cultureal pages 276

180 Iranians, Vol. 10, No. 276, Friday, June 16, 2006 ۱۳۸۵ ﺧﺮﺩﺍﺩ۲۶ ، ﺟﻤﻌﻪ۲۷۶ ﺳﺎﻝ ﺩﻫﻢ، ﺷﻤﺎﺭﻩ، ﺍﯾﺮﺍﻧﯿﺎﻥ۱۸ ﺩﺭ ﻗﻠﻤﺮﻭ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﯾﺎﺩﺩﺍﺷﺖ ﻫﻔﺘﻪ ﺍﺳﻤﺎﻋﯿﻞﻧﻮﺭﯼﻋﻼﺀ ﺗﻬﯿﻪ ﻭ ﺗﻨﻈﯿﻢ: ﺍﺳﻤﺎﻋﯿﻞ ﻧﻮﺭﯼ ﻋﻼﺀ۲۷ ﺑﻘﯿﻪ ﺩﺭ ﺻﻔﺤﻪ۳۳ ﺑﻘﯿﻪ ﺩﺭ ﺻﻔﺤﻪ ﺗﺰﺭﻳﻖ ﺍﺑﻬﺎﻡ ﺩﺭ ﺭﮒ ﻭﺣﯽ...، ﮐﻪ ﺩﺭ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﺍﻳﻨﺘﺮﻧﺘﯽ«ﺩﮐﺘﺮ ﺳﺮﻭﺵ» ﺩﺭ ﺳﺎﻳﺖ ﻣﻮﺳﻮﻡ ﺑﻪﮔﺰﺍﺭﺷﯽ ﺍﺯ ﮐﺘﺎﺏ ﻧﻮﺍﻧﺪﯾﺸﺎﻥ» ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺭﺩ، ﺩﺭ ﻣﻘﺎﻟﻪﺍﯼ ﺑﻪ ﻧﺎﻡ«ﻣﻠﮑﻮﺕ» ، ﺑﻨﻴﺎﺩ ﺍﻧﺪﻳﺸﻪ ﺩﻳﻨﯽ ﻧﻮﮔﺮﺍﻳﺎﻧﻪ ﺩﮐﺘﺮ ﻋﺒﺪﺍﻟﮑﺮﻳﻢ ﺳﺮﻭﺵ« ﻣﺴﻠﻤﺎﻥ... ﭼﮕﻮﻧﻪ ﻣﯽﺗﻮﺍﻥ ﺍﻣﺮ ﺍﺑﺪﯼ ﺭﺍ ﺑﺎ»: ﭼﻨﻴﻦ ﺗﻮﺿﻴﺢ ﺩﺍﺩﻩ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ ﺍﻣﺮ ﺯﻣﺎﻧﻤﻨﺪ ﻣﻮﻗﺖ، ﻭ ﺍﻣﺮ ﻗﺪﺳﯽ ﺭﺍ ﺑﺎ ﺍﻣﺮ ﻏﯿﺮﻗﺪﺳﯽ ﺁﺷﺘﯽ، ﺩﺍﺩ؟ ﺳﺮﻭﺵ... ﻣﻌﺘﻘﺪ ﺍﺳﺖ ﻧﻈﺮﯾﻪ ﻗﺒﺾ ﻭ ﺑﺴﻂ ﺍﻭ ﺳﻬﻤﯽ ﺣﯿﺎﺗﯽ ﺩﺭ ﻓﺮﺍﯾﻨﺪ ﺍﺻﻼﺡ ﺩﯾﻨﯽ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺍﺳﺖ. ﺑﺮ ﺍﯾﻦ ﭘﺎﯾﻪ، ﻫﺮ ﻣﺘﻦ ﯾﺎ ﭘﺪﯾﺪﻩﺍﯼ ﺍﺯ ﺑﻦ ﺑﺎﯾﺪ ﺗﺄﻭﯾﻞﻫﺎﯼ ﻣﺘﻌﺪﺩ ﻭ ﺧﻮﺍﻧﺶﻫﺎﯼ ﻣﺘﮑﺜﺮ ﺭﺍ ﭘﺬﯾﺮﺍ ﺑﺎﺷﺪ. ﺍﺯ،« ﻭﺣﯿﺎﻧﯽ» ﺩﯾﺪﮔﺎﻩ ﺳﺮﻭﺵ، ﻗﺮﺁﻥ ﺑﯽﻧﻘﺺ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺩﯾﻦ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﭘﯿﺎﻡ ﻧﯿﺎﺯﯼ ﺑﻪ ﺍﺻﻼﺡ ﻧﺪﺍﺭﺩ؛ ﻭ ﺍﯾﻦ ﻓﻬﻢ ﺑﺸﺮﯼ ﺍﺯ ﺩﯾﻦ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﻧﺎﻗﺺ ﺍﻟﻬﯽ ﻭ ﺁﺳﻤﺎﻧﯽ ﺍﺳﺖ ﺩﺭ ﺣﺎﻟﯽ ﮐﻪ ﻓﻬﻢ ﺩﯾﻦ ﺍﻣﺮﯼ«ﺩﯾﻦ» ﺍﺳﺖ. ﺯﯾﺮﺍ ﺑﺸﺮﯼ ﻭ ﺯﻣﯿﻨﯽ ﺍﺳﺖ. ﺑﻨﺎﺑﺮﺍﯾﻦ ﺩﯾﻦ ﻧﯿﺎﺯﯼ ﺑﻪ ﺑﺎﺯﺳﺎﺯﯼ ﻭ ﺗﮑﻤﯿﻞ ﻓﻬﻢ ﻣﺎ ﺍﺯ ﺩﯾﻦ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺎﯾﺪ ﺩﺭ ﺑﺎﺯﺳﺎﺯﯼ ﻣﺪﺍﻭﻡ ﺑﺎﺷﺪ. ﺍﺯ ﺍﯾﻦ ﺭﻭ، ﮐﺎﺭﮐﺮﺩ ﻋﻘﻞ ﮐﻤﮏ ﻧﺪﺍﺭﺩ، ﺑﻠﮑﻪ«. ﺑﻪ ﺩﯾﻦ ﺑﺮﺍﯼ ﺗﮑﻤﯿﻞ ﺁﻥ ﻧﯿﺴﺖ، ﺑﻠﮑﻪ ﻧﻘﺶ ﻋﻘﻞ ﺗﻨﻬﺎ ﺑﻬﺒﻮﺩ ﻓﻬﻢ ﻣﺎ ﺍﺯ ﺩﯾﻦ ﺍﺳﺖ ﻧﻮﺷﺘﻢ، ﺳﺨﻦ«ﺭﻭﺷﻨﻔﮑﺮ ﺩﻳﻨﯽ» ﺩﺭ ﭘﯽ ﻣﻄﻠﺒﯽ ﮐﻪ ﺩﻭ ﻫﻔﺘﻪ ﭘﻴﺶ ﺩﺭﺑﺎﺭﻩ ﺍﺻﻄﻼﺡ ﻣﺘﻨﺎﻗﺾﻣﺘﻦ» ﺍﺯ« ﺗﺄﻭﯾﻞﻫﺎﯼ ﻣﺘﻌﺪﺩ ﻭ ﺧﻮﺍﻧﺶﻫﺎﯼ ﻣﺘﮑﺜﺮ» ﺍﻳﻦ ﻫﻔﺘﻪ ﻣﻦ ﺑﻪ ﺿﺮﻭﺭﺕ ﻗﺎﺋﻞ ﺷﺪﻥ ﺑﻪ ﺍﻣﮑﺎﻥ ﻣﺮﺑﻮﻁ ﻣﯽﺷﻮﺩ ﮐﻪ، ﺩﺭ ﻧﻈﺮﻳﻪ ﺩﮐﺘﺮ ﺳﺮﻭﺵ، ﻻﺯﻣﻪ ﻧﻮﺍﻧﺪﻳﺸﯽ ﺩﻳﻨﯽ ﺑﻪﺷﻤﺎﺭ ﻣﯽﺭﻭﺩ.« ﻗﺪﺳﯽ ﺑﺎ ﮔﺮﻳﺰﻧﺎﭘﺬﻳﺮﯼ ﺗﻌﺒﻴﺮ ﻭ ﻣﺎ ﻫﻤﮕﯽ ﻣﯽﺩﺍﻧﻴﻢ ﮐﻪ ﻫﺮ ﺳﺨﻦ ﻣﺒﻬﻤﯽ ﻻﺟﺮﻡ ﺗﻌﺒﻴﺮﭘﺬﻳﺮ ﺍﺳﺖ. ﻣﺜﻼ ﺁﺷﻨﺎ ﻫﺴﺘﻴﻢ ﭼﺮﺍ ﮐﻪ، ﺍﺯ ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﺗﻌﺮﻳﻒﻫﺎ ﺩﺭﺑﺎﺭﻩ ﺷﻌﺮ«ﺷﻌﺮ» ﺗﻔﺴﻴﺮ ﻭ ﺗﺄﻭﻳﻞﭘﺬﻳﺮﯼ ﻣﻘﻮﻟﻪﺍﯼ ﺑﻪ ﻧﺎﻡ«ﺗﺄﻭﻳﻞﭘﺬﻳﺮﯼ» ﺩﺍﻧﺴﺘﻪﺍﻧﺪ ﮐﻪ ﺩﺍﺭﺍﯼ ﻧﻴﺮﻭﯼ ﺑﺎﻟﻘﻮﻩ«ﺑﻪ ﮔﻮﻫﺮ ﻣﺒﻬﻢ» ﺷﻌﺮ ﺭﺍ ﺍﻣﺮﯼ ﺗﺎ ﺍﻣﺮﻭﺯ، ﻋﻤﻮﻣﺎ ﻫﻢ ـ ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ ﺷﻌﺮ ـ ﺩﺍﺭﺍﯼ ﺁﻥ«ﻭﺣﯽ» ﺍﺳﺖ. ﺍﻣﺎ، ﺩﺭ ﺍﻳﻨﺠﺎ، ﭘﺮﺳﺶ ﺁﻥ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﺁﻳﺎ ﺍﻣﺮﯼ ﺑﻪ ﻧﺎﻡ ﺍﺑﻬﺎﻡ ﻭ ﺍﻳﻦ ﺑﺎﻟﻘﻮﮔﯽ ﻫﺴﺖ ﻳﺎ ﻧﻪ؟ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻣﻮﺭﺩ ﺁﻭﺭﺩﻥ ﺗﻌﺮﻳﻀﯽ ﺭﺍ ﻻﺯﻡ ﻣﯽﺩﺍﻧﻢ. ﺍﺯ ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﺭﻭﺯﮔﺎﺭﺍﻧﯽ ﮐﻪ ﺍﻧﺴﺎﻥ ﺳﺨﻨﻤﻨﺪ ﻭ ﺳﺨﻨﮕﻮ ﺷﺪ، ﻭ ﺗﺎ ﻫﻤﻴﻦ ﺍﻣﺮﻭﺯ، ﺍﻳﻦ ﻧﮑﺘﻪ ﻧﻴﺰ ﺑﺮﺍﻳﺶ ﺭﻭﺷﻦ ﺷﺪﻩ ﮐﻪ ﺳﺨﻨﯽ ﮐﻪ ﺑﺮ ﺯﺑﺎﻥ ﻣﯽﺁﻭﺭﺩ ﺍﻏﻠﺐ ﺩﺭ ﺫﻫﻦ ﻣﺨﺎﻃﺐ، ﺑﻪ ﻫﻤﺎﻥ ﺻﻮﺭﺗﯽ ﮐﻪ ﺍﻭ ﮔﻔﺘﻪ، ﺩﺭﻳﺎﻓﺖ ﻭ ﺍﺩﺭﺍﮎ ﻧﻤﯽﺷﻮﺩ. ﺑﻪ ﮐﻼﻡ ﺩﻳﮕﺮ، ﺗﺠﺮﺑﻪ ﺭﻭﺯﻣﺮﻩ، ﺑﻪ ﺗﮏ ﺗﮏ ﻣﺎ ﻧﺸﺎﻥ ﻣﯽﺩﻫﺪ ﮐﻪ ﺳﺨﻦ، ﺩﺭ ﮔﻮﻫﺮ ﺧﻮﻳﺶ، ﺑﻪ ﺍﺑﻬﺎﻡ ﺁﻟﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ ـ ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﺩﺭ ﺁﻥ ﺯﻣﺎﻥ ﮐﻪ ﺍﺯ ﺩﻫﺎﻥ ﮔﻮﻳﻨﺪﻩ ﺧﺎﺭﺝ ﻣﯽﺷﻮﺩ ﺑﻠﮑﻪ، ﻭ ﺑﻴﺸﺘﺮ، ﻫﻨﮕﺎﻣﯽ ﮐﻪ ﺫﻫﻦ ﻣﺨﺎﻃﺐ ﺁﻥ ﺭﺍ ﺍﺯ ﻃﺮﻳﻖ ﺣﻮﺍﺳﺶ ﺩﺭﻳﺎﻓﺖ ﻣﯽﮐﻨﺪ ﻭ ﺍﺯ ﻃﺮﻳﻖ ﻓﺮﮔﺸﺖ ﺍﺩﺭﺍﮎ ﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎﯼ ﺳﺨﻦ ﺩﺭﻳﺎﻓﺖ ﺷﺪﻩ ﭘﯽ ﻣﯽﺑﺮﺩ. ﺑﭙﺮﺩﺍﺯﻡ، ﮐﺎﻓﯽ ﺍﺳﺖ ﮔﻔﺘﻪ ﺑﺎﺷﻢ ﮐﻪ ﺩﺳﺘﮕﺎﻩ«ﻓﺮﮔﺸﺖ ﺍﺩﺭﺍﮎ» ﺑﯽ ﺁﻥ ﮐﻪ ﺑﺨﻮﺍﻫﻢ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻣﻘﺎﻟﻪ ﺑﻪ ﺍﺩﺭﺍﮎ ﺫﻫﻦ ﻣﺎ ﻗﺎﺩﺭ ﻧﻴﺴﺖ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺧﺎﻃﺮﻩﻫﺎ ﻭ ﺗﺠﺮﺑﻪﻫﺎﯼ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﻭ ﺑﺎﺭﻫﺎﯼ ﻋﺎﻃﻔﯽ ﺩﺭﺩﻧﺎﮐﯽ ﻭ ﺷﺎﺩﻣﺎﻧﮕﯽ ﺁﻥﻫﺎ ﺟﺪﺍ ﮐﻨﺪ ﻭ، ﺩﺭ ﻧﺘﻴﺠﻪ، ﻫﺮ ﺩﺭﻳﺎﻓﺖ ﺗﺎﺯﻩ ﺭﺍ ﺩﺭ ﻣﺘﻦ ﻫﻤﻪ ﺁﻥ ﺫﺧﻴﺮﻩﻫﺎﯼ ﻋﺎﻃﻔﯽ، ﺑﻪ ﺍﺩﺭﺍﮎ ﻣﯽﮐﺸﺎﻧﺪ. ﺩﻻﻳﻞ ﻓﺮﺍﻭﺍﻥ ﺯﻳﺴﺖﺷﻨﺎﺧﺘﯽ ﺍﻳﻦ ﻧﻮﻉ ﮐﺎﺭﮐﺮﺩ ﺫﻫﻦ ﺭﺍ ﻣﯽﺗﻮﺍﻥ ﺩﺭ ﮐﺘﺎﺏﻫﺎﺋﯽ ﮐﻪ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻥ ﻣﻐﺰ ﺍﻧﺴﺎﻥ ﻭ ﻓﺮﮔﺸﺖﻫﺎﯼ ﮔﻮﻧﺎﮔﻮﻥ ﺁﻥ ﺭﺍ ﺗﻮﺿﻴﺢ ﻣﯽﺩﻫﻨﺪ ﻳﺎﻓﺖ. ﺑﺪﻳﻦﺳﺎﻥ، ﺳﺨﻦ، ﻫﻢ ﺩﺭ ﺫﻫﻦ ﺻﺎﺩﺭ ﮐﻨﻨﺪﻩ ﺑﻪ ﻗﺸﺎﺋﯽ ﺍﺯ ﻋﻮﺍﻃﻒ ﺁﻟﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ ﻭ ﻫﻢ ﺩﺭ ﺫﻫﻦ ﺩﺭﻳﺎﻓﺖ ﮐﻨﻨﺪﻩ ﺍﺯ ﻓﻴﻠﺘﺮ ﺧﺎﻃﺮﻩﻫﺎﯼ ﻋﺎﻃﻔﯽ ﺍﻭ ﻣﯽ ﮔﺬﺭﺩ ﻭ ﺩﺭ ﻫﺮ ﮔﺬﺷﺘﻨﯽ ﺍﺯ ﻣﻌﻨﺎﯼ ﺍﺻﻠﯽ ﺧﻮﺩ ﺩﻭﺭ ﻭ ﺩﻭﺭﺗﺮ ﻣﯽﺷﻮﺩ. ﺑﻪ ﻟﺤﺎﻅ ﻭﺟﻮﺩ ﺍﻳﻦ ﺍﺑﻬﺎﻡ ﮔﺮﻳﺰ ﻧﺎﭘﺬﻳﺮ ﺩﺭ ﺳﺨﻦ، ﺁﺩﻣﻴﺎﻥ ﺍﺯ ﺍﺑﺘﺪﺍﯼ ﺗﺎﺭﻳﺦ، ﺑﻪ ﺳﻪ ﮔﺮﻭﻩ ﺗﻘﺴﻴﻢ ﺍﻧﺪ؛ ﻳﮑﯽ ﺁﻥ ﮔﺮﻭﻩ ﮐﻪ ﺑﻪ ﺟﺴﺘﺠﻮﯼ ﺍﺑﻬﺎﻡﺯﺩﺍﺋﯽ ﺍﺯ ﺳﺨﻦ ﺑﺮﺁﻣﺪﻧﺪ، ﻓﻠﺴﻔﻪ ﺭﺍ ﺑﻨﺎ ﻧﻬﺎﺩﻧﺪ، ﻣﻨﻄﻖ ﺭﺍ ﺷﺪﻩ ﺁﻓﺮﻳﺪﻧﺪ، ﻭ ﺭﻳﺎﺿﻴﺎﺕ ﺭﺍ ﺗﺪﻭﻳﻦ ﮐﺮﺩﻧﺪ ﻭ، ﺑﺮ ﺑﻨﻴﺎﺩ ﺁﻥ، ﻋﻠﻮﻡ ﺩﻳﮕﺮ ﺭﺍ ﻭﺿﻊ ﻧﻤﻮﺩﻧﺪ. ﺍﻳﻦ ﮔﺮﻭﻩ ﻫﻤﻮﺍﺭﻩ، ﺑﻪ ﺗﻮﺍﻥ ﺻﻮﺭﺗﯽ ﺗﺠﺪﻳﺪﻧﻈﺮﻃﻠﺒﺎﻧﻪ ﻭ ﺑﺮ ﺑﻨﻴﺎﺩ ﺗﺠﺮﺑﻪ ﻭ ﺷﮏ، ﺩﺭ ﭘﯽ ﺁﻥ ﺑﻮﺩﻩﺍﻧﺪ ﮐﻪ ﮐﺸﻒ ﮐﻨﻨﺪ ﭼﮕﻮﻧﻪ ﻣﯽ، ﻧﺸﻮﺩ.« ﺗﻔﺎﻫﻢ» ﮐﺎﺭﯼ ﮐﺮﺩ ﺗﺎ ﺁﻧﭽﻪ ﺑﻴﺎﻥ ﻣﯽﺷﻮﺩ ﺩﺳﺘﺨﻮﺵ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻭ ﺗﺒﺪﻳﻞ، ﻭ ﻣﻮﺟﺐ ﺳﻮﺀ ﮔﺮﻭﻩ ﺩﻭﻡ، ﮐﻪ ﺍﮐﺜﺮﻳﺖ ﺁﺩﻣﻴﺎﻥ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺍﻏﻠﺐ ﻟﺤﻈﺎﺕ ﺯﻧﺪﮔﯽﺷﺎﻥ ﺩﺭ ﺑﺮ ﻣﯽﮔﻴﺮﺩ، ﺷﺎﻣﻞ ﮐﺴﺎﻧﯽ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﻧﻪ ﺍﺯ ﻭﺟﻮﺩ ﺍﻳﻦ ﺍﺑﻬﺎﻡ ﺧﺒﺮ ﺩﺍﺭﻧﺪ ﻭ ﻧﻪ ﺳﺨﻨﯽ ﮐﻪ ﻣﯽﮔﻮﻳﻨﺪ ﭼﻨﺪﺍﻥ ﭘﺮ ﺍﺑﻬﺎﻡ ﻭ ﭘﻴﭽﻴﺪﻩ ﺍﺯ ﺑﺮﺍﯼ ﻳﮑﺎﻳﮏ ﻣﺎ ﭼﻨﻴﻦ ﭘﻴﺶ ﺁﺏ ﺩﺭ ﻣﯽﺁﻳﺪ ﮐﻪ ﻧﮕﺮﺍﻥ ﻋﻮﺍﻗﺐ ﻭ ﻧﺘﺎﻳﺠﺶ ﺑﺎﺷﻨﺪ؛ ﻫﺮﭼﻨﺪ ﮐﻪ ﻣﮑﺮﺭﺍ ﻣﯽﺁﻳﺪ ﮐﻪ ﺣﺮﻓﻤﺎﻥ ﺩﺭﺳﺖ ﻓﻬﻤﻴﺪﻩ ﻧﻤﯽﺷﻮﺩ، ﺳﻮﺀﺗﻔﺎﻫﻢ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﻣﯽﮐﻨﺪ ﻭ ﮔﺎﻩ ﮐﺎﺭ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺟﺎﻫﺎﯼ ﺑﺎﺭﻳﮏ ﻣﯽﮐﺸﺎﻧﺪ. ﺑﺴﻴﺎﺭﯼ ﺍﺯ ﻗﻬﺮﻫﺎ ﻭ ﺩﻟﭽﺮﮐﻴﻦ ﺷﺪﻥﻫﺎ، ﺳﺮ ﺷﺎﺥ ﺷﺪﻥﻫﺎ ﻭ ﺑﻪ ﺟﺎﻥ ﻫﻢ ﺍﻓﺘﺎﺩﻥﻫﺎ، ﻭ ﺟﺪﺍﺋﯽﻫﺎ ﻭ ﺗﻔﺮﻗﻪﻫﺎ ﺭﺍ ﻧﻪ ﻣﻌﻨﺎﯼ ﺭﺍﺳﺘﻴﻦ ﺳﺨﻨﯽ ﮐﻪ ﺑﻴﺎﻥ ﺷﺪﻩ، ﮐﻪ ﺩﺭﮎ ﻣﺨﺎﻃﺐ ﺍﺯ ﺳﺨﻨﯽ ﮐﻪ ﺷﻨﻴﺪﻩ ﺷﺪﻩ ﻣﻮﺟﺐ ﻣﯽﮔﺮﺩﺩ. ﻣﺎ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻣﻮﺍﻗﻊ ﺗﻮﺿﻴﺢ ﻣﯽﺩﻫﻴﻢ، ﻗﺴﻢ ﻣﯽﺧﻮﺭﻳﻢ، ﺷﺎﻫﺪ ﻣﯽﺁﻭﺭﻳﻢ، ﺩﻻﻳﻞ ﻣﻨﻄﻘﯽ ﺳﺮ ﻫﻢ ﻣﯽﮐﻨﻴﻢ ﺗﺎ ﻧﺸﺎﻥ ﺩﻫﻴﻢ ﮐﻪ ﺁﻧﭽﻪ ﻣﺨﺎﻃﺐ ﻣﺎ ﺩﺭﮎ ﮐﺮﺩﻩ ﻫﻤﺎﻧﯽ ﻧﻴﺴﺖ ﮐﻪ ﻣﺎ ﮔﻔﺘﻪﺍﻳﻢ، ﻭ ﺍﮔﺮ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﮐﺎﺭ ﺗﻮﻓﻴﻘﯽ ﻧﻴﺎﺑﻴﻢ ﻫﻤﻪ ﺁﻥ ﻋﻮﺍﻗﺐ ﮐﻪ ﮔﻔﺘﻢ ﺩﺭ ﺍﻧﺘﻈﺎﺭ ﻣﺎﺳﺖ. ﺳﻮﺩ ﻫﻢ ﻣﯽﺑﺮﻧﺪ ﻭ« ﺍﺑﻬﺎﻡ ﮔﻮﻫﺮﻳﻨﻪ ﺩﺭ ﺳﺨﻦ» ﺍﻣﺎ ﮔﺮﻭﻩ ﺳﻮﻡ ﮐﺴﺎﻧﯽ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ ﺍﺯ ﻭﺟﻮﺩ ﺍﻳﻦ ﭘﻴﺪﺍﻳﺶ ﺍﺩﺭﺍﮐﺎﺕ ﮔﻮﻧﺎﮔﻮﻥ ﺍﺯ ﺳﺨﻨﯽ ﻭﺍﺣﺪ ﺭﺍ ﻓﺮﺍﻫﻢ« ﺍﻣﮑﺎﻧﺎﺕ»، ﻣﯽﺗﻮﺍﻧﻨﺪ، ﺑﺎ ﮐﺎﺭﺑﺮﺩ ﺩﺭﺳﺖ ﺁﻥ، ﻭ ﺑﻪ ﻭﻳﮋﻩ(= ﺍﻫﻞ ﺍﺩﺑﻴﺎﺕ) ﺁﻭﺭﻧﺪ. ﻳﮏ ﺩﺳﺘﻪ ﺍﺯ ﮐﺴﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﺍﻳﻦﮔﻮﻧﻪ ﺑﺎ ﺳﺨﻦ ﺭﻭﺑﺮﻭ ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ ﺍﺩﻳﺒﺎﻥ ﺷﺎﻋﺮﺍﻥ، ﻫﺴﺘﻨﺪ. ﺩﺭ ﻭﺍﻗﻊ، ﺷﻌﺮ ﺁﻧﮕﺎﻩ ﺁﻏﺎﺯ ﻣﯽﺷﻮﺩ ﮐﻪ ﻣﺎ ﻋﺎﻣﺪﺍﻧﻪ ﺳﺨﻦ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺍﺑﻬﺎﻡ ﺁﻏﺸﺘﻪ ﻣﯽﮐﻨﻴﻢ. ﺷﺎﻋﺮﯼ ﺍﺳﺖ ﻭ، ﺩﺭ ﻣﻘﺎﺑﻞ، ﺍﺑﻬﺎﻡﮔﺮﻳﺰﯼ ﮐﻮﺷﺸﯽ( ﺍﻣﺎ ﻧﻪ ﮐﺎﻓﯽ) ﺑﻪ ﮐﻼﻡ ﺩﻳﮕﺮ، ﻭﺟﻮﺩ ﺍﺑﻬﺎﻡ ﺷﺮﻁ ﻻﺯﻡ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﺩﺭ ﺣﻮﺯﻩ ﺍﺩﺑﻴﺎﺕ ﻗﺮﺍﺭ ﻧﺪﺍﺭﺩ، ﻫﺮﭼﻨﺪ ﮐﻪ ﺩﺭ ﺣﻮﺯﻩﻫﺎﺋﯽ ﻫﻢﭼﻮﻥ ﻧﻘﺪ ﺍﺩﺑﯽ ﻭ ﺗﺌﻮﺭﯼ ﺍﺩﺑﻴﺎﺕ ﺩﺍﺭﺍﯼ ﻧﻘﺶ ﻣﺮﮐﺰﯼ ﺍﺳﺖ. ﺩﺭ ﺍﻳﻨﺠﺎ ﻫﻨﺮ ﺷﺎﻋﺮ ﻭ ﻧﻮﻳﺴﻨﺪﻩ ﺗﻮﺍﻧﺎ ﺩﺭ ﺁﻥ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﺳﺨﻨﯽ ﺑﮕﻮﻳﺪ ﻣﺒﻬﻢ ﮐﻪ ﻣﺨﺎﻃﺐ ﺑﺘﻮﺍﻧﺪ ﺩﺭ ﺁﻥ ﻣﻌﻨﺎﺋﯽ ﭘﻴﺪﺍ ﮐﻨﺪ، ﺑﯽ ﺁﻥ ﮐﻪ ﻻﺯﻡ ﺑﺎﺷﺪ ﻣﻌﻨﺎﺋﯽ ﮐﻪ ﻣﺨﺎﻃﺐ ﺩﺭ ﺫﻫﻦ ﺧﻮﺩ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺑﺎ ﻣﻌﻨﺎﺋﯽ ﮐﻪ ﺭﺍ ﻣﯽﺁﻓﺮﻳﻨﻨﺪ« ﺗﺼﻮﻳﺮ ﺷﻌﺮﯼ» ﻧﻮﻳﺴﻨﺪﻩ ﻭ ﺷﺎﻋﺮ ﺍﺯ ﺁﻥ ﺁﻏﺎﺯ ﮐﺮﺩﻩ ﻗﺮﺍﺑﺘﯽ ﺩﺍﺷﺖ ﺑﺎﺷﺪ. ﻫﻤﻪ ﻭﺳﺎﺋﻠﯽ ﮐﻪ ﺍﺑﺰﺍﺭﯼ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﺗﺎ ﺁﻓﺮﻳﻨﻨﺪﻩ ﭼﻴﺰﯼ ﺭﺍ ﺑﺴﺎﺯﺩ ﻭ ﺩﺭ ﺑﺮﺍﺑﺮ ﻣﺎ( ﺍﺯ ﺗﺸﺒﻴﻪ ﺗﺎ ﺍﺑﻬﺎﻡ ﻭ ﺍﻳﻬﺎﻡ ﻭ ﺗﻤﺜﻴﻞ ﻭ ﻧﻤﺎﺩ) ﻗﺮﺍﺭ ﺩﻫﺪ ﮐﻪ ﻣﻌﻨﺎﻳﺶ ﺭﺍ ﻧﻪ ﺧﻮﺩ ﺍﻭ، ﮐﻪ ﻣﺎﯼ ﻣﺨﺎﻃﺐ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﯽﮐﻨﻴﻢ ﻭ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺭﺍﺳﺘﺎ ﺑﻪ ﺍﺩﻋﺎﻫﺎﯼ ﺳﺎﺯﻧﺪﻩ ﺩﺭ ﻣﻮﺭﺩ ﺍﻳﻦ ﮐﻪ ﻣﻨﻈﻮﺭﺵ ﭼﻪ ﺑﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ ﻫﻢ ﭼﻨﺪﺍﻥ ﻭﻗﻌﯽ ﻧﻤﯽﻧﻬﻴﻢ. ﺑﺮﺍﯼ ﺭﻭﺷﻦ ﺷﺪﻥ ﻣﻄﻠﺐ ﺍﺯ ﻧﻤﻮﻧﻪﺍﯼ ﺭﻭﺯﻣﺮﻩ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﻣﯽﮐﻨﻢ. ﻓﺮﺽ ﮐﻨﻴﻢ ﮐﻪ ﻭﻗﺘﯽ ﻣﯽﭘﺮﺳﻴﻢ ﺍﻳﻦ ﭘﺎﺳﺦ، ﺑﻪ«. ﺍﻭ ﻣﺜﻞ ﺷﻴﺮ ﺍﺳﺖ» ﺟﻮﺍﺏ ﻣﯽﮔﻴﺮﻳﻢ ﮐﻪ«ﻓﻼﻥ ﺷﺨﺺ ﭼﮕﻮﻧﻪ ﺁﺩﻣﯽ ﺍﺳﺖ؟» ﮐﻪ، ﺑﻼﻓﺎﺻﻠﻪ ﺑﻪ ﭘﺎﺳﺨﯽ ﻣﺒﻬﻢ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ. ﺣﺎﻝ، ﺩﺭﮎ«ﻣﺜﻞ» ﺧﺎﻃﺮ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﺍﺯ ﻭﺳﻴﻠﻪ ﺗﺸﺒﻴﻪ ﺩﺍﺭﻡ.«ﺷﻴﺮ» ﺍﻳﻦ ﮐﻪ ﻓﻼﻧﯽ ﭼﮕﻮﻧﻪ ﺁﺩﻣﯽ ﺍﺳﺖ ﺑﺴﺘﮕﯽ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﺩﺍﺭﺩ ﮐﻪ ﻣﻦ ﻣﺨﺎﻃﺐ ﭼﻪ ﺗﺼﻮﺭﯼ ﺍﺯ ﺷﻴﺮ ﺩﺭ ﺫﻫﻦ ﻣﻦ ﻣﯽﺗﻮﺍﻧﺪ ﺗﺼﻮﻳﺮﻫﺎﯼ ﻋﺎﻃﻔﯽ ﻣﺨﺘﻠﻔﯽ ﺭﺍ، ﺑﺮ ﭘﺎﻳﻪ ﺗﺠﺮﺑﻪﻫﺎﯼ ﻋﻴﻨﯽ ﻭ ﺫﻫﻨﯽﺍﻡ، ﺑﻴﺪﺍﺭ ﺳﺎﺯﺩ. ﺑﺮﺍﯼ ﻣﻦ ﺷﻴﺮ ﻣﯽﺗﻮﺍﻧﺪ ﺣﻴﻮﺍﻧﯽ ﺷﺠﺎﻉ ﺑﺎﺷﺪ، ﭘﺲ ﭼﻨﻴﻦ ﺩﺭﮎ ﻣﯽﮐﻨﻢ ﮐﻪ ﻣﻨﻈﻮﺭ ﭘﺎﺳﺦ ﺩﻫﻨﺪﻩ ﺑﻪ ﭘﺮﺳﺶ ﻣﻦ ﺁﻥ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﻓﻼﻥ ﮐﺲ ﺁﺩﻡ ﺷﺠﺎﻋﯽ ﺍﺳﺖ. ﻳﺎ، ﻧﻪ، ﻣﻤﮑﻦ ﺍﺳﺖ ﻣﻦ ﺷﻴﺮ ﺭﺍ ﺣﻴﻮﺍﻧﯽ ﺳﺒﻊ ﻭ ﺩﺭﻧﺪﻩ ﺑﺪﺍﻧﻢ؛ ﺩﺭ ﺁﻥ ﺻﻮﺭﺕ ﻣﻌﻨﺎﺋﯽ ﮐﻪ ﻣﻦ ﺍﺯ ﭘﺎﺳﺦ ﻣﺰﺑﻮﺭ ﺩﺭﮎ ﻣﯽﮐﻨﻢ ﺁﻥ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﺷﺨﺺ ﻣﻮﺭﺩ ﻧﻈﺮ ﻣﻦ ﺁﺩﻣﯽ ﺧﺸﻦ ﻭ ﻭﺣﺸﯽ ﺍﺳﺖ. ﻫﻨﺮﻣﻨﺪ، ﺍﺩﻳﺐ ﻭ ﺷﺎﻋﺮ ﻫﻤﻮﺍﺭﻩ ﻣﺸﻐﻮﻝ ﺑﺎﻻ ﺭﻓﺘﻦ ﺍﺯ ﻧﺮﺩﺑﺎﻣﯽ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﻪ ﺑﺎﻡ ﺍﺑﻬﺎﻡﻫﺎﯼ ﮔﺴﺘﺮﻧﺪﻩ ﻣﯽﺭﺳﺪ. ﺷﺎﻳﺪ ﻣﻮﻓﻖﺗﺮﻳﻦ ﺷﺎﻋﺮ ﮐﺴﯽ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺘﻮﺍﻧﺪ ﺳﺎﺩﻩﺗﺮﻳﻦ ﻭ، ﺩﺭ ﻋﻴﻦ ﺣﺎﻝ، ﮔﺸﻮﺩﻧﯽﺗﺮﻳﻦ ﺑﮕﻴﺮﻧﺪ.« ﻓﺎﻝ» ﺍﺑﻬﺎﻡﻫﺎﺭﺍ ﺧﻠﻖﮐﻨﺪﻭﮐﺎﺭﺁﻓﺮﻳﻨﺸﮕﺮﯼﺍﺵ ﺑﻪﺁﻧﺠﺎ ﺑﺮﺳﺪﮐﻪ ﻣﺮﺩﻣﺎﻥﺑﺘﻮﺍﻧﻨﺪﺑﺎ ﺳﺨﻨﺶ ﺧﻮﺩﺳﺎﻧﺴﻮﺭﯼ ﻓﻘﻂ ﺗﺮﺱ ﺍﺯ ﺩﻭﻟﺖ ﻧﯿﺴﺖ ﻧﻮﯾﺴﻨﺪﻩ ﺍﯾﺮﺍﻧﯽ ﻭﻗﺘﯽ ﻣﯽﻧﻮﯾﺴﺪ ﺑﺎﯾﺪ ﺍﺯ ﻫﻤﺴﺮﺵ ﻭ ﺍﺯ ﭘﺪﺭ ﻭ ﻣﺎﺩﺭﺵ ﻫﻢ ﺗﺮﺳﯿﺪﻩ ﻭ ﻣﻼﺣﻈﻪ ﺁﺑﺮﻭﯼ ﺧﻮﺩ ﻭ ﻓﮏ ﻭ ﻓﺎﻣﯿﻞ ﻭ ﻃﺎﯾﻔﻪ ﻭ ﻋﺸﯿـﺮﻩﺍﺵ ﺭﺍ ﻫﻢ ﺑﮑﻨﺪ ،ﻫﻤﺎﻥﻃﻮﺭ ﻛﻪﺑﻌﻀﯽ«... ﻫﻤﻨﻮﺍﯾﯽ ﺷﺒﺎﻧﻪ» ﺍﺯ ﻣﻨﺘﻘﺪﯾﻦ ﻫﻢ ﺑﻪ ﺩﺭﺳﺘﯽ ﺍﺷﺎﺭﻩ ﻛﺮﺩﻩﺍﻧﺪ، ﺍﮔﺮ ﯾﮏ ﭼﯿﺰ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ ﺍﻭﺭﯾﮋﯾﻨﺎﻝ ﺍﺳﺖ ﺍﺑﺪﺍﻉ ﯾﮏ ﺭﺍﻭﯼ ﻏﯿﺮﻗﺎﺑﻞ ﺍﻋﺘﻤﺎﺩ ﺍﺳﺖ. ﺍﻭ ﺳﻪ ﺑﯿﻤﺎﺭﯼ،«ﺧﻮﺩ ﻭﯾﺮﺍﻧﮕﺮﯼ» ،«ﻭﻗﻔﻪﻫﺎﯼ ﺯﻣﺎﻧﯽ»: ﺩﺍﺭﺩ. ﻫﺮﻛﺪﺍﻡ ﺍﺯ ﺍﯾﻦ ﺳﻪ ﺑﯿﻤﺎﺭﯼ«ﺑﯿﻤﺎﺭﯼ ﺁﯾﻨﻪ» ﻛﺎﻓﯽ ﺍﺳﺖ ﺗﺎ ﺭﻭﺍﯾﺖ ﺍﻭ ﺭﺍ ﺯﯾﺮ ﺳﻮﺍﻝ ﺑﺒﺮﺩ. ﺗﺎﺯﻩ، ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ ﭘﺎﺭﺍﻧﻮﯾﺎ ﻫﻢ[ ﺍﻭ] ﻋﻼﻭﻩ ﺑﺮ ﻫﻤﻪ ﺍﯾﻦﻫﺎ ﻫﺴﺖ! ﯾﻌﻨﯽ ﺩﯾﮕﺮ ﻧﻤﯽﺷﻮﺩ ﻓﻬﻤﯿﺪ ﭼﻘﺪﺭ ﺍﺯ ﺍﯾﻦ ﻣﺎﺟﺮﺍﻫﺎ ﻭﺍﻗﻌﯽ ﺍﺳﺖ ﯾﺎ ﺯﺍﺋﯿﺪﻩ ﻭﻫﻢﻫﺎﯼ ﺍﻭ. ﺗﺎﺯﻩ، ﻫﺮ ﺑﺨﺶ ﺭﻣﺎﻥ ﻫﻢ ﺧﻄﺎﺏ ﺑﻪ ﺍﺷﺨﺎﺹ ﻫﺎﺭﺍﺳﺘﺶ ﻣﯽﺩﺍﻧﯿﺪﺁﺩﻡﺑﻪﺑﻌﻀﯽ) ﻣﺨﺘﻠﻒﺍﺳﺖ ﮔﻮﯾﺪ،ﺑﻪﺑﻌﻀﯽﻫﺎﺩﺭﻭﻍﻣﯽﮔﻮﯾﺪﺗﺎﺧﻮﺩﺵ ﺭﺍﻣﯽ ﺭﺍ ﻧﺠﺎﺕ ﺩﻫﺪ، ﺑﻪ ﺑﻌﻀﯽﻫﺎ ﻃﻮﺭﯼ ﻣﺎﺟﺮﺍ ﺭﺍﺣﺎﻻ ﺍﮔﺮ)… ﻣﯽﮔﻮﯾﺪ ﻛﻪ ﻫﻢﺩﺭﺩﯾﺸﺎﻥ ﺭﺍ ﺑﺮﺍﻧﮕﯿﺰﺩ ﺑﻪ ﻫﻤﻪ ﺍﯾﻦﻫﺎ ﺍﯾﻦ ﻧﻜﺘﻪ ﺭﺍ ﻫﻢ ﺍﺿﺎﻓﻪ ﻛﻨﯿﻢ ﻛﻪ ﺍﯾﻦ ﺭﺍﻭﯾﯽ ﺍﺯ ﻛﻞ ﻣﺎﺟﺮﺍ ﺩﻭ ﺭﻭﺍﯾﺖ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﯾﻜﯽ ﺍﺯ ﺁﻥﻫﺎ ﺭﻭﺍﯾﺖ ﺗﺤﺮﯾﻒ ﺷﺪﻩ ﻣﺎﺟﺮﺍﺳﺖ، ﺁﻥ ﺍﺯﺟﻤﻠﻪﺑﺨﺶﻓﯿﻨﺎﻝ) ﻭﻗﺖﺑﺎﯾﺪﭘﺮﺳﯿﺪﻛﻞﻣﺎﺟﺮﺍ ﻭﺍﻗﻌﯿﺖ ﺍﺳﺖ ﯾﺎ ﻭﻫﻢ ﺭﺍﻭﯼ؟ ﻫﯿﭽﻜﺲ( ﺭﻣﺎﻥ ﻧﻤﯽﺗﻮﺍﻧﺪ ﺑﻪ ﺍﯾﻦ ﭘﺮﺳﺶ ﭘﺎﺳﺨﯽ ﻗﻄﻌﯽ ﺑﺪﻫﺪ؛ ﺍﺯ ﺟﻤﻠﻪ ﺧﻮﺩ ﻣﻦ... ﺑﻪ ﻧﻪ ﻟﺤﺎﻅ ﻣﻀﻤﻮﻥ، ﻧﻪ ﺑﻪ،«ﻫﻤﻨﻮﺍﯾﯽ» ﻧﻈﺮ ﺁﺯﺍﺩﯼ ﻧﻮﯾﺴﻨﺪﻩ ﺍﺯ ﻧﻪ ﻧﻮﻉ ﻧﮕﺎﻩ، ﻭ ﻟﺤﺎﻅ ﺩﺭ ﺑﯿﺎﻥ ﻣﻄﻠﺐ، ﺩﺭ ﻫﯿﭻ ﻛﺠﺎﯼ ﺩﯾﮕﺮﯼ ﺟﺰ ﺩﺭ ﺧﺎﺭﺝ ﺍﺯ ﻛﺸﻮﺭ ﻧﻤﯽﺗﻮﺍﻧﺴﺘﻪ ﺍﺳﺖ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺷﻮﺩ… ﺁﺩﻡﻫﺎﯼ ﺩﺍﺳﺘﺎﻥ ﻣﻬﺎﺟﺮﺍﻥ ﺍﯾﺮﺍﻧﯽ ﻫﺴﺘﻨﺪ... ﻭ ﻧﯿﺰ ﻣﻬﺎﺟﺮﺍﻧﯽ ﺍﺯ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﯼ ﺩﯾﮕﺮ؛ ﻭ ﺍﺯ ﻫﻤﻪ ﻣﻬﻢﺗﺮ ﺣﻀﻮﺭ ﭼﻨﺪ ﺷﺨﺼﯿﺖ ﻓﺮﺍﻧﺴﻮﯼ. ﺍﺯ ﻛﻨﺎﺭ ﻫﻢ ﻗﺮﺍﺭﻫﻤﻨﻮﺍﯾﯽ» ﮔﺮﻓﺘﻦ ﺍﯾﻦ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﻣﺘﻨﻮﻉ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﯽﺗﻮﺍﻧﺪ ﺍﺯ ﯾﮏ ﻣﺴﺎﻟﻪ ﺣﺎﺷﯿﻪﺍﯼ«… ﺷﺒﺎﻧﻪ ﻭ ﺑﻮﻣﯽ ﻓﺮﺍﺗﺮ ﺭﻓﺘﻪ ﻭ ﺑﻪ ﺣﻮﺍﺩﺙ ﻣﻌﻨﺎﯾﯽ ﺑﺪﻫﺪ ﻛﻪ ﺑﺮﺍﯼ ﯾﮏ ﺧﻮﺍﻧﻨﺪﻩ ﻏﯿﺮ ﺍﯾﺮﺍﻧﯽ ﻫﻢ ﺟﺬﺍﺑﯿﺖ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ... ﺍﮔﺮ ﺭﺿﺎ ﻗﺎﺳﻤﯽ ﺩﺍﺧﻞ ﺍﯾﺮﺍﻥ ﺑﻮﺩ ﺍﺻﻼ ﻧﻤﯽﺗﻮﺍﻧﺴﺖ ﭼﻨﯿﻦ ﻧﮕﺎﻫﯽ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ. ﭼﻮﻥ ﺍﯾﻦ ﻧﻮﻉ ﻧﮕﺎﻩ ﻣﺤﺼﻮﻝ ﻓﺎﺻﻠﻪ ﮔﺮﻓﺘﻦ ﺍﺳﺖ ﺍﺯ ﯾﮏ ﺍﯾﺮﺍﻧﯽ. ﺧﻮﺩ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﺍﺯ ﻫﻮﯾﺖ ﺧﻮﺩ ﻭ ﭘﺎﺭﺍﻧﻮﯾﺎ، ﻫﻢ، ﻣﺜﻞ ﺑﺤﺮﺍﻥ ﻫﻮﯾﺖ ﻣﯽﺩﺍﻧﯿﺪ ﺑﺨﺸﯽ ﺍﺳﺖ ﺟﺪﺍﯾﯽﻧﺎﭘﺬﯾﺮ ﺍﺯ ﺗﺒﻌﯿﺪ ﻭ ﻣﻬﺎﺟﺮﺕ ﯾﺎ ﻫﺮ ﻧﻮﻉ ﻛﻨﺪﻩ ﺷﺪﻥ ﺍﺯ ﺯﻣﯿﻦ ﺍﺟﺪﺍﺩﯼ. ﺍﻣﺎ ﺍﮔﺮ ﻣﻨﻈﻮﺭﺗﺎﻥ ﺍﺯ ﺟﺮﺃﺕ، ﺟﺮﺃﺕ ﺩﺭ ﺑﯿﺎﻥ ﻣﻄﻠﺐ ﺍﺳﺖ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﮕﻮﯾﻢ ﻧﻪ، ﺭﺳﯿﺪﻥ ﺑﻪ ﺁﺯﺍﺩﯼ ﺩﺭﻭﻧﯽ ﻭ ﺷﻜﻮﻓﺎ ﺷﺪﻥ ﻫﻮﯾﺖ ﻓﺮﺩﯼ ﻣﺤﺼﻮﻝ ﻧﻔﺲ ﺯﺩﻥ ﺩﺭ ﻣﺤﯿﻄﯽ ﺁﺯﺍﺩ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺍﻟﺒﺘﻪ ﻛﺎﺭﯼ ﻃﺎﻗﺖﻓﺮﺳﺎ ﺭﻭﯼ ﺫﻫﻦ ﻭ ﺯﺑﺎﻥ ﺧﻮﺩ. ﻣﯽﺩﺍﻧﯿﺪ، ﺧﻼﺹ ﺷﺪﻥ ﺍﺯﺳﻨﺖ ﻭﻋﺮﻑﻭﭘﺬﯾﺮﻓﺘﻦﺗﻔﺎﻭﺕﺧﻮﺩﺑﺎ ﺩﯾﮕﺮﯼ ﺍﺻﻼ ﻛﺎﺭ ﺁﺳﺎﻧﯽ ﻧﯿﺴﺖ... ﺧﻮﺩ ﺳﺎﻧﺴﻮﺭﯼ ﻓﻘﻂ ﺍﺯ ﺗﺮﺱ ﺩﻭﻟﺖ ﻧﯿﺴﺖ! ﻧﻮﯾﺴﻨﺪﻩ ﺍﯾﺮﺍﻧﯽ ﻭﻗﺘﯽ ﻣﯽﻧﻮﯾﺴﺪ ﺑﺎﯾﺪ ﺍﺯ ﺯﻧﺶ ﺑﺘﺮﺳﺪ، ﺍﺯ ﭘﺪﺭ ﻭ ﻣﺎﺩﺭﺵ ﺑﺘﺮﺳﺪ.( ﯾﺎ ﺷﻮﻫﺮﺵ) ﺑﺎﯾﺪ ﻣﻼﺣﻈﻪ ﺁﺑﺮﻭﯼ ﺧﻮﺩ ﻭ ﻓﺎﻣﯿﻞ ﻭ ﻃﺎﯾﻔﻪ ﻭ ﻋﺸﯿﺮﻩﺍﺵ ﺭﺍ ﺑﻜﻨﺪ. ﺍﯾﻦ ﻓﻬﺮﺳﺖ ﺗﺎ ﺑﺨﻮﺍﻫﯽ ﺩﺭﺍﺯ ﺍﺳﺖ. ﺗﺎ ﻭﻗﺘﯽ ﻣﺴﺎﻟﻪ ﻓﺮﺩﯾﺖ ﺩﺭ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻣﺎ ﺣﻞ ﺑﺮﺩﺍﺷﺘﻪ ﺷﻮﺩ، ﺳﺎﻧﺴﻮﺭ ﺩﻭﻟﺘﯽ ﻫﻢ ﻧﺸﻮﺩ، ﺍﮔﺮ ﺑﺎﺯ ﺧﻮﺩﺳﺎﻧﺴﻮﺭﯼ ﺗﺎ ﺣﺪﯼ ﺑﺎﻗﯽ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﻣﺎﻧﺪ. ﺁﻝﺍﺣﻤﺪ ﺭﺍ ﺩﯾﺪﻩﺍﯾﺪ؟«ﺳﻨﮕﯽ ﺑﺮ ﮔﻮﺭﯼ» ﻧﻤﯽﺩﺍﻧﻢ ﻣﻦﻫﯿﭻﻭﻗﺖﺑﻪ ﻛﺎﺭﻫﺎﯼﺍﻭﻋﻼﻗﻪﺍﯼﻧﺪﺍﺷﺘﻪﺍﻡﺍﻣﺎ ﺍﯾﻦ ﻛﺘﺎﺏ ﺷﺎﻫﻜﺎﺭ ﺍﻭﺳﺖ ﻭ ﯾﻜﯽ ﺍﺯ ﺩﺭﺧﺸﺎﻧﺘﺮﯾﻦ ﻣﺘﻦﻫﺎﯼ ﺩﺍﺳﺘﺎﻧﯽ ﻣﺎ. ﭼﺮﺍ؟ ﭼﻮﻥ ﺍﯾﻦ ﻣﺘﻦ ﺭﺍ ﻛﻪ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺑﻪ ﻗﺼﺪ ﺍﻧﺘﺸﺎﺭ ﻧﻨﻮﺷﺘﻪ. ﯾﺎ۱۳۴۲ ﺩﺭ ﺳﺎﻝ ﺩﺳﺖ ﻛﻢ ﻗﺼﺪ ﺍﻧﺘﺸﺎﺭﺵ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺯﻣﺎﻥ ﺣﯿﺎﺕ ﺧﻮﺩﺣﺎﻻ ﻫﻢ ﺩﺭ ﺩﺍﺧﻞ ﺑﻪ ﺁﻥ ﺍﺟﺎﺯﻩ ﺍﻧﺘﺸﺎﺭ) ﻧﺪﺍﺷﺘﻪ . ﻧﺘﯿﺠﻪ؟ ﺁﻝﺍﺣﻤﺪ ﺑﻪ ﻃﺮﺯﯼ ﺷﺠﺎﻋﺎﻧﻪ،( ﻧﺪﺍﺩﻩﺍﻧﺪ ﺻﺎﺩﻗﺎﻧﻪ ﻭ ﺑﯽﺭﺣﻤﺎﻧﻪ ﺗﺼﻮﯾﺮﯼ ﻭﺍﻗﻌﯽ ﺍﺯ ﺧﻮﺩﺵ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻣﺮﺩﻡ ﻣﺎ ﺣﺎﻟﯽ ﻛﻪ ﺩﺍﺩﻩ. ﺩﺭ ﺍﺭﺍﺋﻪ ﺗﺼﻮﯾﺮﯼ ﻛﻪ ﺍﺯ ﯾﮏ ﻫﻨﺮﻣﻨﺪ ﺩﺍﺭﻧﺪ ﺗﺼﻮﯾﺮ ﻗﺪﯾﺲ ﺍﺳﺖ. ﻭ ﺁﻝﺍﺣﻤﺪ ﺩﺭ ﺍﯾﻦ ﻛﺘﺎﺏ ﺧﻮﺩ ﻭﺍﻗﻌﯽﺍﺵ ﺭﺍ ﻧﺸﺎﻥ ﻣﯽﺩﻫﺪ. ﺗﺼﻮﯾﺮﯼ ﻛﻪ ﺳﺨﺖ ﺧﺎﻛﯽ ﺍﺳﺖ، ﭘﺮ ﺍﺯ ﺗﻨﺎﻗﺾ، ﺩﺭﻣﺎﻧﺪﮔﯽ ﻭ ﺑﯿﭽﺎﺭﮔﯽ؛ ﻭ ﻫﯿﭻ ﺭﺑﻄﯽ ﺑﻪ ﺗﺼﻮﯾﺮ ﻣﺼﺎﺩﺭﻩ ﺷﺪﻩ ﺍﻭ ﻧﺪﺍﺭﺩ... ﻣﻦ ﺍﯾﻦﻗﺪﺭ ﻣﺤﺎﻓﻈﻪﻛﺎﺭﻡ ﻛﻪ ﮔﺎﻫﯽ ﺧﻮﺩﻡ ﻫﻢ ﺣﺎﻟﻢ ﺍﺯ ﺧﻮﺩﻡ ﺑﻬﻢ ﻣﯽﺧﻮﺭﺩ. ﺍﻣﺎ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﯾﻜﯽ ﺍﺯ ﺗﻨﺎﻗﺾﻫﺎﯾﻢ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﮕﻮﯾﻢ ﺩﺭ ﻋﯿﻦ ﻣﺤﺎﻓﻈﻪﻛﺎﺭﯼ ﺳﺨﺖ ﺻﺮﯾﺢﺍﻟﻠﻬﺠﻪﺍﻡ. ﻭ ﺍﮔﺮ ﺍﺯ ﻛﺎﺭﯼ ﺑﺪﻡ ﺑﯿﺎﯾﺪ ﻫﯿﭻﺍﺑﺎﺋﯽﻧﺪﺍﺭﻡﻛﻪﻧﻈﺮﻡ ﺭﺍﺑﯽﺭﻭﺩﺭﺑﺎﯾﺴﺘﯽﺑﮕﻮﯾﻢ ﺍﮔﺮ(ﺣﺎﻻ ﻣﯽﻓﻬﻤﯿﺪ ﭼﺮﺍ ﺍﯾﻦﻗﺪﺭ ﺩﺷﻤﻦ ﺩﺍﺭﻡ؟) ﻫﻢ ﺍﺯ ﻛﺎﺭﯼ ﺧﻮﺷﻢ ﺑﯿﺎﯾﺪ، ﺣﺘﯽ ﺍﮔﺮ ﻧﻮﯾﺴﻨﺪﻩﺍﺵ ﺩﺷﻤﻦﻣﻦ ﺑﺎﺷﺪ،ﺍﺟﺘﻨﺎﺏﻧﻤﯽﻛﻨﻢﺍﺯ ﺳﺘﺎﯾﺸﺶﺣﺎﻻ ﻣﯽﻓﻬﻤﯿﺪ ﺍﯾﻦ ﯾﻜﯽ ﺩﻭ ﻧﻔﺮﯼ ﻛﻪ ﻣﺮﺍ ﺩﻭﺳﺖ) «... ﻫﻤﻨﻮﺍﯾﯽ» ﺍﻣﺎ ﺍﮔﺮ ﺭﻣﺎﻥ( ﺩﺍﺭﻧﺪ ﺑﺮﺍﯼ ﭼﯿﺴﺖ؟ ﺗﺼﻮﯾﺮ ﺩﯾﮕﺮﯼ ﺍﺯ ﻣﺮﺍ ﺑﻪ ﺷﻤﺎ ﻧﺸﺎﻥ ﻣﯽﺩﻫﺪ ﻋﻠﺘﺶ ﺩﺍﻧﯿﺪ، ﻧﻮﺷﺘﻦ ﯾﮏ ﺟﻮﺭ ﺭﺍ ﺑﺎﯾﺪ ﺩﺭ ﺯﺑﺎﻥ ﺟﺴﺖ. ﻣﯽ ﺗﺒﻌﯿﺪ ﺍﺯ ﺧﻮﺩ ﺍﺳﺖ. ﺷﻤﺎ ﺑﺎﯾﺪ ﺧﻠﻊ ﯾﺪ ﺑﻜﻨﯿﺪ ﺍﺯ ﺧﻮﺩﺗﺎﻥ. ﺷﻤﺎ ﺩﻟﺘﺎﻥ ﻣﯽﺧﻮﺍﻫﺪ ﻛﻪ ﻗﺎﻋﺪﻩ ﺑﺎﺯﯼ ﺭﺍ ﺧﻮﺩﺗﺎﻥ ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻛﻨﯿﺪ. ﺍﻣﺎ ﺍﮔﺮ ﺯﺑﺎﻥ ﺑﺮﺍﯾﺘﺎﻥ ﺍﺑﺰﺍﺭ ﻧﺒﺎﺷﺪ، ﺍﮔﺮ ﺑﺎ ﺍﻭ ﻣﺜﻞ ﻣﻮﺟﻮﺩﯼ ﺯﻧﺪﻩ ﺭﻓﺘﺎﺭ ﻛﻨﯿﺪ ﻛﻪ ﻇﺮﺍﻓﺖﻫﺎ ﻭ ﺭﺍﺯ ﻭ ﺭﻣﺰﻫﺎﯼ ﺧﺎﺹ ﺧﻮﺩﺵ ﺭﺍ ﺍﺻﻔﻬﺎﻥ،۱۳۲۸ ﺭﺿﺎ ﻗﺎﺳﻤﯽ، ﻣﺘﻮﻟﺪ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﻫﻢ ﺭﻣﺎﻥ ﻛﻪ ﻧﻤﺎﯾﺸﻨﺎﻣﻪ ﻧﻮﯾﺴﯽ ﺍﺳﺖ، ﺩﺭ ﻓﺮﺍﻧﺴﻪ ﺍﻗﺎﻣﺖ ﺩﺍﺭﺩ ﻭ ﺍﺯ ﭼﻬﺮﻩﻫﺎﯼ ﻣﻄﺮﺡ ﻭ ﺑﺎ ﺍﺭﺯﺵ ﺍﺩﺑﯽ ﺧﺎﺭﺝ ﮐﺸﻮﺭ ﻣﺤﺴﻮﺏﻫﻤﻨﻮﺍﯾﯽ ﺷﺒﺎﻧﻪ» ﻣﯽﺷﻮﺩ. ﺭﻣﺎﻥ ﺍﻭ ﺑﻪ ﻧﺎﻡ۱۹۹۶ ﺍﻭﻟﯿﻦ ﺑﺎﺭ ﺩﺭ ﺳﺎﻝ« ﺍﺭﻛﺴﺘﺮ ﭼﻮﺏﻫﺎ ﺑﻪ ﭼﺎﭖ ﺩﺭ ﺁﻣﺮﯾﻜﺎ«ﻧﺸﺮ ﻛﺘﺎﺏ» ﺗﻮﺳﻂ ﺁﻥ ﺭﺍ ﺩﺭ۱۳۸۰ ﺩﺭ ﺳﺎﻝ«ﻧﺸﺮ ﺁﺗﯿﻪ» ﺭﺳﯿﺪﻩ ﻭ ﺍﯾﺮﺍﻥ ﻣﻨﺘﺸﺮ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺍﺳﺖ. ﺍﯾﻦ ﺭﻣﺎﻥ ﺍﻣﺴﺎﻝ، ﺩﺭ ﭘﯽ ﺳﻔﺮ ﻧﻮﯾﺴﻨﺪﻩﺍﺵ ﺑﻪ ﺍﯾﺮﺍﻥ، ﺑﻪ ﻣﺮﺣﻠﻪﻣﻨﺘﻘﺪﯾﻦ» «ﮔﻠﺸﯿﺮﯼ» ﻧﻬﺎﯾﯽ ﺟﻮﺍﯾﺰ ﺍﺩﺑﯽ ﺭﺍﻩ ﯾﺎﻓﺖ ﻭ ﻧﯿﺰ ﺍﺯ ﺳﻮﯼ ﻫﯿﺎﺕ« ﻣﻄﺒﻮﻋﺎﺕ ﺗﺤﺴﯿﻦ«(ﭘﻜﺎ) ﻣﻬﺮﮔﺎﻥ ﺍﺩﺏ» ﺩﺍﻭﺭﺍﻥ ﺟﺎﯾﺰﻩ ﺑﺎ ﺍﻭ ﻣﺼﺎﺣﺒﻪﺍﯼ ﺩﺍﺷﺘﻪ«ﺳﺨﻦ» ﺷﺪ. ﺳﺎﯾﺖ ﮐﻪ ﺗﮑﻪﻫﺎﺋﯽ ﺍﺯ ﭘﺎﺳﺦﻫﺎﯼ ﺍﻭ ﺭﺍ ﺑﺮﺍﯼ ﺍﯾﻦ ﺻﻔﺤﺎﺕ ﺑﺮﮔﺰﯾﺪﻩﺍﯾﻢ. ﺭﺿﺎ ﻗﺎﺳﻤﯽ« ﺁﻣﻮﺯﺵ ﺳﺮﯾﻊ ﻣﻮﺳﯿﻘﯽ» ﺩﺭ ﺍﯾﺮﺍﻥ ﺭﻭﺯﺍﻧﻪ ﻫﻨﺮﺟﻮﯾﺎﻥ ﺯﯾﺎﺩﯼ ﻭﺍﺭﺩ ﻣﺮﺍﮐﺰ ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ؛ ﺑﻪ ﺍﯾﻦ ﺍﻣﯿﺪ ﮐﻪ ﺑﺘﻮﺍﻧﻨﺪ ﺩﺭ ﻋﺮﺽ ﭼﻨﺪ ﻫﻔﺘﻪ ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ ﺟﺎﻥ ﻭﯾﻠﯿﺎﻣﺰ ﮔﯿﺘﺎﺭ ﺑﻨﻮﺍﺯﻧﺪ ﻭ... ﮔﺮﺩﺍﻧﻨﺪﮔﺎﻥ ﺍﯾﻦ ﻗﺒﯿﻞ ﺁﻣﻮﺯﺷﮕﺎﻩﻫﺎ ﺑﺎ ﺗﺒﻠﯿﻎ ﺩﺭ ﺭﻭﺯﻧﺎﻣﻪﻫﺎﯼ ﮐﺜﯿﺮﺍﻻﻧﺘﺸﺎﺭ ﮐﺸﻮﺭ ﺑﻪ ﺧﻮﺍﺳﺘﺎﺭﺍﻥ ﻋﻠﻢ ﻣﻮﺳﯿﻘﯽ ﺍﯾﻦ ﻧﻮﯾﺪ ﺭﺍ ﻣﯽﺩﻫﻨﺪ ﮐﻪ ﺟﻠﺴﻪ ﺑﯿﺎﻣﻮﺯﻧﺪ. ﺍﯾﻦ۱۰ ﺗﺎ۳ ﺁﻥﻫﺎ ﻣﯽﺗﻮﺍﻧﻨﺪ ﺳﺎﺯ ﻣﻮﺭﺩ ﻧﻈﺮ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺩﺭ ﻋﺮﺽ ﺗﻀﻤﯿﻦ ﻣﯽﮐﻨﯿﻢ»: ﮔﻮﯾﻨﺪ ﺧﻮﺍﻧﺪﻩ ﻭ ﻣﯽ« ﺭﻭﺵﺗﻀﻤﯿﻨﯽ» ﺍﺳﺎﺗﯿﺪ ﺍﯾﻦ ﺭﻭﺵ ﺭﺍ ﺁﻫﻨﮓ ﺑﻪ ﻫﻨﺮﺟﻮﯾﯽ ﮐﻪ۱۵۰ ﮐﻪ ﺩﺭ ﻋﺮﺽ ﺳﻪ ﺟﻠﺴﻪ ﺩﺭ ﺍﺑﺘﺪﺍﯼ ﺭﺍﻩ ﺍﺳﺖ ﻭ ﻣﯽﺧﻮﺍﻫﺪ ﺑﻪ ﻃﻮﺭ ﻣﺜﺎﻝ ﮔﯿﺘﺎﺭ«. ﺑﯿﺎﻣﻮﺯﺩ، ﯾﺎﺩ ﻣﯽﺩﻫﯿﻢ ﺍﯾﻦ ﺍﺳﺎﺗﯿﺪ ﺑﺮﺟﺴﺘﻪ ﻭ ﻓﻮﻕ ﺑﺸﺮ! ﺍﻇﻬﺎﺭ ﻣﯽﺩﺍﺭﻧﺪ:ﺩﺭ ﺟﻠﺴﻪ ﺍﻭﻝ ﯾﮏ ﻣﻘﺪﺍﺭ ﺍﺯ ﻭﻗﺖ ﻣﺮﺑﻮﻃﻪ، ﮐﻪ ﯾﮏ ﺗﺎ» ﺳﺎﻋﺖ ﺍﺳﺖ، ﺭﺍ ﺑﻪ ﺁﺷﻨﺎﯾﯽ ﺑﺎ ﺳﺎﺯ ﻭ ﻃﺮﯾﻘﻪ ﮔﺮﻓﺘﻦ۲ ﺁﻥ ﻭ ﺍﺳﺘﯿﻞ ﻧﻮﺍﺯﻧﺪﮔﯽ ﺍﺧﺘﺼﺎﺹ ﻣﯽﺩﻫﯿﻢ، ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﺁﻥ ﺁﺷﻨﺎﯾﯽ ﺑﺎ ﺭﯾﺘﻢ ﻭ ﺁﮐﻮﺭﺩﻫﺎﯼ ﺁﻫﻨﮓ ﺁﻣﻮﺯﺵ ﺩﺍﺩﻩ ﻣﯽﺷﻮﺩ. ﺑﻪ ﻫﻤﯿﻦ ﺗﺮﺗﯿﺐ ﺁﻫﻨﮓﻫﺎﯼ ﺑﻌﺪﯼ ﻭ ﺑﻌﺪﯼ ﻭ ﺍﺩﺍﻣﻪ ﺟﻠﺴﻪ، ﮐﻪ ﻫﻨﺮﺟﻮ ﻣﯽﺗﻮﺍﻧﺪ ﺩﺭ ﺟﻠﺴﻪ ﺍﻭﻝ ﻫﻢ ﺑﺨﻮﺍﻧﺪ ﻭ ﺑﻨﻮﺍﺯﺩ ﻭ ﺩﺭ ﮐﻨﺎﺭ ﻫﻤﻪ ﺍﯾﻦ ﻣﻮﺍﺭﺩ ﻣﻠﻮﺩﯼ، ﺷﻌﺮ«. ﻭ ﺁﻫﻨﮓ ﻧﯿﺰ ﯾﺎﺩ ﺩﺍﺩﻩ ﻣﯽﺷﻮﺩﺳﺎﺯ ﺯﺩﻥ»: ﮔﻮﯾﺪ ﯾﮑﯽﺩﯾﮕﺮﺍﺯﺍﯾﻦﻗﺒﯿﻞﺍﺳﺎﺗﯿﺪﻣﯽ ﮐﺎﺭ ﻣﺸﮑﻠﯽ ﻧﯿﺴﺖ ﻭ ﻣﯽﺗﻮﺍﻥ ﺩﺭ ﺟﻠﺴﺎﺕ ﻣﻌﺪﻭﺩﯼ ﺁﻥ ﺭﺍ ﺁﻣﻮﺧﺖ. ﺩﺭ ﺟﻠﺴﻪ ﺍﻭﻝ ﺁﻫﻨﮓ ﻭ ﺭﯾﺘﻢ ﻭ ﻧﺤﻮﻩ ﺩﺭﺳﺖ ﮔﺮﻓﺘﻦ ﺳﺎﺯ، ﻣﻠﻮﺩﯼ ﺯﺩﻥ ﻭ... ﻭ ﺍﺯ ﻫﻤﺎﻥ ﺁﻫﻨﮓ ﺑﺎ ﺗﮑﻨﯿﮏ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻫﻨﺮﺟﻮ ﻣﯽﺁﻣﻮﺯﯾﻢ، ﺩﺭ ﺗﻤﺎﻡ۱۵۰ ﺟﻠﺴﻪ ﺍﻭﻝ ﺗﺎ ﺳﻮﻡ ﺍﯾﻦ ﺟﻠﺴﻪ ﺗﻤﺎﻣﯽ ﺍﯾﻦ ﺁﻫﻨﮓﻫﺎ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻃﻮﺭ ﺣﺮﻓﻪﺍﯼ ﮐﺎﻣﻞ ﻣﯽﮐﻨﯿﻢ ﻭ ﺍﺯ ﺟﻠﺴﻪ ﺳﻮﻡ ﺗﺎ ﭘﻨﺠﻢ ﻧﯿﺰ ﮐﺎﺭ ﺭﺍ ﺣﺮﻓﻪﺍﯼﺗﺮ ﮐﺮﺩﻩ ﻭ ﺩﺭ ﺟﻠﺴﻪ ﭘﻨﺠﻢ ﺑﻪ ﺗﮑﻨﯿﮏﻫﺎﯼ ﺧﺎﺹ ﻣﯽﭘﺮﺩﺍﺯﯾﻢ ﻭ، ﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ ﺍﺳﺘﻌﺪﺍﺩ ﻫﻨﺮﺟﻮ، ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﺍﯾﻦ ﺩﻭﺭﻩ ﺁﻫﻨﮕﺴﺎﺯﯼ«. ﺭﺍ ﭘﯿﺶ ﻣﯽﮔﯿﺮﯾﻢ ﺳﺎﻋﺖ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ۲ ﺯﻣﺎﻥ ﺍﯾﻦ ﺟﻠﺴﺎﺕ ﯾﮏ ﺍﻟﯽ»: ﻭﯼ ﺍﺩﺍﻣﻪ ﻣﯽﺩﻫﺪ ﮐﻪ ﺣﺪﺍﻗﻞ ﻓﺎﺻﻠﻪ ﺯﻣﺎﻧﯽ ﮐﻼﺱﻫﺎ ﯾﮏ ﺭﻭﺯ ﺩﺭ ﻣﯿﺎﻥ ﻭ ﺣﺪﺍﮐﺜﺮ ﯾﮏ ﻫﻔﺘﻪ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺮﺍﯼ ﺑﺎﺯﺩﻫﯽ ﺧﻮﺏ ﻭ ﺗﻤﺮﯾﻦﻫﺎﯼ ﻣﺪﺍﻭﻡ ﯾﮏ ﺭﻭﺯ ﺩﺭ ﻣﯿﺎﻥ ﻣﻔﯿﺪﺗﺮ ﺍﺳﺖ. ﺟﻠﺴﻪﭼﻮﻥﮐﺎﺭﺣﺮﻓﻪﺍﯼﺗﺮ۵ ﻫﺰﺍﺭ ﺗﻮﻣﺎﻥ ﻭ ﺑﻌﺪ ﺍﺯ۱۰ ﻫﻤﭽﻨﯿﻦﺷﻬﺮﯾﻪﻫﺮﺟﻠﺴﻪ«. ﻣﯽﺷﻮﺩ ﺍﯾﻦ ﻫﺰﯾﻨﻪ ﻧﯿﺰ ﺍﻓﺰﺍﯾﺶ ﻣﯽﯾﺎﺑﺪ ﻫﺎﺩﺭﮐﻨﺎﺭﺑﻘﯿﻪﺁﮔﻬﯽﻫﺎ ﻫﺎﯼ ﺁﻥ ﻫﺎﯼﺗﻀﻤﯿﻨﯽﻫﻢ،ﮐﻪﺁﮔﻬﯽ ﺑﻌﻀﯽﺍﺯﺁﻣﻮﺯﺵ ﺑﻪ ﭼﺸﻢ ﻣﯽﺧﻮﺭﺩ، ﺍﯾﻦ ﺗﻔﺎﻭﺕ ﺭﺍ ﺑﺎ ﺑﻘﯿﻪ ﺩﺍﺭﻧﺪ ﮐﻪ ﺗﻌﺪﺍﺩ ﺟﻠﺴﺎﺗﺸﺎﻥ ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺻﺎﺣﺒﺎﻥ ﺍﯾﻦ ﺁﮔﻬﯽﻫﺎ، ﮐﻪ«! ﺟﻠﺴﻪ۲۵ ﺁﻣﻮﺯﺵ ﺗﻀﻤﯿﻨﯽ ﻣﻮﺳﯿﻘﯽ ﺩﺭ»: ﺍﺳﺖ ﺑﯿﺸﺘﺮ ﻣﺪﺭﺳﯿﻦ ﺳﺎﺯ ﻫﺴﺘﻨﺪ، ﺩﺭ ﻣﻮﺭﺩ ﺗﺸﮑﯿﻞ ﮐﻼﺱﻫﺎ ﻭ ﺭﻭﺵ ﺁﻣﻮﺯﺵ ﺧﻮﺩ ﺟﻠﺴﻪ ﻧﺖﺧﻮﺍﻧﯽ، ﺭﻭﺵ۲۵ ﺩﺭ ﻃﻮﻝ ﺍﯾﻦ»: ﻣﯽﮔﻮﯾﻨﺪ ﺻﺤﯿﺢ ﮔﺮﻓﺘﻦ ﺳﺎﺯ ﺩﺭ ﺩﺳﺖ، ﺁﺷﻨﺎﯾﯽ ﺑﺎ ﺍﺟﺰﺍﯼ ﺁﻥ، ﺭﯾﺘﻢ ﺯﺩﻥ ﻭ ﺗﻤﺎﻣﯽ ﻣﻮﺍﺭﺩ ﻣﺮﺑﻮﻁ ﺑﻪ ﺁﻥ ﺁﻣﻮﺯﺵ ﺩﺍﺩﻩ ﻣﯽﺷﻮﺩ. ﻭ ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﯾﮏ ﻣﺎﻩ ﺍﺯ ﻫﻨﺮﺟﻮ ﺗﺴﺖ ﻣﯽﮔﯿﺮﯾﻢ ﻭ ﻣﯿﺰﺍﻥ ﯾﺎﺩﮔﯿﺮﯼ ﺍﻭ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺍﯾﻦ ﻣﺪﺕ ﻣﻮﺭﺩ ﺳﻨﺠﺶ ﻗﺮﺍﺭ ﻣﯽﺩﻫﯿﻢ. ﺍﯾﻦ ﺭﻭﺵ ﺩﺭ ﻭﺍﻗﻊ ﺭﻭﺵ ﺗﻀﻤﯿﻨﯽ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺎ ﺗﺴﺖﮔﯿﺮﯼﻫﺎﯼ ﭘﯽﺩﺭﭘﯽ ﻫﻨﺮﺟﻮ ﺍﺯ ﻧﺘﯿﺠﻪ ﮐﺎﺭ ﺧﻮﺩ«. ﻣﻄﻠﻊ ﻣﯽﺷﻮﺩ ﺍﻟﺒﺘﻪ ﺷﻬﺮﯾﻪ ﺍﯾﻦ ﮐﻼﺱﻫﺎ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﮐﻼﺱﻫﺎﯼ ﮔﺮﻭﻫﯽ ﻭ ﻣﻌﻤﻮﻟﯽ ﺑﯿﺶﺗﺮ ﺍﺳﺖ. ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺍﯾﻦ ﺷﻬﺮﯾﻪ ﺍﮔﺮﺗﺪﺭﯾﺲﺩﺭﻣﻨﺰﻝﺍﻧﺠﺎﻡﺷﻮﺩﯾﮏﻣﻘﺪﺍﺭﺍﺯﺷﻬﺮﯾﻪﻫﺎﯼ ﻣﻌﻤﻮﻟﯽ ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺍﺳﺖ، ﻭ ﻧﯿﺰ ﺍﺳﺘﺎﺩﺍﻥ ﺧﺎﻧﻢ ﻭ ﺁﻗﺎ ﺍﺯ ﻟﺤﺎﻅ ﮔﺮﻓﺘﻦ ﺷﻬﺮﯾﻪ ﺑﺎ ﻫﻢ ﻣﺘﻔﺎﻭﺕ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻭ ﻫﺰﯾﻨﻪ ﺍﺳﺎﺗﯿﺪ ﺧﺎﻧﻢ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺁﻗﺎ ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺍﺳﺖ. ﺧﻮﺩﺷﺎﻥ ﻣﯽﮔﻮﯾﻨﺪ ﺍﯾﻦ ﺗﻔﺎﻭﺕ ﺷﻬﺮﯾﻪ ﺍﺯ ﺍﯾﻦ ﺑﺎﺑﺖ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﺍﺳﺎﺗﯿﺪ ﺯﻥ ﺑﻪ ﻣﺮﺍﺗﺐ ﺍﺯ ﺁﻗﺎﯾﺎﻥ ﺳﺨﺖﮔﯿﺮﺗﺮ ﻫﺴﺘﻨﺪ. ﺍﻣﺎ ﻫﺮ ﮐﺴﯽ ﮐﻪ ﺣﺘﯽ ﯾﮏ ﻣﻘﺪﺍﺭ ﺩﺭ ﺯﻣﯿﻨﻪ ﻣﻮﺳﯿﻘﯽ ﺍﻃﻼﻋﺎﺕ ﺩﺍﺷﺘﻪﺑﺎﺷﺪ ﺍﯼ ﻧﯿﺴﺖ ﮐﻨﺪ؛ ﭼﺮﺍ ﮐﻪ ﻣﻮﺳﯿﻘﯽ ﻣﺴﺌﻠﻪ ﺑﺎ ﺷﻨﯿﺪﻥ ﭼﻨﯿﻦ ﻣﻄﺎﻟﺒﯽ ﺗﻌﺠﺐ ﻣﯽ ﮐﻪ ﺑﺘﻮﺍﻥ ﯾﺎﺩﮔﯿﺮﯼ ﺁﻥ ﺭﺍ ﻣﺤﺪﻭﺩ ﺑﻪ ﭼﻨﺪ ﺟﻠﺴﻪ ﮐﺮﺩ. ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﺑﺮﺍﯼ ﻣﻮﺳﯿﻘﯽ ﺑﻠﮑﻪ ﺑﺮﺍﯼ ﻫﺮ ﻋﻠﻢ ﻭ ﻫﻨﺮ ﺩﯾﮕﺮﯼ ﻧﻤﯽﺗﻮﺍﻥ ﭘﺎﯾﺎﻧﯽ ﯾﺎﻓﺖ ﭘﺲ ﭼﻪ ﻃﻮﺭ ﺍﻣﮑﺎﻥ ﺩﺍﺭﺩ ﺩﺭﺳﻪ ﺟﻠﺴﻪ ﻧﺖﺧﻮﺍﻧﯽ، ﺁﺷﻨﺎﯾﯽ ﺑﺎ ﺳﺎﺯ، ﺳﻠﻔﮋ ﻭ ﺭﯾﺘﻢﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﺧﻮﺩ ﭼﻨﺪﯾﻦ ﺩﻗﯿﻘﻪ؛ ﺑﺪﻭﻥ ﺩﺭﺩ ﻭ ﺧﻮﻧﺮﯾﺰﯼ!۵ ﺗﻀﻤﯿﻦ ﺁﻣﻮﺯﺵ ﻣﻮﺳﯿﻘﯽ ﺩﺭ ﺳﺤﺮ ﻃﺎﻋﺘﯽ۳۲ ﺑﻘﯿﻪ ﺩﺭ ﺻﻔﺤﻪ

