Download - Bireysel Temizlik Uygulamaları
Bireysel Temizlik Bireysel Temizlik Uygulamaları Uygulamaları
Öğr. Gör. Dr. Serap TORUNAdana/2008
2
Bireysel Hijyeni Etkileyen FaktörlerBireysel Hijyeni Etkileyen Faktörler
Yaş
Beden İmgesi
Sosyoekonomik Düzey
Kültürel Durum
Yaş
Beden İmgesi
Sosyoekonomik Düzey
Kültürel Durum
Bilgi Düzeyi
Bireysel Tercihler
Sağlık Durumu
Bilgi Düzeyi
Bireysel Tercihler
Sağlık Durumu
Öğr.Gör.Dr. Serap TORUN
3
Hijyenik Uygulamaların Amaçları IHijyenik Uygulamaların Amaçları I
Öğr.Gör.Dr. Serap TORUN
Vücut salgılarının, atıkların ve geçici mikroorganizmaları vücuttan uzaklaştırmak
Bireyin rahatlamasını, dinlenmesini, gevşemesini sağlamak ve kas gerilimini azaltmak
Vücut salgılarının, atıkların ve geçici mikroorganizmaları vücuttan uzaklaştırmak
Bireyin rahatlamasını, dinlenmesini, gevşemesini sağlamak ve kas gerilimini azaltmak
4
Hijyenik Uygulamaların Amaçları IIHijyenik Uygulamaların Amaçları II
Öğr.Gör.Dr. Serap TORUN
Vücuttaki kötü kokuları gidermek
Bireyin genel görünümünü olumlu hale getirerek beden imgesini geliştirmek
Deri sağlığını sürdürmek ve geliştirmek
Vücuttaki kötü kokuları gidermek
Bireyin genel görünümünü olumlu hale getirerek beden imgesini geliştirmek
Deri sağlığını sürdürmek ve geliştirmek
5
Sabah BakımıSabah Bakımı
Öğr.Gör.Dr. Serap TORUN
Hastanın gereksinim duyduğu günlük hijyenik bakım uygulamalarını içerir. .
Hastanın gereksinim duyduğu günlük hijyenik bakım uygulamalarını içerir. .
Boşaltımın
sağlanması
El-yüz bakımı
Ağız bakımı
Ayak bakımı
Tırnak bakımı
Baş banyosu
Boşaltımın
sağlanması
El-yüz bakımı
Ağız bakımı
Ayak bakımı
Tırnak bakımı
Baş banyosu
Yatak banyosu
Duş veya küvet banyosu
Tıraş
Sırt masajı
Çamaşırların ve yatak takımının değiştirilmesi
Yatak banyosu
Duş veya küvet banyosu
Tıraş
Sırt masajı
Çamaşırların ve yatak takımının değiştirilmesi
6
Öğleden Sonra Bakımı Öğleden Sonra Bakımı
Öğr.Gör.Dr. Serap TORUN
Öğle yemeği sonrası hastanın;
Boşaltım gereksiniminin
giderilmesi
El-yüz bakımı
Ağız bakımı verilmesi
Yatağın düzeltilmesini içerir.
Öğle yemeği sonrası hastanın;
Boşaltım gereksiniminin
giderilmesi
El-yüz bakımı
Ağız bakımı verilmesi
Yatağın düzeltilmesini içerir.
7
Akşam BakımıAkşam Bakımı
Öğr.Gör.Dr. Serap TORUN
Hastanın gevşemesini ve daha rahat uyumasını sağlamak amacıyla,
Islak veya kirli ise yatak takımlarının ve hastanın çamaşırlarının değiştirilmesi,
Boşaltım gereksiniminin giderilmesi,
El-yüz ve ağız bakımının verilmesi,
Masaj uygulamalardır.
Hastanın gevşemesini ve daha rahat uyumasını sağlamak amacıyla,
Islak veya kirli ise yatak takımlarının ve hastanın çamaşırlarının değiştirilmesi,
Boşaltım gereksiniminin giderilmesi,
El-yüz ve ağız bakımının verilmesi,
Masaj uygulamalardır.
8
GÖZ BAKIMI GÖZ BAKIMI
Öğr.Gör.Dr. Serap TORUN
Bilinçsiz hastalar (göz kırpma refleksi olmayabilir ya da göz kapaklarında fazla salgı birikebilir) Göz ameliyatı olanlar Gözünde irritasyon, enfeksiyon, yaralanma gibi sorunları olanlar Gözlük, lens (contact) ya da protez göz kullanan hastalar
Bilinçsiz hastalar (göz kırpma refleksi olmayabilir ya da göz kapaklarında fazla salgı birikebilir) Göz ameliyatı olanlar Gözünde irritasyon, enfeksiyon, yaralanma gibi sorunları olanlar Gözlük, lens (contact) ya da protez göz kullanan hastalar
Özel göz bakımına gereksinimi olanlar
Özel göz bakımına gereksinimi olanlar
9
Göz Bakımında İlkeler IGöz Bakımında İlkeler I
Öğr.Gör.Dr. Serap TORUN
Gözler her zaman iç kantüsten dış kantüse doğru temizlenmelidir.
