brandwonden - wondzorg
TRANSCRIPT
8-5-2019
Eddy Lambrecht Gent 1Brandwondenzorg 2019
Brandwonden - Wondzorg kritieke diensten 05 2019
Kritieke diensten – brandwondencentrum GentGastdocent wondzorg.net
1
2
8-5-2019
Eddy Lambrecht Gent 2Brandwondenzorg 2019
BR
AN
DW
ON
DE
NZ
OR
G A
NN
O 2
01
9
4 BW – centra in Vlaanderen
• Gent 09 / 332 34 90
• 6 high IZ care bedden ; 6 midcare
• volwassenen en kinderen ( beademing )
• Leuven
• Antwerpen
• Neder over Heembeek
• High, medium en low care + ambulante BW zorg
• Rampencoördinatie ( BABI plan )
2 BW – centra in Wallonië
3 BW – centra in Nederland• Rotterdam, Beverwijk en Groningen
Brandwondencentrum
• Brandwonden > 5 % 3° graad > 10 % 2° graad
• Kinderen ( < 20 % )• Volwassenen ( alcohol, psychosociale problemen,…)
• Ouderen = grote groep geworden !!!
• HEEL veel thuisongevallen
• Complexe wondzorg• Traumatische amputaties
• Negatieve druktherapie
• Syndroom van Lyell ( TEN )
• Necrotiserende fasciïtis
3
4
8-5-2019
Eddy Lambrecht Gent 3Brandwondenzorg 2019
08 06 2017
BRANDWONDENZORG = INTENSIEVE ZORG + WONDZORG !!!
5
6
8-5-2019
Eddy Lambrecht Gent 4Brandwondenzorg 2019
PATHOFYSIOLOGIE
• Lokale en systemische reactie
• Onmiddellijke shift van vocht van intravasculaire naar interstitiële ruimte agvpermeabiliteit
• Histamine, serotonine, prostaglandines, …
ZWELLINGPIJN
VOCHTVERLIES SHOCK
7
8
8-5-2019
Eddy Lambrecht Gent 5Brandwondenzorg 2019
C VOCHT TOEDIENEN PREHOSPITAAL / SPOED
• Eenvoudig schema : Ringer Lactaat ( of fysiologisch / Plasmalyte …)
• < 40 % TBSA = 10 ml. / kg. / uur
• > 40 % TBSA = 20 ml. / kg. / uur
• Goed lopend ( met debietregelaar ? ) ( opwarmen ? )
• Vochtresuscitatie via Parkland formule ( op BWC )
• steeds vanaf 15 % TBSA ( > 2° graad ! )
• aanpassing oa. afh. van de diurese (0,5 ml./kg./uur ) ( intensieve ZORG )
• hoeveelheid IV vocht prehospitaal = goed documenteren
• Colloïden ?
• bij voorkeur vanaf 6 uur post-burn ( vasculaire permeabiliteit ! )
• SOPP ……( zie ons resuscitatieschema ) ( extra albumines ? )
EERST WATER,….
• Voldoende spoelen = analgesie !
• GEEN zalven, lotions, gels, …..
• Meerwaarde Burn kit ??• beperkte tijd ter plaatse
• zelden beter dan spoelen
• gelaat ?
9
10
8-5-2019
Eddy Lambrecht Gent 6Brandwondenzorg 2019
INHALATIETRAUMA = ERNSTIG !!
FACTOREN DIE DE ERNST VAN DE BRANDWONDE BEPALEN
• Duur van het contact →diepte
• Leeftijd
• ouderen = zeker moeilijke genezing !!!
• heel vaak “ hopeloos “ onderschat !!
• hygiëne “ daarvoor “ ? ?
• % TBSA ( > 10 – 15 % )
• Plaats van verbranding
• INHALATIE = + 30 %
• Oorzaak van verbranding – T°
11
12
8-5-2019
Eddy Lambrecht Gent 7Brandwondenzorg 2019
OPPERVLAKTE BW = 1%
1E GRAADS VERBRANDING
• véél pijn (cfr. zenuwprikkeling)
• roodheid
• snelle heling (7 à 10 dagen)
• geen blaarvorming
© Departementele Beeldenserver UZ Gent
13
14
8-5-2019
Eddy Lambrecht Gent 8Brandwondenzorg 2019
2E GRAADS VERBRANDING
•blaren
• pijn : ++++ tot +
• genezing binnen 14 – 21 dagen
• verband / zalven
• preventie infectie !!
© Departementele Beeldenserver UZ Gent
3E GRAADS VERBRANDING
• huid + …….
• GEEN PIJN !!!!!
