gt xay dung

Gio trnh Kinh T Xy Dng B mn kinh t k thut

Chng 1 Trang 1

Phn i : nhng vn m u Chng 1 : nhng vn m u

1.1 Ngnh xy dng trong nn kinh t quc dn 1.1.1. Vai tr ca ngnh xy dng Ngnh cng nghip xy dng gi mt vai tr rt quan trng trong nn kinh t quc dn bi v ba c th chnh l :

+ Ngnh xy dng c quy m ln nht trong nc + Ngnh cung cp phn ln cc hng ho u t + Chnh ph l khch hng ca phn ln cc cng trnh ca ngnh.

Xy dng c bn nhm m bo v khng ngng nng cao nng lc sn xut, nng lc phc v cho cc ngnh, cc lnh vc ca nn kinh t quc dn. Tt c cc ngnh kinh t khc ch c th pht trin c nh c xy dng c bn, thc hin xy dng mi, nng cp cc cng trnh v qui m, i mi v cng ngh v k thut nng cao nng xut v hiu qu sn xut. Xy dng c bn nhm m bo mi quan h t l, cn i, hp l sc sn xut c s pht trin kinh t gia cc ngnh, cc khu vc, cc ngnh kinh t trong tng giai on xy dng v pht trin kinh t ca t nc. To iu kin xo b dn cch bit gia thnh th, nng thng, min ngc, min xui. Xy dng c bn to iu kin nng cao cht lng, hiu qu ca cc hot ng x hi, dn sinh, quc phng thng qua vic u t xy dng cc cng trnh x hi, dch v c s h tng ngy cng t trnh cao. Gp phn nng cao i sng vt cht v tinh thn cho mi ngi dn trong x hi Xy dng c bn ng gp ng k li nhun cho nn kinh t quc dn. Hng nm ngnh xy dng ng gp cho ngn sch nh nc hng nghn t ng. Gii quyt cng n vic lm cho mt lc lng ln lao ng. Tm li, cng nghip xy dng gi vai tr quan trng trong nn kinh t quc dn. N quyt nh qui m v trnh k thut ca x hi ca t nc ni chung v s nghip cng nghip ho, hin i ho trong giai on hin nay ni ring. 1.1.2. Khi nim v ngnh xy dng v cc ngnh khc c lin quan

- Lnh vc u t xy dng : l mt lnh vc hot ng lin ngnh bao gm tt c cc b phn c lin quan n vic lp v thc hin cc d n u t xy dng trong bao gm cc lc lng tham gia ch yu nh : ch u t xy dng, cc t chc t vn u t xy dng , cc t chc cung ng vt t thit b cho d n, cc t chc ngn hng v ti tr cho d n, cc c quan qun l nh nc v u t v xy dng.


Chng 1 Trang 2

- Hot ng u t c bn : l hot ng b vn to ra cc ti sn c nh a vo hot ng trong cc lnh vc kinh t, x hi nhm thu c cc li ch khc nhau. - u t xy dng c bn :l hot ng u t thc hin bng cch tin hnh xy dng mi ti sn c nh, bao gm cc hot ng u t vo lnh vc xy dng c bn (kho st, thit k, t vn xy dng, thi cng xy lp cng trnh, sn xut v cung ng thit b vt t xy dng) nhm thc hin xy dng cc cng trnh. - Xy dng c bn : l cc hot ng c th to ra sn phm l nhng cng trnh c quy m, trnh k thut v nng lc sn xut hoc nng lc phc v nht nh. Xy dng c bn l qu trnh i mi, ti sn xut n gin v m rng cc ti sn c nh ca cc ngnh sn xut vt cht cng nh phi sn xut vt cht nhm to ra c s vt cht k thut cho nn kinh t quc dn. Xy dng c bn c thc hin di cc phng thc : xy dng mi, xy dng li, khi phc, m rng v nng cp ti sn c nh. - Cng trnh xy dng : l sn phm ca cng ngh xy lp c to thnh bng vt liu xy dng, thit b cng ngh v lao ng, gn lin vi t (bao gm c khong khng, mt nc, mt bin v thm lc a) - Ngnh t vn v xy dng : l ngnh chuyn nhn thu thc hin cc cng vic ca ch u t giao nh : lp d n u t xy dng, kho st, thit k, gim st cng vic xy dng ...y l lnh vc i hi kin thc lin ngnh tng hp - Cc ngnh sn xut cung cp u vo cho d n u t xy dng : bao gm cc ngnh ch yu sau: + Ngnh cng nghip vt liu xy dng : c nhim v chuyn sn xut cc loi vt liu xy dng, bn thnh phm v cu kin xy dng bn cho ngnh cng nghip xy dng.

+ Ngnh c kh xy dng : c nhim v sn xut cc my mc v thit b xy dng (bao gm c cng vic sa cha my mc xy dng ) cung cp cho ngnh xy dng + Ngnh cung cp vt t, thit b cho d n u t : l cu ni gia n v c vt t, thit b vi cc ch u t - Cc ngnh dch v khc cho d n u t xy dng : ti chnh, ngn hng, thng tin, o to...phc v xy dng - Cc lc lng ch yu tham gia vo qu trnh hnh thnh cng trnh xy dng: bao gm + Ch u t + Cc doanh nghip t vn


Chng 1 Trang 3

+ Cc doanh nghip xy lp + Cc doanh nghip cung cp thit b v vt t cho d n + Cc t chc ngn hng, ti tr + Cc c quan qun l nh nc v u t v xy dng + Cc t chc khc..... 1.2. Nhng c im kinh t - k thut v s pht trin ca ngnh xy dng

1.2.1. Khi nim v c im ca sn phm xy dng a. Khi nim

Sn phm u t xy dng l cc cng trnh xy dng hon thnh (bao gm c vic lp t thit b cng ngh bn trong). Sn phm xy dng l kt tinh ca cc thnh qu khoa hc - cng ngh v t chc sn xut ca ton x hi mt thi k nht nh. N l mt sn phm c tnh cht lin ngnh, trong nhng lc lng tham gia ch to sn phm ch yu : cc ch u t, cc doanh nghip nhn thu xy lp, cc doanh nghip t vn xy dng, cc doanh nghip sn xut thit b cng ngh, vt t thit b xy dng, cc doanh nghip cung ng, cc t chc dch v ngn hng v ti chnh, cc c quan qun l Nh nc c lin quan. b. c im ca sn phm xy dng Sn phm xy dng vi t cch l cc cng trnh xy dng hon chnh thng c nhng c im sau: - Sn phm mang nhiu tnh c bit, a dng v cng dng, cu to v c v phng php ch to. Sn phm mang tnh n chic v ph thuc vo n c hng ca ch u t, iu kin a l, a cht cng trnh ni xy dng - Sn phm xy dng l nhng cng trnh c xy dng v s dng ti ch. Vn u t xy dng ln v thi gian s dng lu di. Do , khi tin hnh xy dng phi ch ngay t khi lp d n chn a im xy dng, kho st thit k v t chc thi cng xp lp cng trnh sao cho hp l, trnh ph i lm li, hoc sa cha gy thit hi vn u t v gim tui th cng trnh. - Sn phm xy dng thng c kch thc ln, trng lng ln. S lng, chng loi vt t, thit b xe my thi cng v lao ng phc v cho mi cng trnh cng rt khc nhau, li lun thay i theo tin thi cng. Bi vy gi thnh sn phm rt phc tp, thng xuyn thay i theo tng khu vc, tng thi k. - Sn phm c lin quan n nhiu ngnh c v phng din cung cp cc yu t u vo, thit k v ch to sn phm, c v phng din s dng cng trnh - Sn phm xy dng lin quan nhiu n cnh quan v mi trng t nhin, do lin quan n li ch ca cng ng, nht l n dn c ca a phng ni t cng trnh


Chng 1 Trang 4

- Sn phm mang tnh tng hp v k thut, kinh t, x hi, vn ho - ngh thut v quc phng. Sn phm chu nhiu nh hng ca nhn t thng tng kin trc, mang bn sc truyn thng dn tc, thi quen tp qun sinh hot...C th ni sn phm xy dng phn nh trnh kinh t khoa hc - k thut v vn ho trong tng giai on pht trin ca mt t nc. 1.2.2. c im xut pht t iu kin t nhin v kinh t ca Vit Nam - V iu kin t nhin: sn phm xy dng Vit Nam c tin hnh trong iu kin kh hu nhit i m, iu kin a cht cng trnh v iu kin a cht thu vn phc tp, t nc di, hp v cn nhiu ni cha c khai ph, c mt s ngun vt liu xy dng phong ph. Do , cc gii php xy dng Vit Nam chu nh hng mnh ca cc nhn t ny - V iu kin kinh t : sn phm xy dng Vit Nam c tin hnh trong iu kin ca mt nn kinh t ang pht trin v cn nhiu mt yu km so vi cc nc trn th gii. Trong bi cnh hp tc quc t hin nay ngnh xy dng ca Vit Nam ang ng trc nhiu c hi pht trin, nhng cng c nhiu nguy c v thch thc. - ng li chung pht trin nn kinh t hng ho nhiu thnh phn, vn dng c ch th trng, c s qun l ca Nh nc theo nh hng x hi ch ngha ang quyt nh phng hng v tc pht trin ca ngnh xy dng Vit Nam. 1.2.3. Mt s c im lch s pht trin ca ngnh xy dng Ngnh xy dng va l hot ng sn xut, li va l hot ng ngh thut, nn qu trnh pht trin ca n va chu nh hng ca phng thc sn xut, li va chu nh hng ca nhn t thuc kin trc thng tng ca mt hnh thi x hi nht nh Ngnh xy dng l mt trong nhng ngnh sn xut vt cht xut hin sm nht trong lch s pht trin ca nhn loi, nhng li c tc pht trin khoa hc - cng ngh chm so vi nhiu ngnh khc. V nghin cu khoa hc ngnh xy dng ngi ta b vn t hn so vi cc ngnh khc. Ngi ta ch ch nghin cu ng dng v b qua nghin cu c bn. Mt trong nhng l do chnh ca vic t ch n nghin cu khoa hc l v cc sng kin ci tin cng ngh xy dng kh gi c b mt. V t chc sn xut, ngnh xy dng cng chm pht trin hn. Ty u hnh thc cng trng th cng ng tr t sau th k XVI n mi gn mt phn ba th k XVIII. Sau nn i c kh ra i , nhng trong xy dng th bc chuyn bin ny xy ra chm chp hn vo u th k XX.


Chng 1 Trang 5

Nhn chung cng vi s pht trin ca x hi, ngnh xy dng cng ngy cng pht trin mnh m v tc , quy m, trnh k thut trong lnh vc kho st, thit k thi cng, sn xut vt t thit b v t chc qun l xy dng. * Cc cng trnh kin trc v i qua cc thi k ca lch s :

- Thi k c i : qun th kim t thp Cairo, qung trng Rma.... - Thi k cn i v trung i : nh thi c B Paris, n ngco Thom-

ngco, c cung Bc Kinh ... - Thi k ng i : 10 cng trnh kin trc xut sc ca th k 20 :

+ ng hm qua eo bin Manche + Cu cng vng (M) + H thng ng t lin tnh M + To nh 102 Empire State Building New York + p nc Hoover (M) + Knh o Panama (Panama) + Nh ht Sydney Opera House (c) + p Aswan thng - Aswan High Dam (Ai cp) + Trung tm thng mi th gii - World Trade Center (M) + Cng hng khng Chek Lap Kok (Hng Kng) 1.3. i tng, ni dung v phng php nghin cu ca mn hc Sn phm ca x hi ni ring cng nh sn xut ca x hi ni chung bao gi cng c hai mt : mt k thut v mt x hi ca sn xut. Mt k thut do cc mn khoa hc t nhin v khoa hc k thut nghin cu, mt x hi do cc mn kinh t ngnh nghin cu. Cng nghip xy dng l mt ngnh sn xut ca ci vt cht c bit, l mt b phn hp thnh ca nn kinh t quc dn, pht trin theo qui lut kinh t khch quan ca phng thc sn xut x hi ch ngha, vn hnh theo c ch th trng, nh hng x hi ch ngha. Do , i tng nghin cu ca mn Kinh t xy dng bao gm mt s ni dung sau : + Nghin cu nhng c im kinh t - k tht ca ngnh cng nghip xy dng trong nn kinh t quc dn, vn ng theo c ch th trng, qua nghin cu mt s vn c bn v qun l nh nc v u t xy dng, cc hnh thc t chc sn xut v qun l kinh t, cc hot ng sn xut kinh doanh xy dng hp l t hiu qu cao. + Nghin cu nhng phng php c bn ca tin b khoa hc - cng ngh xy dng, ng thi nghin cu c s l lun v kinh t u t v thit k xy dng nhm nh gi, so snh v la chn nhng phng n k thut, cc d n u t cng nh cc gii php thit k tt nht.


Chng 1 Trang 6

+ Nghin cu nhng vn c bn v t chc lao ng v tin lng cng nh cc bin php qun l vn ca doanh nghip xy lp. + Nghin cu v qun l chi ph xy dng v phng php xc nh phng php xy dng + Xy dng h thng cc ch tiu kinh t - k thut hp l, tin tin chng tr thnh cng c kinh t kch thch hot ng sn xut kinh doanh t c hiu qu kinh t cao nht vi chi ph hp l nhm m bo cht lng, rt ngn thi gian thi cng v h gi thnh xy dng * Phng php nghin cu : Kinh t xy dng bao gm nhiu ni dung phong ph v l lun v thc tin Do , cng nh cc mn khoa hc khc, mn kinh t xy dng da vo phng php bin chng nghin cu tnh qui lut ph bin v quy lut c th trong qu trnh pht sinhv pht trin ca ngnh cng nghip xy dng. Khoa hc kinh t xy dng nghin cu nhng hin tng, nhng mt i lp cng nh nhng mt thng nht ca chng trong qu trnh pht trin, trong mi quan h gia chng vi nhau v s lin quan gia chng vi mi trng xung quanh. Mn kinh t xy dng cn s dng phng php din gii kt hp vi phng php qui np nghin cu, kt hp gia l thuyt v thc tin hot ng sn xut - kinh doanh ca ngnh. Ngha l cc vn nghin cu phi c c s i t vic thu thp x l cc s liu, thng tin ri phn tch nh gi, tng hp xut cc gii php hp l, ti u nhm gii quyt cc bi ton kinh t - k thut t hiu qu kinh t cao.


