cijfers en tendensen boekhouding en financiën, secretariaat en managementondersteuning
DESCRIPTION
ÂTRANSCRIPT
SECTORFOTO 2015
Boekhouding en financiën
Secretariaat en managementondersteuning
Cijfers en tendensen
2
SECTORFOTO - ADDENDUM
TRENDS IN BOEKHOUDING EN SECRETARIAAT ......................................................................................... 3
Invloed van automatisering en digitalisering .......................................................................... 3
1. Automatisering van routinetaken ....................................................................................... 3
2. De digitalisering ....................................................................................................................... 4
1. Digitalisering ............................................................................................................................. 4
2. Virtueel werk ............................................................................................................................ 4
Voorspellingen over de evolutie van het beroep boekhouder ........................................... 5
Het beroep boekhouder in de top 5 van de gerobotiseerde beroepen ............................. 5
De functie boekhouder blijft een knelpuntberoep ................................................................. 6
Communicatie: een echte uitdaging ............................................................................................ 7
Gevorderde beheersing van de regelgeving............................................................................. 8
HET THEMA IN DE TOEKOMST ....................................................................................................................... 9
1. Beschikken over digitale competenties om zijn kennis van informatiesystemen
en gegevensanalysetools te ondersteunen ............................................................................... 9
2. Vermogen om te communiceren en een verbindingselement zijn tussen de
diensten ............................................................................................................................................ 10
3. Adviseur van het bedrijf en zijn klanten........................................................................ 11
De management assistants, meer gespecialiseerd en veelzijdiger: de nieuwe
managers van de bedrijven ......................................................................................................... 11
OPLEIDINGEN ................................................................................................................................................. 13
Debiteurenbeheer en facturatie ................................................................................................. 13
Boekhouden ..................................................................................................................................... 13
Fiscaliteit en btw ............................................................................................................................ 13
Financieel beheer en controle..................................................................................................... 13
Offerte en kostprijsberekening .................................................................................................. 14
Secretariaat en ondersteuning management .......................................................................... 14
BIBLIOGRAFIE ................................................................................................................................................ 15
Wetenschappelijke bronnen ........................................................................................................ 15
Internetbronnen ............................................................................................................................. 15
Conferenties .................................................................................................................................... 16
3
SECTORFOTO - ADDENDUM
TRENDS IN BOEKHOUDING EN SECRETARIAAT
Boekhouding en secretariaat hebben als thema één ding gemeen: de personen in die twee domeinen
hebben een ondersteunende functie bij het management. Daarom hebben we beslist om deze twee
nota's samen voor te stellen.
U zult dus trends ontdekken die gemeenschappelijk en specifiek zijn voor beide thema's.
Invloed van automatisering en digitalisering
De laatste jaren zien we een grote impact van de automatisering op de inhoud van administratieve
beroepen, zowel in de boekhouding als het secretariaat. "Sommige taken worden geautomatiseerd,
andere taken worden ondersteund door het gebruik van technologie. Vermits deze evolutie niet stil
staat, moeten lerenden en werknemers gewapend worden om met deze veranderingen om te gaan
en ze binnen hun beroepsuitoefening optimaal aan te wenden."1
Impact voor de boekhouding
1. Automatisering van routinetaken
Uit onderzoek2 van KPMG blijkt dat 51% van de ondervraagden ERP3 vermeldt als een evolutie van
het beroep. De meeste bedrijven automatiseren veel activiteiten dankzij ERP. Zoals uitgelegd in de
Tempera-studie4 die door Cevora in 2015 werd aangevraagd, is SAP het meest gebruikte ERP-
systeem, maar verschillende bedrijven werken met een eigen systeem. Een manager getuigt:
"De dienst IT heeft een softwarepakket ontwikkeld waarin de volledige boekhouding zit en waarin
zo veel mogelijk andere taken worden opgenomen." Een van de twee bedrijven waarvan de
administratieve medewerkers nog niet met een ERP-programma werken, plant nog dit jaar een
overstap. Een ander bedrijf schakelt weldra over naar een meer geavanceerd softwareprogramma:
"Nu kijken onze medewerkers de facturen na. Dit gebeurt binnenkort automatisch, wanneer we
overschakelen op een nieuw ERP-systeem."
Vooral routinetaken komen in aanmerking voor automatisering, zoals het opstellen en verzenden
van bestellingen en facturen, het inlezen van adresgegevens, het overdragen van gegevens naar
factuur, de uitvoering van betalingen en terugbetalingen, de follow-up van de voorraad enz. In twee
van de ondervraagde bedrijven worden de documenten zelfs automatisch gearchiveerd.