Temizlik, ılık duru su, el bezi ya da gaz bezi ile yapılmalıdır. Sabun yanma ve tahrişe neden olabileceği için kullanılmamalıdır.
Göz kırpma refleksi olmayanlarda korneanın kurumasını önlemek için her 4 saatte bir yapay göz yaşı ya da %0,9’luk NaCl solüsyonu göze damlatılmalıdır. Gerekirse göz kapakları kapatılmalıdır.
Gözler her zaman iç kantüsten dış kantüse doğru temizlenmelidir.
Temizlik, ılık duru su, el bezi ya da gaz bezi ile yapılmalıdır. Sabun yanma ve tahrişe neden olabileceği için kullanılmamalıdır.
Göz kırpma refleksi olmayanlarda korneanın kurumasını önlemek için her 4 saatte bir yapay göz yaşı ya da %0,9’luk NaCl solüsyonu göze damlatılmalıdır. Gerekirse göz kapakları kapatılmalıdır.
10
AĞIZ BAKIMI IAĞIZ BAKIMI I
Öğr.Gör.Dr. Serap TORUN
Ağız bakım uygulamalarının amaçlarıAğız bakım uygulamalarının amaçlarıAğız mukozasının bütünlüğünü ve nemliliğini sağlamakDiş ve diş etlerinin sağlığını sürdürmekAğızdaki rahatsız edici tadı ve kokuyu gidermekBireyin doğru ağız hijyeni uygulamalarını öğrenmesini sağlamak
Ağız mukozasının bütünlüğünü ve nemliliğini sağlamakDiş ve diş etlerinin sağlığını sürdürmekAğızdaki rahatsız edici tadı ve kokuyu gidermekBireyin doğru ağız hijyeni uygulamalarını öğrenmesini sağlamak
11Öğr.Gör.Dr. Serap TORUN
Ağız Hijyeni Yönünden Risk Taşıyan Hastalar
Ağız Hijyeni Yönünden Risk Taşıyan Hastalar
Yatağa bağımlı hastalarDehidrate hastalarOral beslenemeyen hastalarKemoterapi alan hastalar O2 ve atropin gibi ilaç alan hastalar
Yatağa bağımlı hastalarDehidrate hastalarOral beslenemeyen hastalarKemoterapi alan hastalar O2 ve atropin gibi ilaç alan hastalar
12
Değerlendirmede Dikkat Edilecek NoktalarDeğerlendirmede Dikkat Edilecek Noktalar
Öğr.Gör.Dr. Serap TORUN
Organ Normal Görünümü Anormal Görünümü
Dudaklar Pembe, düzgün, nemli Çatlak, kuru, su toplamış
Dil Yumuşak, pembe, nemli, rahat hareket edebilir
Çatlak,pütürlü, parlak, kuru, yaralı, koyu kırmızı
Mukoza Pembe, nemli Kırmızı, parlak, yaralı, su toplamış
Diş Etleri Pembe, nemli, dişlerle birleştiği yer kapalı
Koyu kırmızı, şiş, kanlı,iltihaplı, çekilmiş
Dişler Parlak, temiz Mat, kirli, oyuk, kırık, eksik
Tükürük Sulu Koyu, yetersiz, çok fazla
13Öğr.Gör.Dr. Serap TORUN
Stomatisis (ağız iltihabı)
Stomatisis (ağız iltihabı)
Jinjivitis (dişeti iltihabı)
Jinjivitis (dişeti iltihabı)
14Öğr.Gör.Dr. Serap TORUN
Piyore (kemik ve dişeti dokularının iltihabı)
Piyore (kemik ve dişeti dokularının iltihabı)
Glossitis (dil iltihabı)
Glossitis (dil iltihabı)
15Öğr.Gör.Dr. Serap TORUN
Halitozis (ağız kokusu)
Halitozis (ağız kokusu)
Oral malignansiler
Oral malignansiler
16
Bakterilere etki eden solüsyonlar
Mantarlara etki eden solüsyonlar
•Serum fizyolojik (%09 NaCl)
•Hidrojen peroksit % 30-50
•Neosterin
•Rivanol %001
•Sodyum bikarbonat %5
•Mikostatin
•Blue de metilen %1
•Jensiyen moru %1
Öğr.Gör.Dr. Serap TORUN
Özel Ağız Bakımında Kullanılan Solüsyonlar
Özel Ağız Bakımında Kullanılan Solüsyonlar
17Öğr.Gör.Dr. Serap TORUN
1. Bilinçli Hastalarda Özel Ağız Bakımı1. Bilinçli Hastalarda Özel Ağız Bakımı
Malzemeler Malzemeler
Antiseptik solüsyon veya gargaraAbeslangGaz spançYüz havlusuBöbrek küvetBir bardak ılık suYağlı bir pomad (vazelin)
Antiseptik solüsyon veya gargaraAbeslangGaz spançYüz havlusuBöbrek küvetBir bardak ılık suYağlı bir pomad (vazelin)
18Öğr.Gör.Dr. Serap TORUN
2. Bilinçsiz Hastalarda Özel Ağız Bakımı2. Bilinçsiz Hastalarda Özel Ağız Bakımı Malzemeler MalzemelerDil basacağı (ortalama 16 adet),Gaz bezi (ortalama 16 adet),Flaster,Böbrek küvet,Kirli kabı,Yüz havlusu, peçete,Nemlendirici losyon,Tek kullanımlık eldiven,Ağız temizleme solüsyonu,Maske.