Chng 2 Trang 7

Phn ii : C s l lun v kinh t trong u t v thit k xy dng

Chng 2 : nhng c s l lun v kinh t u t 2.1. Nhng khi nim m u 2.1.1.u t - u t l qu trnh b vn to nn mt loi ti sn kinh doanh no m c th sinh li, hoc tho mn mt yu cu no ca ngi b vn trong thi gian nht nh tng lai - u t xy dng c bn : u t xy dng c bn c hiu l cc d n u t cho cc i tng vt cht, m i tng vt cht ny l cc cng trnh xy dng. y l loi u t xy ra ph bin 2.1.2. Kinh t u t Kinh t u t l khoa hc v cch b vn hnh thnh ti sn nhm sinh li, c ni dung lin ngnh rt tng hp, c nhim v cung cp nhng kin thc khoa hc v nhng kinh nghim thc tin v u t gip cho nh u t thc hin cng vic u t ca mnh vi hiu qu ti chnh v hiu qu kinh t - x hi tt nht, cng nh gip cc c quan qun l ca nh nc thc hin qun l u t cp v m vi hiu qu cao nht. * Ni dung ca kinh t u t thng gm cc vn chnh sau: Vi t cch l mt mn khoa hc , kinh t u t thng gm cc vn chnh nh sau : 1. Qu trnh pht trin ca kinh t u t trong tro lu pht trin ca cc hc thuyt kinh t. 2. Vn dng ng li pht trin kinh t - x hi ca ng v Nh nc vo lnh vc kinh t u t 3. Qun l ca nh nc i vi lnh vc u t, bao gm cc vn : - Nguyn tc qun l u t - T chc b my qun l u t - Phng php lp chin lc v k hoch u t - Chnh sch v lut l c lin quan n u t - Cc qui nh qun l qu trnh lp v thc hin cc d n u t - Qun l vn v gi trong u t 4. Qun l doanh nghip i vi lnh vc u t, gm cc vn chnh : - Nguyn tc qun l u t doanh nghip - T chc b my qun l u t cc doanh nghip - Phng php lp chin lc v k hoch u t cc cp doanh nghip


Chng 2 Trang 8

- T chc qu trnh lp v thc hin d n u t 5. Phng php lp v nh gi cc d n u t 6. Cc kinh nghim trong lnh vc u t ca cc nc 7. Chin lc u t ca Nh nc v doanh nghip trong xu th hi nhp kinh t khu vc v th gii. 2.1.3. Qun l u t Qun l u t l mt tp hp cc bin php ca ch u t qun l qu trnh u t, k t khi xc nh mc tiu u t, thc hin cc d n u t v khai thc d n t mc tiu nh. i vi cc d n u t vo cc cng trnh xy dng khai thc v kinh doanh th qun l u t thc cht l qun l u t v xy dng Qun l u t c xem xt hai cp : 1. Qun l ca nh nc i vi u t : bao gm u t t ngn sch nh nc, u t t cc doanh nghip v ton b cc khon u t khc ca mi thnh phn kinh t. 2. Qun l ca doanh nghip i vi u t : bao gm u t t ngun vn ca doanh nghip (i vay hoc t c) hay u t lin doanh nhm t c hiu qa ti chnh v hiu qa kinh t x hi mt cch tt nht trong khun kh php lut ca nh nc cho php. 2.1.4. Phn loi u t d qun l, u t c phn loi theo cc gic khc nhau Cch 1 : Phn theo phng thc a. u t trc tip : - u t chuyn dch : l hnh thc u t m trong ngi b vn mua li s c phn ln nm c quyn chi phi hot ng ca doanh nghip. - u t pht trin : l hnh thc u t nhm to dng nn nhng nng lc mi cho cc hot ng sn xut, dch v. b. u t gin tip (u t ti chnh) l u t bng cch mua chng khon c gi tr hng li tc.

Cch 2 : Phn theo i tng c 3 loi a. u t to nn ti sn c nh c tnh cht sn xut kinh doanh b. u t to nn ti sn c nh khng c tnh cht sn xut kinh doanh c. u t ti chnh s c phiu c gi tr ln * Ngoi ra cn c cc cch phn loi : - Phn loi theo ch u t - Phn loi theo ngun vn u t - Phn loi theo c cu u t


Chng 2 Trang 9

- Phn loi theo gc ti sn xut ti sn c nh - Phn loi theo gc trnh k thut - Phn loi theo thi on k hoch - Phn loi theo tnh cht v qui m ca d n 2.1.5. Qu trnh u t 2.1.5.1) Qu trnh u t theo gc v m ca Nh Nc Theo gc qun l v m ca nh nc, qu trnh u t phi c gii quyt qua cc vn sau : - Xc nh hng kinh t-chnh tr ca t nc ni chung v ca tng thi k ang xt ni ring ca t nc - Xc nh chin lc v k hoch nh hng pht trin kinh t-x hi ton din ca t nc - Xc nh chin lc v quy hoch tng th nh hng cho u t - Xy dng, hon thin v b xung cc lut php, chnh sch v qui nh c lin quan n u t - Hng dn v kim tra cc doanh nghip lp v thc hin cc d n u t km theo cc bin php iu chnh cn thit - T chc thm nh v duyt cc d n u t - Tng kt, rt kinh nghim 2.1.5.2) Qu trnh u t theo gc qun l doanh nghip tng th Mi quan h gia qu trnh u t v qu trnh ti chnh c din ra nh sau :

Theo gc qun l tng th ca doanh nghip th hot ng u t ca

cc doanh nghip phi c quyt nh theo cc bc sau : - iu tra tnh hnh th trng, nht l nhu cu v s lng v chng loi sn phm - Xy dng chin lc kinh doanh tng th ca doanh nghip, c bit l chin lc pht trin sn phm hoc dch v c lin quan n u t

G: Tin t, sc mua, hng

ho danh ngha

W : Hng ho

G: Tin thu hi sau u t

G W : Qu trnh u t,

hnh thnh vn, chuyn i

t tin thnh hng

W G : Qu trnh gii to v thu hi vn, chuyn

G W G

Theo gc ti chnh

a vn vo a vn ra

Theo gc u t

u t Gii to v thu hi vn


Chng 2 Trang 10

- Xc nh nng lc ch quan ca doanh nghip v mi mt, nht l v cng sut sn xut v nng lc dch v - Xy dng chin lc u t tng th - Lp d n u t cho cc i tng sn phm hay dch v ring l - T chc thc hin d n, km theo cc bin php kim tra v iu chnh - Tng kt, rt kinh nghim p dng cho cc k k hoch tip theo Theo gc u t ngi ta coi mi s kin kinh doanh nh l qu trnh u t v gii to thu hi vn u t. Theo gc ti chnh, ngi ta coi mi s kin kinh doanh nh l mt hot ng thu chi. Do gc u t bao hm bi gc ti chnh. 2.1.6. D n u t v cc giai on lp d n u t 2.1.6.1. D n u t

D n u t l mt tp hp cc bin php c cn c khoa hc v c s php l c xut cc mt k thut, ti chnh, kinh t x hi lm c s cho vic quyt nh b vn to mi, m rng hoc ci to nhng i tng u t nht nh, nhm t c s tng trng v s lng, nng cao cht ca sn phm hay dch v, bo m hiu qu ti chnh v hiu qu kinh t-x hi ca u t trong mt khon thi gian nht nh no .

2.1.6.2. Cc giai on lp d n u t (N 16/2005 - CP) Lp d n u t ch l mt phn vic ca qu trnh chun b u t v qu trnh ny bao gm cc bc : - Lp bo co u t xy dng cng trnh - Lp d n u t xy dng cng trnh 2.1.7. Ni dung ca d n u t

2.1.7.1. Ni dung ch yu ca bo co u t xy dng cng trnh (ND 16) - S cn thit phi u t xy dung cng trnh, cc iu kin thun li, kh

khn, ch khai thc v s dng ti nguyn quc gia (nu c) - D kin qui m u t : cng sut, din tch xy dng, cc hng mc cng

trnh bao gm : cng trnh chnh, cng trnh ph v cc cng trnh khc, d kin v a im xy dng cng trnh, nhu cu s dng t.

- Phn tch, la chn s b v cng ngh, k thut, cc iu kin cung cp thit b, nguyn liu, nng lng, dch v, h tng k thut, phng n gii phng mt bng, ti nh c (nu c), nh hng ca d n n mi trng, an ninh quc phng...

- Hnh thc u t, xc nh s b tng mc u t, thi hn thc hin d n, phng n huy ng vn theo tin v hiu qu kinh t x hi ca d n v phn k u t (nu c)

2.1.7.2. Ni dung ch yu ca d n u t xy dng cng trnh


Chng 2 Trang 11

- S cn thit v cc hng mc u t, nh gi nhu cu th trng, tiu th sn phm i vi d n sn xut kinh doanh, hnh thc u t xy dng cng trnh, a im xy dng, nhu cu x dng t, iu kin cung cp nguyn liu, nhin liu v cc yu t u vo khc

- M t qui m v din tch xy dng cng trnh, cc hng mc cng trnh bao gm cng trnh chnh, cng trnh ph v cc cng trnh khc, phn tch la chn phng n k thut, cng ngh v cng sut.

- Cc gii php thc hin bao gm : + Phng n gii phng mt bng, ti nh c v phng n h tr

xy dng c s h tng (nu c) + Cc phng n thit k kin trc i vi cng trnh trong th v

cng trnh c yu cu kin trc + Phng n khai thc d n v s dng lao ng + Phn on thc hin , tin thc hin v hnh thc qun l d n - nh gi tc ng mi trng, cc gii php phng chng chy n v cc

yu cu an ninh quc phng. - Tng mc u t ca d n, kh nng thu xp vn, ngun vn v kh

nng cp vn theo ng tin , phng n hon tr vn i vi d n c yu cu thu hi vn, cc ch tiu ti chnh v phn tch nh gi hiu qu kinh t, hiu qu x hi ca d n.

2.1.8. Ngun vn u t v ni dung ca vn u t 2.1.8.1) Ngun vn u t :bao gm : - Vn ngn sch Nh nc (gm c vn thuc cc khon vay nc ngoi ca chnh ph v cc ngun vin tr quc t dnh cho u t pht trin) - Vn tn dng do nh nc bo lnh, vn tn dng u t pht trin ca nh nc - Vn u t pht trin ca doanh nghip nh nc - Cc ngun vn khc : t nhn, t chc kinh t khng thuc doanh nghip nh nc, vn ca c quan ngoi giao, t chc quc t v cc c quan nc ngoi khc u t trn t Vit Nam 2.1.8.2) Thnh phn ca vn u t

a. Tng mc u t : l khi ton chi ph ca ton b d n c xc nh trong giai on lp d n, gm chi ph xy dng, chi ph thit b, chi ph n b gii phng mt bng, ti nh c... b. Tng d ton cng trnh : l ton b chi ph cn thit u t xy dng cng trnh. Tng d ton cng trnh c tnh ton c th giai on thit k k thut. y l cn c qun l chi ph xy dng cng trnh.

2.1.9. Nhng i tng tham gia thc hin u t


Chng 2 Trang 12

- Ch u t : l ch th quan trng nht ng vai tr quyt nh mi vn ca u t. Ch u t l ngi s hu vn, c th l mt t chc hay c nhn , c th b mt phn hay ton b vn, v chu trch nhim thc hin qu trnh u t theo ng qui nh ca php lut. Nu vn u t ca d n ch yu thuc s hu nh nc th ch u t l ngi c cp quyt nh u t ch nh ngay khi lp d n u t v giao trch nhim trc tip qun l s dng vn. Ch u t c th u nhim cho mt ch nhim iu hnh d n thay mnh thc hin d n. - Cc t chc t vn v xy dng - Cc doanh nghip xy dng - Cc doanh nghip v t chc cung cp yu t u vo - Cc t chc cung cp vn cho d n - Cc khch hng tiu th sn phm lm ra ca d n u t - Nh nc v cc c quan nh nc c lin quan n qun l u t - Cc t chc x hi, cc hip hi c lin quan n u t 2.2.Phng php nh gi hiu qu ca d n u t 2.2.1. Khi nim v tiu chun ca hiu qu kinh t u t 2.2.1.1. Khi nim v hiu qu ca d n u t Hiu qu ca d n u t l ton b mc tiu ra ca d n, c c trng bng cc ch tiu nh tnh (th hin cc loi hiu qu t c) v cc ch tiu nh lng (th hin quan h gia chi ph b ra ca d n v cc kt qu t c theo mc tiu ca d n) 2.2.1.2. Tiu chun ca hiu qu kinh t u t

Hiu qu ca d n u t l mc tiu t c ca d n xt trn c hai mt a. Mt nh tnh: hiu qu ca d n bao gm - Hiu qu kinh t - Hiu qu k thut - Hiu qu x hi - Hiu qu theo quan im li ch doanh nghip v quan im quc gia - Hiu qu thu c t d n v lnh vc c lin quan ngoi d n - Hiu qu trc mt v lu di b. Mt nh lng : Hiu qu c biu hin thng qua mt h ch tiu v kinh t, k thut v x hi, trong c mt vi ch tiu hiu qu kinh t c coi l ch tiu hiu qu tng hp la chn phng n nh mc chi ph sn xut, li nhun, doanh li mt ng vn, thi hn thu hi vn, hiu s thu chi, sut thu li ni ti, t s thu chi.

2.2.2. Cc quan im nh gi d n u t


Chng 2 Trang 13

Cc d n u t lun c nh gi theo hai gc : li ch doanh nghip v li ch quc gia.

2.2.2.1. Quan im ca doanh nghip :Khi nh gi d n, cc ch doanh nghip xut pht trc ht t li ch trc tip ca h nhng phi nm trong khun kh li ch quc gia v quy nh ca php lut nh nc.

2.2.2.2. Quan im ca nh nc Khi nh gi cc d n, nh nc phi xut pht t li ch tng th ca quc gia v x hi, t ng li chung pht trin t nc v phi xem xt ton din v mt k thut, kinh t, chnh tr, x hi, vn ho....

