broschuere godg
DESCRIPTION
lekker weg en toch dichtbij in het Duitse grensgebied. De regios Münsterland, Grafschaft Bentheim, Osnabrücker Land en Emsland nodigen u uit....TRANSCRIPT
8Geheim over de grens
Ontdekkingsreizen in het Duitse grensgebied
Grafschaft Bentheim | Emsland | Münsterland | Osnabrücker Land
Hallo, mijn naam is Piet en ik ben de mascotte van de Landesgartenschau Papenburg. Meestal vlieg ik rond bo-ven het terrein van dit kleurige en � eurige evenement: de kanalen en het stadspark, rond de molen en over de oude scheepswerf. Het gehele terrein krijgt met het mot-to “m.s. Bloeiend Papenburg” de uit-straling van een cruiseschip en een bezoek aan de Landesgartenschau wordt daarmee bijna een cruise. Als je me daar tegenkomt, mag je me best knu elen en aaien, dan kun je voelen hoe zacht mijn witte veren zijn!
Ik hou van kinderen, gekleurde bloemen, schepen en de lucht. In Papenburg is de zee niet zo ver weg en loont het de moeite om een kleine omweg te maken. Het Emsland heeft zo veel te bieden! Er is veel te zien en te beleven, een prachtig landschap om met de
In 2014 zijn daarom alle kinderen van harte welkom op de Landesgartenschau. Ahoi! Kleurrijk en � eurig is ons motto: bont en blij!
De charme van Papenburg
In Papenburg tre en traditie en innovatie elkaar. De combinatie van het weidse veen-koloniale landschap en de sympathieke bak-stenen huisjes, de landelijke sfeer met de ge-avanceerde industrie en de vele toeristische en sportieve activiteiten geven de stad een unieke charme.
� ets te ontdekken. En op de � ets is Nederland ook helemaal niet ver weg. Als meeuw vlieg ik er ook graag eens naartoe. Maar het mees-te houd ik nog van nieuwe vrienden maken.
Papenburg staat bekend om zijn scheepsbouw, maar ook de tuinbouw voelt zich hier thuis.
De tuinbouwsector in deze regio kweekt jaar-lijks 35 miljoen kruidenplantjes en 25 miljoen komkommers. De Landesgartenschau in het stadspark en rondom het Forum Alte Werft vormt in 2014 het puntje op de “groene i”.
Ahoi en welkom!
Sportief spelen voor alle generaties, een plek waar jong en oud kan ontspannen, bewegen, ontdekken en uitproberen: in de speeltuin op het activiteitendek is voor ie-dereen iets te beleven! Spelen kan natuur-lijk overal, tussen de bomen, op de grasvel-den…
Speciaal voor de kleintjes (vanaf 3 jaar) bie-den we “kajuiten” met zorgzame kinderop-vang. En in onze Kleine OnderzoekersWerk-plaats valt heel veel te ontdekken: van het “Groene Klaslokaal” (natuur dichtbij) via techniek naar de kinderkeuken: onderwijs en onderzoek over milieu en natuurweten-
schap is bij ons leuk en leerzaam! Daarnaast bieden we een goedgevuld eve-nementenprogramma voor jong en oud. En omdat onze Landesgartenschau aantrekke-lijk is voor gezinnen, zijn onze toegangsprij-zen dat ook.
Bij onze toegangskaarten en abonnemen-ten voor gezinnen is er geen beperking aan het aantal (eigen) kinderen (7 t/m 17 jaar), kinderen tot zeven jaar hebben zelfs gratis toegang. Gezinskaarten zijn er vanaf 20,00 euro, meer informatie is te vinden op:
www.landesgartenschau-papenburg.de
Onze hoogtepunten voor het hele gezin
LGS-12-199 Anzeige GeheimoverdeGrens_121127_ke_V1.indd 1 48. KW 29.11.12 11:39
3
Fietsen in het Duitse grensgebied ������� 08 – 11
Wandeltochten en natuurparken ������������ 12 – 15
Kanoën op stille riviertjes ������������������������16 – 17
Grensbelevenissen ��������������������������������� 18 – 19
Tips voor golfers ������������������������������������������� 20
Actief over de grens ������������������������������������ 21
Schouwspel in de openlucht ���������������������� 23
Tuinen & Parken ��������������������������������� 24 – 25
Burchten, kastelen en paleizen ���������� 26 – 27
Onvergetelijke musea ������������������������� 28 – 29
Beleef Munster en Osnabruck ������������ 30 – 31
Autoroutes ������������������������������������������� 32 – 33
Stad & Cultuur Tips voor uitstapjes en verblijf
Münsterland Festival ���������������������������������� 35
Met Lilli en Luuk op pad ��������������������� 36 – 37
Bijzondere overnachtingstips ������������ 38 – 39
Campings in overvloed ����������������������� 40 – 41
Een dagtocht met de trein ������������������ 42 – 43
Vakantiehuisjes ������������������������������������������� 44
Weekmarkten en boederijwinkels ���������������� 45
Actieve vakanties
342207
Van harte welkom ����������������������������������������� 04
Kaart van het grensgebied ������������������� 05 – 06
Colofon ���������������������������������������������������������� 56
Reisvoorwaarden ������������������������������������ 56 – 57
Algemeen
Kuuroord Bad Bentheim ������������������������������ 47
Wellness en kuren ������������������������������� 48 – 49
Zo lekker is Duitsland �������������������������� 50 – 51
Winkelen ����������������������������������������������� 52 – 53
Kerstmarkten over de grens ���������������� 54 – 55
Genieten, proeven en ontspannen
46
Heel wat beleven. Nogal dichtbij.
A50A32
A1
A28
A50A50
N48
N48
A1
A50A50
A12
A50A50
A18
A73
A77
A1
A28
N35
A6
N35
N319
A325
B403
N342
L67
N50
A28
A28N48
N318
N271
A57
A57
A 3
A 3
A31
A31
A37
A 1
A 1
A30A30
A33
A 2
A 2
A 2
A 1
A 1
A 2
A43
A43
A45
A42
A52
A 2
A44
N35
N346N347
N314
N314
N302
N309
N348
N341
N340
N344N353
N348
N377
N307
N331
N271
A326
A348
N844
A73
N788
N344
N375
N381
N863
N733
A35
L608
L611
L602
B224
B57
L572
A31
L462
B225
B58
L608
L600
L612
L896
B525
K33
B474
K15
B57
N313
B499
B475
A31
L504
B213
L57
K15
K4
L67
B402
L838
B402
B213
L60
L60
K255
B69
L846B51
K265
L80
B214
B214
L109
L76
B218
L766
B51
L70
K19
K6
B51
B476
K34
B475
B513
B64
L586
L788
L586
L822
B63
B229
B1
B68
L94
B1 A44K77
B1
L609
B51
B525
L58
B58
B54
B58
B8L1
B67
B67
B67
K4
L558B235
B474
A30
B58
B58
B58
B70
B473
N36
B233
B214
B403B403
B474
B474
B54
B219
B68
B68
B68
B218
B475
B476
B61
B65
B239
B70
A28
A7
A7
A32
A7
A31 A7
A31
A28
A29
A 1
A28
A29
A29
A 1
A30
B474
A50A50
N377
A37
N381
N351
N391
N379
N378
N34
N371
N358
A31
N355
N33
N33
B401
B401
A28
B70
B438
A74
B213
B213
B214
B51
B233L53
B408
B403
B70
N979
N380
N969
B211
A50A15
Ems
E m s
Lippe
Ve
chte
Dinkel
D i
nke
l
Rhein
Nederrijn
Waal
M
aas
IJssel
Twente kanaal
Vecht
E
ms
Vechte
L i p p e
Werse
V E L U W E ME E R
KETE LM E E R
Zwar te M e e r
Zw
ar te
Wat
er
Regge
Schipbeek
Berkel
S linge
Rijn
Issel
Ha
se
Almelo-Nordhorn kanaal
Nor
d-S
üd
-Kan
al
M ittelland-Kanal
Mittelland-Kanal
Dortm
und-Em
s Kan
al
Twen
te-kanaal
Hoogeveensevaart
Hoogeveensevaart
Coevorden-Piccardie-Kanal
Oude IJssel
Stroombroek
Zwillbrocker Venn
't Hilgelo
Hambroekplas
Alfsee
Lippe
Hun
te
Dortm
und Ems-Kanal
Werse
Vecht
A
lme
lo-Nordhorn kanaal
Buursebeek
Slingeplas
Rutbeek
Hulsbeek
Oldemeijer
BeulakerWeide
BelterWeide
Vechtesee
Het Lageveld
Hase
Aa
Aa
Ha
se
Dümmer
Hunte
Hase
Em
s
Mittelradde
K ü s t e n k a n a l
ThülsfelderStausee
Aue
Soeste
Sa
gte
r E
m
s
Leda
Em
s
Aper Tief ZwischenabnerMeer
Lahe
Große Aue
Leth
e
Hunte
Weser
Tsjükemeer
Sneekermeer
Marka
Ohe
Cloppenburg
NijmegenBocholt
Emmerich
DoetinchemArnhem
Zutphen
Winterswijk
Apeldoorn
Deventer
Almelo
Hengelo
Zwolle
Epe
Nunspeet
Rijssen
Goor
Raalte
Meppel
Ommen
Emmeloord
Kampen
Emmen
Meppen
Lingen
Nordhorn
Oldenzaal
Coevorden
Hoogeveen
Enschede
Ahaus
Rheine
GronauEmsdetten
Greven
Ibbenbüren
MünsterCoesfeld
BorkenDülmen
Steinfurt
Hamm
Ahlen
DorstenMarl
Recklinghausen
BottropGelsenkirchen
HerneDORTMUND
Haltern
Lünen
Unna Werl
Bergkamen
Warendorf
Beckum
Soest
Lippstadt
Gütersloh
Rheda-Wiedenbrück
Osnabrück
Georgsmarienhütte Melle
Bielefeld
Bramsche
Mettingen
Quakenbrück
Dronten
Staphorst
Dalfsen
Hattem
Vaassen
WijheHellendoorn
Nijverdal
Dedemsvaart
Olst
Diepenveen
HoltenBathmen
Vriezenveen
HardenbergNieuwleusen
Slagharen
Lemelerveld
Lochem
Ruurlo
BorculoEibergen
Hengelo(G)Dieren
Hoenderloo
Doesburg
Didam
's-Heerenberg
Varsseveld
Aalten
Lichtenvoorde
Kleve
Goch Wesel
Kalkar
Xanten
Kevelaer
Boxmeer
GennepCuijk
Rees
Zevenaar
Dinslaken Gladbeck
Raesfeld
Hamminkeln
Nottuln
Ascheberg
Selm
Horstmar
Rosendahl
SendenhorstSenden
Schöppingen
Saerbeck
Gescher
Ochtrup
Bad-Bentheim
SpelleEmsbüren
Uelsen NeuenhausFreren
ReckeDenekamp
Neuenkirchen
Haselünne
Geeste
Klazienaveen
Löningen
Lohne
Steinfeld
Bersenbrück
Damme
Stemwede
Bad Essen
Wallenhorst
Fürstenau
Lotte
Ladbergen
Tecklenburg
Versmold
Glandorf
Ennigerloh Oelde
Harsewinkel
Wadersloh
Elst
Huissen
Gendringen
Hasselt
Ootmarsum
Diepenheim
Bronkhorst
Bredevoort
Bergh
Vorden
Markelo
Haaksbergen
Gramsbergen
Belt-Schutsloot
Heino
Lievelde
Giethoorn
Weerselo
Losser
Glanerbrug
Boekelo
GroenloVreden
Werne
Telgte Sassenberg
Blokzijl
Vollenhove St. Jansklooster
GorsselLaren
Braamt
AnholtMegchelen
Zwillbrock
Rekken
Neede
Beltrum
Delden
Borne
Lage
Veldhausen WietmarschenWilsum
Emlichheim
Georgsdorf
Twist
SalzbergenSchüttorf
Metelen
Havixbeck
Nienberge
Rieste
Kalkriese
BohmteOstercappeln
BelmSchledehausen
Bissendorf
Hagen a. T.W.
HilterDissen
RothenfeldeBad
Bad Iburg
Bad Laer
NordkirchenLüdinghausen
Datteln
Ulft
Zelhem
Otterlo
Enter
Dinxperlo
Steenwijk
Wierden
De Lutte
Lippetal
Heek
Neuenkirchen
Wettringen
Hörstel
Lengerich
Hasbergen
Westerkappeln
Lienen
Beelen
Ostbevern
Everswinkel
Altenberge
Nordwalde
Laer
Billerbeck
Legden
Stadtlohn
Südlohn
Velen
IsselburgRhede
Lembeck
HeidenReken
Olfen
Drensteinfurt
Hopsten
Hohe Mark
Gildehaus
Ankum
Papenburg
Oldenburg
Leer
Vechta
Diepholtz
Weener
Bremen
Delmenhorst
Wildeshausen
Stadskanaal
Veendam
Winschoten
Assen
Groningen
Hoogezand
Heerenveen
Drachten
Leeuwarden
Beilen
JoureOosterwolde
Roden
LeekHaren
Gieten
OudePekela
Emmer-Compascuum
DieverWolvega
Lemmer
Gorredijk
Marum Rhauderfehn
Barßel
Westerstede
Friesoythe
BadZwischenahn
Hude
Garrel
Ahlhorn
Großenkneten
Dinklage
Essen
Haren
SögelWerlte
Lathen
Dörpen
Bösel
Molbergen
Edewecht
Wardenburg
Barnstorf
VisbekLindern
Nordhümmling
Saterland
Ihrhove
Berge Langen
Drebber
Lastrup
Neerstedt
Lemwerder
Berne
Petersfehn
Westerbork
Exloo
Bourtange
Musselkanaal
Rolde
Dennenoord
Beerta
Slochteren
Paterswolde
Norg
SusterhuisveenBurgum
Sneek
Noordwolde
OldeberkoopSmilde
DwingelooOldemarkt
Markenese
Gasselte
Odoorn
Borger
Rhede(Ems)
(Ems)
Herzlake
Lengerich
(Ems)
Ems
E m s
Lippe
Ve
chte
Dinkel
D i
nke
l
Rhein
Nederrijn
Waal
M
aas
IJssel
Twente kanaal
Vecht
E
ms
Vechte
L i p p e
Werse
V E L U W E ME E R
KETE LM E E R
Zwar te M e e r
Zw
ar te
Wat
er
Regge
Schipbeek
Berkel
S linge
Rijn
Issel
Ha
se
Almelo-Nordhorn kanaal
Nor
d-S
üd
-Kan
al
M ittelland-Kanal
Mittelland-Kanal
Dortm
und-Em
s Kan
al
Twen
te-kanaal
Hoogeveensevaart
Hoogeveensevaart
Coevorden-Piccardie-Kanal
Oude IJssel
Stroombroek
Zwillbrocker Venn
't Hilgelo
Hambroekplas
Alfsee
Lippe
Hun
te
Dortm
und Ems-Kanal
Werse
Vecht
A
lme
lo-Nordhorn kanaal
Buursebeek
Slingeplas
Rutbeek
Hulsbeek
Oldemeijer
BeulakerWeide
BelterWeide
Vechtesee
Het Lageveld
Hase
Aa
Aa
Ha
se
Dümmer
Hunte
Hase
Em
s
Mittelradde
K ü s t e n k a n a l
ThülsfelderStausee
Aue
Soeste
Sa
gte
r E
m
s
Leda
Em
s
Aper Tief ZwischenabnerMeer
Lahe
Große Aue
Leth
e
Hunte
Weser
Tsjükemeer
Sneekermeer
Marka
Ohe
Cloppenburg
NijmegenBocholt
Emmerich
DoetinchemArnhem
Zutphen
Winterswijk
Apeldoorn
Deventer
Almelo
Hengelo
Zwolle
Epe
Nunspeet
Rijssen
Goor
Raalte
Meppel
Ommen
Emmeloord
Kampen
Emmen
Meppen
Lingen
Nordhorn
Oldenzaal
Coevorden
Hoogeveen
Enschede
Ahaus
Rheine
GronauEmsdetten
Greven
Ibbenbüren
MünsterCoesfeld
BorkenDülmen
Steinfurt
Hamm
Ahlen
DorstenMarl
Recklinghausen
BottropGelsenkirchen
HerneDORTMUND
Haltern
Lünen
Unna Werl
Bergkamen
Warendorf
Beckum
Soest
Lippstadt
Gütersloh
Rheda-Wiedenbrück
Osnabrück
Georgsmarienhütte Melle
Bielefeld
Bramsche
Mettingen
Quakenbrück
Dronten
Staphorst
Dalfsen
Hattem
Vaassen
WijheHellendoorn
Nijverdal
Dedemsvaart
Olst
Diepenveen
HoltenBathmen
Vriezenveen
HardenbergNieuwleusen
Slagharen
Lemelerveld
Lochem
Ruurlo
BorculoEibergen
Hengelo(G)Dieren
Hoenderloo
Doesburg
Didam
's-Heerenberg
Varsseveld
Aalten
Lichtenvoorde
Kleve
Goch Wesel
Kalkar
Xanten
Kevelaer
Boxmeer
GennepCuijk
Rees
Zevenaar
Dinslaken Gladbeck
Raesfeld
Hamminkeln
Nottuln
Ascheberg
Selm
Horstmar
Rosendahl
SendenhorstSenden
Schöppingen
Saerbeck
Gescher
Ochtrup
Bad-Bentheim
SpelleEmsbüren
Uelsen NeuenhausFreren
ReckeDenekamp
Neuenkirchen
Haselünne
Geeste
Klazienaveen
Löningen
Lohne
Steinfeld
Bersenbrück
Damme
Stemwede
Bad Essen
Wallenhorst
Fürstenau
Lotte
Ladbergen
Tecklenburg
Versmold
Glandorf
Ennigerloh Oelde
Harsewinkel
Wadersloh
Elst
Huissen
Gendringen
Hasselt
Ootmarsum
Diepenheim
Bronkhorst
Bredevoort
Bergh
Vorden
Markelo
Haaksbergen
Gramsbergen
Belt-Schutsloot
Heino
Lievelde
Giethoorn
Weerselo
Losser
Glanerbrug
Boekelo
GroenloVreden
Werne
Telgte Sassenberg
Blokzijl
Vollenhove St. Jansklooster
GorsselLaren
Braamt
AnholtMegchelen
Zwillbrock
Rekken
Neede
Beltrum
Delden
Borne
Lage
Veldhausen WietmarschenWilsum
Emlichheim
Georgsdorf
Twist
SalzbergenSchüttorf
Metelen
Havixbeck
Nienberge
Rieste
Kalkriese
BohmteOstercappeln
BelmSchledehausen
Bissendorf
Hagen a. T.W.
HilterDissen
RothenfeldeBad
Bad Iburg
Bad Laer
NordkirchenLüdinghausen
Datteln
Ulft
Zelhem
Otterlo
Enter
Dinxperlo
Steenwijk
Wierden
De Lutte
Lippetal
Heek
Neuenkirchen
Wettringen
Hörstel
Lengerich
Hasbergen
Westerkappeln
Lienen
Beelen
Ostbevern
Everswinkel
Altenberge
Nordwalde
Laer
Billerbeck
Legden
Stadtlohn
Südlohn
Velen
IsselburgRhede
Lembeck
HeidenReken
Olfen
Drensteinfurt
Hopsten
Hohe Mark
Gildehaus
Ankum
Papenburg
Oldenburg
Leer
Vechta
Diepholtz
Weener
Bremen
Delmenhorst
Wildeshausen
Stadskanaal
Veendam
Winschoten
Assen
Groningen
Hoogezand
Heerenveen
Drachten
Leeuwarden
Beilen
JoureOosterwolde
Roden
LeekHaren
Gieten
OudePekela
Emmer-Compascuum
DieverWolvega
Lemmer
Gorredijk
Marum Rhauderfehn
Barßel
Westerstede
Friesoythe
BadZwischenahn
Hude
Garrel
Ahlhorn
Großenkneten
Dinklage
Essen
Haren
SögelWerlte
Lathen
Dörpen
Bösel
Molbergen
Edewecht
Wardenburg
Barnstorf
VisbekLindern
Nordhümmling
Saterland
Ihrhove
Berge Langen
Drebber
Lastrup
Neerstedt
Lemwerder
Berne
Petersfehn
Westerbork
Exloo
Bourtange
Musselkanaal
Rolde
Dennenoord
Beerta
Slochteren
Paterswolde
Norg
SusterhuisveenBurgum
Sneek
Noordwolde
OldeberkoopSmilde
DwingelooOldemarkt
Markenese
Gasselte
Odoorn
Borger
Rhede(Ems)
(Ems)
Herzlake
Lengerich
(Ems)
O s n a b r ü c k e rL a n d
O v e r i j s s e l s -
V e c h t d a l
T w e n t eT w e n t e
G r a f s c h a f tB e n t h e i m
G r a f s c h a f tB e n t h e i m
O s n a b r ü c k e rL a n d
KreisSteinfurt
KreisBorken
KreisCoesfeld
Kreis
Warendorf
Tecklenburgerland
Baumberge
KreisSteinfurt
KreisBorken
KreisCoesfeld
Kreis
Warendorf
A c h t e r h o e kA c h t e r h o e k
Tecklenburgerland
Baumberge
K o p v a n
O v e r i j s s e l
K o p v a n
O v e r i j s s e l
O v e r i j s s e l s -
V e c h t d a l
S a l l a n dS a l l a n d
M ü n s t e r l a n dM ü n s t e r l a n d
A r t l a n d
O s n a b r ü c k e r
L a n d
O s n a b r ü c k e r
L a n d
E m s l a n dE m s l a n d
0 5 10km.0 5 10km.
cart
ogra
afie
201
21
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T
14
15
16
17
18
19
De kaartnummers onder de foto’s
en advertenties corresponderen steeds
met deze kaart.
TIP
4
A50A32
A1
A28
A50A50
N48
N48
A1
A50A50
A12
A50A50
A18
A73
A77
A1
A28
N35
A6
N35
N319
A325
B403
N342
L67
N50
A28
A28N48
N318
N271
A57
A57
A 3
A 3
A31
A31
A37
A 1
A 1
A30A30
A33
A 2
A 2
A 2
A 1
A 1
A 2
A43
A43
A45
A42
A52
A 2
A44
N35
N346N347
N314
N314
N302
N309
N348
N341
N340
N344N353
N348
N377
N307
N331
N271
A326
A348
N844
A73
N788
N344
N375
N381
N863
N733
A35
L608
L611
L602
B224
B57
L572
A31
L462
B225
B58
L608
L600
L612
L896
B525
K33
B474
K15
B57
N313
B499
B475
A31
L504
B213
L57
K15
K4
L67
B402
L838
B402
B213
L60
L60
K255
B69
L846B51
K265
L80
B214
B214
L109
L76
B218
L766
B51
L70
K19
K6
B51
B476
K34
B475
B513
B64
L586
L788
L586
L822
B63
B229
B1
B68
L94
B1 A44K77
B1
L609
B51
B525
L58
B58
B54
B58
B8L1
B67
B67
B67
K4
L558B235
B474
A30
B58
B58
B58
B70
B473
N36
B233
B214
B403B403
B474
B474
B54
B219
B68
B68
B68
B218
B475
B476
B61
B65
B239
B70
A28
A7
A7
A32
A7
A31 A7
A31
A28
A29
A 1
A28
A29
A29
A 1
A30
B474
A50A50
N377
A37
N381
N351
N391
N379
N378
N34
N371
N358
A31
N355
N33
N33
B401
B401
A28
B70
B438
A74
B213
B213
B214
B51
B233L53
B408
B403
B70
N979
N380
N969
B211
A50A15
Ems
E m s
Lippe V
ech
te
Dinkel
D i
nke
l
Rhein
Nederrijn
Waal
M
aas
IJssel
Twente kanaal
Vecht
E
ms
Vechte
L i p p e
Werse
V E L U W E ME E R
KETE LM E E R
Zwar te M e e r
Zw
ar te
Wat
er
Regge
Schipbeek
Berkel
S linge
Rijn
Issel
Ha
se
Almelo-Nordhorn kanaal
Nor
d-S
üd
-Kan
al
M ittelland-Kanal
Mittelland-Kanal
Dortm
und-Em
s Kan
al
Twen
te-kanaal
Hoogeveensevaart
Hoogeveensevaart
Coevorden-Piccardie-Kanal
Oude IJssel
Stroombroek
Zwillbrocker Venn
't Hilgelo
Hambroekplas
Alfsee
Lippe
Hun
te
Dortm
und Ems-Kanal
Werse
Vecht
Alm
elo-N
ordhorn kanaal
Buursebeek
Slingeplas
Rutbeek
Hulsbeek
Oldemeijer
BeulakerWeide
BelterWeide
Vechtesee
Het Lageveld
Hase
Aa
Aa
Ha
se
Dümmer
Hunte
Hase
Em
s
Mittelradde
K ü s t e n k a n a l
ThülsfelderStausee
Aue
Soeste
Sa
gte
r E
m
s
Leda
Em
s
Aper Tief ZwischenabnerMeer
Lahe
Große Aue
Leth
e
Hunte
Weser
Tsjükemeer
Sneekermeer
Marka
Ohe
Cloppenburg
NijmegenBocholt
Emmerich
DoetinchemArnhem
Zutphen
Winterswijk
Apeldoorn
Deventer
Almelo
Hengelo
Zwolle
Epe
Nunspeet
Rijssen
Goor
Raalte
Meppel
Ommen
Emmeloord
Kampen
Emmen
Meppen
Lingen
Nordhorn
Oldenzaal
Coevorden
Hoogeveen
Enschede
Ahaus
Rheine
GronauEmsdetten
Greven
Ibbenbüren
MünsterCoesfeld
BorkenDülmen
Steinfurt
Hamm
Ahlen
DorstenMarl
Recklinghausen
BottropGelsenkirchen
HerneDORTMUND
Haltern
Lünen
Unna Werl
Bergkamen
Warendorf
Beckum
Soest
Lippstadt
Gütersloh
Rheda-Wiedenbrück
Osnabrück
Georgsmarienhütte Melle
Bielefeld
Bramsche
Mettingen
Quakenbrück
Dronten
Staphorst
Dalfsen
Hattem
Vaassen
WijheHellendoorn
Nijverdal
Dedemsvaart
Olst
Diepenveen
HoltenBathmen
Vriezenveen
HardenbergNieuwleusen
Slagharen
Lemelerveld
Lochem
Ruurlo
BorculoEibergen
Hengelo(G)Dieren
Hoenderloo
Doesburg
Didam
's-Heerenberg
Varsseveld
Aalten
Lichtenvoorde
Kleve
Goch Wesel
Kalkar
Xanten
Kevelaer
Boxmeer
GennepCuijk
Rees
Zevenaar
Dinslaken Gladbeck
Raesfeld
Hamminkeln
Nottuln
Ascheberg
Selm
Horstmar
Rosendahl
SendenhorstSenden
Schöppingen
Saerbeck
Gescher
Ochtrup
Bad-Bentheim
SpelleEmsbüren
Uelsen NeuenhausFreren
ReckeDenekamp
Neuenkirchen
Haselünne
Geeste
Klazienaveen
Löningen
Lohne
Steinfeld
Bersenbrück
Damme
Stemwede
Bad Essen
Wallenhorst
Fürstenau
Lotte
Ladbergen
Tecklenburg
Versmold
Glandorf
Ennigerloh Oelde
Harsewinkel
Wadersloh
Elst
Huissen
Gendringen
Hasselt
Ootmarsum
Diepenheim
Bronkhorst
Bredevoort
Bergh
Vorden
Markelo
Haaksbergen
Gramsbergen
Belt-Schutsloot
Heino
Lievelde
Giethoorn
Weerselo
Losser
Glanerbrug
Boekelo
GroenloVreden
Werne
Telgte Sassenberg
Blokzijl
Vollenhove St. Jansklooster
GorsselLaren
Braamt
AnholtMegchelen
Zwillbrock
Rekken
Neede
Beltrum
Delden
Borne
Lage
Veldhausen WietmarschenWilsum
Emlichheim
Georgsdorf
Twist
SalzbergenSchüttorf
Metelen
Havixbeck
Nienberge
Rieste
Kalkriese
BohmteOstercappeln
BelmSchledehausen
Bissendorf
Hagen a. T.W.
HilterDissen
RothenfeldeBad
Bad Iburg
Bad Laer
NordkirchenLüdinghausen
Datteln
Ulft
Zelhem
Otterlo
Enter
Dinxperlo
Steenwijk
Wierden
De Lutte
Lippetal
Heek
Neuenkirchen
Wettringen
Hörstel
Lengerich
Hasbergen
Westerkappeln
Lienen
Beelen
Ostbevern
Everswinkel
Altenberge
Nordwalde
Laer
Billerbeck
Legden
Stadtlohn
Südlohn
Velen
IsselburgRhede
Lembeck
HeidenReken
Olfen
Drensteinfurt
Hopsten
Hohe Mark
Gildehaus
Ankum
Papenburg
Oldenburg
Leer
Vechta
Diepholtz
Weener
Bremen
Delmenhorst
Wildeshausen
Stadskanaal
Veendam
Winschoten
Assen
Groningen
Hoogezand
Heerenveen
Drachten
Leeuwarden
Beilen
JoureOosterwolde
Roden
LeekHaren
Gieten
OudePekela
Emmer-Compascuum
DieverWolvega
Lemmer
Gorredijk
Marum Rhauderfehn
Barßel
Westerstede
Friesoythe
BadZwischenahn
Hude
Garrel
Ahlhorn
Großenkneten
Dinklage
Essen
Haren
SögelWerlte
Lathen
Dörpen
Bösel
Molbergen
Edewecht
Wardenburg
Barnstorf
VisbekLindern
Nordhümmling
Saterland
Ihrhove
Berge Langen
Drebber
Lastrup
Neerstedt
Lemwerder
Berne
Petersfehn
Westerbork
Exloo
Bourtange
Musselkanaal
Rolde
Dennenoord
Beerta
Slochteren
Paterswolde
Norg
SusterhuisveenBurgum
Sneek
Noordwolde
OldeberkoopSmilde
DwingelooOldemarkt
Markenese
Gasselte
Odoorn
Borger
Rhede(Ems)
(Ems)
Herzlake
Lengerich
(Ems)
Ems
E m s
Lippe V
ech
te
Dinkel
D i
nke
l
Rhein
Nederrijn
Waal
M
aas
IJssel
Twente kanaal
Vecht
E
ms
Vechte
L i p p e
Werse
V E L U W E ME E R
KETE LM E E R
Zwar te M e e r
Zw
ar te
Wat
er
Regge
Schipbeek
Berkel
S linge
Rijn
Issel
Ha
se
Almelo-Nordhorn kanaal
Nor
d-S
üd
-Kan
al
M ittelland-Kanal
Mittelland-Kanal
Dortm
und-Em
s Kan
al
Twen
te-kanaal
Hoogeveensevaart
Hoogeveensevaart
Coevorden-Piccardie-Kanal
Oude IJssel
Stroombroek
Zwillbrocker Venn
't Hilgelo
Hambroekplas
Alfsee
Lippe
Hun
te
Dortm
und Ems-Kanal
Werse
Vecht
Alm
elo-N
ordhorn kanaal
Buursebeek
Slingeplas
Rutbeek
Hulsbeek
Oldemeijer
BeulakerWeide
BelterWeide
Vechtesee
Het Lageveld
Hase
Aa
Aa
Ha
se
Dümmer
Hunte
Hase
Em
s
Mittelradde
K ü s t e n k a n a l
ThülsfelderStausee
Aue
Soeste
Sa
gte
r E
m
s
Leda
Em
s
Aper Tief ZwischenabnerMeer
Lahe
Große Aue
Leth
e
Hunte
Weser
Tsjükemeer
Sneekermeer
Marka
Ohe
Cloppenburg
NijmegenBocholt
Emmerich
DoetinchemArnhem
Zutphen
Winterswijk
Apeldoorn
Deventer
Almelo
Hengelo
Zwolle
Epe
Nunspeet
Rijssen
Goor
Raalte
Meppel
Ommen
Emmeloord
Kampen
Emmen
Meppen
Lingen
Nordhorn
Oldenzaal
Coevorden
Hoogeveen
Enschede
Ahaus
Rheine
GronauEmsdetten
Greven
Ibbenbüren
MünsterCoesfeld
BorkenDülmen
Steinfurt
Hamm
Ahlen
DorstenMarl
Recklinghausen
BottropGelsenkirchen
HerneDORTMUND
Haltern
Lünen
Unna Werl
Bergkamen
Warendorf
Beckum
Soest
Lippstadt
Gütersloh
Rheda-Wiedenbrück
Osnabrück
Georgsmarienhütte Melle
Bielefeld
Bramsche
Mettingen
Quakenbrück
Dronten
Staphorst
Dalfsen
Hattem
Vaassen
WijheHellendoorn
Nijverdal
Dedemsvaart
Olst
Diepenveen
HoltenBathmen
Vriezenveen
HardenbergNieuwleusen
Slagharen
Lemelerveld
Lochem
Ruurlo
BorculoEibergen
Hengelo(G)Dieren
Hoenderloo
Doesburg
Didam
's-Heerenberg
Varsseveld
Aalten
Lichtenvoorde
Kleve
Goch Wesel
Kalkar
Xanten
Kevelaer
Boxmeer
GennepCuijk
Rees
Zevenaar
Dinslaken Gladbeck
Raesfeld
Hamminkeln
Nottuln
Ascheberg
Selm
Horstmar
Rosendahl
SendenhorstSenden
Schöppingen
Saerbeck
Gescher
Ochtrup
Bad-Bentheim
SpelleEmsbüren
Uelsen NeuenhausFreren
ReckeDenekamp
Neuenkirchen
Haselünne
Geeste
Klazienaveen
Löningen
Lohne
Steinfeld
Bersenbrück
Damme
Stemwede
Bad Essen
Wallenhorst
Fürstenau
Lotte
Ladbergen
Tecklenburg
Versmold
Glandorf
Ennigerloh Oelde
Harsewinkel
Wadersloh
Elst
Huissen
Gendringen
Hasselt
Ootmarsum
Diepenheim
Bronkhorst
Bredevoort
Bergh
Vorden
Markelo
Haaksbergen
Gramsbergen
Belt-Schutsloot
Heino
Lievelde
Giethoorn
Weerselo
Losser
Glanerbrug
Boekelo
GroenloVreden
Werne
Telgte Sassenberg
Blokzijl
Vollenhove St. Jansklooster
GorsselLaren
Braamt
AnholtMegchelen
Zwillbrock
Rekken
Neede
Beltrum
Delden
Borne
Lage
Veldhausen WietmarschenWilsum
Emlichheim
Georgsdorf
Twist
SalzbergenSchüttorf
Metelen
Havixbeck
Nienberge
Rieste
Kalkriese
BohmteOstercappeln
BelmSchledehausen
Bissendorf
Hagen a. T.W.
