çocukluk çağı baş ağrıları

64
ÇOCUKLUK ÇAĞI BAŞ AĞRILARI Prof.Dr. Sefer KUMANDAġ Erciyes Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Nöroloji BD KAYSERi 1

Upload: wwwtipfakultesi-org

Post on 20-Jul-2015

562 views

Category:

Documents


5 download

TRANSCRIPT

Page 1: çOcukluk çağı baş ağrıları

ÇOCUKLUK ÇAĞI BAŞ AĞRILARI

Prof.Dr. Sefer KUMANDAġ

Erciyes Üniversitesi Tıp Fakültesi

Çocuk Nöroloji BD KAYSERi1

Page 2: çOcukluk çağı baş ağrıları

2

SUNU PLANI

1.GĠRĠġ

2.PREVALANS

3.SINIFLANDIRMA

4.PATOFĠZYOLOJĠ

5.ALARM SEMPTOMLARI

6.KLĠNĠK VAKA ÖRNEKLERĠ

7.TEDAVĠ

Page 3: çOcukluk çağı baş ağrıları

GİRİŞ

Baş ağrısı erişkinlerde olduğu gibi çocukluk yaş

grubunun da sık karşılaşılan şikayetlerden birisi olup

kafatası içinde ya da dışında yer alan ağrıya duyarlı

oluşumların değişik nedenlerle etkilenmesi sonucu

ortaya çıkmaktadır.

3

Page 4: çOcukluk çağı baş ağrıları

GİRİŞ

BaĢ ağrısı çoğunlukla merkezi sinir sisteminden

kaynaklanabileceği gibi, diğer organ

rahatsızlıklarının bir belirtisi de olabilir.

4

Page 5: çOcukluk çağı baş ağrıları

BAġ AĞRISI SIKLIĞI

7 yaĢ: %40-50

15 yaĢ:%70-75

Cinsiyet yönünden 3-5 yaĢında erkeklerde daha

sık.

5 yaĢından sonra kızlarda sıklığı artmakta ve 9-

11 yaĢında her iki cinste eĢit hale gelmektedir.

5

Page 6: çOcukluk çağı baş ağrıları

BaĢ ağrısı Patofizyolojisi

BaĢ ağrısı

BaĢın ağrıya duyarlı yapılarının fiziksel, kimyasal ve

iltihabı olaylarla etkilenmesi sonucu ortaya çıkar.

Beyin ve meninkslerin büyük bölümü ağrı reseptörleri

taĢımaz, bu nedenle ağrıya duyarsızdır.

BaĢın ağrıya duyarlı yapıları dura, tentoryum, dura

arterleri, willis poligonuna gelen damarlar, venöz

sinüsler ve periostur.

Kafa dıĢında ağrıya duyarlı yapılar kafa derisi ve

arterleri, diĢ etleri, kaslar ve fasiyalardır.

6

Page 7: çOcukluk çağı baş ağrıları

BaĢ ağrısı Patofizyolojisi

BaĢ ağrısı

Ayrıca paranazal sinus hastalıkları, gözler, diĢler, baĢ

ve yüz kemiklerinin patolojilerinde ağrı baĢa

yansıyabilir.

Kafa içinden ve supratentorial yapılardan kaynaklanan

ağrılar trigeminal sinir ile taĢınır.

Posterior fossadan kaynaklanan ağrı ilk üç servikal

sinir ile taĢınır.

Trigeminal nükleusun servikal sinir ile olan bağlantıları

nedeni ile trigeminal sinir uyarıldığında boyuna

yansıyan ağrı olabilir.

7

Page 8: çOcukluk çağı baş ağrıları

Migren Patofizyolojisi

Patofizyolojisi tam olarak aydınlatılamamıĢtır.

Genetik yatkınlık, ataklar dıĢındakı biyokimyasal

anormallikler, atakları baĢlatan iç ve dıĢ faktörler

sonucu trigeminal vasküler sistemin uyarılması ve

ağrının algılanmasını etkileyen durumların hep birlikte

değerlendirilmesi ile açıklanmaya çalıĢılmaktadır.

Migren atağının baĢlaması ile trigeminal sinirin

uyarılması sonucu açığa çıkan vazoaktif peptidler kan

akımında artıĢa, proteinlerin damar dıĢına sızmasına ve

nörojenik bir inflamasyona neden olur.

Bu vazodilatasyon ve ödem yeniden perivasküler

trigeminal sinir aksonlarını uyarır.

