dÜnyada ve tÜrkİye’de kongre turİzmİ kuŞadasi efes … · etkinlik ise kongre turizmi...
TRANSCRIPT
1
,
DÜNYADA ve TÜRKİYE’DE KONGRE TURİZMİ,
KUŞADASI-EFES KONGRE MERKEZİ,
KONGRE ve ZİYARETÇİ BÜROLARI
2
İÇİNDEKİLER
Sayfa
Başkan’dan………………………………………………………………………………………………………. 3
Giriş…………………………………………………………………………………………………………………. 4
Kongre Kavramı……………………………………………………………………………………………….. 4
Turizm Türleri İçinde Kongre Turizmi……………………………………………………………….. 5
Dünyada Kongre Turizmi…………………………………………………………………………………. 9
Türkiye’de Kongre Turizmi………………………………………………………………………………. 21
Kuşadası-Efes Kongre Merkezi…………………………………………………………………………. 22
Kongre ve Ziyaretçi Büroları…………………………………………………………………………….. 26
Sonuç ve Değerlendirme………………………………………………………………………….……… 36
Kaynakça……………………………………………………………………………………………………..…… 37
3
BAŞKAN’DAN
Üzerinde yaşadığımız coğrafya bize her türlü imkânı sınırsızca vermektedir. İklimi,
tarihi, kültürü, doğası ile Kuşadası, Türkiye’nin ve dünyanın en gözde turizm
beldelerinden birisidir. Ekonomisi % 95 oranında turizme dayanan ilçemizde turizmin
her çeşidi yapılmaktadır. Deniz-Güneş-Kum turizmi, Kruvaziyer Turizmi, Yat Turizmi,
Golf Turizmi, İnanç Turizmi, Kongre Turizmi ve diğer alternatif turizm türleri
bölgemizde yapılan turizm çeşitlerinden bazılarıdır.
Turizmi 12 aya yaymak, dünyadaki bütün turizm destinasyonlarının ana hedefidir.
Türkiye’de turizmin başladığı ilk yer olan Kuşadası’nda da resmi açılışı önümüzdeki
günlerde yapılacak olan Kuşadası-Efes Kongre Merkezi, ekonomisi % 95 oranında
turizme dayanan güzel ilçemize çok önemli katkılar sağlayacak, adeta ikinci liman
olacaktır.
Kuşadası-Efes Kongre Merkezinin faaliyete geçmesiyle konaklama, ulaşım, yeme-içme,
seyahat acenteleri, tekstil, hediyelik eşya gibi pek çok sektör olumlu etkilenecek,
istihdam yaratılacaktır.
Kongre Kavramı ile başlayan rapor, dünyada ve Türkiye’de Kongre turizmi ile ilgili
bilgilerin yanı sıra Kongre Turizminin olmazsa olmazlarından birisi olana Ziyaretçi ve
Kongre Büroları hakkında da bilgiler içermektedir.
Söz konusu raporun araştırmacılara, üyelerimize ve tüm bölgemize yararlı olması
dileğiyle…
Serdar AKDOĞAN
Yönetim Kurulu Başkanı
4
GİRİŞ
Bilim ve teknolojinin hızla gelişmesiyle birlikte insanlar daha fazla toplanma ve bilgi
alışverişinde bulunma ihtiyacı duymuşlar ve ulaşım imkânlarının gelişmesiyle
toplantılara katılım daha hızlı ve ekonomik olmuştur. Bu nedenle kongre turizmi hızla
gelişmiş ve bu alanda hizmet veren kuruluşlar bu pastadan daha fazla pay alabilmek
amacıyla ulusal ve uluslararası düzeyde örgütlenmişlerdir.
Kongre turizmi, insanların toplantı amaçlı seyahatlerinde konaklama, ulaşım, yiyecek-
içecek hizmetlerinin de karşılandığı bir turizm türüdür. Kongre turizmi ikili bir turizm
çeşididir. Burada esas amaç toplantıya katılmaktır, diğer hizmetler alınan diğer
hizmetler ise kongre turizmini desteklemektedir.
Kongre organizasyonunun düzenlenmesi büyük bir titizlik gerektirmektedir. Kongre
organizatörleri, düzenlenecek olan toplantının temel amaçlarını ve katılımcıların
beklentilerini çok iyi bilmeli ve ona göre planlama yapmalıdır. İyi bir kongre
organizatörü toplantı öncesinde, toplantı sırasında ve toplantı sonrasında katılımcıların
tüm ihtiyaçlarına cevap verebilmelidir. Program sadece katılımcılara göre değil, onlarla
birlikte gelecek olan refakatçiler de göz önünde bulundurularak düzenlenmelidir.
Bir kongre organizasyonunda hem kongreyi düzenleyen kuruluşun, hem kongrenin
düzenleneceği kongre merkezi veya tesisinin hem de kongreye katılan delegelerin bir
takım hedef ve beklentileri bulunmaktadır. Kongre düzenleyicileri ve kongre merkezleri
kendi hedeflerine ulaşabilmek için öncelikle katılımcıların beklentilerini çok iyi tespit
edip buna göre hizmet vermek zorundadırlar. Kongre katılımcıların beklentilerinin
anlaşılması ve bu doğrultuda hizmet verilmesi, düzenleyen kuruluş ve düzenlenen
işletme açısından hem ekonomik açıdan verimli olmakta hem de süreklilik sağlanması
açısından olumlu sonuçlar vermektedir.
KONGRE KAVRAMI
Kongre kelimesinin kökeni “toplanma, buluşma” anlamına gelen Latince
“congressus”dan gelmektedir. Günümüzde aynı anlama gelen konferans, sempozyum,
seminer, meeting gibi kelimeler de kullanılmaktadır. ABD’de, parlamentonun bir
bölümünün “kongre” olarak adlandırılması dolayısıyla uluslararası literatürde kongre
kelimesi yerine “convention” ifadesi kullanılmaktadır (Aymankuy, 2010, s.4). Bu amaçla
insanların sürekli yaşadıkları yerden kongrenin düzenleneceği yere seyahat etmesi,
konaklaması, yeme-içme ve diğer hizmetlerden yararlanması sonucu ortaya çıkan
etkinlik ise kongre turizmi olarak tanımlanmıştır.
5
Kongre kelimesinin literatürdeki farklı kaynaklarda birçok tanımı mevcuttur. Bunlardan
bazılarını şu şekilde sıralayabiliriz:
Kongre; yurt içi veya dışında aynı ya da farklı meslek gruplarına sahip kişilerin
(delegelerin), fikir alışverişinde bulunmak ve tartışmak gibi amaçlarla çağrılı olarak bir
araya gelmeleridir (Aymankuy, 2010, s.4).
İçöz (2003, s.264) kongre kavramını “Bir veya daha fazla günle sınırlandırılmış ve
önceden kararlaştırılmış bir program çerçevesinde uzmanlık gerektiren bilimsel
alanlarda ya da meslek dallarında, belirli bir konuda bilgi alışverişini amaçlayan ve
özellikle toplanılan yerin dışından gelen kişilerin de katılımlarıyla meydana gelen bir
toplantıdır” şeklinde tanımlamıştır.
Çakıcı (2009, s.5)`nın tanımı ise; “Kongre; ulusal veya uluslararası düzeyde en az 300
kişinin katıldığı, karşılıklı bilgi alışverişi ortamının yaratıldığı büyük çaplı toplantılardır”
şeklindedir.
Atabaş (2008, s.54) “Kongre, özel ilgi gerektiren bilimsel konularda veya herhangi bir
işle ilgili bilgi alışverişini amaçlayan, başlangıcından birkaç yıl önce planlanan ve
katılımcıların genellikle toplanılan yerin dışından geldiği toplantılardır” şeklinde
tanımlamıştır.
Kongre, daha önce konusu, tarihi ve içeriği bir program ile açıklanmış bir etkinliktir. Bu
etkinlik, bilimsel, sektörel gibi alanlarda profesyonellerin katılımcılar ile bilgi
alıverişinde bulunduğu bir faaliyetler bütünüdür. Bu faaliyetler, pazarlama teknik ve
yaklaşımlarının gelişmesine paralel olarak örgüt ve işletmeleri de kapsamına almaktadır
(Arber, 2008, s.5-6).
Kongre turizmi literatüründe kongre ve toplantı kavramları birbirine oldukça yakın
anlamları olan ve çoğu zaman aynı anlamda kullanılan kavramlardır. Dünyada ve
Türkiye’de kullanılan anlamıyla toplantı, birden fazla insanın ortak amaçlarla bir araya
gelmelerini ifade eden ve içinde pek çok çeşidi barındıran bir kavramdır. Kongre,
konferans, forum, sempozyum, seminer, workshop, panel, zirve ve kolokyum gibi çeşitli
amaçlarla ve farklı düzen ve tekniklerle gerçekleştirilen her bir etkinlik aynı zamanda
bir toplantıdır. Bu bağlamda toplantı genel bir kavram olarak kabul edilmektedir
(Atabaş, 2008, s.55-56).
TURİZM TÜRLERİ İÇİNDE KONGRE TURİZMİ
Yukarıdaki kongre tanımlarında belirtilen amaçlarla ve belirtilen şekillerle organize
edilen toplantılarla bir araya gelen insanlar, turizm sektöründe yeni bir türün de
oluşmasına neden olmuşlardır. Çünkü insanların kongrelere katılabilmeleri için
konaklama, ulaşım, yeme-içme gibi turizm hizmetlerinden yararlanmaları
6
gerekmektedir. Bu da “kongre turizmi” kavramının doğuşuna neden olmuştur.
Literatürde yer alan kongre turizminin tanımlarını ise şu şekilde sıralayabiliriz:
Kongre turizmi; aynı veya farklı mesleklerdeki kişilerin kısa, sınırlandırılmış ve kesin bir
program çerçevesinde kendi meslekleri, belirli bir bilimsel alan veya konuda bilgi
alışverişi yapmak amacıyla sürekli yaşadıkları ve çalıştıkları yerler dışına yaptıkları
seyahat ve konaklamalarda ortaya çıkan olaylar ve ilişkiler bütünüdür (Çakıcı, 2009,
s.3).
Bir diğer tanım ise şöyledir; “Kişilerin daimi konakladıkları yer veya çalıştıkları yer
dışında, uzmanlık gerektiren bilimsel alanlarda veya meslek kollarında, belirli bir
konuda bilgi alışverişi yapmak amacı ile bir araya gelmelerinden ortaya çıkan seyahat,
konaklama olayı ve ilişkilerin tümüdür” (Karasu, 1990, s.32).
Baytok ve arkadaşları (2010, s.10) kongre turizmini “İnsanların sürekli konutlarının
bulunduğu yerler dışında bilimsel, politik ve iş amaçlı toplantılara katılma amaçlı
seyahatlerinin oluşturduğu bir turizm hareketidir” olarak açıklamışlardır.
Arber (2008, s.9) tanımında kongre turizmini “İnsanların ortak konular üzerinde
görüşmelerde bulunmak amacıyla oturdukları yerlerin dışına organize biçimde seyahat
ederek toplanmalarıdır” şeklinde ifade etmiştir.
Aydın (1997, s.15)`ın tanımı ise “Değişik ülkelerde veya aynı ülkede yaşayan insanların
sürekli olarak yaşadıkları yerlerden ayrılıp, temel amaç olarak ortak bir konu
çerçevesinde bilgi alışverişi yapmak için bir araya gelmeleri, ikinci amaç olarak da gezip
görmek, dinlenmek, eğlenmek, yeni kültürler ve yeni insanlar tanımak için yapmış
oldukları seyahat, konaklama, yeme-içme gibi faaliyetlerin sonucu ortaya çıkan olaylar
ve ilişkiler bütünüdür” şeklindedir.
Aymankuy (1997, s.10) ise, “Kongre turizmi, belirli bir potansiyele sahip ülkelerde ve
ülkelerin belirli bölgelerinde görülen yoğunlaşmaların önlenebilmesi, turizm sezonunun
uzatılması, tesislerin doluluk oranlarının arttırılarak daha verimli hale getirilmesi ve
kongre delegeleri ile refakatçilerin harcamalarının normal turiste oranla fazla olması
dolayısıyla ülkenin döviz girdilerinin arttırılması gibi ekonomik faktörler nedeniyle en
fazla teşvik edilmesi gereken turizm türüdür” açıklamasını yapmıştır.
