นาฏศลปไทยชดร าแมบทเลก เปนการแสดงนาฏศลปไทยทเปนการร าแบบมาตรฐาน ใชนาฏยศพทและภาษาทาร าทางนาฏศลปทถกตองเปนแบบแผนไมสามารถเปลยนแปลงได ผทจะเรยนและฝกทาร าควรทจะเรยนร าแมบทกอน จะท าให

ผฝกหดแมนย าในการร ามากยงขน

ร าแมบทเลก เปนการแสดงนาฏศลปชดหนงในตนเรองรามเกยรต ตอนนารายณปราบนนทก นนทกเปนยกษตนหนง มหนาทตกน าลางเทาใหแกเทวดานางฟาเวลาจะขนเฝา พระอศวรบนเชงเขาไกรลาศ เทวดานางฟามความสขทไดแกลงถอนผมนนทกดวยความสนกสนานจนศรษะลาน นนทกไดรบความเจบปวดและอบอายมาก จงไดน าเรองนทลพระอศวร และขอพรพระอศวร พระอศวรประสาทพรใหนวชของนนทกเปนนวเพชรคอมอานภาพชคนตายได นนทกดใจจงใชนวเพชรมาชแกแคนเทวดานางฟาทแกลงตน เหลาเทวดานางฟาไดรบความเจบปวดทรมาน บางองคกตาย

พระอนทรทราบเรองจงกราบทลขอใหพระนารายณชวยปราบนนทกเพอไมใหใชนวเพชรไปรงแกเหลาเทวดานางฟา พระนารายณจงแปลงเปนหญงงามรายร าลอใหนนทกหลงใหลโดยการใหนนทกร าตาม ถานนทกร าตามไดถกตองกจะยอมเปนภรรยาของนนทก นนทกยอม ท าตามเมอถงเนอรองทวา “ฝายวา นนทกกร าตามดวยความพสมยใหลหลง ถงทาร านาคาปวนมวนหางลง กชลงทเพลาพลนทนใด” นนทกชลงขาของตวเอง ดวยอ านาจของนวเพชรจงท าให นนทกลมลง พระนารายณจงแปลงกายกลบเปนรางเดม นนทกไดกลาววาจาเยาะเยย กาวราววาพระนารายณไมกลาตอสซงหนา

ใชกลอบายเอาเปรยบตนทมาแปลงตวเปนหญงงามร าลอใหตนหลงใหล ท าใหพระนารายณกรวมากจงกลาววาจาอนศกดสทธสาปใหนนทกไปเกดในโลกมนษยใหนนทกม 10 เศยร 20 กร และพระองคจะอวตาลลงไปเกดเปนมนษยจะมแต 2 กร กจะสรบกบนนทกได

ทาร าแมบทเลก เปนทาร ามาตรฐาน หรอเรยกอกอยางหนงวาเปนแมทาม 6 ค ากลอน เปนเพลงทนยมใชฝกหดเบองตนในการร า มกระบวนลลาการรายร าทออนชอย นมนวล และงดงามตามลกษณะของการร าไทยทวางไวเปนแบบมาตรฐาน

ร าพระนางค หรอร าหมตงแต 2 คขนไป ร านางลวน เดยวหรอหมกได

แตงกายยนเครองพระ- นาง

ภาพการแตงกายยนเครองพระ- นาง ทมา : การแสดงร าแมบทเลก เอกสารประกอบการเรยนการสอน ชนมธยมศกษาปท 2 โรงเรยนสวนอนนต นางสนทร ดามพวรรณฤทธ. (2550:74).

ภาพการแตงกายยนเครองตวพระ ทมา : ราณ ชยสงคราม. (2544). นาฏศลปไทยเบองตน.หนา 140

ภาพการแตงกายยนเครองตวนาง ทมา : ราณ ชยสงคราม. (2544). นาฏศลปไทยเบองตน. หนา 143

ดนตรทใชประกอบการแสดงชดน ใชไดทงวงปพาทย เครองหา เครองค และเครองใหญ เรมดวยบรรเลงเพลงรว รองท านองเพลงชมตลาด เมอจบทาร าปพาทยจะท าเพลงรวหรอจะบรรเลงเพลงตนเพลงวรเชษฐกอนแลว ตอดวยเพลงเรวและเพลงลากได

การแสดงวงปพาทยเครองหา ทมา : โนตเพลงไทย เลม 3 หนา 13

ภาพท 25 วงปพาทยเครองหา ทมา : กรมศลปากร.(2539).โนตเพลงไทย เลม 3.หนา 13