Alışılmışındışında,kendineözgübirsöyleyişleyazanşairin,YASAKSEVİŞMEK,şiirestetiğibakımındanolduğukadar,konudağılımıbakımındandaenilginçkitaplarındanbirisidir.ATTİLÂ İLHAN, sonradan çok geliştireceği klasik Türk şiirinden yararlanma deneylerine önce bu kitabındaki şiirlerlebaşlamış,buarada’ÇKOÇAKLAMASI','MEHMETSIRADAĞ-LARI'gibişiirleriyledehalkşiirigeleneğindenyenibiryarar-lanmabiçiminigeliştirmiştir.

YASAKSEVİŞMEK,ATTİLÂİLHAN'ınSİSLERBULVARI/YAĞMURKAÇAĞIdönemişiirleriniulaştırdığıyeniaşamabakımındandaönemlibirkitaptır.'YASAKSEVİŞMEK',

'ELİMDENGELENBU'gibişiirlerbunundikkatiçekenörnek-leridir,bunlarınyanısıra'BİRAZPARİS'bölümübütünüylebuyeniaşamanınürünüdür.Kitabaşiirlerinyazılışözellikleriyleilgili'meraklısıiçinnotlar'eklenmiştir.

BİLGİYAYINLARI:192

ATTİLÂİLHAN,BÜTÜNŞİİRLERİ:6

BirinciBasım1968İkinciBasım1971ÜçüncüBasım1976DördüncüBasım1983BeşinciBasım1991AltıncıBasım1993YedinciBasım1996SekizinciBasımMayıs1999BİLGİYAYINEVİ

MeşrutiyetCaddesi,No:6/A,Yenişehir06420/AnkaraTelf:(0-312)4344998-4344999-4318122-4341271Faks:(0-312)4317758http://www.bilgiyayinevi.com.tre-mail:info@bilgiyayinevi.com.tr

SakaryaCaddesi,No:8/A,Kızılay06420/AnkaraTelf:(0-312)4344106-4344107Faks:(0-312)4331936

BİLGİDAĞITIM

NarlıbahçeSokak,No:17/1,Cağaloğlu34360/İstanbulTelf:(0-212)5225201-5267097Faks:(0-212)5274119

ATTİLÂİLHANBütünŞiirleri6

YasakSevişmek

BİLGİYAYINEVİ

İçindekilerYasakSevişmek5

birazParis8

1°.placepigalle8

-2°.placeblanche9

-3°.placeclichy11

yanlışlıkballadı12

-1°.Josiane12

-2°.saksonyadüşesleri13

-3°.Margot14

-4°.tombulmagda15

BİNMISRAKAÇAKSONBAHARELEGEÇİRİLDİ17

-1°.yalnızgezer18

-2°.semplontreni19

-3°.Venedik21

-4°.üçyaşamak22

-5°.savcılıktakiifademdir24

yasaksevişmek25

yaşkırktanyukarı27

ölmekyasak29

demirboğan30

artısonsuz31

exodus32

ağustosmızıkacıları34

karanlığıntadı36

benartıkküsüm39

yasaksevişmek40

elimdengelenbu41

usturanınağzında42

gitmeksüleymanşahkulu43

yüksekgerilim44

yorgunlarsendikası45

çkoçaklaması48

çkoçaklaması49

osmanlıkasidesi51

mehmedsıradağları54

şehnâzfaslı56

dersaadet57

eskiRumeli60

-1°.Karşılama60

-2°.hânendemüjgân'ınsongünleri61

-3°.mülazimihsanbey'insongünleri63

müjgân'aaşkşarkıları64

-1°.64

-2°.65

-3°.65

-4°.66

hasköybahriyekahvesi67

1°.hasköybahriyekahvesi'negazel67

-2°.hüseyinavnibey68

-3°.yüzbaşı"kazbek"rıza'yabeşleme69

-4°.hisarlıifâkathanım71

-5°.ifâkathanım'aşarkı72

-6°.spartakistniyazıbendeniz73

-7°.bahriyekahvesi'ndenayrılışgazeli74

birözgemuammerbey76

1°.onihaventbahçe76

-2°.muammerbey'inkaranlığı77

-3°.karantina'lıdespina78

-4°.muammerbey'inaydınlığı79

-5°.sarmaşıktıyalı81

çalarsaat82

meraklısıiçinnotlar89

"...birtarafım,böceklerindenyıldızlarınakadarkâinatınkalabalığınıvedünyanındörtbucağındakaynaşaninsanlarıburnumundibindehissediyor,onlarlaberaberim,onlarıniçinde;birtarafımiseyapayalnız,öylesineyalnızkibunu,buhissiöm-rümdeilkdefaduyuyorum;kederdenboğuluyo-rumbazen,birtarafımboğuluyor,birtarafımamaboğuluyor,bunu,buyalnızlıkduygusunu,bukahrolasıkederiyenmemlazım..."

nâzımhikmet

birazparis

tuesdeboutdevantlezincd'un-barcrapuleux

tuprendsuncafeâdeuxsousparmilesmalheureux

apollinair

birazParis

1°.placepigalletelefonlarlagelditelaşlıveürkekbirdenbiregeldibeklemiyordumhaylidargınsesikalınvetitrekumutsuzluğumageldioysayorgundumüstelikincittimdeistemeyerek

akşamdıSamanyolupatlamıştıbütünsacrecoeursilmeakordeonmulhouse’lumuyduneydiişteunuttumilkyudumdaağlamayabaşlamıştışakaklarıteriçindegecesaatonkibritaranıyorgöğüsgeçirerekbütünsevgilerindeyanılmıştı

biromzunaalmışsankigökyüzünüdudaklarımasmavialsacelorrainyüzücermenlerineneskihüznühölderlinbakıyorsisligözlerindenellerinişöyleokşayacakoldumduydumnabzınıngökgürültüsünüadıyağmurmugüzakşamüstümüuzakbirpanayırdaipatlayançocuklardalgalarvurdukçasarsılanmendirekgecesikaydımınedensebeniarardilindeözürlerbilerekbilmeyerekzencilerçaldımıcazınhalibaşkaçinlininbirikendinisiliyoroturduğuyerdeiçtikçeeksilerekbarıncamlarınaorospularçiziliyorözlembüyükkorkuepeyceşaka

telefonlarlagelditelaşlıveürkekbirdenbiregeldibeklemiyordumhanidiriçimdenbirbaşkasıgeçiyorgözlerimhanidirondanuzaktahölderlin'ibırakmıştımartıksevmiyordum

-2°.placeblanchebirçocukkemancıakşamadağılanasetonkokuluerkekorospularincecikkaşlarınıçalmışkadınlardankirpiklertakınmışkaranlıktauzarbirzenciansızınkırılıryalnızlıktandumanlıbirşişesankidamardamarbelkisakalbırakmayıgeçiriraklındanbelkiredstar'dakalecioynamayı

geçoldusaatkorkularıçaldıçoktansokakağızlarındaCezayirliitlercyranokahvesi'ndetastamambekliyorumgelmeyecekmisinyoksagelmeyecekmisinsuçlusuçluçıkarakuykusuzluğundangünlerdirkötümsersintasalariçindesindurupdurupuzaklandinlemektesinyoğunsesleraranıpçocukluğundanogeceverdiğinkitabıokudumiçimbirçamormanırüzgârdolaşıyormösyöfernandgitmişazöncesordumkızlardelideliüstümegüldülerkızılçizmeliberthehepöyleçirkinküçüklililejyonerleyaşıyornasılolduysaolduplaktasesinsokakağızlarındaCezayirliitlercyranokahvesi'ndetastamambekliyorum

gelmeyecekmisinyoksagelmeyecekmisin

-3°.placeclichybüyükharflerleyazılırasfaltagözlericıgarasınıfrenlambalarındanyakarsarışınbirhergelesevmiştiisveç'lisokaklardaresimyapardıgecelerikaşlarınıalırdıdudaklarınıboyarkaçülkedençıkarılmışserseri

yalnızlıklarınıekledileruçuca

otellerdenbirotelsabahakarşıgaredel'est'deneonlarındilsiztelaşıkızsevilmektenyorgunoğlanbulmacamarsilya'danyazarbirarkadaşıhaydutluğunaçağırırgündüzgece

ikiyalnızlıkdabaşınakaldıjarrysokağı'ndamarie-madeleine'ineskidengülerdiparlakbirgülüşüvardıartıkboşvagonlargibigözleriderinaşağılıkbiryerindeiçlenmelerinçoktaniflahetmezeçıktıadıyanlışlıkballadı

-1°.Josiane

benyanlışlıklasevdimjosiane'ıburgonyadükü'nünşatosundamecnun'dumleyla'yıarıyordumanlayanolmadıbuyanlışlığıakılsırermezişlerinsonundakralhenri'ninşövalyesioldumburgonyadükü'nünşatosunda

josianeöfkeninuslandığıyerklavsenlerintanrıyaulaştığıermişlerduaederuykusundagüldümügözlerdensırrolurkaracizvitlerinfısıldaştığıburgonyadükü'nünşatosundabaşındahaçlılar'danbiryağmurellerindesütbeyazkaranfiller

kanımasusamışburgonyabeyleriniyejosiane'ınfikriniçelmişimkışkırtmalaruzaktangözdağıvermeleryolumaçıkmalaracquitainekorusu'ndajosianetutsakneyerneiçer

vebenbirgüzelçarmıhagerilmişimburgonyadükü'nünşatosunda

-2°.saksonyadüşesleri

porselengüzelisaksonyadüşeslerikullanırsakayzer'ingöklerinikullanırırmaklarıdurdururbirazcıkküsmeleridişleriparlamasınilkbaharayaklanırşatonungöllerindealımlıkuğularyaslıbiryalnızlıkgibidurgundurlarporselengüzelisaksonyadüşesleriserçeninkanadındanbilegocunurlar

pekibufilmdebendeoynuyormuydumnedenşahlanıyoraltımdakiatacabarolümneydinasılunuttumevetgünbugünsaatbusaatuçbeyideğilimamabeçtoprağındayaşlıcabiryolcusirkecigarı'ndaiçindeeskimişbütünhevesleriyoksullukçizgileridudaklarındaporselengüzelisaksonyadüşesleribach'ıbırakamazıtrî'yegelemezleryanlışlıklargeliştirirbenimsemelerionlarabenzeyemembanabenzemezlerbutrengötürsedeaydınlıklarınakaranlığımkalacakonlarınyanınaorglarınormanındaşenlikgeceleriboyadiyesüreceklergözkapaklarına

-3°.Margot

bakmayınmargot'nuntaşıdığınabugözlermasmavibavyeramarkizi'nin

öfkesisığmıyorsakadınlığınaonundeğilVenediklibirhergeleninerkekliğinegüzelkadınlığıçirkinpiposutamgelirorospuağzınaheletekgözlüğünüarsenlüpen'intakıncavarılmazbüsbütünyanına

margot'nunfırçasındansevmekkadınlarıpirinçtendökülmüşsarışındırlarsalındılarmıprensesçalımlarıheybetligöğüslerinargibiçatırdarkadınlıklarındabirfazlalıkvaripekaydınlığındayüksekalınlarıparmakuçlarıasetonkokarkalçalarıdağıtırkadifesalonları

margot'nunyanlışlığıkadınlığındaaynalaraldanıronukimaldatsınkendinisevmesihoyratçıplaklığındaenyoğunnoktasıyanlışlığınınerkeğimsandığıherandakadınsırılsıklamerkekherkadınanındaikiucucehennemyaşantısınıniblisbıçağınıbiliyorortasında

-4°.tombulmagda

neredeanarşistbirkibritçakılsadudaklarıoradatombulmagda'nınsaçlarıbesbellikirpiklerindenkısagözlerienuzakgökyüzüpolonya'nınprenskropotkin'ieğerokumasaymışvarşova'dabelkiüççocukanasıymışgönüllüsürgünüparis'tebaşlamışparis'tebitecekpolislerbırakırsasaçlarıbesbellikirpiklerindenkısasesişalyapin'insesindenkalın

magda'nınderinliğibakunin'edoğrubirkerekendiniyanlıştanımlamış

içyaşantısıelbombalarıyladoludışyaşantısıbütünalkolekaymışerkekliğiyüksekbirkocabulabilsezehiriniakıtırdıonahiçdeğilsegizlicedişbileriçindenherkeseyaşamaktançokölmeyeyakınöldürmeyedeğilsakınaldanmayınaklıncaaldatıyorböylesağısolu