Bn cnh cc quan im phc li cng cng tng hp ng thi cn ch thch ng n li ch doanh nghip, kt hp li ch trc mt vi li ch lu di ca t nc.

2.2.3. Gi tr tin t theo thi gian Trong nn kinh t th trng ng vn phi lun c s dng di mi

hnh thc sinh li v khng c vn nm cht. Nu ng vn khng c s dng s gy nn mt khon thit hi do ng vn.

Mt ng vn b ra kinh doanh thi im hin ti khc hn vi ng vn b ra b ra mt thi im no trong tng lai, v ng vn b b ra thi im hin ti c th sinh li hng nm vi mt li sut nht nh no trong sut thi gian k t thi im hin ti n thi im tng lai no .

V vy, mt ng vn c b ra thi im hin ti lun lun tng ng vi mt gi tr ln hn mt ng vn b ra tng lai. l vn gi tr tin t theo thi gian.

- Mt ng vn b ta thi im hin ti s tng ng vi (1+r)n ng sau n nm trong tng lai

- Mt ng vn sau n nm trong tng lai s tng ng vi nr)1(1+ ng

b ra thi im hin ti. - T ta c :

+ Nu qui gi tr tin t tng lai v hin ti th dng h s : nr)1(1+

+ Nu qui gi tr tin t hin ti v tng lai th dng h s : nr)1( + Vi : r : li sut c qui nh tng ng vi n v o thi gian ca nm n : thi gian tnh li tc (thi gian cho vay vn) Nu k hiu P l gi tr tin t thi im hin ti, F l gi tr tin t thi

im tng lai n v A gi tr san u hng nm ca cc gi tr hin ti v tng


Chng 2 Trang 14

lai, ta c : Cho P tm F : F = P(1+r)n Cho F tm P :

nrFP

)1(1. +=

Cho A tm F : rrAF

n 1)1(. += Cho F tm A : 1)1(

. += nrrFA

Cho A tm P : nn

rrrAP

)1(1)1(. +

+= Cho P tm A : 1)1(

)1(. ++= n

n

rrrPA

2.2.4. Phn loi phng php nh gi cc phng n k thut v mt kinh t

Cc phng n nh gi c th phn thnh hai nhm ln : Cc phng php nh tnh (ch yu dng l lun phn tch) v cc phng php nh lng.

* Cc phng php nh gi phng n c th phn loi theo s sau :

* Phng php s dng mt vi ch tiu ti chnh, kinh t tng hp kt hp vi ch tiu b xung : phng php ny c u im l c th phn nh khi qut phng n, xem xt ton din vn , ph hp vi thc t kinh doanh. Nhc im l chu s bin ng ca gi c, chnh sch gi c, quan h cung cu, t gi hi oi. Phng php nh gi d n u t thuc loi ny hin nay c dng ph bin.

* Phng php dng ch tiu tng hp khng n v o xp hng phng n :

Cc phng php nh gi cc phng n k thut v mt kinh t

Phng php nh tnh

Phng php nh lng

Phng php kt hp nh lng v nh lng

Phng php dng mt vi ch tiu ti chnh, kinh t tng hp kt hp vi ch tiu b xung

Phng php dng ch tiu tng hp khng n v o xp hng phng n

Phng php gi tr - gi tr s dng

Phng php ton quy hoch ti u


Chng 2 Trang 15

- u im : Tnh gp tt c cc ch tiu vi cc n v o khc nhau vo mt ch tiu tng hp duy nht xp hng phng n, c th a nhiu ch tiu vo so snh, c tnh n tm quan trng ca tng ch tiu, vi mt s ch tiu c din t bng li c th bnh im theo kin ca chuyn gia.

- Nhc im : nu vic la chn cc ch tiu a vo so snh khng ng s gy nn cc trng lp; d che lp mt ch tiu ch yu; d mang tnh ch quan khi hi kin chuyn gia.

- Lnh vc p dng : phng ny c dng nhiu cho khu phn tch hiu qu kinh t - x hi ca d n u t, cho vic nh gi cc cng trnh khng mang tnh kinh doanh m mang tnh cht phc v cng cng i hi cht lng phc v l ch yu, cho vic thi chn cc phng n thit k, cho im chn cc nh thu. Phng ny t dng cho khu lc chn phng n theo gc hiu qu ti chnh ca doanh nghip.

- Cc bc tnh ton : Bc 1 : La chn cc ch tiu a vo so snh Cn ch khng a vo so snh cc ch tiu trng lp, nhng vi mt vi ch tiu quan trng nht (v d ch tiu vt liu him) vn c th a vo dng gi tr (chi ph) nm trong vn u t hay gi thnh sn phm, li a vo dng hin vt theo mc ring

Bc 2 : Xc nh hng v cc ch tiu ng hng Xc nh hng ca hm mc tiu l cc i hay cc tiu

Lm ng hng cc ch tiu : ch tiu no nghch hng vi hm mc tiu th phi ly s nghch o ca chng a vo so snh

Bc 3 : Xc nh trng s ca mi ch tiu Hin nay c nhiu cch xc nh tm quan trng ca cc ch tiu

bng cch cho im ca chuyn gia nh phng php ma trn vung ca Warkentin, phng php tnh im theo thang im cho trc... trong ma trn vung ca Warkentin thng c dng hn c

Bc 4 : Trit tiu n v o ca cc ch tiu Hin nay c nhiu phng php trit tiu n v o ca cc ch tiu.

Ph bin nht l phng php Pattern v phng php so snh tng cp ch tiu Phng php Pattern tnh theo cng thc sau :

100

1

xC

CP n

jij

jij

=

=

Trong :


Chng 2 Trang 16

Pij : tr s khng n v o ca ch tiu Cij (i l tn ch tiu vi m ch tiu, j l tn phng n vi n phng n) Cij : tr s c n v o ca ch tiu i ca phng n j

=

n

jijC

1: Tng cc tr s c n v o ca ch tiu i ca cc phng n so

snh Bc 5 : xc nh tr s tng hp khng n v o ca mi ch tiu - Theo phng php Pettern :

==

==m

iiij

m

iijj WPSV

11

Trong : Vj : tr s tng hp khng n v o ca phng n j Sij : Tr s khng n v o ca ch tiu i thuc phng an j Wi : Trng s ca ch tiu i Tu theo hm mc tiu l cc i hay cc tiu m ta chn phng n c tr s Vi max hay min * Phng php gi tr - gi tr s dng : - u im : + Rt ph hp khi so snh cc phng n c gi tr s dng khc nhau, mt trng hp xy ra ph bin nht trong thc t so snh + C th li cun nhiu ch tiu gi tr s dng vo so snh + C nhng u im ca ch tiu kinh t tng hp (khi tnh ch tiu gi tr) v cc u im ca ch tiu tng hp khng n v o (khi tnh ch tiu gi tr s dng tng hp) - Nhc im : + Nhng nhc im ca ch tiu kinh t tng hp (khi tnh ch tiu gi tr) v ca ch tiu tng hp khng n v o (khi tnh ch tiu gi tr s dng tng hp) + t ph hp cho cc d n u t ca doanh nghip ly li nhun l mc tiu chnh.

- Lnh vc p dng : + so snh cc phng n c gi tr s dng khc nhau v khng

ly ch tiu li nhun l chnh + nh gi cc d n u t phc v cng cng, nht l thnh

phn hiu qu kinh t - x hi + so snh mc hin i hp l ca cc phng n k thut v mt

kinh t + so snh cc phng n ci to mi trng


Chng 2 Trang 17

+ so snh cc phng n thit k b phn nh vt liu, kt cu xy dng .

- Cc bc tnh ton : - Bc 1 : Tnh gi tr s dng ca phng n Gi tr s dng ca phng n j ang xt c xc nh theo phng php

ch tiu tng hp khng n v o, theo cng thc

100

1

xC

CP n

jij

jij

=

= ==

==m

iiij

m

iijj WPSV

11

cc ch tiu gi tr s dng c th khng cn tnh n v o.

=

=n

iijj PS

1

- Bc 2 : Tnh chi ph mt n v gi tr s dng tng hp ca phng n

min=j

jdsj S

GG

Hoc tnh s n v gi tr s dng tng hp tnh trn mt ng chi ph ca phng n

max=j

jdsj G

SG

Gdsj : chi ph tnh cho mt n v gi tr s dng tng hp ca phng n j Sdgj : s n v gi tr s dng tng hp tnh trn mt ng chi phi ca phng n j Gj : gi tr hay chi ph ca phng n j (n v tnh bng tin) Sj : gi tr s dng tng hp ca phng n j anh xt - Bc 3 : chn phng n tt nht

Tiu chun chn phng n l chi ph tnh cho mt n v gi tr s dng tng hp ca phng n l nh nht hoc s n gi tr s dng tng hp tnh trn mt ng chi ph ca phng n l ln nht

* Phng php ton quy hoch ti u - L thuyt qui hoch tuyn tnh : c s dng rng ri tm phng n

ti u, v d nh : + la chn lp d n u t ti u. + xc nh chng trnh sn xut sn phm ti u cho d n u t + xc nh s vn chuyn ti u cho ni b nh my v gia

cc nh my ca cng mt doanh nghip


Chng 2 Trang 18

+ xc nh mng li cc nh my hp l cng mt doanh nghip theo a im, theo qui m cng sut v theo s vn chuyn ti u ng thi mt lc khi lp mt d n u t ln c nhiu nh my lin hon b tr cho nhau.

- L thuyt qui hoch ng : c dng la chn cc phng n ti u theo cc hng sau :

+ Tm ng i ngn nht trong mt mng ng phc tp khi thit k cc d n ng giao thng

+ Tm mt ct trc t ti u thit k cho cc tuyn ng + Xc nh cc phng n d tr hp l + Phn phi vn u t hp l cho cc i tng sn xut v theo

tng giai on + Lp k hoch u t hp l cho vic ti sn xut ti sn c nh - L thuyt phc v m ng: c dng xc nh c cu t my hp l

cc nh my, kho bi, bn cng, khi t my ny gm c cc my ch o lm vic vi cc my ph thuc. L thuyt ny cn c dng thit k cc dy chuyn cng ngh trong nh my sa cha

- L thuyt tr chi : c s dng tm gii php ti u v sn xut kinh doanh cho cc i tng cng tham gia qu trnh kinh doanh, m trong li ch ca cc i tng ny hoc l mu thun hon ton hay mu thun mt phn khi la chn gii php sn xut ca mnh

L thuyt tr chi c th c p dng xc nh phng n sn xut sn phm theo chng loi v s lng mt cch ti u ca nh my trong trng hp khi cc yu cu v tiu th cha v trc v c tnh n tnh cht cnh tranh ca cc nh my khc.

- Cc l thuyt ton khc : Ngoi cc l thuyt ton k trn, ngi ta cn p dng l thuyt ton tng

quan v d bo d bo nhu cu v sn phm khi lp cc d n u t, l thuyt xc sut v m phng nghin cu cc kt qu c tnh ra ca d n u t, cc l thuyt ton cao cp khc v cc tr, hm s... gii quyt cc vn c lin quan.

2.2.5. Phn loi cc phng n nh gi d n u t 2.2.5.1. Phng n nh gi cc d n u t ring l * Cc phng php tnh: phng php tnh khng ch n s bin i

ca cc ch tiu tnh ton theo thi gian trong i d n, bao gm cc phng php : - Phng php so snh theo ch tiu chi ph - Phng php so snh theo ch tiu li nhun


Chng 2 Trang 19

- Phng php so snh theo ch tiu mc doanh li ca ng vn u t (ROI) - Phng php so snh theo ch tiu thi hn thu hi vn (PBP)

* Cc phng php ng: phng php ng c ch n s bin ng ca cc ch tiu theo thi gian ca c i d n, cn gi l phng php ti chnh ton hc, v bao gm cc ch tiu sau so snh

- Trng hp th trng vn hon ho: ng trn gc th trng vn th mt th trng vn hon ho c c trng bng cc im sau : + Nhu cu v vn lun c tha mn v khng b rng buc hn ch no + Li sut phi tr khi i vay vn v li sut nhn c khi cho vay vn l bng nhau + Thng tin v th trng vn c bo m thng sut cho mi ngi tham gia kinh doanh Cc phng php phn tch hiu qu kinh t ca d n u t trong iu kin th trng vn hon ho bao gm cc phng php sau : + Phng php ch tiu hiu s thu chi (hin gi h s thu chi, gi tr tng lai ca hiu s thu chi, gi tr san u ca hiu s thu chi) + Phng php dng ch tiu sut thu li ni ti (IRR) + Phng php dng ch tiu ch s thu chi B/C

- Trng hp th trng vn khng hon ho: li sut i vay khc li sut cho vay + Ch tiu gi tr tng lai ( iu ho b tr cc h s thu chi cc kt s thu chi hng nm lin nhau ca dng tin t hoc khng c php iu ho b tr cc kt s thu chi cc kt s thu chi hng nm lin nhau ca dng tin t) + Ch tiu sut thu li hn hp 2.2.5.2. Phng php nh gi d n u t v chng trnh u t trong iu kin ri ro v bt nh - Trong iu kin ri ro do thiu thng tin : nn cc kt qu ca d n ch c xc nh vi mt xc sut nht nh - y thng dng phng php phn tch li ch v phng php dng ch tiu xc sut cng k vng ton hc kt hp vi phng php trc m phng tm ra cc tr s hiu qu vi mt phn b xc sut nht nh

- Trong iu kin bt nh, ngi ta khng th bit c hon ton cc phng n so snh v kt lun v cc phng n ny, ngi ta khng c s liu v xc sut xut hin ca chng. Do phi coi cc xc sut xut hin cc kt qu l nh nhau v phi dng phng php ring xc nh.

