arantzazu 2012ibilaldia / marcha

57

Upload: arantzazu-santutegia

Post on 30-Mar-2016

239 views

Category:

Documents


9 download

DESCRIPTION

2012ko arantzazurako ibilaldiko testuak

TRANSCRIPT

Page 1: Arantzazu 2012Ibilaldia / marcha

Biderako gidoia 12_Biderako gidoia 03/04/12 15:17 Página 1

Page 2: Arantzazu 2012Ibilaldia / marcha

2012ko IBILALDIA–Biderako gidoia–

GAI OROKORRA: Bakea eta berradiskidetzeaLa paz y la reconciliación

IKURRITZA: Zorionekoak bakegileak!Busca la paz y corre tras ella.

IBILALDIAREN AURREKOA

– «No existe ser humano que no se beneficie de la paz.No existe corazón humano que no se sienta aliviadocuando reina la paz». (Juan Pablo II)

– «La paz que hemos de construir tiene su fuente en el amor.Sólo desde ahí podemos emprenderel camino de la solidaridad, del diálogoy de la fraternidad universal». (Juan Pablo II)

– «La paz grande del mundose apoya en los pequeños gestos de pazque cada uno podemos construira la medida de nuestras fuerzas y responsabilidades». (JuanPablo II)

– «Venced el odio con el amor, la mentira con la verdad,la violencia con el sufrimiento». (Gandhi)

– «La fuerza de un hombre y de un puebloestá en la no violencia». (Gandhi)

– «Gure elizbarrutiko elkartearen eginkizunean ez da adabaki hutsa bakegintzan jardutea.Jaunarengandik gizartearen zerbitzura jartzeko eginkizuna hartu duen Eliza ezin da axolagabe eta egonean egon».

«Contribuir a la pacificación no es un simple apéndice en la tarea de nuestra comunidad diocesana. Una Iglesia que ha recibido de su Señorla misión de servir a la sociedad no puede permanecerindiferente ni pasiva» (Juan M. Uriarte).

Musika nahasketaAurretik prestatua

- Hendel:Water music suite I

- Maurice Ravel:Pavana para una infanta difunta

- Gabrieli: Canzon Noni Toni

- Benjamin Britten:Oda para Santa Cecilia

- Mike Oldfield:Harbinger

- Stravinsky:Sinfonía de los salmoa

(32:10 minutu)

– 1 –

Biderako gidoia 12_Biderako gidoia 03/04/12 15:17 Página 1

Page 3: Arantzazu 2012Ibilaldia / marcha

– «Bere egitekoa du Elizak itxaropen zaildu eta ahuldua suspertzea.Itxaropena beharrezko indarra daarazo larriei irtenbidea emateko.Bizirik dagoenean, ia ezinezko dena ere lor dezake itxaropenak».

«Sostener una esperanza probada e incluso desmayadaes inherente a la misión de la Iglesia.La esperanza es un activo necesariopara resolver los grandes problemas.Cuando está viva, es capaz de lograr casi lo imposible» (Juan M.Uriarte).

– «Elizak ausardia berezia behar du,ustez esan beharreko dena esateko,prest egonez, beharbada alderdi askotatik etorriko zaizkion kritika eta hitzezko erasoei aurre egiteko».

«La Iglesia necesita un plus de valentíapara decir lo que cree deber decir, afrontando, si es preciso,las críticas y las agresiones verbales porcedentesde muchas instancias»; (Juan M. Uriarte).

– «Ezin gara komunkaziorik ezean setati kokatu.Elkarrizketak ez du amore ematea esan nahi.Solaskideak elkarrengana hurbilarazten dituen dinamikadarama bere baitan elkarrizketak».

«No podemos instalarnos en la incomunicación.Dialogar no significa claudicar.El diálogo lleva e sí una dinámica que aproxima a los interlocutores»(Juan M. Uriarte).

– «Bat egitea erraztuko duten zubiak behar ditu gizarte honek,ez bananduko duten fronteak».

«Esta sociedad está necesitada de puentes que unan,no de frentes que desunan» (Juan M. Uriarte).

– «Bakerako heziketan suhardura politikoa humanizatzen jakin behar dugu,pentsaera kritikoa izateko gaitasuna eskuratuz».

«Educar para la paz consiste en humanizar la pasionalidad políticamediante la adquisición de una capacidad de pensamiento crítico»(Juan M. Uriarte).

– 2 –

Biderako gidoia 12_Biderako gidoia 03/04/12 15:17 Página 2

Page 4: Arantzazu 2012Ibilaldia / marcha

– «Educar para la paz lleva como componente ineludibleque todos reconozcamos al otro en su diferencia» (Juan M.Uriarte).

– «Educar para la paz comporta movilizarnos y movilizar en favor de la paz.La inhibición no es una respuesta moral positiva» (Juan M.Uriarte).

– «Bakearen alde otoitz egitea ez da geure erantzukizunak alde batera uztea,‘Jainkoaren eskuetan’ utziz.Bakea lortzeko egiten dugu otoitz,beraren alde egin dezakeguna aski ez delako».

