co powinniśmy jeść żywienie w cukrzycy
DESCRIPTION
Prezentacja dotycząca żywienia u osób chorych na cukrzycy zaprezentowana w trakcie warsztatów Akademia Edukacyjna Medtronic, w styczniu 2013 roku. Więcej informacji o warsztatach znajdziecie na www.pompy-medtronic.plTRANSCRIPT
![Page 1: Co powinniśmy jeść żywienie w cukrzycy](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022042521/547da3eab379597b2b8b52ec/html5/thumbnails/1.jpg)
1 | MDT Confidential
Co powinniśmy jeść? – żywienie w cukrzycy
![Page 2: Co powinniśmy jeść żywienie w cukrzycy](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022042521/547da3eab379597b2b8b52ec/html5/thumbnails/2.jpg)
Agenda
1. Co to jest dieta?
2. Trochę historii
3. Współczesna dieta cukrzycowa
4. Najnowsze technologie a dieta. Dlaczego potrzebne są 3 rodzaje bolusów?
5. Kalkulator bolusa w pompach Medtronic Paradigm
6. Ciągłe monitorowanie glikemii a błędy w diecie.
7. Zdrowa dieta i składniki odżywcze
8. Węglowodany, indeks glikemiczny
9. Wymienniki dietetyczne – obliczanie w praktyce
10. Alternatywne sposoby obliczania dawek insuliny do posiłku
![Page 3: Co powinniśmy jeść żywienie w cukrzycy](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022042521/547da3eab379597b2b8b52ec/html5/thumbnails/3.jpg)
Co to jest dieta?
Jest to sposób odżywiania się
Co to jest dieta cukrzycowa?Jest to sposób odżywiania się w cukrzycy.
Czy dieta cukrzycowa jest uciążliwa?Czy dieta cukrzycowa jest uciążliwa?
![Page 4: Co powinniśmy jeść żywienie w cukrzycy](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022042521/547da3eab379597b2b8b52ec/html5/thumbnails/4.jpg)
trochę historii.....
• Przed erą insuliny i leków doustnych leczenie dietetyczne było jedyną możliwością przedłużenia życia osób chorych na cukrzycę.
• Stosowano diety niskokaloryczne, praktycznie jedynym źródłem kalorii były białka.
![Page 5: Co powinniśmy jeść żywienie w cukrzycy](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022042521/547da3eab379597b2b8b52ec/html5/thumbnails/5.jpg)
15.12.1922rPrzed leczeniem insuliną: J.L., wiek 3 lata,m.c.- 8kg
15.02.1923rPo zastosowaniu insuliny:J.L., m.c.- 16kg
![Page 6: Co powinniśmy jeść żywienie w cukrzycy](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022042521/547da3eab379597b2b8b52ec/html5/thumbnails/6.jpg)
INSULINA
OBNIŻA STĘŻENIE GLUKOZY WE KRWI
Jest NIEZBĘDNA do zagospodarowania tłuszczówwykorzystania białek jako materiału budulcowego
wykorzystania tłuszczu jako rezerwy energetycznej
![Page 7: Co powinniśmy jeść żywienie w cukrzycy](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022042521/547da3eab379597b2b8b52ec/html5/thumbnails/7.jpg)
trochę historii.....
Od lat dwudziestych aż do końca lat 40-tych, zgodnie z obowiązującymi wówczas zaleceniami:
• głównym źródłem kalorii były tłuszcze (około 70%),
• z białka pochodzić miało około 10% kalorii,
• z węglowodanów około 20%.
![Page 8: Co powinniśmy jeść żywienie w cukrzycy](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022042521/547da3eab379597b2b8b52ec/html5/thumbnails/8.jpg)
trochę historii.....
Z czasem zwiększał się rekomendowany udział węglowodanów w diecie do:
• 40% w latach 50-tych i 60-tych,
• 45% w latach 70-tych,
• 60% w latach 80-tych i 90-tych ubiegłego wieku
![Page 9: Co powinniśmy jeść żywienie w cukrzycy](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022042521/547da3eab379597b2b8b52ec/html5/thumbnails/9.jpg)
Rekomendacje dietetyczne głównych towarzystw diabetologicznych
American Diabetes Association, Diabetes and Nutrition Study Group of EASD, Canadian Diabetes Association, American Association of Clinical Endocrinologists, Diabetes UK
PTD JOSLINWęglowodany: 40 - 65% kalorii 40% 45-50%Białka: 10 - 20% kalorii 30% 15-10%Tłuszcze: 30 - 35% kalorii 30% 30-35%
![Page 10: Co powinniśmy jeść żywienie w cukrzycy](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022042521/547da3eab379597b2b8b52ec/html5/thumbnails/10.jpg)
American Diabetes Association 2006
• Pomimo, iż w szeregu badań usiłowano określić optymalne proporcje składników pokarmowych u chorych na cukrzycę, wydaje się mało prawdopodobne, że taka kombinacja istnieje.
• Optymalna proporcja węglowodanów, białek, tłuszczów wydaje się być zróżnicowana i zmienna indywidualnie.
