CHÖÔNG 3

3.1 Ño doøng moät chieàu (DC) vaø xoay chieàu (AC)3.2 Ño ñieän aùp DC vaø AC3.3 Ño VDC baèng phöông phaùp bieán trôû3.4 Volt keá ñieän töû DC3.5 Volt keá ñieän töû AC3.6 Ampe keá ñieän töû ño doøng DC vaø AC3.7 Ño doøng ñieän vaø ñieän aùp nhoû

I

RtU RtU

IARA

A

3.1. ÑO DOØNG ÑIEÄN :1.Yeâu caàu cô baûn pheùp ño doøng ñieän :Duïng cuï ño tröïc tieáp doøng ñieän goïi laøAm pemeùt.

_ Khi chöa coù A.meùt:I = U / Rt

_ Khi coù A.meùt :IA = U / ( RA+ Rt )

Pheùp ño phaïm phaûi sai soá töông ñoái :

Vì vaäy : * Ñieän trôû A.meùt caøng nhoû pheùp ño caøng

chính xaùc* A.meùt phaûi coù ñaëc tính ñoäng ñaùp öùng

ñöôïc daûi taàn soá doøng ñieän caàn ño

A

Khi ño A ñöôïc maéc noái tieápvôùi taûi hay maïch ñieän caàn ño doøng ñieän

2. Caáu taïo A.meùt :a. A.meùt töø ñieän :

Moãi chæ thò töø ñieän khi cheá taïo coù caùc thoângsoá ñònh möùc :* Im : doøng ñieän laøm kim chæ thò leäch heát thang

ño( IFS )

* Rm : Ñieän trôû cuoän daây

* Um : Ñieän aùp ñònh möùc_ Khi I < Im A.meùt laø moät chæ thò töø ñieän vaø RA = Rm

_ Khi I > Im môû roäng giôùi haïn cho chæ thò baèng caùch maéc ñieän trôû RS // vôùi chæ thò

RS

Im RmI

IS

RS =Rm

n - 1

Giaù trò ñieän trôû RS ñöôïc xaùc ñònh :

Vôùi : n = I/Im heä soá môû roäng giôùi

haïn ño

RA =RS.Rm

RS+Rm

=Rm

n

Um

Im Rm

_ Ñieän trôû RS ñöôïc cheá taïo bôûi vaät lieäu coù heä soá t0 nhoû

_ Ñeå chæ thò coù theå ño ñöôïc nhieàu giôùi haïn ño ngöôøi ta maéc caùc ñieän trôû RS theo sô ñoà :

+ Duøng RS töøng caáp

Ñieän trôû ôû caùc giôùi haïn ño

+ Duøng RS nhieàu caáp – vaïn naêng Im Rm

RS!

I1

IRS2

RS3

I2

I3 I1

I

RS1

Im Rm

RS2 RS3

I2 I3

RSi =

Rm

ni - 1Vôùi : ni = Ii/Im

RSi = Rm.1

ni

n1

n1 - 1

1

ni+1

RS1 = Rm.1

n1

n1

n1 - 1

1

n2RS1 =Rm

n1 - 1

RS2 = Rm.1

n2

n1

n1 - 1

1

n3

Baøi taäp

_ Khi nhieät ñoä thay ñoåi Rm cuûa chæ thò thay ñoåi laøm thay ñoåi keát quûa ño gaây ra sai soáâ do nhieät.

RS

Im RmI

IS

Rb

RS

Im RmI

IS

t% = .100%

Io - Imt

Imo

t% = .100%

Rmo.Cu.to

RS+Rmo.(1+cu.t)

tb% = .100%

Rmo.Cu.to

RS+Rb+Rmo.(1+cu.t)

Khi chöa buø :

Khi buø :

Nhö vaäy t > tb sai soá nhieät ñoä ñaõ ñöôc buø

Imo = I.

Rs

Rs + R mo

Imt = I.