Dil basacağı (ortalama 16 adet),Gaz bezi (ortalama 16 adet),Flaster,Böbrek küvet,Kirli kabı,Yüz havlusu, peçete,Nemlendirici losyon,Tek kullanımlık eldiven,Ağız temizleme solüsyonu,Maske.
Öğr.Gör.Dr. Serap TORUN 19
İşlem Basamakları Iİşlem Basamakları I1. İşlem bireye açıklanır.
2. Eller yıkanır.
3. Malzeme masanın üzerine konur
4. Yatağın başı yükseltilerek bireye semifowler pozisyonu verilir, başı yana çevrilir (başın yükseltilemediği durumlarda sadece yana çevrilir.)
5. Bireyin çenesinin altına havlu ve böbrek küvet yerleştirilir.
1. İşlem bireye açıklanır.
2. Eller yıkanır.
3. Malzeme masanın üzerine konur
4. Yatağın başı yükseltilerek bireye semifowler pozisyonu verilir, başı yana çevrilir (başın yükseltilemediği durumlarda sadece yana çevrilir.)
5. Bireyin çenesinin altına havlu ve böbrek küvet yerleştirilir.
Öğr.Gör.Dr. Serap TORUN 20
İşlem Basamakları IIİşlem Basamakları II6. Üst ve alt dişleri spanç ile tutularak açılır.
7. Gazlı bez sarılmış abeslang gargara ile ıslatılır, ağzın içi dikkatle temizlenir. Ağız bakımında dış, iç birbirine bakan yüzeyleri, dil, yanak içi ve diğer yumuşak dokular sırası ile temizlenir.
8. Kalan solüsyon bireye pipet yardımıyla verilir ve gargara yaptırılır (bilinci yerinde değilse bu yapılmaz).
9. Dudaklara yağlı bir pomat sürülür.(Oksijen alıyorsa yapılmaz.)
10. Birey eski pozisyonuna getirilir.
6. Üst ve alt dişleri spanç ile tutularak açılır.
7. Gazlı bez sarılmış abeslang gargara ile ıslatılır, ağzın içi dikkatle temizlenir. Ağız bakımında dış, iç birbirine bakan yüzeyleri, dil, yanak içi ve diğer yumuşak dokular sırası ile temizlenir.
8. Kalan solüsyon bireye pipet yardımıyla verilir ve gargara yaptırılır (bilinci yerinde değilse bu yapılmaz).
9. Dudaklara yağlı bir pomat sürülür.(Oksijen alıyorsa yapılmaz.)
10. Birey eski pozisyonuna getirilir.
21Öğr.Gör.Dr. Serap TORUN
Saç BakımıSaç Bakımı
•Saçların ve kafa derisinin temiz ve sağlıklı olmasını sağlamak,
•Kafa derisinde kan dolaşımının hızlandırmak ve böylece saç köklerinin beslenmesini sağlamak,
•Bireyin rahatını sağlamak ve estetik gereksinimi karşılayarak, bireyin kendine güvenini artırmak,
•Bireyin kendi hijyenik bakımına katılımını sağlamak.
•Saçların ve kafa derisinin temiz ve sağlıklı olmasını sağlamak,
•Kafa derisinde kan dolaşımının hızlandırmak ve böylece saç köklerinin beslenmesini sağlamak,
•Bireyin rahatını sağlamak ve estetik gereksinimi karşılayarak, bireyin kendine güvenini artırmak,
•Bireyin kendi hijyenik bakımına katılımını sağlamak.
