DIGITAL LIQUID DEMOCRACYУтопија или реалност?!?

ШТО Е ДЕМОКРАТИЈА?

Democracy "is government by the people in which the supreme power is vested in the people and exercised directly by them or by their elected agents under a free electoral system.“ – Dictionary.com

Democracy is "a system of government in which all the people of a state or polity ... are involved in making decisions about its affairs, typically by voting to elect representatives to a parliament or similar assembly. – Wikipedia.org

Dig

ital Liq

uid

Dem

ocra

cy - С

аш

ко

Крст

евск

и

ЕТИМОЛОШКО ЗНАЧЕЊЕ

Старогрчкиот термин  δημοκρατία  (dēmokratía) - "rule of the people" т.е. владеење на народот

пандан на ἀριστοκρατία (aristokratía) "rule of an elite" т.е. владеење на елитите или избраните

Dig

ital Liq

uid

Dem

ocra

cy - С

аш

ко

Крст

евск

и

Dig

ital Liq

uid

Dem

ocra

cy - С

аш

ко К

рст

евск

и

ФОРМИ НА АРИСТОКРАТИЈА

Монархија - владеење на еден (престолот се наследува во династија, по „природен“ пат)

Тиранија – владеење на еден, но со насилно преземање на власт или преврат (ПУЧ)

Олигархија – владеење на неколкумина (се што е помеѓу владеење на еден и демократија)

Dig

ital Liq

uid

Dem

ocra

cy - С

аш

ко К

рст

евск

и

ИСТОРИСКИ РАЗВОЈ

Атина 460 година BCE - најразвиен ситем на директна демократија до сега!!!

Спартански систем Римско царство Среден век Модерно поимање - Парламент на Англија

1628 САД и „западна демократија“ Швајцарски модел на диретна

демократија

Dig

ital Liq

uid

Dem

ocra

cy - С

аш

ко К

рст

евск

и

ДЕМОКРАТСКИ ПРИНЦИПИ

Еднаквост - базична идеја на демократијата од Антиката

Слобода - различно значење со тек на времето

Човекови права - антидискриминација на малцинствата

Владеење на правото (17 век) - механизам за воспоставување на ред и еднаквост

Dig

ital Liq

uid

Dem

ocra

cy - С

аш

ко К

рст

евск

и

ФОРМИ НА ДЕМОКРАТИЈА

Директна демократија

Индиректна или претставничка демократија

Dig

ital Liq

uid

Dem

ocra

cy - С

аш

ко К

рст

евск

и

ДИРЕКТНА ДЕМОКРАТИЈА

Pure democracy – вистинска демократија

Историјат – Атина, Швајцарија, САД Инструменти

Граѓанска иницијатива Референдум Отповикување

Dig

ital Liq

uid

Dem

ocra

cy - С

аш

ко К

рст

евск

иКРИТИКА НА МОДЕЛ НА ДИРЕКТНА ДЕМОКРАТИЈА

Број на партиципиенти – жители на држави Проблемите се премногу комплицирани во

модерно време (буџет, здравство, екологија, потикнување на инвестиции итн.)

Физичка неможност да се доведат сите луѓе на едно место во исто време

Недостаток на време на луѓето (lack of time) Недостаток на експертиза (луѓето не се доволно

стручни за сите проблеми) Спорост на процедура. Време за донесување на

закон е многу долго (референдум) Многу скапа процедура Популизам при донесување на одлуки Мајоризација на малцински прашања?!? Кочење на болни реформи

Dig

ital Liq

uid

Dem

ocra

cy - С

аш

ко К

рст

евск

иРЕПРЕЗЕНТАТИВНА ДЕМОКРАТИЈА

Изборен систем Избирачот еднаш на неколку години го

пренесува своето право на одлучување на својот претставник

Парламент – законодавен дом на претставници на народот

Парламентот избира Влада и донесува закони

Dig

ital Liq

uid

Dem

ocra

cy - С

аш

ко К

рст

евск

иКРИТИКА НА ПРЕТСТАВНИЧКИ МОДЕЛ НА ДЕМОКРАТИЈА

„Недемократска“ суштина При бирањето на претставници ние всушност си

ги бираме нашите владетели, а со тоа веднаш престанува нашето владеење, а започнува нивното,т.е. владеењето на елитите, што е второ име за олигархија или аристократија

Most of democratic countries are actually just Elected Dictatorships

(Не) Еднаквост - сите се еднакви, освен што „некои“ се поеднакви од другите. При кандидирање - нееднаков пристап до

финасии и медиуми При избирање - само политичарите можат да

гласаат за себе!?!

