chuong3_phuongtrinhviphancap2

22
Chương 3. Phương trình vi phân c§p 2 ThS. Cao Xuân Phương 01/01/2014 - C01004 Cao Xuân Phương (Khoa Toán-ThLng kê) Toán cao c§p A4 01/01/2014 - C01004 1 / 21

Upload: xemanon-ero

Post on 11-Nov-2015

6 views

Category:

Documents


1 download

DESCRIPTION

PhuongTrinhViPhanCap2-CaoXuanPhuong

TRANSCRIPT

  • Chng 3. Phng trnh vi phncp 2

    ThS. Cao Xun Phng

    01/01/2014 - C01004

    Cao Xun Phng (Khoa Ton-Thng k) Ton cao cp A4 01/01/2014 - C01004 1 / 21

  • Ni dung

    1 Cc khi nim

    2 PTVP cp 2 khuyt y, y

    3 PTVP cp 2 khuyt y

    4 PTVP cp 2 khuyt x

    5 PTVP tuyn tnh cp 2 thun nht

    6 PTVP tuyn tnh cp 2 khng thun nht

    Cao Xun Phng (Khoa Ton-Thng k) Ton cao cp A4 01/01/2014 - C01004 1 / 21

  • Cc khi nim

    nh ngha

    Phng trnh vi phn cp 2 l phng trnh hm dng

    F (x , y (x) , y (x) , y (x)) = 0, (1)

    trong

    x l bin c lp;

    y(x) l gi tr ca hm y ti x ;

    y (x) l gi tr ca o hm y ti x ;y (x) l gi tr ca o hm cp hai y ti x .

    Cao Xun Phng (Khoa Ton-Thng k) Ton cao cp A4 01/01/2014 - C01004 2 / 21

  • Cc khi nim

    nh ngha

    Nghim ca PTVP (1) l mt hm s y = y0(x)

    xc nh v c o hm cho n cp 2 trn mtkhong I R no sao cho khi ta thay n vo(1) th ta nhn c mt ng thc ng.

    Gii mt PTVP cp 2 dng (1) l ta i tm tp hpnghim ca n.

    Cao Xun Phng (Khoa Ton-Thng k) Ton cao cp A4 01/01/2014 - C01004 3 / 21

  • PTVP cp 2 khuyt y, y

    Dng.y = f (x). (2)

    Cch gii. Ly tch phn hai v ca (2), ta c

    y =

    f (x)dx g(x) + C1. (3)

    Tip tc ly tch phn hai v ca (3), ta c

    y =

    [g(x) + C1] dx h(x) + C1x + C2. (4)

    Cao Xun Phng (Khoa Ton-Thng k) Ton cao cp A4 01/01/2014 - C01004 4 / 21

  • PTVP cp 2 khuyt y, y

    V d 1. Gii cc phng trnh vi phn sau:

    a) y = e2x , y(0) = 74, y (0) =

    3

    2.

    b) y cos2 x 1 = 0.

    Cao Xun Phng (Khoa Ton-Thng k) Ton cao cp A4 01/01/2014 - C01004 5 / 21

  • PTVP cp 2 khuyt y

    Dng.y = f (x , y ). (5)

    Cch gii. t z = y . Ta c phng trnh

    z = f (x , z) . (6)

    Ta thy (6) l mt PTVP cp 1. Nu gii c, ta c

    nghim tng qut l

    z = z (x ,C1) .

    Khi , nghim tng qut ca (5) l

    y =

    z (x ,C1) dx .

    Cao Xun Phng (Khoa Ton-Thng k) Ton cao cp A4 01/01/2014 - C01004 6 / 21

  • PTVP cp 2 khuyt y

    V d 2. Gii cc phng trnh vi phn sau:

    a) y = 3x y

    x, (x > 0).

    b)(1+ x2

    )y + (y )2 + 1 = 0.

    Cao Xun Phng (Khoa Ton-Thng k) Ton cao cp A4 01/01/2014 - C01004 7 / 21

  • PTVP cp 2 khuyt x

    Dng.y = f (y , y ) . (7)

    Cch gii.

    t y = p = p (y) v xem nh l hm ca y . Lyo hm hai v ca hm ny theo x , ta c

    y =dp

    dx=

    dp

    dy.dy

    dx=

    dp

    dy.y = p

    dp

    dy. (8)

    Khi , (7) tr thnh

    pdp

    dy= f (y , p) . (9)

    Cao Xun Phng (Khoa Ton-Thng k) Ton cao cp A4 01/01/2014 - C01004 8 / 21

  • PTVP cp 2 khuyt x

    Ta xem (9) l PTVP cp 1 vi n hm p. Nu giic, ta c nghim p = p (y ,C1).

    Cui cng, t quan h

    dy

    dx= y = p = p (y ,C1) ,

    ta nhn c

    x =

    dy

    p (y ,C1).

    Cao Xun Phng (Khoa Ton-Thng k) Ton cao cp A4 01/01/2014 - C01004 9 / 21

  • PTVP cp 2 khuyt x

    V d 3. Gii cc phng trnh vi phn sau:

    a) y = y ey .

    b) (y )2 + yy = 0, y(1) = 2, y (1) =1

    2.