8

Page 9: çOcukluk çağı baş ağrıları

Migren Patofizyolojisi

Aksonlar ağrılı uyaranı ikinci servikal vertebradan baĢlayıp

bulbusa dek uzanan trigeminal nükleus kaudalise, daha

sonra talamusa ve somatosensorial korteks ile singulat

kortekse iletir.

Diğer yandan serebral korteks ve beyin sapında kan

akımında artıĢ olur.

Beyin sapı çoklu bağlantılarının olması nedeni ile nörojenik

inflamasyonu dolaylı yollarla veya doğrudan etkiler.

Kortikal nöronal uyarımda azalma (kortıkal depresyon)

auralı migrende oksipital korteksten baĢlayarak öne doğru

yayılan ekstrasellüler iyonların hücre içerisine girmesine ve

kan akımında azalmaya (oligemi) neden olur.

9

Page 10: çOcukluk çağı baş ağrıları

Migren Patofizyolojisi

Nitrik oksitinde enflanmatuar sitokinleri ve siklik GMP

yi uyararak rol oynabileceği bildirilmiĢtir.

Migrende nöronal hipereksitabilitenin esas

mekanizmayı oluĢturduğu kabul edilmektedir.

Hemiplejik migrende kalsiyum kanalarını kodlayan

genlerde mutasyonlar saptanmıĢtır.

Bu nedenle migrenin kanal patolojisi olabileceği idda

edilmektedir.

10

Page 11: çOcukluk çağı baş ağrıları

Abnormal neuronal hyperexcitability

Cortical

spreading

depressionBrainstem nuclei

Aura Activation of trigeminovasculer system

Migraine attack

Sterile

neurogenic

inflammation

Central and

peripheral

sensitization

?

?

Page 12: çOcukluk çağı baş ağrıları

BAŞ AĞRISI SINIFLAMASI

1-Akut baĢ ağrısı

2-Akut tekrarlayan baĢ ağrısı

3-Kronik progresif baĢ ağrısı

4-Kronik nonprogresif baĢ ağrısı

5-Mixt tip baĢ ağrısı

15

Page 13: çOcukluk çağı baş ağrıları

Akut BaĢ Ağrısı

Önceden baĢ ağrısı öyküsü olmadan tek / ilk baĢ ağrısı atağı

-Enfeksiyonlar

-Üst solunum yolu hastalıkları (sinüzitis, otit)

-Akut menenjit, ensefalit

-Diğer nedenler:

-Hipertansiyon

-Travma

- Venöz sinus trombozu

-Akut intrakraniyal kanama

16

Page 14: çOcukluk çağı baş ağrıları

Akut tekrarlayan baĢ ağrısı

Ağrı ataklarını semptomsuz dönemlerin izlediği baĢ ağrısı

I. Migren ve varyantları

II. Tansiyon baĢ ağrısı

III. Küme baĢ ağrısı

17

Page 15: çOcukluk çağı baş ağrıları

Kronik Progresif BaĢ Ağrısı

BaĢ ağrısı sıklığı ve Ģiddetinde kademeli artıĢ gözlenir.

Sıklıkla altta yatan ciddi bir patolojinin habercisidir.

I. Beyin tümörleri

II. Hidrosefali

III. Kronik menenjit (TBC, fungal)

IV. Granuloma tuberkülozis, nörosistiserkozis

V. Beyin absesi

VI. Subdural hematom

VII.Bening intakraniyal hipertansiyon

18

Page 16: çOcukluk çağı baş ağrıları

KRONĠK PROGRESĠF OLMAYAN BAġ AĞRISI

ġiddeti ve sıklığında değiĢiklik olmaksızın sık veya sürekli baĢ ağrısı.

I. Kronik sinüzit

II. Posttravmatik baĢ ağrısı

III. Stresle iliĢkili baĢ ağrısı

19

Page 17: çOcukluk çağı baş ağrıları

MĠXT BAġ AĞRISI

• Kronik nonprogressif baĢ ağrısı

üzerine akut-tekrarlayan baĢ ağrısı

(genellikle migren) ataklarının eĢlik

etmesidir.

