copyrightkaliteliegitimyayinlari.com/pdf/2-sinif/2-sinif-keyifle... · 2020. 9. 14. ·...

2. Sınıf Keyifle Okuyorum Anlıyorum (Genel Kültür) kitabının tüm basım ve yayın hakları Kaliteli Eğitim Yayınları Bas. Yay. Tic. Ltd. Ş’ine aittir. Kısmen de olsa alıntı yapılamaz.

Metin, soru, şekil ve grafikler yayınevinin izni olmaksızın elektronik, mekanik, fotokopi ya da herhangi bir kayıt sistemi ile çoğaltılamaz, yayınlanamaz.

ISBN: 978-605-2170-55-7

Sertifika No: 34158

Copyright

Kaliteli Eğitim Yayınları Yayın Kurulu ve

Grafik Servisi

Hazırlayan

Uygun Basın

İstanbul, 2020

Baskı

Ahmet ÖZEL

Yazan

Kocasinan Merkez Mah. Kuşçu Sok. No.: 19/A

Bahçelievler / İSTANBUL

Tel: 0212 515 05 00

Fax: 0212 515 05 00

www.kaliteliegitimyayinlari.com.tr

Kaliteli Eğitim Yayınları

KÜNYE

3

İSTİKLÂL MARŞI

İSTİKLÂL MARŞI

Korkma, sönmez bu şafaklarda yüzen al sancak;Sönmeden yurdumun üstünde tüten en son ocak. O benim milletimin yıldızıdır, parlayacak; O benimdir, o benim milletimindir ancak.

Çatma, kurban olayım, çehreni ey nazlı hilâl!Kahraman ırkıma bir gül! Ne bu şiddet, bu celâl?Sana olmaz dökülen kanlarımız sonra helâl.Hakkıdır Hakk’a tapan milletimin istiklâl.

Mehmet Âkif ERSOY

4

İÇİNDEKİLERGökkuşağı . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 45

Harika Basketbol Takımı . . . . . . . . . . . 47

Tren ile Kars’a Yolculuk . . . . . . . . . . . . 49

İklim Değişikliği Yok Ediyor . . . . 51

Robotların Diyarı . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 53

Sınıftaki Gizli Ressam . . . . . . . . . . . . . . 55

Nanoteknolojik Şapka . . . . . . . . . . . . . . . .57

Sümeyye Yüzmeyi Kimden Öğrenmiş? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 59

Unutulmaz Selanik Gezisi . . . . . . . . .61

Kumsal Değil, Sahra . . . . . . . . . . . . . . . . . 63

Ses Hızında Yolculuk . . . . . . . . . . . . . . . . 65

Kuyruklu Top ve Tuhaf Raketler . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 67

Kuşların Cenneti . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 69

Üsküdar’a Gider İken . . . . . . . . . . . . . . . . . 71

Yaban Koyunları Göç Yollarını Nasıl Öğrenir? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 73

Karadeniz’in Yaylaları . . . . . . . . . . . . . . . . . 75

Vazgeçilmez Şehir: Paris . . . . . . . . . . 77

Cevap Anahtarı . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 79

Ablamın Mektup Arkadaşı . . . . . . . . 5

Benim Adım Bedri . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7

Balinalar Neden Bu Kadar Büyük? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .9

Bana Göre Spor Demek . . . . . . . . . . . . . 11

Bursa’daki Teyzem . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13

Doğadır Mirasımız . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15

Bosna’dan Halam Geldi . . . . . . . . . . . . . . 17

Ablamın Rengârenk Teknesi. . . . 19

İnsanlar mı Çok Yaşar, Hayvanlar mı? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 21

Canı Sıkılana Spor . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 23

Murat’ın Tanıttığı Şehir . . . . . . . . . . . 25

Dünyanın En Büyük Ormanı . . . . 27

Canım Ülkem Türkiye’m . . . . . . . . . . 29

Geleceğin Minyatürcüsü . . . . . . . . . . . 31

Dedem ve Einstein . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 33

Dayımın Umudu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 35

Sivas’a Yolculuk . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 37

Piknikte Temizlik . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 39

Hem Ülke Hem Kıta . . . . . . . . . . . . . . . . . . 41

Osman Hamdi Bey Kimdir? . . . . 43

5

ABLAMIN MEKTUP ARKADAŞI

Sizin hiç mektup arkadaşınız oldu mu? Benim olmadı ama ablamın bir mektup arkadaşı var. Hem de yurt dışından... Her ay iki defa mek-tup alıyor. Avrupa’dan geliyor mektupları, Avrupa ülkelerinden biri olan İspanya’dan... Mektuplar geldiği zaman ablam çok heyecanlanıyor. İspanya’daki kız arka-daşı ona çok güzel kart- postallar gönderiyor.

Ablamın İspanyolca kursundan bulduğu mek-tup arkadaşı Madrid’de ya-şıyormuş. İspanya da tıpkı Türkiye gibi bir Akdeniz ülkesiy-miş. Yazları inanılmaz sıcakmış. İspanya dendiğinde herkesin ak-lına boğa güreşleri gelirmiş. Ablamın aklına ise Gaudi diye bir ressam ve onun büyük eseri “La Sagraia Familia” geliyor. La Sagraia Familia çok ilginç bir kiliseymiş. Onu görenler gerçekten şaşırıyormuş.

Ablamın mektup arkadaşının en sevdiği şehir Granada şehriymiş. Eski zamanlarda orada büyük bir Müslüman ülke olan Endülüs varmış. O dönemde yapılan büyük cami hâlâ duruyormuş. Müslü-manlardan kalan saray ise eşsiz güzellikteymiş.

İspanya aynı zamanda futboluyla da meşhur bir ülke. Ablamın arkadaşı beni düşünerek Barselona takım forması gönderdi. Forma büyük gelse de mahalle maçlarında mutlaka o formayı giyiyorum.

Ablam bir gün yurt dışına çıkarsa İspanya’ya gitmek istiyor. Çünkü benim ablam İspanyolcayı çok iyi biliyor.

İspanya’dan... Mektuplar geldiği zaman ablam çok heyecanlanıyor.

daşı ona çok güzel kart-

Ablamın İspanyolca kursundan bulduğu mek-tup arkadaşı Madrid’de ya-

İspanya da tıpkı Türkiye gibi bir Akdeniz ülkesiy-

6

TÜRKÇEMİ GELİŞTİRİYORUMANLIYORUM

4 Metinde anlatılan ülkenin adı ile ilgili aşağıdaki ifade-lerden hangisi yanlıştır?

A) Yedi harflidir. B) İçinde alfabemizin son

harfi vardır. C) İlk harfi “i” son harfi

“a”dır.

5 “Akdeniz” kelimesinin harfle-ri ile aşağıdaki hayvanlardan hangisinin adı yazılabilir?

A) B)

C)

6 “Madrid” kelimesindeki harf-lerin alfabetik sıraya göre şifrelenmiş şekli hangisidir?

A) 15 1 7 22 11 15 B) 16 1 5 21 12 5 C) 17 1 6 20 10 17

1 Çocuğun ablasına mektuplar hangi ülkeden geliyormuş?

A) İspanya’dan B) İngiltere’den C) Almanya’dan

2 İspanya dendiğinde herke-sin aklına ne geliyormuş?

A) Makarna B) Eyfel Kulesi C) Boğa güreşleri

3 Çocuk kendisine hediye edi-len formayı ne zaman giyi-yormuş?

A) Okula giderken B) Mahalle maçlarında C) Sınıf maçlarında

7

Sizin adınızı kim koymuş, biliyor musunuz? Benim adımı bir komşumuz koymuş. Kendisi ressammış. Evimizin duvarındaki yağlı boya tabloyu bu komşumuz hediye etmiş. Tabloda annemle babam yan yanalar. Arkalarında İstanbul Boğazı... Resim değil, sanki bir fotoğraf... Bembeyaz martılar ve vapurlar dalgaların arasın-da... Bu tablo ailemizin en kıymetli hediyesidir.

Sizlere ismimi söylemedim. Benim adım Bedri. Komşumuz bu ismi bana Bedri Rahmi Eyüboğlu’nu çok sevdiği için koymuş. Bedri Rahmi

Eyüboğlu ünlü bir Türk ressammış. Kendisi sadece ressam değil, şair ve yazarmış da... Annemden öğrendim. Annem Bedri Rahmi Eyüboğlu’nun şiirlerini çok seviyor. Bir de çizdiği rengârenk balıkları... Evimizin salo-nunda Bedri Rahmi Eyüboğlu’nun resmettiği balıkların kopyalarından var. Koridorda yürürken kendinizi deniz kıyısında hissedebilirsiniz.

Babam, Bedri Rahmi Eyüboğlu’nun bazı şiirlerini ezbere biliyor. Hatta anne-

me kimi zaman “Karadut” şiirini okuyor. Annem bu şiiri dinlerken çok duygulanıyor. Çünkü annemin aklına babamla yaşadığı lise yılları geliyormuş.

Benim adım Bedri. Bu hafta bir resim kursuna başlayacağım. Belki de Bedri Rahmi gibi bir ressam olacağım. Evlerin duvarlarına rengârenk kuşlar boyayacağım.

BENİM ADIM BEDRİ

8


4 Metindeki çocuğun adındaki baştan 2. harften bir önce ve bir sonra gelen harfler hangileridir?

A) Ç, F B) D, F

C) F, G

5 Hangi seçenekteki harfleri alfabe sırasına göre yazdığı-mızda oluşan kelime bir yö-nüyle farklıdır?

A) z, m, u B) u, ş, k

C) i, l, f

6 İsminin ilk harfi alfabemiz-de 21. sırada yer alan sanat dalı aşağıdakilerden hangisi-dir?

A) Opera B) Tiyatro C) Resim

1 Bedrilerin evinin duvarındaki tabloyu kim hediye etmiş?

A) Komşuları B) Bedri Rahmi Eyüboğlu C) Akrabaları

2 Aşağıdakilerden hangisi Bed-ri Rahmi Eyüboğlu için söy-lenemez?

A) Ressam B) Şair C) Şarkıcı

3 Bedri ressam olup evlerin duvarlarına ne çizecekmiş?

A) Rengârenk kuşlar B) Karadut C) Dalgalar arasında vapurlar

9

Ailecek belgesel izlemeye bayılırız. Annem en çok bitki belgesel-lerini seviyor. Dünyanın en ilginç bitkilerini öğrenmek ona mutluluk veriyor. Babam ile ben ise vahşi doğa ve hayvan belgesellerini

seviyoruz. Dünyada hiç görmedi-ğimiz esrarengiz yerler var. Henüz adını bile bilmedi-ğimiz pek çok hayvan ya-şıyor. Bunları öğrenmek annem gibi bizleri de mutlu ediyor.

Geçenlerde yine belgesel izli-yorduk. Ekrandan dev balinalar ve köpek balıkları geçtikçe ürpe-riyordum. Annem ile babam korkmuş hâlimi görünce gülümsediler. Babam televizyonun sesini kısarak şöyle dedi:

– Hakan, sence şu gördüğün balinalar neden bu kadar büyük? Bu konuda hiçbir fikrim yoktu. Kafamı kaşıyarak cevap verdim: – Sanırım okyanuslardaki büyük balıklarla beslendikleri için.Babam gülümsedi ve ekrandaki dev balinayı göstererek: – Aslında bilim insanları da tam olarak bilmiyorlar, dedi. Ama

bazı bilim insanlarına göre balinaların büyük olmasının nedeni soğuk sular. Okyanusların soğuk sularında beden ısılarını korumak için

balinaların bedenleri büyük oluyormuş. Böylece daha az ısı kaybediyorlarmış.

Belgesel izleye izleye doğa bilimcisi olmuştuk. Doğayı ve canlıları öğrenmek

kadar başka ne keyifli olabilir?

BALİNALAR NEDEN BU KADAR BÜYÜK?

Dünyada hiç görmedi-ğimiz esrarengiz yerler var. Henüz adını bile bilmedi-ğimiz pek çok hayvan ya-şıyor. Bunları öğrenmek annem gibi bizleri de mutlu ediyor.

10


4 “Balina” kelimesinin ünsüz harflerinin tamamı aşağıda-kilerden hangisinin adında vardır?

A) B)

C)

5 Bulduğum kelimede 3 ünlü ve 4 ünsüz harf vardır.

Hakan’ın bulduğu kelime han-gisidir?

A) hayvan B) okyanus

C) belgesel

6 Aşağıdakilerden hangisinden sonra gelen harf ünlüdür?

A) N B) F

C) R

1 Hakan hangi belgeselleri iz-lemekten hoşlanıyormuş?

A) Bitki belgesellerini B) Vahşi doğa ve hayvan

belgesellerini C) Bilim belgesellerini

2 Bazı bilim insanlarına göre balinaların büyük olmasının nedeni nedir?

A) Soğuk sular B) Büyük balıklar ile beslen-

meleri C) Tuzlu sular

3 Aşağıdakilerden hangisi me-tinde adı geçen hayvanlar-dan biri değildir?

A) B)

C)

11

Spor dendiğinde herkesin aklına hep aynı spor dalları ge-liyor. Arkadaşım Metin için spor demek, futbol demek. Arkadaşım Zeki içinse spor demek, basket-

bol demek. Türkân için de spor demek, hem voleybol hem de basketbol demek. Türkân arkadaşımız sınıfımızın basketbol takımın-da da oynuyor, voleybol takımında da... Sınıfımızda sporcu dendiğinde doğrusu hepimizin aklına Türkân geliyor.

Bendeniz Ozan içinse spor demek, pedal çevirmek demek. Yani benim için spor demek, bisiklet sürmek demek. İki tekerlek üzerin-de sırtın terleyene kadar pedal çevirmek... Yüzüne rüzgârın vurması... Saçlarının rüzgârda havalanması... Zincir sesi, zil sesi... Spor demek, işte bunlar demek.

Bisiklet sürmek bence dünyanın en güzel spo-ru. Tabii ki kurallara uyarsan. Mesela koruyucu baş-lığın olursa kafanda. Dizliklerini takarsan ve eldiven giyersen. Aynan da olursa tutsunlar bakalım seni tutabilirlerse. Rüzgâr tek rakibindir artık. Elbette bisikletini bisiklet yolunda sürersen.

Tamam tamam, abartmayalım. Rüzgâra yetiş-mene gerek yok. Rüzgârla arkadaş olsan yeterli. Arkadaşlarımıza selam vermek için zilimizi arada sırada çalmayı unutmayalım.

Benim için spor demek, bisiklet sürmek demek. Peki, senin için ne demek?

BANA GÖRE SPOR DEMEK...

