ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI

TRƯỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC XÃ HỘI VÀ NHÂN VĂN

-----------------------------------------------------

LÊ VĂN QUỲNH TRANG

CẢI CÁCH Ở MYANMAR VÀ NHỮNG

TÁC ĐỘNG TỚI QUAN HỆ QUỐC TẾ

CỦA MYANMAR

LUẬN VĂN THẠC SĨ

Chuyên ngành: Quan hệ quốc tế

Hà Nội – 2014

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI

TRƯỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC XÃ HỘI VÀ NHÂN VĂN

-----------------------------------------------------

LÊ VĂN QUỲNH TRANG

CẢI CÁCH Ở MYANMAR VÀ NHỮNG

TÁC ĐỘNG TỚI QUAN HỆ QUỐC TẾ

CỦA MYANMAR

Luận văn Thạc sĩ chuyên ngành Quan hệ quốc tế

Mã số: 60 31 02 06

Người hướng dẫn khoa học: PGS.TS Đặng Xuân Kháng

Hà Nội - 2014

1

MỤC LỤC

PHẦN MỞ ĐẦU ....................................................................................... 6

1. Lý do chọn đề tài .................................................................................. 6

2. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của đề tài ................................................ 7

3. Lịch sử nghiên cứu vấn đề ..................................................................... 7

4. Mục đích, đối tượng và phạm vi nghiên cứu ........................................... 9

5. Phương pháp nghiên cứu ..................................................................... 10

6. Cấu trúc luận văn ................................................................................ 10

PHẦN NỘI DUNG......................................Error! Bookmark not defined.

CHƢƠNG 1: NHỮNG NHÂN TỐ THÚC ĐẨY CẢI CÁCH Ở

MYANMAR................................................Error! Bookmark not defined.

1.1. Myanmar trƣớc cải cách từ sau khi giành độc lập 1948 đến 1992Error! Bookmark not defined.

1.1.1. Vài nét về đất nước, con người MyanmarError! Bookmark not defined.

1.1.2. Myanmar từ sau khi giành độc lập 1948 đến 1992Error! Bookmark not defined.

1.2. Những nhân tố thúc đẩy cải cách ở MyanmarError! Bookmark not defined.

1.2.1. Nhân tố quốc tế .............................. Error! Bookmark not defined.

1.2.2. Nhân tố trong nước......................... Error! Bookmark not defined.

Tiểu kết chương 1 ........................................Error! Bookmark not defined.

CHƢƠNG 2: NỘI DUNG CẢI CÁCH Ở MYANMAR TỪ NĂM 2008

ĐẾN THÁNG 6/2014 ..................................Error! Bookmark not defined.

2.1. Nội dung cải cách .............................. Error! Bookmark not defined.

2.1.1. Cải cách chính trị........................... Error! Bookmark not defined.

2.1.2. Cải cách kinh tế ............................. Error! Bookmark not defined.

2.1.3. Chính sách đối ngoại ..................... Error! Bookmark not defined.

2.2. Đánh giá chung.................................. Error! Bookmark not defined.

2.2.1. Thành quả bước đầu ...................... Error! Bookmark not defined.

2.2.1. Thuận lợi và khó khăn đối với cuộc cải cáchError! Bookmark not defined.

2

Tiểu kết chương 2 ........................................Error! Bookmark not defined.

CHƢƠNG 3: TÁC ĐỘNG TỚI QUAN HỆ QUỐC TẾ CỦA MYANMAR

......................................................................................... Error! Bookmark not defined.

3.1. Chủ trƣơng chính sách đối ngoại của MyanmarError! Bookmark not defined.

3.2. Quan hệ Myanmar - ASEAN ............ Error! Bookmark not defined.

3.3. Quan hệ Myanmar và các nƣớc lớn: Trung Quốc, Mỹ, EU, Ấn Độ,

Nhật Bản, Nga.......................................... Error! Bookmark not defined.

3.4. Quan hệ Myanmar - Việt Nam .......... Error! Bookmark not defined.

Tiểu kết chương 3 ........................................Error! Bookmark not defined.

PHẦN KẾT LUẬN .....................................Error! Bookmark not defined.

DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO ................................................. 13

3

DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT

ACMECS Ayeyawady - Chao Phraya - Mekong Economic Cooperation

Strategy

Tổ chức chiến lược hợp tác kinh tế của các quốc gia thuộc ảnh

hưởng của ba con sông Ayeyawady-Chaophraya-Mekong

ADB Asian Development Bank

Ngân hàng phát triển châu Á

AMMTC ASEAN Ministerial Meeting on Transnational Crime

Hội nghị Asean về Tội phạm xuyên quốc gia

ASEANAPOL ASEAN Association Cheifs of Police

Hiệp hội tư lệnh cảnh sát các nước ASEAN

DICA Directorate of Investment and Company Administrator

Tổng vụ đầu tư và đăng ký công ty

EBA Everything but arms

Mọi thứ trừ vũ khí

EU European Union

Liên minh châu Âu

FAO Food and Agriculture Organization

Tổ chức lương thực và nông nghiệp thế giới

FDI Foreign Direct Investment

Đầu tư trực tiếp nước ngoài

FESR Framework for Economic and Social Reforms

Khuôn khổ cải cách Kinh tế Xã hội

FTA Free Trade Agreement

Hiệp định phi thuế quan

GDP Gross Domestic Product

Tổng sản phẩm quốc nội

GMS Greater Mekong Subregion

Tiểu vùng sông Mekong mở rộng

IDA International Development Association

4

Hội phát triển quốc tế

IMF International Monetary Fund

Quỹ tiền tệ quốc tế

MEC Myanmar Economic Corporation

Tập đoàn kinh tế Myanmar

NDF National Democratic Force

Đảng lực lượng dân chủ quốc gia

NLD National League Democratic

Đảng Liên đoàn quốc gia vì dân chủ

NMSP New Mon State Party

Lực lượng bang Môn mới

NUP National Union Party

Đảng Thống nhất quốc gia

NXB Nhà xuất bản

OECD Organization for Economic Cooperation and Development

Tổ chức hợp tác và phát triển kinh tế

SEZS Special Economic Zones

Đặc khu kinh tế

SLORC State Law and Order Restoration Council

Hội đồng khôi phục trật tự và luật pháp quốc gia

SNDP Shan National Democratic Party

Đảng Dân tộc Dân chủ Shan

SPDC The State Peace and Development Council

Hội đồng Hòa bình và Phát triển Liên bang

UNDP United Nations Development Programme

Chương trình phát triển Liên Hợp Quốc

USD United States dollars

Đô la Mỹ

USDA The Union Solidarity and Development Association

Hiệp Hội đoàn kết và phát triển Liên bang

USDP Union Solidarity Development Party

5

Đảng Đoàn kết thống nhất và phát triển

UMEHL Union of Myanmar Economic Corporation Limited

Liên đoàn kinh tế Myanmarr

UNICEF United Nations Children Fund

Quỹ Nhi đồng Liên Hợp Quốc

WB World Bank

Ngân hàng thế giới

WEF World Economic Forum

Diễn đàn kinh tế thế giới

WHO World Health Organization

Tổ chức Y tế thế giới

WTO Word Trade Organization

Tổ chức Thương mại thế giới

6

PHẦN MỞ ĐẦU

1. Lý do chọn đề tài

Myanmar, là thành viên của khối ASEAN, nằm ở phía Tây của khu vực Đông

Nam Á lục địa nhưng có những điều kiện tự nhiên và lịch sử phát triển đặc biệt nên

dường như Myanmar còn là một điều mới mẻ và khác biệt với Việt Nam cũng như

các quốc gia khác. Nhắc đến Myanmar, người ta dường như chỉ hình dung đến vùng

đất là cái nôi của Phật giáo với những ngôi chùa dát vàng đầy huyền bí. Một đất

nước còn nhiều mơ hồ với cả thế giới.

Sau cuộc đấu tranh gian khổ giành được độc lập, Myanmar có những chặng

đường lịch sử khác biệt khiến cho đất nước này trở thành phần tách biệt còn lại của

khu vực và thế giới. Những cuộc đấu tranh giành quyền lực, tự trị đẫm máu giữa

các nhóm sắc tộc, sự khủng hoảng của đường lối chính sách phát triển, những cuộc

đảo chính lên nắm chính quyền của lực lượng quân đội khiến cho hình ảnh

Myanmar từ một nước với tiềm năng có thể vươn lên dẫn đầu trong khu vực trở

thành nước kém phát triển nhất thế giới với những cáo buộc về vi phạm nhân

quyền, tham nhũng.

Tuy nhiên, trong những năm gần đây, Myanmar lại khiến cho các quốc gia lân

cận và cả thế giới ngạc nhiên về những đổi thay ngoạn mục trên đất nước này. Khu

vực và thế giới đang chứng kiến một sự vươn mình trỗi dậy đầy mạnh mẽ: Một

Myanmar đang “thay da đổi thịt” từng ngày. Chính phủ và nhân dân xứ sở chùa

Vàng đang cùng nhau tiến hành công cuộc cải cách nhằm lấy lại vị thế và hình ảnh

đất nước. Những cải cách trên nhiều lĩnh vực, phương diện đang tạo ra sức hút lớn

đối với các nhà báo, chính trị gia, học giả, giới phân tích. Luận văn sẽ trả lời cho

câu hỏi tại sao Myanmar tiến hành cải cách, việc cải cách được thực hiện như thế

nào và những tác động của nó đối với quan hệ quốc tế của Myanmar trong phạm vi

nghiên cứu của tác giả để giúp người đọc có cái nhìn tổng quan hơn về một đất

nước kỳ bí nhưng lại đang trở thành tâm điểm của khu vực, một “hiện tượng” của

thế giới.