1 Colman E., Desseyn J., Albertijn M. (2015). 'Focusstudie Cevora: De inhoud van de administratieve beroepen', p. 6. 2 KPMG Advisory Services (2015). 'Votre vision des métiers comptables en entreprise: aujourd’hui vs 2045', 14 p. 3 'Enterprise Resource Planning', betekent in het Engels letterlijk 'het plannen van de bedrijfsmiddelen'. 4 Colman E., Ibid.
4
SECTORFOTO - ADDENDUM
2. De digitalisering
Volgens het kenniscentrum ECABO5 stellen de bedrijven vast dat de taken van de boekhoudkundige
profielen veranderen. Het handmatig invoeren verdwijnt immers, en het werk verschuift in de richting
van controle en advies. Een concreet voorbeeld van het einde van het handmatig invoeren is de EDI
(Electronic Data Interchange): de elektronische gegevensuitwisseling6. Het gaat om een uitwisseling
van computer naar computer van commerciële documenten, zoals facturen, bestelbonnen,
overschrijvingen en/of aankooporders, in een elektronisch standaardformaat tussen de commerciële
partners. Door die praktijk kan de menselijke tussenkomst in de verwerking van informatie
verminderd worden. Volgens de studie van KPMG kreeg 35%7 van de boekhoudkundige en financiële
functies te maken met het gebruik van software om te helpen bij het verwerken van gegevens.
Impact voor het secretariaat
1. Digitalisering8
De traditionele beroepen die verband houden met het secretariaat, worden gedigitaliseerd: de
digitale stempel op beroepen die bestonden lang voor de digitale transformatie van de
bedrijfswereld, wordt steeds sterker.9 Het digitale heeft een impact op de functies van vroeger,10
maar vervangt het werk niet. Het vernieuwt het.
Door de digitalisering van beroepen verloopt het werk van administratieve bedienden vlotter11, maar
moeten ze ook bepaalde competenties ontwikkelen die verband houden met digitale processen en
inhoudelijk evolueren in hun functie. Er wordt meer tijd vrijgemaakt om zich te wijden aan taken
als presentaties, de communicatie met de klanten, het beheer van de leveranciers, rapportering, het
maken van dashboards of de betrokkenheid met de teams.
2. Virtueel werk
Met een eenvoudige verbinding en de juiste software kan iedereen om het even waar en om het even
wanneer werken.
5 CEVORA, 'De technologische revolutie', p. 21 6 OpenText (2015), 'Ce qu’est l’EDI?, EDI pour tous', http://www.edipourtous.fr/ce-qu-est-l-edi/, geraadpleegd op 24 december 2015. 7 KPMG, Ibid., p.7 8 Definitie van digitalisering: "Digitalisering is de impact op bedrijven en organisaties van het feit dat mensen
en objecten voortdurend met elkaar verbonden zijn, op elke plaats en voor alle toepassingen", bbg.ato.com 9 http://www.abilways-digital.com, 'Transformation digitale des entreprises: quel impact sur les métiers?', 3 juni 2015 10
Definitie van digitalisering: "Digitalisering is de omzetting van de informatie van een medium (tekst,
afbeelding, audio, video) of van een elektrisch signaal in digitale gegevens die computerapparatuur ofdigitale
elektronische apparatuur kunnen verwerken1. Digitale gegevens worden gedefinieerd als een reeks tekens en
cijfers die informatie bevatten2 .
11 http://www.guideinformatique.com, 'Quand la digitalisation des processus administratifs fluidifient le travail des drh et des daf, Pascale Grémiaux', 01/12/2015.
5
SECTORFOTO - ADDENDUM
Vandaag verschijnen virtual assistants op de arbeidsmarkt, breidt co-working zich uit en worden
kantoren gedematerialiseerd.
Het internet opent mogelijkheden voor nieuwe professionele werelden. Mobiel werken bewijst al
enkele jaren zijn waarde en wordt verrijkt met nieuwe profielen en nieuwe diensten op afstand,
zoals de virtual assistant. Het gaat hier nochtans om een echte persoon, van wie alleen de titel
virtueel is.
De dematerialisatie van kantoren, nauw verweven met het beheer van de informatiestromen, heeft
een impact op het werk van de assistants. Het elektronisch beheer van documenten kan een grote
en zelfs cruciale uitdaging zijn voor het goed bestuur van een bedrijf. Het kan voor een bedrijf heel
moeilijk zijn om zijn digitale transformatie te laten slagen indien het papieren formaat blijft
overheersen in het bedrijf.12 De taken van de assistants, die een massa administratieve gegevens
beheren, worden veelzijdiger en hun werkplek ondergaat een gedaanteverandering.
