asa cad std_2554
DESCRIPTION
Asa cad std_2554 มาตรฐานการเขียนแบบก่อสร้างTRANSCRIPT
อาษา สมาคมสถาปนกสยาม ในพระบรมราชปถมภ www.asa.or.th
สมาคมสถาปนกสยามในพระบรมราชปถมภ
THE ASSOCIATION OF SIAMESE ARCHITECTS UNDER ROYAL PATRONAGE
คมอปฏบตวชาชพ
มาตรฐานการเขยนแบบกอสรางฉบบป พ.ศ. 2554
สงวนลขสทธ
ISBN 978-616-7384-03-0อาษา 2-007-54ASA 2-007-54
อาษา สมาคมสถาปนกสยาม ในพระบรมราชปถมภ www.asa.or.th
จดพมพโดย: สมาคมสถาปนกสยามในพระบรมราชปถมภ 248/1 ซอยศนยวจย 4 (ซอย 17) ถนนพระราม 9
แขวงบางกะปเขตหวยขวางกรงเทพฯ10310 โทรศพท:02 3196555 โทรสาร:02 3196419
E-mail:[email protected] http://www.asa.or.th
พมพท: บรษทพลสเพรสจ�ากด
101/99-101 ซอยรวมรกษาถนนประชาสงเคราะห
แขวงดนแดงเขตดนแดงกรงเทพฯ
โทรศพท:02 6920621-3โทรสาร:02 6920506
E-mail:[email protected]
สงวนลขสทธสมาคมสถาปนกสยามในพระบรมราชปถมภไมอนญาตใหคดลอกท�าซ�าและดดแปลงสวนหนงสวนใดของหนงสอฉบบนนอกจากไดรบอนญาตเปนลายลกษณอกษรจากเจาของลขสทธเทานน
อาษา 2-007-54เลขมาตรฐานสากลประจ�าหนงสอ : 978-616-7384-03-0
พมพครงท 1 กมภาพนธ พ.ศ. 2554
ขอมลทางบรรณาณกรมของหอสมดแหงชาต
รศ.ฐตพฒนประทานทรพย
สมาคมสถาปนกสยามในพระบรมราชปถมภ
คมอมาตรฐานการเขยนแบบกอสรางฉบบปพ.ศ.2554
1.คมอมาตรฐานการเขยนแบบกอสรางฉบบปพ.ศ.2554I.ชอเรอง 272หนา
ISBN : 978-616-7384-03-0
อาษา สมาคมสถาปนกสยาม ในพระบรมราชปถมภ www.asa.or.th
สมาคมสถาปนกสยามในพระบรมราชปถมภ ในฐานะทเปนองคกรทางวชาชพสถาปตยกรรมของประเทศไทย
เลงเหนถงความส�าคญตอการพฒนาระบบมาตรฐานวชาชพ โดยเฉพาะมาตรฐานการเขยนแบบกอสราง ซงถอเปนสง
จ�าเปนอยางยงตอการยกระดบวชาชพออกแบบและกอสรางในประเทศไทยสระดบมาตรฐานสากล
ในการจดท�ามาตรฐานเขยนแบบกอสรางซงเปนเอกสารทางวชาการทจดขนส�าหรบใชเปนคมอในการเขยนแบบ
ของส�านกงานออกแบบสถาปตยกรรมภายในประเทศไทยครงนนบเปนครงท 2 ทสมาคมสถาปนกสยามฯ เชญบรษท
สถาปนกชนน�ารวมแสดงความคดเหนในกระบวนการปรบปรง พฒนามาตรฐานเขยนแบบรวมทงจดท�าหลกสตรอบรม
ในการผลตผสอนออกสวงการสถาปตยกรรมเพอใหเปนไปในทศทางและมาตรฐานเดยวกน
การเขยนแบบกอสรางทเปนมาตรฐาน จงเปนสวนหนงทชวยท�าใหโครงการกอสรางสถาปตยกรรมเสรจลลวง
และส�าเรจไปไดดวยดและน�าไปสความเปนไปไดในการรวมมอจากหลายองคกรของประเทศอาทความรวมมอจากสถาบน
การศกษา สภาสถาปนก สภาคณบด สมาคมสถาปนกสยามฯ และส�านกพฒนามาตรฐานและทดสอบฝมอแรงงาน
กรมพฒนาแรงงานกระทรวงแรงงานฯ ซงองคกรเหลานถอเปนองคกรหลกและจดเรมตนทน�าไปสการเผยแพรในระดบ
ปฏบตอยางมขนตอนและมประสทธภาพซงจะรองรบความตองการในวชาชพอยางกวางขวาง
หากโครงการนบรรลผลส�าเรจตามเปาหมายทวางไวจะสงผลใหสถาปนกทงรนใหมและรนเกาไดองคความรทม
ประโยชนและเปนการพฒนาไปสการเปนมออาชพอยางแทจรงซงคณะท�างานทกทานเชอวาจะกอใหเกดประโยชนอยาง
มหาศาลกบวงการวชาชพสถาปตยกรรมทงในปจจบนและอนาคต
ดร.ชเลคณาวงศ
อปนายกสมาคมสถาปนกสยามฯ
กมภาพนธ2554
ค�าน�าจากอปนายกฝายวชาการ
อาษา สมาคมสถาปนกสยาม ในพระบรมราชปถมภ www.asa.or.th
คมอปฏบตวชาชพ มาตรฐานการเขยนแบบกอสราง ฉบบป พ.ศ. 2554 เปนคมอทพฒนามาจากคมอเรอง
เดยวกนในป พศ. 2549 โดยคณะท�างานชดเดมจาก คณะสถาปตยกรรมศาสตร มหาวทยาลยศลปากร เพอพฒนา
มาตรฐานการเขยนแบบกอสรางใหมคณภาพและมาตรฐานเทยบเทาสากลและเหมาะสมกบการปฏบตวชาชพในประเทศ
ในการด�าเนนการ คณะท�างานไดรบความรวมมออยางดจากส�านกงานสถาปนกชนน�าหลายส�านกงานไดแก
บรษทPIAทคแปลนอาคเทคแปลนแอสโซซเอทสแทนเดมอาคเทคสถาปนก49องศาสถาปนกและเอแอนดเอ
ในการใหความเหนแนะน�าและจดสงผแทนมารวมกจกรรมประชมเชงปฏบตการเพอทดลองใชคมอและใหค�าแนะน�า
ในเชงปฏบตทเปนประโยชนอยางมากจนกระทงไดขอสรปเปนคมอฉบบใหมพ.ศ.2554ทอยในมอทาน
สถาบนสถาปนกสยามขอขอบคณส�านกงานสถาปนกทง9ส�านกงานทใหความอนเคราะหสนบสนนการท�างาน
ครงนขอขอบคณคณะกรรมการและเจาหนาทสมาคมสถาปนกสยามฯทกทานทใหการสนบสนนจนงานเสรจสมบรณ
อยางด ซงทายทสดขอขอบคณคณะท�างานจาก คณะสถาปตยกรรมศาสตร มหาวทยาลยศลปากร ซงประกอบดวย
รองศาสตราจารย ฐตพฒนประทานทรพยหวหนาโครงการวจยผชวยศาสตราจารยดร.ปรชญามหทธนเทวนกวจยและ
คณธาราจ�าเนยรด�ารงการผชวยวจย
สถาบนสถาปนกสยามหวงอยางยงวาคมอมาตรฐานการเขยนแบบกอสรางฉบบปพ.ศ.2554นจะเปน
คมอปฏบตวชาชพ ทเปนประโยชนส�าหรบสถาปนกในการพฒนาการท�างานและวชาชพใหมคณภาพและมาตรฐานยงๆ
ขนไป
รองศาสตราจารยดร.วระสจกล
ผอ�านวยการสถาบนสถาปนกสยาม
ค�าน�าจากผอ�านวยการสถาบนสถาปนกสยาม
อาษา สมาคมสถาปนกสยาม ในพระบรมราชปถมภ www.asa.or.th
โครงการจดท�ามาตรฐานเขยนแบบ ฉบบป พ.ศ. 2554 ของสมาคมสถาปนกสยามฯ น ไดจดท�าขนโดยม
วตถประสงคในการพฒนากรอบมาตรฐานของการท�างานเขยนแบบทไดจดท�าขนในป 2549 โดยรวบรวมขอมลจาก
เอกสารและกลมผทดลองทเปนมออาชพจากหลายหนวยงานมาชวยกนพจารณาใหขอคดเหนในทางปฏบตและเนนไป
ในสวนของขอมลเชงอเลคโทรนคสทชวยใหสามารถเชอมโยงขอมลกนไดโดยงายเพมเตมความชดเจนในการปรบใชระบบ
มาตรฐานสรางเครองมอชวยในการปรบใชมาตรฐานและน�าเสนอแนวคดในทางปฏบตเพอชวยใหการพฒนาบคคลากร
มความชดเจนมความสดวกและสอดคลองตองกนทงในสวนของสถาบนการศกษาและส�านกงานออกแบบ
รองศาสตราจารยฐตพฒนประทานทรพย
ประธานคณะท�างานจดท�ามาตรฐานการเขยนแบบ
คณะสถาปตยกรรมศาสตรมหาวทยาลยศลปากร
ค�าน�าจากประธานคณะท�างาน
อาษา สมาคมสถาปนกสยาม ในพระบรมราชปถมภ www.asa.or.th
ค�าน�า
ค�าน�าจากอปนายกฝายวชาการ
ค�าน�าจากผอ�านวยการสถาบนสถาปนกสยาม
ค�าน�าจากประธานคณะท�างาน
บทน�า ...................................................................................................................................0-1
บทท 1 แนวคดของการจดท�าคมอมาตรฐานการเขยนแบบกอสราง ..............................1-1
ขอเทจจรงในกระบวนการท�างานปจจบน.......................................................................................1-1
ผลกระทบส�าหรบหนวยงานทจะปรบใหเขามาตรฐาน...................................................................1-2
ท�าไมตองมการก�าหนดมาตรฐาน.................................................................................................. 1-2
ประโยชนทไดรบจากการก�าหนดมาตรฐาน................................................................................... 1-3
กรณของส�านกงานออกแบบ .............................................................................................. 1-3
กรณของผรบเหมา หรอผรบเหมาชวง ............................................................................... 1-3
กรณของลกคาหรอเจาของโครงการ ................................................................................... 1-4
บทท 2 ความเปนมาของมาตรฐานการเขยนแบบกอสราง ........................................... 2-1
AIACADLayerGuidelines........................................................................................................... 2-1
ความเปนมาของCADLayerGuidelines...................................................................................... 2-1
Version2..................................................................................................................................... 2-2
Version3..................................................................................................................................... 2-2
Version4..................................................................................................................................... 2-3
UniformDrawingSystem(UDS)................................................................................................ 2-3
ModularStructure....................................................................................................................... 2-4
ความยดหยน................................................................................................................................ 2-4
ความถกตองตรงกน...................................................................................................................... 2-4
การเชอมโยงขอมล........................................................................................................................ 2-5
UDSModules............................................................................................................................... 2-5
DrawingSetOrganization............................................................................................................ 2-5
SheetOrganization...................................................................................................................... 2-5
Schedules.................................................................................................................................... 2-6
Layering........................................................................................................................................ 2-6
DraftingConventions................................................................................................................... 2-6
SymbolsและAttributes.............................................................................................................. 2-6
CADStandardsและFileNaming............................................................................................... 2-6
Color............................................................................................................................................. 2-6
สารบญ
ค�าน�าจากประธานคณะท�างาน
อาษา สมาคมสถาปนกสยาม ในพระบรมราชปถมภ www.asa.or.th
บทท 3 กระบวนการท�างาน ......................................................................................... 3-1
รปแบบการท�างานทพบเหนทวไป.................................................................................................. 3-1
แบบท 1 ............................................................................................................................ 3-1
แบบท 2 ............................................................................................................................ 3-2
แบบท 3 ............................................................................................................................ 3-2
แบบท 4 ............................................................................................................................ 3-3
ขดความสามารถของโปรแกรมทใชกบรปแบบการท�างาน............................................................. 3-3
รปแบบการท�างาน......................................................................................................................... 3-4
แนวทางในการควบคมการท�างาน................................................................................................. 3-4
บทท 4 การจดชดของแบบ ......................................................................................... 4-1
ชดของแบบและการจดล�าดบ(SetContentandOrder)............................................................. 4-1
การระบแผนงาน(SheetIdentification)...................................................................................... 4-2
SetContentandOrder................................................................................................................ 4-2
Sheet Identification...................................................................................................................... 4-3
Standard Sheet Identification..................................................................................................... 4-3
การระบชอแผนงานแบบยอ........................................................................................................... 4-3
บทท 5 การตงชอแฟมงาน ......................................................................................... 5-1
FileCategories............................................................................................................................. 5-1
SheetFiles................................................................................................................................... 5-1
LibraryFiles.................................................................................................................................. 5-2
ProjectFiles................................................................................................................................. 5-2
การเรยงล�าดบแฟมงานในคอมพวเตอร........................................................................................ 5-3
การระบชอแผนงานทชดเจน......................................................................................................... 5-3
Suffix Code ......................................................................................................................... 5-3
การใชรหส CI/SfB ............................................................................................................ 5-5
ตารางCI/SfB.......................................................................................................5-5
ตารางเปรยบเทยบรหสCI/SfBกบมาตรฐานฉบบน............................................5-7
การแทรกแผนงาน......................................................................................................................... 5-8
ModelFileNaming....................................................................................................................... 5-8
Architectural ...................................................................................................................... 5-9
Interiors ............................................................................................................................. 5-9
Mechanical ........................................................................................................................ 5-10
Telecommunications ........................................................................................................ 5-10
Electrical ........................................................................................................................... 5-10
อาษา สมาคมสถาปนกสยาม ในพระบรมราชปถมภ www.asa.or.th
Structural .......................................................................................................................... 5-10
Fire Protection .................................................................................................................. 5-10
New Drawing Type Suggestion ........................................................................................ 5-10
DetailFiles................................................................................................................................... 5-11
การตงชอแฟมงานแบบขยาย ............................................................................................. 5-11
ScheduleFiles............................................................................................................................. 5-12
การตงชอแฟมSchedule.............................................................................................................. 5-12
FileManagement......................................................................................................................... 5-12
ProjectFolders............................................................................................................................. 5-12
การตงชอสารบญโครงการ(ProjectFolders)............................................................................... 5-13
ตวอยางการจดแบงสารบญ ................................................................................................ 5-13
การส�ารองขอมล............................................................................................................................ 5-14
การปกปองขอมล(DataProtection)........................................................................................... 5-14
การเกบและการกระจายขอมล...................................................................................................... 5-14
บทท 6 ระบบ Layer .................................................................................................... 6-1
AIACADLayerGuidelines........................................................................................................... 6-1
ความเปนมาของ CAD o Guidelines ........................................................................... 6-1
Version 2 .......................................................................................................................... 6-1
Version 3 .......................................................................................................................... 6-2
รปแบบของการตงชอLayer.......................................................................................................... 6-2
ล�าดบชนของขอมล ............................................................................................................. 6-2
Discipline Designator Level 1 ......................................................................................... 6-3
Discipline Designator Level 2 ......................................................................................... 6-4
Major Group ...................................................................................................................... 6-5
Minor Group ...................................................................................................................... 6-5
Status (Phase) ................................................................................................................ 6-5
Field Code มาตรฐาน ....................................................................................................... 6-6
มาตรฐานสทใชในรายการ Layer ....................................................................................... 6-7
รายการ Layer มาตรฐาน .................................................................................................. 6-7
บทท 7 การจดองคประกอบในแผนงาน (Sheet Organization) .................................... 7-1
ขนาดของแผนงาน(SheetSizes)................................................................................................ 7-1
การจดพนทของแผนงาน(SheetLayout).................................................................................... 7-2
พนทแสดงแบบ(DrawingArea)................................................................................................... 7-3
ระบบพกดของพนทแสดงแบบ(DrawingAreaCoordinateSystem).......................................... 7-3
สวนแสดงขอมลประกอบ(NoteBlock)....................................................................................... 7-4
อาษา สมาคมสถาปนกสยาม ในพระบรมราชปถมภ www.asa.or.th
พนทแสดงTitleBlock.................................................................................................................. 7-5
สวนแสดงขอมลของผออกแบบ(DesignerIdentificationBlock)................................................. 7-6
สวนแสดงขอมลของโครงการ(ProjectIdentificationBlock)....................................................... 7-6
สวนแสดงขอมลการปรบปรงแกไขแบบ(IssueBlock)................................................................ 7-7
สวนแสดงขอมลการจดการเกยวกบแบบ(ManagementBlock).................................................. 7-7
สวนแสดงชอของแผนงาน(SheetTitleBlock)............................................................................ 7-8
พนทแสดงหมายเลขของแบบ(SheetIdentificationBlock).......................................................... 7-8
การจดวางTitleBlock.................................................................................................................. 7-8
พนทแสดงขอมลในการผลตแบบ(ProductionDataArea).......................................................... 7-9
แผนหนาปก(CoverSheet)......................................................................................................... 7-10
แผนงานเพมเตม(SupplementalDrawingSheets).................................................................... 7-10
บทท 8 มาตรฐานรปลกษณการเขยนแบบ (Drafting Convention) ............................... 8-1
สญลกษณแสดงทศเหนอ............................................................................................................... 8-1
ทศทางการจดวางแบบในแผนงาน................................................................................................ 8-1
ระบบกรด(GridSystem)............................................................................................................ 8-2
ระบบพกด(CoordinateSystem)................................................................................................ 8-3
การจดวางแบบในแผนงาน(SheetLayout)............................................................................... 8-4
มาตราสวน(Scale)..................................................................................................................... 8-5
ชนดของเสน(CommonLineTypes).......................................................................................... 8-6
ความหนาของเสน......................................................................................................................... 8-9
มต(Dimensions)........................................................................................................................ 8-10
มตของผง(PlanDimensions)..................................................................................................... 8-12
การใหมตของผนง มวธการทแตกตางกน 3 วธดงนคอ ..................................................... 8-13
การใหมตในแนวดง(VerticalDimensions)................................................................................. 8-15
สญลกษณของวสด(MaterialIndicationsSymbols)................................................................... 8-15
ค�าอธบายเพมเตม(Notations).................................................................................................... 8-16
การตงชอชนพนทใชสอยและวตถ................................................................................................ 8-16
ชอชน: ................................................................................................................................ 8-16
พนทใชสอย: ...................................................................................................................... 8-17
วตถ (Objects) .................................................................................................................. 8-17
รปแบบของตวหนงสอและขอความ............................................................................................... 8-17
ชอของแบบ(DrawingIdentification)........................................................................................... 8-18
ประเภทของแผนงาน(SheetTypes)........................................................................................... 8-18
ประเภทท 0- ขอมลทวไป ................................................................................................. 8-19
ประเภทท 1 – ผง ............................................................................................................. 8-19
ประเภทท 2 – รปดาน ..................................................................................................... 8-20
อาษา สมาคมสถาปนกสยาม ในพระบรมราชปถมภ www.asa.or.th
รปดานภายนอก....................................................................................................8-20
รปดานภายใน(InteriorElevations)...................................................................8-21
ประเภทท 3 – รปตด ....................................................................................................... 8-22
รปตดอาคาร.........................................................................................................8-22
รปตดผนง.............................................................................................................8-22
ประเภทท 4 – แบบขยาย ................................................................................................. 8-23
แบบขยายผงพน.....................................................................................................8-23
รปตดบนได...........................................................................................................8-24
รปตดปลองลฟท...................................................................................................8-25
ประเภทท 5 – แบบขยายรายละเอยด..............................................................................8-25
ประเภทท 6 – Schedule และแผนภาพ ........................................................................... 8-25
ประเภทของประตและกรอบประต.........................................................................8-26
ประเภทของหนาตาง(WindowTypes).................................................................8-27
ประเภทท 7&8 – ผใชก�าหนดขนเอง ................................................................................ 8-27
ประเภทท 9 – ภาพสามมต ............................................................................................. 8-27
แผนงานMock-up........................................................................................................................ 8-27
ตารางMock-up........................................................................................................................... 8-28
บทท 9 เปรยบเทยบมาตรฐาน มอก. กบ NCS ............................................................ 9-1
บทท 10 สญลกษณในแบบ ........................................................................................ 10-1
การแบงกลมของสญลกษณ........................................................................................................... 10-1
การควบคมขนาดของสญญลกษณ................................................................................................ 10-5
บทท 11 การใหค�าบรรยาย ........................................................................................ 11-1
ประโยชนทไดรบ ................................................................................................................ 11-1
ประเภทของค�าบรรยาย................................................................................................................. 11-1
ค�าบรรยายทวไป (General notes) ................................................................................... 11-2
ค�าบรรยายทวไปเกยวกบกลมสาขา (General discipline notes) ...................................... 11-2
ค�าบรรยายเกยวกบแผนงาน (General sheet notes) ....................................................... 11-3
ขอมลรหสอางอง (Reference keynotes) .......................................................................... 11-3
รหสแผนงาน(Sheetkeynotes).................................................................................................. 11-4
การเรยงล�าดบขอมลในNoteBlock............................................................................................. 11-5
แนวทางการท�างาน....................................................................................................................... 11-5
การเชอมโยงขอมล........................................................................................................................ 11-6
บทท 12 ขอมลเชงตาราง (Schedules) ....................................................................... 12-1
อาษา สมาคมสถาปนกสยาม ในพระบรมราชปถมภ www.asa.or.th
ประโยชนทจะไดรบจากระบบน ........................................................................................ 12-1
วตถประสงคของSchedules......................................................................................................... 12-1
ค�านยามของSchedule................................................................................................................. 12-1
แนวคด.......................................................................................................................................... 12-2
รปแบบ(Format).......................................................................................................................... 12-3
สวนประกอบของSchedule.......................................................................................................... 12-3
หวเรอง (Heading) ............................................................................................................ 12-3
คอลมนแสดงสญลกษณ (Mark Column) ......................................................................... 12-3
ค�าอธบาย (Item Description) .......................................................................................... 12-4
ขอมลจ�าเพาะ (Distinguishing Feature) ........................................................................... 12-4
หมายเหต (Notes) ............................................................................................................ 12-4
การสราง Schedule ........................................................................................................... 12-4
Schedule แบบพนฐานกบแบบขยาย ................................................................................. 12-5
การก�าหนดคอลมน...............................................................................................12-5
ต�าแหนงทวางSchedule........................................................................................12-6
โปรแกรมจดท�าSchedule............................................................................................................. 12-7
การเชอมโยงScheduleกบแบบ................................................................................................... 12-7
ขอมลประกอบ(Attributes).......................................................................................................... 12-7
การตงชอคลงขอมล....................................................................................................................... 12-8
บทท 13 มาตรฐานการใชส ........................................................................................ 13-1
มาตรฐานการใชสของคมอมาตรฐาน............................................................................................ 13-2
บทท 14 ค�ายอ ........................................................................................................... 14-1
บทท 15 นยามศพท ................................................................................................... 15-1
บทท 16 NCS กบ ISO 13567 ................................................................................... 16-1
ความเขากนไดกบISO13567.................................................................................................... 16-1
FieldNames................................................................................................................................. 16-2
Discipline กบ Agent Responsible ................................................................................... 16-2
ขอจ�ากดการตงรหส....................................................................................................................... 16-2
รหสหลก (Mandatory field) ............................................................................................... 16-2
ตวอยางการปรบใชรหส................................................................................................................. 16-3
แนวทางเพอคงความเขากนไดระหวางNCSและISO13567.................................................... 16-4
ภาคผนวก .................................................................................................................... 17-1
อาษา สมาคมสถาปนกสยาม ในพระบรมราชปถมภ www.asa.or.th
เอกสารอางอง(Reference).......................................................................................................... 17-1
โครงสรางของสารบญและขอมลในCD......................................................................................... 17-1
แนวทางการตดตงลงในเครองเพอใชงาน....................................................................................... 17-3
การใชTemplateDrawingหรอPrototypeDrawing..................................................................... 17-4
ชนดของเสน(Linetype)............................................................................................................... 17-4
การควบคมน�าหนกปากกา............................................................................................................ 17-5
การใชToolPalette....................................................................................................................... 17-5
ขอมลSchedule............................................................................................................................ 17-6
ตวอยางTitleBlock...................................................................................................................... 17-6
กตตกรรมประกาศ .......................................................................................................
คณะท�างาน....................................................................................................................................
ค�าขอบคณ.....................................................................................................................................
0-1
อาษา สมาคมสถาปนกสยาม ในพระบรมราชปถมภ www.asa.or.th
มาตรฐานการเขยนแบบกอสรางฉบบป พ.ศ. 2554
บทนำา
บทนำา
มาตรฐานการเขยนแบบกอสรางฉบบป พ.ศ. 2554 0-2
อาษา สมาคมสถาปนกสยาม ในพระบรมราชปถมภ www.asa.or.th
บทนำา
0-1
อาษา สมาคมสถาปนกสยาม ในพระบรมราชปถมภ www.asa.or.th
มาตรฐานการเขยนแบบกอสรางฉบบป พ.ศ. 2554
บทนำา
0-1มาตราฐานการเขยนแบบกอสรางฉบบท 2 2553
วธใชคมอ
บทนำา
คมอนไดจดทำ�ขนจ�กก�รรวบรวมม�ตรฐ�นของต�งประเทศ (อ�งองจ�ก National CAD Standard ver. 4.0),
ม�ตรฐ�น มอก. ของสำ�นกง�นม�ตรฐ�นอตส�หกรรม และรปแบบก�รทำ�ง�นทเปนอย รวมไปถงขอเสนอแนะ ขอคดเหน
จ�กกลมทดลอง
ท�นส�ม�รถคนห�ขอมล และนำ�ไปปรบใชกบหนวยง�นของท�นได กรณทมคว�มจำ�เปนตองทำ�ง�นรวม
กบหนวยง�นต�งประเทศ หรอทำ�ง�นในต�งประเทศ ท�นส�ม�รถใชขอมลนอ�งองก�รทำ�ง�นไดทนท อย�งไรกต�ม
เนองจ�กเอกส�รชดน เปนก�รรวบรวมขอมล ประกอบกบก�รทดลองใชในกลมทดลอง ซงตองก�รก�รพฒน�ตอไป ดง
นนห�กท�น หรอหนวยง�นของท�นมขอคดเหน หรอขอเสนอแนะ กรณ�สงขอมลของท�นม�ยงสม�คมสถ�ปนกสย�ม
ในพระบรมร�ชปถมภ ดวยจกขอบคณยง
นอกจ�กคมอแลว จะมแผนซดรอม ซงเกบขอมลเอกส�รนในรปของแฟมแบบ PDF ซงท�นส�ม�รถดผ�นท�ง
คอมพวเตอร หรอพมพออกม�ได ประกอบกบขอมลเสรมต�งๆ ทชวยเพมคว�มสดวกใหท�นส�ม�รถปรบตวเข�สระบบ
ไดง�ยขน อ�ทเชน Template File, เครองมอในก�รสร�งเลเยอรต�มม�ตรฐ�น Interactive Media เพอชวยคว�มเข�ใจ
ในเรองขอเลเยอร เปนตน ทงน ก�รนำ�ไปใชง�น ส�ม�รถอ�นร�ยละเอยดเพมเตมไดในภ�คผนวก
สำ�หรบคมอจะแบงออกเปน 16 บท โดยมเนอห�ดงน
• บทท 1 แนวคดของก�รจดทำ�คมอม�ตรฐ�นก�รเขยนแบบกอสร�ง อธบ�ยถงทม�ทไปของก�รจดทำ�คมอ
แนวท�งในก�รปรบตวใหเข�กบม�ตรฐ�น ปญห�และอปสรรคทอ�จจะเกดขน เหตผลคว�มจำ�เปนทจะตอง
มม�ตรฐ�น
• บทท 2 คว�มเปนม�ของม�ตรฐ�นก�รเขยนแบบกอสร�ง อธบ�ยถงม�ตรฐ�นปจจบนทมอย ก�รพฒน�ก�ร
ของม�ตรฐ�นต�งๆ
• บทท 3 กระบวนก�รทำ�ง�น อธบ�ยถงกระบวนก�รทำ�ง�นทเปนอยในปจจบน และกระบวนก�รทสอดคลอง
กบก�รจดทำ�ม�ตรฐ�น
• บทท 4 ก�รจดชดของแบบ อ�งองม�จ�กโมดลท 1 Drawing Set Organization ของ National CAD Standard
ver.4 อธบ�ยถงก�รแบงแยก ก�รเรยงลำ�ดบชดของแบบ ก�รเรยกชอต�งๆ ก�รจดหมวดหมของแฟมขอมล
โดยเฉพ�ะอย�งยงในกรณของอเลคโทรนกส
• บทท 5 ก�รตงชอแฟมง�น อ�งองม�จ�กโมดลท 1 Drawing Set Organization ของ National CAD Standard
ver.3 อธบ�ยถงม�ตรฐ�นวธก�รตงชอแฟมขอมลทเปนตวเนอง�น ทเรยกว� Model File
มาตรฐานการเขยนแบบกอสรางฉบบป พ.ศ. 2554 0-2
อาษา สมาคมสถาปนกสยาม ในพระบรมราชปถมภ www.asa.or.th
บทนำา
• บทท 6 ระบบเลเยอร อธบ�ยถงม�ตรฐ�นในก�รตงชอเลเยอร วธก�รจดกลมของชอ ต�ร�งก�รตงชอ
เลเยอรต�งๆ โดยแบงแยกต�มกลมส�ข� (Discipline) เปนหลก เพอสดวกตอก�รคนห� โดยชอเลเยอร
จะอ�งองจ�กม�ตรฐ�นของ AIA Layer Guidelines ver.3
• บทท 7 ก�รจดองคประกอบในแผนง�น อ�งองม�จ�กโมดลท 2 Sheet Organization ของ National CAD
Standard ver.4 อธบ�ยถงขน�ดม�ตรฐ�นของกระด�ษ ก�รจดแบงพนทบนหน�กระด�ษ ตำ�แหนงท
เหม�ะสมในก�รว�งองคประกอบต�งๆ ไมว�จะเปนตวแบบ คำ�อธบ�ย เปนตน
• บทท 8 ม�ตรฐ�นรปลกษณก�รเขยนแบบ อ�งองม�จ�กโมดลท 4 Drafting Convention ของ National
CAD Standard ver.4 อธบ�ยถงม�ตรฐ�นรปลกษณของก�รเขยนแบบ นำ�เสนอเปนขอสรป ทงนร�ยละเอยด
ส�ม�รถคนห�เพมเตมไดจ�กเอกส�ร National CAD Standard ดงกล�วข�งตน
• บทท 9 เปรยบเทยบม�ตรฐ�น มอก. และ NCS ทใชอยในบ�นเร�
• บทท 10 สญลกษณในแบบ อ�งองม�จ�กโมดลท 6 Symbols ของ National CAD Standard ver.3 ลกษณะ
ก�รจดกลมสญลกษณ วธก�รอ�งอง และตวอย�งม�ตรฐ�นสญลกษณหลกๆ ทใช โดยอ�งองจ�ก Module
ท ของ National CAD Standard ver.4
• บทท 11 ก�รใหคำ�บรรย�ย อ�งองม�จ�กโมดลท 7 Notations ของ National CAD Standard ver.3 อธบ�ย
ถงรปแบบก�รใหคำ�บรรย�ยในแบบ ตำ�แหนง ลำ�ดบกอนหลงทควรเปน โดยอ�งองจ�ก Module ท ของ
เอกส�ร NCS
• บทท 12 ขอมลเชงต�ร�ง อ�งองม�จ�กโมดลท 3 Schedule ของ National CAD Standard ver.3 อธบ�ย
ถงรปแบบก�รจดทำ� Schedule วธก�รม�ตรฐ�นในก�รแบงชองของต�ร�ง โดยอ�งองจ�ก Module ท ของ
ม�ตรฐ�น NCS
• บทท 13 ม�ตรฐ�นก�รใชส อธบ�ยถงม�ตรฐ�นก�รใชส และขน�ดนำ�หนกเสน โดยยกตวอย�งจ�ก
ม�ตรฐ�นของ Triservice และแนวคดของก�รจดชดสในม�ตรฐ�นน ซงใชแนวคดของนำ�หนกสทปร�กฏบน
จอภ�พสดำ� ทงนผใชไมจำ�เปนตองปรบม�ตรฐ�นก�รใชสของหนวยง�นเลย เพร�ะส�ม�รถใชม�ตรฐ�น
เลเยอรม�ใชควบคมได อย�งไรกต�มไดเสนอขอมลไวเพออ�งองและเปนแนวท�งในก�รพฒน�องคกรตอ
ไปเท�นน
• บทท 14 คำ�ยอ อ�งองม�จ�กโมดลท 5 Terms and Abbreviations ของ National CAD Standard ver.3
อธบ�ยถงตวยอภ�ษ�องกฤษทมกใชในแบบ พรอมคำ�บรรย�ย โดยอ�งองจ�ก Module ท 5 ของ NCS
ประกอบกบเอกส�ร ทใชอยในบ�นเร�
0-3
อาษา สมาคมสถาปนกสยาม ในพระบรมราชปถมภ www.asa.or.th
มาตรฐานการเขยนแบบกอสรางฉบบป พ.ศ. 2554
บทนำา
• บทท 15 นย�มคำ�ศพท ทใชในเอกส�ร เนองจ�กมขอมลหล�ยสวนทนำ�ม�จ�กภ�ษ�องกฤษ ดงนนเพอ
คว�มเข�ใจทตรงกน จงไดแสดงคำ�ภ�ษ�ไทยทใชในเอกส�รว�ม�จ�กคำ�ใดในภ�ษ�องกฤษ โดยอ�งองจ�ก
ร�ชบณฑตฯ เปนหลก
• บทท 16 NCS กบ ISO 13567 อธบ�ยถงคว�มแตกต�งระหว�งม�ตรฐ�น NCS และ ISO 13567 และ
ก�รปรบใช
• ภ�คผนวก ใหขอมลเกยวกบเอกส�รอ�งองทใชในคมอน และองคประกอบทมในแผนซดทแนบม�กบคมอ
น รวมไปถงวธก�รนำ�ขอมลในแผนซดไปปรบใชในหนวยง�น โดยมวตถประสงคเพอใหผใชส�ม�รถปรบตว
เข�สระบบม�ตรฐ�นไดสดวกขน
1-1
อาษา สมาคมสถาปนกสยาม ในพระบรมราชปถมภ www.asa.or.th
มาตรฐานการเขยนแบบกอสรางฉบบป พ.ศ. 2554
บทท 1แนวคดของการจดท�าคมอมาตรฐานการเขยนแบบกอสราง
บทท 1แนวคดของการจดท�าคมอมาตรฐานการเขยนแบบกอสราง
ขอเทจจรงในกระบวนการท�างานปจจบน
ผลกระทบส�าหรบหนวยงานทจะปรบใหเขามาตรฐาน
ท�าไมตองมการก�าหนดมาตรฐาน
ประโยชนทไดรบจากการก�าหนดมาตรฐาน
มาตรฐานการเขยนแบบกอสรางฉบบป พ.ศ. 2554 1-2
อาษา สมาคมสถาปนกสยาม ในพระบรมราชปถมภ www.asa.or.th
บทท 1แนวคดของการจดท�าคมอมาตรฐานการเขยนแบบกอสราง
1-1
อาษา สมาคมสถาปนกสยาม ในพระบรมราชปถมภ www.asa.or.th
มาตรฐานการเขยนแบบกอสรางฉบบป พ.ศ. 2554
บทท 1แนวคดของการจดท�าคมอมาตรฐานการเขยนแบบกอสราง
1-1มาตราฐานการเขยนแบบกอสรางฉบบท 2 2553
บทท 1แนวคดของการจดท�าคมอมาตรฐาน
แนวคดของการจดท�าคมอมาตรฐานการเขยนแบบกอสราง
ความซ�าซอนของขอมล ขอมลทแตกตางกนระหวางหนวยงาน และการท�างานรวมกบตางประเทศ หรอแมแต
การทบรษทไทย จะไปท�างานในตางประเทศกตาม เปนประเดนส�าคญของความพยายามในการจดท�ามาตรฐานของการ
เขยนแบบ เพอจะท�างานแขงกบตางชาตไดโดยไมมขอจ�ากดในเรองมาตรฐานมากดกน อกทงเพอใหการท�างานรวมกน
ระหวางบรษทสถาปนกไทยดวยกนเอง มความสดวกสอดคลองกนได โดยเฉพาะอยางยงในดานกระบวนการท�างาน และ
ขอมลในเชงอเลคโทรนกส
เอกสารฉบบนจงไดจดท�าขนเพอแสดงถงกระบวนการมาตรฐานทควรเปน และทมอย โดยสวนหนงอางองมาจาก
มาตรฐานของตางประเทศ อนไดแก NCS (National CAD Standard), AIA Layer Guidelines, Tri-services Color guide,
ISO 13567 และขอมลประกอบจากมาตรฐานของส�านกงานมาตรฐานอตสาหกรรม (มอก.) ในสวนทเกยวเนองกบ
การเขยนแบบ นอกจากนนยงไดขอมลเพมเตมจากการน�ารางมาตรฐานไปทดลองใชในส�านกงานสถาปนกมาระยะหนง
เพอขอขอคดเหนจากผใชโดยตรง ซงสวนมากกเปนกลมวชาชพทไดเคยทดลองปรบใชมาตรฐานในฉบบแรกมาแลว ขอมล
ทไดในระยะท 2 น นบวาเปนขอมลทลงลกในทางปฏบตมากขน
ขอสรปมาตรฐานทงหมดในเอกสารนนบไดวาเปนจดเรมตนจากกลมวชาชพทนบไดวามประสบการณในการ
เขยนแบบดวยคอมพวเตอรมาเปนระยะเวลานาน ซงคงจะตองไดรบการน�าไปใชในวงกวางมากขน เพอใหไดขอมลจาก
ผใชทหลากหลายมากขน และไดรปแบบทเหมาะสมทสด ในสวนทมความแตกตางกนระหวางมาตรฐานตางประเทศ กบ
มาตรฐานของ มอก. ทางคณะท�างานไดจดท�าเปนตารางเปรยบเทยบไว บางสวนมความแตกตางกนอยบาง ซงคงจะตอง
พฒนาและศกษาเพอหาขอสรปทเหมาะสมทสดตอไป
เพอใหคมอฉบบนมความถกตองสมบรณ สมาคมสถาปนกสยามฯ ใครขอใหทานผอานทมขอคดเหน หรอขอ
เสนอแนะเพมเตม ไดโปรดตดตอใหขอมลกลบไปยงสมาคมไดตลอดเวลา
ขอเทจจรงในกระบวนการท�างานปจจบน
จากการศกษาลกษณะการผลตแบบในส�านกงานสถาปนก โดยเฉพาะอยางยงในสวนของการเขยนแบบดวย
คอมพวเตอร จะมลกษณะหลกๆ ทสรปได ดงน
• หลายหนวยงาน มกจะมรปแบบการท�างานและระบบการเกบขอมลแบบทงหมดไวในแฟมขอมลแฟมเดยวกน
ทงสวนของตวแบบ และ Title Block
• มาตรฐานของการแบง layer เทาทพบจะมลกษณะการท�างานเปน 3 ลกษณะ คอ ลกษณะท 1 ไมมการ
ก�าหนด layer เลย แตใชวธเปลยนสของเสนสายทจะเขยน ลกษณะท 2 คอมการก�าหนด layer ทเปน
มาตรฐานของหนวยงาน หรอส�านกงานของตนเอง ลกษณะท 3 คอน�าเอาระบบ layer มาตรฐานของ
ตางประเทศ โดยเฉพาะอยางยงของ AIA มาใช แตกมกจะดดแปลงใหสะดวกตอการท�างานของหนวยงาน
จากการส�ารวจพบวาหนวยงานสวนใหญจะใชระบบ layer ในลกษณะท 2
มาตรฐานการเขยนแบบกอสรางฉบบป พ.ศ. 2554 1-2
อาษา สมาคมสถาปนกสยาม ในพระบรมราชปถมภ www.asa.or.th
บทท 1แนวคดของการจดท�าคมอมาตรฐานการเขยนแบบกอสราง
• มาตรฐานการใชส มการก�าหนดมาตรฐานการใชสของแตละหนวยงาน
• รปลกษณของแบบทใชในแตละหนวยงาน อาจมความแตกตางกนบาง แตมบางสวนทอางองจากมาตรฐาน
มอก. เหมอนกน
ผลกระทบส�าหรบหนวยงานทจะปรบใหเขาระบบมาตรฐาน
ส�าหรบหนวยงานทตองการปรบระบบการเขยนแบบกอสรางใหเขากบมาตรฐาน อาจมขอสงสยวาระบบมาตรฐาน
จะมผลกระทบตอกระบวนการท�างานทเปนอยมากนอยเพยงใด และจะตองปรบองคกรมากนอยแคไหน ในเรองนพอทจะ
มขอสรปไดดงน
• รปแบบการเกบขอมลแบบ มาตรฐานทใชอยในโลกน ไมวาจะเปน NCS หรอ ISO ไดถกออกแบบเพอรองรบ
การท�างานเปนทม ดงนนรปแบบการจดเกบแฟมขอมลจะถกแยกเปน 2 สวน คอ แฟมงานทเปนตวแบบ
เอง เรยกวา Model File และแฟมขอมลทใชในการรวบรวมแบบ เรยกวา Sheet File ดงนน เพอใหสอดคลอง
และสามารถรองรบงานขนาดใหญและการท�างานเปนทมได จะตองมการกระจายแฟมงานออกตามแตละ
ชนงานของแบบ ทส�าคญคอการหลกเลยงการคดลอกแบบเดยวกนไปใชในเนองานทแตกตางกน อาทเชน
คดลอกแบบผงพนสถาปตยกรรม ไปใชในการเขยนแบบผงงานไฟฟา ผงงานสขาภบาล เปนตน แตใหใชวธ
การอางองแฟมงาน ทเรยกวา External Reference แทน
• มาตรฐานของการแบง layer อาจมผลกระทบตอหนวยงานทไมมการก�าหนด layer มาตรฐานในการท�างาน
มากอน ซงเชอวามเพยงสวนนอย การปรบตวเขามาตรฐานจงเปนเรองทไมยาก เพยงแตศกษาถงการก�าหนด
ชอ layer ทระบไวในมาตรฐาน และเปรยบเทยบกบชอ layer ทหนวยงานนนๆ ใชอยเทานน
• มาตรฐานการใชส ถงแมวาในตางประเทศจะมความพยายามในการก�าหนดคากลาง แตในชนตนนน ไมม
ความจ�าเปนทจะตองปรบขอก�าหนดเดมทมอย เพราะเราสามารถปรบสไดไมยาก ตราบใดทท�างานโดยม
การแยกไปตาม layer ทเหมาะสม
• รปลกษณของแบบทปรากฏ หนวยงานตางๆ มกมขอก�าหนดในเรองของรปลกษณทใชอยแลว ในขนแรก
อาจจะยงไมมความจ�าเปนทจะตองปรบใหเหมอนกน ยกเวนกรณทมการรวมกนท�างานในโครงการเดยวกน
จากกรณตางๆ ขางตน จะเหนวาในขนแรก มเรองหลกๆ อยเพยง 2 เรองเทานนทจ�าเปนตองพจารณาปรบเปลยน
คอ รปแบบการจดเกบแฟมงาน และมาตรฐานของ layer เทานน อยางไรกตาม หากในอนาคตสามารถก�าหนดคากลาง
ของประเดนอนๆ รวมกนได การท�างานรวมกนจะท�างานโดยงาย โดยไมตองปรบเปลยนขอมลอกตอไป
ท�าไมตองมการก�าหนดมาตรฐาน
ผทท�างานอยในแวดวงการออกแบบ เขยนแบบ โดยเฉพาะอยางยงผทตองท�าหนาทในการบรหารจดการขอมล
1-3
อาษา สมาคมสถาปนกสยาม ในพระบรมราชปถมภ www.asa.or.th
มาตรฐานการเขยนแบบกอสรางฉบบป พ.ศ. 2554
บทท 1แนวคดของการจดท�าคมอมาตรฐานการเขยนแบบกอสราง
เหลาน โดยเฉพาะอยางยงกรณทเปนขอมลเชงอเลคโทรนคส ซงจะพบวามรปแบบ (Format) ของขอมลทหลากหลายมาก
และเปนสงทท�าใหการก�าหนดมาตรฐานของขอมลเปนเรองทจ�าเปนอยางยง อยางไรกตาม ส�านกงานออกแบบทวไปมก
จะก�าหนดมาตรฐานการท�างานไว เพอควบคมรปแบบ หรอรปลกษณของแบบ เปนการเฉพาะของส�านกงาน ซงอาจเรยก
ไดวาเปนการก�าหนดมาตรฐานของส�านกงาน (Office Standard) กรณโครงการขนาดใหญ ตองมส�านกงานในเครอทตอง
ท�างานรวมกนหลายส�านกงาน ส�านกงานหลกผเปนหวหนาโครงการ อาจตองก�าหนดมาตรฐานกลางไวเพอใหกลมงาน
สาขาตางๆ ท�างานภายใตระบบเดยวกน เพอมใหเกดปญหาการซอนทบของขอมล หรอการตความทผดแผกแตกตางกน
อยางไรกตามการก�าหนดมาตรฐานในแตละสวนงานตองมตนทนในการด�าเนนงาน ดงนนหากมการก�าหนดมาตรฐาน
กลางทใชรวมกนได กจะชวยลดตนทนในการบรหารจดการ การฝกอบรมบคลากรไดเปนอยางด และทส�าคญคอ สามารถ
สงผานขอมลอเลคโทรนคสขามไปมาระหวางหนวยงานหรอส�านกงานไดโดยไมจ�าเปนตองมการแปลงขอมล (Conversion)
แตอยางใด
ประโยชนทไดรบจากการก�าหนดมาตรฐาน
กรณของส�านกงานออกแบบ
• มความถกตองตรงกนในการจดเกบ รปแบบการแสดงงาน ในทกโครงการ โดยไมขนอยกบประเภท หรอ
เจาของโครงการ
• สามารถสงผานขอมลระหวางสถาปนก วศวกร และผออกแบบในสาขาอนๆ ทเกยวของไดโดยสะดวก
• ลดภาระการแปลงขอมลทสรางจากโปรแกรมทแตกตางกน
• ลดภาระการเตรยมขอมลเรมตน เพราะมการใชโปรแกรมทสอดคลองกบมาตรฐานกลาง
• ลดภาระการฝกอบรมบคลากรทมมาตรฐานส�านกงานทแตกตางกน
• สามารถตดตาม ตรวจสอบขอมลแบบไดตลอดเวลา
• สามารถปรบปรงขอมลแบบไดโดยอตโนมต
• ขยายโอกาสในการท�างาน หรอท�างานรวมกบองคกรอนไดโดยงาย
กรณของผรบเหมา หรอผรบเหมาชวง
• มความถกตองตรงกนของขอมลทกๆ โครงการ ไมวาจะมาจากกลมผออกแบบสาขาใด
• มการเรยงล�าดบแบบ รวมไปถงรปแบบการจดวางหนากระดาษทสอดคลองตรงกน
• ลดความคลาดเคลอน ความผดพลาดในการอานแบบ หรอแปลความหมาย
• มระบบการอางองแบบขยายทเหมอนกน
มาตรฐานการเขยนแบบกอสรางฉบบป พ.ศ. 2554 1-4
อาษา สมาคมสถาปนกสยาม ในพระบรมราชปถมภ www.asa.or.th
บทท 1แนวคดของการจดท�าคมอมาตรฐานการเขยนแบบกอสราง
กรณของลกคาหรอเจาของโครงการ
• มความถกตองตรงกนของขอมลทกๆ โครงการ ไมวาจะมาจากกลมผออกแบบสาขาใด
• เพมความชดเจนในการสอสาร และความเขาใจในตวแบบ ระหวางผออกแบบและเจาของงาน
• มความสอดคลองของขอมล และสามารถน�าไปใชรวมกบระบบ Facility Management ของโครงการได
• เพมขดความสามารถในการจดเกบ และสบคนขอมล
• สามารถตรวจสอบเอกสารการกอสรางไดในทกๆ จด
2-1
อาษา สมาคมสถาปนกสยาม ในพระบรมราชปถมภ www.asa.or.th
มาตรฐานการเขยนแบบกอสรางฉบบป พ.ศ. 2554
บทท 2ความเปนมาของมาตรฐานการเขยนแบบกอสราง
บทท 2ความเปนมาของมาตรฐานการเขยนแบบกอสราง
AIA CAD Layer Guidelines
ความเปนมาของ CAD Layer Guidelines
Version 2
Version 3
Version 4
Uniform Drawing System (UDS)
Modular Structure
ความยดหยน
ความถกตองตรงกน
การเชอมโยงขอมล
UDS Modules
Drawing Set Organization
Sheet Organization
Schedules
Layering
Drafting Conventions
Symbols และ Attributes
CAD Standards และ File Naming
Color
มาตรฐานการเขยนแบบกอสรางฉบบป พ.ศ. 2554 2-2
อาษา สมาคมสถาปนกสยาม ในพระบรมราชปถมภ www.asa.or.th
บทท 2ความเปนมาของมาตรฐานการเขยนแบบกอสราง
2-1
อาษา สมาคมสถาปนกสยาม ในพระบรมราชปถมภ www.asa.or.th
มาตรฐานการเขยนแบบกอสรางฉบบป พ.ศ. 2554
บทท 2ความเปนมาของมาตรฐานการเขยนแบบกอสราง
2-1มาตราฐานการเขยนแบบกอสรางฉบบท 2 2553
ความเปนมาของมาตรฐานการเขยนแบบ
ในป 1990 สมาคมสถาปนกอเมรกน (American Institute of Architects – AIA) ไดจดทำาเอกสาร CAD Layer
Guidelines เพอการจดกลม จดระเบยบขอมลของงานอาคาร และงานทเกยวของ รวมไปถงการจดเกบขอมลเชงอเลค
โทรนคสของ CAD Files ดวย และในปเดยวกนนนเอง Construction Specifications Institute (CSI) กไดจดพมพเอกสาร
ทางเทคนคคอ Standard Reference Symbols ขน ตอมาในป 1994 กไดพฒนา Uniform Drawing System (UDS) ขน
มาสำาหรบการจดระเบยบ จดระบบใหกบงานแบบทงหมด มระบบ MasterFormat สำาหรบการจดหมวดหมของผลตภณฑ
ทเกยวของกบงานกอสราง ทรจกกนในชอของ Sixteen-division คอการแบงกลมวสด ผลตภณฑทางการกอสรางออกเปน
16 หมวดดวยกน และสรางระบบการตงรหส เพอการอางองถงวสดในหมวดตางๆ เหลานน
ทผานมามหนวยงานทเกยวของการการกำาหนดมาตรฐานการจดทำาเอกสารการกอสราง (Drawing
Documentation) หลายหนวยงานดวยกน หนวยงานหลกๆ กไดแก AIA, CSI, Tri-Service CADD/GIS Technology ของ
U.S. Army Corps of Engineers และ ISO สำาหรบ 3 หนวยงานแรก กมการทำาความตกลงรวมมอกนผลตมาตรฐาน
รวมกน ทเรยกวา National CAD Standard ขน สวน ISO กมมาตรฐาน ISO 13567 ทเกยวเนองกบ Technical Drawing
ทง 2 ระบบกมความแตกตางกนบางในบางสวน แตโดยรวมกสามารถปรบใชรวมกนไดหากจำาเปน
AIA CAD Layer Guidelines
ในระบบ CAD ทเปน Vector-Based ทงหลายจะรองรบระบบการจดการขอมลเปนชนๆ หรอเปน layer ระบบ
นจะชวยใหขอมลแบบตางๆ ถกจดเปนระบบ และสดวกตอการควบคมการแสดงผลขอมลบนจอภาพ รวมไปถงการพมพ
งานออกมาดวย การใชระบบ layer อยางมประสทธภาพ จะชวยในเรองการประสานงานในเชงขอมลทสะดวกขน และลด
เวลาในการจดเตรยมขอมล การจดระเบยบขอมลเปนเลเยอรจะทำาใหแฟมขอมล CAD ใดๆ สามารถบรรจขอมลทสำาคญ
ของโครงการ การเปดปด layer ซงหมายถงการเปดปดการแสดงผล จะสรางชดขอมลทเหมาะสมในสถานการณตางๆกน
เชน การเขยน การตรวจสอบ หรอการแกไข
ความเปนมาของ CAD Layer Guidelines
สมาคมสถาปนกอเมรกน (AIA) ไดจดทำา CAD Layer Guidelines ฉบบแรกขนในป ค.ศ. 1990 ซงไดรบความ
สนใจเปนอยางมาก ประกอบกบการพฒนาทางเทคโนโลยอยางรวดเรว จงมการพฒนาเปนฉบบท 2 (Second Edition)
ขนในป ค.ศ. 1997 ขอแตกตางทสำาคญระหวางฉบบท 1 และฉบบท 2 คอการยกเลกระบบชอ layer แบบยอ มาใชแบบ
เตมรปเพยงอยางเดยว นอกจากนนยงไดเพมขอมล layer สำาหรบโครงงานปรบปรง สถาปตยกรรมภายใน สอสาร และ
การใหคำาอธบาย
บทท 2ความเปนมาของมาตรฐานการเขยนแบบ
มาตรฐานการเขยนแบบกอสรางฉบบป พ.ศ. 2554 2-2
อาษา สมาคมสถาปนกสยาม ในพระบรมราชปถมภ www.asa.or.th
บทท 2ความเปนมาของมาตรฐานการเขยนแบบกอสราง
ในเดอนกรกรฎาคม ป ค.ศ. 1997 AIA ไดตกลงทจะนำาขอมล CAD Layer Guidelines เขาไปรวมกบโครงการ
U.S. National CAD standard (U.S. NCS) ของ National Institute of Building Sciences (NIBS) AIA และ NIBS ยง
ไดรวมมอกบ Construction Specifications Institute (CSI) และ Tri-Service CADD/GIS Technology ของ U.S. Army
Corps of Engineers โดยไดนำาเอกสาร Uniform Drawing System และ Plotting Guidelines ตามลำาดบ เขามารวมใน
เอกสารของ NIBS
ในเดอนมนาคม ค.ศ. 1999 คณะกรรมการของโครงการ U.S. National CAD Standard ไดรบเอกสาร CAD
Layer Guidelines, Second Edition มาเปนสวนหนงของเอกสาร U.S. National CAD Standard, version 1 และจดพมพ
ขนในเดอนกรกฎาคม ค.ศ. 1999 หลงจากนนกไดพฒนามาเปน version 2 ในป ค.ศ. 2002
Version 2
AIA CAD Layer Guidelines, version 2 ไดออกแบบและจดระบบใหมใหเขากบระบบ Uniform Drawing System
ของ CSI โดยมสวนเพมเตม และปรบปรงขน ดงน
• ปรบระบบใหสอดคลองกบกตกาของ NCS version 1 รวมไปถงการปรบรหสของ Status จากสหลกไปเปน
หลกเดยว
• ปรบรปแบบของชอ layer โดยเพมขอมลกลมสาขางาน (Discipline Designator) เปนรหส 2 หลก และเพม
เตมกลม Minor กลมท 2 เขาไปดวย
• เพมเตมขอมล layer ดาน Drawing View สำาหรบผทตองการจดระบบขอมลโดยแบงตามประเภทของแบบ
แทนการแบงโดยระบบอาคาร
• เพมเตมขอมล layer ของกลมสาขางาน Civil, Structure, Mechanical, Plumbing และ Telecommunication
• เพมกลมสาขางานใหม ไดแก Survey/Mapping, Geotechnical, Civil Works, Process และ Operations
• เพม Minor Group ของการใหคำาอธบาย (Annotation) และเกณฑในการตง free agent
• ใหความชดเจนในเรองของเกณฑสำาหรบ free agent
• รายละเอยดและกฏเกณฑใหมใหสอดคลองกบมาตรฐาน ISO CAD
Version 3
• ปรบจำานวนหลก Minor group ของกลม User defined ใหเปน 4 หลก
• เพมขอมลของกลม Process ใหสามารถจดกลมขอมลโดยกลมของระบบ หรอ แตละระบบแยกกนกได
• เพมเตมขอมลในกลมสาขางาน (Discipline) ดาน Landscape
2-3
อาษา สมาคมสถาปนกสยาม ในพระบรมราชปถมภ www.asa.or.th
มาตรฐานการเขยนแบบกอสรางฉบบป พ.ศ. 2554
บทท 2ความเปนมาของมาตรฐานการเขยนแบบกอสราง
• เพมขอมลใน Major และ Minor ของกลมสาขางาน Equipment, Mechanical และ Interior
• เพม Equipment Layer ในกลมของ Fire Protection
Version 4
• จดเรยงลำาดบเอกสารในภาคผนวก A ตามตวอกษร เพอใหงายตอการอาน
• รายการกลมสาขางาน (Discipline) ถกเรยงลำาดบตามตวอกษร
• เพมเตมขอมลในกลมของโทรคมนาคม (Telecommunications) โดยบางสวนถกดงออกมาจากกลมไฟฟา
(Electrical)
• มการเปลยนแปลงคำาทใชในกลมหลก (Major) และกลมรอง (Minor) ใหสอดคลองกนทงหมดในแตละกลม
สาขางาน อกทงปรบคำายอทใชใหสอดคลองกบทใชในสวนของ UDS
• รายการกลมสาขางานโยธา (Civil) ถกตดออก
• ลบตวอยางบางเรองทอาจกอใหเกดความเขาใจคลาดเคลอนออกไป
Uniform Drawing System (UDS)