Rs

Rs + R mt

Doøng ñieän ôû ñieàu kieän khaéc ñoä

Doøng ñieän ôû nhieät ñoä laøm vieäc

Sai soá nhieät ñoä xaùc ñònh theo coâng thöùc :

Ñeå buø sai soá nhieät ñoä, ngöôøi ta maéc ñieän trôû Rb noái tieáp vôùi cô caáu ño :

_ Ñöôïc cheá taïo döïa treân cô caáu chæ thò ñieän töø. _ Khi doøng ñieän I ≤ Im doøng ñieän ñònh möùc cuoän

daây phaàn tónh thì Ampemeùt laø chæ thò ñieän töø._ Khi I Im phaûi môû roäng giaù trò thang ño baèng

caùch phaân ñoaïn cuoän daây phaàn tónh. Thay ñoåi caùch noái gheùp caùc phaân ñoaïn naøy (song song hoaëc noái tieáp) ñeå taïo caùc thang ño khaùc nhau.

I3

I2

I1

W1 W2 W3

Phaân ñoaïn cuoän daâyI1.(W1+W2+W3) = I2.(W2+W3)

= I3.W3

b. Ampe meùt ñieän töø:

Vôùi : F = IW = constTrong ñoù : - F: Söùc töø ñoäng cuûa cuoän daây

- I: doøng ñieän chaïy trong cuoän daây- W: soá voøng cuûa cuoän daây

I = Im

Im

I

I = 2Im

II = 4Im

I

Ví duï ; cuoän daây phaân laøm 4 ñoaïn

Baøi taäp

Thöôøng duøng ñeå ño doøng ñieän mieàn taàn soá cao hôn taàn soá coâng nghieäp (côõ 400 2000 HZ). Ñoàng thôøi nhö ñaõ bieát cô caáu ñieän ñoäng laø cô caáu chính xaùc cao vôùi doøng ñieän xoay chieàu, vì vaäy Ampe meùt ñieän ñoäng cuõng coù tính chính xaùc cao.

Coù 2 loaïi sô ñoà maïch cuûa Ampemeùt ñieän ñoäng: * Khi doøng ñieän caàn ño : I <= 0,5A thì Ampemeùt coù cuoän daây ñoäng vaø cuoän daây tónh maéc noái tieáp. * Khi doøng ñieän caàn ño : I > 0,5A thì Ampemeùt cuoän daây ñoäng vaø cuoän daây tónh maéc song song vôùi nhau.

Cuoän ñoäng

Cuoän tónhI <= 0,5

A Cuoän tónh

I > 0,5 ACuoän ñoäng

c. Ampe meùt ñieän ñoäng:

laø Ampe meùt keát hôïp cô caáu ño töø ñieän vaø maïch chænh löu baèng diode .

Icltb IAC IAC

t

I Imax

* Chænh löu ½ T :

* Chænh löu T :

Icltb =1T

Icl dtT

0

Icltb =2T

Icl dtT

0

Icltb = 0,318.Imax = 0,318. 2.I

Icltb = 0,637.Imax = 0,637. 2.I

= 0,45.I

= 0,90.I

ICl

tIcltb

Imax I

ICl

tIcltb

IImax

d. Ampe meùt töø ñieän - chænh löu:

Trong ñoù : - Imax : Trò cöïc ñaïi - I: Trò hieäu duïng

Baøi taäp

I1

I2

3. Ño doøng ñieän trung bình vaø lôùn: a, Ño doøng ñieän trung bình : Doøng ñieän trung bình laø 1mA < Itb < 200 ASöû duïng tröïc tieáp caùc A.meùt moät chieàu vaø xoay chieàu vôùi caùc giôùi haïn ño thích hôïp ñeå ño.b, Ño doøng ñieän lôùn : * Doøng ñieän moät chieàu: söû duïng caùc Ampe meùt moät chieàu keát hôïp vôùi ñieän trôû sunh ngoaøi. * Doøng ñieän xoay chieàu: söû duïng caùc A.meùt xoay chieàu keát hôïp vôùi bieán doøng ñieänBieán doøng ñieän laø moät maùy bieán aùp ñaëc bieät laøm vieäc ôû cheá ñoä thöù caáp ngaén maïch .