BİNMISRAKAÇAKSONBAHARELEGEÇİRİLDİ

ikisonbaharkaçakçısıdünİzmir'deyakalandı

şairolduğunuilerisürensanıkveİtalyansevgilisiilksorgularındansonratutuklandılar

etjelesecoutais,assisauborddesroutes

cesbonsoirsdeseptembreoujesentaisdesgouttes

deroseeâmonfrontcommeunvindevigueur

rimbaud

-1°.yalnızgezerbirağaçsoyunurpencerelerimdehangiyabancılığakendimiatsamalımlıbirkadınkurakgecelerimdegiysilerinkınındansıyrılmışyalıntepedentırnağavücudumatamam

yeşilsarıklıbirçınareğerİstanbul'daysambelkiküçüksu'dabelkibüyükdere'deneyıslıklarıylapırıltılıdarmadağıneğerparis'teysemşanlıbiratkestanesibolonyakorusu'nunaydınlıkgemisienkuytulimanındabirneuillyakşamınınİzmir'deysemeğeryabürümcükbirkarabiberyadikenlibirpalmiyeağustosdelisiayışığındayadabirturunçağacıyıldızserpintileriylesırılsıklamkadınsaobildiğinizbıçaksırtıkadınherşehirdegüzelliklerdeğiştirerekbazenkonyakkıvamındakisarışınbazengerçekmiyalanmıanlayamamyukardankahkahasıylaneredeyseerkekelindeisteklerindelimsirekkırbacı

bazengergefişlermendelsohnsokağı'ndaparmakuçlarındarönesansnakışlarıgizliçiçeklerlesüslerkaranlıkkışları

vahşibirtakımyıldızyalnızlığınağacıbiruzaypanayırıkurulmuşpenceremeyüzlerimiaranırımhiçbirinibulamamensemdedüştenbozmakadınlarınkıskacıerkekliğimazalırgitgitşairliğimeokadaruğraşırımyalnızlığımdançıkamam

-2°.semplontreni

buişlozan'lacenevrearasındaoldusemplontrenigeceningözlerinioyuyordubirbenuyanıktımbütünkompartımandabirde’cenovaelleriavuçlarımasığınmışcamlardalemangölüyamyassıuyuyorduhoyratalpdağlarınınağırlığıylaezilmiş

buişbirdenbireolduhiçhazırlığımızyoktubenimsigortalarımyanmıştıcenovaçocuktuuykulugözleriuzunkirpikleriylegölgeliböcekçıtırtılarıbileziklisaatindesaçlarıomuzlarımaakanaltınyeşiliçocukluğundantitrekbirmandolinaklındabensebinmısrakaçaksonbahargötürüyordumtrenyavaşlayacakolsagizlidenürperiyordumüsteliktıraşolmamıştımmidembozuktu

birbizuyumuyordukbütünkompartımandaöbürleriherbiribirbaşkadildenuyumuştudoktorlariviereelbettefransızcauyumuştudachaukampı'nınkomünistlerbarakasındanasılkaryağıyorduuykusubuztutmuştukarnınasaplıpaslıbirmızraktıaçlıkuzaktadumaniçindekinöbetçikulelerimisshigginsbeygirdişleriyleİngilizceuyumuştubirgençkızsoyuyorduharılharıluykusundadurmadangöğüslerinekocamanerkekelleri

nedildenuyuduklarınıbirtürlüanlayamadıkikizenciöğrenciağızlarıkalabalıkdüşlerindenazlımuzağaçlarıhurmalıklargözlerindepatricelumumba'nıngözlüklerivarbuişlozan'lacenevrearasındaoldunasılolduysaolduhiçhazırlıklıdeğildikartıkcenovabenimgözlerimlebakıyordubenonunbakışlarınıkullanmayabaşlamıştımkanıdamarlarımınağacındaakıyordutozlukaranlığımaydınlığınabulaşmıştıbüyükbiryaşantıyıbirdenbireeskitmiştik

İtalyansınırınıgökgürültüleriylegeçtiktelevizyonantenlerimetalşimşekböcekleridemirkapılarınardındayağmurlugümrükçüler

-3°.Venedik

birkatedralkoparıportaçağbulutlarındanyığdılarçansesleriylesanmarcomeydanı'narüzgârsusarsusmazpencereleriaçtımsolukyeşilbirbalıkçılsokulduyanımadedimuyandınmıdediçoküşüyorum

yorgunlukçizgileriçekilmişalnınayoksullukgölgeleriylesavaşyıllarındansolukyeşilbirbalıkçılsokulduyanımaadımıduyarduymazuçukdudaklarındansevmeksorumluluğunutitreyerekanladımdedimkarnınaçmıdediçoküşüyorum

dedimuzayıslıklarıyıldızlarınarasındandedivapuryanaşmışsabahkaranlığınadedimbumonteverdivenediksaraylarındandeditutellerimidedisakınbırakmadedimkorkuyormusundediçoküşüyorum

-4°.üçyaşamak

birvuruştakimkalbimibulabilireldeğmedikyerlerimdesaklıyorumbazenadımınsonharfindegizlidirbazenbenbilebulamıyorumgökyüzündebiryereçekilmiştir

venediksontelefonçaldığımşehir

almancavapurlarıanlayamıyorumikiambarkimsesizlikyüklemişlerbirazhamburgoldukçarotterdammarsilya'danakordeongülüşmeleribatıyansımalarıuzakcamlardantanıdıkbirlimanademirlemişlerbirkanuntaksimiyleuyanıyorum

İstanbulsontutuklandığımşehir

şarkılarsöyleyeniazaldıkçagüzelleşirengüzelşarkıeylül'üngetirdiğidiralacakaranlıktakiyalnızlıksesleriiçimizeuçuşançınaryapraklarındançekilipgitmeklermibuluşmaklarmıhersabahçocukherakşamadambirbakıştatanıyıpgönüllüsürgünleri

parissonkapaklandığımşehir

-5°.savcılıktakiifademdir

bizaslındaikikişiydikcenova'yıgümrüktetuttular

kaçaksonbaharsokuyormuşhırsızlamabirayincecikyüzpapelbilmemkaçkuruş

kadınlığıbendensoruluradımıkaptanatamamladıdüşecekolsamelikolumdayadsımakkalleşlikolurşiirlerimiilkoanladımetresimoldusonunda

cenovasaçlarınneuyanmakşişelerinbirdenpatlamasızilzurnaıslanankirpiklergözyaşıbirkarışüçparmakyolculuğunsonunayaklaşmasıbirgününbeyliğibeyliklerbenvarsamonunlavarımkanımızkontaktkırmızısıeşzamanlıvururyüreğimizbukaçakçılığıbentasarladımgemidesaklayıpşarkımızıkarayaindimtertemiz

yaonubırakınyabenitutunbenimsonbaharıkaçıranişimgücümkaçtürlüyağmurgeldimiştenesoracaksanızsoruncenova'nındalgasıattilâilhanötekiadıyılanlıçukur

yasaksevişmek"...j'aiapprisaussigu'unevienevautrien,maisqueriennevautunevie..."

andremalraux

yaşkırktanyukarı

yağmurakşamlarındafaytonçıngıraklarıyoğunlaştırırnedenseayrılıklarıhelegülleraçılmışsayaşkırktanyukarıneyanındanbaksayaşadıklarıinsananoksangörünürsolgunvesarı

hanişubattıilkdefakelepçeliydimşaşkınlığımdançıkmasınıbilmeliydimçocukdaolsambüyüktüyüreğimodumanlıayazdayinetitremelimiyimyanlışuyandığımkışsabahlan

haniİstanbul'uilktanıdığımdabirkaranlıkedinmiştimsansaryanhanı'ndakorkununböceklerinemliduvarlarındabazenteriçindehatırlarımda

yüzümübasarbirölününsakallarıkırkdokuzkışınıbiryoldahayaşasamubangi-şari'yegitmeyekalkmammargot'yubıraktığımbulutluakşamcamlarkarsuyundansırılsıklamkulaklarımdanotre-dame'ınçanları

sabahıntamtamlarıylasarsılansarhoşlarbeyoğlu'ndacamçerçevebırakmamışlarlokomotifhışmıylabitiriverdiğimkışlarsonradannasılbütünyılayayılmışlarçıkarıparadansonbaharıilkbaharı

paris'eyabancılarlejyonu'nusormuşumağırbirgonggibikımıldamışruhumgerçigökmavisilejyonerumutsuzluğumiçindeangela'yıbüsbütünunutmuşumfakataynayabaksamkocamandudaklarıneuilly'yeuğrarsanızbelkideordayımdıratkestanelerinekaryağmaktayımdırseinenekadarpusluusluveağırgecemiaydınlatanhaendelsarmaşıklarıdırüstüstekatlanarakiçimdenyukarı

İstanbul'dandörtbeşyılısilipatacaksınyaşantınküçüldümüyaşadımsaymayacaksınbittisandıklarıanyenidenbaşlayacaksınhattagülümseyerekbellibelirsizdargıngöğsündeyalapyalapyanardağşarkılarıölmekyasak

dahaöncebıçaktanhiçsuiçmedimhiçkısılmadıkerpetenebıyıklarımgururlubirgemiyimoldumbittimsabaholuryelkenlerimisaklarımözgürlükdediğimyerdedemirledim

üstümevarmabulutlarıtutamam

böylepaldırküldürgideceklerdirgelmezsenfarketmezkimseyiaramamasılsevdiklerimeniçimdekilerdironlarlayaşarımeğeryaşarsam

olurmugecemiyeşileçalmakyıldızçivilemekparmakuçlanmaölümkadarçabuksaeğeryaşamakhiçdoğmamayıisterdimamabirkeredoğmuşumölmekyasakdemirboğan

benimbukaldırımlarayazdığımyazıyısilersedemirboğansileryoksahiçbiryerindenfenahaldekirletmişyaşamayıherakşamorospuçocuğuhersabahpiçhersaatbaşındabirkaranlığadönüyor

enbüyüközgürlükölmekmişdeniyorsakınhaadamıboğuntuyagetirirlerölmekkolaykaranlığınarkasıgörünmüyorhemyaşamaküzerineaynışeyidedilerhepimizenazındankendimizemahkûmuz

demirboğan'ınsalyasıözelliklekuduzbircesetgörmesinçarşambadançarşambayayeryüzünesığamıyoryüzdedoksandokuz'mevcutlu'gidecekötekidünyayaikipolisarasındabileklerikelepçeli

asmalımesçit'tekieskibizansoteliheryağmuruitçesinecamlarındatoplayansabaholmayıbıraktıgittigidelibeyazbirkontrabasgibidemirboğanşimdibaşınısokacakbirtelgrafarıyor

artısonsuz

yağmurunyerdengöğeyağdığıbugeceyasakbölgedeyimbüyükçingenelerinçaldığıkaçaksilahlarıniçindeyimsevişmekkapısınınkapandığı

birnabızyoklarkidaimahızlıbirnabızyoklarelimöpüştüklerimhırsızlamaçirkinbirağızdadişlerimbirbıçakdeğerdudağımagökyarıldıkçaşimşeklerdensoğukaynalardakilitliyimtırnaklarımdakielektriktensugibieririliştiklerimkıvılcımlaruçarkirpiklerimden

doğumdanöncesiniyaşıyorumhenüzbelliolmadıkimliğimvücudunuarıyorruhumbiryerdeatomunçekirdeğiyimbiryerdeartısonsuzumexodus

miyopyahudilerdenkorkarımsankielleriyleağlıyorlarişlerigüçlerisonbahargeçenharptenhatırladığımyaşamakhesabındayarımkalmışlarölmekhesabınakatamadığım

bulvardakialarmakşamlarıyapraklarıgittikçeazalannekadargeçsedearadankurşunadizilmekkadınlarıgözlükleriyağmurdabuğulanan

hâlâkaranlıkalınlarıgökdahakirlihersürgündennaziavlularındakisoğukbüyükbirboşluğayolculukislikarartmaşehirlerindençokuzakbirmozartçarçabukokuldakitemsilgünlerinden

miyopyahudilerdenkorkarımbaksalardasankigörmüyorlariçlerindehazıraçıkbirmezarharpbittibitelikapatamadığımyaşamakhesabındayarımkalmışlarölmekhesabınakatamadığımağustosmızıkacıları

bitmeyecekbubenimalıpbaşımıgittiğimseniniçinkaçİstanbuldeğişerekyenidenbaşlamakhalindesevdiğimgökyüzünüengüzelyüzünledüşünmekbitmeyecekdeliliklerbiriktirdiğimherakşamuyanıpbirbaşkasında

oparktayineağustosmızıkacılarıunterderlindendiyedinlediğimbirgeceyarısıikiharparasındabakseninsaçlarıninge'ninsaçlarıinge'ninçocukluğutaktığınçiçekgözlerininge'ningözlerisırasındagülümsediğihiçbitmeyecekrichardtauber'invezenginşarkısındankuşlarlaçoğaltıpalmancaağaçlarımavipolkalarınzilçalıpdöndüğübirdahadöndüğübirdahadöndüğüoparktayineağustosmızıkacılarımutluluğunbirışıkhızıylagöründüğüherbiribirromanyaşamasında

balonlarınıpatlatmakkırmızısarıİstanbulkiyıldızlariçindedökülenbitiripseramikdublelerdebiralarıtuzparçadağılıncaunterderlindenartıknebenvarımbirotelodasındaneingeolacakkendiliğindenneoparktaağustosmızıkacılarıkaranlığıntadı

eğerbüyüksegökgemikalçalarırıhtımdaıslık[çalanlar

eğerbüyüksedeniztophane'dekişirket[pencerelerinde

elektriklidaktilolarınitalikharfleriyledelikeğerbüyükseçizdiğimhiçkimsedençokkimseyeçınlasınbirdahaboşluktaİstanbulbakırbirçan

