beleidsplan w&t cbs de regenboog · ons motto is: ‘cbs de regenboog laat je eigen kleuren...
TRANSCRIPT
Beleidsplan Wetenschap&Techniek CBS De Regenboog 1
Beleidsplan W&T CBS De Regenboog
“Ik hoor en ik vergeet. Ik zie en ik onthoud. Ik doe en ik begrijp…”
3D@CBS DE REGENBOOG
DENKEN, DURVEN, DOEN
Beleidsplan Wetenschap&Techniek CBS De Regenboog 2
Inhoudsopgave:
1 Inleiding Blz. 3
2 Onze visie op techniek Blz. 4
3 Wettelijk kader Blz. 4
4 3D@cbsderegenboog Blz. 5
5 W&T in de dagelijkse prakrijk Blz. 6
6 Onderzoekend & ontwerpend leren Blz. 11
7 21ste century skills Blz. 13
8 Leergebied overstijgende kerndoelen Blz. 14
Bijlagen:
1 Techniektorens
2 Portfolio groep 5 t/m 8
Beleidsplan Wetenschap&Techniek CBS De Regenboog 3
1. Inleiding
Na een eerste beleidsplan Wetenschap en
Techniek hebben we inmiddels ons
techniekonderwijs verder geïmplementeerd en
vernieuwd waardoor het goed is om ook het
beleidsplan te vernieuwen. De afgelopen jaren
heeft het techniekonderwijs een steeds
duidelijkere plaats gekregen. In alle groepen
heeft techniek een plek op het rooster.
2. Onze visie op Wetenschap&Techniek
Wetenschap&Techniek is overal….. ook op
school!
Wetenschap&Techniek is een wezenlijk onderdeel
in het leven van het kind.
Kinderen groeien op in een wereld vol techniek.
Ze leven en spelen erin. Mensen worden steeds
afhankelijker van techniek, maar dat realiseert
men zich maar zelden. Het is daarom van belang
dat het onderwijs kinderen hiervan bewust
maakt en in contact brengt met alle aspecten
van de techniek.
Kinderen zijn van jongs af aan al geïnteresseerd
in het hoe en waarom van de dingen om hen
heen. Ze zijn gevoelig voor techniek. Het is
daarmee een taak voor het onderwijs om
kinderen hierin geïnteresseerd te houden en
deze gemotiveerdheid optimaal te benutten om
verdieping en verbreding te bereiken.
In ons streven om het onderwijs te laten
aansluiten bij de belevingswereld van het kind
willen wij structureel aandacht besteden aan
Wetenschap&Techniek. Het is niet alleen
leerzaam, kinderen vinden het ook bijzonder
leuk. Het schept ruimte voor een nieuwe manier
van leren, waarin het draait om zelf ontdekken
en ervaren, om denken en doen, dus actief leren.
Op school leer je na te denken over veel
verschillende dingen. Daarbij is het ook
uitdagend om nieuwe dingen te leren en uit te
denken en om daarmee iets te durven doen! Wij
vinden het belangrijk dat alle kinderen ook zullen
leren door te doen en fysiek aan de slag
kunnen. Dit wordt o.a. zichtbaar in spel en
spelen, in het leren omgaan met verschillende
techniek-materialen, wetenschapsvragen, in de
kleuter techniek hal, ons technieklokaal en de
samenwerking met het Technasium en de wijze
waarop ICT wordt ingezet, zoals leren
programmeren, leren onderzoeken en ontwerpen
voor de 3D-printer.
“CBS De Regenboog laat je eigen kleuren zien”
Schoolgegevens:
C.B.S. De Regenboog
Eiberplein 3, 2661 BP
Bergschenhoek
Tel.: 010-5214017
Email:
Internet:
www.cbsderegenboog.net
Website W&T
(controltoets en linker muisknop)
Beleidsplan Wetenschap&Techniek CBS De Regenboog 4
Op school leren kinderen dus veel, maar buiten
school minstens zoveel. Dat komt omdat
kinderen een natuurlijke nieuwsgierigheid hebben
naar de wereld om zich heen.
Ons motto is:
‘CBS De Regenboog laat je eigen kleuren zien’.
Wij denken dat dit bijzonder goed mogelijk is
door dat kinderen eigen talenten leren herkennen
ontdekken en ontwikkelen dmv de wereld van
Wetenschap&Techniek.
Op CBS De Regenboog willen wij hun
nieuwsgierigheid warm houden en stimuleren.
Om de verbinding tussen school en thuis te
maken hebben wij een extra website voor Wetenschap&Techniek ontwikkeld waarmee we
dit leerproces verder willen stimuleren, zodat kinderen ook thuis actief aan de slag
kunnen, want....
3. Wettelijk kader en achtergrond.
De overheid erkent het belang van Wetenschap&Techniek door het vak op te nemen in
de kerndoelen en door middelen ter beschikking te stellen. Kerndoelen geven richting
aan het onderwijs:
‘In de eerste plaats omschrijven de doelen het eind van een leerproces, niet de wijze
waarop ze bereikt worden. Door een gestructureerd en interactief onderwijsaanbod,
vormen van ontdekkend onderwijs, interessante thema's en activiteiten worden kinderen
uitgedaagd in hun ontwikkeling.
In de tweede plaats dienen inhouden en doelen zo veel mogelijk op elkaar te worden
afgestemd, verbinding te hebben met het dagelijks leven en in samenhang te worden
aangeboden.
In de derde plaats dient er aandacht te worden besteed aan doelen die voor alle
leergebieden van belang zijn: goede werkhouding, gebruik van leerstrategieën, reflectie
op eigen handelen en leren, uitdrukken van eigen gedachten en gevoelens, respectvol
luisteren en kritiseren van anderen, verwerven en verwerken van informatie, ontwikkelen
van zelfvertrouwen, respectvol en verantwoordelijk omgaan met elkaar, zorg voor en
waardering van de leefomgeving.’
De kerndoelen die voor techniek in de basisschool gelden, zijn:
De leerlingen leren onderzoek doen aan materialen en natuurkundige verschijnselen,
zoals licht, geluid, elektriciteit, kracht, magnetisme en temperatuur.
De leerlingen leren hoe je weer en klimaat kunt beschrijven met behulp van
temperatuur, neerslag en wind.
De leerlingen leren bij producten uit hun eigen omgeving relaties te leggen tussen de
werking, de vorm en het materiaalgebruik.
De leerlingen leren oplossingen voor technische problemen te ontwerpen, deze uit te
voeren en te evalueren.
4. 3D@CBS De Regenboog
Een van de kernen van het onderwijs in wetenschap en technologie is om de
verwondering, nieuwsgierigheid en de exploratieve houding van kinderen verder te
ontwikkelen Deze natuurlijke houding van kinderen sluit aan bij de beschrijving van een
'wetenschappelijke' houding door Van der Rijst, Van Driel, Kijne, & Verloop (2007). In
een empirisch onderzoek hebben zij academici gevraagd wat zij onder een
wetenschappelijke houding verstaan. Van der Rijst et al. (2007) onderscheiden in dat
onderzoek een aantal 'neigingen':
willen begrijpen;
Wat je hoort, vergeet je.
Wat je ziet, onthoud je.
Wat je doet, zul je begrijpen.
Beleidsplan Wetenschap&Techniek CBS De Regenboog 5
willen bereiken;
willen delen;
kritisch willen zijn;
vernieuwend willen;
zijn en willen weten.
Wij noemen dat op “3D@CBS De Regenboog - Denken, Durven en Doen!” Daarnaast is
de vierde D onmisbaar, "Doorzetten". Een eigenschap die nodig is om je doel te
bereiken.
Zo is Wetenschap&Techniek bij uitstek een middel om een rijke, moderne en
aantrekkelijke leeromgeving in te
richten. Een dergelijke
leeromgeving past goed in de
huidige ontwikkelingen op onze
school.
Wetenschap&Techniek heeft naar
onze overtuiging ook een
positieve invloed op de
zorgbreedte: veel leerlingen leren
immers door te doen. Dus leren
met “hoofd, hart en handen”. Wij
noemen dat “3D@CBS De
Regenboog - Denken, Durven en
Doen!” Daarnaast is de vierde D
onmisbaar, "Doorzetten". Een
eigenschap die nodig is om je
doel te bereiken.
Daarmee is
Wetenschap&Techniek een vak
geworden dat recht doet aan
talenten van kinderen en waarbij
we kinderen kunnen
ondersteunen zich te ontwikkelen
in de 21st century skills.
5. Wetenschap&Techniek op CBS De Regenboog
5.1 Waarom Techniek?
Uit onderzoek blijkt dat kinderen juist in de basisschoolperiode gevoelig zijn voor
techniek. Op hogere leeftijd zijn er nog maar weinig die er dan pas enthousiast voor
raken.
Tevens is het belangrijk dat kinderen een goed zelfbeeld en zelfvertrouwen krijgen. Want
dan lukt zoveel meer! Het mooie van techniek is dat het alle intelligenties aanspreekt,
kinderen kritisch leren kijken naar hun werkstuk en worden uitgedaagd ondernemend en
creatief te zijn om tot verbetering te komen. Als je bedenkt dat uit onderzoek is gebleken
dat de effecten van het onderwijs bij luisteren 5%, lezen 10%, audiovisueel 20%,
discussie 50% en leren door doen 65% is, dan is een doe-vak als Wetenschap&Techniek
onmisbaar in het basisonderwijs.
Technisch handelen kan een bijdrage leveren aan de ontwikkeling van:
Kennis van onder andere materiaal, gebruiksmogelijkheden, veiligheid.
Het theoretisch denken (o.a. systematische aanpak van problemen).
Een realistische houding t.o.v. techniek en weloverwogen waarden en normen (niet
alles wat kan, moeten we doen; zorgvuldigheid met betrekking tot milieu).
Ambities :
Scholing teamlid tot coördinator
Wetenschap&Techniek
Verder uitdiepen technieklokaal met
circuitvormen
Techniektorens in circuitvorm verder
buitdiepen in groep 1 t/m 8
Kleutertechniekhal verder in gebruik
nemen binnen kiesbord activiteiten en ter
verrijking
Intensiveren van bedrijfsbezoeken
Leerlijn programmeren verder uitdiepen
Integratie van W&T in andere
vakgebieden
Het verder inzetten van de ontwerpcyclus
Beoordeling voor W&T uitbreiden, evt
middels een app. (vb St. Trudoschool)
W&T website verder uitbreiden
Meedoen aan de Lego-lequewedstrijden
Beleidsplan Wetenschap&Techniek CBS De Regenboog 6
Vaardigheden op het gebied van ontwerpen, maken (repareren, kiezen en hanteren
van gereedschap) en gebruiken (handelingsvaardigheden, onderhoud).
Bestaande verschillen (ervaring!) tussen jongens en meisjes op het gebied van
techniek kunnen in het onderwijs verkleind worden.
Techniek (alles wat mensen bedenken en maken) wordt steeds belangrijker op de
basisschool. De redenen:
Techniek is tastbaar. Het hoort bij ons dagelijkse leven. Door kinderen bewust
techniek te laten ervaren kunnen ze later beter kiezen wat ze willen worden.
Techniek is bij veel kinderen geliefd. Niets doen met dit enthousiasme zou zonde zijn.
Techniek leent zich goed voor vakoverstijgend en samenwerkend leren.
Techniek wordt breed gestimuleerd met behulp van subsidies van het programma
verbreding techniek basisonderwijs (vtb).
Techniek is ondertussen een verplicht vak...
5.2 W&T in de dagelijkse praktijk.
Wij willen er zorg voor dragen dat er een gevarieerd W&T programma in het totale
lesprogramma wordt opgenomen. Dat is zichtbaar in:
Groepen 1-2:
1. Een kleutertechniekhal waarin constructie,
ruimtelijk inzicht en samenwerking centraal
staan.
