1

รปแบบอเลรนนงแบบผสมผสานโดยใชบนทกสะทอนการเรยนรแบบมปฏสมพนธออนไลน

ทสงเสรมความใฝรและความคงทนในการจ าของนสตคณะครศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย BLENDED E-LEARNING MODEL USING ONLINE INTERACTIVE REFLECTIVE LEARNING LOGS TO ENHANCE FACULTY OF EDUCATION STUDENTS’ INQUIRING MIND AND RETENTION AT CHULALONGKORN UNIVERSITY

ประกอบ กรณกจ จนตวร คลายสงข

บทคดยอ

รปแบบอเลรนนงแบบผสมผสานโดยใชบนทกสะทอนการเรยนรแบบมปฏสมพนธออนไลนทสงเสรมความใฝรและความคงทนในการจ าของนสตคณะครศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลยม ๖ องคประกอบ และ ๕ ขนตอน โดยองคประกอบ ๖ องคประกอบ ไดแก บทเรยนอเลกทรอนกส ระบบจดการเรยนร แหลงขอมลหรอแหลงการเรยนร กจกรรมการเขยนบนทกสะทอนการเรยนรแบบมปฏสมพนธ การตดตอสอสาร และการประเมนผลการเรยน ส าหรบขนตอนของรปแบบม ๕ ขนตอน ไดแก ๑) การเรยนแบบผสมผสาน ๒) การเขยนบนทกสะทอนการเรยนร ๓) การอานบนทกสะทอนการเรยนรของเพอน และตงประเดนเพมเตม ๔) การอานประเดนตางๆ ทเพอนไดต งขอสงเกต และขอเสนอแนะ และ ๕) การตรวจสอบขอคนพบใหมๆ ทเพอนน าเสนอ

Abstract Blended e-learning model using Online Interactive Reflective Learning Logs (OIRLs) to enhance

Faculty of Education students’ inquiring mind and retention at Chulalongkorn University should be included 6 components and 5 procedures. The 6components were learning courseware, Learning Management System (LMS), learning resources, OIRLs activity, communication, and learning assessment; while the procedures included: 1) blended e-Learning activity, 2) writing OIRLs activity, 3) reading and giving feedback to peers’ OIRLs (instructor/learners), 4) revising OIRLs activity, and 5) reviewing OIRLs activity.

2

บทน า จฬาลงกรณมหาวทยาลยโดยมตทประชมสภามหาวทยาลยไดก าหนดคณลกษณะบณฑตทพง

ประสงคซงคณลกษณะส าคญประการหนงกคอ ความใฝร (Inquiring mind) ซงผเรยนทมความใฝรเปนผเรยนทมความสามารถใชวธการเชงสบสอบ (Inquiry capability) ในการรเรมส ารวจสงใหม การเปรยบเทยบกบความรทตนมอยแลวน าไปสการสรางความรใหม รวมทงการรเรมสรางสรรคการทดลองสงใหมๆ ซงเปนรากฐานทส าคญทจะน าไปสทกษะการคดเชงวทยาศาสตร (Scientific Thinking) ทจะท าใหผเรยนมความสามารถเรยนรและพฒนาตนเองได

แนวทางหนงทชวยสงเสรมความใฝรคอ การใชบนทกสะทอนการเรยนรแบบมปฏสมพนธออนไลนในบรบทของอเลรนนงแบบผสมผสาน โดยบนทกสะทอนการเรยนรแบบมปฏสมพนธเปนเครองมอทส าคญทใชสงเสรมโอกาสในการสอสารระหวางผสอนและผเรยนเพอประเมนความเขาใจทงในเนอหา และกระบวนการซงก าหนดใหผเรยนเขยนบนทกสะทอนการเรยนรอยางมโครงสราง พรอมทงใหเพอนตงค าถามและตงขอสงเกต รวมถงการแบงปนประสบการณรวมกน โดยมผสอนคอยสงเกตการณ ใหขอเสนอแนะในการตงค าถามและตงขอสงเกตทเหมาะสม รวมไปถงการทาทายเพอใหเกดความใฝรในตวผเรยน ตลอดจนการใหการเสรมแรงทางบวกจะท าใหเกดความรสกทางบวกและพฤตกรรมการใฝร อนจะน าไปสการพฒนาความใฝรของผเรยนได

อเลรนนงแบบผสมผสาน (Blended e-learning) เปนการเรยนทมการผสมผสานจดเดนของการจดการเรยนรในชนเรยนและการจดการเรยนรดวยเทคโนโลยคอมพวเตอรผานเครอขายอนเทอรเนตทงในดานการน าเสนอเนอหา การเขารวมกจกรรม และการวดและประเมนผล ในบรบทของอเลรนนงแบบผสมผสานดงกลาว การจดกจกรรมโดยใหผเรยนเขยนบนทกสะทอนการเรยนรแบบมปฏสมพนธออนไลนจะเพมความสะดวกในการเขาถงของผเรยน เพอน และผสอน รวมไปถงเปนการบรณาการเทคโนโลยและ สอสารการศกษาเขาไปในกระบวนการจดการเรยนรในดานของการวดและประเมนผลผเรยนไดเปนอยางดอกดวย

นอกจากนการเขยนบนทกสะทอนการเรยนรยงสงเสรมพฒนาการทางความคด และมมมองใหมๆ เปนเครองมอทชวยใหผเรยนรวบรวมขอมลเกยวกบสงทไดเรยนร สงเสรมใหครและผเรยนตงค าถามเกยวกบการเรยนรและบนทกความคดส าคญของผเรยน รวมถงสงเสรมใหผเรยนไดตอบสนองตอประเดนค าถามของผสอนและผเรยนคนอนๆ ท าใหผเรยนไดท าความเขาใจในเนอหาทเรยนไดชดเจนขน ทบทวนความร และตรวจสอบความรใหทนสมยรวมถงสกดความรไปใชในสถานการณตางๆ (Johnson & Johnson, 2002 อางถงใน พรทพย ศรสมบรณเวช, ๒๕๔๖) ท าใหผเรยนมความคงทนในการจ าส าหรบสงทไดเรยนรไดดยงขน

