biblia sacra iuxta vulgatam versionem › assets › pdfs › bibletexts › vulgata ›...

47
Biblia Sacra Iuxta Vulgatam Versionem adjuvantibus B. Fischer, I. Gribomont, H. F. D. Sparks, W. Thiele recensuit et brevi apparatu critico instruxit Robert Weber Editionen quintam emendatam retractatam praeparavit Roger Gryson Complete Text without Apparatus © 1969, 2007 Deutsche Bibelgesellschaft, Stuttgart All rights reserved www.dbg.de www.academic-bible.com

Upload: others

Post on 04-Jul-2020

46 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Biblia Sacra Iuxta Vulgatam Versionem

adjuvantibus

B. Fischer, I. Gribomont,H. F. D. Sparks, W. Thiele

recensuit et brevi apparatu critico instruxit

Robert WeberEditionen quintam emendatam retractatam

praeparavit

Roger Gryson

Complete Text without Apparatus

© 1969, 2007 Deutsche Bibelgesellschaft, Stuttgart

All rights reserved

www.dbg.de

www.academic-bible.com

INCIPIT SECUNDUM MARCUM1, 1 I / II Initium evangelii Iesu Christi Filii Dei1, 2 sicut scriptum est in Esaia prophetaecce mitto angelum meum ante faciem tuam qui praeparabit viam tuam1, 3 II / I Vox clamantis in deserto parate viam Domini rectas facite semitas eius1, 4 III / VI Fuit Iohannes in deserto baptizans et praedicans baptismum paenitentiaein remissionem peccatorum1, 5 et egrediebatur ad illum omnis Iudaeae regio et Hierosolymitae universiet baptizabantur ab illo in Iordane flumine confitentes peccata sua1, 6 et erat Iohannes vestitus pilis cameliet zona pellicia circa lumbos eiuset lucustas et mel silvestre edebat1, 7 et praedicabat dicensIIII / I Venit fortior me post mecuius non sum dignus procumbens solvere corrigiam calciamentorum eius1, 8 ego baptizavi vos aquaille vero baptizabit vos Spiritu Sancto1, 9 V / I Et factum est in diebus illisvenit Iesus a Nazareth Galilaeaeet baptizatus est in Iordane ab Iohanne1, 10 et statim ascendens de aquavidit apertos caeloset Spiritum tamquam columbam descendentem et manentem in ipso1, 11 et vox facta est de caelistu es Filius meus dilectus in te conplacui1, 12 VI / II Et statim Spiritus expellit eum in desertum1, 13 et erat in deserto quadraginta diebus et quadraginta noctibuset temptabatur a SatanaVII / VI Eratque cum bestiiset angeli ministrabant illi1, 14 VIII / IIII Postquam autem traditus est Iohannesvenit Iesus in GalilaeamVIIII / VI Praedicans evangelium regni Dei 1, 15 et dicensquoniam impletum est tempus et adpropinquavit regnum Dei

Text from: Biblia Sacra Vulgata© 1969, 2007 Deutsche Bibelgesellschaft, StuttgartAll rights reserved 2184

paenitemini et credite evangelio1, 16 et praeteriens secus mare Galilaeaevidit Simonem et Andream fratrem eius mittentes retia in mareerant enim piscatores1, 17 X / II Et dixit eis Iesusvenite post meet faciam vos fieri piscatores hominum1, 18 et protinus relictis retibus secuti sunt eum1, 19 XI / VI Et progressus inde pusillumvidit Iacobum Zebedaei et Iohannem fratrem eiuset ipsos in navi conponentes retia1, 20 et statim vocavit illoset relicto patre suo Zebedaeo in navi cum mercennariissecuti sunt eum1, 21 XII / VIII Et ingrediuntur Capharnaumet statim sabbatis ingressus synagogam docebat eos1, 22 XIII / II Et stupebant super doctrina eiuserat enim docens eos quasi potestatem habenset non sicut scribae1, 23 XIIII / VIII Et erat in synagoga eorum homo in spiritu inmundoet exclamavit  1, 24 dicensquid nobis et tibi Iesu Nazarenevenisti perdere nosscio qui sis Sanctus Dei1, 25 et comminatus est ei Iesus dicensobmutesce et exi de homine1, 26 et discerpens eum spiritus inmunduset exclamans voce magna exivit ab eo1, 27 et mirati sunt omnesita ut conquirerent inter se dicentesquidnam est hocquae doctrina haec novaquia in potestate et spiritibus inmundis imperat et oboediunt ei1, 28 et processit rumor eius statim in omnem regionem Galilaeae1, 29 XV / II Et protinus egredientes de synagoga

Text from: Biblia Sacra Vulgata© 1969, 2007 Deutsche Bibelgesellschaft, StuttgartAll rights reserved 2185

venerunt in domum Simonis et Andreaecum Iacobo et Iohanne1, 30 decumbebat autem socrus Simonis febricitanset statim dicunt ei de illa1, 31 et accedens elevavit eam adprehensa manu eiuset continuo dimisit eam febriset ministrabat eis1, 32 vespere autem facto cum occidisset soladferebant ad eum omnes male habentes et daemonia habentes1, 33 et erat omnis civitas congregata ad ianuam1, 34 et curavit multos qui vexabantur variis languoribuset daemonia multa eiciebatXVI / VIII Et non sinebat loqui eaquoniam sciebant eum1, 35 XVII / VIII Et diluculo valde surgens egressus abiit in desertum locum ibique orabat1, 36 et persecutus est eum Simon et qui cum illo erant1, 37 et cum invenissent eum dixerunt eiquia omnes quaerunt te1, 38 et ait illiseamus in proximos vicos et civitates ut et ibi praedicemad hoc enim veni1, 39 et erat praedicans in synagogis eorum et omni Galilaeaet daemonia eiciens1, 40 XVIII / II Et venit ad eum leprosus deprecans eumet genu flexo dixitsi vis potes me mundare1, 41 Iesus autem misertus eius extendit manum suamet tangens eum ait illivolo mundare1, 42 et cum dixisset statim discessit ab eo lepra et mundatus est1, 43 et comminatus ei statim eiecit illum 1, 44 et dicit eivide nemini dixerissed vade ostende te principi sacerdotumet offer pro emundatione tua quae praecepit Moses in testimonium illis1, 45 XVIIII / X At ille egressus coepit praedicare et diffamare sermonem

Text from: Biblia Sacra Vulgata© 1969, 2007 Deutsche Bibelgesellschaft, StuttgartAll rights reserved 2186

ita ut iam non posset manifeste in civitatem introiresed foris in desertis locis esseet conveniebant ad eum undique2, 1 XX / I Et iterum intravit Capharnaum post dies2, 2 et auditum est quod in domo essetet convenerunt multi ita ut non caperet neque ad ianuamet loquebatur eis verbum2, 3 et venerunt ferentes ad eum paralyticum qui a quattuor portabatur2, 4 et cum non possent offerre eum illi prae turbanudaverunt tectum ubi eratet patefacientes submiserunt grabattum in quo paralyticus iacebat2, 5 cum vidisset autem Iesus fidem illorum ait paralyticofili dimittuntur tibi peccata2, 6 erant autem illic quidam de scribis sedentes et cogitantes in cordibus suis2, 7 quid hic sic loquitur blasphematquis potest dimittere peccata nisi solus Deus2, 8 quo statim cognito Iesus spiritu suo quia sic cogitarent intra sedicit illisquid ista cogitatis in cordibus vestris2, 9 quid est faciliusdicere paralytico dimittuntur tibi peccataan dicere surge et tolle grabattum tuum et ambula2, 10 ut autem sciatis quia potestatem habet Filius hominis in terra dimittendi peccataait paralytico2, 11 tibi dico surge tolle grabattum tuum et vade in domum tuam2, 12 et statim ille surrexit et sublato grabatto abiit coram omnibusita ut admirarentur omnes et honorificarent Deum dicentesquia numquam sic vidimus2, 13 XXI / II Et egressus est rursus ad mareomnisque turba veniebat ad eum et docebat eos2, 14 et cum praeteriret vidit Levin Alphei sedentem ad teloneumet ait illi sequere meet surgens secutus est eum2, 15 XXII / II Et factum est cum accumberet in domo illiusmulti publicani et peccatores simul discumbebant cum Iesu et discipulis eius

Text from: Biblia Sacra Vulgata© 1969, 2007 Deutsche Bibelgesellschaft, StuttgartAll rights reserved 2187

erant enim multi qui et sequebantur eum2, 16 et scribae et Pharisaei videntes quia manducaret cum peccatoribus et publicanisdicebant discipulis eiusquare cum publicanis et peccatoribus manducat et bibit magister vester2, 17 XXIII / II Hoc audito Iesus ait illisnon necesse habent sani medicum sed qui male habentnon enim veni vocare iustos sed peccatores2, 18 et erant discipuli Iohannis et Pharisaei ieiunanteset veniunt et dicunt illicur discipuli Iohannis et Pharisaeorum ieiunanttui autem discipuli non ieiunant2, 19 et ait illis Iesusnumquid possunt filii nuptiarum quamdiu sponsus cum illis est ieiunarequanto tempore habent secum sponsum non possunt ieiunare2, 20 venient autem dies cum auferetur ab eis sponsus et tunc ieiunabunt in illa die2, 21 nemo adsumentum panni rudis adsuit vestimento veterialioquin aufert supplementum novum a veteriet maior scissura fit2, 22 et nemo mittit vinum novellum in utres veteresalioquin disrumpet vinum utreset vinum effunditur et utres peribuntsed vinum novum in utres novos mitti debet2, 23 XXIIII / II Et factum est iterum cum sabbatis ambularet per sataet discipuli eius coeperunt praegredi et vellere spicas2, 24 Pharisaei autem dicebant eiecce quid faciunt sabbatis quod non licet2, 25 et ait illisnumquam legistis quid fecerit David quando necessitatem habuitet esuriit ipse et qui cum eo erant2, 26 quomodo introiit in domum Dei sub Abiathar principe sacerdotumet panes propositionis manducavit quos non licet manducare nisi sacerdotibuset dedit eis qui cum eo erant2, 27 XXV / II Et dicebat eissabbatum propter hominem factum estet non homo propter sabbatum

Text from: Biblia Sacra Vulgata© 1969, 2007 Deutsche Bibelgesellschaft, StuttgartAll rights reserved 2188