Upload: qalamro

Post on 15-Oct-2014

163 views

Category:

Documents


8 download

TRANSCRIPT

Page 1: cultureal pages 276

180Iranians, Vol. 10, No. 276, Friday, June 16, 2006 ۲۶ خرداد ۱۳۸۵ جمعه ،۲۷۶ شماره دهم، ۱۸ ایرانیان، سالفرهنگ قلمرو در

هفته یادداشتاسماعیلنوریعالء تنظیم: و تهیه

عالء نوری اسماعیل

بقیه در صفحه ۳۳ بقیه در صفحه ۲۷

وحی... رگ در ابهام تزريقاينترنتی در مجموعه به «دکتر سروش»، که سايتموسوم در«ملکوت»قراردارد، درمقالهای به نام«گزارشی ازکتابنواندیشانسروش عبدالکريم دکتر نوگرايانه دينی انديشه بنياد مسلمان»،با را ابدی میتوان امر «... چگونه است: داده شده توضيح چنينداد؟ با امر غیرقدسی آشتی، را و امر قدسی زمانمند موقت، امردر حیاتی سهمی بسط او است نظریه قبض و معتقد سروش...پدیدهای متن یا هر پایه، این بر است. داشته اصالح دینی فراینداز باشد. پذیرا را متکثر خوانش های و متعدد تأویلهای باید بن ازدیدگاهسروش،قرآنبینقص است و دین بهعنوانپیام«وحیانی»،است که ناقص دین از بشری فهم این و ندارد؛ اصالح به نیازیفهم دینامری حالیکه آسمانیاستدر الهیو زیرا «دین» است.و تکمیل بازسازی به نیازی دین بنابراین است. و زمینی بشریکمک عقل کارکرد این رو، باشد. از بازسازی مداوم باید در که دین است ما از فهم بلکه ندارد،

است.» دین از ما فهم بهبود تنها عقل نقش بلکه نیست، آن تکمیل برای دین بهسخن اصطالح متناقض «روشنفکر دينی» نوشتم، درباره پيش هفته دو که مطلبی پی در«متن متکثر» از و خوانشهای متعدد «تأویلهای امکان به قائل شدن ضرورت به هفته من اين

می رود. بهشمار دينی نوانديشی الزمه سروش، دکتر نظريه در که، میشود مربوط قدسی»تعبير و گريزناپذيری با مثًال است. تعبيرپذير مبهمی الجرم سخن هر که میدانيم همگی مادربارهشعر نخستينتعريفها از که، هستيمچرا نام«شعر»آشنا تأويلپذيریمقولهایبه و تفسير«تأويلپذيری» بالقوه نيروی دارای که دانستهاند مبهم» گوهر «به امری را شعر عمومًا امروز، تاآن ـ دارای شعر همانند «وحی» همـ نام به امری آيا که پرسش آن است اينجا، اما، در است.

نه؟ و اين بالقوگی هست يا ابهامانسانسخنمندو سخنگو الزممیدانم. از نخستينروزگارانی که اينموردآوردنتعريضیرا درمی آورد اغلب در زبان که بر سخنی که برايش روشن شده نيز اين نکته امروز، تا همين شد، وتجربه ديگر، کالم به نمی شود. ادراک گفته، دريافت و او که صورتی همان به مخاطب، ذهنتنها نه استـ آلوده ابهام به خويش، گوهر در سخن، که میدهد نشان ما تک به تک روزمره،از را آن مخاطب ذهن که هنگامی بيشتر، و بلکه، می شود خارج گوينده دهان از که زمان آن درپیمیبرد. و ازطريقفرگشتادراکبهمعنای سخندريافتشده طريقحواسشدريافتمیکنددستگاه که گفته باشم است کافی «فرگشت ادراک» بپردازم، به مقاله اين بخواهم در که آن بیو دردناکی عاطفی بارهای و گذشته خاطرهها و تجربههای از را خود نيست قادر ما ذهن ادراکعاطفی، ذخيرههای آن همه در متن را تازه دريافت هر در نتيجه، و، کند جدا آنها شادمانگیکتابهائی در می توان ذهن را کارکرد نوع زيستشناختی اين داليل فراوان میکشاند. ادراک بهبدين سان،سخن، يافت. توضيحمیدهند فرگشتهایگوناگونآنرا انسانو کهساختمانمغزفيلتر کننده از دريافت ذهن و هم در قشائی از عواطف آلوده است به کننده ذهن صادر در هم

میشود. دورتر دور و خود از معنای اصلی هر گذشتنی و در گذرد می عاطفی او خاطرههایتقسيم گروه سه به تاريخ، ابتدای آدميان از سخن، ناپذير در گريز ابهام اين وجود لحاظ بهنهادند، منطقرا فلسفه را بنا شده اند؛ يکیآنگروه که بهجستجویابهامزدائی ازسخنبرآمدند،به همواره، اينگروه وضعنمودند. را بنياد آن، علومديگر بر و، تدوينکردند رياضياترا و آفريدند،پیآنبودهاندکهکشفکنندچگونهمی توان در تجربهوشک، بنياد بر و صورتیتجديدنظرطلبانه

نشود. «تفاهم»، سوء موجب و تبديل، و تغيير دستخوش میشود بيان آنچه تا کرد کاریکسانی شامل میگيرد، بر زندگیشان در لحظات اغلب در آدميان را اکثريت که دوم، گروهپيچيده از ابهام و میگويند چندان پر سخنی که و نه دارند اين ابهام خبر از وجود نه است کهپيش چنين يکايک ما برای مکررًا که هرچند باشند؛ نتايجش و عواقب نگران میآيد که در آببهجاهای باريک را کار گاه ايجادمیکند و میآيد کهحرفماندرستفهميده نمیشود،سوءتفاهمو افتادنها، جان هم به شدنها و شاخ سر شدن ها، دلچرکين قهرها و بسياری از می کشاند.که از سخنی مخاطب درک که شده، بيان که سخنی راستين معنای نه را تفرقهها جدائیها ودر اينمواقعتوضيحمیدهيم، قسممیخوريم،شاهدمیآوريم، ما شنيدهشدهموجبمیگردد.ما درککرده همانی نيستکه آنچهمخاطبما نشاندهيمکه تا هم میکنيم داليلمنطقی سر

ماست. انتظار گفتم در که عواقب آن همه نيابيم توفيقی کار اين اگر در و گفتهايم،و میبرند هم سود سخن» در گوهرينه «ابهام اين وجود از که هستند کسانی سوم گروه امافراهم را واحد سخنی از گوناگون ادراکات پيدايش «امکانات» آن، درست کاربرد با میتوانند،ويژه به و ادبيات)، اديبان (= اهل می شوند روبرو سخن با کسانی که اينگونه از دسته يک آورند.ابهامآغشتهمیکنيم. به عامدانهسخن را ما آغازمیشود که واقع،شعر آنگاه در شاعران،هستند.مقابل، ابهامگريزیکوششی نه کافی) شاعریاستو، در (اما ابهام شرطالزم بهکالمديگر،وجودادبيات تئوری و ادبی نقد همچون حوزههائی در که هرچند ندارد، قرار ادبيات حوزه در که است

است. مرکزی نقش دارایدر بتواند مخاطب مبهم که بگويد سخنی که است آن در توانا و نويسنده شاعر هنر اينجا درکه معنائی با خود ساخته ذهن در مخاطب که معنائی باشد الزم که بی آن کند، آن معنائی پيدامیآفرينند کرده قرابتی داشتباشد.همه وسائلی که«تصوير شعری» را آن آغاز نويسندهوشاعر ازو در برابر ما را بسازد آفريننده چيزی تا هستند ابزاری نماد) و و تمثيل و ايهام (از تشبيه تا ابهامراستا به ادعاهای و در اين میکنيم تعيين مخاطب مای که او، را نه خود دهد که معنايش قرار

نمی نهيم. وقعی هم چندان بوده است که منظورش چه اين مورد در سازندهوقتی میپرسيم که کنيم فرض میکنم. استفاده روزمره نمونهای از مطلب روشن شدن برایبه پاسخ، اين است.» مثل شير «او جواب میگيريم که آدمی است؟» چگونه شخص که «فالنحال، درک است. تبديلشده پاسخیمبهم به تشبيه«مثل»، بالفاصله وسيله از استفاده خاطراز «شير» دارم. تصوری چه مخاطب دارد که من بستگی به اين است آدمی فالنی چگونه که اينذهنیام، و عينی تجربههای بر پايه را، مختلفی تصويرهای عاطفی می تواند من ذهن در شيرمیتواندحيوانی شجاع باشد،پسچنيندرکمیکنمکه منظور پاسخ بيدار سازد. برایمنشيررا شير من است يا، نه، ممکن است. آدم شجاعی کس که فالن است آن پرسش من به دهندهاست آن میکنم مزبور درک پاسخ از من که معنائی صورت آن در درنده بدانم؛ و سبع حيوانی

است. وحشی آدمی خشن و مورد نظر من شخص کهابهام هایگسترنده بام به نردبامی استکه مشغولباالرفتناز همواره هنرمند، اديبوشاعرحال، گشودنیترين عين در سادهترين و، بتواند که است شاعر کسی شايد موفق ترين میرسد.مردمانبتوانندبا سخنش«فال»بگيرند. را خلقکندوکارآفرينشگریاش بهآنجا برسدکه ابهامها

نیست دولت از ترس فقط خودسانسوری

و همسرش از باید مینویسد وقتی ایرانی نویسندهخود آبروی مالحظه و ترسیده هم مادرش و پدر از

