de conferentie 2005 astrid verheusen
TRANSCRIPT
Koninklijke Bibliotheek – National Library of the Netherlands
1
Nationale Digitale Opslagdienst voor Beeldmateriaal
Kosten van duurzame opslag van digitale objecten
DE Conferentie ICT & Cultuur
Arnhem10 november 2005
Astrid VerheusenProjectleiderResearch & DevelopmentKoninklijke Bibliotheek
Koninklijke Bibliotheek – National Library of the Netherlands
2
Nationale Digitale Opslagdienst voor BeeldmateriaalWillen we ons digitaal
cultureel erfgoed in de
toekomst
(her)gebruiken?
Hoe duur is duurzame
opslag van
gedigitaliseerd erfgoed
materiaal?
Koninklijke Bibliotheek – National Library of the Netherlands
3
Nationale Digitale Opslagdienst voor Beeldmateriaal
Overzicht
• Omvang van digitaliseringsactiviteiten bij cultureel erfgoedinstellingen
• Duurzaamheid van gedigitaliseerd erfgoedmateriaal
• E-Depot en digitale duurzaamheid bij de Koninklijke Bibliotheek
• Businessplan voor een Nationale Digitale Opslagdienst voor beeldmateriaal
MarktonderzoekKosten
Koninklijke Bibliotheek – National Library of the Netherlands
4
Nationale Digitale Opslagdienst voor Beeldmateriaal
Digitaliseringsactiviteiten - verleden
• Sinds midden jaren ’90: veel ervaring opgedaan met digitalisering
• Webexposities/hoogtepunten
• Kleinschalig: kleine en middelgrote collecties
• Uitproberen
• Grote nadruk op techniek
• Mogelijkheden verkennen
• Samenwerking zoeken
Koninklijke Bibliotheek – National Library of the Netherlands
5
Nationale Digitale Opslagdienst voor Beeldmateriaal
Digitaliseringsactiviteiten - heden
• Bestendiging van methoden en technieken
• Grootschalig: grote collecties
• Hogere kosten
• Virtueel bijeenbrengen van verspreide bronnen
• (Inter)nationale samenwerking/sectoroverschrijdend
• Maken van toepassingen met digitale collecties:
• Onderwijsmodulen
• Informatiesystemen
Koninklijke Bibliotheek – National Library of the Netherlands
6
Nationale Digitale Opslagdienst voor Beeldmateriaal
Om hoeveel bestanden gaat het?
Koninklijke Bibliotheek – National Library of the Netherlands
7
Nationale Digitale Opslagdienst voor Beeldmateriaal
Marktonderzoek 2005: aantal tiff-bestanden in bezit
26%
18%
13%
13%
30%
Geen1-20002000-50005000-10000>10000
Koninklijke Bibliotheek – National Library of the Netherlands
8
Nationale Digitale Opslagdienst voor Beeldmateriaal
Sector Aantal tiff-bestanden in bezit
Archieven 604.890
Bibliotheken 334.375
Musea 4.661.200
Totaal 5.600.465
Marktonderzoek 2005
Koninklijke Bibliotheek – National Library of the Netherlands
9
Nationale Digitale Opslagdienst voor Beeldmateriaal
Plannen voor digitalisering in de toekomst
91%
5% 4%
JaNeeWeet niet
Koninklijke Bibliotheek – National Library of the Netherlands
10
Nationale Digitale Opslagdienst voor Beeldmateriaal
Koninklijke Bibliotheek – National Library of the Netherlands
11
Nationale Digitale Opslagdienst voor Beeldmateriaal
Koninklijke BibliotheekKranten en Handelingen Staten-Generaal:10 miljoen pagina’s
Koninklijke Bibliotheek – National Library of the Netherlands
12
Nationale Digitale Opslagdienst voor Beeldmateriaal
Over 20 jaar...