Bisiklet sürmek bence dünyanın en güzel spo- Mesela koruyucu baş-

lığın olursa kafanda. Dizliklerini takarsan ve eldiven

12


4

bask - et - bol

fut - bol

bis - ik - let

Zeki

Metin

Ozan

Hangi öğrenci sevdiği sporu doğru hecelemiştir?

A) Zeki B) Metin

C) Ozan

5

zel neş reş

gü ?

Kutu içine hangi meyve üze-rindeki hece yazılırsa bir spor ismi olur?

A) portakal B) elma

C) armut

1 Sınıfta sporcu denildiğinde akla ilk kim geliyormuş?

A) Türkân B) Metin C) Zeki

2 Ozan’a göre spor demek ne demekmiş?

A) Futbol B) Basketbol C) Bisiklet sürmek

3 Ozan’a göre bisiklet sürme-nin dünyanın en güzel sporu olmasının şartı neymiş?

A) Rüzgârlarla yarışmak B) Kurallara uymak C) Terleyene kadar pedal

çevirmek

13

Benim adım Elif. Ailemle İstanbul’da yaşıyorum. Arkadaşlarımın akrabaları Türkiye’nin pek çok ilinde yaşarlarken benimse sadece bir akrabam İstanbul dışında yaşıyor. Üstelik İstanbul’un çok uzağında değil, Bursa’da yaşıyor. Ve biz üç ayda bir mutlaka Bursa’ya gidi-yoruz.

Geçen hafta Bursa’ya gittiğimizde gezmekten acayip yorulduk. Teyzem bizi önce Uludağ’a çıkardı. Her yer bembeyazdı ve hava buz gibiydi. Uludağ’da birkaç saat kızakla kaydıktan sonra teleferik-le şehre döndük. Annem tutturdu, tarihî çarşıya gidelim diye. Tarihî çarşı İstanbul’daki Kapalıçarşı’ya benziyordu. Annem bir saat alışveriş yaptı. Bu sefer de babam, “Gelmişken Ulu Cami’yi görelim.” dedi. Ulu Cami o kadar güzeldi ki! Evliya Çelebi Ulu Cami için Bursa’nın Aya-sofya’sı demiş. Ayasofya’nın ortasında çeşme yok ama Ulu Cami’nin ortasında var. Caminin içinde çeşme olması çok ilginçti.

Teyzem ertesi gün bizleri Topha-ne’ye götürdü. İstanbul’da da Tophane var ama Bursa’nınki başka. Bursa’yı en güzel göreceğiniz yerde. Hemen giri-

şinde Osman Gazi ile Orhan Gazi

türbeleri var. Yani Osmanlı Devleti’ni kuran padişahların mezarları sizleri karşılıyor. Gelmişken onlar için dua etmemek olmazdı.

Benim teyzem Bursa’ya her gidişimizde yerinde duramaz. Bir dahaki gidişimizde beni Bursaspor Timsah Are-na Stadyumu’na götürecek. İlk kez birlikte futbol izleyeceğiz.

BURSA’DAKİ TEYZEM

Teyzem ertesi gün bizleri Topha-ne’ye götürdü. İstanbul’da da Tophane var ama Bursa’nınki başka. Bursa’yı en

Hemen giri-

şinde Osman Gazi ile Orhan Gazi

Benim teyzem Bursa’ya her gidişimizde

14


4 Aşağıdakilerden hangisinin hece sayısı Elif’in yaşadığı şehrin hece sayısından faz-ladır?

A) Manisa B) Balıkesir

C) Bursa

5 “Beni Bursaspor Timsah Are-na Stadyumu’na götürecek.” cümlesinde kaç hece vardır?

A) 18 B) 19 C) 20

6 Aşağıdakilerden hangisi sa-tır sonunda hecelerine yan-lış ayrılmıştır?

A) padi-şahların

B) stad-yumuna

C) tel-eferikle

1 Elifler Bursa’da ilk önce ne-reye gitmişler?

A) Ulu Cami’ye B) Uludağ’a C) Tophane’ye

2 Ulu Cami’yi gezme fikrini kim ortaya atmış?

A) Elif B) Annesi C) Babası

3 Tophane’nin hemen girişinde ne varmış?

A) Osman Gazi ve Orhan Gazi’nin türbeleri

B) Evliya Çelebi’nin mezarı C) Ulu Cami

15

Nefes alırsın, ağaçlar sayesinde

Verirler sana cömertçe oksijen

Serinlersin denizler sayesinde

Faydalanırsın hep nimetlerinden.

Irmak, ağaç, dağ, ova, deniz

Doğa ile her zaman neşeliyiz.

Çevreye attığımız her çöpte

Fark etmeden geleceği sileriz.

Attığımız çöpler kirletir doğayı

Bir gün özleriz belki nefes almayı.

Bilerek çevreyi kirlettiğimizde

Pişman olur, ararız giden zamanı.

Doğayı sev, koru bütün hayvanları

Bizden başka yoktur ki dostları.

Çevreyi temiz tutarsan sen de

Geleceğe bırakırsın büyük mirası.

DOĞADIR MİRASIMIZ

16


4 dağ denizorman ?

Tabloda ? ile gösterilen yere hangi kelime yazılabilir?

A) gemi B) ırmak

C) telefon

5 si fes mi ne lak

Yukarıdaki hecelerle hangi kelimeyi oluşturamayız?

A) nefes B) sinek C) mine

6 “Para ve malını esirgemeden veren, eli açık, bonkör” anla-mındaki kelime aşağıdakiler-den hangisidir?

A) cömert B) pişman C) dost

1 Şaire göre çevreye attığımız her çöp ne yapıyormuş?

A) Nefes almamızı sağlıyor-muş.

B) Bizi neşelendiriyormuş. C) Geleceğimizi siliyormuş.

2 Aşağıdakilerden hangisi şa-irin bizden yapmamızı iste-diklerinden değildir?

A) Hayvanları korumak B) Bilerek çevreyi kirletmek C) Doğayı sevmek

3 Geleceğe bırakılan en büyük miras nedir?

A) Temiz doğa B) Giden zaman C) Attığımız çöpler

17

Dün gece tam uyumak üzereyken kapımız çalındı. Üzerimde pija-malarla kapıya koştum. Babam kapıyı açtığında bir sürprizle karşılaş-tık. Bosna Hersek’ten halam gelmişti. Babamla halam birbirleri-ne uzun uzun sarıldılar. Cuma gecemiz neşeyle doldu.

Uykulu gözlerle halamı din-ledim. Babamla annem sorduk-ça o hiç yorulmadan anlatmaya devam etti. Saraybosna’ya kar yağmış. Saraybosna neresi mi? Saraybosna, Bosna’nın baş-kenti. Halamın yaşadığı şehir... Halam, oğlunu getirememiş çünkü oğlunun hafta sonu çok önemli bir sınavı varmış. Halamın oğlunun ismi Aliya. Benim ismime yani Ali’ye benziyor. Halam Aliya İzzetbegoviç’i çok sevdiği için bu ismi oğluna koymuş. Aliya İzzetbegoviç kim midir? Bosna’nın kurucusu, büyük lider. Ona “Bilge Kral” derlermiş.

Halam bizlere Başçarşı’dan kahve getirmiş. Ayrıca babam için de bir küçük şişede Başçarşı Sebil’den bir şişe su... Tabii ki anneme de

“burek” yani Boşnak böreği getirmiş. Bana sorar-sanız dünyanın en lezzetli böreği Boşnak böreğidir. Onu yerken parmaklarınızı da yiyebilirsiniz.

Ertesi gün halamla Bayrampaşa’daki akrabaları-mızı ziyarete gittik. Akrabalarımız halamı gördükleri için çok sevindiler.

Halam iki gün kaldıktan sonra Bosna’ya döndü. Bizi çok özlediği için dayanamamış. Sonuçta Bosna çok uzak bir ülke değil. Kalbimizin batısında, yemyeşil bir ülke orası. Bilge Kral’ın ülkesi, kardeş ülke…

BOSNA’DAN HALAM GELDİ

18


4 Bazı kelimelerin tek başına anlamı yoktur. Bu kelimeler cümle içinde anlam kazanır.

Yukarıdaki açıklamaya uyan kelime aşağıdaki hangisidir?

A) gibi B) bir

C) çok

5 Aşağıdaki cümlelerin hangi-sinde tek başına anlamı ol-mayan bir kelime vardır?

A) Halam iki gün kaldıktan sonra Bosna’ya döndü.

B) Bizi çok özlediği için da-yanamamış.

C) Sonuçta Bosna çok uzak bir ülke değil.

6 Hangi cümledeki noktalı yere “ve” kelimesi yazılmalıdır?

A) Kuşlar . . . . . . . . . . özgürdü. B) Annem börek . . . . . . . . . . kek

yaptı. C) Uyuduğu . . . . . . . . . . yapama-

mış.

1 Ali’nin halası ne zaman Bos-na Hersek’ten gelmiş?

A) Cumartesi sabahı B) Cuma gecesi C) Pazar akşamı

2 Ali’nin halası oğlunu neden getirememiş?

A) Hasta olduğu için B) Saraybosna’ya kar yağdı-

ğı için C) Sınavı olduğu için

3 Halası, Ali’nin annesine ne getirmiş?

A) Kahve B) Bir şişe su C) Boşnak böreği

19

Dünyanın en güzel hislerinden biri kardeşliktir. Biz üç kar-deşiz. Bir ablam ve henüz iki yaşında bir erkek kardeşim var. Erkek kardeşim yavaş yavaş yürümeye başladı. Artık çalışma masama gelip kitaplarımı çekerek düşürebiliyor.

Ablamsa üniversite öğrencisi. Güzel sanatlar okuyor. Güzel sanat-lar dendiğinde aklıma hep resim ve heykel geliyor. Evet, ablam çok güzel resimler yapabiliyor. O, renkleri konuşturan bir sihirbaz. Kendisi bir heykeltıraş değil ama çok ilginç bir sanatla daha ilgileniyor. Onu çalışırken izlemek muhteşem bir duygu.

Benim ablam bir ebru us-

tası. “Ebru nedir?” diye sorduğu-nuzu duyar gibiyim. Ebru, ablamın ilgilendiği ve bana ilginç gelen sa-nattır. Başka bir deyişle üstü açık küçük bir kutunun içine özel karı-şımlı su koyup suya damlatılan renkleri kâğıda geçirmek... Ablam önün-deki kutuya kutu değil, tekne diyor. Teknesine damlattığı renklere bir çubukla şekiller veriyor ve aldığı kâğıdı teknenin üstüne seriyor. Sıvıya yapışan kâğıdı kaldırdığında renklerin o büyüleyici dalgalanmalarını

görmelisiniz! Kimi zaman bir karanfil, kimi zaman bir lale, kimi zaman da derin mi de-rin bir okyanus dalgasıyla karşılaşıyorsunuz.

Ablamın adı Ebru. Yaptığı sanatın adı da ebru. Büyülü teknesini erkek karde-şimden korumaksa benim, sanatsever gü-venlik Ali’nin görevi.

ABLAMIN RENGÂRENK TEKNESİ

20


4 Ebru, resim kursu için aşağı-daki malzemeleri sözlük sı-rasına göre alacaktır.

Buna göre ilk önce hangisini almalıdır?

A) palet B) tuval C) resim tahtası

5 martı dalga vapur

Elmalar, temsil ettiği kelime-

lerin alfabetik sırasına göre sıralanacaktır.

Buna göre sıralama hangi seçenekteki gibi olur?

A)

B)

C)

6 Aşağıdaki kelimelerden han-gisi sözlükte diğerlerinden daha önce yer alır?

A) şiir B) karadut C) resim

1 Ali’nin ablası hangi sanat dalı ile ilgileniyormuş?

A) Resim B) Heykel C) Ebru

2 Ali ablasını kime benzetiyor?

A) Heykeltıraşa B) Sihirbaza C) Kaptana

3 Aşağıdakilerden hangisi ebru sanatı aşamalarında diğerle-rinden daha sonra yer alır?

A) Küçük bir kutunun içine özel karışımlı su konur.

B) Kâğıdı suyun üstüne se-rip renkler kâğıda geçiri-lir.

C) Suya damlatılan renklere şekiller verilir.

21

Benim babaannem tam doksan yaşında. Doksan diyorum, dile kolay! Say say bitmez yaşadığı yıllar. Babaanneme göre göz açıp ka-payıncaya kadar geçmiş zaman. Çok sağlıklı benim babaannem. Yüz yaşını görmesini bekliyoruz. Yüz yaşında ona doğum günü pastasını ben alacağım. Söz verdim.

Dün akşam babaannem ile oturuyorduk. O, göz-lüklerini takmış bulmaca çözüyordu. Ben de öğ-retmenimin verdiği ödevleri yapıyordum. Elindeki

bulmacayı sehpaya bıraktı ve gülümseyerek sordu:

– Söyle bakalım Fatoş. İn-sanlar mı çok yaşar, hayvanlar

mı?Geçen yıl ölen

muhabbet kuşum aklı-ma gelince üzgün üzgün cevap verdim:

– İnsanlar daha çok yaşar, babaanne.Babaannem başını sallayarak:– Hayır, dedi, hayvanlar daha çok yaşar. Mesela kütük balığı

adında bir balık, 175 (yüz yetmiş beş) yaşına kadar yaşayabiliyor-

muş. Batı Afrika’daki Aldabra kaplumbağası 180 (yüz seksen) yıldan fazla yaşıyormuş. Hatta bazı midye türleri yüz yıllarca yaşayabiliyormuş.

Babaannem gözlüklerini çıkarırken gülümseyerek ona baktım ve şöyle dedim:

– Senin ömrün de bu saydığın hayvanlar kadar uzun mu uzun olsun, babaanne.

İNSANLAR MI ÇOK YAŞAR, HAYVANLAR MI?

Dün akşam babaannem ile oturuyorduk. O, göz-lüklerini takmış bulmaca çözüyordu. Ben de öğ-retmenimin verdiği ödevleri yapıyordum. Elindeki

sanlar mı çok yaşar, hayvanlar

muhabbet kuşum aklı-

– Söyle bakalım Fatoş. İn-sanlar mı çok yaşar, hayvanlar

22


4 Hayvanlar daha çok yaşar. Yukarıdaki cümlede altı çizili

kelimenin zıt anlamlısı han-gisidir?

A) fazla B) az

C) küçük

5

Yukarıdaki görseller arasında

bir anlam ilişkisi vardır. Aşağıdakilerden hangisinde

buna benzer bir anlam iliş-kisi yoktur?