22Öğr.Gör.Dr. Serap TORUN
Malzemeler Malzemeler2 adet banyo havlusuŞampuan (veya sabun) ve saç kremiBüyük maşrapaSu (43-44ºC)2 adet plastik kova Yıkama küveti /muşamba ve gazeteVazelinli Pamuk Tampon (kulaklar için)Yüz havlusu veya gaz beziTarak ve fırçaSaç kurutma makinesiBasamaklı tabure ya da alçak sandalyeTedavi bezi ve muşambası
2 adet banyo havlusuŞampuan (veya sabun) ve saç kremiBüyük maşrapaSu (43-44ºC)2 adet plastik kova Yıkama küveti /muşamba ve gazeteVazelinli Pamuk Tampon (kulaklar için)Yüz havlusu veya gaz beziTarak ve fırçaSaç kurutma makinesiBasamaklı tabure ya da alçak sandalyeTedavi bezi ve muşambası
Öğr.Gör.Dr. Serap TORUN 23
İşlem Basamakları-I İşlem Basamakları-I1. Bireye ne yapılacağı açıklanır.
2. Malzeme uygun bir yere konur.
3. Yatak yükseltilir. Bireyin başının altına bir yastık konur,hatta başı yakın, ayakları uzak tarafta kalacak şekilde yatakta çapraz yatırılır.
5. Bireyin omzunun altına su geçirmez pet konur.(veya yastığın üzerine muşamba örtülüp üzerine bireyin havlusu serilir)
a-Yıkama küveti bireyin başının altına yerleştirilir ve küvetin alt ucuna suyun boşalacağı kova yerleştirilir.
1. Bireye ne yapılacağı açıklanır.
2. Malzeme uygun bir yere konur.
3. Yatak yükseltilir. Bireyin başının altına bir yastık konur,hatta başı yakın, ayakları uzak tarafta kalacak şekilde yatakta çapraz yatırılır.
5. Bireyin omzunun altına su geçirmez pet konur.(veya yastığın üzerine muşamba örtülüp üzerine bireyin havlusu serilir)
a-Yıkama küveti bireyin başının altına yerleştirilir ve küvetin alt ucuna suyun boşalacağı kova yerleştirilir.
Öğr.Gör.Dr. Serap TORUN 24
İşlem Basamakları-II İşlem Basamakları-II
5. b-Yıkama küveti yoksa kalın bir muşamba üç kenarından gazete ile rulo yapılarak yıkama küveti haline getirilip bireyin başının altına konur. muşambanın ucu plastik kovanın içine sarkıtılır.
6. Baş havlusu bireyin omzuna serilir. Kulaklarına tampon konulur ve gözleri köpük kaçmaması için gazlı bezle kapatılır.
7-Bireyin saçı geriye doğru fırçalanır ve taranır.
8-Suyun sıcaklığı 40-44° C arasında olmalıdır.
9-Saçlar suyla ıslatılır,şampuanla yıkanır, durulanır.
5. b-Yıkama küveti yoksa kalın bir muşamba üç kenarından gazete ile rulo yapılarak yıkama küveti haline getirilip bireyin başının altına konur. muşambanın ucu plastik kovanın içine sarkıtılır.
6. Baş havlusu bireyin omzuna serilir. Kulaklarına tampon konulur ve gözleri köpük kaçmaması için gazlı bezle kapatılır.
7-Bireyin saçı geriye doğru fırçalanır ve taranır.
8-Suyun sıcaklığı 40-44° C arasında olmalıdır.
9-Saçlar suyla ıslatılır,şampuanla yıkanır, durulanır.
Öğr.Gör.Dr. Serap TORUN 25
İşlem Basamakları-II İşlem Basamakları-II
10-Bireyin başı havluyla sarılıp yüzü silinir. Bireyin başı yastığa konulur. Yıkama küveti veya muşamba kaldırılır.
11- Bireyin saçı yumuşak hareketlerle kurulanır,gerekirse ikinci havlu ile kurulama işlemine devam edilir. Saçlar, mümkünse kurutma makinesi ile kurutulur,taranır.
12-Bireyin yatağı yapılır,bireye uygun pozisyon verilir ve dinlenmesi sağlanır.
13-Kullanılan malzeme temizlenerek kaldırılır.
10-Bireyin başı havluyla sarılıp yüzü silinir. Bireyin başı yastığa konulur. Yıkama küveti veya muşamba kaldırılır.
11- Bireyin saçı yumuşak hareketlerle kurulanır,gerekirse ikinci havlu ile kurulama işlemine devam edilir. Saçlar, mümkünse kurutma makinesi ile kurutulur,taranır.
12-Bireyin yatağı yapılır,bireye uygun pozisyon verilir ve dinlenmesi sağlanır.
13-Kullanılan malzeme temizlenerek kaldırılır.
26Öğr.Gör.Dr. Serap TORUN
27Öğr.Gör.Dr. Serap TORUN
Öğr.Gör.Dr. Serap TORUN 28
BANYOLARBANYOLAR
Banyo genel hijyenik bakımın bir parçasıdır. Enfeksiyonun önlenmesi, deri bütünlüğünün ve derinin sağlığının korunması için deri temizliğinin yapılması gerekir.
