de cuong sinh ly benh

8/9/2019 De Cuong Sinh Ly Benh

1/47

PH N XV

C NGSINH L B NH

Nguy n Hong S [email protected]

www.bsdany.com


2/47


3/47

cng n thi t t nghi p

3

Cu 1 : T i sao trong lm sng khng c 2 ng i b nh (m c cng 1 bnh) honton gi ng nhau v bi u hi n v di n bi n lm sng ? Cho v d minh h a vnu ngh a th c ti n.

TR L I

I. Khng c 2 ng i b nh hon ton gi ng nhau v tri u ch ng v di n bi nlm sng.

Trong lm sng khng c hai ng i b nh (m c cng m t b nh) hon ton gi ngnhau v bi u hi n v di n bi n lm sng b i v qu trnh b nh sinh c a h ph thu cvo cc y u t nguyn nhn gy b nh, y u t c th v i u ki n mi tr ng.1. Y u t nguyn nhn gy bnh- nh h ng c a c ng v li u l ng c a tc nhn gy b nh.V d : cng m t lo i vi khu n nhng v i s l ng v c l c khc nhau s gyb nh c nh khc nhau.- nh h ng c a th i gian tc d ngV d : ti p xc v i tc nhn gy b ng cng lu th ng cng su, di n bi n cng

n ng.- V tr tc d ng c a b nh nguynV d : vi khu n lao khu tr ph i gy lao ph i, khu tr ru t gy lao h th ng tiuha.2. Y u t c th ng i b nh

M i c th khc nhau th tnh ph n ng th ng khc nhau, b nh pht sinh haykhng c i m di n bi n ra sao k t qu nh th no ch y u ph thu c vo tnhph n ng c a c th .

a. nh h ng c a th n kinh- Tr ng thi c a v no hng ph n ho c c ch . Hng ph n gy ph u ng m nh vng c l i.

V d : Lot d dy, t trng s di n bi n n ng h n khi b nh nhn trong tr ng thistress ko di.- Lo i th n kinh.V d : Ng i c th n kinh y u th b t k m t c m gic au no c a c th u t otm l lo l ng, c m gic ny c ng h ng m nh t o tri u ch ng lm sng v b nh l.- Th n kinh th c v t :

+ Khi giao c m hng ph n th chuy n ho c s tng, th c bo t ng, s n xu tkhng th c hi u b c ch , s n xu t khng th khng c hi u tng.+ Ng c l i khi ph giao c m hng ph n.

b. nh h ng c a h n i ti t- ACTH v Cortison : H n ch d ng ton thn v t i ch , m t khc l i lm gi m

s c ch ng c a c th (ch ng vim)- DOC v Aldosteron : Ng c tc d ng c a ACTH v Cortison lm t ng qu trnhvim kch thch t ch c lin k t tng sinh v ch ng nhi m trng.

c. nh h ng c a gi i tnh- M t s b nh hay g p nam gi i nh lot tiu ha, ung th ph i, nh i mu c tim,b nh di truy n lin k t NST X- M t s b nh hay g p n nhbasedow, vim ti m t, vim bng quang ...


4/47


4

d. nh h ng c a l a tu i- S t tr em th ng ph n ng m nh h n ng i l n, v i cc bi u hi n km theonhco gi t, kh th , r i lo n tiu ha.- Cc b nh l x ng kh p th ng t p trung vo l a tu i trung nin v ng i gi doqu trnh thoi ha, long x ng ...e. Y u t di truy n- Nhi u b nh hi n nay c ch ng minh l c s tham gia c a y u t di truy n.V d : ung th , b nh h th ng,3. Y u t mi tr ng bn ngoi

a. Th i ti t, kh h u- Nhi t mi tr ng, nh sng, m, kh h u u nh h ng n b nh sinhc a nhi u b nh.V d :

+ Cc b nh nhvim ph i, hen ph qu n th ng di n bi n n ng h n v mal nh, khi thay i th i ti t.+ i u ki n s ng trong mi tr ng m th p d b m c cc b nh nhn m da,

vim m i h ng h n+ Tr em c ti p xc v i nh sng y nguy c ci x ng t h n. b. Y u t d ch t - Nhi u b nh, c bi t l cc b nh truy n nhi m c vng d ch t nh t nh, trong ,ng i dn d c nguy c m c b nh h n.

c. Ha ch t, tia x V d :- Nghi n r u, thu c l, ma ty u lm t ng nguy c m c m t s b nh (vim gan,x gan, ung th ph i ...)- Ng i ti p xc nhi u v i tia x d c nguy c m c cc b nh l c tnh h n.

d. Ch dinh d ng

V d :- Ch n ngho Protein v vitamin lm c th suy gi m s c mi n d ch, d m ccc b nh nhi m khu n.- Ch dinh d ng qu giu protid gy b nh Goute, giu d ng b t gy ti u ng, giu lipid gy r i lo n lipid mu.e. i u ki n kinh t , trnh nh n th c- Th c t cho th y i u ki n kinh t km v h n ch trong trnh vn ha nhh ng l n n s pht sinh, pht tri n c a b nh do nguyn nhn :

+ i u ki n dinh d ng khng y + khng c ch chm sc s c kh e thch h p+ khng c kh nng chi tr cho cng tc i u tr b nh

II. ngh a- M i ng i b nh l m t c th , c n ph i ch n c i m ph n ng c a m i cth .- i u tr ng i b nh ch khng ph i i u tr b nh.

+ C n quan tm n c i m c nhn c a t ng ng i b nh : gi i, l a tu i,i u ki n s ng, lm vi c.+ i u tr ton di n trn cc m t : lm sng, dinh d ng, tm l li u php,ph c h i ch c nng, ti ha nh p x h i ...


5/47


5

Cu 2 : M i quan h gi a nguyn nhn v iu ki n gy b nh. Cho v d ch ngminh v nu ngh a th c ti n.

TR L I

I. M i quan h gi a nguyn nhn v iu ki n gy b nh1. Nguyn nhn l yu t quy t nh s pht sinh, pht tri n c a b nh v ci m c a t ng lo i b nh.- M i b nh c 1 nguyn nhn gy ra. Nguyn nhn ny c th c tm ra ho ccha tm ra.V d :

+ B nh lao c nguyn nhn do vi khu n BK+ B nh t ng huy t p nguyn pht hi n cha pht hi n r nguyn nhn.

- Nguyn nhn quy t nh tnh c hi u c a b nh, ngh a l lm cho b nh ny khcv i b nh kia v tri u ch ng c ng nhdi n bi n lm sng.V d : cng l tri u ch ng s t nhng

+ Virus Dangue t o ra b nh c nh s t lin t c

+ KST s t rt t o ra b nh c nh s t thnh c n, cch nh t+ Vi khu n lao t o ra b nh c nh s t v a, v chi u2. i u ki n l y u t h tr , t o thu n l i cho nguyn nhn- Ch i u ki n khng th gy b nh c n u thi u nguyn nhn.- Nguyn nhn ph i i h i m t ho c nhi u i u ki n m i c th pht sinh, phttri n b nh.- i u ki n t o thu n l i cho nguyn nhn gy b nh do n lm gi m s c ch ng c a c th ho c lm t ng kh nng gy b nh c a nguyn nhn lm cho b nh d phtsinh ng th i nh h ng n di n bi n v k t thc c a b nh.V d :

+ Nhi m HIV/AIDS lm suy y u h th ng mi n d ch c a c th , t o i u ki n

vi khu n lao pht tri n, gy b nh lao.+ S d ng khng sinh erythromycin c th lm t ng c tnh i v i c th c a thu c tr tim nhm Digitalis

- Ty vo t ng lo i nguyn nhn m i h i s l ng i u ki n t hay nhi u, th mch khng c n i u ki n.V d :

+ Gy x ng b nh l i h i nhi u i u ki n nh s thay i thnh ph n ,c utrc x ng (th a x ng, long x ng, vim x ng t y x ng ...), y u t c h c tc ng ko di.+ Gy x ng do nguyn nhn ch n th ng khng c n i u ki n g (Ch l cch n th ng c ng gy ra t n th ng)

- M t y u t c th l i u ki n thu n l i cho nhi u nguyn nhn- Trong t ng giai o n c a b nh c th c nh ng i u ki n khc nhau3. Nguyn nhn v iu ki n c th hon i cho nhau- Nguyn nhn c a b nh ny c th l i u ki n c a b nh khc v ng c l i.V d :

+ Ch n thi u dinh d ng l nguyn nhn gy suy dinh d ng, v l i uki n thu n l i gy suy gi m s c khng, khi n b nh nhn d m c cc b nhnhi m khu n.


6/47


6

II. ngh a th c ti n1. Trong ch n on b nh, c n tm hi u r nguyn nhn v cc i u ki n thu n l i

gy b nh , t ra bi n php i u tr nh m ph v k t c u nguyn nhn i uki n .2. Trong i u tr , khi bi t r nguyn nhn c a b nh, c n tm cch tiu di t, ho c

h n ch nguyn nhn (i u tr nguyn nhn).V d : Nguyn nhn b nh lao do BK Dng khng sinh tiu di t BK3. V i cc b nh khng r nguyn nhn, m c d khng th c tr nguyn nhn,nhng v n c th ch a kh i b nh b ng cch lo i b cc i u ki n thu n l i cho

b nh pht tri n .4. Trong cng tc d phng b nh- H n ch nguyn nhn gy b nh b ng cc bi n php c hi uV d :

+ Tim vaccin phng b nh nhi m khu n+ m b o ch n vitamin A, phng ch ng kh m t+ n ch, u ng si, phng ch ng cc b nh nhi m khu n ng tiu ha

- H n ch i u ki n gy b nh : c i t o thin nhin, c i thi n

i s ng v t ch t, tinhth n, v sinh mi tr ng, v sinh n u ng, t ch c ch lm vi c ngh ng i h p l,rn luy n s c kh e th ng xuyn ...

***

Cu 3 : Phn tch vng xon b nh l trong b nh sinh. Cho v d v nu ngh ath c ti n c a v n .

TR L I

I. Vng xon b nh l- B nh di n ra theo trnh t g m cc b c n i ti p nhau, theo c ch ph n x , khutr c lm ti n cho khu sau pht tri n, cho n khi k t thc b nh.

Khu 1 Khu 2 ... khu n- Tuy nhin c nh ng tr ng h p 1 khu no l i tr thnh ti n , thc y s t n t i v pht tri n c a khu tr c , t o nn m t vng xo n b nh l.

Khu 1 Khu 2

Khu n ... Khu 3- M t vng xo n b nh l c c i m :

+ C kh nng t duy tr : ngh a l cc y u t b nh l t n m b o, thc ys t n t i pht tri n c a nhau.+ Trong a s tr ng h p, lm cho qu trnh sinh b nh ngy m t n ng thm.+ C th di n bi n c p tnh ho c ko di

- V d : vng xo n b nh l trong h i ch ng chn p khoang, hay g p trong gyx ng c ng chn.


7/47


7

y, d p nt t ch c do ch n th ng l y u t m u, gy ra xu t ti t d ch,sng n t i n i ch n th ng. Vng xo n b nh l lm cho qu trnh ny ngy m ttng ln, k t qu l p l c trong cc khoang c ng chn c ng t ng d n, d n t i tnhtr ng garo trong lm t n th ng, ho i t t ch c pha d i v tr t n th ng.

II. ngh a th c ti n- nh gi ng cc khu trong di n bi n c a b nh, hi u c nh ng vng xo nb nh l c th x y ra.- Phn tch, ch ra nh ng khu quan tr ng, ch y u trong b nh sinh c a vng xo nb nh l, t c bi n php i u tr nh m c t t khu , giai o n , ph v vng xo n, y lui b nh.- V d , trong vng xo n ni trn, kh c ph c, ng i ta c cc bi n php :

+ H n ch xu t ti t d ch, gy ph n b ng cch : Bng b, c nh t t, trnh gy t n th ng th pht. Ch m l nh, phong b g c chi gy co m ch, gi m tnh th m

+ Lm gi m p l c trong khoang b ng cch r ch gi i phng chn p***

Cu 4 : R i lo n chuy n ha n c i n gi i b i chi n u ma h cungc p n c khng . Phn tch c ch b nh sinh v nguyn tc i u tr .

TR L I

I. Vai tr c a n c, i n gi i- N c chi m 2/3 kh i l ng c th , ng vai tr h t s c quan tr ng

+ Duy tr kh i l ng tu n hon+ Dung mi ha tan cc ch t h u c , v c + L mi tr ng di n ra cc ph n ng sinh ha lin quan n qu trnh h pthu, chuy n ha, v n chuy n, bi ti t c a t bo, m, c th .+ Tham gia i u ha thn nhi t ...

- i n gi i c vai tr+ Duy tr p l c th m th u c a cc d ch trong c th + Gp ph n duy tr cn b ng acid base+ Chi ph i tnh ch u kch thch th n kinh c ...

- Trong c th lun c 1 qu trnh i u ha chuy n ha n c, i n gi i. Khi 1 qutrnh b r i lo n t t y u d n n qu trnh kia r i lo n theo v gy ra nh ng bi n ib nh l trn c th .