A) uzun - kısa B) ıslak - yaş C) zengin - yoksul

6 Aşağıdaki kelimelerden zıt anlamlı olanlar eşleştirildi-ğinde hangisi dışarda kalır?

A) korkak B) neşeli

C) üzgün

1 Fatoş’un babaannesi kaç ya-şındaymış?

A) Yüz seksen B) Yüz C) Doksan

2 Fatoş ödevlerini yaparken ba-baannesi ne yapıyormuş?

A) El işi yapıyormuş. B) Bulmaca çözüyormuş. C) Televizyon izliyormuş.

3 Aşağıdaki görsellerden han-gisi metinle ilgili olamaz?

A) B)

C)

23

Spor dendiğinde aklınıza hangi spor dalları geliyor? Durun, tah-min edeyim: futbol, basketbol, yüzme, güreş… Peki, aklınıza hiç ok-çuluk geldi mi? Muhtemelen gelmemiştir. Benim de aklıma gelmemişti ama sağ olsun, dedem aklıma getirdi. Ne zaman mı? Geçen yaz. Köyümüzdeki bahçemizi sularken canı sı-kılan beni yanına çağırdı ve şöyle dedi:

– Çetin, şu yerdeki yeşil dalı getir bakalım.Dedemin dediğini yaptım ve az ötemizde-

ki yeşil dalı yerden alıp dedeme götürdüm. Dedem dalı aldı ve neredeyse kırılana kadar büktü. Bir çıtırtı duy-mayı bekledim ama dal kırılmadı. Dedem cebinden fasulyeleri bağ-ladığı ipi çıkardı. Dalın bir ucuna ipi bağladı. Sonra dalı tekrar büktü. Bu sefer kesin çıtırtı duyacağım, dedim. Çıtırtıyı duymayı beklerken dedem ipin sarkan ucunu büktüğü dala bağladı. Dedemin elinde artık hilal şeklinde bir dal vardı.

– Şimdi şu yerdeki çubuğu da ver bakalım, dedi dedem.Eğilip yerdeki çubuğu aldım ve dedeme uzattım. Dedem çubuğu

ipe taktı, ipi çekip bıraktı. Kuru dal parçası çoktan bahçenin diğer köşesine uçmuştu.

_ Okçuluk bizim ata sporu-muzdur, dedi dedem. Şimdi bunu al ve dilediğince eğlen.

Hem okçuluğun spor dalı oldu-ğu öğrenmiştim hem de bir oka sa-hip olduğum için çok sevinmiştim.

CANI SIKILANA SPOR

24


4 Aşağıdaki cümlelerin hangi-sinde “yaş” kelimesinin zıt anlamlısı kullanılmıştır?

A) Yeşil dalı yerden alıp de-deme getirdim.

B) Dedem bahçeyi sularken beni yanına çağırdı.

C) Kuru dal parçası bahçe-nin diğer köşesine uç-muştu.

5 Aşağıdaki kelimelerden han-gisinin zıt anlamlısı yoktur?

A) sağ B) yakın

C) spor

6 küçük - büyük ağır - hafif geniş - ? Yukarıdaki eşleştirmelere göre

? ile gösterilen yere hangi kelime yazılmalıdır?

A) dar B) uzun

C) ince

1 Çetin okçuluğun bir spor dalı olduğunu nasıl öğrenmiş?

A) Okçuluk yarışmalarını iz-leyerek

B) Kitaplardan okuyarak C) Dedesinin yaptığı ok sa-

yesinde

2 Çetin’in dedesinin fırlattığı kuru dal parçası nereye uç-muş?

A) Bahçenin diğer köşesine B) Evin çatısına C) Bahçeden dışarıya

3 Aşağıdakilerden hangisi Çe-tin’in çok sevinmesinin se-beplerinden biri değildir?

A) Dedesinin büktüğü dalın kırılmaması

B) Okçuluğun bir spor dalı olduğunu öğrenmesi

C) Bir oka sahip olması

25

Sınıfımıza yeni bir öğrenci daha geldi. Geçen ay gelen arkadaşı-mız Suriyeliydi. Arkadaşımız konuşmakta zorlansa da bizlere hemen alıştı. Bu hafta da sınıfımıza ismi Murat olan bir arkadaşımız katıldı. Ailesiyle Diyarbakır’dan gelmişler. Gelmelerinin sebebi babasının İs-tanbul’da yeni bir iş yeri açmasıymış.

Daha önce Diyarbakırlı bir arkadaşım olmamıştı. Diyarbakır hak-kında hiçbir şey bilmiyordum ama Murat, Diyarbakır’ı öyle güzel an-latıyordu ki! Örneğin hepimiz o büyük surları hayal edebiliyorduk. Ulu Cami dediğinde hepimiz Bursa Ulu Cami’den bahsediyor sanmıştık. Diyarbakır’da da Ulu Cami var-mış. Bunu Murat’tan öğrendik.

Bir gün resim dersinde çok güzel bir kule çizmişti. Öğretme-nimiz “Bu nedir?” diye sorduğunda “Dört Ayaklı Minare” demişti. Dört Ayaklı Minare’yi de Murat bizlere öğretmişti.

Arkadaşlarla okul bahçesin-de oturduğumuz bir gün Murat bizlere Hevsel Bahçeleri’nden bahsetti. Burası, Diyarbakır Sur-

ları ile Dicle Nehri arasında çok güzel bir yermiş, yemyeşil... Hatta UNESCO burayı Dünya Mirası listesine almış.

Öğretmenimiz dün bizlere Cahit Sıtkı Tarancı adında bir şairin

şiirini okudu. Murat, bu şairin evinin Diyarbakır’da olduğunu söyledi. Murat, Diyarbakır’ı çok seviyordu. Biz de Murat sayesinde Diyarbakır’ı tanımış ve sevmiştik. İyi ki bizim sınıfımıza gelmişsin Murat!

MURAT’IN TANITTIĞI ŞEHİR

26


4 Hepimiz o büyük surları ha-yal edebiliyorduk.

Altı çizili kelime yerine aşa-ğıdakilerden hangisi yazılırsa cümlenin anlamı değişmez?

A) küçük B) kocaman

C) kısa

5 Aşağıdaki kelime çiftlerin-den hangisi eş anlamlıdır?

A) siyah - beyaz B) sıcak - ılık C) misafir - konuk

6 zengin fakir yoksul az çok fazla zor ? ? Yukarıdaki kelimelerdeki an-

lam ilişkisine göre ? ile gös-terilen yerlere hangi kelime yazılamaz?

A) güç B) basit

C) kolay

1 Murat ve ailesi niçin Diyar-bakır’dan İstanbul’a gelmiş-ler?

A) Babası İstanbul’da yeni bir iş yeri açtığı için

B) Diyarbakır’ı sevmedikleri için

C) Babasının tayini çıktığı için

2 UNESCO’nun Dünya Mirası listesine aldığı yer neresiymiş.?

A) Ulu Cami B) Dört Ayaklı Minare C) Hevsel Bahçeleri

3 Sınıf, Dört Ayaklı Minare’nin Diyarbakır’da olduğunu han-gi derste öğreniyor?

A) Türkçe B) Resim

C) Hayat bilgisi

27

DÜNYANIN EN BÜYÜK ORMANI

İnsanlar akciğerleri olmadan nefes alamazlar. Dünya da ormanlar olmadan nefes alamaz. Ormanlar dünyanın akciğerleridir. Dünyanın akciğerleri yok olursa oksijen kaynakları tükenir. İnsanların oksijen olmadan yaşamaları mümkün değildir.

Dünyanın akciğerlerinden biri Amazon ormanlarıdır. Amazon or-manları Güney Amerika’dadır ve dünyanın en büyük ormanıdır. Dünya oksijeninin yüzde yirmisini Amazon ormanları sağlar.

Amazon ormanları, yağmur ormanlarıdır. Dünyadaki yağmur or-manlarının yarısından fazlasını oluşturur.

Aklınıza yağmur dendiği için şiddetli yağışlar gelmesin. Amazon ormanlarındaki yağmurlar buharlaşma neticesinde gerçekleşir.

Amazon ormanları kırk bin çeşit bitkiye, iki binden fazla kuş türüne, bin-

lerce memeli hayvana, iki binden fazla birbirinden farklı balık türüne ev sa-

hipliği yapar. Bu ormanlarda sadece otuz-dan fazla papağan türü vardır.

Amazon ormanlarında farklı farklı ka-bileler yaşamaktadır. Hatta henüz farklı milletlerle iletişime geçmemiş kabileler dahi vardır. Buradaki halk geçimini balık-çılık ve tarımla sağlar.

Amazon ormanları, eşsiz güzellikleri-nin yanı sıra dünyanın en tehlikeli hay-vanlarına da ev sahipliği yapar. Piranalar ve boa yılanları bu ormanlarda yaşar.

Amazon ormanları, sadece dünyanın değil, bütün canlıların akciğerleridir.

28


4 “Beyaz” kelimesinin eş an-lamlısı ve zıt anlamlısı hangi seçenekte verilmiştir?

Eş Anlamlısı Zıt Anlamlısı A) al siyah B) kara ak C) ak siyah

5 “Amazon ormanları kırk bin çeşit bitkiye ev sahipliği ya-par.” cümlesindeki hangi ke-lime “tür” kelimesinin eş an-lamlısıdır?

A) ev B) çeşit C) bin

6 yemek el yabancı bayat taze aş Yukarıda anlam ilişkisine göre

farklı olan kelimeler hangi renk ok ile eşleştirilmiştir?

A) kırmızı B) yeşil C) mavi

1 Metinde ormanlar neden akciğerlere benzetiliyor?

A) Dünya, ormanlar sayesin-de nefes aldığı için

B) Ormanlar Dünya’nın orta-sında olduğu için

C) Ormanlar sayesinde yağ-mur yağdığı için

2 Dünyanın en büyük ormanı olan Amazon ormanları ne-redeymiş?

A) Afrika’da B) Güney Amerika’da C) Asya’da

3 Metinde aşağıdakilerden han-gisine değinilmemiştir?

A) Ormanların canlılara ev sahipliği yaptığına

B) Ormanların oksijen kay-nağı olduğuna

C) Ormanların selleri önledi-ğine

29

CANIM ÜLKEM TÜRKİYE’M

Üç tarafı denizlerle çevrili

Herkesin dilindedir güzelliği

Kuzeyde Karadeniz, güneyde Akdeniz’i

Bir başkadır canım ülkem Türkiye’m.

Meraklandırır tarihi, doğası

Verimlidir yaylası, ovası

Tam ortada başkent Ankara’sı


İnsanları hoşgörülü, tatlı dilli

Yaşatırlar rengârenk gelenekleri

Türk’ü, Kürt’ü, Laz’ı, Çerkez’i


Sayısız bilgin gelip geçmiş

Hepsi Türkiye’ye gönül vermiş

Atatürk bizlere armağan etmiş


30


4 Aşağıdakilerden hangisi cüm-le değildir?

A) Sayısız bilgin gelip geçmiş B) Atatürk bizlere armağan

etmiş C) Güzelliği herkesin

5 Hangi seçenekte verilen ke-limelerle bir cümle oluşturu-labilir?

A) bizlere - Atatürk - arma-ğan

B) hepsi – gönül - Türkiye’ye C) yaşatırlar - rengârenk -

gelenekleri

6 Aşağıdaki cümlelerin hangi-sinde benzetme yapılmıştır?

A) Sabaha kadar uyumamış. B) Cennet gibidir Türkiye’m. C) Ali de dün hastalanmış.

1 Şiirde ülkemiz insanları için aşağıdakilerden hangisi söy-lenmemiştir?

A) Hoşgörülü B) Tatlı dilli C) Misafirperver

2 Sizce neden ülkemizin tarihi insanları meraklandırır?

A) Üç tarafı denizlerle çev-rili olduğu için

B) Birçok medeniyete ev sa-hipliği yaptığı için

C) Yaylası ve ovaları verimli olduğu için

3 Şiirin ana duygusu aşağıda-kilerden hangisidir?

A) Ülke sevgisi B) Vatan özlemi C) Doğa sevgisi

31

Resim dersini çok seviyorum. Çünkü resim dersinde sadece re-sim yapmıyoruz. Öğretmenimiz her derste bizlere ilginç bilgiler veri-yor. Mesela bir gün su üstünde resim yapmayı gösterdi. Bu sanatın adı ebru imiş. Hepimiz hayranlıkla öğretmenimizin sudan kaldırdığı kâğıda bakmıştık. Kâğıtta sarı lale ve kırmızı karanfil vardı. Büyülen-miştik sanki.

Yine bir gün öğretmenimiz sınıfta ünlü ressamların tablolarını gösterdi. Salih arkadaşımız gelecekte Salvador Dali gibi resimler ya-pacağını söyleyince ister istemez güldük. Çünkü Salih’in şu ana kadar çizdiği en güzel şey güneşti. Salih ileride Dali değil de belki Van

Gogh olur. O da ancak sarı rengi çok sevdiği için...Geçenlerde öğretmenimiz sınıfta yine

sürpriz yaptı. Yanında getirdiği sarılı kâğıtla-rı açınca hepimiz şaşırdık. Çünkü kâğıtlarda kenarlarında Osmanlıca yazan resimler vardı. Öğretmenimiz bu resimlerin minyatür oldu-ğunu söyledi. Resimdeki atların ve insanların gölgeleri yoktu. Sanki resimleri bizim gibi çocuklar çizmişti.

Resimler, Avrupalı ressamların çizdikleri kadar gerçekçi değildi. Ama yine de çok gü-

zel görünüyorlardı.Öğretmenimiz çok ünlü bir minyatürcünün

adını da söyledi. Sanırım adı Levni idi. Bir gün belki ben de Levni gibi güzel minyatürler çize-rim.

GELECEĞİN MİNYATÜRCÜSÜ

32


4 Aşağıdaki cümlelerden han-gisi daha fazla kelimeden oluşmuştur?

A) Resim dersini çok seviyo-rum.

B) Yanında getirdiği sarılı kâğıtları açınca hepimiz şaşırdık.

C) Sanki resimleri bizim gibi çocuklar çizmişti.

5 “Geleceğin Minyatürcüsü” metninin kaçıncı paragrafın-da cümle sayısı en fazladır?

A) 1. B) 2. C) 3.

6 Yarın geziye gideceğimiz için . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Yukarıdaki cümlede noktalı yere aşağıdakilerden hangisi yazılamaz?

A) erkenden uyumalıyım. B) çok heyecanlıyım. C) sarı rengi çok sever.

1 Çocuğun resim dersini çok sevmesinin nedeni aşağıda-kilerden hangisidir?

A) Ressam olmak istemesi B) Resim dersinde sadece

resim yapmaları C) Öğretmenlerinin ilginç

bilgiler vermesi

2 Metinde minyatürün hangi özelliğinden bahsedilmiştir?

A) Gerçekçi görünmesi B) Gölgelendirme yapılma-

ması C) Canlı renklerin kullanılması

3 Öğretmenin adını söylediği ünlü minyatürcü kimdir?

