ASEAN 20TH CENTURY LITERATURES

SELECTED POEMS AND SHORT STORIES FROM

THAILAND

Introduction

The Office of Contemporary Art and Culture, Ministry of Culture, is mandated to

promote, support and disseminate contemporary art and culture. The ultimate aims are to

increase and develop the knowledge and promote their social applications. The contemporary

arts included in this endeavour are visual arts, performing arts, music, literature, architecture,

decorative arts, graphic design, films and fashion design.

In the project ASEAN 20th Century Literatures, the Office of Contemporary Art and

Culture implements this project to promote understanding of Thai culture and way of life among

foreign readers. Only 9 literary pieces are selected by the appointed Committee for their

appeal, literary value, and reflection of Thai literature development. All of them show Thai way

of life, society and culture. Last but not least, they inspire imagination and creativity.

Three short stories and six poems are translated into English. They are Champoon by

Dhep Mahapaoraya, Maum by Kukrit Pramoj, and The Barbs by Phaitoon Thanya. The poems

are What is such forging? by Ujjeni, A Poet’ s Pledge 1 & 2 by Angkarn Kalayanapong, E-san

by Nai Pee, Mere Movement by Naowarat Pongpaiboon, Smile of the Rice Goddess by

Chiranan Pitpreecha, and Arrival of Nirvana at Egg-Noodle Shop by Montri Sriyong.

CHAMPOON

by Dhep Mahapaoraya

Champoon is a novella portraying Thai society prior to 1942 when women were mostly deprived

of their rights and freedom. Their marriage needed to be approved by their parents. In this

novella, the heroine, Champoon, has a forbidden love with a non-local man. Having him as her

one and only love leads Champoon to her doom. The novella not only reveals Champoon’s

strong determination and extreme sense of human dignity, but also reflects the background and

atmosphere along with the way of life in the south of Thailand during that time.

MAUM

by Kukrit Pramoj

Maum reveals the hardship of life in Bangkok during World War II (1942 – 1945). Families fell

apart – separation and poverty were commonplace. Men became soldiers. Women and children

were killed by bombs. The author narrates the story through the eyes of a dog named “Maum”,

turning series of unfortunate events into something lively and hopeful. Maum was very loyal to

his master. With this kind of loyalty, the dog prevented his master from turning into a thief. The

author seems to speak from the dog’s heart; and this short story reflects how much Thai people

love their dogs.

THE BARBS

by Phaitoon Thanya

The Barbs is a short story reflecting the spirit and way of living of Thai rural people in

agricultural society, which is based on friendship. Old people are full of tender loving care.

However, materialism and technological advancement create an industrial society in which

friendship and compassion are in doubt. An old lady’s consideration is then not welcomed by a

new mother who knows little about raising a newborn baby. It takes time for her to understand

the old lady’s true intention. The author clearly shows the changing portrayal of Thai society,

using the pleated barbs as the symbol of rural compassion.

WHAT IS SUCH FORGING?

by Ujjeni

This poem inspires people to get up and fight various obstacles in life. It raises the feeling of

pride for being human. Filled with figures of speech showing vivid pictures and profound

emotions, it is a classic poem inspiring people especially the young generations of each era.

The poem gives moral support for every occasion, be it the political struggle of the mass citizens

or the grievance of an individual.

A POET’S PLEDGE 1 & 2

by Angkarn Kalayanapong

The two poems under the same name written in different eras demonstrate the greatness of

poets which differentiates them from ordinary people. In general, the ultimate goal of any

Buddhist is to practice Dharma and reach nirvana. However, the poet in this poem (referring to

the author) makes a pledge that he would rather write forever without any wish for nirvana. His

only wish is to create poetry for the world – to convey the meaning of all earthly matters through

great poetry to benefit the world. This poem praises the extremely valuable qualities of a poet.

E-SAN

by Nai Pee

This poem vividly portrays the drought of E-san, or the northeast, during pre-1950s in a realistic

way possible. The poet employs various figures of speech to successfully create rich emotions

enabling the Thai people to realise how barren E-san was at that time. Having represented the

poet’s appeal to the world and humankind, this poem is another piece of the Thai classics. The

author was a poet, a prosecutor and a political activist.

MERE MOVEMENT

by Naowarat Pongpaiboon

This poem was written a few days before the uprising of 14 October 1973. It reflects the poet’s

role in the movement of people’s thoughts and ways of living in the society. The poem reveals

the Thai people’s inner state involving their frustration and oppression under a dictator’s regime.

With the author’s profound creation of image, this poem has been praised at all times.

SMILE OF THE RICE GODDESS

by Chiranan Pitpreecha

This poem portrays pestle crushing of rice by several female farmers, showing harmony and

mutual kindness as well as the agricultural tradition in Thailand. Onomatopoeia is mainly used,

resonating the sound of pestle crushing and creating the image of harmonious rhythmic

trampling. As rice growing is the most important profession in Thailand, the poem successfully

symbolizes the farmers, female rice growers and our nation.

ARRIVAL OF NIRVANA AT EGG-NOODLE SHOP

by Montri Sriyong

This poem reflects the essence of work. The author is a duck noodle merchant who makes his

own noodle by threshing flour. He then portrays this process in this poem from the beginning to

the end. At the same time, the poem is rich in image and emotion, mainly happiness that

springs from work. This coincides with the teaching of Buddhadasa Bhikkhu who was a well-

known monk from the south of Thailand: “work is happiness’. This poem touches the heart of

those who seek to understand life.

The Office of Contemporary Art and Culture is proud to present the Thai way of life and

the literary values of this literature you are reading. We fervently hope that you will continue to

support this endeavour.

The Office of Contemporary Art and Culture,

Ministry of Culture,

Thailand

POEMS

What is Such Forging? by Ujjeni

E-san by Nai Pee

A Poet’s Pledge 1 by Angkarn Kalayanapong

A Poet’s Pledge 2 by Angkarn Kalayanapong

Mere Movement by Naowarat Pongpaiboon

Smile of the Rice Goddess by Chiranan Pitpreecha

Arrival of Nirvana at Egg-Noodle Soup by Montri Sriyong

SHORT STORIES

Champoon by Dhep Maha-Paorya

Maum by M.R. Kukrit Pramoj

The Barbs by Phaitoon Thanya

Editorial Committee List

Advisor

Mr. Khemchat Thepchai

Director – General

Office of Contemporary Art and Culture

Ms. Vimolluck Chuchat

Expert on Fine Art Promotion (Visual Art)

Office of Contemporary Art and Culture

Ms. Nardnisa Sukchit

Director of Resource and Funding Center

Office of Contemporary Art and Culture

Ms. Darunee Thamapodol

Director Office of International Relations

Office of Permanent Secretary

Ministry of Culture

English-language Editor

Asst. Prof. Oraong Chakorn

Editorial Staff

Ms. Saengthiwa Narapit

Ms. Raweewan Preanpoom

Selection Board – Committee for Thai Short Stories and Poems

Mrs. Chamaiporn Bangkombang

Assoc. Prof. Soranat Tailanga

Mr. Yoot Toadithep

Asst. Prof. Oraong Chakorn

POEMS

What is Such Forging? by Ujjeni

E-san by Nai Pee

A Poet’s Pledge 1 by Angkarn Kalayanapong

A Poet’s Pledge 2 by Angkarn Kalayanapong

Mere Movement by Naowarat Pongpaiboon

Smile of the Rice Goddess by Chiranan Pitpreecha

Arrival of Nirvana at Egg-Noodle Soup by Montri Sriyong

เราชบดวยใด

What is Such Forging?

อชเชน

Ujjeni

ฉนใครเหนเธอกาวไป กลางไพรเกลอนพฤกษลกหนา

กลางแดดแผดลวกมรรคา กลางฟาปรปรวนครวญครน

กลางน ากรรชากกรากเชยว กลางเกลยวฝนกราดฟาดฝน

กลางโคลนคลกครดดดกลน กลางคนครอบคดมดมล

กาวไปแมไฟลมโลก กาวไปแมโชคดบสญ

กาวไปแมไรฅนทน กาวไปแมพนฅนชง

สจจะอาจถกถมทบ ความดแหลกยบคบคง

อธรรมอาจเปรองประดง ความชวฉายชงนงเมอง

น าตาฟายฟกตกดน รวยรนยมกราวเขาเปลอง

ปวดเหนบเจบหายรายเรอง พศเฟองแสงลบขลบฟา

ฅนแพคอฅนชะนะ แมจะถกเขญเขนฆา

ฅนลมเพอลกทกครา เหลกกลาเราชบดวยใด

(๒๔๙๖)

จากหนงสอ ขอบฟาขลบทอง

พมพครงแรก ๒๕๓๒

อศาน

E-san

นายผ (อศน พลจนทร)

Nai Pee

ในฟาบมน า น าตาทตกราย

แดดเปรยงปานหวแตก แผนอกทครางครม

มหาหวยคอหนองหาน ยอมชพคอล าช

แลไปสดงปราณ คดไปในใจคอ

พนองผ นารก, ยนนงบตงคอ

เขาหาวาโงเงา รกเจาบจาง ฮา!

เขาซอสวาเซอ ฉลาดทานเทยมผแทน

กดขบฑาเฮา เทยววงอยโทงโทง

รอคดยงรอแคน เสยตนสทนทาน

ในฟาบมน า น าตาทตกราย

ในดนซ ามแตทราย กรบซาบบรอซม

แผนดนแยกอยทบทม ขยบแยกอยตาป

ล ามลผานเหมอนล าผ อนช าแรกอยรรอ

โอ! อศาน,ฉะนหนอ...

บคอยดนดงฤา?

น าใจจกไฉนหอ?

จะใครไดอนใดมา?

แตเพอนเฮานแหละหนา แลเหตใดมาดแคลน...

ผใดเนอนะดแสน กเหนทาทกลาโกง

ใครนะเจา? จงเปดโปง เทยวมาแทะใหทรมาน

ละมายแมนหาสงหาร กบไดสะดวกดาย

ในดนซ ามแตทราย คอเลอดหลง! ลงโลมดน

สองมอเฮามแฮง สงสารอศานสน

พายยงพดออ อศานนบแสนแสน

เสยงเฮาแยงมคนยน

อยาซด, สดวยสองแขน!

ราวปาหรอราบทงแดน

สจะพายผใดเหนอ?

(สยามสมย. ปท ๕ ฉ.๒๕๖, ๗ เม.ย. ๒๔๙๕)

ปณธานกว

A Poet’ s Pledge 1

องคาร กลยาณพงศ

Angkarn Kalayanapong

๑ ใครจะอาจซอขายฟามหาสมทร

แสนวสทธโลกนทพระสราง

สดทายกายวภาคจะจากวาง

ไวระหวางหลาและฟาตอกนฯ

๒ เรามใชเจาของฟาอวกาศ

โลกธาตทวสนทกสรวงสวรรค

มนษยมเคยนฤมตตะวนจนทร

แมแตเมดทรายนนสกธลฯ

๓ แยงแผนดนอ ามหตคดแตฆา

เพราะกเลสบาหฤโหดสงซากผ

ลมปาชาคณธรรมความด

เสยศรสวสดคาแทวญญาณฯ

๔ สภาวะสรรพสงทกสวนโลกน

ควรทส านกคาทพยวเศษวศาล

อนรกษดนน าฟาไวตลอดกาล

เพอเหนอทพยสถานวมานแกวไกวลฯ

๕ ทงนาปาชฏชาอรญญกาลย

เทอกผาใหญเสยดดาวดงสสวรรค

เนอเบอเสอชางลงคางนน

มดแมลงนานาพนธทงจกรวาลฯ

๖ เสมอเสมอนเพอนสนทมตรสหาย

เกดรวมสายเชยววฏฏะสงสาร

ชพหาคาบมไดนบกาลนาน

หวานเสนหฟาหลาดาราลยฯ

๗ ถงใครเหาะเหนวมตสดฝงฟา

เดอนดารกาเปนมรคายงใหญ

แตเราขอรกโลกนเสมอไป

มอบใจแดปฐพทกชววายฯ

๘ จะไมไปแมแตพระนรพาน

จะวนวายวฏฏะสงสารหลากหลาย

แปลคาแทดาราจกรมากมาย

ไวเปนบทกวแดจกรวาลฯ

๙ เพอลบทกขโศก ณ โลกมนษย

ทสดสยคสขเกษมศานต

วารนนฉนปนปนดนดาน

เปนฟอสซลทรมานอยจองมองฯ

๑๐ สนเสนหวรรณศลปชวตเสนอ

ละเมอหาคาทพยไหนสนอง

อเนจอนาถชวทกธลละออง

สยดสยองแกถานเถาเศราโศกนกฯ

๑๑ แลงโลกกวทหลาวบฟาไหว

จะไปรจนารงมณเกยรตศกด

อ าลาอาลยมนษยชาตนารก

จกมงนฤมตจตรจกรวาลฯ

๑๒ ใหซงซาบกาพยกลอนโคลงฉนท

ไปทกชนอนทรพรหมพมานสถาน

สรางสรรคกศลศลปไวอนนตกาล

นานชาอมตะอกาลโก

ปณธานของกว

A Poet’ s Pledge 2

องคาร กลยาณพงศ

Angkarn Kalayanapong

๑. ฉนเอาฟาหมให หายหนาว

ดกดนกนแสงดาว ตางขาว

น าคางพรางกลางหาว หาดม

ไหลหลงกวไวเชา ชวฟาดนสมย ๚

๒. พลใจเปนปาชา อาถรรพณ

ขวญลวไปเมองฝน ฟากฟา

เสาะทพยทสวรรค มาโลก

โลมแผนทรายเสนหญา เพอหลาเกษมศานต ๚

๓. นพนธกวไวเพอก วญญาณ

กลางคลนกระแสกาล เชยวกลา

ชวนมนาน เปลองเปลา

ใจเปลงแววทพยทา ตราบฟาดนสลาย ๚

๔. จตกาธารกรนไหม โฉมไป กด

กาพยร าหอมแรงใจ ไปแลว

จตทภพไหน ภพนน

ขวญทวมทพยรงแกว รวงน ามณสมย ๚

๕. ลายสอไหววเวกให หฤหรรษ

ฝนหาแกวจากสวรรค ดบรอน

ใจปลวลวไปฝน โลกอน

หอมภพนสะทอน ภพหนามาหอม ๚

๖. ขายอมสละทอดทง ชวต

หวงสงสนนฤมต ใหมแพรว

วชากวจงศกดสทธ สงสด

ขลงดงบหงาปาแกว รวงฟามาหอม ๚

เพยงความเคลอนไหว

Mere Movement

เนาวรตน พงษไพบลย

Naowarat Pongpaiboon

ชวเหยยวกระหยบปกกลางเปลวแดด

รอนทแผดกผอนเพลาพระเวหา

พอใบไมไหวหลกรกรกมา

กรวาวนนมลมวก

เพยงกระเพอมเลอมรบวบวบไหว

กรวาน าใสใชกระจก

เพยงแววตาคนนหวนสะทก

กรวาในหวอกมหวใจ

โซประตตรงผกถกกระชาก

เสยงแหงความทกขยากกยงใหญ

สวางแวบแปลบพรามาไรไร

กรไดวาทางยงพอม

มอทก าหมดชนจนชมเหงอ

กรอนเลอดเดอดเนอถนดถน

กระหดหอบฮวบลมแตละท

กยงดทไดส ไดรรส

นวกระดกกระเดยไดพอใหเหน

เรยวแรงทแฝงเรนกปรากฏ

ยอดหญาแยงหนแยกหยดระชด

เกยรตยศแหงหญากระยบ

สสบปเปลาโลงตลอดยาน

สสบลานไมเคยเขยอนขยบ

ดนเปนทรายไมเปนหนจนหกพบ

ดบและหลบตลอดถวนทงตาใจ

นกอยฟานกหากไมเหนฟา

ปลาอยน ายอมปลาเหนน าไม

ไสเดอนไมเหนดนวาฉนใด

หนอนยอมไรดวงตารอาจม

ฉนนนความเปอยเนาเปนของแน

ยอมเกดแกความนงทกสงสม

แตวนหนงความเนาในเปอกตม

กผดพรายใหชมซงดอกบว

และแลวความเคลอนไหวกปรากฏ

เปนความงดความงามใชความชว

มนอาจขนอาจขนอาจหมนมว

แตกเรมจะเปนตวจะเปนตน

พอเสยงร ารวกลองประกาศกลา

กรวาวนพระมาอกหน

พอปนเปรยงแปลบไปในมณฑล

กรวาประชาชนจะชงชย

จากหนงสอ เพยงความเคลอนไหว

พมพครงท ๗. กรงเทพฯ : เคลดไทย, ๒๕๓๕.

ยมของแมโพสพ

Smile of the Rice Goddess

จระนนท พตรปรชา

Chiranan Pitpreecha

เกรงนองเหยยบสากยกปลอยตกตบ

ขาวเปลอกยบสากซ าลงต าใหม

ขาทอนแกรงแขงขยบรบทนใด

เหยยบลงไปตกตกตบยบย าดง

ขาแคลวคลองนองสาวไมขาวนม

ตวดรมผานงผงดขงขง

เทายกทบรบคานทะยานยง

ย าแลวยงสากกระดกตกกระทบ

ตกตกตบ ! ตกตกตบ ! ยงทบถ

พราวเหงอปรปาดปายหลายตลบ

หากรอยยมยนดยงมครบ

มรจบจากจรงใจใหตนตน

หลายหลายคนขนเรยงยนเคยงไหล

เหยยบตอไปยกย าย ากระชน

เสยงครกต าต าตอกเสยงหยอกกน

เสยงสรวลสนตสาวเจายงเราใจ

กระทงปรเปลอกขาวราวแยกแลว

สารสวยแพรวเมดพราวขาวขาวใหม

สองมอนอยคอยกวาดรอบกอบขนไป

จากครกใสกระดงบรรจงรน

ทะระและ แชะ แชะ! ทะระและ แชะ แชะ!

เมดขาวแตะกระดงกระดอนดน

ร ากระพอรอนหลงลงกองดน

ขาวกหมนเหมอนจะหกแตตกตรง

กระดงเอยงเบยงบายยกซายขวา

ดวยลลาออนไหวชวนใหลหลง

ในความงามนแฝงแขงมนคง

ในกระดงนนมขาวเคลาเหงอใคร ?

เมอเหงอไคลไรคนมาปลนปลน

เหงอกรนแรงหลงลงครงใหม

เปนน าแรงทละลายสายน าใจ

และเหงอไรรอยร ารวน าตา

…ขาวประชาชนนมมามอบ

สนองตอบนกสผหาญกลา

แมโพสพแบกกระบงเดนมงมา

ยมในหนา, ปาดเหงอเหนอไรคว

รมแมน าแมจน, เขตอมผาง

ตนป ๒๕๒๓

จากหนงสอ ใบไมทหายไป

รางวลซไรต ป ๒๕๓๒

นพพานในรานหมเปดศรวฒน

Arrival of Nirvana at Egg – Noodle shop

มนตร ศรยงค

Montri Sriyong

๑>>

แปงในถงนวด

คอแปงขาวขาวกบไขไก

อยในถงสเตนเลสใบเของ

เปนงานไขกบแปงใชแรงเปลอง

ปฐมบทหมเหลองศรวฒน!

แลวจงมอสองขางจวงกลางแปง

โถมดวยแรงวยหนมขยมอด

กวนบคยก าขย ายด

ดวยกลามเนอทกมดเขาจดท า

จนเปนแปงเนอเดยวอนเหนยวนม

ขณะเหงอวยหนมกชมฉ า

วทยอยาขอเพลงหมอล า

และซ าซ า สลา คณวฒ

๒>>

ทนกระทบแปง

คอความเหนดเหนอยอยางยงยวด

ความเมอยปวดลามลกไปทกจด

น าในหเอยงเทจนเซทรด

ยงกมหนางดงดยงท างาน

เทแปงลงกระบะในเครองต

ลมหายใจหอบถนนฟ งซาน

ความเหนดเหนอยนกอนดกดาน

ชวโมงอนยาวนานแสนนานยาว

เสยงทนกระทบแปงดงตงตง

ฟ งทงแปงปนจนโพลนขาว

กลบเสยงโฆษณาทปาวปาว

กลบขาวโจรใตฆารายวน

อยกบความอกทกอนกกกอง

ในหองทปดมดชดกน

พบตนเองโซมเหงอจนเนอมน

ก าลงฝนถงไหนกไมร

สะดดถงสเตนเลสทขางตว

เจบหวแมเทาจนครางอ

ตกใจ – ภวงคงวงกรวงกร

เหลอบดทนเหลกแลวขนลก!

๓>>

แปงทรดจนบางเรยบ

ชวตมอนตรายอยรอบตว

งวงงวเงยงงกจงปลก

เหนอยเปนเหนอยทอเปนทอทกขเปนทกข

ใหรทกสภาวะของชวต

เชนทตแปงเหนยวเนอเดยวกน

จนมนราบเรยบเนยนสนท

ใหรดแบนแผนบางทละนด

คอยคอยบดลกโมทละนอย

คอยคอยเปนคอยคอยไปอยางทเปน

ตาเหนหยนใหบอยบอย

ลกโมหมนรอยรอบซ ารอบรอย

นบรอยรอยรอบจนพอดบาง

ตองใหบางพอดอยางทเปน

เพอการตดเปนเสนสวยสลาง

มใหบางหรอหนาเกนกวาบาง

เพอมอสางเสนสวยไดดวยด

คอการงานจากไขและจากแปง

โถมดวยแรงจนเสนกลายเปนหม

ลลวงลงตวดวยพอด

ไมมมากนอยจนเกนไป

เพราะจตขณะนนไดด าดง

ภาวะสงบนงมตงไหว

จงคลายคลายการงาน – การหายใจ

ก าหนดกนและกนไวอยในท

๔>>

หมเหลองศรวฒน

กลายเปนการงานอนแสนสข

ตนปลกเบกบานในหนาท

วนเปนวนเดอนเปนเดอนปเปนป

คนขายหมจะไปนพพานแลว!

