chia khoa hanh phuc gia dinh thich nhat tu

308
CHÌA KHÓA HẠNH PHÚC GIA ĐÌNH

Upload: cao-duc-anh

Post on 05-Sep-2015

24 views

Category:

Documents


4 download

DESCRIPTION

Phat hoc

TRANSCRIPT

  • CHA KHAHNH PHC GIA NH

  • T SCH O PHT NGY NAY

    Ch nhim & bin tp: TT. Thch Nht T

    (T: 0908.153.160; email: [email protected])

    T sch o Pht Ngy Nay do Thy Thch Nht T ch bin bao gm cc Nghi thc tng nim thun Vit v trn 200 u sch nghin cu v ng dng v Pht hc, thuc loi sch gi u ging cn thit cho mi i tng c gi.

    T sch o Pht Ngy Nay xut bn trn 100 CD v i tng kinh Vit Nam v nhiu tc phm Pht hc di dng MP3. y l n bn u tin trn th gii v th ti ny. T sch xut bn hng trm sch ni Pht gio, CD v VCD tn nhc, ci lng v ting th Pht gio. Ngoi ra cn c hng ngn VCD php thoi ca Thy Thch Nht T v cc v php s khc v nhiu ch t gia nh, x hi n o c v tm linh.

    Qu tc gi, dch gi mun xut bn sch nghin cu v ng dng Pht hc, qu Pht t mun n tng kinh sch Pht gio, cc i l cn nhn sch pht hnh, xin vui lng lin h:

    NH SCH O PHT NGY NAYCha Gic Ng, 92 Nguyn Ch Thanh, P.3, Q.10, TP. H Ch Minh

    T: (08) 3839-4121; 2211-0943www.daophatngaynay.com I www.tusachphathoc.com

  • T SCH O PHT NGY NAY

    THCH NHT T

    CHA KHAHanh phc

    gia nh

    NH XUT BN HNG C

  • MC LC

    Li gii thiu ......................................................................ixLi u sch ......................................................................xiii

    Chng 1: Dy tr nn ngi ...........................................1 Dy con truyn thng chn tht ......................................3 Gip con chp nhn b dng ........................................5 Truyn thng hnh phc ..................................................8 ng mc cm khi sinh con bnh tt ............................12 Khi con b nh i bi ....................................................17 Gip tr vt qua thi tham n v ch k ......................23 Gip con vt qua k thi i hc ..................................29 thi c khng cn l ni m nh ................................34 Dy con tui teen ..........................................................39

    Chng 2: Quan h v chng .........................................45 Chng c nn lp qu en? ...........................................47 C nn ti hn sau ly hn? ............................................55 Hn gn v chng sau ly thn .......................................60 Ti sao phi cn rn chu ng trong ti nhc? ............65 Lm g khi chng i sm v mun? ..............................71 Quan h gii tnh trong lc mang thai ...........................76 Lm g khi b v cm sng? ......................................80 Khi ngi chng phn bi quay v ...............................83

  • vi I CHA KHA HNH PHC GIA NH

    Chng ngoi tnh khi v mi sinh con ..........................87 Nhn con chng lm con nui .......................................89 Thai ph lm p c nh hng n c tnh ca thai nhi? 97 Tuyt vng khi b chng bo hnh trong lc mang thai .100 Lng mn ch l cht ph gia ca tnh yu .................105 Kh v v nghin mua sm ......................................... 110

    Chng 3: i gia nh ................................................ 115 vui v v hnh phc vi m chng ........................ 117 Phi chng ha v n ch l s phn? ....................120 Chng i ly v b c con ni di ........................123 Chn hn nhn hay s nghip? ...................................126 ng x cao thng vi m chng ...............................133 N lc hn gn hnh phc gia nh .............................139 Khi chng mun c thm mt a con trai .................144 ng bin quan im khc nhau thnh mu thun .....149 Kho truyn thng gip ngi thn thay i tch cc 156 Hn nhn khng tnh yu: ni au khn t .................161 Gip chng vt qua thi quen da dm vo b m ..167

    Chng 4: Tn ngng: ng v sai ............................173 C hay khng chuyn khc mng trong hn nhn? .175 Gip v t b m tn ...................................................179 Ch hiu trong o Pht ..........................................185 Tc t vng m .........................................................192 Tc king c ngy xun: nhng iu nn v khng nn 202 Hy c ci nhn lng v minh trit .......................208 Th thn ti c mang n nhiu may mn? ................214

  • Mc lc I vii

    Chng 5: Chuyn ha tm ..........................................221 Khi chng tht nghip v bo lc ................................223 Gip chng vt qua thi c bc ................................227 Chng tr thnh ngi hon ton khc khi say ru ..231 Gip chng vt qua thi gia trng ..........................234 Khuyn ngi thn b nghip c bc ..........................241 Ch tm trong kinh doanh .......................................248 T i sai lm l t st ..................................................253 Gip ngi yu vt qua mc cm tht bi v bnh tt .260 Thi hon th c th git cht tnh yu v hn nhn ..266 Chuyn th phi chn cng s .......................................272 Vt qua ni bun trong tnh yu v cuc sng .........279

    Li nhn xt .....................................................................287

  • LI GII THIU

    Trong tnh trng x hi hin nay, khi m ai cng than phin l suy thoi v o c, mt quyn sch vit v gio dc gia nh l rt qu. Ngy trc, gio dc ch tm vo vic rn luyn con ngi. Ngy nay, nh trng li ch tm vo nhim v truyn t kin thc. Do , gia nh l c s tinh thn phi gi vng bo v o c cho con tr, chng li nhng nh hng xu trn lan t bn ngoi. M mun gio dc con em, trc ht cha m phi t gio dc mnh. Tm u gio dc y nu khng phi l ni nhng ngi hng dn tinh thn m mnh tin cy? V nu mnh c i cha, tin Pht, li ni no ng tin cy hn li ni ca mt v s? Quyn sch ny ghi li nhng li khuyn bo ca mt v s dnh cho ngi ln, cho v chng, cho cha m. y l nhng cu hi v nhng cu tr li. Nhng t lng v nhng g ri.

    Trong Pht gio, gio dc gm ba phng thc: thn gio, khu gio, gio. Thn gio l em chnh bn thn mnh, nhn cch ca mnh, phong thi ca mnh lm gng cho ngi khc, cho mi ngi. l cch dy khng li, hn nhin, khng c c ch tm vo vic lm gng. Mnh sng nh th no th c t nhin sng nh th y, v nu mnh sng thin, sng p, sng o, th nh hng tt t nhin lan ta xung quanh. y l li dy cao qu nht m cc danh s truyn t cho t, cho c qun chng. Kinh Php C dy:

  • x I CHA KHA HNH PHC GIA NH

    Trc ht t t mnh Vo nhng g thch ng Sau mi gio ha ngi Ngi tr khi b nhim.

    Ti c gp Thng ta Nht T nhiu ln, nhng ln m ti nh mi l Tnh x ca Gio hi Kht s, sau ba cm tra. Ti c chuyn o mun ni vi Thy nhng khng lm sao ni c, v Pht t vy quanh Thy tu tt hi chuyn, chnh Thy dt cng khng ra. Ti ngh: Khng g qu bng c qun chng thng mn, tin cy. M mun c qun chng tin cy nh vy, hin nhin nh hng thn gio ca Thy phi ln. Cho n lc , ti ch bit Thy qua khu gio, v Thng ta Nht T vit sch bo, ging gii Pht php khng h mi mt, tn dng thnh cng hn ai ht cc phng tin truyn thng hin i. Lc , ti mi nhn ra s truyn cm ca Thy khng phi ch khu gio.

    Nhng qu tht l mt bt ng cho ti khi nhn c bn tho quyn sch ny. y, khu gio ca Thy khng ch hn ch trong vic ging gii kinh k, m cn chuyn su vo nhng chuyn tu toi ca cuc i. i sng gia nh khng phi lc no cng m p gia cha m v con ci, gia v v chng, gia ngi yu vi ngi yu. Chuyn y l mun i, nhng c l thi i no cng mang t nhiu sc thi mi, v khi nhiu gi tr o c trong x hi b xem nh, nhng gi tr cn bn cn phi c gn gi, c v, xin dng.

    Cng vic y, Thng ta Nht T khng ngi m ng v qun chng tin cy ni Thy buc Thy phi ng vai tr c vn tm l. Da trn tinh thn Pht gio, v c vn mang li nhiu li gii n gin nhng thit thc, v nu

  • Li gii thiu I xi

    p dng c th qu thc quyn sch ny l mt cng hin ng k cho x hi ngy nay.

    Ti chn thnh cm t tc gi cho ti c bn tho, v iu lm ti vui nht trong khi c l thi ci m, phng khong ca mt v s, bn n vn o c, lun l m khng h o mo, nghim khc. Ngn ng trong sch lm khi cn vui nhn, ha ng vi ngn ng ca thi i, khin ngi c d thn mt, gn gi vi ngi vit, vui theo, v chc hn cng nghe theo. Th l thn gio. Th l khu gio.

    GS.TS. Cao Huy Thun

  • LI U SCH

    Bn c yu qu!

    Bn ang cm trn tay mt cun sch ht sc c bit. N c bit bi l nu bn cn tm nhng cun sch ni v hnh phc gia nh th bn d dng kim c hng chc, thm ch hng trm cun sch c ni dung lin quan; hoc gi bn tm nhng cun sch vit v Pht gio v tm linh th bn cng s khng phi mt qu nhiu cng sc chn c nhng cun sch ph hp vi nhu cu ca bn thn. Nhng s khng h n gin, thm ch s l nhim v bt kh thi nu bn cn mt cun cm nang v hnh phc gia nh qua ci nhn t bi, minh trit ca gio l nh Pht!

    Nhng bn v chng ti tht may mn v gi y nhim v kh khn y c hon thnh. 50 cu hi p bn ang c trn tay chnh l kho bu nho nh ng hnh cng bn trn con ng kin to hnh phc gia nh, nng niu nhng gi tr ct li v truyn thng ca i gia nh, h tr bn trong s mnh trng ngi cng nh nhng tri nghim tnh ha thn v tm gip chng ta sng tt hn, thin hn, vn minh hn v an lc hn.

    Gia nh lun l im ta vng chc ca mi con ngi. Gia nh c hnh phc, m no th x hi mi an vui, vng mnh. Nhng lm th no c th cp bn hnh phc, lm sao c th cho li con thuyn gia nh vt sng c gia

  • xiv I CHA KHA HNH PHC GIA NH

    i thng nhng thnh vin lun st cnh bn nhau, sn sng chia s nhng nim vui, nhng kh khn ri mi hnh phc cng nhau i n ht hnh trnh cuc sng?

    Nhim v ny ngy cng tr nn bt kh thi hn khi cuc sng ngy nay c nhiu thay i: Nhiu gi tr, thc o b o ln v xa dn vi nhng chun mc o c x hi vn l ni nng ta t ngn i nay ca triu triu np nh Vit.

    ng hnh sut gn 5 nm qua vi chuyn mc Hnh phc Gia nh qua Lng knh Pht gio ca Tp ch M&B - n phm hng u Vit Nam dnh cho gia nh v tr nh - Thng ta Thch Nht T tr li 50 cu hi st sn nht, hc ba nht v kch tnh nht c la chn t hng trm cu hi ca c gi gi v t mi min t nc. Nng vo gio l minh trit v t bi ca o Pht, Thng ta Thch Nht T, bng nhng li tm s chia s chn tnh v gn gi gip chng ta d dng tho g nhng vn nan gii nht m mi c nhn c th gp phi trong cuc sng hng ngy gia bn b lo toan: t vic chng ngoi tnh; con tt nguyn, con h hng; mu thun m chng nng du, bt lc vi con tui teen, n nhng thi h tt xu, nhng m tn d oan ph hoi cuc sng bnh an. Chc chn bn s tm thy mnh, thy nhng vn bn quan tm hoc nhng trn tr, u t ca nhng ngi thn thng khi cng chng ti lt gi tng trang sch.

    Xin trn trng gii thiu cng bn c gn xa cun sch qu gi ny. Hi vng rng y s l cun cm nang gi u ging ca mi gia nh tr. Chc bn c v nhng ngi thn yu lun mnh khe, hnh phc v an lc!

    Nh bo H Vit Anh Th k ta son Tp ch M&B

  • Chng 1 DY TR NN NGI

  • Dy tr nn ngi I 3

    DY CON TRUYN THNG CHN THT

    B nh ti 10 tui, b rt ngoan v d thng. Ch c iu b tht th qu, tht n mc lm mch lng ngi khc. V d ch ca b mua tng b mt mn chi, khi ch hi Con c thch khng? th b khng ngn ngi p: Con khng thch, chi dm lm ch . Nhiu ln v chng ti nhc b nu con khng thch th cng ng ni ra ko ngi khc bun, nhng chu li bo chng ti: Nh vy l ni di, b m vn dy con khng c ni di c m. Chng ti phi lm sao y? Lm th no dy chu u l ni di, u l ni kho khng lm mch lng ngi khc?

    Trng Tng Lm, H Ni

    Xem ra, li dy v li sng chn tht t anh ch c tc dng chn phng i vi cch hnh x ca b. l iu ng mng, thay v l ni lo. la tui thiu nhi, quan trng nht vn l lng chn tht, t li ni cho n vic lm. c tnh ny s gip cho b tr thnh bc chn nhn v sau.

    iu m anh ch lo ngi i vi chu l lm th no c s tng nhng ca lng chn tht i vi s ngoi giao kho lo khng lm mch lng ngi khc. iu c th thc hin d dng i vi mt ngi trng thnh, c s cn nhc gia c v tht nhn tm trong cc quan h gia nh v x hi. Nhng i vi mt b v thnh nin y qu l iu kh lm, nu khng ni l khng th lm c. Anh ch khng phi qu lo lng v vic b cha c kho lo trong ngoi giao, nht l trong chi t hoc tip nhn.

  • 4 I CHA KHA HNH PHC GIA NH

    i vi cc chu v thnh nin, ng x yes hoc no hay thch hoc khng l mt hnh vi phn ng kh ph bin. Khng c g phi qu bn tm. Khong 4 5 nm sau, khi chu bt u vo tui cp k, s kho lo, do tc ng ca s pht trin thc x hi, s gip chu iu chnh dn nhng s vng v trong giao t, nht l khi chu c c hai bc cha m lch thip trong giao t v quan tm n chu nh anh ch.

    i vi ngi ln, khng ni di vn cha . Tiu ch quan trng trong truyn thng gia cc tng quan x hi l phi bit ni nhng li ph hp vi chn l khch quan, th hin s ha hp on kt, gi c phong cch vn hoa v vn ha trong giao t nhm mang li gi tr v li ch. Thm na, nn dy cho tr cch giao tip v ng x lch s, c bit l nhng iu t nh. i vi tr th, s hn nhin v cht phc vn l yu t quan trng hng u, cn c khch l. Do , anh ch ng qu lo lng v tiu ch lm th no gio dc cho chu nm bt c ngh thut u l ni di, u l ni kho trong giao t vi mi ngi ni chung v ngi thn ni ring. Thi gian, s tri nghim ca bn thn, tm gng ng x t cha m dn s lm chu bit cch ng x, ni nng sao cho ph hp nht.