ในป 1989 Construction Specifications Institute (CSI) ไดเหนถงความตองการทางดานโครงสราง และ
มาตรฐานการเขยนแบบ และในป 1990 ไดจดตงคณะอนกรรมการขนมาเพอพจารณาในเรองดงกลาว และไดจดทำา
เอกสารทางเทคนคฉบบแรกขนมา คอ TD-2-6 เกยวกบสญลกษณในแบบ และไดจดทำาเปนขอมลอเลคโทรนคสในป
ค.ศ. 1991 หลงจากนนกมการคนควาขอมลเพมเตม และพบวายงมขอมลเกยวเนองกบแบบอกบางประการ
ในป 1994 CSI ไดพฒนา Uniform Drawing System (UDS) ขนมา โดยมการจดหมวดหมของมาตรฐาน การ
จดชดของแบบ ตาราง รปแบบการเขยน ส และระบบการใหขอมลในแบบ รวมไปถง CAD Layer บางสวนดวย
ตอมาในเดอนกมภาพนธ ป 1995 ไดมการประชมกนระหวางหนวยงานทเกยวของกบการผลตแบบ คอ CSI,
AIA, Tri-Service CADD/GIS Technology Center และ National Institute of Building Sciences (NIBS) ในเรองของ
มาตรฐานการผลตแบบ การจดระบบระเบยบใหทำางานรวมกนได โดยท CSI ไดรบการยอมรบใหเปนขอมลหลกในการ
ดำาเนนการ คณะกรรมการชดนกไดดำาเนนการพฒนารวมกนในดานมาตรฐานของรปลกษณ และ CAD Layer ดวย และ
ในป ค.ศ. 1997 CSI ไดจดพมพ 3 Module แรกของระบบ UDS ออกมา
UDS ประกอบไปดวย Module ตางๆ ไดแก มาตรฐาน แนวทางการดำาเนนการ และเครองมอตางๆ ทจะชวย
ในการจดระบบ และแสดงขอมลตางๆ ของแบบ เพอใชในการวางแผน การออกแบบ การกอสราง รวมไปถงการจดการ
มาตรฐานการเขยนแบบกอสรางฉบบป พ.ศ. 2554 2-4
อาษา สมาคมสถาปนกสยาม ในพระบรมราชปถมภ www.asa.or.th
บทท 2ความเปนมาของมาตรฐานการเขยนแบบกอสราง
ทรพยากรอาคาร UDS วางมาตรฐานทงในเรองของภาพลกษณ และขอมลเชงตวอกษร เชน MasterFormat, SectionFormat
และ PageFormat เปนตน
• วางรากฐานมาตรฐานของแบบทกประเภท
• กำาหนดบทบาทหนาทของผใชแบบในวงจรการดำาเนนการของแบบ
• จดระบบขอมลของแบบ และการผนวกขอมลจากแหลงขอมลอนทเกยวของกบโครงการ
• วางรากฐานของรปแบบของแบบ ทผใชสามารถรบรและเขาใจ อนจะทำาใหเกดประสทธภาพของกระบวนการ
ผลตแบบและการประสานงานทด ลดขอผดพลาดลง
• การจดระบบขอมลแบบอเลคโทรนคส การจดเกบและการโอนถายขอมล
UDS ใหกรอบของการจดการแบบทสมพนธกบองคประกอบตางๆ ของโครงการ โดยมพนฐานเกยวกบเกณฑ
มาตรฐาน ความยดหยน ความถกตองตรงกน และการเชอมโยงขอมล
Modular Structure
• ระบบ Modular ของ UDS ถกออกแบบมาใหเปนระบบเปด ทำาใหเราสามารถเพมเตม ปรบแตงองคประกอบ
ตางๆ ภายใตกฏเกฏฑทกำาหนดไว ไมวาจะเปนขอมลแบบ Graphics หรอตวอกษรกตาม กรอบกตกา
ดงกลาวทำาใหเราสามารถเชอมโยงขอมลของสาขางานตางๆ ไดโดยไมสบสน
• การใชระบบพกดในการแบงแยกขอมลในแผนงาน ทำาใหการเขาถงขอมลในแบบทำาไดโดยงาย
• โครงสรางการจดลำาดบขอมลของ UDS ทำาใหเราสามารถคดกรองเอาขอมลทจำาเปนสำาหรบในแตละสาขา
ไดโดยงาย และตรงตามความตองการของกลมสาขาตางๆ
ความยดหยน
UDS สรางระบบทสามารถรองรบความตองการของผใชแบบในสาขา และขนตอนของโครงการทตางกน ไมวา
จะเปนขนตอนออกแบบ กอสราง กตาม ขอบเขตของโครงการกมความตางกน บางโครงการมขนาดเลก บางโครงการม
ขนาดใหญ UDS มรปแบบของการใชงานทสามารถปรบใหเขากบลกษณะของโครงการเหลานนได
ความถกตองตรงกน
UDS วางรากฐานของชดขอมลสำาหรบทกๆ สาขางานทเกยวของกบวงจรชวตของโครงการ มาตรฐานนจงทำาให
ขอมลในแตละสาขางานสามารถนำามาผนวกกนไดโดยไมเกนความสบสนของขอมล ลดขอผดพลาดและการหลงลมของ
2-5
อาษา สมาคมสถาปนกสยาม ในพระบรมราชปถมภ www.asa.or.th
มาตรฐานการเขยนแบบกอสรางฉบบป พ.ศ. 2554
บทท 2ความเปนมาของมาตรฐานการเขยนแบบกอสราง
ขอมลลง อาทเชน S-101 หมายถง ผงโครงสรางชนท 1, A-101 หมายถงผงพนงานสถาปตยกรรม ชนท 1, M-101
หมายถงผงงานระบบอปกรณอาคาร ชนท 1, E-101 หมายถงผงระบบไฟฟา ชนท 1 เปนตน
การเชอมโยงขอมล
UDS กำาหนดมาตรฐานของขอมลทงในเชงเอกสาร และอเลคโทรนคส เพอความสดวกในการโอนถายแลกเปลยน
ขอมล รวมไปถงรปแบบการจดเกบขอมล
UDS Modules
Module ตางๆใน UDS ประกอบไปดวยหวขอดงตอไปน
Drawing Set Organization
การจดระเบยบของแบบ UDS ไดวางกรอบของการจดชดของแบบ โดยเรมตนจาก
• สาขาของงานเปนหลก อาทเชน A หมายถงงานสถาปตยกรรม (Architecture) เปนตน และมขอมลเพมเตม
ในแตละกลมสาขางาน เพอใหขอมลทละเอยดขน รวมไปถงการจดลำาดบของแบบดวย
• UDS วางรากฐานของมาตรฐานแผนงานทใชไดกบทกกลมสาขา แผนงานมาตรฐานทวไปจะประกอบดวย
ผงพน (Plan), รปดาน (Elevations), รปตด (Sections) มมมองภาพรวม รายละเอยด ตารางหรอแผนผง
และการแสดงแบบ 3 มต
• การแยกแยะแผนงาน จะอาศยสาขางาน เปนหลก รวมไปถงมาตรฐานการตงชอแฟมขอมล หรอคลงขอมล
Sheet Organization
การจดระบบของแผนงาน ขนาดมาตรฐานของแผนงาน ซงโดยมาจะมหนวยวดเปน มม. และ นว นอกจากนน
ยงกำาหนดตำาแหนง และการจดวางขอมลตางๆ บนแผนงานดวย ไดแก พนทเขยน ตำาแหนงของ Title Block ระบบกรด
ของแผนงาน
มาตรฐานการเขยนแบบกอสรางฉบบป พ.ศ. 2554 2-6
อาษา สมาคมสถาปนกสยาม ในพระบรมราชปถมภ www.asa.or.th
บทท 2ความเปนมาของมาตรฐานการเขยนแบบกอสราง
Schedules
ตาราง การจดรปแบบและรายละเอยดในตาราง โดยมรปแบบในเชงอเลคโทรนคสหลายรปแบบ เชน Word,
Excel, AutoCAD, Microstation และ DXF
Layering
ระบบ layer เปนสวนสำาคญในการจดระบบ แยกแยะขอมล ทงในสวนทเปน Graphics และตวอกษรตางๆ ผรบ
ผดชอบหลกคอ AIA
Drafting Conventions
รปลกษณและมาตรฐานของการเขยนแบบ ซงเปนการทำางานรวมกนระหวาง CSI และ Tri-Service CADD/GIS
Technology Center โดยระบถงรปแบบการเขยนแบบ มาตรฐานของเสน ขอมลเชงอกษร และองคประกอบตางๆ
Symbols และ Attributes
ขอมลประกอบกบ Graphics โดย Tri-Service CADD/GIS Technology Center เปนผดำาเนนการ โดยการให
มาตรฐานของขอมลทปะไปกบขอมล Graphics ตางๆ
CAD Standards และ File Naming
มาตรฐานของ Computer Aided Drafting ทงในดานของวธการแสดงแบบ การโอนถายขอมลอเลคโทรนคส
Color
มาตรฐานการใชสของแบบ
3-1
อาษา สมาคมสถาปนกสยาม ในพระบรมราชปถมภ www.asa.or.th
มาตรฐานการเขยนแบบกอสรางฉบบป พ.ศ. 2554
บทท 3กระบวนการท�างาน
บทท 3กระบวนการท�างาน
รปแบบการท�างานทพบเหนทวไป
ขดความสามารถของโปรแกรมทใชกบรปแบบการท�างาน
รปแบบการท�างาน
แนวทางในการควบคมการท�างาน
มาตรฐานการเขยนแบบกอสรางฉบบป พ.ศ. 2554 3-2
อาษา สมาคมสถาปนกสยาม ในพระบรมราชปถมภ www.asa.or.th
บทท 3กระบวนการท�างาน
3-1
อาษา สมาคมสถาปนกสยาม ในพระบรมราชปถมภ www.asa.or.th
มาตรฐานการเขยนแบบกอสรางฉบบป พ.ศ. 2554
บทท 3กระบวนการท�างาน 3-1มาตราฐานการเขยนแบบกอสราง
ฉบบท 2 2553บทท 3กระบวนการท�างาน
กระบวนการท�างาน
กระบวนการผลตแบบกอสราง หรอแบบทางสถาปตยกรรมนน จะมหลายขนตอน ตงแตขนจดท�าแบบราง แบบ
รายละเอยดสถาปตยกรรม และแบบกอสรางในขนตอนสดทาย ในการท�างานแตละขนตอนจะมการแกไขปรบเปลยนแบบ
(Revision) เกดขนอยตลอดเวลา ดงนนรปแบบมาตรฐานทจดท�าขน นอกเหนอจากการจดระบบและการแยกแยะขอมล
แลว กระบวนการตดตามการเปลยนแปลงของงาน กเปนประเดนทตองมการตรวจสอบอยางถดตองและตอเนอง เพอให
สามารถผลตงานไดในระยะเวลาทสนลง ในกระบวนการท�างานขนตอนเหลาน จงตองมการแยกขอมลของแบบเปนสวนๆ
แลวน�ากลบมาประสานรวมกนเปนงานตางๆ ซงในแบบงานชนเดยวกนนน อาจถกน�าเสนอไดในหลายๆ สวนของชดแบบ
กอสราง การอางองขอมลตวเดยวกนจงเปนเรองส�าคญ
รปแบบการท�างานทพบเหนทวไป
การท�างานแบบในส�านกงานทวไป มกจะพบรปแบบการท�างาน 4 รปแบบ ดงน
แบบท 1
เปนการเขยนแบบดวยคอมพวเตอร ทลอกเลยนมาจากการเขยนแบบดวยมอ โดยแยกแฟมขอมลออกตามจ�านวน
แผนงานทมในชดแบบ เขยนรปตางๆ ตามทตองการลงไปในแผนงานนนๆ ในกรณนอาจมปญหาเกดขน เชน
• หากมการอางองถงรปเหลานในแผนงานอนๆ กจะใชวธคดลอกขอมลนออกไป ซงจะท�าใหเกดปญหาความ
ซ�าซอนของขอมล และไมรวาแบบชนใดคอแบบลาสด
มาตรฐานการเขยนแบบกอสรางฉบบป พ.ศ. 2554 3-2
อาษา สมาคมสถาปนกสยาม ในพระบรมราชปถมภ www.asa.or.th
บทท 3กระบวนการท�างาน
• แฟมขอมลมขนาดใหญ ท�างานไดชาลง
• มความเสยงในการสญหายของขอมลสง ในกรณทเกดความเสยหายกบแฟมงานใดๆ หมายถงความเสยหาย
ของรปทอาจจะมากกวา 1 รป
• ปญหาเรองความหลากหลายของการพมพงาน การควบคมมาตราสวนของแบบ ในกรณทมมาตราสวนตางๆ
กนในชดแบบ โดยเฉพาะอยางยงในแผนงานเดยวกน
แบบท 2
คลายกบกรณแรก แตมการใชระบบการอางองขอมลจากภายนอกแทน เพอแกปญหาทเกดขนในกรณของแบบท 1
กรณน ผควบคมการผลต สามารถแจกงานออกไปยงทมงานหลายๆ คน เพอชวยกนท�างานไดสะดวกขน
แบบท 3
ในกรณทแบบมขนาดใหญ ไมสามารถบรรจลงบนแผนงานเพยงแผนเดยวได จ�าเปนตองแยกแบบออกเปนสวนๆ
(Zone) ในแบบท 2 แตกยงไมคอยสะดวกนก ในแบบท 3 จงเปนแบบทมระบบทเรยกวา Paper หรอ Layout เพอใช
ส�าหรบการจดวางองคประกอบในหนากระดาษโดยเฉพาะ ซงจะท�าใหการจดระบบ การรวบรวมจดเกบแบบจะสะดวก
ขนมาก
3-3
อาษา สมาคมสถาปนกสยาม ในพระบรมราชปถมภ www.asa.or.th
มาตรฐานการเขยนแบบกอสรางฉบบป พ.ศ. 2554
บทท 3กระบวนการท�างาน
แบบท 4
แบบท 4 คลายกบแบบท 3 คอการใช External Reference เพยงแตวาสรางขนมาเพอแกปญหาทเกดขนจาก
การท�างานในแบบท 3 ซงมกเกดขนกบการใสสญลกษณและตวอกษรประกอบในแบบในมาตราสวนทตางกน เนองจาก
หลกการเขยนแบบดวยคอมพวเตอรนน จะเปนการเขยนตวแบบตามขนาดจรง หรอ 1:1 สวนสญลกษณและตวอกษร
ประกอบจะถกค�านวณปรบขนาดไปตามมาตราสวนทตองการ ในกรณทมการเขยนแบบแตละรปจนเสรจสนกระบวนการ
จงไมสามารถท�าได เพราะยงมการน�าขอมลไปปรบใชในหลายมาตราสวน การปรบแตงขนาดของสญลกษณและตวอกษร
จงหลกเลยงไมได ส�าหรบแนวคดในแบบท 4 คอการเขยนตวแบบเปลาๆ โดยไมมสญลกษณและตวอกษร หลงจากนน
เมอตองการแบบในมาตราสวนใด กจะใช External Reference ดงตวแบบเขาไปในแฟมงานใหม แลวจงท�าการเขยนตว
อกษรและสญลกษณลงไป เพอใหไดแฟมงานแบบทสมบรณ หลงจากนนจงดงไปรวมใน Sheet File ดวยระบบ External
Reference อกครงหนงเหมอนกรณแบบท 3
ขดความสามารถของโปรแกรมทใชกบรปแบบการท�างาน
รบแบบของการท�างานทง 4 แบบขางตน อาจกลาวไดวา รปแบบท 3 นาจะเปนรปแบบทแกปญหาในเรองความ
ผดพลาด และความลกลนของแบบไดเปนอยางด อกทงยงสามารถแจกงานออกไปในกลมท�างานได อยางไรกตามในรป
แบบท 3 จ�าเปนทจะตองอาศยขดความสามารถของโปรแกรมเขยนแบบทจะชวยในการปรบขนาดของตวอกษรและ
สญลกษณไปตามมาตราสวนทใช ซงโปรแกรมเขยนแบบบางโปรแกรมกมไดมขดความสามารถน ในกรณนจะพบวารป
แบบท 4 จะสามารถรองรบกระบวนการท�างานไดดกวา โดยจะเปนการเขยนเฉพาะตวแบบ แลวเขยนตวอกษรกบสญลกษณ
มาตรฐานการเขยนแบบกอสรางฉบบป พ.ศ. 2554 3-4
อาษา สมาคมสถาปนกสยาม ในพระบรมราชปถมภ www.asa.or.th
บทท 3กระบวนการท�างาน
ทเหมาะสมกบมาตราสวนตางๆ แยกกนไปในแตละแฟมงานแทน ทงนอาจจะมปญหาในเรองความลกลนของการระบตว
อกษรและสญลกษณอยบาง แตกลดความซบซอนในการแกไขปรบเปลยนไปไดมากเชนกน
รปแบบการท�างาน
ในการเขยนแบบทเปนขอมลอเลคโทรนคสนน จะมรปแบบการท�างานทตางกนออกไปจากการเขยนแบบดวยมอ
โดยเฉพาะอยางยงการแจกงาน โดยระบบมาตรฐาน จะมแฟมขอมลอย 2 ชนด คอ
• Model File – แฟมขอมลของแบบแตละรป โดยการแกไข ดดแปลง Drawing จะท�าทแฟม Model เหลาน
เทานน และเพอใหไดประโยชนสงสดของการเขยนแบบ จะมการแยกแฟมงานทเปน Common ออกมาตาง
หาก อาทเชน Bubble Grid, Building Core เปนตน เพอจะใชอางองจากแฟมงาน Model อนๆ อกชนหนง
• Sheet File – แฟมงานทเปนตวแทนของแผนงานหลก โดยทแฟมน จะเชอมโยงขอมล Model File ขางตน
เขามารวมกน และจะใชแฟมนเปนหลกในการพมพแบบออกไป
แนวทางในการควบคมการท�างาน
• ก�าหนด Snap และ Limits เสมอ
• เขยนรปแยกแฟมขอมลเสมอ เรยกวา Model File รวบรวมแบบตางๆ โดยใช Layout เปนหลก เพอสราง
เปนแผนงาน เรยกวา Sheet File รวมกบ External Reference ทงนใหก�าหนดชอตามมาตรฐานเสมอ
• ขอมลทเปน Common ทงหมด ใหแยกแฟมตางหาก แลวใชระบบ External Reference ไปใชงานใน Model
File อนๆ
• เขยนขอมลบน layer ตามทก�าหนด โดยคณสมบตหลกใช Bylayer เปนเกณฑ
• ขอมลเชงตาราง เชน Text, Dimension ใหใช Style เปนตวควบคมรปแบบเสมอ หลกเลยงการปรบแตง By
Entity
• หากมความจ�าเปนตองสราง Symbol หรอ Block ขนมาใหม ใหก�าหนดตามมาตรฐาน และบนทกขอมลไว
ในเครองแมขาย พรอมเขยนรายงานแจงผรบผดชอบดวย ในกรณทเปนขอมลใหม แตอยในกลมงาน
มาตรฐาน เชน ประต หนาตาง ใหยดรปแบบเดม เปนเกณฑเสมอ โดยเฉพาะอยางยง ทศทาง และต�าแหนง
Insertion Point
4-1
อาษา สมาคมสถาปนกสยาม ในพระบรมราชปถมภ www.asa.or.th
มาตรฐานการเขยนแบบกอสรางฉบบป พ.ศ. 2554
บทท 4การจดชดของแบบ
บทท 4การจดชดของแบบ
ชดของแบบและการจดล�าดบ (Set Content and Order)
การระบแผนงาน (Sheet Identification)
Set Content and Order
Sheet Identification
Standard Sheet Identification
การระบชอแผนงานแบบยอ
มาตรฐานการเขยนแบบกอสรางฉบบป พ.ศ. 2554 4-2
อาษา สมาคมสถาปนกสยาม ในพระบรมราชปถมภ www.asa.or.th
บทท 4การจดชดของแบบ
4-1
อาษา สมาคมสถาปนกสยาม ในพระบรมราชปถมภ www.asa.or.th
มาตรฐานการเขยนแบบกอสรางฉบบป พ.ศ. 2554
บทท 4การจดชดของแบบ 4-1มาตราฐานการเขยนแบบกอสราง
ฉบบท 2 2553บทท 4การจดชดของแบบ
การจดชดของแบบ
Drawing Set Organization เปนการก�าหนดมาตรฐานในการจดเรยงขอมลของแบบ การใหรหส และเลขทประจ�า
แบบ โดยมรายละเอยดดงน
ทมา : National Cad Standard Ver. 4.0
ชดของแบบและการจดล�าดบ (Set Content and Order)
• จดแบงชดของแบบตามกลมสาขางาน (Discipline)
• เรยงล�าดบของชดขอมลไปตามกระบวนการท�างาน
มาตรฐานการเขยนแบบกอสรางฉบบป พ.ศ. 2554 4-2
อาษา สมาคมสถาปนกสยาม ในพระบรมราชปถมภ www.asa.or.th
บทท 4การจดชดของแบบ
• ก�าหนดรปแบบการตงชอแฟมขอมลส�าหรบแผนงาน
• จดระบบขอมลตางสาขา เพอใหสามารถใชขอมลรวมกนได โดยไมมการท�างานซ�าซอน
การระบแผนงาน (Sheet Identification)
• ก�าหนดรปแบบการตงชอแผนงาน
• จดแบงหวขอของประเภทของแผนงาน
• วางระบบในการใหเลขทประจ�าแผนงาน
Set Content and Order
การจดระบบของแบบจะตองมความยดหยน และสามารถปรบเขากบโครงการทมขนาด และความซบซอนทตาง
กนได UDS ไดวางระบบการจดแบบไวในลกษณะดงตอไปน
• แยกแยะขอมลตามกลมสาขา
• จดเรยงล�าดบของแบบโดยเรยงล�าดบตามขนตอนการกอสรางปกต ในกรณทมล�าดบขนในการกอสราง
เทากน กจะเรยงตามล�าดบทจดไวโดย Master Format
• รวมรวมและน�าเสนอแบบในแผนงาน โดยแยกตามประเภทของแผนงาน
• การน�าเสนอขอมลในแตละกลม จะจดเรยงจากขอมลทวไปไปยงขอมลจ�าเพาะเจาะจง
เนอหาและการจดล�าดบ ตองมการเรยงล�าดบ ดงน
Order Content Order Content
1 G - General 11 F – Fire Protection
2 H - Hazardous 12 P – Plumbing
3 V - Survey Mapping 13 M – Mechanical
4 B - Geotechnical 14 E – Electrical
5 C – Civil 15 T – Telecommunications
6 L – Landscape 16 R - Resource
7 S – Structure 17 X - Other Discipline
4-3
อาษา สมาคมสถาปนกสยาม ในพระบรมราชปถมภ www.asa.or.th
มาตรฐานการเขยนแบบกอสรางฉบบป พ.ศ. 2554
บทท 4การจดชดของแบบ
Order Content Order Content
8 A – Architecture 18 Z - Contractor/Shop Dwg
9 I – Interiors 19 O - Operations
10 Q - Equipment
Sheet Identification
ระบบการระบแผนงาน เปนเทคนคพนฐานของการน�าเสนอขอมลแบบส�าหรบการเขยนแบบทวไป อยางไรกตาม
ในระบบสมยใหม ทมการใชระบบ Overlay Drafting โดยเฉพาะอยางยงในงาน CAD มความจ�าเปนทจะตองมความชดเจน
ในรปแบบยงขน
Standard Sheet Identification
มาตรฐานในการระบชอแผนงาน สามารถน�าไปใชทงกบการเขยนแบบดวยมอ และการเขยนแบบดวยคอมพวเตอร
โดยถกออกแบบใหมความเทยงตรง และยดหยนพอทจะปรบใชกบขนาดของโครงการทตางกนได ทงนการตงชอจะถกแบง
ออกเปน 3 สวนดวยกน ดงน
• Discipline Designator กลมสาขา จะใชรหส 2 หลกแรก
• Sheet Type Designator ประเภทของแผนงาน จะใชรหส 1 หลก
• Sheet Sequence Number เลขทประจ�าแผน จะใชรหส 2 หลก
UDS จะใชชอกลมสาขาส�าหรบระบแผนงาน โดยใชรหส 2 หลก เพอรองรบขนาด หรอความซบซอนของโครงการ
ทแตกตางกน ระดบท 1 จะใชรหสตวเดยวตามดวยเครองหมายขด (dash) เหมาะส�าหรบโครงการโดยทวไป ระดบท 2
จะใชรหส 2 ตว โดยตวท 2 จะเปนการขยายความใหกบรหสตวแรก ส�าหรบงานทมความซบซอน หรองานเฉพาะดาน
การระบชอแผนงานแบบยอ
ในกรณทท�างานกบโครงการขนาดเลก แผนงานเพยงแผนเดยวอาจสามารถบรรจขอมลไดครบถวนแลว UDS จง
มระบบการระบชอแผนงานแบบยอ โดยสามารถยกเวนรหสตวท 2-4 ออกไปได อาทเชน A-1 หมายถง A---1 เปนตน
โดยทยกเลกการระบขอมลในหลกท 3-4 ออกไป เนองจากไมมความจ�าเปน และอาจกอใหเกดความสบสนไดดวย
มาตรฐานการเขยนแบบกอสรางฉบบป พ.ศ. 2554 4-4
อาษา สมาคมสถาปนกสยาม ในพระบรมราชปถมภ www.asa.or.th
บทท 4การจดชดของแบบ
ก�าหนดการตงชอ Sheet จะมโครงสรางหลก ดงน
ส�าหรบโครงการทวไปจะใชชอ ความยาว 8 ตว
• ตวท 2-1 คอ กลมสาขางาน (Discipline) ซงจะใชรหสตวอกษรเปนการระบชอ ซงอาจจะมทงแบบ 1 ตว
อกษรและ 2 ตวอกษร โดยทตวแรกจะเปนการระบกลมสาขางาน สวนตวท 2 (ถาม) จะเปนการขยายความ
ของรหสตวแรก กลมสาขานจะเปนการระบถงผผลตแบบนนๆ สวนตวท 2 จะใชกบกรณโครงการทมความ
ซบซอน หรอใชกบโครงสรางภายในของแตละองคกรเอง เพอระบถงกลมสาขางานยอยไดชดเจนขน
Designator DisciplineG GeneralH Hazardous MaterialsV Survey/MappingB GeotechnicalC CivilL LandscapeS StructureA ArchitectureI InteriorsQ EquipmentF Fire ProtectionP PlumbingM MechanicalE ElectricalT TelecommunicationsR ResourceX Other DisciplineZ Contractor / Shop DrawingO Operations
4-5
อาษา สมาคมสถาปนกสยาม ในพระบรมราชปถมภ www.asa.or.th
มาตรฐานการเขยนแบบกอสรางฉบบป พ.ศ. 2554
บทท 4การจดชดของแบบ
• ตวท 2 เปนการแยกรายละเอยดเพมเตม ใน Project ขนาดใหญ ตามตารางขางลางน
GeneralDesignator Description Content
GI General Information Drawing Index, code summary, Legend
GC General Contractual Phasing, Schedules, Temporary workGR General Resource Photographs, soil borings
HazardousDesignator Description Content
HA Asbestos
HC Chemicals Toxic chemicalsHL Lead Lead pipe, paint removalHP PCB PCB ContainmentHR Refrigerants Ozone depleting refrigerants
Survey/MappingDesignator Description Content
VA Aerial Aerial surveyed pointsVF Field Field surveyed pointsVI Digital Digitized pointsVU Combined Utilities
CivilDesignator Description Content
CD Civil Demolition Structure removal, site clearingCS Civil Survey Plants, topographic, dimension
controlCG Civil Grading Excavation, Grading, drainageCP Civil Paving Roads, bridges, drive & park lotsCI Civil Improvements Pave, flagstone, exterior tile,
retaining wallsCT Civil Transportation Waterway construction, trams,
railways, people moversCU Civil Utilities Water, sewer, storm sewer, power,
communication
มาตรฐานการเขยนแบบกอสรางฉบบป พ.ศ. 2554 4-6
อาษา สมาคมสถาปนกสยาม ในพระบรมราชปถมภ www.asa.or.th
บทท 4การจดชดของแบบ
LandscapeDesignator Description Content
LD Landscape Demolition Protection & Removal existing landscape
LG Landscape Grading Proposed contours, spot gradesLI Landscape Irrigation Mainlines, valves, controller, pumpsLL Landscape Lighting
LP Landscape Planting Landscape PlantingLR Landscape Relocation
LS Landscape Site All site hardscape, call-outs
StructuralDesignator Description Content
SD Structural Demolition Protection & Removal existingSS Structural site
SB Structural Substructure Foundations, piers, retaining wallsSF Structural Framing Floors & Roofs
ArchitecturalDesignator Description Content
AS Architectural Site
AD Architectural Demolition Protection & Removal existingAE Architectural Elements General ArchitecturalAI Architectural Interiors
AF Architectural Finishes
AG Architectural Graphics
InteriorsDesignator Description Content
ID Interior Demolition
IN Interior Design
IF Interior Furnishings
IG Interior Graphics Murals & Visuals
4-7
อาษา สมาคมสถาปนกสยาม ในพระบรมราชปถมภ www.asa.or.th
มาตรฐานการเขยนแบบกอสรางฉบบป พ.ศ. 2554
บทท 4การจดชดของแบบ
EquipmentDesignator Description Content
QA Athletic Equipment Gymnasium, exercise, aquatic, recreation
QB Bank Equipment Vaults, teller units, ATMQC Dry Cleaning Washers, dryers, ironingQD Detention Equipment Prisons and JailsQE Education Equipment Chalkboards, libraryQF Food service Kitchen, bar, service, storageQH Hospital Equipment Medical, exam, treatmentQL Laboratory Equipment Science labs, planetariumsQM Maintenance Equipment House keeping, window washing,
vehicle serviceQP Parking lot Equipment Gates, tickets
Designator Description ContentQR Retail Equipment Display, vending, cash registerQS Site Equipment Bicycle racks, benches, playgroundsQT Theatrical Equipment Stage movie, rigging systemsQV Video/Photo Equipment Television, darkroom, studioQY Security Equipment Access control, surveillance
Fire ProtectionDesignator Description Content
FA Fire Detection & Alarm
FX Fire Suppression Fire extinguishing system
PlumbingDesignator Description Content
PS Plumbing Site Extension and Connections to Civil Utilities
PD Process/Plumbing Demolition
Protection, Termination & removal
PP Process Piping Piping, valves, insulation, tanks, pumps
PQ Process Equipment pumps, tanksPE Process Electrical Electrical exclusively assoc. with
processPI Process Instrument Instrument, measurement, recorders,
devices and controllersPL Plumbing Domestic water, drainage, fixtures
มาตรฐานการเขยนแบบกอสรางฉบบป พ.ศ. 2554 4-8
อาษา สมาคมสถาปนกสยาม ในพระบรมราชปถมภ www.asa.or.th
บทท 4การจดชดของแบบ
MechanicalDesignator Description Content
MS Mechanical Site Utility tunnels & pipingsMD Mechanical Demolition Protection, Termination & removalMH Mechanical HVAC Ducts works, air devices & equipmentMP Mechanical piping Chilled and heating water, steamMI Mechanical Instruments Instrument and controls
ElectricalDesignator Description Content
ES Electrical Site Utility tunnels & Site LightingED Electrical Demolition Protection, Termination & removalEP Electrical Power
Designator Description ContentEL Electrical Lighting
EI Electrical Instrument Controls, relays, instrument, measurement devices
ET Electrical Telecommunication
Telephone, network, voice & data cables
EY Electrical Auxiliary Systems Alarms, nurse call, CCTV, PA
TelecommunicationsDesignator Description Content
TA Audio Visual Cable, music, CCTV SystemsTC Clock and Program Time Generators and bell program
systemsTI Intercom Intercom, public address systemsTM Monitoring Monitoring & Alarm SystemsTN Data Networks Network cabling and equipmentTT Telephone Telephone system, wiring, equipmentTY Security Access Control and Alarm Systems
ResourceDesignator Description Content
RC Resource Civil Surveyor’s information and exisisting civil drawing
RS Resource Structural Existing facility structural drawingRA Resource architectural Existing facility architectural drawingRM Resource mechanical Existing facility mechanical drawingRE Resource electrical Existing facility electrical drawing
4-9
อาษา สมาคมสถาปนกสยาม ในพระบรมราชปถมภ www.asa.or.th
มาตรฐานการเขยนแบบกอสรางฉบบป พ.ศ. 2554
บทท 4การจดชดของแบบ
ส�าหรบในประเทศไทย อาจพบวาโครงการสวนใหญสามารถใชรหสเพยงตวเดยวกพอเพยงตอการท�างาน อยางไร
กตาม อาจจะใชรหสตวท 2 น เพอระบถงงานของสาขาอนทเสนอโดยอกสาขาหนง ในแงของการเสนอความคดในการจด
ท�าระบบตางๆ อาทเชน AI อาจจะใชสอความหมายถงงานตบแตงภายในทวางแนวคดไวดวยฝายสถาปตยกรรม เปนตน
ดวยวธการน จะชวยใหการสอสารระหวางสาขามความชดเจน และสงผานความคดกนไดเปนอยางด
• ตวท 3 เปนตวบอกชนดของขอมล (Sheet Type Designator) ดงตารางขางลางน
Designator Content0 General (symbols legend, notes)1 Plans2 Elevations3 Sections4 Large Scale Views (plans, elevations,
sections that are not details)5 Details6 Schedules and Diagrams7 User Defined8 User Defined9 3D Representations
• ตวท 4-5 คอเลขทประจ�าแผน (Sheet Sequence Number) ซงใชรหส 2 ตว เรมจาก 01 ไปจนถง 99
ทงนใหใชรหส 2 ตวเสมอถงแมจะมจ�านวนแผนทงหมดไมถง 10 กตาม เพอความสดวกในการจดเรยงแฟม
งานในเชงอเลคโทรนคส
ในงานผงพนโดยทวไป เลขทประจ�าแผน อาจหมายถงระดบชนของอาคารกได อาทเชน งานชนท 2 ของงาน
สถาปตย, เครองกล และไฟฟา อาจใช A-102, M-102 และ E-102 ตามล�าดบ ระบบนอาจจะมปญหากบอาคารทม
ชนใตดน ชนลอย หรอ Split Level ดงนน ควรพจารณาระบบการใหเลขทของโครงการนนๆ ใหถถวนเสยกอนทจะระบ
เลขก�ากบเหลาน ซงในกรณนอาจใชตวอกษรชวยได เชน A-1B1 หมายถง Basement ชนแรก A-1M2 หมายถง ชนลอย
ของอาคารชนท 2 เปนตน
ในกรณทมการเพมเตมแผนงาน หลงจากทมการก�าหนดเลขทประจ�าแผนไปแลว อาจใชรหสตอทายชอแผนงาน
เดมทมอย โดยการใชรหส 3 ตว ตามชอเดมได
ตวอยางเชน
B2 Basement Level 2
B1 Basement Level 1
00 Ground Floor
มาตรฐานการเขยนแบบกอสรางฉบบป พ.ศ. 2554 4-10
อาษา สมาคมสถาปนกสยาม ในพระบรมราชปถมภ www.asa.or.th
บทท 4การจดชดของแบบ
01 First Floor
02 Second Floor
• ตวท 6 เปน Zone ของอาคาร ในกรณทแบบมขนาดใหญ และตองใชหลายแผนประกอบกน
• ตวท 8-7 โดยปกตการแกไขเลกนอยในงานจะอาศยการระบ Revision Cloud และขอมลประกอบในสวน
ของ Revision block ในแผนงาน อยางไรกตาม ในกรณทมความเปลยนแปลง เพมเตมขอบเขตของงาน อาจ
ใชวธการเพมรหสตอทายชอแผนงานออกไปอก ส�าหรบรหสทแนะน�าใหใช มดงน
o R หมายถงการปรบแกไข ในขอบเขตเดม เชน A102-R1 หมายถง การแกไขบางสวนของผงพนชน 2
o X หมายถงการเปลยนแปลงโดยสนเชง เชน A102-X1 หมายถง การแกไขทงหมดของผงพนชน 2
o ตวอกษร A,B,C….. ใชส�าหรบระยะงานในแตละชวง (Phase) เชน A102-A หมายถง Phase แรกของ
ผงพนชน 2
กรณโครงการขนาดใหญทอาจมอาคารหลายประเภท หรอประเภทเดยวกนหลายหลง อาจเพมเตมรหสเขาไป
ขางหนา เพอขยายความได ดงน
• ตวท 2-1 เปนประเภทของอาคาร (Building Type) อาทเชน HO – Hospital, DO – Dormitory เปนตน
• ตวท 4-3 เปนเลขทประจ�า (Building Number) โดยอาจจะเปนเลขทอาคาร ในกรณทมหลายหลง หรอ
เปนรหสของ Building ในกลมนนๆ กได เชน HO01 หมายถงอาคารโรงพยาบาลหลงท 1 เปนตน
5-1
อาษา สมาคมสถาปนกสยาม ในพระบรมราชปถมภ www.asa.or.th
มาตรฐานการเขยนแบบกอสรางฉบบป พ.ศ. 2554
บทท 5การตงชอแฟมงาน
บทท 5การตงชอแฟมงาน
File Categories
Sheet Files
Library Files
Project Files
การเรยงล�าดบแฟมงานในคอมพวเตอร
การระบชอแผนงานทชดเจน
การแทรกแผนงาน
Model File Naming
Detail Files
Schedule Files
การตงชอแฟม Schedule
File Management
Project Folders
การตงชอสารบญโครงการ (Project Folders)
การส�ารองขอมล
การปกปองขอมล (Data Protection)
การเกบและการกระจายขอมล
มาตรฐานการเขยนแบบกอสรางฉบบป พ.ศ. 2554 5-2
อาษา สมาคมสถาปนกสยาม ในพระบรมราชปถมภ www.asa.or.th
บทท 5การตงชอแฟมงาน
5-1
อาษา สมาคมสถาปนกสยาม ในพระบรมราชปถมภ www.asa.or.th
มาตรฐานการเขยนแบบกอสรางฉบบป พ.ศ. 2554
บทท 5การตงชอแฟมงาน 5-1มาตราฐานการเขยนแบบกอสราง
ฉบบท 2 2553
การตงชอแฟมงาน
ในโครงการออกแบบกอสรางแตละโครงการ จะมการจดท�าแผนงาน (Sheet) ทรวบรวมขอมลแบบ ทง Graphics
และขอความ ตารางตางๆ ซงอาจจะเขยนบนกระดาษ กระดาษไข แตส�าหรบอเลคโทรนคส แฟมขอมลตางๆ จะมลกษณะ
การเกบขอมลแบบเดยวกน เพยงแตดวยความยดหยนของแฟมงานแบบอเลคโทรนคสนนจะมความยดหยน เพราะสามารถ
จดการไดสะดวกกวา
แฟมขอมลอเลคโทรนคสไมเพยงแตเปนการแสดงขอมลแบบเทานน แตสามารถใชในการจด แยกแยะขอมลท
จ�าเปน หรอตองการในแตละกระบวนการท�างานไดโดยงาย ไมวาจะเปน ขนตอนการกอสราง การบ�ารงรกษาโครงการ
การจดระบบแฟมขอมล การเขาถงแฟมขอมลของทมงานทท�า เหมาะส�าหรบผท�างานทจะตองเปลยนจะระบบ Manual
มาเปนแบบอเลคโทรนคส
ความถกตองตรงกนของการตงชอแฟมงานและระบบสารบญ (Folder) เปนเรองทส�าคญส�าหรบการบรหารขอมล
โครงการ รวมไปถงความสมพนธของขอมลในเชง Graphics กบขอความ ตารางตางๆ ในโครงการ
File Categories
แฟมขอมลในระบบจะม 2 ประเภทหลกๆ คอ แฟมคลงขอมล (Library) และแฟมงานโครงการ (Project) และ
ตองการความถกตองตรงกนในการตงชอ แตมรปแบบวธคดในการตงชอทตางกนออกไป
Sheet Files
• เปนแฟมงานทรวมรวมองคประกอบตางๆ ในขนตอนสดทาย ไมวาจะเปน Model Files ตาราง ตวอกษร
Title Block โดยมวตถประสงคการการจดพมพเปน Hard Copy
• ในกรณของการเขยนแบบดวยคอมพวเตอร Sheet File อาจมความหมายถง Plot File ซงใชในการพมพ
ไปยงเครองพมพตวใดตวหนง แตกรณของ Sheet File จะเปนแฟมงานทรวบรวมขอมล และพรอมทจะพมพ
ออกไปยงเครองพมพใดๆกตาม
• เนองจากวตถประสงคของ Sheet File คอการรวบรวมแบบ หรอผลตผลงานขนสดทายออกไป การตงชอ
แฟมงานจงใชหลกการเดยวกบระบบการตงชอแผนงานนนเอง (ดรายละเอยดเพมเตมในบทท 4)
บทท 5การตงชอแฟมงาน
มาตรฐานการเขยนแบบกอสรางฉบบป พ.ศ. 2554 5-2
อาษา สมาคมสถาปนกสยาม ในพระบรมราชปถมภ www.asa.or.th
บทท 5การตงชอแฟมงาน
Library Files
แฟมคลงขอมล เปนชดขอมลทสามารถน�าไปใชในหลายๆ โครงการ หรอหลายแหงในโครงการเดยวกน ซงอาจ
จะเปน Detail, Scheduling ขอความ ฐานขอมล สญลกษณ เสนกรอบ Title Block กได
การตงชอแฟมคลงขอมล จะแตกตางจากการตงชอแฟมงานในโครงการทวไป เพราะมการจดหมวดหม และ
ล�าดบทแตกตางกน แฟมคลงขอมลจะตองจดกลมโดยระบบอาคาร การประกอบชนงาน เพอใหสะดวกในการคนหาเลขท
ของ Master Format และ Uni Format จะเปนประโยชนส�าหรบการจดการในเรองน
ผผลตสนคาตางๆ ในระยะหลงๆ มการสรางขอมลรายละเอยดของสนคาในรปของอเลคโทรนคสมากขน ขอมล
เหลานจะถกจดกลมเปนแฟมคลงขอมล ซงปจจบนผผลตเหลานนกมการประสานงานกนเพอพฒนาระบบการตงชอแฟม
คลงขอมล
โดยหลกการแฟมคลงขอมลจะไมมการน�าไปใชและปรบแกโดยตรงจากงานในแตละโครงการ ในกรณทจะมการ
ใชงาน แฟมคลงขอมลจะตองถกคดลอกออกไปยง Folder ของแตละโครงการ และถกก�าหนดชอทเหมาะสมกบโครงการ
นนๆ เพอเปนการรกษาขอมลเดมของคลงขอมลใหคงไว
Project Files
แฟมขอมลของโครงการ เปนการเกบรวบรวมแฟมงานเฉพาะของโครงการนนๆ ไมวาจะเปน Site Plan, Details
กรอบกระดาษ ตาราง ขอมลเชงเอกสาร ฐานขอมล สญลกษณตางๆ
การตงชอแฟมขอมลโครงการ ในแตละโครงการควรทจะมระบบการตงชอแฟมงาน ทสอดคลองตรงกนในทก
กลมสาขา ส�าหรบประเภทของแฟมขอมลโครงการ จะแบงออกเปน
• Model
• Detail
• Sheet
• Schedule
• Text
• Database
• Symbols
• Border/Title Block
5-3
อาษา สมาคมสถาปนกสยาม ในพระบรมราชปถมภ www.asa.or.th
มาตรฐานการเขยนแบบกอสรางฉบบป พ.ศ. 2554
บทท 5การตงชอแฟมงาน
การเรยงล�าดบแฟมงานในคอมพวเตอร
ในการตงชอแฟมแผนงานตามหลกการของ UDS จะชวยใหเราสามารถระบถงเนองานทบรรจอย อยางไรกตาม
จะพบปญหาในเรองการเรยงล�าดบของแฟมงานในคอมพวเตอร ซงสามารถแบงออกเปน 2 กรณคอ โครงการขนาดใหญ
ทมแฟมงานเปนจ�านวนมาก และโครงการขนาดเลก ทมจ�านวนแฟมงานไมมากนก โดยสามารถจดแบงการตงชอเปน 2
ลกษณะดงน
• โครงการขนาดใหญ ควรแบงสารบญในการจดเกบแฟมงานออกตามสาขา ในกรณนสามารถสรางสารบญ
ยอยทจดเกบขอมลในแตละสาขา โดยสามารถใชชอของสาขา (Discipline) เปนชอสารบญ เพอความ
สะดวกในการอางอง และเพอความสะดวกในการคนหา และการจดเรยงล�าดบขอมล จงควรใสตวเลขลง
ไปหนาชอสาขา เพอใหมการเรยงล�าดบตามการจดชดแบบ เชน 00General, 01Hazardous, 02Survey,
03Geotechnical, 04Civil, 05Landscape, 06Architectural, 07Structural เปนตน
• โครงการขนาดเลก มกจะไมมการแบงสารบญจดเกบแฟมงานออกตามสาขา แตจะเกบขอมลทงหมดอย
รวมกน กรณนกจะมปญหาในเรองการจดเรยงล�าดบเชนกน ดงนนเพอความสดวกในการจดเรยง จงควร
ใสเลขล�าดบทของสาขาประกอบลงไปกบชอแผนงานดวย เชน งานสถาปตยกรรม จะอยล�าดบท 6 ในการ
จดเรยง สมมตวาชอแผนงานเปน A-101 คอผงพนงานสถาปตยกรรม แผนท 1 กควรตงชอเปน 06A-101
เปนตน
การระบชอแผนงานทชดเจน
ถงแมวากระบวนการตงชอแผนงาน (Sheet File) ระบบ UDS จะชวยใหเราเหนภาพของเนอหางาน (Sheet
Type) ทบรรจอยในแฟมงานนนๆ แลวกตาม จะพบวาในบางเนอหากยงไมสามารถแสดงขอมลทชดเจนจากชอแฟม
เหลานน โดยเฉพาะอยางยงใน Sheet Type ท 4, 5, 6 ทเปนสวนขยาย และขอมลเชงตาราง ซงจากการตงชอจะพบวา
จะทราบเพยงวาเปนแบบขยาย แตไมทราบวาเปนแบบขยายเรองอะไร ในกรณนหากตองการความชดเจนเพมเตม อาจจะ
เพมขอความตอทาย (suffix) ลงไป เพอขยายความใหชดเจนยงขน
Suffix Code
Suffix DescriptionBM BasementsCP Reflecting Ceiling PlanCR Lift / Building CoreDR Doors / OpeningsEI Interior ElevationFD FoundationFL Floor PatternFM Beam / Framing
มาตรฐานการเขยนแบบกอสรางฉบบป พ.ศ. 2554 5-4
อาษา สมาคมสถาปนกสยาม ในพระบรมราชปถมภ www.asa.or.th
บทท 5การตงชอแฟมงาน
Suffix DescriptionGN General EnlargeGZ Windows / GlazingMZ Mezzanine PD Plumbing drainagePI PilingPP Plumbing pipingRB Reinforce BarRO Roof PlanRP RampSP Site PlanST StairWC Water Closet, ToiletWL Wall ElevationWS Wall Section
เชน A-101-SP หมายถง ผงพนงานสถาปตยกรรม แผนท 1 เปนงาน Site Plan
A-102-BM หมายถง ผงพนงานสถาปตยกรรม แผนท 1 เปนงาน Basement
A-401-ST หมายถง แบบขยายงานสถาปตยกรรม แผนท 1 เปนงานบนได
A-402-WC หมายถง แบบขยายงานสถาปตยกรรม แผนท 2 เปนงานหองน�า
A-501-ST หมายถง แบบรายละเอยดงานสถาปตยกรรม แผนท 1 เปนงานบนได
A-502-WC หมายถง แบบรายละเอยดงานสถาปตยกรรม แผนท 2 เปนงานหองน�า
ส�าหรบชอมาตรฐานทใชจะน�ามาจากชอของแฟมงาน Model File เพอใหเกดความสอดคลองตองกน (ด
รายละเอยดเพมเตมในหวขอถดไป เรอง Model File Naming) และเพมเตมรายการบางตวใหสอดคลองกบประเภทของ
แบบทอยในกระบวนการผลตแบบทวไป แตส�าหรบชอในแบบยงคงใชเพยงรหสตวหนา เชน ชอแฟมขอมลเปน A-101-SP
ชออางองในแบบจะเปน A-101 เปนตน
การใชรหส CI/SfB
CI/SfB ยอมาจาก Construction Index , Samarbetskommittén for Byggnadsfrägor ซงเปนการใหรหสทก�าเนด
ขนในวงการกอสรางของสวเดนเมอประมาณ 50 กวาปทผานมา ตอมาประมาณป ค.ศ. 1966 SfB Agency UK ใน
ประเทศองกฤษ ไดท�าการปรบปรงเพมเตม และเรยกเปน CI/SfB เพอใหรองรบกบมาตรฐานระดบโลกตางๆ อาทเชน
ISO, CIB, IAI เปนตน
5-5
อาษา สมาคมสถาปนกสยาม ในพระบรมราชปถมภ www.asa.or.th
มาตรฐานการเขยนแบบกอสรางฉบบป พ.ศ. 2554
บทท 5การตงชอแฟมงาน
โดยปกต มาตรฐานของ NCS และ ISO และมาตรฐานฉบบน จะใชอกษรยอภาษาองกฤษเปนเกณฑ ซงสอดคลอง
กบระบบการตงชอ layer ดวย อยางไรกตาม ในบางระบบอาจเลอกใชรหสของ CI/SfB มาใชในการขยายความของเนอหา
ในแฟมงานนนๆ ซงเปนรหสตวเลขกบตวอกษรประกอบกนแทนตวอกษรอยางเดยว และเปนการจดกลมตามองคประกอบ
ของอาคาร อาทเชน Substructure, Structure, Finishes เปนตน ส�าหรบรหสหลกในตาราง CI/SfB มดงน
ตาราง CI/Sf
Code ElementSubstructure
11 groundwork13 floor beds16 foundations17 pile foundations18 Other substructure elements19 part of elements (11-18)
Structure / Primary
21 external walls22 internal walls23 floors24 stairs27 roofs28 building frames29 part of elements (21-28)
Structure /Secondary
31 external wall completions32 internal wall completions33 floor completions34 stairs35 ceilings37 roof completions38 Other secondary elements39 part of elements (31-38)
Finishes
41 external wall finishes42 internal wall finishes43 floor finishes44 stair finishes45 ceiling finishes
มาตรฐานการเขยนแบบกอสรางฉบบป พ.ศ. 2554 5-6
อาษา สมาคมสถาปนกสยาม ในพระบรมราชปถมภ www.asa.or.th
บทท 5การตงชอแฟมงาน
Code Element47 roof finishes48 other finishes to structure49 part of elements (41-48)
Service / Main Pipe
52 waste disposal, drainage53 water & liquid supply54 gas supply55 space cooling, refrigeration56 space heating57 ventilation58 Other piped / ducted services59 part of elements (51-58)
Service/Main elec
61 electrical supply62 power supply63 lighting64 communications66 transports68 security protection69 part of elements (61-68)
Fittings
71 circulation fitting72 rest, work fittings73 kitchens, culinary fittings74 sanitary fittings75 cleaning fittings76 storage fittings77 special activity fittings78 other fittings79 part of elements (71-78)
Loose Fur/equip
81 circulation loose equipment82 rest, work loose equipment83 culinary loose equipment84 sanitary, hygiene loose equipment85 cleaning, maintenance loose equipment
5-7
อาษา สมาคมสถาปนกสยาม ในพระบรมราชปถมภ www.asa.or.th
มาตรฐานการเขยนแบบกอสรางฉบบป พ.ศ. 2554
บทท 5การตงชอแฟมงาน
Code Element86 storage, screening loose equipment87 special activity loose equipment88 other loose equipment89 part of elements (81-88)
External element
90 external works91 site information92 survey information93 land drainage/services94 landscaping95 hard surfaces96 utilities97 fences/equipment98 special landscaping99 environmental data
ในกรณนอาจเปรยบเทยบรหส CI/SfB กบมาตรฐานฉบบน ไดดงตารางตอไปน
ตารางเปรยบเทยบรหส CI/SfB กบมาตรฐานฉบบน
CI/SfB Suffix Description16,21,23 BM Basements
35,45 CP Reflecting Ceiling Plan22,28,31,32,41,42 CR Lift / Building Core
31,32 DR Doors / Openings32,42 EI Interior Elevation
16 FD Foundation33,43 FL Floor Pattern
28 FM Beam / Framing1,2,3,4 GN General Enlarge31,32 GZ Windows / Glazing
21,22,31,32 MZ Mezzanine 52 PD Plumbing drainage17 PI Piling53 PP Plumbing piping
29,39 RB Reinforce Bar27,37,47 RO Roof Plan
มาตรฐานการเขยนแบบกอสรางฉบบป พ.ศ. 2554 5-8
อาษา สมาคมสถาปนกสยาม ในพระบรมราชปถมภ www.asa.or.th
บทท 5การตงชอแฟมงาน
CI/SfB Suffix Description24,34,44 RP Ramp
11 SP Site Plan24 ST Stair74 WC Water Closet, Toilet
21,22,31,32 WL Wall Elevation21,22,31,32 WS Wall Section
จากตารางขางตน จะเหนวากระบวนการแบงแยกเนองานในสวนของ CI/SfB กบ NCS และ ISO มความ
แตกตางกน และหากน�ามาเปรยบเทยบกน จะเหนวาจ�าเปนตองมการตความเพมเตม หรอซอยยอยงานออกไปตงชอมาก
ขน ในบางสวนอาจน�ามาปรบใชในกรณทตองการขยายความในแผนงานนนๆ ได อยางไรกตามการใชอกษรยอแบบ NCS
และ ISO ดจะมความสอดคลองกบกระบวนการท�างานในประเทศไทยมากกวา
การแทรกแผนงาน
ถงแมวาในทางทฤษฎ จะก�าหนดใหมการท�า Drawing List ของโครงการใหแลวเสรจกอนการแจกงานกตาม ใน
ทางปฏบต มกจะเกดการแทรกแผนงานขนอยเสมอ ในกรณน การเรยงล�าดบของแฟมงานในคอมพวเตอรจะเรมมปญหา
ในกรณนควรแทรกโดยใชการเพมรหสตอทายเลขทแผนงาน จะชวยใหการเรยงล�าดบยงคงตอเนองและถกตองตามล�าดบ
การพมพงาน โดยการใชเครองหมาย - ตามดวยเลขทเพมเตม เชน สมมตวามแผนงานของแบบขยายหองน�า 2 แผน คอ
A-105-WC, A-106-WC และมความจ�าเปนตองเขยนแบบเพมเตมจากแผนงาน A-105-WC อก 1 แผน ใหเพมชอ
เปนดงน A-105-WC-1 กรณนการเรยงล�าดบในคอมพวเตอรกจะยงคงเรยงอยางถกตองคอ A-105-WC, A-105-
WC-1, A-106-WC แตการอางองชอในแบบจะใชเพยงรหสตวหลงไปตอทาย เชน แฟมขอมลชอ A-105-WC-1 ชอ
อางองในแบบจะเปน A-105-1 เปนตน
Model File Naming
แบบเตมรปส�าหรบโครงการขนาดใหญ ประกอบดวยตวอกษร 17 ตว ดงน
5-9
อาษา สมาคมสถาปนกสยาม ในพระบรมราชปถมภ www.asa.or.th
มาตรฐานการเขยนแบบกอสรางฉบบป พ.ศ. 2554
บทท 5การตงชอแฟมงาน
ส�าหรบโครงการขนาดเลก จะไมใชตวท 1-4 และ 12-17 ดงน
• ตวท 1-2 เปน Discipline ซงใชหลกเดยวกนกบ Sheet Identification ทอธบายไปแลวขางตน
• ตวท 3-4 เปนประเภทของแบบ โดยมรหสตามตารางตอไปน
Designator File TypeFP Floor PlanSP Site PlanDP Demolition PlanXP Existing PlanEL ElevationSC SectionDT DetailSH Schedule3D 3D/IsometricDG DiagramsXD Existing/Demolition
ส�าหรบแตละ Discipline อาจเพมเตมรหสบางตว เพอขยายความในรายละเอยดของแบบ หลกๆ จะมดงน
Architectural
A-CP Ceiling plansA-EP Enlarged plansA-NP Finish plansA-RP Furniture plansA-RO Roof plans
Interiors
I-CP Ceiling plansI-EP Enlarged plansI-RP Furniture plansI-NP Finish plans
มาตรฐานการเขยนแบบกอสรางฉบบป พ.ศ. 2554 5-10
อาษา สมาคมสถาปนกสยาม ในพระบรมราชปถมภ www.asa.or.th
บทท 5การตงชอแฟมงาน
Mechanical
M-CP Control plansM-HP HVAC plans
M-PP Piping plans
Telecommunications
T-DP DataT-TP Telephone
Electrical
E-CP CommunicationE-GP GroundingE-LP LightingE-PP Power
Structural
S-FP Framing planS-NP Foundation plan
Fire Protection
*-VP Evacuation plan - (may be by other Discipline)
F-KP Sprinkler plan
New Drawing Type Suggestion
วตถประสงค เพอการสราง Model File ส�าหรบการอางองไปใชในแฟมงานอน โดยใช External Reference
*-GD Grid Lines plans*-BS Border Sheet & Title Block
• ตวท 5-6 เปนระดบของอาคาร หรอ เลขทประจ�ารปดาน หรอรปตด
• ตวท 7 เปน Zone ของแบบ (Option)
5-11
อาษา สมาคมสถาปนกสยาม ในพระบรมราชปถมภ www.asa.or.th
มาตรฐานการเขยนแบบกอสรางฉบบป พ.ศ. 2554
บทท 5การตงชอแฟมงาน
กรณโครงการขนาดใหญทมหลายอาคาร หรออาคารประเภทเดยวกนหลายหลง อาจเพมเตมรหสอาคารไว
ขางหนาของชอได ดงน
• ตวท 1-2 เปนประเภทของอาคาร (Building Type) อาทเชน HO – Hospital, DO – Dormitory เปนตน
• ตวท 3-4 เปนเลขทประจ�า (Building Number) โดยอาจจะเปนเลขทอาคาร ในกรณทมหลายหลง หรอ
เปนรหสของ Building ในกลมนนๆ กได เชน HO01 หมายถงอาคารโรงพยาบาลหลงท 1 เปนตน
ในบางโครงการขณะทก�าลงท�าแบบราง อาจตองการเกบขอมลแบบทถกเปลยนแปลง เพอการตรวจสอบยอน
หลง โดยเพมวนททตรวจรบแบบไวตอนทายของแฟม ซงจะถกตดออกไปส�าหรบแฟมขอมลขนทายสด
ส�าหรบการก�าหนดวนทเปลยนแปลงขอมลจะเรยงในระบบ ป/เดอน/วน เพอใหการเรยงล�าดบขอมลเปนไปตาม
ระบบ
Detail Files
แฟมขอมลส�าหรบแบบขยาย ซงอาจจะมทง ผงพน รปดาน รปตด เมอมการก�าหนดการท�าแบบขยายในแบบ
การตงชอแฟมงานจะอางองชอจากแผนงานดงกลาว ผนวกกบเลขทอางองจาก Sheet Grid บนแผนงานนนๆ
การตงชอแฟมงานแบบขยาย
•ตวท 1-4 ใชรหสของแผนงานนนๆ
•ตวท 5 ปนเครองหมายขด (Dash) เพอแยกแยะขอมลใหอานงายขน
มาตรฐานการเขยนแบบกอสรางฉบบป พ.ศ. 2554 5-12
อาษา สมาคมสถาปนกสยาม ในพระบรมราชปถมภ www.asa.or.th
บทท 5การตงชอแฟมงาน
•ตวท 6-7 เปนเลขทประจ�าแบบขยายนนๆ (อางองจาก Sheet Grid)
ตวอยางเชน A-501-B3 หมายความถง แบบขยายของแผนงาน A-501 ซงแสดงอยตรงต�าแหนง B3 ในแผน
งานนนๆ
Schedule Files
ขอมลในเชงของตาราง จะแตกตางจากขอมลของ Model File และ Sheet File เนองจากจะประกอบดวยขอความ
ฐานขอมล เปนหลก และอาจจะสรางขนมาจากโปรแกรมอนๆ นอกเหนอจาก CAD อาทเชน โปรแกรมจดพมพ เอกสาร
(Word Processor) ตารางค�านวณอเลคโทรนคส (Spreadsheet) เปนตน ในกรณทใชขอมลจากโปรแกรมอนๆ เทคนค
ในการเชอมโยงขอมลอเลคโทรนคสเหลานเขาดวยกนคอ OLE (Object Linked and Embedding) ทอยภายใตระบบปฏบต
การแบบ Windows
การตงชอแฟม Schedule
ในกรณทมการเชอมโยงตารางมาจากโปรแกรมอน จะมการตงชอใหกบแฟมขอมลทโยงเขามา ดงน
• ตวท 1-5 เปนชอแผนงานทตารางนนปรากฏอย
• ตวท 6 เครองหมายขด (Dash) เพอแยกแยะขอมลใหอานงายขน
• ตวท 7-8 เปนต�าแหนงทบนแผนงาน (Sheet Grid) ทวางตารางดงกลาวลงไป
File Management
การบรหารจดการแฟมงานทดเปนสวนส�าคญในการเพมประสทธภาพในกระบวนการผลตงาน นอกเหนอจาก
การตงชอแฟมงานทมประสทธภาพแลว ยงมเครองมอทส�าคญในการจดเกบขอมลอเลคโทรนคสแบบน คอระบบสารบญ
หรอ Folder
Project Folders
โดยปกตมกจะมขอมลของโครงการมากกวา 1 โครงการในคอมพวเตอร แนนอนวาจะมแฟมขอมลในระบบเกด
ขนมากมาย และอาจมการซ�ากนได ในขณะเดยวกนระบบปฏบตการในคอมพวเตอรทวไปจะไมยอมใหแฟมขอมลทมชอ
ตรงกนเกบอยในทเดยวกนได การจดหมวดหมของขอมลดวยระบบสารบญ หรอ Folder จงเปนเรองจ�าเปน
5-13
อาษา สมาคมสถาปนกสยาม ในพระบรมราชปถมภ www.asa.or.th
มาตรฐานการเขยนแบบกอสรางฉบบป พ.ศ. 2554
บทท 5การตงชอแฟมงาน
การตงชอสารบญโครงการ (Project Folder)
เราสามารถใชระบบสารบญ (Folder) และสารบญยอย (Subfolder) เพอชวยในการแบงแยกระดบความละเอยด
หรอประเภทขอมลในโครงการตางๆ ได อยางไรกตามมาตรฐานของระบบปฏบตการ DOS นนรองรบความยาวของชอได
เพยง 8 ตวอกษร ในขณะทระบบปฏบตการอนๆ เชน Windows, Mac, Unix สามารถก�าหนดไดยาวถง 255 ตวอกษร
การก�าหนดความยาวชอจงควรอยในระบบ 8 ตวอกษรเปนหลก เพอใหสามารถใชไดกบทกคนในระบบการท�างาน ทงน
ในปจจบน ขอจ�ากดนไดลดลงไปมาก เนองจากระบบสวนใหญไดถกปรบปรงแลว การจดระบบสารบญจะเรมตนจากการ
แบงแยกตามกระบวนการท�างานแบบ ดงน
• 1PREDES - Programming and Pre-design Phase
• 2SCHEM - Schematic design and Concept Phase
• 3DESDEV - Design Development Phase
• 4CONDOC – Construction document Phase
• 5CONTRAC – Contract submittal Phase
• 6RECORD – Record Document Phase
• 7FACMAN – Facility management Phase
ตวอยางการจดแบงสารบญ
เพอใหการเรยงล�าดบแฟมงานเปนไปตามขนตอน
และกลมงาน ควรแบงสารบญของโครงการโดยขนตนดวย ป/
เดอน/วน ตามดวยรหสของโครงการ เปนสารบญหลก
ภายในสารบญหลกดงกลาวจะแบงออกตามขนตอนของ
กระบวนการออกแบบ ตงแตขนแบบราง พฒนาแบบ แบบ
กอสราง และอนๆ ตามล�าดบ กรณทเปนโครงการขนาดใหญ
หรอมแฟมงานแบบจ�านวนมาก ภายในแตละขนตอน
การออกแบบจะแบงออกเปนสวนตางๆ ตามสาขา เชน
สถาปตยกรรม, โครงสราง เปนตน ทงนชอสารบญยอยเหลาน
จะขนตนดวยล�าดบท ตามกระบวนการเรยงแผนงานทกลาว
มาแลว
มาตรฐานการเขยนแบบกอสรางฉบบป พ.ศ. 2554 5-14
อาษา สมาคมสถาปนกสยาม ในพระบรมราชปถมภ www.asa.or.th
บทท 5การตงชอแฟมงาน
การส�ารองขอมล
จากการทมระบบการจดเกบทเปนระบบจะชวยใหการส�ารองขอมลท�าไดโดยงาย จากโปรแกรมส�ารองขอมลทวไป
และควรท�าการส�ารองขอมลทกวน
การปกปองขอมล (Data Protection)
ถงแมวาการจดเกบแฟมขอมลเปนหมวดหมโดยอาศยระบบสารบญของคอมพวเตอรชวยกตาม อาจมความผด
พลาดจากผใชงานเอง ทจะลบ หรอเขยนทบโดยไมไดตงใจได ในเรองนกมกระบวนการพนฐานทใชกนอย เพอปกปอง
ขอมลทมคาเหลาน โดย
• บนทกขอมลเปนระยะๆ ในขณะทท�างาน หากเปนไดใหใชระบบการบนทกขอมลเปนระยะๆ ของโปรแกรม
ทใชงานอย (Automatic save)
• ส�ารองขอมลลงในสอส�ารองขอมล เชน Tape หรอ CD ทกวน
ถงแมวาบางระบบปฏบตการจะสามารถกแฟมขอมลทลบทงไดกตาม แตในบางกรณแฟมขอมลเหลานนอาจไม
อยในสภาพทกคนได หรอแมกระทงเกดความเสยหายกบอปกรณเกบขอมลของเครอง เชน Hard Drive ขอมลทงหมดอาจ
สญหายได
การเกบและการกระจายขอมล
เมอท�าการเขยนแบบแตละชนงานเสรจสน หรอท�าตามหมายก�าหนดการทตงไวแลว ควรคดลอกขอมลไปเกบไว
ในสารบญส�าหรบการเกบงานทเสรจสนโดยเฉพาะ การส�ารองขอมลของสารบญนควรด�าเนนการทกอาทตย หลงจากท�า
แบบทงหมดเสรจสนในแตละขนตอน ควรมการพมพงานออกไปเกบไว ในกรณของระบบเครอขายในส�านกงาน กรณน
อาจหมายถงการบนทกลงใน Hard Drive คนละตวกบการท�างานปกต หรอเกบลง Tape, CD เปนตน ในส�านกงานขนาด
เลก การจดเกบอาจใชวธการแบง Partition บน Hard Drive หรอจดเกบในอกสารบญหนงตางหาก หรออาจใชวธการบบ
อดขอมลเกบไวกได นอกจากนนควรมรหสผาน หรอระดบในการเขาถงขอมลของทมงานดวย เพอแยกแยะระดบความ
รบผดชอบขอมลออกจากกน
6-1
อาษา สมาคมสถาปนกสยาม ในพระบรมราชปถมภ www.asa.or.th
มาตรฐานการเขยนแบบกอสรางฉบบป พ.ศ. 2554
บทท 6ระบบ Layer
บทท 6ระบบ Layer
AIA CAD Layer Guidelines
รปแบบของการตงชอ Layer
มาตรฐานการเขยนแบบกอสรางฉบบป พ.ศ. 2554 6-2
อาษา สมาคมสถาปนกสยาม ในพระบรมราชปถมภ www.asa.or.th
บทท 6ระบบ Layer
6-1
อาษา สมาคมสถาปนกสยาม ในพระบรมราชปถมภ www.asa.or.th
มาตรฐานการเขยนแบบกอสรางฉบบป พ.ศ. 2554
บทท 6ระบบ Layer 6-1มาตราฐานการเขยนแบบกอสราง
ฉบบท 2 2553บทท 6ระบบเลเยอร
ระบบเลเยอร
AIA CAD Layer Guidelines
ในระบบ CAD ทเปน Vector-based ทงหลายจะรองรบระบบการจดการขอมลเปนชนๆ หรอเปน layer ระบบ
นจะชวยใหขอมลแบบตางๆ ถกจดเปนระบบ และสดวกตอการควบคมการแสดงผลขอมลบนจอภาพ รวมไปถงการพมพ
งานออกมาดวย การใชระบบเลเยอรอยางมประสทธภาพ จะชวยในเรองการประสานงานในเชงขอมลทสดวกขน และลด
เวลาในการจดเตรยมขอมล การจดระเบยบขอมลเปน layer จะท�าใหแฟมขอมล CAD ใดๆ สามารถบรรจขอมลทส�าคญ
ของโครงการ การเปดปด layer ซงหมายถงการเปดปดการแสดงผล จะสรางชดขอมลทเหมาะสมในสถานการณตางๆกน
เชน การเขยน การตรวจสอบ หรอการแกไข
ความเปนมาของ CAD Layer Guidelines
สมาคมสถาปนกอเมรกน (AIA) ไดจดท�า CAD Layer Guidelines ฉบบแรกขนในป ค.ศ. 1990 ซงไดรบความ
สนใจเปนอยางมาก ประกอบกบการพฒนาทางเทคโนโลยอยางรวดเรว จงมการพฒนาเปนฉบบท 2 (Second Edition)
ขนในป ค.ศ. 1997 ขอแตกตางทส�าคญระหวางฉบบท 1 และฉบบท 2 คอการยกเลกระบบชอ layer แบบยอ มาใชแบบ
เตมรปเพยงอยางเดยว นอกจากนนยงไดเพมขอมล layer ส�าหรบโครงงานปรบปรง สถาปตยกรรมภายใน สอสาร และ
การใหค�าอธบาย
ในเดอนกรกรฎาคม ป ค.ศ. 1997 AIA ไดตกลงทจะน�าขอมล CAD Layer Guidelines เขาไปรวมกบโครงการ
U.S. National CAD standard (U.S. NCS) ของ National Institute of Building Sciences (NIBS) AIA และ NIBS ยงได
รวมมอกบ Construction Specifications Institute (CSI) และ Tri-Service CADD/GIS Technology ของ U.S. Army Corps
of Engineers โดยไดน�าเอกสาร Uniform Drawing System และ Plotting Guidelines ตามล�าดบ เขามารวมในเอกสาร
ของ NIBS
ในเดอนมนาคม ค.ศ. 1999 คณะกรรมการของโครงการ U.S. National CAD Standard ไดรบเอกสาร CAD
Layer Guidelines, Second Edition มาเปนสวนหนงของเอกสาร U.S. National CAD Standard, version 1 และจดพมพ
ขนในเดอนกรกฎาคม ค.ศ. 1999 หลงจากนนกไดพฒนามาเปน version 2 ในป 2002
Version 2
AIA CAD Layer Guidelines, version 2 ไดออกแบบและจดระบบใหมใหเขากบระบบ Uniform Drawing System
ของ CSI โดยมสวนเพมเตม และปรบปรงขน ดงน
มาตรฐานการเขยนแบบกอสรางฉบบป พ.ศ. 2554 6-2
อาษา สมาคมสถาปนกสยาม ในพระบรมราชปถมภ www.asa.or.th
บทท 6ระบบ Layer
• ปรบระบบใหสอดคลองกบกตกาของ NCS version 1 รวมไปถงการปรบรหสของ Status จากสหลกไปเปน
หลกเดยว
• ปรบรปแบบของชอ layer โดยเพมขอมลกลมสาขา (Discipline Designator) เปนรหส 2 หลก และเพมเตม
กลม Minor กลมท 2 เขาไปดวย
• เพมเตมขอมลเลเยอรดาน Drawing View ส�าหรบผทตองการจดระบบขอมลโดยแบงตามประเภทของแบบ
แทนการแบงโดยระบบอาคาร
• เพมเตมขอมล layer ของกลม Civil, Structure, Mechanical, Plumbing และ Telecommunication
• เพมกลมงานใหม ไดแก Survey/Mapping, Geotechnical, Civil Works, Process และ Operations
• เพม Minor Group ของการใหค�าอธบาย (Annotation) และเกณฑในการตง free agent
• ใหความชดเจนในเรองของเกณฑส�าหรบ free agent
• รายละเอยดและกฏเกณฑใหมใหสอดคลองกบมาตรฐาน ISO CAD
Version 3
• ปรบจ�านวนหลก Minor group ของกลม User defined ใหเปน 4 หลก
• เพมขอมลของกลม Process ใหสามารถจดกลมขอมลโดยกลมของระบบ หรอ แตละระบบแยกกนกได
• เพมเตมขอมลในกลม Landscape
• เพมขอมลใน Major และ Minor ของกลม Equipment, Mechanical และ Interior
• เพม Equipment Layer ในกลมของ Fire Protection
รปแบบของการตงชอ Layer
ลำาดบชนของขอมล
ชอของ layer นนถกเรยงเปนล�าดบชนจากซายไปขวา ตงแตกลมของขอมลยอยลงไปถงรายละเอยด แตละล�าดบ
นนจะคนดวยเครองหมายขด (dash) ขอมลแตละระดบมกจะใชค�าภาษาองกฤษปกต สวนมากจะเปนค�ายอทรจกในดาน
งานกอสรางอยแลว เพอความสดวกในการจดจ�า
6-3
อาษา สมาคมสถาปนกสยาม ในพระบรมราชปถมภ www.asa.or.th
มาตรฐานการเขยนแบบกอสรางฉบบป พ.ศ. 2554
บทท 6ระบบ Layer
ทมา: AIA Layer Guidelines
ล�าดบชนของขอมลจะแบงออกเปน 5 ระดบ ตงแตกลมงาน (Discipline) หวขอหลก (Major group) หวขอยอย
2 ระดบ (Minor group) และ สถานะ (Status) ในมาตรฐานนนจะตองประกอบดวย Discipline และ Major Group สวน
Minor group และ status นนเปนสวนเพมเตม ตวอยางเชน
AI-WALL-FULL-DIMS-N
AI เปน Discipline หมายถง งานสถาปตย (Architecture) และเปนงานตบแตงภายใน (Interior)
WALL เปน Major group หมายถง งานผนง
FULL เปน Minor group หมายถง เปนผนงแบบสงเตมชนโครงสราง
DIMS เปน Minor group หมายถง เปนเสนบอกระยะ
N เปน Status หมายถงงานใหม (New)
ความหมายโดยรวมของชอ layer ขางตน คอ เลเยอรทเกบขอมลเสนบอกระยะของผนงใหมแบบสงชนโครงสราง
ของงานสถาปตยกรรม
U.S. NCS มรปแบบและทางเลอกยอยของ layer หลายลกษณะ อยางไรกตามในโครงการเดยวกน ควรทจะใช
ระบบเดยวกนในการตงชอ เพอคงความเขากนไดของขอมลเอาไว
Discipline Designator Level 1
ระดบนเปนสวนทใชในการแบงกลมสาขาของงาน โดยกลมนจะมรหส 2 หลก ตวแรกจะเปนกลมสาขา สวนตว
ท 2 จะเปนการแยกยอยในสาขาทระบในตวแรก ตวแรกของสาขางานหลกมดงน
มาตรฐานการเขยนแบบกอสรางฉบบป พ.ศ. 2554 6-4
อาษา สมาคมสถาปนกสยาม ในพระบรมราชปถมภ www.asa.or.th
บทท 6ระบบ Layer
Designator DisciplineG GeneralH Hazardous MaterialsV Survey/MappingB GeotechnicalC CivilL LandscapeS StructureA ArchitectureI InteriorsQ EquipmentF Fire ProtectionP PlumbingM MechanicalE ElectricalT TelecommunicationsR ResourceX Other DisciplineZ Contractor / Shop DrawingO Operations
Discipline Designator Level 2
ในกรณ Project ขนาดใหญ เพอความสดวกในการแยกแยะและคนหาขอมล อาจเพมขอมลของ Discipline ตว
ท 2 เขาไป เพอขยายความใหละเอยดขน ส�าหรบโครงการขนาดเลก อาจจะไมใชรหสตวท 2 นกได หรอาจใชรหสตวท
2 นเพอระบถงงานของสาขาอนทเสนอโดยอกสาขาหนง ในแงของการเสนอความคดในการจดท�าระบบตางๆ อาทเชน AI
อาจจะใชสอความหมายถงงานตบแตงภายในทวางแนวคดไวดวยฝายสถาปตยกรรม เปนตนตวอยางของรายละเอยดเพม
เตมของรหสตวท 2 น เชน
Designator Description ContentAS Architectural Site
AD Architectural Demolition Protection & Removal existing
AE Architectural Elements General Architectural
AI Architectural Interiors
AF Architectural Finishes
AG Architectural Graphics
6-5
อาษา สมาคมสถาปนกสยาม ในพระบรมราชปถมภ www.asa.or.th
มาตรฐานการเขยนแบบกอสรางฉบบป พ.ศ. 2554
บทท 6ระบบ Layer
Major Group
กลมขอมลหลกของแตละ Discipline จะประกอบดวยรหส 4 หลก เพอแสดงขอมลหลกของงาน โดยใชรวมกบ
สวนของ Discipline เพออธบายความ อาทเชน WALL หมายถงงานผนง ซงหากอยในกลมของ Architecture จะหมายถง
งานผนงทวๆ ไป หากอยในกลมของ Structure จะหมายถงผนงสวนทเปนโครงสราง เชน Retaining Wall, Shear Wall
เปนตน
หมายเหต ผใชไมสามารถก�าหนดกลมระดบ Major group เองได (User defined) เพอใหเขากนไดกบ
มาตรฐาน ISO 13567 จะไมมการใช Major group ของ ANNO (Annotation) แมจะปรากฏอยใน AIA Layer Guidelines
Minor Group
เปนขอมลขยายเพมเตม อาจจะม หรอไมมกได ประกอบดวยรหส 4 หลกเชนกน ใชส�าหรบการขยายความเพม
เตมใหกบสวนของ Major group อาทเชน A-WALL-FULL หมายถง ผนงสงชนโครงสรางของงานสถาปตยกรรม นอกจาก
นนอาจจะม Minor group ตวท 2 เพอขยายรายละเอยดลงไปอก เชน A-WALL-FULL-TEXT หมายถง ขอความค�าบรรยาย
ทเกยวเนองกบผนงสงชนโครงสรางของงานสถาปตยกรรม เปนตน
หมายเหต ผใชสามารถก�าหนดขอมลกลมนขนมาเองได โดยใชรหส 4 หลกเชนกน ซงตองจดท�าเอกสาร
ประกอบไวกบโครงการนนๆ ดวย อยางไรกตามเพอใหเขากนไดกบมาตรฐาน ISO 13567 ขอมลในกลมนจะถกก�าหนด
ไวชดเจนแลว
Status (Phase)
เปนขอมลเพมเตม โดยใชรหส 1 หลก โดยใชเปนตวบงบอกสถานะของงาน หรองวดของงานกอสราง รหสทใช
มดงตอไปน
Status Code Discipline
N งานใหม
E งานเดมทคงไว
D งานเดมทตองรอถอนออก
F งานในอนาคต
T งานชวคราว, งานประกอบขนตอนการกอสราง
M องคประกอบทตองยายออก
มาตรฐานการเขยนแบบกอสรางฉบบป พ.ศ. 2554 6-6
อาษา สมาคมสถาปนกสยาม ในพระบรมราชปถมภ www.asa.or.th
บทท 6ระบบ Layer
Status Code Discipline
X งานทไมไดอยในสญญา
1-9 เลขทงวดการกอสราง
หมายเหต เพอใหเขากนกบมาตรฐาน ISO 13567 รหสในชองนควรใชเปน Status หรอ Phase อยางใด
อยางหนงเทานน หามใชปนกน
Field Code มาตรฐาน
ในมาตรฐานการตงชอของ layer นนอาจดมความยาว และดยงยาก แตในความเปนจรงนน ถาแบงขอมลในชอ
layer ออกมา จะพบวาสามารถอานและท�าความเขาใจไดไมยาก อกทงในระบบมาตรฐานจะพยายามตงชอโดยใชรหส
(Field Code) หรอตวยอทเปนมาตรฐานเดยวกนในทกสาขา (Discipline) ส�าหรบชอมาตรฐานทพบไดโดยทวไป มดงน
• XX-DETL ขอมลรายละเอยด
• XX-ELEV ขอมลรปดาน
• XX-SECT ขอมลรปตด
• XX-XXXX-IDEN ขอมลบรรยาย หรอ specification
• XX-XXXX-PATT ขอมลลวดลาย (Pattern)
• XX-XXXX-DIMS ขอมลเสนบอกระยะ
• XX-XXXX-LABL Label
• XX-XXXX-NOTE Notes
• XX-XXXX-NPLT ขอมลทไมตองการพมพออกทางเครองพมพ
• XX-XXXX-SYMB Symbols
รายการเลเยอรมาตรฐานทปรากฏอยอาจจะยงไมครอบคลมเนอหาในบางสวน ซงสามารถเพมเตมตามความ
ตองการได โดยอาศยรหสมาตรฐานทใช และอาจจะเพมเตมเขาไปตามหลกรหส 4 ตว ทงนสามารถอาศยค�ายอมาตรฐาน
ในบทท 14 เปนแนวทางเพอใหเกดความสอดคลองกน
6-7
อาษา สมาคมสถาปนกสยาม ในพระบรมราชปถมภ www.asa.or.th
มาตรฐานการเขยนแบบกอสรางฉบบป พ.ศ. 2554
บทท 6ระบบ Layer
มาตรฐานสทใชในรายการ Layer
ในระบบเขยนแบบดวยคอมพวเตอรนนการปรบเปลยนสเปนเรองทงายมาก หากการท�างานอยภายใตระบบการ
แบงงานเปน layer ซงการปรบแตงส จะกระท�าทระดบขอมล layer ซงการเปลยนแปลงจะมผลตอขอมลทกตวทบรรจอย
ใน layer นนๆ ส�าหรบขอมลสในรายการ layer ทปรากฏในตารางตอไปน จะวางอยบนหลกการของการท�างานบนหนา
จอสด�า ทมกพบอยเปนสวนใหญในระบบการเขยนแบบในบานเรา ทงนการก�าหนดใชส จะตงคาสโดยยดความชดเจนของ
สทปรากฏบนจอภาพ ใหสอดคลองกบน�าหนกเสน เพอชวยในเรองความรสก และรบรถงน�าหนกเสนในแบบไดดยงขน
อาทเชน สโทนน�าเงนบนจอภาพสด�าจะดเบาบางกวาสโทนเหลอง เปนตน รายละเอยดของการใชสกบน�าหนกปากกา
สามารถดไดจาก บทท 13 อยางไรกตาม การก�าหนดสนนสามารถก�าหนดเปนมาตรฐานตามแตละองคกรได โดยสามารถ
เกบอยในรปของ Template หรอ Prototype Drawing และควบคมการพมพดวยแฟมควบคมการพมพ อาทเชน Plot Style
เปนตน
รายการ Layer มาตรฐาน
ตารางตอไปนเปนรายการเลเยอรหลกทใชในกระบวนการเขยนแบบ แตเนองจากใน NCS 4 นนมการ
เปลยนแปลงขอความบางตวทใช และมการยกเลกบางรายการ จาก NCS 3 และคณะท�างานฯ ไดเพมเตมรายการ layer
บางตวเพอใหครอบคลมการท�างานมากยงขน โดยแสดงดวยตวอกษรทตางกน ดงน
• ตวอกษรปกต เปนรายการมาตรฐานเดม
• ตวเอยงสเทา เปนรายการทถกยกเลกใน NCS 4
• ตวหนาบนพนเทาออน เปนรายการทเพมเตม หรอเปลยนแปลงจาก NCS 3
• ตวสขาวบนพนเทาเขม เปนรายการทคณะท�างานฯ เพมเตมเขาไป
มาตรฐานการเขยนแบบกอสรางฉบบป พ.ศ. 2554 6-8
อาษา สมาคมสถาปนกสยาม ในพระบรมราชปถมภ www.asa.or.th
บทท 6ระบบ Layer
ตาร
างเล
เยอร
แยก
ตาม
กลมสาข
า
Disc
iplin
e: G
ener
al
Maj
or G
roup
Desc
riptio
nLa
yer Na
me
PenW
idth
Colo
rLt
ype
Bord
er S
heet
สญลก
ษณ
ทวไ
ปG-
ANNO
-SYM
B0.