IA RAI

RSn

I1 = Kiñm.I2

Thöôøng W1 = 1 voøngI2ñm = 1A, 5A

Doøng ñieän I2 ñöôïc ño bôûi caùc A.meùt thoâng thöông

Kiñm = I1ñm / I2ñmKiñm : Tæ soá bieán doøng ñieän

ñònh möùc BI

Chuù yù : - Taûi noái vaøo thöù caáp bieán doøng ñieän laø caùc taûi coù gía trò ñieän trôû nhoû

- Neáu BI coù doøng ñieän ôû sô caáp maø khoâng söû duïng thì phaûi ngaén maïch hai ñaàu cuoän thöù caáp.

Kyù hieäu

UV = E.Rtñ / ( R+ Rtñ )

3.2. ÑO ÑIEÄN AÙP :1.Yeâu caàu cô baûn pheùp ño

ñieän aùp :Duïng cuï ño tröïc tieáp ñieän aùp goïi

laø V. MeùtKhi ño V.meùt ñöôïc maéc song song

vôùi taûi hay maïch ñieän caàn ño ñieän aùp.

Vì vaäy : * Ñieän trôû V.meùt caøng lôùn pheùp ño caøng chính xaùc * V.meùt phaûi coù ñaëc tính ñoäng ñaùp öùng ñöôïc daûi taàn soá ñieän aùp caàn ño

_ Khi chöa coù V.meùt:U = E.Rt / Rt + R

_ Khi coù V.meùt :

Pheùp ño phaïm phaûi sai soá :

Vôùi : - Rtñ = Rt.RV/(Rt+RV)

- RV : Ñieän trôû cuûa V.meùt

% = (U – UV).100% / U Rt.100% /(Rt+RV)~~

RtE

RU U

V

V

2. Caáu taïo V.meùt :a, V.meùt töø ñieän :

_ Khi U < Um V.meùt laø moät chæ thò töø ñieän vaø RV = Rm

_ Khi U > Um môû roäng giôùi haïn cho chæ thò baèng caùch maéc ñieän trôû RP noái tieáp vôùi chæ thò

Um

ImRm

RP

U

Rm

Rp = (m - 1).RmGiaù trò ñieän trôû RP ñöôïc xaùc ñònh :

Vôùi : m = U/Um heä soá môû roäng giôùi haïn ño

RV = m.RmÑieän trôû cuûa voânmeùt :

chæ thò töø ñieän

_ Ñeå chæ thò coù theå ño ñöôïc nhieàu giôùi haïn ño ngöôøi ta maéc caùc ñieän trôû Rp theo sô ñoà :

+ Duøng Rp töøng caáp + Duøng Rp nhieàu caáp – vaïn naêng

U1

RmU2

U3

RP1

RP2

RP3U

Rpi = (mi - 1).Rm

Giaù trò ñieän trôû RP ñöôïc xaùc ñònh :

Vôùi : mi = Ui / Um heä soá môû roäng giôùi haïn ño thöù i

Rpi = (mi – mi-1).Rm

Rp1 = (m1 – 1).Rm

Rp3 = (m3 – m2).Rm

RVi = mi.Rm

Ñieän trôû cuûa V.meùt thay ñoåi theo giôùi haïn ño.Do vaäy ngöôøi ta thöôøng duøng trò soá cuûa ñoä nhaïy SDC = / VDC cuûa V.meùt ñeå xaùc ñònh toång trôû vaøo ô’ moãi giôùi haïn ño cho V.meùt.

RP1

U3

Rm

U2 U1U

RP2RP3

Rp1 = (m1 – 1).Rm

Rp3 = (m3 – 1).Rm

Baøi taäp

laø V.meùt keát hôïp cô caáu ño töø ñieän vaø maïch chænh löu baèng diode .