Administratief bedienden werken vandaag niet meer uitsluitend in hun kantoor in het bedrijf. Door
de virtualisatie en dematerialisatie moeten ze andere vormen van werken ontwikkelen, zoals co-
working. Dit beperkt zich echter niet tot het gewoon delen van een ruimte. Er zijn ook andere
elementen nodig, zoals evenementen om het gemeenschapsgevoel te ontwikkelen en bevorderen:
het is een ruimte om samen te werken. Tijdens het seminar Alisad13werd dit punt rechtstreeks in
verband gebracht met de functie van assistants van wie een van de sleutelcompetenties veel weg
heeft van professionele sociabiliteit.
Voorspellingen over de evolutie van het beroep boekhouder
Het beroep boekhouder in de top 5 van de gerobotiseerde beroepen
Volgens een studie van C.B. Frey & M.A. Osborne14 zijn het, als initieel enkel wordt gekeken naar de
negen functieklassen, de administratieve functies die het meeste risico lopen om gerobotiseerd te
worden (93%). Als we de analyse verfijnen, merken we dat het beroep van boekhouder tot de top 5
van de beroepen behoort waarvan de meeste functies kunnen worden gerobotiseerd.
Het lijkt erop dat niet minder dan 58.000 banen van boekhoudkundig kaderpersoneel getroffen
zouden worden. Door robotisering zullen een aantal banen of zelfs bepaalde beroepen zeker
verdwijnen. Het is echter ook zeer waarschijnlijk dat bepaalde beroepen hun personeel zullen
behouden, maar dat de taken die er worden uitgevoerd, zullen worden beïnvloed door de
robotisering.
12 JDN, 'dématérialisation: pour une gestion documentaire efficiente et performante', rubriek van Edouard Dupressoir, 25/03/2015 13 Séminaire Alisad, Intervention d’un secrétaire, 'assistant(e), un collaborateur comme les autres', Yann Lemeux, 16 oktober 2015 14
Frey C.B. en M.A. Osborne (2013), 'The future of employment: how susceptible are jobs to
computerisation?', Oxford Martin School Working Papers, september. Online beschikbaar: http://www.futuretech.ox.ac.uk/sites/futuretech.ox.ac.uk/files/The_Future_of_Employment_OMS_Working_Paper_0.pdf
6
SECTORFOTO - ADDENDUM
Tot slot moet robotisering eerder als een kans dan als een bedreiging worden gezien. Vooral in de
wetenschap dat de actieve bevolking door de vergrijzing vanaf 2020 zal dalen. De robotisering zou
dus de effecten van een dergelijke evolutie kunnen beperken door het gebrek aan werknemers te
compenseren.15
De functie boekhouder blijft een knelpuntberoep
Voor boekhouders:
Het beroep boekhouder is sinds 2015 opnieuw een knelpuntberoep als gevolg van een kwalitatieve
mismatch tussen het aanbod en de vraag op de arbeidsmarkt.
De competenties van de werkzoekende volstaan momenteel niet om te voldoen aan de vereisten van
de arbeidsmarkt.
Die discrepantie werd ook vastgesteld door het Beroepsinstituut van erkende Boekhouders en
Fiscalisten (BIBF). De zwakke resultaten van het bekwaamheidsexamen voor het verkrijgen van de
titel 'erkend boekhouder-fiscalist', zijn teleurstellend.16
Die kwalitatieve mismatches met betrekking tot het profiel van boekhouder zijn gebaseerd op drie
pijlers, namelijk; een gebrek aan specifieke kennis, een gebrek aan specifieke competenties en een
gebrek aan ervaring.
Werkgevers zoeken boekhouders met een gedegen basiskennis, maar ook met expertise in een
bepaald domein. De kennis van fiscaliteit en de actualisering ervan zijn belangrijke aspecten. Een
basiskennisniveau volstaat niet meer om aan de behoeften van de arbeidsmarkt te beantwoorden.
Specialisatie is voortaan het sleutelwoord.
Naast die gespecialiseerde kennis ontstaat er een tekort aan bepaalde competenties. Zoals eerder
vermeld, vervullen de boekhouders de rol van informatieverstrekker. Competenties als professionele
communicatie en rapportering (m.a.w. ook het vertalen van gegevens voor ‘leken’) maken deel uit van
die rol.
