content: keuzedeel ondernemerschap mbo - blearn...1.4 bijeenkomsten zoals je al eerder hebt kunnen...
TRANSCRIPT
Content: Keuzedeel ondernemerschap MBO
Pagina 1/128
1.Introductie
1.1 Welkomstwoord
Beste student,
Je hebt je ingeschreven voor het keuzedeel ‘Ondernemerschap MBO’. Dit is een
goede zet geweest! Waarschijnlijk zie jij toekomst in het ondernemerschap en wil je
graag een eigen onderneming beginnen. Wij hopen dat je op een inspirerende
manier een begin maakt met het ondernemerschap zodat jij aan het eind van het
keuzedeel kunt zeggen dat je een echte ondernemer bent!
Dit keuzedeel zal je (bijna) volledig online volgen via #OnderwijsOnline. Dit
betekent voor jou als student dat je veel aan zelfstudie gaat doen. Jouw academie
zal ook een aantal bijeenkomsten organiseren waarbij jouw aanwezigheid verplicht
is. Hier lees je later in dit hoofdstuk meer over.
Om je een beetje in de stemming te brengen, vragen we je de onderstaande
filmpjes te bekijken. Het eerste filmpje is gemaakt door medewerkers en een
student van MBO Utrecht. In het tweede filmpje vertelt onze minister-president
Mark Rutte over ondernemerschap.
Nadat je de filmpjes hebt bekeken kun je naar de volgende pagina gaan door op het
pijltje bovenaan de pagina te klikken.
Introvideo ondernemerschap @ MBO Utrecht
http://www.youtube.com/embed/V5XZ5tFMR3k?rel=0
Mark Rutte over ondernemerschap
http://www.youtube.com/embed/nrUjqP48du4?rel=0
Pagina 2/128
1.2 De opbouw van het keuzedeel
Het keuzedeel ‘Ondernemerschap MBO’ bestaat uit zeven hoofdstukken. Deze hoofdstukken zullen je stap
voor stap helpen met het opstarten van een onderneming. Het keuzedeel bestaat uit de volgende zeven
hoofdstukken:
- Hoofdstuk 1: Introductie
- Hoofdstuk 2: Een eigen onderneming?
- Hoofdstuk 3: Het ondernemersplan
- Hoofdstuk 4: De financiën in je eigen onderneming op orde
- Hoofdstuk 5: Maak je bekend!
- Hoofdstuk 6: Inkopen voor je onderneming
- Hoofdstuk 7: Klanten vinden en binden
30 uur
75 uur
100 uur
75 uur
75 uur
50 uur
75 uur
Achter het hoofdstuk staat aangegeven hoelang je ongeveer per hoofdstuk bezig bent. Deze tijd bestaat
uit alles wat je voor dit hoofdstuk moet doen. Het lezen van theorie, het maken van opdrachten en de
bijeenkomsten die je bij MBO Utrecht gaat volgen, vallen dus allemaal binnen de aangegeven tijd.
Afronding van een hoofdstuk
Elk hoofdstuk sluit je af met (portfolio)opdrachten. Een aantal hoofdstukken bevatten ook een
kennistoets. Voordat je de opdrachten in gaat sturen, ga je sommige opdrachten nog doorsturen naar
medestudenten. Zij kunnen jou helpen om je opdracht nog beter te maken. Hoe dit gaat verlopen krijg je
tijdens het keuzedeel te horen.
De kennistoetsen worden automatisch nagekeken door #OnderwijsOnline.
Pagina 3/128
1.3 Portfolio
Een aantal opdrachten moet je goed bewaren. Deze opdrachten vormen samen je
portfolio. We noemen ze portfolio-opdrachten. Deze portfolio-opdrachten zijn
altijd roodgekleurd, zodat je er niet overheen kunt lezen. Het portfolio is een
verzameling van opdrachten die je nodig hebt tijdens je examen voor dit keuzedeel.
Voor een instructie in het aanmaken van een portfolio vragen we je onderstaande
instructievideo te bekijken.
http://www.youtube.com/embed/WDLFk1dq2oo?rel=0
Het beoordelen van portfolio-opdrachten
De begeleider van het keuzedeel ‘Ondernemerschap MBO’ zal de portfolio-
opdrachten tussendoor niet inhoudelijk nakijken, maar zal deze alleen aftekenen.
Zodra jij alle kennistoetsen en portfolio-opdrachten hebt afgerond, zal de
begeleider jouw gehele portfolio nakijken. De begeleider geeft op basis van jouw
portfolio aan of je mag deelnemen aan het examen. Het is dus je eigen
verantwoordelijkheid om kwalitatief goede portfolio-opdrachten in te leveren. Bij de
portfolio-opdrachten wordt in een beoordelingsformulier precies aangegeven waar je
opdracht aan moet voldoen.
Naast het beoordelingsformulier kan feedback van jouw medestudenten ook helpen
om goede portfolio-opdrachten te maken. Om jouw medestudenten toegang te
geven tot jouw portfolio klik je op de knop 'Toevoegen' in het menu 'Beheer
portfolio'. Wil je een voorbeeldtekst gebruiken (kopiëren en plakken) voor de
inrichting van jouw portfolio? Kijk dan onderaan deze pagina.
Pagina 4/128
Pagina 5/128
Voorbeeldtekst portfolio
Beste docent,
Hierbij presenteer ik mijn portfolio voor het keuzedeel 'Ondernemerschap MBO'.
In dit portfolio zitten de negen portfolio-opdrachten die als bewijslast dienen
voor het examen.
Het gaat om de volgende negen opdrachten:
1. De ondernemerschapstest
Bestand: plaats hier het bestand met een link
Toelichting:
2. Interview ondernemer
Bestand: plaats hier het bestand met een link
Toelichting:
3. De marketingmix
Bestand: plaats hier het bestand met een link
Pagina 6/128
Toelichting:
4. Het ondernemersplan
Bestand: plaats hier het bestand met een link
Toelichting:
5. Het financieel plan
Bestand: plaats hier het bestand met een link
Toelichting:
6. De elevator pitch
Bestand: plaats hier het bestand met een link
Toelichting:
7. De ondernemerschapstest 2
Bestand: plaats hier het bestand met een link
Toelichting:
8. Voorbereiding CGI
Bestand: plaats hier het bestand met een link
Toelichting:
Hopelijk voldoen de opdrachten aan de eisen en heb ik aangetoond de kennis en
vaardigheden te bezitten die vereist zijn voor het examen van dit keuzedeel.
Pagina 7/128
Met vriendelijke groet,
Studentnaam
Studentnummer
Groep
Pagina 8/128
1.4 Bijeenkomsten
Zoals je al eerder hebt kunnen lezen, volg je bij het keuzedeel 'Ondernemerschap MBO’ ook enkele
bijeenkomsten. Hoe jouw academie deze bijeenkomsten invult is per academie verschillend. Tijdens de
bijeenkomsten ga je in ieder geval met medestudenten aan de slag en krijg je les van (gast)docenten. De
bijeenkomsten zijn voor jou het meest nuttig wanneer je je goed voorbereidt. Dat doe je door via
#OnderwijsOnline het hoofdstuk voorafgaand aan de bijeenkomst te doorlopen en de opdrachten uit te
voeren.
Pagina 9/128
1.5 Afronding van het keuzedeel 'Ondernemerschap MBO'
Om het keuzedeel af te ronden ga je een criteriumgericht interview houden met
de begeleider van dit keuzedeel. In een criteriumgericht interview krijg je via een
gestructureerd mondeling gesprek de kans om de docent ervan te overtuigen
dat je de vooropgestelde competenties voldoende bezit. Je doet dat door
situaties zo helder en concreet te beschrijven dat de docent het gevoel heeft erbij
geweest te zijn.
De inhoud van het interview wordt bepaald met behulp van portfolio-opdrachten die
je tijdens dit keuzedeel gaat maken. Deze portfolio-opdrachten vormen samen een
portfolio en moet je dus bundelen (de instructievideo over het aanmaken van een
portfolio vind je in '1.3 Portfolio'). Portfolio-opdrachten zullen altijd
roodgekleurd zijn zodat je er niet overheen leest. Het is aan jou of je alles uit wil
printen voor het criteriumgericht interview. Je moet er alleen wel rekening mee
houden dat je tijdens het criteriumgerichte interview je portfolio bij je moet hebben
(je mag het uiteraard ook digitaal meenemen!).
De portfolio-opdrachten
Het portfolio bestaat uit acht opdrachten, die je in je online portfolio van
#OnderwijsOnline moet plaatsen om het af te laten tekenen door je begeleider. De
begeleider zal tussendoor geen feedback geven op de portfolio-opdrachten. Zoals
eerder aangegeven ben je dus zelf verantwoordelijk voor kwalitatief goede portfolio-
opdrachten. Als je hierbij de beoordelingsformulieren hanteert (die vind je in elke
portfolio-opdracht als bijlage) en de feedback van jouw medestudenten gebruikt,
moet dit zeker lukken.
De portfolio-opdrachten worden tijdens het criteriumgerichte interview met je
besproken. De begeleider stelt vragen om te checken of je de benodigde kennis,
vaardigheden en houding (competenties) van dit keuzedeel beheerst. In de tabel
hieronder kun je lezen uit welke opdrachten het portfolio zal bestaan en in welk
hoofdstuk de opdrachten worden aangeboden.
Pagina 10/128
Portfolio-opdracht Komt terug in hoofdstuk:1. De ondernemerschapstest Hoofdstuk 12. Interview ondernemer Hoofdstuk 23. De marketingmix Hoofdstuk 34. Het ondernemersplan Hoofdstuk 35. Het financieel plan Hoofdstuk 46. De elevator pitch Hoofdstuk 57. De ondernemerschapstest 2 Hoofdstuk 78. Voorbereiding CGI Hoofdstuk 7
Pagina 11/128
1.6 Wat heb je aan het eind van het keuzedeel geleerd?
Het eindresultaat van dit keuzedeel is dat jij weet wat er allemaal bij komt kijken als je een onderneming
gaat starten. Je zult aan het eind van het keuzedeel namelijk zelf een ondernemer zijn! Je leert hoe je in
kan spelen op de markt en hoe je klanten kunt vinden en binden. Ook leer je hoe je de financiën in jouw
eigen onderneming op orde kunt brengen. Al deze onderdelen zullen je helpen een succesvolle
ondernemer te worden. Tot slot ken je na het volgen van dit keuzedeel ook jouw kwaliteiten en
ontwikkelpunten op het gebied van ondernemen.
Om je vooraf te laten zien wat je in het keuzedeel allemaal gaat leren en tegenkomen, vind je op de
volgende pagina alle leerdoelen per hoofdstuk. Op deze leerdoelen zal je aan het eind van ieder
hoofdstuk antwoord moeten kunnen geven. Als je dat lukt, dan heb je tijdens het hoofdstuk veel geleerd!
Pagina 12/128
1.7 Leerdoelen
Om je eigen studievoortgang te controleren is het van belang dat je vooraf weet wat je gaat leren en
welk resultaat je dient te behalen. Je weet wat je kan verwachten van het keuzedeel ‘Ondernemerschap
MBO’ en kunt tussentijds checken of je op de goede weg zit. Hieronder zie je het gewenste resultaat en
de leerdoelen per hoofdstuk.
Hoofdstuk 1: Introductie
Aan het eind van dit hoofdstuk weet je:
- Hoe de omgeving van #OnderwijsOnline werkt
- Wat er tijdens dit keuzedeel van je wordt verwacht
- Op welke manier je het keuzedeel af gaat ronden (portfolio en criteriumgericht interview)
- Wat de eerste beginselen zijn voor het starten van een onderneming
Gewenste resultaat:
Je hebt inzicht gekregen hoe het keuzedeel ‘Ondernemerschap MBO’ is vormgegeven en wat er van jou
als student verwacht wordt tijdens dit keuzedeel.
Hoofdstuk 2: Een eigen onderneming
Aan het eind van dit hoofdstuk weet je:
- Wat een onderneming is
- Wat een ondernemende houding is
- Welke juridische ondernemingsvormen er zijn
- Welke voor de onderneming/sector relevantie samenwerkingsvormen er zijn
- Welk onderzoek en welke onderzoeksmethoden je als ondernemer nodig hebt
- Welke marktgegevens je nodig hebt voor je eigen onderneming
- Wat een marktonderzoek is en uit welke stappen een marktonderzoek bestaat
- Wat een SWOT-analyse is en hoe je deze kan inzetten
- Welke relevante wet- en regelgeving van toepassing is voor het starten van een eigen onderneming
- Wat duurzaam en maatschappelijk verantwoord ondernemen is
Pagina 13/128
Gewenste resultaat:
Je hebt een beeld gekregen van wat een onderneming is. Ook weet je welke stappen je zult moeten
zetten om een eigen onderneming te beginnen. Je bent in staat onderzoek te doen naar de kans van
slagen van jouw onderneming door middel van een SWOT-analyse.
Hoofdstuk 3: Het ondernemersplan
Aan het eind van dit hoofdstuk weet je:
- Hoe je sociale media in kunt zetten voor je eigen onderneming
- Welke communicatiestrategieën gebruikt worden in jouw vakgebied
- Welke marketingstrategieën je kunt gebruiken binnen jouw vakgebied
- Op welke manier je het arbo-beleid kunt uitvoeren
- Wat een ondernemersplan is en waar je die voor gebruikt
Gewenste resultaat:
Je bent in staat een ondernemersplan te schrijven waarin je gemaakte keuzes voor je onderneming
helder kan uitleggen.
Hoofdstuk 4: De financiën in je eigen onderneming op orde
Aan het eind van dit hoofdstuk weet je:
- Welke interne en externe financieringsvormen er zijn
- Welke voor jouw onderneming belangrijke vergunningen en verzekeringen je moet bezitten
- Hoe je een financieel plan moet opstellen
- Hoe je financiële begrotingen moet opstellen
- Hoe je een veiligheidsmarge moet berekenen
- Hoe je de verkoopprijs kan berekenen
- Wat de omzetbelasting is en hoe je dit uitrekent
- Welke betalings- en leveringsvoorwaarden er zijn
- Hoe je een offerte moet maken en berekenen
- Hoe je een break-even-omzet kan bepalen
- Hoe je budgetverschillen kan berekenen
- Hoe je commercieel-economische gegevens moet interpreteren
- Wat het belang is van financieel advies
Gewenste resultaat:
Je kunt een financieringsplan opstellen waarmee je laat zien hoe je het financiële gedeelte van de
onderneming gaat vormgeven.
Je hebt inzicht in de huidige en toekomstige financiële positie van je onderneming.
Pagina 14/128
Hoofdstuk 5: Maak je bekend!
Aan het eind van dit hoofdstuk weet je:
- Welke gesprekstechnieken je kan toepassen in zakelijke situaties
- Welke ideeën voor je onderneming jij hebt en kun je deze mondeling en schriftelijk presenteren
- Hoe je een goed imago op kan bouwen
- Hoe je klanten kunt trekken
Gewenste resultaat
Je bent als ondernemer bekend bij klanten en je kan een duidelijk en aantrekkelijk imago uitstralen.
Hoofdstuk 6: Inkopen voor je onderneming
Aan het eind van dit hoofdstuk weet je:
- Welke (inkoop)contracten/verbintenissen er voor kunnen komen als zelfstandig ondernemer
- Welke voor de onderneming relevante samewerkingsvormen er mogelijk zijn
- Hoe je het beste resultaat kan halen uit de onderhandelingen met leveranciers
- Wat je nodig hebt om je onderneming te kunnen runnen
Gewenste resultaat:
Je kunt met samenwerkingen de positie van je onderneming verbeteren en weet hoe je producten voor
de onderneming zo gunstig mogelijk kunt inkopen.
Hoofdstuk 7: Klanten vinden en binden
Aan het eind van dit hoofdstuk weet je:
- Hoe je klanten kunt vinden en vasthouden
- Hoe je reflectievaardigheden kunt toepassen
Gewenste resultaat:
Het aanbod van je onderneming is bij (potentiële) klanten bekend. Je komt tot
overeenstemming met de klant over de prijs en/of voorwaarden, waarbij rekening is
gehouden met het de klant en het ondernemingsbelang.
Pagina 15/128
1.8 #OnderwijsOnline
http://www.youtube.com/embed/PvPOwyvajOo?rel=0&autoplay=1
Voor meer filmpjes ga je naar 'E-learning' en open je 'Instructie #OnderwijsOnline -
Studenten'.
Pagina 16/128
1.9 Opdracht 1 - Startvragen
Om eens te kijken of je al wat weet van ondernemerschap vragen we je deze quiz
met 5 vragen te maken. Kies bij elke vraag steeds het beste antwoord. Veel succes!
Open de test: link
Krijg je de toets niet te zien op je scherm? Klik dan op deze link, je wordt direct
verwezen naar de toets.
Pagina 17/128
1.10 Portfolio-opdracht 'De ondernemerschapstest'
Portfolio-opdracht 'De ondernemerschapstest'
Voordat je gaat starten met het keuzedeel is het interessant om een ondernemerschapstest te doen. Een
ondernemerschapstest geeft jou een beetje een beeld of jij geschikt bent voor het ondernemerschap. Om
naar de portfolio-opdracht te gaan, klik je op onderstaande link. Denk eraan dat je de portfolio-opdracht,
nadat je deze hebt ingevuld, op de goede plaats in je portfolio van #OnderwijsOnline plaatst.
Portfolio-opdracht De ondernemerschapstest.docx
Pagina 18/128
1.11 Opdracht 2 - Jouw droomonderneming
Welke onderneming in jouw eigen omgeving of in de wereld
spreekt jou aan en waarom?In een Word-document ga je antwoord geven op de bovenstaande vraag. Gebruik afbeeldingen, video's,
schema's of tabellen om je antwoord (nog) duidelijker te maken. Mocht je zelf een andere manier
bedenken hoe jij jouw droomonderneming kan presenteren, dan mag dat natuurlijk ook (denk aan:
PowerPoint-presentatie, Prezi, video, enz.). De hulpvragen hieronder kunnen je wellicht helpen bij het
geven van een antwoord op deze vraag.