2. Themakisten van 'Fred de mier’ voor
wetenschappelijke benadering van vragen,
die de nieuwsgierigheid prikkelen. 3. De bouwhoek
4. De Techniektorens, waarvan de leskisten in
circuitvorm worden ingezet.
5. Leren programmeren met de Bee-bot
Groep 3-4:
6. De Techniektorens, waarvan de
leskisten in circuitvorm worden
ingezet.
7. Leren programmeren met de Pro-bot
8. Technisch lego
9. Spectro; Electro-dozen van Productief
Groep 5-8:
10. Een technieklokaal met vele mogelijkheden, onder leiding van het RTT (Regenboog
Techniek Team)
11. Samenwerking met Technasium, specifiek voor O&O voor groep 8
12. Techniekcircuit met Techniektorens
13. Spectro; Electro-dozen van Productief
14. CreaTech middagen voor groep 5 t/m 8
Beleidsplan Wetenschap&Techniek CBS De Regenboog 7
15. Jaarlijks hebben we op school een gastles
van Mad Science en bieden we een
naschoolse wetenschapsclub aan via Mad
Science.
16. Programmeren via de website
[email protected] o.a.
Tinkercad voor de 3D-printer
Cura voor de 3D-printer
Scratch
Gamemaker
17. Onderzoeken&ontwerpen voor de 3D-printer.
o.a.
Project windmolen
Project regenmeter
Hier volgt een nadere uitwerking.
Groepen 1-2:
1. Een kleutertechniekhal
Op CBS de Regenboog kunnen de kinderen van groep
1 en 2 tijdens de speelwerktijd spelend en
onderzoekend leren in de hal. In de hal is een echte
techniekhal gerealiseerd.
De kinderen kunnen kennis maken met verschillende
soorten constructiemateriaal. Zo kunnen ze
constructies maken van o.a.:
Tandwielenreeksen
k’nexx
constructor
poly m
lego of duplo. Wij verwachten met deze materialen de kinderen
enthousiast te maken voor allerlei technische
constructies en het ‘eigen’ maken van
wetenschappelijke principes en inzichten.
Wij vinden het belangrijk dat kinderen al op jonge
leeftijd in aanraking komen met techniek en dat
daardoor hun nieuwsgierigheid en belangstelling
wordt gewekt. Door aandacht te besteden aan het
ontwerpen en oplossen van technische vragen en het
zelf maken van een technisch werkstuk ervaren kinderen hoe leuk techniek is.
Op CBS De Regenboog is dat dicht naar het jonge kind gebracht in de vorm van de
kleutertechniekhal.
2. Fred de Mier
Met de ‘wetenschapskisten’ van ‘Fred de mier’ geven we vorm aan ontdekkend leren bij
de kleuters. Op onderzoek met Fred plaatst onderzoeken en experimenteren in een
kindgerichte omgeving. Wetenschappelijke vorming wordt ingebet in de fantasierijke
wereld van kleuters via de boeiende verhalen van Fred de Mier.
Beleidsplan Wetenschap&Techniek CBS De Regenboog 8
3. Bouwhoek
Uiteraard ontbreekt de traditionele
bouwhoek niet, deze is in de gang
geplaatst. Ook hier worden mooie dingen
gebouwd en zaken uitgeprobeerd. Door
volop te experimenteren, leren kinderen
spelenderwijs hoe ze met blokken torens
stevig kunnen bouwen, een overbrugging
kunnen maken e.d.
4. Techniektorens.
Dit is een kerndoelen dekkend totaal lesconcept voor Techniek in het basisonderwijs.
5. Bee-bot
Het oplossen van een Bee-Bot opdracht helpt de
kinderen met logisch denken en probleemoplossende
vaardigheden. Deze wordt in de groep ingezet en als
gerichte opdracht in het techniek circuit.
Ambities:
Meer gerichte opdrachten in de techniekhal
uitwerken onder begeleiding.
Onderzoeken en ontwerpen duidelijker vorm geven.
In de bouwhoek gerichte opdrachten geven.
Programmeren verder uitdiepen met de Beebot en op papier.
Groep 3-4:
6. De Techniektorens.
De leskisten worden in circuitvorm ingezet.
Dit is een kerndoelen dekkend totaal lesconcept
voor Techniek in het basisonderwijs.
7. Leren programmeren met de Pro-bot
De Pro-Bot, vormgegeven als een stoere raceauto,
kan bij diverse vakken (informatica, rekenen)
worden ingezet en leert kinderen om te
programmeren, in oplossingen te denken en hun
ruimtelijk inzicht te vergroten.
8. Technisch lego
Met LEGO Education Wetenschap en Technologie oplossingen krijgen kinderen een aantal
gereedschappen en opdrachten voor wetenschappelijk werk, zodat ze de rol van jonge
onderzoekers op zich kunnen nemen.
9. Spectro; Electro-dozen van Productief
Dozen met veilige stroom circuits en materialen,
waarmee allerlei mogelijkheden kunnen worden
gebouwd, met als doel het verwerven van inzicht
en begrip van stroom.
Beleidsplan Wetenschap&Techniek CBS De Regenboog 9
Groep 5-8:
10. Een technieklokaal voor groep 5 t/m 8
Wij beschikken over een prachtig
technieklokaal, met een rijkdom aan
materialen en mogelijkheden. Het mooie
van ons Technieklokaal is dat er een
RegenboogTechniekTeam is opgezet (RTT)
van ouderen die met pensioen zijn, allemaal
afkomstig uit de wereld van de techniek en
enkele vrijwilligers via het Vrijwilligersloket
van onze gemeente. Zij brengen zeer
enthousiast op vrijwillige basis hun kennis
en vaardigheden over op onze kinderen.
Dit gebeurt in meerdere lesblokken
verspreid over het schooljaar voor de groepen 5 t/m 8. Het aanbod hierin is veelzijdig.
OVERZICHT van Onderdelen:
Onderdeel Bijzonderheden Tijd
1 Fotolijstje Werkblad; combineren met ander
onderwerp
3 kwartier
2 Buttons Werkblad; combineren met ander
onderwerp
1 kwartier
3 Banden plakken Werkblad; combineren
met ander onderwerp
niet langer dan een uur,
dan wordt het saai
4 Vogelhuisje ontwerpen Maken van model;
denken, maken
Hele les
5 Pennenbak ontwerpen Maken van model;
denken, maken
Hele les
6. Brickadoo Metselen Model bouwen Hele les
7 Bibberspiraal Model maken Niet teveel
voorbereiden, dan hele
les
8 Brug van papier/artstraws of
ijsstokjes
Als aanvulling op kort
onderdeel
Resttijd
9 Computers (de)monteren Werkblad en pc’s Hele les
10 Apparatuur demonteren Werkblad Hele les
11 Halsketting Werkblad; combineren met ander
onderwerp
12 STER buigen Werkblad; combineren met ander
onderwerp
13 DOLFIJN buigen Werkblad; combineren met ander
onderwerp
14 PAPERCLIP buigen Werkblad; combineren met ander
onderwerp
15 STROOMPANEEL Werkblad; Hele les
16 Houtbranders/brandpennen uitvoeren Hele les
17 Panfluit Werkblad; Hele les
18 Vormen tekenen en uitzagen; Vierkant, driehoek, Hele les; karretje
Beleidsplan Wetenschap&Techniek CBS De Regenboog 10
basis groep 5 cirkel, rechthoek maken vd gezaagde
figuren.
19 Gereedschap leren kennen Groep 5 Halve les
20 Graveren; glas Handleiding Hele les.
21 Solderen lesbrief hele les
22 Minicursus stroom Lesbrief/groep 5
23 Spectro techniekset Handleiding Hele les
24 Brug van papier Lesbrief/ groep 5 In combinatie met
stevige toren van papier
25 Krukas Figuurzagen en krukas
overbrenging Vb
Meerdere middagen
26 Flipperkast van hout Ontwerpen en maken Hele middag
27 Eeuwige kalender van hout Ontwerpen en maken Meerdere middagen
11. Samenwerking met Technasium, specifiek voor O&O voor groep 8
Gelet op het gegeven dat Melanchton
Bergschenhoek een Technasium-school is en
dus o.a. structureel op Techniek & Wetenschap
inzet, zien wij goede mogelijkheden tot
samenwerking met onze school.
Zo gaat groep 8 elk schooljaar 4 dagdelen naar
het Technasium om een speciaal project uit te
werken vanuit O&O. Onderzoeken en ontwerpen
staan hierbij centraal.
Een vb is het ontwerpen van een drijvende
camping.
12. Techniekcircuit met Techniektorens
Elke week wordt er in groep 1 t/m 4 een techniekcircuit opgenomen in de keuzelessen.
De leskisten van de Techniektorens worden structureel ingezet, waarbij ook ouders
worden ingeschakeld.
Dit is een kerndoelen dekkend totaal lesconcept voor Techniek in het basisonderwijs.
Techniek is bij ons op school een vast onderdeel in het onderwijsaanbod binnen de
groepen 1 t/m 8. Alle lessen worden in een doorgaande lijn aangeboden, waarbij de
materialen van de Techniek Torens leidend zijn en optimaal worden ingezet.
13. Spectro; Electro-dozen van Productief
Dozen met veilige stroom circuits en materialen, waarmee allerlei mogelijkheden kunnen
worden gebouwd, met als doel het verwerven van inzicht en begrip van stroom.
14. CreaTech middagen voor groep 5 t/m 8
Elk schooljaar worden er createch-middagen verzorgd waarin ook o.a. techniek een plek
heeft. Vooral de bedrijfsbezoeken vallen hierin op. O.a.
Bedrijfsbezoeken
Solderen
Robotica
Technisch lego
15. Jaarlijks hebben we op school een gastles van Mad Science en bieden we een
naschoolse wetenschapsclub aan via Mad Science. De gastles wordt aangeboden
vanaf groep 4 en de wetenschapsclub gebeurt op inschrijving voor geïnteresseerden.
Beleidsplan Wetenschap&Techniek CBS De Regenboog 11
16. Programmeren via de website
[email protected] o.a. Tinkercad voor de 3D-printer
Cura voor de 3D-printer
Scratch
Gamemaker
17. Onderzoeken&ontwerpen voor de 3D-
printer. O.a.
Project windmolen
Project regenmeter
6. Onderzoekend en ontwerpend leren
Bij Wetenschap en technologie zijn onderzoeken
en ontwerpen de leidende vaardigheden
(activiteiten). Door op een onderzoekende en
ontwerpende manier te leren, worden houding, vaardigheden, denkwijzen en kennis in
samenhang ontwikkeld.
Onderzoeken en ontwerpen zijn wel te onderscheiden, maar moeilijk te scheiden. Ze
hebben een ander vertrekpunt (vraag versus probleem of behoefte), maar vergelijkbare
stappen, die vragen om eenzelfde houding, vaardigheden en denkwijzen van de
onderzoeker en ontwerper. Zo wordt bij een onderzoek een onderzoeksplan ontworpen
en zal een ontwerper materiaal moeten onderzoeken op bijvoorbeeld sterkte of
flexibiliteit.
In schema kan het als volgt worden weergegeven:
Beleidsplan Wetenschap&Techniek CBS De Regenboog 12
Het primaire doel van onderzoekend en
ontwerpend leren is om de
wetenschappelijke houding van kinderen
te stimuleren en te ontwikkelen. De
meerwaarde van onderzoekend en
ontwerpend leren is dat er meer
mogelijkheden zijn voor de brede
ontwikkeling van kinderen.
De wetenschappelijke houding op de
basisschool wordt geïnterpreteerd met de
volgende gedragskenmerken:
Cognitief – kritische houding
Nieuwsgierige houding
Creatieve houding
Sociaal – emotionele gedragskenmerken
Als de leraar deze gedragskenmerken tijdens de les observeert bij de kinderen kan na
verloop van tijd duidelijk worden in welke mate het kind de wetenschappelijke houding
aanneemt door middel van onderzoeken en ontwerpen.