Miến Điện là tên gọi cũ của Myanmar từ thời thuộc địa của Anh. Sau đó, đến

tháng 5 năm 1989, chính quyền quân sự đổi thành Myanmar như tên gọi chính thức

7

cho quốc gia này. Tên gọi Myanmar được Liên Hợp Quốc, ASEAN, Ấn Độ,…

trong đó vó Việt Nam công nhận và sử dụng. Một số nước khác như Anh, Mỹ,

Pháp, Canada vẫn sử dụng tên gọi cũ là Myanmar vì phản đối chính quyền quân sự.

Trong luận văn này, để tiện theo dõi, tác giả thống nhất sử dụng một tên gọi duy

nhất là Myanmar.

2. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của đề tài

Đây là đề tài còn khá mới mẻ. Bởi vậy, nó có ý nghĩa khoa học và thực tiễn sâu sắc.

Luận văn đã đi sâu nghiên cứu, hệ thống để chỉ ra bối cảnh, nguyên nhân, tiến

trình và tác động của cuộc cải cách đến thời điểm hiện tại. Luận văn cung cấp một

cái nhìn toàn diện, thực tế với thông tin và số liệu, sự kiện được cập nhật nhất. Nhờ vậy,

người đọc có thể hình dung được tình trạng thực tế đang diễn ra tại quốc gia này. Bên

cạnh đó, việc Myanmar nổi lên như một tâm điểm ở khu vực khiến cho hàng loạt các

nước lớn phải điều chỉnh chính sách, đường lối đối ngoại. Điều đó chứng tỏ rằng bàn cờ

địa chính trị đang thay đổi. Chính vì thế, luận văn này cũng sẽ là nghiên cứu có ý nghĩa

đối với nghiên cứu quan hệ quốc tế và chính sách đối ngoại.

Myanmar là nước láng giềng của Việt Nam, cùng nằm trong khối ASEAN và có

những nét tương đồng nhất định nên việc nghiên cứu công cuộc cải cách và những

tác động của nó tới quan hệ quốc tế của Myanmar sẽ giúp Việt Nam có đối sách và

hướng đi phù hợp về song phương cũng như trong tổ chức. Việc nắm và hiểu rõ

láng giềng của mình có ý nghĩa đặc biệt quan trọng trong việc hoạch định và triển

khai chính sách đối ngoại.

3. Lịch sử nghiên cứu vấn đề

Đã có những công trình của nhiều tác giả về đất nước, con người cũng như quá trình

phát triển của Myanmar qua từng giai đoạn. Tuy nhiên, luận văn là đề tài khá mới, mang

tính thời sự và cập nhật nên chưa có một công trình toàn diện nào về đề tài này.

Ở Việt Nam, có một số công trình liên quan như:

Cuốn Quá trình phát triển của Myanmar của tác giả Vũ Quang Thiện được

NXB Khoa học Xã hội phát hành năm 1997. Trong cuốn này, tác giả cung cấp các

thông tin về Myanmar từ sau khi giành độc lập 1948 đến khi chính quyền quân sự

nắm quyền với những cải cách đầu tiên vào giai đoạn này. Đồng thời, tác giả đưa ra

những nhận xét đánh giá rất xác thực và có ý nghĩa về thực trạng tại Myanmar.

8

Cuốn Lịch sử Myanmar của tác giả Vũ Quang Thiện được NXB Khoa học Xã hội

xuất bản năm 2005. Tác giả cung cấp thông tin chi tiết, đầy đủ về đất nước và con người

Myanmar từ thời tiền sử và sơ sử, trải qua rất nhiều giai đoạn từ lập quốc đến các triều

đại phong kiến, các cuộc xâm lược của Anh, đấu tranh giành độc lập và chế độ dân chủ

đại nghị, chế độ quân sự và cuối cùng là quá trình phát triển từ 1988 đến những năm

2000.

Cuốn Myanmar: Lịch sử và hiện tại của Đại sứ quán Việt Nam tại Cộng hòa

Liên bang Myanmar do Đại sứ Chu Công Phùng chủ biên, được NXB chính trị quốc

gia phát hành, là một bức tranh toàn cảnh rõ nét về đất nước, con người Myanmar,

trong đó đề cập chi tiết và đầy đủ cả về chính trị, kinh tế, chính sách đối ngoại, văn

hóa, du lịch, y tế, quan hệ với các nước, quá trình quá độ từ chính phủ quân sự sang

chính phủ dân sự.

