de roma - een uniek verhaal
DESCRIPTION
In Borgerhout staat Cinema Roma, een oude majestueuze zaal die mee de filmgeschiedenis van de stad Antwerpen heeft bepaald. Maar de grote bioscoop was meer dan een gewone cinema. Het was een ontmoetingsplaats met ontspanning voor de ganse buurt. Een variétézaal met spektakelshows, galabals, toneelvoorstellingen en prijsuitreikingen. Iedereen kwam er over de vloer. Ook vandaag staat De Roma centraal in het Borgerhoutse buurtleven. Na 20 jaar leegstand is de zaal heropgebouwd door vele vrijwillige handen. En het paleis om de hoek is – net zoals vroeger - terug een echte volksschouwburg waar iedereen tegen een sociale prijs kan genieten van cultuur en vermaak.TRANSCRIPT
een uniek verhaal
In Borgerhout staat Cinema Roma, een oude majestueuze
zaal die mee de filmgeschiedenis van de stad Antwerpen heeft bepaald. Maar de
grote bioscoop was meer dan een gewone cinema. Het was een ontmoetingsplaats
met ontspanning voor de ganse buurt. Een variétézaal met spektakelshows,
galabals, toneelvoorstellingen en prijsuitreikingen. Iedereen kwam er
over de vloer.
Ook vandaag staat De Roma centraal in het Borgerhoutse buurtleven. Na 20 jaar leegstand is de zaal heropgebouwd door vele vrijwillige handen. En het paleis om de hoek is – net zoals vroeger – terug een echte volksschouwburg waar iedereen tegen een sociale prijs kan genieten van cultuur en vermaak. Door De Roma leven vele mensen terug op en krijgt Borgerhout meer dan enkel een gebouw terug. Het succes doet de grootste sceptici inzien dat je dankzij een bundeling van krachten iets groots kan realiseren. De Roma bewijst dat mensen dingen kunnen veranderen.
In De Roma hoor je zeer uiteenlopende muziekgenres. Van swing, jazz, wereldmuziek, over pop en het levenslied tot klassiek. Geregeld staan er theatervoorstellingen op het podium. En er wordt gedanst, veel gedanst, op de traditionele dansnamiddagen, volksbals, jaarlijkse tangonacht en allerlei feestelijke evenementen. Natuurlijk houdt De Roma de traditie van Antwerpen filmstad in ere. Ooit was ze met haar 2000 zitjes de grootste cinemazaal van de stad. Nu kan je vooral op maandag en dinsdag in Cinema Roma genieten van oude klassiekers, kwaliteits-films van eigen bodem, films uit Europese of andere contreien en af en toe leuke kinderfilms op woensdagnamiddag.
Maar dat is lang niet alles: jaarlijks brengen het circustheaterfestival Circo Roma, kinderrommelmarkten, debatavonden en tentoonstellingen een leuke afwisseling in het programma.
“ Soms vraag ik me af of de geest van al dat
vrijwilligerswerk niet tussen de muren hangt
bij een voorstelling. Bravo, doe zo voort,
met de inzet en middelen die u hebt.”
(een tevreden bezoeker)
“ Zojuist ontwaakt uit een heerlijke droom.
De Roma … lieve, fijne mensen
in een wonderschone zaal … het paradijs op aarde …
intens geluk. Mmm, zalig. Dank, dank, dank, x.”
(Frank boeijen)
“In De Roma wordt op eigenzinnige wijze
hoge naast lage cultuur geplaatst en komt een
uiterst divers publiek over de vloer.”
(jan Goossens, kvs)
Waarom componeert Raymond van het Groenewoud een lied voor de vrijwilligers van De Roma? Waarom zingt Helmut Lotti “Zie ik de lichtjes van De Roma, dan gaat mijn hart wat sneller slaan”? Waarom krijgt de zaal fanmail uit de hele wereld? Waarom maakt De Roma zoveel andere emoties los die Vorst-Nationaal, het Sportpaleis of Flanders Expo nooit zullen smaken? Omdat dit een lieu de mémoire is, zoals Serge Simonart het in Humo verwoordt, een plek waar herinneringen van generaties worden opgeslagen.