![Page 11: Co powinniśmy jeść żywienie w cukrzycy](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022042521/547da3eab379597b2b8b52ec/html5/thumbnails/11.jpg)
Rola diety w cukrzycy
Edukacja = leczenie insuliną + aktywność fizyczna + właściwa dieta. Żywienie w cukrzycy typu 1 to
styl i przestrzeganie pewnych zasad, które mają za zadanie osiągnięcie dobrego samopoczucia i zapobieganie późnym powikłaniom cukrzycy.
EDUKACJA
WŁA
ŚC
IWA
DIE
TA
WYSIŁ
EK F
IZYC
ZN
Y
LEC
ZE
NIE
IN
SU
LIN
Ą
I S
AM
OK
ON
TR
OLA
![Page 12: Co powinniśmy jeść żywienie w cukrzycy](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022042521/547da3eab379597b2b8b52ec/html5/thumbnails/12.jpg)
Współczesna dieta cukrzycowa
• Czy współczesna dieta cukrzycowa zmusza nas do drastycznego ograniczania określonych składników pokarmowych lub spożywania innych w nadmiarze?
Nie!!!
• Współczesna dieta cukrzycowa, to dieta „zbilansowana”
![Page 13: Co powinniśmy jeść żywienie w cukrzycy](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022042521/547da3eab379597b2b8b52ec/html5/thumbnails/13.jpg)
Wyjątkowe chwile w życiu diabetyka
• Dla większości pacjentów w sytuacji „specjalnych okazji” np. świąt cukrzyca jest dużym problemem
• Jaki wybór ma pacjent?• Zrobić sobie „przerwę” leczeniu w cukrzycy
• Podporządkować się cukrzycy – utrzymać reżim
• Czy zawsze tak musi być?
![Page 14: Co powinniśmy jeść żywienie w cukrzycy](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022042521/547da3eab379597b2b8b52ec/html5/thumbnails/14.jpg)
Najnowsze technologie pomagają pacjentom w rozwiązaniu cukrzycowych problemów.
Pompy insulinowe MedtronicTrzy rodzaje bolusów
Kalkulator bolusa
Czasowa zmiana bazy
Ciągły pomiar glikemii – systemy zintegrowane –
Pompa Paradigm 722 i Veo
![Page 15: Co powinniśmy jeść żywienie w cukrzycy](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022042521/547da3eab379597b2b8b52ec/html5/thumbnails/15.jpg)
Czynniki wpływające na glikemię poposiłkową
• Typ cukrzycy• RODZAJ I SKŁAD
POSIŁKU• Sposób leczenia• Stan czynności
myoelektrycznej żołądka
A. Ceriello: Diabetologia 2003, 46 (suppl. 1), M9
![Page 16: Co powinniśmy jeść żywienie w cukrzycy](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022042521/547da3eab379597b2b8b52ec/html5/thumbnails/16.jpg)
Czynniki pokarmowe wpływające na glikemię poposiłkową:
• Czas spożycia posiłku• Ilość pokarmu• Konsystencja• Skład posiłku
A. Ceriello: Diabetologia 2003, 46 (suppl. 1), M9
![Page 17: Co powinniśmy jeść żywienie w cukrzycy](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022042521/547da3eab379597b2b8b52ec/html5/thumbnails/17.jpg)
Skład diety to:
WęglowodanyBiałkaTłuszcze
![Page 18: Co powinniśmy jeść żywienie w cukrzycy](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022042521/547da3eab379597b2b8b52ec/html5/thumbnails/18.jpg)
...dlatego potrzebne są 3 rodzaje bolusów
• Bolus – to ilość insuliny podana w związku z posiłkiem lub hiperglikemią.
• W terapii CSII o czasie, rodzaju i wielkości bolusa pacjent decyduje sam
![Page 19: Co powinniśmy jeść żywienie w cukrzycy](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022042521/547da3eab379597b2b8b52ec/html5/thumbnails/19.jpg)
• zwykły (Normal) – jednorazowe podanie całej dawki insuliny; przeznaczony na posiłki węglowodanowe: owoce, herbatniki, paluszki, biszkopty itp.
• przedłużony (Square) – podawanie dawki insuliny przez kilka godzin; przeznaczony na produkty białkowo tłuszczowe jak produkty mleczne i mięsne oraz tłuszcze i jaja
• złożony (Dual) – składający się z bolusa prostego i prostokątnego przeznaczony na spożywanie posiłków złożonych z produktów węglowodanowych, białkowych i tłuszczowych
3 rodzaje bolusów
![Page 20: Co powinniśmy jeść żywienie w cukrzycy](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022042521/547da3eab379597b2b8b52ec/html5/thumbnails/20.jpg)
Co to jest Kalkulator bolusa w pompie Medtronic Paradigm ?
• Funkcja ułatwiająca szacowanie wielkości bolusa posiłkowego i / lub korekcyjnego• Mniej błędów w liczeniu – dokładniejsze dawkowanie
• łatwy i prosty w użyciu!