Ulusan ve Batman (2010, s.247) da kongre turizmini “Uluslararası niteliğe sahip meslek
kuruluşlarının, bilimsel, sanatsal, siyasal, eğitimsel, dinsel vb. konulardan birini
tartışmak üzere belirli aralıklarla düzenledikleri kongre, seminer, konferans vb.
faaliyetlere katılması sonucu ortaya çıkan turizm şeklidir” biçimde tanımlamıştır.
Atabaş (2008, s.53)`ın tanımı ise “Kongre turizmi insanların herhangi bir iş
organizasyonu nedeniyle bir araya gelmelerinden doğan ve ulaşım, konaklama, gezi,
eğlenme ve dinlenmeyi kapsayan turizm faaliyetidir” şeklindedir.
7
Tarih boyunca dinlenmek, öğrenmek, tartışmak, oylamak ve karara varmak üzere
binlerce toplantı düzenlemiş olan insanoğlu bu toplantıları da sınıflandırmış ve her
birine seminer, sempozyum, konferans, kongre vb. adlar vermiştir (Oktay, 1997:50).
Kongre turizmi çok yönlü bir turizm türüdür ve klasik turizmden birkaç noktada
ayrılmaktadır. Kongre turizminin özelliklerini aşağıdaki şekilde sıralayabiliriz:
Kongre turizmi, turizm ekonomisine mevsim uzatabilme özelliğiyle katkı sağlar
(Yıldız, 2010, s.20).Kongreler yılın belli dönemlerinde yoğunluk göstermekte ve
özellikle sezon dışı dönemlerde yapıldıkları için otellerin doluluk oranlarını
büyük ölçüde olumlu yönde etkileme potansiyeline sahiptir (Arslan, 2008, s.8).
Kongrelerin organize edilmesi için özellikle ulaşım ve toplantıların başarıyla
yapılabilmesine olanak sağlayan konaklama ve toplantı tesisleri tercih
edilmektedir. Bu nedenle günümüzün konaklama projelerinde toplantı
salonlarının var olmasına önemle dikkat edilmektedir (Khalilov, 2009, s.2).
Kongre turizmi ve kongre otelciliği teknik donanım ve diğer unsurlar açısından
güçlü bir altyapıya ihtiyaç duymaktadır (Gülbahar, 2006, s.66). Teknik
donanımın güçlü ve sorunsuz olması vazgeçilmez bir özelliktir (Yıldız, 2010,
s.20).
Kongre turizminde özellikle kongrelere yönelik düzenlemeler ve diğer destek
faaliyetleri konusunda uzman olan işletmeler aracılığıyla gerçekleştirilmektedir.
Bu da yan sektörler oluşturarak istihdama katkı sağlamaktadır (Tavmergen ve
Aksakal, 2004, s.33). Büyük çaplı grupların katılımıyla organize edilen kongre
turizminin 37 sektör üzerinde doğrudan ve dolaylı etkisi bulunmaktadır (Özer,
2010, s.11).
Kongre turizmi amaçlı toplantı binaları ve kongre sarayları gibi sabit yatırımlar
yüksek maliyetli olup, bu tür yatırımlar genellikle devlet veya yerel idarelerce
gerçekleştirilmektedir (Gülbahar, 2006, s.66).
Kongre turizmi; profesyonel beceri ve detay gerektiren programları içerir.
Bunlar: anında (simültane) tercüme, özel gece programları, davetiye hazırlama
ve dağıtımı, çeşitli ülkelerden gelen ziyaretçilere çeşitli transferler, değişik
otellerde çalışmalar, medya ile toplantı katılımcılarının bir araya getirilmesi,
grup çalışmalarının yönlendirilmesi, kongre binası ve merkezinin ayarlanması,
bildirilerin değerlendirilmesi ve derlenmesi, karşılama programlarının
düzenlenmesi, eşler için ayrı tur paketlerinin hazırlanması ve bildirilerin
gruplanarak salona dağıtılmasıdır (Yıldız, 2010, s.21).
8
Hem sezon dışı düzenlendiği hem de turizmin çok çeşitli hizmetlerini kapsadığı
için turizmin en fazla gelir sağlayan türüdür (Tavmergen ve Aksakal, 2004, s.33).
Kongre turistlerinin harcamaları da diğer turistlerin harcamalarından birkaç kat
fazladır. Kongre, konferans gibi toplantılara katılan kişilerin harcamalarından
yola çıkılarak ortalamanın üstünde gelire sahip oldukları kabul edilir. Örneğin,
yerli turistin 100 birim harcamasına karşın, uluslararası turistin 203,6 ve
uluslararası bir kongre katılımcısının ise363,6 birim para harcadığı
belirtilmektedir (Khalilov, 2009, s.32).
Bir ülke için önemli bir tanıtım aracıdır. Uluslararası kongre düzenlemek, genel
turizm potansiyelini olumlu yönde etkiler (Yıldız, 2010, s.21).
Turizm talebinin özellikleri arasında yer alan, “turistlerin mutlaka kişisel
gelirlerini kullandıkları” ibaresi, kongre turizmi için geçersiz olmaktadır. Çünkü
kongre turizminde özellikle şirket toplantılarında delege harcamalarının büyük
bir kısmı ilgili kurumlar tarafından karşılanmaktadır (Akhmetov, 2007, s.7).
Geniş çaplı toplantı turizminde başarı sağlamak için, sadece özel sektörün değil
toplumun tamamının destek vermesi ve değişik kesimler arasında etkin bir
işbirliğinin olması gerekmektedir (Yıldız, 2010, s.21).
Toplantı organizatörleri ve toplantı talep edenler, genellikle gelişmiş şehirleri
tercih etmektedirler. (Çakıcı, 2009, s.9). Kongre şehri olabilmek için; ulaşım, alt
yapı, konaklama, kongre salonu ve imkanları, personel eğitim durumu, güvenlik,
yan hizmetler, çevre ve kültürel zenginlikler konularında belirli bir kalitede ve
kapasitede olmak gerekmektedir (Yıldız, 2010, s.21).
Ticari amaçlı kongre ve toplantılar ülkedeki diğer sektörlere olumlu katkılar
sağlarken, ülke ekonomisi açısından da avantajları beraberinde getirmektedir
(Tavmergen ve Aksakal, 2004, s.34).
Kongre süreleri kongrenin türüne, katılanlara, amaca, vb. özelliklere göre
değişebilmektedir. Kongre süreleri genellikle 4-5 gün ile sınırlandırılmaktadır.
Bazı kongreler yapısına ve tartışılan konulara bağlı olarak 6-14 gün olarak
belirlenebilmektedir (Khalilov, 2009, s.32).
Kongre turizminin, ulusal turizme çeşitli konularda sayısal olarak katkıda
bulunabilme ve yapısal değişiklikler yapabilme gücü vardır (Yıldız, 2010, s.21).
Kongre ve toplantıların hoş etki bıraktıkları iş adamları yaptıkları alışverişlerdeki
harcamalarla bu ülkenin ücretsiz turizm sefirine çevrilmiş olurlar. Bu tür insanlar
sözü geçen insanlar olup, gittikleri yerle ilgili bilgi paylaşarak diğer insanlar
üzerinde yöreyi ziyaret hevesi uyandırmaktadır (Khalilov, 2009, s.33).
9
DÜNYADA KONGRE TURİZMİ
Uluslararası Dernekler Birliği (UIA) kayıtlarına göre bilinen ilk uluslararası kongre 10
Mart-8 Haziran 1681 tarihinde Roma`da tıp alanında yapılmıştır. Bunu takiben 1681 ile
1851 yılları arasında ise her yıl en fazla 5 uluslararası toplantının yapılmış olduğu
varsayılmaktadır (Aydın, 1997, s.19).
Uluslararası kongreler literatüründe ise 18 Temmuz 1914-9 Haziran 1915 tarihleri
arasında yapılan Viyana kongresi modern anlamdaki ilk ve dünyanın en uzun kongresi
olarak bilinmektedir (Çizel, 1999, s.17). Avrupalı aristokratların ve devlet adamlarının
katıldığı bu kongrenin konusu “Napolyon Sonrası Yeni Avrupa”dır (Aydın, 1997, s.19).
1900`lü yıllara gelindiğinde dünyada uluslararası nitelikte toplantı sayısının 232 adet
olduğu, 1950`li yıllarda ise 700`e ulaştığı gözlenmektedir (Aydın, 1997, s.20).
Kongre sektöründeki büyüme ve gelişme, 1960`lı yıllarda Batı Avrupa`da yavaş yavaş
başlamıştır. Bu yıllarda Avrupa`da sanayinin gelişmesiyle birlikte bazı uluslararası
örgütler kurulmuştur. 1963 yılında kurulan Uluslararası Kongre ve Toplantı Birliği-ICCA
(International Congress and Convention Association), 1964 yılında kurulan Avrupa
Konferans Şehirleri Federasyonu-EFCT (European Federation of Convention Towns),
1968 yılında kurulan Uluslararası Profesyonel Kongre Organizatörleri Birliği-IAPCO (The
International Association of Professional Congress Organizers) bu örgütlerden
bazılarıdır (Spiller, 2002, s.13).
1980'li yılların gelişim atmosferinde yapılan çalışmalardan sonra Avrupa konferans
mekanlarında fazla kapasite yaratılmıştır. Bu yüzden yeni yatırımlar bu kolaylıkların
olmadığı bölgelere kaymaya başlamıştır. Avrupa'daki konferans binalarının arzındaki
evrilme, müşterilerin bina, hizmet ve fiyatlar üzerindeki taleplerini karşılamak üzere,
var olan yapıların yenilenmesinde de kendini gösterebilmiştir. Ancak tele-konferans
sistemi gibi teknolojik gelişmeler orta vadede sektörün geleceğini tehdit etmektedir.
Öte yandan, Avrupa'nın devam ettirdiği bu yenilenme hareketi, özellikle Doğu Asya,
Pasifik bölgesinden gelen rekabet karşısında yapılması gerekli olan bir faaliyet
olmuştur. UIA verilerine göre aslında Avrupa, her zaman konferansların merkezi
olmuştur (Oktay, 1997, s.57).
Uluslararası Kongre ve Toplantılar Birliği (ICCA) tarafından yayımlanan ve 1963-2012
yıllarını kapsayan Uluslararası Toplantıların Modern Tarihi adlı rapora göre, 1963
yılından 2012 yılına kadar yapılan uluslararası toplantı sayısı her yıl yaklaşık % 10
oranında artmıştır. Diğer bir ifadeyle, yapılan toplantıların sayısı her 10 yılda 2 kat
artmıştır.
10
GRAFİK 1: 1963-2012 YILLARI ARASI ULUSLARARASI TOPLANTI SAYILARI
Kaynak: Uluslararası Kongre ve Toplantılar Birliği (ICCA)
Uluslararası Kongre ve Toplantılar Birliği’nin verilerine göre, 1963-2012 yıları arasında
173.432 toplantı ve kongre gerçekleşmiştir. Bunların % 1’i 1963-1967 yılları arasında
(1795), % 31,6’sı ise 2008-2012 yılları arasında (54.844) yapılmıştır.
TABLO 1: 1963-2012 YILLARI ARASI ULUSLARARASI TOPLANTI SAYILARI
Yıllar Toplantılar
1963-1967 1.795
1968-1972 2.695
1973-1977 4.057
1978-1982 5.977
1983-1987 8.585
1988-1992 12.260
1993-1997 16,861
1998-2002 25.535
2003-2007 40.823
2008-2012 54.844
Toplam 173.432
Kaynak: Uluslararası Kongre ve Toplantılar Birliği (ICCA)
Dünyada yapılan uluslararası kongre ve toplantıların artışına paralel olarak Uluslararası
Kongre ve Toplantılar Birliği’nin üye sayısında da önemli ölçüde artış söz konusudur.
1963 yılında sadece 7 üyesi bulunan Uluslararası Kongre ve Toplantılar Birliği’nin 2012
yılı verilerine göre 917 üyesi vardır.