192
7 B
ouw
heer
Jea
n-B
aptis
te R
omeo
va
n V
ooru
itzic
ht r
icht
NV
Bel
gisc
he K
inem
a-ve
reen
igin
g op
en
bouw
t K
inem
a R
oma
met
bi
jhor
end
flat
gebo
uw v
an d
rie v
erdi
epin
gen
(arc
hite
ct A
lfons
Pau
wel
s).
192
8 O
peni
ng fi
lm-
en f
eest
zaal
Cin
ema
Rom
a al
s on
tmoe
tings
plaa
ts m
et o
ntsp
anni
ng
voor
de
iede
reen
uit
de g
emee
nte
Bor
gerh
out.
194
0-4
5 T
ijden
s de
bez
etti
ngsj
aren
he
bben
Dui
tse
film
s m
et fi
lmve
dett
en z
oals
Za
rah
Lean
der
veel
suc
ces
in D
e R
oma.
Vel
e an
dere
film
zale
n m
oete
n de
deu
ren
slui
ten.
195
3 B
aron
Geo
rges
Hey
len
bouw
t zi
jn
Rex
-con
cern
uit
en n
eem
t C
iné
Rom
a op
in
zijn
impe
rium
. De
zaal
is é
én v
an d
e gr
oots
te v
an
de s
tad.
195
5 M
et 11
.00
0 b
ezoe
kers
is ‘D
e br
uid
zond
er
bed’
van
Edi
th K
iel d
e m
eest
bez
ocht
e fi
lm.
195
8 O
nder
mee
r de
inko
mha
l wor
dt v
erbo
uwd
door
arc
hite
ct R
ie H
aan.
196
6-8
2 Z
aal R
oma
wor
dt e
en r
ockt
empe
l. V
ele
grot
e na
men
tred
en e
r op
: The
Kin
ks, T
he
Peb
bles
(19
68
), Ig
gy P
op (
1971
), P
aul M
cCar
tney
m
et W
ings
, Jam
es B
row
n (1
972)
, Rox
y M
usic
(1
974)
, Ry
Cood
er (
198
0),
Lio
nel H
ampt
on
(19
82)
en
verd
er n
og B
ill H
aley
, Eve
rly B
roth
ers,
C
liff R
icha
rd, A
C/D
C, E
mm
ylou
Har
ris …
197
4 H
et 4
de
Inte
rnat
iona
al F
ilmfe
stiv
al
van
Ant
wer
pen
vind
t on
der
grot
e be
lang
stel
ling
plaa
ts in
Stu
dio
Cent
ury
en C
iné
Rom
a.
198
2 O
nher
roep
elijk
e sl
uiti
ng. H
et V
rij
Tech
nisc
h In
stitu
ut B
orge
rhou
t w
il de
zaa
l als
pr
aktij
krui
mte
geb
ruik
en v
oor
de b
ouw
van
vl
iegt
uigo
nder
dele
n ...
De
zaal
ver
kom
mer
t.
199
3 H
et R
ex-c
once
rn g
aat
faill
iet.
Ee
n pr
ivé-
inve
stee
rder
koo
pt h
et p
and
met
aa
npal
ende
app
arte
men
ten.
199
7 T
heat
erw
erkp
laat
s R
atap
lan
neem
t de
ee
rste
ver
diep
ing
van
het
gild
enhu
is H
. Ann
a in
de
Wijn
egem
stra
at t
e B
orge
rhou
t in
geb
ruik
.
199
8 C
ultu
ur o
p pu
in: Z
omer
van
A
ntw
erpe
n en
Film
mus
eum
org
anis
eren
een
3D
-film
fest
ival
en
Bla
uw V
ier
spee
lt
‘De
Kar
amaz
ovs’
(19
99)
. Aut
omat
en m
et
fris
dran
k en
sno
ep ’t
Rom
atik
ske
onts
iere
n
de h
oofd
inga
ng.