๑๐ มถนายน ๒๕๔๘

จากหนงสอ โลกในดวงตาขาพเจา

พมพครงแรก มนาคม ๒๕๕๐

SHORT STORIES

Champoon by Dhep Maha-Paorya

Maum by M.R. Kukrit Pramoj

The Barbs by Phaitoon Thanya

จ ำปน

Champoon เทพ มหาเปารยะ

by Dhep Mahapaoraya

กอนทจะขนไปสเรอนคนไขพเศษรายน นายแพทยใหญประจ าโรงพยาบาลไดโบกมอใหฉนหยดแลวกลาววา:- “ญาตพนองของคนไขคนนเปนผมฐานะด แลวกเรองราวของเขาเทาทผมทราบ จากค าบรรยายของญาตบางตวเขาเองบาง เกยวของกบผยงมชวตอย กเปนผ ทเรยกวาเปนเศรษฐได และอกประการหนงอาการปวยของเขา เรา-คณะแพทยแหงโรงพยาบาลน ไดประชมกนถงสองครงแลว แตกยงไมกลาวนจฉยชขาดวาเปนโรคจต ไรความสามารถตามความหมายของกฎหมาย “ผมจะเรยนคณอยางเปนทางการไดแตเพยงวา คนไขคนนไดรบความกระทบกระเทอนทางใจอยางหนกจนจตใจยงไมคลายจากความมนชา แมเวลาจะไดผานไปถงกวา ๕ เดอน ในเวลานจตใจของเขาไมรบความรสกนกคดอยางใดๆ ทงหมด นอกเหนอไปจากเรองทมากระทบจตใจเขาอยางรนแรง และกรณทแวดลอมเรองนน โลกของเขาหดเขามาเหลอแตเพยงน เฉพาะในเรองนแลว เขาจะบรรยายใหคณทราบไดอยางแจมแจงทสด แตถาคณถามเขาเลยไปถงเรองอนนอกไปจากเรองนเขาจะไมพดเลยสกค า ดเหมอนวาสมองของเขาจะไมรบเหตการณอน ถาส าเรจเขากจะหายเปนคนธรรมดาได ถาไมเปนผล- -” กลาวแลว ทานนายแพทยกยกไหลทงคแบมอแสดงความสนหวง แลวกลาวสบไปวา “ผมไดเรยนใหคณทราบตนเหตทมา และฉากหลงของ “ตวละคร” บางตวแลว ตอไปนเปนหนาทของคณจะพจารณาวาจะเปนการสมควรหรอไม ทจะปลอยเรองละครอนนาตนใจนออกสเวท”

คนไขคนนนเปนชายหนมอายราวๆ ๒๗-๒๘ รปรางสนทด และอาการปวยมไดท าใหเขาผายผอมหรอซบซดแตประการใดเลย ใบหนาของเขาคมคายและการแตงกายกเรยบสะอาดนยนตา จนไมนาเชอวาเขาเปนคนไขของโรงพยาบาลน เขายนขนตอนรบเราดวยทวงทอรยาบถอนสงาผาเผย สมจะไดรบการอบรมจากส านกทด หรอเจนสมาคมแลวในฐานะของผน า-ไมใชผตาม กระนนกตาม เมอนายแพทยไดน าเราใหเรารจกกน และฉนปราศรยกบเขาตามธรรมเนยม เขากลบมองจองหนาฉนเฉยอย มไยฉนจะชวนพดชวนคยอยางใดๆกไมเกดผลสกอยางเดยว จนนกถงค ากลาวของทานแพทยเมอคร จงเอยถามขนวา “คณเหนจะอยภเกตนาน?” “ภเกตไปๆมาๆ แตอยพงงาทายเหมองหลายป” ฉน “ผมทราบวาทอ าเภอทายเหมองเปนยานกลางของเหมองแรใหญๆ มากมายดวยกน คงเปนชมนมทสนกมากนะครบ” “อบาทวทสด” ฉนตกใจ “เอะ-ทายเหมองมอะไรผดประหลาดยงไปกวายานชมนมเหมองอนๆเชนทหาดใหญหรอครบ” ทอนมแตผหญง เหลา, การพนน แตทายเหมองยงมดอกจ าปน จระเข และ โซเหลก” ฉน “เอ-ผมไมเขาใจเลยวา ดอกจ าปน จระเข โซเหลก มนจะมารวมอยในอบายสาม คอ ผหญง เหลา กบการพนนไดอยางไร? “ถาคณไมเขาใจ ผมจะเลาใหฟง” เทานนเอง ฉนไดไขทอปลอยใหความอดอนในอกของเขาหลงไหลออกมาแลว ตอไปนฉนมหนาทแตเพยงบนทกตามค าบอกเลาของเขาเกอบตลอดเรอง มบางในบางตอนทฉนตองเรยงล าดบเสยใหม และบางตอนทเขา-ผเลา-จะรไมไดกตองสอบสวนมาเขยนเพมเตมขนเพอความเขาใจของผอาน แตส านวนโวหารสวนมากนนเปนของเขาแนนอนละ ชอคน นามสกล หรอชอบรษทเปนชอทตงขนใหม เพราะเหตผลดงคณหมอไดกลาวไวแลวแตตน “บดาของผมเปนผวาราชการจงหวดพงงา สวนผมเมอเลกๆ เรยนหนงสออยในส านกเรยนประจ าทวากนวาสงทสดในกรงเทพฯ ส าหรบยคนนเมออาย ๑๖ ผมเรมจะเสยเดก ขาวนเขาหทานบดาผม ทานจงโทรเลขเรยกตวไปพงงา แลวสงตวไปเรยนตอทปนง ผมเรยนอย ๕ ป กจบหลกสตรสามญทนน พอดกบทานบดาเกษยณอายออกรบเบยบ านาญ

“บดาผมทงๆ ททานเปนขาราชการกเปนผทเลงเหนความจ าเปนของคนไทยทจะตองกอสรภาพการคามานานแลว ฉะนนทานจงไดพร าฝกฝนอบรมผมใหคดเอาตวรอดแตในทางการคาหรออตสาหกรรมแตเลกๆ ซงเฉพาะเหมาะกบนสยผม เราจงไมเคยหวงพงราชการกนเลย ฉะนนเมอทานบดาออกรบเบยบ านาญ และจะกลบมาสบานเดม คอพระนคร ผมจงไดแยกทางกบทานโดยสมครท างานเปนเสมยนในบรษทเหมองแรของชาวออสเตรเลยทพงงานนเอง เหตผลอกประการหนงทผมไมกลบไปกรงเทพฯ กบวงศาคณาญาตนนกเพราะนอกจากวชาสามญทผมไปเรยนไดจากโรงเรยนทปนงแลว ความซนชอบเทยว ชอบสมาคมของผมในขณะทเลาเรยน ยงกอประโยชนใหอกอเนกปรยาย กลาวคอ ผมพดภาษามลาย จนฮกเกยน แคะ และไหหล าได ภาษาเหลานเปนวฒทขายไดแพงมากส าหรบคนไทยทรหนงสอภาษาองกฤษ ภาษาไทยด และตดตอกบทางราชการแทนบรษทได ผมไดรบรายไดในขณะนนเดอนละ ๒๐๐ บาท อนเปนรายไดทผมคงจะหาไมไดในกรงเทพฯ ถาหากผมกลบมาพรอมกบวงศญาต “อยางไรกตาม ผมท าอยกบบรษทนเพยง ๒ ปเทานน เพราะบรษทยคอนโกลดไมลแหงสหรฐเมรกาไดมาเปดท าเหมองทปากแมน าแหงหนงใกลอ าเภอทายเหมองและตองการเสมยนใหญเพอดแลควบคมกจการอนเกยวแกคนงานชาวเอเชยตกทงหมด และเปนผตดตอกบทางราชการ ผมยนใบสมครทนท และในบรรดาผสมครตงสบกวาคน บรษทไดเลอกผมซงเปนคนหนมทสด บรษทไดตกลงใหเงนเดอนผม ๑๕๐ เหรยญอเมรกน ซงเปนเงนไทยเกอบ ๔๐๐ บาท และนอกจากนนการกอสรางทงหมด การเหมาสงฟน และอะไรตออะไรจปาถะ บรษทมอบใหแกผมแตเพยงผเดยว ดงนในเดอนหนง ผมจงมรายไดไมต ากวา ๘๐๐ บาท “ส าหรบเดกหนมอายเพยง ๒๔ การมรายไดดวยน าแรงของตวเองเดอนละตง ๘๐๐ บาท แมวาจะไมเปนสงผดธรรมดาสามญนกในจงหวดภเกตอนเปนเมองเงนเมองทอง แตมนกยงเปนปจจยขอหนงทผนแปรชวตและจตใจทางอดมคตของคนได เมอผมมรายได ๒๐๐ ผมมเงนฝากออมสนไดเสมอ เมอหมดงานแลวผมชอบอยเงยบ ๆ อานหนงสอหาความร หรอฟงวทย “บดนพอมรายไดเหยยบพนเขา การกลบปรากฏวาผมหาไดพอใชไปเดอนหนงๆเทานนเอง ทงนพจารณาจากอกแงหนง กไมใชของแปลกเพราะนายอ านวยขณะนเปนทรจกเลองลอในหมพอคาเหมอง ขาราชการและนกทองเทยวนกเลงทงหลายตลาดยานภเกต วาไมเคยถอยหลงในอบายมขใด ๆ ทงสน “ผหญงหรอ เหลาหรอ โปหรอโปกเกอ ผมไมเคยใหใครมาลบเหลยมไดไมวาเขาทไหน ในสมาคมใด ผมจะตองน าเสมอ ไมยอมใหใครมาก าเกนเลย และอดมคตทงน ผมท าไดเปนอยางดดวย

เหนจะเปนเพราะผมเจนจดสมาคมทสง ๆ มามากทงไทยและเทศอยางหนง และอกอยางหนงผมมรายไดพอทจะบ าเพญตนตามความตองการได” “ทส าราญทผมไปหยอนใจมากทสดกคอ ตามสโมสรตาง ๆ ในอ าเภอทายเหมอง เพราะทายเหมองเปนตนทางทจะไปไหนตอไหนไดโดยทางบกจากทตงของบรษทและเปนท ๆ มบอนความสนกใกลทสด “ผมจะตองขอใหคณเอาใจใสฟงตอนนเปนพเศษ เพราะเกยวแกเรองตอไป “การเดนทางจากทตงของบรษททปากแมน าไปทายเหมองนนไปไดสองทางคอลงเรอยอนแมน าขนไปจนถงถนนตะกวปา-ทงมะพราว แลวคอยขนรถประจ าทางยอนกลบลงมาทายเหมอง แตการเดนทางอยางนเสยเวลามาก ตองนงแกรวในเรอไมต ากวา ๕-๖ ชวโมง แลวยงไมแนอกวาจะไดพบรถหรอไม “อกทางหนงนน คอหาเรอขามแมน าแลวเดนลดปา ซงกนเวลาราว ๓ ชวโมงกวา ๆ กถง ทางนมทเสยอยทตองรจกทาง มฉะนนจะหลงทาง อยางหนงตองหาเรอล าโต ๆ ขามฟาก มฉะนนจะเปนเหยอของจระเข อกอยางหนงแมน านมจระเขดทสด และมากทสดเทาทผมเคยเหนมา ผมเองกไดเคยตดตามทานบดาในเวลาททานเปนผวาราชการจงหวดนครศรธรรมราช ไปจบจระเขในต าบลปากพยร ซงวากนวาเปนททมจระเขมากทสด แตไดมาเหนทแมน านแลว รสกวาปากพยรแพทนหลายเทา ยงกวานนจระเขทนเปนพนธทด ถงขนาดโดดกดคนในเรอทเดยว ถาเปนเรอเลก ๆ ดงนจงไมนาประหลาดทในบรเวณแมน านนหาผคนสญจรหรอตงบานเรอนอาศยไมใครได ความดและความชมของจระเขในแมน านเปนทรจกกนทวยานภเกต ชาวทายเหมองบางคนทอยากมาชมเรอขดแรของบรษทถงกบไมยอมขามแมน าในตอนทแคบไมเกนกวา ๕-๖ วา โดยเรอชะลาไมมปดขาง “ส าหรบผม ๆ ใชเรอใหญของบรษทขามฝากทปากแมน านนเอง กวางหนอยกไมเปนไร เพราะเรอใหญไวใจได แลวกเดนลดปาไป เดนเสยจนช านาญทางรสกราวกบวาเดนในบานของตวเอง แตถงกระนนกตองคอยเวลาไมยอมใหค ามดในปาไดเพราะไดมผพบรอยเทาเสออยเนอง ๆ เหมอนกน “ดเถดครบ หนทางแหงความสนกและอบายมข แมจะตองฝาดงเสอดงจระเขเรากไมยบย ง “ส าหรบททายเหมองนน ผมขอเรยนวาผมเปนดาราคนหนง เขาไหนเขาได ใคร ๆ กชอบคบคาสมาคมดวย ทเรยนทงนไมใชเพอโออวดยกตนเองนะครบ เพอประกอบความเขาใจของคณเทานนเอง และความเปนดาราของผมนแหละ เปนตนเหตใหผมไดปะทะกบคนส าคญคนหนงของทายเหมอง หรอจะเรยกวาของยานภเกตกเกอบได คนผนนคอ-เถาแกสน

“เถาแกสนถาอยกรงเทพฯกคงจะเซนชอวา “ซน” หากแตเสยงของชาวปกษใตเรยกเพยนไป ซนจงกลายเปน “สน” ซงเปนไดทงไทยและเทศ ตามแตโอกาสซงเจาของนามจะเหนสมควร เถาแกสนหรอโก (พ) สนน รจกคนส าคญและไมส าคญตงแตต าจนสงแทบทวแควน ซงเคยเปนมณฑลภเกตมากอน แตบรเวณทอยใตอทธพลโดยตรงของเถาแกสนกตะกวทง ตะกวปา พงงา โคกกลอย ทงมะพราว ทายเหมอง ในยานทกลาวนใครมธระเดอดรอนหรอมอรรถดใด ๆ ตองน ามาใหโกสนจดการให ขาราชการผหลกผใหญจะผานเขาในยานทายเหมอง รถยนตของโกจะไปคอยรบถงปลายทางเลยทเดยว และถาทานผนนเดนทางมาโดยรถของโกกจะตองพกทสโมสรทโกมอทธพลมากทสด “ครนแลว ขาวปลาอาหารตลอดจนเหลายาปลาปงกจะอยในงบของโกสน ตลอดเวลาทขาราชการผนนพกอยในเขตอทธพลของโก ไมวาทานจะตกปากอยากไดสงใด โกจะประสาทใหไดทงนน ถาไมพนวสยของมนษย โกมชอลอเลองในทางเลยงดปเสอ ขาราชการหนม ๆ คะนองมากคนยอมตนเปนเครองมอของโกเพราะเหตน “นเปนตนเหต ๆ หนงใหผมบาดหมางกบเถาแกสน เถาแกสนมอดมคตในการนยมชาตเดมของเขาอยางแรงกลา ซงเปนวฒทไมนาต าหน แตเถาแกสนหายบย งอยแคนนไม เพยงแตเดกหนมสองสามคนลมตวไปชวขณะ เถาแกสนจะบงอาจเหยยดหยามชาวไทยทงนน ผมกมอดมคตอนแรงกลาในชาตนยมของผมเหมอนกน จงยอมกนไมได จรงอยการเหยยดหยามของเถาแกสนเปนไปในท ดวยการไมกลาวหรอไมแสดงออกมามากกวาทกลาวหรอทแสดงแลว แตผมกถอตววาเปนคนเคมคนหนงเหมอนกน กรยาวาจาใด ๆ ทเขาเหนบแนมเยยหยนมาดวยความฉลาดจนไมอาจหยบยกเปนเรองเปนราวขนได ผมกสงยอนกลบไปในลกษณะท านองเดยวกบทมนมา เถาแกสนเปนเสอเฒาเปนนกการพนนทเลองลอกนทวแควนแดนปกษใต ผมเปนเดกเลกและเปนนกพนนหนาใหม แตถงกระนนผมกไดลบลายเสอเฒาเสยดวยลกไมใหม ๆ ทเสอเฒาไมรจก จนเปนเรองโจษจนขบขนกนทวภเกต ขอนโกเคองนกไมเคยใหอภยผมเลย “ถงแมวาการขบเคยวกนระหวางเราจะเปนไปในนท กมไดพนความสงเกตของคนอน ๆ ซงนาอศจรรยยงนกทเขาทงหลายไมวาไทยหรอจนตางกสงเสรมกน และชวยอ านวยใหเราปะทะกนไดเสมอ ๆ ดเหมอนมนจะเปนกฬาทสนกของพวกเขาทจะเหนเดกเคมคนหนงลคมเสอเฒาทขนคานมานานแลว จนผมหวน ๆ อยวาการขบเคยวชงไหวชงพรบกนในทน คงจะระเบดออกนอกหนาสกวนหนงในไมชาไมนาน เขากครองถนมานานแลว ทไหนจะยอมใหเดกในวยผมหยามน าหนาเลนโดยไมตอบแทน และเมอตอบทางสวางไมไดกคงเลนไมมด ฉะนผมจงระวงตวอยทกฝกาว การเปนอยเชนน จน- -

“คณรจกดอกจ าปนไหม?” ฉนสะดง ตกใจ สงสยอยครน ๆ วา คณหมอทงฉนไวคนเดยวนปลอดภยแลวหรอ รบตอบวา “เคยไดยนแตชอ ยงไมเคยเหนดอกจรง ๆ” “ครบ-ในกรงเทพฯหายากหนอย แตเปนดอกไมสามญของปาปกษใต เฉพาะอยางยงททายเหมอง ถาคณไมเคยเหนผมจะพรรณนาใหฟง “ดอกจ าปนมลกษณะและขนาดคลายดอกจ าป เพยงแตมกาบเหมอนก ามะหยหมอยชนหนง เมอดอกสกกาบนจะคลออกแลวกลนหอมกขจรขจาย กลบของจ าปนหนาแขงและไมบานแยมเหมอนจ าป มลกษณะคงทนอยอยางไรอยางนน กลนดอกจ าปนเปนกลนหอมผาดโผน รอนแรง และเดดขาด กลบกลนหอมของดอกไมใด ๆ ไดทงสน “ดงนนาประหลาดไหมคณ ทเถาแกสนซงเปนผนยมชาตเดมของเขาเปนอยางยงตงชอลกสาวคนเดยวของเขาวา “จ าปน” ซงเปนชอทสมดวยประการทงปวง จ าปนเดกสาว อาย ๑๙ ป แจมใสราเรง จ าปนสวยเหมอนดอกจ าปน คอเรยบ ๆ ไมผาดโผนสะดดตาเมอแรกเหน ตอมาเมอพนจจ าปนเตมตาแลวนนแหละจงจะเหนวาความงามของหลอนซงแฝงอยภายใน และฉายแสงออกมาใหเหนเดนชดยงขนในเมออารมณของเธอเปลยนแปลง เมอกลาวถงอารมณของจ าปนแลว กคอความหอมของดอกจ าปนนนทเดยว คอผาดโผนรนแรงและเดดขาด เมอจ าปนตดสนใจในสงใดสงหนง ไมมอทธพลใดในโลกจะสามารถเปลยนใจ หรอยบย งยตการกระท าตามความตกลงใจของหลอนได “จ าปนเรยนหนงสอในโรงเรยนรฐบาลทภเกต จนถงอาย ๑๒ เถาแกสนกเหนวาโตพอจะเอาตวมา “เกบ” ตามประเพณของลกสาวชาวจนในภเกต แตจ าปนไดเรยนถงชน ม.๔ ของโรงเรยน ไดพบปะกบแสงวฒนธรรมตามแบบไทย ๆ แลว หลอนเกดเมองไทย จตใจของหลอนเปนไทย ไดลมรสความอสระเสรอยางเดกเดกหญงไทยมาแลว ฉะนนการยอมตวใหเกบ “เกบ” อยางลกสาวชาวจนทงหลายจงพนวสย เฉพาะอยางยงจ าปนผมนสยเดดขาด ท าอะไรท าจรงดวย พอลกจงเกดปะทะกน เถาแกสนกมชอวาเปนคนเดดเดยวทรหดคนหนง แตถงกระนนกยงมสตดพอจะสงวรในความจรงวา จ าปนกไดรบถายเลอดแหงความเดดเดยวบกบนจากแกไวโดยสมบรณเหมอนกน จงประนประนอมยอมใหจ าปนไปเรยนตอทโรงเรยนคอนแวนตทปนงอกจนจบหลกสตรของโรงเรยน การทแกยอมใหจ าปนเรยนตอ แตอตสาหบายเบยงใหไปเรยนเสยทปนงนกแสดงใหเหนวา แกไมรงเกยจจะใหลกสาวเรยน หากแตเกลยดกลวเปนทสดวาลกสาวคนเดยวของแกจะฝกใฝเปนไทยหรอพดงาย ๆ มผวไทย

“เมอจ าปนเรยนส าเรจแลว กลบมาอยบานไมกวนกเกดปะทะกบเถาแกสนอก เพราะเถาแกสนยงไมคลายศรทธาในลทธ “เกบ” ลกสาว พอลกจงอยกนมาดวยความไมสจะปรองดอง เพราะตางคนตางกไมยอมออนนอมแกกนในกรณ “เกบ” นโดยเดดขาด แตตางกไมหกหาญกน เมอไมมธระอนส าคญหรอเหตผลอนสมควร จ าปนกไมออกไปนอกบานตามล าพง หรอออกมาจนจานทหนาบาน ทงนเปนความพอใจของเถาแกสน แตเมอมเหตทจ าปนเหนวาสมควร หลอนกจะไมยอมใหลทธธรรมเนยมบา ๆ ลาสมย หรอความพอใจไมพอใจของบดามายบย งความตงใจของหลอน ซงในกรณเชนนบางคราวเถาแกสนกตองแกลงเมนไมรไมเหนเสย เพราะครานทจะเอาชนะลกสาวทไมรจกยอมแพ “เมอกผมวาจ าปนไมออกมาจนจานหนาบาน ค าวาบานน ถาคณไมคนกบชวตปกษใต ผมจะตองอธบายสกหนอย “ตกหรอหองแถวตามปกษใตนน สวนกวางกมขนาด และมลกษณะเหมอน ๆ กบในกรงเทพฯ แตสวนยาวมความยาวตงแต ๑๐ วา ถง ๓๐-๔๐ วา จงจ าเปนตองมการเปดหลงคาเพอใหแสงสวางและอากาศเขาไดเปนตอน ๆ หลงคาทเปดกรกระจกบาง สงกะสบางตามแตฐานะเจาบาน แตตองท าใหเลอนขนเลอนลงได เพอรบอากาศและกนฝน ตกแถวเชนทกลาวน ไมวาเศรษฐมทรพยนบกลาน ๆ กอยกนทงนน เพราะธรรมเนยมจนเขาถอวาบานไหนทอยแลวท ามาคาขน ตองไมทงบานนน สวนจะมคฤหาสนงาม ๆ ไวประดบเกยรตยศนนกเปนของแขงขนประชนกนอยเหมอนกนแตมกไมใชเปนทอยกนจรง ๆ “บานของเถาแกสนกเปนตกแถวลกษณะดงกลาวแลว แตอยนอกเขตชมชนหนาบานจงหนออกสถนนทไมสมผคนพลกพลาน สวนหลงบานนนจดปา ตามปกตส าหรบบานจน ผหญงมกไมคอยออกมาพลกพลานหนาบาน จ าปนแมไมเปนผเลอมใสในลทธ “เกบ” กไมมความส าราญในการเจออยหนาบาน ใหผดเพศ เพอนหญงของหลอน หลอนมความส าราญจรง ๆ ดวยงานบาน การอานหนงสอทสงจากปนง และกรงเทพฯหรอหาความวเวกในปาหลงบานมากกวา อยางไรกด... “เราไดพบกนโดยบงเอญ แตเรารกกนราวกบตามพรหมลขต ดดดม ซาบซงและรวดเรว การทเราตองลอบพบปะลอบรกกนและแลไมเหนทางจะไดสมสอยดวยกนโดยราบรนน ดเหมอนจะเปนเชอรมเราใหความรกของเราฮกเหมรนแรงยงขน เราทราบดโดยไมตองพดกนดวยวาจาวา เถาแกสนจะสมครเหนจ าปนนอนตายในโลงมากกวาจะยอมใหเปนเมยผมซงเปนศตรทแกชงชงทสด “ผมอยากจะขอใหคณสงเกตความตอนนไวใหด จ าปนเปนคนเลอดรอนเดดขาด ท าอะไรจรงจง จ าปนรกผมเหมอนอยางชวตจตใจ