«Orar por la paz no significa declinar nuestras responsabilidades abandonándolas ‘en las manos de Dios’.Oramos por la paz porque no basta cuanto podemos hacer porella» (Juan M. Uriarte).

- «Bakearen alde gehiago eta hobekiago lan egin nahirikegiten dugu otoitz.Espirituarekin batean bakegile izan nahirik».

«Oramos por la paz para trabajar más y mejor por ella.Para ser, con el Espíritu, constructores de la paz» (Juan M.Uriarte).

– «Bere baitan bakean denakbakez kutsatzen ditu denak». (Joxean Artze)

– «Bere baitan bakean dagoenakbakea distiratzen du alde guztietara,bake-iturri ditu begiak, aho-ezpainak, eskuak,bakea besterik ez darie bere atal guztiei». (Joxean Artze)

– «Ezin da bakerik inolaz eraikiinoren eskubide bidezkoak zapaldurik.Ezin da bakerik inolaz eraikibatak bestearen berezitasunakindarrez deseginik» (Bitoriano Gandiaga)

– «Betoz usoak jairainork behartu gabe,usoak betoz berezbakearen kaira.Betor jendea jairaakordio-zelaira,anai-arreba artekobakearen mahaira». (Bitoriano Gandiaga)

– 3 –

Biderako gidoia 12_Biderako gidoia 03/04/12 15:17 Página 3

Page 5: Arantzazu 2012Ibilaldia / marcha

– «Legea ez da bakea.Bakea legezkoa da, ordea.Bakea erraz esijitzen dugu,baina nekez ematen». (Bitoriano Gandiaga)

– «Bakea ez dabesteak bakarrikegin behar duen lana,norberegan behar dubakoitzak hasibaketze bidea». (Bitoriano Gandiaga)

– «Ez duzu alferrik erabilikobake izenik, bene-benetanitzalgarria delako bakeegiazkoaren izen santua». (Bitoriano Gandiaga)

– «Bakoitzak eta denokbakea behar dugu sortu,herria maite duenakhorrenbeste zor du» (Iñaki Beristain)

– «Bakea uzten dizuet,nire bakea ematen,ez dizuet ematen munduak bezala»

«Mi paz os dejo,mi paz os doy,no como os la da el mundo» (Ebanjeliotik).

– «Bakea zuei.Aitak ni bidali nauen bezala,nik zuek bidaltzen zaituztet.Hartzazue Espiritu Santua».

«Paz a vosotros.Como el padre me ha enviadoos envío a vosotros.Recibid el Espíritu Santo» (Ebanjeliotik).

– Zorionekoak bakegileak!«Busca la paz y corre tras ella».

– 4 –

Biderako gidoia 12_Biderako gidoia 03/04/12 15:17 Página 4

Page 6: Arantzazu 2012Ibilaldia / marcha

– 5 –

BIDERAKO GAIAK - TEMAS PARA EL CAMINO

0) Hasierakoak – Propuesta del temaAdiskide bakezaleok, bakearen nahiak biltzen gaitu gaur hemen.Berri onak izan ditugu, egia da, gogorkeria gelditu da.Baina, guk badakigu bakeari bide luzea gelditzen zaiola.Berradiskidetzearen bideak aztertu eta eskatu nahi ditugu,bide horietatik bakerantz egiteko ahaleginez.Ez gara konformatzen gogorkeria ez izatearekin;gehiago nahi dugu, benetako bakea nahi dugu.Eta hori aldarrikatzera etorri gara bidera.Baina, beste zerbait ere badakigu:benetako bake handia Jainkoaren dohaina dela.Berari eskatu nahi diogu bake ederraren esperantza,bake ederraren senidetasuna,bake ederraren barkazio gozagarria.Senideok, gure asmoa ederra delako, gure bidea ederra da.Arantzazuko Amaren babesa eta laguntasuna gurekin ditugu.Zorionekoak bakegileak! Zorionekoak bakegileok!

- Amigas, amigos, ¡paz y bien! ¡Paz!Este año nuestra marcha es marcha de la paz, marcha para la paz.

Somos diferentes, pensamos diferente, pero el camino nos une,el deseo de la paz nos une. ¡Queremos la paz!

Pediremos la paz, agradeceremos la paz,nos confesaremos pecadores contra la paz.

Tenemos mucho que pensar, mucho que interiorizar,mucho que pedir, mucho que callar, mucho que acompañar.

La Andre Mari de Arantzazu, la Reina de la paz, nos acompaña.Estamos contentos porque la violencia ha cesado,

pero sabemos que mucha gente sufre,y queremos acompañarles en su dolor y su impotencia.

Hemos salido al camino de los que sufren solos,de los que han caído en la cuneta.

Nuestra marcha acoge a todos los que sufren.Nuestra marcha es una marcha de paz, marcha para la paz.

- Kanta dezagun gure bidearen poza.- Cantemos el sentido de esta marcha. ¡Paz a todos!

1) Kantua

Zure etxera goaz, Jauna. Hauxe da poza daukaguna!

