DİJİTAL MAMOGRAFİDİJİTAL MAMOGRAFİDİJİTAL MAMOGRAFİDİJİTAL MAMOGRAFİ

Dr. Filiz YenicesuDr. Filiz YenicesuDr. Filiz YenicesuDr. Filiz YenicesuDüzen Laboratuvarlar GrubuDüzen Laboratuvarlar Grubu

Görüntüleme BirimiGörüntüleme Birimi

•• Meme kanserinin erken tanınması Meme kanserinin erken tanınması t lit i kl k %30t lit i kl k %30 50 d50 dmortaliteyi yaklaşık %30mortaliteyi yaklaşık %30--50 arasında 50 arasında

azaltmaktadır.azaltmaktadır.

•• İster konvansiyonel film ister digitalİster konvansiyonel film ister digital•• İster konvansiyonel film , ister digital İster konvansiyonel film , ister digital yöntem olsun yöntem olsun MamografiMamografi meme meme kanserini erken yakalamak için bilinen en kanserini erken yakalamak için bilinen en etkili görüntüleme yöntemidir.etkili görüntüleme yöntemidir.g yg y

Konvansiyonel ve DijitalKonvansiyonel ve DijitalKonvansiyonel ve Dijital Konvansiyonel ve Dijital Mamografi Arasındaki FarklarMamografi Arasındaki Farklar

•• Teknik farklılıklarTeknik farklılıklar

•• Klinik uygulamadaki farklılıklarKlinik uygulamadaki farklılıklar

T k ik F kl l klT k ik F kl l klTeknik FarklılıklarTeknik Farklılıklar

•• Her iki sistemde de pozisyonlama, Her iki sistemde de pozisyonlama, k l fi ti l i dk l fi ti l i dkompresyon ve alınan grafi tipleri aynıdır.kompresyon ve alınan grafi tipleri aynıdır.

•• Filmin alınması , işlenmesi ve doküman Filmin alınması , işlenmesi ve doküman elde edilmesi birbirinden farklıdırelde edilmesi birbirinden farklıdırelde edilmesi birbirinden farklıdır.elde edilmesi birbirinden farklıdır.

Teknik FarklarTeknik FarklarTeknik Farklar Teknik Farklar Konvansiyonel MamografiKonvansiyonel Mamografi

•• Meme dokusunu geçen X ışınları fosfor bir Meme dokusunu geçen X ışınları fosfor bir ekranda toplanır ve ışın yansıtıcı yüzeydeekranda toplanır ve ışın yansıtıcı yüzeydeekranda toplanır ve ışın yansıtıcı yüzeyde ekranda toplanır ve ışın yansıtıcı yüzeyde ışık fotonlarına dönüşürler.ışık fotonlarına dönüşürler.I k f l ikl i d k ö lliğiI k f l ikl i d k ö lliği•• Işık fotonları geçtikleri dokunun özelliğine Işık fotonları geçtikleri dokunun özelliğine göre ekranın üzerindeki film tabakasına göre ekranın üzerindeki film tabakasına görüntü olarak yansır.görüntü olarak yansır.

•• Bu sistemde ekran için genellikle Bu sistemde ekran için genellikle ç gç gGadolinium oksisülfid kullanılır.Gadolinium oksisülfid kullanılır.

Konvansiyonel MamografiyiKonvansiyonel MamografiyiKonvansiyonel Mamografiyi Konvansiyonel Mamografiyi Etkileyen faktörlerEtkileyen faktörler

1 ) Ekran kalınlığı :1 ) Ekran kalınlığı :Ekran kalınlığı arttıkça verilen doz Ekran kalınlığı arttıkça verilen doz

arttığı için uzaysal rezolüsyon artar. Ancak arttığı için uzaysal rezolüsyon artar. Ancak a tt ğ ç u aysa e o üsyo a ta caa tt ğ ç u aysa e o üsyo a ta caışık yayılımı da artacağından görüntü ışık yayılımı da artacağından görüntü bulanıklaşırbulanıklaşırbulanıklaşır.bulanıklaşır.

Doz ve ekran kalınlığının ayarlanması Doz ve ekran kalınlığının ayarlanması önemli bir parametredir.önemli bir parametredir.

Konvansiyonel MamografiyiKonvansiyonel MamografiyiKonvansiyonel Mamografiyi Konvansiyonel Mamografiyi Etkileyen FaktörlerEtkileyen Faktörler

2 ) 2 ) -- Film Granularitesi ;Film Granularitesi ;Görüntüyü etkileyebilir ve özellikle Görüntüyü etkileyebilir ve özellikle

mikrokalsifikasyonların görülmesini mikrokalsifikasyonların görülmesini o a s asyo a gö ü eso a s asyo a gö ü eszorlaştırabilir.zorlaştırabilir.