HilterDissen
RothenfeldeBad
Bad Iburg
Bad Laer
NordkirchenLüdinghausen
Datteln
Ulft
Zelhem
Otterlo
Enter
Dinxperlo
Steenwijk
Wierden
De Lutte
Lippetal
Heek
Neuenkirchen
Wettringen
Hörstel
Lengerich
Hasbergen
Westerkappeln
Lienen
Beelen
Ostbevern
Everswinkel
Altenberge
Nordwalde
Laer
Billerbeck
Legden
Stadtlohn
Südlohn
Velen
IsselburgRhede
Lembeck
HeidenReken
Olfen
Drensteinfurt
Hopsten
Hohe Mark
Gildehaus
Ankum
Papenburg
Oldenburg
Leer
Vechta
Diepholtz
Weener
Bremen
Delmenhorst
Wildeshausen
Stadskanaal
Veendam
Winschoten
Assen
Groningen
Hoogezand
Heerenveen
Drachten
Leeuwarden
Beilen
JoureOosterwolde
Roden
LeekHaren
Gieten
OudePekela
Emmer-Compascuum
DieverWolvega
Lemmer
Gorredijk
Marum Rhauderfehn
Barßel
Westerstede
Friesoythe
BadZwischenahn
Hude
Garrel
Ahlhorn
Großenkneten
Dinklage
Essen
Haren
SögelWerlte
Lathen
Dörpen
Bösel
Molbergen
Edewecht
Wardenburg
Barnstorf
VisbekLindern
Nordhümmling
Saterland
Ihrhove
Berge Langen
Drebber
Lastrup
Neerstedt
Lemwerder
Berne
Petersfehn
Westerbork
Exloo
Bourtange
Musselkanaal
Rolde
Dennenoord
Beerta
Slochteren
Paterswolde
Norg
SusterhuisveenBurgum
Sneek
Noordwolde
OldeberkoopSmilde
DwingelooOldemarkt
Markenese
Gasselte
Odoorn
Borger
Rhede(Ems)
(Ems)
Herzlake
Lengerich
(Ems)
O s n a b r ü c k e rL a n d
O v e r i j s s e l s -
V e c h t d a l
T w e n t eT w e n t e
G r a f s c h a f tB e n t h e i m
G r a f s c h a f tB e n t h e i m
O s n a b r ü c k e rL a n d
KreisSteinfurt
KreisBorken
KreisCoesfeld
Kreis
Warendorf
Tecklenburgerland
Baumberge
KreisSteinfurt
KreisBorken
KreisCoesfeld
Kreis
Warendorf
A c h t e r h o e kA c h t e r h o e k
Tecklenburgerland
Baumberge
K o p v a n
O v e r i j s s e l
K o p v a n
O v e r i j s s e l
O v e r i j s s e l s -
V e c h t d a l
S a l l a n dS a l l a n d
M ü n s t e r l a n dM ü n s t e r l a n d
A r t l a n d
O s n a b r ü c k e r
L a n d
O s n a b r ü c k e r
L a n d
E m s l a n dE m s l a n d
0 5 10km.0 5 10km.
cart
ogra
afie
201
2
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T
14
15
16
17
18
19
5
Münsterland e�V�
Airportallee 1, D - 48268 Greven
Tel. 0049 (0) 25 71 - 94 93 92
www.muensterland-tourismus.de
Tourismusverband Osnabrücker Land
Krahnstraße 52 – 53, D - 49074 Osnabrück
Tel. 0049 (0) 541 - 95 11 195
www.osnabruecker-land.de
Grafschaft Bentheim Tourismus e�V�
van-Delden-Straße 1 – 7, D - 48529 Nordhorn
Tel. 0049 (0) 59 21 - 96 11 96
www.grafschaft-bentheim-tourismus.de
Emsland Touristik GmbH
Ordeniederung 2, D - 49716 Meppen
Tel. 0049 (0) 59 31 - 44 22 66
www.emsland.com
Final Version c66 m0 y90 k0 ( ) c59 m100 y6 k29 ( )
www�geheimoverdegrens�nl
6
Münsterland
De bekoorlijke omgeving van Münster wordt
vaak omschreven als ‘Parklandschaft’. Een
dunbevolkt gebied dat compleet lijkt aange-
legd door een goede landschapsarchitect.
Ideaal terrein voor een actieve vakantie met
rustpauzes vol cultuur. Beroemd om de
mix van oude Westfaalse glorie – burchten,
paleizen, kastelen, gevels van koopmans-
huizen, statige vakwerkboerderijen – en
moderne allure: eigentijdse musea en brui-
sende winkelstraten. Tijdloos smaakvol ook:
fijne restaurantjes, eerlijke streekproducten
en warme logeeradressen.
www.muensterland-tourismus.de
Osnabrücker Land
De eerste Duitse heuvels net over de grens,
voorlopers van het machtige Teutoburger
Wald. Osnabrück is zo’n beetje de enige stad
in Duitsland, die aan alle kanten is omgeven
door beschermde natuur: de grillige geologi-
sche monumenten van UNESCO werelderf-
goed TERRA.vita bijvoorbeeld, een miljoen
jaar geleden al bewoond door dinosaurussen.
Iets jongere geschiedenisverhalen: de Germa-
nen vochten er tegen de onoverwinnelijk ge-
waande Romeinen; ruim 1600 jaar later werd
hier de Vrede van Westfalen getekend. Streek
van impo sante wandelklassiekers als de
Hermannsweg en meer leuke fietsroutes dan
vakantiedagen.
www.osnabruecker-land.de
Grafschaft Bentheim
Een historisch graafschap met twee verschil-
lende gezichten. Op de stoere bergrug die al
bij Denekamp en Ootmarsum begint, staat
de hooggelegen burcht der burchten: Burg
Bentheim. Diep onder de grond borrelt het
zuiverste mineraalhoudende bronwater dat
van het stadje het heilzame kuuroord ‘Bad
Bentheim’ heeft gemaakt. Meer naar het
noorden laagland met rivieren en kanalen
door het veen, waar vroeger de smokkelaars
de grens met Drenthe overstaken. Typisch
Grafschaft: parels van dorpen en juwelen
van stadjes, zoals pittoresk Schüttorf.
www.grafschaft-bentheim-tourismus.de
Het Emsland
Soms net Nederland, maar ook weer hele-
maal niet. Een beetje meer ruimte en hier en
daar wat ruiger. Vruchtbare akkers en mooie
vergezichten, doorsneden door de boven loop
van de Ems, langzaam op weg naar de Wad-
denzee. Een traditierijk cultuurlandschap met
molens, boerderijen, tuinders en kwekers,
stille veenmoerassen en lommerrijke bossen.
Heerlijk om er te fietsen langs kanalen of
vaarten. Ook het land van grappige stadjes
aan het water.
www.emsland.com
Even voorstellen: het Geheim over de grens
Nog niet half zo groot als Nederland. En tóch
zo heerlijk afwisselend, met alle charmes van
ver buitenland, op maximaal twee uur rijden
van Nijmegen of Enschede. Vier ‘mini-staatjes’
van vroeger, samen de prachtige achtertuin
van Twente, de Achterhoek, Drenthe en
Groningen. Wegens succes geprolongeerd:
Münsterland, Osnabrücker Land en Grafschaft
Bentheim. En omdat het zuidelijke taart-
puntje Emsland – uit de vorige editie –
zo goed in de smaak viel: nu ook de
rest van Emsland.
Papenburg
Haren
QuakenbrückHaselünne
Meppen
Lingen
Nordhorn
GroningenAssen
Emmen
Deventer
HengeloMünsterland
Ems-land
OsnabrückerLand
GrafschaftBentheim
ArnhemUtrecht
Rotterdam
Breda
Venlo
Nijmegen
AntwerpenMaastricht
LiègeBrussel
Gent
Den Haag
Amsterdam
Bramsche
MelleOsnabrück
Bad RothenfeldeTecklenburg
IbbenbürenRheineBad Bentheim
Gronau
Ochtrup
Warendorf
Oelde
BeckumAhlen
Münster
Dülmen
Haltern am See
Coesfeld
BorkenBocholt
Ahaus Steinfurt Greven
FMO
Emsland
Osnabrücker Land
Münsterland
GrafschaftBentheim
Sögel
Borken – Hop & Mout Route KAART | H – I 16
Een leerzaam – en lekker – kijkje bij de brouwmeester van een Korn-
brennerei (jenever, maar dan anders) en in een kleine bierbrouwerij.
Proeven van de plaatselijke trots: stevige maaltijden en speciaal bier
van eigen huis.
3-daagse fietsreis (140 km) voor groepen vanaf 6 personen
(Ook op de route: Burg Gemen, Schloss Raesfeld en Wasserschloss Velen)
Inbegrepen: 2 hotelovernachtingen met ontbijt, 2 tegoedbonnen
voor diners, routebegeleiding gids op dag 1, kaarten voor dag 2 en 3,
rondleidingen brouwerijen, Prijs per persoon: vanaf € 136
Boeken
Tourist-Info Borken
Marktpassage 3
D - 46325 Borken
Tel. 0049 (0) 28 61 - 93 92 52
www.borken.de
Stilzitten is hier best moeilijk. Echt niet alleen omdat je alles wilt zien, nog meer nieuwe
indrukken wilt opdoen. Het maakt je vakantie gewoon leuker, lekker veel bewegen.
Voor de verandering: heerlijk weg van je alledaagse slakkengangetje met net iets te veel
niet-actieve uren.
Actieve vakanties
En zo kom je gezond weer thuis. Je voelt weer
dat je een bloedsomloop en spieren hebt, aan-
genaam in je vel, met opgeruimde gedachten.
Je lichaam was wel aan zo’n heilzaam oppep-
pertje toe. Hoe je die actieve dagen precies in-
vult, daar gaat het Geheim over de grens niet
over. Fietsen, wandelen, idyllische kanotoch-
ten, golfen zoals golfen ooit bedoeld was. Of
een puike combinatie van het duo pittig spor-
ten en relaxte sauna-avonden? Toch jammer,
dat je voorlopig maar één vakantie hebt.
7
Land-gut-Hotel Lohmann in Drensteinfurt-Rinkerode KAART | N 16
Verwen uzelf in de weldadige sfeer van een gezellig en persoonlijk
hotel. Hartje fietsparadijs Münsterland. Landelijk gelegen, op
maar 9 minuten van treinstation Münster Centraal.
Perfect uitgangspunt voor fietstochten: direct gelegen aan de
‘klassiekers’ 100 Schlösser Route en Werse-Rad-Weg.
’s Avonds genieten van een comfortabele, smaakvol ingerichte
kamer en huisgemaakte maaltijden.
Aanbieding Happy Weekend: 2 nachten inclusief 3 - 4 gangen
diner. Vanaf € 123 per persoon.
Albersloher Straße 25
D - 48317 Drensteinfurt-Rinkerode
Contact
Tel. 0049 (0) 25 38 - 203
www.lohmann-hotel.de
Mag ik van de vier fietsersparadijzen vlakbij de Nederlandse grens ... die regio
met de kastelenroute. O nee, we gaan de rivierentocht doen! Want paradijsjes
voor fietsers, zo mag je de ‘Fab Four’ van Duitsland wel noemen: Münsterland,
Osnabrücker Land, Grafschaft Bentheim en Emsland. Duizenden kilometers beto-
verende fietspaden en kleine, stille landweggetjes slingeren er op hun gemakje
door de natuur. En waar je ook komt, je wordt verwend met alle denkbare service:
fietsverhuur, landelijke hotels die gespecialiseerd zijn in Bed & Bike voor een
vriendelijk prijsje, oplaadstations voor e-bikes, picknickplekken en restaurantjes
met lekkere, dampende streekgerechten. Beroemde themaroutes of kleine sluip-
weggetjes over een dijk? Dat bepaal je helemaal zelf.
De 100 Schlösser Route
Meteen maar de Koningin van de Duitse lange-
afstandsroutes noemen? Dit is hem. Precies
honderd kastelen lang, want er moest tenslotte
een keus gemaakt worden, met al die burch-
ten, paleizen, versterkte herenhuizen en een
enkel oud klooster in dit vroegrijpe en bewogen
stukje Europa. Fietsen voelt erg koninklijk in
het prachtige coulissenlandschap Münsterland
– 960 bijzondere kilometers ver weg van de
drukte van de hoofdwegen – met beukenhagen,
stukje bos, paarden in een wei, onbehandeld
grasland en dan op fietsafstand weer een dro-
merig dorpje. Je steekt er meteen wat van op,
want de ‘100’ is óók een fietsende rondleiding
door 1000 jaar geschiedenis en bouwkunst.
Langs indrukwekkende paleistuinen en grootse
slotparken, met zorg in stand gehouden. Het
is reuze verleidelijk, maar je hoeft beslist niet
alles in een vakantie te persen: voorzichtig
beginnen met één van de vier lussen Noord,
Zuid, West of Oost mag ook.
Goed systeem, overgenomen van de
honingbij: Wabennetz Münsterland
Een mooi voorbeeld van hoe je hier, met al die
uitzonderlijk netjes aangegeven fietsroutes,
makkelijk zelf je weg kunt kiezen. Het overzich-
•Fietsreis‘Gebouwdopzand’
Op deze 7-daagse fietstocht (300 km) volg je
een spoor van zand. In alle soorten. Het ste-
vige zandsteen, waar ze in het Münsterland
imposante bouwwerken van maken. De lekker-
nijen uit de Westfaalse keuken, die hier op
de zandige gronden groeien. Of een kijkje bij
een meestersteenhouwer in zand. Rondreis
door een idyllisch parklandschap met water-
burchten, kastelen en paleizen.
Arrangement
Route: Münster – Steinfurt – Ibbenbüren –
Warendorf – Münster.
Zes overnachtingen.
Prijs per persoon (halfpension) vanaf € 489 Groepen vanaf 12 personen € 469
Boeken: www�geheimoverdegrens�nl/
fietsarrangement_zand
Aanbieder: Münsterland e�V�
Doen: kwartetten met fietskaarten!
8
Hotel Clemens August in Ascheberg-Davensberg KAART | M – N 16
Arrangement 3 dagen fietsen door het Münsterland
Logeren in een gezellig hotel-restaurant direct aan de gewilde
100 Schlösser Route, even buiten de stad Münster. Een ideaal
vertrekpunt voor mooie fietstochten in alle windrichtingen, dwars
door natuurgebied ‘Davert’ langs buitenpaleizen, kastelen en
burchten. Prijs per persoon € 125. Inclusief 2 overnachtingen in
tweepersoonskamer ‘comfort’, uitstekend ontbijtbuffet, twee
avonden een 3-gangendiner, routesuggesties (kort of wat langer).
Op aanvraag: extra overnachting, fietsverhuur, reisgids.
Hotel Clemens August
Burgstraße 54
D - 59387 Ascheberg-Davensberg
Contact
Tel. 0049 (0) 25 93 - 60 40
www.hotel-clemens-august.de
•Depuretuindroom. Fietsarrangement
Tuinliefhebbers presenteren hun groene para-
dijs achter het tuinhek. Ontdek de verborgen
schoonheid van prachtige tuinen, onbekende
planten of wissel ervaringen uit over diverse
tuinonderwerpen!
Duur: 6 dagen / 5 nachten
Periode: gedurende het tuinseizoen
Totale lengte: ca. 166 km
Dagetappes: 30 – 38 km. De etappes zijn
bewust kort gehouden, zodat er genoeg
tijd overblijft om de tuinen te bezichtigen.
Per privétuin moet u ca. 1 uur inplannen.
Prijs per persoon:
LO of HP vanaf € 269 (Op basis van een tweepersoonskamer)
Boeken: www�geheimoverdegrens�nl/
fietsarrangement-tuindromen
Aanbieder: Osnabrücker Land e�V�
•Dagenomintenstegenieten in de Grafschaft Bentheim
Wij willen u graag uitnodigen om van de
Grafschaft Bentheim te genieten tijdens een
avontuurlijke fietstocht.
Strijk voor drie dagen neer in de regio en ga
van daaruit met uw fiets op verkenningstocht
door de Grafschaft Bentheim en het naburige
Nederland.
Inbegrepen:
•2overnachtingenmetluxeontbijt
•2sfeervolledinersinhotel
•1fietsroutekaart'GrafschafterFietsentour'
per kamer
•1reishandboek'GrafschaftBentheim'
per kamer
•tegoedbonvoorkoffiemetgebak
•3routesuggesties
•reisgarantiebewijs
Het hele jaar door te boeken,
dagelijks aankomst
Extra`s op aanvraag:
•Huurfiets•Extraovernachting
Prijs per persoon vanaf € 139 op basis van een tweepersoonskamer
Boeken: www�geheimoverdegrens�nl/
fietsvakantie-Grafschaft-Bentheim
Aanbieder: Grafschaft Bentheim Tourismus e�V�
telijke en praktische Honingraatsysteem, om je
wensen voor de volgende vakantiedag uit te
stippelen op de fietskaart-op-maat! Dat gaat
zo: elk afzonderlijk honingraat (Wabe) heeft
een nummer. Fietsroutes liggen altijd op het
raakvlak van twee honingraten. De fietsroute
krijgt simpelweg een naam met de twee num-
mers van die honingraten. Dus ook al raak je
verknocht aan je net ontdekte herberg of hotel
op het land, je kunt toch elke dag een totaal
nieuwe ronde samenstellen. Met weer een
stukje Parklandschaft Münsterland, dat je met
de auto nooit zou vinden.
Europaradweg R1
Ook wel kortweg de Euro-Route. Helemaal van
Boulogne-sur-Mer in Normandië naar Sint
Petersburg, Rusland. Een dikke 3.500 km fietsen,
vaak met de wind in de rug. Door negen lan-
den, waaronder België, Nederland, Polen,
Litouwen, Letland en Estland. Een relatief klein
stukje doorkruist Noordrijn-Westfalen: van
Vreden – net over de grens – door het open
Münsterland, via fietsstad nummer één Mün -
s ter – even over de klinkers van de Prinzipal-
markt – naar Höxter in het glooiende Weser-
bergland. En, zeg nou eerlijk, kan het verre Sint
Petersburg je dan nog wat schelen?
GartenTraum-Tour
Langs de tuinen van je dromen. Een even
kleurrijke als inspirerende ‘studiereis’ om in-
drukken voor thuis op te doen, ook leuk als je
zelf geen grote achtertuin hebt! Het gebied
tussen Hase en Hunte staat er een beetje om
bekend: erf en tuin zijn onderdeel van je groe-
ne paradijsje en daar ben je trots op. Geldt
ook voor de grotere beroepstuiniers: de vaak
parkachtige terreinen bij musea, direct aan
de route. En natuurlijk de piekfijne siertuinen
rond kastelen en buitenverblijven. Fantastische
plekken om even van de fiets te stappen en je
te verwonderen.
9
Actie Actief in de Natuur KAART | L – M 10
Spannende en ontspannende fietsreis om lekker te bewegen en
te genieten. Goed rondkijken mag, want je komt over uitgekiende
delen van eersteklas fietsroutes als Mühlen & Korn Route en
Aatal & Moor Route. Het dal van de Aa dus, maar ook sprookjes-
achtige wouden, gouden korenvelden, veenmoeras, hunebedden,
geschiedenis en nostalgie.
Inbegrepen: 2 overnachtingen met luxe ontbijtbuffet,
2 x driegangen diner, fietskaart
Prijs per persoon: vanaf € 98
Touristikverein
Freren-Lengerich-Spelle e. V.
Mühlenstr. 39
D - 49832 Freren
Contact
Tel. 0049 (0) 59 02 - 94 08 00
www.touristikverein-fls.de
DiVa-Tour
Thematocht van 115 km die maar geen thema
kon kiezen: dinosaurussen of toch Varus, ver-
liezend hoofdrolspeler in de Slag bij het Teuto-
burger Wald? Resultaat: een fietsreis door een
regio vol cultuur en geschiedenis, waterburch-
ten en lange lindenlanen, tussen Bramsche en
kuuroord Bad Essen. Een gerieflijk stuk dat lek-
ker vlak voortkabbelt langs het Mittellandkanal;
deel twee loopt door de uitlopers van het Wie-
hengebirge, goed voor idyllische panorama’s.
Grafschafter Fietsentour
Eigenlijk een bonte verzameling van korte en
lange fietsroutes door de mooiere delen van
Grafschaft Bentheim. En omdat het daar werke-
lijk overal mooi is, was het nog een hele puzzel:
de hoofdroute werd 220 km, met ontelbare
vertakkingen de ‘wildernis’ in. Zo’n zijpad is
precies genoeg voor een spannend dagje
Graafschap, meestal rondjes heen en terug
van 25 tot 50 km. De routebordjes staan op-
gesteld in beide richtingen. Heerlijk.
Nieuw in de Grafschaft: leen een Babboe bak-
fiets! Onder eigentijdse Amsterdamse yuppen
al een heel vertrouwd beeld: ‘bakfietsmoeders’
en deeltijdvaders die hun kinderen naar school
brengen. Best handig op vakantie, dachten wij.
Plaats genoeg voor vier jonge kinderen – die
nog niet heel ver fietsen kunnen. Picknickmand
in het vooronder, met onderweg gekocht flesje
wijn! Omdat het een mini-huifkar is, kan bij
een regenbui het dak er op. Vaders en moeders
buiten adem? Hoeft helemaal niet, want op de
Grafschafter Babboes helpt een elektromotor
een handje mee!
United Countries Tour
Twee landen, twee culturen, en oneindig veel
gastvrijheid kom je tegen op deze ‘Naoberweg’
door het grensland. Of zijn het vier culturen?
Aan onze kant Groningen en Drenthe, aan
Duitse zijde Grafschaft Bentheim en Emsland.
Toch ook weer één grote familie, groot gewor-
den in een uniek noordelijk landschap met
heide, water en veen. De route volgt delen van
de Smokkelroute (190 km) en de Pionierroute
(250 km). Zoek de verschillen: de fijn mazige
lappendeken met kanalen en grachten ‘bij ons’
en de uitgestrekte, laag gelegen dalen van
Ems en Vechte, waar ze Duits spreken met
Nederlandse tongval. Kijk op www.united-
countries.net voor een fraai startpunt.
Emsland-Route
Het Emsland: Een echte ontdekking!
Sprookjesbossen in het parkachtige Hümm-
ling, het beroemde, barokke jachtslot Clemens-
werth, zorgvuldig gerestaureerde vakwerk-
boerderijen, 4.000 jaar oude hunebedden,
windmolens, watermolens, geheimzinnige,
•RondjeGrafschafter Fietsentour
Een klassieker onder de bijzondere fietsroutes
omdat hij zo compleet en afwisselend is. Zes
dagen lang door het land van ridders en land-
huizen, watermolens, stille vennen in het bos,
vlakke moerassen vol watervogels, lommerrijke
lanen en geheime dijkweggetjes naar lieve dor-
pen. Aan de riviertjes Dinkel en Vechte, langs
kunst en cultuur. Mooi hoor, dat Graafschap-
aan-de-Grens.
Inbegrepen:
•5overnachtingen,ontbijt
•1fietsroutekaart‘GrafschafterFietsentour’
per kamer
•1reisehandboek‘GrafschaftBentheim’
per kamer
•tegoedbonvoorentreeburchtBentheim
•tegoedbonvoorkoffiemetgebak
•5routesuggesties
•reisgarantiebewijs
Prijs per persoon vanaf € 229 Op basis van een tweepersoonskamer
Boeken: www�geheimoverdegrens�nl/
rondje-grafschafter-fietsentour
Aanbieder: Grafschaft Bentheim Tourismus e�V�
10
Fietskaart District Warendorf
Meer dan 1�000 km fietspaden, kriskras door oostelijk Münsterland
De nieuwe fietsgids is ideaal om een dagtochtje of een meerdaagse reis
door het Warendorfer parklandschap uit te stippelen. Met handzame over-
zichtskaart van alle bewegwijzerde fietsroutes rond Warendorf en omge-
ving.
Bovendien: korte beschrijvingen van 100 culturele highlights, die direct
aan de routes liggen, of een omweg van max. 500 meter vragen. Van het
beroemde paardencentrum NRW Landgestüt tot de bezienswaardige kas-
telen en interessante musea.
Gratis fietskaart bestellen:
Tel. 0049 (0) 25 81 - 53 61 42 of [email protected]
Of kijk op www.parklandschaft-warendorf.de
•Onzetopper: de Emsland-Route!
Zes totaal verschillende dagen, door de aller-
mooiste stukjes van het Emsland. Er is veel
te zien aan de Ems, van Rheine tot het noorde-
lijke Papenburg, bekend van de Meyer Werft,
bouwer van enorme cruiseschepen. Heerlijk
rustig fietsen is het, door de bossen van het
lieflijke Hümmling. Hier en daar wat afleiding:
een unieke gecombineerde wind- en water-
molen, het barokke jachtslot Clemenswerth,
fraai gerestaureerde oude boerderijen, lommer-
rijke buitenplaatsen met herenhuizen en 4.000
jaar oude megalietgraven.
Inbegrepen:
•5overnachtingenmetontbijt
•fietskaart‘Emsland-Route’
•gratisentreeinmuseumnaarkeuze
Extra’s (nachtje verlengen?) op aanvraag
Prijs per persoon vanaf € 239 op basis van een tweepersoonskamer
Boeken: www�geheimoverdegrens�nl/
Emslandroute
Aanbieder: Emsland Touristik GmbH
verstilde lapjes moeras, en dan weer een trots
buitenhuis op een landgoed. Een afwisselende
ronde van 300 km van het zuidelijke Rheine
aan de Ems tot Papenburg, meer richting
Eems en Dollard, de thuishaven van de Meyer
Werft, bouwer van gigantische cruiseschepen.
Emsradweg
Mooie ervaring toch, om een rivier helemaal
van de bron tot de monding in zee te volgen?
Het is extra leuk aan de oevers van de Ems, op
de 379 km lange Ems-Radweg, van het binnen-
land van Westfalen naar de Dollard bij Emden
en Delfzijl. Onderweg verandert het blauwe
lint voortdurend van karakter. En je ontmoet
een rijtje parels aan een ketting waar heel wat
middelmatige rivieren jaloers op zouden zijn:
het nostalgische oosten van Westfalen, Park-
land Münsterland, het bosrijke Teutoburger
Wald, het vruchtbare, groene Emsland en ten-
slotte Ostfriesland, waar je al een beetje de
zilte zeelucht van de Wadden opsnuift.
Mooi meegenomen: geen hoogteverschillen,
steeds natuur aan je zijde, veel authentieke
sfeer. Kwaliteit, die niet voor niks bekroond
werd met 4 sterren door fietsersbond ADFC.
E-bikes – iedereen kan dus fietsen
Gebrek aan fietsconditie hoeft geen drempel
te zijn om onbezorgd mee te kunnen genieten
van al dat moois. Dankzij de elektrische fiets,
ook wel E-bike of Pedelec. Goed voor inge-
bouwde wind in de rug, de hele dag lang. Het
niveau is vaak in te stellen: van soepeltjes
meetrappen tot moeiteloos brommen zonder
brom. In veel steden en dorpen van het Ge-
heim over de Grens te huur voor een dagje of
een hele fietsreis. Oplaadstations zijn er over-
al, meestal gratis. Service van de zaak: café of
eettentje op loopafstand, fijn voor een kopje
koffieofeenbiertjeomheteindevandemid-
dag te vieren, om je net als de fiets op te laden
voor de volgende etappe.
11
Wandelen! Sport, zelfverwennerij of
natuurlijk medicijn? In Duitsland een
levensstijl. Wandern. Langs eindeloze
vergezichten en verrassende plekken.
Diep ademhalen in de frisse lucht,
gezond en fit zijn. De adrenaline van
avontuurlijk trekken door nieuwe
gebieden. Of lekker langzaam kuieren,
om maar niks te missen van de wereld
om je heen.
Sneller gelukkig in
wandeltempo
De beste zeven van het Noordwesten.
Kan het mooier? Een flink aantal van de fraai-
ste wandelgebieden van Europa liggen – rustig
verscholen in het groen – bijna op loopafstand
van de Nederlandse grens. Met dank aan
Moeder Natuur, de prehistorie en een handvol
Duitse boswachters, boeren, kasteelheren,
molenaars en landschapsarchitecten met
smaak en hart voor de zaak. Het resultaat:
tientallen onvergetelijke lange wandelroutes
en verkwikkende dagtochten.
De Mühlenweg
Een soort Nedersaksische Elfstedentocht,
maar dan langs molens. Negen watermolens
en twee windmolens. Met liefde gerestaureerd
en vaak nog in bedrijf, net als honderd jaar ge-
leden. Een echte wandelklassieker met lastige
vragen als: waarom liggen watermolens toch
altijd weer op zo’n idyllische plek? Verder op
het routeschema: natuurstenen kerkjes tussen
de bomen, net even anders dan in Noord-Ne-
derland, de kronkelende riviertjes Hase, Nette
en Düte, de beroemde ruïnes van de stokoude
Wittekindsburg, middeleeuwse kastelen, water-
rijke laagvlaktes en heuveltoppen met uitzicht.
De Jacobsroute
Aanloopje van de Moeder van alle Pelgrims-
tochten, de Camino naar Santiago in Spanje.
De dappere wandelaar die al voor de dom van
Osnabrück begint, krijgt een vette beloning.
Ook als je – dit jaar – de kathedraal van Sint
Jacob in Galicië niet haalt; dit pakken ze je
niet meer af. Richting Keulen, parallel aan de
Nederlandse grens, ruim 200 schitterende
kilometers met Teutoburger Wald, fruitbomen
bij Hagen, de stad Münster en het Bergische
Land rond Wuppertal.
•Wandelroute Ahornweg DeLuxe
U verblijft in een 4-sterren hotel, op een
prachtige plek tussen de uitgestrekte bossen en
glooiende heuvels van het Teutoburger Wald.
Inclusief:
•welkomstdrankje:eengetaptKönigLudwig
biertje
•2overnachtingen+verwenontbijt
•2xdrie-gangenmenu
•2xproviandvooronderweg+wandelkaart
•1xtransfernaarbegin-ofvanafeindpuntvan
de wandelroute
•drooggelegenheidkledingenschoenpoets-
voorziening
•gratisuitleenwandelstokken
•gratisgebruikvandeWellness-Oase
Prijzen: vanaf € 189 p.p. in 2-pk
Toeslag 1-pk: € 20,–
Geldig van vrijdag t/m zondag.
Landhotel Buller ★★★★
Hagen am Teutoburger Wald
Boeken: www�geheimoverdegrens�nl/
wandelarrangement-Ahornweg
Aanbieder: Osnabrücker Land e�V�
•Aanbieding:pelgrimsroute ‘Camino’ in het Münsterland
Deel van de beroemde pelgrimstocht naar San-
tiago (Sint Jacob) Spanje. Startpunt voor de drie
etappes van ca. 15 km is de Dom van Münster.
Onderweg op de St. Jacobsweg beleef je het
Münsterland: een afgelegen boerderij, stukje bos,
dan weer een glooiende akker. Leuke stadjes als
Rinkerode en Herbern, waar je ook overnacht.
Aanrader: kasteel Westerwinkel. Maak ook een
ommetje naar Schloss Cappenberg; in het
‘Hospitaal’ sliepen de middeleeuwse pelgrims.
Inbegrepen:
•3xL/Oinhotels,o.a.hetmooieHotelam
Kloster in Werne
•bagagevervoermogelijk
•wandelgidsJakobswege
Prijs per persoon € 239 bij een tweepersoonskamer
Boeken: www�geheimoverdegrens�nl/
jacobsweg
Aanbieder: Münsterland e�V�
12
De Ahornweg
Op de bordjes herkenbaar aan het blad van de
esdoorn of ahorn. De route had ook best de
Kuuroordenlus kunnen heten. Twee lussen om
precies te zijn, van 40 en 60 km. Rond Bad
Iburg, bekend van sprookjeskasteel Schloss Iburg
enalsofficieelKneippheilbad.InBadRothen-
felde staan Gradierwerke, waar zout bronwater
van 3000 m diepte langs sijpelt. Goed voor
de luchtwegen. En dan is er nog Soleheilbad
Bad Laer. Onderweg: het betoverende ansicht-
kaartenlandschap van de Bergloher Schweiz.
De Hünenweg
Het is lastig doorlopen, op de 208 km van
Osnabrück naar Papenburg, Duitslands oudste
en langste veenkolonie. Te veel moois aan de
kant van de weg. Het raadhuis van Osnabrück,
bekend van de Vrede van Westfalen. Klooster
Stift Börstel, barok paleis Clemenswerth met
uniek stervormig vestingbolwerk, het idyllische
Nettetal, UNESCO-natuurmonument Geopark
TERRA.vita, dromerige moerassen en uiter-
waarden, de lieflijke heuvels die Ankumer
Höhenheten.Maarletop:officieelgaathet
om de hunebedden of Hünegräber! Vandaar
ook de nieuwe aftakking naar Emmen in
Drenthe.
De Hermannshöhen
Een bergwandelervaring zonder weerga. De
route met vriendelijk glooiende heuvels kwam
moeiteloos door de strenge keuring van de
Duitse wandelbond om in het selecte clubje
‘Top Trails of Germany’ te komen. Arminius –
Hermann voor intimi – is de Germaanse leider
die 2000 jaar geleden de Romeinen versloeg
bij het Teutoburger Wald. Vereeuwigd als 53
meter hoog standbeeld met heroïsch getrok-
ken zwaard, bovenop de toch als zo hoge
Teutberg. Heel erg vredig is het hier nu, in het
land van mineraalrijke heilbaden, beroemde
lekkernijen (Westfaalse ham, wijn, kwaliteits-
bier), statige paleizen en knusse vakwerk-
huizen.
•10-daagsewandelreis Hünenweg
Een langeafstandswandeling – in 8 korte
etappes van Osnabrück naar Papenburg aan de
Ems – met alleen maar hoogtepunten:
de natuurgebieden Nettetal, Wiehengebirge en
Hahnenmoor, de heuvelachtige, beboste streek
Hümmling, het geheimzinnige veenmoeras-
landschap van het Emsland, leuke steden, im-
posante kerken, een prachtig kasteel, kloosters
waar je stil van wordt en – de naam Hünenweg
zegt het al – indrukwekkende megalietgraven,
die in Drenthe hunebedden heten.