• Funkcja pozwalająca określić ilość aktywnej insuliny• Mniejsze ryzyko „Insulin stacking” i hipoglikemii
• Funkcja pozwalająca na rejestrację danych i ich analizę w programie CareLink
![Page 21: Co powinniśmy jeść żywienie w cukrzycy](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022042521/547da3eab379597b2b8b52ec/html5/thumbnails/21.jpg)
1) Wprowadź do pompy wartość glikemii zmierzonej na glukometrze.
2) Wprowadź do pompy ilość węglowodanów (w gramach lub WW) jaką zamierzasz przyjąć w posiłku. Jeżeli ustawiasz bolus korekcyjny – pomiń ten krok.
3) Zaakceptuj bądź zmień dawkę zaproponowaną przez Kalkulator.
PODAJ BOLUS
Kalkulator bolusa w pompach Paradigm®
![Page 22: Co powinniśmy jeść żywienie w cukrzycy](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022042521/547da3eab379597b2b8b52ec/html5/thumbnails/22.jpg)
System ciągłego monitorowania glikemii
To opcja w pompie Paradigm 722 oraz Veo, która dostarcza informacji o poziomie glukozy na bieżąco w sposób ciągły.
Czas pomiaru glikemii
Typ wykresu
Wartość glikemii
Znacznik bolusa
Limit hipo-
Limit hiper-
![Page 23: Co powinniśmy jeść żywienie w cukrzycy](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022042521/547da3eab379597b2b8b52ec/html5/thumbnails/23.jpg)
Zapis monitorowania glikemii u zdrowej osoby
![Page 24: Co powinniśmy jeść żywienie w cukrzycy](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022042521/547da3eab379597b2b8b52ec/html5/thumbnails/24.jpg)
43 mg%+1WW
226 mg%+2IU
42 mg%4 + 1 WW4 IU
169 mg%+ 0,5 IU
304 mg%+ 4 IU
123 mg%5 WW7 IU
250 mg%+1 IU
126 mg%4 WW (pizza)3IU/2,2IU/4 godz
58 mg%4 +1 WW3,2 IU
93 mg%
Zapis monitorowania glikemii u osoby z niewyrównaną cukrzycą
![Page 25: Co powinniśmy jeść żywienie w cukrzycy](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022042521/547da3eab379597b2b8b52ec/html5/thumbnails/25.jpg)
86 mg%2 WW
99 mg%3WW1.5 IU
259 mg%1.5 + 2 IU2WW
212 mg%+ 1 IU+ Temp Base + 30%
BRAK BOLUSA! 67 mg%+ 2 WW
129 mg%3WW1.5 IU/0,5 IU/ 3 hours
42 mg%+ 2 WW
Zapis monitorowania glikemii u osoby cukrzycą (brak bolusa)
![Page 26: Co powinniśmy jeść żywienie w cukrzycy](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022042521/547da3eab379597b2b8b52ec/html5/thumbnails/26.jpg)
Bolus przedłużony, przy spożyciu posiłku zawierającym głównie węglowodany
Zapis monitorowania glikemii u osoby z cukrzycą (błąd związany z doborem rodzaju bolusa)
![Page 27: Co powinniśmy jeść żywienie w cukrzycy](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022042521/547da3eab379597b2b8b52ec/html5/thumbnails/27.jpg)
Okołonormoglikemia – to jest możliwe!, nawet przy obfitych posiłkach zawierających WW i WBT
![Page 28: Co powinniśmy jeść żywienie w cukrzycy](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022042521/547da3eab379597b2b8b52ec/html5/thumbnails/28.jpg)
Funkcja kalkulator bolusa i ciągły pomiar glikemii
MITZwalnia z pomiarów glukozy przy użyciu glukometru oblicza dawkę za pacjenta
FAKTIstotnie ogranicza ilość pomiarów z użyciem glukometru
Wyraźnie wpływa na precyzję dawkowania insuliny
Redukuje ilość popełnianych przez pacjenta błędów
Zmniejsza ryzyko hipoglikemii
![Page 29: Co powinniśmy jeść żywienie w cukrzycy](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022042521/547da3eab379597b2b8b52ec/html5/thumbnails/29.jpg)
Dlaczego CGM jest tak ważny?
INTERWENIUJ
ODKRYJ
![Page 30: Co powinniśmy jeść żywienie w cukrzycy](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022042521/547da3eab379597b2b8b52ec/html5/thumbnails/30.jpg)
Czy pojęcie „dieta cukrzycowa” ma rację bytu?
„Dieta cukrzycowa” to po prostu dieta zdrowa!
Dieta cukrzycowa może być smaczna!
![Page 31: Co powinniśmy jeść żywienie w cukrzycy](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022042521/547da3eab379597b2b8b52ec/html5/thumbnails/31.jpg)
Nowa Piramida Żywienia
Nowa Piramida Zdrowego Żywieniajest odzwierciedleniem najnowszych, najbardziej aktualnych badań nad żywieniem prowadzonych w USA przez naukowców ze Szkoły Zdrowia Publicznego Uniwersytetu Harvarda opracowana pod kierunkiem profesora Waltera Willetta'a
"Nic tak nie niszczy organizmu, jak długotrwała fizyczna bezczynność" Arystoteles I w p.n.e.