3 )3 ) Exposure ;Exposure ;3 ) 3 ) –– Exposure ;Exposure ;Yetersiz exposure kontrast rezolusyonu Yetersiz exposure kontrast rezolusyonu p yp y

düşürür. Tekrar film alınması gerekebilir.düşürür. Tekrar film alınması gerekebilir.

Konvansiyonel MamografiyiKonvansiyonel MamografiyiKonvansiyonel Mamografiyi Konvansiyonel Mamografiyi Etkileyen Teknik FaktörlerEtkileyen Teknik Faktörler

4 ) 4 ) –– Kompresyon ;Kompresyon ;Y t li k k t t lY t li k k t t lYeterli kompresyon kontrast rezolusyonu Yeterli kompresyon kontrast rezolusyonu

arttırır, artefaktları azaltır.arttırır, artefaktları azaltır.5 ) 5 ) –– Optik Dansite ; Banyo sisteminin kalite Optik Dansite ; Banyo sisteminin kalite

kontrolunda önem taşır kontrolunda önem taşır şş6 ) 6 ) -- Film okuma ortamı ;Film okuma ortamı ;

Yüksek ışık gücü olan negatoskop veYüksek ışık gücü olan negatoskop veYüksek ışık gücü olan negatoskop ve Yüksek ışık gücü olan negatoskop ve uygun aydınlanma ortamı gerekir.uygun aydınlanma ortamı gerekir.

Konvansiyonel MamografiKonvansiyonel MamografiKonvansiyonel Mamografi Konvansiyonel Mamografi AvantajlarıAvantajları

•• Dünya çapında kabul görmüş olup yaygın Dünya çapında kabul görmüş olup yaygın bir şekilde kullanılmaktadırbir şekilde kullanılmaktadırbir şekilde kullanılmaktadır.bir şekilde kullanılmaktadır.

•• Yüksek uzaysal rezolusyona sahiptir.Yüksek uzaysal rezolusyona sahiptir.•• Sinyal/gürültü oranı yüksektir.Sinyal/gürültü oranı yüksektir.•• Uygun kalite kontrol ölçüm yöntemleri ileUygun kalite kontrol ölçüm yöntemleri ileUygun kalite kontrol ölçüm yöntemleri ile Uygun kalite kontrol ölçüm yöntemleri ile

yüksek verimlilik elde edilebilir.yüksek verimlilik elde edilebilir.•• Dijital sistemlere göre yaklaşık ¼ oranındaDijital sistemlere göre yaklaşık ¼ oranında•• Dijital sistemlere göre yaklaşık ¼ oranında Dijital sistemlere göre yaklaşık ¼ oranında

daha ucuzdur.daha ucuzdur.

Konvansiyonel Film DezavantajlarıKonvansiyonel Film DezavantajlarıKonvansiyonel Film DezavantajlarıKonvansiyonel Film Dezavantajları

K t t l dü üktüK t t l dü üktü•• Kontrast rezolusyon düşüktür.Kontrast rezolusyon düşüktür.•• Hem kontrast , hem uzaysal rezolusyon doza Hem kontrast , hem uzaysal rezolusyon doza

b ğl db ğl dbağlıdır.bağlıdır.•• Aynı anda film almak görüntülemek ve Aynı anda film almak görüntülemek ve

i l k ü tüi l k ü tüarşivlemek güçtür.arşivlemek güçtür.•• Film alındıktan sonra manüplasyon güçtür. Filmi Film alındıktan sonra manüplasyon güçtür. Filmi

dijiti d k i i t l kidijiti d k i i t l kidijitize edecek yeni sistemler gerekir.dijitize edecek yeni sistemler gerekir.•• Görüntülerin saklanması sorun olmaktadır.Görüntülerin saklanması sorun olmaktadır.•• Eski görüntüleri elde etmek ciddi sorun Eski görüntüleri elde etmek ciddi sorun

oluşturur.oluşturur.•• Kalite kontrol ölçümlerinin ülkemiz şartlarında Kalite kontrol ölçümlerinin ülkemiz şartlarında

kolayca uygulanması ve denetlenmesi zordur.kolayca uygulanması ve denetlenmesi zordur.

Di it l M fi N di ?Di it l M fi N di ?Digital Mamografi Nedir ?Digital Mamografi Nedir ?