    Cao Xun Phng (Khoa Ton-Thng k) Ton cao cp A4 01/01/2014 - C01004 10 / 21

  • PTVP tuyn tnh cp 2 thun nht

    Dng.ay + by + cy = 0, (a 6= 0). (10)

    Cch gii. Xt phng trnh c trng

    ak2 + bk + c = 0. (11)

    Ta c cc trng hp sau:

    Nu (11) c hai nghim thc phn bit k1, k2, th

    nghim tng qut ca (10) c dng

    y = C1ek1x + C2e

    k2x .

    Cao Xun Phng (Khoa Ton-Thng k) Ton cao cp A4 01/01/2014 - C01004 11 / 21

  • PTVP tuyn tnh cp 2 thun nht

    Nu (11) c nghim kp k1 = k2 = k , th nghim

    tng qut ca (10) c dng

    y = C1ekx + C2xe

    kx .

    Nu (11) c hai nghim phc lin hp k1 = + i ,

    k2 = i , th nghim tng qut ca (10) c dngy = ex (C1 cos x + C2 sin x) .

    Cao Xun Phng (Khoa Ton-Thng k) Ton cao cp A4 01/01/2014 - C01004 12 / 21

  • PTVP tuyn tnh cp 2 thun nht

    V d 4. Gii cc phng trnh vi phn sau:

    a) y 7y + 12y = 0.b) 4y + 12y + 9y = 0.c) y 2y + 5 = 0.d) y 4y + 3y = 0, y(0) = 6, y (0) = 10.

    Cao Xun Phng (Khoa Ton-Thng k) Ton cao cp A4 01/01/2014 - C01004 13 / 21

  • PTVPTT cp 2 khng thun nht

    Dng.

    ay + by + cy = f (x), (a 6= 0). (12)Cch gii.

    Tm nghim tng qut ytn ca phng trnh thunnht tng ng, ay + by + cy = 0.Tm mt nghim ring yr ca phng trnh khngthun nht (12).

    Kt lun: Nghim tng qut ca (12) l

    yktn = ytn + yr .

    Cao Xun Phng (Khoa Ton-Thng k) Ton cao cp A4 01/01/2014 - C01004 14 / 21

  • PTVPTT cp 2 khng thun nht

    V d 5. Cho phng trnh vi phn

    y 2y + 2y = (x2 + 2) ex .a) Chng minh rng hm y = x2ex l mt nghim caphng trnh trn.

    b) Gii phng trnh cho.

    Cao Xun Phng (Khoa Ton-Thng k) Ton cao cp A4 01/01/2014 - C01004 15 / 21

  • PTVPTT cp 2 khng thun nht

    Tm nghim ring ca phng trnh khng thunnht (12) trong mt s trng hp c bit

    Trng hp 1: V phi f (x) = exPn (x), vi Pn(x) la thc bc n theo bin x .

    Khi khng phi l nghim ca phng trnh ctrng ca phng trnh thun nht tng ng, tatm nghim ring yr di dng

    yr = exQn (x) .

    Cao Xun Phng (Khoa Ton-Thng k) Ton cao cp A4 01/01/2014 - C01004 16 / 21

  • PTVPTT cp 2 khng thun nht

    Khi l nghim n ca phng trnh c trngca phng trnh thun nht tng ng, ta tmnghim ring yr di dng

    yr = xexQn (x) .

    Khi l nghim kp ca phng trnh c trngca phng trnh thun nht tng ng, ta tmnghim ring yr di dng

    yr = x2exQn (x) .

    Cao Xun Phng (Khoa Ton-Thng k) Ton cao cp A4 01/01/2014 - C01004 17 / 21

  • PTVPTT cp 2 khng thun nht

    V d 6. Gii cc phng trnh vi phn sau:

    a) y 5y + 4y = 4x2.b) y 3y + 2y = (2x + 1) ex .c) y 6y + 9y = x + 1.

    Cao Xun Phng (Khoa Ton-Thng k) Ton cao cp A4 01/01/2014 - C01004 18 / 21

  • PTVPTT cp 2 khng thun nht

    Trng hp 2: V phi dng

    f (x) = ex [Pn (x) cos x + Qm (x) sin x ] ,

    vi Pn(x), Qm(x) ln lt l cc a thc c bc n, m.

    Khi i khng phi l nghim ca phng trnhc trng, ta tm nghim ring yr di dng

    yr = ex [Hk (x) cos x + Rk (x) sin x ]

    vi k = max {m, n}.

    Cao Xun Phng (Khoa Ton-Thng k) Ton cao cp A4 01/01/2014 - C01004 19 / 21

  • PTVPTT cp 2 khng thun nht

    Khi i l nghim ca phng trnh c trng,ta tm nghim ring yr di dng

    yr = xex [Hk (x) cos x + Rk (x) sin x ]

    vi k = max {m, n}.

    Cao Xun Phng (Khoa Ton-Thng k) Ton cao cp A4 01/01/2014 - C01004 20 / 21

  • PTVPTT cp 2 khng thun nht

    V d 7. Gii cc phng trnh vi phn sau:

    a) y 3y + 2y = cos x .b) y 2y = ex sin x .

    KT THC CHNG

    Cao Xun Phng (Khoa Ton-Thng k) Ton cao cp A4 01/01/2014 - C01004 21 / 21

    Cc khi nimPTVP cp 2 khuyt y, y'PTVP cp 2 khuyt yPTVP cp 2 khuyt xPTVP tuyn tnh cp 2 thun nhtPTVP tuyn tnh cp 2 khng thun nht