2, 28 itaque dominus est Filius hominis etiam sabbati3, 1 et introivit iterum synagogamet erat ibi homo habens manum aridam3, 2 et observabant eum si sabbatis curaret ut accusarent illum3, 3 et ait homini habenti manum aridamsurge in medium3, 4 et dicit eislicet sabbatis bene facere an maleanimam salvam facere an perdereat illi tacebant3, 5 et circumspiciens eos cum iracontristatus super caecitatem cordis eorumdicit hominiextende manum tuamet extendit et restituta est manus illi3, 6 XXVI / IIII Exeuntes autem statim Pharisaei cum Herodianisconsilium faciebant adversus eum quomodo eum perderent3, 7 et Iesus cum discipulis suis secessit ad mareXXVII / I Et multa turba a Galilaea et Iudaea secuta est eum3, 8 et ab Hierosolymis et ab Idumea et trans Iordanenet qui circa Tyrum et Sidonem multitudo magnaaudientes quae faciebat venerunt ad eum3, 9 et dixit discipulis suisut navicula sibi deserviret propter turbam ne conprimerent eum3, 10 multos enim sanabatita ut inruerent in eum ut illum tangerentquotquot habebant plagas3, 11 et spiritus inmundicum illum videbant procidebant eiXXVIII / VIII Et clamabant dicentes3, 12 tu es Filius Deiet vehementer comminabatur eis ne manifestarent illum3, 13 XXVIIII / II Et ascendens in montem vocavit ad se quos voluit ipseet venerunt ad eum3, 14 et fecit ut essent duodecim cum illo

Text from: Biblia Sacra Vulgata© 1969, 2007 Deutsche Bibelgesellschaft, StuttgartAll rights reserved 2189

et ut mitteret eos praedicare3, 15 et dedit illis potestatem curandi infirmitates et eiciendi daemonia3, 16 XXX / II Et inposuit Simoni nomen Petrus3, 17 et Iacobum Zebedaei et Iohannem fratrem Iacobiet inposuit eis nomina Boanerges quod est Filii tonitrui3, 18 et Andream et Philippumet Bartholomeum et Mattheum et Thomamet Iacobum Alphei et Thaddeumet Simonem Cananeum3, 19 et Iudam Scarioth qui et tradidit illum3, 20 XXXI / X Et veniunt ad domumet convenit iterum turba ita ut non possent neque panem manducare3, 21 et cum audissent sui exierunt tenere eumdicebant enim quoniam in furorem versus est3, 22 XXXII / II Et scribae qui ab Hierosolymis descenderant dicebant quoniam Beelzebub

habetet quia in principe daemonum eicit daemonia3, 23 XXXIII / II Et convocatis eis in parabolis dicebat illisquomodo potest Satanas Satanan eicere3, 24 et si regnum in se dividatur non potest stare regnum illud3, 25 et si domus super semet ipsam dispertiaturnon poterit domus illa stare3, 26 et si Satanas consurrexit in semet ipsum dispertitus estet non potest stare sed finem habet3, 27 nemo potest vasa fortis ingressus in domum diriperenisi prius fortem alligetet tunc domum eius diripiet3, 28 XXXIIII / II Amen dico vobisquoniam omnia dimittentur filiis hominum peccata et blasphemiae quibus blasphemaverint3, 29 qui autem blasphemaverit in Spiritum Sanctumnon habet remissionem in aeternumsed reus erit aeterni delicti3, 30 quoniam dicebant spiritum inmundum habet3, 31 XXXV / II Et veniunt mater eius et fratreset foris stantes miserunt ad eum vocantes eum

Text from: Biblia Sacra Vulgata© 1969, 2007 Deutsche Bibelgesellschaft, StuttgartAll rights reserved 2190

3, 32 et sedebat circa eum turba et dicunt eiecce mater tua et fratres tui foris quaerunt te3, 33 et respondens eis aitquae est mater mea et fratres mei3, 34 et circumspiciens eos qui in circuitu eius sedebant aitecce mater mea et fratres mei3, 35 qui enim fecerit voluntatem Deihic frater meus et soror mea et mater est4, 1 XXXVI / II Et iterum coepit docere ad mareet congregata est ad eum turba multaita ut in navem ascendens sederet in mariet omnis turba circa mare super terram erat4, 2 et docebat eos in parabolis multaet dicebat illis in doctrina sua 4, 3 auditeecce exiit seminans ad seminandum4, 4 et dum seminataliud cecidit circa viamet venerunt volucres et comederunt illud4, 5 aliud vero cecidit super petrosa ubi non habuit terram multamet statim exortum est quoniam non habebat altitudinem terrae4, 6 et quando exortus est sol exaestuavitet eo quod non haberet radicem exaruit4, 7 et aliud cecidit in spinaset ascenderunt spinae et offocaverunt illudet fructum non dedit4, 8 et aliud cecidit in terram bonamet dabat fructum ascendentem et crescentemet adferebat unum trigintaet unum sexagintaet unum centum4, 9 et dicebatqui habet aures audiendi audiat4, 10 et cum esset singularisinterrogaverunt eum hii qui cum eo erant cum duodecim parabolas4, 11 et dicebat eis

Text from: Biblia Sacra Vulgata© 1969, 2007 Deutsche Bibelgesellschaft, StuttgartAll rights reserved 2191

vobis datum est mysterium regni DeiXXXVII / I Illis autem qui foris sunt in parabolis omnia fiunt4, 12 ut videntes videant et non videantet audientes audiant et non intellegantnequando convertantur et dimittantur eis peccata4, 13 et ait illisnescitis parabolam hancet quomodo omnes parabolas cognoscetis4, 14 XXXVIII / II Qui seminat verbum seminat4, 15 hii autem sunt qui circa viam ubi seminatur verbumet cum audierint confestim venit Satanas et aufert verbum quod seminatum est in corda eo-

rum4, 16 et hii sunt similiter qui super petrosa seminanturqui cum audierint verbum statim cum gaudio accipiunt illud4, 17 et non habent radicem in se sed temporales suntdeinde orta tribulatione et persecutione propter verbum confestim scandalizantur4, 18 et alii sunt qui in spinis seminanturhii sunt qui verbum audiunt4, 19 et aerumnae saeculi et deceptio divitiarumet circa reliqua concupiscentiae introeuntes suffocant verbumet sine fructu efficitur4, 20 et hii sunt qui super terram bonam seminati suntqui audiunt verbum et suscipiunt et fructificantunum trigintaet unum sexagintaet unum centum4, 21 XXXVIIII / II Et dicebat illisnumquid venit lucerna ut sub modio ponatur aut sub lectononne ut super candelabrum ponatur4, 22 XL / II Non enim est aliquid absconditum quod non manifesteturnec factum est occultum sed ut in palam veniat4, 23 si quis habet aures audiendi audiat4, 24 XLI / II Et dicebat illisvidete quid audiatisin qua mensura mensi fueritis remetietur vobis et adicietur vobis

Text from: Biblia Sacra Vulgata© 1969, 2007 Deutsche Bibelgesellschaft, StuttgartAll rights reserved 2192

4, 25 XLII / II Qui enim habet dabitur illiet qui non habet etiam quod habet auferetur ab illo4, 26 XLIII / X Et dicebatsic est regnum Deiquemadmodum si homo iaciat sementem in terram 4, 27 et dormiat et exsurgat nocte ac dieet semen germinet et increscat dum nescit ille4, 28 ultro enim terra fructificatprimum herbamdeinde spicamdeinde plenum frumentum in spica4, 29 et cum se produxerit fructus statim mittit falcem quoniam adest messis4, 30 XLIIII / II Et dicebatcui adsimilabimus regnum Deiaut cui parabolae conparabimus illud4, 31 sicut granum sinapisquod cum seminatum fuerit in terraminus est omnibus seminibus quae sunt in terra4, 32 et cum seminatum fuerit ascendit et fit maius omnibus holeribuset facit ramos magnosita ut possint sub umbra eius aves caeli habitare4, 33 XLV / VI Et talibus multis parabolis loquebatur eis verbumprout poterant audire4, 34 sine parabola autem non loquebatur eisXLVI / X Seorsum autem discipulis suis disserebat omnia4, 35 XLVII / II Et ait illis illa die cum sero esset factumtranseamus contra4, 36 et dimittentes turbam adsumunt eum ita ut erat in naviet aliae naves erant cum illo4, 37 et facta est procella magna venti et fluctus mittebat in navemita ut impleretur navis4, 38 et erat ipse in puppi supra cervical dormienset excitant eum et dicunt eimagister non ad te pertinet quia perimus4, 39 et exsurgens comminatus est ventoet dixit mari tace obmutesce

Text from: Biblia Sacra Vulgata© 1969, 2007 Deutsche Bibelgesellschaft, StuttgartAll rights reserved 2193

et cessavit ventus et facta est tranquillitas magna4, 40 et ait illisquid timidi estisnecdum habetis fidemet timuerunt magno timoreet dicebant ad alterutrumquis putas est iste quia et ventus et mare oboediunt ei5, 1 et venerunt trans fretum maris in regionem Gerasenorum5, 2 et exeunti ei de navi statim occurrit ei de monumentis homo in spiritu inmundo5, 3 qui domicilium habebat in monumentiset neque catenis iam quisquam eum poterat ligare5, 4 quoniam saepe conpedibus et catenis vinctus disrupisset catenas et conpedes comminuis-

setet nemo poterat eum domare5, 5 et semper nocte ac die in monumentis et in montibus eratclamans et concidens se lapidibus5, 6 videns autem Iesum a longe cucurrit et adoravit eum5, 7 et clamans voce magna dicitquid mihi et tibi Iesu Fili Dei summiadiuro te per Deum ne me torqueas5, 8 dicebat enim illiexi spiritus inmunde ab homine5, 9 et interrogabat eumquod tibi nomen estet dicit eiLegio nomen mihi est quia multi sumus5, 10 et deprecabatur eum multum ne se expelleret extra regionem5, 11 erat autem ibi circa montem grex porcorum magnus pascens5, 12 et deprecabantur eum spiritus dicentesmitte nos in porcos ut in eos introeamus5, 13 et concessit eis statim Iesuset exeuntes spiritus inmundi introierunt in porcoset magno impetu grex praecipitatus est in mare ad duo miliaet suffocati sunt in mare5, 14 qui autem pascebant eos fugerunt

Text from: Biblia Sacra Vulgata© 1969, 2007 Deutsche Bibelgesellschaft, StuttgartAll rights reserved 2194

et nuntiaverunt in civitatem et in agroset egressi sunt videre quid esset facti5, 15 et veniunt ad Iesumet vident illum qui a daemonio vexabatur sedentem vestitum et sanae mentiset timuerunt5, 16 et narraverunt illis qui viderant qualiter factum esset ei qui daemonium habuerat et de

porcis5, 17 et rogare eum coeperunt ut discederet de finibus eorum5, 18 XLVIII / VIII Cumque ascenderet navemcoepit illum deprecari qui daemonio vexatus fuerat ut esset cum illo5, 19 et non admisit eumsed ait illivade in domum tuam ad tuoset adnuntia illis quanta tibi Dominus fecerit et misertus sit tui5, 20 et abiit et coepit praedicare in Decapoli quanta sibi fecisset Iesuset omnes mirabantur5, 21 XLVIIII / II Et cum transcendisset Iesus in navirursus trans fretum convenit turba multa ad illumet erat circa mare5, 22 et venit quidam de archisynagogis nomine Iairuset videns eum procidit ad pedes eius5, 23 et deprecabatur eum multum dicensquoniam filia mea in extremis estveni inpone manus super eam ut salva sit et vivat5, 24 et abiit cum illoet sequebatur eum turba multa et conprimebant illum5, 25 et mulier quae erat in profluvio sanguinis annis duodecim5, 26 et fuerat multa perpessa a conpluribus mediciset erogaverat omnia suanec quicquam profecerat sed magis deterius habebat5, 27 cum audisset de Iesu venit in turba retro et tetigit vestimentum eius5, 28 dicebat enim quia si vel vestimentum eius tetigero salva ero5, 29 et confestim siccatus est fons sanguinis eiuset sensit corpore quod sanata esset a plaga5, 30 et statim Iesus cognoscens in semet ipso virtutem quae exierat de eo

