Bi ging s 2 v 3: Xy dng ngn lu ti chnhThm nh v Qun tr D n u t

Bi ging c xy dng trn c s c k tha Bi ging ca Thy Nguyn Xun Thnh Chng trnh ging dy Kinh t Fulbright Ng Thanh Tr

Ngn lu ti chnhKhi nim ngn lu t do (FCF Free Cash Flow): Ngn lu t do l dng tin cui cng ch thuc v nhng ngi c quyn li trong d n (ch s hu v ch n). Ngn lu t do ca d n = Ngn lu ca ch s hu + Ngn lu ca ch n. D n c thm nh v mt ti chnh c da trn vic c lng v nh gi ngn lu t do. Cc phng php lp ngn lu: Trc tip v Gin tipNg Thanh Tr

1

Cc bc c lng ngn lu t do ca d n 1. Ngn lu hot ng vo 2. Ngn lu hot ng ra = = Doanh thu rng

Chi ph hot ng + Ph qun l + Thu thu nhp DN 3. Ngn lu hot ng rng = Ngn lu hot ng vo Ngn lu hot ng ra 4. Ngn lu t do ca d n = Ngn lu hot ng rng Chi ph u t 5. Ngn lu ca ch n = Chi tr li vay + Chi tr n gc Gii ngn n 6. Ngn lu ca ch s hu = Ngn lu t do ca d n Ngn lu ca ch nNg Thanh Tr

Mt s quy cDng ngn lu cui nm: Mc d dng tin vo, ra s tri ra vo bt c thi gian no trong nm, nhng bo co ngn lu d n quy c tt c thnh dng tin cui nm. Quy c nm 0 - Nm 0 l nm pht sinh cc khon u t ban u ca DA - Nm 1 l nm DA bt u i vo hot ng v to ra ngn lu vo Nm thanh l: DA dnh hn mt nm thanh l sau khi d n kt thc. Ch th hin nhng khon thc thu v thc chi Bi ging ny khng tnh n hng tn kho, vn lu ng v thu nhp t hot ng u t ti chnhNg Thanh Tr

2

1 - Ngn lu vo ca d nDoanh thu: Biu doanh thu c thit lp da trn c s d bo gi v sn lng Doanh thu gp = Gi * Sn lng Doanh thu rng = Doanh thu gp Cc khon gim tr (Chit khu hng bn/Hng bn b tr li) Thu VAT (hay thu doanh thu) Thu t thanh l: Thanh l ti sn: Xy ra vo nm thanh l ti sn, cui i d n. D kin gi tr thanh l: + i vi ti sn l nh xng, my mc, thit b: Thng thng bng vi gi tr cn li (c tnh n yu t lm pht) Gi tr cn li = Nguyn gi Khu hao tch ly + i vi t ai: t ai l ti sn khng tnh khu hao. Gi tr thanh l ca t khng bao gm yu t tng gi t trn th trng gi tr thanh l cui cng bng vi gi tr u t ban u.Ng Thanh Tr

1 - Ngn lu vo (tt)Mt s ngn lu vo khc: Hon thu Thay i khon phi thu Tr cp (nu c) Vn nhn ti tr (trn quan im nhn u t)

Ng Thanh Tr

3

2 - Ngn lu ra ca d nChi ph u t Chi ph hot ng Chi ph c hi Np thu (Lu Thm nh v mt ti chnh, thu TNDN l ngn lu ra ca DA v ch u t nhng l ngn lu vo ca Chnh ph. Nhng xt trn quan im c nn kinh t, thu ch l khon chuyn giao) Mt s ngn lu ra khc: Thay i khon phi tr Thay i qu tin mt Lu : Tr li vay: Li vay l ngn lu ra ca ch u t nhng li l ngn lu vo ca ch n. Nhng xt trn quan im tng u t (hay c d n), li vay c xem l khon chuyn giao. Do , khi tnh ngn lu ra ca d n, chng ta khng k n chi ph li vay.Ng Thanh Tr