•• Mamografi görüntüsünün elektronik olarak Mamografi görüntüsünün elektronik olarak ld dil idild dil idielde edilmesidir.elde edilmesidir.

•• İndirekt Dijital dedektörlerİndirekt Dijital dedektörler

•• Direkt Dijital DedektörlerDirekt Dijital DedektörlerDirekt Dijital Dedektörler Direkt Dijital Dedektörler

İndirekt Dijital Mamografiİndirekt Dijital Mamografiİndirekt Dijital Mamografiİndirekt Dijital Mamografi

•• Bu sistem konvansiyonel mamografideki gibiBu sistem konvansiyonel mamografideki gibi•• Bu sistem konvansiyonel mamografideki gibi Bu sistem konvansiyonel mamografideki gibi kaset teknolojisi kullanmaktadır.kaset teknolojisi kullanmaktadır.

•• Meme dokusunu geçen X ışınları stimule ediciMeme dokusunu geçen X ışınları stimule edici•• Meme dokusunu geçen X ışınları stimule edici Meme dokusunu geçen X ışınları stimule edici fosfor bir ekrandan geçtikten sonra önce ışık fosfor bir ekrandan geçtikten sonra önce ışık fotonlarına daha sonra elektrik sinyallerinefotonlarına daha sonra elektrik sinyallerinefotonlarına , daha sonra elektrik sinyallerine fotonlarına , daha sonra elektrik sinyallerine çevrilir .çevrilir .

•• Bu amaçla CsI (Tl ) Cesium İodide ve ChargeBu amaçla CsI (Tl ) Cesium İodide ve ChargeBu amaçla CsI (Tl ) Cesium İodide ve Charge Bu amaçla CsI (Tl ) Cesium İodide ve Charge Coupled Devices ( CCD’s ) kullanılır.Coupled Devices ( CCD’s ) kullanılır.

Di kt Dijit l M fiDi kt Dijit l M fiDirekt Dijital MamografiDirekt Dijital Mamografi

•• Meme dokusunu geçen X ışınları direkt Meme dokusunu geçen X ışınları direkt elektronik sinyale dönüşür.elektronik sinyale dönüşür.e e t o s ya e dö üşüe e t o s ya e dö üşü

•• Bu sistemde amorf selenyum ve flat panel Bu sistemde amorf selenyum ve flat panel teknolojisi kullanılır.teknolojisi kullanılır.jj

Mamografi DedektörlerinMamografi DedektörlerinMamografi Dedektörlerin Mamografi Dedektörlerin PerformansıPerformansı

Özellikle iki parametre ile değerlendirilir.Özellikle iki parametre ile değerlendirilir.

1 )1 ) --Saptanabilir Quantum Etkinliği ( DQE)Saptanabilir Quantum Etkinliği ( DQE)1 ) 1 ) Saptanabilir Quantum Etkinliği ( DQE)Saptanabilir Quantum Etkinliği ( DQE)

2 )2 )--Modulasyon transfer fonksiyonu ( MTF )Modulasyon transfer fonksiyonu ( MTF )

DQEDQEDQEDQE

Saptanabilir Quantum etkinliği ;Saptanabilir Quantum etkinliği ;Dedektöre gelen X ışınlarının absorbe edilme Dedektöre gelen X ışınlarının absorbe edilme g şg şyüzdesini gösterir. Büyük ölçüde kontrast yüzdesini gösterir. Büyük ölçüde kontrast rezolusyonu ve doz etkinliğini yansıtır.rezolusyonu ve doz etkinliğini yansıtır.

Direkt dijital sistemlerde kullanılan selenyum Direkt dijital sistemlerde kullanılan selenyum dedektörlerde bu oran % 95dedektörlerde bu oran % 95--100, 100,

Konvansiyonel sistemlerde % 50Konvansiyonel sistemlerde % 50--70,70,

İndirekt dijital sistemlerde % 50İndirekt dijital sistemlerde % 50--80 dir.80 dir.

MTFMTFMTFMTF

Modulasyon Transfer Fonksiyonu ;Modulasyon Transfer Fonksiyonu ;Uzaysal rezolusyonuUzaysal rezolusyonu belirler Dijital teknolojidebelirler Dijital teknolojideUzaysal rezolusyonuUzaysal rezolusyonu belirler. Dijital teknolojide belirler. Dijital teknolojide

kullanılan sistemin Pixel boyutu uzaysal rezolusyonu kullanılan sistemin Pixel boyutu uzaysal rezolusyonu sınırlar. Örneğin dedektör pixel boyutu 100 mikron ise sınırlar. Örneğin dedektör pixel boyutu 100 mikron ise

d 5 l / bi ö ü l l bili 50 ik dd 5 l / bi ö ü l l bili 50 ik dsadece 5 lp /mm bir çözümleme yapılabilir. 50 mikronda sadece 5 lp /mm bir çözümleme yapılabilir. 50 mikronda ise 10 lp /mm çözümlenebilir.ise 10 lp /mm çözümlenebilir.