Đề tài nghiên cứu khoa học “Triển vọng tình hình Myanmar - Những vấn đề đặt

ra đối với ASEAN và Việt Nam” do Tạ Duy Chính chủ biên, vụ Đông Nam Á - Nam

Á, Thái Bình Dương, Bộ Ngoại giao năm 2007.

Một số nghiên cứu khác của các học giả nước ngoài:

Myanmar - Pangs of Democratic Transition của tác giả Sampa Kundu thuộc

Chương trình Nghiên cứu Đông Nam Á - Viện Nghiên cứu Hòa bình và Xung đột

tại Ấn Độ công bố năm 2012.

Một nhóm nhiều tác giả của Viện nghiên cứu dân chủ và hỗ trợ bầu cử (IDEA)

có bài nghiên cứu “Thách thức đối với quá trình dân chủ hóa ở Myanmar và phản

ứng của song phương, đa phương”.

Đồng thời còn có một báo cáo khác mang tên“Vai trò của hiến pháp liên bang

trong việc bảo vệ quyền của dân tộc thiểu số dưới chủ nghĩa liên bang: Đối thoại

việc hỗ trợ trong giai đoạn cải cách ở Myanmar”.

Ngân hàng phát triển Châu Á (ADB) có nghiên cứu về Myanmar với tiêu đề

“Cải cách ở Myanmar, cơ hội và thách thức”, công bố tháng 8/2012.

Ngoài ra, còn có rất nhiều bài viết của các học giả, các nhà nghiên cứu, nhà báo

trong và ngoài nước được đăng tải trên các websites về đề tài nóng hổi này. Cũng có

nhiều sinh viên, học viên chọn Myanmar làm đề tài nghiên cứu của mình.

9

Tuy nhiên, luận văn là công trình nghiên cứu độc lập có tính kế thừa, phát huy,

tổng hợp thông tin của các tác giả, học giả nổi tiếng. Luận văn sẽ cung cấp cái nhìn

đầy đủ về đất nước Myanmar từ sau khi giành độc lập tới nay. Luận văn tập trung

vào cuộc cải cách đang diễn ra, phân tích những nguyên nhân, tổng hợp lại quá trình

cải cách, thành quả đạt được, thuận lợi, khó khăn. Từ đó, luận văn cũng xem xét

những tác động của cuộc cải cách tới quan hệ quốc tế của Myanmar với một số

nước lớn và tổ chức quốc tế, trong đó có quan hệ với Việt Nam.

4. Mục đích, đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu

Mục đích nghiên cứu:

Luận văn trả lời cho các câu hỏi sau:

- Bối cảnh dẫn đến cuộc cải cách là gì? Nói cách khác, tại sao Myanmar tiến

hành cải cách? Cuộc cải cách này có gì khác biệt?

- Tiến trình của cuộc cải cách diễn ra trên các lĩnh vực nào, được thực hiện ra

sao? Đến nay, cuộc cải cách đã đạt được những thành tựu gì? Những khó khăn và

thuận lợi tác động đến cuộc cải cách?

- Cuộc cải cách có tác động đến quan hệ quốc tế của Myanmar như thế nào? Hay

việc các nước khác đã có điều chỉnh chính sách như thế nào sau khi Myanmar tiến hành

cải cách. Mối quan hệ của Myanmar với các nước lớn và tổ chức khu vực ASEAN đã có

chuyển biến gì? Trong quan hệ với Việt Nam, cuộc cải cách có tác động như thế nào đến

quan hệ hai nước, và ảnh hưởng của cuộc cải cách đến Việt Nam ra sao?

Phạm vi nghiên cứu:

Luận văn tập trung nghiên cứu làm sáng tỏ bối cảnh, nguyên nhân, tiến trình cải

cách ở Myanmar trọng tâm từ năm 2008 đến tháng 6 năm 2014, trong đó liên hệ đến

những sự kiện diễn ra trước đó và những tác động đến quan hệ quốc tế của nước

này đối với một số tổ chức và nước lớn: ASEAN, Mỹ, Trung Quốc, Ấn Độ, Nhật

Bản, các nước phương Tây và Việt Nam.

Thời gian nghiên cứu:

Luận văn tập trung nghiên cứu về cuộc cải cách từ năm 2008 đến nay (tháng 6

năm 2014), trong sự liên hệ với các sự kiện diễn ra trước đó và bối cảnh Myanmar

từ sau độc lập 1948 cùng với sự vận động của thế giới đương đại.