Ucltb U UAC

t

U Umax

* Chænh löu ½ T :

* Chænh löu T :

Ucltb =1T

Ucl dtT

0

Ucltb =2T

Ucl dtT

0

U~

Ucltb = 0,318.Umax = 0,318. 2.U

Ucltb = 0,637.Umax = 0,637. 2.U= 0,90.U

= 0,45.UUCl

tUcltb

U

UCl

tUcltb

Umax U

b) Voânmeùt meùt töø ñieän - chænh löu:

Baøi taäp

Ta thöôøng duøng ñeå ño ñieän aùp xoay chieàu ôû taàn soá coâng nghieäp. Vì yeâu caàu ñieän trôû trong cuûa Voân meùt lôùn neân doøng ñieän chaïy qua cuoän daây nhoû; soá löôïng voøng daây quaán treân cuoän tónh phaûi lôùn côõ 1000 6000 voøng. Ñeå môû roäng vaø taïo ra voânmeùt nhieàu thang ño ngöôøi ta maéc noái tieáp vôùi cuoän daây caùc ñieän trôû phuï (gioáng nhö trong Voân meùt töø ñieän). Khi ño ñieän aùp xoay chieàu ôû taàn soá cao hôn taàn soá coâng nghieäp seõ xuaát hieän sai soá do taàn soá. Ñeå khaéc phuïc sai soá naøy, ngöôøi ta maéc caùc tuï ñieän song song vôùi caùc ñieän trôû phuï.

c.Voânmeùt ñieän töø:

C C C

Noù caáu taïo phaàn ñoäng gioáng Ampemeùt ñieän ñoäng, coøn soá löôïng voøng daây ôû phaàn tónh nhieàu hôn so vôùi phaàn tónh Ampemeùt vì Voânmeùt yeâu caàu ñieän trôû trong lôùn,tieát dieän daây phaàn tónh nhoû. Trong Voânmeùt ñieän ñoäng vaø cuoän daây tónh luoân maéc noái tieáp vôùi nhau, töùc laø:Ngöôøi ta coù theå cheá taïo Voânmeùt ñieän ñoäng nhieàu thang ño, baèng caùch thay ñoåi maéc song song hoaëc maéc noái tieáp hai phaân ñoaïn cuoän daây tónh vaø noái tieáp vôùi caùc ñieän trôû phuï.

I1 = I2 = I = U/ZV

A1, A2 laø hai phaàn cuûa cuoän daây tónh B: cuoän daây ñoängTrong Voân meùt naøy cuoän daây tónh vaø cuoän daây ñoäng

luoân luoân noái tieáp vôùi nhau vaø noái tieáp vôùi caùc ñieän trôû phuï Rp.

Coâng taéc bieán ñoåi K laøm nhieäm vuï thay ñoåi giôùi haïn ño, khi K ôû vò trí 1 töùc laø hai phaân ñoaïn A1,A2 cuûa cuoän daây tónh noái song song vôùi nhau töông öùng vôùi giai ño 150V, khoaù K ôû vò trí 2, hai phaàn cuoän daây tónh A1, A2 maéc noái tieáp vôùi nhau töông öùng vôùi giai ño 300V. caùc tuï ñieän C taïo maïch buø taàn soá cho Voânmeùt.

d.Voân meùt ñieän ñoäng :

3. Ño ñieän aùp trung bình vaø lôùn: a, Ño ñieän aùp trung bình : Ñieän aùp trung bình laøcaùc gía trò 200mV < Utb < 600 VSöû duïng tröïc tieáp caùc V.meùt moät chieàu vaø xoay chieàu vôùi caùc giôùi haïn ño thích hôïp ñeå ño.b, Ño ñieän aùp lôùn : * Ñieän aùp moät chieàu: söû duïng caùc Voân meùt moät chieàu keát hôïp vôùi ñieän trôû phuï ngoaøi. * Ñieän aùp xoay chieàu: söû duïng caùc V.meùt xoay chieàu keát hôïp vôùi bieán ñieän aùpBieán ñieän aùp laø moät maùy bieán aùp ñaëc bieät laøm vieäc ôû cheá ñoä thöù caáp hôû maïch .