Konvansiyonel ve indirekt digital sistemlerde lp /mm dahaKonvansiyonel ve indirekt digital sistemlerde lp /mm dahaKonvansiyonel ve indirekt digital sistemlerde lp /mm daha Konvansiyonel ve indirekt digital sistemlerde lp /mm daha fazla ( 18fazla ( 18--20 ) olmasına ragmen ışık saçılması oldugu için 20 ) olmasına ragmen ışık saçılması oldugu için MTF fonksıyonu göreceli olarak düşük olabilir.MTF fonksıyonu göreceli olarak düşük olabilir.

Direkt dijital sistemlerde böyle kısıtlama olmadığı için her Direkt dijital sistemlerde böyle kısıtlama olmadığı için her iki sisteme de üstün olduğu bildirilmektedir.iki sisteme de üstün olduğu bildirilmektedir.

KLİNİK ÇALIŞMALARKLİNİK ÇALIŞMALARKLİNİK ÇALIŞMALARKLİNİK ÇALIŞMALAR

Konvansiyonel Mamografi (KM) ile Dijital Konvansiyonel Mamografi (KM) ile Dijital M fi i (DM) k l t k lM fi i (DM) k l t k lMamografiyi (DM) karşılaştıran kapsamlı Mamografiyi (DM) karşılaştıran kapsamlı çalışmalar yapılmıştır.çalışmalar yapılmıştır.

Kli ik Ç l lKli ik Ç l lKlinik ÇalışmalarKlinik Çalışmalar

Son yıllarda yapılan üç büyük çok merkezli Son yıllarda yapılan üç büyük çok merkezli l Dijit l M fi ill Dijit l M fi ilçalışma Dijital Mamografi ile çalışma Dijital Mamografi ile

Konvansiyonel Mamografi arasında büyük Konvansiyonel Mamografi arasında büyük tanısal farklar olmadığını göstermektedir.tanısal farklar olmadığını göstermektedir.

Lewin et al.Lewin et al.Lewin et al. Lewin et al. Radiology 2001 ;218: 873Radiology 2001 ;218: 873--880880

•• 4489 hasta hem KM hem DM ile 4489 hasta hem KM hem DM ile incelenmiştirincelenmiştirincelenmiştir.incelenmiştir.

•• Kanser saptama oranında anlamlı bir fark Kanser saptama oranında anlamlı bir fark b lb lbulunmamıştır.bulunmamıştır.

•• Tekrar çağırma ( recall rate ) oranında DM Tekrar çağırma ( recall rate ) oranında DM ç ğ ( )ç ğ ( )lehine istatiksel anlamlı farklılık lehine istatiksel anlamlı farklılık saptanmıştır;saptanmıştır;p ş ;p ş ;

•• DM % 11.5 , KM % 13.8DM % 11.5 , KM % 13.8

Oslo I ÇalışmasıOslo I ÇalışmasıOslo I ÇalışmasıOslo I ÇalışmasıSkaane et. al. Radiology 2003; 229 : 877Skaane et. al. Radiology 2003; 229 : 877--884884

•• 3683 kadına hem DM hem KM 3683 kadına hem DM hem KM l l bi bi i d b ğl l bi bi i d b ğuygulanmış, sonuçları birbirinden bağımsız uygulanmış, sonuçları birbirinden bağımsız

olarak değerlendirilmiştir.olarak değerlendirilmiştir.•• Sonuçta kanser saptama oranı açısından Sonuçta kanser saptama oranı açısından

istatiksel olarak anlamlı bir farkistatiksel olarak anlamlı bir farkistatiksel olarak anlamlı bir fark istatiksel olarak anlamlı bir fark saptanmamıştır.saptanmamıştır.