Hau nere poza entzutean: "Jaunarenera denok goazen'. Hara non orain zure atean hemen gaituzun, Jerusalen!

Uri bildua, uri argi, gure bihotzen lotugarri.Gure herritarrak lerroz lerro Zugana datoz bihotz-bero.

Jaun-izenari, lege denez, jai egin eta kanta nahiez. Legeak hor du auzi-mahaia, Dabideneko jauregian.

Musika aurretik dator

Musika kenduIñaki

KANTUAK1. pista1

Biderako gidoia 12_Biderako gidoia 03/04/12 15:17 Página 5

Page 7: Arantzazu 2012Ibilaldia / marcha

Jerusaleni opa bake: zure zaleak lasai beude.Pakea zure etxeetan, egun gozoak jauregitan.

Senide eta denen alde, otoizka nago: "Zuri pake". Jainko-etxea hor delako ondasun oro zuretzako.

2) Gotzainaren deia

Egun on deigula Jainkoak Arantzazuko ibilaldi honi hasieraemateko hemen bildu garen guztioi.

Atzera begiratuz, gogoratzen dugu, orain hogeita sei urte(1986an) egin zela aldi honetako Arantzazurako lehenengo ibi-laldia, “Bakearen alde otoitzean” goiburutzat harturik. Sei urtegeroago (1992an) izan zen bigarrena, “Bihozberritzetik bakea”goiburu izan zuena. Handik bi urtera (1994an) otoitzaldi batbera egin zen bakearen alde gure elizbarrutiko hiru lekutan:Donostiako Katedralean, eta Loiolako eta ArantzazukoSantutegietan. Urte hartako goiburua “Bakegintzak ez du ete-nik” izan zen. 1996an gure elizbarrutiko monasterioetako kon-tenplalariek bat egin zuten Katedralarekin, eta bakearen aldekootoitz-leku bihurtu ziren, ospakizun berezi bat eginez lekuhorietan guztietan. 1997an jardunaldi berezia egin zen berriroere Katedralean, Loiolan eta Arantzazun, “Gaur ere bakea lordaiteke” goiburu harturik. 1999an Arantzazurako ibilaldia eginzen “Bakearen eta adiskidetzearen alde” goiburupean. Hau izanzen gu re Gotzain ohia Don Jose Maria Setien buru zela eginda-ko az ken ibilaldia, eta handik aurrera urtero egin izan da ibilaldihau.

2000 garren urtetik aurrera, Don Joan Maria UriarteDonostiako Gotzain zela, hauek izan ziren Arantzazurako urte-roko ibilaldietan erabili izan diren goiburuak: “Jesu Kristorekinhobeto!”; “Guztion artean bakea guztion alde”; “Fedearen testi-gu”; “Bide berean senide”; “Fedeak bizi gaitu”; ”Ebanjelioarentestigu”; “Kristau-elkarteak berritzen”; “Igo gainera eta zabaldubegirada”; “Iraun Nigan. Ez izan beldurrik!”; “Familia gara, fami-lian gara”.

2010 garren urtean, ni neu izan nintzen Arantzazurako ibilal-di honetan buru, “Hitzarenak eta hitzekoak” goiburu genuela.Joan den urtean, Gotzainok elkarrekin egindako IdazkiPastoralarekin lo turik zegoen goiburu hau izan genuen: “Krisia,berritzeko aukera”.

Eta, senide maiteok, azkenik aurten Arantzazurako ibilaldihau bere jatorrietara itzultzen da bakea eskatzeko: “Busca la pazy corre tras ella. Zorionekoak bakegileak” goiburu hartuta.

Arantzazurako aurtengo ibilaldi hau, Kalkutako AmaTeresaren omenez egingo den erakusketa inauguratzeko bez-peran egiten dugu. Donostiako Katedralean egongo da erakus-keta ikusgai, apirilean zehar hilabete osoan. Horregatik, harenhitz batzuk hartu nahi ditugu ibilaldiaren hasiera honetan, eta

– 6 –

GotzainaAurretik egindakograbazioa jarri

Biderako gidoia 12_Biderako gidoia 03/04/12 15:17 Página 6

Page 8: Arantzazu 2012Ibilaldia / marcha

ondoren bete-betean sartuko gara bakearen eta adiskidetzea-ren aldeko otoitz-ibilaldian.

Ezagunak dira Kalkutako Ama Teresaren hitz hauek:“Isiltasunaren fruitua otoitza da. Otoitzaren fruitua fedea.Fedearen fruitua maitasuna. Maitasunaren fruitua zerbitzua.Zerbitzuaren fruitua bakea da”.

Senide maiteok, “fedeak mendiak mugitzen dituela” dio esa-erak; baina gure kasuan, igoera honi hasiera ematekoan, alde-rantziz ere esan genezake, “mendiak mugitzen duela gurefedea” alegia. Ekiogun, bada, geure ibilaldiari! BakearenEbanjelioak dei egiten digu! Eta zain dugu Andre Maria hangoian!