Dig

ital Liq

uid

Dem

ocra

cy - С

аш

ко К

рст

евск

и

Корумпираност на избраните Потребата од финансии за кампања ги прави

политичарите „жртви на легална корупција“ Алиенирање од бирачите

Недостаток од време за комуникација со база Гласачка машина - „иден бизнисмен“

Недостаток на вистинска опција за бирачот Гласаме помеѓу две или неколку опции, Бираме помеѓу веќе понудено (затворени опции)

Скапи трошоци на системот (плати, дневници, 25.000 еур патни трошоци?!?)

Многу слаба партиципација на избирачот, тој е пасивен навивач

Селективна примена на право Ограничување на право на слобода

Dig

ital Liq

uid

Dem

ocra

cy - С

аш

ко К

рст

евск

и

ДЕФИНИЦИЈА НА ПРОБЛЕМ

ПАРЛАМЕНТАРНА ДЕМОКРАТИЈА Е ВО КРИЗА

ПОТРЕБНА Е РЕФОРМА НА ПОЛИТИЧКИОТ СИСТЕМ ВО СВЕТОТ СО КОЈА БИ МОЖЕЛО ДА СЕ РЕШАТ ДЕНЕШНИТЕ ПРЕДИЗВИЦИ

Dig

ital Liq

uid

Dem

ocra

cy - С

аш

ко К

рст

евск

и ЖИВОТОТ Е БРЗ И ДИНАМИЧЕН.

ГЛОБАЛНА ДИГИТАЛИЗАЦИЈА. ЕКОНОМИЈАТА, ФИНАНСИИТЕ, ДУРИ И СОЦИЈАЛНИОТ ЖИВОТ СО БРЗИ ЧЕКОРИ СЕ ДИГИТАЛИЗИРААТ.

ДЕМОКРАТСКИОТ СИСТЕМ НЕ ГО СЛЕДИ ТЕМОПТО НА ПРОМЕНИ ВО ОПШТЕСТВОТО

САМО ГЛАСАЊЕТО СЕ ОДВИВА КАКО ПРЕД 3000 ГОДИНИ ВО СПАРТА. АНАЛОГНО

ЗОШТО ДЕМОКРАТСКИОТ ПРОЦЕС НЕ СЕ ДИГИТАЛИЗИРА КАКО СИТЕ ДРУГИ ПРОЦЕСИ?

Dig

ital Liq

uid

Dem

ocra

cy - С

аш

ко К

рст

евск

и

ОД КАДЕ ДОЈДЕ ИДЕЈАТА?

Светски форум за демократија 2014 во Стразбур Предавање на жена од Индонезија за детска

игра за демократија Зошто да играме игра кога со интерент може

да играме реална демократија? Идеја за е-парламент

Dig

ital Liq

uid

Dem

ocra

cy - С

аш

ко К

рст

евск

иДЕМОКРАТСКА РЕФОРМСКА ТРИЛЕМА

Принципи на идеален систем на демократија Participation – на сите луѓе со право на глас

да им е обезбедена можност диретно да партиципираат при донесувањето на сите одлуки

Deliberation - длабока и рационална дискусија од страна на сите членови на системот за да се постигне најголема можна промисленост

Equality - сите членови на системот да можат на ист начин и целосно да ги претстават своите ставови, и нивните ставови да бидат еднакво земени во обзир при одлучување

Dig

ital Liq

uid

Dem

ocra

cy - С

аш

ко К

рст

евск

и

DIGITAL DIRECT DEMOCRACY

форма на директна демократија која која што ја користи модерната телекомуникациска технологија за да ја зголеми јавната партиципација при донесување на одлуки

софтверски ситем во кој ќе може сите гласачи да гласаат за законски промени, да предлагаат промени или пак да гласаат за избор на претставници.