11
GRAFİK 2: ULUSLARARASI KONGRE VE TOPLANTILAR BİRLİĞİ’NİN ÜYE SAYISI
(1963-2012)
Kaynak: Uluslararası Kongre ve Toplantılar Birliği (ICCA)
Aşağıdaki Grafik, 1963-2012 yılları arasında tüm dünyada yapılan uluslararası toplantı
sayılarının bölgelere göre % dağılımını göstermektedir.
GRAFİK 3: ULUSLARARASI TOPLANTI SAYILARININ BÖLGELERE GÖRE % DAĞILIMI
Grafikten de anlaşılacağı üzere, Avrupa uluslararası kongre ve toplantılarda birinci
sırada yer almaktadır. Son yıllarda Avrupa’nın toplam içindeki payı azalsa da 2012 yılı
itibarıyla dünyada yapılan kongre ve toplantıların yarıdan fazlası Avrupa’da
12
gerçekleşmiştir ( % 54,0). Avrupa’yı % 18,2 ile Asya/Orta Doğu, % 12 ile Kuzey Amerika,
% 10 ile Latin Amerika, % 3,3 ile Afrika ve % 2,5 ile Okyanusya izlemektedir.
TABLO 2: 1963-2012 YILLARI ARASINDA ULUSLARARASI TOPLANTILARIN
BÖLGELERE GÖRE DAĞILIMI
% 63-67 68-72 73-77 78-82 83-87 88-92 93-97 98-02 03-07 08-12
Europe 72.3 67.1 63.2 61.2 59.4 59.7 56.4 55.6 54.9 54.0
Asia/Middle
East
8.2 9.1 10.1 11.9 12.8 13.6 15.5 15.1 17.2 18.2
North
America
13.0 14.8 15.7 16.5 16.7 15.4 15.4 14.8 13.1 12.0
Latin
America
4.2 5.4 6.0 5.5 6.1 6.2 6.9 7.9 8.9 10.0
Africa 0.9 1.6 2.6 2.6 2.2 2.1 2.5 2.9 3.0 3.3
Oceania 1.4 2.1 2.4 2.3 2.8 3.1 3.4 3.7 3.0 2.5
Totals 100.0 100.0 100.0 100.0 100.0 100.0 100.0 100.0 100.0 100.0
Kaynak: Uluslararası Kongre ve Toplantılar Birliği (ICCA)
Aşağıdaki tablo ise 1963-2012 yılları arasında dünyada yapılan uluslararası toplantı ve
kongrelerin ilk 20 ülkeye göre, dağılımını göstermektedir.
TABLO 3: İLK 20 ÜLKEYE GÖRE ULUSLARARASI TOPLANTI VE KONGRELER
Rank Country 63-67 68-72 73-77 78-82 83-87 88-92 93-97 98-02 03-07 08-12
1 U.S.A. 173 278 422 663 984 1,320 1,784 2,560 3,519 4,277
2 Germany 146 220 318 485 693 816 959 1,478 2,299 3,091
3 Spain 51 79 125 165 283 501 635 1,080 1,820 2,523
4 United Kingdom 169 238 342 509 596 798 1,028 1,430 1,958 2,381
5 France 153 209 307 388 531 833 971 1,333 1,897 2,338
6 Italy 108 132 178 252 437 588 771 1,227 1,814 2,199
7 China-P.R. - - 1 5 52 146 232 440 1,159 1,685
8 Japan 61 82 130 197 309 528 710 932 1,297 1,591
9 Brazil 14 15 60 85 135 203 267 530 972 1,534
10 Netherlands 92 122 169 244 336 540 651 843 1,159 1,489
11 Canada 32 63 145 218 354 439 571 815 1,100 1,405
12 Austria 79 68 126 159 209 317 404 505 1,015 1,305
13 Switzerland 76 108 154 216 270 341 366 558 944 1,245
14 Australia 19 45 72 98 176 304 488 791 995 1,140
15 Portugal 12 22 18 50 99 169 271 457 817 1,117
16 Rep, of Korea 4 10 18 35 66 122 219 410 762 1,103
17 Sweden 68 75 108 157 259 367 411 658 834 1,102
18 Belgium 52 77 100 176 229 278 373 478 708 1,004
19 Argentina 14 33 42 47 92 132 182 309 532 938
20 Mexico 28 56 66 102 86 120 227 386 703 873
Other 444 763 1,156 1,726 2,389 3,398 5,341 8,315 14,519 20,504
Totals 1,795 2,695 4,057 5,977 8,585 12,260 16,861 25,535 40,823 54,844
Kaynak: Uluslararası Kongre ve Toplantılar Birliği (ICCA)
13
2008-2012 yılları arasında dünyada yapılan 54.844 uluslararası kongrenin 4277 tanesi
ABD’de, 3091 tanesi Almanya’da, 2523 tanesi İspanya’da, 2381 tanesi İngiltere’de,
2338 tanesi Fransa’da 2199 tanesi İtalya’da yapılmıştır.
TABLO 4, son 50 yılda (1963-2012) yapılan kongrelerin ülkelere göre % paylarını
göstermektedir. Son 5 yılda dünyada yapılan uluslararası kongrelerin % 7,8’i ABD’de
yapılmıştır. ABD’yi % 5,6 ile Almanya, % 4,6 ile İspanya, % 4,3 ile İngiltere ve % 4,3 ile
İtalya izlemektedir. ABD son 50 yıldır uluslararası toplantı ve kongreler bakımından en
popüler destinasyondur.
TABLO 4: İLK 20 ÜLKEYE GÖRE ULUSLARARASI TOPLANTI VE KONGRELER (YÜZDE)
Rank Country 63-
67
68-
72
73-
77
78-
82
83-
87
88-
92
93-
97
98-
02
03-07 08-12
1 U.S.A. 9.6 10.3 10.4 11.1 11.5 10.8 10.6 10.0 8.6 7.8
2 Germany 8.1 8.2 7.8 8.1 8.1 6.7 5.7 5.8 5.6 5.6
3 Spain 2.8 2.9 3.1 2.8 3.3 4.1 3.8 4.2 4.5 4.6
4 United
Kingdom
9.4 8.8 8.4 8.5 6.9 6.5 6.1 5.6 4.8 4.3
5 France 8.5 7.8 7.6 6.5 6.2 6.8 5.8 5.2 4.6 4.3
6 Italy 6.0 4.9 4.4 4.2 5.1 4.8 4.6 4.8 4.4 4.0
7 China-P.R. - - - 0.1 0.6 1.2 1.4 1.7 2.8 3.1
8 Japan 3.4 3.0 3.2 3.3 3.6 4.3 4.2 3.6 3.2 2.9
9 Brazil 0.8 0.6 1.5 1.4 1.6 1.7 1.6 2.1 2.4 2.8
10 Netherlands 5.1 4.5 4.2 4.1 3.9 4.4 3.9 3.3 2.8 2.7
11 Canada 1.8 2.3 3.6 3.6 4.1 3.6 3.4 3.2 2.7 2.6
12 Austria 4.4 2.5 3.1 2.7 2.4 2.6 2.4 2.0 2.5 2.4
13 Switzerland 4.2 4.0 3.8 3.6 3.1 2.8 2.2 2.2 2.3 2.3
14 Australia 1.1 1.7 1.8 1.6 2.1 2.5 2.9 3.1 2.4 2.1
15 Portugal 0.7 0.8 0.4 0.8 1.2 1.4 1.6 1.8 2.0 2.0
16 Rep. of Korea 0.2 0.4 0.4 0.6 0.8 1.0 1.3 1.6 1.9 2.0
17 Sweden 3.8 2.8 2.7 2.6 3.0 3.0 2.4 2.6 2.0 2.0
18 Belgium 2.9 2.9 2.5 2.9 2.7 2.3 2.2 1.9 1.7 1.8
19 Argentina 0.8 1.2 1.0 0.8 1.1 1.1 1.1 1.2 1.3 1.7
20 Mexico 1.6 2.1 1.6 1.7 1.0 1.0 1.3 1.5 1.7 1.6
Other 24.7 28.3 28.5 28.9 27.8 27.7 31.7 32.6 35.6 37.4
Totals 100.0 100.0 100.0 100.0 100.0 100.0 100.0 100.0 100.0 100.0
Kaynak: Uluslararası Kongre ve Toplantılar Birliği (ICCA)
TABLO 5 ise, 1963-2012 yıları arasında yapılan uluslararası kongre ve toplantıların
şehirlere göre sayını göstermektedir. 2012 yılı verilerine göre, 2008-2012 yılları
arasında sırasıyla Paris, Viyena, Barselona, Berlin, Singapur, Londra, Amsterdam,
Madrid ve İstanbul dünyanın en popüler kongre şehirleridir. İstanbul’da 2008-2012
yılları arasında toplam 601 kongre ve toplantı gerçekleşmiştir.
14
TABLO 5: İLK 20 ŞEHRE GÖRE ULUSLARARASI TOPLANTI VE KONGRELER (ADET)
Rank City 63-
67
68-
72
73-
77
78-
82
83-
87
88-
92
93-
97
98-
02
03-
07
08-
12
1 Paris 91 99 133 158 191 300 333 445 709 897
2 Vienna 65 48 81 105 129 210 258 331 695 875
3 Barcelona 12 24 22 35 68 140 210 335 584 822
4 Berlin 23 24 44 71 105 160 202 313 596 772
5 Singapore 3 11 24 51 97 128 170 264 550 721
6 London 93 118 128 167 183 187 196 328 482 666
7 Amsterdam 32 50 79 91 113 187 229 297 442 612
8 Madrid 28 35 59 73 119 156 150 249 378 611
9 Istanbul 8 18 12 12 18 44 106 133 320 601
10 Beijing - - - 3 38 95 154 209 478 598
11 Lisbon 10 11 14 30 59 100 158 246 433 569
12 Copenhagen 45 34 69 85 114 144 251 318 408 568
13 Prague 34 31 28 25 32 92 165 259 483 561
14 Seoul 4 10 17 33 61 110 166 264 441 548
15 Brussels 30 50 61 87 133 143 146 214 332 537
16 Stockholm 47 43 55 87 118 169 197 302 351 532
17 Budapest 17 36 29 62 103 166 244 264 445 526
18 Buenos
Aires
4 24 33 35 70 94 115 195 342 524
19 Rome 44 43 38 56 88 106 148 232 367 509
20 Hong Kong 2 11 11 31 47 95 173 238 384 456
Kaynak: Uluslararası Kongre ve Toplantılar Birliği (ICCA)
Tablo 6, 1963-2012 yılları arasında yapılan toplantı ve kongrelerin, katılan katılımcıların
sayısına göre yüzde dağılımını göstermektedir. Son 10 yılda 50-149 ve 150-249 arası
katılımcının olduğu küçük toplantılarda büyük bir artış söz konusudur. 1963-1967 yılları
arasında % 9,4 olan pay, 2008-2012 yıllarında % 34,82e yükselmiştir.
TABLO 6: 1963-2012 YILLARI ARASINDA YAPILAN TOPLANTI VE KONGRELERİN, KATILAN
KATILIMCILARIN SAYISINA GÖRE YÜZDE DAĞILIMI Kategori 63-
67
68-
72
73-
77
78-
82
83-
87
88-
92
93-
97
98-
02
03-
07
08-
12
50-149 9.4 10.8 12.3 14.0 16.1 17.6 19.4 24.1 30.9 34.8
150-249 12.5 14.1 15.3 17.0 18.5 19.7 19.9 20.1 21.4 21.5
250-499 24.0 25.8 27.9 28.7 29.2 29.3 29.0 27.6 24.9 23.5
500-999 24.3 22.5 23.4 21.9 20.5 19.4 19.0 16.4 13.7 12.1
1,000-1,999 13.8 13.9 12.4 11.9 10.8 9.1 8.3 7.4 5.8 5.1
2,000-2,999 6.4 5.1 3.8 3.0 2.6 2.4 2.0 2.0 1.5 1.4
3,000-4,999 5.2 4.4 3.2 2.1 1.5 1.4 1.3 1.4 1.1 0.9
5,000-9,999 3.0 2.2 1.1 1.0 0.7 0.8 0.7 0.6 0.5 0.5
10,000 ve
üstü
1.3 1.1 0.6 0.4 0.3 0.3 0.3 0.2 0.2 0.2
100.0 100.0 100.0 100.0 100.0 100.0 100.0 100.0 100.0 100.0
Kaynak: Uluslararası Kongre ve Toplantılar Birliği (ICCA)
15
Grafik 4, uluslararası toplantı ve kongrelere katılan tahmini kişi sayısını göstermektedir.