Door bij techniekonderwijs met ontwerpend leren aan de slag te gaan, sluit je goed aan
bij het kind. Je begint met een geconstateerd probleem waarvoor naar een oplossing
wordt gezocht. Na een (ongerichte) fase waarin zoveel mogelijk oplossingen en
informatie worden verzameld, focussen de leerlingen uiteindelijk gericht op een oplossing
of product. Ze maken daar een ontwerp voor. Dit ontwerp is eerst een schets, maar
nadat het besproken is in de klas maken de kinderen een definitieve ontwerptekening
met meer detail.
Ontwerpend leren is net als onderzoekend leren een proces dat in verschillende fasen
verloopt. Het volgende stappenplan:
1. Probleem constateren:
De aanleiding tot het ontwerpen is vaak een probleem tussen de bestaande
wereld en de behoeften van de opdrachtgever of een doelgroep. In deze fase
wordt het probleem afgebakend en een programma van eisen vastgesteld
waaraan het ontwerp moet voldoen.
2. Verkennen:
Creatieve fase waarin naar verschillende oplossingsmogelijkheden wordt gezocht,
informatie wordt gezocht en beoordeeld waarna meerdere (deel)uitwerkingen
worden overdacht.
3. Ontwerpvoorstel maken:
Het beste idee wordt uitgewerkt in een ontwerpschets. Er worden materialen en
gereedschappen bij gezocht waarmee het ontwerp kan worden uitgevoerd.
4. Uitvoeren:
Het ontwerp wordt — eventueel op schaal — tot een prototype uitgevoerd. Bij
problemen in de uitvoering wordt teruggegaan naar stap 2 en/of 3.
5. Testen en evalueren:
Het prototype wordt getest en is goed (genoeg) wanneer het aan het programma
van eisen en dus aan de opdracht voldoet. Wanneer het niet voldoet komt men
vanzelf weer bij stap 1, 2, 3 en/of 4 terecht.
6. Presenteren:
Het ontwerp en de relatie met de behoefte worden gepresenteerd en/of
gedemonstreerd aan de klasgenoten en de leraar. Door te ervaren hoe andere
groepjes een ontwerp hebben gevonden voor een probleem worden kinderen
gestimuleerd in hun vindingrijkheid.
Beleidsplan Wetenschap&Techniek CBS De Regenboog 13
7. Verdiepen:
Indien gewenst kan de leraar plenair met de kinderen praten over juiste en
onjuiste aanpakken of methodes, of wijzen op inhoudelijke onvolkomenheden dan
wel zorgen voor verdieping, verbreding of toepassing van de prototypen. Indien er
‘echte’ apparaten bestaan voor dit probleem kan hier uitvoerig naar gekeken
worden. Wat hebben de technici anders gedaan dan wij? Wat is hetzelfde? Ook
het toetsen van de gestelde eisen kan hier aan de orde komen.
De leerkracht op de basisschool moet zelf
beslissen welke activiteiten haalbaar zijn voor zijn
/ haar groep en welke activiteiten nog niet
uitvoerbaar zijn. Een leerkracht moet de kinderen
van zijn / haar groep natuurlijk wel uit blijven
dagen om activiteiten en vaardigheden te
ondernemen die boven hun niveau liggen. De
activiteiten moeten dan natuurlijk wel
betekenisvol zijn en de leerkracht moet een
leidende rol aannemen.
Ontwerpend leren is net zoals onderzoekend leren
een zeer activerende werkvorm voor het vakgebied natuur en techniek. Door ontwerpend
en onderzoekend te leren ontwikkelen kinderen natuurwetenschappelijke en technische
kennis, inzichten en vaardigheden. Bij onderzoekend leren kan soms een ontwerpfase
nodig zijn. Bij ontwerpend leren kan een stuk onderzoek nodig zijn.
Onze ambitie is om dit meer verweven te krijgen binnen de school en specifiek bij W&T.
vooral in de samenwerking met het Technasium is O&O goed zichtbaar.
Dankzij de coöperatieve medewerking van Melanchthon Bergschenhoek kunnen wij
gebruik van de projecten van het Technasium.
7. 21ste century skills
Wetenschap en technologie is een manier
van kijken naar de wereld. Wetenschap en
technologie begint bij de verwondering:
waarom is de wereld zoals zij is? Vanuit
die attitude komen vragen op of worden
problemen gesignaleerd. De zoektocht
naar antwoorden op die vragen en
problemen leidt tot oplossingen in de
vorm van kennis en/of producten. Deze
oplossingen zijn tegelijk weer
uitgangspunt voor nieuwe vragen.
Onderwijs in wetenschap en technologie
stimuleert en bestendigt een
nieuwsgierige, onderzoekende en
probleemoplossende houding bij kinderen.
Het gaat om onderzoekend en
ontwerpend leren, waarmee '21ste-
eeuwse' vaardigheden worden ontwikkeld
zoals:
Creativiteit
Ondernemingszin
kritisch denken,
Beleidsplan Wetenschap&Techniek CBS De Regenboog 14
kunnen samenwerken
ICT-geletterdheid.
En het brengt kinderen kennis bij over de wereld.
Ons doel is dit te verweven in de diverse vakgebieden, waarbij ICT een belangrijke rol
kan spelen.
3.4 Leergebiedoverstijgende kerndoelen:
W&T-onderwijs wordt versterkt door integratie met andere vakken. Zo zullen leerlingen
bij W&T-activiteiten diverse kennis en vaardigheden opgedaan bij taal- en rekenlessen
toepassen zoals:
begrijpend lezen of een verslag schrijven
vanuit rekenen met verhoudingen en grafieken werken
bij het onderzoeken van een vraag die op het eerste gezicht behoort bij
geschiedenis (bijvoorbeeld over hunebedden), kunnen ook aardrijkskundige
onderwerpen (gletsjers, zwerfkeien) of technische aspecten (transporteren van
zware voorwerpen) aan de orde komen.
Bij meer techn(olog)isch georiënteerde onderwerpen maken leerlingen gebruik
van rekenen (verhoudingen) als ze een voorwerp (robot) of model op schaal
nabouwen.
Om kinderen inzicht te geven in ontwikkelingen en maatschappelijke thema's en om ze
onderlinge verbanden te laten zien is het belangrijk om onderwijs (ook) in samenhang
aan te bieden, en die samenhang voor de leerlingen te verduidelijken. Dat kan door in
het onderwijs te zorgen voor afstemming tussen vakken.
W&T spelen een belangrijke rol in het dagelijkse
leven van kinderen. Ontwikkelingen in wetenschap
en technologie zorgen bijvoorbeeld voor nieuwe
medicijnen, voedingsmiddelen of
gebruiksvoorwerpen die steeds geavanceerder
worden. Maar ook in maatschappelijke thema's die
kinderen bereiken via de media, zoals sociale
cohesie, veiligheid, duurzaamheid, voeding en
gezondheid, spelen wetenschap en technologie
een rol. Binnen deze ontwikkelingen en thema's
gaat het meestal om kennis uit meer dan één
vakgebied.
Bij duurzaamheid spelen onderwerpen en vaardigheden en denkwijzen uit
aardrijkskunde, biologie en techniek een rol, denk bijvoorbeeld aan het omgaan met
bodemschatten. Bij sociale cohesie gaat het om onderwerpen uit geschiedenis,
aardrijkskunde en biologie, zoals samenleven in de buurt (bestuur, gedrag en cultuur van
mensen, inrichting van de leefruimte).
Ook probleemoplossend, onderzoekend en
ontwerpend leren, bieden mogelijkheden voor
onderwijs in samenhang. Leerlingen kunnen een
product ontwerpen en maken of ontwikkelen
waarmee ze een probleem oplossen of in een
behoefte voorzien. Evenals bij thematisch - en
projectonderwijs kan door W&T-onderwijs de
overladenheid van het aanbod verminderen en
is er meer ruimte voor het toepassen en
ontwikkelen van vaardigheden, denkwijzen en
houding, twee belangrijke componenten van
W&T-onderwijs.
Beleidsplan Wetenschap&Techniek CBS De Regenboog 15
De manier van werken, het onderzoeks- en ontwerpproces, is daarbij ook een leerdoel
waar leraren met leerlingen op metacognitief niveau op reflecteren. Voor leerlingen moet
inzichtelijk worden dat deze processen niet vakgebonden zijn, maar overal kunnen
worden toegepast, ook in de dagelijkse praktijk (transfer). Wetenschap en technologie is
een van de benaderingen van het onderwijs en vraagt van leraren dat zij hun
onderwijsinhoud vanuit deze benadering kunnen concretiseren. Dat vraagt van hen dat
zij over een daarbij passend repertoire aan houding, vaardigheden en denkwijzen
beschikken. Ook moeten zij om de samenhang tussen de vakken te kunnen hanteren,
over voldoende inzicht beschikken om de vakinhoudelijke kennis wendbaar (in
verschillende contexten en vanuit verschillende perspectieven) te kunnen gebruiken.
Afrondend:
“3D@CBS De Regenboog - Denken, Durven en Doen!” Daarnaast is de vierde D
onmisbaar, "Doorzetten".
WANT:
Wat je hoort, vergeet je.
Wat je ziet, onthoud je.
Wat je doet, zul je
begrijpen.
Beleidsplan Wetenschap&Techniek CBS De Regenboog 16
Beleidsplan Wetenschap&Techniek CBS De Regenboog 17
Bijlage 1: De Techniektorens.
De lessen van de Techniek Torens (10 per groep) stellen ons in staat om enkele
belangrijke leergebied overstijgende kerndoelen vorm te geven:
Ervaringsgericht leren; veel doen, werken met handen.
Werken volgens plan; ontwerpen en uitvoeren naar ontwerp, doel formuleren; bij
eenvoudige problemen de oorzaak en de oplossing zoeken; conclusies trekken;
plannen en evalueren.
Gebruik van uiteenlopende leer strategieën: proefondervindelijk leren; coöperatief
leren; zelfstandig en samen ontdekken en onderzoeken; verdelen van taken en
samen tot een oplossing komen; gerichte vragen stellen aan personen; feiten en
meningen onderscheiden; evalueren.
Zelfstandig werken waarbij Techniek binnen de weektaak en de kieskast ingezet kan
worden.
Diverse media gebruiken als informatiebron;ICT kan hier veel bij betekenen, zeker
mbv de inzet van digitale borden, zodat leerlingen gemakkelijk kunnen linken naar
sites voor natuur-en wetenschap.
Sociaal gedrag; teamwork en onderling overleg; respectvol omgaan met de meningen
en de input van andere leerlingen; verantwoordelijkheid nemen voor te verrichten
taken.
Werkhouding: gerichte vragen stellen; relevante informatie vergaren en gebruiken;
doorzetten als iets niet meteen lukt.
Zelfbeeld: zelfvertrouwen opbouwen (bij het zelf vinden van technische oplossingen);
zelfstandig (met een andere leerling) kunnen werken; eigen ideeën beargumenteren
in de groep; ontwikkeling van de fijne motoriek; zelf iets kunnen ontwerpen en
daarnaar bouwen; evaluatie van eigen werk.
Maatschappelijke relevantie: een link leggen naar de maatschappelijke toepassing
van de betreffende techniek.
Meervoudige intelligentie: een manier om kinderen die beter met hun handen kunnen
werken te laten uitblinken in de groep en voor zichzelf; kinderen die goed met hun
hoofd zijn ook laten oefenen om met hun handen dingen te realiseren; stimuleren van
sociale intelligentie.
In de schema’s in de bijlage is te zien dat de techniektorens aan heel veel tussendoelen
en leerlijnen voldoen. Er is gekeken naar de kerndoelen 42, 44 en 45. Kerndoel 44 en 45
zijn specifieke kerndoelen voor techniekonderwijs. De techniektorens voldoen hier ook
aan alle tussendoelen en leerlijnen, en dus ook aan de kerndoelen. Bij kerndoel 42
voldoen de techniektorens niet aan alle eisen. Zo ontbreken de onderdelen licht, geluid
en temperatuur. In onze natuurmethode ‘Naut’ komt dit wel aan de orde.