هم بکند را طایفه و عشیـرهاش و فامیل فک و و

«همنوایی شبانه...»،همانطور كهبعضیاگر كردهاند، اشاره درستی به هم منتقدین ازاست ابداع كه اوریژینال باشد چیز داشته یکاوسه بیماری است. یکراوی غیرقابلاعتمادویرانگری»، «خود زمانی»، «وقفه های دارد:بیماری سه این از هركدام آینه». «بیماری وتازه، ببرد. زیر سوال را روایت او تا است كافیهم به پارانویا مبتال [او] اینها همه بر عالوهاز چقدر دیگر نمیشود فهمید یعنی هست!او. وهمهای زائیده یا است واقعی ماجراها ایناشخاص به خطاب رمان هم بخش هر تازه،مختلفاست(میدانیدآدمبهبعضی هاراستشرامی گوید،بهبعضیهادروغمیگویدتاخودشرا ماجرا طوری بعضیها به دهد، نجات رابرانگیزد…(حاالاگر میگویدكههمدردیشان را

كه كنیم اضافه را هم این نكته اینها همه بهاست كه نوشته روایت دو ماجرا كل از این راوییشده ماجراست، آن تحریف آنها روایت یكی از(ازجملهبخشفینال وقتبایدپرسیدكلماجراهیچكس واقعیت است یا وهم راوی؟ رمان)بدهد؛ قطعی پاسخی پرسش این به نمیتواند

من... خود جمله ازبه نه لحاظ مضمون، نه به «همنوایی»،نویسنده آزادی نظر از نه نوع نگاه، و لحاظدر جز دیگری كجای هیچ در مطلب، بیان درشود… نوشته است نمیتوانسته كشور از خارجنیز و آدمهایداستانمهاجران ایرانیهستند...مهمتر از همه و دیگر؛ از كشورهای مهاجرانیقرار كنار هم از چند شخصیتفرانسوی. حضورگرفتناین مجموعه متنوع استكه «همنواییحاشیهای مساله یک از میتواند شبانه…»بدهد حوادث معنایی به و فراتر رفته بومی وایرانی هم جذابیت غیر برای یک خواننده كه

باشد... داشتهاصال بود ایران داخل قاسمی رضا اگرنمیتوانست چنیننگاهیداشته باشد.چونگرفتن است از فاصله محصول این نوع نگاهیک ایرانی. خود به عنوان از هویت و خودپارانویا، مثل هم، هویت بحران میدانیدمهاجرت و تبعید از بخشیاستجداییناپذیراما اجدادی. زمین از شدن كنده نوع هر یامطلب بیان در جرأت جرأت، از منظورتان اگرو به آزادی درونی رسیدن باید بگویم نه، استشدنهویت فردی محصولنفسزدن شكوفاكاریطاقتفرسا البته درمحیطیآزاداستوروی ذهنوزبانخود.میدانید،خالصشدنازسنت وعرفوپذیرفتنتفاوتخودبا دیگری

نیست... آسانی كار اصالخودسانسوری فقط از ترس دولتنیست!زنش باید از مینویسد وقتی نویسنده ایرانیبترسد. مادرش و پدر از بترسد، شوهرش) (یاو طایفه و فامیل و خود آبروی مالحظه باید

دراز بخواهی تا این فهرست بكند. را عشیره اشحل ما در جامعه فردیت وقتی مساله تا است.برداشته شود، سانسور دولتی هم نشود، اگرماند. خواهد تا حدی باقی خودسانسوری بازدیدهاید؟ را گوری»آلاحمد نمیدانم«سنگیبرمنهیچوقتبه كارهایاوعالقهاینداشتهامامادرخشانترین از یكی اوست و شاهكار كتاب اینكه چرا؟چوناینمتنرا متن هایداستانیما.یا ننوشته. انتشار قصد به سال۱۳۴۲ نوشته درزمانحیاتخود در انتشارشرا دستكمقصدانتشار اجازه آن به داخل در هم نداشته (حاالبهطرزیشجاعانه، آلاحمد نتیجه؟ ندادهاند).خودش از واقعی تصویری بیرحمانه و صادقانهحكومت و ما مردم كه حالی در داده. ارائهقدیس تصویر دارند هنرمند یک از كه تصویریرا واقعی اش خود این كتاب در آلاحمد و است.تصویریكهسختخاكیاست، نشانمیدهد.از تناقض،درماندگیوبیچارگی؛وهیچ ربطی پر

ندارد... او شده مصادره تصویر بهمناینقدرمحافظهكارمكهگاهیخودمهمعنوان یكی به اما میخورد. بهم خودم حالم ازمحافظهكاری عین در بگویم باید تناقضهایم ازبیاید بدم كاری از اگر و صریحاللهجه ام. سختبیرودربایستیبگویم هیچابائیندارمكهنظرم رااگر دارم؟) دشمن اینقدر چرا میفهمید (حاالنویسندهاش حتی اگر خوشم بیاید، كاری از همدشمنمن باشد،اجتنابنمیكنماز ستایششنفریكهمرا دوست (حاال میفهمیداینیكیدواگررمان«همنوایی...» اما دارندبرایچیست؟)نشانمیدهد علتش به شما تصویر دیگریازمرازبانجست.می دانید،نوشتن یکجور باید در رااز بكنید خلع ید شما باید خود است. از تبعیدبازی كه قاعده میخواهد شما دلتان خودتان.ابزار برایتان زبان اگر اما كنید. تعیین خودتان راكنید رفتار موجودی زنده او مثل با اگر نباشد،را خودش خاص و رمزهای راز و ظرافت ها كه

ن، اصفها ۱۳۲۸ متولد قاسمی، رضانوشته هم رمان كه نمایشنامه نویسیچهره های از دارد و فرانسه اقامت در است،کشور محسوب خارج ادبی ارزش و با مطرحشبانه نام «همنوایی او به رمان میشود. ۱۹۹۶ سال در بار اولین چوبها» اركسترچاپ به آمریكا در كتاب» «نشر توسط ۱۳۸۰ آن را در سال آتیه» در و «نشر رسیدهامسال، رمان این است. ساخته منتشر ایرانمرحله به ایران، نویسنده اش به سفر پی در«منتقدین «گلشیری» و جوایز ادبی نهاییهیات سوی نیز از و راه یافت مطبوعات»ادب (پكا)» تحسین داوران جایزه «مهرگانداشته مصاحبهای او با «سخن» سایت شد.این برای را او پاسخهای از تکههائی که

برگزیده ایم. صفحات

قاسمی رضا

سریع موسیقی» «آموزش مراکز وارد زیادی هنرجویان ایران روزانه درجان ویلیامز همانند هفته چند عرض در بتوانند که امید این میشوند؛ بهروزنامههای در تبلیغ با گردانندگاناینقبیلآموزشگاهها و... بنوازند گیتارکه میدهند را نوید این خواستاران علم موسیقی به کشور کثیراالنتشاراین بیاموزند. ۳ تا ۱۰ جلسه عرض در را خود نظر مورد ساز میتوانند آنها«روشتضمینی»خواندهومی گویند:«تضمینمیکنیم اینروشرا اساتید

که هنرجویی به ۱۵۰ آهنگ سه جلسه در عرض کهگیتار مثال طور به میخواهد و است راه ابتدای در

یادمیدهیم.» بیاموزد،اظهار میدارند: بشر! فوق و اساتید برجسته اینیک تا که مربوطه، مقدار از وقت یک اول «در جلسهگرفتن طریقه و ساز با آشنایی به را است، ۲ ساعتاز بعد میدهیم، اختصاص نوازندگی استیل و آنداده آموزش آهنگ آکوردهای و ریتم با آشنایی آنبعدی و بعدی آهنگ های ترتیب همین به میشود.جلسه اولهم در میتواند هنرجو که ادامه جلسه، واین مواردملودی،شعر کنار همه بنوازدو در بخواندو

می شود.» یاد داده نیز آهنگ واینقبیلاساتیدمی گوید:«ساززدن از یکیدیگر

جلسه در آموخت. را آن معدودی جلسات در میتوان و نیست مشکلی کارهمان زدن و... و از ملودی ساز، گرفتن درست نحوه آهنگ و ریتم و اولمیآموزیم، در تمام هنرجو به را ۱۵۰ آهنگ با تکنیک تا سوم جلسه اولجلسه و از می کنیم حرفه ای کامل طور به آهنگها را این جلسه تمامی اینتکنیکهای به پنجم جلسه در و حرفهایتر کرده را کار نیز پنجم تا سومآهنگسازی این دوره از هنرجو، بعد به استعداد بسته میپردازیم و، خاص

میگیریم.» پیش راکه است ۲ ساعت الی یک جلسات این «زمان که: میدهد ادامه وی

است هفته یک حداکثر و میان در روز یک کالسها فاصله زمانی حداقلاست. مفیدتر میان روز در یک مداوم و تمرینهای خوب بازدهی برای کههمچنینشهریههرجلسه۱۰ هزارتومانوبعداز ۵ جلسهچونکارحرفهایتر

می یابد.» هزینه نیز افزایش این میشوددرکناربقیهآگهیها بعضیازآموزش هایتضمینیهم،کهآگهی هایآن هاتعداد جلساتشان بیشتر که دارند بقیه با را تفاوت چشم میخورد، این بهکه آگهی ها، این صاحبان در۲۵ جلسه!» موسیقی تضمینی «آموزش است:خود آموزش روش تشکیل کالسها و مورد هستند، در ساز مدرسین بیشترروش نتخوانی، ۲۵ جلسه این طول «در میگویند:با اجزای آن، آشنایی دست، در صحیح گرفتن سازداده آن آموزش و تمامی موارد مربوط به زدن ریتمو میگیریم تست هنرجو از ماه یک از بعد و می شود.سنجش قرار مورد این مدت را در او میزان یادگیریکه است تضمینی روش واقع در روش این میدهیم.خود کار نتیجه از هنرجو پیدرپی تستگیریهای با

مطلعمیشود.»کالس های به نسبت کالسها شهریه این البتههمچنیناینشهریه است. معمولیبیشتر گروهیواگرتدریسدرمنزلانجامشودیکمقدارازشهریههایازلحاظ معمولیبیشتر است،و نیزاستادان خانمو آقااساتید هزینه و هستند متفاوت هم با شهریه گرفتناز این شهریه تفاوت این میگویند خودشان است. بیشتر آقا به خانم نسبت

هستند. سختگیرتر آقایان از مراتب به زن اساتید که است بابتزمینهموسیقیاطالعاتداشتهباشد در هرکسی کهحتییکمقدار اماکهموسیقیمسئله اینیست شنیدنچنینمطالبیتعجبمی کند؛چرا باموسیقی برای تنها نه کرد. جلسه چند به محدود را آن یادگیری بتوان کهامکاندارد دیگرینمیتوانپایانییافتپس چهطور علمو هنر برایهر بلکهچندین خود که ریتمهایی و سلفژ ساز، با آشنایی نتخوانی، جلسه درسه

خونریزی! و درد بدون دقیقه؛ ۵ در موسیقی آموزش تضمینطاعتی سحر

بقیه در صفحه ۳۲

Page 2: cultureal pages 276

190Iranians, Vol. 10, No. 276, Friday, June 16, 2006 ۲۶ خرداد ۱۳۸۵ جمعه ،۲۷۶ شماره دهم، ۱۹ ایرانیان، سال

بقیه در صفحه ۳۳

کوثر: آهنگ نیکجنایت! باب در اما و

«بیانیه در مورد بچه ها بر و یادداشتهایگرفت. دردم را که خواندم ملی» اعتماد حزبباد کدام پدر آمرزیدهایدر این حزبدارد نمیدانمتبدیلبهحروفالفبامیکند. درطول شکمخود راکار باب زیادی در حرفهای هفته اخیر دو یکی[نیستانی]زده شده؛مقالهها نوشتهاندونقدها مانابگویم باید چندم نمیدانم بار برای اوال، کردهاند.هیچ به است؛ سهوی خطای یک «مانا» کار کهاخالقی هم نظر از نمیآید، حساب به جرم وجهخیلی قول به می کرده. ثانیا، معذرتخواهی بایدشد بهانهای فقط مانا کار ترک، و آذری رفقای ازاز بازمانده برایبیاناعتراضآمیز خشم فروخوردهحزب روحانیون شاخه حاال نسل. چند و چندینناف ببندد به میخواهد را ماجرا «اعتماد ملی»و عقل فاتحه پهلوی، دیگر باید منحوس رژیم

خواند. عقلگرایی راجنایت تعریف بفرمایید لطفا آمرزیدهها! پدرروزنامه جمعه در گوشه «نمنه» چیست؟ یکعقب حقوق است، یا کودکان جنایت مخصوصو همسران شهدای یتیم افتاده هزاران کودکدورانآقایکروبی؟ جنایت بنیادشهید طلبکار ازایجادیکسوءتفاهم کوچک استیادستداشتندر سکوت معنی دار ۶۰ و اعدام های سالهای درآنمانده؟ ماناچه برابرهر چیزیکهاسم«امام»برجنایتیمرتکبشد؟یکشوخیکهبارهادرکارشندارید؟ باور دیدهشده! فقطاینبار و وجودداشته

وقتی درسالهایقبل اشاره ایبهاصطالحاترایجزبانجوانانامروزیکردهبودمگرمنظورشتحقیر

است؟ بوده آذربایجان قهرمان خلقحاال کنید؟ را پاک صورت مساله میخواهیداردوگاهاصالح طلبانخارج چونروزنامه«ایران»ازجنایت مانا ودستآنطرفیهاستاسمکار شدهبرای کار این همه توکا و همین مانا مگر است؟چیز همه نکردند؟ خردادی تولید دو روزنامههایآمده وجود به من برای مساله دو رفت؟ یادتانرا این کار سر خود اطالعیه، نویسنده یا است:پسعقًال بودهاند، باالیی هایحزببیخبر کرده وبا اطالعیه این این که یا کنند، و اصالحش بایدپس شده، حق شناس تهیه کروبی و هماهنگیفرضا هم اگر خواند. هم را حزب این فاتحه بایدانتظارینیست، باشد، که از صغیر منتجبنیا کار

ولیبزرگترها باید جبرانشکنند.طرح روزنامهحاضر دبیر آیا بعدیاین که نکتهدهد؟ کار دارندگان چنیندیدگاهی ادامه استبامقابل چنین فقدانشعوری اینقدر باید در یعنی

خم کرد؟ سر

حیدری: هادیاما... موافقم شما با کوثر آقای

یادداشتی در کوثر آهنگ نیک عزیزم دوستبا رابطه در ملی» «اعتماد حزب بیانیه به نسبتخود از جا» «به واکنشی آذربایجان، اخیر حوادثطرح این خود به انتهای نوشته و در نشان داده

عجایب سرزمین در ایران کاریکاتوریست هایکه نیستانیاند منوچهر یاد زنده نازنینمان شاعر خوشذوق گرامی و فرزند دو توکا و مانابه که سوسکی کاریکاتور بهشمار میآیند. ایران کاریکاتوریستهای سرشناس از دو هر اکنونحساب تسویه به ایران در تا نیروهای مختلف سیاسی مستمسکی شد «نمنه؟» بود گفته ترکیحزب این میان در باخبرید. ماجرا از که بیافتد، زندان به نیستانی مانا و یکدیگر بپردازند بادر آن نوشت: «حزب اعتماد و صادر کرد اعالمیهای کروبی شیخ مهدی به متعلق ملی» «اعتماداقدامات تا میخواهد نظام محترم مسئوالن از و نموده محكوم شدیدا اهانت آمیز را این اقدام ملی

آورند!» به عمل ناپسند حركت این عوامل با جدی برای برخورد را الزمکشیده زندان به کارشان و کرده ظهور مختلفی کاریکاتوریستهای خرداد دوم از پس سال های درمیخوانید نظر آنچه می کند. زندگی کانادا در اکنون که آن هاست از یکی کوثر آهنگ است. نیککوتاهی نوشته همچنین ملی». «اعتماد روزنامه طرح دبیر حیدری، هادی واکنش و است کوثر

است. آمده مطلب انتهای در نیستانی توکا از

دبیر طرح آیا بعدیاین که که: «نکته سوال پرداختهروزنامهحاضراستبا دارندگان چنیندیدگاهیادامهفقدان چنین مقابل در باید این قدر یعنی دهد؟ کار

شعوری سر خم کرد؟»و بنده دلیلاشارهمستقیمنیکآهنگبه به لذاملی» «اعتماد روزنامه در همکارانم از دفاع باب ازبیانیه فردایروزیکه الزممیدانم: نکاتی را به اشارهکذاییحزب«اعتمادملی» منتشرشدبهاتفاقچندبه مدیر را اعتراضجدیخود تناز همکارانروزنامهانتقادشدیدیرا نسبت و مسئولروزنامه ابالغکرده

نمودیم. ابراز فوق بیانیه متن بهخود ملی» که «اعتماد حزب نظرم بیانیه بهقلم اندیشه، آزادی هوادار و اصالحطلب حزبی رابود. معلوم کممایه و سخیف بسیار بیان میداند وفاقد فوق بیانیه نویسندگان یا نویسنده استمورد در نگریهای سیاسی کالن و الزم آگاهیهایاز پس آدمی آمده موجود هستند و پیش فضایطرف از را متنی که میکند حس بیانیه مطالعه«یالثارات چون نامه ای هفته یا و «کیهان» روزنامهمدیر که اینجاست جالب است! خوانده الحسین»چند جریان نیز در ملی» روزنامه «اعتماد مسئولآن به نویسنده نسبت و نبوده نوشتن بیانیه چون و

کرد! بیاطالعی ابرازعملکردروزنامه«اعتمادملی»درقبالجریاناتمسیریمتعادل قضاوتکنیمـ منصفانه اگر ـ اخیروتصاویرجانبحق نگه نوشتهها بوده وسعیشددرمخاطبان، پوشش از بسیاری گواه به داشته شود.

روزنامه بسیار در این رسانی منظم اطالع و خبری... و «شرق» چون هایی روزنامه از پیشروتر و جلوترمانا از من که کاریکاتوری است یادآوری به بود. الزممورد در نیستانیکشیدم وهمچنینیادداشت توکا

رسید. به چاپ روزنامه در همین برادرشایرانمتاسفانه نیکآهنگعزیز؛درجامعهامروزمطبوعاتی غیر مجالت عموما و صاحبانروزنامههاچند گروههای سیاسی اند. و احزاب پشتگرم وتاثیرگذارسیاسیـاجتماعیمیتوانی روزنامهمهموطرفی باشند؟ از مستثنی قاعده این از ببری که نامکجا نمیدانیم. کاری این جز و روزنامهنگاریم مازندگی و بزنیم قلم بتوانیم که میکنی پیشنهاد راطرح امانباشیم که «دبیر و از کنایه اتدر بگذرانیمدیدگاهی چنین دارندگان با است حاضر روزنامه

ادامه کار دهد؟»ملی» «اعتماد روزنامه که آن علیرغم طرفی ازاینگذاشته بر ابتدا بنا را ارگاناینحزباست اما ازهم و کند روزنامهنگار انتخاب حرفهای و کادری کهاین تحریریه بدنه که۹۸ درصد من هم و میدانی توروزنامهعضواینحزبنیستند.همیندلیلهمبودهرا کوتاه توانستهخود در عرضچندماه اینرسانه کهبه مخاطبان تاثیرگذار جدی و عنوان روزنامهای به

معرفیکند. خودنشستهایشاید در کانادا االنکه دوست خوبم؛۷۷ زمین های ۷۶و سال ۱۳۸۵ با سال که ندانیدر آن واحد در میتوانستی که کرده آسمان فرق تاو کنی! تک معاش امرار و بزنی قلم چندین روزنامه

کاریکاتوری ستون که میکنی پیدا روزنامهای توکدرخور ارزش و جایگاه هنر، این به و باشد داشتهدادهوفضایقابلتوجهیبهآناختصاصدهد.بندهشخصا بارهابهشکلمستقیموغیرمستقیمدر یکیدر مورد روزنامه «شرق» با سردبیر دوسال گذشتهصحبت روزنامه آن در کاریکاتور ستون اندازی راهو کرد او چندین بار از این موضوع امتناع که کردهامگفتن برای تازه حرفی کاریکاتور، دیگر که میگفتسال از چند پس «شرق»، روزنامه که حاال و ندارد.با کرده کاریکاتور ستون راهاندازی به اقدام انتشار،و مختلف مورد مسائل در مالحظه و خط قرمز هزارکه میدانم زده کار به این دست فضایی نامناسب بارا مشقتی آن ستون چه با طرح آن روزنامه دبیر

تغذیهمیکند!مختلف دالیل آوردن و سختی هزار با منستون «اقبال» شده مرحوم روزنامه در توانستمکه نپایید دیری هم آن راهاندازی کنم و را کاریکاتوربا بستهشدنروزنامهتعطیلشد!حاالروزنامهایبهو مطبوعاتگذاشته گردونه به پا ملی» «اعتماد نامحاضرشدهکهستونمناسبیدرروزنامهبهکاریکاتورتصویرسازی برای ویژه ای جایگاه و دهد اختصاصروزنه کوچکترین این داری انتظار تو شود. قائل

[ببندیم] خالی کنیم؟ هم کاریکاتور را تنفستمامی نقطههای که است بنابراین، بیانصافییک بیانیه انتشار خاطر به و گرفت را نادیده مثبتکه روزنامهای در «اعتمادملی» حزب از نابخردانهچنینسوالیمطرحنمود. بدنهاشحزبینیستند،بهفضاییبرسدکه بتوانیم کاشروزی جامعهوهر روزنامهایمستقلبرای«کاریکاتور»درآوردهپرامیدمانهست، چهایدهدرذهنهایخستهامابه نیز تو که میدانم روز آن کنیم. منتشر آن درخوب روزهای هم کنار در و بازگشتهای ایران

کرد. تجدیدخواهیم همکاریمانرا

توکا نیستانی: نظرکمترین شدم. شوکه خواندم را بیانیه وقتیو سیاسی کادرهای که بود این آن معنایخرداد از دوم ملی» «اعتماد میرزابنویس حزب

کوثر آهنگ حیدرینیک نیستانیهادی توکا

بقیه در صفحه ۴۱

به ادبیات اینترنتی نگاهی

دانست؟ ادبیات از گونه جدیدی میشود عرضه اینترنت در را که ادبیاتی می توان آیاچاپی دیگر گزارشهای مثل هم اینترنتی گزارش این اگرسراغ وقتیبه مثًال نمیشدم. مشكالتروبه رو خیلیاز با بود،نوشته هایش و كارها كه بعضًا درباره محموددولتآبادیرفتمـكه بهانه این با ـ میخوانیم را اخباری سایتها و اینترنت دردادن جواب از ندارد» سروكار آن با و نمیشناسد را «اینترنتدقیقیوشیوا مژده حتی یا بهسؤال هایمشانهخالینمیكرد.«اینترنت مال جوانهاست نفسیكه با این شكسته ارسطوییكه نداریم باره در این چیزی و ما در می آورند سر بیشتر آنها وهم شاید البته نمیگذاشتند. بیجواب را سوالهایم بگوییم»دو مثًال ـ دیرتر اگركمی مناسب نبود و گزارش این تهیه زمانمدتی آقایی فرخنده میافتادم، آن تهیه فكر به ـ بعد ماه سهجمع این در هر نگرانی و فارغ از گذشته بود كتابش نشر از

شركتمیكرد...یا سربی حروف كاغذ، و قلم مدد به كه ادبی متونبه دارند. مشترک ماهیتی میشوند، متولد ماشینتایپ،و مانیتور كاغذ، صفحه آنها به روی می توان گفت عبارتی،اینترنتی انتشار شیوه میان این در یكیاند. نورانی نقطههایارتباط سریعتر، نشر به میتوان كه دارد زیادی دالیل ادبی آثاردر ارتباطی كه كرد؛ اشاره مخاطب با پویا و زنده گسترده وهرگز روزنامه و كتاب مجله، مثل چاپ معمول شكلهایجهانی مجازی دهكده است. امروز، در نبوده این شكل بهقابل چند دكمه دادن فشار سادگی به و به سرعت چیز همهطور به رابطه ها فضا این در است. دسترسی و شكلگیریشكل ارتباطی عظیمی زنجیره و میشوند باورنكردنی تكثیراست. از كشور خارج داخل با پیوند ادبیات كه عامل میگیردتكنولوژی كه امكاناتی به دستیابی و اینترنت رواج كه این اماو چاپ كتاب شایسته برای جایگزینی نهاده است روی ما فرااست؛ اساس و بیپایه تصوری شد، خواهد رمان مرگ موجببلكه به آن بین نمیبرد از را دیگر وسیلهای وسیله چرا كه هیچاینترنت، در كه ادبیاتی آیا اوصاف، این تمام با میشود. اضافهتازه ایاست كه ژانر اینشاهراهاطالعاتجهانیعرضهمیشود،

نامید؟ ادبیات از گونه جدیدی آن را میتوان و است راه در

ادبیات رد با «ناهید»، رمان نویسنده كشكولی، قاسمادبی میگوید: «ادبیات مستقل گونه عنوان یک اینترنتی بهاینترنتی ادبیات به عنوان آنچه غیراینترنتی ندارد. و اینترنتیآورده پدید تكنولوژی كه است امكانی میشود، یاد آن از

ادبیات.» خود نه استعنوان مهدیجامی نیز، بااینترنتی، ادبیات كه ایندر یافته انتشار ادبیاتی

شده تولید تا است اینترنتخاطرنشانمیكند: برایاینترنت،

برای كه كسانی معدود هستند «البتهنوع این هنوز اما مینویسند، اینترنتصاحب است و جنینی در حالت ادبیاز متفاوت و شاخص خصلتهایاینترنت است. نشده معمول ادبیاتزمان صرف بدون را وسیعی اطالعاتاختیار در چاپ مرسوم هزینه های و

شیوه و بهترین قرار میدهد نویسندهفتحاهللا و است.» اثر معرفی و ارائه برایشناختن رسمیت به بر عالوه بینیاز،

میكند: تعریف این گونه را آن اینترنتی، ادبیاتاز كه میشود به ادبیاتی اطالق ادبیات نوع «اینادبیات نسبت به بیشتر لحاظوسعت، فراخناییكه اطالعات ارائه شده این معنی به دارد. چاپیقابل و جامعتر كاملتر، مجازی فضای این در

است.» دسترس ترداستان مجموعه نویسنده غفارزادگان، داود بین این دردرچهارچوبزبانخاصی ادبیاتاینترنتیرا «دختراندلریز»،می دهد: توضیح وی است. اینترنت ویژه كه می كند تعریفدر ما كه زبانی است، خاصی زبان دارای اینترنتی «ادبیاتچنین نیز در محاوره حتی نداشته ایم؛ داستاننویسیمان و راحت صحبت نمی كند كه زبان فارسی این زبان بر نبوده.تاثیری مثبت قطعًا است، دیپلماتیک و بسیار محافظه كارانه

گذاشت.» خواهد

بیشتر رمان«دكترنونزنشرا نویسنده شهرامرحیمیان،ازمصدقدوست دارد»كه مدتی با اسمی مستعارو بالگی بهناماز وقفهای پس و مینوشت را ادبیات» عینک از پشت «جهاندرباره است، بازگشته محیط این به شخصی سایت با دوسالهتاثیر سایتهایادبیبرگسترشادبیات،عقیدهدارد: «اگراینترنتیقدرت تفكیک ومجالتادبی صاحبانسایتهادست آوردن دل به پی در باشند و داشته بد را خوب ازدوستوكوبیدندشمن نباشند ومطالبچاپی شاناین باشد، ذوق هنری برخوردار و ادبی بضاعت ازسایتهانهفقطمكملمجالتچاپی،بلكه جانشین

خواهند بود.» آنها مشروعی برایاشاره به با «سیبستان» نویسنده وبالگ اماکه: میكند در جهان، عنوان رایت كپی مسائلموجد است؛ ارتباطات ابزار یک فقط «اینترنتاینترنت در میانایرانیان رسانه خالقیت نیست.دلیل به در جهان هم نیست و نخبگانكپی رایت، آثار مسائل مربوط بهو میكند عرضه را اندكیپستاثیرچندانیبرگسترش

ادبیات نخواهد داشت.»محمدمحمدعلی،نویسنده،بااینموضوعكهداستانهای ذكربر اینترنت در چاپ شدهقلم اهل آثار كیفیتنی چندا ثیر تا مهاجركردن نمیگذارد، میگوید: «كارومتكیبودنبهداستانهایارائه روینشراست؛ دشواری كار اینترنت، در شدهآینه آثار این كه دلیل این بهما جدی ادبیات تمامنمایكه آثاری با بنابراین، نیست.اینترنتارائه میشودنمیتوان دردرجریانآخرینتحوالتزبانیداستانیثابت برای رمان نویسیكه لذا گرفت. قرار

تیزبین نگاه از مهمتر چیزی است، رماننویس خالقی كردهدقیق نیست.» و

رحیمیان، نویسندهمجموعهداستان«مردیدر حاشیه»،داخل ادبیات از عوامل اصلی پیوند میان یكی را اینترنتفضای واقع در میافزاید: میكند و عنوان خارج ادبیات بابیكرانی، وجود با كه متناقضی است بعد اینترنت مجازیموجد ارتباط میان نویسندگانایرانی كوتاه كرده و را فاصلهها

است.» كشور از خارج نویسندگان بامجیدزهری،سازندهکتابخانهاینترنتیفارسی،نیزبااشارهنمیشناسند، چاپی مرز برخالف اینترنتی نشریات كه این بهزبان به كه كس اینترنتی هر نشریه «در تاكید می كند:اندركاران دست آمد خوش با بنویسد، نشریه آن مشخصاینترنت است. طبیعت بیمرزی شد. این خواهد رو رو به آنپل ارتباطی ایجاد اینترنت، خاصیت بنابراین پراهمیتترینبه فضایی ایجاد و و برون كشور است درون نویسندگان میان