20

Page 18: çOcukluk çağı baş ağrıları

BaĢ ağrısında alarm semptomlar-1

Anamnezden:

Aile öyküsü olmaması

Medikal tedaviye yanıtsızlık

Sabah erken baĢ ağrısı

Gece uykudan uyandıran baĢ ağrısı

Persistan kusma

Öksürük ile ağrıda artma

Kronik progresif baĢ ağrısı

Tekrarlayan lokalize baĢ ağrısı

KiĢilik değiĢiklikleri

21

Page 19: çOcukluk çağı baş ağrıları

BaĢ ağrısında alarm semptomlar-2

Fizik Muayenede:

3 yaĢ altında olmak

Ġntrakranial patoloji için bir riski bulunmak

(Vp shunt disfonksiyonu,

neurofibromatozis, tuberoskleroz)

Anormal nörolojik muayene (konvulziyon,

letarji, ataksi, anormal refleks, hemiparezi,

diplopi, papil ödem, meninks irritasyon

bulgusu.. )

22

Page 20: çOcukluk çağı baş ağrıları

Detaylı anamnez aldıktan sonra ikinci adım

detaylı fizik-nörolojik muayenedir.

Genel fizik muayene, vital bulguları içermelidir.

( tansiyon, vücut ısısı)

Paranazal sinüs hassasiyeti, ense sertliği,

BaĢ çevresi ölçümü (progresif intrakraniyal

basınç artıĢı )

Cilt muayenesi nörokutanöz sendromlar

(Nörofibromatozis, tuberoskleroz gibi

intrakraniyal neoplaziler ile iliĢkili olabilir.)

23

Page 21: çOcukluk çağı baş ağrıları

Detaylı nörolojik muayene temeldir.

Optik diskler, göz hareketleri, motor

asimetri, koordinasyon ve derin tendon

refleksleri değerlendirilmeli.

Kan testleri ise : Enfeksiyon Ģüphesi varsa

tam kan sayımı ve rutin kan biyokimyası

istenebilir.

24

Page 22: çOcukluk çağı baş ağrıları

Akut Şiddetli Baş Ağrısı

Kontrastsız BT

Tra

vm

a

Hik

ayesi

Subdural Hematomİntrakranial Kanama

25

Page 23: çOcukluk çağı baş ağrıları

Anormal Nörolojik Bulgular

EVETHAYIR

MRG/BTAteş

Akut Şiddetli Baş Ağrısı

26

Page 24: çOcukluk çağı baş ağrıları

MRG/BT

Lomber

Ponksiyon

Menenjit

Negatif

Tümör Enfeksiyon Diğer

Astrositom

Medullablastom

Tüberküloz

Nörosistosarkozis

Abse

Hidrosefali

Şant disfsiyonu

Spontan İK kanama

Pozitif

27

Page 25: çOcukluk çağı baş ağrıları

Anormal Nörolojik Bulgular

EVETHAYIR

MRG/BTAteş

28

Page 26: çOcukluk çağı baş ağrıları

Ateş

Hikayeyi

Gözden Geçir

Meningeal

Bulgular

EV

ET

HA

YIR

(-)(+)LP

Menenjit

Sinüzit

Farenjit

Otit

Viral enfeksiyon

Migren

Hipertansiyon

Stres Baş Ağrısı

Konversiyon

29

Page 27: çOcukluk çağı baş ağrıları

Büyüme

parametleri

Vücüt ağırlığı <3p, >95 p Kronik hastalık/Obesite,

Psödotümör serebri

Vital

bulgular

Vücüt ısısı >38.5 C˚ Enfeksiyon; inflamasyon

Kan basıncı >95 p Hipertansiyon;

Feokromastoma

Extremitelerde nabızların

eşit alınmaması

Aort koarktasyonu

Baş çevresinde anormal

büyüme

Artmış intrakraniyal basınç

V-P şant disfonksiyonu;