Hulpvragen
- Wat is de naam van de onderneming?
- Wie is de oprichter van de onderneming?
- Waar is de onderneming gevestigd?
- Wanneer is de onderneming opgericht?
- Waarom is de onderneming opgericht?
- Welke producten of diensten verkoopt de onderneming?
- Welke (type) klanten heeft de onderneming?
- Hoe ziet de organisatiestructuur van de onderneming eruit? Oftewel hoe wordt de onderneming gerund?
Is het een eenmanszaak of een groot wereldwijd bedrijf.
- Waarom is deze onderneming jouw droomonderneming?
Opdracht inleveren
Zodra je de opdracht klaar hebt moet je deze uploaden in #OnderwijsOnline en ter beoordeling
voorleggen aan medestudenten. Jouw medestudenten in dit generieke keuzedeel gaan vervolgens de
beschrijving van jouw droomonderneming doorlezen en er een korte reactie op geven. Jij gaat dit ook
doen bij twee medestudenten.
Je kunt dit doen door naar gesprekken te gaan. Je start een groepsconversatie en
deelt je bestand met je medestudenten. Deze manier van beoordelen (of feedback geven) noemen we
Pagina 19/128
peerreview. Peerreview is een manier om de kwaliteit van werk te verbeteren door het werk te laten
controleren door medestudenten.
Wanneer twee medestudenten jouw stuk hebben bekeken en feedback hebben gegeven, kun je de
opdracht (waarnodig) aanpassen. Vervolgens print je de opdracht uit of je slaat het goed op. Je gaat
namelijk met de uitwerking van de opdracht 'Jouw droomonderneming' aan de slag tijdens de
eerstvolgende bijeenkomst op MBO Utrecht.
Pagina 20/128
2.Een eigen onderneming?
2.1 Introductie
Nu je in hoofdstuk 1 hebt gelezen wat je tijdens het keuzedeel ‘Ondernemerschap MBO’ gaat doen is het
tijd om echt te beginnen! Hopelijk ben je volop geïnspireerd geraakt door de opdracht ‘Jouw
droomonderneming’ of misschien wel door de ondernemersgame die jouw academie wellicht heeft ingezet
tijdens de bijeenkomst.
In dit hoofdstuk maak je kennis met alles dat nodig is om te starten met een onderneming. Je leert wat
een onderneming is en wanneer je een goede ondernemer bent. Om een onderneming te starten moet je
veel regelen en onderzoeken. Zo moet je bijvoorbeeld eerst uitzoeken welke juridische
ondernemingsvormen van de Kamer van Koophandel aansluiten bij jouw ondernemersidee en daarnaast
moet je een sterkte-zwakteanalyse (SWOT) kunnen maken. Ook zul je je als ondernemer moeten houden
aan verschillende wetten en regels. Misschien komen sommige van deze termen jou nu nog onbekend
voor, maar wees gerust, want na dit hoofdstuk ken je ze allemaal.
Veel succes!
Pagina 21/128
2.2 Leerdoelen
Aan het eind van dit hoofdstuk weet je:
- Wat een onderneming is
- Wat een ondernemende houding is
- Welke juridische ondernemingsvormen er zijn
- Welke voor de onderneming/sector relevantie samenwerkingsvormen er zijn
- Weet je welke interne en externe financieringsvormen er zijn
- Welk onderzoek en welke onderzoeksmethoden je als ondernemer nodig hebt
- Welke marktgegevens je nodig hebt voor je eigen onderneming
- Wat een marktonderzoek is en uit welke stappen een marktonderzoek bestaat
- Wat een SWOT-analyse is en hoe je deze kan inzetten
- Welke relevante wet- en regelgeving van toepassing is voor het starten van een eigen onderneming
- Wat duurzaam en maatschappelijk verantwoord ondernemen is
Eindresultaat hoofdstuk 2 ‘Een eigen onderneming?’
Je hebt een beeld gekregen van wat een onderneming is. Ook weet je welke stappen je zult moeten
zetten om een eigen onderneming te beginnen. Je bent in staat onderzoek te doen naar de kans van
slagen van jouw onderneming door middel van een SWOT-analyse.
Pagina 22/128
2.3 Opdracht 1 - Startvragen
Voordat je met dit hoofdstuk gaat beginnen willen we je vragen om de onderstaande vragen te
beantwoorden in je eigen woorden. Deze vragen (en uiteraard de antwoorden hierop) komen aan het
eind van het hoofdstuk weer terug. Zo kun je zelf ervaren dat je aan het eind van dit hoofdstuk, als je
alles hebt doorlopen, de vragen beter kunt beantwoorden en dus veel geleerd hebt!
Download het word-document Hoofdstuk 2 - Opdracht 1 - Startvragen.docx om de vragen te
beantwoorden.
Pagina 23/128
2.4 Wat is een ondernemer?
In het introductiefilmpje zag je al wat medewerkers en een student van MBO
Utrecht verstaan onder een ondernemer. We willen jou ook graag kennis laten
maken met een wat meer algemene definitie:
Volgens het woordenboek is een ondernemer, of entrepreneur, iemand die voor eigen rekening en
risico werkt. Je investeert dus geld (om bijvoorbeeld artikelen in te kopen, een kantoor te huren of een
bedrijfsbus te kopen) en loopt het risico dat je dat geld, of een deel daarvan, kwijtraakt. Een ondernemer
hoopt natuurlijk dat de investeringen geld opleveren, want dan maakt hij namelijk winst en dat is wel een
belangrijk doel van een zelfstandig ondernemer. Als je winst maakt, kan het bedrijf immers blijven
bestaan!
Een ondernemer ziet kansen en begrijpt kansen. Maar dat zijn ook belangrijke kwaliteiten voor een
student en voor een werknemer. Ondernemende mensen dragen bij aan een sterke samenleving. Volgens
de overheid en het bedrijfsleven hebben we dat hard nodig in Nederland. Een werknemer met een
ondernemende houding noemen we een intrapreneur.
Pagina 24/128
2.5 Wat is een onderneming?
Als je in google de volgende vraag invult: ’Wat is een onderneming?’, krijg je onderstaande beschrijving:
Deze beschrijving klopt, maar in de praktijk zijn er nog meer criteria waaraan je moet voldoen om als
onderneming bestempeld te worden.
Criteria voor een onderneming door de KvK
De Kamer van Koophandel (KvK) heeft vijf criteria voor een onderneming beschreven op de website.
Deze criteria kun je hieronder bekijken:
Pagina 25/128
2.6 De Kamer van Koophandel
De KvK is heel belangrijk voor (startende) ondernemers. Bekijk eerst het filmpje hieronder en lees
daarna de tekst over de KvK:
Commercial KvK - Benieuwd wat wij voor u kunnen doen
http://www.youtube.com/embed/ZwNj30ic8CM?rel=0
De Kamer van Koophandel
De KvK is er voor ondernemers, en wil ondersteunen om de ondernemers te laten groeien en verder te
laten komen. Dit doet de KvK door het aanbieden van informatie, het geven van seminars en individuele
adviesgesprekken. Daarnaast voert de KvK ook een aantal (economische) wetten uit, en overlegt het met
overheden voor een gunstiger ondernemingsklimaat. Er zijn 12 Kamers van Koophandel met elk een
eigen bestuur en ze werken samen in de VVK (Vereniging van Kamers van Koophandel en Fabrieken in
Nederland). Ook biedt de KvK kennis over elk bedrijf en iedere branche en gebruikt het Handelsregister
als bron hiervoor. De KvK heeft geen winstoogmerk en heeft altijd als doel: ondernemers verder laten
komen met ondernemen.
Pagina 26/128
2.7 Opdracht 2 - Starten van een bedrijf
Wat moet je allemaal regelen om een onderneming te starten?
Waarschijnlijk heb jij al een idee welke diensten of producten jij als ondernemer wil gaan verkopen. Hou
dit idee nog even vast, want voordat je de diepte in gaat duiken, kijk je eerst naar wat een ondernemer
is en wat hij/zij moet doen om een eigen onderneming op te starten. Hiervoor maken we gebruik van een
video van het ondernemersplein (http://www.ondernemersplein.nl). De video wordt gepresenteerd door
Marijke Roskam, een presentatrice van BNR Nieuwsradio. Tijdens de video vindt er een ‘rondetafel’
gesprek plaats tussen verschillende mensen. Aan tafel zit iemand van de belastingdienst, de Kamer van
Koophandel en twee ondernemers uit de praktijk.
Wat kun je verwachten van deze video?
- Inzicht in de eigenschappen van een ondernemer
- Voordelen van een ondernemersplan
- Uitleg over financiën, belastingen en aftrekposten
- Tips voor marketing en marktonderzoek
Waarom mag je deze video niet missen?
Presentator Marijke Roskam neemt je stap voor stap mee door alle onderwerpen waar je als startende
ondernemer mee te maken krijgt. De experts van de Kamer van Koophandel, Belastingdienst én mede-
ondernemers geven veel tips en delen hun ervaringen.
Opdracht 2 - Starten van een eigen bedrijf
http://www.youtube.com/embed/h91bxw04twQ?rel=0
Bekijk de online video. Beschrijf vijf tips/adviezen die worden gegeven wanneer je een eigen
onderneming wil starten. Deel deze tips met jouw medestudenten via #OnderwijsOnline door
'rechtsbovenin een groepsconversatie aan te maken'. Jouw medestudenten doen hetzelfde.
Reageer op de vijf tips/adviezen van jouw medestudenten.
Pagina 27/128
2.8 Opdracht 3 - Stappenplan bedrijf starten
In de online video ‘Starten van een eigen bedrijf’ op de vorige pagina werd een aantal keer ‘Het
Ondernemersplein’ aangehaald. Het Ondernemersplein is het informatiepunt van de overheid voor
ondernemers. Op de website www.ondernemersplein.nl vinden ondernemers allerlei informatie over het
starten en runnen van een eigen onderneming. Eén van de onderdelen van de website is een stappenplan
met de tien belangrijkste stappen voor het starten van je eigen bedrijf. Dit stappenplan vind je hier:
http://www.ondernemersplein.nl/ondernemen/bedrijf-starten/stappenplan-bedrijf-starten/
Lees het stappenplan eens door. Tijdens de opdrachten over het ondernemersplan, het marktonderzoek
en de SWOT-analyse heb je het veelvuldig nodig. Sla het stappenplan dan dus ook goed op zodat je het
altijd terug kan vinden.
Pagina 29/128
2.9 Opdracht 4 - Heb jij al een ondernemersidee?
Jij hebt je niet voor niets ingeschreven voor het keuzedeel 'Ondernemerschap MBO'. Waarschijnlijk heb je
al eens nagedacht over ondernemerschap of misschien heb je zelfs al een uitgewerkt ondernemersidee of
zelfs een begin van een ondernemersplan. Mocht je nog geen ondernemersidee hebben dan zul je in deze
opdracht toch flink moeten gaan brainstormen (het volgen van dit keuzedeel zonder ondernemersidee is
niet aan te bevelen).
Opdracht 4 - Heb jij al een ondernemersidee?
Download het document Hoofdstuk 2 - Opdracht 4 - Wat is jouw ondernemersidee.docx.
Beschrijf in max. 5 zinnen jouw ondernemersidee. Geef daarna antwoord op de overige vragen. Je
antwoorden heb je nodig hebben tijdens de bijeenkomsten bij MBO Utrecht, sla je werk dus goed op.
Kun je zelf geen goed ondernemersidee bedenken? Gebruik dan één van de voorbeelden van je
docent en werk deze uit in de opdracht. Je docent zal zijn/haar voorbeelden delen tijdens één
van de bijeenkomsten of via een groepschat in #OnderwijsOnline.
Let op: dit is geen fictief idee! Het ondernemersidee dat je hier (kort) uitwerkt kun je het gehele
keuzedeel gebruiken. Bedenk dus een ondernemersidee dat door jou uitvoerbaar is, blijf realistisch!
Pagina 30/128
Pagina 31/128
2.10 Opdracht 5 - Kennisvragen
Maak de digitale toets.
Open de test: link
Krijg je de toets niet te zien op je scherm? Klik dan op deze link, je wordt direct
verwezen naar de toets.
Pagina 32/128
2.11 Rechtsvormen
Als startende ondernemer moet je een rechtsvorm kiezen. Er zijn verschillende soorten rechtsvormen. Dit
komt, omdat er veel verschillende soorten bedrijven zijn. Er zijn bedrijven waar één persoon de eigenaar
is, maar er zijn ook organisaties waarin meerdere ondernemers met elkaar eigenaar zijn. Deze
verschillen vragen om verschillende rechtsvormen. De rechtsvorm bepaalt uiteindelijk onder andere wie
schulden moeten afbetalen, en welke verplichtingen je hebt aan de belastingdienst.
Bekijk onderstaand filmpje voordat je verder gaat:
http://www.youtube.com/embed/R8TRYr-C1sQ?rel=0
Welke rechtsvormen zijn er?
Er zijn rechtsvormen met rechtspersoonlijkheid en rechtsvormen zonder rechtspersoonlijkheid. Bij een
rechtsvorm zonder rechtspersoonlijkheid ben jij verantwoordelijk voor de schulden, en zal je schulden
eventueel moeten afbetalen met je eigen spaargeld. Bij een rechtsvorm met rechtspersoonlijkheid ben je
dit meestal niet. De Kamer van Koophandel (KvK) heeft alle rechtsvormen op een rij gezet.
Rechtsvormen zonder rechtspersoonlijkheid
- Eenmanszaak
- Vennootschap onder firma (vof)
- Maatschap
- Commanditaire vennootschap (cv)
Rechtsvormen met rechtspersoonlijkheid
- Besloten vennootschap (bv)
- Naamloze vennootschap (nv)
- Coöperatie en onderlinge waarborgmaatschappij
Pagina 33/128
- Stichting
- Vereniging
Freelancer en zzp'ers
Een misverstand dat vaak in de wereld wordt geholpen is dat een zelfstandige zonder personeel (een zzp’
er) of freelancer een rechtsvorm is. Dit is niet zo. Deze ondernemers moeten een rechtsvorm kiezen uit
één van bovenstaande rechtsvormen.
Als toekomstig ondernemer is de kans groot dat je begint met een rechtsvorm zonder
rechtspersoonlijkheid. Wanneer je in je eentje een onderneming begint, kies je vaak voor de
eenmanszaak. Omdat deze rechtsvorm erg populair is bij beginnende ondernemers gaan we hier even
kort op in.
De eenmanszaak
Een eenmanszaak, de naam zegt het al een beetje, is een bedrijf waarvan één persoon de eigenaar is.
Als eigenaar ben jij dan voor alles verantwoordelijk. Een eenmanszaak heeft dus geen
rechtspersoonlijkheid. Wanneer je onderneming schulden zou hebben, dan ben jij hier verantwoordelijk
voor en zal je die zelf moeten betalen. Toch heeft het hebben van een eenmanszaak voordelen. Je kunt
een eenmansbedrijf snel en eenvoudig oprichten door naar de Kamer van Koophandel te gaan en je in te
schrijven in het Handelsregister. Daarnaast heb je vaak ook recht op belastingvoordelen.
Pagina 34/128
2.12 Opdracht 6 - Rechtsvormen
Je hebt al gelezen wat de rechtsvorm voor een eenmanszaak ongeveer inhoud. Zoals je hebt kunnen zien
zijn er nog drie andere rechtsvormen zonder rechtspersoonlijkheid. Kies twee van de rechtsvormen
zonder rechtspersoonlijkheid (eenmanszaak, vof, maatschap, cv) en vergelijk ze met elkaar. Welke
verschillen en overeenkomsten zijn er te vinden? Ook geef je aan welke rechtsvorm past bij jouw
ondernemersidee. Download dit document Hoofdstuk 2 - Opdracht 6 - Rechtsvormen.docx en
maak de opdrachten.
Gebruik hiervoor eventueel, naast les 11 van dit hoofdstuk, de websites:
http://www.ondernemersplein.nl/ondernemen/bedrijf-organiseren/rechtsvormen/info-en-advies/alle-
rechtsvormen-op-een-rij/
https://www.ikgastarten.nl/bedrijf-starten/rechtsvorm
Pagina 35/128
2.13 Marktonderzoek
Een goed idee is het halve werk. Maar om van jouw idee een bedrijf te maken, heb je klanten nodig.
Door marktonderzoek te doen zie je of jouw plannen haalbaar zijn.
Van idee naar markt
Met een marktonderzoek breng je de markt in kaart. Je onderzoekt wie jouw klanten zijn, wat ze willen
en waar je ze vindt. Ook is het interessant om te kijken hoe anderen in jouw branche het doen. Hoe kun
je je onderscheiden van de concurrentie? Uit een marktonderzoek blijkt hoe je klanten naar je bedrijf
kunt trekken. Het is de basis voor jouw marketing.
Hoe doe je marktonderzoek?
Marktonderzoek kan je op allerlei manieren doen. In een literatuuronderzoek gebruik je bestaande
informatie (de gemeente, brancheverenigingen, KvK, internet). Je kunt ook zelf aan de slag: vraag aan
mensen persoonlijk wat ze van je idee vinden. Dit kun je bijvoorbeeld doen aan je toekomstige klanten.
Je kiest dan voor een kwalitatief onderzoek. Mensen kunnen dan zelf reageren op je vragen. Hier heb je
natuurlijk niet zoveel tijd voor, dus kies je maar een aantal mensen uit waar je het kwalitatieve
onderzoek bij wil uitvoeren. Mocht je toch meer mensen willen benaderen, dan kun je kiezen voor
kwantitatief onderzoek. Je gaat mensen dan niet persoonlijk om een reactie vragen, maar je neemt
bijvoorbeeld online een vragenlijst af die veel mensen kunnen invullen.
Zelf marktonderzoek doen of uitbesteden?
Als je zelf geen tijd hebt om marktonderzoek te doen, kun je dit ook andere mensen laten doen.
Studenten of een marktonderzoekbureau kunnen je hierbij vaak wel helpen. Hier zijn dan natuurlijk wel
kosten aan verbonden. Het voordeel is dat studenten of het marktonderzoekbureau vaker onderzoeken
heeft gedaan en dus meer kennis en specialisme heeft.