![Page 32: Co powinniśmy jeść żywienie w cukrzycy](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022042521/547da3eab379597b2b8b52ec/html5/thumbnails/32.jpg)
Optymalna dieta cukrzycowa powinna:
pozwalać na unikanie wysokich cukrów po posiłku
pomagać w utrzymaniu prawidłowej masy ciała
cechować się korzystnym wpływem na szereg parametrów metabolicznych istotnych w rozwoju mikro i makronaczyniowych powikłań cukrzycy, np na lipidogram (cholesterol).
być akceptowalna (smaczna)
![Page 33: Co powinniśmy jeść żywienie w cukrzycy](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022042521/547da3eab379597b2b8b52ec/html5/thumbnails/33.jpg)
Jakie produkty należy spożywać
Drób i mięsoWiększość gatunków mięsa jest dozwolona
Należy wybierać chude oczyszczone z tłuszczu mięso
PrzygotowanieGotowanie
Grilowanie
Duszenie
Smażenie bez tłuszczu lub w niewielkiej ilości tłuszczu
pieczenie
Wędliny chudeSubstytuty mięsa – produkty sojowe
![Page 34: Co powinniśmy jeść żywienie w cukrzycy](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022042521/547da3eab379597b2b8b52ec/html5/thumbnails/34.jpg)
Składniki odżywczeWęglowodany (cukry, sacharydy) to podstawowy materiał energetyczny
1 g węglowodanów to 4 kcal
Tłuszcze (lipidy) to materiał zapasowy
1 g tłuszczu to 9 kcal
Białka (peptydy) to materiał budulcowy
1 g białka to 4 kcal
![Page 35: Co powinniśmy jeść żywienie w cukrzycy](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022042521/547da3eab379597b2b8b52ec/html5/thumbnails/35.jpg)
Składniki odżywcze
Węglowodany Biała + Tłuszcze
- pieczywo- produkty zbożowe i przetwory (mąka, ryż, kasza, makaron, płatki śniadaniowe)- owoce i przetwory (dżem, soki)- ziemniaki i przetwory z ziemniaka (chipsy, frytki, purre)- niektóre warzywa (gotowana marchew, buraki, bób, rośliny strączkowe)- produkty mleczne takie jak mleko, jogurty, kefiry, serwatki, maślanki, serki homogenizowane- słodkości (miód, cukier, ciasta, batony itp.)
- mięso i przetwory- drób i przetwory- ryby i przetwory- jaja- tłuszcze- nasiona i orzechy - produkty mleczne takie jak sery żółte, pleśniowe, topione, twarogowe
![Page 36: Co powinniśmy jeść żywienie w cukrzycy](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022042521/547da3eab379597b2b8b52ec/html5/thumbnails/36.jpg)
Węglowodany
Węglowodany są podstawowym źródłem energii. Produkty węglowodanowe są podstawą naszej diety. Powinny znajdować się w każdym posiłku, jednak ich ilość musi być kontrolowana, gdyż to one zasadniczo wpływają na stężenie glukozy we krwi.
Produkty spożywcze zawierające węglowodany wysoce różnią się między sobą przyswajalnością i tempem wchłaniania, a w konsekwencji tym jak szybko po ich spożyciu rośnie we krwi poziom cukru (glukozy).
![Page 37: Co powinniśmy jeść żywienie w cukrzycy](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022042521/547da3eab379597b2b8b52ec/html5/thumbnails/37.jpg)
Indeks glikemiczny
Indeks glikemiczny opisuje jakie skutki na nasz organizm wywiera spożycie określonego typu węglowodanów. Im wyższy IG danego produktu, tym szybciej po jego spożyciu rośnie poziom cukru we krwi !
Indeks Glikemiczny (IG)wyraża wzrost glikemii pod wpływem (50g) określonych produktów spożywczych, w porównaniu ze wzrostem stężenia glukozy we krwi po spożyciu (50g) glukozy.(indeks glukozy = 100).
![Page 38: Co powinniśmy jeść żywienie w cukrzycy](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022042521/547da3eab379597b2b8b52ec/html5/thumbnails/38.jpg)
Czy mamy wpływ na wielkość IG?
Sposób obróbki węglowodanów i kojarzenie ich z produktami zawierającymi białka i tłuszcze wpływa znacząco na IG
Drugie gotowanie (rozgotowanie) podwyższa indeks glikemiczny. Jest to ważna informacja, ponieważ węglowodany na których opiera się nasza dieta często poddajemy obróbce termicznej. Powinniśmy unikać rozgotowanego makaronu, ryżu, ziemniaków. Wysoka zawartość białek i tłuszczów w przygotowanym posiłku obniża indeks glikemiczny
![Page 39: Co powinniśmy jeść żywienie w cukrzycy](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022042521/547da3eab379597b2b8b52ec/html5/thumbnails/39.jpg)
IG – problem czy ułatwienie ?