    ***

  • Dy tr nn ngi I 5

    GIP CON CHP NHN B DNG

    Sau khi ly hn c 2 nm, ti ti hn vi mt ng nghip cng c quan. Anh y rt thng ti v chm sc con trai 10 tui ca ti rt chu o. Tuy nhin, con trai ti khng chp nhn anh y, chu lun hm hc, kh chu vi b dng, lc no cng ni trng khng, chu cho rng b dng l nguyn nhn b m chu chia tay nhng thc t khng phi nh vy. Anh vo lm c quan ti sau khi ti ly d chng. Ti thng anh v cng rt thng con, ti nn dy d chu th no chu ln ln khng hn th v bit trn trng nhng g b dng dnh cho chu?

    Mai Th Hng Anh, Cao Bng

    Ch Hng Anh thn mn!

    Phi tha nhn y l tnh hung him c, v hai l do: Th nht, con trai ch mi 10 tui m c li ng x ca mt ngi ln v tm l; th hai, chng hin ti ca ch l ngi b dng l tng, thng con trai ca v nh con rut v thng ch bng tt c tm lng chn thnh. y l mt dim phc ln.

    Vic ng x ng nghch ca con ch i vi b dng thc ra l phn ng tm l phc tp, do chu c mi ng cm vi cha rut v t lm ng minh vi cha rut, do vy, bt k ai thay th ch ca cha rut trong nh u b chu ng x phn cm tng t thi.

    iu ng mng l ngi chng hin ti khng ch yu ch tht lng, m cn thng yu v chm sc con rut ca ch. y chnh l chic cha kha c kh nng ha gii thi hm hc, kh chu vi b dng ca con trai ch.

  • 6 I CHA KHA HNH PHC GIA NH

    con ch t thi hn th v c tr nn bit trn trng nhng g b dng dnh cho chu, ch cn thc hin mt s n lc sau y.

    i vi con trai: Ch nn theo di din bin tm l ca chu hn l qu lo lng cho chu. Vic quan tm ti chu mt cch sng sut (khng cu gt, khng qu trch) s gip ch khng t dy v cm xc ca mnh, trong khi s lo lng qu mc ch lm cho ch kh c th tip nhn trn vn hnh phc ang c. Hn na, chu cn qu nh phn on u l ng, u l sai, u l nguyn nhn ly d ca b m. Do thc cha pht trin trn vn, chu c th suy lun rng b dng lm cng c quan vi m nn hai ngi yu nhau, v th nn m v cha rut chu mi ly d. Ch khng phi ni nhiu vi chu nh ni vi mt ngi ln, ch cn ni: B dng con vo c quan m sau khi m ly d b rut con, ngha l m mi bit b dng sau khi chia tay cha rut con. Khng cn phi thanh minh nhiu v khng cn thit v c th lm cho vn tr nn rc ri. iu quan trng l mi khi chng ch chm sc v lo lng cho chu, ch nn ni vi chu rng b rt thng con. Ch cn cho chu bit tnh thng m b dng dnh cho chu l c bit trong cc tnh hung c th th ni m nh b dng cp ch cha rut s khng cn na. Khi n tui dy th, chu bt u bit yu th t ng chu s thay i thi ng x tiu cc. Lc y, chu s thng b dng nhiu hn.

    i vi chng: Ch cn by t nim hnh phc ln lao khi ch c c anh y lm chng v lm b dng ca chu. Ch phi by t cho anh y bit c cc gi tr c bit v s c mt ca anh y trong cuc i ch v gia nh ch. Khi cm nhn c iu ny, cc thi hn th v c ca chu i vi chng ch s khng cn l mi bn tm hay

  • Dy tr nn ngi I 7

    bun lo ca anh y, t nht v phng din b tr tm l. Khi v chng ch hiu c nhau v hiu c phc cm tm l ca chu, ti tin chc l anh y s khng chp nht thi bt knh ca con ch khi chu cn qu nh. Ngc li, anh y s gip ch r b c nhng dn vt trong tm ch, mc d trong tnh hung ny, ch chng c li g.

    i vi bn thn: Ch phi tin tng nguyn tc nc chy mn c kh nng hin thc rt cao, nn ng tm qu nhiu vo s lo u, day dt khng cn thit. iu ny c th nh hng tiu cc n hnh phc ca gia nh ch. iu ng mng l chng ch chm sc chu rt chu o ch khng phi lm ly l, qua loa, hay ly lng ch. Nim tin v s thay i thi ng x ca con trai ch s lm cho anh y vng tin v li sng cao thng ca mnh, theo , anh s trung thnh vi li sng hin anh ang c, tc l tip tc thng yu v chm sc chu o cho m con ch. Hun c tinh thn anh y mt cch nh nhng, km theo nhng li khen chn thnh, xut pht t tri tim bit n ca ch l thng sch anh y c th kin tr trong vic gip con ch chp nhn b dng. Cng thc ma dm thm t s dn dn gip con ch thy r gi tr ca b dng khng thua km g cha rut, thm ch cn c th c bit hn na. Ni theo c Pht, ci g chn tht th bt h.

    Thn chc con ch sm trng thnh trong nhn thc v ng x. Chc ch c mt gia nh hnh phc!

    ***

  • 8 I CHA KHA HNH PHC GIA NH

    TRUYN THNG HNH PHC

    Bch Thy, con nm nay 18 tui, hc lp 12. Gia nh con c 2 ch em gi, em con nm nay 12 tui. Con c mt ni bun khng bit chia s cng ai. B m con (c bit l m con) rt yu v chiu em gi con, chng my khi qut mng em, em mun g u c p ng ngay. Ngc li, vi con th m rt nghim khc, lun trch mc, cu knh. Nhiu lc con c cm gic nh con khng phi l con rut ca m, m l con nui, con nht u v. Mi ln b m i x khng cng bng vi con l con rt ti thn, hng m con vn khc thm. Con t hi con mc li g? Con lm g sai b m ht hi con nh vy? Con lun l hc sinh gii, nh con l php, chm ch, rt t khi lm tri b m, vy m... Con mong Thy gip con tm ra cu tr li v cho con nhng li khuyn c th thay i c tnh trng ny. Con rt yu b m, nhiu khi con mun ni: M i, con yu m! song khng hiu sao con khng th tht ra li c...

    ng Minh Ha, Kin Giang

    Khng nn phn b vi em t

    Thng thng, trong mt gia nh c hai con tr ln, ngi con t thng c cha m quan tm, chm sc nhiu hn ngi con ln. Ci cm gic tui ln bng vi ngi trng thnh lm cho mt s cha m khng ngh rng nhu cu chiu chung a con ln l cn thit na. Trong khi , a con t thng c chiu chung hn, v cha m thng ngh n cha c trng thnh; t , cha m thng th hin nhiu s quan tm v chm sc hn.

  • Dy tr nn ngi I 9

    Thay v phn b vi em t, con hy nn vui mng rng mnh ln ri, bit t chm sc bn thn, cn em mnh nh hn nn cn n bn tay v tri tim thng yu ca cha m hn. Lm ch m bit nhng cho em l mt iu phc, c g u m phi bun v khc, phi khng?

    Thnh thong, trong mt s tnh hung, ngng ca thnh ngi ln ca con ci, mt s cha m tr nn nghim khc hn mong cho con hon thin v nhn cch. Do vy, mi li lm nho nh ca con ci thi cha m cng ry la v trch mc. Cng quan tm nhiu, mun cho con ca mnh gii giang, c nhng cha m cng th hin s kh tnh vi a con c quan tm, lng nhng mong cho con trng thnh nhn cch tht s. y l mt hin tng tm l gia nh kh ph bin nhng nc chu , trong c Vit Nam. Con nn lm quen vi hin tng ny khng cn cm thy ti thn mt cm gic tiu cc m duy tr n trong ni tm, hnh phc s b thiu t.

    ng ti thn v khc thm

    Khi ngh mnh b cha m i x khng cng bng, mt s ngi con, phn ln l con gi, pht sinh tm l ti thn, d khc thm. Tm l ti thn vn l tiu cc ny nu khng dng li s lm ny sinh mt chui phn ng tiu cc khc nh mc cm, t ti, bun chn, than vn, th di, trm cm, tuyt vng,... Ngi ta c th ni n v t n cng bng x hi v cng bng php l nhng kh t c s cng bng tnh cm, v nhp p ca tnh cm khng da trn cn cn l tr m l cm xc. Cha m con thy em con cn nh (mi 12 tui) nn chm sc cho em nhiu hn u cng l chuyn thng tnh. iu ny khng phi l s bt cng bng v tnh cm. Con nn hiu tri tim ca cha m mng cho em gi ca con. L mt hc sinh gii trng

  • 10 I CHA KHA HNH PHC GIA NH

    v l a con ngoan nh, con nn ly cc c tnh m con ang s hu nh chm ch, l php, t khi lm tri b m lm hnh trang cho hnh phc. ng vin vo cc c ny mc cm v t lm kh bn thn, vn l iu khng nn. Thc ra, con c mc li lm g u, con c b b m ht hi u m phi t lm kh. Con gii v chng chc nh th nn cha m ngh rng con t lp c ri, v do vy mi t quan tm hn. Khi quan tm th mong con c trn vn hn, hon ho hn, nn c phn gt gao hn. Mong con hiu c iu ny cuc sng tr nn hnh phc v c ngha hn.

    Hc truyn thng tnh thng

    c th thay i c tnh hnh, con nn n lc thc hin ba vic sau:

    Th nht, khng nn c cm gic con l con nui c cha m con nht u v. Cm gic tai hi ny nh mt cp knh mu en, m khi con eo vo th cm gic b tn thng s gia tng. Do vy, khi tnh thng yu tht s ca cha m dnh cho con, con vn cm thy chng c g, hoc kh c th nhn ra c.

    Th hai, con tp lm quen vi li ng x: Ni vi cha m thay v ni v cha m. Ni v cha m l cp n cha m nh mt i tng vng mt, con n phng ni cc thng tin con cm nhn v cha m, c th ng nhng cng c th l mt chiu v sai. iu quan trng l, khi ni v cha m vi ngi khc, cha m con u h bit v cm nhn, thay i tch cc, nu li con ni v cha m l ng v chn thnh. Ni vi cha m, con s chia s cm xc ca con trc li ng x ca cha m dnh cho con. T , cha m con c c hi hiu r tm l v c tnh ca con hn, nh , gia nh s tr nn trn thun di ha, tnh thng khng kht, m

  • Dy tr nn ngi I 11

    m, an vui hn. Hn na, khi chia s trc tip vi cha m th nhng g cha m b con hiu lm mi c lm sng t, nh , cha m v con hiu v thng nhau nhiu hn.

    Th ba, nu truyn thng c xem l mt nhp cu thng tin th truyn thng tnh thng l u mi ca hnh phc, nht l hnh phc gia nh gia v v chng, gia cha m v con ci. Trong truyn thng hnh phc, hy trnh tnh hung bin gi nh thnh thc tin. Thc tin ch c mt, trong khi gi nh v thc tin th qu nhiu. D nhin, trong nhiu gi nh, ch c mt gi nh ng vi thc tin m thi.

    Con nn tp truyn thng nh con mong mun v iu ny rt cn thit: M i, con knh thng m lm!. Nu con mc cm vi cha th i ngi mt thnh cha: Cha i, con knh thng cha lm. Truyn thng tnh thng l thc phm ca hnh phc. Gi tr, nam n, vai tr x hi no cng cn n cc cht liu hnh phc ny.

    Nn nh, li ni khng mt tin mua khng ch c gi tr trong cc x giao, m cn tc ng tch cc n tnh thng yu trong tng gia nh. Khi con ni ln c iu con mun ni, d ni trong nc mt v ut nghn, con s gip cha m hiu con nhiu hn v ng hn. Ch mt vi li ni m c th thay i c tnh hnh th xng ng lm bit my, phi khng con?

    ***

  • 12 I CHA KHA HNH PHC GIA NH

    NG MC CM KHI SINH CON BNH TT

    Bch Thy, con ang tt nh ca s bt hnh, au n. Ngay sau khi sinh em b c mt thi gian ngn, cc bc s chn on con trai ca con (chu ch tn ca nh chng con) b hi chng Down. Cch y khng lu, con pht hin ngoi Down ra chu cn mc hi chng T k. Con bun ru v cng, thng chu, con ch bit khc rng. Nhng vo lc m con cn s quan tm, chia s ng vin nht th nh chng v c chng con li quay lng li vi con v chu b. H nhic mc con ht li, h ni do kip trc con v cha m con lm nhng iu xu xa nn gi mi sinh ra qui thai nh vy, h cn t thi mun ui con v chu b v bn ngoi cho khut mt. Qu con tn Lng Sn, gia nh con ngho lm, b m con li gi yu, by gi m con a chu bnh tt v lm kh ng b ngoi th con khng n nhng nu c tip tc sng trong gia nh nh chng th ba no con cng cm chan nc mt. Chu b l dng ging nh h, n no h i x t bc n vy? Nu khng phi v con ca con th con quyn sinh ri, nhng nu con lm vy ai s chm lo cho b. Mong Thy cho con li khuyn gip con thm ngh lc vt qua th thch khc nghit ny. Con xin cm n Thy!

    L Th Sao Mai, Cu Giy, H Ni

    Khng nn li cho kip trc

    D ch trng c kip lun hi v tin vo nhn qu nhng o Pht khng cho rng tt c nhng ni kh nim au v s bt hnh ca ta kip ny l hu qu ca kip trc.

  • Dy tr nn ngi I 13

    li cho kip trc s lm cho bt hnh tr nn phc tp hn, kh kt thc hn v nh hng tiu cc n i sng hin ti nhiu hn.

    Theo c Pht, tm kim nguyn nhn v h tr duyn ca nhng au kh v bt hnh hin ti s gip ta gii quyt cc vn nn mt cch c hiu qu v dt im. Hy p dng cng thc truy tm nguyn nhn khc phc hu qu ny vo trng hp con ch b hi chng Down v hi chng T k. Trc nht chng v ng b ni khng nn li cho ngi m bt hnh v gia nh bn v lm nhng iu xu xa nn gi mi sinh ra qui thai nh vy. S ng nhn v thi quy kt sai lm ny ch lm cho vn tr nn ti t hn v ngi m kh tm s b suy sp tinh thn, sng trong trm cm v b tc nhiu hn. Theo khoa hc, hi chng Down thng xut hin vi cc b m trung nin nh l kt qu ca s d tha mt nhim sc th s 21 (thay v 2 m tr thnh 3) thai nhi, lm suy yu kh nng nhn thc v s pht trin th cht ca tr, ko theo mt s chng bnh khc. T k l hi chng ri lon tm thn v tng tc x hi v rp khun trong cc hnh vi ng x, to ra s th , t quan tm n ngi khc v ng x khc l vi ngi xung quanh. Nu c pht hin sm (trc 3 tui) v c h tr tch cc t cha m v ngi thn, hi chng T k c th c khc phc mc tng i, ngi bnh c th hi phc chc nng ng x v c i sng x hi bnh thng.