A) Levni B) Salvador Dali C) Van Gogh

33

DEDEM VE EINSTEIN

Benim dedem bir ressamdır. Renklerle konuşur, renkleri konuş-turur. Birbirinden farklı fırçaları vardır. İnce, kalın; uzun, kısa. Bazen günlerce odasından çıkmadan çalışır. Bu zamanlarda onu hiç rahatsız etmem.

Bir gün dedem odasında çalışırken sesini duydum. Beni yanına çağırıyordu. Sevinçle koştum dedemin odasına. Kim bilir, yine hangi muhteşem tablosunu gösterecekti?

Odasının kapısı kapalıydı. Kapı-sını çalar çalmaz dedemin sesi du-yuldu:

– Gel Yusuf! Bak, seni kimle tanıştıracağım.Kapıyı açtıktan sonra yanına koştum. Beni hemen dizine oturttu

ve elindeki fırçayla tabloyu işaret etti. Tabloya baktığımda beni bir gülme tuttu. – Dedeciğim, bu adam da kim, dedim kahkahayla.– Bu Einstein, dedi. Çok büyük bir bilim insanıdır. Dedem ilk kez bu kadar komik bir resim çizmişti. Çizdiği re-

simde dilini çıkarmış bir adam vardı. Adamın saçları elektrik çarpmış gibiydi. Ben tabloya gülerek bakarken dedem konuşmaya devam etti:

– Einstein, Nobel fi zik ödülü almış bir dâhidir. Atomla ilgili çalışmalar

yapmıştı r. Artık aramızda yaşamıyor ama hâlâ bilime ışık tutuyor. Benim dedem sadece bir ressam değildi. Aynı zamanda büyük

bir deniz feneriydi. Bana her gün yeni bilgiler veriyor, beni aydınla-tıyordu.

34


4 Aşağıdakilerden hangisi an-lamlı ve kurallı bir cümle de-ğildir?

A) Bir gün dedem odasında çalışırken sesini duydum.

B) Beni yanına çağırıyordu. C) Sevinçle koştum dede-

min odasına.5 1- çıktı 3- kedi

2- ağaca 4- için Yukarıda kelimelerle anlamlı

ve kurallı cümle oluşturuldu-ğunda hangi kelime dışarıda kalır?

A) ağaca B) için C) kedi

6 çalışırdı odasındagünlerce dedem

Kutular anlamlı ve kurallı cüm-le oluşturulacak şekilde sıra-lanacaktır.

Buna göre baştan 2. sırada hangi renk kutu olur?

A) kırmızı B) mavi C) mor

1 Metne göre Yusuf’un dedesi için hangisi söylenemez?

A) Yetenekli B) Çalışkan C) Komik

2 Einstein hangi alanda yaptı-ğı çalışmalardan dolayı No-bel ödülü almış?

A) Fizik B) Kimya C) Tıp

3 Yusuf, dedesini neye benze-tiyormuş?

A) Bilim insanına B) Büyük bir ressama C) Deniz fenerine

35

Dayımla muhabbet etmeye bayılıyorum. Ne zaman yanına gitsem bana çocukluk anılarından bahsediyor. Anılarını anlatırken ya-şadığı heyecanı görmelisiniz.

İki gün önce yine dayımın yanına gittim. Evinin küçük bahçesin-de taburesine oturmuş, güneşleniyordu. Bahçe kapısından gireceğim sırada beni gördü:

– Ahmet, dedi, bana şu bidonu getirir misin?Dayımın parmağıyla işaret ettiği yere baktım. Elma ağacının al-

tında yarısı su dolu bir bidon vardı. Bidonu almaya gittim. Kaldırırken çok zorlandım. Nefes nefese kalsam da bidonu dayımın yanına taşı-mayı başardım.

Dayım gülümseyerek konuşmaya başladı:– Belki ileride büyük bir halterci olacaksın, Ahmet. Tıpkı Naim

Süleymanoğlu gibi. Şu bidonu kaldırdığın gibi dünyaları kaldıracaksın.– Naim Süleymanoğlu kim, diye sordum hemen.Dayım, bidondaki suyu çiçeklere dökerken konuşmasına devam etti:– Naim Süleymanoğlu, gelmiş geçmiş en büyük haltercidir. 2017

(iki bin on yedi) yılında hayatını kaybetti. Katıldığı olimpiyatlarda, müsabakalarda hep altın madal-yalar kazandı. Ona “Cep Herkülü” demeleri boşuna değil. O, Türki-ye’nin gururudur.

Dayımın elinden bidonu al-dım ve çiçekleri sulamaya ben devam ettim. Dayımın umudu olduğum için çok mutluydum.

DAYIMIN UMUDU

36


4 Aşağıdakilerden hangisi an-lamlı ve kurallı bir cümledir?

A) Çok ağırdı bidon. B) Dayım çiçekleri suladı. C) Gittim dayımın yanına.

5 1- bidonu 3- dayımın 2- aldım 4- elinden Yukarıdaki kelimelerle anlamlı

ve kurallı cümle oluşturuldu-ğunda sıralama nasıl olur?

A) 1 - 4 - 3 - 2 B) 3 - 2 - 4 - 1 C) 3 - 4 - 1 - 2

6 Yarışmalarda birçok aldı 1 2 3 madalya. 4 Yukarıdaki cümlenin kurallı

olması için kaç numaralı ke-limeler yer değiştirmelidir?

A) 3 - 4 B) 3 - 2 C) 2 - 4

1 Ahmet, dayısının yanına git-tiğinde dayısı ona ne anlatı-yormuş?

A) Kazandığı başarıları B) Çocukluk anılarını C) Bitkilerin faydalarını

2 Naim Süleymanoğlu’nun Tür-kiye’nin gururu olmasının se-bebi aşağıdakilerden hangi-sidir?

A) Çok güçlü olması B) İlk haltercimiz olması C) Yarışmalarda ülkemizi ba-

şarı ile temsil etmesi

3 Naim Süleymanoğlu’na “Cep Herkülü” demelerinin nedeni aşağıdakilerden hangisi ola-bilir?

A) Cep telefonunu çok sev-mesi

B) Kısa boylu ve çok güçlü olması

C) Uzun boylu olması

37

Yaz tatili geldiğinde ailecek heyecanlanıyoruz. Çünkü her yaz daha önce hiç gitmediğimiz bir şehri keşfediyoruz. Bu sene babam, Sivas’a gideceğimizi söyledi. Sivas, Orta Anadolu’da bir şehir. Tür-kiye’nin toprak bakımından ikinci büyük şehri. Birinci büyük şehri neresi mi? Hemen söyleyeyim: Konya.

Yolculuk günü geldiğinde bavullarımızı hazırladık. Babam araba-mızın bakımını önceden yaptırmıştı. Bavullarımızı arabamıza koyduk ve yolculuğumuz başladı. Git git, bitmeyen bir yol... Yol boyunca aynı türküleri dinleyip durduk. Hangi türküleri mi? Sivas’ın Yollarına, Sivas Ellerinde Sazım Çalınır ve daha pek çok Sivas türküsü.

Tam dokuz saatte Sivas’a ulaştık. Şehre girmeden önce uyuya-kalmışım. Gözlerimi açtığımda karşımda muhteşem güzelliğiyle Çifte Minareli Medrese var-dı. Medreseyi gezdikten sonra bir şeyler yemek için Paşabah-çe Mesire Alanı’na gittik. Yem-yeşil bir piknik alanıydı. Babam yemeğini yedikten sonra biraz uyudu. Uyanır uyanmaz da bizi doğruca Sivas Kongre Müzesi’ne götürdü. Kurtuluş Mücadelesi için adım atılmış yerlerde gezmek biz-leri duygulandırdı.

Akşama kadar birkaç tarihî yeri daha gezdik. Gök Medrese ve Ulu Cami bunlardan birkaçıydı. Sivas’ın bu kadar güzel bir şehir olduğunu hiç düşünmemiştik. Ertesi gün Gürün Gökpınar Gölü’ne gitmeye ka-rar verdik. Sivas’ta birkaç gün daha geçirmek için sabırsızlanıyorduk.

SİVAS’A YOLCULUK

38


4 Bu sene babam, Sivas’a gi-deceğimizi söyledi.

Yukarıdaki cümlede altı çizili kelime hangi sorunun ceva-bıdır?

A) Kim? B) Ne zaman? C) Nereye?

5 Aşağıdaki cümlelerin han-gisinde altı çizili kelimeye “Ne?” sorusunu sorduğumuz-da cevap alırız?

A) Arabada türkü dinledik. B) Babam biraz uyudu. C) Gürün’e gittik.

6 “Ahmet resim yaptı.” cümle-sinde hangi sorunun cevabı yoktur?

A) Kim? B) Ne? C) Nasıl?

1 Türkiye’nin toprak bakımın-dan en büyük şehri neresiy-miş?

A) Sivas B) Konya C) İstanbul

2 Çocuk uyandığında karşısın-da ilk olarak aşağıdakilerden hangisini görmüş?

A) Çifte Minareli Medrese B) Sivas Kongre Müzesi C) Gök Medrese

3 Çocuk ve ailesinin Sivas Kong-re Müzesi’ni gezerken duy-gulanmalarının nedeni aşa-ğıdakilerden hangisidir?

A) Müzenin çok güzel olması B) Burada Kurtuluş Müca-

delesi’nin ilk adımlarının atılmış olması

C) Tarih öncesi devirlere ait eşyalar olması

39

Tüm okulla pikniğe gideceğimiz için çok heyecanlıydık. Otobüsler okul bahçesine dizildiğinde yerimizde duramıyorduk. Öğretmenleri-mizin talimatıyla hemen sıraya girdik. Otobüslere bindik ve piknik yapacağımız yere doğru yola çıktık.

Piknik yapacağımız yer neredeyse şehrin dışındaydı. Oraya gide-ne kadar hep birlikte şarkılar söyleyip eğlendik. Şoförümüzün gülen gözleri güneş gözlükleri olmasına rağmen görülebiliyordu. Öğretme-nimizin neşesine ise diyecek yoktu.

Piknik yerine vardığımızda yine sırayla otobüslerden indik. Gel-diğimiz yeri görünce yüzümüzdeki gülümsemeler bir anda kayboldu. Her yer çöplerle, plastik şişelerle doluydu. Merakla ve üzgün bir şe-kilde öğretmenimize baktık. Öğretmenimiz şöyle dedi:

– Aslan yatağından belli olurmuş, çocuklar. Hadi, hep beraber

şu çöpleri toplayalım!

Öğretmenimiz hepimiz için yanında tek kullanımlık küçük eldivenler getirmiş. Eldivenleri elimize geçirdik ve öğretmeni-mizin verdiği poşetlerle çöpleri toplamaya başladık. Yarım saat sürmeden etraftaki tüm poşetleri, gazete kâğıtlarını ve plastik şi-şeleri toplamıştık. Topladığımız çöpleri piknik alanının yanındaki çöp konteynerine attık.

İnsan yaşadığı, kullandığı yeri neden kirletir ki! Piknik yaparken çevremizi temiz tuttuğumuz için çok mutluyduk. Keşke herkes do-ğanın kıymetini bizler gibi bilebilse!

PİKNİKTE TEMİZLİK

40


4 Öğrenciler otobüse bindiler. 1 2 3 Yukarıdaki cümlede kaç nu-

maralı kelime ad (isim) de-ğildir?

A) 1 B) 2 C) 3

5 kedi - aslan - balina Hayvan adları

elma - üzüm - muz . . . . . . . . . . . . adları Yukarıda noktalı yere aşağıda-

kilerden hangisi yazılmalıdır?

A) Eşya B) Meyve C) Çiçek

6 gözlük piknik vebaktı çöp indik

Tabloda ad olan kelimeler boyandığında tablo nasıl gö-rünür?

A) B)

C)

1 Çocuklar otobüste piknik ye-rine varıncaya kadar ne yap-mışlar?

A) Kitap okumuşlar. B) Temizlik yapmışlar. C) Şarkılar söylemişler.

2 Piknik yerine geldiklerinde yüzlerindeki gülümsemenin kaybolma nedeni nedir?

A) Yağmurun başlaması B) Her yerde çöplerin, plas-

tik şişelerin olması C) Piknik yerinin çok kala-

balık olması

3 Metinde asıl anlatılmak is-tenen düşünce aşağıdakiler-den hangisidir?

A) Yaşadığımız yeri temiz tutmalıyız.

B) Piknik alanındaki çöpleri temizlemeliyiz.

C) Pikniğe giderken şarkı söylemeliyiz.

41

Kanguruların nasıl hayvanlar olduklarını biliyorsunuzdur. Yavruları-nı karınlarındaki keselerde taşırlar. Sinirlendiklerinde kangurulara hiç yaklaşmamak gerek. Çünkü kangurular biraz dövüşçüdür.

Kanguruların hangi ülkede yaşadığını biliyor musunuz? Kangu-rular Avustralya’da yaşar. Avustralya hem ülke hem de bir kıtadır. Ülkemizden çok uzaktadır. Sakın Avustralya’yı Avrupa’da bir ülke olan Avusturya ile karıştırmayın. Arada sadece isim benzerliği var. Yoksa iki ülke hiç birbirine benzemez. Avusturya çok daha soğuk bir ülkedir.

Avustralya sadece kan-gurularıyla tanınmaz. Bir de çok sevimli koalaları var-dır. Onları sık sık, bir ağa-cın dalına sarılmış hâlde ot yerken görebilirsiniz.

Dünyanın en güzel plaj-ları belki de Avustralya’da-dır. Ilıman bir iklime sahip

Avustralya, sörf sporuyla ilgilenenler için bir cennet gibidir.Peki, Aborjin kelimesini hiç duydunuz mu? Aborjin, Avustral-

ya’da yaşayan yerli halkın adıdır. Eskiden bu ülkede sadece Abor-jinler yaşarmış. Eğer ileride “Bir Çift Yürek” isimli kitabı okursanız Aborjinleri çok seveceksiniz.

Avustralya’nın başkenti hep karıştırılır. Ülkenin başkenti Canber-

ra’dır, Sydney değil. Sydney en büyük şehirlerinden biridir. Avus-tralya’ya giderseniz Sydney’deki opera binasını mutlaka görün, derim. Çünkü görebileceğiniz en ilginç binalardan biridir.

HEM ÜLKE HEM KITA

42


4 Aşağıdaki adlardan hangisi bir yönüyle farklıdır?

A) nisan B) ay C) şubat

5 “Gül” kelimesi aşağıdaki cüm-lelerin hangisinde ad olarak kullanılmamıştır?