Pagina 36/128
Tips voor als je zelf marktonderzoek doet
- Stel niet zomaar een vragenlijst op. Bedenk eerst goed wat je wilt weten. Wat is het (marketing)probleem
dat je wilt oplossen? Welke kans wil je verkennen? Wat wil je nou echt weten?
- De enquête is een populaire vorm van marktonderzoek (kwantitatief onderzoek). Dit is niet altijd de beste
manier. Vaak is het waardevoller om in gesprek te gaan met de klant, in de vorm van interviews
(kwalitatief onderzoek).
- Zorg er wel voor dat in een interview jouw idee of mening niet teveel naar voren komt. Stel bijvoorbeeld
niet de vraag: ‘ Vindt u het ook een goed idee om…’ Je kunt beter de volgende vraag stellen; “ Wat vindt u
van het idee om….’. Je vragen zijn dan veel betrouwbaarder. Mensen zeggen dan sneller wat ze er echt van
vinden. Je kunt het interview laten uitvoeren door een collega die niet of minder betrokken is. Je weet dan
zeker dat de juiste vragen gesteld worden.
- Stel niet te veel vragen, maar zorg dat de vragen een logisch geheel vormen. Probeer in een paar vragen
al je antwoorden te krijgen op je vragen. Mensen zullen sneller een vragenlijst van 10 minuten invullen,
dan een vragenlijst van 20 minuten.
Pagina 37/128
2.14 Onderdelen van marktonderzoek
Een marktonderzoek bestaat uit een aantal verschillende onderdelen. Elk onderdeel richt zich op een
ander onderwerp. Wanneer je alle onderdelen meeneemt in je marktonderzoek krijg je een goed beeld
van de markt waarin jij je onderneming zou gaan plaatsen. Marktonderzoek bestaat uit:
- Brancheonderzoek
- Klantenonderzoek
- Concurrentieonderzoek
- Omgevingsanalyse
We leggen hieronder elke vorm van marktonderzoek verder uit.
Brancheonderzoek
Het is erg verstandig om een brancheonderzoek te doen. Zo krijg je antwoord op vragen zoals: ‘Gaan er
veel bedrijven in mijn branche failliet?’ ‘Op welke manier komen concurrenten aan hun klanten?’ Een
brancheonderzoek helpt je inzicht te geven in de branche waarin jij zou gaan werken. Het geeft je een
goed beeld of jouw ondernemersidee echt uit te voeren is.
Belangrijke vragen die in een brancheonderzoek gesteld kunnen worden zijn:
Wat is de gemiddelde omzet in jouw branche?
Het geeft je een algemene indruk. Als de meeste bedrijven in jouw branche winst maken, kan dat een
goed teken zijn. Zie je dat de gemiddelde omzet wat afneemt, betekent het misschien dat het wat minder
goed gaat met jouw branche. Heeft jouw idee dan nog steeds kans van slagen?
Wie zijn de belangrijkste aanbieders?
Onderzoek wie de belangrijkste en grootste concurrenten zijn. En waarom doen zij het goed? Hoe
bepalend zijn ze voor de branche?
Hoe komen de producten en diensten bij de klant?
Inventariseer via welke kanalen de producten en diensten gedistribueerd worden. Wie levert aan wie
binnen jouw branche? Zie je bijvoorbeeld dat heel veel bedrijven in jouw branche overstappen naar een
webwinkel, dan is misschien niet verstandig om jouw bedrijf in een winkelpand te beginnen.
Pagina 38/128
Wat zijn de ontwikkelingen en verwachtingen binnen jouw branche?
Zijn er belangrijke ontwikkelingen die de branche beïnvloeden? Misschien is er te weinig gekwalificeerd
personeel in jouw branche of is er juist een overschot aan goede arbeidskrachten. Of neemt de
concurrentie steeds verder toe waardoor prijzen onder druk staan. Is jouw bedrijf ook onder deze
omstandigheden succesvol?
Klantonderzoek
Met een klantonderzoek krijg je een beeld van je toekomstige klanten. Hoe bereikt u uw klanten? En wat
kopen deze klanten allemaal? Door onderzoek te doen naar je klanten en wat hun koopgedrag is, weet je
hoe je klanten kunt benaderen en wat ze echt graag willen hebben.
Vragen die je hiervoor kan gebruiken zijn:
- Welke personen of bedrijven nemen jouw product of dienst af?
- Wanneer nemen zij jouw product of dienst af? Bijvoorbeeld wekelijks, maandelijks of om de
10 jaar?
- Welke motieven hebben jouw klanten? Is het noodzakelijk voor levensonderhoud of
functioneren van een bedrijf of is het luxe?
Door het beantwoorden van deze vragen weet je of je een hele specifieke klantengroep hebt die
bijvoorbeeld eens per 5 jaar jouw producten afneemt (bijvoorbeeld meubelwinkel) of een klantengroep
die elke dag binnenloopt (supermarkt).
Klantonderzoek doe je natuurlijk niet alleen als je begint met je onderneming. Het is heel verstandig om
ook tussendoor klantonderzoek uit te voeren. Zo weet je of klanten tevreden zijn over jou en op welke
manier je klanten nog beter kan helpen. Tevreden klanten zullen vaker terugkomen en aan anderen
vertellen dat ze ergens iets goeds hebben gekocht. Dit zorgt weer voor nog meer klanten.
Pagina 39/128
Concurrentieonderzoek
Door goed naar jouw concurrenten te kijken, zie je hoe je kunt onderscheiden van de rest. Dat is handig
als je een bedrijf start of een nieuw product wilt aanbieden.
Wie zijn jouw concurrenten?
Zoek uit wie jouw belangrijkste concurrenten zijn. Je vindt veel van deze informatie op internet. Vraag
bedrijfsgegevens op uit het www.handelsregister.nl en onderzoek jouw branche (zie 10-stappenplan voor
het starten van een eigen bedrijf), bijvoorbeeld hoeveel andere ondernemers er zijn in jouw buurt.
Om een concurrentieonderzoek uit te voeren, moet je onder andere antwoord hebben op de
onderstaande vragen. Natuurlijk mag je ook zelf meer vragen bedenken.
- Op welke doelgroep richt jouw concurrent zich?
- Welke producten of diensten hebben ze in hun assortiment?
- Wat is hun prijs? Geven ze korting?
- Hoe maken ze reclame? Via folders, commercials?
- Welke concurrenten zitten waar?
Stel, je wil een telefoonwinkel gaan beginnen. Om te kijken hoe concurrenten het doen, voer je een
concurrentieonderzoek uit. Je zou dat op bijvoorbeeld in een tabel kunnen vormgeven. Je krijgt in één
overzicht duidelijk waar er voor jou kansen liggen. Voor jou zouden er nu kansen kunnen liggen in het
openen van een winkel op een hele goede locatie. Daar scoort nog geen enkele winkel een ++.
Bedrijf Prijs Locatie Service
Telefoonwinkel A ++ -- +
Telefoonwinkel B - - ++
Telefoonwinkel C + + +
Pagina 40/128
Omgevingsanalyse
Stel: je wil een winkel in houten speelgoed opzetten. Je hebt een goede plek op het oog en wilt weten of
jouw idee potentie heeft. Door de volgende vragen te beantwoorden, krijg je een beeld van de kansen en
bedreigingen in de omgeving van jouw bedrijf, voor nu en in de toekomst. Door een omgevingsanalyse te
doen krijg je een beter beeld of jouw ondernemersidee een kans van slagen heeft.
Welke wetten en regels gelden er?
Mag je jouw bedrijfspand zomaar uitbreiden? Als je jouw speelgoedzaak op termijn wilt uitbreiden, is het
belangrijk dat je weet of dit ook echt mag. Mag de vrachtwagen die het speelgoed levert niet in de buurt
van jouw winkel komen vanwege milieuregels? Bij jouw gemeente en op de website van de Rijksoverheid
vind je veel van deze informatie terug.
Hoe is de economische situatie?
Wat kunnen jouw klanten besteden? En wat zijn de verwachtingen voor de toekomst? Blijven mensen
jouw product kopen, of zal de vraag afnemen? Onderzoek jouw branche (zie 10-stappenplan voor het
starten van een eigen bedrijf) en bekijk de website van het http://www.cbs.nl.
Zijn er interessante politieke ontwikkelingen?
Zijn er plannen over extra koopzondagen in jouw gemeente? Misschien heeft jouw gemeente plannen
voor subsidies aan startende ondernemers. Dit zijn vragen die voor jou belangrijk kunnen zijn wanneer
je een eigen onderneming begint. Deze informatie vraagt je op bij jouw gemeente.
Zijn er bouwplannen in de buurt van jouw bedrijf?
Misschien staat jouw pand aan de rand van de stad, maar zijn er in de toekomst plannen voor een grote
supermarkt die extra klantbezoek oplevert. Dat is goed om mee te nemen in de omgevingsanalyse.
Bekijk ook of er plannen zijn voor de weg naar het bedrijf. Je wilt tenslotte goed bereikbaar zijn.
Hoe is de bevolking in jouw buurt samengesteld?
Zijn er op dit moment veel jonge gezinnen in de wijk? Een speelgoedwinkel past beter in een kindrijke
buurt dan een vergrijzende wijk. En wat zijn de verwachtingen? Bij het www.cbs.nl kun je deze gegevens
per wijk opvragen.
Zijn er technologische ontwikkelingen?
De groei van het internet kan voor jou positief en negatief uitpakken. Een grote speelgoedketen met een
webwinkel kan concurrentie betekenen. Je kunt ook zelf een webwinkel opzetten om meer klanten te
Pagina 41/128
bereiken. En misschien worden jouw producten door nieuwe technieken goedkoper geproduceerd.
Onderzoek hoe andere bedrijven in jouw branche de technologie gebruiken.
Pagina 42/128
2.15 Opdracht 7 - Marktonderzoek
Opdracht 7 - Marktonderzoek
Om er alvast een beetje in te komen ga je je eerste stappen op het gebied van marktonderzoek zetten.
Je gaat immers aan het eind van dit hoofdstuk al je eigen ondernemersplan schrijven!
We vragen je, met jouw ondernemersidee van opdracht 4 in je achterhoofd de onderstaande vragen te
beantwoorden. Beschrijf de antwoorden in de tabel, je zult ze later nodig hebben bij de portfolio-opdracht
over het ondernemersplan. Download het document Hoofdstuk 2 - Opdracht 7 -
Marktonderzoek.docx om de opdracht te maken.
Pagina 43/128
2.16 SWOT-analyse
Waar ligt de kracht van jouw bedrijf en waar de mogelijke bedreigingen? Met een SWOT-analyse zie je in
heel snel waar jouw kansen liggen en waar je extra aandacht aan moet besteden. Aan de hand van
sterkten, zwakten, kansen en bedreigingen bepaal je de toekomst van jouw bedrijf. Bekijk het
onderstaande filmpje over een SWOT-analyse eens.
SWOT-analyse maken
http://www.youtube.com/embed/2_38wt8ZWa4?rel=0
Wat is een SWOT analyse?
Een SWOT- analyse of ook wel sterkte-zwakte analyse, maakt dus deel uit van het marktonderzoek. Je
probeert zo objectief mogelijk naar je eigen bedrijf te kijken. Wat doe je goed? Wat kun je verbeteren?
En hoe speel je in op externe factoren die het succes kunnen bedreigen? De term SWOT staat voor:
'Strengths, Weaknesses, Opportunities, Threats'.
Hoe maak je een SWOT-analyse?
De uitkomsten van het klantenonderzoek, de omgevingsanalyse, het brancheonderzoek en het
marktonderzoek gebruik je om een SWOT-analyse te maken. De SWOT-analyse neem je op in je
Pagina 44/128
ondernemersplan. Zoals je hebt kunnen lezen bestaat een SWOT-analyse dus uit Sterktes, Zwaktes,
Kansen en bedreigingen. Hieronder lees je hoe je een SWOT-analyse kunt maken.
Intern
Voor jouw SWOT-analyse bekijk je eerst de plus- en minpunten binnen jouw bedrijf.
Stel we nemen een voorbeeld van een grote boekhandel aan de rand van de stad.
Sterktes
Ga na wat je beter doet dan de concurrent. Sterke punten zijn bijvoorbeeld een uitgebreid assortiment of
heel klantvriendelijk personeel. Misschien heb je een leestafel in de winkel met koffie en thee waardoor je
extra klanten aantrekt.
Zwaktes
Benoem de zwakke plekken van het bedrijf. Heb je een te kleine kinderboekenafdeling? Misschien zit u
net te krap in het personeel. Of gaat je ervaren, meest klantvriendelijke personeelslid bijna met
pensioen.
Extern
Welke omgevingsfactoren kunnen het succes van jouw bedrijf beïnvloeden?
Kansen
Welke externe factoren helpen mee aan de toekomst van jouw bedrijf? Komt er een nieuwbouwwijk om
de hoek waardoor je meer jonge gezinnen in jouw winkel krijgt? Of komt er een school in de buurt waar
je studie- en schoolboeken aan mag leveren?
Bedreigingen
Bekijk ook welke omgevingsfactoren jouw bedrijf bedreigen. De webwinkel die onder jouw prijs verkoopt
en aan huis levert kan je klanten kosten. Een concurrent in een nabijgelegen winkelcentrum ook.
Bij een SWOT-analyse vul je de antwoorden die uit de 4 analysepunten komen in een tabel in. Je krijgt zo
een overzicht van de (interne) sterktes en zwaktes en de (externe) kansen en bedreigingen.
Hieronder zie je hoe een SWOT-analyse er uit kan zien voor een boekhandel.
Pagina 45/128
SWOT-analyse klaar?
Ben je klaar nadat je de SWOT-analyse hebt gemaakt? Nee natuurlijk niet! Nu moet je acties gaan
formuleren om met de (interne) zwaktes en sterktes en de (externe) kansen en bedreigingen om te
gaan.
Wanneer we het voorbeeld van de boekenwinkel weer nemen zouden dit actiepunten kunnen zijn:
- De boekenwinkel gaat meer kinderboeken verkopen
- De boekenwinkel gaat langs de nieuwe school om aan te geven dat ze graag samen willen werken
- De boekenwinkel probeert de klanten die altijd komen zo goed mogelijk te helpen zodat zij niet naar
een andere boekenwinkel gaan
Pagina 46/128
2.17 Wet- en regelgeving
Op het moment dat je een beeld hebt gevormd van je financiële mogelijkheden en een goede
marketingstrategie hebt bedacht ben je er klaar voor om met je eigen onderneming de markt op te gaan.
Daarbij zal je rekening moeten houden met de wet- en regelgeving. Denk bijvoorbeeld aan de
milieuwetten. Sommige fabrieken mogen niet op plekken middenin een woonwijk gebouwd worden. Deze
regel geldt bijvoorbeeld niet voor verzorgingstehuizen of sportscholen. De wet- en regelgeving verschilt
dus per branche.
Een branche is een naam voor alle ondernemingen die samen actief zijn in een bepaalde categorie of
dezelfde soort diensten verlenen. Voorbeelden zijn de horeca, de bouw, en cultuur. Op de website van de
Kamer van Koophandel kun je kijken binnen welke branche jouw onderneming valt. Zodra je weet onder
welke branche je valt, kun je ook de wet- en regelgeving vinden waar je je aan zult moeten houden.
Branchevereniging
Op het moment dat je weet onder welke branche je valt, zou je ervoor kunnen kiezen om lid te worden
van een branchevereniging. Een branchevereniging bestaat uit meerdere bedrijven uit één branche. Het
kan voor jou als beginnend ondernemer een slimme stap zijn je aan te sluiten bij een branchevereniging.
Vakbonden
Naast brancheverenigingen zijn er ook vakbonden. Een vakbond is een vereniging dat opkomt voor de
belangen van medewerkers. Een vakbond helpt onder andere wanneer er problemen zijn tussen
werkgever en werknemer, of wanneer er gesproken moet worden met de politiek over de wet- en
regelgeving. Het verschil tussen een branchevereniging en een vakbond is dat bij een vakbond mensen
uit verschillende branches zich aan kunnen sluiten. Bij een branchevereniging kan dit niet. Er zijn wel
verschillende vakbonden. Zo richt FNV Zorg zich op mensen die werken in de zorg, en FNV Sport die voor
hun werk bezig zijn met sport en beweging. Een beginnend ondernemer sluit zich meestal aan bij FNV
Pagina 47/128
ZZP. Door je aan te sluiten bij een branchevereniging of vakbond, maak je je netwerk groter en word je
meer bekend in de arbeidsmarkt.
Pagina 48/128
2.18 Duurzaam en maatschappelijk verantwoord ondernemerschap
Verschillende wet- en regelgevingen zorgen er onder andere voor dat het milieu niet vervuild wordt en
dat werknemers ook bepaalde rechten hebben. Naast de wet- en regelgeving kan een onderneming ook
op een duurzame en maatschappelijke manier verantwoord ondernemen. Ondernemingen die zich
hier veel mee bezighouden kunnen zich onderscheiden ten opzichte van hun concurrenten. Een bedrijf
dat maatschappelijk verantwoord onderneemt, houdt bij iedere beslissing rekening met de
maatschappelijke en economische effecten hiervan. Het bedrijf gaat voordat de beslissing genomen
wordt, bedenken wat de beslissing voor een effect heeft op de werknemers, maar ook op klanten,
leveranciers en andere mensen die beïnvloed worden door de beslissing.
Veel bedrijven richten zich niet alleen op het maatschappelijk verantwoord ondernemen. Bedrijven gaan
nog verder en houden ook rekening met het milieu. Dit noem je duurzaam ondernemen.
Kijk naar onderstaande filmpjes. Hierin leer je wat duurzaam ondernemen precies is, en zie je hoe de NS
rekening probeert te houden met het milieu en op een duurzame manier onderneemt.
