Bilgisayar Kullanımı Etiği Bilgisayar Kullanımı Etiği ve The British Councilve The British Council

Selma Aslan

Bilgisayar kullanım kurallarıBilgisayar kullanım kuralları

1. Kimlerin sistemi kullanabileceği

2. Erişim hakkı verme yetkisinin kimde olacağı

3. Şifrelerin nasıl oluşturulacağı ve nasıl saklı tutulacağı

4. Sistemin yalnızca iş amacıyla kullanılabileceği konusunda sınırlama ve kişisel kazanca yönelik olarak kullanılamayacağının belirtilmesi. Kaynaklar sınırlı ise vakit geçirme ve kişisel amaçla sistemin kullanılması konusunda tamamen yasak olduğuna dair veya getirilen sınırlamalarla ilgili hususlar.

Bilgisayar kullanım kuralları IIBilgisayar kullanım kuralları II

5. Sisteme veya sistemde mevcut kaynaklara yetki sahibi olunmadığı takdirde girilemeyeceği ve kasıtlı olarak sisteme müdahale edilemeyeceği veya işleyişinde değişiklikler yapılamayacağı.

6. Diğer kullanıcıların kasıtlı olarak taciz edilemeyeceği ve onların haklarının ihlal edilemeyeceği.

Bilgisayar kullanım kuralları IIIBilgisayar kullanım kuralları III

7. Yetkili birisinden geçerli bir gerekçe ile izin almaksızın güvenlikle ilgili konularda deneme yapılamayacağı. (Bu tür denemelere ancak üniversite ortamında şifreleme ve güvenlik sistemleri ile ilgili ders çalışmaları için izin verilir.)

8. Sistem yöneticilerinin hangi koşullarda sistem bakımı nedeni ile dosyalara, posta mesajlarına, verilere ve basıcı listelerine girebileceği. Kullanıcıların çalışmalarının gizliliğinin korunabilmesi için bu tür etkinlikler sınırlı olmaktadır.

Bilgisayar kullanım kuralları IVBilgisayar kullanım kuralları IV

9. Sistem yöneticileri ile diğer yetkili personelin, sistemi korumak amacıyla, hangi koşullarda herhangi bir zamanda sistemin kullanımını sınırlayabilecekleri, sona erdirebilecekleri veya değiştirebilecekleri. Bu izin sınırsız olmamakla birlikte, bazı hallerde eğer sistemin güvenliği tehlikede ise ani müdahale gerekebilir.

Bilgisayar kullanım kuralları VBilgisayar kullanım kuralları V

10. Yazılım telif hakları ve lisanslarla ilgili ilkeler (guidelines). Sistem, üzerinde telif hakkı olan materyalin lisanssız kopyalarını oluşturmak için kullanılmamalıdır. Aynı ilke fotograflar için de geçerli olup bunlar lisanssız olarak tarayıcı gibi bir araçla kopyalanamaz.

11. Internet’ten küçükler için uygun olmayan materyalin indirilmesi veya gönderilmesi. Uygun olmayan materyal tanımı çok geniş olabilir ve genelde müstehcen yayınları kapsar

(Computer Privacy, Security and Ethics, t.y.)

The British Council Davranış The British Council Davranış KurallarıKuralları

Yazılımların güvenilir firmalardan alınması, lisansları ile kazanılmış haklar çerçevesinde kullanılmaları ve şifrelerin gizli tutulması,

Personelin,Council’a ait varlıkların korunması adına, bilgisayar donanım sistemlerinin uygunsuz erişim ve kötüye kullanımdan korunması için gerekli tedbirleri alması,

Council kaynaklarının ve olanaklarının kişisel veya özel işler ya da kazançlar için kullanılmaması

BT Araçları Ve Sistemleri BT Araçları Ve Sistemleri Kullanım StandartlarıKullanım Standartları

Güvenlik,ŞifrelerYazılım, araçlar ve verilerin doğru

kullanımıVeri kaybı olasılığıSistem ve verilere erişimInternet ve e-postanın doğru kullanımı

BC’de Internet ve e-posta BC’de Internet ve e-posta kullanımıkullanımı

Pornografik, açık saçık ve saldırgan siteleri ziyaret etme.

Ne kurum içinden kişilere ne de kurum dışına, karalayıcı, tahkir edici veya saldırgan mesajlar gönderme.

Virüs taşıma riski veya telif haklarını çiğneme olasılığı durumlarında, bülten tahtaları ve Web dahil olmak üzere dış kaynaklardan dosya indirme. Büyük dosyaların e-posta ile gönderilmesi ya da sisteme yüklenmesi bant genişliğinden diğerlerinin çalışmalarını etkileyecek biçimde pay alır ve Council için bunun bir maliyeti vardır.