จ าปนแลไมเหนแสงสวางเลยวาสกเมอใดเราจงจะไดภรมยกนโดยชอบประเพณ และคตนยม แมกระนนหลอนกไมยอมหนตามผม ตามค าชวนของผม หลอนไดรบการศกษาอบรมมาดพอทจะไมแหกศลธรรมประเพณอนดงาม แตส าหรบผมนนผมขออางเทวดาฟาดนเปนพยานวาผมรกหลอนโดยสจรตใจจรง ๆ และผมกมคณธรรมอยพอจะไมลวงเกนหลอนเกนขอบเขตความสมควรของครก แลไปทางไหนมแตความมดมนอนธกาล หลอนกยงสมครจะรบความชอบช าระก าใจเพราะไมสมรก “ทายเหมองเปนสงคมหมนอยนดเดยว ไมมใครสามารถสรางความลลบอนใดทอาจลอดความรเหนของคนอนไปได เฉพาะอยางยงเรองเกยวแกชสาว และเมอชคอตวผม “สาว” คอลกเถาแกสน คณคดเอาเองเถอะครบวา เรองมนจะขจรขจายกระพอพดราวกบไฟไหมปาเพยงใด ครนแลวผลกเกดขนตามเหต คอเรองมนสะทอนยอนกลบมาเขาหเถาแกสน “นบแตวาระนนการตดตอระหวางเรากสะบนลง ผมไมไดเหนหนาจ าปนอกเลย ทราบแตวาจ าปนยงคงถกกกตวอยในบาน เพราะผมจางสายลบคมไวรอบบาน เผอวาเถาแกสนจะคดยกยายตวจ าปนไปไวทอน อยาใหผมพรรณนาถงความกลดกลมกระวนกระวายใจในขณะนนเลย จะยดยาดร าคาญห ผมพยายามทกทางทจะตดตอกบจ าปน ชาวทายเหมองรกนทวถงหมดวา ถาใครสามารถน าจดหมายจ าปนมาใหผมได เขาจะไดรบ ๕๐๐ บาทจากผมทนท รางวลหรอสนบนน ผมเขยบขนมาจาก ๕๐ บาท แตกระนนกหามผใดท าส าเรจไม มผพยายามหลายราย แตผนนกมกประสบภยพบตตาง ๆ เถาแกสนเขาไมไดเปนเสอครองถนมาตลอดเวลาอนนานนโดยเปลา ๆ ปล ๆ “ในสมยทเรายงขบเคยวชงดกนอยนน แมในใจเราจะขงเคยดเดยดฉนกนอยางไรกตาม เถาแกสนกบผมเมอพบปะกนกยงทกทายปราศรยกนอยางธรรมดา บดนเราหนหลงใหกนถาไมจ าเปนจรง ๆ เรากไมเขาใกลกน เราประหตประหารกนแตดวยสายตา แตเรากคมเชงกนอยางใกลชดตดพนทเดยว เถาแกสนจะกระดกตวไปไหน สายลบทผมมรางวลใหอยางงามจะรายงานใหผมทราบทนท และผมไมตองสงสยเลยวาเถาแกสนกคงทราบการเคลอนไหวของผมดวยวธเดยวกน ส าหรบจ าปนนนผมทราบเพยงจากขาวทโจษกนตอ ๆ มาวาถกเฆยนถกทรมาน และถกขงอยในบานอนยาวและมดชด ราวกบฮาเรมในนยายอาหรบของพอหลอน “การทผมหายหนาเสยจากภเกต กเปนเหตหนงทเขาหยบไปถกกนตางๆนานา จงมพอคานายเหมองทมงมหมหนงซงชอบพอสนทสนมกบผมมากไดชกชวนกนเชาเรอยนตทะเลออกมาเยยมผม ทเรยกวามาเยยมนไมใครถก ควรเรยกวามาเลยงดปเสอเพอปลอบขวญจะถก วา

“การเลยงผมในคราวนน เปนการเลยงพเศษทชาวภเกตถนดนก คอทง เหลา ขาว และผหญง ส าหรบคณภาพของอาหารและเครองดม ผมจะเวนพรรณนาขอเรยนแตเพยงวาเปนอยางดทสดทจ านวนเงนอนไมจ ากดจะจดซอหามาได แตส าหรบแมงามนนพวกเขาทงหลายบรรดาทมากมแนบขางมาถวนทวทกตวคน แลวยงพวงมาเผอผมอกคนหนง ขอเรยนเชนเดยวกนวาเปนชนดทสดจดหาไดดวยจ านวนเงนไมจ ากดเชนเดยวกน ดวยความช านาญ ผมขออนมานไดทนทเทยววา สนคาขาออกของปนงชนใหมนมคาตวไมต ากวาอาทตยละ ๒๐๐ เหรยญ เพอนๆ เขาบอกวาสงพเศษโดยเฉพาะเจาะจงมาใหผม “ในยามมดมน เมอพระอาทตยไมฉายแสง แมแตแสงไตกใหความอบอนไดฉนใด เมอเรากลมใจเรองผหญง เรากตองอาศยผหญงมาดบความกลมนน เพอนๆเขาคดของเขาถก ผมจงนอมรบอกศลทานของเขาไวดวยใจยนด “เจาหลอนชอแอนนตา เปนชาวฟลปปนโนทมเลอดชาวปอตกสปนอยในกายของบรรพชนฝายใดฝายหนง แตปนอยางจางทสด ผวพรรณและลกษณะเคาหนาจงมไดผดเพยนไปจากคนไทยเลย เลอดฝรงเพยงแตชวยเบงทรวดทรงอนเพรยวของหลอนใหเฉดฉายขนเทานน หลอนงามทงทรง งามทงใบหนา และกรยาทาเยองกราย ไมนาจะมาเปนเชนน หรอวาเพราะเหตนจงไดเปนไปเชนวา ผมกทราบไมได “พวกเพอน ๆ เขาลงสมอเรออยสนกอยางหวหกกนขวดกบผมสามวนสามคน ตามโครงเดมนน เขาจะฉดผมไประนองตอไปอก แตเผอญผมตดงานส าคญทงไปไมได เขาจงแหขบวนสนกของเขาไประนอง คงทงแอนนตาไวกบผม นดวาอกหาหกวนเขาจะกลบมารบหลอนไปภเกต เพอสงกลบปนง หรอใครจะรบชวงตอไปกแลวแตกรณ “ผมเองไดขอรองแอนนตาใหเลอกถาสมครจะไปเทยวระนองกบเขาผมกไมวา แตนาอศจรรยนกทหลอนสมครใจจะอยดงพงไพรกบผมมากกวาจะไปสนกกบเขา ภายหลงผมสอบถามไดความวาหลอนชอบความหนมของผม ชมวาผมสวยและสภาพผดกบทานเศรษฐพวกนนซงหมายมนปนมออยแตทางเดยว “หนม สวย และสภาพ อนจจง... “คณสมบตสามประการนเอง ทท าลายผม แตนนแหละใครเลาจะลวงรเหตการณลวงหนาไดวา เพยงแตการตดสนใจของแอนนตา- แมงามของปนงวาจะไประนองหรอจะอยกบผมจะยงผลรายอนยงใหญถงแกชวตจตใจ

“เมอเพอนของเขาออกเรอกนไปแลว เรากมาส าราญกนอยในทพกของผมฉนชสาวทงหลายทไดรวมรสรกดวยใจสมครกนใหมๆ “ทพกของผมเปนเรอนไมปลกอยางหยาบ ๆ แบบบงกะโล มหองสามหองเรยงกนเปนแถว ทกหองเปดออกสเฉลยงใหญหนาบานซงมบนไดทอดลงสพนดน หองดานหนงผมใชเปนหองนอน หองกลางส าหรบกนขาวและทะลไปถงครวและหองน า อกหองหนงหองท างานทหองปดลนกญแจไวเสมอ เพราะมเอกสารซงจะสญหายไมได สวนหองนอนเพยงแตงบประตไวเทานนเปนนจสน ไมวากลางวนหรอกลางคน “ทพกนอยโดดเดยวหางจากทพกคนงานกงกลางระหวางชายปากบชายแมน า ไมมผคนพลกพลานไปมา คนใชคนหนงกบพอครวหวเขากมาท างานใหชวเวลากลางวนเทานน เสรจงานของเขาแลวกมกจะไปรวมหวเลนการพนนหรอการสนกอน ๆ ในบรเวณทพกของคนงาน แมแตนอนเขากไมไดนอนท ๆ พกของผม ดงนทพกทตามปกตเปนแตเพยงทอาศยนอน จงกลายเปนรงรกทส าราญบานใจไปชวขณะหนง “คนวนกอนทจะครบก าหนดเพอน ๆ เขากลบมารบแอนนตา ฝรงเอนยเนยรประจ าเรอขดชาวอเมรกนซงเปนชายโสดสองคน ไดเผชญผมและแอนนตาไปเลยงและเตนร า ณ ทพกของเขาซงตงอยทางดานรมทะเล “ทผมผมกทราบวา ทเขาเชญนนกเพราะแอนนตา เขาทงสองหางเหนกลนไอแหงสตรเพศมาเปนเวลาแรม ๆ เดอน และการทมหญงสาวและสวยคนหนงมาอวดโฉมอยใกล ๆ เชนนน ยอมเปนการพนวสยทจะท าเฉยเมยอยได กระนนกดเขากยงรจกเคารพในสทธของผอน และสงวรในมารยาทเจาบานพอทจะไปละลาบละลวงจนเกนความสมควรเพยงแตแตะตองเนอตวบางตามธรรมดาของการเตนร า และหยอกลอเกยวพาราสซงเปนธรรมเนยมระหวางเพศของคนผวขาวเทานน เรารวมสนกกนอยจนเกอบสวาง ผมจงชวนแอนนตากลบสทพก “ตามปกต ผมเปนคนทนอนหลบยากแตตนไว แตคนนนเหนจะเปนเพราะเหนอยและเพลยมาก ดวยเราสนกตดตอกนมาหลายวน จงพอหวถงหมอนกดเหมอนจะมอยไป-เพยงมอยเทานนจรง ๆ เพราะวาเสยง “เอยด” ของประตหองนอนดานเฉลยงหนาบานทฝดแสนฝดและดงทกครงทเปดปด ไดปลกผมตนขนโดยทนท ผมยงจ าไดวาเมอกอนนอนไดปดประตหองแงมไวดวยมอตนเองทเดยว “ผมลมตาขน พระอาทตยยามรงอรณฉายแสงกราดเขามาตามชองประตทเปดอาอย แต-เงาตะคม ๆ เหมอนรปคนเงาหนงยนทะมนอยกลางประต แสงพระอาทตยทกราดเขามาทางเบองหลงเงานนยอนเขานยนตาผม แลดไมถนดจงผงกตวลกขน---

“ผสาง เทวดา! นผมฝนไปหรอปาว หรอวาเปนบาไปแลว ภาพทประจนหนาผมอยนน ยงตดตาผมอยจนเดยวน หลบตาลงเมอใดกยงเหนเพราะเปนภาพของจ าปน แตเปนจ าปนทปราศจากผาผอนพนกายแมแตชนเดยว ผมอนด าดกเปนเงางามของหลอนเปยกปอนสยายอยบนบา แตผมกลบสงสยในสตของผมเองยงขนเมอไดเหนโซเหลกขนาดราวหนงนวพนอยรอบขอเทาขวาของจ าปนปลายหนง อกปลายหนงพนอยรอบสะเอว “ภาพของจ าปนจองมองแตหนาผม และผมกมองหลอน เราตางคนตางตะลงแนวนงอยในลกษณะนนอยเปนครใหญ ๆ สายตาของหลอนจงคอย ๆ เลอนลดลงจากหนาผม และราวกบถกสะกดดวยสายตาของหลอน สายตาของผมกเลอนตามของหลอน จนกระทง... “ภาพทสายตาของเราทงสองจองจบพรอมกนคอ-แอนนตานอนหลบหายใจรวย ๆ เสอผารยราย เบยดชดตดอยกบตวผมภายในมงผาตาเมลดพรกไทยเนออยางดของผม “ผมไมทราบวาเพราะเหตใด ภาพจ าปนซงเปลาเปลอยจงมไดท าใหจตใจฝกใฝไปในทางอกศล แตภาพของแอนนตา ซงเพยงแตนอนเสอผารยรายไมเรยบรอยจงท าใหผมบดสเสยเหลอพนประมาณ ผมหยบผาหมทงสองผนโปะลงไปบนตวแอนนตา โดยทตนเองกไมรวาสาเหตใดจงตองท าเชนนน “ผมไมกลาเงยหนาขนสบตาจ าปน ไมรจะท าอะไร และไมกลาจะพดอะไรไดแตคอยใหหลอนเปนผเรม สมองของผมมนชาไมปฏบตหนาท คดทบทวนอยไดแตเพยงหลบหรอตน ตนหรอหลบ ฝนหรอจรง จรงหรอฝน ในทสดผมยกก ามอทงสองขนกดกระบอกตา ส ารวมสตสมปชญญะใหแนวแน แลวเงยหนาขนจะมองใหถนดตาอกสกท แต--- “จ าปนไดหายไปเสยแลว” จ าปนไดสารภาพตอพอของหลอนโดยแชมชนวา รกนายอ านวย และเคยไดลอบไปพบปะกนฉนครกโดยล าพงจรงตามขาวลอ แตยนยนวามไดประพฤตผดลวงล าศลธรรมอนดงามขอใด ๆ เลย นายอ านวยไดเคารพในเกยรตยศของหลอนตลอดมา และตวหลอนเองกไมเคยคดจะท าสงใดลงไปใหเปนทเสอมเสยถงชอเสยงของหลอน หรอวงศตระกล แตเถาแกสนนน ความคดจตใจของแกหมกอยในอกโลกหนง ซงยากแกความเขาใจของเรา ๆ ผมวฒนธรรมทงหลาย ในคลองความคดของแกนน ผหญงมประโยชนอยแตอยางเดยว คอการบ าเรอความใครของชาย นายอ านวยเปนหนม จ าปนเปนสาว เมอตางคนตางรกกน และไดโอกาสอยรวมกนตามล าพงแลวจะไมเปนอะไรกนนน

เหลอทพอของจ าปนผมแมเลยงอยในบานเดยวกนถง ๖ นาง จะปลงใจเชอได นายอ านวยไมใชเดกโง ขอนเถาแกสนรด เถาแกสนผครองอ านาจในยานนมานานนกหนาแลว โดยไมมผใดกลา กดขวางทางด าเนน เพงจะมนายอ านวยคนเดยวนแหละทถอดบงอาจตงตวเปนคปรบ แลวกบดนลกสาวในอกของแกเองบงอาจทรยศไปรกและยอมตวใหไอคนทแกชงน าหนาทสดแลว เมอพอกบลกซงมเลอดรอนแรงเทา ๆ กน แตมความคดจตใจหางไกลกนลบลบ ปะทะกนในเรองทตางกไมยอมถอยใหแกกนแหละกน เรองมนกจบลงไดแตอยางเดยวคอ เถาแกสนผหนาดวยกเลสบนดาลโทษะสดขด ควาดนฟนฟาดหมายศรษะลกสาว เคราะหดจ าปนหลบได ดนฟนจงฟาดลงบนไหล เถาแกสนคงกระหน าตอไปจนแขนและเนอตวของจ าปนยบเยนชอกช าไปสน ปากกยงบรภาษอยางหยาบชาสามานย เหลอทจ าปนผอดมดวยการศกษาจะฟงได ทงเจบทงอายเพราะการเอะอะโครมครามน ยอมจะไดยนไปถงบานขางเรอนเคยง แตตลอดเวลาจ าปนไดพยายามปองปดและครางแตเบา ๆ เพราะความเจบปวด หลอนไมไดโตเถยงหรอรองขอความกรณาปรานแตอยางใด จนกระทงเถาแกสนหยดทารณแลว จ าปนจงคอย ๆ พยงตวลกขน แลวกลาววา :- “ฉนบอกวาฉนบรสทธ พอกลบดาตฉน ดละฉนขอสาบานตอหนาพอวา ฉนจะไปเปนเมยคณอ านวยใหได ฟาจงเปนพยาน!” เทานนเอง พดงาย ๆ แตเปนค าพดของจ าปนทใคร ๆ กรวาไมเคยเสยวาจาสจ ฉะนนตอมาอกอาทตยกวา ๆ เมอรกษาแผลและรอยฟกช าหายแลว หลอนกเดนออกจากบานไปเฉย ๆ ในเยนวนหนงทเถาแกสนไมอยบาน ในบานจนนน ค าสงใด ๆ เจาของบานเปนประกาศตทผเปนลกบานจะตองปฏบตตามอยางเครงครด เฉพาะอยางยงบานเถาแกสนผหวงแหนอ านาจ แกไดประกาศไวแลววา ถาจ าปนหนหายไปไดแกจะ “เฆยน” ทกคน ตงแต เมย ลกชาย ตลอดจนคนใช ดงนการหนซงหนาของจ าปนจงยตลงดวยการถกทารณกรรมอก จ าปนไดพยายามหนอกหลายครง แตถกขดขวางไปไมส าเรจได จนในทสดเถาแกสนผไมเคยยอมคนไมวาจะตองใชวธกกขฬะลามกอยางใด กจบจ าปนลามโซไวกบเสาเรอนชนบน ในเวลากลางคนผอนผนใหปลดสายโซจากเสาไดแตคงใหคาไวกบขา เวลากอนจะนอนเถาแกสนจะสงใหแมเลยงของจ าปนนางหนงเขาไปเปลองเสอผาของจ าปนออกใหหมดแลวตวแกเปนผใสประแจประตหองนอนของจ าปนเอง ทงนกเพราะครงหนงจ าปนไดพยายามหนทง ๆ ทโซยงคาขาอย เถาแกสนจงเหนวาการเปลองเสอผาออกเปนวธปองการหนไดดกวาอยางอน ส าหรบในเวลากลางคน สวนโซยงคาขาไวนน เนองมาจากความโหดเหยมอ ามหตแหงจตใจของแกมากกวาอยางอน เถาแกสนแคนนกทจ าปนบงอาจฝาฝนแกซง ๆ หนา แกวาแมแตจะตองทรมานกนใหยอยยบลงไปแกกไมยอมจ านนแกจ าปน อนจจา...

เชาวนหนงเมอเถาแกสนไขกญแจประตหองนอนของจ าปนออก กไดประสบแตความวางเปลา ชองกระจกรบลมบนหลงคาซงปราศจากเพดานเปดอาอย แสดงใหเหนโดยไมตองคนหาวา จ าปนหายไปทางไหน เถาแกสนลมไปวาจ าปนอาจใชผาปทนอนพนกายไปได หรอแกอาจคดวาโซทคาขาอยจะขดขวางไมใหจ าปนปนขนหลงคาได หรออยางนอยกจะดงกกกกใหสมเสยงแกเถาแกสนซงนอนอยหองขางเคยง ทงนไมมใครเดาความคดของแกได แตสงทประจกษชดนนกคอ แกยงรจกลกสาวของแกนอยไป บดนจ าปนหนไดแลว แลวกมงหนาตรงไปหานายอ านวยคนรกตามค าปฏญาณของหลอน ความยากล าบากในการหน และมหนตภยอะไรบางทหลอนตองหลกหลบไปตลอดทางไมมใครอาจทราบได ชาวบานและกรมการอ าเภอไดแตสนนษฐานกนตามรปการและรองรอย “จ าปนคงจะไดพนสายโซขนมาจากขอเทาจนถงเอว แลวพนรอบเอวเพอมใหมเสยงเมอเคลอนไหวรางกาย แลวเลกผาปนอนออกพนเปนแถบตามยาวพนเอวรอบนอกโซอกชนหนง ถดจากนนการปนขนไปบนหลงตใชก าลงแขนเหนยวตวขนบนหลงคาและใชเทาถบชองลมใหเปดอาขนแลวหนออกไปตามหลงคาอนยาวเหยยด กดไมสยากมากนกส าหรบจ าปนผมสขภาพสมบรณ “ขอนาอศจรรยอยทจ าปนคล าทางไปถกไดอยางไร จ าปนวายน าขามแมน าอนมจระเขชมไดอยางไร ปญหาสองขอนไมมผใดตอบได ทราบกนแตเพยงวา ผาปทนอนทตดตวไปคงถกสายน าพดพลดหายไประหวางขามแมน า “ภาพทผมเหนคอภาพของจ าปนจรง ๆ เมอหลอนหายไปเสยแลวผมจงแนใจวาไมไดฝน ประตทเปดถางอยเปนพยานยนยน ผมเผนพรวดเดยวออกไปถงเฉลยงนอก แตไมเหนรองรอยหลอน คราวนออกเสยงเรยกจ าปนได เรยกไปวงเลยบไปตามรมแมน า แลวตลบเขาไปในปาวงกลบไปกลบมาหลายตลบ กเรยกอยตลอดเวลา จนพระอาทตยขนเกอบครงฟาจงส านกแนวาจ าปนเจตนาจะหลกลหนหนาผม ชวเวลาประเดยวเดยวหลอนจะไปไหนพนกระแสเสยงเรยกของผมไดอยางไร “ผมรบกลบสบรเวณทพกคนงาน เรยกคนทยงไมออกงานในวนนน ๒๐ กวาคน ใหเดนเรยงเปนหนากระดาน ปลายดานหนงจดฝงแมน า ใหเดนหางกนพอสมควร คนทวนขนไปตนน า ผมเองคมขบวนอยตลอดเวลา เราเรมตนแตเวลาเพลจนพลบค ากไมมวแววอะไร สนแสงพระอาทตยแลว เรากจ าตองกลบทพก “ส าหรบตวผม พอเดนออกไปทายเหมองในคนนนตงใจวาถาจะตองกราบตนเถาแกสนกยอมละ ถาเถาแกสนจะบอกใหโลงใจวา จ าปนกลบมาถงบานโดยปลอดภยแลว

