białorusini w polsce

Krzysztof Kiser kl. IIA Gimnazjum w Lubecku. Strona 1

Referat – Białorusini w Polsce

Mniejszości narodowe – to grupy osób mieszkających na danym terytorium, ale innego pochodzenia.

Białorusini w Polsce - jedna z dziewięciu, ustawowo uznanych mniejszości narodowych w

Rzeczypospolitej Polskiej, żyjąca w południowo-wschodniej części województwa podlaskiego.

Podczas przeprowadzonego w 2002 roku Narodowego Spisu Powszechnego narodowość białoruską

zadeklarowało 47 640 obywateli Polski.

Obszar zamieszkiwany przedstawia wykres:

Gmina Czyże

Gmina Dublicze Cerkiewne

Gmina Orla

Gmina Hajnówka

Gmina Narew

Gmina Bielsk Podlaski

Gmina Narewska

Gmina Kleszczele

Gmina Czeremacha

Gmina Gródek

Gmina Nurzec Stacja

Gmina Michałowo

Gmina Mielejczyce

Gmina Białowieża

Hajnówka

Bielsk Podlaski


Większość Białorusinów to wyznawcy

prawosławia. Jest ich około 70%. Drugą religią na

Białorusi jest katolicyzm (15%). W Polsce znajduje

się dość dużo cerkwi, także Białorusini nie mają

raczej problemów ze znalezieniem miejsca do

modlitwy. Dla białoruskich katolików

organizowane są najczęściej raz w tygodniu Msze

Święte w ich ojczystym języku.

Organizacje Białoruskie w Polsce :

Gimnazjum Białoruskie w Klecku (biał. Клецкая беларуская гімназія) – pełna nazwa «Prywatne

Gimnazjum Białoruskie A.Jakimowicza w Klecku» – białoruska szkoła średnia istniejąca w II RP

w latach 1924–1931.

Gimnazjum Białoruskie w Radoszkowiczach imienia Franciszka Skaryny, (biał. Радашковіцкая

беларуская гімназія імя Ф. Скарыны) - białoruskojęzyczna szkoła średnia istniejąca w latach

1922-1929 w Radoszkowiczach.

Gimnazjum Białoruskie w Wilnie (biał. Віленская беларуская гімназія, Wilenskaja biełaruskaja

himnazija) - szkoła średnia kształcąca młodych Białorusinów zamieszkałych na terenie RP w

języku białoruskim, jedno z trzech gimnazjów z białoruskim językiem wykładowym w 1931 roku.

Liceum Ogólnokształcące z Białoruskim Językiem Nauczania im. Bronisława Taraszkiewicza w

Bielsku Podlaskim – szkoła średnia działająca w Bielsku Podlaskim od września 1944. Istnieje do

dziś.

Białoruskie Kulturalno-Naukowego Centrum w Poznaniu – pozarządowe, zarejestrowane

zgodnie z polskim prawem, stowarzyszenie, które zrzesza białoruski ośrodek studencki (około

czterdziestu Białorusinów i Polaków) w Poznaniu.

Białoruskie Radio Racja – niepubliczna stacja z Białegostoku, nadająca programy w języku

białoruskim.

Białoruskie Towarzystwo Naukowe (biał. Беларускае навуковае таварыства) – białoruska

instytucja naukowa działająca w okresie międzywojennym, reaktywowana podczas niemieckiej

okupacji.

Białoruskie Zrzeszenie Studentów – organizacja zrzeszająca studentów narodowości białoruskiej

w Polsce. Działa najprężniej w Białymstoku gdzie znajduje się siedziba główna. Jest

organizatorem festiwalu Basowiszcza.

Białoruskie Towarzystwo Społeczno-Kulturalne w Polsce - działająca od 26 lutego 1956 r. w

Białymstoku organizacja krzewienia kultury, tradycji i historii białoruskiej na terenie Polski.

Związek Młodzieży Białoruskiej (biał. Зьвяз Беларускай Моладзі) - białoruska organizacja

powołana do życia jesienią 1991 roku w Polsce. Na zjeździe założycielskim ze wszystkich

proponowanych form działalności za optymalnie skuteczną uznano i obrano kulturalno-

oświatową.

Wierzenia Białorusinów

Prawosławie

Katolicyzm

Inne


Białoruski Instytut Gospodarki i Kultury (biał. Беларускі Інстытут Гаспадаркі і Культуры) –

białoruska instytucja kulturalno-gospodarcza działająca w latach 1926-1937.

Muzeum Białoruskie im. Iwana Łuckiewicza w Wilnie (biał. Віленскі беларускі музей імя Івана

Луцкевіча, Wilenski biełaruski muziej imia Iwana Łuckiewicza) – białoruska placówka naukowo-

kulturalna mieszcząca się w latach 1921-45 w Wilnie przy Ostrobramskiej 9 – wraz z Białoruskim

Towarzystwem Naukowym i Gimnazjum tworzyła centrum życia społecznego wileńskich

Białorusinów w okresie II Rzeczypospolitej.

Najważniejsze tytuły prasowe:

„Niwa” - tygodnik, „Czasopism” - miesięcznik, „Bielski Hostineć” – kwartalnik, „Białoruskie Zeszyty Historyczne" – półrocznik, „Termapiły” – rocznik, „Annus Albaruthenicus” – rocznik.

Niepubliczne media:

Białoruskie Radio „Racja” – nadające programy w języku białoruskim.