U1 = Kuñm.U2

Thöôøng U2ñm = 100 V

Vì vaäy ñieän aùp U2 ñöôïc ño bôûi caùc V.meùt thoâng thöông

Kuñm = U1ñm./ U2ñmKuñm : Tæ soá bieán ñieän aùp

ñònh möùc

Chuù yù : Taûi noái vaøo thöù caáp bieán ñieán aùp laø nhöõng taûi coù ñieän trôû lôùn : V.meùt, cuoän ñieän aùp cuûa caùc thieát bò ño

RV

AÛûnh höôûng V

•3.4. Ño doøng ñieän vaø ñieän aùp nhoû :1. Ño ñieän aùp baèng Dao ñoäng kyù

ñieän töû :

- Ñieän aùp Ux caàn ño ñöôïc ñöa vaøo truïc Y - Ñieàu chænh caùc nuùt ñieàu khieån cuûa DÑKñeå treân OSC xuaát hieän daïng tín hieäu

Tính chieàu cao ñieän aùp caàn ño :

h = SY.n-SY : haèng soá ñoïc treân nuùt ñieàu chænh V/DIV hay V/cm- n : laø soá oâ hay soá cm

OSC

OPSILLOCOPE

Y XUx

Ví duï : - SY : 20V/oâ (cm) - n = 4oâ (4cm)

h = 4.20 = 80 V Ux = 80 / 2.1,41 = 28,4 V

Tri hieäu duïng ñieän aùp caàn ño :

Ux = h / 2. 2 (V)

   

   

      

 

h = Up-p

DDK

2. Voân meùt ñieän töû ño ñieän aùp DC :Voân meùt ñieän töû laø taäp hôïp cuûa caùc boä chænh löu, khuyeách ñaïi vaø cô

caáu chæ thò töø ñieän.

Sô ñoà khoái V.meùt ñieän töû ño ñieän aùp DC

a, V.meùt ñieän töû duøng Transistor :

Maïch ño duøng BJT

* Sô ñoà :_ Maïch ño: Q1,Q2 maéc vi sai

_ Ñieän aùp vaøo ñöôïc ñöa vaøo cöïc B1,B2 _ Ñieän aùp ra laáy ôû cöïc E1,E2.* Nguyeân lyù :_ Khi Vi = 0, IB1= IB2, IE1 = IE2, VE1=

VE2, Im = 0_ Khi Vi ≠ 0, IB1 ≠ IB2, IE1 ≠ IE2, VE1 ≠ VE2, Im ≠ 0. Im = f(Vi)

CT~UxUx_ Ñieàu

cheá

Giaûiñieàucheá

Chæthò

Khuyeách ñaïi coù ñieàu cheá.

Maïch ño duøng JFET keânh N

1V

3V

10V

30V

100V

C C

R

R0R0

Haïn doøng

Zero

VCC

R

Vi

b, V.meùt ñieän töû duøng JFET :

Maïch ño duøng BJT thöôøng coù ñieän trôû ñaàu vaøo nhoû. Ñeå coù ñieän trôû ñaàu vaøo lôùn,ngöôøi ta thöôøng söû duïng BJT + maïch phaân giôùi haïn ño hoaëc söû duïng JFET keânh N* Toång trôû vaøo cuûa voân meùt laø laø toång trôû cuûa maïch phaân aùp giôùi haïn ñoRi = R1+R2+R3+R4+R5

= 6M + 2.1M + 0.6M + 210K + 90K

= 9 M

* Nhö vaäy toång trôû cuûa caùc V.meùt ñieän töû khoâng ñoåi theo giôùi haïn ño

c, V.meùt ñieän töû duøng khuyeách ñaïi thuaät toaùn IC(Op-Amp) :

Voân meùt loaïi naøy duøng ñeå ño nhöõng tín hieäu ño löôøng coù trò soá nhoû hoaëc

raát nhoû,caùc tín hieäu naøy caàn phaûi KÑ tröôùc khi bieán ñoåi tín hieäu.Maïch khuyeách

ñaïi loaïi naøy coù caùc ñaëc ñieåm:_ Heä soá KÑ phuø hôïp vôùi ñoä chính xaùc vaø ñoä tuyeán tính cao_ Heä soá KÑ phaûi oån ñònh vôùi söï thay ñoåi cuûa nhieät ñoä_ Sai soá do troâi ñieåm 0 vaø ñieän aùp Offset caøng nhoû caøng toát

* Maïch khoâng coù KÑ ñieän aùp :

V0 = Vi.(1+R1/R2)

Rm

RPR1

R2

-VCC

+VCC

Vi

V0 Im

+

-

* Maïch coù KÑ ñieän aùp :