“แตเมอถงทายเหมอง สายลบไดมารายงานผมวา จ าปนยงหาไดกลบมาไม ถงกระนนผมกยงดานหนาไปปลกเถาแกสน ถงอยางไรจ าปนกเปนลกของแก และในยามคบขนเชนน เราทงสองแมโกรธเกลยดกนเพยงใดกตาม ยงรวมในความรกจ าปนดวยกน แตไอเจกนนอาศยเรอนรางของมนษยหมหอน าใจแหงสตวเดรจฉานไวแท ๆ มนกลบยมเยยผมและบอกผมวา ถาจ าปนจะซานมาหามนจรง ๆ มนจะทบดวยทอนฟนแลวเอาใสโลงสงไปใหก านลผม “ผมเดนยอนกลบไปทพกอก ถงเอาพอดสาง ๆ เรยกคนงานไดอก ๓๐ กวาคน จดใหเดนหนากระดานอยางวนกอน แตวนนแบงเปนสองพวกใหเดนสองฝง เพราะผมคดวาอยางไรเสยจ าปนกตองยดแนวแมน าเปนหลกคล าทาง สวนฟากโนนหลอนอาจเลาะไปขามเอาตอนแคบและเหนวาปลอดภยทสด เราเรมออกเดนราว ๆ ๙ นาฬกา ผมเองนงเรอใหคนแจวทวนน าขนไปไดจงหวะกบขบวนคนเดนทงสองฝง “ผมเดนบางวงบางมาเกอบตลอด ๒๔ ชวโมง จะไดกนอะไรบางกไมทราบจ าไดวาดมบรนด ๕-๖ ทและคงจะไดซม ๆ หลบในไป มารสกตนเอาเมอหวเรอเกยพรดขนบนฝงหนไปถามอะไร เจาคนทายกชมอ--- “คณเคยทราบไหมวาจระเขมนกนคนอยางไร?...” ฉนปฏเสธวาไมมความร “จระเขไมวาตวใหญเพยงใด กไมสามารถกลนซากคนทงคนได ตนมนสนชวยฉกทงไมได แมปากจะยาวใหญกไมมประโยชน เพราะกดใหขาดเปนทอนๆพอจะกลนลงไมได มนจงตองคาบขนมากนบนบก โดยวธคาบอวยวะสวนใดสวนหนงแลวสะบดคอฟาดกบโคนตนไม อวยวะสวนใดขาดหลดออกมาพอจะกลนไดมนกกลน แลวคาบฟาดตอไปใหมจนแหลกเหลวเปนชนเลกชนนอยหมดทงคน” กลาวจบแลวผเลานงเหมอมองออกไปทางชองหนาตาง เหมอนดงก าลงมองเหนภาพอะไรอยางหนง เราอยกนนงๆเปนเวลานานเกนสมควร ฉนอดใจอยไมไดจงออกปากถามเขาวา “คนเรอเหนจ าปนหรอครบ.?...” “เปลา”...เขาชใหผมดโซเหลกแขวนพาดอยบนคบไม ปลายขางหนงมขาคนขาดแคเขาหอยอย... “คณครบ คณจะบอกผมไดไหมวา จ าปนเจตนาวายน าเขาหาจระเข หรอพยายามจะขามน ากลบไปลแกโทษกบพอวาคนรกผด”

____________________________________

จาก รวมเรองสน จ าปน เสยนสวาท ของ เทพ-ถนอม มหาเปารยะ พ.ศ.๒๕๐๕

มอม

Maum

ม.ร.ว.คกฤทธ ปราโมช

M.R. Kukrit Pramoj

ตงแตมอมมนลมตาขนมองดโลก ในเบองแรก โลกนมชายคนหนง และแมอกคนหนง มอมเปนลกโทน

เ กดใตถนบานไมสองช นหลง เล กๆ แถวมกกะสน มอม รวาพอของมนเ ปนหมาพน ธอล เซ เ ชยน

อยตกใหญถนนเพชรบร เจาของเลยงถนอมหนกหนา แตแมของมนเปนหมาไทยตลาดประตน า

ท ม อ ม ป ฏ ส น ธ ข น ม า ไ ด ก เ พ ร า ะ อ ป ท ว เ ห ต เ จ า ข อ ง พ อ ข อ ง ม น เ ผ ล อ

ปลอยใหห ลดออกมาจากบานไดชวค ร ท งหมดนมอมไมสนใจ มน รแตวาภายในใตถนบานน น

มแมอยส าหรบดดนมเวลาหว ซงมนกหวบอย ๆ และเอาไวนอนเบยดให อนไดเ มอเวลามนหนาว

พ อ ม อ ม จ า ค ว า ม ไ ด ม น ก ร ว า ม ค น ม ด เ ข า ใ ต ถ น บ า น น น บ อ ย ๆ อ ก ค น ห น ง

มนรสกวามอคนนนมาอมชลบคล ามนเลนเสมอ มอมมนคนเขยวก าลงจะขน มนกกดมอนนเลนบางเลยเลนบาง

บางทเจาของน นกยกตวมนขนใกล ๆ ตดกบหนา มอมมนกระดกหางดใจจนตวสน เลยหนาเลยปาก

คนคนน นกไมวา ปลอยตามใจมน มอมมนจ ากลนไวไดก าหนดสญญาไววาคนคนนนเปนนายของมน

แลวมนกรก

พอมอมมนเรมเดนไดมนกคลานจากใตถนออกสลานบาน โลกของมนกวางขนอกเลกนอย

มนรวานายอยบานสองชนเลก ๆ คอนขางจะเกา และไมไดทาส นอกจากนายแลวกมคนอนอยดวยอกสองคน

คนหนงนนเปนผหญง นายบอกมนวาคนนคอนายผหญง อกคนหนงเปนเดกเลก ๆ เพงสอนเดน นายเรยกวาหน

แตมอมมนพอจะเดาออกวา เปนลกของนาย เพราะกลนตวเหมอนกน พอมอมเรมคลานออกจากใตถนทเคยนอน

แมกเรมหางไป แตกอนพอมอมรสกหวนมทไร ตองรสกวามแมอยใกล ๆ คอยใหนมทกครง แตเดยวนนาน ๆ

แมจงจะมาหาสกครงหนง และน านมแมก รสกวานอยและจางไป แตมอมมนไมเดอดรอนเทาไหรนก

เพราะนายหาชามอางกนทะ ล มาวางไวทนอกชานหลงบานระหวางครวไฟกบตว เ รอนใบหนง

เอาขาวค ลกกบ ทนาย กน เหลอ ใ ส ใหมน กนวนละสาม เวลาทกว น เวลา เช า เวลา เยนนายให เอง

สวนตอนกลางวนนายผหญงเปนคนให มอมมนโตเรวผดหมาธรรมดา เพราะมนเปนพนธพอมากกวาพนธแม

ย งโตมนกย ง กนจ ขนทกว น แตนายกลบดใจ คอยใหขาวมนกน อม เพม เ ตม ขนเ รอย ๆ ย งกวาน น

เวลานายผ หญงท าครว มอมมนกแอบเขาไปอยดวย บางทมนก เกะกะกดขวาง นายผ หญงกตเอาบาง

ไ ลออกมาบาง แตแลวมนกกลบ เขาไปอก เพราะมอมมน รวา ถ งแมนายผ หญงจะดจะตอยางไร

ในทสดมนกตองไดอะไรกนเสมอ

มอมมนโตวนโตคนจนกลายเปนหนมใหญ แมหายไปจากโลกของมน ซงเดยวนเหลอแตนาย

มอมไมไดรกนายเทาชวต แตนายเปนชวตของมอม เชาขน นายหายไปจากบาน มนกรสกวาชวตของมนวางเปลา

แ ต ม อ ม ร ว า ต ก บ า ย ก ต อ ง ก ล บ ฉ ะ น น ต า ม ป ร ก ต ม น ก ไ ม เ ด อ ด ร อ น เ ท า ไ ห ร น ก

มอมใชเวลาทนายไมอยหาอะไรกนบาง เลนกบหนบาง บางทหนกดงหดงหางมน เลนกบมนเจบ ๆ

แตมอมมนกทนได เพราะกลนของนายตดอยทตวของหน เหมอนกบคนคนเดยวกน ชวแตวาหนตวเลกกวา

บางทมอมมนกออกไปเทยวนอกบานเดนไปกดมกลนอะไรตออะไรไป กลนคนแปลก ๆ ทตดอยตามทางเดน

กลนหนทออกหากนตามถงขยะในเวลากลางคน กลนหมาบานใกลเรอนเคยงและหมากลางถนนทงตวผตวเมย

เมอมอมตวยงเลกอย มนไมคอยกลาออกจากบาน เพราะหมาอน ๆ มนรมกนเหามนรมกนกด แตเดยวน

ม อ ม มน โ ต ก ว า ห ม า ต ว อ น พ อ อ อกนอกบ า น ถ ง ห ม า อ น จ ะ เ ห า แ ต ก ว ง ห น ม อม ท ก ต ว ไ ป

ในบรรดาตวผในละแวกบาน มอมมนเคยแสดงฝมอใหปรากฏมาแลว ไอตวไหนท เคยเปนจาฝงเปนหวโจก

มอมมนกเคยปราบมาแลว ตามธรรมเนยมหมานน ถาจะออกจากบานไปไหนจะตองถายปสสาวะรายทางไว

ส าหรบดมกลนของตนเองกลบบานไดถก ททจะถายรดนนกตองเปนททสงเกตไดงาย สงเพยงระดบจมก

ไ ม ต อ ง ก ม ล ง ด ม ใ ห เ ส ย เ ว ล า เ ป น ต น ว า เ ส า ไ ฟ ฟ า ห ร อ ต น ไ ม ข า ง ท า ง

ออกจากบานเดนไปกตองยกขาถายรดเอาไวเปนส าคญ แตถามหมาตวอนมาถายทบเสย กลนนนกเพ ยนไป

อาจถงกลบบานไม ถก หรออยางนอยกตองล าบากทลกทเล การถายปสสาวะรดทตว อนท าไวแลว

จงเปนอนนตรยกรรมของสนข อภยใหกนไมได และถาท ากนตอหนา ก เปนการทาทายกนโดยตรง

เปนการท าลายเกยรตของหมาตวผดวยกน แสดงวาหมดความเกรงใจนบถอกน ตองตอสจนแพกนไปขางหนง

ม อ ม ม น เ ค ย ถ ก ท า ท า ย ด ว ย ว ธ น ม า ม า ก แ ต ม น ก ส จ น เ อ า ช น ะ ไ ด ท ก ต ว

บางทมนกลบบานเปนแผลยบไปตามหนาตาและแขงขา นายผหญงตองคอยลางแผลใสยาให หลงจากนน

มนกจะถกผกถกขงไปสองสามวน แลวมนกแอบหนไปเทยวนอกบานไดอก

มอมมนเคยทงนายไปแตเพยงครงเดยวในชวต เมอมอมแตกเนอหนมเตมท อากาศก าลงหนาว

น าขนเจงคลอง บางวนกทวมพนตลงขนมา มอมมนกไปหลงรกนางนวลซงก าลงแตกเนอสาว อยถดบานไป 3

– 4 หลงคา เ รอน มอมหลงใหลจนสนท า ขาวปลาไม เ ปนอนกน กลางคนดก ๆ

เ ด อ น ส ว า ง ม อ ม น ง ม อ ง พ ร ะ จ น ท ร แ ล ว ก ห อ น ด ว ย ค ว า ม ว ง เ ว ง ใ จ

ในตอนแรกมนเพยงแตหลบไปหานางนวลชวครชวคราวแลวกกลบบาน ครนตอมาอาการรกหนกขน

มนกไมกลบเอาเลย เฝาเวยนวนอยแถวนน คอยไลกดตวผอน ๆ ท งหนมท งแกทมาตอมนางนวลเปนฝง

คนในบานเขาหนวกหหนกเขา เขากทบตเอาบาง เอาอฐขวางเอาบาง มอมกตองทน เพราะความรกก าลงขนหนา

มอมหายจากบานไป 4 – 5 วน หวหนกเขา กตองโซกลบบาน แทนทนายจะวากลาวกลบรบหาขาวใหมนกน

มอมมอาการผดประหลาดซบผอมไปสก 15 วน แลวมนกกลบ เ ปนปรกต เหมอนเ ก า

นาประหลาดทความรกทมตอนางนวลกหายไปดวย คงเหลอแตความรกนาย

พอตกบายทก ๆ วน มอมมนจะตองไปหมอบคอยนายทหวกระไดบาน ตามนจบอยทประตบาน

และประสาททกสวนเตรยมพรอมทจะรบนาย พอไดยนเสยงฝเทานายเดนกลบบาน มอมกหต งคอยฟง

พอลกบดประตหนาบานเสยงดงแกรกมนกโผจากทดวยก าลงทงตวแลวกโถมเขาหานาย ดใจเสยเปนทสดทแลว

ทนา ยกลบบาน มนจะว ง เ ขาพนแขงพนขานาย ค าบขอ ม อนาย เ ล ยต ง แ ตหน าล งมาจน ถ ง เทา

ค ว า ม ด ใ จ ข อ ง ม อ ม ก ว า จ ะ ส ง บ ไ ด ก เ ม อ น า ย ผ ล ด ผ า เ ข า ห อ ง อ า บ น า ห า ย ไ ป ท น

มนกมหนาทตดตามนายไปทกฝกาวไมวานายจะนงหรอนอน หรอจะไปทางไหน มอมเปนตองอยขาง ๆ

บ า ง ว น น า ย พ า ม น อ อ ก ไ ป เ ด น เ ท ย ว เ ล น น อ ก บ า น ถ า ว น ไ ห น ไ ด อ อ ก ไ ป เ ท ย ว ก บ น า ย

วนน นกเปนวนทมอมดใจเอกเกรกเปนพเศษ ออกไดกวงน าหนาไปบางทกวงเลยไป จนนายตองเรยก

บ า ง ค ร ง ไ ด ก ล น อ ะ ไ ร ท ข า ง ถ น น น า ส น ใ จ เ ป น พ เ ศ ษ

ม น ก ไ ถ ล เ ท ย ว ส ด ด ม ก ล น น น เ ส ย จ น น า ย ต อ ง เ ร ย ก อ ก เ ห ม อ น ก น

มอมมนเปนหมาทมแตหวใจและหวใจของมนนนกมอบใหนาย ฉะนน มไย นายจะสงสอนใหท าอะไร

มอมกไมคอยเอาใจใส เพราะเมออยกบนายมนมแตความดใจความสข ไมมปญญาจะไปจดจ าอะไรไดกมากนอย

แตถงกระน นมนกย งอตสาหเรยนวชาทนายสอนใหไวไดอยางหนง เวลาเดนไปรมคลองหรอรมบอ

นายจะหากงไมแหง ๆ ขวางลงไปในน า มอมมนกกระโดดน าวายไปคาบเอา กงไมกลบมาใหนาย

ท ม อ ม ม น เ ร ย น ไ ด เ ร ว ก เ พ ร า ะ ว า ม น เ ห น เ ป น ก า ร เ ล น ช น ด ห น ง

บ า ง ทน า ย ไม อ ย า ก เ ล น เ พ ร า ะ มนสะบด ขนน า เ ป ย กน า ย แ ต มอมก เ ท ย ว ไปหา ก ง ไมแห ง ๆ

คาบมาชวนนายเลนทกครงทมบอหรอคลองอยใกล ๆ

มอมมนอย กบนา ย เ ป นปรก ต ส ขม า ไดสอ ง ปก ว า จนมน เ ต บโต เ ป นห นม ใหญ เต ม ท

ใครเหนใครกตองชมวามนเปนหมาทงามไมนอยและเมอนายบอกกบคนอนวามอมเปนหมาเกดใตถนบานกไมค

อยมใครเ ชอ จนถงว นหนง ซง เปนวนส าคญทสดในชว ตของมอม ว นน นเปนวนหนงในฤดหนาว

ม อ ม ม น ค ก ค ก เ ป น พ เ ศ ษ จ ง ล อ ด ร ว อ อ ก ไ ป เ ท ย ว น อ ก บ า น ต ง แ ต เ ช า ต ร

ยงเทยวไปมนกยงเพลนไกลบานออกไปทกท ถามอมมนเปนคน มนกจะสงเกตวา เชาวนนน ผคนทเดนถนน

ม สหนาผดปรกต บางคนกหนาตา เศ ร าหมอง บางคนกหนา ตน สวนมากน นจบก ลมยนพดกน

แตมอมมนกม ธระของมนทจะตองวงดมกลนอะไรตออะไรเ รอยไป ไหนจะกลนสตวประหลาด ๆ

ท อ อ ก ม า จ า ก ก อ หญ า ห ร อ เ ล อ ย ค ล า น ข น ม า จ า ก ค ล อ ง แ ล ว ร บ ก ล บ ล ง ไ ป เ ม อ ใ ก ล ร ง

มอมมนวงลยน าคางทจบขาวอยบนใบหญา อากาศเยนเฉยบมากระทบหนากระทบใบหและลนของมน

ท าใหเบกบานใจกวาธรรมดา แตพอสายเขาหนอยมอมกเรมสงเกตเหมอนกนวา มอะไรผดปรกตไปเสยแลว

เพราะบนถนนสายใหญนน มรถยนตบรรทกขนาดโตกวาทมนเคยเหน วงตามกนมาเปนแถวยาวเหยยด

แผน ดนสะ เ ทอนมาต งแ ตไกล บนรถน น มคนอย เ ตม แ ตงตวอยา ง ทมอมมนไม เคย เ หนมา กอน

พดจากนดวยสมเสยงทมอมไมเคยไดยนมากอนเลย คนเหลานนรปรางเตยล าผดกบคนไทยทมอมรจก

มอมมนยนนงตวแขงอยขางถนน ขนคอชนหต ง ความรสกเหมอนกบขโมยเขาบาน มนสดกลน แรง ๆ

คนทอยบนรถนน ผดกลนเปนแนแลว เพราะมกลนสาบกลนสางอยางทมอมไมเคยรจกมาแตกอนเลย

พ อ ม อ ม ม น ร ว า ม อ ะ ไ ร ผ ด ป ร ก ต ใ จ ม น ก ค ด ถ ง น า ย ว า บ ข น ม า ท น ท

ป า น น น า ย จ ะ อ ย ท ไ หน จ ะ เ ป น อ ย า ง ไ ร น า ย ผ ห ญ ง จ ะ เ ร ย ก มน เ ท ย ว ต า มห า มนห ร อ เ ป ล า

ใครจะมาท าอะไรหน ซ งนาย เคยส ง ใหมน เ ฝ าห รอไม ก ไม ร และ ป าน นคนแปลกหนาผดก ลน

จะเขาไปในบานของมนบางแลวกระมง พอหวใจมอมมนหวนกลบไปบาน ตวมนกหนกลบ และขาทง 4

ข อ ง ม น ก พ า ต ว ม น ก ล บ บ า น ท น ท ม อ ม ก ล บ ไ ป ถ ง บ า น ไ ม เ ห น ม อ ะ ไ ร ผ ด ป ร ก ต

เหนแตนายและนายผหญงนงพดกนเบา ๆ ดวยสหนาไมสด มอมเขาไปเลยมอนาย แตนายเพยงแตตบหวมนเบา

ๆ 2 - 3 ท แลวกไมสนใจมนอกตอไป นายผ หญงกไมไดทกมนหรอไลมนอยางเคย

มอมกระดกหางหมนไปหมนมาสกครหนง เหนไมไดเรอง มนกไปเลนกบหนซงดใจมากเมอมนไปอยดวย

ม อ ม ล ง น อ น ห ง า ย ใ ห ห น เ ก า ท อ ง แ ล ว ก ด ง ห ด ง ห า ง ม น ไ ป ต า ม เ ร อ ง ว น น น

มอมสงเกตวานายไมไดออกไปไหนทงวน ถาไดยนเสยงรถแลนหรอเสยงคนเดนดงเอะอะกเดนไปดทประตบาน

มอมกฉวยโอกาสวงตามนายไปเหาลนทประตบานเหมอนกน เพราะมอมมนตองการใหนายเขาใจวา

มนรเหมอนกนวามอะไรผดปรกตและถาหากเกดมภยอนตรายมาถงบาน มนกพรอมทจะสและยอมตายใหนาย

แตนายกลบจปากบอกใหมนนง แลวเดนกลบเขาบาน ท าดงนอยหลายครงจนค า นายกนขาวแลวกขนบาน

ปลอยใหมนเฝาหวกระไดอยางเคย

รงเชาขนตอนสาย ๆ มคนมาเปดประตหนาบาน มอมมนก าลงระแวง มนกเหากรรโชกท าทาจะเอาจรง

นายผหญงตองวงมาดงคอมนไว สวนนายผชายไปพดกบคนแปลกหนาทมาหนาบาน อกประเดยวหนง

คนแปลกหนากกลบไป นายเดนกลบเขามาชา ๆ หนาเผอดไมสบายใจ ในมอถอกระดาษขาว ๆ แผนหนง

ม อ ม ไ ด ย น น า ย เ ร ย ก น า ย ผ ห ญ ง ใ ห ต า ม ข น ไ ป บ น เ ร อ น เ ห น พ ด จ า ก น ส ก ค ร ห น ง

นายผหญงเอากระดาษแผนนนมาดแลวกซบหนาลงรองไห

ต ง แ ต น น ม า น า ย ก เ ร ม ห า ย ไ ป จ า ก บ า น ห ล า ย ว น จ ง ก ล บ ม า ค ร ง ห น ง

มอมสง เกตเหนนายแตงตวผดไปกวาแต กอนคอนายแตงตว สกา กแกมเ ขยว ใ สหมวกส เ ดยวกน

มอะไรสทองตดทหนาหมวก กางเกงขายาวท เคยนงกกลบเปนพนแขงและเกอกหนงบางท เคยใส

และทมอมมนเคยเลย บางครงกแอบเอาไปกดเลน เดยวนกไมใส กลายเปนไปใสเกอกหนา ๆ สาก ๆ

ครงแรกทมอมเหนนายแตงตวอยางนกลบบาน มนเกอบจ าไมได แตพอนายเดนเขามาใกลไดกลนมนจงร

ระหว า ง ทนายหายหน า ไปค ร งละหลายวน มอม เ หนนายผ ห ญ ง เศ ร ากว า ทกค ร ง ท เคย เ หนมา

งานการทางบานทเอาใจใสกด เนอย ๆ ลงไป นายผ หญงชอบอมหนไปนงกระได และนงอยนาน ๆ

มอมมนเขาไปหยอกลอชวนเลนดวย นายผ หญงกไม เลน บางทมนก เอาหวเขาไปวางทตกนายผ หญง

เธอกลบหวมนเบา ๆ แตสายตานนเหมอมองไปไกล สวนมากนายผหญงนงอยจนพลบค าแลวจงกลบเขาเรอน

ต อ น ใ ก ล ๆ จ ะ พ ล บ เ ธ อ ม ก จ ะ เ อ า ห น ม า ก อ ด ไ ว แ น น แ ล ว ก ร อ ง ไ ห

มอมมนไมเคยเหนนายผหญงเปนอยางนมาแตกอน ใจคอมนกเงยบเหงาลงไปตาม ทมนเคยเลนหวกนอยลงไป

ทเคยแอบหนไปเทยวเตรกนอยลงไปเชนเดยวกน เมอนายหายไปนาน ๆ มอมมนกตามนายผหญงแทนนาย

แล ะมน มค ว าม ร ส ก ใน ใ จว า ร ะหว า ง ท น า ย ไม อ ย มน จ ะตอ ง เ ฝ าบ า นท งน า ย ผ ห ญ ง แล ะห น

ไ ม ใ ห ใ ค ร ม า เ ก ะ ก ะ ท า อ น ต ร า ย ไ ด จ น ก ว า น า ย จ ะ ก ล บ ม า ว น ไ ห น น า ย ก ล บ บ า น