2.2.6. Mt s qui nh chung khi nh gi d n u t 2.2.6.1. Cc bc tnh ton-so snh phng n - Xc nh s lng cc phng n c th a vo so snh


Chng 2 Trang 20

- Xc nh thi k tnh ton ca phng n u t - Tnh ton cc ch tiu thu chi v h s thu chi ca dng tin t ca cc phng n qua cc nm. - Xc nh gi tr tin t theo thi gian, y cn xc nh h s chit khu tnh ton (sut thu li tnh ton ti thiu c th chp nhn c qui cc chi ph v hin ti, tng lai hay v thi im gia tu theo ch tiu c chn lm ch tiu hiu qu ti chnh l ch tiu g) - La chn loi ch tiu c dng lm ch tiu hiu qu tng hp - Xc nh s ng gi ca mi phng n c a vo so snh. Nu phng n no khng hiu qu th loi b khi tnh ton. - So snh phng n theo tiu chun la chon. - Phn tch nhy, an ton v mc tin cy ca phng n. - La chn phng n tt nht c tnh n an ton v tin cy ca kt qu tnh ton. 2.2.6.2. Phng n loi tr nhau v phng n c lp - Phng n loi tr nhau l phng n m mt khi trong ta chn 1 phng n no th cc phng n khc phi b i - Phng n c lp l phng n m vic la chn n khng dn n loi tr cc phng n khc 2.2.6.3. Xc nh thi k tnh ton, so snh phng n - Khi thi gian tn ti ca d n c xc nh r do tr lng ca ti nguyn nh khai thc ca d n, do lut u t v ch khu hao ti sn c nh quy nh hay do nhim v k hoch ca nh nc yu cu th thi k tnh ton c ly bng thi k tn ti ca d n. + Nu thi k tn ti ca d n < tui th ca cc ti sn c nh : phi xc nh li gi tr thu hi ca n khi chm dt thi k tn ti ca d n + Nu thi k tn ti ca d n > tui th ca cc ti sn c nh : phi mua sm thm ti sn c nh

Khi thi k tn ta ca d n cha xc nh r th thi k tnh ton c ly bng bi s chung nh nht ca cc tui th ca cc phng n c a vo so snh. Trng hp bi s chung nh nht qu xa th ly bng tui th my mc thit b ca d n.

2.2.7. Phng php nh gi d n u t v mt ti chnh 2.2.7.1. nh gi d n theo nhm ch tiu tnh a. Ch tiu chi ph cho mt n v sn phm

min)2.(1 += nd CrVNC


Chng 2 Trang 21

N : nng lc sn xut nm ca d n V : Vn u t c bn ca d n r : li sut khi vay vn u t cho phng n Cn : Chi ph nm ca d n sn xut sn phm. b. Ch tiu li nhun tnh cho mt n v sn phm max= ddd CGL Gd : Gi bn mt n v sn phm c. Mc doanh li ca mt ng vn u t

max

20

+= rVV

LDm

L : Li nhun hng nm V0 : vn u t c bn ca ti sn c nh loi t hao mn (nh xng) Vm : vn u t c bn cho loi hao mn nhanh (my mc) r : mc doanh li ti thiu chp nhn c.

d. Thi hn thu hi vn

- Do li nhun mang li : LVTl = min

- Do li nhun v khu hao c bn hng nm : n

kl KLVT +=+ min

Kn : khu hao c bn hng nm 2.2.7.2. nh gi d n theo ch tiu ng a. Ch tiu hiu s thu chi qui v thi im hin ti : - Hin gi ca h s thu chi:

= ==

++++++=n

t

n

tnt

tt

tn

tt

t

rH

rC

rB

rVNPV

0 000

)1()1()1()1(: phng n ng gi

Bt : doanh thu nm th t Ct : cc chi ph nm th t bao gm n : tui th qui nh ca d n r : sut li nhn ti thiu Vt : Vn u t b ra nm th t H : gi tr thu hi khi thanh l ti sn ht tui th hay ht thi k tn ti

ca d n - Nu tr s Bt v Ct u n hng nm, ta c :

0)1()1(

1)1()()1(0

++++++= = nn

n

tt

n

tt

t

rH

rrrCB

rVNPV


Chng 2 Trang 22

- La chn phng n tt nht : phng n c chn tha mn 2 iu kin:

+ Phng n phi ng gi + Phng n no c tr s NPV ln nht l tt nht

b. Sut thu li ni ti : * Sut thu li ni ti (IRR) l mc li sut c bit m khi ta dng n lm h s chit tnh qui i dng tin t ca phng n th gi tr hin ti ca thu nhp s cn bng vi gi tr hin ti ca chi ph, ngha l tr s NPV =0 * Tm IRR : bng cch thay IRR vo r phng trnh ca NPV v cho NPV =0

= ==

++++++=n

t

n

tnt

tt

tn

tt

t

IRRH

IRRC

IRRB

IRRVNPV

0 000

)1()1()1()1(

T phng trnh NPV = 0 tm ra c IRR phi ln hn r (mc chit khu ti thiu chp nhn c). Vi cch tnh ny, ta gi thit l cc kt s u t thu c dng tin t s c u t li ngay lp tc vo d n ang xt vi sut thu li bng chnh tr s ca IRR ang cn tm. Chnh iu ny gy nn nhc im ca phng php dng ch s sut thu li ni ti. C th tm IRR theo phng php ni suy gn ng nh sau : + Trc ht ta cho tr s IRR phng trnh trn mt s bt k no (k hiu l IRRa) sao cho tr s NPVa>0 + Sau ta li cho tr s IRR mt gi tr no (k hiu l IRRb) sao cho tr s NPVb r r : mc chit khu ti thiu c th chp nhn c IRR khc vi tr s r ch, tr s IRR c tm ra t b phn ca phng n ang xt m khng phi t bn ngoi nh tr s r. Ngoi ra, tr s IRR cn c hiu l sut thu li trung bnh ca phng n theo thi gian v cng l li sut ln nht m phng n c th chu c nu i vay vn u t. c. T s li ch v chi ph : mt phng n ng gi khi

= =

>++=n

t

n

tt

tt

t

rC

rB

CB0 0

1)1()1(

/

1)0(/)(/ >++= MCRPWBPWCB


Chng 2 Trang 23

10/ >++= MCRBCB

1)(

)]0([/ >+=CRPW

MBPWCB

1)0(/ >+=CR

MBCB

d. Mc doanh li ca d n u t tnh theo quan im ng c xc nh bng t s :

)(

)(1

VPW

LPWnD =

Vi Bt : doanh thu nm th t Ct : Chi ph (khng c phn khu hao c bn) nm th t PW (B) : Hin gi doanh thu ca cc nm PW (CR+O+M) : Hin gi ca (CR+O+M) CR : Chi ph u hng nm tng ng hon vn u t ban u v li phi tr cho cc khon gi tr ti sn c nh khu hao cha ht cc nm. O : chi ph vn hnh u M : Chi ph bo dng u cc nm O+M = C PW(L) : li nhun hng nm qui v thi im u e. c im ca vic phn tch d n sau thu * Phn tch d n sau thu theo quan im ng th s thu chi sau thu (k hiu l Hts) Hts = Ht - tatt VLT Ht = Bt - Ct cc nm tT : Cc khon thu phi np nm t Lat : Tin tr li vn vay nm t (nu c) Vt : Vn gc phi tr n nm t (nu c) * C nhiu loi th phi tnh : Tdthu , Tli tc , Tc bit ...Trong thu li tc nm t (k hiu Tt) c tnh : Tt = Lt . Tx Lt : s li tc phi chu thu nm t Lt = Hts - Kt - Tkt + Lkt Tx : thu sut li tc Kt : khu hao c bn nm t Tkt : Cc th thu khng k thu li tc ang cn tnh nm t


Chng 2 Trang 24

Lkt : Cc li tc khc nm t nu c 2.2.7.3. So snh hai phng n u t a. Trng hp so snh 2 phng n vi nhau : ta dng cc ch tiu bit xc nh s ng gi ca phng n, v chn phng n c hiu qu theo s tuyt i l ln nht trong trng hp vn u t ca phng n l nh nhau. Khi vn u t ca cc phng n l khc nhau ta dng t s ca gia s li ch v gia s chi ph nh gi :

Gia s li ch (t s)

Gia s chi ph (mu s)

T s CB Chn phng n

c VT + B (thu c) + B (thu c) - B (tn tht)

+ C (chi ph) + C (chi ph) + C (chi ph)

1 v +


Chng 2 Trang 25

Khi phn tch kinh t - x hi xc nh chi ph v li ch y ca d n phi s dng cc bo co ti chnh, tnh li gi ca cc yu t u vo, u ra theo gi x hi (gi kinh t, gi tham kho, gi n, gi m ) Khng th s dng gi th trng tnh thu chi v li ch kinh t - x hi v gi th trng ch s chi ph ca cc chnh sch ti chnh - kinh t hnh chnh ca Nh nc, do gi th trng khng phn nh ng chi ph x hi thc t. Gi tham kho l gi ti chnh c iu chnh dng trong phn tch kinh t - x hi ca d n nhm tnh ton ton b chi ph v li ch m nn kinh t quc dn b ra v thu c khi thc hin d n. Gi tham kho l s nh gi gi tr quy cho mt hng ha hay mt dch v khng c gi tham kho Khi tnh hiu qu kinh t - x hi ca d n c tm c ln hay c ngha quan trng i vi nn kinh t quc dn th phi iu chnh gi th trng thnh gi tham kho, phi lu cc yu t bn trong c nh hng n d n v ngc li. 2.3. nh gi d n u t cho mt s trng hp c th : 2.3.1. Xc nh hiu qu kinh t khi tnh n thi gian xy dng cng trnh c cc hiu qu sau : a. Hiu qu x hi Khi rt ngn thi gian xy dng s sm tha mn mt s yu cu cho x hi v mi mt, hiu qu ny c th em li nhng hiu qu kinh t ko theo. b. Hiu qu kinh t cho ch u t Gim thit hi do ng vn u t v do phi tr li vn vay xy dng cng trnh )()( 022011 VVVVH u = Vi V1, V2 : tng mc u t (k c vay v t c) cng vi s thit hi do ng vn t c cng vi li phi tr ca vn i vay ca phng n 1 v 2 V01, V02 : vn t c cng vi vn gc i vay ca phng n 1 v 2 * Khi rt ngn thi gian thi cng v sm a cng trnh vo s dng, ch u t cng sm thu c mt khon li nhun v do thi gian thu hi vn s sm hn. c. Hiu qu ca ch thu xy dng : - Rt ngn thi gian xy dng s gim thit hi do ng vn sn xut t c v vn vay xy dng cng trnh - Khi rt ngn thi gian thi cng s gim chi ph bt bin ph thuc thi gian xy dng, v hiu qu mang li l :


Chng 2 Trang 26

CTT

BHd

nb

= 1

Vi : B : ch ph bt bin ca phng n c thi gian xy dng di Tn, Td : thi gian xy dng ca hai phng n, trong : Tn < Td C : chi ph tng thm do cc bin php lm gim thi gian xy dng gy nn phng n c thi gian xy dng ngn. - Nm ti u a d n vo s dng v do nm kt thc xy dng ti u

s t c nm c sut sinh li tc thio

kt V

Aa = bng ng sut thu li r tnh

dng tin t thu chi Vi Ak : hiu s thu chi nm th k Vo : vn u t thi im 0 2.3.2. nh gi d n u t trong trng hp ci to cng trnh sn xut a. Ci to nng cao nng lc sn xut Gi phng n hin c l PA0 vi nng sut l N0, phng n sau khi ci to l PA1 vi nng lc sn xut l N1 Ngoi ra nu gi nguyn phng n hin c, v xy thm cng trnh mi vi cng xut (N1-N2). Cc bc tnh ton nh sau :

- Gia cc phng n ci to (s 1) c th c, phi xt s ng gi ca chng chn phng n tt nht. Vi phng n xy dng mi cng tin hnh tng t

- Sau so snh phng n ci to (s 1) vi phng n khng ci to (s 0) cng thm mt cng trnh mi vi cng sut (N1 - N2), k hiu l PA 2

Nu s dng ch tiu tnh c iu kin phng n ci to tt hn : 201 CCC +< Hay 201 LLL +< Hay

ccc VVLL

VL

20

20

1

1

++<

Hay )( 202

20

1

1

cc VVLL

VL

++<

Hay )()( 2200

20

11

1

KLKLVV

LLV

++++


Chng 2 Trang 27

V0, V1, V2 : vn u t cho cc phng n 0; 1; 2, ch tiu V1 phi tnh n gi tr cn li s dng v mt i ca cng trnh hin c.

V0c, V1c, V3c : Vn u t ca PA 0; 1; 2 trong vn u t thit b, my mc phi chia i

K0, K1, K3 : khu hao c bn ca phng n 0; 1; 2 Nu s dng ch tiu ng, cn dng ch tiu hin gi ca hiu s thu chi

san s u hng nm, phng n ci tt nht khi NAW1 > NAW0 + NAW2

Vi NAW = 1)1(

)1(+

+r

rrNPW

Tuy nhin phi gi nh thi gian tn ti ca phng n hin c (PA0) phi di bng thi k tn ti ca d n: bng cch phi thay th cc ti sn ca n khi cc ti sn ca n ht tui th. Nu ti sn thay th li tin tin hn th so snh phi thay ch tiu NAW bng chi tiu hin gi ca h s thu chi NPW v khi so snh cc phng n phi quy v cng mt thi gian tnh ton. b. Trng hp ci to h gi thnh, tng cht lng sn phm v ci to iu kin lao ng : th ta cng phi lp nhiu phng n, xt s ng gi ca phng n v chn phng n tt nht da trn c s phn tch ti chnh. 2.3.3. c im ca vic xc nh thi im ti u thay th ti sn c nh a. Trng hp dng ch tiu chi ph tnh cho mt n v sn phm Trc ht cn xc nh xem ti sn hin c cn c th dng c bao nhiu thi gian, v d T0 nm. Sau tnh chi ph cho mt n v sn phm ca phng n mi (k hiu l Fm) v ca phng n d nh thay th (F0)

dmdmdmm vcrV

F ++=2

000

0 2 ddd vcr

VF ++=

Vdm : sut u t ti sn mi Vd0 : Gi bn TS hin c thi im b thay th tnh cho mt n v cng sut r : li phi tr cho vn i vay u t cdm, cdo: chi ph loi c nh tnh cho mt n v sn phm ca phng n mi v phng n hin c, chi ph khu hao c bn nm trong ch tiu cd0 c

xc nh bng 0

0

TVd

vdm, vd0 : chi ph loi bin i tnh cho mt n v sn phm ca phng n mi v phng n hin c.