Buenos días nos dé Dios a todos cuantos nos hemos congre-gado al inicio de esta subida a Aranzazu.

Echando la mirada atrás, recordamos que hace veintiséisaños (en 1986) se organizó la primera macha a Aránzazu, con ellema “Oremos por la paz”. Seis años más tarde (en 1992) teníalugar la segunda edición, bajo el lema “Por la conversión a lapaz”. Dos años más tarde (en 1994) nuestra diócesis realizaba unmismo acto de oración por la paz en tres lugares: en la Catedral,en Loyola y en Aránzazu. El lema de aquella jornada especial fue“La paz, tarea permanente”. En 1996 nuestros monasterios con-templativos, además de la propia Catedral, se convirtieron enlugares de oración por la paz, con una celebración especial entodos ellos. En 1997 se tuvo de nuevo una jornada especial enla Catedral, en Loyola y en Aránzazu, con el lema “También hoyes posible la paz”. En 1999 se retomó nuevamente la marcha desubida a Aránzazu, con el lema “Por la paz y la reconciliación”.Fue el último año en que nuestro Obispo emérito D. José MaríaSetién presidió este acto, y desde entonces pasó a celebrarseanualmente.

A partir del año 2000, siendo ya Obispo de San Sebastián D.Juan María Uriarte, las marchas a Aránzazu diversificaron suslemas: “¡Con Jesucristo mejor!”; “Entre todos paz para todos”;“Testigos de la fe”; “Unidos en el camino”; “La fe nos hace vivir”;“Testigos del Evangelio”; “Renovando nuestra comunidad”;“Ampliemos el horizonte de nuestra renovación”; “Permaneceden mí, no tengáis miedo”; “Somos familia, somos en familia”.

Ya en el año 2010, yo mismo tuve el honor de presidir la subi-da a Aránzazu, bajo el lema “La Palabra: Vida y compromiso”. Elaño pasado la celebrábamos con un lema ligado a la pastoralconjunta de los obispos: “La crisis, una oportunidad”.

Y, queridos hermanos, finalmente este año la marcha aAránzazu vuelve a sus orígenes para pedir la paz: “Busca la pazy corre tras ella. Zorionekoak bakegileak”.

Realizamos esta marcha por la paz a Aránzazu, justo la víspe-ra de inaugurar la exposición de la Madre Teresa de Calcuta, queestará instalada en la Catedral de San Sebastián a lo largo detodo el mes de abril. Por ello, vamos a servirnos de algunas de

– 7 –

Biderako gidoia 12_Biderako gidoia 03/04/12 15:17 Página 7

Page 9: Arantzazu 2012Ibilaldia / marcha

sus palabras en este primer momento, para adentrarnos luegode lleno en esta marcha orante por la paz y la reconciliación.

He aquí sus conocidas palabras: “El fruto del silencio es laoración. El fruto de la oración es la fe. El fruto de la fe es el amor.El fruto del amor es el servicio. El fruto del servicio es la paz”.

Queridos hermanos, “la fe mueve montañas”, aunque en elcaso presente, al punto de emprender esta ascensión, tambiénpodríamos decir que “la montaña mueve nuestra fe” ¡En mar-cha, nos convoca el Evangelio de la Paz, y María nos espera enla cumbre!

Dn. Jose Ignacio Munilla, GotzainaObispo de San Sebastián

MUSIKAK 1JS. BachMein Jesu, was vorSeelenweh

– 8 –

Biderako gidoia 12_Biderako gidoia 03/04/12 15:17 Página 8

Page 10: Arantzazu 2012Ibilaldia / marcha

Biderako gidoia 12_Biderako gidoia 03/04/12 15:17 Página 9

Page 11: Arantzazu 2012Ibilaldia / marcha

3) Lehenengo pausoa: ZORIONEKOAK ITXAROPENEAN IRAUTEN DUTENAK!

Primer paso:LA PAZ NECESITA DE LA ESPERANZA

4) Jainkoaren Hitza

Erromatarren gutunetik (Erm 5, 2-5).Egoera honetan sendo irauten dugu eta harro gaude Jainkoaren aintza iritsiko dugulako itxaropenez.Eta ez hori bakarrik, harro gaude atsekabeez ere; bai baitakigu atsekabeak eroapena duela ondorio; eroapenak probaldia gainditzeko gai egiten gaituela, eta probaldia gainditzeak itxaropena sendotu egiten duela; eta itxaropenak ez du huts egiten, Jainkoak bere maitasuna isuri baitigu geure bihotzetara, berak emandako Espiritu Santuaren bitartez.

De la Carta a los romanos (Rm 8, 20-22).La creación fue sometida al fracaso con la esperanza de que será librada de la esclavitud de la destrucción

para ser admitida a la libertad gloriosa de los hijos de Dios. Sabemos que toda la creación gime

y está en dolores de parto hasta el momento presente.

5) Gogoeta– Era askotako frustrazioak bizi ditugu.