Oslo II ÇalışmasıOslo II ÇalışmasıOslo II ÇalışmasıOslo II ÇalışmasıSkaane et al. Radiology 2004; 232: 197Skaane et al. Radiology 2004; 232: 197--204204

•• Toplumsal bazlı geniş randomize çalışma Toplumsal bazlı geniş randomize çalışma yapılmıştıryapılmıştıryapılmıştır.yapılmıştır.-- 17911 KM17911 KM

6997 DM karşılaştırılmıştır6997 DM karşılaştırılmıştır-- 6997 DM karşılaştırılmıştır.6997 DM karşılaştırılmıştır.•• Kanser saptama oranlarında önemli bir fark Kanser saptama oranlarında önemli bir fark

gösterilememiştirgösterilememiştirgösterilememiştir.gösterilememiştir.•• Geri çağırma oranları , 50Geri çağırma oranları , 50--69 yaş grubunda DM 69 yaş grubunda DM

de daha yüksek bulunmuş 45de daha yüksek bulunmuş 45 49 yaş grubunda49 yaş grubundade daha yüksek bulunmuş, 45de daha yüksek bulunmuş, 45--49 yaş grubunda 49 yaş grubunda ise anlamlı bir fark saptanmamıştır.ise anlamlı bir fark saptanmamıştır.

DMISTDMISTDMIST DMIST DigitalDigital Mammographic Imaging Screening TrialMammographic Imaging Screening Trial

•• İki yıllık bir çalışma sürecinde 33 farklı İki yıllık bir çalışma sürecinde 33 farklı k d 49528 ki i d ö t lk d 49528 ki i d ö t lmerkezde 49528 kişiye random yöntemle merkezde 49528 kişiye random yöntemle

hem KM hem DM uygulanmıştır.hem KM hem DM uygulanmıştır.•• Ön sonuçlar Ekim 2005 de New England Ön sonuçlar Ekim 2005 de New England

Journal of Medicine de yayınlanmıştırJournal of Medicine de yayınlanmıştırJournal of Medicine de yayınlanmıştır.Journal of Medicine de yayınlanmıştır.

DMIST S lDMIST S lDMIST SonuçlarıDMIST Sonuçları

•• Toplam 335 kanser olgusu saptanmıştır.Toplam 335 kanser olgusu saptanmıştır.•• Tanısal doğruluk oranı KM ve DM için Tanısal doğruluk oranı KM ve DM için

genel olarak belirgin farklılık genel olarak belirgin farklılık ge e o a a be g age e o a a be g agöstermemiştir.göstermemiştir.

•• Ancak alt gruplarda bazı farklarAncak alt gruplarda bazı farklar•• Ancak alt gruplarda bazı farklar Ancak alt gruplarda bazı farklar saptanmıştır.saptanmıştır.

DMIST S lDMIST S lDMIST SonuçlarıDMIST Sonuçları

-- 50 yaşın altında50 yaşın altındaP l i lP l i l-- Premenapozal veya perimenapozal Premenapozal veya perimenapozal

dönemdedönemde-- Heterojen ve dens meme yapısına Heterojen ve dens meme yapısına

sahip kadınlarda sahip kadınlarda pp

DM de belirgin derecede daha iyiDM de belirgin derecede daha iyiDM de belirgin derecede daha iyi DM de belirgin derecede daha iyi sonuçlar bildirilmiştir.sonuçlar bildirilmiştir.

DMIST S lDMIST S lDMIST Sonuçları DMIST Sonuçları

•• Bu sonuçlarda bir tutarsızlık olduğu Bu sonuçlarda bir tutarsızlık olduğu görülmektedirgörülmektedirgörülmektedir.görülmektedir.

•• Nasıl olur da çalışma genelinde KM ile DM Nasıl olur da çalışma genelinde KM ile DM i i b d ğ l k l ili ki i b d ğ l k l ili kiçin benzer doğruluk oranları verilirken için benzer doğruluk oranları verilirken subgruplarda DM lehine farklı sonuçlar subgruplarda DM lehine farklı sonuçlar alınmıştır ?alınmıştır ?

•• Bunu açıklamak için daha fazla subgrup Bunu açıklamak için daha fazla subgrup ç ç g pç ç g pçalışmalarına gereksinim vardır.çalışmalarına gereksinim vardır.

DMIST çalışmasında kullanılan cihazların DMIST çalışmasında kullanılan cihazların genellikle prototip oluşları sonuçları genellikle prototip oluşları sonuçları ge e e p otot p o uş a so uç age e e p otot p o uş a so uç aetkilemiş midir ?etkilemiş midir ?

