Czego boi si i dlaczego buntuje si nastolatek?

SPOTKANIE WSPFINANSOWANE ZE RODKW UNII EUROPEJSKIEJ W RAMACH EUROPEJSKIEGO FUNDUSZU SPOECZNEGO
Czowiek - najlepsza inwestycja!Projekt ODKRYJ SWJ POTENCJA realizowany jest przez Gmin Rymanw/ Zesp Szk Publicznych/ Liceum Oglnoksztacce im. Stanisawa Wyspiaskiego w Rymanowie

Czego boi si i dlaczego buntuje si nastolatek?

Co cechuje nastolatka?
Potrzeba niezalenociPragnienie zawojowania wiataCh zaimponowania rwienikomZarozumiao, przekonanie o wasnej nieomylnociCzarno-biae widzenie wiata, sceptycyzmPotrzeba samotnoci, alienacjaUpr, silna wolaPrzewraliwienie na swoim punkcie, egocentryzm, egoizm Dbao o ubir, ch podobania si, koncentracja na swoim wygldzie Kompleksy, niepewno, niemiaoModziecza fantazja, bujanie w obokachZmienno nastrojw, ambiwalencja uczu, chwiejno emocjiWpadanie w zo, agresywno, draliwo, paczliwo

Adolescencja 10 - 20 rok ycia
Okres intensywnych przemian w sferze:fizjologicznej - na skutek ktrej zmianie ulega obraz wasnej osoby, a take to, w jaki sposb odbierany jest on przez otoczenie, co z kolei wywiera istotny wpyw na jego samoocen oraz zachowanieemocjonalnej - szczeglnie w zakresie zwikszonego pobudzenia oraz labilnoci emocjonalnejpoznawczej - co owocuje rozwojem mylenia logicznego i abstrakcyjnego, wzrostem zainteresowa oraz krytycyzmu w stosunku do siebie i wiatarelacji z ludmi - rodzice dalej posiadaj status autorytetu w najwaniejszych kwestiach, a wi emocjonalna z nimi odgrywa due znaczenie, ale kontakty z nimi nacechowane s licznymi konfliktami i nieporozumieniami. Wzrasta take rola rwienikw, z ktrymi wchodzi coraz powaniejsze relacje. Najwaniejszymi z nich s przyjanie oraz zwizki uczuciowe czy seksualne.

W I poowie tego okresu zmiany s bardziej intensywne, pniej ulegaj ustabilizowaniu si i utrwaleniu
Kontakty z dorosymi staj si bardziej pozytywne, harmonijne i cechuje je wiksze zrozumienieRozwijaj si uczucia estetyczne, moralne, patriotyczneRozwija si relatywizmPotrzeby seksualne nasilaj si, krystalizuj i staj si bardziej wiadomePrzeywana jest pierwsza mio (romantyczna)Zwiksza si autonomia oraz ksztatuje si wiatopogld oraz wasny system wartociAktywno nastawiona jest bardziej na ycie osobiste, szczeglnie na wybr cieki zawodowej

Kryzys tosamoci - 16 lat
Etap w rozwoju tosamoci, w ktrym na drodze modego czowieka staje wiele alternatyw, a on musi midzy nimi wybra. Sposb w jaki rozwie on dylematy i trudnoci tego okresu w bardzo duym stopniu wpynie na to, w jaki sposb dokona si jego dalszy rozwj psychiczny oraz czy wchodzc w okres dorosoci bdzie on osob autonomiczn i siln wewntrznie, czy te nie.

Dorastanie jest szczeglnym czasem, w ktrym mody czowiek podlega nieustannym zmianom, poszukuje wasnej tosamoci oraz celw yciowych.Dy do ustabilizowania wasnej wartoci, poszukuje akceptacji w wiecie, w ktrym z kadej strony czuje si oceniany, atakowany czy odrzucany. Dlatego niezwykle wane jest, aby posiada miejsce, w ktrym spotka si z pen akceptacj i zrozumieniem.