Text from: Biblia Sacra Vulgata© 1969, 2007 Deutsche Bibelgesellschaft, StuttgartAll rights reserved 2195

conversus ad turbam aiebatquis tetigit vestimenta mea5, 31 et dicebant ei discipuli suivides turbam conprimentem te et dicis quis me tetigit5, 32 et circumspiciebat videre eam quae hoc fecerat5, 33 mulier autem timens et tremens sciens quod factum esset in sevenit et procidit ante eum et dixit ei omnem veritatem5, 34 ille autem dixit eifilia fides tua te salvam fecit vade in pace et esto sana a plaga tua5, 35 adhuc eo loquente veniunt ab archisynagogo dicentesquia filia tua mortua est quid ultra vexas magistrum5, 36 Iesus autem verbo quod dicebatur audito ait archisynagogonoli timere tantummodo crede5, 37 et non admisit quemquam sequi senisi Petrum et Iacobum et Iohannem fratrem Iacobi5, 38 et veniunt in domum archisynagogiet videt tumultum et flentes et heiulantes multum5, 39 et ingressus ait eisquid turbamini et ploratispuella non est mortua sed dormit5, 40 et inridebant eumipse vero eiectis omnibus adsumit patrem et matrem puellae et qui secum erantet ingreditur ubi erat puella iacens5, 41 et tenens manum puellae ait illitalitha cumi quod est interpretatum puella tibi dico surge5, 42 et confestim surrexit puella et ambulabaterat autem annorum duodecimet obstipuerunt stupore maximo5, 43 et praecepit illis vehementer ut nemo id sciretet dixit dari illi manducare6, 1 L / I Et egressus inde abiit in patriam suamet sequebantur illum discipuli sui6, 2 et facto sabbato coepit in synagoga docereet multi audientes admirabantur in doctrina eius dicentesunde huic haec omnia et quae est sapientia quae data est illi

Text from: Biblia Sacra Vulgata© 1969, 2007 Deutsche Bibelgesellschaft, StuttgartAll rights reserved 2196

et virtutes tales quae per manus eius efficiuntur6, 3 nonne iste est faber filius Mariaefrater Iacobi et Ioseph et Iudae et Simonisnonne et sorores eius hic nobiscum suntet scandalizabantur in illo6, 4 LI / I Et dicebat eis Iesusquia non est propheta sine honore nisi in patria sua et in cognatione sua et in domo sua6, 5 et non poterat ibi virtutem ullam facerenisi paucos infirmos inpositis manibus curavit6, 6 et mirabatur propter incredulitatem eorum6, 7 LII / II Et circumibat castella in circuitu docensLIII / II Et convocavit duodecim et coepit eos mittere binoset dabat illis potestatem spirituum inmundorum6, 8 et praecepit eis ne quid tollerent in via nisi virgam tantumnon peram non panem neque in zona aes6, 9 sed calciatos sandaliiset ne induerentur duabus tunicis6, 10 LIIII / II Et dicebat eisquocumque introieritis in domum illic manete donec exeatis inde6, 11 LV / II Et quicumque non receperint vos nec audierint vosexeuntes inde excutite pulverem de pedibus vestris in testimonium illis6, 12 LVI / VIII Et exeuntes praedicabant ut paenitentiam agerent6, 13 et daemonia multa eiciebantet unguebant oleo multos aegrotos et sanabant6, 14 LVII / II Et audivit Herodes rexmanifestum enim factum est nomen eiuset dicebatquia Iohannes Baptista resurrexit a mortuiset propterea inoperantur virtutes in illo6, 15 alii autem dicebant quia Helias estalii vero dicebant propheta est quasi unus ex prophetis6, 16 LVIII / X Quo audito Herodes aitquem ego decollavi Iohannem hic a mortuis resurrexit6, 17 LVIIII / II Ipse enim Herodes misit ac tenuit Iohannem et vinxit eum in carcerepropter Herodiadem uxorem Philippi fratris sui quia duxerat eam

Text from: Biblia Sacra Vulgata© 1969, 2007 Deutsche Bibelgesellschaft, StuttgartAll rights reserved 2197

6, 18 LX / VI Dicebat enim Iohannes Herodinon licet tibi habere uxorem fratris tui6, 19 Herodias autem insidiabatur illi et volebat occidere eum nec poterat6, 20 Herodes enim metuebat Iohannemsciens eum virum iustum et sanctumet custodiebat eumet audito eo multa faciebat et libenter eum audiebat6, 21 et cum dies oportunus accidissetHerodes natalis sui cenam fecit principibus et tribunis et primis Galilaeae6, 22 cumque introisset filia ipsius Herodiadis et saltassetet placuisset Herodi simulque recumbentibusrex ait puellaepete a me quod vis et dabo tibi6, 23 et iuravit illi quia quicquid petieris dabo tibilicet dimidium regni mei6, 24 quae cum exisset dixit matri suaequid petamet illa dixitcaput Iohannis Baptistae6, 25 cumque introisset statim cum festinatione ad regem petivit dicensvolo ut protinus des mihi in disco caput Iohannis Baptistae6, 26 et contristatus rex propter iusiurandum et propter simul recumbentes noluit eam

contristare6, 27 sed misso speculatore praecepit adferri caput eius in discoet decollavit eum in carcere6, 28 et adtulit caput eius in discoet dedit illud puellaeet puella dedit matri suae6, 29 quo audito discipuli eius venerunt et tulerunt corpus eius et posuerunt illud in monu-

mento6, 30 LXI / VIII Et convenientes apostoli ad Iesum renuntiaverunt illi omnia quae egerant et

docuerant6, 31 LXII / X Et ait illisvenite seorsum in desertum locum et requiescite pusillumerant enim qui veniebant et rediebant multi

Text from: Biblia Sacra Vulgata© 1969, 2007 Deutsche Bibelgesellschaft, StuttgartAll rights reserved 2198

et nec manducandi spatium habebant6, 32 LXIII / VI Et ascendentes in navi abierunt in desertum locum seorsum6, 33 et viderunt eos abeuntes et cognoverunt multiet pedestre et de omnibus civitatibus concurrerunt illuc et praevenerunt eos6, 34 et exiens vidit multam turbam Iesuset misertus est super eosquia erant sicut oves non habentes pastoremet coepit docere illos multa6, 35 LXIIII / I Et cum iam hora multa fieretaccesserunt discipuli eius dicentesdesertus est locus hicet iam hora praeterivit6, 36 dimitte illos ut euntes in proximas villas et vicos emant sibi cibos quos manducent6, 37 et respondens ait illisdate illis manducareet dixerunt eieuntes emamus denariis ducentis paneset dabimus eis manducare6, 38 et dicit eisquot panes habetis ite et videteet cum cognovissent dicuntquinque et duos pisces6, 39 et praecepit illis ut accumbere facerent omnes secundum contubernia super viride fae-

num6, 40 et discubuerunt in partes per centenos et per quinquagenos6, 41 et acceptis quinque panibus et duobus piscibusintuens in caelum benedixit et fregit paneset dedit discipulis suis ut ponerent ante eoset duos pisces divisit omnibus6, 42 et manducaverunt omnes et saturati sunt6, 43 et sustulerunt reliquias fragmentorum duodecim cofinos plenos et de piscibus6, 44 erant autem qui manducaverunt quinque milia virorum6, 45 LXV / VI Et statim coegit discipulos suos ascendere navemut praecederent eum trans fretum ad Bethsaidamdum ipse dimitteret populum

Text from: Biblia Sacra Vulgata© 1969, 2007 Deutsche Bibelgesellschaft, StuttgartAll rights reserved 2199

6, 46 LXVI / II Et cum dimisisset eos abiit in montem orare6, 47 LXVII / IIII Et cum sero esset erat navis in medio mariet ipse solus in terra6, 48 et videns eos laborantes in remigandoerat enim ventus contrarius eiset circa quartam vigiliam noctis venit ad eos ambulans super mareet volebat praeterire eos6, 49 at illi ut viderunt eum ambulantem super mareputaverunt fantasma esseet exclamaverunt6, 50 omnes enim eum viderunt et conturbati suntet statim locutus est cum eis et dixit illisconfidite ego sum nolite timere6, 51 LXVIII / VI Et ascendit ad illos in navem et cessavit ventuset plus magis intra se stupebant6, 52 non enim intellexerant de panibuserat enim cor illorum obcaecatum6, 53 et cum transfretassent pervenerunt in terram Gennesareth et adplicuerunt6, 54 LXVIIII / II Cumque egressi essent de navi continuo cognoverunt eum6, 55 et percurrentes universam regionem illamcoeperunt in grabattis eos qui se male habebant circumferre ubi audiebant eum esse6, 56 et quocumque introibat in vicos vel in villas aut civitates in plateis ponebant infirmoset deprecabantur eum ut vel fimbriam vestimenti eius tangerentet quotquot tangebant eum salvi fiebant7, 1 LXX / X Et conveniunt ad eum Pharisaei et quidam de scribis venientes ab Hierosolymis7, 2 et cum vidissent quosdam ex discipulis eius communibus manibus id est non lotis man-

ducare panesvituperaverunt7, 3 Pharisaei enim et omnes Iudaei nisi crebro lavent manus non manducanttenentes traditionem seniorum7, 4 et a foro nisi baptizentur non comeduntet alia multa sunt quae tradita sunt illis servarebaptismata calicum et urceorum et aeramentorum et lectorum7, 5 LXXI / VI Et interrogant eum Pharisaei et scribaequare discipuli tui non ambulant iuxta traditionem seniorum