Czy pacjenci muszą znać wartości liczbowe Indeksu Glikemicznego potraw jakie spożywają?
Czy stanowi to więc dla nich dodatkowe utrudnienie?
Ważne jest by wiedzieć, czy dany produkt należy do grupy produktów o IG:
niskim ( poniżej 50), średnim (51-75) wysokim ( powyżej 76)
Wiele podręczników przeznaczonych dla pacjentów nie operuje konkretnymi wartościami liczbowymi, ale np. kolorami (z kolorem zielonym dla produktów o niskim IG a czerwonym dla produktów o wysokim IG). Uwzględnianie IG w planowaniu posiłków jest więc bardzo proste!
![Page 40: Co powinniśmy jeść żywienie w cukrzycy](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022042521/547da3eab379597b2b8b52ec/html5/thumbnails/40.jpg)
Indeks Glikemiczny Wysoki
Maltoza (piwo) 110Glukoza 100Frytki 95Chipsy 90Miód 85Chleb wysokooczyszczony 85Marchewka gotowana 85Arbuz 75Cukier 70Chleb biały 70Coca cola 70Ryż biały 70Chleb razowy 65Kasza manna 60Banan 60
![Page 41: Co powinniśmy jeść żywienie w cukrzycy](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022042521/547da3eab379597b2b8b52ec/html5/thumbnails/41.jpg)
Indeks Glikemiczny Niski
Chleb pełnoziarnisty 50Ryż długi Basmati 50Płatki zbożowe 40Pumpernikiel 40Figi, suszone morele 35Spahgeti a la dente 45Marchew surowa 30Czarna czekolada (> 70% kakao) 22Świeże morele 15Warzywa zielone, pomidorwyBakłażany, cukinia, czosnek, cebula > 15
![Page 42: Co powinniśmy jeść żywienie w cukrzycy](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022042521/547da3eab379597b2b8b52ec/html5/thumbnails/42.jpg)
Wykres glikemii poposiłkowej
![Page 43: Co powinniśmy jeść żywienie w cukrzycy](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022042521/547da3eab379597b2b8b52ec/html5/thumbnails/43.jpg)
Wykresy dobowej glikemii
![Page 44: Co powinniśmy jeść żywienie w cukrzycy](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022042521/547da3eab379597b2b8b52ec/html5/thumbnails/44.jpg)
Insulina równo z posiłkiem (wysoki indeks glikemiczny)
![Page 45: Co powinniśmy jeść żywienie w cukrzycy](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022042521/547da3eab379597b2b8b52ec/html5/thumbnails/45.jpg)
Bolus podany zbyt późno,Tort bezowy
Bardzo szybki wzrostGlikemii (alarm hiperglikemii
Hiperglikemia poposiłkowa – posiłek o wysokim indeksie glikemicznym (tort bezowy)
![Page 46: Co powinniśmy jeść żywienie w cukrzycy](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022042521/547da3eab379597b2b8b52ec/html5/thumbnails/46.jpg)
…..trochę praktyki i matematyki
![Page 47: Co powinniśmy jeść żywienie w cukrzycy](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022042521/547da3eab379597b2b8b52ec/html5/thumbnails/47.jpg)
Na czym polega intensywne leczenie cukrzycy typu 1?......
…….na umiejętności dopasowania dawki insuliny do spożywanego posiłku !!!!!
![Page 48: Co powinniśmy jeść żywienie w cukrzycy](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022042521/547da3eab379597b2b8b52ec/html5/thumbnails/48.jpg)
Jakimi pojęciami operujemy podczas obliczania posiłków?
![Page 49: Co powinniśmy jeść żywienie w cukrzycy](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022042521/547da3eab379597b2b8b52ec/html5/thumbnails/49.jpg)
Wyjaśnienie pojęć związanych z żywieniem
Wymiennik Węglowodanowy (WW)to 10 gram węglowodanów zawartych w porcji produktu
Wymiennik Białkowo-Tłuszczowy (WBT)to 100 kcal pochodzących z białek i tłuszczy
![Page 50: Co powinniśmy jeść żywienie w cukrzycy](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022042521/547da3eab379597b2b8b52ec/html5/thumbnails/50.jpg)
Wymienniki węglowodanowe
Przykład: pierwsze śniadanie - 7 WW, drugie śniadanie - 4 WW, obiad - 8WW, podwieczorek - 3 WW, kolacja - 6 WW, druga kolacja - 2 WW.
W ramach ustalonej liczby WW można stosować zamiennie różne produkty korzystając z tabeli WW. Należy pamiętać by wymieniać produkty w obrębie tej samej grupy.