D p ntt ch c

Thi u mu t ch cHo i t c

C n tr lu thng ng, t nh m ch

Gi i phng cc ch ttrung gian ha h c,

s n ph m chuy n haTng tnh th m

thnh m ch

Xu t ti t d ch,Sng n

Tng p l c trong cckhoang c ng chn


8/47


8

II. R i lo n chuy n ha n c, i n gi i b i chi n u ma h cung cpn c khng .1. C ch b nh sinh- Bilan n c ng i bnh th ng nhsau :

- b i chi n u ma h, c ng lao ng cao tng chuy n ha tngsinh nhi t C th i u nhi t b ng cch t ng bay h i n c qua m hi, kh th .- M t khc, lao ng d i tr i n ng nng cng lm cho qu trnh bay h i n c tngln.- K t qu m t l ng ng k n c c a c th b m t qua m hi, kh th . i n gi icng m t nhng khng t ng x ng. y l tnh tr ng m t n c u tr ng, lm chon ng th m th u c a d ch ngo i bo t ng ln, ko n c t trong t bo ra ngoigy m t n c t bo.- Khi khng c cung c p n c y , qu trnh m t n c n i bo ti p t c tngln v d n t i m t n c ton b (c n i bo l n ngo i bo)2. Tri u ch ng- Cc tri u ch ng n ng hay nh ty theo l ng n c m t. N u n c ngo i bo gi m1/3 l nguy hi m, gi m 2/3 th ng d n n t vong.- C s k t h p gi a cc tri u ch ng c a m t n c n i bo v ngo i bo.

a. Tri u ch ng m t n c n i bo- C m gic kht- Mi ng l i kh, gi m ti t n c b t.- S t- R i lo n th n kinh c (chu t rt, co gi t)- R i lo n tm th n kinh (ng g, v t v, o gic, hn m ...)

b. Tri u ch ng c a m t n c ngo i bo- Da kh, nh n nheo, m t trng- Huy t p t t, m ch nhanh nh - Thi u ni u, v ni u- T nh m ch nng d i da x p- R i lo n tm th n kinh (gi m lao ng tr c, chn tay, au u, chng m t...)

c. Xt nghi m- N ng th m th u huy t t ng > 300 mosmol/l- Na+ mu > 145 mmol/l

N I BO NGOI BO

D ch k Lngm ch

285 mosmol/l 285 mosmol/l

40% 15% 5%

N cu ng vo

- Ph i- Da- Tiu ha- Th n


9/47


9

3. i u tr - Tr c tin gii quy t m t n c t bo. Nn dng dung dch glucoza ng tr ng(u ng ho c tim) nhm cung cp n c, ph c h i p l c th m th u ngo i bo n c tr l i t bo, m b o ho t ng bnh th ng c a t bo.- Khi bnh nhn ht kht v ht cc triu ch ng m t n c t bo, s d n b sungdung dch NaCl ng tr ng nh m gi i quy t m t n c ngo i bo.

***

Cu 5 : R i lo n chuy n ha n c i n gi i v r i lo n cn b ng ki m toan b nh nhn nn m a v tiu ch y ko di.

TR L I

I. Sinh l bnh nn ko di- Nn c th xu t pht t d dy (h p mn v, vim d dy ...) hoc t ru t non (tcru t, l ng ru t).

- Dch nn t d dy gy mt n c v acid HCl, lm xut hi n tnh trng ki mchuy n ha trong giaio n u.- Dch nn t ru t non mang tnh kim, lm cho c th nhi m toan chuyn ha ngayt u.- Khi nn ko di, ngoi tnh trng m t n c, i n gi i, b nh nhn khng th nu ng c. i u ny dn n cc hu qu :

+ Khng c n c, i n gi i b sung, lm tnh trng r i lo n n c, i n gi in ng thm.+ Khng hp thu c ch t dinh d ng, gy ri lo n chuy n ha, c bi t lchuy n ha glucid.+ Gi m kh i l ng tu n hon, gy ri lo n huy t ng (th y u)

- Cc nguyn nhn ny dn

n k t qu t t y u l tnh trng toan chuyn ha nngn .

II. Sinh l bnh tiu ch y ko di- Khc v i nn, tiu chy l tnh trng m t n c nhanh chng v i s l ng l n quao th i phn mi ngy.- Khi ru t b vim hoc ng c, c tnh trng tng ti t d ch tiu ha (c thln t i30-40 lit/ngy), b i th m t n c vi n gi i th ng di n bi n c p tnh, nhanhchng v nng n , hnh thnh vng xon b nh l.- Trong tiu chy, cc r i lo n quan trng xu t hi n l

+ R i lo n huy t ng h c do mt n c nhi u lm gim kh i l ng tu n hon

(ch y u)+ Nhi m toan chuyn ha nng do tru tim m ch lm thiu oxy t ch c, .+ Tru tim m ch lm mu qua gan thn gi m d n t i ng s n ph m c s nph m toan mt khc c th m t d ch ki m dch m t v dch tu lm c th nhi m toan nng thm+ Nhi m c th n kinh do thiu oxy, nhim c, nhi m toan quay li c ch tu n hon, h hp hnh thnh vng xon b nh l

- Lm sng+ Huy t p t t, k t, m ch nhanh, nh, kh bt


10/47


10

+ V t v, kch thch hoc li b , hn m+ Nhp th nhanh v su+ C m gic kht, thn nhit gi m+ Thi u ni u, v niu

III. Nguyn t c i u tr - Truy n d ch ng tr ng trong giaio n u n u nn vi l ng nhi u b l ngd ch m t, khi phc kh i l ng tu n hon, trnh ri lo n huy t ng.- U ng n c n thu n hay huyt thanh ngt cho n khi l ng n c ti u tr v bnh th ng n u l m t n cu tr ng.- N u nhi m toan nng, dng dung dch NaHCO3 trung ho acid. Bin php nykhng tch r i v i vi c b i ph kh i l ng tu n hon.- cc tuyn i u tr cao h n, c th xt nghim i n gi i lm c s ti n hnhb dch.

***

Cu 6 : Cc ch t gy s t n i sinh v ngoi sinh. Phn tch cc giai on v ngh a c a ph n ng s t.

TR L I

I. Cc ch t gy s t- S t l ph n ng c a c th ng i v ng v t cao c p i v i nh ng kch thch donguyn nhn bnh l, c i m l tng nhi t c th .- Tng thn nhit trong s t l s tch lu t m th i nhi t l ng do hnh thnh 1 mcchu n nhi t m i cao h n bnh th ng (37,1C)- Ch t gy s t ( pyrogens ) l nh ng ch t c kh nng lm thay i m c chu n

nhi t c a trung khui u nhi t. Ng i ta phn ra 2 nhm : cc cht gy s t n i sinhv cc cht gy s t ngo i sinh.1. Ch t gy s t ngo i sinh - L cc cht gy s t c ngu n g c ngoi c th . Ch y u l cc thnh phn t visinh v t ti t ra trong qu trnh sng ho c ch t.- M t s ch t gy s t ngo i sinh

+ Vi khun v c t vi khu n+ Lipopolysaccharid ca thnh phn vi khun gram m+ Protein khng nguyn ca vi khun gram d ng+ Virus, mycobacteria+ M t s Steroid c cha g c hydroxyl 3a, ion hydrogen 5b, progesterol

2. Cc ch t gy s t n i sinh- Khi cc cht gy s t ngo i sinh xm nhp vo c th , cc t bo b ch c u b kchthch s s n xu t ra cc cht gy s t n i sinh nh

+ Interleukin 1 (IL1) v Interleukin 6 (IL6)+ Interferon (IFN)+ TNF (tumor necrosis factor) yu t ho i t u


11/47


11

- Cc cht ny tc ng ln vng d i i v gy st theo c ch sau :

II. Cc giai on c a ph n ng s t- Cc cht gy s t tc ng n trung khui u nhi t vng d i i d n t i hnhthnh 1 mc chu n nhi t m i cao h n bnh th ng. K t qu l c th tng sinhnhi t v gi m th i nhi t nng thn nhit ln t i m c chu n m i. B nh nhn s c m th y l nh, s n gai c, co mch d i da, da nh t, gi m ti t m hi, run c . Giaio n ny g i l giaio n tng thn nhit hay giai o n s t tng , n c th b t u t ng t, s t cao sau vi gi (cm, vim phi), ho c t t , tng d n sau vi ngy(th ng hn, s i).- Khi thn nhit t m c chu n m i, b nh nhn khng cn cm th y l nh n a.Th i nhi t t m c cn bng v i sinh nhit ( giai o n s t ng ). Thn nhit lc nyduy tr m c cao.- n khi tc nhn gy st khng cn, mc chu n c a vng d i i l i t t xu ngv m c bnh th ng, c th trong trng thi tha nhi t, lm xut hi n cc phn x ch ng nng (tng th i nhi t, gi m sinh nhit), bi u hi n l s tng ti t m hi, ginm ch, da l , i nhi u y l giai o n s t lui . S h nhi t c th di n bi nt t ho c t ng t. H thn nhit qu nhanh c thnguy nhim v gy thiu nngm ch c p tnh, tru m ch do gim tr ng l c m ch mu, thiu mu nghim trng

III. ngh a c a ph u ng s t1. Vai tr thch ng b o v c a s t- Metnhicopnh gi : Vim, tng b ch c u v s t hnh thnh mt th chn kingc tc dng ngn ch n cc nguyn nhn bnh l khi chng xm nhp c th . S t v c b n l m t ph n ng thch ng b o v c th .

+ S t lm tng c ng d tr nng l ng.+ T o i u ki n ph c h i ch c ph n c a cc t ch c, t bo b t n th ng nh tng c ng chuyn ho.+ c ch s pht trin c a m t s lo i vi khun, virus.+ Kch thch sinh khng th, b ch c u v cc yu t khc c a h mi n d ch.

2 H u qu x u c a s t- N u s t qu cao v ko di th ngh a thch ng b o v c th khng cn, ng cl i d n t i nh ng r i lo n chuy n ho v ri lo n ch c ph n nghim trng, gynh ng th ng t n th pht khc, thm ch e do t vong.

Ch t gy s tngo i sinh

B ch c u

Ch t gy s tn i sinh

Prostaglandinsynthetase

Acidarachidonic

ProstaglandinE1, E2 TKTW

TKTV

Run c ,tng h h p

Co m ch ngo i viTng chuyn ho

S T(+)

Vng d i i


12/47


12

Cu 7 : nh ngh a v c ch pht sinh c a ph n ng s t. Thi x tr c ath y thu c tr c m t b nh nhn s t cao ko di.

TR L I

I. nh ngh a S t l ph n ng c a c th ng i v ng v t cao c p i v i nh ng kch thch do

nguyn nhn bnh l, c i m l tng nhi t c th .

II. C ch pht sinh ph n ng s t1. Vai tr c a th n kinh trung ng v n i ti t- V no : c nhiu trung khu c khnng lm hng ph n hay c ch trung khui unhi t d i v .- Vng d i i : L trung khui u ho nhit t ng quan trng. C 2 phn :

+ Trung khu chng nng : c tc dng i u ho qu trnh thi nhi t.+ Trung khu chng l nh : c tc dng i u ho qu trnh sinh nhit. Kch thchvng ny gy ra co mch ngo i vi, tng ng mu, tng chuyn ho, gy run

c l cc phn ng ch ng l nh.a s c t c a cc vi khun, virus u tc ng vo trung khui u nhi t c avng d i i m gy st (xem s cu 6). Cc thuc h s t cng tc ng votrung khu ny m gy tc dng.- H n i ti t : h tuy n yn - th ng th n b kch hot d i nh h ng c a cc chtgy s t.2. C ch t ng thn nhi t trong s t- Trong c ch pht sinh st do nhim khu n c s tham gia ca ch t gy s t ngo isinh v c s t o thnh cht gy s t n i sinh- S t do cc tn th ng (hu ho i t ch c, b ng, m t mu) v mt s ch ph md c l , hormon l do vai tr ca ch t gy s t n i sinh.

- Cc cht gy s t tc

ng

n trung khui u nhi t vng d i

i d n t i hnhthnh 1 mc chu n nhi t m i cao h n bnh th ng. K t qu l c th tng sinh

nhi t v gi m th i nhi t nng thn nhit ln t i m c chu n m i. Ni cch khc,tng thn nhit trong s t l s tch lu t m th i nhi t l ng do hnh thnh 1 mcchu n m i cao h n bnh th ng (37,1C)- D i nh h ng c a ch t gy s t th tnh cm th c a trung tmi u nhi t v ikch thch nng gim v v i kch thch lnh tng (tng s n nhi t, h n ch th i nhi t).

III. Thi x tr khi c s t- Thi x tr c a y sinh l phi tn tr ng, b o v ph n ng s t v a ph i, khngv i v l m d ng thu c h s t v c th thay i di n bi n c a b nh, gy kh khn

cho ch n on vi u tr .- Trong khi theo di tm nguyn nhn chnh ca b nh, ph i ch :+ Ngn ng a nh ng r i lo n c th do tng thn nhit (nhm t n c, m ti n gi i, co gi t )+ Nui d ng t t, tng c ng s c khng.