Text from: Biblia Sacra Vulgata© 1969, 2007 Deutsche Bibelgesellschaft, StuttgartAll rights reserved 2200

sed communibus manibus manducant panem7, 6 at ille respondens dixit eisbene prophetavit Esaias de vobis hypocritissicut scriptum estpopulus hic labiis me honorat cor autem eorum longe est a me7, 7 in vanum autem me coluntdocentes doctrinas praecepta hominum7, 8 relinquentes enim mandatum Dei tenetis traditionem hominumbaptismata urceorum et calicum et alia similia his facitis multa7, 9 et dicebat illisbene irritum facitis praeceptum Dei ut traditionem vestram servetis7, 10 Moses enim dixithonora patrem tuum et matrem tuamet qui maledixerit patri aut matri morte moriatur7, 11 vos autem dicitissi dixerit homo patri aut matri corban quod est donum quodcumque ex me tibi profuerit7, 12 et ultra non dimittitis eum quicquam facere patri suo aut matri7, 13 rescindentes verbum Dei per traditionem vestram quam tradidistiset similia huiusmodi multa facitis7, 14 et advocans iterum turbam dicebat illisaudite me omnes et intellegite7, 15 nihil est extra hominem introiens in eum quod possit eum coinquinaresed quae de homine procedunt illa sunt quae communicant hominem7, 16 si quis habet aures audiendi audiat7, 17 LXXII / VI Et cum introisset in domum a turbainterrogabant eum discipuli eius parabolam7, 18 et ait illissic et vos inprudentes estisnon intellegitis quia omne extrinsecus introiens in hominem non potest eum communicare7, 19 quia non introit in cor eiussed in ventrem et in secessum exit purgans omnes escas7, 20 dicebat autemquoniam quae de homine exeunt illa communicant hominem7, 21 ab intus enim de corde hominum cogitationes malae proceduntadulteria fornicationes homicidia

Text from: Biblia Sacra Vulgata© 1969, 2007 Deutsche Bibelgesellschaft, StuttgartAll rights reserved 2201

7, 22 furta avaritiae nequitiaedolus inpudicitia oculus malusblasphemia superbia stultitia7, 23 omnia haec mala ab intus procedunt et communicant hominem7, 24 et inde surgens abiit in fines Tyri et Sidoniset ingressus domum neminem voluit scire et non potuit latere7, 25 mulier enim statim ut audivit de eo cuius habebat filia spiritum inmundumintravit et procidit ad pedes eius7, 26 erat autem mulier gentilis Syrophoenissa genereLXXIII / VI Et rogabat eum ut daemonium eiceret de filia eius7, 27 qui dixit illisine prius saturari filiosnon est enim bonum sumere panem filiorum et mittere canibus7, 28 at illa respondit et dicit eiutique Dominenam et catelli sub mensa comedunt de micis puerorum7, 29 et ait illipropter hunc sermonem vade exiit daemonium de filia tua7, 30 et cum abisset domum suaminvenit puellam iacentem supra lectum et daemonium exisse7, 31 LXXIIII / X Et iterum exiens de finibus Tyrivenit per Sidonem ad mare Galilaeae inter medios fines Decapoleos7, 32 et adducunt ei surdum et mutumet deprecantur eum ut inponat illi manum7, 33 et adprehendens eum de turba seorsummisit digitos suos in auriculaset expuens tetigit linguam eius7, 34 et suspiciens in caelum ingemuit et ait illieppheta quod est adaperire7, 35 et statim apertae sunt aures eiuset solutum est vinculum linguae eiuset loquebatur recte7, 36 et praecepit illis ne cui dicerentLXXV / VIII Quanto autem eis praecipiebat tanto magis plus praedicabant7, 37 et eo amplius admirabantur dicentes

Text from: Biblia Sacra Vulgata© 1969, 2007 Deutsche Bibelgesellschaft, StuttgartAll rights reserved 2202

LXXVI / VI Bene omnia fecit et surdos facit audire et mutos loqui8, 1 in illis diebus iterum cum turba multa esset nec haberent quod manducarentconvocatis discipulis ait illis8, 2 misereor super turba quia ecce iam triduo sustinent menec habent quod manducent8, 3 et si dimisero eos ieiunos in domum suam deficient in viaquidam enim ex eis de longe venerunt8, 4 et responderunt ei discipuli suiunde istos poterit quis hic saturare panibus in solitudine8, 5 et interrogavit eosquot panes habetisqui dixerunt septem8, 6 et praecepit turbae discumbere supra terramet accipiens septem panes gratias agens fregitet dabat discipulis suis ut adponerentet adposuerunt turbae8, 7 et habebant pisciculos paucoset ipsos benedixit et iussit adponi8, 8 et manducaverunt et saturati suntet sustulerunt quod superaverat de fragmentis septem sportas8, 9 erant autem qui manducaverunt quasi quattuor miliaet dimisit eos8, 10 et statim ascendens navem cum discipulis suis venit in partes Dalmanutha8, 11 LXXVII / IIII Et exierunt Pharisaei et coeperunt conquirere cum eoquaerentes ab illo signum de caelo temptantes eum8, 12 et ingemescens spiritu aitLXXVIII / VI Quid generatio ista quaerit signumamen dico vobissi dabitur generationi isti signum8, 13 et dimittens eos ascendens iterum abiit trans fretum8, 14 et obliti sunt sumere paneset nisi unum panem non habebant secum in navi8, 15 LXXVIIII / II Et praecipiebat eis dicensvidete cavete a fermento Pharisaeorum et fermento Herodis8, 16 LXXX / VI Et cogitabant ad alterutrum dicentes

Text from: Biblia Sacra Vulgata© 1969, 2007 Deutsche Bibelgesellschaft, StuttgartAll rights reserved 2203

quia panes non habemus8, 17 quo cognito Iesus ait illisquid cogitatis quia panes non habetisnondum cognoscitis nec intellegitisadhuc caecatum habetis cor vestrum8, 18 oculos habentes non videtiset aures habentes non auditisnec recordamini 8, 19 quando quinque panes fregi in quinque miliaet quot cofinos fragmentorum plenos sustulistisdicunt ei duodecim8, 20 quando et septem panes in quattuor miliaquot sportas fragmentorum tulistiset dicunt ei septem8, 21 et dicebat eisquomodo nondum intellegitis8, 22 LXXXI / X Et veniunt Bethsaidaet adducunt ei caecumet rogabant eum ut illum tangeret8, 23 et adprehendens manum caeci eduxit eum extra vicumet expuens in oculos eius inpositis manibus suis interrogavit eum si aliquid videret8, 24 et aspiciens aitvideo homines velut arbores ambulantes8, 25 deinde iterum inposuit manus super oculos eius et coepit videreet restitutus est ita ut videret clare omnia8, 26 et misit illum in domum suam dicensvade in domum tuamet si in vicum introieris nemini dixeris8, 27 LXXXII / I Et egressus est Iesus et discipuli eius in castella Caesareae Philippiet in via interrogabat discipulos suos dicens eisquem me dicunt esse homines8, 28 qui responderunt illi dicentesIohannem Baptistamalii Heliamalii vero quasi unum de prophetis8, 29 tunc dicit illis

Text from: Biblia Sacra Vulgata© 1969, 2007 Deutsche Bibelgesellschaft, StuttgartAll rights reserved 2204

vos vero quem me dicitis esserespondens Petrus ait eitu es Christus8, 30 LXXXIII / II Et comminatus est eis ne cui dicerent de illo8, 31 et coepit docere illosquoniam oportet Filium hominis multa patiet reprobari a senioribus et a summis sacerdotibus et scribiset occidi et post tres dies resurgere8, 32 et palam verbum loquebaturLXXXIIII / VI Et adprehendens eum Petrus coepit increpare eum8, 33 qui conversus et videns discipulos suos comminatus est Petro dicensvade retro me Satanaquoniam non sapis quae Dei sunt sed quae sunt hominum8, 34 LXXXV / II Et convocata turba cum discipulis suis dixit eissi quis vult post me sequi deneget se ipsumet tollat crucem suam et sequatur me8, 35 qui enim voluerit animam suam salvam facere perdet eamqui autem perdiderit animam suam propter me et evangelium salvam eam faciet8, 36 quid enim proderit homini si lucretur mundum totumet detrimentum faciat animae suae8, 37 aut quid dabit homo commutationem pro anima sua8, 38 LXXXVI / II Qui enim me confusus fuerit et mea verba in generatione ista adultera et

peccatriceet Filius hominis confundetur eum cum venerit in gloria Patris sui cum angelis sanctis8, 39 LXXXVII / II Et dicebat illisamen dico vobisquia sunt quidam de hic stantibusqui non gustabunt mortem donec videant regnum Dei veniens in virtute9, 1 et post dies sex adsumit Iesus Petrum et Iacobum et Iohannemet ducit illos in montem excelsum seorsum soloset transfiguratus est coram ipsis9, 2 et vestimenta eius facta sunt splendentia candida nimis velut nixqualia fullo super terram non potest candida facere9, 3 et apparuit illis Helias cum Moseet erant loquentes cum Iesu

Text from: Biblia Sacra Vulgata© 1969, 2007 Deutsche Bibelgesellschaft, StuttgartAll rights reserved 2205

9, 4 et respondens Petrus ait Iesurabbi bonum est hic nos esseet faciamus tria tabernaculatibi unum et Mosi unum et Heliae unum9, 5 non enim sciebat quid dicereterant enim timore exterriti9, 6 et facta est nubes obumbrans eoset venit vox de nube dicenshic est Filius meus carissimus audite illum9, 7 et statim circumspicientes neminem amplius viderunt nisi Iesum tantum secum9, 8 et descendentibus illis de montepraecepit illis ne cui quae vidissent narrarentnisi cum Filius hominis a mortuis resurrexerit9, 9 LXXXVIII / X Et verbum continuerunt apud se conquirentes quid esset cum a mortuis

resurrexerit9, 10 LXXXVIIII / VI Et interrogabant eum dicentesquid ergo dicunt Pharisaei et scribae quia Heliam oporteat venire primum9, 11 qui respondens ait illisHelias cum venerit primo restituet omniaet quomodo scriptum est in Filium hominis ut multa patiatur et contemnatur9, 12 sed dico vobis quia et Helias venitet fecerunt illi quaecumque volueruntsicut scriptum est de eo9, 13 XC / X Et veniens ad discipulos suos vidit turbam magnam circa eoset scribas conquirentes cum illis9, 14 et confestim omnis populus videns eum stupefactus estet adcurrentes salutabant eum9, 15 et interrogavit eosquid inter vos conquiritis9, 16 XCI / II Et respondens unus de turba dixitmagister adtuli filium meum ad te habentem spiritum mutum9, 17 qui ubicumque eum adprehenderit adlidit eumet spumat et stridet dentibus et arescitet dixi discipulis tuis ut eicerent illum et non potuerunt9, 18 qui respondens eis dicit