Inbegrepen:
•9overnachtingenmetontbijt
•wandelgids‘Hünenweg’
•regionalewandelpas
•oorkondeenspeldjealsaandenken
Opties:
•bagagevervoer,halfpension(9xdriegangen-
menu), extra nacht in Papenburg
Prijs per persoon vanaf € 389
bij een tweepersoonskamer
Boeken: www�geheimoverdegrens�nl/
arrangement-hunenweg
Aanbieder: Emsland Touristik GmbH
Naturpark Hohe Mark | KAART J – K 16
In Rheine de Hermannsweg op! KAART | L – M 11
Een befaamde langeafstandswandeling, zonder
twijfel een van de mooiste bergwandelingen in
Duitsland – en dat zegt wel wat: de Hermannsweg.
Genoemd naar de Germaan Arminius, die in de Slag
bij het Teutoburger Woud de Romeinen een lesje
leerde. Gave vergezichten, schitterende dalen, mooie
beklimmingen. VVV Rheine organiseert comfortabele
wandelreizen – met bagagevervoer en andere service
voor wie dat wil – in etappes van zo’n 20 tot 25 km.
Meer of minder kan natuurlijk ook. Rheine is een
ideaal startpunt.
Vanaf € 119 per persoon.
Inbegrepen: 3 dagen wandelen, 2 overnachtingen
met ontbijt, wandelkaart, lunchpakket.
Meer informatie en boeken:
Verkehrsverein Rheine
Tel. 0049 (0) 59 71 - 80 06 50
www.rheine.de
13
•Brochures
Onmisbare vraagbaak en reiswinkel voor
wandelaars en andere levensgenieters: de
webshop op www�geheimoverdegrens�nl/
aanvraag-brochures. Laatste aanwinst
is de wandelgids: ‘Stap voor stap het
Münsterland ontdekken’�
De onvergetelijke vijf. De vijf favoriete
lange afstandswandelingen over de toppen
van Teutoburger Wald en Wiehengebirge
en de groene Noordduitse laagvlakte aan
de voet van de heuvels. Doe het Osna-
brücker Land in een weekend of verwen
jezelf met twee weken wandelen. Het
boekje heet ‘Wandelplezier – Onderweg
op nieuwe paden’�
•Enhiernogeentip
Handig online wandelmaatje dat overal de
weg weet: www�wanderroutenplaner�nrw�de
Plan je eigen route, dan even printen of
downloaden.
TIPDe Handelsweg Osnabrück-Deventer
Wandeltocht met spannend verhaal. Dat van
de dappere boerenzonen uit het straatarme
Westfalen van de 17e eeuw, die hun geluk zoch-
ten in het rijke Holland van de Gouden Eeuw.
Later volgden meer avonturiers: seizoens-
werkers, turfstekers, grasmaaiers, struikrovers,
marskramers en smokkelaars. Het staat alle-
maal in geschiedenisboeken, maar het decor
écht zien is veel leuker. Dat decor is, in etappes
van 20 km: parklandschap oostelijk Twente,
riviertje de Dinkel, het uitgestrekte Bentheimer
Wald, de grote natuurgebieden van het Duitse
grensgebied, meertjes, kanalen, boeiende
Hanzesteden.
www.handelsweg.com
Wandelparadijs rond Bad Bentheim
De hoger gelegen delen van Grafschaft Bent-
heim – op wandelkaart Obergrafschaft – zijn
heerlijk gevarieerd. Een van de grootste aan-
eengesloten, gemengde bossen van Europa,
stille veenmoerassen, doorkruist door grillige
stroompjes, het natuurzuivere bronwater van
kuuroord Bad Bentheim, ronddolen in vogel-
reservaat Gildehauser Venn, een zondags stukje
kuieren van je hotel of plattelandsherberg
naar de Isterberg. En – je kunt hem haast niet
missen – de trots van de regio: Burcht Bent-
heim.
•Hollandgangerarrangement
Wandel van Rheine naar Oldenzaal of om-
gekeerd; door het vlakke parklandschap van
het Münsterland en de idyllische, licht heuvel-
achtige zuidelijke Grafschaft Bentheim tot in
Oldenzaal aan de Nederlandse grens.
Prijs per persoon vanaf € 199 op basis van een tweepersoonskamer
Boeken: www�geheimoverdegrens�nl/
hollandgangerarrangement
Aanbieder: Grafschaft Bentheim
Tourismus e�V� / Osnabrücker Land e�V�
•Driedagenwandelen rond Kasteel Bentheim
Verleidelijke dosis buitenlandgevoel, op een
kwartiertje van Oldenzaal en Losser. Heerlijk
wandelen met nieuwe vergezichten, dankzij
de steile heuvelrug bij kuuroord Bad Bentheim.
Kers op de taart is het majestueuze, zand-
stenen kasteelcomplex. Keuze uit 30 routes,
van frisse neus rond de Altstadt (2 km) tot ont-
dekkingstocht van 20 km, door diepe bossen
en langs riviertje de Vechte.
Inbegrepen:
•2overnachtingen,ontbijt
•1kaartenset‘WandelkaartObergrafschaft
Bentheim’ per kamer
•tegoedbonvoorkoffiemetgebak
•tegoedbonvoorentreeburchtbentheim
•reisgarantiebewijs
Prijs per persoon vanaf € 109 op basis van een tweepersoonskamer
Boeken: www�geheimoverdegrens�nl/
wandelarrangement_bentheim
Aanbieder: Grafschaft Bentheim Tourismus e�V�
14
Naturpark Hohe Mark Westmünsterland
heeft twee gezichten. Of zijn het er drie?
Je hebt tenslotte wandelaars die graag ver weg
kunnen kijken, wandelaars die van een blader-
dak houden en wandelaars die blij worden
van zicht op water. Het noordelijk en westelijk
deel van de dik 1.000 km2 is vrij lieflijk. Die
stukken horen bij wat ze hier het Parklandschaft
Münsterland noemen: een idyllisch landschap,
met bomen, hagen, akkerland en sappige
weiden. In het zuiden en oosten nemen dichte
bossen het over, op heuvels die nauwelijks
heuvels te noemen zijn: rimpels in het land
van 25 tot 75 meter hoog. Weer iets verder – in
‘Die Haard’ – worden de heuvels serieuze
toppen. Water – en dus waterrecreatie – in
overvloed: rivieren Lippe en Stever, beken,
moerassen, grindgaten die teruggegeven zijn
aan de natuur en weidse stuwmeren.
Natuur- en Geopark TERRA�vita is op een
charmante manier ruig en imposant. Zo word
je dus UNESCO werelderfgoed. Pootafdrukken
in steen van een dinosaurus, wel 100 zichtbare
bewijzen van 300 miljoen jaar geologische ge-
schiedenis. Helemaal terug naar de roots, toen
de aarde nog piepjong was en Nederland nog
gewoon diep onder water lag. Publiekstrekker
bij Ibbenbüren is de legendarische rots ‘Das
Hockende Weib’, die in de verte wel wat lijkt op
een hurkende vrouw. Zwerfkeien op vreemde
plaatsen, al het moois van Teutoburger Wald,
Wiehengebirge en Osnabrücker Land. Om dat
allemaal goed te laten zien aan je gasten,
daar leg je graag een wandelroutenetwerk van
2.300 km voor aan.
Natuurlijk, het Münsterland en het Osnabrücker Land zijn streken met veel cultuur, van gave
tradities en lekker eten, van boerderijen, kastelen, tuinen en parken. Geen verrassing dat mensen
hier graag vakantie vieren – en weer terugkomen. Het échte wonder, gewoon grenzend aan de
vlakke Nederlandse polders: indrukwekkende geologische verschijnselen en buitencategorie
oer-natuur. Allemaal te bewonderen op voortreffelijke wandelpaden en afwisselende thema-
routes, kriskras door boswachterijen en natuurgebieden waar geen eind aan lijkt te komen.
De Natuurparken
Naturpark Hohe Mark-Route KAART | G – I 16
Fietsen op de Naturpark Hohe Mark-Route
tot aan de oevers van de Rijn. Dwars door het
prentenboeklandschap van Münsterland. Uitge-
strekte bossen, afgewisseld met groene vlakten
en veenmoerassen. Schijnbaar lukraak bestrooid
met talrijke waterkastelen en oude boerderijen.
Onderweg markante plekken zoals stuwmeer
Halterner Stausee en de beroemde halfwilde
paarden van Dülmen.
Inbegrepen:
•4xLO,ingoedemiddenklassehotels
•fietskaartvanderoutevanongeveer200km
•bagagevervoer,fietsverhuurofHPopaanvraag
•korteroflangerkanook:2–7dagenfietsen
Prijs per persoon vanaf € 179 o.b.v. een 2-PK
Contact: Tourist-Info Bocholt,
Europaplatz 26 – 28, D - 46399 Bocholt
Tel. 0049 (0) 28 71 - 50 44 · [email protected]
TIP
Bezoek ook het grensoverschrijdende na-
tuurpark Bourtanger Moor in het Emsland.
Meer informatie op pag. 32 of op
www�natuurpark-veenland�nl
•DoedeDiVaWalk!
Wandelarrangement
Di van dinosaurus en Va van Varus, de Ro-
meinse veldheer die door de Germanen werd
verslagen in de slag bij het Teutoburger Wald.
8-daagse wandeltocht door miljoenen jaren
geschiedenis en het ongeëvenaarde landschap
van natuurpark TERRA.vita
Inclusief:
7 overnachtingen – wandelkaarten 16-22 km per
dag – bagagevervoer – kuurkaart Bad
Essen – entree Varusschlacht, Museum en
Park Kalkriese onderweg.
Vanaf € 359 p.p.
Boeken: www�geheimoverdegrens�nl/
wandelarrangement-divawalk
Aanbieder: Osnabrücker Land e�V�
15
Het is bijna te mooi om waar te zijn: een wijd-
vertakt netwerk van rustige vaarwegen met
hun kromme zij-armen, de smalle verbindings-
kanalen, diep in het binnenland of pal langs de
oude handelskade van schilderachtige stadjes.
Plekken die je met de auto of de fiets nooit
zou bereiken. De bedrijvigheid van de beroeps-
scheepvaart is lang verleden tijd, de natuur in
de vruchtbare rivierdalen is nog steeds weelde-
rig groen. En overal zijn voor een schappelijk
prijsje kano’s te huur, voor een spetterende
middag of een lekkere lome, lange week wat
verder weg varen. Alleen onderbroken door
een picknick aan de waterkant, op een zelf-
gekozen aanlegplek met droomuitzicht.
Waar? In het Waterrijk Emsland natuurlijk.
Haast ongerept en kleinschalig rivierlandschap
met veel oer-gevoel. Waar je ook bent in het
Emsland, de waterkant is nooit ver weg. De
Ems - dichtbij de bron nog van een bescheiden
breedte - en zijrivier de Hase banen zich
geduldig een weg door een lange rij natuur-
monumenten. En dan zijn er nog al die kleine,
grappige kanalen en trekvaarten door veen-
kolonies, ooit de levensaders in dit gebied met
een eeuwenlange scheepvaarthistorie. Samen
dik 440 km eersteklas kanoterrein. Tip voor
beginners: nooit meer dan 20 km per dag, want
dan begint het op een serieuze sport te lijken.
En mis je heel wat leuks: de oude binnenstad
Picknick aan de Ems
Een échte ontdekking, voor wie nog niet het genoegen had: kanoën op de stille riviertjes van
het laagland aan de grens. Pure ontspanning. Je bent geen gemotoriseerde indringer, maar
langzaam en bijna moeiteloos glijd je door de idylle om je heen. In je eigen bootje. Met alleen
het zachte, ritmische geluid van de peddels, ruisend riet en wat watervogels.
Kanotochten – een andere kijk vanaf het water
16
van Warendorf of Telgte, zo uit het prentenboek,
een terrasje in de levendige plaatsjes Rheine,
Emsdetten of Greven, even naar de warme
bakker of het lunchcafé voor nieuwe energie.
Grensoverschrijdend mooi
Wat is er mooier dan kanovaren in Duitsland?
Kanovaren in Duitsland én Nederland. Je weet
dat op de oever ergens de grens loopt, maar
wie doet je wat in je kano? Je peddelt door, om-
dat het zo mooi is onderweg. De Bocholter Aa
wordt vanzelf een keer de IJssel. Instappen
kan al in de bebouwde kom van Rhede. Blijf
de Aa volgen en je komt door het vriendelijke
Westelijk Münsterland. Ideaal water voor star-
tende kano-atleten, alleen moet je wel rekening
houden met een paar keer ‘klunen’, bijvoor-
beeld even om een sluis of stuw heen wanneer
je de stad Bocholt nadert.
Nog zo’n anti-stress medicijn: de route vanuit
waterstad Nordhorn. Onderdeel van de ‘Kanu-
circle’ in de Grafschaft Bentheim. Over de
Vechte en het kanaal Nordhorn-Almelo naar de
Dinkel in Twente, en die stroomt toevallig door
een van de allerliefste stukjes Oost-Neder land:
het Land van Dinkel en Regge. Beroemd om
het oogstrelende coulissenlandschap: bomen-
rijen, hagen, akkers, weelderige gras velden,
struik gewas. Aan de andere kant van de grens
is de tocht – lang geleden al – flink opgeleukt
met statige herenhuizen, boerderijen en kaste-
len, watermolens en windmolens. Ook nooit
ver weg: het langgerekte ‘openluchtmuseum’
kunstwegen met verrassende kunstobjecten in
het groen, verbonden door een mooie fietsroute.
In en om Nordhorn zelf zijn er verschillende
‘Kanuerlebnistouren’ op de Vechte: avontuur-
lijke kanotochten met als enige doel: rond-
kijken en genieten vanaf het water. Wie niet zelf
actief wil roeien of peddelen en toch wat wil
zien, leunt gewoon op z’n gemak achterover
op een rondvaartboot.
Kanoën op de Ems KAART | L – M 11
Een mooi avontuur midden in de natuur. Dat is steeds je beloning, hoe je het idyllische water van deze
rustige laaglandrivier ook gebruikt: voor een pittige, sportieve kanotocht met ferme slagen of een kalme,
weldadige ‘waterwandeling’ waarbij je smalle gondel langzaam, muisstil tussen de groene oevers glijdt.
Gemakkelijk terrein voor prille beginners en gezinnen met kinderen. Bij onze verhuuradressen laat een
instructeur de belangrijkste kneepjes in het omgaan met peddels zien; en geeft meteen wat kijktips over
de reeks natuurreservaten die de Ems onderweg aandoet. Er zijn vier kanoroutes en best veel ‘geheime’
plekjes om even te pauzeren op het droge.
Meer informatie en boeken:
Verkehrsverein Rheine · Tel. 0049 (0) 59 71 - 800 650 · [email protected] · www.rheine.de
TIP
De rivier de Ems oversteken met kabel,
handslinger en spierkracht. Dat kan op twee
kabelveerpontjes, met zelfbediening. Sinds
augustus 2011 kunnen fietsers en voetgan-
gers met de pont ‘MehrLi’ bij Emsbüren de
Ems oversteken. Al sinds 2001 is bij Dörpen
de ‘Leher Pünte’ in bedrijf. Vrijwillige veer-
mannen brengen je veilig aan de overkant.
Maar je mag het ook zelf proberen door
het slingermechanisme rond te draaien. In
Dörpen kunnen groepen toeristen boven-
dien het ‘Leher Pünte Diploma’ halen. Het
examen: met succes vijf – niet al te serieus
te nemen – disciplines beheersen. Lachen
met z’n allen!
www�emsland�com
17
Ooit lag het grensgebied een beetje ‘aan de
rand van het gebeuren’. Alleen maar heerlijk
voor de natuur, want die werd mooi met rust
gelaten in dit niemandsland, ver weg van de
hoofdstad. Het is nooit de bestemming ge-
weest voor toeristen met grootse plannen,
op zoek naar imposanter, verder, duurder.
Maar de ruimdenkende reiziger, die zich graag
laat verrassen, heeft ontdekt dat er – notabene
vlak ‘over de heg bij de buren’ – een heel
aardig vakantieland ligt. Niemandsland?
Helemaal niet. Kastelen op fietsafstand van
elkaar, gezellige dorpen waar het leven goed is
en bruisende stadjes om jaloers op te zijn.
Het komt je misschien wat bekend voor, want
streekgewoonten en bouwstijlen hebben zich
nooit wat van een streep op de kaart aange-
trokken. En tegelijk is het er charmant anders,
in kleine dingen, net genoeg voor wat buiten-
landgevoel. Echt vakantie dus.
Fietsen door een langgerekt openlucht-
museum: kunstwegen
Kunstwerken in de vrije natuur. Meer dan je te
voet kunt belopen, dus daarom pak je de fiets.
De omgeving is geen straf: het dal van de
rustig meanderende Overijsselse Vecht, tussen
Zwolle en Ohne in de Grafschaft Bentheim.
Het project was al uniek en vernieuwend,
toen het in de zomer van 2000 werd gereali-
seerd, maar sinds de uitbreiding met raum-
sichten mag je kunstwegen gerust ‘Europa’s
grootste museum zonder muren’ noemen.
Maar liefst 200 km en meer dan 75 objecten
van gerenommeerde kunstenaars als Eliasson,
Rehberger en Holzer. Vaak liefdevol ingepast
op geweldige plekken, dus ook erg mooi als je
geen kunstliefhebber bent!
De TOPs
TOPs mag je best lezen als ‘hoogtepunten die
Een vakantie of een weekendje weg vlak vóór of net over de grens? Dat kan leuk
worden. De grens zelf bestaat alleen nog op papier; de oude scheidslijn is het
stralende middelpunt geworden in een lappendeken van fraaie deelregio’s. Waar
je je snel thuis voelt, of het nu nog Nederland heet of al sinds een paar kilometer
officieelbuitenlandis.Kijkopgrensbelevenis�nl en ontdek alle mogelijkheden.
•HetKommiezenpad:wandelenover de tollenaarspaden
Arrangement: Wandelen over de tollenaars-
paden (3 dagen individueel)
Op het Kommiezenpad gaat u aan twee kanten
van de grens op ontdekkingstocht over oude
tollenaars- en smokkelaarspaden.
Inbegrepen:
•WandelgidsKommiezenpadmet
gedetail leerde routes
•welkommetkoffieeneigengemaaktetaart
•dorpswandelingmetplattegronden/
of gebruik van de kegelbaan in het hotel
•2xlunchpakket
•1xregionaaldiner(menu/buffet)
•1x3-gangenmenu
•2overnachtingenmetontbijtbuffet
•digestiefbijvertrek
Duur: 3 dagen / 2 nachten
Lengte van de tocht: variabel
Prijs per persoon:
Op basis van een 2-PK vanaf € 149 Op basis van een 1-PK vanaf € 159 Extra's: extra nacht tegen toeslag
Boeken: www�grensbelevenis�nl/nl/
wandeltochten/kommiezenpad/
Aanbieder: Tourist Information Südlohn
18
Grensbelevenis. Punt NL.
je niet mag missen’, maar het is de afkorting
van Toeristische OriënteringsPunten. Ze staan
allemaal op een regionale schatkaart van het
grensgebied. Onderweg zijn ze van ver te her-
kennen aan een uitnodigende kegel langs de
weg, meestal in de buurt van een goed adresje
voorkoffieoflunch.Stukvoorstuktebereiken
met de auto en bedoeld om naadloos over te
stappen op een stukje fietsen, wandelen,
paardrijden, kortom: in een menselijk tempo
genieten van de natuur. Ideaal voor een dag-
tochtje ‘anders dan anders’.
Zomaar twee TOP-belevenissen:
TOP Driland. Net buiten Enschede, startpunt
voor een tochtje naar Gronau, Losser en Bad
Bentheim. Dwars door natuurgebied Drei-
ländersee, langs oude boerenhoeves en mo-
lens. Gronau heeft het Rock´n´Popmuseum,
Enschede veel fijne winkelstraten.
De TOPs van Naturpark Bourtanger Moor
in het Emsland. Welkom in het land van de
moerassen en de veengrond, het internationale
natuurgebied Bourtanger Moor-Bargerveen.
Drie TOPs op het droge: eentje in de dorps-
kern van Twist aan de Schulsee. Tip: neem
het Blotevoetenpad! In Geeste-Dalum kun je
zo aansluiten op de grensoverschrijdende
United Countries Tour en de Emsland-Route.
TOP Meppen ligt direct aan de rivierenroute
Hase-Ems-Tour.
Wandelen zonder te smokkelen
Het Kommiezenpad, over oude smokkelroutes
tussen Winterswijk en Südlohn. Een groen-
strook vol sluiproutes die tussen 1813 en 1995
streng maar meestal vergeefs bewaakt werd
door Nederlandse en Duitse douanebeamten.
In de volksmond: kommiezen. Langs de oude
grenspaadjes staan nog veel van de 186 grens-
palen die hier zo´n 200 jaar geleden zijn neer-
gezet.
TIP
•Goednieuwsvoorfietsers,die niet van beperkingen houden
Het fietsroutenetwerk met het systeem
van knooppunten, waar we in Nederland
zo aan gewend zijn, wordt doorgetrokken
naar Duitsland. Gelukkig maar, want
soms hielden de mooiste routes abrupt
op bij het grenspaaltje. En dan?
Voorjaar 2013 is het zover: naadloos door-
fietsen tussen het prachtige Montferland
in de Achterhoek en fietsmekka Grafschaft
Bentheim aan de Duitse kant. De Graaf-
schap wordt dan weer verbonden met
het Overijsselse Vechtdal en Drenthe. De
primeur - de eerste ‘tweetalige’ fietsroute
die helemaal langs de knooppunten loopt
- is in april 2013 voor de Route ‘8ter de
grens’. Twee etappes van net geen 40 km
in de vorm van een 8. Geïllustreerd route-
boek en Falk kaarten 21 en 22 (met de
mooiste weggetjes in Twente, Achterhoek,
Grafschaft Bentheim en Westmünster-
land, ook wandelingen) verkrijgbaar in de
webshop op grensbelevenis�nl
19
Hotel Restaurant Gasthof Driland in Gronau KAART | J 12
In onze nieuwe hotelkamers is het prima toeven en in ons
restaurant kunt u genieten van heerlijke maaltijden.
Arrangement ‘Weekendfeeling am Drilandsee’
1 welkomstcocktail, 2 overnachtingen, 1 x 3-gangenmenu,
1 x menu van de maand – 4-gangenmenu, 2 x sektontbijt,
1 digestief, 1 fiets- en wandelkaart ‘Top Driland’
€ 139 p.p. in een 2-PK
Tip: 3 overnachtingen voor de prijs van 2 – ook te boeken
voor het arrangement (uitsluitend van vrijdag tot maandag)
Gildehauser Str. 350
D - 48599 Gronau
Contact
Tel. 0049 (0) 25 62 - 36 00
www.driland.de
Golfclub Osnabrück-Dütetal in Lotte-Wersen KAART | P 11
Een genot om hier te golfen ���
Op maar een uur rijden van de grens, ligt de golf course van Golfclub
Osnabrück-Dütetal. Oude bomen en het riviertje de Düte, bepalen
het karakter van deze par-72 course. Een voormalige boeren hoeve
dient als clubhuis en heeft een gezellig restaurant. Op het idyllische
terrein vind je een goede golfshop. Er zijn eerste klas trainings-
faciliteiten, onder andere training met video-ondersteuning en een
korte oefencourse met 4 holes. De club staat bekend om haar
gezinsvriendelijke sfeer. Er is kinderopvang bij grotere toernooien.
Golfclub Osnabrück-Dütetal
Wersener Straße 17
D - 49504 Lotte-Wersen
Contact
Tel. 0049 (0) 54 04 - 9 98 61 0
www.golf-duetetal.de
Golfclub Habichtswald bij Osnabrück KAART | O 11
Grandioze golfclub in natuurgebied Habichtswald bij Osnabrück
Een unieke 18-holes golfcourse vol uitdagende, natuurlijke hinder-
nissen, harmonieus ingebed in het landschap. Een terrein met zacht
glooiende heuvels, bestaande waterpartijen, groepjes oude bomen
en keurig onderhouden greens. In de herfst kleurt het gemengde bos
rondom warm rood-geel-oranje. Vanaf de hogere punten heb je een
fenomenaal weids uitzicht op het mooie Osnabrücker en Tecklen-
burger Land. Golfclub Habichtswald is geschikt voor jong en oud,
beginners die in een mooie omgeving een balletje willen slaan en
profs met een serieus lage handicap.
Golfen in het Habichtswald: goed voor een onvergetelijke vakantiedag!
Snel en gemakkelijk bereikbaar via Autobahn 30, het verlengde van de
Nederlandse A1.
Golfclub Habichtswald
Industriestraße 16
D - 49422 Westerkappeln-Velpe
Contact
Tel. 0049 (0) 54 56 - 9 60 13
sekretariat@golfclub-
habichtswald.de
www.golfclub-habichtswald.de
Bijzondere golfbanen
Er zijn hier meer goede golfcourses dan deuk-
jes in een golfbal. Op naar het land van verra-
derlijke bunkers, riskante roughs en oneindig
lange, groene lanen. Bentheim bijvoorbeeld,
vooral bekend van het kuren en het machtige
kasteel. Golfclub EUREGIO Bad Bentheim ligt
zó dicht bij Nederland, dat iemand met een
behoorlijke swing het terrein vanaf vaderlandse
bodem – bij wijze van spreken – met een rake
golfbal kan halen.
Veel nieuwe uitdagingen ook bij Golfclub
Dütetal. Weergaloos decor aan het vriendelijke
riviertje de Düte. Een karaktervol landgoed,
met 18 holes en uitstekende voorzieningen.
Weer een heel andere sfeer: Golfclub Habichts-
wald, niet zo ver van Osnabrück. Midden in
de beschermde natuur, oeroud gemengd bos.
Dat voelt heel erg bevoorrecht. Aarzel niet;
het mag gewoon.
Swingolf is dus géén Boerengolf
Nog weinig of geen ervaring? Neem dan
eerst het vrolijke opstapje naar klassiek golf:
Swingolf. Niet te verwarren met het ietsje meli-
ge boerengolf. Echt afslaan en putten, alleen
is de bal wat zachter en groter, het gras niet
perfect gemaaid. Ook kinderen kunnen er met-
een mee aan de slag! Probeer het op de negen
hectare van Swin Golf Park Mehringer Heide
in Emsbüren.
Wel eens genoeg van golf in de krappe Nederlandse polder, net buiten de stad?
Dan wordt het tijd voor een nieuwe handicap: de natuurlijke hindernissen van het Duitse
heuvelland. Ruimte in overvloed, eersteklas banen, prima tarieven. Sta even stil bij
het uitzicht over de royaal aangelegde fairways en strakke greens. In de verte ligt een
romantisch kasteel, achter je het gezellige clubhuis. Golfvaardigheidsbewijs lang niet altijd
vereist, dankzij ‘snuffelstages’ en vakantiecursussen voor beginners.
Glorieus golfen over de grens
20
Actief over de grens – actuele reisgids,
speciaal voor fietsers en wandelaars�
Het onmisbare hulpje bij de voorbereiding van
uw volgende actieve vakantie in het groene
Duitse grensgebied. Boordevol tips: logeer-
adressen, services zoals bagagevervoer en
speciale fietsbussen, mooie aanbiedingen en
buitenkansjes, overzichtelijke routekaarten en
geheimen die het verdienen om ontdekt te
Op de website geheimoverdegrens.nl staan
ze bijna allemaal: actieve vakanties, all-in
arrangementen, leuke dagjes uit, speciale
services en aantrekkelijke aanbiedingen, gratis
downloads van bijvoorbeeld routes voor in
het navigatie-apparaat. Voortdurend op de
hoogte blijven van de nieuwste voordeeltjes?
Neem dan een gratis abonnement op de
Nieuwsbrief Geheim over de Grens. Te vinden
op de website.
Het ‘Geheim’ wordt al minder geheim:
dankzij een gastvrije stand op de Nederlandse
Vakantie beurs, de 50PlusBeurs en de Fiets- en
Wandelbeurs. In de zomermaanden trekt –
heel erg Nederlands! – een kleine Geheim-
over-de-Grens-Caravan op promotietour langs
evenementen en markten. Goed advies en
speciale aanbiedingen verzekerd!
Thuis aan de keukentafel begint de voorpret.
Met de brochure ‘Actief over de grens’ open-
geslagen. Laptop of iPad bij de hand. Toch nog
lastig kiezen? Over alle besproken routes zijn
losse routegidsjes te bestellen, met veel meer
details en goede tips voor onderweg. Allemaal
gratis te bestellen in onze webshop, die dus
worden. En natuurlijk een hele serie bijzondere
fietsroutes en wandeltochten. Van uitdagende,
meerdaagse reizen tot kleine dagtochten en
genoeglijke ‘rondjes om het dorp’. Volg de loop
van een riviertje, beklim een pittige berg of
laat je betoveren door een thema uit het rijke
verleden van de grensstreek.
Bestel hem gratis in onze webshop op
www.geheimoverdegrens.nl
eigenlijk geen shop is, maar een weggeef-loket:
www.geheimoverdegrens.nl/aanvraag-brochures
Wat meer achtergrondinformatie? Een vraag
die in de algemene brochure niet beantwoord
wordt? Snel even het fijne weten van zo’n ver-
leidelijke aanbieding voor een weekendje weg?
Aarzel niet om ons te bellen of te mailen,
zodat we een persoonlijk antwoord kunnen ge-
ven. Dat doen we graag: telefoon 053 4605132
– een nummer in Nederland – of mail naar
Actief over de grens
Nieuwsbrief
Kom langs
Meer weten? Shop in de Webshop
21
Onderweg dacht je misschien: in welk onbekend natuurreservaat zijn we beland? Zo dichtbij
huis en toch zo anders? Heel vriendelijk, maar morgen willen we graag weer wat beleven!
Gelukkig knettert het hier – voor wie wil – van de verrassende stedentrips, kunst & cultuur,
eigentijdse musea en eerbiedwaardige oude bouwkunst.
Stad & Cultuur
Neem nou Münster en Osnabrück. De twee-
lingsteden in een prachtig landelijk gebied,
waar je eigenlijk geen stad zou verwachten.
Ieder met hun eigen charme, allebei met een
in Europa wereldberoemd verleden. Veelzijdig
en bruisend als een wereldstad, toch zo knus
en compact gezellig. Oude straatjes, moderne
levenskunst. Het Münsterland met zijn honder-
den kastelen, allemaal te ontdekken met zo’n
uitgekiende autoroute. Cultuur verdient res-
pect, vinden ze hier, of het nu gaat om monu-
menten, parken en tuinen, een spannend
museum of een avond samen genieten in
een openluchttheater in het bos.
VarusRegion in het Osnabrücker Land KAART | Q – R 10 – 11
VarusRegion, de streek van ��� Fijnproevers!
Goed, de Slag bij het Teutoburger Wald is het bekendste wapenfeit uit de ge-
schiedenis van wat hier de VarusRegion heet. En dan is er nog het best
bewaarde geheim van het Luilekkerland bij Osnabrück en Wiehengebirge:
verrukkellijk eten en originele delicatessen die je alleen hier hebt. Taart, jam
enlikeurvanvlierbessen.Tientallenkoffiehuizen(metzelfgebakkenKuchen
uiteraard) tussen Bad Essen en Bramsche. Het Noord-Duitse antwoord op
de Napolitaanse pizza: Kartoffelplatte. Allemaal omgeven door fraaie en ro-
mantische vakwerkhuizen, kastelen en kloosters, bossen, velden en kanalen.
Daarom een bijzonder welkom aan fietsers en wandelaars! Ontdek bijv. de
GartenTraumTour of de DiVaTour. www.varusregion.de
Bad Essen, Belm, Bohmte, Bramsche, Ostercappeln en Wallenhorst heten u
van harte welkom!
22
Waldbühne Ahmsen KAART | M 7
Openluchttheater in het bos: Waldbühne Ahmsen
Waldbühne Ahmsen is een van de succesvolste openluchttheaters,
met jaarlijks ruim 40.000 bezoekers. Het is goed gebruik in
Ahmsen om elk jaar één stuk met een religieus thema op te
voeren en één sprookjesmusical voor kinderen.
Het theater ligt idyllisch in een groot bos; er is plaats voor 2.000
toeschouwers, allemaal overdekte zit plaatsen. In 2013 staat
de kinder musical ‘Petterson en Findus’ op het programma,
en ‘Die Päpstin’ – de Vrouwelijke Paus.
Waldbühne Ahmsen
Vinner Straße 3
D - 49774 Lähden-Ahmsen
Contact
Tel. 0049 (0) 59 64 - 10 27
www.waldbuehne-ahmsen.de
Openluchttheater Bad Bentheim KAART | K 11
Openluchttheater Bad Bentheim –
Lange traditie van amateurtheater�
Al sinds 1925 is dit dé plek voor een avondje ontspanning, kluch-
tige vrolijkheid en theaterthrillers vol suspense. Daarmee is het
Bentheimer Bergen Theater één van de oudste, meest authentieke
natuurpodia. Idyllisch gelegen in een voormalige steengroeve.
Altijd weer een verrassend programma vol kwaliteit, dat hielp
natuurlijk ook om 2 miljoen bezoekers naar 140 voorstellingen in
10 decennia te trekken!
In 2013 gaat Bentheim verder op vertrouwd niveau: een kinder-
stuk van Astrid ‘Pippi Langkous’ Lindgren: Michel uit Lönneberga,
ook bekend als Emil. Voor volwassenen: de musical ‘Heiße Ecke’
over een hete straathoek in Hamburgs rosse wijk St. Pauli.
Schloßstraße 18
D - 48455 Bad Bentheim
Contact
Tel. 0049 (0) 59 22 - 99 46 56
www.freilichtspiele-badbentheim.de
Wordt het een gezinsuitje of een romantische date voor twee met theater onder
de sterrenhemel? Keus genoeg in al die heerlijke openluchttheaters in het bos of
aan de rand van de stad, vaak op een prachtige plek.