2.1 - Chi ph u t ca d nCng tc thit k k thut chi tit ca d n l c s c tnh chi ph u t. u t ban u Ngn lu ra hng nm trong thi gian xy dng Li vay trong thi gian xy dng: - Khng tnh vo CP u t ban u (trn quan im ca d n hay tng u t) - Cc khon thc tr li vay trong thi gian xy dng c tch hp trong lch tr n. u t thay th v u t mi Ngn lu ra hng nm trong thi gian hot ngNg Thanh Tr

4

2.1 - Chi ph u t (tt)Chi ph u t chm: - Khng c coi l chi ph u t ban u v chi ph u t ban u ch gm nhng khon tnh t thi im tin hnh thm nh ra quyt nh u t tr i. - Nhng khon u t thc hin trc thi im thm nh ra quyt nh u t v do vy khng th b thay i theo quyt nh thm nh, c coi l chi ph u t chm. - Nhng trn thc t nh u t lun mun a chi ph ny vo chi ph u t. V sao? VD: Chi ph thu chuyn gia thm nh, chi ph thc hin cc bo co tin kh thi v kh thiNg Thanh Tr

2.2 - Chi ph hot ngChi ph hot ng bao gm chi ph sn xut trc tip v chi ph gin tip: Chi ph trc tip: chi ph cho cc nhp lng trc tip nh nguyn liu, nhin liu, lao ng. Nhp lng trc tip ph thuc vo sn lng vic tnh ton nhp lng trc tip thng da trn cc h s nhp lng trc tip (tc l nhp lng trn 1 n v sn lng) Chi ph gin tip: bao gm chi ph qun l, chi ph bn hng v chi ph bo tr gin tip. Loi chi ph ny thng c tnh da trn mt t l phn trm ca doanh thu rng hay chi ph trc tip.Ng Thanh Tr

5

2.3 - Chi ph c hiCPCH cho vic s dng mt ngun lc trong DA l li ch ln nht b b qua khi khng s dng ngun lc ny vo mt hot ng khc. VD1: d n trng u phng 1 trang tri vn trc kia trng thuc l, CPCH c a vo ngn lu ra ca d n chnh l thu nhp t cy thuc l. VD2: t ai - t ai cng l CPCH ca DA. Ngay khi DA c chnh quyn cp t min ph, chi ph v t vn phi c tnh trong tng chi ph u t ca DA theo gi th trng t ai trong khu vc. - CPCH ca t cng c th c a vo trong ngn lu ra ca DA theo mc gi thu t hng nm. Khi , chi ph ban u ca t hay gi tr thanh l t khng c a vo bin dng ngn lu ca DA na. - Khng bao gi k li/l v t nh khan thu/chi i vi khon u t v t nu nh khng c s ci thin/tn ph trc tip i vi t ai gy ra bi DA.Ng Thanh Tr

Khu hao trong thm nh d nKhu hao l chi ph khng bng tin mt (non-cash), khng xut hin trong bo co ngn lu theo phng php trc tip. Chi ph khu hao c mt trong thm nh d n v 3 nhim v: tnh Gi tr cn li trong Lch khu hao ca ti sn v Gi tr thanh l trong Dng thu ca d n. hch ton tnh thu trong Bo co thu nhp Khu hao l mt l chn thu. lp bo co ngn lu theo phng php gin tip nu cn.Ng Thanh Tr

6

Nghin cu tnh hung s 1: Nh my nc Bnh AnXy dng ngn lu ti chnh

Bi ging c xy dng trn c s c k tha Bi ging ca Thy Nguyn Xun Thnh Chng trnh ging dy Kinh t Fulbright Ng Thanh Tr

Chi ph u tu t ban u (1996-99)

Xy dng (trm ly nc th, nh my x l, ng ng) My mc thit b (my bm, my pht in, h thng x l) Ti sn khc (xe v thit b vn phng) Chi ph t ai Chi ph lin quan n d n (nghin cu kh thi, ph ti chnh, ph php l, chi ph trc hot ng) Chi ph lin quan n xy dng (t vn thit k, bo him, qun l ph, d phng)Thay th my mc thit b