NS Duurzaam - Samen vooruithttp://www.youtube.com/embed/ATpeo446zpk?rel=0
Heb je nog meer interesse in duurzaam ondernemen en wil je harde cijfers zien? Bekijk dan onderstaand
filmpje:
Cijfers liegen niet - Duurzaam ondernemenhttp://www.youtube.com/embed/iHOa_ocu1Nk?rel=0
Het belang van duurzaam ondernemen
Maar waarom is duurzaam ondernemen nou zo belangrijk? Dat komt omdat wij als
mens op een te grote voet leven. De mensheid gebruikt meer van de aarde dan dat
de aarde kan geven. We vervuilen de natuur in sneltreinvaart, grondstoffen raken
op en de lucht wordt steeds vuiler. Om ervoor te zorgen dat de volgende generatie
mensen ook zo kan leven als dat wij dat doen, moet we duurzaam leven en moeten
Pagina 49/128
organisaties duurzaam ondernemen. Om duurzaam te ondernemen kun je onder
andere:
- meer proberen te doen met minder verbruik van grondstoffen
- meer te doen, terwijl je minder energie verbruikt
- meer te doen, met veel minder afval en minder uitstoot van schadelijke stoffen
- meer producten te hergebruiken
De drie P's
Om rekening te houden met duurzaam en maatschappelijk verantwoord
ondernemen, gebruiken organisaties vaak de drie P’s; People (Mensen), Planet
(Natuur) en Profit (Opbrengst/winst). Wanneer deze drie P’s niet met elkaar in
evenwicht zijn, zal één P hieronder lijden. Bijvoorbeeld wanneer een bedrijf alleen
maar gericht is op het maken van winst zullen de mensen en het milieu hieronder
lijden. De werkomstandigheden voor werknemers kunnen bijvoorbeeld niet goed
zijn, of de natuur wordt vernietigd door bijvoorbeeld het productieproces.
Door als onderneming op een duurzame en maatschappelijke manier verantwoord te
ondernemen zullen klanten ook eerder naar jouw onderneming toekomen. Zoals je
in het filmpje hebt kunnen horen wil drie kwart van de consumenten liever bij een
duurzame onderneming iets kopen, dan bij een onderneming die hier geen rekening
mee houdt. Hier liggen voor jou dus volop kansen!
Pagina 50/128
2.19 Arbo-beleid
Wanneer je als ondernemer personeel in dienst hebt, ben je verplicht om een arbowet in te voeren. De
arbowet bestaat uit alle algemene rechten en plichten voor werkgevers en werknemers. Het grootste deel
van de studenten die een onderneming starten, zullen echter een eenmanszaak beginnen. Mocht je toch
met personeel gaan werken, klik dan op deze link om te lezen waar een arbowet uit moet bestaan.
ZZP'ers en de Arbowet
Als zzp'er ben je zelf verantwoordelijk voor je veiligheid tijdens je werkzaamheden. Toch gelden er ook
een aantal arbo-regels voor zelfstandigen. Als er sprake is van gevaarlijk werk dan krijg je als zzp’er te
maken met de Arboregelgeving. Gevaarlijk werk wil zeggen dat de veiligheid of gezondheid van jouw of
van anderen (bijvoorbeeld klanten of voorbijgangers) in gevaar kan zijn. Zo moeten bijvoorbeeld zzp’ers
die op daken of steigers werken maatregelen nemen om valpartijen te voorkomen. Ze kunnen
bijvoorbeeld leuningen plaatsen of veiligheidsgordels dragen.
Mocht je als zzp'er ergens komen te werken waar ook 'gewone' werknemers werken, dan gelden dezelfde
(arbo-regels). Dit is gedaan om ervoor te zorgen dat er geen concurrentie bestaat over de
arbeidsomstandigheden. Als voor zzp’ers minder arbo-regels gelden, zijn ze namelijk goedkoper dan
'gewone' werknemers.
Pagina 51/128
2.20 Portfolio-opdracht 'Interview ondernemer'
Portfolio-opdracht 'Interview ondernemer'
Ga op zoek naar een zelfstandig ondernemer. Hoe is deze persoon aan zijn klanten gekomen? Ga in
gesprek met deze ondernemer en maak een verslag. Vervolgens stuur je het verslag via
#OnderwijsOnline naar een medestudent voor feedback. Wanneer je zijn feedback hebt, gebruik je het
om je verslag te verbeteren en plaats je het in jouw portfolio zodat je begeleider het kan aftekenen. Klik
op op de link om naar het document voor deze opdracht te gaan:
Portfolio-opdracht Interview ondernemer.docx
Pagina 52/128
2.21 Opdracht 8 - Kennisvragen
Maak de digitale toets.
Open de test: link
Krijg je de toets niet te zien op je scherm? Klik dan op deze link, je wordt direct
verwezen naar de toets.
Pagina 53/128
3.Het ondernemersplan
3.1 Introductie
In hoofdstuk 2 heb je geleerd wat er allemaal bij komt kijken wanneer je een eigen
onderneming gaat starten. Zo zul je je moeten inschrijven bij de KvK, en moet je
een goed beeld hebben gekregen van de markt waarin je gaat ondernemen.
Vervolgens moet je als ondernemer verder uit gaan werken wat de doelgroep, het
aanbod en het verdienmodel van de onderneming zijn. Het opzetten van een goede
marketingstrategie is daarbij van groot belang. In dit hoofdstuk ga je hiermee aan
de slag. Ook zul je leren op welke manier social media je kan helpen om jezelf aan
de wereld kenbaar te maken.
Al deze punten neem je op in het ondernemersplan. In dit hoofdstuk leer je waar
een ondernemersplan uit bestaat, en hoe je een ondernemersplan schrijft. Je gaat
een echt ondernemersplan maken op basis van jouw ondernemersidee uit hoofdstuk
2. In een ondernemersplan vind je ook altijd een hoofdstuk over het verdienmodel
en andere financiële aspecten, dit hoofdstuk werk je pas uit nadat je hebt kennis
gemaakt met hoofdstuk 4 'De financiën in je eigen onderneming op orde'.
Veel succes met jouw ondernemersplan!
Pagina 54/128
Pagina 55/128
3.2 Leerdoelen
Aan het eind van dit hoofdstuk weet je:
- Hoe je sociale media in kunt zetten voor je eigen onderneming
- Welke communicatiestrategieën gebruikt worden in jouw vakgebied
- Welke marketingstrategieën je kunt gebruiken binnen jouw vakgebied
- Op welke manier je het arbo-beleid kunt uitvoeren
- Wat een ondernemersplan is en waar je die voor gebruikt
Eindresultaat hoofdstuk 3 ‘Het ondernemersplan’
Je bent in staat een ondernemersplan te schrijven waarin je gemaakte keuzes voor
je onderneming helder kan uitleggen.
Pagina 56/128
3.3 Opdracht 1 - Startvragen
Om te checken wat je al weet aan het begin van het hoofdstuk, beginnen we, net zoals in hoofdstuk 2,
met een aantal startvragen. Deze vragen zullen aan het eind van het hoofdstuk weer terugkeren.
Open de test: link
Krijg je de toets niet te zien op je scherm? Klik dan op deze link, je wordt direct
verwezen naar de toets.
Pagina 57/128
3.4 De marketingmix
In hoofdstuk 2 heb je kennis gemaakt met verschillende onderzoeksmethoden om te bekijken of jouw
onderneming een kans van slagen zou hebben. Je hebt geleerd dat je met een SWOT-analyse de kansen
en bedreigingen in kaart kan brengen. Hier pas je je marketingstrategie op aan. Een marketingstrategie
is het pad dat je gaat volgen om je doelstellingen zo goed mogelijk kunt bereiken.
Om zo goed mogelijk in beeld te krijgen wat klanten van jou willen, en hoe jij het product zo goed
mogelijk kan verkopen, kan je gebruik maken van de marketingmix. Om een goede marketingstrategie te
bepalen, bestaat de marketingmix uit vier variabelen. Prijs, Promotie, Product en Plaats. Een
voorbeeld van een deel van een marketingmix zoals Apple het voor de Iphone 6 heeft kunnen maken ziet
er als volgt uit (let op: dit is een fictief voorbeeld):
Pagina 58/128
3.5 Portfolio-opdracht 'De marketingmix'
Portfolio-opdracht ‘De marketingmix’
Maak een marketingmix op basis van je ondernemersidee uit hoofdstuk 2 opdracht 4 en 7. Download de
opdracht door op onderstaande link te klikken. Als je de opdracht klaar hebt plaats je deze in je portfolio
in #OnderwijsOnline.
Portfolio-opdracht De marketingmix.docx
Pagina 59/128
3.6 Sociale media
Als onderneming wil je natuurlijk zo bekend mogelijk worden. Dit kan je doen door gebruik te maken van
de media. Denk bijvoorbeeld aan reclamefolders, reclamespotjes op tv of radio, of een advertentie in de
krant. Als klanten deze reclame zien kunnen ze niet direct reageren, dit kan wel via sociale media. Je
bekend maken met sociale media is daarom ook vaak een goed idee. De kans is groot dat je al gebruik
maakt van sociale media. Sociale media is een verzamelnaam voor alle internettoepassingen waarmee
het mogelijk is om informatie met elkaar te delen. Het gaat niet alleen om informatie in de vorm van
tekst (nieuws, artikelen), maar ook geluid en beeld kan worden gedeeld. Ook voor je onderneming kan
sociale media een belangrijke bron zijn om je kenbaar te maken aan de buitenwereld.
Voor- en nadelen van sociale media
Voordat je je bekend gaat maken met behulp van sociale media moet je wel weten wat de voor- en
nadelen van het gebruik van sociale media zijn. Dit artikel kan je helpen om hier een beeld over te
vormen.
Om te controleren of je het artikel goed hebt doorgelezen, zou je antwoord moeten kunnen geven op
onderstaande vragen. Deze vragen hoef je nergens op te slaan, maar dienen echt als controle voor jezelf.
1. Wat zouden voor jou de twee grootste voordelen zijn voor het professioneel
gebruik maken van sociale media?
2. Wat zouden voor jou de twee grootste nadelen zijn voor het professioneel
gebruik maken van sociale media?
Om aan te geven hoeveel mensen gebruik te maken vind je hieronder een aantal cijfers. In dit
artikel vind je tevens het aantal gebruikers per sociaal medium. Na het lezen van dit besef je
waarschijnlijk wat een kansen er voor je liggen wanneer je je bekend maakt op verschillende sociale
media.
Pagina 60/128
Sociale media in cijfers
In de cirkel hierboven kun je zien hoeveel verschillende sociale media er zijn. De belangrijkste en
grootste sociale media staan in het midden van de cirkel. Over deze sociale media zijn verschillende
gegevens bekend:
- 72% van alle internetgebruikers is actief op sociale media
- In de leeftijdscategorie 18-29 is dit percentage zelfs 89%(!)
- Het meest gebruikt is Facebook met 1,23 miljard gebruikers, waarvan 9 miljoen Nederlanders
- Twitter heeft 923 miljoen gebruikers, waarvan 5 miljoen Nederlanders
- Het grootste deel van de Twitteraars (56%!) verstuurt nooit of slechts zelden een tweet. Zij gebruiken
het medium vooral om berichten van anderen te lezen
- LinkedIn heeft 227 miljoen gebruikers wereldwijd
- LinkedIn wordt maandelijks door 187 miljoen mensen bezocht, waarvan er 4,6 miljoen uit Nederland
Pagina 61/128
afkomstig zijn
- Google+ heeft 540 miljoen actieve gebruikers. Vanuit Nederland wordt Google+ door 3,2 miljoen
bezoekers per maand bezocht.
- In het overzicht hieronder zie je hoeveel verschillende soorten sociale media er al zijn. Dit aantal blijft
maar groeien! (bron: jeffbullas.com).
Ondernemers maken van deze sociale media het meest gebruik van LinkedIn en Twitter. Laten we hier
eens verder op inzoomen. Wie weet kunnen deze sociale media jou (in de toekomst) helpen je bekend te
maken aan de wereld.
Denk eens na over het volgende:
'Je wordt gebeld door een bekende van jou die bij
een huis-aan-huiskrant in jouw woonplaats werkt.
Hij heeft een gratis advertentieplek voor je! Je logo
en maximaal drie regels tekst. Of je dat wilt?
Natuurlijk wil je dat, het is gratis en veel van jouw
klanten komen uit jouw woonplaats. Je hebt twee
dagen de tijd om logo en tekst aan te leveren.'
Welke tekst zou jij aanleveren, geschreven
vanuit jouw toekomstige onderneming?
Een concrete doelgroep
Wanneer je bezig bent met marketing, ben je bezig om in te spelen op de wensen en de behoeften van je
(toekomstige) klant. Het is dan ook wel logisch dat je die klant door en door moet kennen. Want hoe kan
je anders snel inspelen op wat ze willen?
Een concrete doelgroep is belangrijk voor een goede marketing. Een manier om je doelgroep te bereiken
is om gebruik te maken van sociale media. Je moet dan natuurlijk wel een sociaal medium uitzoeken dat
bij de doelgroep past. Misschien heb jij grootste plannen met Twitteracties, maar als jouw doelgroep niet
op Twitter zit, gaat dat alleen maar heel veel tijd en energie (en misschien zelfs geld) kosten, zonder dat
het je iets oplevert.
Mocht je al precies weten wat voor een onderneming je wilt beginnen, probeer dan de volgende vragen
goed in je achterhoofd te houden. Deze vragen helpen je met het bepalen van je doelgroep. Ook zal je je
marketingmix in het ondernemersplan met deze vragen nog beter maken.
Pagina 62/128
Is jouw doelgroep de particuliere of de zakelijke markt?
Waar bevindt jouw doelgroep zich? (geografisch)
Hoe oud is jouw doelgroep?
Wat is hun hoogst genoten opleiding? En hun gemiddelde inkomen?
Wat lezen ze?
Wat zijn hun hobby's? En wat zou je kunnen zeggen over hun levensstijl?
Waar gaan ze naartoe als ze vakantie hebben?
Welke websites bezoeken ze?
Op welke social-media kanalen zitten ze?
Welke tv-programma's kijken ze?
Wat weten ze al over het onderwerp waar jij expert in bent?
Tegen welke problemen lopen zij aan waar jij een oplossing voor hebt?
Wat is hun budget wanneer ze iets van jou kopen?
Het hangt dus erg van je doelgroep af welke sociale media je kunt gebruiken om jezelf kenbaar te
maken. Toch zijn er twee sociale media die je altijd kunt gebruiken, zelfs als je uiteindelijk toch geen
onderneming gaat beginnen. LinkedIn helpt je om een digitaal netwerk op te bouwen en bij te houden. Je
maakt je hierdoor kenbaar op de arbeidsmarkt. Ook Twitter kan je altijd gebruiken. Het kan je helpen om
op de hoogte te blijven van alles wat jij interessant vindt, en je kunt in de gaten houden wat eventuele
concurrenten allemaal doen. Om je kennis te laten maken met deze twee sociale media, zoomen we hier
op de volgende pagina's verder op in.
Pagina 63/128
3.7 LinkedIn
LinkedIn is een online sociaal netwerk dat zich richt op vakmensen. Daardoor zou je kunnen zeggen dan
van alle sociale media LinkedIn het meest geschikt zou zijn voor mensen met een eigen onderneming.
Het belangrijkste doel van LinkedIn is om mensen kennis met elkaar te laten maken en een zakelijk
netwerk op laten te bouwen. Het is dus niet de bedoeling om privézaken op LinkedIn te delen.
Het is een grote meerwaarde als je een LinkedIn-profiel hebt, ook als je niet van plan bent een eigen
onderneming te starten. Hoe groter je netwerk is, hoe makkelijker je aan nieuwe klanten komt of hoe
sneller je werk zult vinden.
Om het nut van LinkedIn nog duidelijker te krijgen willen we je vragen dit
artikel https://formulem.wordpress.com/2014/10/01/linkedin-tips/ te lezen, en onderstaand filmpje te
bekijken.
5 steps to growing you business on LinkedIn
http://www.youtube.com/embed/TKD_M6EI50E?rel=0
In het filmpje hoor je ideeën speciaal gericht op verkoop. Je kunt LinkedIn ook op andere manieren voor
jouw marketing gebruiken. Het is natuurlijk jouw digitale visitekaartje, en de manier waarop je op
anderen (ondernemers en klanten) reageert zegt heel veel over jouw bedrijf. Hoe zou je jouw
communicatieboodschap via LinkedIn over kunnen brengen? Denk daar eens goed over na.
LinkedIn is ook een manier om al je klanten in beeld te houden. Als je zorgt dat je linkt met iedere
(toekomstige) klant, heb je een prachtig databestand vol klanten, een 'klantmanagementsysteem'.
Een professionele LinkedIn-pagina maken
Het is erg belangrijk dat een LinkedInprofiel er wel professioneel uitziet. Dit zorgt voor veel meer
bezoekers. Mocht je een LinkedIn-profiel willen aanmaken, kun je gebruik maken van onderstaande
filmpjes en gebruik het document: Hoe LinkedIn nu echt gebruiken.pdf (let op: het is een groot
document, de inhoudsopgave vind je op pagina 9). Dit zal je helpen een kwalitatief en professioneel
profiel te maken. Om te controleren of je profiel er goed uit ziet, kun je gebruik maken van deze
checklist: LinkedIn-Profiel-Checklist-voor-Solliciteren-pdf-versie-12-juli-20131.pdf
Pagina 64/128
Een account aanmaken op LinkedIn
http://www.youtube.com/embed/ZzdfZRbTBMY?rel=0
Plaats een profiel foto op LinkedIn
http://www.youtube.com/embed/Ve-xGDc3OX0?rel=0
Pas je headline aan op LinkedIn
http://www.youtube.com/embed/Yv4vhI4ncTw?rel=0
Voeg connecties toe op LinkedIn
http://www.youtube.com/embed/V_WZJZQv778?rel=0
Verstuur uitnodigingen om te connecten op LinkedIn
http://www.youtube.com/embed/Ba5i-hiYIzw?rel=0
Creëer je publieke profiel en URL op LinkedIn
http://www.youtube.com/embed/N-b2t8dtIig?rel=0
Pagina 65/128
3.8 Twitter
Een ander sociaal medium, maar wat net zo waardevol kan zijn als LinkedIn, is Twitter. Twitter is een
dienst waarmee je berichten van maximaal 140 tekens de wereld in kunt sturen. Gebruikers kunnen
elkaar volgen en op verschillende manieren op elkaar reageren. Het artikel ‘zakelijk twitteren’ helpt je
hoe je als bedrijf Twitter succesvol kan inzetten.
