chromatografia - podstawa metod analizy laboratoryjnej
TRANSCRIPT
![Page 1: Chromatografia - podstawa metod analizy laboratoryjnej](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022051506/58760ae51a28abfd658b5b51/html5/thumbnails/1.jpg)
Chromatografia Chromatografia –– podstawa podstawa metod analizy laboratoryjnejmetod analizy laboratoryjnejmetod analizy laboratoryjnejmetod analizy laboratoryjnej
GraŜyna ChwatkoZakład Chemii Środowiska
![Page 2: Chromatografia - podstawa metod analizy laboratoryjnej](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022051506/58760ae51a28abfd658b5b51/html5/thumbnails/2.jpg)
Chromatografia
gr. chromatos = barwa grapho = pisze
2
Michaił Siemionowicz Cwiet
![Page 3: Chromatografia - podstawa metod analizy laboratoryjnej](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022051506/58760ae51a28abfd658b5b51/html5/thumbnails/3.jpg)
Chromatografiajest metodą rozdzielania mieszanin, w którejrozdzielane składniki ulegają podziałowi pomiędzydwie fazy, z których jedna jest fazą nieruchomą(stacjonarną), a druga fazą ruchomą (mobilną)układu chromatograficznego.
3
układu chromatograficznego.
Faza stacjonarna:�ciało stałe,�ciecz na nośniku,�Ŝel.
Faza ruchoma:�gaz,�ciecz,�gaz w stanie nadkrytycznym
(fluid).
![Page 4: Chromatografia - podstawa metod analizy laboratoryjnej](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022051506/58760ae51a28abfd658b5b51/html5/thumbnails/4.jpg)
Faza stacjonarna i faza ruchoma
Faza stacjonarna:substancja umieszczona w kolumnie chromatograficznej (chromatografia kolumnowa) lub na płaszczyźnie (chromatografia cienkowarstwowa), oddziaływanie z którą
4
cienkowarstwowa), oddziaływanie z którą umoŜliwia rozdzielanie składników mieszanin.
Faza ruchomasubstancja przechodząca w sposób ciągły przez fazę stacjonarną, oddziałująca z nią oraz ze składnikami rozdzielanej mieszaniny.
![Page 5: Chromatografia - podstawa metod analizy laboratoryjnej](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022051506/58760ae51a28abfd658b5b51/html5/thumbnails/5.jpg)
Podział ze względu na stan skupienia fazy ruchomej
� Chromatografia gazowa
� Chromatografia cieczowa
5
� Chromatografia cieczowa
� Chromatografia fluidalna
![Page 6: Chromatografia - podstawa metod analizy laboratoryjnej](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022051506/58760ae51a28abfd658b5b51/html5/thumbnails/6.jpg)
Fazaruchoma
Fazastacjonarna
Gaz – ciecz (ang. Gas-Liquid Chromatography – GLC)
Podział ze względu na stan skupienia fazy stacjonarnej
6
Ciecz – ciecz (ang. Liquid-Liquid Chromatography – LLC)
Gaz – ciało stałe (ang. Gas-Solid Chromatography – GSC)
Ciecz – ciało stałe (ang. Liquid-Solid Chromatography – LSC)
6
![Page 7: Chromatografia - podstawa metod analizy laboratoryjnej](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022051506/58760ae51a28abfd658b5b51/html5/thumbnails/7.jpg)
Podział ze względu na naturę zjawisk będących podstawą procesu
chromatograficznego
� Chromatografia adsorpcyjna
� Chromatografia podziałowa
7
� Chromatografia podziałowa
� Chromatografia jonowymienna
� Chromatografia Ŝelowa (sitowa lub sączenie molekularne).