Bovendien blijft het beroep 'boekhoudkundig verantwoordelijke en auditeur / financieel controller'
volgens VDAB17 een knelpuntberoep in 2015. Die 'geëvolueerde' functie eist steeds meer
competenties zoals hierboven vermeld, maar ook competenties als people management en
strategiebepaling.
Kortom, de arbeidsmarkt heeft boekhouders nodig met praktische competenties. Die discrepantie is
dus ook te wijten aan een gebrek aan ervaring. De meest gewilde boekhouders zijn zij die in de loop
der jaren naast hun expertise in bepaalde domeinen praktische competenties en specifieke kennis
hebben ontwikkeld.
15
https://about.ing.be/Over-ING/Press-room/Press-article/De-technologische-revolutie-in-Belgie.htm 16
KMO-insider (2015). 'Het beroep van boekhouder-fiscalist blijft een knelpuntberoep', uit http://www.kmo-insider.biz/nieuws/artikels/het-beroep-van-boekhouder-fiscalist-blijft-een-knelpuntberoep 17
VDAB (2015). Knelpuntberoepen – kansenberoepen 2015, p. 15-28
7
SECTORFOTO - ADDENDUM
Voor management assistants:
Volgens de cijfers van de studie van de VDAB en Actiris van 2015 blijft het beroep management
assistant een knelpuntberoep. Die positionering houdt verband met het feit dat de werkgevers een
profiel zoeken waaraan niet alle kandidaten beantwoorden en wel om verschillende redenen. In de
eerste plaats willen managers een management assistant met een groot aantal competenties in
meerdere sectoren: talen, administratie, informatica, communicatie. Bovendien moet hij of zij blijk
geven van een ruime ervaring in de functie. De management assistant moet ook beschikken over
een groot vermogen om zich aan te passen aan een nieuwe werkomgeving en hij of zij moet
zelfstandig kunnen werken.
Vervolgens zoeken de werkgevers voor die functie specifiek bachelors of personen met een lager
diploma met minimaal vijf jaar ervaring ter zake.
Tot slot kan het verschil tussen het loon en de reële verantwoordelijkheid die de management
assistant op zich neemt, een obstakel vormen om in te gaan op de vacatures op de markt.
Communicatie: een echte uitdaging
Voor boekhouders
Communicatie is een echte uitdaging voor het beroep boekhouder. Het komt steeds vaker voor dat
de boekhouder nauw samenwerkt met alle afdelingen van het bedrijf, en verantwoordelijk is voor
het beheer van de rekeningen van een bedrijf. Daarvoor is het delen van informatie tussen de
verschillende diensten noodzakelijk.
Meer dan 38% van de ondervraagden18 ondervindt dat de functie evolueert en neemt deel aan het
leiden van het bedrijf. Boekhouders moeten dus blijk geven van goed inzicht om relevante
informatie te verstrekken voor de ondernemingsraden en Raden van Bestuur. "Enerzijds moet de
rapportering completer zijn om de kwaliteit van de financiële informatie te verbeteren. Zo omvatten
dashboards steeds vaker gegevens in verband met de maatschappelijke verantwoordelijkheid van
bedrijven en het milieu. Anderzijds moet de rapportering zijn aangepast aan het niveau van de
operationele medewerkers, en moet de financiële terminologie voor zo veel mogelijk personen
begrijpelijk zijn. "19
18 KPMG, Ibid., p.8 19 RF Comptable(2015), 'L'entreprise: terrain de mutation du métier comptable', RF Comptable, http://rfcomptable.grouperf.com/article/0421/ms/rfcompms0421_2248745.html (geraadpleegd op 24 december 2015).
8
SECTORFOTO - ADDENDUM
Voor management assistants
De rol van de assistants is uitgebreid en omvat vandaag meer taken20. Van die taken is de
communicatie met de klanten en met het team en de medewerkers een sleutelcompetentie voor dit
beroep geworden. Het beheer van de interne communicatie maakt integraal deel uit van het beroep
management assistant.
Hun communicatie heeft een reële impact in de bedrijven. De management assistants moeten
voorstellen kunnen formuleren21 (ze moeten het vermogen en de dynamiek hebben om suggesties te
doen ennieuwe ideeën voor te stellen) en moeten hun communicatiecompetenties ontwikkelen.
Gevorderde beheersing van de regelgeving
Voor boekhouders
Een derde trend die zich zeer duidelijk aftekent, is die van de gevorderde beheersing van de regelgeving.
In alle onderzoeken en bij alle gesprekken met deelnemers van boekhoudkundige opleidingen
wordt gezegd dat de regelgeving vaak en heel snel verandert. De domeinen fiscaliteit en
boekhouding worden steeds complexer: vandaar de noodzaak om op de hoogte te blijven.