Als je het artikel gelezen hebt, ben je tot de conclusie gekomen dat er veel voordelen zijn. Zo kun je je
als bedrijf goed profileren, heb je korte lijntjes met klanten, kun je gemakkelijk onderzoek doen, en kun
je gemakkelijk contact houden met anderen binnen jouw vakgebied. Mocht je willen weten wanneer je als
bedrijf Twitter echt succesvol hebt ingezet, dan raden wij je aan om het volgende artikel 'Hoe
bedrijven Twitter succesvol kunnen inzetten' goed te lezen.
Een Twitter-profiel aanmaken
Wanneer je een Twitter-profiel aan wil maken, raden we je aan te kijken naar onderstaande filmpjes. Je
kunt zelf kiezen welke filmpjes over zakelijk Twittergebruik je wilt bekijken.
Twitter 101 - Inleiding
http://www.youtube.com/embed/iAMBzhbzwh8?rel=0
Twitter 101 - Een account aanmaken
http://www.youtube.com/embed/MDG1Bx-BmJ0?rel=0
Twitter 101 - Pimpen
http://www.youtube.com/embed/W-horoqyYEw?rel=0
Pagina 66/128
Twitter 101 - Overzicht
http://www.youtube.com/embed/aiSyygfoa6o?rel=0
Twitter 101 - Tweets
http://www.youtube.com/embed/SJsRXg9uWII?rel=0
Twitter 101 - Hashtags en apenstaartjes
http://www.youtube.com/embed/OQ5cgwod9jc?rel=0
Twitter 101 - Retweets
http://www.youtube.com/embed/F0CwzQjm6iM?rel=0
Twitter 101 - Priveberichten
http://www.youtube.com/embed/N8vkhwKMFTU?rel=0
Pagina 67/128
3.9 Heb jij al een idee?
In 'Hoofdstuk 2 - Opdracht 4 - Heb jij al een ondernemersidee?' heb je in maximaal
5 zinnen jouw ondernemersidee beschreven. Hoe ben je tot dit idee gekomen? Was
je gefrustreerd door iets of had je een droom voor een product of dienst? Hieronder
lees je drie invalshoeken van waaruit een ondernemersidee meestal geboren
worden. Vanuit welke invalshoek is jouw idee geboren?
Frustratie
Ideeën voor een product, dienst of onderneming worden meestal vanuit twee invalshoeken geboren. De
eerste invalshoek is de ‘frustratie’. Je bent gefrustreerd dat er iets niet is wat jij eigenlijk wil of je
frustreert je over het feit dat iets niet werkt zoals jij wilt dat het werkt. Verschillende voorbeelden van
ideeën vanuit frustratie heb je kunnen zien bij het televisieprogramma ‘Het beste idee van Nederland. In
dit programma proberen ondernemers, jong en oud, een ondernemersidee te presenteren om hiermee de
jury te overtuigen dat hun product kans van slagen heeft in de markt. Veel van deze ideeën zijn geboren
van frustratie.
Eén van de voorbeelden van een idee geboren uit frustratie is de vernieuwende sneeuwschep (de OBOS=
Openstaande Bestrating Overwinnende Sneeuwschep). Je kunt hierover iets lezen via deze link:
http://www.nu.nl/media/3958769/vernieuwende-sneeuwschep-winnaar-beste-idee-van-nederland.html
Droom
De tweede invalshoek van waaruit ondernemersideeën geboren worden is de ‘droom’. Veel ondernemers
hebben een bepaalde droom voor ogen en willen hierin een eigen onderneming starten. Je kunt hierbij
denken aan voorbeelden als iemand die haar eigen schoonheidssalon wil starten, iemand die een eigen
band wil oprichten, iemand die een computerbedrijf in netwerkoplossingen wil opstarten of ten slotte
bijvoorbeeld iemand die graag een groothandel in groente en fruit wil.
Pagina 68/128
Het verkeerde idee
En dan is er eigenlijk nog een invalshoek, en dat is de invalshoek van ‘het verkeerde idee’. Sommige
jonge ondernemers starten met ondernemen vanuit de verkeerde ideeën. Bijvoorbeeld omdat ze denken
dat ze voor een eigen onderneming niet hoeven te werken of dat het geld makkelijk binnenstroomt. Dit is
natuurlijk niet de werkelijkheid! Ondernemen is over het algemeen keihard werken! Uiteraard heb je wel
de voordelen van het feit dat je je eigen baas bent zoals het indelen van je eigen uren. Ook ben je zelf
verantwoordelijk en de gemaakte winst is voor jezelf (of je bedrijf). Maar het is erg belangrijk om je te
realiseren dat ondernemen ook betekent dat je veel risico loopt, vaak geen collega’s hebt en kans loopt
op financiële onzekerheid. Denk dus goed na voordat je besluit of je ondernemer wilt worden en de reden
waarom je dit wilt.
Pagina 69/128
3.10 Het ondernemersplan
Veel goede ideeën beginnen op een bierviltje. Heb jij al een goed ondernemersidee? Is het idee al
voldoende uitgewerkt? Of ben je nog niet zeker van je zaak? Is jouw idee ontstaan vanuit een droom of
vanuit frustratie? En is het niet het verkeerde idee (zie les 3.10).
Om deze vragen te beantwoorden heb je een ondernemersplan nodig. Met een ondernemersplan
(businessplan) maak je jouw idee concreet! Kijk naar het onderstaande filmpje van de KvK waarom dit zo
belangrijk is.
Het belang van een ondernemersplan
http://www.youtube.com/embed/NcMLG2Jrn6s?rel=0
Wat is een ondernemersplan?
In een ondernemersplan zet je jouw eigen plannen op een rij. Je beantwoordt vragen als: Wat wil ik
precies gaan doen? Waar ga ik mijn bedrijf vestigen? Welke rechtsvorm kies ik? Is er een markt voor
mijn product en hoe kom ik aan mijn klanten? Hoeveel geld heb ik nodig om mijn plannen van de grond
te krijgen? Een ondernemersplan wordt ook wel een businessplan of ondernemingsplan genoemd.
Waarom een ondernemersplan opstellen?
Een ondernemersplan is handig om inzicht te krijgen in je plannen. Bovendien is een ondernemersplan
vaak noodzakelijk bij het aanvragen van een lening bij de bank. Met een ondernemersplan onderzoek je
of jouw plannen haalbaar zijn en of er markt is voor jouw product/dienst. Je komt er namelijk achter wat
de kansen en bedreigingen zijn in de markt. Het ondernemersplan dwingt je bovendien de nodige keuzes
te maken en voorkomt dat je aspecten over het hoofd ziet.
Hoe schrijf je een ondernemersplan?
Een ondernemersplan kun je zelf schrijven of je kunt het iemand anders laten doen. Diverse organisaties
bieden een sjabloon voor een ondernemersplan aan. Deze kun je gebruiken wanneer je een
Pagina 70/128
ondernemersplan gaat uitwerken. In het keuzedeel ‘Ondernemerschap MBO’ gebruiken we het sjabloon
van Qredits. In het sjabloon van Qredits staan zes onderwerpen centraal:
1. De ondernemer
2. Het marketingplan
3. SWOT-analyse
4. De marketing mix
5. Doelstellingen
6. Het financieel plan
In het sjabloon kom je vanzelf tegen wat er bij de zes onderwerpen precies in het ondernemersplan moet
komen te staan.
Tips bij het maken van een ondernemersplan:
- Maak gebruik van een voorbeeld ondernemersplan
Voorbeeld ondernemersplan keuzedeel
Ondernemerschap MBO.pdf
- Begin jouw plan met een korte samenvatting of een
introductie, dit is prettiger voor de lezer.
- Neem de tijd.
- Wees realistisch en eerlijk.
- Vraag anderen om feedback.
Pagina 71/128
3.11 Portfolio-opdracht 'Het ondernemersplan'
Portfolio-opdracht: ‘Het ondernemersplan’
Nu is het tijd om aan jouw ondernemersidee te gaan werken. Hopelijk heb je al een ondernemersidee (zie
2.9 opdracht 4 - Heb jij al een ondernemersidee en 2.15 opdracht 7 - Marktonderzoek). Als je nog geen
ondernemersidee hebt, vragen we je nu toch een (fictief) ondernemersidee te bedenken of een voorbeeld
van je docent te gebruiken. Het is anders niet mogelijk om verder deel te nemen aan dit keuzedeel. Je
kunt natuurlijk altijd aan mensen in je omgeving om ideeën vragen.
Voor het uitwerken van jouw ondernemersidee gaan we een compleet ondernemersplan uitwerken. We
gebruiken hiervoor een sjabloon, de je onderaan deze pagina kunt vinden. Er is ook een document met
uitleg en het beoordelingsformulier dat je kunt gebruiken om te bepalen of jouw ondernemersplan van
goede kwaliteit is.
Je mag ook het voorbeeld ondernemersplan gebruiken dat we behandeld hebben tijdens de theorie over
het ondernemersplan. Je kunt het hier nog eens downloaden (Voorbeeld ondernemersplan
keuzedeel Ondernemerschap MBO.pdf) ter inspiratie.
Je kunt het stappenplan met de tien belangrijkste stappen voor het starten van je eigen bedrijf inzetten
als je nog eens wat informatie wilt opzoeken. Dit stappenplan heb je al bestudeerd, je vindt het hier:
http://www.ondernemersplein.nl/ondernemen/bedrijf-starten/stappenplan-bedrijf-starten/.
In dit hoofdstuk werken we het financiële plan van het ondernemersplan nog niet uit, dit doen we in
hoofdstuk 4.
Tot slot: deze opdracht maakt onderdeel uit van het portfolio waarover je tijdens het examen een
criteriumgericht interview zult afleggen. Hierover volgt later meer uitleg.
Download document: Uitleg en beoordeling portfolio-opdracht Het
ondernemersplan.docx
Download sjabloon: Portfolio-opdracht Het ondernemersplan.docx
Pagina 72/128
3.12 Opdracht 2 - Kennisvragen
Om het hoofdstuk af te ronden vragen we je de slotvragen te beantwoorden.
Open de test: link
Krijg je de toets niet te zien op je scherm? Klik dan op deze link, je wordt direct
verwezen naar de toets.
Pagina 73/128
4.De financin in je eigen onderneming op orde
4.1 Introductie
Bij financieren denk je misschien al gauw aan cijfers, rekenmachines en Excel-
sheets. Voor een deel zijn deze vooroordelen waar; bij het werken aan je financiën
gebruik je nou eenmaal cijfers. Maar financieren is meer dan alleen cijfers en Excel.
Financieren is nadenken over de toekomst van jouw onderneming en over hoe je
deze toekomstplannen kunt gaan realiseren.
In dit hoofdstuk gaan we in op hoe je deze toekomstplannen kunt financieren. Je
gaat aan de slag met een financieel plan met daarin verschillende begrotingen die
benodigd zijn om aan te tonen dat de toekomstplannen financieel reëel en haalbaar
zijn.
Ook kom je kort in aanraking met onderwerpen als een goede verkoopprijs en/of
een goed uurloon en bijvoorbeeld het maken van een offerte.
Dit hoofdstuk sluit je af met de portfolio-opdracht 'Het financieel plan'. Het
financieel plan is het laatste onderdeel van je ondernemersplan.
Pagina 74/128
4.2 Leerdoelen
Aan het eind van dit hoofdstuk weet je:
- Welke interne en externe financieringsvormen er zijn
- Welke voor jouw onderneming belangrijke vergunningen en verzekeringen je moet bezitten
- Hoe je een financieel plan moet opstellen
- Hoe je financiële begrotingen moet opstellen
- Hoe je een veiligheidsmarge moet berekenen
- Hoe je de verkoopprijs kan berekenen
- Wat de omzetbelasting is en hoe je dit uitrekent
- Welke betalings- en leveringsvoorwaarden er zijn
- Hoe je een offerte moet maken en berekenen
- Hoe je een break-even-omzet kan bepalen
- Hoe je budgetverschillen kan berekenen
- Hoe je commercieel-economische gegevens moet interpreteren
Eindresultaat hoofdstuk 4 ‘De financiën in je eigen onderneming op orde’
Je kunt een financieringsplan opstellen waarmee je laat zien hoe je het financiële gedeelte van de
onderneming gaat vormgeven.
Je hebt inzicht in de huidige en toekomstige financiële positie van je onderneming.
Pagina 75/128
4.3 Opdracht 1 - Startvragen
Je bent begonnen met hoofdstuk 4 van het keuzedeel 'Ondernemerschap MBO'. Om
je voorkennis te meten vragen we je de onderstaande vragen te maken. De vragen
gaan over de verschillende begrotingen die je dient te maken voor je onderneming.
Wees gerust als je nog niet alles weet, dit komt allemaal aan bod in hoofdstuk 4 'De
financiën in je eigen onderneming op orde'. Aan het eind van dit hoofdstuk maak je
de toets opnieuw, je kunt dan dan het verschil in resultaat vergelijken.
Open de test: link
Krijg je de toets niet te zien op je scherm? Klik dan op deze link, je wordt direct
verwezen naar de toets.
Pagina 76/128
4.4 Opdracht 2 - Financieringsmogelijkheden
Om een onderneming op te starten heb je vaak een investering nodig. Dit noemen we ook wel
financieren van je onderneming. Voordat we dieper ingaan op het financiële plan van je onderneming
gaan we eerst kijken naar verschillende financieringsmogelijkheden voor een onderneming. In een kort
filmpje zie je een samenvatting van verschillende financieringsmogelijkheden. Na het filmpje maak je
hierover een korte opdracht.
Bekijk de video ‘Animatie financieringsdesk’. Beschrijf drie financieringsmogelijkheden met betrekking
tot het starten van een eigen bedrijf of het verder ontwikkelen van een eigen bedrijf die jij uit deze video
haalt en deel deze met jouw medestudenten in 'conversaties'. Geef ook aan welke
financieringsmogelijkheid jou het meeste aanspreekt en waarom. Jouw medestudenten doen hetzelfde.
Zo kun je van elkaar leren. Leren van elkaar past bij echte ondernemers!
Animatie financieringsdesk
http://www.youtube.com/embed/PA2s2PR-0mo?rel=0
Wil je nog meer te weten komen over financiering? Bekijk dan het webinar van het ondernemersplein
over financiering:
http://www.youtube.com/embed/yav_EDyJ46k?rel=0
Pagina 77/128
4.5 Het financieel plan
Om echt met je onderneming te beginnen en je marktstrategie uit te voeren heb je financiële middelen
nodig. Je kunt gebruik maken van je eigen geld, maar regelmatig moet een beginnende ondernemer op
zoek gaan naar iemand van wie hij geld kan lenen. Maar hoeveel moet je dan vragen? Om deze vraag te
kunnen beantwoorden zal je een financieel plan moeten opstellen. Op het moment dat je een financieel
plan hebt geschreven, is het mogelijk een goede prijs te bepalen waarvoor je je producten en diensten
gaat verkopen. Om het belang van een goed financieel plan te begrijpen, kijk je naar de volgende twee
filmpjes.
Financiering van een bedrijfhttp://www.youtube.com/embed/9Qji5jYyi8Y?rel=0
Heb jij grip op je financiën? http://www.youtube.com/embed/Jq2QB8x4ZWg?rel=0
Pagina 78/128
4.6 De financile begroting
In het volgende gedeelte lees je welke soorten begrotingen in het financieel plan opgenomen moeten
worden. Voor het keuzedeel ‘Ondernemerschap MBO’ ga je ook zelf een financieel plan opstellen. Daarom
is het van belang je eerst goed te verdiepen in de verschillende begrotingen van het financieel plan. Zo
krijg je een goed beeld welke financiële stappen een ondernemer moet zetten om zijn onderneming
succesvol te laten zijn.
Een financieel plan bestaat uit vijf begrotingen. In een begroting bereken je de inkomsten en uitgaven
voor een bepaalde periode. Deze begrotingen samen vormen een beeld waar de risico’s liggen. Er zullen
maanden zijn waarin je minder verdient dan in andere maanden. Hier moet je jezelf op voorbereiden.
Lees de onderstaande theorie goed door.
Deel 1: De investeringsbegroting
Het eerste deel van het financiële plan bestaat uit een investeringsbegroting. Deze begroting helpt je met
het in kaart te brengen van het bedrag dat je minimaal nodig hebt om daadwerkelijk goed van start te
kunnen gaan met je onderneming. Deze begroting is onderverdeeld in vaste en vlottende activa. Vaste
activa zijn bedrijfsmiddelen die langer dan een jaar deel uitmaken van een bedrijf. Denk bijvoorbeeld aan
computers of een bedrijfsauto. Vlottende activa zijn middelen die korter dan een jaar in het bedrijf zijn.
Een voorraad of bepaalde diensten kunnen hier een voorbeeld van zijn.
Pagina 79/128
Deel 2: De financieringsbegroting
In het tweede deel stel je een financieringsbegroting op. In de financieringsbegroting moet je toelichten
hoe je de investeringen uit de investeringsbegroting denkt te kunnen financieren. Gebruik je je eigen
spaargeld, of ga je ergens een lening afsluiten?
Pagina 80/128
Deel 3: De exploitatiebegroting
Om te kunnen kijken of je winst of verlies aan het maken bent, maak je een exploitatiebegroting. Je zet
hierbij de verwachte omzet en kosten op een overzichtelijke manier onder elkaar. Daardoor zie je in een
oogopslag hoeveel omzet je moet draaien om geen verlies te maken. Een exploitatiebegroting zou je voor
elke bestelling voor een klant kunnen maken. Je krijgt dan een beeld hoeveel winst of verlies je per
opdracht maakt.
Deel 4: De liquiditeitsbegroting
Je houdt in deze begroting bij hoeveel geld je maandelijks ontvangt en uitgeeft. Je krijgt dan een mooi
overzicht in welke maanden je het meest verdient en je dus het best investeringen kunt doen.