    Do , thay v li, quy ti cho ngi m kh au v gia nh v, tt nht gia nh hai bn nn th hin s quan tm chm sc nhiu hn tr hi chng Down v T k hn cc cc tr bnh thng khc, nhm gip chu c quyn sng nh mt ngi bnh thng.

  • 14 I CHA KHA HNH PHC GIA NH

    Nhu cu c lm ngi v c tn trng

    Pht gio khng khch l cc hnh thc ph thai, ngay c trong tnh hung phi b d tt bm sinh, b hi chng Down hay T k, m sau khi sinh ra, tr phi l thuc vo s chm sc ca ngi thn v x hi trn i. Pht gio tn trng s sng v cho rng s sng ca con ngi l qu gi hn ht. ng v l do con b d tt m cha m v ngi thn ca tr quyt nh hy hoi mng sng ca ngi vn c nhiu bt hnh v ng thng hn nhng ngi khc. Cn nhn thc r, ngi c hi chng T k cng l mt con ngi, vi y cc quyn v nhu cu cn c tn trng, nh tt c mi ngi khc. Nhn phm, hnh phc v s pht trin ca ngi b hi chng Down v T k l thuc vo quan nim, thi , cch chm sc, gio dc v kinh nghim ng x ca cha m v h hng hai bn. Do , ng v tnh hay c to thm bt k bt hnh no cho ngi b bt hnh kp gm hi chng Down v T k. Cc em b v ngi ln b hai hi chng ny cn c nhu cu c yu thng, chm sc c bit v y hn nhng ngi bnh thng.

    Cha m v gia nh hai bn, thay v li cho nhau, gy s bt ha, hy chung vai st cnh gip tr d tt c thng yu, chm sc, hc hi v pht trin, nhm b p li nhng bt hnh c trn c th tr.

    Cc tin b v chm sc y khoa hin i c th gip cho tr c hi chng Down v T k khc phc c cc yu km v sc khe, nng cao kh nng nhn thc v hc tp ha nhp cng ng, c i sng x hi bnh thng, c i hc, sng c lp, c lm vic, c ngi yu, thm ch c th kt hn v sng hnh phc.

    Cc tr gip t gia nh, ngi thn v cng ng trong

  • Dy tr nn ngi I 15

    tnh hung ny s to c hi cho tr khuyt tt c hc tp v chm sc sc khe c bit tr c th tr nn t tin, hng ngoi, chi th thao, thng thc thm m nh ngi bnh thng trong qu trnh trng thnh.

    Hy xa b mc cm thua thit v ti li

    Tm l kh ph bin ca mt s b m v ngi thn ca ngi b hi chng Down v hi chng T k l sng trong nhng cm gic thua thit, s hi v ti li. T s thiu hiu bit v khoa hc v nhn qu, nhiu ngi v tnh lm tn thng chnh mnh v nhng ngi thn thng trong gia nh, c bit l ngi m bt hnh.

    Vi t cch lm cha, chng ch khng nn mc cm v a con khng nh , d sao th cng l mt phn mu tht ca anh. S ng cm v nng tinh thn ca chng trong tnh hung ny rt cn thit, mt mt gip v vt qua kh au, mt khc gip gia nh mnh khng quay lng li vi a con bt hnh. Thi hi lng vi hin thc v a b d tt s gip cho ngi cha thng yu v chm sc cho con ci nhiu hn, thay v ght b mu m ca mnh, t , gin c chm tht vi ngi v tng chia ngt s bi trong i sng gia nh.

    Vi t cch l ng b, cha m chng khng nn phn bit i x vi a chu c hi chng Down v T k. Hy ng x bnh ng vi a chu bt hnh ny nh bao nhiu a chu khc. Hnh ng hiu bit v khn kho ny c gi tr xy dng hnh phc cho con trai v con du ca mnh. Thi i x t bc v nhic mc ht li con du v a chu bt hnh, cng nh hnh ng ui con du v chu b v bn ngoi cho khut mt khng phi l gii php hp vi lun thng o l, m ngc li chng t s thiu hiu bit v ngho nn v tnh ngi, vn cn t bc hn bnh Down

  • 16 I CHA KHA HNH PHC GIA NH

    v T k a chu vn khng c c s la chn sc khe cho chnh mnh khi cn l phi v lc c sinh ra. Khi hiu c chu no cng l chu mnh, ng b ni nn thng a chu khuyt tt nhiu hn, sng c tnh ngha hn v th hin tnh thng c bit vi a chu bt hnh hn.

    Trong khi ch i s mu nhim v hnh phc c mt tr li trong gia nh, vi t cch lm m, v l mu m ca mnh, ch hn bao gi ht phi trn qu mng sng ca con mnh, khng nn cm gic tiu cc nh bun ru, khc rng ng tr trong tm khm. Cm gic tuyt vng chng nhng khng th lm thay i hin thc v a con c hi chng Down v T k, m cn lm cho ch tr nn kh au bi phn v trm cm nhiu hn. T , ch c nhng suy ngh tiu cc v i quyn sinh vn l iu nn trnh. Thc tp thin t bi trc khi i ng v sau khi ng dy mi ngy, s gip ch c thm nhiu ngh lc, vt qua ni au nghit ng ng thi tng trng tnh thng yu v chm sc con ch c bit vi ni nim hnh phc ca mt ngi m c tnh thng v trch nhim. Li sng t bi ny trc sau g cng gp phn thay i nhn thc tiu cc ca chng v gia nh chng.

    Chc ch lun vng vng, sm vt qua kh au v thnh cng trong vic tm c s hiu bit v thng yu ca chng v gia nh chng.

    ***

  • Dy tr nn ngi I 17

    KHI CON B NH I BI

    Bch Thy, chu trai ln ca v chng con nm nay hc lp 10, sut 9 nm qua chu lun l hc sinh gii, ngoan ngon, l php. Khong na nm tr li y chu chnh mng chuyn hc hnh, theo chng bn i chi in t. Tun trc chu b nh i 4 ngy, khng lin h g vi gia nh. Sau nh mt ngi bn c nick ca chu lin lc vi chu trn mng v bo tin cho gia nh chng con. V chng con lin h vi chu, ngh chu v nh nhng chu nht nh khng chu. Chu ni chu ln ri v mun ring, chu s i thu nh , v nu b m c ni p v nh chu s ct t lin lc. Chng con cng khng bit chu ly tin u i thu nh. Thy tnh hnh qu cng, s chu lm liu chng con a ra phng n chu v cn h 18m2 m v chng chng con ang cho sinh vin thu, chng con nh bn chu chuyn cha kha cn h cho chu sau khi mua thc phm sn trong t lnh cho chu. Tm thi chng con mi tm ra gii php nh vy v rt s lm cng chu s b hc. Nhng v lu di chng con bit l khng th nh vy c. Con mong Thy cho chng con li khuyn tip cn chu, hng cho chu ng i ng trong tng lai. Chng con rt s mt chu, chu vn ngoan, hin, chm hc nhng ci tui l c ny tht l kh hiu v kh tip cn.

    Chu Lan Phng, TP. H Ch Minh

    ng s li da ct t lin lcCc bin i tm sinh l ngng ca v thnh nin s

    lm phn ln cc chu tr nn kh hiu v kh tip cn,

  • 18 I CHA KHA HNH PHC GIA NH

    nhng ng v li da ct t lin lc ca con m anh ch pht hong, chiu theo cc yu cu thi qu ca con. tui n cha no, lo cha ti, con ca anh ch khng th t lp, khng th ly u ra tin m thu nh v ch c th t tc nh ca bn b vi hm ri gy p lc vi anh ch c t tung t tc khi mi m gia nh ca anh ch. Vic anh ch quyt nh chuyn cha kha cn h cho chu, cho php chu ring trong tnh trng chu chnh mng chuyn hc hnh, v theo chng bn i chi in t v l do s lm cng chu s b hc ch l mt ng x tnh th, cn c nhn nhn di hai mt. Gii php tm thi ca anh ch i vi chu c th tr thnh con dao hai li. Mt tch cc l anh ch an tm rng chu khng b nh i hoang, c th gim st chu mt cch tng i trong cn nh cho thu ca gia nh mnh. Mt tiu cc l li gii quyt ny ch mi l cha la khi n bc chy, ch cha tm ra c nguyn nhn pht ha v cch ngn chn khng cho n ti din trong tng lai. Ti sao chu khng mun cng nh vi cha m? Mt khi chu thng anh ch trong k sch nht nh khng chu c mt ln, chu s tip tc e da anh ch trong nhng ln khc. Bit l khng th nh vy c l mt nhn thc ng, anh ch cn n lc chu tr li phong vn c l ngoan, hin, chm hc. hng cho chu ng i ng trong tng lai, anh ch khng nn qu lo s li da ca chu, m hy bnh tnh tm ra nguyn nhn sa st trong vic hc tp, nghin game online v sng bung th nh hin nay.

    Truy tm l do bun chn

    Chn nn v b hc l c mt qu trnh ch khng phi l chuyn mt ngy mt m. Ngoi am m vic chu chi tr in t, anh ch nn tm hiu t bn b chu xem liu vic chu khng cn hng th hc hnh c phi do b trm cm v tuyt

  • Dy tr nn ngi I 19

    vng t mt bin c no khng, chng hn nh tht tnh, b ch chit? Chu c b bn b xu tc ng khng? Chng trnh hc c vt qu sc hc ca chu, lm cho chu cng thng v mun qun i mi chuyn bng tr chi in t khng?

    Trong gia nh c thiu vng s quan tm chm sc no t pha cha m v ngi thn khng? Khng kh gia nh c qu cng thng hay lnh lo n ni chu c cm gic v dng hoc mt mi v mun b nh ra i khng?

    D xut pht t nguyn nhn no anh ch nn tip cn chu trc tip, ch khng nn qua trung gian l bn ca chu. Hin ti, chu ang nh ca anh ch, vic tip cn s d dng hn. Lt mm buc cht l iu anh ch cng nn p dng. Khng nn qut mng, la ry chu trong tnh trng chu ang ri vo tm l khng cn gia nh, chng t mnh ln bng li ng x thiu thng minh nh hin nay. Hy th hin s hiu bit v cm thng vi tnh trng b tc ca chu anh ch c c hi nghe nhng g chu tm s. Khng nn nh gi thp nhng cm xc ny, cho d i lc anh ch thy hi cng iu hoc hoang tng. Truy tm c nguyn nhn s gip ta gii quyt c vn mt cch hiu qu v an ton. ln ra c manh mi ca s thay i 180 ca chu, s tr gip thng tin t bn b ca chu l rt cn thit. Tn dng nhng c hi trao i vi cc bn chu, anh ch s c thm mt knh thng tin th hai hiu u l nguyn nhn chnh v u l nguyn nhn ph.

    Nhu cu cn c quan tm

    Trong nhiu gia nh, cha m c ngh n thun rng cho con tin n hc l trch nhim lm cha m ri. S quan tm ca cha m i vi vic hc hnh v li sng ca con ci l rt cn thit. S thiu quan tm chm sc ca cha

  • 20 I CHA KHA HNH PHC GIA NH

    m c th gp phn vo vic lm con ci tr nn l l trong hc tp. Lc y, vi khong trng c n, bn b xu r r c th bin chu thnh ngi khng cn mng n vic hc. Bt k cn nghin g, d l tr chi in t, p , thuc lc, hay khuynh hng hng th, cng c th lm chu tr thnh k bt cn i.

    Nhiu bc cha m hng ngy khng n vic hc tp ca con. n khi thy con khng c ch no trong v mi bit con sa st v c vn , th qu mun mng. Quan tm v chiu l hai hnh ng khc nhau v ng c v mc ch. Quan tm kho lo v nhng thay i tm sinh l ca con s gip anh ch khc phc cc yu km trong ng x ca con. Chiu theo con qu nhiu n bt chp tt c nh trong mt s gia nh l mt sai lm, v hnh ng chiu s c xy cho con theo c tnh thiu nh hng v cng kh un nn v sau. Nu s thiu quan tm ca cha m d lm cho chu nhim cc th gii tr tiu cc th chm sc qu mc lm cho chu c cm gic b ngt th. C hai u dn n hu qu gn nh nhau. Cc c sc tm l ti nh cng c kh nng lm con ngoan tr gii tr chng, chn n trng. Bng cch ng x trung o, anh ch nn th hin va c s cm thng, thy r cc nhu cu tm l chu, va kho lo trong nh hng chu sng tch cc v c trnh nhim vi bn thn mnh v gia nh. S bnh tnh ca anh ch vi t cch cha m v s h tr ca ngi thn bao gm bn b tt c th gp phn lm cho con anh ch tr v nh sng chung vi cha m v ly li nim say m hc tp nh nhng nm trc.

    ng bin vic hc thnh mt p lc

    Nu chu b p lc hc tp do hc trng chuyn v thnh tch hc tp l nguyn nhn chnh dn n s mt mi, b hc ca chu th anh ch nn gip chu vt qua kh

  • Dy tr nn ngi I 21

    khn ny. Khng nn so snh thnh tch hc tp ca chu vi bn b cng trang la, v nh th c th to ra mc cm tm l thua km chng bn, kt qu l, thay v phn u hn, c chu quyt nh bung xui cho khe. Khi cng thng qu m kt qu hc tp km hn chng bn c th lm cho mt s chu ri vo mc cm thua st v chn nn. Khi khng theo kp bi hc, b im thp thng xuyn, cc chu cm thy xu h v khng cn hng th ti trng hc v c th ngh rng mnh tht v dng. C chu mun lp nghip sm v ngh rng cha m c th tm mt cng vic tt, lng bng cao, hc chi cho mt v b nhiu p lc qu. Cn khch l tinh thn con: C bng cp s d xin vic hn, lng bng cao hn, cng vic n nh hn v c hi thng tin trong ngh nghip cng cao hn. Nhn thc ng ny s gp phn gip chu vt qua c nhng kh khn v th thch trong vic hc v khng b hc na chng.

    Tch con khi bn b xu

    Tr em thng d ua i bn b hn l chu nh hng t cha m v thy c gio. trnh cc nh hng tiu cc i vi chu, trc nht anh ch cn nh gi nhm bn ca con anh ch xem chng c lin quan n ht ht, n nhu, quan h nam n, bo lc, trm cp khng, hay ch n thun l ham vui, b hc hnh. ng thi cng nn xem vai tr ca chu trong nhm ny. Nu nhm bn l nguy him th anh ch cn phi khn kho, kin quyt can thip v cch ly, d kh c no. Thm ch, c th nh n cc s tr gip ca x hi v lut php. D nhin, phi ht sc bnh tnh, khn kho. Vic un nn cch suy ngh, cch sng sai lch s gip cho chu thot khi cc nguy him hin ti v v sau.

    Bn cnh vic cch ly bn xu, anh ch nn to iu kin cho chu giao lu vi bn tt v gn kt vi ngi thn trong

  • 22 I CHA KHA HNH PHC GIA NH

    h tc chu khng cm thy ht hng v trng tri. Cng nn to cc hot ng vui chi gii tr lnh mnh gip chu qun i nhng ngy sng bung th.