Chng 2 Trang 28

Nu Fm < F0 : th phng n thay th ti sn hin c bng ti sn mi vi thi gian tnh ton T0 l hp l. Nu ly thi gian tnh ton l (T0 - 1), (T0 - 2)...v cng tnh nh trn th thi im no cho tr s (F0 - Fm) ln nht s l thi im thay th ti u. b. Trng hp dng ch tiu hiu s thu chi san u hng nm Cng tng t nh trn, ta tnh hin gi ca hiu s thu chi NPV ca phng n hin c tng ng vi cc thi gian T0, T0-1, T0-2 ...v sau san u hng nm. Mt khc phi xc nh tui th ti u v kinh t cho phng n mi, khi cc gi tr san u hng nm ca n cc nm trong thi gian T0 l ti u v khng i. Hiu s gia hai gi tr san u hng nm ca hai phng n tnh vi cc thi im T0, T0-1, T0-2 ...s cho php ta xc nh thi im thay th ti u. 2.3.4. Mt s c im ca vic nh gi d n u t cho cc cng trnh phi sn xut v phc v cng cng a. Phn loi cng trnh phi sn xut v biu hin hiu qu ca chng * Phn loi : - Cc cng trnh phc v v mt vt cht, trc tip nng cao i sng vt cht v ci thin iu kin sinh hot cho con ngi nh nh , phc v sinh hat cng cng, dch v thng mi, n ung, vn ti hnh khch, thng tin, lin lc phc v dn chng ... - Cc cng trnh nhm pht trin con ngi v mt th lc, tinh thn nh cc cng trnh gio dc, y t, vn ha ... - Cc cng trnh phc v cng tc qun l * Cc hnh thc biu hin hiu qu x hi ca cc cng trnh phi sn xut v phc v cng cng - Bng cc n v o hin vt ca cng sut phc v ca cc cng trnh nh s m2 din tch , s ging bnh, s hc sinh, s ngi lm vic hnh chnh ... ca cng trnh - Bng thang im nh gi theo kin ca chuyn gia - Bng tin t nh khi lng cng tc dch v tnh theo tin Hiu qu x hi thng sinh ra hiu qu kinh t trc tip (nh li nhun thu c t cc doanh nghip phc v li ch cng cng) hoc gin tip (y t) b- Phn tch kinh t cc cng trnh khng kinh doanh thu li nhun * nh gi hiu qu x hi v mt so snh chi ph trong phm vi cng trnh Nu hai phng n c cng mt hiu qu x hi (s hc sinh, s ging bnh...) nh nhau th phng n no c tng chi ph F nh nht l tt nht v mt kinh t F =V.r + C min Vi V : vn u t xy dng cng trnh


Chng 2 Trang 29

r : li sut thu c hng nm nu em vn ny u t vo mt lnh vc khc c sinh li C : chi ph s dng cng trnh trong nm Nu hai phng n c hiu qu x hi khc nhau th phi tnh chi ph t c mt n v hiu qu x hi, thng biu hin gi tr s dng cng trnh, k hiu Fd, hoc phi tnh s n v hiu qu x hi t c tnh cho mt ng chi ph, k hiu Sd

min)(. +=S

HCrVFd

min)(.+= HCrV

SSd

S : gi tr s dng tng hp (c trng cho hiu qu x hi) ca cng trnh c xc nh c xc nh theo phng php dng ch tiu tng hp khng n v o H : hiu qu tit kim chi ph do cc hiu qu x hi gy nn trong cng trnh (nu xc nh c) * nh gi hiu qu kinh t pht sinh ngoi phm vi cng trnh do cc hiu qu x hi mang li Mt cng trnh x hi c th to nn cc hiu qu kinh t cc lnh vc sn xut hay dch v khc. V d mt cng trnh y t c th lm gim t l m au cho cng nhn lm vic cc nh my c lin quan. y ta phi so snh gia cc phng n c thc hin d n u t vi phng n gi nguyn hin trng Cc ch tiu hiu qu ny c th tnh cho mt ng chi ph b ra xy dng v vn hnh cng trnh ang xt phn tch so snh c- Phn tch ti chnh v kinh t cc cng trnh c kinh doanh thu li nhun Cc cng trnh phc v cng cng c th dng kinh doanh hay cho thu. Trong trng hp ny cc doanh nghip sau khi trang tri v np thu s thu c li nhun. Vic phn tch ti chnh v kinh t - x hi cng c tin hnh nh i vi cng trnh sn xut 2.3.5. nh gi d n u t cho ngnh cng nghip xy dng Phng php nh gi d n u t cho ngnh cng nghip xy dng cng phi tun theo cc phng php chung c trnh by cc mc trn Tuy nhin v ngnh cng nghip xy dng c mt s c im kinh t-k thut khc vi phn ln cc ngnh khc nn khi nh gi d n u t cn phi quan tm n cc c im ny a- Trng hp u t thnh lp doanh nghip xy dng thc hin xy dng mt cng trnh ko di hng nm


Chng 2 Trang 30

Trong trng hp ny khi dng tin t tnh ton d n u t cn ch cc im sau * Vn u t mua sm ti sn c nh thc hin xy dng bao gm vn u t mua sm my mc xy dng, cc nh xng(nu c), cc cng trnh tm... Cc my mc xy dng c iu n cng trng c th xy ra rt phc tp theo yu cu ca tin thi cng. C nhng my mc c s dng cho d n t u n lc kt thc, nhng cng c my mc ch c s dng cho d n trong mt thi gian no .

Do , vn u t mua sm my xy dng ch c dng mt thi gian cho d n ny c th xc nh nh sau :

m

mxda T

HVTV

= hay Vda = Vd

Trong : Vda : Vn u t cho mt my no c dng cho DA thi cng xy lp

Vm : gi tr my ban u H : gi tr thu hi khi o thi my cui i my theo d kin Tm : tui th ca my

Tx : thi gian my tham gia vo qu trnh thi cng(c th bao gm nhiu thi on s dng my. c tnh bng cch cng li khi chng c iu n v i nhiu ln cch nhau khng ng k v nm trong cng mt thi on)

Vd : gi mua my c nh gi li theo gi th trng lc a my vo qu trnh thi cng ang xt Vc : Gi my bn theo nh gi ca th trng lc kt thc dng my qu trnh thi cng ang xt Vi cc my i thu th khng cn vn u t mua my, m thay vo l chi ph i thu my

* Khi lng cng vic v doanh thu hng nm ca dng tin t rt ph thuc vo tin thi cng xy lp theo thi gian v s phn phi khi lng xy lp km theo * Trong khi chi ph phi bao gm c chi ph vn chuyn xe my v lc lao ng n cng trng lc ban u nu c * Do vn u t pht sinh nhiu ln trong qu trnh thi cng nn dng tin t c th i du nhiu ln, do vic xc nh ca sut thu li ni ti IRR s rt kh khn. * Thi gian tnh ton d ton y l thi gian xy dng cng trnh v khng phi l tui th ca my


Chng 2 Trang 31

* Mt x nghip xy lp khng c a im c nh, nh my c nh v dy chuyn sn xut tng i n nh nh cc ngnh khc, nn vic lp d n u t rt kh khn, nht l khi cng vic hng nm phc thuc vo kh nng thng thu xy dng b- Trng hp u t thc hin mt qu trnh thi cng c gii ko di nhiu nm Trng hp ny cc tnh ton cng phi ch n cc c im phn tch, nh gi d n u t v mt ti chnh, nhng n gin hn v y ch xem xt cho mt qu trnh thi cng ring l c- Trng hp u t thc hin mt qu trnh thi cng nh v ngn Trng hp ny xy ra ph bin cho cc trng hp thi cng ch ko di vi tun hay vi thng. y ch nn s dng nhm ch tiu tnh nh : chi ph nh nht, li nhun ln nht, mc doanh li mt ng vn u t ln nht nh gi phng n d- Trng hp u t xy dng cc x nghip sn xut vt liu hay sa cha my xy dng Nhiu trng hp cc doanh nghip xy dng c th t xy dng cc x nghip sn xut vt liu hay sa cha my mc. Trng hp ny vic lp d n u t c tnh ton bnh thng nh cc phng n trnh by e- Trng hp lp d n u t mua sm my xy dng Trng hp ny c p dng phng php phn tch nh gi d n u t v mt ti chnh ( trnh by) nhng phi tnh n c im ca vic lp d n u t mua my xy dng l c nhiu iu kin s dng my c th sau khi cha c tnh n thi im lp d n u t mua my nh xa chuyn ch my n cng trng ban u, chi ph cho cng trnh tm phc v my... cho nn mi khi s dng my giai on sau ny phi c phng php ph hp kim tra li tnh hiu qu xc nh lc ban u khi lp d n.


Chng 3 Trang 31

Chng 3: cu to b my doanh nghip thit k v t chc thit k cng trnh

3.1.Khi nim v thit k xy dng Cng tc thit k xy dng nm trong giai on thc hin cc d n u t

c cng trnh cn xy dng v bao gm cc cng vic ch yu nh : lp v duyt cc phng n thit k cng trnh, t chc qun l cng tc thit k....

n thit k theo ngha hp l mt h thng cc bn v c lp trn c s cc tnh ton c cn c khoa hc cho vic xy dng cng trnh.

Theo ngha rng, l h thng cc bn v v cc ch tiu tnh ton thuyt minh cho s hp l v mt k thut, cng nh v mt kinh t ca cng trnh c xy dng nhm thc hin ch trng u t ra vi hiu qu v cht lng tt nht.

3.2. Nguyn tc thit k - Gii php thit k phi c th ho tt nht ch trng u t thc hin

bn d n kh thi ca ch u t. - Gii php thit k phi ph hp vi iu kin t nhin, kinh t, x hi v

ng li pht trin chung ca t nc, c vn dng tt kinh nghim ca nc ngoi.

- Khi lp phng n thit k phi xem xt ton din cc mt k thut, kinh t-ti chnh, thm m, bo v mi trng, an ton sn xut v quc phng, phi ch n kh nng ti to v m rng sau ny.

- Khi lp cc phng n thit k phi gii quyt tt cc mu thun gia cc mt : tin nghi, bn chc, kinh t v m quan.

- Phi tn trng trnh t chung ca qu trnh thit k phng n l trc ht phi i t cc vn chung v sau mi i vo gii quyt cc vn c th.

- Phi lp mt s phng n so snh v la chn phng n tt nht - Phi m bo tnh ng b v hon chnh ca gii php thit k, bo m mi

lin h gia cc b phn ca thit k, gia thit k v thc hin xy dng trn thc t. - Phi tn dng thit k mu gim chi ph thit k thc t - Phi da trn cc tiu chun, inh mc thit k, xc nh ng mc

hin i ca cng trnh xy dng - Phi c gng rt ngn thi gian thit k cng trnh thit k xong khng

b lc hu. 3.3. Cc bc thit k Giai on thit k chnh thc l bc tip theo ca giai on lp d nu

t xy dng cng trnh. Tu theo mc phc tp ca cng trnh m qu trnh


Chng 3 Trang 32

thit k c th tin hnh theo mt bc, hai bc hoc ba bc (theo N16/07/02/2005)

Thit k ba bc : bao gm bc thit k c s, thit k k thut v thit k bn v thi cng. p dng i vi nhng cng trnh qui nh phi lp d n v c qui m l cp c bit, cp I v cng trnh co II c k thut phc tp do cp c thm quyn ra quyt nh u t quyt nh.

Thit k hai bc : bao gm bc thit k c s v bc thit k bn v thi cng. Thit k bn v k thut cn gi l thit k trin khai, thit k bn v thi cng cn gi l thit k chi tit.

Thit k mt bc : Thng c p dng cho cc cng trnh nh v n gin hoc cho cc cng trnh c thit k mu v c qui nh ch phi lp bo co kinh t k thut c gi l thit k bn v thi cng, km theo tng d ton ca n. Tng d ton lp ra phi b hn tng mc u t c duyt, nu khng phi thit k li.

3.4.Ni dung ca cng tc thit k v ca bn d n thit k Cng tc thit k ni chung c hai b phn chnh: t chc qun l cng tc

thit k v lp cc phng n k thut - kinh t ca thit k. 3.4.1. Ni dung t chc qun l thit k Ni dung ny bao gm cc cng vic sau : - T chc qu trnh thit k bao gm t khu u thu t vn thit k, k

hp ng, lp thm nh, xt duyt, kim tra v iu chnh thit k trong sut qu trnh thc hin.

- T chc c cu mng li thit k, cc hnh thc t chc kinh doanh ca c quan thit k v cc chc nng, nhim v km theo.

- Xy dng cc tiu chun, nh mc thit k. - Xy dng cc quy trnh cng trnh cng ngh lp cc phng n thit k. 3.4.2. Ni dung ca bn thit k a) Ni dung ca bn thit k k thut: bao gm - Thuyt minh tng qut : cn c vo c s lp thit k k thut, ni dung

c bn ca d n u t c duyt, danh mc quy chun xy dng, tiu chun k thut xy dng v thit k mu c s dng, tm tt ni dung n thit k v cc phng n thit k c so snh, cc thng s v ch tiu cn t c ca cc cng trnh.

- Cc iu kin t nhin, tc ng ca mi trng v iu kin k thut chi phi thit k : tnh hnh a hnh, a cht cng trnh, a cht thu vn, thu vn, kh tng, ng t, tnh hnh tc ng ca mi trng v cc iu kin k thut chi phi khc


Chng 3 Trang 33

- Phn kinh t - k thut: Cc thng s ch yu ca cng trnh nh nng lc sn xut, cng sut thit k, tui th, cp cng trnh...cc phng n v chng loi v cht lng sn phm, phng n tiu th, nhng ch tiu kinh t-k thut ca phng n c so snh v la chn.

- Phn cng ngh bao gm cc vn : t chc sn xut v dy chuyn cng ngh nh s dng, la chn thit b my mc, cc bin php an ton lao ng, an ton sn xut, v sinh cng nghip, bo v mi trng....