10

5. Phƣơng pháp nghiên cứu

Để thực hiện đề tài này, tác giả sử dụng các phương pháp nghiên cứu chủ yếu là

phương pháp so sánh, phương pháp hệ thống, phân tích và tổng hợp từ những

nghiên cứu của các chuyên gia hàng đầu về Myanmar và về quan hệ quốc tế.

6. Cấu trúc luận văn

Luận văn bao gồm 3 phần chính:

Phần mở đầu:

Phần này chủ yếu nêu lý do chọn đề tài, ý nghĩa khoa học và thực tiễn của đề tài,

thực trạng nghiên cứu đề tài hiện nay cũng như các phương pháp khoa học chủ yếu

để thực hiện đề tài.

Phần nội dung chính:

Phần này bao gồm 3 chương:

Chương thứ nhất: Người viết nêu bối cảnh quốc tế, khu vực cũng như bối cảnh

trong nước, nguyên nhân dẫn đến cuộc cách của Myanmar. Thế giới vận động phát

triển không ngừng đặt ra yêu cầu khách quan cho các nước đều phải thay đổi để phù

hợp với tình hình mới. Tuy nhiên, chính tình hình nội tại là thực tế sự kém phát

triển, tụt hậu, quyết tâm đổi mới từ các nhà lãnh đạo Myanmar cộng thêm các yếu

tố khác về chính trị như muốn thoát khỏi sự phụ thuộc của Trung Quốc, lệnh cấm

vận của Mỹ và các nước phương Tây, vai trò của nhà lãnh tụ, nhu cầu mở rộng giao

lưu hợp tác để lấy lại vị thế đã mất của Myanmar mới là những nguyên nhân chính

dẫn đến cuộc cải cách toàn diện này.

Chương thứ hai nêu tiến trình, thành tựu và những khó khăn thuận lợi với cuộc

cải cách hiện nay. Cuộc cải cách được tiến hành trên tất cả các mặt như kinh tế,

chính trị, ngoại giao, và đạt được thành tựu to lớn, được sự công nhận và ủng hộ từ

cộng đồng quốc tế. Mặc dù Myanmar có được những thuận lợi lớn khi tiến hành cải

cách thì cũng không thể xem nhẹ những khó khăn sẽ gặp phải trong khi tiến hành

cuộc cải cách.

Trong chương thứ ba, người viết tập trung nêu ra những tác động, sự thay đổi

trong chính sách đối ngoại của các nước đối với Myanmar và sự thay đổi trong thực

tiễn mối quan hệ của Myanmar và ASEAN, các nước phương Tây, Trung Quốc,

Mỹ, Ấn Độ, Nhật Bản và Việt Nam.

11

Phần kết luận:

Phần này tổng kết các vấn đề nghiên cứu đã đề cập, từ đó đưa ra những nhận xét

cá nhân.

Trong quá trình thực hiện đề tài này, tác giả đã có nhiều cố gắng nhằm thu thập

thông tin, xử lý số liệu và đưa ra những đánh giá của cá nhân. Tuy nhiên, do vấn đề

khá phức tạp, đòi hỏi phải có góc nhìn của chuyên gia nên chắc chắn đề tài còn

nhiều hạn chế, thiếu sót. Vì vậy, tác giả rất mong nhận được những ý kiến đóng góp

để nghiên cứu được hoàn thiện hơn.

12

13

DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO

Sách

Tiếng Việt

1. Phạm Bình Minh (2010), Cục diện thế giới đến 2020, NXB Chính trị Quốc gia, Hà

Nội

2. Chu Công Phùng (2011), Myanmar - Lịch sử và Hiện tại, NXB Chính trị Quốc

gia, Hà Nội

3. Vũ Quang Thiện (2005), Lịch sử Myanmar, NXB Khoa học Xã hội, Hà Nội

4. Vũ Quang Thiện (1997), Quá trình phát triển của Myanmar, NXB Khoa học Xã

hội, Hà Nội

Tạp chí

Tiếng Việt

5. Văn Trung Hiếu, 2013, Cải cách và mở cửa ở Myanmar, Tạp chí Nghiên cứu

Đông Nam Á (số 5) tr. 25-27.

6. Nguyễn Văn Nam, Hồ sơ thị trường Myanmar, Ban Quan Hệ Quốc tế, Phòng

thương mại và phát triển công nghiệp Việt Nam VCCI.