Problemy wspczesnych nastolatkw:
Jestem brzydki i ohydny. Jestem pryszczaty, wstyd mi za siebie.Nikomu si nie podobam. Nikt mnie nie kocha.Nie mam dziewczyny/chopaka, a wszyscy dookoa maj.Nie wiem, co bym chcia robi w yciu.Boj si, e jestem gejem/lesbijk.Rodzice mnie w ogle nie rozumiej. Rodzice mnie nie kochaj.Nie mam przyjaci.Nie chce mi si y.Czuje, e jestem nic niewart.Najchtniej zniknbym/zniknabym z tego wiata.Czuj, e jestem gorszy/gorsza ni moi koledzy/koleanki. Nikt mnie nie rozumie.Boj si chodzi do szkoy.Znowu jestem poniany/poniana. Wszyscy si ze mnie miej.Moje ycie to dramat.

Styl wychowawczy:
Wyraa si w okrelonym, dosy staym stosunku wychowawcy do wychowanka (rodzica do dziecka), w metodach postpowania i sposobie egzekwowania naoonych na obowizkw.

Autokratyczny Ojciec trzyma mnie siln rk i wyrosem na ludzi.
Opiera si na autorytecie przemocy i siy. Cechuj go: napicie, oscho, brak wzajemnego zainteresowania i zrozumienia. Rodzice apodyktycznie przydzielaj zadania i cile kontroluj ich wykonanie, dzieci natomiast musz podporzdkowa si nakazom i poleceniom. Wymaga si od nich bezwzgldnego posuszestwa.Konsekwentnie stosowane s kary i nagrody.

Liberalny Jako to bdzie.
Brak dugotrwaej aktywnoci i inicjatywy rodzicw. W sposb wiadomy i celowy pozostawia si dziecku cakowit swobod, zamiast okrelonych obowizkw i norm zachowania. Rodzice zapewniaj mu warunki do zabawy i nauki oraz zaspokajaj jego potrzeby. Interweniuj dopiero w sytuacji drastycznego naruszenia norm spoecznych, po czym znw powracaj do biernoci. Niestosuje si tutaj kar.

Niekonsekwentny Raz tak, raz tak
Cechuje go zmienno, niejednolito i przypadkowo zabiegw wychowawczych w zalenoci od samopoczucia rodzicw, sytuacji itp. Moe polega to na tym, e jeden rodzic rozpieszcza, a drugi terroryzuje albo oboje nie mog si zdecydowa na podejmowanie konkretnych, staych dziaa. Rodzice raz s dla dziecka bardziej wyrozumiali, raz mniej. Postpowanie takie uczy interesownoci, zaburza poczucie bezpieczestwa, powoduje niepewno, agresj, osamotnienie, bezradno.

Demokratyczny Ustalmy zasady i ich przestrzegajmy.
Cechuje go: wzajemne zaufanie, sympatia, yczliwo, denie do porozumienia Dziecko traktuje si jako partnera, osob wsptworzc ycie rodzinne i wspdecydujc o nim. Zna ono zakres swoich obowizkw i zada, ale nie s mu one kategorycznie narzucone. Wszyscy czonkowie rodziny maj zarwno prawa, jak i obowizki.Stosuje si w nim przede wszystkim nagrody, a kary, jeeli s uyte, to waciwie. Stawia si raczej na si perswazji, argumentacj sown, dyskusj, odwoanie do ambicji, zacht. Styl ten pozwala dziecku na rozwijanie wasnej inicjatywy, ksztaci w nim postawy prospoeczne.

Co mona zrobi?
Powica dziecku czas i wsplne spdza wolne chwileOkazywa yczliwo w stosunku do dziecka, akceptowa jego osob ale nie aprobowa niewaciwych zachowa Stwarza nastolatkowi poczucie bezpieczestwa, tak aby mg uczy si on niezalenoci, samodzielnoci i odpowiedzialnoci, Wspiera go w budowaniu wiary we wasne siy i poczucia, e poradzi sobie w yciuGodzi si z tym, e moe on mie inne pomysy na ycie ni jego rodziceSzanowa odrbno nastolatka i nie przekracza jego granic Stawia mu jasne granice Dostarcza pozytywnych przykadw Kontakt z pedagogiem, psychologiem lub psychiatr

Rozmowa z nastolatkiem
Zamiast komunikatw typu tyKomunikaty typu ja co ja czuj (mog poinformowa o swoich uczuciach, mylach, oczekiwaniach),kiedy ty( obiektywny opis wydarze lub faktw),co to dla mnie znaczy , co powodujeJest mi przykro, e nie masz dla mnie czasu. Mam wraenie, e wszystko inne jest dla Ciebie waniejsze.