- Phn xy dng gm : + B tr tng mt bng cng trnh, din tch chim t, din tch xy

dng + Cc gii php v k thut xy dng : gii php kin trc, thit k trang

thit b ni, ngoi tht... + Cc bn v v tnh ton h thng cng trnh c s k thut h tng + T chc giao thng v thit b vn ti + T chc trang tr bn ngoi, cy xanh, sn vn... + Tng hp khi lng xy lp, vt t chnh, thit b cng ngh ca tng

hng mc cng trnh v ton b cng trnh + Thit k cng ngh v t chc xy dng - Phn bn v : + Cc bn v v hin trng mt bng hoc tuyn cng trnh nh xy dng + Cc bn v tng mt bng cng trnh, bao gm b tr chi tit cc hng

mc cng trnh + Cc bn v v chun b k thut cho xy dng (san nn, thot nc) v

cc cng trnh k thut h tng ngoi nh (ng giao thng, in nc...) + Bn v dy chuyn cng ngh v v tr cc thit b chnh + Cc bn v kin trc (mt bng, mt ct, mt ngoi chung quanh cng

trnh) ca cc hng mc cng trnh + Bn v b tr cc thit b v b phn cng trnh ph + Bn v cc chi tit cu to kin trc v kt cu xy dng phc tp + Bn v cc h thng kt cu xy dng chnh + Cc bn v v trang tr ni tht + Bn v phi cnh ton b cng trnh v cc hng mc cng trnh chnh + Cc bn v ca h thng k thut bn trong cng trnh: in nc,

thng gi, iu ho, thng tin....... + Bn v li thot ngi khi xy ra tai nn, v bin php chng chy n + Cc bn v v hon thin, trang tr ngoi nh, cy xanh sn vn...


Chng 3 Trang 34

+ Bn v v tng mt bng t chc xy dng v mt bng thi cng cho cc cng trnh quan trng

- Tng d ton cng trnh: c lp theo qui nh chung ca nh nc b) Ni dung ca thit k bn v thi cng : phi c th v chi tit

ngi cn b k thut cng trng c th s dng ch o thc hin Ni dung ca thit k bn v thi cng gm : * Cc bn v thi cng - Th hin chi tit v mt bng, mt ct ca cc hng mc cng trnh km

theo cc s liu nh : v tr v kch thc ca cc kt cu xy dng, khi lng cng vic phi thc hin, v tr v kch thc cc thit b cng ngh c t vo cng trnh, danh mc cc thit b cn lp t, nhu cu v cc loi vt liu chnh km theo cht lng v quy cch yu cu, nhu cu v cu kin c sn, thuyt minh v cng ngh xy lp ch yu, cc yu cu v k thut an ton.

- Bn v chi tit cho tng b phn ca cc hng mc cng trnh : c km theo cc s liu v v tr, kch thc, quy cch v s lng vt liu, yu cu i vi ngi thi cng

- Bn v chi tit lp t thit b my mc do nh my ch to cung cp, trong ghi r chng loi, s lng thit b, cc kch thc, cc nhu cu v vt liu lp t v yu cu i vi ngi thi cng.

- Bn v v tr lp t v chi tit ca cc h thng k thut v cng ngh - Bn v trang tr ni tht - Bn tng hp khi lng cng tc xy lp, thit b vt liu cho tng hng

mc v ton b cng trnh * D ton thit k bn v thi cng c) Ni dung ca thit k k thut thi cng theo mt giai on: bao gm - Cc bn v ca thit k, bn v thi cng - Phn thuyt minh nh trng hp thit k k thut - Tng d ton ca cng trnh 3.5.nh mc v tiu chun thit k H thng tiu chun v nh mc thit k thng bao gm

3.5.1. Cc nh mc, tiu chun thit k dy chuyn cng ngh sn xut Cc tiu chun la chn thit b, my mc, cng sut, ch vn hnh

my theo ti trng, ch vn hnh theo thi gian, tui th, bn, tin cy, cht lng sn phm, bo v mi trng, an ton lao ng v sn xut, ph phm, din tch chim ch, cc ch tiu cho mua sm v vn hnh dy chuyn cng ngh.

3.5.2. Cc nh mc v tiu chun cho phn thit k xy dng


Chng 3 Trang 35

- Cc tiu chun v nh mc cho thit k quy hoch, kin trc v thit k gii php cng ngh

- Cc tiu chun v nh mc thit k cc h thng h tng k thut nh : in, nc, giao thng, v sinh, cp nhit, thng tin, chng chy, iu ho vi kh hu, mi trng ....

- Cc tiu chun v nh mc thit k cng ngh v t chc xy dng - Cc nh mc v quy tc lp d ton - Cc quy nh v cht lng vt liu, kt cu v cng ngh xy dng ... 3.5.3. Cc nh mc v kinh t - k thut tnh ton hiu qu u t

thng qua gii php thit k Trong nn kinh t th trng nhiu nc ngi ta ch qui nh nhng tiu

chun c lin quan n li ch ca mi ngi, nht l cc tiu chun v an ton v bo v mi trng... cc tiu chun khc thng do cc hip hi ngh nghip ng ra t chc bin son di s bo tr ca nh nc.

3.6. Cc loi hnh t chc dch v - kinh doanh thit k 3.6.1. Phn loi a. V mt php l : cc doanh nghip dch v thit k ca nh nc, ca tp

th, ca t nhn di cc hnh thc cng ty TNHH hay cng ty c phn... b. V mt chuyn mn : cc doanh nghip thit k chuyn mn ho theo

ngnh sn xut v chng loi cng trnh (nh cng trnh giao thng, cng trnh du kh...) hay chuyn mn ho theo giai on thit k (nh thit k dy chuyn cng ngh sn xut, thit k kin trc, thit k kt cu..)

Thng thng hai loi hnh chuyn mn trn c kt hp vi nhau. Trong trng hp cc t chc thit k phi a nng ho n mc nht nh cho ph hp vi i hi th trng. Cng ty t vn u t v xy dng l mt loi hnh doanh nghip c nhiu chc nng, trong c vic chuyn lp d n u t, thit k hay thay mt ch u t gim st vic thc hin xy dng cng trnh

3.6.2. T chc qun l trong cc doanh nghip thit k a. C cu t chc cc doanh nghip thit k : Cc doanh nghip thit k thng c t chc theo kiu trc tuyn kt

hp vi chc nng. Tu theo mc phc tp v tnh cht ca cng trnh, qu trnh thit k c chuyn mn ho theo tng giai on cng vic thit k, hay theo kiu thit k ton vn cho c cng trnh do mt nhm hay mt c nhn thc hin

b. C ch hot ng kinh doanh


Chng 3 Trang 36

Cc doanh nghip thit k hot ng da trn lut cng ty hoc lut doanh nghip Nh nc da trn c s k kt hp ng vi ch u t v cc t chc dch v kho st phc v thit k. Trong nhiu trng hp cc doanh nghip thit k phi tham gia u thu tm hp ng thit k.

c. K hoch cng tc thit k Cc doanh nghip thit k phi xut pht t nhu cu th trng lp k

hoch. Ni dung k hoch thit k bao gm cc b phn: k hoch tham gia u thu v tm hp ng thit k, k hoch marketing, k hoch lp n thit k cho cng trnh nhn thu, k hoch nhn lc, k hoch vt t, k hoch ti chnh, k hoch ci tin cng ngh thit k...

K hoch thit k phi i i vi k hoch kho st phc v thit k. Cc t chc thit k c trch nhim ra yu cu v kho st cc t chc kho st thc hin theo hp ng.

3.7.Trch nhim ca cc bn giao nhn thu thit k 3.7.1. Trch nhim ca ch u t - Ch u t c nhng trch nhim sau : + K kt hp ng giao nhn thu thit k vi cc t chc xy dng (thit

k) trn c s kt qu u thu, chn thu hay ch nh thu theo ng qui nh, theo di thc hin hp ng v cp kinh ph thit k kp thi

+ Cung cp ti liu, s liu v cc vn bn php l cn thit cho t chc thit k lm c s cho vic thit k cng trnh.

- Lp h s yu cu thm nh v trnh duyt thit k - Yu cu cc c quan thit k gii quyt cc vn pht sinh v thay i

thit k trong qu trnh xy dng. 3.7.2.Trch nhim ca t chc thit k - K hp ng nhn thu vi cc ch u t trn c s kt qu ca u

thu, chn thu hay ch nh thu thit k, c ch nhim n thit k chu trch nhim ton b v thit k cng trnh. C th giao thu li cho cc t chc thit k chuyn ngnh c t cch php nhn.

- ra cc yu cu cho cc t chc kho st phc v thit k, kim tra kt qu kho st v nghim thu cc ti liu ny.

- Chu trch nhim v cht lng, ni dung v khi lng thit k (k c vic s dng cc ti liu v thit k mu)

- Thc hin tin thit k theo ng hp ng, chu trch nhim b sung, sa cha hoc lp li thit k cha c duyt.

- Chu trch nhim kim tra v nghim thu ni b cc kt qu thit k.


Chng 3 Trang 37

- Trnh by v bo v thit k trong qu trnh thm nh, xt duyt thit k - Gi bn quyn tc gi ca n thit k, lu tr v qun l ti liu gc 3.8.Thm nh v xt duyt thit k 3.8.1. Thm nh thit k a. Thm nh, ph duyt (ND 16/2005) - Ch u t thc hin t chc vic thm nh, ph duyt thit k k thut,

thit k bn v thi cng, d ton, tng d ton i vi nhng cng trnh xy dng phi lp d n.

- Thit k bn v thi cng v d ton ca cc hng mc, cng trnh trc khi a vo xy dng phi c thm nh, ph duyt.

- Trng hp ch u t khng nng lc thm nh th c php thu cc t chc, c nhn t vn c iu kin nng lc thm tra thit k, d ton cng trnh lm c s cho vic ph duyt. Ty theo yu cu ca ch u t, vic thm tra thit k, d ton, tng d ton, c th thc hin i vi ton b hoc mt phn cc ni dung thm nh thit k.

b. Ni dung thm nh thit k(ND 16/2005) - S ph hp vi cc bc thit k trc c ph duyt - S tun th cc tiu chun xy dng c p dng - nh gi mc an ton ca cng trnh - S hp l ca vic la chn dy chuyn v thit b cng ngh ( Nu c) - Bo v mi trng, phng chng chy n c. Ni dung thm nh d ton, tng d ton xy dng cng trnh(ND

16/2005) - S ph hp gia khi lng thit k v khi lng tnh ton - Tnh ng n ca vic p dng cc nh mc kinh t-k thut, nh mc

chi ph, n gi, vic vn dng nh mc chi ph, n gi, cc ch chnh sch c lin quan v cc khon mc chi ph trong d ton theo qui nh.

- Xc nh gi tr d ton, tng d ton xy dng cng trnh.


Chng 4 Trang 38

Chng 4: phng php nh gi gii php thit k cng trnh dn dng v cng nghip v mt kinh t

4.1.Khi nim v cht lng v hiu qu kinh t ca gii php thit k Cht lng ca gii php thit k cng trnh xy dng l tp hp nhng tnh

cht ca cng trnh c thit k th hin mc tho mn nhng nhu cu c ra trc cho n trong nhng iu kin xc nh v kinh t, k thut v x hi. Hiu qu kinh t ca gii php thit k th hin mt lot cc ch tiu qui nh khi lp d n kh thi nhng c tnh ton li chinh xc hn, trn c s nhng gii php c thit k c th . Tuy nhin, trong khu thit k khi nh gi hiu qu kinh t nn ch loi b cc nh hng ca quan h cung cu ca th trng khi tnh ton cc ch tiu so snh , v n khng phn nh bn cht u vit ca phng n k thut v mt kinh t do chnh phng n a ra Do cc ch tiu v chi ph khi nh gi cc gii php thit k cn c coi trng hn bn cnh ch tiu li nhun. Mc khc cn ch n ch tiu chi ph cho bn thn vic lp n thit k khi nh gi chung 4.2. Cc phng php so snh v nh gi cc gii php thit k v mt kinh t

C nhiu phng php nh gi v mt kinh t ca mt gii php thit k nh : nh gi v mt kinh t cc phng n mi v phng n hin c, gia cc phng n t lm v nh nc ngoi, gia cc phng n c cng cht lng s dng v khc cht lng s dng, gia xy mi v ci to, theo tiu chun thng thng v tiu chun c bit.Ty theo tong yu cu ca d n m s dng cc phng php cho ph hp.

4.2.1.Phng php dng mt vi ch tiu kinh t tng hp kt hp vi mt h ch tiu b sung

Phng php ny c dng ph bin. Cc ch tiu kinh t tng hp y bao gm:

- Nhm ch tiu tnh : chi ph cho mt n v sn phm, li nhun cho mt n v sn phm..

- Nhm ch tiu ng: (hiu s thu chi, mc thu li ni ti, t s thu chi 4.2.2. Phng php dng ch tiu tng hp khng dng n v o xp hng cc phng n Phng php ny c dng ph hp nht nh gi cc cng trnh dn dng c cht lng khc nhau, cc cng trnh khng thu li nhun v ch ly tiu chun cht lng s dng l chnh, cc cng trnh bo v mi trng, cho vic nh gi cc gii php kt cu ring r v cho vic chm gii thi n thit k.


Chng 4 Trang 39

4.3.3. Phng php gi tr - gi tr s dng Phng php ny thch hp nht nh gi cc cng trnh v mt kinh t nhng c cht lng s dng khc nhau, cc cng trnh ly cht lng s dng l chnh(khng thu li nhun), cho cng trnh bo v mi trng, cho vic nh gi cc gii php kt cu ring r. 4.2.4. Phng php ton hc

Thng s dng phng php quy hoch ti u, l thuyt tr chi, l thuyt m phng.. Hm mc tiu y thng l mt ch tiu kinh t tng hp no . mt ch tiu kinh t tng hp no . 4.3.iu kin bo m tnh c th so snh c gia cc phng n m bo tnh c th so snh c cn tun theo mt s nguyn tc nht nh sau :

- Khi cn so snh mt nhn t no th ch nhn t thay i xem xt cn cc nhn t khc phi gi nguyn - Cc ch tiu a ra so snh phi c cn c khoa hc v da trn mt phng php thng nht. - Phi ch n nhn t thi gian khi so snh phng n

4.4.n v o ca ch tiu so snh : * Trong giai on tnh ton, thit k - i vi nh : m2 din tch hay din tch xy dng - i vi cng trnh cng nghip : n v o l cng sut c th ca nh my , v d : tn/nm; ci/nm; m/nm; m2/nm; m3/nm... * Trong giai on s dng - i vi nh : cn h gia nh - i vi cng trnh cng nghip : l nh my, l phn xng vi cc cng sut nht nh.