نهجغرافیا.» وسعتفرهنگ،افسانه های «اینترنت دارد: عقیده اما، جامی، مهدیجوانترهای داخل برای را كشور از خارج ادبیات مربوط بهمیگذرد ادبی صحنه این در آنچه اما میبرد. بین از كشورپس هنوز باید یک، درجه تا است سه و دو بیشتر آثار درجهتا بود، زمینه در این اوتوریته با یک سایت آمدن پدید منتظربین در نقدی تاثیر و میكند، عرضه اینترنت فقط وقت آننیست.»ویوسفعلیخانیدرباره میزانتأثیرگذاریاینترنتبرمیگوید: ایران ادبیات روی به جهان ادبیات درهای شدن بازخارج با ایرانیهای را كه ما این است كه دارد تاثیری «حداقلنزدیككردننویسندههایفارسی در مرتبطمیكندو ازكشور

است.» بوده مؤثر هم به زبانادبیات اینترنتی میتواندجایگزینادبیات آیا اینتعابیر باما نشر كه صنعت حاضر در حال آیا (چاپی) شود؟ مرسومبرای مناسبی راه حل میتواند است، اینترنت بحران دچارو باشد چاپی كتاب های پایین فروش و كم شمارگان جبرانآمار به اشاره با منتقدین، از یکی پركند؟ را در موجود خالءتاكید فرانسه كشور در كتاب جلد ۳۵۰ هزار روزانه فروش

تندرو سودابه

Page 3: cultureal pages 276

200Iranians, Vol. 10, No. 276, Friday, June 16, 2006 ۲۶ خرداد ۱۳۸۵ جمعه ،۲۷۶ شماره دهم، ۲۰ ایرانیان، سالفرهنگ قلمرو در

یک زن از نگاه

میرزادگی شکوه

داشت نتوان نگه پیر دم به را ماداشت نتوان نگه دلگیر خانه دربود زنجیر چو زلف سر که را آن

داشت * نتوان زنجیر نگه به خانه در

که با این این شعر ایران. ادبیات بزرگ از مهستی، زن است*شعری پژواک فریاد زنانی همواره اما پیش سروده شده ها قرنبوده و مشغول مردساالری با مبارزه به تاریخ سراسر در کهرا پیر» «دم مصححین اغلب که حال دیدهام عین در هستند.این مفهوم شعر به دلیل می کنم فکر من تیر» گذاشتهاند اما «دم

بیمعناست. بقیه در صفحه ۳۳ ترکیب

اصیل لطفی: روایتگر محمدرضااست؟ كسی چه كمانچه

در كمانچه ساز دور، نه چندان گذشتهای دربود. مهجورتر همه از ایرانی سازهای سایر میاناین معرفی و احیا در بحق كه بهاری، استاد بجزچندی را و شاگردان بسیاری كشیده ساز زحماتساز این اعتالی برای عمدهای تالش داد، پرورشنوازندگان روش نتیجه در بود. صورت نپذیرفتهمانند انگشتشمار نفر چند تنها ساز رسمی اینمیرخانی(استاد استادحسینیاحقی،حسینآقابستگانایشانبودند،كهمن یكیاز و كاملخط)زمان آن در سال۱۳۵۲ شنیدهام. در را ایشان سازوجود روزگار فرهنگ آن وزارت نوازنده در دو تنهابه بنا ویلن، نواختن پشتوانه با دو هر كه داشتندمینواختند. را اینساز ناچار به ضرورتفرهنگی،آقای و اهللا بدیعی رحمت گرامی هنرمند این دو

بودند. داروغهبود داشت این از ابتدا ساز كه این مشكلیآرشه و و آن را می نواختند ویلن كه نوازندگانسنت تا بود غربی تكنیک تابع بیشتر پنجه شاناین فرهنگ نوازندهایكه بار موسیقی ایرانی. تنهااستاد بهاریبا بهدوش داشتاستاد بهاری بود. راپیشزمینهوتسلطبرضربینوازیوتصانیف،كمتربهردیفكاملآشناییداشتند.خوشبختانهبهمروراثر مجالست در و شد افزوده نیز دانش ایشان بهحسین برومند، محمد آقا حاج مانند استادانی باگوش و بینظیر استعداد به توجه با و... یاحقیسرعت به ایشان اطالعات سلیم، ذوق حساس وكاملتر گردید.كمانچهاستادبهاریبیشتر مضرابیو سلیقه ارزش خود این كه بود، كمتر كششی وامروزه این نهادكه بنیاد تاریخكمانچه در خاصی رابه نامایشان ثبتگردیده وشاگردان بسیاری شیوه

دنبال میكنند. ایشان را روشاست سازی كمانچه كه داشت توجه باید سازهایمناطق فارسی بیشتر كششیو مضرابیوخاصیت این ما از مرزهای از بیرون ایران و در زبانحالت بهاری گسترش استاد برخوردارند. شیوهبا دلیل همین به و است نموده تقویت را مضرابیكششی كه هم اسماعیلزاده، حسین خان روشنحوه اما میشود، متفاوت است، مضرابی هم وكمانچه از كیفیت دو هر صدای ساز و برخورد

ویلن... تا است برخورداركردم پیدا را افتخار این من خوشبختانهاز كه را، حسین خان میرخانی ساز حضورًا كهرضا و اسماعیل زاده خان حسین خوب شاگردانداشتكهساز بشنوم. ایشان عقیده محجوبیبود،

كمانچهخیلیمقطعو گسستهو نالههایكمانچهوموسیقیغربینزدیکشده خیلیبه ویبراسیونماایشان، كمانچه درست نگرش به با توجه است.این كیفیترا داشت استاد بهاریدر آنزماندقیقًااساتیدگذشتهنیزشنیدهبودم؛ از ومناینانتقادرانوازان خیلی از كمانچه كه خود زابلی مانند آقایواالی مقام این سخن، نباید بودند. البته سابقه بادر وارسته مرد این اعتبار نماید. خدشهدار را استادباالیی اعتبار و ارزش از ما معاصر موسیقی تاریخ

است. برخورداردرباره تحقیق قصد مطالعه و به من زمانیبه مالقات آن مسلط نوازندگان یافتن كمانچه وبه سفرهای متعددی حتی رفتم، این ساز اساتیدشیوههای ایشان آشنا با تا مناطق مختلف كردممالقاتشان كمک كه نوازندگانی میان از شوم.كامل استاد از می توانم كرد، من به ارزندهایاز و یكی میرخانی حسین استاد عبداهللا دوامی،خاطر به را كه متاسفانه نامش ایشان شاگردانباشد، ایشان نزدیک بستگان از میبایست و ندارمنمودم، شاگردیایشانرا ماه كهسه بهاری، استادنزدیک دوستان از كه زابلی، ردیف، هم سرهنگكه علی (سالم) همت استاد هرمزی بودند، سعیدو بسیاری نوازنده بینظیر كمانچه در لرستان بودندهمه كه كنم یاد مازندران و لرستان كمانچهنوازانبر كمانچه شناسایی در را جدیدی دریچه آنها

منگشودند.كسانی كردم تالش آن موازات به و همزمانكه كنم تشویق شده فراموش ساز این اجرای به راكامكار، اردشیر شاگردانم از میتوانم میان آن ازكه مدت تنی چند مانند كلهر، پوری و سعید فرجكار كردند، خصوصی صورت به من ماه با هشتحال حاضر در ببرم. نام را منتظری نیز هادی وو هستند خوبی كمانچهنوازان شاگردان این همهكارهای خوبیارائهنمودهاند.متأسفانهمدت كوتاهرا هر یک كارشان عزیزان باعث شد این آموزشو قوام دهند. اردشیر پایه تجربه شخصی شكل بركامل استاد پدرشان به عالقه به توجه با كامكاربه پوری نیز فرج و شده كشیده سمت به آن صبا،ویلننوازان بدیعی و رحمتاهللا صبا، استاد سمتمناطق بومی موسیقی سمت به كلهر و رادیوییاصلیشان ساز كه ویلن سل، روشهای و ایرانشوند. كشیده بود، موسیقی لیسانس دوره دركمانچه تحلیل كردن و تجزیه غرض نه اینجا درنشاندادنموقعیتكمانچه در بلكه این عزیزان،بهاری استاد است. گذشته در مشكالتش ایران و

بین مطبوعاتی مکاتبهایكلهر كیـهان و لطفی محمدرضا

نیز انتشار دهد. را خود آثار تازه كه داد وعده وی به ایران، لطفی از بازگشت محمدرضا پسنام «خموشانه» عرضه شد، موسیقی به بازار سال پیش آخر روزهای كه در لطفی اثر نخستینبیات كمانچه در نغمه ساز با قطعاتی را شخص لطفی تار، تكنوازی سه بر عالوه آن در داشت كهاست، در قویحلم تمبک محمد با تار سه بداههنوازی همانا كه آلبوم اول این بخش ترک مینوازد.تازهای را بحثهای باب كه نوار دوم بخش شد. اجرا فرانسه دولتی رادیوی ۲۰۰۰ در جشن سالدر آن، كه شد اجرا سوئیس در فرهنگی «بازل» در شهر است، گشوده كشور موسیقی میان اهلو دیدگاههایش كار این درباره لطفی نوشته زیر در میكند. نوازی كمانچه آمد، لطفی كه چنانبر كلهر، كیهان كه یادداشتی سپس و بخوانید را ایرانی نوازان كمانچه و نوازی كمانچه درباره

كنید. مرور است را نگاشته نوشته لطفی از بخشی

لطفی کلهرمحمدرضا کیهان

زنی فراتر از جایزه صلحآنگ سان خانم بستری شدن خبر جهان نشریات مهم هفته گذشتهبه و کردند منتشر کشور ميانمار (برمهسابق) بيمارستانیدر در سوچیراهمین و گذرانده خانگی زندان در را اخير سال سه او که آوردند يادمانسه زندان به ديگر ماه شش کشورش نظامی مقامات هم پیش ماه یکزندان شش سال توجه به با ترتيب، بدين و، اخيرش اضافه کرده اند سالهخانهاش در (از۱۹۸۹ تا ۱۹۹۵)،طولمدتزندانیبودناو او خانگیقبلیزندان از يکسره را او نيز اکنون میرسد. سال نه از بیش به مجموعًا

زندانبيمارستانیمنتقلکردهاند. خانگیبهاست؛ زمانه ما زنان بزرگترین از یکی بیتردید سوچی آنگ سان خانمنهبهدلیلاینکهرهبرقدرتمندجنبشمردم ساالریسرزمینخود است،نه کرده، و مبارزه ظلم به دادن پایان برای سال سالیان که این به دلیل نهصلح جایزه بشر و جمله جایزه حقوق از و دهها جایزهـ آنجا که از حتیبه درکواقعی مفهوم آنجهتکه او از دريافت داشته استبلکه نوبلـ را

نه را و این ادراک حقوق بشر رسیده و آزادیاعمال و رفتار در که خالی تو شعارهای درمن دوست دارم که خود نشان داده است. واختصاص دهم او به هفته را کال اين مطلبکه بخواهم ستون این خوانندگان شما از ورا آرزو او پیروزی سالمت و و پيوسته من بهپیروزی زنانی پیروزی چنین که چرا کنيم

انسان امروز است.ميالدی خانم سوچیدرجون سال۱۹۴۵پدرش آمد. به دنيا میانمار (برمه) کشور دراو بود ساله سه دخترش وقتی و بود ارتشیبهعنوانطراحاتحاديهمستقلبرمهشناختهشد.سوچیتحصيالتدبستانیودبيرستانیرا در همینطور دوران ليسانسش خود وسرزمينشگذراندوسپسبرایتحصيلفوق

ليسانسدر رشتهسياستواقتصادوفلسفهبهدانشگاهآکسفور انگلستانکار درسیاش با ارتباط در تا رفت نیویورک به سال، پنج از او، پس رفت.بودروزهای آنجا در درسازمانمللکارآموزی کند. درمدتچهار سالی کهکار به و بخواند بیماران کتاب برای تا رفت بیمارستانها می به تعطیل

کند. رسیدگی نداشتند را کسی که آنهاییو برگشت انگليس به بعد سال و کرد ازدواج انگليسی يک در۱۹۷۲ بادومش سال۱۹۷۷ فرزند و در را فرزندش اولين همانجا و همان سال درتحقیق و نوشتن کار به بچههایش کردن بزرگ کنار در او آورد. دنيا به راتحقيقاتش نتيجه و مشغول بود نیز به سرزمینش مربوط مسایل درباره

شد. ۱۹۸۴ منتشر سال دردر و رفت به میانمار بيماری مادرش، دنبال به ،۱۹۸۸ مارچ ماه درسياسی ناراضيان از نفر هزاران شدن کشته شاهد سال همان آگوستاولين لحظه همان که از برآشفت چنان این ماجراها از او شد. کشورشخواستاران خطاب به سرگشاده نامهای نوشتن با سياسی اش را حرکت

شروع کرد. آنان از حمايت و حزبی حکومت چندنخستين ميانمار آزادی خواهان همان ماه اگوست ۱۹۸۸، ۲۶ دراز تن هزار در برابر صدها و او را برایش ترتیب دادند سياسی سخنرانیسخنرانی اين در شد. دموکرات حکومتی خواهان سرزمینش مردمان

با او بودند. و دو فرزندش نيز همسردل در را آزادی آرزوی آنچنان و داشت جاذبه قدر آن او سخنرانیهمان و در سپتامبر مردمانپراکند که حکومتدیکتاتوریهراسزدهشداجتماعاتبيش از چهار نفر او، پسازسخنرانی هفته سال، يعنی دو سهاينتصميمحکومت، آنگسان سوچی برابر در در میانمار ممنوعکرد. راخشونت از دور به و آرام پيمايي راه یک در شرکت به را همگان بالفاصله

فراخواند. دموکراسی» برای ملی «راهپیمایی نام بهبه او، بست و فرو جهان از چشم مادرش سال دسامبر همان درخود، مادر اصلی دامان به خانوادهاش در لندن، و خانه بازگشت به جایاختصاص آن رهایی برای را خود وقت تمامی و آويخت سرزمینش یعنیداد، ترتيب کشتار و شکنجه آزار، عليه را کمپينهايی زودی به او داد.۱۹۸۹ در جوالی بیستم هم در باالخره و گرفت، قرار حمله بارها مورد

اين همزمان با زندانی شد. اتهام تفهيم و بدون شد خانه اش دستگيربعد خانم روز چند زندانی شدند. بودند او که همراه ماجرا دانشجویانینیزرا هم نزد او تا حاکمین خواست از و دست زد غذا سوچی به اعتصاب

بودند. زندان افتاده به او خاطر که به ببرند کسانیبه بود گذاشته دموکراسی» برای ملی «اتحاد را نامش او که آنچهو با میدان آمد به حزب ۱۹۹۰ به عنوان یک در سال و کرد سرعت رشدملی هم زمان پیروزی اتحاد در حتی اما به پیروزی رسید. آرا ۸۲ در صدهمچناندرحبسخانگیبهسرمیبرد.حکومتحاضر آنگسانسوچی

نشد. قدرت ترک به حاضر نیز و بشناسد رسمیت به را انتخابات نشدبه نوبل صلح سال ۱۹۹۱ جايزه در و بشر حقوق ۱۹۹۰ جايزه سال درخود خانه او در صلح جايزه اعطای هنگام به شد. سوچی اهدا سان آنگکند. دريافت را او جايزه تا رفت اسلو به پسرش ناگزير، و، بود زندانیدريافت پس از دید که کرد را خوشحال او جهت آن از صلح جایزه گرفتن

است. شده منعکس جهان همه در آزادیخواهیاش صدای آنزندگی خانه عنوانزندانیدر اوقات را به اکثر آنگسانسوچیتقریبااجازه سالها حتی او ندارد. کشورش را از خروج و اجازه است کرده ۱۹۹۹ سال در صحبت کند. تلفنی همسرش و با فرزندان که نداشتهخواستند مقاماتمیانمار از دو هر لندنبیمارشدو محبوبشدر همسريکدیگر بار آخرين برای آنها او، مرگ از قبل و دوری سال پنج از پس تا

کرد. رد را خواست اين حکومت اما ببینند راازهمانزندانخانگیبهمردممی آموخت او بازهمآرامنگرفت. سو اما«برای می گفت: کنند. غلبه حکومت از خود ترسهای بر چگونه کهبا «حق قانون از که نیست ساده کرده احاطه را آنها ترس که مردمیو زور شدیدترین دستگاههای برابر در که آن شوند حال رها است» زوروضعیت زيستن ترس زیر در که چرا ایستاد شجاعانه می توان نیز ارعاب

طبیعیزندگیانسانمتمدننیست.»او،در عینحال،از اثر افکارعمومی جهانیمقاله، فرستادن با همواره و نبوده غافل نیزدر را دنیا خارج مرتب صدا به نوار و ویدئوداده است. جریان وضعیتسرزمینخودقرارمیانمار به که میگفت توریستها به گاه اومی خواست تا بازرگانان از گاه و سفر نکننداز و نزنند سرمایه گذاری به دست میانمار درسرزمین دموکراسی در پيروزی راه ها به اين

کنند. کمک او دیکتاتورزدهسوچی آنگ سان و خواستهای گفتههاهمیشه و آزادیخواهانه اند و انسانی سختوسیعی انعکاس ژورنالیستها وسیله بهکرده اند. پیدا بسیاری شنوندگان و داشتهتحت فشار ،۲۰۰۲ سال در ميانمار حکومتکه حاضر اعالم کند شد ناچار جهانی، افکاراساسی قانون در تغییراتی دموکراسی، روند به کمک راستای در است،یک مجلس موسسان کار این شد که برای آن خواستار میانمار بدهد وکه بدون کرد اعالم دموکراسی» برای «اتحاد حزب اما شود، تشکیلآنگسانسوچی،کههمواره به صورتیغيابیرهبرحزبشناخته حضورزمان آن و از کند. شرکت انتخابات این مجلس در حاضر نیست میشد،ديکتاتوری با آشتی هیچگونه به تن یارانش و سوچی سان آنگ کنون تا

ندادهاند.سه خانگی زندان پايان در پيش، ماه يک شد، گفته که همانطوربرای را او زندان مدت دليلی ارائه هرگونه بدون ميانمار دولت اخير، سالهکه است آن تمدید اين دلیل که معتقدند برخی کرد. تمديد ماه ششسازمان این و پیشنهاد ملل نوشته کل سازمان به دبیر نامهای سو اخیرا«آشتی نام به روندی به برای دموکراسی» ملی «اتحادیه پیوستن برای را

کرده است. رد ملی» رااکثرصاحبنظران اما میبرد دیکتاتوریبهسر سایه زیر هنوز میانمار،سان آنگ رهبری شيوه و سخنرانیها، مقاالت، معتقدند که سیاسیدموکراسی، لزوم به او صادقانه اعتقاد و آزادی، با ارتباط در سوچیاز قدرتو اعتبار سرزمیناو سببشده استکه طرفداراندموکراسیدردیکتاتور ژنرال های از چشم را راحت او خواب باشند. برخوردار خاصیزندان و فشار همه و این سال که این همه باور ندارند آن ها است. گرفتهنتوانسته سویی دیگر از این زن سانسور نظریات این همه و سو یک ازمردم محبوب همچنان او دهد. تنزل مردم میان در را او محبوبیت باشدگفته سرزمین خود به عشق از و آزادی از همواره و همچنان زیرا او است،است آموخته به مردم طول سالها در از همه، و، مهمتر میگوید و است

خود نترسند. خواستهای ابراز چگونه از کهحقوق وجود که نظامى «در است: این او گفتههای زیباترین از یکیمى رود؛ شمار به روز قانون ترس، مىگيرد، ناديده را انسانها اساسىحتی از مرگ، از شکنجه، ترس ترس از زندانى شدن، که ترس قانونیامرار معاش، وسايل يا امالک و و خانواده دوستان، دادن دست از ترسمیکند؛ مسلط ما بر را از شکست و ترس انزوا، از ترس فقر، از ترسرا کوچکی دلیرانه اعمال و رفتار و میگيرد نام سلیم عقل گاه که ترسیبیپروا، مثل ابلهانه، عناوینی میبخشد، با و متانت نفس عزت ما به که

محکوممیکند.» ناچیز ياو از برنده دهها جایزهـ عنوان به تنها آنگ سان سوچی، اکنون دیگربه او است؛ جهان محبوب و مشهور که نیست ـ نوبل صلح جایزه جملهخود سرزمین عاشق يک و دموکراسی و آزادی بزرگ خواهان يک عنوانموردتوجهجهانیان،وبهخصوصمردمانگرفتاردرسلطهدیکتاتوری های

است. جهان رنگارنگ

سوچی سان آنگ

Page 4: cultureal pages 276

210Iranians, Vol. 10, No. 276, Friday, June 16, 2006 ۲۶ خرداد ۱۳۸۵ جمعه ،۲۷۶ شماره دهم، ۲۱ ایرانیان، سالخبر در فرهنگ

بقیه در صفحه ۳۴

داریوشآشوری،اندیشمندسرشناسایرانی،مطالعات «مدرسه در ۲۳ می شنبه سه روز«(SOAS ) لندن دانشگاه آسیایی و آفریقاییایرانیت و و تقابلهای اسالمیت باره پیوندها دردعوت به که سخنرانی، این داشت. سخنرانیاز آخرینگفتار میراثایران» انجام شد، «بنیادآستانه در بنیاد این که بود گفتارهایی سلسلهدو برگزاری و مشروطه سالگرد یکصدمینآکسفورد بزرگ مشروطهشناسی (در کنفرانسدر لندن ) شناسی ایران و آینده) جوالی ماه ـ

است. داده سازمان آگوست) ماه ـبه آشوری داریوش سخنرانی، این دربحران او نگاه از که پرداخت مساله ای طرح

ایجاد امروز ایران در عمیقیکشاکش یعنی است، کردهذهنیت از بخش دو میانایمان اسالمی، ایرانی، یکیبه افتخار اتکا و دیگری وتاریخباستانیایرانبهعنوانیعنی ـ ایرانی ناب هویتناسیونالیسم با که آنچهدر و آمد میدان به مدرنپهلوی پادشاهی دوراننیمه و رسمی صورت بهدولت ایدئولوژی به رسمیکشاکش این شد. تبدیلنهادهای میان ایدئولوژیکو آن نمایندگان و دینیدولتو دستگاهآندر دوران

عواملاساسیبحرانیبودکه ایراناز تاریخ اخیرانجامید. انقالباسالمی به

از مفهوم ذاتباوری نقد با آشوری، نخستتمامی مانند «ایرانیت»، که، گفت ایرانیتملتها، تمامی مورد در آن مشابه مفهومهاینبوده طول تاریخ در ثابتی دست و یک پدیدهنام به بدان از چیزی بتوان با اتکاء که استدید او، از گفت. سخن ایرانیت» «ذات جاودانهغلبه با وقتی اسالمجانشیندینزرتشتیشد،خطابش و بودن داشت داعیه جهانی که دینیبومی، قومی و یکدین بر بود تمامی بشریت بهداد. روی ایرانیت «ذات» در اساسی تحول یک

دین با غلبه زبان که زبان فارسی هم همچنانواژگان که به نظر از تنها نه بود، نو، که عربیایمان بنیاد بر تازه فرهنگ یک حامل عنوانآن، فضای در پرورده صوفیانه بینش و اسالمی

دگرگونیاساسییافت.خاطره نگهبانان آخرین را سامانیان که ویفرهنگکهنایرانیتوصیفکرد،گفتاگردراینقومی حافظه و این آمد به وجود شاهنامه دورهکه میبینیم بعد دورههای در اما کرد، ثبت رادیگر شاعران طعن مورد شاهنامه داستانهایانکار عنواندروغهایبی بنیاد به و میگیرد قرارسطح به درازی در دوران شاهنامه و میشود

میکند. نزول پسند مردم ادبیاتایران تاریخ گردشیدر باوتطوراتروابطمیاناسالمکهن فرهنگ و اندیشه وبه نهایتا آشوری ایرانی،هرچه که رسید نتیجه ایندورتر دوره اسالمی آغاز ازکه نابی ایرانیت آن شده ایمروشنفکرانصدسالهاخیربرکمرنگ و کردهاند آن تکیه

است. کمرنگتر شدهداریوشآشوری، نظر بهعنصر سازنده میان سه ازدوران در ایرانی هویتپادشاهی یعنی ساسانی،و بومی دین نژاد، ایرانیآیینزرتشتی، یعنی قومی،خود، حیات به تنها عنصر آخرین ایرانی، زبان واما داد ادامه زبان عربی، با درآمیختن ضمنکرد ادعا نمیتوان نخستین عنصر دو غیاب درمدرن ناسیونالیسم مفهومی که به ایرانیت کهدر آن میاندیشید، شیدایی بسیار به و شور بامعناییکپارچه از یا داشته اسالمیوجود دورهدلیل همین به است. بوده برخوردار واحدی وو زبانی اثر یک عنوان به شاهنامه که استدوباره معاصر آنخاطره قدیمدر دوره نگهدارندهمرکز در و میشود مطرح تازهای نقش و معنا باناسیونالیسمی ـ ایرانیمینشیند ناسیونالیسم

بنیادین ناسازگاریناسیـونالیسم با اسالم

مهدی جامی

آشوری داریوش

فرح اندوز فریدون دوباره» «سالمگویندهروشنفکر وخوشصدایسابقرادیوتلویزیونملی ایران،فریدونخویش فرزند همسر و دادن از دست در اندوه را که سالیانی فرحاندوز،خود کار حرفه ای به به تشویق یاران همدلـ است، مدتیاستـ گذراندهسهراب ایران، قدیمی و دیگر هنرمند همکاری و ترغیب به و بازگشتهیک که هر است کرده پخش «سی دی» هایی و تولید به اخوان، اقدامچندی که آن ها اولین است. کمنظیر حتما بینظیر، نه اگر خود، نوع درزودی به و منتشر پیشدوباره اکنون و شد نایابیک و پخش شده تکثیراست جالب «سیدی»دوباره» «سالمی نام به ۵ بازخوانی شامل کهنادرپور، نادر از شعرفریدون مشیری، سیمینبهبهانی،سیاوشکسرائیهنرمندان بزرگ، این اشعار عالی اجرای میباشد. ثالث مهدی اخوان واین در را دلنشین مجموعهای مناسب، همراه موسیقی انتخاب با همراهیادداشت آوردن با فرحاندوز، که این جالب است. گردآورده «سیدی»محرک واقع در «سیدی» این جلد روی بر بهبهانی سیمین از کوتاهی

است. داده توضیح تولید آن را برای خود اصلیزنگ اینیادداشتمیخوانیم:«آقایفریدونفرحاندوزعزیزم،هنوز درقرن... این برای انسان است: انداز طنین گوشم شما در دل انگیز صدایباد. طنین جاودان این باز میگردد. موطنم دست از دور وطنم صدایلطفی آمدم اگر باشم. آمریکا در مارچ ماه تا ـ نیست قطعی هنوز و ـ شایدنوار روی برایم یا من، دیگران شعرهای از دوست دارید را هرچه و کنیدشما را باشد که فرصتی امیدوارم بدهید. من به یادگار و به ضبط کنیدسالم دارم. همقدمان و همکاران و همقلمان و دوستان همه به ببینم.

باشید.» پایندهبهصورتاین«سیدی» نواردرخواستی سیمینبهبهانی را فرحاندوزایران بزرگ شاعر به خود همگان را در هدیه بدینسان، و، کرده تهیه

است. کرده شریکفریدون اثرینیستکه تنها گفتهشد «سالمیدوباره» ولیچنانکهدی» «سی دو او که اخیرا شنیدیم بلکه کرد، تولید آن به اقدام فرحاندوز«صدای دیگری در باد» و «فریاد آنها از یکی که آماده کرده است نیز تازه

دارد. نام عشق»خود قول به یا ـ شعرها از گزیدهای بازخوانی باد» در «فریاد دی سیغربت سالهای طی که است فرحاندوز ـ فروتن ما «کالم»های گویندهاست سال «چهل میگوید: دی سی این در او است. گفته یا و سرودهشما پیامآور من و پیامبر و بوده مهربان من با باد فریاد کردهام. باد در که

است...» بودهاز معروف ترین برخی بازخوانی حاوی اما، «صدای عشق»، دی سیایران وشاملآثاریازهوشنگابتهاج(م. شعرهایعاشقانهادبیاتمعاصرفریدون شاملو، احمد سیمینبهبهانی، ثالث، مهدیاخوان سایه)، الفو سپهری سهراب نادرپور، نادر یوشیج، نیما مصدق، حمید مشیری،سحرانگیز نیز و زیبا مجموعه این ابتدای در فرح اندوز است. فروغ فرخزادعاشقانه آواز / ترانه در آن میگوید: «در غیبت که آورده را خود از شعری

عشقم». صدای من خود کن / صدا مرا نام /زودی به که را دی ها سی این دو هر روح نواز و دلنشین متن موسیقیادیبتالیفو تنظیم کرده هنرمندجوانو باذوق کاوه منتشر خواهد شد،آثاری صمیمی نگار را نیز آنها درهم آمیختهوطراحی گرافیکرویجلد وانجامداده است.عالقهمندانبهتهیهسیدی هایسهگانهفریدونفرحاندوز4422-988-818 (دفتر تلفن شماره تماس با طریق از آن ها را میتوانند

آورند. دست به اخوان) سهراب

شهدا، و یاد به پیامبر، امسال: برای سه سمفونیهستهای! انرژی

سال۸۵ به دنبال نامگذاری که، است اطالع داده مهر» «خبرگزاریلوریسچکناواریان رهبریوضبطسمفونی عنوانسالپیامبر اعظم، بهاست گرفته عهده بر را ارکستر، رهبر و آهنگساز شماره۱۰ شاهینفرهت،اسالمی» هنر «حوزه موسیقی مرکز برای و گرفته نام شهدا» یاد «به که

نوشته شده است.وسیما»ی شاهینفرهتهمچنینبه سفارشمرکز موسیقی«صدابرایارکستر پیامبر»را جمهوریاسالمیاثری با نام«سمفونی شماره۱۱ـ کارشبانهروزیخود از اودرمصاحبه ای، سمفونیکبزرگتنظیممیکند.راضی بسیار کار ومیگوید: «از نتیجه اینسمفونی خبر داده برایتنظیمبوده، کارگشا بسیار میشود من به آن ساخت برای که الهاماتی هستم.