A) Saksıdaki gül solmuş. B) Gül, parkta oynadı. C) Sen de artık gül.

6 Sydney’deki opera binasını görün, derim.

Yukarıdaki cümlede ad tü-ründe kaç kelime vardır?

A) 3 B) 4 C) 5

1 Metne göre Avustralya için aşağıdakilerden hangisi yan-lıştır?

A) İklimi ılıman bir ülkedir. B) Ülkenin başkenti Sydney’dir. C) Hem ülke hem de bir kı-

tadır.

2 Yazar Avustralya’ya gidildi-ğinde neden Sydney’deki opera binasının mutlaka gö-rülmesini istiyor?

A) İlginç bir bina olduğu için B) Tarihî bir yapı olduğu için C) Çok büyük olduğu için

3 Aşağıdaki görsellerden han-gisi metinle ilgili değildir?

A) B)

C)

43

Osman Hamdi Bey, Osmanlı zamanında yaşamış çok önemli bir ressamdır. Sadece ressam değil, aynı zamanda bir arkeolog ve müzecidir. Günümüze kadar isminin gelmiş olmasının pek çok nedeni vardır. Os-man Hamdi Bey’i unutulmaz yapan özellikleri şunlardır: � Osman Hamdi Bey, İstanbul Arkeoloji Müzesi’ni kuran kişidir. O müzeye

gidenler bilir. Müzede çok eski zamanlardan kalma muhteşem hey-keller vardır. Sadece heykeller değil, eşyalar ve hatta mezar-lar... Roma’dan, Bizans’tan kalma eşyalar ve heykeller bu müzede ziyaretçilerini bekler.

Osman Hamdi Bey, ilk Türk arkeoloğudur. İstanbul Arkeoloji Mü-zesi’ndeki pek çok heykeli toprağın altından o çıkarmıştır.

Dünyaca ünlü İskender Mezarı’nı Osman Hamdi Bey bulmuştur.

Anadolu’daki eserlerin yurt dışına kaçırılmasını Osman Hamdi Bey ya-saklatmıştır. Onun sayesinde birçok eser yurt dışında değil, Türkiye’de sergilenmektedir.

Osman Hamdi Bey’in en önemli ve bilinen eseri “Kaplum-

bağa Terbiyecisi”dir. Tabloda elinde bir ney olan derviş, yerde yaprak yiyen kaplumbağalara bakmaktadır. Bir gün yolunuz düşerse mutlaka İstanbul Arkeoloji Müzesi’ne

uğrayın. Osman Hamdi Bey’in kurduğu müzeye hayran kalacaksınız.

OSMAN HAMDİ BEY KİMDİR?

44


4 Aşağıdakilerden hangisinin ilk harfi cümle içinde mut-laka büyük harfle yazılır?

A) Müze B) Osman C) Ressam

5 Aşağıdaki sorulardan hangi-sinin cevabı tür adıdır?

A) Osman Hamdi Bey’in yap-tığı tablonun adı nedir?

B) İstanbul Arkeoloji Müze-si’ni kim kurmuştur?

C) Osman Hamdi Bey’in yap-tığı tabloda hangi hayvan vardır?

6 Aşağıdaki isimlerden hangisi diğerlerinden farklıdır?

A) Minnoş B) Heykel C) İstanbul

1 “Osman Hamdi Bey kimdir?” sorusunun cevabı aşağıdaki-lerden hangisi olamaz?

A) Çok önemli bir ressam B) İlk Türk arkeoloğu C) Dünyaca ünlü fizikçi

2 “Arkeolog” kelimesinin anla-mı aşağıdakilerden hangisi olabilir?

A) Kazı bilimci B) Müze kurucusu C) Resim yapan kişi

3 Osman Hamdi Bey’in en önemli ve bilinen eseri aşa-ğıdakilerden hangisidir?

A) B)

C)

45

Geçen yaz tatilini unutamıyorum. Çünkü hayatımda ilk kez kö-yümüze gitmiştik. Köy dediğimde aklınıza ne geliyor? Doğa, doğal hayat ve özgür hayvanlar mı? Evet, tüm bunları gördüm ve terte-miz bir hava soludum.

Kardeşim ve babaannemle sapsarı buğday tarlalarından geçtik. Eski çeşmelerden buz gibi su içtik. İneklerin ve buzağıların ahırlar-dan çıkışını, akşam olunca tekrar ahırlara dönmelerini izledik. Dağla-ra çıkıp kuzukulağı ve madımak topladık.

Yine bir gün babaannemle tarlaya gidecekken gökte kara bu-lutlar göründü. Gitmekten vazgeçtik çünkü bardaktan boşanırcasına yağmur yağdı. Çok sürmeden yağmur kesildi. Güneş tekrar yüzünü gösterdiğinde gökte rengârenk bir gökkuşağı vardı.

Babaannem bize gökkuşağının nasıl oluştuğunu şöyle anlattı:– Gökkuşağı, ışık ışınlarının gökteki su

damlalarının içinden geçerken kırılması ve yansımasıyla oluşur. Işınlar damlala-rın içinden yansıdığında kırmızı, turun-cu, sarı, yeşil, mavi, lacivert ve mor renkler oluşur.

Çok ilginç. Gökkuşağı aslında tam bir çember şeklinde oluşurmuş. Yine babaannem söyledi. Biz yer yüzeyinden baktığımızda yarım çember görürmüşüz. Eğer bir uçak-tan bakarsak gökkuşağının çember şeklini fark edebilirmişiz.

Benim babaannem emekli bir ilkokul öğretmeni. Şimdi köyde yaşıyor ve her yaz tatilinde bizlere yeni bilgiler vermek için yanına gitmemizi bekliyor.

GÖKKUŞAĞI

– Gökkuşağı, ışık ışınlarının gökteki su damlalarının içinden geçerken kırılması

Işınlar damlala-

46


4 Akın köyünde çok eğlenmiş. 1 2 3 Yukarıdaki cümlede altı çizi-

li kelimelerden hangisi özel isimdir?

A) 1 B) 2 C) 3

5 Gökkuşağı KırmızıKış ?

Tablodaki isimlerin özellik-lerine göre ? ile gösterilen yere aşağıdakilerden hangisi yazılabilir?

A) Adana B) Ceket C) Ece Mahallesi

6 Aşağıdaki cümlelerin hangi-sinde özel isim kullanılma-mıştır?

A) Deniz sahilde güneşleni-yordu.

B) Erciyes çok heybetli gö-rünüyor?

C) Teyzem akşam bize gele-cek.

1 Çocuk geçen yaz tatilini ne-den hiç unutamamış?

A) Tertemiz bir hava soludu-ğu için

B) Hayatında ilk kez köyüne gittiği için

C) İlk kez gökkuşağı gördü-ğü için

2 Aşağıdakilerden hangisi ço-cuğun köyde yaptıklarından biri değildir?

A) Kuzukulağı ve madımak toplamak

B) Buğday tarlalarında çalış-mak

C) İneklerin ahırdan çıkışını izlemek

3 Işınlar damlaların içinden yansıdıklarında kaç renk olu-şuyormuş?

A) 5 B) 6 C) 7

47

HARİKA BASKETBOL TAKIMI

Bizim bir takımımız var: basketbol takımı. Mahalledeki arkadaş-larımızla kurduğumuz bir takım. Takımımız bu aralar çok ünlendi. Çünkü önümüze çıkan tüm takımları yeniyoruz. Takımımızda oynayan Ali’nin annesi bir terzi ve bize harika formalar dikti. Diğer sokakların takımları bize baktıklarında karşılarında profesyonel bir takım varmış sanıyorlar.

Basketbol futbol kadar ünlü bir spor değil. Ama bizim sayemizde komşu Ayşe teyze bile basketbolu biliyor artık. Ona, bir basketbol takımı saha içinde kaç oyuncudan oluşur, diye sorsalar hemen söyler. Der ki: Bir basketbol takımı saha içinde 5 kişiden oluşur. Bakkal Rıza amcaya basketbol maçının kaç dakika oynandığını sorsanız söy-ler hemen. Der ki: Onar dakikalık 4 periyottan toplam 40 dakika. Kısaca yaşadığımız sokaktaki herkes basketbolu artık biliyor.

Ancak küçük bir sorunumuz var. Her maçta 3 hakem bul-

makta zorlanıyoruz. Ama buna da Muhtar amca bir çözüm buldu. Sokağımızdaki caminin imamı, Kahveci Nuri ağabey ve Lokantacı Şengül abla bizlere hakemlik yapıyorlar. Şengül abla düdük çalmak yerine elindeki kepçeyle tencereye vuruyor. Diğer takımlar bu duruma şaşırsalar da biz alıştık. Sadece çok gülmesek iyi ederiz çünkü gül-düğümüzde basketbol topu ayak-larımıza çarpıyor.

48


4 Aşağıdakilerden hangisi ço-ğul addır?

A) terzi B) formalar C) kepçe

5 Aşağıdaki görsellerden han-gisini ifade ederken çoğul eki kullanmayız?

A) B)

C)

6 Aşağıdaki eşleştirmelerden hangisi yanlıştır?

A) kalemlerim Çoğul ad B) fener Tekil ad C) yular Çoğul ad

1 Mahallenin basketbol takı-mının formalarını kim diki-yormuş?

A) Ayşe teyze B) Ali’nin annesi C) Şengül abla

2 Bir basketbol takımı saha içinde kaç kişiden oluşur-muş?

A) 5 B) 7 C) 11

3 Mahallenin basketbol takımı ne bulmakta zorlanıyormuş?

A) Maçta giyecek forma B) Basketbol maçlarını oy-

nayacak saha C) Her maçta 3 hakem

49

TREN İLE KARS’A YOLCULUK

Siz hiç tren yolculuğu yaptı-nız mı? Ben yaptım. Hem de An-kara’dan Kars’a kadar... Yolculuk bir gün sürdü. Peki, hiç sıkıldım mı? Asla! Çünkü yolculuk sonunda

çok güzel bir şehri tanıdım: Kars’ı.Kars Kalesi’ne çıktığımda şehir ayaklarımın altındaydı. Kış olduğu

için her yer bembeyazdı. Kars soğuğunu iliklerinize kadar hissedebi-liyordunuz.

Kars’ta sadece tarihî kaleyi gezmedim. Havariler Kilisesi, Evliya Camisi, Kars Büyük Katedral (Fethiye Camisi), Tigran Honents Kilise-si, Genç Kızlar Kilisesi, Yusuf Paşa Camisi, Gazi Ahmet Muhtar Paşa Konağı ve Kars Selçuklu Sarayı da gezdiğim yerler arasındaydı. Bir zamanlar Rusların işgal ettiği şehirde Ruslardan kalma pek çok yapı vardı.

Kars’ın bir de Ani Harabeleri var. Tarihin doğayla kucaklaştığı bir yerde... Etkileyici rüzgâr sesi harabeleri gezerken bizi takip etti. Buradan sonra kızak keyfi için Sa-rıkamış’a gittik. Bursa’nın Uludağ’ı, Kayseri’nin Erciyes’i varsa Kars’ın da Sarıkamış’ı var.

Sarıkamış’tan sonra şehir mer-kezine döndük. Kars’a gelip de ka-şar peyniri almamak olmazdı. Ailem tüm akrabalarımız için kaşar peyniri aldı. Kars gezisinin tadı hâlâ damağımda. Umarım bir gün siz de tadarsınız.

50


4 “Kars’ta . . . . . . . . . . . . . gezmişler” Yukarıdaki noktalı yere aşa-

ğıdakilerden hangisi yazılır-sa oluşan cümlenin sonuna nokta konur?

A) nereleri B) neden C) Ani Harabeleri’ni

5

Bazı kısaltmaların sonuna da nokta konur.

Nokta, aşağıdaki cümlelerin hangisinde öğretmenin açık-ladığı görevde kullanılmıştır?

A) Yaşasın, 1. sınıfa başladım! B) Dr. Emel Hanım geldi mi? C) Kars’ın kaşar peyniri meş-

hurdur.

6 Kars( )a bu 2( ) gelişim( ) Yukarıdaki cümlede ( ) ile

gösterilen yerlerin kaç tane-sine nokta konulmalıdır?

A) 1 B) 2 C) 3

1 Metindeki olay hangi mev-simde gerçekleşiyor?

A) Sonbahar B) Kış C) Yaz

2 Kars’ta, Ruslardan kalma pek çok yapının olma nedeni aşa-ğıdakilerden hangisidir?

A) Şehirde Rus nüfusun faz-la olması

B) Rusya Devleti’nin burada kurulması

C) Şehrin bir zamanlar Rus işgali altında olması

3 Çocuk ve ailesinin Kars’ta kayak keyfi için gittikleri yer neresiymiş?

A) Sarıkamış B) Uludağ C) Erciyes

51

İnsanlık bilimde ve teknolojide ilerlemeye devam ediyor. Her geçen gün yeni keşifler yapıyor, yeni icatlar buluyor. Ama bu ilerleyiş beraberinde birtakım olumsuz sonuçları da getiriyor. Mesela iklim

değişikliği...

İnsan nüfusu çoğaldı ve tüketim arttı. İnsanlar tükettikçe doğa daha çok kirlendi. İnsanların doğaya saldığı zehirli gazlar iklimi de-ğiştirmeye başladı. Değişen iklimle doğanın dengesi bozuldu. Seller, yangınlar ve hortumlar her geçen gün artmakta. İklim değişikliği sadece bu felaketlere neden olmuyor. Bazı hayvanların nesli de tü-kenmeye başladı.

Bilim insanlarının yaptıkları açıklamalara göre Avustralya yakınla-rındaki bir adada yaşayan küçük bir kemirgenin nesli tükenmiş olabilir.

Mozaik kuyruklu sıçanının da nesli tü-kenmişe benziyor. Bilim insanları epey-dir mozaik kuyruklu sıçanını göremiyor-larmış. İklim değişikliği sürdükçe pek çok canlının daha nesli tükenecekmiş.

Dünyadaki deniz seviyeleri yüz yıl içinde neredeyse yirmi san-tim yükselmiş. Çünkü kutuplardaki buzullar her geçen gün erimekte. Deniz seviyesi yükselmeye devam ettikçe de küçük adalarda yaşayan canlılar yok olma tehlike-siyle karşı karşıya kalacak.

Gelin, hep beraber

daha az tüketelim ve

canlıları koruyalım!

İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ YOK EDİYOR

52


4 Aşağıdaki cümlelerden han-gisinin sonuna farklı bir nok-talama işareti konulmalıdır?

A) Kutupta buzullar erimiş B) İnsan nüfusu çoğaldı C) İklimler değişti mi

5 Çevremizi temiz tutalım. Bugün ne yiyeceğiz? Ne yaptığını biliyorum? Noktalama işaretinin yanlış

kullanıldığı cümle hangi ok ile gösterilmiştir?