• Aurrerapen teknikoak ez du eman espero zena eta agintzen zuena.• Krisialdi sakon eta luzea bizi dugu, eta etorkizuna beltz ikusten dugu.• Berri txar asko jasotzen dugu eguna joan eguna etorri.• Esperantza galtzeko arrazoi asko dugu.

– Bakegintzak eman digu esperantzarako arrazoietako bat: gogorkeria gelditzea. Baina ez da arrazoi osoa.

– Esperantza da bakegintzarako daukagun arma ia bakarra.• Esperantzak eusten digu zutik elkartasuna eta

mundu baketsua eraikitzeko.• Gizartearen arnasari indarrean eustea ezinbestekoa da.• Krisi garai ilun honetan esperantzari heltzen diogu gerri-gerritik.• Sufritzen ari diren familiei argia piztu nahi diegu.

– Fededunok, gainera, sinesmenaren arrazoiak ditugu itxaropenerako.– Gaur esperantza galtzea ardura handia izango litzateke

herriaren eta Jainkoaren aurrean.– Baina, nondik eta nola bizi esperantzan?

– La fuente de la esperanza podrá tener para algunos una razón humana o humanista, y está bien.

Para los creyentes en Jesús, la fuente de la esperanza es el nuevo modo de relación humana

que él posibilita desde su nuevo mandamiento:

Musika mantsotuManu

TereMusika jaso

Musika kenduManu

Tere

Iñaki

– 10 –

Biderako gidoia 12_Biderako gidoia 03/04/12 15:17 Página 10

Page 12: Arantzazu 2012Ibilaldia / marcha

“amaos unos a otros como Yo os he amado”. – Jesús es consciente de que para amar de este modo nuevo,

es necesaria la renovación profunda de la humanidad. Y así Él se humilló y se rebajó hasta la muerte, y una muerte de cruz.

– Desde ese amor la muerte, en Jesús, se transforma en vida. Es la esperanza cierta que puede llenar de paz y serenidad

a quienes han padecido en carne propia la herida profundamente injusta del terror y de la violencia.

– En Cristo encontramos nuestra paz y también el sufrimiento y la muerte

encuentran un motivo para esperar y ser curados, restituyéndonos a la vida nueva de Dios.

– Esta cercanía de Dios al dolor humano solo la entiende la esperanza.Solo el creer que Dios nos ama así

nos puede llevar a esperar un mundo nuevo.Si no, todo se vuelve imposible.

– Mantener la esperanza en el amor de Dios es imprescindiblepara seguir luchando contra todo lo que impide la paz.

6) Hausnar unea- Adiskide, nola daukazu zure esperantza?

• Etsipenak zauritu al zaitu barruan?• Ezer espero al duzu, inor espero al duzu?

- Mira cómo te encuentras de esperanza:• ¿respiras desaliento?

• ¿nada te ilusiona?• ¿estás quemado por dentro?

7) Otoitza- Orain otoitz egin behar dugu:

• gure Aitari eguneroko esperantza-ogia eskatu behar diogu,• beraren erreinua eraikitzeko esperantza gaztea.

- Vamos a orar con el Padre Nuestro:• pidamos perdón de nuestras desesperanzas,

• pidamos la esperanza que nos mantenga en camino,• pidamos fuerza para trabajar por su reino.

Gure Aita, zeruetan zerana,santu izan bedi zure izena,etor bedi zure erreinua,egin bedi zure nahia, zeruan bezala lurrean ere.Emaguzu gaur egun hontako ogia,barkatu gure zorrak,guk ere geure zordunei barkatzen diegun ezkero,eta ez gu tentaldira eraman,baina atera gaitzazu gaitzetik.

KORUAK 1:Kodaly - Benedictus

Musika mantsotuIñaki

Musika indartu

Musika kenduIñaki

Denek

– 11 –

Biderako gidoia 12_Biderako gidoia 03/04/12 15:17 Página 11

Page 13: Arantzazu 2012Ibilaldia / marcha

Padre nuestro, que estás en el cielo,santificado sea tu nombre,

venga a nosotros tu reino,hágase tu voluntad en la tierra como en el cielo.

Danos hoy nuestro pan de cada día,perdona nuestras ofensas,

como también nosotros perdonamos a los que nos ofenden,no nos dejes caer en la tentación

y líbranos del mal.

8) Jon Enbeitaren bertsoaMundu hau nora ezeandoa etsi ez etsi,liskarretan sustraituanork aurrekoa autsi.Irtenbiderik badelabehar dugu sinetsi.Esperantzari leihorikezin diogu itxi.Geuretik irten dezagunbesteengana iritxi.Oraindik mundu berri batdezakegu jadetsi.

9) Kantua

Alabado seas, mi Señor,alabado seas, mi Señor.Cantando el universote ofrece su hermosura,pues toda cristuraes cántico de amor (2).

Alabado seas, mi Señor (2),el sol y las estrellasproclaman tu grandeza,las flores y la lunanos cantan tu poder (2).