Theater zoals theater ooit bedoeld was. Al in
de oudheid een traktatie voor hardwerkende
Grieken en Romeinen: klassiek drama of aan-
stekelijk blijspel, opgevoerd in halfronde amfi-
theaters. Geboeid kijken naar een betoverende,
gespeelde schijnwereld op het podium. En een
gewilde ‘hangplek’ om gezellig samen te ko-
men. Dat hebben ze in Noord-Duitsland heel
goed begrepen. Amateurtheater wordt serieus
genomen. Enthousiasme en kwaliteit gaan sa-
men, tot in de details. De belangrijkste vraag:
hebben bezoekers een fijne avond, of middag?
Waldbühne Ahmsen
Van oorsprong het toneel voor een religieus of
met religie verbonden schouwspel, al vanaf
1949. In de Zestiger Jaren kwam daar een
mooie familiemusical bij, ook voor kinderen
dus. Het openluchttheater met de meeste
bezoekers in heel Nedersaksen kreeg voor de
programmering een belangrijke Duitse onder-
scheiding voor de manier waarop jeugd bij
cultuur wordt betrokken. Sinds 2007 voorzien
van een dak, zodat de 2.000 toeschouwers ook
bij een buitje comfortabel droog zitten.
Bad Bentheim
Je hebt mooie openluchttheaters en heel mooie.
Het vaste decor is een oude steengroeve in de
heuvels. Al 2 miljoen toeschouwers werden
hier verblijd met amateurtheater van de boven-
ste plank.
Een avondje Broadway-gevoel op het platte-
land, minder dan een uur rijden van de grens.
Dat is de kracht van Freilichtbühne Tecklen-
burg. Een kwaliteitstheater dat al vaak prijzen
won met voorstellingen. Topsolisten uit heel
Europa komen er graag. Het publiek ook:
2.300 zitplaatsen, waarvan 1.800 overdekt.
Mooi meegenomen: Tecklenburg, net onder
Osnabrück, ligt in een prachtige, bosrijke om-
geving. Vlak voor de show even het hoofd leeg-
maken met een mooie wandeling? Programma
2013: de klassieker Pippi Langkous, de Wildwest-
indianenmusical ‘De Schoen van Manitu’ en
‘De Graaf van Monte Christo’.
Ook het openluchttheater Meppen verrast jong
en oud met muziektheater.
Samen wegdromen in een openluchttheater –
het ideale uitje op vakantie
23
Erlebnispark Emsflower KAART | K 10
Carl-von-Linné-Str� 1 | D - 48488 Emsbüren
Emsflower is één van Europa’s grootste kwekerijen van perk- en potplan-
ten. Op bijna 100 hectare worden ca. 500 miljoen plantjes per jaar gepro-
duceerd.
Het is mogelijk om zelf een kijkje achter de schermen te nemen bij Ems-
flower. Daarvoor is het zogenaamde ʻErlebnisparkʼ aangelegd. U bezoekt
dan onder andere een tropische tuin, een showkas met snijbloemen en
groenten, en de productiehallen van Emsflower. Wij bevelen aan om een
rondleiding te boeken. Zo hoort u nog veel meer interessante weetjes over
ons bedrijf.
Naast het Erlebnispark beschikt Emsflower over een vrij toegankelijke in-
door- en outdoor kinderspeeltuin, een groot tuincentrum, en twee restau-
rants. Zodoende biedt Emsflower u zowel bij goed als bij slecht weer een
leuk en leerzaam dagje uit. Voor jong en oud!
Emsflower is 7 dagen per week geopend van 10.00 tot 18.00 uur.
Contact
Emsflower GmbH | Carl-von-Linné-Str. 1 | D - 48488 Emsbüren
Tel. 0049 (0) 59 03 - 93 55 30 | www.emsflower.de
Fietsroute GartenTraum-Tour
De ideale manier om alvast het topje van de
ijsberg aan bijzondere droomtuinen en pracht-
parken in het Osnabrücker Land te verkennen.
Smaakvol afgewisseld met geologische wonde-
ren, historische plekken – het Wiehengebirge
bijvoorbeeld – en goed beschermde natuur-
monumenten, die toevallig ook aan dit 169 km
lange fietspad liggen.
Absoluut hoogtepunt van alle tuinliefde is de
jaarlijkse Gartentraumsonntag, een unieke
‘open tuinen dag’ voor tuinliefhebbers en
andere buitenmensen, op de laatste zondag
van juni.
Salinenpark Rheine
Naast de Naturzoo en het oude Kloster Bent-
lage één van de Grote Drie van zoutkuuroord
Rheine. Hier gaat het om de Gradierwerke:
ingenieuze bouwsels van takken en twijgen
waar langzaam mineraalrijk bronwater langs
sijpelt. Gezond!
De power van Emsflower
Europa’s grootste tuinbouwbedrijf doet meer
dan groente kweken en bloemen exporteren.
Het is een ‘Erlebniswelt’ die jaarlijks 300.000
nieuwsgierige bezoekers trekt. Tropische
kassen met reuzencactussen, indoor speeltuin,
fabelachtige winteravonden bij kaarslicht en
rondleidingen langs de indrukwekkende logis-
tiek van een ultramoderne gewassenteler van
mega-formaat.
Tuinlabyrinten Haselünne
Duizelingwekkende doolhof vol strakke hagen
en gemene verrassingen, lieflijke prieeltjes
en fijne theekoepeltjes om even van de schrik
te bekomen. Samen een volledig ongemoto-
riseerd groen pretpark van ruim 8 hectare!
Tip: onze kaart Tuinen en
Kastelen. Toeristische
landkaart met de mooiste
119 tuinen en parken.
Gratis te bestellen op
geheimoverdegrens.nl
Tuinen & Parken
Je ziet het soms helemaal niet, in de riante
Duitse achtertuin van Twente en de Achter-
hoek: waar houdt de oernatuur op en
waar begint er wéér zo’n met veel zorg bij
elkaar getuinierd lapje bloemenpracht of
landschapspark? Stille juweeltjes achter
een piepend hek en drukbezochte klassie-
kers die een kasteel of kuuroord helemaal
opfleuren.
24
We hebben het over maart 2014. Maar het is
ook niet niks. De voorbereidingen zijn in volle
gang voor het grootse fenomeen Landesgar-
tenschau, best vergelijkbaar met de Neder-
landse Floriade. Papenburg in het Emsland
heeft de eer, want een eer dat is het. Een event
waar je als stad – en als één van honderd-
duizenden bezoekers – reikhalzend naar uit-
kijkt. Een Mega-Event dat je niet zomaar uit de
grond stampt in een weekje.
Miljoenen bloemen moeten bloeien, bomen
moeten wortel schieten, tijdelijke paviljoens
gebouwd in en rond het Stadtpark. Het toneel
voor een multi-belevenis tentoonstelling rond
tuinbouw, kwekers en telers, hoveniers, land-
schapsarchitecten, wonen en tuinieren van
de toekomst, plus boomkroonpad met speelse
attracties in het groen. Papenburg voegt nog
een extra dimensie toe aan land, luchten en
bloemenpracht: het water van de Ems, op weg
naar de weidse verten van de zee! Aan de kade
liggen grote scheepswerven, de stad is het na-
tionale centrum van de scheepsbouw. Belang-
rijkste bezigheid nummer twee: tuinbouw!
De Landesgartenschau van deelstaat Neder-
saksen komt dus ook eindelijk ‘thuis’. Want dit
is de deelregio van de bloemen, de groente
enhetfruit.Goedvoorgeraffineerdebloemen-
arrangementen in de overdekte paviljoens,
thematuinen van kunst zin nige, geïnspireerde
tuinarchitecten en een volledig voorzien tuin-
centrum, de tuinmarkt. Om ideeën voor in de
tuin op te doen en om de laatste snufjes op
het gebied van tuinieren en tuindecoratie aan
te schaffen.
En dan is er nog het bonte en uitbundige
randprogramma. Vaak op spannende locaties
zoals de Alte Kesselschmiede of het Forum
Alte Werft, of bij de oude molen aan de haven.
Leuk voor alle leeftijden. Concerten, shows,
dansavonden bij maanlicht, educatief infotain-
ment voor milieubewuste kinderen, gadgets
voor techniekfreaks, het concept met de naam
cruiseschip MS Blühende Papenburg dat hier
overal op het terrein wordt toegepast, met een
Activiteiten-Dek, speeltuin voor jong en oud
en Kleine OnderzoekersWerkplaats. Beetje
Nederlands: de mascotte van de LaGa is een
witte meeuw op klompen! En hij heet Piet!
Landesgartenschau in Papenburg
Burgpark Venhaus in Spelle KAART | L – M 10
Rondleiding Burgpark Venhaus
Op de fundamenten van een voormalig bolwerk met waterburcht
ligt nu een kleine vesting met binnen- en buitengrachten en
ophaalbrug, dat een goed beeld geeft van het vroegere kasteel.
Om bij het bewaard gebleven kerkje te komen, moet je over vijf
bruggetjes! Dit historische juweeltje in Spelle kreeg ook een
moderne taak: boeiende, multimedia milieu-educatietuin.
Prijs per persoon:
€ 2 (voor groepen tot 20 deelnemers maar € 30)
Touristikverein
Freren-Lengerich-Spelle e. V.
Mühlenstr. 39
D - 49832 Freren
Contact
Tel. 0049 (0) 59 02 - 94 08 00
www.touristikverein-fls.de
25
Barokke residenties, sierlijke buitenplaatsen en
duizend jaar oude burchten. De omgeving van
Münster spant de kroon met de 100 Schlösser
Route; ze moesten tenslotte kiezen. Nog steeds
veel voor één vakantie, dus overzichtelijk ver-
deeld in vier partjes, waaronder de Nordkurs.
Burg Hülshoff. Mooi voorbeeld van een water-
burcht, typisch voor Westfalen. Bijna een dorp-
je op zich, met fundamenten uit de elfde eeuw,
een zestiende-eeuwse ridderhofstede in onver-
sierde Renaissancestijl en een burchtkapel.
Haus Rüschhaus. Een juweeltje van laat-barokke
architectuur, dichtbij Münster en dus een ge-
liefde bestemming voor wandelaars en fietsers.
Stadskasteel Münster. Tot 1803 het prinsbis-
schoppelijk paleis. Nu het stralende middel-
punt van de stad: een elegant gebouw met drie
langgerekte vleugels van rode baksteen en
lichte zandsteen.
Burg Holte. Een ruïne op de Holter Berg, met
steile afgronden aan twee kanten. Uniek, omdat
het de enige middeleeuwse vesting van dit
type – op een heuveltop – in de hele regio is.
In 1144 al eens stevig beschadigd dankzij een
uit de hand gelopen ruzie over de waterbron,
in 1335 voorgoed verlaten.
In het boekje ‘Een reis door de tijd’ vind je nóg
16 bijzondere kastelen en herenhuizen in het
Osnabrückerland. Gratis te bestellen op
www.geheimoverdegrens.nl
Schloss Clemenswerth is een jachtslot in het
groene Emsland. Gebouwd voor de machtige
keurvorst en aartsbisschop van Keulen, Cle-
mens August. Het terrein rond het huis – nu
Emsland Museum – is een uniek monument:
een stervormig bolwerk met acht paviljoens,
verbonden door kaarsrechte lindelanen, nog
helemaal intact. Waar vind je dat nog in de
wereld? Nergens, alleen hier.
Land van kastelen, burchten en paleizen
Al ver voor de uitvinding van de doorzonwoning werden hier de mooiste
plekjes om te wonen ingepikt; dat zie je nog steeds op een rondreis langs alle
romantische pronk paleizen en stoere forten. Zullen we er gewoon eens vijf
noemen, helemaal niet zo bekend in Nederland en toch vlak over de grens?
•Zesdagenkennismaken met de 100 Schlösser Route – noordelijk kwart
Vriendelijke heuvels en uitdagende hellingen
in het noordelijke deel van Münsterland.
De beloning: panorama’s om nooit meer
te vergeten, dorpjes om meteen verliefd op
te worden, de bruisende stad Münster en
kloostertuinen waar serene rust heerst. Je zou
bijna vergeten dat het gaat om de fabelachtige
kastelen en burchten, op deze fietsroute.
Inbegrepen:
•5overnachtingenmetontbijt
•bagagevervoertussendehotels
•fietskaarten(routevan305kmtotaal)
•gidsmetbeschrijvingenhighlights
•Münsterbekijkenmetstadsgids
Prijs per persoon vanaf € 359 op basis van een tweepersoonskamer
extra’s op aanvraag (fietsverhuur, HP,
uitbreiden met nog een dagje)
Boeken: www�geheimoverdegrens�nl/
100schlosser-noord
Aanbieder: Münsterland e�V�
Burg Hülshoff | KAART M 14
26
•Sprookjeskasteelmet huisspook
De enorme burcht van kuuroord Bad Bent-
heim – een paar kilometer van de grens –
hoort in de eregalerij van Europese pracht-
kastelen. Hoog gelegen op de rotsen,
meters dikke muren van zandsteen. Eigenlijk
een compleet, middeleeuws vestingstadje
met binnen de poorten een stoere donjon,
een kruittoren en een kloostercomplex met
eigen kerk. Twee keer per jaar het decor
voor een spannende, avontuurlijke avond:
de Bentheimer Burgnacht. Samen ronddolen
over de stenen trappen, bij het schijnsel
van kwalmende fakkels en kaarsen. Zagen
we daar in dat doorkijkje een schaduw van
kasteelgeest de Witte Juffer? Griezelig leuk.
TIP
Een vakantie in Landhotel Hermannshöhe staat voor pure ontspanning en
heerlijk eten. In ons fijnproeversrestaurant zal het de innerlijke mens aan
niets ontbreken. Het hotel ligt midden in het prachtige parklandschap
van het Münsterland en is een uitstekende uitvalsbasis voor fietstochten.
Bijvoorbeeld de beroemde 100-Schlösser-Route. Na een dagje fietsen heer-
lijk ontspannen in het zwembad of in de wellnessoase. Met een biertje of
wijntje in de groene biergarten dan nog eens de dag de revue laten passeren.
Korte vakantie in het Münsterland
3 overnachtingen incl. HP
op basis van een 2-PK: comfort € 140, cat. comfort plus € 150
Contact
Tel. 0049 (0) 25 66 - 93 00 - 0 | Fax 0049 (0) 25 66 - 93 00 - 60
[email protected] | www.landhotel-hermannshoehe.de
Overnachten binnen kasteelmuren
Een ontspannen ambiance, spannende verhalen: In Sportschloss Velen
kunt u niet alleen ontspannen, maar ook kennismaken met een rijk verleden.
Het werd in de 13e eeuw als verdedigingsburcht gesticht en is tegenwoor-
dig de ideale plek om de stress van alledag even helemaal te vergeten.
Aanbieding: 1 overnachting in comfortabele kamer in geboekte categorie,
ontbijt van het kasteel-buffet, 3-gangenmenu van het buffet,
een glaasje sekt ter begroeting in Pia´s lounge, gebruik van zwembad,
sauna en fitnessruimte, badjas en badslippers op de kamer
Prijs: vanaf € 94 per persoon
Contact
Tel. 0049 (0) 28 63 - 20 30 | Fax 0049 (0) 28 63 - 20 37 88
[email protected] | www.sportschlossvelen.de
★ ★ ★Haulingort 30 | D - 48739 Legden
SportSchloss Velen GmbH | Schlossplatz 1 | D - 46342 Velen
Landhotel Hermannshöhe KAART | J 14SportSchloss in Velen KAART | I 15
Burg Bentheim | KAART K6
27
TextilWerk Bocholt – Forum voor textielcultuur KAART | G 16
De fabriek in het monumentale pand is (weer) volledig in bedrijf,
precies zoals dat in de eerste helft van de vorige eeuw ging.
Kloppend hart van de oude Weverij is een dampende stoom-
machine, die een reeks weefgetouwen aanstuurt. In een gerecon-
strueerde arbeiderswoning is te zien hoe textielarbeiders leefden.
De enorme Spinnerij is een geslaagde mengel moes van educatief
centrum, innovatieplek, ideeënforum en cultuurpodium.
Openingstijden: di t/m zo en op feestdagen van 10 – 18 uur.
De Spinnerij is van maart – nov., de Weverij het hele jaar geopend.
LWL-Industriemuseum l Westfälisches
Landesmuseum für Industriekultur,
Locatie: TextilWerk Bocholt
Spinnerei: Industriestraße 5, Weberei:
Uhlandstraße 50, D - 46397 Bocholt
Contact
Tel. 0049 (0) 28 71 - 21 611-0
www.lwl-industriemuseum.de
Schatkamer in de dom van Osnabrück KAART | P – Q 11
Op een stadswandeling door Osnabrück kun je er niet omheen:
de machtige dom St. Peter. Het bisdom heeft hier een museum
met een wisselende expositie: het Diözesanmuseum.
Hoogtepunt is de schatkamer van de dom, met de waardevolste
en mooiste liturgische voorwerpen en relikwieën, gemaakt van
goud, zilver, ivoor en bergkristal. Topstuk is het kapitelkruis uit
de 11e eeuw, bezet met edelstenen, parels en bewerkte halfedel-
stenen.
Domschatzkammer und
Diözesanmuseum Osnabrück
Domhof 12
D - 49074 Osnabrück
Contact
Tel: 0049 (0) 541 - 31 84 81
www.bistum-osnabrueck.de
Een museum saai? Dan ligt het niet
in Duitsland.
Waar zijn ze in heel Duitsland erg goed in? Voetbal, helaas.
Stevige auto’s maken? Fout! Het antwoord is: musea. Vaak in spraak-
makende gebouwen of perfect gerestaureerd industrieel erfgoed.
Over mooie tradities, moderne kunst, gekke weetjes, vernieuwing,
verwondering. En altijd weer met een goed verhaal.
Museum Industriekultur in Osnabrück KAART | P – Q 11
Vuurmachines en ‘Grubenhunde’ in Museum Industriekultur
Grubenhund is vaktaal van kompels (mijnwerkers) voor onder-
grondse steenkolenwagons. Op het terrein van de voormalige
kolenmijn Piesberg toont Museum Industriekultur Osnabrück
prachtig aan, hoe de industrialisering niet alleen onze werkdag,
maar ons hele leven ingrijpend heeft veranderd.
Bezoekers worden getrakteerd op veel beweging en aanschouwe-
lijke geschiedenis: van antieke stoommachines – in bedrijf natuur-
lijk – tot een unieke verzameling fossielen uit de tijd van het
ontstaan van steenkool, een eeuwigheid geleden. Een glazen lift
brengt je naar 30 meter diep, over een historisch spoorlijntje
door de mijnschacht kom je in het voormalige magazijn. Vaste
expositie en wisseltentoonstellingen rond een thema.
Museum Industriekultur Osnabrück
Fürstenauer Weg 171
D - 49090 Osnabrück
Contact
Tel. 0049 (0) 541 - 12 24 47
www.industriekultur-museumos.de
Tuchmacher Museum in Bramsche KAART | P 10
Tuchmacher Museum Bramsche
Niksstoffigmuseum!Hetgaatweloverstoffen:vlokkenruwe
wol dwarrelen door de lucht, schietspoelen doen vliegensvlug
hun werk in weefgetouwen, in de spinnerij draaien honderden
klossen. Perfect werkende, soms 100 jaar oude machines in
hun vertrouwde omgeving: de historische gebouwen van een
voor malige textielfabriek, bekend van de kleur ‘Bramscher Rot’.
Openingstijden: di t/m zo. 10 – 17 uur, zon- en feestdagen rond-
leiding om 11 uur. Ook Nederlandstalige gidsen beschikbaar.
Tuchmacher Museum Bramsche
Mühlenort 6
D - 49565 Bramsche
Contact
Tel. 0049 (0) 54 61 - 94 51 0
www.tuchmachermuseum.de
28
Emsland Moormuseum in Geeste KAART | K 8
Het Emsland Moormuseum
Fascinerend museumpark voor wie maar moeilijk kiezen kan:
belevenis met bijzondere natuur of boeiende geschiedenis?
Europa’s grootste veenmoerasmuseum ligt in het grensover-
schrijdende natuurreservaat Bourtanger Moor – Bargerveen, het
best bewaarde onderdeel van het enorme, waterrijke gebied dat
zich ooit uitstrekte van Grafschaft Bentheim en het Emsland in
Duitsland tot Oost-Drenthe en Oost-Groningen. Een weergaloos
landschap met meertjes, grasland, riet, moerassen, veengronden,
lintdorpen en kanalen.
Het museum geeft in twee gebouwen een mooie kijk op het ont-
staan van het unieke, natte ecosysteem veenmoeras, maar ook op
de cultivering door middel van turfwinning en op de geschiedenis
van de veenkolonies. Pronkstukken zijn de antieke locomotieven
en de ploeg van de firma Ottomeyer en andere intussen zeldzame
gereedschappen die gebruikt werden bij de zware arbeid van het
turfsteken. Uitleg op de bordjes in de expositieruimten steeds ook
in het Nederlands.
Dat is nog niet alles: buiten wacht een maar liefst 30 hectare
groot museumterrein, prachtig te voet te verkennen of comfor-
tabel gezeten in de Feldbahn - 3,5 km spoor. Eindstation is een
originele kolonistenboerderij van rond 1920, met huisdierrassen
van toen. Bij het ‘Hochmoor’ krijg je interessante informatie over
flora en fauna.
Aanrader: het Museumcafé met goede streekgerechten en –
zichtbaar vanaf het terras – de Themaspeeltuin voor kinderen.
Emsland Moormuseum
Geestmoor 6
D - 49744 Geeste
Contact
Tel. 0049 (0) 59 37 - 70 99 90
(medewerkers spreken Nederlands)
www.moormuseum.de
Openingstijden Museum
Dinsdag-zondag 10:00 – 18:00 uur
(1 maart – 3 november)
Op maandagen gesloten, behalve
wanneer het een feestdag is.
Openingstijden Café
Dinsdag – zondag 12:00 – 17:00 uur
(29 maart – 3 november)
Op maandagen gesloten, behalve
wanneer het een feestdag is.
Erdöl-Erdgas-Museum in Twist KAART | J 7
Alles over olie en aardgas – het Erdöl-Erdgas-Museum
Tussen de olievelden en de jaknikkers van Emsland en Grafschaft
Bentheim ligt het Erdöl-Erdgas-Museum Twist. ‘Wij verdiepen
en stimuleren uw kennis’ is het motto.
Het museum is gewijd aan het belang voor de regio van het win-
nen van de bodemschatten olie en gas. Veel aandacht in museum
en aangrenzend buiten terrein voor geschiedenis en techniek, van
bodemonderzoek tot winning en veredeling van het vloeibare,
zwarte goud.
Erdöl-Erdgas-Museum Twist
Flensbergstr. 13
D - 49767 Twist
Contact
Tel. 0049 (0) 59 36 - 93 30 0
www.erdoel-erdgas-museum-twist.de
Picassomuseum Münster KAART | M – N 14 – 15
Voluit ‘Kunstmuseum Pablo Picasso Münster’. Eerst is er het be-
roemde Museo in Picasso’s geboorteplaats Málaga, maar dan
komt al héél snel het museum aan de Picassoplatz in Münster.
Vooral dankzij de unieke collectie grafische kunst van Picasso:
ruim 800 litho’s. Zo’n complete verzameling vind je nergens anders.
Op een verrassende en zorgvuldige manier gepresenteerd, altijd
met een schuin oog naar tijdgenoten als Chagall, Miró en Braque.
Vanaf september 2013 is de Franse impressionist Camille Pissarro
te gast in het museum. En vervolgens is er de tijdelijke tentoon-
stelling ‘Henri Matisse – Gestalte en Ornament’ met talrijke schil-
derijen, beelden, tekeningen en grafische werken van één van
Frankrijks belangrijkste kunstenaars ooit. Tussendoor diverse pro-
jecten rond Picasso zelf, die allemaal op hun eigen manier leven
& werk belichten van de bekendste kunstenaar van de vorige eeuw.
Kunstmuseum
Pablo Picasso Münster
Picassoplatz 1
D - 48143 Münster
Contact
Tel. 0049 (0) 251 - 41 44 7 - 10
www.kunstmuseum-picasso-
muenster.de
29
Fietsen over de Friedensroute
Het is één van de iconen van de Europese
geschiedenis: de trap voor het schitterende
raadhuis in Osnabrück. Hier verkondigde de
toenmalige ‘persvoorlichter’ van Osnabrück
in 1648 het einde van de Dertigjarige Oorlog.
Daarmee ook meteen van de Tachtigjarige
Oorlog, wat de inwoners van Nederland en
Spanje waarschijnlijk meer zegt. De Vrede van
Westfalen wordt in Nederland dus niet hele-
maal terecht ‘De Vrede van Münster’ genoemd.
Omdat er in twee steden onderhandeld werd
en er nog geen e mail bestond, werd er een tijd
lang druk gependeld door koeriers te paard,
die berichten overbrachten en uiteindelijk het
goede nieuws van de vrede brachten. Friedens-
reiter heten ze hier. Over bijna dezelfde paden,
vol historische bezienswaardigheden: veel
mooie, ongerepte natuur – hier kun je als
moderne fietser de spannende tocht van de
Friedensreiter nog eens overdoen. Je herkent
de route aan het symbool van een ruiter op de
wegwijzers!
www.friedensroute.de
Echt bijzonder
Osnabrück is de enige grote stad in Duitsland
die midden in een beschermd natuurgebied
ligt. Sterker nog: de uitlopers van al dat weel-
derige groen dringen door tot diep in de stad.
Het rondom liggende natuurpark heeft een
paar verschillende gezichten met toepasselijke
namen: UNESCO natuur,- en Geopark
TERRA.vita vol grillig en tegelijk lieflijke natuur:
het Teutoburger Wald en het Wiehengebirge.
Kloppend hart is Osnabrück zelf, met de stads-
heuvel Piesberg en een aantal prachtige fiets-
routes langs de mooiste bezienswaardigheden
in en rondom de stad: De Osnabrücker Rund-
Tour bijvoorbeeld.
Nergens zo fijn als in Münster
Fietsen hoort bij Münster. En andersom. De
stad staat in heel Duitsland bekend als ultiem
fietsersparadijs. Treffend bewijs: ver weg in
Keulen wordt fietsen gepromoot met een foto
van een bruidspaar, op de fiets op weg naar
het stadhuis. Leuk detail: die foto kan alleen
gemaakt zijn in ... Münster. Iedereen fietst in
Münster en als fietsende toerist kijk je je ogen
uit. Je voelt je bevoorrecht. Want Münster heeft
het allemaal: de autovrije flaneerboulevard –
alleen voor voetgangers en fietsers – de Pro-
menade, fietspaden naar het meertje Aasee,
direct buiten de bebouwde kom de eerste
meters van ‘Parklandschaft Münsterland’,
de Rieselfelder op een kwartiertje van hartje
centrum: In dit waterrijke beschermde broed-
gebied vindt je naast talrijke trekvogels zoals
de ooievaar en grauwe ganzen ook waterdieren
zoals muskusratten.
De Twin Cities – Ontdek ze op de fiets! Münster en Osnabrück hebben wel wat dingetjes gemeen. Allebei niet zo gek ver van de
Nederlandse grens, wereldberoemd bij geschiedenisleraren als hoofdrolspelers in de Westfaalse
Vrede van 1648, een compacte, vriendelijke bebouwde kom in een geweldig natuurgebied en –
misschien wel de voornaamste charme: alle verleidingen van een wereldstad, maar dan in een
gezellig, ‘groot dorp’.
•OntdekOsnabrückperfiets
Een keer helemaal om Osnabrück heen – dat
is op de fiets prima te doen in een dag. De
Osnabrücker Rund Tour is 40 kilometer lang en
loopt over lichte heuvels. Vanaf hier heb je
steeds opnieuw schitterende uitzichten over de
stad. Ook een avondje in de stad is dankzij de
gezellige cafeetjes en bistro’s in smalle steegjes
prima te doen. Tijdens de tweede dag kun je
uitgebreid de tijd nemen om het centrum te le-
ren kennen. In het hart van de stad ontdek je de
markt en het indrukwekkende Felix Nussbaum-
Haus van Daniel Libeskind. De combinatie
van ruime en moderne winkelmogelijkheden en
de sfeer van de historische binnenstad is wat
Osnabrück zo charmant maakt.
Inbegrepen:
•2overnachtingenmetontbijt,hotelnaarkeuze
•huurfietsvoor1dag
•fietskaart
•koffiepauzeindeAltstadt
Prijs per persoon vanaf € 104 op basis van een tweepersoonskamer
Een nachtje verlengen? Aanpassingen nodig?
Vraag er gerust om.
Boeken: Tourismus + Tagungsservice
Osnabrück|Osnabrücker Land
Tel� 0049 (0) 541 - 95 111 95
www�osnabruecker-land�de
Marienkirche bij de Markt, Osnabrück
30
Bahnhofstraße 14 | D - 48143 Münster
Hotel Kaiserhof in Münster KAART | M – N 14 – 15Steigenberger Hotel Remarque KAART | P – Q 11
Natruper-Tor-Wall 1 | D - 49076 Osnabrück
Een 4-sterren comforthotel aan de rand van het pittoreske oude centrum.
Met 156 kamers en suites, licht en vriendelijk ingericht zodat je je meteen thuis
voelt. Vooral op de hogere etages heb je een geweldig uitzicht over de stad.
In de twee restaurants ‘Remarque’s Weinwirtschaft’ en ‘Vila Real’ serveren
we een creatieve bloemlezing van verschillende kookstijlen. Voor iedere
voorkeur staat er wat op het menu: klassieke keuken, seizoensgebonden
streekgerechten of culinaire fijnproeverskost.
Contact
Tel. 0049 (0) 541 - 60 960 | [email protected]
www.osnabrueck.steinberger.de
Ontspannen Münster ontdekken, in een gerieflijk 4-Sterren-Superior Hotel.
Op een fijne plek in de stad, centraal gelegen tussen Station en City. Kamers
en suites met een thema, twee restaurants en een bar, allemaal voorzien van
comfortabele klimaatbehandeling, 500 m² aan Wellnessruimtes om van te
genieten; zorgeloos parkeren dankzij Valet-Parking Service en videobewaking.
Aanbieding ‘Balans & Wellness’
Supergezond voordeelpakket voor een rustgevende verjongingskuur:
twee overnachtingen, uitgebalanceerd ontbijtbuffet, vitaminecocktail en
‘light & sfeervol’ diner bij aankomst, bezoek sauna Kaiserhof Beauty & Spa,
verschillende wellness & beautybehandelingen, verkwikkende massage.
Voor € 258 per persoon.
Contact
Tel. 0049 (0) 251 - 417 86 23
www.kaiserhof-muenster.de
•FietsstadMünster– Met de wind in je haren door de straten en het groen
Münster verdient de titel Fietshoofdstad hele-
maal. Ontdek het zelf. Op je gemak door de
steegjes van de binnenstad dolen, een wat
sportievere rit buiten: overal word je verwend
met een voortreffelijk netwerk van veilige fiets-
paden. Vrijdag aankomen, zaterdag een afwis-
selende fietstocht in en rond Münster, zondag
alle tijd om nog even te blijven. Andere week-
dagen of verlengen met een nacht kan ook.
Inbegrepen:
•2overnachtingenmetontbijt
•fietskaartvandestadMünster
•lunchpakket
Prijs per persoon vanaf € 79,50 bij een tweepersoonskamer
Boeken: Münster Marketing
Tel� 0049 (0) 251 - 4 92 27 26
www�tourismus�muenster�deʻBogenhäuserʼ in het centrum van Münster
31
De drie Pionierroutes – de autoreizen van
het avontuur
Lekker rondtuffen in de grensstreek die vroeger
nog eens echt grensstreek was, ver weg van
alles. Het land van smokkelaars, rondreizende
seizoenarbeiders en de dappere pioniers die
het als eersten aandurfden in de nieuwe veen-
kolonies. Boeiende autoroutes dwars door
Drenthe, het Emsland en de prachtige Graf-
schaft Bentheim. Dat belooft: heidevelden, on-
eindige, geheimzinnige moeraslanden, plukjes
bos, rivieren en meertjes, zandsteenformaties
en nog veel meer ongerepte natuur die de
ruimte nodig heeft. Je ontmoet er ridders en
kasteelheren, boekweitboeren, marskramers
en molenaars. En veel stilte. Het grensover-
schrijdende natuurreservaat Bourtanger Moor-
Bargerveen – ooit onderdeel van het grootste,
aaneengesloten veenmoeras van Midden-
Europa – is nu een kleurrijke lappendeken
van okergele bodem, blauwgroene wetlands,
gouden korenvelden, frisgroen gras en donker-
bruine turfafgravingen. Thuis van unieke eco-
systemen en zeldzame flora en fauna.
Gratis te leen bij diverse VVV’s: de DAGIT, je
elektronische reisleider. Navigatiesysteem en
gids ineen, met mooie verhalen over de streek,
verteld door bekende stemmen die uit jouw
eigen luidsprekers komen, dankzij een kleine,
draagbare boordcomputer. DAGIT is de af-
korting van ‘Dynamisch Audio Geo Informatie-
systeem voor Toeristen’, vandaar.
De Hamalandroute – Germaanse tijdreis
Met je eigen rijdende ‘tijdmachine’ terug naar
de jaren vér voor de uitvinding van het wiel.
Deze retrotocht is genoemd naar de Hamaven,
Even stoppen voor een fotomomentje, een
panorama of een picknickplek? Je doet het
graag, omdat het kán. Achter de volgende
bocht weer een lief gehuchtje waar je nog
nooit van gehoord had, maar wat je toch voor
geen goud had willen missen. Je reisgenoot
wilde deze ronde graag maken, omdat het
thema en de aanleiding zo interessant leken.
En dan al die oude bezienswaardigheden van
onschatbare waarde. Kan het jullie achteraf
veel schelen – eerlijk zeggen? Welnee.
We hebben genoten, onderweg.
No particular place to go? Autoroutes om bijna ‘doelloos’ rond te zwerven met een thema. De totale vrijheid: zo kom je in de coolste uithoeken van dit weidse
parklandschap. Soms slingert de weg langzaam over heuvels en door strakke dalen, je rijdt door de filmset van een dure autocommercial.
Ver weg van de snelweg, gewoon overal waar het mooi is.