Text from: Biblia Sacra Vulgata© 1969, 2007 Deutsche Bibelgesellschaft, StuttgartAll rights reserved 2206

o generatio incredulaquamdiu apud vos eroquamdiu vos patiaradferte illum ad me9, 19 et adtulerunt eumet cum vidisset illum statim spiritus conturbavit eumet elisus in terram volutabatur spumans9, 20 et interrogavit patrem eiusquantum temporis est ex quo hoc ei acciditat ille aitab infantia9, 21 et frequenter eum et in ignem et in aquas misit ut eum perderetsed si quid potes adiuva nos misertus nostri9, 22 Iesus autem ait illisi potes credere omnia possibilia credenti9, 23 et continuo exclamans pater pueri cum lacrimis aiebatcredo adiuva incredulitatem meam9, 24 et cum videret Iesus concurrentem turbamcomminatus est spiritui inmundo dicens illisurde et mute spiritusego tibi praecipio exi ab eo et amplius ne introeas in eum9, 25 et clamans et multum discerpens eum exiit ab eoet factus est sicut mortuusita ut multi dicerent quia mortuus est9, 26 Iesus autem tenens manum eius elevavit illum et surrexit9, 27 XCII / X Et cum introisset in domumdiscipuli eius secreto interrogabant eumquare nos non potuimus eicere eum9, 28 et dixit illishoc genus in nullo potest exire nisi in oratione et ieiunio9, 29 XCIII / II Et inde profecti praetergrediebantur Galilaeamnec volebat quemquam scire9, 30 docebat autem discipulos suos et dicebat illisquoniam Filius hominis tradetur in manus hominumet occident eum

Text from: Biblia Sacra Vulgata© 1969, 2007 Deutsche Bibelgesellschaft, StuttgartAll rights reserved 2207

et occisus tertia die resurget9, 31 at illi ignorabant verbum et timebant eum interrogare9, 32 XCIIII / X Et venerunt Capharnaumqui cum domi esset interrogabat eosquid in via tractabatis9, 33 XCV / II At illi tacebantsiquidem inter se in via disputaverant quis esset illorum maior9, 34 et residens vocavit duodecim et ait illissi quis vult primus esse erit omnium novissimus et omnium minister9, 35 et accipiens puerum statuit eum in medio eorumquem cum conplexus esset ait illis9, 36 quisquis unum ex huiusmodi pueris receperit in nomine meo me recipitXCVI / I Et quicumque me susceperit non me suscipit sed eum qui me misit9, 37 XCVII / VIII Respondit illi Iohannes dicensmagister vidimus quendam in nomine tuo eicientem daemonia qui non sequitur noset prohibuimus eum9, 38 Iesus autem aitnolite prohibere eumnemo est enim qui faciat virtutem in nomine meoet possit cito male loqui de me9, 39 qui enim non est adversum vos pro vobis est9, 40 XCVIII / VI Quisquis enim potum dederit vobis calicem aquae in nomine meo quia

Christi estisamen dico vobis non perdet mercedem suam9, 41 XCVIIII / II Et quisquis scandalizaverit unum ex his pusillis credentibus in mebonum est ei magis si circumdaretur mola asinaria collo eius et in mare mitteretur9, 42 C / VI Et si scandalizaverit te manus tua abscide illambonum est tibi debilem introire in vitamquam duas manus habentem ire in gehennam in ignem inextinguibilem9, 43 CI / X Ubi vermis eorum non moritur et ignis non extinguitur9, 44 et si pes tuus te scandalizat amputa illumbonum est tibi claudum introire in vitam aeternamquam duos pedes habentem mitti in gehennam ignis inextinguibilis9, 45 ubi vermis eorum non moritur et ignis non extinguitur9, 46 quod si oculus tuus scandalizat te eice eum

Text from: Biblia Sacra Vulgata© 1969, 2007 Deutsche Bibelgesellschaft, StuttgartAll rights reserved 2208

bonum est tibi luscum introire in regnum Deiquam duos oculos habentem mitti in gehennam ignis9, 47 ubi vermis eorum non moritur et ignis non extinguitur9, 48 omnis enim igne sallieturet omnis victima sallietur9, 49 CII / II Bonum est salquod si sal insulsum fuerit in quo illud condietishabete in vobis salet pacem habete inter vos10, 1 CIII / VI Et inde exsurgens venit in fines Iudaeae ultra Iordanenet conveniunt iterum turbae ad eumet sicut consueverat iterum docebat illos10, 2 et accedentes Pharisaei interrogabant eumsi licet viro uxorem dimitteretemptantes eum10, 3 at ille respondens dixit eisquid vobis praecepit Moses10, 4 qui dixeruntMoses permisit libellum repudii scribere et dimittere10, 5 quibus respondens Iesus aitad duritiam cordis vestri scripsit vobis praeceptum istud10, 6 ab initio autem creaturae masculum et feminam fecit eos Deus10, 7 propter hoc relinquet homo patrem suum et matremet adherebit ad uxorem suam10, 8 et erunt duo in carne unaitaque iam non sunt duo sed una caro10, 9 quod ergo Deus iunxit homo non separet10, 10 CIIII / X Et in domo iterum discipuli eius de eodem interrogaverunt eum10, 11 CV / II Et dicit illisquicumque dimiserit uxorem suam et aliam duxeritadulterium committit super eam10, 12 et si uxor dimiserit virum suum et alii nupseritmoechatur10, 13 CVI / II Et offerebant illi parvulos ut tangeret illosdiscipuli autem comminabantur offerentibus

Text from: Biblia Sacra Vulgata© 1969, 2007 Deutsche Bibelgesellschaft, StuttgartAll rights reserved 2209

10, 14 quos cum videret Iesus indigne tulit et ait illissinite parvulos venire ad me et ne prohibueritis eostalium est enim regnum Dei10, 15 amen dico vobisquisque non receperit regnum Dei velut parvulus non intrabit in illud10, 16 et conplexans eos et inponens manus super illos benedicebat eos10, 17 CVII / II Et cum egressus esset in viamprocurrens quidam genu flexo ante eum rogabat eummagister bone quid faciam ut vitam aeternam percipiam10, 18 Iesus autem dixit eiquid me dicis bonumnemo bonus nisi unus Deus10, 19 praecepta nostine adulteresne occidasne furerisne falsum testimonium dixerisne fraudem fecerishonora patrem tuum et matrem10, 20 et ille respondens ait illimagister omnia haec conservavi a iuventute mea10, 21 CVIII / II Iesus autem intuitus eum dilexit eum et dixit illiunum tibi deestvade quaecumque habes vende et da pauperibuset habebis thesaurum in caeloet veni sequere me10, 22 CVIIII / II Qui contristatus in verbo abiit maerenserat enim habens possessiones multas10, 23 et circumspiciens Iesus ait discipulis suisquam difficile qui pecunias habent in regnum Dei introibunt10, 24 discipuli autem obstupescebant in verbis eiusat Iesus rursus respondens ait illisfilioli quam difficile est confidentes in pecuniis regnum Dei introire10, 25 facilius est camelum per foramen acus transirequam divitem intrare in regnum Dei

Text from: Biblia Sacra Vulgata© 1969, 2007 Deutsche Bibelgesellschaft, StuttgartAll rights reserved 2210

10, 26 qui magis admirabantur dicentes ad semet ipsoset quis potest salvus fieri10, 27 et intuens illos Iesus aitapud homines inpossibile est sed non apud Deumomnia enim possibilia sunt apud Deum10, 28 coepit Petrus ei dicereecce nos dimisimus omnia et secuti sumus te10, 29 CX / II Respondens Iesus aitamen dico vobisnemo est qui reliquerit domum aut fratres aut sorores aut matrem aut patrem aut filios aut

agrospropter me et propter evangelium10, 30 qui non accipiat centies tantum nunc in tempore hocdomos et fratres et sorores et matres et filios et agros cum persecutionibuset in saeculo futuro vitam aeternam10, 31 CXI / II Multi autem erunt primi novissimi et novissimi primi10, 32 CXII / II Erant autem in via ascendentes in Hierosolymaet praecedebat illos Iesuset stupebant et sequentes timebantet adsumens iterum duodecim coepit illis dicere quae essent ei ventura10, 33 quia ecce ascendimus in Hierosolymaet Filius hominis tradetur principibus sacerdotum et scribis et senioribuset damnabunt eum morti et tradent eum gentibus10, 34 et inludent ei et conspuent eum et flagellabunt eumet interficient eum et tertia die resurget10, 35 CXIII / VI Et accedunt ad illum Iacobus et Iohannes filii Zebedaei dicentesmagister volumus ut quodcumque petierimus facias nobis10, 36 at ille dixit eisquid vultis ut faciam vobis10, 37 et dixeruntda nobis ut unus ad dexteram tuam et alius ad sinistram tuam sedeamus in gloria tua10, 38 Iesus autem ait eisnescitis quid petatispotestis bibere calicem quem ego biboaut baptismum quo ego baptizor baptizari

Text from: Biblia Sacra Vulgata© 1969, 2007 Deutsche Bibelgesellschaft, StuttgartAll rights reserved 2211

10, 39 at illi dixerunt ei possumusIesus autem ait eiscalicem quidem quem ego bibo bibetiset baptismum quo ego baptizor baptizabimini10, 40 sedere autem ad dexteram meam vel ad sinistram non est meum dare sed quibus para-

tum est10, 41 CXIIII / II Et audientes decem coeperunt indignari de Iacobo et Iohanne10, 42 Iesus autem vocans eos ait illisscitis quia hii qui videntur principari gentibus dominantur eiset principes eorum potestatem habent ipsorum10, 43 non ita est autem in vobissed quicumque voluerit fieri maior erit vester minister10, 44 et quicumque voluerit in vobis primus esse erit omnium servus10, 45 CXV / IIII Nam et Filius hominis non venit ut ministraretur ei sed ut ministraretet daret animam suam redemptionem pro multis10, 46 CXVI / II Et veniunt Hierichumet proficiscente eo de Hiericho et discipulis eius et plurima multitudinefilius Timei Bartimeus caecus sedebat iuxta viam mendicans10, 47 qui cum audisset quia Iesus Nazarenus estcoepit clamare et dicere Fili David Iesu miserere mei10, 48 et comminabantur illi multi ut taceretat ille multo magis clamabatFili David miserere mei10, 49 et stans Iesus praecepit illum vocariet vocant caecum dicentes eianimaequior esto surge vocat te10, 50 qui proiecto vestimento suo exiliens venit ad eum10, 51 et respondens illi Iesus dixitquid vis tibi faciamcaecus autem dixit eirabboni ut videam10, 52 Iesus autem ait illivade fides tua te salvum fecitet confestim vidit et sequebatur eum in via11, 1 CXVII / II Et cum adpropinquarent Hierosolymae et Bethaniae ad montem Olivarum