ดงนนรปแบบอเลรนนงแบบผสมผสานโดยใชบนทกสะทอนการเรยนรแบบมปฏสมพนธออนไลนทสงเสรมความใฝรและความคงทนในการจ าของนสตคณะครศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลยจงสามารถตอบสนองตอนโยบายของจฬาลงกรณมหาวทยาลยในการสนบสนนใหอาจารยจดกจกรรมการเรยนรแบบผสมผสานโดยเนนผลลพธการเรยนรทสงเสรมคณลกษณะบณฑตทพงประสงค และเสรมสรางความคงทนในการจ าของผเรยนไดเปนอยางด

3

รปแบบอเลรนนงแบบผสมผสานโดยใชบนทกสะทอนการเรยนรแบบมปฏสมพนธออนไลน

ทสงเสรมความใฝรและความคงทนในการจ าของนสตคณะครศาสตรจฬาลงกรณมหาวทยาลย รปแบบอเลรนนงแบบผสมผสานโดยใชบนทกสะทอนการเรยนรแบบมปฏสมพนธออนไลนทสงเสรมความใฝรและความคงทนในการจ าของนสตคณะครศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลยประกอบดวยรายละเอยด ๒ สวน ไดแก องคประกอบ และขนตอนของรปแบบอเลรนนงแบบผสมผสานโดยใชบนทกสะทอนการเรยนรแบบมปฏสมพนธออนไลนทสงเสรมความใฝรและความคงทนในการจ าของนสตคณะครศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย ดงภาพท ๑

ภาพท ๑ รปแบบอเลรนนงแบบผสมผสานฯ องคประกอบของรปแบบอเลรนนงแบบผสมผสานโดยใชบนทกสะทอนการเรยนรแบบมปฏสมพนธออนไลนทสงเสรมความใฝรและความคงทนในการจ าของนสตคณะครศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย องคประกอบของรปแบบอเลรนนงแบบผสมผสานโดยใชบนทกสะทอนการเรยนรแบบมปฏสมพนธออนไลนทสงเสรมความใฝรและความคงทนในการจ าของนสตคณะครศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย ทพฒนาขน ประกอบดวย ๖ องคประกอบ ดงน

๑. บทเรยนอเลกทรอนกส ๒. ระบบจดการเรยนร ๓. แหลงขอมลหรอแหลงการเรยนร ๔. กจกรรมการเขยนบนทกสะทอนการเรยนรแบบมปฏสมพนธ

4

๕. การตดตอสอสาร ๖. การประเมนผลการเรยน

องคประกอบท ๑ บทเรยนอเลกทรอนกส

เปนเนอหาสาระทน าเสนอในรปแบบอเลกทรอนกส ซงสวนใหญมลกษณะเปนสอประสม โดยเนนการออกแบบทใชวธการ กลยทธ และการใหขอมลปอนกลบแกผเรยนโดยทนทในการน าเสนอ ทกระตนใหผเรยนเกดการเรยนรตามวตถประสงคทก าหนดไว ซงผเรยนสามารถเขาถงเนอหาไดตามความตองการ ตลอดจนอาจมแบบฝกหดหรอแบบทดสอบเพอใหผเรยนสามารถตรวจสอบความเขาใจได อกทง สอการสอนในลกษณะบทเรยนอเลกทรอนกสมขนาดเลก สามารถลดปญหาในเรองขนาดของไฟล และความสะดวกและความคลองตวในการพฒนาและการน าไปใชดงภาพท 1 และภาพท 2 นอกจากนบทเรยนอเลกทรอนกสสามารถน ากลบมาใชใหม (reusable) โดยการจดเรยงล าดบเนอหาใหม ท าใหเกดเปนบทเรยนในลกษณะ Learning Objects ได

ภาพท 1 บทเรยนอเลกทรอนกสส าหรบเนอหาแบบบรรยาย

ภาพท 1 บทเรยนอเลกทรอนกสส าหรบเนอหาแบบปฏบต

5

องคประกอบท ๒ ระบบจดการเรยนร เปนโปรแกรมจดการการเรยนรทท าหนาทเปนศนยกลางการจดการและสนบสนนการจดการเรยนร ซงใชเทคโนโลยอนเทอรเนตมาจดการใหเกดปฏสมพนธระหวางผสอนและผเรยน ผเรยนกบผเรยน และผเรยนกบแหลงขอมล ทงนจะชวยใหผเรยนและผสอนสามารถเขาถงเนอหาและใชงายไดงาย โดยมเครองมอทางการจดการ การปรบปรง การควบคม การส ารองขอมล การสนบสนนขอมล การบนทกสถตผเรยน และการประเมนผล ตลอดจนการตรวจใหคะแนนผเรยน ซงผใชสามารถเรยกใชเครองมอเหลานผานโปรแกรมเวบบราวเซอร โดยเครองมอของระบบจดการเรยนรแบงเปน ๖กลม ตามแนวคดของ WCET (2009) ไดแก ๑) เครองมอสอสาร (Communication tools) ประกอบดวย การอภปราย การแลกเปลยนไฟล อเมล วารสาร/บนทกออนไลน การสนทนา การบรการวดโอ และไวทบอรด ๒) เครองมออ านวยประโยชน (Productivity tools)ประกอบดวย บกมารค ปฏทนการเรยน การสบคนภายในรายวชา และการแนะน าตนเอง ๓) เครองมอสนบสนนผเรยน (Student involvement tools) ประกอบดวย การจดกลม การประเมนตนเอง การสรางชมชนของผเรยน และแฟมสะสมงานผเรยน ๔) เครองมอบรหารรายวชา (Administrations tools) ประกอบดวย การระบตวตนของผเรยน การก าหนดสทธการเขาใชรายวชา และการลงทะเบยนเรยน ๕) เครองมอสงผานรายวชา (Course delivery tools) ประกอบดวย การจดการรายวชา การชวยเหลอผสอน การประเมนผลออนไลน การตดตามผเรยน และการทดสอบและใหคะแนนอตโนมต และ ๖) การออกแบบหลกสตร (Curriculum design) ประกอบดวย การเขาถงระบบ เทมเพลตรายวชา การจดการหลกสตร การปรบแตงมมมองของหนาจอ การออกแบบการสอน การยนยอมตามมาตรฐานการสอน และการใชเนอหารวมและการใชซ า

