dali aydınlatma

© WAGO Kontakttechnik GmbH & Co. KG PM - M.M. 23.01.2013 1

DALI İle Aydınlatma Otomasyonu Ve Tasarruf

WAGO


DALI İLE AYDINLATMA OTOMASYONU

GÜNDEM:

• DALI NEDİR?

• DALI’NİN AVANTAJLARI NELERDİR?

• DALI İLE TASARLANMIŞ BİR AYDINLATMA OTOMASYON SİSTEMİNİN ENDÜSTRYEL ALANDA KULLANIMI VE SAĞLADIĞI TASARRUF


DALI

• DALI NEDİR? GOOGLE SONUCU : SALVADOR DALI


DALI

• DALI Nedir?

DALI Dijital Adreslenebilir Aydınlatma Arayüzü (Digital Addressable Lighting Interface) anlamına gelmektedir ve IEC 62386 teknik standartında bir protokoldür.

DALI aydınlatma ekipmanlarını, akıllı ve kolay bir şekilde yönetebilmek için tanınmış uluslar arası IEC standardına dayanmakta olan bir protokoldür. Standartla birlikte Balast, Acil Aydınlatma Kitleri ve LEC kitleri gibi birçok parçanın izleme ve kontrolü sağlanmaktadır.

Kolay kullanılabilir, sağlam ve esnek çözüm oluşturulabilir olması sayesinde bir çok kullanıcı tarafından tercih edilen bir sistemdir.


DALI

• DALI AG

Digital Addressable Lighting Interface Activity Group _ Dijital Adreslenebilir Aydınlatma Arayüzü Aktivite Grubu

Elektriksel aydınlatma için profesyonel bir kuruluş olup, ZVEI içinde yer alarak birçok üretici ve yeni teknoloji arasında koordinasyon sağlar.


DALI AG’ye üye firmalar


DALI’nin tarihçesi: Analog’dan dijital dimlemeye…


Aydınlatma Teknolojisine Genel Bakış

• Geçmişte dimlenebilir balastlardan anlaşılan 1-10V arayüz ile kontrol edilebilen yapılardı.

• DSI yani Dijital Seri Arayüzü TRIDONIC.ATCO firması tarafından geliştirildi.

• DALI yani Dijital Adreslenebilir Aydınlatma Arayüzü ise DSI’ın daha gelişmiş bir versiyonu olup, bir çok balast üreticisi firma bu sistemi destekleyen ürünler geliştirerek DALI AG çatısı altında toplanmışlarıdır.

• İhtiyaçlar doğrultusunda basit ve daha az maliyetli mühendislik gereksinimleri sağlandı. Çünkü, bilinen KNX/EIB, LON, Bacnet gibi bus yapıları tek başına aydınlatma mühendisliği gereksinimlerini tek başına karşılayamamaktadır.


1-10V Arayüzü ile çözüm

• Her oda için en az 1 adet 2-yollu anahtarlama /dimleme aktuatörüne ihtiyaç duyulur. 1-10V ile sadece tek yönlü kontrol sağlanır.


DALI Arayüzü ile çözüm

• Daha az bileşenle daha çok fonksiyonellik sağlanır. Çıkışta yer alan 2 kablo üzerinden 16 adet anahtarlama / dimleme fonksiyonelliği sağlanır.


DALI’nin Özellikleri

İster mimar, ister aydınlatma tasarımcısı, bina sahibi veya işletme müdürü olun, DALI, ilgili tüm kişilere fayda sağlayacak bir alt aydınlatma bus sistemidir.

1) Uluslar arası IEC 62386 standardı

• Farklı üreticilere ait ekipmanların birbirlerinin yerine kullanılabilir olması

• Ticari veya mimari aydınlatma dahil bir çok sistemde kullanılabilir olması



2) Maliyet etkili

• Akıllı aydınlatma yönetimi servis ömrünü uzatan ve enerji tasarrufu yapan bir sistemdir.

• Basit kablolama, daha az ve düşük maliyetli bileşenler ile daha az devreye alma maliyeti ortaya çıkar.

• Bakım maliyetleri düşüktür.



Başlangıç maliyeti

Devre başına düşen değiştirme maliyeti

Acil fonksiyon testlerinin maliyeti

Bakım ve Devreye Alma Maliyet karşılaştırması


DALI’nin Özellikleri-dağıtılmış yapı ile merkezi linye sistemi karşılaştırması

3) Basit planlama ve montaj• Tek kablo çözümü ile ilave bus kablosuna gerek yoktur.• Basit kablolama sayesinde herhangi bir polarite ve herhangi bir topoloji

olmaksızın bağlantı yapılabilir. • Esnek aydınlatma tasarımı sağlar.