Text from: Biblia Sacra Vulgata© 1969, 2007 Deutsche Bibelgesellschaft, StuttgartAll rights reserved 2212

mittit duos ex discipulis suis 11, 2 et ait illisite in castellum quod est contra voset statim introeuntes illuc invenietis pullum ligatumsuper quem nemo adhuc hominum seditsolvite illum et adducite11, 3 et si quis vobis dixerit quid facitisdicite quia Domino necessarius estet continuo illum dimittet huc11, 4 CXVIII / II Et abeuntes invenerunt pullum ligatum ante ianuam foris in bivioet solvunt eum11, 5 et quidam de illic stantibus dicebant illisquid facitis solventes pullum11, 6 qui dixerunt eis sicut praeceperat illis Iesuset dimiserunt eis11, 7 et duxerunt pullum ad Iesumet inponunt illi vestimenta sua et sedit super eo11, 8 multi autem vestimenta sua straverunt in viaalii autem frondes caedebant de arboribus et sternebant in via11, 9 CXVIIII / I Et qui praeibant et qui sequebantur clamabant dicentesosanna benedictus qui venit in nomine Domini11, 10 benedictum quod venit regnum patris nostri Davidosanna in excelsis11, 11 CXX / VI Et introivit Hierosolyma in templumet circumspectis omnibuscum iam vespera esset hora exivit in Bethania cum duodecim11, 12 et alia die cum exirent a Bethania esuriit11, 13 cumque vidisset a longe ficum habentem foliavenit si quid forte inveniret in eaet cum venisset ad eam nihil invenit praeter folianon enim erat tempus ficorum11, 14 et respondens dixit eiiam non amplius in aeternum quisquam fructum ex te manducetet audiebant discipuli eius11, 15 CXXI / I Et veniunt Hierosolymamet cum introisset templum

Text from: Biblia Sacra Vulgata© 1969, 2007 Deutsche Bibelgesellschaft, StuttgartAll rights reserved 2213

coepit eicere vendentes et ementes in temploet mensas nummulariorum et cathedras vendentium columbas evertit11, 16 et non sinebat ut quisquam vas transferret per templum11, 17 et docebat dicens eisnon scriptum est quia domus mea domus orationis vocabitur omnibus gentibusvos autem fecistis eam speluncam latronum11, 18 CXXII / I Quo audito principes sacerdotum et scribae quaerebant quomodo eum perde-

renttimebant enim eum quoniam universa turba admirabatur super doctrina eius11, 19 CXXIII / X Et cum vespera facta esset egrediebatur de civitate11, 20 et cum mane transirent viderunt ficum aridam factam a radicibus11, 21 et recordatus Petrus dicit eirabbi ecce ficus cui maledixisti aruit11, 22 CXXIIII / VI Et respondens Iesus ait illishabete fidem Dei11, 23 amen dico vobisquicumque dixerit huic monti tollere et mittere in mareet non haesitaverit in corde suosed crediderit quia quodcumque dixerit fiat fiet ei11, 24 CXXV / IIII Propterea dico vobisomnia quaecumque orantes petitiscredite quia accipietis et veniet vobis11, 25 CXXVI / VI Et cum stabitis ad orandumdimittite si quid habetis adversus aliquemut et Pater vester qui in caelis est dimittat vobis peccata vestra11, 26 quod si vos non dimiseritisnec Pater vester qui in caelis est dimittet vobis peccata vestra11, 27 CXXVII / II Et veniunt rursus Hierosolymamet cum ambularet in temploaccedunt ad eum summi sacerdotes et scribae et seniores 11, 28 et dicunt illiin qua potestate haec faciset quis tibi dedit hanc potestatem ut ista facias11, 29 Iesus autem respondens ait illisinterrogabo vos et ego unum verbumet respondete mihi

Text from: Biblia Sacra Vulgata© 1969, 2007 Deutsche Bibelgesellschaft, StuttgartAll rights reserved 2214

et dicam vobis in qua potestate haec faciam11, 30 baptismum Iohannis de caelo erat an ex hominibusrespondete mihi11, 31 at illi cogitabant secum dicentessi dixerimus de caelo dicet quare ergo non credidistis ei11, 32 sed dicemus ex hominibus timebant populumomnes enim habebant Iohannem quia vere propheta esset11, 33 et respondentes dicunt Iesu nescimusrespondens Iesus ait illisneque ego dico vobis in qua potestate haec faciam12, 1 CXXVIII / II Et coepit illis in parabolis loquivineam pastinavit homoet circumdedit sepemet fodit lacumet aedificavit turremet locavit eam agricoliset peregre profectus est12, 2 et misit ad agricolas in tempore servumut ab agricolis acciperet de fructu vineae12, 3 qui adprehensum eum ceciderunt et dimiserunt vacuum12, 4 et iterum misit ad illos alium servumet illum capite vulneraverunt et contumeliis adfecerunt12, 5 et rursum alium misit et illum occideruntet plures alios quosdam caedentes alios vero occidentes12, 6 adhuc ergo unum habens filium carissimumet illum misit ad eos novissimum dicensquia reverebuntur filium meum12, 7 coloni autem dixerunt ad invicemhic est heresvenite occidamus eum et nostra erit hereditas12, 8 et adprehendentes eum occiderunt et eiecerunt extra vineam12, 9 quid ergo faciet dominus vineaeveniet et perdet colonos et dabit vineam aliis12, 10 nec scripturam hanc legistislapidem quem reprobaverunt aedificantes hic factus est in caput anguli

Text from: Biblia Sacra Vulgata© 1969, 2007 Deutsche Bibelgesellschaft, StuttgartAll rights reserved 2215

12, 11 a Domino factum est istud et est mirabile in oculis nostris12, 12 CXXVIIII / I Et quaerebant eum tenere et timuerunt turbamcognoverunt enim quoniam ad eos parabolam hanc dixeritet relicto eo abierunt12, 13 CXXX / II Et mittunt ad eum quosdam ex Pharisaeis et Herodianis ut eum caperent in

verbo12, 14 qui venientes dicunt eimagister scimus quoniam verax eset non curas quemquamnec enim vides in faciem hominis sed in veritate viam Dei doceslicet dari tributum Caesari an non dabimus12, 15 qui sciens versutiam eorum ait illisquid me temptatisadferte mihi denarium ut videam12, 16 at illi adtulerunt et ait illiscuius est imago haec et inscriptiodicunt illi Caesaris12, 17 respondens autem Iesus dixit illisreddite igitur quae sunt Caesaris Caesari et quae sunt Dei Deoet mirabantur super eo12, 18 et venerunt ad eum Sadducaei qui dicunt resurrectionem non esseet interrogabant eum dicentes12, 19 magister Moses nobis scripsitut si cuius frater mortuus fuerit et dimiserit uxorem et filios non reliqueritaccipiat frater eius uxorem ipsius et resuscitet semen fratri suo12, 20 septem ergo fratres erantet primus accepit uxorem et mortuus est non relicto semine12, 21 et secundus accepit eam et mortuus estet nec iste reliquit semenet tertius similiter12, 22 et acceperunt eam similiter septem et non reliquerunt semennovissima omnium defuncta est et mulier12, 23 in resurrectione ergo cum resurrexerint cuius de his erit uxorseptem enim habuerunt eam uxorem12, 24 et respondens Iesus ait illis

Text from: Biblia Sacra Vulgata© 1969, 2007 Deutsche Bibelgesellschaft, StuttgartAll rights reserved 2216

non ideo erratis non scientes scripturas neque virtutem Dei12, 25 cum enim a mortuis resurrexerint neque nubent neque nubentursed sunt sicut angeli in caelis12, 26 de mortuis autem quod resurgantnon legistis in libro Mosi super rubumquomodo dixerit illi Deus inquiensego sum Deus Abraham et Deus Isaac et Deus Iacob12, 27 non est Deus mortuorum sed vivorumvos ergo multum erratis12, 28 CXXXI / VI Et accessit unus de scribis qui audierat illos conquirenteset videns quoniam bene illis responderitinterrogavit eum quod esset primum omnium mandatum12, 29 Iesus autem respondit eiquia primum omnium mandatum estaudi Israhel Dominus Deus noster Deus unus est12, 30 et diliges Dominum Deum tuumex toto corde tuo et ex tota anima tua et ex tota mente tua et ex tota virtute tuahoc est primum mandatum12, 31 secundum autem simile illidiliges proximum tuum tamquam te ipsummaius horum aliud mandatum non est12, 32 CXXXII / X Et ait illi scribabene magister in veritate dixistiquia unus est et non est alius praeter eum12, 33 et ut diligatur ex toto corde et ex toto intellectu et ex tota anima et ex tota fortitudineet diligere proximum tamquam se ipsummaius est omnibus holocaustomatibus et sacrificiis12, 34 Iesus autem videns quod sapienter respondisset dixit illinon es longe a regno DeiCXXXIII / II Et nemo iam audebat eum interrogare12, 35 CXXXIIII / II Et respondens Iesus dicebat docens in temploquomodo dicunt scribae Christum Filium esse David12, 36 ipse enim David dicit in Spiritu Sanctodixit Dominus Domino meo sede a dextris meis donec ponam inimicos tuos scabillum pe-

dum tuorum

Text from: Biblia Sacra Vulgata© 1969, 2007 Deutsche Bibelgesellschaft, StuttgartAll rights reserved 2217

12, 37 ipse ergo David dicit eum Dominumet unde est filius eiuset multa turba eum libenter audivit12, 38 CXXXV / II Et dicebat eis in doctrina suacavete a scribis qui volunt in stolis ambulare et salutari in foro12, 39 et in primis cathedris sedere in synagogis et primos discubitus in cenis12, 40 CXXXVI / VIII Qui devorant domos viduarum sub obtentu prolixae orationishii accipient prolixius iudicium12, 41 et sedens Iesus contra gazofilacium aspiciebat quomodo turba iactaret aes in gazofilaci-

umet multi divites iactabant multa12, 42 cum venisset autem una vidua paupermisit duo minuta quod est quadrans12, 43 et convocans discipulos suos ait illisamen dico vobisquoniam vidua haec pauper plus omnibus misit qui miserunt in gazofilacium12, 44 omnes enim ex eo quod abundabat illis miserunthaec vero de penuria sua omnia quae habuit misit totum victum suum13, 1 CXXXVII / II Et cum egrederetur de templo ait illi unus ex discipulis suismagister aspice quales lapides et quales structurae13, 2 et respondens Iesus ait illivides has omnes magnas aedificationesnon relinquetur lapis super lapidem qui non destruatur13, 3 CXXXVIII / II Et cum sederet in montem Olivarum contra templuminterrogabant eum separatim Petrus et Iacobus et Iohannes et Andreas13, 4 dic nobis quando ista fientet quod signum erit quando haec omnia incipient consummari13, 5 et respondens Iesus coepit dicere illisvidete ne quis vos seducat13, 6 multi enim venient in nomine meo dicentes quia ego sumet multos seducent13, 7 cum audieritis autem bella et opiniones bellorum ne timueritisoportet enim fieri sed nondum finis13, 8 exsurget autem gens super gentemet regnum super regnum