Cn s dng n v o thch hp khi la chn phng n. 4.5. H ch tiu nh gi gii php thit k cng trnh cng nghip Nhm ch tiu kinh t-k thut ca gii php thit k phn nh tnh hp l,

kinh t ca phng n thit k. Do ngi ta dng h thng cc ch tiu kinh t-k thut nh gi, so snh v la chn cc phng n thit k. Thng qua cc ch tiu kinh t-k thut ny kim tra vic thc hin ch trng phn phi vn u t, chnh sch k thut, qui m cng trnh.

4.5.1. Nhm ch tiu kinh t 4.5.1.a- Cc ch tiu kinh t nh gi gii php thit k chung:

* Cc ch tiu hiu qu kinh t


Chng 4 Trang 40

- Cc ch tiu hiu qu kinh t ch yu : + Nhm ch tiu tnh ( mc 2.2.7.1 Chng 2) + Nhm ch tiu kinh t ng ( mc 2.2.7.2 Chng 2) - Cc ch tiu hiu qu kinh t b sung : nng sut 1 ng vn tnh theo gi tr sn lng, nng sut lao ng, h s thu ht lao ng d tha, li cun ti nguyn t nhin v cng sut d tha vo hot ng, hiu qu v mt xut nhp khu.... * Ch tiu gi tr s dng c lin quan trc tip n tnh kinh t ca phng n - Cng sut ca phng n tnh chung v tnh ring cho 1 n v m2 xy dng - Cp cng trnh - Tui th ca phng n - Cht lng sn phm * Cc ch tiu chi ph ch yu - Cho khu xy dng cng trnh : tng vn u t, sut vn u t, nhu cu ngoi t, cc chi ph hin vt quan trng cho mt s thit b, my mc, vt t qu him, nng lng, nhn lc, thi gian thit k v thi gian xy dng ...chi ph xy lp tnh cho cc n v o khc nhau. - Cho khu vn hnh - Gi thnh n v sn phm, gi c sn phm - Chi ph tnh theo hin vt cho mt s vt t qu him, nhu cu ngoi t cho khu vn hnh * Cc ch tiu v t chc sn xut trong nh my c xy dng Hnh thc chuyn mn ho, tp trung ho, hp tc ho ca nh my vi cc x nghip khc v trong ni b x nghip b- Cc ch tiu nh gi gii php thit k b phn * Cc ch tiu nh gi gii php hnh khi mt bng - Cc ch tiu v kch thc, din tch v khi tch xy dng - Cc ch tiu v kch thc nh, s nhp, s khung - T l cc din tch lm vic, din tch ph, din tch mt ct ngang, kt cu ca tng ct so vi tng din tch xy dng tnh cho mi tng * Cc ch tiu c trng cho hiu qu ca gii php hnh khi mt bng i vi sn xut : - S m2 din tch lm vic tnh cho mt n v cng sut hng nm, cho mt my chnh, cho mt cng nhn - S m3 khi tch xy dng (v khi tch xy dng c ch) tnh cho mt n v cng sut, cho mt my chnh, cho mt cng nhn * Cc ch tiu chi ph phn nh s hp l ca gii php hnh khi-mt bng


Chng 4 Trang 41

- Gi tr d ton cng tc xy lp tnh cho 1 m2 dtxd, 1 m2 dtlv, 1 m3 ktxd v cho 1 n v cng sut chnh ca cng trnh - Chi ph vn hnh cng trnh nh chi ph nng lng, sa cha ,bo qun, din nc...tnh cho 1 m2 dtxd, 1 m2 dtxl, 1 m3 ktxd v cho 1 n v cng sut chnh ca cng trnh * Cc ch tiu nh gi gii php kt cu : - Ch tiu chi ph xy dng kt cu - Ch tiu chi ph s dng kt cu - Tng chi ph xy dng kt cu v chi ph s dng kt cu tnh cho tt c tui th ca kt cu - Ch tiu gi tr s dng c lin quan trc tip n tnh kinh t ca kt cu * Cc ch tiu nh gi tng mt bng x nghip c xy dng - Nhm ch tiu thuc giai on xy dng

+ cc ch tiu v s dng t ai

. h s mt xy dng : dtxd

cmct

md TdtdtK =

. h s s dng t ai : dtxd

kcmcmct

md TdtdtK

+=

. S ha t xy dng tnh cho mt n v cng sut ca nh my Vi cmctdt : din tch cc cng trnh c mi

dtxdTdt : tng din tch mt bng khu t xy dng

kcmcmctdt + : din tch cc cng trnh c mi v khng c mi (ng x) + Cc ch tiu chi ph trong giai on xy dng : khi lng v chi ph cho cng tc san lp mt bng ni chung v tnh cho mt n v cng sut, t l ca chi ph ny so vi tng chi ph xy lp, thi gian san lp, di cc on ng x, ng ng, ng dy tnh cho 1 ha t xy dng v cho mt n v cng sut, t trng chi ph ca cc loi ng ny trong tng chi ph - Cc ch tiu chi ph trong giai on vn hnh cng trnh : + Chi ph vn chuyn ni b nh my trong giai on sn xut + Chi ph sa cha, bo qun cc loi ng i, ng ng, ng dy... Cc chi ph ny tnh cho mt n v cng sut v tnh theo t l so vi chi ph vn hnh chung hng nm. *Cc ch tiu nh gi a im xy dng : - Ch tiu thuc v giai on xy dng : Cc ch tiu ny cng ging nh trng hp nh gi tng mt bng cng trnh (tr phn ch tiu s dng t ai). Ngoi ra cn thm cc ch tiu nh : chi


Chng 4 Trang 42

ph cho mng ng i, ng ng, ng dy ni mng quc gia, chi ph cho nh v c s phc v cng nhn khc ca nh my (nu c), tit kim do tn dng mi ngun lc ca a phng cho vic xy dng cng trnh, chi ph vn chuyn vt t, xe my v di chuyn lao ng n cng trng, chi ph xy dng cc cng trnh bo v mi trng, chi ph san lp v x l nn mng. - Chi ph c lin quan n khu vn hnh cng trnh : + Chi ph vn chuyn nguyn vt liu n nh my, chi ph vn chuyn thnh phm n ni tiu th. + Chi ph bo qun v sa cha cng trnh c lin quan n vic la chn a im + Chi ph vn chuyn cng nhn n ni lm vic nu c + Mc bo m ca cc ngun nguyn vt liu, in, nc cho sn xut + Kh nng d dng tiu th sn phm * Cc ch tiu nh gi cc gii php trang thit b phc v cho vic s dng cng trnh : bao gm cc ch tiu c lin quan n vic mua sm v lp t ban u, Cc ch tiu thuc khu vn hnh s dng, cc ch tiu v gi tr s dng. * Cc ch tiu nh gi gii php thit k dy chuyn cng ngh : - Cc ch tiu c lin quan n khu mua sm, lp t thit b : vn u t mua sm thit b, chi ph lp t, nhu cu ngoi t, cc ch tiu chi ph tnh theo hin vt cho mt s vt t qu him,t l so vi tng vn u t .... - Cc ch tiu c lin quan n khu vn hnh : gi thnh sn phm, chi ph mt s vt t qu him cho vn hnh, nhu cu ngoi t... - Cc ch tiu v gi tr s dng c lin quan trc tip n tnh kinh t ca phng n nh : cng sut, tui th, tin cy, cng knh chim ch, mc nhit i ho, cc ch tiu v tnh cng ngh (mc t ng ho v c gii ho, linh hot...) * Cc ch tiu nh gi gii php thit k t chc xy dng - Cc ch tiu nh gi gii php thit k chung : + Cc ch tiu chi ph : vn u t mua sm ti sn c nh thi cng, chi ph cho cng tc xy lp, tng chi ph cho qu trnh thi cng, chi ph tnh theo hin vt cho mt s yu t sn xut quan trng, thi gian thi cng. + Cc ch tiu v gi tr s dng ca phng n t chc thi cng : nng lc ca t chc xy dng, cht lng cng trnh, tin cy ca phng n t chc thi cng, cc ch tiu v tnh cng ngh ca cc nh my xy dng, cc ch tiu v m bo iu kin lm vic cho cng nhn. + Cc ch tiu li ch ca t chc nhn thu thi cng : Tng li nhun thu c, mc doanh li ca ng vn sn xut ca t chc xy dng


Chng 4 Trang 43

- Cc ch tiu nh gi gii php t chc thi cng b phn : + Cc ch tiu v s dng vt liu

+ Cc ch tiu v s dng my mc thit b + Cc ch tiu v s dng lao ng

+ Cc ch tiu v cung cp in nc cho thi cng + Cc ch tiu v cung ng vt t

+ Cc ch tiu nh gi phng n cng trnh tm phc v thi cng + Cc ch tiu nh gi phng n tng tin thi cng

+ Cc ch tiu nh gi phng n tng mt bng thi cng 4.5.2. Nhm ch tiu v k thut v cng nng ca cng trnh xy dng : a- Cc ch tiu v trnh k thut * Trnh k thut ca dy chuyn sn xut : mc t ng ho, c gii ho, in kh ho, mc trang b k thut cho lao ng, h s s dng nguyn liu sut pht, lu mt chu k cng ngh, mc nhit i ho, t l gia trang b thit b my mc v tng gi tr d ton cng trnh * Trnh k thut ca phn kin trc, kt cu xy dng : mc p dng cc loi vt liu v kt cu hin i, cc gii php qui hoch v kin trc hin a v vic to ra tin cho vic p dng cc k thut thi cng hin i. b- cc ch tiu v cng nng v gi tr s dng : * Phn thit b my mc : Cng sut, tui th, tin cy, tnh chng xm thc ca mi trng, mc nhit i ho, cht lng sn phm, tnh a nng hay chuyn dng, ch vn hnh theo thi gian c theo ti trng, tnh cng ngh ca thit b my mc... * Phn xy dng : cc h s nh gi gii php mt bng-hnh khi v tng mt bng x nghip, cc ch tiu v vt l kin trc, cp cng trnh, tnh chu la bn, n nh, s ph hp vi qu trnh cng ngh, t chc giao thng trong nh hp l, tnh cng ngh ca gii php xy dng . 4.5.3.Nhm ch tiu x hi * Cc ch tiu v iu kin lao ng: - Cc ch tiu v iu kin v sinh trong lao ng : nh nh sng, thng gi.. - Cc ch tiu v nhn trc: s ph hp ca my mc, thit b.... - Cc ch tiu v tm sinh l - Chi ph cho cc bin php ci thin iu kin lao ng * Cc ch tiu v an ton lao ng - Trnh p dng thit b bo ng v an ton lao ng, trang b bo h lao ng


Chng 4 Trang 44

- Tnh n nh, vng chc ca my mc, kt cu - Mc bo m qui nh v phng chy, chng n, li thot ngi, chng thin tai. - Chi ph cho cc bin php an ton * Ch tiu v bo v mi trng sinh thi - i vi khu xy dng : cc ch tiu v bo v t ai, rng cy, cng trnh hin c..... - i vi khu vn hnh cng trnh : cc ch tiu v cc cht c hi, tc hi n ma mng..... * Ch tiu v thm m cng nghip - Bn ngoi cng trnh

- Bn trong cng trnh 4.6. h ch tiu nh gi gii php thit k cng trnh nh v phc v

cng cng 4.6.1. Nhm ch tiu kinh t a- cc ch tiu nh gi gii php thit k chung

* Cc ch tiu hiu qu : - Vi cc cng trnh khng kinh doanh li nhun : dng ch tiu chi ph tnh cho mt n v gi tr s dng (1 m2 nh , 1 bnh nhn) - Vi cc cng trnh kinh doanh li nhun : ch tiu hiu qu y gm nhm ch tiu tnh v nhm ch tiu ng. * Cc ch tiu chi ph : bao gm chi ph cho khu xy dng v cho khu s dng cng trnh. * Cc ch tiu gi tr s dng c lin quan trc tip n tnh kinh t : l nng lc phc v, tui th cng trnh, cp cng trnh. b- Cc ch tiu nh gi gii php thit k b phn : * Cc ch tiu nh gi gii php mt bng - hnh khi cng trnh - Trng hp i vi nh : Gm cc ch tiu sau + Din tch s dng, din tch , din tch ph v din tch xy dng tt c tnh cho mt u ngi v tnh trung bnh cho mt cn h. + Cc loi t l :

Tdxd

langhanhthangcauDtTdxd

cauketngangcatmatDtTdxd

phuDtTdxd

oDt ...;.....;.,. + T l :

K =oDt

phuDt.

.


Chng 4 Trang 45

K1= DtsdoDt.

K2= oDtKtxd

.

K3= DtxdngoaituongvC ...

K4= TdxdlanghanhthangcauDt ... +

- Trng hp i vi cng trnh phc v cng cng :

+ Din tch lm vic tnh chung v tnh ring cho mt n v nng lc phc v (mt hc sinh, mt ging bnh...) + Din tch xy dng tnh chung v tnh ring cho mt n v nng lc phc v + Din tch c ch tnh chung v tnh ring cho mt n v nng lc phc v + T s gia din tch lm vic v din tch c ch(h s K1) + T s gia khi tch xy dng v din tch lm vic (h s K2) + T s gia khi tch xy dng v din tch xy dng + T s gia khi tch xy dng v nng lc phc v + T s gia chu vi v din tch xy dng (tng ng h s K3) hay t l din tch kt cu bao che v din tch c ch + T l gia mt ct ngang kt cu v din tch xy dng (h s K4) * Cc ch tiu nh gi gii php tht k : Gii php trang thit b phc v cng trnh v cc ch tiu nh gi gii php qui hoch mt bng cng trnh xy dng tng t nh cho nh sn xut 4.6.2. Cc ch tiu v k thut v cng nng a- Cc ch tiu v trnh k thut Trnh k thut ca cc cng trnh nh v phc v cng cng th hin trnh hin i ca cc trang thit b phc v cng trnh v trnh hin i ca cc gii php kin trc, kt cu nh i vi cng trnh sn xut. Vi cc loi khch sn hoc nh ngh c phn cp theo mc tin nghi v hin i. Vi khch sn c phn theo s sao. b- Cc ch tiu v gi tr s dng v cng nng - Nng lc phc v ca cng trnh v cht lng phc v - Cc gii php nh gi cc h s mt bng - hnh khi v kt cu - Cp cng trnh, bn chc, tui th cng trnh


Chng 4 Trang 46

- cc ch tiu c lin quan n vt l kin trc - Mc trang b cc thit b tin nghi cng trnh - Tnh d ci to v sp xp li theo yu cu mi 4.6.3. Cc ch tiu x hi a- Cc ch tiu v iu kin sng v lm vic ngi ca ngi s dng cng trnh - Cc ch tiu v vi kh hu trong nh c lin quan n vt l kin trc v sc khe con ngi - Cc ch tiu v nhn trc - Cc ch tiu v tm sinh l b- Cc ch tiu v an ton - an ton, bn chc ca cc gii php kt cu v kin trc xy dng, chng ng t, thin tai - Cc bin php chng chy, chng n... c- Cc ch tiu v thm m kin trc i vi cng trnh dn dng cc ch tiu thm m rt c ci trng v c nhiu trng phi khc nhau.