tümör; travma, infeksiyon

Genel

durum

Anormal bilişsel,

emosyonel durum

Depresyon anksiyete, ailevi

problemler

ANORMAL FĠZĠK MUAYENE BULGULARI VE ĠLĠġKĠLĠ TANILAR

30

Page 28: çOcukluk çağı baş ağrıları

Cilt

Ciltte zedelenme Travma

Nörökutanöz işaretler Nörofibromatozis,

Tüberoskleroz

Baş-

Boyun

Kraniyal kemiklerde asimetri,

çökme, stürlerin üst üste

binmesi

Artmış intrakraniyal basınç,

infeksiyon travma, tümör, VP

shunt disfonksiyonu

Temporal karotis arterde

üfürüm duyulması

Arterial venöz malformasyon

Frontal-maksiller sinüsler

üzerinde hassasiyet

Sinüzit

Asimetrik, gözle görülebilir

büyüklükte tiroid bezi

Tiromegali

ANORMAL FĠZĠK MUAYENE BULGULARI VE ĠLĠġKĠLĠ

TANILAR

31

Page 29: çOcukluk çağı baş ağrıları

GÖZLER

Bulanık görme Basiller arter migreni,

artmış intrakraniyal basınç,

görme keskinliğinde azalma

Pupil şeklinde, çapında

ve/veya ışık refleksinde

anormalik

Entoksikasyon, İntrakranial

kanama,

Papil ödem Psödotümör serebri;

KİBAS nedenleri

Nistagmus, göz

hareketlerinin bazı yönlere

kısıtlanması

3, 4. 6 kraniyal sinirlere

bası

ANORMAL FĠZĠK MUAYENE BULGULARI

VE ĠLĠġKĠLĠ TANILAR

32

Page 30: çOcukluk çağı baş ağrıları

Çene /

ağız

Temporomandibuler eklem

hareketlerinde kısıtlılık,

hassasiyet

Yansıyan ağrı

Çürük diş, abse Yansıyan ağrı

Kulaklar

Otore, tragusda hassasiyet dış

kulak kanalında ödem

Otitis externa

Mat, retrakte timpanik

membran

Effüzyonlu kronik

otitmedia, koleastotoma

Servikal

spine

Vertebralarda dikey hareket

kısıtlılığı

Meninjit, subaraknoid

kanama

Vertebralarda yanlara

hareket kısıtlılığı

Posteriyor fossa

anormallikleri ve yumuşak

doku problemleri

ANORMAL FİZİK MUAYENE BULGULARI VE İLİŞKİLİ TANILAR

33

Page 31: çOcukluk çağı baş ağrıları

Nörolojik

sistem

Pozitif Kerning / Brudzinski

belirtisi

Menenjit

Ense sertliği Menenjit intrakraniyal

hemoraji

Şuur ve mental durumda

değişiklik;

Kraniyal sinir ve DTR lerde

anormallik, ataksi,

motor ve duyusal asimetri

KİBAS nedenleri,

Yüksek evreli tümör

şüphesi

ANORMAL FİZİK MUAYENE BULGULARI VE İLİŞKİLİ TANILAR

34

Page 32: çOcukluk çağı baş ağrıları

BaĢ ağrısı ile acil servise baĢvuran çocukta radyolojik inceleme

endikasyonları

Anormal nörölojik bulguların eĢlik etmesi

(papil ödem, kraniyal sinir ve motor anormallikler)

Sabah erken dönemde baĢlayan ve/veya uykudan

uyandıran baĢ ağrısı

Konfüzyon, oryantasyon bozukluğu epizotları gibi

KĠBAS bulgularının eĢlik etmesi

Ventrikülo-peritoneal Ģant varlığı

Yakın zamanda travma öyküsü

3 yaĢ altında olma

BaĢ ağrısından dolayı anne-babada aĢırı tedirginlik

35

Page 33: çOcukluk çağı baş ağrıları

PRİMER TEKRARLAYAN BAŞ AĞRILARI

BaĢ ağrıları primer ve sekonder olmak üzere

de gruplandırılır

Sekonder baĢ ağrısında altta yatan bir

patoloji (sinüzit, tümör, hidrosefali, VP Ģant

disfonksiyonu) mevcuttur.

Primer baĢ ağrıları ise allta yatan organik

patoloji olmaksızın tekrarlama özelliği olan

ağrılardır.

Çocuklarda en sık görülen primer tekrarlayan

baĢ ağrıları:

36

Page 34: çOcukluk çağı baş ağrıları

Uluslararası BaĢ Ağrısı Sınıflandırması [International

Classification of Headache Disorders-ICHD-II] (2004)

1.MĠGREN

1.1. Aurasız Migren

1.2. Auralı Migren

1.2.1 Özgün Auralı Migren

1.2.2 Özgün Auralı, Migrene Benzemeyen BaĢ Ağrısı

1.2.3 BaĢ Ağrısız Özgün Aura

1.2.4 Ailesel Hemiplejik Migren (AHM)

1.2.5 Sporadik Hemiplejik Migren

1.2.6 Baziler Migren37

Page 35: çOcukluk çağı baş ağrıları

1.1. Aurasız Migren (Yaygın Migren,

Hemikraniya Simpleks)

Tanımı:

ICD-II’ye göre ataklar Ģeklinde ortaya çıkan,

4-72 saat (erken çocuklukta 1-48 saat) süren,

genellikle tek taraflı, zonklayıcı, orta veya

Ģiddetli, günlük bedensel hareketlerle artıĢ

gösteren, fotofobi ve/ veya fonofobi yada

bulantı ve/veya kusmanın eĢlik ettiği

tekrarlayıcı bir baĢ ağrısı hastalığıdır.

