critical appraisal of kshara kalpana

38
H A S S A N S D M C A H WELCOMES U ALL 1

Upload: seetaram-kishore

Post on 22-Jan-2018

311 views

Category:

Health & Medicine


10 download

TRANSCRIPT

Page 1: Critical appraisal of kshara kalpana

H

A

S

S

A

N

S

D

M

C

A

H

WELCOMES U ALL 1

Page 2: Critical appraisal of kshara kalpana

2

CRITICAL APPRAISAL

OFKSHARA

KALPANA PRESENTER

Dr. D. SEETARAMA KISHORE

2ND YEAR P.G. SCHOLAR

Dept of RS & BK

GUIDED BY

Dr. GOVINDA SHARMA. K

ASSO. PROFESSOR

Dept of RS & BK

Page 3: Critical appraisal of kshara kalpana

3

CONTENTS

REVIEW ON KSHARA

METHOD OF PREPERATION

OF KSHARA

ANALYTICAL TEST OF KSHARA

RESEARCH WORKS ,

DISCUSSION& CONCLUSION

Page 4: Critical appraisal of kshara kalpana

INTRODUCTION

SHABDA KALPADRUMA

चर - To move AMARA KOSHA

चार - Dahana

U

T

P

A

T

T

I

4

Su.su.11/4

Ch.chi.5/58

Page 5: Critical appraisal of kshara kalpana

AIM

5

Page 6: Critical appraisal of kshara kalpana

6

•Kshara = Rasa •Gunas Of Kshara•Kshara In Gulma•Kshara Gutika•Kshara Gritha

•Sutra Sthana-Kshara Paka Vidhi•Kshara In VranaChikitsa•Arshas Chikitsa

Kasisa guna = KsharaParada samskaraShilajith shodhana, Rajavarta shodanaKankshi satwapatana – kshara mardanaKshara traya& kshara panchka

Page 7: Critical appraisal of kshara kalpana

UTPATTI

KHANIJA

• NAISARGIKA – Surya, Tankana

• KRITRIMA – Sodium borate

PRANIJA

• SHANKA, SHUKTI, PRAVALA, KAPARDIKA

VANASPATIJA • CHINCHA, ARKA, PALASHA

VARGEEKARANA

DVI KSHARA

TRI KSHARA

KSHARA PANCHAKA

KSHARA

ASHTAKA

PRAYOGA

• Internal use

• KsharodakaPANIYA KSHARA

• External use PRATISARANIYA

KSHARA

VEERYA

MRIDU

MADHYAMA

TEEKSHNA 7

Page 8: Critical appraisal of kshara kalpana

UPAKARANA

8

Page 9: Critical appraisal of kshara kalpana

Drug Rasa Guna Veerya Vipaka Karma

APAMARGA Tikta, katu Teekshna, sara Ushna KatuKapha vata

hara

PALASHA Tikta,

kashaya, katuLaghu, snigdha Ushna Katu

Vata kaphahara

arshaghna

TILA Madhura,

kashaya, katu, tikta

Guru, snigdha Ushna Katu Vata hara

SNUHI KatuLaghu, teekshna,

snigdhaUshna Katu

Kapha vatahara

MULAKA Katu Laghu, teekshna Ushna Katu Tridosha hara

ARKA Katu, tiktaLaghu, ruksha,

teekshnaUshna Katu Vata hara

9

Page 10: Critical appraisal of kshara kalpana

GENERAL METHOD OF PREPARATION

1:6

Shoshanakarma

Burning

Obtainedash

SthapanaGalana

Go mutra varna

Boiling

Obtained kshara

Weight Storage 10

Page 11: Critical appraisal of kshara kalpana

SHOSHANA AGNI JALA

STHAPANA GALANA

11

Page 12: Critical appraisal of kshara kalpana

Kutaja, Palasha, Ashwakarna, Paribhadra, Vibitaki, Aragwada, Tilvaka, Arka, Snuhi, Apamarga, Patala, Naktamla, Vasa, Kadali, Chitraka, Putika, Indravriksha,

Asphota, Aswamaara, Saptacchada,, Agnimantha,

Gunja,koshataki

MRIDU

MADHYAMA TEEKSHNA

PRATIVAPAOF

KSHARA

12

Page 13: Critical appraisal of kshara kalpana

SUSRUTA SAMHITA

• 1 : 6

• Kept for over night

• 21 times

YADAV JI TRIKAM JI

• 1 :6

• Kept for over night

• 21 times

AYURVEDA SARA SANGRAHA

• 1 :8

• 2 to 3 days

• Filter 4 folded cloth

• 7 times filtration

SHARANGADHARA SAMHITA

• 1 :4

• Kept for over night

AYURVEDA PRAKASHA

• 1 :4

• Kept for over night

RASATARANGINI

• 1 :4

• 3 hrs

• Filter- 3 folded cloth

VARIOUS OPINIONS

13

Page 14: Critical appraisal of kshara kalpana

CHAKRADATTA

• 1 adhaka (3.072kgs) bhasma + 1 drona(12.288kgs) water boil reduced to 1/4th

filter

• Add Shankha churna1 kudava boil till it become semisolid consistency .Then add sarja kshara, yavakshara vasachurna ... boil and then kshara is obtained

GADANIGRAHA

• Apamarga, palasha, kadalikandha kshara are mixed and 1 drona of them is added with 6 drona hot water boil it till that kwatha become pichilaand red colour

• Then it is filtered for 21 times

• To this add 2 kudava of sarjakshara and boil . To this 8 palaof shanka nabhi bhasma is added & boiled till bubbles appears

14

Contd ....