20
02
Rat
apla
n be
gint
sam
en m
et v
ele
vrijw
illig
ers,
tew
erks
telli
ngsp
roje
cten
, pr
aktij
ksch
olen
en
enke
le lo
kale
bed
rijve
n
aan
de r
enov
atie
van
zaa
l De
Rom
a.
Het
geb
ouw
wor
dt e
en b
esch
erm
d m
onum
ent.
20
03
Fee
stel
ijke
hero
peni
ng n
a ze
s m
aand
en
puin
ruim
en. D
e R
oma
vzw
ond
erte
kent
er
fpac
htre
gelin
g vo
or 2
7 ja
ar.
Het
pro
ject
win
t de
Thu
is in
de
Sta
d-pr
ijs.
20
06
Ein
de v
an d
e gr
ote
reno
vatie
wer
ken.
D
e te
ntoo
nste
lling
rond
loka
le w
iele
rhel
d S
tan
Ock
ers
lokt
vel
e ni
euw
sgie
rigen
en
oude
re
buur
tbew
oner
s te
rug
naar
de
zaal
.
20
07
De
zaal
is e
en v
olle
dig
kale
nder
jaar
ope
n en
ont
vang
t zi
jn e
erst
e 10
0.0
00
ste
bezo
eker
va
n he
t ja
ar. D
e R
oma
win
t A
rkpr
ijs v
an h
et
Vrij
e W
oord
.
20
08
Str
uctu
rele
erk
enni
ng (t
ot 2
013
)
en v
eran
kerin
g in
het
loka
le c
ultu
urbe
leid
van
de
sta
d.
20
09
Mee
r da
n 35
0 v
rijw
illig
ers
wer
ken
actie
f m
ee.
20
11 D
e R
oma
vzw
wor
dt li
d va
n he
t Fo
rum
voo
r Er
fgoe
dver
enig
inge
n.
20
12 D
e st
ad A
ntw
erpe
n ge
eft e
xtra
fina
ncië
le
inje
ctie
om
his
toris
che
schu
ld w
eg t
e w
erke
n.
20
13 Ju
bile
umja
ar: d
e ve
rnie
uwde
Rom
a
blaa
st 10
kaa
rsje
s ui
t m
et e
en fe
este
lijk
prog
ram
ma.
20
28
De
oude
cin
emaz
aal b
esta
at 10
0 ja
ar.
Wee
r re
den
tot
fees
t!
werd het al ruim 20 jaar leegstaande gebouw van De Roma wel trouw vermeld, maar er gebeurde nooit iets. Buurttheater Rataplan lag aan de basis van de heropening van de zaal. De Roma was voor oudere generaties slechts een levendige herinnering, maar plots veranderde deze zaal van verloedering naar heropleving. Vele vrijwilligers meldden zich om de handen uit de mouwen te steken. De heropening is een schitterend project dat van onderuit is ontstaan en zoiets is uniek. Na jaren van frustratie en verzuring heeft de buurt het heft in handen genomen en de roemrijke zaal opnieuw geopend. Idealisme, pioniersgeest en solidariteit kregen in De Roma een echte betekenis.
Het verhaal van De Roma is een verhaal van mensen in de grootstad. Een verhaal over betrokkenheid, over inzet, over identificatie, over geloof in een project en in mensen. Over kansen krijgen en gewaardeerd worden. De Roma bewijst dat participatie meer kan zijn dan praten en vergaderen. Nu slepen vrijwilligers niet meer met kruiwagens puin, maar werken ze dagelijks mee om de voorstellingen en concerten mogelijk te maken. Een ontzettend heterogene groep van ruim 350 mensen scheurt tickets, verzorgt de vestiaire, tapt, serveert, spoelt glazen. Ze ontvangen artiesten en koken voor hen, ze maken mensen wegwijs en poetsen de zaal voor en na. Zo’n massale inzet op een intensieve basis is een fenomeen. Deze mensen, met hun warmte en hun charme, zijn de ziel van De Roma.