Voor management assistants
Een zeer duidelijke trend voor de management assistants is dat ze voortaan de regelgeving moeten
beheersen. De assistants zijn immers steeds hoger opgeleid. We spreken hier niet meer over
veelzijdigheid, maar over bicompetenties22: de assistant moet de competenties beheersen die
verband houden met de kern van het beroep van assistant, maar ook met dat van de kaderleden.
20
Manpower, '10e ManpowerGroup-enquête naar tekort aan talent', 19 mei 2015 21
Seminarie, Intervention d’un secrétaire, 'assistant(e), un collaborateur comme les autres', Yann
Lemeux, 16 oktober 2015 22
Seminarie ALISAD, Federatie FFMAS, 'quels futurs professionnels pour les secrétaires/assistantes',
16 oktober 2015.
9
SECTORFOTO - ADDENDUM
HET THEMA IN DE TOEKOMST
47% van de banen worden beïnvloed door de digitale revolutie. De kantoorbedienden en het
boekhoudkundig kaderpersoneel zijn de eersten die worden getroffen, want zij zullen personeel
verliezen. Zij zijn de eersten die risico lopen door de robotisering (93%)23.
Van de meest 'robotiseerbare' banen zijn de kantoorbedienden, de verkopers in winkels en de
huishoudelijke hulpen immers de groepen die het meeste personeel kunnen verliezen als gevolg van
de automatisering van taken. Op de vijfde plaats volgt het boekhoudkundig kaderpersoneel met
een verlies van 58.000 banen.
Dat is een beangstigend cijfer, maar dat neemt niet weg dat er wel degelijk een impact is als gevolg
van de digitale revolutie en dat we die in de komende jaren nog meer zullen voelen. De
automatisering, de nieuwe technologieën en de digitalisering zorgen voor de verdwijning of
vermindering van bepaalde dagelijkse taken. Dit zorgt voor een besparing van geld, maar ook van tijd.
Om voorbereid te zijn raadt de literatuur over dit onderwerp aan dat bedrijven overgaan tot
augmentation24. "Augmentation baseert zich op het werk dat we vandaag uitvoeren en onderzoekt
hoe dit werk kan worden geïntensiveerd in plaats van verminderd, met behulp van machines. We
moeten dus achterhalen welke nieuwe taken mensen kunnen vervullen als ze machines hebben om
hen te helpen."
Er zijn drie grote categorieën van taken waaraan de boekhouder zich kan wijden.
1. Beschikken over digitale competenties om zijn kennis van
informatiesystemen en gegevensanalysetools te ondersteunen
Voor boekhouders
Bij de enquête van KPMG verklaarde 26% van de ondervraagden dat expertise over
informatiesystemen en gegevensanalysetools in de komende jaren cruciaal zal worden. Dat cijfer
ligt overigens in de lijn van wat volgt: "in de nabije toekomst zal 90% van de banen – in beroepen als
ingenieur, verpleger, boekhouder, arts, architect en nog vele andere – een bepaald niveau van
digitale competenties vereisen. "25
Momenteel wil de bedrijfsleider in real time toegang hebben tot alle boekhoudkundige en financiële
gegevens van zijn bedrijf. De balansresultaten kunnen downloaden en delen vanaf zijn smartphone
23
HR MAGAZINE, 'La robotisation, un danger pour l’emploi en Belgique?', 10 februari 2015 24
COLMAN E., Desseyn J., Albertijn M.,(2015), Ibid, p.15. 25
Idem, p.27
10
SECTORFOTO - ADDENDUM
bij een afspraak met zijn bankier zal de nieuwe norm worden.26 De boekhouder moet dus
beschikken over nieuwe competenties en software of nuttige tools kunnen gebruiken om informatie
te verstrekken, maar ook om analyses te maken.
Gegevensanalysetools worden aanbevolen om de tekortkomingen in het intern controlesysteem en
in de boekhoudkundige registraties vast te stellen. Het is de taak van de boekhouder om aan de
alarmbel te trekken, hij moet een proactieve houding aannemen en tijdig durven signaleren dat er
problemen zijn en dat er actie moet worden genomen27. Die tools die vaak worden gebruikt bij de
voorbereiding van een audit, passen goed bij ERP (Enterprise Ressources Planning), want ze
centraliseren alle activiteiten van een bedrijf rond eenzelfde informatiesysteem en bieden bijna
allemaal de mogelijkheid om gegevens op te vragen in direct bruikbare bestanden, zoals Excel28. Het
bedrijf Orange29 gaat nog een stap verder. Dit bedrijf werkt immers mee aan een Europees project
dat de informatiesystemen tussen de verschillende landen waar Orange is gevestigd, wil
uniformiseren. Die doelstelling zou kunnen worden gerealiseerd met behulp van de implementatie
van een nieuwe, meer collaboratieve tool. Volgens de woordvoerder van Orange zou dit geleidelijk
de grens tussen de boekhouding en de beheerscontrole van de afsluitingen kunnen vervagen, ten
voordele van een grotere reactiviteit en meer productiviteit. Orange is van plan die tool in 2020 voor
te stellen. Er moeten dus nog veel inspanningen worden geleverd in de KMO's om op deze rijdende
trein te springen.