Dijit l fil d t jlDijit l fil d t jlDijital film dezavantajlarıDijital film dezavantajları

•• Uzaysal rezolusyon düşüktür. Uzaysal rezolusyon düşüktür. KM de 25 mıkronKM de 25 mıkronDM de 50DM de 50--100 mikron (Görmemiz100 mikron (GörmemizDM de 50DM de 50 100 mikron (Görmemiz 100 mikron (Görmemiz

gereken mikrokalsifikasyonların boyutu gereken mikrokalsifikasyonların boyutu 100100 200 mikron )200 mikron )100 100 --200 mikron )200 mikron )

•• KM ye göre 3KM ye göre 3--4 kat pahalıdır.4 kat pahalıdır.

Dijit l M fi A t jlDijit l M fi A t jlDijital Mamografi AvantajlarıDijital Mamografi Avantajları

•• Kontrast rezolusyon yüksektir.Kontrast rezolusyon yüksektir.--KM de 1/40KM de 1/40KM de 1/40KM de 1/40--DM de 1/3400DM de 1/3400

•• DahaDaha düşük dozdüşük doz ile KM deki performans eldeile KM deki performans elde•• Daha Daha düşük dozdüşük doz ile KM deki performans elde ile KM deki performans elde edilir.edilir.

•• Daha kısa sürede çekimler tamamlanır.Daha kısa sürede çekimler tamamlanır.çç•• Alınan mamogramlar teknisyen veya doktor Alınan mamogramlar teknisyen veya doktor

tarafından anında değerlendirilerek gerekirse ek tarafından anında değerlendirilerek gerekirse ek fil lfil lgrafiler alınır.grafiler alınır.

•• Biopsi amaçlı işaretleme çalışmalarında sürenin Biopsi amaçlı işaretleme çalışmalarında sürenin kısa olması hastanın toleransını kolaylaştırırkısa olması hastanın toleransını kolaylaştırırkısa olması hastanın toleransını kolaylaştırır.kısa olması hastanın toleransını kolaylaştırır.

Di it l M fi A t jlDi it l M fi A t jlDigital Mamografi AvantajlarıDigital Mamografi Avantajları

D d ktö di l f k i lD d ktö di l f k i l•• Dedektör ve display fonksiyonlarının ayrı ayrı Dedektör ve display fonksiyonlarının ayrı ayrı maniplasyonu mümkündür. Bu şekilde her maniplasyonu mümkündür. Bu şekilde her iki i d d k i f ldiki i d d k i f ldikisinden de maksimum performans elde ikisinden de maksimum performans elde edilebilir.edilebilir.

•• Soft copy görüntüleme sayesinde bilgisayar Soft copy görüntüleme sayesinde bilgisayar ortamında kontrast değişiklikler yapılabilir.ortamında kontrast değişiklikler yapılabilir.

•• Dinamik range aralığı KM ye göre daha geniştir.Dinamik range aralığı KM ye göre daha geniştir.

Dijit l M fi A t jlDijit l M fi A t jlDijital Mamografi AvantajlarıDijital Mamografi Avantajları

•• Filmler bilgisayar aracılığı ile taşınabilir. Filmler bilgisayar aracılığı ile taşınabilir. İ t diği i d h d ld t iİ t diği i d h d ld t iİstediğiniz sayıda hard copy elde etmeniz İstediğiniz sayıda hard copy elde etmeniz mümkündür.mümkündür.

•• Teleradyolojiye olanak sağlar.Teleradyolojiye olanak sağlar.•• Filmleri depolamak için ayrıca bir yerFilmleri depolamak için ayrıca bir yer•• Filmleri depolamak için ayrıca bir yer Filmleri depolamak için ayrıca bir yer

gerekmez . Hastaların film taşımasına gerekmez . Hastaların film taşımasına gerek kalmaz.gerek kalmaz.

Dijit l M fi i A t jlDijit l M fi i A t jlDijital Mamografinin Avantajları Dijital Mamografinin Avantajları

•• Dijital mamografinin en yararlı olduğu ve Dijital mamografinin en yararlı olduğu ve l ğ k il i dijit l l ll ğ k il i dijit l l lolacağı konu ileri dijital uygulamalara olacağı konu ileri dijital uygulamalara

olanak sağlamasıdır.olanak sağlamasıdır.•• Bunlar ;Bunlar ;

CADCAD--CADCAD--TomosentezTomosentez--Dual enerji subtractionDual enerji subtractionDijit l S bt ti A i fiDijit l S bt ti A i fi--Dijital Subtraction AngiografiDijital Subtraction Angiografi

Bil i D t kli T CADBil i D t kli T CADBilgisayar Destekli Tanı CADBilgisayar Destekli Tanı CAD

•• Algılama sorunları ( Perception ) nedeniyle Algılama sorunları ( Perception ) nedeniyle mamogramları birbirinden bağımsız iki radyoloji mamogramları birbirinden bağımsız iki radyoloji g ğ y jg ğ y juzmanının değerlendirmesi önerilmektedir. Bu şekilde uzmanının değerlendirmesi önerilmektedir. Bu şekilde meme kanserinin tanı oranının % 5meme kanserinin tanı oranının % 5--15 arttığı 15 arttığı bildirilmektedirbildirilmektedirbildirilmektedir.bildirilmektedir.