1963-1967 döneminde yaklaşık 2 milyon kişi toplantı ve kongrelere katılmışken, bu sayı
2008-2012 yılında 22 milyon kişiye ulaşmıştır.
GRAFİK 4: ULUSLARARASI TOPLANTILARA ve KONGRELERE
KATILAN YAKLAŞIK KİŞİ SAYISI
Tablo 7, 1963-2012 yılları arasında yapılan toplantı ve kongrelerin konularına göre %
dağılımını göstermektedir. Son 5 yılda % 17,2 ile Tıp birinci sırada, % 14,5 ile Teknoloji
ikinci sıradadır. Bunları sırasıyla, Bilim, Sanayi, Eğitim, Sosyal Bilimler, Ekonomi,
Yönetim, Ulaştırma & Haberleşme, Kültür, Ticaret, Tarım, Hukuk, Ekoloji & Çevre ve
Spor izlemektedir.
16
TABLO 7: 1963-2012 YILLARI ARASINDA YAPILAN TOPLANTI VE KONGRELERİN KONULARINA GÖRE YÜZDE DAĞILIMI
Konu 63-
67
68-
72
73-
77
78-
82
83-
87
88-
92
93-
97
98-
02
03-
07
08-
12
Tıp 16.5 17.3 17.3 18.1 18.5 19.1 19.3 19.0 17.7 17.2
Teknoloji 6.2 6.9 8.2 8.8 9.7 10.6 12.0 13.3 14.1 14.5
Bilim 13.3 14.1 15.3 15.4 15.1 15.4 15.3 14.7 13.8 13.0
Sanayi 7.7 7.9 8.0 8.0 8.2 7.6 7.1 6.8 7.2 6.8
Eğitim 3.8 4.4 4.6 4.5 4.5 4.7 5.0 5.2 5.5 5.8
Sosyal Bilimler 6.2 6.0 6.2 6.2 5.9 5.8 5.4 5.3 5.2 5.1
Ekonomi 4.0 4.3 4.0 3.7 3.8 3.8 3.8 3.9 4.3 4.4
Yönetim 3.5 3.1 3.3 3.1 3.0 2.9 3.2 3.3 3.8 3.9
Ulaştırma ve
Haberleşme
4.3 3.7 3.7 3.7 3.6 3.3 3.0 2.9 3.4 3.6
Kültür ve Fikirler 4.4 3.6 3.1 3.1 3.2 3.1 2.8 3.0 3.0 3.1
Ticaret 3.7 3.3 3.2 3.2 3.2 3.0 3.1 3.0 3.0 3.0
Tarım 4.9 4.9 4.1 4.1 3.6 3.4 3.3 3.0 2.8 2.8
Hukuk 2.8 2.7 2.5 2.2 1.8 1.8 1.8 2.0 2.3 2.5
Ekoloji ve Çevre 1.5 1.7 1.7 1.6 1.7 1.7 1.9 2.0 2.2 2.4
Spor 4.6 4.0 3.3 2.8 2.8 2.7 2.3 2.0 1.7 1.8
Diğer 12.7 12.1 11.6 11.4 11.4 11.2 10.8 10.7 10.1 10.2
Toplam 100.0 100.0 100.0 100.0 100.0 100.0 100.0 100.0 100.0 100.0
Tablo 8, 1978-2012 yılları arasında yapılan toplantı ve kongrelerin, yapıldığı yere göre
sayılarını sunmaktadır. 2008-2012 yılları arasında yapılan 28.105 toplantı ve kongrenin
12.409’u otellerde, 6.816’sı kongre ve sergi salonlarında ve 6.290’ı üniversitelerde
gerçekleşmiştir. Diğer bir ifadeyle 2008-2012 döneminde yapılan kongre ve
toplantıların % 44,2’si otellerde, % 24,3’ü kongre ve sergi salonlarında ve % 22,4’ü
üniversitelerde yapılmıştır.
TABLO 8: 1978-2012 YILLARI ARASINDA YAPILAN TOPLANTI VE KONGRELERİN YAPILDIĞI YERE GÖRE SAYILARI
Kongre Yeri 78-82 83-87 88-92 93-97 98-02 03-07 08-12
Oteller 415 895 1,328 1,596 2,510 4,792 12,409
Kongre &Sergi
Salonları
455 781 1,599 2,078 2,864 4,034 6,816
Üniversiteler 186 403 696 981 1,439 2,163 6,290
Diğer 191 356 435 485 783 938 2,590
Toplam 1,247 2,435 4,058 5,140 7,596 11,927 28,105
Grafik 5 ve Tablo 9, toplantı ve kongrelerin ortalama uzunluğunu göstermektedir.
Grafikten de anlaşılacağı üzere, yıllar itibarıyla toplantı uzunlukları kısalmaktadır. 1963-
1967 yılları arasında ortalama 6,3 gün süren toplantı ve kongreler, 2008-2012
döneminde 3,8 güne inmiştir.
17
GRAFİK 5: TOPLANTI ve KONGRELERİN ORTALAMA UZUNLUĞU (GÜN)
TABLO 9: TOPLANTI ve KONGRELERİN ORTALAMA UZUNLUĞU (GÜN)
Yıllar Ortalama Uzunluk (Gün)
1963-1967 6,3
1968-1972 5,8
1973-1977 5,7
1978-1982 5,3
1983-1987 5,1
1988-1992 4,9
1993-1997 4,6
1998-2002 4,3
2003-2007 3,9
2008-2012 3,8
Tablo 10 ise yapılan toplantı ve kongrelerin tekrarlanma sıklığını yüzde olarak
göstermektedir. Son 50 yıllık verilere bakıldığında toplantıların genellikle yıllık yapıldığı
göze çarpmaktadır. 2008-2012 yılları arasında yapılan toplantı ve kongrelerin % 57,6’sı
yıllık toplantı, % 22’si 2 yılda 1 yapılan toplantı çeşitlerindendir.
18
TABLO 10: TOPLANTI ve KONGRELERİN SIKLIĞI
Sıklık 63-
67
68-
72
73-
77
78-
82
83-
87
88-
92
93-
97
98-
02
03-
07
08-
12
Yıllık 34.1 34.2 37.2 39.5 41.7 42.5 43.6 45.5 51.3 57.6
2 yılda 1 27.6 27.3 28.7 29.3 29.4 30.2 29.9 29.3 25.4 22.0
3 yılda 1 16.8 16.2 14.5 12.9 11.8 10.3 9.4 7.9 6.1 4.7
4 yılda 1 12.0 11.6 8.8 7.7 6.2 5.8 4.7 3.9 2.5 2.0
5 yılda 1 2.2 1.7 1.3 0.9 0.7 0.6 0.5 0.4 0.3 0.2
1-2 yılda 1 2.0 2.1 2.4 2.7 2.3 2.4 2.8 3.2 3.9 3.4
2-3 yılda 1 1.0 1.6 1.9 2.1 2.4 2.6 3.0 2.9 2.8 2.1
3-4 Yılda 1 1.6 2.1 1.7 1.8 1.7 1.7 1.7 1.5 1.2 0.8
4-5 Yılda 1 0.5 0.7 0.5 0.4 0.5 0.5 0.5 0.4 0.3 0.2
Her 6 ayda 1 0.6 0.6 0.3 0.4 0.3 0.2 0.3 0.1 0.1 0.1
Yılda 1 0.3 0.3 0.2 0.2 0.2 0.2 0.3 0.5 0.8 1.0
Yılda 2 defa 0.3 0.4 0.6 0.7 0.9 0.9 1.2 1.9 2.8 3.1
Yılda 2’den
fazla
0.0 0.0 0.1 0.0 0.1 0.2 0.3 0.6 1.2 1.7
Düzensiz 0.9 1.4 1.7 1.5 1.8 1.8 1.8 1.7 1.4 1.1
Toplam 100.0 100.0 100.0 100.0 100.0 100.0 100.0 100.0 100.0 100.0
Tablo 11, uluslararası toplantı ve kongrelere ortalama katılım ücreti ve harcama
verilerini göstermektedir. 1993-1997 yılları arasında toplantı ve kongrelere katılan bir
delege ortalama 429 dolar öderken, 1950 dolar harcamaktaydı. Son 5 yılda ortalama
katılım ücreti 533 dolara, kişi başına harcama ise 2424 dolara yükselmiştir.
TABLO 11: TOPLANTI ve KONGRELERE KATILIM ÜCRETİ VE HARCALAMALAR (KİŞİ BAŞI, USD)
Yıllar Toplantı Başına Kişi Başı
Ortalama Katılım Ücreti
(USD)
Toplantı Başına Kişi Başı
Ortalama Harcama (USD)
93-97 429 1,950
98-02 452 2,057
03-07 492 2,236
08-12 533 2,424
Tablo 12, uluslararası toplantı ve kongrelere ortalama katılım ücreti ve harcama
verilerini günlük göstermektedir. 1993-1997 yılları arasında toplantı ve kongrelere
katılan bir delege günlük 97 dolar öderken, 440 dolar harcamaktaydı. Son 5 yılda
ortalama katılım ücreti günlük 149 dolara, kişi başına harcama ise günlük 678 dolara
yükselmiştir.
19
TABLO 12: TOPLANTI ve KONGRELERE KATILIM ÜCRETİ VE HARCALAMALAR (KİŞİ BAŞI/GÜN, USD)
Yıllar Ortalama Katılım Ücreti (Kişi Başı / Gün) Ortalama Harcama (Kişi Başı / Gün)
93-97 97 440
98-02 105 479
03-07 130 593
08-12 149 678
Tablo 12, ortalama toplantı başına katılım ücreti ve harcama gelirlerini göstermektedir.
2008-2012 yılları arasında toplantı başına katılım ücreti geliri 226 bin dolar, harcama
gelirleri ise 1 milyon 28 bin dolar seviyesinde gerçekleşmiştir.
TABLO 12: TOPLANTI ve KONGRE BAŞINA ORTALAMA KATILIM ÜCRETİ VE HARCAMA GELİRLERİ (USD)
Yıllar Ortalama Toplantı Başına Katılım Ücreti
Gelirleri (USD)
Ortalama Toplantı Başına Harcama
Gelirleri (USD)
93-97 245,220 1,114,637
98-02 238,775 1,085,339
03-07 223,454 1,015,699
08-12 226,166 1,028,027
Tablo 13 ise toplulaştırılmış verileri göstermektedir. 2008-2012 döneminde dünyada
yapılan toplantı ve kongrelerden katılım ücreti olarak 12,4 milyar dolar, harcamalar
olarak ise 56,4 milyar dolar gelir elde edilmiştir.
TABLO 13: TOPLANTI ve KONGRELERDEN ELDE EDİLEN TOPLAM KATILIM ÜCRETİ VE HARCAMA GELİRLERİ (USD)
Yıllar Toplantılardan Elde Edilen Toplam
Katılım Ücreti Geliri
Toplantılardan Elde Edilen Toplam
Harcama Geliri
93-97 4.1 milyar dolar 18.8 milyar dolar
98-02 6.1 milyar dolar 27.7 milyar dolar
03-07 9.1 milyar dolar 41.5 milyar dolar
08-12 12.4 milyar dolar 56.4 milyar dolar
Tablo 14, 2003-2013 yılları arasında ilk 40 ülkede göre yapılan uluslararası toplantı ve
kongre sayılarını göstermektedir. Söz konusu verilere göre Türkiye 2012 yılında 179
toplantı ve kongre gerçekleştirerek 21. Sırada yer almıştır. 2012 yılında dünyada 11.156
toplantı ve kongre yapılmıştır.