ภาพท 3 ระบบจดการเรยนร Blackboard

6

องคประกอบท ๓ แหลงขอมลหรอแหลงการเรยนร เปนแหลงความร ขอมล ขาวสาร สารสนเทศ หรอเปนสงทมคณคาในทางวชาการทผสอนหรอเพอนชแนะ โดยน าเทคโนโลยคอมพวเตอรและอนเทอรเนตมาใชเปนเครองมอในการสบคนขอมล แสวงหาและเผยแพรความร ไดแก การน าเสนอความรดวยสอประสมในระบบจดการเรยนรโดยผสอน การใหค าแนะน าดวยการตงขอสงเกต กระตนดวยค าถาม ตลอดจนชแนะแหลงขอมลในขอเสนอแนะของบนทกการเรยนรของเพอนหรอผเรยน เชน การบนทกลงคจากเวบเพจทตองการแบงปนหรอแนะน ามาน าเสนอในขอเสนอแนะของบนทกการเรยนรของเพอนหรอผเรยน เปนตน ซงจะสงเสรมใหผเรยนเกดความใฝร สามารถแสวงหาความรไดดวยตนเองตามอธยาศย และสรางกระบวนการเรยนรใหเกดขนดวยตนเอง

ภาพท 4 ตวอยางการแบงปนลงคจากเวบเพจในบนทกการเรยนรของเพอน

องคประกอบท ๔ กจกรรมการเขยนบนทกสะทอนการเรยนรแบบมปฏสมพนธ

เปนการใชบลอกในระบบจดการเรยนรออนไลนใหผเรยนเขยนบนทกสะทอนการเรยนรอยางมโครงสราง เพอประเมนความเขาใจในเนอหาและกระบวนการ พรอมทงใหเพอนตงขอสงเกตและค าถาม ใหการเสรมแรงทางบวก การแบงปนประสบการณรวมกน ตลอดจนการทาทายเพอใหเกดความใฝรและความคงทนในการจ าแกเพอนผเขยนบนทก เพอใหผเรยนไดผเรยนไดวเคราะหและตความขอมล ตลอดจนการคนควาและแสวงหาความรใหมๆ ตามขอสงเกต ค าถามและค าแนะน าของเพอน แลวน ามาปรบเปลยนขอสรปเดมของตน รวมถงมการตรวจสอบจากเพอนอกครง โดยอาจมผสอนคอยสงเกตการณ ตงค าถาม ใหขอสงเกต ใหขอเสนอแนะ รวมไปถงการทาทายเพอใหเกดความใฝรและความคงทนในการจ าขนในตวผเรยน

7

ภาพท 5 กจกรรมการเขยนบนทกสะทอนการเรยนรแบบมปฏสมพนธดวยบลอกในระบบ Blackboard

องคประกอบท ๕ การตดตอสอสาร เปนเครองมอทชวยใหผเรยนไดตดตอสอบถาม ปรกษาหารอและแลกเปลยนความคดเหนระหวางผเรยนและผสอน และระหวางผเรยนกบเพอนรวมชนเรยนคนอนๆ โดยเครองมอทใชในการตดตอสอสารอาจแยกไดเปน ๒ ประเภท คอ แบบประสานเวลา (Synchronous) และแบบไมประสานเวลา (Asynchronous) โดยเครองมอทชวยในการตดตอสอสารและสามารถใชในการจดการเรยนรบนออนไลน ไดแก หองสนทนา ไปรษณยอเลกทรอนกส กลมขาว กระดานอภปราย กระดานประกาศ บลอกและวก

ภาพท 6 การตดตอสอสารและปฏสมพนธระหวางผสอนและผเรยน และผเรยนกบผเรยนผานบลอก

องคประกอบท ๖ การประเมนผลการเรยน

ในการเรยนตามรปแบบอเลรนนงแบบผสมผสานทใชบนทกการเรยนรแบบมปฏสมพนธออนไลนฯ ควรมการวดระดบความรพนฐานกอนเรยน การทดสอบหลงเรยน และการทดสอบซ าหลงเรยน 2 สปดาห เพอวดความคงทนในการจ าของผเรยน ตลอดจนการวดความใฝรทงกอนและหลงเรยน โดยสามารถสรางแบบสอบเปนมาตรประมาณคา 5 ระดบ หรอแบบประเมนพฤตกรรมการใฝรของผเรยนโดยเปนเกณฑการประเมนแบบรบรกส ซงประกอบดวยองคประกอบยอยดงน ๑) การตระหนกรในสงทพบหรอสงทเกดขน ๒) การตงค าถาม/น าเสนอสมมตฐานทสามารถตรวจสอบได ๓) การเกบรวบรวมขอมลดวยวธการตางๆ ๔) การวเคราะห/ตความขอมลดวยค าพดทมความหมายและนาเชอถอ ๕) การสรปความและสามารถจดแบง

8

หมวดหม จ าแนกประเภท หรอการระบผลทไดและน าขอมลไปใชในบรบททแตกตางออกไป และ ๖) เมอไดรบขอมลใหมสามารถยนยนหรอปรบเปลยนขอสรปเดมของตนเองได ขนตอนของรปแบบอเลรนนงแบบผสมผสานโดยใชบนทกสะทอนการเรยนรแบบมปฏสมพนธออนไลน ทสงเสรมความใฝรและความคงทนในการจ าของนสตคณะครศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย

กระบวนการเรยนตามรปแบบอเลรนนงแบบผสมผสานโดยใชบนทกสะทอนการเรยนรแบบมปฏสมพนธออนไลนเพอสงเสรมความใฝรและความคงทนในการจ าของนสตคณะครศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลยประกอบดวยขนตอน ๕ ขนตอน ดงน

๑. การเรยนแบบผสมผสาน ๒. การเขยนบนทกสะทอนการเรยนร ๓. การอานบนทกสะทอนการเรยนรของเพอน และตงประเดนเพมเตม ๔. การอานประเดนตางๆ ทเพอนไดตงขอสงเกต และขอเสนอแนะ ๕. การตรวจสอบขอคนพบใหมๆ ทเพอนน าเสนอ