Voor management assistants
Digitale competenties zullen in de toekomst deel uitmaken van de competenties van de
management assistants. Ze zullen blijk moeten geven van initiatief, vooral ten opzichte van het
digitale. Volgens François Granier, socioloog en onderzoeker verbonden aan het CNRS30 "zal er een
echte breuk in het beroep zijn tussen assistants die zich beperken tot basiscomputercompetenties
en zij die leren waarde te halen uit het web en big data". Het digitale zal een waardecreator worden
voor de assistants.
2. Vermogen om te communiceren en een verbindingselement zijn
tussen de diensten
26 De Riedmatten, A. (2015), 'La révolution numérique bouscule les experts comptables', Le Figaro, http://www.lefigaro.fr/decideurs/expertise/2015/10/13/33005-20151013ARTFIG00152-la-revolution-numerique-bouscule-les-experts-comptables.php (geraadpleegd op 6 januari 2016.) 27 Beroepsinstituut van erkende Boekhouders en Fiscalisten, 'Jaarverslag 2014', BIBF, < http://www.bibf.be/uploads/documents/rapport%20annuel%202014%20final%20nl%20.pdf> (geraadpleegd op 20 december 2015). 28 Duprat Romain, soc. Pansard & Associates, 'Outil d’analyse de données au service de la fraude', p.2. 29 RF Comptable (2015), ibid. 30
Nationaal Centrum voor Wetenschappelijk Onderzoek (Frankrijk)
11
SECTORFOTO - ADDENDUM
We hebben het al eerder gezegd: de boekhouder moet communiceren. Of het nu over cijfers gaat of
om advies geven, zijn vermogen om te communiceren zal steeds beter en preciezer moeten zijn, te
meer omdat hij meer met de verschillende diensten zal moeten samenwerken. 35% van de
ondervraagden in de studie van KPMG zegt dat "een verbindingselement zijn tussen de diensten een
grote uitdaging is voor de toekomst. "
Dat is ook het geval voor management assistants. Volgens een studie van Manpower spelen
management assistants vandaag een leidende rol in de teams waarin ze evolueren. Ze zijn niet meer
de assistant van één manager, maar van meerdere diensten. Een van hun sleutelrollen wordt
verbindingen tot stand brengen tussen die verschillende afdelingen.
Een studie van de Federatie FFMAS31 zegt dat de rol van management assistant erin bestaat om de
radertjes te 'smeren', in procedures, maar ook in relaties (sociale rol).
3. Adviseur van het bedrijf en zijn klanten
De boekhouders zien hun functie evolueren, onder andere naar de functie van adviseur. De
technologische revolutie zorgt immers voor tijdwinst en geeft de boekhouders de mogelijkheid om
basistaken of overbodige taken achter zich te laten32. De boekhouder is vaak een pijler voor het
bedrijf. Hij kent de bijzonderheden ervan.
De roep naar bedrijfsadviseurs zal steeds luider klinken. De boekhouder zal dus een strategische
visie moeten ontwikkelen om verstandige tips te kunnen geven op financieel, economisch en fiscaal
gebied33. Hij zal aan de klant moeten leren om zijn boekhouding als prognosetool te gebruiken en
om dashboards te maken om zijn bedrijf beter te beheren.
Deze attitude van adviseur wordt sterk aanbevolen als de functie van boekhouder wordt
geconfronteerd met automatisering. Het gaat om de 'stepping-asidestrategie', die erin bestaat de
intellectuele troeven te gebruiken die niet alleen verband houden met rationele cognitie. Met andere
woorden, de boekhouder zet in op zijn interpersoonlijke intelligentie.34
De management assistants, meer gespecialiseerd en veelzijdiger:
de nieuwe managers van de bedrijven
31 Seminarie Alisad, Federatie FFMAS, 'Quels futurs professionnels pour les secrétaires/assistantes?', 16 oktober 2015. 32
SAGE, 'Les métiers de comptable et expert-comptable ont un bel avenir devant eux', Sage: astuces
business, < http://www.sage.com/fr-be/be/business-advice/support-and-services/the-future-of-accountant-and-experts-jobs > (geraadpleegd op 7 januari 2016). 33
BEROEPSINSTITUUT VAN ERKENDE BOEKHOUDERS EN FISCALISTEN (2015), Ibid. 34
COLMAN E., Desseyn J., Albertijn M.,(2015), Ibid, p.36.