Rm

RP

R2

-VCC

+VCC

Vi

V0 Im

+

-R1

R2

R3

R4

V0 = Vi

Khuyeách ñaïi thuaät toaùn ñaûm baûo ñöôïc caùc yeâu caàu naøy, vì vaäy noù thöôøng ñöôïcsöû duïng:

Baøi taäp

•* Maïch KÑ chuyeån ñoåi ñieän aùp sang doøng ñieän :

V0 = Vi.{1+(RP+Rm)/R1}Im = Vi/R1

Vi = R1.ImRm

RP

R1

-VCC

+VCC

ViV0

+

-

Im

3. Voân meùt ñieän töû ño ñieän aùp AC :a. Khaùi nieäm :

Ñeå ño ñieän aùp xoay chieàu, chuùng ta phaûi chænh löu caùc ñieän aùp naøy

thaønh moät chieàu vaø trò soá ño thöôøng ñöôïc ñoïc theo trò hieäu duïng.

t

UAC

U Umax

Caùc heä soá bieán ñoåi :* Heä soá hình daïng :

Kf = Trò hieäu duïng

Trò chænh löu trung bình

Kp = Trò ñænh

Trò hieäu duïng

* Heä soá ñænh :

* Phaàn lôùn caùc V.meùt ñieän töû ño tín hieäu xoay chieàu ñöôïc khaéc ñoä theo trò hieäu

duïng cuûa tín hieäu hình sin.( Chænh löu T: Kf = 1,11 )

* Tröôøng hôïp tín hieäu ño laø khoâng sin thì Kf <1 hoaëc > 1. Do vaäy V.MEÙT AC ño

caùc trò soá tín hieäu khoâng sin seõ coù sai soá.

UCl

tUcltb

Umax U

UUclt

b

=

Uma

x

U

=

Ngöôøi ta coù theå thöïc hieän theo :

~Ux CT

b. Phöông phaùp chænh löu trò trung bình:

V.meùt ño ñieän aùp AC

_ Chænh löu – khuyeách ñaïi

_ Khuyeách ñaïi – chænh löu

Im = (icltbxR1)/R2

Im = Vño-cltb/R2

Vi = icltb x R1

~Ux CT

c. Phöông phaùp trò hieäu duïng thöïc :

Ngöôøi ta thöïc hieän theo sô ñoà :

- Maïch nhaân ñeå coù trò bình phöông- Maïch laáy trò trung bình- Maïch laáy caên baäc hai ñeå coù trò hieäu duïng.

Trò hieäu duïng cuûa ñaïi löôïng ño ñöôïc xaùc ñònh :

Vño

R

Vin2moVin

2 Vin2

CBình phöông Trung bìnhCaên baäc hai

Vhd(RMS)

Phöông phaùp trò hieäu duïng thöïc thöôøng duøng trong thöïc teá laø boä bieán ñoåi nhieät ñeå chuyeån ñoåi trò hieäu duïng cuûa tín hieäu caàn ño ôû daïng vaø taàn soá baát kyø sang tín hieäu moät chieàu.

Maïch ño trò hieäu duïng duøng boä

chuyeån ñoåi nhieät

Vño Boä chuyeån

ñoåi Caëp

nhieät

d. Phöông phaùp trò soá ñænh :Maïch bieán ñoåi trò soá tín hieäu ño thaønh tín hieäu DC coù trò soá baèng tri soá ñænh baèng maïch nhaân ñoâi ñieän aùp hoaëc maïch keïp.

Maïch ño ñieän aùp AC duøng maïch nhaân ñoâi ñieän aùp

- Maïch duøng JEF keânh N laømnhieäm vuï maïch ñeäm.- Maïch nhaân ñoâi ñieän aùp goàm: C1, C2, D1,D2.- Bieán trôû RC duøng ñeå ñieàu chænh ñieän aùp ra cuûa maïch.