20
TABLO 14: 2003-2012 YILLARI ARASI ULUSLARARASI TOPLANTI VE KONGRELER (İLK 40 ÜLKE)
Rank Country 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012
1 U.S.A. 625 672 728 726 768 814 875 878 877 833
2 Germany 363 423 454 486 573 544 615 657 626 649
3 Spain 312 397 361 347 403 468 448 561 496 550
4 United Kingdom
336 338 420 441 423 461 437 519 487 477
5 France 305 392 375 419 406 495 441 457 476 469
6 Italy 329 367 340 369 409 440 480 461 428 390
7 Brazil 137 181 201 226 227 271 310 288 305 360
8 Japan 210 233 262 277 315 337 320 349 244 341
9 Netherlands 194 239 239 240 247 283 307 262 322 315
10 China-P.R. 89 236 239 289 306 323 340 368 343 311
11 Austria 152 168 199 243 253 236 267 238 286 278
12 Canada 173 221 217 226 263 320 261 283 268 273
13 Australia 175 188 193 214 225 209 207 262 209 253
14 Switzerland 171 170 204 195 204 228 242 275 259 241
15 Sweden 147 161 165 187 174 200 235 226 208 233
16 Republic of Korea
100 164 147 185 166 226 215 210 223 229
17 Portugal 136 153 152 164 212 211 215 220 258 213
18 Argentina 59 101 107 117 148 160 168 212 196 202
19 Belgium 103 128 152 156 169 189 184 236 201 194
20 Denmark 103 115 119 136 138 151 177 166 149 185
21 Turkey 65 83 97 110 130 138 158 199 181 179
22 Finland 122 129 115 145 145 164 151 173 175 174
23 Mexico 128 148 127 147 153 178 157 185 190 163
24 Norway 97 98 95 97 115 128 148 143 144 161
25 India 56 68 83 109 130 127 125 128 125 150
Poland 66 103 125 122 129 148 145 127 193 150
Singapore 72 99 112 129 138 137 121 159 154 150
Thailand 88 110 101 111 126 119 126 99 104 150
29 Colombia 25 27 55 62 72 76 103 112 129 138
30 Ireland 76 80 90 70 108 110 82 93 113 134
31 Czech Republic
112 105 110 123 126 138 136 139 132 131
32 Hungary 78 112 115 126 129 133 126 137 140 124
33 Chinese Taipei
46 71 72 76 113 103 124 153 138 117
34 Greece 95 113 130 168 172 169 145 152 141 114
35 Malaysia 61 80 62 98 112 119 121 136 132 109
36 Chile 58 71 84 77 91 90 91 114 94 101
37 South Africa 72 86 83 95 89 111 114 94 96 97
38 Hong Kong,
China-P.R.
36 92 87 81 88 79 85 99 97 96
39 Russia 42 43 50 60 65 65 68 63 75 94
40 Croatia 30 34 38 36 61 62 51 61 76 74
Tablo 15, 2003-2013 yılları arasında ilk 20 şehre göre yapılan uluslararası toplantı ve
kongre sayılarını göstermektedir. Söz konusu verilere göre İstanbul, 2012 yılında 128
toplantı ve kongre gerçekleştirerek 9. Sırada yer almıştır.
21
TABLO 15: 2003-2012 YILLARI ARASI ULUSLARARASI TOPLANTI VE KONGRELER (İLK 20 ŞEHİR)
Rank City 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012
1 Vienna 96 115 141 159 184 147 171 174 188 195
2 Paris 103 142 133 175 156 179 159 181 196 181
3 Berlin 100 119 108 122 147 130 145 173 152 172
4 Madrid 64 73 69 74 98 93 90 131 133 164
5 Barcelona 88 133 134 105 124 165 161 181 161 154
6 London 73 84 108 106 111 115 115 152 134 150
Singapore 72 99 112 129 138 137 121 159 154 150
8 Copenhagen 61 83 85 87 92 103 118 108 102 137
9 Istanbul 48 52 59 80 81 96 108 139 130 128
10 Amsterdam 63 83 101 91 104 116 131 116 127 122
11 Prague 95 84 91 107 106 114 112 115 108 112
12 Stockholm 55 73 75 76 72 102 123 100 97 110
13 Beijing 32 117 104 107 118 100 138 128 123 109
14 Brussels 44 59 71 75 83 97 107 121 105 107
15 Lisbon 75 83 85 84 106 110 119 113 121 106
16 Bangkok 62 76 68 82 98 88 90 57 69 105
17 Helsinki 62 56 48 57 55 81 72 77 78 100
Seoul 56 102 86 107 90 124 113 105 106 100
19 Buenos Aires
31 69 63 82 97 99 100 125 101 99
20 Budapest 62 91 94 98 100 112 99 98 119 98
Rome 69 74 73 68 83 94 102 105 110 98
TÜRKİYE’DE KONGRE TURİZMİ
Türkiye'nin uluslararası kongrelerle tanışması 1969 yılında gerçekleşmiştir. Turist
Seyahat A.Ş. tarafından "Dünya Kızılhaç Kongresi" (1300 yabancı delege) ve "Dünya
Ticaret Odaları Uluslararası Kongresi" (1200 yabancı delege) Vip Turizm Seyahat
Acentesi tarafından organize edilmiştir (Arslan,2008:25).
Türkiye için en önemli gelişmelerden biri 1996 yılında Lütfi Kırdar Kongre merkezinin
hizmete açılması olmuştur. Açıldığı dönemde Türkiye'nin en büyük konferans ve sergi
sarayı olan bu merkez 2400 kişilik fuayesi, 25 adet toplantı salonu ve 12 dilde anında
tercüme yapabilen simültane sistemleri, audio-visual prodüksiyon ekipmanları ile
çağdaş teknolojinin tüm olanaklarını sunmaktadır (www.icec.org).
Uluslararası kongre konusunda Türkiye en büyük atılımını 1-15 Haziran 1996 tarihleri
arasında İstanbul'da düzenlenen ve son 20 yılın en büyük uluslararası organizasyonu
sayılan "Birleşmiş Milletler İnsan Yerleşimleri Konferansı" "HABİTAT II'ye ev sahipliği
yapmak suretiyle gerçekleştirmiştir. HABİTAT II Konferansı ile Birleşmiş Milletler üyesi
ülkelerin resmi delegasyonlarının yanı sıra bu sistemi oluşturan UNICEF, UNESCO,
UNIDO gibi örgütler, sivil toplum kuruluşları, yerel yönetimler, özel sektör ve
sendikaların temsilcileri ve akademisyenlerin katılımıyla 25000 insan İstanbul'da 2
hafta süre ile konaklamışlardır (Arslan,2008:25).
2004 yılı, uluslararası kongre pazarında İstanbul için bir dönüm noktası olmuştur.
Düzenlenen kongrelerin büyük bir başarı ile gerçekleştirilmesi İstanbul'a olan güveni
artırmış ve ilerdeki dönemlere yönelik kongre taleplerine de öncülük etmiştir. Özellikle
Haziran ayı boyunca, sırasıyla Dünya Gazeteler Birliği ve Dünya Editörler Forumu,
22
ardından OECD (Uluslararası Ekonomi işbirliği ve Kalkınma Örgütü), KOBİ'lerden
sorumlu Bakanlar Konseyi, İslam Konferansı Örgütü Bakanlar Konseyi ve NATO Zirve
Toplantısı için İstanbul'a on bini aşkın delege ve basın mensubu gelmiştir
(Arslan,2008:25).
2004 yılında kongrelerin % 8,3'ü seyahat acenteleri, % 48,8'i oteller, % 31,2'si ise
profesyonel kongre organizatörleri tarafından düzenlenmiştir (Arslan,2008:26).
Ülkemizde başta İstanbul olmak üzere İzmir, Ankara ve Antalya kongre turizmi
merkezleri haline gelmiştir. Uluslararası kongrelerin % 68' i İstanbul'da yapılmaktadır.
Ulusal kongrelerde ise Antalya ağırlık kazanmaktadır. Antalya, coğrafi ve mimari yapısı,
birbirinden güzel ve temiz koyları, kitle turizmi olması, havaalanına yakınlığı, önemli
şehirlere uçuşların ve bağlantıların olması, iklimin uygunluğu, teşvik ve ödüle dayalı
toplantılarda eğlence ihtiyacına fazlasıyla yanıt verebilmesi gibi yararlardan dolayı
kongre turizmi açısından yeni bir destinasyon olma yönünde hızla gelişmektedir
(Arslan;2008,27).
KUŞADASI EFES KONGRE MERKEZİ
Kuşadası Efes Kongre Merkezi ile tarihin kalbinin attığı yere, Kuşadası’na, modern yapısı
ve gelişmiş teknolojisi ile yeni bir soluk getirmek amaçlamaktadır. Ege Bölgesi’nde
bulunan, toplam kapasite olarak Türkiye’nin en büyüğü Kuşadası Efes Kongre
Merkezi’nin resmi açılışı önümüzdeki günlerde yapılacaktır. Kuşadası Efes Kongre
Merkezi’nin sahip olduğu erişim kolaylığı, geniş hizmet yelpazesi ve muazzam Kuşadası
limanı manzarası Kuşadası Efes Kongre Merkezi’ni toplantı planlamacıları, organizasyon
ve seyahat acenteleri ile profesyonel konferans organizatörleri için mükemmel bir
seçenek haline getirmektedir.
Kuşadası Efes Kongre Merkezi, konaklama olanakları açısından çok uygun bir noktada
konumlanmıştır. Yaklaşık 20 dakika yürüyüş mesafesinde 1000’i aşan sayıda kaliteli ve
uygun fiyatlı otel odasının yanı sıra, yine yaklaşık 15 dakika ulaşım mesafesinde 5000
civarında her bütçeye uygun otel yatağı kongre katılımcılarına hizmet verebilmektedir.
Tüm bunların yanı sıra Kuşadası Efes Kongre Merkezi tahsis alanı içerisinde bulunan
198 dönümlük deniz kıyısı araziye, çok yakın zamanda 1350 yatak kapasiteli 5 yıldızlı bir
otel yapımı için son hazırlıklar tüm hızıyla devam etmektedir. Bu otel ile birlikte
Kuşadası’nda önümüzdeki 5 yıllık süre içerisinde Ulusal ve Uluslararası otel zincirlerince
işletilecek 12.000 yeni ve nitelikli yatak kapasitesi devreye girecektir.
“Sofita” teknolojisini kullanan Kuşadası Efes Kongre Merkezi’nin 2690 kişilik Büyük Oditoryum’u ses dağılımını en iyi şekilde gerçekleştirecek seviyede, dünyaca ünlü
23
akustik mühendisleri tarafından sesin bir bütün olarak kalmasına önem verilerek tasarlanmıştır.
Antik amfi tiyatronun günümüz teknolojisine taşındığı oditoryumlarda, konferans katılımcıları son teknoloji projeksiyonlar ve video teknolojisi sayesinde sahneyi en iyi şekilde takip edebilmektedirler. Alt katta bulunan 745 kişilik oditoryumda da aynı özellikler mevcuttur. Amfi tiyatronun taştan oturma yerleri bugünkü mirasçısı tarafından ergonomik dizaynlarıyla son derece konforlu koltuklara dönüştürülmüştür.
Ayrıca merkezdeki 33 adet toplantı, seminer ve kurul odaları da tüm bu modern düzeneğin bir parçası olarak hayata geçirilmiştir.
Zemin Kat
Alt kat 1
24
Alt Kat 2
Ara Kat
25
Teras Kat
Kısaca Kuşadası Efes Kongre Merkezi’nde;
Bir adet 2.690 kişilik Büyük Oditoryum,
Bir adet 745 kişilik Alt Kat Oditoryum,
33 adet 45 ila 800 kişi kapasiteye sahip komite ve küçük toplantı odaları yer
almaktadır,
Bir adet 3’e bölünebilen 800 kişilik toplantı salonu (271 m2 – 246 m2 – 276 m2;
toplam 793 m2)
Bir adet 2’ ye bölünebilen 400 kişilik toplantı salonu (196 m2 – 237 m2; toplam
433 m2)
Bir adet 195 kişilik toplantı salonu (210 m2)
Bir adet 170 kişilik toplantı salonu (181 m2)
İki adet 97 kişilik toplantı salonu (105’er m2)
İki adet 2’ye bölünebilen 90 kişilik toplantı salonu (48 m2 – 48 m2; toplam
96’şar m2)
Bir adet 90 kişilik toplantı salonu (97 m2)
Üç adet 80 kişilik toplantı salonu (90’ar m2)
İki adet 70 kişilik toplantı salonu (79’ar m2)
On iki adet 50 kişilik toplantı salonu (61’er m2)
İki adet 45 kişilik toplantı salonu (46’şar m2)
26
Ana salonu sütunsuz (3'e bölünebilen) 2.780 m2, bağlı iki fuayesi (815 m2 ve
820 m2’lik) ile toplam 4.415 m2 kapalı ve 3.000 m2 açık alana sahip Sergi Alanı
Ana Giriş dahil toplam 8.300 m2 Fuaye Alanı
Toplam 6.000 m2 Teras Alanı
İki adet 400'er m2'lik Restorant
bulunmaktadır.