    Gip con tr v cuc sng bnh thng

    Sau khi thu thp thng tin t bn b chu v nguyn nhn mun ring ca chu, anh ch nn phn tch tnh hung v tng bc kho lo thuyt phc chu tr v sinh hot vi gia nh nh trc y. ng cho chu ring, anh ch khng th kim sot c tt c nhng hnh vi tht thng, thm ch bin thi ca chu. tui hc tr, cc chu kh vt qua c cc cm d t cc trang mng i try, m tng tri cm, gp go thi cm chung, n nhu, ht sch v c th nhim cc thi quen tiu cc khc.

    Nn lu , trong mi tnh hung, khi thuyt phc chu tr v nh, c gng ng gin d v qut tho. Mng nhic con lc ny d nhin khng phi l gii php tt. Thm ch, s qut tho c th to thm cc phn ng ht hng a con ang mt dn phng hng, y con vo thi quen chi game nh t an i. Anh ch hy nh hng tng lai chu bng vic hc tp, kin thc v o c; Ggi con v cc mn th thao thch hp; sn lng chia s vi con khi con gp phi ni kh nim au.

    Cc c sc tm l trong gia nh, hc ng v ngoi x hi thng lm cho nhiu chu khng cn hng th hc hnh. Trong trng hp ny cha m khng th pht l tm l v cm xc kh au ca con, cn chia s v hng dn chu cch n nhn cc bin c v trnh cc c sc trong cuc sng, kho lo trong ng x to v gi hnh nh p trong mt con.

    Tt c nhng iu trn s gip chu nhn ra c tnh thng cao c ca cha m dnh cho chu, nh chu s c thm ngh lc vt qua cc kh khn ca bn thn.

  • Dy tr nn ngi I 23

    GIP TR VT QUA THI THAM N V CH K

    Bch Thy, b nh con 8 tui, l chu gi. Chu c mt tnh xu l n rt tham, lun ginh phn nhiu cho mnh, thnh thong chu li ly ca bn mang v nh (ch l nhng th nh nht nh vin gm, ci bt ch thi) nhng chng con rt s s thnh tnh cch xu sau ny. Chng con gii thch v bo ban chu rt nhiu nhng khng c tin trin g. Chng con rt s thi xu ny cng ln s cng kh sa. Knh mong Thy t vn cho chng con cch khuyn bo chu th no chu c th b c thi n tham v ch k ny. Chng con cm n Thy rt nhiu!

    L Bch Ngc, H Ni

    Theo ni dung ch m t, ti on bit chu gi 8 tui ca ch c ht ging tnh cch tham lam mnh hn cc ht ging nhn cch khc. Thay v qu lo lng v vic ny, ch hy n lc gip chu thay i nhn cch tham lam thnh cc nhn cch tch cc khc.

    Gip con tr thnh bn sao nhn cch ca cha m

    Thng thng, tui thiu nhi, tr thng quan st hnh ng ca cha m v ngi thn bt chc cch c x vi mi ngi xung quanh. Nhn ra c tnh cch tham lam ca chu, ch v chng ch hy dng li sng bit quan tm, chia s, tng biu, gip ngi khc hng dn chu.

    Mi khi c c hi tng biu ai ci g, v chng ch nn cho chu chng kin ri gii thch cho chu nghe v cc gi tr nhn bn v nhn vn ca hnh ng quan tm v cu gip ngi.

  • 24 I CHA KHA HNH PHC GIA NH

    Trong nh, khi n cm, ch hy xi cm v mc n cho chng con v ngh chng ch ni li cm n ch. p li, chng ch nn lm hnh ng tng t i vi ch v cc con; nhn c, ch nn cm n chng trc mt con. ng thi, gii thch vi chu rng mun sng hnh phc, ta phi bit quan tm n ngi khc. Chng kin s quan tm v chm sc nhau, con ch s hc dn li sng t t v v tha mt cch c thc. M hnh C nh ta cng quan tm v chm sc nhau s l li sng tch cc. Pht trin li sng ny, con ch s bit quan tm ti tha nhn, nh , tm ch k v tham lam s c chuyn ha.

    Mi khi c iu kin, v chng ch nn dn chu n cc trung tm nui dng tr em c nh, bt hnh. Thay v t mnh lm, v chng ch nn hng dn chu cng lm vic trao tng qu cho nhng ngi km may mn vi thi trn trng, thng yu v hnh phc. Sau , gii thch vi chu v ngha c cao thng s gip con ngi sng c tnh ngi, nh , hnh phc hn.

    Khi chu tham gia lm t thin cng v chng ch, ch hy dng li khen v khch l thch hp chu cm thy hnh phc khi c lm vic lnh. Tri qua nm thng, cc ht ging tnh cch t t, v tha, v ng cao thng v tch cc s nh hng n chu. Chu s tr thnh bn sao ca tnh cch cao qu ny. Ma dm thm t l phng chm thch hp cho vic gieo trng cc tch cch tch cc s pht trin nhn cch ca con ngi.

    Chn phim cnh tch cc cho tr

    V ht ging tham n v tham lam ni tri hn cch ht ging nhn cch khc chu, v chng ch ng nn cho chu xem phim nh c ni dung hng th, n ung, n chi, cnh git , cp ca, bo lc, bo ng, nh ln, bn

  • Dy tr nn ngi I 25

    git, Thay vo , nn cho chu xem cc chng trnh mang tnh gio dc cao, cc phim hot hnh c gi tr, th hin s quan tm v gip ngi khc.

    S d phi lm nh th l v theo Pht gio, con ngi l kt qu ca nhng g con ngi hng th. Khi ta n mt thc phm, hoc ang tiu th mt sn phm phim nh th trn thc cht, thc phm v sn phm ang tiu th ta nh mt thi quen. Thi quen c sc chi phi li sng v nhn cch ca con ngi. Khng thc v vic ny, nhiu bc cha m v tnh lm cho con tr tiu th qu nhiu cc phim nh khng thch hp. Hu qu l, tch cch xu con tr ngy cng ln dn theo nm thng. n lc no , khi sc mnh ca thi quen xu khng ch, lm cha m bt lc, nhn thy con ci chu bt hnh v kh au, nhng khng th cu gip c g na.

    Anh ch hy kho lo dy cho chu tnh cch tht th, khi nht c ca ri phi tr li cho ngi nh mt; Khng nh vi chu rng l li sng ca ngi tt; gip chu b thi tham lam, bn xn, keo kit, ch bit quan tm ti bn thn; hy k cho chu nghe cc cu chuyn v cc ti x taxi nht c hng trm triu ng ca khch b qun, mc d ngho, h thng bo v tr li cho khch. Cc s kin nh th c bo ch khen ngi trong thi gian qua. Hy cao tm gng ngho cho sch, rch cho thm chu lm phng chm sng sau ny.

    Thng xuyn c cho chu nghe cc cu chuyn c tht v li sng chn tht, c tnh ngi ri yu cu chu k li. Khen tng chu khi chu nh c cc cu chuyn tnh ngi c gi tr. ng lm cho chu ct hng khi chu bt u bit quan tm n ngi thn v mi ngi xung quanh. Li khen tng ng ch s c tc dng khch l v gp phn lm thay i nhn cch ca con ngi.

  • 26 I CHA KHA HNH PHC GIA NH

    ng ngh rng tui tr th, chu cha bit g v vic phn bit tt xu. Mng lung gia vic tt v vic xu l mt trng thi tiu cc ca tm l, m cc bc lm cha m nn tch cc gip con em mnh vt qua. Tri tim v nhn thc ca tr th d c thay i. Un nn nhn cch ca tr cng ging nh chm sc cy cnh. ng cy ln ri un. n tui thnh nin, nhn cch c nh hng, rt kh thay i, nu ng s khng c quyt tm cao th kh thnh cng.

    Ngi m thng gn gi con tr hn cha. Ch nn tn dng iu kin ny dy d con cc c tnh trung thc, lng tt, nhn i, s tht th, bit quan tm, gip ngi khn kh. Khi cc ht ging nhn cch ny c gieo vo tim thc th cc tnh tham lam, ch k, s dn dn c thay th. Theo Pht gio, tm thc con ngi nh mt kho cha khng gii hn. Cc vt c cha ng l do ch nhn a vo, hoc cho php a vo. Tng t, bit un nn con, cha m nn gieo cc ht ging nhn cch tch cc. Lc u, do qun tnh ca thi quen xu cn mnh, chu c th khng nghe theo li cha m. Cha m hy lun gi vng lp trng gio dc kho lo, sau mt thi gian, cc tr c bit s tun phc v tr thnh ngi hu ch trong tng lai.

    Gip tr gim thi quen s hu ha

    Khng km g ngi ln, mt s tr c tnh mnh c thc r rng v ci ti v ci ti s hu. Tnh s hu ny c hnh thnh qua truyn thng ngn ng v cc cu m ca con, cha ca con, bn ca con. Nu khng hun luyn tr, cng ngy, thi s hu ny c chuyn sang tnh cch tiu cu. Kt qu l, tr s khng thch chi cc chi vi bn b cng la tui, tr s mun s hu mt mnh, chi mt mnh, v cm thy kh chu khi phi chi chung v chia s chung vi chng bn. Do , hy tp cho tr thi quen khng

  • Dy tr nn ngi I 27

    giu gim. Chia s v thm tho l c tnh m ngi hnh phc cn c. Mi khi n tri cy, bnh ko, m nn nhc con mi ng b, cha m. Khi bn b n nh chi, ch nn nhc con mang ra cng chi vi bn. Ki bo v phng s to thnh thi quen xu. ng xem y l chuyn bnh thng.

    Khi nhn ra tr c khuynh hng kh kh gi tr thch th cha m nn bit thi t hu c hnh thnh tr. Lng tham lam s theo ln dn, dn n li sng thch v vt v cho mnh, khng thch chia s vi ai. Khi tr ang n mt mnh, khi thy ngi khc n, lin giu ngay sau lng, hoc n ngu nghin tht nhanh, th bit tnh tham n tr qu mnh. Khi thy tr ginh git chi vi bn b th bit chu c tm c hu, c quyn. Cha m nn gip chu c tinh thn tng thn, tng tr. Hy kho lo dy chu chia s chi cng nhau, ng chu gi rt mt mn chi no c quyn.

    Tham lam v ch k l mt thi xu, khng ch lm h nhn cch ca tr m cn gy phng hi cho x hi v sau. Phi tm cch thay i tm l xu ny. Thi ch k s l mt cn tr trong i sng x hi. Tham lam c th lm con ngi kt vo vng lao l. Cha m hy lu tng li ni, cch c x ca con ci i vi cha m, ng b, ngi thn v nhng ngi xung quanh. Khi pht hin ra li sng ch k th phi kp thi iu chnh. gip tr, cha m phi lm gng.

    Cha m ng nn ni nhng cu: y l ca m, ca b, con khng c ng vo, Nu con khng ct gn gng th mai bn con sang chi s ly mang v ht. Nhng cu ni tng chng nh khng n nhp g li c sc ph hng nhn cch ca tr v sau. Con tr hng ngy v tnh quan st, ghi nhn li sng v li ni ca cha m. Hy ni

  • 28 I CHA KHA HNH PHC GIA NH

    nhng cu ni c ni dung tch cc, th hin lng v tha, tm t t, h tr nhn cch ca tr.

    Nng tm quan trng ca vic ngha i vi tr

    Ging nh ngi ln, khi tr lm mt vic g c gi tr v gi tr c nh gi bng li khen tng, tn dng, tr thch c tip tc lm cng vic c ngha ny. L cc bc cha m, anh ch nn to iu kin tr c th ng gp ci g cho cha m. V d, dng nc cho cha m, lau mt cho cha m, hoc lm vic g c cha m nh. Bt u t nhng vic n nh trn, tr tip xc vi cuc sng vi s ng gp tch cc. iu ny khin tr cm thy hnh ng tch cc ca mnh c gi tr nht nh. Tr s t ho v hnh din v cc ng gp c gi tr .

    Khi trao cho tr c hi thc hnh vic tt trong gia nh, tr s th hin s gng cng lm tt p v c hiu qu hn. Cch hun luyn ny s gip tr c trch nhim hn v tin vo bn thn hn. Khi tr bt i thi da dm, c tinh thn t lp cao, tr s bt i tnh ch k. Lng tham to ra tm ch k. Li sng ch k to ra tm tham lam. Tham lam v ch k l bn ng hnh ca kh au. Khi ch gip con vt qua thi ch k v tnh tham lam, ch cng hin cho i mt ngi c nhn cch v tha.

    Chc anh ch thnh cng!

    ***

  • Dy tr nn ngi I 29

    GIP CON VT QUA K THI I HC

    Bch Thy, h ny con trai ln ca con s thi vo i hc. C nh con, thm ch c h u lo lng cho chu. Sut 11 nm qua chu u t hc sinh gii, v lun ng u lp, khi v mn ting Anh. Mi ngi bo con: Hc ti thi phn, hc gii th m cha chc u. Phi lo m l bi cho chu thi c t. Nghe li mi ngi con rt sing i l, ai mch cha no, n no, ph no l con i ht. Con l gio vin nn gi gic cng eo hp v ngt ngho, by gi mi thng 3 m con ngh ht cc ngy php trong nm i l: Vo Nam, ra Bc, ai mch u l i y. Con lm th c ng khng Thy? Chng con phn i cc lc, anh y ni thi hay trt l do kin thc v tm l ca chu ch khng phi c l bi l thnh cng. Con mong Thy ch bo cho con.

    Lm Minh Anh, Vnh Phc

    C bnh th vi t phng

    Thi v cch ch quan tm n con trai ch cng l tm l ph bin m nhiu bc lm cha m thng vp phi. Thi quen c bnh th vi t phng khng ch l hnh ng chy vy khp ni cu may trong tr bnh, m cn l mt hin tng cu nguyn ph bin, mong mi mnh v ngi thn t c mi vic nh . Theo Pht gio, vi t phng l mt thi quen m tn, ch c tc dng an i hoc trn an tm thi, khng th lm thay i bn cht ca hin thc v do vy khng th to ra kt qu nh mong i. Hu qu xu nht ca vi t phng l s tht vng do khng t c nguyn, d l mt thin ch.

  • 30 I CHA KHA HNH PHC GIA NH

    Ngi vi t phng thch chy theo li n v php mu v s linh thing, m phn ln khng c tht, vn c cng iu, hay bm phng v cc mc ch v li t s m tn ca con ngi. Li n v s linh thing, cu g c c khong cch rt ln i vi kt qu trong hin thc, vn hin hu v tn ti khch quan i vi nguyn c ca con ngi. Ngi m tn thng khng nhn chn c iu ny, nn tn nhiu thi gian, cng sc, tin bc trong vi van v ch v do vy khng th gii quyt c vn nn no. Phn ng di ngc t vic vi t phng l s tht vng v khng t c kt qu nh mong i. o Pht gi l kh au do mong mun m khng c toi nguyn.