Alabado seas, mi Señor (2),por todos los hermanosque acogen y perdonan,por todos los que rezanen su tribulación (2)

Jon Enbeita

KANTUAKZuzenean kantatu

MUSIKAK 2Marsalis -Pie Jesu from Requiem

– 12 –

3

Alabado seas, mi Señor (2),los pájaros y el bosque,los árboles y el viento,los ríos y los maresnos cantan tu poder (2)

Biderako gidoia 12_Biderako gidoia 03/04/12 15:17 Página 12

Page 14: Arantzazu 2012Ibilaldia / marcha

10) Bitoriano Gandiagaren poema

Bakearen jairabere gogoz behar lukeetorri usoak.

Ez ekarri preso harturikbakearen jaira usorik.Usoak ezin dezakekonprenitu berebizkarretik sortutakoinondiko bake-

alegoriarik.

Betoz usoak jairainork behartu gabe,usoak betoz berezbakearen kaira.Betor jendea jairaakordio-zelaira,anai-arreba artekobakearen mahaira.

Bakearen jairabere gogoz behar lukeetorri jendeak.

Ez ekarri preso harturikbakearen jaira jenderik.Jendeak ezin dezaketoleratu bereburuari egindakoinondiko bake-

inposaketarik.

Betoz uso ta jendeakordio-zelaira,anai-arreba artekobakearen blaira.Betoz usoak kairabetor jendea mahaira,adiskidezko jaira,bakearen baira.

Musika mantsotuPello

Musika indartu

– 13 –

Biderako gidoia 12_Biderako gidoia 03/04/12 15:17 Página 13

Page 15: Arantzazu 2012Ibilaldia / marcha

Biderako gidoia 12_Biderako gidoia 03/04/12 15:17 Página 14

Page 16: Arantzazu 2012Ibilaldia / marcha

11) Bigarren pausoa: ZORIONEKOAK BEREN OINARRIA KONFIANTZA DUTENAK!

Segundo paso:HEMOS DE REHACER LA CONFIANZA

12) Jainkoaren Hitza

San Lukasen ebanjeliotik (Lk 5, 4-6).Jesusek hitzaldia amaitu zuenean, Simoni esan zion:–Jo itsas zabalera eta bota sareak arrantzurako.Simonek erantzun zion:–Maisu, gau guztian eginahalak egin eta ez dugu ezer harrapatu; baina, zuk diozunez gero, botako dut sarea.Hala egin zuten eta, hainbesteko arrain-pila harrapatu zutenez, sareak puskatzeko zorian zeuden.

Del evangelio de San Juan (Jn 20, 19-20).– Jesús, poniéndose en medio de los discípulos, los saludó diciendo:

–¡Paz a vosotros!Dicho esto, les mostró las manos y el costado.

Y ellos se alegraron de ver al Señor.

13) Gogoeta– Gogorkeriaren historia luzeak konfiantza galarazi digu.

• Ez dugu batak bestearengan sinesten. Ez gara fidatzen.– Eta konfiantza berregiteko kapaz ez bagara, ez dugu benetako bakea

lortuko.– Gizakiarengan sinesteko barru berritua behar dugu.– Bakea egin nahi badugu, pertsonak jarri beharko ditugu

ideien eta alderdien gainetik.• Pertsonaren mesedea bilatu beti eta

haien duintasuna aurretik eta gainetik beti.– Gaur konfiantzarako arrazoia da gogorkeria gelditzea.

• Asko poztu gaitu gogorkeria ezkutatzeak.– Horrez gain, beste ezaugarrriak ere azaldu beharko ditugu:

biktimenganako hurbiltasuna, krisi gogorrean gehien sufritzen dutenenganako bihozberatasuna,emakume zapalduentzat laguntasuna, haur lapurtuak bilatzen dituztenentzat justizia,gerra garaiko saminduentzat memoria...

– Eguneroko harreman zintzo eta amultsuak berregingo digu konfiantza oinarrizkoa.

– Elkarri senide bezala begiratzen erakusten digu Jesusek.– Berriro konfiantzara etortzea zaila izan daiteke, baina beharrezkoa.– Sarea bota behar dugu, Jesusen hitzera.

– También hoy, aquí y ahora, el Señor quiere mostrarnos sus heridas para que nos llenemos de paz y esperanza.

«¡Tus heridas nos han curado!» Con Cristo es posible que el leño viejo y seco pueda reverdecer.

Musika jaitsiTere

ManuMusika jaso

Musika kendu

Tere

Manu

Iñaki

– 15 –

Biderako gidoia 12_Biderako gidoia 03/04/12 15:17 Página 15

Page 17: Arantzazu 2012Ibilaldia / marcha

Se nos ofrece la posibilidad de que el odio, la violencia y la división sean vencidos por el amor, el perdón y la reconciliación.

– Necesitamos ver esas manos y ese costado heridos para emprender con decisión el camino de la reconciliación.