روی خود دارد.» که نام پیامبر را چراموسیقی«حوزه هنر اسالمی»، رئیسمرکز همچنین، رضا مهدوی،ـ ـ آهنگساز معاصر پژمان احمد با نوروز تعطیالت در نیز «ما میگوید:تماس گرفتیموسفارش ساختیکسمفونی برایحضرتمحمد (ص)تا بگذارید اختیارم فرصتی در ایشان پذیرفتاما گفت باید دادیم. او به رااحمد پژمان ساخت بزنم. به و بعد دست کنم و بررسی تحقیق درباره آنآماده هم امسال برای سمفونی این اگر حتی ماست. خوب آهنگسازان ازمهدوی، به گفته است.» ارزشمند کار نتیجه چون اشکالی ندارد نشود،میشود. ضبط و اجرا نیویورک سمفونیک ارکستر توسط سمفونی این

امور دفتر نمونهسازی و تولید مدیر گلکارزاده، گفته به حال، عین در

آهنگساز ایرانیبهزادعبدیساختن«سمفونی انرژیصلحآمیز موسیقی،رهبر بهعنوان چکناواریان، لوریس و رسانده پایان به را خود هستهای»«هفته برای شب سه را طی تهران ارکستر سمفونیک رهبری میهمان،

گرفته است. عهده دولت» برکارهای گسترش مشغول سخت در ایران روزها این چکناواریان،حاضر «در حال می گوید: خود فعالیت های درباره او است. خویش

آموزش مجوز گرفتن روی بر بیشترموسیقی «فرهنگسرای برای عالیسال هستم. متمرکز چکناواریان»کار مدرک اخذ مراحل تمام پیشچیز همه و دادیم انجام را دانش وتغییر قوانین امسال اما بود مرتباول شروع کنیم. و باید دوباره از کردهبگیرم، الزم را مجوزهای بتوانم اگرکار به ماه آغاز مهر فرهنگسرا از اینکه امیدوارم حال عین در میکند.تخت در برنامهای اجرای شرایط

کنم.» فراهم را جمشیدامسال از که این به اشاره با اوموسیقی جشنواره اجرای برایرا آغاز برنامهریزی هفتاد سالگیاش

بتوانند که کنم پیدا اسپانسرهایی برنامه این برای «باید گفت: میکند،وین، ارکستر های از یکی از برنامه این برای کنند. تامین را آن هزینه هایاینبرنامهها شرایطفراهمباشد، اگر ارمنستاناستفادهمیکنم. یا روسیهاین در را تمام آثارم دارم تصمیم میکنم. اجرا ارکستر مختلف چند با را

کنم.» اجرا جشنوارهشرایط سمفونیک تهران، ارکستر که این به با اشاره چکناواریانسمفونیک تهران ارکستر بودجه زمان آن تا «اگر گفت: مساعدی نداردکم که سازهایی و کند تعمیر را سازهایش بتواند ارکستر و شود تامین

میکنم.» اجرا قطعاتی ارکستر هم این با بخرد، داردنیست! مسلم بعضیها حق هستهای انرژی بگوئید که هم باز

تیتر کافه به ۷۸ کافه از پنجم، نسلنشستهائی ایران وجود سلسله در پدیدههای جالب ادبی از یکیکامران محمدی مدیریت به کتاب و راستای نقد در است که مدتی استنشستها این نخستین می شود. برگزار ـ جوان روزنامه نگار و نویسنده ـنام «۹۷» به ای در کافه شوندـ برگزار به صورت هفتگی است قرار ـ کهشرکت است. کرده تغییر «تیتر» کافه به آن محل اکنون اما شد برگزاربهنقدو بررسی آثارداستانینسلیاز نویسندگان کنندگاندر ایننشستها

میپردازند. پنجم» میشناسانند نام «نسل با را خود که کشورمانبا «خبرگزاریفارس»، محمدمطلق، منتقد ادبی،درگفتو گو اخیرًاکه هستند کسانی بیشتر پنجم نسل «نویسندگان است: داشته اظهارتریبونیدراختیارشاننیست ودرگوشهای فقطمشغولنوشتنهستند...وضعیتجدیدایرانبهصورتیاستکهادبیاتازدلمحافلبیرونکشیدهزمانی یک بود، دانشگاه ها در ادبی جریانهای زمانی یک است. شدهجست محفل ها نباید ادبیات را در من دیگر اکنون به نظر و محافل درعمدهترین آورد. دست به انزوا گوشههای در را آن باید بلکه کرد جو ونداشتن ادبیاتمطرحهستند، عنواننسلپنجمدر به مشکلنسلیکهبه که آن از نسل بیش نوشتههای این آثار و است. در زیستن تجربهآدمها نزدیکترین معموال به شود، رجوع جامعه واقعی شخصیتهایدیده نیز ایران سینمای تجربه در این نداشتن میشود... انداخته چنگاز باشد فقط نداشته زیستن تجربه وقتی هنرمند یا و میشود. نویسندهیا هنرمندهستند... یا می نویسدکه شبیهخود نویسنده کسانیمیگویدمیبینیم که کنیم، با ادبیاتدههچهل مقایسه را اگر ادبیاتنسلپنجمطبقه از نویسنده رو بود. اگر به رو با تنوع بیشتری ادبیات چهل دهه درو بود کرده تجربه استخوانش را با مغز آن میگفت، سخن اجتماع پاییننسل نویسندگان طرفی از میشناخت. را آن مینوشت، بورژوایی از اگرمن دید بابت از این هستند. ضعف دچار تکنیکی داستان اصول پنجم

منفی است.» این نسل بهدر صحنه آثارشان، بد و خوب همه با نویسندگان، این هر حال بهمیانشان از و ادامه میدهند خود به کار انرژی با دارند و حضور ایران ادبیاسماعیلی، ناتاشا پیمان آبادیان، کرد:رسول اشاره ها نام این توان به میرضا زنگیآبادی، دانا، رییس بداغی، مریم حجت میترا الیاتیؤ، امیری،گسکری، علیپور بهناز صادقی، لیال شهسواری، حسن شاملو، سپیدهیلدا سیامک گلشیری، قانع، علی فرجی، علیخانی، محسن یوسفمحمدی، محمدحسین محب علی، مهسا مجوزی، پاکسیما معیری،شهریار محمودی ایرانمهر، علیرضا حسن محمودی، محمدی، کامران

پیمانهوشمندزاده. وقفیپور،

جشنواره سومين و شصت درباره جديد خبرهایفيلم ونيز

ونيز، جشنواره و سومين دوره در شصت شد که اعالم گذشته هفتهمخملباف فيلمساز محسن میشود، تا ۹ سپتامبر برگزار ۳۰ آگوست از کهبازيگر ايتاليايیدر روچا استفانيا کارگردانمکزيکیو گيرمو دلتورو ايرانی،

داشت. خواهند حضور دالرنتيس» «لوييجی جايزه داوری هيات جمعمانند «دوربين جايزه اين کوتاه» فيلم خبری گزارش «پايگاه به

چکناواریان لوریس

دعوتبه همكاریدوستانگرامی،نویسندگانعزیززبانفارسی

قلمرو «در نام با را گرداندن۴ صفحه من مسئولیت است كه یکسال از بیشدر تقی مختار آقای جمعه به سردبیری «ایرانیان» كه هر در نشریه فرهنگ»پخش كشور این شهرهای اغلب در و شده منتشر آمریكا، پایتخت واشنگتن،ازآنبهعنوانپایگاهیبرایمعرفی امتا اموكوشیده میشود،برعهدهگرفتهآثار نویسندگانیكهكارشان در سراسرجهان بر رویاینترنتمنتشرمی شود«ایرانیان» در انتشار و چاپ از پس صفحات، این حال، عین در كنم. استفادهنیز گذاشته «پویشگران» بر روی تارنمای دیجیتالی های صورت پرونده بهنویسندگان از است. كرده خود جلب به بسیاری را خوانندگان اكنون و شدهو یافته آنجا و اینجا از را آنان تا آثار نشوند من منتظر كه میخواهم همزبانمهایخودرا، از همگانمی خواهمكه آثارونوشته دراینصفحاتمنعكسكنم.ادبی و های فرهنگی تالش به مربوط خبرهای نیز و فرهنگی مسایل قلمرو درروی صفحات بر سپس و در نشریه «ایرانیان» درج برای را دیگران خودشان وخبر مطلبی، هرگونه یا و اثر انتشار محض به دارند. ارسال من برای اینترنتیآن بهاطالعنویسندهخواهدرسید.لطفكنیدوبهترینوسیلهارتباطباخودراتماسبگیرم. دوست دارمصفحات درصورتلزوم با شما بهمن اطالع دهید تا«درقلمرو فرهنگ»منعكسكنندهخبرهایمربوطبهشماوحاویگفت وگوهاییو دیگرباره شور زندگی مان فرهنگی فضای در باشد. بگذارید شما روشنگر با

حیاتینوبیافرینیم.عال اسماعیلنوری

بقیه در صفحه ۳۵

Page 5: cultureal pages 276

270Iranians, Vol. 10, No. 276, Friday, June 16, 2006 ۲۶ خرداد ۱۳۸۵ جمعه ،۲۷۶ شماره دهم، ۲۷ ایرانیان، سال۱۸ صفحه از بقیه

«فال گرفتن» يعنیبازسازیمحتوای شعربه مددادراکات خوانندهشعر.مثًال،وقتیحافظمیگويدمخور»، غم به کنعان، باز آيد گمگشته :«يوسفاز او يک جا انجام میدهد. کار را سه واقع دربهجای فرمان«غممخور»مخاطبرا با يکسويعقوب(پدريوسف)ـکهمنتظريوسفگمگشتهومیدهد، وسوی قرار کنعاناستـ به بازگشت اوکه داستانی آينده برای زمان استفاده از با ديگر،میفهماند من به افتاده است، اتفاق گذشته دراست ممکن ساده سخن اين پشت پس در کهداشته باشد. وجود آن ظاهر با معنائی متفاوتکشف را آن معنا تا نمیکند من کمک به او اما«آفرينش» آن خواننده من وظيفه که کنم چرا

معنای پنهان است.مشغول فال گرفتن هنگام به ما واقع، درمیدانيم ما آفرينشهای معنائی هستيم. اينگونهفرقی اینجا (در تاريخ يا اسطوره حسب بر که که،آدمی کنعان در شهر پيش هزاران سال نمیکند)و گور گم را او برادرانش که يوسف نام بوده بهپدرش که هنگامی بعد، سال ها او، و بودند کرده(يعقوب)درچشمانتظاری وگريستندائمبهکوریکنعانبرگشته است. حافظاما مبتالشده بود، بهنمیکند. روايت نوشتم که اينگونه را داستان اينمخور! «غم میگويد: و میکند خطاب من به اوگشت.» حال برخواهد کنعان به يوسف گمگشتهکيست که کنم «يوسف» بايد تعيين که اين منمخود میخورم. زعمحافظمنغمگمشدنشرا بهحافظ درمورداينگونهسخنگفتنمیگويد: «منز هم، تو / ندانست غير چنانکه نوشتم حروف اين

دانی!» تو که بخوان چنان کرامت، رویپس،شعرخوب هميشه دارای ابهام قابلتعبيروتفسيروتأويلاست؛گزارشعلمیوبحثفلسفیوبازگوئیتاريخنيست. آفرينششعرخوبساختناو پيشروی مخاطباست تا دادن آندر آينهو قرار

کند. پر شاعرـ از و نه ـ خود را از آن فضایو اين«آفرينشسخنانابهامآميز»درگوشههاريشه بيشتر که رخمی دهد ما مغز از فرگشتهائیگاه دليل، همين به و، دارند ما ناخودآگاهی درمعنای که دهند توضيح نمی توانند شاعران خود

آنچهگفتهاندچيست،حالآنکهخوانندگانشان،معناهائی را برای خويش، حال يک به فراخور هراز آن حتی آنها روح که میيابند سخن آن ها

است. بیخبربه دست که کسانی مورد در مشکل اين خويش ناخودآگاه درون به گهگاهی سفرهایو مسافر، میکند رخ بارز صورتی به میزنند اغلبنظر در (که سفرها اينگونه از خود بازگشت درديد از و ادراک هستند از ديگری نوع «علم»هستی به و شدن بیخود خود از نوعی «عرفان»احساسمیکندکه میروند) کلپيوستنبهشمارعرفا به قول (يا کرده حس که را نيست آنچه قادربيانکند. و بريزد در قالب کالم «مشاهده»کرده)سعدی ديباچه در را عجز اظهار اين نوع سادهتريندالن از صاحب که میگويد: «يکی میيابيم، آنجاسربهجيبمراقبت فرو برده بود ودربحرمکاشفتآمد،يکی باز اينمعامله از مستغرقشده؛حالیکهرا ما بودی بستان که اين گفت: «از دوستان ازداشتم چهتحفهکرامتکردی؟» گفت:«بهخاطرهديه کنم، پر دامنی رسم گل درخت به چون کهمست بوی گلم چنان را، چون برسيدم اصحاباين ديگر و شاعری برفت!» از دست دامنم که کردخوابی که او ـ میکند تشبيه «خواب» سفر را بهکند، تعريف کسی برای را آن محتوای نمیتواندگنگ «من کر: مخاطب و است الل او چرا کهو گفتن ز من عاجزم عالم تمام کر / و خوابديده

شنيدنش». خلقازبسياریازمتفکرانکوشيده اندکهمقولهوحیمعتقدند و دهند قرار احوال اين از پله باالتر يک رابه اينگونهسفرهاستو که وحیمرحله باالتریازديگر انسانهای که میگردد بر کسانی احواالتباور غيب» «عالم با کسان آن ارتباط وجود بهعالم به زعم اين باور آورندگان، آنگاه، و میکنند.باشد) داشته ما ذهن در که معنائی هر (با غيبپيامهای آنان طريق از تا می گزيند بر را کسانیکه آدميانی ـ بفرستد ديگر آدميان برای را خويش

می شوند. خوانده نبی و رسول و پيامبرو دکتر سروش انديشه با ارتباط در حال،آن اساسی پرسش دينی»، «نوانديشان ديگر بحر در «استغراق اينگونه از آمده «هديه که استچگونه ـ می شود «وحی»خوانده که مکاشفت»ـاست پر ابهام سخنی هم وحی آيا است؟ و کالمی

کنيم؟» پر خود ادراک از را آن خالی بايد ما کهپرسشها اين برای پاسخی جستجوی دروحی کنيم. توجه وحی «کارکرد» به میتوانيممی شود نازل راست» «راه به آدميان هدايت برایوبکنـنکنهایمختلفی وحاویدستورالعمل هاهدف شوند بيان صورتی مبهم به اگر که استانتفای به و سالبه نقض کرده را خود وجودیهم دليل همين به شوند. می محسوب موضوعو معاصر مخاطب برای پيامها اينگونه که هستموردمسائل در بیابهاماندو مستقيم شانروشنواولينقدم، روزمرهکاربردوکارآمدیدارند.پس،درنمیتوانپذيرفت کارکردوحی، به لحاظتوجه به و

است. تأويلپذير مبهم و کالمی وحی کهآغازمی شودکهبا مرگپيامبر امامشکلاز آنجاو کسی عالم غيب منقطعمیشود رشته ارتباطباغيب از آمده پيامهای در که نيست آن يارای هم راچون خدا کار در واقع، در کرده و، تصرف و دخلارتباطش رشته و بود زنده پيامبر اگر کند. چرا ودر نظر فرصت تجديد برقرار، عالم غيب و خدا بازمان حيات در مثًال داشت. وجود هم احکامـ اهللا که پيش آمد و چند بار اسالم چندين پيامبرنظر تجديد صادرهاش احکام در ـ اسالم خداوندکه احکام قبلی فرستاد فرو را و احکام تازهای کردامکان مرگپيامبر با اما «منسوخ»می ساختند. رادستورات با دادن های تطبيق و نظرها اين تجديد

رفت. بين از جديد شرايطپس مردمان، مواقع، اينگونه در و بدينسانهم گريزنده از پديده دو روياروئی چندی، شاهد ازمدام جهان بر تغيير ناموس از يک سو میشوند:گذاشتهشدهو ازسویديگرغيبی بودنسرچشمهاحکامدينیتغييردادنآنهاراغيرممکنمیسازد.آسمان از آمده و احکام فرود میکند تغيير جهاندر کرد؟ بايد چه پس، تغييرناپذيرند. و جامدجالب ترين از يکی با ما که است پرسش اين برابرما در برابر میشويم. روبرو بشر پديدههای تاريخکنيم که ادعا میتوانيم يا دارند: وجود چند گزينهآحاد به سخت و سفت مبارزه کرد و تغيير با بايدبگوئيمکه، و يا میتوانيم آسمانیچسبيد؛ احکامبلوغمعنوی انسان به پايانيافتن عهدپيامبری، باآسمانی رعايتاحکام نيازی به ديگر و رسيده خودمیتواند، زمين، بر «خليفه» خدا بعنوان و، نداردخويش عقل مدد به نوين، خود شرايط برابر در

کند. وضع جديدی را احکاممورد استفاده قرار و اما جالب ترين گزينه سومسخن که اين برای دينباوران است. گرفتهترينامروز خود در را ۱۴۰۰ سال پيش در شده گفتهاين احتجاج متوسل ساریو جاریو نافذبدانندبهنبايد میشوندکهاحکام«آسمانیوقدسی»منطقًاو باشند شده مکانمعيننازل برایزمانمعينو«پرورده» صورتی به را آنها پروردگار که است الزمو تطبيق قابليت مکانی هر و زمان هر در که باشداين بی پذيرش واقع، در باشند. داشته را استفاده۱۴۰۰ سال در که پيامی پذيرفت نمیتوان فرض،مردمان آن به بن عبداهللا طريق محمد از پيشهم امروز ما کار به میتواند شد «ابالغ» روزگاراتفاق هزار صدها ۱۴۰۰ سال اين طول در بيايد.و کشف نوين پديده هزار صدها و آمده پيش تازهدرساحتزندگیاجتماعینياز اختراعشدهاندکهپيام اگر کردهاند. ايجاب را ويژه مقررات وضع بهالزماالجرا نيز امروز در بخواهد پيش سال ۱۴۰۰به و خود، در اين پيام کرد که قبول بايد باشدصورتی «بالقوه»،داراینيروئیاستکه،در صورتبهصورتیدرخورد بازبينیتأويلی اش،میتوانآنراامروز بازسازیکرد. ومعنای اين«بالقوگی» چيزیاينکهپيامآسمانیدرپسپشتمعنای نيستجزظاهری خود دارای بیشمارمعانی پنهان است وهرمکانیخاص میخورد. به کالم زمان و معنا به دردمقوله در ـ ديگر، الزماستوحیراـ همچونشعرآن تا بتوان داد جای تأويلپذير» مبهم اما «سخنزمانو بنا بر هر در را، مثل برنامه هایکامپيوتری،به بهعنوانيکنمونه، اقتضائی،«بهروز»کرد. هرتاريخ دين اسالمکهبنگريممیبينيمکهبابتفسيرشده گشوده زود خيلی الهی آيات تعبير و تأويل ودر بهترين معنای ـ تفسير اين تاريخ، و در است.کشيدن بيرون برای است بوده کوششی ـ خود

از دل حديثی کهنه. روايتی نوبنگريم، وحی منظر غيرکارکردی به اين از اگرشعر بين که رسيد خواهيم نتيجه اين به مسلمًاهر که چرا دارد، وجود تنگاتنگ رابطهای وحی وپيامبر شاعر و ناخودآگاهی حوزه از يک سو، از دو،و مبهم اند ديگر، از سوی و، میگيرند سرچشمهمن، به نظر ، اما و تأويل. تفسير و قابل تعبير لذااينهمسان پنداریاشتباهی نيکبنگريم، در اگرمفروض ابهامهای طبيعت به که دارد وجود بزرگ

میگردد. بر «وحی» و «شعر» گوهر درزهدان در همواره ـ تعریف به بنا ـ «شعر»که ما آن حال حمل میکند، را ابهام خود گوهرآدميانهستيمکهابهام را بر «وحیبیابهاماوليه»امریتعبيرپذير به بتوانيم آنرا تا تحميلمیکنيممکان و در زمان وحی، کنيم. تغييرکننده بدل وکارکردش نيست، پهلو چند و مبهم امری نزول،از هم و، اجتماعی است به زندگی دادن سامانباشد. حال آن ابهام و بی روشن که اين رو، بايدآن پايداری ابهام در رگ وحی از يک سو تزريق کهآن قابليت به ديگر سوی از و ممکن می سازد را

کارکردیعطا میکند. تطبيقو تغييرمه ابهام با را جهان شعر که اين کالم آخر و[تعبیرکنندگان، گزارندگان] و معبران میپوشاندويژه و معنائی زنند پس را مه میکوشند پرده شعرکشند. وحی بيرون آن دل از ـ خود دلخواه ـ به رااست که روشن گسترهای خود ظهور زمان اما دردر پیپيامبران» ناچارندنخستآن «معبرانآيندهامر مبهم اين سپس و پوشانند فرو ابهام در مه راپيهسوز شعله در و خود، تعبير کمک به را، شده

برگردانند. روشنائی به تازه، تفسير يکپايانگيرداما، سخنمنمیتوانددرهمينجاهممیتوان را ديگر يکنکته هنوز میکنمکه فکرروشن اگر تاريک من، نظر به مطلب افزود: اين بهآن به ديده معبرانه با میدارد تا را وا ما شعر ذاتیکه راه دهد بدان بايد تنها وحی بنگريم، روشنائیبنبست از شدی راه برون حقيقتيم و جويای اگر ــ میجوئيم تاريخ در شده انباشته دروغ و جعلو مفسران معبران ساختگی بتوانيم پوستههایدهيم نشان و بگذاريم کناری را دينی» «نوانديشمعين و زمانی برای تنها «وحی» از که هرگونهایروزگار در و شده پرورده معين فرهنگی و مکانکاروان کارکردی جز انسداد راه پيوستن ما به مامعيارهای و ارزشها ساحت در زندگی و تمدن،

ندارد. امروزين،که منظر که مینگرم، می بينم از اين واقع، درنتيجهنزديگشت مصلحتجويانه،ونه حقيقتيابانهبه سودایراندندينبه آقایدکترسروش،حتی اگرخلوتدلهاوجداساختنآنازحاکميتسياسیوبهبيمهکردنباورهایدينیدر اجتماعی باشد،مآًالبرابر تهديدهایانديشهسکوالروتضمينبقایآنها

و بس. می انجامد ديگر برای سدههائی

وحی... رگ در ابهام تزريق

Page 6: cultureal pages 276

320Iranians, Vol. 10, No. 276, Friday, June 16, 2006 ۲۶ خرداد ۱۳۸۵ جمعه ،۲۷۶ شماره دهم، ۳۲ ایرانیان، سالجنبشهای... صدساله تاریخ

۱۷ صفحه از بقیهبار اوضاع بینالمللی به را در آشوبی بینظمی وسیاسی نظر از که نمیشود تصور که است آورده

باشد. و کنترل مهار قابلشرق» «بلوک و شوروی تالشی و سقوط ـ ۲در سیاسی و آشوب به بینظمی خود نوبه بهشوروی سقوط است. کرده کمک جهانی طرحوجود خالء سیاسی به جهان مختلف مناطق در(آمریکا، جهان بزرگ قطب سه آن در که آورده

رقابت برخاستهاند. آلمان) به و ژاپنبه پاسخ جهت در مارکسیستها ـ تالش ۳از بعد در دوره هستند، روبرو با آن ها که مسایلییافته تشدید (۲۰۰۵ـ ۱۹۹۱) سرد» «جنگ پایان

است.(۲۲)در ایران مارکسیستی چپ احزاب بررسینشان میدهد خوبی به انقالب بعد از سالهایدر تاثیر عظیمی فوقالذکر و نشیبهای فراز کهچپ سازمان های شکلبندی احزاب و و ترکیب

گذاشتهاند. جا ایرانبه مارکسیستیادامه دارد

توضیحات:رجوع و تکامل مارکسیسم، رشد درباره ـ

کنیدبه:«تاریخ دیگران، و E. Hobsbawm ـ

مارکسیسم»، بلومینگتن، ایندیانا،۱۹۸۰،مارکس و مارکسیسم»، I. Fetscher «کارل ـ

و ۱۹۷۰ نیویورک،«لغتنامه در مارکسیسم» «تکامل ـاندیشههای مارکسیستی»،کمبریج، ماساچوست،

.۳۱۲ - ۳۰۹ صفحات ،۱۹۸۳ L. Kolakowski :براینمونه، رجوعکنیدبه ۲ـ جلد، سه در مارکسیسم»، در «گرایشهایمهم

نیویورک۱۹۷۸. و آکسفورداندیشههای «لغتنامه در «جبرگرایی» ۳۱۱۹ - ۱۱۷ و صفحات همانجا، مارکسیستی«،نیویورک، تاریخی»، N. Bukharin «ماتریالیسم

.۱۹۲۶در جبرگرایی درباره بیشتر اطالعات ـ برای ۴مارکسیسم ومارکسیستهایجبرگرادر دهههای

به: کنید رجوع دوم، جهانی جنگ از بعد

ـL. Althusser و E. Balibar «قرائتسرمایه» .۱۹۷۱ لندن،

درباره مارکس «تئوری G. A. Cohen ـپرینستون،۱۹۷۸ و تاریخ»،

دیگر و فلسفه «لنین، L. Alhusser ـ.۲۰۰۱ لندن، مقاالت»،

نظرگاههایمارکسیستیگرامشی، درباره ۵ـ به: کنید رجوع

دولت» و C. Buci-Gluckmann «گرامشی ـگرامشی: «آنتونیو G. Fiori و ،۱۹۷۹ لندن،

.۱۹۷۱ لندن، انقالبی»، زندگی یکبه: درباره جورج لوکاچ، رجوع کنید ۶ـ

لوکاچ»، نظرگاه ـI. Meszaros «دیالکتیکاز۱۹۷۲ و نیویورک،

«جورج G. H. R. Parkinson (گردآورنده) ـنیویورک، لندن و اندیشههایش»، آثار و لوکاچ:

.۱۹۷۰هگل»، و مارکسیسم L. Colletti ـ ۷مارکسیسم ۱۹۷۳ و I. Fetscher «رابطه لندن،مارکسیسم»، و مارکس «کارل در هگل» با

نیویورک،۱۹۷۰.و مارکسیسم فرانکفورت درباره مکتب ۸ ـ

به: کنید رجوع غربی،«لغتنامه در فرانکفورت» «مکتب ـصفحات همانجا، مارکسیستی»، اندیشه های

.۱۸۲ - ۱۸۷T. Adorno و M. Horkheimer «دیالکتیک ـ

نیویورک،۱۹۶۶، منفی»،«مالحظاتیدربارهمارکسیسم P. Andersonـ

،۱۹۷۶ نیویورک، لندن و غربی»،نقادانه: تئوری بر «مقدمه D. Held ـ

و ۱۹۸۰ لندن، هابرماس»، و هورخایمرمکتب تاریخ دیالکتیکی J. Martin «تصور ـلندن، کانونتحقیقاتاجتماعی»، فرانکفورتو

.۱۹۷۳ H. Marcuse :به کنید نمونه، رجوع برای ۹ـ

بوستون،۱۹۶۴. شوروی»، «مارکسیسماندیشههای درباره بیشتر اطالعات برای ـ ۱۰

به: کنید رجوع هابرماس، و مارکوسو بعدی» لندن H. Marcuse «انسان یک ـ

۱۹۶۸ و بوستون،و لندن عمل» و «تئوری J. Halema ـ

بوستون،۱۹۷۴.رجوع ساختارگرا، مارکسیسم درباره ـ ۱۱

کنید به:در تضاد و «ساختار M. Godelier ـ(گردآورنده) R. Blackburn در سرمایه»۱۹۷۲ و لندن، اجتماعی»، علوم در «ایدیولوژیـC. Levi-Strauss مردمشناسیساختارگرا»،

نیویورک،۱۹۶۳.نیکوز و آلتوسر نظرگاههای لوئی درباره ۱۲ـ

به: پوالنزاس، رجوع کنیدلندن مارکس»، «برای L. Althusser ـ

،۱۹۶۵خود»، از انتقاد «در L. Althusser ـ

لندن،۱۹۷۶،آلتوسر»، «مارکیسم A. Callinicos ـ

لندن،۱۹۷۶،ـN. Poulantzas «قدرت سیاسیو طبقات

لندن۱۹۷۳ و اجتماعی«،سرمایهداری در N. Poulantzas «طبقات ـ

نیویورک،۱۹۷۵. معاصر»،برای سومی مارکسیسمجهان نظرگاه ـ ۱۳ـ تحلیل دهه۱۹۵۰ توسطپال باران در در اولینباریافتگی) (توسعه دیالکتیکی «رشد» رابطه از اوفورموله شد. برای نیافتگی) عدم رشد (توسعه و

به: کنید رجوع نمونه،ـP. Baran «اقتصادسیاسیرشد»،نیویورک،

و ۱۹۵۷در یافتگی» توسعه و نیافتگی ـ«توسعههمانجا، اندیشههای مارکسیستی»، «لغتنامه

.۴۹۸ - ۵۰۰ صفحات«جامعهشناسی گوندرفرانک، آندره ـ ۱۴ترجمه جامعهشناسی» توسعهنیافتگی و توسعه»توسعه و ۱۳۵۹ تهران، سناحیان، منوچهرگوندرفرانک، آندره نوشته برزیل» در نیافتگی

تهران،۱۳۵۲. بهداد، سهراب ترجمهسطح جهانی»، ۱۵ـ S. Amin «انباشت در

.۲۵ - ۲۸ صفحات ،۱۹۷۴ نیویورک،به: کنید تحلیل جامع، رجوع برای ـ ۱۶

ـسمیرامین، «بحران در ساختار امپریالیسم»۱۳۵۸ و تهران، رشیدیان، ر. ترجمه

نیویورک، ۱۹۷۶. نابرابر»، S. Amin «رشد ـبه: کنید رجوع بیشتر، ـ برای اطالعات ۱۷

معاصر»، عصر جهانی I. Wallerstein نظام ـ۱۵ - ۱۲ و ۳۴۹ - صفحات ،۱۹۷۴ نیویورک،

.۳۴۷۱۸ـ A. G. Frank و B. Gills «نظام جهانی سال پانصد جهانی، «نظام در ساله»و ۵۰۰۰،۱۹۹۳ نیویورک، لندن و هزار سال»، پنج از۱۵ - ۱۱ و S. Amin «اروپا محوری» صفحات

نیویورک،۱۹۸۹.آیداگرستاین،«تئوریهایاقتصادجهانی ۱۹ـ تهران،۱۳۵۸، الف، پیروز ترجمه امپریالیسم»، وجهانی»و همانجا، سطح Amin «انباشت در(گردآورنده) A. Brewer ۲۸ - ۲۵ و صفحاتویژه به امپریالیسم»، مارکسیستی «تئوریهایبخشسوم:«تئوریهایمارکسیستینویندربارهنیافتگی»، لندن۱۹۸۰، توسعه و توسعه یافتگی

.۱۳۱ - ۲۵۷ صفحاتبه: کنید رجوع ۲۰ـ

صفحات ۸۴ - ۸۲ Frank و Gills، همانجا، ـجهانی»، همانجا، سطح Amin «انباشت در و

.۲۵ - ۲۸ صفحاتطرفدارانمکتب نظرگاههایاخیر درباره ۲۱ـ

کنید به: رجوع سرمایه، نظام جهانینظام نظریه در «تاملی سلیمی، حسین ــ سیاسی «اطالعات مجله در جهانی»، دوازدهم یازدهمو اقتصادی»،سالدهم،شماره،۸۸ - ۹۹ صفحات ،(۱۳۷۵ شهریور و (مرداد

انقالب: «دگردیسی دیگران و S. Amin ـنیویورک، نظام جهانی» جنبشهایاجتماعی و

،۱۹۹۰نیویورک، آشوب»، S. Amin «امپراتوری ـ

،۱۹۹۸جهانی دوره در S. Amin «سرمایهداری ـ

۱۹۹۶ و لندن، سرمایه»، شدننیویورک، سرمایهداری» S. Amin «شبح ـ

.۱۹۹۸ W. K. :به کنید نمونه، رجوع برای ۲۲ ـسوسیالیسم» «آینده (گردآورنده) TABB۱۹۹۰ و W. K. TABB (گردآورنده) نیویورک،و مبارزه سرمایه جهانی شدن اخالق: ضد «فیلیکم»، و بیست قرن در اجتماعی عدالت برای

.۲۰۰۱ نیویورک،

خواهید پیش به را كار نفری دو وقت آن دارد،یک می كنید مثلشطرنج؛ یکحركت شما برد.