[gibiezanlarındağıldığıveşiirlerinbeşvakit

[minarelerindeİbrahimcura'nındağıldığıvekendioyunuyla

[yenikmütarekebalkonlarındanyağmurlubircaddeyeeğerbüyükseafişlersinemahelalarınınsinsi

[düşmanlıklarıfilmlerinduvardiplerinesızdığısihirli

[ekranlardan21,45'telükskoltuktayımdördüncüsıradanbir

[öndekieğerbüyüksekırıldıklarıfabrikadakitavan

[camlarınındüğümlüyumruklarıylasendikacılarıngecenin

[ortasındakieğerbüyükseeskidiğimtakvimtakvimazalarak

[sansaryanhanlarında

kolumadostoyevskiygirmişolmalıyanımdasen[olmalısın

birdudakizigibikıpkızıltazekurşunyarası[alnında

sonrabirkartpostalcumhuriyetcaddesi'nden[yukarı

birazbafracıgarasıbirazchat-noirnedense[kırmızıdakalmıştrafikışıkları

yahudikızlarınınsarısaçlarhalindeetrafında[dolaştığıvealtındişlerinin

lufthansa'nınoralardadolmuşkapılarınaçarpıp[kırıldığıkimbilirkimin

sonraölmekbirazbirazaspirinbiraztuvalet[sabunu

enbıçaksırtıyerindeensonugelmez[yorgunluğun

evdekalmışkızlarmıellibirnumaralıotobüsteler

[heptertemizcamlarıkirletiyorümitsizvinylex

[kılıklarıesniyorlarterlierkekgöğüslerinedoğru

nekadaresniyorlaryalnızyalnızvedudakboyası[tadında

hiçkimseanlamıyornekadaririgöğüsleri[olduğunu

hiçkimsedönüpbirkerecikolsunsuratlarına[bakmıyor

bensenianlamıyorumfransızcaşiirleriniboşsokaklardanbüyükkorkunu

yoksaresimlerindeolduğundançokmugüzel[çıkıyorsun

devamlıbirtiksintikımıldıyordudaklarınıniki[yanında

imzayerinemektuplarınaaltıköşelibiryıldız

[bırakıyorsun

benartıkküsüm

benidekırdılariçimdenkırdılarkaranlıkcamlardansularakıyorduşimşeklibirboşluktasaatvurdubenidekırdılarbelkiyalnızdılarbelkionlarındaçocukluğuyoktubütünşarkılarakapalıydılarbirgençkızdeğmemiştisaçlarına

benidekırdılarbenartıkküsümyağmurlanyağmıyorağaçlarımasularındaniçmiyorumsusadımamabenidekırdılarsoğukbirölümçevikbirbıçakgibiçakıldıaklımaoysabirşarkıyımyenidendoğangünümbütünşarkılarakapalıydılaryasaksevişmek

ötekikapımdangelbunuaçamazsıneskigözlerinlegelöldürmekvaktigelhemtetikbulunardındabiriolmasınhanidirbenbuevdesaklanıyorumadımıdeğiştirdimbaşkabiradlayaşıyorumgecegündüzsiyahgözlükkullanıyorumötekikapımdangelbunuaçamazsınsabahakarşıgelbütüngözlerinlegel

pancurlarıngerisindekararıyorumiçimebelalardoğuyorsonbahardoğuyortelefondasesinitanıyamıyorumyüzünparmaklarımdanakıpkayboluyorböylehepbirşeykopuyorbirşeykırılıyorsabahakarşıgeleskigözlerinlegelötekikapımdangelbunuaçamazsınhemtetikbulunardındabiriolmasın

artıkhiçkimsebeniyaşamıyoraşklarımıbüyükkemanlarlaçizdilerkorkularımoldumbittimkimsesizdileryalnızbirmısramıyımıslanıyorumbirrevolverromanımıtamamlıyoroyunbittiışıklarımısöndürdüleryokmuşsungibigelöldürmekvaktigelötekikapımdangelbunuaçamazsınüzerimekilitleyipmühürledilerhemtetikbulunardındabiriolmasınelimdengelenbu

elimdengelenbubenikikişiyimçoğalmakneyseneazalmakzorbirisiseniheranbırakıpgittiğimöbürükangibitutulmuşseviyorağzındakiacıalnındakiçizgiyimgözlerinekirlibirbulutgetirdimhiçbirsevinçaydınlığıonusilemiyor

elimdengelenbubenikikişiyimbirisikapadığınkapılardangitmiyoryağmuryağmaksaogüneşaçmaksaobiryerinüşüseonunsıcaklığıöbürüeniçtençağrınıişitmiyorhünerinedersenduygukaçakçılığıalıptutmaksaobasıpgitmekseobakışlarıkıyısızbirdenizuzaklığı

elimdengelenbubenikikişiyimikisibirbirindençıkmayauğraşıyorbilmemkihangisindennasılvazgeçeyimbirisiyenibaştanserüvenebaşlamışöbürüsilahındasonmermiyiyakıyorçoğalmakneyseneazalmakzorusturanınağzında

yıllarvarkiserçeleriunutmuşumüzerimdengökyüzünüalmışlargibiasfaltlarınkaranlığındaboğulmuşumufacıkoysahepböyleuçuşurlarmışkarlıağaçlarınarasındaalfabemdekiiyimserlikleribirtürlüanlaşılmamış

yıllarvarkiserçeleriunutmuşumkuruşkuruşbenivurmuşöldürmüşlerboşaçıkmışbaşkaldırmamsarhoşluğumonlarsabenimiçinışıkbiriktirirlermişşafakkapılarındagülüşürmüşlerçocukzenginliklerihiçbitmemişgitmeksüleymanşahkulu

gitmekbekârlığındaneskimişçıkaraküşümeyegitmekçabukbirbıçakağzındaoaçıkgülümsemekarınbeyazlığındasağkasığınadoğruikiüçparmakölümünparladığışahkulusokağı'ndayalnızlığıtükürmekikiyekatlanarak

hiçsevilmediğinitaşgibianlamakyahudikaranlığıiçkulağında

gitmeksongökyüzüSüleymanşahkuluaşağıdanyukarıyalambalarıtitreyenbirgiyotinhızıylayanlışlığıbitirendoğumundanbuyanasürüpgelenşugözyaşınınsızdığıiçpencerelerindennebiranneaydınlığıdağıtankorkuyunebirsaattıkırtısıbeklemelerledoluölümüölümyapangüzelliğinden

gitmekSüleymanşahkuluçoğulgözlerinden

[yokluğakadınlarkadınlarkırıpgerçekleştimsanarakyenidenyaşamayabirçocuklukaramakheryenilgisonrasıböylesoluksoluğa

bambaşkabiryabancılıkiçinedağılanherbıçakellerinkesilipdeğdikçebilenmişçabukluğa

siyahbayraklarçekipsonbüyükyolculuğaboşçığlıklarhalindekanaacıkmak

yüksekgerilim

çağrışımneonlarıdakikadabirçakıyorhavadayalnızlıkbirbıçakgibiçekiligözleringözlerimigeceyarısıbırakıyorkarakolkırmızısıcehennemyeşiligeceyarısıkalkıyorkaçırdığımgemiler

hayallahkimimzalamışbukadınlarıdudaklarınıdüşünsenömrünyetişmezgülümsemesinleröyleparlarkialınlarıbesbellibuaydınlıktasevişilmezinsanutanırçıplaklığındaürker

senkiiçiminsabahçıkahvelerindetutuklusendikacılarıbekleyençokbulutlukoskocabirgökemrindedörttarafapaldırküldürgenişleyensustalarıaçılmışinceminarelersanrılarınsansardançabukuçucaitusanmışlıklarınaatladığıanılarınfosforunaazbuçukdokununcadelikibritlergibisırasızparladığıateşeattığıneskifilmler

senikendimsanmakbirakşamüzeribaşkabiryaşantıdafransızcagüzelkarartmayıllarınınçalarsaatlerigerilimyüksekliğindenuğuldayantelbirbardakşarapüçsayfabaudelaire

delibirkapıolmakaçılmakansızınsoğukyılanmavisiçeliktenbirşaşırmakenolmadıkyerindesabahkaranlığınınkendiniyavaşyavaşölümealıştırmakcanavardüdükleribaşucundaserviler

yorgunlarsendikası

-bağışlanmayanfikirsuçlularına!-

birfabrikaçıkardımkırgınlığımızdanbütünatölyeleriniyerliyerinekurdumişçiyazılarakgecevardiyasınasabahlarakadarözgürlükdokudumyukardagökyüzükıvılcımvedumanşimşekleratlıyorarkasıarkasınaherbiriyanılmışbirerçığlık

birsendikaçıkardımyorgunluğumuzdanadıüzerindeyorgunlarsendikasıseniüyeyazdımhenüztanımadannasılolsaşarkınhepimizinşarkısısesinnasılolsabenimkikadarkısıkufuklarınıyıldırımlakilitlemişlerdenizlerinitutmuşıslıklıbirkaranlık

sabahtenhalığındaansızınafişlerfabrikabacalarındanöksürdüğümüzünlemünlemdağılansıtmalıkalabalıkilktramvaylarlagötürdüğümüzsoğukyataklarınayatırdığımızeklemlerikırılmışuykusuzluktanavuçlarındaderinbiryanıksızlamasıetleriniseğirtenşüphelititreşimleryukardagökyüzükıvılcımvedumanyağmurunşimşekyeşiliçetrefilyazısıyoksullukbayrağısırsıklamgüvercinlerkanatlarınasinmişyorgunlarsendikasıbüyükbirhaksızlığınbirdenanlaşılmasıtutsaklığaçokyakınçekingenliklerezilmekezildiğininfarkınavaramadaniliklerinekadaryaslıumutsuzlukyası

yenidenbaşlamaklarlageçiyorömrümüziyimserliklerimiziduvarlaraçarpıyorlariçimizdebulutbulutbirgüneştutuluyor

soluklarımızıkesendemirdensarmaşıklardibindedüşlerimizitükürdüğümüzgözlerinbezginliksislerindenkurtuluyorkulaklarınzemberekliçığlıklardanyanıkyanıkkoğuşlardaakşamoluyoryukardagökyüzükıvılcımvedumançkoçaklaması

"saltanattâcıngiyenâlemdemağrurolmasınnicesultangörkünalmıştırbeğimbâd-ıhazân"