Text from: Biblia Sacra Vulgata© 1969, 2007 Deutsche Bibelgesellschaft, StuttgartAll rights reserved 2218

et erunt terraemotus per loca et famesinitium dolorum haec13, 9 CXXXVIIII / I  VI Videte autem vosmet ipsostradent enim vos conciliis et in synagogis vapulabitiset ante praesides et reges stabitis propter me in testimonium illis13, 10 CXL / VI Et in omnes gentes primum oportet praedicari evangelium13, 11 CXLI / II Et cum duxerint vos tradentesnolite praecogitare quid loquaminised quod datum vobis fuerit in illa hora id loquimininon enim estis vos loquentes sed Spiritus Sanctus13, 12 tradet autem frater fratrem in mortem et pater filiumet consurgent filii in parentes et morte adficient eos13, 13 et eritis odio omnibus propter nomen meumqui autem sustinuerit in finem hic salvus erit13, 14 CXLII / VI Cum autem videritis abominationem desolationis stantem ubi non debetqui legit intellegatCXLIII / II Tunc qui in Iudaea sunt fugiant in montes13, 15 et qui super tectum ne descendat in domum nec introeat ut tollat quid de domo sua13, 16 et qui in agro erit non revertatur retro tollere vestimentum suum13, 17 CXLIIII / II Vae autem praegnatibus et nutrientibus in illis diebus13, 18 CXLV / VI Orate vero ut hieme non fiant13, 19 CXLVI / II Erunt enim dies illi tribulationes talesquales non fuerunt ab initio creaturae quam condidit Deus usque nunc neque fient13, 20 CXLVII / VI Et nisi breviasset Dominus dies non fuisset salva omnis carosed propter electos quos elegit breviavit dies13, 21 CXLVIII / II Et tunc si quis vobis dixeritecce hic est Christus ecce illicne credideritis13, 22 CXLVIIII / VI Exsurgent enim pseudochristi et pseudoprophetaeet dabunt signa et portenta ad seducendos si potest fieri etiam electos13, 23 vos ergo videteecce praedixi vobis omnia13, 24 CL / II Sed in illis diebus post tribulationem illamsol contenebrabituret luna non dabit splendorem suum

Text from: Biblia Sacra Vulgata© 1969, 2007 Deutsche Bibelgesellschaft, StuttgartAll rights reserved 2219

13, 25 et erunt stellae caeli decidenteset virtutes quae sunt in caelis movebuntur13, 26 CLI / II Et tunc videbunt Filium hominis venientem in nubibus cum virtute multa et

gloria13, 27 et tunc mittet angelos suos et congregabit electos suos a quattuor ventisa summo terrae usque ad summum caeli13, 28 a ficu autem discite parabolamcum iam ramus eius tener fuerit et nata fuerint foliacognoscitis quia in proximo sit aestas13, 29 sic et vos cum videritis haec fieriscitote quod in proximo sit in ostiis13, 30 amen dico vobisquoniam non transiet generatio haec donec omnia ista fiant13, 31 caelum et terra transibuntverba autem mea non transibunt13, 32 CLII / VI De die autem illo vel hora nemo scit neque angeli in caelo neque Filius nisi

Pater13, 33 CLIII / VI Videte vigilate et oratenescitis enim quando tempus sit13, 34 CLIIII / II Sicut homo qui peregre profectus reliquit domum suamet dedit servis suis potestatem cuiusque operiset ianitori praecipiat ut vigilet13, 35 CLV / II Vigilate ergonescitis enim quando dominus domus veniatsero an media nocte an galli cantu an mane13, 36 ne cum venerit repente inveniat vos dormientes13, 37 quod autem vobis dico omnibus dico vigilate14, 1 CLVI / I Erat autem pascha et azyma post biduumCLVII / VI Et quaerebant summi sacerdotes et scribae quomodo eum dolo tenerent et occi-

derent14, 2 dicebant enimnon in die festo ne forte tumultus fieret populi14, 3 CLVIII / I Et cum esset Bethaniae in domo Simonis leprosi et recumberetvenit mulier habens alabastrum unguenti nardi spicati pretiosiet fracto alabastro effudit super caput eius

Text from: Biblia Sacra Vulgata© 1969, 2007 Deutsche Bibelgesellschaft, StuttgartAll rights reserved 2220

14, 4 erant autem quidam indigne ferentes intra semet ipsos et dicentesut quid perditio ista unguenti facta est14, 5 poterat enim unguentum istud veniri plus quam trecentis denariis et dari pauperibuset fremebant in eam14, 6 Iesus autem dixitsinite eamquid illi molesti estisbonum opus operata est in me14, 7 semper enim pauperes habetis vobiscumet cum volueritis potestis illis benefacereme autem non semper habetis14, 8 CLVIIII / IIII Quod habuit haec fecitpraevenit unguere corpus meum in sepulturam14, 9 amen dico vobisubicumque praedicatum fuerit evangelium istud in universum mundumet quod fecit haec narrabitur in memoriam eius14, 10 CLX / II Et Iudas Scariotis unus de duodecim abiit ad summos sacerdotes ut proderet

eum illis14, 11 qui audientes gavisi sunt et promiserunt ei pecuniam se daturoset quaerebat quomodo illum oportune traderet14, 12 et primo die azymorum quando pascha immolabant dicunt ei discipuliquo vis eamus et paremus tibi ut manduces pascha14, 13 et mittit duos ex discipulis suis et dicit eisite in civitatem et occurret vobis homo laguenam aquae baiulanssequimini eum14, 14 et quocumque introierit dicite domino domusquia magister dicitubi est refectio mea ubi pascha cum discipulis meis manducem14, 15 et ipse vobis demonstrabit cenaculum grande stratumet illic parate nobis14, 16 et abierunt discipuli eiuset venerunt in civitatemet invenerunt sicut dixerat illiset praeparaverunt pascha14, 17 CLXI / IIII Vespere autem facto venit cum duodecim

Text from: Biblia Sacra Vulgata© 1969, 2007 Deutsche Bibelgesellschaft, StuttgartAll rights reserved 2221

14, 18 et discumbentibus eis et manducantibus ait Iesusamen dico vobisquia unus ex vobis me tradet qui manducat mecum14, 19 CLXII / I At illi coeperunt contristari et dicere ei singillatimnumquid ego14, 20 CLXIII / II Qui ait illisunus ex duodecim qui intinguit mecum in catino14, 21 et Filius quidem hominis vadit sicut scriptum est de eovae autem homini illi per quem Filius hominis traditurCLXIIII / VI Bonum ei si non esset natus homo ille14, 22 CLXV / I Et manducantibus illis accepit Iesus panemet benedicens fregit et dedit eis et aitsumite hoc est corpus meum14, 23 CLXVI / II Et accepto calice gratias agens dedit eiset biberunt ex illo omnes14, 24 et ait illishic est sanguis meus novi testamenti qui pro multis effunditur14, 25 amen dico vobisquod iam non bibam de genimine vitisusque in diem illum cum illud bibam novum in regno Dei14, 26 CLXVII / VI Et hymno dicto exierunt in montem Olivarum14, 27 CLXVIII / IIII Et ait eis Iesusomnes scandalizabimini in nocte istaCLXVIIII / VI Quia scriptum estpercutiam pastorem et dispergentur oves14, 28 sed posteaquam resurrexero praecedam vos in Galilaeam14, 29 CLXX / I Petrus autem ait eiet si omnes scandalizati fuerint sed non ego14, 30 et ait illi Iesusamen dico tibiquia tu hodie in nocte hac priusquam bis gallus vocem dederit ter me es negaturus14, 31 CLXXI / VI At ille amplius loquebaturet si oportuerit me simul conmori tibi non te negabosimiliter autem et omnes dicebant14, 32 CLXXII / I Et veniunt in praedium cui nomen Gethsemani

Text from: Biblia Sacra Vulgata© 1969, 2007 Deutsche Bibelgesellschaft, StuttgartAll rights reserved 2222

CLXXIII / VI Et ait discipulis suissedete hic donec orem14, 33 et adsumit Petrum et Iacobum et Iohannem secumet coepit pavere et taedere14, 34 CLXXIIII / IIII Et ait illistristis est anima mea usque ad mortemsustinete hic et vigilate14, 35 CLXXV / I Et cum processisset paululum procidit super terramet orabat ut si fieri posset transiret ab eo hora 14, 36 et dixitAbba Pater omnia possibilia tibi sunttransfer calicem hunc a meCLXXVI / I Sed non quod ego volo sed quod tu14, 37 CLXXVII / II Et venit et invenit eos dormientes et ait PetroSimon dormisnon potuisti una hora vigilare14, 38 vigilate et orate ut non intretis in temptationemCLXXVIII / IIII Spiritus quidem promptus caro vero infirma14, 39 CLXXVIIII / VI Et iterum abiens oravit eundem sermonem dicens14, 40 et reversus denuo invenit eos dormienteserant enim oculi illorum ingravatiet ignorabant quid responderent ei14, 41 CLXXX / IIII Et venit tertio et ait illisdormite iam et requiescitesufficit venit hora ecce traditur Filius hominis in manus peccatorum14, 42 surgite eamus ecce qui me tradit prope est14, 43 CLXXXI / I Et adhuc eo loquente venit Iudas Scarioth unus ex duodecimet cum illo turba cum gladiis et lignisa summis sacerdotibus et a scribis et a senioribus14, 44 CLXXXII / II Dederat autem traditor eius signum eis dicensquemcumque osculatus fuero ipse est tenete eum et ducite14, 45 et cum venisset statim accedens ad eum ait rabbiet osculatus est eum14, 46 at illi manus iniecerunt in eum et tenuerunt eum14, 47 CLXXXIII / I Unus autem quidam de circumstantibus educens gladium percussit ser-

vum summi sacerdotis

Text from: Biblia Sacra Vulgata© 1969, 2007 Deutsche Bibelgesellschaft, StuttgartAll rights reserved 2223

et amputavit illi auriculam14, 48 CLXXXIIII / I Et respondens Iesus ait illistamquam ad latronem existis cum gladiis et lignis conprehendere me14, 49 cotidie eram apud vos in templo docens et non me tenuistisCLXXXV / VI Sed ut adimpleantur scripturae14, 50 tunc discipuli eius relinquentes eum omnes fugerunt14, 51 CLXXXVI / X Adulescens autem quidam sequebatur illum amictus sindone super nudoet tenuerunt eum14, 52 at ille reiecta sindone nudus profugit ab eis14, 53 CLXXXVII / I Et adduxerunt Iesum ad summum sacerdotemet conveniunt omnes sacerdotes et scribae et seniores14, 54 CLXXXVIII / IIII Petrus autem a longe secutus est eum usque intro in atrium summi

sacerdotiset sedebat cum ministris et calefaciebat se ad ignem14, 55 CLXXXVIIII / II Summi vero sacerdotes et omne conciliumquaerebant adversum Iesum testimonium ut eum morti traderentnec inveniebant14, 56 multi enim testimonium falsum dicebant adversus eumet convenientia testimonia non erant14, 57 CXC / VI Et quidam surgentes falsum testimonium ferebant adversus eum dicentes14, 58 quoniam nos audivimus eum dicentemego dissolvam templum hoc manufactumet per triduum aliud non manufactum aedificabo14, 59 et non erat conveniens testimonium illorum14, 60 et exsurgens summus sacerdos in medium interrogavit Iesum dicensnon respondes quicquam ad ea quae tibi obiciuntur ab his14, 61 ille autem tacebat et nihil responditrursum summus sacerdos interrogabat eum et dicit eitu es Christus Filius Benedicti14, 62 CXCI / I Iesus autem dixit illiego sumet videbitis Filium hominis a dextris sedentem Virtutiset venientem cum nubibus caeli14, 63 CXCII / VI Summus autem sacerdos scindens vestimenta sua aitCXCIII / II Quid adhuc desideramus testes