A) B) C)

6 Kurs saat 15( )30’da mı bi-tiyor( )

Yukarıdaki cümlede ( ) içle-rine sırasıyla hangi noktala-ma işaretleri konmalıdır?

A) ( , ) ( . ) B) ( . ) ( ? ) C) ( ?) ( . )

1 İnsan nüfusunun çoğalması ve tüketimin artması hangi-sine yol açmış?

A) Hayat pahalılığına B) Teknolojinin ilerlemesine C) Doğanın daha çok kirlen-

mesine

2 F Doğal afetlerin artması F Bazı hayvanların neslinin

tükenmesi F Buzulların erimesi Yukarıdakilerden kaç tanesi

iklim değişikliğinin olumsuz sonuçlarındandır?

A) 1 B) 2 C) 3

3 Metnin yazarının bize vermek istediği asıl mesaj nedir?

A) Daha az tüketerek doğa-yı korumalıyız.

B) Yeni icatlar bulmalıyız. C) Sağlıklı besinler tüket-

meliyiz.

53

Bence robotların ülkesi Japonya olmalı. Çünkü Japonya teknolojide çok gelişmiş bir ülke. Ben Japonya’yı

Avrupa’da sanıyordum ama Ja-

ponya, Asya kıtasındaymış. Hatta Japonya bir ada ülkesiymiş. Yani dört tarafı denizlerle çevrili bir ülke... Bize çok uzak. Türkler nasıl Japonları seviyorlarsa Japonlar da Türkleri ve Türkiye’yi çok seviyorlarmış. Ja-ponlarla olan dostluğumuz çok geçmiş yıllara dayanıyormuş.

Japonya aynı zamanda depremler ülkesiymiş. Devamlı sallanan bir ülke... Devamlı sallanmasına rağmen bu ülkede dünyanın en hızlı trenleri varmış. Ülke nüfusu Türkiye’den fazlaymış. Başkent Tokyo dünyanın en kalabalık şehirlerindenmiş.

Japonlar dünyada en uzun yaşayan insanlarmış. Selamlaşır-larken karşılıklı eğilirlermiş. Ja-ponlar çok nazik ve saygılı insan-larmış. Ne zaman bir Japon turist ile karşılaşsak gülümsüyorlar. El-lerindeki fotoğraf makineleriyle her şeyin fotoğrafını çekiyorlar.

Japonya bayrağı Türk bayrağı ile aynı renkte. Beyaz bayrak üze-rinde kırmızı bir yuvarlak var. Kırmızı beyaz her iki ülkenin de rengi... Renk demişken, bahar geldiğinde bembeyaz, pespembe açan kiraz çiçeklerini unutmayın! Japonlar bu olaya “sakura” diyorlar. Onlar da bizler gibi baharın gelişini mutlulukla kutluyorlar.

ROBOTLARIN DİYARI

54


4 Aşağıdaki cümlelerden han-gisinin sonuna ünlem işareti (!) konulmalıdır?

A) Japonlar Türkleri çok se-verlermiş

B) Japonlar neden uzun ya-şarlarmış

C) Eyvah, Japon balığım has-talandı

5 _��Yaşasın, pikniğe gidiyoruz( ) _�Görmedin mi arabasını( ) Aşağıdakilerden hangisi yu-

karıda ( ) içlerine konulacak noktalama işaretlerinden biri değildir?

A) ( . ) B) ( ? ) C) ( ! )

6 “Ay, çok üşümüş zavallı!” cümlesinde öne çıkan duygu

hangisidir?

A) Korku B) Sevinç C) Acıma

1 Japonya ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?

A) Aysa kıtasındadır. B) Nüfusu Türkiye’den azdır. C) Başkenti Tokyo’dur.

2 Japonlar nasıl insanlarmış?

A) Nazik ve saygılı B) Tembel C) Görgüsüz

3 Metinde verilen ipuçlarına göre aşağıdakilerden hangisi Japonya bayrağıdır?

A)

B)

C)

55

Canım çok sıkkın olduğu zamanlarda resim çizerim. Alırım resim defterimi önüme, başlarım karalamaya. Okuldayken canım çok sıkıl-mıyor. Ama geçenlerde arkadaşım Ersin’e acayip sinirlendim. Sen git, matematik defterimden izinsiz sayfa kopar! Özür de dilemedi. Sinir-lenince açtım resim defterimi, yine başladım karalamaya.

O sırada öğretmenimiz yanıma gelmiş. Resim çizmeye öyle odaklanmışım ki öğretmenimi fark etmemişim. Zaten çok geçmeden sesini duydum:

– Ooo, aramızda Picasso (Pikasso) varmış! Başımı kaldırıp soran gözlerle öğretmenime baktım. Hemen an-

ladı kimden bahsettiğini bilmediğimi.– Pikasso, İspanyol bir ressam. Dünyaca meşhur. Tıpkı şu çizdiğin

resimler gibi çizmiş. Resimlerin hari-ka Faruk!

Öğretmenimiz bu konuşmayla yetinmedi. Masasına gitti ve sınıfın akıllı tahtasından Pikasso’yu gösterdi. Gösterdiği kişi bana pek benzemi-yordu. Ama resimlerimiz gerçekten birbirine benziyordu. Resimlerim-

deki yüzler de onun resimlerindekiler gibi tuhaf çizimlerdi. Birbirine girmiş gözler, burunlar…

O günden sonra benim adım Pikasso Faruk kaldı. Yaptığım resimleri öğretmenim çok be-ğendiği için sınıf panosuna astı. Hatta okul mü-dürümüz okulun koridorlarına da astırdı. Sanırım ben artık Pikasso kadar ünlü bir ressamım.

SINIFTAKİ GİZLİ RESSAM

56


4 Aşağıdaki cümlelerin hangi-sinde ( ) içine virgül konma-lıdır?

A) Ersin( )e acayip sinirlendim. B) Ela( )Ömer ve Demet

yemek yiyecekler. C) Resim yarışmasında 2( )

oldu.

5 “-de” eki aşağıdakilerden hangisine getirildiğinde kes-me işareti (’) kullanmak ge-rekmez?

A) Edirne B) Merve C) Resim

6 “Kalem( ) silgi ve defter Emre( )nin mi( )”

Yukarıdaki cümlede ( ) içle-rine konması gereken nokta-lama işaretleri sırası ile han-gi seçenekte verilmiştir?

A) ( , ) ( ’ ) ( ? ) B) ( , ) ( ! ) ( . ) C) ( ’ ) ( , ) ( ? )

1 Faruk’un Ersin’e sinirlenme-sinin nedeni aşağıdakilerden hangisidir?

A) Defterine resim yapması B) İzin almadan defterin-

den sayfa koparması C) Resmini panoya asması

2 “Picasso (Pikasso) kimdir?” sorusunun cevabı hangi se-çenekte verilmiştir?

A) Nobel fizik ödülü almış bir dâhidir.

B) Dünyaca meşhur İspan-yol bir ressamdır.

C) Okulun müdürüdür.

3 Faruk’un yaptığı resimleri oku-lun koridorlarına kim astırdı?

A) Öğretmeni B) Ersin C) Okul müdürü

57

Sınıfımızın en neşeli çocuğunun ismi Kerem’dir. Kerem, neşeli ol-duğu kadar bilgilidir de... Onu hemen gözlüklü bir çocuk olarak hayal etmeyin. Nedense bilgili dendiğinde gözlüklü insanlar aklımıza gelir. Oysa Kerem’i biz şapkasından tanıyoruz. Çünkü Kerem’in şapkası su geçirmiyor.

Hepimizin öyle bir şapkası olsa harika olurdu. Su savaşlarında saçlarımız ıslanmaz, yağmurlu havalarda şemsiye kullanmazdık.

Bir gün Kerem’e şapkasının nasıl su geçirmediğini sorduk. Ke-rem her zamanki gülümsemesiyle anlatmaya başladı:

– Şapkam son teknoloji ürünüdür arkadaşlar. Bu teknolojiye nanoteknoloji deniyor. Benim şapkam, atom-dan çok daha küçük parçalar üzerinde çalışan bir tekno-loji ürünüdür.

Kerem tam nefes alacağı sırada heyecanla sordum:– Peki, bu teknoloji sadece senin şapkan gibi şapkalar

mı üretiyor?Kerem yine gülümseyerek cevap verdi:– Hayır, tabii ki. Bu teknoloji sayesinde gelecekte inanılmaz eşya-

lar icat edilecek. Hatta şu anda kendi kendini temizleyebilen giysiler, paslanmayan eşyalar ve sileceksiz araba camları yapılabiliyor.

Hepimiz bu teknolojiye hayran kalmıştık. Benim gibi yediklerini devamlı üstüne döken bir çocuk için Kerem’in söyledikleri harikaydı. Sevinçle bağırdım:

– Kendi kendini temizleyen nanoteknolojik bir giysi istiyorum! Bunu söyledikten sonra Kerem ve tüm arkadaşlarım karnımızı

tuta tuta gülmeye başladık.

NANOTEKNOLOJİK ŞAPKA

dan çok daha küçük parçalar üzerinde çalışan bir tekno-

Kerem tam nefes alacağı sırada heyecanla sordum:– Peki, bu teknoloji sadece senin şapkan gibi şapkalar

58


4

Satıra sığmayan ke-limeler bölünürken satır sonuna konur.Sena

Mert

Yazıda satır başına alınan konuşmaları göstermek için kul-lanılır.

Mert ve Sena’nın açıkladığı noktalama işaretleri hangi seçenekte doğru verilmiştir?

Sena Mert A) Kesme işareti Nokta B) Kısa çizgi Uzun Çizgi C) Ünlem Virgül

5

Babam: ( ) Gizem de bizimle kü( ) tüphaneye gelecek mi( )

Yukarıdaki konuşmada ( ) iç-lerine konması gereken nok-talama işaretleri sırası ile hangi seçenekte verilmiştir?

A) ( – ) ( ‘ ) ( ? ) B) ( - ) ( – ) ( . ) C) ( – ) ( - ) ( ? )

1 Kerem’in şapkasının özelliği neymiş?

A) Çok büyük olması B) Su geçirmiyor olması C) Kendi kendini temizlemesi

2 Metinde aşağıdaki sorular-dan hangisinin cevabı yok-tur?

A) Nanoteknoloji ile yapılan eşyalar nelerdir?

B) Nanoteknoloji ile gele-cekte neler yapılacak?

C) Nanoteknolojiyi ilk kim kullanmıştır?

3 Çocuk neden kendi kendini temizleyen bir giysi istiyor-muş?

A) Yediklerini devamlı üstü-ne döktüğü için

B) Elbisesi olmadığı için C) Arkadaşını kıskandığı için

59

Onun adı Sümeyye Boyacı. Doğuş-tan iki kolu yok. Kolları olmadığı hâlde harika yüzüyor. 2018 (iki bin on sekiz) Avrupa Paralimpik Yüzme Şampiyona-sı’nda 1. oldu. O artık hepimizin gururu... İnsanlara isteklerine ulaşmak için aşılamayacak hiçbir engel olmadığını bir kez daha öğretti. Peki ama Sümeyye neden yüzmeyi seçti?

Sümeyye on beş yaşındayken bir gün balıklara baktığında onların da kendisi gibi kolları olmadığını fark etmiş. Kolları olmadığı hâlde balıklar yüzebiliyorlarsa ben neden yüzemeyeyim, demiş. Ve başlamış yüzmeye. Anlayacağınız, Sümeyye’nin ilk yüzme öğretmeni balıklar

olmuş. Sümeyye sadece yüzmek-

le kalmamış. Ayak parmaklarıyla tuttuğu boya kalemleriyle harika resimler çizmiş. Öyle ki yaptığı re-simler Rusya’da bile sergilenmiş. Bununla da yetinmemiş Sümeyye.

Yarışmalardan ve sergilerden kazandığı paralarla kendisine dikiş ma-kinesi almış. Tasarladığı elbiseleri kendisi dikmeye başlamış.

Sümeyye dünyanın en yetenekli insanı olmalı. Kolları yok ama yüzebiliyor. Üstelik yüzme yarışmalarından madalyalarla dönüyor. Ha-yata nasıl tutunabiliriz, Sümeyye’ye bakalım.

İçindeki gücü keşfet! Sen de dünyanın en iyi yüzücüsü, en iyi futbolcusu, en iyi müzisyeni ya da ressamı olabilirsin. Diğer insan-

lardan farklı olman içindeki gücü keşfetmene engel değil!

SÜMEYYE YÜZMEYİ KİMDEN ÖĞRENMİŞ?

60


4

penbe

kirpi

gaste

plan

Oya yazımı yanlış olan keli-meye ait yaprağı veya yap-rakları kırmızıya boyarsa hangi görüntü oluşur?

A) B)

C)

5 Aşağıdaki kelimelerden han-gisinin yazımı yanlıştır?

A) trafik B) herkes C) düyme

6 Yeni köpeğimiz hırçın, yanlış kulübeye girdi.

Yukarıdaki cümlede yazım yanlışı yapılan kelimenin zıt anlamlısı hangisidir?

A) eski B) sakin C) doğru

1 Sümeyye’nin ilk yüzme öğ-retmeni kimmiş?

A) Annesi B) Balıklar C) Dedesi

2 Sümeyye yarışmalardan ve sergilerden kazandığı para-larla kendisine ne almış?

A) Dikiş makinesi B) Elbise C) Akvaryum

3 Sümeyye’nin başarısının asıl nedeni aşağıdakilerden han-gisidir?

A) Dünyanın en yetenekli in-sanı olması

B) Çok iyi bir yüzücü olması C) Kendisine güvenmesi ve

içindeki gücü keşfetmesi

61

Bizim öğretmenimiz görebileceğiniz en iyi öğretmenlerden biri-dir. İsmi Ömer. Henüz çok genç bir öğretmen. Saçları beyazlamamış. Ders anlatırken hiç sıkılmazsınız. Hiç duymadığınız kelimeleri öğretir, hiç görmediğiniz yerlerde gezdirir sizi.

Geçen gün hayat bilgisi dersinde Mustafa Kemal Atatürk’ü anlat-tı. “Atatürk, Selanik’te doğdu.” deyince aramızdan bir arkadaş Selanik’in nerede olduğunu sordu. Öğretmenimiz biraz düşündü ve şöyle dedi:

– Bence iki hafta sonra hep beraber Selanik’e gidelim. Böylelikle Selanik’in nerede olduğunu öğrenirsiniz.