Websites

Tiếng Việt

7. Lan Anh (2012), Tổng thống Myanmar Thein Sein và bà Aung San Suu Kyi được

trao giải thường Trần Nhân Tông về hòa giải,

http://trannhantong.net/2012/09/tong-thong-myanmar-thein-sein-va-ba-aung-

san-suu-kyi-duoc-trao-tang-giai-thuong-tran-nhan-tong-ve-hoa-giai/ Cập nhật

22/9/2012

8. Minh Anh (2014), Tổng thống Myanmar ủng hộ sửa đổi Hiến pháp

http://infonet.vn/tong-thong-myanmar-ung-ho-sua-doi-hien-phap-

post113155.info truy cập ngày 23/6/2014 Câp nhật 2/1/2014

9. Vân Anh (2012), Myanmar chủ động trong tư nhân hóa và lương tối thiểu,

http://thanhtravietnam.vn/myanmar-chu-trong-tu-nhan-hoa-va-luong-toi-

thieu_t114c21n4871 Cập nhật ngày 21/6/2012

10. Bộ Ngoại giao Việt Nam, Cải cách kinh tế và hội nhập kinh tế quốc tế tại

Myanmar

14

http://www.mofahcm.gov.vn/vi/mofa/cn_vakv/america/nr130325114730/nr1303

25115520/ns130607125556/newsitem_print_preview

11. Báo điện tử Kiến thức(2013), Nga củng cố vị thế trên thị trường vũ khí Đông

Nam Á, http://kienthuc.net.vn/quan-su-viet-nam/nga-cung-co-vi-the-tren-thi-

truong-vu-khi-dna-239859.html cập nhật ngày 24/6/2013

12. Báo mới (2014), Đến năm 2015 tổng vốn đầu tư vào Myanmar của các doanh

nghiệp Việt Nam đạt khoảng 15 tỷ USD, http://www.baomoi.com/Den-nam-

2015-tong-von-dau-tu-vao-Myanmar-cua-cac-DN-Viet-Nam-dat-khoang-15-ty-

USD/45/14757277.epi. Cập nhật ngày 8/9/2014

13. Đời sống pháp luật (2014), Trung Quốc hốt hoảng trước nguy cơ mất Myanmar,

http://www.doisongphapluat.com/the-gioi/binh-luan/trung-quoc-hot-hoang-

truoc-nguy-co-mat-myanmar-a36162.html Cập nhật 9/6/2014

14. Đông Triều (2014), Trung Quốc cố níu kéo Myanmar trong sợ hãi,

http://baodatviet.vn/the-gioi/quan-he-quoc-te/trung-quoc-co-niu-keo-myanmar-

trong-so-hai-3048652/, Cập nhật 27/7/2014

15. Gafin (2013), Đầu tư FDI vào Myanmar tăng gấp 3 lần năm 2013,

http://www.tapchitaichinh.vn/Kinh-te-Dau-tu/FDI-vao-Viet-Nam-tang-gap-3-

lan-nam-2013/51236.tctc cập nhật 8/7/2013

16. Sơn Hà (2014), Myanmar cải cách hành chính, http://tuoitre.vn/tin/the-

gioi/20121228/myanmar-cai-cach-hanh-chinh/527146.html Cập nhật ngày

28/12/2014

17. Ngọc Hiệp (2014), Myanmar cải cách kinh tế, đầu tư, tăng trưởng ngoạn mục,

http://vov.vn/the-gioi/quan-sat/myanmar-cai-cach-kinh-te-dau-tu-tang-truong-

ngoan-muc-335971.vov Cập nhật ngày 1/7/2014

18. Đức Hùng (2013), Nga tăng cường hợp tác quân sự với Myanmar,

http://www.anninhthudo.vn/quan-su/nga-tang-cuong-hop-tac-quoc-phong-voi-

myanmar/488627.antd ,Cập nhật ngày 6/3/2013

19. Bùi Hùng(2013), Quan hệ Nhật Bản- Myanmar đang dần tan băng,

http://vov.vn/the-gioi/quan-sat/quan-he-nhat-ban-myanmar-dan-tan-bang-

264081.vov, Cập nhật ngày 30/5/2013

15

20. Hiệp hội các nhà đầu tư Việt Nam sang Myanmar (2012), Thông tin cơ bản về

Myanmar và quan hệ Việt nam - Myanmar

http://avim.com.vn/index.php?option=com_content&view=article&id=114&Ite

mid=108&lang=vi Cập nhật 26/4/2012

21. Huy Khang (2014), Tổng thống Myanmar tái khẳng định muốn cải cách Hiến

pháp, http://phunuonline.com.vn/the-gioi/24h-qua/tong-thong-myanmar-tai-

khang-dinh-mong-muon-cai-cach-hien-phap/a110824.html Cập nhật 2/1/2014

22. Mai Lan (2014), Sự phát triển vượt bậc của du lịch Myanmar,