• witte of zwarteverkleuring
• chirurgische behandeling
15
16
8-5-2019
Eddy Lambrecht Gent 9Brandwondenzorg 2019
WEEFSELPERFUSIE : LASER DOPPLER IMAGING (LDI)
WEEFSELPERFUSIE : LASER DOPPLER IMAGING (LDI)
17
18
8-5-2019
Eddy Lambrecht Gent 10Brandwondenzorg 2019
DOORVERWIJZEN NAAR EEN BWC
• Steeds na consult arts ( huisarts , spoed, plast. chirurg,…)
• steeds overleg met een BWC
• % TBSA = vaak OVER schat
• Diepte BW = vaak ONDER schat
• Zeker doorverwijzen ( zie ook wettelijke criteria )
• > 10 % 2° graad ( volwassenen, kinderen, ouderen )
• > 5 % 3° graad
• Inhalatietrauma
• Chemische brandwonden
• Specifieke indicaties
HETE THEE VERWIJZING DOOR HUISARTS - NA 4 DAGEN KOORTS EN MOEILIJKE VERZORGING
19
20
8-5-2019
Eddy Lambrecht Gent 11Brandwondenzorg 2019
21
22
8-5-2019
Eddy Lambrecht Gent 12Brandwondenzorg 2019
PREHOSPITAAL MANAGEMENT (3)“ Eerst water de rest komt later ”
20 / 20 regel
Het is algemeen geweten dat het afkoelen van de
brandwonden pijnstillend werkt en diepere brandwonden voorkomt (S. Rea, 2005). Het zal eveneens
bijdragen tot een snellere heling en zorgen voor minder littekenvorming.
23
24
8-5-2019
Eddy Lambrecht Gent 13Brandwondenzorg 2019
NIET SPOELEN - GEEN EHBO
Brandwonden : dynamisch karakter ( eerste uren )
25
26
8-5-2019
Eddy Lambrecht Gent 14Brandwondenzorg 2019
CHEMISCHE BRANDWONDEN
• Veelal nodeloos – nutteloos uitvergroten ?• casus “ mierenzuur “ – UGent 03/2015
• 24 uurs-opname / medicolegaal ?
• Zelden ernstige pathologie, maar uitzonderringen…..
• Coca Cola Zwijnaarde 2007
• Zwavelzuur ZNA Stuivenberg 2015
• Antigifcentrum = ZEER belangrijk
• Difotèrine = marketing ? of toch een “ wondermiddel “ ?
• ervaringen EBA congres Wenen 2013 ( UK )
• duur ?
• ervaringen bedrijfs EHBO
27
28
8-5-2019
Eddy Lambrecht Gent 15Brandwondenzorg 2019
Vermoeden cyanide intoxicatie bij :
Persisterende shock
Aitmieën ( CA )
Coma – moeilijke oxygenatie
……
Toedienen Cyanokit ® = levensreddend ?
Hydroxycobalamine / Cyanokit 5 gr. ( te herhalen ! )
Kinderen = 7 mg. / kg.
Observatie “bruinrode urine” voor ……. dagen / weken !
ZEER gevaarlijk !!! Veel problemen !!!
Gesloten brand - CYANIDE
Wondzorgproducten
• REINIGEN = zeer belangrijk
• PIJN vrij bij gebruik
• zeer belangrijk !
• Keuze van het juiste product
• zie infofolders
• www’s
• ervaringen – vormingen
29
30
8-5-2019
Eddy Lambrecht Gent 16Brandwondenzorg 2019
Hydrotherapie
REINIGEN/ONTSMETTEN
Contaminatie KolonisatieKritische
Kolonisatie Infectie
Enkel reinigen
Vooral reinigen,
debrideren en
nadien ontsmetten
31
32
8-5-2019
Eddy Lambrecht Gent 17Brandwondenzorg 2019
Blaren openen : - Kleine blaren = dicht laten ! ( relatief ? )
- Grote blaren = steeds open doen !
Collegium Chirurgicum Plasticum Ghent
13/10/2018 Dr. K. Claes
33
34
8-5-2019
Eddy Lambrecht Gent 18Brandwondenzorg 2019
WONDEN : ANTISEPTICUM
• Op basis van polyvidone-jodium
• Op basis van chloorhexidine
• Waterstofperoxide
• Andere……
• Belangrijk = concentratie !!
35
35
36
8-5-2019
Eddy Lambrecht Gent 19Brandwondenzorg 2019
KLEINE BRANDWONDEN : ZALVEN
• Flammazine
• Flaminal hydro - forte
• Furacine verbanden
• + polyvidone iodium
• adaptic gaasje ( Cuticell, Jelonet,…)
37
38
8-5-2019
Eddy Lambrecht Gent 20Brandwondenzorg 2019
Mengen =Inactiveren
Dr. M. Van BrusselUZ Leuven
13/10/2018
ZALFVERBAND (NA REINIGEN)
39
40
8-5-2019
Eddy Lambrecht Gent 21Brandwondenzorg 2019
41
42
8-5-2019
Eddy Lambrecht Gent 22Brandwondenzorg 2019
2° GR BW EN SCHUIMVERBAND
44
BESLUIT : IDEALE VERBANDMATERIAAL :
• Mag wondheling niet storen
• Onderhoudt een vochtig wondmilieu
• Is ondoordringbaar voor micro-organismen
• Is goed verdraagbaar voor de patiënt (comfort)
= pijnloos aanbrengen / verwijderen
• Kan (genoeg) vocht opnemen
• Heeft een goede kosten/baten verhouding
43
44
8-5-2019
Eddy Lambrecht Gent 23Brandwondenzorg 2019
WONDZORG OP I Z
BRANDWONDENZORG ANNO 2019
Operaties
• Debrideren
• Allo – en Autografts• Lijkenhuid
• FTG en STG
• MEEK wall techniek
• Glyaderm
Enzymatisch debridement - Nexobrid® !