ขนตอนท ๑ การเรยนแบบผสมผสาน ผเรยนศกษาเนอหาและท ากจกรรมการเรยนรแบบผสมผสานทงกจกรรมบนออนไลนและ

กจกรรมแบบเผชญหนาในชนเรยนโดยการเรยนแบบผสมผสานนนจะเปนการดงคณสมบตเดนของการเรยนการสอนในชนเรยนและการเรยนการสอนออนไลนโดยค านงถงความเหมาะสมและประโยชนทางการศกษาสงสดทผเรยนจะไดรบเปนส าคญกลาวคอ การเรยนการสอนออนไลนหรออเลรนนงจะเนนในเรองของการเรยนการสอนทไมมขอจ ากดทงในเรองของคณสมบตผเขาศกษา เรองเวลา และเรองสถานท ในขณะทการเรยนการสอนในชนเรยนมจดเดนในเรองของปฏสมพนธระหวางผสอนและผเรยน รวมถงระหวางผเรยนดวยกนเองเปนส าคญ ทงนขนตอนของการเรยนแบบผสมผสานนไดรบการออกแบบโดยการประยกตใชศาสตรดานการศกษาส าหรบการเรยนการสอนระดบอดมศกษา (Pedagogy of Higher Education) ประกอบดวยการ บรณาการของหลกการและทฤษฎทเกยวของ ๒ แนวทาง คอ ๑) หลก ๗ ประการเพอการสอนระดบปรญญาบณฑตทมประสทธภาพของ Chickering & Gamson (Chickering and Gamson, 1986 อางถงใน Waterhouse, 2005) และ ๒) การเรยนการสอน ๙ ขนตามแนวทางของ Gagne (Gagne’s nine events of instruction) โดยสรปขนตอนไดดงน (๑) ผเรยนเรยนรจากการศกษาบทเรยนอเลกทรอนกสในระบบจดการเรยนร (๒) ผเรยนเรยนรจากการเขารวมกจกรรมการเรยนรทผสอนจดใหทงการเรยนในชนเรยน จากการบรรยาย การสาธตของผสอน การแบงกลมคนควา การระดมสมอง การฝกปฏบต และการน าเสนอผลงาน และ (๓) ผเรยนตอยอดการเรยนร โดยท าความเขาใจกบเนอหาเพมเตมผานกจกรรมบนออนไลนดวยการอภปรายบนกระดานสนทนา การน าเสนอผลงานผานบลอกและการเขยนบนทกสะทอนการเรยนร ซงเชอมโยงถงองคประกอบของรปแบบฯ ดานบทเรยนอเลกทรอนกส แหลงขอมลหรอแหลงเรยนร และการตดตอสอสาร โดยกจกรรมการเรยนรบนออนไลนจะด าเนนกจกรรมบนระบบจดการเรยนร Blackboard ซงเชอมโยงถงองคประกอบของรปแบบฯ ดานระบบจดการเรยนร

9

ขนตอนท ๒ การเขยนบนทกสะทอนการเรยนร ผเรยนเขยนบนทกสะทอนการเรยนรของตนเองอยางมโครงสราง เพอประเมนความเขาใจ

ในเนอหาและกระบวนการ โดยประกอบดวยกจกรรมส าคญ ไดแก ๑) รวบรวมความรดานเนอหาและกระบวนการทไดรบ และ ๒) กลนความรออกมาเปนค าอธบาย โดยการเขยนบนทกเปนความเรยงดวยภาษาของตนเอง ทงนผเรยนควรสงบนทกสะทอนการเรยนรภายใน ๑ วนหลงการเรยนเชน สงภายในเทยงคนของวนองคาร เมอมการเรยนในวนจนทร เปนตน

ทงนกจกรรมในขนตอนท ๒ นเชอมโยงถงองคประกอบของรปแบบฯ ดานระบบจดการเรยนร การตดตอสอสาร และกจกรรมการเขยนบนทกสะทอนการเรยนรแบบมปฏสมพนธ และสงเสรมองคประกอบยอยของความใฝรดานการตระหนกรในสงทพบหรอสงทเกดขน โดยแสดงใหเหนจากตวอยางการเขยนบนทกสะทอนการเรยนรของผเรยนในขอความตอไปน

…จากการทไดไปศกษาบทเรยนออนไลน และการอภปรายในชนเรยน สรปไดวา WebQuest เปนนวตกรรมทถกพฒนาขนโดย Dr. Bernie Dodge แหง San Diego State University เปนการเรยนรแบบสบสอบ เนนการคนควา คดวเคราะหและสงเคราะห ประเมนผล ชวยสงเสรมการเรยนรของผ เรยนตลอดชวต WebQuestม 5 ขนตอน ดงน (1) การน าเขาสบทเรยน (2) ภาระงานทไดรบมอบหมาย (3) กระบวนการท างาน แหลงอางองการเรยนร (4) การประเมนผล (5) บทสรปต ว อ ย า ง WebQuestไ ด แ ก http://www.student.chula.ac.th/~49438954/banana/intro.html (WebQuest) นใชเปนสวนหนงของการเรยนการสอนในรายวชา 2726344 ดวยเชนกน ซงเปน WebQuest ตวอยางทผชมสามารถท าความเขาใจไดงาย)…..

“ในชวงตนคาบไดเรยนรเกยวกบ Page Design หรอการออกแบบหนาของ Webpage

ซงปกตโครงสรางหลกๆของ Webpage ม Banner สวนหว ถดจากนน ม Navigation bar หรอเมนบาร ปกตถาไมอยดานบนกอยดานขาง ตลอด Website ควรอยทเดม แลวกมสวนเนอหา ดานลางม Footer มไวบอกลขสทธ หรอบอกรายละเอยดของผ จดท า…………………..