زبان. حركتباشد كه داشته را آن امكان اگر موضوعیبدل شود، خرده جهان) یک میكروكوسم (یا بهكه باشد داشته را هوشیاری این هم نویسنده وكند، بهرهبرداری و از آن كشف را امكانی چنینامكان را این رمان حوادث و مكان خود خود بهوضعیت یک طرح به شوند بدل كه میكنند پیدابشری...ساختنیکمیكروكوسمبهتنهائیكافیامكانات بهرهبرداریاز در توانائینویسنده نیست.است. قضیه اینمیكروكوسمهمیک طرفدیگرو برود كار تا نهایت باید بتواند نویسنده یعنیكند. استخراج را میکروكوسم این امكانات همهنویسنده و دانش تخیل دو عامل كه اینجاستهمه و نشان میدهند. خودشان را حدود و حدیعنی همینجاست. ایرانی هم در گرفتاریرماناز غربیاش نسبت همتای به ایرانی نویسندهاست. برخوردار این دو زمینه در كمتری امكاناتنشود، حل جامعه كل در فرهنگ مساله تا ولنگ بخش ها این در همچنان ایرانی نویسندهنداریم. كم درخشان استعدادهای ما زد. خواهدمشكلیكهداریم این استكه همه ایننویسندگانكندن با جان كه است به بعد ۱۸ـ ۲۰ سالگی ازهمپا معاصر دنیای با را خودشان میكوشندكه فرهنگی را آن فقر می شود مگر كنند. ولیبودهایم و دچار آن به نوجوانی و كودكی در دورهاستبه كل جامعه گسترده همچنانسایهاش برقضیه طرف سادگی ها جبران كرد؟ البته آن اینمشهوری رمانهای به كنید نگاه دید: باید هم را«قصر» میكروكوسم بسازند: توانستهاند یک كهسال «صد مان، توماس جادو» «کوه كافكا،تنهائی»ماركز،«مهمانیخداحافظی»كوندرا...بشریرا به جامعه توانستهاندهمه این ها آیا همهیک به این ها همه اصال آیا و بتابانند؟ تمامی بازحال، بیایند؟بههر بر پسكار از توانستهاند اندازههستی سمت های بتواند فقط یكی از رمانی اگر

مهمی است... بزند خودش كار را نقب بشر

ترس... خودسانسوری فقط۱۸ صفحه از بقیه

Page 7: cultureal pages 276

330Iranians, Vol. 10, No. 276, Friday, June 16, 2006 ۲۶ خرداد ۱۳۸۵ جمعه ،۲۷۶ شماره دهم، ۳۳ ایرانیان، سال

۱۸ صفحه از ۳۱بقیه صفحه از بقیهخالی از شوخی

طول یادگیری آنها سال شاید چندین و ماههیچ اطالعی که و شخصی آموخت؟ میکشد راگرفتن و نشستن نحوه حتی و ندارد موسیقی ازمیتواند در طور چه نمیداند، را دست ساز دربیاموزد استیل نوازندگی را جلسه هم سه عرضچه شود، آشنا ساز قسمت های تمام با هم وچندین بتواند کوتاه مدت این در اینکه به برسد

را بنوازد؟ آهنگکه «تضمینیبودن» این است دیگر مسالهبهچهمعناست؟آیامعنایشایننیستکهشخصکارخود در پایاندوره اطمینانمییابدکهپسازاز بعد آموزشی واقعًا این مراکز آیا است؟ موفقکارخود راضیمیکنند؟ از چندجلسههنرجو رابه صورتتخصصی زیاد با صرفهزینه هنرجو آیاپشت سرمیگذارد را معلومات کافیایندوره با واگر است؟ آموزشی درست این شیوه آیا نه؟ یابه نام این اساتید از یک هیچ چرا صحیح است

نگرفتهاند؟ پیش را روشاینها همهسواالتیاستکهناخودآگاه باخواندن[در نیازمندیها تبلیغاتی در صفحه آگهیهای ایننقش مخاطب ذهن در ایران] داخل نشریاتجواب خوبی به آموزشی شیوه این اگر میبندد.عرض در میتواند کند، اراده که کسی هر و میدهدفراگیرد، به کامل به طور را موسیقی چند جلسهبه خاکی مردمان این کره میتوان گفت تمام جرأت

زود موسیقیدان میشوند. زودیدرباره طرح قابل بحثهای مهمترین از یکیانتقال آموزشصحیحو موسیقیوهنرهایدیگردرستآن بههنرجویان است.خصوصاً موسیقیانتزاعی و خصوصیت عمق، وسعت خاطر به کهو نگاه است بیشتری برخوردار از حساسیت آنو مخصوصاهل فنمیداند هنر، آنرا درونیبهبهطیکردندوره هایآموزشی آنرا لذتبردنازجز معدود متأسفانه، میکند. عالی مشروط واداره اساتید برجسته توسط آموزشگاههایی کهاستاندارد، حد در آموزشگاهی کمتر میشوند؛

دارد. را تدریس شایستگی«ماندگار» اینترنتی سایت : منبع

موسیقی... آموزش تضمین

و یک هزار به كشور ما رقم در می كند: «اینواقعیت این میشود كه گویای بالغ ۸۹۲ نسخهجایگاه ما جامعه در كتابخوانی فرهنگ که استچطور اوصاف این است. حال با نیافته را خودعنوان جانشین به اینترنتی ادبیات میتوان از

ببریم؟» نام چاپی ادبیاتالبته نظر ناصر غیاثی،نویسندهساكنآلمان،بهچهچیزمیگویید دیگریدارد:«نمی دانمشماخاطر به روزی آیا که این اما چاپی». «ادبیاتگمان اینترنت،چاپ کتاب منسوخبشود، وجودبه نمیشود رمانخواند... رویمانیتور که نکنم.یا ادبی» «گونه یک اینترنتی» «ادبیات من باورتعریف من از «ادبیاتاینترنتی»، «ژانر»نیست.از کالسیک اعم است، اینترنت در ادبی ارائه آثاردر ممنوع.»قاسمكشكولینیز یا مجاز مدرن، یا

چیز جایخودش اینزمینه تصریحمیكند:«هرنیستآنیكیجایدیگریرا بگیرد؛ قرار دارد و رابه نظرمن بعیدنیستآهسته بهویژهكتابرا. امانشر از اعظمی بخش جای اینترنتی نشر آهسته

بگیرد.» را ما ادبیاتبه من «با رمان نویسنده امیری، ناتاشا اماسینما كه همان طور این كه با ذكر بیا»، جهنمهم اینترنت ببرد، بین از را ادبیات نتوانستیادآوری بردارد، را از میان كتاب توانست نخواهدمقداری را ما ادبیات فقط «اینترنت که میكنداست اینهمالجرمپیشآمده ماشینیكرده، كه

نیست.» هم گریزی وادبیدر اینترنترا نشریه كلی، حضور طور بهدر وقتیجایادبیاتمعاصر میكند. توجیه نیازدروسدبیرستان تلویزیونیو برنامههایرادیویی،مانع چاپ مختلف بهانههای به و خالی استادبیات اهمیت میشوند، مجالت و كتابهرچند میشود. روشن سایتها در شده ارائه

وسیع اقیانوسی حرفهای، اینترنت را كتابخوانحتم، به طور كم ارزیابی میكند اما، عمق باخواهد را حل مشكل این زمان و گذر استمراراینترنت رقم نفع به ادبی نشریه های كرد. آیندهادبیات میان است پلی اینترنت است. خورده

خارج. ادبیات با داخلدرعین حال، یكیازدالیلاصلیرواجادبیاتكتاب انتشار در سانسور وجود ایران، در اینترنتیدر ادبی آثار ارائه علت عمدهترین است. مجله وممنوع یا اینفضا، اعمازكالسیک ومدرن،مجازبهدلیلماهیت دمكراتیکفضای اینترنتاست.مراحل دست و و اثری از قواعد دیگر در این فضاپاگیرنشرنیست.به عقیده صاحب«رماننامه»،در ارشاد مجوز وزارت دلیل نگرفتن به كه اثریاینترنت از منتشر شد، استفاده اینترنتی فضایمیدهد، قرار نویسنده اختیار در كه امكاناتی بانویسندگان دیگر از الزامیتر ایرانی نویسنده برای

است. جهانادبی «قابیل» سایت شده ای از برگرفته کوتاه

به ادبیات اینترنتی نگاهی۱۹ صفحه از بقیه

خوشبختانهشاگردانی راتربیت كردكهحالوهوایاز میتوان میان آن و از نمودند درک را كمانچه

برد. نام مقدسی و شكارچی گنجهای، آقایانشیوه تداوم شاهد نه ما حاضر حال درخان حسین نوازندگی شیوه نه و بهاری نوازندگیاسماعیلزادههستیم. اگرچه داوودگنجهایآرشهو مشغله خاطر به اما كرده درک را قدما پنجه وبا نتوانست اداری، حساس و گوناگون وظایفاین راه تصویری و صوتی صورت به زنده اجرایشاگردان كه افراد این همه گرداند. هموارتر را سازبسیاریرابهجامعهتحویلدادهاندزحماتبسیاریاز همه كه جا دارد و كمانچه كشیدهاند برای رشدمیتوانم جرأت به كنیم. اما تشكر دوستان اینپیدا نوازنده ای را كمانچه ساز هنوز مدعیشوم كهو پرمحتوا و كارا حرف اصیل و بتواند كه نكردهایناتفاقبیفتد آینده شاید در نماید. ایراد هنریراگردد هموار اینراه تا همتالشكنیم بایدهمه با و

دسترسی گردد. قابل غایت و این تعالی و

پیانو من دوم ساز كلهر: كیهانویلونسل نه بود

تازه اثر بروشور در كه مطالبی و مضامینانتشار یافتههنرمند گرامی آقایمحمدرضا لطفی،برایعالقهمندانموسیقینگاشته «خموشانه»،كاملتری را توضیحات تا داشت آن بر را شده بنده

ارائه دهم. عالقهمند عزیزان خدمت ۳ بنده شده، نگاشته متن در آنچه برخالفهنرمند ۱۳۶۱ نزد در سال را ردیف جلسه درسایشان] گذراندهام شخص [به درخواست نامبردهاز خارج دالیلی و بنابه جلسه ۳ آن از پس كهنگشت. ممكن آن ادامه مقال، این حوصلهگوهایشان به كرات و گفت و ایشان در مصاحبههاگفته اندكه: «به صرفآموزش چند جلسهایكسیبكند.» را هنرمندی شاگردی ادعای نمیتواندآموزش امر در به تجربهام توجه با نیز اینجانب۳ جلسهای موسیقی عرض میكنم كه: آموزش

نمیباشد. عزیز آن شاگردی بر گواه ردیف درسكه شده ایشان ذكر نوشته كه در این دیگرتحصیل ویلون سل مدت در تخصصی بنده سازو كذب اشتباه و بن بیخ از نكته نیز این بوده كه

آهنگسازی ساز دانش آموز عنوان به است. بندهكرده انتخاب پیانو تحصیالتم طی در را خود دومویلونسلعالقه زمینه نوازندگی ساز وهیچ گاهدرمطلب گواه این نداشتهام. تخصصی فعالیت و یانام به اینجانب منتشره كارهای از یكی در كه اینساده خط نواختن یک سكوت، كویر» «شب،یکنتكشیدهوطوالنیاست تنها ویولونسلكهمحول خسروی همایون آقای گرامی هنرمند بهاز پس ۲ سال این كار كه به این توجه شده. بااگر بندهكوچكترین پایانتحصیالتم انجام شده وآگاهیو توانایی پیراموننواختن اینساز داشتم،كشیده ساده نت چند نواختن به قادر حداقل

بهوسیله این ساز میبودم.نظرات این سایر است طبیعی كه دیگر اینهنرمند گرامیعقایدشخصیایشانبودهو ایشانآزاد كامًال این عقاید وهر شخصدیگریدر اظهارراجع ایشان اظهارات كه این به منوط میباشد،قلب و پای در خیالپردازی حقیقی اشخاص به

حقیقت نداشته باشد.عالقهمندان و محققان و دوستان تمامی ازگرامیتقاضامندمكهاگرقصدابرازعقیدهپیرامون

به خوبی دارند را دیگر هنرمندان سوابق كارینتیجه خدای ناكرده تدقیق فرمایند تا و تحقیقاظهاراتشانایجاد موهومات وموجبمكدرشدنمقابل ما در شریف حقیقت نگردد، چه چهرهقصد آینده در عزیزان اگر مسئولیم. آیندگانو داشتند را بنده آثار پیرامون بررسی و تحقیقجهتاینكارنیازبه دانستن سوابقكاریاینجانببا درجهتكسباطالع لطفنمایند را داشتند،

اینجانبتماسحاصلفرمایند. دفترروزنامههای در كه دیگری مطلب اماآن از حكایت بود، شده چاپ كثیراالنتشار آقای هنرمندعزیز مشتركیبا كار بنده میكردكهبه است قرار ظاهرًا كه داده ام انجام آزاد داوودبنده اینموضوعرا عرضهگردد. بازار نشر زودیبهاینجانبهیچكارمشترک تكذیبمیكنمچه نیزو بدیهی ندارم نامبرده هنرمند با دست انتشار درتوسط شده ذكر مشخصات با اثری اگر كه استپیگرد بنده گردد هنریمنتشر موسسه شركتیا

میدارم. خود محفوظ برای امر را این قانونیتهران «همشهری»، چاپ از نشریه برگرفته

مطبوعاتی... مکاتبهای۲۰ صفحه از بقیه

نگذارد! مایهبوش جورج معاون چینی دیک دختر ۵ ـپاسداران شده سپاه سرکردگان از عاشق یکیفعال را خودش بودن لزبین است قرار و است

کیسهکند!به ملی ارتش تنها پاسداران سپاه چون ۴ـ قرارداد است پس هم ملی میآید ونفت حساب

آنها میرسد! بهو نیست کار در جنگی فعال چون ـ ۳پاسداران عالف میباشندپسبهتر استبهدنبال

بروند! نفت و گاز لوله کاشتن و اکتشافجلوی سگهای هم استخوان باید یک ۲ـ ۲۷ ساله آنها برای از زحمات و پاسدار انداخت

کرد! تشکر رژیم حفظکرد بهانه ایبایدجور ۱ـ دلیلخیلیمهم: و

شود! دور جوری از پایتخت یک سپاه که

Page 8: cultureal pages 276

340Iranians, Vol. 10, No. 276, Friday, June 16, 2006 ۲۶ خرداد ۱۳۸۵ جمعه ،۲۷۶ شماره دهم، ۳۴ ایرانیان، سال۱۴ صفحه از بقیه

دیگر و «پژواک» فعالیت پایهای مقرراتدیگر با تفاوتی سوئد بینالمللی رادیو بخشهایرادیو سوئد ندارد. اطالعاتی و خبری بخشهایتلویزیون رادیو قانونن در که اساسی اصل چنددر سوئد سراسری رادیو فعالیت پروانه در و سوئدنظر گرفتهشدهچهارچوبفعالیتهایرادیویی ماسویتمام رعایتایناصولاز تشکیلمیدهد. راجانب از و سوئد خبری رادیو و تولیدی بخشهای

است. اجباری بخش ها این کارکنان همهآزادی کامل رعایت از: عبارتند اصول اینو گردآوری حقیقتگویی، بیطرفی، حفظ بیان،بیانگری شنوندگان، برای اساسی اطالعات ارایهبیانگری دموکراسی، نظام پایهای اندیشههایبرابری ارزشانسانها ودر نظرگرفتننقش اساسیتوضیحکوتاهی به تنها این جا در رادیو. اندیشهساز

میکنم. بیطرفی بسنده دربارهاین رادیوسوئددردرجهنخست به بیطرفی درباورهای و امکان بیان اندیشهها باید که معناستجایی تا باشد و داشته وجود در برنامهها گوناگونکهامکانپذیراست موضوعهای گوناگونبهصورتیبه بیطرفی رعایت اصل ارایه شود. همه جانبهو افراد میان جدل موضوعهای مورد باره در ویژهالبتهرعایتبیطرفی اهمیتیاساسیدارد. نهادهایک درون در شاید برنامههای خبری در ویژه بهتا شود کوشش اما باید امکان پذیر نباشد برنامهدادههای و مطالب ارایه با کوتاه مدتی در امر اینتکمیل راستای در بعدی برنامههای در ضروریگفتههای برنامهپیشینتحققیابد.اصل بیطرفیتهیه کنندگان و که معناست به این هم چنیننگرشهای که دهند اجازه نباید برنامهها مجریانایدیولوژیکخود دینیو اخالقی، ارزشیسیاسی،مطالب ارایه و تعیینکننده در انتخاب نقش آنها

باشد. داشته برنامهمورد را اساسی نکتهای باید رابطه این در اماتهیه ارزشی نگرش از منظور داد. قرار توجهنیک درباره مجریان، باورهای آنها و کنندگاننگرش نه کردارهاست و گفتارها سامانها، بد وحرکت یک پیآمدهای درباره مثال آنها تحلیلیناکارآیییکاقداممعیندر رابطه خاصیا کارآییو

خوش بدینترتیبخوشآمدن یا هدفی معین. باتاثیری کردارینباید گفتارییا سامانی، نیامدنازتحلیل و اما داشته باشد ارایه خبر و در انتخاباست ضرور بلکه نه تنها مجاز ژورنالیستی تفسیرنیازهای به توجه بدون مطالب انتخاب اصوال وو تحلیلی نگرشی داشتن و شنوندگان اطالعاتیو خبر موضوع رویدادهای مورد در سنجشگرانه

نیست. گزارشامکانپذیرضرور است آن بر تاکید که نیز نکته دیگریمنفعالنه سکوت معنای به بی طرفی اصل که اینتهیه کنندگان نیست. دیگران برابر اظهارات درو سنجشگرانه تالش با باید برنامهها و مجریانرا آماده خود دقیق و سختگیرانه بررسی مطالعه ویک گوناگون جوانب شدن روشن برای که سازنداقتصادی، موضوع،گفتههایکنشگرانسیاسی،این ببرند. سوال زیر را دینی و فرهنگی اجتماعی،شود ارزشی تلقی موضعگیری معنای نباید به کارضروری جهت ژورنالیستی کار عنوان به بلکه بایدبه موضوع یک گوناگون جنبههای شدن روشن

رود. شماردراین جاشایدتاکید براین نکتهپربی جا نباشدکهرعایتبیطرفیمنوطبهتالشیآگاهانهوجدیآید دست به آسان که نیست خواستهای و استاست کاری رادیو در خبری کار که رو این از ویژه بهزیر فشار و وقت کوتاهترین در بسیار با سرعت کههیچوجه آنبه بنابراینلغزشدر و انجاممی گیردزمینه در خاصه این، عالوه بر نیست. منتظره غیرو درونی داده های انتخاب مورد در و خبر انتخابدقیق معیاری گزارش، برای رویداد یک پیرامونیبا حتی اولویت تعیین در همه، برای قبول قابل ووجود ارزشی، موضع تفاوت در از کردن صرفنظربنابرایناختالف نظر درباره اولویتخبریبر ندارد.گزاشی یک رویداد بر از دیگر، اولویت گزارشی خبردیگرهموارهوجود خواهدداشت ومسالهاینیستاین کهبتوان یکباربرایهمیشهآنراحلکرد. اماالبته نیست، بیطرفی بودن غیرممکن معنای بهنگیریم. چیز» هیچ چیز یا «همه موضع چنانچهیکفردانسانی ممکناستنتواند همیشهبیطرفهم بپذیرد همیشه را بیطرفی اصل اما اگر بماند

نمیماند. ناموفق بیطرفی رعایت درگروه تشکیلدهنده افراد تنوع گروهی، کار دربیطرفی رعایت در نسبی موفقیت در عاملی نیز

مستلزم همچنین بیطرفی رعایت بود. خواهدعنوانها اصطالح ها، گزینشلحنگفتار، به توجهتعدیلآن هاست. برایروشن واژههای مناسبو وبررسی میکنیم: میدانیم شدنموضوع نمونهای راکهکشورهایعربیحاشیه خلیجفارسسازمانیبهعنوان«شورای همکاریخلیج». آوردهاند با وجوددیدگاهی انتخاباینعنوان ازسویآن ها ناشیازفارس خلیج بر مالکیت مورد در آنان که استویژهای است. ارزشی بار دارای بنابراین دارند وجای به و فارس» «خلیج عنوان از استفاده عدمعنوان«خلیج»نشانگر موضعگیری آناستفاده ازبسیاری نمونه این رو برای از و است مشخصینام به نسبت شدیدی عاطفی واکنش ایرانیان ازشاید و «شورایهمکاریخلیج»نشانمی دهند.حتی و ایرانی رسانه های اکثر که روست این از همبرخی ازدوستان ژورنالیستباتجربه وکارکشته نیزمی گویند یا مینویسند سازمان این از بردن نام درکه میدانیم اما فارس». خلیج همکاری «شورایوجود نام این به سازمانی بیمسماست. اسم اینعنوان «شورای یعنی عنوان این عالوه به و نداردکه اطالعاتی مهمی را بار فارس» خلیج همکاریعنوان«شورای همکاریخلیج»به دوشمی کشد،که بدون این برای ما بنابراین میدارد. پنهان نگاهدام در اصطالح به نامبرده سازمان عنوان تحریفنمونه برای نیافتیم آن در نهفته موضعگیریمیتوانیمبگوییم:«سازمانکشورهایعربیحاشیههمکاری شورای به است موسوم که فارس خلیجازکشورهای عربی خلیج» یا«شورایتشکیلشدههمکاری شورای به موسوم فارس خلیج حاشیه

دیگر. مترادف عبارات یا و خلیج»بیطرفی دیگری که رعایت آن برای نکات ازو افراد پاسخگویی حق دارد جدی اهمیتیوظیفه و برنامهها در شده انتقاد سازمان هایتصحیحدادههاینادرستتوسطمسئوالنبرنامههادر پروانه نیز و تلویزیونسوئد در قانونرادیو است.سوئد، مدیران مسئول فعالیت سازمان سراسریسازمانی یا فردی اگر که شدهاند مکلف برنامههاو فرصت گرفته قرار انتقاد مورد در برنامهای کهآنرا نداشته، درخواستپاسخگویی پاسخگوییبهآنسازمان یا پاسخاو برایارایه را کند،فرصت الزمدادههای فراهم کنند. همچنین وقت اسرع درو افراد مورد در برنامه در شده ارایه نادرست

سازمانهابایدبهسرعتتصحیحشود.تصحیحایندادههاینادرستمیتواند بهابتکارمسئوالنبرنامهکه و سازمانهایی پی درخواست افراد در یا و باشداین در مربوطبهآنهاستصورتگیرد. ایندادههاچنانچه اگر که است این شده توصیه رویه زمینهمورد انتقاد در طرف از برنامه پخش یک پیش ازوی اما باشد برایپاسخگوییدعوتشده آنبرنامهمانع نباید امر این کند، خودداری آن در شرکت ازنشدن بلوکه برای که رویهای شود؛ برنامه پخشتعیین ذینفع یا سازمانهای افراد توسط برنامه هاکه در میشود توصیه همچنین اما شده است.مورد از نظر طرف برنامه مسئوالن اگر موارد اینرا برایرعایتبیطرفی انتقاداطالعدارند، ایننظراست موارد متداول این در دهند. همچنین ارایهدر شرکت انتقاد برای مورد آمادگی طرف عدم کهعدم هنگام در برسد، شنوندگان آگاهی به برنامهرویهتوصیهشده نیز انتقاد دسترسیبهطرفمورداطالع به او دسترسی به عدم امکان که است این

شود. شنوندگانرساندهگفتارمنمربوطبودبهرادیوسراسری اینجا تادر بود، اما اصطالح«پابلیکسرویس» به یا سوئدسوئدرادیوهایدیگرینیزفعالهستند.رادیوهایرادیوهایکوتاه بردانجمنی. محلیخصوصیو نیزاین رادیوها مشمول مقررات رادیو سراسری، ازمحلی رادیو نیستند.صدها اصلبی طرفی، جملهایرانیان سوئد فعالیت میکنند و برد در کوتاه ومقیمسوئددرپخشچنینبرنامههاییبسیارکوشابرد کوتاه ۱۵ رادیو از بیش استکهلم در هستند.یوتبورییا شهر پخش میشود. در توسطایرانی هاگوتمبرگوهمچنیندرشهرمالمونیزفعالیتهایاینرادیوها از از برخی است. این چنینیچشمگیربنابراین و هستند دسترس در نیز اینترنت طریقربطی به اما رادیوها کردهاند. این پیدا برد جهانیرادیوسراسری سوئدندارندوکامالمستقلهستند.دادن امکان و رابطه این در از قانونگذاری هدفگسترش انجمنها به رادیویی برنامههای پخشهرچهبیشترامکاناطالعرسانی وتبلیغاتسیاسیبرنامههایهنری ارایهگستردهتر و ومذهبیوغیرهبرد کوتاه رادیوهای از برخی است. بوده فرهنگی وهستند موفق هدف ها این تحقق راه در سوئد درپیشبرد برای این نوع رادیوها از اماسوءاستفاده

کمیابنیست. نیز هدفهایسودجویانه

به... رادیویی برنامههای

اول بلند بهترين فيلم به جشنواره کن طاليی»در حاضر کارگردانان اول آثار و میگيرد تعلقرقابت اين ونيز در مختلف جشنواره بخشهایداوران هيات رياست می گيرند. قرار بررسی موردآمريکايی تهيهکننده برعهده پائوالواگنر اينجايزهعضو اين هياتداوری پنج نفره ديگر خواهد بود و

است. معرفی نشده هنوزمانند جشنواره دوره سومين و شصتچندين و رسمی بخش سه پيش سالهایرويداد اين رسمی بخش سه دارد. جنبی بخشاست. و افقها مسابقه از مسابقه، خارج شاملفيلمسازان آثار نمايش به که افق ها بخش درو فيلم بهترين جايزه دارد، اختصاص جديدهيات رياست و می شود اهدا مستند بهترينآلمانی مستندساز گرانينگ فيليپ به آن داوری

است. شده واگذارجشنواره دوره اين ويژه برنامه دو همچنينونيزحينبرگزاری جشنوارهکن توسطديويدکرافرئيسفدراسيونبينالهای ونيزومارکومولرمدير

شد. اعالم ونيز فيلم جشنوارهمخفی سينمای گزارش، تاريخ اساس اين برد يواکيم پدرو آثار مرور و و بزرگداشت روسيهگذارانسينمای پايه از برزيلیو فيلمساز آندراده،هستند. شده اعالم برنامه دو کشور، اين نوينسينمای سال۲۰۰۴ به در که مخفی تاريخ برنامهتعلق سينمای آسيا ۲۰۰۵ به سال ايتاليا و درروس مهم فيلمسازان اثر هجده امسال داشت،مانندنيکيتا ميخالکوف،گريگوری الکساندروف،نمايش به کونچالفسکی را و آندری پيرف ايوان

میگذارد.