Dig

ital Liq

uid

Dem

ocra

cy - С

аш

ко К

рст

евск

иКОНЦЕПТ – DIRECT LIQUID DEMOCRACY

Да се врати „украдениот“ глас на гласачот

Создавање на ЕЛЕКТРОНСКИ ПАРЛАМЕНТ во кој сите граѓани ќе одлучуваат по сите прашања во законодавната област

„Палење и рушење“ на сите Парламенти еднаш засекогаш

https://www.youtube.com/watch?v=wBMD5Hw77AM

Dig

ital Liq

uid

Dem

ocra

cy - С

аш

ко К

рст

евск

и

ЕЛЕКТРОНСКИ ПАРЛАМЕНТ

Модул за менаџирање на корисници, пренос на право на глас и здружување

Модул за комуникација Модул за граѓански иницијативи Модул за носење на закони Модул за дискусија по постоечки законски

прописи (feedback)

Dig

ital Liq

uid

Dem

ocra

cy - С

аш

ко К

рст

евск

иМОДУЛ ЗА МЕНЏИРАЊЕ НА КОРИСНИЦИ

сите граѓани со право на глас ќе имаат автоматски пристап

Право на глас се стекнува со остварување на потребните предуслови (старост, деловна способност, државјанство итн)

Автоматски поврзан со матична книга на родение и умрени

корисничко име - ЕМБГ Лозинка – физичка идентификација (отисок

или рожница)

Dig

ital Liq

uid

Dem

ocra

cy - С

аш

ко К

рст

евск

иГЛАСАЊЕ И ПРЕНОС НА ПРАВО НА ГЛАС

Секој корисник има право сам да гласа за сите предлози, но има и право да го пренесе своето право на глас на друг

Корисникот на кого му е пренесен гласот - во понатамоѓниот текст политичар, има право да гласа за сите закони со целиот контингент на гласови кој ги има, или пак има право целиот контингент да го пренесе на друг политичар

Гласовите од пониско ниво имаат повисок приоритет од гласовите на повисоко ниво

Гласањето е строго тајно

Dig

ital Liq

uid

Dem

ocra

cy - С

аш

ко К

рст

евск

и

Гласањето за еден предлог трае една недела, при што политичарите гласаат од понеделник 00.00 до петок 24.00 додека граѓаните гласаат до недела 24.00

Секој корисник може да гласа колку пати сака со тоа што само последното гласање се важи, т.е. тековното гласање го поништува гласот на политичарот како и неговиот претходен глас

Секој гласач има право веднаш да го повлече овластувањето дадено на одреден политичар и да го даде на друг

Секој гласач има право да се здружи во партија, но и да се повлече од партија, или пак да премине во друга

Dig

ital Liq

uid

Dem

ocra

cy - С

аш

ко К

рст

евск

и

ЗДРУЖУВАЊЕ

Партија се смета секоја група кој ќе помине повеќе од 10.000 членови во РМ

Права на партија да поднесува предлог на закон да има канал за комуникација да има електронски ситем за истражување на

мислење на свотие членови (онлине анкети на членство, интервјуа)

диретно да пушта пораки до гласачите на нивна адреса

да организира кампања со организирање на настани, презентации, пресконференции, митинзи итн

Dig

ital Liq

uid

Dem

ocra

cy - С

аш

ко К

рст

евск

иМОДУЛ ЗА ГРАЃАНСКИ ИНИЦИЈАТИВИ

Секој корисник има право да поднесе иницијатива за донесување нов закон или за промена на некое законско решени, при што треба да обезбеди подршка од 10.000 корисници (likes) за иницијативата да биде усвоена и да добие корисникот право да поднесе предлог на закон.

Иницијатива трае 6 месеци при што доколку не се успее да се соберат доволно лајкови, иницијативата пропаѓа и се брише од системот.

Доколку биде прифатена иницијативата, се остава најмногу 3 месеци предлагачот да поднесе предлог на закон, кој потоа ќе оди на јавна расправа.