Onderzoekend en ontwerpend leren is in sommige lessen uit de techniektorens terug te
vinden, maar lang niet in alle lessen. De meeste lessen worden stap voor stap
beschreven en daar is het ook de bedoeling bij dat de kinderen keurig stap voor stap de
les volgen. Je kunt er als leerkracht natuurlijk wel voor kiezen om de kinderen de ruimte
te bieden om wel onderzoekend en ontwerpend aan de slag te gaan. Dit is bij de meeste
lessen wel gewoon mogelijk, maar de kinderen moeten er dan natuurlijk wel de ruimte
voor krijgen.
De benodigde verrijking wil de school vinden in de aansluiting met de zaakvakken.
Leerkrachten kijken naar de mogelijkheden om leskisten in te zetten bij zaakvakken
(bijvoorbeeld een kist bruggen bouwen bij aardrijkskunde).
Beleidsplan Wetenschap&Techniek CBS De Regenboog 18
Dekking van de Kerndoelen voor Techniek & Overzicht van de activiteiten voor de Techniek Torens.
(versie februari 2004)
Dekking van de Kerndoelen voor techniek: o Thema’s:
Constructie, Transport, Communicatie, Productie.
o Leerdomeinen: A (= doen) en B (= bekijken).
Overige technische leergebieden: (Duurzame) energie, elektrotechniek. (EN), Chemie (CH), Metaal (MT).
Onderbouw Toren voor groep 1 & 2 Groep 1:
Lesnr. Naam: Thema: Domein: Aantal Knd
1.1. Muurtje metselen Constr. A 4
1.2. Wat blijft er hangen? Constr. Comm. B (MT) 3
1.3. Draai maar door Transp. A 2
1.4.. Wat blijft drijven en wat zinkt? Transp. B 3
1.5. Bouw de langste knikkerbaan Constr Transp. B 2
1.6.A Bouw een autootje Constr. A 1
1.6.B Bouw een autootje Constr. A 1
1.7. Een mooie kaart standaard Constr. Comm Prod. A.(MT) 4 1.8. Bellenblazen! Constr. Prod. A (MT,Ch) 4
1.9. Bouw de hoogste toren! Constr 2
26 subtot
Groep 2:
Lesnr. Naam: Thema: Domein: Aantal Knd
2.1.A. Bouw een stevige brug Constr. A 2
2.1.B. Bouw een stevige brug Constr. A 2
2.2. Maak een tentje voor popje Constr A 4
2.3. Dansen op het water Transp. A/B 4
2.4. Hoe hard valt het? Transp. B 4
2.5. Wip-wap, wip-wap Constr Transp. B 4
2.6. Samen boekjes maken Comm. Prod. A 4
2.7.A Badzout maken voor mamma Prod A (CH) 4
2.7.B Zout voor badzoutles
2.8. Kunnen kleuren bewegen? Constr. Transp. Prod. A(Ch) 4
2.9. Bouw een hijskraan Constr. Transp. A. 2
2.10 Boutjes en moertjes, slotjes, schroeven en spijkers
Constr AB(MT) 2
2.11. Sterke lucht ! Constr Transp AB 2 38 subtot
Middenbouw Toren voor groep 3 & 4 & 5
Groep 3:
Lesnr. Naam: Thema: Domein: Aantal Kids:
3.1. Spannend stapelen! Constr. B 3
3.2. Een huisje metselen Constr. A 2
3.3. Tandwielen in de keukenla? Transp. A B (MT) 3
3.4. Allerlei batterijen Comm. B (EN) 4
Beleidsplan Wetenschap&Techniek CBS De Regenboog 19
3.5. Een wiebelend bootje Constr. Transp A B 4
3.6.. Touw versterken Constr. A 4
3.7. Op rolletjes Constr. Transp Prod. A B 4
3.8. Zeepjes maken Prod. A (CH) 4
3.9. De koorddanser Constr. Transp AB 4
3.10 Waar komt de wind vandaan? Constr. AB,(EN) 4 36 subtot
Groep 4:
Lesnr. Naam: Thema: Domein: Aantal Kids
4.1. Een zwaaikaart! Constr. Transp A 4
4.2. K’nexen Constr. Transp. A 4
4.3. Grijp-graag Constr. Transp. A 4
4.4. Hoe snel is een machine? Transp. Comm. B (EN) 4
4.5. Vlotten race! Constr. Transp A 4
4.6. Mep je naam Comm. Prod. A (MT) 4
4.7. Een spannend hoorspel Comm. Prod A B (EN) 4
4.8. Maak een eigen flipperkast! Constr. Transp Comm. Prod. A (MT) 2
4.9. Vliegen en zweven Constr Transp AB 4
4.10. Een gevlochten en stevig hutje Constr A 2
38 subtot
Groep 5:
Lesnr. Naam: Thema: Domein: Aantal Kids:
5.1. Stevige vormen Constr. A 4
5.2. Hoe sterk is een krant? Constr. A 4
5.3. Autootje schroeven Constr. Transp A 2
5.4. Een geheime brief Comm. Prod. A (CH) 4
5.5. Maak een stroomkring Comm. Prod. A B (EN) 2
5.6. Ik ruik het zwembad ! Prod. B(EN CH) 4
5.7. Spring in ‘t veld Constr. Transp. Prod. A (MT) 4
5.8. Figuurzagen Constr. Transp A 2
5.9. Maak je eigen kompas Constr Transp A 2
5.10 Lucht en water Transp B 2
32 subtot
Bovenbouw Toren voor groepen 6 & 7 & 8: Groep 6:
Lesnr. Naam: Thema: Domein: Aantal Kids:
6.1. Een tempel bouwen en een flat Constr. A 4
6.2. Brievenwegers Constr. Transp. A (MT) 2
6.3. Bandje plakken Transp. A 2
6.4. De auto aandrijving Constr. Transp. B (MT) 2
6.5. De transport rolbaan Comm. Prod. A (EN) 2
6.6. Telefoneren Comm. B (EN) 2
6.7. Katrollen Transp. A 2
6.8. Zijn wij zuinig? Prod. B (EN) 4
6.9. Een mooie mobile Constr. Prod. A 4
6.10. Kringloop Constr. Prod. B (EN, CH) 4
6.10. Verlicht de straat Constr. Comm.
28 subt
Groep 7:
Lesnr. Naam: Thema: Domein: Aantal Kids:
7.1.A Steensverbanden Constr. B 2
7.1.B Bouw een huis Constr. A 2
7.2. Elektro spel maken Constr Transp. Comm. A (EN) 4
7.3. Waterkracht Prod. AB (EN) 2
7.4. Aan de lopende band Constr. Transp. A (EN) 2
Beleidsplan Wetenschap&Techniek CBS De Regenboog 20
7.5. Hippe Haargel Prod. A (CH) 4
7.6. Geen paniek! Constr. Comm. A(ENMT) 4
7.7. Stoplicht op zonnestralen Prod. A B (EN) 2
7.8. Knopen leggen Constr. A 4
7.9. Echte huizen bouwers Constr Prod. B 2
7.10. Een mooie lamp Constr Comm. A 4
7.10. De hoogste toren Constr. Prod. AB 2
7.10. Een mooie en stevige stoel Constr. Prod. AB
32 subt Groep 8 :
Lesnr. Naam: Thema: Domein: Aantal Kids:
8.1. Laat de wieken draaien! Constr. A (EN)(MT) 4
8.2. Bouw een stevige paalwoning Constr. A 4
8.3. Windkracht Prod. B (EN) 2
8.4. De lucht doet z’n werk Constr. Transp. A 2
8.5. Tandenpasta maken Prod. A (CH) 4
8.6. Het grote uitvinderspel! Constr Transp. Comm Prod B 3 8.7. Morse en seinen Comm. A B (EN) 4 8.8. Een Zonnecel mobiel! Constr Transp Prod A B (EN) 2 8.9. Bruggen bouwen Constr. Prod. A 4 8.10 Alles over stroom Comm Prod. B 2 22subt
Beleidsplan Wetenschap&Techniek CBS De Regenboog 21
Groep 1
Les
nr.
Naam Omschrijving Voorbereiding Aantal
leerlingen
Te
combineren/
in te zetten
met: 1.1 Muurtje metselen.
(begeleiden)
Met kleine baksteentjes, troffeltjes en een meel-
water mengsel metselen de kinderen een muurtje “in verband”. Opdracht: metsel een muurtje dat
stevig en zo hoog mogelijk is.
(Deze opdracht is ook goed te doen met
suikerklontjes. Het is verstandig om het met
sterke lijm te doen, want voor een mengsel van poedersuiker en water, heb je erg veel nodig.
a. “specie” maken van
meel en water mengverhouding =
(bloem 2 : meel 1)
b. “specie” verdelen over 4 bakjes.
c. baksteentjes,
onderleggers, troffeltjes +
voorbeeldplaat
klaarleggen.
3 of 4 leerlingen Tijdens de werkles
als opdracht. Per dag
4 leerlingen of in
te zetten als coöperatieve
opdracht met
tweetallen, dan kunnen er 8
leerlingen per dag.
1.2 Wat blijft er
hangen?
(begeleiden)
Kinderen experimenteren met magneten.
Sorteren. Vissen maken en
hengelen met een magneethengeltje.
a. Sorteervel: “wat
blijft plakken” klaar
leggen en uitleg geven over het sorteervel.
b. Kopieervel:
“magneetvissen” enkele keren kopiëren
op gekleurd papier.
c. papieren Aquarium uit techniektoren
pakken.
3 of 4 leerlingen Tijdens de werkles
of circuit als
opdracht. Na de instructie kunnen
de kinderen dit
zelfstandig. Per werkles 4
kinderen.
1.3 Draai maar door.
(zelfstandig)
Kinderen maken een opstelling met grote
gekleurde tandwielen en zien hoe tandwielen beweging kunnen doorgeven.
a. Instructie geven.
Staat op lesblad leerling.
3 of 4 leerlingen Met de inloop of
circuit. Is geheel zelfstandig te
gebruiken.
1.4 Wat blijft drijven en wat zinkt?
(begeleiden)
De kinderen doen ervaring op met het ‘draagvermogen’ van water. Ze sorteren
en experimenteren met drijven en zinken.
a. Een bak vullen met water.
b. droogdoek
klaarleggen. c. leskist klaarzetten.
d. Selecteerblad
neerleggen. e. uitleg geven.
3 of 4 leerlingen Tijdens de werkles of circuit.
1.5 Bouw de langste
knikkerbaan. (zelfstandig)
Een knikkerbaan bouwen. Daarbij wordt
gestreefd naar een zo lang mogelijk parcours voor de knikker en het verwerken van alle
onderdelen uit de leskist.
Opdracht: Maak een zo lang mogelijke, stevige knikkerbaan waarbij de knikkers helemaal naar
beneden rollen.
a. leskist pakken 3 of 4 leerlingen Bij de inloop of
tijdens circuit, maar ook tijdens
de speel/werktijd.
Is geheel zelfstandig te
gebruiken.
1.6 a Bouw een autootje
(bulldozer) (zelfstandig)
Naar voorbeeld (bouwplaat) een eenvoudig
autootje nabouwen. Gebruik van gereedschap, bouten en moeren.
a. uitleg geven 1 of 2 leerling(en) Kan samen met
doos 1.6 b gebruikt worden.
Ook te gebruiken
met coöperatief werken. Is geheel
zelfstandig.
Tijdens circuit of werkles.
1.6 b Bouw een autootje
(race-auto) (zelfstandig)
Naar voorbeeld (bouwplaat) een eenvoudig
autootje nabouwen. Gebruik van gereedschap, bouten en moeren.
a. uitleg geven 1 of 2 leerling(en) Kan samen met
doos 1.6 a gebruikt worden.