3531
ขอคว
าม c
allo
uts
พรอ
มเสน
โยงท
วไป
G-AN
NO-T
EXT
0.35
131
เสน
กรอบ
ของก
ระดา
ษแล
ะ Ti
tle B
lock
G-AN
NO-T
TLB
0.5
130
เสน
กรอบ
ของก
ระด
าษแ
ละ T
itle
Bloc
kG-
ANNO
-TAB
L0
.51
30
เสน
กรอบ
รายล
ะเอย
ดG-
DETL
-TAB
L0.
2516
5
Key
Plan
เสน
บอก
ระยะ
ทวไ
ปG-
ANNO
-DIM
S0.
2515
รหสอ
างอง
(Re
fere
nce
keyn
otes
) แล
ะเสน
โยง
G-AN
NO-K
EYN
0.35
151
ค�าบ
รรยา
ย ขอ
สงเก
ตทวไ
ปG-
ANNO
-NOT
E0.
3571
เสน
สายใ
นแบ
บท
ไมตอ
งการ
พมพ
ออกม
าG-
ANNO
-NPL
T0.
1834
ลวดล
าย ห
รอแร
เงาท
วไป
G-AN
NO-P
ATT
0.13
198
เสน
สายข
องกา
รท�า
Mar
kup
(red
linin
g)G-
ANNO
-RED
L0.
2523
5
แฟมข
อมลอ
างอง
G-AN
NO-R
EFR
0.18
154
ขอมล
Rev
isio
nsG-
ANNO
-REV
S0.
523
0
สญลก
ษณ
ทวไ
ปG-
ANNO
-SYM
B0.
3531
ขอคว
าม c
allo
uts
พรอ
มเสน
โยงท
วไป
G-AN
NO-T
EXT
0.35
131
กรดเ
สาภ
ายน
อกตว
อาคา
รG-
GRID
-EXT
R0.
1813
4CH
AIN
สญลก
ษณ
กรดเ
สาG-
GRID
-IDE
N0.
2515
เสน
รอบ
รปขอ
งพน
ตวอ
าคาร
G-PL
AN-O
TLN
0.13
78
เสน
รอบ
รปท
ดน
G-PR
OP-L
INE
0.3
51
41
6-9
อาษา สมาคมสถาปนกสยาม ในพระบรมราชปถมภ www.asa.or.th
มาตรฐานการเขยนแบบกอสรางฉบบป พ.ศ. 2554
บทท 6ระบบ Layer
Maj
or G
roup
Desc
riptio
nLa
yer Na
me
PenW
idth
Colo
rLt
ype
เสน
แสด
งระย
ะ se
tbac
kG-
PROP
-SBC
K0
.18
54
ผงบ
รเวณ
หรอ
Key
map
G-SI
TE-O
TLN
0.35
131
Shee
t File
เสน
บอก
ระยะ
ทวไ
ปG-
ANNO
-DIM
S0.
2515
รหสอ
างอง
(Re
fere
nce
keyn
otes
) แล
ะเสน
โยง
G-AN
NO-K
EYN
0.35
151
ค�าบ
รรยา
ย ขอ
สงเก
ตทวไ
ปG-
ANNO
-NOT
E0.
3571
เสน
สายใ
นแบ
บท
ไมตอ
งการ
พมพ
ออกม
าG-
ANNO
-NPL
T0.
1834
ลวดล
าย ห
รอแร
เงาท
วไป
G-AN
NO-P
ATT
0.13
198
เสน
สายข
องกา
รท�า
Mar
kup
(red
linin
g)G-
ANNO
-RED
L0.
2523
5
แฟมข
อมลอ
างอง
G-AN
NO-R
EFR
0.18
154
ขอมล
Rev
isio
nsG-
ANNO
-REV
S0.
523
0
สญลก
ษณ
ทวไ
ปG-
ANNO
-SYM
B0.
3531
ขอคว
าม c
allo
uts
พรอ
มเสน
โยงท
วไป
G-AN
NO-T
EXT
0.35
131
มาตรฐานการเขยนแบบกอสรางฉบบป พ.ศ. 2554 6-10
อาษา สมาคมสถาปนกสยาม ในพระบรมราชปถมภ www.asa.or.th
บทท 6ระบบ Layer
Disc
iplin
e: L
ands
cape
Maj
or G
roup
Desc
riptio
nLa
yer Na
me
PenW
idth
Colo
rLt
ype
Deta
ilsเส
นบ
อกระ
ยะท
วไป
L-AN
NO-D
IMS
0.25
15
รหสอ
างอง
(Re
fere
nce
keyn
otes
) แล
ะเสน
โยง
L-AN
NO-K
EYN
0.35
151
ค�าบ
รรยา
ย ขอ
สงเก
ตทวไ
ปL-
ANNO
-NOT
E0.
3571
เสน
สายใ
นแบ
บท
ไมตอ
งการ
พมพ
ออกม
าL-
ANNO
-NPL
T0.
1834
ลวดล
าย ห
รอแร
เงาท
วไป
L-AN
NO-P
ATT
0.13
198
เสน
สายข
องกา
รท�า
Mar
kup
(red
linin
g)L-
ANNO
-RED
L0.
2523
5
แฟมข
อมลอ
างอง
L-AN
NO-R
EFR
0.18
154
ขอมล
Rev
isio
nsL-
ANNO
-REV
S0.
523
0
สญลก
ษณ
ทวไ
ปL-
ANNO
-SYM
B0.
3531
ขอคว
าม c
allo
uts
พรอ
มเสน
โยงท
วไป
L-AN
NO-T
EXT
0.35
131
งาน
รอถอ
น -
ระย
ะท 1
L-DE
MO-
PHS1
0.5
110
งาน
รอถอ
น -
ระย
ะท 2
L-DE
MO-
PHS2
0.5
190
งาน
รอถอ
น -
ระย
ะท 3
L-DE
MO-
PHS3
0.5
150
เสน
กรด
ตารา
ง L-
DETL
-GRP
H0.
1821
4
เสน
บอก
ระยะ
แบบ
องกฤ
ษ แ
ละค�า
บรร
ยาย
L-DE
TL-I
NPD
0.25
155
เสน
บอก
ระยะ
แบบ
เมตร
ก แล
ะค�าบ
รรยา
ยL-
DETL
-MET
R0.
2515
5
เสน
กรด
ตาร
าง
L-DE
TL-T
ABL
0.1
82
14
Irrig
atio
n Pl
anเส
นบ
อกระ
ยะท
วไป
L-AN
NO-D
IMS
0.25
15
รหสอ
างอง
(Re
fere
nce
keyn
otes
) แล
ะเสน
โยง
L-AN
NO-K
EYN
0.35
151
ค�าบ
รรยา
ย ขอ
สงเก
ตทวไ
ปL-
ANNO
-NOT
E0.
3571
6-11
อาษา สมาคมสถาปนกสยาม ในพระบรมราชปถมภ www.asa.or.th
มาตรฐานการเขยนแบบกอสรางฉบบป พ.ศ. 2554
บทท 6ระบบ Layer
Maj
or G
roup
Desc
riptio
nLa
yer Na
me
PenW
idth
Colo
rLt
ype
เสน
สายใ
นแบ
บท
ไมตอ
งการ
พมพ
ออกม
าL-
ANNO
-NPL
T0.
1834
ลวดล
าย ห
รอแร
เงาท
วไป
L-AN
NO-P
ATT
0.13
198
เสน
สายข
องกา
รท�า
Mar
kup
(red
linin
g)L-
ANNO
-RED
L0.
2523
5
แฟมข
อมลอ
างอง
L-AN
NO-R
EFR
0.18
154
ขอมล
Rev
isio
nsL-
ANNO
-REV
S0.
523
0
สญลก
ษณ
ทวไ
ปL-
ANNO
-SYM
B0.
3531
ขอคว
าม c
allo
uts
พรอ
มเสน
โยงท
วไป
L-AN
NO-T
EXT
0.35
131
งาน
รอถอ
น -
ระย
ะท 1
L-DE
MO-
PHS1
0.5
110
งาน
รอถอ
น -
ระย
ะท 2
L-DE
MO-
PHS2
0.5
190
งาน
รอถอ
น -
ระย
ะท 3
L-DE
MO-
PHS3
0.5
150
Patte
rn ก
ารชล
ประ
ทาน
การ
ใหน
�าL-
IRRG
-COV
R0.
1813
4
อปกร
ณใน
ระบ
บ (
เชน
ตวค
วบคม
วาล
ว)L-
IRRG
-EQP
M0.
3511
1
หวจ
ายน
�า อป
กรณ
ระบ
บน
�าหยด
L-IR
RG-H
EAD
0.25
235
ค�าอธ
บาย
ประ
กอบ
L-IR
RG-I
DEN
0.35
111
ระบ
บท
อL-
IRRG
-PIP
E0.
3551
LAW
NSP
Sprin
kler
sL-
IRRG
-SPK
L0.
3531
วาลว
L-IR
RG-V
ALV
0.3
51
41
Land
scap
e Pl
anเส
นบ
อกระ
ยะท
วไป
L-AN
NO-D
IMS
0.25
15
รหสอ
างอง
(Re
fere
nce
keyn
otes
) แล
ะเสน
โยง
L-AN
NO-K
EYN
0.35
151
ค�าบ
รรยา
ย ขอ
สงเก
ตทวไ
ปL-
ANNO
-NOT
E0.
3571
เสน
สายใ
นแบ
บท
ไมตอ
งการ
พมพ
ออกม
าL-
ANNO
-NPL
T0.
1834
ลวดล
าย ห
รอแร
เงาท
วไป
L-AN
NO-P
ATT
0.13
198
มาตรฐานการเขยนแบบกอสรางฉบบป พ.ศ. 2554 6-12
อาษา สมาคมสถาปนกสยาม ในพระบรมราชปถมภ www.asa.or.th
บทท 6ระบบ Layer
Maj
or G
roup
Desc
riptio
nLa
yer Na
me
PenW
idth
Colo
rLt
ype
เสน
สายข
องกา
รท�า
Mar
kup
(red
linin
g)L-
ANNO
-RED
L0.
2523
5
แฟมข
อมลอ
างอง
L-AN
NO-R
EFR
0.18
154
ขอมล
Rev
isio
nsL-
ANNO
-REV
S0.
523
0
สญลก
ษณ
ทวไ
ปL-
ANNO
-SYM
B0.
3531
ขอคว
าม c
allo
uts
พรอ
มเสน
โยงท
วไป
L-AN
NO-T
EXT
0.35
131
งาน
รอถอ
น -
ระย
ะท 1
L-DE
MO-
PHS1
0.5
110
งาน
รอถอ
น -
ระย
ะท 2
L-DE
MO-
PHS2
0.5
190
งาน
รอถอ
น -
ระย
ะท 3
L-DE
MO-
PHS3
0.5
150
รวค
อนกร
ตบ
ลอก
L-FE
NC-C
MUW
0.2
51
75
รวลว
ดต
าขาย
L-FE
NC-G
RAL
0.2
52
45
รวค
อนกร
ตห
ลอส�าเ
รจL-
FENC
-PCS
T0
.25
15
5
เสาร
วL-
FENC
-POS
T0
.35
22
1
รวไม
L-
FENC
-WOO
D0
.35
31
แปลง
ปลก
ตนไม
L-
PLNT
-BED
S0.
3511
1
พมไ
ม ตน
ไมเต
ยL-
PLNT
-BUS
H0.
511
0
แนวพ
มไม
ตนไม
เตย
L-PL
NT-B
USH-
LINE
0.5
150
คลงเ
กบตน
ไม พ
ชL-
PLNT
-CTN
R0.
2511
5
พช
คลม
ดน
L-PL
NT-G
CVR
0.3
51
31
พชค
ลมดน
L-PL
NT-G
RND
0.35
131
ค�าอธ
บาย
ประ
กอบ
L-PL
NT-I
DEN
0.35
31
วสดค
ลมดน
L-
PLNT
-MLC
H0.
2575
ไมยน
ตน
L-PL
NT-P
LNT
0.5
11
0
6-13
อาษา สมาคมสถาปนกสยาม ในพระบรมราชปถมภ www.asa.or.th
มาตรฐานการเขยนแบบกอสรางฉบบป พ.ศ. 2554
บทท 6ระบบ Layer
Maj
or G
roup
Desc
riptio
nLa
yer Na
me
PenW
idth
Colo
rLt
ype
ไมยน
ตนL-
PLNT
-PLT
S0.
511
0
พน
ทใน
รมเง
าL-
PLNT
-SHA
D0.
1821
4
ไมป
ระเภ
ทห
นอ
L-PL
NT-S
PRG
0.25
115
ตนไม
L-
PLNT
-TRE
E0.
511
0
แนวต
นไม
L-
PLNT
-TRE
E-LI
NE0.
515
0TR
EEL
สนาม
หญ
าL-
PLNT
-TUR
F0.
1313
8
สะพ
านL-
SITE
-BRD
G0.
1323
8
ดาดฟ
า ห
รอลา
นL-
SITE
-DEC
K0.
1338
รวL-
SITE
-FEN
C0.
3521
1
เฟอร
นเจ
อร
L-SI
TE-F
URN
0.5
150
ค�าอธ
บาย
ประ
กอบ
L-SI
TE-I
DEN
0.35
31
อปกร
ณเค
รองเ
ลนL-
SITE
-PLA
Y0.
3551
บอน
�า แล
ะสป
าL-
SITE
-POO
L0.
3515
1
กอน
หน
L-SI
TE-R
OCK
0.25
35
ก�าแพ
งกน
ดนL-
SITE
-RTW
L0.
523
0
สนาม
ลาน
กฬา
L-SI
TE-S
PRT
0.35
131
ทาง
เดน
ขน
บน
ไดL-
SITE
-SW
LK0
.35
31
ทาง
เดน
ขน
บน
ไดL-
SITE
-WAL
K0.
3531
Shee
t File
เสน
บอก
ระยะ
ทวไ
ปL-
ANNO
-DIM
S0.
2515
รหสอ
างอง
(Re
fere
nce
keyn
otes
) แล
ะเสน
โยง
L-AN
NO-K
EYN
0.35
151
ค�าบ
รรยา
ย ขอ
สงเก
ตทวไ
ปL-
ANNO
-NOT
E0.
3571
เสน
สายใ
นแบ
บท
ไมตอ
งการ
พมพ
ออกม
าL-
ANNO
-NPL
T0.
1834
มาตรฐานการเขยนแบบกอสรางฉบบป พ.ศ. 2554 6-14
อาษา สมาคมสถาปนกสยาม ในพระบรมราชปถมภ www.asa.or.th
บทท 6ระบบ Layer
Maj
or G
roup
Desc
riptio
nLa
yer Na
me
PenW
idth
Colo
rLt
ype
ลวดล
าย ห
รอแร
เงาท
วไป
L-AN
NO-P
ATT
0.13
198
เสน
สายข
องกา
รท�า
Mar
kup
(red
linin
g)L-
ANNO
-RED
L0.
2523
5
แฟมข
อมลอ
างอง
L-AN
NO-R
EFR
0.18
154
ขอมล
Rev
isio
nsL-
ANNO
-REV
S0.
523
0
สญลก
ษณ
ทวไ
ปL-
ANNO
-SYM
B0.
3531
ขอคว
าม c
allo
uts
พรอ
มเสน
โยงท
วไป
L-AN
NO-T
EXT
0.35
131
6-15
อาษา สมาคมสถาปนกสยาม ในพระบรมราชปถมภ www.asa.or.th
มาตรฐานการเขยนแบบกอสรางฉบบป พ.ศ. 2554
บทท 6ระบบ Layer
Disc
iplin
e: S
truc
ture
Maj
or G
roup
Desc
riptio
nLa
yer Na
me
PenW
idth
Colo
rLt
ype
Colu
mn
Plan
เสน
บอก
ระยะ
ทวไ
ปS-
ANNO
-DIM
S0.
2515
รหสอ
างอง
(Re
fere
nce
keyn
otes
) แล
ะเสน
โยง
S-AN
NO-K
EYN
0.35
151
ค�าบ
รรยา
ย ขอ
สงเก
ตทวไ
ปS-
ANNO
-NOT
E0.
3571
เสน
สายใ
นแบ
บท
ไมตอ
งการ
พมพ
ออกม
าS-
ANNO
-NPL
T0.
1834
ลวดล
าย ห
รอแร
เงาท
วไป
S-AN
NO-P
ATT
0.13
198
เสน
สายข
องกา
รท�า
Mar
kup
(red
linin
g)S-
ANNO
-RED
L0.
2523
5
แฟมข
อมลอ
างอง
S-AN
NO-R
EFR
0.18
154
ขอมล
Rev
isio
nsS-
ANNO
-REV
S0.
523
0
สญลก
ษณ
ทวไ
ปS-
ANNO
-SYM
B0.
3531
ขอคว
าม c
allo
uts
พรอ
มเสน
โยงท
วไป
S-AN
NO-T
EXT
0.35
131
แนวก
งกลา
งของ
เสา
S-CO
LS-C
NTR
0.13
250
CHAI
N
เสาอ
นๆ
(Ty
pe 1
)S-
COLS
-MSC
10.
1378
เสาอ
นๆ
(Ty
pe 2
)S-
COLS
-MSC
20.
1378
เสาอ
นๆ
(Ty
pe 3
)S-
COLS
-MSC
30.
1378
เสาอ
นๆ
(Ty
pe 4
)S-
COLS
-MSC
40.
1378
เสาห
ลกS-
COLS
-PRI
M0.
3513
1
เสาร
อง (
seco
ndar
y)S-
COLS
-SCN
D0.
3513
1
งาน
รอถอ
น -
ระย
ะท 1
S-DE
MO-
PHS1
0.5
110
งาน
รอถอ
น -
ระย
ะท 2
S-DE
MO-
PHS2
0.5
190
งาน
รอถอ
น -
ระย
ะท 3
S-DE
MO-
PHS3
0.5
150
มาตรฐานการเขยนแบบกอสรางฉบบป พ.ศ. 2554 6-16
อาษา สมาคมสถาปนกสยาม ในพระบรมราชปถมภ www.asa.or.th
บทท 6ระบบ Layer
Maj
or G
roup
Desc
riptio
nLa
yer Na
me
PenW
idth
Colo
rLt
ype
เสน
กรดห
ลก (
แนวน
อน)
S-GR
ID-H
ORZ
0.18
214
CHAI
N
สญลก
ษณ
กรดเ
สาS-
GRID
-IDE
N0.
2515
เสน
กรดอ
นๆ
(Ty
pe 1
)S-
GRID
-MSC
10.
1823
4
เสน
กรดอ
นๆ
(Ty
pe 2
)S-
GRID
-MSC
20.
1821
4
เสน
กรดอ
นๆ
(Ty
pe 3
)S-
GRID
-MSC
30.
1819
4
เสน
กรดอ
นๆ
(Ty
pe 4
)S-
GRID
-MSC
40.
184
เสน
กรดห
ลก (
แนวต
ง)S-
GRID
-VER
T0.
1819
4CH
AIN
Deta
ilsเส
นบ
อกระ
ยะท
วไป
S-AN
NO-D
IMS
0.25
15
รหสอ
างอง
(Re
fere
nce
keyn
otes
) แล
ะเสน
โยง
S-AN
NO-K
EYN
0.35
151
ค�าบ
รรยา
ย ขอ
สงเก
ตทวไ
ปS-
ANNO
-NOT
E0.
3571
เสน
สายใ
นแบ
บท
ไมตอ
งการ
พมพ
ออกม
าS-
ANNO
-NPL
T0.
1834
ลวดล
าย ห
รอแร
เงาท
วไป
S-AN
NO-P
ATT
0.13
198
เสน
สายข
องกา
รท�า
Mar
kup
(red
linin
g)S-
ANNO
-RED
L0.
2523
5
แฟมข
อมลอ
างอง
S-AN
NO-R
EFR
0.18
154
ขอมล
Rev
isio
nsS-
ANNO
-REV
S0.
523
0
สญลก
ษณ
ทวไ
ปS-
ANNO
-SYM
B0.
3531
ขอคว
าม c
allo
uts
พรอ
มเสน
โยงท
วไป
S-AN
NO-T
EXT
0.35
131
งาน
รอถอ
น -
ระย
ะท 1
S-DE
MO-
PHS1
0.5
110
งาน
รอถอ
น -
ระย
ะท 2
S-DE
MO-
PHS2
0.5
190
งาน
รอถอ
น -
ระย
ะท 3
S-DE
MO-
PHS3
0.5
150
เสน
กรด
ตารา
ง S-
DETL
-GRP
H0.
1821
4
เสน
บอก
ระยะ
แบบ
องกฤ
ษ แ
ละค�า
บรร
ยาย
S-DE
TL-I
NPD
0.25
155
6-17
อาษา สมาคมสถาปนกสยาม ในพระบรมราชปถมภ www.asa.or.th
มาตรฐานการเขยนแบบกอสรางฉบบป พ.ศ. 2554
บทท 6ระบบ Layer
Maj
or G
roup
Desc
riptio
nLa
yer Na
me
PenW
idth
Colo
rLt
ype
เสน
บอก
ระยะ
แบบ
เมตร
ก แล
ะค�าบ
รรยา
ยS-
DETL
-MET
R0.
2515
5
เสน
กรด
ตาร
าง
S-DE
TL-T
ABL
0.1
81
14
Elev
atio
nsเส
นบ
อกระ
ยะท
วไป
S-AN
NO-D
IMS
0.25
15
รหสอ
างอง
(Re
fere
nce
keyn
otes
) แล
ะเสน
โยง
S-AN
NO-K
EYN
0.35
151
ค�าบ
รรยา
ย ขอ
สงเก
ตทวไ
ปS-
ANNO
-NOT
E0.
3571
เสน
สายใ
นแบ
บท
ไมตอ
งการ
พมพ
ออกม
าS-
ANNO
-NPL
T0.
1834
ลวดล
าย ห
รอแร
เงาท
วไป
S-AN
NO-P
ATT
0.13
198
เสน
สายข
องกา
รท�า
Mar
kup
(red
linin
g)S-
ANNO
-RED
L0.
2523
5
แฟมข
อมลอ
างอง
S-AN
NO-R
EFR
0.18
154
ขอมล
Rev
isio
nsS-
ANNO
-REV
S0.
523
0
สญลก
ษณ
ทวไ
ปS-
ANNO
-SYM
B0.
3531
ขอคว
าม c
allo
uts
พรอ
มเสน
โยงท
วไป
S-AN
NO-T
EXT
0.35
131
แนวก
งกลา
งคาน
S-BE
AM-C
NTR
0.18
154
CHAI
N
เสน
แนวค
านห
ลกS-
BEAM
-PRI
M0.
523
0
เสน
แนวค
านรอ
ง (s
econ
dary
)S-
BEAM
-SEC
D0.
3571
งาน
รอถอ
น -
ระย
ะท 1
S-DE
MO-
PHS1
0.5
110
งาน
รอถอ
น -
ระย
ะท 2
S-DE
MO-
PHS2
0.5
190
งาน
รอถอ
น -
ระย
ะท 3
S-DE
MO-
PHS3
0.5
150
รอยต
อ จด
ตอ
โครง
สรา
งS-
JNTS
-CNS
T0
.25
21
5
Cont
rol/
expa
nsio
n jo
ints
S-JN
TS-C
TRL
0.2
52
15
รอยต
อ จด
ตอ โ
ครงส
ราง
S-JO
IN-C
NST
0.25
215
Cont
rol/
expa
nsio
n jo
ints
S-JO
IN-C
TRL
0.25
215
มาตรฐานการเขยนแบบกอสรางฉบบป พ.ศ. 2554 6-18
อาษา สมาคมสถาปนกสยาม ในพระบรมราชปถมภ www.asa.or.th
บทท 6ระบบ Layer
Maj
or G
roup
Desc
riptio
nLa
yer Na
me
PenW
idth
Colo
rLt
ype
อปกร
ณยด
จบ B
olt แ
ละ s
uppo
rtS-
SPPT
-MIS
C0.
2535
แผน
เหลก
รปท
รงตา
งๆS-
SPPT
-SHP
S0.
2515
5
เหลก
เสรม
ตวน
อนS-
WAL
L-HB
AR0.
519
0
ชองเ
ปด
หรอ
ทาง
เขา
S-W
ALL-
OPEN
0.25
155
ชอง
เปด
หรอ
ทาง
เขา
S-W
ALL-
OPNG
0.2
51
55
แนวเ
สนผน
งS-
WAL
L-OT
LN0.
3511
1
เหลก
เสรม
ตวย
นS-
WAL
L-VB
AR0.
519
0
Foun
datio
n Pl
anเส
นบ
อกระ
ยะท
วไป
S-AN
NO-D
IMS
0.25
15
รหสอ
างอง
(Re
fere
nce
keyn
otes
) แล
ะเสน
โยง
S-AN
NO-K
EYN
0.35
151
ค�าบ
รรยา
ย ขอ
สงเก
ตทวไ
ปS-
ANNO
-NOT
E0.
3571
เสน
สายใ
นแบ
บท
ไมตอ
งการ
พมพ
ออกม
าS-
ANNO
-NPL
T0.
1834
ลวดล
าย ห
รอแร
เงาท
วไป
S-AN
NO-P
ATT
0.13
198
เสน
สายข
องกา
รท�า
Mar
kup
(red
linin
g)S-
ANNO
-RED
L0.
2523
5
แฟมข
อมลอ
างอง
S-AN
NO-R
EFR
0.18
154
ขอมล
Rev
isio
nsS-
ANNO
-REV
S0.
523
0
สญลก
ษณ
ทวไ
ปS-
ANNO
-SYM
B0.
3531
ขอคว
าม c
allo
uts
พรอ
มเสน
โยงท
วไป
S-AN
NO-T
EXT
0.35
131
งาน
รอถอ
น -
ระย
ะท 1
S-DE
MO-
PHS1
0.5
110
งาน
รอถอ
น -
ระย
ะท 2
S-DE
MO-
PHS2
0.5
190
งาน
รอถอ
น -
ระย
ะท 3
S-DE
MO-
PHS3
0.5
150
แนวก
งกลา
งคาน
S-FN
DN-C
NTR
0.18
154
CHAI
N
ฐาน
ราก
S-FN
DN-F
TNG
0.5
110
6-19
อาษา สมาคมสถาปนกสยาม ในพระบรมราชปถมภ www.asa.or.th
มาตรฐานการเขยนแบบกอสรางฉบบป พ.ศ. 2554
บทท 6ระบบ Layer
Maj
or G
roup
Desc
riptio
nLa
yer Na
me
PenW
idth
Colo
rLt
ype
คาน
คอดน
S-FN
DN-G
RBM
0.5
190
ตอมอ
S-FN
DN-P
EDS
0.5
110
เขมต
อก เข
มเจา
ะ S-
FNDN
-PIL
E0.
3551
เหลก
เสรม
ฐาน
ราก
S-FN
DN-R
BAR
0.7
2
Elev
ated
gra
ting
(cat
walk
s)S-
GRAT
-ELE
V0.
2535
Floo
r gra
ting
S-GR
AT-F
LOR
0.25
215
Cons
truc
tion
join
tsS-
JNTS
-CNS
T0
.25
21
5
Cont
rol/
expa
nsio
n jo
ints
S-JN
TS-C
TRL
0.2
52
15
Cons
truct
ion
join
tsS-
JOIN
-CNS
T0.
2521
5
Cont
rol/
expa
nsio
n jo
ints
S-JO
IN-C
TRL
0.25
215
ฐาน
รบอป
กรณ
S-
PADS
-EQP
M0.
3513
1
เสน
ขอบ
ของแ
ผนพ
นS-
SLAB
-EDG
E0.
3521
1
ชองเ
ปด
หรอ
ทาง
เขา
S-SL
AB-O
PEN
0.25
155
ชอง
เปด
หรอ
ทาง
เขา
S-SL
AB-O
PNG
0.2
51
55
เหลก
เสรม
พน
S-SL
AB-R
BAR
0.7
2
อปกร
ณยด
จบ B
olt แ
ละ s
uppo
rtS-
SPPT
-MIS
C0.
2535
แผน
เหลก
รปท
รงตา
งๆS-
SPPT
-SHP
S0.
2515
5
โครง
บน
ได ห
รอ ล
ฟท
S-
STRS
-FRA
M0.
3521
1
บน
ได ร
าวจบ
ราว
กนตก
S-ST
RS-L
ADD
0.25
195
เหลก
เสรม
บน
ไดS-
STRS
-RBA
R0.
72
ผนงค
อนกร
ตS-
WAL
L-CO
NC0.
3513
1
ก�าแพ
งอฐร
บน
�าหน
กS-
WAL
L-LO
AD0.
3531
มาตรฐานการเขยนแบบกอสรางฉบบป พ.ศ. 2554 6-20
อาษา สมาคมสถาปนกสยาม ในพระบรมราชปถมภ www.asa.or.th
บทท 6ระบบ Layer
Maj
or G
roup
Desc
riptio
nLa
yer Na
me
PenW
idth
Colo
rLt
ype
ก�าแพ
งอฐไ
มรบ
น�าห
นก
S-W
ALL-
NONL
0.35
191
ผนงห
ลอส�า
เรจ
S-W
ALL-
PCST
0.35
71
เหลก
เสรม
ผนง
S-W
ALL-
RBAR
0.7
2
ผนงโ
ครงเ
ครา
S-W
ALL-
STUD
0.35
151
Fram
ing
Plan
เสน
บอก
ระยะ
ทวไ
ปS-
ANNO
-DIM
S0.
2515
รหสอ
างอง
(Re
fere
nce
keyn
otes
) แล
ะเสน
โยง
S-AN
NO-K
EYN
0.35
151
ค�าบ
รรยา
ย ขอ
สงเก
ตทวไ
ปS-
ANNO
-NOT
E0.
3571
เสน
สายใ
นแบ
บท
ไมตอ
งการ
พมพ
ออกม
าS-
ANNO
-NPL
T0.
1834
ลวดล
าย ห
รอแร
เงาท
วไป
S-AN
NO-P
ATT
0.13
198
เสน
สายข
องกา
รท�า
Mar
kup
(red
linin
g)S-
ANNO
-RED
L0.
2523
5
แฟมข
อมลอ
างอง
S-AN
NO-R
EFR
0.18
154
ขอมล
Rev
isio
nsS-
ANNO
-REV
S0.
523
0
สญลก
ษณ
ทวไ
ปS-
ANNO
-SYM
B0.
3531
ขอคว
าม c
allo
uts
พรอ
มเสน
โยงท
วไป
S-AN
NO-T
EXT
0.35
131
แนวก
งกลา
งคาน
S-BE
AM-C
NTR
0.18
154
CHAI
N
คาน
หลก
S-BE
AM-P
RIM
0.5
230
คาน
รอง
(sec
onda
ry)
S-BE
AM-S
ECD
0.35
151
Brac
ing
ทาง
ขวาง
S-BR
AC-H
ORZ
0.3
51
31
Brac
ing
ทาง
ขวาง
S-BR
AC-L
ATL
0.35
131
Shea
r wal
lsS-
BRAC
-SHE
A0.
3511
1
Brac
ing
แนวด
งS-
BRAC
-VER
T0.
3511
1
Floo
r dec
kS-
DECK
-FLO
R0.
2521
5
6-21
อาษา สมาคมสถาปนกสยาม ในพระบรมราชปถมภ www.asa.or.th
มาตรฐานการเขยนแบบกอสรางฉบบป พ.ศ. 2554
บทท 6ระบบ Layer
Maj
or G
roup
Desc
riptio
nLa
yer Na
me
PenW
idth
Colo
rLt
ype
ชองเ
ปดห
รอท
างเข
าS-
DECK
-OPE
N0.
2515
5
ชอง
เปด
หรอ
ทาง
เขา
S-DE
CK-O
PNG
0.2
51
55
Deck
หรอ
เหลก
เสรม
S-DE
CK-R
BAR
0.7
5
Roof
dec
kS-
DECK
-ROO
F0.
2521
5
งาน
รอถอ
น -
ระย
ะท 1
S-DE
MO-
PHS1
0.5
110
งาน
รอถอ
น -
ระย
ะท 2
S-DE
MO-
PHS2
0.5
190
งาน
รอถอ
น -
ระย
ะท 3
S-DE
MO-
PHS3
0.5
150
Cons
truc
tion
join
tsS-
JNTS
-CNS
T0
.25
21
5
Cont
rol/
expa
nsio
n jo
ints
S-JN
TS-C
TRL
0.2
52
15
Cons
truct
ion
join
tsS-
JOIN
-CNS
T0.
2521
5
Cont
rol/
expa
nsio
n jo
ints
S-JO
IN-C
TRL
0.25
215
ตวเช
อม (
brid
ging
)S-
JOIS
-BRD
G0.
2521
5DA
SHED
ตงห
ลกS-
JOIS
-PRI
M0.
511
0
ตงรอ
ง (S
econ
dary
)S-
JOIS
-SEC
D0.
3513
1
แป ร
ะแน
ง เห
ลก โ
ลหะอ
นๆ
S-M
ETL-
BATT
0.25
215
จนท
น เห
ลก โ
ลหะอ
นๆ
S-M
ETL-
PURL
0.35
131
เหลก
โลห
ะอน
ๆS-
MET
L-M
ISC
0.35
131
อปกร
ณยด
จบ B
olt แ
ละ s
uppo
rtS-
SPPT
-MIS
C0.
2535
แผน
เหลก
รปท
รงตา
งๆS-
SPPT
-SHP
S0.
2515
5
โครง
บน
ได ห
รอลฟ
ท
S-ST
RS-F
RAM
0.35
211
บน
ได ร
าวจบ
ราว
กนตก
S-ST
RS-L
ADD
0.25
195
เหลก
เสรม
บน
ไดS-
STRS
-RBA
R0.
72
มาตรฐานการเขยนแบบกอสรางฉบบป พ.ศ. 2554 6-22
อาษา สมาคมสถาปนกสยาม ในพระบรมราชปถมภ www.asa.or.th
บทท 6ระบบ Layer
Maj
or G
roup
Desc
riptio
nLa
yer Na
me
PenW
idth
Colo
rLt
ype
โครง
ถกห
ลกS-
TRUS
-PRI
M0.
515
0
โครง
ถกรอ
ง (s
econ
dary
)S-
TRUS
-SEC
D0.
3515
1
ผนงค
อนกร
ตS-
WAL
L-CO
NC0.
3513
1
ก�าแพ
งอฐร
บน
�าหน
กS-
WAL
L-LO
AD0.
3531
ก�าแพ
งอฐไ
มรบ
น�าห
นก
S-W
ALL-
NONL
0.35
191
ผนงห
ลอส�า
เรจ
S-W
ALL-
PCST
0.35
71
เหลก
เสรม
ผนง
S-W
ALL-
RBAR
0.7
2
ผนงโ
ครงเ
ครา
S-W
ALL-
STUD
0.35
151
Non-
Build
ing
Stru
ctur
es
เสน
บอก
ระยะ
ทวไ
ปS-
ANNO
-DIM
S0.
2515
รหสอ
างอง
(Re
fere
nce
keyn
otes
) แล
ะเสน
โยง
S-AN
NO-K
EYN
0.35
151
ค�าบ
รรยา
ย ขอ
สงเก
ตทวไ
ปS-
ANNO
-NOT
E0.
3571
เสน
สายใ
นแบ
บท
ไมตอ
งการ
พมพ
ออกม
าS-
ANNO
-NPL
T0.
1834
ลวดล
าย ห
รอแร
เงาท
วไป
S-AN
NO-P
ATT
0.13
198
เสน
สายข
องกา
รท�า
Mar
kup
(red
linin
g)S-
ANNO
-RED
L0.
2523
5
แฟมข
อมลอ
างอง
S-AN
NO-R
EFR
0.18
154
ขอมล
Rev
isio
nsS-
ANNO
-REV
S0.
523
0
สญลก
ษณ
ทวไ
ปS-
ANNO
-SYM
B0.
3531
ขอคว
าม c
allo
uts
พรอ
มเสน
โยงท
วไป
S-AN
NO-T
EXT
0.35
131
งาน
รอถอ
น -
ระย
ะท 1
S-DE
MO-
PHS1
0.5
110
งาน
รอถอ
น -
ระย
ะท 2
S-DE
MO-
PHS2
0.5
190
งาน
รอถอ
น -
ระย
ะท 3
S-DE
MO-
PHS3
0.5
150
6-23
อาษา สมาคมสถาปนกสยาม ในพระบรมราชปถมภ www.asa.or.th
มาตรฐานการเขยนแบบกอสรางฉบบป พ.ศ. 2554
บทท 6ระบบ Layer
Maj
or G
roup
Desc
riptio
nLa
yer Na
me
PenW
idth
Colo
rLt
ype
แนวผ
นงก
ออฐ
(ไมม
ลวดล
ายแร
เงา)
S-FE
AT-C
MUW
0.35
51
แน
วผน
งกอค
อนกร
ตบ
ลอก
(ไม
มลว
ดลา
ยแรเ
งา)
S-FE
AT-C
MUW
0.2
55
5
แนวเ
สนกง
กลาง
S-FE
AT-C
NTR
0.18
154
CHAI
N
เสน
แนวค
อนกร
ต (ไ
มมลว
ดลาย
แรเง
า)S-
FEAT
-CON
C0.
3571
ขอมล
ทวไ
ปS-
FEAT
-GEN
L0.
3531
แน
วผน
งกออ
ฐ (ไ
มม
ลวด
ลายแ
รเงา
)S-
FEAT
-MSN
W0
.25
35
เสน
แนวง
านไม
(ไม
มลวด
ลายแ
รเงา
) S-
FEAT
-WOO
D0.
3531
เขมต
อก เข
มเจา
ะS-
FNDN
-PIL
E0.
3551
Elev
ated
gra
ting
(cat
walk
s)S-
GRAT
-ELE
V0.
2535
Floo
r/su
rface
gra
ting,
man
hole
cov
ers/
fram
esS-
GRAT
-FLO
R0.
2521
5
Subs
urfa
ce g
ratin
gS-
GRAT
-SUB
S0.
2511
5
ระดบ
พน
ดนเด
มS-
GRDL
-EXG
L0.
2517
5DA
SHSP
ACE
ระดบ
Fin
ishi
ngS-
GRDL
-FNG
R0.
3511
ระดบ
นำา
S-GR
DL-W
ATR
0.25
155
ระด
บพ
นด
นเด
มS-
GRLN
-EXG
L0
.25
17
5DA
SHSP
ACE
ระด
บ F
inis
hing
S-GR
LN-F
NGR
0.3
51
1
ระด
บน
�าS-
GRLN
-WAT
R0
.25
15
5
Elev
ated
gra
ting
(cat
wal
ks)
S-GR
TG-E
LEV
0.2
53
5
Floo
r/su
rface
gra
ting,
man
hole
cov
ers/
fram
esS-
GRTG
-FLO
R0
.25
21
5
Subs
urfa
ce g
ratin
gS-
GRTG
-SUB
S0
.25
21
5
Cons
truc
tion
join
tsS-
JNTS
-CNS
T0
.25
21
5
Cont
rol/
expa
nsio
n jo
ints
, joi
nt m
ats
wat
erst
ops,
etc
.S-
JNTS
-CTR
L0
.25
21
5
มาตรฐานการเขยนแบบกอสรางฉบบป พ.ศ. 2554 6-24
อาษา สมาคมสถาปนกสยาม ในพระบรมราชปถมภ www.asa.or.th
บทท 6ระบบ Layer
Maj
or G
roup
Desc
riptio
nLa
yer Na
me
PenW
idth
Colo
rLt
ype
Cons
truct
ion
join
tsS-
JOIN
-CNS
T0.
2521
5
Cont
rol/
expa
nsio
n jo
ints
, joi
nt m
ats
wate
rsto
ps, e
tc.
S-JO
IN-C
TRL
0.25
215
ชองเ
ปด
ทาง
เขา
S-OP
EN-M
ISC
0.25
155
ชอง
เปด
ทาง
เขา
S-OP
NG-M
ISC
0.2
51
55
ประ
ตน�า
S-PI
PE-G
ATE
0.25
115
ทออ
นๆ
ทอร
ะบาย
น�า
ทอว
างสา
ยS-
PIPE
-MIS
C0.
3513
1
สวน
กรอง
ขยะ
S-PI
PE-T
RSH
0.25
75
เหลก
เสรม
wire
mes
hS-
REIN
-RBA
R0.
72
รวS-
SAFE
-FEN
C0.
2519
5
ราวจ
บS-
SAFE
-HRA
L0.
2519
5
อปกร
ณยด
จบ B
olt แ
ละ s
uppo
rtS-
SPPT
-MIS
C0.
2535
แผน
เหลก
รปท
รงตา
งๆS-
SPPT
-SHP
S0.
2515
5
โครง
บน
ได ห
รอลฟ
ท
S-ST
RS-F
RAM
0.35
211
บน
ได ร
าวจบ
ราว
กนตก
S-ST
RS-L
ADD
0.25
195
Sect
ions
เสน
บอก
ระยะ
ทวไ
ปS-
ANNO
-DIM
S0.
2515
รหสอ
างอง
(Re
fere
nce
keyn
otes
) แล
ะเสน
โยง
S-AN
NO-K
EYN
0.35
151
ค�าบ
รรยา
ย ขอ
สงเก
ตทวไ
ปS-
ANNO
-NOT
E0.
3571
เสน
สายใ
นแบ
บท
ไมตอ
งการ
พมพ
ออกม
าS-
ANNO
-NPL
T0.
1834
ลวดล
าย ห
รอแร
เงาท
วไป
S-AN
NO-P
ATT
0.13
198
เสน
สายข
องกา
รท�า
Mar
kup
(red
linin
g)S-
ANNO
-RED
L0.
2523
5
แฟมข
อมลอ
างอง
S-AN
NO-R
EFR
0.18
154
ขอมล
Rev
isio
nsS-
ANNO
-REV
S0.
523
0
6-25
อาษา สมาคมสถาปนกสยาม ในพระบรมราชปถมภ www.asa.or.th
มาตรฐานการเขยนแบบกอสรางฉบบป พ.ศ. 2554
บทท 6ระบบ Layer
Maj
or G
roup
Desc
riptio
nLa
yer Na
me
PenW
idth
Colo
rLt
ype
สญลก
ษณ
ทวไ
ปS-
ANNO
-SYM
B0.
3531
ขอคว
าม c
allo
uts
พรอ
มเสน
โยงท
วไป
S-AN
NO-T
EXT
0.35
131
แนวผ
นงก
ออฐ
(ไมม
ลวดล
ายแร
เงา)
S-SE
CT-C
MUW
0.35
51
แน
วผน
งกอค
อนกร
ตบ
ลอก
(ไม
มลว
ดลา
ยแรเ
งา)
S-SE
CT-C
MUW
0.3
55
1
แนวเ
สนกง
กลาง
S-SE
CT-C
NTR
0.18
154
CHAI
N
เสน
แนวค
อนกร
ต (ไ
มมลว
ดลาย
แรเง
า)S-
SECT
-CON
C0.
3571
ระดบ
Fin
ishi
ngS-
SECT
-FNG
R0.
3511
องคป
ระกอ
บอน
ๆท
วไป
S-SE
CT-G
ENF
0.35
111
วสด
รอยต
อ (j
oint
)S-
SECT
-JNT
S0
.25
35
วสดร
อยตอ
(jo
int)
S-SE
CT-J
OIN
0.25
35
อปกร
ณยด
จบ B
olt แ
ละ s
uppo
rtS-
SECT
-MIS
C0.
2535
แน
วผน
งกออ
ฐ (ไ
มม
ลวด
ลายแ
รเงา
)S-
SECT
-MSN
W0
.35
31
เสน
แนวค
านห
ลกS-
SECT
-PRI
M0.
523
0
เหลก
เสรม
wire
mes
hS-
SECT
-RBA
R0.
72
แผน
เหลก
รปท
รงตา
งๆS-
SECT
-SHP
S0.
2515
5
เหลก
รปพ
รรณ
แผน
เหลก
met
al d
eck
S-SE
CT-S
TLS
0.25
135
เสน
แนวง
านไม
(ไม
มลวด
ลายแ
รเงา
)S-
SECT
-WOO
D0.
3531
Shee
t File
เสน
บอก
ระยะ
ทวไ
ปS-
ANNO
-DIM
S0.
2515
รหสอ
างอง
(Re
fere
nce
keyn
otes
) แล
ะเสน
โยง
S-AN
NO-K
EYN
0.35
151
ค�าบ
รรยา
ย ขอ
สงเก
ตทวไ
ปS-
ANNO
-NOT
E0.
3571
เสน
สายใ
นแบ
บท
ไมตอ
งการ
พมพ
ออกม
าS-
ANNO
-NPL
T0.
1834
ลวดล
าย ห
รอแร
เงาท
วไป
S-AN
NO-P
ATT
0.13
198
มาตรฐานการเขยนแบบกอสรางฉบบป พ.ศ. 2554 6-26
อาษา สมาคมสถาปนกสยาม ในพระบรมราชปถมภ www.asa.or.th
บทท 6ระบบ Layer
Maj
or G
roup
Desc
riptio
nLa
yer Na
me
PenW
idth
Colo
rLt
ype
เสน
สายข
องกา
รท�า
Mar
kup
(red
linin
g)S-
ANNO
-RED
L0.
2523
5
แฟมข
อมลอ
างอง
S-AN
NO-R
EFR
0.18
154
ขอมล
Rev
isio
nsS-
ANNO
-REV
S0.
523
0
สญลก
ษณ
ทวไ
ปS-
ANNO
-SYM
B0.
3531
ขอคว
าม c
allo
uts
พรอ
มเสน
โยงท
วไป
S-AN
NO-T
EXT
0.35
131
6-27
อาษา สมาคมสถาปนกสยาม ในพระบรมราชปถมภ www.asa.or.th
มาตรฐานการเขยนแบบกอสรางฉบบป พ.ศ. 2554
บทท 6ระบบ Layer
Disc
iplin
e: A
rchite
ctur
e
Maj
or G
roup
Desc
riptio
nLa
yer Na
me
PenW
idth
Colo
rLt
ype
Area
Cal
cula
tions
/
Occu
panc
y Pl
an
เสน
บอก
ระยะ
ทวไ
ปA-
ANNO
-DIM
S0.
2515
รหสอ
างอง
(Re
fere
nce
keyn
otes
) แล
ะเสน
โยง
A-AN
NO-K
EYN
0.35
151
ค�าบ
รรยา
ย ขอ
สงเก
ตทวไ
ปA-
ANNO
-NOT
E0.
3571
เสน
สายใ
นแบ
บท
ไมตอ
งการ
พมพ
ออกม
าA-
ANNO
-NPL
T0.
1834
ลวดล
าย ห
รอแร
เงาท
วไป
A-AN
NO-P
ATT
0.13
198
เสน
สายข
องกา
รท�า
Mar
kup
(red
linin
g)A-
ANNO
-RED
L0.
2523
5
แฟมข
อมลอ
างอง
A-AN
NO-R
EFR
0.18
154
ขอมล
Rev
isio
nsA-
ANNO
-REV
S0.
523
0
สญลก
ษณ
ทวไ
ปA-
ANNO
-SYM
B0.
3531
ขอคว
าม c
allo
uts
พรอ
มเสน
โยงท
วไป
A-AN
NO-T
EXT
0.35
131
เลขท
หอง
ผเช
า ขอ
มลขน
าดพ
นท
A-
AREA
-IDE
N0.
3511
1
เสน
ขอบ
ส�าห
รบกา
รวดพ
นท
A-
AREA
-LIN
E0.
515
0
ชอเจ
าของ
พน
ท ห
รอพ
นกง
านA-
AREA
-OCC
P0.
3551
ลวดล
ายขอ
งพน
ท
A-AR
EA-P
ATT
0.18
114
Deta
ilเส
นบ
อกระ
ยะท
วไป
A-AN
NO-D
IMS
0.25
15
รหสอ
างอง
(Re
fere
nce
keyn
otes
) แล
ะเสน
โยง
A-AN
NO-K
EYN
0.35
151
ค�าบ
รรยา
ย ขอ
สงเก
ตทวไ
ปA-
ANNO
-NOT
E0.
3571
เสน
สายใ
นแบ
บท
ไมตอ
งการ
พมพ
ออกม
าA-
ANNO
-NPL
T0.
1834
ลวดล
าย ห
รอแร
เงาท
วไป
A-AN
NO-P
ATT
0.13
198
มาตรฐานการเขยนแบบกอสรางฉบบป พ.ศ. 2554 6-28
อาษา สมาคมสถาปนกสยาม ในพระบรมราชปถมภ www.asa.or.th
บทท 6ระบบ Layer
Maj
or G
roup
Desc
riptio
nLa
yer Na
me
PenW
idth
Colo
rLt
ype
เสน
สายข
องกา
รท�า
Mar
kup
(red
linin
g)A-
ANNO
-RED
L0.
2523
5
แฟมข
อมลอ
างอง
A-AN
NO-R
EFR
0.18
154
ขอมล
Rev
isio
nsA-
ANNO
-REV
S0.
523
0
สญลก
ษณ
ทวไ
ปA-
ANNO
-SYM
B0.
3531
ขอคว
าม c
allo
uts
พรอ
มเสน
โยงท
วไป
A-AN
NO-T
EXT
0.35
131
งาน
รอถอ
น -
ระย
ะท 1
A-DE
MO-
PHS1
0.5
110
งาน
รอถอ
น -
ระย
ะท 2
A-DE
MO-
PHS2
0.5
190
งาน
รอถอ
น -
ระย
ะท 3
A-DE
MO-
PHS3
0.5
150
เสน
บอก
ระยะ
แบบ
องกฤ
ษ แ
ละค�า
บรร
ยาย
A-DE
TL-I
NPD
0.18
54
เสน
บอก
ระยะ
แบบ
เมตร
ก แล
ะค�าบ
รรยา
ยA-
DETL
-MET
R0.
1854
สญลก
ษณ
รปตด
ในแบ
บขย
ายA-
DETL
-SYM
B0.
3531
เสน
กรด
ตารา
งA-
DETL
-TAB
L0.
1854
Elev
atio
nsเส
นบ
อกระ
ยะท
วไป
A-AN
NO-D
IMS
0.25
15
รหสอ
างอง
(Re
fere
nce
keyn
otes
) แล
ะเสน
โยง
A-AN
NO-K
EYN
0.35
151
ค�าบ
รรยา
ย ขอ
สงเก
ตทวไ
ปA-
ANNO
-NOT
E0.
3571
เสน
สายใ
นแบ
บท
ไมตอ
งการ
พมพ
ออกม
าA-
ANNO
-NPL
T0.
1834
ลวดล
าย ห
รอแร
เงาท
วไป
A-AN
NO-P
ATT
0.13
198
เสน
สายข
องกา
รท�า
Mar
kup
(red
linin
g)A-
ANNO
-RED
L0.
2523
5
แฟมข
อมลอ
างอง
A-AN
NO-R
EFR
0.18
154
ขอมล
Rev
isio
nsA-
ANNO
-REV
S0.
523
0
สญลก
ษณ
ทวไ
ปA-
ANNO
-SYM
B0.
3531
ขอคว
าม c
allo
uts
พรอ
มเสน
โยงท
วไป
A-AN
NO-T
EXT
0.35
131
6-29
อาษา สมาคมสถาปนกสยาม ในพระบรมราชปถมภ www.asa.or.th
มาตรฐานการเขยนแบบกอสรางฉบบป พ.ศ. 2554
บทท 6ระบบ Layer
Maj
or G
roup
Desc
riptio
nLa
yer Na
me
PenW
idth
Colo
rLt
ype
งาน
รอถอ
น -
ระย
ะท 1
A-DE
MO-
PHS1
0.5
110
งาน
รอถอ
น -
ระย
ะท 2
A-DE
MO-
PHS2
0.5
190
งาน
รอถอ
น -
ระย
ะท 3
A-DE
MO-
PHS3
0.5
150
ผนงห
ลอกบ
ท
A-EL
EV-C
ASE
0.25
35
ผนงห
ลอกบ
ท
A-EL
EV-C
SWK
0.25
35
ประ
ตA-
ELEV
-DOO
R0.
2515
5
อปกร
ณตด
ยดท
วไป
A-EL
EV-F
IXD
0.35
31
อปกร
ณตด
ยดท
วไป
A-EL
EV-F
IXT
0.35
31
อปกร
ณงา
นสข
าภบ
าล
A-EL
EV-F
IXT
0.35
51
งาน
ตกแต
งผว
งาน
ไม แ
ละคว
A-EL
EV-F
NSH
0.25
35
หน
าตาง
A-EL
EV-G
LAZ
0.25
145
เสน
ระดบ
ดนใน
รปดา
นA-
ELEV
-GRN
D0.
514
0
ชองเ
ปดใ
นรป
ดาน
A-EL
EV-O
PNG
0.13
138
DASH
ED
เลขท
ประ
จ�าชน
สวน
รห
สวสด
A-
ELEV
-IDE
N0.
2515
เสน
กรอบ
ของอ
าคาร
A-EL
EV-O
TLN
0.35
51
เสน
กรอบ
ของอ
าคาร
ระด
บ 1
A-EL
EV-O
TLN-
LV01
0.35
51
เสน
กรอบ
ของอ
าคาร
ระด
บ 2
A-EL
EV-O
TLN-
LV02
0.25
55
เสน
กรอบ
ของอ
าคาร
ระด
บ 3
A-EL
EV-O
TLN-
LV03
0.18
155
เสน
กรอบ
ของอ
าคาร
ระด
บ 4
A-EL
EV-O
TLN-
LV04
0.13
148
เสน
กรอบ
ของอ
าคาร
ระด
บ 5
A-EL
EV-O
TLN-
LV05
0.13
218
ลวดล
ายแล
ะแรเ
งาA-
ELEV
-PAT
T0.
1315
8
อปกร
ณงา
นสข
าภบ
าล
A-EL
EV-P
FIX
0.35
51
มาตรฐานการเขยนแบบกอสรางฉบบป พ.ศ. 2554 6-30
อาษา สมาคมสถาปนกสยาม ในพระบรมราชปถมภ www.asa.or.th
บทท 6ระบบ Layer
Maj
or G
roup
Desc
riptio
nLa
yer Na
me
PenW
idth
Colo
rLt
ype
ปาย
สญญ
าณA-
ELEV
-SIG
N0.
3551
Equi
pmen
t Pla
nเส
นบ
อกระ
ยะท
วไป
A-AN
NO-D
IMS
0.25
15
รหสอ
างอง
(Re
fere
nce
keyn
otes
) แล
ะเสน
โยง
A-AN
NO-K
EYN
0.35
151
ค�าบ
รรยา
ย ขอ
สงเก
ตทวไ
ปA-
ANNO
-NOT
E0.
3571
เสน
สายใ
นแบ
บท
ไมตอ
งการ
พมพ
ออกม
าA-
ANNO
-NPL
T0.
1834
ลวดล
าย ห
รอแร
เงาท
วไป
A-AN
NO-P
ATT
0.13
198
เสน
สายข
องกา
รท�า
Mar
kup
(red
linin
g)A-
ANNO
-RED
L0.
2523
5
แฟมข
อมลอ
างอง
A-AN
NO-R
EFR
0.18
154
ขอมล
Rev
isio
nsA-
ANNO
-REV
S0.
523
0
สญลก
ษณ
ทวไ
ปA-
ANNO
-SYM
B0.
3531
ขอคว
าม c
allo
uts
พรอ
มเสน
โยงท
วไป
A-AN
NO-T
EXT
0.35
131
งาน
รอถอ
น -
ระย
ะท 1
A-DE
MO-
PHS1
0.5
110
งาน
รอถอ
น -
ระย
ะท 2
A-DE
MO-
PHS2
0.5
190
งาน
รอถอ
น -
ระย
ะท 3
A-DE
MO-
PHS3
0.5
150
อปกร
ณ
A-EQ
PM0
.35
51
ทาง
เขา
ชองต
ดตอก
บอป
กรณ
A-
EQPM
-ACC
S0.
3511
1
อปกร
ณยด
ตดกบ
ท
A-EQ
PM-F
IXD
0.35
71
เลขท
ประ
จ�า เบ
อร อ
ปกร
ณ
A-EQ
PM-I
DEN
0.18
34
อปกร
ณท
เคลอ
นยา
ยได
A-EQ
PM-M
OVE
0.18
134
อปกร
ณท
ไมได
อยใน
สญญ
าA-
EQPM
-NIC
N0.
3519
1
อปกร
ณท
ตดห
รอแข
วนเพ
ดาน
A-EQ
PM-O
VHD
0.25
215
อปกร
ณ R
etur
n Ai
r Di
ffuse
rsA-
HVAC
-RDF
F0
.35
11
1
6-31
อาษา สมาคมสถาปนกสยาม ในพระบรมราชปถมภ www.asa.or.th
มาตรฐานการเขยนแบบกอสรางฉบบป พ.ศ. 2554
บทท 6ระบบ Layer
Maj
or G
roup
Desc
riptio
nLa
yer Na
me
PenW
idth
Colo
rLt
ype
อปกร
ณ S
uppl
y Di
ffuse
rsA-
HVAC
-SDF
F0
.35
14
1
Floo
r Pla
nเส
นบ
อกระ
ยะท
วไป
A-AN
NO-D
IMS
0.25
15
รหสอ
างอง
(Re
fere
nce
keyn
otes
) แล
ะเสน
โยง
A-AN
NO-K
EYN
0.35
151
ค�าบ
รรยา
ย ขอ
สงเก
ตทวไ
ปA-
ANNO
-NOT
E0.
3571
เสน
สายใ
นแบ
บท
ไมตอ
งการ
พมพ
ออกม
าA-
ANNO
-NPL
T0.
1834
ลวดล
าย ห
รอแร
เงาท
วไป
A-AN
NO-P
ATT
0.13
198
เสน
สายข
องกา
รท�า
Mar
kup
(red
linin
g)A-
ANNO
-RED
L0.
2523
5
แฟมข
อมลอ
างอง
A-AN
NO-R
EFR
0.18
154
ขอมล
Rev
isio
nsA-
ANNO
-REV
S0.
523
0
สญลก
ษณ
ทวไ
ปA-
ANNO
-SYM
B0.
3531
สญลก
ษณ
แนวต
ดA-
ANNO
-SYM
B-SE
CT0.