KONGRE ve ZİYARETÇİ BÜROLARI
Kongre turizminin her geçen gün önemini artırması ve dünya turizm gelirlerinin yaklaşık dörtte birinden fazlasını kongre turizminin oluşturması, kongre turizmi alanındaki rekabetin daha da artmasına sebep olmuştur. Artan rekabet, dünyanın değişik bölgelerindeki kongre destinasyonlarının tanıtım ve pazarlanmasını gündeme getirmiş ve bu amaçla birçok ülkede kongre ve ziyaretçi büroları kurulmuştur (Arslan, 2009, s.132).
Kongre ve Ziyaretçi Büroları, turistik destinasyonların tanıtım ve pazarlamasını yapmak amacıyla kurulan tarafsız ve kar amacı gütmeyen kuruluşlardır. Temel görevleri, bir kente veya bölgeye kongreleri, toplantı ve seminerleri getirmeye çalışmak ve kongre turizmi ile ilgili tüm hizmetleri bu onlara sunmaktır. Bu amaçla başta seyahat acenteleri, tur operatörleri, organizatörler, kongre merkezleri, havayolu şirketleri ve konaklama tesisleri olmak üzere çeşitli kuruluşlarla işbirliği içinde faaliyette bulunmaktadırlar (Arslan, 2009, s.83).
Kongre ve Ziyaretçi Büroları ilk olarak devletin finanse ettiği ve dolayısıyla yönetimde devletin egemen olduğu örgütler şeklinde ortaya çıkmıştır. Yapılan araştırmalar, destinasyon yönetim pazarlama faaliyetlerinde kamu sektörünün rolünün önemli ölçüde devam ettiğini ortaya koymaktadır. Çünkü Kongre ve Ziyaretçi Bürolarının ihtiyaç duyduğu finansman kaynaklarının tahsisinde devlet belirleyicidir ve bu amaçla kamu gelirlerinden ayrılan paylar çok önemlidir. Bu yüzden hala ağırlıklı bir model olmakla birlikte farklı alternatiflerin de uygulandığı görülmektedir (Arslan, 2009, s.86).
Kar amacı gütmeyen kongre ve ziyaretçi bürolarının gelir kaynaklarının büyük payını üyelik aidatları ve devlet yardımları oluşturur. Ayrıca reklam gelirleri ve eğitim seminerleri de gelir kaynakları arasındadır (Çizel, 1999, s.29). Kongre ve ziyaretçi bürolarının üyeleri; konaklama işletmeleri, seyahat acenteleri, tur operatörleri, kongre merkezleri, üniversiteler, ticaret odaları, mağazalar, yiyecek-içecek işletmeleri ve ulaşım işletmelerinden oluşmaktadır (Boz, 2010, s.47).
Kongre ve Ziyaretçi Bürolarının finansal kaynakları arasında ayrıca şu kalemler yer almaktadır (Arslan, 2009, s.87-88):
27
Kamu gelirlerinden ayrılan paylar
Oda veya otel vergileri, kullanıcı ücretleri, kumar ve loto oyunlarından ayrılan paylar gibi belirli turizm vergileri veya harçları
Turizm işletmeleri tarafından ödenen üyelik ücretleri
Destinasyon tanıtım faaliyetlerine reklam alma veya sponsorluk
Satış ve rezervasyonlardan alınan komisyonlar
Ziyaretçi merkezlerinde gerçekleşen ticari ve perakende satışlar
Seyahat yazarlarını ve toplantı planlayıcılarını ağırlamak için yapılan ayni katkılar
Dünya`da 5000`den fazla kongre ve ziyaretçi bürosu mevcuttur ve her gün yenileri eklenmektedir. Çünkü uluslararası kongre organizatörleri doğrudan ticari kuruluşlarla değil, kongre ve ziyaretçi büroları aracılığı ile kongre organizasyonları gerçekleştirme eğilimindedirler (Ersun ve Arslan, 2009, s.92).
Kongre ve ziyaretçi bürolarının örgütsel yapısı destinasyonun özelliklerine, turistik ürüne ve finansal düzeylere bağlı olarak çeşitlilik göstermektedir. Kamu kuruluşları tarafından oluşturulan kongre büroları, yerel otorite yapısının entegre bir parçasıdır ve belirli bir coğrafi alanda tüm turizm tedarikçilerini temsil etme yetkisine sahiptirler. Özel olarak yürütülen bürolar ise üye bazlıdır ve genellikle kar amacı gütmeyen kuruluşlardır. Genelde kongre ve ziyaretçi büroları belirli bir şehri, daha büyük bir metropoliten alanı, birkaç şehri veya bölgesel bir destinasyonu temsil etmektedir (Ersun ve Arslan, 2009, s.92-93).
Uluslararası Destinasyon Pazarlama Birliği (DMAI) tarafından yapılan araştırma sonuçlarına göre kongre ve ziyaretçi bürolarının çoğu (%64) kar amacı gütmeyen bağımsız örgütlerdir. Yerel veya merkezi yönetime bağlı olarak çalışan büroların oranı %20 civarında, bir ticaret odasına bağlı olan veya odanın bir departmanı gibi çalışan büroların oranı ise%5 civarındadır. Üye bazlı kongre ve ziyaretçi bürolarının tipik üye kompozisyonu içinde konaklama işletmeleri %22, kültürel çekiciliklerle ilgili enstitüler %18, etkinlik hizmetleri veya hizmet sağlayıcıları %18, restoranlar %17, perakendeci işletmeler %11 ve diğerleri %14 oranında yer tutmaktadır (Arslan, 2009, s.85-86).
Kongre ve Ziyaretçi Bürolarının yapmış oldukları faaliyetler şu şekilde sıralanabilir (Özer, 2010, s.40-41):
Bölgelerin ve ülkelerin kongre turizmi için sahip oldukları potansiyelin tanıtılması
Kongre ve fuarcılık faaliyetlerinin tanıtımı ve temsili
Uluslararası kongre ve konferansların pazar hareketlerinin takibi ve üyelere bildirilmesi
Konu ile ilgili uluslararası birlik ve derneklere üye olunması ve bu platformda şehirlerin, bölgelerin ya da ülkelerin temsil edilmesi
Kongre organizasyonlarında danışmanlık hizmetinin verilmesi
28
Kongreye katılanların beklentilerinin karşılanması ve hazırlık çalışmaları ile ilgili eğitim seminerlerinin düzenlenmesi
Bu faaliyetlere yönelik tüm bölgeyi detaylı bir şekilde kapsayan, kongre katalogları basılması
Kongre turizmi ile ilgili çeşitli poster ve tanıtım malzemelerinin hazırlanması
Kongrecilik konusunda fuarların düzenlenmesi ve profesyonel kongre operatörlerinin davet edilmesi
Profesyonel ilişkilerin geliştirilmesi
Bütçelerinin durumuna göre bazıları kendi bünyelerinde olmak üzere AR-GE bölümü ile araştırmaların yapması.
Bu faaliyetleri ile Kongre ve Ziyaretçi Büroları, bir turistik destinasyonun pazarlanması için öngörü ve liderlik sağlayan bir aktör olarak kabul edilmektedir. Öncelikli hedefi, destinasyonun tüm yıl boyunca kongreler, toplantılar ve özel etkinlikler düzenlemesinin sağlanması ve kitle turizmi konularında üyelerin ve diğer tüm paydaşların cesaretlendirilmesidir. Bu çabalar sonucunda ilgili destinasyonun turizm gelirlerini ve yerel istihdamı artırmak, ekonomik gelişme ve istikrar sağlamak amaçlanmaktadır. Bu yönüyle kongre ve ziyaretçi büroları; ticari kuruluşların, seyahat tedarikçilerinin, otel, restoran, müzeler, yerel ulaşım vb. işletmelerin tüm menfaatlerini bir şemsiye altında toplayan ve koordine eden tek bir kimlik taşımaktadır (Arslan, 2009, 94-95).
Kongre ve Ziyaretçi Bürolarının kendi üyeleri ve toplantı planlayıcıları olmak üzere kongre ve toplantı açısından iki temel müşterisi vardır. Bürolar, kendi üyeleri olan ve kongreye ev sahipliği yapan kuruluş ile toplantı planlayıcıları arasında irtibat görevi üstlenmektedir. Bürolar bir taraftan anlaşmaya girebilecek ev sahibi kuruluşun imkanlarını, diğer taraftan toplantı planlayıcılarının ihtiyaçlarını araştırıp saptayarak iki tarafı bir araya getirmektedirler. Bürolar, ev sahibi organizasyonlar ve toplantı planlayıcılarının çıkarlarını korumayı hedefleyerek asıl amaçları olan favori destinasyon olma imajını sağlamaya çalışmaktadırlar. Ancak bu çift yönlü sorumluluk, kurumda etkili bir şekilde araştırma yapılmasını ve faaliyetlerin sürdürülmesinde yüksek düzeyde bağımsızlığı gerektirmektedir (Arber, 2008, s.19).
Bilindiği üzere pazarlama uzmanlık gerektiren bir konudur. Kongre turizmindeki pazarlama çalışmalarının da bu konuda uzmanlaşmış kişiler tarafından yapılması gerekir. Türkiye için öncelikle bu gibi uzmanların görev yaptığı bir “Ulusal Kongre Bürosu”na gereksinim vardır. Bu büro, kongre turizmi konusunda ter türlü araştırma, istatistiki veri toplama, değerlendirme, kongre olanaklarının tanıtılması ve pazarlanması işlemlerini yürüten, kongrelerin zaman ve kongre merkezlerine en uygun şekilde dağılımını yönlendiren koordinatör bir kuruluş niteliğinde olmalıdır. Bu “Ulusal Kongre Bürosu”nun öncelikle, Türkiye`nin arz kapasitesini eksiksiz olarak belirlemesi, ürün analizi ve bu analizden hareketle hedef pazarı saptamak amacıyla pazar bölümlemesi yapması gerekmektedir (Karasu, 1990, s.33).
Aşağıda; İstanbul, İzmir ve Antalya`daki Kongre ve Ziyaretçi Büroları hakkında bilgiler sunulmaktadır.
29
İstanbul Kongre ve Ziyaretçi Bürosu
İstanbul Kongre ve Ziyaretçi Bürosu 27 Mayıs 1997’de TUGEV (Turizm Geliştirme ve Eğitim Vakfı) bünyesinde “Kongre ve Ziyaretçi Bürosu İktisadi İşletmesi” olarak kurulmuştur. Büronun hukuki kimliğinin oluşturulabilmesi için iktisadi işletme olarak kurulmasına karar verilmiştir. Kuruluş sözleşmesinde büronun kuruluş amacı “Türkiye ve özellikle İstanbul’un kongre, konferans, fuar ve sergileme olanaklarını yurt dışında ve içinde tanıtıp pazarlamasına yardımcı olmak suretiyle kongre ve konferans turizmini özendirmek, kentin ve ülkenin tanımına katkıda bulunarak turizmin geliştirilmesini sağlamak” olarak ifade edilmektedir. Büro misyonunu ise “ulusal ve uluslararası kongre sektörüne destinasyonun bir bütün olarak ve kar amacı gütmeksizin tanıtılması ve pazarlanması, ilgili pazarda payının arttırılması” şeklinde tanımlanmaktadır (Baytok vd,: 2010, s.15).
Kar amacı gütmeyen bir organizasyon olarak örgütlenen İstanbul Kongre ve Ziyaretçi Bürosu, özel sektör ve kamu sektörü tarafından desteklenmektedir. Kültür ve Turizm Bakanlığı, Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB), İstanbul Ticaret Odası (İTO) ve turizm sektör birlikleri İstanbul Kongre ve Ziyaretçi Bürosunun başlıca destekleyicileri arasındadır. Bunların dışında özel sektör kuruluşları olarak kongre merkezleri, 4 ve 5 yıldızlı oteller, kongre organize eden seyahat acentaları, restoranlar ve benzeri servis sağlayıcı işletmeler üye olarak destek vermektedir (Arslan, 2009, s.127).