•Deri bakımının ne sıklıkla yapılacağı kişiden kişiye ve çalışma ortamına göre farklılık gösterir
Banyo genel hijyenik bakımın bir parçasıdır. Enfeksiyonun önlenmesi, deri bütünlüğünün ve derinin sağlığının korunması için deri temizliğinin yapılması gerekir.
•Deri bakımının ne sıklıkla yapılacağı kişiden kişiye ve çalışma ortamına göre farklılık gösterir
Öğr.Gör.Dr. Serap TORUN 29
Banyonun Amaçları-IBanyonun Amaçları-I• Enfeksiyonu önlemek,
• Dolaşım ve solunumu uyarmak,
• Eklem fonksiyonlarının korunmasına yardım etmek,
• Dinlenmeyi, gevşemeyi ve rahatlığı sağlamak,
• Duyuların uyarılmasını sağlamak
• Enfeksiyonu önlemek,
• Dolaşım ve solunumu uyarmak,
• Eklem fonksiyonlarının korunmasına yardım etmek,
• Dinlenmeyi, gevşemeyi ve rahatlığı sağlamak,
• Duyuların uyarılmasını sağlamak
Öğr.Gör.Dr. Serap TORUN 30
Banyonun Amaçları-IIBanyonun Amaçları-II• Hastanın benlik saygısını korumak
ve arttırmak.
• Hastanın değerlendirilmesine olanak sağlamak,
• Hemşire- hasta iletişiminin gelişmesini sağlamak.
• Vücutta oluşan kokuları gidermek.
• Hastanın benlik saygısını korumak ve arttırmak.
• Hastanın değerlendirilmesine olanak sağlamak,
• Hemşire- hasta iletişiminin gelişmesini sağlamak.
• Vücutta oluşan kokuları gidermek.
Öğr.Gör.Dr. Serap TORUN 31
Banyo Türleri IBanyo Türleri I
Öğr.Gör.Dr. Serap TORUN 32
Banyo Türleri IIBanyo Türleri II
Öğr.Gör.Dr. Serap TORUN 33
Yatak Banyosu -IYatak Banyosu -I
•Bilinçsiz hastalar
•Yatak istirahatında olan hastalar
•Ameliyat sonrası yatağa bağımlı hastalar
•Akut hastalıklardan sonra hastanın yatağa bağımlı olduğu durumda
•Bilinçsiz hastalar
•Yatak istirahatında olan hastalar
•Ameliyat sonrası yatağa bağımlı hastalar
•Akut hastalıklardan sonra hastanın yatağa bağımlı olduğu durumda
Temizlik amacıyla tam yatak banyosunun verildiği durumlar:Temizlik amacıyla tam yatak banyosunun verildiği durumlar:
Öğr.Gör.Dr. Serap TORUN 34
Yatak banyosu verirken hemşirenin uyması gereken ilkelerden birinin hastanın banyo sırasında maksimum katılımının sağlanması olduğu unutulmamalıdır.
Hastanın yatak içinde serbestçe hareket edebildiği durumlarda hemşire gerekli malzemeyi temin ederek, hastanın kendi kendini temizlemesini sağlar.
Yatak banyosu verirken hemşirenin uyması gereken ilkelerden birinin hastanın banyo sırasında maksimum katılımının sağlanması olduğu unutulmamalıdır.
Hastanın yatak içinde serbestçe hareket edebildiği durumlarda hemşire gerekli malzemeyi temin ederek, hastanın kendi kendini temizlemesini sağlar.
Öğr.Gör.Dr. Serap TORUN 35
Malzemeler Malzemeler
İki adet havlu ( bir adet banyo, bir adet yüz havlusu)İki adet elbeziKüvet ( 2 adet)Su (43-46C)Sabun-sabunlukÇarşaf Temiz iç çamaşırı ve pijamaDeodorant, cilt losyonuAğız bakım malzemeleriTarak, el fırçası, makasSürgü-ördekKirli poşetiDisposible (tek kullanımlık) eldiven
İki adet havlu ( bir adet banyo, bir adet yüz havlusu)İki adet elbeziKüvet ( 2 adet)Su (43-46C)Sabun-sabunlukÇarşaf Temiz iç çamaşırı ve pijamaDeodorant, cilt losyonuAğız bakım malzemeleriTarak, el fırçası, makasSürgü-ördekKirli poşetiDisposible (tek kullanımlık) eldiven
Öğr.Gör.Dr. Serap TORUN 36
İşlem Basamakları-I İşlem Basamakları-I1. Malzeme hazırlanmadan önce ve
sonra eller yıkanır .
2. Malzeme bir tepsinin içinde getirilerek, yakın bir masanın üzerine konulur. Kullanılacak malzemenin tam olup olmadığı bir kez daha kontrol edilir.
3. Oda ısısı kontrol edilir. Pencereler ve kapılar kapatılır.
4. İşlem açıklanır.