Aktywne suchanie:
Zwrcenie caego ciaa w stron rozmwcy,Utrzymywanie kontaktu wzrokowego z rozmwc, Potwierdzanie otrzymania wiadomoci poprzez kiwanie gow, zwroty tak, uhm lub rozumiem, OdzwierciedlanieParafrazaKlaryfikacjaStosowanie podsumowa na zakoczenie kolejnych etapw rozmowyPowstrzymanie si od wyraania wasnych sdw i opinii oraz oceny rozmwcy podczas suchaniaUdzielanie informacji zwrotnej (Myl, e.. Oczekuj Zaley mi..)

Jak si Pan (Pani) czuje, kiedy syszy:
Nie ma co si tak przejmowa.No c, takie jest ycie.Powiem Ci, co powiniene zrobi. OtJa na Twoim miejscuA przecie Ci ostrzegaem (am).Co si stao? Opowiedz o tym.

Jak sucha, eby dzieci do nas mwiy?
Utrzymuj kontakt wzrokowy, pokazuj dziecku, e jeste zainteresowany tym, co chce Ci powiedzie.Nie zakadaj, e wiesz, co powie dziecko.Zadawaj pytania wyjaniajce, ale nie zasypuj pytaniami.Wstrzymaj si od podejmowania natychmiastowego dziaania.Akceptuj i nie wymiewaj tego, co powie dziecko.

Dlaczego nastolatek si buntuje?
Zjawisko rozwojoweSposb na poznawanie siebie, poszukiwanie wasnej tosamociSprawdzanie granic (jak daleko moe si posun)eby poczu si kim wanym i docenionymZwrcenie uwagi (rodzicw, nauczycieli, rwienikw)Czasem ch walki z hipokryzj dorosychBunt (agresja) ale te jako manifestowanie swoich racji

W jakich sytuacjach nastolatek moe zacz swj bunt? Np. gdy:
Dowiadcza frustracji (gdy traci nad czym kontrol)Upada jego wiara w siebie (co mu si nie udaje)Nie czuje si kochany (rodzice przez duszy czas nie zwracaj na niego uwagi)Nie czuje si bezpiecznie (kto w domu jest powanie chory, rodzina si rozpada)Jest zmczony, znudzony, godny, le si czuje Nie ma informacji o wyznaczonych granicach, zasadach (za takie same zachowania czasem jest karany, czasem nie)

A take, gdy:
Nie potrafi poradzi sobie z wyraeniem emocjiNie ma zaspokojonej potrzeby bycia wanym lub najwaniejszym (pojawia si w jego yciu rodzestwo lub nowy partner rodzica)Dostaje od rodzicw sprzeczne komunikaty (chaos powoduje uczucie niepokoju)Ma zbyt wiele moliwoci wyboru (nie potrafi sobie z nimi samodzielnie poradzi)Ma zbyt mao moliwoci wyboru (czuje, e nie ma prawa do decydowania o sobie)

Bunt modzieczy to komunikat Halo! Jestem tu! Wyrosem midzy wami, ale jestem odrbn, samodzielnie mylca jednostk. Nie mwcie mi co mam robi, nie mwcie mi, co jest dla mnie lepsze. Pozwlcie mi uczy si na moich bdach. Drodzy Rodzice, pamitajcie, e mody czowiek powraca najczciej do wartoci, ktrymi przesikn w domu rodzinnym, bez wzgldu na to, jak mocno manifestowa swoj niezaleno w okresie dojrzewania.

Dzikujemy za uwag!

SPOTKANIE WSPFINANSOWANE ZE RODKW UNII EUROPEJSKIEJ W RAMACH EUROPEJSKIEGO FUNDUSZU SPOECZNEGO
Czowiek - najlepsza inwestycja!Projekt ODKRYJ SWJ POTENCJA realizowany jest przez Gmin Rymanw/ Zesp Szk Publicznych/ Liceum Oglnoksztacce im. Stanisawa Wyspiaskiego w Rymanowie

*