Dig

ital Liq

uid

Dem

ocra

cy - С

аш

ко К

рст

евск

и

МОДУЛ ЗА НОСЕЊЕ НА ЗАКОНИ Предлог на закони може да поднесуваат

следниве субјекти Влада Политички партии Граѓанска иницијатива која ќе биде подржана од

10.000 гласа По поднесување на предлогот, сите корисници

се известуваат да се вклучат во јавна расправа со порака и линк до страна

Dig

ital Liq

uid

Dem

ocra

cy - С

аш

ко К

рст

евск

и

ЈАВНА РАСПРАВА

Јавна расправа се води во електронска форма и трае 3 месеци Општа расправа за потреба за донесување 1м Амандманска расправа - 1 месец Гласање по амандмани – 1 недела Општа расправа по финалниот текст – 2

недели Гласање по предлог на законот – 1 недела

Секој има право да даде свое мислење, коментар и предлог

Амандман може да поднесат истите субјекти како и предлог на закон

Dig

ital Liq

uid

Dem

ocra

cy - С

аш

ко К

рст

евск

и

ГЛАСАЊЕ

тајност на гласање трае една недела за обични корисници, а

пет дена за политичари пренос на право на глас на политичар правило на приоритет на глас на подолно

ниво можност корисник да гласа повеќе пати

при што се брои само крајното гласање

Dig

ital Liq

uid

Dem

ocra

cy - С

аш

ко К

рст

евск

и

ИЗБОР НА ВЛАДА

На секои 4 години се бира Мандатар со минимум 50%+1 глас „за“ од излезените гласачи

Предлози за мандатар даваат сите политички партии или граѓанска иницијатива подржана од 10.000 гласа

Изборот се врши во два круга, како претседателски избори во РМ

Мандатарот составува влада самостојно Интерпелација се поднесува со иницијатива од

100.000 гласа најмногу еднаш на 3 месеци Недоверба се изгласува со минимум 50%+1

глас „за“ доколку гласале најмалку 50% од гласачите

Dig

ital Liq

uid

Dem

ocra

cy - С

аш

ко К

рст

евск

и

МОДУЛ ЗА КОМУНИКАЦИЈА

Електронски медиумски канал Online Show rooms Online конференциски сали Приватно електронско сандаче на

секој корисник

Dig

ital Liq

uid

Dem

ocra

cy - С

аш

ко К

рст

евск

иЕЛЕКТРОНСКИ МЕДИУМСКИ КАНАЛ

Партиите со самата регистрација во системот автоматски добиваат електронски медиумски канал (фрекфенција) на кој што ќе можат да објавуват политичка платформа онлине преноси во живо на партиски

активности (прес-конференции, митинзи, дебати, средби со граѓани, конференции итн.)

да постираат видеа (промотивни или прилог од одржани настани)

Dig

ital Liq

uid

Dem

ocra

cy - С

аш

ко К

рст

евск

и

ГЛОБАЛЕН ВИДЕО КАНАЛ

Самиот систем има глобален канал на кој што функционира по систем на youtube.com, при што видеата со најголема гледаност излегуваат најгоре при претражувањето

Оваа овозможува идеја која ќе биде квалитетна и ќе привлече внимание, да се самопромовира

Dig

ital Liq

uid

Dem

ocra

cy - С

аш

ко К

рст

евск

и

ONLINE SHOW ROOMS

партијата има можност во исто време да креира неограничен број на привремени SHOW ROOMS - соби за презентации при што партијата ќе ги поканува своите членови и другите заинтересирани корисници да ги гледаат онлине настаните (митинзи, промоции, локални пресконференции, дебати, итн.)

корисник може да одбере во која сала ќе се вклучи и може да биде само пасивен гледач на настанот или презентацијата

Dig

ital Liq

uid

Dem

ocra

cy - С

аш

ко К

рст

евск

и

КОНФЕРЕНЦИСКИ САЛИ

Партијата ќе има можност да креира неограничен број на КОНФЕРЕНЦИСКИ САЛИ каде ќе покани одредени корисници (активни учесници) да земат учество на одредени состаноци, трибини, конференции

Состаноците може да бидат од отворен или затворен тип. При отворени состаноци може да се поканат и пасивни учесници – набљудувачи, а ќе може да ја набљудуваат и сите корисници кои се заинтересирани