•• Yetersiz radyoloji uzman sayısı ve zaman faktörü Yetersiz radyoloji uzman sayısı ve zaman faktörü nedeniyle ikinci okumaya alternatif olarak CAD nedeniyle ikinci okumaya alternatif olarak CAD y yy ykullanılmaya başlanmıştır.kullanılmaya başlanmıştır.

•• Belirli lezyonlar bilgisayar hafızasına kayıt edilir ve Belirli lezyonlar bilgisayar hafızasına kayıt edilir ve d ğ l di d d l ji k bd ğ l di d d l ji k bdeğerlendirme sırasında radyoloji uzmanını uyararak bazı değerlendirme sırasında radyoloji uzmanını uyararak bazı semboller aracılığı ile kendini kontrol etme olanağı semboller aracılığı ile kendini kontrol etme olanağı sağlar. sağlar. ğğ

T tT tTomosentezTomosentez

•• 3 Boyutlu incelemeye olanak sağlayan 3 Boyutlu incelemeye olanak sağlayan mamografik tekniktir.mamografik tekniktir.gg

•• Yapısal gürültüyü ve superpozisyonu elemine Yapısal gürültüyü ve superpozisyonu elemine ederek lezyonların görülebilirliğini arttırır.ederek lezyonların görülebilirliğini arttırır.

•• Teknik olarak X ray tüpünün farklı açılarla Teknik olarak X ray tüpünün farklı açılarla hareketi ile yaklaşık 1mm lik kesitler şeklinde 28 hareketi ile yaklaşık 1mm lik kesitler şeklinde 28 görüntü elde edilerek rekonstruksiyon yapılırgörüntü elde edilerek rekonstruksiyon yapılırgörüntü elde edilerek rekonstruksiyon yapılır.görüntü elde edilerek rekonstruksiyon yapılır.

•• Bir pozisyon elde etmek için verilen total doz Bir pozisyon elde etmek için verilen total doz konvansiyonel olarak bir pozisyon için verilenkonvansiyonel olarak bir pozisyon için verilenkonvansiyonel olarak bir pozisyon için verilen konvansiyonel olarak bir pozisyon için verilen doza yaklaşık olarak eşittir.doza yaklaşık olarak eşittir.

T tT tTomosentezTomosentez

•• Klinik çalışmalarda Klinik çalışmalarda L ö ül bili liği d tL ö ül bili liği d t-- Lezyon görülebilirliğinde artışLezyon görülebilirliğinde artış

-- Kenar analizinde kolaylıkKenar analizinde kolaylıkyy-- Tarama çalışmalarında geri çağırma Tarama çalışmalarında geri çağırma

oranında azalmaoranında azalmaoranında azalmaoranında azalma-- Lezyon lokalize etmede ve girişimlerde Lezyon lokalize etmede ve girişimlerde

kolaylık gibi avantajları olduğukolaylık gibi avantajları olduğukolaylık gibi avantajları olduğu kolaylık gibi avantajları olduğu gösterilmiştir.gösterilmiştir.

Tomosentez Tomosentez S l ?S l ?Sorular ?Sorular ?

•• Tek mi, iki pozisyon mu uygulanmalı ?Tek mi, iki pozisyon mu uygulanmalı ?

•• Mikrokalsifikasyonlar yeterinceMikrokalsifikasyonlar yeterince•• Mikrokalsifikasyonlar yeterince Mikrokalsifikasyonlar yeterince görülebilecek mi?görülebilecek mi?

•• Çalışmalar devam ediyor. Henüz ticariÇalışmalar devam ediyor. Henüz ticariÇalışmalar devam ediyor. Henüz ticari Çalışmalar devam ediyor. Henüz ticari olarak FDA onayı alınamadı.olarak FDA onayı alınamadı.