![Page 8: Chromatografia - podstawa metod analizy laboratoryjnej](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022051506/58760ae51a28abfd658b5b51/html5/thumbnails/8.jpg)
Techniki eksperymentalne
� Chromatografia planarna
8
� Chromatografia kolumnowa
![Page 9: Chromatografia - podstawa metod analizy laboratoryjnej](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022051506/58760ae51a28abfd658b5b51/html5/thumbnails/9.jpg)
9
Chromatografia planarna
dwuwymiarowa
![Page 10: Chromatografia - podstawa metod analizy laboratoryjnej](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022051506/58760ae51a28abfd658b5b51/html5/thumbnails/10.jpg)
Chromatografia kolumnowa(klasyczna)
10
![Page 11: Chromatografia - podstawa metod analizy laboratoryjnej](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022051506/58760ae51a28abfd658b5b51/html5/thumbnails/11.jpg)
Rodzaje chromatografii i techniki chromatograficzne
11
![Page 12: Chromatografia - podstawa metod analizy laboratoryjnej](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022051506/58760ae51a28abfd658b5b51/html5/thumbnails/12.jpg)
Wysokosprawna chromatografia Wysokosprawna chromatografia cieczowacieczowa
12
(HPLC (HPLC -- ang. ang. HHigh igh PPerformance erformance LLiquid iquid CChromatographyhromatography))
12
![Page 13: Chromatografia - podstawa metod analizy laboratoryjnej](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022051506/58760ae51a28abfd658b5b51/html5/thumbnails/13.jpg)
Próbka
Oddziaływania między cząsteczkowe w chromatografii cieczowej
13
Faza stacjonarna Faza ruchoma
![Page 14: Chromatografia - podstawa metod analizy laboratoryjnej](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022051506/58760ae51a28abfd658b5b51/html5/thumbnails/14.jpg)
Schemat rozdzielania chromatograficznego mieszaniny składającej się z dwóch składników
r
s
A
AA C
CK =
14
rA
r
s
B
BB C
CK =
![Page 15: Chromatografia - podstawa metod analizy laboratoryjnej](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022051506/58760ae51a28abfd658b5b51/html5/thumbnails/15.jpg)
151515
![Page 16: Chromatografia - podstawa metod analizy laboratoryjnej](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022051506/58760ae51a28abfd658b5b51/html5/thumbnails/16.jpg)
Krzywa elucji - chromatogram
16
![Page 17: Chromatografia - podstawa metod analizy laboratoryjnej](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022051506/58760ae51a28abfd658b5b51/html5/thumbnails/17.jpg)
Pik chromatograficzny
17
![Page 18: Chromatografia - podstawa metod analizy laboratoryjnej](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022051506/58760ae51a28abfd658b5b51/html5/thumbnails/18.jpg)
degazer
pompa
autosampler /zawór dozujący
zbiorniki z rozpuszczalnikami
Schemat
18
autosampler /zawór dozujący
termostat z kolumną
detektor
rejestrator i integrator18
Schemat blokowy chromatografu cieczowego
![Page 19: Chromatografia - podstawa metod analizy laboratoryjnej](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022051506/58760ae51a28abfd658b5b51/html5/thumbnails/19.jpg)
19
![Page 20: Chromatografia - podstawa metod analizy laboratoryjnej](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022051506/58760ae51a28abfd658b5b51/html5/thumbnails/20.jpg)
Symulacje separacji chromatograficznej
20
chromatograficznej
![Page 21: Chromatografia - podstawa metod analizy laboratoryjnej](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022051506/58760ae51a28abfd658b5b51/html5/thumbnails/21.jpg)
Rozpuszczalniki stosowane jako fazy ruchome w HPLC powinny:
• wykazywać odpowiednią zdolność rozpuszczania próbki,
• umoŜliwiać detekcję próbki,• charakteryzować się wysokim stopniem
czystości,
21
czystości,• nie reagować chemicznie ani z fazą stacjonarną,
ani z rozdzielaną próbką,• charakteryzować się trwałością w warunkach
chromatografowania,• być tanie.