Bâkî

çkoçaklaması

kaçgüneşkaldırırhaydalayarakçatalmızraklarıylaselçukçobanlarısırçadankaçgüneşçırılçıplakkıvılcımdökerdemirsakallarıiçasya'dandahaoymaklargelir

ikibinbeşyüzatlıbinbeşyüzçadırçıralıbirkubbetastamamçatılırdoruklaradikilenavşarçığlıklarıylaaltındacırcırböceklerialakargalarçatlakdağgölekleriyılanbalıklarıylaaltındakonyabeyşehirsivrihisarveuzaktanuzağabizansçakalları

içasya'dandahaoymaklargeliruçarıbiryürekkadaraydınlıktırlardişlerisağlamçakılmıştırgözlerihafifçekiktirkulaklarındayokdenizinyokuğultusudamaklarındakarmavisibirsüttadıvaranaçkısraklarındansağılmışkokuluumutlarıyarılmışkaçavuçihtiyarsaçlarınınarasıtutamtutamtuzağızlarınıbıçaklaraçmazkilitlidirgözçanaklarındagittikçeeksilirçakıllarınyediğiçapaklıbirnehirrüzgârdainileyençorakyataklarıyla

ağaçlaratırmanırtırnaklıbirkopuzbirkırlangıçyalarsırlıkanatlarıylaatılmışhançergibiısırganlarıyalnızlığıkırartokaçsuratlarıylatozederdağıtıroğuzkadınlarımemeleridolukaraböğürtlenuçlukemiklerinesımsıkısarılıkaslarıherseferbiruçmakbağışlarsesleriburukahlatlıayvalıacıturunçlugüneşikaskatıdişleyipgülerlerbıçaklakesemezsinkalınbiryoğurtçalarlaryabanbalıdinlendirirdövmebakraçları

içasya'dandahaoymaklargelirkılçıklıkirpikleriderikalpaklarıylaboşluğaoyulmuşadamlarkılıçvetopuzyorgunluklarıkırçılbıyıklarınadamlayangöğüsgeçirmeleriormanlargeçmeklebirsaçaklıbiryangınadolaşmışçatırdayanağaçağaçdevirdikleriaçbaltalarıylatozlubirağlamakönlerisırasürüleri

çungarköpeklerininçekipgötürdükleritellikavaklarınpırıltısıarasındanbelkihorasan'danbelkipamiryaylasındansakaryaiçlerineettırnakveboynuzhoşgeldintürk!...sağınsolunsudelibirzenginlikleçalkanırtoprağınnicekurşunnicekükürtöğütüpeliniuzatsanşarapçekerparmaklarınçekirdekliüzümlerdençardakdolusuçakırbirzeytinyağıışıldarküpküpşavkınaçöreklenmişçökelekkokusunicedağkeçileriateşlerinedüşüpnazlıaylarçizerboynuzlarıylageceyehoşgeldintürk!...bulutlubirazdalgınbirdenayağakalkmışbütünumutlarınadınıverdinvarlığınıadadınbuülkeyeosmanlıkasidesi

osaydamduvardırkibölervarolanlarlaartıkolmayanları

bulutlubirsessizlikteyaşlarınısonsuzatamamlayanları

evrendeçoğulyıldızlarıylasamanyollarısayılırdüşünceler

dönerlerdururlardönerlerdururlarnebaşlarıbellidirnesonlarınurdanbirağaçsayılırmevlânâneypırıltılarıylaaralıksızanlaşılmazbiryerindenaydınlatırgönülkandilisönmüşolanları

birdağsayılırkaynarkocamimarsinancamdankubbelerindegüneşparçalanırkayıpkervanlarınıbeklermihâlâ

eskisınırlardaunutulmuşhanları

maşlahlıyoksanedirgizlidervişlermidirgöldurgunluğundaeskibesteleraranırçağdançağayansıyarakbestelendiklerizamanları

kapatıpmasmaviavcımdagökyüzünüyüzyıllarboyuncanasılbiriktirmişneimgelemesığarnebellektenkaybolurosaltanatlıdivanları

kelebeklermidirderinliklerindeharemlerinannefısıltılarıyladualarbir'allah'çekmesinlerbudin'den/medettitretirbağdad'ıpehlivanları

yağlıayaksesleriniyankılısaraylardaduyarsınşimdibiledinlesencellatların

alıcıkuşlargibiparlayıverirlerboğmayatüyübitmemişsultanları

birtambursayılırbolkaranlıktakımıldarsaklıtınlamalarlahalkazaldıkçayakınarakmutsuzbiryoksulluğasecdedenkalkmazoluralınları

onlarmıdırmehmedhan'atopdökenlermarangozvedülgerberbervehattatbirbalıkaydınlığıparmakuçlarındakaranlıkbursa'daipekçobanları

yağmurluçınarlarıonlarmıdırtekkelerinayabatmışservileryürükmezarlarındaeskikuyulardansesleriçığlıkçığlıkatlarıdolaşırperiliormanları

onlarmıdırnasreddinhocagülümseyerekköroğluöfkeleriyledağaçıkmışölümallahınemri/eliflamvecim

idamyazarsadahünkârınfermanları

gitarahangizamanufkundakayıpokanlıdebdebeattilâilhanrüyaboşluklarındayeraranırlarneadlarıkalmıştırnesanlarımehmedsıradağları

boşbirtaşvarsabuülkedeüstündebenvarımbirfabrikagibisolukluyerindeduramayankaçkulaçboşvarsabudenizdeüstündebenvarımbirşubatvapurugibipusludumandumaneylülocaklarındansimsiyahbençıkarımiktisatfakültesi'ndekiakşamaydınlığıyımyağmurlucamlardansaygıylakitaplaravurannekadarmehmedvarsakuşkusuzbenimadımyunusemre'denbuyanamehmedsıradağlarıyım

çünkütoprakdinledimdemiranladımkömür[duydum

davullardağıttıgökleresavaşlardandönmezliğimiçünkübolkurşunyedimbesmele'ylevuruldumbilirsedüşmanbiliröylekolayölmezliğimibirmehmedkalktımsaayağabinmehmed

[oturdumasya'danaldımtürküavrupa'yagetirdimyanardağlarkıskanırböyleateşsönmezliğimiemperyalizmekarşıhersüngübenimadımmustafakemal'denbuyanamehmed

[sıradağlarıyım

nekadardarolursaolsunbileklerimdençıkmıştırbenibiryerdebanabağlayankanlıkelepçelerkaranlıktarlanınbaşıdönmüştürfabrika

[acıkmıştırcezaeviavlularınabakarnedensesonpencereleriçimdegüneşleraçsadadışarısıbütünkıştırfakatkapılaraçılmıştırzincirlerkırılmıştırkalabalıklarıkaldırırenheybetlidüşüncelerözgürbirsosyalizmedoğruheradımbenimadımnâzımhikmet'tenbuyanamehmedsıradağlarıyımşehnâzfaslı

"...birşû'lesivar-kişem'-icânınfânûsunasığmazâşinânın..."

şeyhgalip

dersaadet

çokkorkmuşkadıngüzelliğiharb-ıumumi[yıllarının

kuzguncukiskelesi'ndeinşirâh'ıngeceler[sabahladığı

kötümserkuleliöğrencileriylesultanreşad'a[doğru

ensonbaharvapuruşirket-ihayriye'ninkimsenin[kalmadığı

nebeykoz'lukozhelvacılarınnefonografların[odeonborulu

nişâbürekşarkılarımıbelkideyalnızrecai[kaptan'ın

kapalıçarşı'danyürüttüğüalaturkayıldızzilleriyle

ovurulmuşyırtıcıkuşküskünlüğüİstanbul[boğazının

tekgözlüklüalmanzabitlerininkramer[birahanesindeki

moltkemibismarckmıtartışmasıalmancanın[çatladığı

acımtıraküçdublesiolarakkoyuyeşilpiltzen[biralarının

mızıka-ihümâyûnzenginliğindekişıpka

[gazileriylegaliçyacephesinedönmeksoğukrus

[yağmurlarınıngecevegündüzdövdüğüuzunmenzillibatarya

[ateşiylehilâl-iahmerçadırlarınınveıslakçiçeklergibi

[açıldığıkocamançiçeklergibiaçıldığısonderecekanlı

[beyazgaliçyacephesinedönmekçâresazoperetindekiyanlışzaferhaberlerisuriyecephesindenikdâm'ınharbiyenezaret-icelilesindebirinciferikenver

[paşasusızmazbirdipkaranlığındabardakların

[çatladığıteşkilât-ımahsûsa'danmiralaySüleymanaskerî'yle

sabahezanlarınakadarvakitnasılgeçiyor[anlayamaz

biridamöncesihalindekımıldarkuşkulubir[namaz

enkorkakgölgelerolarakbekirağabölüğü'ndekiyapışkanbirteryürüryâkubcemil'inşakaklarınayırtılmışüyelikkartıyerdeittihadterakki

[fırkası'nınşakırşakırbirmavzerdoldurulurdışardavur

[emriyleyıldırımgibisolarleylâklarsürâhide-olamam

[çâresaz

oçokkorkmuşkadıngüzelliğiharb-ıumumi[yıllarının

eskiRumeli

-1°.Karşılama

balkanuykularındanaşırdığımnevâkârüzerinehanımellerineyapsamaklımdançıkaramadığımhânendemüjgân'ınâhetmeleribirüsküpbaharınaısmarladığım

telkâribirmülâzim'lebirlikte

mustafakemal'inbozrevolverizehirgibisusarselânik'teakşamasabahahürriyettrenleribinbaşıenverbeyelitetiktedefgibigerilmişmanastırşehribütüncâmilerindesalâverilirtamburkararkıldıtâhirbuselik'teiğdelerçiçekçiçekgöğüsgeçiriryıldızyanlışlıklarıgöktekideliliktehânendemüjgânmevsimdeğiştiriryanyakalesi'ndekicephâneliktebirbulgaryakalanırkomitacı

yıldızsarayınaşimşeklerteyellenirrumeli'dezabitlernasılanayasacıufakkarafakikavunbeyazpeynirresne'liniyazi'ningümüşlükırbacımakedonyadağlarındakıvılcımbeslenirdersaadet'teateşyakmakiçin

-2°.hânendemüjgân'ınsongünleri

ıslanırmorsalkımlardulyalnızlıklarınadağılıruykusuincebirmürekkepsızardalgınlığındangülkurusu

suratınaçarpılırherçeyrekunufakederekengizlibemolleriniağırdemirkapılarıbalkansavaşının(nişâbürek)hânendemüjgân'ınherboşbulduğusâniyearalığındanokşaruzanıpmülâzimininsolgunellerinihanivurulmuşoçatalca'yayakıntakılıptüylükaranlığınabozgunsabahınınbülbüllerdüşerkucağınaküçükçamlıca'dan

birerikişerbülbüllerdüşer(şatarabân)

elektrikçiçeklerisüslertramvaytellerinibirokadarıylazakkumondanötesibaldıran

"...mürdümeriğinindibineoturmuşumtırnova'dakievimizderahmetliannemsaçlarımıtarıyorelindefildişitarakağzındafirketeler

acıbirbarutkokusugenzimizdeihtiyatlarmanevrayapıyor(ferâhnâk)hangipiyanoyaşöyleilişecekolsamhementatyosefendi'ninsultanî-yegâhsemâîsidallarıkırankayısılarbahçelerdetırnova’daakşamuzakdağlaraçekilmişbütünçeteleriçimdeyorgunbirsaatçalıyor(hüzzâm)

tramvaytellerindeölüvermekelektrikbahçesibolköpekliaykaranlıkgecelerdegeçkalmışpişmanlıklargözyaşıdökmelersaklısaklıpırıldayanortancasaksısı(nev'eser)"...mülâzimihsânbey'inşarkısıocumaselâmlıktasöylediğimbirpalmiyegibititreyerekiliklerinekadargüneşli

-sevgilimgözümünnuruefendimİstanbullubirzabitkalamış'lıkumralmıkumraldargınbakışlıinceciksırmaylagönlümeişlediğim-mülâzimihsânbey'inşarkısıaslındabenimkaybolangençliğimbirbakımakaybolanrumeli

bardaktabuğulanannarşerbetifırındaçatlayanbörekyeşilbiryağmuraydınlığıcâmiavlularında

gıcırgıcıryıkanmıştaşlıklar(hicazkâr)"

-3°.mülazimihsanbey'insongünleri

kafeslerinardındanazlıiçedönükşarapkırmızısıküpeçiçeklerikucağındabirkedisiyahlıbeyazlımüjgânselâmlıktaşarkısöylüyorgözleriyaldızlıimgelemböceklerisarıdolgunsaçlarıomuzlarınadökük

nilüferlerinuyandığıbüyükbüyükçokuzakbahçelerdekiincesazlıhavuzlarınyalnızlıklarınagörünüyorbuzlutenhagüzelliğiipincemorkötümserönsezilerleyüklütasalıonuterkettiğimkülrengisalıbirölümfırıldağıiçimsıradönüyor

böyletırnova'danayrıldımayrılalıpancurlarımsımsıkıkapalıocağımsönükyalnızbulutlarımdanbirışıksüzülüyorufacıkbirışıknârinboynubükükmüjgân'atutkunluğumyoğunvesaygılıbalkanbozgunuiçindetekölümsüzlükmüjgân'aaşkşarkıları

-1°.

dinlerdimtelâşlıkanûnlardansarışıntürkçeyinasıldasevdimneiştirbilmedensevmeyiürkekbirçilentiusulcayoklardıbahçeyinerdetâvuskuşlarınerdemüjgân'ıngençliğinasıldasevdimneiştirbilmedensevmeyi

okşamakkumrallığınıiçimdenuysallambaların

beyhudeıslıklarınıyakınlaşansonbaharınakşamtenhalığındabirlikteduygulanmalarınsaklımutluluğuyladalgındançokdahafazla

[dalgınnasıldasevdimneiştirbilmedensevmeyi

birparçasonyalnızlığaöncekilerhazırlıktırinsanbırakmazsevdiğinisevmekinsanıbırakırkalırsagözlerininelindeyaldızıbelkikalırneyüşürkanûnpırıldarudlaroldukçakaranlıktırnasıldasevdimneiştirbilmedensevmeyi

-2°.

oakşamdalambamızısöndürmüştüknedîmilenedîm'denbilekıskandığımsevdiğimilesonşarkılardağılmıştımevsimileyalnızçamlıca'dabirudyankılanırdı

dünyayıtumturaklıbiryalansayanlaryalanındehşetiniyaşlandıkçaanlarnâzım'ınpirâye'yisevdiğizamanlarölseölümündennesuçlarçıkarılırdı

boğucubirsessizlikteateştengoncalardırodemirdenşiirlerkisankitabancalardırumutsuzhangigünündeelatsanateşehazırnâzımonlarıyazarkenduvarlarçatırdardı

gördümsessizcebuluştuğununâzım'lanedîm'inlâcivertıssızlığındayıldızlıbirserviliğinbirininelindevâridat'ısimavnalıbedreddin'inbirininağzındagülelindemeykâsesivardı

-3°.