12
SECTORFOTO - ADDENDUM
Door de technologische vooruitgang en nieuwe behoeften van de werkgevers heeft het beroep
management assistant in de afgelopen jaren ingrijpende veranderingen ondergaan. Gisteren was de
taak van de assistants nog beperkt tot secretariaatswerk, maar vandaag zijn ze veelzijdiger en
nemen ze geleidelijk aan nieuwe verantwoordelijkheden, vooral bij grote groepen35.
In dit beroep, dat voor meer dan 90% een vrouwenberoep blijft, wordt het profiel in dat verband zo
veelzijdig en strategisch, dat het niet zelden gebeurt dat men er universitairen aantreft.36.
De bedrijven nemen steeds meer groei-initiatieven, wat meer projecten en een hogere werklast
meebrengt. Tegelijkertijd onderstreept men het belang voor administratieve professionals om een
sleutelrol te spelen in het bedrijf37. Vandaag volstaat het niet meer om zich te beperken tot de taken
die in de beschrijving van de functie staan. Men vraagt van de bedienden dat ze flexibeler zijn,
autonomer in hun werk en blijk geven van zin voor initiatief. De administratieve bedienden die
vandaag in trek zijn, zijn veelzijdig, meertalig en beschikken niet alleen over de nodige
computercompetenties, maar kunnen ook gelijktijdig verschillende taken en verantwoordelijkheden
op zich nemen.
De functie van boekhouder wordt veelzijdig: beheersen van de
veranderingen in de regelgeving, strategische visie en de vereiste digitale
competenties.
De management assistants worden steeds meer gespecialiseerd
(bi-competenties) en veelzijdig.
35
Léa Surugue, 'assistant de manager, une fonction stratégique pour l’entreprise',
http://business.lesechos.fr/directions-generales/metier-et-carriere/profils/021248823797-assistant-de-manager-une-fonction-strategique-pour-l-entreprise-202026.php?3WpRO9IK1HGCFAJt.99#, 12/08/2015 36 Jean-Claude Verset, rtbf économie, http://www.rtbf.be/info/economie/detail_toujours-davantage-de-metiers-en-penurie-faut-il-y-voir-une-opportunite?id=8984654 , 19 mei 2015. 37 HR Magazine, 'Assistant de direction, le nouveau manager de l’entreprise', 21 april 2015.
2020
13
SECTORFOTO - ADDENDUM
OPLEIDINGEN
Debiteurenbeheer en facturatie
Telefonisch debiteurenbeheer 175N
Praktische en juridische opvolging van debiteuren 176N
Boekhouden
Inzicht in de boekhouding 158N
Korte wegwijzer in de boekhouding 159N
Correct boeken van facturen en financiële documenten 160N
Jaarrekening : afsluiting 162N
Binnenlandse handelsdocumenten DL156N
Initiatie in boekhouden DL157N
Fiscaliteit en btw
Vennootschapsbelasting : inzicht 166N
Vennootschapsbelasting : aangifte 167N
Vennootschapsbelasting : update 168N
Btw : binnenlandse verrichtingen 169N
Btw in de praktijk : aangifte 170N
Btw in de praktijk : correcte facturatie en controle 172N
Btw in de praktijk : doorfacturatie 1252N
Btw : grensoverschrijdende verrichtingen 173N
Btw : update 174N
Btw in de praktijk DL377N
Financieel beheer en controle
Balansanalyse 177N
Kostenbeleid en budgettering 178N
Financiële rapportering met Excel in de praktijk 180N
Financiële noties voor niet-financiëlen 181N
14
SECTORFOTO - ADDENDUM
Offerte en kostprijsberekening
Initiatie kostprijsberekening DL155N
Secretariaat en ondersteuning management
Organisatie van evenementen 184N
Uw secretariaat nog beter organiseren 185N
Snellezen voor administratief bedienden 187N
Empowerment voor management assistants 372N
De management assistant als facilitator 373N
15
SECTORFOTO - ADDENDUM
BIBLIOGRAFIE
Wetenschappelijke bronnen
COLMAN E., Desseyn J., Albertijn M., 'Focusstudie van Cevora: De inhoud van de administratieve beroepen', p. 6. KPMG ADVISORY SERVICES, (2015). 'Votre vision des métiers comptables en entreprise: aujourd’hui vs 2045', 14 p.