- N u s t qu cao, hoc ko di, lc ny cn thi t ph i dng thuc h s t ngnng a nh ng bi n ch ng c h i c a tng thn nhit. ng th i k t h p v i i u tr c hi u, dinh d ng ton thn, gii quy t k p th i cc r i lo n chuy n ho v chcph n.


13/47


13

Cu 8 : nh ngh a, cc giai o n c a ph n ng vim. Ti sao c th dngthu c ch ng vim chung cho cc phn ng vim mc d nguyn nhn gy vimkhc nhau ?

TR L I

I. nh ngh aVim l mt ph n ng ph c t p c a c th i v i nguyn nhn gy bnh , m t

m t ni ln tc hi c a b nh, tc dng ph hoi gy t n th ng c a cc nhn t b nhl nhng m t khc ni ln sc khng chng c a c th nh m tiu dit ccnguyn nhn gy bnh h n ch t n th ng ph c h i cc ch c nng r i lo n c a c th .II. Cc giai o n c a ph n ng vim1. Giai o n r i lo n chuy n ha v t n th ng t ch c.- Cc tc nhn gy vim tc ng ln c quan v m gy ra 2 hu qu ch y u l

+ Gy t n th ng t bo, m lm gii phng ra cc cht trung gian ha hc g il cc mediator vim.

+ Gy r i lo n tu n hon v chuyn ha t i ra cc sn ph m chuyn ha trunggian (cng ng vai tr nhcc mediator vim).2. Giai o n r i lo n tu n hon v thot dch r vim.- Sau khi c sinh ra, cc mediator ny li ng vai tr nhnh ng tc nhn gyvim m i, gy ra nhng t n th ng t ch c, r i lo n ti p theo.- Trong giaio n ny thy c 3 hin t ng ch y u

(a) R i lo n v n m ch(b) T o d ch r vim(c) B ch c u xuyn mch v th c bo

a. R i lo n v n m chPht sinh v i cc giaio n lin tip

- Co m ch ch p nhong : cc y u t gy vim kch thch thn kinh co mch v cct bo c tr n t i vim.- Dn cc ti u ng m ch v mao m ch (hay xung huyt ng m ch ch ng)

+ Th n kinh b kch thch b i cc cht gy vim nhhistamin, serotonin+ Bi u hi n : tng t c ch y mu, tng p l c mu lm tng l ng oxy vb ch c u n vim

- Dn cc ti u t nh m ch, mao m ch (hay xung huyt t nh m ch th ng)+ C ch do s n ph m chuyn ha c t o thnh v i s l ng l n b l i t ch c vim gy huho i t ch c lin kt, lm dng mu chy ch m l i.+ S pht sinh v pht trin c a hi n t ng ny ph thu c vo nhiu nhn t nh th n kinh chi phi, nh t c a mu, mc th ng t n thnh mch ...

- mu v t c m ch + Cc mao mch dn lm dng mu chy ch m d n r i l i, c hin t ng l cldng mu+ K t qu vim thiu oxy v dinh d ng gy tng chuyn ho ym kh, tngs n ph m toan gy tn th ng t ch c.

b. Thot d ch r vim- D ch r vim l cc thnh phn d ch th v h u hnh c a mu thot khi mao mchtrn vo t ch c vim.- Thot dch r vim chu nh h ng c a nhi u y u t


14/47


14

+ Tng p l c mao t nh m ch+ Tng tnh thm thnh mch+ Tng p l c keo v p lc th m th u+ Cc sn ph m c hot tnh sinh hc

- D ch r vim c ngh a quan trng+ Protein trong dch r , c bi t cc Ig trung ha tc nhn c hi+ Fibrin to thnh hng ro khu trvim, khng cho lan rng+ B ch c u th c bo vi khun

- Tuy nhin nu dch r qu nhiu c th c h i do gy chn p tch c c. B ch c u xuyn m ch v th c bo- Dng mu chm l i v gin mch tng tnh thm t o i u ki n cho bch c u bmm ch v xuyn mch vo vim.- B ch c u xuyn mch c vai tr ca cc yu t :

+ Cc cht ha ng ng (thnh phn vi khun, b th , chemokin ...)+ Receptor bm t b ch c u+ Cc cht bm dnh, hnh thnh chn gi

- Ty vo loi vim m c loi b ch c u t ng ng

n+ Vim thng th ng : neutrophilmonocyt lymphocyt+ Vim d ng : neutrophil v eosinophyl

- B ch c u th c bo bng cch hnh thnh cc chn gibao l y vi khun v ccm nh t ch c, t o thnh cc phagosome. Sau lysosom tin n ha mng v iphagosome, gii phng cc cht tiu h y vi khun, t ch c.3. Giai o n t ng sinh v lin s o.- N u nguyn nhn gy vim c gi i quy t, cc mediator gim, r i lo n tu n honv chuyn ha gim.- Khu v c vim tng sinh t ch c lin k t, mao mch v t ch c h t. T ch c ho it giaio n tr c c thay th b i m t t ch c m i c hnh thnh.

II. Cc thu c ch ng vim- C nhiu nguyn nhn gy vim khc nhau song c ch u tun theo cc giaio n trnh by trny.- Cc thuc ch ng vim tc ng vo cc khu ca c ch ny m lm c ch qutrnh vim, do khng ph thu c nguyn nhn vim l g.- 2 nhm thuc ch ng vim ph bi n hi n nay l corticoid v NSAIDs c c ch tc ng vo khu hnh thnh cc mediator u tin c a ph n ng vim do c ch ccenzym chuyn ha (Corticoidc ch phospholipase A2 , NSAIDs c ch COX)

***


15/47


15

Cu 9 : C ch r i lo n tu n hon v t o d ch r vim. Thnh phn v tc d ngc a d ch r vim ?

TR L I

I. C ch t o d ch r vim- D ch r vim l cc thnh phn d ch th v h u hnh c a mu thot khi mao mchtrn vo t ch c vim.- Dch r vim hnh thnh do 3 c ch 1. T ng p l c th y t nh trong h th ng m ch mu ti vim. C ch ny ch y u

giaio n sung huyt ng m ch ch ng.2. Gin m ch t ng tnh th m : D i tc ng c a cc cht c ho t tnh cao (H+ ,NO, PG, histamin, serotinin, TNF ...) mch mu ti vim gin ra v tng tnhth m, c tc dng :- Thot cc protein vvim- T o i u ki n cho bch c u xuyn mch3. T ng p l c keo v p l c th m th u

- S thot protein vo vim lm tng p l c keo trong khoang gian bo- Qu trnh chuyn ha trong vim sinh ra cc thnh phn t nh i n lm cho nng

cc ch t ha tan tng ln, gy tng p l c th m th u- 2 qu trnh trn gp phn ko thm dch vo vim.

II. Thnh ph n c a d ch r vim- Dch r vim c hai thnh phn ch y u

+ Thnh phn v hnh nhn c, mu i, protid huyt t ng, cc cht trung gianho t m ch, cc enzym ...+ Thnh phn h u hnh hng c u, b ch c u, t bo lin kt ...

- Tu theo nguyn nhn gy vim v giaio n vim m tnh cht mu sc v thnh

ph n d ch r vim c khc nhau. Ng i ta chia thnh :+ D ch huy t thanh : khng c hoc r t t thnh phn h u hnh (t ng t nh huy t thanh).+ D ch t huy t : t ng t d ch huy t thanh nhng c fibrinogen (t ng t huy t t ng)+ D ch mu : c nhiu h ng c u+ D ch m : c nhiu xc bch c u

III. Vai tr c a d ch r vimD ch r vim c vai tr thchng b o v v i cc tc dng :

- Protein trong dch r , c bi t l cc Ig c vai tr trung ha tc nhn gy vim.

- Cc mediator vim, cc sn ph m chuyn ha, cac senzym c tc dng gin mch,tng tnh thm, ha ng ng b ch c u t i vim.- Cc yu t ng mu (fibrin, hkinin ...) ngn ng a ch y mu, hnh thnh hngro khu tr vim khng cho lan rng- Cc bch c u c nhim v th c bo

***


16/47


16

Cu 10 : Cc cht trung gian ha h c trong vim : phn loi, ngu n g c v tcd ng.

TR L I

I. nh ngh a- Mediator vim l cc cht c ho t tnh sinh hc cao, c s n sinh trong t ch cvim,ng vai tr trung gian trong cc qu trnh sinh hc di n ra t i vim.

II. Phn lo i v ngu n g c

Nhm Ch t i di n Ngu n g cHistamin T bo massCc amin

ho t m ch Serotonin T bo mass, tiu c u, synap thnkinhCc d n xu tc a acid bo

Prostaglandin(Mediator quan trng nh t)

Phospholipid mng tbo b t nth ng, d i tc ng c a enzymCOX

Cc enzym calysosome Protease, Catalase, Collagenase Lysosome ca b ch c uInterleukin i th c boLymphokin Lympho boCc chemokin Ch t c ch di t n i th c bo(MIF), yu t ha ng ng B ch c u v cc loi t bo khc

Cc kinin Bradykinin, kalidinL globulin ca huy t t ng, chuynthnh kinin d i tc ng c akalicrein

III. Tc d ng

1. Gy co cc tiu

ng m ch (Histamin), c gi trsinh h c v l tin

cho hnglo t cc phn ng ti p theo.2. Gy gin m ch, t ng tnh th m t i ch , lm tng c ng tu n hon n ch vim t o thu n l i cho bch c u xuyn mch v tng thot dch t lng mch vo t ch c k ha long cc tc nhn gy vim.3. Thu ht cc b ch c u n ch vimg i l tc dng ha ng ng b ch c u(Cc chemokin, serotonin, bth ). Cc mediator cn c tc dng kch thch bchc u th c bo v kch thch qu trnh di chuyn, xm nhp c a b ch c u vo t ch cvim.4. Lm t ng qu trnh chuy n ha t i ch (prostagladin), do lm tng nhi t t i vim lm cho vim nng h n cc vng khc. Nhit t i vim tng lm

tng hi n t ng gin mch, tng kh nng di chuyn v th c bo c a b ch c u.5. Gy au : do kch thch cc tn cng thn kinh (PG, kinin). Ngoi raau cn dod ch ph vim gy sng v chn p vo cc tn cng thn kinh.au c tc dngthng bo cho thn kinh trung ng bi t ang c t n th ng t i ch vim.6. Ph h y cc c u trc sinh h c c a vi sinh v t (cc enzym lysosome), mt khcgy t n th ng t ch c t bo d n n ho i t t ch c lm vim lan rng.7. Kch ho t h th ng mi n d ch, kch thch phn chia tbo.


17/47


17

Cu 11 : Cc ch tiu nh gi ch t l ng dng h ng c u. ngh a c a gi tr h ng c u (ch s nhi m s c).

TR L I

I. Cc ch tiu nh gi ch t l ng dng h ng c uDng h ng c u, cng v i dng bch c u v ti u c u l 3 dng tbo mu do ty

x ng sinh ra. nh gi v ch t l ng dng hng c u, ng i ta s d ng m t s ch tiu xt

nghi m sau :1. Hnh thi h ng c u - Bng ph ng php nhum Giemsa, bnh th ng th y h ng c u hnh trn, dt, muh ng gi a h i sng h n.- Trong mt s b nh l, h ng c u thay i, xu t hi n nhi u hnh th khc nhau nh hnh v t, hnh du ph y, hnh qu l, hnh lin ...2. Kch th c h ng c u- ng knh trung bnh ca h ng c u l 7m, dy 2m, th tch l 88m3

- Kch th c h ng c u c th thay

i+ Khng u, to nh khc nhau+ H ng c u b+ H ng c u to+ H ng c u hnh bi ( ng knh gim nhng th tch bnh th ng)

3. Mu s c - Bnh th ng, h ng c u tr ng thnh nhum eosin c mu hng.- Trong mt s b nh thi u mu, hng c u c th a s c do nguyn sinh cht ch anh ng ph na acid,a base, hng c u l m t m ch m do ch a nh ng h t c t .4. Huy t s c t (Hemoglobin) - Theo kinhi n, huy t s c t th ng tnh theo t l % so v i m t ng i coi l bnh

th ng.- Ngy nay, nh l ng huy t s c t th ng l y n v l g/lit.- Huy t s c t l gi tr c b n nh gi thiu mu v dng tnh ton mt s ch s khc nh gi hnh thi thiu mu5. S c b n h ng c u. - H ng c u trong mt dung dch nh c tr ng s b v gi i phng huyt c u t : l h n t ng tan mu> Bnh th ng tan mu bt u n ng 0,44 0,46% vtan hon ton n ng 0,34%.- S c b n h ng c u tng trong mt s b nh, c bi t trong vng da tc m t.- S c b n h ng c u gi m, g p trong mt s b nh nhn thiu mu do tan mu,th ng h ng c u b t u tan n ng 0,60% v tan hon ton 0,40%.