http://tourdulichmyanmar.vn/index.php?mact=News,cntnt01,print,0&cntnt01arti

cleid=244&cntnt01showtemplate=false&cntnt01returnid=225 Cập nhật ngày

9/7/2014

23. Mỹ Loan (2013), Mỹ tranh đường vào Myanmar,

http://teen.tuoitre.vn/PrintView.aspx?ArticleID=546632&ChannelID=2 Cập

nhật 24/4/2013

24. Lãnh sự danh dự Myanmar tại TP Hồ Chí Minh, Cơ hội đầu tư tại Myanmar,

http://gmas.com.vn/uploads/userfiles/03_%20Co%20hoi%20dau%20tu%20Mya

nmar%2014-16_01_2010.pdf

25. Thục Minh (2010), Myanmar bầu cử sau 20 năm,

http://www.thanhnien.com.vn/pages/20101107/myanmar-bau-cu-sau-20-

nam.aspx Cập nhật ngày 10/7/2010

26. Tiền Phong (2010) Myanmar: các đảng thân phương Tây thừa nhận thất bại,

http://www.tienphong.vn/the-gioi/myanmar-cac-dang-than-phuong-tay-thua-

nhan-that-bai-518297.tpo Cập nhật ngày 10/11/2010

27. Ngọc Mai (2012) Nước Myanmar đổi mới,

http://tgvn.com.vn/Item/KMFLERYRE/BAICHU/2012/3/2C74B1AACFB562F

D / cập nhật ngày 30/3/2012

28. Phan Thanh Mai (2013), Cải cách ở Myanmar nhìn từ câu chuyện Việt Nam,

http://www.sinhvienboston.org/2013/05/05/tom-tat-vsfb2-cai-cach-o-myanmar-

nhin-tu-cau-chuyen-viet-nam/ Cập nhật ngày 5/5/2013

29. Nguyễn Nhâm (2013), Tại sao dòng FDI chảy mạnh vào Myanmar,

http://www.nhandan.com.vn/thegioi/nhan-dinh-tu-lieu/item/20079602-

16

v%C3%AC-sao-d%C3%B2ng-fdi-ch%E1%BA%A3y-m%E1%BA%A1nh-

v%C3%A0o-myanmar.html. Cập nhật ngày 11/4/2013

30. Chu Công Phùng (2012), Bốn mưới năm độc lập và hai cuộc đảo chính quân sự,

http://vinhnv43.blogspot.com/2012/03/myanmar-at-nuoc-ang-thay-oi-ngoan-

muc.html. Cập nhật ngày 6/3/2012

31. Chu Công Phùng (2012), từ chính phủ quân sự Than Shwe sang chính phủ dân

sự Thein Sein, http://chienthang47.blogspot.com/2012/03/ke-chuyen-

myanmar_19.html. Cập nhật ngày 19/3/2012

32. Chu Công Phùng (2012), Myanmar - đất nước đang thay đổi ngoạn mục,

http://vinhnv43.blogspot.com/2012/03/myanmar-at-nuoc-ang-thay-oi-ngoan-

muc.html. Cập nhật ngày 6/3/2012

33. Chu Công Phùng (2012), Kể chuyện Myanmar,

http://chienthang47.blogspot.com/2012/04/ke-chuyen-myanmar.html. Cập nhật

ngày 13/4/2012

34. Vũ Quý(2012), Tổng thống Myanmar là nhân vật châu Á của năm,

http://www.thanhnien.com.vn/pages/20121218/tong-thong-myanmar-tro-thanh-

nhan-vat-chau-a-cua-nam.aspx. Cập nhật ngày 18/5/2012

35. Phan Sương, Myanmar đang khiến các nước thèm khát cơ hội đầu tư mới,

http://vietnammarcom.edu.vn/H%E1%BB%8Dcvi%C3%AAn/tint%E1%BB%A

9c/Chiti%E1%BA%BFttin/tabid/521/ArticleID/11335/CategoryID/27/Default.as

px

36. Trung tâm bảo tồn và phát triển tài nguyên nước (2012)

http://www.warecod.org.vn/vn/thong-tin/tin-tuc-su-kien/43/232/Myanmar-dinh-

chi-xay-dung-dap-thuy-dien-Myitsone.aspx. Cập nhật ngày 14/7/2012

37. TTXVN (2012), Myanmar thông qua kế hoạch cải cách kinh tế xã hội,

http://www.tinmoi.vn/myanmar-thong-qua-ke-hoach-cai-cach-kinh-te-xa-hoi-

011138770.html. Cập nhật ngày 28/12/2012

38. Tiếng nói nước Nga (2014), Nga hi vọng thúc đẩy kim ngạch thương mại với

Myanmar đạt 50 triệu USD

http://vietnamese.ruvr.ru/news/2014_08_29/276575905/. Cập nhật 29/8/2014

17

39. VNeconomy(2013), Lãnh tụ đối lập Myanmar có ảnh hưởng lớn nhất thập niên

qua http://www.doanhnhansaigon.vn/su-kien/nguoi-phu-nu-co-anh-huong-nhat-