CEFORA, 'De technologische revolutie', 44 p.
HR MAGAZINE, 'La robotisation, un danger pour l’emploi en Belgique?', 10 februari 2015 HR Magazine, 'Assistant de direction, le nouveau manager de l’entreprise', 21 april 2015. DUPRAT Romain(2015), soc. Pansard & Associates, 'Outil d’analyse de données au service de la fraude', 9 p. MANPOWER, '10e ManpowerGroup-enquête naar het tekort aan talent', 19 mei 2015.
Internetbronnen
OPENTEXT, 'Ce qu’est l’EDI ?', EDI pour tous, http://www.edipourtous.fr/ce-qu-est-l-edi, (geraadpleegd op 24 december 2015). 'Transformation digitale des entreprises: quel impact sur les métiers?' (juni 2015), http://www.abilways-digital.com, geraadpleegd op 24 december 2015). RF COMPTABLE (2015), 'L'entreprise: terrain de mutation du métier comptable', RF Comptable, http://rfcomptable.grouperf.com/article/0421/ms/rfcompms0421_2248745.html (geraadpleegd op 24 december 2015).
BEROEPSINSTITUUT VAN ERKENDE BOEKHOUDERS EN FISCALISTEN, 'Jaarverslag 2014', BIBF,
http://www.bibf.be/uploads/documents/rapport%20annuel%202014%20final%20nl%20.pdf (geraadpleegd op 20 december 2015). DE RIEDMATTEN, A. (2015), 'La révolution numérique bouscule les experts comptables', Le Figaro, http://www.lefigaro.fr/decideurs/expertise/2015/10/13/33005-20151013ARTFIG00152-la-revolution-numerique-bouscule-les-experts-comptables.php ( geraadpleegd op 6 januari 2016).
SAGE, 'Les métiers de comptable et expert-comptable ont un bel avenir devant eux', Sage: astuces
business, http://www.sage.com/fr-be/be/business-advice/support-and-services/the-future-of-accountant-and-experts-jobs (geraadpleegd op 7 januari 2016).
Pascale Grémiaux, (2015), 'Quand la digitalisation des processus administratifs fluidifient le travail
des drh et des daf', http://www.guideinformatique.com, (geraadpleegd op 6 januari 2016).
Lea Surugue (2015), 'Assistant de manager, une fonction stratégique pour l’entreprise',
http://business.lesechos.fr/directions-generales/metier-et-carriere/profils/021248823797-
assistant-de-manager-une-fonction-strategique-pour-l-entreprise-
202026.php?3WpRO9IK1HGCFAJt.99#, (geraadpleegd op 6 januari 2016).
16
SECTORFOTO - ADDENDUM
Jean-Claude Verset (2015), rtbf économie, http://www.rtbf.be/info/economie/detail_toujours-
davantage-de-metiers-en-penurie-faut-il-y-voir-une-opportunite?id=8984654, (geraadpleegd op
23 december 2015).
Edouard Dupressoir (2015), JDN, 'dématérialisation: pour une gestion documentaire efficiente et
performante', http://www.journaldunet.com/solutions/expert/60379/dematerialisation---pour-une-
gestion-documentaire-efficiente-et-performante.shtml (geraadpleegd op 23 december 2015).
Frey C.B. en M.A. Osborne (2013), 'The future of employment: how susceptible are jobs to
computerisation?', Oxford Martin School Working Papers, september. Online beschikbaar:
http://www.futuretech.ox.ac.uk/sites/futuretech.ox.ac.uk/files/The_Future_of_Employment_OMS_W
orking_Paper_0.pdf (geraadpleegd op 9 maart 2016).
ING, 'De technologische revolutie in België', https://about.ing.be/Over-ING/Press-room/Press-
article/De-technologische-revolutie-in-Belgie.htm (geraadpleegd op 9 maart 2016).
VDAB (2015) 'Knelpuntberoepen – kansenberoepen 2015', p.15-28 (geraadpleegd op 9 maart 2016).
KMO-insider (2015). 'Het beroep van boekhouder-fiscalist blijft een knelpuntberoep', uit http://www.kmo-insider.biz/nieuws/artikels/het-beroep-van-boekhouder-fiscalist-blijft-een-knelpuntberoep (geraadpleegd op 9 maart 2016).
Conferenties
Seminar Alisad, Luik, 16 oktober 2015.