![Page 51: Co powinniśmy jeść żywienie w cukrzycy](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022042521/547da3eab379597b2b8b52ec/html5/thumbnails/51.jpg)
Sposób liczenia WW• Produkty kupowane na świeżo jak pieczywo, owoce,
nie opakowane (bez informacji żywieniowej) – ilość wymienników ustalamy w oparciu o tabele kalorii lub wymienników węglowodanowych i masę produktu)
• Produkty w opakowaniach z informacją żywieniową – ilość wymienników węglowodanowych ustalamy w oparciu o zawartość węglowodanów i masy porcji produktu
![Page 52: Co powinniśmy jeść żywienie w cukrzycy](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022042521/547da3eab379597b2b8b52ec/html5/thumbnails/52.jpg)
Sposób liczenia WW
Na 100g ciastek zbożowych:
Węglowodany 75gBiałko 3gTłuszcz 5g
Informacja żywieniowa na opakowaniu
1WW – 10g węglowodanów
Zjadamy 25g ciastek (2-3 szt.)
100g – 75g węgl. 25g – 20g węgl. ~2WW
Jaki bolus?
![Page 53: Co powinniśmy jeść żywienie w cukrzycy](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022042521/547da3eab379597b2b8b52ec/html5/thumbnails/53.jpg)
Sposób liczenia WW
Jogurt naturalny z ziarnem zbóż 150g
Informacja żywnieniowa z opakowania:
Na 100g produktu:Węglowodany 13,6gBiałka 3,9gTłuszcz 2,5g
1WW – 10g węglowodanów
13,6g x 150g / 100g = 20,4g ~ 2WWJaki bolus?
![Page 54: Co powinniśmy jeść żywienie w cukrzycy](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022042521/547da3eab379597b2b8b52ec/html5/thumbnails/54.jpg)
Sposób liczenia WW
Bułka kajzerka 50g
Informacja z tabel kalorii
Na 100g produktu:Węglowodany 58,6gBiałka 8,4gTłuszcz 3,6g
1WW – 10g węglowodanów
58,6g x 50g / 100g = 29,3g ~ 3WW Jaki bolus?
![Page 55: Co powinniśmy jeść żywienie w cukrzycy](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022042521/547da3eab379597b2b8b52ec/html5/thumbnails/55.jpg)
Tłuszcze i białka
Tłuszcze30 - 35% wartości energetycznej diety
Mniej niż 10 % tłuszcze nasycone (tzw. „złe tłuszcze”)
10 – 15 % tłuszcze jednonienasycone (tzw. „dobre tłuszcze”)
6-10% tłuszcze wielonienasycone w tym Omega 3 (tzw. „dobre tłuszcze”)
Białka15-20% wartości energetycznej diety; w tym białko zwierzęce /
białko roślinne 50/50 %
Polskie Towarzystwo DiabetologiczneZalecenia kliniczne dotyczące postępowania u chorych na cukrzycę, 2011
![Page 56: Co powinniśmy jeść żywienie w cukrzycy](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022042521/547da3eab379597b2b8b52ec/html5/thumbnails/56.jpg)
„Dobre” tłuszcze
Oliwa z oliwek Olej rzepakowyOlej z siemienia lnianegoOlej sezamowyOlej z orzechów włoskichOlej słonecznikowy
Oliwę należy przechowywać bez dostępu do światła np. w butelkach z ciemnego szkła lub puszkach
![Page 57: Co powinniśmy jeść żywienie w cukrzycy](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022042521/547da3eab379597b2b8b52ec/html5/thumbnails/57.jpg)
„Dobre” tłuszcze
Kwasy omega 3Ryby (świeże, wędzone, konserwy) łosoś, makrela, sardynki, śledzie, orzechy
W profilaktyce kardiologicznej zaleca się spożywanie ryb pieczonych, gotowanych, w galarecie , faszerowanychNIE ZALECA SIĘ RYB SMAŻONYCH
Ryby są doskonałym źródłem witamin: PP, B12, B2
![Page 58: Co powinniśmy jeść żywienie w cukrzycy](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022042521/547da3eab379597b2b8b52ec/html5/thumbnails/58.jpg)
„Złe” tłuszcze
Margaryna topiona w wysokiej temperaturzeJarzyny smażone na tłuszczuWypieki komercyjnePotrawy smażone w głębokim tłuszczu
![Page 59: Co powinniśmy jeść żywienie w cukrzycy](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022042521/547da3eab379597b2b8b52ec/html5/thumbnails/59.jpg)
Wymienniki białkowo – tłuszczowe (WBT)
Jeden wymiennik białkowo – tłuszczowy (WBT) jest to porcja produktu białkowo - tłuszczowego lub tłuszczowego stanowiąca 100 kcal.
Przykłady:
100 g piersi z kurczaka100 g cielęciny100g dorsza100g polędwicy z białego mięsa (6 plasterków)50g udka z kurczaka50g wołowiny50g szynki wieprzowej (3plasterki)50g pasztetu drobiowego30g sera żółtego (1 plaster!!!)
![Page 60: Co powinniśmy jeść żywienie w cukrzycy](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022042521/547da3eab379597b2b8b52ec/html5/thumbnails/60.jpg)
Ile insuliny potrzeba na WBT ?