II. ngh a c a ch s nhi m s c1. Khi ni m- Ch s nhi m s c l m huy t s c t trong h ng c u, th hi n gi tr ch cnng c a h ng c u nn c i n g i lgi tr h ng c u - Ch s nhi m s c c tnh theo cng thc :

CSNS = Hemoglobin (%) . 2 s u c a h ng c u 2


18/47


18

Trong :+ n v c a Hemoglobin l % (so v i ng i bnh th ng)+ n v c a h ng c u l s t bo / mm3

V d : Ng i c H ng c u = 2 500 000 / mm3 , Hemoglobin 45% thCSNS = 45 / (25 2) = 0,9

- Gi i h n bnh th ng c a ch s nhi m s c l 0,9- 1,1.2. ngh a- Trong bnh l, ty theo sthay i c a ch s nhi m s c m ng i ta phn bit cchnh thi thiu mu sau

a. Thi u mu ng s c- Khi h ng c u v huyt s c t u gi m nhng t ng ng nhau, CSNS bnhth ng.- G p trong thiu mu c hy h ng c u v a ph i, t hoc khng bthi u s t do Fe c gi l i s d ng cho ti to h ng c u.

b. Thi u mu nh c s c- Khi CSNS < 0,9 do huyt s c t gi m nhi u h n so v i h ng c u.

- G p cc b nh nhn thiu protid, thiu s t do suy dinh d ng, ho c kh nng tiuha h p thu km, khnng t ng h p protein br i lo n.

c. Thi u mu u s c- Khi CSNS > 1,1.y khng phi l th a dhuy t c u t , s l ng tuy t iHemoglobin trong 1 n v th tch mu vn gi m, tuy nhin sl ng Hemoglobintrong t ng h ng c u tng cao h n bnh th ng, do th tch c a h ng c u tng.- G p trong bnh thi u mu c tnh Biermer.

y ch l m t cch tnh ton n gi n, v chuyn khoa cn phi d a vo nhiuy u t chnh xc h n nhxc nh th tch c a h ng c u, bo ha Hemoglobinc a h ng c u, l ng Hemoglobin trong tng h ng c u.

***

Cu 12 : S thay i s l ng chung v t ng lo i c a b ch c u c ngh a g ?Phn tch ngh a c a ch s chuy n nhn.

TR L I

I. S thay i s l ng b ch c u1. Thay i s l ng chung- Bnh th ng : 4 8 G/lit- Tng trong cc tnh trng vim nhim ni chung, bnh b ch c u.

- Gi m trong cc tr ng h p nhi m virus, ty x ng b c ch (do nhim x , hach t, cc thuc)2. Thay i b ch c u trung tnh (Neutrophil)- Tng :

+ M i tr ng h p nhi m khu n c sinh m + Vim v hoi t t ch c+ R i lo n chuy n ha (Tng ure mu, bnh Goute, toan ha mu)+ Xu t huy t c p, tan mu cp+ U c tnh cc loi


19/47


19

+ Cc bnh tng sinh ty (b ch c u m n, a h ng c u ...)+ i u tr b ng corticoid hoc thu c tng sinh ty x ng

- Gi m :+ Dng mt s thu c+ M t s b nh c c ch tr ng thnh bch c u h t (th ng hn, s i)+ Suy gim mi n d ch b m sinh hoc m c ph i.+ Nhi m virus+ Di n bi n n ng c a nhi m c, nhi m khu n do tu x ng b c ch .

3. Thay i b ch c u i toan (Eosinophil)- Tng :

+ Nhi m KST ng ru t+ Cc bnh d ng (hen, vim mi d ng ...)+ H i ch ng Loffler, bnh collagen, Hodgkin

- Gi m :+ Giaio n u c a nhi m khu n c p+ Tr ng tha Strees (tng ti t corticoid gyc ch t o E)

4. Thay

i b ch c u lympho (Lymphocyte)- Tng :+ Cc bnh nhi m khu n m n tnh+ Nhi m virus cp+ B nh b ch c u lympho cp v mn

- Gi m :+ Giaio n u c a nhi m khu n c p+ i u tr corticoid+ Suy t y dng lympho

5. Thay i b ch c u mono (Monocyte)- Tng :

+ Nhi m khu n v virus cp (thu

u, s i, vim hng )+ Nhi m nguyn sinh ng v t+ Tng lu di trong cc bnh vim mng trong tim, st rt

- Gi m :+ B nh nhi m khu n, nhi m c v nhim khu n m lu ngy, nhim khu nhuy t , l d u hi u h th ng vng ni m b c ch v s c khng c a c th suy y u.

II. ngh a h s chuy n nhn1. nh ngh a- Ch s chuy n nhn l chs t ng quan gia b ch c u non v bch c u tr ng

thnh trong mu ngoi vi c bi u hi n b ng cng thc sauCSCN = Tu bo + H u tu bo + B ch c u aB ch c u a nhn trung tnh = 0,03 0,08

2. ngh a- CSCN chuyn tri (> 0,08)

y l biu hi n tng sinh ca cc t bo tr do tu x ng b kch thch tng ho t ng p ng nhu cu c a c th .


20/47


20

+ Chuy n tri v a ph i : CSCN = 0,08 0,25 , cc tbo tr tng v a ph ith ng tng b ch c u a. M c nhi m khu n khng nng l m v ch c nngtu x ng ho t ng t t.+ Chuy n tri m nh : Khi CSCN = 0,25 0,5 do tbo tr tng m nh , mungo i vi xu t hi n nhi u b ch a, c th c h u tu bo v tu bo. Th ng lnhi m khu n n ng, ch c nng tu b r i lo n, kh nng bi t ho c a t bogi m.+ Chuy n tri qu m nh : CSCN = 0,5 1 hoc h n, th ng l b nh c a c quan t o mu, kh nng bi t ho c a tu x ng b r i lo n.

- CSCN chuyn ph i (< 0,03)+ Gi m d i 0,02 th ng r t t hay khng c bch c u a, l bi u hi n c a tu x ng b c ch .

***

Cu 13 : Thiu mu do tan mu : nguyn nhn, c ch b nh sinh, c i m.

TR L II. Khi ni m

Thi u mu do tan mu l tnh trng h ng c u b v trong lng mch s m h n is ng bnh th ng do bnh c a b n thn h ng c u ho c c cht ph hu h ng c utrong huyt t ng .

II. Nguyn nhn v c ch 1. Nguyn nhn do bn thn h ng c u

a. R i lo n c u t o mng h ng c u- B nh h ng c u hnh cu, hnh bu d c (di truyn)

C ch do thay

i t l b m t/th tch h ng c u khi n h ng c u kh lch qualng mch nh , d b i th c bo b t v tiu hy.- Huy t s c t ni u kch pht v m

C ch do xu t hi n nh ng h ng c u c bi t nh y c m v i b th ( t bi nSoma)

b. Do r i lo n c u trc Hb b m sinh- B nh thalassemia : ri lo n geni u ha qu trnh tng h p protein ca phn t hemoglobin. Hu qu HbA (2 , 2) b chuy n thnhHbF (2 , 2) - b nh h ng c u hnh lim : do t bi n gen tr i, lm cho acid amin th6 c a chu i chuy n t acid glutamic thnh valin, lm cho hng c u c hnh lim, d v .

c. R i lo n enzym c a h ng c u

- Thi u h t G6PD v enzym pyruvatkinase ( di truyn l n lin kt NST X)G6PD l enzym cn thi t i u ha qu trnh chuyn ha ym kh h ng c u,ch ng t o ra nh ng g c t do. Khi thiu h t enzym ny, cc gc t do hnh thnh s oxy ha v gy ta Hemoglobin lm v h ng c u.2. Nguyn nhn ngoi hng c u

a. Do mi n d ch- Tan mu t mi n (t khng th)

+ Tan mu do IgM : IgM gy ngng k t h ng c u, ho t ha b th lm tanh ng c u.


21/47


21

+ Tan mu do IgG : IgG bm vo khng nguyn hng c u, opsonin ha gip i th c bo v cc tbo vng ni m d b t gi va tiu hy h ng c u h n.+ Tan mu do b th .

- Tan mu do bt ng nhm mu (khng tht ngoi vo)+ Truy n nh m nhm mu hAB0Khng th trong mu ng i nh n ph n ng v i khng nguyn bm t h ng c u

trong mu ng i cho gy ngng k t, v v h ng c u.+ B t ng nhm mu Rh m- conM c Rh (-) mang thai con Rh (+) ssinh ra khng thkhng li y u t Rh

c a con. Khng thnyi qua rau thai vo mu con gy tan mu. b. Do cc ch t c c trong mu- Nhi m c kim loi n ng, ha cht, r n c n ...Nhm ny gy nhim c theo nhiu c ch

+ T o ph c h p mi n d ch+ T o thnh hapten (khng nguyn khng hon chnh)+ T o ra t khng th khng hng c u

+ Ph h y h ng c u theo c ch xy ha.- Nhi m KST st rt, lin cu beta tan mu, virusCc vi sinh vt tr c ti p k sinh trong hng c u, s d ng nguyn liu c a h ng c u ti sinh, nhn bn, n giaio n nh t nh s ph v h ng c u. Ngo i tr linc u khu n, gy tan mu nh cc ch t c do vi khun ti t ra.- Do yu t v t l : B ng, truyn dung dch nh c tr ng

+ Trong bng n ng, h ng c u b h y tr c ti p d i tc ng nhi t, m t ph ndo cc cht c sinh ra t ho i t , thoi bin t ch c b ng.

+ Tan h ng c u do truyn d ch nh c tr ng c c ch do chnh lch p sutth m th m n i ngoi bo, h ng c u

III. c i m thi u mu do tan mu1. Thi u mu ng s c n u tan mu va ph i, chuyn thnh nh c s c khi tan munghim trng. H ng c u gi m m nh ngay t u.2. Ch t l ng h ng c u thay i r r t- H ng c u a d ng, mo m khng u, c hin t ng a c .- C nhiu d ng h ng c u b t th ng do chuyn ha v i vng khi hng c u b h yqu m c (nguyn hng c u, th Joli, vng Cabo, ht i ki m).- S c b n v i s ng h ng c u u gi m n u l nguyn nhn do hng c u.3. Thi u mu c h i ph c- H ng c u l i xu t hi n trong mu ngoi vi.- N u c tnh trng nhi m c t y x ng th phn ng tng sinh yu, h i ph c

ch m.4. C cc du hi u c a tan mu- Tng hemoglobin tdo trong mu, hemoglobin niu, c th gy suy thn c p.- Tng bilirurbin t do trong mu, da vng nh.- Tng s c huy t thanh- Tng s c t m t trong phn v n c ti u : phn sm mu, n c ti u vng5. Di n bn c a thi u mu ph thu c vo nguyn nhn- Tan mu trong huyt qu n di n bi n th ng r m r , c p tnh.- Tan mu trong tbo th phn ng l ng l h n, di n bi n mn tnh, ko di.


22/47


23/47


23

+ Trong mu ngoi vi th y gi m c l ng b ch c u v ti u c u, xu t hi n h ngc u kh ng l .+ Thi u mu c tnh cht c tnh, hng c u l i gi m th p ho c khng xuthi n.+ C r i lo n th n kinh (gim tr nh , vim dy thn kinh ...)

b. Thi u th pht- Nguyn nhn:

+ Do cung cp khng y , nhu c u tng cao+ R i lo n h p thu ( Thiu GMP trong vim teo ddy, c t o n d dy vru t).

- c i m+ Th ng k t h p v i thi u protid v thiu s t nn tnh cht th ng l thiumu nh c s c c c i m nhthi u mu do thiu protid v thiu s t.

4. Thi u mu do thi u acid folic a. Nguyn nhn- Cung cp thi u, ho c tng nhu cu s d ng

- H p thu km- S d ng m t s thu c tranh chp v i acid folic (Neomycin, PAS, methotrexat ...) b. c i m- Th ng k t h p v i thi u B12 v Fe.- c i m gi ng nh thi u B12 th pht.- nh l ng acid folic huyt thanh < 3g/ml

II. Thi u mu do tu x ng b c ch 1. Nguyn nhn- Do nhi m khu n n ng, c t c a vi sinh vt tc ng m nh ln tu x ng,th ng ch c ch t m th i.

- Do nhi m c + Cc kim loi n ng+ Ch t c khng loi b c trong bnh l c a gan, thn+ Nhi m x , b nh phng x ...

- Do lo n s n tu ho c tu x ng b chn p trong m t s b nh c tnh : bnhb ch c u, ung thcc lo i, x ho tu x ng.- Do n i ti t

+ C ng lch+ Thi u erthropoietin trong vim thn mn, suy thn+ Thi u nng tuy n gip, sinh dc, tuy n yn ...

2. c i m

- Thi u mu nh c s c , ch t l ng h ng c u gi m.- Ph c h i ch m, c th khng h i ph c.- Ch c nng tu x ng b c ch nn gi m s n xu t c 3 dng t bo d n t i nh ctu ho c suy t y.

***


24/47


24

Cu 15 : Thay i kh i l ng mu l u thng trong s c. Phn tch c ch b nhsinh, h u qu , nguyn t c x tr.

