bora sener

7/26/2019 Bora Sener

1/36

OTOMOTVSEKTRNDE

KULLANILAN DERNEKME SACLARININEKLLENDRLEBLRL

K ANALZBORA ENER

YILDIZ TEKNK NVERSTES


2/36

OTOMOTV SEKTRNNSORUNLARI

Enerji fyatlarnn artmas

Yaktlarn srekli olarak azalmasTat arlnn

azaltlmas

CO2salnm nedeniyle evre kirliliinin artmas

Gvdede af! malzeme k"llanm


3/36

m nyum a a!m a"! m! $%li& mi##$ %aliyet &'lminy"m"n retimi srasnda (irim miktar iin

k"llanlan enerji yksek)

2$ Gvenlik


4/36

OTOMOTVDE KULLANILAN ELKMALZEMELERN

SINI'LANDIRILMASIM%&ani& (%lli&l%"in% )*"%+

* 2+, %-a .k m"kavemetli elikler

2+,/+,, %-a Yksek m"kavemetli elikler

0 +,, %1a ltra yksek m"kavemetli elikler


5/36

MALZEMELER

Yksek m"kavemetli malzemeler m"kavemet 3arlk

'yn dayanma daa dk arlkta "layor$

.aa in4e kalnlkta sa4 k"llanla(iliyor


6/36

-% u a.%m%/ a (%m% %" n%&ill%n0i"ilm% Z1"lu&la"!

Erken yrtlma &.- +5,6nin7ererek (klmesi son"4" ol"an asar)

8ontrol edilemeyen 7eri yaylanma

8al1 (asma yzeyi ile sa4 yzeyinin temas noktasnda ol"an yksek (asn nedeniyle

a) 'dezi! 'nma ()'z .klmesi


7/36

"ay%" 1m-u(%li&l%" 9" eliklerde C: ; 7i(i arayer atomlar zelti ierisinden

"zaklatrlmtr

Ti veya ;( eklenmesi

Cotrell atmos!eri

9": elie yalanmama ve stn ekillendirile(ilirlik zellii

kazandrmaktadr$


8/36

I' %li&l%"i C ve ; atomlar zeltide ("l"nmadndan (elir7in akma ve ("na (al

olarak


9/36

I' %li&l%"i

.k akma ve ekme dayanmlar ve yksek r deerleri ileekstra

derin ekile(ilme zellii 7stermekte ve ok karmak

1aralarn

kolaylkla retile(ilmesine olanak salamaktadrlar$

>? eliklerinin retimi: 7nmzde sade4e so"k ve s4ak

sa4lar iin deil ayn zamanda inko ka1l elik sa4lar: yksek

dayanml elik sa4lar v($ deiik "y7"lamalarla artmakta ve

yksek dayanml >?: 1aslanmaz >? eklinde yeni ti1leri

ol"t"r"larak dayanmlar artra(ilmektedir


10/36

% %" n n /1m1/ . %Kullan!m ,%"l%"i

>? eliinin yksek r deeri ve mkemmel derin ekile(ilirliinden

tr >? elikleri

otomotivde n ve arka ka1 i 1aneli: arka ta(an 1aneli 7i(i

1aralarda

k"llanlmaktadr$

IF eliinden retilen bir kap i paneli


11/36

I' %li&l%"inin %i/l%"i

.erin @ekme 8alite &..A) >? @elikleri

?rnda sertlee(ilen &9=) @elikler

Yksek m"kavemetli &=BB) @elikler

Ekstra derin ekile(ilen &E..A) @elikler


12/36

%&ill%n0i"il%4ili"li&

Tan!m+ Ba4 malzemenin eitli 1roseslerle asara

"ramadan orjinal eklinden (elirli (ir ekle

dne(ilme ka(iliyetine ekillendirile(ilirlik denir$

%alzeme zellikleri -roses zellikleri

Dekillendirile(ilirlik

-roses deikenleri Ba4 zerine 7elen d

zorlanmalar

%alzeme deikenleri Gelen zorlamalara


13/36

%ekanikE: r: n: m"