TIP
•De‘Routevande Megalietcultuur’
Informatiemate-
riaal over deze
themaroute is
verkrijgbaar in
de boekwinkel en
bij de regionale
VVV’s, bijvoor-
beeld de reisgids ‘SteinZeitzeugen –
Uit het Stenen Tijdperk, reizen naar de
vroegste geschiedenis van Noordwest-
Duitsland’. Voor wie met de auto reist,
is er de speciale vouwkaart ‘Beleef de
Megalietcultuur’. Meer informatie op
www�strassedermegalithkultur�de
32
een Germaanse volksstam. Je kunt veel van
ze zeggen, van die Hamaven, maar ze waren
niet gek. Ze settelden zich prinsheerlijk op de
A-locatie Twente-Achterhoek-Westmünsterland
en lieten de mindere delen van Europa aan de
Friezen, de Saksen en de Romeinen. Op middel-
eeuwse kaarten staat het graafschap Hamaland,
deel van het Karolingische Rijk. Hoe was het
leven hier vroeger, op het platteland? Een
mooi opstapje voor deze ontdekkingsreis van
250 km is het nostalgische Hamaland-Museum
in Vreden. Over wonen, werken en eten bij
gewone mensen thuis.
De ‘groenstrook’ aan weerszijden van de
grens-van-nu is trots op het rijke verleden en
alle gave tradities die zich nooit iets van een
grens aantrokken. Overeenkomsten genoeg,
maar ook charmante verschillen, die je nooit
had verwacht. Wijngaarden in de Achterhoek
en molens in het Münsterland, niet zo ver
van waterburchten die weer wel typisch Duits
zijn. Een 300 jaar oude klokkengieterij in het
vredige Gescher, het vestingstadje Groenlo,
zwaar bewapend tijdens de Tachtigjarige Oor-
log, openluchtmuseum Erve Kots in de buurt
van Groenlo, de statige Twentse landgoederen.
Het staat allemaal in een gidsje, dat net nog
een verjongingskuur heeft gekregen: nieuwe
tips, wandelingen, fietspaden, campings en
eetgelegenheden onderweg. Voor € 2,95 te
koop bij VVV’s in de grensregio, gratis te be-
stellen op hamalandroute.nl of grensbelevenis.nl
De ‘Route van de Megalietcultuur’
Ouder dan de pyramides in Egypte en stukken
beter te bereiken: de 5000 jaar oude mega-
lietgraven van Noord-Duitsland. Imposante
monumenten, net zo fascinerend als de arche o-
logische klassiekers Stonehenge in Engeland,
Carnac in Frankrijk en onze eigen hunebedden.
De gestapelde keien uit de reuzenblokken -
doos – megaliet is Grieks voor ‘grote steen’ –
wachten geduldig op bezoek, soms op heel
goed verstopte plekjes in de natuur. De ‘Straße
der Megalithkultur’ koos voor in totaal 33 bij-
zondere vondsten, verbonden door een toeris-
tische route vol cultuur en recreatie.
Een kennismaking met de vroegste geschiede-
nis, af en toe onderbroken door een uitstapje
naar nog piepjonge bouwkunst, zoals de laat-
Romaanse Dom van Osnabrück uit de twaalfde
en dertiende eeuw.
www.strassedermegalithkultur.de
Meer leuke autotochten met camper, caravan,
hotel of B&B op www.geheimoverdegrens.nl
Even pauzeren aan het ‘Nord-Süd-Kanal’ in Adorf | KAART J 8
•Evendeautouit, het ‘Moor’ in
Met de fiets de ‘Moor-Tour’ rijden, op wandel-
schoenen de ‘Naturparkweg’ op: zo zie je het
veenmoeras op zijn mooist. Verken het Drentse
hoogveenreservaat Bargerveen; de vogeluitkijk-
toren biedt een geweldig uitzicht. Of bewonder
’s werelds grootste stoomploeg in het Emsland
Moormuseum. Probeer daar ook de heerlijke
boekweittaart. Bovendien op de route: het Erdöl-
Erdgas-Museum, een spannend blotevoeten-
pad en de bijbeltuin Tuin van de Nazareners in
Twist.
Inbegrepen:
•2overnachtingenmetontbijtinlandelijke
herberg
•diner(3gangen)metgoedestreekgerechten
•setfietskaartenvanhetNaturpark
•wandelgidsje
•entreemuseum
Prijs per persoon € 119 op basis van een tweepersoonskamer
Boeken: www�geheimoverdegrens�nl/moor-tour
Aanbieder: Emsland Touristik GmbH
33
Een goede gids weet de weg. Dat geldt ook voor een gedrukte reisleider. Handige weetjes, evenementen waar je van opkijkt,
de mooiste hotels en de warmste herbergen, comfortabele vakantiehuizen en fijne campings, onvergetelijke dagjes uit.
Leuke dingen doen, dat was je van plan, daarvoor ga je een weekendje weg, dat is de
Vitamine-V van vakantie. Waar begin je? Natuurlijk wil je wel een beetje knap logeren,
in de stijl die bij je past. Liefst voor een aangenaam vriendenprijsje. De dagen kleur
je zelf in met onverwachte belevenissen.
Extra ontspannend omdat ze overgoten zijn met een Duits sausje. Dat betekent:
levendige weekmarkten op het dorpsplein, onbekende mega-events als het Münsterland
festival, beetje Oerol en beetje Concertgebouw. Tip van de dag: neem de trein vanuit
Hengelo of Enschede! Makkelijk hoor.
Tips voor uitstapjes en verblijf
34
Arun Ghosh, Picasso-Museum in Münster | KAART N 14
Rua Macmillan, Bergbaumuseum in Ibbenbüren | KAART N 11
Bagno Konzertgalerie, Steinfurt | KAART L 12 – 13
Voor de zevende keer al. Onmogelijk meer weg
te denken van de internationale kalender, dit
muziek-totaal-cultuur-feest zoals er maar heel
weinig zijn in Noord-Europa. Zeker niet op
zo’n landelijk, totaal relaxed podium: dorps-
pleinen, muziekkiosken en kleine theaters in
het hele Münsterland, maar ook spannende
locaties waar je niet meteen aan zou denken.
Elf maanden per jaar is het hier aardig stil:
ruisende bomen, een trekker of een kerkklok in
de verte, vrolijke stemmen op een terras in
Münster. Van 20 september tot 19 oktober
2013 is de gastvrije regio met de open blik voor
andere culturen het kloppende hart, het swin-
gende centrum van ... alles.
Die ‘andere culturen’ zijn dit keer de naaste
buren: de nadruk ligt op Frankrijk en Zwitser-
land. Het beste van wat ze daar hebben aan
jazz, pop, folk en klassiek. En omdat het anders
saai zou zijn: tentoonstellingen, foto’s, film,
grafische kunst, grote en kleine projecten met
een glimlach. Tweejaarlijks, 200 kunstenaars,
orkesten, bands en musici.
Allemaal te vinden op
www.muensterlandfestival.com
Alvast een tip voor de festivalzomer van 2014:
‘Summerwinds’. Ontdek de veelkleurige wereld
van houtblazers in diverse muziekgenres,
op prachtige locaties in het Münsterland en
Nederland. www.summerwinds.de
rock’n’popmuseum in Gronau KAART | J 12
Levendige reis door de muziekgeschiedenis
Het rock’n’popmuseum Gronau laat het zien:
muziek beleef je met alle zintuigen.
Een fascinerende ontdekkingstocht door de geschiedenis van de
populaire muziek van de laatste 100 jaar – veel meer dan alleen
geluid en beats! Ook sociale aspecten, de rol van muziek in de
samenleving krijgen volop aandacht.
Startpunt is de kamermuziek van eind 19e eeuw, via de hits van
de jaren 50 en de Sixties loop je dwars door alle ‘beeldbepalende’
decennia van de Pop. Muziek is emotie: voel je hartslag en je
adem vibreren in de ‘Tranceklok’. Of doe de Audio Tijdreis:
dansen en meezingen mag!
rock’n’popmuseum
Udo-Lindenberg-Platz 1
D - 48599 Gronau
(12 km van Enschede)
Contact
Tel. 0049 (0) 25 62 - 81 48-0
www.rock-popmuseum.de
www.facebook.com/rpm.gronau
Münsterland Festival 2013
35
Emslandmuseum Schloss Clemenswerth in Sögel KAART | M 5
Schloss Clemenswerth – de ‘Ster’ van het Emsland
Jachtslot, omringd door een unieke barokke kasteeltuin, aan-
gelegd in de vorm van een ster met lange lindelanen naar acht
paviljoens. Eén van deze acht: de Slotkapel van het kapucijnen-
klooster. In de 7 andere ‘sterren’ rond het imposante, achttiende-
eeuwse hoofdgebouw: vaste tentoonstellingen (de jacht in de
Barok bijvoorbeeld) en veel evenementen zoals de jaarlijkse kunst-
markt ParkArt. In het 42 hectare grote Waldpark is werkelijk alles
bijzonder.
D - 49751 Sögel
Tel. 0049 (0) 59 52 - 93 23 25
www.clemenswerth.de
Teuto-Express KAART | M 8
Reizen als in grootmoeders tijd
Dat oorspronkelijke gevoel uit de fascinerende begintijd van
de trein in stand houden, is de doelstelling van vereniging Eisen-
bahn Tradition. Daarvoor wordt met veel zorg en liefde het
rijdende spoorwegmuseum ‘Teuto-Express’ onderhouden en ge-
exploiteerd. Pronkstuk is een puntgave, antieke stoomlocomotief
uit de Vijftiger Jaren, die puffend en kwalmend schitterende
trajecten aflegt door Tecklenburger Land, Münsterland en Osna-
brücker Land.
Eisenbahn-Tradition e. V.
Postfach 1233
D - 49512 Lengerich
Contact
Tel. 0049 (0) 54 82 - 92 91 81
www.teuto-express.eu
Sommerrodelbahn in Ibbenbüren KAART | N 11
Rodelen houdt jong
In 1926 bouwde een mijnwerker uit Ibbenbüren een 100 meter
lange glijbaan voor houten sleeën. Ook nu nog kunt u in de zomer
de helling afsuizen. Maak daarnaast kennis met het sprookjesbos
met o.a. vogelbruiloft, waterspelen en een dwergengrot.
Dat de tijd niet stil is blijven staan, bewijst de nieuwe attractie
ʻDie Reise um die Welt ,̓ waar wereldreizigers o.a. het oude Egypte,
de Afrikaanse jungle en de Noordpool ontdekken.
Sommerrodelbahn Ibbenbüren
Münsterstraße 265
D - 49479 Ibbenbüren
Contact
Tel. 0049 (0) 54 51 - 32 26
www.sommerrodelbahn.de
Zomaar een paar voorbeelden:
Avontuurlijke safari in het Oosten
Avonturenpark Hellendoorn op de Sallandse Heuvelrug is een kans.
Om als ouderwetse piraten een galjoen te enteren. Gewoon even de
grens over, om in de gangen van spookkasteel Bentheim op geesten te
jagen. Samen veilig overnachten in het Roompot Vakantiepark, met
speeltuin, zwembad en bomenbos.
Archeologie om te onthouden!
Speciaal voor jongeren en kinderen laat Museum und Park Kalk riese
bij het Teutoburger Wald zien dat geschiedenis wel lang geleden is, maar
niet saai! Een slagveld. Hier vochten de Germanen 2000 jaar geleden
tegen de Romeinen. En ze wonnen. Zelf proberen met zo’n zwaar
zwaard is leerzamer dan een boek lezen! Elke zondagmiddag is er een
speciaal kinderprogramma; in de zomervakantie uitgebreid met een
Meedoe-Dag voor het hele gezin.
Jonge toeristen over de grens – net zo
blij als hun ouders!In het Nederlands-Duitse grensgebied zijn kinderen
graag geziene gasten, die je serieus neemt met hun
eigen vakantiewensen. Wat niet wil zeggen dat het niet
leuk is voor meereizende, ondernemende vaders en
moeders, al die doldwaze, energieke en originele
activiteiten en boeiende bezienswaardigheden. Nieuws-
gierig? Kijk op je iPad, laptop of smartphone en doe
vast wat ideeën op voor een dagje chillen. Het adres is
www�kinder-vakanties�nl
36
In Uelsen, een Duits dorpje net over de grens bij Oldenzaal, leven ze
nog een beetje in de oertijd. Dat wil zeggen: ze hebben er een complete
boerderij uit de bronstijd nagebouwd, met dieren en al. Niet weg -
gestopt achter glas in een museum, maar the real thing. Hoe woonden
en werkten mensen 3000 jaar geleden? Probeer maar eens een gat in
een steen te boren zonder boormachine! Een homp deeg aan een stok
boven het kampvuur, en het stokbrood was uitgevonden!
Dierentuinen
Het aantal leuke dierentuinen net over de grens is te groot om ze alle-
maal te noemen. Drie originele dan maar? Tierpark Nordhorn; daar
kun je dieren aaien op de histori-
sche boerderij Vechtehof.
Gewoon even tussen de pin-
guïns en kangoeroes lopen
in de NaturZoo in Rheine.
Olifanten voeren, dat mag
wel eens in de grote All-
wetterzoo in Münster. De
oppasser past wel op dat
ze hun bordje leeg eten.
Allwetterzoo in Münster KAART | M – N 14
Dieren van dichtbij beleven: Allwetterzoo Münster
Aapjes kijken is zóoo passé. In de Allwetterzoo in Münster – een van de
mooiste dierentuinen van Europa – beleef je veel meer!
Zelf de olifanten voeren met groente en fruit van onze oppassers.
De papegaaien lusten ook wel wat. Pinguïns die op hun mars over de
bezoekerspaden waggelen. 3000 exotische diersoorten uit alle delen van
de wereld en een paar heel vertrouwde. Met het hele gezin uitrusten op
een picknickplaats, even dollen in de speeltuintjes, door naar de robben.
De dierentuin gaat iedere dag van het jaar om 9:00 uur open.
Honden zijn welkom.
Contact
Tel. 0049 (0) 251 - 89 04 - 0
www.allwetterzoo.de | [email protected]
Sentruper Straße 315 | D - 48161 Münster
NaturZoo in Rheine KAART | L – M 11
Salinenstraße 150 | D - 48432 Rheine
Oog in oog ���
met tijgers, zeldzame lippenberen, zeehonden
onder water en nog zo’n 1000 andere dieren in
natuurgetrouwe verblijven. Een wandeling tussen de waggelende pinguins,
kangoeroes, watervogels en natuurlijk de apen in Duitslands eerste Apen-
woud. En wat is een dierentuin zonder kinderboerderij waar je dieren mag
aaien, speeltuinen en lekker eten in de ZooBistro?
Entreeprijzen 2013:
Volwassenen € 7,50 | Kinderen van 3 - 17 € 4,00 | Gratis parkeren
Het hele jaar open, 7 dagen per week
Contact
Salinenstraße 150 | D - 48432 Rheine – tussen Bad Bentheim en Osnabrück
Tel. 0049 (0) 59 71 - 16 14 80 | [email protected] | www.naturzoo.de
Gratis Waardebon
Geldig t/m 31 dec. 2014
Gratis entree
voor 1 bezoeker,
in gezelschap van 1
betalende volwassene.
Dierentuin in Nordhorn KAART | J 9 – 10
Heseper Weg 110 | D - 48531 Nordhorn
Wilde dieren bekijken, diverse huisdieren aaien bij de historische Vechtehof,
in begaanbare verblijven live kennismaken met verschillende dieren, natuur-
pad Vechteaue ontdekken, toekijken hoe de zeehonden worden gevoerd,
plezier maken in de avonturenspeeltuin, genieten van lekkernijen in het res-
taurant of op het grote zonneterras. Dat staat garant voor een onvergetelij-
ke dag voor het hele gezin! Geopend: het gehele jaar van 9.00 – 19.00 uur;
’s winters tot het invallen van de duisternis.
Contact Tel. 0049 (0) 59 21 - 71 20 00
[email protected] | www.dierentuin-nordhorn.nl
S�V�P� uitknippen
en aan de kassa
overhandigen!
GRATIS WAARDEBON
Gratis entreevoor 1 kind in gezelschap van 1 betalende volwassene
Geldig t/m 31-12-2014
37
Hotel am Berghang in Bad Bentheim KAART | K 11
Ons hotel, geleid door een familie, ligt op een unieke, rustige
plek op de zuidelijke helling van de heuvel. Uitstekende service.
Alle comfortkamers hebben een balkon op het zuiden, met een
geweldig uitzicht. In ons restaurant ‘Panorama’ geniet je van een
uitzonderlijk goede keuken; in de hotelbar met open haard sluit
je de avond relaxed af. Hotelgasten mogen gratis gebruik maken
van zwembad en sauna.
Hotel am Berghang
Am Kathhagen 68 – 69
D - 48455 Bad Bentheim
Contact
Tel. 0049 (0) 59 22 - 98 48 - 0
www.hotel-am-berghang.de
Hotel Schloss Wilkinghege in Münster KAART | M – N 14
Een fantastisch logeeradres met allure. Wilkinghege is een schitte-
rend gelegen waterburcht. Het hotel ligt binnen een brede slot-
gracht in een prachtig park. Het 4-sterren hotel met luxe kamers,
suites en appartementen, op een steenworp afstand van Münster,
is al drie generaties lang in privébezit.
Arrangement Waterkasteel: Inbegrepen: 2 overnachtingen met
ontbijtbuffet, drie- en viergangen diner, inclusief wijnarrangement.
Vanaf € 260 p.p. – € 300 (appartement)
Tip: golfbaan op loopafstand, fietverhuur – 100 Schlösser Route
Hotel Schloss Wilkinghege
Steinfurter Str. 374
D - 48159 Münster
Contact
Tel. 0049 (0) 251 - 14 42 70
www.schloss-wilkinghege.de
Hotel Altes Wirtshaus in Greven-Gimbte KAART | M – N 13
Hotel Altes Wirtshaus, niet ver van Münster
Vriendelijk en traditierijk dorpshotel – al sinds 1853 in de familie! –
in een schilderachtig oud plaatsje. Strategisch gelegen tussen
recreatiegebied Bockholter Berge en het waterrijke vogelreservaat
Rieselfelder. Vier klassiekers onder de fietsroutes doen het dorp
aan, o.a. 100 Schlösser Route en Ems-Auen-Radweg.
Overnachten in landelijke stijl, eigen bakkerij, fijne Westfaalse
streekgerechten, in het seizoen ook wild.
Hotel Restaurant ʻAltes Wirtshausʼ
Familie Kaltefleiter
Alter Fährweg 6
D - 48268 Greven-Gimbte
Contact
Tel. 0049 (0) 25 71 95 42 - 0
www.gimbte.de/kaltefleiter.htm
Hotel Weissenburg – landelijke oase Categorie ★ ★ ★ ★ KAART | K 14
Schilderachtig gelegen in het mooie Münsterland, bovenaan een
heuveltop in een idyllisch parklandschap. Al in 1911 een herberg
in vakwerkstijl, honderd jaar later een modern complex met alle
comfort van nu. Erg smaakvol gedaan: de oorspronkelijke,
gezellige Westfaalse sfeer is perfect bewaard gebleven.
Rustieke bar voor een lokaal biertje, knusse Jachtkamer met open
haard,naeenwandelinguitrustenmetkoffieophetterras.
Voor onze gasten zijn er 80 fijne hotelkamers en een riante
wellnessafdeling (700 m²) met zwembad, sauna, stoombad
en fitnessruimte. In de omgeving: cultuurcentrum Münster,
trotse kastelen, golfen, paardrijden en tennis.
Hotel Weissenburg
Darfelder Straße
D - 48727 Billerbeck
Contact
Tel. 0049 (0) 25 43 - 75 0
www.hotel-weissenburg.de
Bijzondere overnachtingstips 38
Hotel-Restaurant-Camping Lathener Marsch in Lathen KAART | L 5
Lathener Marsch, dat klinkt naar mooie natuur. Is ook zo.
Dit is de plek voor rustzoekers, die even helemaal weg willen van
alledaagse stadsstress. Kalmte, ruimte en groen, dat vind je hier.
Wakker worden van vogelgeluiden, zwemmeertje, beschut door
de bosrand, op loopafstand van de rivier de Ems, die hier een
sierlijke bocht maakt.
Inbegrepen: 2 overnachtingen met ontbijt, 2 driegangen diners,
welkomstcocktail, gebruik minigolfbaan.
Prijs: per persoon € 98 (bij een tweepersoonskamer)
Hotel Campingplatz Lathener Marsch
Marschstraße 4
D - 49762 Lathen
Contact
Tel. 0049 (0) 59 33 - 93 45 10
www.lathener-marsch.de
Ludwig-Windthorst-Haus in Lingen KAART | L 8 – 9
Het Ludwig-Windthorst-Haus – ideaal voor groepen�
Geweldige groepsaccommodatie in het mooie Lingen, Emsland.
Met gastenverblijven voor 100 personen in een gemoderniseerde
academie van het bisdom Osnabrück.
Tweepersoonskamers en eenpersoonskamers, allemaal met eigen
wc/douche. Veel privacy en ‘s avonds gezellig chillen in de ge-
meenschappelijke ruimte met open haard. Een geliefd adres bij
Bed & Bike toeristen.
Ludwig-Windthorst-Haus
Gerhard-Kues-Straße 16
D - 49808 Lingen
Contact
Tel. 0049 (0) 591 - 6 10 20
www.lwh.de
Hotel Altdeutsche Schänke in Laer KAART | L 14
Gastvrij familiebedrijf in Laer, niet ver van Münster�
Vriendelijk hotel om te genieten van Westfaalse gezelligheid
en lekkernijen uit de eerlijke keuken van het Münsterland.
De ideale thuisbasis voor mooie fietstochten: direct aan
de Aa-Vechte Tour (kijk ook op pagina 42) en de befaamde
100 Schlösser Route langs kastelen en paleizen.
Aanbieding:
3 sfeervolle overnachtingen met uitgebreid ontbijt, 3 driegangen
diners. Per persoon (in tweepersoonskamer) € 125.
Hotel Altdeutsche Schänke
Münsterdamm 43
D - 48366 Laer
Contact
Tel. 0049 (0) 25 54 - 551
www.hotel-smeddinck.de
Hotel Germer-Möller in Geeste KAART | K 8
Fijn hotel op een uitstekende plek om allerlei uitstapjes te onder-
nemen. Bijvoorbeeld het Emsland Moormuseum of het water
van het Geester Spaarbekken. Je overnacht bij ons direct aan
een aantal bekende regionale fietsroutes door de natuur; een ge-
weldige uitvalsbasis dus voor fietsers en wandelaars.
Aanbieding: 2 overnachtingen met ontbijt, 2 driegangen diners,
welkomstdrankje
Prijs: per persoon € 98 (bij een tweepersoonskamer)
Hotel Germer-Möller
Meppener Str. 117
D - 49744 Geeste-Gr.Hesepe
Contact
Tel. 0049 (0) 59 37 - 91 33 45
www.germer-moeller.de
Hotel Schmidt am Markt in Meppen KAART | K – L 7
Al 80 jaar een begrip in Meppen.
Gastvrij en gezellig 3-sterren hotel,
geleid door familie Schmidt.
Hartje Altstadt en toch lekker rustig gelegen. Bekroond door
ADFC als ʻBett & Bike ,̓ bieden wij voor fietsers speciale service:
fietsenstalling, droogruimte voor fietskleding, reparatiespullen
en doorverwijzing naar (E-bike-)fietsverhuurders. Lunchpakketten,
vele fietskaarten en routetips zijn vanzelfsprekend voorhanden.
‘s Avonds smullen in het restaurant met terras aan de markt.
Hotel Schmidt am Markt
Markt 17
D - 49716 Meppen
Contact
Tel. 0049 (0) 59 31 - 98 100
www.hotel-schmidt-meppen.de
39
Alfsee Ferien- und Erholungspark KAART | P 9
Am Campingpark 10 | D - 49597 Rieste
Dit vijf-sterren Vakantie- en Recreatiepark ligt aan de Alfsee en aan de rand
van een beschermd natuurgebied in het groene Osnabrücker Land.
Het park kreeg meerdere onderscheidingen als uitmuntend vakantieadres.
Gezinnen met kinderen zullen zich hier prima thuis voelen, dankzij de vele
voorzieningen: vakantiehuisjes, toerplaatsen op de camping, moderne
vakantie-appartementen, Hotel-Alfsee-Piazza met Restaurant en Biergarten,
evenementen, animatie, verhuur van fietsen en E-bikes, waterski, indoor
speelparadijs, heggendoolhof, kinderautoland, kartbaan en nog veel meer.
Contact
Tel. 0049 (0) 54 64 - 92 12 0 | Fax 0049 (0) 54 64 - 58 37
[email protected] | www.alfsee.de
Aantal staanplaatsen Toeristenstaanplaatsen: 400 | Jaarplaatsen: 350
Huurbungalows: 47 | Hotel: 47 kamers
Prijzen
2 personen met caravan of camper, auto en tent HS: vanaf € 25,50,
LS: vanaf € 17,50, Camperterrein: 4 personen met camper: € 15
Ferienanlage Regenbogen Tecklenburg KAART | O 12
Grafenstraße 31 | D - 49545 Tecklenburg-Leeden
Met wellness-gedeelte!
Onze camping aan de rand van het Teutoburger Wald biedt alles voor een
actieve vakantie: een eigen binnen-, buiten- en kinderbad met wellness-
gedeelte en vijf glijbanen, sportvelden, tennis, skatebaan en een grote
ridderspeeltuin.
Verder beschikt de camping over een restaurant en een supermarkt.
De omgeving staat bekend om zijn mooie wandel- en fietsroutes. Zo kunt
u de schilderachtige schoonheid van het Tecklenburger Land ontdekken.
Prijzen (per nacht inclusief entree tot het plezierbad)
All-in prijs vanaf € 15 per nacht
2personen+kinderen,1standaardstaanplaats
(voor 1 caravan of 1 tent, incl. auto, motor of 1 camper)
Contact
Tel. 0049 (0) 54 05 - 10 07 | Fax 0049 (0) 54 05- 80 87 87
[email protected] | www.regenbogen.ag
Echte vrijheid, daar gaat het om. Heerlijk toch, om zo te genieten in de natuur? Met de caravan, camper of tent kom je op de allermooiste
plekken; in een handomdraai richt je je eigen knusse mini-paradijsje in. Lekker eigen baas en een paar weken niet op de klok kijken.
Ruimte, relaxen en op zijn tijd lekker bewegen, daar was je al een poosje aan toe!
Kamperen – de natuurlijkste vakantie
40
Alles is anders dan in het alledaagse leven.
Dagen waar geen eind aan lijkt te komen.
Als de zon langzaam onder gaat samen met
een glaasje wijn in je luie stoel. Er zijn geen
huisregels van het hotel, die maak je hier zelf.
De kinderen hebben weinig oog voor het vor-
stelijke uitzicht, die komen straks pas thuis van
het speelveldje of het zwembad aan de andere
kant van het terrein. De buren vertellen en-
thousiast over de kastelen die ze hebben ge-
zien in het Münsterland. Iets voor morgen
misschien? Eerst maar eens rustig ontbijten,
met het grasveld als picknickkleed. Volgende
week rijden we door naar de Grafschaft
Bentheim, daar moet het ook zo mooi zijn.
Of kiezen we een boerencamping aan een
riviertje in het Emsland? Wat een voorrecht,
zo’n logeerpartij midden in een beschermd
natuurgebied. Kamperen op een groene mini-
camping in de boomgaard bij een oude boer-
derij. Het kan ook een paar dagen anders:
meegenieten van alle luxe voorzieningen op
een vrolijk 5-sterren vakantiedomein.
In alle rust ontspannen op je eigen plekje met
alleen het geluid van vogels en krekels in de
verte. De glooiende heuvels van het Osna-
brücker Land als achtertuin. Je eigen bed reist
mee; je slaapt als een roos na weer een actieve
dag vol fun. Terug op de camping een fris
Duits biertje van de plaatselijke brouwerij of
een heerlijk streekgerecht op een terras in
het dorp. Want dat is pas vakantie: nieuwe in-
drukken en nieuwe ‘smaken’. En toch thuis.
Wilsumer Berge Resort in Wilsum KAART | H 8
Op nog geen 15 autominuten over de grens bij Coevorden en Har-
denberg, in Grafschaft Bentheim, vindt u het prachtige Wilsumer
Berge. Een park van maar liefs 70 hektare, waar de natuur de over-
hand heeft. Niet alleen bossen maar ook heidevelden, zandver-
stuivingen, natuurlijke valleien en een visplas. Dit alles gesitueerd
om de grote recreatieplas met zandstrand en een 60 meter lange
waterglijbaan. Nieuw! 9 – holes natuur golfbaan.
Prijzen: Standaardplaats vanaf € 23 per nacht
Comfortplaats vanaf € 28 per nacht
Wilsumer Berge Resort
Zum Feriengebiet 1
D - 49849 Wilsum
Contact
Tel. 0049 (0) 59 45 - 99 55 80
www.wilsumerberge.nl
Freizeitpark Kronensee in Ostercappeln KAART | R 10
In het noordelijke deel van het Osnabrücker Land in de gemeente
Ostercappeln / Schwagstorf ligt Freizeitpark Kronensee.
Visitekaartje is de 40 ha. grote Kronensee met een groot open-
luchtbad, apart hondenstrand, naaktstrand en sinds 2008 water-
bootverhuur. Verder zijn een openlucht schaakveld, trapveldje,
minigolf, een beachvolleybalveld, speeltuin en aan de Kronensee
zijn horecagelegenheden aanwezig.
Zum Kronensee 9
D - 49179 Ostercappeln
Contact
Tel. 0049 (0) 54 73 - 22 82
Fax 0049 (0) 54 73 - 91 33 89
www.kronensee.de
Boekje ‘Kamperen in het Duitse grensgebied’
Gratis te bestellen op
www.geheimoverdegrens.nl
En dan kan de voorpret al beginnen. In deze
speciale kampeerbrochure vind je een be-
schrijving van de mooiste campings van de
regio aan de grens, plus een overzichtskaart
met alle kampeerplekken.
Kamperen in de Westfaalse metropool KAART | M – N 14 – 15
Aantrekkelijke omgeving voor uw vakantie
Verken het grootste natuurpark van Duitsland over ontelbare
fietspaden•Cultuurenculinairgenieten:Vandehistorische
stadskerntotcafésenkroegenopdePrinzipalmarkt•Dierentuin,
planetarium en ontelbare musea zijn vanaf de camping recht-
streeksmetdebusbereikbaar•ProefhetMünsterlandinons
gezelligerestaurantʻWersetigerʼ•Decampingbeschiktovereen
supermarkt, speeltuin, een tennisbaan, minigolf, beachvolley bal-
veld en nog veel meer.
Laerer Werseufer 7
D - 48157 Münster
Contact
Tel. 0049 (0) 251 - 31 19 82
Fax 0049 (0) 251 - 38 33 98 5
www.campingplatz-muenster.de
41
Enschede
Metelen
Borghorst
Nordwalde
Münster
Museum für LackkunstWindthorststraße 26D - 48143 Münsterwww.museum-fuer-lackkunst.dedi. 12 – 20 uur (gratis toegang), woe. – zo. 12 – 18 uur
LWL-Landesmuseum für Kunst undKulturgeschichte Heropening: voorjaar 2014 23 – 24-03-2013: Open Dag 30-08 – 01-09-2013: Schauraum Münster+MuseumsnachtDomplatz 10 | D - 48143 MünsterTel. 0049 (0) 251 - 59 07 - 01www.lwl-landesmuseum-muenster.de
Shopping in Münster Münster Information Heinrich-Brüning-Straße 9D - 48143 MünsterTel. 0049 (0) 251 - 49 22 71 [email protected]
Allwetterzoo Münster | Westfälischer Zoologischer Garten Münster GmbH Sentruper Str. 315 | D - 48161 Münster Tel. 0049 (0) 251 - 89 [email protected]
rock'n'popmuseumGronaumultimediaal en interactiefUdo-Lindenberg-Platz 1D - 48599 GronauTel. 0049 (0) 25 62 - 8 14 80www.rock-popmuseum.de
Recreatiegebied Dreiländersee3 landen – 1000 mogelijkhedenD - 48599 GronauTel. 0049 (0) 25 62 - 99 00 [email protected] www.gronau.de
Gronau
Ochtrup
Altenberge
Haal alles uit je vakantiedag: met de trein!
Kunstmuseum Pablo Picasso Münster Picassoplatz 1 | D - 48143 MünsterTel. 0049 (0) 251 - 41 44 7 - 10www.kunstmuseum-picasso- muenster.deHighlight 2013: Henri Matisse – Figur und Ornament (23-11-13 t/m 16-2-14)
Outlet-Shopping in OchtrupFactory Outlet Ochtrup Laurenzstraße 51 | D - 48607 OchtrupTel. 0049 (0) 25 53 - 97 [email protected] www.foc-ochtrup.de
IJskelder Altenberge – voormalige brouwerij –Gooiker Platz 3D - 48341 AltenbergeTel. 0049 (0) 25 05 - 82 32www.altenberge.de
Ontdek de Aa-Vechte Tour!
Neem de fiets mee in de trein en laat je verrassen door de mooie Aa-Vechte Tour.
Een veelzijdige fietstocht – aangenaam avontuurlijk, vol ideeën voor een spannende ontdekkingsreis – dwars door negen plaatsen in noordelijk Münsterland en hun groene buitengebied. Begin bijvoorbeeld in Ochtrup, net over de grens bij Enschede, volg de bordjes en leer ze allemaal kennen: Laer, Horstmar, Schöppingen, Metelen, Wettringen, Steinfurt, Nordwalde en Altenberge, even ten noorden van Münster.