1. Malzeme hazırlanmadan önce ve sonra eller yıkanır .
2. Malzeme bir tepsinin içinde getirilerek, yakın bir masanın üzerine konulur. Kullanılacak malzemenin tam olup olmadığı bir kez daha kontrol edilir.
3. Oda ısısı kontrol edilir. Pencereler ve kapılar kapatılır.
4. İşlem açıklanır.
Öğr.Gör.Dr. Serap TORUN 37
İşlem Basamakları-II İşlem Basamakları-II5. Hastanın etrafına perde çekilir.
Yatak paravanla kapatılır veya kapı kapatılır.
6. Bireyin boşaltım gereksinimi varsa giderilir.
7. Birey soyulur, üzerine pikesi örtülür, yatak takımları gevşetilir.
8. Küvetin 2/3’ si 43-46 C su ile doldurulur.
5. Hastanın etrafına perde çekilir. Yatak paravanla kapatılır veya kapı kapatılır.
6. Bireyin boşaltım gereksinimi varsa giderilir.
7. Birey soyulur, üzerine pikesi örtülür, yatak takımları gevşetilir.
8. Küvetin 2/3’ si 43-46 C su ile doldurulur.
Öğr.Gör.Dr. Serap TORUN 38
İşlem Basamakları-III İşlem Basamakları-III9. Yatak hemşirenin rahat
çalışabileceği kadar yükseltilir.
10.Bireyin başının altındaki yastık alınır. Yatağın başı 30° kaldırılır.
11.Yatak banyosu supine pozisyonunda verilir.Gerekli olduğu takdirde semifowler veya fowler pozisyonda da verilebilir.
12.Sabunlama bezi kese haline getirilir
9. Yatak hemşirenin rahat çalışabileceği kadar yükseltilir.
10.Bireyin başının altındaki yastık alınır. Yatağın başı 30° kaldırılır.
11.Yatak banyosu supine pozisyonunda verilir.Gerekli olduğu takdirde semifowler veya fowler pozisyonda da verilebilir.
12.Sabunlama bezi kese haline getirilir
Öğr.Gör.Dr. Serap TORUN 39
İşlem Basamakları-IV İşlem Basamakları-IV13.Önce uzak taraftaki göz içten dışa
ve sabunsuz su ile silinir. Her iki göz için sabunlama bezinin farklı bir tarafı kullanılır. Göze bastırılmaz.
14.Yüz havlusu göğüs üzerine serilir.
15.Daha sonra bireyin alışkanlığına göre sabunlu yada sabunsuz bez ile sırayla alın, burun, yanaklar, çene ve kulaklar silinir, durulanır ve kurulanır (erkek hastanın tıraşı bu aşamada yapılabilir).
13.Önce uzak taraftaki göz içten dışa ve sabunsuz su ile silinir. Her iki göz için sabunlama bezinin farklı bir tarafı kullanılır. Göze bastırılmaz.
14.Yüz havlusu göğüs üzerine serilir.
15.Daha sonra bireyin alışkanlığına göre sabunlu yada sabunsuz bez ile sırayla alın, burun, yanaklar, çene ve kulaklar silinir, durulanır ve kurulanır (erkek hastanın tıraşı bu aşamada yapılabilir).
Öğr.Gör.Dr. Serap TORUN 40
İşlem Basamakları-V İşlem Basamakları-V16.Uzak taraftan başlanarak boyun
silinir, durulanır, kurulanır.
17.Yüz havlusu uzak taraf kol altına serilir.
18.Uzak taraftaki kol, bilekten koltuk altına doğru küçük darbelerle sabunlanır, kurulanır.
19.Bireyin eli, içinde su olan küçük küvete sokulur. Birkaç dakika yumuşaması için beklenir. Gerekiyorsa tırnaklar kesilir. Elleri kurulanır. Diğer kol için aynı işlem(16-18) tekrarlanır.
16.Uzak taraftan başlanarak boyun silinir, durulanır, kurulanır.
17.Yüz havlusu uzak taraf kol altına serilir.
18.Uzak taraftaki kol, bilekten koltuk altına doğru küçük darbelerle sabunlanır, kurulanır.
19.Bireyin eli, içinde su olan küçük küvete sokulur. Birkaç dakika yumuşaması için beklenir. Gerekiyorsa tırnaklar kesilir. Elleri kurulanır. Diğer kol için aynı işlem(16-18) tekrarlanır.
Öğr.Gör.Dr. Serap TORUN 41
İşlem Basamakları-VI İşlem Basamakları-VI
20.Banyo havlusu bireyin göğsünün üstüne serilir, pike göbek hizasına indirilir.
21. Uzak taraftan başlanarak göğüs bölgesi yukarıdan aşağı hafif darbelerle sabunlanır, durulanır ve kurulanır. Kadınlarda ve şişman bireyde göğüs altları ve aralarına dikkat edilir.