Kulaklarımıza inanamamıştık. Öğretmenimiz bizi Selanik’e götü-recekti. Üstelik iki hafta sonra dediğini gerçekleştirdi. Hep beraber

Selanik’e gittik.Selanik, komşumuz

Yunanistan’ın bir şehri. Atatürk’ün evi bu şehirde ve şu an bir müze. Selanik’te ilk bu müzeyi gezdik ve gezer-ken çok duygulandık. Öğret-

menimiz bizi Beyaz Kule denen tarihî bir yere de götürdü. Burası, Os-manlı zamanında yapılmış bir kaleydi. Sonra Aristoteles Meydanı’nda atlıkarıncaya bindik. Selanik’te gezerken sanki İzmir’de geziyorduk. Pek çok Türk ile karşılaştık. Türkiye’ye çok selam söylediler. Selam söylerken birçoğunun gözleri yaşardı.

Bizim öğretmenimiz harika biri! Çünkü Selanik dendiğinde artık hepimiz, oranın neresi olduğunu çok iyi biliyoruz.

UNUTULMAZ SELANİK GEZİSİ

62


4 Aşağıdaki cümlelerin hangi-sinde büyük harflerin yazımı ile ilgili bir yanlışlık yapılmış-tır?

A) Ece 23 Nisan’da şiir okudu. B) Tuğba Gazi Mahallesi’ne

taşındı. C) Dayım kurban bayramın-

da gelecek.

5 Aşağıdakilerden hangisi doğ-ru yazılmıştır?

A) Anneler günü B) Cumhuriyet bayramı C) 4 Eylül 1919

6 Komşumuz deren hanım çay mahallesine taşındı.

Yukarıdaki cümlede kaç tane kelimenin ilk hafi büyük ya-zılmalıdır?

A) 4 B) 3 C) 2

1 Selanik neredeymiş?

A) İzmir’de B) Türkiye’de C) Yunanistan’da

2 Çocuklar Selanik’te ilk önce ne yapmışlar?

A) Atlıkarıncaya binmişler. B) Atatürk’ün doğduğu evi

gezmişler. C) Beyaz Kule denen tarihî

yere gitmişler.

3 Çocukların Selanik’te karşı-laştıkları Türklerin Türkiye’ye selam söylerken yaşadıkları duygu hangisi olabilir?

A) Özlem B) Sevinç C) Korku

63

Yazları denize gidenler kumsalın ne olduğunu çok iyi bilirler. Se-rin sulardan sonra ayakları o sımsıcak kumlara basmanın keyfi başkadır. Kumsalda oturup kumdan kaleler yapmak, arkadaşını kumlara göm-mek, kumda terliklerini kaybetmek… Bunların hepsini kumsalda vakit geçirenlere sormalı.

Peki, kumsallara benzeyip de dalga sesi olmayan yerler nerelerdir? Hadi, sizlere ipuçları vereyim: Sıcak mı sıcaktır. Her bir yeri kumdan dağlarla çevrilidir. Susuz kalırsanız hayatta kalmanız çok zordur. Sa-nırım nereden bahsettiğimi anladınız. Evet, çöllerden bahsediyorum. Bildiğiniz bir çöl var mı? Bilmiyorsanız size dünyanın en büyük çö-lünün adını söyleye-yim: Sahra Çölü.

Sahra, dünyanın en geniş çölüdür. Afrika’da on ülkenin toprakların-ca geniş bir alana uza-nır. Sahra Çölü’ne dü-şünemeyeceğiniz kadar az yağış düşer. Yaşayan canlı türü çok azdır.

Bilim insanları bir zamanlar Sahra Çölü’nün çok bereketli top-raklar olduğunu söylerler. Her tarafı yeşillikmiş, suyu çokmuş ve üze-rinde yaşayan pek çok canlı varmış. Ama insanlar doğal dengeyi yok etmişler. Doğal denge yok olduğu için binlerce yıl önce burası çöl hâline gelmiş.

Sahra Çölü bize güzel bir ders veriyor. Doğal dengeyi bozarsak çocuklarımıza koca bir çöl hediye ederiz. Bu hediyeyi vermemek için doğaya sahip çıkmalıyız.

KUMSAL DEĞİL, SAHRA

64


4 Metnin konusu aşağıdakiler-den hangisidir?

A) Kumsalda yapılacaklar B) Sahra Çölü C) Doğal afetler

5 Metnin türü aşağıdakilerden hangisidir?

A) Bilgilendirici B) Hikâye edici C) Şiir

6 Metne yeni bir başlık belir-lersek en uygun başlık aşa-ğıdakilerden hangisi olur?

A) Sımsıcak Kumlar B) Çölde Yaşam C) Sahra Çölü’nün Verdiği

Ders

1 Metinde aşağıdaki sorular-dan hangisinin cevabı yok-tur?

A) Sahra Çölü nerededir? B) Çöl nedir? C) Çölde hangi hayvanlar ya-

şar?

2 Sahra Çölü’nün oluşmasının nedeni aşağıdakilerden han-gisidir?

A) İnsanların doğal dengeyi yok etmeleri

B) Üzerinde pek çok canlı türünün yaşaması

C) Afrika’da olması

3 Sahra Çölü’nün bize verdiği ders nedir?

A) Doğal beslenmeliyiz. B) Çöller kumluk, susuz ge-

niş alanlardır. C) Doğaya sahip çıkmalıyız.

65

Bilim kurgu filmlerinde gördüklerimiz hızla gerçekleşiyor. İn-sanlar ışınlanmayı başarabilirler mi, bilinmez. Ancak bilim insanları, ses hızında yolculuğu mümkün kılıyorlar. Uçaktan bahsetmiyoruz. Bir

kapsül düşünün ve saatte bin kilometre hızla yolcu taşıyor. Yakın-da hepimizi bu araçlar taşıyacak.

Bahsettiğimiz

aracın adı hyperlo-

op. Okunması biraz zor. Bu araç yakın bir gelecekte trenlerin yerini alacak. Henüz trenle yolculuk yap-mayanlara duyurulur.

Mühendisler aracın çizimlerini yaptılar. Yakında haberlerde insanların bu araçla yolculuğa başladığını görürseniz hiç şaşırmayın.

Bu aracı yapma fikri Amerikalı biri-nin aklına geliyor. Adı Musk. Bu hızlı yol-cu taşıma aracı nasıl mı aklına geliyor? Bindiği araç bir gün trafikte ilerlemez-ken sıkılıyor. O anda trafik derdinden nasıl kurtulabiliriz, diye düşünüyor. Ve hayalinde birden böyle bir araç canlanıyor. İnsanlar Ay’a gitmeyi hayal etmeselerdi Ay’a asla ayak basamazlardı. Hayal etmek işte bu yüzden çok önemlidir.

Siz de canınız sıkıldığında hayal edin. Tüm insanlık için bir çözüm yolu bulmaya çalışın. Geleceğe adını yazdıranlar, hayallerini ger-

çekleştiren insanlardır. Bunu asla unutmayın!

SES HIZINDA YOLCULUK

66


4 “Bu metinde ne anlatılıyor?” sorusunun cevabı hangisidir?

A) Trafik kuralları B) Ay’a yolculuk C) Hyperloop aracı

5 Metinde asıl anlatılmak iste-nen (ana düşünce) nedir?

A) İnsanlar Ay’a yolculuk yap-mışlardır.

B) Her şey hayal etmekle başlar.

C) Trafikte hayal kurmalıyız.

6 Okullarda elektrik, su, doğal gaz, kömür gibi kaynaklar kullanılır. Ayrıca tahta kale-mi, sıvı sabun ve tuvalet kâ-ğıdına da ihtiyaç duyulabilir.

Yukarıdaki metne en uygun başlık hangisidir?

A) Tasarruflu Kullanalım B) Okuldaki Kaynaklar C) Ders Araç Gereçleri

1 Aşağıdakilerden hangisi me-tinde adı geçen ulaşım araç-larından biri değildir?

A) B)

C)

2 Hyperloop aracı Musk’ın ha-yalinde nerede canlanıyor?

A) Banyoda B) Trafikte C) Trende

3 Metne göre insanların Ay’a gitmeyi başarmalarındaki ne-den neymiş?

A) Hayal etmeleri B) Ay’ı çok sevmeleri C) Planlı çalışmaları

67

Beden derslerinden hoşlanmıyordum. Eşofman giymek can sı-kıcıydı. Sevebileceğim hiçbir oyun oynamıyorduk. Arkadaşlarım güle oynaya beden derslerine katılırken ben zorunlu olarak katıldığım için somurtup ne denirse onu yapıyordum. Ta ki öğretmenimiz bu cuma beden dersine tuhaf raketlerle gelene kadar.

Öğretmenimizin elindeki raketler gerçekten tuhaftı. Ne masa tenisi raketleriydi ne de tenis raketleri... Raketin içi fileliydi ve sapı uzundu. Öğretmenimiz bir kutudan ilginç toplar çıkarınca şaşkınlığı-mız artmıştı. Topların kuyrukları vardı diyebilirim. Acaba nasıl bir oyun oynayacaktık?

Benim gibi herkes öğretmenimize bakıyordu. Öğretmenimiz gü-lerek konuşmaya başladı:

– Şaşırdınız, değil mi? Tenis de-seniz, tenis değil. Öyleyse nedir bu?

Kimseden ses çıkmıyordu. Hepi-miz meraklı gözlerle öğretmenimize ve elindekilere bakıyorduk.

Öğretmenimiz topu havaya attı ve raketiyle topa hızla vurdu. Kuyruklu top havada kuyruklu yıldız gibi süzüldü. Topun süzülerek uçması hepimizi gülümsetti.

– Bu oyunun adı badminton, dedi öğretmenimiz. Şu gördüğünüz topun tüyleri de kaz tüyünden. Bu oyun iki ya da dört kişiyle oynanır. Bir file üzerinden rakipler topu birbirlerine atarlar. Oyunun kuralı topu düşürmemektir.

O gün badminton oyunu sayesinde beden derslerini sevmeye başlamıştım. Spor kadar güzel başka ne olabilir?

KUYRUKLU TOP VE TUHAF RAKETLER

68


4 Metinde anlatılan olay nere-de geçmektedir?

A) Okulda B) Parkta C) Evde

5 Metnin hikâye unsurları ile ilgili aşağıdaki eşleştirmeler-den hangisi yanlıştır?

A) Yer: Okul B) Kahramanlar: Öğretmen,

öğrenciler C) Zaman: Hafta sonu

6 Metinde anlatılan olay nedir?

A) Beden eğitimi dersine öğ-rencilerin güle oynaya ka-tılması

B) Bir çocuğun öğretmeni ve badminton sayesin-de beden eğitimi dersini sevmesi

C) Öğretmen ve öğrencile-rin masa tenisi oynaması

1 Çocuk, arkadaşları beden eği-timi dersine çıkarken ne ya-pıyormuş?

A) Ders çalışıyormuş. B) Somurtup denilenleri ya-

pıyormuş. C) Kitap okuyormuş.

2 Öğretmenin tanıttığı spor aşağıdakilerden hangisidir?

A) Badminton B) Masa tenisi C) Basketbol

3 Metinde badminton sporu hakkında hangi bilgiye yer verilmemiştir?

A) Kaç kişiyle oynandığına B) Oyunun kuralına C) Badminton oyununu ilk

kimin oynadığına

69

Sokağınıza, sokağınızdaki parka baktığınızda kaç tane kuş gö-rebiliyorsunuz? Gördüğünüz kuşları tahmin edeyim: Serçe, güvercin, karga ve belki leylek. Yaşadığınız yer denize ya da göle yakınsa martı ve karabatak da görebilirsiniz. Pencere önlerinde yuva yapan kumruları az kalsın unutuyordum. Tabii bazen kafeslerinden kaçan muhabbet kuşlarını ya da papağanları da görebilirsiniz. Peki, başka kuş göreniniz var mı? Aranızda hiç yüzlerce kuş türünü bir arada uçarken izleyeni-niz oldu mu? Yok, öyle değil mi?

Bu kadar kuş türünü bir arada göremedim, diye üzülmeyin. Türki-ye’de öyle bir yer var ki yüzlerce kuş türü burada yaşıyor. Nerede mi? Manyas Kuş Cenneti’nde.

Manyas Kuş Cenneti, Balıkesir ili sınırları içinde bir millî parktır. Afrika’dan, Avrupa ve Asya’ya göç eden kuşların göç yolu üzerin-dedir. Burada pelikan, balıkçıl, kaşıkçı, karabatak, yaban kazı, yaban ördeği ve ötücülerden oluşan kuşların yumurtlama yerleri bulunuyor.

Manyas Kuş Cenneti bitki çeşitliliği bakımından da çok zengindir. Burada yüze yakın bitki türü vardır. Bir gün mutlaka buraya gidin ve bu doğa harikasını görün, derim. Hayatınızda yüzlerce kuş türünü bir arada görmenin keyfini yaşayacaksınız.

KUŞLARIN CENNETİ

70


4 Aşağıdaki olayları oluş sırası-na göre sıralarsak en sonda hangi cümle olur?

A) Kutudan ilginç toplar çı-kardı.

B) Kutuyu masasının üzeri-ne koydu.

C) Öğretmenimiz sınıfa elin-de bir kutu ile girdi.

5 1- Sonra ip atladık. 2- Birlikte evin arka bahçe-

sine çıktık. 3- Önce biraz çilek topladık. 4- Öğleden sonra arkadaşım

Neva bize geldi. Yukarıdaki olayların oluş sı-

rasını hangi çocuk doğru söylemiştir?

A) Dört, üç, iki, bir

Üç, dört, bir, iki

Dört, iki, üç, bir

B)

C)

1 Evimiz denize veya göle ya-kınsa hangi kuş türlerini gö-rebilirmişiz?

A) Karga, serçe, leylek B) Martı, karabatak C) Papağan, muhabbet kuşu

2 Manyas Kuş Cenneti hangi ilimizin sınırları içindeymiş?

A) Balıkesir B) Bursa C) Manisa

3 _� Göçmen kuşların göç yolu üzerindedir.

_ Birçok kuş türünün yu-murtlama yerleri vardır.

_ Bitki çeşitliliği azdır. Manyas Kuş Cenneti ile ilgi-

li yukarıdaki ifadelerden kaç tanesi doğrudur?

A) 1 B) 2 C) 3

71

Cumartesi sabahı erkenden uyandık. Kahvaltımızı yapar yapmaz yola koyulduk. Annemle babam bana sürpriz yapacaklarmış. Oysa cu-martesi öğlene kadar uyutsalar bana en güzel hediyeyi vereceklerdi. Onlardaki bu hiç yorulmama hâllerine doğrusu çok şaşırıyorum.