38

Page 36: çOcukluk çağı baş ağrıları

Tanı Ölçütleri:

(aĢağıda “ * ” ile işaretlenen noktalar çocukluk çağı migren tanısının erişkinlerden farklı olan yanlarını göstermektedir.)

A. B-D ölçütlerine uyan en az 5 atak varlığıB. 4-72 saat süren baĢ ağrısı atakları (tedavi edilmiĢ olsun ya da

olmasın)(*erken çocukluk döneminde 1-72 saat süren baş ağrısı

atakları, 15 yaş üstü çocuklarda süre için erişkindeki gibi 4-72 saat geçerli)

C. BaĢ ağrısı atakları aĢağıdaki özelliklerden en az ikisini taĢımalıdır:1. Tek taraflı(* tek taraflı veya iki taraflı frontotemporal yerleşim)2. Zonklayıcı özellikte3. Orta ya da ağır Ģiddetli4. Günlük bedensel hareketlerle Ģiddetlenme (yürümek, merdiven

çıkmak gibi)D. BaĢ ağrısı sırasında aĢağıdakilerden en az birisi bulunmalıdır: (* bu

durum, çocuğun ifadesi şart olmaksızın, davranışlarından da anlaşılabilir)

1. Bulantı ve /veya kusma2. Fotofobi ve fonofobiE. BaĢka bir organik hastalık iĢareti olmamalı 39

Page 37: çOcukluk çağı baş ağrıları

Auralı Migren (Klasik Migren, Oftalmik,

Hemiparestezik Migren)

Tanımı: Klasik migren yerine kabul edilmiĢ auralı

migren tanısı için, geri dönüĢümlü fokal nörolojik

belirtilerin, 5-20 dakikadan fazla ve 60 dakikadan

az sürdüğü, tekrarlayıcı ataklarla karakterize baĢ

ağrısı hastalığıdır. Aura belirtilerini genellikle

aurasız migren tipi baĢ ağrısı izler.

40

Page 38: çOcukluk çağı baş ağrıları

Auralı Migren

Tanı Ölçütleri

A. B ölçütlerini dolduran en az 2 atak olmalı

B. AĢağıda belirtilen 4 özellikten en az 3 tanesi olmalı:

1. Bir ya da daha fazla sayıda, tümüyle geri dönüĢümlü olan ve fokal serebral kortikal ve/veya beyin sapı fonksiyon bozukluğuna iĢaret eden aura belirtilerinin olması

2. Dört dakikadan daha uzun sürede yavaĢ yavaĢ geliĢen en az bir aura belirtisi ya da 2 veya daha fazla sayıda birbiri ardı sıra geliĢen belirtiler

3. Aura belirtileri 60 dakikadan uzun sürmemeli

4. BaĢ ağrısı, aurayı takiben 60 dakika içinde geliĢmeli (baĢ ağrısı aura olmadan önce veya aura ile birlikte baĢlamıĢ olabilir)

C. Organik hastalık iĢareti olmamalı41

Page 39: çOcukluk çağı baş ağrıları

Özgün Auralı MigrenTanımı: Özgül aura, görsel ve/veya duyusal ve/veya

konuĢma ile ilgili belirtilerden oluĢur.