Page 15: Critical appraisal of kshara kalpana

ON GOING RESEARCH WORK

15

Page 16: Critical appraisal of kshara kalpana

16

Page 17: Critical appraisal of kshara kalpana

G

U

N

A

S

CHARAKA SUSRUTA VAGBHATA

TEEKSHNA NA, ATI TEEKSHNA NA,ATITEESHNA

USHNA NA,MRDU MRDU

LAGHU SUKLA SLAKSHNA

ROOKSHA SLAKSHNA PICHILA

KLEDANA PICHILA SEEGRAGA

PACHANA AVISHYANDI SITA (swetha)

VIDARANA SHIVA SIKHARI

DAHANA SHEEGRA SUKHANIRVAPYA

DEEPANA AVISHYANDI

CHEDANA NA ATIRUK

AGNI PREDOMINANT 17

Page 18: Critical appraisal of kshara kalpana

SUSRUTA ASHTANGA HRUDAYA

ATIMARDAVA ATI USHNA

ATISWETA ATI SITA

ATYUSHNA ATI TIKSHNA

ATITEEKSHNA ATI MRUDU

ATIPICHILA ATI TANU

PRASARANASHILA ATI GHANA

SANDRA ATI PICHILA

APAKVA VISARPA

HINADRAVYATAHIAUSHADHI

HINA PAAKA 18

Page 19: Critical appraisal of kshara kalpana

SUSRUTHA CHARAKADAHANA KLEDANA

PACHANA PACHANA

DAARANA VIDARANA

VILAYANA DAHANA

SODHANA DIPANA

ROPANA CHEDANA

SOSHANA ARSHOGHNA

STHAMBHANA

LEKHANA

KRIMIGHNA

AMAPACHANA

KUSHTAGHNA

VISHAGHNA

MEDOGHNA 19

Page 20: Critical appraisal of kshara kalpana

TANKANA KSHARA

Ayurvediya . Prakasha –Uthphullitha

Rasa.Tarangini – Nirmalini karana

1part +24 parts water

Filter & boil it

SARJA KSHARA

Rasa Tarangini - Ustra priya(kshudra daruharidra)

1 :8

Over night, 7 times filter

SURYA KSHARA

Rasa.Tarangini – 1part + 4 parts cold water then filtered boiled

Rasa.Tarangini – 1 part + ½ part hot water

Filtered filterate is cooled by its own

YAVA KSHARA

Rasa Tarangini - Yava

1:8

Over night

7 times filter

RASA TARANGINI

20

Page 21: Critical appraisal of kshara kalpana

21

Page 22: Critical appraisal of kshara kalpana

KSHARA PAKA PAREEKSHA

• If Kshara burns the Eranda naala in 100 matra kala then it is considered as a good kshara – Chakradatta- Arsha chikitsa prakaranam

• It should produce tingling sensation when kept on tongue 22

Page 23: Critical appraisal of kshara kalpana

ORGANOLEPTIC CHARACTERS

Colour, Taste, Odour Appearence

PHYSICO CHEMICAL TEST

Determination Of PH, Total Ash Value, Loss On Drying,

Specific Gravity,

Refractive index

QUALITATIVE & QUANTITATIVE TEST

Determination of sodium & pottasium ion , Carbonate & Bicarbonate, Alkalinity

CHROMATGRAPHIC STUDY

G.C.M.S

23

Page 24: Critical appraisal of kshara kalpana

24

Page 25: Critical appraisal of kshara kalpana

Durbala, Baala, Vridha, Bhiru,

Sarvanga Shula, Udara Roga, Raktapitta,

Garbini, Pramehi,

Urakshata

It Should Not Be Used In

Places Such As, Marma, Sira,

Snayu, Sandhi, Tarunasthi,

Anyatha VartmaRoga

Shuna Gaatram, Asthi Shulina,

Anna Dweshina,

Hridaya SandhiPidaupdruta

CONTRA INDICATIONS Acc to Physical & Mental state of patient Acc to Sites Acc to Diseases

25

Page 26: Critical appraisal of kshara kalpana

Wood ashes contain potassium & sodium carbonate

Lime stones & sea shells contain calcium carbonate

Carbonate decomposes in to calcium oxide

Quick lime & carbon dioxide will escape in to air

Calcium oxide reacts with water vigorously & gives potassium sodium carbonate & gives rise to calcium carbonate (precipitate)

