Znanost o ivim biima i ivotnim procesima, upoznaje nas s osnovnim naelima na kojima se temelji ivot BIOLOGIJA

to je ivot?

ZAJEDNIKE OSOBINE BILJAKA I IVOTINJA Stanina graaCELULARNOSTIzmjena tvariMETABOLINOST (izgradnja : asimilacija,anabolizam, ili razgradnja disimilacija katabolizam)Rast i razvoj (rast-niz kvantitativnih promjena koje vode do ireverzibilnih promjena mase)Razmnoavanje REPRODUKTIVNOSTPodraljivostIRITABILNOSTPrilagodljivostADAPTABILNOSTRasprostranjenostEKSPANZIVNOSTEvolucijski razvoj EVOLUTIVNOSTKretanje LOKOMOTORNOSTStarenje i smrt

Razlike izmeu biljaka i ivotinja1. Razlike u nainu ishrane

- autotrofni organizmi- heterotrofni organizmi

2. Razlike u rastu

3. Razlike u vanjskom ovoju stanice

BILJKE:- krute stanine stijenke: celuloza, mukopeptidi (bakterije i modrozelene alge), hitin (gljive)klorofilautotrofineposredno koriste sunevu energijuproizvoai-PRODUCENTIneogranien rastorgani za ishranu otvoreni prema van (listovi i korijen)privreni za podlogu-sesilniIVOTINJE:bez celulozne stanine stijenkenemaju klorofilheterotrofiposredno koriste sunevu energijupotroai-KONZUMENTIogranien rastorgani za ishranu zatvoreni (probavni trakt)kreu se lokomotorno (moraju traiti hranu)

BILJKE:vakuola - trajnog karakterasintetiziraju vitamine i aminokiselinenemaju ivani sustav, koordinacija izmeu stanica - putem fitohormonanemaju razvijen probavni i dini sustavvegetativno razmnoavanje vrlo estoveliki broj mrtvih stanica (ksilem, pluto, vlakna)vrlo sporo reagiraju na podraajemehanika potpora putem tkiva

IVOTINJE:vakuola privremenane sintetiziraju vitamine i aminokiselinerazvijen ivani sustavrazvijen probavni i dini sustavnema vegetativnog razmnoavanjamali broj mrtvih stanicabrzo reagiraju na podraajemehanika potpora putem skeleta

VREMENSKA SKALA EVOLUCIJEPRVA IVA BIAPrvi ivot nastaje prije 3,8 milijarde g, oko 750 miljuna g. nakon to se Zemlja formirala DANAS 370 000 biljaka 2 000 000 ivotinja

- Crvena knjiga

OTKRIE STANICEzapoinje nakon otkria mikroskopa (17. st.) Robert Hooke (1667) prouavao pluto- naziv STANICA (CELL) M. Malpighi (1675) i N. Grew (1682) - bile su to mrtve stanine stjenke Robert Brown (1831)- stanina jezgra

C i t o l o g i j aznanost o stanicilat. cellula - stanicastanica temeljna graevna i funkcionalna jedinica svih ivih organizama

NASTANAK VIESTANINOG OBLIKAStanina teorija (organizam izgraen iz mnogo neovisnih stanica) Schleiden, Schwann i Purkinje otkrio stanino tijelo - protoplazma

Organizmika teorija (pojedine stanice vre posebne funkcije u organizmu kao cjelini) Tangl (1879) postojanje protoplazmatskih niti kao veza pojedinih st. Strasburger (1876) mitoza Posljedica: - razvoj od jednostaninih do viestaninih organizama

TIPOVI BILJNIH STANICA

veliine biljnih stanicaprosjeno - izmeu 10 i 100 m 1 mikrometar (m) - 10-3 mm, odnosno 10-6 m (milijuntina !)minimalno oko 0.2 m (bakterije)maksimalno oko 50-70 mm (koprive)neke mljeike i do nekoliko metara

TIPOVI BILJNIH STANICA

oblici biljnih stanicarazliiti i ovise o ulozi staniceprevladavaju mnogokutni oblicirijetko kuglastog, ovalnog, zvjezdastog, vretenastog, cilindrinog, nitastog i dr. oblikaunutar mnogokutnih oblika razlikujemo:IZODIJAMETRINE stanice - sve dimenzije su im priblino jednakePROZENHIMSKE stanice - jedna dimenzija je vie izraena

- Jel trebate iste dvije slike samo pitam *