4) Çok yönlülük

• Ölçeklenebilir aydınlatma sahneleri için serbestçe adreslenebilir DALI işletim aygıtları ile çalışma alanından odaya, kata , binaya dağılan adreslenmiş cihazlarla haberleşme sağlanabilir.

• Yazılımla aydınlatma grubu yapılandırma, sabit kablolama ve yeniden kablolama olmaksızın yeniden grup yapılandırılabilir

• Bina yönetim sistemleri ile birlikte çalışabilir.


DALI Ağ yapısı

• DALI ağ yapısı hem yıldız hem seri kablolama yapmaya olanak sağlar.• Kombine ağ kurmak, yani birden fazla DALI hattını birleştirmek

mümkündür.• Mevcut ağ yapısı genişletilebilir veya yeni bir ağ ile birleştirilebilir.



5) Dijital sistem

• Dağıtılmış akıllı yapı ile herhangi bir dış anahtarlama rölesine ihtiyaç duymadan anahtarlama fonksiyonu çalıştırabilme, 32 farklı grup (16 asıl ve 16 sanal) ve her grupta 16 farklı senaryo oluşturulabilir.

• Bir DALI hattında toplam 128 adresi geçmeyecek şekilde 128 balast , 64 sensör veya balast + sensör birlikte kullanılabilme imkanı mevcuttur.

• İzin verilen maksimum DALI hattı besleme akımı 200mA’dir.


DALI Dağıtılmış Yapı

64 balast bir master modüle

bağlanabilir

• Bir kontrolör altında 8 adet DALI master

modül yer alabilir

• DC/DC konvertör

1 2 3 4 5 6 64



6) Otomatik fonksiyonlar

Ör: gün ışığı sensörüne veya hareket sensörüne göre her bir grup veya her bir lambanın birbirinden bağımsız olarak istenilen senaryo doğrultusunda çalıştırılabilmesi sağlanır.

Bireysel durum raporlama ve izleme sistemi, cihaz anlık çalışma durum bilgisi, anlık ışık seviyesi bilgisi,

arızalı cihaz takibi sorgusu yapabilme


DALI Software

• Cihaz üreticileri DALI cihazların adreslenmesi ve ağ altında lojik yapılarının oluşturulabilmesi için kendi yazılım arayüzlerini sağlamaktalar.

• Ortak bir arayüz yazılım programı henüz oluşturulmamıştır.


Farklı çalışma fonksiyonlarının yazılım ile çalıştırılması


Farklı senaryoların yazılım ile çalıştırılması



• İletim oranlarına bağlı olarak özel tipte bir kablo kullanmaya gerek yoktur. Herhangi bir tipte kablo kullanılabilir.

• Minimum kablo kesiti mesafeye göre değişiklik gösterebilir.• Maksimum DALI hattı mesafesi 300 metredir. DALI Master

modül ile hattın en uzak cihazı arasındaki mesafe 300 metreyi geçmemelidir.


Bina Otomasyonu Genelinde DALI

• Birçok DALI sistemi ilgili gatewayler kullanılarak Bina Yönetim Sistemiyle beraber kullanılabilir. Yazılım programları gruplanmış sistemlere daha sofistike programlama fonksiyonelliği ile zaman saati, senaryo ayarı, bölüm kontrolü gibi farklı seçenekler sunar.

• 64 adet adreslenebilir DALI cihazını ,bağımsız çalışan ofis odası veya toplantı odası gibi tekil oda aydınlatma otomasyonu çözümü için kullanmak daha pratik bir yaklaşımdır. Fakat daha büyük sistemlerde yüzlerce hatta binlerce DALI cihazını birbirine entegre etmek gerekebilir.

• Bu durumda , birçok üretici DALI gateway sağlayarak çoklu DALI alt ağlarını ana ağ içine bağlayabilirler. Ana protokollere göz atarsak : ETHERNET (TCP/IP), BACNET, EIB/KNX ve LON gibi yapıları görürüz. Bu ana yapılar, entegre bina kontrolü için bir omurga yapısı oluştururlar ve bu sayede aydınlatma ve HVAC gibi iki farklı sistem birbiriyle entegre çalışabilir


Bina Otomasyonu Genelinde DALI


DALI ile Gruplama Örneği

1 2 3 4 5 6

7 8 9 10 11 12

13 14 15 16 17 18

19 20 21 22 23 24

Çalışma senaryosuna göre 3 farklı grup oluşturulup her bir senaryoda ilgili gruptaki armatürler farklı ışık seviyelerinde veya aynı ışık seviyesinde çalıştırılabilirler.