Meer informatie: VVV Metelen Tel. 0049 (0) 25 56 - 89 [email protected]
Steinfurt
Geen stress, geen file, geen parkeerplekje zoeken, beter voor het milieu. Boek op schoot, zorgeloze voorpret op twee bankjes aan
het raam. Alleen maar winnaars. Zo lijkt het wel of het mooie Duitse grensgebied nóg iets dichterbij ligt. Of je de eindbestemming
vandaag haalt? Niet zo zeker, met al die leuke stopplaatsen aan het spoor. Reistijden en tickets op: www�bahn�com
Schloss Steinfurt geldt als een van de oudste en imposantste waterburchten van het Münsterland – en ook als een van de mooiste! Meer informatie: www.steinfurt-touristik.de
42
Hengelo
Schüttorf
Rheine
Salzbergen
Hörstel
Osnabrück
MuseumFelix-Nussbaum-HausLotter Str. 2 | D - 49078 OsnabrückTel. 0049 (0) 541 - 323 22 07Fax 0049 (0) 541 - 323 27 [email protected] www.osnabrueck.de/fnh
Erich Maria Remarque- FriedenszentrumMarkt 6 | D - 49074 OsnabrückTel. 0049 (0) 541 - 323 32 [email protected]
Domschatzkammer und Diözesanmuseum OsnabrückDomhof 12 | D - 49074 OsnabrückTel. 0049 (0) 541 - 31 84 [email protected]
Shopping in Osnabrück Lekker dichtbij, ruime kuize!Tourist Information Osnabrück | Osnabrücker Land Bierstr. 22/23, D - 49074 Osnabrück Tel. 0049(0) 541 - 323 2202www.osnabrueck.de/nederlands
Badepark Bentheim Zum Ferienpark 1D - 48455 Bad BentheimTel. 0049 (0) 59 22 - 999 45 - [email protected] www.badepark-bentheim.de
Bezichtiging Burg Bentheim D - 48455 Bad Bentheim Tel. 0049 (0) 25 51 - 50 11www.burg-bentheim.de [email protected]
Winkelen in Rheine! Het gezellige centrum begint direct bij het station van Rheine.Tel. 0049 (0) 59 71 - 80 06 50 [email protected] [email protected] DA – Kunsthaus Kloster Gravenhorst
www.da-kunsthaus.de Klosterstr. 10D - 48477 Hörstel-Gravenhorst Tel. 0049 (0) 54 59 - 91 46 0 [email protected]
Feuerwehrmuseum Salzbergen Overhuesweg 18 D - 48499 Salzbergen Tel. 0049 (0) 59 76 - 9 43 [email protected] www.museum.feuerwehr-salzbergen.de
Beleef de Schatkamer van Twente! Bezoek de pittoreske kerkdorpen van de gemeente Losser met haar rijke cultuurhistorie en gastvrije horeca. Geniet al wande-lend of fietsend van het coulissenlandschap met de beekjes die uitmonden in de vrij meanderende Dinkel. [email protected]•www.vvvdinkeldal.nlTel. 0031 (0) 5 41 - 55 11 60
Oldenzaal/Losser
Bad Bentheim
Ibbenbüren
Ibbenbüren – de top van Münsterland Flaneren in de stad, recreëren aan de Aasee met natuurzwembad, in het Klimbos, bij vijverpark Natura-Gart of op de Zomerrodelbaan. www.tourismus-ibbenbueren.de
Bergbaumuseum Ibbenbüren 500 jaar steenkolen-mijnbouw in Ibbenbüren | Geschiedenis van een van de diepste mijnen van Europa. Osnabrücker Straße, RAG, Tor 2D - 49477 Ibbenbüren Tel. 0049 (0) 54 51 - 89 96 17 www.rag-anthrazit-ibbenbueren.de/bergbaumuseum
TIPVanaf Rheine zijn er directe
treinverbindingen naar het
Emsland.
43
Logeren is leuk, maar wel graag vakantie op
jouw manier. Daarom kies je voor een huisje
dat bij je past. Met veel privacy, van alle ge-
makken voorzien. Op een verbouwde boerderij
met ruim erf, in een cool stadsappartement
of aan het eind van een doodlopende weg in
de natuur. Een keertje thuis koken; de volgende
dag weer niet, omdat je onderweg toevallig
in zo’n onweerstaanbaar Duits restaurantje
belandde. ’s Avonds de kachel nog even aan,
of wat rondhangen in de tuin. De volgende
morgen krijg je misschien ontbijt op bed
van je huisgenoten? Op deze pagina’s vind
je een paar goede adressen.
Vakantie op Landgoed ‘Gut Vennloh’ KAART | K 11Ferienwohnungen Mauer KAART | K 4
Landferienhaus Aschermann KAART | J 8 – 9 Ferienwohnung Lampe KAART | R 10 – 11
Ferienhof Nyenhuis KAART | N 8
Boerenhoeve met mooie 7 vakantiehuis-
jes, 30 hotelbedden en knus Hofcafé.
Contact
Ferienhof Nyenhuis
Hallweg 8
D - 49626 Bippen
Tel. 0049 (0) 54 35 - 638
www.ferienhofnyenhuis.de
Gästehaus am Aa Tal KAART | K 10
Mooie, rustige oase in de natuur; met
het hele gezin genieten en ontspannen.
Contact
Gästehäuser Feldmann
Moorlage 8, D - 48488 Emsbüren
Tel: 0049 (0) 59 06 - 96 0145
www.gaestehaus-feldmann.de
Appartementen en kamers van top-
kwaliteit, in rustige, landelijke omgeving
in een beschermd natuurgebied.
Contact
Residenz Gut Vennloh, Andreas Becking
Gut Vennloh 1, D - 48455 Bad Bentheim
Tel. 0049 (0) 59 24 - 78 58 48
www.gut-vennloh.de
Vakantiehuisjes halverwege dorpskern
en zwemmeer. Voor 1 – 6 personen.
Bike & Breakfast.
Contact
Ferienwohnungen Mauer
Mühlenstr. 1, D - 26892 Heede
Tel. 0049 (0) 49 63 - 99 05 70
www.fewo-mauer.de
Stijlvol adres: wintertuin, terras, knusse
tegelkachel. Fraaie natuur.
Contact
Am Talgraben 20
(navigatie: Harmsenweg 20)
D - 48531 Nordhorn / Hestrup
Tel. 0049 (0) 59 26 - 554
Modern, ruim vakantiehuis, twee etages
(6 pers.), 5 min van het Wiehengebirge.
Contact
Familie Lampe, Lintorfer Straße 54
D - 49152 Bad Essen-Lintorf
Tel. 0049 (0) 54 72 - 75 45 o. 75 15
mobiel: 0049 (0) 171 - 7 21 22 24
www.ferienwohnung-lampe.de
Gästehaus Feldmann KAART | K 10
Samen lekker weg naar het platteland;
veel moois in de directe omgeving!
Contact
Gästehäuser Feldmann
Moorlage 8, D - 48488 Emsbüren
Tel: 0049 (0) 59 06 - 96 01 45
www.gaestehaus-feldmann.de
Creatives Haus KAART | M 11
Bijzondere woningen in de stijl van
befaamde kunstenaars; voor 14 gasten.
Vakantiehuis ʻCreatives Haus .̓
Contact
Familie Norda, Van Galenstr. 32,
D - 48477 Hörstel-Bevergern
Tel. 0049 (0) 25 72 - 8 63 60
www.creatives-haus.de
De voordelen van een
vakantiehuisje
44
Bijna iedere Duitse stad of dorp heeft er wel
eentje: een kleurrijke markt met groenten en
fruit, kaas, vis, vlees, bloemen, kruiden, Duits
brood (!) en andere delicatessen. Originele
streekproducten die nergens anders zo lekker
zijn. De mooiste, voordeligste en leukste open-
luchtbazars in het grensgebied op een rijtje.
De weekmarkt in Münster, woensdag en zater-
dag, tegenover de Dom. Eindeloos rondkijken,
snuffelen, (sfeer) proeven, flaneren en voordelig
inkopen. Heel handig: de gratis boodschappen-
tassenbus, om koopjes uit de binnenstad-
boetieks te parkeren en zo beide handen vrij
te hebben om een appeltje te keuren.
Naar Osnabrück zou je alleen al voor de histo-
rische locatie gaan: elke zaterdagmorgen
markt – tot 14:00 uur – in de schaduw van de
Dom. Klassieker onder de warenmarkten.
Elke dinsdag en vrijdag fleuren marktkramen
twee pittoreske straten in het mooie, oude
stadje Steinfurt op. Het hele assortiment van
de traditionele marktkoopman, maar ook niet
zo heel lokale lekkernijen als tapas en antipasti.
Regelmatig uitgebreid met een rommelmarkt.
Direct aan de fietsroutes Aa-Vechte-Tour en
100 Schlösser Route. Even afstappen voor
een ommetje over de markt is de moeite
waard!
Wat is er nóg iets duurzamer, relaxter en idylli-
scher dan een straatmarkt? De boerderijwinkel.
Heerlijke, kakelverse producten in het winkeltje
met de poëtische naam Margrets Bauern-
lädchen in Gronau. www.ferienhof-laurenz.de
Hofkäserei Dennemann in Schüttorf blinkt uit
in zelfgemaakte, natuurlijke zuivel: kaas,
vruchtenyoghurt, cheesecake en milkshakes,
vers van eigen koe en geit. www.dennemann.de
Arnolds boerencafé en Anne’s boerderijwinkel
liggen aan het erf van een monumentale boer-
derij uit 1863. Met biertuin onder de eeuwen-
oude eiken, zelf bloemen plukken, zelfgemaakt
gebak, nostalgische huisvlijt (tafelkleden, tijd-
loze cadeaus) en lokale gerechten uit eigen
keuken. www.arnolds-cafe.de
Een nieuwe groep toeristen heeft ‘de pure smaak van Duitsland’ ontdekt. Bewuste eters,
een beetje uitgekeken op supermarkten met strak glanzende paprika’s die niet naar paprika
smaken en het snelle vlees uit de bio-industrie. Liever goudeerlijke regionale producten,
te koop op gezellige warenmarkten en bij de boer, zo van het land of uit de fruitboom.
Weekmarkten en boerderijwinkels: de smaak van vers
Weekmarkt in Münster | KAART M – N 13 – 14
Ferienhof en Bauernhofcafé Schnieder in Dülmen-Merfeld KAART | K 16
Slapen op een statige boerenhoeve, in de schaduw van oude
eiken! U geniet hier in alle rust van het goede leven van het Mün-
sterland. Over het lommerrijke erf loop je zo het Bauern-Café in
(taart uit eigen oven en landbrood met worst).
Overnachten in een gerieflijke hotelkamer, speciale familiekamer
of privé-vakantiewoning.
Net buiten het gehucht Merfeld (Dülmen), 3 km van de
beroemde kudde wilde paarden van Merfelder Bruch.
Ferienhof und Bauernhofcafé Schnieder
Bauerschaft 80
D - 48249 Dülmen-Merfeld
Contact
Tel. 0049 (0) 25 94 - 79 12 11
Fax 0049 (0) 25 94 - 8 74 57
www.ferienhofschnieder.de
45
Intens genieten kun je op heel veel manieren. Een kwestie van smaak. Beloofd is beloofd:
dit wordt je smaakvolste vakantie tot nu toe. We hebben het over een regio vol fijn-
proevers en levensgenieters. Waar ze blij zijn met enthousiaste gasten.
De trotse koks van oude familiehotels, culinaire sterrenchefs die kiezen voor eenvoud en
niet voor duurdoenerij, biologische boeren waar je een fijn kaasje kunt kopen aan huis,
of fruit uit de boomgaard, ham van het Bunte Bentheimer Schwein, waar ze in Spanje en
Italië stiekem een beetje nederig van worden. Duitsland blijkt lekker en puur te zijn.
Genieten is ook: sfeer proeven. Stukje flaneren en wat shoppen in de Altstadt met zijn
kleine straatjes. Kippenvel op zo’n romantische kerstmarkt, nergens zo Weihnachtlich als
hier. Je een paar dagen wentelen in de warmte van Wellness? Kuuroorden genoeg.
Genieten, proeven, ontspannen
46
Wellness aanbieding – Spa 7 KAART | J – K 11
Zo gezond is Bad Bentheim!
De stad van de burcht en van het heilzame water in dampende
saunabaden.
Stel uw persoonlijke kuurdag samen, met keuze uit alle wellness
attracties in Spa 7.
Sauna, stoombad, zonnebank, fundouches, warme knuffel banken
en spetterend buitenbad.
10 badenkaart (niet persoonsgebonden) € 169
Iedere dinsdag 17.30 uur sauna alleen voor vrouwen
WELLNESSPARADIES SPA 7
Gartenstraße 2
D - 48455 Bad Bentheim
Contact
Tel. 0049 (0) 59 22 - 7 77 77 77
www.spa7.de
Een uitstekend voorbeeld van zo’n authentiek
en gastvrij Duits kuuroord, met alle smaak volle
verwenpraktijken van nu, is Bad Bentheim.
Zelfs de meest verwende kuurtoerist vindt
hier alles wat zijn hartje begeert. Oosterse in-
vloeden, Duitse zorgvuldigheid. Ook nog eens
in een prachtig decor – gedomineerd door
kasteelcomplex Burg Bentheim hoog op de
rots boven de straten van het stadje – maar
het uitzicht is hier bijzaak. Uniek, mineraal-
houdend bronwater, een miljoen jaar lang
gezuiverd, diep onder de zandsteenrotsen,
dat is waarom Bad Bentheim zo gezond en fit
voelt.
Als kuurgast in Bentheim heb je per definitie
te weinig uren. En dat terwijl je nu juist tot rust
moet komen! Drie geweldige accommodaties
om te relaxen en te baden zetten hun deuren
voor je open. Warmwaterparadijzen, elk met
een eigen karakter.
BadePark Bentheim is een ‘totaalervaring’ voor
het hele gezin: een paar baantjes zwemmen in
het overdekte bad met waterglijbaan of in het
buitenbad – een natuurlijke zwemplas – om
daarna een paar uur ontspannen te genieten
van een weldadig wellnessprogramma in het
saunalandschap.
De Bentheimer Mineral Thermen moeten het
hebben van de eenvoud. Een sereen kuurcen-
trum met Japanse invloeden. Het water heeft
een constante temperatuur van 29 graden en
een heilzaam zoutpercentage van 3 procent.
In het moderne Spa7 geniet je van wellness &
sauna van het fijnste soort, met alle comfota-
bele voorzieningen daaromheen; riant en toch
heerlijk intiem.
Is Bad Bentheim ook een beetje romantisch?
Jazeker! Probeer het Casanova Pakket – een
warm arrangement voor twee.
Eigentijdse Wellness in oud kuuroord Bad Bentheim •CasanovaPackage
Laat u verwennen met het aangenaamste en
meest ontspannen arrangement dat we te
bieden hebben: smullen van een uitstekend
diner en dan lekker wegdromen in een com-
fortabel bed. Uitgebreid uitslapen? Maak dan
gebruik van het ‘langslapersontbijt’.
In de loop van de dag nieuwe energie opdoen
met een wandeling naar het kasteel en in het
heerlijke saunalandschap van de Bentheimer
Mineral Thermen.
’s Avonds uitgerust genieten in een romanti-
sche sfeer; roomservice brengt een fles bubbe-
lende sekt op uw kamer. En nu komt het beste:
een zachte lichaamsmassage met warme oliën
(45 minuten). Dit arrangement is inclusief kuur-
belasting, gratis parkeren vlak voor het hotel,
toeristische kaart van Bad Bentheim en lekker
zachte, pluizige badjas tijdens het kuren.
Prijs per persoon (in 2 persoonskamer):
2 overnachtingen € 219 4 overnachtingen € 319
Info en boeking:
Touristinformation Bad Bentheim
Tel� 0049 (0) 59 22 - 98 33 0
info@badbentheim�de
www�badbentheim�de
BadePark Bentheim KAART | J – K 11
Ontdek in Bentheim het BadePark gevoel Een mix van avontuurlijk zwemparadijs en saunalandschap. Binnen bubbelen, spelen en knallen van een 60 meter lange water-glijbaan of rustig relaxen in het stoombad of de Finse sauna. Uniek zijn de buitensauna´s zoals de ‘grondsauna’ en de 100 graden ‘Stegsauna’. Omdat we hier niet voor niks in het idyllische landschap van de Bentheimer heuvelrug zijn: een van de buitensauna’s heet Panoramasauna! Na de sauna kunt u afkoelen in het natuurlijke zwembassin. In de zomer is er voor iedereen bovendien het grote natuurbad op het buitenterrein.
BadePark Bentheim
Zum Ferienpark 1
D - 48455 Bad Bentheim
Contact
Tel. 0049 (0) 59 22 - 99 94 50
www.badepark-bentheim.de
www.facebook.com/badeparkbentheim
47
Het helpt allemaal mee om goed uit te rusten: frisse buitenlucht, nieuwe natuur ontdekken die
al best oud is, door romantische dorpjes kuieren, sportieve dingen doen. In de regio van de
heilzame bronnen, de supergezonde Spa’s en de kuurstadjes met ‘Bad’ in de naam voegen ze
daar graag een dimensie aan toe. Spreek uit: Wellness.
Wellness & Kuren: de Lekker-In-Je-Vel-Verwen-Vakantie
Wellness is hier zo’n beetje uitgevonden.
En dan niet half-half als een modegril, maar als
verkwikkende methode, gebaseerd op 200 jaar
aandacht voor wat goed voor je is, met veel
liefde voor natuurlijke geneeswijzen. Pure
verwennerij is het. Voor lichaam & geest, voor
vermoeide hersenen & lui geworden bloeds-
omloop.
Halte één: Tecklenburg
Het plaatsje was al heel lang een ‘Luftkurort’ –
heel goed voor de luchtwegen dus. Sinds
1999isTecklenburgookeenofficieelerkend
‘Kneippkuuroord’. Dat word je niet zomaar:
de Kneipp-Verein moet er helemaal achter
staan en de eisen zijn streng. Kneipp is Sebas-
tian Kneipp, een van de grondleggers van de
homeopathie, die een eigen methode hydro-
therapie ontwikkelde: ‘wassertreten’ in speciale
waterbekkens. In het Kurpark ligt zo’n ver-
frissend Kneippbecken; je vindt ze op veel
meer plekken aan de Kneipp-Wanderweg, in
Brochterbeck bijvoorbeeld en in het beekje de
Ledder Bach. Ontdek de verrassend weldadige
werking, gewoon met je blote voeten in het
water. Of kijk samen even rond in de liefdevol
onderhouden kruidentuin van het park, vol
planten die met zachte hand genezen. Gezon-
de attracties zijn er hier in overvloed: yoga,
nordic walking, massages, aquagymnastiek,
de school voor rugklachten. Wie niet fit en vol
energie thuis komt uit Tecklenburg, die lukt
het nergens.
48
•Arrangement Ladies Only
Just A Perfect Day voor vriendinnen, collega’s,
moeders en dochters. Droomuitje met de
meiden onder elkaar, vakantietussendoortje
met de V van Vitamine. Beetje luieren in een
lagere versnelling, alle tijd om bij te praten,
sauna, massage en gezonde drankjes.
Inclusief:
•tweeovernachtingen
•beautydrink&fruitterbegroeting
•uitgebreidontbijtbuffet
•tweedriegangendiners
•rugmassage
•sauna,stoombadeninfraroodcabine
Landidyll Hotel Zum Freden ★ ★ ★ s
Prijs vanaf € 149 p.p.
Boeken: www�geheimoverdegrens�nl/
wellnessarrangement-ladiesonly
Aanbieder: Osnabrücker Land e�V�
Osnabrücker Land: not so Bad!
Dit stukje Duitsland mag je gerust een ge-
zondheidsparadijsje noemen. Wellness en ku-
ren op het allerhoogste niveau. Vooral dankzij
de Vitale Vier: stadjes die de felbegeerde ereti-
tel ‘Bad’ mogen voeren. Kunt u een keus ma-
ken? Het zal niet meevallen: Bad Rothenfelde:
hoofdstad van het zout en de mineralen, Heil-
bad en Solebad. Even verderop: Bad Laer, ook
een beroemd Sole-Heilbad. Bad Iburg – met
sprookjesslot Schloss Iburg – is dan weer een
Kneipp-Kurort, Bad Essen een Sole-Kurort.
En nergens deinzen ze er voor terug om het
beste uit klassieke, natuurlijke methoden
voor ontspanning en therapie te combineren
met de wijze inzichten uit het Verre Oosten.
En dan nog heb je mensen die zich al bij aan-
komst herboren voelen dankzij de idyllische
ligging van het Baden-kwartet, midden in Geo-
Naturpark TERRA.vita. Zonde natuurlijk!
www.vitalbaeder.de
Binnenkort in Bad Rothenfelde:
de Spa die alles heeft�
Zomer 2013 gaat er een ultra-riant verwen-
complex open: Spa-Therme carpesol – Bad
Rothenfelde is de naam. In de hoofdrol:
Natursole. Puur en zuiver, natuurlijk en mine-
raalrijk bronwater dat miljoenen jaren heeft
gewacht in ondergrondse Solebronnen, diep
onder de bodem van het Teutoburger Wald.
Zonder toevoegingen uit een pakje dus. Het
wonderwater is er nu klaar voor, in diverse toe-
passingen. Tien verschillende zwembassins,
binnen en buiten, Natursole met een zoutge-
halte van 10 – 12 %, een aangename 32 graden
warm. Bubbelbaden die nog weer wat warmer
zijn, actieve zwembaden die juist niet te
warm mogen zijn, stortregens, fijne nevels
en massagedouches. Panoramasauna met uit-
zicht over de beboste heuvels, hete Finse
zweetsauna’s waar je even geen hand voor
ogen ziet. Het Iers-Romeinse stoombad:
een heerlijk, reinigend badritueel, bedacht in
de 19e eeuw, met eerbied voor al het goede
van het Romeinse badhuis en de oosterse
hamam. Heel fijn dus. Je zou er opgewonden
van worden, van al die mogelijkheden, als het
niet zo ontspannend was.
www.capesol.de
Linus in Lingen
Een sprankelende waterwereld met ontspan-
ning voor volwassenen, uitbundig avontuur
voor kinderen en gezonde actie voor sportieve
badgasten. Gevarieerd saunacomplex met
comfortabel ‘Wohlfühl-Areal’ (vrij vertaald:
Kalm-aan-Kamers) om te relaxen, te niksen en
je te laten verwennen. Buiten: een weelderig
saunapark met waterval en natuurlijke vijver.
Want het oog wil ook wat, vinden ze in Lingen.
www.linus-lingen.de
•WarmeWellnessVerwendagenin Bad Bentheim
Een compleet pakket pure verwennerij:
helemaal tot rust komen in een weldadig warm
gestookte sauna, de zoete geur opsnuiven van
een dampende ‘Aufguss’ met vruchtenextract,
tussendoor een massage met rozenolie of een
verkwikkend stoombad, ’s avonds met gezonde
blos op je wangen aan tafel voor het diner.
Inbegrepen:
•2overnachtingenmetluxeontbijt
•2sfeervolledinersinhethotel
•vrijtoegangindeBadeParkBentheimvoor
eendag(saunalandschap+zwembad)
•tegoedbonvoorentreeinburchtBentheim
•reisgarantiebewijs
Prijs per persoon vanaf € 149
op basis van een tweepersoonskamer
Boeken:
www�geheimoverdegrens�nl/verwendagen
Aanbieder: Grafschaft Bentheim
Tourismus e�V�
49
Natuurlijk hebben ze hier een verfijnde smaak. Je zou er ook verwend van raken:
bevoorrecht met vruchtbare grond, streepje voor bij Moeder Natuur, duizend jaar
ervaring met kritische eters. Beetje eigenzinnig ook: de smaak van een streekge-
recht kan een dal verderop weer heel anders zijn. Het beste bier uit kleine, plaatse-
lijke brouwerijen. Liever geen modern gedoe als de moleculaire keuken, maar eer-
lijke kost, rechtstreeks van de boer. Allemaal te koop op kleinschalige weekmarkten
of aan huis bij de trotse makers.
Zó lekker is Duitsland
Nog zo’n gave specialiteit uit de Heimat:
de boekweitpannenkoek. Van tergend lang-
zaam rijzend deeg, gebakken in rijk zwijnsspek.
Probeer eens zo’n overheerlijke platte pizza,
bijvoorbeeld in het Papenbörger Hus in Papen-
burg. Misverstand: boekweitmeel is géén
gemalen graansoort, maar een bloeiende plant
die een heilzame werking moet hebben.
In het stadje Geeste hebben ze er zelfs een
Nationale Feestdag aan gewijd, traditioneel de
laatste zondag van juli: het BoekweitBloesem-
Feest. Natuurlijk zijn er lekkere pannenkoeken
van het open vuur, maar ook muziek en fol -
k lore. Locatie is het Emsland Moormuseum,
dus voor het eten van de geliefde pannenkoek
‘Jan-Hinnerk’ even met het treintje over het
30 ha grote hoogveenterrein bij het museum?
Wedden dat de boekweit in bloei staat?
Niet alleen het eten is hier raak. Het toppunt
van brouwmeesterschap is een goddelijk
drankje met de beste ingrediënten uit de om-
geving van Bentheim, onder andere kruiden en
jeneverbes. Inderdaad, met zo’n naam vraag
je erom. Het slokje heet Grafschafter Kräuter-
wacholder. De zeldzame jeneverbessen komen
uit de natuurreserervaten van Grafschaft Bent-
heim, de Weizen – ook bekend als biersoort –
van speciale telers.
Vlierbes klinkt in het Duits nog lekkerder:
Holunder. In de VarusRegion speelt de vlierbes
het hele jaar door de hoofdrol, dankzij inge-
maakte geleis en jams van bessen en geurige
bloesem en kostelijke producten als vruchten-
sap en likeur. Ze vertellen er graag vlierbes-
verhalen bij, waargebeurde historie, mythen en
bewezen gezondheidstips.
Landhotel Stähle – Vakantie bij vrienden KAART | K 11
Postweg 43 | D - 48465 Suddendorf bei Bad Bentheim
Eva & Marc en hun team heten u hartelijk welkom!
Landhotel Stähle in een notendop:
•middenindenatuur
•verwarmdzwembad,biosauna,Finsesauna,stoombad
•WintertuinCafémethuisgemaaktetaartenkoffie
•Eerlijkestreekgerechten(àlacarte)inRestaurant‘Classic’
•‘Specials’ophetmenuinfijnproeversrestaurant‘Feuer&Flamme’
•groottuinterras
•heerlijkfietsenenwandeleninGrafschaftBentheimen
aangrenzend Münsterland!
Aanbieding: Arrangement ‘7 voor 6’
7 overnachtingen met 7 diners, gratis gebruik sauna en zwembad
Vanaf € 329 per persoon
Contact
Tel. 0049 (0) 59 23 - 96 70 | [email protected] | www.hotel-staehle.de
50
Wilminks Parkhotel in Neuenkirchen KAART | L 11 – 12
Eersteklas hotel in het mooie Münsterland, met een verfrissende
kijk op culinaire verwennerij. Chefkok Theo Wilmink en hotel-
manager Maria Wilmink kiezen bewust voor de regionale keuken,
met voorkeur voor licht en dagvers, als het even kan biologisch.
Voortreffelijke wijnkelder, 30 comfortabele, gezellige kamers,
restaurant Eichenblatt, kleine Bistro, mediterraan terras.
Niet voor niets als eerste in heel Noordrijn-Westfalen beloond
met de hoge kwalificatie Q3 van keuringsinstantie ServiceQualität
Deutschland.
Landidyll Wilminks Parkhotel
Wettringer Str. 46
D - 48485 Neuenkirchen
Contact
Tel. 0049 (0) 59 73 - 94 960
www.wilminks-parkhotel.de
Zo smaakt het Münsterland – een initiatief met
veel partners, van boeren en ‘zelfkazers’ tot
culinaire toppers, om lekkere, regionale levens-
middelen te promoten. Een geweldig pro ject,
vinden wij. Tijd voor een interview met Theo
Wilmink, een van de beste koks uit de streek,
eigenaar van Landidyll Wilminks Parkhotel in
Neuenkirchen.
Waar mikt de actie ‘Regionaal Menu:
Zo smaakt het Münsterland’ op?
Het doel is om het gebruik van in de eigen om-
geving geproduceerde levensmiddelen te stimu-
leren. Om de druk van (goedkope) concurrentie
uit het buitenland wat af te zwakken, maar ook
om de lokale trots en de betrokkenheid bij de
eigen regio te versterken. Iedereen vaart wel bij
plaatselijke banden: voedsel producenten, de
gastronomie, onze gasten. Daar komt nog bij:
minder transport is beter voor het klimaat.
Kun je gerechten of drankjes noemen die
typisch zijn voor het Münsterland?
Wij aten altijd al graag vlees, vooral lam, var-
kensvlees en gevogelte. Vroeger had iedere
boerderij zijn eigen ham of ‘Mettendchen’
(smakelijke, kleine metworstjes), nog steeds
een exportsucces. Wat heb je nog meer?
Pumpernickel, Duits roggebrood, fijne brande-
wijn en likeuren. Gelukkig is er weer aandacht
voor bijna uitgestorven huisdierrassen als het
Bunte Bentheimer Schwein en het Bentheimer
Landschaap. Ruige, sterke soorten, die hele-
maal aangepast zijn aan deze omgeving en
het hele jaar buiten kunnen leven. Dat onder-
scheidt ze van de zwakkere dieren in de bio-
industrie. Dat enorme verschil proef je natuur-
lijk ook goed; vlees van topkwaliteit!
Wat is ‘hot’ op jullie menukaart?
Hangt van het seizoen af. Lam is rond Pasen
geliefd, op de voet gevolgd door verse asperges
uit Holsterfeld, geserveerd met specialiteiten
van het Bentheimer Schwein. In het najaar en
de winter doen wild en gevogelte het goed. Wel
eens knapperig gebraden Wettringer Landgans
gegeten?
Neemt de vraag ook toe?
Volmondig: ja! Niet alleen gerechten, maar
ook voor de producten in het algemeen.
Bij iedereen eigenlijk: ouderen die tradities
waarderen en jonge, kritische en milieu-
bewuste consumenten. En wie het eenmaal
geproefd heeft, wil ook nooit meer anders!
51
Theo Wilmink van Landidyll Wilminks Parkhotel aan het werk
De grote twee van de regio: Münster en Osna-
brück. Winkelwalhalla’s met alle verleidingen
van een bruisende metropool, leefbaar en
intiem als een ‘groot dorp’.
Münster
Het centrale plein Prinzipalmarkt is zonder
meer één van de mooiste winkelstraten van
Duitsland. De grandeur zit hem in de combi-
natie van gebouwen van lichte zandsteen,
donkere, bolle kinderkopjes als straatklinkers,
rondom statige trapgevels van koopmans-
huizen en elegante winkels onder bogengale-
rijen. Münster heeft ook een jong en hip ge-
zicht: trendy lunchcafés, mooie loungeplekken
aan het water en smaakvolle nieuwbouwpro-
jecten. Zoals de Münster Arkaden en de wijk
Hansecarré, die nieuw leven werd ingeblazen.
Het straatje Stubengasse won de nationale
Prijs voor Geslaagde Stadsvernieuwing. De
lange geschiedenis van levendige handel zie je
nog steeds terug in het grote aantal kleine
speciaalzaken, eenpersoonsonderneminkjes
tussen de mainstream winkels van ketens die
je ergens anders ook wel ziet. Niet alleen aan-
trekkelijker, je hebt er ook een grotere kans
iets écht origineels en individueels te vinden.
In de zomermaanden: iedere derde zaterdag
van de maand een levendige vlooienmarkt met
antiek & curiosa op de Promenade, de auto-
vrije wandel-fiets-flaneer-mijl rond centrum en
Aasee.
Osnabrück
Het motto van de plaatselijke winkeliers: ‘City
Osnabrück heeft het allemaal’. Het klopt hele-
maal! Geen grote, grijze brij, maar zeven losse
wijkjes met allemaal een eigen karakter. Mode-
kwartier, wijk met wat meer antiek en kunst,
buurtje met overwegend wonen en lifestyle,
enzovoorts.De‘officieuzehoofdstraatvande
goede smaak en de mode’ heet Krahnstraße.
Een lange reeks speciaalzaken en zelfstandige
boetiekjes, exclusief, trendy, eigenzinnig, soms
verrassend voordelig. In de Altstadt met het
klassieke raadhuis op de Marktplatz kies je één
van de smalle steegjes, de knusse wijk bij de
oude stadspoort die Heger-Tor-Viertel heet.
Waar je tijdens het dolen door de stad ook
bent: er is altijd wel een gekke kroeg, fijne
bistroofstijlvolkoffiehuisindebuurt.
‘Boodschappen doen’ voelt als een verplichting en ‘funshoppen’ neigt naar geld over
de balk smijten. En dan heb je nog de ‘Einkaufsbummel’. Het klinkt al gezelliger.
Synoniem voor: heerlijk uitgebreid winkelen, een cadeautje voor jezelf in je vrije uren.
Nergens zo leuk als in de piekfijn verzorgde, sfeervolle Duitse binnensteden.
Mooie etalages, vriendelijke klinker straatjes en vanzelfsprekende kwaliteit.
Hoe winkelen en shoppen ‘bummeln’ werd – waar anders?
52
Lingen bijvoorbeeld. Met in het hartje van de
stad het prettige winkelgebied Lookentor. Rond
de vijftig speciaalzaken, van elegante mode en
schoenen tot futuristische techniek, fotografie,
computers en media, van cadeaushops en
delicatessenzaakjes tot verwenzaken voor van-
daagwaardekoffie–undKuchennatuurlijk–
klaar staat. Specialiteit waar ze in Lingen trots
op zijn: de schitterende versieringen – bijvoor-
beeld in december – en bijzondere cultuur-
evenementen.
Bocholt ligt maar net over de grens en is toch
zo aangenaam anders. De laatste jaren zijn er
rond het oude raadhuis een paar verfrissend
nieuwe winkelstraten ‘gegroeid’, zoals de Nord-
straße en de Ravardistraße. Het zwaartepunt
ligt op kwaliteit en persoonlijk, vakkundig
advies. Een paar keer per jaar pakken ze uit
met sympathieke evenementen: bij ‘Bocholt
Bloeit’ verandert de hele binnenstad in een
kleurrijke zee van bloemen.
Nordhorn� De eerste keer in het ‘Venetië aan
de Vechte’? Dan denk je misschien even dat
er iets niet klopt. Een middelgrote, compacte
stad met een overweldigend groot en goed
winkelaanbod, maatje metropool. Het centrum
rond de Neumarkt kijkt uit op de rivier de
Vechte. Is het weer wat minder, dan heb je nog
de comfortabele, overdekte Vechte Arkaden.
Niet verder vertellen, want er is maar een
beperkt aantal zitplaatsen: de voortreffelijke
delicatessenzaak-bistro Nur Gutes.
In de categorie bijzonder en bijzonder voorde-
lig: Factory Outlet Center Ochtrup. Ieder mo-
deseizoen kortingen van 30 – 70 % op de grote
modelabels en schoenenmerken. Een mekka
voor fashionistas en koopjesjagers die er graag
goed bij willen lopen, maar niet de hoofdprijs
willen betalen. Prachtig complex met 65 boe-
tieks en 100 merken – ook speelgoed, huis-
houdelijke artikelen en wonen – gebouwd
met een knipoog naar de traditionele stijl van
Münsterland, dus genoeg stedelijke allure
en gezelligheid. Uniek in de hele deelstaat
Noordrijn-Westfalen.