3551
ขอคว
าม c
allo
uts
พรอ
มเสน
โยงท
วไป
A-AN
NO-T
EXT
0.35
131
วสดบ
ผวห
รอฉน
วนกน
ไฟขอ
งเสา
A-CO
LS-E
NCL
0.5
110
งาน
รอถอ
น -
ระย
ะท 1
A-DE
MO-
PHS1
0.5
11
0
งาน
รอถอ
น -
ระย
ะท 2
A-DE
MO-
PHS2
0.5
19
0
งาน
รอถอ
น -
ระย
ะท 3
A-DE
MO-
PHS3
0.5
15
0
ประ
ตควา
มสงช
นฝา
เพดา
น (
เฉพ
าะกร
อบบ
าน แ
ละแน
ววง
สวง)
A-DO
OR-F
ULL
0.25
115
เลขท
และ
สญลก
ษณ
ประ
ตA-
DOOR
-IDE
N0.
2515
ประ
ตควา
มสงw
ไมถง
ฝาเพ
ดาน
(เฉ
พาะ
กรอบ
บาน
และ
แนว
วงสว
ง)
A-DO
OR-P
RHT
0.35
131
สญลก
ษณ
อนๆ
ของ
ประ
ตA-
DOOR
-SYM
B0.
2513
5
มาตรฐานการเขยนแบบกอสรางฉบบป พ.ศ. 2554 6-32
อาษา สมาคมสถาปนกสยาม ในพระบรมราชปถมภ www.asa.or.th
บทท 6ระบบ Layer
Maj
or G
roup
Desc
riptio
nLa
yer Na
me
PenW
idth
Colo
rLt
ype
รวค
อนกร
ตบ
ลอก
A-FE
NC-C
MUW
0.2
53
5
รวลว
ดต
าขาย
A-FE
NC-G
RAL
0.2
51
5
รวค
อนกร
ตห
ลอส�าเ
รจA-
FENC
-PCS
T0
.25
18
5
เสาร
วA-
FENC
-POS
T0
.35
22
1
รวไม
A-
FENC
-WOO
D0
.35
11
งาน
ไมสำา
เรจร
ป ง
านท
ทำาจ
ากโร
งงาน
A-FL
OR-C
ASE
0.25
15
งาน
ส�าเ
รจรป
งาน
ทท
�าจาก
โรงง
านA-
FLOR
-CSW
K0
.25
35
อปกร
ณเฉ
พาะ
ดาน
เช
น อ
กรณ
ในห
องน
�า ป
ายป
ระกา
ศA-
FLOR
-EQP
M0
.25
13
5
Lift
car แ
ละอป
กรณ
A-
FLOR
-EVT
R0.
3511
1
อปกร
ณงา
นสข
าภบ
าลA-
FLOR
-FIX
T0.
2513
5
ลกกร
งราว
จบ ข
องบ
นได
และร
ะเบ
ยง ข
อบกน
ตกA-
FLOR
-HRA
L0.
2521
5
ชอห
อง ข
อมลพ
นท
(Sp
ace)
A-FL
OR-I
DEN
0.25
55
องคป
ระกอ
บท
มการ
เปลย
นระ
ดบ เช
น บ
อ, ช
อง S
haft,
Ram
p, p
it
A-FL
OR-L
EVL
0.35
111
เลขท
และ
สญลก
ษณ
ของห
องA-
FLOR
-NUM
B0.
2515
เสน
ขอบ
เสน
รอบ
รปขอ
งพน
หรอ
อาคา
รA-
FLOR
-OTL
N0.
3571
เสน
รอบ
รปขอ
งหอง
(ภ
ายใน
)A-
FLOR
-OTL
N-RP
RM0.
3515
1
แนวช
องเป
ด ห
รอ ช
นสว
นท
อยเห
นอพ
นA-
FLOR
-OVH
D0.
1813
4DA
SHED
ลวดล
ายกร
ะเบ
อง พ
รมป
พน
A-FL
OR-P
ATT
0.13
138
พน
ยก (
Rais
ed fl
oor)
A-FL
OR-R
AIS
0.25
135
ปาย
เครอ
งหมา
ยบน
พน
A-FL
OR-S
IGN
0.25
195
อปกร
ณเฉ
พาะ
ดาน
เชน
อกร
ณใน
หอง
นำา
ปาย
ประ
กาศ
A-FL
OR-S
PCL
0.25
135
6-33
อาษา สมาคมสถาปนกสยาม ในพระบรมราชปถมภ www.asa.or.th
มาตรฐานการเขยนแบบกอสรางฉบบป พ.ศ. 2554
บทท 6ระบบ Layer
Maj
or G
roup
Desc
riptio
nLa
yer Na
me
PenW
idth
Colo
rLt
ype
ลกตง
ลกน
อนขอ
งบน
ได บ
นได
เลอน
A-FL
OR-S
TRS
0.25
175
เลขท
ลกตง
ลกน
อนขอ
งบน
ได บ
นได
เลอน
A-FL
OR-S
TRS-
NUM
B0.
2520
5
แผงก
นห
องน
�าA-
FLOR
-TPT
N0.
2555
ชองเ
ปดใ
นผง
พน
A-FL
OR-O
PNG
0.13
138
DASH
ED
งาน
ไมป
ระกอ
บใน
ท เช
น ต
เคาน
เตอร
A-
FLOR
-WDW
K0.
2535
เฟอร
นเจ
อร b
uild
inA-
FURN
-FIX
T0
.25
24
5
เฟอร
นเจ
อร เ
คลอ
นยา
ยได
A-
FURN
-FRE
E0
.25
21
5
ตน
ไม ก
ระถา
งตน
ไม
A-FU
RN-P
LNT
0.2
51
15
สญ
ลกษ
ณอน
ๆขอ
งหน
าตาง
A-GL
AZ-S
YMB
0.2
52
25
ผนง
หรอ
แผงก
นกร
ะจก
ความ
สงชน
โครง
สราง
(กรณ
ผนง
Curta
in W
all ใ
หใช
A-W
ALL-
CWM
G)
A-GL
AZ-F
ULL
0.25
135
เลขท
หรอ
สญลก
ษณ
ประ
จ�าขอ
งหน
าตาง
A-GL
AZ-I
DEN
0.25
15
หน
าตาง
หรอ
แผงก
นคว
ามสง
ไมชน
โครง
สราง
A-GL
AZ-P
RHT
0.25
115
เสน
สาย
ธรณ
ใตห
นาต
างA-
GLAZ
-SIL
L0.
1854
รถยน
ต ห
รอ ย
านพ
าหน
ะ อน
ๆA-
PRKG
-CAR
S0
.18
54
สญ
ลกษ
ณ เ
ครอ
งหม
ายบ
นพ
นA-
PRKG
-SIG
N0
.18
24
4
เสน
แสดง
ชองใ
นผน
งA-
WAL
L-CA
VI0.
2535
เสน
แนวก
งกลา
งผน
งA-
WAL
L-CN
TR0.
1819
4CH
AIN
ผนง
Curta
in w
all แ
ละโค
รงA-
WAL
L-CW
MG
0.25
155
อปกร
ณแ
ขวน
หรอ
ยดต
ดกบ
ผน
ง เช
น ร
าวจบ
A-W
ALL-
EQPM
0.2
52
35
ลวดล
ายแส
ดงแน
วผน
งกน
ไฟA-
WAL
L-FI
RE0.
3511
มาตรฐานการเขยนแบบกอสรางฉบบป พ.ศ. 2554 6-34
อาษา สมาคมสถาปนกสยาม ในพระบรมราชปถมภ www.asa.or.th
บทท 6ระบบ Layer
Maj
or G
roup
Desc
riptio
nLa
yer Na
me
PenW
idth
Colo
rLt
ype
ผน
งกน
ไฟA-
WAL
L-FI
RE0
.35
11
ผนงภ
ายน
อก ค
วามส
งชน
โครง
สราง
A-W
ALL-
FULL
-EXT
R0.
3571
ผนงภ
ายใน
ควา
มสงช
นโค
รงสร
างA-
WAL
L-FU
LL-I
NTR
0.25
35
เสน
สายเ
หน
อประ
ต ห
นาต
างA-
WAL
L-HE
AD0.
2535
สญลก
ษณ
ขอค
วามง
านผน
ง A-
WAL
L-ID
EN0.
2515
วงกบ
ประ
ต ห
นาต
างA-
WAL
L-JA
MB
0.25
35
ผนง
แผงก
นท
เคลอ
นยา
ยได
A-W
ALL-
MOV
E0.
1821
4
ฉนวน
ลวด
ลาย
แรเง
า ขอ
งผน
งA-
WAL
L-PA
TT0.
1315
8
ผนงท
ความ
สงไม
ถงฝา
เพดา
น (
ไมป
รากฏ
ในผง
ฝาเพ
ดาน
)A-
WAL
L-PR
HT0.
2515
5
อปกร
ณแข
วน ห
รอยด
ตดกบ
ผนง
เชน
ราว
จบA-
WAL
L-SP
CL0.
2523
5
Refle
cted
Cei
ling
Plan
เสน
บอก
ระยะ
ทวไ
ปA-
ANNO
-DIM
S0.
2515
รหสอ
างอง
(Re
fere
nce
keyn
otes
) แล
ะเสน
โยง
A-AN
NO-K
EYN
0.35
151
ค�าบ
รรยา
ย ขอ
สงเก
ตทวไ
ปA-
ANNO
-NOT
E0.
3571
เสน
สายใ
นแบ
บท
ไมตอ
งการ
พมพ
ออกม
าA-
ANNO
-NPL
T0.
1834
ลวดล
าย ห
รอแร
เงาท
วไป
A-AN
NO-P
ATT
0.13
198
เสน
สายข
องกา
รท�า
Mar
kup
(red
linin
g)A-
ANNO
-RED
L0.
2523
5
แฟมข
อมลอ
างอง
A-AN
NO-R
EFR
0.18
154
ขอมล
Rev
isio
nsA-
ANNO
-REV
S0.
523
0
สญลก
ษณ
ทวไ
ปA-
ANNO
-SYM
B0.
3531
ขอคว
าม c
allo
uts
พรอ
มเสน
โยงท
วไป
A-AN
NO-T
EXT
0.35
131
ชองเ
ปดข
องฝา
เพดา
นA-
CLNG
-ACC
S0.
1313
8
Ceili
ng c
ontro
l joi
nts
A-CL
NG-C
TLJ
0.35
51
6-35
อาษา สมาคมสถาปนกสยาม ในพระบรมราชปถมภ www.asa.or.th
มาตรฐานการเขยนแบบกอสรางฉบบป พ.ศ. 2554
บทท 6ระบบ Layer
Maj
or G
roup
Desc
riptio
nLa
yer Na
me
PenW
idth
Colo
rLt
ype
กรดข
องฝา
เพดา
นA-
CLNG
-GRI
D0.
1854
ชองเ
ปดบ
นฝา
เพดา
น ช
องห
ลงคา
A-CL
NG-O
PEN
0.18
114
ชอง
เปด
บน
ฝาเ
พด
าน ช
องห
ลงค
าA-
CLNG
-OPN
G0
.18
11
4
ลวดล
ายขอ
งฝาเ
พดา
น (
Hatc
h)A-
CLNG
-PAT
T0.
1813
4
อปกร
ณท
แขวน
หรอ
ยดกบ
ฝาเพ
ดาน
เชน
นาฬ
กา พ
ดลม
A-CL
NG-S
USP
0.18
134
แนวโ
ครงต
วทห
ลกA-
CLNG
-TEE
S0.
1815
4
งาน
รอถอ
น -
ระย
ะท 1
A-DE
MO-
PHS1
0.5
110
งาน
รอถอ
น -
ระย
ะท 2
A-DE
MO-
PHS2
0.5
190
งาน
รอถอ
น -
ระย
ะท 3
A-DE
MO-
PHS3
0.5
150
ฝาเพ
ดาน
เรอง
แสง
(ไมป
รากฏ
ในแผ
นผง
ดวงโ
คม)
A-LI
TE-C
LNG
0.35
51
Roof
Pla
nเส
นบ
อกระ
ยะท
วไป
A-AN
NO-D
IMS
0.25
15
รหสอ
างอง
(Re
fere
nce
keyn
otes
) แล
ะเสน
โยง
A-AN
NO-K
EYN
0.35
151
ค�าบ
รรยา
ย ขอ
สงเก
ตทวไ
ปA-
ANNO
-NOT
E0.
3571
เสน
สายใ
นแบ
บท
ไมตอ
งการ
พมพ
ออกม
าA-
ANNO
-NPL
T0.
1834
ลวดล
าย ห
รอแร
เงาท
วไป
A-AN
NO-P
ATT
0.13
198
เสน
สายข
องกา
รท�า
Mar
kup
(red
linin
g)A-
ANNO
-RED
L0.
2523
5
แฟมข
อมลอ
างอง
A-AN
NO-R
EFR
0.18
154
ขอมล
Rev
isio
nsA-
ANNO
-REV
S0.
523
0
สญลก
ษณ
ทวไ
ปA-
ANNO
-SYM
B0.
3531
ขอคว
าม c
allo
uts
พรอ
มเสน
โยงท
วไป
A-AN
NO-T
EXT
0.35
131
งาน
รอถอ
น -
ระย
ะท 1
A-DE
MO-
PHS1
0.5
11
0
งาน
รอถอ
น -
ระย
ะท 2
A-DE
MO-
PHS2
0.5
19
0
มาตรฐานการเขยนแบบกอสรางฉบบป พ.ศ. 2554 6-36
อาษา สมาคมสถาปนกสยาม ในพระบรมราชปถมภ www.asa.or.th
บทท 6ระบบ Layer
Maj
or G
roup
Desc
riptio
nLa
yer Na
me
PenW
idth
Colo
rLt
ype
งาน
รอถอ
น -
ระย
ะท 3
A-DE
MO-
PHS3
0.5
15
0
ลกศร
แสดง
ทศท
างกา
รไห
ลของ
น�า
A-RO
OF-C
RTS
0.25
155
อปกร
ณป
ระกอ
บขอ
งหลงค
า ช
องเป
ด d
orm
erA-
ROOF
-EQP
M0
.25
17
5
Expa
nsio
n jo
ints
A-RO
OF-E
XPJ
0.18
54
รางร
ะบาย
น�า
A-RO
OF-G
UTR
0.18
134
ราวจ
บบ
นได
จมก
บน
ได ร
าวกน
ตกA-
ROOF
-HRA
L0.
1874
สญ
ลกษ
ณ ข
อควา
มงา
นห
ลงค
าA-
ROOF
-IDE
N0
.25
15
หลง
คาสว
นท
มการ
เปลย
นระ
ดบA-
ROOF
-LEV
L0.
1874
เสน
รอบ
รป เส
นกร
อบขอ
งหลง
คาA-
ROOF
-OTL
N0.
3571
ลวดล
ายขอ
งหลง
คา (
Hatc
h)A-
ROOF
-PAT
T0.
1811
4
ชอง
ทอ
ระบ
ายน
�าฝน
A-RO
OF-R
FDR
0.25
155
อปกร
ณป
ระกอ
บขอ
งหลง
คา ช
องเป
ด do
rmer
A-RO
OF-S
PCL
0.25
175
ลกตง
ลกน
อนขอ
งบน
ไดA-
ROOF
-STR
S0.
1874
ทาง
เดน
บน
หลง
คาA-
ROOF
-WAL
K0.
2515
แนว
para
pet
A-RO
OF-W
ALL
0.35
51
Sect
ions
เสน
บอก
ระยะ
ทวไ
ปA-
ANNO
-DIM
S0.
2515
รหสอ
างอง
(Re
fere
nce
keyn
otes
) แล
ะเสน
โยง
A-AN
NO-K
EYN
0.35
151
ค�าบ
รรยา
ย ขอ
สงเก
ตทวไ
ปA-
ANNO
-NOT
E0.
3571
เสน
สายใ
นแบ
บท
ไมตอ
งการ
พมพ
ออกม
าA-
ANNO
-NPL
T0.
1834
ลวดล
าย ห
รอแร
เงาท
วไป
A-AN
NO-P
ATT
0.13
198
เสน
สายข
องกา
รท�า
Mar
kup
(red
linin
g)A-
ANNO
-RED
L0.
2523
5
แฟมข
อมลอ
างอง
A-AN
NO-R
EFR
0.18
154
6-37
อาษา สมาคมสถาปนกสยาม ในพระบรมราชปถมภ www.asa.or.th
มาตรฐานการเขยนแบบกอสรางฉบบป พ.ศ. 2554
บทท 6ระบบ Layer
Maj
or G
roup
Desc
riptio
nLa
yer Na
me
PenW
idth
Colo
rLt
ype
ขอมล
Rev
isio
nsA-
ANNO
-REV
S0.
523
0
สญลก
ษณ
ทวไ
ปA-
ANNO
-SYM
B0.
3531
ขอคว
าม c
allo
uts
พรอ
มเสน
โยงท
วไป
A-AN
NO-T
EXT
0.35
131
งาน
รอถอ
น -
ระย
ะท 1
A-DE
MO-
PHS1
0.5
110
งาน
รอถอ
น -
ระย
ะท 2
A-DE
MO-
PHS2
0.5
190
งาน
รอถอ
น -
ระย
ะท 3
A-DE
MO-
PHS3
0.5
150
เสน
กรอบ
ของ
Fini
shin
g ตร
งแน
วตด
A-SE
CT-F
NSH
0.25
55
เลขท
ประ
จำาชน
สวน
A-
SECT
-IDE
N0.
3521
1
วสดท
อยห
ลงแน
วตด
A-SE
CT-M
BND
0.18
34
วสดท
อยห
ลงแน
วตด
ระดบ
1A-
SECT
-MBN
D-LV
010.
2555
วสดท
อยห
ลงแน
วตด
ระดบ
2A-
SECT
-MBN
D-LV
020.
1815
5
วสดท
อยห
ลงแน
วตด
ระดบ
3A-
SECT
-MBN
D-LV
030.
1874
วสดท
อยห
ลงแน
วตด
ระดบ
4A-
SECT
-MBN
D-LV
040.
1314
8
วสดท
อยห
ลงแน
วตด
ระดบ
5A-
SECT
-MBN
D-LV
050.
1321
8
วสดต
รงแน
วตด
A-SE
CT-M
CUT
0.5
150
ฝาเพ
ดาน
ตรง
แนวต
ดA-
SECT
-MCU
T-CL
NG0.
3571
คอน
กรต
ตรงแ
นวต
ดA-
SECT
-MCU
T-CO
NC0.
3515
1
ประ
ต ตร
งแน
วตด
A-SE
CT-M
CUT-
DOOR
0.25
155
Lift
car แ
ละอป
กรณ
ตรง
แนวต
ดA-
SECT
-MCU
T-EV
TR0.
570
พน
ตรง
แนวต
ดA-
SECT
-MCU
T-FL
OR0.
3513
1
หน
าตาง
ตรง
แนวต
ดA-
SECT
-MCU
T-GL
AZ0.
2514
5
เหลก
ตรง
แนวต
ดA-
SECT
-MCU
T-ST
EL0.
3520
1
มาตรฐานการเขยนแบบกอสรางฉบบป พ.ศ. 2554 6-38
อาษา สมาคมสถาปนกสยาม ในพระบรมราชปถมภ www.asa.or.th
บทท 6ระบบ Layer
Maj
or G
roup
Desc
riptio
nLa
yer Na
me
PenW
idth
Colo
rLt
ype
ลกตง
ลกน
อนขอ
งบน
ได บ
นได
เลอน
ตรง
แนวต
ดA-
SECT
-MCU
T-ST
RS0.
530
ผนง
ตรงแ
นวต
ดA-
SECT
-MCU
T-W
ALL
0.35
51
ไม ต
รงแน
วตด
A-SE
CT-M
CUT-
WOO
D0.
3571
เสน
ระดบ
ดนท
แนวต
ดA-
SECT
-MCU
T-GR
ND0.
514
0
พน
ผว ล
วดลา
ยของ
แนวต
ดA-
SECT
-PAT
T0.
1319
8
Shee
t File
เสน
บอก
ระยะ
ทวไ
ปA-
ANNO
-DIM
S0.
2515
รหสอ
างอง
(Re
fere
nce
keyn
otes
) แล
ะเสน
โยง
A-AN
NO-K
EYN
0.35
151
ค�าบ
รรยา
ย ขอ
สงเก
ตทวไ
ปA-
ANNO
-NOT
E0.
3571
เสน
สายใ
นแบ
บท
ไมตอ
งการ
พมพ
ออกม
าA-
ANNO
-NPL
T0.
1834
ลวดล
าย ห
รอแร
เงาท
วไป
A-AN
NO-P
ATT
0.13
198
เสน
สายข
องกา
รท�า
Mar
kup
(red
linin
g)A-
ANNO
-RED
L0.
2523
5
แฟมข
อมลอ
างอง
A-AN
NO-R
EFR
0.18
154
ขอมล
Rev
isio
nsA-
ANNO
-REV
S0.
523
0
สญลก
ษณ
ทวไ
ปA-
ANNO
-SYM
B0.
3531
ขอคว
าม c
allo
uts
พรอ
มเสน
โยงท
วไป
A-AN
NO-T
EXT
0.35
131
6-39
อาษา สมาคมสถาปนกสยาม ในพระบรมราชปถมภ www.asa.or.th
มาตรฐานการเขยนแบบกอสรางฉบบป พ.ศ. 2554
บทท 6ระบบ Layer
Disc
iplin
e: Int
erior
Maj
or G
roup
Desc
riptio
nLa
yer Na
me
PenW
idth
Colo
rLt
ype
Deta
ilsเส
นบ
อกระ
ยะท
วไป
I-AN
NO-D
IMS
0.25
15
รหสอ
างอง
(Re
fere
nce
keyn
otes
) แล
ะเสน
โยง
I-AN
NO-K
EYN
0.35
151
ค�าบ
รรยา
ย ขอ
สงเก
ตทวไ
ปI-
ANNO
-NOT
E0.
3571
เสน
สายใ
นแบ
บท
ไมตอ
งการ
พมพ
ออกม
าI-
ANNO
-NPL
T0.
1834
ลวดล
าย ห
รอแร
เงาท
วไป
I-AN
NO-P
ATT
0.13
198
เสน
สายข
องกา
รท�า
Mar
kup
(red
linin
g)I-
ANNO
-RED
L0.
2523
5
แฟมข
อมลอ
างอง
I-AN
NO-R
EFR
0.18
154
ขอมล
Rev
isio
nsI-
ANNO
-REV
S0.
523
0
สญลก
ษณ
ทวไ
ปI-
ANNO
-SYM
B0.
3531
ขอคว
าม c
allo
uts
พรอ
มเสน
โยงท
วไป
I-AN
NO-T
EXT
0.35
131
งาน
รอถอ
น -
ระย
ะท 1
I-DE
MO-
PHS1
0.5
110
งาน
รอถอ
น -
ระย
ะท 2
I-DE
MO-
PHS2
0.5
190
งาน
รอถอ
น -
ระย
ะท 3
I-DE
MO-
PHS3
0.5
150
เสน
กรด
ตารา
ง I-
DETL
-GRP
H0.
1821
4
เสน
บอก
ระยะ
แบบ
องกฤ
ษ แ
ละค�า
บรร
ยาย
I-DE
TL-I
NPD
0.25
155
เสน
บอก
ระยะ
แบบ
เมตร
ก แล
ะค�าบ
รรยา
ยI-
DETL
-MET
R0.
2515
5
เสน
กรด
ตาร
าง
I-DE
TL-T
ABL
0.1
82
14
Elev
atio
nsเส
นบ
อกระ
ยะท
วไป
I-AN
NO-D
IMS
0.25
15
รหสอ
างอง
(Re
fere
nce
keyn
otes
) แล
ะเสน
โยง
I-AN
NO-K
EYN
0.35
151
ค�าบ
รรยา
ย ขอ
สงเก
ตทวไ
ปI-
ANNO
-NOT
E0.
3571
มาตรฐานการเขยนแบบกอสรางฉบบป พ.ศ. 2554 6-40
อาษา สมาคมสถาปนกสยาม ในพระบรมราชปถมภ www.asa.or.th
บทท 6ระบบ Layer
Maj
or G
roup
Desc
riptio
nLa
yer Na
me
PenW
idth
Colo
rLt
ype
เสน
สายใ
นแบ
บท
ไมตอ
งการ
พมพ
ออกม
าI-
ANNO
-NPL
T0.
1834
ลวดล
าย ห
รอแร
เงาท
วไป
I-AN
NO-P
ATT
0.13
198
เสน
สายข
องกา
รท�า
Mar
kup
(red
linin
g)I-
ANNO
-RED
L0.
2523
5
แฟมข
อมลอ
างอง
I-AN
NO-R
EFR
0.18
154
ขอมล
Rev
isio
nsI-
ANNO
-REV
S0.
523
0
สญลก
ษณ
ทวไ
ปI-
ANNO
-SYM
B0.
3531
ขอคว
าม c
allo
uts
พรอ
มเสน
โยงท
วไป
I-AN
NO-T
EXT
0.35
131
งาน
รอถอ
น -
ระย
ะท 1
I-DE
MO-
PHS1
0.5
110
งาน
รอถอ
น -
ระย
ะท 2
I-DE
MO-
PHS2
0.5
190
งาน
รอถอ
น -
ระย
ะท 3
I-DE
MO-
PHS3
0.5
150
งาน
ตดตง
บน
ผนง
(Wal
l mou
nted
)I-
ELEV
-CAS
E0.
3551
งาน
ส�าเ
รจรป
งาน
ทท
�าจาก
โรงง
านI-
ELEV
-CSW
K0
.35
51
อปกร
ณต
ดยด
ทวไ
ปI-
ELEV
-FIX
D0
.25
13
5
อปกร
ณตด
ยดท
วไป
I-EL
EV-F
IXT
0.25
135
อปกร
ณงา
นสขา
ภบ
าลI-
ELEV
-FIX
T0
.25
16
5
งาน
ตกแต
งผว
งาน
ไม แ
ละคว
I-EL
EV-F
NSH
0.35
111
เลขท
ประ
จ�าชน
สวน
รห
สวสด
I-
ELEV
-IDE
N0.
1834
เสน
กรอบ
ของอ
าคาร
I-EL
EV-O
TLN
0.2
57
5
ลวดล
ายแล
ะแรเ
งาI-
ELEV
-PAT
T0.
1319
8
อปกร
ณงา
นสข
าภบ
าลI-
ELEV
-PFI
X0.
2519
5
สญลก
ษณ
เครอ
งหมา
ยใน
รปดา
นI-
ELEV
-SIG
N0.
2515
6-41
อาษา สมาคมสถาปนกสยาม ในพระบรมราชปถมภ www.asa.or.th
มาตรฐานการเขยนแบบกอสรางฉบบป พ.ศ. 2554
บทท 6ระบบ Layer
Maj
or G
roup
Desc
riptio
nLa
yer Na
me
PenW
idth
Colo
rLt
ype
Furn
iture
Pla
nเส
นบ
อกระ
ยะท
วไป
I-AN
NO-D
IMS
0.25
15
รหสอ
างอง
(Re
fere
nce
keyn
otes
) แล
ะเสน
โยง
I-AN
NO-K
EYN
0.35
151
ค�าบ
รรยา
ย ขอ
สงเก
ตทวไ
ปI-
ANNO
-NOT
E0.
3571
เสน
สายใ
นแบ
บท
ไมตอ
งการ
พมพ
ออกม
าI-
ANNO
-NPL
T0.
1834
ลวดล
าย ห
รอแร
เงาท
วไป
I-AN
NO-P
ATT
0.13
198
เสน
สายข
องกา
รท�า
Mar
kup
(red
linin
g)I-
ANNO
-RED
L0.
2523
5
แฟมข
อมลอ
างอง
I-AN
NO-R
EFR
0.18
154
ขอมล
Rev
isio
nsI-
ANNO
-REV
S0.
523
0
สญลก
ษณ
ทวไ
ปI-
ANNO
-SYM
B0.
3531
ขอคว
าม c
allo
uts
พรอ
มเสน
โยงท
วไป
I-AN
NO-T
EXT
0.35
131
งาน
รอถอ
น -
ระย
ะท 1
I-DE
MO-
PHS1
0.5
110
งาน
รอถอ
น -
ระย
ะท 2
I-DE
MO-
PHS2
0.5
190
งาน
รอถอ
น -
ระย
ะท 3
I-DE
MO-
PHS3
0.5
150
ทาง
เขา
ชองต
ดตอก
บอป
กรณ
I-
EQPM
-ACC
S0.
1811
4DA
SHED
อปกร
ณเพ
อการ
พฒ
นาก
ารขอ
งเดก
(เช
น ข
องเล
น
พน
ทเล
น)
I-EQ
PM-C
HLD
0.35
71
อปกร
ณส�า
นกง
าน เค
รองถ
ายเอ
กสาร
fax
I-EQ
PM-C
OPY
0.35
111
อปกร
ณยด
ตดกบ
ท
I-EQ
PM-F
IXD
0.18
154
เลขท
ประ
จ�า เบ
อร อ
ปกร
ณ
I-EQ
PM-I
DEN
0.25
195
อปกร
ณท
างกา
รแพ
ทย
(เชน
เตยง
ตรวจ
คนไข
เกาอ
ท�าฟ
น)
I-EQ
PM-M
EDI
0.35
111
อปกร
ณท
เคลอ
นยา
ยได
I-EQ
PM-M
OVE
0.18
134
DASH
ED
อปกร
ณท
ไมได
อยใน
สญญ
าI-
EQPM
-NIC
N0.
1834
DOTT
ED
มาตรฐานการเขยนแบบกอสรางฉบบป พ.ศ. 2554 6-42
อาษา สมาคมสถาปนกสยาม ในพระบรมราชปถมภ www.asa.or.th
บทท 6ระบบ Layer
Maj
or G
roup
Desc
riptio
nLa
yer Na
me
PenW
idth
Colo
rLt
ype
อปกร
ณท
ตดห
รอแข
วนเพ
ดาน
I-EQ
PM-O
VHD
0.25
115
อปกร
ณส�า
หรบ
เกบ
ของ
I-EQ
PM-S
TOR
0.35
111
ชอห
อง พ
นท
(Sp
ace)
I-FL
OR-I
DEN
0.2
51
5
สญ
ลกษ
ณ เ
ลขท
ประ
จ�าห
อง พ
นท
I-
FLOR
-NUM
B0
.25
18
5
อปกร
ณเส
รม (
vest
ibul
e m
ats,
par
titio
ns, d
rape
ries,
cloc
ks, t
rash
can
s, le
cter
ns, l
amps
, etc
.)
I-FU
RN-A
CCS
0.25
115
อปกร
ณเก
ยวกบ
Aut
omat
ed D
ata
Proc
essi
ngI-
FURN
-ADP
C0.
3519
1
Artw
ork
I-FU
RN-A
RTW
0.35
131
อปกร
ณเส
รม (
vest
ibul
e m
ats,
par
titio
ns, d
rape
ries,
cloc
ks, t
rash
can
s, la
nter
ns, l
amps
, etc
.)
I-FU
RN-E
QPM
0.2
51
15
วสดป
พน
I-FU
RN-F
LOR
0.35
131
เฟอร
นเจ
อรลอ
ยตว
(เชน
โตะ
เตยง
) I-
FURN
-FRE
E0.
3513
1
กรด
และ
Mod
ular
I-FU
RN-G
RID
0.25
131
เลขท
ประ
จ�า เบ
อร เฟ
อรน
เจอร
I-
FURN
-IDE
N0.
2515
ตนไม
I-
FURN
-PLN
T0.
2511
5
ทน
ง โซ
ฟา
I-FU
RN-S
EAT
0.35
31
ตเกบ
เอกส
าร ช
นวา
งของ
ตเก
บขอ
งI-
FURN
-STO
R0.
3513
1
Shee
t File
เสน
บอก
ระยะ
ทวไ
ปI-
ANNO
-DIM
S0.
2515
รหสอ
างอง
(Re
fere
nce
keyn
otes
) แล
ะเสน
โยง
I-AN
NO-K
EYN
0.35
151
ค�าบ
รรยา
ย ขอ
สงเก
ตทวไ
ปI-
ANNO
-NOT
E0.
3571
เสน
สายใ
นแบ
บท
ไมตอ
งการ
พมพ
ออกม
าI-
ANNO
-NPL
T0.
1834
ลวดล
าย ห
รอแร
เงาท
วไป
I-AN
NO-P
ATT
0.13
198
6-43
อาษา สมาคมสถาปนกสยาม ในพระบรมราชปถมภ www.asa.or.th
มาตรฐานการเขยนแบบกอสรางฉบบป พ.ศ. 2554
บทท 6ระบบ Layer
Maj
or G
roup
Desc
riptio
nLa
yer Na
me
PenW
idth
Colo
rLt
ype
เสน
สายข
องกา
รท�า
Mar
kup
(red
linin
g)I-
ANNO
-RED
L0.
2523
5
แฟมข
อมลอ
างอง
I-AN
NO-R
EFR
0.18
154
ขอมล
Rev
isio
nsI-
ANNO
-REV
S0.
523
0
สญลก
ษณ
ทวไ
ปI-
ANNO
-SYM
B0.
3531
ขอคว
าม c
allo
uts
พรอ
มเสน
โยงท
วไป
I-AN
NO-T
EXT
0.35
131
Sign
age
Plan
เสน
บอก
ระยะ
ทวไ
ปI-
ANNO
-DIM
S0.
2515
รหสอ
างอง
(Re
fere
nce
keyn
otes
) แล
ะเสน
โยง
I-AN
NO-K
EYN
0.35
151
ค�าบ
รรยา
ย ขอ
สงเก
ตทวไ
ปI-
ANNO
-NOT
E0.
3571
เสน
สายใ
นแบ
บท
ไมตอ
งการ
พมพ
ออกม
าI-
ANNO
-NPL
T0.
1834
ลวดล
าย ห
รอแร
เงาท
วไป
I-AN
NO-P
ATT
0.13
198
เสน
สายข
องกา
รท�า
Mar
kup
(red
linin
g)I-
ANNO
-RED
L0.
2523
5
แฟมข
อมลอ
างอง
I-AN
NO-R
EFR
0.18
154
ขอมล
Rev
isio
nsI-
ANNO
-REV
S0.
523
0
สญลก
ษณ
ทวไ
ปI-
ANNO
-SYM
B0.
3531
ขอคว
าม c
allo
uts
พรอ
มเสน
โยงท
วไป
I-AN
NO-T
EXT
0.35
131
งาน
รอถอ
น -
ระย
ะท 1
I-DE
MO-
PHS1
0.5
110
งาน
รอถอ
น -
ระย
ะท 2
I-DE
MO-
PHS2
0.5
190
งาน
รอถอ
น -
ระย
ะท 3
I-DE
MO-
PHS3
0.5
150
ปาย
สญ
ญาณ
บน
พน
I-FL
OR-S
IGN
0.35
51
Syst
em F
urni
ture
Plan
/Wor
ksta
tion
Typi
cal
เสน
บอก
ระยะ
ทวไ
ปI-
ANNO
-DIM
S0.
2515
มาตรฐานการเขยนแบบกอสรางฉบบป พ.ศ. 2554 6-44
อาษา สมาคมสถาปนกสยาม ในพระบรมราชปถมภ www.asa.or.th
บทท 6ระบบ Layer
Maj
or G
roup
Desc
riptio
nLa
yer Na
me
PenW
idth
Colo
rLt
ype
รหสอ
างอง
(Re
fere
nce
keyn
otes
) แล
ะเสน
โยง
I-AN
NO-K
EYN
0.35
151
ค�าบ
รรยา
ย ขอ
สงเก
ตทวไ
ปI-
ANNO
-NOT
E0.
3571
เสน
สายใ
นแบ
บท
ไมตอ
งการ
พมพ
ออกม
าI-
ANNO
-NPL
T0.
1834
ลวดล
าย ห
รอแร
เงาท
วไป
I-AN
NO-P
ATT
0.13
198
เสน
สายข
องกา
รท�า
Mar
kup
(red
linin
g)I-
ANNO
-RED
L0.
2523
5
แฟมข
อมลอ
างอง
I-AN
NO-R
EFR
0.18
154
ขอมล
Rev
isio
nsI-
ANNO
-REV
S0.
523
0
สญลก
ษณ
ทวไ
ปI-
ANNO
-SYM
B0.
3531
ขอคว
าม c
allo
uts
พรอ
มเสน
โยงท
วไป
I-AN
NO-T
EXT
0.35
131
งาน
รอถอ
น -
ระย
ะท 1
I-DE
MO-
PHS1
0.5
110
งาน
รอถอ
น -
ระย
ะท 2
I-DE
MO-
PHS2
0.5
190
งาน
รอถอ
น -
ระย
ะท 3
I-DE
MO-
PHS3
0.5
150
เฟอร
นเจ
อร
I-SY
ST-F
URN
0.35
131
เลขท
ประ
จ�า เบ
อร เฟ
อรน
เจอร
I-
SYST
-IDE
N0.
2519
5
อปกร
ณให
แสงส
วาง
I-SY
ST-L
ITE
0.5
30
ลวดล
าย ห
รอแร
เงาท
วไป
I-SY
ST-P
ATT
0.13
198
แผงก
นI-
SYST
-PNL
S0.
3571
อปกร
ณไฟ
ฟาก
�าลง
สอสา
รI-
SYST
-POW
R0.
519
0
อปกร
ณส�า
หรบ
เกบ
ของ
I-SY
ST-S
TOR
0.35
111
ระบ
บผน
ง แผ
งกน
ส�าเร
จรป
I-SY
ST-W
ALL
0.35
151
Wor
k su
rface
com
pone
nts
ชนสว
นส�า
หรบ
พน
ทท
�างาน
I-SY
ST-W
KSF
0.35
71
6-45
อาษา สมาคมสถาปนกสยาม ในพระบรมราชปถมภ www.asa.or.th
มาตรฐานการเขยนแบบกอสรางฉบบป พ.ศ. 2554
บทท 6ระบบ Layer
Disc
iplin
e: F
ire P
rote
ction
Maj
or G
roup
Desc
riptio
nLa
yer Na
me
PenW
idth
Colo
rLt
ype
Alar
m/D
etec
tion
Plan
อปกร
ณกา
รเตอ
นF-
ALRM
-DTC
T0.
3511
แผงส
ญญ
าณเต
อนF-
ALRM
-IND
C0.
3551
สวท
ชเตอ
นแจ
งไฟ
ใหม
F-AL
RM-M
ANL
0.35
31
เสน
บอก
ระยะ
ทวไ
ปF-
ANNO
-DIM
S0.
2515
รหสอ
างอง
(Re
fere
nce
keyn
otes
) แล
ะเสน
โยง
F-AN
NO-K
EYN
0.35
151
ค�าบ
รรยา
ย ขอ
สงเก
ตทวไ
ปF-
ANNO
-NOT
E0.
3571
เสน
สายใ
นแบ
บท
ไมตอ
งการ
พมพ
ออกม
าF-
ANNO
-NPL
T0.
1834
ลวดล
าย ห
รอแร
เงาท
วไป
F-AN
NO-P
ATT
0.13
198
เสน
สายข
องกา
รท�า
Mar
kup
(red
linin
g)F-
ANNO
-RED
L0.
2523
5
แฟมข
อมลอ
างอง
F-AN
NO-R
EFR
0.18
154
ขอมล
Rev
isio
nsF-
ANNO
-REV
S0.
523
0
สญลก
ษณ
ทวไ
ปF-
ANNO
-SYM
B0.
3531
ขอคว
าม c
allo
uts
พรอ
มเสน
โยงท
วไป
F-AN
NO-T
EXT
0.35
131
แผงค
วบคม
ระบ
บกน
ไฟF-
CTRL
-PAN
L0.
3511
งาน
รอถอ
น -
ระย
ะท 1
F-DE
MO-
PHS1
0.5
110
งาน
รอถอ
น -
ระย
ะท 2
F-DE
MO-
PHS2
0.5
190
งาน
รอถอ
น -
ระย
ะท 3
F-DE
MO-
PHS3
0.5
150
ชอห
องF-
FLOR
-IDE
N0.
2521
5
ขอมล
พน
ท (
Spac
e)F-
FLOR
-NUM
B0.
2524
5
อปกร
ณ ห
รอแน
วดกค
วนF-
SMOK
-DAM
P0.
3523
1
มาตรฐานการเขยนแบบกอสรางฉบบป พ.ศ. 2554 6-46
อาษา สมาคมสถาปนกสยาม ในพระบรมราชปถมภ www.asa.or.th
บทท 6ระบบ Layer
Maj
or G
roup
Desc
riptio
nLa
yer Na
me
PenW
idth
Colo
rLt
ype
Deta
ilเส
นบ
อกระ
ยะท
วไป
F-AN
NO-D
IMS
0.25
15
รหสอ
างอง
(Re
fere
nce
keyn
otes
) แล
ะเสน
โยง
F-AN
NO-K
EYN
0.35
151
ค�าบ
รรยา
ย ขอ
สงเก
ตทวไ
ปF-
ANNO
-NOT
E0.
3571
เสน
สายใ
นแบ
บท
ไมตอ
งการ
พมพ
ออกม
าF-
ANNO
-NPL
T0.
1834
ลวดล
าย ห
รอแร
เงาท
วไป
F-AN
NO-P
ATT
0.13
198
เสน
สายข
องกา
รท�า
Mar
kup
(red
linin
g)F-
ANNO
-RED
L0.
2523
5
แฟมข
อมลอ
างอง
F-AN
NO-R
EFR
0.18
154
ขอมล
Rev
isio
nsF-
ANNO
-REV
S0.
523
0
สญลก
ษณ
ทวไ
ปF-
ANNO
-SYM
B0.
3531
ขอคว
าม c
allo
uts
พรอ
มเสน
โยงท
วไป
F-AN
NO-T
EXT
0.35
131
งาน
รอถอ
น -
ระย
ะท 1
F-DE
MO-
PHS1
0.5
110
งาน
รอถอ
น -
ระย
ะท 2
F-DE
MO-
PHS2
0.5
190
งาน
รอถอ
น -
ระย
ะท 3
F-DE
MO-
PHS3
0.5
150
เสน
บอก
ระยะ
แบบ
องกฤ
ษ แ
ละค�า
บรร
ยาย
F-DE
TL-I
NPD
0.25
75
เสน
บอก
ระยะ
แบบ
เมตร
ก แล
ะค�าบ
รรยา
ยF-
DETL
-MET
R0.
2575
เสน
กรด
ตาร
าง
F-DE
TL-T
ABL
0.2
51
55
Fire
Sup
pres
sion
Pla
nอป
กรณ
F-
AFFF
-EQP
M0
.35
14
1
ทอ
F-AF
FF-P
IPE
0.2
51
35
เสน
บอก
ระยะ
ทวไ
ปF-
ANNO
-DIM
S0.
2515
รหสอ
างอง
(Re
fere
nce
keyn
otes
) แล
ะเสน
โยง
F-AN
NO-K
EYN
0.35
151
ค�าบ
รรยา
ย ขอ
สงเก
ตทวไ
ปF-
ANNO
-NOT
E0.
3571
เสน
สายใ
นแบ
บท
ไมตอ
งการ
พมพ
ออกม
าF-
ANNO
-NPL
T0.
1834
6-47
อาษา สมาคมสถาปนกสยาม ในพระบรมราชปถมภ www.asa.or.th
มาตรฐานการเขยนแบบกอสรางฉบบป พ.ศ. 2554
บทท 6ระบบ Layer
Maj
or G
roup
Desc
riptio
nLa
yer Na
me
PenW
idth
Colo
rLt
ype
ลวดล
าย ห
รอแร
เงาท
วไป
F-AN
NO-P
ATT
0.13
198
เสน
สายข
องกา
รท�า
Mar
kup
(red
linin
g)F-
ANNO
-RED
L0.
2523
5
แฟมข
อมลอ
างอง
F-AN
NO-R
EFR
0.18
154
ขอมล
Rev
isio
nsF-
ANNO
-REV
S0.
523
0
สญลก
ษณ
ทวไ
ปF-
ANNO
-SYM
B0.
3531
ขอคว
าม c
allo
uts
พรอ
มเสน
โยงท
วไป
F-AN
NO-T
EXT
0.35
131
อปกร
ณระ
บบ
CO2
F-CO
2S-E
QPM
0.35
141
ทอง
านระ
บบ
CO2
F-CO
2S-P
IPE
0.25
135
งาน
รอถอ
น -
ระย
ะท 1
F-DE
MO-
PHS1
0.5
110
งาน
รอถอ
น -
ระย
ะท 2
F-DE
MO-
PHS2
0.5
190
งาน
รอถอ
น -
ระย
ะท 3
F-DE
MO-
PHS3
0.5
150
ชอห
องF-
FLOR
-IDE
N0.
2521
5
ขอมล
พน
ท (
Spac
e)F-
FLOR
-NUM
B0.
2524
5
อปกร
ณระ
บบ
Hal
onF-
HALN
-EQP
M0.
3511
1
ทอง
านระ
บบ
Hal
onF-
HALN
-PIP
E0.
2511
5
หว
sprin
kler
บน
เพด
านF-
SPKL
-CLH
D0
.35
51
หว
sprin
kler
ใน
สวน
อนๆ
F-SP
KL-O
THD
0.3
53
1
ระบ
บท
อของ
Spr
inkl
erF-
SPKL
-PIP
E0
.25
75
ทอย
นขอ
งระบ
บ S
prin
kler
F-SP
KL-S
TAN
0.5
70
หว
sprin
kler
บน
เพดา
นF-
SPRN
-CLH
D0.
3551
หว
sprin
kler
ใน
สวน
อนๆ
F-SP
RN-O
THD
0.35
31
ระบ
บท
อของ
Spr
inkl
erF-
SPRN
-PIP
E0.
2575
มาตรฐานการเขยนแบบกอสรางฉบบป พ.ศ. 2554 6-48
อาษา สมาคมสถาปนกสยาม ในพระบรมราชปถมภ www.asa.or.th
บทท 6ระบบ Layer
Maj
or G
roup
Desc
riptio
nLa
yer Na
me
PenW
idth
Colo
rLt
ype
ทอย
นขอ
งระบ
บ S
prin
kler
F-ST
RN-S
TAN
0.5
70
จดตอ
ระบ
บดบ
เพลง
กบดบ
เพลง
สาธา
รณะ
F-W
ATER
-CON
N0.
3523
1
กอกน
ำาสาธ
ารณ
ะF-
WAT
ER-H
YDR
0.35
141
กอกน
�าสาธ
ารณ
ะF-
WAT
ER-H
YDT
0.3
51
41
ปมน
�าดบ
เพลง
F-W
ATER
-PUM
P0.
3523
1
ทอน
�าดบ
เพลง
F-W
ATR-
PIPE
0.5
51
Life
Saf
ety
Plan
สวท
ชเตอ
นแจ
งไฟ
ใหม
F-AL
RM-M
ANL
0.35
31
เสน
บอก
ระยะ
ทวไ
ปF-
ANNO
-DIM
S0.
2515
รหสอ
างอง
(Re
fere
nce
keyn
otes
) แล
ะเสน
โยง
F-AN
NO-K
EYN
0.35
151
ค�าบ
รรยา
ย ขอ
สงเก
ตทวไ
ปF-
ANNO
-NOT
E0.
3571
เสน
สายใ
นแบ
บท
ไมตอ
งการ
พมพ
ออกม
าF-
ANNO
-NPL
T0.
1834
ลวดล
าย ห
รอแร
เงาท
วไป
F-AN
NO-P
ATT
0.13
198
เสน
สายข
องกา
รท�า
Mar
kup
(red
linin
g)F-
ANNO
-RED
L0.
2523
5
แฟมข
อมลอ
างอง
F-AN
NO-R
EFR
0.18
154
ขอมล
Rev
isio
nsF-
ANNO
-REV
S0.
523
0
สญลก
ษณ
ทวไ
ปF-
ANNO
-SYM
B0.
3531
ขอคว
าม c
allo
uts
พรอ
มเสน
โยงท
วไป
F-AN
NO-T
EXT
0.35
131
แผงค
วบคม
ระบ
บกน
ไฟF-
CTRL
-PAN
L0.
3511
งาน
รอถอ
น -
ระย
ะท 1
F-DE
MO-
PHS1
0.5
110
งาน
รอถอ
น -
ระย
ะท 2
F-DE
MO-
PHS2
0.5
190
งาน
รอถอ
น -
ระย
ะท 3
F-DE
MO-
PHS3
0.5
150
ชอห
องF-
FLOR
-IDE
N0.
2521
5
6-49
อาษา สมาคมสถาปนกสยาม ในพระบรมราชปถมภ www.asa.or.th
มาตรฐานการเขยนแบบกอสรางฉบบป พ.ศ. 2554
บทท 6ระบบ Layer
Maj
or G
roup
Desc
riptio
nLa
yer Na
me
PenW
idth
Colo
rLt
ype
ขอมล
พน
ท (
Spac
e)F-
FLOR
-NUM
B0.
2524
5
อปกร
ณตด
ยดท
วไป
ส�าห
รบงา
นฉก
เฉน
F-LI
TE-E
MER
0.35
51
ปาย
สญญ
าณท
างออ
กF-
LITE
-EXI
T0.
3551
ระบ
บส�า
หรบ
การห
นไฟ
F-LS
FT-E
GRE
0.35
51
ปรม
าณท
รองร
บได
ในท
างออ
กตาง
ๆF-
LSFT
-OCC
P0.
3523
1
ระยะ
ทาง
สงสด
ในสว
นตา
งๆF-
LSFT
-TRV
L0.
2521
5
Fire
Hos
e Ca
bine
tsF-
PROT
-CAB
N0.
3551
Fire
ext
ingu
ishe
rs แ
ละ
ตใส
F-
PROT
-EXT
I0
.35
11
Fire
ext
ingu
ishe
rs แ
ละ ต
ใส
F-PR
OT-E
XTN
0.35
11
Fire
Hos
esF-
PROT
-HOS
E0.
3523
1
อตรา
การท
นไฟ
ของป
ระต
F-
PROT
-RAT
E-DO
OR0
.53
0
อตรา
การท
นไฟ
ของผ
นง
F-PR
OT-R
ATE-
WAL
L0
.57
0
Smok
e de
tect
or /
Hea
t se
nsor
sF-
PROT
-SM
OK0
.35
23
1
อตรา
การท
นไฟ
ของป
ระต
F-RA
TE-D
OOR
0.5
30
อตรา
การท
นไฟ
ของผ
นง
F-RA
TE-W
ALL
0.5
70
อปกร
ณ ห
รอแน
วดกค
วนF-
SMOK
-DAM
P0.
3523
1
Shee
t File
เสน
บอก
ระยะ
ทวไ
ปF-
ANNO
-DIM
S0.
2515
รหสอ
างอง
(Re
fere
nce
keyn
otes
) แล
ะเสน
โยง
F-AN
NO-K
EYN
0.35
151
ค�าบ
รรยา
ย ขอ
สงเก
ตทวไ
ปF-
ANNO
-NOT
E0.
3571
เสน
สายใ
นแบ
บท
ไมตอ
งการ
พมพ
ออกม
าF-
ANNO
-NPL
T0.
1834
ลวดล
าย ห
รอแร
เงาท
วไป
F-AN
NO-P
ATT
0.13
198
เสน
สายข
องกา
รท�า
Mar
kup
(red
linin
g)F-
ANNO
-RED
L0.
2523
5
มาตรฐานการเขยนแบบกอสรางฉบบป พ.ศ. 2554 6-50
อาษา สมาคมสถาปนกสยาม ในพระบรมราชปถมภ www.asa.or.th
บทท 6ระบบ Layer
Maj
or G
roup
Desc
riptio
nLa
yer Na
me
PenW
idth
Colo
rLt
ype
แฟมข
อมลอ
างอง
F-AN
NO-R
EFR
0.18
154
ขอมล
Rev
isio
nsF-
ANNO
-REV
S0.
523
0
สญลก
ษณ
ทวไ
ปF-
ANNO
-SYM
B0.
3531
ขอคว
าม c
allo
uts
พรอ
มเสน
โยงท
วไป
F-AN
NO-T
EXT
0.35
131
6-51
อาษา สมาคมสถาปนกสยาม ในพระบรมราชปถมภ www.asa.or.th
มาตรฐานการเขยนแบบกอสรางฉบบป พ.ศ. 2554
บทท 6ระบบ Layer
Disc
iplin
e: P
lum
bing
Maj
or G
roup
Desc
riptio
nLa
yer Na
me
PenW
idth
Colo
rLt
ype
Deta
ilsเส
นบ
อกระ
ยะท
วไป
P-AN
NO-D
IMS
0.25
15
รหสอ
างอง
(Re
fere
nce
keyn
otes
) แล
ะเสน
โยง
P-AN
NO-K
EYN
0.35
151
ค�าบ
รรยา
ย ขอ
สงเก
ตทวไ
ปP-
ANNO
-NOT
E0.
3571
เสน
สายใ
นแบ
บท
ไมตอ
งการ
พมพ
ออกม
าP-
ANNO
-NPL
T0.
1834
ลวดล
าย ห
รอแร
เงาท
วไป
P-AN
NO-P
ATT
0.13
198
เสน
สายข
องกา
รท�า
Mar
kup
(red
linin
g)P-
ANNO
-RED
L0.
2523
5
แฟมข
อมลอ
างอง
P-AN
NO-R
EFR
0.18
154
ขอมล
Rev
isio
nsP-
ANNO
-REV
S0.
523
0
สญลก
ษณ
ทวไ
ปP-
ANNO
-SYM
B0.
3531
ขอคว
าม c
allo
uts
พรอ
มเสน
โยงท
วไป
P-AN
NO-T
EXT
0.35
131
งาน
รอถอ
น -
ระย
ะท 1
P-DE
MO-
PHS1
0.5
110
งาน
รอถอ
น -
ระย
ะท 2
P-DE
MO-
PHS2
0.5
190
งาน
รอถอ
น -
ระย
ะท 3
P-DE
MO-
PHS3
0.5
150
เสน
กรด
ตารา
ง P-
DETL
-GRP
H0.
1821
4
เสน
บอก
ระยะ
แบบ
องกฤ
ษ แ
ละค�า
บรร
ยาย
P-DE
TL-I
NPD
0.25
155
เสน
บอก
ระยะ
แบบ
เมตร
ก แล
ะค�าบ
รรยา
ยP-
DETL
-MET
R0.
2515
5
เสน
กรด
ตาร
าง
P-DE
TL-T
ABL
0.1
81
14
Pipi
ng P
lan
เสน
บอก
ระยะ
ทวไ
ปP-
ANNO
-DIM
S0.
2515
รหสอ
างอง
(Re
fere
nce
keyn
otes
) แล
ะเสน
โยง
P-AN
NO-K
EYN
0.35
151
ค�าบ
รรยา
ย ขอ
สงเก
ตทวไ
ปP-
ANNO
-NOT
E0.
3571
มาตรฐานการเขยนแบบกอสรางฉบบป พ.ศ. 2554 6-52
อาษา สมาคมสถาปนกสยาม ในพระบรมราชปถมภ www.asa.or.th
บทท 6ระบบ Layer
Maj
or G
roup
Desc
riptio
nLa
yer Na
me
PenW
idth
Colo
rLt
ype
เสน
สายใ
นแบ
บท
ไมตอ
งการ
พมพ
ออกม
าP-
ANNO
-NPL
T0.
1834
ลวดล
าย ห
รอแร
เงาท
วไป
P-AN
NO-P
ATT
0.13
198
เสน
สายข
องกา
รท�า
Mar
kup
(red
linin
g)P-
ANNO
-RED
L0.
2523
5
แฟมข
อมลอ
างอง
P-AN
NO-R
EFR
0.18
154
ขอมล
Rev
isio
nsP-
ANNO
-REV
S0.
523
0
สญลก
ษณ
ทวไ
ปP-
ANNO
-SYM
B0.
3531
ขอคว
าม c
allo
uts
พรอ
มเสน
โยงท
วไป
P-AN
NO-T
EXT
0.35
131
อปกร
ณ
P-CM
PP-E
QPM
0.7
1
ระบ
บท
อP-
CMPP
-PIP
E0.
515
0CM
PAIR
งาน
รอถอ
น -
ระย
ะท 1
P-DE
MO-
PHS1
0.5
110
งาน
รอถอ
น -
ระย
ะท 2
P-DE
MO-
PHS2
0.5
190
งาน
รอถอ
น -
ระย
ะท 3
P-DE
MO-
PHS3
0.5
150
ประ
ตเขา
สอป
กรณ
P-
DOM
W-A
CCS
0.35
31
ระบ
บท
อน�าเ
ยนP-
DOM
W-C
PIP
0.25
155
CLDW
TR
อปกร
ณน
�ารอน
น�าเ
ยนP-
DOM
W-E
QPM
0.7
1
ทอน
�ากรอ
งP-
DOM
W-F
PIP
0.5
130
ทอน
�ารอน
P-DO
MW
-HPI
P0.
2521
5HW
TR
ทอย
นระ
บบ
นำาร
อน น
ำาเยน
P-DO
MW
-RIS
R0.
2515
ชอห
อง พ
นท
(Sp
ace)
P-FL
OR-I
DEN
0.25
55
สญลก
ษณ
เลขท
ประ
จ�าห
อง พ
นท
P-
FLOR
-NUM
B0.
2515
อปกร
ณ
P-FU
EL-E
QPM
0.13
58
ระบ
บท
อกาซ
(จา
กน�าม
น)
P-FU
EL-F
GAS
0.13
238
LIQP
ET
6-53
อาษา สมาคมสถาปนกสยาม ในพระบรมราชปถมภ www.asa.or.th
มาตรฐานการเขยนแบบกอสรางฉบบป พ.ศ. 2554
บทท 6ระบบ Layer
Maj
or G
roup
Desc
riptio
nLa
yer Na
me
PenW
idth
Colo
rLt
ype
ระบ
บท
อน�าม
นP-
FUEL
-FOI
L0.
1323
8FU
ELOS
ระบ
บท
อกาซ
ธรรม
ชาต
P-FU
EL-N
GAS
0.13
138
NTGA
SN
อปกร
ณ
P-LG
AS-E
QPM
0.13
58
ระบ
บท
อP-
LGAS
-PIP
E0.
1358
OXYG
EN
อปกร
ณ
P-M
DGS-
EQPM
0.13
58
ระบ
บท
อP-
MDG
S-PI
PE0.
1358
OXYG
EN
ชองท
างเข
าทพ
นP-
PENE
-FLO
R0.
2515
DASH
ED
ชองท
างเข
าทห
ลงคา
P-PE
NE-R
OOF
0.25
155
DASH
ED
ทอ
Cond
ensa
teP-
SANR
-CON
D0.
515
0
อปกร
ณแย
กสาร
(น
ำา น
ำามน
กาก
)P-
SANR
-EQP
M0.
76
Floo
r dra
ins,
sin
ks แ
ละ c
lean
outs
P-SA
NR-F
LDR
0.35
151
ระบ
บท
อP-
SANR
-PIP
E0.
513
0SS
WAF
ทอย
นระ
บบ
สขาภ
บาล
P-SA
NR-R
ISR
0.5
150
ทอร
ะบาย
อากา
ศP-
SANR
-VEN
T0.
513
0VE
NT
ทอ
Cond
ensa
teP-
SSW
R-CO
ND0
.51
50
อปกร
ณแ
ยกสาร
(น
�า น
�ามน
กาก
)P-
SSW
R-EQ
PM0
.76
Floo
r dr
ains
, sin
ks แ
ละ c
lean
outs
P-SS
WR-
FLDR
0.3
51
51
ระบ
บท
อP-
SSW
R-PI
PE0
.51
30
SSW
AF
ทอย
นระ
บบ
สขา
ภบ
าลP-
SSW
R-RI
SR0
.51
50
ทอร
ะบาย
อากา
ศP-
SSW
R-VE
NT0
.51
30
VENT
ทอร
ะบาย
น�าฝ
นP-
STRM
-PIP
E0.
513
0ST
RAF
Roof
dra
ins
P-ST
RM-R
FDR
0.5
150
มาตรฐานการเขยนแบบกอสรางฉบบป พ.ศ. 2554 6-54
อาษา สมาคมสถาปนกสยาม ในพระบรมราชปถมภ www.asa.or.th
บทท 6ระบบ Layer
Maj
or G
roup
Desc
riptio
nLa
yer Na
me
PenW
idth
Colo
rLt
ype
ทอย
นระ
บาย
น�าฝ
นP-
STRM
-RIS
R0.
515
0
Rise
r Dia
gram
sเส
นบ
อกระ
ยะท
วไป
P-AN
NO-D
IMS
0.25
15
รหสอ
างอง
(Re
fere
nce
keyn
otes
) แล
ะเสน
โยง
P-AN
NO-K
EYN
0.35
151
ค�าบ
รรยา
ย ขอ
สงเก
ตทวไ
ปP-
ANNO
-NOT
E0.
3571
เสน
สายใ
นแบ
บท
ไมตอ
งการ
พมพ
ออกม
าP-
ANNO
-NPL
T0.
1834
ลวดล
าย ห
รอแร
เงาท
วไป
P-AN
NO-P
ATT
0.13
198
เสน
สายข
องกา
รท�า
Mar
kup
(red
linin
g)P-
ANNO
-RED
L0.
2523
5
แฟมข
อมลอ
างอง
P-AN
NO-R
EFR
0.18
154
ขอมล
Rev
isio
nsP-
ANNO
-REV
S0.
523
0
สญลก
ษณ
ทวไ
ปP-
ANNO
-SYM
B0.
3531
ขอคว
าม c
allo
uts
พรอ
มเสน
โยงท
วไป
P-AN
NO-T
EXT
0.35
131
เสน
กรด
ตารา
ง P-
DIAG
-GRP
H0.
2515
เสน
บอก
ระยะ
แบบ
องกฤ
ษ แ
ละค�า
บรร
ยาย
P-DI
AG-I
NPD
0.25
155
เสน
บอก
ระยะ
แบบ
เมตร
ก แล
ะค�าบ
รรยา
ยP-
DIAG
-MET
R0.
2515
5
เสน
กรด
ตาร
าง
P-DI
AG-T
ABL
0.1
81
14
ขอมล
ค�าบ
รรยา
ยส�าห
รบกล
มสาข
าอน
P-DI
SC-I
NFO
0.25
55
Shee
t File
เสน
บอก
ระยะ
ทวไ
ปP-
ANNO
-DIM
S0.
2515
รหสอ
างอง
(Re
fere
nce
keyn
otes
) แล
ะเสน
โยง
P-AN
NO-K
EYN
0.35
151
ค�าบ
รรยา
ย ขอ
สงเก
ตทวไ
ปP-
ANNO
-NOT
E0.
3571
เสน
สายใ
นแบ
บท
ไมตอ
งการ
พมพ
ออกม
าP-
ANNO
-NPL
T0.
1834
ลวดล
าย ห
รอแร
เงาท
วไป
P-AN
NO-P
ATT
0.13
198
เสน
สายข
องกา
รท�า
Mar
kup
(red
linin
g)P-
ANNO
-RED
L0.
2523
5
6-55
อาษา สมาคมสถาปนกสยาม ในพระบรมราชปถมภ www.asa.or.th
มาตรฐานการเขยนแบบกอสรางฉบบป พ.ศ. 2554
บทท 6ระบบ Layer
Maj
or G
roup
Desc
riptio
nLa
yer Na
me
PenW
idth
Colo
rLt
ype
แฟมข
อมลอ
างอง
P-AN
NO-R
EFR
0.18
154
ขอมล
Rev
isio
nsP-
ANNO
-REV
S0.
523
0
สญลก
ษณ
ทวไ
ปP-
ANNO
-SYM
B0.
3531
ขอคว
าม c
allo
uts
พรอ
มเสน
โยงท
วไป
P-AN
NO-T
EXT
0.35
131
มาตรฐานการเขยนแบบกอสรางฉบบป พ.ศ. 2554 6-56
อาษา สมาคมสถาปนกสยาม ในพระบรมราชปถมภ www.asa.or.th
บทท 6ระบบ Layer
Disc
iplin
e: E
lect
rical
Maj
or G
roup
Desc
riptio
nLa
yer Na
me
PenW
idth
Colo
rLt
ype
Airfi
eld
Ligh
ting
Plan
อปกร
ณไฟ
ฟา
เชน
คาป
าซเต
อร, ม
อเตอ
ร, b
us, g
roun
d,
volta
ge re
gula
tors
, bus
es, g
ener
ator
s, m
eter
s
E-AI
RF-D
EVC
0.13
138
Duct
bank
sE-
AIRF
-DUC
T0.
519
0EU
DUCN
Junc
tion
boxe
s, p
ull b
oxes
, man
hole
s, h
andh
oles
,
pede
stal
s, s
plic
es
E-AI
RF-J
BOX
0.13
38
เสน
บอก
ระยะ
ทวไ
ปE-
ANNO
-DIM
S0.
2515
รหสอ
างอง
(Re
fere
nce
keyn
otes
) แล
ะเสน
โยง
E-AN
NO-K
EYN
0.35
151
คำาบ
รรยา
ย ขอ
สงเก
ตทวไ
ปE-
ANNO
-NOT
E0.
3571
เสน
สายใ
นแบ
บท
ไมตอ
งการ
พมพ
ออกม
าE-
ANNO
-NPL
T0.
1834
ลวดล
าย ห
รอแร
เงาท
วไป
E-AN
NO-P
ATT
0.13
198
เสน
สายข
องกา
รทำา
Mar
kup
(red
linin
g)E-
ANNO
-RED
L0.
2523
5
แฟมข
อมลอ
างอง
E-AN
NO-R
EFR
0.18
154
ขอมล
Rev
isio
nsE-
ANNO
-REV
S0.
523
0
สญลก
ษณ
ทวไ
ปE-
ANNO
-SYM
B0.
3531
ขอคว
าม c
allo
uts
พรอ
มเสน
โยงท
วไป
E-AN
NO-T
EXT
0.35
131
สญลก
ษณ
และ
ขอคว
ามE-
BCNS
-IDE
N0.
3511
1
Mis
cella
neou
s na
vaid
s -
wind
cone
s แล
ะ be
acon
sE-
BCNS
-MIS
C0.
530
Stro
be b
eaco
nsE-
BCNS
-STR
B0.
530
วงจร
ควบ
คมแล
ะตดต
ามE-
CIRC
-CTR
L0.
523
0
สญลก
ษณ
และ
ขอคว
ามE-
CIRC
-IDE
N0.
3511
1
6-57
อาษา สมาคมสถาปนกสยาม ในพระบรมราชปถมภ www.asa.or.th
มาตรฐานการเขยนแบบกอสรางฉบบป พ.ศ. 2554
บทท 6ระบบ Layer
Maj
or G
roup
Desc
riptio
nLa
yer Na
me
PenW
idth
Colo
rLt
ype
วงจร
Mul
tiple
E-CI
RC-M
ULT
0.13
138
วงจร
Ser
ies
E-CI
RC-S
ERS
0.5
110
งาน
รอถอ
น -
ระย
ะท 1
E-DE
MO-
PHS1
0.5
110
งาน
รอถอ
น -
ระย
ะท 2
E-DE
MO-
PHS2
0.5
190
งาน
รอถอ
น -
ระย
ะท 3
E-DE
MO-
PHS3
0.5
150
ขอมล
สำาห
รบชอ
งวาง
และ
พน
ทท
ำางาน
(NE
C co
de เป
นตน
)E-
DISC
-INF
O0.