ไดเรยนรเกยวกบหลกในการออกแบบหนา Webpage ……………ในชวงทายคาบไดเรยนรเ กยวกบการออกแบบหนาWebsiteตอจากคราวทแลว โดยใชโปรแกรม Adobe Dreamweaver ซงในคาบนไดเรยนรเกยวกบการใส copyright และผ จดท า ตองท าการ merge cell กอน แลวไปท text mode เลอกไอคอนทอย รมขวาสด เพอใสcopyright และยงไดรเทคนค ………………………...…………………………..”

ขนตอนท ๓ การอานบนทกสะทอนการเรยนรของเพอน และตงประเดนเพมเตม

ผเรยนอานบนทกสะทอนการเรยนรของเพอนซงเปนคของตนเอง แลวด าเนนการดงน ๑) ใหการเสรมแรงทางบวก ๒) ตงขอสงเกตเกยวกบบนทกสะทอนการเรยนรของเพอน ๓) ตงค าถามเพอกระตนใหเพอนไปศกษาคนควาเพมเตม และ ๔) แลกเปลยนประสบการณรวมกนกบเพอนและใหขอเสนอแนะเพมเตม ทงนในการด าเนนการตามขอ ๑-๔ น ควรด าเนนการภายใน ๑ วนหลงจากเพอนเขยนบนทกสะทอนการเรยนร

10

เรยบรอยแลว เชน ด าเนนการภายในเทยงคนวนพธ เมอเพอนเขยนบนทกสะทอนการเรยนรและสงภายในเทยงคนของวนองคาร เปนตน นอกจากเพอนทเปนคของผเรยน (Assigned Peer) ทเขยนบนทกจะด าเนนกจกรรมตามทน าเสนอขางตนแลว ผสอน (Teacher) และผเรยนคนอนๆ (None Assigned Peer) อาจคอยสงเกตการณ ใหการเสรมแรงทางบวก ใหขอเสนอแนะในการตงค าถามและตงขอสงเกตทเหมาะสมใหแกผเรยน รวมไปถงการ ทาทายผเรยนซงเปนผเขยนบนทกสะทอนการเรยนร โดยตงประเดนเพมเตม ทงขอสงเกตหรอค าถามเพอกระตนใหเกดความใฝรและความคงทนในการจ าขนในตวผเรยน

ทงนการอานบนทกสะทอนการเรยนรของเพอนจะสงเสรมองคประกอบยอยของความใฝรดานการตระหนกรในสงทพบหรอสงทเกดขน สวนการตงขอสงเกตและค าถามเพอกระตนใหเพอนไปศกษาคนควาเพมเตมจะสงเสรมองคประกอบยอยของความใฝรดานการตงค าถามหรอน าเสนอสมมตฐานทสามารถตรวจสอบได ซงเชอมโยงถงองคประกอบของรปแบบฯ ดานระบบจดการเรยนร การตดตอสอสาร แหลงขอมลหรอแหลงการเรยนร และกจกรรมการเขยนบนทกสะทอนการเรยนรแบบมปฏสมพนธ โดยแสดงใหเหนจากตวอยางการเขยนบนทกสะทอนการเรยนรของผเรยนในขอความตอไปน

การสรปขอมลครงนถอวาคณ ก (นามสมมต) ท าไดอยางครบถวนแลว ยอดเยยม

สงเกตมาหลายครงแลววาคณ ก (นามสมมต) เปนคนตงใจทจะสรปขอมลมาครบถวนซงท าไดดมาโดยตลอดแตถาจะใหเสนอแนะใหขอมลดขนอยากใหคณ ก (นามสมมต) หาเวบไซตทจะชวยบรรยายหรอประกอบขอมลตางๆใหสามารถเขาไปดตวอยางไดอยางชดเจนขน อย างเชนพวกโทนสเวบทมการใชโทนสทนาสนใจ และม layout font ดๆกจะท าใหงานสมบรณขน

อธบายเพมเตมในสวนของโครงสราง WBI: Page Design Banner คอ สวนทอยบนสดของหนาเวบเพจนน โดย Banner ดงกลาวอาจเปนรปภาพทมลกษณะเปนโลโกขององคกรนนๆ หรอเกยวกบเนอหาของเวบหลกๆ Menu Bar คอ สวนทอยทางซายมอของเวบเพจ มลกษณะเปนแถบหลาย row………….

สรปไดครอบคลมเนอหาดอยากทราบวาผ เรยนในแตละวยนนจ าเปนทจะตองใชโทนสทแตกตางกนหรอไม มโทนสใดทจะท าใหผ เรยนเรยนรไดดเปนพเศษหรอไม............

ขนตอนท ๔ การอานประเดนตางๆ ทเพอนไดตงขอสงเกต และขอเสนอแนะ

ผเรยนอานประเดนตางๆ ทคของตนหรอผสอนหรอเพอนคนอนๆ ไดตงขอสงเกต ค าถาม และขอเสนอแนะ จากนนด าเนนการสบคนและรวบรวมขอมลตางๆ เพอสรปผลและปรบเปลยนขอสรปเดมของตน โดยด าเนนการภายใน ๒ วน หลงจากเพอนและผสอนไดใหขอสงเกต ค าถาม และขอเสนอแนะในบนทกสะทอนการเรยนร เชน ด าเนนการภายในเทยงคนของวนศกร เมอเพอนหรอผสอนไดตงประเดนตางๆ ในวนพธ เปนตน

ทงนกจกรรมในขนตอนท ๔ นจะสงเสรมองคประกอบยอยของความใฝรดานการเกบรวบรวมขอมลดวยวธการตางๆ การวเคราะหและตความขอมลดวยค าพดทมความหมายและนาเชอถอ และเมอไดรบขอมลใหมสามารถทจะยนยนหรอปรบเปลยนขอสรปเดมของตนเอง ซง

11

เชอมโยงถงองคประกอบของรปแบบฯ ดานระบบจดการเรยนร การตดตอสอสาร แหลงขอมลหรอแหลงการเรยนร และกจกรรมการเขยนบนทกสะทอนการเรยนรแบบมปฏสมพนธ โดยแสดงใหเหนจาก