Tanı Ölçütleri

A. B-D ölçütlerini tamamen dolduran en az iki atak olmalı

B. Kas gücü kaybı olmaksızın aura aĢağıdaki özelliklerden en az birini taĢımalı:

1. Tamamen geri dönüĢümlü pozitif belirtileri (ıĢık titremeleri, noktalar ya da çizgiler) ve/veya negatif belirtileri (görme kaybı) içeren görsel belirtiler

2. Tamamen geri dönüĢümlü pozitif özellikleri (toplu iğne ve iğne) ve/veya negatif özellikleri (uyuĢukluk) kapsayan duyusal belirtiler

3. Tamamen geri dönüĢümlü (disfazik) konuĢma bozukluğu

42

Page 40: çOcukluk çağı baş ağrıları

Özgün Auralı Migren

C. AĢağıdakilerden en az iki tanesi olmalı:

1. Homonim görsel belirtiler ve/veya tek yanlı duyusal belirtiler

2. BeĢ dakika veya daha fazla sürede geliĢen en az bir aura belirtisi ve/veya daha fazla sürede ard arda geliĢen farklı aura belirtileri

3. Her belirti 5-60 dakika sürmeli

D. Aura sırasında veya aurayı izleyen 60 dakika içinde aurasız migren için olan tüm B-D ölçütlerini taĢıyan baĢ ağrısı

E. BaĢka bir organik hastalık iĢareti olmamalı

43

Page 41: çOcukluk çağı baş ağrıları

2. Epizodik Gerilim Tipi BaĢ Ağrıları (EGBA )

Tanım: Dakikalar-günler süren baĢ ağrısı atakları

vardır. Ağrı iki taraflı, basınç ya da sıkıĢtırıcı vasıflı ve

hafif-orta Ģiddetlidir. Günlük bedensel hareketlerle

Ģiddetlenmez. Bulantı yoktur, fotofobi ya da fonofobi

olabilir. GBA en sık görülen baĢ ağrısı tipidir. GBA

gerek sıklık, gerekse Ģiddet bakımından çok

değiĢkenlik göstermekte; nadir ve kısa baĢ ağrısı

ataklarından, sık ve genellikle sürekli olan kısıtlayıcı

baĢ ağrıları Ģeklinde de karĢımıza çıkabilmektedir.

44

Page 42: çOcukluk çağı baş ağrıları

2. GERĠLĠM TĠPĠ BAġ AĞRILARI

Sık Olmayan Epizodik Gerilim Tipi BaĢ Ağrıları (EGBA)