thap-nien-qua/1066535/. Cập nhật 21/4/2013

40. Anh Vũ (2014), Tổng thống Myanmar giảm dần vai trò quân đội

http://www.viet.rfi.fr/chau-a/20140326-tong-thong-mien-dien-ung-ho-giam-dan-

vai-tro-cua-quan-doi. Cập nhật 26/3/2014

41. VietnamPlus (2012), Myanmar sẵn sàng hợp tác với các nước ASEAN,

http://www.vietnamplus.vn/myanmar-san-sang-hop-tac-voi-cac-nuoc-

ASEAN/130266.vnp. Cập nhật ngày 21/2/2012

42. Vneconomy (2012), Phía sau chuyến thăm vội vã của ông Obama,

http://vneconomy.vn/the-gioi/phia-sau-chuyen-tham-myanmar-voi-va-cua-ong-

obama-2012111303550378.htm. Cập nhật ngày 13/11/2012

43. VietnamPlus (2013), Myanmar và EU tăng cường quan hệ song phương,

http://www.vietnamplus.vn/myanmar-va-eu-tang-cuong-quan-he-song-

phuong/207512.vnp, Cập nhật ngày 20/6/2013

44. Vietstock (2014), EU tiếp tục là đối tác thương mại phát triển của Myanmar

http://vietstock.vn/2014/03/eu-tiep-tuc-la-doi-tac-thuong-mai-phat-trien-cua-

myanmar-1329-337047.htm, Cập nhật ngày 20/3/2014

45. VietnamPlus (2014), Nhật Bản thúc đẩy quan hệ song phương với Myanmar,

http://www.vietnamplus.vn/nhat-ban-thuc-day-quan-he-song-phuong-voi-

myanmar/250448.vnp Cập nhật 24/3/2014

46. Vietnamexport (2014), Quan hệ thương mại Việt Nam- Myanmar đang ngày

càng phát triển http://vietnamexport.com/quan-he%CC%A3-thuong-

ma%CC%A3i-vie%CC%A3t-nam-myanmar-dang-nga%CC%80y-

ca%CC%80ng-pha%CC%81t-trie%CC%89n/vn2523154.html Cập nhật ngày

18/8/2014

47. Xung quanh cuộc bầu cử ở Myanmar,

http://itimes.vn/Root/printdocument.aspx?articleid=4027

48. Thanh Xuân (2012), Myanmar cải cách toàn diện thị trường tài chính,

http://tiasang.com.vn/Default.aspx?tabid=62&News=5158&CategoryID=7. Cập

nhật ngày 7/5/2012

18

Tiếng Anh

49. AFP (2011), Shan rebel, govt sign ceasefire,http://dvb.no/news/shan-rebels-

govt-sign-ceasefire/19051/comment-page-1 cập nhật ngày 4/12/2011,

50. BBC News (2011), Burma orders end to fighting against Kachin rebels,

http://www.bbc.com/news/world-asia-pacific-16147771 cập nhật 12/12/2011

51. BBC News (2012), Burma government signs ceasefire with Karen rebels ,

http://www.bbc.co.uk/news/mobile/world-asia-16523691 cập nhật 12/1/ 2012

52. BBC News (2011), Burma free dozens of political prisoners, ,

http://www.bbc.co.uk/news/mobile/world-asia-pacific-15289506 cập nhật ngày

12/10/2011

53. BBC News (2011), Burma Labour Law to allow unions and strikes ,

http://apirnet.ilo.org/news/burma-law-to-allow-labour-unions-and-strikes cập

nhật ngày 14/10/ 2011

54. Library of Congress (2011), Burma: Peaceful Protest Law,

http://www.loc.gov/lawweb/servlet/lloc_news?disp3_l205402928_text cập nhật

ngày 30/12/2011

55. The Myanmar Times (2012), Government agrees ceasefire with New Mon State

Party, mmtimes.com/2012/news/613/news61315.html cập nhật 6/2/2012,

56. Francis Wade, Suu Kyi “welcome in parliament” says chief, Democratic Voice

of Burma, http://www.burmanet.org/news/2011/09/21/democratic-voice-of-

burma-suu-kyi-%E2%80%98welcome-in-parliament%E2%80%99-says-chief-

%E2%80%93-francis-wade/ cập nhật 21/9/ 2011

57. Xinhua (2011), Myanmar new government meets Aung San Suu Kyi,

http://news.xinhuanet.com/english2010/world/2011-07/25/c_131007960.htm.

cập nhật ngày 25/7/2011