2555
ไฟ A
ppro
ach
E-LI
TE-A
PPR
0.5
30
Dist
ance
และ
arre
stin
g ge
ar m
arke
rsE-
LITE
-DIS
T0.
515
0
ไฟ H
over
lane
, tax
ilane
และ
hel
ipad
E-LI
TE-L
ANE
0.5
30
ไฟ O
bstru
ctio
nE-
LITE
-OBS
T0.
523
0
ไฟ R
unwa
yE-
LITE
-RUN
W0.
523
0
สญญ
าณน
ำารอง
Tax
iway
E-LI
TE-S
IGN
0.5
30
ไฟ T
axiw
ayE-
LITE
-TAX
I0.
523
0
ไฟ T
hres
hold
E-LI
TE-T
HRS
0.5
230
Deta
ilsเส
นบ
อกระ
ยะท
วไป
E-AN
NO-D
IMS
0.25
15
รหสอ
างอง
(Re
fere
nce
keyn
otes
) แล
ะเสน
โยง
E-AN
NO-K
EYN
0.35
151
ค�าบ
รรยา
ย ขอ
สงเก
ตทวไ
ปE-
ANNO
-NOT
E0.
3571
เสน
สายใ
นแบ
บท
ไมตอ
งการ
พมพ
ออกม
าE-
ANNO
-NPL
T0.
1834
ลวดล
าย ห
รอแร
เงาท
วไป
E-AN
NO-P
ATT
0.13
198
เสน
สายข
องกา
รท�า
Mar
kup
(red
linin
g)E-
ANNO
-RED
L0.
2523
5
แฟมข
อมลอ
างอง
E-AN
NO-R
EFR
0.18
154
มาตรฐานการเขยนแบบกอสรางฉบบป พ.ศ. 2554 6-58
อาษา สมาคมสถาปนกสยาม ในพระบรมราชปถมภ www.asa.or.th
บทท 6ระบบ Layer
Maj
or G
roup
Desc
riptio
nLa
yer Na
me
PenW
idth
Colo
rLt
ype
ขอมล
Rev
isio
nsE-
ANNO
-REV
S0.
523
0
สญลก
ษณ
ทวไ
ปE-
ANNO
-SYM
B0.
3531
ขอคว
าม c
allo
uts
พรอ
มเสน
โยงท
วไป
E-AN
NO-T
EXT
0.35
131
เสน
กรด
ตารา
งE-
DETL
-GRP
H0.
1821
4
เสน
บอก
ระยะ
แบบ
องกฤ
ษ แ
ละค�า
บรร
ยาย
E-DE
TL-I
NPD
0.25
155
เสน
บอก
ระยะ
แบบ
เมตร
ก แล
ะค�าบ
รรยา
ยE-
DETL
-MET
R0.
2515
5
เสน
กรด
ตาร
างE-
DETL
-TAB
L0
.35
21
1
ขอมล
ค�าบ
รรยา
ยส�าห
รบกล
มสาข
าอน
E-DI
SC-I
NFO
0.25
55
Elec
trica
l Util
ities
Plan
เสน
บอก
ระยะ
ทวไ
ปE-
ANNO
-DIM
S0.
2515
รหสอ
างอง
(Re
fere
nce
keyn
otes
) แล
ะเสน
โยง
E-AN
NO-K
EYN
0.35
151
ค�าบ
รรยา
ย ขอ
สงเก
ตทวไ
ปE-
ANNO
-NOT
E0.
3571
เสน
สายใ
นแบ
บท
ไมตอ
งการ
พมพ
ออกม
าE-
ANNO
-NPL
T0.
1834
ลวดล
าย ห
รอแร
เงาท
วไป
E-AN
NO-P
ATT
0.13
198
เสน
สายข
องกา
รท�า
Mar
kup
(red
linin
g)E-
ANNO
-RED
L0.
2523
5
แฟมข
อมลอ
างอง
E-AN
NO-R
EFR
0.18
154
ขอมล
Rev
isio
nsE-
ANNO
-REV
S0.
523
0
สญลก
ษณ
ทวไ
ปE-
ANNO
-SYM
B0.
3531
ขอคว
าม c
allo
uts
พรอ
มเสน
โยงท
วไป
E-AN
NO-T
EXT
0.35
131
Sacr
ifici
al a
node
sys
tem
E-CA
TH-A
NOD
0.5
30
Impr
ess
curre
nt s
yste
mE-
CATH
-CUR
R0.
519
0
6-59
อาษา สมาคมสถาปนกสยาม ในพระบรมราชปถมภ www.asa.or.th
มาตรฐานการเขยนแบบกอสรางฉบบป พ.ศ. 2554
บทท 6ระบบ Layer
Maj
or G
roup
Desc
riptio
nLa
yer Na
me
PenW
idth
Colo
rLt
ype
สญลก
ษณ
และ
ขอคว
ามE-
CATH
-IDE
N0.
3511
1
สถาน
ทดส
อบE-
CATH
-TES
T0.
523
0
งาน
รอถอ
น -
ระย
ะท 1
E-DE
MO-
PHS1
0.5
110
งาน
รอถอ
น -
ระย
ะท 2
E-DE
MO-
PHS2
0.5
190
งาน
รอถอ
น -
ระย
ะท 3
E-DE
MO-
PHS3
0.5
150
ขอมล
ส�าห
รบชอ
งวาง
และ
พน
ทท
�างาน
(NE
C co
de เป
นตน
)E-
DISC
-INF
O0.
2555
Duct
bank
sE-
DUCT
-MUL
T0.
519
0EU
DUCN
สญลก
ษณ
และ
ขอคว
ามE-
DUCT
-MUL
T-ID
EN0.
3511
1
อปกร
ณไฟ
ฟา
เชน
คาป
าซเต
อร, ม
อเตอ
ร, b
us, g
roun
dE-
ELEC
-DEV
C0.
1313
8
Junc
tion
boxe
s, p
ull b
oxes
, man
hole
sE-
ELEC
-JBO
X0.
1338
อปกร
ณส�า
หรบ
sub
stat
ion
E-EL
EC-S
UBS
0.13
138
Cuto
ut, เ
บรค
เกอร
และ
สวท
ชตาง
ๆE-
ELEC
-SW
CH0.
1358
ดวงโ
คมภ
ายน
อกอา
คาร
E-LI
TE-E
XTR
0.5
30
สญลก
ษณ
และ
ขอคว
ามE-
LITE
-EXT
R-ID
EN0.
3511
1
Guyin
g eq
uipm
ent
E-PO
LE-G
UYS
0.5
150
สญลก
ษณ
และ
ขอคว
ามE-
POLE
-GUY
S-ID
EN0.
3511
1
สญลก
ษณ
และ
ขอคว
ามE-
POLE
-IDE
N0.
3511
1
เสาไ
ฟE-
POLE
-UTI
L0.
511
0
สายไ
ฟ ว
งจร
ทตด
ตงอย
เหน
อหว
E-PR
IM-O
VHD
0.5
130
EPAR
N
สญลก
ษณ
และ
ขอคว
ามE-
PRIM
-OVH
D-ID
EN0.
3511
1
สายไ
ฟ ว
งจร
ทตด
ตงอย
ใตดน
E-PR
IM-U
NDR
0.5
150
EPUG
N
มาตรฐานการเขยนแบบกอสรางฉบบป พ.ศ. 2554 6-60
อาษา สมาคมสถาปนกสยาม ในพระบรมราชปถมภ www.asa.or.th
บทท 6ระบบ Layer
Maj
or G
roup
Desc
riptio
nLa
yer Na
me
PenW
idth
Colo
rLt
ype
สญลก
ษณ
และ
ขอคว
ามE-
PRIM
-UND
R-ID
EN0.
3511
1
สายไ
ฟ ว
งจร
ทตด
ตงอย
เหน
อหว
E-SE
CD-O
VHD
0.5
230
ESAR
N
สญลก
ษณ
และ
ขอคว
ามE-
SECD
-OVH
D-ID
EN0.
3511
1
สายไ
ฟ ว
งจร
ทตด
ตงอย
ใตดน
E-SE
CD-U
NDR
0.5
190
ESUG
N
สญลก
ษณ
และ
ขอคว
ามE-
SECD
-UND
R-ID
EN0.
3511
1
สญลก
ษณ
และ
ขอคว
ามE-
SPCL
-IDE
N0.
3511
1
ระบ
บอป
กรณ
พเศ
ษ (
UMCS
, EM
CS, C
ATV)
E-SP
CL-S
YST
0.5
190
ระบ
บไฟ
สญญ
าณจร
าจร
E-SP
CL-T
RAF
0.5
230
สญลก
ษณ
และ
ขอคว
ามE-
SPCL
-TRA
F-ID
EN0.
3511
1
Pad
mou
nted
tran
sfor
mer
sE-
TRAN
-PAD
M0.
1358
สญลก
ษณ
และ
ขอคว
ามE-
TRAN
-PAD
M-I
DEN
0.35
111
Pole
mou
nted
tran
sfor
mer
sE-
TRAN
-POL
E0.
1358
สญลก
ษณ
และ
ขอคว
ามE-
TRAN
-POL
E-ID
EN0.
3511
1
Exte
rior
Com
mun
icat
ions
Syst
ems
Plan
เสน
บอก
ระยะ
ทวไ
ปE-
ANNO
-DIM
S0.
2515
รหสอ
างอง
(Re
fere
nce
keyn
otes
) แล
ะเสน
โยง
E-AN
NO-K
EYN
0.35
151
ค�าบ
รรยา
ย ขอ
สงเก
ตทวไ
ปE-
ANNO
-NOT
E0.
3571
เสน
สายใ
นแบ
บท
ไมตอ
งการ
พมพ
ออกม
าE-
ANNO
-NPL
T0.
1834
ลวดล
าย ห
รอแร
เงาท
วไป
E-AN
NO-P
ATT
0.13
198
เสน
สายข
องกา
รท�า
Mar
kup
(red
linin
g)E-
ANNO
-RED
L0.
2523
5
6-61
อาษา สมาคมสถาปนกสยาม ในพระบรมราชปถมภ www.asa.or.th
มาตรฐานการเขยนแบบกอสรางฉบบป พ.ศ. 2554
บทท 6ระบบ Layer
Maj
or G
roup
Desc
riptio
nLa
yer Na
me
PenW
idth
Colo
rLt
ype
แฟมข
อมลอ
างอง
E-AN
NO-R
EFR
0.18
154
ขอมล
Rev
isio
nsE-
ANNO
-REV
S0.
523
0
สญลก
ษณ
ทวไ
ปE-
ANNO
-SYM
B0.
3531
ขอคว
าม c
allo
uts
พรอ
มเสน
โยงท
วไป
E-AN
NO-T
EXT
0.35
131
อปกร
ณกา
รจาย
ระบ
บสอ
สารอ
นๆ
E-CO
MM
-EQP
M0.
1358
junc
tion
boxe
s, m
anho
les
ของร
ะบบ
สอสา
รE-
COM
M-J
BOX
0.13
38
สายส
อสาร
โท
รศพ
ท อ
ยเห
นอห
วE-
COM
M-O
VHD
0.5
150
COM
ARN
สญลก
ษณ
และ
ขอคว
ามE-
COM
M-O
VHD-
IDEN
0.35
111
สายส
อสาร
โท
รศพ
ท ใ
ตดน
E-CO
MM
-UND
R0.
513
0CO
MUG
N
สญลก
ษณ
และ
ขอคว
ามE-
COM
M-U
NDR-
IDEN
0.35
111
งาน
รอถอ
น -
ระย
ะท 1
E-DE
MO-
PHS1
0.5
110
งาน
รอถอ
น -
ระย
ะท 2
E-DE
MO-
PHS2
0.5
190
งาน
รอถอ
น -
ระย
ะท 3
E-DE
MO-
PHS3
0.5
150
ขอมล
ส�าห
รบชอ
งวาง
และ
พน
ทท
�างาน
(NE
C co
de เป
นตน
)E-
DISC
-INF
O0.
2555
Duct
bank
sE-
DUCT
-MUL
T0.
519
0EU
DUCN
สญลก
ษณ
และ
ขอคว
ามE-
DUCT
-MUL
T-ID
EN0.
3511
1
อปกร
ณ G
uyin
gE-
POLE
-GUY
S0.
511
0
สญลก
ษณ
และ
ขอคว
ามE-
POLE
-GUY
S-ID
EN0.
3511
1
สญลก
ษณ
และ
ขอคว
ามE-
POLE
-IDE
N0.
3511
1
เสาง
านระ
บบ
E-PO
LE-U
TIL
0.5
110
Grou
ndin
g Sy
stem
เสน
บอก
ระยะ
ทวไ
ปE-
ANNO
-DIM
S0.
2515
มาตรฐานการเขยนแบบกอสรางฉบบป พ.ศ. 2554 6-62
อาษา สมาคมสถาปนกสยาม ในพระบรมราชปถมภ www.asa.or.th
บทท 6ระบบ Layer
Maj
or G
roup
Desc
riptio
nLa
yer Na
me
PenW
idth
Colo
rLt
ype
รหสอ
างอง
(Re
fere
nce
keyn
otes
) แล
ะเสน
โยง
E-AN
NO-K
EYN
0.35
151
ค�าบ
รรยา
ย ขอ
สงเก
ตทวไ
ปE-
ANNO
-NOT
E0.
3571
เสน
สายใ
นแบ
บท
ไมตอ
งการ
พมพ
ออกม
าE-
ANNO
-NPL
T0.
1834
ลวดล
าย ห
รอแร
เงาท
วไป
E-AN
NO-P
ATT
0.13
198
เสน
สายข
องกา
รท�า
Mar
kup
(red
linin
g)E-
ANNO
-RED
L0.
2523
5
แฟมข
อมลอ
างอง
E-AN
NO-R
EFR
0.18
154
ขอมล
Rev
isio
nsE-
ANNO
-REV
S0.
523
0
สญลก
ษณ
ทวไ
ปE-
ANNO
-SYM
B0.
3531
ขอคว
าม c
allo
uts
พรอ
มเสน
โยงท
วไป
E-AN
NO-T
EXT
0.35
131
งาน
รอถอ
น -
ระย
ะท 1
E-DE
MO-
PHS1
0.5
110
งาน
รอถอ
น -
ระย
ะท 2
E-DE
MO-
PHS2
0.5
190
งาน
รอถอ
น -
ระย
ะท 3
E-DE
MO-
PHS3
0.5
150
สญลก
ษณ
ของว
งจร
(แผง
ควบ
คม ข
นาด
ของส
ายไฟ
และ
cond
uit)
E-GR
ND-C
IRC
0.5
30
แผน
ผงระ
บบ
gro
und
E-GR
ND-D
IAG
0.5
190
อปกร
ณขอ
งระบ
บ g
roun
dE-
GRND
-EQU
I0.
515
0
ขอมล
อางอ
งระบ
บ g
roun
dE-
GRND
-REF
R0.
1315
8
Ligh
tnin
g pr
otec
tion
cond
ucto
rsE-
LTNG
-CON
D0.
530
Ligh
tnin
g pr
otec
tion
term
inal
sE-
LTNG
-TER
M0.
530
Ligh
ting
Plan
เสน
บอก
ระยะ
ทวไ
ปE-
ANNO
-DIM
S0.
2515
รหสอ
างอง
(Re
fere
nce
keyn
otes
) แล
ะเสน
โยง
E-AN
NO-K
EYN
0.35
151
6-63
อาษา สมาคมสถาปนกสยาม ในพระบรมราชปถมภ www.asa.or.th
มาตรฐานการเขยนแบบกอสรางฉบบป พ.ศ. 2554
บทท 6ระบบ Layer
Maj
or G
roup
Desc
riptio
nLa
yer Na
me
PenW
idth
Colo
rLt
ype
ค�าบ
รรยา
ย ขอ
สงเก
ตทวไ
ปE-
ANNO
-NOT
E0.
3571
เสน
สายใ
นแบ
บท
ไมตอ
งการ
พมพ
ออกม
าE-
ANNO
-NPL
T0.
1834
ลวดล
าย ห
รอแร
เงาท
วไป
E-AN
NO-P
ATT
0.13
198
เสน
สายข
องกา
รท�า
Mar
kup
(red
linin
g)E-
ANNO
-RED
L0.
2523
5
แฟมข
อมลอ
างอง
E-AN
NO-R
EFR
0.18
154
ขอมล
Rev
isio
nsE-
ANNO
-REV
S0.
523
0
สญลก
ษณ
ทวไ
ปE-
ANNO
-SYM
B0.
3531
ขอคว
าม c
allo
uts
พรอ
มเสน
โยงท
วไป
E-AN
NO-T
EXT
0.35
131
งาน
รอถอ
น -
ระย
ะท 1
E-DE
MO-
PHS1
0.5
110
งาน
รอถอ
น -
ระย
ะท 2
E-DE
MO-
PHS2
0.5
190
งาน
รอถอ
น -
ระย
ะท 3
E-DE
MO-
PHS3
0.5
150
ขอมล
ส�าห
รบชอ
งวาง
และ
พน
ทท
�างาน
(NE
C co
de เป
นตน
)E-
DISC
-INF
O0.
2555
ชอห
อง แ
ละขอ
มลพ
นท
E-
FLOR
-IDE
N0.
2555
เลขท
หอง
และ
สญลก
ษณ
E-
FLOR
-NUM
B0.
2515
วงจร
ไฟฟ
า (ร
วมท
ง cr
ossl
ines
และ
hom
erun
s)E-
LITE
-CIR
C0.
519
0
สญลก
ษณ
ของว
งจร
(แผง
ควบ
คม ข
นาด
ของส
ายไฟ
และ
cond
uit)
E-LI
TE-C
IRC-
NUM
B0.
3571
ดวงโ
คมท
ตดบ
นฝา
เพดา
นE-
LITE
-CLN
G0.
530
ดวงโ
คมไฟ
ฉกเฉ
นE-
LITE
-EM
ER0.
1338
ดวงโ
คมไฟ
สญญ
าณท
างออ
กE-
LITE
-EXI
T0.
530
ดวงโ
คมแบ
บตด
ตงบ
นพ
นE-
LITE
-FLO
R0.
515
0
มาตรฐานการเขยนแบบกอสรางฉบบป พ.ศ. 2554 6-64
อาษา สมาคมสถาปนกสยาม ในพระบรมราชปถมภ www.asa.or.th
บทท 6ระบบ Layer
Maj
or G
roup
Desc
riptio
nLa
yer Na
me
PenW
idth
Colo
rLt
ype
สญลก
ษณ
ของด
วงโค
มE-
LITE
-IDE
N0.
3571
Junc
tion
boxe
sE-
LITE
-JBO
X0.
530
แผงค
วบคม
หลก
swi
tchb
oard
แผง
ควบ
คมไฟ
ฟาแ
สงสว
างE-
LITE
-PAN
L0.
515
0
ไฟห
ลงคา
E-LI
TE-R
OOF
0.5
30
ดวงโ
คมพ
เศษ
อนๆ
E-LI
TE-S
PCL
0.5
150
สวท
ชควบ
คม ส
วทชแ
สง แ
ละแผ
งควบ
คมไฟ
แรงต
�าE-
LITE
-SW
CH0.
523
0
ดวงโ
คมแบ
บตด
ตงบ
นผน
งE-
LITE
-WAL
L0.
511
0
Powe
r Pla
nเส
นบ
อกระ
ยะท
วไป
E-AN
NO-D
IMS
0.25
15
รหสอ
างอง
(Re
fere
nce
keyn
otes
) แล
ะเสน
โยง
E-AN
NO-K
EYN
0.35
151
ค�าบ
รรยา
ย ขอ
สงเก
ตทวไ
ปE-
ANNO
-NOT
E0.
3571
เสน
สายใ
นแบ
บท
ไมตอ
งการ
พมพ
ออกม
าE-
ANNO
-NPL
T0.
1834
ลวดล
าย ห
รอแร
เงาท
วไป
E-AN
NO-P
ATT
0.13
198
เสน
สายข
องกา
รท�า
Mar
kup
(red
linin
g)E-
ANNO
-RED
L0.
2523
5
แฟมข
อมลอ
างอง
E-AN
NO-R
EFR
0.18
154
ขอมล
Rev
isio
nsE-
ANNO
-REV
S0.
523
0
สญลก
ษณ
ทวไ
ปE-
ANNO
-SYM
B0.
3531
ขอคว
าม c
allo
uts
พรอ
มเสน
โยงท
วไป
E-AN
NO-T
EXT
0.35
131
งาน
รอถอ
น -
ระย
ะท 1
E-DE
MO-
PHS1
0.5
110
งาน
รอถอ
น -
ระย
ะท 2
E-DE
MO-
PHS2
0.5
190
งาน
รอถอ
น -
ระย
ะท 3
E-DE
MO-
PHS3
0.5
150
ขอมล
ส�าห
รบชอ
งวาง
และ
พน
ทท
�างาน
(NE
C co
de เป
นตน
)E-
DISC
-INF
O0.
2555
6-65
อาษา สมาคมสถาปนกสยาม ในพระบรมราชปถมภ www.asa.or.th
มาตรฐานการเขยนแบบกอสรางฉบบป พ.ศ. 2554
บทท 6ระบบ Layer
Maj
or G
roup
Desc
riptio
nLa
yer Na
me
PenW
idth
Colo
rLt
ype
ชอห
อง แ
ละขอ
มลพ
นท
E-
FLOR
-IDE
N0.
2555
เลขท
หอง
และ
สญลก
ษณ
E-
FLOR
-NUM
B0.
2515
Busw
ays
และ
wire
ways
E-PO
WR-
BUSW
0.5
150
WIR
EWY
ถาดเ
ดนสา
ยไฟ
E-PO
WR-
CABL
0.5
150
วงจร
ไฟฟ
าก�าล
ง (ร
วมท
ง cr
ossl
ines
และ
hom
erun
s)E-
POW
R-CI
RC0.
519
0
สญลก
ษณ
ของว
งจรไ
ฟฟ
าก�าล
ง (แ
ผงคว
บคม
ขน
าดขอ
งสาย
ไฟ แ
ละ c
ondu
it)E-
POW
R-CI
RC-N
UMB
0.35
71
ปลก
และส
วทช
ตดตง
บน
ฝาเพ
ดาน
E-PO
WR-
CLNG
0.5
130
Feed
ers
E-PO
WR-
FEED
0.5
150
เครอ
งก�าเ
นดไ
ฟฟ
า แล
ะอป
กรณ
ประ
กอบ
E-PO
WR-
GENR
0.5
150
Junc
tion
boxe
sE-
POW
R-JB
OX0.
530
มอเต
อรแล
ะอป
กรณ
ประ
กอบ
E-PO
WR-
MOT
R0.
515
0
แผงค
วบคม
หลก
swi
tchb
oard
แผง
ควบ
คม s
ubst
atio
nE-
POW
R-PA
NL0.
515
0
สวท
ชตดต
อวงจ
ร มอ
เตอร
สตาร
ทเต
อร
E-PO
WR-
SWCH
0.5
230
รางไ
ฟใต
พน
E-PO
WR-
URAC
0.5
190
DASH
SPAC
E
ปลก
และส
วทช
ตดตง
บน
พน
หรอ
ผนง
E-PO
WR-
WAL
L0.
511
0
Rise
r/On
e-Li
ne
Diag
ram
s
เสน
บอก
ระยะ
ทวไ
ปE-
ANNO
-DIM
S0.
2515
รหสอ
างอง
(Re
fere
nce
keyn
otes
) แล
ะเสน
โยง
E-AN
NO-K
EYN
0.35
151
ค�าบ
รรยา
ย ขอ
สงเก
ตทวไ
ปE-
ANNO
-NOT
E0.
3571
เสน
สายใ
นแบ
บท
ไมตอ
งการ
พมพ
ออกม
าE-
ANNO
-NPL
T0.
1834
มาตรฐานการเขยนแบบกอสรางฉบบป พ.ศ. 2554 6-66
อาษา สมาคมสถาปนกสยาม ในพระบรมราชปถมภ www.asa.or.th
บทท 6ระบบ Layer
Maj
or G
roup
Desc
riptio
nLa
yer Na
me
PenW
idth
Colo
rLt
ype
ลวดล
าย ห
รอแร
เงาท
วไป
E-AN
NO-P
ATT
0.13
198
เสน
สายข
องกา
รท�า
Mar
kup
(red
linin
g)E-
ANNO
-RED
L0.
2523
5
แฟมข
อมลอ
างอง
E-AN
NO-R
EFR
0.18
154
ขอมล
Rev
isio
nsE-
ANNO
-REV
S0.
523
0
สญลก
ษณ
ทวไ
ปE-
ANNO
-SYM
B0.
3531
ขอคว
าม c
allo
uts
พรอ
มเสน
โยงท
วไป
E-AN
NO-T
EXT
0.35
131
เสน
กรด
ตารา
ง E-
DIAG
-GRP
H0.
2515
สญลก
ษณ
และ
ขอคว
ามE-
DIAG
-IDE
N0.
3511
1
เสน
บอก
ระยะ
แบบ
องกฤ
ษ แ
ละค�า
บรร
ยาย
E-DI
AG-I
NPD
0.25
155
เสน
บอก
ระยะ
แบบ
เมตร
ก แล
ะค�าบ
รรยา
ยE-
DIAG
-MET
R0.
2515
5
เสน
กรด
ตาร
าง
E-DI
AG-T
ABL
0.2
52
35
ขอมล
ค�าบ
รรยา
ยส�าห
รบกล
มสาข
าอน
E-DI
SC-I
NFO
0.25
55
Shee
t File
เสน
บอก
ระยะ
ทวไ
ปE-
ANNO
-DIM
S0.
2515
รหสอ
างอง
(Re
fere
nce
keyn
otes
) แล
ะเสน
โยง
E-AN
NO-K
EYN
0.35
151
ค�าบ
รรยา
ย ขอ
สงเก
ตทวไ
ปE-
ANNO
-NOT
E0.
3571
เสน
สายใ
นแบ
บท
ไมตอ
งการ
พมพ
ออกม
าE-
ANNO
-NPL
T0.
1834
ลวดล
าย ห
รอแร
เงาท
วไป
E-AN
NO-P
ATT
0.13
198
เสน
สายข
องกา
รท�า
Mar
kup
(red
linin
g)E-
ANNO
-RED
L0.
2523
5
แฟมข
อมลอ
างอง
E-AN
NO-R
EFR
0.18
154
ขอมล
Rev
isio
nsE-
ANNO
-REV
S0.
523
0
สญลก
ษณ
ทวไ
ปE-
ANNO
-SYM
B0.
3531
ขอคว
าม c
allo
uts
พรอ
มเสน
โยงท
วไป
E-AN
NO-T
EXT
0.35
131
6-67
อาษา สมาคมสถาปนกสยาม ในพระบรมราชปถมภ www.asa.or.th
มาตรฐานการเขยนแบบกอสรางฉบบป พ.ศ. 2554
บทท 6ระบบ Layer
Maj
or G
roup
Desc
riptio
nLa
yer Na
me
PenW
idth
Colo
rLt
ype
Spec
ial S
yste
ms
Plan
สญลก
ษณ
และ
ขอคว
ามE-
ALRM
-IDE
N0.
3511
1
สญลก
ษณ
ระบ
บเต
อนท
วไป
E-AL
RM-S
YMB
0.5
30
เสน
บอก
ระยะ
ทวไ
ปE-
ANNO
-DIM
S0.
2515
รหสอ
างอง
(Re
fere
nce
keyn
otes
) แล
ะเสน
โยง
E-AN
NO-K
EYN
0.35
151
ค�าบ
รรยา
ย ขอ
สงเก
ตทวไ
ปE-
ANNO
-NOT
E0.
3571
เสน
สายใ
นแบ
บท
ไมตอ
งการ
พมพ
ออกม
าE-
ANNO
-NPL
T0.
1834
ลวดล
าย ห
รอแร
เงาท
วไป
E-AN
NO-P
ATT
0.13
198
เสน
สายข
องกา
รท�า
Mar
kup
(red
linin
g)E-
ANNO
-RED
L0.
2523
5
แฟมข
อมลอ
างอง
E-AN
NO-R
EFR
0.18
154
ขอมล
Rev
isio
nsE-
ANNO
-REV
S0.
523
0
สญลก
ษณ
ทวไ
ปE-
ANNO
-SYM
B0.
3531
ขอคว
าม c
allo
uts
พรอ
มเสน
โยงท
วไป
E-AN
NO-T
EXT
0.35
131
สญลก
ษณ
และ
ขอคว
ามE-
BELL
-IDE
N0.
3511
1
สญลก
ษณ
ระบ
บกร
งE-
BELL
-SYM
B0.
530
สาย
Coax
E-CA
BL-C
OAX
0.5
30
สาย
Fibe
r opt
ics
E-CA
BL-F
IBR
0.5
110
FIBO
PT
สญลก
ษณ
ของส
ายเค
เบล
E-CA
BL-I
DEN
0.35
31
สาย
Mul
ti-co
nduc
tor
E-CA
BL-M
ULT
0.5
130
สญลก
ษณ
ของ
Cabl
e tra
y แล
ะ wi
rewa
yE-
CABL
-TRA
Y0.
530
สญลก
ษณ
และ
ขอคว
ามE-
CATV
-IDE
N0.
3511
1
สญลก
ษณ
ระบ
บเค
เบลท
วE-
CATV
-SYM
B0.
530
CABL
TV
มาตรฐานการเขยนแบบกอสรางฉบบป พ.ศ. 2554 6-68
อาษา สมาคมสถาปนกสยาม ในพระบรมราชปถมภ www.asa.or.th
บทท 6ระบบ Layer
Maj
or G
roup
Desc
riptio
nLa
yer Na
me
PenW
idth
Colo
rLt
ype
สญลก
ษณ
และ
ขอคว
ามE-
CCTV
-IDE
N0.
3511
1
สญลก
ษณ
ระบ
บท
ววงจ
รปด
E-CC
TV-S
YMB
0.5
30
สญลก
ษณ
และ
ขอคว
ามE-
CLOK
-IDE
N0.
3511
1
สญลก
ษณ
ระบ
บน
าฬกา
E-CL
OK-S
YMB
0.5
30
สญ
ลกษ
ณ แ
ละขอ
ควา
มE-
DATA
-IDE
N0
.25
23
5
สญ
ลกษ
ณระ
บบ
สาย
LAN
และ
ขอม
ลE-
DATA
-SYM
B0
.25
35
งาน
รอถอ
น -
ระย
ะท 1
E-DE
MO-
PHS1
0.5
110
งาน
รอถอ
น -
ระย
ะท 2
E-DE
MO-
PHS2
0.5
190
งาน
รอถอ
น -
ระย
ะท 3
E-DE
MO-
PHS3
0.5
150
สญลก
ษณ
และ
ขอคว
ามE-
DICT
-IDE
N0.
3511
1
สญลก
ษณ
ระบ
บ D
icta
tion
E-DI
CT-S
YMB
0.5
30
ขอมล
ส�าห
รบชอ
งวาง
และ
พน
ทท
�างาน
(NE
C co
de e
tc.)
E-DI
SC-I
NFO
0.25
55
สญลก
ษณ
และ
ขอคว
ามE-
EMCS
-IDE
N0.
3511
1
สญลก
ษณ
ระบ
บคว
บคม
ตดตา
มการ
ใชพ
ลงงา
นE-
EMCS
-SYM
B0.
530
ชอห
อง แ
ละขอ
มลพ
นท
E-
FLOR
-IDE
N0.
2555
เลขท
หอง
และ
สญลก
ษณ
E-
FLOR
-NUM
B0.
2515
สญลก
ษณ
และ
ขอคว
ามE-
INTC
-IDE
N0.
3511
1
สญลก
ษณ
ระบ
บเส
ยงเร
ยกแล
ะอน
เตอร
คอม
E-IN
TC-S
YMB
0.5
30
สญลก
ษณ
และ
ขอคว
ามE-
NURS
-IDE
N0.
3511
1
สญลก
ษณ
ระบ
บเร
ยก ร
ะบบ
ตดตา
มE-
NURS
-SYM
B0.
530
สญลก
ษณ
ระบ
บกา
รเขา
ออก
E-SE
RT-A
CCS
0.13
58
6-69
อาษา สมาคมสถาปนกสยาม ในพระบรมราชปถมภ www.asa.or.th
มาตรฐานการเขยนแบบกอสรางฉบบป พ.ศ. 2554
บทท 6ระบบ Layer
Maj
or G
roup
Desc
riptio
nLa
yer Na
me
PenW
idth
Colo
rLt
ype
เซน
เซอร
ตดตง
บน
ฝาเพ
ดาน
E-SE
RT-C
LNG
0.13
58
เซน
เซอร
ตดตง
บน
พน
E-SE
RT-F
LOR
0.13
78
สญลก
ษณ
และ
ขอคว
ามE-
SERT
-IDE
N0.
3511
1
เซน
เซอร
ใตดน
E-SE
RT-U
NDR
0.13
58
เซน
เซอร
ตดตง
บน
ผนง
E-SE
RT-W
ALL
0.13
78
สญลก
ษณ
และ
ขอคว
ามE-
SOUN
-IDE
N0.
3511
1
สญลก
ษณ
ระบ
บเส
ยงE-
SOUN
-SYM
B0.
530
Junc
tion
boxe
sE-
SPCL
-JBO
X0.
530
แผงค
วบคม
pat
ch p
anel
rack
s E-
SPCL
-PAN
L0.
515
0
สญลก
ษณ
และ
ขอคว
ามE-
TVAN
-IDE
N0.
3511
1
สญลก
ษณ
ระบ
บเส
าอาก
าศท
วE-
TVAN
-SYM
B0.
530
มาตรฐานการเขยนแบบกอสรางฉบบป พ.ศ. 2554 6-70
อาษา สมาคมสถาปนกสยาม ในพระบรมราชปถมภ www.asa.or.th
บทท 6ระบบ Layer
Disc
iplin
e: T
elec
omm
unicat
ions
Maj
or G
roup
Desc
riptio
nLa
yer Na
me
PenW
idth
Colo
rLt
ype
Data
Pla
nเส
นบ
อกระ
ยะท
วไป
T-AN
NO-D
IMS
0.25
15
รหสอ
างอง
(Re
fere
nce
keyn
otes
) แล
ะเสน
โยง
T-AN
NO-K
EYN
0.35
151
ค�าบ
รรยา
ย ขอ
สงเก
ตทวไ
ปT-
ANNO
-NOT
E0.
3571
เสน
สายใ
นแบ
บท
ไมตอ
งการ
พมพ
ออกม
าT-
ANNO
-NPL
T0.
1834
ลวดล
าย ห
รอแร
เงาท
วไป
T-AN
NO-P
ATT
0.13
198
เสน
สายข
องกา
รท�า
Mar
kup
(red
linin
g)T-
ANNO
-RED
L0.
2523
5
แฟมข
อมลอ
างอง
T-AN
NO-R
EFR
0.18
154
ขอมล
Rev
isio
nsT-
ANNO
-REV
S0.
523
0
สญลก
ษณ
ทวไ
ปT-
ANNO
-SYM
B0.
3531
ขอคว
าม c
allo
uts
พรอ
มเสน
โยงท
วไป
T-AN
NO-T
EXT
0.35
131
สายส
ญญ
าณแบ
บ C
OAX
T-CA
BL-C
OAX
0.35
51
สายส
ญญ
าณแบ
บ F
iber
opt
ics
T-CA
BL-F
IBR
0.35
131
เลขท
ประ
จ�าชน
สวน
รห
สวสด
T-
CABL
-IDE
N0.
2555
สายส
ญญ
าณแบ
บ C
OAX
และ
Fibe
r opt
ics
T-CA
BL-M
ULT
0.35
71
รางเ
ดนสา
ยสญ
ญาณ
T-CA
BL-T
RAY
0.35
141
Junc
tion
boxe
sT-
COM
M-J
BOX
0.35
71
งาน
รอถอ
น -
ระย
ะท 1
T-DE
MO-
PHS1
0.5
110
งาน
รอถอ
น -
ระย
ะท 2
T-DE
MO-
PHS2
0.5
190
งาน
รอถอ
น -
ระย
ะท 3
T-DE
MO-
PHS3
0.5
150
6-71
อาษา สมาคมสถาปนกสยาม ในพระบรมราชปถมภ www.asa.or.th
มาตรฐานการเขยนแบบกอสรางฉบบป พ.ศ. 2554
บทท 6ระบบ Layer
Maj
or G
roup
Desc
riptio
nLa
yer Na
me
PenW
idth
Colo
rLt
ype
สายส
ญญ
าณแบ
บท
องแด
งและ
Fib
er o
ptic
sT-
EQPM
-COM
B0.
3571
สายส
ญญ
าณแบ
บท
องแด
งT-
EQPM
-COP
P0.
3551
สายส
ญญ
าณแบ
บ F
iber
opt
ics
T-EQ
PM-F
IBR
0.35
141
อปกร
ณท
างโท
รคมม
นาค
มอน
ๆT-
EQPM
-OTH
R0.
3571
Rela
ys, r
esis
tors
, cap
acito
rs แ
ละ in
duce
rsT-
EQPM
-REL
A0.
3551
ชอห
อง พ
นท
(Sp
ace)
T-FL
OR-I
DEN
0.25
35
สญลก
ษณ
เลขท
ประ
จ�าห
อง พ
นท
T-
FLOR
-NUM
B0.
2575
เตาร
บสญ
ญาณ
โทรศ
พท
และ
LAN
T-JA
CK-C
OMB
0.35
51
เตาร
บสญ
ญาณ
โทรศ
พท
T-
JACK
-PHO
N0.
3571
เลขท
ประ
จ�าชน
สวน
รห
สวสด
T-
JACK
-IDE
N0.
2531
เตาร
บสญ
ญาณ
LAN
T-JA
CK-D
ATA
0.35
131
Rise
r Dia
gram
sเส
นบ
อกระ
ยะท
วไป
T-AN
NO-D
IMS
0.25
15
รหสอ
างอง
(Re
fere
nce
keyn
otes
) แล
ะเสน
โยง
T-AN
NO-K
EYN
0.35
151
ค�าบ
รรยา
ย ขอ
สงเก
ตทวไ
ปT-
ANNO
-NOT
E0.
3571
เสน
สายใ
นแบ
บท
ไมตอ
งการ
พมพ
ออกม
าT-
ANNO
-NPL
T0.
1834
ลวดล
าย ห
รอแร
เงาท
วไป
T-AN
NO-P
ATT
0.13
198
เสน
สายข
องกา
รท�า
Mar
kup
(red
linin
g)T-
ANNO
-RED
L0.
2523
5
แฟมข
อมลอ
างอง
T-AN
NO-R
EFR
0.18
154
ขอมล
Rev
isio
nsT-
ANNO
-REV
S0.
523
0
สญลก
ษณ
ทวไ
ปT-
ANNO
-SYM
B0.
3531
ขอคว
าม c
allo
uts
พรอ
มเสน
โยงท
วไป
T-AN
NO-T
EXT
0.35
131
มาตรฐานการเขยนแบบกอสรางฉบบป พ.ศ. 2554 6-72
อาษา สมาคมสถาปนกสยาม ในพระบรมราชปถมภ www.asa.or.th
บทท 6ระบบ Layer
Maj
or G
roup
Desc
riptio
nLa
yer Na
me
PenW
idth
Colo
rLt
ype
เสน
กรด
ตารา
ง T-
DIAG
-GRP
H0.
2515
5
เลขท
ประ
จ�าชน
สวน
รห
สวสด
T-
DIAG
-IDE
N0.
2555
เสน
บอก
ระยะ
แบบ
องกฤ
ษ แ
ละค�า
บรร
ยาย
T-DI
AG-I
NPD
0.25
35
เสน
กรด
ตาร
าง
T-DI
AG-T
ABL
0.2
51
55
Shee
t File
เสน
บอก
ระยะ
ทวไ
ปT-
ANNO
-DIM
S0.
2515
รหสอ
างอง
(Re
fere
nce
keyn
otes
) แล
ะเสน
โยง
T-AN
NO-K
EYN
0.35
151
ค�าบ
รรยา
ย ขอ
สงเก
ตทวไ
ปT-
ANNO
-NOT
E0.
3571
เสน
สายใ
นแบ
บท
ไมตอ
งการ
พมพ
ออกม
าT-
ANNO
-NPL
T0.
1834
ลวดล
าย ห
รอแร
เงาท
วไป
T-AN
NO-P
ATT
0.13
198
เสน
สายข
องกา
รท�า
Mar
kup
(red
linin
g)T-
ANNO
-RED
L0.
2523
5
แฟมข
อมลอ
างอง
T-AN
NO-R
EFR
0.18
154
ขอมล
Rev
isio
nsT-
ANNO
-REV
S0.
523
0
สญลก
ษณ
ทวไ
ปT-
ANNO
-SYM
B0.
3531
ขอคว
าม c
allo
uts
พรอ
มเสน
โยงท
วไป
T-AN
NO-T
EXT
0.35
131
7-1
อาษา สมาคมสถาปนกสยาม ในพระบรมราชปถมภ www.asa.or.th
มาตรฐานการเขยนแบบกอสรางฉบบป พ.ศ. 2554
บทท 7การจดองคประกอบในแผนงาน
บทท 7การจดองคประกอบในแผนงาน
ขนาดของแผนงาน (Sheet Sizes)
การจดพนทของแผนงาน (Sheet Layout)
พนทแสดงแบบ (Drawing Area)
ระบบพกดของพนทแสดงแบบ (Drawing Area Coordinate System)
สวนแสดงขอมลประกอบ (Note Block)
พนทแสดง Title Block
สวนแสดงขอมลของผออกแบบ (Designer Identification Block)
สวนแสดงขอมลของโครงการ (Project Identification Block)
สวนแสดงขอมลการปรบปรงแกไขแบบ (Issue Block)
สวนแสดงขอมลการจดการเกยวกบแบบ (Management Block)
สวนแสดงชอของแผนงาน (Sheet Title Block)
พนทแสดงหมายเลขของแบบ (Sheet Identification Block)
การจดวาง Title Block
พนทแสดงขอมลในการผลตแบบ (Production Data Area)
แผนหนาปก (Cover Sheet)
แผนงานเพมเตม (Supplemental Drawing Sheets)
มาตรฐานการเขยนแบบกอสรางฉบบป พ.ศ. 2554 7-2
อาษา สมาคมสถาปนกสยาม ในพระบรมราชปถมภ www.asa.or.th
บทท 7การจดองคประกอบในแผนงาน
7-1
อาษา สมาคมสถาปนกสยาม ในพระบรมราชปถมภ www.asa.or.th
มาตรฐานการเขยนแบบกอสรางฉบบป พ.ศ. 2554
บทท 7การจดองคประกอบในแผนงาน 7-1มาตราฐานการเขยนแบบกอสราง
ฉบบท 2 2553
การจดองคประกอบในแผนงาน (Sheet Organization)
เนอหาในหมวดนแสดงรายละเอยดเกยวกบขนาดของแผนงาน (Sheet Sizes) และการจดวางพนทสวนตางๆ
ในแผนงาน (Sheet Layout) อนไดแก พนทแสดงแบบ (Drawing Area) พนทแสดง Title Block และ พนทแสดงขอมล
ในการผลตแบบ (Production Data Area)
ขนาดของแผนงาน (Sheet Sizes)
แผนงานควรมขนาดใหญพอทจะสามารถแสดงแบบผงพนทงหมดในแผนงานเดยวกนโดยไมตองแบงผงพนออก
เปนหลายสวน ส�าหรบโครงการขนาดใหญทไมสามารถแสดงแบบผงพนทงหมดในแผนงานเดยว จ�าเปนจะตองม Key Plan
แสดงไวในแผนงานแตละแผนเพอบอกแนวตดแบงทแสดงดวยเสนทาบตอ (match line) ขนาดของแผนงานของแตละ
มาตรฐาน และลกษณะการใชงานแสดงไวในตารางท 7.1
ตารางท 7.1 ขนาดของแผนงานของแตละมาตรฐาน
ANSI ISO Architectural
การใชงานทวไปชอ
ขนาด
ขนาด
(มม.)
ชอ
ขนาด
ขนาด
(มม.)
ชอ
ขนาด
ขนาด
(มม.)
A 216 x 279 A4 210 x 297 A 229 x 305 รายงานของโครงการ
แบบแสดงรายละเอยดเพมเตม
แผน Mock up
B 279 x 432 A3 297 x 420 B 305 x 457 ขนาดแผนงานทไดจากการยอ
แผนงานขนาด “D” และ “A1”
แบบแสดงรายละเอยดเพมเตม
แผน Mock up
C 432 x 559 A2 420 x 594 C 457 x 610 โครงการขนาดเลก
D 559 x 864 A1 594 x 841 D 610 x 914 โครงการของรฐบาล
E 864 x 1118 A0 841 x 1189 E 914 x 1219 โครงการขนาดใหญ
แผนท และ GIS
- - - - F 762 x 1067
ANSI = American National Standards Institute ISO = International Standard Institute
ทมา: NCS, Sheet Organization, p. UDS-02.8
บทท 7การจดองคประกอบในแผนงาน
มาตรฐานการเขยนแบบกอสรางฉบบป พ.ศ. 2554 7-2
อาษา สมาคมสถาปนกสยาม ในพระบรมราชปถมภ www.asa.or.th
บทท 7การจดองคประกอบในแผนงาน
ระยะหางของเสนกรอบจากขอบของแผนงานขนอยกบหลายปจจย เชน ขนาดของแผนงาน เครองพมพทใช การ
พมพแบบดวยเครองพมพแบบลกกลง (roll feed) จะตองเผอขอบดานซายไมต�ากวา 1.5 เซนตเมตร โดยทวไปแลว เสน
กรอบของแผนงานควรมระยะหางจากขอบของแผนงานในแตละดานอยางนอย ดงน
• ขอบทางดานบนและดานลาง 20 mm
• ขอบทางดานซาย 40 mm
• ขอบทางดานขวา 20 mm
การจดพนทของแผนงาน (Sheet Layout)
แผนงานประกอบดวยพนทสามสวน ไดแก พนทแสดงแบบ (drawing area) พนทแสดง title block และ พนท
แสดงขอมลในการผลตแบบ (Production Data Area) พนทแสดงแบบและพนทแสดง title block จ�าเปนจะตองมในทก
แผนงาน สวนพนทแสดงขอมลในการผลตแบบนนจะมหรอไมกได (รปท 7.1)
รปท 7.1 การจดพนทของแผนงาน
7-3
อาษา สมาคมสถาปนกสยาม ในพระบรมราชปถมภ www.asa.or.th
มาตรฐานการเขยนแบบกอสรางฉบบป พ.ศ. 2554
บทท 7การจดองคประกอบในแผนงาน
พนทแสดงแบบ (Drawing Area)
พนทแสดงแบบ คอสวนของแผนงานซงประกอบดวยแบบทเขยน keynotes, key plans, schedule กราฟกตางๆ
และขอความทจ�าเปนตอการแสดงงาน พนทเขยนแบบจะแบงซอยยอยออกเปนหนวยพกด (module) รปสเหลยมจตรส
ตวอยางขนาดของหนวยพกด เชน 38 มม. X 38 มม. 75 มม. X 75 มม. และ 150 มม. x 150 มม. ขนาดของหนวย
พกดควรเทากนตลอดชดของแบบ แผนงานทก ขนาดทใชควรก�าหนดใหมขนาดของหนวยพกดทเทากน
ระบบพกดของพนทแสดงแบบ (Drawing Area Coordinate System)
ต�าแหนงของหนวยพกด (module) ในพนทแสดงแบบ สามารถระบโดยใชตวอกษรและตวเลขทก�ากบในแนว
ระดบและแนวดง ในแนวดงจะระบโดยใชตวเลข เรมจาก 1 และเพมขนไปทางขวา สวนในแนวระดบจะระบโดยใชตวอกษร
เรมจากทางดานลางคอ A และเพมขนไปทางดานบนของแผนงาน ตวอกษรและตวเลขทก�ากบควรแสดงไวทางดานนอก
ของพนทเขยนแบบ โดยแสดงทงสดานของพนทเขยนแบบ หรอ อยางนอยควรแสดงไวทางดานขวามอและทางดานบน
หรอดานลางของพนทเขยนแบบ
การระบต�าแหนงของแบบ (drawing block) ทแสดงในพนทเขยนแบบ ใหอางองจากต�าแหนงมมลางซายของ
แบบ ตวอยางเชน แบบทเขยนบรเวณมมลางซายของพนทเขยนแบบ ระบต�าแหนงเปน A1 (รปท 7.2)
รปท 7.2 ระบบพกดของพนทเขยนแบบ
มาตรฐานการเขยนแบบกอสรางฉบบป พ.ศ. 2554 7-4
อาษา สมาคมสถาปนกสยาม ในพระบรมราชปถมภ www.asa.or.th
บทท 7การจดองคประกอบในแผนงาน
สวนแสดงขอมลประกอบ (Note Block)
สวนแสดงขอมลประกอบ (Note Block) เปนสวนทใชแสดง ขอความ keynotes และ key plans แผนงานทก
แผนไมจ�าเปนตองมสวนแสดงขอมลประกอบ ควรวางต�าแหนงของสวนแสดงขอมลประกอบไวทคอลมนทางดานขวามอ
สดของพนทเขยนแบบ ส�าหรบแผนงานทม key plan ควรแสดง key plan ไวทมมดานลางสดของสวนแสดงขอมลประกอบ
(รปท 7.3)
รปท 7.3 สวนแสดงขอมลประกอบ (Note Block)
7-5
อาษา สมาคมสถาปนกสยาม ในพระบรมราชปถมภ www.asa.or.th
มาตรฐานการเขยนแบบกอสรางฉบบป พ.ศ. 2554
บทท 7การจดองคประกอบในแผนงาน
พนทแสดง Title Block
พนทแสดง Title Block คอสวนของ
แผนงานซงแสดงรายละเอยดเกยวกบชอ
โครงการ ลกคา ผออกแบบ ชอของแบบ และ
ขอมลทเกยวกบการจดการแบบทจ�าเปน
ส�าหรบผใชแผนงาน (รปท 7.4) พนทในสวน
นจะแบงออกเปนชองแสดงขอมลยอยๆ 6
สวน เรยงล�าดบจากทางดานบนลงลางดงน
• ขอมลของผออกแบบ
• ขอมลของโครงการ
• ขอมลการปรบปรงแกไขแบบ
• ขอมลการจดการเกยวกบแบบ
• ชอของแผนงาน
• หมายเลขของแผนงาน (Sheet
Identification Block)
รปท 7.4 พนทแสดง Title Block
มาตรฐานการเขยนแบบกอสรางฉบบป พ.ศ. 2554 7-6
อาษา สมาคมสถาปนกสยาม ในพระบรมราชปถมภ www.asa.or.th
บทท 7การจดองคประกอบในแผนงาน
สวนแสดงขอมลของผออกแบบ (Designer Identification Block)
คอสวนทแสดงรายละเอยดเกยวกบผออกแบบ อน
ไดแก (รปท 7.5)
• ชอ
• ทอย
• หมายเลขโทรศพทและโทรสาร
• ทอยไปรษณยระบบอเลคทรอนกส
(E-mail address)
• ตราขององคกร (logo)
รปท 7.5 สวนแสดงขอมลเกยวกบผออกแบบ
สวนแสดงขอมลของโครงการ (Project Identification Block)
คอสวนทแสดงรายละเอยดของโครงการ อนไดแก
(รปท 7.6)
• ชอของโครงการและทอย
• ชอเจาของโครงการ
• ชวงการกอสราง
ในสวนนอาจแสดงขอมลเพมเตมอนๆ เกยวกบ
เจาของโครงการ เชน ทอย หมายเลขโทรศพท โทรสาร และ
ตราขององคกร
รปท 7.6 สวนแสดงขอมลของโครงการ
7-7
อาษา สมาคมสถาปนกสยาม ในพระบรมราชปถมภ www.asa.or.th
มาตรฐานการเขยนแบบกอสรางฉบบป พ.ศ. 2554
บทท 7การจดองคประกอบในแผนงาน
สวนแสดงขอมลการปรบปรงแกไขแบบ (Issue Block)
คอสวน ทแสดงรายละเอยดการปรบปรง
แกไขแบบเรยงล�าดบเหตการณตามเวลา (รปท 7.7)
ประกอบดวยสามคอลมน คอ เครองหมาย วนท และ
รายละเอยด รายการทเกดขนกอนควรเขยนไวทาง
ดานลาง สวนรายการอนๆ ทเกดขนในล�าดบถดมา
ใหเขยนไวเหนอรายการกอนหนาน การจดล�าดบ
ลกษณะนท�าใหสามารถขยายพนทสวนนเลยขนไปยง
สวนแสดงขอมลของโครงการไดในกรณทจ�าเปน
รปท 7.7 สวนแสดงขอมลการปรบปรงแกไขแบบ
สวนแสดงขอมลการจดการเกยวกบแบบ (Management Block)
คอสวนทแสดงดวยขอมลเพอใชในการจดเกบเอกสารของโครงการ หรอใชเปนขอมลในการจดการโครงการใน
ดานอนๆ ประกอบดวย (รปท 7.8)
• หมายเลขของโครงการ
• หมายเลขสญญา
• หมายเลขของเจาของโครงการ
• หมายเลขของไฟล
• หมายเลขแสดงชวงระยะเวลาการ
ออกแบบหรอกอสราง
• หมายเลขแสดงไฟลทเขยนดวย CAD
• ชอผเขยนแบบ
• ชอผตรวจแบบ
• ลขสทธ
รปท 7.8 สวนแสดงขอมลการจดการ
เกยวกบแบบ (Management Block)
มาตรฐานการเขยนแบบกอสรางฉบบป พ.ศ. 2554 7-8
อาษา สมาคมสถาปนกสยาม ในพระบรมราชปถมภ www.asa.or.th
บทท 7การจดองคประกอบในแผนงาน
สวนแสดงชอของแผนงาน (Sheet Title Block)
คอสวนทแสดงประเภทของขอมลทแสดงใน
แผนงาน โดยสวนนอาจจะระบเฉพาะประเภทของ
ขอมลหลกทแสดงในแผนงาน หรอระบประเภทของ
ขอมลตางๆ ทงหมดทอยในแผนนน (รปท 7.9)
รปท 7.9 แสดงชอของแผนงาน (Sheet Title Block)
พนทแสดงหมายเลขของแบบ (Sheet Identification Block)
คอสวนทแสดงหมายเลขของแบบ (sheet identifier) โดยอกษรตวแรกระบประเภทสาขา เชน A = Architecture
ตวเลขถดจากตวอกษรแสดงประเภทของแบบ และหมายเลขถดไปแสดงล�าดบทของแผนงาน ในสวนนอาจแสดงแผนท
และจ�านวนแผนงานรวมทงหมดในชดนนๆ (รปท 7.10)
รปท 7.10 สวนแสดงหมายเลขแบบ
การจดวาง Title Block
ลกษณะการจดวาง Title Block มอยดวยกนสองแบบคอ รปแบบตวหนงสอทางแนวนอน และทางแนวตง
รปแบบตวหนงสอทางแนวนอนเปนรปแบบทใชกนทวไป เนองจากอานขอมลไดสะดวกกวา ในสวนของหมายเลขแบบ ชอ
ของแบบ และรายละเอยดการจดการเกยวกบแบบ จะตองวางในแนวนอนเสมอ ไมวารปแบบตวหนงสอในสวนอนจะวาง
ในแนวนอนหรอตง (รปท 7.11 – 7.12)
7-9
อาษา สมาคมสถาปนกสยาม ในพระบรมราชปถมภ www.asa.or.th
มาตรฐานการเขยนแบบกอสรางฉบบป พ.ศ. 2554
บทท 7การจดองคประกอบในแผนงาน
รปท 7.11 รปแบบการวางตวหนงสอทางแนวนอน รปท 7.12 รปแบบการตวหนงสอทางแนวตง
พนทแสดงขอมลในการผลตแบบ (Production Data Area)
คอสวนทแสดงขอมลเกยวกบการผลตแผนงานนนๆ ขอมลสวนนจะแสดงไวบรเวณขอบทางดานซายมอของแผน
งาน ขอมลทแสดงไดแก เวลาและวนทในการพลอตแบบ (โดยทวไปจะแสดงไวบรเวณมมบนสดทางดานซายมอ)
มาตราสวนทใชในการสแกนแบบ ถายยอสวนหรอท�าไมโครฟลม และขอมลอนๆ ทเกยวของกบการผลตแบบ อนไดแก
• ขอมลสารบญการเกบขอมล (File Path)
• ชอแฟมงาน
• การตงคาเรมตน
• น�าหนกปากกาทใชในการพมพแบบ
มาตรฐานการเขยนแบบกอสรางฉบบป พ.ศ. 2554 7-10
อาษา สมาคมสถาปนกสยาม ในพระบรมราชปถมภ www.asa.or.th
บทท 7การจดองคประกอบในแผนงาน
• ค�าสงในการพมพแบบ
• ขอมล Overlay drafting (เปนขอมลพนฐานในหลกของการเขยนแบบดวยมอ ซงเขยนงานแยกแผน แลวน�า
มารวมกนเมอจะพมพงานแตละเรอง ส�าหรบในระบบ CAD นน เรองดงกลาวจะถกแทนทดวยระบบ External
Reference และ layer แลว)
• แฟมงานอางอง (Reference file)
• Layer ทพมพ (Layers plotted)
• ชวโมงการผลตแบบ (Production hours)
แผนหนาปก (Cover Sheet)
แผนหนาปกแสดงชอโครงการ เจาของโครงการ และชอผรวมโครงการทมสวนในการจดเตรยมแบบ แผนหนา
ปกอาจประกอบดวยภาพถายหรอโลโกของเจาของ ทแผนหนาปกควรระบหมายเลขของแผนงานดวย ถาแผนหนาปกนน
แสดงขอมลอนๆ ดวย เชน รายการของแผนงาน (list of sheets) รายการค�ายอ ค�าอธบายทวไป (general notes) สรป
ยอทเกยวกบกฎหมายอาคาร (building code summary) หรอ key plan
แผนงานเพมเตม (Supplemental Drawing Sheets)
รปแบบของแผนงานเพมเตมจะคลายคลงกบรปแบบ
มาตรฐานของแผนงานทวไป แตมการปรบใหเขากบขนาดของแผน
งานทยอสวนลง (รปท 7.13) ระยะขอบทใชส�าหรบแผนงานเพม
เตมโดยทวไปควรมระยะอยางนอยดงน
• ขอบดานบนและดานลาง 15 mm
• ขอบทางดานซายและขวา 15 mm
• ขอบทใชในการเยบเขาปก 20 mm
รปท 7.13 แผนงานเพมเตม
(Supplemental Drawing Sheet)
8-1
อาษา สมาคมสถาปนกสยาม ในพระบรมราชปถมภ www.asa.or.th
มาตรฐานการเขยนแบบกอสรางฉบบป พ.ศ. 2554
บทท 8มาตรฐานรปลกษณการเขยนแบบ
บทท 8มาตรฐานรปลกษณการเขยนแบบ
สญลกษณแสดงทศเหนอ
ทศทางการจดวางแบบในแผนงาน
ระบบกรด (Grid System)
ระบบพกด (Coordinate System)
การจดวางแบบในแผนงาน (Sheet Layout)
มาตราสวน (Scale)
ชนดของเสน (Common Line Types)
ความหนาของเสน
มต (Dimensions)
มตของผง (Plan Dimensions)
การใหมตในแนวดง (Vertical Dimensions)
สญลกษณของวสด (Material Indications Symbols)
ค�าอธบายเพมเตม (Notations)
การตงชอชน พนทใชสอยและวตถ
รปแบบของตวหนงสอและขอความ
ชอของแบบ (Drawing Identification)
ประเภทของแผนงาน (Sheet Types)
แผนงาน Mock-up
ตาราง Mock-up
มาตรฐานการเขยนแบบกอสรางฉบบป พ.ศ. 2554 8-2
อาษา สมาคมสถาปนกสยาม ในพระบรมราชปถมภ www.asa.or.th
บทท 8มาตรฐานรปลกษณการเขยนแบบ
8-1
อาษา สมาคมสถาปนกสยาม ในพระบรมราชปถมภ www.asa.or.th
มาตรฐานการเขยนแบบกอสรางฉบบป พ.ศ. 2554
บทท 8มาตรฐานรปลกษณการเขยนแบบ 8-1มาตราฐานการเขยนแบบกอสราง
ฉบบท 2 2553
มาตรฐานรปลกษณการเขยนแบบ (Drafting Convention)
หมวดนใหรายละเอยดเกยวกบรปแบบมาตรฐานส�าหรบขอมลทงทเปนกราฟกและขอความทปรากฏในแบบ เพอ
ความสะดวกในการอางอง การสบคนขอมล และการสอสารทชดเจนส�าหรบผท�าแบบและผใชแบบ เชน สญลกษณแสดง
ทศเหนอ การจดวางผงในแผนงาน ระบบกรด ระบบพกด มาตราสวน ประเภทของเสนและความหนาทใช การใหมต
การแสดงสญลกษณของวสด การเขยนขอความอธบาย ตลอดจนรายละเอยดเกยวกบการเขยนแบบของแผนงานประเภท
ตางๆ เชน ผงพน รปดาน รปตด แบบขยาย และแผนงาน Mock-up เปนตน
สญลกษณแสดงทศเหนอ
สญลกษณแสดงทศเหนอในแผนงานมอยสองประเภทคอ ทศเหนอจรง (True North) คอทศทชไปยงขวโลกเหนอ
และทศเหนอผง (Plan North) คอทศทขนานกบเสนกรดของผงในแนวดง ในแผนงานทแสดงผงทกแผนควรแสดงสญลกษณ
ทศเหนอก�ากบ โดยวางไวทต�าแหนงมมลางขวาของแบบ (drawing block) รปท 8.1 การตงชอรปดานอาคารจะอางอง
จากทศเหนอผงทแสดงในแผนงาน
รปท 8.1 สญลกษณแสดงทศเหนอและการจดวางผงในแผนงาน
ทศทางการจดวางแบบในแผนงาน
ทศทางการจดวางแบบผงอาคารในแผนงาน ควรวางในลกษณะททศเหนอผง (Plan North) ชไปทางดานบนของ
แผนงานและขนานกบเสนกรดของอาคาร การจดวางแบบในแผนงานควรสอดคลองกนตลอดทงชดของแบบ เชน ลกษณะ
การวางอาคารในแผนงานทแสดงผงบรเวณควรมลกษณะเดยวกนกบการวางอาคารในแผนงานทแสดงผงอาคาร หรอ แบบ
ขยายรายละเอยดของเสา ควรจะมทศทางการวางรปในแผนงานทเหมอนกบผงพน (รป 8.2) และแบบขยายรายละเอยด
บทท 8มาตรฐานรปลกษณการเขยนแบบ
มาตรฐานการเขยนแบบกอสรางฉบบป พ.ศ. 2554 8-2
อาษา สมาคมสถาปนกสยาม ในพระบรมราชปถมภ www.asa.or.th
บทท 8มาตรฐานรปลกษณการเขยนแบบ
ของรปตดควรวางทศทางเดยวกนกบรปตดของอาคาร เปนตน แบบแสดงผงพนควรแสดงรายละเอยดไดครบทงหมดใน
แผนงานหนงแผน ในกรณทตองแสดงในแผนงานมากกวาหนงแผน เนองจากพนทกระดาษไมพอ ควรจะแบงผงพนออก
เปนสวนๆ โดยมเสนทาบตอ (match line) เพอใชในการอางอง
รปท 8.2 แบบขยายทมทศทางการจดวางรปเชนเดยวกบผงพน
ระบบกรด (Grid System)
ระบบกรดใชส�าหรบการอางองต�าแหนงของโครงสราง
เชน เสา ผนงรบน�าหนก ระบบกรดประกอบดวยเสนกรดในแนว
ดงและเสนกรดในแนวระดบ เสนกรดในแนวตงควรใหชอเปน
หมายเลข โดยเขยนไวทปลายดานบนสดของเสนกรด เรยงตาม
ล�าดบหมายเลขจากทางดานซายไปขวา เสนกรดในแนวนอนควร
ใหชอเปนตวอกษร โดยเขยนไวทปลายดานขวามอของเสนกรด
เรยงตามล�าดบตวอกษรจากทางดานลางขนไปดานบน ควรหลก
เลยงการใชตวอกษร O หรอ I ในการระบชอของกรดในแนวระดบ
เพอปองกนความสบสนกบหมายเลข 0 หรอ 1 ในบางกรณอาจ
เขยนชอก�ากบเสนกรดทปลายทงสองดานถาชวยใหการอางอง
แนวกรดท�าไดสะดวกขน ในกรณทมการเพมแนวเสนกรดระหวาง
กลางใหใชชอเปนทศนยม เชน เสนกรดทอยระหวางกลางเสน
กรดท 2 และ 3 ใหชอเปน 2.5 หรอ เสนกรดทอยระหวางกลาง
เสนกรด B และ C ใหชอเปน B.5 รปท 8.3
รปท 8.3 แสดงเสนกรดและการตงชอ
8-3
อาษา สมาคมสถาปนกสยาม ในพระบรมราชปถมภ www.asa.or.th
มาตรฐานการเขยนแบบกอสรางฉบบป พ.ศ. 2554
บทท 8มาตรฐานรปลกษณการเขยนแบบ
ระบบพกด (Coordinate System)
ระบบพกดใชในการระบต�าแหนงของสวนตางๆ ของอาคารทงในแนวตงและแนวนอน การระบต�าแหนงของตว
อาคารในแนวราบ ท�าไดโดยการระบระยะจากมมอาคารไปยงแนวเขตทดน (รปท 8.4) ในสวนของผนงอาคารทเปน
ลกษณะโคง สามารถบอกต�าแหนงโดยการระบต�าแหนงจดศนยกลางของสวนโคง ระยะและมมทวดจากจดศนยกลางของ
สวนโคง (รปท 8.5)
รปท 8.4 การแสดงต�าแหนงของอาคารโดยการใหระยะในแนวนอน
รปท 8.5 การใหระยะสวนโคงของอาคาร
มาตรฐานการเขยนแบบกอสรางฉบบป พ.ศ. 2554 8-4
อาษา สมาคมสถาปนกสยาม ในพระบรมราชปถมภ www.asa.or.th
บทท 8มาตรฐานรปลกษณการเขยนแบบ
การใหระยะในแนวดง ในสวนของระดบพนชนลางของอาคาร (ground floor elevation) อาจใชคาสมมตเชน
100 เมตร แทนทจะใชระดบ ±0 เพอใหระดบพนของอาคารในสวนทอยชนใตดนไมมเครองหมายลบ เชน -10 เมตร โดย
ในผงบรเวณ (site plan) จะตองมการระบวาระดบพนชนลางของอาคารทแสดงดวยคาสมมต 100 เมตร นนมคาเทากบ
ระดบทแทจรงเทาไร ซงคาดงกลาวจะตองสมพนธกบระดบอางองในการส�ารวจ (survey datum)
การจดวางแบบในแผนงาน (Sheet Layout)
แบบ (drawing block) ประกอบดวยขอมลทงในลกษณะกราฟกและขอความ โดยควรมชอของรป หมายเลข
อางอง และมาตราสวน ก�ากบไวในแตละแบบ ควรแบงพนทของแบบเพอไมใหเกดการซอนทบกนของขอมล เชน พนท
ทใชแสดงกรดเสา มต พนททใชแสดงหมายเหต และพนททใชแสดงชอ หมายเลขอางองและมาตราสวน รปท 8.6
รปท 8.6 การแบงพนทสวนตางๆ ของแบบ (drawing block)
การจดวางแบบ (drawing block) อนแรกในแผนงาน ควรวางไวทต�าแหนงลางสดทางดานขวามอของแผนงาน
ซงอยใกลกบ title block หรอพนทแสดงขอมลประกอบ (notation block) การจดวางแบบถดไปในแผนงาน จะมล�าดบ
การจดวางจากลางขนบนและจากขวาไปซาย การวางต�าแหนงของแบบจากขวาไปซายชวยใหสะดวกตอการเปดอานแผน
งานในกรณทแผนงานนนมขอมลเพยงบางสวนไมเตมแผน เนองจากไมจ�าเปนตองพลกเปดไปถงสดขอบทเยบเลม ซงท�าได
ไมสะดวกถาชดของแบบนนมจ�านวนแผนงานและน�าหนกมาก
8-5
อาษา สมาคมสถาปนกสยาม ในพระบรมราชปถมภ www.asa.or.th
มาตรฐานการเขยนแบบกอสรางฉบบป พ.ศ. 2554
บทท 8มาตรฐานรปลกษณการเขยนแบบ
มาตราสวน (Scale)
มาตราสวนทเลอกใชควรมขนาดใหญพอทจะสามารถแสดงกราฟก ระยะ และขอความในแบบไดชดเจน แบบ
หรอภาพทแสดงในแผนงานจะตองระบมาตราสวนทใช มาตราสวนอาจแสดงดวยตวเลขหรอกราฟก แบบทจะท�าการยอ
หรอขยายควรจะตองมทงมาตราสวนแบบตวเลขและแบบกราฟกก�ากบ ควรจะมค�าวา ”มาตราสวน” เขยนก�ากบไวดาน
หนาตวเลข (รปท 8.7, 8.8, 8.9)
รปท 8.7 มาตราสวนแบบกราฟก ทไมมมาตราสวนแบบตวเลข รปท 8.8 มาตราสวนแบบกราฟก และมาตราสวนแบบตวเลข
รปท 8.9 มาตราสวนแบบตวเลข ทเขยนค�าวามาตราสวนน�าหนา
ขนาดขององคประกอบทแสดงในแบบ เชน ขอความ (notes) เสนช (leader) มต อางอง (reference bubbles)
จะตองมขนาดทเหมาะสมกบมาตราสวนทใชในการพมพงานขนสดทาย ตารางท 8.1 แสดงมาตราสวนทใชโดยทวไป
ส�าหรบการแสดงแบบกอสรางประเภทตางๆ
ตารางท 8.1 มาตราสวนทนยมใชกนทวไปในแบบกอสราง
Metric Architectural Engineering การใชงาน
- - 1” = 5000’ ผงบรเวณ
- - 1” = 2500’ ผงบรเวณ
- - 1” = 1250’ ผงบรเวณ
- - 1” = 1000’ ผงบรเวณ
1 : 5000 - 1” = 500’ ผงบรเวณ
1 : 2500 - 1” = 200’ ผงบรเวณ
1 : 1250 - 1” = 100’ ผงบรเวณ
1 : 1000 - 1” = 50’ ผงบรเวณ
1 : 500 - 1” = 40’ ผงบรเวณ
- 1/32” = 1’-0” 1” = 30’ ผงบรเวณ
1 : 200 1/16” = 1’-0” 1” = 20’ ผงพน รปดานภายนอก รปตดอาคาร
1 : 100 1/8” = 1’-0” 1” = 10’ ผงพน รปดานภายนอก รปตดอาคาร
มาตรฐานการเขยนแบบกอสรางฉบบป พ.ศ. 2554 8-6
อาษา สมาคมสถาปนกสยาม ในพระบรมราชปถมภ www.asa.or.th
บทท 8มาตรฐานรปลกษณการเขยนแบบ
Metric Architectural Engineering การใชงาน
1 : 50 1/4” = 1’-0” 1” = 5’ ผงพน รปดาน รปตด
1 : 30 3/8” = 1’-0” - รปดานภายใน
1 : 20 1/2” = 1’-0”
3/4" = 1’-0”
1” = 2’ แบบขยายผงพน รปตดผนง ฐานราก
ฐาน(footing) และอนๆ
1 : 10 1” = 1’-0”
1-1/2" = 1’-0”
1” = 1’ รปตดผนง ฐานราก ฐาน (footing) จดตด
ของผนงและหลงคา จดเชอมตอ และอนๆ
1 : 5 3” = 1’-0” - แบบขยายประตหนาตาง แบบขยายชนหรอต
วางของ จดตดของหลงคาและผนง และอนๆ
1 : 2 Half Full Size - แบบขยายประตหนาตาง แบบขยายชนหรอต
วางของ จดตดของหลงคาและผนง และอนๆ
1 : 1 Full Size - แบบขยายประตหนาตาง แบบขยายชนหรอต
วางของ จดตดของหลงคาและผนง และอนๆ
ทมา: UCS, Drafting Conventions, p. UDS-04.12
ชนดของเสน (Common Line Types)
ชนดของเสนทใชในการเขยนแบบ นอกจากชนดของเสนทใชแสดงวตถแลว ยงประกอบดวยเสนตางๆ ดงตอไปน
• เสนช (Leader) เปนเสนทเชอมระหวางขอความ ระยะ หรอสญลกษณไปยงจดหรอองคประกอบในแบบ
เสนช อาจใช เสน เฉยงหรอ
เสนโคง แตควรเลอกใชให
เหม อนกนท กๆ แผนงาน
เสนชควรเรมจากมมบนขวา
หรอมมบนซายของขอความ
(notation) โดยหวลกศรท
ปลายของเสนชควรอย ใกล
องคประกอบทก�าลงชอธบาย
เสนชควรมมมเอยงทไมกอให
เกดความสบสนกบเสนทใชใน
แบบ และไมตดกบเสนมต หรอ
ตดกบเสนชดวยกนเอง (รปท
8.10)
รปท 8.10 เสนชและ pointer
8-7
อาษา สมาคมสถาปนกสยาม ในพระบรมราชปถมภ www.asa.or.th
มาตรฐานการเขยนแบบกอสรางฉบบป พ.ศ. 2554
บทท 8มาตรฐานรปลกษณการเขยนแบบ
• เสนตดตอน (Break Line) ใชแสดงแนวตดระหวาง
สองสวน เชน สวนของผนงทถกตดยอใหสนลงเพอให
พอดกบขนาดของแผนงาน ไมควรตดสวนของแบบท
จ�าเปนทจะตองแสดงใหเหนรายละเอยด (รปท 8.11)
รปท 8.11 เสนตดตอน (break lines)
• เสนศนยกลาง (Center Lines) ใชแสดงศนยกลางของเสา คาน ผนง หรอชองเปด เสนศนยกลาง แสดง
ดวยเสนบางทมจดคนเปนชวงๆ
• เสนมต (Dimension Lines) แสดงดวยเสนบางเชอมระหวางเสนฉาย (extension line) ทใชแสดงต�าแหนง
เรมตนและปลายของวตถทตองการแสดงมต โดยมเครองหมายก�ากบปลายเสนมต (terminator mark)
แสดงจดตดระหวางเสนฉายและเสนมต เครองหมายก�ากบปลายเสนมตควรใชเสนเฉยงในทศทางเดยวกน
(รปท 8.12)
รปท 8.12 เสนมต
• เสนทาบตอ (Match Lines) แสดงแนวตดแบงสวนทตอเนองกนของแบบทแสดงแยกกนคนละแผน เพราะ
ขนาดของแผนงานทใชไมสามารถแสดงขอมลไดครบทงหมดในแผนเดยว ไมควรเขยนเสนทาบตอ บรเวณ
เดยวกนกบเสนแสดงแนวเสา เสนกรด หรอบรเวณรอยตอเพอการขยายตว (expansion joint) ควรเขยน
เสนทาบตอทเสนแนวกงกลางของผนงหรอทางเดน เสนทาบตอควรเขยนใหยนเลยออกไปจากบรเวณท
มาตรฐานการเขยนแบบกอสรางฉบบป พ.ศ. 2554 8-8
อาษา สมาคมสถาปนกสยาม ในพระบรมราชปถมภ www.asa.or.th
บทท 8มาตรฐานรปลกษณการเขยนแบบ
ตองการใหน�าแบบมาตอเขาดวยกน ควรแสดงสวนของแบบทคาบเกยวกนทอยถดไปจากเสนทาบตอ แบบ
สวนทคาบเกยวกนนควรแรเงาดวยสออนใหเหนความแตกตาง เพอปองกนการประมาณราคาทซ�าซอนกน
(รปท 8.13) เสนทาบตอทงหมดควรแสดงไวใน key plan ในสวนของ key plan ควรใสกรดเสาบรเวณใกล
กบเสนทาบตอและบรเวณมม
รปท 8.13 เสนทาบตอและ key plan
• เสนแสดงสวนทถกบง (Hidden Lines) แสดงสวนทถกบงจากการมองโดยสวนอน ตวอยางเชน วตถท
อยเหนอหรอใตผงพน ใชเสนประบางแสดงสวนทถกบง
• เสนแสดงแนวเขตทดน (Property Lines) แสดงขอบเขตของแนวเขตทดน ใชเสนทคนดวยจดสองจด
เปนระยะๆ เพอแสดงแนวเขตทดน
8-9
อาษา สมาคมสถาปนกสยาม ในพระบรมราชปถมภ www.asa.or.th
มาตรฐานการเขยนแบบกอสรางฉบบป พ.ศ. 2554
บทท 8มาตรฐานรปลกษณการเขยนแบบ
ความหนาของเสน
การเลอกใชความหนาของเสนทเหมาะสมจะชวยใหผใชแบบเขาใจแบบไดงาย เชน การใชเสนหนาในบรเวณท
ตองการเนนองคประกอบ สวนทถกตด หรอการใชเสนบางในสวนทอยไกลออกไป ตารางท 8.2 ใหขอแนะน�าเกยวกบ
ขนาดความหนาของเสนส�าหรบการใชงานในลกษณะตางๆ
ตารางท 8.2 ความหนาของเสนทใช
ความหนาของเสน (มม) ขอแนะนำาในการใชงาน
เสนเลกมาก 0.18 แสดงวสด พนผว เสนแรเงา ลวดลาย
เสนเลก 0.25 ตวอกษร: 3 มม.