ความรสกในบานกเปลยนไปทงหมด นายผหญงกกระปรกระเปราท ากบขาวพเศษ มอมมนกดใจโลดเตน

ชวตซงแตกอนเปนปรกตประจ าวนนน เดยวนกลายเปนของทมเพยงชวครงชวคราวระหวางทนายกลบบาน

วนหนง นายกลบมาบาน และมาอยได 2 – 3 วน แตมอมสงเกตดนายและนายผหญง

ไม สจะดใจ รนเ รง เหมอนทเคย เหนแตนงพดกนเบา ๆ ค รงละนาน ๆ บางครงนายผ หญงก รองไห

สวนนายนนกมสหนาและกรยาอาการบอกใหมอมเหนไดวามทกขหนก มอมมนพยายามทจะเขาหานาย

พ ย า ย า ม ท จ ะ ช ว น น า ย เ ล น ช ว น น า ย ไ ป เ ด น เ ท ย ว พ ย า ย า ม ท ก ๆ

ทางทหมามหวใจเตมไปดวยความรกอยางมนจะท าได เพอใหคนทมนรกนนหายทกข แตกไมเปนผลส าเรจ

น า ย ม ก จ ะ น อ น เ ห ม อ ท เ ก า อ ย า ว ท เ ฉ ล ย ง ไ ม พ ด จ า อ ะ ไ ร น า น ๆ ก ถ อ น ใ จ ย า ว ๆ

มอมมนกไดแตหมอบอยทเทาของนาย ตากจบอยทหนานาย คอยดวา เมอไรนายจะมแววตาทแสดงวาหายทกข

ตอนเยนวนกอนทนายจะออกจากบานไป มอมเหนนายผหญงเกบของเลก ๆ นอย ๆ เขาหอ เปนพวกยาสฟน สบ

และของ กนแหง ๆ ใ สกระ ปอง นอกจากน นก ม เ ส อผาบา ง นายผ ห ญง เกบของไปก รองไหไป

สวนนายกตดตามนายผ หญงอยตลอดเวลา ไมวาจะเขาหองไหนหรอประการใด ชวยหอของใหบาง

พดปลอบนายผหญงบาง แตมอมกไมเหนนายผหญงหยดรองไห ยงเหนนายอยใกล ๆ กยงรองไหมากขน

ครงหนง นายผหญงเอามอนายไปก าไวแนน ยกมอนายขนไปทหนาแลวกยงรองไหสะอกสะอนหนกขนไปอก

มอมเหนนายเอาแขนโอบนายผหญงไวกบตว แลวนงนงองอยนาน

ร ง ข น น า ย ตน แ ต เ ช า ต ร น า ย แ ต ง ตว เ ส ร จก ถ อ ห อของพะ ร งพะ ร ง ออกจ ากบ า นไป

มอมมนวงตามนายออกไป แตพอถงประตหนาบานนายกทรดตวลงนงกอดมนไวแนน

“มอม – ไอมอม” เสยงนายกระซบสงทห “ขาจะตองจากไปนาน จะไดกลบเมอไรกยงไมร

เองอยทางหลงชวย เฝาบาน ชวยดนายผ หญง ชวยดหน เอง รกขามากขา ร เองตองท าตามทขาส ง

แลวคอยขาอยทน ไมตายขาจะกลบ”

ม อ ม เ อ า ห น า ม น ไ ป แ นบ ท ห น า น า ย ต า ม ใ บ หน า ข อ ง น า ย น น อ า บ ไ ป ด ว ย น า ต า

เปนครงแรกทมนไดเคยเหน มอมมนสงนายเพยงประตบานแลวมนกเดนกลบเรอน หางตกหวตก มนเดนชา ๆ

ไปทหวกระไดทมนเคยนอน ลมตวลงเหยยดยาว ตาจบอย ทประตหนาบาน มอมครางออกมาเบา ๆ

เหมอนกบจะอทานความในใจของมนใหคนรวา ชวตของมอมนน สนสดลงนบตงแตวาระทนายออกจากบานไป

และจะเปนอยเชนนนจนกวานายจะกลบมาอก

นายหายไปจากบานคราว นไมกลบมาอก เลย อาทตย กลาย เ ปนเดอน เ ดอนกลาย เ ปนป

จนกระทงปหนงไดผานไปนายกยงไมกลบ นาน ๆ จะมบรษไปรษณยเอาจดหมายมาสงใหนายผหญงสกทหนง

มอมเหนแตนายผ หญงอานแลวอานเลา และในทสดก รองไหทกครงไป พอนายไปไดสกปกวา ๆ

มอมมน ก เ ร ม เ ห นค ว า ม ร ว ง โ รยภ า ย ในบ านม าก ขน ท ก ๆ ว น น า ย ผ ห ญ ง ซ บผอมผ ดป รก ต

การแตงกายกปอนกวาแตกอน ท ง มไดระมดระว ง หนน นเ ตบใหญขนจนวงไดแลว แตกผายผอม

มใชอวนนาเอนดอยางแตกอน บานทเ รยบรอยสะอาดสะอานน น บดนรกรงรง เตมไปดวยหยากไย

เ พ ร า ะ น า ย ผ ห ญ ง ม ไ ด เ อ า ใ จ ใ ส เ ช ด ถ อ ย า ง เ ค ย ม อ ม ต อ ง เ ร ย น บ ท เ ร ย น ใ ห ม ใ น ช ว ต

เ จ ก ข า ย ข ว ด ซ ง น า ย ย ใ ห ม อ ม เ ห า แ ล ะ ก ด ท ก ค ร ง ท แ ว ะ ก ร า ย เ ข า ม า ใ น บ า น น น บ ด น

กล าย เ ปนคนส นท ชดชอบกนกบนายห ญง เพ ร าะนา ยผ ห ญ งห ามปร ามมอม เ ดดข าด ม ให กด

หรอแมแ ต เ หา เจกขายขวดอกตอไป เ ปนอนวา เจกขายขวดมสท ธ เ ดนเขามา ถ งหนากระไดบาน

บ า ง ท ก ถ ง ก บ น ง อ ย ท ช า น หน า ค ร ว ม อ ม เ ห น น า ย ผ ห ญ ง ส นทน า ก บ เ จ ก ข า ย ข ว ด น า น ๆ

ท ก ค ร ง จ ะ ต อ ง ห ย บ ข อ ง ใ น บ า น ม า ใ ห เ จ ก ข า ย ข ว ด ด เ ป น ถ ว ย ช า ม บ า ง ช อ น ส อ ม บ า ง

บางทก เ ปนของอนทมอมไม รจก แลว เจกขายขวดกยนกระดาษเลก ๆ สองสามแผนใหนายผ หญง

มอมเหนนายผหญงเอากระดาษนนมานบ เสรจแลวเจกขายขวดกเอาของใสหาบแลวกเดนออกจากบานไป

นายผ หญงท าอยอยางน น จนนานเขา มอมสงเกตเหนของในบานทมนเคยชนลกตาน นบางไปมาก

บ า ง ท ห น ม า ว ง เ ล น อ ย ใ ก ล ๆ เ ว ล า น า ย ผ ห ญ ง พ ด ก บ เ จ ก ข า ย ข ว ด แ ต พ อ เ จ ก ไ ป แ ล ว

น า ย ผ ห ญ ง ต อ ง ค ว า ห น ม า ก อ ด ไ ว แ ล ว ร อ ง ไ ห ท ก ค ร ง ไ ป

ข อ ง ท ม อ ม มน ร ส ก ว า เ ป ล ย น ไ ป ม า ก ก ค อ เ ร อ ง อ า ห า ร ก า ร ก น แ ต เ ม อ ค ร ง น า ย ย ง อ ย น น

ม น ม เ ค ย ต อ ง อ น า ท ร ร อ น ใ จ เ ล ย แ ต เ ด ย ว น ม อ ม ม น ต อ ง ท น ห ว อ ย ต ล อ ด เ ว ล า

เ ม อ น า ย อ ย น า ย เ ค ย ใ ห ม น ก น ข า ว ว น ล ะ ส า ม เ ว ล า ข ณ ะ น ม อ ม ต อ ง อ ด ม อ ก น ม อ

แ ล ะ ม อ ท ม ก น น น ก ม ไ ด ท า ใ ห ม อ ม ห า ย ห ว ล ง ไ ด ม น ม อ ง ด ต า น า ย ผ ห ญ ง อ ย า ง ส ง ส ย

เ พ ร า ะ แ ท น ท จ ะ เ ป น อ า ห า ร ห น ก ใ น เ ว ล า เ ช า น า ย ผ ห ญ ง เ พ ย ง แ ต เ ท น า ข า ว ใ ห ม อ ม

ม อ ม ม น ไ ม เ ค ย ก น แ ต ด ว ย ค ว า ม ห ว ม น ก ต อ ง ก ล น ก น

หมดแลวมนกเงยหนาดนายผหญงผซงยนมองดมนดวยความเปนหวง แตพอเหนมอมมนมองเหมอนกบจะขออก

น า ยผ ห ญ ง ก หนหลง ร บ เ ดนห น ไป มอมมน ร แลว ว า ม อกล า ง ว นน น เ ป นอน ไม มห ว ง ท จ ะ ได

เพราะมนเหนนายผ หญงเตรยมอาหารเลก ๆ นอย ๆ ใหหน สวนมากก เปนของเหลอมาจากมอเชา

สวนตวนายผหญงเองกไมไดแตะอะไรเหมอนกน แมมอเยนกมแตบางวนเฉพาะวนทนายผหญงกนขาว

ว นไหนมอม หวหนก เ ข า มนก ไปน ง มองขณะ ทนา ยผ ห ญ ง ก า ลง กน ถ า น า ยผ ห ญ งหนม ามอง

มน ก เ ล ย ป า ก ใ ห ร ว า มน ห ว ม า ก เ ห ม อนกน แ ต น า ย ผ ห ญ ง ก จ ะ น า ต า ก บ ล ก ต า ร บ อ ม ข า ว

แลวเอาของทเหลอคลกใหมนกนทนท

มอมมนไม เขาใจวาของทเคยมน น เหตไรจงหมดไป มอมมนรแตวานายจากบานไปนาน

แตสกวนหนง นายจะกลบ ระหวางนมนกไดแตจะคอยนาย มนหารไมวานายถกระดมไปเปนทหาร ไปอยไกล

ไ ม ม ก า หนดก ลบ แ ล ะ น า ย ผ ห ญ ง ซ ง ไ ม ม ร า ย ไ ด อ ะ ไ ร เ ล ย ก ไ ด แ ต ข า ย ข อ ง เ ก า ไ ป ท ล ะ ช น

แ ล ะ ต อ ง ค ร อ ง ช พ ไ ป อ ย า ง อ ด ม อ ก น ม อ บ า ง ว น น า ย ผ ห ญ ง ต อ ง ย อ ม อ ด เ พ อ ใ ห ล ก ไ ด ก น

หรอมฉะน นกตองกนแตนอย เพ อใหมอมซงผ วฝากไวไดกนให อม ๆ ต งแ ตมอมมนย งตว เลก ๆ

น า ย เ ค ย ห า ม เ ด ด ข า ด ม ใ ห ม น ไ ป เ ก บ ข อ ง ก น น อ ก บ า น ม อ ม ม น ก ป ฏ บ ต ต า ม ต ล อ ด ม า

เ พ ร า ะ เ ม อ ท อ ง ม น อ ม ม น ก ไ ม ม ค ว า ม จ า เ ป น ท จ ะ ต อ ง ไ ป ห า อ ะ ไ ร ก น ท อ น อ ก

แตเดยวนมอมตองผดค าสงนายเพราะทองมนหวเตมทน กตองพงถงขยะเชนเดยวกบหมาขางถนนตวหนง

ดวยความอด ดวยความตรอมใจทนายหายไป มอมมนเปลยนไปจากแตกอน รางกายกผายผอมลงไปเหนไดถนด

ขนทเคยมนกกลบกลายเปนดาน จมกแหง นยนตาเซองซม กรยาอาการทเคยโลดเตนราเรงกกลายเปนเชองชา

สวนมากมนใชเวลานอนทหวกระไดบาน เพอคอยนายตามทนายสงไว

อกสองปผานไป ยงไมมแวววา นายจะกลบมาเลย คนวนหนงมอมอยทหวกระไดทมนเคยนอน

นายผ ห ญงกบห นนอนอย ข า งบน เ ร อน มอมมนหลบส นทไปพกห น ง แ ตม าตกใจ ตนตอน ดก

เพราไดยน เ ส ยงนายผ ห ญงไอและ เ สยงหน รองออดแอด พอเ สยงขา งบนเ งยบไปมนกนอนตอ

แตหน นคอยฟงเสยงตางๆ ทจะผดปรกต อกสกครหนง มนไดยนเสยงเค รองยนตดง หงมาแตไกล

มอมมน รวา เ ปน เ สยง เค รอง บน เพราะ เ มอมนย ง เ ปนลกหมา เ หน เค รองบนบนผานหลงคาบาน

ม น ต อ ง ว ง ไ ล เ ห า ท ก ค ร ง แ ล ะ น า ย เ ค ย ห ว เ ร า ะ ช อ บ ใ จ ท ม น ไ ล ก ด เ ค ร อ ง บ น

ม น น อ น ฟ ง เ ส ย ง ท อ ย แ ต ไ ก ล น น ส ก ค ร ก ร ว า เ ค ร อ ง บ น น น ก า ล ง ใ ก ล เ ข า ม า ท น ใ ด น น

ม อ ม ม น ก ต ก ใ จ แ ท บ ส น ส ต ข น พ อ ง ช น ไ ป ท ง ต ว แ ล ะ ผ ด ล ก ข น ย น อ ย า ง ร ว ด เ ร ว

ในท ามกลางความมดและความ เ งยบสงดน น ม เ ส ย ง ทมนไม เคยไดยนมาแต กอนดงกองไปทว

ม อ ม ม น เ ข า ใ จ ว า เ ป น เ ส ย ง ห ม า ห อ น

แตหมาตวทหอนนนมนจะตองใหญโตมหมานาสะพรงกลวเสยเปนทสดแลว เสยงหอนนนดงเปนระยะๆ ถๆ

มอมตวสนเทาดวยความตนเตน หมาทไหนหนอสามารถหอนดงใหไดยนทวทงเมอง มอมมนหอนรบทนท

แตเสยงของมนดดงคอยจนตวมนเองแทบจะไมไดยน ทนทนนมนกสงเกตเหนไฟตามถนนดบพรบลงหมด

เ ส ยงนายผ หญงหวด รองบนเ รอน เ ส ยงหน รองไหดวยความกลว นอกบ านก ม เ ส ยง ฝ เทาคนว ง

เ ส ย ง ร อ ง เ ร ย กกน โหวก เหวก เ ส ย ง ป ด เ ป ดบ านหน า ต า งป ระ ต แ ล ะ เ ส ย ง เ ด ก ร อ ง ไห ท ว ไ ป

มอมมนเผนลงไปอยทลานบานหนาเรอน อกอดใจเดยวนายผหญงกอมหนซงกอดไวแนนลงมานงอยดวย

พ อ เ ห น น า ย ผ ห ญ ง ม อ ม ม น ก ห ม ด ค ว า ม ต น เ ต น แ ล ะ ค ว า ม ก ล ว จ ต ใ จ ม น ส ง บ ล ง ท น ท

เพราะมนรวามนมหนาทจะตองท า มนเบยดเขาไปจนชดตวนายผหญง มนเลยมอนายผหญงและเลยแขนหน

เปนวธเดยวทมนจะบอกใหสองคนนนรวา ไมตองกลวไมตองตกใจ มอมยงอย - มอมยงอย

มอมไมรวา มนนงอยกบนายผหญงนานสกเทาไร

แตขณะนนมนไดพบไดเหนของทมนไมเคยพบเหนหลายอยาง มนไดเหนไฟฉายเปนทางยาวขนไปบนฟา

เหนเครองบนล าสขาวบนฉวดเฉวยนอย เสยงปนตอสอากาศยานไดยนดงสนนจนกระเทอนเจบแกวห

เสยงลกระเบดแหวกอากาศดงซลงมา สญชาตญาณบอกใหมนหมอบลงกบพนดนทนท

มอมรสกเสยวไปตามสนหลงและขนคอ และขนตามหลงมนตงชน ขณะเดยวกน

มนรสกไดดวยความกระเทอนของแผนดนวา มการระเบดขนในระยะใกลตด ๆ กนหลายครง

มอมมนเฝานายผหญงอย จนกระทงไดยนหมาใหญตวมหมานนหอนขนเปนกงวานดงยาวรวดเดยวอกครงหนง

นายผหญงลกขนจากทนง มอมสงเกตเหนคนเรมจดไฟและเรมใชไฟฉายในทตาง ๆ อกครงหนง

เสยงคนพดกนและเสยงหวเราะดงจากทตางๆ รอบบาน นายผหญงลบหวมนเบา ๆ

เหมอนกบจะขอบใจทเฝาอยเปนเพอนแลวกอมหนกลบขนเรอน

หลงจากนน ไมวามอมจะไปทางใด เหนแตคนขดหลมกนทวไปใหญบางเลกบาง

มอมมนเทยวดมตามกองดนทเขาขดขนมา กไมเหนมกลนอะไรเกนไปกวากลนธรรมดา

แมนายผหญงกขดหลมทรมรวขางบาน ตาแกทอยบานตดกน แกมาชวยขดให มอมนกวานายผหญงคงขดหาหน

หากระดกเกา ๆ ทฝงไว มนกเขาไปขด ใชสองเทาหนาตะกยดนไป พลางจมกมนกกดลงไปทดน สดกลนแรง ๆ

เพอจะไดรวาหนหรอกระดก หรออะไรกตามทนายผหญงตองการนนฝงอยทใด

มอมมนคยดนขนมาไดกองโตเอาการ นายผหญงและคนแกวางจอบเสยมนงดมนแลวหวเราะ

เสยงตาแกชมกบนายผหญงวา “หมาตวนมนรเอาการอย”