TR L I

I. Thay i kh i l ng mu l u thng trong shock- Shock l tnh trng suy xp ton thn t ng t do nhiu nguyn nhn gy nn, nib t l tnh trng suy xp tu n hon, cung l ng tim thp, khng cung cp oxynui c th .- Trong cc loi shock, khi l ng tu n hon c th thay i do cc nguyn nhn

+ Do mt mu, mt d ch tr c ti p ra ngoi (trong shock mt mu, tiu chyc p)+ Do mt d ch vo khoang gian bo (shock phn v , shock bng)+ Trong mt s tr ng h p shock, khi l ng tu n hon khng thay i (nh shock do chn p tim cp, shock nhim khu n). Nhn t chnh y l cc rilo n v n m ch, r i lo n huy t ng.

II. B nh sinh v h u qu - p ng c a c th ngay khi c gim kh i l ng tu n hon :+ Tim tng t n s , tng s c bp+ Co tht c tr n thnh mch nng huyt p+ Thu sau tuyn yn tng ti t ADHgi n c+ Huy ng mu d tr trong cc c quan (gan, lch, da)

Cc p ng ny duy tr kh i l ng tu n hon, gi huy t p m c bnh th ngho c ch gi m nh . - N u cn nguyn gy mt kh i l ng tu n hon khng c kh c ph c, cc c ch b tr c n ki t d n, shocki vo mt b. Khi xu t hi n hi n t ng trung tm hatu n hon : co mch ngo i vi, gin cc hm ch trung ng (m ch no, mch ph i,

m ch vnh, mch th n) d n mu v nui cc c quan quan trng.- Trung tm ha tun hon v cc bin i khc c a tu n hon gy ra trng thithi u oxy t ch c, lc u l cc c quan ngoi vi, sau n cc c quan trung ng. H u qu :

+ Thi u mu no c ch th n kinh trung ng+ Thi u mu thn ho i t nhu m thn, suy thn c p+ Thi u mu v tim, thiu mu vnhsuy tim cp+ Thi u mu nhu m phi T n th ng thnh ph nangx p ph i, phph i c p.+ Thi u mu cc tng trong b ng gy suya ph t ng, ho i t ...

III. Nguyn t c x tr - Nguyn tc ch y u l h n ch l ng mu, dch b m t, ng th i khi phc tu nhon, tr l i kh i l ng tu n hon b m t, gi cn b ng huy t p.

+ Bng b, cm mu+ Truy n mu, truyn dch+ K t h p v i i u tr cc r i lo n v n m ch (dng tr tim, thu c v n m ch)

- i u tr cng s m cng t t, nh t l trong giaio n cn b. Khi chuy n sangshock mt b th khi u tr .- Sau khi thit l p c th cn b ng th tip t c cc bin phpi u tr c hi u,i u tr nguyn nhn,i u tr thi u oxy t ch c.


25/47


25

***

Cu 16 : Phn tch c ch b nh sinh c a thi u oxy trong 3 loas c : s c ch ymu, s c ch n th ng v s c b ng.

TR L II. Khi ni m- Shock l tnh trng suy xp ton thn t ng t do nhiu nguyn nhn gy nn, nib t l tnh trng suy xp tu n hon, cung l ng tim thp, khng cung cp oxynui c th .- Trong sut qu trnh shock, ni b t hng u l tr ng thi thiu oxy t ch c. Thi uoxy l hu qu c a r i lo n tu n hon (gim kh i l ng mu lu hnh) v ri lo nh h p (suy h hp).II. C ch b nh sinh1. Trong shock chn th ng- D i tc d ng c a Stress ch n th ng , catecholamin tng ti t gy co c h m chngo i vi (tr tu n hon vnh, no, phi, th n), gy thiu oxy t ch c do thiu mu.- Co mch gy tng s c c n ngo i vi, lm m cc shunt ng - t nh m ch d n muv nui cc tng quan trng nh tim , no ... (hin t ng ny gi l trung tm hotu n hon).- T i giaio n nh c, tr ng thi nhim toan chuyn ho do thiu oxy t ch c lmcho c th t tr c mao mch khng nhy c m i v i catecholamin, trong khikhng nh h ng t i c th t sau mao mch, do mu vo mao mch d dng

Tim tngs c bp

Tng t ns tim

Tng nhuc u oxy

Tm tr ngng n

C tim ngh ng i t h n

Gi m t imu vnh

Tim bpr ng

Gi m l ngmu v th t

Gi mKLTH

Trung tmho tu n

hon

R i lo n vitu n hon

Toan hot ch c

Gi m cungl ng tim

Gin mchLi t m ch

Huy t p t t, k t

M ch ch m, nh y uSuy tim cp

c ch th n kinhtrung ng

Thi u oxy t ch c


26/47


26

nhng thot ra kh, gy ramu, cng lm thiu oxy t ch c, khi n cho t ch c n it ng b ho i t .- Ngoi ra, thiu oxy cn do nguyn nhn thot huyt t ng, mu c,ng mu rirc lng mch.- Nhv t trong shock chn th ng, r i lo n v n m ch do stress chn th ng l c ch ch y u.- Shock chn th ng c 2 giaio n r t r : giao n shock c ng (hng ph n th nkinh) v shock nh c ( c ch )2. Trong shock mt mu- Tnh tr ng m t mu l tc nhn trc ti p gy ra ri lo n v n m ch. C th s ccc ph n ng b p :

+ Tim tng t n s , tng s c bp+ Co tht c tr n thnh mch nng huyt p+ Thu sau tuyn yn tng ti t ADHgi n c+ Huy ng mu d tr trong cc c quan (gan, lch, da)

- N u m t mu vn ti p t c, cc c ch b p m t d n, shock chuyn sang mt b.

T bo thiu oxy nui d ngi vo chuyn ha ym kh, dn t i toan t ch c. Hi nt ng thi u oxy t ch c lc ny din ra t ng t nhv i shock chn th ng.

- Nhv y trong shock mt mu, gim kh i l ng tu n hon m i l c ch ch y u.- Th ng shock mt mu l n, b nh nhni vo shock nh c ngay (Giaio n shockc ng khng r rng).3. Shock bng- C ch shock b ng c th coi l s k t h p gi a c ch gy au n c a shockch n th ng v gim kh i l ng tu n hon (do thot huyt t ng) c a shock mtmu.- Ngoi thiu oxy t ch c trong shock bng cn phi k n vai tr c ch c a cc c t sinh ra t ho i t , thoi ha tn th ng b ng.

***

Cu 17 : Phn tch c ch nh ng bi u hi n c a suy tim tri v suy tim phi ?TR L I

I. Khi ni m- Suy tim l trng thi bnh l trong cung l ng tim khng p ng nhuc u oxy c a c th trong mi tnh hung sinh hot c a b nh nhn..- Trong suy tim, ng i ta phn ra 2 nhm triu ch ng :

+ Nhm triu ch ng do gim cung l ng tim+ Nhm triu ch ng do tr tu n hon- Cc biu hi n c a suy tim tri chy u l tri u ch ng do tr tu n hon phi, cn

bi u hi n c a suy tim phi l tri u ch ng c a gi m cung l ng v tr tu n hongan v t nh m ch ngo i vi.II. Nh ng bi u hi n c a suy tim tri1. Kh th - Kh th trong suy tim tri l do tim tri co bp yu, khng y h t mu ,dn d npht sinh mu ph i.


27/47


27

- Mu ph i lm cho t t ch c ph i b t co gin, ng th i cc mao mch ph icng gin gy chn p cc phnangh n ch l ng khng kh, gy kh th .- c i m kh th :

+ Lin quan n g ng s c+ Kh th khi n m (do tth ny gy mu ph i n ng nh t)+ C nh ng c n kh th v m (hen tim) do dy X tng c ng ho t ngtrong gic ng , gy xung huyt ph i v co tht c tr n ph qu n.

2. Ph ph i- Mu ph i gy tng p l c thu t nh trong mao mch ph i khi n n c thot voph nang gy ph phi.- C ch :

- Bi u hi n :+ Kh th d d i, v t v, dy da. Cc biu hi n c a suy h hp.+ Kh c ra b t h ng+ Nghe phi c ran m lan nhanh t d i ln nh th y tri u dng

3. Ph dung sinh ho t gi m- Nguyn nhn :

+ mu ph i lm gim tnh co gin ca ph i h n ch thng kh phi.+ Thi u oxy ko diX t ch c ph i.

II. Nh ng bi u hi n c a suy tim ph i1. Ph- Nguyn nhn

+ Tng p l c th y t nh mu t nh m ch do tr tu n hon.+ Gi m p l c keo trong lng mch do gim protein huyt t ng (h u qu c ar i lo n ch c nng gan)+ Gi m CO gy hot ha h RAA, thn tng gi nc v mui

-

ci m :+ Ph ton thn, th ng xu t hi n tr c 2 chn, tng v chi u.

+ Lin quan n tm v kh th + Gi m nhanh khi dng l i ti u, c ng tim.

2. Gi m bi ti t n c ti u - Do gim COgi m lu l ng mu qua thn- mu t nh m ch th n gy gim p l c l c c u th n.

Tim ph i tngc ng ho t ng

y mu lnph i nhi u

Thi u oxyt ch c

T n th ngmng ph nang

Mu, dch trn volng ph nang Ng t

Kch thch,giy d a


28/47


28

3. R i lo n ch c n ng gan - Mu l i trong cc t nh m ch gan gan to ra. Khi c i u tr , tim co bp tt,gi m ng mu gan nh l i (Gan n x p). c i m gan to trong suy tim lgan to mm, b t, n t c, ph n h i gan t nh m ch c (+)- V sau, tnh trng thi u oxy do tr tu n hon km ko di gy thoi ho m , r iqu trnh x ho pht trin t kho ng c a, lu ngy dn t i x gan tim, biu hi nb ng 2 h i ch ng kinhi n l

+ H i ch ng tng p l c t nh m ch c a+ H i ch ng suy chc nng gan

4. Xanh tm - Hay gp ngi suy tim n ng, th y r mi , mng tay- Tm c a suy tim l tm ngoi vi, nguyn nhn do :

+ Kh i l ng mu lu hnh gim nn huyt s c t khng c bo ho v i oxyhemoglobin kh tng.+ Cc mao mch, t nh m ch b dn v mu, dng mu chy ch m l i, m giatng thu ht oxy

-

ci m+ Tm nh ng vng t mch mu ( u chi, chp mi, di tai, u ngn tay

ngn chn ...)+ Lin quan n ph, kh th .

III. Trong suy tim ton b Bao g m cc biu hi n c a c suy tim tri v suy tim phi k t h p..

***


29/47


29

Cu 18 : Phn tch bnh n suy tim ton b do h p van 2 l : gan to 4cm d ib s n, s h i c ng, kh th r nh t l khi n m, c ti ng ran t lc c haibn n n ph i, protein mu 48g/l.

TR L I

- Gan to, cng, protein mu thp tri u ch ng c a x gan tim.- Kh th khi n m, ran m hai bn nn ph i tri u ch ng do tr tu n hon phi(Xem cu 17)

***

H p hai l

munh tri

T ng p l ct nh m ch,mao m ch

ph i

Cao p ngm ch ph i

T ng gnhth t ph i

Gin v suytim ph i

Ph i nh tri

Rung nh

Ni khn,nu t ngh n

Kh th , ho,ho mu, ran m

hen tim, phph i c p

Gi m CO Mt m i, ng t

tr tu n honngo i vi v t nh

m ch c a

C CH TRI U CH NG

Gantim

X gantim

Suy tim tri sausuy tim ph i


30/47


30

Cu 19 : Phn tch cc ri lo n thng kh, r i lo n khu ch tn trong cc bnh :hen ph qu n, vim ph i.

TR L I

I. Hen ph qu n1. Khi nim- Hen ph qu n l 1 bnh vim mn tnh ng th , lin quan n ph n ng qu mn gyvim v co tht c tr n ph qu n, t o ra b nh c nh kh th , ho, t c ng c.- C n hen th ng ti din c chu k, lin quan n y u t d nguyn.2. C ch b nh sinh

C ch c a hen lin quan n ph n ng qu mn type I, v c yu t c a m t cn b ngth n kinh thc v t.

3. R i lo n thng kh v khuch tn trong hen

- Co th t c tr n ph qu n, cng v i ph n , tng ti t lm cho kh

o h p l i, c ntr lu thng kh, gynh h ng n s trao i kh c a l ng l n ph nang. R i

lo n thng kh trong hen l dng r i lo n thng kh tc ngh n. Bi u hi n :+ Kh th ch m, rt, nht l th th ra.+ VC bnh th ng ho c nh + FEV1 + Ch s Tiffeneau

- R i lo n thng kh trong hen do cc c ch sau :+ Cht hp kh o gy chm i m i khng kh. Oxy ly vo t, li tr n v il ng kh cn nhi u lm pO2 trong lng phnang gim m nh, hi u s khu chtn gi m.