Pagina 81/128
Deel 5: De begroting privé-uitgaven.
Om zelf ook rond te kunnen komen is het nodig om ook een begroting voor je privé-uitgaven bij te
houden. Zo houd je altijd zicht op of het voortbestaan van je onderneming gevaar loopt of niet.
Pagina 82/128
4.7 Break-even-omzet, break-even-punt en veiligheidsmargebepalen
Als je op internet zoekt naar de break-even-omzet dan kun je lezen dat dit het
punt is waarop je als ondernemer geen winst, maar ook geen verlies draait. De
break-even-omzet wordt in euro's weergegeven. Het break-even-punt is het
aantal producten dat je moet verkopen of het aantal uren dat je moet werken om
geen winst, maar ook geen verlies te draaien.
Een voorbeeld van een break-even-omzet:
Ryan is zelfstandig ondernemer in de wereld van evenementen. De constante kosten
(kosten die hij elke maand heeft) van Ryan zijn als volgt: Ryan huurt een kantoor in
de stad om zijn klanten te kunnen ontvangen en hij heeft een bedrijfswagen. Verder
heeft hij nog (kleine) variabele kosten maar die tellen we hier nu niet mee. Zijn
totale constante kosten zijn € 1.700 euro per maand. Per jaar is dit € 20.400. Ryan
heeft een uurloon van € 75 euro. Ryan moet minimaal 272 uren werken om zijn
constante kosten van € 20.400 euro per jaar te kunnen voldoen. Hij maakt dan
geen verlies, maar ook geen winst.
In het filmpje hieronder wordt een ander voorbeeld gebruikt om de break-even-
omzet en het break-even-punt te berekenen. In dit voorbeeld verkoopt Maria blikjes
voor € 1,50 die ze inkoopt voor € 0,75.
http://www.youtube.com/embed/qi5rQPy_tDs?rel=0
Om er zeker van te zijn dat je geen verlies draait, dien je altijd een
veiligheidsmarge in te bouwen in je financieel plan. De veiligheidsmarge geeft aan
hoeveel de omzet nog mag dalen voordat de break-even-omzet bereikt wordt. De
veiligheidsmarge kan weergegeven worden in hoeveelheden (break-even-punt), in
geldbedragen (break-even-omzet) of in procenten.
Pagina 83/128
Wil je oefenen met het break-even-punt, de break-even-omzet of de
veiligheidsmarge? Maak dan de oefeningen hieronder. De antwoorden staan op de
volgende pagina.
Opdracht break-even-punt
Een bedrijf vervaardigt een product X. De totale constante kosten bedragen €
959.625 en de dekkingsbijdrage € 2,25. De dekkingsbijdrage is de winst (€ 2,25)
per verkocht product.
Reken uit: hoeveel stuks van product X moet het bedrijf ten minste produceren en
verkopen om geen verlies te leiden? De uitkomst is het break-even-punt.
Opdracht break-even-omzet
Een bedrijf verkoopt zijn product voor € 4,75 per stuk. De variabele kosten
bedragen € 3,25 per stuk en de totale constante kosten bedragen € 1.125.000.
Reken uit:
1. De dekkingsbijdrage
2. Bereken het break-even-punt
3. Bereken de break-even-omzet
Opdracht veiligheidsmarge
Bij een omzet van € 125.000,-- is de veiligheidsmarge 4%.
Reken uit: bereken de veiligheidsmarge bij de omzet van € 125.000.
Pagina 84/128
4.8 Antwoorden opdrachten break-even-omzet, break-even-punt enveiligheidsmarge
Opdracht break-even-punt
Een bedrijf vervaardigt een product X. De totale constante kosten bedragen €
959.625 en de dekkingsbijdrage € 2,25. De dekkingsbijdrage is de winst (€ 2,25)
per verkocht product.
Reken uit: hoeveel stuks van product X moet het bedrijf ten minste produceren en
verkopen om geen verlies te leiden? De uitkomst is het break-even-punt.
De totale constante kosten bedragen € 959.625. Deze kosten deel je door
de winst per product (dekkingsbijdrage), deze is € 2,25.
€959.625 : € 2,25 = 426.500 stuks.
Het bedrijf moet dus 426.500 stuks produceren en verkopen om het break-
even-punt te bereiken.
Opdracht break-even-omzet
Een bedrijf verkoopt zijn product voor € 4,75 per stuk. De variabele kosten
bedragen € 3,25 per stuk en de totale constante kosten bedragen € 1.125.000.
Reken uit:
1. De dekkingsbijdrage
2. Bereken het break-even-punt
3. Bereken de break-even-omzet
De dekkingsbijdrage (winst per product) bereken je door de variabele
kosten per stuk (€ 3,25) van de verkoopprijs (€4,75) af te trekken.
Pagina 85/128
1. De dekkingsbijdrage is:
€ 4,75 - € 3,25 = € 1,50
Het break-even-punt bereken je door de totale constante kosten (€
1.125.000) te delen door de winst per product (dekkingsbijdrage).
2. Het break-even-punt is:
€ 1.125.000 : € 1,50 = 750.000 stuks
De break-even-omzet bereken je door te bepalen hoeveel stuks (of uren) je
moet verkopen om de totale constante kosten te kunnen voldoen en
zodoende geen winst of verlies te maken.
3. De break-even-omzet is:
€ 4,75 x 750.000 stuks = € 3.562.500
Opdracht veiligheidsmarge
Bij een omzet van € 125.000,-- is de veiligheidsmarge 4%.
Reken uit: bereken de veiligheidsmarge bij de omzet van € 125.000.
De veiligheidsmarge reken je uit door de 4% veiligheidsmarge van de
omzet uit te rekenen. Dit kan op meerdere manieren.
4% van € 125.000 = € 5.000
Pagina 86/128
4.9 BTW en omzetbelasting
Als je een eigen bedrijf hebt kom je al snel in aanraking met de belastingdienst.
Eén van de voorwaarden om een eigen bedrijf te starten is immers dat je je
inschrijft bij de belastingdienst. De belastingdienst bepaalt na jouw inschrijving als
startende ondernemer of jouw producten en diensten BTW-plichtig zijn en welk
tarief van toepassing is. Als de belastingdienst bepaalt dat je BTW-plichtig bent dan
krijgt je een BTW-nummer en moet je BTW heffen op jouw facturen en moet je een
BTW-administratie bijhouden.
Maar wat is BTW eigenlijk? En waarom is het BTW-tarief de ene keer 6% en de
andere keer 21%? Om het begrip BTW en de verschillen in tarieven duidelijk te
krijgen, kijk je naar onderstaand filmpje.
http://www.youtube.com/embed/UO5Vigmf-QY?rel=0
Nu je weet dat BTW Belasting Toegevoegde Waarde betekent en je ook het verschil
tussen de BTW-tarieven kent, wil je wellicht ook weten wat je met de BTW moet
doen? Je hebt immers jouw klanten BTW laten betalen over jouw producten/
diensten en je hebt zelf waarschijnlijk ook BTW moeten betalen voor producten/
diensten ten behoeve van jouw eigen bedrijf. Waar moet die BTW naartoe?
Als zzp’er, freelancer of zelfstandige van een eenmanszaak doe je doorgaans eens
per drie maanden btw-aangifte bij de belastingdienst (dit noemen we ook wel
omzetbelasting). In de BTW-administratie bewaar je de uitgaande en inkomende
facturen en kassabonnen. Per aangifteperiode verreken je het bedrag dat je aan
BTW gefactureerd hebt met het bedrag dat aan jou in rekening is gebracht door
leveranciers. Meestal is het bedrag dat je aan BTW hebt gefactureerd aan klanten
groter dan het bedrag in BTW dat aan jou in rekening is gebracht door leveranciers.
Pagina 87/128
Het bedrag aan BTW (de omzetbelasting) dat overblijft betaal je aan de
belastingdienst.
Pagina 88/128
4.10 Wat is een goede verkoop- of uurprijs?
Om te bepalen welke prijs of welk uurloon je kunt vragen als startende ondernemer
is het belangrijk om een aantal aspecten in overweging te nemen. De belangrijkste
aspecten zijn:
- je constante kosten
- je variabele kosten
- je benodigde inkomen
- je declarabele uren
Om over deze aspecten meer te leren kijk je naar de onderstaande filmpjes van de
Kamer van Koophandel en het Ondernemersplein over het berekenen van het juiste
uurtarief. Tip: maak aantekeningen tijdens de filmpjes.
KvK - Zo bereken je de juiste uurprijs
http://www.youtube.com/embed/iOX9thob8cc?rel=0
Ondernemersplein - Bepalen van uw uurtarief
http://www.youtube.com/embed/-8gbb98rcOg?rel=0
Pagina 89/128
4.11 Hoe maak ik een goede offerte?
Een potentiële klant heeft een klus en vraagt of je een offerte wilt opstellen. Zo’n
prijsopgave geeft duidelijkheid en met een interessante offerte trek je de klant over
de streep. Hoe zorg je voor een goede offerte?
Offerte maken: vraag naar de wensen
Laat de offerte zo goed mogelijk aansluiten op de wensen van jouw klant. Maak je
bijvoorbeeld een offerte voor het ontwerpen van een huisstijl? Vraag dan na welke
onderdelen je moet ontwerpen. Logo, visitekaartes en briefpapier of ook een
website?
Wat zet je in een offerte?
- jouw gegevens en de gegevens van jouw klant;
- datum van de offerte;
- offertenummer;
- samenvatting van de werkzaamheden;
- jouw uurtarief of (totaal)prijs;
- geldigheidsduur van de offerte;
- een verwijzing naar jouw algemene voorwaarden.
Wees zo concreet mogelijk in jouw offerte
Vermeld of het bedrag inclusief of exclusief btw en reiskosten is. Maak duidelijk
welke werkzaamheden er binnen de offerte vallen en wanneer je over meerwerk
spreekt. Onder welke voorwaarden kun je jouw werkzaamheden uitvoeren? Denk
hierbij aan voorbereidend werk van de klant of de aanwezigheid van materialen.
Afspraken over bijvoorbeeld betalingen kun je opnemen in jouw algemene
voorwaarden.
Pagina 90/128
Tips voor een goede offerte
- Splits je werkzaamheden uit. Zo kan je klant kiezen wat hij wel of niet laat doen.
- Zorg voor een aantrekkelijke offerte: overzichtelijk, in jouw huisstijl en zonder
vaktermen.
- Maak gebruik van een begeleidend schrijven bij de offerte als je bijvoorbeeld wilt
verwijzen naar een eerder gesprek.
- Als jouw klant de offerte tekent, heb je een juridische overeenkomst.
Bekijk hier een voorbeeldofferte die jij zou kunnen gebruiken voor jouw klanten:
offerte-voorbeeld-in-word.docx
Wil je deze informatie nog eens tot je nemen? Bekijk dan onderstaande video.
http://www.youtube.com/embed/ShSlYo1JRfI?rel=0
Pagina 91/128
4.12 Algemene voorwaarden
Algemene voorwaarden (A.V.) zijn de regels die je standaard wilt laten gelden bij
het sluiten van een overeenkomst. Deze algemene voorwaarden kunnen je een hoop
tijd en problemen besparen. Je hoeft, mits degene met wie je zaken doet de
algemene voorwaarden accepteert, niet bij elke overeenkomst weer te
onderhandelen over bijvoorbeeld betalingsvoorwaarden, garantiebepalingen,
incassobedingen en dergelijke. In je algemene voorwaarden leg je de wederzijdse
rechten en verplichtingen zo duidelijk en volledig mogelijk vast. Daarmee kun je
conflicten voorkomen.
Moet u algemene voorwaarden opstellen?
Het is voor iedereen die een eigen bedrijf heeft en te maken heeft met klanten
waarmee overeenkomsten moeten worden gesloten verstandig om algemene
voorwaarden op te stellen. De algemene voorwaarden die je opstelt dienen aan te
sluiten bij de feitelijke gang van zaken binnen je bedrijf en/of branche. Welke
algemene voorwaarden je ook hanteert, de volgende zaken komen meestal voor:
• Offerte (vrijblijvend of niet, termijn voor aanvaarding)• Transport (wie betaalt transport, verzekering, invoerrechten?)• Levertijd (overmacht)• Betaling (betalingstermijn, incassokosten, rente)• Eigendomsvoorbehoud (eigendom gaat pas over na betaling)• Garantie (zo ja, onder welke voorwaarden)• Afwikkeling van geschillen (rechter of arbitrage)• Aansprakelijkheid (beperking, hoogte schadevergoeding).
Met behulp van voorbeelden van jouw brancheorganisatie of relevante bedrijven kun
je zelf ook gemakkelijk algemene voorwaarden opstellen. Het is verstandig om deze
dan wel te laten controleren door een juridisch adviseur.
Pagina 92/128
Waarom zijn algemene voorwaarden zo van belang?
Stel er is een claim van een klant en zo blijkt, je kunt toch geen beroep doen op
welke verzekering dan ook. Dan moet je uit eigen zak betalen en staat jouw eigen
vermogen op het spel. Het is dan van groot belang dat je kunt terugvallen op de
algemene voorwaarden die je beschermen. Zo niet, dan zou je wel eens onbeperkt
aansprakelijk kunnen zijn en kan de continuïteit van je bedrijf in gevaar komen.
Vanaf welk moment zijn de algemene voorwaarden van toepassing?
Het is belangrijk dat je de algemene voorwaarden tijdig overhandigt aan jouw klant
of ze in de mogelijkheid stelt om de algemene voorwaarden te bestuderen. In het
filmpje hieronder zie je op welk moment je dit dient te doen.
http://www.youtube.com/embed/s0tP62nGYbc?rel=0
Pagina 93/128
4.13 Vergunningen en verzekeringen?
Vergunningen en verzekeringen zijn vaak nodig om je bedrijf te kunnen starten. Het
begint vaak bij het bestemmingsplan van de locatie waar je jouw bedrijf wilt
vestigen. Een terrein, pand of ruimte mag niet zomaar willekeurig worden ingevuld.
Je hebt een bestemmingsplan nodig om bijvoorbeeld een winkel te mogen beginnen.
In woonwijken zul je te maken hebben met een bestemmingsplan
´woonbestemming´. De gemeente bakent als het ware stukken van zijn gemeente
af waar woningen, landbouw, winkels/bedrijven of sportcomplexen gerealiseerd
mogen worden. Onderzoek dus goed hoe het zit met het bestemmingsplan van jouw
droomlocatie!
Type vergunning
Het type vergunning dat je mogelijk nodig hebt voor jouw bedrijf hangt af van het
soort bedrijf dat je wilt runnen. Als je bijvoorbeeld een discotheek begint, heb je
onder andere een vergunning nodig voor het draaien van harde muziek tot een
bepaald tijdstip. Daarnaast kun je denken aan een drankvergunning, zodat je
alcoholische drank mag schenken.
Een restaurant mag niet zomaar tafels op de stoep zetten, daarvoor is een
terrasvergunning nodig. En als je een eigen taxi-bedrijf start, heb je een vergunning
bewijs voor de taxi nodig.
Deze vergunningen zijn onder andere bedoeld om te reguleren. Indien er geen
vergunningen zouden bestaan, zou iedereen zomaar een discotheek kunnen
beginnen en harde muziek kunnen draaien tot vroeg in de ochtend. Dit zou voor
overlast kunnen zorgen bij buurtbewoners in een woonwijk.
Hou er rekening mee dat het soms veel tijd kan kosten voordat je aan alle eisen
Pagina 94/128
voldoet en voordat een vergunning daadwerkelijk wordt gegeven. Daarom kan het
handig zijn om al in een vroeg stadium na te denken over welke vergunningen je
nodig hebt.
Verzekeringen
Als beginnende ondernemer komt er veel op je af bij het opstarten van jouw eigen
bedrijf. Heb je bijvoorbeeld al aan verzekeringen gedacht? Verzekeringen worden
snel overgeslagen maar zijn enorm belangrijk. In Nederland kan je je als
ondernemer op allerlei verschillende manieren verzekeren. Enkele verzekeringen
zijn overigens ook wettelijk verplicht. Daarnaast zijn er ook verzekeringen die voor
jou als ondernemer heel relevant zijn of verzekeringen die je juist helemaal niet
nodig hebt voor jouw onderneming. Hieronder staat een lijstje met verschillende
verzekeringen die misschien voor jou als beginnende ondernemer interessant zijn.
Je hoeft niet alle informatie over de verzekeringen door te lezen.
- Arbeidsongeschiktheidsverzekering
- Rechtsbijstandverzekering
- Pensioenverzekering
- Overlijdensrisicoverzekering
- Bedrijfsaanspraakelijkheidsverzekering
- Beroepsaansprakelijkheidsverzekering
- Bedrijfsauto verzekeren
- Bedrijfsschadeverzekering
Arbeidsongeschiktheidsverzekering
Als ondernemer heb je de mogelijkheid om je tegen het risico van
Pagina 95/128
arbeidsongeschiktheid en dus inkomensverlies te verzekeren. Je sluit hiervoor een
arbeidsongeschiktheidsverzekering af.
Deze verzekering is van belang om zeker te zijn van een inkomen als je plots ziek
mocht worden. Het is namelijk zo dat als je ziek wordt er geen werkzaamheden
kunnen worden verricht, er geen facturen de deur uit kunnen en je dus ook geen
inkomen genereert.
Rechtsbijstandverzekering
Het kan ook voorkomen dat je als ondernemer een conflict krijgt met bijvoorbeeld
jouw personeel of met je leveranciers. Het is dan mogelijk dat je juridische hulp
nodig hebt.
Voordelen van een rechtsbijstandverzekering:
– Je krijgt hulp als iemand juridische stappen tegen jou onderneemt.
– Je krijgt juridische hulp als je conflicten krijgt met zakenrelaties of
personeelsleden.
– De juridische hulp wordt vergoed door jouw verzekeraar zodat je uiteindelijk geen
torenhoge kosten hebt.