Perikraniyal Kasların Bozukluğu ile ĠliĢkili Sık Olmayan EGBA

Perikraniyal Kasların Bozukluğu Olmaksızın Sık Olmayan EGBA

Sık EGBA

Perikraniyal Kasların Bozukluğu ile ĠliĢkili Sık EGBA

Perikraniyal Kasların Bozukluğu Olmaksızın Sık EGBA

45

Page 43: çOcukluk çağı baş ağrıları

2.3. Süreğen Gerilim Tipi BaĢ Ağrısı (SGBA)

2.3.1 Perikraniyal Kasların Bozukluğu ile ĠliĢkili SGBA

2.3.2 Perikraniyal Kasların Bozukluğu Olmaksızın

SGBA

2.4. Olası Gerilim BaĢ Ağrısı

2.4.1 Olası Sık Olmayan Epizodik GBA

2.4.2 Olası Sık Olan Epizodik GBA

2.4.3 Olası Süreğen GBA

46

Page 44: çOcukluk çağı baş ağrıları

Sık Olmayan Epizodik GBATanı Ölçütleri

A. B-D’ yi tam karĢılayan ayda 1 günden az (<12 gün/yıl) olan en az 10 atak

B. BaĢ ağrısı 30 dk- 7 günde sonlanacak

C. AĢağıdakilerden en az 2 tanesinin olması:

1. Ġki taraflı yerleĢim

2. Basınç/sıkıĢtırıcı vasıflı

3. Hafif-orta Ģiddetli

4. Günlük bedensel hareketlerle kötüleĢmez

D. AĢağıdakilerden 2’ sinin olması

1. Bulantı ya da kusmanın olmaması

2. Fotofobi ya da fonofobinin olması

E. BaĢka bir organik bozuklukla iliĢkili olmamalı

47

Page 45: çOcukluk çağı baş ağrıları

OLGU SUNUMU-1

15 yaĢında kız hasta 2 yıldır olan baĢ ağrısı Ģikâyeti

ile baĢvurdu. BaĢ ağrısı haftada 4 kez orta-Ģiddette,

zonklayıcı karakterde, 1- 3 saat süren, genellikle

öğleden sonra olan, bedensel aktivite, uykusuzluk ile

artan, istirahat ile azalan, ağrı sırasında ıĢıktan

rahatsızlık (+), sesden rahatsızlık(+), mide bulantısı

(+), kusma (-), baĢ dönmesi (+) ve zaman zamanda

baĢ ağrısı öncesinde gözlerde ıĢık çakması, bulanık

görme Ģikâyeti oluyormuĢ. Ayrıca, ailede benzer

baĢağrısı öyküsü mevcutmuĢ.48

Page 46: çOcukluk çağı baş ağrıları

Fizik muayenede: TA:110-70 mmHg, göz dibimuayenesi normal, nörolojik defisit yok

EEG: Hemisfer arka yarılarında zemin ritmindeyavaĢlama mevcut

KR MR normal

Tanı:Auralı migren

Tedavi:Sibelium Capsül 1 x 2 akĢam

49

Page 47: çOcukluk çağı baş ağrıları

Olgu-2

12 yaĢ kız hasta son 1 aydır aralıklı baş ağrısı,

kusma, ara ara çift görme şikayetleri ile

getirildi (baĢ ağrısı kusma ile azalıyormuĢ).

Fizik muayenesinde: VA: 72 kg (>97p),

TA:100/60 mm Hg, papil ödem dıĢında nörolojik

muayenesi normaldi.

Kranial MR:Lateral ventriküllerde basıklık

50

Page 48: çOcukluk çağı baş ağrıları

Göz dibi muayenesi

Normal göz dibi Papil Ödem

51

Page 49: çOcukluk çağı baş ağrıları

Tanıya yönelik yapılan lomber ponksiyonda

giriĢ basıncı 45 cm H2O, çıkıĢ basıncı ise 18

cm H2O, BOS mikroskobisinde hücre

yok, BOS biyokimyası normaldi.

52

Page 50: çOcukluk çağı baş ağrıları

Anamnezden:

BaĢ ağrısı, bulantı, kusma, çift görme (+)

Fizik muayene:

Papil Ödem

Radyoloji

Kraniyal görüntüleme Lateral ventriküllerde basıklık

TANI: PSÖDOTÜMÖR SEREBRİ

53

Page 51: çOcukluk çağı baş ağrıları

Ġdiyopatik

Obesite

Demir eksikliği anemisi

Kollojen doku hastalıkları

A hiper vitaminöz

D hiper ve hipovitaminöz durumları

Tiroid fonksiyon bozukluğu

Etiyoloji

54

Page 52: çOcukluk çağı baş ağrıları

Tanı anında tek doz 1 mg/kg/Doz furosemid ĠV

yavaĢ infuzyon ile verilir.

Tanı ve tedavi amaçlı boĢaltıcı LP,

1.Diazomid 15-30 mg/ kg/ gün, PO, 2 doz da verilir,

(kan gazı, elektrolidler yakın takip edilmeli)

2.Topiramat 1mg/kg/gün PO, 2 doz da verilebilir,

nefrolitiazis açısından takip edilmeli.

Tedavi

55

Page 53: çOcukluk çağı baş ağrıları

Etiyolojiye yönelik gönderilen tetkikler (Serum demir,

TDBK, ferritin, sedim, ANA,TFT ve otoantikor düzeyleri, A-

D vitamin düzeyleri) normal olması üzerine obesiteye

bağlı PTS olabileceği düĢünüldü.

Tek doz furosemid 1 mg/ kg / doz ĠV yapıldı.

Diazomid 20 mg / kg / G den 2 doz olarak baĢlandı.

Obezite nedeni ile diyet programına alındı.

ġikayetleri belirgin gerileyen hasta taburcu edildi.

56

Page 54: çOcukluk çağı baş ağrıları

Olgu-3

10 yaĢında kız hasta 1 aydır baĢ dönmesi,

fıĢkırır Ģekilde kusma, son günlerde

sendeleyerek yürüme Ģikayetleri ile çocuk

acil polikliniğine getirildi.

57

Page 55: çOcukluk çağı baş ağrıları

ġuur açık, oryante, koopere, papil ödem

mevcut, ataksi (+)

Kranial MR: 4.ventrikülde kitle lezyonu

(Epandimom, Medullablastom) + obstrüktif

hidrosefali mevcuttu.