Ook te gebruiken
met coöperatief
werken. Is geheel
zelfstandig.
Tijdens circuit of werkles.
1.7 Een mooie kaart
standaard. (begeleiden)
Kinderen bekijken het klemprincipe van een
paperclip en maken zelfeen kaartstandaard met ijzerdraad, stenen, buigtangetje, enz.
a. Vooraf kijken of er
voldoende kiezels, houten spatels en
ijzerdraad aanwezig
zijn.
4 leerlingen Tijdens de
werkles. Moet veel bij geholpen
worden. IS LEUK
VOOR
Beleidsplan Wetenschap&Techniek CBS De Regenboog 22
VADERDAG!
1.8 Bellenblazen!
(begeleiden)
Kinderen maken zelf bellenblaas vloeistof
(afmeten, mengen & roeren) en maken een bellenblazer met ijzerdraad.
a. afwasmiddel,
maatbeker gevuld met lauwwarm water,
ijzerdraad en een pak
suiker klaarzetten. c. plaatjes handleiding
voor de kinderen
klaarleggen.
3 of 4 leerlingen Tijdens de
werkles. Moet veel bij geholpen
worden. Per keer
max. 4 kinderen. Deze les moet
buiten worden
afgesloten.
1.9 Bouw de hoogste
toren!
(zelfstandig)
Kinderen moeten een stevige en hoge toren
bouwen met ALLE blokken uit de leskist.
Stevige basis en open constructie.
a. uitleg geven. 2 leerlingen Tijdens de inloop.
Kan na instructie
geheel zelfstandig worden gedaan.
Coöperatief
werken met twee leerlingen.
1.10
Figuren van
magneten.
(zelfstandig)
Kinderen bouwen met magneten vier figuren na.
Ze mogen daarna ook zelf fantasie bouwsels
maken met de materialen uit de leskist.
a. Uitleg geven. 2 - 4 leerlingen Tijdens de inloop.
Kan na instructie
geheel zelfstandig worden gedaan.
Coöperatief
werken met twee leerlingen.
1.11 Bouwen met buizen. (zelfstandig)
De kinderen bouwen met verschillende kunststof vormen de figuren na. Ze mogen daarna ook zelf
fantasie bouwsels maken met de materialen uit
de leskist.
a. Uitleg geven. 2 leerlingen Tijdens de inloop. Kan na instructie
geheel zelfstandig
worden gedaan. Coöperatief
werken met twee
leerlingen.
Beleidsplan Wetenschap&Techniek CBS De Regenboog 23
Groep 2
Les
nr.
Naam Omschrijving Voorbereiding Aantal
leerlingen
Te
combineren/
in te zetten
met: 2.1a Bouw een stevige
brug. (na uitleg
zelfstandig te doen)
2 kinderen maken met lego blokjes een
overbrugging en wisselen daarna met de kinderen van leskist 2.1.B.
Inhoud uit de leskisten
halen en dozen op z’n kop aan weerszijde
van de collage van de
rivier leggen.
2 leerlingen Moet worden
gecombineerd met leskist 2.1 B
tijdens de werkles
of circuit. Dit is een coöperatieve
opdracht.
2.1 b Bouw een stevige brug.
(na uitleg
zelfstandig te doen)
2 kinderen maken met gewone blokken een overbrugging en wisselen daarna met de
kinderen van leskist 2.1.A. Zo ondervinden ze
het effect van vormverbindingen in een constructie.
Inhoud uit de leskisten halen en dozen op z’n
kop aan weerszijde
van de collage van de rivier leggen.
2 leerlingen Moet worden gecombineerd met
leskist 2.1 A
tijdens de werkles of circuit. Dit is
een coöperatieve
opdracht.
2.2 Maak een tentje
voor popje.
(begeleiden)
Kinderen maken met tempex, rietjes, chenille en
cocktailprikkers tentjes voor een popje.
Bekijk of er nog
genoeg lapjes,
cocktailprikkers en
rietjes zijn.
2 x 2 leerlingen Tijdens werkles of
circuit. Dit is een
coöperatieve
opdracht.
2.3 Dansen op het
water.
(begeleiden)
Kinderen laten een poppetje op een kurk drijven
op water en leren dat je door verzwaring van de
kurk het poppetje stabieler in het water kunt laten drijven.
Watertafel
gebruiksklaar maken
of anders een ruime teil.
4 leerlingen Tijdens werkles of
circuit. Is evt. te
combineren met 2.8.
2.4 Hoe hard valt het?
(begeleiden)
Kinderen bestuderen de snelheid van vallen van
verschillende dingen en sorteren de spullen op
snelheid. Samen meten, onderzoeken, etc. Ze maken een zweefvliegtuig.
Leskist pakken.
Selectievel
klaarleggen. Uitleg geven.
(A5 papier + rietjes +
plakband is voor de extra opdracht)
2 x 2 leerlingen Tijdens werkles of
circuit.
Dit is een coöperatieve
opdracht.
2.5 Raket maken.
(begeleiden)
De kinderen gaan zelf een raket maken van een
keukenrol, die ze daarna zelf kunnen lanceren.
Leskist pakken +
lanceerplatform + luchtbeddenpomp.
Zorgen voor
voldoende kopieerbladen, lijm en
scharen.
4 leerlingen Tijdens de werkles
of het circuit.
2.6 Samen boekjes maken.
(begeleiden!)
4 kinderen maken samen een productielijn waarin ieder kind een eigen deeltaak heeft.
Tenslotte fabriceren ze gezamenlijk 4 setjes
boekjes die op verschillende manieren zijn gebonden.
Leskist pakken + checken of er
voldoende materiaal
aanwezig is voor de opdracht. Lkr. helpt
met de ‘rol’ verdeling.
3 kinderen Tijdens de werkles of circuit.
Dit is een
coöperatieve opdracht.
2.7 a Badzout maken voor
mamma. (begeleiden!)
Afmeten, mengen en roeren: zout, kleurstof en
geurstof. Ze maken een klein potje met badzout. Ze maken er een mooi etiketje op en mogen het
mee naar huis nemen.
Leskisten 2.7 a, b en c
pakken en controleren of er nog voldoende
materialen aanwezig
zijn LET OP: Kleurstoffen geven
vlekken op kleren en
handen!!
4 kinderen Tijdens de
werkles. LEUK VOOR
MOEDERDAG!
(ook doos 2.7 b en 2.7 c nodig.
Leuk voor Moederdag!
2.7 b Zout voor
badzoutles.
Opbergdoos voor sodazout Nodig bij leskist 2.7 n.v.t. Hoort bij 2.7 a
2.7 c Potjes en deksels (badzoutles)
Opbergdoos voor potjes en deksels Nodig bij leskist 2.7 n.v.t. Hoort bij 2.7 a
2.8 Kunnen kleuren
bewegen? (na uitleg
zelfstandig te doen)
Met een witte filter en daarop stippen van
verschillende kleuren viltstift experimenteren kinderen en zien ze hoe een viltstiftkleur is
opgebouwd uit verschillende basiskleuren.
Kinderen knippen een bloemetje uit papier en ervaren het effect van de zuigkracht van papier
op water.
Leskist pakken en
controleren of er voldoende materiaal
aanwezig is.
Kopieerblad op stevig papier kopiëren.
2 x 2 leerlingen Tijdens de
werkles. Is evt. te combineren met
2.3.
2.9 Bouw een hijskraan.
(zelfstandig, hulp
wel nodig!)
Kinderen bouwen van een bouwplaat een
hijskraan na. Ze werken met houten
bouwonderdelen en gereedschap om de onderdelen mee in elkaar te schroeven.
Leskist pakken.
Controleer of alle
onderdelen aanwezig zijn.
2 leerlingen Tijdens de werkles
of circuit.
Beleidsplan Wetenschap&Techniek CBS De Regenboog 24
2.10a en b
Riolering (begeleiden)
De kinderen leren hoe het riool werkt d.m.v. een voorleesboek. Daarna gaan ze zelf
experimenteren met buizen om een riool te
maken.
Leskisten a en b pakken.
2 tot 4 leerlingen Tijdens de werkles of circuit.
2.11 Sterke lucht !
(begeleiden)
Met spuitjes, slangetjes, water en lucht ervaren
kinderen de kracht van lucht, luchtdruk en de
eigen adem. Afgesloten met een spel.
Leskist pakken.
Controleer of alles
aanwezig is. Bij de opdracht moeten de
kinderen een beetje
met water knoeien. Zorg voor genoeg
schone bekertjes. Pak
2 spel-collages uit de techniekkast.
2 x 2 leerlingen Tijdens de werkles
of circuit.
2.12 Een blokhut
bouwen. (na uitleg
zelfstandig te doen)
Kinderen bouwen met houten delen een blokhut. Leskist pakken.
Controleer of alles aanwezig is. Na
afloop alles uit elkaar
halen.
2 leerlingen Tijdens de werkles
of circuit.
2.13 Stoeltje, tafeltje, bedje.
(na uitleg
zelfstandig te doen)
Kinderen bouwen verschillende meubels na van een voorbeeld. Ze zoeken en tellen eerst de
benodigde onderdelen uit. Ze werken met
metalen staafjes en diverse soorten plastic
verbindingstukjes.
Leskist pakken. Controleer of alles
aanwezig is. Na
afloop alles weer uit
elkaar halen.
2 x 2 leerlingen Tijdens de werkles of circuit.
Beleidsplan Wetenschap&Techniek CBS De Regenboog 25
Groep 3
Les
nr.
Naam Omschrijving Voorberei-
ding
Aantal
leerlingen
Te
combineren
met: 3.1 Spannend stapelen!
(zelfstandig)
Kinderen leren spelenderwijs over stabiliteit en
draagkracht van open constructies met het spel
Jenga!
Geen 2 á 3 kinderen. 3.2, 3.3, 3.5 en 3.9
(4.2 en 4.4)
3.2 Een huisje metselen.
(zelfstandig)
Twee aan twee maken de kinderen eerst een
ontwerp van een huisje met een deur en een
raam. Daarna gaan ze het huisje metselen.
a. “Specie” maken van
meel en water
mengverhouding = (bloem 2 : meel 1)
b. “Specie” verdelen
over 4 bakjes. c. Baksteentjes,
onderleggers,
troffeltjes + voorbeeldplaat
klaarleggen.
Per dag 4
leerlingen of in te
zetten als coöperatieve
opdracht met
tweetallen, dan kunnen er 8
leerlingen per
keer. (Lesnr. 1.1 kan je
ook gebruiken).
3.1, 3.3, 3.5 en 3.9
(4.2 en 4.4)
3.3 Tandwielen in de keukenla?
(zelfstandig)
2 kinderen bekijken eerst het keukengerei in de leskist: wasknijper, ijsschep, handmixer,
notenkraker, etc. en bespreken samen waar ze
hefbomen en tandwielen zien en waarvoor die dienen. Daarna bouwen
ze samen een handmixer van Lego Dacta.
a. Let even op dat de kinderen op tijd
beginnen aan de Lego
Dacta opdracht.
2 leerlingen. 3.1, 3.2, 3.5 en 3.9 (4.2 en 4.4)
3.4 Allerlei batterijen.
(begeleiden)
Kinderen doorlopen met een groepje de
lesbladen en bekijken de verschillende batterijen, de batterijtester en de batterij oplader
in de leskist. Ze leren over de plus en min polen
en laten een lampje branden. Ook leren ze over het separaat
weggooien van lege batterijen.
a. Lezen achtergrond
informatie over tandwielen.
b. Kopiëren van de
lesbrieven.