İstanbul Kongre ve Ziyaretçi Bürosu düzenlenen birçok uluslararası kongrede Türkiye’nin yalnız deniz, güneş ve kumla sınırlı kalmadığını, kış aylarında sunulan turistik hizmetlerin de en az yaz aylarındakiler kadar kaliteli ve başarılı olduğunu göstermiştir. Başbakanlık Tanıtma Fonu Başkanlığı’nın ve Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın desteğini alan ve Bakanlıkça görevlendirilen bir kuruluş olarak birçok kongre ve incentive fuarı organize etmiş, ayrıca kamu kesimi ve özel sektörle işbirliği halinde pek çok toplantıda yararlı çalışmalar yapmıştır (Ersun ve Arslan, 2009, s.106).
İstanbul Kongre ve Ziyaretçi Bürosu, uluslararası kongre ve toplantı sektörünün etkin kuruluşlarından biri olan ICCA (Uluslararası Kongre ve Toplantı Birliği), MPI (Uluslararası Toplantı Profesyonelleri), ECM (Avrupa Kentlerini Pazarlama) ve DMAI (Uluslararası Destinasyon Pazarlama Birliği)`nin üyesidir ve bu birliklerde İstanbul`u temsil etmektedir (http://www.icvb.org/icvb_aboutus.asp, 2012).
İstanbul Kongre ve Ziyaretçi Bürosu, İstanbul`u tercih edilen bir kongre şehri haline dönüştürmek için tanıtım, pazarlama, sektör fuarları, tanıtım gezileri düzenlemiş ve “İstanbul Meeting Planner`s Guide”ın yanı sıra İstanbul bülteni, İstanbul broşürleri, web sayfası, standart video film ve sunumlar hazırlamak suretiyle önemli katkılar sağlamıştır. Bu çabalar sonucunda kongre turizminde ivme kazanan İstanbul, önemli toplantılara ev sahipliği yaparak diğer uluslararası toplantı destinasyonları ile rekabet edebilecek hale gelmiştir (Arslan, 2009, s.67). 60
30
31
İstanbul Kongre ve Ziyaretçi Bürosu`nun faaliyetleri arasında şu hizmetler bulunmaktadır (Arslan, 2009, s.126):
Kültür ve Turizm Bakanlığı`nın uluslararası kongre fuarlarını organize etmek,
Benzeri fuarlara ve destinasyonlar arası iş borsalarına İstanbul adına katılmak ve kongre imkanlarını araştırmak,
Yurtdışında tanıtım faaliyetleri yürütmek ve potansiyel kongreler için satış ziyaretlerinde bulunmak,
Alıcılara yönelik olarak İstanbul`a tanıtım gezileri organizasyonu yapmak, basılı ve görsel tanıtım malzemeleri üretmek ve uluslararası düzeyde dağıtımını gerçekleştirmek,
Uluslararası kongre sektörü dernek ve birliklerinin organize ettiği genel kurullar ve workshoplara (çalıştaylara) katılmak sureti ile İstanbul adına ağ oluşturmak ve destinasyonun temsilini üstlenmek,
Kongre adaylık sürecinde İstanbul adına ihale dosyası hazırlamak ve sunum yapmaktır.
ICVB’nin temel bütçesi 800 ile 900 bin dolar arasında değişmektedir. Büronun gelir kaynaklarını temel gelir kaynağının destekleyicileri olan T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı, TUGEV, ITO, TOBB, TÜRSAB, TUROB, TYD, THY ve İstanbul Büyükşehir Belediyesi gibi kuruluşların sağladığı katkılar(sponsorluk, projelerin desteklenmesi, Başbakanlık Tanıtma Fonunun projelere destekleri)oluşturmaktadır. Üyelik aidatları büronun diğer önemli gelir kaynağıdır. ICVB`nin temel bütçe verilerinin dünyadaki benzerleri ile karşılaştırıldığında yetersiz olduğu görülmektedir. Bütçenin yetersizliği, yeterli nitelikte personel istihdam etmede ve pazarlama amaçlı kaynak yaratmada sorunlar yaşanmasına neden olmaktadır (Baytok vd, 2010, s.15).
Dokuzuncu Kalkınma Planı Turizm Özel İhtisas Komisyonu Raporu`nda Kongre ve Incentive turizmi konusunda, kongre kent ve bölgelerini tanıtmak ve pazarlamak için oluşturulan en önemli kuruluşlardan biri olan “Kongre ve Ziyaretçi Büroları”nın Türkiye`deki ilk örneği olan İstanbul Kongre ve Ziyaretçi Bürosu`nun örgütlenme ve finansman yapısının güçlendirilmesi ve sektörden yeterli desteği almasının sağlanması gereği vurgulanmaktadır. Kongre altyapısına sahip diğer bölgelerde de bu tür büroların kurulması için bakanlık, sektör kuruluşları ve yerel yönetimlerin işbirliği yapacağı bir modelin belirlenmesi hedeflenmektedir (Gülbahar, 2009, s.170).
ICVB’nin bir destinasyon pazarlama kuruluşu olarak gerçekleştirdiği tanıtım ve pazarlama faaliyetlerini iki başlıkta değerlendirmek mümkündür. Bunlar tanıtım, pazarlama ve satış amaçlı uluslararası fuar ve benzeri organizasyonlara katılım ve İstanbul ve Türkiye ile ilgili yazılı ve görsel tanıtım malzemelerinin hazırlanmasıdır (Baytok vd. 2010, s.16).
Bunların birincisi tanıtım, pazarlama ve satış amaçlı; uluslararası fuarlar, workshoplar (çalıştaylar), iş borsası, toplantılar, roadshowlar katılım ve satış ziyaretleridir. Bu kapsamda ICVB T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığının vermiş olduğu görev doğrultusunda
32
yurtdışı kongre ve toplantı fuarlarında Türkiye stantlarının organizasyonunu ilgili müşavirlik ve ataşelik ile koordinasyon halinde yürütmektedir. Bu kapsamda International Confex Londra, EMIF Brüksel, Seatrade Miami, IMEX Frankfurt, IT&ME Chicago, BTC Roma ve EIBTM Barselona katılım yapılan önemli fuarlardır. ICVB bu fuarlara ilave olarak Bakanlığın katılmadığı uluslararası fuarlarda İstanbul’u temsil etmekte ve İstanbul standı açmaktadır. İstanbul Ticaret Odası adına katılım gerçekleştirilen bu fuarlar arasında NATAS Singapur Fuarı, IT&CMA Bangkok, MIBEX Moskova, Bedouk Paris yer almaktadır. Büro ayrıca katılımcı olarak ITB Berlin, ATM Dubai, WTM Londra gibi önde gelen turizm sektörü fuarlarında da İstanbul adına stantlar açmaktadır. ICVB yukarıda belirtilen fuarlara ilave olarak İstanbul’un tanıtım ve pazarlamasını yapmak ve iş imkanı yaratmak amacı ile birçok uluslararası workshop (çalıştay), iş borsası, satış ziyaretleri ve roadshowlara katılarak benzeri aktivitelerin İstanbul’da yapılmasını sağlamaya çalışmaktadır. Büro sektörel uluslararası kuruluşların (ICCA, ECM, DMAI) genel kurulları, bölüm ve sektörel toplantılarına katılarak uluslararası iletişim ağını genişletmekte, ülkemizi ve İstanbul’u temsil etmektedir. İstanbul’un toplantı turizmi alt ve üst yapı olanaklarının en iyi şekilde tanıtımı amaçlı, toplantı pazarının önde gelen dernek, birlik ve şirket toplantıları alıcıları ve karar vericilerine yönelik tanıtma gezileri organize etmektedir (Baytok vd. 2010, s.16).
İkincisi ise Türkiye ve İstanbul ile ilgili yazılı ve görsel tanıtım malzemelerinin hazırlanmasıdır. Bu kapsamda İstanbul Visitor’s Guide, İstanbul Meeting Planners Guide, büronun internet adresi (www.icvb.org) ve ICVB bülteni temel tanıtım malzemelerini oluşturmaktadır. Ayrıca üye olunan uluslararası kuruluşların internet sitelerinde İstanbul ve Türkiye’yi toplantı turizmi destinasyonu olarak tanıtıcı bilgiler ICVB tarafından sağlanmaktadır. Toplantı pazarının en önemli alıcısı olarak görülen “toplantı planlayıcıları” dünyada sayıları, yerleri ve ulaşılma yöntemi belli olduğu için sektörde odaklanmış bir pazarlama ve tanıtım uygulanmaktadır. Bu nedenle ICVB uluslararası medya ve yazılı araç olarak sadece sektör dergilerinde ilanlar vermektedir. ICVB toplantı turizmine yönelik film ve sunumlar hazırlamakta ancak bunları katıldığı fuarlarda ve İstanbul sunumlarında kullanmaktadır. Türkiye ve İstanbul’a yönelik genel turizm amaçlı tanıtım materyalleri (Filmler, kataloglar, broşürler, afişler) T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından hazırlanmakta ve büro bunları kullanmaktadır (Baytok vd. 2010, s.16).
İzmir Kongre ve Ziyaretçi Tanıtım A.Ş.
Kongre pazarlaması, genellikle destinasyon bazında oluşturulan kongre ve ziyaretçi büroları kanalı ile gerçekleştirilmekte ve kongre ve ziyaretçi büroları o şehrin pazarlama merkezi olarak kabul edilmektedir. Türkiye`nin belli başlı önemli turizm merkezlerinden olan İzmir, tarihi geçmişi, kültürel mirası, sahilleri, doğası, iklimi, alt ve üst yapı olanakları ile kongre turizminin gelişmesi için elverişli bir ortam sağlamaktadır.
İzmir`in uluslararası kongre pazarında yerini alabilmesi, talep edilen bir kongre şehri olabilmesi için kongreleri düzenleyecek profesyonel bir kongre bürosuna olan ihtiyaç göz önünde bulundurularak 2007 yılında İzmir Kongre ve Ziyaretçi Tanıtım A.Ş. kuruluşu gerçekleştirilmiştir (Arslan, 2009, s.131).
33
İzmir Kongre ve Ziyaretçi Tanıtım A.Ş.`nin kuruluş amacı, uluslararası kongre ve toplantıları İzmir`e çekebilmek, İzmir`in kongre turizmi potansiyelini ortaya çıkarmak ve bu amaçla uluslararası platformda tanıtımını yapmaktır. Bu amaca yönelik olarak İzmir Valiliği, İzmir Büyükşehir Belediyesi, İZFAŞ, İzmir Ticaret Odası, TURSAB, Esnaf ve Sanatkarlar Odası, Çeşme Otelciler Birliği, seyahat acentaları, kongre organizatörleri, fuar, sergi ve eğlence alanı işletmecileri gibi kuruluşlar şirket ortakları arasında yer almıştır (Arslan, 2009, s.131).
İzmir Kongre ve Ziyaretçi Tanıtım A.Ş. yeni kurulmasına rağmen ICCA`ya üye olarak kabul edilmiş ve ICCA tarafından Barcelona`da yapılacak toplantıda İzmir`i tanıtmak üzere yoğun bir çaba içine girmiştir. Ancak tümüyle TURSAB tarafından karşılanan çok sınırlı bir bütçe ile ve geçici bir büroda bir başkan, bir sekreter kadrosuyla hizmet vermeye çalışmaktadır (Arslan, 2009, s.131).
İzmir Kongre ve Ziyaretçi Bürosu Web Sitesi (İzmir Kongre ve Ziyaretçi Tanıtım A.Ş’nin Web Sitesi henüz yoktur)
34
Antalya Kongre Bürosu - ACB
Antalya, doğal turizm çekiciliklerinin yanı sıra, sunduğu turizm çeşitliliği, altyapıya yönelik kolaylıklar, ulaşım imkanları, konaklama standartlarının ve servislerinin yüksekliği, geniş yelpazeye yayılan eğlence imkanları, kongre öncesi ve sonrası faaliyet çeşitliliği açısından en uygun konumda olan illerimizden birisidir.
