Zehirli Su Canlıları ile Temas

Doç. Dr. Gürkan ERSOY

Acil Tıp Anabilim Dalı, Öğretim Üyesi

İngilizce Başlık

Trauma and Envonamations (zehirlenme) from Marine (deniz) Fauna (bölge, deniz ortamı)

Kaynaklar

• Judith Tintinali• Environmental injuries. Trauma and envonamations

from marine fauna.

• Makaleler

Nedir? Konumuzla İlgisi?

Konunun Önemi

• İlgi alanım,• Medya soruyor

• Yaz ayı acilleri,• Deniz anası,

• Deniz kestanesi,

• Sıcak çarpması vs

• Hiç sunum Θ,• Yapılmadı,• Dinlemedim

Konunun Önemi

• Tam mevsimi,

• Başımıza gelebilir,• Kendimiz, yakınımız

• İnsanlar daha çok denize gidiyor• Hafta sonları?

• Farkındalık yaratmak istedim

Deniz Neden Önemli (Farklı)?

• İçinde nefes alamayız,• İçi bir bilinmeyen,

• Görünmüyor, • Ürkütücü,• Korunacak, tutunacak yer yok

• Mutlaka yüzme bilmek gerekir,• İçinde «gerçek aciller»,

• Kalp krizi, sara, senkop, vurgun vs

Deniz Neden Önemli (Farklı)?

• Deniz canlıları;• Gelişmiş korunma yöntemleri, • Ciddi zehirleri var,• Yemek değil, korunmak için

• Yazlık yerlerde ciddi hastane sıkıntısı• Çeşme Alper Çizgekanat Hastanesi• Bodrum ve Kuşadası’nda yazarlar Ex...

• Altan Erbulak vs.

Deniz Yaralanmaları

• Travmaları (beraberinde enfeksiyon)• Deniz kestanesi,• Süngerler • Mercan kayalar

• Zehirlenmeler:• Balıklar,• Deniz anası,• Vatos vs.

Sorular?

Ne Yapalım?

Soru? Ne Yapalım?

Soru? Ne Yapalım?

Epidemiyoloji

• Sağlıklı bilgi, istatistik, rakamlar yok,• Küçük yaralanmalar müracaat etmiyor,

• En çok: • Deniz anası, • Zehirli balık yaralanmaları vs.• Travmatik yaralanma hk bilgi daha az

Denizde Travmalar

• Major travmalar:• Köpek balığı saldırısı

• Minör travmalar:• Mercan yaralanmaları

Köpek Balığı

• En tehlikeli balık,• Çok ciddi yaralanma yapabiliyor,• Cüssesi ve çene yapısı

Yıllar Önce Film...

Köpek Balığı Travmaları

• Aslında çok nadir• Halkın algısı çokmuş gibi,

• Tüm dünyada yılda;• Saldırı: 70-100,• Ölüm: 4-15,

• Mortalite:• %10-20

Köpek Balığı Travmaları

• Ölüm nedeni:• Hastane öncesi bakım olmayışı,• Hemorajik şok,• Boğulma

Köpek Balığı Travmaları Önemi

• Masif doku kaybı ve hemorajik şok

• Atipik organizmalar ile kontaminasyon• Ciddi infeksiyon

• Kazazede nasıldır?• Çok korkmuş,• Hipotermik,• Boğulma tehlikesi geçirmiş

Köpek Balığı Travması ve Tedavi

• Hemen sudan çıkaralım,

• Resusitasyon başla (ATLS geçerli),

• Radyoloji önemli• Tüm yaralı alanlar,

• Özelikle yabancı cisim (diken, balık dişi vs.)• Tüm yaralardan kültür

Köpek Balığı Travması ve Tedavi

• Abrazyon ve sıyrıklar:• Bol irigasyon ve antibiyotik

• Yaralanma büyükse:• Ameliyathanede geniş debridman,• Multipl cerrahi girişimler

Köpek Balığı Travması ve Tedavi

• Hangi antibiyotik:• Vibrio,• Staphyloccus,• Streptococcus

• Karın yaralanması varsa:• Enterik ve anaeroplara etkili olanlarda

Minör Deniz Travması

Deniz Mercanları

Mercan Yaralanmaları

• Denizdeki en sık yaralanma,

• En sık:• El, önkol, dirsek ve dizler

Mercan Yaralanmaları Semptomlar

• Kaşıntılı ağrı,

• Eritem,

• Zamanla burada selülit ve ülserasyon olabilir,

• Yara 3-6 haftada iyileşir

Mercan Yaralanması ve Tedavi

• Çok iyi irigasyon

• Yabancı cisim kalmasın:• Enfeksiyon,• Granülom

• Geniş yaralanmalar sekonder iyileşmeye

Deniz Suyu Bakteriyolojisi

• Sıklıkla gram (-) çubuk bakteriler:• Vibrio çeşitleri;

• V. Vulnificus• V. Hollisae vs.

• Shewanella putreficiens

• Tabii bunların yanında normal cilt florası da...

Deniz Suyu Bakteriyolojisi

• Deniz suyu enfeksiyonları tedavisi zor:• Geç tedaviye geliyorlar,• Yanlış antibiyotikle tedavi oluyorlar

• İmmünkompromize hastalarda risk fazla?• Süratle bakteriyemi ve sepsis

Deniz Yaralanmalarında Tedavi

• En önemli:• Bol irigasyon (yabancı cisimler):

• Diş,• Deniz bitkileri,• Diken

• Filmler çekilmeli, x-Ray ve/veya ultrason:• Kırık ve yabancı cisim

• Ameliyathanede geniş debridman

Deniz Yaralanmalarında Tedavi

• Proflaktik antibiyotik?• Çok çalışma yok

• Kültürler alınmalı,• Laboratuvar uyarılmalı (deniz kaynaklı)• Yaranın yer ve durumuna uygun ampirik

antibiyotik,• Etken genel olarak polimikrobiyal

Deniz Yaralanmaları ve Antibiyotik

• Unutmayalım:• Deniz yaralanmaları çok ciddi enfeksiyon,

• Aman dikkat

• Deniz suyu yaralanmaları:

•Sefalasporin (II. Kuşak) veya

• Florokinolon

Deniz Yaralanmaları ve Antibiyotik

• Tatlı suyu yaralanmaları:• Aeromonas cinsilerine karşı:

• Sefalasporin (II. Kuşak) veya • Florokinolon veya • Imipenem vs

Denizde Zehirlenmeler

• Deniz hayvanlarını zehirleri var:• Nörotoksik,• Hematoksik,• Sitotoksik,• Myotoksik vs.

Deniz Anası Teması

• Kliniği etkileyen faktörler:• Zehirin dozu,• Hayvanın cinsi,• Kişinin yaş ve cüssesi

• Semptomlar:• Rahatsız edici cilt bulguları,• Ağrı, yanma, o bölgede kızarıklık, kabartı

Deniz Anası Teması

• Günler, haftalar içinde iyileşir,

• Hiperpigmente alan kalır

Deniz Anası Temasında Tedavi

• İlk yardım uygulaması,

• Acil serviste tedavi

Deniz Anası Teması ve Tedavi

• Tedavi Prensipleri:• Yapışıp kalan parçaların deaktivasyonu,• Varsa zehirin andidotunun uygulanması,• Semptomatik tedavi• Ağrı ile mücadele

• Sistemik bulgu varsa:• Gözlem (en az 8 saat)

Deniz Anası Teması ve İlkyardım

• Yapışan nematositlerin deaktivasyonu çok önemli,• Topikal dekontaminan uygula,

• Çeşme suyu önerilmiyor (xxx)• Nematosit desarjına neden oluyor

• Hangi dekontaminan?

Deniz Anası Teması ve İlkyardım

• Soğuk değil, sıcak su:• 40-450C, 20 dakika

Makale 8

Acil Serviste Tedavi

• Minör yaralanmalarda:• İlkyardım yeterli,• Deniz anası vakaları % 99 minör,

• Çoğu acile gelmiyor• Oral/parenteral analjezik

• Geniş yaralanma/ciltte nekroz varsa:• Yanık gibi kapatılabilir

Acil Serviste Tedavi

• Kornea teması var:• Göz konsültasyonu,• İrrigasyon

Süngerler

• Bazılarının toksik salgıları var,

• Klasik dermatit bulguları olur

Sünger Temasında Tedavi

• Bol irrigasyon,

• Soğuk uygulama,

• Analjezi,

• Ciddi kaşınma varsa:• Oral/lokal antihistaminik

Deniz Kestaneleri

• Genellikle üstüne basmakla,

• Semptomlar:• Yanıcı ağrı,• Batma hissi,• Eritem, kızarıklık, ufak kanama

• Ekleme girerse:• Hızla, ciddi sinovit hali

Deniz Kestanesinde Tedavi

• Sıcak suya sokmak (40-45 derece) 30-90 dk.• Oral/parenteral analjezi,• Dikenler nasıl çıkarılacak?

• Görülenleri cımbızla çıkaralım,• Gözleme alalım,

• Semptomlar olursa (ağrı, enfeksiyon vs.)• Cerrahi eksizyon

• Eklem içinde ise: • Derhal operasyon

Deniz Kestanesinde Tedavi

• Zeytinyağı?

• Tetanoz aşısı

Deniz Yıldızı

• Tipik, basık yapıları vardır,

• Zehiri kuyruğunda,

• Kum içinde gizlenerek durur,• Üstüne basınca sokar,• Yaralanma ayakta olur,• Elle tutulursa:

• Elden sokar

Zehirli Balıklar

• Buraya almadım, çünkü:• Tropikal denizlerde, • Okyanuslarda

• Örnekler:• Catfish,• Stonefish,• Scorpion fish vs

Zehirli Balık-Deniz Yıldızı Tedavi

• Tedavi prensibi:• Zehirin etkisini yok etmek,• Analjezi,• Enfeksyion kontrolü

Zehirli Balık-Deniz Yıldızı Tedavi

• Bol irrigasyon,

• Kanama durduralım,

• Sıcak su uygulayalım,

• Analjezi sağlayalım,• Gerekirse lokal anestezi ile infiltrasyon• Deniz yıldızı yaralanması:

• Sütüre etmeyelim,

• Proflaktik antibiyotik tartışmalı

Davet

Uluslararası Afet ve Acil Tıp Kongresi

26-29.Kasım.2015

http:www.afetveaciltip2015.org

Sonuç, Özet

• Her an, hepimize olabilir,

• İlkyardım tedavisi çok önemli,

• Tedavi konusunda araştırmalar kısıtlı,

• Tedavide «sirke» ve «sıcak su» önemli,

• Korunma önemli, ucuz, etkin:• Paletle girme,• Bilmediğimiz yerde denize girmemek

IV. Paramedik Sempozyumu, Ankara/2008

Çok Teşekkür Ederim

gurkan.ersoy@ymail.com

https://www.facebook.com/gurkan.ersoy.5

https://twitter.com/ersoygurkan