Kijk voor een compleet overzicht van alle koop-
zondagen in de grensregio op
www.geheimoverdegrens.nl
Hebt u ook een maatje kleiner? Nog meer gezellige winkelsteden.
53
Factory Outlet Ochtrup KAART | K 12
Laurenzstrasse 51 – 55 | D - 48607 Ochtrup
Ontdek Factory Outlet Ochtrup
Zo wordt shoppen nog leuker! Een dagje op je gemak rondkijken – en
scoren! – in 65 smaakvol ingerichte modeboetieks en supervoordelige
outlet stores, waar ooit een oude textielfabriek in bedrijf was. Heel mooi
omgetoverd tot modern koopjeswalhalla, met een knipoog naar de
traditionele architectuur van het Münsterland.
Altijd 30 tot 70 % korting in vergelijking met de adviesprijs!*
Reusachtig veel keuze - coole merken als Nike, Levi’s, Mexx en Desigual.
Ochtrup ligt maar 5 km van de grens, bij Enschede.
Directe treinverbinding. Gratis parkeren – 1.500 plaatsen.
* behalve op bonbons en chocolade van Heilemann, nog altijd goed voor 25%
Contact
Tel. 0049(0)2553 - 973000 · [email protected] · www.foc-ochtrup.de
Sprookjes bestaan dus nog. Je kunt er gewoon
in rondlopen. Vaak de hele decembermaand
lang. De periode die in Nederland een beetje
somber ‘de donkere dagen voor Kerstmis’
wordt genoemd, is hier het absolute hoogte-
punt van het jaar, sprankelend licht en uit-
bundig. De weken waar kinderen maanden
naar uitkijken, en hun ouders natuurlijk ook.
Een heerlijk feest in een feeëriek verlicht,
lekker nostalgisch decor. Of je nu komt om te
shoppen in stijl, of om gewoon wat te flaneren
in een aangename eindejaarsstemming in
een ‘feel good’ schilderij, het mag allemaal.
Op het pleintje bij de kerk staat een reusachti-
ge dennenboom, die bedekt lijkt met poeder-
suiker. De houten kramen zijn versierd met
lampjes, die de witte daken warm laten op-
lichten. In de kramen liggen lekkernijen en
bonte kerstspullen. Op de gevels rondom valt
flakkerend kaarslicht en in de ramen zie je
het schijnsel van vreugdevuren. Een laagje
sneeuw knispert onder je schoenen, in je
handen een warme beker kruidige Glühwein.
Uit een smalle zijstraat klinkt stemmige mu-
ziek. Een kinderkoortje. Tsja, zelfs de stoerste
Hollandse toerist krijgt dan wel eens last van
een beginnende brok in zijn keel.
Waar en wanneer?
Een hele lijst traditionele Duitse kerstmarkten;
allemaal leuk en allemaal snel te bereiken in
het grensgebied. Je vindt ze op
www.kerstmarktenoverdegrens.nl
Laten we het mooiste maar tot het laatst bewaren, dachten we. De prachtige kerstmarkten in
Duitse steden en dorpen. Overal zijn ze anders, allemaal met hun eigen charme. Groot en toch
heel knus, klein en betoverend, in ieder geval hartverwarmend gezellig. Een tikkeltje gewijd en
plechtig, maar toch vooral blij en vrolijk. Niet voor niks wens je elkaar hier ‘Frohe Weihnachten’.
Winteridylle Weihnachten: de sfeervolste kerstmarkten vind je in Duitsland
Kerstsfeer in Osnabrück | KAART P–Q 11
TIP
54
•KerstmarkteninhetEmsland
Niet heel bekend, wél bijzonder plezierig:
de traditionele Weihnachtsmarkten van
Meppen en Lingen. Winters middelpunt:
de grote ijsbaan. Gezellig schaatsen met
zachte kerstliedjes op de achtergrond,
of oud-Beiers Eisstockschießen. Lachen!
Geen kille cd-klanken, maar een plaatse lijk
koor of stemmige blaaskapel.
Münster
De stad met de statige, oude Prinzipalmarkt
vol koopmanshuizen – voor deze gelegenheid
nog iets glorieuzer dankzij de feestverlichting
in de ramen – heeft maar liefst vijf kerstmarkten,
ieder met een eigen specialiteit en ambiance.
Bocholt
Net voorbij Arnhem, net onder Winterswijk.
Eigenlijk een beetje ‘Achterhoeks’, maar rond
Kerstmis gelukkig weer helemaal in Duitse
sferen. Kijk maar eens rond op de grote kerst-
markt bij het historische stadhuis.
Nordhorn
Winkelwalhalla Nordhorn maakt kerstshoppende
bezoekers blij met oergezellige ‘Punschfahrten’:
een beetje varen op een verlicht bootje over de
donkere grachten – Venetië aan de Vechte – en
dan aanleggen voor een goed glas Glühwein.
Voor kinderen is er warme Kinderpunsch. Elke
dinsdag en vrijdag om 17.00 uur in de maanden
november en december instappen aan de kade.
Osnabrück
Misschien wel de mooiste Weihnachtsmarkt
van Noord-Duitsland. Pal voor het raadhuis
staat al 100 jaar dezelfde, antieke draaimolen,
een echte blikvanger. Net als het bemande
carillonuurwerk – een ‘levende’ speeldoos –
en de metershoge dennenboom met duizend
lichtjes.
Bad Bentheim, aan de voet van het reus-
achtige kasteel. Nu eens niet allerhande
smakeloze prullaria, maar liefdevol gemaakte
kunstnijverheid en eerlijke, ambachtelijke
producten zoals houtsnijkunst en beschilderd
porselein.
Telgte
Uniek en buitengewoon idyllisch: de Middel-
eeuwse Lichter-Weihnachtsmarkt. Overal
fakkels, open vuren en brandende kaarsen.
Ahaus
Meer dan een kerstmarkt. Een bonte winter-
wereld met coole wintersporten, warme hutten,
veel sneeuwpret en bijna vergeten, nostal-
gische spelletjes als Eisstock schieten. Zo’n
2.000 vierkante meter betovering op het
witte platteland. StattAlm heet het, goed voor
100.000 bezoekers in zeven weken.
Sprookjeskasteel Bad Iburg
Tijdens de ‘Iburger Advent’ zijn de muren van het
55
Kerstmarkt in Bocholt | KAART G 16
Hotel Clemens August in Ascheberg-Davensberg KAART | N 16
Kerstsfeer proeven in Münster
Tot in de puntjes verzorgd Kerstarrangement: overnachten in ons
hotel-restaurant in Ascheberg, iets ten zuiden van Münster. Een
warm welkom met een gratis glaasje glühwein. Samen flaneren
over de sprookjesachtige kerstmarkten in het oude centrum; ge-
rieflijk en zonder parkeerproblemen, binnen een kwartier met de
trein. Prijs per persoon € 45,50. Inclusief overnachting in twee-
persoonskamer ‘comfort’, riant ontbijtbuffet, gratis gebruik van
de sauna. Extra, voor wie dat wil: 3-gangen diner € 16,90
Hotel Clemens August
Burgstraße 54
D - 59387 Ascheberg-Davensberg
Contact
Tel. 0049 (0) 25 93 - 60 40
www.hotel-clemens-august.de
•Sfeervolledroomkerst in winters Osnabrück
De Weihnachtsmarkt van Osnabrück werd al
eens gekozen tot ‘Mooiste van het Noorden’;
de kerstmarkt geldt als één van de allerleukste,
dankzij de betoverende sfeer. Geweldig om
eens zelf mee te maken, die ontwapenende at-
mosfeer in een prachtig, historisch decor.
Inbegrepen:
•overnachtingmetontbijt,hotelnaarkeuze
•stadswandelingmetdenachtwachterdoor
de feeëriek verlichte Altstadt;
vrijdag of zaterdag om 21:00 uur verzamelen
bij de trap van het Raadhuis
•1glasGlühwein,metalsherinneringvoor
thuis de speciale kerstmok
Prijs per persoon vanaf € 65
bij een tweepersoonskamer
Boeken:
www�geheimoverdegrens�nl/droomkerst
Aanbieder: Osnabrücker Land e�V�
Kleine, bijzondere kerstmarktenslot met binnenhof fabelachtig verlicht. Middel-
eeuwse muziek op authentieke instrumen ten
doet de rest. Je zou de fraaie marktkraampjes
(zilversmeden, wevers) haast voorbij lopen.
Rond de kerk in het dorp Holte
Middelpunt is een gigantisch kampvuur met
kookketel. In een kring daaromheen: antieke
gevels van vakwerkhuizen, vuurschalen,
smaakvol versierde kraampjes vol delicatessen
en kerstcadeautjes.
56
Mede mogelijk gemaakt door
www�deutschland-nederland�eu
Münsterland e. V.
Geachte gast,we verzoeken u vriendelijk om de volgende reisvoorwaarden zorgvuldig te lezen. Deze voor-waarden, voor zover zij van toepassing zijn, maken deel uit van de reisovereenkomst, die u – in hetvervolgaangeduidmet 'klant'–metEmsland Touristik GmbH als touroperator – in het vervolgaangeduidmet'ELT'–afsluit.Deze reisvoorwaarden zijn uitsluitend van toepassing op de arrangementen van ELT. Zij zijn niet van toepassing op de bemiddeling van diensten, geleverd door derden (bijvoorbeeld rondleidingen en toegangskaarten) en niet voor overeen-komsten voor verblijfsaccommodaties, respectievelijk de bemiddeling daarvan.
1. Totstandkoming van de overeenkomst 1.1. Voor alle soorten boekingen geldt: a) Uitgangspunt van de aanbieding van ELT en de boeking van de klant is de beschrijving
van het arrangement en de aanvullende informatie in de boekingsbevestiging, voor zover deze aan de klant bij de boeking beschikbaar is gesteld.
b) Reisbureau's en reserveringskantoren zijn door ELT niet gemachtigd tot het aangaan van overeenkomsten, het verstrekken van informatie of het doen van toezeggingen, die de overeengekomen inhoud van de reisovereenkomst veranderen, de boekingsbevesti-ging of de overeengekomen diensten van ELT te boven gaan of hiermee in tegenspraak zijn.
c) Informatie in hotelgidsen en soortgelijke overzichten, die niet door ELT zijn uitge-geven, zijn voor ELT en diens serviceverplichting niet bindend, voor zover deze niet d.m.v. een nadrukkelijke overeenkomst met de klant, in het kader van de inhoud van de dienstverlening van ELT, overeen is gekomen.
d) Indien de inhoud van de boekingsbevestiging afwijkt van de inhoud van de boeking, dan wordt er een nieuw aanbod door ELT opgemaakt. Het contract komt op basis van dit nieuwe aanbod tot stand als de klant deze goedkeurt d.m.v. een uitdrukkelijke verklaring, een aan- of restbestaling of het in gebruik nemen van de desbetreffende dienstverlening.
e) De klant, die de boeking verricht, is aansprakelijk voor de contractuele verplichtingen, die daaruit voor hemzelf en voor medereizigers, voor wie hij boekt, voortvloeien, voor zover hij uitdrukkelijk en expliciet verklaart, de betreffende verplichting op zich genomen te hebben.
f) De klant wordt erop gewezen dat voor alle boekingssoorten volgens de wettelijke bepa-lingen § 312b Abs. 3 Nr. 6 BGB, na de totstandkoming van de overeenkomst geen recht tot herroeping bestaat.
1.2. Voor een reservering, die mondeling, telefonisch, schriftelijk, per e-mail of telefax wordt uitgevoerd, geldt:
a) Door middel van de reservering sluit de klant een bindende reisovereenkomst met ELT. Aan deze reservering is de klant drie werkdagen gebonden.
b) De reisovereenkomst komt tot stand zodra de boekingsbevestiging (acceptatiebeve-stiging) door ELT is verstrekt, in welke vorm dan ook, met dien verstande dat ook mondelinge en telefonische bevestigingen voor de klant juridisch bindend zijn. Bij mondelinge of telefonische reserveringen verstrekt ELT een schriftelijk exemplaar van de boekingsbevestiging aan de klant. Mondelinge of telefonische reserveringen van de klant leiden, in het geval van een overeenkomstig bindende mondelinge of telefonische bevestiging, ook dan tot een bindende reisovereenkomst, als het desbetreffende schrif-telijke exemplaar van de boekingsbevestiging niet door de klant is ontvangen.
c) Indien ELT op verzoek van de klant een speciale aanbieding voorlegt, dan bevat deze, afwijkend van hetgeen vooraf is bepaald, een bindende overeenkomst van ELT voor de klant. In dit geval komt de overeenkomst tot stand, zonder een overeenkomstige herbe-vestiging van ELT (die in de regel plaatsvindt), indien de klant deze aanbieding, binnen een eventueel in de aanbieding genoemd termijn, zonder beperkingen, aanpassingen of toevoegingen d.m.v. een uitdrukkelijke verklaring, aanbetaling, restbetaling of het in gebruik nemen van de dienstverlening, accepteert.
1.3. Voor reserveringen, die zonder individuele communicatie d.m.v. een online boekings-proces (regelgeving voor elektronische handel) tot stand komen, is tevens voor de overeenkomst van toepassing:
a) Aan de klant wordt het proces van het online boekingssysteem op de desbetreffende website van ELT nader uitgelegd.
b) De klant heeft de mogelijkheid om de invoer met een passende correctiemogelijk-heid, waarvan het gebruik nader wordt uitgelegd, te corrigeren, te verwijderen of het gehele online boekingsformulier te resetten.
c) Voor de uitvoering van de online reservering zijn er verschillende talen beschikbaar. Uitsluitend de Duitse taal is hierbij juridisch maatgevend.
d) Voor zover de tekst van de overeenkomst door ELT in het online reserveringssysteem wordt opgeslagen, wordt de klant over deze opslag en de mogelijkheid tot het op een later tijdstip oproepen van deze tekst, op de hoogte gebracht.
e) Door het klikken op de button (knop) 'definitief reserveren' sluit de klant een bindende reisovereenkomst met ELT af. De klant is drie werkdagen vanaf de verzending van de elektronische bevestiging aan deze overeenkomst gebonden.
f) Aan de klant wordt de ingang van de reservering onmiddellijk via elektronische weg bevestigd.
g) De overdracht van het aanbod van de overeenkomst d.m.v. de button 'definitiefreserveren'geeft de klant geen recht op de totstandkoming van de reisovereenkomst conform de boekingsinformatie. ELT is dan nog altijd vrij om te beslissen het contract van de klant te aanvaarden of niet.
h) De overeenkomst gaat in zodra ELT de boekingsbevestiging aan de klant heeft overgedragen.
i) Indien de boekingsbevestiging direct na het maken van de reservering m.b.v. de beve-stigingsbutton'definitiefreserveren'volgtd.m.v.deovereenkomstigeweergaveophetbeeldscherm (reservering in real-time), dan gaat de reisovereenkomst bij ontvangst en weergave van deze boekingsbevestiging op het beeldscherm direct in, zonder een evt. tussentijdse mededeling over de ingang van de reservering conform f). In dit geval wordt de klant de mogelijkheid geboden tot het opslaan en/of afdrukken van de boekingsbevestiging. Het ingaan van de verbintenis van de reisovereenkomst is echter niet afhankelijk van het feit of de klant ook daadwerkelijk van het opslaan of afdrukken gebruik heeft gemaakt. ELT zal de klant daarnaast een kopie van de boekingsbevesti-ging via een e-mailbericht als e-mailbijlage, per fax of per post toezenden.
2. DienstenDe door ELT verschuldigde dienstverlening komt uitsluitend voort uit de inhoud van de boekingsbevestiging, alsmede uit de beschrijving van het desbetreffende reisarrangement, die daaraan ten grondslag ligt, en overeenkomstig alle informatie en toelichtingen, waarop de boeking is gebaseerd.Aanbetaling/restbetaling 2.1. Met het sluiten van de overeenkomst (ontvangst van de boekingsbevestiging of acceptatie
van het aanbod van ELT) en na overhandiging van een Verklaring van Deelname volgens § 651k BGB dient er een aanbetaling te worden gedaan, die op de totale reissom zal worden gecrediteerd. Deze bedraagt 20% van de reissom.
2.2. De restbetaling dient 2 weken voor aanvang van de reis te zijn voldaan, voor zover de Verklaring van Deelname is overhandigd en vaststaat, dat de reis niet meer op grond van de onder artikel 8. van deze voorwaarden genoemde redenen geannuleerd kan worden, tenzij er een andere betalingstermijn overeen is gekomen. Bij reserveringen korter dan 2 weken voor aanvang van de reis is de gehele reissom direct opeisbaar.
2.3. Afwijkend van het bepaalde in artikel 3.1 en 3.2 vervalt de overdracht van de Verklaring van Deelname als voorwaarde voor de betalingsvervaldag,
a) als de reis niet langer dan 24 duurt, er geen overnachting plaatsvindt en een reissom van € 75,- niet te boven gaat.
b) Of indien ELT een publiekrechtelijke rechtspersoon is, onder curatele staat en dus volgens de wettelijke bepalingen van § 651k Abs. (6) Ziffer 3 BGB niet tot uitvoering van de wettelijke zekerheidsstelling van de betaling van de klant en dus ook niet tot afgifte van een zogenaamde Verklaring van Deelname verplicht is.
c) Of indien het arrangement geen vervoer naar en/of vanaf de vakantielocatie bevat en afwijkend van het bepaalde in artikel 3.1 en 3.2 in de boekingsbevestiging overeenge-komen en vermeld is, dat de gehele reissom zonder aanbetaling aan het einde van de reis kan worden voldaan.
2.4. Indien ELT bereid en in staat is om de contractuele verplichtingen na te komen, terwijl de klant de aanbetaling of de resterende reissom niet of niet volledig binnen de overeengeko-men termijnen voldoet zonder dat de klant zich daarbij kan beroepen op een contractueel of wettelijk recht van retentie, dan heeft ELT na een aanmaning, waarin een termijn wordt gesteld, het recht de overeenkomst te annuleren en de klant te debiteren voor de annu-leringskosten conform artikel 4 van deze overeenkomst.
Annulering door de klant, omboeking2.5. De klant kan te allen tijde voor aanvang van de reis zijn reservering annuleren. Om mis-
verstanden te voorkomen, adviseren wij om de annulering schriftelijk mee te delen. De datum van onvangst van deze annulering bij ELT is van doorslaggevende aard voor het bepalen van de ingangsdatum van de annulering.
2.6. Bij iedere annulering door de klant heeft ELT als volgt het recht op vergoeding van de reeds getroffen reisvoorbereidingen en uitgaven van ELT, waarbij rekening is gehouden met de gebruikelijk bespaarde uitgaven en andere bespaarde dienstverlening:
a) tot 31 dagen voor aanvang van de reis 10% van de reissom b) van 30 tot 21 dagen voor aanvang van de reis 20 % van de reissom c) van 20 tot 12 dagen voor aanvang van de reis 40 % van de reissom d) van 11 tot 3 dagen voor aanvang van de reis 60 % van de reissom e) vanaf 3 dagen voor aanvang van de reis en bij wegblijven 90 % van de reissom2.7. Wij adviseren u dringend om zowel een annuleringsverzekering als een verzekering voor
de dekking van repatriëringskosten, ongevallen of ziekte, af te sluiten.2.8. Het staat de klant vrij om aan te tonen dat ELT geen of geringere schade heeft gelden dan
de bovengenoemde forfaitaire bedragen. In dit geval is de klant alleen tot betaling van de lagere kosten verplicht.
2.9. ELT behoudt zich het recht voor, om in plaats van de bovenstaande forfaitaire bedragen een hogere, reële onkostenvergoeding te eisen, voor zover ELT aantoont, dat de ontstane kosten wezenlijk hoger zijn dan de betreffende forfaitaire bedragen. Indien ELT een derge-lijke aanspraak doet gelden, dan is ELT verplicht de verlangde schadevergoeding, rekening houdend met evt. besparingen en mogelijk hergebruik van de dienstverlening, in detail en met cijfers aan te tonen.
2.10. Indien er op verzoek van de klant na het sluiten van de overeenkomst wijzigingen met betrekking tot de reisdatum, het verblijf, de maaltijden of andere diensten (omboekingen) plaatsvinden, dan kan ELT, zonder dat er sprake is van een wettige aanspraak van de klant op het uitvoeren van de omboeking en uitsluitend voor zover dat al mogelijk is, tot de 31e dag voor aanvang van de reis een omboekingstarief van € 15,- in rekening brengen. Latere omboekingen zijn uitsluitend mogelijk d.m.v. annulering van de reisovereenkomst en een nieuwe boeking, conform de bovenstaande annuleringsvoorwaarden. Dit is niet van toepassing op omboekingswensen, die slechts geringe kosten met zich meebrengen.
Verplichtingen van de klanten (ingebrekestelling, beëindiging, termijn van uitsluiting)2.11. De klant is verplicht om evt. optredende tekortkomingen onmiddellijk aan ELT te melden
en ELT te verzoeken om deze tekortkomingen op te lossen. Vorderingen van de klant vervallen alleen dan niet, als het melden van een klacht zonder schuld achterwege blijft. Een klachtmelding bij de dienstverlener, in het bijzonder de aanbieder van de overnachting, is niet voldoende.
2.12. Indien de reis door een onvolkomendheid aanzienlijk aan kwaliteit inboet of indien deze door een klant door een dergelijke onvolkomendheid om een dringende, ook voor ELT inzichtelijke reden, niet kan worden uitgevoerd, dan kan de klant de reisovereenkomst o.g.v. de wettelijke bepalingen (§ 651e BGB) opzeggen. De annulering is alleen toegestaan, als ELT of een vertegenwoordiger een door de klant bepaalde redelijke termijn heeft laten verstrijken zonder het probleem op te lossen. Het is niet nodig om een termijn vast te stellen, indien het probleem niet kan worden verholpen of deze door ELT of een verte-genwoordiger niet als zodanig wordt erkend of indien de onmiddellijke opzegging van de overeenkomst wordt gerechtvaardigd door een bijzonder belang van de klant.
2.13. De klant dient zijn aanspraken, wegens het niet nakomen van de contractuele verplichtin-gen, binnen een maand na de contractueel geplande datum van terugkeer tegenover ELT op het onderstaand adres kenbaar te maken. Indien de laatste dag van deze periode op een zondag, nationaal erkende algemene feestdag, of een zaterdag valt, dan komt de eerst-volgende werkdag in plaats van deze dag. Vorderingen van de klant vervallen alleen dan niet, als de klant zich zonder schuld niet kan houden aan het bovengenoemde termijn, waarin de klacht dient te worden gemeld. Een klachtmelding, waarin een termijn wordt gesteld, kan niet worden gericht aan de dienstverleners, en met name niet aan de aan-
bieder van de overnachting. Wij adviseren u dringend om uw klachtmelding schriftelijk kenbaar te maken.
3. Aansprakelijkheidsbeperking3.1. De contractuele aansprakelijkheid van ELT voor schaden, die niet het gevolg is van schade
aan het leven, het lichaam of de gezondheid, is beperkt tot driemaal de reissom, voor zover een schade van de klant noch opzettelijk, noch door grove schuld tot stand kwam of ELT als enige verantwoordelijk kan worden geacht, door schuld van een aanbieder van de diensten. ELT is niet aansprakelijk voor informatie en verzuim in verband met diensten,
a) die niet als hoofdbestanddeel deel uitmaken van de overeenkomst en die geen onder-deel zijn van het arrangement van ELT en in de reisdocumentatie of boekingsbevsti-ging voor de klant als zodanig herkenbaar zijn aangeduid als dienst van een derde partij, of
b) gedurende het verblijf slechts als dienst van een derde partij wordt bemiddeld (bijv. verblijf in kuur- en wellnesscentra, gebruik van sportfaciliteiten, theaterbezoek, bezoek aan tentoonstellingen, excursies etc.).
De aansprakelijkheid van ELT voortvloeiend uit de agentuurovereenkomst bij bemiddelingen volgens a) en b), blijven hierbij ongewijzigd.
4. Annulering door ELT wegens ontoereikend aantal reisdeelnemers4.1. ELT kan, als in de reisbeschrijving voor een bepaalde reis een minimum aantal deelne-
mers is bepaald, bij het niet bereiken van dit in de reisbeschrijving vermelde of officieel vastgelegde minimum aantal, tot 3 weken voor aanvang van de reis de reisovereenkomst annuleren.
4.2. Het minimum aantal is in de boekingsbevestiging vermeld of hier wordt in de overeenkom-stige reisinformatie naar verwezen.
4.3. ELT is verplicht om de klant onmiddellijk na het ingaan van deze voorwaarde, betreffende de annulering van de reis, hiervan in kennis te stellen en de annuleringsverklaring direct te doen toekomen.
4.4. Is er al, voor het einde van de in artikel 8.1 genoemde periode, sprake van het niet door kunnen laten gaan van de reis, dan is ELT verplicht, de annulering onmiddellijk aan de klant kenbaar te maken.
4.5. In het geval van een annulering door ELT wegens het niet bereiken van het voorgeschreven minimum aantal reisdeelnemers, kan de klant ter vervanging deelname aan een gelijkwaar-dige reis verlangen, zover als ELT in staat is een dergelijke reis zonder extra kosten uit het eigen reisaanbod aan te bieden. De klant heeft het recht om onmiddellijk na de mededeling van ELT, over de beëindiging van de reis, zich hierop te beroepen. In het geval van een dergelijke annulering ontvangt de klant de betaalde reissom onmiddellijk volledig terug.
5. Ongebruikte dienstverleningIndien de reiziger ten gevolge van een voortijdig vertrek, ziekte of een andere reden, waarvoor ELT niet verantwoordelijk kan worden geacht, geen gebruik maakt van individuele diensten, dan kan de klant geen aanspraak maken op een evenredige betalingsrestitutie. ELT zal toch, voor zover het niet om heel geringe bedragen gaat, bij de desbetreffende dienstverlener in naam van de klant om restitutie vragen en het desbetreffende bedrag aan de klant terugbetalen zodra en voor zover de restitutie van de individuele dienstverlener ook daadwerkelijk door ELT is terugontvangen.
6. Verjaring6.1. Aanspraken van de klant volgens §§ 651c bis f BGB op grond van letselschade of schade
van het lichaam of de gezondheid, ten gevolge van grove opzet of nalatigheid van ELT of een wettige vertegenwoordiger of plaatsvervanger van ELT, verjaren na twee jaar. Dat geldt ook voor aanspraken op vergoeding van overige schade, ten gevolge van grove opzet of nalatigheid van ELT of een wettige vertegenwoordiger of plaatsvervanger van ELT.
6.2. Alle overige aanspraken volgens §§ 651c bis f BGB verjaren naar één jaar.6.3. De verjaring volgens artikel 10.1 en 10.2 begint vanaf de dag, waarop de reis volgens de
contractuele afspraken zou moeten eindigen. Indien de laatste dag van deze periode op een zondag, nationaal erkende algemene feestdag, of een zaterdag valt, dan komt de eerstvolgende werkdag in plaats van deze dag.
6.4. Gedurende de lopende onderhandelingen tussen de klant en ELT over geldend te maken aanspraken of over omstandigheden, waaruit deze aanspraken voortvloeien, wordt de verjaring opgeschort totdat de klant of ELT weigert de onderhandelingen voort te zetten. De verjaring is op zijn vroegst drie maanden na het einde van de opschorting van kracht.
6. Toepasselijk recht en forumkeuze7.1. Voor klanten, die geen onderdaan zijn van een lidstaat van de Europese Unie of Zwitsers
staatsburger zijn, is voor de gehele juridische en contractuele relatie tussen de klant en ELT de exclusieve toepassing van het Duitse recht overeengekomen. Dergelijke klanten kunnen ELT dus uitsluitend in Duitsland dagvaarden.
7.2. Voor rechtsvorderingen van ELT jegens klanten of verdragspartners van de reisovere-enkomst, die zakenmensen of juridische personen van het publiek- of privaatrecht zijn of personen, die in het buitenland zijn gevestigd of die een woonplaats of gewoonlijke verblijfplaats in het buitenland hebben, of wiens woonplaats of gewoonlijke verblijfplaats op het tijdstip van de juridische procedure niet bekend is, wordt als plaats van de bevoegde rechtbank de vestigingsplaats van ELT overeengekomen.
------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- © Copyright RA Noll Stuttgart, 2004 – 2013 -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Touroperator is: Emsland Touristik GmbH Manager: Uwe Carli | Amtsgericht Osnabrück, HRB 120675 Ordeniederung2,49716Meppen|Tel.+49(0)5931-442266|Fax+49(0)4931-443644 E-mail : [email protected] | www.emsland.com
Reisvoorwaarden voor arrangementen van Emsland Touristik GmbH
Uitgever en redactie:
Geheim over de grens
Grensoverschrijdend Projectbureau voor Toerisme
Stichting ECC (EUREGIO Cross Border Consultancy)
Gronausestraat 1258 – 1260
7534 AV Glanerbrug
Tel.: 053 - 460 51 32 · Fax: 053 - 460 51 59
www.geheimoverdegrens.nl
Concept & vormgeving:
B&S Werbeagentur, Münster
Druk: Druckhaus FROMM, Osnabrück
Tekst: NL Connection, Travel Marketing &
Communication, Bremen
Fotoverantwoording:
De in deze brochure gebruikte foto´s vallen onder
het auteursrecht en mogen derhalve niet gekopieerd
of zonder toestemming worden gebruikt. De fotos
zijn eigendom van de volgende instellingen:
Grensoverschrijdend Projectbureau voor Toerisme /
EUREGIO e.V., Münsterland e.V., Grafschaft Bent-
heim Tourismus e.V., TV Osnabrücker Land e.V.,
Emsland Touristik GmbH
Cover: Foto Vrouw met koffer: © sergign
(www.shutterstock.de) / Foto achtergrond:
Schloss Ippenburg,
p. 07 foto advertentie: © Markus Wielens,
p. 31 boven: © Ralf Emmerich,
p. 32 foto achtergrond: © Studio Frieling,
p.34 foto achtergrond: © Pavel Losevsky –
www.fotolia.com,
p. 35 / 3 fotos: © Münsterland Festival,
p. 40 foto achtergrond: suze/photocase.com,
p. 43 boven: © avner (www.shutterstock.de),
p. 45 boven: © Ralf Emmerich,
S. 46 foto achtergrond: © Mila Lippitz –
www.photocase.de,
p. 50/51: © Wilminks parkhotel,
p. 53: foto achtergrond: © Claas König,
p. 54: foto achtergrond: © OMT/Heese,
p. 55: foto rechts boven © Stadtmarketing
Bocholt
Aansprakelijkheid: Bij het boeken van
arrangementen gelden de reisvoorwaarden
van de desbetreffende reisorganisator. Alle ge-
gevens baseren op de stand van zaken van de-
cember 2012. Deze brochure is gemaakt met
het doel de omzet te vergroten en te informe-
ren. Vanwege foute informatie of nagekomen
dienstverlening kan geen recht op schadever-
goeding worden ontleend tegenover ‘Geheim
over de grensʼ als uitgever van dit product.
Colofon
57Geachte klant, Wij vragen u de volgende reisvoorwaarden zorgvuldig te lezen. Deze voorwaar-den, voor zover zij van toepassing zijn, maken deel uit van deze reisovereenkomst, welke u met Grafschaft Bentheim Tourismus e.V, – in het vervolg aangeduid als “GBT” – als touroperator afsluit. Deze reisvoorwaarden zijn uitsluitend van kracht voor de arrangementen van GBT. Zij zijn niet van toepassing op de bemiddeling van diensten geleverd door derden (bijvoorbeeld rondleidingen en toegangskaarten) en niet op overeenkomsten voor verblijfsaccommodaties, respectievelijk de bemiddeling daarvan.
1. Totstandkoming van de overeenkomst, plichten van de boekingspersoon 1.1. Door middel van de boeking (aanmelding), die mondeling, telefonisch, schriftelijk, per fax,
per e-mail of via internet kan plaatsvinden, sluit de klant een bindende reisovereenkomst met GBT. De reisbeschrijving, deze reisvoorwaarden en alle aanvullende informatie voor zover deze bij de boeking aan de klant wordt verstrekt (brochure, lijst van gastheren, internet) vormen de basis voor dit aanbod.
1.2. De reisovereenkomst komt tot stand zodra de boeking door GBT aan de klant is bevestigd. Deze bevestiging is niet gebonden aan een bepaalde vorm. Bij of onmiddellijk na het sluiten van de overeenkomst ontvangt de klant een schriftelijke boekingsbevestiging (of schriftelijk per e-mail). Een schriftelijke boekingsbevestiging kan achterwege blijven indien de boeking minder dan 7 werkdagen voor aanvang van de reis plaatsvindt.
1.3. De klant die de boeking verricht, is aansprakelijk voor de contractuele verplichtingen die daaruit voor hemzelf en voor medereizigers voor wie hij boekt, voortvloeien, voor zover hij uitdrukkelijk en expliciet verklaart, de betreffende verplichting op zich genomen te hebben.
2. Diensten en wijziging daarvan 2.1. De door GBT opgenomen verplichtingen vloeien uitsluitend voort uit de inhoud van de
boekingsbevestiging, alsmede uit de beschrijving het betreffende reisarrangement die daaraan ten grondslag ligt en overeenkomstig alle informatie en toelichtingen waarop de boeking is gebaseerd.
2.2. GBT heeft reisoperators en dienstverleners, met name de aanbieders van overnachtingen, niet gemachtigd toezeggingen te doen of afspraken te maken die de boekingsbevestiging te boven gaan of daarmee in tegenspraak zijn of die wijzigingen van de bevestigde inhoud van de reisovereenkomst tot gevolg hebben.
3. Aanbetaling, betaling van de resterende reissom3.1. Met het sluiten van de overeenkomst (ontvangst van de bevestiging van de boeking) en
na overhandiging van een verklaring van deelname aan het Garantiefonds conform § 651k BGB (= Duits Burgerlijk Wetboek) dient er een aanbetaling te geschieden. Deze bedraagt 12% van de reissom en van het eventueel afzonderlijk overeengekomen bedrag voor het toegangsbewijs, voor zover er een toegangsbewijs bij het arrangement is inbegrepen.
3.2. Het resterende bedrag dient, voor zover de Verklaring van deelname aan het Garantiefonds is verstrekt, uiterlijk 4 weken voor aanvang van de reis te zijn voldaan, tenzij er een andere termijn overeen is gekomen. Bij boekingen korter dan 4 weken voor aanvang van de reis dient de reissom per direct te worden voldaan.