zellikler

%alzeme %etal"rjik9oy"t: ekil: tekstr

.eikenleri zellikler8imyasal

8imyasal (ileimzellikler

Dekillendirile(ilirlik

-ot em(eri (asn4

8al1 ve zm(a 7eometrileri

-roses Yalay4lar .eikenleri

B4aklk

Dekil deitirme z


14/36

%&ill%n0i"il%4ili"li&

@ok sayda deiken: (ir(irinden (amsz olarak1rosese

katlmakta: ekillendirmenin atal veya (aarlolmasna etki

etmektedirler$

9" nedenle: malzemenin 7erek retim ko"llarndakidavrann

tamamen aklaya(ile4ek tek (ir 1arametre

("l"nmamaktadr$


15/36

%&ill%n0i"m% S!n!"!Ba4larn ekillendirile(ilirlii yzeyde ol"an 2 temel de!ormasyon ile tanmlanr

9" de!ormasyonlar snr (ir deere "lat zaman


16/36

%&ill%n0i"m% S!n!" Diya)"am! %alzemelerin ekillendirme snrlarnn (elirlenmesinde ekillendirme snr

diya7ramlarndan yararlanlr$

9" diya7ramlar sa4 malzemenin retim esnasnda karlaa(ile4ei (tnde!ormasyonlar itiva eder$ .iya7ramn sol tara! tek eksenli ekmeden: dzlem (irim ekil deiimine

kadar olan (l7eyi 7sterirken: sa tara! ise: dzlem (irim ekil deiiminden ikieksenli 7erme alini 7stermektedir$

.iya7ramn stnde kalan de!ormasyon deerleri asar 7sterirken: altta kalan

de!ormasyonlar ise7venli (l7eyi 7stermektedir$


17/36

%&ill%n0i"m% S!n!" Diya)"am!

9" diya7ramlar sayesinde : 1aralarn kal1lar azrlanrken n simlasyonlarda

sa4n il7ili

ekli al1: almaya4a yrtl1: yrtlmaya4a 7i(i sor"lara n4eden yant

verile(ilmektedir$

rnein (ir ka1 sa4 ele alndnda simlasyon 7erekletirildikten sonra:

ekillendirilmi sa4n er

noktasnda meydana 7elen de!ormasyonlar: diya7rama 7re kontrol edilir ve 7erekli

deiiklikler tasarm

esnasnda ya1lr$

EKLLENDRME SINIR D,A5RAMLARININ


18/36

EKLLENDRME SINIR D,A5RAMLARININDENE,SEL OLARAK IKARILMASI

9" diya7ramlarn deneysel olarak karlmas F aamadan ol"maktadr$

?arkl 7eniliklerde sa4 n"m"nelerin azrlanmas

;"m"ne yzeylerinin daire veya kare 7rid ile markalanmas

9tn n"m"nelerin asar ol"n4aya kadar de!orme edilmesi

=asar (l7esi zerinden lm alnmas


19/36

=er (ir n"m"ne (ir ekil deitirme d"r"m"n" 7sterir$


20/36

KULLANILAN TEST ,NTEMLER

?


21/36

( %m !! % %n "m% %-D(%n%:i

ana eleman k"llanlr$

.ii 8al1

-ot @em(eri

Hm(a

%alzeme iki kal1 arasnda sa(itleni1: 7erdirilmesi salanyor$

S 0 4 &l R l


22/36

S(0"m% u4u&la"!n!n R1lYar kresel zm(a Ba4a noktasal temas Ba4n (yk ksm desteksiz

Ger7i k"vveti

-ot @em(eri

9ask 8"vveti

'ka kar ters ynde 7er7i k"vveti .aa dk 1ot em(eri (asn4

Bzdrme @"("" 'k 7erekli (l7elerde !renleme ya1arak en7elleyen (ir tr kontrol mekanizmas


23/36

%&ill%n0i"m% T%-/i

Brtnme ve zm(a 7eometrisi nemli rol oynar $

Testte: yar kresel zm(a sa4 n"m"nelerde erisel(ir yzey

ol"t"rmasndan tr 7ridlerin llmesi zord"r$

S / E/&i i


24/36

S"/nm% E/&i-i(/"& .% L%%: dzlem d ekillendirme testinde srtnmenin ekillendire(ilirlik zerine etkisini

in4elemilerdir$ @almalarnda deneysel olarak elde ettikleri son"lar: '9'AB sonl" elemanlar