İstanbulpuslukaraltısıylamüstef'ilünbirgemiduyulurpadişahsaltanatıylabulutlarademirlediğisoğukakşamlarçalarsaatlarkadifekonakta

benuyansamdaayışığındanmüjgânuyumakta

osoyutkuşlarsuaydınlığındaatlasyorganlarınyüzyıllıkhüznüyleyüklüosmanlızindanlarınınpulpuldağılırlartasalıbolyansımalıboşluktabenuyansamdaayışığındanmüjgânuyumakta

gecehattâtyesârî'ninsüzüldükçevavkayıklarıişleniryenibaştanbütünsevmekyanlışlıklarıbilmemtamamlanırmıydıkbirbaşkayaşamaktabenuyansamdaayışığındanmüjgânuyumakta

oşarkısöyleseçalgılarınkorkupbıraktıklarındanbüyülütamburlarınkendibaşlarınaçaldıklarındanulaşırhâfızpost'asesiyankılarlasonsuzluktabenuyansamdaayışığındanmüjgânuyumakta

-4°.

akşamkılıçlardüşürdüğüayınışığındanboğaz'damüjgânmıdırbiruzakgülümsemekmidirsazdaferahnâk'taiyimserkötümserçarçabukhicâz'damüjgânmıdırsevilmekyanlışanlaşılmakmı

[birazda

üretirsessizliğierguvanlardüşlersevdayı[tamamlar

sularıyansıtırcamlarcıvalıbirbeyazdamüjgânmıdıryoksasabahlamakmıhâfız'la

[şirâz'dadivanlardangülçığlıklarıhorasan’lıpapağanlarşehzâdeçılgınlıklarıounutulmazyazda

müjgânmıdırsevilmekyanlışanlaşılmakmı[birazda

hasköybahriyekahvesi

-babamınazizhatırasına-

1°.hasköybahriyekahvesi'negazel

büyükelenselerdedonmuşabdülazizpehlivanlarısürâhibıyıklarıylatutarbağdadîtavanları

oyoktamburilerkisazçalıpzenginleştirirteltelsabahakadarişitilmedikmakamları

altındişleriylegülümsedikçeacemşâhnargilelergözbebeklerindeşehzâdebaşıramazanları

çarparvurulmuşbirkartalgibiiskeledeniskeleyeakşamhaliç'tedonanma-yıhümâyûnborazanları

tavladadüşeşeksikolmazgerçiparmaklarındanutançtırçürütürmeğersesırmasakalkaptanları

ürperirkorkuylafesleğenleraytamamyükselirkenkaranlıkbirçaybasarçıngıraklıistikânları

böyleeskirhasköybahriyekahvesiusulusulkoynundabiriktiripgeçmişgelecekbütün

[zamanları

-2°.hüseyinavnibey

kerkük'lühüseyinavnibeyhasköybahriyekahvesi'ndeyarımudyandanfazlaneybirhıçkırıkdâvûdîsesindeseddülbahir'denyâdigârgülermiağlarmı(garipşey)söylediğişarkınınetkisindegözlükleripusluiçbükeycıgaraküllerisetresinde

yancebindetasvir-iefkâr

binüçyüzotuzbeşsenesinde

sırtındabirhançerilkbaharİngilizdonanmasıboğaziçi'ndeİzmir ’eçıkmışyunanlılarüzümeçakallardadanmışsustumususmasınıngecesindeböcekböcekuçuşancıgaralarsaklıbiruğultukulakiçlerindegittikçedahaçokanafartalar

teşbihindeyâsabırkalmamış

anlarsahalindenbirkişianlaryüzbaşı"kazbek"rıza(sarıkamış)aynısüngüyübirağızdanısırmışlaraynımermiçukurundakanlankaynamışnedemekbulutlardamıkırmızıikigözümbircıgaradahasarÖdemiş'tebakilkkurşunatılmış(nerdekaldıyahubizimçaylar)yaşıyangörecekönümüzdekikışneyağmurlaryağdıracağımızı

-3°.yüzbaşı"kazbek"rıza'yabeşleme

bakıryansımalarıbakışlarıyüzbaşı"kazbek"[rıza'nın

saltanatbıyıklıtekzabitidirondokuzuncu[fırkanın

hisar'dayaşanmışbiryazbenzersizbirsarışınsankibirşamdanenkalınyerindekaranlığınıncephedencepheyetaşıdığıalınganvebaygın

aklındururdüşündükçesiperdesavaşsonrasınıağırağırsonbaharaboğaz'ınuzaklaşmasınısalacak'tayağmurufâtih'teiftarsofrasınıyıldızlaradağılanogençkızkahkahasınıçalgılarsusuncayorgunmühürdâr'daansızın

buyenilmekakşamınasürülüsafsafcezvelernedîmmerhumundivanındanaçılmışkanlılâleler

çökermanalısessizliklerekıvamlısâdekahvelermim-mimgrubundanmıdırlarkimbilirkimdirlerkıpkızılbirkordüşürüriçlerinehaliç

[müslümanlarının

-4°.hisarlıifâkathanım

dalgınbirlambayımkikanatesintisiyleakşamlarınuyandırdığıyorgunargın

bebek'teunutulmuşbakımsızkorularınnekadarazaldığıdivanmusikisiyleufacıkaydınlığıiştirakmecmuasınınbahaeddintevfik'ihüseyinhilmi'siyleahmedsamimbey'inöldürülmesiylealnımızavurmasıcehennemsıcaklığınınzincireçekildiğierguvanmevsimiylesinopkalesi'ndekitutukluların

eflâtunboşluklarındasabahezanlarınınkorkunundağıldığıvatankasidesi'yle

dalgınbirlambayımkibinlerceçoğaldığımSultanahmetmitingindekisestitreşimlerinden

yüzyıllıkbirhaksızlığınbüyükbirikmesindensekizsütunüzerinebaşlıkçıkarıldığımsavaştelgraflarıanadoluiçlerindenböylegecelerboyukararsızsabahladığımyüzbaşırızabey'lekaçmayıtasarladığımcephânemotorlarıylaineboluüzerindenyaslılodoskaranlıklarıarasındayımmartılarçıkargözlerimeiçdenizlerimdendünyadeğişirbirtırtılgibikendiliğindennezamankanatlandığınıanlayamadığım

-5°.ifâkathanım'aşarkı

tenhalıkbasıncabiryağmurgibibebek[tramvaylarına

tedirginbirsultandısanırsıninerdiakşam[çaylarına

birikmişnasıldaöfkesiosmanlısaraylarınatedirginbirsultandısanırsıninerdiakşam

[çaylarına

umutsuztelâşıylasankibirtutsakgemisinindaldımıdünyasınamutsuzmâhirpaşayalısı

[sisleringüngörmemişbirşiirindenrecaizâdeekrem'intedirginbirsultandısanırsıninerdiakşam

[çaylarına

gazelleruzarkikuytulardaeskicülûs[şenliklerinden

hâlâyankılanırbayramdavullarıyılların[derinliklerinden

sıyrılıpbuzlupırıltılarlamütareke[çirkinliklerinden

tedirginbirsultandısanırsıninerdiakşam[çaylarına

-6°.spartakistniyazıbendeniz

lâcivertkaynarsabulutlarkâhtâneüzerindemuhtarniyazibendenizinbirözlemtutuşur

[gözlerindebirdüetpatlarkontesmaritzaoperetinden

[sözgelişifonograflarçıldırırsamutzigbirahanesinde

ağırporselendublelerdebiralarınyükselişikanlıcanlıbirkızcağızgözleribağdemyeşilispartakistişçilerinstuttgartkongresindekavgakıyametyumrukyumruğayüzlercekişi

-7°.bahriyekahvesi'ndenayrılışgazeli

gerçisuşakırtısıdırbiruzakşadırvandangelirkahvelerzindangibisimsiyahçaylarneredeyse

[kangelir

ufaldıkçaufalıraynalardakötümserlambaların[alevi

dumandumanihtiyarlarçıkaryatsınamazından[gelir

korkuokaypakyılandırkiatlarinsanınkoynunadüşmanfısıltılarıendostbildiğinağızlardangelir

yanarharbdivanlarındabarutmavisi[mim-mim'ciler

evcilyıldırımlarsaklıdırceplerinde[dumlupınar'dangelir

öyleboşaltıryanlışkılarkiİstanbul'uişgal[karanlığı

tektükayakseslerisankibaşkabirdünyadan[gelir

ocaksönmüşsemâverpaslıdağılmışhasköy[bahriyekahvesi

onacanvermeyebirgünelbetattilâilhangelirbirözgemuammerbey

1°.onihaventbahçe

nihaventbirbahçeydikimuammerbey'ingecesiyıldızlargöklâciverdindeyaldızlıbirduatümcesi

gizemlerçizerçizgilerhavuzunmordalgınlığına

yansımışsankiyukardanevreninsonbilmecesi

dağılıryumuşaktelâşıylakadifemsiyarasalarmevlânâ'ylabuluşurboşluktaşemseddin-itebrizî

yenilginintahtındakötümsergülümsermuammer[bey

ayrıcabirateşkrallığımercanköznargilesi

utanmakgüllerisiyahaçılırgözlerdeuğursuzlâternalarlaayaktadırcoşmaktafrenkmahallesiuzaktanateşböcekleriçınçınçınlayankadehlerrumdilberleriylesarhoşfransızıingilizi

ikibinkelime-işehâdetinufuktanperdeperdedargınkartallargibiallahayükselişi

dibindenaydınlanırhayretkılcalışınlarlakörfezbirdensulardapembebirkörpeşafakürpertisi

-2°.muammerbey'inkaranlığı

gerçineyüflersedemuammerbeyaslındahaylirindbirozandırömerhayyamtadındaeksikolmazeşreftennüktelerdudağındagümüştenkafiyelerzilçalarparmağındadeflerinpatladığıselâmlıksofralarında

bulutlardokuyupakşamlarıtelliipektenüzgünhergünbirgüneşisehpâyagötürmektenkaybetmişyaşamaktutkusunuölmekiçinerkennedostşenliklerikalmışmehtaptaiçerkennemâhur'danudlarıngülüşmesiharemtarafında

birnazlıkadınsonbahardağıtırsaçlarınıkırgınyalnızlıkbahçelerinezehirlisarıkuşağındacamörgüsükaçyağmuranahtarı

kısarakislilambalargibibirbiryalılarıunuturmuammerbey'inumutsuzkaranlığında

-3°.karantina'lıdespina

birgültakıpdasevdâlıhergecesaçlarınaçıktımıdepremsanırdın'karakız'kantosunatitreşirkadehlercamlarkırılıralkışlardanmuammerbey'ingözdesikarantina’lıdespina

çapkıngülüşüşöylefaytonabinişikordelia'dannekadarbaşkaydıherkadındanherbakımdansınırsızbirmutluluktauyuturdumuammerbey'iustalıkladamıttığıotantanalıaşklarından

işgalaltüstettinasıldaİzmir'deherşeyiöğrendikullanmasınıdespinabuyanlışgeceyikörfez'deparıldayanyunanzırhlılarınakarşımiralayzafiru'ylaispilanditpalas'tasevişmeyi

gemisinyalleriningecebahçelereyansımasıhavuzdasamanyolununhisârbuselikşarkısıdemlendikçeyalnızlığıaydınlanıyormuammer[beyolmayacakşeybirinsanınbirinsanıanlaması