Pensioenverzekering
Op een dag stop je met jouw eigen onderneming. De inkomsten die je hebt
gegenereerd uit jouw eigen bedrijf zullen dan stoppen. Natuurlijk is het te hopen dat
als je de onderneming stopt of verkoopt, je dan kunt leven van de
verkoopinkomsten. Daarbij ontvang je dan enkel nog een AOW-uitkering.
Vaak valt deze AOW-uitkering lager uit dan het loon dat je voorheen verdiende als
zelfstandig ondernemer. Via een verzekeraar kan je een pensioenregeling treffen om
dit bedrag aan te vullen.
Tevens kan je ervoor kiezen om zelf te sparen of te beleggen. Sparen is vaak
lastiger dan op het eerste moment gedacht wordt en beleggen is vaak erg onzeker.
Zorg ervoor dat je jouw pensioenregeling niet te lang voor je uit schuift, je pensioen
komt sneller dan je denkt.
Overlijdensrisicoverzekering
Natuurlijk denk je er niet graag overna, maar het is mogelijk dat je ineens komt te
overlijden. In dit geval wil je natuurlijk graag alles goed geregeld hebben voor jouw
gezin of jouw compagnon.
Enkele zaken die je kan verzekeren:
– De hypotheek die je af hebt gesloten bij het kopen van een huis of een
Pagina 96/128
kantoorpand
– De zakelijke schulden die je alleen of samen met jouw compagnon op hebt
gebouwd
Deze kostenposten kunnen erg oplopen en het is daarom raadzaam om deze kosten
af te dekken met deze verzekering.
Bedrijfsaansprakelijkheidsverzekering (AVB)
Het kan altijd voorkomen dat er schade ontstaat op het moment dat je aan het werk
bent. Deze schade kan je laten dekken door een
bedrijfsaansprakelijkheidsverzekering (AVB) af te sluiten. De volgende zaken
worden gedekt door deze AVB:
– De schade die je veroorzaakt bij andere personen of opdrachtgevers
– De schade die jouw personeel veroorzaakt bij andere personen of opdrachtgevers
Je bent met de AVB ook verzekerd als bijvoorbeeld jaren nadat je jouw product op
de markt hebt gebracht blijkt dat deze slecht is voor de volksgezondheid. Het is dus
te alle tijde aan te raden de AVB-verzekering af te sluiten, zeker omdat deze
meestal redelijk betaalbaar is voor jou als eigen ondernemer.
Beroepsaansprakelijkheidsverzekering
Anders dan de AVB-verzekering dekt een Beroepsaansprakelijkheidsverzekering je
tegen het verkeerd of foutief uitoefenen van jouw beroep. Zo kan het voorkomen
dat er schade ontstaat uit het door jou gegeven advies aan een klant. Dit wordt
vaak van tevoren niet gezien en is dan ook onbedoeld. De premie van de
beroepsaansprakelijkheidsverzekering is afhankelijk van jouw beroepsgroep.
Bedrijfsauto verzekeren
In het geval dat je een auto nodig hebt voor je bedrijf dan is het natuurlijk ook van
belang om daar een verzekering voor te hebben.
Bedrijfsschadeverzekering
De bedrijfsschadeverzekering vergoedt de kosten als jouw bedrijf tijdelijk stil komt
te liggen door bijvoorbeeld inbraak of brand. Het is vervelend als het je overkomt,
maar als je hierdoor torenhoge schulden krijgt, zou dit verschrikkelijk zijn.
Pagina 97/128
Voordelen van de bedrijfsschadeverzekering:
– De personeelskosten die doorlopen worden vergoed.
– De eventuele omzet die je misloopt wordt vergoed.
– Bij ernstige schade aan jouw onderneming kan je je bezighouden met het
herstarten van jouw onderneming. Dit in plaats van je zorgen te maken over
oplopende kosten en onbetaald personeel.
Het is daarom zeker raadzaam deze verzekering af te sluiten.
Pagina 98/128
4.14 Opdracht 4 - Kennisvragen
Je hebt geleerd hoe je de financiën in je onderneming op orde brengt en houdt. Je
gaat nu over dit onderwerp jouw kennis testen. Aan het begin van dit hoofdstuk heb
je deze toets ook al gemaakt. In de toets zitten vragen over de begrotingen van een
financieel plan. Een financieel plan moet je opnemen in je ondernemersplan. Om te
controleren of jij het goed hebt begrepen, vragen we je de toets te maken.
Open de test: link
Krijg je de toets niet te zien op je scherm? Klik dan op deze link, je wordt direct
verwezen naar de toets.
Pagina 99/128
4.15 Portfolio-opdracht 'Het financieel plan'
Portfolio-opdracht ‘Het financieel plan’
Nu is het tijd om aan jouw financieel plan te gaan werken. Het financieel plan is een onderdeel van het
ondernemersplan. Deze opdracht is dan ook onderdeel van het portfolio van dit keuzedeel. Voor het
uitwerken van jouw financieel plan gaan we een sjabloon gebruiken. Dit sjabloon bevat vier van de vijf
begrotingen die aan bod zijn gekomen in dit hoofdstuk, namelijk:
1. De investeringsbegroting
2. De financieringsbegroting
3. De liquiditeitsbegroting
4. De exploitatiebegroting
In het sjabloon, dat je onderaan deze pagina kunt downloaden, worden de vier begrotingen nog eens kort
uitgelegd. Je kunt natuurlijk ook terugkijken naar de lessen uit dit hoofdstuk.
Er is ook een document met een beoordelingsformulier dat je kunt gebruiken om te bepalen of jouw
financieel plan van goede kwaliteit is. Ook dat kun je onderaan deze pagina downloaden.
Tot slot: deze opdracht maakt onderdeel uit van het portfolio waarover je tijdens het examen een
criteriumgericht interview zult afleggen. Je zult het financieel plan dus goed moeten kunnen
verantwoorden.
Download document: Beoordeling portfolio-opdracht Het financieel plan.docx
Download sjabloon: Portfolio_opdracht_Het_financieel_plan.xlsx
Pagina 100/128
5.Maak je bekend!
5.1 Introductie
Dit korte hoofdstuk gaat erover hoe je je als ondernemer/bedrijf bekend maakt in
de wereld. Je krijgt tips hoe je in contact komt met potentiële klanten en collega-
ondernemers. Je leert hoe waardevol een netwerk is om naamsbekendheid te
creëren. Ook maak je kennis met één belangrijke zakelijke gesprekstechniek,
luisteren/samenvatten/doorvragen (LSD).
Eén van de vele manieren om je snel en goed bekend te maken bij klanten,
opdrachtgevers en collega-ondernemers is de 'elevator pitch'. Jij gaat aan het eind
van dit hoofdstuk zelf een elevator pitch geven. Wat een elevator pitch is en
waarom het zo belangrijk is om je hiervoor goed voor te bereiden, leer je allemaal
in dit hoofdstuk.
Pagina 101/128
5.2 Leerdoelen
Aan het eind van dit hoofdstuk weet je:
- Welke gesprekstechnieken je kan toepassen in zakelijke situaties
- Welke ideeën voor je onderneming jij hebt en kun je deze mondeling en schriftelijk
presenteren
- Hoe je een goed imago op kan bouwen
Eindresultaat hoofdstuk 5 'Maak je bekend!'
Je bent als ondernemer bekend bij klanten en je kan een duidelijk en aantrekkelijk
imago uitstralen.
Pagina 102/128
5.3 Gesprekstechnieken in zakelijke situaties
Om in dit keuzedeel verschillende gesprekstechnieken aan bod te laten komen is te
weinig tijd. Wel willen we je graag met één belangrijke gesprekstechniek in
aanraking brengen. De gesprekstechniek heet Luisteren, Samenvatten en
Doorvragen (LSD).
Luisteren, Samenvatten en Doorvragen (LSD)
In een zakelijk gesprek, zoals een acquisitie- of offertegesprek, moet je als
ondernemer vaak informatie inwinnen. Je doel is uiteraard om zo goed mogelijk te
begrijpen wat de klant van je wil en door LSD toe te passen kun je dit doel
bereiken.
Door vragen te stellen aan je gesprekspartner kun je het gesprek op gang helpen.
Je gesprekspartner zal antwoord geven. Als je gesprekspartner aan het woord is
probeer je zo goed mogelijk te luisteren, met je oren en je ogen. Met je oren
probeer je zoveel mogelijk informatie in te winnen die je nodig hebt om de klant te
begrijpen. Met je ogen observeer je je klant, je kijkt naar de emoties die je ziet
bij de klant. Dit doe je door naar de gezichtsuitdrukking en de lichaamshouding
te kijken. Zo kun je erachter komen of dat wat de klant jou vertelt alles is of dat er
nog meer 'achter' het verhaal zit dat hij je vertelt.
Nadat je gesprekspartner antwoorden heeft gegeven ga jij deze antwoorden
samenvatten. Je zet zo de gegeven antwoorden op een rij en structureert deze
voor de klant. Je kunt zo checken of je de klant goed begrepen hebt en of de
informatie juist is. Het voordeel hierbij is dat klant zich begrepen voelt en dat is
goed voor jullie relatie.
Als je nog niet voldoende informatie hebt over de gewenste situatie van de klant
dan kun je de techniek doorvragen nog toepassen. Tijdens het doorvragen gebruik
Pagina 103/128
je zoveel mogelijk open vragen en laat je de klant nog meer vertellen over de
gewenste situatie. Deze informatie kun jij vervolgens gebruiken om een goede
offerte te schrijven waarin duidelijk wordt dat je exact begrepen hebt wat de klant
van jou wil.
In het filmpje hieronder worden de begrippen luisteren, samenvatten en doorvragen
nog eens toegelicht.
http://www.youtube.com/embed/J-y63UUmvnE?rel=0
Pagina 104/128
5.4 Je bedrijf presenteren!
Als net gestarte ondernemer ben je nog niet bekend. Niet iedereen is gevestigd in
een drukke winkelstraat of staat meteen bovenaan in Google. Wacht niet tot de
mond-tot-mondreclame potentiële klanten bereikt, maar onderneem zelf actie.
Tips om klanten te vinden:
- Vertel vrienden en kennissen over je bedrijf: dé manier om aan een eerste
opdracht te komen.
- Benader lokale media voor (gratis) publiciteit.
- Ontwerp een folder en deel deze uit op een plek waar je doelgroep komt.
- Zorg dat je website zo hoog mogelijk in Google scoort.
- Maak een online profiel op bijvoorbeeld LinkedIn of Twitter.
Is je product of dienst klaar? Nu naar de markt!
Heb je een product of dienst ontwikkelt en wil je dit op de markt brengen? Dan wil
je vast weten wat er voor nodig is om dit succesvol te doen. In ongeveer 2 minuten
beantwoordt de animatie ‘Product klaar? Nu naar de markt!’ de vraag waar je als
innovatieve ondernemer goed aan doet in je voorbereiding om de markt op een
effectieve manier te benaderen.
http://www.youtube.com/embed/G5dvlTTXYmA?rel=0
Klanten vinden via online en offline netwerken
Door netwerkbijeenkomsten in jouw regio te bezoeken, zorg je ervoor dat mensen
jou en je bedrijf leren kennen. Het kost tijd, maar netwerken is de beste manier om
klanten te vinden. Online kun je jouw bedrijf presenteren via een website. Op
sociale netwerken vertel je wat je doet en kom je met andere ondernemers in
contact. Er zijn netwerkbijeenkomsten voor nagenoeg alle branches en
beroepsgroepen.
Pagina 105/128
Offline netwerken
Online netwerken
Tot slot: de opdracht binnenhalen
Waarom zou een klant voor jou kiezen? Zorg dat je in 10 seconden antwoord kan
geven op deze vraag. Wees duidelijk in wat je doet en kunt!
Pagina 106/128
5.5 Portfolio-opdracht 'De elevator pitch'
Nu je de belangrijkste gesprekstechniek, Luisteren, Samenvatten en Doorvragen
(LSD), onder de knie hebt en je het belang van netwerken begrijpt is het tijd voor
'de elevator pitch'. De elevator pitch is een manier om in maximaal 2 minuten de
kern van je product, dienst of bedrijf vertellen, en wel op zo’n manier dat je scoort!
Veel ondernemers vinden het houden van een elevator pitch lastig. En dat is het
ook.
Waarom is een goede elevator pitch toch zo belangrijk? Om een goede eerste indruk
te maken en de kern van je product, dienst of bedrijf te 'verkopen'! Als ondernemer
hou je namelijk wel tien pitches per week. In een offerte, op je website, bij een
telefoontje met die nieuwe klant, een netwerkbijeenkomst, op de verjaardag van je
schoonmoeder. Het blijkt voor veel mensen erg lastig te zijn in korte tijd, zonder
vaktaal, de kern van je bedrijf, product of dienst uit te leggen en enthousiasme op
te wekken.
Een goede voorbereiding van je elevator pitch vergroot je kansen en het dwingt je
om in een korte tijd en heel compact de kern van je verhaal te vertellen. Met een
slecht voorbereide pitch, verspeel je je eerste kans om de aandacht te trekken. En
die eerste kans komt slechts één keer. Je wil graag dat jouw toehoorder denkt:
“Wow! Daar wil ik meer van weten”. Kortom, je wil een vervolggesprek!
Portfolio-opdracht 'De elevator pitch'
In het keuzedeel ga je een elevator pitch geven tijdens één van de bijeenkomsten.
Jouw docent/begeleider vertelt je wanneer je jouw elevator pitch moet houden.
Wat kun je behandelen in je elevator pitch?
- Wie ben je? (in elk geval je naam, dat luistert wat makkelijker)
Pagina 107/128
- Wat doe je (product, dienst)?
- Waarom koopt men bij jou, welk probleem los je op?
- Wat kost je product/dienst en wat brengt het op?
- Wat zijn je USP's (Unique Selling Points)?
- Wie zijn je klanten, wat is je markt?
- Hoe ziet je perfecte klant er uit?
- Hoe bereik je je klanten? (welke marketing- en sales kanalen wil je hanteren)
- Welke successen heb je al behaald? (laat zien welke weg je al hebt afgelegd)
- Wat is er misgegaan, wat heb je daarvan geleerd?
- Hoe ziet je financiering er uit?
- Wie zijn je concurrenten? (let op: zonder concurrenten, geen markt. Er is altijd
directe of indirecte concurrentie, hoe “uniek of nieuw” je product ook is)
- Wat zoek je? (zoek je geld, ervaring, toegang tot een netwerk, klanten)
Keuzes maken
Het mag duidelijk zijn dat je in een heel korte pitch niet al deze aspecten kunt
behandelen. Je hebt immers maar 2 minuten. Kies de belangrijkste aspecten en
vertel daarover.
Hulpmiddelen
Wel of geen Powerpoint sheets of multimedia? Onze aanbeveling: less is more.
Waarom zou je het podium delen met iets dat meer licht geeft dan jij? Jij bent de
ondernemer, de aandacht moet vooral naar jou gaan. Als je per se PowerPoint of
multimedia wil gebruiken, beperk je dan tot het minimum. Als je een prototype van
je product of dienst kan laten zien, prima. Maar, hoe minder 'afleiding' van jouw
verhaal, hoe beter.
Spelregels portfolio-opdracht 'De elevator pitch'
- Voordat je aan de beurt bent mag je, als je hulpmiddelen gebruikt, deze eerst
klaarleggen/zetten.
- De vorm waarop je de elevator pitch houdt is vrij.
- Je elevator pitch duurt, van begin tot eind, maximaal 2 minuten.
- Jouw medestudenten vullen allemaal na de elevator pitch een observatiekaartje
voor jou in (deze krijg je van je docent/begeleider). Waarnodig schrijven jouw
medestudenten toelichting op het observatiekaartje.
- Elke ondernemer ontvangt na zijn elevator pitch een applaus.
- Na afloop van de elevator pitch vraag je aan drie van jouw medestudenten om
feedback. Zij kunnen hiervoor het observatiekaartje gebruiken.
- Je krijgt van alle medestudenten het voor jou ingevulde observatiekaartje.
Pagina 108/128
- Na afloop vul je de reflectievragen van de portfolio-opdracht in. Je zorgt ervoor dat
je de portfolio-opdracht in jouw portfolio in #OnderwijsOnline plaatst. Het document
kun je hieronder downloaden.
Portfolio-opdracht De elevator pitch.docx
Pagina 109/128
6.Inkopen voor je onderneming
6.1 Introductie
Stel je wilt je eigen bedrijf starten. Van waaruit ga je dan werken? Ga je vanuit huis
werken, huur je een kantoorruimte of een flex-plek. Koop je een pand of ga je
samen met andere ondernemers een ruimte huren? De keuze die je maakt om te
kopen of te huren is erg belangrijk omdat je je vaak in beide gevallen een lange
periode ergen aan 'vast' zit. Het is dus belangrijk om hier goed over na te denken
en geen overhaaste beslissingen te nemen.
In dit hoofdstuk krijg je theorie over de onderwerpen:
- kopen of huren?
- inkopen of investeren?
- onderhandeltips
- samenwerken met andere bedrijven
Je sluit het hoofdstuk af met een grote kennistoets 'Ondernemerschap MBO'. In
deze digitale kennistoets komt de theorie uit dit hoofdstuk aan bod maar er komen
ook vragen uit eerdere digitale toetsen terug. Een goede manier dus om te kijken of
je alles goed begrepen hebt.
Pagina 110/128
6.2 Leerdoelen
Aan het eind van dit hoofdstuk weet je:
- Welke (inkoop)contracten/verbintenissen er voor kunnen komen als zelfstandig
ondernemer
- Welke voor de onderneming relevante samewerkingsvormen er mogelijk zijn
- Hoe je het beste resultaat kan halen uit de onderhandelingen met leveranciers
Eindresultaat hoofdstuk 6 ‘Inkopen voor je onderneming’
Je kunt met samenwerkingen de positie van je onderneming verbeteren en weet hoe
je producten voor de onderneming zo gunstig mogelijk kunt inkopen.
Pagina 111/128
6.3 Kopen of huren?
Een bedrijfsruimte kopen of huren?
Ben je op zoek naar nieuwe bedrijfsruimte? Bedenk dan of je een pand wilt kópen of
huren. Beide opties hebben zo hun voor- en nadelen.