Alkali hydroxide remains in solution which may be concentrated by boiling to

different extents

MODERN CONCEPTOF

KSHARA

26

Page 27: Critical appraisal of kshara kalpana

KSHARA IN DIFFERENT DOSAGE FORMS

• KSHARA GUTIKA - Panchakola, Talisapatra, Maricha, Tvak, Palasha & Mushkaka Kshara, Yava Kshara , PuranaGuda – Pills Are Made & Kept In Heap Of Ash Or Mushkaka Kshara

• KSHARA GRITHA – Bida, Sauvarchala Lavana, Svarji Kshara& Yava Kshara, Saptala,kantakari & Chitraka (GrahaniDosha Chikitsa)

• APAMARGA KSHARA TAILA - Bhaishajya Ratnavali

27

Page 28: Critical appraisal of kshara kalpana

Contd....• KSHIRA SHATPALA GRITHA - YAVA KSHARA - (A.H. Chi. 5/22-23)

• AVILTOLADI BHASMA (KSHARA) - Sahasrayoga

• VAJRA KSHARA - (B.R. Gulmadhikara – 63)

• PANAVIRALADI BHASMA(KSHARA) – Sahasrayoga

• KSHARA PARPATI - (Sidha Yoga Sangraha )

• KSHARA VASTHI - (Chakradatta –Niruhadhikara)

• KSHARA SUTRA - (Chakradatta 11th AD)

• KSHARA VARTI – Reasearch work

28

Page 29: Critical appraisal of kshara kalpana

KSHARA KALPANA IN SDM TEACHING PHARMACY

KSHARAMLA

29

• Shodhitanavasadara

1 part

• Surya kshara

2 parts • Saindhava

lavana

4 partsNIMBU RASA Q.S

Page 30: Critical appraisal of kshara kalpana

PUBLICATIONS THE PHARMA INNOVATION – JOURNAL Vol. 3 No. 2. 2014

• Preparation of mulaka (Raphenus sativus linn.) Kshara – a practical approach

Sujata Waddar , Prasanna N Rao , BJ Gopi Krishna, Arun Raj GR , Shridhar Waddar

A Case Report - Asian Journal of Modern and Ayurvedic Medical Science

• Effect of Kshara preparation on Necrotizing Fasciitis : A Case Report - Dr.Gaurav Singh Rathore

• Pharmaceutical standardaisation of Apamarga kshara obtained in three different washes – Hashmukh Jadav – Jamnagar

30

Page 31: Critical appraisal of kshara kalpana

RESEARCH WORKS

• Effect of Pratisaraneeya kshara in Nadi vrana with special reference to Pilonidal sinus – Dr. Avnish pathak(Dept – Shalya tantra)

• Effect of Palasha kshara sutra in the management of Bhagandhara - Dr. Mahesh (Dept – Shalya tantra)

• Efficacy of Apamarga paneeya kshara in the management of Mutrashmari – Dr. Mohan Krishna (Dept – Shalya tantra)

31

Page 32: Critical appraisal of kshara kalpana

ON GOING RESEARCH WORK• Comparative Clinical study on efficacy of Palasha kshara

and Tankana in karnini yoni vyapat – Dr. Lumi bhagat(Dept- Prasuthi tantra & stree roga )

• Effect of Apamargadi teekshna pratisaraniya kshara in the management of Ardra arshas - Dr. Kiran kumarReddy (Dept – Shalya tantra)

• Pharmaceutico Analytical and experimental evaluation of kadalikanda Paneeya kshara vis a vis Ashmarighnaproperty - Dr. Arun. C.H. (Dept- Rasashastra & Bhaishajya kalpana)

32

Page 33: Critical appraisal of kshara kalpana

ON GOING RESEARCH PROJECT

• Physico chemical characterisation of ksharaashtaka & their comparison with tankanaDr. Basavaraj Y. Ganti, Dr. Govindasharma K.

33

Page 34: Critical appraisal of kshara kalpana

DISCUSSION• A wide range of references are in our classics

• Both internal & external administration

• Herbs used for extraction of kshara are with tikta, katu rasa pradhana, ushna virya, katu vipaka, vatahara property

• Teekshnata of the kshara can be maintain by adding the respective prativapa dravyas

34

Page 35: Critical appraisal of kshara kalpana

Contd ...

• Various method of preparations has been explained in different classical references

• Different procedures are involved in the method of preparation of kshara

35

Page 36: Critical appraisal of kshara kalpana

CONCLUSION

Wide

Range

Restricted

To explore the studies on kshara kalpana both

pharmaceutically and therapeutically

36

Page 37: Critical appraisal of kshara kalpana

REFERENCES

• SHABDA KALPADRUMA • AMARA KOSHA • SUSRUTA SAMHITA • CHARAKA SAMHITA • ASHTANGA HRIDAYA • SHARANGADHARA SAMHITA • BHAISHAJAYA RATNAVALI • RASARATNA SAMUCHAYA • RASATARANGINI• A.F.I.• DRAVYA GUNA VIJNANA TEXT BOOK – Dr. J.L.N. SHASTRY

• Standardisation & evaluation of guggulu based kshara sutra in the management of fistula in ano – by, rajneesh. V.Giri

PHOTOS COLLECTED FROM DEPARTMENT OF SHALYA TANTRA 37

Page 38: Critical appraisal of kshara kalpana

38