DALI ile yapılmış bir konferans salonu uygulaması


Aydınlatma Otomasyonu ile Enerji Tasarrufu

• Elektriğin yaklaşık %20'si aydınlatma amaçlı olarak kullanılıyor. Daha verimli aydınlatma teknolojileri ve aydınlatma elemanlarının kullanılması ile aydınlatmanın enerji yükünün kayda değer oranlarda azaltılması mümkün gözüküyor.


Aydınlatma Otomasyonu ile Enerji Tasarrufu


Tasarruf

• On/Off, DALI, DMX, 0-10V dimleme, her türlü aydınlatma sahnesi kontrolü gibi farklı şekillerde yapılabilmektedir. Ancak gerçek bir aydınlatma otomasyonu DALI ile yapılan otomasyondur. Çünkü DALI ile

• Her bir lambayı tekil olarak kontrol etmek mümkündür.• Tek bir kablo ile 64 armatür dolaştırılarak kontrol sinyal kablosu yıldız

yada seri olarak bağlanabilir ki bu 0-10V sistemlere göre %50 oranında kablaj işçiliği ve kablo tasarrufu demektir.

• Tek bir kontrolör altında tam 320 armatür kontrol edilebilir. Kontrol seviyesi 0-100% arasında olduğundan gerçek aydınlatma kontrolü yapılabilir. Bu aydınlık kontrolü ve varlık sensörü ile birlikte kullanıldığında Volkswagen / Emden fabrikasında 7000 lamba için yapılan hesaplamada standart balast ve on/off a göre %42, elektronik kontrole göre %39 ve 0-10V kontrole göre %23 ek tasarruf sağlanmaktadır. 175.000€ olan yatırım maliyeti ise 2 yıl içerisinde amorti edilebilmektedir.

Aydınlatma Otomasyonu


DALI ile yapılmış Aydınlatma Otomasyonunun sağladığı tasarruf


Bir üretim alanında DALI sistem ile enerji tasarruf

Bir üretim alanında yer alan 400w metal halide armatürlerin tamamı, T5 Floresan lambalarla değiştirilerek DALI balastlı dimlenebilir sisteme geçilerek ortamdakı ışık seviyesi 500lux olarak sabit ışık kontrollü yapıya dönüştürülmüştür.

DALI control

Average value

Average value

Average value

Average value: DALI

0

2000

4000

6000

8000

10000

12000

14000

16000

Jan Feb Mrz Apr Mai Jun Jul Aug Sep Okt Nov Dez

Eele

ktrik

tüke

timi k

Wh

39 %42 %

23 %

EB: Elektronik balast

KB:Konvansiyonel balast

DKB:Düşük kayıplı balast

►Toplamda ortam ışığı seviyesi kontrolü ile ortalama %35 oranında enerji tasarrufu sağlanmıştır.


Örnek Analiz XXXX Yeni Fabrika

Toplam 81 Adet 400 W Metal Halide Lamba ile Tasarım


Analizler


Standart kablolama ile montaj maliyeti

18 linye olduğunda sistemde 3700 metre kontrol

kablosu ,anahtar , kontaktör vesigorta kullanılacaktır. Bu

sistem metal halide veya sadece amalgamlı lambada

değişmez

Standart Kablo İle Montaj Maliyeti 3*2.5 kablo uzunluğu 3700 Metre

Kablo satış fiyatı 3*2.5 4705 TL

Montaj 6 iş günü 3600 TL

Armatür montaji 3 iş günü 1800 TL

Anahtar , otomatik sigorta+ ve pano 2.420TL

Toplam 12.525TL

4.473€


Analizler


Standart kablolama ile montaj maliyeti

Standart Kablo İle Montaj Maliyeti 3*2.5 kablo uzunluğu 3700 Metre Kablo satış fiyatı 3*2.5 4,705 TL Montaj 6 iş günü 3,600 TL Armatür montaji 3 iş günü 1,800 TL Anahtar , otomatik sigorta+ ve pano 2 TL

Kablo ve MontajToplam 12,525 TL Kablo ve MontajToplam 4,473 €

Armatür Fiyatlandırması AMPUL (STANDART)(HSE) 400 W Ampul 8 1Adet 1,134 €AHDK5400AGM Metal Halide Armatür 81 Adet 5,548 €