ตวอยางการเขยนบนทกสะทอนการเรยนรของผเรยนในขอความตอไปน

….หนสนใจทเพอนบอกวาอาจารยไดสอนเทคนคการใสคลปซงเปนเทคนคทเรยกวา PK Method เมออานแลวเกดความตนตวอยากรเทคนคบางแลวคะ ถาสามารถแชรเทคนคในนไดจะขอบคณมากเลยคะ แตถาวธสลบซบซอนมาก อธบายยากกคอยรบกวนสอนเปนการสวนตวไดคะ ขอบคณนะคะ

ตวอยางเวบไซตส าหรบเลอกชดโทนส เ ชน http://kuler.adobe.com ,

http://www.colourlovers.com และWBI และ CAI ตางกนตรงท WBI ตองม www เปนสอกลางแต CAI นนไมจ าเปนสามารถใชงานไดเลยทนท จะมความสะดวกกวา CAI ผ เรยนเรยนกบบทเรยนคอมพวเตอร WBI มเรองการตดตอสอสารทงแบบประสานและไมประสานเวลา

ขนตอนท ๕ การตรวจสอบขอคนพบใหมๆ ทเพอนน าเสนอ

ผเรยน (Assigned Peer) ตรวจสอบขอคนพบใหมๆ ทคของตนไดน าเสนอในบลอก พรอมใหผลปอนกลบ เชน การใหการเสรมแรงทางบวก ตลอดจนการใหขอเสนอแนะเพมเตม โดยด าเนนการภายใน ๒ วน หลงจากเพอนไดน าเสนอขอคนพบใหม เชน ด าเนนการภายในเทยงคนของวนอาทตย เมอเพอนไดน าเสนอขอคนพบใหมในบลอกของตนเอง เปนตน โดยกจกรรมในขนตอนน นอกจากผเรยน(Assigned Peer) จะตรวจสอบขอคนพบใหมๆ ของเพอนตามทเสนอขางตนแลว ผสอน(Teacher) หรอผเรยนคนอนๆ (None Assigned Peer) อาจเขามาสงเกตการณและตรวจสอบขอคนพบใหมๆ ของผเรยนไดดวยเชนกน พรอมทงใหผลปอนกลบและขอเสนอแนะเพมเตมอกดวย ทงนกจกรรมในขนตอนท 5 ดงกลาวจะสงเสรมองคประกอบยอยของความใฝรดานการวเคราะหและตความขอมลดวยค าพดทมความหมายและนาเชอถอ การสรปความและสามารถจดแบงหมวดหมจ าแนกประเภทหรอการระบผลทไดและน าขอมลไปใชในบรบททตางออกไป ซงเชอมโยงถงองคประกอบของรปแบบฯ ดานระบบจดการเรยนร การตดตอสอสาร กจกรรมการเขยนบนทกสะทอนการเรยนรแบบมปฏสมพนธ และการประเมนผลการเรยน

สรปเนอหาไดเขาใจไดใจความส าคญของในแตละสปดาหด น ามาเรยบเรยงใหม ใชสสนทดอานงายสะดดตาชอบตรงทมการแยกเปนหวขอของแตละเนอหาไดชดเจน อานงายเยยมเลยๆ เหมอนกบเปนการไดทบทวนทเคยเรยนมาทงหมดอกครง

.....สสนบนหนาเวบเปนสงทสอความหมายของเวบไซตไดอยางชดเจนการเลอกใชสใหเหมาะสม กลมกลนไมเพยงแตจะสรางความพงพอใจใหกบผใชแตยง

12

สามารถท าใหเหนถงความแตกตางระหวางเวบไซตไดการเลอกใชสทเหมาะกบวยกจะชวยในเรองการดงดดความสนใจของผเขาชม…..

รปแบบอเลรนนงแบบผสมผสานโดยใชบนทกสะทอนการเรยนรแบบมปฏสมพนธออนไลนสงเสรมความคงทนในการจ าของนสตคณะครศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย ขนตอนของรปแบบอเลรนนงแบบผสมผสานโดยใชบนทกสะทอนการเรยนแบบมปฏสมพนธออนไลนฯ ๕ ขนตอน ไดแก ๑) การเรยนแบบผสมผสาน ๒) การเขยนบนทกสะทอนการเรยนร ๓) การอานบนทกสะทอนการเรยนรของเพอน และตงประเดนเพมเตม ๔) การอานประเดนตางๆ ทเพอนไดตงขอสงเกต และขอเสนอแนะ และ ๕) การตรวจสอบขอคนพบใหมๆ ทเพอนน าเสนอ กจกรรมการเรยนทง 5 ขนตอนนสงเสรมความคงทนในการจ าโดยการผสมผสานกจกรรมทงแบบออนไลนและแบบเผชญหนาสรางความยดหยนในการเรยนร โดยกจกรรมการเรยนแบบเผชญหนาสงเสรมความสามารถในการประมวลผลเนอหากบผสอนและเพอนรวมชน ในขณะทกจกรรมออนไลนเปดโอกาสและใหเวลาผเรยนคด ประมวลผล และสนทนาออนไลนนอกเวลาเรยน ตลอดจนการทบทวนบทเรยนซ าไดทกเวลา ทกสถานท โดยเชอมโยงกบองคประกอบของรปแบบฯ ดานบทเรยนอเลกทรอนกส ระบบจดการเรยนร แหลงขอมลหรอแหลงการเรยนร และการตดตอสอสาร ซงสอดคลองกบงานวจยของ Collopy & Arnold (2009) ซงไดส ารวจงานวจยเปรยบเทยบประสบการณของนกศกษาระดบบณฑตศกษาทเรยนรายวชาแนวใหม (แบบออนไลนอยางเดยวและแบบผสมผสาน) พบวาการผสมผสานระหวางสภาพแวดลอมแบบออนไลนและแบบเผชญหนาไดจดใหมโครงสรางรวมกนส าหรบการเรยนรของผเรยน สภาพแวดลอมแบบเผชญหนาสงเสรมการพฒนาทม ความรบผดชอบ ความสามารถในการอธบาย และประมวลผลเนอหากบผสอนและเพอนรวมชน พนทออนไลนสงเสรมสภาพแวดลอมแบบเผชญหนาโดยใหเวลานกศกษาวชาชพครในการคด ประมวลผล และสนทนาออนไลนนอกเวลาเรยน สภาพแวดลอมแบบออนไลนกอใหเกดความรบผดชอบรายบคคลเนองจากทกคนจ าเปนตองมสวนรวมในแตละหนวยการเรยน ดงความเหนของผเรยนจากค าถามปลายเปดในแบบสอบถามความคดเหนตอการใชรปแบบฯ