Thay th my bm v my pht in (2003, 2007, 2010-11, 2015, 2017) Thay th xe v thit b vn phng (2008)Ng Thanh Tr

7

Khu haoKhu hao ng thng: Khu hao hng nm = Chi ph u t/S nm khu hao Tnh ring cho tng nhm hng mc Cng khu hao tng nhm hng mc c khu hao hng nm Cng trnh xy dng vi u t ban u 13,8 triu USD, khu hao trong 20 nm: Khu hao hng nm: 13,8/20 = 0,69 triu USD My mc thit b thay th nm 2003 vi chi ph u t 125 nghn USD, khu hao trong 12 nm: Khu hao hng nm: 125/12 = 10,4 nghn USD Chi ph lin quan ti d n 3,19 triu USD, khng to ra ti sn vt cht, nhng cng c khu hao trong 20 nm: Khu hao (v hnh) hng nm: 3.190/20 = 160 nghn USD Cu hi: DA ny c tnh n gi tr thanh l hay khng?Ng Thanh Tr

Lch khu haoNm 0 (1) TSC rng u k (2) Khu hao hng nm (3) Khu hao ly tch (4) u t mi (5) TSC rng cui k I0 Y1 = I0 Nm 1 X1 = Y0 1 Nm 2 X2 = Y1 2

1 = 1I1 Y1 = X1 1 + I1

2 = 1 + 1I2 Y2 = X2 2 + I2

K hiu: Phng trnh cn bn: Xt = TSC rng u k trong nm t Xt = Yt-1 Yt = TSC rng cui k trong nm t t = t-1 + t It = u t mi trong nm t Yt = Xt t + It t = khu hao trong nm t t = khu hao ly tch tnh n ht nm t (5) = (1) (2) + (4)Ng Thanh Tr

8

Lch khu hao (tt)n v: '000 USD

1998 Nm TSC rng u k Khu hao hng nm Khu hao ly tch u t mi TSC rng cui k 2 9506 23610 33116

1999 3 33116 1889 1889 4034 35261

2000 4 35261 1889 3778 330 33702

2018 22 4196 2226 40015 0 1970

2019 23 1970 289 40303 0 1682

Ng Thanh Tr

N vayCc hnh thc tr n gc ph bin Tr ht mt ln vo thi im o hn Tr u hng nm t nm th nht sau khi rt vn hay sau thi gian n hn Tng gi tr n gc v li c tr u hng nm Tr li: Tnh trn d n u k: Li vay = Li sut * D n u k Lu : Nu vic tr li v vn gc c thc hin hng thng hay bn nin th lp lch tr n theo hng thng hay bn nin ri sau cng gp li theo nm c c lch tr n hng nm. Quy c l dng php cng n gin thay v tnh chit khu mc d v mt kinh t ti chnh th cng n gin l khng chnh xc do sai s l nh. Khi DA c nhiu khon vay khc nhau, lp lch tr n cho tng khon vay ri sau cng li c c mt lch tr n hp nht.Ng Thanh Tr

9

Lch tr nNm 0 D n u k N gii ngn Tr li vay Tr n gc Tr li v n gc D n cui k L0 Y0 = L0 Nm 1 X1 = Y0 L1 R1 1 R1 + 1 Y1 = X1 + L1 1 Nm 2 X2 = Y1 L2 R2 2 R2 + 2 Y2 = X2 + L2 2

K hiu Phng trnh cn bn: Xt = d n u k nm t Xt = Yt-1 Yt = d n cui k nm t Yi = Xt + Lt t D n cui k lc o hn = 0 Lt = n gii ngn trong nm t Rt v t ph thuc vo cc iu Rt = tr li vay trong nm t khon c th ca hp ng vay n t = tr n gc trong nm t Ng Thanh Tr