Maïch keïp döông vaø maïch loïc haï thoâng

- Maïch keïp döông: duøng C1,D1

- Maïch loïc haï thoâng : duøng R1,C2

Ñieän aùp DC ra aâm V1 = - 2Vp+VD

Ñieän aùp DC ra aâm V2 = - Vp

+Vñ

o

-Vño

VD0V -

2Vo+VD

-Vp = V20V

Maïch ño ñieän aùp DC

Maïch ño trò soá ñænh thöôøng duøng trong caùc V.meùt ñieän töû:

Maïch ño trò soá ñænh coù hoài tieáp

-Khi e(t) < VD diot ngöng daãn-Khi e(t) > VD diot daãn vaø tuï C ñöôïc naïp ñeán ñieän theá ñænh Em

-Maïch khuyeách ñaïi A2 coù (k=1) ngaên caùch C vôùi ñieän aùp ngoõ ra-Khoùa K coù nhieäm vuï xaû ñieän cho tuï chuaån bò cho chu trình ño sau.-Ñieän trôû R1 khoâng cho maïch KÑ A1 dao ñoäng khi C naïp ñieän.-Khuyeát ñieåm cuûa maïch laø ñaùp öùng taàn soá cuûa maïch bò giôùi haïn do hieän töông baõo hoøa cuûa maïch KÑ A1 khi e(t) < VC.

Maïch khuyeách ñaïi A1 laø maïch KÑ ñaûo daáu. Khi e(t) > - VC, V1<0 vaø D1 daãn. Söï hoài tieáp trong hai maïch khuyeách ñaïi cho ra moät ñieän aùp E = - Em. Ñieän aùp rôi treân diot vaø ñieän aùp sai leäch (do khoâng ñoái xöùng) cuûa maïch KÑ A2 bò loaïi boû. Khi e(t) giaûm, V1 taêng laøm D2 daãn ñeå traùnh söï baõo hoaø cuûa Maïch KÑ A1. Trò soá ñænh döông cuûa e(t) ñöôïc ñaûo daáu vaø naïp vaøo tuï C. Nhö vaäy khoâng coù doøng ræ naøo qua diot vaø toång trôû vaøo raát lôùn cuûa A2.

Maïch ño trò soá ñænh khoâng coù hoài tieáp

A1A2

A1A2

_ Boä giaûi maõ : laø boä bieán ñoåi töø maõ cô soá 2 hoaëc 2-10 thaønh cô soá 10. Caùc boä giaûi maõ thöôøng cheá taïo döôùi daïng vi maïch (IC)

4. V.meùt Chæ thò soá :a.Sô ñoà

khoái : BÑX MH GMUx

b.Nguyeân lyù : _ Ñaïi löôïng caàn ño X(t) qua boä bieán ñoåi (BÑX)

thaønh xung,soá xung N tyû leä vôùi ñoä lôùn X(t) ñöôïc ñöa vaøo boä giaûi maõ hoùa (MH), boä gæai maõ (GM) vaø ñeán chæ thò soá. Caùc khaâu maõ hoùa,giaûi maõ vaø ñeøn hieän soá taïo thaønh boä chæ thò soá .

_ Maõ soá : Maõ soá laø nhuõng kyù hieäu veà taäp hôïp soá,töø toå hôïp cuûa kyù hieäu ta coù theå ñoïc baát kyø con soá naøo. + Maõ cô soá 10 : maõ thaäp phaân coù 10 kyù töï ( 10 soá ) + Maõ cô soá 2 : laø maõ coù hai traïng thaùi 0,1 + Maõ 2 – 10 : Maõ BCD laø söï lieân heä giöõa maõ cô soá 2 vaø 10_ Maïch ñeám : duøng ñeå ñeám caùc traïng thaùi. Ñeå tieän quan saùt vaø deã ñoïc ngöôøi ta thöôøng duøng thang ñeám 10._ Chæ thò soá : laø söï theå hieän caùc traïng thaùi baèng caùc con soá. Thöôøng duøng laø LED 7 ñoaïn.