-4°.muammerbey'inaydınlığı

osabahilkaçmıştımorkaranfilbüyüksaksıdabirtakımtüylübulutlardıkiçatalkaya'daaskıdapunta'danefzongeçiyorduönündemızıkasıda

kurtuluşolasıgöründübirdengözümdenperdekalktı

düngecehasantahsin'leuğraştımyinesabahakadarbükreş'tehapisteymişgüyârüyabuyamektubuvarkaranlıkbirboşluktaaçılıpkapanıyordukapılaryağmurdaidammangasıiliklerinekadarıslaktıoyazakşamlarıdırdinlediğimakşamgazetesindenankara'nıntebliğlerinimürüvvet’inedâlısesindengüllerdağılırdışimşekligülümsemesindenatılmışsankigözleriikiçıplakbıçaktı

bilmembağışlarmıbirgünolurdamuammer'idirenmektegüvenmekteoldumbittimondangeriuyanıpşafakladünbahçedesularkençiçekleribirkavgaydıanladımkidünyakavgaysabirbüyükyaşamaktı

-5°.sarmaşıktıyalı

açıkbirfaytonçıkardısarmaşıklıyalıdaneylülakşamındamasmavibiçilmişayışığındanipekçarşaflıbirtâzedağılırdokunursankurtuluş'tansonrakitelâşlıgünlerde

İzmir'de

kızgıngözlerineişledikçeyangınınkızıllığıçılgınkırlangıçlardırkigeçeralevlerinıslığıuykularınısarmıştırbiryıldızlarsarmaşığıkurtuluş'tansonrakitelâşlıgünlerde

İzmir'de

tuzlugüzöğlesonuçarpılanpancurlaimbattutsakbirsaltanataahedenguguklusaatşarabındasuyundaapansızbirbaşkatatkurtuluş'tansonrakitelâşlıgünlerde

İzmir'de

çalarsaat

aynalıbirçalarsaateskiankara'dançalarsaatbaşlarınımiralay"topal"rıza'nınbiryerdebakarsınsondereceakşamçatırçatırdağılırkargalarrakıdonarkadehte

gelmiyornedensemûnise’ninmektuplarıyüzbaşımuhsin’dirağlarteltelbıyıklarındaobeste-...bülbül-üşeydâyadöndüm

yıkarinsanıyaşlılıktaasılunuttuklarıumutsuzluklarındançokdahafazlayanlışumutlarısaatlibirbombadırhersaatbaşındaölümüntıkırdargöğsündekikaranlıkkafestesilerekgelmişgelecekbütünmutluluklarıbacağımınkesildiğigünkaniçindeyimenikonuiyimserbirtelâşherkeste

yarılmışafyoncephesi

sızarkarbeyazıgömleklerindenkatransiyahıterleyendoktorbinbaşıabdülkadirbirelindetendürdiyotşişesibirelindeaşk-ımemnu

hâlâsorarımkendikendimeneredenbulduğunuiçlibirsaraylınıngöğüsgeçirmesidirdağılanvazodakinergislerdensarışınbirnazlaheröğlesonubirobüstarrakasıkaplarçınlamalarlakörfeziyenidenvurulurlarüstüstekaçmilyonkereçatdiyeışığıçatlatanodelimsirekhızlaseddülbahir'dehaşanbasridumlupınar'dakaymakambekiruşakcephesindenalbantoğlusonragünbırakırbizigecedendevraldığıyeremadalyalarısarkıkkalkıkkaşlarıkırçıl

vegazikullanılmazlığımızla

meclis'inaçıldığıyılkaryönetimindeortalıkkavaklargümüşçırpısıuzaktanpırılpırılankara'nıncamlarıkıransoğuğusırçatozundanbirmavibuğusaçaklardaenlibuzbıçaklarıdonmuşkuşölülerisokaklardaençokdaserçeler

ogeceyinesabahlamıştıkbizüçadamvebirsemâvernusret'inbakû'dabulduğuİbrahimsâmi'yleberaberoymalıbirdecevizsandıkiçindekimlerinunutulduğunerimanov

mustafasuphisultangaliyevvesoluğankafkastrenindekibıçakbıçağaâzerîarmonikler

pekineyapmalıuykusuzluğusonbataryalarınenumutsuzyerindekidualarısolgunyüzlerledeğiştirençalarsaatingetirdikleri

ittihatçılardavardıhilâlbıyıklıydılarsustasınabasılmışbirerçakıydılarmorkumrularpatlıyorducâmilerdenmavzerleringözüdönmüştükarakalpaklıydılarbirtamburkanatçırpmasınıtrî'deneksiksizbütünölmüşlerimizayaktaydılarkılıçlarçekilmiştibâkî’ningazellerindenbudin'denyaşlısipâhilerezanokumaktaydılarertuğrulgazimitutmuştukemalpaşa'nınellerinden

oğuzlarmıydıyoksabismillâhyenidenbaşlamaktaydılar

aynalıdümteküstüneçalarsaatinsarkacıçalarsaatbaşlarınımüslümansonrasızlığıngençkalırcephedeölenler

bakışlarıdonukbesbellibirazgülümsemeleriacı

İzmirkörfezi'ndeyazışıktangülüşmelerdonanmışgemilerdeyıldızfırıldaklarıdırfırdönerenginlerdekıvılcımlartutuşuronuncuyılmarşı'ndantitreşirkıyılardansamanyollarıgibizenginfeneralaylarıgelirgeçerdedumanlıbirampuliçindedirsankieskisâhilgazinosuiskele'dekiayışığındansırılsıklamincesaz

kıvamınıbulmuşsultanî-yegâh'nyineyummuşgözlerinikemânîzekimüberrâhanım'ınikidelikuş

elindeziller

fuar'ınaçılışınaşerefmiverecekmişlergazihazretleri

pekdebilinmiyordoğrusudelipuntolarbasmışgazeteleriortalıktabirçarpıntışaşkıncabirheyecankadınlarkidudaklarıkıpkızıltutuşmuş

balondalgınlıklarırenkrenkçocuklarınvedörtbiryanındayaldızlışimşeklerbirdenbireşehirbandosu

yokturçalarsaatinkorkusunezamandanosoyutvesaydamyılandannedüşmandandostluğunarkasındakibiryürekedinmiştireskiankara'danmustafakemaladındaki

41.bataryanındalgınuğultusualıpgötürsedemiralayrıza'yıbudünyadan

[artıkayrılıkçalargibiuzunuzunveyalnız

silâhbaşıçalargibikısavekalabalıkoçalarsabahakşamyineistiklâl-itamyineistiklâl-itam

meraklısıiçinnotlar

(yasaksevişmek'tekişiirler,sonparisyolculuğumlaondanöncesinivesonrasınıkapsayanbirdöneminşiirleridir;paris'te1962/65arasındakaldım,öncesindeİstanbul'daydım,yeşilçam'dasenaristtik,rejisörasistanlığıfilanediyordum;sonrasındaise,İzmir'de,demokratİzmirgazetesindegazeteciolarak!budönem,biryanımlabatıüzerindekidüşüncelerimiaydınlığakavuşturduğum,biryanımlageçmişşiirimizdenyararlanmafikrinigeliştirdiğimdönemdir,haliyleşiirleredeyansımıştırbuikiliuğraş!

ilginçsaydığımbirnoktayıacabaşöylemiişaretlesem:yeşilçam'dasinemaylauğraşırkende,paris'teyaşarkende,şiiryazmadımpek.bunabelkiyazamadımdemekdahadoğruolur,paris'edoğruyenidenyoladüşmeden,sinemayaaraverdiğimbirzamanoldu,bukitabagirenşiirlerinbirbölümübuzamanınürünüdür,paris'teyse,bilmemfransızcaortamındayaşamakzorundanmıdır,yoksadahaçokkendimiromana,romandüşüncesinevermemdenmi,şiiridahaçokalgıladımda,yazamadım,odönemin-birikimi,İzmir'edöndükten,gazeteciliğebaşladıktanbirsüresonraşiiredönüştü,okadarki,yasaksevişmek'inbirincibasımınayetiştiremedimonları,ancakikincibasımınagirebildiler,buarada,dahabelâçiçeğisıralarındauygulamayabaşladığımeskişiirinsesinivebiçimleriniçağdaşözlegeliştirmekveyenilemek,çabalarınıdabirhayliilerlettim,bununörneklerikitabınsevilenşiirlerinioluşturdular.

yasaksevişmek,arkasındantutuklunungünlüğü'nüngeldiğigözönündetutulursa,parishavasınıngetirdiğibatıilegeçmişşiirdengelendoğuçelişkisininbelirlibiraşamadakibileşimidir,bubileşimidahaileribirdüzeydetutuklunungünlüğüyenilemeyeçalışacaktır.)

*birazparis

birazparis'in,bütünüyle,yukardasözünüettiğimparisvebatıhavasınıkitaptaestirenşiirleriiçerdiğibesbelli,şimdi,hangibatı'yıvehangiseks'iyayımladıktansonra,öylesanıyorumki,buşiirleriattilâilhan'ındüşüncesindevesanatındayerliyerinekoymakdahakolayolacaktır,birazparis,batınınkültürdeğerleriüzerindeolduğukadar,kökeniolandoğununkültürdeğerleriüzerindededüşünmeyebaşlamış,kendinibatılısayanbirdoğulununduyguveizlenimleriniyansıtmayaçalışıyor.

şimdibakıyorumda,ilkikibölümdeaşağıyukarıhangiseks’imeydanagetirecekçerçevevekişilerinşiirinisöylemiştim,sonbölümdeysegiderektutuklunungünlüğü'ndekiteleksgibibirşiiriverecekkapsamıgenişgözlemcibirduygusallığın.

/birazparis/

buşiirioluşturanüçparçanınherbiriparis'teclichy'denbarbes'euzananünlücaddeninüstündekiüçdahaazünlüolmayanmeydanınadınıtaşıyor.hangiseks'tedeanlattığımbucadde,bumeydanlar,paris'inhovardalıkyaşantısındaönemliyeriolancaddevealanlardır,gününhersaatındayosmanınherçeşidinioralardabulabileceğinizgibi,geceleyinaklagelebilecekhertürlüçapkınlıkbiçiminindüpedüzsergilendiğinidegörebilirsiniz.ilkyolculuğumdanbaşlayarak,buçevredeepeycegezmiş

tozmuşumdurya,şiiriniyazmaksonyolculuğumdandönüşümdeoldu,anıolarakşunudakaydedeyim:ya63ya64sonbaharındabirakşamoralardadolanırkenağzımıniçindebazımısralarçiğnediğimifarkettim,müthişşaşırdım,şaşkınlığımınnedenibumısralarınalışageldiğimgibitürkçedeğilfransızcaolmasıydı,birkahveyegiripkâğıdageçirdimbunları,sonraşiirleuğraşıhayliuzunolanbirfransızdostumagösterdim,hembaşarılıbuldu,hemdeilginç,nevarkibenonunbuiyimserliğinibirtürlüpaylaşamıyordum.oşiirikaybettim,sonradanİzmir'dekalemealdığımbirazparis'tegalibaoyanlışbirdiledoğmuşöksüzşiirinimgelerindenvehavasındanbirşeylerdevardı,('birazparis'ioluşturanşiirlerinüçüdeyükselpazarkayatarafındanalmanca’yaçevrilmiştir)

/yanlışlıkballadı/

bubölümdörtşiiriçeriyor,bazılarıbirerinsanayazılmışgibidir(josiane,margot,magda),birtanesiyseavrupatarihindensüzülüpgelenkadınlara(saksonyadüşesleri),ilküçad,anılarveacılardizisiniokumuşolanlarınhemenhatırlayacaklarıadlardırelbet,josianehangiseks'tekijosy'yi,margotadıüstündeaynıkitaptakimargot'yu,magdaisehangisol'dakimagda'yıçağrıştırır.demekyanlışlıkballadı'nıyazarkenikilibiryanlışlığınaltınıçizmeyeheveslenmişim,bunlardanbirincisicinselçelişkidendoğanyanlışlıktırkijosianeilemargotbununsomutörneklerioluyorlar,İkincisiysedoğubatıçelişkisindendoğanyanlışlıktırkisaksonyadüşesleri'ndeelletutulurhalegeliyor.

budediklerimelbetteşiirleriniçnedenlerinianlatmakiçindir,bunundışındaherbirinitekertekerbirparisyadasevdaşiiridiyeokuyabilirsiniz,farketmez.