En esas llagas de Jesús vemos, de modo particular, a quienes han sufrido brutalmente las heridas y la muerte

causadas por el terrorismo y toda clase de violencia injusta. – Cristo es la Víctima pascual, y en Él,

las víctimas son abrazadas por el amor de Jesús y asociadas para siempre a su propia entrega,

haciendo que su sangre no sea inútil. – Su memoria, así como el acompañamiento a sus familias,

constituyen una exigencia de la justicia, así como un testimonio perenne de gratitud y reconocimiento

y un elemento ineludible para la reconciliación social.– Solo desde ahí podremos rehacer la confianza social.

14) Hausnar unea– Adiskidea, gogorkeriak zauri asko utzi digu barruan,

baina Jesusen zauriek ez al zaituzte animatzen?– Isiltasun sakonean, begira iezaiozu Jesus zaurituari:

zer esaten dizu?

– Amiga/o, ¿ya no te fías de nadie?¿Las heridas te han arrancado la confianza del corazón?

¿No te parece que es bueno vivir con confianzxa?

15) Otoitz unea- Arantzazuko Ama arantza gainean dago:

• zauritua, zure saminetan minez.• Beti sufritzen dutenen ondoan dago.Otoitz egin dezagun, Mariari bere bihotz ustetsua eskatuz.

- Vamos a mirar a María, la sufriente confiada:• sufrió, pero confío a fondo perdido.

Vamos a orar por todos los que están sufriendoy por los que han perdido la confianza.

Pidamos a María un corazón grande y confiado.

- Bost «agur, Maria»: euskaraz-erderaz txandakaAgur, Maria, graziaz betea,Jauna da zurekin;bedeinkatua zara zu andre guztien arteaneta bedeinkatua da zure sabeleko fruitua, Jesus.Santa Maria, Jainkoaren Ama,erregutu ezazu gu bekatarion aldeorain eta gure heriotzako orduan. Amen.

KORUAK 2G. de VertAmen, amen dico vobis

Musika jaitsiIñaki

Musika jaso

Musika kenduIñaki

KANTUAK2. pista

– 16 –

Biderako gidoia 12_Biderako gidoia 03/04/12 15:17 Página 16

Page 18: Arantzazu 2012Ibilaldia / marcha

Dios te salve, María, llena eres de gracia,el Señor es contigo;bendita tú eres entre todas las mujeresy bendito es el fruto de tu vientre, Jesús.Santa María, Madre de Dios,ruega por nosotros pecadoresahora y en la hora de nuestra muerte. Amén.

Aintza Aitari eta Semearieta Espiritu Santuari.Hasieran zen bezala, orain eta beti,gizaldi eta gizaldietan. Amen.

16) LitaniakMaria, gizakiok maite gaituzun Ama Otoitz gure aldeBerri Onaren testigu zintzoaMaitasunaren AnmaEgiazko bakearen AmaSufritzen dutenen AmaBaztertu eta ezinduen AmaAdiskidetzea bilatzen dutenen indarraZauritu guztien sendabideaGizon-emakume guztion Ama

17) Jon Enbeitaren bertsoaErrotik galtzen badakonfiantza apurra,berriro maitatzeaez da hain samurra;baina gorrotoa daerio ikurra.Ez dezagun gorrotaez eta gezurra,biziki maite baizikegiaren lurra.

18) KantuaGure ondoan, Jauna,egon zaitez beti.Zu zara gure bideeta gure bizi!

Zu zara, Jauna, Zu gure artzain eta gu zure artalde,nora ezean ibiltzen gara ardi gaixook Zu gabe.

Zuk ezagutzen gaituzu denok, Zu zara gure artzain on,zure ondoan elkar maitatuz gaitezela beti egon.

Zu gure poza ta itxaropen, Zurekin goaz aurrera,egunen baten zure betiko artaldea izatera.

KANTUAK3. pista

KANTUAK4. pista

Jon Enbeita

KANTUAK6. pista

MUSIKAK 3Suaren ura

– 17 –

5

Biderako gidoia 12_Biderako gidoia 03/04/12 15:17 Página 17

Page 19: Arantzazu 2012Ibilaldia / marcha

19) Poema de Mario Benedetti

Puedes contar conmigo

Si alguna vez adviertesque te miro a los ojos,y una veta de amorreconoces en los míosno pienses que deliro,piensa simplemente que puedescontar conmigo.

Si otras veces me encuentrashuraño sin motivo,no pienses que es flojera,igual puedes contar conmigo.

Pero hagamos un trato:yo quisiera contar contigo,es tan lindo saber que existes,uno se siente vivo,y cuando digo esto,no es para que vengascorriendo en mi auxiliosino para que sepas que túsiempre puedes contar conmigo.

Musika mantsotuPello

Musika indartu

– 18 –

Biderako gidoia 12_Biderako gidoia 03/04/12 15:17 Página 18

Page 20: Arantzazu 2012Ibilaldia / marcha

Biderako gidoia 12_Biderako gidoia 03/04/12 15:17 Página 19

Page 21: Arantzazu 2012Ibilaldia / marcha

20) Hirugarren pausoaZORIONEKOAK ELKARRIZKETAN DAKITENAK!