+ Hen lu ngy lm gim tnhn h i c a nhu m phi. Cc ph nang cnggin, tr ng to, thnh phnang gin mng, x ha, p vo l i mao mchgy r i lo n tu n hon. Cc nguyn nhn ny lm cho mng khuch tn khngth c hi n c trao i kh, din khu ch tn gim. Do pO2 mu gi m, pCO2mu tng.

D nguyn(B i, ph n hoa ...)

IgE (Sinh ra t l nti p xc tr c )

Ph c h p KN-KT

T bo Mass

Gi i phng trunggian ha hc(histamin, ...)

Ph n , co th t c tr n ph qu n

C ng ph v


31/47


31

II. Vim ph i1. nh ngh a

Vim ph i l tnh trng vim cp tnh vng c nhu m phi, th ng do nguyn nhnnhi m khu n.2. C ch b nh sinh- Trn c a ng i b suy gi m cc c ch b o v ng th (nhi m l nh, n m lu, suymn ...) vi khun xm nhp vo ph nang.- Lng ph nang ch a y d ch t o i u ki n cho vi khun nhn ln.- p ng vim gy xut ti t d ch, fibrin, hng c u, b ch c u vo lng phnang, gyng c nhu m phi.3. R i lo n thng kh v khuch tn trong vim phi- R i lo n thng kh trong vim phi l ki u r i lo n thng kh hn ch , do lng ph nangch a y dch lm mt hon ton khnng trao i kh. Din ng c cng l n, thng kh ph nang cng gim. Bi u hi n :

+ Th nhanh, nng.+ VC < 80%+ FEV1 bnh th ng ho c gi m nh + Ch s Tiffeneau 75%

- R i lo n khu ch tn trong vim phi do cc c ch :+ Di n khu ch tn gim do vng nhu mng c khng tham gia trao i kh. Mtkhc doau ng c nn bnh nhn khng dm th m nh, cng lm cho din khu chtn c a vng phi lnh cn li gi m. K t qu pO2 mu gi m, pCO2 l i tng.+ Khc v i hen, mng khuch tn trong vim phi h u nhcn nguyn vn.

***

Cu 20 : Nguyn nhn, c ch b nh sinh v nguyn tc i u tr ng t ?TR L I

I. nh ngh a - Ng t l tnh trng b nh l xy ra do thiu thnh phn O2 trong khng kh th . Tnhtr ng ny c th x y ra do ngng tr lu thng kh trong ng th ho c do mngkhu ch tn khng tip xc c v i khng kh.

II. Nguyn nhn 1. Do c ch trung tm h h p

+ Do chn th ng s no+ Do thiu mu nui no (trong trng thi shock, hoc do t c m ch)+ Do cc cht c

2. Li t v co c ng c h h p+ B nh u n vn+ Li t dy thn kinh honh

3. Do t c ngh n hon ton l u thng kh o+ D v t ng th + Ph n thanh qun, n p thanh mn+ ng, t c ngh n m ri

4. Do trn dch ph nang (ch t u i, ph phi c p) ho c x p ph nang (x p ph i,trn kh mng phi).


32/47


32

III. C ch b nh sinhNg t th ng di n bi n theo 3 giaio n :

1. Giai o n kch thch - Cc nguyn nhn gy ngt lm cn tr qu trnh trao i kh thi u O2 v th aCO2 trong mu, CO2 trong mu tng kch thch trung tm h hp v v n m ch- Bi u hi n : Th nhanh v su, mch nhanh v mnh, huyt p tng cao, tngtr ng l c c h h p, c tc dng b p l ng oxy thiu.2. Giai o n c ch - N u khng gii quy t c nguyn nhn, cc c ch b p nhanh chng bm t.CO2 ngy cng tng trong mu gyc ch h h p.- Bi u hi n : th ch m l i, huy t p h , nhp tim chm d n, th n kinh lm vo tnhtr ng c ch su, xut hi n co gi t ton thn, thn kinh chi phi c tr n h u mnv bng quang t lit gyi a khng t ch .3. Giai o n suy s p - V no v trung tm h hp b c ch su s c, c th m t ton b cc ph n x , ng t gin mt hon ton h hp, tim p ch m d n, huy t p t t nhanh v tim

ng ng

p. B nh nhni vo cht lm sng.

IV. Nguyn t c i u tr - Trong mi tr ng h p, c n tm cch loi b tc nhn gy ngt cng nhanh cng tt(N u c th )

+ L y b d v t, m ri+ Ch t u i : d c ng c d ch trong lng phnang chy ra ngoi

- Tr ng h p khng th lo i b ngay c nguyn nhn gy ngt, ho c b nh nhn i vo giaio n c ch , suy x p, c n ph i thng kh vin tr b ng h hp nhnt o ho c th my nhm c u t bo noang b t n th ng.

***

Cu 21 : Thiu oxy do nh ng lo i nguyn nhn no gy ra ? Phn tch c ch b nh sinh.

TR L II. nh ngh a

Thi u oxy t bo l tnh trng cc t bo c a c th khng nhn c l ngoxy theo nhu cu.II. Nguyn nhn thiu oxy- Do thay i thnh phn v p sut kh th .- Do r i lo n qu trnh thng kh

- Do r i lo n qu trnh khuch tn- Do r i lo n v n chuy n oxy t i t bo- Do r i lo n h h p t boIII. C ch b nh sinh1. Thi u oxy do thay i thnh ph n v p su t kh th - Bnh th ng, con ng i thch nghi v i ht th khng kh cha thnh phn 79% N2,20,96% O2, 0,04% CO2. Thnh phn ny t o nn phn p O2 v CO2 h ng nhtrong kh th v trong mu.


33/47


33

- Trong tr ng h p khng kh bt hm (ht th trong phng kn, bvi l p) ho cng t do t c ngh n ng d n kh, thnh phn O2 gi m d n v CO2 tng d n d n t ipO2 v pCO2 kch thch trung khu h hp lm th nhanh v su cho n khin ng CO2 mu lm t lit trung khu ny t vong.- Khi ln cao, hoc vo nh ng vng c khng kh long, mc d thnh phn cc

ch t trong khng kh khng

i nhng p sut chung ca khng kh gimi d n t iphn p ca m i kh cng gi m pO2 C th p ng b ng cch th nhanh

Lm mt CO2 (pCO2 gi m)M t y u t kch thch h hp Th ch m d n vi vo hn m do no thiu oxy t vong.2. Thi u oxy do r i lo n thng kh - L i c chia lm 2 loi :

+ R i lo n thng kh hn ch : do gi m s l ng ph nang th c s tham giatrao i kh. Gp trong COPD, ph phi, vim phi, x p ph i, c t ph i.

+ R i lo n thng kh tc ngh n : do c s cht h p kh o lm nh h ng ns trao i kh c a s l ng l n ph nang. Gp trong ph n thanh qun, d v t ng th , hen ph qu n.

- Trong c hai tr ng h p u lm gim thng kh phi v d n t i gi m cung cpoxy cho t ch c, pCO2 tng.- Tnh trng thi u oxy do ri lo n thng kh tc nghn th ng c p tnh h n.3. Thi u oxy do r i lo n qu trnh khu ch tn- m b o cho qu trnh khuch tn din ra, c n c cci u ki n

+ pO2 ph nang phi cao h n, v pCO2 ph i th p h n cc ch s ny trongmu ( m b o p l c khu ch tn)+ Mu mao mch quanh ph nang phi th ng xuyn c i m i ti pnh n O2 v th i CO2 + Mng khuch tn phi r ng v m b o c u trc sinh l duy tr s l ng v t c khu ch tn cc kh.

- R i lo n 1 trong 3i u ki n ny s gy r i lo n qu trnh khuch tn+ Khng m b o i u ki n th nh t chnh l s r i lo n thng kh ( phntch m c 2)+ Khng m b o i u ki n th 2 g p trong tr ng h p shock gy ri lo n vitu n hon+ Khng m b o i u ki n th 3 g p trong tr ng h p vim phi, ph phic p, lm gim m nh di n tch khuch tn v bin i c u trc mng khuchtn.

4. R i lo n v n chuy n oxy t i t bo- Qu trnh vn chuyn oxy t ph i n cc m, t bo c th c hi n ch yu nh hemoglobin (Hemoglobin gn v i O2 v v n chuy n n t bo)- Tnh trng suy gim v s l ng ho c ch t l ng c a hemoglobin trong mu khincho kh nng v n chuy n ny suy gim v gy thiu oxy t bo- C ch thi u oxy ny gp trong bnh l thiu mu, cc tnh trng gy mt mu,ho c d d ng c u trc hng c u (h ng c u hnh lim, hnh bi), ng c kh CO ...5. R i lo n h h p t bo.- H h p t bo l khu cui cng ca qu trnh h hp, c th minh h a t ng qutb ng ph n ng :

O2 + glucoseCO2 + H2O


34/47


34

- Lo i tr kh nng thi u oxy do cc nguyn nhn ktrn, th c hi n c h h pt bo, c n c cci u ki n :

+ C ch t tham gia phn ng+ H th ng cc enzym chuyn ha (trong vng Crebs, trong ng phn, ccCytocrom ...)

- Khng m b o 1 trong 2i u ki n trn s gy thi u oxy t bo (mc d v n cungc p l ng O2).

+ Thi u c ch t tham gia phn ng : g p trong tnh trng suy dinh d ng, h ng huy t, ti u ng (ngn nh p glucose vo tbo), mt n c n ng ...

+ Thi u h t cc enzym chuyn ha c th do 3 nguyn nhn : Do di truyn (hi m g p) Do cung cp thi u (thi u vitamin B1, B2, B6, PP thiu Fe ...) Do cc cht c gy c ch enzym (cyanua, thuc m, thuc ng ...)

***

Cu 22 : Bnh tiu ch y c p : nguyn nhn, c ch b nh sinh, h u qu vnguyn t c i u tr . TR L I

I. Nguyn nhn- Tiu chy c p l tnh trng m t n c nhanh chng v i s l ng l n quao th iphn m i ngy.- Nguyn nhn :

+ T n th ng th c th t bo nim mc ru t nh : Vim : vi khun, virus v c t c a n, mt cn b ng vi khun th ng

tr t i ru t ( 1 s vi khu n ru t gi ln sng ru t non).

c ch t : vo hay c th i qua ng tiu ho, d ng t i ru t .+ Thi u d ch v enzym tiu ho : Thiu acid, thiu enzym tu (vim tu m n,t c ng tu ), thi u mu i m t (suy gan, tc m t), thi u d ch ru t (vim teo rut,c t ru t), thi u b m sinh mt s enzym tiu ho.+ U ru t : u manh trng , carcinoide+ B nh l ngoi ru t : Vim phc mc , vim rut th a...

II. C ch b nh sinh1. C ch t ng ti t d ch :- N c t trong nim mc ru t ti t ra c th g p hng chc l n bnh th ng nh t ltrong vim cp do ng c ( c t t , th c n i thiu, cht c ho h c ), gy mtn c c p di n v r i lo n cn bng n c - i n gi i.2. C ch t ng co bp :- Lm th c n qua ru t nhanh khi cha c tiu ho v hp thu y .- D u hi u c trng l si bng, phn sng, l n nh n.- G p trong v toan ddy (lm thc n xu ng ru t qu nhanh), ri lo n vi khun ru t hay trong u rut (ti t serotonin gy co c tr n ru t).3. C ch gi m h p thu :- Gi m h p thu n c khi n l ng n c o th i theo phn tng ln


35/47


35

- G p trong vim rut, c t o n ru t hay r i lo n phn b vi khu n . Ngoi ra mt s thu c t y gy tng p l c th m th u trong lng rut.

III. H u qu H u qu bi u hi n b ng hai h i ch ng :

- R i lo n huy t ng : gi m kh i l ng tu n hon v mu c gy tt huy t p t othm gnh nng cho tim v dn n suy tun hon.- Nhi m c v nhim acid chuyn ha do

+ Gi m kh i l ng tu n hon r i lo n vi tu n hon thi u oxy t ch c tng chuyn ho ym kh + M t d tr ki m theo phn+ Th n ng ng o th i n c ti u gi m o th i cc g c acid.

- N u khng c lo i tr k p th i th hai hi ch ng s an xen h tr nhau t ovng xon b nh l

IV. Nguyn t c i u tr - Tr c tin, phi tm m i cch b ph kh i l ng tu n hon nhm trnh cc rilo n huy t ng v cn bng n c i n gi i.- Sau gi i quy t tri t nguyn nhn gy tiu chy.

***

Tiu chy c p

M t n c M t mu iMu c

R i lo n vitu n hon

T t huy t p

Gi m KLTH

Toan chuynha

Tr y tim mchNhi m c th n kinh

Gin mch


36/47


36

Cu 23 : Bnh lot d dy t trng : c ch b nh sinh, cc yu t nguy c vnguyn t c i u tr .

TR L I

I. C ch b nh sinh c a lot d dy, t trng1. Quan i m kinh i n- C nhiu thuy t c a ra gi i thch s hnh thnh lot song khng thuytno y .- T u chung li, cc thuyt kinhi n u th ng nh t ch : lot l kt qu c aqu trnhm t cn b ng gi a cc y u t t n cng v cc y u t b o v nim m c d dy .

a. Cc y u t t n cng- Pepsin v HCl

+ L cc yu t gy lot c nh c t i hng u.+ Pepsin do tbo chnh ca nim mc d dy ch ti t, HCl do t bo ba ch

ti t.+ i u ha hot ng ch ti t pepsin v HCl do c ch th n kinh v thn kinhth d ch chi phi.