Arabanın arka koltuğuna bindikten sonra babama baktım. Aynayı düzel-tiyordu. Aynadaki asık suratlı beni görmüş olacak ki gülümseyerek konuştu:

– Sence nereye gidiyoruz Serkan?– Bilseydim sürpriz olmazdı sanırım, dedim.Babam kıs kıs gülerken annem şarkı söylemeye başladı:– Üsküdar’a gider iken aldı da bir yağmur…

Nereye gittiğimiz anlaşılmıştı. Üsküdar’a gidiyorduk. Camı açtım. Burnuma deniz kokusu geldi. Ve az sonra iki büyük caminin olduğu meydana vardık.

Meydandaki iki büyük camiden iskeleye yakın olanının adı

Mihrimah Sultan Camisi, onun karşısındaki caminin adı ise Valide Sultan Camisi’ydi. Bir de tam deniz kenarında küçük, güzel bir kü-tüphanesi olan Şemsipaşa Camisi vardı. Kutu gibi bir camiydi. Sahil boyunca ilerlediğinizde Kız Kulesi dalgaların ortasından sizlere selam veriyordu.

Bugün Boğaz’ın rengi mas-maviydi. Babamla annemin bana sürprizleri ise görülmeye değer-di. Arabayı park ettikten sonra Üsküdar’ın yokuşlarından birini çıktık. Gittiğimiz yerin adı Aziz Mahmut Hüdayi Türbesi’ydi. İşte bu türbenin merdivenlerindeki kediler cumartesi günümün sürprizi idi.

ÜSKÜDAR’A GİDER İKEN

72


4 Uykuma dikkat eder,Her gün spor yaparım.Taze meyve ve sebzelerTemiz havadır arkadaşım.

Ahmet ÖZEL

Yukarıdaki şiirin konusu aşa-ğıdakilerden hangisidir?

A) Sağlık B) Okul C) Temizlik

5 Güzel yurdumun süsüsün Bulutlara dal uzatan Kuru, yeşil örtüsüsün Gölge veren, dal uzatan.

M. Necati ÖNGAY

Yukarıdaki şiirin ana duygusu aşağıdakilerden hangisidir?

A) Bahar sevinci B) Ağaç sevgisi C) Yurt özlemi

6 Şiirin her bir satırına ne denir?

A) dize B) kıta C) şair

1 Çocuk nereye gittiklerini na-sıl anlamış?

A) Yolun kenarındaki tabela-lardan

B) Babasının gülümsemesin-den

C) Annesinin söylediği şarkı-dan

2 Üsküdar Meydanı’ndaki iske-leye yakın olan caminin adı neymiş?

A) Mihrimah Sultan Camisi B) Valide Sultan Camisi C) Şemsipaşa Camisi

3 Annesinin ve babasının ço-cuğa yaptıkları sürpriz aşa-ğıdakilerden hangisidir?

A) Kız Kulesi gezisi B) Mahmut Hüdayi Türbesi

merdivenlerindeki kediler C) Şemsipaşa Camisi’nin kü-

tüphanesi

Bazı hayvanlar yıl içinde birkaç kez göç eder. Daha iyi yaşam koşulları bulabilmek için... Mesela kral kelebekle-

ri Meksika’dan Kanada’ya

göç edermiş. Yaşadığınız şehirde göç eden kuşlar mutlaka görmüş-sünüzdür. Mesela leylekler. Yazın sonlarına doğru leylekler daha sıcak yerlere uçar. Bu yaz gördüğünüz leylek, kışın Afrika’da güneşleniyor olabilir.

Yaban koyunları da göç eden hayvanlardandır. Peki, nasıl oluyor da yaban koyunları göç edebiliyor? Göç eden yaban koyunları taze otları nasıl bulabiliyor? Yaban koyunları yırtıcı hayvanların oldu-ğu yerlerden nasıl uzak durabiliyor? Bilim insanları yaban koyunlarını gözlemlemiş ve bu soruların cevaplarını bulabilmişler.

Yeni doğan yaban koyunları annelerini izlermiş. Anneleri nereye giderse yavru yaban koyunları annelerinin peşi sıra oraya gidermiş. Böylelikle yaban koyunları göç yollarını öğrenmiş olurmuş. Nerede taze otlar, nerede yırtıcı hayvan tehlikesi var, bunları öğrenen yavru koyunlar güvenli bir göç yaşarmış. Üstelik öğrendikleri yolları da ken-

di yavrularına öğretirlermiş. Böylece nesil-den nesile bilgi aktarımı sağlanırmış.

Çevrenizde herhangi bir canlı-yı gözlemlediniz mi? Gözlemleyin, yepyeni bilgilerle karşılaşa-caksınız!

YABAN KOYUNLARI GÖÇ YOLLARINI NASIL ÖĞRENİR?

73

74


4 Aşağıdaki cümlelerden han-gisinde “mi” soru eki doğru yazılmıştır?

A) Ahmet bizimlemi geliyor? B) Temizlik kurallarına dik-

kat ediyor mu sun? C) Koyunlar da mı göç ediyor?

5 Aşağıdaki cümlelerde altı çi-zili kelimelerden hangisi an-lamına uygun kullanılmamış-tır?

A) Mahallemize yeni konuklar yapıldı.

B) Dedem koyunları ağıldan çıkardı.

C) Şair bu şiiri eşi için yazmış.

6 Aşağıdakilerden hangisi ne-zaket kurallarına uygun bir ifadedir?

A) Hey, baksana! B) Çekil önümden. C) Memnun oldum.

1 Meksika’dan Kanada’ya göç eden canlı aşağıdakilerden hangisidir?

A) B)

C)

2 Bilim insanları yaban koyun-ları ile ilgili bilgileri nasıl öğ-renmişler?

A) Onları gözlemleyerek B) Koyunları evcilleştirerek C) Yırtıcı hayvanlardan ko-

ruyarak

3 Yaban koyunlarına göç yolla-rını kim öğretiyormuş?

A) Bilim insanları B) Anneleri C) Diğer göç eden hayvanlar

A) B)

75

Okuldan geldikten sonra anneannemle ders çalışıyoruz. Ardından da televizyonda belgesel izliyoruz. Geçen günkü belgesel Alp Dağları hakkındaydı. İsviçre Alpleri ekranda belirince anneannem heyecanla konuşmaya başladı:

– Bu dağlar bizim yaylaların dağları değil mi?

Gülmeye başladım. Ekranda görünen dağlar Avrupa’daydı, Karadeniz’de değil. Gülerek cevap verdim:

– Alp Dağları diyorlar anneanne, İsviçre orası.Anneannem elini sallayarak konuşmaya başladı:– Ohhoooo, niye gitmişler ta oralara? Gelsinler de bizim dağları

çeksinler. Bizim yaylalarımız gibi var mıdır?– Anneanne, dedim, bizim dağlarımız bu kadar yeşil mi?

Anneannem ellerini dizlerine koydu ve başladı anlatmaya:– Şimdi bizim Karadeniz’in Ayder Yaylası vardır. Bir görsen

nasıl güzeldir! İkizdere Yaylası desem, gözünün önüne hiçbir şey gel-mez çünkü hiç oralara gitmedin. Anzer Yaylası vardır ki Türkiyeliler-den çok, yabancı turistler orayı görmeye gelirler. Üstelik oranın balı çok meşhurdur. Arılar o mis gibi yaylaların bin bir çeşit çiçeğinden her türlü hastalıklara şifa bal yaparlar. Elevit Yaylası vardır. İnsan sa-

dece horon izlemeye oraya gider.Anneannem yorulana kadar

anlattı. Büyüdüğümde belgeselci olacağım ve anneannemin bah-settiği yaylalarda belgeseller çe-keceğim.

KARADENİZ’İN YAYLALARI

76


4

Yukarıda görseli verilen met-nin konusu ne olabilir?

A) Doğum günü B) Dinî bayramlarımız C) Millî bayramlarımız

5

?

Yukarıdaki eşleştirmelere göre ? ile gösterilen yere hangi görsel gelmelidir?

A) B)

C)

1 Aşağıdaki görsellerden han-gisi metinde anlatılanlarla il-gili değildir?

A)

B)

C)

2 Balı ile meşhur yaylamız han-gisidir?

A) Ayder Yaylası B) Anzer Yaylası C) Elevit Yaylası

3 Çocuk büyüyünce ne olmak istiyormuş?

A) Belgeselci B) Dağcı C) Bilim insanı

Paris, dünyanın en meşhur şehirlerinden. Şairlerin ve ressamların vazgeçilmez şehri... Fransa’nın başkenti aynı zamanda. Avrupa’nın en çok turist çeken yerlerinden biri. Öyle ki yılda on beş milyondan fazla turist ziyaret ediyormuş Paris’i.

Dünyada en çok fotoğrafı paylaşılan kule yani Eyfel Kulesi Pa-

ris’tedir. Çelikten yapılmış, 300 (üç yüz) metreden uzun bir kuledir. Avrupa’nın meşhur Sen Nehri yine Paris’ten geçer. Yazları Parisliler bu nehirde yüzerler. Paris’e bu nehir hayat verir.

Paris akşamları ışıl ışıldır. Yazları ellerinde paletlerle Paris’i res-meden pek çok ressam görürsünüz. Sıcak yaz geceleri hemen he-men her sokakta bir müzisyenle karşılaşırsınız. Söyledikleri Fransızca kelimeleri anlamasanız da şiir dinliyormuş gibi hissedersiniz.

Şehirde gezilecek pek çok müze ve tarihî yer vardır. Notre Dame Katedrali tarihî yerlerin başındadır. Kocaman bir kilisedir. En az Süleymaniye Camisi kadar büyük...

Ünlü mü ünlü Louvre Müzesi yine bu şehirdedir. Müzenin önün-deki piramit yapı çok ilginçtir ve görülmeye değerdir.

Eğer bir gün yolunuz düşerse Paris’e mutlaka uğrayın. Ressamların neden bu şehri tercih ettiğini, şairlerin neden bu şehirde unutulmaz şiirler yazdıklarını çok iyi anlayacaksınız.

VAZGEÇİLMEZ ŞEHİR: PARİS

77

78


4 Aşağıdaki sembollerden han-gisinin anlamı yanlış yazıl-mıştır?

A) Geri dönüştü-rülebilir.

B) Engelliler için

C) Yaya giremez.

5 Aşağıdaki işaretlerden han-gisinin kullanım alanı farklı-dır?

A) B)

C)

6 Yandaki trafik lev-hasının anlamı han-gisidir?

A) Yaya geçidi B) Okul geçidi C) Yaya giremez

1 Aşağıdakilerden hangisi Pa-ris şehrine hayat veriyormuş?

A) Eyfel Kulesi B) Sen Nehri C) Louvre Müzesi

2 Paris’te sıcak yaz geceleri her sokakta hangisi ile kar-şılaşabilirmişiz?

A) B)

C)

3 İstanbul’daki Süleymaniye Camii aşağıdakilerden han-gisi ile karşılaştırılmıştır?

A) Notre Dame Katedrali B) Eyfel Kulesi C) Louvre Müzesi

79

CEVAP ANAHTARI

Ablamın Mektup Arkadaşı

1. A 2. C 3. B4. B 5. A 6. B

Benim Adım Bedri

1. A 2. C 3. A4. B 5. A 6. C

Balinalar Neden Bu Kadar Büyük?

1. B 2. A 3. C4. B 5. B 6. A

Bosna’dan Halam Geldi

1. B 2. C 3. C4. A 5. B 6. B

Ablamın Rengârenk Teknesi

1. C 2. B 3. B4. A 5. A 6. B

İnsanlar mı Çok Yaşar, Hayvanlar mı?

1. C 2. B 3. A4. B 5. B 6. A

Canım Ülkem Türkiye’m

1. C 2. B 3. A4. C 5. C 6. B

Geleceğin Minyatürcüsü

1. C 2. B 3. A4. B 5. A 6. C

Dedem ve Einstein

1. C 2. A 3. C4. C 5. B 6. B

Hem Ülke Hem Kıta

1. B 2. A 3. C4. B 5. C 6. A

Osman Hamdi Bey Kimdir?

1. C 2. A 3. B4. B 5. C 6. B

Gökkuşağı

1. B 2. B 3. C4. A 5. B 6. C

Bana Göre Spor Demek...

1. A 2. C 3. B4. B 5. A

Bursa’daki Teyzem

1. B 2. C 3. A4. B 5. A 6. C

Doğadır Mirasımız

1. C 2. B 3. A4. B 5. B 6. A

Canı Sıkılana Spor

1. C 2. A 3. A4. C 5. C 6. A

Murat’ın Tanıttığı Şehir

1. A 2. C 3. B4. B 5. C 6. A

Dünyanın En Büyük Ormanı

1. A 2. B 3. C4. C 5. B 6. C

Dayımın Umudu

1. B 2. C 3. B4. B 5. C 6. A

Sivas’a Yolculuk

1. B 2. A 3. B4. A 5. A 6. C

Piknikte Temizlik

1. C 2. B 3. A4. C 5. B 6. A

80

CEVAP ANAHTARI

Harika Basketbol Takımı

1. B 2. A 3. C4. B 5. C 6. C

Tren ile Kars’a Yolculuk

1. B 2. C 3. A4. C 5. B 6. B

İklim Değişikliği Yok Ediyor

1. C 2. C 3. A4. C 5. A 6. B

Sümeyye Yüzmeyi Kimden Öğrenmiş?

1. B 2. A 3. C4. B 5. C 6. B

Unutulmaz Selanik Gezisi

1. C 2. B 3. A4. C 5. C 6. A

Kumsal Değil, Sahra

1. C 2. A 3. C4. B 5. A 6. C

Yaban Koyunları Göç Yollarını Nasıl Öğrenir?

1. B 2. A 3. B4. C 5. A 6. C

Vazgeçilmez Şehir: Paris

1. B 2. C 3. A4. C 5. A 6. A

Üsküdar’a Gider İken

1. C 2. A 3. B4. A 5. B 6. A

Karadeniz’in Yaylaları

1. C 2. B 3. A4. C 5. B

Robotların Diyarı

1. B 2. A 3. A4. C 5. A 6. C

Sınıftaki Gizli Ressam

1. B 2. B 3. C4. B 5. C 6. A

Nanoteknolojik Şapka

1. B 2. C 3. A4. B 5. C

Ses Hızında Yolculuk

1. B 2. B 3. A4. C 5. B 6. B

Kuyruklu Top ve Tuhaf Raketler

1. B 2. A 3. C4. A 5. C 6. B

Kuşların Cenneti

1. B 2. A 3. B4. A 5. C

copyrightkaliteliegitimyayinlari.com/pdf/2-sinif/2-sinif-keyifle... · 2020. 9. 14. ·...

Documents