    Hnh ng vo Nam, ra Bc, ai mch u l i y ca ch chng nhng khng gip ch g cho chu, ngc li cn lm cho cuc sng ca gia nh ch v cng vic ca ch tr nn xo trn, c th l bt ha gia v chng ch. Kt qu l chng ch phn i cc lc khi thy ch qu c tin vo m tn v con ch th khng vui khi bit v mnh m cha m phi gy g vi nhau. Thi c h u lo lng cho chu l khng cn thit, v con trai ch l ngi c thc t lp cao, hc hnh c kt qu nh t nhiu nm qua v s tip tc thnh cng nm nay v nhng nm tip theo.

    Khng nn tin vo hc ti thi phn

    Mc d ri ro trong thi c l khng th trnh, nhng tin rng hc ti thi phn chnh l mt nhn thc sai lm. Ngi m tn thng khng phn on v gii quyt cc vn nn trn nn tng nhn qu, m ch thin hng v s mong mun ch quan. Hc gii th m cha chc u l mt quan nim lch lc, c th nh hng tiu cc n quan nim s phn an bi m mt b phn x hi cm thy mnh

  • Dy tr nn ngi I 31

    tr nn yu ui v khng th thnh cng trong thi c, hay bt k n lc tch cc no.

    Quy lut khch quan khng th ph nh l ngi hc lc gii c t l thi t cao hn trong cc k thi chuyn cp, tuyn sinh vo i hc so vi nhm c hc lc trung bnh. T l t do may mn l khng ng k. Ngi hc gii m b rt trong cc k thi th cha tht s l gii. Trong thi c, nu ngi gii khng th thi ni th ngi c hc lc kh tr xung khng th t im cao.

    Cn phi tin rng hc ti thi l chn l. S phn chng qua ch l s suy ngh sai lm v nng lc hoc ngun tim nng sn c trong mi ngi, n , c ngi khng th tin rng mnh c th lm c mt vic g c ngha. Nu do l bi m c t nh mt s phn th c l nhng ngi nh giu chu kh l bi t cao trong cc k thi, khng ai b rt v tt c u thnh cng. Thc t, kt qu thi t khng lm ph lng nhng ngi n lc hc tp nghim tc sut c ma hc v nht l c phng php hc thi trong ma thi y th thch.

    Qua nhng g ch m t, ti tin rng con ch gi phong hc tp sut 11 nm qua u t hc sinh gii v lun ng u lp. Trn nn tng logic ny, ch hy an tm rng con trai ch s d dng vt qua k thi tt nghip v vo i hc sp ti. Truyn thng hc gii sut 11 nm ca chu s gip chu d dng thnh cng trong thi c hn chng bn. Trong khi con ch khng c bt k biu hin lo lng, l nh, m chi, ham vui, tut dc trong hc tp, ch cng khng nn lo lng cho chu v v chu. Hy con ch t gii quyt vn hc tp v thi c ca mnh, nh chu tng t lc trong thi gian qua.

  • 32 I CHA KHA HNH PHC GIA NH

    Nhn qu ca thnh cng

    Theo Pht gio, nhn qu l cn cn cng l chun xc nht v khng b con ngi lng on. Thay v chy vy, vi t phng, o Pht dy mi ngi nm vng lut nhn qu bin cc c m tr thnh hin thc. Ai nm vng v sng theo nhn qu, ngi y nm chc s thnh cng trong tm tay.

    Trong kinh tng Pali, c Pht dng hnh nh nh k vt sa sng b, u b, lng b, ui b, chn b ch ra tnh trng rng lm sai quy lut nhn qu, lm sai phng php, th d c c nguyn chn thnh, ng s cng khng th t c thnh tu m mn. Ai cng bit sa c trong bu sa ca con b, vt sa sai cch, sai ch, d trong thn b c sa cng khng th c c sa ung. M tn v cc hnh ng tn ngng nh vi t phng, cu tri khn thn, ging nh vt sa b thiu phng php, khng th mang li kt qu tt lnh.

    Nu kin thc chn chnh l chic cha kha m ca cc c hi thnh cng th chnh t duy l t duy phng php, t duy tch cc, t duy ph hp vi quy lut cuc sng, s l nn tng a n thnh cng. Cng ging nh bao nhiu lnh vc khc, thnh cng trong thi c phi l kt qu ca qu trnh n lc c phng php mt cch khng gin on. c Pht gi l tinh tn tc s phn u c h thng, kin tr, hng n mc ch v thnh tu. Kin nhn trc nghch cnh v th thch l thi hnh thnh nn bn lnh thnh cng. Tr tu, nh cao ca tri thc l cha kha quan trng nht ca mi n lc v thnh cng.

    Nhn qu thnh cng trong tnh hung ca con ch hon ton l thuc vo chu, ch khng phi mt ai khc. Cu ni ca chng ch thi hay trt l do kin thc v tm

  • Dy tr nn ngi I 33

    l ca chu l mt nhn xt rt ph hp vi hin thc. Do vy, thay v l bi, cng king cho chu thi c t th ch nn t vn chu, hoc dn chu n vn phng t vn c kinh nghim hng dn v phng php hc thi, n thi, nui dng thi tch cc trong ma thi. y l nhng iu vn c kh nng gip cho chu chc chn t cao trong thi c. L ngi thn nu khng trc tip gip ch g cho con chu th cng khng nn gieo rc m tn vo u c ca cc chu. L cha m, hai anh ch nn ng thm vai thy c gio ca con mnh, nh , cc anh ch nm r tm sinh l ca con em, un nn con em trn l trnh tm kim s thnh cng qua hc tp v lp nghip.

    Sc khe ma thi cng l vn cha m cn quan tm, c bit l ngi m vn l ngi chm lo cm do, canh ngt cho gia nh, gi cng phi ch trng hn na n khu phn n ca cc con hng ngy, sao cho cc nhm thc phm quan trng (theo thp dinh dng). Bi cc con c khe mi minh mn m gii quyt c cc bi c a ra trong thi. Th hai l nh sc khe, cc chu s khng phi qu cng thng d ri vo trng thi dao ng v tinh thn, dn n s tht bi trong mi lnh vc nht l thi c.

    Rt mong ch hp tc vi chng ch trong vic gio dc con ci, gip con ci thnh cng, tri nghim hnh phc by gi v ti y.

    ***

  • 34 I CHA KHA HNH PHC GIA NH

    THI C KHNG CN L NI M NH

    Ma h ny con trai con cng thi vo i hc. c bit Thy l chuyn gia thng xuyn c Ban hong Php Gio hi Pht gio Vit Nam mi t vn trong cc chng trnh Tip sc ma thi cho cc bn tr. Thy c th cho con trai con cng nh cc bn tr chun b bc vo nhng k thi cam go nhng li khuyn hu ch cc bn y (v c nhng bc cha m nh chng con na) c tip thm sc lc, ch, nim tin vo ma thi sp ti c khng ? Con trn trng cm n Thy!

    Hong Lan Hoa, TP. H Ch Minh

    vic hc v thi c c kt qu tt, trong thi gian n thi, ngoi vic n nhn tnh thng, h tr tinh thn, ch n ung, ngh ngi, cc hc sinh v sinh vin cn lu tm v cch n tp bi v, iu chnh tm l, gi gn sc khe v th gin tch cc, nh di y:

    n tp c phng php

    Trong ma thi, thi quen Hc ngy khng tranh th hc m, s dn n hu qu ph phng l Hc th nhiu nhng nh chng bao nhiu!. Nguyn nhn tm l c th l do ngi hc b lc tm l, dn n lo lng nhiu qu. Do qu lo lng, nhiu hc sinh v sinh vin cm u cm c vo vic hc, hc nhi nht, hc m m. S nn qu ti ny s dn n tnh trng trng rng kin thc hc c trong b no. Nng lc tr nh b suy gim nghim trng, s khng th gip ngi hc t kt qu trong thi c.

  • Dy tr nn ngi I 35

    Trng tm ca vic n tp l lm th no nh chnh xc v nh dai ni dung mn hc. Nhi nht qu nhiu thng tin vo no trong nhng ngy trc khi thi s dn n tnh trng khi c b bo ha, khng th nh thm c na. i vi cc mn thuc khoa hc nhn vn v x hi, ngi hc cn tm tt v nh chnh, khng nn hc thuc lng tng cu ch v tt c chi tit. i vi cc mn thuc khoa hc t nhin, cn thuc v hiu cc cng thc, nh l c th gii p cc bi tp.

    Dng bt marker gch di cc quan trng d tp trung vo cc chnh trong bi. Khi xem bi, nh c bng mt v ch tm nm vng cc chuyn chnh, cc bi quan trng, cc tng then cht. Dng kin thc logic phn tch, tng hp v h thng ton b mn hc, n li nhng ni dung cn nh nht trc khi i ng.

    Tm l v sc khe ma thi

    Lo lng, s hi, thiu t tin, thiu tp trung l nhng tm l tiu cc m ngi hc nn trnh trong ma n thi. Cng lo lng vic thi c cng tr nn cng thng, mt mi v qu ti. Nh bn ng hnh ca lo lng, s hi vic khng nh ni dung hc, khng lm c bi thi v khng t im tt trong cc k thi s xut hin mt cch tt yu. Hai tm l tiu cc ny lm cho ngi hc mt dn s t tin, ri vo mc cm t ti, nh mt s tp trung cn thit, u c tr nn rng khng.

    Ngi hc ng t gy kh cho bn thn bng cch t ra tiu ch qu cao, nh phi th khoa, u xut sc trong k thi. K vng cng nhiu cng cao, v bn cht, l mt p lc tm l. Khi kt qu thi c khng c nh mong i, nhiu hc sinh b ri vo bun chn, tuyt vng v trm cm. Hy hc u n, n thi c phng php, ngi hc chc

  • 36 I CHA KHA HNH PHC GIA NH

    chn t c kt qu tt trong k thi. Sau khi n lc hc, n v thi bng tm huyt v phng php, kt qu thi c th no th hy hoan h nh th. Bt mn chnh mnh trong tnh hung ny ch bin kt qu khng nh mong i thnh mt p lc v kh au dy chuyn, vn l iu khng nn.

    Thc qu khuya lin tc luyn thi khng phi l thi quen tt. Thc qu khuya, ng qu t s lm cho ngi hc gim tr nh, m mng ban ngy, ln ln bi v, cm ru ng n vo cm b kia. Ng trc 10 gi ti, dy vo lc 4 gi sng hc v n thi tt hn l ngi nhi nht thu m.

    Khng s dng cc thuc an thn, thuc ng, v nh th hot ng ca no s b c ch, cc d liu khng th np vo u. Khi nm trn ging, ch nh n hi th ra vo tht su v th thi, bung b mi th sang mt bn, ngay c nhng g va c n xong. Ht th tht su v nh nhng mu c ti nhun, n-ron thn kinh c kch thch, qu trnh trao i cht trong c th c tt. y l cch x stress trc gic ng, gic ng tht su, khng b c mng. Sng dy, tinh thn c sng khoi, sc khe c phc hi.

    Th gin tch cc

    Trc khi i ng, ngi hc nn tp th dc nh trong vng 15 pht th gin c bp, vt qua mt mi, khng cn cng thng. Cc ng tc vn ng ton thn, chy b, bi li, nhy dy, th dc thm m, tp pht th hoc yoga l nhng bi tp c kh nng ti to sc khe tt. m bo c sc khe trong sut ma n thi v thi c, ngi hc s lm bi thi tt hn v t cao.

    X stress bng xem phim, chi game, nh bi, c tng, c , nhy ma hip hop v tm vi bn b khng phi l

  • Dy tr nn ngi I 37

    s la chn thng minh trong ma n thi. Vi cc gii tr ny thuc dng li bt cp hi ny bn tr kh c th kim ch v lm ch mnh, do , c th b sa v mt thi gian cho mc ch ph, thay v gi gn sc khe cho mc ch chnh. B phn tn tm tr qu nhiu cho gii tr trong ma thi l khng tt. Trnh n ung tp nham ngoi ph v c th b trng thc v tiu chy, vn c th lm cho th sinh khng th sc n thi v lm bi thi c hiu qu.

    Trnh s dng cc cht kch thch nh ru, bia, thuc l, thuc lc, c ph,... ch lm cho thn kinh cng thng thm. Th gin ng cch c kh nng lm cho mu huyt lu thng, thn kinh m du.

    X hi cho no bng nhc liu php s gip tm c th lng. Nh ng nghe nhc bun, nhc rn r, nhc tht tnh, nhc go tht, nhc rock, v ch lm nhc u v cng thng thm. Thc tp thin x stress l ngh thut tt nht c ma thi nh .

    Thc tp thin i gip ta phc hi sc nhanh v th gin tt. i mt cch chm ri, nh nhng, th thi, sau gi n tra v n ti, bao t c th lm vic tt hn, cung cp nng lc cho no hot ng tt hn. Va i, va ht th khng kh trong lnh. Khi tng bc thnh thi, lin tng ming mnh nh mt hoa sen ang n, ci th thi lng c an nhin.

    C mt trung tm thi trc khong 30 pht, i bch b theo phong cch thin nu trn lm quen vi khng gian ca trng thi. Xem phng thi nh nh mnh, xem gim th nh ngi thn, ta c th gii phng cm gic lo u v s hi khng cn thit. Khi trong phng thi, nh ht th tht u n. ng cm gic s hi chi phi.

  • 38 I CHA KHA HNH PHC GIA NH

    Lm bi xong, nu cn thi gian, ng vi np bi sm. Hy xem li bi lm tht k, nh c th pht hin cc sai st nu c. Tp trung vi hi th thin s gip th sinh gii phng c cm gic hi hp, lo lng, cng thng. Nh ht th thin, ta gi tm l thoi mi, bnh thn, an nhin, nh lm bi thi t kt qu tt hn.

    Khi c cc bc cha m v thy c quan tm, h tr v hng dn cc k nng nu trn, ti tin rng cc hc sinh v sinh vin s t tin, hc tt, thi tt v vt v mn trong cc k thi mt cch nh nhng v th thi.

    ***

  • Dy tr nn ngi I 39

    DY CON TUI TEEN

    Bch Thy, v chng con c 2 ngi con, mt chu trai nm nay 17 tui v mt chu gi 10 tui. Hi nh chu trai rt ngoan, thng nghe li b m, rt t khi chu ci hay lm tri b m. Nhng t khi chu sang tui 1415 chu nh tr thnh mt con ngi khc hn, hay cu bn, ci tay i vi b m v t khi chia s, tm s vi mi ngi trong gia nh. Chu ch n nhng th chu thch n, lm nhng vic thch lm, mc nhng b qun o chu thch mc, m b ngoi tai nhng gp , khuyn rn ca b m. Chng con l nhng ngi kh hin i, khng p ung con ci iu g qu qut; quan h trong gia nh kh dn ch, ci m. Tuy nhin ti gi pht ny khi ch cn mt thi gian ngn na l chu thi i hc th v chng chng con thc s lo lng, nhiu khi hoang mang khng bit phi x s, dy d chu th no cho hp l. Lm sao chu vn thc c nhng iu ng n m vn t lp, t ch c trch nhim vi cuc sng tng lai ca bn thn. Chng con rt mong Thy ch bo. Chng con cm n Thy nhiu!