Theo c ch th n kinh : dy X chi phi. Hng ph n dy X s lm tngti t d ch v Theo c ch th n kinh th d ch : lin quan n m t s hormon nh gastrin, enterogastrin, histamin, prostaglandin

+ R i lo n i u ha qu trnh chti t d ch v gy tng ti t pepsin v HCl tuy t i ho c t ng i, l y u t quan tr ng quy t nh hnh thnh lot.

- Cc yu t khc+ Tr ng thi Stress , cng th ng th n kinh ko di gyc ch v no, d n t i

khng kim sot c cc kch thch ca vng d i v i v i s i u ha biti t d ch v (c ch v no n i t ng)+ Cc thuc nh NSAIDs, corticoid gy c ch prostaglandin E2 c a nim mcd dy, kch thch lot pht trin.

b. Cc y u t b o v - L p ch t nhy (mucus) che phnim mc d dy v ion HCO3 : Do cc t bo ti tnhy b m t v c tuy n ch ti t, k t h p v i nhau to thnh 1 mng lin tc cheph nim mc kh i s t n cng ca acid v pepsin- Cc t bo bi u m : v a lm nhim v ch ti t d ch v, cc y u t b o v (nhy,bicacbonat, GF, PGE2), v a lm nhim v sinh s n thay th cc t bo ch t. S m tton v n c a l p bi u m v c u trc v chc nng l c s hnh thnh lot.- H th ng vi tun hon d i nim mc : m b o cho qu trnh dinh d ng c a l pnim mc, ng th i v n chuyn cc hormoni u ha ch ti t.- Prostaglandin E,F tch c : kch thch tit nhy v bicarbonat- B t c tc nhn nonh h ng n h th ng b o v u lm suy gim kh nngch ng c a nim mc d dy tr c cc yu t t n cng, v gy lot.2. Vai tr c a Helicobacter pylori- Nm 1983 ng i ta pht hin ra H.pylori, mt vi khun gram (-) khu tr trongnim mc d dy, t trng.


37/47


37

- H.pylori tit ra cc enzym lm ngn c n qu trnh hnh thnh l p nhy mucus, thay i thnh phn, tnh cht c a ch t nhy, ng th i kch thch phn ng vim gylot.- Khng phi c c nhi m HP th s c lot.3. Cc yu t nguy c gy lot- Cng th ng, lo u qu mc, stress ko di- Ch n u ng

+ Thi u dinh d ng ( m, vitamin)+ Gi gi c n u ng khng h p l+ n cc cht chua, cay, nng+ n th c n cha n u chn k

- U ng nhi u r u, ht thuc l- Gi i tnh : nam gi i m c nhi u h n n gi i- L a tu i m c b nh : 20 40 tui- Y u t di truy n : ng i c nhm mu 0, c HLA B5 - M c cc bnh l mn tnh khc nhvim d dy, vim ti mt, x gan ...

- L m d ng cc thuc NSAIDs, corticoidII. Nguyn t c i u tr

T c ch b nh sinh lot tiu ha, ta rt ra nguyn tc i u tr nhsau :- H n ch , tri t tiu cc yu t t n cng (dng cc thuc gi m ti t, trung ha acidd ch v)- Nng , tng c ng cc yu t b o v (dng thuc bng se nim mc, tng c ngs c khng, vitamin)- Tiu di t HP (khng sinh dit HP)- H n ch cc y u t nguy c (n u c th )

***

Cu 24 : R i lo n ch c ph n chuy n ha v ch ng c b nh nhn suy ch cn ng gan.

TR L II. R i lo n chuy n ha Protid- Gi m kh nng t ng h p albumin v globulin huyt t ng. Bi u hi n :

+ G y st, ph, c tr ng+ Protein mu , Albumin + T t A/G < 1

- Gi m t ng h p cc yu t ng mu I, II, V, VII, X, cc yu t ch ng ch y mu A,

B, C c a ti u c u. Bi u hi n : xu t huy t d i da, chy mu kh cm.- Gi m kh nng phn hy cc cht d n truy n th n kinh gi (phenyletylamin, indol,scatol ...) c h p thu t ng tiu ha. Biu hi n : d ng, m ng a, h i ch ng no gan (nng).

II. R i lo n chuy n ha Lipid- Khng hp thu c lipid do khng tng h p c mu i m t. Bi u hi n :

+ Chnn, s m .+ y b ng, kh tiu, phn lng, c vng m .


38/47


38

+ Da kh, lng tc mng gin, dgy.- Tng cholesterol tdo lu hnh trong mu (do khng chuyn cholesterol thnhmu i m t c, v do tc ng d n m t). Bi u hi n :

+ Cholesterol mu + Cholesterol este ha / Cholesterol ton phn < 60%

- Gi m h p thu vitamin tan trong m (A, D, E, K). Biu hi n : kh mt, ci x ng,r i lo n ng ch y mu.

III. R i lo n chuy n ha Glucid- Gi m kh nng t ng h p Glycogen t glucose. Biu hi n :

+ C n m t m i khng r nguyn nhn do h ng mu xa ba n+ Nghim php dung np galactose ko di.

- Tng cc sn ph m trung gian ca vng Krebs (lactat, pyruvat) do gan khng s d ng c vitamin B1 chuyn thnh coenzym phospho ha. Biu hi n : lactat,pyruvat mu tng.

IV. R i lo n chuy n ha n c,i n gi i- Ph, c tr ng do cc nguyn nhn

+ Gi m p l c keo do gim protein huyt t ng+ Tng p t nh m ch c a+ Gan khng phn hy c cc hormon chng l i ni u nhADH, Aldosterol+ Ho t ha h RAA do gim kh i l ng tu n hon

V. R i lo n n i ti t t .- Do gan khng phn hy c cc hormon

+ Cc steroidSao m ch, bn tay son+ Hormon sinh dc Suy gi m kh nng SHTD, ri lo n kinh nguyt n ,

ch ng v to, teo tinh hon nam.+ Gastrin, enterogastrin lot tiu ha+ ADH, AldosterolPh

VI. R i lo n ch c n ng ch ng c- Gi m kh nng c nh th i tr . Bi u hi n : nghim php hng Bengali v BSPd ng tnh.- Gi m kh nng gi i c b ng cc phn ng ha hc

+ Oxy ha (phenylbutazol, phenobarbital)+ Kh oxy (Chloramphenicol)+ Acetyl ha (Sulfamid)+ Lin h p (Bilirubin, Paracetamol, Indol)

- Bi u hi n chung : mt m i, au u, gi m tr nh , r i lo n th c, hn m.***


39/47


39

Cu 25 : Phn tch nh ng thay i c a phn v n c ti u trong 3 loa vng da :do tan mu, do t n th ng gan v do t c m t.

TR L II. Qu trnh bi n i c a bilirubin trong c th

II. Phn tch cc loi vng da1. Vng da do tan mu- Nguyn nhn : st rt, nhim c kim loi n ng, r n c n, b nh h ng c u hnh lim,huy t tn t mi n ...- C ch :

+ Bilirubin t do tng cao do tan v h ng c u nhng khng vo c n cti u do g n v i Albumin vn chuyn n c ti u bnh th ng


40/47


40

+ Tng bilirubin t do lm gan tng c ng t ng h p bilirubin lin h p tngurobilin v stercobilinPhn s m mu, nh l ng urobilin n c ti u tng.

2. Vng da do tn th ng gan- Nguyn nhn : vim gan virus, vim gan nhim c, gan tim, x gan ...- C ch :

+ T bo gan tn th ng gi m kh nng lin h p bilirubin t do

ngbilirubin t do trong mu, ng th i gi m s n xu t bilirubin lin h p gi m

stercobilinphn nht mu.+ Ngoi ra, do chn p ng d n m t bilirubin lin h p tro ng c vomu gy tng bilirubin lin h p Qua n c ti u gy vng m n c ti u.

3. Vng da do tc m t- Nguyn nhn : si ng m t, giun chui ng m t, d d ng ng m t, u u t y- C ch :

+ Lin h p bilirubin bnh th ng nhng s c t m t khng xung c ngtiu haphn bc mu, phn c+ Bilirubin lin h p tro ng c vo muQua n c ti u gy vng m n cti u.

Vng da do tan mu

Vng da do vim gan

Vng da do t c m t

Mu s c phn Sm mu Nht mu Bc mu, phn cMu s c n c ti u Vng Vng m Vng mBilirubin niu (-) (+) (+)Urobilin ho c bnh th ngStercobilin ho c khng c

***

Cu 26 : Phn tch bnh n x gan : ng a, n i m n, b ng c ng tr ng, c tu nhon bng h , khng s th y gan, protein mu ton phn gi m, albumin gim, ng mu gi m, SGOT v SGPT gim.

TR L I

I. nh ngh aX gan l bnh l mn tnh gy th ng t n n ng lan to cc thu gan. c i m

th ng t n l m x pht trin m nh, ng th i c u trc cc tiu thu v m ch muc a gan b o l n m t cch khng hi ph c.

Trong x gan, ngoi tn th ng th c th gan, lm sng ni b t ln 2 h i ch ngkinhi n :- H i ch ng suy chc nng gan- H i ch ng tng p l c t nh m ch c a

II. L gi i cc tri u ch ng1. Ng a- Trong x gan, cc ng d n m t trong gan bd i x chn p, khin d ch m t trong c vo mu v i cc thnh phn bilirubin, mui m t, cholesterol. Cc thnh phnny ng m vo t ch c d i da kch ng gy nga.


41/47


41

2. N i m n- Tnh trng suy chc nng gan khin gan khng phn hy c cc cht c ch p thu vo t h th ng tiu ha (Indol, Scartol, diamin, polypeptid). Cc cht nydth a trong mu gy tnh trng d ng.3. B ng tr ng- Gi m p l c keo do gim protein huyt t ng- Tng p t nh m ch c a- Gan khng phn hy c cc hormon chng l i ni u nhADH, Aldosterol- Ho t ha h RAA do gim kh i l ng tu n hon4. Tu n hon bng h - Tng p l c t nh m ch c a do nguyn nhn tch c x pht trin m nh v chn pcc nhnh t nh m ch trong gan, lm cho mul i t nh m ch c a.- Mu trong t nh m ch c a tm l i v tu n hon chung theo nhiu vng ni c a ch . Trong c vng ni cc t nh m ch d i da b ng n i h ch (t nh m chth ng v) v i h c a (t nh m ch r n). mu y gy tun hon bng h.5. Protein mu, Albumin mu, Glucose mu gim

- Cc triu ch ng ny c gi i thch do nguyn nhn suy gim cc ch c n

ngchuy n ha c a gan.

+ Gi m t ng h p albumin, globulin huyt t ng Protein, albumin mu + Gi m d tr glycogen c vai tri u ha ng muGlucose mu

6. Gan khng s th y- T n th ng vi th nhu m gan trong x gan l hin t ng tng sinh cc di x gi a cc tiu thy, chn p cc tiu thy v i cc t bo gan tn to pha trong.Trn i th bi u hi n b ng gan nh l i.7. SGOT, SGPT gim- y l 2 enzym phn nh s h y ho i t bo gan.- Trong x gan giaio n cu i, qu trnh hoi t , thoi ha t bo gan gim d n, thay

th vo l s tng sinh cc di x v t ch c tn t o gy o l n c u trc tiuthy gan.***

Cu 27 : Nh ng thay i v s l ng v ch t l ng n c ti u trong cc b nh v th n. Phn tch c ch b nh sinh.

TR L II. Thay i s l ng n c ti u1. a ni u- a ni u pht sinh khi l ng n c ti u qu 2 l/ngy v i l ng n c vo bnhth ng, do p lc l c c u th n tng ho c do ch c nng ti hp thu ng th ngi m.

a. a ni u do nguyn nhn ngoi th n- Ti u ng : do ng mu cao v t ng ng th n, c o th i ra ngoi kotheo n c gyi nhi u.- Trong bnh i tho nht do gi m ti t ADH nn ti hp thu n c ng l n xah u nhkhng c, gyi nhi u.- B nh tng huy t p : co mch i c a c u th n gy tng p l c l c.- C n a ni u trong giaio n lui b nh c a vim gan virus B cp.


42/47


42

b. a ni u do nguyn nhn th n- Vim cu th n c p : xung huyt c u th n, cha c t n th ng th c th , mu t inhi u nn p lc l c tng,i nhi u nhng s m ch m d t.- Vim thn k mn tnh : t ch c x pht trin chn p ng th n v mch mu nuid ng nn ng th n gi m kh nng ti hp thu gyi nhi u.

c. a ni u sinh sinh l :- U ng nhi u- Dng thuc l i ti u, thu c tr tim- V ma l nh2. Thi u ni u v v niu- Thi u ni u pht sinh khi l ng n c ti u gi m d i m c bnh th ng v i l ngn c vo bnh th ng v khng phi do r i lo n o th i n c ti u.- V niu l hon ton khng c n c ti u ho c ch vi ch c ml.