เปนอกแนวทางการเรยนการสอนทดคะ ท าใหไดมการสรปและทบทวนความรทไดเรยนไปในแตละครง ท าใหไดเรยนรเพมขนจากการฟงบรรยายซ าใน blackboard แลวเขยนสรป ท าใหไดเนอหาทอาจขาดหายไปจากการฟงไมทนในหองเรยน และท าใหความรคงทนขนดวยคะ

การบนทกการเรยนรของเราเปนการทบทวนเนอหาทเรยนในชวโมงนน ซงไดจากการเรยนในชวโมงและสามารถรบทราบขอมลทแมนย าอกทจากบทเรยนออนไลนไดอก

นอกจากนการมงเนนกจกรรมการเขยนบนทกสะทอนการเรยนรแบบมปฏสมพนธออนไลนไดเปดโอกาสใหผเรยนไดทบทวนความรและเตมเตมความรจากการตงค าถาม ตงประเดน ใหขอเสนอแนะและใหการเสรมแรงทางบวกจากเพอน และผสอน ท าใหผเรยนไดตอยอดองคความรและกระบวนการตลอดจนเตมเตมเนอหาสวนทมองขามหรอตกหลนไป โดยเชอมโยงกบองคประกอบของรปแบบฯ ดานระบบจดการเรยนร

13

แหลงขอมลหรอแหลงการเรยนร การตดตอสอสาร กจกรรมการเขยนบนทกสะทอนการเรยนรแบบมปฏสมพนธ และการประเมนผล การเรยน ดงความเหนของผเรยนจากค าถามปลายเปดในแบบสอบถามความคดเหนตอการใชรปแบบฯ

เปนการสรปบทเรยนทด และไดความรคงทนมากขนในแตละคาบเรยน

ดฉนเหนดวยกบการใหมการบนทกเนอหาการเรยนร เพราเปนการเนนย าความรทไดรบไปในตว และการไดแลกเปลยนขอมลกบเพอน กเปนสวนชวยใหเราไดรบขอมลเพมเตมทตกหลนไป และการเสรมแรงบวกจากเพอน กเปนสวนชวยใหเราอยากพฒนาหรอศกษาเพมเตมยงขนดวย

การเรยนรในแบบดงกลาว ท าใหขาพเจาไดแลกเปลยนความคดเหนเกยวกบสงทรบรจากการเรยนและยงไดทบทวนเนอหาบทเรยน เพมความรในประเดนตางๆทนาสนใจ ดวยค าถาม/ขอสงเกตของเพอนมากขน

ขาพเจาคดวา การเขยนบนทกสะทอนความรสกเปนสงทด เนองจากท าใหขาพเจาสามารถจ าเนอหาทไดเรยนในหองเรยนไดด และยงสามารถไปคนควาหาความรเพมเตมเองไดเมอเกดขอสงสยเพอท าใหมความรทสมบรณยงขน นอกจากนยงชวยกระตนความสนใจในการใฝรอกดวย

การน ารปแบบอเลรนนงแบบผสมผสานโดยใชบนทกสะทอนการเรยนรแบบมปฏสมพนธออนไลน ทสงเสรมความใฝรและความคงทนในการจ าของนสตคณะครศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลยไปใช

๑. ผสอนหรอสถานศกษาทน ารปแบบอเลรนนงแบบผสมผสานโดยใชบนทกสะทอนการเรยนรแบบมปฏสมพนธออนไลนฯ ไปใชควรมการเตรยมความพรอมดานเครองมอและโครงสรางพนฐานทจ าเปนในการจดการเรยนการสอน ไดแก หองปฏบตการคอมพวเตอร ระบบเครอขายอนเทอรเนต ระบบบรหารจดการเรยนการสอน และควรมการพฒนาทกษะทางเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสารใหกบผเรยนและบคลากรทเกยวของ

๒. ผสอนหรอสถานศกษาทน ารปแบบอเลรนนงแบบผสมผสานโดยใชบนทกสะทอนการเรยนรแบบมปฏสมพนธออนไลนฯ ไปใชควรมการปฐมนเทศ เพอชแจงเกยวกบวธการ ขนตอน และกจกรรมของรปแบบอเลรนนงแบบผสมผสานโดยใชบนทกสะทอนการเรยนรแบบมปฏสมพนธออนไลนฯ ใหแกผเกยวของ เชน คณาจารย ผเรยน และเจาหนาททเกยวของ โดยชใหเหนถงประโยชนทไดรบจากการเรยนดวยรปแบบดงกลาว เพราะการจดกจกรรรมการเรยนรโดยใชรปแบบอเลรนนงแบบผสมผสานโดยใชบนทกสะทอนการเรยนรแบบมปฏสมพนธออนไลนใหเกดประสทธภาพสงสดจ าเปนตองไดรบความรวมมอ และเหนประโยชนทไดรบของผทเกยวของทกฝาย

๓. ผสอนทน ารปแบบอเลรนนงแบบผสมผสานโดยใชบนทกสะทอนการเรยนรแบบมปฏสมพนธออนไลนฯไปใช ควรมการตรวจสอบปฏสมพนธ การมสวนรวมในการเรยนของผเรยน และผลลพธทไดจากการเรยนเปนระยะๆ ตลอดภาคการศกษา เพอใหผเรยนไดเกดการเรยนรอยางแทจรงและสามารถแกไขสถานการณปญหาตางๆ ทอาจเกดขนไดอยางทนทวงท