เสนมต เสนช เสนฉาย เสนตดตอน เสนแสดงวตถทถกบง เสนประแบบจด
เสนประแบบขด เสนแสดงระยะถอยรน เสนแนวกงกลาง เสนกรด เสนกรด
ของตาราง
เสนหนาปานกลาง 0.35 ตวอกษร: 4 มม. ถง 10 มม.
เสนแสดงวตถ เสนแสดงแนวเขตทดน เสนแสดงขอความ ตวอกษร
เครองหมายก�ากบปลายเสนมต รปดานประตและหนาตาง เสนกรดของ
ตาราง Schedule ทตองการเนน
เสนหนา 0.50 ตวอกษร: 6 มม. ถง 10 มม.
ชอเรอง เสนขอบของรปดานภายในและภายนอก เสนตด (Cut line) เสน
แสดงแนวเขตทดน เสนแสดงแนวตดของรปตด กรอบของ drawing block
เสนหนามาก 0.70 ตวอกษร: 13 มม. ถง 25 มม.
เสนทาบตอ ชอเรองทเขยนดวยอกษรขนาดใหญ footprints กรอบของ title
block กรอบของแผนงาน เสนรอบนอกของ Schedule
ทมา: UCS, Drafting Conventions, p. UDS-04.14
มาตรฐานการเขยนแบบกอสรางฉบบป พ.ศ. 2554 8-10
อาษา สมาคมสถาปนกสยาม ในพระบรมราชปถมภ www.asa.or.th
บทท 8มาตรฐานรปลกษณการเขยนแบบ
มต (Dimensions)
มตใชก�าหนดระยะระหวางจดสองจด การก�าหนดมตของผนงแตละดานจะตองอางองกบต�าแหนงทคงท เชน
กงกลางเสาหรอผนงรบน�าหนก ส�าหรบรปตดของผนงและแบบขยายของผนง การก�าหนดระยะความสงจะอางองจากระดบ
พนหอง การก�าหนดมตควรแสดงเพยงครงเดยวในบรเวณทเหมาะสม หลกเลยงการก�าหนดมตทเกนความจ�าเปน วธการ
ก�าหนดมตมดงน
• ต�าแหนง ควรอยบรเวณดานนอกของผงพนหรอรปทก�าลงใหมตอย โดยไวทางดานบนหรอทางดานขวามอ
ของผง ระยะหางระหวางเสนมตควรเทากบ 10 mm. (รปท 8.14) ในกรณทตองแสดงระยะภายในบรเวณ
ผงพน ควรใชเสนมตทตอเนองกน (รปท 8.15)
รปท 8.14 การใหมตของผงพนรอบนอกอาคาร
8-11
อาษา สมาคมสถาปนกสยาม ในพระบรมราชปถมภ www.asa.or.th
มาตรฐานการเขยนแบบกอสรางฉบบป พ.ศ. 2554
บทท 8มาตรฐานรปลกษณการเขยนแบบ
รปท 8.15 การใหมตของผงพนภายในอาคาร
• เครองหมายก�ากบปลายเสนมต เครองหมายก�ากบปลายเสนมตแสดงต�าแหนงทตดกนของเสนมตและ
เสนฉาย เขยนโดยใชเสนเฉยงสน ควรเขยนใหขนานกนเสมอ
• ขนาดของตวเลขและต�าแหนง ควรใหพอเหมาะกบขนาดของตวหนงสอทแสดงในแบบ ตวเลขควรวางท
ต�าแหนงกงกลางและอยดานบนของเสนมต ถาเสนมตมขนาดสนไมพอทจะใสระยะตวเลขบนเสนมต ให
แสดงตวเลขไวดานขาง ในกรณทความยาวของเสนมตนนไมตรงกบคาตวเลขทบอกระยะใหเขยนก�ากบวา
NTS (Not To Scale)
• ล�าดบขนของการใหมต การใหมตควรมล�าดบขน เชน การใหมตของผง หรอรปดาน ควรเรมจากการก�าหนด
มตโดยรวมทงหมด ตามดวยกรดโครงสรางหรอความสงระหวางชนถงชน และขอมลเฉพาะเชน ต�าแหนงของ
หนาตางและผนงกนหอง หรอความสงขององคประกอบตางๆ ของอาคาร (รปท 8.16)
มาตรฐานการเขยนแบบกอสรางฉบบป พ.ศ. 2554 8-12
อาษา สมาคมสถาปนกสยาม ในพระบรมราชปถมภ www.asa.or.th
บทท 8มาตรฐานรปลกษณการเขยนแบบ
รปท 8.16 ล�าดบขนของการใหมตของผงและรปตด
มตของผง (Plan Dimensions)
อาคารโครงสรางเหลกและคอนกรตเสรมเหลกอดแรงโดยทวไป จะก�าหนดระยะระหวางเสนศนยกลางเสาถงเสน
ศนยกลางเสา และระยะจากกงกลางเสารมสดไปยงขอบนอกของอาคาร รปท 8.17 ส�าหรบอาคารหลายชนซงท�าดวย
โครงสรางคอนกรต สวนของเสาทอยรอบนอกอาจก�าหนดระยะโดยอางองจากขอบของเสาดานนอกแทนทจะเปนแนว
กงกลางเสา ถาความลกของเสานนมขนาดทลดลงในชนทสงขนไป ในขณะทกรอบของอาคารยงคงอยในแนวเดม รปท
8.18
8-13
อาษา สมาคมสถาปนกสยาม ในพระบรมราชปถมภ www.asa.or.th
มาตรฐานการเขยนแบบกอสรางฉบบป พ.ศ. 2554
บทท 8มาตรฐานรปลกษณการเขยนแบบ
รปท 8.17 การใหมตระบบโครงสรางเสาคอนกรต รปท 8.18 การใหมตระบบโครงสรางเหลก
การใหมตของผนง มวธการทแตกตางกน 3 วธดงนคอ
• ผวของวสด การใหมตก�าหนดจากผวของวสด (เชน โครงเครา คอนกรต วสดกอ) โดยเรมจากผวของวสด
ทอยทางดานซายสดหรอทางดานลางของผงพน ใหมตตอเนองไปและจบลงทผวของวสดอกดานหนง การ
ใหมตอาจใชคา “±” เพอเผอคาความคลาดเคลอนในการกอสราง (รปท 8.19) ส�าหรบวสดกอ การให
มตควรเปนคาทวคณของหนวยวสดกอ เพอลดการตดวสดในงานกอสราง
รปท 8.19 การใหมตจากผวของโครงคราว คอนกรต หรอผนงกออฐ
มาตรฐานการเขยนแบบกอสรางฉบบป พ.ศ. 2554 8-14
อาษา สมาคมสถาปนกสยาม ในพระบรมราชปถมภ www.asa.or.th
บทท 8มาตรฐานรปลกษณการเขยนแบบ
• แนวกงกลาง การใหมตก�าหนดจากแนวกงกลางของวตถ เชน ผนง สวนกน หนาตางและประต วธนมความ
คลองตวเมอขนาดขององคประกอบตางๆ มการเปลยนแปลงไประหวางการท�าแบบหรอการกอสราง (รปท
8.20)
รปท 8.20 การใหมตจากกงกลางผนง
• ผวส�าเรจ การใหมตก�าหนดจากผวส�าเรจ วธการนเหมาะสมส�าหรบงานปรบปรงใหมและงานตกแตงภายใน
อาคาร ซงทราบวสดของผวส�าเรจหรอผวส�าเรจมความส�าคญ การใหมตระหวางผวส�าเรจโดยมค�าวา “clear”
น�าหนา หมายความวา ระยะระหวางผวส�าเรจทงสองดานจะตองมขนาดไมนอยกวาระยะทก�าหนดไว แตอาจ
มากกวาได (รปท 8.21)
รปท 8.21 การใหมตจากผวส�าเรจของผนง
8-15
อาษา สมาคมสถาปนกสยาม ในพระบรมราชปถมภ www.asa.or.th
มาตรฐานการเขยนแบบกอสรางฉบบป พ.ศ. 2554
บทท 8มาตรฐานรปลกษณการเขยนแบบ
การใหมตในแนวดง (Vertical Dimensions)
กอนการวางต�าแหนงของตวอาคารในท
กอสราง จะตองก�าหนดจดเรมตนส�าหรบการใหมตใน
แนวดง โดยอาจอางองจากหมดระดบ (benchmark)
หรอขอบถนนทมอย
• การใหมตในรปตดอาคารและรปดาน
เขยนเสนฉายแสดงระดบของพนของ
แตละชน และเขยนเสนในแนวดงท
เชอมระหวางเสนระดบของพน ใหมต
ของพนแตละชน (รปท 8.22)
รปท 8.22 การใหมตในแนวดงของรปดานหรอรปตดอาคาร
• การใหมตรปตดผนงและแบบขยายรปตด เสนมตจะวางไวดานนอกของผนง ส�าหรบรปตดผนงจะประกอบ
ดวยเสนมตสองเสนหลก เสนแรกจะวางไวใกลกบตวอาคารเพอบอกขนาดชองเปดและสวนบนสดของ
พน สวนเสนทสองแสดงความสงจากพนถงพน ไมควรใหระยะความสงรวมของอาคารทไดแสดงไวแลวใน
รปตดอาคาร หรอทไดระบไวแลวใน Room Finish Schedule ส�าหรบแบบขยายรปตด (section detail)
ใหใสรายละเอยดของระยะทไมไดระบไวในแบบอนๆ ทกลาวมากอนหนาน และควรจะมการวางทศทาง
เชนเดยวกนรปตดผนง (ดรปท 8.37 ประกอบ)
สญลกษณของวสด (Material Indications Symbols)
การแสดงสญลกษณของวสด เพอบงบอกวสดทใชและขอบเขตทใช ไมจ�าเปนทจะตองแสดงสญลกษณวสดลงไป
ในพนทแบบทงหมด แสดงวสดเฉพาะรอบๆ ขอบของพนทหรอทปลายทงสองดาน แสดงสญลกษณวสดเตมพนทเฉพาะ
ในกรณทตองการจะท�าลวดลายของวสดในบรเวณนนเปนพเศษ ไมจ�าเปนตองแสดงสญลกษณวสด ถาพนททงหมดนนท�า
ดวยวสดอยางเดยวกนและไมมลวดลาย ผงพนหรอรปตดทเขยนดวยมาตราสวนขนาดเลกควรใชสญลกษณของวสดทไม
แสดงรายละเอยดมากเกนไปเพอท�าใหแบบไมดสบสน สวนแบบขยายผงพนทเขยนดวยมาตราสวนขนาดใหญควรใช
สญลกษณวสดทมรายละเอยดพอสมควรเพอแสดงวสดและขนาดไดชดเจน ในสวนของรปดานภายนอกและภายในและ
รปตดโดยทวไปควรแสดงสญลกษณวสดทใช (รปท 8.23 8.24) นอกเหนอจากการแสดงสญลกษณวสดแลว ควรมการ
ใชเสนชโยงบอกวสดทใชเพอความชดเจน
มาตรฐานการเขยนแบบกอสรางฉบบป พ.ศ. 2554 8-16
อาษา สมาคมสถาปนกสยาม ในพระบรมราชปถมภ www.asa.or.th
บทท 8มาตรฐานรปลกษณการเขยนแบบ
รปท 8.23 การแสดงสญลกษณวสดทใชในรปตด รปท 8.24 การแสดงสญลกษณวสดทใชในรปดาน
ค�าอธบายเพมเตม (Notations)
ค�าอธบายเพมเตม มไวเพอใหขอมลตางๆ ทเกยวเนองกบแบบ เชน วสด องคประกอบ ชนสวน การด�าเนนการ
ตามความตองการในการออกแบบ ค�าอธบายเพมเตมควรใชค�าทสนกระชบ เปนค�าทใชกนทวไป ใชค�ายอเทาทจ�าเปน ใน
กรณทเปนค�าศพทเฉพาะทางควรเลอกใชค�าใหสอดคลองกนตลอดทงชดของแบบ และไมควรแสดงค�าอธบายเพมเตมท
ซ�าซอนกน ขอความทใชในตาราง Schedules และแผนภาพ ควรจะสนและเขาใจไดงาย
การตงชอชน พนทใชสอยและวตถ
หลกในการตงชอชน พนทใชสอยและวตถ เพอใชอางองถงใน Schedule และในรายการประกอบแบบ
(specification) มดงน
ชอชน:
การใหล�าดบหมายเลขของแตละชนในแบบผงพนมหลกการดงนคอ ในสวนของพนชนลาง (ground floor) ก�าหนด
ใหเปนชนทหนง ชนทมผใชงานทอยเหนอชนแรกใหเรยงล�าดบหมายเลขทเพมขน สวนชนทอยใตชนทหนงใหชอ “B1”
ใหหมายเลขของชนลอย (mezzanine) ทมขนาดและทางออกจ�ากดวา (M1, M2) สวนชนลอยทมขนาดใหญขน การให
หมายเลขใหนบรวมอยในสวนของระบบหมายเลขชน สวนชนทเหมอนกนในอาคารหลายชนใหใช “Typical Floor Plan”
และระบหมายเลขวาประกอบดวยชนอะไรบาง
8-17
อาษา สมาคมสถาปนกสยาม ในพระบรมราชปถมภ www.asa.or.th
มาตรฐานการเขยนแบบกอสรางฉบบป พ.ศ. 2554
บทท 8มาตรฐานรปลกษณการเขยนแบบ
พนทใชสอย:
• หอง การระบชอหองควรจะสมพนธกบหมายเลขชนของหองนน การใหหมายเลขหองควรเรมจากจดทเขา
ถงไดสะดวกทสดของชน ตวอยางเชน หองแรกทอยทางดานขวามอของลฟทหลกหรอบนไดหลกของชนท
สอง ควรใชชอ 201 ชอหองควรเรยงล�าดบวนตามเขมนาฬกาไปรอบๆ อาคาร
• บนได บนไดของอาคารในชนทหนง (first floor) ซงเปนบนไดหลกทส�าคญและสามารถรองรบจ�านวนผ
ใชสอยไดมากทสดตงชอเปน “บนได 1” ใหหมายเลขของบนไดเรยงล�าดบวนตามเขมนาฬกา ใหใชหมายเลข
บนไดเดยวกนตลอดความสงของบนไดทงหมด บนไดทอยเหนอหรอใตชนท 1 ทไมไดเชอมตอกบชนแรกจะ
ใหหมายเลขถดจากหมายเลขบนไดทเชอมตอกบชนทหนง ถามบนไดหลกอยหลายบนได การใหหมายเลข
จะเรยงตามล�าดบความส�าคญของบนไดทจะไปสทางออกหลกของอาคาร บนไดเพมเตมอนๆ ใชหลกการให
หมายเลขตามทกลาวมา
• พนทใชสอยภายนอก ระเบยง เฉลยงมข เฉลยง และเฉลยงมขรถ พนทแตละสวนทกลาวมานถามอยาง
ละมากกวาหนง จะตองใหหมายเลขก�ากบ
• ลฟท ลฟททอยใกลกบทางเขาของอาคารซงมปรมาณการเขาออกมากทสดตงชอเปน “ลฟท 1” ลฟทอนๆ
ภายในโถงลฟท นอกเหนอจากนใหหมายเลขของลฟทวนตามเขมนาฬกา
• ชองทอ (Shaft) ทอยใกลกบทางเขาของอาคารทมปรมาณการเขาออกมากทสดตงชอเปน “ชองทอ 1”
ชองทออนๆ นอกเหนอจากน ใหหมายเลขชองทอวนตามเขมนาฬกา
วตถ (Objects)
• ประต การตงชอประตในกรณทหองมเพยงประตเดยว หมายเลขของประตจะเปนหมายเลขเดยวกนกบชอ
หอง ถามประตมากกวาหนงบานในหอง ชอประตจะใชหมายเลขหองตามดวยตวอกษร โดยเรยงวนตามเขม
นาฬกาเรมจากประตทเขาจากทางเดน (corridor) ตวอยางเชน หองหมายเลข 205 ประตทางเขาหองดง
กลาวจากทางเดนก�าหนดใหมหมายเลข 205A ประตบานทสองมหมายเลข 205B และประตบานทสาม
มหมายเลข 205C
• หนาตางและบานเกลด แตละประเภทจะตองมชอเฉพาะ
• เฟอรนเจอรและอปกรณ ใหใชตวอกษรและหมายเลขก�ากบบนเฟอรนเจอรและอปกรณแตละชนทแสดง
ในผง พรอมทงมค�าอธบายสญลกษณ (legend) ประกอบ
รปแบบของตวหนงสอและขอความ
ขนาดตวหนงสอทเลกทสดส�าหรบการเขยนดวยมอคอ 3.2 mm ส�าหรบการเขยนดวย CAD ขนาดทเลกทสดคอ
2.4 mm ขนาดตวหนงสอทเลกกวานจะอานไดยากถามการยอขนาดลงครงหนง ในสวนของขอความ (note) ไมควรใช
เสนหนา ตวเอยง หรอขดเสนใตตวอกษร
มาตรฐานการเขยนแบบกอสรางฉบบป พ.ศ. 2554 8-18
อาษา สมาคมสถาปนกสยาม ในพระบรมราชปถมภ www.asa.or.th
บทท 8มาตรฐานรปลกษณการเขยนแบบ
ชอของแบบ (Drawing Identification)
แบบทกแบบควรจะมชอเฉพาะ
ส�าหรบแบบนนๆ แบบทเขยนบางสวนอาจ
ตองมการอางองไปยงแบบหรอภาพทอยใน
แผนงานอนเพอแสดงรายละเอยดเพมเตม
การอางองท�าไดโดยการระบหมายเลขแบบ
และแผนงานทแบบนนปรากฎอย (รปท
8.25)
รปท 8.25 ชอของแบบและการอางองแบบขยาย
ประเภทของแผนงาน (Sheet Types)
แบบทแสดงในแผนงานแบงออกเปนแบบทมมาตราสวนและแบบทไมมมาตราสวน แบบทมมาตราสวน ไดแก
ผง รปดาน รปตด แบบขยายผงพน และแบบแสดงรายละเอยด (details) สวนแบบทไมมมาตราสวน ไดแก แผนภาพ
(diagram) แบบสามมต และ schedule ประเภทของแบบแบงไดเปน 10 ประเภทดงนคอ
ประเภทท 0 - ขอมลทวไป
ประเภทท 1 - ผง
ประเภทท 2 - รปดาน
ประเภทท 3 - รปตด
ประเภทท 5 - แบบขยายรายละเอยด
ประเภทท 6 - Schedule และแผนภาพ
ประเภทท 7 - ผใชก�าหนดขนเอง
ประเภทท 8 - ผใชก�าหนดขนเอง
ประเภทท 9 – แบบสามมต
8-19
อาษา สมาคมสถาปนกสยาม ในพระบรมราชปถมภ www.asa.or.th
มาตรฐานการเขยนแบบกอสรางฉบบป พ.ศ. 2554
บทท 8มาตรฐานรปลกษณการเขยนแบบ
ประเภทท 0- ขอมลทวไป
แผนงานสวนนจะอยในสวนแรกของชดของแบบ โดยแสดงขอมลเกยวกบ ดชนแบบ (drawing index) วสด
ค�าอธบายสญลกษณ (legends) ค�ายอ ทศ แผนทแสดงต�าแหนงของโครงการ และขอมลสวนอนๆ ทเกยวของ
ประเภทท 1 – ผง
ผงของแตละสาขาประกอบดวย ผงงานโยธา ผงงานภมทศน ผงงานโครงสราง ผงงานสถาปตยกรรม ผงงาน
ตกแตงภายใน ผงการปองกนเพลงไหมและผงการเดนทอ องคประกอบทวไปของผงนอกเหนอจากการแสดงรายละเอยด
ทเกยวของของผงแตละประเภทแลว ควรมรายละเอยดอนๆ เชน มาตราสวน เสนกรดเสา เสนมต ทศ Key Plan (ถาม
การใช) การอางองไปยงแบบสวนอนๆ เชน การอางองไปยงรปตด (รปท 8.26)
รปดาน และแบบขยาย การอางองถงรปดานภายนอกและรปดานภายใน ใหใสชอของรปดานสอดคลองกบทศ
ทแสดงไวในผง (รปท 8.27)
รปท 8.26 การแสดงแนวตดในผง รปท 8.27 การตงชอรปดานภายนอกและภายใน
มาตรฐานการเขยนแบบกอสรางฉบบป พ.ศ. 2554 8-20
อาษา สมาคมสถาปนกสยาม ในพระบรมราชปถมภ www.asa.or.th
บทท 8มาตรฐานรปลกษณการเขยนแบบ
ประเภทท 2 – รปดาน
รปดานภายนอก
แบบแสดงรปดานภายนอก นอกจากสวน
แสดงรายละเอยดของรปดานภายนอกอาคารแลว
ควรประกอบดวย กรดเสา มาตราสวน มตจากพนถง
พน เสนทาบตอ Key Plan (ถาม) ประเภทและ
ขอบเขตของวสด ชองเปด ลวดลาย การอางองถงแบบ
ขยาย ส�าหรบโครงการขนาดเลกสญลกษณแสดง
ประเภทของหนาตาง รปตดของอาคาร และรปตด
ผนงอาจแสดงไวในผง ส�าหรบโครงการขนาดกลาง
และใหญ รปตดผนง และสญลกษณประเภทหนาตาง
อาจแสดงไวในรปดาน (รปท 8.28)
รปท 8.28 ตวอยางของรปดานทมการแสดงสญลกษณทงหมด
แนวรปตดอาจแสดงในผงหรอในรปดาน แตแนวรปตดทแสดงในผงจะชวยใหอานแบบไดงายกวา การแสดง
สญลกษณอางองถงรปตดควรแสดงทผงหรอรปดาน แตไมควรแสดงทงสองท ในกรณทแผนงานทแสดงผงมการแสดง Key
Plan ควรใส Key Plan ในแบบรปดานดวย รวมทงเขยนสญลกษณระบต�าแหนงของรปดานทแสดงในแผนงาน แสดงเสน
ทาบตอ (Match line) ในรปดานในต�าแหนงเดยวกบทแสดงในผง (รปท 8.29)
รปท 8.29 การแสดงสญลกษณของรปดานบรเวณ key plan
เพอบอกต�าแหนงของรปดานทแสดงในแบบลวดลายของผนงในสวนทแตกตางจากธรรมดา จะตองแสดงระยะ
และมการอางองถงแบบขยาย ควรแสดงเสนประในสวนทถกบง แสดงรอยตอตางๆ เชน รอยตอในระบบผนงส�าเรจรป
การแสดงวสดท�าไดโดยการวาดเสนแรเงาทขอบของพนทเพอแสดงขอบเขต (รปท 8.24) เสนแรเงาจะตองเขมพอทยงคง
เหนไดชดเจน เมอน�าไปท�าส�าเนาหรอเมอยอขนาดลงครงหนง
8-21
อาษา สมาคมสถาปนกสยาม ในพระบรมราชปถมภ www.asa.or.th
มาตรฐานการเขยนแบบกอสรางฉบบป พ.ศ. 2554
บทท 8มาตรฐานรปลกษณการเขยนแบบ
การเขยนรปดานโดยทวไปท�าไดโดยการฉาย
เสนลงมาโดยตรงจากผง แมแตในสวนพนผวทเอยง
หรอหรอโคง อยางไรกตามวธนไมเหมาะส�าหรบการ
ท�าแบบพฒนาหรอแบบกอสราง รปดานของผวโคง
ควรจะแสดงเสมอนวาเปนพนผวเรยบและใหระบวา
“straightened” แนวทางเดยวกนนใหใชกบสวน
ของอาคารทเปนมมกบรปดานหลก โดยใหระบวา
“unfolded” (รปท 8.30) การเขยนรปดานใน
ลกษณะนแสดงขนาดของชองเปดและสงอนๆ ในแบบ
ตามระยะทเปนจรง
รปท 8.30 การแสดงรปดานทใชส�าหรบชวงการท�างานทแตกตางกน
รปดานภายใน (Interior Elevations)
รปดานภายในแสดงรายละเอยดภายในของพนทใชสอย เชน วสดผนง ผนงกน ทางเขาออกและขนาด ชองระบาย
อากาศ บานเกลด แผงสวทซไฟฟา ชองเจาะผานส�าหรบทอขนาดใหญ ประตและดวงไฟ มตในแนวตง มตในแนวนอน
(ถาไมไดแสดงในผง) เตารบส�าหรบอปกรณไฟฟา ตเกบอปกรณดบเพลง เฟอรนเจอร สขภณฑ รอยตอตางๆ เชน รอย
ตอเผอขยาย เปนตน (รปท 8.31)
รปท 8.31 การใหมตและการระบวสดในรปดานภายใน
มาตรฐานการเขยนแบบกอสรางฉบบป พ.ศ. 2554 8-22
อาษา สมาคมสถาปนกสยาม ในพระบรมราชปถมภ www.asa.or.th
บทท 8มาตรฐานรปลกษณการเขยนแบบ
ประเภทท 3 – รปตด
รปตดอาคาร
รปตดอาคารโดยทวไปจะเขยนโดยใชมาตราสวนเดยวกนกบผงพน รปตดอาคารไมควรแสดงรายละเอยดของผนง
ภายนอก เนองจากแบบขยายผนงภายนอกจะแสดงรายละเอยดเหลานน รวมทงไมควรใหมการซ�าซอนกนของการอางอง
ไปยงแบบขยายรายละเอยด สงทควรแสดงในรปตดอาคาร ไดแก Key Plan มาตราสวน กรดเสา เสนทาบตอ เบอรหอง
มตระหวางพนถงพน พนทปรบระดบ ฝาเพดาน ผนงทถกตดผาน และสญลกษณวสดทใช เปนตน
รปตดผนง
รปตดผนงควรอางองถงแบบขยายของบรเวณตางๆ เชน สวนบนของหนาตางและธรณหนาตาง ขอบกนตก รป
ตดผนงไมควรแสดงขอมลซ�าซอนกนกบสวนทแสดงแลวในแบบขยายรายละเอยด ในกรณทมการเขยนรปตดผนงมากกวา
หนงรปในแผนงานเดยวกน ใหใชเสนระดบพนเดยวกน ควรเขยนรปตดผนงภายนอกอาคารโดยใชมาตราสวนทท�าให
สามารถแสดงรปตดไดโดยไมตองมเสนตดตอน (break line) ควรมล�าดบขนของการใหระยะ เพอไมใหเกดการซ�าซอน
กนของขอมลทแสดงในสวนของรปตดอาคาร รปตดผนง และแบบขยายรปตด (รปท 8.32) สงทควรแสดงในรปตดผนง
ไดแก วสดและผวตกแตงทงภายในและภายนอก การอางองแบบขยาย ระดบพน ระยะจากพนถงพน เสนโครงรางของ
อปกรณทสรางในททตดอยกบผนง บานเกลด ชองระบายอากาศ และแนวการกออฐ เปนตน
รปท 8.32 ล�าดบขนในการใหมตของรปตด
8-23
อาษา สมาคมสถาปนกสยาม ในพระบรมราชปถมภ www.asa.or.th
มาตรฐานการเขยนแบบกอสรางฉบบป พ.ศ. 2554
บทท 8มาตรฐานรปลกษณการเขยนแบบ
ประเภทท 4 – แบบขยาย
แบบขยาย คอแบบทเขยนโดยใชมาตราสวนทใหญขนเพอแสดงรายละเอยดทไมสามารถแสดงไดในแบบ
มาตราสวนทเลกกวา
แบบขยายผงพน
เขยนเสนประรอบบรเวณพนทหรอหองทตองการขยายเพอแสดงรายละเอยดและระยะทครอบคลมมากขน เชน
สวนของบนได หองน�า ชองลฟท และหองเครองและไฟฟา ไมควรแสดงขอมลทซ�าซอนกนกบทแสดงในผงทใชมาตราสวน
เลกกวา ยกเวนชอหอง หมายเลข ประเภทของผนงกนหอง และกรดเสาทใชส�าหรบอางองต�าแหนง ควรแสดงระยะโดย
รวมของบรเวณทจะเขยนแบบขยาย
แบบขยายส�าหรบชองลฟท กรณทมบนไดทใชเปนทางขนลงหลมลฟท (pit) หรอ ม sump pit ควรแสดงในแบบ
ขยายดวย
แบบขยายผงหองน�า แสดงอปกรณทใชในหองน�า ระยะแสดงความกวางและความยาวของการแบงสวนของหองน�า
และระยะของผนงโดยรอบ ใหระยะเสนศนยกลางของสขภณฑทโยงไปยงจดคงท (fixed point) ดภาพท 8.33
รปท 8.33 ตวอยางผงหองน�าทแสดงมต การระบสขภณฑ และการอางองรปดาน
มาตรฐานการเขยนแบบกอสรางฉบบป พ.ศ. 2554 8-24
อาษา สมาคมสถาปนกสยาม ในพระบรมราชปถมภ www.asa.or.th
บทท 8มาตรฐานรปลกษณการเขยนแบบ
แบบขยายผงบนได ผงบนไดชนแรกควร
เขยนไวทางดานลางของแผนงาน โดยเขยนผงบนได
ชนถดมาทางดานบนเรยงตามล�าดบชน แสดงราวจบ
ราวกนตก จมกบนได แสดงระยะโดยรวม จ�านวนขน
บนได ความกวาง ความยาวของแตละขนบนไดใน
แตละชวงพาด และต�าแหนงของโครงสรางทรองรบ
(รปท 8.34)
รปท 8.34 ผงบนได
รปตดบนได
รปตดบนไดควรจะโยงไปยงกรดอางอง เชน
หมายเลขเสา แสดงความสงจากพนถงพน จ�านวน
และความสงของลกตง ต�าแหนงของอปกรณดบเพลง
ทอยภายในบนได การอางองถงแบบขยาย เชน แบบ
ขยายในสวนของราวจบและราวกนตก ควรเขยนรป
ตดบนไดบรเวณใกลกบผงบนไดทเกยวของ ไมควร
แสดงรายละเอยดเกนความจ�าเปน เชน รายละเอยด
ของราวบนไดทเหมอนกนทกๆ ชน ควรแสดงเฉพาะ
ทสวนบนและลางของบนได และต�าแหนงทราวบนได
มลกษณะทตางออกไป ในกรณทอาคารมหลายชน ไม
ควรเขยนบนไดทเหมอนกนซ�าๆ ถงแมวาจะมเนอท
กระดาษทเพยงพอ (รปท 8.35)
รปท 8.35 รปตดบนได
8-25
อาษา สมาคมสถาปนกสยาม ในพระบรมราชปถมภ www.asa.or.th
มาตรฐานการเขยนแบบกอสรางฉบบป พ.ศ. 2554
บทท 8มาตรฐานรปลกษณการเขยนแบบ
รปตดปลองลฟท
รปตดของปลองลฟทควรแสดงหลมลฟท (elevator pit) ความสงของประต บนไดทลงไปสหลมลฟท (pit ladder)
dry sump (ถาตองม) และชองระบายอากาศของปลองลฟท (shaft vent) ส�าหรบ traction elevators ใหแสดงหองเครอง
ทอยดานบน พรอมระบวธการระบายอากาศของปลองลฟท รปตดควรอางองถงแบบขยายสวนบนของประต (door head)
ธรณประต และแบบขยายชองระบายอากาศ
ประเภทท 5 – แบบขยายรายละเอยด
แบบขยายแบงไดเปนสามกลมคอ 1) แบบขยายในแนวราบหรอแบบขยายผง เชน แบบขยายรอยตอเผอขยาย
และรอยตอควบคม (expansion and control joint) 2) แบบขยายในแนวดงหรอแบบขยายรปตด เชน แบบขยายธรณ
หนาตาง และ 3) แบบขยายสามมต เชน ภาพวาดสามมต (isometric drawings) เพอชวยในการสอถงสภาพตางๆ ท
ไมสามารถสอไดอยางสมบรณในแบบขยายสองมต การเขยนแบบขยายจะตองค�านงถงคาความคลาดเคลอนทระบไว
ในรายการประกอบแบบ (specification)
ประเภทท 6 – Schedule และแผนภาพ
Schedule มลกษณะเปนตารางทประกอบดวยสามคอลมนเปนอยางต�า อาทเชน Schedule แสดงรายละเอยด
ของวสด (รปท 8.36) สวนแผนภาพ เปนการน�าเสนอดวยกราฟกทโดยทวไปจะไมเขยนโดยใชมาตราสวนแตสามารถ
เขยนขนาดก�ากบได เชน แผนภาพของงานระบบ งานทอ ไฟฟา
รปท 8.36 ตาราง และ Schedule
มาตรฐานการเขยนแบบกอสรางฉบบป พ.ศ. 2554 8-26
อาษา สมาคมสถาปนกสยาม ในพระบรมราชปถมภ www.asa.or.th
บทท 8มาตรฐานรปลกษณการเขยนแบบ
ประเภทของประตและกรอบประต การเขยนแบบแสดงประเภทของประตอาจเขยนโดยไมเขามาตราสวน เนองจากประตประเภทเดยวกนจะมลกษณะ
รปดานทคลายกนแตอาจมขนาดทแตกตางกนได ประตประเภทเดยวกนอาจท�าดวยวสดทตางกน เชน ท�าดวยไมหรอ
เหลกกลวง (รปท 8.37) ในสวนของ door schedule จะบอกความแตกตางระหวางประตเหลานโดยการระบประเภทของ
ประต วสด และขนาดของแตละบาน
รปท 8.37 ตวอยางประเภทของประต
ประเภทของกรอบประต (door frame
types) แสดงรปรางของกรอบประต รปท 8.38
กรอบประตทลอมรอบประตบานเดยวหรอประตบาน
คจะเปนประเภทเดยวกน เพราะวามรปรางทเหมอน
กน โดยท door schedule จะระบความกวางทแตก
ตาง กรอบประตประเภทอนๆ เชน กรอบประตทม
ชองแสงทางดานขางเพยงอนเดยว กรอบประตทมชอง
แสงทางดานขางสองดาน ประเภทของประตอาจเขยน
ในแผนงานเดยวกนกบทแสดงแบบขยายกรอบประต
แบบขยายธรณประต และ door schedule
รปท 8.38 ประเภทของกรอบประต
8-27
อาษา สมาคมสถาปนกสยาม ในพระบรมราชปถมภ www.asa.or.th
มาตรฐานการเขยนแบบกอสรางฉบบป พ.ศ. 2554
บทท 8มาตรฐานรปลกษณการเขยนแบบ
ประเภทของหนาตาง (Window Types)
การเขยนประเภทของหนาตางอาจจะแสดงระยะในแบบทเขยน หรอแสดงระยะใน window schedule ขนาดของ
กรอบหนาตาง (window frame) และขอความทระบความกวางของรอยตอควรจะแสดงในแบบ ควรจะจดกลมของหนาตาง
ตามประเภทของระบบทเลอกใชถามมากกวาหนงระบบ เชน ระบบผนงกระจกแขวน (curtain wall) ระบบ storefront
และระบบ punched window ควรมขอความบรรยายลกษณะของหนาตางแตละประเภทอยางสนๆ ในกรณทหนาตางแบบ
เดยวกนแตตดตงทผนงทตางกน เชน ผนงกออฐ และผนง metal cladding ควรแสดงการอางองแบบขยายส�าหรบแตละ
ประเภท
ประเภทท 7&8 – ผใชก�าหนดขนเอง
ชดของแบบในสวนนใชส�าหรบแบบทไมไดจดอยในประเภทของแบบใดแบบหนงทไดกลาวมา
ประเภทท 9 – ภาพสามมต
ภาพสามมตประกอบดวย axonometric, oblique, ทศนยภาพ (perspective), และรปถาย ซงใชชวยใหผดภาพ
เขาใจความสมพนธของรปทรงสามมตไดดยงขน
แผนงาน Mock-up
แผนงาน Mock-up จดท�าขนเพอชวยในการจดวางแบบและการผลตชดของแบบ แผนงาน Mock-up แตละแผน
มลกษณะเปนแบบยอสวนของแผนงานกอนทจะผลตแบบเทาขนาดจรง แบบ (drawings) ตารางรายการ (Schedule) ค�า
อธบาย (notes) และขอมลอนๆ จะจดวางภายในหนวยพกด (module) ของพนทเขยนแบบ เพอใหทราบจ�านวนรปท
พอดกบแผนงาน แผนงาน Mock-up โดยทวไปมขนาด 216 มม x 279 มม หรอ 279 มม x 432 มม การท�าแผนงาน
Mock-up จะมการใชมาตราสวนยอ (scaling factor) เพอใหทราบขนาดของรปทจะเขยนลงไปในแผนงานจรง
มาตรฐานการเขยนแบบกอสรางฉบบป พ.ศ. 2554 8-28
อาษา สมาคมสถาปนกสยาม ในพระบรมราชปถมภ www.asa.or.th
บทท 8มาตรฐานรปลกษณการเขยนแบบ
รปท 8.39 แผนงาน Mock-up ทแสดงผงพน
ตาราง Mock-up
ตาราง Mock-Up เปนเครองมอทชวยในการประมาณจ�านวนแบบทงหมดและเวลาทงหมดทตองใชในการท�าชด
ของแบบ ขอมลตางๆ ทแสดงในตาราง mock-up ประกอบดวย หมายเลขแผนงาน ชอของแผนงาน จ�านวนรป รายชอ
ของรป มาตราสวน เวลาทใชในการท�าตอแผนงาน ผท�าแบบ ราคาตอแผนงาน และราคารวมทงหมด
9-1
อาษา สมาคมสถาปนกสยาม ในพระบรมราชปถมภ www.asa.or.th
มาตรฐานการเขยนแบบกอสรางฉบบป พ.ศ. 2554
บทท 9เปรยบเทยบมาตรฐาน มอก. และ NCS
บทท 9เปรยบเทยบมาตรฐาน มอก. และ NCS
มาตรฐานการเขยนแบบกอสรางฉบบป พ.ศ. 2554 9-2
อาษา สมาคมสถาปนกสยาม ในพระบรมราชปถมภ www.asa.or.th
บทท 9เปรยบเทยบมาตรฐาน มอก. และ NCS
9-1
อาษา สมาคมสถาปนกสยาม ในพระบรมราชปถมภ www.asa.or.th
มาตรฐานการเขยนแบบกอสรางฉบบป พ.ศ. 2554
บทท 9เปรยบเทยบมาตรฐาน มอก. และ NCS 9-1มาตราฐานการเขยนแบบกอสราง
ฉบบท 2 2553บทท 9เปรยบเทยบมาตรฐาน มอก. และ NCS
เปรย
บเท
ยบม
าตรฐ
าน ม
อก. แ
ละ N
CS (
Natio
nal C
AD S
tand
ard
ver.4
)
มอก
.ก.
NCS
ขนาด
กระด
าษเข
ยนแบ
บ
ใชมา
ตรฐา
น IS
O มใ
หเล
อกตา
มควา
มนยม
3 แ
บบ
คอ
ม 3
มาตร
ฐาน
คอ
ISO,
ANS
I, Ar
chite
ctur
al
1) แ
บบ
1 แ
บบ
ทน
ยมใช
กบท
วไป
1) ม
าตรฐ
าน IS
O เป
นท
นยม
ใช
A0
(84
1 X
1,18
9) ม
ม.
A0 (
841
X 1,
189)
มม.
A1
(59
4 X
841)
มม.
A1
(59
4 X
841)
มม.
A2
(42
0 X
594)
มม.
A2
(42
0 X
594)
มม.
A3
(29
7 X
420)
มม.
A3
(29
7 X
420)
มม.
A4
(21
0 X
297)
มม.
A4
(21
0 X
297)
มม.
2) แ
บบ
2 ต
องกา
รกระ
ดาษ
ยาวม
ากขน
2) ม
าตรฐ
าน A
NSI
A3
X 3
(42
0 X
891)
มม.
A
(216
x 2
79)
มม.
A3
X 4
(42
0 X
1,18
9) ม
ม.
B (2
79 x
432
) มม
.
A4
X 3
(29
7 X
630)
มม.
C
(432
x 5
59)
มม.
A4
X 4
(29
7 X
840)
มม.
D
(559
x 8
64)
มม.
--
E (8
64 x
111
8) ม
ม.
3) แ
บบ
3 ต
องกา
รกระ
ดาษ
ยาวม
ากกว
าแบ
บ 2
3) ม
าตรฐ
าน A
rchi
tect
ural
A0
x 2
, A0
x 3,
A1
x 3,
A1
x 4,
A2
x 3
A
(229
x 3
05)
มม.
A2
x 4
, A2
x 5,
A3
x 5,
A3
x 6,
A3
x 7
B
(305
x 4
57)
มม.
A4
x 5
, A4
x 6,
A4
x 7,
A4
x 8,
A4
x 9
C
(457
x 6
10)
มม.
D
(610
x 9
14)
มม.
มาตรฐานการเขยนแบบกอสรางฉบบป พ.ศ. 2554 9-2
อาษา สมาคมสถาปนกสยาม ในพระบรมราชปถมภ www.asa.or.th
บทท 9เปรยบเทยบมาตรฐาน มอก. และ NCS
มอก
.ก.
NCS
E
(914
x 1
219)
มม.
F
(762
x 1
067)
มม.
การจ
ดพน
ทกร
ะดาษ
เขยน
แบบ
แบงพ
นท
ออกก
ระดา
ษเข
ยนแบ
บเป
น 3
สวน
1)
พน
ทเข
ยนแบ
บ
2)
พน
ทขอ
ความ
3)
กรอ
บชอ
แบบ
แบงพ
นท
กระด
าษเข
ยนแบ
บออ
กเป
น 3
สวน
1)
พน
ทเข
ยนแบ
บ (
draw
ing
area
)
2)
พน
ทแส
ดงขอ
มลเก
ยวกบ
การผ
ลต
3)
พน
ทแส
ดงชอ
(tit
le b
lock
are
a)
1) พ
นท
เขยน
แบบ
- รป
หลก
รปเด
ยวคว
รจดใ
หอย
มมบ
นซา
ยของ
แบบ
หรอ
มมบ
นซา
ยของ
กลมร
ป
- คว
รจดร
ปตา
งๆ ท
เขยน
ใหอย
ในขน
าดเม
อพบ
แลวเ
ทาข
นาด
A4
- กา
รจดว
างแบ
บอน
แรกใ
นพ
นท
เขยน
แบบ
จะวา
งทต�า
แหน
งมมล
างขว
า ตด
กบ
title
blo
ck แ
บบ
เพมเ
ตมรป
อนๆ
จะม
ล�าดบ
จากล
างขน
บน
และจ
ากขว
าไป
ซาย
- พ
นท
เขยน
แบบ
จะรว
มพน
ทขอ
ความ
ไวดว
ย
2) พ
นท
ขอคว
าม
- ใช
ส�าห
รบบ
นท
กราย
ละเอ
ยดตา
งๆ ไ
ดแก
ค�าอธ
บาย
ขอป
ฏบ
ต, ก
ารอา
งอง,
รปแส
ดงต�า
แหน
ง แล
ะตาร
างแก
ไข
- ป
กตจะ
จดไว
ดาน
ขวาข
องกร
ะดาษ
เขยน
แบบ
ควา
มกวา
งเท
ากบ
กรอบ
ชอ
แบบ
ไมเ
กน 1
70 ม
ม. แ
ละไม
นอย
กวา
100
มม.
-- - พ
นท
ขอคว
าม (
Note
Blo
ck)
ควรว
างไว
ทคอ
ลมน
ขวาม
อสดข
องพ
นท
เขยน
แบบ
9-3
อาษา สมาคมสถาปนกสยาม ในพระบรมราชปถมภ www.asa.or.th
มาตรฐานการเขยนแบบกอสรางฉบบป พ.ศ. 2554
บทท 9เปรยบเทยบมาตรฐาน มอก. และ NCS
มอก
.ก.
NCS
- แต
กสาม
ารถเ
ขยน
เตมค
วามย
าวห
นาก
ระดา
ษเข
ยนแบ
บ พ
นท
ขอคว
ามคว
ร
อยดา
นลา
ง ส
วนคว
ามสง
เปน
ไปตา
มควา
มตอง
การข
องกา
รใชง
าน
รปท
1 ก
ารแบ
งพน
ทกร
ะดาษ
เขยน
แบบ
แบ
บท
1
รปท
2 ก
ารแบ
งพน
ทกร
ะดาษ
เขยน
แบบ
แบ
บท
22)
พน
ทแส
ดงขอ
มลเก
ยวกบ
การผ
ลต
- มอ
ก. ไ
มก�าห
นดพ
นท
แสดง
ขอมล
การผ
ลตแบ
บ-
สวน
ของแ
ผนงา
นซง
ประ
กอบ
ดวยข
อมลเ
กยวก
บกา
รผลต
แผน
งาน
นน
ๆ
ขอมล
สวน
นโด
ยทวไ
ปจะ
ถกป
ดโดย
สนป
ก เม
อมกา
รรวม
ชดขอ
งแบ
บ
มาตรฐานการเขยนแบบกอสรางฉบบป พ.ศ. 2554 9-4
อาษา สมาคมสถาปนกสยาม ในพระบรมราชปถมภ www.asa.or.th
บทท 9เปรยบเทยบมาตรฐาน มอก. และ NCS
มอก
.ก.
NCS
- ขอ
มลกา
รผลต
แบบ
อาจป
ระกอ
บดว
ย
วนแล
ะเวล
าทพ
มพแบ
บ (
Plot
ter T
ime
and
Date
Blo
ck)
บลอ
คแสด
งขอม
ลการ
ผลตแ
บบ
มาตร
าสวน
ทใช
ในกา
ร Sc
an
3) ก
รอบ
ชอแบ
บ
- กร
อบชอ
แบบ
ตองก
วางไ
มนอย
กวา
100
มม. แ
ละไม
เกน
170
มม.
ควา
ม
สงตา
มควา
มเห
มาะส
ม
- รา
ยละเ
อยดข
องกร
อบชอ
แบบ
ควร
เปน
ไปใน
รปแบ
บเด
ยวกน
เน
อหาข
อง
กรอบ
ชอแบ
บคว
รจดใ
หอย
ในชอ
งสเห
ลยมต
ดตอก
น เป
นชอ
งตาง
ๆ ไ
ดแก
ชอง
บงช
(id
entif
icat
ion
zone
) แล
ะชอง
อนๆ
เพอแ
สดงข
อสน
เทศ
- ชอ
งบงช
ประ
กอบ
ดวย
a ท
ะเบ
ยนแบ
บห
รอห
มายเ
ลขแบ
บ ก
�าหน
ดโดย
เจาข
องแบ
บ ค
วร
อยมม
ลางข
วาขอ
งชอง
บงช
b ชอ
แบบ
บงบ
อกเน
อหาส
าระข
องแบ
บ เช
น ผ
งบรเ
วณ ผ
งพน
c ชอ
เจาข
องแบ
บตา
มกฎ
หมา
ย ค
วรจะ
เปน
ชอท
เปน
ทาง
การ
หรอ
เครอ
งหมา
ยทะเ
บยน
การค
า เช
น บ
รษท
หาง
หน
สวน
องค
กร
3) พ
นท
แสดง
ชอ (
title
blo
ck a
rea)
- แส
ดงรา
ยละเ
อยดเ
กยวก
บชอ
โครง
การ
ลกคา
ผออ
กแบ
บ ช
อของ
แบบ
และ
ขอมล
ทเก
ยวกบ
การจ
ดการ
แบบ
ทจ�า
เปน
ส�าห
รบผใ
ชแผน
งาน
พน
ทใน
สวน
นจะ
แบงอ
อกเป
นบ
ลอคย
อยๆ
ไดแ
ก
•ชอ
ของผ
ออกแ
บบ
•ชอ
โครง
การ
•Is
sue
Bloc
k
•แส
ดงรา
ยละเ
อยดก
ารจด
การแ
บบ
•ชอ
ของแ
ผนแส
ดงแบ
บ
•ห
มายเ
ลขขอ
งแบ
บ (
Shee
t Ide
ntifi
catio
n Bl
ock)
9-5
อาษา สมาคมสถาปนกสยาม ในพระบรมราชปถมภ www.asa.or.th
มาตรฐานการเขยนแบบกอสรางฉบบป พ.ศ. 2554
บทท 9เปรยบเทยบมาตรฐาน มอก. และ NCS
มอก
.ก.
NCS
- รป
แบบ
ของ
Title
Blo
ck ม
อยดว
ยกน
สองแ
บบ
คอ
รปแบ
บตว
หน
งสอท
างแน
วนอน
(ho
rizon
tal t
ext
form
at)
เปน
รปแบ
บท
ใชกน
ทวไ
ปแล
ะเห
มาะส
ม
กวาร
ปแบ
บตว
หน
งสอท
างแน
วตง
(ver
tical
text
form
at)
มาตรฐานการเขยนแบบกอสรางฉบบป พ.ศ. 2554 9-6
อาษา สมาคมสถาปนกสยาม ในพระบรมราชปถมภ www.asa.or.th
บทท 9เปรยบเทยบมาตรฐาน มอก. และ NCS
มอก
.ก.
NCS
กรอบ
(fra
me)
- กร
ะดาษ
เขยน
แบบ
ขนาด
A0
และ
A1 ก
รอบ
ควรม
ระยะ
หาง
จากข
อบไม
นอย
กวา
20 ม
ม.
- กร
ะดาษ
เขยน
แบบ
ขนาด
A2,
A3
และ
A4 ก
รอบ
ควรม
ระยะ
หาง
จากข
อบ
ไมน
อยกว
า 10
มม.
- เส
นกร
อบขอ
งกระ
ดาษ
เขยน
แบบ
ควร
จะเข
ยนตอ
เนอง
กน แ
ละกว
างไม
นอย
กวา
0.5
มม.
- กร
อบขอ
งแผน
งาน
ควรม
ระยะ
หาง
จากข
อบขอ
งแผน
งาน
อยาง
นอย
ทสด
ดงน
ขอบ
ทาง
ดาน
บน
และด
านลา
ง 2
0 มม
.
ขอบ
ทาง
ดาน
ซาย
40
มม.
ขอบ
ทาง
ดาน
ขวา
20 ม
ม.
- เส
นกร
อบขอ
งกระ
ดาษ
ควร
ใชเส
นตอ
เนอง
ความ
กวาง
0.7
ม.ม
.
หมา
ยเห
ต ก
รณใช
เครอ
งพมพ
แบบ
Rol
l Fee
d เพ
อพมพ
แบบ
ขนาด
กระด
าษ
A3 จ
ะตอง
เวน
ขอบ
ดาน
ซายอ
ยางน
อย 1
.5 ซ
.ม.
เสน
กรอบ
และข
อบกร
ะดาษ
ขอบ
เขาเ
ลม (
filin
g m
argi
n)
- จา
กขอบ
กระด
าษท
างดา
นซา
ยไมน
อยกว
า 20
มม.
เครอ
งหมา
ยแบ
งครง
(ce
nter
ing
mar
k)
- จา
กขอบ
กระด
าษท
างดา
นซา
ย 40
มม.
9-7
อาษา สมาคมสถาปนกสยาม ในพระบรมราชปถมภ www.asa.or.th
มาตรฐานการเขยนแบบกอสรางฉบบป พ.ศ. 2554
บทท 9เปรยบเทยบมาตรฐาน มอก. และ NCS
มอก
.ก.
NCS
- กร
ะดาษ
เขยน
แบบ
ตองม
เครอ
งหมา
ยแบ
งครง
หน
าอยา
งนอย
4 ต
�าแห
นง
เครอ
งหมา
ยแบ
งครง
ควรอ
ยระห
วางเ
สนกร
อบกบ
ขอบ
กระด
าษ
- ไม
ไดก�า
หน
ดเคร
องห
มายแ
บงค
รง
ระบ
บตา
รางอ
างอง
- กา
รแบ
งตาร
างจะ
เรมจ
ากขอ
บกร
ะดาษ
ดาน
หน
งไป
จรดข
อบอก
ดาน
หน
ง
- ตา
ตารา
งอาง
องคว
รเป
นรป
สเห
ลยมผ
นผา
- ขน
าดขอ
งตาต
าราง
กวาง
ไมน
อยกว
า 25
มม
และไ
มเกน
75
มม
- จ�า
นวน
ตาตา
รางใ
นแน
วดงแ
ละแน
วระด
บจะ
ตองเ
ปน
จ�าน
วนค
- กา
รแบ
งตาร
างจะ
เรมจ
ากขอ
บขอ
งพน
ทเข
ยนแบ
บไป
จรดข
อบขอ
งพน
ทเข
ยน
แบบ
อกดา
นห
นง
- ตา
ตารา
งอาง
องเป
นรป
สเห
ลยมจ
ตรส
- ขน
าดตา
ตารา
งไมไ
ดการ
ก�าห
นด
แตม
การย
กตวอ
ยางข
นาด
ทใช
เชน
38 x
38
มม. 7
5 x
75 ม
ม. 1
50 x
150
มม.
- ไม
ไดก�า
หน
ดจ�าน
วนตา
รางเ
ปน
เลขค
หรอ
ค
มาตรฐานการเขยนแบบกอสรางฉบบป พ.ศ. 2554 9-8
อาษา สมาคมสถาปนกสยาม ในพระบรมราชปถมภ www.asa.or.th
บทท 9เปรยบเทยบมาตรฐาน มอก. และ NCS
มอก
.ก.
NCS
- ใช
ตวอก
ษรก
�ากบ
ดาน
ตง แ
ละใช
ตวเล
ขก�าก
บดา
นน
อน โ
ดยกา
รล�าด
บให
เรม
ตนจา
กมมต
รงขา
มกรอ
บชอ
และใ
หเข
ยนซ�า
ทดา
นตร
งขาม
- ใช
ตวอก
ษรก
�ากบ
ดาน
ตง แ
ละใช
ตวเล
ขก�าก
บดา
นน
อน โ
ดยตว
เลขเ
รมจา
ก
มมลา
งซาย
และเ
พมข
นท
างขว
า แล
ะตวอ
กษรเ
รมจา
กมมซ
ายลา
งและ
เพมข
น
ดาน
บน
การก
�าหน
ดทศท
างขอ
งผง
- ผง
ทตง
และผ
งบรเ
วณท
กแผน
ตองแ
สดงเ
ครอง
หมา
ยทศเ
หน
อ โด
ยแสด
งไวท
มมขว
าบน
ของแ
บบ
และถ
าท�าไ
ดควร
ก�าห
นดท
ศเห
นอใ
หชไ
ปท
างดา
นบ
นขอ
ง
แบบ
- ต�า
แหน
งของ
ลกศร
ทศเ
หน
อและ
ทศเ
หน
อแป
ลนคว
รจะว
างท
ต�าแห
นงม
มลาง
ขวาข
องแบ
บ (
draw
ing
bloc
k)
9-9
อาษา สมาคมสถาปนกสยาม ในพระบรมราชปถมภ www.asa.or.th
มาตรฐานการเขยนแบบกอสรางฉบบป พ.ศ. 2554
บทท 9เปรยบเทยบมาตรฐาน มอก. และ NCS
มอก
.ก.
NCS
เสน
- ชน
ดของ
เสน
ม 3
ชน
ด
เสน
แคบ
เสน
กวาง
เสน
กวาง
มาก
- คว
ามกว
างขอ
งเสน
ทใช
ส�าห
รบแบ
บท
วๆ ไ
ป ม
ดงน
0.1
8 0
.25
0.3
5
0.5
0.7
1.0
1.4
และ
2.0
มม.
- ชน
ดของ
เสน
ม 5
ชน
ด
เสน
เลกม
าก
0.
18 ม
ม.
เสน
เลก
0.
25 ม
ม.
เสน
หน
าปาน
กลาง
0.
35 ม
ม.
เสน
หน
า
0.5
มม.
เสน
หน
ามาก
0.7
มม.
- คว
ามกว
างขอ
งเสน
ทใช
ส�าห
รบแบ
บท
วๆ ไ
ป ม
ดงน
0.1
8 0
.25
0.3
5
0.5
และ
0.7
มม.