Metal Halide Lamba Ana Maliyet Toplamı 11,155 €


Dali ile Klasik Sistemin Karşılaştırlması

Standart Kablo İle Montaj Maliyeti 3*2.5 kablo uzunluğu 3700 Metre Kablo satış fiyatı 3*2.5 4,705 TL Montaj 6 iş günü 3,600 TL Armatür montaji 3 iş günü 1,800 TL Anahtar , otomatik sigorta+ ve pano 2 TL

Kablo ve MontajToplam 12,525 TL Kablo ve MontajToplam 4,473 €

Armatür Fiyatlandırması 4*80 Miro camlı armatür 8 1Adet 7,322 €FQ 80W/840 HO CONSTANT AMALGAMLI 324 Adet 972 €

4*80 Miro Camlı Armatür Lamba Ana Maliyet Toplamı 12,767 €


Dali ile Klasik Sistemin Fiyat Karşılaştırması

3*2.5 kablo uzunluğu 360 Metre 3*25 +N 80 Metre

Dali kablsou 460 Metre Kablo satış fiyatı 3*2.5 712,8 TL Kablo satış fiyatı 4*16 1052,8 TL

Dali Kablosu 133,4 TL Armatür montaji 3 iş günü 1,800 TL

Montaj 3 iş günü 1,800 TL

Dali Sistem Kablo ve Montaj Toplam

5,499 TL

Dali Sistem Kablo ve Montaj Toplam

1,963 €

Dalli Armatür Fiyatlandırması 4*80 Miro camlı armatür Dimli Dalli 81 Adet 9,801.00 €FQ 80W/840 HO CONSTANT AMALGAMLI 972.00 €

Wago Dali Kontrol Sistemi 9 bölge 4,332.00 € 17,068.00 €


XXX FABRİKASI ELEKTRİK FATURASI

Aylık 12.322 TL


Fatura Analizi

• Bu fabrika aylık 12.322 TL Fatura ödemekte olup beyana göre aydınlatma bedeli daha yüksektir. Normalde binaların % 10 nu aydınlatma sistemi oluşturur. Biz Analizi normal duruma göre yaptık

Xxx Fabrikası Elektrik Faturası 12322 TL

4400 €

%10 nu Aydınlatmada kullanıyor 440 €

%6 sını Fabrika aydınlatmasında kullanıyor 264 €

Metal Halideye Göre sistem %60 daha verimli çalkıştığı için aylık tasarruf 158.4

€

Yıllık tasarruf 1900.8 €


DALI- Metal Halide Fiyat Analizi

Fiyat Analizi Dali-Metal Halide

4*Miro Camlı Dimli Dalli Armatür 81 Adet 17068€

400 W Metal Halide Armatür (81 ADET) 11155€

Dali sistem ile Metal Halide Yatırım Farkı 5913€

Dali sistemin Enerji Tasarrufu 1900€

Yatırımı Geri Kazanma Zamanı Makismum 3.1YIL

81 adet armatür için yapılan fiyat analizi


7500 ADET ARMATÜR İÇİN FİYAT ANALİZİ

XXX FABRİKASI AYDINLATMA OTOMASYONU SİSTEMİ VERİMLİLİK VE TASARRUF FİZİBİLİTE HESABI

ortalama aylık tüketim kwh

Armatür Sayısı

A.Gücü ( KW )

Toplam Kurulu Güç kw

Demand Güç kw

İşletme Faktörü

225,000.00 7,500 0.10 750.00 750.00 1.00


7500 ADET ARMATÜR İÇİN FİYAT ANALİZİ

Aktif Sahnede Full Çalışan Armatür Sayısı 1,000

%50 Dim yapılacak bakiye armatür sayısı 6,500

Aktif Sahnedenin kurulu gücü kw 425.00

Tasarruf Uygulanmış Sahnenin Demand Güce Oranı 0.57

Beklenen Aylık Ortalama Tasarruf kwh 97,500.00 43%

Beklenen Aylık Ortalama Tüketim kwh 127,500.00 57%

Aylık Tasarruf ( beklenen )

24,199.50 TL

Yıllık Tasarruf ( beklenen )

290,394.00 TL

12 Yılda beklenen tasarruf

3,484,728.00 TL

DALI ile yapılmış 7500 armatürlük sistemin yatırım geri dönüş süresi yaklaşık olarak 1.5 sene olmuştur.


ÖZET

DALI’NİN AVANTAJLARI

•Merkezi kontrol•İnternet erişimi ve kontrol•İnsana bağlı olmayan yapı

•Bulutlu havalarda daha fazla tasarruf daha kısa zamanda amorti


WAGO Katılımınız için teşekkür ederiz…

dali aydınlatma

Engineering