Zaha HadidZaha Hadid je roena 1950.godine u Bagdadu. Za neobinu karijeru za iraku enu inspirisali su je oboje roditelja otac joj je bio politiar, voa irake napredne Demokratske stranke, kasnije i biznismen, a majka ju je uila crtati. Ve u starosti od 10 godina znala je da eli postati arhitekta. Arhitektura je u Zahinoj krvi jo otkako je posetila Sumer na jugu Irana, gdje se arhitektura zapravo rodila; gdje su sagraeni prvi gradovi. Poznavala sam movare junog Iraka iz njegovih knjiga i fotografija i pre nego to sam tamo sama otila. Kad napokon jesam, kao tinejderka, bila sam oduevljena. Otac nas je poveo da vidimo sumerske gradove. Da bismo posetili sela u movarama, ili smo prvo brodom, a onda amcem napravljenim od trske. Lepota tog krajolika gdje su voda, trska, ptice, zgrade i ljudi nekako bili spojeni nikad me nije napustila, ispriala je Guardianu.Diplomirala je matematiku na Amerikom Univerzitetu u Bejrutu a potom i arhitekturu na prestinom Architectural Association School of Architecture u Londonu. Studirajui arhitekturu u Londonu, stekla je prijatelje koji su ostali uz nju do danas: holandski arhitekta Rem Koolhaas, ameriki arhitekta i umetnik Daniel Libeskind, britanski arhitekta Will Aslop, vajcarski arhitekta Bernard Tschumi i danas pokojni Sir James Stirling, u ije ime se dodeljuje Stirling Prize.Trebalo joj je dugo vremena da razvije svoje ideje: paralelno je predavala na fakultetu i razvijala svoj stil neomodernistike arhitekture, onaj koji se vraao modernistikim korenima s poetka 20. veka konstruktivizmu i suprematizmu. Njen diplomski rad, londonski Hungerford Bridge, nazvali su Maljevievom Tektonikom, po suprematistu Kazimiru Maljeviu koji je jo 1928. zapisao: Prostor moemo vidjeti jedino ako se oslobodimo zemlje, kad nestane taka potpore. Zaha Hadid stvara upravo takvu arhitekturu stvara krajolik koji bi se metaforiki, a moda i doslovno, jednoga dana mogao uzdii. Poput svemirskog broda.

Dobar je primer moda Bahov paviljon u Manchesteru, projekat koji je dobila 2008. godine.Zaha je pozvana da dizajnira prostor u kojem bi se iskljuivo izvodila solistika Bahova djela paviljon salon za 21.vek, po uzoru na one u kojima su muzike mecene 18.veka sluale dela koja su naruile.

Arhitektonski svet decenijama se ponaao prema Zahi Hadid kao da je talentovana ali nezrela. Iako je pobjeivala na takmienju za takmienjem, nita nije uspijevala sagraditi; njene ludo ambiciozne, krajnje nepraktine, futuristike zgrade od elika i stakla nisu se micale dalje od nacrta na papiru.Gavin Stamp, arhitektonski kritiar britanskog lista Private Eye, napao je, primera radi, Zahu Hadid tvrdei da njene zgrade previe kotaju. Ako unajmljujete nekog poput Zahe Hadid, pripremite se na probijanje budeta.Zaha koju su pogrdno nazivali onom koja nita ne gradi danas iza sebe ima 25 dovrenih projekata i nevjerovatnih 56 koji su dobili zeleno svjetlo za gradnju.Jedina enska super zvezda u svetu arhitekture Zaha Hadid je upravo ove 2010.godine doivela potpunu afirmaciju. Nekoliko dana pre njenog ezdesetog roendana dobila je prestinu britansku nagradu za arhitekturu, Stirling Prize, koju dodjeljuje Kraljevski institut britanskih arhitekata (RIBA), i to za rimsku zgradu MAXXI, Nacionalni muzej za umjetnost 21. veka.

Iako nije najznaajnija u arhitektonskom svetu, Stirling Prize Zahi Hadid intimno verovatno vie znai i od arhitektonskog Nobela, Pritzker Prize, koji je dobila 2004. godine, kao prva ena laureat u 35 godina njenog postojanja.Istovremeno je asopis Time svrstao meu stotinu najuglednijih ljudi na svijetu, pri emu je nju stavio na vrh liste mislilaca, vizionara koji menjaju svijet (proglaavali su se pojedinci u etiri kategorije: voe, mislioci, umjetnici i heroji).Unesco je ove godine proglasio za umetnicu mira.Njena kancelarija upravo radi na projektima koji ukljuuju master-plan i toranj Fiera di Milano, potom Vodeni centar u Londonu za Olimpijske igre 2012., eljeznike stanice u Napulju i Durangu, sjedite brodarske kompanije CMA CGM u Marseillu kao i urbanistike planove u Pekingu, Bilbau, Istanbulu, Saingapuru i na Bliskom istoku.Drugi radovi: Izvori:www.zaha-hadid.com Intervju sa Zahom Hadid iz asopisa Guardian (9. oktobar 2010.) pod naslovom "Radujem se to sam i dalje s one strane" koji je napisao Sajmon Hatenston.