นาฏศลปไทยชดร าแมบทเลก เปนการแสดงนาฏศลปไทยทเปนการร าแบบมาตรฐาน ใชนาฏยศพทและภาษาทาร าทางนาฏศลปทถกตองเปนแบบแผนไมสามารถเปลยนแปลงได ผทจะเรยนและฝกทาร าควรทจะเรยนร าแมบทกอน จะท าให
ผฝกหดแมนย าในการร ามากยงขน
ร าแมบทเลก เปนการแสดงนาฏศลปชดหนงในตนเรองรามเกยรต ตอนนารายณปราบนนทก นนทกเปนยกษตนหนง มหนาทตกน าลางเทาใหแกเทวดานางฟาเวลาจะขนเฝา พระอศวรบนเชงเขาไกรลาศ เทวดานางฟามความสขทไดแกลงถอนผมนนทกดวยความสนกสนานจนศรษะลาน นนทกไดรบความเจบปวดและอบอายมาก จงไดน าเรองนทลพระอศวร และขอพรพระอศวร พระอศวรประสาทพรใหนวชของนนทกเปนนวเพชรคอมอานภาพชคนตายได นนทกดใจจงใชนวเพชรมาชแกแคนเทวดานางฟาทแกลงตน เหลาเทวดานางฟาไดรบความเจบปวดทรมาน บางองคกตาย
พระอนทรทราบเรองจงกราบทลขอใหพระนารายณชวยปราบนนทกเพอไมใหใชนวเพชรไปรงแกเหลาเทวดานางฟา พระนารายณจงแปลงเปนหญงงามรายร าลอใหนนทกหลงใหลโดยการใหนนทกร าตาม ถานนทกร าตามไดถกตองกจะยอมเปนภรรยาของนนทก นนทกยอม ท าตามเมอถงเนอรองทวา “ฝายวา นนทกกร าตามดวยความพสมยใหลหลง ถงทาร านาคาปวนมวนหางลง กชลงทเพลาพลนทนใด” นนทกชลงขาของตวเอง ดวยอ านาจของนวเพชรจงท าให นนทกลมลง พระนารายณจงแปลงกายกลบเปนรางเดม นนทกไดกลาววาจาเยาะเยย กาวราววาพระนารายณไมกลาตอสซงหนา
ใชกลอบายเอาเปรยบตนทมาแปลงตวเปนหญงงามร าลอใหตนหลงใหล ท าใหพระนารายณกรวมากจงกลาววาจาอนศกดสทธสาปใหนนทกไปเกดในโลกมนษยใหนนทกม 10 เศยร 20 กร และพระองคจะอวตาลลงไปเกดเปนมนษยจะมแต 2 กร กจะสรบกบนนทกได
ทาร าแมบทเลก เปนทาร ามาตรฐาน หรอเรยกอกอยางหนงวาเปนแมทาม 6 ค ากลอน เปนเพลงทนยมใชฝกหดเบองตนในการร า มกระบวนลลาการรายร าทออนชอย นมนวล และงดงามตามลกษณะของการร าไทยทวางไวเปนแบบมาตรฐาน
ร าพระนางค หรอร าหมตงแต 2 คขนไป ร านางลวน เดยวหรอหมกได
แตงกายยนเครองพระ- นาง
ภาพการแตงกายยนเครองพระ- นาง ทมา : การแสดงร าแมบทเลก เอกสารประกอบการเรยนการสอน ชนมธยมศกษาปท 2 โรงเรยนสวนอนนต นางสนทร ดามพวรรณฤทธ. (2550:74).
ภาพการแตงกายยนเครองตวพระ ทมา : ราณ ชยสงคราม. (2544). นาฏศลปไทยเบองตน.หนา 140
ภาพการแตงกายยนเครองตวนาง ทมา : ราณ ชยสงคราม. (2544). นาฏศลปไทยเบองตน. หนา 143
ดนตรทใชประกอบการแสดงชดน ใชไดทงวงปพาทย เครองหา เครองค และเครองใหญ เรมดวยบรรเลงเพลงรว รองท านองเพลงชมตลาด เมอจบทาร าปพาทยจะท าเพลงรวหรอจะบรรเลงเพลงตนเพลงวรเชษฐกอนแลว ตอดวยเพลงเรวและเพลงลากได
การแสดงวงปพาทยเครองหา ทมา : โนตเพลงไทย เลม 3 หนา 13
ภาพท 25 วงปพาทยเครองหา ทมา : กรมศลปากร.(2539).โนตเพลงไทย เลม 3.หนา 13