/ikisonbaharkaçakçısıİzmir’deyakalandı/

sislerbulvarıdönemişiirlerindenbaşlayarak,bende,toplumcusiyasalserüvenivebuserüvenebulaşmışkişileribirgerilimfilmiatmosferiiçindevermek,yaşantılarınıçağdaşbirbunalımyaşantısınınörnekleriolaraksergilemekeğilimigörülmüştür.beşşiirlikbuçalışmadadaaynışeyiyapıyorum,birbakımaşiirbatıdandoğuyabiryolculuğunşiiridir,birbakıma,birtakımsimgelerleoyıllartürkiye'sindesanatçınınnetürlüsuçlamalarlakarşıkarşıyakalabileceğinianlatmayaçalışır,birbakımaysadokunaklıbiraşkşiiridir.

teknikolarak,çağdaşinsanınyaşantısındaoncayeriolangazetehaberivehaberciliğiyöntemlerindengizligizliyararlanmıştır,buyararlanmanınşiirinsevilmesindeetkiliolduğunusanıyorum.

*yasaksevişmek

/yaşkırktanyukarı/

parisdönüşü,İzmir'deyazılmışbirşiir,adınıilkinauto-critiquekoymuştum,sonragalibatürkçeolmadığındantutmadım,değiştirdim,kırkyaşımıgeçmişolmanınverdiğihüzünle'yaşkırktanyukarı'

dedim,yanlışhatırlamıyorsam,yeditepe'deçıkmıştı,hattaşiirigönderdiğimhüsamettinbozokiyiceetkilenmiş,benimhaylibozukbirmoraliçindeolduğumusanmış,birdetesellimektubuyazmıştı:üzülmecanım,kalpsektesigeçirenarkadaşlarımızbilemaşallahiyilerdiye!incedüşüncelidirbozok!şiiriyazarkençokmukötümserdim,bilmiyorum,genelolarakölümüngerçekliğinietindeduyanlarınhayattakiherşeyekarşıonarılmazbirkırıklıklarıvardırya,şiirdensızanasılodursanıyorum,bildiğinizgibionundaçaresiyoktur.

/ölmekyasak/

budatersine,koşullarnedenlikötüolursaolsun,ölümdüşüncesinedirenmekgerektiğiniişleyenbirşiir,gerçektebunuparis'egitmeden,İstanbul'dayazmıştımsanıyorum,kitabayerleştirirkenikincibasımdaikisiniardıardınabilerekkoydum,ölümgerçeğininsanatçıdakidiyalektikçekişmesineparmakbasabilmekiçin.

/demirboğan/

meraklısıbilir,romanlarımdaboygösterenkişilerinbazılarıöncebenimşiirlerimdesolukalıpvermişlerdir,aynanıniçindekiler'dekimiralayferidöyle,kurtlarsofrası'ndakiİbrahimcuraöyle,iştedemirboğandagününbirindebirromanımayerleştireceğimiumduğumvesandığımtiplerdenbiri,şimdilikkaranlıkyaşantısınıbuşiirdesürdürüyor.

/artısonsuz/

bu,bundansonrakişiirler,yeşilçamyaşantısınınbenimiçinbirboğuntuolmayabaşladığıgünlerde,(yanılmıyorsam1961sonları)yazılmıştır,sinemadaumduğuestetikuğraşıveboşalmayıbulamayansanatçının,bunu,şiirdesarfetmekistemesidedenebilir,yavaşyavaşbaşımdaesmeyebaşlayanyolculukyelleriningetirdiğiavrupaçağrışımlarınınitişide!

şiirleilgiliözelbiranı,şu:daha1950'lerdeİzmir'desanatyetenekleriolanamaçoğumuzgibionlarıyeterincekullanmayanbirkızlatanışmıştım,şiirinilkmısraıonunlasanatsöyleşilerimizsırasındamıdoğmuştur,yoksaomuilkdefasöylemiştirşimditamçıkaramıyorum,yalnızonyılkadariçimdeyaşadığı,sonradabuilginçşiirindoğmasınanedenolduğumuhakkak,buşiiryabancıdilleredeçevrilenşiirlerimdendir.

/exodus/

avrupaesintisipekaçıkdeğilmi?ogünlerdeclaudeİstanbul'agelmişti,savaşyıllarındanazilerinyahudilereettiklerinibolbolkonuşuyorduk,zatenbizimkuşağınbukonuyakulakdolgunluğuvardır,azmıfilmgördük,azmıkitapokudukbusorunçevresinde,üstelikbenimilkparisyolculuklarımdanbazıanılarımdavar,bunlarbirleşiyorlar,şiirioluşturuyorlar.

/ağustosmızıkacıları/

hakçası,buşiiriçokuzakyıllarıngerisindekalmışbiringe’ninhayaliyleyazdım,sinemaçevresinderastladığımkadınlarıniçlerindenbiryerindendaimabozukoluşu,kendilerinevegüzelliklerineaşırıhayranlıkları,bencillikleribeniusandırmışolmalı,inge'ninbanayaşattığıeskiuysalveyumuşakgünlerihatırlamışım,ogünlerdeonunbanaanlattığıbiralmanyaçocukluğunu,izlenimlerini.sonbölümdeherşeyinbirhayalolduğubesbellibelirtilmiyormu?

/karanlığıntadı/

bundanöncekikitaplarımdahayligeliştirdiğimbirşiirdamarımvardırbenim,'bursa'danyaylımateş','başkaadam','İstanbulağrısı'gibişiirlerbudamardanüretilmiştir,karanlığıntadı,epeycebirzamangeçtiktensonraozanıntekrarodamaraelatması,yenikoşullaraltında,nasılbirşeyçıkarabileceğinimeraketmesininsonucu,bunaelbetteşehirşiiridenecekya,şehirşiirinindedelidolusumu,başınabuyruk,çağrışımlarınakıntısınakendisinikapıpkoyverenimi?

/benartıkküsüm/

canımınçoksıkıldığıbirgün,bugünkügibiaklımda,birfilmşirketindenbirkaçbinliraalacağımıhesaplıyorum,şirketinpatronuinanılmazbiryüzsüzlükvesoğukkanlılıklaöncedenkonuşulmuşolanları,verilmişsözleriesgeçip,banabirkaçyüzliralıkbirçekyazıyor,üstelikbunuişinibilirustaişadamı,kurnaztüccarhalleriyleyapıyor.sessizbiröfkeiçindeevedönüyorum,şiirhandiysekendikendiniyazdırıyor,('benartıkküsüm','yasaksevişmek','elimdengelenbu',televizyondagösterilen3.bölümlükşiirdizisinde'klip'leştirilmişlerdi:'geçkalmışölü',yönetmenbiketilhan,oyuncular:selçuközer,senemkayra,merihakalın)

/yasaksevişmek/

kitabaadınıverenbuşiirdebenimbirçokşiirlerimgibidışardanbakıncarastgelebirsevdaşiirigörünüşündedir,amayinebirçokşiirlerimgibikabuğununaltındailginçbirtoplumsallıksaklar,kitabınilkbasımınınçıktığıgünlerdi,türkiyesosyalistpartisi'ndenarkadaşımasımbezircibirdergideyayımlanmaküzerebanasorulargönderdibirkaçtane,bunlarıcevaplandıracaktım,böylecekitabıtanıtmışolacaktı,oyazışmaforum'daçıktı,buşiirleilgilibölümünüaynenaktarıyorum:

"...kitabınadıyasaksevişmek,şiirindeadıöyle,sözkonusuolandagizlisaklıbirsevişmeköylemi?buşiirinkökleritaa1940'larauzanıyor;gençlikbilmemneörgütüvardı,önünegelenisansaryanhanı'natopladılar,buaradabenide!haşanbasridiyebiröğretmenvarmış,buişlerleilgiliymiş,tanımamgörmem,elegeçirememişler,sonundakarısınınardınatakılmışlar;adamcağızkarısınıseviyor,görmedendeedememiş,budayakalanmasınasebepolmuş!sonrahasanbasrikendini

sansaryanhanı'nınüstkatındanatıpöldürdü,dehşetlietkilemiştibenibuolay,yıllarcaiçimdeağrıdıdurdu,gününbirinde,yasaksevişmekolduçıktıortaya,eğerbuduyumculuksa,benduygucuyumarkadaş..."

/elimdengelenbu/

sonralarıüzerinedahabilinçliolarakeğileceğimbireyseldiyalektikkonusunun60yıllarıbaşlarındaşiirimeyansıyışıböyleydi.buradayinebirsevdaşiirihavasıvedüzeyinde,bireyselçelişiklik,karşıtduygularınçatışmasıanlatılmakisteniyor.ogünler,İstanbul'dakalmaklayenidenparis'egitmekarasındabocalıyordum,şiirdeduyumsananbirazdabudur.yalnızbundadeğilhem,bundansonrakiikisindede.

/yüksekgerilim/

elbetteburadasözkonusuolanelektrikgerilimideğil,insanlarınyaşantısınahükmedenkoşullarınyarattığıgerilim,bubeniötedenberiilgilendirmiştir,düşüncemodurkiçağdaşinsanbelkiteknolojiningetirdiğiyeniolanaklarınetkisinden,belkitoplumsalveekonomikkoşullarınhızlıdeğişmevegelişmesindensüreklibirgerilimyaşamakta,bundandolayısüreklibirbunalımiçindebulunmaktadır,savaşlarınsıcakyadasoğuksürüpgitmesi,hükümetdarbelerinin,içsavaşların,genelgrevlerin,ekonomikdurgunluklarınbirbiriniizlemesi,kişiyi,bireyolarakda,belirlibirtoplumsalsınıfınbirünitesiolarakdaboğmakta,bunaltmaktadır.ozanaelbetbugerilimiyaşamakveyazmakdüşer,buşiir,böylebirdeneyişte.

/yorgunlarsendikası/

kendimegöresosyalizmle,sosyalistlerleilgilibirşiirdirbu,özelliklebizimkuşağınsosyalistleriyle!parisdönüşümemleketişiddetlibirsosyalizmkaynaşmasıiçindebulmuştum,bunahemsevindim,hemşaşırdım:sevinciaçıklamakkolay,şaşkınlıkdahaçoksosyalizmleilgilikonulanyıllarcabüyükyasaklarhalindeyaşamışbirsanatçınınherşeyinbirdenortayadökülmesindenduyduğuşaşkınlıktı,buaradabesbellibizimkuşağın'yorgunluğu'dadikkatimiçekmiş,baksanızaonuvurgulamakistemişgibiyim.

ayrıca,diptendibeişliyenbirumutsuzluk,dahadoğrusugüvensizlikdesezilmiyormu?'yenidenbaşlamaklarlageçiyorömrümüz'mısraıneyideyimler?12martbumısraaacıbirkehanetanlamıvermeyecekmidir?('yorgunlarsendikası',yükselpazarkayatarafındanalmanca’yaçevrildi)

*çkoçaklaması

çkoçaklaması'ndakiüçşiirinüçüde,beşaşağıbeşyukarı,türkgeçmişineilişkinşiirler,çkoçaklaması'nıparis'teyazmıştım,mehmedsıradağları'naoradabaşladımİzmir'debitti,osmanlı

kasidesi'niise,İzmir'detasarladımveyazdım,bunlar,ulusalbileşimtezinigeliştirdiğimsıralar,imgedüzeyinde,butezedestekolacakestetikaraştırmalardırdadenebilir,ufakbirdikkat,ilkinintürkhalkınınasya'danküçükasya'yagelişini,İkincisininosmanlıdönemini,üçüncüsününisesononyüzyıllıktarihsürecindehalkolarakedintiveözlemlerimiziözetlemekistediğinimeydanaçıkarır.