N vayMnh gi: 25.000 (nghn USD) Li sut: 8,5%, tr bn nin vo 1/6 v 1/12 hng nm. K hn: 7 nm (t 1/6/1998 n 1/6/2005) Thi gian gii ngn: 1 nm (t 1/6/1998 n 1/6/1999) 1/6/98 1/9/98 1/12/98 1/3/99 Gii ngn 7.500 7.500 7.500 2.500 Thi gian n hn: 0,5 nm (t 1/6/1999 n 1/12/1999) S ln tr n gc = (K hn vay Thi gian gii ngn Thi gian n hn) * S ln tr n gc trong nm = (7 1 0,5)*2 = 11 ln (t 1/6/2000 n 1/6/2005) Gi tr thanh ton n vn bn nin = Mnh gi/S ln tr n gc = 25.000/11 = 2.273 (nghn USD)Ng Thanh Tr

10

Tnh li vay tr bn ninLi vay tr vo 1/12/98:

Li vay tr vo 1/6/99:

Li vay trong 6 thng cho khon 7.500 gii ngn vo 1/6/98: 7.500*8,5%/2 = 319 (nghn USD) Li vay trong 3 thng cho khon 7.500 gii ngn vo 1/9/98: 7.500*8,5%/4 = 159 (nghn USD) Tng = 319 + 159 = 478 (nghn USD) Li vay trong 6 thng cho khon 22.500 t 1/12/98: 22.500*8,5%/2 = 956 (nghn USD) Li vay trong 3 thng cho khon 2.500 gii ngn vo 1/3/99: 2.500*8,5%/4 = 53 (nghn USD) Tng = 956 + 53 = 1.009 (nghn USD) Li vay trong 6 thng cho khon 25.000: 25.000*8.5%/2 = 1.063 (nghn USD)

Li vay tr vo 1/12/99 v 1/6/00:

Li vay tr vo 1/12/00:

Li vay tr hng nm

D n u k (1/6/00): 25.000 2.273 = 22.727 (nghn USD) Li vay = 22.727*8.5%/2 = 966 (nghn USD) Nm 1998: 478 (nghn USD) Nm 1999: 1.099 + 1.063 = 2.072 (nghn USD) Nm 2000: 1.063 + 966 = 2.028 (nghn USD)Ng Thanh Tr

Lch tr n1998 Nm D n u k Gii ngn Tr li vay Tr n gc Tr li & n gc D n 2 22.500 478 478 22.500 1999 3 22.500 2.500 2.072 2.072 25.000 2000 4 25.000 2.028 4.545 6.574 20,455 2004 8 6.818 483 4.545 5.028 2.273 2005 9 2.273 97 2.273 2.369 0

Ng Thanh Tr

11

Biu doanh thu1999 Nm Cng sut cam kt ('000 m3/ngy) % cng sut thc S ngy hot ng trong nm Sn lng nc bn ra ('000 m3/nm) Gi nc (USD/m3) Doanh thu ('000 USD) Thu doanh thu ('000 USD) Doanh thu rng ('000 USD) 3 100 95% 306 29070 0.2 5814 58 5756 2000 4 100 100% 366 36600 0.2 7320 73 7247 2001 5 100 100% 365 36500 0.2 7300 73 7227 2018 22 100 100% 365 36500 0.2 7300 73 7227 2019 23 100 100% 91 9100 0.2 1820 18 1802

Sn lng nc bn/nm Doanh thu gp Thu doanh thu Doanh thu rng

= = = =

Cng sut cam kt*T l cng sut thc*Ngy hot ng/nm Sn lng nc/nm*Gi nc Doanh thu gp*Thu sut thu doanh thu Doanh thu gp Thu doanh thuNg Thanh Tr

Biu chi ph hot ngn v: '000 USD Nm Ha cht Nng lng Lao ng Bo tr v chi ph khc Cng Ph qun l v bo tr 1999 3 138 1196 42 35 1410 288 2000 4 173 1506 52 44 1775 362 2018 22 173 1502 52 44 1771 361 2019 23 43 374 13 11 441 90