VOMø

a. Voân meùt soá chuyeån ñoåi thôøi gian :

- SS : boä so saùnh - MFRC : FX raêng cöa

- MFX : FX chuaån - K :Khoaù ñieän töû

- BÑ : Boä ñeám - Tr : Trigiô

SS MFRC

MFX K BÑCT

SOÁ

TrStart

Xung-Stop

UX

Khi môû maùy, xung khôûi ñoäng taùc ñoäng leân Trigiô ñeå môû khoaù K ñoàng thôøi khôûi ñoäng FXRC laøm vieäc. Taïi thôøi ñieåm t1 khoaù K môû MFX ñöa caùc xung coù taàn soá f0 qua khoaù K ñeán boä ñeám vaø chæ thò soá. Ñoàng thôøi MFRC cuõng ñöa ñieän aùp UK ñeán boä SS ñeå so saùnh vôùi UX caàn ño.Ñeán thôøi ñieån t2 khi UX = UK, thieát bò SS phaùt xung taùc ñoäng leân Trigiô ñoùng khoùa K.vôùi thôøi gian töø t1 ñeán t2 boä ñeám ñeám ñöôïc N xung .

N = tx

to

N = f0.tXUx

Um

tx

tm

=

UK

UX

t1 t2 t3t4

tx

tm

tt

Um

tx = tm.UX

Um

N =

f0.tm.UX

Um

Vì f0,tm,Um laø cosnt neân N tyû leä vôùi Ux caàn ño. Chæ thò seõ chæ thò ñieän aùp caàn ño

= k.UX

* Sô ñoà khoái:

* Nguyeân lyù :

Ñoà thò ñieän aùp

b. Voân meùt soá chuyeån ñoåi taàn soá :

UKU2

TK

TX

t

ttf

tt

U0

Ñieän aùp UX qua R1 ñöôïc ñöa vaøo boä tích phaân ñeå taïo thaønh U1 sau ñoù ñöa vaøo boä so saùnh ñeå SS vôùi ñieän aùp chuaån U2 (coù ñoä oån ñònh cao).Khi ñieän aùp U1 = U2 boä SS phaùt xung ñeå môû khoùa K2, ñoàng thôøi môû khoùa K1 ñöa caùc xung coù taàn soá fx ñeán boä ñeám vaø chæ thò soá.Khi K2 môû ñieän aùp U0 (ngöôïc daáu vôùi U1) qua K2 ñeán buø vôùi U1(tuï C phoùng ñieän) trong khoaûng thôøi gian TK. Khi UO buø hoaøn toaøn vôùi U1 quaù trình laëp laïi,ta coù :

11

UX dt

ttf

0

= 12

U0 dt

TK

0

11

UX dt = U2

TK

0- Töø ñoù : = k1.UX

R2.UX

R1.U0.T

K

fx =

Ñeå ñieàu khieån khoùa K1 môû thoâng thöôøng ngöôøi ta duøng MFX chuaån coù taàn soá f0 qua boä chia taàn ñeå taïo ra khoaûng thôøi gian môû khoùa K (Tmôû).Khi K1 môû caùc xung coù taàn soá fx ñöôïc ñöa vaøo boä ñeám trong thôøi gian Tmôû boä ñeám ñeám ñöôïc N soá xung.N = Tmôû/Tx

* Sô ñoà khoái:

>1 SS >2 K1 BÑCT

SOÁ

K2

UX

R1

R2

C U2

TX

fX

fX

U0

Chia f FXf0

U1

* Nguyeân lyù:

= k.Ux= k2.k1.Ux/f0= k2.To/Tx = k2.fx/fo

•5. Am pe keá ñieän töû ño doøng ñieän :a.A.meùt ñieän töû ño

doøng DC :

b.A.meùt ñieän töû ño doøng AC

Nguyeân lyù caùc A.meùt ñieän töû ño doøng ñieän DC laø bieán ñoåi doøng ñieän DC thaønh ñieän aùp DC baèng caùch cho doøng ñieän Iño qua caùc ñieän trôû Rs theo sô ñoàNguyeân lyù caùc A.meùt ñieän töû ño doøng ñieän AC laø bieán ñoåi doøng ñieän IAC thaønh ñieän aùp VAC baèng caùch cho doøng ñieän Iño qua caùc ñieän trôû Rs theo sô ñoà. Sau ñoù chænh löu ñieän aùp VAC thaønh VDC vaø ño ñieän aùp DC naøy ñeå suy ra doøng ñieän IAC caàn ño.

VOM DE-360TRe