22.Pike pubis üzerine indirilir. Karın uzak taraftan yakına doğru yanlamasına hareketlerle silinir, durulanıp ve kurulanır. Göbek çevresine özellikle dikkat edilir.
20.Banyo havlusu bireyin göğsünün üstüne serilir, pike göbek hizasına indirilir.
21. Uzak taraftan başlanarak göğüs bölgesi yukarıdan aşağı hafif darbelerle sabunlanır, durulanır ve kurulanır. Kadınlarda ve şişman bireyde göğüs altları ve aralarına dikkat edilir.
22.Pike pubis üzerine indirilir. Karın uzak taraftan yakına doğru yanlamasına hareketlerle silinir, durulanıp ve kurulanır. Göbek çevresine özellikle dikkat edilir.
Öğr.Gör.Dr. Serap TORUN 42
İşlem Basamakları-VII İşlem Basamakları-VII23.Uzak taraftaki bacak açılarak el diz
altından geçirilir ve bacak dizden bükülür.
24. Havlu bacak altına serilir.
25.Hastanın ayağı havlu üzerine konan küvete daldırılır. Bu arada uzunlamasına hafif darbelerle bacak bilekten yukarı doğru silinir, durulanır ve kurulanır.
26.Daha sonra ayak temizlenir, tırnaklar kesilir, ayak kurulanır. Gerekirse nemlendirici kullanılır.
27.İşlem diğer bacak ve ayak için tekrarlandıktan sonra banyo suyu değiştirilir.
23.Uzak taraftaki bacak açılarak el diz altından geçirilir ve bacak dizden bükülür.
24. Havlu bacak altına serilir.
25.Hastanın ayağı havlu üzerine konan küvete daldırılır. Bu arada uzunlamasına hafif darbelerle bacak bilekten yukarı doğru silinir, durulanır ve kurulanır.
26.Daha sonra ayak temizlenir, tırnaklar kesilir, ayak kurulanır. Gerekirse nemlendirici kullanılır.
27.İşlem diğer bacak ve ayak için tekrarlandıktan sonra banyo suyu değiştirilir.
Öğr.Gör.Dr. Serap TORUN 43
İşlem Basamakları-VIII İşlem Basamakları-VIII28.Bireye yan yatış pozisyonu verilir.
29.Sırt ve kalçalar dışında pike ile üstü örtülür. Altına havlu yerleştirilir.
30.Sırt, omuzlardan kalçalara doğru uzunlamasına hafifçe silinir, durulanır ve kurulanır. Kalçalar ve anüs bölgesi silinir, kurulanır .
31.Bireye sırt masajı yapılabilir veya masaj daha sonraya da bırakılabilir.
32.Banyo suyu ve sabunlama bezi değiştirilir.
33.Birey tekrar sırt üstü yatırılır.
28.Bireye yan yatış pozisyonu verilir.
29.Sırt ve kalçalar dışında pike ile üstü örtülür. Altına havlu yerleştirilir.
30.Sırt, omuzlardan kalçalara doğru uzunlamasına hafifçe silinir, durulanır ve kurulanır. Kalçalar ve anüs bölgesi silinir, kurulanır .
31.Bireye sırt masajı yapılabilir veya masaj daha sonraya da bırakılabilir.
32.Banyo suyu ve sabunlama bezi değiştirilir.
33.Birey tekrar sırt üstü yatırılır.
Öğr.Gör.Dr. Serap TORUN 44
İşlem Basamakları-IX İşlem Basamakları-IX34. Göğüs ve kollar havlu ile,bacaklar pike
ile örtülür. Bireyin sadece genitalleri açıkta bırakılır. Birey yapabiliyorsa kendisine genital bölgesi önden arkaya doğru temizletilir. Yapamıyorsa bakım veren bu temizliği yapar.
35.Gerekiyorsa, deriyi nemlendirmek için vücut losyonu ve yağı sürülür.
36.Bireyin çamaşır ve pijamaları giydirilir. Saçı taranır. Yatak takımları değiştirilir.
37.Banyo malzemesi temizlenip kaldırılır. Eller yıkanır.
38.İşlem kaydedilir.
34. Göğüs ve kollar havlu ile,bacaklar pike ile örtülür. Bireyin sadece genitalleri açıkta bırakılır. Birey yapabiliyorsa kendisine genital bölgesi önden arkaya doğru temizletilir. Yapamıyorsa bakım veren bu temizliği yapar.
35.Gerekiyorsa, deriyi nemlendirmek için vücut losyonu ve yağı sürülür.
36.Bireyin çamaşır ve pijamaları giydirilir. Saçı taranır. Yatak takımları değiştirilir.
37.Banyo malzemesi temizlenip kaldırılır. Eller yıkanır.
38.İşlem kaydedilir.