14

๔. การน ารปแบบอเลรนนงแบบผสมผสานโดยใชบนทกสะทอนการเรยนรแบบมปฏสมพนธออนไลนฯ ไปใช อาจพจารณาการใชบนทกสะทอนการเรยนรแบบมปฏสมพนธออนไลนฯ ทง 2 รปแบบ ไดแก แบบท1 ปฎสมพนธระหวางผเรยนกบผเรยน โดยเพอนจะเปนผต งประเดนค าถามและตงขอสงเกตทเหมาะสม และแบบท2 ปฎสมพนธระหวางผเรยนกบผเรยน และผสอน โดยเพอนจะเปนผต งประเดนค าถามและตงขอสงเกตทเหมาะสม และผสอนจะคอยสงเกตการณ ใหขอเสนอแนะในการตงค าถามและตงขอสงเกตทเหมาะสม ตลอดจนตงประเดนค าถามและขอสงเกตททาทายผเรยน รวมไปถงการใหการเสรมแรงทางบวกแกผเรยนดวย ทงนในระยะเรมตนการใชบนทกสะทอนการเรยนรแบบมปฏสมพนธออนไลนฯ แบบท 2 จะชวยใหผเรยนเขาสกระบวนการใฝร และเสรมสรางความคงทนในการจ าไดเรวขน จากการทผสอนจะท าหนาทคอยสงเกตการณ และเสรมประเดนตางๆ ทเพอนอาจยงไมคนเคยในการตงประเดนค าถามและขอสงเกตทเหมาะสม เมอผเรยนเรมคนเคยกบกระบวนการเรยนตามรปแบบอเลรนนงแบบผสมผสานโดยใชบนทกสะทอนการเรยนรแบบมปฏสมพนธออนไลนฯ แลว ผสอนอาจใหผเรยนตอบแบบประเมนตนเองเกยวกบความใฝร ถาผลทไดสงขนเมอเปรยบเทยบกบคะแนนการประเมนตนเองเกยวกบความใฝรกอนเรยนอยางมนยส าคญทางสถต ผสอนอาจพจารณาน าผเรยนเขาสกระบวนการการใชบนทกสะทอนการเรยนรแบบมปฏสมพนธออนไลนฯ แบบท 1 ท าหนาทสงเกตการณและเปนผอ านวยความสะดวกในการด าเนนกจกรรมซงผเรยนยงสามารถเกดพฒนาการทางดานความใฝรและความคงทนในการจ าไดดวยตนเองตอไป ทงนผสอนควรค านงถงความตองการของผเรยนเปนส าคญ เพราะจากการศกษาผลการใชรปแบบพบวาคะแนนความใฝรของท ง 2 แบบไมแตกตางกน แตผ เ รยนแสดงความคดเหนถงความตองการใหผ สอนมสวนรวมในกระบวนการดงกลาวและตองการการใหผลปอนกลบจากผสอนอยางเฉพาะเจาะจง

โดยสรปรปแบบอเลรนนงแบบผสมผสานโดยใชบนทกสะทอนการเรยนรแบบมปฏสมพนธ

ออนไลนฯ ม ๖ องคประกอบ และ ๕ ขนตอน โดย ๖ องคประกอบนนไดแก ๑) บทเรยนอเลกทรอนกส ๒) ระบบบรหารจดการเรยนร ๓) แหลงขอมลหรอแหลงการเรยนร ๔) กจกรรมการเขยนบนทกสะทอนการเรยนรแบบมปฏสมพนธออนไลนฯ ๕) การตดตอสอสาร และ ๖) การประเมนผลการเรยน ส าหรบขนตอนประกอบดวย ๑) การเรยนแบบผสมผสาน ๒) การเขยนบนทกสะทอนการเรยนร ๓) การอานบนทกสะทอนการเรยนรของเพอน และต งประเดนเพมเตม ๔) การอานประเดนตางๆ ทเพอนไดต งขอสงเกต และขอเสนอแนะ และ ๕) การตรวจสอบขอคนพบใหมๆ ทเพอนน าเสนอ ดงนนหากน ารปแบบไปใชเพอใหเกดประสทธภาพสงสด สถานศกษา และ /หรอ ผ สอนควรด าเนนการใหครอบคลมองคประกอบท ง ๖ องคประกอบ และ ๕ ขนตอน ทงในมตของคน เทคโนโลย และเงอนเวลาทก าหนดไว

15

บรรณานกรม ภาษาไทย พรทพย ศรสมบรณเวช. (๒๕๔๖). บนทกการเรยนร: เครองมอน าไปสการประเมนตามสภาพจรง. ในสวฒนา เอยม

อรพรรณ และคณะ บรรณาธการ, ประมวลบทความแนวคดและแนวปฏบตส าหรบคร เพอรองรบเกณฑมาตรฐานวชาชพคร. ๒๔๓ – ๒๕๕. กรงเทพมหานคร: ศนยต าราและเอกสารทางวชาการ คณะครศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

จนตวร คลายสงข และประกอบ กรณกจ (๒๕๕๕). การพฒนารปแบบอเลรนนงแบบผสมผสานโดยใชบนทกสะทอนการเรยนรแบบมปฏสมพนธออนไลนทสงเสรมความใฝรและความคงทนในการจ าของนสตคณะครศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย. กองทนวจยคณะครศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย

Collopy, R.M.B. & Arnold, J.M. (2009). To Blend or Not To Blend: Online and Blend Learning Environments in Undergraduate Teacher Education. Teacher Education,18(2), 85-101.

Waterhouse, S. (2005). The Power of E-Learning: The essential guide for teaching in the digital age. Boston, MA: Pearson Education, Inc

WCET (2009). CMS: Feature Definitions. Retrieved May 28, 2012 from http://www.edutools.info/glossary.jsp?pj=4

16

ประวตผเขยน ชอ – นามสกล (ภาษาไทย) นายประกอบ กรณกจ ชอ – นามสกล (ภาษาองกฤษ) Mr.Prakob Koraneekij ต าแหนงปจจบน

ผชวยศาสตราจารยประจ าภาควชาเทคโนโลยและสอสารการศกษา คณะครศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย

ประวตผเขยน ชอ – นามสกล (ภาษาไทย) นางจนตวร (มนสกล) คลายสงข ชอ – นามสกล (ภาษาองกฤษ) Mrs. Jintavee (Monsakul) Khlaisang ต าแหนงปจจบน

ผชวยศาสตราจารยประจ าภาควชาเทคโนโลยและสอสารการศกษา คณะครศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย