delier voor de patiënt “n droom woar de geen sodemieter van op aan kunt” “angstdroom”...
TRANSCRIPT
![Page 1: Delier voor de patiënt “n droom woar de geen sodemieter van op aan kunt” “angstdroom” “nachtmerrie”](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022070315/5551a0ec4979591f3c8b46f1/html5/thumbnails/1.jpg)
![Page 2: Delier voor de patiënt “n droom woar de geen sodemieter van op aan kunt” “angstdroom” “nachtmerrie”](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022070315/5551a0ec4979591f3c8b46f1/html5/thumbnails/2.jpg)
Delier voor de patiënt
“n droom woar de geen sodemieter van op aan kunt”
“angstdroom”
“nachtmerrie”
![Page 3: Delier voor de patiënt “n droom woar de geen sodemieter van op aan kunt” “angstdroom” “nachtmerrie”](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022070315/5551a0ec4979591f3c8b46f1/html5/thumbnails/3.jpg)
Inhoud presentatie delier •Wat is een delier•Wat zijn de gevolgen van een delier•Wat zijn risicoverhogende en uitlokkende factoren•Hoe vaak komt het voor •Observaties en onderzoek•Delier observatie schaal•Film (10 min)•Behandeling•Informatie overdracht naar de arts•Leerpunten en evaluatie
![Page 4: Delier voor de patiënt “n droom woar de geen sodemieter van op aan kunt” “angstdroom” “nachtmerrie”](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022070315/5551a0ec4979591f3c8b46f1/html5/thumbnails/4.jpg)
Delier
Een delier is een uiting van ontregeling in dehersenen die in korte tijd is ontstaan
Altijd een aanwijsbare lichamelijke verklaring
( geen psychiatrisch beeld)
![Page 5: Delier voor de patiënt “n droom woar de geen sodemieter van op aan kunt” “angstdroom” “nachtmerrie”](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022070315/5551a0ec4979591f3c8b46f1/html5/thumbnails/5.jpg)
Diagnose delier
•Wisselingen in het bewustzijn
•Verandering in verstandelijke vermogens (geheugen, begrip, oriëntatie) en/of waarneming (wanen, hallucinaties)
•Ontwikkelt zich in korte tijd (uren - dagen)
•Er is altijd een lichamelijke aandoening en meestal spelen meerdere factoren een rol
![Page 6: Delier voor de patiënt “n droom woar de geen sodemieter van op aan kunt” “angstdroom” “nachtmerrie”](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022070315/5551a0ec4979591f3c8b46f1/html5/thumbnails/6.jpg)
Symptomen
Niet altijd, maar voorkomende symptomen:
•Stemmingsstoornissen
•Angst
•Motorische stoornis
![Page 7: Delier voor de patiënt “n droom woar de geen sodemieter van op aan kunt” “angstdroom” “nachtmerrie”](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022070315/5551a0ec4979591f3c8b46f1/html5/thumbnails/7.jpg)
Veranderingen in de motoriek
•Hyperactief delier
•Stil delier
•Mengvorm
![Page 8: Delier voor de patiënt “n droom woar de geen sodemieter van op aan kunt” “angstdroom” “nachtmerrie”](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022070315/5551a0ec4979591f3c8b46f1/html5/thumbnails/8.jpg)
Voortekenen (1)
•Omkeren van het dag- en nachtritme•Levendige dromen en nachtmerries•Concentratieproblemen•Rusteloosheid, angst of agitatie, of•Stil en teruggetrokken•Symptomen veranderen over de dag• Begin meestal ‘s avonds en ‘s nachts
![Page 9: Delier voor de patiënt “n droom woar de geen sodemieter van op aan kunt” “angstdroom” “nachtmerrie”](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022070315/5551a0ec4979591f3c8b46f1/html5/thumbnails/9.jpg)
Voortekenen (2)
•Snel emotioneel•Moeite met oriënteren•Voorbijgaande wanen•Voorbijgaande (visuele) hallucinaties•Overgevoeligheid voor prikkels
![Page 10: Delier voor de patiënt “n droom woar de geen sodemieter van op aan kunt” “angstdroom” “nachtmerrie”](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022070315/5551a0ec4979591f3c8b46f1/html5/thumbnails/10.jpg)
Gevolgen delier
•Tast de autonomie aan•Tast de waardigheid aan•Heeft invloed op andere symptomen (bv. pijn)•Stigma van psychiatrische aandoening•Belastend en beangstigend voor patiënt en naasten Patiënt wil het nooit meer meemaken !•Invloed op rouwverwerking (“doodstrijd”)
![Page 11: Delier voor de patiënt “n droom woar de geen sodemieter van op aan kunt” “angstdroom” “nachtmerrie”](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022070315/5551a0ec4979591f3c8b46f1/html5/thumbnails/11.jpg)
Risicoverhogende factoren
•> 70 jaar•Dementie en CVA•Slecht gezichtsvermogen of gehoor•Delier in voorgeschiedenis•Hersenbeschadiging•Gebruik van opiaten of alcohol
![Page 12: Delier voor de patiënt “n droom woar de geen sodemieter van op aan kunt” “angstdroom” “nachtmerrie”](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022070315/5551a0ec4979591f3c8b46f1/html5/thumbnails/12.jpg)
Uitlokkende factoren (1)
•Urineretentie•Obstipatie•Koorts•Pijn•Operatie•Overplaatsing
![Page 13: Delier voor de patiënt “n droom woar de geen sodemieter van op aan kunt” “angstdroom” “nachtmerrie”](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022070315/5551a0ec4979591f3c8b46f1/html5/thumbnails/13.jpg)
Uitlokkende factoren (2)
•Start of overdosering van medicijnen•Stoppen van medicatie•Infecties •Ontregeling stofwisseling•Hersenaandoeningen•Zuurstof tekort hersenen•Bloedarmoede
![Page 14: Delier voor de patiënt “n droom woar de geen sodemieter van op aan kunt” “angstdroom” “nachtmerrie”](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022070315/5551a0ec4979591f3c8b46f1/html5/thumbnails/14.jpg)
Hoe vaak komt een delier voor?
25-30% bij patiënten met een vergevorderd stadium van kanker
> 80% in de laatste twee weken van het leven
![Page 15: Delier voor de patiënt “n droom woar de geen sodemieter van op aan kunt” “angstdroom” “nachtmerrie”](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022070315/5551a0ec4979591f3c8b46f1/html5/thumbnails/15.jpg)
Onderzoek
•Observatie klachten en verschijnselen en metingen door verzorgenden•Lichamelijk onderzoek door arts•Aanvullend onderzoek door arts•Meetinstrument DOS
•Arts stelt de diagnose
![Page 16: Delier voor de patiënt “n droom woar de geen sodemieter van op aan kunt” “angstdroom” “nachtmerrie”](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022070315/5551a0ec4979591f3c8b46f1/html5/thumbnails/16.jpg)
Observaties uitlokkende factoren door verzorgenden
•Koorts Temperastuur•Pijn Pijnanamnese
NRS/REPOS•Benauwdheid Ademhalingsfrequentie
Zuurstofsaturatie Veranderde ademhaling
![Page 17: Delier voor de patiënt “n droom woar de geen sodemieter van op aan kunt” “angstdroom” “nachtmerrie”](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022070315/5551a0ec4979591f3c8b46f1/html5/thumbnails/17.jpg)
Observaties uitlokkende factoren door verzorgenden
Blaasretentie Pijn onderbuikOpgezette onderbuikLekkende of niet aflopende catheterStolsels in catheter Droog incomateriaalBladderscan
Uitdroging Weinig drinken en plassen Vochtlijst
![Page 18: Delier voor de patiënt “n droom woar de geen sodemieter van op aan kunt” “angstdroom” “nachtmerrie”](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022070315/5551a0ec4979591f3c8b46f1/html5/thumbnails/18.jpg)
OnderzoekObservaties uitlokkende factoren delierObstipatie Buikpijn
Opgezette buikOverloopdiarree
Defaecatielijsten bijhoudenJeuk Huiduitslag
Krabeffecten
![Page 19: Delier voor de patiënt “n droom woar de geen sodemieter van op aan kunt” “angstdroom” “nachtmerrie”](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022070315/5551a0ec4979591f3c8b46f1/html5/thumbnails/19.jpg)
Delier Observatie Schaal (DOS)
Meetinstrument
Doel:Diagnose delierVervolgen van het beloop van een delier
13 observaties van gedrag die de verschijnselen van een delier weergeven
![Page 20: Delier voor de patiënt “n droom woar de geen sodemieter van op aan kunt” “angstdroom” “nachtmerrie”](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022070315/5551a0ec4979591f3c8b46f1/html5/thumbnails/20.jpg)
Behandeling delier
•Oorzaak
•Symptoombestrijding
•Goede zorg
![Page 21: Delier voor de patiënt “n droom woar de geen sodemieter van op aan kunt” “angstdroom” “nachtmerrie”](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022070315/5551a0ec4979591f3c8b46f1/html5/thumbnails/21.jpg)
Behandeling delier
Medicijnen die een arts kan geven bij delier
Haldol of andere antipsychotica
Bij onvoldoende effect medicijnen toevoegen die het bewustzijn verlagen met kalmeringsmiddelen of slaapmiddelen
![Page 22: Delier voor de patiënt “n droom woar de geen sodemieter van op aan kunt” “angstdroom” “nachtmerrie”](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022070315/5551a0ec4979591f3c8b46f1/html5/thumbnails/22.jpg)
Zorg die je kunt geven
•Niet alleen laten bij hevige angst of paniek•Rustige, vriendelijke, geruststellende houding•Korte zinnen en vragen•Goede oriëntatie : Leg uit waar iemand is, wie je bent Verlichting, ook ‘s nachts, klok•Vertrouwde mensen, foto’s, spullen•Prikkels vermijden (bezoek, TV, geluid)•Bril, hoorapparaat•Veilige omgeving (beschermende maatregelen?)• DOS bijhouden
![Page 23: Delier voor de patiënt “n droom woar de geen sodemieter van op aan kunt” “angstdroom” “nachtmerrie”](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022070315/5551a0ec4979591f3c8b46f1/html5/thumbnails/23.jpg)
Een acuut heftig delier is een palliatief spoedgeval
Treedt vaak ‘s nachts opDurf een dokter te bellen !
![Page 24: Delier voor de patiënt “n droom woar de geen sodemieter van op aan kunt” “angstdroom” “nachtmerrie”](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022070315/5551a0ec4979591f3c8b46f1/html5/thumbnails/24.jpg)
Voordat je contact met arts opneemt
•Dossier en medicatielijst erbij houden•Wat is de hoofddiagnose •Wat zijn de klachten en verschijnselen•Duur, ernst, beloop•Wat zijn je observaties •Controles ( bijv. PTT, glucose, ademhaling)•Beleid tot nu toe? Wat heb je al gedaan? (algemene maatregelen, DOS, zo nodig medicatie )•Wat is nu het probleem en wat is je vraag?•Wil je dat de arts komt ?
![Page 25: Delier voor de patiënt “n droom woar de geen sodemieter van op aan kunt” “angstdroom” “nachtmerrie”](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022070315/5551a0ec4979591f3c8b46f1/html5/thumbnails/25.jpg)
Leerpunten (1)
•Delier in terminale fase 80% !•Delier veelal ‘s nachts•Behandelbare uitlokkende factoren: - volle blaas (urineretentie) - vol rectum (obstipatie) - vol hoofd (opiaten of andere medicatie) - infecties•Ernstig onrustig delier is een palliatief spoedgeval
![Page 26: Delier voor de patiënt “n droom woar de geen sodemieter van op aan kunt” “angstdroom” “nachtmerrie”](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022070315/5551a0ec4979591f3c8b46f1/html5/thumbnails/26.jpg)
Leerpunten (2)
•Belangrijke rol voor de verzorgende:•Goede observaties en rapportage van klachten en verschijnselen•Goede informatievoorziening naar arts (dossier, metingen en medicatielijst bij de hand)
•Zorg die je zelf kunt geven•DOS voor het beloop van een delier•Tijdige herkenning voorkomt veel ellende !
![Page 27: Delier voor de patiënt “n droom woar de geen sodemieter van op aan kunt” “angstdroom” “nachtmerrie”](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022070315/5551a0ec4979591f3c8b46f1/html5/thumbnails/27.jpg)
Eigen leerpunten en vervolg
•Wat zijn jouw 3 belangrijkste leerpunten?
• Wat ga je morgen op je werk anders doen m.b.t. een delier?
•Hoe ga je dat aanpakken?
![Page 28: Delier voor de patiënt “n droom woar de geen sodemieter van op aan kunt” “angstdroom” “nachtmerrie”](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022070315/5551a0ec4979591f3c8b46f1/html5/thumbnails/28.jpg)
Wij wensen u veel succes!