เสน
แคบ
เสน
เลกม
าก
ใชแส
ดงตา
รางอ
างอง
เสน
มต เส
นฉา
ย แล
ะเสน
แรเง
า ร
วมถง
การต
ดตอน
สวน
ทตอ
เนอง
กนใช
เสน
ทขา
ดตอน
หรอ
ตอกน
ดวยเ
สนสล
บซก
แซก
(zig
zag)
,
เสน
ศนยก
ลางแ
ละเส
นแก
นใช
เสน
ลกโซ
, เส
นก�า
กบใช
เสน
ลกโซ
หรอ
เสน
เตม
โดยม
วงกล
มไวท
ปลา
ยเสน
ใชแส
ดงวส
ด พ
นผว
เสน
แรเง
า ลว
ดลาย
--เส
นเล
ก
ใชแส
ดงเส
นระ
ยะ เส
นช
เสน
ตอ เส
นแส
ดงแน
วตด
เสน
แสดง
วตถท
ถกบ
ง เส
น
ประ
แบบ
จด เส
นป
ระแบ
บขด
เสน
แสดง
ระยะ
ถอยร
น เส
นแส
ดงแน
วศน
ยกลา
ง
เสน
กรด
เสน
กรดข
องตา
ราง
มาตรฐานการเขยนแบบกอสรางฉบบป พ.ศ. 2554 9-10
อาษา สมาคมสถาปนกสยาม ในพระบรมราชปถมภ www.asa.or.th
บทท 9เปรยบเทยบมาตรฐาน มอก. และ NCS
มอก
.ก.
NCS
เสน
กวาง
เสน
หน
าปาน
กลาง
ใชแส
ดงอา
คารเ
ดม,
รายล
ะเอย
ดทวไ
ป,
รปตด
ทาง
ระดบ
หรอ
ทาง
ดงขอ
งสวน
มลแล
ะชน
สวน
รป
ดาน
ของช
นสว
น,
เสน
ขอบ
นอก
ของช
นสว
น,
สวน
ทมอ
ง
ไมเห
นแล
ะสวน
ทจะ
รอถอ
น ใ
ชเสน
ประ
ใชแส
ดงเส
นแส
ดงวต
ถ เส
นแส
ดงแน
วเขต
ทดน
เสน
แสดง
ขอคว
าม ต
วอกษ
ร
สญลก
ษณ
แสดง
จดจบ
รป
ดาน
ประ
ตและ
หน
าตาง
เสน
กรดข
องตา
ราง
Sche
d-
ule
ทตอ
งการ
เนน
--เส
นห
นา
ใชแส
ดงชอ
เรอง
เสน
ขอบ
ของร
ปดา
นภ
ายใน
และภ
ายน
อก เส
นตด
เสน
แสดง
แนวเ
ขตท
ดน เส
นแส
ดงแน
วตดข
องรป
ตด ก
รอบ
ของ
draw
ing
bloc
k
เสน
กวาง
มาก
เสน
หน
ามาก
ใชแส
ดงขอ
บน
อกขอ
งอาค
ารให
ม, ร
ปตด
ทาง
ระดบ
หรอ
ทาง
ดงขอ
งสวน
มล
หลก
, เส
นขอ
บน
อกท
ส�าคญ
, รป
ตดท
างระ
ดบแล
ะทาง
ดง
- อต
ราสว
นคว
ามกว
างขอ
งเสน
แคบ
: เส
นกว
าง :
เสน
กวาง
มาก
เทาก
บ
1 : 2
: 4
หรอ
ใกลเ
คยงท
สดเท
าทจะ
ท�าไ
ด
- แบ
บท
ท�าข
นเพ
อยอม
าตรา
สวน
ลงโด
ยระบ
บไม
โครฟ
ลมห
รอระ
บบ
อนใน
แบบ
พมพ
ออกม
าแลว
ควา
มกวา
งของ
เสน
ไมคว
รต�าก
วา 0
.18
มม. แ
ละระ
ยะ
หาง
ของเ
สนไม
ควรต
�ากวา
0.7
มม.
ใชแส
ดงเส
นแส
ดงแน
วรอย
ตอ ช
อเรอ
งทเข
ยนดว
ยอกษ
รขน
าดให
ญ fo
otpr
ints
กรอบ
ของ
title
blo
ck ก
รอบ
ของแ
ผนงา
น เส
นรอ
บน
อกขอ
ง Sc
hedu
le
- ก�า
หน
ดไวเ
ปน
ขอแน
ะน�าก
ารใช
เสน
เลกม
าก
0.1
8 ม
ม.
เสน
เลก
0.2
5 ม
ม.
เสน
หน
าปาน
กลาง
0.3
5 ม
ม.
เสน
หน
า
0
.50
มม.
เสน
หน
ามาก
0.
70 ม
ม.
- คว
ามห
นาข
องเส
นน
อยท
สด ค
อ 0.
18 ม
ม.
9-11
อาษา สมาคมสถาปนกสยาม ในพระบรมราชปถมภ www.asa.or.th
มาตรฐานการเขยนแบบกอสรางฉบบป พ.ศ. 2554
บทท 9เปรยบเทยบมาตรฐาน มอก. และ NCS
มอก
.ก.
NCS
เสน
ช (
Lead
er)
- ใช
ชภาย
ในรป
ให
เขยน
จดท
ปลา
ยเสน
- ใช
ชทขอ
บรป
ให
เขยน
หวล
กศรท
บจด
ทป
ลายเ
สน
- ใช
ชรวม
กบเส
นมต
ให
เขยน
หวล
กศรท
บจด
ทป
ลายเ
สน
- ใช
หวล
กศรท
ปลา
ยของ
เสน
ช โด
ยให
อยใก
ลองค
ประ
กอบ
ทก�า
ลงชอ
ธบาย
- เส
นชค
วรจะ
เขยน
ในลก
ษณ
ะทสอ
ดคลอ
งกน
เชน
เขยน
โดยใ
ชเสน
ตรงห
รอ
เสน
โคง
ควรเ
ลอกใ
ชให
เหมอ
นกน
ทกๆ
แผน
เพ
อให
อาน
ไดงา
ย
- เส
นชค
วรมม
มเอย
งทไม
กอให
เกดค
วามส
บสน
กบเส
นท
ใชใน
แบบ
ช
ภาย
ในรป
ชทขอ
บรป
ชรว
มกบ
เสน
มต
กรด
เครอ
งหมา
ยก�าก
บกร
ด (g
rid n
otat
ion)
- ให
ใชตา
มควา
มเห
มาะส
มกบ
กรดข
องแต
ละรป
แบบ
- วธ
การก
�าหน
ดเคร
องห
มายก
�ากบ
กรดท
ใชกน
ทวไ
ป จ
ะใชก
บกา
รวาง
ผงแล
ะ
กรดโ
ครงส
รางเ
ทาน
น โ
ดยใช
ตวอก
ษรก
�ากบ
ในแก
นห
นง
และ
ตวเล
ขก�าก
บ
อกแก
นห
นง
- กร
ดโคร
งสรา
ง (s
truct
ural
grid
) ใช
เพอก
�าหน
ดต�าแ
หน
งของ
โครง
สราง
โดย
มเคร
องห
มายก
�ากบ
ปลา
ยกรด
ในวง
กลม
และ
กรดน
จะตร
งกบ
ต�าแห
นงข
อง
กรดว
างผง
- ระ
บบ
กรดท
ใชส�า
หรบ
การอ
อกแบ
บอา
คาร
พฒ
นาม
าจาก
ระบ
บพ
กด (
mod
-
ule
syst
em)
- ชอ
ของเ
สนกร
ดใน
แนวด
งควร
จะวา
งทดา
นบ
นสด
ของก
รดโด
ยให
หมา
ยเลข
เรยง
จากด
านซา
ยไป
ขวา
- ชอ
ของก
รดใน
แนวน
อนคว
รจะไ
วทาง
ดาน
ขวาข
องเส
นกร
ดและ
เขยน
ตวอก
ษร
เรยง
จากด
านลา
งขน
ดาน
บน
- ไม
ควรใ
ชอกษ
ร O
(โอ)
หรอ
I (ไ
อ) เพ
อปอง
กนกา
รสบ
สนกบ
การใ
ช
หมา
ยเลข
0 (
ศนย)
และ
1 (
หน
ง)
มาตรฐานการเขยนแบบกอสรางฉบบป พ.ศ. 2554 9-12
อาษา สมาคมสถาปนกสยาม ในพระบรมราชปถมภ www.asa.or.th
บทท 9เปรยบเทยบมาตรฐาน มอก. และ NCS
มอก
.ก.
NCS
กรดโ
ครงส
รางแ
สดงแ
นวศ
นยก
ลางข
องเส
า
- กร
ดวาง
ผง (
plan
ning
grid
) ใช
ก�าห
นดต
�าแห
นงห
ลกขอ
งอาค
ารห
รออง
ค
ประ
กอบ
ของอ
าคาร
กรณ
ทก�า
หน
ดกรด
วาง
ผงโด
ยใชพ
กด ไ
มจ�าเ
ปน
ตอง
ก�ากบ
ปลา
ยเสน
ดวยว
งกลม
- กร
ณท
มโคร
งสรา
งเพ
มเตม
ทอย
ระห
วางก
ลางเ
สนกร
ด คว
รใชช
อใน
รปแบ
บ
ทศน
ยม เช
น ถ
ามเส
าอยร
ะหวา
งกงก
ลางข
องเส
นกร
ด 2
และ
3 คว
รใชช
อ 2.
5
หรอ
กรณ
ทมเ
สาอย
ทต�า
แหน
งกงก
ลางร
ะหวา
งเสน
กรด
B แล
ะ C
ใหใช
ชอวา
B.5
มต ห
รอกา
รให
ระยะ
- คว
รหลก
เลยง
การเ
ขยน
เสน
มตท
ตดกน
และ
เสน
ฉายท
ตดกน
ใน
กรณ
ทห
ลก
เลยง
ไมได
ใหเข
ยนตด
กนธร
รมดา
โดยไ
มตอง
แสดง
เครอ
งหมา
ยอน
ใด
- เส
นฉา
ยจาก
ตวอา
คารไ
ปยง
เสน
บอก
ระยะ
อาจต
ดกบ
เสน
กรดโ
ครงส
ราง
เพอ
ปอง
กนคว
ามสบ
สน ค
วรเว
นชว
งของ
เสน
ใดเส
นห
นงใ
นจด
ทตด
กน
9-13
อาษา สมาคมสถาปนกสยาม ในพระบรมราชปถมภ www.asa.or.th
มาตรฐานการเขยนแบบกอสรางฉบบป พ.ศ. 2554
บทท 9เปรยบเทยบมาตรฐาน มอก. และ NCS
มอก
.ก.
NCS
- เค
รองห
มายก
�ากบ
ปลา
ยเสน
มต ม
ดงตอ
ไปน
(ห
วลกศ
รเป
ด, ห
วลกศ
รปด,
ขดเอ
ยง 4
5 อง
ศาตด
กบเส
นมต
, จดท
บบ
นเส
นมต
, วงก
ลมบ
นเส
นมต
)
- เค
รองห
มายก
�ากบ
ปลา
ยเสน
มตน
จะแส
ดงดว
ยเสน
เฉยง
สน เส
นเฉ
ยงสน
เหลา
นคว
รเขย
นให
ขนาน
กน (
ไมได
มการ
ก�าห
นดใ
หตอ
งมมม
45
องศา
)
- กา
รเขย
นมต
ควรเ
ขยน
ขนาน
ไปกบ
เสน
มต ใ
นต�า
แหน
งทใก
ลกบ
กงกล
างแล
ะ
อยเห
นอเ
สนมต
เลกน
อย
- มต
ควรเ
ขยน
ทต�า
แหน
งกงก
ลางแ
ละอย
เหน
อเสน
มต
- เส
นมต
ควรเ
ขยน
บรเ
วณดา
นน
อกขอ
งผงพ
น โ
ดยเข
ยนไว
ทาง
ดาน
บน
หรอ
ดาน
ขวาข
องผง
มาตรฐานการเขยนแบบกอสรางฉบบป พ.ศ. 2554 9-14
อาษา สมาคมสถาปนกสยาม ในพระบรมราชปถมภ www.asa.or.th
บทท 9เปรยบเทยบมาตรฐาน มอก. และ NCS
มอก
.ก.
NCS
การเ
รยกอ
าคาร
และร
ะดบ
สวน
ตางๆ
ชนแล
ะพน
- ห
มายเ
ลขชน
และพ
น ต
องก�า
หน
ดให
เปน
หมา
ยเลข
เดยว
กนแล
ะให
นบ
จาก
ขางล
างขน
ขางบ
น โ
ดยชน
ลางส
ดทใช
งาน
ไดเป
นชน
ท 1
สวน
ชนลอ
ยซงข
น
ลงดว
ยบน
ไดห
ลก ท
างลา
ด ลฟ
ต ให
ถอเป
นระ
ดบห
นง
- ใน
สวน
ของพ
นชน
ลาง
(gro
und
floor
) ก�า
หน
ดให
เปน
ชนท
หน
ง ชน
ทอย
เหน
อขน
ไปให
หมา
ยเลข
ชนมค
าเพ
มขน
ตามล
�าดบ
ชน
ทอย
ใตชน
ทห
นงใ
หชอ
B1 ส
วนชน
ทมล
กษณ
ะและ
เรยง
ซอน
กน ใ
หใช
ค�าวา
“Ty
pica
l Flo
or P
lan”
และ
ระบ
หมา
ยเลข
วาป
ระกอ
บดว
ยชน
อะไร
บาง
ให
หมา
ยเลข
เรยง
ล�าดบ
ของช
นลอ
ย
(mez
zani
ne)
ทมข
นาด
และท
างออ
กจ�าก
ดวา
(M1,
M2)
สวน
ชนลอ
ยทมข
นาด
ใหญ
ขน ก
ารให
หมา
ยเลข
ใหน
บรว
มอยใ
นสว
นขอ
งระบ
บห
มายเ
ลขชน
9-15
อาษา สมาคมสถาปนกสยาม ในพระบรมราชปถมภ www.asa.or.th
มาตรฐานการเขยนแบบกอสรางฉบบป พ.ศ. 2554
บทท 9เปรยบเทยบมาตรฐาน มอก. และ NCS
มอก
.ก.
NCS
วธก�า
หน
ดชน
และร
ะดบ
ทน
ยมใน
ประ
เทศไ
ทย
การเ
รยกช
อหอง
และส
วนตา
งๆ
- ห
มายเ
ลขห
อง
ควรใ
ชแตล
ะชน
เรยง
ตามล
�าดบ
โดย
จ�ากด
อยใน
แตละ
อาคา
ร กา
รให
หมา
ยเลข
หอง
ควรเ
รยงต
ามเข
มนาฬ
กา น
บจา
กหอง
ทถง
กอน
เรมจ
ากท
างเข
า
หลก
ถามห
ลายอ
าคาร
อยใน
โครง
การเ
ดยวก
น ค
วรให
หมา
ยเลข
หอง
ทแย
กกน
ส�าห
รบอา
คารแ
ตละห
ลง เล
ขและ
ชอห
องคว
รแสด
งอยใ
นแต
ละพ
นท
- ท
างเด
นภ
ายใน
อาคา
รและ
พน
ทเล
ก เช
น พ
นท
เกบ
อปกร
ณ ห
องน
�า ค
วรให
หมา
ยเลข
หอง
ดวย
- ห
องใต
ดนแล
ะหอง
ใตห
ลงคา
ให
แสดง
หมา
ยเลข
ชนแล
ะหมา
ยเลข
หอง
ตาม
เหมา
ะสม
- ห
องชด
หมา
ยเลข
หอง
ชดคว
รระบ
ในผง
หอง
แตละ
หอง
ในห
องชด
ให
หมา
ยเลข
เรยง
ตดตอ
กนตอ
จากห
มายเ
ลขห
องชด
เชน
2/3
14/2
หมา
ยถง
อาคา
ร 2
หอง
314
(ห
องชด
หมา
ยเลข
14
ชน 3
) ห
อง 2
(ห
องพ
กผอน
)
- ห
องท
เพมเ
ตมห
รอห
องยอ
ย เพ
มหลง
จากท
ใหห
มายเ
ลขห
องเร
ยบรอ
ยแลว
ใหแต
ละห
องเพ
มตวอ
กษรเ
พอแ
สดงค
วามแ
ตกตา
งออก
ไป เช
น 1
27A
128
B
กรณ
มการ
รวมห
องเพ
อไมใ
หเก
ดชอง
วางใ
นกา
รเรย
งล�าด
บห
มายเ
ลขห
อง
หอง
ทเก
ดให
มให
เขยน
ดงน
127
/128
(เป
นกา
รรวม
หอง
127
และ
หอง
128
เปน
หอง
เดยว
กน)
- กา
รระบ
ชอห
องคว
รจะส
มพน
ธกบ
หมา
ยเลข
ชนขอ
งหอง
นน
การ
ใหห
มายเ
ลข
หอง
ควรเ
รมจา
กจดท
เขาถ
งไดส
ะดวก
ทสด
ของช
น ต
วอยา
งเชน
หอง
แรกท
อย
ทาง
ดาน
ขวาม
อของ
ลฟท
หลก
หรอ
บน
ไดห
ลกขอ
งชน
ทสา
ม คว
รใชช
อ 30
1 ชอ
หอง
ควรเ
รยงล
�าดบ
ตามเ
ขมน
าฬกา
ไปรอ
บๆ
อาค
าร
- บ
นได
หลก
ทส�า
คญ แ
ละมข
นาด
ทกว
างท
สดก�า
หน
ดชอเ
ปน
บน
ได 1
ใน
สวน
ของช
นแร
ก (f
irst f
loor
) ให
หมา
ยเลข
ของบ
นได
เรยง
ล�าดบ
วนตา
มเขม
นาฬ
กา
ใหใช
หมา
ยเลข
บน
ไดเด
ยวกน
ตลอด
ความ
สงขอ
งบน
ไดท
งหมด
บน
ไดท
อยเห
นอ
หรอ
ใตชน
ท 1
ทไม
ไดเช
อมตอ
กบชน
แรกจ
ะตอง
ใหห
มายเ
ลขถด
จากห
มายเ
ลข
บน
ไดท
เชอม
ตอกบ
ชนแร
ก ถา
มบน
ไดห
ลกท
มขน
าดกว
างอย
หลา
ยบน
ได ก
าร
ใหห
มายเ
ลขจะ
เรยง
ตามล
�าดบ
ความ
ส�าคญ
ของบ
นได
ทจะ
ไปสท
างออ
กหลก
ของ
อาคา
ร บ
นได
เพมเ
ตมอน
ๆ ใ
ชหลก
การใ
หห
มายเ
ลขตา
มทกล
าวมา
- พ
นท
ใชสอ
ยภาย
นอก
ระเ
บยง
เฉลย
งมข
เฉลย
ง แล
ะเฉล
ยงมข
รถ พ
นท
แตละ
สวน
ทกล
าวมา
นถา
มอยา
งละม
ากกว
าหน
ง จะ
ตองใ
หห
มายเ
ลข
มาตรฐานการเขยนแบบกอสรางฉบบป พ.ศ. 2554 9-16
อาษา สมาคมสถาปนกสยาม ในพระบรมราชปถมภ www.asa.or.th
บทท 9เปรยบเทยบมาตรฐาน มอก. และ NCS
มอก
.ก.
NCS
- กา
รให
หมา
ยเลข
โครง
สราง
และร
ายละ
เอยด
อนๆ
เลขต
วหน
า ค
อ เล
ขแสด
งชน
สวน
เลขส
องตว
หลง
เปน
ตวเล
ขล�าด
บชอ
เสา
แผน
พน
ผน
ง ห
รอคา
น
เสา
แสด
งดวย
สญลก
ษณ
C20
1 C
202
แผน
พน
แส
ดงดว
ยสญ
ลกษ
ณ S
201
S20
2
ผนง
แสด
งดวย
สญลก
ษณ
W20
1 W
202
คาน
แสด
งดวย
สญลก
ษณ
B20
1 B
202
- ลฟ
ทท
อยใก
ลกบ
ทาง
เขาข
องอา
คาร
ซงมป
รมาณ
การเ
ขาออ
กจ�าน
วนมา
ก
ก�าห
นดช
อเป
น E
leva
tor 1
ให
หมา
ยเลข
ของล
ฟท
อนๆ
ภาย
ในโถ
งลฟ
ท น
อก
เหน
อจาก
นเร
ยงตา
มเขม
นาฬ
กา ถ
ามโถ
งลฟ
ทน
อกเห
นอจ
ากน
ใหใช
หลก
การ
เดยว
กนใน
การใ
หห
มายเ
ลข
- sh
aft ท
อยใก
ลกบ
ทาง
เขาข
องอา
คารท
มปรม
าณกา
รเขา
ออกม
ากก�า
หน
ดให
เปน
Sha
ft 1
การใ
หห
มายเ
ลขขอ
ง sh
aft ใ
หวน
ตามเ
ขมน
าฬกา
ระดบ
ระดบ
อางอ
ง (d
atum
)
- ก�า
หน
ดขน
เพอช
วยให
การบ
อกระ
ดบตา
งๆ ส
ะดวก
ขน ร
ะดบ
ทเป
นลบ
ท�าใ
ห
เกดค
วามส
บสน
เนอง
จากอ
านเค
รองห
มายล
บผด
ไดงา
ย จ
งควร
ก�าห
นดร
ะดบ
ตางๆ
เปน
บวก
ระด
บก�า
หน
ดควร
แสดง
ในแบ
บให
ชดเจ
น โ
ดยมห
นวย
เปน
เมตร
และ
ใชท
ศนยม
3 ต
�าแห
นง
- ระ
ดบพ
นชน
ลาง
(gro
und
floor
pla
n) ใ
นแบ
บอา
จก�าห
นดเ
ปน
ตวเล
ขสมม
ต
เชน
100
เมตร
ใน
ระบ
บ S
I uni
t โดย
ระบ
หมา
ยเห
ตไวใ
นผง
บรเ
วณ (
site
plan
) วา
ระดบ
ทแท
จรงข
องพ
นชน
ลาง
คอ X
XX ซ
งมคา
เทาก
บระ
ดบ 1
00
เมตร
ทแส
ดงไว
ในแบ
บ ก
ารก�า
หน
ดระด
บท
100
เมต
ร แท
นท
จะเป
นระ
ดบ
±0 เพ
อลดป
ญห
าการ
ใหระ
ดบขอ
งสวน
ของอ
าคาร
ทอย
ใตชน
gro
und
floor
(เชน
ชน
ใตดน
) ท
จะตอ
งมเค
รองห
มายล
บ เช
น -
20 เม
ตร ซ
งอาจ
กอให
เกด
ความ
สบสน
กบผใ
ชงาน
9-17
อาษา สมาคมสถาปนกสยาม ในพระบรมราชปถมภ www.asa.or.th
มาตรฐานการเขยนแบบกอสรางฉบบป พ.ศ. 2554
บทท 9เปรยบเทยบมาตรฐาน มอก. และ NCS
มอก
.ก.
NCS
การแ
สดงร
ะดบ
ในผง
- แ
บบ
แสดง
ผง เ
มอแส
ดงระ
ดบมา
กกวา
2 ล
กษณ
ะ เช
น ร
ะดบ
เดม
และ
ระดบ
ทตอ
งการ
ตอง
แยกแ
ยะให
ชดเจ
น
- ถ
าแสด
งระด
บขอ
งต�าแ
หน
งทแน
นอน
ให
แสดง
ดวยเ
ครอง
หมา
ย +
และ
ระดบ
ทวไ
ปให
แสดง
ดวยส
ญลก
ษณ
ทเห
มาะส
ม เช
น ร
ะดบ
พน
ผวส�า
เรจ
(fin
ishe
d flo
or le
vel)
ให
แสดง
สญลก
ษณ
FFL
ก�าก
บตว
เลขบ
อกคา
ระดบ
การแ
สดงร
ะดบ
ในรป
ตดแล
ะรป
ดาน
- ใช
วธเด
ยวกบ
การแ
สดงร
ะดบ
ในผง
แตร
ะดบ
ตองอ
ยนอก
รปตด
และร
ปดา
น
โดยม
สญลก
ษณ
สามเ
หลย
มชลง
(da
tum
tria
ngle
)
- ระ
ดบพ
นชน
ลาง
(gro
und
floor
ele
vatio
n) จ
ะก�าห
นดโ
ดยให
สมพ
นธก
บ
หมด
ระดบ
(be
nchm
ark)
ทใช
ในกา
รส�าร
วจ ต
วอยา
ง เช
น ถ
าระด
บพ
นชน
ลาง
คอ 3
.05
เมตร
เหน
อระด
บอา
งอง
(dat
um)
ทก�า
หน
ดอยท
ระดบ
208
.89
เมตร
ระด
บพ
นชน
ลางท
แทจะ
คอ 2
11.9
4 เม
ตร
- เข
ยนเส
นฉา
ยแสด
งระด
บขอ
งพน
แตละ
ชน แ
ละเข
ยนเส
นใน
แนวด
งทเช
อม
ระห
วางเ
สนระ
ดบขอ
งพน
และ
ใหมต
ของร
ะดบ
พน
แตละ
ชน
ตวอก
ษรแ
ละตว
เลข
- ขน
าดตว
อกษ
รและ
ตวเล
ขไท
ย ใ
ชขน
าด 2
.5 3
.5 5
7 1
0 1
4 แ
ละ
20 ม
ลเมต
ร
- ขน
าดตว
อกษ
รและ
ตวเล
ขอาร
บก
ขนาด
ตวอก
ษรพ
มพให
ญใช
เทาก
บตว
อกษ
รไท
ย
ขนาด
ตวอก
ษรพ
มพเล
ก ม
ขนาด
เทาก
บ 1
0/14
หรอ
7/1
0 ขอ
งตวอ
กษร
พมพ
ใหญ
- ขน
าดตว
อกษ
รและ
ตวเล
ขทเล
กทสด
ส�าห
รบกา
รเขย
นดว
ยมอ
คอ 3
.2 ม
ม.
ส�าห
รบกา
รเขย
นดว
ย CA
D ขน
าดท
เลกท
สด ค
อ 2.
4 มม
.
- ขน
าดตว
อกษ
รและ
ตวเล
ขทให
ญสด
คอ
25 ม
ม.
มาตรฐานการเขยนแบบกอสรางฉบบป พ.ศ. 2554 9-18
อาษา สมาคมสถาปนกสยาม ในพระบรมราชปถมภ www.asa.or.th
บทท 9เปรยบเทยบมาตรฐาน มอก. และ NCS
มอก
.ก.
NCS
- ตว
อกษ
รและ
ตวเล
ขมไว
เพอป
ระกอ
บแบ
บให
ละเอ
ยดถก
ตองแ
ละแน
นอน
ซงตอ
งเขย
นให
ชดเจ
นแล
ะเป
นระ
เบยบ
สามา
รถท
จะพ
มพห
รอถา
ยยอแ
ลวอา
น
ไดงา
ย
- กา
รเขย
นขอ
ความ
ประ
กอบ
แบบ
ควรเ
ขยน
รวมไ
วเป
นกล
ม ไ
มควร
ให
กระจ
ดกระ
จาย
- ขอ
ความ
ทชเ
ฉพาะ
ควรอ
ยใกล
ทสด
กบสว
นท
บงถ
ง แล
ะเสน
ชให
ใชเท
าท
จ�าเป
นเท
านน
มาตร
าสวน
(Sc
ale)
- มา
ตราส
วนจะ
ตองบ
อกไว
ในแบ
บกอ
สราง
ทกแ
บบ
แบ
บท
เขยน
ใหคน
ทวไ
ป
อาน
จะตอ
งเขย
นมา
ตราส
วนแท
ง (b
ar s
cale
) ไว
ทแบ
บดว
ย เช
น ภ
าพรา
ง
หรอ
แบบ
ทจะ
พมพ
เผยแ
พร
- กา
รเลอ
กใชม
าตรา
สวน
ตองพ
จารณ
าใน
เรอง
ของค
วามช
ดเจน
ของแ
บบ
เปน
หลก
- แบ
บห
รอภ
าพ (
view)
ทงห
มดท
จะท
�าการ
ยอห
รอขย
ายคว
รจะต
องมท
ง
มาตร
าสวน
แบบ
ตวเล
ขและ
แบบ
กราฟ
ก
- คว
รจะม
ค�าวา
”มา
ตราส
วน”
เขยน
ก�ากบ
ไวดา
นห
นาต
วเลข
จะต
องมก
าร
ระบ
มาตร
าสวน
ส�าห
รบแบ
บแต
ละแบ
บห
รอมม
แตละ
มม
- ใน
แผน
งาน
เดยว
กนคว
รใชม
าตรา
สวน
เดยว
กนถา
สามา
รถท
�าได
9-19
อาษา สมาคมสถาปนกสยาม ในพระบรมราชปถมภ www.asa.or.th
มาตรฐานการเขยนแบบกอสรางฉบบป พ.ศ. 2554
บทท 9เปรยบเทยบมาตรฐาน มอก. และ NCS
มอก
.ก.
NCS
10-1
อาษา สมาคมสถาปนกสยาม ในพระบรมราชปถมภ www.asa.or.th
มาตรฐานการเขยนแบบกอสรางฉบบป พ.ศ. 2554
บทท 10สญลกษณในแบบ
บทท 10สญลกษณในแบบ
การแบงกลมของสญลกษณ
การควบคมขนาดของสญญลกษณ
มาตรฐานการเขยนแบบกอสรางฉบบป พ.ศ. 2554 10-2
อาษา สมาคมสถาปนกสยาม ในพระบรมราชปถมภ www.asa.or.th
บทท 10สญลกษณในแบบ
10-1
อาษา สมาคมสถาปนกสยาม ในพระบรมราชปถมภ www.asa.or.th
มาตรฐานการเขยนแบบกอสรางฉบบป พ.ศ. 2554
บทท 10สญลกษณในแบบ 10-1มาตราฐานการเขยนแบบกอสราง
ฉบบท 2 2553
สญลกษณในแบบ
บทนอางองจากโมดลท 6 เรอง Symbols ของเอกสาร National CAD Standard version 4 โดยอธบายถง
สญลกษณทใชในแบบ จะมอย 2 ประเภท ดงน
• Scale Dependent เปนสญลกษณประกอบในแบบ ซงขนาดจะปรบเปลยนไปตามมาตราสวนทใช อาทเชน
สญลกษณของตำาแหนงดวงโคม สญลกษณของเครองสขภณฑ เปนตน
• Scale Independent เปนสญลกษณประกอบในแบบ ทมขนาดคงท ไมเปลยนแปลงไปตามมาตราสวนทใช
เชน Bubble Grid, สญลกษณของรปตด เปนตน
ลญลกษณในแบบนนอาจจะประกอบไปดวยนำาหนกเสนทแตกตางกน โดยมเกณฑในการพจารณาดงน
• สญลกษณสำาหรบชนสวน หรอวสดทมอยแลว ใหใชเสนบาง
• สญลกษณสำาหรบชนสวนใหม ใหใชเสนขนาดกลาง
• สญลกษณของชนสวนทรอออก ใหใชเสนประขนาดกลาง
การแบงกลมของสญลกษณ
สญลกษณในแบบ แบงออกเปน 6 ประเภท ดงน
• Reference เปนสญลกษณทใชอางองถงขอมลทปรากฏอยในสวนอนๆ ของชดแบบ หรออาจเปนสญลกษณ
ทใชอธบายขอมลของแบบนนๆ อาทเชน สญลกษณประต หนาตาง สญลกษณของขอมลรปดาน สญลกษณ
ของรปตด แบบขยาย เปนตน สญลกษณเหลานจะมขนาดคงทไมขนอยกบมาตราสวนทใช
• Line เสนแสดงแนวของสาธารณปโภคตางๆ มกแสดงดวยเสนทบ หรอประในแบบตางๆ ประกอบกบตว
อกษร ขนาดตวอกษรทใชจะมขนาดคงทไมขนอยกบมาตราสวนทใช
• Identity สญลกษณของชนสวนใดๆ โดยมากจะใชกบงานทเปน Diagram เชน งานระบบเครองกล ไฟฟา
เชน วาลว ตำาแหนงดวงโคม เปนตน สญลกษณเหลานจะมขนาดปรบไปตามมาตราสวนทใช
• Template หรอ Block จะเปนสญลกษณแทนองคประกอบจรงในแบบ อาทเชน ประต หนาตาง สขภณฑ
เปนตน สญลกษณเหลานจะมขนาดปรบไปตามมาตราสวนทใช
• Material เปนสญลกษณลวดลายตวแทนของวสดทใช เพอความงายในการอานแบบ มกใชประกอบลงไป
เพยงบางสวนในแบบ เพอลดความสบสนของเสนสายในแบบไมใหมมากเกนไป อาทเชน ลญลกษณของดน
คอนกรต เหลก เปนตน สญลกษณเหลานอาจจะมขนาดคงทหรอปรบไปตามมาตราสวนทใชกได
• Text สญลกษณเชงตวอกษร เพออธบายสงทปรากฏในแบบ เสนบอกระยะ สญลกษณทางคณตศาสตร
เปนตน
บทท 10สญลกษณในแบบ
มาตรฐานการเขยนแบบกอสรางฉบบป พ.ศ. 2554 10-2
อาษา สมาคมสถาปนกสยาม ในพระบรมราชปถมภ www.asa.or.th
บทท 10สญลกษณในแบบ
ตารางท 10.1 ตวอยางสญลกษณในการอธบายความทวไป พรอมระยะ
10-3
อาษา สมาคมสถาปนกสยาม ในพระบรมราชปถมภ www.asa.or.th
มาตรฐานการเขยนแบบกอสรางฉบบป พ.ศ. 2554
บทท 10สญลกษณในแบบ
มาตรฐานการเขยนแบบกอสรางฉบบป พ.ศ. 2554 10-4
อาษา สมาคมสถาปนกสยาม ในพระบรมราชปถมภ www.asa.or.th
บทท 10สญลกษณในแบบ
10-5
อาษา สมาคมสถาปนกสยาม ในพระบรมราชปถมภ www.asa.or.th
มาตรฐานการเขยนแบบกอสรางฉบบป พ.ศ. 2554
บทท 10สญลกษณในแบบ
การควบคมขนาดของสญญลกษณ
เนองจากการเขยนแบบดวยคอมพวเตอรนน เปนการเขยนแบบเทาของจรง หรอ 1:1 และควบคมมาตราสวน
ของแบบทตองการในภายหลง ดงนนสญญลกษณและตวอกษรทงหมดทใชจงตองมการคำานวณขนาดไวลวงหนา เพอยอ
ขยายสญญลกษณเหลานนใหสอดคลองกบมาตราสวนทตองการ โดยยนอยบนหลกการทวา เมอพมพงานออกมาตาม
มาตราสวนทกำาหนดไว สญญลกษณเหลานนจะมขนาดทเทากน ซงในทางปฏบตมกจะมการกำาหนดคาไวเปนตาราง หรอ
มสตรในการคำานวณคาตวคณ (Multiply) ใหกบขอมลเหลาน
อยางไรกตามในทางปฏบตกบกรณแรกนอาจสรางความยงยากในการทำาแบบขยาย (Enlarge View) เนองจาก
เมอขยายมมมองตามมาตรสวนแลว ขนาดของสญญลกษณเหลานนกจะโตขนดวย ในทางปฏบตอาจทำาไดดงน
• คดลอกขอมลจากเลเยอรทบรรจขอมลสญญลกษณตางๆ (ANNO, IDEN, DIMS, PATT) มาสรางเปนเลเยอร
ใหม
• ปดเลเยอรเดม
• ทำาการปรบแตงขนาดของสญญลกษณเหลานนดวยเครองมอตางๆ ทโปรแกรมนนๆ ม
ในกรณขางตนน การตดตามแบบจะเปนเรองสำาคญมาก เพราะมการคดลอกขอมลซำา (ถงแมจะคนละขนาด
กตาม) การแกไขขอมลเหลานจะตองทำาดวยความรอบคอบ เพอใหขอมลทซำาซอนเหลานมความถกตองตรงกนในทก
มาตราสวน
สำาหรบ Software บางตวอาจมความสามารถในการปรบแตงขนาดใหสอดคลองกบมาตราสวนทตองการโดย
อตตโนมต เพยงการปรบแตงขนาดมมมองเทานน กรณเชนนจะลดปญหาการสรางขอมลซำาได และมขอมลทถกตอง
ตรงกนในทกมาตราสวนทจดทำาขน
11-1
อาษา สมาคมสถาปนกสยาม ในพระบรมราชปถมภ www.asa.or.th
มาตรฐานการเขยนแบบกอสรางฉบบป พ.ศ. 2554
บทท 11การใหค�าบรรยาย
บทท 11การใหค�าบรรยาย
ประเภทของค�าบรรยาย
รหสแผนงาน (Sheet keynotes)
การเรยงล�าดบขอมลใน Note Block
แนวทางการท�างาน
การเชอมโยงขอมล
มาตรฐานการเขยนแบบกอสรางฉบบป พ.ศ. 2554 11-2
อาษา สมาคมสถาปนกสยาม ในพระบรมราชปถมภ www.asa.or.th
บทท 11การใหค�าบรรยาย
11-1
อาษา สมาคมสถาปนกสยาม ในพระบรมราชปถมภ www.asa.or.th
มาตรฐานการเขยนแบบกอสรางฉบบป พ.ศ. 2554
บทท 11การใหค�าบรรยาย 11-1มาตราฐานการเขยนแบบกอสราง
ฉบบท 2 2553
การใหค�าบรรยาย
บทนอางองจากโมดลท 7 เรอง Notations ของเอกสาร National CAD Standard ver. 4 โดยอธบายถงการวาง
รปแบบและต�าแหนงของการเขยนค�าบรรยาย
ประโยชนทไดรบ
• เพมความชดเจน อานงาย และถกตองตรงกน
• เพมประสทธภาพในการเชอมโยงอางองขอมล ระหวางสาขา
• ปรบปรงการใชถอยค�า
• สงเสรมการสอสารระหวางผสรางแบบกบผใชงาน
• พฒนาคณภาพของมาตรฐานอตสาหกรรม
• งายตอการบรหารจดการขอมล
• เพอใหมการใชรปแบบค�าทสอดคลองตรงกนในระหวางกลมสาขา
ประเภทของค�าบรรยาย
ค�าบรรยาย คอองคประกอบเชงตวอกษรของแบบ ทใหขอมลเกยวกบเนองาน แผนงาน หรอเกยวกบรปในแบบ
นนๆ ประเภทของค�าบรรยาย สามารถแบงออกไดเปน 5 ชนด คอ ค�าบรรยายทวไป (General notes) ค�าบรรยายทวไป
เกยวกบกลมสาขา (General discipline notes) ค�าบรรยายเกยวกบแผนงาน (General sheet notes) ขอมลรหสอางอง
(Reference keynotes) และรหสแผนงาน (Sheet keynotes)
บทท 11การใหค�าบรรยาย
มาตรฐานการเขยนแบบกอสรางฉบบป พ.ศ. 2554 11-2
อาษา สมาคมสถาปนกสยาม ในพระบรมราชปถมภ www.asa.or.th
บทท 11การใหค�าบรรยาย
ค�าบรรยายทวไป (General notes)
ค�าบรรยายทวไป จะใชอางองถงงาน
ทงโครงการ โดยไมจ�าเปนทจะตองแสดงขอมล
เหลานซ�าอกในแผนงานตางๆ ขอมลนบาง
สวนจะปรากฏอยในเอกสารรายการประกอบ
แบบสวนท 1 (Division 1) การเตรยมขอมล
สวนนมกจะเปนหวหนาทมในการออกแบบ
และควรใชอยางระมดระวง เพอปองกนการซ�า
ซอน หรอขดแยงกนของขอมลตางๆ ในแบบ
รปแบบมาตรฐานของค�าบรรยายทวไป เปน
ดงรปท 11.1 รปท 11.1 กรอบมาตรฐานค�าบรรยายทวไป
ค�าบรรยายทวไปเกยวกบกลมสาขา (General discipline notes)
เปนค�าบรรยายทวไปทเกยวเนองกบแตละกลมสาขานนๆ โดยเฉพาะ ซงจะก�าหนดใชกบทกๆ สวนของกลมสาขา
โดยปกตจะปรากฏทแผนงานแผนแรกของกลมสาขานนๆ และจะไมปรากฏในแผนอนๆ ของกลมสาขานนอก ทงนขอมล
จะตองไมซ�ากบสวนทเปนค�าบรรยายทวไป (General notes) (รปท 11.2)
รปท 11.2 กรอบค�าบรรยายแตละกลมสาขา
11-3
อาษา สมาคมสถาปนกสยาม ในพระบรมราชปถมภ www.asa.or.th
มาตรฐานการเขยนแบบกอสรางฉบบป พ.ศ. 2554
บทท 11การใหค�าบรรยาย
ค�าบรรยายเกยวกบแผนงาน (General sheet notes)
ใชส�าหรบการอธบายถงขอมล ค�าแนะน�า ของแผนงรปท 11.2 รปแบบมาตรฐานของค�าบรรยายทวไปแยกตาม
กลมสาขานน ขอมลสวนนจะปรากฏหลงค�าบรรยายทวไป แตอยกอนหนาขอมลรหสอางอง (Reference keynotes)
ขอมลรหสอางอง (Reference keynotes)
เปนขอมลสวนทอางองกบองคประกอบในแบบโดยตรง ไปยงสวนของรายการประกอบแบบ โดยทสญลกษณของ
รหสจะปรากฏในสวนตางๆ ของตวแบบ และในสวนของพนทบรรยาย (note block) ซงจะมรหส และค�าอธบายเพมเตม
สนๆ ทงนรหสทใชส�าหรบองคประกอบ หรอวสดเดยวกน จะตองถกตองตรงกนในทกๆ แผนงาน
รหสอางองจะประกอบไปดวยสวนตางๆ ดงน (รปท 11.3)
• Root รหสวสด ตวเดยวกบทระบในรายการ
ประกอบแบบ (อางองจาก MasterFormat)
อาทเชน 03200 หมายถง เหลกเสรม
(Reinforce Steel) ในงานคอนกรต (03
คอกลมงานคอนกรต) เปนตน
• จดทศนยม (Decimal point) เปนตวแบง
เพอใหอานงายขน
• Suffix ใชตวอกษรตวใหญ (Capital letter)
ส�าหรบระบรายการตางๆ ของวสด (Root)
กลมเดยวกน ทงนไมใหใชอกษร I และ O
เพอปองกนความสบสนกบตวเลข 1 และ 0
(ศนย)
• Suffix Modifier ใชรหสตวเลข 2 ตวเปน
สวนเสรมหากจ�าเปน ในกรณทตวอกษร
มจ�านวนจ�ากด และอาจไมพอตอการระบ
สามารถใชรหสตวเลข 2 หลกเขามาชวย
เสรมได ซงมกจะใชกบองคประกอบท
เหมอนกน แตอาจจะแตกตางกนในเรอง
ของขนาด ส ความหนา เปนตน
รปท 11.3 รหสอางองหลก
มาตรฐานการเขยนแบบกอสรางฉบบป พ.ศ. 2554 11-4
อาษา สมาคมสถาปนกสยาม ในพระบรมราชปถมภ www.asa.or.th
บทท 11การใหค�าบรรยาย
• Reference Keynote Modifiers เปนค�าอธบายสวนเพมเตม โดยจะวางอยใตรหสขางตน เพอลดปรมาณการ
ใชรหสเฉพาะตวทแตกตางกนกบวสดทอาจจะมความแตกตางกนบาง ใหนอยลง แตอาศยค�าอธบายเพมเตม
แทน (รปท 11.4)
รปท 11.4 การระบรหสอางองในแบบ และค�าอธบายรหสอางอง
รหสแผนงาน (Sheet keynotes)
ใชส�าหรบระบถงขอมลของสงทเขยนลงไปในแบบ โดยใชสญลกษณรปหกเหลยม ภายในมตวเลขก�ากบ พรอม
เสนโยง (leader) ชทองคประกอบในแบบ ในสวนของพนทเขยนค�าบรรยาย (Notation area) จะมหวเรองพรอม
เครองหมายหกเหลยม ตามดวยรายการตางๆ ของเลขทตวเลขก�ากบ พรอมขอความอธบายเพมเตม (รปท 11.5)
รปท 11.5 รหสแผนงาน
เวนระยะหางระหวางแตละขอ ไมนอยกวา 3 มม.
ความสง 6 มม.
กรอบหวเรอง
11-5
อาษา สมาคมสถาปนกสยาม ในพระบรมราชปถมภ www.asa.or.th
มาตรฐานการเขยนแบบกอสรางฉบบป พ.ศ. 2554
บทท 11การใหค�าบรรยาย
การเรยงล�าดบขอมลใน Note Block
ในกรณทมขอมลค�าบรรยายหลายประเภท
ใหก�าหนดการเรยงล�าดบขอมลของค�าบรรยายตางๆ
ดงน (รปท 11.6)
• ค�าบรรยายเกยวกบแผนงาน (General
sheet notes)
• ขอมลรหสอางอง (Reference keynotes)
• รหสแผนงาน (Sheet keynotes)
รปท 11.6 การเรยงล�าดบขอมลค�าบรรยายใน Note Block
แนวทางการท�างาน
ในการพฒนา หรอสรางแบบตางๆ ตองการการบรหารจดการขอมลในกลมสาขาตางๆ ดวย อาทเชน การจด
เกบคลงขอมลแบบขยาย รายละเอยดของงาน มกจะถกเกบไวเพอสามารถน�าไปใช หรอปรบปรงใชกบโครงการตางๆ ได
ในท�านองเดยวกบขอมลค�าบรรยายเหลานเชนกน เพอใหเอกสาร ขอความทงหมดมความสอดคลองตองกน มแนวทาง
ในการด�าเนนการบางประการ เพอชวยใหการใหค�าบรรยายมประสทธภาพมากขน ไดแก
• การใชชอของวสด และผลตภณฑ ควรถกตองตรงกนในทกโครงการ และควรใชรหสอางองทตรงกน ทงใน
แบบและในเอกสารรายการประกอบแบบ
• ลดปรมาณการใชขอความบรรยายในแบบลง อาจใชรหสอางอง (Reference keynotes) ในแบบ และให
รายละเอยดในสวนของ Note Block แทน หรออาจอางองไปถงเอกสารรายการประกอบแบบเลยกได
• ควรใชรปแบบตวอกษรปกตทเรยบงาย ไมควรใชตวเอยง ตวหนา ขดเสนใต หรอใชเทคนคทางดาน
คอมพวเตอรทซบซอน
• พยายามใชค�าเตม มากกวาค�ายอ หากตองใชค�ายอ จะตองมการวางรปแบบค�ายอทสอดคลองตรงกนทงหมด
วาง General Notesไวบนสดของ Note Block
วาง Reference Keynotes ไวถดจาก General Notes
วาง Sheet Keynotes ไวใต Reference Keynotes
หากมการใช Keyplan ใหวางไวลางสดของ Note Block
มาตรฐานการเขยนแบบกอสรางฉบบป พ.ศ. 2554 11-6
อาษา สมาคมสถาปนกสยาม ในพระบรมราชปถมภ www.asa.or.th
บทท 11การใหค�าบรรยาย
การเชอมโยงขอมล
การใชรหสอางอง (Reference keynotes) จะชวยในเรองของการเชอมโยงขอมลในแบบกบขอมลรายละเอยดใน
รายการประกอบแบบไดเปนอยางด นอกจากนนอาจเชอมโยงไปกบ รายการประมาณราคา ตารางการกอสราง หรอ
เอกสารประกอบงานกอสรางอนๆ การสรางขอมลผนกไปกบตวแบบ ทเรยกวา Attribute ในกรณของการเขยนแบบดวย
คอมพวเตอร และใชระบบรหสอางองประกอบ จะชวยใหการประสานขอมล ดงขอมลออกมาจากระบบมความสดวกรวดเรว
ขน การตงชอ ควรใชรหสอางองจากระบบ MasterFormat กได เพอใหสดวกตอการอางองในภายหลง และเปนระบบ
เดยวกนในทกกลมสาขา
12-1
อาษา สมาคมสถาปนกสยาม ในพระบรมราชปถมภ www.asa.or.th
มาตรฐานการเขยนแบบกอสรางฉบบป พ.ศ. 2554
บทท 12ขอมลเชงตาราง
บทท 12ขอมลเชงตาราง
วตถประสงคของ Schedules
ค�านยามของ Schedule
แนวคด
รปแบบ (Format)
สวนประกอบของ Schedule
โปรแกรมจดท�า Schedule
การเชอมโยง Schedule กบแบบ
ขอมลประกอบ (Attributes)
การตงชอคลงขอมล
มาตรฐานการเขยนแบบกอสรางฉบบป พ.ศ. 2554 12-2
อาษา สมาคมสถาปนกสยาม ในพระบรมราชปถมภ www.asa.or.th
บทท 12ขอมลเชงตาราง
12-1
อาษา สมาคมสถาปนกสยาม ในพระบรมราชปถมภ www.asa.or.th
มาตรฐานการเขยนแบบกอสรางฉบบป พ.ศ. 2554
บทท 12ขอมลเชงตาราง 12-1มาตราฐานการเขยนแบบกอสราง
ฉบบท 2 2553
ขอมลเชงตาราง (Schedules)
บทนอางองมาจากโมดลท 3 ของเอกสาร National CAD Standard ver. 4 วตถประสงคของหมวดนคอ การให
รปแบบมาตรฐานของการเขยนขอมลเชงตาราง รายการทบรรจอยในตารางเหลานน รปแบบตางๆ ทมสามารถใชกบงาน
ออกแบบอาคารโดยทวไป พรอมทงระบบการอางองเพอสดวกในการเกบ จดระบบ และการสบคนขอมล ทงนจะประกอบ
ดวย
• ขอเสนอแนะของรปแบบตาราง
• ตวอยางตารางสำาเรจรปทสามารถนำาไปใชงานได
• ระบบวธการอางองถง
ประโยชนทจะไดรบจากระบบน
• เพมประสทธภาพในการสอสารระหวางผทำากบผใช
• เพมประสทธภาพในการควบคมคณภาพ
• เพอการจดการขอมลทงายขน
วตถประสงคของ Schedules
ในชดของแบบสวนมากขอมลตางๆ จะถกแสดงอยในรปของตาราง และมกแสดงอยถดไปจากขอมลเชง Graphics
ตวอยางเชน ในแบบผงพน การแสดงขอมลหนาตางจะถกอธบายเพมเตมในรายละเอยดไวในตาราง หรอการเขยนขอความ
อธบายเพมเตมของหนาตางเหลานนในรปดาน เปนตน (วธการขางตนเปนตวอยางสำาหรบงานขนาดเลกเทานน)
ตารางบางตว อาจมเฉพาะตวอกษรเทานน ซงสามารถสรางไดจากโปรแกรมอน อาทเชนโปรแกรมฐานขอมล
โปรแกรมตารางคำานวณอเลคโทรนคส แลวนำาเขามาประกอบในโปรแกรม CAD ทใชอย ตารางบางประเภทอาจมทงตว
อกษรและรปกได
ค�านยามของ Schedule
Schedule คอกลมของรายการทแสดงขอมลทสมพนธกนในดานใดดานหนง ประกอบกนอยในรปของตาราง โดย
มหวเรอง และมคอลมนแสดงขอมลยอยอกอยางนอยอก 3 คอลมน
บทท 12ขอมลเชงตาราง
มาตรฐานการเขยนแบบกอสรางฉบบป พ.ศ. 2554 12-2
อาษา สมาคมสถาปนกสยาม ในพระบรมราชปถมภ www.asa.or.th
บทท 12ขอมลเชงตาราง
รปแบบทงายทสดของตารางจะมอย 4 สวน ประกอบดวย หวเรอง (Heading) คอลมนท 1 แสดงลำาดบท หรอ
Mark คอลมนท 2 แสดงชอรายการ (description) และคอลมนท 3 แสดงขอมลจำาเพาะของเรองนนๆ (Distinguish
feature) (ตารางท 12.1)
ตารางท 12.1 รปแบบทวไปของ Schedule
Schedule มรายละเอยดมากกวาขอมลรายการทวไป อาทเชน ขอมลสญลกษณ หรอสารบญ ขอมลรายการมก
ใชกบรายการ Keynotes หรอแสดงรายการทวไปทไมตองมขอมลจำาเพาะ ตวอยางเชนตารางตอไปน (ตารางท 12.2)
ตารางท 12.2 ขอมลรายการเกยวกบวสดผวส�าเรจและส
แนวคด
ใหพจารณาถงแนวคดตอไปน เมอเตรยมขอมล Schedule
• พจารณาถงถอยคำา และคำายอทจะใช ซงควรจะเหมอนกนทงระบบ
• Schedule จะตองสามารถปรบขนาดไดตามขอมลทบรรจอย หวเรองของแตละคอลมนควรจะสนทสดเทาท
จะทำาได เพอใหสดวกตอการปรบเปลยนความกวาง
• Software ตางๆมกจะสามารถผลต Schedule ไดโดยอตโนมตจากการสกดขอมลออกมาจากแบบ ซงม
รปแบบทหลากหลาย
• เมอมการใช Schedule ในแผนงาน จะตองสามารถบรรจลงในพนทการเขยนมาตรฐาน (Drawing Area)
ได
• Schedule สามารถเพมบรรทด หรอคอลมนได
12-3
อาษา สมาคมสถาปนกสยาม ในพระบรมราชปถมภ www.asa.or.th
มาตรฐานการเขยนแบบกอสรางฉบบป พ.ศ. 2554
บทท 12ขอมลเชงตาราง
• Schedule ทซบซอนอาจมการแบงแยกออกเปนสวนยอยๆ ตามกลมขอมล อาทเชน ระดบชน หรอ ขนตอน
การกอสราง เปนตน
รปแบบ (Format)
ขอมลตางๆ ใน Schedule จะตองอยในรปแบบเดยวกน อาจจะเปนเพยงแสดงขอมลพนฐานไปจนถงขอมล
รายละเอยดตางๆ รปแบบของ Schedule จะถกจำากดโดยขนาดของแผนงาน ในขณะเดยวกนกจะถกจำากดโดยขนาดของ
คมอของโครงการนนๆ ดวย ในการจดรปแบบของ Schedule จะตองคำานงถงสงตางๆ ตอไปน
• ความตองการของเจาของโครงการ
• ขนาดของกรอบ Schedule ทจะตองเขากบ Sheet grid บนแผนงาน หรอเขากบกรอบกระดาษทใช กรณท
มขนาดของ Schedule ทใหญเตมพนทกระดาษ หรอเขากบขนาดกระดาษทใชสำาหรบคมอของโครงการ
• วธการสราง Schedule วาจะทำาโดย CAD Software หรอ ใชโปรแกรมอนใด หรอเขยนดวยมอกตาม
• วธการทจะนำากลบไปใชใหม
• ปรมาณในการถกยอขยาย
• ขนาดเลกสดของตวอกษรทใช ทยงคงอานไดงาย
• ผใชงาน อาทเชน ในสำานกงาน ในสถานทกอสราง เปนตน
สวนประกอบของ Schedule
หวเรอง (Heading)
เปนสวนแสดง หรออธบายวาเปนขอมลเรองอะไร
คอลมนแสดงสญลกษณ (Mark Column)
คอลมนซายสดของ Schedule จะเปนรายการ ลำาดบท หรอแมแตสญลกษณทใชในแบบ เรยกวา Mark ในกรณ
ทขอมลมความกวางมาก อาจจะเพมคอลมนของ Mark ทคอลมนขวาสดของตารางดวยกได เพอชวยใหการด หรอการ
อานขอมลงายขน
มาตรฐานการเขยนแบบกอสรางฉบบป พ.ศ. 2554 12-4
อาษา สมาคมสถาปนกสยาม ในพระบรมราชปถมภ www.asa.or.th
บทท 12ขอมลเชงตาราง
ค�าอธบาย (Item Description)
แสดงขอมลคำาอธบายหรอชอของรายการแตละบรรทด
ขอมลจ�าเพาะ (Distinguishing Feature)
ขอมลจำาเพาะของรายการตางๆ อาจจะมมากกวา 1 คอลมนกได
หมายเหต (Notes)
คอลมนนเปนขอมลจำาเพาะประเภท
หนง โดยปกตจะวางอยทคอลมนขวาสด สวน
มากใชสำาหรบการแสดงหมายเหต หรอคำา
อธบายเฉพาะสำาหรบรายการนนๆ ซงอาจจะ
เปนคำาบรรยายเตมรป หรอเปนเพยงคำายอ
กได นอกจากนนอาจะเปนรหส หรอตวเลข
สำาหรบอางองไปยงรายละเอยดทวางอยใน
สวนอนๆของแผนงาน หรออาจจะอางองไปยง
Drawing อน หรอรายการประกอบแบบอนๆ
(ตารางท 12.3)
ตารางท 12.3 ตารางทมคอลมนหมายเหต
ขอไดเปรยบของการใชรหสตวเลข หรอตวอกษรในคอลมนของ Notes นคอสามารถลดขนาดความกวางของ
คอลมนลงได
การสราง Schedule
Schedule พนฐานสามารถขยายใหมรายละเอยดมากขนโดยการเพมคอลมนของขอมลจำาเพาะลงไป ในหวขอน
จะกลาวถงวธการเพมรายละเอยดเหลานนลงไป
12-5
อาษา สมาคมสถาปนกสยาม ในพระบรมราชปถมภ www.asa.or.th
มาตรฐานการเขยนแบบกอสรางฉบบป พ.ศ. 2554
บทท 12ขอมลเชงตาราง
Schedule แบบพนฐานกบแบบขยาย
Schedule พนฐานสามารถขยายตวออกไปโดยขนอยกบความตองการของแตละโครงการ หรอรายละเอยดของ
ขอมลทจำาเปน การเพมขอมลลงไปจะทำาให Schedule มความซบซอนขน ในขณะเดยวกน Schedule ทมความซบซอนก
สามารถปรบใหเปน Schedule พนฐานได โดยการลดรายการขอมลลง ไมวาจะเปนรปแบบขอมลแบบใดกตาม การวาง
ตำาแหนงขอมลใน Schedule ควรทจะวางตามลำาดบขอเทจจรง รปแบบทแนะนำามดงน
การก�าหนดคอลมน
ความซบซอนของ Schedule จะสมพนธกบปรมาณขอมล และความซบซอนของขอมลจำาเพาะทแสดงอย
การเพมเตมขอมลจำาเพาะ อาจหมายถงขอมลรายการใหม (New Class) หรอเปนการแตกรายละเอยดของขอมลเดมเปน
ขอมลยอยๆ (Sub Class) เพมขน
สำาหรบ Schedule แบบพนฐานสามารถแสดงไดดวยคอลมนขอมลจำาเพาะเพยงระดบเดยว เชนตวอยาง Schedule
ของวสดตกแตงผวของผนง ซงแสดงเฉพาะวสดโดยรวมทใชในแตละสวนองคประกอบของอาคาร (ตารางท 12.4)
ตารางท 12.4 ตารางทมขอมลเพยงระดบเดยว
คอลมนยอยของขอมลแตละคอลมนหลก อาจเพมขนเปนระดบท 2 เพอขยายรายละเอยดเพมขน เชนกรณ
ตวอยาง อาจมการเพมขอมลดานตางๆ ของอาคารลงไปในรายการผนง เพอใหรายละเอยดมากขน
ตารางท 12.5 ตารางทมขอมล 2 ระดบ เพอขยายรายละเอยด
จากตวอยางขอมลผนงอาจจะถกขยายความเพมเตมเปนระดบท 3 เพอใหขอมลในรายละเอยดของวสด วสด
ตกแตงผว และสของผนงนนๆ (ตารางท 12.6)
มาตรฐานการเขยนแบบกอสรางฉบบป พ.ศ. 2554 12-6
อาษา สมาคมสถาปนกสยาม ในพระบรมราชปถมภ www.asa.or.th
บทท 12ขอมลเชงตาราง
การแสดงขอมลจำาเพาะเปนระดบชนลกษณะคลายๆ กบการยอหนาเปนลำาดบในงานเอกสาร จะเปนการ
เพมเตมขอมลใหม และรายละเอยดแยกยอยใหกบ Schedule นนๆ
ตารางท 12.6 ตารางทมขอมล 3 ระดบ เพอขยายรายละเอยด
จากตวอยางขางตน จะมการใชรหสยอเพอลดขนาดความกวางของขอมล จงจำาเปนตองมตารางใหขอมลเพมเตม
ประกอบไป
ต�าแหนงทวาง Schedule
โดยปกต Schedule จะปรากฏอยในเอกสารรายการประกอบแบบ หรอในแผนงาน ขอมลเหลานจะตองไมปรากฏ
ซำากนในทใดๆ ในรปแบบทตางกน การเลอกวาจะวาง Schedule เหลานไวในรายการประกอบแบบ หรอในแผนงานนน
จะขนอยกบแตละโครงการ หรอแลวแตความตองการของเจาของงาน
ปจจยในการพจารณาวาจะวาง Schedule ไวทใด มดงน
• ขนาดของ Schedule
• วธการทผลต Schedule
• ความสดวกในการวางขอมลลงไปในแผนงาน และรายการประกอบแบบ
• การใชขอมลเชง Graphics ใน Schedule
• ความสดวกในการใช Schedule
โดยปกต Schedule มกถกพมพออกมาในระหวางการดำาเนนการของโครงการ เพอการประสานงานและการ
ตรวจสอบ เพอใหสดวก Schedule ควรพมพออกมาในขนาด 216 มม. X 279 มม. (กระดาษพมพสน) เพอสะดวกตอ
การคดลอก จดเกบ และกระจายขอมลออกไป Schedule อาจมขนาดใหญเลกแตกตางกน หรออาจจะพบอยในขนาดของ
279 มม. X 432 มม. เมอมการวาง Schedule ไวบนแผนงาน Schedule ควรทจะมขนาดสอดคลองกบการแบงสวนหนา
กระดาษSchedule ทบรรจขอมลทมการเปลยนแปลงบอย ควรพจารณาใหวางอยในเอกสารรายการประกอบแบบ (เชน
วสดตกแตงผว ตารางส เปนตน) สวน Schedule ทควรวางอยในแผนงาน ควรเปนขอมลถาวรทปรากฏอยในแบบ
เหลานน (เชน ประต หนาตาง)
12-7
อาษา สมาคมสถาปนกสยาม ในพระบรมราชปถมภ www.asa.or.th
มาตรฐานการเขยนแบบกอสรางฉบบป พ.ศ. 2554
บทท 12ขอมลเชงตาราง
โปรแกรมจดท�า Schedule
Schedule สามารถจดทำาไดจากโปรแกรมหลายแบบ อาทเชน โปรแกรมจดพมพเอกสาร โปรแกรมตาราง
คำานวณอเลคโทรนคส หรอ โปรแกรมฐานขอมล หรอแมกระทงจดทำาขนในโปรแกรม CAD ทใชในการเขยนแบบเลยกได
ในกรณทเราใช Schedule แบบอเลคโทรนคส การจดเกบแฟมขอมลแบบมโครงสรางทชดเจนเปนเรองจำาเปน
รวมไปถงผทจะเขาถงขอมลเหลานนดวย มหลายวธในการจดการโครงสรางแฟมขอมล จากงายไปจนถงระบบทซบซอน
เชน
• ใชแฟมขอมลเดยว ผลตจากโปรแกรมใดๆ โปรแกรมเดยว
• ใชระบบฐานขอมลในการผลต Schedule ขนสดทาย
• ใชแฟมขอมลทผลตจากโปรแกรมหนง แลวถายโอนไปยงอกโปรแกรมหนงเพอผลตผลงานขนสดทาย
• ใชแฟมขอมลทผลตจากโปรแกรมหนง แลวผนก (Embedded) ลงไปยงอกโปรแกรมหนงเพอผลตผลงานขน
สดทาย
• Schedule ทเกดจากการสกดขอมลจากแบบทเขยน ซงประกอบไปดวยขอมลทปะตดอยกบขอมลเชง
Graphics ทเขยนเหลานน
การเชอมโยง Schedule กบแบบ
หาก Schedule ถกสรางขนจากโปรแกรมอนๆ ขอมลเหลานนสามารถเชอมโยงเขามาใน Drawing ได โปรแกรม
ทางดาน CAD นนจะสรางฐานขอมลสำาหรบเสนสายตางๆ ทเขยน ซงสามารถสกดขอมลออกมาและเชอมไปยงโปรแกรม
ตารางคำานวณอเลคโทรนคส หรอสรางเปนขอมล Schedule กได โปรแกรม CAD ทมขดความสามารถในลกษณะน จะ
สามารถสราง Schedule ทสามารถปรบปรงขอมลโดยอตโนมตเมอมการเปลยนแปลงแบบ อกทงสามารถปรบแตงรปแบบ
ของขอมลใหสอดคลองกบความตองการของเจาของงานไดดวย
ขอมลประกอบ (Attributes)
เมอมการเขยนแบบดวยโปรแกรม CAD ไมเฉพาะแตการเกบขอมลเชง Graphics แตยงสามารถบนทกขอมล
ตวอกษรเกยวกบองคประกอบนนๆ ลงไปไดดวย ขอมลประกอบ หรอเรยกวา Attributes นนสามารถแยกแยะและรวบรวม
ไปเปน Schedule ได
โปรแกรมคอมพวเตอรจะมขดความสามารถในการเรยงลำาดบ สบคน หรอสกดขอมลเหลานออกมาจากฐาน
ขอมลของโปรแกรม CAD ตวอยางเชน Schedule ของประต อาจจะเรยงลำาดบตามเลขทของประต, ประเภทของประต
มาตรฐานการเขยนแบบกอสรางฉบบป พ.ศ. 2554 12-8
อาษา สมาคมสถาปนกสยาม ในพระบรมราชปถมภ www.asa.or.th
บทท 12ขอมลเชงตาราง
หรอชนดของอปกรณ เปนตน อตราการทนไฟของประต สามารถสกดขอมลออกมาจากฐานขอมล ชวยใหสามารถตรวจ
สอบขอมลของอปกรณตางๆ ทเกยวเนองกบประตนนๆ ไดอยางรวดเรว
การตงชอคลงขอมล
Schedule กเหมอนกบแฟมขอมลแบบ ซงควรทจะมการจดระเบยบใหแยกแยะได เพอการจดเกบ การเรยกใช
ขอมล การตงชอ Schedule ควรใชรหส 8 ตวในแบบมาตรฐานของ MasterFormat หรอ UniFormat โดยทระบบเลขท
ของ MasterFormat สามารถใชไดในทกๆ ขนตอนการกอสราง สวนระบบของ UniFormat สามารถใชในขนตอนการ
ทำาแบบรางของโครงการ
13-1
อาษา สมาคมสถาปนกสยาม ในพระบรมราชปถมภ www.asa.or.th
มาตรฐานการเขยนแบบกอสรางฉบบป พ.ศ. 2554
บทท 13มาตรฐานการใชส
บทท 13มาตรฐานการใชส
มาตรฐานการใชสของคมอมาตรฐาน
มาตรฐานการเขยนแบบกอสรางฉบบป พ.ศ. 2554 13-2
อาษา สมาคมสถาปนกสยาม ในพระบรมราชปถมภ www.asa.or.th
บทท 13มาตรฐานการใชส
13-1
อาษา สมาคมสถาปนกสยาม ในพระบรมราชปถมภ www.asa.or.th
มาตรฐานการเขยนแบบกอสรางฉบบป พ.ศ. 2554
บทท 13มาตรฐานการใชส 13-1มาตราฐานการเขยนแบบกอสราง
ฉบบท 2 2553
มาตรฐานการใชส
โดยทวไปโปรแกรมส�ำหรบงำนเขยนแบบมกจะใชสเปนตวควบคมขนำดของเสน (Line weight) ยกเวนบำง
โปรแกรมทสำมำรถควบคมขนำดของเสนไดดวยวธกำรอน เพอใหเกดควำมสดวกในกำรท�ำงำนกำรก�ำหนดสทชดเจน
ตำยตว กบน�ำหนกของเสน จะชวยใหกำรท�ำงำนเปนไปดวยควำมสดวกคลองตวยงขน อยำงไรกตำมในเรองของกำรก�ำหนด
ใชส หำกประกอบกบกำรใชระบบ layer ทเหมำะสมในกำรท�ำงำน เรำสำมำรถปรบชดของสใหเขำกนไดโดยไมยำก
Software สวนใหญกมกจะมค�ำสง หรอกระบวนกำรในกำรปรบชดสอยแลว โดยหลกกำรคออยำงนอยแตละองคกร
จ�ำเปนทจะตองมระบบมำตรฐำนสทจะใชรวมกน ส�ำหรบในระบบของ National CAD Standard ไดมกำรก�ำหนดคำ
ตำงๆ ไวเปนแนวทำง โดย Tri-Services CADD/GIS Technology ของ U.S. Army Corps of Engineers (ตำรำง
ท 13.1)
ตารางท 13.1 ตวอยางมาตรฐานการใชสและน�าหนกเสน
บทท 13มาตรฐานการใชส
มาตรฐานการเขยนแบบกอสรางฉบบป พ.ศ. 2554 13-2
อาษา สมาคมสถาปนกสยาม ในพระบรมราชปถมภ www.asa.or.th
บทท 13มาตรฐานการใชส
มาตรฐานการใชสของคมอมาตรฐาน
ดงกลำวไปแลววำกำรก�ำหนดมำตรฐำนกำรใชส รวมไปถงกำรเปลยนแปลงชดสจะกระท�ำไดโดยไมยำก เพรำะ
เปนกำรเปลยนแปลงทระดบ layer เปนหลก สวนมำตรฐำนของ Tri-Services นนพบวำน�ำหนกสทปรำกฏบนจอสด�ำด
จะไมสอดคลองกบน�ำหนกปำกกำทก�ำหนด ส�ำหรบในคมอมำตรฐำนนจะใชวธกำรก�ำหนดชดสตำมน�ำหนกของสทปรำกฏ
บนจอภำพสด�ำเปนเกณฑ เพอใหผท�ำงำนมองเหนและสอถงควำมหนำของเสนไดดกวำ โดยมมำตรฐำนกำรก�ำหนดดงน
นำ�หนก รหสส
0.13 38,485,868,118,128,138,148,208,218,238
0.18 14,44,54,94,114,234,144,194,204,224,234
0.25 15,35,55,75,95,115,135,155,175,205,215,235
0.35 11,31,51,71,91,111,131,151,171,201,211,231
0.5 10,20,40,60,140,210,230
0.7 1,2,3,4,6,7
โดยหลกทใชนนจะเลอกสทมเลขลงทำยเหมอนกนในน�ำหนกปำกกำเดยวกน เพอชวยในกำรสงเกตดวย ยกเวน
สในกลมสน�ำเงน (ประมำณ 150 - 190) เนองจำกมควำมสวำงนอยเมอเทยบกบจอสด�ำ และยกเวนสบำงเบอรเพอม
ใหชวงสตดกนเกนไปจนสงเกตไมออกดวยตำเปลำ
14-1
อาษา สมาคมสถาปนกสยาม ในพระบรมราชปถมภ www.asa.or.th
มาตรฐานการเขยนแบบกอสรางฉบบป พ.ศ. 2554
บทท 14ค�ายอ
บทท 14ค�ายอ
มาตรฐานการเขยนแบบกอสรางฉบบป พ.ศ. 2554 14-2
อาษา สมาคมสถาปนกสยาม ในพระบรมราชปถมภ www.asa.or.th
บทท 14ค�ายอ
14-1
อาษา สมาคมสถาปนกสยาม ในพระบรมราชปถมภ www.asa.or.th
มาตรฐานการเขยนแบบกอสรางฉบบป พ.ศ. 2554
บทท 14ค�ายอ 14-1มาตราฐานการเขยนแบบกอสราง
ฉบบท 2 2553
ค�ายอ
บทนอางองมาจากโมดลท 5 เรอง Terms and Abbreviations ของเอกสาร National CAD Standard ver.3
โดยมเนอหาเกยวกบค�ายอทใชในแบบกอสราง ประกอบกบ ค�าศพทสถาปตยกรรมศาสตร องกฤษ-ไทย ไทย-องกฤษ