Największe imprezy kulturalne:

Festiwal Muzyki Młodej Białorusi „Basowiszcza”, Festiwal „Piosenka Białoruska” w Białymstoku, Festiwal Poezji Śpiewanej i Piosenki Autorskiej „Jesień Bardów”, Międzynarodowy Festiwal Kulturalny „Siabrouskaja Biasieda”, Święto Kultury Białoruskiej w Białymstoku, Święto „Kupalle” w Białowieży, Polsko-Białoruskie Warsztaty Literackie „Biazmieżża”, Konkurs Poezji i Prozy „Debiut”.

Problemy z pobytem:

Białorusini mieszkający w Polsce niestety mają dość dużo kłopotów. Jednym z nich jest nielegalny

pobyt w naszym kraju, który uniemożliwia im posiadanie legalnych dokumentów pobytu w Polsce.

Jest to bardzo nieprzyjemna sytuacja dla obu stron, ponieważ Białorusini muszą drżeć o swoje jutro z

powodu trudności ze znalezieniem pracy, a Polska traci w ten sposób niezwykle utalentowanych i

pracowitych ludzi. Dopóki nie unormuje się sytuacja za naszą wschodnią granicą najprawdopodobniej

w tej kwestii nic się nie zmieni.

Teatr i film:

Teatr białoruski wywodzi się z tradycji ludowej, religijnej oraz z obrzędów domowych. Ważną rolę w

kształtowaniu narodowej tradycji teatralnej odegrał teatr kukiełkowy. W XVIII wieku kilka rodzin

arystokratycznych sponsorowało własne teatry, a w wieku XX powstało wiele nowych.

Kinematografia białoruska skupia się z jednej strony na tematyce heroicznej i romantycznej, z drugiej zaś

na psychologii postaci. Na świecie znane są zwłaszcza białoruskie filmy animowane.


Muzyka:

Białoruska muzyka jest silnie inspirowana folklorem i religią. Od XIX wieku trwa zbieranie i badanie

etnicznych pieśni białoruskich. Corocznie odbywa się wiele folkowych festiwali i konkursów muzycznych,

w których udział biorą liczne grupy tańca i śpiewu narodowego. Nawet rockowa muzyka na Białorusi

często korzysta z brzmień tradycyjnych.

Literatura:

Początki białoruskiej literatury sięgają czasów Rusi Kijowskiej - formowała się w wiekach XIV i XV, a

kulminacja nastąpiła w XVI stuleciu, kiedy to Franciszek Skaryna, drukarz, humanista, naukowiec i pisarz,

wydał pierwszą książkę w języku białoruskim - Biblię.

Współczesna białoruska literatura bierze początek w XIX wieku, gdy budzić się zaczęła świadomość

narodowa. Najważniejszą postacią tych czasów był Wincenty Dunin-Marcinkiewicz, poeta i dramatopisarz,

który rozwinął nowe formy literackie (idyllę, balladę, komedię) i znacząco wpłynął na kształtowanie się

literatury, dramatu i kultury duchowej Białorusi.

Białoruska literatura rozkwitła w XX wieku. Kluczowymi postaciami byli Jakub Kolas i Janka Kupała -

poeci, noweliści, dramatopisarze, krytycy, twórcy współczesnej białoruskiej literatury i języka.

Małżeństwo:

Tradycyjnie małżeństwo było dobrowolnym wyborem młodych ludzi, choć względy rodzinnie również nie

pozostawały bez znaczenia. Córki cieszyły się względną swobodą i miały wiele okazji do poznania

młodych mężczyzn.

Młoda para musiała zamieszkać z rodziną pana młodego. Od obojga małżonków oczekiwało się

wniesienia własnego wkładu w gospodarstwo; najczęściej była to po prostu praca. Najbardziej pożądaną

wśród kobiet cechą była umiejętność pracy w polu i domu. Uroda i zamożność stały na dalszym planie.

Od panny młodej, a czasem i od pana młodego, wymagano dziewictwa. Koszty wesela pokrywane były

przez rodziny obu stron.

Status obu płci:

Role płciowe w Białorusi są bardzo tradycyjne. Mężczyźni uważani są za płeć silniejszą, w związku z czym

powinni zarabiać na chleb, podczas gdy kobiety zobowiązane są dbać o dom i dzieci. Mężczyźni zajmują

niemal wszystkie wysokie pozycje w różnych sferach ekonomii i polityki. Kobiety są najmniej chronioną

grupą socjalną na rynku pracy, a wskaźnik ich bezrobocia wynosi aż 65%. Znacznym problemem jest

również nieświadomość białoruskich kobiet co do własnych praw. Wiele z nich nie dostrzega

niesprawiedliwości społecznej i nie protestuje przeciw niej. Jedynie nieliczne kobiety starają się zmienić tą

tradycyjną strukturę.

Tożsamość narodowa:

Tożsamość narodowa połączona jest symbolicznie z dwoma znaczącymi momentami w białoruskiej

historii. Oficjalnie święto narodowe, upamiętniające wyzwolenie Mińska przez sowieckie odziały w 1944

roku, obchodzone jest 3 lipca. Dla niektórych Białorusinów natomiast prawdziwym narodowym świętem

jest 25 marca. W 1918 roku dzień ten rozpoczął trwającą do grudnia secesję Białorusi od bolszewickiej

Rosji.


Stosunek Białorusinów do Polaków:

Białorusini zazwyczaj odnoszą się do Polaków bardzo ciepło i życzliwie, szczególnie w zachodniej części

kraju, gdzie mieszka polska mniejszość. Ponadto wielu Białorusinów posługuje się łamaną polszczyzną, co

ułatwia kontakt.

Stroje Ludowe Białorusinów.

białorusini w polsce

Documents