Lng nc sn xut = Lng nc bn ra * H s (110%) Chi ph ca mt nhp lng = Lng nc sn xut * H s chi ph ca nhp lng Ph qun l v bo tr = Doanh thu rng * H s (5%)Ng Thanh Tr

12

Bo co thu nhpPhng trnh cn bn: Li nhun gp = Doanh thu rng Chi ph hot ng (hay gi vn hng bn) Li nhun trc li vay v thu (EBIT) = Li nhun gp Ph qun l Khu hao Li nhun trc thu (EBT) = EBIT Li vay Thu thu nhp doanh nghip = EBT * Thu sut Li nhun rng = EBT Thu thu nhp DN Li nhun gi li = Li nhun rng C tc Li nhun gi li ly tch nm nay = Li nhun gi li ly tch nm trc + Li nhun gi li nm nayNg Thanh Tr

Bo co thu nhpn v: '000 USD Nm Doanh thu t bn nc - Thu doanh thu Doanh thu rng - Chi ph hot ng Li nhun gp - Ph qun l v bo tr - Khu hao Li nhun trc li vay v thu - Chi ph li vay Li nhun trc thu - Thu li nhun Li nhun sau thu 1999 3 5814 58 5756 1410 4346 288 1889 2169 2072 2169 0 2169 2000 4 7320 73 7247 1775 5471 362 1889 3220 2028 1192 0 1192 2003 7 7300 73 7227 1771 5456 361 1899 3196 869 2326 116 2210 2869 287 2582 982 98 883 2018 22 7300 73 7227 1771 5456 361 2226 2869 2019 23 1820 18 1802 441 1360 90 289 982

Ng Thanh Tr

13

Ngn lu ti chnhn v: '000 USD Nm Ngn lu h/ vo = Doanh thu rng 1996 0 1997 1 1998 2 1999 3 5756 2000 4 7247 2018 22 7227 2019 23 1802

Chi ph hot ng Ph qun l v bo tr Tng chi ph Thu li nhun Ngn lu h/ ra Ngn lu h/ rng Chi ph u t Ngn lu t do d n Ngn lu ch n Ngn lu ch s hu -1560 -7946 1560 -1560 7946 -7946 23610 -23610 -22022 -1588Ng Thanh Tr

1410 288 1698 0 1698 4058 4034 24 -428 452

1775 362 2138 0 2138 5109 330 4779 6574 -1795

1771 361 2132 287 2419 4808 0 4808 4808

441 90 532 98 630 1172 0 1172 1172

Biu ngn lu t do ca DA10,000 5,000

1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019

(5,000)

(10,000)

(15,000)

(20,000)

(25,000)

Ng Thanh Tr

14

Biu ngn lu ca ch s hu6,000 4,000

2,000

19 96 19 97 19 98 19 99 20 00 20 01 20 02 20 03 20 04 20 05 20 06 20 07 20 08 20 09 20 10 20 11 20 12 20 13 20 14 20 15 20 16 20 17 20 18 20 19

(2,000)

(4,000)

(6,000)

(8,000)

Ng Thanh Tr

Biu ngn lu n vay7,000 6,000 5,000 4,000 Chi tr li vay Chi tr n gc

3,000 2,000 1,000 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005

Ng Thanh Tr

15

Lp bo co ngn lu1. Bng doanh thu Ngn lu vo ca DA 2. Bng Chi u t v Bng Lch khu hao 3. Bng chi ph hot ng 4. Bng bo co thu nhp ( tnh Thu TNDN) (2) + (3) + (4): Ngn lu ra ca DA 5. Bng Lch tr n DA) Ngn lu n vay (trn quan im ca

Ngn lu rng ca DA = Ngn lu vo - Ngn lu ra Ngn lu n vay (trn quan im ca DA) = Gii ngn n Tr vn li vay v vn gc Ngn lu ch s hu = Ngn lu ca d n + Ngn lu n vayNg Thanh Tr

16