Fatmir Memaj & Sidita Dibra

Veshtrim i pergjithshem mbi AP ne Shqiperi

Procedurat e financimit te AP Profili i subjekteve te perfshira ne

studim Analiza e Rezultateve Konkluzione Rekomandime

Rreth 20 mije nxenes ne 41 shkolla publike

I ofruar ne 3 nivele dhe 3 menyra Sistem publik dhe jopublik Sistem i mesem dhe pas i mesem Shkolla kombetare dhe jokombetare

Burimi i financimit Zërat Alokuesi

 MA

SH 

Investime MASH

Paga DAR/MASH*

Paisje DAR/MASH*

Transport DAR

Libra DAR

NJPV Mirëmbajtje NJPV

Bordi i Shkollës Mirëmbajtje, siguri

Shkolla

* Shkollat kombetare

Buxheti për arsimin në vite

http://open.data.al/sq/lajme/lajm/lang/sq/id/153/Buxheti-per-Arsimin-1996-2011

Buxheti për arsimin vs. Buxhetit për AP

Burimi: PBA 2007-2014, Ministria e Financave

Ministria e Financave Ministria e Arsimit DAR/ZA Shkolla Njesia e pushtetit

vendor

(2.1) Kerkohet te identifikohen

nevovat vjetore per fonde

(1.1) Shkollat kerkojne fonde te vazhdueshme per

paisje, shp.op, paga, (1.2) Shkollat kerkojne fonde te vazhdueshme per mirembajtje

(2.2) Kerkohet teIdentifikohen nevojat

vjetore per fonde

(3.1) Shkollat dergojne buxhetin e Bordit

(4.1) Dergohen Projektet e investimit

(4.1) Projektet e investimit mund te dergohen dhe

direkt ne MASH

verifikim(5.1.1) Projektet e investimit kerkohet te plotesohen

para se te kalohen ne MASH

(5.1) Projektet e rregullta

te investimit kalohen ne MASH

(6) Vleresohen kerkesat, Pregatitet buxheti

Kom. i Zhvill. te Rajovevevendos per projektet

e Investimit

(7) Alokohet buxheti i akorduar

(7.1) Alokohet buxheti i akorduar per

shpenzime te DAR/ZA dhe per shkollat (7.3) Alokohet buxheti i akorduar per Investime

ne rikonstruksionin apo ndertimin e shkollave

(7.2) Alokohet buxheti i akorduar nga MASH per shkollat kombetare

(8) Alokohet granti i Pakushtezuar nga MBku parashikohet dhe fondi per mirembajtjen e shkollave

INVESTIME Rreth 20% e buxhetit per AP

50% rritje cdo vit por 35,4 % nuk disbursohet Nevojat jane shume te medha

Burimi: SIMS, MASH 2011

SHPENZIMET PËR PAGA DHE SIG. SHOQ. Rreth 62% e buxhetit te AP Problem – pagat e uleta te mesuesve teknike

PAISJE SHKOLLORE, MAT. DIDAKTIKE… Te rendesishme per zhvillimin e praktikes Problematike:

mobiljet shkollore, sidomos për shkollat e reja; laboratorët e kompjuterave; paisjet sportive dhe fushat e sportit materiale didaktike si harta, apo paisje ndihmëse për

zhvillimin e mësimit

MIREMBAJTJE Pergjeegjesi e NJPV (ngrohje, energji, telefon,

ujë, lyerje, riparime në dritare, dyer etj.) Rreth 12% e transfertes se pakushtezuar (vs 19%

OECD)

Jo nje formule e llogaritjes/shperndarjes per nxenes

Ndryshon shpesh destinacioni

Gjendja e dyerve dhedritareve të shkollave

Burimi: SIMS, MASH 2011

Profili i subjekteve te intervistuara Shkolla profesionale (jo social kulurore)

28 publike (75% e shkollave publike ne Shqiperi, me shume se 50% te nxenesve)

23% kombetare nga 31% ne Shqiperi 3 jopublike

70% e nxenesve te AP jopublik 29% hoteleri-turizëm ekonomik, specialist IT, 25% elektrik i përgjithshëm, automekanik,

hidralulik, mirëmbajtje

Profili i subjekteve te intervistuara Institucione shteterore

AKAFP, MASH, DAR dhe MF

Aktore nderkombetare GOPA, PEM, IPF,

Cilet jane burimet e financimit?

Cilet jane burimet kryesore te financimit?

1. Dekoncetrimi drejt DAR/ZA2. Decentralizimi drejt pushtetit Vendor3. Decentralizim ne nivel shkolle

1. jopublike - menaxhojnë gati të gjitha fondet;

2. publike që menaxhojnë të gjitha fondet që i alokohen nga MASH (me status kombëtar)

3. publike që menaxhojnë vetëm fondet e bordit të shkollës

Kriteret e ndryshme për parashikimin e buxhetit (shkolla publike)

Shkollat kombetare – sipas buxhetit te detajuar ne MASH

Drejtori dhe financieri rol kryesorvlerësim i efektivitetit të financimeve

57% e të intervistuarve janë përgjigjur PO30% përmendin procedurat përkatëse

analiza e bilancit e cila realizohet nga drejtori, bordi dhe financierjaAuditi (MASH, Insp.Komb.Ars.Paraun.?)

MASH – Shkollat te kenaqura me mardheinien, jo me fondet

NjPV – mbi 50% e shkollave publike e cilësojnë marrëdhënien si jo shumë efektive apo si inegzistente

DAR - Mardhenie normale Bizneset 62% të dobëta &shpesh herë

inegzistente. Në 24 % të rasteve duhen përmirësuar dhe në rreth vetem 19% të rasteve këto marrëdhënie janë të mira

MASH – Shkollat te kenaqura me mardheinien, jo me fondet

NjPV – mbi 50% e shkollave publike e cilësojnë marrëdhënien si jo shumë efektive apo si inegzistente

DAR - Mardhenie normale Bizneset 62% të dobëta &shpesh herë

inegzistente. Në 24 % të rasteve duhen përmirësuar dhe në rreth vetem 19% të rasteve këto marrëdhënie janë të mira

Peter Maringer – bashkepunim mes qeverive Beqir Cela – bashkepunim me biznesin e

donatore Harry Fultz – “cost centered” per llogaritjen e

tarifes per student PEM – roli i bordit rajonal TA-ALB-10 – SIMS per orientimin e

investimeve FSP – arsimi pas i mesem

AP ka pesuar ndryshime domethenese ne kohe Sistemi; Oferta; Legjislacioni; Decentralizimi

nevoje per institucionalizimin e opreacionalizimin e nismave

AP vazhdon te jete i nenfinancuar e i varur nga ndk

MASH ka rolin kryesor ne financimin e AP Politikat e praktikat e Planifikimit fin. me te

zhvilluara se ekzekutimi, monitorimi e vleresimi Niveli i njohurive te shkollave per procedurat e

financimit te AP eshte i ulet

Qartesimi i roleve te aktoreve ne kuader te decentalizimit e dekoncentrimit

Alokimi i fondeve ne shkolla bazuar ne KPI Zgjerimi i games se produkteve qe mund te

prokurojne SHK Fuqizimi i bordit te shkolles Incentiva (fiskale) per bizneset mbeshtetese Vendosja e prioriteteve per financim Fuqizimi i procedurave te monitorimit