Dig

ital Liq

uid

Dem

ocra

cy - С

аш

ко К

рст

евск

иПРИВАТНО ЕЛЕКТРОНСКО САНДАЧЕ

покана да подржи иницијатива покана да учествуво во јавна расправа покана да гласа за одреден предлог известување дека неговиот избран

политичар гласал за одреден предлог известување дека неговиот избран

политичар го пренел својот контингент на друг политичар (дал овластување) или пак го повлекол овластувањето

покана да следи одреден настан и презентации од некоја политичка партија

Dig

ital Liq

uid

Dem

ocra

cy - С

аш

ко К

рст

евск

и

ПРЕДНОСТИ НА СИСТЕМОТ Висока партиципативност во процесот на донесување

на одлука на секој кој е заинтересиран Еднаквост на поединците – секој поединец има право

да даде иницијатива, да даде мислење по туѓа иницијатива, како и да гласа. Теоретски секој има еднаква можност да стане политичар со тоа што пресудно ќе квалитетот на идеите кои ги дава, како и неговото залагање за интересите на неговите бирачи, а не финансиите и пристапот до медиумите.

Еднакви можности за партиите – и малите и големите партии, заради еднаквоста во медиумското презентирање во системот, па доколку се проактивни и имаат подобра понуда на идеи и презентација, ќе имаат погола гледаност а со тоа и ќе го пробијат „недостатокот на финансии“ и лесно можат да станат големи.

Скокање на „Gate Keeper“-и – индивидуи кои „не заслужуваат“

Dig

ital Liq

uid

Dem

ocra

cy - С

аш

ко К

рст

евск

и Системот нуди можност преку сеопфатен систем на

предлагање, разгледување, јавна расправа, и гласање да се земе во обзир мислењето на многу поголем круг на луѓе споредено со репрезентативната демократија (deliberation)

Политичарите мора да водат сметка за интересите на своите бирачи континуирано, при што цената на бирачот и неговиот интерес могу се зголемува

Гласачот си го враќа гласот назад Се елиминира можност за корупција на бирачите Динамичност на системот, и отвореност на

системот за нови идеи, кои лесно се препознаваат и прават промени на истиот

Многу полесен пристап за учество на избори одколку сега, т.е. Гласачот може да гласа и од странство, и кога има работа, и доколку е инвалид, или болен.

Dig

ital Liq

uid

Dem

ocra

cy - С

аш

ко К

рст

евск

и

КАКО ДО НОВИОТ СИСТЕМ? Формирање на нова .NET партија или прифаќање на

идејата од постоечки партии, или групирање на посотечките партии

Мото: ДА ГО ВРАТИМЕ ГЛАСОТ НА ГЛАСАЧОТ Електронски интерен систем за гласање внатре во

партијата Партијата нема идеологија, освен дека ќе се залага за

се што ќе биде предложено и изгласано од членовите Сите општествени теми и дилеми ќе бидат ставени на

системот, и партијата ќе заземе став ист како што ќе се изгласа во системот

Сите граѓани без разлика на својата идеолошка определба имаат исти шанси да го промовираат својот став, и да го наметнат како став на партијата

Шанса за сите кои мислат дека се квалитетни да се докажат. Системот одговара на сите освен на тие кои незаслужено држат места по врски.

Dig

ital Liq

uid

Dem

ocra

cy - С

аш

ко К

рст

евск

и

ДИЛЕМИ

Немаат сите пристап до интернет Не сите имаат искуство со интерент и

компјутери, особено старите Не можеме да и веруваме на

технологијата за толку битна работа Кој го контролира системот (изборни

кражби)

Dig

ital Liq

uid

Dem

ocra

cy - С

аш

ко К

рст

евск

и

ОДГОВОРИ НА ДИЛЕМИ

Кога започнало да се гласа нартиено со заокружување 90% од луѓето биле неписмени. Уште многу луѓе во светот се неписмени, а гласаат.

И сега постојат „помагачи“ во порцесот на гласање за стари и болни лица, како и за неписмени

Вемуваме на e-banking, e-learning, e-government, e-documents, e-signature, e-health system итн, од кои директно ни зависи животот, а не веруваме во e-voting?!?

Bitcoin систем на заштита – Open Source Platform

DIGITAL LIQUID DEMOCRACYВи благодарам на вниманитето!

Следува прашања и дебата?!?