BC’de Internet ve e-posta BC’de Internet ve e-posta kullanımı IIkullanımı II

Kuşkulu izlenim veren e-posta mesajına ilişik dosyaları açma.

Grafik gibi bir hayli yer tutan ilişik dosyalar gönderme. Tereddüt halinde kabul edilebilir dosya büyüklüğü limitini bilgi işlem sorumlusundan öğrenebilirsiniz.

Zincir mektuplar başlatma veya gelenleri başkasına aktarma.

BC’de Internet ve e-posta BC’de Internet ve e-posta kullanımı IIIkullanımı III

Etkileşimli veya çevrimiçi oyunlar oynama.

Internet veya e-posta olanaklarını kişisel kazanç sağlamak için kullanma.

E-posta ve Internet’i işini etkileyecek ölçüde kişisel amaçlarla kullanma.

BC’de Internet ve e-posta BC’de Internet ve e-posta kullanımı IVkullanımı IV

Internet’e Council ağındaki makinalardan onaylanmış mekanizmalar dışında herhangi bir bağlantıyı kullanarak girme. Diğer tüm bağlantılar yasaklanmıştır.

E-posta dahil Internet kullanımının denetim altında olabileceğinin, kaydının tutuluyor olabileceğinin ve e-posta mesajlarına “disclaimer” eklenmiş olabileceğinin ayırdında ol.

Özetle, Council, Internet ve e-postanın kullanımına, • sistemin performansını etkileyecek boyutta işlemler yapılmadığı, • virus taşınmadığı, • kişisel kazanca yönelik etkinlikte bulunulmadığı ve • kişinin işinin aksamaması koşuluyla esnek bir yaklaşım içinde izin vermektedir.

BC’de özen gösterilen BC’de özen gösterilen hususlarhususlar

Korsan yazılım kullanılmaması ve telif haklarına riayet

Veri Koruma ve kişisel verilerin gizliliği

Oxford Üniversitesi Kullanım Oxford Üniversitesi Kullanım KısıtlamalarıKısıtlamaları

Herhangi bir yasadışı etkinlik, Taciz edici, müstehcen, ahlaka aykırı, tehdit edici

görüntü, veri ve diğer materyallerin veya bu tür görüntü ya da materyale dönüştürülebilecek herhangi bir verinin yaratılması, aktarılması (transmission), depolanması, yüklenmesi (downloading), sunumu (display),

Rahatsızlık, can sıkıntısı, gereksiz kaygı yaratmak için tasarımlanmış ya da bunlara yol açabilecek, veya bir başka kişiyi taciz edecek materyallerin yaratılması veya aktarımı,

Oxford Üniversitesi Kullanım Oxford Üniversitesi Kullanım Kısıtlamaları IIKısıtlamaları II

Bir kişiyi ya da kuruluşu karalayan materyallerin yaratılması veya aktarılması,

Göndericisini ve hangi makineden gönderildiğini saklamaya çalışarak e-posta gönderilmesi,

Yetki almadan çok sayıda kişiye, bu kişilerin onayı olmadan e-posta göndermek veya zincir mektuplar gönderilmesi,

Oxford Üniversitesi Kullanım Oxford Üniversitesi Kullanım Kısıtlamaları IIIKısıtlamaları III

Telif haklarını, ahlaki hakları, ticari hakları (trade mark) ve diğer fikir ve sanat ürünleri haklarını çiğneyecek biçimde materyal üretilmesi, bu tür materyale erişilmesi veya bunların aktarımı,

Universite ile yapılan bir anlaşma çerçevesinde olmadığı takdirde özel kazanca yönelik veya ticari amaç taşıyan çalışmalar,

Oxford Üniversitesi Kullanım Oxford Üniversitesi Kullanım Kısıtlamaları IVKısıtlamaları IV

Aşağıdakilere yol açabilecek kasıtlı ya da kayıtsız davranışlar: o o Personelin ve ağ kaynaklarını, ağ yoluyla

ulaşılabilen bir sistemde harcanan zaman da dahil olmak üzere gereksiz israf etmek,

o o Diğer kullanıcıların verilerinin bozulması veya yok edilmesi,

o o Diğer kullanıcıların verilerinin gizliliği, o o Diğer kullanıcılarının çalışmalarının kesilmesi,o o Ağa virus sokulması.

• Kurallara uyum• Kurum kültürü ve değerler• Denetim• Eğitim

•Ahlaki karar verebilme• Sağduyu ve vicdan