4 leerlingen. 3.6 (4.3)
3.5 Een wiebelend bootje. (begeleiden)
Met een groepje gaan de kinderen aan de slag met verschillende
bootjes en bekijken hoe een bootje stabiel
geladen kan worden, welke aspecten bij het stabiliseren een rol spelen, etc.
a. Een bak vullen met water.
b. Droogdoek
klaarleggen. c. Leskist klaarzetten
(het klei in stukjes
snijden). d. Leerlingenblad
neerleggen.
e. Samen de opdrachten
doornemen.
4 leerlingen. 3.1, 3.2, 3.3 en 3.9 (4.2 en 4.4)
3.6 Touw versterken. (na uitleg
zelfstandig te doen)
Twee aan twee bekijken de kinderen enkele voorbeeldtouwen: je hebt veel soorten touw (dik,
dun, gevlochten, gedraaid, etc). Dan gaan ze zelf
een touw tweernen en maken er daarna een hengsel van voor een
tasje dat ze zelf maken.
a. Is er nog voldoende wol?
b. Kopiëren:
Kopieervel van het tasje voor elk kind en
een voorbeeld van hoe
een tasje te vouwen. c. Uitleg geven over
twernen van touwen.
Hele klas of kleinere groepjes.
3.4 (4.3)
3.7 Op rolletjes.
(begeleiden)
Kinderen vinden zelf het wiel uit! Ze
experimenteren met weerstand en het opheffen van weerstand door wielen en
kogellagers.
Geen. 2 á 3 kinderen.
3.8 Zeepjes maken. (begeleiden)
In een groepje van 4 kinderen worden zeepjes gemaakt: smelten, mengen en roeren, in mal
gieten, laten uitharden. De kinderen maken ook
een mooie verpakking voor hun zeepje. Ze mogen het zeepje mee
naar huis nemen.
a. Kopiëren: doosjes patronen.
b.Lucifers/aansteker
en een waxine lichtje pakken.
c. Zelf het kaarsje
aansteken. d. Voordoen hoe ze
het bakje moeten
vastklemmen. e. Pas op met de
kleurstof, geeft
vlekken!
4 kinderen. (Leuk voor Moederdag!)
3.9 De koorddanser.
(zelfstandig)
2 kinderen knippen 2 poppetjes uit en
verstevigen die naar eigen inzicht. Dan moeten
ze de poppetjes zodanig verzwaren op bepaalde
a. Kopiëren: Tech en
Niek.
b. Karton pakken.
6 leerlingen. 3.1, 3.2, 3.3 en 3.5
(4.2 en 4.4)
Beleidsplan Wetenschap&Techniek CBS De Regenboog 26
punten, dat ze in balans blijven hangen op een koord. Proefondervindelijk ervaring opdoen met
zwaartekracht, draaipunten en verzwaring voor
balans.
c. Op tijd beginnen met balanceren op het
koord.
3.10 Waar komt de wind
vandaan?
(na uitleg zelfstandig te doen)
Een uitleg over de verplaatsing van lucht van
warme naar koude lucht;
daarna ondervinden de kinderen dit met een zelf te knippen draaislang. Vervolgens maken de
kinderen een windvaan en gaan buiten de school
bekijken uit welke richting de wind komt. Kompas lezen.
a. Kopiëren: draaiende
slang, logboek van
windrichtingen en de windvaan.
2 leerlingen. (bij
aanwezigheid van
extra kompassen: meerdere
leerlingen
mogelijk).
Beleidsplan Wetenschap&Techniek CBS De Regenboog 27
Groep 4
Les
nr.
Naam Omschrijving Voorberei-
ding
Aantal
leerlingen
Te
combineren
met: 4.1 Een zwaaikaart!
(zelfstandig)
Productieles: 4 kinderen verdelen de taken; ieder
kind maakt een
halffabrikaat voor uiteindelijk 4 zwaaikaarten. Deze zijn samengesteld
uit de onderdelen die ieder kind heeft
aangeleverd. De zwaaikaart heeft een schaarmechanisme.
a. Zijn er nog
voldoende
splitpennen? (minimaal 16)
b. 4 kopieën van de
kaart op gekleurd papier, 4 keer van de
Tech en Niek op wit papier, 4 keer de
beweegstroken op wit
papier.
Groepjes van 4
kinderen.
4.7, 4.8 en 4.10.
4.2 Knexen. (zelfstandig)
Samen maken de kinderen met K’nex materiaal een ambulance.
a. Kopie van de werktekening van de
ambulance.
2 á 3 leerlingen 4.4 (3.1, 3.3, 3.5 en 3.9)
4.3 Grijp-graag. (zelfstandig)
2 kinderen werken met Lego Dacta, 2 andere kinderen werken met gatenstroken en bouten en
moeren. Ze maken allebei een
schaarmechanisme. Evalueren de verschillen en overeenkomsten
achteraf.
Geen. 2x2 leerlingen. (3.4 en 3.6)
4.4 Hoe snel is een
machine? (na uitleg
zelfstandig te doen)
In een groep van 4 kinderen krijgt ieder kind een
eigen taak (deze taak rouleert) en samen voeren ze de opdrachten
uit. Ze ervaren de verschillen in productiviteit
van machinale handelingen en handmatige handelingen. Tijdmeting met stopwatch en met
zandloper.
a. Checken of de
batterijen het doen. b. Kopieerblad “hoe
snel is een machine!
kopiëren.
4 leerlingen. 4.2 (3.1, 3.3, 3.5
en 3.9)
4.5 Vlottenrace. (zelfstandig)
Vrije opdracht om, met de aanwezige materialen, een vlot te bouwen
met een zeil erop. Als ze klaar zijn: welk vlot is
het snelste? (blazen in de zeilen, bak met water).
a. Een bak vullen met water.
b. Droogdoek
klaarleggen. c. Leskist klaarzetten.
d. Leerlingenblad
neerleggen. e. (extra kurken zitten
in de voorraaddoos
kurken).
2x2 leerlingen. (ook mogelijk met
meerdere groepjes
van 2 kinderen).
(3.1 en 3.2)
4.6 Mep je naam.
(na uitleg
zelfstandig te doen)
Metaal bewerken: ieder kind maakt eerst een
ontwerp voor een metalen
naamkaartje. Ze werken met slagletters en kinderhamertjes. Ze
evalueren dan hun fabrikaat t.o.v. het ontwerp.
a. Zijn er nog genoeg
aluminium plaatjes?
b. Let op: dit veroorzaakt veel
geluid.
3 kinderen.
(meer hamers, uit
doos 4.8, meerdere kinderen
mogelijk).
(Leuk voor
Vaderdag!)
Leuke opdracht voor de keuzeles.
4.7 Een spannend
hoorspel. (na uitleg
zelfstandig te doen)
In een groepje bekijken 4 kinderen een
memorecorder en proberen de knoppen uit. Ze bedenken vervolgens de
geluiden bij de tekst. Daarvoor
maken ze o.a. gebruik van de spullen in de leskist. Ze repeteren en
nemen hun hoorspel op.
a. Checken van de
batterijen en is er een goed bandje
aanwezig?
4 kinderen. 4.1, 4.8 en 4.10
4.8 Maak een eigen flipperkast!
(begeleiden)
Kinderen ontwerpen een flipperkast. Ze maken er een elastieken
hefboomwerking in en een katapultmechanisme.
Ze timmeren hun eigen flipperkast en verzinnen zelf de obstakels die erin moeten. Ook moeten
ze de goede hellingshoek bepalen.
a. Zijn er voldoende planken, spijkers,
elastieken, spatels en
wasknijpers op voorraad?
b. Zorg voor
onderplanken.
2 kinderen. (meer hamers,uit
doos 4.6, meerdere
kinderen mogelijk).
4.9 Vliegen en zweven. (na uitleg
zelfstandig te doen)
Kinderen volgen de lesbladen en doen proefjes met de werking van
een vliegtuigvleugel en een parachute en maken een eenvoudig
helikoptertje.
a. Zorg voor voldoende
plasticzakken.
4 leerlingen. Ook meerdere
leerlingen mogelijk.
Helikopter: leuk bij thema vervoer.
Parachute: Leuk bij thema Sint.
4.10 Een gevlochten en
stevig hutje. (na uitleg
zelfstandig te doen)
Kinderen maken eerst een ontwerp. Op een
tempex plaat maken kinderen met pitriet, raffia en/of wol een hutje.
Ze evalueren hun
bouwwerk en bespreken onderling welke functionaliteit hun hutje heeft.
a. Is er nog voldoende
pitriet en raffia aanwezig?
2x2 leerlingen.
(ook mogelijk met meerdere groepjes
van 2 kinderen).
4.1, 4.7 (bij thema:
bouwen/huizen)
Beleidsplan Wetenschap&Techniek CBS De Regenboog 28
Groep 5 Les
nr.
Naam Omschrijving Voorberei-
ding
Aantal
leerlingen
Te
combineren
met: 5.1 Stevige vormen
(na uitleg
zelfstandig te doen)
Met papier, lijm en plakband maken kinderen
enkele stevige
basisvormen, waarmee ze een bouwwerk kunnen maken.
Ze maken kennis met bijvoorbeeld u-profielen
en vormvaste driehoeksverbindingen.
a. Uitleg over de
verschillende
profielen en verbindingen.
b. Papier pakken.
Hele klas of
kleinere groepjes.
5.2
(bij thema:
bouwen/huizen)
5.2 Hoe sterk is een
krant? (zelfstandig)
Kinderen maken “in productielijn” het
basismateriaal voor een krantenbouwwerk. Door kranten op te rollen
en met
driehoeksverbindingen aan elkaar te zetten, kunnen kinderen
vervolgens samen een hoog bouwwerk bouwen.
a. Genoeg kranten en
plakband.
Hele klas of
kleinere groepjes.
5.1
(bij thema: bouwen/huizen)
5.3 Een hap apparaat (zelfstandig)
Met metalen Construction-materiaal bouwen 2 kinderen een
graafmachine na van een bouwplaat. Ze maken
ieder een paar onderdelen die later bij elkaar gevoegd worden.
Geen. 2 leerlingen. 5.4, 5.5 (bij thema:
vervoer)
5.4 Een geheime brief
(na uitleg
zelfstandig te doen)
Met citroenzuur en een kroontjespen schrijven
kinderen een geheime
brief. Ze maken zelf een enveloppe en wisselen de brieven aan elkaar
uit. Thuis worden ze door de ouders gestreken
waardoor oxidatie optreedt en de letters leesbaar worden.
a. Wit papier (A4 of
A5) pakken.
b. Kopieën van het kopieerblad
c. Citroenen en een
citruspers. d. Eventueel extra
schone
kroontjespennen.
Hele klas of
kleinere groepjes.
5.3 en 5.5
(bij thema: post)
5.5 Maak een
stroomkring
(begeleiden)
Kinderen doorlopen samen de lesbrieven en
leren zo over de
stroomkring, schakelaars, serieschakeling, parallelschakeling en het
laten draaien van een motortje met schroef.
a. Uitleg over parallel-
en serieschakelingen.
b. Checken van de batterijen
c. Antwoordbladen
kopiëren.
4 leerlingen. 5.3 en 5.4
5.6 Zuiver water
(na uitleg
zelfstandig te doen)
Kinderen maken water eerst vies. Dan filteren ze
het vieze water.
Daarna doen ze zout in het water en doen een elektrolyse proef. Ze
ruiken het chloor dat met de chemische reactie
vrijkomt.
a. Vuil zand pakken. 8 leerlingen.
2 groepjes van 4 ll.
(1 groepje opdracht 1, ander
opdracht 2, dan
omdraaien).
5.9 en 5.10
(Thema: lucht en
water)
5.7 Spring in ’t veld (na uitleg
zelfstandig te doen)
Kinderen maken een bewegend speelgoedje. Daarbij moeten ze meten
en boren, elkaar assisteren, knippen en kleuren.
Ze mogen het speeltje (een schaarmechanisme met elastieken kracht)
mee naar huis nemen.
a. Kopieën van Tech en Niek, of zelf
poppetjes laten maken
b. Harde ondergronden.
c. Eventueel extra
boren.