Antalya Kongre Bürosu 1996 yılında Antalya Tanıtım Vakfı (ATAV) bünyesinde kurulmuş, kar amacı gütmeyen bağımsız bir kuruluştur. ATAV`ın kurucuları arasında Antalya Valiliği, Antalya Ticaret ve Sanayi Odası (ATSO), Antalya Büyükşehir Belediyesi, Antalya Esnaf ve Sanatkarlar Odası Birliği (AESOB), Antalya Gazeteciler Cemiyeti, Antalya Turizm ve Seyahat Acentaları Birliği, Akdeniz Üniversitesi, çeşitli oteller, tur operatörleri, seyahat acenteleri ve bölgedeki ticari şirketler bulunmaktadır (Arslan, 2009, s.129).
Büronun amacı, Antalya'da mevcut kongre potansiyelini ulusal ve uluslararası platformlarda tanıtmak ve kongre organizasyonu yapan kuruluşlarla iletişim kurarak onları bilgilendirmek ve kongre organizasyonunun bölgesel olarak gelişiminde gerekli profesyonel organizasyonu sağlamaktır .
Antalya Kongre Bürosunun görevleri şu şekilde özetlenebilir (Arslan, 2009, s.129-130):
Antalya bölgesinin kongrecilik ve fuarcılık faaliyetlerinin yurt dışındaki temsili ve tanıtımı,
Uluslararası kongre ve konferansların pazar hareketlerinin takibi ve üyelere bildirimi,
Kongre organizasyonlarında danışmanlık hizmetleri,
Katılımcıların beklentileri ve hazırlık çalışmaları ile ilgili eğitim seminerleri,
Konu ile ilgili çeşitli uluslararası birlik ve derneklere üye olunması ve bu platformda Antalya`nın temsil edilmesi,
Bu faaliyetlere yönelik tüm bölgeyi detaylı bir şekilde kapsayan kongre kataloğunun basılması,
Kongre turizmiyle ilgili çeşitli posterler ve tanıtım malzemelerinin hazırlanması,
Antalya`da mevcut kongre potansiyelinin ulusal ve uluslararası platformlarda tanıtılması,
Kongre organizasyonu yapan kuruluşlarla iletişim kurarak onların bilgilendirilmesi,
Kongre organizasyonun bölgesel olarak gelişiminde gerekli profesyonel organizasyonun sağlanması
35
Antalya Kongre Bürosu Web Sitesi
36
Antalya bölgesindeki kongre turizmi potansiyelini, uluslararası pazarda daha etkili bir şekilde tanıtarak, turizmi 12 aya yaymayı hedefleyen Antalya Kongre Bürosu önce ATAV bünyesinde, daha sonra ise ATSO bünyesinde Antalya’ya daha fazla kongre ve toplantı çekmek için çalışmalarına hız kazandırmaya başlamıştır
Avrupa Kongre Kentleri Federasyonu (EFCT) ve Uluslararası Kongre ve Toplantı Birliği (ICCA) üyesi olan Antalya Kongre Bürosu, Antalya`daki oteller, seyahat acentaları, kongre organizatörleri, kongre merkezleri, fuar, sergi ve eğlence alanı işletmecileri, taşımacılık şirketleri, sektör tedarikçileri ve restoranlar tarafından desteklenmektedir (Arslan, 2009, s.129).
SONUÇ VE DEĞERLENDİRME
Kongre kavramı genel olarak; belirli bir konuda insanların bilgi alış verişinde bulunması ve yeni gelişmelerden haberdar olması nedeniyle, önceden belirlenmiş yerde ve zamanda toplanması şeklinde tanımlanabilir. Genel olarak kongre olarak adlandırılan bu kavram, içerik ve özelliklerine göre konvansiyon, konferans, seminer, sempozyum, panel, workshop, forum vb. isimlerle adlandırılmaktadır.
Kongre turizmi, düzenlendiği bölgenin dünya genelinde tanınmasını, gelişimini ve yenilemesini, bölgedeki tesislerin daha etkili ve verimli kullanılmasını, istihdam olanaklarının ve turizm gelirlerinin artmasını sağlamaktadır. Kongre turizmine katılan delegelerin ekonomik seviyelerinin diğer turist türlerinden daha yüksek olmasından dolayı ekonomik etkileri de diğer turizm çeşitlerinden daha fazladır. Ayrıca katılımcıların kültür seviyelerinin yüksek olmasından dolayı, gittikleri bölgenin sosyal ve kültürel açıdan da gelişmesine katkı sağlamaktadırlar.
Bilimsel ve teknolojik alanlardaki gelişmeler ve ulaşım imkanlarının daha hızlı ve ekonomik olması gibi faktörler kongre turizminin hızla gelişmesine olanak sağlamaktadır. Kongre turizmindeki bu hızlı gelişme, bu alanda hizmet veren kuruluşların ulusal ve uluslararası düzeyde örgütlenmelerine neden olmuştur. Bu örgütlenmelerin temel amacı, üyelerin kongre pazarından yeterli payı almaları ve pazar paylarını genişletmeleridir. ICCA, UIA, DMAI, IAPCO vb. uluslararası kuruluşların genel olarak faaliyetleri; sektör içerisindeki bilgi ve deneyimlerin paylaşılması, destinasyon ve kongrelerin pazarlanması, hizmet sağlayıcıları ile hizmet alıcılarının beklenti ve ilişkilerin geliştirilmesi şeklinde sıralanabilir.
Kongre ve ziyaretçi büroları, kongre merkezleri, oteller, üniversiteler ve profesyonel kongre organizatörleri ulusal düzeydeki örgütlenmeleri oluşturmaktadır. Bu örgütlenmelerin görevleri arasında, kongre imkânlarını tanıtmak, pazarlamasına yardımcı olmak, ilgili kuruluşlar arasında koordinasyonu sağlamak, pazar ve sektör araştırmaları yapmak kongrelere maddi ve manevi destekler sağlamak sayılabilir.
Kongre ve Ziyaretçi Büroları’nın destinasyonların tanıtım ve pazarlamasında söz sahibi olabilmeleri için yeni bir yapılandırma ihtiyacı ortaya çıkmıştır. Bu amaçla başta Kültür ve Turizm Bakanlığı olmak üzere yerel yönetimlerin (Belediye ve İl Özel İdareleri),
37
Ticaret ve Sanayi Odalarının, Meslek Kuruluşlarının ve sektörde faaliyet gösteren işletmelerin daha fazla desteği şarttır. Böylece hem gerekli finansman ihtiyacı karşılanmış, hem de Kongre ve Ziyaretçi Büroları’nın turizmin arz kısmında yer almaları suretiyle proaktif olmaları sağlanmış olacaktır.
KAYNAKÇA
Akhmetov A. (2007): “Almatı`nın Kongre Turizm Arz Potansiyeli ve Şehrin Kongre Destinasyon Seçim Faktörleri Açısından Değerlendirilmesi”, Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Turizm İşletmeciliği Ana Bilim Dalı Yüksek Lisans Tezi, İzmir, 2007.
Arber E. (2008): “Türkiye’de Kongre Turizminin Sorunları ve Çözüm Önerilerine Yönelik Bir Alan Araştırması”, Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Ana Bilim Dalı Doktora Tezi, Ankara, 2008.
Arslan K. (2008): “Türkiye`de Kongre Turizmini Geliştirme İmkanları”, İTO Yayınları, İstanbul,
Atabaş A. (2008): “Kongre Turizmi Bağlamında Şehir Markalaşması: Trabzon İncelemesi”, Kültür ve Turizm Bakanlığı Tanıtma Genel Müdürlüğü Uzmanlık Tezi, Ankara
Aydın Ş. (1997): “Kongre Turizmi ve Türkiye`deki Kongre Turizmi Potansiyeli”, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Turizm İşletmeciliği Anabilim Dalı Yüksek Lisans Tezi, Çanakkale, 1997.
Aymankuy Y. (2010): “Kongre Turizmi ve Fuar Organizasyonları”, Detay Yayıncılık, Ankara, 2010.
Aymankuy Y. (1997): “Türkiye`de Geliştirilebilir Turizm Şekli Olarak Kongre Turizmi ve İzmir İl Merkezi Örnek Uygulaması”, Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Turizm İşletmeciliği ve Otelcilik Ana Bilim Dalı Doktora Tezi, Balıkesir,
Baytok A., Soybalı H. H. ve Emir O. (2010): “Destinasyonların Toplantı Turizmi Amaçlı Pazarlanmasında Kongre ve Ziyaretçi Bürolarının Rolü: İstanbul Kongre ve Ziyaretçi Bürosu Örneği”, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Vol. 23, (2010), 10-22.
Boz F. (2010): “Kongre ve Toplantı Düzenleyicilerinin Otel Seçimini Etkileyen Faktörler Üzerine Bir Alan Çalışması: İstanbul Örneği”, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Turizm İşletmeciliği Ana Bilim Dalı Yüksek Lisans Tezi, İstanbul, 2010.
Çakıcı A. C. (2009): “Toplantı Yönetimi, Kongre, Konferans, Seminer ve Fuar Organizasyonları”, Detay Yayıncılık, Ankara, 2009.
Çizel B. (1999): “Kongre Turizmi, Kongre Organizasyonu ve Antalya Bölgesinin Kongre Turizmi Potansiyeli, Sorunları ve Gelecekteki Beklentilerine Yönelik Bir Araştırma”, Akdeniz Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Turizm İşletmeciliği ve Otelcilik Ana Bilim Dalı Yüksek Lisans Tezi, Antalya, 1999.
Delice K. (2012): “Kongre Turizmi ve Türkiye’deki Toplantılarda Katılımcıların Algılarının İncelenmesi, Antalya Yöresinde Bir Uygulama” Akdeniz Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Turizm İşletmeciliği ve Otelcilik Yüksek Lisans Tezi, 2012
Ersun N. ve Arslan K., “Kongre Turizminin Geliştirilmesinde Kongre ve Ziyaretçi Bürolarının Rolü ve Önemi”, İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Vol. 8, No. 15, (2009), 89-114. Gülbahar, 2006, s.66
ICCA (2012) “A Modern History Of The International Meetings Industry”
38
İçöz O (2003): “Seyahat Acentaları ve Tur Operatörlüğü Yönetimi”, Turhan Kitabevi, Ankara, 2003.
Karasu T., “Kongre Turizmi Üzerinde Düşünceler”, Anatolia Turizm Araştırmaları Dergisi, Vol. 1, No. 4, (1990), 32-34.
Khalilov T. (2009): “Turistik Ürün Çeşitlendirilme Stratejisi Kapsamında Kongre ve Toplantı Turizminin Azerbaycan’da Gelişme Potansiyeli”, Bakü Örneği, Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Turizm İşletmeciliği Ana Bilim Dalı Yüksek Lisans Tezi, İzmir, 2009.
Oktay İ. Ç. (1997): “Güncel Turizm Yönelimi İçinde Kongre Turizmi ve İstanbul”, Gazi Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Şehir ve Bölge Planlama Anabilim Dalı Yüksek Lisans Tezi, Ankara, 1997.
Özer Ş. (2010): “Kongre Turizmi Ve Kapadokya Bölgesindeki Otel İşletmelerinin Kongre Hizmetleri Yönetiminin İncelenmesi: Kayseri Ve Nevşehir İli Örneği”, Nevşehir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Ana Bilim Dalı Yüksek Lisans Tezi, Nevşehir, 2010
Spiller J. (2002): “Convention Tourism: International Research and Industry Perspectives”, The Haworth Press, Binghamton, NY, 2002.
Tavmergen İ. P. ve Aksakal E. G. (2004): “Kongre ve Toplantı Yönetimi”, Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2004.
Ulusan Y. ve Batman O. (2010): “Alternatif Turizm Çeşitlerinin Kongre Turizmine Etkisi Üzerine Bir Araştırma”, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Vol. 23, (2010), 244-260.
Yıldız Ş. (2010): “Akademik Kongrelerde Katılımcıların Tatmin Düzeylerini Etkileyen Faktörler”, Mersin Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Turizm İşletmeciliği ve Otelcilik Ana Bilim Dalı Yüksek Lisans Tezi, Mersin, 2010.
www.antalyaconvention.org www.ecc.org.tr www.icec.org www.icvb.org
39
KUTO Araştırma Yayınları
Süleyman Demirel Bulvarı No:31 09400 Kuşadası / AYDIN
Tel: 0 256 612 57 63 Fax: 0 256 614 53 93 e-mail: [email protected] http://www.kuto.org.tr
http://www.isrehberim.org