Patoloji raporu: Medüllablastom ile uyumlu biyopsi

materyali

Bos sitolojisi: Pleositik hücreler izlendi Class IV, BOS

Tanı: Medullablastom

Tedavi: Kemoterapi + radyoterapi

Fizik Muayene

58

Page 56: çOcukluk çağı baş ağrıları

Resim1a-b:Preop KRMR

görüntüsü

1a

1b

Resim 2 :Post operatif KRMR

rezidü kitle

2

59

Page 57: çOcukluk çağı baş ağrıları

14 yaĢ kız hasta

5 gün öncesinde baĢlayan burun akıntısı,

boğaz ağrısı, son 2 gündür özellikle baĢını

öne eğmekle alın bölgesinde olan ağrı

Ģikayetiyle getirildi

Olgu-4

60

Page 58: çOcukluk çağı baş ağrıları

Vital bulgular stabil

Orofarinx ve tonsiller hiperemik,

Belirgin pürülan postnazal akıntı mevcut,

Frontal ve maxiller sinüste bası ile

hassasiyet mevcut

Ense sertliği yok, meninks irritasyon

bulgusu yok

Kraniyal sinir muayenesi normaldi.

Fizik muayenesinde

61

Page 59: çOcukluk çağı baş ağrıları

WBC:14000 NE:%70, LYM:%25,MO:%5

PLT:480000,Hb:12,7 ,MCV:78,

Radyoloji :

Pansinüzit

Tedavi:Amoklavin-klovulanat

Laboratuvar

62

Page 60: çOcukluk çağı baş ağrıları

63

Kayseri ili ve merkez ilçelerinde 7- 17 yaĢ arası

10584 okul çocuğunu kapsayan çalıĢmamızda

baĢ ağrısı oranı % 47.5 (Kız % 52.8, Erkek: %

40.9) olarak bulundu.

Primer tekrarlayan baĢ ağrısı 2245 (% 21) kiĢide

saptandı.

Tüm yaĢ gruplarında migren prevalansı % 7.2,

olası migren prevalansı % 9.3,

GBA prevalansı % 7.8, sınıflandırılamayan baĢ

ağrısı % 4.6 bulundu.

Her iki baĢ ağrısı tipi için yaĢ grupları arasında

istatistiksel anlamlılık yoktu. (p > 0.005)

Page 61: çOcukluk çağı baş ağrıları

1.Ġlaç dıĢı koruyucu önlemler

Düzenli ve yeterli süre uyumak

Bilinen tetikleyicilerden uzak durmak

(hipoglisemi, dehidratasyon, kafeinli yiyecekler ,

vs.)

Nefes egzersizleri ve gevĢeme teknikleri bazı

çocuklarda faydalı olabilmektedir.

PEDĠATRĠK BAġ AĞRILARINDA TEDAVĠ

70

Page 62: çOcukluk çağı baş ağrıları

Grup Jenerik isim Piyasa adı Kullanım dozu

NSAI Ibuprofen

Naproksen sodyum

Indomethazin

İbufen

Naprosyn

Indocin

10 mg/kg 6-8 saat

2.5 mg/kg 12 saatebir

2-4 mg günde 3 kez

Non spesifik

ağrı kesiciler

Asetaminofen

(parasetamol)

Minoset

Calpol

10-15 mg/kg/4-6 saattebir

Triptanlar Almotriptan

Eletriptan

Sumatriptan

Zolmitriptan

Axert

Relpax

Imitrex

Zomig

* Günlük 1x1tablet

Sadece Axert ve Zomig nazal

sprey 12-17 yaş grubunda FDA

onayı almıştır.

Dihidroergota

min

Dihidroergotamin

Nazal sprey

Migranal Başlangıç dozu 1 puff 15 dk

sonra tekrarlanabilir.

2.Çocukluk çağı migreninde akut tedavi

71

Page 63: çOcukluk çağı baş ağrıları

Grup Jenerik isim Piyasa adı Kullanım dozu

Antidepresanlar Amitriptilin

Nortriptyline

Laroxyl

Aventyl

5-10 mg tek doz gece başlanır.

Doz arttırılabilir.max

50mg/gün

Beta-blokerler Propranol Dideral >35 kg 20-40 mg

Kalsiyum kanal

blokerleri

Flunarizine sibelium 5 mg/gün ile başlanır

10 mg çıkılabilir

Antikonvulzanlar Topiramat

Valproik asit

Topamax

Depakin

0,5-1 mg/kg/gün

10mg/kg başlanıp 20

mg/kg/güne çıkılabilir

Antihistaminikler Siproheptadin Spraktin 0.25-0.5 mg/kg/gün PO

3.Proflaktik Tedavi

72

Page 64: çOcukluk çağı baş ağrıları

DİKKATİNİZ İÇİN TEŞEKKÜRLER

73