    Hm Hi Anh, Lai Chu

    c th ca anh ch, ti thng cm vi nhng lo lng ca anh ch khi con ci hay ci li li cha m. Ai cng bit rng nhim v ca cha m l dy d con ci hc hnh sing nng, c thc v tc phong tt, c li sng lnh mnh, c hnh x ph hp vi chun mc x hi, lm li ch cho bn thn v gia nh. gip con ci c chung nhn thc vi cha m v lm theo nhng g cha m dy, c tinh thn t lp, t ch

  • 40 I CHA KHA HNH PHC GIA NH

    c trch nhim vi cuc sng tng lai ca bn thn, cc bc cha m nn lu mt s iu sau y:

    Khng th hin s tc gin

    Trong tnh hung con ci khng vng li, khng lm theo li khuyn tt ca cha m, d rt bc bi nhng chng ta khng th hin s tht vng v gin d. Tuyt i khng dng cc bin php nh n, trng pht, qut mng, hm da, buc con ci phi nghe li. Cng buc con ci lm theo mnh do tc gin, ta cng cm thy mt mi hn khi con ci tr nn ng bng v l lm. Gin mt khn l iu cha m khng nn qun; khng kim sot c cm xc s lm cha m mt bnh tnh; hy s dng phng php ha bnh, khng nn gy cng thng cho c hai bn.

    Trnh s dng nhng cu ni: Sao con h hng qu, Ci h hng, Tao tht xu h c a con nh my, My t qu, Cn tm ngn ng m t nh nhng, lch s, con ci nhn ra vn . Bit khen tng, khch l, c v, ng vin, con ci tng cng s t tin, lc quan, nng ng, yu i. Trong cc tnh hung con khng vng li, cha m nn tp ht th thin, khng gin tc, im tnh, nh nhng, nh , d hiu v cm thng vi con hn. Thay v gt gng, cha m hy kho a ra li cnh bo, ng thi ch dn thc t mt cch nh nhng, nhm thc y con ci lm iu g thc s mang li kt qu tch cc. Lun th hin tinh thn vui v, cm thng vn s khin tr d dng lng nghe cha m hn.

    Khng bin con ci thnh chin tuyn i lp

    Khi ngh con mnh ni lon, bt tun thng lnh, cha m c khuynh hng mun dp lon v v tnh y con ci thnh k i lp. Khi con ci khng chu vo khun kh, cha

  • Dy tr nn ngi I 41

    m ngh mnh nh k b bi trn, cm thy kh au. Trong tnh hung cha m buc con ci nghe theo, con ci ngh cha m c ti v c, bt chng lm nhng iu khng u. Trong cuc i u gia cha m v con ci, ch c s tht bi, khng c ai chin thng. Bn no cng kh au v bn cn li khng hiu c mnh.

    Cng dng v lc, bung li trch c nhiu chng no th cha m ch to thm h su ngn cch vi con ci nhiu chng y. Do vy, cha m nn bng mi cch to bu khng kh hp tc con ci hiu c cha m v n lc thch ng vi nhng ng x tt p v tch cc.

    ng p buc con ci

    Thay v dng quyn lm cha m p con ci lm theo mun ch quan ca bn thn, cc bc cha m nn gip cc chu hiu v phn bit c u l tt xu, ng sai, tch cc tiu cc, kho hng dn nh ngi ch ng, ch khng i th con ng, hoc p ngi i trn con ng, ang khi ngi i ng cha hiu c gi tr ca s n ch. Kho gii thch mi iu s gip cho con ci sn lng hp tc. Cha m cng hm da ch lm cho con ci tr nn bng bnh hn thi.

    Thay v p ung con ci lm nhng vic chng khng am m hay a thch, lm cha m ta nn hng dn nhm gip con ci pht huy kh nng v tr sng to v cc lnh vc s trng v yu thch. Khng bit c tim nng v kh nng ca con ci, cng p ung cng lm cho con ci kh au. Cha m nn tham kho kin ca con ci khi cn thit. Thm ch c trng hp nn kho thng lng vi con ci con ci ng h v lm theo li khuyn ng ca cha m.

  • 42 I CHA KHA HNH PHC GIA NH

    Khng qun l con nh t nhn

    Nu vic trao cho con ci qu nhiu t do theo kiu bung lng con ci, khng c thi gian quan tm n con ci l mt thiu st ca cha m dn n cc thi h tt xu v li sng tiu cc , th qun l con ci qu cht s lm chng ngh rng chng ang b cha m cm t. T , dn n thi khng c cha m. Tui tr ngy nay thch t do, thoi mi, t ch hn. Mi trng sng, i tng giao lu, sch bo cn c, chng trnh TV cn xem l nhng iu m cc bc cha m quan tm, nh hng cho con ci chn la, con ci min nhim vi nhng iu xu, ci bt ton, s tiu cc trong cuc sng.

    Xa khong cch gia hai th h

    Con ci thi @ tip xc vi cc phng tin truyn thng nhiu, hiu bit v a cm hn. Do , cha m cn gip con ci tin tng v khai thc cc tim nng, lm ch cuc sng bng cc sng to v khm ph. Cha m nn dnh nhiu thi gian hiu con ci mnh nh th nghe nhc chng thch, xem chng trnh TV chng am m, c sch bo tui mi ln, xem cc blog tui tr, cha m dn dn s hiu c s khc bit gia chng v ta. Nh , nhng ci chng th hiu ni v phc tp ca ti teen s c cha m hiu v thng cm. Do , cha m hy dnh qu thi gian cn thit mi ngy n a v tr chuyn vi y, rt ngn khong cch tm l gia hai th h. Bng cch ny, cha m c th tng cng s cm thng th h, khng cn chnh lch trong ng x vi con ci.

    Ngoi ra, th hin s thng yu vi con ci l iu khng th thiu. Cch n gin nht th hin s thng yu con ci l ni li thng yu v s chm sc. Bng cch ni

  • Dy tr nn ngi I 43

    kho, cha m khng nh vi con ci rng thng ip Ba, m rt thng con hay con ng yu ca b, m chnh l tnh thng ch thc ca cha m dnh cho chng. Nh tm mnh trong nhng li ni th hin s quan tm ca cha m, con ci s vng mnh trong cc nghch cnh v nhn ra rng cha m l im ta tinh thn ca chng. Nh , chng vng li cha m dy hn.

    Sau khi v chng ch n lc ht cch, lm nhng iu cn lm m con ci vn khng nghe li, th anh ch nn ngh rng con ci anh ch l ngi c tnh c bit, khng nn kh theo con ci. Do , thay v tc gin, vn ch lm cho bn thn kh au, anh ch nn thng cm, th hin tnh thng yu nhiu hn, khng t b trch nhim lm cha m, n lc gip con ci vt qua c tnh kh a, tr thnh nhn cch tt v c gi tr trong hin ti v trong tng lai.

    ***

  • Chng 2 QUAN H V CHNG

  • Quan h v chng I 47

    CHNG C NN LP QU EN?

    Bch Thy, chng con mi thnh hn c my thng. V con l mt ngi ph n ngoan, hin, m ang (t nht cng l cm nhn ca con trong sut 3 nm yu nhau v hy vng khi bc vo cuc sng gia nh cng mi l nh vy). Chng con quyt nh s khng giu nhau bt c iu g t ti chnh n tnh cm. Lng thng s cho chung vo 1 ti khon v 2 v chng ty c s dng vo nhng mc ch ph hp. Tuy nhin tun trc, khi i nhu vi my ng anh cc cho nh v con th con c cc anh y khuyn: Chung th chung nhng vn phi c qu en. Bn n b ki bo lm, lc mnh cn khon g chi tiu c bit hay t nh rt kh ly ra. Hn na s nh hng n hnh phc gia nh y!. Con khng bit nn lm th no cho ng. Con rt mong c Thy t vn v vn ny chng con bt u mt cuc sng gia nh tht hnh phc v khng bc nhng bc i sai ngay t u. Con cm n Thy rt nhiu!

    Nguyn Mnh Cng, Khnh Ha

    Qu en c mt tiu cc v tch cc. ng c lp qu en cng c tt v xu. tr li cu hi lm th no cho ng trong vic lp qu en, vi t cch l chng, anh hy t nh gi ng c v mc ch ca vic lp qu en, t , anh s c c cu tr li l nn hay khng.

    Qu en cho chuyn en: Hu qu kh lng

    Qu en c th c hiu l qu d phng kn o, khon tin thiu minh bch, phi ct giu ring, khi ngi bn i khng h bit n v cng khng h c cho bit hay c

  • 48 I CHA KHA HNH PHC GIA NH

    hi kin. Khi nim en vi bn cht mu ca n thng c ngha m ch cho s khng trong sng, khng sch s, trong bng ti v khng minh bch.

    i vi cc cp v chng c ng k kt hn, vic lp qu chung mang tn ca hai ngi l rt cn thit. Tin chung ca hai v chng lm ra m ch ng tn mt ngi th ri ro rt cao. Vic c mt ti khon ring, ngoi ti khon chung, m ngi cn li khng h bit, theo s suy ngh ca mt s ngi l chc hn phi c nguyn nhn khc, nn mi giu ngi bn i, im ta tinh thn quan trng nht i vi ngi m mnh xy dng t m.

    Mi khi c vic bi chi v thiu thn ti chnh, ngi lp qu en khng h chi ra mt khon no gii quyt vic chung ca gia nh th mc ch lp qu ny l c xem l m m.

    Trn thc t, khi thu nhp ngy cng tng, mt s ng chng lp qu en v chuyn en phc v cho tiu xi hoang ph, ru ch, c bc, bao b nh, lp phng nh, vn l cc yu t dn n vic ph v hnh phc gia nh l rt cao. Mt khi qu en phc v cho tnh en th tng lai hnh phc gia nh b nhum mu en ca kh au. L do l khi qu en b pht hin, nhiu b v c cm gic rng mnh b chng phn bi, tm l tr nn cng thng, nng n, mt mi, d cau c, ci v. y chnh l nhng nguyn nhn dn n s tan v hnh phc gia nh.

    Ngay c trong tnh hung lc u mc ch lp qu en l gip ngi thn trong gia nh v h tc, nu thiu s kim sot v lm ch tm , ngi lp qu en sn c tin trong tay m v/chng khng bit d sinh tt khi sng trong cc hon cnh d b cm d. Do , ngi lp qu en

  • Quan h v chng I 49

    vi mc ch tt cn phi gi gn lng tm trong sng, hnh vi cao thng, khng t di mnh v ngi bn i, khng phi n hn v nui tic v sau.

    Dnh dm v t mun v bit

    Cng c trng hp, c mt s t ch em m thm ct ring mt khon tin t lng ca chng, vn c tn tin t tin ch, dnh dm. Theo cch ny, kin tha lu y t. Mi khi c vic h, vic hiu ca gia nh hay b con lng xm, khng cn chy vt chn ln c mn tin. Nh c tin d tr ny, nhiu ch em lm cho gia nh tr nn m m hn. lm c iu ny, v chng nn c trch nhim tiu xi tit kim hn, ct gim nhng chi tiu cha tht s cn thit. l li sng bit trn nn tng t ham mun, m theo c Pht, c kh nng nui dng hnh phc bn vng.

    Thi t mun s gip ta khng b sa vo thi trang, hng hiu, cc l hng bn s, bn khuyn mi. Nh , ta sng gin d m vn sang trng, khng tham mun nhiu nn tm tr nn th thi v an vui. Bit l thi hi lng vi nhng g ang c. Khng so snh khp khing vi nhng ngi giu hn mnh, tiu th nhiu hn mnh khng mc cm s phn, vn l tm l ph qut, lm nhiu ngi c gng chng minh mnh giu c, sang trng, ang khi trong nh th khng c g v lc no cng chy ti.

    Sng vi tm t mun v bit , theo c Pht, d nm di t, khng c tin nghi, vn cm thy an vui, trong khi, ngi giu c m khng bit th d sng trong cung vng in ngc vn cm thy thiu thn. (Kinh Li dy cui cng ca Pht).

  • 50 I CHA KHA HNH PHC GIA NH

    Lp qu en phng thn

    Tch gp tin bc tr thnh mt thi quen phng thn i vi nhiu ngi c tnh cn trng v lo xa. Ngi c tnh tch gp s c khuynh hng th cho chc n. Thi quen khi cn c thn ny lm cho mt s ngi khi lp gia nh tip tc phng th. T , vic lp qu en tr thnh mt l do an tm cho bn thn. Nu mc ch ca vic lp qu en l lo cho ngi thn khi cn thit th y khng phi l vn ng lo. Trong tnh hung ny, lp qu en c hiu nh mt m mt ti khon tit kim s dng cho cc mc ch c nhn v gia nh tht s c ngha v sau.

    Ti cc nc ang pht trin, lng cng chc bao gm ph cp ch vn vn 35 triu ng. Gom lng ca hai v chng li cha c chc triu. Thng thng, khi v chng hiu v tin tng nhau, chng s giao cho v gi tin. D nhin, v no hiu bit v lch lm s cha li mt t chng ung nc, xng, ni chung l cho cc khon chi lt vt. i vi cc khon chi hp l, v nn ng h chng, chng khng c l do lp qu en.

    i vi ngi chng thch n nhu, la c qun x, thch i ng, d mi lng, vic giao cho v gi tin xem ra s tt hn cho ti chnh ca gia nh hn. Trong trng hp ny, khi ngi chng c nhu cu chnh ng, v khng nn cu nhu, khi cn phi c ngay, nht l chng cn chi cho nhng khon tin khng th khng chi.

    Khon dnh cho tng lai

    V vic qun l ti chnh, phn ln ch em ph n vi t cch lm v v lm m thng lm tt hn ngi nam vi t cch lm chng, lm cha. Nu lp qu ring dnh cho tng lai ca con ci th y l k hoch lu di v bn vng

  • Quan h v chng I 51

    cho gia nh. Gia nh no m ngi chng c tnh ham vui v chi sp vi bn b th v cng sit cht v tit kim ti a vn tt hn l cho chng lp qu en. Ngoi tnh cht ging nh b ng heo, qu en c th l hnh thc mua bo him cho con ci, m ti khon trong ngn hng sinh li, s dng li d phng cho tng lai.

    Nh c qu en ny, khi lm vo hon cnh kh khn, s tin vt xa con s d tr, thay v phi mn n v tr li xut cao, ch cn xut qu en, tnh hung s tr nn khng cn p lc na. Ni cch khc, nu qu en c s dng vo mc ch c trch nhim vi gia nh, xy dng t m gia nh... c kh nng nui dng hnh phc gia nh.

    V l qu en nn cc khon thuchi thng khng ghi vo s sch, ch c ngi lp qu en bit. Phn ln cc ng chng b v sit qu cht tin lng, khng vui v chi xut khi chng c nhu cu chnh ng, thng c khuynh hng lp qu en. Trong trng hp ny, trch phin toi khng cn thit, m vn n c th ph v hnh phc gia nh, nu ngi chng lp qu en c l do chnh ng th ngi v (nu pht hin ra) c th thng cm v pht l, cho qua, khng nn bt b v gy kh d cho nhau.