“Mocht De Roma nu met allerlei officiële
aanbestedingen worden heropgebouwd, dan had er de eerste twintig jaar
geen artiest op het podium gestaan. Alles gebeurt er op
basis van vrijwilligerswerk, en dat is hartverwarmend.
Bovendien: het publiek heeft er iets van: oké Bart, het is
jouw groep. Maar het is wél onze Roma. Dat gevoel kom je
nergens anders tegen.” (bart Peeters)
“In De Roma gebeurde wat in een normale democratie altijd
zou moeten gebeuren: totaal verschillende mensen
die samenkomen, die niet zeuren, geen gedoe over
perceptie, maar iets dóén.” (stijn tormans, knack)
“Het project van De Roma had ook in het witboek kunnen staan, als een
voorbeeld van de manier waarop we de stad zien:
een forum van praktijken en activiteiten van mensen.
Geen participatie op het einde van een bestuurlijk proces, geen benadering van burgers als klanten
maar burgerschap als dynamiek, als praktijk, als
concrete handelingen en vormen van samenwerking
tussen burgers. De Roma is voor ons een stukje
stadsrepubliek.” (jury thuis in de stad 2003)
In officiële plannen over wijkontwikkeling
“De Roma heeft iedereen ervan overtuigd dat ‘kwaliteit’ en ‘toegankelijkheid’ niet met
elkaar in tegenspraak hoeven te zijn.” (karl van den broeck, knack)
werd een succesvol zomerprogramma afgewisseld met een winter van verdere herstellingen en vernieuwingswerken. Sinds de lente van 2006 blijven de deuren een gans jaar open. Een jaar later kunnen de medewerkers en vrijwilligers voor het eerst meer dan 100.000 bezoekers verwelkomen. En dit cijfer stijgt nog steeds.Het feit dat De Roma met zoveel vrijwillige handen is heropgebouwd, kan ook op sympathie van de politieke wereld rekenen. De formele toezegging van de Stad Antwerpen, de Provincie Antwerpen en de Vlaamse Gemeenschap om de jaarwerking van De Roma structureel te erkennen, bezegelde in 2008 uiteindelijk de bevleugelde woorden van de betrokken overheden. Op deze manier wordt De Roma ingeschakeld in het lokale cultuurbeleid van de stad. Door die jaarlijkse gezamenlijke subsidie kan het budget voor personeel bijna rond gemaakt worden.
Op korte tijd heeft de oude bioscoop zijn plaats verworven in het Vlaamse cultuurlandschap. De volksschouwburg opteert er nog steeds voor om een breed, bijna dagelijks, programma aan te bieden aan betaalbare prijzen. Maar ondanks het succes – met veel volk, fierheid bij veel mensen, grote inzet van vrijwilligers en personeel, een plaats waar publiek en artiesten zich echt thuis voelen – blijft het heel moeilijk om financieel te overleven. Er wachten de volgende jaren bovendien zeer grote investeringen.De medewerkers en vrijwilligers blijven nochtans heel hard geloven in hun eigenzinnige aanpak. Met een gevarieerd, populair én degelijk aanbod. De Roma brengt cultuur en ontspanning voor iedereen aan betaalbare prijzen. Anders zou De Roma niet De Roma zijn: een cultureel en sociaal begrip in de stad en ver daarbuiten.
In de eerste jaren na de heropening De Roma dat zijn wij. Het is een project, een levenswerk dat nooit af zal zijn. We blijven aan de weg timmeren,
met veel enthousiasme en engagement. We blijven geloven, hopen, dromen.