1ro7ramyla karlatrmlardr$

8"r" ?arkl yalay4larla

Kullan!lan Mal(%m%+ '8.A &'lminy"mla deokside edilen derin ekme kalite elektro 7alvanizli sa4)

S E &i i


25/36

S"/nm% E/&i-i?arkl yalay4larla deneysel olarak elde edilen de!ormasyon deerlerini nmerik son"larla

karlatrmlardr$

.eneysel son"lar

;merik son"lar


26/36

D(l%m 9i %&ill%n0i"m% T%-/i 4" yass (ir zm(a k"llanlr$

.e!ormasyonlar dz (ir yzeyde lle4einden: lm daakolaydr$

.airesel (ir 1"l ara4lyla (asn dolayl olarak n"m"neye"y7"lanr

Takm 7eometrisi ve srtnme etkisi daa azdr$

DE'ORMAS,ONLARIN LLMES


27/36

DE'ORMAS,ONLARIN LLMES

Manual l9ml%" O/1ma/i& l9ml%"

%ylar 4etvel .ijital kamera ta(anl lmler

Tek eleman sistemi

Btereo7rntleme

%ikrosko1

OTOMATK LMLER


28/36

OTOMATK LMLER T%& %l%man -i-/%mi

9irdijital kamera k"llanlr: 7ridler tek tek llr$

S/%"%1)*"n/l%m%-arann 2 ya da (l7esinden 7rntler alarak: de!ormasyonlar ler$

I .ijital kamera &Tri1od zerinde)

I ;"m"neyi t"tan dner ta(la

I Grnt ileme yazlmlar k"llanlr

&'B'%E: -='BT v()


29/36

5RNT LEME,E DA,ALIDE'ORMAS,ON LM

.e!orme olm" n"m"nelerin !arkl ynlerden !otoraJar ekilir$

.e!orme olmam n"m"ne ile de!orme olm" n"m"ne 7rntlerikarlatrlarak: (oy"tlar

(elirlenmeye allr$

Ke!erans &kali(rasyon iin)


30/36

;AN5 BL5ELERDEN LMALINACAK#

=asar (l7esi ve asara er iki tara!tan kom" (l7elerden lm

alnmas 7erekir$

Gvenli Blge Hasarl Blge

SAC KALINLI I .% MEKAN K ZELL KLER N


31/36

SAC KALINLI I .% MEKAN K ZELL KLER NETKS

Kumar: almasnda sa4 kalnlnn ekillendirile(ilirlik zerine etkisini in4elemitir$

8"llanlan %alzeme L !arkl kalnlkta & ,$5: #: #$2L: #$M: 2 mm) E..A

kalnlk FLD


32/36

KA=LAMA KALINLI? ile: 7alvanizsiz >? sa4lar karlatrmtr$

Galvanizsiz >?

22, 73m2

#5, 73m2

#2,73m2

<


33/36

KA=LAMA KALINLI?: dierlerinden daa yksek

Be(e1N Kaplanm saclarda bulunan gevrek Fe-Zn katmanlar

Hn

?e Hn @atlak (" (l7elerden (alar: yzeye ilerler

Dekillene(ilirlik der

Galvanizsiz malzemede ise: malzeme sneklii tamamen k"llanldktan sonra: (oy"n verme

ve asar ol""r$

KA=LAMA KALINLI


34/36

KA=LAMA KALINLI? 7erisinde kalr

KA,NAKLAR


35/36

KA,NAKLAR#$ 'meri4a >ron and Bteel >nstit"te: 'n investment steel !"t"re: '>B> %arket .evelo1ment: 2,,

>? An0%"-1n$ D? '11li4ation and Ke1aira(ility o! 'dvan4ed =i7 Btren7t Bteels: 'meri4a >ron and

Bteel >nstit"te: 2,,5$

@? Ll%%llyn$ D?T? ;u00$ R?C? #PP5 Bteels / %etall"r7y and '11li4ations: rd edition: P$:


36/36

DNLED

bora sener

Documents