ฉบบราชบณฑตสถาน ป พ.ศ. 2548 และ Lexitron พจนานกรม ไทย-องกฤษ โดยฝายวจยและพฒนาสารสนเทศ
ศนยเทคโนโลยอเลกทรอนกสและคอมพวเตอรแหงชาต ส�านกพฒนาวทยาศาสตรและเทคโนโลย กระทรวงวทยาศาสตร
และเทคโนโลย โดยมค�าทใชบอยๆ ดงตารางท 14.1
ตารางท 14.1 ค�ายอทใชในแบบกอสราง
คำ�ยอ คำ�เตม คำ�อธบ�ย
A/C UNIT air conditioning unit เครองปรบอากาศ
A/E architect/engineer สถาปนก/วศวกร
AB anchor bolt เหลกยดเหนยวกลม ปลายงอเปนขอหรอเปน
แฉก ฝงในคอนกรตหรอกำาแพงอฐ
ABBRV abbreviation การยอ, อกษรยอ
AC alternating current กระแสไฟสลบ
ACC accessible ทสามารถเขาได
ACOUS INSUL acoustical insulation ฉนวนกนเสยง
ACP asphaltic concrete paving พนทปดวยคอนกรตแอสฟลต
ACS automatic control system เครองควบคมอตโนมต
ADDL additional ทเพมขน ทมากขน
ADJ adjacent ตดกน ประชด ประกบ
ADJ adjustable ปรบได
ADMIN administration การบรหาร การจดการ
AFF above finished floor เหนอระดบพนผวสำาเรจ
AFG above finished grade เหนอระดบพนปรบระดบ
AFS above finished slab เหนอระดบแผนพนสำาเรจ
AGGR aggregate สวนผสมของคอนกรต
AHR anchor สมอ
AHU air handling unit เครองสงลม
บทท 14ค�ายอ
มาตรฐานการเขยนแบบกอสรางฉบบป พ.ศ. 2554 14-2
อาษา สมาคมสถาปนกสยาม ในพระบรมราชปถมภ www.asa.or.th
บทท 14ค�ายอ
คำ�ยอ คำ�เตม คำ�อธบ�ย
ALLOW allowance ความคลาดเคลอนทยอมใหเกดขนได
ALM alarm สญญาณเตอนภย
ALNMT alignment การจดใหถกตำาแหนง การวางแนว
ALT alternate ทางเลอก
ALT altitude ความสง
ALTRN alteration การเปลยนแปลงแกไข
ALUM aluminum อะลมเนยม
AMPL amplifier เครองขยายเสยง
AMT amount จำานวนรวม ผลรวม
ANT antenna สายอากาศ
APP appearance ภาพลกษณ
APPD approved ทอนมต
APPROX approximate ประมาณ
APPX appendix ภาคผนวก สวนเพม
APT apartment หองอยอาศย
ARCH architect สถาปนก
ASB asbestos แรใยหน
ASKLR automatic sprinkler เครองฉดนำาอตโนมต
ASPH asphalt ยางมะตอยใชทำาผวถนน
ASSY assembly การประกอบ
AUTO automatic อตโนมต
AUX auxiliary เครองสนบสนน สำารอง เสรม
AVE avenue ถนนใหญ ถนนสายหลก
AVG average คาเฉลย โดยเฉลย ปานกลาง
AWN WDW awning window หนาตางบานกระทง
BALC balcony เฉลยงลอย
BAS building automation system ระบบอาคารอตโนมต
14-3
อาษา สมาคมสถาปนกสยาม ในพระบรมราชปถมภ www.asa.or.th
มาตรฐานการเขยนแบบกอสรางฉบบป พ.ศ. 2554
บทท 14ค�ายอ
คำ�ยอ คำ�เตม คำ�อธบ�ย
BAT batten ระแนง
BB baseboard บวเชงผนง
BC between centers ระหวางกลาง
BD board แผนกระดาน
BDRY boundary ขอบเขต
BEV bevel เชงขอบทตดเฉยง บากทำามม
BF both faces ทงสองดาน
BKGD background ภาพประกอบทอยดานหลง
BLDG building อาคาร
BLO blower เครองเปาลม
BLW below อยขางลาง
BM beam คาน
BM benchmark หมดระดบ
BM bending moment โมเมนตดด
BOT bottom ตำาสด สวนทลกทสด ฐาน ปลาย
BR bedroom หองนอน
BRG PL bearing plate แผนโลหะหรอไมทำาหนาทแผนำาหนกทรบให
กระจายลงสเสา
BRZ bronze ทองสมฤทธ โลหะบรอนซ
BS both sides ทงสองขาง
BSMT basement ชนใตดน ใตถนอาคาร
BT bathtub อางอาบนำา
BTWN between อยระหวางสองสง
C TO C center to center กงกลางถงกงกลาง
CAB cabinet ตเกบของ
CAN canopy กนสาดทางเขา
CANTIL cantilever สวนยน
มาตรฐานการเขยนแบบกอสรางฉบบป พ.ศ. 2554 14-4
อาษา สมาคมสถาปนกสยาม ในพระบรมราชปถมภ www.asa.or.th
บทท 14ค�ายอ
คำ�ยอ คำ�เตม คำ�อธบ�ย
CATW catwalk สะพานเดนเลกๆ ในอาคารหรอหองทม
เพดานสงมาก เชนโรงมหรสพ
CCTV closed circuit television โทรทศนวงจรปด
CCW counterclockwise ทวนเขมนาฬกา
CD construction documents เอกสารการกอสราง
CEM cement ซเมนต กาวยด
CER ceramic เซรามก
CF cement floor พนปนซเมนต
CI cast iron เหลกหลอ
CIR circle วงกลม
CL center line เสนแนวกงกลาง
CL close ปด
CLDG cladding ฝานอก ฝาซงไมรบนำาหนกใดๆ เพยงปด
ภายนอกโครงอาคาร หรอโครงสราง
CLG ceiling เพดาน
CLG HT ceiling height ความสงของเพดาน วดจากพนหองถงฝา
เพดาน
CLL column line เสนแนวเสา
CLR color ส
CLRM classroom หองเรยน
CM construction management การจดการงานกอสราง
CMPST composite ทประกอบขนจากหลายสวน
CMPTR computer คอมพวเตอร
CNR corner มม
CNTOR contractor ผทำาสญญา
CNTR counter เคานเตอร, โตะขนาดยาว
COMM communication การตดตอสอสาร
COMP component สวนประกอบ
14-5
อาษา สมาคมสถาปนกสยาม ในพระบรมราชปถมภ www.asa.or.th
มาตรฐานการเขยนแบบกอสรางฉบบป พ.ศ. 2554
บทท 14ค�ายอ
คำ�ยอ คำ�เตม คำ�อธบ�ย
COND condenser เครองทเปลยนกาซใหเปนของเหลว
CONF conference การสมมนา
CONN connect เชอมตอ
CONSTR construction การกอสราง
CONSULT consultant ผใหคำาปรกษา
CORR corridor ทางเดนยาวในอาคาร
COV cover คลม
CPT carpet พรมปพน
CR control room หองควบคม
CRT YD courtyard ลานโลง
CSMT casement หนาตางบานพบ
CTR center ศนยกลาง
CTR contour เสนแสดงระดบความสงตำาของพนท
CTRL control ควบคม
CURT curtain มาน
CW clockwise หมนตามเขมนาฬกา
D depth ความลก
DBL double เปนสองเทา
DEMO demolition การรอถอน ทำาลาย
DFTG drafting เขยนแบบ
DIA diameter เสนผาศนยกลาง
DIAG diagonal เสนทแยง
DIAG diagram แผนภาพ
DR dining room หองรบประทานอาหาร
DR door ประต
DR drain ทอระบายนำา
DR dressing room หองแตงตว
มาตรฐานการเขยนแบบกอสรางฉบบป พ.ศ. 2554 14-6
อาษา สมาคมสถาปนกสยาม ในพระบรมราชปถมภ www.asa.or.th
บทท 14ค�ายอ
คำ�ยอ คำ�เตม คำ�อธบ�ย
DR CL door closer อปกรณปดประต
DR FR door frame วงกบประต
DSGN design การออกแบบ
DWTR dumpwaiter ลฟทสงอาหาร
E east ตะวนออก
EA each แตละ
EJ expansion joint รอยตอเผอขยาย
EL elevation รปดานตง
ELEC electric เกยวกบกระแสไฟฟา
ELEV elevator ลฟท
ENGR engineer วศวกร
ENGY energy พลงงาน
ENTR entrance ทางเขา
ENVIR environment สภาพแวดลอม
EQ equal ซงเทากน
ESCAL escalator บนไดเลอน
EST estimate ประมาณ
EX example ตวอยาง
EXCL exclude แยกออกไป ตดออกไป
EXH FN exhaust fan พดลมดดอากาศเสยออกไปจากอาคาร
EXIST existing ทมอย
EXP expansion การขยายออก
EXT exterior ภายนอก
EXT extinguisher ทดบไฟ
FA fire alarm สญญาณเตอนไฟไหม
FA fresh air อากาศบรสทธ
FACIL facility สงอำานวยความสะดวก
14-7
อาษา สมาคมสถาปนกสยาม ในพระบรมราชปถมภ www.asa.or.th
มาตรฐานการเขยนแบบกอสรางฉบบป พ.ศ. 2554
บทท 14ค�ายอ
คำ�ยอ คำ�เตม คำ�อธบ�ย
FAX facsimile โทรสาร
FCTY factory โรงงาน
FCU fan coil unit เครองสงลม
FDTN foundation ฐานราก
FE fire extinguisher ทดบไฟ
FHC fire hose cabinet ตเกบอปกรณดบเพลง
FLASH flashing แผนสงกะส หรอแผนโลหะบางๆ ปดรอยตอ
หลงคาหรอหนาตางเพอปองกนฝนรว
FLR floor พน
FN fence รว ลอมรว
FOUNT fountain นำาพ
FP fireproof ทนไฟ
FPL fireplace เตาผง
FSH fire sprinkler head หวฉดนำาดบเพลง
FURN furniture เครองตกแตงบาน เฟอรนเจอร
G DISP garbage disposal ททงขยะ
GEN general ทวไป
GEN generator เครองกำาเนดไฟฟา
GL ground level ระดบพนชนลาง
GL BLK glass block อฐแกว
GR FL ground floor ชนลาง
GRAN granite หนแกรนต
GRDN garden สวน
GT grout ซเมนตผสมพอเหลวใชฉาบหรอยารอยตอ
กำาแพง
GUT gutter รางนำา รางระบายนำา
GYP gypsum ยปซม
H&CW hot and cold water นำารอนและนำาเยน
มาตรฐานการเขยนแบบกอสรางฉบบป พ.ศ. 2554 14-8
อาษา สมาคมสถาปนกสยาม ในพระบรมราชปถมภ www.asa.or.th
บทท 14ค�ายอ
คำ�ยอ คำ�เตม คำ�อธบ�ย
HDBD hardboard ไมอดเปนแผนแขงใชเปนวสดกอสราง
HDWD hardwood ไมเนอแขง
HNDRL handrail ราวมอจบ
HORIZ horizontal แนวนอน
HOSP hospital โรงพยาบาล
HSE house บาน
HT height ความสง
IB i beam คานเหลกรปตวอกษร I
ID inside diameter เสนผาศนยกลางวดจากดานใน
ID interior design การตกแตงภายใน
ILLUM illumination การทำาใหสองสวาง
INC increase เพม ทำาใหมากขน
INSUL insulation ฉนวน
INT interior ภายใน
IP iron pipe ทอเหลก
IR inside radius รศมวงกลมวดจากดานใน
JAN janitor ภารโรง
KIT kitchen ครว
L angle มม
LAU laundry การซกรดเสอผา
LAV lavatory หองสขา อางลางมอ
LBR lumber ไมแปรรป ไมทเลอยเปนทอนๆ แลว
LIB library หองสมด
LKR locker ต ลนชก
LL live load นำาหนกจร
LL lower left ดานลางขางซาย
LMST limestone หนปน
14-9
อาษา สมาคมสถาปนกสยาม ในพระบรมราชปถมภ www.asa.or.th
มาตรฐานการเขยนแบบกอสรางฉบบป พ.ศ. 2554
บทท 14ค�ายอ
คำ�ยอ คำ�เตม คำ�อธบ�ย
LOC location ทำาเล ทตง
LR living room หองพกผอน หองรบแขก
LRG large ใหญ กวาง
LT WT lightweight มนำาหนกเบา
LVR louver บานเกลด
MACH RM machine room หองเครอง
MAINT maintenance การบำารงรกษา
MATL material วสด
MBR master bedroom หองนอนใหญ
ME mechanical engineer วศวกรชางกล
MEAS measure การวด
MECH mechanical เกยวกบเครองจกรกล
MECH RM mechanical room หองเครอง
METD metal door ประตโลหะ
MIRR mirror กระจก
MISC miscellaneous เบดเตลด
MOD model หนจำาลอง
MRF marble floor พนหนออน
MTG meeting การประชม
MTL metal โลหะ
MULL mullion หน ไม หรอโลหะทใชแบงหนาตางเปนสอง
สวน, เอนตง
MVBL movable ซงเคลอนทได
N north ทศเหนอ
NAR narrow แคบ
NM non-metallic ไมมสวนประกอบของโลหะ
NO number ตวเลข, จำานวน
มาตรฐานการเขยนแบบกอสรางฉบบป พ.ศ. 2554 14-10
อาษา สมาคมสถาปนกสยาม ในพระบรมราชปถมภ www.asa.or.th
บทท 14ค�ายอ
คำ�ยอ คำ�เตม คำ�อธบ�ย
OD outside diameter เสนผาศนยกลางวดจากดานนอก
OFF office สำานกงาน
OH overhang ยนออกมา
OL overload หนกเกนไป เกนพกด
OR operating room หองผาตด
OR outside radius รศมวงกลมวดจากดานนอก
PAR parallel ขนานกน
PAR parapet กำาแพงกนตก
PCC precast concrete คอนกรตหลอสำาเรจ
PERIM perimeter ขอบนอกสด เสนรอบวง
PERM permanent ถาวร
PERP perpendicular เสนตงฉาก
PIL pilaster เสาเกจ, เสาฝาผนงดานหนา
PK GAR parking garage ทจอดรถ
PLAS plaster ปนฉาบผนง
PLAS plastic พลาสตก
PLBG plumbing ระบบทอ
PLYWD plywood ไมอด
PREFAB prefabricate ซงสรางไวลวงหนา ประกอบเปนสวนๆ ไว
กอน
PRKG parking ทจอดรถ
PS CONC Pre-stressed concrete คอนกรตอดแรง
PT paint ส ทาส
PTN partition ฝาแบงหอง
PUR purlins แป
PWR power พลงงาน
R radius รศม
14-11
อาษา สมาคมสถาปนกสยาม ในพระบรมราชปถมภ www.asa.or.th
มาตรฐานการเขยนแบบกอสรางฉบบป พ.ศ. 2554
บทท 14ค�ายอ
คำ�ยอ คำ�เตม คำ�อธบ�ย
R riser ขนบนได ลกตงบนได
RBR rubber ยาง
RD road ถนน
RD roof drain ทระบายนำาบนหลงคา
REM removable เคลอนยายได
REP repair ซอมแซม
REST restroom หองสขา
RM room หอง
RTF rubber tile floor พนกระเบองยาง
SCH school โรงเรยน
SD smoke detector เครองตรวจจบควน
SE structural engineer วศวกรโครงสราง
SECT section รปตด
SGL single เดยว
SH shingles แผนเกลดมงหลงคา แผนเกลดกรผนง
SHFT shaft (elevator) ปลอง (ลฟท)
SHR shower สถานทหรออปกรณสำาหรบอาบนำาแบบ
ฝกบว
SK sketch รางแบบ เคาโครงรางขนแบบหยาบๆ
SKLT skylight ชองแสงหลงคา
SLD WDW horizontal sliding window หนาตางแบบเลอนไปทางดานขาง
SLNT sealant วสดอดกนรว
SLV sleeve ปลอกหม
SMK smoke ควน
SND INS sound insulation ฉนวนปองกนเสยง
SNSR sensor อปกรณสงสญญาณทไวตอแสงหรออณหภม
ตวเซนเซอร
SPKR speaker เครองขยายเสยง
มาตรฐานการเขยนแบบกอสรางฉบบป พ.ศ. 2554 14-12
อาษา สมาคมสถาปนกสยาม ในพระบรมราชปถมภ www.asa.or.th
บทท 14ค�ายอ
คำ�ยอ คำ�เตม คำ�อธบ�ย
SQ square สเหลยมจตรส
SST stainless steel เหลกทไมเปนสนม
ST stairs บนได
ST street ถนน
STD standard มาตรฐาน
STL PL steel plate แผนเหลก
STL TB steel tube ทอเหลก
STL TR steel truss โครงถกเหลก
STOR storage หองเกบของ
STRUCT structural เกยวกบโครงสราง
STRUCT STL structural steel โครงสรางเหลก
SUB substitute ใชแทนได
SURF surface ผวภายนอก
SURR surround ลอมรอบ
SUSP suspend แขวน
SUSP CLG suspended ceiling ฝาแขวน
SVCE service การใหบรการ
SW switch สวตซ
SWBD switchboard แผงไฟฟา
SWDR swing door ประตสปรง
SWR sewer ทอระบายนำาโสโครก
SYM symbol สญลกษณ
SYMM symmetrical ซงสมมาตรกน
SYS system ระบบ
T tread ลกนอนบนได
TC terra cotta ดนเผา อฐเผาสแดง
TEMP temperature อณหภม
14-13
อาษา สมาคมสถาปนกสยาม ในพระบรมราชปถมภ www.asa.or.th
มาตรฐานการเขยนแบบกอสรางฉบบป พ.ศ. 2554
บทท 14ค�ายอ
คำ�ยอ คำ�เตม คำ�อธบ�ย
TEMP temporary ชวคราว
TER terrazzo หนลาง, หนขด
THK thickness ความหนา
TN true north ทศเหนอจรง
TPH toilet paper holder ทใส/วางกระดาษชำาระในหองนำา
TRANS transom เอนนอน
TRANS transparent โปรงใส
UR urinal โถปสสาวะชาย
VAC vacuum สญญากาศ
VEH vehicle ยานพาหนะ
VENT ventilation การระบายอากาศ
VERT vertical แนวตง
VNR veneer แผนไมหรอพลาสตกบางๆ ทใชประกบแผน
ไม
VOL volume ปรมาตร
VRNDA veranda เฉลยง ระเบยง
W west ตะวนตก
W CAB wall cabinets ชนหรอตวางของตดกำาแพง
W/O without โดยปราศจาก
WC water closet หองสขา โถสวมชกโครก
WCHR water chiller เครองทำานำาเยน
WD wood ไม
WD wood door ประตไม
WD LOUV wood louvers บานเกลดไม
WDF wood door and frame ประตไมและกรอบ
WDW window หนาตาง
WP water pump เครองปมนำา
มาตรฐานการเขยนแบบกอสรางฉบบป พ.ศ. 2554 14-14
อาษา สมาคมสถาปนกสยาม ในพระบรมราชปถมภ www.asa.or.th
บทท 14ค�ายอ
คำ�ยอ คำ�เตม คำ�อธบ�ย
WP waterproofing กนนำา
WT weight นำาหนก
X FMR transformer หมอแปลง
X SECT cross section รปตดขวาง
15-1
อาษา สมาคมสถาปนกสยาม ในพระบรมราชปถมภ www.asa.or.th
มาตรฐานการเขยนแบบกอสรางฉบบป พ.ศ. 2554
บทท 15นยามค�าศพท
บทท 15นยามค�าศพท
มาตรฐานการเขยนแบบกอสรางฉบบป พ.ศ. 2554 15-2
อาษา สมาคมสถาปนกสยาม ในพระบรมราชปถมภ www.asa.or.th
บทท 15นยามค�าศพท
15-1
อาษา สมาคมสถาปนกสยาม ในพระบรมราชปถมภ www.asa.or.th
มาตรฐานการเขยนแบบกอสรางฉบบป พ.ศ. 2554
บทท 15นยามค�าศพท 15-1มาตราฐานการเขยนแบบกอสราง
ฉบบท 2 2553
นยามศพท
ค�ำศพทภำษำไทยทใชทใชในรำยงำนฉบบนพยำยำมทจะใชค�ำและควำมหมำยของค�ำทสอดคลองกบมำตรฐำน
กำรเขยนแบบกอสรำง (มอก. เลม 1-2541) โดยมค�ำศพทเพมเตมในสวนทไมไดมกำรระบไวใน มอก. ตำรำงตอไป
นแสดงรำยละเอยดค�ำศพททใช
ภาษาองกฤษ ภาษาไทย คำาอธบาย
bench mark หมดระดบ วตถถาวรตามธรรมชาต หรอทสรางขนเพอใชเปนระดบ
ก�าหนดจ�าแนกประเภทเปนหมดระดบถาวร (permanent
bench mark, P.B.M.) และหมดระดบชวคราว (temporary
bench mark, T.B.M.)
break line เสนตดตอน เสนแสดงแนวตดยอระหวางสองสวน เชน สวนของผนงทถก
ตดยอใหสนลง เพอใหพอดกบขนาดของแผนงาน
construction drawing แบบกอสราง แบบทใชในการกอสราง ไดแก แบบสถาปตยกรรม แบบ
วศวกรรมโยธา แบบวศวกรรมเครองกล แบบวศวกรรม
สขาภบาล แบบวศวกรรมไฟฟา แบบวศวกรรมเครองปรบ
อากาศ และแบบงานระบบตางๆ ภายในอาคาร
datum level ระดบก�าหนด ระดบทแนนอนซงใชอางองในการก�าหนดระดบตางๆ ท
ตองการ
detail drawing แบบรายละเอยด แบบซงแสดงสวนตางๆ ของการกอสรางหรอชนสวนตางๆ
โดยทวไปจะใชมาตราสวนขยาย พรอมกนนจะก�าหนดราย
ละเอยดตางๆ เพมเตมในแบบนดวย
diagram แผนภาพ แบบซงชวยแสดงใหเหนความสมพนธในดานประโยชนใชสอย
ของสวนตางๆ ของอาคาร แบบชนดนจะมมาตราสวนหรอไม
กได
dimension line เสนมต เสนทแสดงความยาวของมตตางๆ
drawing block แบบ คอสวนทแสดงขอมลทงในลกษณะกราฟกและขอความ โดย
ทวไปจะมชอรปและมาตราสวนก�ากบ (ถาเขยนโดยตาม
มาตราสวน)
elevation รปดาน รปในระนาบดงของอาคาร
extension line เสนฉาย เสนตงฉากทลากจากสวนทจะแสดงมต
grid กรด ตารางของเสนอางอง
บทท 15นยามค�าศพท
มาตรฐานการเขยนแบบกอสรางฉบบป พ.ศ. 2554 15-2
อาษา สมาคมสถาปนกสยาม ในพระบรมราชปถมภ www.asa.or.th
บทท 15นยามค�าศพท
ภาษาองกฤษ ภาษาไทย คำาอธบาย
leader line เสนช เสนทใชเชอมโยงขอความบอกรายละเอยดเกยวกบรปทแสดง
ในแบบ
match line เสนทาบตอ เสนแสดงแนวตดแบงสวนทตอเนองกนของแบบ ทแสดงแยก
กนคนละแผน เนองจากขนาดของแผนงานทใชไมสามารถ
แสดงขอมลไดครบทงหมดในแผนงานเดยว
plan ผง รปภาคตดหรอรปตดในระนาบระดบของอาคาร
Plan North ทศเหนอผง ทศทชไปทางดานบนของแผนงาน และขนานกบเสนกรดของ
อาคาร
preliminary drawing แบบราง แบบเบองตนตามแนวความคดของผออกแบบ
property line เสนแสดงแนวเขตทดน เสนแสดงแนวขอบเขตทดน
section รปตด รปซงเกดจากการตดสวนใดสวนหนงของวตถ ดวยระนาบ
เดยวหรอหลายระนาบ เพอใหเหนสวนของวตถทตองการ บน
ระนาบตด พรอมทงสวนทมองเหนไดเบองหลง
sheet แผนงาน แผนกระดาษทใชในการแสดงแบบ ประกอบดวยพนทแสดง
แบบ พนทแสดง title block และพนทแสดงขอมลในการผลต
แบบ
site plan ผงบรเวณ ผงทแสดงต�าแหนงอาคารสมพนธกบจดก�าหนดทางเขาออก
บรเวณโดยรอบ นอกจากนนมรายละเอยดเกยวกบเครอขาย
ดานสาธารณปโภคก�าหนดระบบการระบายน�าและอนๆ
แสดงไวดวย
structural grid กรดโครงสราง กรดทใชเพอก�าหนดต�าแหนงโครงสรางโดยมเครองหมาย
ก�ากบปลายกรดในวงกลม
terminator mark เครองหมายก�ากบปลาย
เสนมต
แสดงต�าแหนงทตดกนของเสนมตและเสนฉาย เขยนโดยใช
เสนเฉยงสน
True North ทศเหนอจรง ทศทชไปทางดานขวโลกเหนอ
view รป ภาพของวตถทปรากฏบนระนาบในลกษณะทมองเหน โดย
สมมตวาสายตาของผมองตงฉากกบระนาบทกจด
หมำยเหต: ค�ำทแสดงในตำรำงสวนหนงมทมำจำก มอก. 440 เลม 1-2541 หนำ 1-2
16-1
อาษา สมาคมสถาปนกสยาม ในพระบรมราชปถมภ www.asa.or.th
มาตรฐานการเขยนแบบกอสรางฉบบป พ.ศ. 2554
บทท 16NCS กบ ISO 13567
บทท 16NCS กบ ISO 13567
ความเขากนไดกบ ISO 13567
Field Names
ขอจ�ากดการตงรหส
ตวอยางการปรบใชรหส
แนวทางเพอคงความเขากนไดระหวาง NCS และ ISO 13567
มาตรฐานการเขยนแบบกอสรางฉบบป พ.ศ. 2554 16-2
อาษา สมาคมสถาปนกสยาม ในพระบรมราชปถมภ www.asa.or.th
บทท 16NCS กบ ISO 13567
16-1
อาษา สมาคมสถาปนกสยาม ในพระบรมราชปถมภ www.asa.or.th
มาตรฐานการเขยนแบบกอสรางฉบบป พ.ศ. 2554
บทท 16NCS กบ ISO 13567 16-1มาตราฐานการเขยนแบบกอสราง
ฉบบท 2 2553
NCS กบ ISO 13567
ISO 13567 เปนระบบมาตรฐานทก�าหนดขนโดย International Standards Organization (ISO) เพอการจดการ
และการตงชอเลเยอรใหกบโปรแกรม CAD ทงหลาย โดยมทงหมด 3 สวนดวยกน คอ ISO 13567-1, ISO 13567-2
และ ISO 13567-3
ส�าหรบมาตรฐานของ NCS กบ ISO 13567 จะมความแตกตางกนอยบาง โดยการอางองถงสวนตางๆ ในชอ
เลเยอรอาจจะเรยกตางกน แตกพอทจะปรบใหเขากนได
ความเขากนไดกบ ISO 13567
รปแบบการตงชอในสวนตางๆ ของชอเลเยอร
ส�าหรบมาตรฐาน NCS นนใชตวเลขและตวอกษรทตายตว
อาทเชน EQPM หมายถง Equipment เปนตน แตส�าหรบ ISO
13567 แตละโครงการจะตองมการก�าหนดรปแบบการตง
ชอไวในแฟมขอมลมาตรฐาน ทเรยกวา layer naming system
definition ประกอบไวขอมลแบบทเกบ
ทง 2 แนวทางของ NCS และ ISO 13567 ตางก
มจดเดนดวยกน กรณของ NCS มการก�าหนดรหสของชอท
เตรยมไวทงหมดแลวในทกกลมสาขา อยางไรกตามดวยเหต
นจะท�าใหรายการตางๆมมาก และอาจดซบซอน ในมมกลบ
กนส�าหรบ ISO 13567 นน จะไมมการก�าหนดไวลวงหนา
แตใชวธก�าหนดกรอบไวเทานน ซงท�าใหการจดท�ารายการ
layer สรางขนเฉพาะกลมเทานน และไมตองขนอยกบภาษา
องกฤษเพยงอยางเดยว โดยอาจจะตงเปนชอในภาษานนๆ ได
เลย อยางไรกตามเพอใหการแปลความสามารถท�าได
โดยงาย และสอสารกนงายขน ผใช ISO 13567 ควรใชรหส
ตวเลขในชอแทนการใชตวอกษร อาทเชน รหส 720 หมาย
ถง Equipment เปนตน
แนวทางทเพอความเขากนไดกบ ISO 13567 คอ ชอเลเยอรจะตองปรากฏขอมลสวนทบงคบ (Agent
Responsibility, Building Elements และ Presentation) เสมอ จ�านวนขอมลสวนเพมเตม (optional) และจ�านวนตวอกษร
ทใช สามารถปรบเปลยนใหแตกตางจากคามาตรฐานของ ISO กได (โดยก�าหนดไวใน layer naming system definition file)
ทงนวธการก�าหนดทงหมดจะตองถกก�าหนดใชไปตลอดทงโครงการ
บทท 16NCS กบ ISO 13567
มาตรฐานการเขยนแบบกอสรางฉบบป พ.ศ. 2554 16-2
อาษา สมาคมสถาปนกสยาม ในพระบรมราชปถมภ www.asa.or.th
บทท 16NCS กบ ISO 13567
Field Names
ถงแมวาการเรยกชอสวนตางๆ ของชอเลเยอร อาจ
มความแตกตางกนในมาตรฐาน NCS กบ ISO แตกมความ
หมายทเทยบเคยงกนได โดยมกตตกาเพมเตมบางประการ
เพอคงความเขากนไดระหวาง NCS กบ ISO ไว
Discipline กบ Agent Responsible
ในมาตรฐาน NCS สวนแรกของชอนนจะเปนกลม
สาขา (Discipline) โดยก�าหนดค�าจ�ากดความไววา หวเรอง
ทบงบอกถงกลมสาขาของงานในโครงการ อาทเชน ขอมล
ใดๆทเกยวกบโครงสราง (Structural) จะตองขนตนดวยตว
S ไมวาใครเปนผผลตขอมลนนกตาม เปนตน
กรณของ ISO 13567 จะใชเปน Agent Responsible
โดยมความหมายถงผทรบผดชอบขอมลนนๆ ซงมกจะหมาย
ถง ผทออกแบบขอมล ผทรบผดชอบตอขอมลทปรากฏอยบน
layer นนๆ หรอผทผลตขอมลนนๆ
ถงแมจะดเหมอนมความหมายทแตกตางกนอยทง
สองระบบ แตในความเปนจรงอาจกลาวไดวา กลมสาขา
(Discipline) กบผรบผดชอบขอมล (Agent Responsible) ก
คอสงเดยวกน อาทเชน ขอมลในกลมสาขา Mechanical ก
มกจะถกเตรยมการโดยวศวกรงานระบบ หรอแมจะผลตขอมล
โดยผอน กถกดแลรบผดชอบขอมลนนๆ โดยวศวกรระบบ
เชนกน
ขอจ�ากดการตงรหส
รหสหลก (Mandatory Field)
หลกการส�าคญของ ISO 13567 คอรหสในชอ
layer ในต�าแหนงตางๆ จะตองถกใชในความหมายใด
16-3
อาษา สมาคมสถาปนกสยาม ในพระบรมราชปถมภ www.asa.or.th
มาตรฐานการเขยนแบบกอสรางฉบบป พ.ศ. 2554
บทท 16NCS กบ ISO 13567
ความหมายเดยวเทานน ดงนนเพอคงความเขากนไดกบ ISO 13567 จ�าเปนทจะตองก�าหนดกฏเกณฑเพมเตมลงไป
ส�าหรบผทใชมาตรฐาน NCS
• ในมาตรฐาน NCS จะมการก�าหนดรหส ANNO ไวในกลม Major Group ซงในสวนนของชอ layer ใน ISO
สงวนไวเปน Element ซงหมายความถงองคประกอบในอาคาร ดงนนการใหค�าบรรยายไมใชองคประกอบ
หลกของอาคาร จงไมสามารถใชรหส ANNO ในสวนนได แตใหไปใชสวนของ Minor Group แทน (TEXT
หรอ DIMS) ซงมความหมายเดยวกนแทน
• ในกรณทมการใชรหสของ Drawing View จะม 2 ทางเลอก คอวางไวทต�าแหนงของ Minor group 1 หรอ
Minor group 2 ซงตองวางไวในต�าแหนงทคงทตลอดทงโครงการ
• ในกรณของ Status field ส�าหรบ NCS ก�าหนดไววาเปนตวอกษรแทน Status หรอตวเลขแทย Phase กได
ส�าหรบใน ISO จะตองก�าหนดไวอยางใดอยางหนงเทานน ไมใชทงค
ตวอยางการปรบใชรหส
ตวอยางท 1 เปนรปแบบการก�าหนด Discipline
แบบ 2 หลก รวมกบเครองหมายขด (dash) เปน 3 หลก
(AI-) จะมความยาวเทากบสวนของ Agent Responsible สวน
ของ Major กบ Minor group จะเปนค�าอธบายถงองคประกอบ
ของอาคาร (WALL-FULL-) มความยาว 10 หลก เทากบ
สวนของ Element สวนถดไปคอ Second Minor group จะใช
ส�าหรบ Annotation เทยบไดกบสวนของ Presentation ของ
ISO ความยาว 5 หลก (TEXT-) สวนสดทายเปน Status
ความยาว 1 หลก (N)
ตวอยางท 2 เปนรปแบบการก�าหนด Discipline
แบบ 1 หลก รวมกบเครองหมายขด (Dash) เปน 2 หลก
เทากบ Agent Responsible แบบยอ Minor group จะเปน
องคประกอบของอาคาร (WALL-) ความยาว 5 หลก เทยบ
ไดกบสวนของ Element Minor group ใชแสดง Drawing View
(ELEV-) ความยาว 5 ตวอกษร เทยบไดกบสวนของ
Projection ใน ISO สวนถดไปเปน Second Minor group
สงวนไวส�าหรบ Annotation (TEXT-) ความยาว 5 หลก
เทยบไดกบสวนของ Presentation ของ ISO ในสวนสดทาย
ใชส�าหรบ Phase ความยาว 1 หลก
มาตรฐานการเขยนแบบกอสรางฉบบป พ.ศ. 2554 16-4
อาษา สมาคมสถาปนกสยาม ในพระบรมราชปถมภ www.asa.or.th
บทท 16NCS กบ ISO 13567
ในมาตรฐาน ISO นน ความยาวของชอเลเยอรตองคงทเทากน ในกรณทขอมลบางเลเยอรไมตองการใชรหสบาง
ตว ใหเวนไวโดยใชเครองหมายขด หรอ underscore เทาจ�านวนรหสสวนนนๆ เพอคงความยาวและต�าแหนงการวางรหส
ใน ISO 13567 ไมมการก�าหนดล�าดบการวางรหสตางๆ ในชอ กรณนไมสามารถใชไดกบ NCS เพราะมการ
ก�าหนดล�าดบชดเจน โดยเรยงล�าดบจาก Discipline, Major group, Minor group 1, Minor group 2 และ Status
แนวทางเพอคงความเขากนไดระหวาง NCS และ ISO 13567
แนวทางตอไปน ใชส�าหรบผทใชมาตรฐาน NCS อย และตองการปรบใหคงความเขากนไดกบ ISO 13567
• เอกสารทงหมดทผลตขนในกลมสาขาใด ควรทจะจดเตรยมภายใตการควบคมดแลของผออกแบบขอมล
เหลานน
• ไมมการใชรหส ANNO ในชอเลเยอร (ใช TEXT หรอ DIMS แทน)
• ก�าหนดใชชดเจนวาจะใชรหสของ Discipline แบบ 1 หลก หรอ 2 หลก
• ก�าหนดใหชดเจนวาสวนของ building element จะประกอบดวย Major group อยางเดยว หรอ ทง Major
group และ Minor group
• ก�าหนดใหชดเจนวาจะมการใชรหส Drawing View ในสวนของ Minor group หรอไม หากก�าหนดจะตอง
สงวนต�าแหนงไว
• ก�าหนดใหชดเจนวาจะมการใชรหส Annotation ในสวนของ Minor group หรอไม หากก�าหนดจะตองสงวน
ต�าแหนงไว
• ใหสงเกตวา สามารถม Minor group เพยง 2 ตวเทานน ในสวนของขอ 4, 5, 6 จะตองเลอกวาจะก�าหนด
แบบใดในแตละโครงการ (2 ใน 3)
• ก�าหนดวาในสวนของ Status จะใชตวอกษรแทน Status หรอใชตวเลขแทน Phase
• ในกรณทขอมลบางเลเยอรไมตองการใชรหส
บางตว ใหเวนไวโดยใชเครองหมายขด หรอ
underscore เทาจ�านวนรหสสวนนนๆ เพอคง
ความยาวและต�าแหนงการวางรหส
• จดเตรยมขอมลระบบการตงชอ layer ไวในแฟม
ขอมล layer naming system definition ตาม
มาตรฐานของ ISO 13567-3
17-1
อาษา สมาคมสถาปนกสยาม ในพระบรมราชปถมภ www.asa.or.th
มาตรฐานการเขยนแบบกอสรางฉบบป พ.ศ. 2554
ภาคผนวก
ภาคผนวก
เอกสารอางอง (Reference)
โครงสรางของสารบญและขอมลใน CD
แนวทางการตดตงลงในเครองเพอใชงาน
การใช Template Drawing หรอ Prototype Drawing
ชนดของเสน (Linetype)
การควบคมน�าหนกปากกา
การใช Tool Palette
ขอมล Schedule
ตวอยาง Title Block
มาตรฐานการเขยนแบบกอสรางฉบบป พ.ศ. 2554 17-2
อาษา สมาคมสถาปนกสยาม ในพระบรมราชปถมภ www.asa.or.th
ภาคผนวก
17-1
อาษา สมาคมสถาปนกสยาม ในพระบรมราชปถมภ www.asa.or.th
มาตรฐานการเขยนแบบกอสรางฉบบป พ.ศ. 2554
ภาคผนวก 17-1มาตราฐานการเขยนแบบกอสรางฉบบท 2 2553
ภาคผนวก
เอกสารอางอง (Reference)
มาตรฐานระบบการเขยนแบบน อาศยขอมลอางองจากเอกสารตางๆ ดงน
• National CAD Standard ver.4 โดย National Institute of Building Sciences
• CAD Layer Guidelines โดย American Institute of Architects
• Universal Drawing System (UDS) โดย Construction Specifications Institute
• Plot Guidelines โดย Tri-Services CADD/GIS Center
• MasterFormattm 2004 Edition โดย Construction Specifications Institute และ Construction
Specifications Canada
• ISO 1-13567, ISO 2-13567, ISO 3-13567 Technical product documentation โดย International
Organization for Standardization
โครงสรางของสารบญและขอมลใน CD
คณะท�างานไดจดท�าขอมลทจ�าเปนตอการเรมตนใชงานมาตรฐาน โดยม
วตถประสงคเพอการน�าขอมลไปใชงานโดยตรง หรอใชเปนแนวทางในการพฒนาระบบใน
หนวยงานของตนเอง โดยภายใตสารบญ ASA_support จะประกอบไปดวยขอมลตอไปน
• Assist เปนสารบญทบรรจโปรแกรม Interactive Tools ในเรองของชอเลเยอร
เพอชวยสรางความเขาใจในการเลอกใช layer ผานทางตว drawing เอง โดย
เมอเลอนเมาสผานไปตามเสนสายของ drawing กจะแสดงชอ layer ทบรรจ
เสนสายเหลานนออกมาบนจอภาพ
• Document เปนสารบญทเกบเอกสารคมอมาตรฐานในรปของ PDF โดยม 2
แฟม คอ แฟมคมอมาตรฐาน ฉบบ 2553 และแฟมขอมล Implementation
Guide เพอเปนแนวทางและตวอยางการปรบใชมาตรฐานส�าหรบผทจะเรมตน
เขาสระบบมาตรฐาน
• DWG เปนสารบญทเกบขอมล drawing ตนแบบ เพอใชในการดงขอมลทจ�าเปน
อาทเชน Layer, Linetype, Dimension Style โดยอาจก�าหนดใชเปน Prototype
drawing ส�าหรบโปรแกรมเขยนแบบบางตว หรอใชรวมกบ Design Center
ในการดงขอมลเหลานออกไปใชงาน
• LIB เปนสารบญทเกบตวอยางของ block ตางๆ โดยแบงออกเปน 3 สารบญ
ยอย คอในหนวยของเมตร (M) และ มลลเมตร (MM) ซงจะเปนขอมลในรป
มาตรฐานการเขยนแบบกอสรางฉบบป พ.ศ. 2554 17-2
อาษา สมาคมสถาปนกสยาม ในพระบรมราชปถมภ www.asa.or.th
ภาคผนวก
ของแฟมขอมลแยกสวน และสารบญ BLKgroup ซงเกบขอมลแบบรวมอยในแฟมแยกหมวดหมกน (ทงเมตร
และมลลเมตร) โดยกรณหลงจะใชรวมกบตวอยาง Tool Palettes ทไดจดเตรยมไวในแผน CD ไดโดยตรง
• Linetype เปนสารบญทเกบแฟมขอมลรปแบบของเสน โดยสามารถน�าไปใชงานโดยตรง หรอคดลอกบาง
สวนไปใชประกอบกบระบบเดมทมอย
• Plot Styles เปนสารบญทเกบขอมลรปแบบการพมพงาน โดยแบงออกเปน 2 ตว คอ ASA1.ctb ส�าหรบผ
ทควบคมการพมพโดยใชสเปนตวควบคม (Color Dependency) และ ASA1.stb ส�าหรบผทควบคมการพมพ
โดยการใช Style Name เปนตวควบคม (Plot Style Name)
• Schedule เปนสารบญทเกบแฟมขอมลของตาราง โดยแบงออกเปน 2 สารบญยอย คอ Table จะเกบขอมล
ตารางในรปของ table ของ AutoCAD และ XLS จะเกบขอมลตารางในรปของ Spreadsheet ส�าหรบผทใช
ระบบ OLE ในการวางขอมลตารางบนโปรแกรมเขยนแบบ
• Symbol เปนสารบญทเกบแฟมขอมลมาตรฐานของสญลกษณตางๆ โดยจดท�าไวในแฟมขอมล 4 แฟม ดงน
o SymbolM.dwg เปนแฟมรวบรวมสญลกษณในมาตรฐานของการเขยนแบบเปนเมตร
o SymbolMM.dwg เปนแฟมรวบรวมสญลกษณในมาตรฐานของการเขยนแบบเปนมลลเมตร
o SymbolANNO.dwg เปนแฟมรวบรวมสญลกษณในมาตรฐานของการเขยนแบบทสามารถปรบสดสวน
ของตวเองโดยอตโนมตตามมาตรสวนทเลอกใช
o SymbolANNO_DYN.dwg เปนแฟมรวบรวมสญลกษณในมาตรฐานของการเขยนแบบทสามารถปรบ
สดสวนของตวเองโดยอตโนมตตามมาตรสวนทเลอกใช แตเพมเตมความสามารถในสวนของ block
ประเภท Dynamic Block ใหกบสญลกษณเหลานน
กรณของ Symbol สญลษณมาตรฐานทรวมอยในแฟมเดยวกน สามารถเขาถงขอมลภายในได 2 ลกษณะ ดงน
o ใช Tool Palette ทไดเตรยมไว ซงมอย 4 ตว ตามแฟมขอมลมาตรฐานขางตน
o ใช Design Center เพอเขาถงขอมลภายใน drawing เหลานน
o ใชค�าสง wblock เพอสกดขอมล block ทตองการออกมาเปนแฟมขอมลภายนอก แลวจงน�าไปใชงาน
ตอไป
• Template เปนสารบญทเกบแฟมขอมลส�าหรบการเรมตนแฟมงานใหม (DWT) แยกตามแตละ Discipline
โดยแบงออกเปน 2 สวนคอ ส�าหรบการเขยนแบบเปนเมตร และการเขยนแบบเปนมลลเมตร
• ThaiFont เปนสารบญทเกบแฟมขอมลตวอกษรแบบ SHX โดยม 2 แฟม เพอใชส�าหรบการเขารหสตวอกษร
แบบ ASCII ทวไป กบแบบ Unicode
• TIS เปนสารบญทเกบเอกสารมาตรฐานผลตภณฑอสาหกรรม ในรปของ PDF ดงน
o มอก. 2540-1430 การเขยนแบบทางเทคนค การเขยนแบบกอสราง แบบส�าหรบการประกอบ
โครงสรางส�าเรจรป
17-3
อาษา สมาคมสถาปนกสยาม ในพระบรมราชปถมภ www.asa.or.th
มาตรฐานการเขยนแบบกอสรางฉบบป พ.ศ. 2554
ภาคผนวก
o มอก. 2540-1473 การเขยนแบบทางเทคนค สญลกษณส�าหรบระบบทอของเหลว ระบบการท�าความ
รอน การระบายอากาศและระบบทออากาศ
o มอก. 2540-1474 การเขยนแบบอาคารและแบบวศวกรรมโยธา การตดตง การเขยนรปเครอง
สขภณฑอยางงาย
o มอก. 2540-1475 การเขยนแบบทางเทคนค การตดตง สญลกษณส�าหรบระบบจายน�าและระบบ
ระบายน�าฝงในพนดน
o มอก. 2540-1476 กฏเกณฑทวไปเพอการเขยนแบบกอสราง ส�าหรบชนสวนประกอบโครงสราง
ส�าเรจรป
o มอก. 2540-1477 หลกการทวไปส�าหรบแบบแสดงการจดสวนของอาคาร
o มอก. 2540-1478 การเขยนแบบทางเทคนค การเขยนแบบกอสราง การเขยนแบบแสดงขนาดพกด
เสนพกด และกรดพกด
o มอก. 440 เลม 2541-1 การเขยนแบบกอสราง ทวไป
o มอก. 440 เลม 2526-2 การเขยนแบบทางสถาปตยกรรมและการกอสราง งานโครงสรางโลหะ
o มอก. 440 เลม 2532-3 การเขยนแบบกอสราง เหลกเสรมคอนกรต
• TitleBlock เปนสารบญทเกบแฟมขอมล Title Block และขอมลเชอมโยง เปนโครงสรางมาตรฐานของการ
ท�า Title Block ซงสามารถน�าแนวคดดงกลาวไปปรบใชงานในหนวยงานได
• ToolPalettes ส�าหรบสรางและก�าหนดเลเยอรมาตรฐาน โดยแบงออกเปน 2 รนของโปรแกรม AutoCAD
คอ 2004 และ 2010 เพอใหสอดคลองกบรนของโปรแกรมทมการใชงาน โดยเลอกรน 2004 เนองจาก
เปนรนทใชงานกนอยมาก และสามารถน�าไปปรบใชไดกบโปรแกรมเขยนแบบบางตวทรองรบระบบ Tool
Palette สวนรน 2010 เปนรนลาสดทใชงานอยในปจจบน ทงนหากผใชมโปรแกรมรนอนๆ จะตองสราง
ขนใหมใหสอดคลองกบแตละรนดวย ทงน Tool Palettes ทจดท�าเปนตวอยาง จะม 2 สวนคอ Tool Palette
ส�าหรบการก�าหนดเลเยอร และ Tool Palette ส�าหรบการใชงาน Block ตางทจดท�าเปนตวอยางใน CD โดย
สามารถเรยกใชไดโดยตรง (ดรายละเอยดเพมเตมในหวขอเรองของการ Tool Palette ถดไป)
แนวทางการตดตงลงในเครองเพอใชงาน
ทางคณะท�างานไดจดเตรยมสารบญหลกส�าหรบใชเปนแฟมขอมลสนบสนนการท�างาน โดยจดท�าไวในสารบญ
ชอ ASA_Support ซงสามารถคดลอกสารบญนลงไปใน drive C: ของเครองคอมพวเตอรทใชไดโดยตรง สารบญดงกลาว
นมผลโดยตรงตอการท�างานของ Tool Palette หากทานมไดใช Tool Palette ในการท�างาน ทานสามารถคดลอกขอมล
ตางๆ ไปไวในสารบญใดๆ กไดททานจะบรหารจดการระบบ หลงจากคดลอกขอมลลงไปแลว จะตองด�าเนนการดงตอไปน
• คดลอกขอมลในสารบญ PlotStyles ไปไวในสารบญ PlotStyles ของผใชในเครองนนๆ ในกรณทตองการ
รปแบบการพมพทสอดคลองกบระบบสและน�าหนกเสนทไดก�าหนดไวในเอกสาร หรอน�าไปเปลยนเปนชอ
PlotStyles ทใชในหนวยงานกได
มาตรฐานการเขยนแบบกอสรางฉบบป พ.ศ. 2554 17-4
อาษา สมาคมสถาปนกสยาม ในพระบรมราชปถมภ www.asa.or.th
ภาคผนวก
• ในกรณของ LineType อาจจะคดลอกไปไวในสารบญ Support ของโปรแกรมเขยนแบบนนๆ เพอใหสามารถ
เรยกใชงานได หรอทงไวในสารบญ ASA_Support เชนทปรากฏใน CD กได เพราะการเรยก load ขอมล
Linetype จาก ToolPalette ทขดเตรยมไว จะเรยกจากสารบญนอยแลว
• ในกรณทตองการใช Font ทอยใน CD สามารถคดลอกขอมล Font File ไปไวในสารบญ Fonts ของโปรแกรม
เขยนแบบทใชงานอย จงจะสามารถเรยกใชงานได
• กรณของการใช Block จาก ToolPalette สามารถเรยกไดโดยตรงจากโครงสรางสารบญทเปนอย แตหากไม
ใชระบบ ToolPalette จะตองระบชอของสารบญของสารบญทเกบ Block ใหโปรแกรมเขยนแบบทใชอยรจก
และเรยกใชงานได หรอใชวธการคดลอกขอมล Block ทมอยในแผน CD ไปเกบไวในสารบญทหนวยงานใช
เปนประจ�ากได
การใช Template Drawing หรอ Prototype Drawing
ในวงการการเขยนแบบดวยคอมพวเตอร มโปรแกรมหลกๆอยไมมากนก อยางไรกตามรปแบบของแฟมขอมล
หรอ File Format จะมความเหมอน หรอมกอางองกบโปรแกรมหลกๆ เสมอ ซงในปจจบนจะมแฟมขอมลหลกทใชอย
หลกๆ คอ DWG เพอใหสดวกตอการเรมตนงานตามมาตรฐานทก�าหนด โดยเฉพาะระบบเลเยอร คณะท�างานจงไดเตรยม
Drawing ไว 2 ลกษณะ ดงน
• แบบ DWT ส�าหรบระบบทใช Template Drawing
• แบบ DWG ส�าหรบระบบทอาศยแฟมแบบ DWG เปน Prototype Drawing
ในการน�าไปใช ใหคดลอกแฟมขอมลเหลานลงไปในสารบญ (Folder) ทเกบ Prototype หรอ Template Drawing
ของโปรแกรมทเราใช หรอสรางสารบญ (Folder) ขนมาใหม แลวก�าหนด Path ใหมองเหนแฟมขอมลดงกลาว
เพอใหสอดคลองกบระบบทแตละบรษทมอย แฟมขอมลใน CD จะมแฟมขอมล 2 แบบ แบบแรกใชมาตรฐาน
DWG ปกต หากเทยบกบรนของโปรแกรม AutoCAD จะเปน Release 2000 สวนแบบท 2 เปน DWT ส�าหรบใชใน
รปแบบของ Template File
ชนดของเสน (Linetype)
ในสารบญ ชอ Linetype จะมสารบญยอยอก 2 ตว คอ M และ MM โดยทสารบญ M จะเกบ Linetype ส�าหรบ
กรณทก�าหนดหนวยวดในการเขยนแบบ 1 drawing unit เทากบ 1 เมตร และสารบญ MM เกบ Linetype ส�าหรบกรณ
ทก�าหนดหนวยวดในการเขยนแบบ 1 drawing unit เทากบ 1 มม. โดยมแฟมขอมล ดงน
• ASA.lin (ASA.lin) ส�าหรบชนดของเสนทวไป
• ASA_elec.lin (ASA_elec.lin) ส�าหรบงานไฟฟา
17-5
อาษา สมาคมสถาปนกสยาม ในพระบรมราชปถมภ www.asa.or.th
มาตรฐานการเขยนแบบกอสรางฉบบป พ.ศ. 2554
ภาคผนวก
• ASA_fire.lin (ASA_fire.lin) ส�าหรบงานปองกนเพลงไหม
• ASA_land.lin (ASA_land.lin) ส�าหรบงานภมสถาปตย
• ASA_plumb.lin (ASA_plumb.lin) ส�าหรบงานสขาภบาล
ชอของแฟมขอมลใน 2 สารบญยอยนจะใชชอเดยวกน เพอใหสามารถปรบใชไดใน 2 สภาพแวดลอม และสอด
รบกบ Tool Palette ทไดจดท�าไว ทานสามารถคดลอกขอมลทตรงตามความตองการ ไปไวในสารบญ (Folder) หมวด
Support ของแตละโปรแกรมททานใช หลงจากนนทานกสามารถ Load ชนดของเสนเหลานเขาไปในระบบของทานได
การควบคมน�าหนกปากกา
กรณทเลอกใชสตามมาตรฐานของคมอเลมน สามารถใชแฟมขอมลในสารบญ Plot Styles เพอก�าหนดน�าหนก
ปากกากบสใหสอดคลองไดโดยสดวก ทงนจะม 2 แฟม ดงน
• ASA1.ctb ส�าหรบการท�างานแบบใชสเปนตวก�าหนดน�าหนกปากกา (color dependency)
• ASA1.stb ส�าหรบการท�างานแบบใช Style เปนตวก�าหนดน�าหนกปากกา (Plot Style Name)
เพอใหการก�าหนดมาตรฐานงายขน ทานสามารถคดลอกแฟมขอมลนไปแลวปรบแตงบางสวนใหสอดคลองกบ
ระบบของทานกอนทจะกระจายไปในส�านกงาน หรอหนวยงานของทาน จะสดวกตอการบรหารจดการมากขน
การใช Tool Palette
ในโปรแกรมรนใหมๆ ทใชกนอย (สวนมากเปน AutoCAD หรอ AutoCAD Compatible) สวนมากไมมขดความ
สามารถในการเขยนโปรแกรมเพมเตมลงไป ดงนนเพอชวยใหผใชงานมาตรฐาน ท�างานไดสดวกขน โดยสามารถก�าหนด
เลเยอรไดดวยการ <คลก> ไปทรายการทตองการ ซงจะเพมความสดวกรวดเรวในการจดการกบเลเยอรไดเปนอยางด
แทนทจะตองก�าหนดเลเยอรในการเขยนดวยการดคมอประกอบตลอดเวลา ในสารบญ Tool_Palette จะมแฟมขอมลของ
กลมเลเยอรแยกตามสาขาตางๆ บางสาขาอาจจะมหลายแฟมเพอลดความยาวของ Palette ทานสามารถน�าไปใชรวมกบ
โปรแกรมทใชงานอยไดโดยวธการดงน
• เรยกไดอะลอกซของ Tool Palette ขนมา
• ทเมนของ Tool Palette เลอกรายการ Customize
• ทางดานซายของไดอะลอกซ <คลกขวา> แลวเลอกรายการ Import
• โปรแกรมจะแสดงไดอะลอกซของการเลอกแฟมขอมล (แบบ xtp) เลอกแฟมทตองการจากแผน CD
• โปรแกรมจะดง Palette ทเลอกมาปรากฏบนจอภาพ
มาตรฐานการเขยนแบบกอสรางฉบบป พ.ศ. 2554 17-6
อาษา สมาคมสถาปนกสยาม ในพระบรมราชปถมภ www.asa.or.th
ภาคผนวก
• จากไดอะลอกซดงกลาว สามารถใชในการสราง หรอก�าหนดเลเยอรตามมาตรฐานทระบไวในเอกสารได
ทนท
• กรณทใช AutoCAD รน 2006 สามารถจดกลมของ Palette ใหเปนสวนๆ (Palette Group) เพอความ
สะดวกในการเรยกใชทสอดคลองกบการท�างานได
ขอมล Schedule
จะมขอมล Schedule อย 2 ชนด ใน folder ชอ Schedule โดยแบงเปน folder ยอย ดงน
• สารบญ (Folder) ชอ XLS เปนแฟมขอมลนามสกล xls ของโปรแกรม excel โดยสามารถคดลอกไปท�าเปน
แฟม Schedule ในเรองตางๆ ตามตองการ แลวดงเขาไปในโปรแกรม CAD ทใชงานอย ผานทางระบบ OLE
ของ Windows กได
• สารบญ (Folder) ชอ Table เปนแฟมขอมล DWG ซงภายในแฟมนนๆ จะมตาราง Schedule ทเปนขอมล
Table ในขนาด 1:1 ในหนวยมลลเมตร ทสามารถคดลอกจากแฟม DWG ดงกลาว ไปใชในแฟม Drawing
อนๆ ไดทนท
ทานสามารถใชระบบมาตรฐานของ Windows ในเรองของ OLE (Object Linked and Embedding) เขามาชวย
ในการสอสารระหวางแฟมขอมลแบบ XLS กบโปรแกรมของทานได ซงโดยมากมกจะผานทางเมน Insert -> OLE Object
(กรณทเปนโปรแกรม Microsoft Compliance)
กรณทเปนตารางในรปของ DWG ทานสามารถใชวธการเปดแฟมขอมล แลวใชการคดลอก (copy) ไปปะ (paste)
ในโปรแกรมททานใชอยกได
ตวอยาง Title Block
ตวอยางการสรางแฟมขอมลทใชเปนกรอบกระดาษและ Title Block โดยจะมแฟมขอมลชอ ASA_A1.DWG
และASA_A1.DWT เปนแฟมหลกทใชเปนฐาน (Template) ส�าหรบการเรมตนแฟมแผนงานแตละแผน โดยแฟมนจะอางอง
ขอมลกรอบกระดาษจากแฟมขอมล ASA_Border_A1.DWG ทงนเราสามารถเปลยนแฟม ASA_Border_A1.DWG ใหมกรอบ
กระดาษตามมาตรฐานของแตละบรษทได และวธการอางองแบบนจะท�าใหเราสามารถปรบแก Title Block ทแฟมนแฟม
เดยว และสงผลไปถงแฟมแผนงานทกแฟมในโครงการหนงๆ
อาษา สมาคมสถาปนกสยาม ในพระบรมราชปถมภ www.asa.or.th
กตตกรรมประกาศ
คณะท�างาน
ค�าขอบคณ
อาษา สมาคมสถาปนกสยาม ในพระบรมราชปถมภ www.asa.or.th
อาษา สมาคมสถาปนกสยาม ในพระบรมราชปถมภ www.asa.or.th
คณะทำ�ง�น
คณะท�ำงำนในโครงกำรจดท�ำคมอปฏบตวชำชพ มาตรฐานการเขยนแบบกอสราง ฉบบป พ.ศ. 2554
ประกอบไปดวย
1. รศ.ฐตพฒนประทำนทรพย หวหนำโครงกำร/หวหนำนกวจย
2. ผศ.ดร.ปรชญำมหทธนทว นกวจย
3. ธำรำจ�ำเนยรด�ำรงคกำร ผชวยนกวจย
คณะสถำปตยกรรมศำสตรมหำวทยำลยศลปำกร
อาษา สมาคมสถาปนกสยาม ในพระบรมราชปถมภ www.asa.or.th
คณะท�ำงำนขอขอบคณกรรมกำรและเจำหนำทของสมำคมสถำปนกสยำมในพระบรมรำชปถมภทไดเหนควำม
ส�ำคญของกำรจดท�ำคมอมำตรฐำนกำรเขยนแบบตงแตฉบบท1เมอป2549และฉบบท2ในป2554คณะท�ำงำน
จงขอกลำวขอบคณบคคลตอไปนทไดชวยใหโครงกำรนเกดขนและส�ำเรจลลวงไปดวยด
1. นำยทวจตรจนทรสำขำ นำยกสมำคมสถำปนกสยำมฯ
2. รศ.ดร.วระสจกล ผอ�ำนวยกำรสถำบนสถำปนก
3. ดร.ชเลคณำวงศ อปนำยกสมำคมสถำปนกสยำมฯ
4. คณวญญวำนชศรโรจน บ.ดไซน103
5. นำยวศลยศศธรำนนท ประธำนคณะท�ำงำนของสมำคมฯ
6. นำยสำมำรถฤำเดชนนทน คณะท�ำงำนของสมำคมฯ
7. นำยประเจยดงำมสงวนปรชำ คณะท�ำงำนของสมำคมฯ
8. นำยปรญญำมรรคสรสข คณะท�ำงำนของสมำคมฯ
ขอขอบคณบรษทเคทจวำยอนเตอรแอสโซซเอทสจ�ำกดทเออเฟอแบบทใชเปนรปประกอบในบทท8
และทตองกลำวขอบคณเปนอยำงมำกอกสวนหนงคอส�ำนกงำนสถำปนก ทไดสงบคคลำกรเขำมำชวยทดลอง
และใหควำมเหนทมคำและเปนประโยชนตอโครงกำรดงรำยนำมตอไปน
บรษทฯ ร�ยน�ม
PIA สมประสงคจ�ำปำทม
ทค สนธยำเพชรบำงไทร
สมยศวจตรโสภำ
สวฒนอำชญำเสน
อรรณพสวรรณพำห
แปลนอำรคเทค สรพงษเอกภำพสำกล
แปลนแอสโซซเอทส วนยคงนวย
แทนเดมอำรคเทค บญชำถำวรทนต
สถำปนก49 กตตศกดอำภรณวชำนพ
ปฏกรณสงขลำ
วชระจระสถต
ศศวระเศรษฐกล
องศำสถำปนก กตตจณหกรตเสร
เอแอนดเอ ธนนทรอยด
ธนตกำญจนเทพ
คำ�ขอบคณ