Koninklijke Bibliotheek – National Library of the Netherlands
13
Nationale Digitale Opslagdienst voor Beeldmateriaal
Digitale duurzaamheid – Het probleem
• Technologische voortgang zorgt voor
verandering
• Nieuwe software en hardware
• De voortgang maakt oude formaten “obsolete”
• Floppy disks kunnen niet meer gelezen
worden
• Digitale informatie is niet meer toegankelijk
• Digitale informatie kan niet meer worden
getoond
Koninklijke Bibliotheek – National Library of the Netherlands
14
Nationale Digitale Opslagdienst voor Beeldmateriaal
Digitale duurzaamheid in de erfgoed sector
• Digitaliseringsprojecten
• Wettelijke plicht of taak / beleid
• Archieven
• Bewaarplicht
• Bibliotheken
• Koninklijke Bibliotheek: nationaal depot van
Nederlandse gedrukte en elektronische
publicaties
• Websites
• Applicaties
Koninklijke Bibliotheek – National Library of the Netherlands
15
Nationale Digitale Opslagdienst voor Beeldmateriaal
Digitaal erfgoed materiaal
Born Digital
• Teksten
• E-mails
• Websites
• Databases
• Spreadsheets
• Digitale kunst
• Applicaties
Gedigitaliseerd • Teksten• Afbeeldingen• Beeld• Geluid
Selectie!
Koninklijke Bibliotheek – National Library of the Netherlands
16
Nationale Digitale Opslagdienst voor Beeldmateriaal
Kenmerken digitaliseringsprojecten
• Hoge kwaliteit masterbestanden (tiffs)
• Vaak geen goed beleid geformuleerd voor duurzame opslag van deze bestanden
• Opslag vindt plaats op CD-Rom, DVD, harde schijf zonder goede administratie of metadata
• Hoge kosten
Koninklijke Bibliotheek – National Library of the Netherlands
17
Nationale Digitale Opslagdienst voor Beeldmateriaal
Gevolgen
• Gedigitaliseerd materiaal zal niet meer toegankelijk zijn in de toekomst
Geen hergebruik mogelijk
• Onwaarschijnlijk dat collecties voor een tweede keer gedigitaliseerd gaan worden
• Hoge kosten
• Complexe projecten
• Steeds vaker dient het gedigitaliseerde object als substituut voor het origineel
Koninklijke Bibliotheek – National Library of the Netherlands
18
Nationale Digitale Opslagdienst voor Beeldmateriaal
Oplossingen bij de Koninklijke Bibliotheek - 1
• e-Depot: archieveringssysteem voor elektronische publicaties
• Operationeel sinds 2002
• Gebouwd door IBM en de KB
• Beschrijving, opslag en teruglevering van elektronsche publicaties
• Gebaseerd op de Open Archival Information System (OAIS) standaard
• Veilige opslag en geschikt voor digitale duurzaamheid
Koninklijke Bibliotheek – National Library of the Netherlands
19
Nationale Digitale Opslagdienst voor Beeldmateriaal
Oplossingen bij de Koninklijke Bibliotheek - 2
Onderzoek naar digitale duurzaamheid• Strategiën
• Migratie: laat de technologie voortschrijden, en pas het bestand aan
• Emulatie: laat het bestand onveranderd, maar pas de omgeving (software, hardware) aan
• Samenwerking met (inter)nationale partners
Koninklijke Bibliotheek – National Library of the Netherlands
20
Nationale Digitale Opslagdienst voor Beeldmateriaal
Oplossingen bij de Koninklijke Bibliotheek – Nieuwe diensten
• Projecten waarin nieuwe diensten worden gebouwd met gebruikmaking van de infrastructuur van het e-Depot
• DARE (Digital Academic Repositories)• Nationale Digitale Opslagdienst voor
beeldmateriaal
Koninklijke Bibliotheek – National Library of the Netherlands