Max. 8 leerlingen. (bij 1 boor, 4
leerlingen
aanbevolen)
5.8 Figuurzagen
(begeleiden)
Nu maken de kinderen een speelgoedje
waarvoor ze moeten
figuurzagen, schuren, verlijmen en knopen. Ook dit speeltje mogen ze
mee naar huis nemen.
a. Van te voren
vertellen: wat moet je
weten over figuurzagen? (zie
map)
b. Zaagvoorbeelden van Niek.
(+- 20 zaagjes zijn op school aanwezig.
Genoeg hout).
Hele klas of
kleinere groepjes.
5.9 Maak je eigen kompas
(begeleiden)
Magneten les. Uitleg over de eigenschappen van magneten; waar
komen ze voor? Waar worden ze voor gebruikt?
Tenslotte maken de kinderen zelf een kompasje.
Geen 4 leerlingen. 5.6 en 5.10 (Thema: lucht en
water)
5.10 Lucht en water
(begeleiden)
Kinderen doen samen allerlei proeven met
spuitjes, slangetjes, ventielen
en kraantjes. Ze maken kennis met hydraulica en pneumatiek.
Geen
2 á 4 leerlingen.
(bij aanwezigheid
van extra materiaal:
meerdere
leerlingen mogelijk).
5.6 en 5.9
(Thema: lucht en
water)
Beleidsplan Wetenschap&Techniek CBS De Regenboog 29
Groep 6
Les
nr.
Naam Omschrijving Voorberei-
ding
Aantal
leerlingen
Te
combineren
met: 6.1 Een tempel
bouwen en een
flat.
zelfstandig
Meten en bouwen. Van een bouwtekening
samen enkele driedimensionale bouwwerkjes
maken. Deze bouwwerken beoordelen op stabiliteit en draagconstructie.
De kinderen kunnen
meteen met deze doos
aan de slag. (verdiepings-
opdrachten bij deze
leskist te vinden op: www.lessenenlinks.nl)
2 leerlingen 6.3, 6.4
Verrijkingsstof op
“www.lessenenlinks.nl
6.2 Brievenwegers.
zelfstandig
Twee groepjes maken ieder een brievenweger:
een Lego Dacta brievenweger en een metalen Construction brievenweger. Ze vergelijken hun
eindresultaten.
Kinderen 2 aan twee
neerzetten. Construction 01 doos
+ Lego Dacta uit de
techniektoren halen.
2 x 2 leerlingen Te combineren
met iedere les. In groep 8 is een les
over hefbomen in
de natuurmethode.
6.3 Bandje plakken.
Na uitleg zelfstandig
Twee kinderen plakken om de beurt een
binnenband. Daarvoor moeten ze om de beurt
een gaatje in de band prikken. Ze zoeken (met lucht en water) het gat, drogen, schuren, lijmen,
checken.
Waterbak (emmer,
teil, plastic bak)
klaarzetten. Je kunt ook het aanrecht
gebruiken als er een
‘stopje’ aanwezig is. Extra binnenband(en)
en bandenplaksets
2 leerlingen
Met extra
materiaal kunnen er meer groepjes
van 2 kinderen
gemaakt worden
6.1, 6.4
Leuk om te
combineren met verkeersles.
6.4 De auto aandrijving.
zelfstandig
Met een bouwpakket van onderdelen krijgen
twee kinderen inzicht in de overbrenging bij een auto. De cilinders, de assen en wielen, de
versnellingsbak, de overbrengingsas, etc. Ze
bekijken een DVD van het Klokhuis waarin ze uitleg krijgen hoe de carrosserie van een Kart-
autootje wordt gebouwd.
Zorg ervoor dat de
kinderen eerst het klokhuis filmpje op
dvd over “karten”
kunnen zien. Je hebt dus een digibord, tv of
computer nodig.
Daarna kunnen ze aan de slag.
Groepje van 2
kinderen
6.1, 6.3, 6.4
Verrijkingsstof op “www.lessenenlin
ks.nl
6.5 De transport rolbaan.
zelfstandig
In 2 teams bouwen de kinderen een autootje van Lego Dacta en een lopende band. De teams
presenteren hun bouwwerken aan elkaar en laten
zien hoe ze werken. Daarna wisselen ze van bouwwerk.
Zorg dat de kinderen de juiste Legodozen
hebben en de juiste
werkboekjes. (miniset wielen & assen van
Lego Dacta)
2 x 2 leerlingen Te combineren met iedere les
Verrijkingsstof op
“www.lessenenlinks.nl
6.6 Telefoneren. evt. hulp bij
bekijken cd rom.
Daarna zelfstandig
Les over de werking van de telefoon. Ze moeten achtergrond informatie over de telefoon en
telefoneren opzoeken op een CD-Rom. Ze
bekijken een DVD van het Klokhuis over de historie en de toepassingen van de telefoon.
Tenslotte maken ze met 2 bekertjes en een draad
een eenvoudige draadtelefoon.
De kinderen moeten eerst een vragenblad
kopiëren
beantwoorden m.b.v cd rom “zo werkt het”.
Daarna moeten ze het
klokhuis filmpje op dvd over “telefoon”
bekijken. Je hebt dus
een digibord, tv of computer nodig.
Daarna kunnen ze aan
de slag. Met extra bekertjes en
touw kunnen er meer
kinderen me werken.
Groepje van 2 leerlingen. Na
korte tijd kan een
volgend groepje ermee aan de
gang.
Dvd klokhuis kan ook klassikaal
bekeken worden.
6.1, 6.3 Deze les zou
uitgebreid kunnen
worden: Kinderen gaan onderzoeken
hoe je
verschillende draadtelefoons met
elkaar kunnen
combineren en met welke andere
materialen(blik,
plastic beker, papieren beker,
touw, dik draad,
dun draad) je een draadtelefoon ku
Verrijkingsstof op
“www.lessenenlinks.nl nt maken.
6.7 Katrollen. zelfstandig
Twee kinderen maken een Lego Dacta les over katrollen. Ze volgen daarbij de instructies van
het lesboekje.
Lego Dacta miniset Katrollen pakken. De
leerlingen kunnen
gelijk aan de slag.
2 leerlingen Is te combineren met ieder les
Verrijkingsstof op
“www.lessenenlinks.nl
6.8 Zijn we zuinig?
zelfstandig
De kinderen lezen gezamenlijk door de
lesbladen en het bijbehorende
lesmateriaal. Ze bezoeken de meterkast van de school en noteren op
twee meetmomenten de meterstanden van het
gas en de elektriciteit. Zo
Voor deze leskist heb
je de meterkast van de
school nodig. werkbladen
kopieëren( zitten in
techniekmap).
4 leerlingen Is te combineren
met alle lessen.
Verrijkingsstof op “www.lessenenlin
ks.nl
Beleidsplan Wetenschap&Techniek CBS De Regenboog 30
kunnen ze tenslotte het verbruik in gemeten tijd van de school berekenen.
boekje: zon en wind nodig(zit in
techniekmap).
6.9 Een mooie mobile. Na korte uitleg
zelfstandig. Voor de
eerste les moeten gipsfiguren worden
gemaakt.
Gipsfiguren van verschillende formaten (gewichten) gieten. Mallen storten en de figuren
aan houtje-touwtje balanceren. Elkaar daarbij
assisteren. Mobile mogen ze inkleuren en mee naar huis
nemen.
Vanwege de lange droogtijd van het gips
(6 tot 8 uur) Moet je
de 1e keer het volgende doen: Vul
een dag voor de 1e les
met deze leskist de mallen met gips en de
ophanglusjes.
VERVOLGENS: zullen de lln elke les
de reeds gegoten en
gedroogde figuren storten; zelf nieuw
gips aanmaken en de
figuren opnieuw gieten. De reeds
gedroogde figuren
worden dan in de les gebruikt als
halffabricaat. De
opnieuw gegoten figuren drogen weer
en worden voor de
volgende les gebruikt. Enz.
4 leerlingen Is te combineren met iedere les.
6.10 Actie-reactie
muizenval! Spel is lastig in
elkaar te zetten en
kost veel tijd. Kinderen hebben
wel hulp nodig.
Spel muizenval spelen. De speldoos
muizenval en spelregels
klaarleggen.
4 leerlingen Is te combineren
met iedere les
Beleidsplan Wetenschap&Techniek CBS De Regenboog 31
Groep 7
Les
nr.
Naam Omschrijving Voorberei-
ding
Aantal
leerlingen
Te
combineren
met: 7.1 a Steensverbanden
zelfstandig
Kennismaken met “metselaarsjargon”. De
kinderen gaan samen
buiten kijken in welk verband de schoolmuren gemetseld zijn. Daarna
stapelen ze met baksteentjes een paar van de
steensverbanden van de voorbeelden na.
Voldoende steentjes in
de doos
4 leerlingen (met
genoeg steentjes)
7.1.b
Alle andere lessen
7.1 b
+ c
Bouw een huis
zelfstandig
Leerlingen maken samen een ontwerp voor een
huis met deur en raam en dak mat dakpannen. Ze metselen samen aan
het huis.
Controleer of er
voldoende bouwsteentjes in de
doos zitten.
Bloem
4 leerlingen Verrijkingsstof op
“www.lessenenlinks.nl
Alle andere lessen
7.2 Elektrospel maken
zelfstandig
2 teams maken ieder een elektrospel. Ze moeten
het spel inhoudelijk bedenken en uitvoeren met stroomdraadjes,
striptang, lampjes en
batterijen. Ze spelen tenslotte het spel van het andere team.
Gekleurd stevig papier 4 leerlingen Alle andere lessen
7.3 Waterkracht
zelfstandig
Een les waarbij de kinderen een DVD met een
Klokhuisaflevering over
een waterkracht turbine bekijken. Ze bouwen een waterrad met de
spullen uit de leskist en meten met een metertje
de waterkracht van het water uit de kraan.
De dvd met de
klokhuisaflevering
moet klaar liggen.
4 leerlingen Verrijkingsstof op
“www.lessenenlin
ks.nl Alle andere lessen
7.4 Aan de lopende
band zelfstandig
De leerlingen maken met Lego Dacta 2
voorbeelden van een lopende band.
Is de lego dacto doos
compleet
2 leerlingen (evt 4
kinderen)
Alle andere lessen
7.5 Hippe Haargel Kinderen maken haargel volgens de instructies.
Ze kiezen zelf een kleur. Dan bedenken ze zelf een verpakking. Ze
moeten samen bedenken wat er allemaal op de verpakking zou moeten staan
(naam, productuitleg,
gebruiksaanwijzing, productsamenstelling, inhoud (volume of gewicht),
doelgroep, streepjescode, illustraties, etc.
Leuk om te doen, maar is dit echt techniek. Veel materiaal nodig.
Conserveermiddel,
kleurstoffen, parfumolie en
gelvormer moeten in de doos zitten.
4 leerlingen Verrijkingsstof op
“www.lessenenlinks.nl
Alle andere lessen
7.6 Geen paniek!
Kinderen kunnen dit
zelfst. wel in de gaten houden
Meten, verstekzagen, schuren, verlijmen,
zekeren, fretboren, metaal
buigen, stroomcircuit met lampjes maken, spel spelen.
latjes, lasdraad (80
cm)
4 leerlingen Alle andere lessen
7.7 Machines
zelfstandig
Kinderen bouwen samen enkele machines na
van een bouwvoorbeeld. Materiaal: Fischer Technic.
Is de fischer techniek
doos compleet
4 leerlingen Verrijkingsstof op
“www.lessenenlinks.nl
Alle andere lessen
7.8 Knopen leggen
zelfstandig
Kinderen leren verschillende knopen leggen en
leren over hun specifieke toepassingen. Ze werken samen met dik nylon
draad en stokken.
touw 4 leerlingen
Met vold touw: klassikaal
Alle andere lessen.