Gio trnh Kinh T Xy Dng b mn kinh t k thut

Chng 5 Trang 47

Phn iii : qun l v t chc sn xut - kinh doanh trong cc doanh nghip xy dng

Chng 5 : t chc sn xut - kinh doanh xy dng 5.1.Nhng khi nim chung

5.1.1.Qun l kinh t trong xy dng Qun l kinh t trong xy dng l s tc ng lin tc, c hng ch ti

nn kinh t trong xy dng bng mt h thng cc bin php : kinh t x hi, t chc k thut v cc bin php khc...

5.1.2. Sn phm xy dng c bn, sn phm cng nghip xy dng 5.1.2.1. Sn phm xy dng c bn : l cc cng trnh c tnh cht sn xut

hay khng c tnh cht sn xut, hon thnh v sn sng a vo s dng. Nhng cng trnh ny l kt qu ca thnh tu khoa hc - k thut v qun l v t chc ca nhiu ngnh c lin quan.

5.1.2.2.Sn phm cng nghip xy dng : ni dung hp hn, n ch bao gm phn xy dng, kt cu xy dng, v phn lp t thit b my mc vo cng trnh

5.1.3. C ch qun l kinh t trong xy dng C ch qun l kinh t trong xy dng l sn phm ch quan ca ch th

qun l, c th hin h thng cc hnh thc qun l, cc phng php qun l tc ng ln i tng b qun l trong xy dng nhm t c hiu qu mong mun. Ni dung c ch qun l kinh t trong xy dng: 1- H thng t chc ni b qun l kinh t trong xy dng 2- Quy ch iu hnh qun l h thng sn xut kinh doanh trong xy dng 3- H thng chnh sch v n by kinh t 4- H thng php lut, qui ch qun l kinh t 5- C cu kinh t trong cng nghip xy dng : l tng th cc b phn hp thnh cng vi v tr t trng v quan h tng tc gia cc b phn trong kinh t xy dng gm : - C cu gia khu vc sn xut vt cht v phi sn xut vt cht - C cu kinh t xy dng theo ngnh sn xut xy dng : xy dng lnh vc no (du kh, nng lng, cng ngh cao) - C cu kinh t xy dng theo a phng v vng lnh th - C cu kinh t xy dng theo thnh phn kinh t - C cu kinh t xy dng theo trnh k thut v mc cng nghip ha


Chng 5 Trang 48

- C cu kinh t xy dng theo trnh 4 ha : t ng ha, cng nghip ha, hp tc ho, lin hp ho. - C cu kinh t xy dng theo gic hp tc quc t - C cu kinh t xy dng theo d n v chng trnh mc tiu

5.2. T chc c cu ca h thng sn xut kinh doanh trong xy dng 5.2.1. T chc c cu sn xut kinh doanh trong xy dng 5.2.1.1. Ni dung ca c cu sn xut - kinh doanh xy dng

Trc ht cn nhn r ni dung ca c cu sn xut - kinh doanh xy dng l xut pht im xc nh b my qun l ca n. C cu sn xut - kinh doanh xy dng c th c xem xt theo cc gc sau : - C cu theo ni dung ca qu trnh cng vic sn xut - kinh doanh, gm cc hot ng cung ng cc yu t u vo cho qu trnh, cc hot ng ca giai on sn xut - C cu theo sn phm v dch v xy dng - C cu sn xut theo thnh phn kinh t - C cu sn xut theo lnh th - C cu sn xut theo cc hnh thc lin kt v hp tc - C cu sn xut theo gc hp tc quc t - C cu sn xut theo trnh k thut - C cu theo hp ng kinh t - C cu sn xut gia khi lng cng tc ca cc cng trnh hon thnh, bn giao trong nm, vi tng s cc cng trnh k c bn giao v cha bn giao trong nm 5.2.1.2- Vn dng cc hnh thc x hi ho sn xut vo vic xc nh c cu sn xut kinh doanh xy dng a- Tp trung ho : Khi p dng hnh thc ny, cc doanh nghip xy dng phi xc nh qui m hp l ca doanh nghip theo nng lc sn xut v theo bn knh hot ng theo lnh th ca doanh nghip ni chung Vic nhn thu thi cng nhiu cng trnh vi quy m nh trn cc vng lnh th, c bn knh hot ng ln c th dn n tng chi ph qun l v di chuyn lc lng sn xut ca doanh nghip, Vi qui m qu ln cc doanh nghip xy dng phi t mua sm nhiu thit b, my xy dng, phi thnh lp b my qun l qui m ln. Do khi khi lng xy dng gim s lm cho doanh nghip lng tng trong vic chuyn hng kinh doanh, khng kinh ph duy tr b my qun l v thit hi do ng vn sn xut


Chng 5 Trang 49

Ngay trong ni b doanh nghip xy dng cng phi xc nh nn la chn phng n tp trung hay phn tn . Hnh thc tp trung bao gm : + Theo phng dc + Theo phng ngang Khi p dng hnh thc tp trung theo phng ngang doanh nghip xy dng c th tp trung cc b phn cng thc hin mt loi sn phm xy dng hin ang phn tn trong doanh nghip vo mt hay vi u mi qun l Khi p dng hnh thc tp trung theo phng dc doanh nghip xy dng c th lp thm cho mnh b phn khai thc v sn xut vt liu xy dng, b phn gia cng cc loi cu kin v bn sn phm xy dng, b phn vn ti cc iu kin ny n ni xy lp b- Chuyn mn ho Khi khi lng ca mt loi cng vic xy dng no ln th vic p dng chuyn mn ho c cng vic s c li. Ngc li, nu danh mc cng vic xy lp nhiu, nhng khi lng ca mi loi cng vic li t th trong trng hp by nn dng hnh thc t chc xy dng a nng ho v cc i sn xut xy dng hn hp * Hnh thc Chuyn mn ho sn xut theo loi hnh sn phm (cng trnh xy dng) Chuyn mn ho theo cc giai on cng ngh Chuyn mn ho sn xut cc chi tit cu to nn cng trnh * c im Qu trnh chuyn mn ho rt phc tp Cc b phn chuyn mn ho khng th lm sn bn m phi da vo thit k k thut ca tng hp ng c th Kt hp chuyn mn ho theo ngnh vi chuyn mn ho theo a phng v vng lnh th, theo cc thnh phn kinh t thun li cho vic nhn thu xy dng Kt hp chuyn mn ho vi a dng ho sn phm

c- Hp tc ho - Khi nim : hp tc ho l s t chc cc mi lin h sn xut thng

xuyn v n nh cc doanh nghip chuyn mn ho cng nhau ch to mt loi sn phm nht nh vi iu kin cc t chc ny vn gi nguyn tnh c lp sn xut - kinh doanh ca mnh.


Chng 5 Trang 50

- Trng hp hp tc ho i ngoi : cc hnh thc p dng y ch yu l mi quan h gia t chc thu chnh v tng thu vi cc n v thu ph. Doanh nghip xy dng c th ng vai tr thu chnh, tng thu hay thu ph

- Ngoi ra cn c hnh thc lin kt gia cc doanh nghip xy dng tranh thu, cng nhau gp vn thi cng xy dng cng trnh, tn dng lc lng tm thi nhn ri ca nhau

d- Lin hp ho * Khi nim : lin hip ho l s tp hp vo mt x nghip cc ngnh xn

xut khc nhau thc hin ln lc cc giai on ch bin, gia cng nguyn vt liu xut pht hay tng hp nguyn vt liu, hoc h tr cho nhau gia cc b phn sn xut ca cc ngnh sn xut khc nhau y

- Trong ni b doanh nghip xy dng c bao nhiu hnh thc chuyn mn ho c p dng th c by nhiu hnh thc hp tc ho. Mi lin h hp tc ho trong doanh nghip xy dng rt chc ch, cc n v hp tc ho y khng phi l cc n v c lp m l cc n v trc thuc ca doanh nghip

* Hnh thc - Lin hp ho cc giai on k tip nhau ch bin nguyn vt liu xut

pht - Lin hp ho s dng ph liu - Lin hp ho trn c s s dng tng hp nguyn vt liu, tng hp cc

khu ca qu trnh * iu kin - Trong hnh thc lin hp ho cc x nghip b phn khng c tnh c lp

t ch, m l mt n v ca x nghip lin hip - Cc n v c lin hp ho phi c mi lin h kinh t - k thut mt

cch chc ch vi nhau - Cc loi sn xut c lin hip phi ln v phi nm trong bn knh

lnh th cho php 5.2.2. T chc c cu b my qun l sn xut kinh doanh xy dng 5.2.2.1. cc kiu c cu t chc b my qun l a- Cc m hnh c cu t chc qun l ch yu * C cu t chc theo kiu trc tip

Ngi lnh o ca t chc

Lnh o tuyn 1 Lnh o tuyn 2

A B C A B C


Chng 5 Trang 51

A, B, C : nhng ngi thc hin u im : tp trung, thng nht cao, gii quyt cc vn nhanh, t chc

gn nh Nhc im : i hi ngi lnh o c nng lc ton din, d c on,

khng tranh th c kin ca cc chuyn gia trc khi ra quyt nh, nn ch p dng cho cc doanh nghip nh hoc p dng cho b my qun l cng trng.

* C cu qun l theo kiu chc nng

1, 2, 3, 4 : nhng n v hay c nhn thc hin u im : thu ht c nhiu kin ca chuyn gia, gim gnh nng cho

th trng n v tp trung vo nhim v chnh Nhc im : x l thng tin ni b chm, phc tp i khi khng thng

nht v chng cho C c ny hu nh khng c p dng trong thc t sn xut kinh doanh * C cu qun l theo kiu trc tuyn - chc nng

2, ; ; : ngi lnh o cc tuyn

Ngi lnh o ca t chc

Lnh o chc nng A Lnh o chc nng B Lnh o chc nng C

1 2 3 4

Ngi lnh o ca n v

Ph trch chc nng A v b my tng ng Ph trch chc nng B v b my tng ng

1 2 3

1 2 3


Chng 5 Trang 52

Lm ci g? Khi no?

Lm ci g? Khi no?

Lm ci g? Khi no?

(Lm th no?)

: nhng ngi thc hin C cu ny pht huy c nhng u im v khc phc c nhc im

ca hai loi c cu trn. c p dng ph bin trong xy dng * C cu qun l theo kiu trc tuyn - tham mu u im : tng t kiu trc tuyn Nhc im : Gim bt gnh nng cho lnh o n v, nhng gia gim

c (lnh o tuyn) v tham mu c th xy ramu thun C cu lnh o ny c th p dng cho cc t chc xy dng nh * C cu kiu ma trn u : Tn dng kin thc chuyn mn sn c ca cc b phn Khuyt im : c th xy ra mu thun gia ngi qun l d n vi ngi

lnh o cc b phn chc nng. Do cn c tinh thn hp tc cao

B phn tham mu Lnh o n v

Ph trch tuyn sn xut 2Ph trch tuyn sn xut 1Nhm tham mu

Lnh o ca doanh nghip

Ch nhim cng trnh A

Ch nhim cng trnh B

Ch nhim cng trnh A

K hoch

iu hnh sn xt

Cung ng

Ti chnh

Th trng tiu th


Chng 5 Trang 53

C th p dng khi thc hin cc d n ln hoc cho vic qun l cc doanh nghip ln (tng cng ty)

5.2.2.2. Mt s m hnh c cu t chc qun l doanh nghip xy dng c th hin c

Trong nn kinh t th trng doanh nghip thng c hiu l mt n v sn xut - kinh doanh c thnh lp ph hp vi lut php qui nh v chuyn sn xut hng ho bn...Doanh nghip l mt n v kinh t c tnh cht php l, trong khi x nghip thng c hiu l mt n v kinh t k thut. X nghip c t trong mi quan h th trng s tr thnh doanh nghip

Hin nay, nc ta c cc loi hnh c cu t chc qun l sn xut - kinh doanh trong xy dng c th c p dng nh sau:

a- Cng ty xy dng Cng ty xy dng thng l cp di ca tng cng ty, l loi doanh

nghip c dng ph bin hin nay, v c coi l doanh nghip c s. Cng ty xy dng thng c chuyn mn ho theo loi hnh xy dng (xy dng nh ; xy dng thu li...). Bn di l cc i xy dng (nu cng ty c hai cp) hoc l cc x nghip v di na l cc i (nu cng ty c 3 cp)

gip vic cho gim c c cc ph gim c ph trch cc phng lin quan nh ph gim c ph trch k thut v sn xut; ph gim c ph trch kinh doanh, ph gim c ph trch hnh chnh, qun tr v i sng

Cc phng ban chc nng ch c nhim v tham mu cho th trng v k hoch v quyt nh. Mi mnh lnh u do gim c a ra. Cc phng ban chc nng ch hng dn cc i sn xut v mt nghip v nhng khng c ra lnh cho cc i

Gim c c th trc tip ph trch mt s phng quan trng nh phng k hoch, phng ti v, phng t chc cn b

Mt s chc nng quan trng ca

gt xay dung

Documents