แตมอมมนกยงไมรอยนนเองวานายผหญงขดหลมหาอะไร

ตอจากนน เมอมเสยงเครองบน มเสยงหมาหอน

มอมกเหนนายผหญงอมหนวงลงไปอยในหลมนนทกครง จนในทสด มอมมนกร

ถาคนไหนมนไดยนเสยงเครองบนมาแตไกลมนกหอนขนกอนแลวกเรมตะกยประตเรอนดง ๆ

เพอปลกนายผหญง พอรวานายผหญงตนมนกรบวงลงไปนงคอยอยในหลมกอนทกครงไป

ความตนเตนในเวลากลางคนนนมบอยครงเขาและเสยงระเบดนนดงใกลบานเขามาทกท

ชาวบานแถบนนกเรมหายไปจากบาน มอมเหนแตปดบานทงไวเปนจ านวนมาก

ผคนในตรอกนนทเคยคกคกกเงยบเหงาลงไป คงเหลอแตนายผหญงอยทบานกลบหน มอมมนไมร

มนนกวานายผหญงคงอยคอยใหนายกลบเชนเดยวกบมน มอมมนเปนหมามนจะรไดอยางไร

วานายผหญงนนกลวแสนกลว ไมเปนอนหลบอนนอนจนเกอบจะลมเจบลง มอมมนไมมหนทางจะรไดเลยวา

นายผหญงของมนอพยพหลบภยตามชาวบานเขาไปไมได กเพราะนายผหญงมแตตวคนเดยว

ไมมพวกพองวงศาคณาญาตทไหนทจะไปอาศยได และความจนนนกบงคบใหนายผหญงตองอยตอไป

ทงทแสนจะหวงความปลอดภยของลก และความรสกเปลยวเปลาทเกอบจะทนไมได

คนวนหนง มอมรสกรอนรนและตนเตน เหมอนกบวามสงใดบอกมนวาภยก าลงใกลเขามา

และกจรงดงนน พอตกดกกมเสยงหมาหอนดงขนและเสยงเครองบนใกลเขามาทกท

นายผหญงอมหนวงลงไปในหลม มอมมนกวงลงไปนงขาง ๆ เชนเคย

เสยงเครองบนดงกวาทมอมมนเคยไดยนมา เสยงระเบดดงใกลๆ บานเขามา มอมเลยมอนายผหญง

รสกวามอนนเยนชดดวยความกลว มอมไดยนเสยงลกระเบดแหวกอากาศตรงมาทหลงคาบาน

มนหมอบนงคอยความกระเทอนของระเบด แตแทนทจะมเสยงระเบด

มอมกลบไดยนเสยงดงกราวใหญทางหลงบาน อกสกครหนงมนกไดกลนเหมนไหมอยางแรง

ไฟไหมบานแนแลว มอมมนโจนขนจากหลมวงไปทครว เหนไฟก าลงตดหลงคาเปนหยอม ๆ และก าลงลกลาม

มอมมนตกใจเตมท ไดแตเหาแลวมนกวงกลบมาเหาทหลมเพอบอกนายผหญงใหรวาไฟก าลงไหมบาน

แตนายผหญงกมไดกระเตองขนจากหลม มอมมนกไดแตเหา ไดแตวงไปวงมาดวยความเปนหวงบานกเปนหวง

เปนหวงนายผหญงและหนกเปนหวง มอมมนตดสนใจไมถกวาจะท าอยางไรด ในทนใดนน

มนกไดยนเสยงลกระเบดแหวกอากาศลงมาอกซหนงท าใหหลงมนเยนวาบ แตกอนทมนจะท าอะไรได

มอมมนรสกเหมอนมของหนกๆ มากระทบอยางแรง ท าใหตวมนกระเดนไปไกล หออไปหมด

มอมหมดสตไปครหนงเพราะแรงลกระเบดท าลายลกหนงทตกลงมาระเบดกลางลานบานพอด

พอมอมฟนขนมา สงแรกทมนเหนกคอ ไฟไหมบานทงหลงลกโพลง สองแสงสวางจาทวไปหมด

สงแรกทใจมนนกถงกคอนายผหญงและหน ปานนจะเปนอยางไร มนตะเกยกตะกายจะลกขนยน

แตมนรสกเสยวปลาบทขาหลง มอมเหลยวไปด เหนขาหลงขางซายเปนแผลยาว

อาจเปนสะเกดระเบดหรอเศษไมกระเดนถก เลอดขน ๆ ของมนก าลงไหลออกมาแดงฉาน

มนลมตวลงนอนเพราะเดนยงไมไหว มอมนอนเลยแผลอยนานจนขาทเจบคอยหายชา

มความรสกขนมนกครงเดนครงคลานไปทหลมทนายผหญงอย ทหลมนนเงยบสนท ไมมเสยงใด ๆ

ลกระเบดทตกลงกลางลานบานท าใหดนกระเดนมากลบหลมเสยกวาครง

มอมเหนเทานายผหญงโผลออกมาจากกองดน มนกมลงเลย เทานนเยนชดไมมชวต

มอมมนรสกรอนผาวไปทงตว นายฝากนายผหญงและหนไวกบมน บดน นายผหญงและหนอยใตกองดน

มอมตดสนใจใชขาหนาทงสองลงมอขดทนท มนขดดวยก าลงแรงทสดเทาทมนม

หวใจมนเตนเหมอนกบจะระเบดออกมานอกอก มนจะตองเอานายผหญงและหนออกมาจากหลมใหได

แตดนทกลบนนหนานก สดก าลงทมอมจะคยผเดยวไหว หมดปญญาเขามนกเรมเหาและหอนอยปากหลม

เสยงหอนของมนท าใหชาวบานแถบนนวงเวงใจ

เพราะมนเปนเสยงคร าครวญของหมาพนทางตวหนงทหวใจแตกสลายลง

พอรงสาง มอมไดยนเสยงคนอกทกนอกบาน มรถบรรทกคนใหญคนหนงมาจอดทหนาประตบาน

ตอนนนไฟไหมบานจนมอดลงแลว ไมมอะไรเหลอนอกจากเถาถานและควนจาง ๆ

คนกลมหนงถอพลวถอเสยมวงเขามาในบาน พอเหนมอมยนเหาอยทหลมกตรงเขามา

พอเหนเทานายผหญงโผลจากกองดน มอมกไดยนเสยงคนเหลานนรองตะโกนเรยกกนเอะอะ

อกหลายคนวงมาทหลมแลวกเรมโกยดนออกทนท ในทสด

มอมกไดเหนนายผหญงนอนเหยยดยาวเหมอนดงหลบอยใตกองดนในหลม หนนอนนงอยในออมแขนของแม

มอมมนโจนลงไปในหลมครอมนายผหญงไว ใครเขามาใกลกไมยอม มนเฝาแตขค ารามและแยกเขยวขาว

ตามนมแววเขยวปดอยขางใน คนทงโลกเปนศตร คนเหลานทท าใหนายตองจากไป

คนเหลานทท าใหบานทมนเคยอยเคยกน ตองไฟไหมจนหมดสนไป

คนเหลานก าลงจะมาแตะตองตวนายผหญงและหน จะท าอนตรายอยางอนตอไปอก

ชายคนหนงเขามาใกลตวนายผหญง มอมมนกงบเขาทแขน เสยงรองใหคนชวยลนไป

แตมอมตวเดยวหรอจะตอสขดขนคนทงฝงได

ในทสดเขากกลมรมกนเขาหามรางอนไรชวตของนายผหญงและหนขนรถบรรทกแลนหายไป

มอมมนวงตามโขยกเขยกไปเพราะขามนเจบ แตแลวมนกหมดแรง ตองคอย ๆ ตะกายกลบบาน บานทไมมเรอน

บานทรวพงจนหมดเหลอแตซากของประต บานทไมมนาย ไมมนายผหญง ไมมหน บานทวางเปลา

ไมมอะไรเหลออกตอไป มอมมนเดนวนเวยนรอบลานบาน ตะวนสายขนมา มนรสกทงหวและอยากน า

ขาของมนเรมเจบมากขนมาอก จมกของมนแหงผาก ลนของมนหอยและแผบาน

ตาของมนสาดแดงดวยสายเลอด มอมลมตวนอนใกล ๆ ปากหลมทเขาขดเอานายผหญงไป มนครางเบา ๆ

อกครงหนง แลวกตงใจจะนอนอยทนนจนกวานายจะกลบมา จะดจะตวามนไมท าตามทนายสง มนกยอม

ขอส าคญขอใหนายกลบมาเทานน

มอมมนนอนเชนนนอยหลายวน โดยทไมมใครรไมมใครเอาใจใส เพราะมนเปนแตเพยงหมาตวหนง

ในทสดความหวกระหายกบงคบใหมนตองโซเซออกหากน มนเดนไปตามถนน

เจออะไรทพอจะกนประทงชวตไดกกนไมเลอก หมาซงแตกอนเคยกลวมน รมกนเหารมกนกด มอมมนกไมส

คอยหลบหลกเพราะมนไมมก าลงใจก าลงกายทจะตอสกบใครอกตอไปแลว

มอมมนเทยวตหรดตเหรไปอยางไมมความหมาย ยงเดนกยงไกลบานเกาออกไปทกท

ค าลงทไหนมนกนอนทนน ใตหองแถวบาง รมกอหญาขางถนนบาง เมอก าลงมนออนลงทกวน

มนกไปหลบเงานอนอยทหนาประตบานใหญรมถนนแหงหนง

มอมมนหลบอยนานเพราะความออนใจ มาตกใจตนอกทตอนทไดยนเสยงพดกนอยใกล ๆ

เสยงเดกผหญงรองเรยก “พอ พอจา” ดง ๆ หลายครง มอมลมตาขนด เหนเดกผหญงคนหนงอายประมาณ 10

ขวบ คก เข าอยขา งตวมน มอ ลบหวมนอยดวยความปราณ มอมมน ร สกว า มอน นไม ใ ช มอศต ร

แตเปนมอของมตร มนกระดกหางรบ อกสกคร มนกเหนชายผใหญรปรางอวนคนหนงเดนมาเปดประต

โผลหนาออกมาดแลวถามวา “อะไรกนลก”

“พอดหมาตวนซ สวยจงเลย มนขาเจบนาสงสาร หนจะเอามนเขาไปเลยง” เดกหญงรองตอบ

“อยาเลยลก” ชายคนนนพด “หมาทไหนกไมร บางทมนเปนจะเปนบา พอดทามนชอบกลอย”

“ไมบาหรอกพอ เมอตะกมนยงกระดกหางกบหนเลย” เดกหญงพดพลางพยงมนใหลกขนยน

“หนจะตงชอมนวาไอดก มานไอดก มานมะไอดก”

มอมลกขนยน แลวเดนโซเซตามเดกหญงเขาไปในบาน ขณะทมนตองเสยทกอยางไปแลว

หากมใครทแสดงวาเปนมตร มนกอยากจะคบดวย ชายทอยทประตไมพดวาอะไร เปดประตทงไวใหลกสาว

แลวเดนขามสนามกลบขนไปบนตก

บานทมอมมาอยใหมนน เปนตกใหญโต ผดกวาบานเกาของมอมมากมายนก หนาตกมเกาอ

มกระถางตนไมตงไวอยางสวยงาม และมตนไมใหญปลกไวรมเยน ในบานนนมคนอยหลายคน

ทกคนทกทายเดกเพอนของมนวาคณแตว สวนมากกพยายามเอาอกเอาใจคณแตวทงนน

พอคณแตวบอกหญงคนหนงใหไปเอาขาวเอาน ามาใหมนกน มนเหนหญงคนนนวงหายไปหลงบาน

อกประเดยวเดยวมนกไดกนขาวคลกกบแกงบะชอชามโต และมน าใสสะอาดใสชามอางมาวางไวขาง ๆ

คณแตวสงใหตาแกคนหนงพามนไปอาบน าถสบหลงจากทมนกนขาวแลว พอตวมอมแหงด

คณแตวกใสยาใหทแผล

มอมมนอยกบคณแตวมานาน มนรวาเดยวนมนชอไอดก ถาคณแตวเรยกมนดวยชอนน

มนกจะเขาไปหา แตมอมไมมวนลมวาชอจรงของมนทนายตงใหคอ “ไอมอม”

มนอยกบคณแตวมอาหารการกนและคนเอาใจใสบรบรณทกอยาง จนรางกายมนกลบแขงแรง ขนเปนมนขลบ

ใครเหนใครกชมวาคณแตวชางไปหาหมาจากไหนมาเลยง แตมอมมนไมกระปรกระเปรารนเรงเหมอนแตกอน

เพราะถงมอมมนจะสบายกสบายแตกาย ใจของมอมยงคอยนายอยเสมอ ไมมวนลม

ถงแมวามอมมนจะรกคณแตว มนกรกเพราะมอทใหขาวมนกน คณแตวไมใชชวตของมอม

บางทมอมมนออกไปนงหนาบาน สงเกตดคนทเดนผาน เผอวาในหมคนทเดนมานน นายอาจเดนผานมาบาง

บางทคนแปลกหนาเขามาในบาน มนกตองวงไปดเผอจะเปนนายมาตามหามน

คนวนหนงในฤดรอนอก 2 ป ตอมา มอมมนนอนรบลมเยนอยหลงตก คนนน คนในบานมอยไมกคน

เพราะมอมมนเหนถอกระเปาขนรถไปกบคณแตวหลายคนตงแตเชา เสยงพดกนวาจะไปตากอากาศ ดกมากแลว

แตมอมมนยงไมหลบ มนนอนอยนง ๆ หกคอยฟงเสยงตาง ๆ เชนเคย

มนไดยนเสยงเหมอนใครใชเหลกงดหนาตางขางตกชนลาง มอมมนค ารามขนครงหนง

เสยงนนกเงยบไปอกครหนง เสยงนนดงขนอก มอมคอยๆ ลกขนเดนออมไปทางทมาของเสยง

ขนคอของมนตงชนเปนแปรง ขโมยแนแลวมใชใครอน

คนนมอมมนจะจบขโมยใหคณแตวและคนทงบานใหญนเหนฝมอมน มอมมนเดนอยางเงยบทสด

สะกดใจไวมใหเหาออกมา พอมนเดนออมพนมมตก มนกแลเหนคนคนหนง ก าลงปนมาเลก ๆ

งดหนาตางอยจรง ๆ มอมมนยองใกลเขาไปทกท อกประเดยวเปนไดเหนดกน ทนใดนน

ลมพดวบหนงพาเอากลนตวคนคนนนมาตองจมกมน ใจของมอมเกอบจะหยดเตนดวยความดใจ

มนโถมเขาใสคนคนนน ดวยก าลงทงหมดทมนมอย ท าเอาคนคนนนหงายหลง ศรษะฟาดกบพน

นอนงงอยครใหญ มอมตวสนเทา กระดกหางเรวไมเปนจงหวะ มนเลยชายผนนตงแตหนาไปทงตว

เพราะกลนทลมพดมาเขาจมกมนนน หาใชกลนแปลกของใครทไหนไม แตเปนกลนทมนรจกด

เปนกลนของนายทมนตงใจคอยมาตลอดเวลาหลายป นบตงแตวนทนายจากไป

นายงงอยพกใหญ แตแลวนายกจ าได เขายกแขนขนกอดคอมนไวแนน “ไอมอม”

เสยงนายกระซบทหมน “มอม” นายเรยกมนอกครงหนงดวยเสยงสะอนเหมอนกบมอะไรมาจกอยในคอ

มอมมนไมไดยนใครเรยกชอมนมานาน พอไดยนนายเรยก มนกดใจลงโลด สงเสยงรองหงง ๆ ดวยความดใจ

นายลกขนยนเหลยวซายแลขวา จปากคอย ๆ ใหมนนง มอมมนกไมนง เพราะความดใจของมนเกนทจะนงได

ความสขความเปนหนมของมนกลบมาใหมโดยสนเชง นายวงขามสนามเบา ๆ

พอถงรวพระหงกมดออกไปนอกบาน มอมมนโกยสตนตามและมดรวออกไปนอกบานกบนาย

นายทรดตวลงนง ลบหวลบคอมนแลวกระซบทหมนวา “มอม ขาไมนกเลยวาขาจะไดพบเอง

ขานกวาขาไมมอะไรเหลอแลวในโลกน” นายหยดพดไปครหนง “เขาสงขาไปไกล

ขาไมไดขาวคราวจากใครเลย พอกลบมาบาน เขากบอกวาบานไฟไหมหมด ลกเมยถกระเบดตาย

งานการทขาเคยท าคนอนเขากเอาต าแหนงไปหมดแลว ไมมใครเขาจะมาคอย ขาหมดหนทางจรง ๆ มอมเอย

แตเองอยานกวาขาเคยลกขโมย ครงนเปนครงแรก พอดพบเอง เองกท าใหขาตองอาย ท าไมลง”

“กลบเขาบานเถดมอม ” นายพดพลางลกขนยน “ขาไมมปญญา จะเลยงเองไดเสยแลว”

นายชมอไปทรวพลางไลมน “ไป ไอมอมเขาบาน” แทนค าตอบ มอมมนกระดกหางแรงกวาเกา

แ ล ะ ว ง ร อ บ ๆ ต ว น า ย น า ย ไ ล ม น อ ย ห ล า ย ค ร ง แ ต ม อ ม ม น ก ไ ม ฟ ง น า ย ก ล บ ม า แ ล ว

มอมจะไมใหนายพนสายตาอกตอไป ความจรง นายเปลยนไปมากเพราะผอมลง ผมเผารงรง เสอผาขาดวน

แตอยางไรกยงเปนนายของมอม นายทมนทงไมได

ด ก ม า ก แ ล ว พ ร ะ จ น ท ร ข า ง แ ร ม เ ร ม ข น ท อ แ ส ง ส ว า ง ไ ป ท ว

นายเดนอยางออนระโหยไปนงท รมคขางถนน สายตามองไปไกล มอมไปนงชดกบนายอยครหนง

เหนนายไมไหวตง มนกนกอะไรออก มอมวงไปคาบกงไมแหงมาวางไวบนตกนายดวยความเคยชน

นายเอากงไมขวางลงไปในค มอมมนกกระโดดโครมตามลงไปคาบกงไมมาใหนายอยางทเคยท า

นายซบหนาลงบนหวของมน เ ส ยงนายกระซบ เ รยก ชอมนหลายค รง ไมพดว าอะไรอก

น าตารอนผาวรวงลงบนหนาและจมกของมอม นายนงอย เ ชนน นอกนาน ในทสด นายลกขนยนชาๆ

คล าหมนอยางใจลอย แลวพดวา “ไอมอม เองชนะขา ไปดวยกน มา ตามขามา” แลวนายกออกเดน

มมอมตามตดไป

คนหนา รอนวนนน ถ าหากม ใคร เ ดนมาตามถนนราช ว ถตอนดกประมาณสกตสองค ร ง

จะไดเหนชายคนหนงรปรางสงผอม เสอผาขาดวน เดนชา ๆ อย ขางถนนอยางออนระโหยโรยแรง ขาง ๆ ตว

มหมาตวผงามตวหนง ปากคาบกงไม คอตงหางเชด วงตามเขาไปดวยความเบกบานสดขด

----------------------------------------------

ปลำตะเพยน The barbs

ไพฑรย ธญญา

Phaitoon Thanya

ทนททเขาบาน นองสาวกถามผมเรองกญแจนนอก เธอก าลงงวนอยกบการพบผาออมลกชาย ใบหนาทเคย ซดเซยวเนองจากการคลอดบตรใหม ๆ เรมมเลอดฝาดขนมาบางแลว ผมแกลงท าเปนไมไดยน พลางไพลไปดหลานชายทก าลงหลบอตอยในเปล เจาหนเพงลมตาดโลกไดไมถงสองเดอน ตวกลมปอมแกมยยลงมากองอยบนฟก มอเลก ๆ ทงคซอนอยในถงมอสขาวออนนม ผมกมดใกล ๆ พยายามมใหเกดเสยงดงเพราะเกรงวาแกจะตกใจตน กลนหอมละมนจากตวหนนอยอบอวลอยในลมหายใจ ผมสดกลนนแรง ๆ ผมชอบกลนนมาก

มนท าใหเกดความรสกแปลก ๆ ผสมผสานกนระหวางกลนตวเดกออน กลนแปงฝ น กลนนมและกลนผาออม ละมนละไมและชางคนเคยเสยนกระไร “พลมอกแลวซ?” นองสาวเอยขนอยางรทน ผมหนไปยมแหย ๆ ใหเธอ พรอมกบแกตวถงสาเหตทลมซอกญแจนน หลายวนมานผมมงานยงมาก เลยท าใหลมเรองกญแจเสยสนท นองสาวสายหนาอยางเออมระอาในความขลมของผม หลายวนมาแลวทเธอบนอยากไดกญแจมาคลองประตรว บานของเราอยในซอยเลก ๆ หนาบานชดถนน มประตเหลกแคบ ๆ ชนดเลอนไดตอจากก าแพงอฐบลอก ตอนกลางคนผมจะปดประตใสกญแจไว แตกลางวนเมอไปท างานผมตองใชกญแจนนลอกขาตงมอเตอรไซคกนขโมย ประตรวจงไมมกญแจ เจาตวเลกคงนอนหลบสนทอยในเปลหวาย เปลนเปนสมบตเกาแกสมยทแมยงมชวตอย ผมและนองสาวตางเคยนอนในเปลนมาแลวทงนน กระทงวนนถงคราวของหลานชายบาง วนทผมรอเปลออกมาซอมและท าความสะอาด นองสาวหวเราะเสยยกใหญ เธอเอาแตพดซ า ๆ วาไมนาเชอ ไมนาเชอเลยวาแมกบลกจะไดนอนเปลเดยวกน ผมเองกพลอยสนกไปกบเธอดวย ผมพดวาถาพอของหนยงอยกคงไดหวเราะไปดวยหรอก ผมพดไดแคนนองสาวกบอกใหหยด เธอเบอนหนาไปอกทาง กอดเจาหนไวแนบออกแลวสะอนเบา ๆ ผมเสยใจ ผมไมควรเอยถงพอของเดกเลย แตทกครงทเหนหนาเจาหน ผมไมวายคดถงเขาเสมอ เขาเปนคนด รกเมยและขยนท างาน แตวาบญเขานอยเกนไป เขามอาชพขบรถบรรทก แลววนหนงอบตเหตกพรากเขาไปจากพวกเรา ในเวลานนนองสาวของผมเพงทองไดสเดอน เมอเขาตายผมกรบนองสาวใหมาอยดวยกนในบานหลงน นองสาวของผมเปนครสอนในโรงเรยนประถมศกษา ตอนนเธอก าลงอยในระหวางปดเทอมใหญ เราไมรเลยวา เมอโรงเรยนเปดแลว เราจะท าอยางไรดกบพอหนนอย? ผมนงอยขางเปลและเรมดงเชอกไกวชา ๆ เพราะไดยนเสยงเจาหนดนเบา ๆ เสยงเปลดงออดแอดเปนจงหวะซ าซาก ออนโยนและเปนทวงท านองทคนเคย เสยงเปลท าใหผมหวนร าลกไปถงชวงชวตในวนเดก แมเคยเลาใหฟงวา ผมนอนในเปลนกระทงแมมนองสาว ตอนนนผมอายไดหาขวบแลว ตวโตขนและเปลกคบแคบเกนไปส าหรบผม กระนน ผมกยงดอดงจะนอนในเปลอก เรองนกลายเปนหวขอทแมชอบน ามาเลาใหเพอน ๆ ผมฟงในตอนหลง มนท าใหผมอบอายและเปนทลอเลยนของเพอน ๆ ทกครงไป ผมเลยคดถงแมขนมาอก นถาแมอยกคงดใจไมนอยทไดหลานคนแรกเปนผชาย แมจะตองเรยกแกวา ‘ไอหน’ หรอไมก ‘ไอคนนอย’ อะไรท านองนน นองสาวของผมกไมตองกงวลวาจะไมมคนชวยเลยงลก

เวลาเจาหนนอนหลบแมกคงนงฝาอยไมยอมหาง มอคอยจบสายเปลแกวางไกวขณะทปากรองเพลงกลอมไปดวย ผมยงจ าเพลงกลอมเดกของแมไดตดห แมจ าเพลงกลอมเดกไดมากเหลอเกน ราวกบวาในทองของแมเตมไปดวยบทเพลงเหลานน แมรองเพลงดวยน าเสยงธรรมดา แตไพเราะออนโยนอยางบอกไมถก มนท าใหผมและนองสาวเคลบเคลมดมด า กระทงวาเราคอย ๆ เผลอหลบไปโดยไมรตว ผมเคยบอกใหนองสาวรองเพลงกลอมเจาหนบาง ผมบอกใหรองเพลงทแมเคยรองใหเราฟง แตเธอกลบหวเราะอยางเกอเขน เธอบอกวาจ าไมได ผมรวาจรง ๆ แลวเธอจ ามนไดบางหรอก เพยงแตเธอไมกลาท าเทานน เจาหนยงดนไปมาและเรมรองไห ผมรบลกขนด แกท าทนอนเปยกนนเอง ผมรบอมแกขนมาเพอเปลยนผาออม ตอนทผมรอตะกราผานน ผมพบปลาตะเพยนสานตวนอย ๆ สองตวซกอยกนตะกรา มนเปนปลาตะเพยนทสานจากใบมะพราว ยงใหมและดสดอยเพราะสเขยวของใบไมยงไมทนหมองคล า ผมรบถามนองสาววาไดปลาตะเพยนนมาจากไหน ผมไมเคยเหนเธอสานปลาตะเพยนมากอน นองสาวผมแปลกใจมาก ตอนแรกเธอหาวาผมแกลงลอเลน แตพอผมเอาใหดเธอถงกบองไป “พไมไดเปนคนเอามาแนนะ” เธอถาม “เรองอะไรพจะอ าเรา” ผมวา “ถางน...” เธอนงอยางใชความคด แลวพดขนอยางตนเตน “ตองเปนยายชอยแน ๆ เลย” เธอรบควาปลาตะเพยนสานไปด ฉบพลนสหนากเปลยนเปนบงตง แลวหนมาบอกผมอยางจรงจงวา พรงนผมตองไมลมซอกญแจอก หรอถาจะใหดกควรออกไปซอเสยเยนนเลย “กญแจกบปลาตะเพยนไมเหนเกยวกนน” “เกยวซ เกยวมาก ๆ ดวย” นองสาวพดอยางคนมอารมณ “พรมย? ยายชอยมาทนทกวน แกเขามาดหนเลยงลก ขออมเจาหนบางละ อยากชวยท าโนนท านบางละ มนา หนถงไดเหนแกไมยอมหางตะกราผาเลย ปานนขโมยอะไรไปบางแลวกไมร” หลายวนมาน ผมไดยนนองสาวบนถงยายชอยอยบางเหมอนกน แตนกไมถงวาแกจะเขามาวนวายอยางน ถาอยางนนปลาตะเพยนสานนกคงเปนของแก แตท าไมแกถงเอามาซกไวกนตะกรา ท าไมถงไมบอกนองสาวผม หากวาแกตงใจจะเอามาใหจรง ๆ “หนไมรเหมอนกนวาแกตองการอะไรกนแน” นองสาวพดตอไปอก “ท าไมแกถงไดชอบมาวนวายกบหนกไมร แกมาทกวน มาถงกเปดประตเขามาในบานเลยทเดยว ท าอยางกบวาเปนบานของตวเองอยางงนแหละ ทรายกคอวา แกมาเฝาเจาหนไมยอมหาง