Les nodig voor les 8.2
7.9 Spiegeltje, spiegeltje…
Zelfst. evt wat hulp
bij het maken van de periscoop.
Kinderen onderzoeken samen op een speelse manier hoe spiegels
werken. Ze onderzoeken spiegels onder
verschillende hoeken van lichtinval. Ze bouwen beiden een periscoop
waarmee ze om een hoekje
kunnen kijken door het gebruik van spiegels. (lastig om te maken)
Dik gekleurd A4 papier, A4 wit papier
2 leerlingen Met extra
spiegelset meer
kinderen
Verrijkingsstof op “www.lessenenlin
ks.nl
Alle andere lessen
7.10 De hoogste toren
zelfstandig
Met zoveel mogelijk gelijkvormige houten
paaltjes moeten de kinderen een zo hoog mogelijke toren bouwen. Van te voren
moeten ze een ontwerp maken. Ze krijgen 110
paaltjes. Achteraf moeten ze meten hoe hoog de toren is en tellen hoeveel paaltjes er over zijn.
A4 papier
Houten paaltjes
2x2 leerlingen Met
meer paaltjes kunnen er meer
kinderen mee
werken.
Verrijkingsstof op
“www.lessenenlinks.nl
Alle andere lessen
Beleidsplan Wetenschap&Techniek CBS De Regenboog 32
Groep 8
Les
nr.
Naam Omschrijving Voorberei-
ding
Aantal
leerlingen
Te
combineren
met: 8.1 Laat de wieken
draaien!
Het ene team maakt met Construction-materiaal
samen een molen
die draait op een batterij en het andere team maakt een vergelijkbare
Construction molen die kan draaien op een
zonnecel.
Construction dozen 02
en 75 pakken. 2
groepjes maken die niet te dicht bij elkaar
zitten in het lokaal.
Een goede bureaulamp is nodig
voor de Solar versie van de molen.
2 x 2 leerlingen Alle lessen
8.2 Bouw een stevige
paalwoning
zelfstandig
Twee leerlingen bedenken en ontwerpen samen
een paalwoning.
Ze gebruiken rondhout in verschillende diktes, zaagjes, schaartjes,
natuurtouw en eventueel plakband. Ze zijn vrij
om hun eigen vormgeving te maken. Voorwaarde: stevig en
hoog. Knopen (zie les
7.8.) worden toegepast.
Een plek creëren waar
de lln een beetje
rommel mogen maken en waar ze veilig met
hout kunnen werken.
Knopenblad kopiëren Evt plaatjes op laten
zoeken van
paalwoning om idee voor eigen woning te
krijgen.
2 x 2 leerlingen 7.8 (voorbeelden
van knopen
maken. Er zit een “knopenblad” in
de doos.
Alle andere lessen.
8.3 Windkracht zelfstandig
Ze bouwen een windmeter met de spullen uit de leskist. Ze meten buiten
de windkracht van de dag. Er wordt een logboek
bijgehouden over de verschillende metingen en de meetdata.
Daarna bekijken ze het filmpje over windmolens
van het Klokhuis
Zorg ervoor dat de kinderen aan het eind
van de les het
klokhuis filmpje over “windmolens” kunnen
zien. (15 min) Je hebt
dus een digibord, tv of computer nodig. Ook
moeten ze op internet
kunnen. Kopieërblad uit de map is nodig.
2 a 3 leerlingen Verrijkingsstof op “www.lessenenlin
ks.nl
Alle lessen
8.4 De lucht doet z’n
werk zelfstandig
2 kinderen maken ieder een eigen grijparm
waarbij ze pneumatiek toepassen. Ze doen vervolgens experimenten
met verschillende spuit
volumes om daarmee de kracht en snelheid van
de grijparm te laten
variëren.
geen 2 leerlingen
8.5 Tandenpasta maken
zelfstandig
4 kinderen kunnen tegelijk tandpasta maken. Ze
meten, pipetteren, mengen en roeren. Afvullen van een tube.
Eventueel beschrijven van de
tube tot een echte stoere tandpasta. Mag mee naar huis.
Voorgeschreven samenstelling klopt niet
helemaal. Tandpasta wordt erg snel hard
Controleren of er
genoeg materialen in de leskist aanwezig
zijn.
2 leerlingen Verrijkingsstof op
“www.lessenenlinks.nl
Alle lessen
8.6 Het grote uitvinderspel!
zelfstandig
Kinderen maken zelf een rad van fortuin (met kogellager) en doen
vervolgens een spel waarbij ze de antwoorden
op de vragen moeten opzoeken op de CD-Rom “Kijk zo werkt het”.
Vragen gaan veelal
over historische uitvindingen, technische fenomenen en tijdperken
gerelateerd aan techniek.
De leerlingen moeten samen op een
computer kunnen
werken met de CD-ROM: “zo werkt het”.
Kopieervel nodig uit
de techniekmap. Draaischijf maken
2 a 3 leerlingen Alle lessen
8.7 Morse en seinen Zelfstandig,
misschien wat hulp
nodig met in elkaar zetten van lampjes
morseseinen.
2 teams gaan met elkaar communiceren zonder woorden. Ze gebruiken
daarvoor vlaggentaal, morseseinen met lampjes
(lastig om in elkaar te zetten, tekening niet helemaal duidelijk)en morseseinen met een
zoemer en een schakelaar.
Zorg voor een redelijk aantal vellen met ‘lege
vlaggen
Elektriciteitsdraad van de rol uit de
techniektoren nodig
(rood of zwart) Wit papier is ook
nodig.
2 x 2 leerlingen Alle lessen
8.8 Een Zonnecel
mobiel!
2 leerlingen bouwen een voertuigje na volgens
bouwtekening.
Halogeenlamp bij de
hand houden als de
2 leerlingen
Als er een extra
Verrijkingsstof op
“www.lessenenlin
Beleidsplan Wetenschap&Techniek CBS De Regenboog 33
zelfstandig Hierin zit ook een zonnecel verwerkt. Er wordt met tandwielen en
schakelaandrijving gewerkt. Ze maken
verschillende opstellingen waarbij de versnelling van het voertuigje varieert.
zon niet schijnt. Plastic ‘kettingen’ niet
meer uit elkaar halen
wanneer ze eenmaal gemaakt zijn.
constructiedoos wordt aangeschaft,
kunnen er meer
kinderen mee werken.
ks.nl Alle lessen
8.9 Bruggen bouwen
(duurt mogelijk langer dan 1
lesuur)
zelfstandig
In de lesbladen worden eerst verschillende
basisconstructies voor bruggen behandeld (domein B). Kinderen doen
daarbij proefjes met
verschillende basisvormen. Daarna moeten de leerlingen samen een
brug bedenken en ontwerpen. Ze moeten een
werkelijke afstand overbruggen tussen 2 tafels van 40 cm. Ze
hebben keuze uit
verschillende soorten bruggen en verschillende bouwmaterialen.
Zorg voor wat dikke
boeken om oevers te maken, wit papier +
gekleurd papier + lijm
is ook nodig.
(deze les duurt
waarschijnlijk langer dan 45 minuten!)
2 x 2 leerlingen
Er kunnen meer kinderen gelijk
aan werken (meer
leerlingen bladen nodig)
Verrijkingsstof op
“www.lessenenlinks.nl
Alle lessen
8.10 Van stoom tot
stroom. zelfstandig
Quiz. De leerlingen trekken ieder een kaart met
2 vragen over energie en energiebronnen. Ze zoeken eerst de
bijbehorende teksten op en
maken vervolgens zelf 2 multiple-choice vragen van hun eigen vragen
voor hun medeleerlingen. Ze maken quiz bordjes
en doen vervolgens een quiz (om de beurt voorlezen en vragen).
Boekje uit de
techniekmap + gekleurd papier nodig.
4 leerlingen
Beleidsplan Wetenschap&Techniek CBS De Regenboog 34
Bijlage 2; portfolio groep 5 t/m 8
CBS De Regenboog Zicht op eigen leren: portfolio W&T Groep 7 en 8
Om zicht te krijgen op je eigen leren, op wat je al kunt en op wat je
nog zou willen of moeten leren, gebruik je in groep 7 en 8 een
portfolio. Je ontdekt dat je ergens talent voor hebt en kunt dit verder ontwikkelen. Hou in dit schema goed bij welke onderdelen je
hebt uitgevoerd. Sommige onderdelen zal je uitvoeren tijdens de
techniekuren in het technieklokaal of op de Createch-middagen.
3D- DENKEN, DURVEN, DOEN! En vooral DOORZETTEN!
NAAM: LESSEN GROEP 7 EN 8
Onze speciale Wetenschap&Technieksite helpt je op weg met techniek en
programmeren. Ga naar: https://sites.google.com/site/techniekregenb/
PROGRAMMEREN WERKBLAD Afvinken+
datum
WAT?
1. Hour of code ja Computer
2. GameStudio ja Computer
3. Scratch ja Computer
4. Blokify ja Computer
5. Gamemaker ja Computer
6. Ko de kraker ja Computer
7. Light bot ja App
8. Bitstrips ja Computer
9. Hopscotch ja App
10. Robomind ja Computer
11. Imovie nee Computer
12. MonkeyJam nee Computer
13. Sketchup nee Computer
14. Minecraft nee Computer
15. Fred nee Computer
16. Ontwerp iets in Tinkercad voor de 3D
printer
nee Computer
16. Maak een website; www.weebly.com nee Computer
O&O ONDERZOEKEN & ONTWERPEN:
WERKBLAD Afvinken+
datum
1. Vragenmachientje: onderzoeksvragen bedenken
ja onderzoek
2. Stuiterles ja constructie
3. Hellingsensor ja constructie
4. Deurmat alarm druksensor ja constructie
5. Magneetsensor ja constructie
6. Lichthuisje ja constructie
7. Stekker aan een snoer zetten ja constructie
Beleidsplan Wetenschap&Techniek CBS De Regenboog 35
8. Ik soldeer een brug ja constructie
9. Maak een speedboot ja constructie
10. Zelf CO2 meten in een klas en op school
ja onderzoek
11. LEGO Mindstorms ja Onderzoek en constructie
12. Technisch lego ja Onderzoek en constructie
13. Keuzewerk: Leren onderzoek opzetten en een onderzoeksverslag schrijven.
ja onderzoek
Klaar? Techniektorens groep 7 en 8; zie de juiste techniekkisten in de torens.
Deze lessen worden binnen de
groep in circuitvorm gevolgd.
WERKBLAD Afvinken+
datum
7.1 Steensverbanden / Bouw een huis Lokaal Zelfstandig
7.2 Elektrospel maken Lokaal Zelfstandig
7.3 Waterkracht Lokaal Zelfstandig
7.4 Aan de lopende band Lokaal Zelfstandig
7.6 Geen paniek! Lokaal Zelfstandig
7.7 Machines Lokaal Zelfstandig
7.8 Knopen leggen Lokaal Zelfstandig
7.9 Spiegeltje, spiegeltje… Lokaal Zelfstandig
7.10 De hoogste toren Lokaal Zelfstandig
8.1 Laat de wieken draaien! Lokaal zelfstandig
8.2 Bouw een stevige paalwoning Lokaal zelfstandig
8.3 Windkracht Lokaal zelfstandig
8.4 De lucht doet z’n werk Lokaal zelfstandig
8.5 Het grote uitvinderspel! Lokaal zelfstandig
8.6 Morse en seinen Lokaal zelfstandig
8.7 Een Zonnecel mobiel! Lokaal zelfstandig
8.8 Bruggen bouwen(duurt mogelijk
langer dan 1lesuur)
Lokaal zelfstandig
Dit betreft een experiment. Het zou fijn zijn als je dingen hieronder opschrijft, die niet kloppen of vragen oproepen.
Onderdeel Foutmelding/vraag/probleem
Programmeren
O&O
Beleidsplan Wetenschap&Techniek CBS De Regenboog 36
Techniektorens