Geloven in een leefbare, aangename stad waar mensen elkaar ontmoeten en samen
dingen beleven. Hopen dat de positieve uitstraling van De Roma en van de vele
andere Borgerhoutse initiatieven, de maatschappij rondom ons verder positief
kunnen veranderen. Dromen dat we steeds meer mensen uit hun zetel zullen krijgen,
sommigen uit hun sociaal isolement, om te komen genieten van een voorstelling
in De Roma, hun Roma.
“Talrijke studies bewijzen dat een cultureel centrum
de leefbaarheid van een wijk erg verhoogt. Wat
dat betreft zie ik De Roma als de opvolger van de
parochiekerk.” (Paul schyvens,
coördinator en ‘believer’
van de roma)
We wensen iedereen een toekomst met veel respect, verdraagzaamheid en natuurlijk ook veel feestelijke, ontroerende momenten in onze en andere volksschouwburgen. De kwaliteit van de sociale omgeving en relaties is immers bepalend voor onze psychische en lichamelijke gezondheid.We wensen de beleidsmensen en onszelf een open blik, durf en moed om de diverse culturen en uiteenlopende vormen van cultuur een kans te geven om zich verder te ontplooien.Tenslotte wensen we onszelf een duurzame toekomst met nog meer blije gezichten en iets minder financiële kopzorgen.
20 medewerkers in loondienst 365 vrijwilligers 36.368 gepresteerde vrijwilligersuren
€ 3.000.000 jaaromzet
50% tickets 25% subsidies 15% bar 6% giften + sponsoring 1% zaalverhuur 3% rest
50% artiesten + dienstverleners 30% personeel 8% communicatie 5% bar 4% afschrijvingen 3% gebouw + onderhoud
Fotografen: Koen Broos, Cuauhtémoc Garmendia, Bart Van der Perre, Katleen Clé, Paulien Verlackt, Hugo Van Beveren, Dirk Kerstens, Alidoor Dellafaille, An Nelissen, Philippe Smet, e.a. Grafische vormgeving: Rob Marcelis
Mission statementWe willen liever geen cultuurtempel genoemd worden, maar veeleer een volksschouwburg. Cultuur brengen voor iedereen, ongeacht leeftijd, voorkeur of afkomst, dat is onze missie. Tegelijk proberen we een belangrijke pion te zijn tegen de verzuring in de wijk. Positief engagement voor de buurt als belangrijke spin-off.
366 activiteiten 143 concerten 108 filmvertoningen 77 theater- en circusvoorstellingen 38 evenementen
1536 enthousiaste artiesten 138.954 bezoekers
1/3de Borgerhout 1/3de groot Antwerpen 1/3de rest België en buitenland meer dan 50 nationaliteiten
1850 (zaal staand + balkon zittend) 1280 (zaal zittend + balkon zittend) 840 (zaal zittend op rijen) 620 (zaal zittend aan tafels) 440 (balkon zittend) 350 (foyer staand) 180 (foyer zittend)
Zaalcapaciteit
mensen
middelen
Inkomsten
Uitgaven
Het jaar 2011
CONTACTEER:
Algemene coördinatie, vrijwilligerswerking en zaalhuur: Paul Schyvens 03 292 97 46 · [email protected]
Pers en promotie: Rob Gielen 03 292 97 52 · [email protected]
Productie: Phyllis Digneffe 03 292 97 55 · [email protected]
Programmatie: Toon Van Deuren 03 292 97 56 · [email protected]
Techniek: Ilja van de Wateringen 03 667 25 46 · [email protected]
Ticketing en administratie: Bart Verhulst 03 292 97 43 · [email protected]
Zakelijke leiding en sponsoring: Steven Warmenbol 03 292 97 58 · [email protected]
Zaal: Turnhoutsebaan 286 | 2140 Borgerhout Tickets: Turnhoutsebaan 327 | 2140 Borgerhout | 03 292 97 40 | www.deroma.be Kantoor: Turnhoutsebaan 327 | 2140 Borgerhout | 03 292 97 50 | [email protected]