D l E ji S bt tiD l E ji S bt tiDual Enerji Subtraction Dual Enerji Subtraction

•• Özellikle duktal karsinoma in situda görülen Özellikle duktal karsinoma in situda görülen kümeleşmiş mikrokalsifikasyon odaklarını dahakümeleşmiş mikrokalsifikasyon odaklarını dahakümeleşmiş mikrokalsifikasyon odaklarını daha kümeleşmiş mikrokalsifikasyon odaklarını daha belirgin hale getirmek amacıyla geliştirilmekte belirgin hale getirmek amacıyla geliştirilmekte olan bir yöntemdirolan bir yöntemdirolan bir yöntemdir.olan bir yöntemdir.

•• Aynı anda yüksek ve düşük kilovoltajlı görüntüler Aynı anda yüksek ve düşük kilovoltajlı görüntüler l Bi bi i d k l k d kl Bi bi i d k l k d kalınır. Birbirine denk olan yumuşak doku alınır. Birbirine denk olan yumuşak doku

görüntüleri subtrakte edildikten sonra görüntüleri subtrakte edildikten sonra ik k l ifik l l b li i h lik k l ifik l l b li i h lmikrokalsifikasyonlar veya lezyon belirgin hale mikrokalsifikasyonlar veya lezyon belirgin hale

gelir.gelir.

Di it l S bt ti A i fiDi it l S bt ti A i fiDigital Subtraction AngiografiDigital Subtraction Angiografi

•• Solid tümörlerde yeni vaskülarizasyon odakları Solid tümörlerde yeni vaskülarizasyon odakları olduğu bilinen bir gerçektir Bu yapılarıolduğu bilinen bir gerçektir Bu yapılarıolduğu bilinen bir gerçektir. Bu yapıları olduğu bilinen bir gerçektir. Bu yapıları gösterebilmek için kontrast öncesi ve sonrası gösterebilmek için kontrast öncesi ve sonrası mamografiler alınır. Daha sonra kontrast öncesi mamografiler alınır. Daha sonra kontrast öncesi gggörüntüler subtracte edilerek sadece kontrast görüntüler subtracte edilerek sadece kontrast tutulumu görüntülenebilir.tutulumu görüntülenebilir.

•• Gelecekte Tomosentez ve digital subtraction Gelecekte Tomosentez ve digital subtraction anjiografi kombinasyonunun riskli hastalarda anjiografi kombinasyonunun riskli hastalarda ikinci düzeyde meme kanser tarama yöntemi ikinci düzeyde meme kanser tarama yöntemi olabileceği öngörülmektedir.olabileceği öngörülmektedir.

Lewin, J. M. et al. Radiology 2003;229:261-268

SONUÇSONUÇSONUÇ :SONUÇ :

Dijital Mamografi ileri bir teknoloji midir ?Dijital Mamografi ileri bir teknoloji midir ?

•• Meme kanserini tanımada DM , KM göre ileri Meme kanserini tanımada DM , KM göre ileri teknoloji sayılamaz ama teknoloji sayılamaz ama en azen az KM kadar KM kadar j yj ydeğerlidir.değerlidir.

•• Bilgisayar ortamının kolaylıklarından Bilgisayar ortamının kolaylıklarından yararlanmamıza olanak sağlar.yararlanmamıza olanak sağlar.

•• İleri teknolojilere zemin oluşturur.İleri teknolojilere zemin oluşturur.

SONUÇSONUÇSONUÇ :SONUÇ :

’’Bu güne kadar ABD de FDA nın isteği üzerine DM ’’Bu güne kadar ABD de FDA nın isteği üzerine DM g ğg ğçalışmaları çok uzun çalışmalara büyük yatırımlar çalışmaları çok uzun çalışmalara büyük yatırımlar yapılmıştır. Radyolojinin hiçbir alanında Dijital yapılmıştır. Radyolojinin hiçbir alanında Dijital sisteme geçişde bu kadar direnç gösterilmemiştir !sisteme geçişde bu kadar direnç gösterilmemiştir !s s g ç şd u d d ç gös şs s g ç şd u d d ç gös ş

Tüm dünyanın dijitize olduğu günümüzde Tüm dünyanın dijitize olduğu günümüzde mamografi alanında da dijitale gidiş kaçınılmazdır ’’mamografi alanında da dijitale gidiş kaçınılmazdır ’’mamografi alanında da dijitale gidiş kaçınılmazdır ’’mamografi alanında da dijitale gidiş kaçınılmazdır ’’

Daniel B. KOPANSDaniel B. KOPANSDaniel B. KOPANS Daniel B. KOPANS

The Team Approach to Breast İmaging : 2006The Team Approach to Breast İmaging : 2006