Brak jednoznacznych wytycznych !!!!!Doświadczenie uczy:
U dzieci tyle samo insuliny na WW co na WBT
U dorosłych na WBT ½ dawki tego co na WW
Należy zwracać uwagę na porę dnia i na IG
![Page 61: Co powinniśmy jeść żywienie w cukrzycy](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022042521/547da3eab379597b2b8b52ec/html5/thumbnails/61.jpg)
Na jaki czas rozkładać bolus na białka i tłuszcze?
Ilość wymienników białkowo-tłuszczowych
Czas rozłożenia
1 WBT 3 godziny
1,5 WBT 3,5 godziny
2 WBT 4 godziny
2,5 WBT 4,5 godziny
3 WBT 5 godzin
Powyżej 4 WBT Powyżej 5,5 godziny
Opracowanie:Dr n. med. Ewa PańkowskaKlinika Diabetologii i Wad Wrodzonych AM w Warszawie
![Page 62: Co powinniśmy jeść żywienie w cukrzycy](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022042521/547da3eab379597b2b8b52ec/html5/thumbnails/62.jpg)
Żywienie a matematyka…..
Kilokalorie……..1g węglowodanów 4 kcal
1g białka 4 kcal
1g tłuszczy 9 kcal1 WW to………..10g węglowodanów, czyli 40kcal1 WBT…………..100 kcal z białek i tłuszczy:
Ilość białka w gramach x 4
Ilość tłuszczu w gramach x 9
WAGA JEST NASZYM PRZYJACIELEM
![Page 63: Co powinniśmy jeść żywienie w cukrzycy](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022042521/547da3eab379597b2b8b52ec/html5/thumbnails/63.jpg)
Sposób obliczania WBT
Informacja żywieniowa na produkcie:
1 WBT – 100kcal z białka i tłuszczu1g białka – 4 kcal1g tłuszczu - 9kcal
1WBT - 3h2WBT – 4h3WBT – 5h
Na 100g serka twarogowego:Węglowodany 5gBiałko 10gTłuszcz 10g
10g białka x 4kcal = 40kcal
10g tłuszczu x 9kcal = 90kcal
40kcal + 90 kcal = 130kcal
130kcal x 80g/ 100g = 104kcal
104 kcal ~ 1WBT/3h
W porcji produktu zjadamy 80g serka twarogowego.
Jaki bolus?
![Page 64: Co powinniśmy jeść żywienie w cukrzycy](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022042521/547da3eab379597b2b8b52ec/html5/thumbnails/64.jpg)
Sposób obliczania WBT
Informacja żywieniowa z tabel:
1 WBT – 100kcal z białka i tłuszczu1g białka – 4 kcal1g tłuszczu - 9kcal
1WBT - 3h2WBT – 4h3WBT – 5h
4,6g białka x 4kcal = 18,4kcal
6,4g tłuszczu x 9kcal = 57,6kcal
18,4kcal + 57,6 kcal = 76kcal
76kcal x 150g/ 100g = 114kcal
114 kcal ~ 1WBT/3h
W porcji produktu zjadamy 150g kurczaka w jarzynach.
Jaki bolus?
Na 100g kurczaka w jarzynach:Węglowodany 4,6gBiałko 7,6gTłuszcz 6,4g
![Page 65: Co powinniśmy jeść żywienie w cukrzycy](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022042521/547da3eab379597b2b8b52ec/html5/thumbnails/65.jpg)
Sposób obliczania WBT
Informacja żywieniowa na produkcie:
1 WBT – 100kcal z białka i tłuszczu1g białka – 4 kcal1g tłuszczu - 9kcal
1WBT - 3h2WBT – 4h3WBT – 5h
19,9g białka x 4kcal = 79,6kcal
9,1g tłuszczu x 9kcal = 81,9kcal
79,6kcal + 81,9 kcal = 161,5kcal
161,5kcal x 60g/ 100g = 96,9kcal
96,9 kcal ~ 1WBT/3h
W porcji produktu zjadamy 60g (3 plasterki) polędwicy sopockiej.
Jaki bolus?
Na 100g polędwicy sopockiej:Węglowodany 0,9gBiałko 19,9gTłuszcz 9,1g
![Page 66: Co powinniśmy jeść żywienie w cukrzycy](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022042521/547da3eab379597b2b8b52ec/html5/thumbnails/66.jpg)
Liczenie wymienników w paktyce
![Page 67: Co powinniśmy jeść żywienie w cukrzycy](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022042521/547da3eab379597b2b8b52ec/html5/thumbnails/67.jpg)
Alternatywne sposoby obliczania dawek insuliny na posiłek
koncepcja kaloryczna wg prof. P. Jarosz-Chobot
sposób liczenia dawki insuliny wg prof. A. Noczyńskiej
![Page 68: Co powinniśmy jeść żywienie w cukrzycy](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022042521/547da3eab379597b2b8b52ec/html5/thumbnails/68.jpg)
Koncepcja kaloryczna wg prof. P. Jarosz-Chobot
Jak korzystać z koncepcji kalorycznej?