    Lp qu en gip ngi thn

    Mt trong nhng nguyn nhn chnh ng c th thng cm c cho ngi lp qu en l mun gip ngi thn bn ni hay bn ngoi, nhng ngi bn i li khng chp nhn xut tin, do , chng cn c khon ring tin cho cng vic gip c gi tr tnh thn v nhn vn ny. Hoc mi khi chng mun gip ngi ngoi h tc, lm hon cnh kh khn m gp qu nhiu s phn i kch lit t v; hoc khi chng phi chi xi nhng khon hp l th b v cu

  • 52 I CHA KHA HNH PHC GIA NH

    nhu, mt nng mt lnh, th chng lp qu en khi lm phin lng v, l c th thng cm c.

    Phn ln cnh my ru cho rng v ca h him khi thng cm vic chng chi tin gip b m, anh em, cu m, ch thm bn ni. Nu c chng cng ch cha tin ra cho chng mt vi ln, ang khi cc ng chng khng th lm ng khng gip ngi thn. Mt s ng chng cho rng ngoi t m, h cn c quan h ngoi giao, c sn mt khon tin l rt cn thit, v khng th k k bn v xin rt tin chi tiu cho cc khon mt cch thng xuyn c. Cng c ng cho rng v kh m hu bao chng chi tiu thoi mi. Ni cch khc, a vo ti khon cho v th d m rt tin ra th li kh... y l mt s trong cc l do chnh ng lm cho mt s ng chng c khuynh hng lp qu en khi phi lm vo hon cnh kh x, khi chng mun chi ra, m v li chng hoan h lm vic y.

    Trong nhng tnh hung va nu, nhiu ng chng nh m thm lp qu en thun vic chi tiu hp l v vn gi c ha kh trong gia nh, khng mang ting keo kit vi ngi thn, khng n lm ng trc hon cnh bi t ca h tc. Ni chung, khi lp qu ring, bt k l do no phc v cho mc ch tt th c th chp nhn c. Trong cc trng hp ny, v chng cn tin tng nhau. Ngi chng lp qu ring cng phi nghim tc, khng treo u heo bn tht ch trnh cc tnh hung d khc, d ci v sau.

    Cc ri ro do lp qu en

    Ngoi cc mt tch cc va nu, vic lp qu ring thnh thong mang li nhng ri ro v hu qu xu, ngoi mun. Khng phi lc no ngi v khi pht hin ra qu en ca chng u thng cm vi l do khng mun lm phin v

  • Quan h v chng I 53

    ca chng, hoc chng khng mun b v lm kh. Do vy, khi v tnh b pht hin, quan h v chng thng tr nn cng thng, pht sinh hiu lm v nguy c rn nt.

    Cn lu tm, trong nhiu trng hp chng lp qu ring, d xut pht t ng c cao qu, nhiu b v khi pht hin chng lp qu en thng sinh tm nghi ng v s chung thy ca chng, t , i sng v chng pht sinh nhiu chuyn lc c. Ngi chng trong tnh hung ny phi sng trong tm trng b hm oan, m khi gii thch th khng c tin ng, hoc c th b ph nh. p lc nghi ng v b nghi ng nh hng khng tt n hnh phc gia nh.

    Ni cch khc, khi qu en ngm ngm tn ti th mm ha ca n pht sinh t mi nghi ng v ngi bn i i vi hnh phc gia nh l iu khng th trnh khi. Nhiu cuc hn nhn v ch v hoc v hoc chng c qu en. Cu chuyn cp v chng tui tht thp c lai hy (ng Nguyn Vn Sng 76 tui v ngi v l b L Th Bt 73 tui, ng p C Tong, x Thanh An, huyn Du Ting, Bnh Dng) t t l mt v d in hnh v c sc nghi ng nhau dn n thm ha. y l bi hc khng th xem thng.

    ng x khi bn i lp qu en

    Nu gp phi tnh hung chng lp qu ring v mc ch trong sng do khng mun gy sc p, lm phin v, hoc s v ph nh thin ch ca mnh, nu khng c bt k bng chng no cho thy chng bn c tin sinh h, nh , c , c bc, hng th, b nh, lp phng nh th v nn tm hiu tm l chng, thng cm, khng trch mng, khng cu nhu, khng ch chit, khng suy lun tiu cc. Ngc li nu ngi v cha tng phn i chng khi chng c nh trch tin gip gia nh mnh th vic lp qu en ca

  • 54 I CHA KHA HNH PHC GIA NH

    chng l kh chp nhn. ng h khi chng c nh gip ngi thn l cch tt lm cho chng cm thy hnh phc hn, nh , chng khng c nhu cu lp qu en na.

    Nu chng lp qu en l do v chi tiu qu hoang ph cho mua sm m phm, thi trang, cc vt dng cha tht s cn thit cho sinh hot gia nh vic chng c qu en phng thn l c th thng cm c. Thay v trch c chng, vn to ra mu thun khng cn thit, tt nht ngi v nn thng cm trn nn tng chia s v thu hiu.

    Tm li, anh khng nn qu tin vo li bn b m c thnh kin vi v rng n b ki bo lm, lc mnh cn khon g chi tiu c bit hay t nh rt kh ly ra. Mi gia nh l mi cu chuyn khc nhau. Do , nu v anh thng cm v ng h cho cc quyt nh chi tiu ti chnh gia nh, anh khng phi qu lo lng n phi lp qu en. Nu anh lm vo hon cnh b v phn i i vi cc khon chi tiu hp l, vic lp qu en khng b lm dng, anh nn trung thnh vi mc ch chn chnh v cao qu.

    ***

  • Quan h v chng I 55

    C NN TI HN SAU LY HN?

    Bch Thy, v chng con quen nhau c 2 thng th ci. Trong nhng thng u tin chng con c nhiu mu thun, n khi con quyt nh ly hn th bit mnh c thai nn li nhn nhn con ca con c mt gia nh trn vn. Nhng sng gi lin tc ni ln, chng con thng xuyn nhc m, mng chi con thm t, thng cng chn, h cng tay vi con (k c khi con mang git mu ca anh y). Hn th na, chng con nhiu ln tha m v hnh hung c b ca con. Khi con ln bn cng l lc ta gi ra lm th tc ly hn. Gi c gn 2 nm, thnh thong chng c vn n ni con tr v c c quan la li om sm v lm phin con. Tt c mi ngi t c quan n gia nh u phn n v kin quyt mun tch con ra khi con ngi th bo, thiu vn ha v cc sc y mi mi. Nhng Thy i, khng hiu sao con vn qu nng lng vi ngi , con thng ngi rt nhiu. Khi tnh to v c mi ngi khuyn can th con thy quyt nh ly hn l ng n, nhng khi ch c mt mnh v nht l khi ngm nhn thin thn 2 tui ng yu ca chng con th con li mun quay v vi ngi y. Con phi lm g by gi? Con mong Thy ch cho con con ng ng, nhng quyt nh ng. Con cm n Thy nhiu!

    [email protected]

    Hon cnh ca ch l mt ni au. Quyt nh ly hn ca ch l mt s sng sut. nh mun quay v vi chng c vi c tnh th bo, thiu vn ha v cc sc sau hai nm ly hn ch v cm thy thng thin thn 2 tui ng yu

  • 56 I CHA KHA HNH PHC GIA NH

    ca hai anh ch ... s l mt sai lm ln. c nhng quyt nh ng trn con ng ng, ch nn bnh tnh suy xt nhng iu sau y:

    nh gi nguyn nhn ly hn

    Ch cn sng sut nh gi li nguyn nhn ly hn ca v chng ch v ch s nhn ra rng ch c nn ti hn vi ngi m ch ngh l kh c th c hnh phc hay khng. Thng thng nhiu cp v chng quyt nh ng anh anh i, ng ti ti i l do v hoc chng khng chung thy, mu thun c tnh, mu thun v kinh t v vng mc cc t nn x hi. Theo nh gi ca bch khoa m Wikipedia, 66% cc v ly hn Vit Nam lin quan n bo hnh gia nh. cc quc gia khc, t l ly hn do bo hnh gia nh chim khong 40%.

    Trong tnh hung hn nhn ca ch, ch b chng ngc i, nh p. Bo lc gia nh t pha chng ch khng ch n thun l nhc m, mng chi m cn nng hn l thng cng chn, h cng tay. au n c th xc ln tm hn do bo lc gia nh gy ra thng xuyn s kh c th gip ch sng c hnh phc vi chng c. V mi quan h vi gia nh ch, chng ch tha m v hnh hung c b ch. y l iu kh m bo c hnh phc, khi ch ti hn vi ngi y.

    Cn tha nhn rng vic v chng thng xuyn xy ra mu thun, ci v s khng th mang li hnh phc cho gia nh. T , s cm thng, chia s trong cuc sng mt i dn, hnh phc khng cn hin hu na.

    Trong cc mu thun v quan h v chng, ngi c thi bo lc s kh km ch bc xc, nn c th dn n cc hnh ng nguy hi cho ngi khc vi mc nghim

  • Quan h v chng I 57

    trng. Trong phn ln cc v bo lc gia nh, ngi ph n thng gnh chu cc hu qu nng n, do thi quen cam chu, hoc ngh rng mnh mc n chng, nn rng tr n. T , l ra nhanh chng quyt nh sng sut, ti xy dng cuc sng, nhiu ch em ph n cn rng chu ng tiu cc, hy hoi hnh phc m l ra mnh xng ng c c.

    Khi bo lc gia nh tr thnh c tnh...

    Ch nn phn tch v nh gi xem cc hnh vi bo lc gia nh ca chng trong thi gian chung sng l do nh hng ca ru bia, nhng cng thng dn nn, tch t hay do c tnh. Mt khi ch xc nh c tnh trng sng gi lin tc ni ln vi cc din bin cm chng lnh, canh chng ngt l do c tnh tha m v hnh hung ca chng, th vic ni li tnh xa l mt sai lm nghim trng. Khng qu kh nhn ra hnh vi bo lc trong tnh hung no thuc dng c tnh. Cc tnh hung sau y gip ch xc nh d dng. Th nht, ngi bo lc l ngi thuc m tp cc sc, th bo v thiu vn ha. Th hai, cc hnh vi hung ca k bo lc xut hin rt v c, lng xt. Th ba, tn s bo lc xut hin l nhiu ln v thng xuyn. Th t, ngi c hnh vi bo lc gia nh khng c n lc thay i hnh vi v cng khng c tin b g v n lc thay i bn thn.

    Trong tnh hung ca ch, sau khi ly hn hai nm, chng c ca ch n ni ch v n c quan ch la li om sm v lm phin ch, thay v nhn li, hi ci v n lc ni li tnh xa. Rt may l ngi thn trong gia nh v bn b trong c quan u thy r khng c tng lai trong vic ti hn vi chng c nn khuyn ch mnh dn dt khot. Vn cn li l ch cn sng sut nhn thy nguy c bt hnh tim n ca vic ti gi, quyt nh ca ch khng b cm xc mi lng dn dt.

  • 58 I CHA KHA HNH PHC GIA NH

    Hiu r cm xc ca bn thn

    Ni m nh t hn nhn c thng nng tm hn ngi trong cuc, m ch phi i mt v vt qua. Chy trn ni c n bng ti hn, nht l ti hn vi ngi c, ch lm cho ni bun v cm gic tht bi ng tr nhiu hn trong tm ch. Tm l ca ngi ly hn thng b c ch, lo u v c n. Khi b bo hnh gia nh thng xuyn, nn nhn ca bo hnh d b trm cm, do cc ri lon stress bt ngun t cc sang chn tm l mnh.

    Cm gic sao ta vn qu nng lng vi ngi mc d khng tm thy c hnh phc sau nhng thng nm chung sng, khng hn v ta cn thng ngi rt nhiu. C khi n xut pht t cm gic ti nghip v c n nn nhiu ngi c nhng quyt nh ti hn sai lm. C nhng lc tri tim ch cho rng quyt nh ca ch l ng (m trn thc t v ch ch quan) nn ch kh vt qua c s mi lng. Ti nghip trong tnh yu v ti hn khng phi l gii php v ti nghip trong trng hp ny l s bt u ca b tc v bt hnh.

    Cm gic lm v ri lm m thng lm ph n cm thy mnh lun bay bng, hnh phc. Do vy, sau ln tan v do chng bo hnh, ch khng nn cm gic nng lng dn dt ch ti hn vi chnh ngi m trong th ch khng nh ch khng th c c hnh phc, v s thiu vn ha v tnh cc sc ca ngi y.

    trnh tnh trng b mi lng khi ch c mt mnh c th dn n cc quyt nh sai lm, ch nn giao tip x hi nhiu hn, chia s vi ngi thn trong gia nh, c bit chm sc v thng yu thin thn ca ch, b p trng thi c n, bun chn. C n d lm cho ta quyt nh gn

  • Quan h v chng I 59

    d, m v sau, thng l hi hn. C nhiu b m n thn, ch cn hnh phc vi con ci l cm thy hi lng, vui v v m p ri. Hin ti, ch phi cn rng gng gnh hai vai, va lm m, va lm cha. B m n thn no cng phi nh th, cho n lc tm c ngi xng ng hn v c ngi thng yu ch thc.

    Tm li, qua thng tin ch cung cp, ti khng nhn thy c tng lai ca cuc ti hn vi chng c ca ch. Tt nht, ch cn chun b cho mnh tm l vng chi. Hy tr thnh im ta cho chnh mnh. Hy mnh m trc nhng sng gi ca cuc i. Khng nn s yu ui dn dt ta. Ch hy dnh thi gian v tnh cm cho con gi v cha m s gip ch vt qua c n, trng vng.

    ***

  • 60 I CHA KHA HNH PHC GIA NH

    HN GN V CHNG SAU LY THN

    Con v chng con ly thn c 3 nm nay v con pht hin chng con c ngi ph n khc. Con trai 6 tui vi con. Gn y chng con c nh ni li tnh cm v quay v chung sng cng hai m con con, song con cm thy cha sn sng. 3 nm qua sng khng c anh ta, con thy rt thoi mi, con khng b dn vt bi nhng cn ghen, bi nhng tn thng m ngi chng bi bc mang n cho con. Nhng con trai con rt yu b, thm b. Mi ln b con gp nhau xong l chu li hi: M i, bao gi b v vi m con mnh?. Nghe con trai hi m lng con tan nt, thng chu nhng con cng phi thng bn thn. Con nghe mi ngi trong c quan chng con ni, my nm nay khi chng con sng ly thn chng con v ngi n b kia ngang nhin sng vi nhau nh v chng. Con phi lm g y? Knh mong Thy ch bo cho con. Con cm n Thy nhiu!

    Li Th Lnh, Bc Liu

    Ch Lnh thn mn!

    Nu sau khi ly thn, ch v chng ch u c ngi yu mi, chuyn tnh ca hai ngi ang chm vo d vng, bng dng c ti hin nh mt nhu cu, t li ngh ca chng th quyt nh hn gn vi v c th dn n n hn v sau.