21
Nationale Digitale Opslagdienst voor Beeldmateriaal
Nationale Digitale Opslagdienst voor beeldmateriaal
• 2004-2005: project om de mogelijkheden te onderzoeken voor een b2b dienst voor de opslag van tiff-bestanden van cultureel erfgoed instellingen
• Twee doelen:1. Ontwikkeling systeem voor opslag en
teruglevering van tiff-bestanden2. Businessplan
• Haalbaarheid• Kosten
Koninklijke Bibliotheek – National Library of the Netherlands
22
Nationale Digitale Opslagdienst voor Beeldmateriaal
Nationale Digitale Opslagdienst - Businessplan
• 2005: Marktonderzoek onder 100 instellingen
• Doelgroepen
• Marktomvang
• Klantbehoefte
• Kosten en baten
Koninklijke Bibliotheek – National Library of the Netherlands
23
Nationale Digitale Opslagdienst voor Beeldmateriaal
Is er beleid t.a.v. duurzaamheid van de bestanden
45%
55% JaNee
Koninklijke Bibliotheek – National Library of the Netherlands
24
Nationale Digitale Opslagdienst voor Beeldmateriaal
Behoefte aan een centrale opslagdienst
42%
20%
38%
JaNeeWeet niet
Koninklijke Bibliotheek – National Library of the Netherlands
25
Nationale Digitale Opslagdienst voor Beeldmateriaal
Bereid tot betalen voor een opslagdienst
63%
37%
JaNee
Koninklijke Bibliotheek – National Library of the Netherlands
26
Nationale Digitale Opslagdienst voor Beeldmateriaal
Kosten van duurzame opslag
Technische investeringen• Initiele investeringen• Additionele hardware• Additionele software• Snelle Internet verbinding
• Personele kosten• Initiele activiteiten• Relatiebeheer• Laden van bestanden• Technisch onderhoud &
Helpdesk
• Overhead
• Afschrijvingen
Koninklijke Bibliotheek – National Library of the Netherlands
27
Nationale Digitale Opslagdienst voor Beeldmateriaal
14000
38500
63000
87000
112000
0
20000
40000
60000
80000
100000
120000
Jaar 1 Jaar 2 Jaar 3 Jaar 4 Jaar 5
Verwachte opslag aantal Gb per jaar
Koninklijke Bibliotheek – National Library of the Netherlands
28
Nationale Digitale Opslagdienst voor Beeldmateriaal
36€
16€ 18€
14€10€
05
10152025
303540
Jaar 1 Jaar 2 Jaar 3 Jaar 4 Jaar 5
Kosten per Gb in € per jaar
Koninklijke Bibliotheek – National Library of the Netherlands
29
Nationale Digitale Opslagdienst voor Beeldmateriaal
Businessmodellen
• Bijdrage van de instellingen
• Dienst samenvoegen met het Geheugen van
Nederland Centraal subsidie regelen
• Gratis aanbieden in ruil voor (een deel van) de
auteursrechten
• Besteldienst
Koninklijke Bibliotheek – National Library of the Netherlands
30
Nationale Digitale Opslagdienst voor Beeldmateriaal
Baten
Moeilijk in geld uit te drukken
• Toegankelijk houden van de bestanden
• Stimuleren van hergebruik van de bestanden
• Opnieuw digitaliseren is duurder dan
duurzame opslag (gemiddelde prijs van een
scan = € 6)
• Conservering
Koninklijke Bibliotheek – National Library of the Netherlands
31
Nationale Digitale Opslagdienst voor Beeldmateriaal
Conclusies
• Digitalisering is niet langer een probleem
• Duurzaamheid van gedigitaliseerde bestanden wel
• Duurzaamheid is duur
• samenwerking
• bewustwording
• financiering
zijn noodzakelijk om ons digitaal erfgoed te bewaren
voor de toekomst
Koninklijke Bibliotheek – National Library of the Netherlands
32
Nationale Digitale Opslagdienst voor Beeldmateriaal
Bedankt voor uw aandacht
www.kb.nl/e-depot