Text from: Biblia Sacra Vulgata© 1969, 2007 Deutsche Bibelgesellschaft, StuttgartAll rights reserved 2224

14, 64 audistis blasphemiam quid vobis videturqui omnes condemnaverunt eum esse reum mortis14, 65 CXCIIII / I Et coeperunt quidam conspuere eumet velare faciem eius et colaphis eum caedere et dicere eiprophetizaet ministri alapis eum caedebant14, 66 CXCV / I Et cum esset Petrus in atrio deorsumvenit una ex ancillis summi sacerdotis14, 67 et cum vidisset Petrum calefacientem se aspiciens illum aitet tu cum Iesu Nazareno eras14, 68 at ille negavit dicensneque scio neque novi quid dicasCXCVI / I Et exiit foras ante atrium et gallus cantavit14, 69 rursus autem cum vidisset illum ancilla coepit dicere circumstantibusquia hic ex illis est14, 70 at ille iterum negavitet post pusillum rursus qui adstabant dicebant Petrovere ex illis esnam et Galilaeus es14, 71 ille autem coepit anathematizare et iurare quia nescio hominem istum quem dicitis14, 72 et statim iterum gallus cantavitCXCVII / II Et recordatus est Petrus verbi quod dixerat ei Iesuspriusquam gallus cantet bis ter me negabiset coepit flere15, 1 CXCVIII / II Et confestim mane consilium facientes summi sacerdotescum senioribus et scribis et universo concilioCXCVIIII / I Vincientes Iesum duxerunt et tradiderunt Pilato15, 2 CC / I Et interrogavit eum Pilatustu es rex Iudaeorumat ille respondens ait illitu dicis15, 3 CCI / IIII Et accusabant eum summi sacerdotes in multis15, 4 Pilatus autem rursum interrogavit eum dicensnon respondes quicquamvide in quantis te accusant

Text from: Biblia Sacra Vulgata© 1969, 2007 Deutsche Bibelgesellschaft, StuttgartAll rights reserved 2225

15, 5 Iesus autem amplius nihil respondit ita ut miraretur Pilatus15, 6 CCII / II Per diem autem festum dimittere solebat illis unum ex vinctis quemcumque

petissent15, 7 CCIII / IIII Erat autem qui dicebatur Barabbasqui cum seditiosis erat vinctusqui in seditione fecerant homicidium15, 8 et cum ascendisset turba coepit rogare sicut semper faciebat illis15, 9 Pilatus autem respondit eis et dixitvultis dimittam vobis regem Iudaeorum15, 10 sciebat enim quod per invidiam tradidissent eum summi sacerdotes15, 11 CCIIII / I Pontifices autem concitaverunt turbam ut magis Barabban dimitteret eis15, 12 CCV / I Pilatus autem iterum respondens ait illisquid ergo vultis faciam regi Iudaeorum15, 13 at illi iterum clamaveruntcrucifige eum15, 14 Pilatus vero dicebat eisquid enim mali fecitat illi magis clamabantcrucifige eum15, 15 CCVI / I Pilatus autem volens populo satisfaceredimisit illis Barabbanet tradidit Iesum flagellis caesum ut crucifigeretur15, 16 CCVII / IIII Milites autem duxerunt eum intro in atrium praetoriiet convocant totam cohortem15, 17 et induunt eum purpuramet inponunt ei plectentes spineam coronam15, 18 et coeperunt salutare eumhave rex Iudaeorum15, 19 et percutiebant caput eius harundineet conspuebant eumet ponentes genua adorabant eum15, 20 CCVIII / VI Et postquam inluserunt ei exuerunt illum purpuramet induerunt eum vestimentis suisCCVIIII / I Et educunt illum ut crucifigerent eum15, 21 et angariaverunt praetereuntem quempiam Simonem Cyreneum venientem de villa

Text from: Biblia Sacra Vulgata© 1969, 2007 Deutsche Bibelgesellschaft, StuttgartAll rights reserved 2226

patrem Alexandri et Rufiut tolleret crucem eius15, 22 CCX / I Et perducunt illum in Golgotha locum quod est interpretatum Calvariae locus15, 23 CCXI / IIII Et dabant ei bibere murratum vinum et non accepit15, 24 CCXII / I Et crucifigentes eum diviserunt vestimenta eiusmittentes sortem super eis quis quid tolleret15, 25 CCXIII / X Erat autem hora tertia et crucifixerunt eum15, 26 CCXIIII / I Et erat titulus causae eius inscriptus rex Iudaeorum15, 27 CCXV / I Et cum eo crucifigunt duos latronesunum a dextris et alium a sinistris eius15, 28 CCXVI / VIII Et adimpleta est scriptura quae dicitet cum iniquis reputatus est15, 29 CCXVII / VI Et praetereuntes blasphemabant eummoventes capita sua et dicentesva qui destruit templum et in tribus diebus aedificat15, 30 salvum fac temet ipsum descendens de cruce15, 31 CCXVIII / II Similiter et summi sacerdotes ludentes ad alterutrum cum scribis dicebantalios salvos fecit se ipsum non potest salvum facere15, 32 Christus rex Israhel descendat nunc de cruceut videamus et credamusCCXVIIII / II Et qui cum eo crucifixi erant conviciabantur ei15, 33 CCXX / II Et facta hora sexta tenebrae factae sunt per totam terram usque in horam

nonam15, 34 CCXXI / VI Et hora nona exclamavit Iesus voce magna dicensHeloi Heloi lama sabacthaniquod est interpretatumDeus meus Deus meus ut quid dereliquisti me15, 35 et quidam de circumstantibus audientes dicebantecce Heliam vocat15, 36 CCXXII / II Currens autem unus et implens spongiam acetocircumponensque calamo potum dabat ei dicenssinite videamus si veniat Helias ad deponendum eum15, 37 CCXXIII / I Iesus autem emissa voce magna exspiravit15, 38 CCXXIIII / II Et velum templi scissum est in duoa sursum usque deorsum

Text from: Biblia Sacra Vulgata© 1969, 2007 Deutsche Bibelgesellschaft, StuttgartAll rights reserved 2227

15, 39 CCXXV / II Videns autem centurio qui ex adverso stabatquia sic clamans exspirasset aitvere homo hic Filius Dei erat15, 40 CCXXVI / VI Erant autem et mulieres de longe aspicientesinter quas et Maria Magdalene et Maria Iacobi minoris et Ioseph mater et Salome15, 41 et cum esset in Galilaea sequebantur eum et ministrabant eiet aliae multae quae simul cum eo ascenderant Hierosolyma15, 42 CCXXVII / I Et cum iam sero esset factumquia erat parasceve quod est ante sabbatum15, 43 venit Ioseph ab Arimathia nobilis decurioqui et ipse erat expectans regnum Deiet audacter introiit ad Pilatum et petiit corpus Iesu15, 44 Pilatus autem mirabatur si iam obissetet accersito centurione interrogavit eum si iam mortuus esset15, 45 et cum cognovisset a centurione donavit corpus Ioseph15, 46 CCXXVIII / I Ioseph autem mercatus sindonem et deponens eum involvit sindoneet posuit eum in monumento quod erat excisum de petraet advolvit lapidem ad ostium monumenti15, 47 CCXXVIIII / VI Maria autem Magdalene et Maria Ioseph aspiciebant ubi poneretur16, 1 CCXXX / VIII Et cum transisset sabbatumMaria Magdalene et Maria Iacobi et Salome emerunt aromataut venientes unguerent eum16, 2 CCXXXI / I Et valde mane una sabbatorum veniunt ad monumentum orto iam sole16, 3 et dicebant ad invicemquis revolvet nobis lapidem ab ostio monumenti16, 4 et respicientes vident revolutum lapidemerat quippe magnus valde16, 5 et introeuntes in monumentoviderunt iuvenem sedentem in dextriscoopertum stola candidaet obstipuerunt16, 6 CCXXXII / II Qui dicit illisnolite expavescereIesum quaeritis Nazarenum crucifixum surrexit non est hicecce locus ubi posuerunt eum

Text from: Biblia Sacra Vulgata© 1969, 2007 Deutsche Bibelgesellschaft, StuttgartAll rights reserved 2228

16, 7 sed ite et dicite discipulis eius et Petroquia praecedit vos in Galilaeamibi eum videbitis sicut dixit vobis16, 8 CCXXXIII / II At illae exeuntes fugerunt de monumentoinvaserat enim eas tremor et pavoret nemini quicquam dixerunttimebant enim16, 9 surgens autem mane prima sabbatiapparuit primo Mariae Magdalenae de qua eiecerat septem daemonia16, 10 illa vadens nuntiavit his qui cum eo fuerant lugentibus et flentibus16, 11 et illi audientes quia viveret et visus esset ab ea non crediderunt16, 12 post haec autem duobus ex eis ambulantibus ostensus est in alia effigie euntibus in

villam16, 13 et illi euntes nuntiaverunt ceterisnec illis crediderunt16, 14 novissime recumbentibus illis undecim apparuitet exprobravit incredulitatem illorum et duritiam cordisquia his qui viderant eum resurrexisse non crediderant16, 15 et dixit eiseuntes in mundum universum praedicate evangelium omni creaturae16, 16 qui crediderit et baptizatus fuerit salvus eritqui vero non crediderit condemnabitur16, 17 signa autem eos qui crediderint haec sequenturin nomine meo daemonia eicientlinguis loquentur novis16, 18 serpentes tollentet si mortiferum quid biberint non eos nocebitsuper aegrotos manus inponent et bene habebunt16, 19 et Dominus quidem postquam locutus est eisadsumptus est in caelum et sedit a dextris Dei16, 20 illi autem profecti praedicaverunt ubiqueDomino cooperante et sermonem confirmante sequentibus signis

EXPLICITEVANGELIUM SECUNDUM MARCUM

Text from: Biblia Sacra Vulgata© 1969, 2007 Deutsche Bibelgesellschaft, StuttgartAll rights reserved 2229