คงอยากอมเสยนกหนา แตหนไมยอมหรอกพ ไมมวนเสยละทแกจะไดถกตวเจาหน พลองดสารรปของแกมงซ สกปรกและเหมนสาบกปานนน” เธอพดแลวยกไหลอยางดแคลน ค าพดของเธอท าใหผมนกเหนภาพยายชอยชดเจนขน แกเปน หญงชราบานอยทายซอย หางจากบานของเราไมไกลนก อนทจรงครอบครวของเรากไมไดคนเคยอะไรกบแกนกหรอกเราเปนเพยงคนทอยซอยเดยวกนมานานแลว แตกไมรรายละเอยดกนและกนมากนก ยงเมอแมตายจากไป ผมกบครอบครวของยายชอยยงหางเหนกนมากไปอก ในการรบรของผมกคอ แกเปนคนเกาคนแกในละแวกน ผมมกเหนแกเดนทอม ๆ ผานหนาบานออกบอย แกชอบหวตะกราใสหมากและชอบเอาผาคลมหวเวลาเดนไปไหนมาไหน ทาทางของแกจงดเหมอนแมมดในนทานมากเขาไปทกท กอนหนานยายชอยเคยอยกบลก ๆ ลกชายคนโตของแกอายไลเลยกบผม แตออกจากบานไป นานแลว ผมไมเคยเหนเขากลบมาอกเลย ลกอกคนเปนผหญง แกกวานองสาวของผมสกสองปเหนจะได ความจรงเธอเปนคนสวย แตมชอเสยงไมดในดานความประพฤต เมอหลายปกอนเธอหนตามผชายไป กลบมาอกครงกมลกมาฝากยายชอยคนหนง แตเดกคนนนไมคอยสมประกอบ ยายชอยเลยงหลานชายของแกไดสองป เดกกปวยหนกและตายไปในทสด แตนนมายายชอยกตองอยคนเดยว ผมไมเคยเหนลกสาวคนสวยของแกกลบมาอก ผมไมเขาใจวาท าไมเธอถงปลอยใหแมผชราตองอยอยางเดยวดาย “แกคงไมมเจตนาอะไรหรอก” ผมบอกนองสาว “แกคงรกเดกตามประสาคนแกนนแหละ เจาหนของเรากนารกนาชงเสยดวยนนะ” แตนองสาวของผมไมคดอยางน เธอแสดงออกมาใหเหนวาไมชอบและไมวางใจยายชอยสกนดเดยว เธอยงคดเหลวไหลไปอกวาบางทแกอาจมเจตนาอะไรบางอยางแอบแฝงอย เชนวาอาจเปนนกตอของพวกแกงลกเดก ท าทเขามาตสนทกอนจะหาโอกาสขโมยหลายชายของผมไปขายเหมอนทปรากฏเปนขาวในหนาหนงสอพมพออกบอย ๆ หรอไมอยางนนเธอกคดวาแกอาจเปนผปอบ เพราะทาทางและพฤตกรรมของแกชวนใหนกวาเปนอยางนนจรง ๆ “เหลวไหลนา” ผมไมเหนดวย ผมวาเธอคงดละครประเภทมตมดมากเกนไป “แตหนกลวนะพ หนอยบานคนเดยวเสยดวย ซอยนรกเปลยว บานของเรากอยหางกวาเขาหมด เกดมอะไรขนมาหนจะเรยกใครได ถามกญแจตดประตรวแกกคงเปดเขามาไมได แลวก...ปลาตะเพยนนนนะ พชวยเอาไปทงทเหอะ หนไมอยากไดสมบตของแกหรอก”

ผมรบปลาตะเพยนสานคนนมาดอกท ความจรงฝมอของยายชอยกไมเลวนกหรอก แกคงตงใจท ามากพอด เพยงแตไมเขาใจจรง ๆ วาท าไมแกตองเอามาซอนไวกนตะกรา แทนทจะใหนองสาวของผมโดยตรง แตปลาตะเพยนกท าใหผมหวนนกไปถงเมอครงยงเปนเดกตวเลก ๆ ผมจ าไดกระทอนกระแทนวาแมเคยเอาปลาตะเพยนสานพวงใหญมาแขวนทเปลหวาย แตแมไดมาจากไหนผมกจ าไมไดเสยแลว มนเปนปลาตะเพยนทสวยงามมาก มตงแตตวเลกสดไลไปถงตวใหญสด แขวนซอนกนเปนชน ๆ แตละตวมสสนสดใส เวลาแมไกวเปล ปลาตะเพยนกไกวไปดวย มองดเหมอนกบฝงปลาจรง ๆ ทวายวนอยในน า นองสาวผมชอบมนยงกวาอะไรด เธอนอนจองปลาตาแปว พลางยกมอไขวควาและหวเราะเอกอากชอบใจ แมจะปลอยใหนองสาวนอนอยในเปลคราวละนาน ๆ ในขณะทแมออกไปท างานบาน ปลาตะเพยนพวงนนท าใหเธอพอใจและสนกสนาน ตอนนเปลหวายเกามากแลว วนทผมรอเปลออกจากหอง เกบของเพอมาใหเจาตวนอยนน ผมกลบไมเหนปลาตะเพยนพวงนนอก ไมรเหมอนกนวามนหายไปตงแตตอนไหน ผมรบถอปลาตะเพยนทงคของยายชอยไปหลงบาน จากนนกขบรถออกไปซอกญแจทตลาด เยนวนตอมา เมอผมกลบจากทท างาน นองสาวกรบออกมาไขกญแจประตรว พรอมกบยนปลาตะเพยนสานใหดอกคหนง ผมรบรบปลาตะเพยนสานคใหมมาดอยางงนงง มนมลกษณะและขนาดเดยวกบคเมอวานไมผดเพยน เพยงแตยงดใหมและสดกวา “ฝมอยายชอยอกนนแหละ” นองสาวรบบอก หนาตาบอกบญไมรบ “อะไรกน” ผมสงสย “กปดประตใสกญแจแลวนนา ยายชอยเขามาไดยงไง” “ไมไดเขามาหรอก แตเอามาแขวนไวทประต” “แกเปนอะไรของแกนะ ท าอยางนหมายความวายงไง” “หนกไมรเหมอนกน แตบอกตรง ๆ วาหนไมชอบเลย พเอามนไปทงใหพนกแลวกน” ผมเอาปลาตะเพยนคนนไปหลงบาน ในตอนนผมเรมตดใจปลาตะเพยนสานของยายชอยเสยแลว แกคดอะไรของแกหนอ ถงไดเวยนสานปลาตะเพยนมายดเยยดใหนองสาวผม หรอวาแกหลง ๆ ลม ๆ ตามประสาคนแกทงหลาย อาจเปนไปไดวาแกลมไปวาไดสานปลาตะเพยนมาใหแลวแตเมอวาน วนนแกเลยท ามนขนมาอก

แตความคดนตองตกไปเมอรงขนอกวนหนงผมกพบวามปลาตะเพยนอกคแขวนอยทประตรว ขณะทผมกลบมาถงบานในตอนเยน นองสาวของผมกเหน แตเธอไมกลาออกมาหนาบานอก เธอเลาใหฟงวายายชอยมาหาในตอนกลางวน เดนผานไปมาหลายรอบ บางทกหยดเกาะประตเหลกชะเงอมองเขามาในบานอยางมเจตนา กอนจะแขวนปลาตะเพยนสานไวทประตรว เธอคอนขางมนใจวาหญงชราคนนมความประสงครายอยางแนนอน เธอมเหตผลอกมากมายทจะคดไปในท านองนน ยายชอยคงไมไดเสยสตหรอหลงลมอยางทผมคดเสยแลว คนทเสยสตคงไมท าอะไรทดลบลมคมในอยางนหรอก แตผมกยงไมอยากคดถงแกในทางรายใหมากกวาน ถงอยางไรผมกยงมนใจวาแกคงไมไดเปนพวกแกงลกเดก ผมรบจดการกบปลาตะเพยนของยายชอยเหมอนวนกอน ๆ ตอนนรวมกนเปนหกตวแลว ปลาตะเพยนสานหกตว หากเอามาแขวนรวมกนไวเหนอเปลเจาหนกคงจะด แกจะไดรจกมองอะไรไดเรวขน ผมไดแตคด... เพราะถงอยางไรนองสาวกคงไมยอมโดยเดดขาด พลบค านนเอง เจาหนกรองไหขนมาอยางไมมสาเหต... ทแรกผมวาเดกคงหวหรอไมกขดใจอะไรสกอยาง ผมรบเขาไปด เหนนองสาวก าลงเลกเสอใหแกกนนมอย แตเจาหนเอาแตรองดนไมยอมกน ผมลองไปละลายนมผง เพราะคดวาเดกอาจเบอนมแม แตความพยายามกเหลวเปลา เจาหนกลบรองหนกขน รองสดเสยงเหมอนมใครลอบหยกอยางไรอยางนน ผมพยายามตรวจดตามเนอตวของแก คดวาอาจมแมลงหรอมดกด แตกไมเหนวามตวอะไรมาไตตอม ยงมด แกยงรอง รองอยางนาสงสาร รองจนเกรงไปทงตว มอเทาหงกงอราวกบวาแกเจบปวดอยางเหลอประมาณ นองสาวของผมวาวนและพลงพลานจนท าอะไรไมถก เธอเฝาปลอบโยนเอานมใหกน แบกขนบาเดนไปมา ท าทกอยางเพอใหลกหยดรอง แตยงท าเทาไหรยงไมเปนผล หนกเขาเธอเปนฝายรองไหตามลกไปอกคน “เปนอะไรไปหรอลกแม...เปนอะไรไป ท าไมลกตองรองไหอยางน” “พ... ลกเปนอะไร พชวยหนหนอยส ชวยท าใหแกหายรอง...” เธอคร าครวญอยางนาสงสาร จองมองลกและมองหนาผมสลบกน น าตาของเธอนองหนา ตนตระหนกและงนงง ผมรบควาหลานชายมาอม เงอะ ๆ งะ ๆ และพลงพลานจนท าอะไรไมถกไปเหมอนกน เจาหนยงแผดเสยงไมยอมหยด ผมไมรวาแกเอาเสยงและเรยวแรงทไหนมาตะเบงรอง เขยากแลว

แบกขนบาแลวพาไปเดนรอบบาน รองเพลงใหฟง ท าอะไรแปลก ๆ ใหดเพอวาจะดงความสนใจจากแกไดบาง แตยงท ากยงไรผล คนนนเจาหนรองไหเสยจนหมดเสยง ตวออนและหลบพบคาอกแมไปในทสด แตเหตการณวนวายนไมไดเกดขนเพยงคนเดยว พลบค าตอมาเจาหนกมอาการทวานนอก คนนกเลวรายพอ ๆ กบคนกอน ทกสงทกอยางวนวายและโกลาหลสนด นองสาวของผมวาวนหนกขน เธอแทบจะกลายเปนบาไปเสยแลว ไดแตกอดลกไวแนบอกและคร าครวญอยางสนหวง เสยงคร าครวญของผเปนแม เสยงรองไหของพอหน เหมอนคมมดแคะควานในใจผมอยตลอดเวลา จากชวโมงกลายเปนสองชวโมง แกไมมททาวาจะเงยบเสยท เอาแตรองดนจนตวแดงก า มอเทาเกรงหงกเหมอนวาเจบปวดสดจตสดใจ ผมชวยไดกเพยงแคชวยรบแกมาจากอกแม แลวสงคนใหในทสด เวยนรบเวยนสง เวยนปลอบอยอยางนเหมอนไมมทสนสด มนเปนประสบการณทเลวรายและผมไมเคยประสบมากอน เราพยายามทบทวนและคดหาสาเหตตาง ๆ ทคดวาเปนตวการท าใหเจาหนรองไหไมสบาย ไมวาจะเปนเรองเสอผา อาหาร น า นม แตกยงนกไมออกอยด ถาแกไมสบายมนกคงเปนโรคแปลกประหลาดสนด เพราะในตอนกลางวนอาการของแกเปนปกตทกอยาง แตพอถงตอนพลบค า เวลาเดยวกนกบวนกอน ๆ แกกจะแหกปากรองเสยจนหมดแรง หลงจากผานชวงเวลานไปทกสงทกอยางกคนสสภาวะปกต “พ” นองสาวผมเรยก เธอยงสะอนเบา ๆ “ท าไมหรอ” “พเอาปลาตะเพยนยายชอยไปไวทไหน” “ท าไมละ” “พอยาวาอยางโงนอยางงเลยนะ” นองสาวพด สหนาของเธอเตมไปดวยความหวาดหวน “หนวาปลาตะเพยนนนแหละ ยายชอยตองท าอะไรสกอยางหนงแน ๆ ” ผมรทนทวาเธอคดอะไรอย “ไมหรอก” ผมวา “มนไมมเหตผล” “แต...” “เธออยาคดมากเลยนา” ผมรบปราม พลางอธบายใหฟงถงเหตผล แตนองสาวไมเชอ เธอไมเชออะไรทงนนในตอนน และยงสนนษฐานไปตาง ๆ นานา เธอเชอแนวาในปลาตะเพยนสานของยายชอยจะตองมเวทมนตรชวรายสงอย หญงชราคนนนเปนแมมดผปอบ แกโกรธทนองสาวผมไมยอมใหเขาบาน เลยเสกคาถาใสไวในปลาตะเพยน และนคอตนเหตทท าใหเจาหนมอนเปนไป

“งนเอาแกไปหาหมอ” ผมตดบท เพราะเหนวาเธอจะฟงซานไปใหญ หมอเทานนทจะบอกไดวาแกเปนอะไร ยงไมถงสองทม รานหมอยงไมปด ผมขบมอเตอรไซคพานองสาวและลกชายไปทคลนกหมอเดก เจาหนหยดรองไหชวขณะทออกจากบาน เราพยายามเลาอาการของแกใหหมอฟงอยางละเอยด หมอตรวจดอาการอยพกหนงกบอกวาไมมอะไรผดปกตเพยงแตทองอดเพราะรองไหมากไปหนอย “แกไมเปนอะไรแนนะหมอ” ผมถามย าอกครง “เดกเลก ๆ มกจะรองไหโดยไมมสาเหตอยางนแหละ แตไมตองตกใจหรอก พกหนงกหาย” หมอไมมเวลาใหผมกบนองสาวซกถามมากกวาน เนองจากมคนไขรายอนรออยอกมาก แตผมกพออนใจทไดรบค ายนยนจากหมอ อยางนอยผมกตองการใหนองสาวไดหยดคดเหลวไหลเสยท ความจรงเธอกเปนคนมการศกษา เรยนรอะไรมาตงมากมาย ไมนาจะคดเหลวไหลแบบน แตความมนใจของผมกถกท าลายลงอยางสนเชง ทนททกลบมาถงบานในคนนน เจาหนกกลบไปสอาการเชนเดมอก คราวนขออางของผมฟงไมขนเสยแลว “มนตองเปนเพราะปลาตะเพยนของยายชอยแนนอน” นองสาวผมปกใจเดดขาด เธอถามผมถงปลาตะเพยน เธอไมแนใจวาผมไดเอาไปทงหรอท าลายตามทเธอขอรองหรอไม ถงตอนนเสาหลกแหงความเชอมนในเรองเหตผลของผมกเรมสนคลอนเสยแลว ค าพดของนองสาวและความพยายามทสญเปลาทงหมด เหมอนกบมออนทรงพลงทคอยโยกคลอนใหมนสนไหวทละนด แตผมกเตอนตนเองวาใหมนคงเขาไว ผมยงไมอยากเชอวายายชอยคอตวการทแทจรองของเรองน เชนเดยวกบทกคนทผานมา เจาหนรองเสยจนออนแรงและคอย ๆ หลบไปในทสด ผมกบนองสาวกลายเปนโรคกลวกลางคนไปเสยแลว ผมไมอยากใหมเวลาพลบค า อยากใหพนชวงเวลา อนแสนทรมานใจนน แตผมจะทอดทงเธอไปไดอยางไร เรามกนแคสองคนเทานน ตางคนตางไมเคยมประสบการณเลยงดเดกมากอน จรงแลวนองสาวของผมกขวนขวายหาหนงสอต าราการเลยงเดกมาอานอยตลอด แตพอถงภาวะคบขนนเธอกลบลมมนเสยสนท เธอไมสนใจอะไรทงนน นอกจากลก ท าอยางไรจะใหลกหยดรอง ความเปนแมของเธอฉายชดออกมาทางสหนา แววตาและการกระท าทงหมด เธอพลงพลาน ทกขระทมและจมอยในความสนหวง ผมคดถงแม ยงเหนนองสาวผมยงคดถงแมขนอยางบอกไมถก เราสองคนพนองเสมอนคนทวายอยกลางทะเลแหงความวาวน ไรทยดเกาะ ไมวาจะเปนทางกายหรอทางใจ

นถาแมยงอยแมคงชวยเราได ไมมแมกขอใหมป ยาตายายกยงด แตเจาหนของผมมแตลงผไมประสประสา มแมทหมดสนความเชอมนในตวเองเสยแลว แลวเราจะท าอยางไรด ลงจะชวยเจาไดอยางไรเลาพอหนเอย... ความคดทจะออกไปหาหมอไมอยในหวสมองผมอกตอไป นองสาวนนไมตองเอยถง เธอหมดสนความเชอมนในทกสงทกอยาง จตใจของเธอจดจออยทปลาตะเพยนและยายชอย เธอมองไมเหนเหตผลอนใดอกเลยนอกจากวายายชอยคอตนเหตของเรองทไมมเหตผล และสงทเธอสรางขนมากไดพนธนาการเธอไวอยางแนนหนา และแลวปลาตะเพยนของยายชอยกมาวายวนอยในหวงคดของผม มนยดครองเนอทแหงนนเปนบงกวางใหญ มนพากนด าผดด าวายและแพรพนธอยางรวดเรว ฝงปลาตะเพยนไดเรยกผมออกมาจากบานในดกของคนวนหนง ภายหลงจากพอหนนอยและแมของแกไดหลบใหลไปแลวดวยความออนเพลย ผมเดนออกมาหลงบาน ขณะนนเปนเวลาเกอบเทยงคนแลว ผคนจากบานเรอนใกลไกลปดไฟนอนกนเงยบสนท คนทอยในยานหองแถวกเปนเชนน เรองราวของใครกของคนนน ไมมใครสนใจใคร ไมมใครรวาเกดอะไรขนบางในบานหลงอน ผมเดนไปทชนวางของ รอกลองกระดาษเกา ๆ ออกมา ใจของผมเตนตนขนมาทนททคดอยากจะเปดกลองกระดาษ ความมดโรยตวอยรอบขาง อาศย แสงสวางเพยงเลกนอยจากดวงไฟขางทางเดน ผมยงมองเหนกลองกระดาษวางอยในสภาพเรยบรอย แต ขางในนน... ผมรบสลดหวไลความคดบางอยางออกไป มนเปนเรองนาละอายเหลอเกนทผมปลอยใจไปกบความคดฟงซาน แตมอกลบสนขนมาในทนททนใด เปดออกดดไหมหนอ... ผมตดสนใจเปนครงสดทาย เปดกลองกระดาษอยางรวดเรว และในวนาทนนผมกพบวามนยงอยในสภาพครบถวน ปลาตะเพยนสานของยายชอยนนเอง มนนอนสงบนงอยกนกลอง ทงหมดมหกตว ทงหมดมาจากใบมะพราวซงตอนนแหงเหยวไปหมดแลว แตรปทรงของมนยงคงเดม ไมมวแววและรองรอยของความชวรายซอนอย ไมมอะไรสกอยางเดยวนอกจากใบมะพราวแหง ๆ เทานนเอง ผมยมใหกบความขลาดเขลาของตวเอง แลวคอย ๆ ปดฝากลองใบนน กอนจะเกบกลบไปไวทเดม คนนน ผมฝนเหนปลาตะเพยนสานเตมไปหมด กลางวนไมมอะไรนากลวส าหรบนองสาวผมอก เธอบอกวาในหลายวนมานไมมวแววของยายชอยโผลมาใหเหน ไมมปลาตะเพยนสานมาแขวนไวทประตเหลก

แตกลางคนกลบน าความประหวนพรนพรงมาใหเราอยางเตมท มนเกดขนซ าซากและบอนท าลายความรสกสนด เจาหนไดกลายเปนเดกทนาชงไปเสยแลวเมอพลบค ามาถง แกยงแหกปากรองเหมอนถกผสง นองสาวของผมไดกลายเปนแมใจรายไปเสยแลว เธอปลอยใหลกชายรองไหอยางไมอาลยใยด และราวกบตองการประชดประชน “แกอยากรองกรองไปเถอะ... รองเสยใหพอ...” เธอระเบดออกมาอยางกราดเกรยว แตเพยงอดใจเดยวเทานน เธอตองถลนเขาไปควาเจาหนขนมาอม “มนตองเปนยายผปอบนนแน ๆ มนจะจองลางจองผลาญไปถงไหนกนนะ...” ผมไมอาจฝนทนสภาพการณเลวรายนตอไปไดอก หากขนปลอยใหเปนเชนน ผมคงเปนบาไปเสยกอน ในวนาทนนผมนกถงยายชอยดวยความชงชง ผมจะตองไปหาแกเดยวน ลากตวมาและเคน ความจรงออกมาใหไดวาแกท าอะไรหลานชายของผม ผมรบควาพวงกญแจ ผลนผลนออกจากบานทามกลางเสยงระงมของแมกบลก หนาบานมดเพราะอยหางจากเสาไฟหลายเมตร ผมเลอกหากญแจไขประต แตความมดกท าใหมองอะไรไมถนด เจาหนยงรองจา เรงใหผมรอนรนเปนทวคณ แตยงรบกยงลนลาน ผมหากญแจดอกนนไมเจอสกท ทงทมนมอยในพวงแคหาดอก แตยงหายงเหมอนวามนมจ านวนเปนหาสบ ทนใดนนผมไดยนเหมอนกบมใครมาเขยาประตรว ผมรบเงยหนาขนและมองไปทางทมาของเสยง พระชวย...ผมตกตะลงอยกบท ขนลกเกรยวไปทงตว เมอเหนเงารางของใครคนหนงยนตะคมอยใกล ๆ “ใครนะ” ผมรองเสยงหลงมากกวาจะออกปากถาม รางนนคอย ๆ ขยบเขามาใกล เมอเจาของเงารางปลดผาคลมหวออก ผมกตองเสยววาบไปทงตวอกครงหนง “ยายชอย” “จะ...ยะ ยายเอง” เสยงแหบ ๆ ตอบมาพอไดยน “ใหยายเขาไปเถอะ... ใหยายเขาไป” “ไม” ผมสวนตอบไป พรอมผงะถอยหลง พวงกญแจตกจากมอเมอไหรกไมร ผมก าหมดแนน เตรยมพรอมดวยสญชาตญาณมากกวาจงใจ ผมไมเคยเหนใครมทาทางนากลวเหมอนหญงชราคนนมากอน แกมาปรากฏตวในยามวกาลเชนนดวยจดประสงคอะไรกนแน หรอวา...หรอวาแก “ใหยายเขาไปหนอยเถอะ...ขอเขาไปหนอย” เสยงแหบแหงแตรอนรนดงขนอก ผมลมความตงใจเดมเสยแลว น าเสยของยายชอยดรอนรมและกระวนกระวายพกล ผมตดสนใจวาเปนตายอยางไรกไมยอมเปดประตใหแกเขามา หญงชราคนนมทาทไมนาไวใจจรง ๆ