نواخته لندن در آذری موسیقیمیشود

محافل فرهنگی لندن، نظر میرسد که بهاسالمو عرفان، به موسیقی آذریرو کرده پسازوبه معرفیآن توجهنشان داده اند. مطابقبا خبردف، نوازنده ناصح پور، پیمان سی»، بی «بی

خبـر در فرهنگ۲۱ صفحه از بقیه

Page 9: cultureal pages 276

350Iranians, Vol. 10, No. 276, Friday, June 16, 2006 ۲۶ خرداد ۱۳۸۵ جمعه ،۲۷۶ شماره دهم، ۳۵ ایرانیان، سال

که با تبعیض سازمانیافتهای مقابله برای آنانتالش به گرفته بر زنان را در زندگی شئون همهنیزبهحکم برخاستهاند.رژیمجمهوریاسالمی اینتالش غریزیحفظبقا با تمام وجود در برابرقیمتی هر به را آن تا است آماده و ایستاده،به ما زنان نابرابر، نبرد این در کند. سرکوبمتعهد و دموکرات نیروهای سوی از کمکی هردر شرایطی و اکنون، دارند. نیاز حقوق بشر بهخاطر به ایران را بر حاکم غرب رژیم جهان کهچه هر باید دارد، نظر زیر آن اتمی فعالیت هایبیشتر شرایطزنانایرانوسرکوبتظاهرات آنانآنانبرایحمایت از بهگوشجهانیانرساندو را

کرد. استمداد ایران در زنان حقوق از

درسالهایاخیر نسبت جامعه جهانیالبتهعالقه و با شده حساس ایران در شرایط زنان بهصلح نوبل جایزه اعطای میکند. را دنبال آناقدامی عبادی شیرین خانم ۲۰۰۳ به سال درواقعه، انتظار بود. پس از این همین راستا درعبادی، به عنوان خانم که بود همگانی بر ایندر مقام بشری، حقوق فعال و زن حقوقدان یکسخنگویزنسرکوبشده ایرانیمنعکس کنندههر از و باشد جهان در آنان حقطلبانه ندایامکانی برایدفاعازحقوقآنانبهرهبگیرد. ایشانو است پرداخته مهم این به زیادی حد تا البتهتظاهرات۲۲ خرداد دعوتکنندگان از یکی خوداز بیش جهانی مجامع در ایشان اخیرا ولی بود.دردهای آنان بپردازد و مسایل ایران که به آنجهانی مسایل به برساند جهانیان گوش به را(یا مسلمانان ایران مردم سوی از یا میپردازد وو یا غربی خط خارجی جهان) برای کشورهای

نشانمی کشد.با آمریکا احتمالی حمله و جنگ با مخالفتصلحطلب و میهندوست ایرانی هر وظیفه ایرانبدرفتاری های کردن جنایات و محکوم است.و عراق ابوغریب گوانتانامو، زندان های در آمریکاو شاید دهها که است کاری نیز بگرام افغانستانپرداختهاند. به آن حقوق بشری سازمان صدها

انتظار ایران مردم بشری حقوق سفیر از ولیسخن بینالمللی تریبونهای از وقتی میرودگوش کمتر به که بپردازد مسایلی میگوید بهسخن عبادی می رسد. آیا از دید خانم جهانیانایناجتماعاتمهم تر است در گوانتانامو گفتن ازگزارشاین یا شنیدهاند) (کهمستمعینآنبارهابه تجاوزشده و ۱۶ ساله فقیر در ایران دختر کهبه عام در مالء را قاضی شهر کشانده شده فحشادارمیکشدوحکومتواکنشینشاننمیدهد؟برابر در مردم خونین فداکاری از گفتن سخن آیاشرایط به اشاره بدون آمریکا احتمالی حملهرا واقعیت این ایران در بشر حقوق وحشتناکاسیر ایران که مردم پنهان نمیکند جهانیان ازحکومتیهستندکهوزیرکشورآندریکقتلعامو خونینچند هزار نفرهسال۱۳۶۷ دستداشته

است؟ نکشانده محاکمه به را او هنوز کسیبه که نوبل صلح جایزه شکرانه به ایران زنانیک تریبوناستثنایی خانمعبادیتعلق گرفتازصورت به اگر که شده اند برخوردار بینالمللیپیشبرد به میتواند شود بهرهبرداری آن از بهینهخانم که امید بکند. زیادی کمک زنان مبارزاتمهم به این خود نقش اهمیت به با توجه عبادیباتون مأموران که ندهد اجازه و بپردازد بیشتررا ایران زنان اسالمی صدای جمهوری به دستکه است پرسیدنی و کنند. خاموش خشونت باسرکوب اخیر تظاهرات که این به توجه با اکنونو ایشان دعوت به که تظاهراتی - است شدهصورت گرفت -آیا زنان شجاع ما بسیاری دیگر ازحقوق زنان از دفاع ایشان وظیفهسنگینتری دراز گرفت؟ خواهد عهده به بینالمللی مجامع درجدیدالتأسیس کمیته از میتواند ایشان جمله،سه و ایشان ابتکار به که صلح جایزه برنده زنانحقوق از که دفاع بخواهد تشکیل شده دیگر زندهد. قرار خود کار دستور درصدر ایرانرا زناندرکه هم بار یک برای که بخواهد ایران رژیم از یا وو زنان ایراندر یکتظاهراتآرام دهد اجازه شدهآن گاه تا سرکوبشرکتکنند-و بدون خوفازاین است، نداده چنینتضمینیرا رژیمرسما کهاو اختیار تریبونبینالمللیکهدر درهر موضوعرا

بگذارد... میان در جهانیان با میگیرد قرار

خانم عبادی دفاعی و نقش زنان سرکوب تظاهرات۱۱ صفحه از بقیه

کارگاه و کنسرت جوالی ۲۸ و ۲۹ روزهای درمی کند. در لندن برگزار را خود آموزشی

۲۸ روز در این مورد گفته است: « در ویخانقاهی نوازی دف آموزشی کارگاه جوالیریتمهای سبک تکنیکهای ساده، را، شاملروز در سپس و داد خواهم آموزش پیچیده وشیوه آذری، دایره آموزشی کارگاه جوالی ۲۹برگزار را ایرانی معروف ریتمهای و دفنوازی

خواهم کرد.»کنسرت برگزاری خصوص در همچنین ویجوالی روز۲۹ «در داشت: اظهار لندن در خودرا دف و تکنوازی تنبک، دایره آذری کنسرتجشنواره از برنامه بخشی که این میکنم برگزار

لندن است.» در موسیقی عرفانیناصحپور نصراهللا فرزند ناصحپور پیماندر ۱۳۵۳ سال به آوازی) ردیفهای (استادموسیقی با در خانواده اش آمد، دنیا به تهراناز بهپایان پس و شد آشنا ایرانی آذری و اصیل«کارل ارف»، کودکان موسیقی رساندن دورهنظر محمدرضا درویشی (پژوهشگر موسیقی زیراستادی یادگیریتنبکبه به آغاز نواحیایران)،صاحب سبک (استاد فرهنگفر ناصر زنده یادتنبک) پرداخت. او پسازورود به دانشگاه شهیدبه یادگیری محض، ریاضی در رشته بهشتیقاوال(دایرهآذری) زیر نظر لطیفطهماسبی زادهخانقاه در دف سبک دایره) و صاحب (استادخانقاهی) (استاد دف غوثی» میرزا آقا «خلیفهبه اهمیت این مدت در مبادرت ورزید. ویبه پژوهش پی برد و موسیقی اصیل هند نیزدر هندی پرداخت.او و ریتم های طبال دربارهدومینالمپیاددانشجوییکشوردررشتهریاضیرتبه موفق به کسب و ۸۳۶ نفر ۲ هزار میاندانشگاه به برای ادامه تحصیل و شد دوازدهمکارشناسی ۱۳۷۸ درجه سال به رفت و تهرانناصح پور کرد. پیمان را دریافت ریاضیات ارشدسرپرستی به شیدا همنوازان گروه با دوره یککمانچه تار، سه (استاد تار، لطفی رضا محمدنامی هنرمندان دیگر و سازی) ردیفهای وآذری)، کمانچه همچونهابیلعلیاف(استاد

سه تار)، مجید نامی مسعود شعاری (نوازندهو ...همکاریکرده درخشانی(نوازنده نامیتار)و انگلیسی فارسی زبان به مقاالت متعددی ونوشته ودرچندجشنوارهبینالمللینیز شرکت

کرده است.

در غارنشین اهالی با روستاییشد کشف کرمان

فرهنگشناسانومتخصصانمردمشناسیکهتصورمی کردنددیگرجامعهدستنخوردهایاکتشافات عمر زمین باقینمانده و رویکره بربدوی اشکال در زمینه محققان اول دسترسیده است، پایان به اولیه فرهنگ مردمانتوجه گزارش«خبرگزاریفارس» نیستبه بدکه علی زادسر، خبرداد هفته پیش که کنندمجلس شورای اسالمی، نماینده جیرفت درپیروزی از سال ۲۸ از «پس است: گفتهعنبرآباد نزدیکی در روستایی اسالمی، انقالبهمانند مردم آنجا مردم که شده کرمان کشف

غارنشینهستند.»گفته است: امر این از تاسف با اظهار اوزمستان در اطالعات وزارت گمنام «سربازانکیلومتری ۱۲۰ در را روستایی ۸۴ سالآن مردم شهرستانعنبرآبادکشف کردهاندکهبرهنههستندو و غارنشینبوده همانندمردم

میکنند.» تغذیه درخت برگ باروستا «بید این نام که این با بیان ویروستا «این که: داشته اظهار است، نکوئیه»آنزندگی در وحدود۲۰۰ نفر واقع شده کوه درمحل بیشههای دره ها و هرگز از که میکننداین ساکنان نشدهاند. خارج خود سکونتنقلیه وسیله خود عمر طول در هرگز روستااستفاده تاکنون هم دکتر و دارو از و ندیدهاند

اند!» نکردهسوژه های دنبال به که مردم شناسانی البددستاولبرایتحقیقهستندبایدهرچهزودتربادفترحفاظتمنافعجمهوریاسالمیتماسوزارت سربازان گمنام برای همکاریبا و گرفته

کنند! آمادگی اعالم اطالعات

میانه فرهنگ عربییا اسالمو با ناخواه کهخواهمیکند؛ نفرت طرد با را آن ندارد یا چندانیادبیاتناسیونالیستیدوره رضاشاه چنانکه در

می شود. دیدهبهعقیدهداریوشآشوری،ناسیونالیسممدرناسطورههای نتوانست اروپا، برخالف ایران، درتاریخ دولت و و ملت مفهومهای خود از مدرننتیجه و در کند جانشین اسطورههای دینی رادینی، اسطورههای توده ای بسیجگر قدرتنگاه خود برای امروز به تا را باال دست همچنان

داشته است.صفوی دوره نقد تاریخگزارانی که با آشوری،را شیعه یا و ایران میدانند ملی دولت دوره راصفویه آمدن گفت می شمارند، ایرانی مذهبیایجاد کرده است ایران تاریخ گسست مهمی درفرهنگ به زور با اهل سنت را غالب فرهنگ زیراهم هیچ شیعه خود است. کرده شیعه تبدیلگفتههای برخالف و، ندارد ایرانی خاص چیزخاورشناسان، عمده شمایلهای شیعه غیرایرانیاست وهمین عنصربودکهسرانجام سببشد بهجایناسیونالیسمایرانیبهنوعیانترناسیونالیسم

آورد. روی اسالمیروشنفکری آشوری، داریوش نظر بهعنوان به تاریخ بازنویسی در ناسیونالیستیو ناهمخوانی ها بسیاری ملی، افتخارات تاریختمایزها جمله از میگیرد؛ نادیده را گسستهامانند متنی شاهنامه با متنی مانند تضادهای ویکدستمیراث آنها را و همه مثنویمولویراکه در حالی افتخار ملی میشمارد و مایه ایرانیدست، این از متن هایی و متن دو این نسبت

پیوند. نسبتگسستاستتا بیشترگواهی به ناسیونالیسم، و اسالم واقع درتجربه دنیایاسالمی در کلوجمهوریاسالمیدرحالی همندارند. ایران،سازگاریچندانیبا دربومی و دینهای دارای ملتهای که تجربههایاسرائیلیها، و هندی ها و ژاپنی ها مثل قومی،خوبی به دین ها اینگونه که میدهد نشان

گیرند. قرار خدمتناسیونالیسم میتواننددراز سایت «بی.بی.سی» برگرفته

اسالم... بنیادین ناسازگاری۲۱ صفحه از بقیه

Page 10: cultureal pages 276

410Iranians, Vol. 10, No. 276, Friday, June 16, 2006 ۲۶ خرداد ۱۳۸۵ جمعه ،۲۷۶ شماره دهم، ۴۱ ایرانیان، سال

قبل شماره جدول حل

افقی

عمودی

شماره این جدول

۲۶ صفحه از بقیه

۱۰ صفحه از بقیه

و بود سالم هفده است. درست رتنر: برتمهم شغل اولین سیمونز به من بعد سال ششبرای پس آن بود. از ویدیو ساخت یک که داد رامدانا تا گرفته کری مورایا از خوانندهها همهطور همین و کردم درست موزیک کلیپ هایبرایشوی کمدی کریس تاکر. وقتی تاکر قرارشداست» پول اول «حرف فیلم در شین چارلی بامن کارگردانی تا داد کند پیشنهاد بازی (۱۹۹۷)

دهم. انجام رارا بودکه«ساعتشلوغی» بازیگر همین با *دالر میلیون فیلم ۲۵۰ ۱۹۹۸ ساختید و سال در

کرد. فروش دنیا سراسر دربا بود مردم پسند حادثهای یک رتنر: برت شلوغی۲» «ساعت فیلم چن. جکی و تاکر زوجکرد اسم در در غرب چن کار درآمد. موفق تر از

شد. بازیگری۲۰ میلیونی هم تاکر ورا شلوغی ۳» «ساعت است قرار گویا *

دستبگیرید؟هیچ وقت هممنتظر برترتنر: آخر تابستان.کریستاکرنمیمانم. چون اگربخواهیدمنتظرش

بیکار میمانید! او خود مثل شما هم بمانید

رتنر... با برت گو و گفت

«ازدواجبهسبکایرانی»(۳۷۴ نمایش)، روز ۶۶«هوو»(۳۴۰ و نمایش) روز میلیونتوماندر۵۳

نمایش). روز ۶۵ در تومان میلیون

الن وودی جدید فیلمکه آخرین ـ سینما بزرگ فیلمساز بازیگر وـ بود نهایی« «امتیاز چون اثرگذار درامی اثرشمقابل را خود تازه فیلم جون ماه در است قراروودی فیلم این معمول مطابق ببرد. دوربینیوآن مک و فارل کالین ندارد. نامی فعال هم النداستان بیپولدر و ولگرد برادر نقشدو به گرگور

ظاهر خواهند شد.

۲۶ صفحه از بقیه

دنیای سینما

«پروفسور و بری) (هلی «استورم» یا جکمن)مضامین به سناریو استیوارت)، (پاتریک زاویه»جمله از است آورده رو هم مسخرهای غیرعادیمیبینیم »۲ «مردان مجهول انتهای که در ایناما است مرده جنسن) (فامکه «جین گری»«۳ «مردان مجهول در زنده را او بیهیچ علتیمشاهدهمی کنیمبهاینبهانهکهتغییرشکلداده«فنیکس» به اسم زن خطرناکتری صورت به و

است. درآمدهگذشته رجعت به این دست و ایدههایی ازو میکنند کشف را پادزهر که «میوتانها»و شکل«طبیعی» به حالاولبرگردند میتوانندو گیجکننده اعجابانگیز قدر کنند، همان پیدا«طبیعی» بپرسیم خودمان از ناچاریم که استکه می یابیم در جایی در یا چه؟ یعنی اصالیکشخصیت «استورم»روابطنمادینجنسیبازندهداردو با نیروییکهمی تواندهوا را کنترلکند!نمیتواند که تلخآمیز روحیهایظاهرا با «راگ» یاکند! تماس پیدا او با بکشد را که طرف آن بدونکه مککلن) (ایان «مغناطیس» مضحکتر یا ونیروی سرانجامهم «هالوکاست»است! بازماندهما میخواهند «آنها می کند: آنان اعالم انقالبی

نابود سازند»! راک نیست الزم دیگری دلیل ترتیب بدینابلهانهوسطحی فیلم اینسوژه و قدر بگوییمچهدهنده حتی فریب مایههای کردن پر است. برایسینمایی به اقسام حقههای داخلی، جنگ بهاحساسات و گیت» «گلدن پل انفجار جهتآتشینمیانمافوققهرمانانمجهولوبیاحساسو نهایتفیلممصوریآشفته در متوسلشدهاندو

گذاشتهاند. جا بر مبهوتکننده

۲۶ صفحه از بقیهفیلم نقد

گالوانومتر قرن ۱۹ که انگلیسی فیزیکدان ۱ـ همراهی. حرف کردـ اختراع را

شبیه جانوری ـ پایداری و استواری ـ ۲چلپاسهـ نادار و مسکین.

مرتب شیوا سخنگفتن، عیانـ و هویدا ۳ـ سفر وگردش. منظم کردن سر و و

مراد است پیشه ای هم این ـ ابر غرش ۴ ـجویندگان شغلو بیکاران.

نوشید سقراط را جامش ـ برزن و محله ۵ـ چاه. از آبکشی سطل ـ

و کمان به که نازک و پوست سفت ـ ۶ـ از لذتبخش پایتخت ـ میبندند زین اسب

منجمد. آب ـ الهی درگاه وظیفهخوارانپزشک همان ـ غم و غصه ـ پروردگاد ۷ ـ

است.ـرمانی مشهور ازنیکالیگوگولـگوسفند ۸

قریه. و ده ـ جنگیاز عشاق ـ اروپایی اشراف زنان از القاب ۹ ـ

تئاتری. ـ نقش کتاب درونبین خواب از گرفتنیهاـ طرف و جهتـ ۱۰ـ

است. جاری آن در آب ـ بیداری وفیلم خام ـ و است منفی ـ ۱۱ ـ اسب چاپار

و ایمان. یقینخنده ـ در اختیار اجاره شده تاکسی ۱۲ ـ

نمکین.آدمکشی هرمزگان ـ در استان شهری ۱۳ ـ

نمایندگی. ـدر آمریکای کشوری ـ اسب و برگ زین ۱۴ـ و روشن تر ـ تاون» «جورج پایتختی به جنوبی

درخشانتر.کتاب هشت از یکی ـ حرف یک تکرار ۱۵ ـ

زمینه منطق. ارسطو در

استان شهرهای از ـ متانت و سنگینی ۱ ـ

خراسان.در آمریکایی کشوری نوـ شعر پدر زادگاه ۲ـ

آزمایشگاهی. ظروف از ـ کارائیب دریایآغاز و ـ از اجسام معدنی ـ شیر ۳ ـ قند

نقطهشروع.به ـ دست لوالی ـ است مشهور ـ بردش ۴

جمع اضداد است. که آمده و نزدیک معنی دورالجزایر در شهری است نشده ـ پذیرفته ۵ ـ

میگفتند. سیترا قدیم در کهجنسهاون نترسـ شجاع و هادیـ فلز ۶ـ

آتش. زبانه ـ قدیمیپر ـ ـ آش فراوانی ـ سوغات گجرات ۷ ـ

توانا. و زوربیمار سگ ـ تاریخی و قدیمی شی هر ۸ ـ

روی. اکسید ـهیچی ـ و الگو ـ برهنه ـ بهتر از ۹ ـ نمونه

فارس. در شهریـ سالخ دستافزار ـ اندام باالنشین ـ ۱۰

آب. ـ اثر و جوانمردی انصافشامه و مقدس هندیان ـ زبان علمی ۱۱ ـ

نواز.دخترانهـ مدرسه معلمه ـ بزرگ ۱۲ـ شیپور

بیحرکت. و ساکن و دادن جاکشوری ـ خاک کوزهگریـ زعیم پیشوا و ۱۳ـ به مجددا فروپاشی شوروی که با اروپا شرق در

استقاللرسید.قتل ـ و ناتوانی و سستی رخوت حالت ۱۴ـ

پرچم. نقشه قبلیـ بانویسنده و نگار روزنامه مشهورترین ۱۵

شجاع. و بیباک ـ آمریکایی معاصر طنزپرداز

روزنامه ها از هیچکدام تنها نه امروز تا ۷۶را مانا بودند خوانده اگر که ـ نخواندهاند رابهحزب وابسته بلکهحتیروزنامه ـ میشناختندچنین مورد در و نمیخوانند هم را خودشانبیانیه صدور به وادار را آنها که مهمی مسالهکه اصل روزنامهای به نگاه کردن زحمت کردهکارکردن به خود نداده اند! را شده جنجالسازبه دادن و اعتبار جماعت کممایه چنین برایاعتبار حرفهای سهیم کردنشان در از طریق آنهاقدرشناس اگر که است طرفه یک معاملهای خودگذران برای را می سوزاند؛ دلمان کمتر بودند آنمن به امروز بود. دیگر راهی دنبال به باید زندگیبرای چاپ ثابت شدمشکلما نبودنجایی درخورنفس» «راه این مطبوعات نیست، در کاریکاتورباید فقط میکند بال دچار را ما همه یکی یکی

منتظرنوبتمانبمانیم.

... ایران کاریکاتوریستهای۱۹ صفحه از بقیه

برای سالیکهمشکالتبسیار محمد نازلشد؛از داشت پرخون دلی و داشت مردمان اقناع

بدکنشانبتپرست.باری،پایسیاستخارجیآمریکادرگلنفتو دموکراسی تروریسم است. رفته خاورمیانه فروسرزمین در اینمنطقه. در ارزش نفتاند سر دورا آفرید جهانی میلیاردرهای نفت نیجریه تولیدو فقر عمق در بومی گروههای اکثریت همانجا وغرب که فهمیده را این والیی بینواییاند. ایرانعاجزازمبارزه برایدموکراسی استچونمحتاجنفت است.به همیندلیل ازمذاکره مستقیم، نهاستقبالمیکند. ایران اروپا مذاکره وسیله اروپا،الکترکیمیخردبه آلمانباتوم از است. خریده رااتحادیه که رییس هفته و همین میلیون شمارسر بر را باتوم های برقی این تهران بود در اروپاحقوق اولیه خود احقاق برای تن زنانی که وآورد. ایران فرود بودند زده به تظاهرات دستآقای زیرا میکند استقبال مستقیم مذاکره ازبهتر به آمریکا و ایران می گوید الریجانی علیهم صحبت با که چنان میرسند؛ منافع خوداست مستقیمی مذاکره چه این بنابراین کنند.اگر و میگیرد؟ صورت غیرمستقیم پیوسته کهبه شروطی مثل و مشروط آن نیستند قادر بهآن دارد لزوم چه است اتمی سوخت قیمومیت

کنند؟ اعالم راایران مدعیبود همینچندیپیشآمریکا تاچنین با میشود آیا تروریسمحمایتمی کند. ازدولتی بهمذاکرهمستقیمنشست؟شایداین ادعااین صورتاستکه در پس گرفتهباشد. آمریکا رابایدپرسیدمانعسرراهمذاکرهمستقیمچیست؟

چونایرانکمتریناعتباربهمذاکرهغیرمستقیمقربانی انگلستان خارجه قبلی وزیر است! ندادهقسم هی فعلی وزیر شد. ایران به لفظی هدایایهر ایران ندارد. با جنگ سر که کسی میخوردبقای به تضمین حاضر که مایلاند بفهمانند دوسال سی قریب و را می داند این ایران نظام اند.پی در پی تاکیدات این سود است که می داند.اینها نیافته است؟ در را کسی آن که کجاستدر معامله با روی و است همه سرگیجه سیاسیاست شهادتطلبان دهنده پرورش بد دارد. بد

بدی است. دالل فعال غرب و«نیوزویک» مجله زرقاوی مرگ از بعدرا چاپ پلیس عراق و زنان عراقی عربی عکسخالی هوایی تیر دستی با سالح های کرده کهمبارزه نه است تحریک کار این میکنند.به را میخواهند حدیثه تروریسم. واقعه علیه

فراموشیمطلقسپارند.در فاجعهها القاعده که طیپانزدهسالاخیرراس در غرب و است، کرده پا غرب به سراسرسوخته اثر آن بر یا ساخته قاعده با آمریکا یا آنمی کنند ولی عوض جا مغلوب و است. غالبغرب موضع است. مانده ثابت فکری مواضعمعهذا سود آتی. قاعده موضع است و آنی سودحرکات عمر آنی سود تکیه بر با غربی نظامهایدراز و دور حمایت کردهاند. دراز را بنیادگراییو سابقه ندارد تازگی نفتی بنیادگرایان آمریکا ازاز جنگ میرسد. مردم به سالهای بعد آنازغرب خیری نه نفتی خاورمیانه سرزمین هاینفت اولی سیاسی؛ اسالم از رحمتی دیدهاند نهبر که است این را. نفت پول دومی و میبرد راعدالت آهنگدموکراسیقرضیو به نمیخیزندارزشهای به ایرانیان عرضی. یا فرضی اسالمی

پایبندند. دیگری واالی

غرب بدستائی دیپلماسی

خبر عرضه در تعهدات این گونه و تعادل و توازنخبری اطالع و هر آنها پیشکششان، گزارش وبه گوش مردم تحریف شده به شکل واژگون و راو بادومهو میرسانند.بیستوچهار ساعتابرخورشید وفلکرابه کمک می گیرندتا مخاطبتحریفشده انواعخبرهایدگرگونو با را خوددرهمینحالبهمحض اینکه بمباران کنند.ستوه به سکوت از که مردمی دنیا سوی ایندر مثال ـ بزنند را حرفشان می خواهند و آمدهوکله سر ـ شما» با گردی «میز برنامه همینشما اگر که وسط میپرند و میشود پیدا آنهاهم قوانین روزنامه نویسی را رعایتمیکنید مارا حرفمان تا باشیم داشته برابر فرصت بایدکه در رسانههای این در شرایطی است بزنیم.سوزن سر یک اندازه به خودشان کنترل تحتمثال یا بهکسیاجازهحرفزدننمیدهند همخارج ایرانی تلویزیونهای در که میکشند جارمیشود، زده مستهجن حرفهای کشور ازولیبا اینهمه چهار تا حقوق بگیرشان شمارههمینتلویزیونها رامیگیرند وصدجورناسزایمعلومنیست گویندهمیکنندکه رکیکحوالهیا خانوادهشان خودشان، پیشینه به آن اعتبار

اعتقاداتشانمیرسد. بهبنابراینمی بینید که حریف،حریفمستمع

را فقط که قانون دهنی است بیچاک و آزاد وـ آن میزند قبول از دم یا ـ قبول دارد وقتیبه قیمت این حربه و از به صرفهاش باشد کهخشم آوردن و به و برانگیختن عصبانی کردنبرنامهها و نشستهاند که صالحی مردمانکند. استفاده میبینند و میکنند گوش راژورنالست و روزنامهنگار وضعیتی چنین دراصول این به وفاداریمان و ما باقی ماندنمورد باید در که کرده پیدا حالی وضع و حرفهتاریخ در که چرا شود نگاشته کتابها آندر آنچه مثل پدیدهای اصوال روزنامه نگارینداشته وجود میبینیم مرزی برون رسانههایمدارسروزنامهنگاری آندر حاصلوچکیده تا

تدریس شود. اصولی وحرفه ایشروع برای من، شخصی، از نظر اما، وبرای بود بهانه ای شما»، با گردی «میزایران درون در این پرسش که به پاسخ یافتنهر با و کار ادامه با بگویم باید میگذرد؟ چهمن پرسشهای شمار بر گذشت که دقیقهایچند به چندین از چند، به یک از افزوده شد ونکته عنوان به را این رسید! صدها به دهها از وعرض نمیکنم، نومیدی ابراز قضیه و منفیقضیه می دانم قوت نشانه را من آن برعکسسواالتم به سوالی قدمی هر با نظرم به چونجلو به قدمی رو قطعا قدم شده، این اضافهمحدود همچنان سواالتم وگرنه است. بودههزاران سال که نسلهایی مثل باقی میماندراستی پرسیدهاند خود از و کرده نگاه آسمانراتلسکوپی چند تا هستند؟ تا اینکه ستارها اینمردمان علومفضاییپیشرفت و اختراعشد ودرآوردند و سر سیارات و ستارگان از چگونگیبنابراین، نمیدانند. که ببینچهها و اکنونبیابه رو قدمی قطعا من، سواالت بر افزون شدنآورده خود با را تازه چون سواالت بوده جلوذکر حکایت فقط عقب به رو قدمهای وگرنه

گذشته. اندوه یادآوری و است مصیبتپرسشیدر خصوصنادانستههای امروز اگراین شده، افزوده دیگر پرسشهای بر مناین در که میکند دلخوشم حداقل موضوعگامی بس، و میداند خدا را امتدادش که راه،دیگرجلورفتهایم؛ حتی اگر تارسیدنبهمقصود

باقی مانده باشد. هزاران فرسنگ فاصله

شما» با «میـزگردی ۱۰ سال۱۵ صفحه از بقیه

هستهای... بحران از گذر۳۷ صفحه از بقیه

با شود. دست به تفنگ عراق، با ایران به حملهمنطقه جورج بوش در آقای اقدامات مالحظهصدام حکومت براندازی جمله از خاورمیانه،براندازی حسینوحاکمکردنشیعیاندرعراق،به آن و تبدیل افغانستان طالبان در حکومتبرفتن باال و ایران برای بزرگ اقتصادی بازار یکدالر به ۷۰ دالر ۱۶ از بشکهای نفت خام قیمتانرژی مورد در بحرانزایی آمریکا خاطر به کهکه مییابیم در است، آمده پیش ایران هستهایایران نفع به بوش اقدام آقای هرگونه حال به تاآمریکا آمادگی که ایشان اخیر اقدام حتی بوده،عمل این کردهاند. با ایران اعالم برای مذاکره رابه رسمیتشناختنجمهوریاسالمیایران جزمعنی آمریکا، خارجی سیاستهای در تعدیل و

ندارد. دیگریسال بیش از یک کمی بوش آنجا که آقای ازگذرانده و را ریاست جمهوری خود دوم از دورهبهروشده رو عدممحبوبیتشدیدی در آمریکا باو سابقه نداشته گذشته سال در چهل که استبهشکافعمیقمیانجمهوری خواهان توجه بامیان انتخابات شدن نزدیک با دموکراتها ومساله سرعت به نتواند او اگر آمریکا، دورهایرا ایران بحران هستهای و افغانستان عراق،سیاسی مانور برای جایی گذارد، سر پشتاست این اصلی سوال اینک داشت. نخواهدبا آمریکا خارجی سیاست در بوش آقای آیا کهبا جمهوری اسالمی ایران، همانند قبولمذاکرهبحران ایران به حمله با یا کرد خواهد تجدیدنظر

آفرید؟ خواهد دیگری

نکته دان تقی دکترراکویل، مریلند