Öğr.Gör.Dr. Serap TORUN 45
Kısmi Yatak BanyosuKısmi Yatak Banyosu
Hastanın tüm yatak banyosunu tolere edemeyeceği, veya tüm vücudunun temizlenmesine ihtiyaç olmadığı durumlarda yapılır.
Kısmi yatak banyosunda hastanın yüzü, boynu, elleri, sırtı, koltuk altı ve perine bölgesi temizlenir.
Banyodan sonra sırt masajı yapılır.
Hastanın tüm yatak banyosunu tolere edemeyeceği, veya tüm vücudunun temizlenmesine ihtiyaç olmadığı durumlarda yapılır.
Kısmi yatak banyosunda hastanın yüzü, boynu, elleri, sırtı, koltuk altı ve perine bölgesi temizlenir.
Banyodan sonra sırt masajı yapılır.
Öğr.Gör.Dr. Serap TORUN 46
MASAJ MASAJ
Ellerle vücuda basınç ve friksiyon uygulamaya masaj denir. • Hafif basınç ile yapılan masajlar yatıştırıcı (gerilimi azaltıcı), • Daha fazla basınç ile yapılan masajlar ise uyarıcı etki oluştururlar.
Ellerle vücuda basınç ve friksiyon uygulamaya masaj denir. • Hafif basınç ile yapılan masajlar yatıştırıcı (gerilimi azaltıcı), • Daha fazla basınç ile yapılan masajlar ise uyarıcı etki oluştururlar.
Öğr.Gör.Dr. Serap TORUN 47
MASAJ ManevralarıMASAJ Manevraları
Öğr.Gör.Dr. Serap TORUN 48
Masaj Manevraları IMasaj Manevraları I
El ayası ile venöz dönüş yönünde yapılan, yumuşak sıvazlama hareketidir.
Subkutan doku ve kaslara yapılan yoğurma hareketidir. Kas doğrultusunda, kısa, ritmik, bükücü, sıkıştırıcı basınç oluşturucu tarzda uygulanır.
El ayası ile venöz dönüş yönünde yapılan, yumuşak sıvazlama hareketidir.
Subkutan doku ve kaslara yapılan yoğurma hareketidir. Kas doğrultusunda, kısa, ritmik, bükücü, sıkıştırıcı basınç oluşturucu tarzda uygulanır.
EflorajEfloraj
PetrisajPetrisaj
Öğr.Gör.Dr. Serap TORUN 49
Masaj Manevraları IMasaj Manevraları I
Tapotman: Avuç içini kubbeleştirip, hafif vuruş şeklinde yapılan harekettir. Titreşim yolu ile derin dokulara etki eder.
Haşur: Ellerin yanları ile yapılan ritmik vuruş hareketleridir.
Baş parmaklar ile küçük daireler çizilerek yapılan harekettir.
Tapotman: Avuç içini kubbeleştirip, hafif vuruş şeklinde yapılan harekettir. Titreşim yolu ile derin dokulara etki eder.
Haşur: Ellerin yanları ile yapılan ritmik vuruş hareketleridir.
Baş parmaklar ile küçük daireler çizilerek yapılan harekettir.
PerküsyonPerküsyon
FriksiyonFriksiyon
Öğr.Gör.Dr. Serap TORUN 50
Masaj yapmada ilkelerMasaj yapmada ilkeler Vücudun masaj yapılacak bölgesi açılmış, gevşemiş, desteklenmiş ve rahat olmalıdır.• Oda ısısı hastayı üşütmeyecek ısıda olmalıdır.•Hemşirenin yüzü masaj yapılacak bölgeye dönük olmalıdır.
•Masaja önce hafif bir basınç oluşturacak şekilde başlanmalı, sonra basınç yavaş yavaş artırılmalıdır.
•Masajı sonlandırırken uygulanan basınç tekrar yavaş yavaş azaltılmalıdır.•Masaj uygulanırken hastanın işlemi tolere edip etmediği gözlenmelidir.
Vücudun masaj yapılacak bölgesi açılmış, gevşemiş, desteklenmiş ve rahat olmalıdır.• Oda ısısı hastayı üşütmeyecek ısıda olmalıdır.•Hemşirenin yüzü masaj yapılacak bölgeye dönük olmalıdır.
•Masaja önce hafif bir basınç oluşturacak şekilde başlanmalı, sonra basınç yavaş yavaş artırılmalıdır.
•Masajı sonlandırırken uygulanan basınç tekrar yavaş yavaş azaltılmalıdır.•Masaj uygulanırken hastanın işlemi tolere edip etmediği gözlenmelidir.
Öğr.Gör.Dr. Serap TORUN 51
Banyo havlusuÇarşaf veya battaniyeLosyon
Banyo havlusuÇarşaf veya battaniyeLosyon
MalzemelerMalzemeler
Öğr.Gör.Dr. Serap TORUN 52