bye bye, ambtenaar? 7 oktober 2011 rijksvakbonden j.l.a. helmer
TRANSCRIPT
Bye bye, ambtenaar?
7 oktober 2011Rijksvakbonden
J.L.A. Helmer
Kaartjes (of handjes) omhoog
Wie is er tegen een afschaffing van de ambtenarenstatus?
2
Kritisch
Wie heeft het voorstel tot afschaffing ambtenarenstatus daadwerkelijk gelezen?
3
Te bespreken
• De gevolgen van het wetsvoorstel Koşer Kaya en Van Hijum voor:I. het ontslagrecht in de marktsector;II. werkloosheidsuitkeringen;III. reorganisaties;IV. positie van de vakbonden.
4
Ontslagrecht
• Wat verandert er met het wetsvoorstel?I. Weg met het bestuursrecht en dus geen
eenvormige procedure meer;II. Van een stelsel van gesloten ontslaggronden
naar een open stelsel met een preventieve ontslagtoets;
III. Ontslag naar redelijkheid.
5
Ontslagrecht
• Eenvormige procedure bestuursrecht:– voornemen;– primair besluit;– bezwaarprocedure;– beroepsprocedure bij de rechtbank;– hoger beroep bij de Centrale Raad van Beroep.
6
Ontslagrecht
• Pluriforme procedures (I/II):– het ontslag op staande voet met een
loonvorderingsprocedure;– de onregelmatige opzegging;– de kennelijk onredelijke opzegging;
7
Ontslagrecht
• Pluriforme procedures (II/II):– de opzegging in strijd met een opzegverbod;– de ontbindingsprocedure;– de beëindigingsovereenkomst.
8
Ontslagrecht
• Naar een open stelsel met een preventieve ontslagtoets:– wat is een open stelsel?– wat is een preventieve toets?– verandert er iets wezenlijks ten opzichte van het
bestuursrecht?– blijft de preventieve toets nog bestaan?
9
Ontslagrecht
• Het voorontwerp wijziging ontslagrecht van Koşer Kaya (1 juli 2011):– weg met het duaal stelsel van ontbinding via de
kantonrechter en opzegging via het UWV;– repressieve volle toetsing door de rechter;
10
Ontslagrecht
• Repressieve volle toetsing:– is de opzegging van de arbeidsovereenkomst niet
kennelijk onredelijk dan geen vergoeding voor werknemer;
– is de opzegging onredelijk dan dient de werkgever een schadevergoeding te betalen;
– is de opzegging kennelijk onredelijk dan herstel dienstbetrekking of op verzoek van één van de partijen: een billijke schadevergoeding.
11
Ontslagrecht
• Enkele consequenties:– geen toestemming UWV meer vereist;– geen ontbindingsprocedure meer;– de werkgever moet de werknemer voorafgaand
aan het ontslag horen;– de werknemer moet zijn recht halen en de risico’s
dragen.
12
Ontslagrecht engeld
• Weg met het eenvormige tarief
Bestuursrecht Civiel recht (kanton)a. dagvaarding en betekening vonnis = € 102,-- * 2
a. € 152,-- b. van € 71 tot € 426,--(gemiddeld verwacht ik €
202,--)c. proceskostenveroordeling
13
Ontslagrecht
Koşer Kaya/Van Hijum afschaffen ambtenaar +
Koşer Kaya voorontwerp wijziging ontslagrecht =
?
14
Ontslagrecht
• Problemen binnen het arbeidsrecht:– de kennelijk onredelijke opzegging;– one shot-procedure van ontbinding en opzegging
na rondje UWV;– discussie over verhouding vakbonden en
ondernemingsraden over regelen van secundaire arbeidsvoorwaarden; delegatiebepalingen.
15
Ontslagrecht
• Problemen binnen het arbeidsrecht:– de slager keurt zijn eigen vlees;– einde arbeidsovereenkomst. Praktijk leert:
procederen over vergoeding, niet over herstel arbeidsovereenkomst.