45
46
8-5-2019
Eddy Lambrecht Gent 24Brandwondenzorg 2019
ENZYMATISCH DEBRIDERENNEXOBRID ®
ENZYMATISCH DEBRIDEREN NEXOBRID ®
• Zalf met bromelaïne ( ananasextract )
• Momenteel nog veel klinische studies
• Selecte casuïstiek
• Ideaal ( ? ) voor landen met beperkte mogelijkheid tot “ moderne “ brandwondenzorg
47
48
8-5-2019
Eddy Lambrecht Gent 25Brandwondenzorg 2019
PIJNCONGRES 2016 ERASMUS MC ROTTERDAM
VirtualReality
49
50
8-5-2019
Eddy Lambrecht Gent 26Brandwondenzorg 2019
OXFORD LEAGUE TABLE OF ANALGESICS
beter
OXYCODONE ( B > 15 J / USA > 70 J )
• Oxynorm Instant ( smelttablet ) ( procedures,…)
• werkt na 5 – 10 min. ( 5 – 10 mg. /keer )
• werkt 4 – 6 uur !!
• minder nausea ( sufheid ?? )
• Oxycontin ( langwerkende vorm ) ( onderhoudsbehandeling )
• werkt na 30 min. ( 5 – 20 mg/keer )
• werkt tot 12 uur
• risico obstipatie tijdig anticiperen ( Targinact ? )
8/05/2019
51
52
8-5-2019
Eddy Lambrecht Gent 27Brandwondenzorg 2019
CHRONIFICATIE VAN DE PIJN
• Onvoldoende analgesie bij acute pijn
• Perifere sensitisatie
• Centrale sensitisatie
• Wind-up fenomeen !
• genetisch wijzigen van normale neuronen in “ low treshold “ neuronen
• centrale rewiring
• HYPERALGESIE• Tactiele A vezels “upgraden” tot C vezels
• aanraking doet pijn : allodynie
Brandwondencentrum
• Brandwonden > 5 % 3° graad > 10 % 2° graad
• Kinderen ( < 20 % )• Volwassenen ( alcohol, psychosociale problemen,…)
• Ouderen = grote groep geworden !!!
• HEEL veel thuisongevallen
• Complexe wondzorg• Traumatische amputaties
• Negatieve druktherapie
• Syndroom van Lyell ( TEN )
• Necrotiserende fasciïtis
53
54
8-5-2019
Eddy Lambrecht Gent 28Brandwondenzorg 2019
BWC : MEER DAN ALLEEN BRANDWONDEN!
Syndroom van Lyell
• Opname wegens griepaalsyndroom
• Dag 5 = hoge koorts ( 40 °C ) en NRS > 9/10
• Beeld van sepsis –inflammatie
• 1° denkpiste = ??
55
56
8-5-2019
Eddy Lambrecht Gent 29Brandwondenzorg 2019
57
58
8-5-2019
Eddy Lambrecht Gent 30Brandwondenzorg 2019
59
60
8-5-2019
Eddy Lambrecht Gent 31Brandwondenzorg 2019
DAS SMACC BERLIJN 06 2017
BABI-PLAN• Contact Centrale → inlichtingen verzamelen:
• Identificatie: oproeper en aard incident
• Aantal verbranden (volwassenen – kinderen)
• Ernst van de brandwonden
• Aantal geïntubeerden of intubatie noodzakelijk
• Aantal U1 – U2 – U3
• Na analyse → BABI-plan in werking zetten• Contact met BWC’s voor inventarisatie van bedden
• Capaciteit eventueel optrekken naar 150%
• Organisatie van de verdeling van de patiënten
• Organisatie secundair transport via militaire of burgerlijke helikopters
• B-Team (burn-team)• Triage of “sortering”
• Of plaats van incident
• Of ZKH zonder BWC
• Idealiter binnen 12 à 24h
INCIDENT
61
62
8-5-2019
Eddy Lambrecht Gent 32Brandwondenzorg 2019
www.adbc.nl/publicaties
63
64
8-5-2019
Eddy Lambrecht Gent 33Brandwondenzorg 2019
CNPV WONDZORG.NET VORMINGEN
• Vr. 24 mei 2019 - brandwondenzorg - dagcursus
• VIVES hogeschool Roeselare ( website VIVES )
• December 2019 - wondzorg binnen kritieke diensten -dagcursus
• KLINA Brasschaat Antwerpen
• Di. 26/05/2020 - dagopleiding “ pijn en wondzorg “
• Odisee hogeschool Aalst – St Niklaas ( website Odisee )
65