21
![Page 22: Chromatografia - podstawa metod analizy laboratoryjnej](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022051506/58760ae51a28abfd658b5b51/html5/thumbnails/22.jpg)
Chromatografia w normalnym i odwróconym układzie faz
Normalny układ faz (ang. normal phase – NP) to taki układ, w którym faza stacjonarna jest bardziej polarna niŜ faza ruchoma
22
Odwrócony układ faz (ang. reversed phase – RP) to układ, w którym faza stacjonarna jest mniej polarna niŜ faza ruchoma
22
![Page 23: Chromatografia - podstawa metod analizy laboratoryjnej](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022051506/58760ae51a28abfd658b5b51/html5/thumbnails/23.jpg)
Eluenty stosowane w normalnym (NP) i odwróconym (RP) układzie faz:
Normalny układ faz
• Heksan
Odwrócony układ faz
• Metanol
23
• Heksan• Izooktan• Chloroform • Chlorek metylenu• Octan etylu
• Metanol • Acetonitryl• Izopropanol• Tetrahydrofuran• Woda (wodne
roztwory buforowe)23
![Page 24: Chromatografia - podstawa metod analizy laboratoryjnej](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022051506/58760ae51a28abfd658b5b51/html5/thumbnails/24.jpg)
Podział kolumn stosowanych w HPLC
� Mikrokolumny� Kolumny analityczne
2424
� Kolumny analityczne� Kolumny preparatywne
![Page 25: Chromatografia - podstawa metod analizy laboratoryjnej](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022051506/58760ae51a28abfd658b5b51/html5/thumbnails/25.jpg)
Fazy chemicznie związane na bazie krzemionki
� Z grupami niepolarnymi� Z grupami polarnymi
2525
� Z grupami polarnymi� Z grupami jonowymiennymi� Z grupami optycznie czynnymi
![Page 26: Chromatografia - podstawa metod analizy laboratoryjnej](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022051506/58760ae51a28abfd658b5b51/html5/thumbnails/26.jpg)
Schemat Ŝelu krzemionkowego z chemicznie związaną grupą n-oktylodimetylosililową
2626
C-8
![Page 27: Chromatografia - podstawa metod analizy laboratoryjnej](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022051506/58760ae51a28abfd658b5b51/html5/thumbnails/27.jpg)
Powierzchnia ziarna fazy stacjonarnej C18
2727
![Page 28: Chromatografia - podstawa metod analizy laboratoryjnej](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022051506/58760ae51a28abfd658b5b51/html5/thumbnails/28.jpg)
Dobór fazy stacjonarnej i ruchomej
2828
![Page 29: Chromatografia - podstawa metod analizy laboratoryjnej](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022051506/58760ae51a28abfd658b5b51/html5/thumbnails/29.jpg)
Techniki chromatograficzne stosowane są do:
�jakościowej i ilościowej analizy mieszanin związków nieorganicznych i organicznych,�kontroli procesów przemysłowych,
29
�kontroli procesów przemysłowych,�kontroli zanieczyszczeń środowiska,� analiz klinicznych,
�badań fizykochemicznych,�badań strukturalnych związków
organicznych.
![Page 30: Chromatografia - podstawa metod analizy laboratoryjnej](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022051506/58760ae51a28abfd658b5b51/html5/thumbnails/30.jpg)
Chromatogram próbki osocza
195
235
275
315
355 p
iku
[mA
U]
CSH
10 GSH HCSH
30
-5
35
75
115
155
195
-1 1 3 5 7 9 11 13
Czas [min]
Wys
okość p
iku
[mA
U]
CGSH
00 1 2 3 4 5 6 7 8
![Page 31: Chromatografia - podstawa metod analizy laboratoryjnej](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022051506/58760ae51a28abfd658b5b51/html5/thumbnails/31.jpg)
Chromatogram próbki moczu
455565758595
Abs
orba
nce
(mA
U)
31
-55
15253545
0 2 4 6 8
Time (min)
Abs
orba
nce
(mA
U)
![Page 32: Chromatografia - podstawa metod analizy laboratoryjnej](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022051506/58760ae51a28abfd658b5b51/html5/thumbnails/32.jpg)
Dziękuję za uwagę
32