ATOMOAREN EGITURA

- Nukleoan atomoaren karga positiboa eta ia masaguztia daude. Nukleoko partikulak protoiak etaneutroiak dira. Protoiak dira karga positiboak.

- Nukleoa oso txikia da atomoaren tamainarekinkonparatuta (10-15 eta 10-10 ).

- Geruzan karga negatiboa dago. Geruzako partikulakelektroiak dira. Masa txikia dute besteekinkonparatuta.

- Elektroiak orbitatzen ari dira nukleoaren inguruan (sistema eguzkiarreanplanetak bezela).

Eredu honek azaltzen du zer gertatzen den atomoa partikulekin bonbardatzean.

Rutherfor-en eredua.

HIDROGENO-ATOMOAREN EGITURAEredu hori hidrogeno atomoari aplikatzean holako enuntziatuak ondorioztatu ziren:

- Nukleoan protoi bakarra dago.

- Geruzan elektroi bakarra dago.

- Elektroi hori edozein orbitatan egon daiteke.

Zelan aldatzen da atomoaren energia? Noiz du atomoak energia gehiago, elektroia nukleotik orbita urrun batean ala hurbila batean dagoenean?

- Zenbat eta urrunago egon elektroia nukleotik hainbat eta energia gehiago duatomoak.

- Zenbat eta hurbilago egon elektroia nukleotik energia gutxiago du atomoak.

HIDROGENO-ATOMOA eta ENERGIA

Zein atomok du energia gehiago? Zergatik? Zelan lor dezake atomo batek energia? Zelan eman dezake energia? Zer gertatzen zaio orduan?

ATOMOAK ENERGIA galtzean argia emoten du, fotoi bat.

Atomo kitzikatua

Argi fotoia

E = h

Atomo deskitzikatua

ATOMOAk ENERGIA irabaz dezake.ZELAN?

•Talka baten bidez

• Argia zurgatuz gero. Argiak energia du.

ATOMOAk ENERGIA irabaz dezake.

Non DITUGU ATOMOAk eten gabe elkar joka, talka eginez?

Deskarga hodieetan? Bai

-Presioa 20 Pa-ekoa denean emaitza onak lortzen dira eta gasak argia emoten dute.

- Argi horren espektroa ezjarraia da. Zer esan gura du horrek?

Alde ikuskorraAlde ultramorea

- Atomoak, deskitzikatzen denean, emoten duen energia ez dela edozein.- Espektro ezjarraian agertzen diren koloreak atomoak askatzen dituen fotoien koloreak dira; atomoa deskitzikatzean.

E2 - E1 = h f

HIDROGENO ATOMOARutherfor- en ereduaren akatsak

- Elektroiaren orbita guztiak posibleak izango balira atomoak, deskitzikatzean edozein energia kantitate askatuko luke (argi forman). Gauzak ez dira halan gertatzen hidrogenoaren espektroa jarraia ez delako, ezjarraia baizik eta kolore jakin batzuk baino ez ditu erakusten.

- Horrek adierazten du atomoek ezin dutela edozein energia izan. Bestela kolore guztietako fotoiak emango lituzkete, hau da edozein energiatako fotoiak emango lituzkete eta ez beti energia finko batzuetako fotoiak.

- Fisikaren legeen arabera Elektroia orbitan biratzeagatik irrati antena batek energia emititzen duen bezala emititu beharko luke, eten gabe, kitzikatuta egon edo egon ez. Eta energia emitituko balu bere energia galduko luke eta azkenean nukleoaren kontra joko luke. Hori, begi bistakoa da, ez da gertatzen ari.

BOHR-en ATOMOAREN EGITURA

- Atomoaren barnean elektroiaren energia kuantizaturik dago.

- Hots, elektroiaren orbita guztiak ez dira posibleak. Posible diren orbitei dagokien energia maila n (1, 2, 3, ...) zenbaki kuantikoaz erlazionatuta dago.

En = -2,18·10-18 (Joule) n2

= -13,6 (eV) n2

- Orbita baimenduetan elektroiaren momentu angeluarra (m·v·R) h/2 balioaren multiplo osoa da, h Planck-en konstantea izanik.

- Elektroia energia maila batetik beste batera pasatzen denean zurgatu edo igortzen da energia. Energia kantitate hori mailen arteko energia diferentzia da.

E = Ea - Eh

E = h

Eta energia hori erlazionatzen da zurgatutako edo igorritako fotoiaren maiztasunarekin honela.