/çkoçaklaması/

fransızortamındadikkatimibirşeyçekiyor,savaşlarına,seferlerineaşırıönemvermeleri:halkolarakbirmarifetmiyapmışlar,edebiyatlarıonuanlataanlatabitiremiyorartık,sonrasonra,aynışeyinötekihalklariçindeöyleolduğunugörüyorum.sözgelişi,beniİsrail'ingöçünicesanateserinekonuoluşturmuş,birden,öğrenciliğimizdenbaşlayarak'dalgageçtiğimiz'türkgöçününheybetvedehşetinifarketmeyeyimmi?öyleya,birhalk,vatanınıbırakıp,neresiolacağınıbilmediğibiryerevatanaramayagidiyor,hangidüşmanlarlakarşılaşacağı,başınanelergeleceğibelirsiz,çapıbüyük,boyutlarısonderecegenişbirtoplumsalserüvenbu,yazılsayazılsaherşeyiyletürkolanbirdestanlayazılır.

yapmayaçalıştığımdabu.önceçoktürkbirsesarıyorum,buluyorum:çsesi,sonraiçeriğihalkağzınayerleştirmeyeçalışıyorum,birikiaylıkbirçalışmadansonraoluyor,şiirvarlık'taçıktısanırım,otarihtebaşkabirdergidekimolduğunuhatırlamadığımbiryazarüzerinebasmış,buşiirlehanidirşiiryayımlamamışolanattilâilhan'ınhâlâyaşadığınadikkatiçekmişti,ogünlerdetürkşiirortamıöylerezilbirikinciyenicurcunasıyaşıyorduki,dışlarındakalanherkesisilmişlerdi,sonradabizonlarısildikya,neyse.

/osmanlıkasidesi/

bazışiirlervardır,şöylebiruçverir,birkaçmısraınıyazarsınız,kaybolurgidersonra,arkasıbirtürlügelmez,birikimmibekler,oluşumsürecimiuzarnedir,gününbirindebirdebakarsınızpaldırküldürgeliyor,osmanlıkasidesiiştebuşiirlerden,bugünmüşgibihatırlıyorum,ilküçdörtlüğünüçoksıcakbiryazgünü,karşıyaka'danİzmir'egazeteyeçalışmayagiderkenyazmıştım,sonrakaybolduşiir,ortalardayok,üstünebaşkaşiirleryazıyorum,ogelmiyor,aradanepeycebirzamangeçtiktensonrabirdensökünediyorama,aşağıyukarıbirhaftadahepsiniderleyiptoparlıyorum,severimbenbuşiiri,osmanlıgeçmişininpalavrasınıayıklamış,özüneinmeyeçalışmışgibimegelir,ilericiliğinosmanlıdöneminiveuygarlığınıyadsımakdemekolmadığınıkavradıktansonra,böylebirşiirinyazılmasızorunluydu,bunakarşılık,okurlarınşiiregerekenönemiverdiklerinedeemindeğilim,tadınagereğincevardıklarınada!

/mehmedsıradağları/

budaöylebirşiir,nevarkibundaesinlenmehalkşiirindengeliyordu,ilkbendidahaparis'egitmeden1961'defilanyazmıştım,İkincisigidipdöndüktensonraİzmir'deyazıldı,demekki,

bilinçaltındakiserüvenibirhaylisürmüş,şiiryayımlandıktansonra,ötekininaksineilgigördü,hatta(ismilazımdeğil)okullariçintürkçekitabıhazırlayanüstelikşairbiröğretmenbirgünbanadediki,buşiiriokulkitaplarınaalabildiğimizgüntürkiye'degerçektenözgürlükyerleşmişolacaktır.

*şehnazfaslı

şehnazfaslışiirleri,hemenanlaşılacağıgibibelâçiçeği'ndekimahursevişmekbölümüşiirlerinindamarındanüretilmiştir,belkibirazdahaincelmiş,birazdahausturuplanmışolarak,çünküİzmir'edöndüktensonradivanozanlarınabambaşkabirdüşünceveruhlayenideneğilmiştim,geceleri,şimdiyıkılanveyerindesevimsizbirapartmanyükseleneski'sakızbiçimi'evimizde,odamaçekilir,nedim'in,bakî'nin,şeyhgalib'in,naili'ninşiirleriniteypeokur,sonrasaatlercedinlerdim,aruzuniçine,aruzarağmenyerleştirdikleriogörkemlisesiyakalamayaçalışıyordumböylece,buçalışmadönemininardındanelbetteşehnazfaslı'ndakişiirlergelecekti,geldide.

dikkatedilirsebölümünbaşlangıçtansonadoğru,alttanaltabirbirleriyleilgili,birtarihseldönemiyansıtmakamacıvardır:birincicihansavaşıyıllarındanbaşlanır,eskirumeli'nindramıdilegetirilir,oradankurtuluşsavaşınaatlanarak,muammerbey'indramıylabirliktekurtuluşa,hattaçalarsaat'lekurtuluşsonrasınavarılır.

/dersaadet/

imparatorluğunbatışyıllarındakigörkemlikötümserlikbuşekildeözetlenmiştirdesemfazlaiddialımıolurbilmiyorumama,60yıllarıylabaşlayanyakıntarihimizitanımaakımınınbuözettenhoşlandığını,hattabuşiireözenerekbazıçağrışımşiirlerideneyenlerçıktığınısöyleyebilirim,fikrimceşiirçağrışımşiirihavasınıtaşımasınarağmen,gerçektebirçağrışımşiirideğildi,içilişkileriadamakıllıhesaplanmıştı,buyüzdeneskiİstanbulçağrışımlarınıbirbirininardınaekleyenler,şiirlerindedersaadet'tekinebenzerbiryoğunluğueldeedemediler.(nerminmenemencioğlu,dersaadet'iİngilizce'yeçevirdi)

/eskirumeli/

üçbölümlükbirşiir,gerçekte,balkansavaşıizlenimleriniodöneminatmosferiiçerisindeyaşanmışbirsevdadramıylaanlatmayaçalışıyor,şiirinbenceilginçyanıtürksanatmusikisiyle,omusikininmakamlarıylaiçiçegelişmesidirbir,müjgântipininortayaçıkmasıdıriki!türkmusikisiyleilgimçokdahaöncebaşlamıştı,amaöylesanıyorumkiderinliğinevegenişliğineanlamınıkavrayışımdabuyıllaraisabeteder,divanşiirleriniokuduğumteypeklasiktürkmüziğikorolarınıdakaydediyor,dinliyordumuzunuzun,müjgân'ınhanendeolması,anılarınıtürkmusikimakamlarınınniteliklerinegörehatırlamasıbundandoğsagerek.

müjgân'agelince,şiirlerimboyuncazamanzamanortayaçıkankadıntiplerindenbirisidiroda,başkaşiirlerimdedeboygöstermiştirya,asılhiçbeklenmedikveumulmadıkbiryerdedeetkisini

duyurmuştur:İzmirgezmelerindemi,yoksabenimİstanbul'agittiğimbirsıradamıpekiyihatırlamıyorum,buşiirlerisadri(alışık)ileçolpan(ilhan)'adaokumuştum,sadrisonderecesevdi,uzunuzunüstündekonuştu,birkaçyılsonracaddebostanı'ndaseyrettiğimbirshow'undamüjgântheme'iniişlediğinigörmeyeyimmi?oelbettekendisanatınaveesprisineuygunbirkişilikkatmıştımüjgân'aama,esininbumüjgân'dangeldiğinisanıyorum.

(herüçşiiride,nerminmenemencioğluİngilizce'yeçevirmiştir.)

/müjgân’aaşkşarkıları/

dahasonratutuklunungünliiğü'ndegeliştireceğimşarkıtarzı'nıdenemiştimbuşiirlerde,yinemüjgântipininveyaşadığıdöneminçevresindedolaşarak,epeycebaşarılıolmalıyımki,türkmusikisineaşinalığıbesteleriyledebilinenrüştüşardağşiirleriokuduktansonra,çoketkilendiğini,içlerindenbirisinibestelemekistediğinisöyledi,sevinerekneyapacağınıbekledim,gününbirinde'dinlerdimtelaşlıkanunlardansarışıntürkçe'yidiyebaşlayanbirincişarkıyıbestelemişgeldivebanaokudu,bukadarıbanayetmiştiya,onayetmiyordu,illeünlüşarkıcılarımızdanbirisineokutmakistiyordubuşarkıyı,dahaçokyaymakvetanıtmak,fakatbütünçabalarınarağmenolmadı,nedenbiliyormusunuz,buünlüşarkıcılarımızşiirindahailkmısraındaduraklıyor,'sarışın'türkçeolupolamayacağındatereddüdedüşüyorlarmış,tabiiasılböylebirgüfteyiiçkiligazinomüşterilerininanlayıpanlamayacağında!

/hasköybahriyekahvesi/

bubaşlıkaltındakiyedişiirinedenbabamaadadım?yıllarcaöncebirşiiryazmıştım,adıtarz-ıkadim'di,onudababamaadamıştım,toplumculuğudikinebiryadsımacılık,eskidenkalmaherşeyekarşıçıkmasandığımoyıllardaoldumolasıdivanşiirinisevmiş,onagönüldenbağlanmışolanbabamaserzeniştebulunuyor,öylebirşiirinartıkhiçbirgeçerliğikalmadığınısöylemekistiyordum;sonparisyaşantımda,kafamhepgeçmişşiirimizle,geçmişyaşantımızladoluydu,bubirazdüşünceleriminulaştığıaşamadan,epeycede,'aynanıniçindekiler'dizisinibesleyebilecekbirsürügeçmişeilişkinkitapokumamdanilerigelmekteydi;dönünceyenidenbabamlakonuşmayı,hemonunmütarekeanılarından,divanşiiribilgisindenyararlanmayıdüşünüyordum,olmadı,babambenoradaykenölüverdi.İzmir'edöndüktensonra,divanşiiriüzerindekiçalışmalarımdaheponuhatırladımdurdum,hasköybahriyekahvesi'ninatmosferibabamıncihanharbivemütarekeyıllarındanbanaanlatabileceğiniteliklertaşır,ifakathanım,kerküklühüseyinavnibey,spartakistniyazibeyyaşamaçevresindengeçmişinsanlarolabilirlerdi,bubakımdanşiirlerinbütününübabamınanısınaadadım,ayrıcaşiirdedivanbiçimlerinivesesinielimdengeldiğincekullanmayaçalışarak,okocasanatkaynağınındagençliğimdesandığımgibi'ceffelkalem'harcanamayacağınıgöstermişoldu.

/birözgemuammerbey/

nasılhasköybahriyekahvesibenimiçimdebirtarafıylababamınanısınabağlanıyorsa,birözgemuammerbeydeöyleçocuklukyıllarımdanbaşlayarak,annemdendinlediklerimebağlanır.

annem,yunanişgaliniİzmir'deyaşamıştır,çocukluğumuzboyuncaondanşehrinişgalaltındakiyaşantısıylailgilibirsürüşeydinlemiştik,benhembunlarıişgalgerçeğininacılığıylaortayakoymakistedim,hemdemuammerbey'iniçserüveniyle'dünyanınbirkavga,kavganınsabirbüyükyaşamak'olduğunu!

buşiirleilgili,ummadığımbirşey,timurselçuk'un’karantinalıdespina'yıbestelemesioldu,birgünbirtelefon,hattınöbürucundao,kibarcabazışiirlerimi,buaradakarantinalıdespina’yıbestelediğinibildiriyor,plakyapmakiçinizinistiyor,istediğiizinolsun,verdimgitti,işingaribioki,aslındagayetbaşarılıbirbesteolanparça,bilinmeznedenTRT'desansüretakıldı,besbellibuyüzdenkalabalıklarcadinlenemedi.

/çalarsaat/

kurtuluşsavaşıgazilerininbenimkuşağımıçoketkilemesiolağansayılmamalımıdır?biz,savaşınhemenertesindecumhuriyetinilkyıllarındadoğanlar,oefsaneiçindebüyüdüğümüzdenneredegöğsüistiklâlmadalyalıbiryaşlıgazigörsek,ilgileniriz.birbakıma,çalarsaat'inmiralay'topal'rıza'sı,sırtlanpayı'nınmiralay'ayı'ferid'iyledevrearkadaşıdır,aynı'serencam'ıyaşamış,aynıtehlikelerdengeçmiş,gününbirindeölümgelipdekapılarınıçalınca,aynışeylerihatırlamışlardır,çalarsaat,birkuvayımilliyegazisininkişiliğindekurtuluşsavaşının,istiklâl-itamesprisininestetiközetidir,oadamlarınbüyükbirişyaptıklarınaçocukluğumdadainanırdım,yineinanırım,neyazsak,neçizsekhaklarınıödeyemeyiz.

attilâilhan/17haziran1976kavaklıdere(ankara)

ATTİLÂİLHANBÜTÜNŞİİRLERİ

Duvar

SislerBulvarı

YağmurKaçağı

BenSanaMecburum

BelaÇiçeği

YasakSevişmek

TutuklununGünlüğü

(1974TürkDilKurumuŞiirÖdülü)

BöyleBirSevmek

EldeVarHüzün

KorkununKrallığı

AyrılıkSevdâyaDâhil