แตยายชอยยงคงออนวอนอยอยางนน แกเขยาประตรวหนกขนเมอไดยนเสยงเจาหนแผดจาขนมาอก “ใหยายเขาไปเถอะ...ไอหนมนรองใหญแลว ยายอยากเขาไปดอาการ” แกพดพรอมกบจองหนาผมอยางขอรอง ในความมดสลว ๆ ผมมองเหนดวงตาของแกเปนประกาย “ยายมาดนะพอหนม...ยายเพยงแตมาดอาการของพอหนเทานนเอง” ค าพดประโยคนของยายชอยท าใหผมลงเล และนกขนมาไดอกครงวาทจรงแลวผมตดสนใจไปหายายชอย ผมตองการน าตวแกมาในคนน และตอนนแกกมายนอยหนาบานแลว หากแกมเจตนารายกคงไมกลาขอเขามาในบานผมหรอก ผมตดสนใจกมลงหยบพวงกญแจและไขประตรวเปดใหแกเขามา ยายชอยรบผลนผลนเขามาอยางรอนรน แกบอกใหผมน าเขาไปในบาน นองสาวของผมรองเสยงหลงดวยความตกใจ ทนททเหนหญงชรา “นมนอะไรกน พพาตวยายชอยเขามาท าไม เอาออกไป พาแกไปใหพน” “แกจะมาดเจาหน” ผมบอก “ใชจะ ยายจะมาดพอหนสกหนอย เหนแกรองทกคน” “ไมนะ...ไม” นองสาวผมควาลกขนไปกอด เหวยงตวไปอกทาง เธอเตรยมพรอมทจะปกปองลกชายเตมท “ลองเชอแกสกครงเถอะ” ผมพด “บางทแกอาจชวยเราได” ผมเขาไปขอตวเจาหนจากแม นองสาวผมไมยอมทาเดยว ผมตองพดกบเธออยนานขณะเจาหนยงคงรองจาสดเสยง ในทสดเธอกตองยอมปลอยลกชายใหผม กระนนกยงคมเชงอยใกล ๆ ยายชอยเขามารบเดกไปอม แกประคองเจาหนไวในออมแขนอยางทะนถนอม กอนจะเปลยนเปนอมพาดบา แกเอามอลบหลงเจาหนแผวเบา ปากกพดตลอดเวลา... “โอะ...โอเจาคนนอยเปนอะไรไปหรอลก นงเสย...นงเสยคนดของยาย...” น าเสยงของแกแหบแหง แตเยอกเยนและยงคงความอบอนอยางประหลาด เจาหนคอย ๆ ลดเสยงลง แตกยงไมหยดรองไหเสยทเดยว สมผสอนออนละมมและแผวเบานนกระมงทท าใหแกคลายจากการแขงเกรง ผมจองดยายชอยไมคลาดสายตา เมอเหลอบไปดนองสาว กเหนเธอตกอยในอาการเดยวกนกบผม ยายชอยยงคงปลอบโยนเจาหนดวยเสยงแหบเปนหวง ๆ ทาทางของแกท าใหผมนกไปถงหญงแมลกออนบางคนทเคยเหน ผหญงทตลอดชวตใชเวลาหมดไปกบการเลยงดลก เราไมคอยไดเหนภาพเชนนในผหญงทเปนแมสมยใหม แมแตนองสาวของผมเองกเถอะ ออมแขนของเธอออนแอและไมมนคง ออมอกของเธอกคลายบอบบาง

สมผสทมใหลกนอยชางแขงและกระดาง ตางกนเหลอเกนกบทาทางของยายชอยในตอนน ความงกเงนเงอะงะของคนชราแทบไมมใหเหนขณะทแกก าลงอมเดก ยายชอยยงคงอมเจาหนเดนวนไปมา แกพยายามพลกตวเดกเหมอนจะส ารวจดอาการผดปกต สหนาของหญงชราฉายแววกงวล จากนนแกหยดนงลงทเกาอ เปลยนเปนอมเจาหนในทานง พรอมกบเปารดกระหมอมของแกตดกนสามครง “ท าอะไรนะ” ผมหลดปากถามอยางลมตว ยายชอยไมสนใจผมและนองสาวทตะลงงงกบการกระท าของแก แกท าราวกบวาในบานหลงนไมมพวกเราอย นอกจากแกกบเจาหนสองคนเทานน เจาหนเงยบเสยงลงฉบพลน แทบไมนาเชอ... เพยงอดใจเดยวหลงจากทยายชอยเปากระหมอม เจาหนกหยดรองไหเปนปลดทง ผมจะไมมวนลมเหตการณในคนนนไดเลย ทกสงทกอยางทเกดขนประจกษแกสายตาของผมกบนองสาวอยางชดเจน เราไมมเหตผลใด ๆ ทจะมาอธบายวาท าไมเจาหนจงไดหยดรองไหทนททยายชอยเปากระหมอม เพราะวนตอ ๆ มา หลานชายของผมกไมหวนกลบไปสอาการอนชวนทรมานจตใจนนอก ผมยงไมอยากหาขอสรปส าหรบเหตการณทงหมดน และส าหรบนองสาวของผมนน เธอไมตองการค าอธบายใด ๆ อกแลว ส าหรบเธอจะมสงใดมคามากไปกวาการทลกนอยไดกลบสสภาพปกตอกครงหนง เธอเลกพดถงเวทมนตรอนชวรายของแมมดผปอบ เธอเลกถามถงปลาตะเพยนสานทผมน าไปซอนเอาไว และถงวนนกญแจทตดประตรวกไมมความหมายอกตอไป ยายชอยไดกลายเปนแขกประจ าบานของเราไปแลวในตอนน แกสามารถเขาออกไดตลอดเวลาทตองการ ความจรงแลวผมมค าถามมากมายทรอฟงค าตอบจากหญงชราคนน ไมวาจะเปนเรองปลาตะเพยนเหลานน หรอแมแตสงทผมอยากรอยางยงยวดวา แกท าอยางไรหรอ ถงท าใหหลานชายของผมเลกจากการรองไหเปนปลดทง ผมไมรวานองสาวจะมความคดเหมอนผมหรอไม แตถงเธอจะคด เธอกคงไมมเวลามาซกถามยายชอยมากนก เพราะทกวนนเธอมภาระใหมทเพมขนมาอกอยางหนง นนคอคอยเปนธระจดการตกแตงเนอตวยายชอยเสยใหม เธอหาเสอผาใหม ๆ มาใหแก สอนใหแกเลยงเดกใหถกหลกอนามย บางวนผมยงไดยนเธออานต าราการเลยงเดกใหยายชอยฟงดวยซ าไป “เราตองเตรยมตวแกใหพรอม” นองสาวของผมชแจงดวยสหนาระรน “ไหน ๆ กจางใหแกเลยงลกแลวน เวลาหนไปท างานจะไดไมตองกงวลไงละ”

เปนอนวาปญหาหนกอกของเรากเปนอนหมดไป นองสาวของผมไปท างานอยางสบายใจเพราะได พเลยงทไวใจไดอยางยายชอย เจาหนของเรากนารกนาชงมากขนทกวน แกกนอมนอนหลบ และไมรองงอแงอกตอไป ยายชอยเลยงเดกไดดกวาทคด แกชอบอมเจาหนเดนเลนมากกวาทงใหนอนในเปลหวายตามล าพง แมนองสาวของผมจะตงวาการท าอยางนนจะท าใหเจาหนตดมอและจะไมยอมนอนตามล าพงอก แตยายชอยกไมฟง “ไมเปนไรหรอก ถงแกจะตดมอ หนกจะไมเดอดรอน เพราะยายจะคอยอมแกจนกวายายจะตายจากไปนนแหละ...” ผมรวายายชอยพดเลน แตฟงแลวอดใจหายไมได เราไมอยากใหแกจากพวกเราไป ในความรสก ของผม ยายชอยเหมอนอะไรสกอยางหนงทเคยมอยในบานของเราแลวกลบมาขาดหายไป แตบดน เจาของมคานนไดหวนคนมาอกครง แมวาจะไมทงหมดแตกท าใหเราอบอนและมความสข ผมยงไมลมปลาตะเพยนสานของยายชอย ปลาตะเพยนทงหมดของแกยงอย วนหนงผมท าใหนองสาวและหญงชราแปลกใจมาก เมอผมน าปลาตะเพยนนอย ๆ เหลานนมารอยเปนพวงและแขวนไวเหนอเปลของเจาหน “ยายนกวามนถกทงไปหมดแลว” ยายชอยจองปลาตะเพยนของแกดวยน าตาคลอเบา วนเสาร-อาทตยผมกบนองสาวไมไปท างาน ผมชอบมาขลกอยขาง ๆ เปลของเจาหน นงดยายชอยและนองสาวเลยงลก เมอถงตอนกลางวนซงไดเวลาทเจาหนจะนอนหลบ ยายชอยจะจบแกลงเปลหวาย ปลอยใหเจาหนนอนจองปลาตะเพยนพวงใหญ จากนนแกจงคอย ๆ ไกวเปลชา ๆ พรอมกบรองเพลงกลอมเบา ๆ น าเสยงของยายชอยยงแหบเครออยอยางนน แตฟงแลวเยอกเยนและออนโยนบอกไมถก เสยงเพลงกลอมเดกดงสลบกบเสยงอดอาดของเปลหวาย เปนทวงท านองอนเพราะพรง ในเวลานนผมรสกคลายกบวา วนเวลาแหงวยเยาวทเลยลบไปนานแสนนานไดหวนกลบมาสตวผมอกครงหนง บทเพลงกลอมเดกอนเยอกเยนและออนโยนนน ท าใหผมนกถงแมผลวงลบ ผมเหนแมนงอยขาง ๆ เปลหวาย มอคอยจบสายเปลแกวงไกวเบา ๆ และรนหลงบทเพลงกลอมเดกไหลเออยดจดงสายน าในรางธาร ผมคอย ๆ เคลมหลบไปกบบทเพลงนนตงแตเมอไหรกไมร แตเมอตนขนมาอกทกเหนยายชอยยง นงไกวเปลอยดงเดม เจาหนกหลบอตอยในทาเดม ไมไกลนน นองสาวของผมกหลบพรมคาตะกราผาอย อกคน...

______________________________________

Brief Biographies of Thai Writers

Angkarn Kalayanapong

องคาร กลยาณพงศ

Angkarn Kalayanapong was born in 1926 in the southern town of Nakhon Si Thammarat, the son

of Kamnan (sub-district chief) Khem and Khum Kalayanapong. His ancestors on both his father’s and

mother’s side were goldsmiths. As a child he was of poor health, with bouts of fever that sometimes left

him hemiplegic, until a traditional herbal treatment succeeded in healing him. From a young age he

loved to read classical Thai poetry and to draw pictures. After he finished his secondary education at a

local school, he went to further his studies at Pohchang Academy of Arts in Bangkok and, after that,

studied painting, sculpture and graphic arts at Silpakorn University under famous professors Silp Bhirasri

(Corrado Feroci) and Fuea Hariphithak, but on his third year got bored, left the university and was given

the opportunity to study the restoration of ancient art with Professor Fuea by travelling to various

archaeological and historical sites to trace and repair works of art while combining artistic activity with

creative writing. In those years, Angkarn came to know many contemporary artists and poets such as

MC Janjirayu Rachani (pen name: Toh na Tha Chang), Prayoon Uruchada (pen name: Nor na Paknam)

and Phaiboon Suwannakoot, whose poems appeared along with his notably in Anusorn Nong Mai of

Silpakorn University. He also met Sulak Sivaraksa, the founding editor of the influential, high-brow

Sangkhomsat Parithat (Social Science Review), which welcomed his poetry. His reputation spread and

his poems drew praise as well as criticism for not respecting traditional patterns of prosody. When Sulak

Sivaraksa published his collected poems as a book, Angkarn’s reputation was made as a leading

contemporary poet forging a new poetry path – even though criticism over his refusal to abide by

convention didn’t die down. By 1972, a Thai cultural foundation proclaimed him an outstanding poet

(kawee deedaen). In 1986 he received the SEA Write Award for his Panithan Kawee (The poet’s pledge)

collection of poems and in 1989 he was named a National Artist for both his poetry and his drawing,

which are both utterly personal and instantly recognisable. Angkarn Kalayanapong kept writing poems

and drawing until he died of old age on 25 August 2012, leaving behind a wife and three children.

Chiranan Pitpreecha

จระนนท พตรปรชา

Chiranan Pitpreecha was born in 1955 in the southern town of Trang. Niran, her father, and Jira,

her mother, ran a book-cum-stationery shop. Chiranan thus, along with her two brothers, grew up in a

world of books and wanted to read and write from an early age. At thirteen, in the second year of

secondary education at the provincial school, she came second in a poetry writing competition, read her

poem in front of the city hall and had it, along with new pieces, published in various Bangkok reviews.

She also took care of the school publication, writing almost all columns and typing the whole thing

herself. She went to study pharmacology at the Faculty of Science of Chulalongkorn University and was

elected the “star of Chula” in 1972. After following the courses for a while she began to question the

quality of education provided and got increasingly involved in student political activities. After the

events of 14 October 1973, her role as a student leader grew and some of her fiery poems gained

widespread recognition but, after only two years, the writing on the political wall was such that she

decided to take up arms in the jungle with her boyfriend and soon-to-be husband, student leader Seksan

Prasertkul. There she would write poems under the pen name Binla Natrang. After six years in the jungle

during which she gave birth to two sons, she, her husband and their friends gave up armed struggle.

Chiranan and Seksan went to Cornell to resume their studies. She obtained a master’s in political science

but could not complete her doctorate. Chiranan Pitpreecha has been praised for her idealistic struggle

and as a major poet. A set of her poems entitled Born in the army and manually duplicated for

distribution became Bai Mai Thee Hai Pai (Gone are the leaves) when published as a book and that book

received the SEA Write Award in 1989. Even though she has long given up writing poems, Chiranan

Pitpreecha keeps writing feature stories and is a noted translator of films, attached to the National

Discovery Museum Institute.

Dhep Mahapaoraya

เทพ มหาเปารยะ

Dhep Mahapaoraya was born in 1904 in an aristocratic family. His father was the governor of

Nakorn Sri Thammarat and Phang-Nga, respectively. He went to the Royal Pages College (now

Vajiravudh College), and then studied in Penang, Malaysia, for five years before moving back to

Bangkok. He started his career at Louis T. Leonowens Ltd., then the department of immigration, the

newspaper ‘Bangkok Daily Mail”, and the cinema theatre “Pattanakarn”. He later settled down with his

family in Chonburi, working as a manager of Srimaharaja Wood Co.Ltd. He translated quite a few literary

works from English into Thai, and wrote a few short stories. Champoon was his most famous short story

which was later translated into English by M.L. Boonlua Thepyasuwan and published in Asia Magazine in

February 1982. He was praised as one of the greatest short story writers by the Writers’ Association of

Thailand. He passed away in 1942.

Kukrit Pramoj

ม.ร.ว. คกฤทธ ปราโมช

Mom Rajawongse (M.R.) Kukrit Pramoj was born in Thailand in 1911, member of a princely

family on his father’s side and one of the most influential ministerial families on his mother’s side. He

was the younger brother of Seni Pramoj, who was prime minister, leader of the Democratic Party, and

member of Parliament. In his early life he was educated at home and had experienced life in the Grand

Palace during the last years of the absolute monarchy. At the age of 15 he went to study in England,

completing his secondary education at Trent College and graduating with an honours degree in

Philosophy, Polities and Economics (PPE) from Queen's College, University of Oxford. Upon returning to

Thailand, his first job was in the field of banking; but his true vocation was his mastery of many forms of

arts, including politics and journalism. Socially prominent because of his royal connections, he was also

the founder and publisher of Thailand's most influential Thai language newspaper (Siam Rath) and

weekly magazine (Siam Rath Sapda Vicharn), the author of more than 30 books, a university professor,

radio commentator, economist, capitalist (owner of the Indra Hotel), actor (the prime minister in the

film “The Ugly American”), and narrator on an American educational television film series on Asian

civilizations. More important for Thai history, he served as prime minister from 1976 to 1977, deputy

finance minister, member of Parliament, and chairman of the constitutional convention. He was the

principal author of the Thai constitution of 1974. He was also a professional Thai classical dancer, a

photographer, and a horticulturalist.

M.R. Kukrit was a prolific writer. His writings were numerous and various. He wrote in prose as

well as poetry. He was a daily columnist for his own paper, Siam Rath,

as well contributor to other newspaper and magazines for 30 years. His creative writings included short

stories, novels, stage plays and poetry. His scholarly works on Thai as well as Asian cultures are used as

reference in colleges and universities. He was well known for his interpretation and

presentation of Buddhism for modern audience, he himself having spent sometime in the monkhood.

He was awarded the title of National Artist in the field of literature in 1985, the inaugural year for the

honour. He also received The Special Commemorative Prize of The Fukuoka Asian Culture Prizes in 1990,

the inaugural year for the honour as well. He was also known as a staunch loyalist and served the

monarchy for his entire life. He is considered one of the great statesmen of Thailand. M.R. Kukrit passed

away in 1995 at the age of 84. His former home is now a heritage museum which is preserved; paying

homage to his life and Thai traditions.

Montri Sriyong

มนตร ศรยงค

Montri Sriyong, born in 1968 in Hat Yai, is the son of a Chinese immigrant who settled down in

that southern town and married a Thai woman from neighbouring Nakhon Si Thammarat. The family

sold braised duck with yellow noodles. After completing his secondary education in a local school,

Montri registered at Ramkhamhaeng University’s Faculty of Humanities in 1986, but failing to pass the

Literary Criticism course, switched to the Faculty of Political Science, only to give up and go back home a

lame duck for more noodle-duck servings. The bloody events of “Black May” 1992 triggered his ire and

lyre and the poetry pages of several national weeklies welcomed his versified salvos. Earlier, at

Ramkhamhaeng, on the advice of a friend, reading Seni Saowapong’s radical novels of a previous

generation (Wanlaya’s Love and Ghosts) had enticed him to acquaint himself with the best of Thai and

foreign literature and to hone his own skills. His fourth collection of poems, entitled Lok Nai Duangta

Khaphajao (The world in my eyes), received the SEA Write Award in 2007. Of course, Montri is known as

the “duck-noodle poet” from the family business he has helped maintain to this day: in the Siriwan Duck

Noodle Shop on Lamai Songkhroh Road in Hat Yai city centre, he keeps kneading dough with the help of

his wife and relatives when he is not braising verse.

Nai Pee

นายผ

Nai Pee is the pen name of Assanee Phollachan (also known as Sahai Fai or Lung Fai). He was

born in 1918 in Ratchaburi. He graduated from Thammasat University where he began his interest in

literature and adopted the pen name “Nai Pee”. After graduation, he worked as the assistant provincial

prosecutor. He was based in Pattani, Saraburi, Ayutthaya and Bangkok respectively. Because of his

integrity and straightforwardness, he got himself into trouble with authority several times until he

decided to leave his government job in 1952. Since then, he became an underground writer during a

dictator’s regime whereby the arrest of writers and journalists who criticized the government was

commonplace. He joined the Communist Party of Thailand, and was given the name ‘Sahai Fai’ (Comrade

‘Fire’). To avoid getting arrested, he fled to Vietnam and China respectively. He passed away in Laos in

1987. His famous poem ‘Isan’, which reveals hardship while arousing the fighting spirit, gave him the

title of the People’s Poet. He is also known as a song writer with the most well-known song of all time

called ‘Duan Phen’ (Full moon), reflecting how he missed home during his escape abroad.

Naowarat Pongpaiboon

เนาวรตน พงษไพบลย

Born in 1940 at the onset of the Second World War in a province west of Bangkok, Naowarat

Pongpaiboon is the son of Sombat and Somjai (Kaowongwan) Pongpaiboon. Sombat, his father, ran an

opium den and had several children from various wives. Even before he graduated in law at Thammasat

in 1965, Naowarat began working for the then National Development Ministry to help finance his

studies, during which he also became an accomplished flute player. Once he had obtained his B.LL., he

went back to Kanchana Buri to ordain locally and then went on a pilgrimage to Buddhadasa Bhikkhu’s

famed Suan Mokkh sylvan retreat in Surat Thani province down south. Back to secular life, he joined the

editorial board of Witthayasarn, a magazine of the Thai Watana Panich printing group, over 1968 and

1969. The next year he appeared as Phra Aphai Mani, the lead male character in a television adaptation

of Sunthorn Phu’s epic poem by the same name, but didn’t complete his assignment. Then he went to

teach creative writing at the Faculty of Education of Songkhla Nakkharin University in the South in 1971-

72, and in 1973 he joined the Bangkok Bank as an advisor and a leading light of the bank’s Music and

Drama Centre in Bangkok. His first collection of poems, Kham Yat (Words on a drip), brought him fame.

First published in 1969 it has known many reprints since then. Naowarat was the first poet distinguished

by the SEA Write Award, in 1980, for his collection Phiang Khwamkhlueanwai | Mere Movement. Many

of his poems have been selected by the Ministry of Education for study by pupils and several have been

translated into various languages.

Naowarat Pongpaiboon married Prakhongkoon Isarangkura Na Ayutthaya in 1971. The two of

them would later set up a publishing house bearing the names of their son and daughter to publish his

work. In the course of years, the poet has received several honorary degrees in liberal arts. He has been

an advisor on art and culture for both state and private institutions. He was named a National Artist in

1993 and given the title of “Rattanakosin poet”, a rare honour.

Phaitoon Thanya

ไพฑรย ธญญา

Phaitoon Thanya is the pen name of Thanya Sangkhapantanont. He was born in 1956 in a village

of Phatthalung province in the South where his father was a schoolteacher whose former family name,

Chulaeh, denoted Muslim origins and was changed to Sangkhapantanont. As a child, Phaitoon read

extensively. After obtaining his Certificate of Education from the local teachers’ training college, he

entered Srinakharinwirot University in Songkhla and, while there, wrote his first short story, “The death

of an intellectual”, in the stream-of-consciousness style favoured at the time by young writers such as

Suchart Sawatsi, Surachai Janthimathorn or Nikom Rayawa. It was published in a university newsletter in

1979 under his real name. The formation of the Nakhorn group of Southern poets and writers led to the

publication of his first poems in a collective work of the group. While he studied for a master’s in Thai

writing in what is now Naresuan University in Phitsanulok in the Northeast, a second short story of his

was published, received a prize and was subsequently translated into Malay for publication as a set of

fifteen contemporary short stories. Quite a few of Phaitoon Thanya’s short stories were translated into

English and published in bilingual format under the titles At the Western Battle Front: The So-So War

(1997) and Paradise Waves (2001). These days he teaches writing and literary criticism at

Mahasarakham University, where his wife also teaches the Thai language. Every year they organise a

“literary camp” where writers and poets are invited to share their trade knowledge and experience with

the students.

Ujjeni

อชเชน

Ujjeni is the pen name of Prakin Chumsai Na Ayutthaya. She was born in 1919 in Bangkok, and

raised as a Roman Catholic. She graduated with a highschool diploma in French when she was 16 years

old, and also in English a year later from Saint Joseph Convent School. She has both BA and MA with

honours (in French) from the Faculty of Arts, Chulalongkorn University in 1945. Then she received a one-

year scholarship to further her studies in France. When she came back, Ujjeni worked as a lecturer at

the Faculty of Arts, Chulalongkorn University.

Ujjeni started writing poetry when she was studying at Chulalongkorn University. Her senior

friend gave her the pen name ‘Ujjeni’ following her religious name ‘Eug Enie’. In 1956, her co-authored

book with Nid Nararak, Khop Fa Khlip Thong (The gold-trimmed horizon), was published.

Ujjeni is married to Mom Luang Chitasarn Chumsai. She writes both prose and poetry as well as

translates some foreign literary works into Thai. Ujjeni was honoured the national artist in literature in

1993.