Vaak bepaalt de gewenste locatie al of je kunt kopen of huren. Als je een klein
kantoor wilt op een toplocatie, zijn de koopmogelijkheden zeer beperkt en kun je
haast niet anders dan huren. Algemene regel is dat wanneer je op zoek bent naar
een ruimte van minder dan 400 m2, je het beste kunt huren. Uitzonderingen hierop
zijn echter altijd mogelijk.
Pand huren
De voor- en nadelen van het huren van een pand kort op een rijtje.
Voordelen huren:
• Je bent niet afhankelijk van de prijzen van onroerend goed;• Je hoeft niet direct geld vrij te maken voor een grote investering;• Je kunt geld investeren in zaken die je belangrijker vindt;• Op sommige (top)locaties zijn meer huurpanden aanwezig;• Groot onderhoud is voor de verhuurder;• Een kleine ruimte is vaker te huur dan te koop;• Je bent iets flexibeler, ook als je een groei verwacht.
Pagina 112/128
Nadelen huren:
• Je verdient niets aan het pand als het meer waard wordt;• Als je bedrijfsruimte huurt zit je vaak vijf jaar aan een huurcontract vast;• Je hebt te maken met een verhuurder die zijn eigen eisen heeft.
Pand kopen
Als je een pand koopt, kan je dat zien als een investering voor de toekomst. Op een
gegeven moment heb je de hypotheek afgelost en is het pand echt van jou. Als je
het verkoopt, is de opbrengst voor jou. Je bent wel afhankelijk van de prijzen van
onroerend goed op dat moment. Een ander voordeel is dat de maandelijkse kosten
van de hypotheek vaak lager zijn dan de maandelijkse lasten van huur.
Als je een pand gekocht hebt, ben je onafhankelijker. Beslissingen over de
bedrijfsruimte maak je helemaal zelf. Onderhoud in je kantoor moet je ook zelf
doen. Als je huurt ben je vaak alleen verantwoordelijk voor het binnenonderhoud.
Denk bijvoorbeeld aan de inrichting en het binnenschilderwerk. Het
buitenonderhoud (schilderwerk, daken, vloeren, fundering, muren) komt dan voor
rekening van de verhuurder. Je kunt hierover bij de huurovereenkomst afspraken
maken.
Voordelen kopen
• Je hebt voor de lange termijn veel duidelijkheid;• Je investeert in je eigen bedrijf;• Bij een verkoop kan je, als de markt goed is, erop verdienen;• De rente van de financiering is soms lager dan de huurprijs van een
pand;• Je bent onafhankelijker, geen verhuurder die je beperkingen oplegt.
Pagina 113/128
Nadelen kopen
• Je moet je eigen onderhoud plegen;• Het pand kan in waarde minderen als de markt slecht wordt;• Op sommige locaties is het vinden van een kooppand erg lastig.
Pagina 114/128
6.4 Inkopen of investeren?
Als ondernemer probeer je natuurlijk winst te maken. Vaak zul je daarvoor eerst
goederen moeten kopen of diensten van anderen moeten betrekken. Hierbij moet
onderscheid worden gemaakt tussen kosten maken, inkopen en investeringen doen.
Maar wanneer is sprake van inkopen en wanneer van het doen van een investering?
Investering of inkoop?
Van inkopen is sprake als je goederen koopt die je wilt gaan verkopen, eventueel
nadat je ze hebt bewerkt. Investeringen zijn alle aanschaffingen van goederen die
gedurende een langere periode (een aantal jaren) in je onderneming kunnen
worden gebruikt: de zogenoemde bedrijfsmiddelen. Bijvoorbeeld een computer die
je gekocht hebt voor het bijhouden van de administratie van de onderneming.
Pagina 115/128
6.5 11 gouden tips voor succesvol onderhandelen
11 gouden tips voor succesvol onderhandelen
Onderhandelen, dat doen we elke dag, en echt niet alleen op het werk. Maakt al die
ervaring ons echter ook tot succesvolle onderhandelaars? Niet per se. En dat is
jammer, want in zaken krijg je niet wat je verdient, maar wat je onderhandelt.
Gelukkig valt succesvol onderhandelen te leren. Met de volgende elf tips in je
broekzak, kom je een heel eind.
Succesvol onderhandelen: een belangrijke vaardigheid
Succesvol kunnen onderhandelen is voor ondernemers een belangrijke vaardigheid.
Want je krijgt immers wat je onderhandelt, niet wat je verdient. Onderhandelen kun
je leren, maar welke ingrediënten leiden nu tot een succesvolle onderhandeling? Een
goede voorbereiding en weten met wie je te maken hebt, uiteraard. Maar verder?
TIP 1 - Vraag gewoon wat je wilt
Vraag gewoon wat je wil en formuleer helder. Mensen kunnen geen gedachten
lezen. Als je niet vraagt, heb je bij voorbaat een nee. Probeer het eens. Je zult
verbaasd zijn hoe vaak het je zal lukken te krijgen wat je vraagt.
TIP 2 - Smeed een band
Zorg ervoor dat je een band met de ander krijgt. Zorg dat de ander je mag. Dat kun
je bereiken door:
- te zorgen voor iets gemeenschappelijks. Kijk waar je het beiden over eens bent in
plaats van waar jehet niet over eens bent;
- te zeggen dat je uit bent op win/win: "Ik wil dat het voor ons beiden werkt."
- hen of hun product niet rechtstreeks te bekritiseren. Zeg bijvoorbeeld niet 'dat is
een belachelijk bedrag' maar 'dat zal voor mij niet werken, want de prijs is te hoog'.
TIP 3 - Geef de ander reden met jou in zee te gaan
Zorg ervoor dat de ander een reden heeft met jou in zee te gaan. Die redenen
kunnen van alles zijn. Je wil iets afnemen waar iets aan mankeert; je wilt een grote
order plaatsen; je biedt de ander een langetermijnrelatie (betrouwbaarheid en
continuïteit zijn voor de meeste bedrijven belangrijker dan prijs); je betaalt cash,
enz.
TIP 4 - Laat de ander eerst de prijs noemen
Noem nooit als eerste je prijs. Als je degene bent die het eerst een prijs noemt,
sabelt je hezelf als het ware neer. Dus doe het niet als je het kunt vermijden! Je
Pagina 116/128
staat soms verbaasd wat voor een prijs de ander in zijn hoofd heeft. Als de ander
veel meer voor jouw product/dienst over heeft dan jijzelf in gedachten had of de
andere partij vraagt veel minder dan je ervoor had willen geven, dan kun je akkoord
gaan met het eerste het beste voorstel. Hij blij, jij blij. Ga niet voor het onderste uit
de kan. Je wil immers graag een langetermijnrelatie.
TIP 5 - Zorg dat je een doel hebt
Zorg dat je een doel hebt en bereid je goed voor. Bedenk wat voor strategie nodig is
om jouw doel te bereiken.
TIP 6 - Herinner de ander aan de concurrentie
Veel is een kwestie van vraag en aanbod. Herinner de ander aan het feit – als dit
relevant is – dat er meer spelers op de markt zijn.
TIP 7 - Jongleer
Een belangrijke vaardigheid is jongleren. Je kunt over meer onderhandelen dan prijs
alleen: garanties, levertijden, kwaliteit, risico's enz. Als het ene omhoog gaat (zoals
het risico), gebeurt er ook iets met het andere (zoals een lagere prijs). Speel ermee.
TIP 8 - Bewaar de twistpunten tot het laatst
Als je bent aanbeland bij een ingewikkeld deel van de overeenkomst waarover je
het niet direct eens bent, sla dit dan over en ga door. Kom er later op terug. Als
alles is doorlopen en je bent er verder helemaal uit, heb je namelijk al meer een
band en komen ze je sneller tegemoet. En vaak zijn er wel twee punten waarover je
het nog niet helemaal eens bent. Dan geef jezelf toe op het voor jou minst
belangrijke punt en speel je het zo dat de ander op het andere punt toegeeft.
TIP 9 - Zorg dat ze bij jou komen
Zorg dat ze bij jou komen, als het even kan. Dat geeft jou een psychologisch
voordeel. Bovendien verdoen mensen niet graag hun tijd, dus ze zullen meer
genegen zijn een deal te sluiten. Het maakt niet uit of je koopt of verkoopt. Probeer
het.
TIP 10 - Let op de stoelopstelling
De omgeving speelt een belangrijk rol. Houd de sfeer positief. Als je de stoelen in
een hoek van 90 graden ten opzichte van elkaar zet in plaats van tegenover elkaar,
schept dat een vertrouwde sfeer.
Nog beter is naast elkaar. Je kunt met opzet één exemplaar van een document/
brochure meenemen en zeggen dat je een kopie bent vergeten. Dan vraag je je
Pagina 117/128
onderhandelingspartner of je even naast hem mag komen zitten zodat hij kan
meekijken. Naast elkaar zitten maakt je tot partners. Nog beter dan stoelen is een
bank. Dat is relaxter.
TIP 11 - Houd het zakelijk
Zijn er irritaties, houd je dan vooral bij de zaak. Speel niet op de man. Je wilt
immers met de ander nog door één deur kunnen, ook als de onderhandelingen
mochten mislukken.
Pagina 118/128
6.6 Samenwerken met andere bedrijven
In de volgende les (6.6) ga je een digitale kennistoets maken over het keuzedeel
'Ondernemerschap MBO'. Er komen verschillende vragen aan bod uit digitale toetsen
die je al hebt gemaakt. Een aantal vragen zijn ook nieuw. Je zult ook een aantal
vragen krijgen over het onderstaande artikel 'Hoe werk ik samen met andere
ondernemers'. Lees het dus goed door voordat je doorklikt naar de volgende les.
Hoe werk ik samen met andere ondernemers.pdf
Pagina 119/128
6.7 Kennistoets ondernemerschap MBO
Nu je bijna aan het eind van het keuzedeel bent gekomen ga je jouw kennis testen
met betrekking tot ondernemerschap. In de digitale toets staan vragen uit
hoofdstuk 1 t/m 6. Een aantal van de vragen heb je al eerder gehad in eerdere
digitale toetsen, een aantal vragen zijn nieuw. Tijdens de toets mag je de informatie
uit het keuzedeel in #OnderwijsOnline er gewoon bij gebruiken.
Open de test: link
Krijg je de toets niet te zien op je scherm? Klik dan op deze link, je wordt direct
verwezen naar de toets.
Pagina 120/128
7.Klanten vinden en binden
7.1 Introductie
Je bent aangekomen bij het laatste hoofdstuk van het keuzedeel ‘Ondernemerschap MBO’. Wij hopen dat
je al volop geïnspireerd bent geraakt en een eigen onderneming echt ziet zitten. Het doel van dit
keuzedeel was immers om met ondernemerschap in aanraking te komen, en je op weg te helpen met wat
je allemaal moet doen om een onderneming te starten. Je hebt al heel veel gedaan op het gebied van
ondernemerschap tijdens het keuzedeel. Het ene zul je vast leuker hebben gevonden dan het andere,
maar dat is meestal zo met alles.
Ga jij ondernemen?
Om te kijken of het ondernemerschap echt iets voor jou is gaan we in dit hoofdstuk vooral terugkijken op
wat je allemaal gedaan en geleerd hebt. Door te reflecteren op al je werkzaamheden, kun je uiteindelijk
zelf beoordelen of jij het ziet zitten om met je eigen onderneming te beginnen/verder te gaan, of dat je
hier wellicht in de toekomst nog eens naar zal gaan kijken.
Pagina 121/128
7.2 Leerdoelen
Aan het eind van dit hoofdstuk weet je:
- Hoe je klanten kunt vinden en vasthouden
- Hoe je reflectievaardigheden kunt toepassen
Eindresultaat hoofdstuk 7 ‘Klanten zoeken en houden’
Het aanbod van je onderneming is bij (potentiële) klanten bekend. Je komt tot
overeenstemming met de klant over de prijs en/of voorwaarden, waarbij rekening is
gehouden met het de klant en het ondernemingsbelang.
Pagina 122/128
7.3 Klanten vinden en binden
Als ondernemer kun je wel fantastische plannen en een goede marketingstrategie hebben uitgedacht,
maar om je onderneming een succes te laten worden is het van belang dat je een grote groep klanten
bereikt. Uit onderzoek is gebleken dat 80% van de ondernemingen binnen vijf jaar stopt. De
belangrijkste oorzaak is dat ondernemingen te weinig klanten hebben. De ondernemer kan een geweldig
plan hebben, maar klanten bepalen uiteindelijk het succes. Bekijk het onderstaande filmpje waarin
ondernemers aangeven op welke manier zij aan klanten zijn gekomen. Het is dus van groot belang je
bekend te maken aan de buitenwereld. Laat je zien!
Hoe kom je aan klanten?http://www.youtube.com/embed/KvNsEtCxO8Y?rel=0
Pagina 123/128
7.4 Opdracht - Klanten vinden en binden
Lees het document: 30 tips om klanten te vinden en binden.pdf. Deze 30 tips kunnen je
helpen om snel werk/klanten te vinden. Kies 3 van de 30 tips uit. Op welke manier zou jij deze tips
inzetten om je bekend te maken in de wereld van het ondernemen? Gebruik voor deze opdracht het
document dat je kunt downloaden door op onderstaande link te klikken. Neem de opdracht mee naar de
eerstvolgende bijeenkomst bij MBO Utrecht.
Opdracht - Klanten vinden en binden.docx
Pagina 124/128
7.5 Portfolio-opdracht 'Ondernemerschapstest 2'
Portfolio-opdracht ‘Ondernemerschapstest 2’
Iedereen heeft een bepaalde mate van ondernemendheid in zich. Jij helemaal, want anders had je
waarschijnlijk niet voor dit keuzedeel gekozen. Zoals je al eerder hebt kunnen lezen, zien ondernemende
mensen kansen en proberen ze die kansen ook te pakken om de zaken te verbeteren. Zodra zij een kans
zien, willen ze die kans ook grijpen.
In hoofdstuk 1 heb jij al eens een ondernemerschapstest ingevuld. Zo’n test helpt je om je een beeld te
vormen of jij een ondernemende houding hebt. Ook als je na het volgen van dit keuzedeel erachter bent
gekomen dat het ondernemen toch niet voor jou is weggelegd, kun je wel een ondernemende houding
hebben. Zie jij als werknemer van een bedrijf bijvoorbeeld wel verbeterpunten en probeer jij die punten
te verbeteren, dan ben jij een intrapreneur. Kom je er na het volgen van dit keuzedeel achter dat jij echt
een eigen onderneming wil opzetten, dan ben je entrepreneur. Bij zowel een intrapreneur als een
entrepreneur horen ondernemende eigenschappen.
De opdracht:
Aan het begin van dit keuzedeel heb je een ondernemerschapstest van de KvK in moeten vullen
(http://kvk.ondernemerstest.nl/app/). De tabel die je voor deze test hebt in moeten vullen heb
je opgenomen in je portfolio. Nu je een tijd bezig bent geweest met ondernemen/ondernemerschap kan
het zomaar zijn dat je nu heel andere uitkomsten zou hebben. Om uit te zoeken of jij ten opzichte van
het begin van het keuzedeel een andere uitslag bij de ondernemerschapstest krijgt, vragen we je de test
nogmaals in te vullen. Vul daarvoor onderstaande tabel weer in. Neem ook deze tabel weer op in je
portfolio.
Klik op de onderstaande link om naar de opdracht te gaan:
Portfolio-opdracht De ondernemerschapstest 2.docx
Pagina 125/128
Pagina 126/128
7.6 Enqute keuzedeel 'Ondernemerschap MBO'
Beste student,
Omdat je het keuzedeel 'Ondernemerschap MBO' hebt doorlopen willen we je vragen
een aantal vragen te beantwoorden. De vragen gaan over het werken in
#OnderwijsOnline en de inhoud en werkvormen van het keuzedeel.
Lees telkens de vragen en geef vervolgens antwoord. Bij de eerste tien vragen word
je gevraagd een waardering (cijfer van 1 t/m 10) te geven. Aanvullende
opmerkingen of suggesties kun je kwijt tijdens de laatste drie vragen, dit zijn
namelijk open vragen. Probeer bij open vragen zo duidelijk mogelijk te formuleren
waar het om gaat (bijv. een opmerking over een hoofdstuk of opdracht of over het
werken in #OnderwijsOnline). Deze enquête vul je anoniem in.
We gebruiken jouw feedback om het keuzedeel waar nodig aan te passen. Zo
zorgen we er samen voor dat we de kwaliteit van het keuzedeel verbeteren.
Vriendelijke groeten,
Docententeam
MBO Utrecht
Klik om de enquête te starten.
Pagina 127/128
7.7 Portfolio-opdracht 'Voorbereiding CGI'
Portfolio-opdracht ‘Voorbereiding CGI’
Nu je echt bijna aan het einde van het keuzedeel ‘Ondernemerschap MBO' bent aangekomen, is het tijd
om terug te kijken, en in de toekomst te kijken. Wat voor soort ondernemer ben je? En met welk type
onderneming wil je starten/verder gaan? Wij hopen dat het volgen van dit keuzedeel je op weg heeft
geholpen een antwoord te vinden op deze vragen.
In de laatste portfolio-opdracht ga je terugkijken naar de afgelopen periode. Welke ontwikkelingen heb je
doorgemaakt tijdens dit keuzedeel? En wat zou je nog moeten ontwikkelen om een (nog) beter
ondernemer te worden? Door op de link te klikken kom je terecht in de opdrachtbeschrijving. Dit is de
laatste opdracht die opgenomen wordt in je portfolio.
Portfolio-opdracht Voorbeiding CGI.docx
Bij deze opdracht kun je ook de checklist gebruiken die de beoordelaar zal gebruiken om te bepalen of je
mag deelnemen aan het examen (CGI). Daarnaast kan het beoordelingsformulier jou helpen om je goed
voor te bereiden op het examen (CGI).
Checklist voorafgaand aan het CGI keuzedeel Ondernemerschap MBO.pdf
Beoordelingsformulier CGI keuzedeel Ondernemerschap MBO.pdf
Pagina 128/128