    Nu sau ba nm chia tay, bng anh y xut hin vi nhng b hoa, vi nh mt van xin tha th, vi s chn thnh nh lc mi quen nhau, tim ch lon nhp nhng ch vn cha qun c cm gic au kh khi b anh y ph tnh, cng vi

  • Quan h v chng I 61

    lng thng con v hn, mt trng thi tm l phc hp xut hin ch nn suy xt li lng mnh vi bn iu di y:

    Phn tch l do ly thn

    Trong tnh hung ny, ch phi cn nhc rng c nn ng anh anh i, ng ti ti i vnh vin hay khng, khi anh y ngh ni li tnh xa th ch khng nn b qua vic phn tch l do ch v anh y ly thn ba nm trc. Trong hon cnh ca ch, s ly thn l do ch pht hin chng c ngi ph n khc. Nu y l s tht c chng c, ch khng ch n thun l s suy lun hay nghe ngi khc ni th ch nn xem xt liu anh y c n lc v c kh nng t b ngi n b kia khi tr v sng vi ch hay khng?

    Nu cu tr li l khng (nh ch cho bit trong thi gian ly thn chng ch v ngi n b kia ngang nhin sng vi nhau nh v chng) th vic ni li tnh v chng trong tnh hung ny khng c kh nng lm cho gia nh ch c hnh phc. Ri mi vic ri u s li vo y. Vic g phi xy ra s xy ra. Ngha l, chng ch c kh nng vn tip tc ngang nhin sng vi nhau nh v chng vi ngi n b kia, khi ch s tip tc b dn vt bi nhng cn ghen, bi nhng tn thng m ngi chng bi bc mang n. y, ci lng ch tan nt khng phi do ch cn thng chng ch, li cng khng phi v ch cm ng bi li ngh ni li ca chng, m do lng thng con ca ch v ch thy rng con ch rt yu b, thm b. Trong tnh hung ny, vic ni li vi chng v thng con chung ca hai ngi, chc hn khng th l gii php tt nht.

    Nu chng ch l hng ngi ly tnh lp tnh khi b c nng kia b ri mi quay tr v vi ch bt c n, ng thi c tha mn v th xc, th vic t bin mnh thnh con ri

  • 62 I CHA KHA HNH PHC GIA NH

    ca chng khng phi l thi khn ngoan. Ch ng cho anh y li dng thm ln na. Ch nn cn nhc vic ny tht k, ch cho n khi no, c hai tht s cn nhau, v nhau, yu nhau v khng th thiu nhau th n lc hn gn ca c hai mi c kt qu, ngha l c kh nng mang li hnh phc.

    Xem xt ng c hn gn

    Sau ba nm ly thn m n hm nay ch mi n nhn c li thnh cu ni li tnh xa ca chng, ch khng th khng suy ngh v ng c hn gn ca anh y. iu ny s gip ch t tm ra c cu tr li cho cc cu hi: Liu anh y c thc s cn tnh yu ca ch khng? Trong thi gian ly thn, anh y c nui tic v khng ngng yu cu ni li tnh yu vi ch khng? V c du hiu g cho thy, anh y quyt tm t b ngi n b kia thc s quay v vi ch khng?.

    Nu sau thi gian ba nm chng ch ngang nhin sng vi nhau nh v chng vi ngi n b kia m khng tm thy c hnh phc ch thc nh khi bn cnh ch, anh y hi hn, khng mun mt ch vnh vin trong i, nn mong c ch tha th quay tr v t m th ch nn ng x cao thng, gng v li lnh. Lng cao thng v s th li trong tnh hung ny c kh nng tr liu v hn gn tch cc.

    Ch cng nn suy ngh thm. Trong cu chuyn ca ch, trc v sau khi chng ch c ngi khc, mu thun gia v chng ch c ln lm khng? Mu thun c phi do t i c nhn ca mt trong hai ngi, hoc ca c hai khng? Mu thun c phi do s c mt ca ngi n b kia khng? Ni cch khc, khi thy r c nguyn nhn v ng c quay v ca chng, ch s c quyt nh sng sut, rng c nn lm li t u vi chng ch hay khng? Quyt nh

  • Quan h v chng I 63

    tha th th ng qu chm nhng cng ng qu d dng, v s c kh nng lm chng ch bnh c d ti pht v sau.

    nh gi li tnh yu ca ch i vi chng

    Vic nh gi li tnh yu ca ch dnh cho chng, mc nhu cu ca tnh yu m ch c th cn anh y vn l iu quan trng nht gip ch cn nhc li ngh hn gn ca chng. Mc d trong th, ch cho bit ch cm thy cha sn sng v 3 nm qua sng khng c anh ta ch thy rt thoi mi, ti vn khuyn ch nn t kim tra mnh bng cu hi, liu ch cn tnh yu vi chng khng hay thc s qun anh y ri? Nu cn ch tnh vi nhau (d c hn v gin anh y), th ch ng v s cm gin thi trng hoa trong qu kh ca chng, li cng khng nn v t i, m ch t di lng mnh.

    Hy th t cu hi, nu khng cn yu thng chng th ti sao ba nm ly thn m ch vn cha ly d anh y? Vic cha ly d ca ch cho thy ch vn cn cht vng vn no , v nu l s tht th tnh yu ch vn cn , i ch anh y tr v vi s bit li v n nn. Nu tht s ch khng cn cht tnh g vi anh y th ng v nhng li nn n i ca chng m ng lng, ri phi quyt nh quay li khi ch cm thy cha sn sng cho s quay li ny. T la di tnh cm ca bn thn l mt sai lm. S thiu dt khot trong cuc tnh lng nhng chia tay ri quay li v quay li ri li chia tay chc hn khng phi l thi la chn khn ngoan. Thnh tht vi ting ni ca tri tim, sng sut vi quyt nh ca l tr s l iu khng th thiu, c kh nng gip ch c s chn la ng n v sng sut.

    Tng lai ca cuc tnh quay li

    Ko di tnh trng ly thn m khng ly d khng phi

  • 64 I CHA KHA HNH PHC GIA NH

    l gii php cho cuc tnh thiu hnh phc. ch l s b ng, thiu hng i dt khot trong khi, by gi, ch c t trc tnh hung hoc chp nhn hn gn hoc chia tay vnh vin. Ba nm ly thn l qu (nu khng ni l qu di v tai hi) cho s th nghim cuc tnh khng c li thot ri. Ni g th ni, iu quan trng nht m ch cn suy ngh chn chn l tng lai ca cuc tnh quay li ny s ra sao? Liu vic gii quyt ni bun hin ti c sc nui ln hnh phc gia nh sau khi hn gn? Liu khi quay li, trong lc mong i gng v li lnh ch khng th qun c s kin anh y ngoi tnh, c gip ch xa b c cc mu thun v tnh cm hay khng? Ch khi no ch xc nh c tng lai ca tnh yu hn gn, ch hy mnh dn tha th, b qua li lm c ca chng, xy dng li hnh phc t u. ng v s mi lng vi cht thng cm hay ti nghip nht thi m quay tr li, khi tri tim ch kh ho, l tr khng ng, v iu ny s dn n kt cc bun v sau. Thi nhm mt v thiu sng sut trong la chn s lm ch kh thm mt ln na, v ln v th hai ny s c th t hi hn nhiu. Nu ng tha th ch nn quyt nh dt khot ngc li khi chn la ng ai ny i ch cng phi dt khot hn. Vi nhng iu gi nu trn, ti tin tng rng ch sng sut trong vic nh gi anh y, nh gi bn thn v t chn cho mnh con ng thch hp, c kh nng mang li hnh phc, xy dng tng lai.

    ***

  • Quan h v chng I 65

    TI SAO PHI CN RN CHU NG TRONG TI NHC?

    Bch Thy, con ang trng thi trm cm v suy sp nng n. Khi con va sinh b c 3 thng th pht hin ra chng con c ngi n b khc. Nhng iu thc s kinh khng l h quan h vi nhau t trc khi v chng con ci nhau cho ti by gi. Con xem c tin nhn h gi cho nhau vi nhng li ni ngt ngo m chng con cha h ni vi con. H cn gi nhau l chng yu, v yu. Tim con nt ra nghn mnh khi c nhng dng tin nhn y. Con ni chuyn vi chng con, chng con nhn ht v lt bi nga vi con lun: Ti nh th y, ti khng yu c, cha bao gi yu c, gi c hy b con i i cho khut mt, ti sm mun g cng n vi ngi n b m ti yu. Nghe n y chc Thy s khuyn con ly hn thi ch cn nn n lm g na! Nhng hon cnh ca con o le lm Thy i. Con hin nay ang ngh sinh b, lng ch c 1,8 triu ng, con phi nui con nh, nu by gi hai m con con i thu nh th ht sch s tin lng v khng c g n, mua sa, mua thuc cho em b. Gia nh con rt xa, b m con s mang ting nn nht nh khng mun cho con v qu, h cng s con ri khi nh chng s mt h khu H Ni. Con xin nhiu ln cho con a chu v qu vi ng b ngoi nhng khng c. Gi con ch cn cch cn rng chu ng, sng vi gia nh nh chng, chp nhn b chng bi bc v coi thng c mi nh che u v c tin nui em b. Thc s con ti nhc v cng, nu khng v cu con trai khu khnh th con ri b cuc sng ny. Thy i con phi lm th no vt qua th thch khc lit v au n ny?

    L Th Thanh Luyn, H Ni

  • 66 I CHA KHA HNH PHC GIA NH

    Cu chuyn au lng mun thu ca nhiu gia nh thng lin quan n s c mt ca ngi th ba trong bng ti. Trong hon cnh gia nh ch, ngi th ba chim c tri tim yu thng ca chng ch, y ch vo tnh th b tc hon ton. Suy sp tinh thn v trm cm l hu qu tt yu v kh trnh khi.

    Khi bng ti ca ngi th ba c chng cng khai ha, cn nh sng ca v hp php li b lu m th nn hiu rng s ph bc ny c th dn n kt cc au lng: Tnh ngha i ta ch th thi. Cn rng chu ng trong ti nhc v l do c mi nh che u v c tin nui em b khng phi l thi ng x tch cc v s kh mang li kt qu chuyn ha ci ti nh th y ca chng. Khi chng ch nhn tm tuyn b ti khng yu c, cha bao gi yu c, gi c hy b con i i cho khut mt, ti sm mun g cng n vi ngi n b m ti yu th nhng n lc chu ng ca ch kh mang li kt qu gng v li lnh. Chu ng l mt c tnh tt, nhng vic ch chu ng ci cnh chng n ph thng xuyn trong giai on anh ch yu nhau v lt bi nga trong thi gian ch va sinh a con trai khu khnh thng c xem l hoa tri tnh yu, s khng gii quyt c vn g, ngoi vic tip tc bin mnh thnh nn nhn ca chng. Khi tm chm vo trong ni au b bi bc, ngi ta d ng x m qung. nh ri b cuc sng ny l iu tiu cc nht m ch nn trnh bng mi gi.

    Hy bin s chu ng thnh c hi lm mi cuc i ca chng. Ch nn bnh tnh tm s vi cha m chng v ch, em gi ca chng nh tr gip tch cc. Nu cha m chng v gia nh chng hiu c hon cnh ca ch, cng chung tay khuyn can, gip chng thay i li sng, th ch c th nui hy vng ti xy dng hnh phc gia nh sau trn bo tnh.

  • Quan h v chng I 67

    Nu gia nh chng ng v pha chng mt cch m qung, th d ch c hon cnh o le v kinh t, hoc b m s mang ting c con gi khng hnh phc trong hn nhn n u th ch cn mnh dn nhn chn rng ngi m ch u gi tay p khng phi l im ta ca hnh phc v bnh an.

    C h khu H Ni m lm g khi mi tch tc tri qua, v ci h khu m ch phi sng trong trm cm v tuyt vng, thm ch cn c nh mun cht? Trong tnh hung bi t ny, ch nn nh Hi Ph n ni ch ang sng can thip gip , nh lut s t vn ly hn, chun b thi r b ni au, tm kim cho mnh s bnh an ch thc. Trong mi tnh hung, khng nn ngh n ci cht, khng nn t hnh h cm xc ca mnh. Chu ng thay i tt hn, cn nn v m nhm ni au khng phi l gii php.

    N lc thay i tnh th

    Trc khi i n quyt nh ly d (mc d ch khng mun th v hon cnh kh khn, cha m rut khng ng h), ch hy tn dng c hi ca s kham nhn, n lc thay i tnh kh nh th y ca chng thm mt vi ln cui.

    Ch hy nh li giai on hai anh ch mi yu nhau, trong lc ch mang thai, giai on sinh con nh gi tnh yu ca chng dnh cho ch. Hy t gi thit, s thay i mi quan tm t v sang ngi tnh c phi do s vng v trong tnh yu ca ch khng? Nu cu tr li l ng th vic nhn li chnh mnh s gip ch khc phc hon cnh v gip chng b c thi n ph.

    Thng nhng c tnh nhn s hn ngi v v tui tc (tr trung hn), th hnh (hp dn hn), tm l (ti vui, nh nhnh) v li sng (quyn r n ng hn). S ng mu ca

  • 68 I CHA KHA HNH PHC GIA NH

    tnh yu t mu trng tinh sang mu vng nh du s lo suy ca tnh yu. Nu s phn bi ca chng v nhng l do va nu th vic chm sc bn thn, to cho mnh s rc r, gi cm, i mi mnh hng ngy s gip chng nh gi tch cc v nhu cu n cm ti nh va ngon, va r v va an ton.

    Trong n lc thay i tnh hung, d ch c mt mi, chn nn, tuyt vng, khi chn con ng kham nhn, ch khng nn th hin thi cn nhn, cu x chng, v nh th s lm cho chng cng ngh n ngi th ba, ang khi v l tnh yu vng trm, c tnh nhn c th lc no cng th hin s ti vui, hn h, chiu chung v dng hin? C phi t lu, v qu ch trng n thai nhi v s sinh n, m ch cm vn anh y n thm kht ph bn ngoi, bt lun ngon d? C phi t lu v chm sc con th m ch l ng, khng quan tm n vic n ung, o qun, sc khe v hnh phc ca anh?

    Nhng mi quan tm va nu d nh v khng tn tin nhng li l cht keo ca tnh yu bn vng. Qun tng cho nhau nhng n hn trc khi ng, khng hng th chuyn chn gi, xu xa trong n mc, khng bn tm trang im lch s, khng c li th th nh to tm s, khng c cht lng mn trong quan h v chng, khng t tin vo chnh mnh, khng bit cch lm chng hnh phc s l nhng nguyn nhn tm l khin mt s ng chng m ra chn v, tm ci mi l, d cha chc hn g v.

    Ni cch khc, nu vic ngi th ba ca chng ch xut hin v chim lnh tri tim chng ch xut pht t nhng nguyn nhn va nu th vic khc phc bn thn s gip ch ginh li tnh yu nng m ca anh y nh thu mi yu nhau say m; tp c v v li ko anh chi a, chm sc con; kh