16
Ontslagrecht
• Kan het niet anders?– pas niet het ambtenarenrecht aan maar juist het
arbeidsrecht!– eenvoud siert de rechtsbescherming– O.a. mr Beltzer (UvA)
17
Werkloosheid
• De ambtenaar komt in aanmerking voor een – WW-uitkering;– bovenwettelijke WW-uitkering;
• De civiele werknemer voor– WW-uitkering;– eventueel aanvulling per cao;– rol van de ontslagvergoeding.
18
Werkloosheid
• Uit de landelijke aanbeveling van de kring der kantonrechters:
– 3.5. De vergoeding zal - behoudens eventuele immateriële schade - niet hoger zijn dan de verwachte inkomstenderving tot aan de pensioengerechtigde leeftijd.
19
Werkloosheid
• Zet de uitholling van het bovenwettelijk deel zich voort?– Goede vraag, Marianne?
20
Reorganisaties
• Het voorstel Koşer Kaya/Van Hijum zegt daar weinig over:– alleen in het licht dat bij een reorganisatie de
ambtenaar teveel mogelijkheden heeft om ten aanzien van zijn individuele belang, bezwaar aan te tekenen.
21
Reorganisaties
• Enkele aandachtspunten (I/II):– einde politiek primaat?– beleidsregels UWV bij ontslag vanwege
reorganisatie:• verplicht afspiegelingsbeginsel• de onmisbare werknemer en de werknemer met een
zwakke arbeidsmarktpositie
– mogelijkheid vergoeding na ontslag; kennelijk onredelijke opzegging arbeidsovereenkomst.
22
Reorganisaties
• Enkele aandachtspunten (II/II):– Veel minder rechtsbescherming voor de civiele
werknemer;– Duaal stelsel met haar beperkte mogelijkheden de
rechter te adiëren;– Minder mogelijkheden te selecteren op
geschiktheid vanwege verplicht afspiegelingsbeginsel en geen onderscheid overtolligheid / opheffen functie.
23
Reorganisaties
• De onmisbare werknemer:– de werknemer die over zodanige kennis en
bekwaamheden beschikt dat zijn ontslag voor het functioneren van de onderneming bezwaarlijk zou zijn;
– bestendig beleid;– ‘daadwerkelijk aannemelijk maken’;– nog een lastige cijfermatige bepaling.
24
Reorganisaties
• De werknemer met een zwakke arbeidsmarktpositie:– kans is erg klein dat de voor ontslag voorgedragen
werknemer nog aan de slag zal komen;– dit geldt niet voor de in zijn plaats komende
werknemer;– Wisselwerking dus – een relatief begrip.
25
Reorganisaties
• Herplaatsing:– ontslag als laatste redmiddel; waar je kan
herplaatsen dien je ook te herplaatsen;– ook kijken over de muren van de vest(ig)ing;– alles wat binnen een redelijk bereik van de
werkgever ligt, mag worden gevergd;– werknemer moet zich actief inspannen om
werkloosheid te voorkomen.
26
Reorganisaties
• Verplichtingen?– geen plicht tot overleg met vakorganisaties;– geen plicht tot sluiten van sociaal plan met
vakorganisaties;– wel plicht via Wet melding collectief ontslag, Fusie
gedragsregels of cao.
27
Positie vakbonden
• Wat geldt nu?– hoge organisatiegraad;– de arbeidsvoorwaardenovereenkomst;– onderhandelingen monden uit in wijziging van het
rechtspositiereglement; – beleidsbepaling door bevoegd gezag.
28
Positie vakbonden
• Wat zal mogelijk gelden?– organisatiegraad tanende?– onderhandelingen monden uit in collectieve
afspraak (cao);– algemeen verbindend verklaren van cao; rol
minister (Sozawe)?– nawerking van een cao?– toenemende rol ondernemingsraad?
29
Vragen?
30