Thi u ni u V ni u12 20 ml/h < 12 ml/h

300 500 ml/ngy < 300 ml/ngy

a. Do nguyn nhn tr c th n- Cc nguyn nhn gy gim kh i l ng tu n hon, lm gim p l c l c c u th n.

+ M t mu+ M t n c+ Tr ng thi shock

b. Do nguyn nhn t i th n- Trong vim cu th n do c u th n gi m m c l c song ng th n v n ti h p thu bnhth ng.- Trong vim ng th n c p

+ Do ng th n b t n th ng, c nhng o n ng th n b ph hu do n cti u t lng ng th n trn vo t ch c k , chn p vo ng th n.

+ Do t c lng ng th n, t bo ng th n tr ng to+ Do r i lo n tu n hon v th n

c. Do nguyn nhn sau th n- Cc nguyn nhn gy bt tc, chn p ng d n ni u

+ S i ti t ni u+ X i b th n, ni u qu n+ D d ng ng ni u+ Cc khi u trong v ngoi ng ti t ni u

d. Nguyn nhn khc- S t cao : s t cao nn ra mhi nhiu, th nhi u, gy mt n c, m t mu i.

- Suy tim : lu l ng mu

n th n gi m, p l c

ng m ch th n cng gi m.- X gan : do c ng Aldosteron thpht.

II. Bi n i ch t l ng n c ti u1. Protein niu

a. Protein ni u sinh l- G p ng i tr , ph n mang thai, ng i lao ng n ng, sau chn th ng tm l c ch do co tht m ch th n lm thn b t ch t thi u mu.

b. Protein ni u b nh l


43/47


43

- Xu t hi n trong mu nhiu protein c khi l ng th p, qua c mng lc c uth n (protein niu tr c th n) VD : protein Bence Jones trong bnh a u tu x ng.- T n th ng th c th t i th n (protein niu t i th n).

+ Do t n th ng ti u c u th n , tng tnh thm thnh mao mch nh trongvim cu th n c p v mn, h i ch ng th n h+ C r i lo n h p thu ng th n, gi m kh nng ti hp thu cc acid amin

- T n th ng ng d n ni u (protein niu sau thn). VD : cc chn th ng, vim ng ti t ni u, d bch m ch.2. H ng c u ni u- Ch y mu ng ti t ni u nh t n th ng c u th n, ng th n hay b th n ho c

ng ti t ni u d i nhbng quang niu o.- H ng c u thot khi mao mch b vim hoc thnh mch thoi ho. Gp trongvim c u th n m n.3. Tr ni u- L cc cu trc vi th trong n c ti u c d ng hnh tr do protein b ng vnng khun trong lngng th n.- i u ki n hnh thnh tr

+ N ng protein niu cao+ L ng n c ti u th p, ch y ch m+ Cci u ki n ha l ca n c ti u proteinng vn (nhpH th p)

- Th ng g p trong vim cu th n, th n hnhi m m - Cn c vo thnh phn, tr ni u c chia thnh :

+ Tr trong (chc protein) : thn hnhi m m , myeloma+ Tr t bo do t bo k t h p l i

Tr h t = tr trong + bch c u (vim cu th n) Tr h ng c u (h ng c u ni u)

Tr lin bo (vimng th n)4. ng ni u- Do n ng ng mu tng v t qu ng ng th n (ti u ng)- Do t n th ng th c th th n khi n ng ng th n h th p (vim ng th n)- ng ni u tho ng qua gp sau b a n, sau gy m, xc ng m nh5. Cc thnh ph n b t th ng khc- Bilirubin niu : cc tr ng h p c tng bilirubin lin h p trong mu (vim gan, x gan, t c m t...)- Hemoglobin niu : cc tr ng h p tan mu (st rt, r n c c n, nhi m c)- Myoglobin niu : cc tr ng h p c hoi t c (b ng i n, garo lu, t c m chchi ...)- Porphyril niu : b nh gan, nhim c- Ceton niu : ti u ng

***


44/47


44

Cu 28 : Bnh vim ng th n c p. Nguyn nhn, c ch b nh sinh, bi u hi nlm sng v nguyn tc i u tr .

TR L II. Nguyn nhn- Do nhim c

+ Cc thuc : khng sinh nhm aminosid, cc Sulfamid, cephalosporin, mt s NSAIDs, l i ti u ...+ Cc kim loi n ng (Pb, Hg ...)+ c t sinh v t (m t cc, mt c tr m, n m c ...)+ Cc cht c n i sinh gii phng t m b ho i t , thoi ha sau chnth ng, b ng n ng, truyn nh m nhm mu ...

- Do thiu mu nhu m thn+ T c m ch th n+ Suy tim, suy h hp+ Tnh trng shock+ Tan mu

II. C ch b nh sinh* Gi thuy t c a Peters- Vim ng th n c p l do qu trnhc ch enzym chuyn ha c a t bo ng th n,t o thnh nhng k t h p b n v ng lm cho enzym mt ho t tnh, cui cng l tnth ng th c th th n.- M t khc, thn l t ng d b nh h ng b i c tnh nht do c nhiu mu luthng qua.- Th c nghi m dng asen gy vim ng th n c p : As phong ta enzym bngcch g n vo nhm SH ca enzym to ra ph c h p b n

R As = O + (HS)2 R R As S2 R + H2O Asen Enzym Asen - enzymN u gi i phng enzym ra khi ph c h p asen enzym th skh i b nh. Tc gi

dng BLA (British Anti Lewis) gi i c v c kt qu.

III. Tri u ch ng lm sng- Cc biu hi n c a vim cp : s t, au th t lng, ti u bu t, n u do myoglobin thn c ti u c muen m, mi kht.- C th c cc triu ch ng do d ng v i ch t c : s t, ng a, n i h ng ban- Thi u ni u n ng, v niu trong giaio n sau.- Ure mu cao, c thgy hn m thn.- N u do tan mu th nh l ng h ng c u gi m, huyt s c t gi m.

IV. Nguyn t c i u tr - Ngng ngay s d ng cc cht nghi ng gy c (n u c).- S d ng cc thuc gi i c c hi u v i t ng tc nhn gy bnh (n u c).- Trnh lm gia tng kh i l ng tu n hon v tng ure, K+ mu, hn ch bi n ch ng- Ch nh l c mu ngoi thn trong cc tr ng h p: r i lo n i n gi i e d a tnhm ng nh t l tng kali mu, qu ti d ch v khngp ng v i thu c l i ti u, nhi mtoan n ng e d a tnh mng, c cc bin ch ng b nh no, co git.


45/47


45

Cu 29 : Bnh vim c u th n c p. Nguyn nhn, c ch b nh sinh, bi u hi nlm sng v nguyn tc i u tr .

TR L II. Nguyn nhn

Vim c u th n c p tnh hay l tnh trng vim lan tokhng nung mx y ra t tc cc c u th n c a hai thn. L bnh l min d ch di n bi n c p tnh v i cc triuch ng ph, tng huy t p,i mu v protein niu, i b ph n h i ph c hon tontrong vng 4 - 6 tun l .- Nguyn nhn :

+ Lin cu tan huyt beta nhm A. Th ng g p nh t (79%), do nhim khu nvng hu h ng ho c nhi m trung ngoi da.+ M t s vi khu n khc him g p h n nh t c u, ph c u, th ng hn, nom c u, Klebsiella ...+ M t s virus nhquai b, s i, th y u, Epstein Barr, HEMOGLOBINV,CMV ...+ Nhi m n m : Histoplasmose+ Nhi m k sinh trng : Plasmodium, Toxoplasma Gondii, sn mng ...

II. B nh sinh1. C ch hnh thnh ph c h p khng nguyn khng th(KN-KT)- Khi c th b m n c m v i khng nguyn no s hnh thnh khng th.- Ph c h p KN-KT lhnh trong mu v lng ng t i mao mch c u th n.- B th thu ht t i y lm hot ha ph c h p KN-KT gy ra cc phn ng dychuy n, ho t ha cc thnh phn khc :

+ H th ng ng mu+ H kinin+ Ha ng ng b ch c u trung tnh, eosin, tbo mass

- K t qu l hnh thnh vim

c hi u lm r i lo n dng mu qua cu th n,ngmu r i rc, t c m ch, tng tnh thm c a mng siu lc v i protein, t bo ...

2. C ch t mi n- c t vi khu n ho c ph c h p KN-KT khi lng ng t i c u th n gy bin i t ch c c u th n t i m c t o thnh t khng nguyn.- C th sinh ra t khng th ch ng l i t ch c th n.

Vi khu n, c t vikhu n, ho c cc tc

nhn khc

Bi n i t ch c th nthnh t khng th

Kch thch sinh khngth t ng ngPh c h p

mi n dch

Vim c u th n c p

+ B th


46/47


46

III. Tri u ch ng lm sng1. Ph - L d u hi u lm sng u tin, th ng g p trong 10 ngy u . Ph cng nhiu s l ng n c ti u cng t. 2. i mu i th - i mu ton bi, khngnh h ng n tnh trng chung ca c th - i mu l mt d u hi u quan trng trong chn on.3. T ng huy t p- Tnh trng vim ph, xut ti t, tng sinh trong cu th n, gy tng ti t renin, hotho h RAA.

4. Suy tim c p- Suy tim th ng km v i tng huy t p kch pht.

5. Thi u ni u - v ni u6. M t s tri u ch ng khc - S t nh - au t c vng thn, au qu n th n.

-

au b ng, b ng ch ng nh , bu n nn,i l ng.7. Bi n i n c ti u

- S l ng n c ti u t.- Protein niu 0,5 - 2g/ngy. Trsp- H ng c u ni u vi th bao gi cng c. Tr h ng c u.* Ti n tri n :- 95% t kh i.- T vong th ng do nguyn nhn

+ Tng huy t p kch pht+ Suy tim cp tnh+ Suy thn c p tnh

IV. Nguyn t c i u tr - Ngh ng i tuy t i, trnh nguy c nhi m khu n ti pht- Gi i quy t tnh trng nhi m khu n b ng khng sinh- i u tr suy th n c p- i u tr tri u ch ng : ph, tng huy t p, suy tim

***


47/47


Cu 30 : Phn bi t suy th n c p v suy th n m n. Phn tch v so snh v nguyn nhn, hu qu v cch x tr.

TR L I

- Suy thn c p l tnh trng suy s p ch c nng th n m t cch nhanh chng v nhtth i do nhiu nguyn nhn gy ra.- Suy thn m n l h u qu c a cc bnh m n tnh c a th n, gy gim st dn s l ng Nephron, lm gim d n m c l c c u th n m t cch khng hi ph c c.- C suy th n c p v m n u gy ra tnh trng r i lo n chuy n ha n c i n gi i,r i lo n cn bng ki m toan, ri lo n n i ti t trong c th n ng n .

So snh Suy thn c p Suy th n m n

Nguynnhn

- Nguyn nhn tr c th n+ Gi m th tch mu lu hnh+ Gi m cung l ng tim+ T t huy t p ko di

- Nguyn nhn ti th n

+ Vim cu th n c p.+ Cc nguyn nhn gy tan mu+ Dng thuc c v i th n+ Cc nguyn nhn gy dp nt, hoi t c

- Nguyn nhn sau thn : t c ngh n hon tonlu thng thn m thn bn kia khng cnch c nng- Nguyn nhn do mt th n

- B nh c u th n+ Vim cu th n+ H i ch ng th n h + Do cc bnh h th ng

- B nh ng k th n

+ Vim thn k + Vim thn b th n- B nh m ch mu thn

+ X m ch th n+ T c m ch th n

- B m sinh+ Th n a nang

- Nguyn nhn c h c (btt c)

C ch

- T c ngh n c gi i ng th n do tr ni u vph n t ch c k th n.- Co th t ti u ng m ch th n, gy thiu

mu nhu m thn c p tnh.- Ho i t ng th n c p gykhu ch tnkhng ch n l c d ch l c t ng th n vo t ch c k v mao qun quanh thn.- Gi m tnh th m qua mng mao qun c uth n.Cc t n th ng ny u c th h i ph c c

- C u th n, ng th n x ha,teo nh , khng thc hi n c ch c nng

- Suy gim d n s l ng ccNephron mt cch khngh i ph c lm th n m t d nch c nng

H u qu

- Gy cc ri lo n c p tnh, ch y u v n c i n gi i v cn bng acid base.

- N u i u tr t t, th n c th h i ph c bnhth ng

- Gy cc ri lo n m n tnhv n c, i n gi i, chuynha v n i ti t.- Ch c ti n tri n n ng thmd c i u tr tch c c

i u tr

- i u tr nguyn nhn- i u tr tch c c cc bin i v n c i ngi i, chuyn ha, nng c th - phng bin ch ng

- Lm qu trnh din bi nc a b nh ch m l i.- H n ch cc tri u ch ngnguy him nh h ng ntnh m ng b nh nhn

de cuong sinh ly benh

Documents