3.3. De plicht om een verklaring van deelname aan het Garantiefonds te overhandigen, vervalt indien, afwijkend van lid 3.1, de overeengekomen diensten exclusief vervoer van of naar de reisbestemming zijn en er overeengekomen is, dat de gehele reissom pas aan het einde van de reis/het verblijf aan de GBT of aan de aanbieder van de overnachting moet worden voldaan.
3.4. Indien GBT bereid en in staat is om zijn contractuele verplichtingen na te komen, terwijl de klant de aanbetaling of de resterende reissom niet of niet volledig binnen de overeengeko-men termijnen voldoet zonder dat de klant zich daarbij kan beroepen op een contractueel of wettelijk recht van retentie, dan heeft GBT na een aanmaning waarin een termijn wordt gesteld het recht de overeenkomst te annuleren en de klant te debiteren voor de annu-leringskosten conform artikel 4 van deze overeenkomst in rekening te brengen.
4. Annulering door de klant, omboeking 4.1. De klant kan te allen tijde voor aanvang van de reis zijn boeking annuleren. Om
misverstanden te voorkomen, adviseren wij de annulering schriftelijk mee te delen. Doorslaggevend voor het vaststellen van termijnen is de datum van binnenkomst van de annulering bij de GBT.
4.2. Bij iedere annulering heeft GBT het recht op vergoeding van de reeds gemaakte kosten ter voorbereiding van de reis, waarop in mindering gebracht de gebruikelijke besparing wegens niet gemaakte kosten, alsmede de gebruikelijke opbrengst van mogelijke herbezetting. De schadevergoeding omvat de volgende standaardpercentages:
a) tot 31 dagen voor aanvang van de reis 10% van de reissom b) van de 30ste tot de 21ste dag voor aanvang van de reis 20 % van de reissom c) van de 20ste tot de 12de dag voor aanvang van de reis 40 % van de reissom d) van de 11de tot de 03de dag voor aanvang van de reis 60 % e) vanaf de 3de dag voor aanvang van de reis en bij wegblijven 90% van de reissom4.3. Wij adviseren u dringend om een annuleringsverzekering af te sluiten.4.4. Het staat de klant vrij, aan te tonen dat GBT geen of geringere schade heeft geleden dan
de bovengenoemde forfaitaire bedragen. Slaagt de klant hierin, dan is hij slechts verplicht tot betaling van de lagere kosten.
4.5. Het blijft de GBT voorbehouden in een afzonderlijk geval, afwijkend van bovengenoemde percentages, een hogere, reële onkostenvergoeding te eisen, voor zover GBT aantoont dat de ontstane kosten wezenlijk hoger zijn dan het forfaitaire bedrag dat van toepassing is. Indien GBT dergelijke aanspraken doet gelden, dan is GBT verplicht de verlangde schade-vergoeding, rekening houdend met de besparingen en een eventuele herbezetting en/of hergebruik van de reisdiensten, in detail en met cijfers te verantwoorden.
4.6. De voornoemde bepalingen laten het wettelijke recht van de klant onverlet om conform § 651b BGB een plaatsvervangende deelnemer te sturen.
4.7. Indien er op verzoek van de klant na het sluiten van de overeenkomst wijzigingen met betrekking tot de reisdatum, het verblijf, de maaltijden of andere diensten plaatsvinden, dan kan GBT zonder dat er sprake is van een wettige aanspraak van de klant op uitvoeren van de omboeking en uitsluitend voor zover dat al mogelijk is, tot de 31ste dag voor aanva-ng van de reis een omboekingstarief van € 26,- in rekening brengen. Latere omboekingen zijn uitsluitend mogelijk door middel van annulering van de reisovereenkomst conform de bovenstaande annuleringsvoorwaarden en een nieuwe boeking. Dit is niet van toepassing op gewenste mutaties die slechts geringe kosten met zich meebrengen.
5. Verplichtingen van de reisdeelnemers / klanten (ingebrekestelling, melden van klachten, annulering, termijn van uitsluiting)
5.1. De reisdeelnemer is verplicht eventueel optredende tekortkomingen onmiddellijk aan GBT te melden en GBT te verzoeken, deze onvolkomenheden op te lossen. Indien bovenge-noemde klachtmelding achterwege blijft, kan de reisdeelnemer slechts aanspraken doen gelden wanneer de tekortkoming veroorzaakt werd door omstandigheden waaraan hij geen schuld heeft. Een klachtmelding bij de betreffende dienstverlener, in het bijzonder de aanbieder van de overnachtingen, is niet voldoende.
5.2. Indien de reis door een onvolkomenheid aanzienlijk aan kwaliteit inboet of indien deze onvolkomenheden om dringende redenen die ook voor GBT inzichtelijk zijn, ertoe leiden dat er redelijkerwijs niet van de reisdeelnemer kan worden gevergd dat hij de reis daad-werkelijk aanvaard, dan kan de reisdeelnemer de reisovereenkomst opzeggen conform de wettelijke bepalingen (§ 651e BGB). De annulering is slechts ontvankelijk indien GBT, respectievelijk haar dienstverlener, een door de reisdeelnemer bepaalde redelijke termijn heeft laten verstrijken zonder het probleem op te lossen. Het is niet nodig een termijn vast te stellen, indien de onvolkomenheid niet kan worden verholpen of deze door GBT of haar dienstverlener niet als zodanig wordt erkend of indien de onmiddellijke opzegging van de overeenkomst wordt gerechtvaardigd door een bijzonder belang van de reisdeelnemer.
5.3. De reisdeelnemer dient zijn aanspraken vanwege het niet nakomen van de contractuele verplichtingen van de zijde van GBT uitsluitend aan het navolgend genoemde adres te richten na afloop van de reis en binnen een maand van de in de overeenkomst genoemde datum van de terugreis. Een klachtmelding waarin een termijn wordt gesteld kan niet worden gericht aan de dienstverleners, met name niet aan de aanbieder van de over-nachtingen. Wij adviseren u dringend, uw aanspraken schriftelijk ter kennis te brengen.
6. Bijzondere plichten van de klant / reisdeelnemer bij arrangementen met medische verrichtingen, kuurbehandelingen en wellnessaanbod.
6.1. Bij arrangementen waarvan medische verrichtingen, kuurbehandelingen, een wellness-aanbod of vergelijkbare diensten deel uitmaken, dient de reisdeelnemer voor boeking, voor aanvang van de reis en voor gebruikmaking van deze diensten te informeren of de betreffende behandeling of verrichting voor hem geschikt is, rekening houdend met zijn fysieke gesteldheid, in het bijzonder bij reeds bestaande klachten of ziekten.
6.2. In verband hiermee is GBT zonder uitdrukkelijke afspraak geen bijzondere, in het bijzonder op de reisdeelnemer afgestemde medische voorlichting of informatie over de gevolgen, risico’s en bijwerkingen van dergelijke diensten verschuldigd.
6.3. De bovengenoemde bepalingen zijn, onafhankelijk van het feit of GBT slechts bemiddelaar van dergelijke diensten is of dat deze deel uitmaken van de reisdiensten, van toepassing
7. Aansprakelijkheid 7.1. GBT beperkt zijn aansprakelijkheid voor schade, letselschade uitgezonderd, tot maximaal
drie maal de reissom. Deze aansprakelijkheidsbeperking is van toepassing voor zover deze schade noch opzettelijk, noch door grove schuld aan de reisdeelnemer wordt toegebracht of indien GBT als enige verantwoordelijk is door schuld van een aanbieder van de diensten.
7.2. GBT is niet aansprakelijk voor diensten, a) die niet als hoofdbestanddeel deel uitmaken van de overeenkomst en die geen onderdeel
zijn van het arrangement van GBT en die in de reisdocumentatie of boekingsbevestiging voor de klant als zodanig herkenbaar zijn aangeduid als dienst van een derde partij, of
b) diensten van een andere partij (bijvoorbeeld verblijf in kuuroorden of wellnesscentra, gebruik van sportfaciliteiten, theaterbezoek, tentoonstellingen, uitstapjes, enzovoorts), die slechts worden bemiddeld.
7.3. Voor zover diensten, zoals medische verrichtingen, therapieën, massages of andere geneeskundige behandelingen of verrichtingen die geen deel uitmaken van het arrange-ment van GBT en die aanvullend op het geboekte arrangement conform artikel 7.2 slechts worden bemiddeld, is GBT niet aansprakelijk voor de dienstverlening noch voor materiële en letselschade. Voor zover dergelijke diensten deel uitmaken van de reisdiensten is GBT niet aansprakelijk voor het welslagen van een geneeskundige of kuurbehandeling.
8. Verjaring 8.1. Aanspraken van de reisdeelnemer conform §§ 651c bis f BGB op grond van letselschade,
schade voor de gezondheid en dood ten gevolge van grove opzet of nalatigheid van GBT of een wettige vertegenwoordiger of plaatsvervanger van GBT verjaren na twee jaar. Dat geldt ook vooraanspraken op vergoeding van overige schade ten gevolge van grove opzet of nalatigheid van GBT of een wettige vertegenwoordiger of plaatsvervanger van GBT.
8.2. Alle verdere aanspraken conform §§ 651c bis f BGB verjaren na één jaar.8.3. De verjaring conform artikel 8.1 en 8.2 begint vanaf de dag na de dag van de in de reisove-
reenkomst voorziene terugreis. 8.4. Gedurende de lopende onderhandelingen over geldend te maken aanspraken of over
omstandigheden, waaruit deze aanspraken voortvloeien, wordt de verjaring opgeschort tot-dat de reisdeelnemer of GBT weigert de onderhandelingen voort te zetten. De voornoemde verjaringstermijn is op zijn vroegst drie maanden na het beëindigen van de opschorting van kracht.
9. Bevoegde rechtbank Voor rechtsvorderingen van het GBT jegens klanten die zakenmensen, publiekrechtelijke of
privaatrechtelijke juridische personen, of personen zijn die in het buitenland zijn gevestigd of wier woonplaats of gewoonlijke verblijfplaats ten tijde van de rechtsvordering onbekend is, wordt als plaats van de bevoegde rechtbank de vestigingsplaats van het GBT overeen-gekomen.
------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- © Op deze voorwaarden rusten auteursrechten; RA Noll Stuttgart, 2004–2011 -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Touroperator is: Grafschaft Bentheim Tourismus e.V. Voorzitter Raad van Bestuur: Hans-Werner Schwarz | Directeur: Ruth Diekel
Nummer verenigingsregister: 719 | Kantongerecht Nordhorn van-Delden-Str. 1-7 | D-48529 Nordhorn
Tel.:+49(0)5921-961196|Fax:+49(0)5921-961197|E-mail:[email protected]
Voor de door het Fremdenverkehrsverband Münsterland e. V. (ML) aangeboden eigen toeristische pakketreizen en individuele diensten gelden – in aanvulling op de wettelijke bepalingen van de §§ 651 a-m BGB – tussen u als reiziger/gast en ons de volgende algemene reisvoorwaarden. Deze worden inhoud van de tussen ons tot stand gekomen overeenkomst en gelden verder in dezelfde mate voor andere touroperators die in deze brochure voorkomen en waarvoor wij bemiddelen.
1. Sluiten van de overeenkomst1.1. Met de aanmelding, die telefonisch, per fax, per e-mail of schriftelijk kan plaatsvinden, gaat de gast akkoord met de sluiting van een bindende overeenkomst met ML. De aanmelding geldt ook voor alle door de gast opgegeven deelnemers. De gast is aansprakelijk voor zijn eigen verplichtingen en alle verplichtingen van de aangemelde deelnemers, voorzover hij deze verplichtingen door een uitdrukkelijke verklaring is aangegaan.1.2. De overeenkomst met ML komt met de boekingsbevestiging tot stand, die de gast direct na acceptatie van de overeenkomst van ML ontvangt. De gast is twee weken aan het aanbod gebonden.
2. Diensten2.1. De door ML verschuldigde diensten vloeien voort uit de beschrijving in de actuele brochure van ML resp. uit de in de OBIS van ML opgeslagen gegevens. Voor zover de beschrijving in de schriftelijke boekingsbevestiging van de informatie in de brochure afwijkt, heeft de schriftelijke bevestiging voorrang. Overige afspraken, die de omvang van de contractuele diensten vergroten of veranderen, dienen schriftelijk door ML te worden bevestigd.2.2. Bij boeking van vol- en halfpension wordt de gast erop gewezen, dat de menukaart in dit bedrijf door de dienstverlener soms tot bepaalde gerechten wordt beperkt.2.3. In de reissom is geen annuleringsverzekering inbegrepen.2.4. Veranderingen of afwijkingen van individuel diensten t.o.v. de in de overeenkomst opgenomen inhoud, welke na sluiting van de overeenkomst noodzakelijk zijn en niet te kwader trouw door ML zijn doorgevoerd, zijn toegestaan, wanneer de veranderingen of afwijkingen niet aanzienlijk zijn en het karakter van de geboekte reis niet beïnvloeden.
3. Prijzen3.1. De in de brochure vermelde prijzen zijn totaalprijzen en zijn inclusief BTW. Niet ingebrepen zijn te plaatse te betalen kosten, zoals toeristenbelasting en indien van toepassing, variabele bijkomende kosten zoals bijv. telefoon.3.2 De vermelde prijzen gelden bij pakketreizen en bouwstenen per persoon.3.3. De vermelde prijzen en diensten gelden voor het betreffende kalenderjaar en staan vermeld op de boekingsbevestiging en in de dan geldende brochure.3.4. Voor eventuele extra diensten kan ML een toeslag verlangen.
4. Betaling4.1. De ML is gerechtigd, na de boekingsbevestiging een aanbetaling van 12 % over de reissom per persoon te verlangen, met een maximum van 250 €, die over de reissom berekend wordt.4.2. De restantbetaling dient uiterlijk 14 dagen voor het begin van de reis te zijn betaald, als vaststaat, dat de reis doorgang vindt en in het bijzonder niet meer om de onder 6.1. genoemde redenen geannuleerd kan worden. Na ontvangst van de betaling ontvangt de gast de reisbescheiden. In uitzonderlijke gevallen kan anders overeengekomen worden.
5. Annulering van de reis door de gast, omboeking, in de plaatsstelling5.1. De gast kan op ieder moment voor het begin van de reis annuleren. Bepalend voor de inhouding van kosten is de ingangsdatum van de annuleringsverklaring bij ML die in het belang van de klant schriftelijk moet worden ingediend.5.2. Het niet aanvangen van de reis zonder uitdrukkelijke annuleringsverklaring geldt niet als ontbinding van de overeenkomst. In dit geval blijft de klant ertoe verplicht, de reissom volledig te voldoen.5.3. Bij ontbinding van de overeenkomst door de reiziger maakt ML, rekening houdende met de gebruikelijke kostenbesparingen en de gebruikelijke alternatieve aanwendingsmogelijk- heden van het reisaanbod, aanspraak op schadevergoeding, die als volgt als een vast percen- tage van de reissom wordt bepaald: Bij pakketreizen, kamers en overige individuele diensten Tot en met de 30e dag voor aankomst 10 % Tot en met de 21e dag voor aankomst 20 % Tot en met de 15e dag voor aankomst 30 % Tot en met de 11e dag voor aankomst 40 % Tot en met de 8e dag voor aankomst 45 % Tot en met de 3e dag voor aankomst 50 % Vanaf de 2e dag voor aankomst en bij het niet aanvangen van de reis 80 % van de reissom.
De gast heeft het recht aan te tonen, dat de ML een geringere schade heeft geleden. ML heeft eveneens het recht, aan te tonen, dat de concrete schade groter was. Deze schade moet tegenover de reiziger concreet worden gespecificeerd en aangetoond.5.4. Indien andere dan de geboekte personen aan de reis willen deelnemen, dan moet ML hiervan op de hoogte gesteld worden. Hiervoor worden wijzingingskosten van 15 € berekend. Het is dan noodzakelijk, dat de vervangende persoon alle rechten en plichten van de oorspronkelijke reiziger overneemt. De toetreding van een vervangende persoon kan worden geweigerd, wanneer deze niet in overeenstemming is met de eisen, die aan de reis zijn gesteld, of wanneer zijn deelname in strijd is met wettelijke voorschriften of voorschriften van overheidswege.5.5. Wanneer op verzoek van de klant na boeking van de reis veranderingen wat betreft reisdata, bestemming, accommodatie of verzorging worden doorgevoerd, dan worden wijzigings- kosten van 15 € per wijziging in rekening gebracht, indien de veranderingen geen verlaging van de totaalprijs en een verandering in aanbieder met zich meebrengen. Verzoeken tot omboeking, die na de 30e dag voor het begin van de reis plaatsvinden, kunnen, als deze verzoeken überhaupt nog gehonoreerd kunnen worden, uitsluitend na ontbinding van de reisovereenkomst tegen de geldende voorwaarden en gelijktijdige nieuwe aanmelding worden doorgevoerd. Dit geldt niet voor verzoeken tot omboeking, waaruit slechts lage kosten voortvloeien. Verzoeken tot omboeking dienen bij ML te worden ingediend.5.6. Bemiddelings-, annulerings- en wijzigingskosten dienen direct te worden betaald.
6. Annulering en opzegging door ML6.1. ML kan tot twee weken voor vertrek de overeenkomst ontbinden, wanneer het in de reis- beschrijving genoemde deelnemersaantal voor de betreffende reis niet werd gehaald. De annuleringsverklaring dient de gast zo snel mogelijk te worden overhandigd. De gast krijgt zijn eventuele aanbetaling per omgaande terug en kan meteen na kennisneming van de ontbinding door ML aanspraak maken op een gelijkwaardige andere reis uit het aanbod van ML, voor zover deze reis zonder meerprijs aan de gast kan worden aangeboden.6.2. ML kan de overeenkomst zonder inachtneming van een opzegtermijn ontbinden, wanneer de gast de uitvoering van een reis ongacht een vermaning van ML duurzaam verstoort en/of wanneer hij zich dermate in strijd met de overeenkomst gedraagt, dat een onmiddellijke ontbinding van de overeenkomst gerechtvaardigd is. In dit geval behoudt ML aanspraak op de reissom. ML moet rekening houden met de kostenbesparingen en voordelen, die ontstaan, doordat crediteringen door andere dienstverleners plaatsvinden. Eventuele meer- kosten voor het terugtransport komen in dit geval voor rekening van de gast.
7. Aansprakelijkheid7.1. De aansprakelijkheid van ML voor schade, niet zijnde lichamelijk letsel, is beperkt tot ten hoogste driemaal de reissom. Deze beperking geldt voorzover, de schade van de gast niet is veroorzaakt door opzet of grove schuld of ML verantwoordelijk is voor een door de reiziger opgelopen schade alleen als gevolg van schuld van een dienstverlener.7.2. Gelden voor een door de dienstverlener te verlenen dienst internationale overeenkomsten of hierop berustende wettelijke voorschriften, op basis waarvan aanspraak op schadever- goeding uitsluitend onder bepaalde voorwaarden of beperkingen ontstaat of geldigheid heeft, of onder bepaalde voorwaarden uitgesloten is, dan kan ML zich tegenover de gast hierop beroepen.7.3. ML is niet aansprakelijk voor tekortkomingen in externe diensten, waarvoor zij slechts bemiddelend is opgetreden en die in de reisbeschrijving uitdrukkelijk als externe diensten worden aangemerkt.7.4. Het afstaan van alle rechten van de gast n.a.v. de reis, onverschillig om welke rechtsgrond, aan derden, ook aan echtgenoten, is uitgesloten. Ook de wettelijke claim van afgestane rechten uit eigen naam is uitgesloten.7.5 Aanspraken van de reiziger uit de reisovereenkomst volgens §§ 651 c bis 651 f BGB verjaren één jaar na de terugreisdatum.
8. Ongeldigheid van individuele bepalingen Bevoegde rechtbank8.1. Wanneer een bepaling uit de reisovereenkomst nietig zou worden verklaard, dan is dit niet van invloed op de overige bepalingen. Wanneer de overeenkomst op bepaalde plaatsen ongeldig is of hiaten bevat, dan komt in de plaats van de ontbrekende of nietige bepalingen een geldige bepaling die in overeenstemming is met de overige inhoud van de overeenkomst en het dichtst in de buurt komt van het economische doel van de ontbrekende of ongeldige bepalingen. Hetzelfde geldt voor de ontbrekende reisvoorwaarden.8.2. Voorzover wettelijk toelaatbaar is, wordt de vestigingsplaats van ML als plaats van bevoegde rechtbank aangemerkt. Dit is uitsluitend de bevoegde rechtbank voor rechtsgeschillen met bij het handelsregister ingeschreven zakenmensen, personen die geen bevoegde rechtbank in Duitsland hebben, of met juridische personen uit het publiek- en privaatrecht.
9. Overige reisorganisatoren Voor het in de brochure aangeboden eigen aanbod van Münsterland e. V. gelden in principe de voornoemde reisvoorwaarden voor pakketreizen en individuele diensten van ML. De reisvoorwaarden voor pakketreizen en individuele diensten van overige in de brochure genoemde aanbieders zijn rechtstreeks bij de betreffende aanbieders verkrijgbaar.
10. Anderstalige inhoud De vertaling van inhoud en reisvoorwaardes in de brochures van MÜNSTERLAND e. V. in het Nederlands is uitsluitend bedoeld als service voor onze anderstalige gasten. Uitsluitend de Duitse versie van de inhoud en de reisvoorwaarden is wettelijk bindend.
1. Reisorganisator – reisagent – sluiten van de overeenkomst1.1. Uw contractpartner bij uw boeking is uitsluitend de in de betreffende reisaan kon diging
genoemde aanbieder als RO. Uitsluitend met deze RO wordt de reis overeenkomst conform §§ 651 a ff. BGB (Bürgerliches Gesetzbuch) gesloten.
1.2. Indien de boeking plaatsvindt via een andere organisatie dan de betreffende RO, dan treedt deze organisatie uitsluitend op als bemiddelaar (reisagent).
Door middel van uw aanmelding voor de reis, die schriftelijk, telefonisch, per telefax of e-mail kan plaatsvinden, doet u de in de reisaankondiging genoemde RO een bindend aanbod voor het afsluiten van een reisovereenkomst op basis van de reisbeschrijving, alle daarin beschreven informatie en deze reisvoorwaarden.
1.3. De reisovereenkomst komt op het moment van ontvangst van de boekings bevestiging van de RO door de reiziger tot stand. Deze overeenkomst is niet aan een bepaalde vorm gebonden. Bij telefonische of mondelinge boeking wordt on middellijk een schriftelijk exemplaar van de boekingsbevestiging aan u toegezonden.
1.4. Indien de boekingsbevestiging van uw aanmelding afwijkt, dan ontvangt u een nieuw aanbod van de RO, waaraan deze 10 dagen is gebonden en dat u binnen genoemde ter-mijn door middel van een uitdrukkelijke bevestiging, het verrichten van een aanbetaling of een restbetaling kunt accepteren.
1.5. Een reiziger, die namens of ten behoeve van (een) medereiziger(s) een over eenkomst aan gaat, is hoofdelijk aansprakelijk voor alle verplichtingen die uit de reisovereenkomst voor de aangemelde medereiziger(s) voortvloeien, voorzover de reiziger de bedoelde verplichtingen door middel van een uitdrukkelijke afzonder lijke schriftelijke verklaring op zich heeft genomen.
2. Prestatieverplichting van de RO2.1. De prestatieverplichting van de RO vloeit uitsluitend voort uit de inhoud van de boe-
kingsbevestiging in samenhang met de ten tijde van de reis geldige prospectus c.q. de reisaan kondiging alsmede alle daarin opgenomen informatie en toelichtingen.
2.2. Dienstverleners, in het bijzonder logiesbedrijven en reisbureaus, zijn door de RO niet gevolmachtigd toezeggingen te doen of overeenkomsten te treffen, die uitgaan boven de inhoud van de reisaankondiging of de boekingsbevestiging of daarmee strijdig zijn dan wel de bevestigde inhoud van de reisovereenkomst te wijzigen.
3. Betaling3.1. Bij sluiting van de reisovereenkomst (ontvangst van de boekingsbevestiging door de
reiziger) is een aanbetaling verschuldigd, die met de totale reissom wordt verrekend. De aanbetaling bedraagt 10% van de reissom per persoon, tenzij in individuele gevallen anders is overeengekomen.
3.2. Het restant van de reissom dient, tenzij in individuele gevallen anders is overeengeko-men (zie hiervoor in het bijzonder punt 3.3, lid c), uiterlijk twee weken voor het begin van de reis te zijn betaald, mits vaststaat dat de reis niet meer op grond van de onder punt 5 genoemde redenen kan worden geannuleerd. Indien de boeking binnen twee weken voor het begin van de reis tot stand komt, moet terstond de gehele reissom worden voldaan.
3.3. Alle hiervoor genoemde betalingen zijn niet eerder verschuldigd dan nadat de reiziger een garantiecertificaat conform § 651 k BGB is uitgereikt. Een garantie certificaat wordt niet uitgereikt indien:
a) de reis niet langer duurt dan 24 uur, geen overnachting omvat en de reissom niet hoger is dan € 75,–;
b) de RO een publiekrechtelijke rechtspersoon is, over wiens vermogen een insolven-tieprocedure niet geoorloofd is;
c) indien de reisovereenkomst niet in vervoer van en naar het reisdoel voorziet en de totale reissom volgens de met de reiziger overeengekomen betalingsovereenkomst eerst aan het einde van de reis betaald dient te zijn.
4. Niet genoten onderdelen Indien de reiziger als gevolg van voortijdige terugreis, wegens ziekte of om andere
redenen, die de RO niet zijn aan te rekenen, bepaalde reisonderdelen niet geniet, dan bestaat geen recht op evenredige restitutie van (een deel van) de reissom. Restitutie aan de reiziger van (een deel van) de reissom in verband met niet genoten onderdelen van de reis vindt wel plaats indien de betreffende dienstverleners dienovereenkomstige terugbetalingen voor de niet genoten onderdelen aan de RO hebben verricht dan wel vaststaat dat de niet genoten onderdelen niet aan de RO in rekening worden gebracht.
5. Ontbinding en annulering door de RO De RO kan, indien het in de reisaankondiging genoemde minimale deelnemer aantal niet
wordt bereikt, de reisovereenkomst onder de volgende voorwaarden ontbinden: a) De RO is verplicht de reiziger terstond op de hoogte te stellen van de annulering van
de reis op grond van het niet bereiken van het minimale deelnemeraantal. b) Ontbinding van de reisovereenkomst binnen twee weken voor het begin van de reis is
niet geoorloofd. c) De reiziger heeft het recht bij annulering deelname aan een minstens gelijkwaardige
andere reis te verlangen indien de RO, waar de reis was geboekt, of een andere reisorga-nisator, die als aanbieder in deze catalogus is opgenomen, in staat is een dergelijke reis zonder meerprijs voor de reiziger uit zijn eigen programma aan te bieden. De reiziger dient onmiddellijk nadat mededeling over de annulering van de reis is gedaan tegenover de RO kenbaar te maken dat hij van dit recht gebruik maakt.
6. Ontbinding door de reiziger, omboeking6.1. De reiziger kan tot het tijdstip van het begin van de reis de reisovereenkomst door middel
van een schriftelijke, aan de RO gerichte verklaring ontbinden. 6.2. Bij ontbinding van de reisovereenkomst door de reiziger maakt de RO in alle gevallen,
rekening houdende met de gebruikelijke kostenbesparingen en de gebruikelijke alter-natieve aanwendingsmogelijkheden van het reisaanbod, aanspraak op een standaard schadever goeding, die als volgt als vast percentage van de totale reissom wordt bepaald:
– tot en met de 30e dag voor het begin van de reis: 10% (met een minimum van € 25,– per persoon) – tot en met de 21e dag voor het begin van de reis: 30% – tot en met de 11e dag voor het begin van de reis: 40% – vanaf de 10e dag voor het begin van de reis tot en met de dag van het begin van de reis: 60%6.3. Indien de reiziger aantoont, waartoe deze gerechtigd is, dat de door de RO geleden scha-
de feite lijk nihil of wezenlijk lager is dan de volgens de bovenstaande vaste percentages in rekening gebrachte schadevergoeding, dan is de reiziger slechts verplicht het feitelijke schade bedrag te vergoeden.
6.4. De RO behoudt zich het recht voor in individuele gevallen een hogere schade vergoeding op grond van de hem ontstane schade in rekening te brengen, welke tegenover de reiziger concreet dienen te worden gespecificeerd en aangetoond.
7. Verplichtingen en annulering door de reiziger7.1. De reiziger is verplicht de RO onmiddellijk van eventuele tekortkomingen op de hoogte te
stellen en daarvoor een oplossing te verlangen. Aanspraken van de reiziger komen alleen dan niet te vervallen wanneer de reiziger geen schuld draagt aan het achterwege blijven van een klachtindiening.
7.2. Indien het verloop de reis als gevolg van een tekortkoming in wezenlijke mate wordt beïn vloed, dan is de reiziger gerechtigd de reisovereenkomst conform de wettelijke voor-schriften (§ 651 e BGB) op te zeggen.
7.3. De wettelijke verplichting volgens § 651 g, lid 1 BGB, volgens welke de reiziger aanspraken binnen één maand na het contractueel bepaalde einde van de reis tegenover de RO geldend dient te maken, wordt met betrekking tot de met de RO gesloten reisovereen-komst als volgt geconcretiseerd:
a) Alle aanspraken, die samenhangen met de reisovereenkomst c.q. de door de RO ver-leende diensten, ongeacht de wettelijke grondslag, dient de reiziger uitsluitend na afloop van de reis en binnen één maand na de contractueel bepaalde terugreisdatum tegenover de RO geldend te maken.
b) Om de aanspraak tegenover de RO in overeenstemming van de gestelde termijn geldend te maken, dient uitsluitend van het in de boekingsbevestiging genoemde adres gebruik te worden gemaakt. Een schriftelijke geldendmaking wordt dringend aanbevolen.
8. Aansprakelijkheid8.1. De contractuele aansprakelijkheid van de RO voor schade, niet zijnde letsel (ook de
aansprakelijkheid voor het niet nakomen van pre- en postcontractuele alsmede indirect uit het contract voortvloeiende verplichtingen) is beperkt tot ten hoogste driemaal de reissom, voorzover
a) de schade van de reiziger niet is veroorzaakt door opzet of grove schuld van de RO, of b) de RO verantwoordelijk is voor een door de reiziger opgelopen schade alleen als gevolg van schuld van een dienstverlener.8.2 De RO is niet aansprakelijk voor tekortkomingen in externe diensten, waarvoor de RO
slechts bemiddelend is opgetreden (bijv. sportevenementen, theaterbezoek, tentoon-stellingen, excursies etc.) en die in de reisbeschrijving uitdrukkelijk als externe diensten worden aangemerkt.
9. Verjaring Aanspraken van de reiziger op de RO, ongeacht de wettelijke grondslag, echter met
uitzondering van vorderingen van de reiziger op grond van onrechtmatige hande lingen, verjaren één jaar na de contractueel bepaalde terugreisdatum. Zijn tussen de reiziger en de RO onderhandelingen gaande over geldend gemaakte aanspraken of over omstandig- heden, die aan de aanspraak ten grondslag liggen, dan wordt de verjaringstermijn opgeschort totdat de reiziger of de RO voortzetting van de onder handelingen weigert. Voornoemde ver jaringstermijn van één jaar treedt niet eerder in dan 3 maanden na afloop van de opschorting.
10. Bevoegde rechtbank en toepasselijk recht10.1. De reiziger kan klachten slechts aan de bevoegde rechtbank, binnen wier rechts gebied de RO
is gevestigd, voorleggen.10.2. Op de gehele wettelijke en contractuele overeenkomst tussen de RO en reizigers, die
geen algemeen woon- of vestigingsadres in Duitsland hebben, is uitsluitend het Duitse recht van toepassing.
10.3. Voor klachten van de RO tegenover de reiziger is het woonadres van de reiziger bepalend, tenzij de klacht zich richt tegen in het handelsregister ingeschreven kooplieden, publiek- of privaatrechtelijke rechtspersonen of personen, wier woonadres of gebruikelijke verblijf- plaats zich niet in Duitsland bevindt, of wier woonadres of gebruikelijke verblijf-plaats op het tijdstip van het indienen van de klacht niet bekend is. In deze gevallen is het vesti-gingsadres van de RO bepalend.
Reisvoorwaarden voor de arrangementen van de Grafschaft Bentheim Tourismus e.V.
Reisvoorwaarden voor pakketreizen en individuele diensten van het Fremdenverkehrsverband Münsterland e.V.
Reisvoorwaarden voor de arrangementen van de Tourismusverband Osnabrücker Land e.V.
Final Version c66 m0 y90 k0 ( ) c59 m100 y6 k29 ( )
VVV-Stadt- und Citymarketing Nordhorn e.V. Firnhaberstraße 17 · 48529 NordhornTel. 0049 (0) 5921 8039 - 0 www.vvv-nordhorn.de
Tierpark NordhornHeseper Weg 140 (navigatie: Heseper Weg 110)48531 Nordhorn · Tel. 0049 (0) 5921 712000 www.dierentuin-nordhorn.nl
Rondvaart met de Vechteboten
Geniet eens van waterstad Nordhorn vanuit een ‚eendenperspectief’. Dat kan door een rondvaart met schoepradboot “Vechtestromer” of de op zonne-energie aangedreven “Vechtesonne”. Het belooft een uitje waarbij plezier en natuur-beleving samen komen.
Meer infomatie en reserveringsmogelijkheden bij VVV-Stadt- und Citymarketing Nordhorn e.V.
Beleef waterstad
en Dierentuin Nordhorn
Kijk op pagina 37 voor een tegoedbon van Dierentuin Nordhorn. Knip die bon uit en neem mee!
Gratis waardebon
1700 dieren – 100 verschillende soorten
Beleef het zelf ...• 100.000 vierkante meter dierentuinoppervlak met veel toegangelijke dierenverblijven• Meerdere plekken met aaibare dieren• Historische boerderij “Vechtehof” met oude huisdierrassen• Natuurpad langs rivier de “Vechte”• Restaurant met zonneterras• Grote speeltuin met toestellen die
uitdagen tot nieuwe spelletjes• Indoor-Speeltuin Max Avonturenland • Het hele jaar door geopend• Gratis parkeren