1.Określić stosunej energii uzuskanej z węglowodanów oraz białek i tłuszczy (kolumny 1 i 2);2.Odszukać odpowiedni wiersz w tabeli;3.Obliczyć potrzebną ilość jednostek insuliny mnożąc ilość kcal posiłku przez ustalony przelicznik (j/100kcal);4.Pomnożyć obliczoną dawkę insuliny przez bolus prosty i przedłużony w zależności od wybranego składu posiłku (kolumna 4)
![Page 69: Co powinniśmy jeść żywienie w cukrzycy](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022042521/547da3eab379597b2b8b52ec/html5/thumbnails/69.jpg)
Sposób liczenia dawki insuliny wg prof. A. Noczyńskiej
Posiłki podzielono na trzy grupy:Głównie węglowodanowe, niskotłuszczowe, np.
makaron z jabłkiem, pieczywo z masłem dżemem, (bolus standardowy + 20% bolus przedłużony/2h)
Złożone np. pieczywo z wędliną, pieczywo z białym serem, ziemniaki z pieczenią drobiową i surówką (bolus standardowy + 30% bolus przedłużony/3h)
Bogate w białka i tłuszcze np. kiełbasa smażona, golonka, (bolus standardowy + 50% bolus przedłużony/5h)
![Page 70: Co powinniśmy jeść żywienie w cukrzycy](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022042521/547da3eab379597b2b8b52ec/html5/thumbnails/70.jpg)
Przykład:Kanapki: 2 kromki chleba razowego, masło, wędlina drobiowa, pomidor, sałata(bolus standardowy + 30% bolus przedłużony/3h)
Jest to posiłek złożony – ok. 3WW.Zakładamy zapotrzebowanie 1WW/2j insuliny
bolus zwykły - 6j.Obliczamy 30% insuliny podanej w bolusie zwykłym i podajemy ją bolusem przedłużonym na 3h
bolus przedłużony 1,8j/3h
W sumie podajemy 7,8j insuliny.
Sposób liczenia dawki insuliny wg prof. A. Noczyńskiej
![Page 71: Co powinniśmy jeść żywienie w cukrzycy](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022042521/547da3eab379597b2b8b52ec/html5/thumbnails/71.jpg)
Sposób liczenia dawki insuliny wg prof. A. Noczyńskiej
Przykład:Kanapki: 2 kromki chleba, masło, kiełbasa smażona z cebulą(bolus standardowy + 50% bolus przedłużony/5h)
Jest to posiłek złożony – ok. 2WW.Zakładamy zapotrzebowanie 1WW/2j insuliny
bolus zwykły - 4j.Obliczamy 50% insuliny podanej w bolusie zwykłym i podajemy ją bolusem przedłużonym na 5h
bolus przedłużony 2j/5h
W sumie podajemy 6j insuliny.
![Page 72: Co powinniśmy jeść żywienie w cukrzycy](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022042521/547da3eab379597b2b8b52ec/html5/thumbnails/72.jpg)
Szacowanie/liczenie wymienników
np. w restauracji
![Page 73: Co powinniśmy jeść żywienie w cukrzycy](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022042521/547da3eab379597b2b8b52ec/html5/thumbnails/73.jpg)
Przykłady obliczania wymienników dietetycznych
1,5 WW0,5 WBT
![Page 74: Co powinniśmy jeść żywienie w cukrzycy](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022042521/547da3eab379597b2b8b52ec/html5/thumbnails/74.jpg)
Przykłady obliczania wymienników dietetycznych
2 WW1 WBT
![Page 75: Co powinniśmy jeść żywienie w cukrzycy](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022042521/547da3eab379597b2b8b52ec/html5/thumbnails/75.jpg)
Przykłady obliczania wymienników dietetycznych
6 WW4 WBT
![Page 76: Co powinniśmy jeść żywienie w cukrzycy](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022042521/547da3eab379597b2b8b52ec/html5/thumbnails/76.jpg)
Przykłady obliczania wymienników dietetycznych
7 WW4 WBT
![Page 77: Co powinniśmy jeść żywienie w cukrzycy](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022042521/547da3eab379597b2b8b52ec/html5/thumbnails/77.jpg)
Przykłady obliczania wymienników dietetycznych
4 WW3 WBT
![Page 78: Co powinniśmy jeść żywienie w cukrzycy](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022042521/547da3eab379597b2b8b52ec/html5/thumbnails/78.jpg)
W podsumowaniu:
1. Co rozumiemy przez określenie „dieta cukrzycowa”?2. Dlaczego potrzebne są trzy rodzaje bolusa?3. Co umożliwia nam kalkulator bolusa?4. Jakich błędów pozwala nam uniknąć ciągłe
monitorowanie glikemii?5. Co to jest indeks glikemiczny i jak możemy go
wykorzystać w praktyce?6. Co to jest wymiennik węglowodanowy?7. Co to jest wymiennik białkowo – tłuszczowy?
Pytania?
![Page 79: Co powinniśmy jeść żywienie w cukrzycy](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022042521/547da3eab379597b2b8b52ec/html5/thumbnails/79.jpg)
79 | MDT Confidential
Dziękuję za uwagę i zapraszam na następne
spotkanie