Tercer pasoHEMOS DE ASENTAR UN DIÁLOGO SÓLIDO Y LEAL

21) Jainkoaren HitzaEsaera Zaharren liburutik (EsZa 15, 1-4).Erantzun goxoak haserrea baretzen,hitz mingarriak amorrua areagotzen.Zuhurraren hitzek jakintza atsegingarriago bihurtzen dute;zentzugabeen esanetan ergelkeria bor-bor.Edonon daude Jaunaren begiak gaiztoei eta onei begira.Mihi eztia bizia ematen duen arbola da,mingain gaiztoak barne-barnean egiten du min.

De la Carta a los efesios (Ef 4, 25-31) (zatiak).No mintáis más, sino que cada uno sea veraz cuando hable con su prójimo,

porque todos somos miembros de un mismo cuerpo.No digáis palabras groseras,

sino solo palabras buenas y oportunasEchad fuera de vosotros la amargura, las pasiones, el enojo,

los gritos, los insultos y toda clase de maldad.

22) Gogoeta– Elkarrizketaren beharra bistakoa da.

• Pertsonek hitz eginez ulertzen dute elkar.– Askotan komunikabideak gehiago erabili ditugu,

aurrez aurreko elkarrizketa irekia baino.– Elkarrizketaren faltaz, posturak gogortu egiten dira, pertsonak urrundu.– Elkarrizketak esan nahi du, bestearen lekuan jartzea.– Elkarrizketak esan nahi du autokritika egiazkoa egitea.– Elkar desegiteko erabili dugun gatazka,

elkartasunerako akordio bihurtu behar dugu.– Garrasitik hitz baketsura etorri behar dugu.– Hitzari gorrotoa erantzi behar diogu.

Hitzari gogorkeria erantzi behar diogu.– Juan Paulo 2.ak idatzia:

«Elkarrizketa ezinbesteko tresna dugu konfrontazio eraikitzaile orotan,bai Estatu barruko harremanetan, bai nazioartekoetan».

– Todos estamos convocados a trabajar por posibilitar la paz.La sociedad nos convoca a todos/as a esta tarea

que nadie puede dejar de lado.– Además de la sociedad, a los creyentes en Jesús

Él nos convoca a colaborar en afianzar una cultura de la reconciliación y de la paz.

– Ello supone promover e impulsar el encuentro, el diálogo y la reflexión.

Hemos de actuar con sabiduría.

Musika mantsotuManu

TereMusika jaso

Musika kendu

Manu

Tere

Iñaki

– 20 –

Biderako gidoia 12_Biderako gidoia 03/04/12 15:17 Página 20

Page 22: Arantzazu 2012Ibilaldia / marcha

– Tenemos que aprender a vivir en el respeto y aprecio mutuos,más allá de lo que cada uno pueda pensar

a nivel social o político o religioso.Hemos de ser capaces de respetarnos, aunque pensemos de manera diversa

o vivamos de manera diversa.– No hemos de olvidar que vivimos

en una sociedad muy plural y compleja.Y, aun así, queremos vivir en paz y prosperidad,

mirando al futuro con esperanza.El diálogo nos abre el futuro.

23) Hausnar unea– Elkarrizketari al zara ala ateak itxita bizi zara?– Egoskor eta temati prantatzen al zara eztabaidetan?– Zergatik ez diozu zure bihotza besteari irekitzen?

– Amigo/a, ¿tienes corazón abierto a los demás?– ¿Propones, escuhas, dialogas?

– ¿En los debates por qué pierdes la paz?

24) Otoitz unea– Mariak beti zabalik eraman zuen bihotza.– Jainkoarekin elkarrizketan bizi izan zen.– Eska diezaiogun berari bihotz berri eta irekia.

– En la escena de la anunciación, vemos a Maríadialogando con Dios:

– María nunca se sublevó airada y sin paz.– Miremos a María para que aprendamos a abrirnos a los demás.

¡Pidamos a María su corazón abierto!

– Bost «agur, Maria»: euskaraz-erderaz txandakaAgur, Maria, graziaz betea,Jauna da zurekin;bedeinkatua zara zu andre guztien arteaneta bedeinkatua da zure sabeleko fruitua, Jesus.Santa Maria, Jainkoaren Ama,erregutu ezazu gu bekatarion aldeorain eta gure heriotzako orduan. Amen.

Dios te salve, María, llena eres de gracia,el Señor es contigo;bendita tú eres entre todas las mujeresy bendito es el fruto de tu vientre, Jesús.Santa María, Madre de Dios,ruega por nosotros pecadoresahora y en la hora de nuestra muerte. Amén.

KORUAK 3Swin low

Musika jaitsiIñaki

Musika jaso

Musika kenduIñaki

KANTUAK6. pista

– 21 –

Biderako gidoia 12_Biderako gidoia 03/04/12 15:17 Página 21

Page 23: Arantzazu 2012Ibilaldia / marcha

Aintza Aitari eta Semearieta Espiritu Santuari.Hasieran zen bezala, orain eta beti,gizaldi eta gizaldietan. Amen.

25) LitaniakAndre Maria santua Otoitz gure aldeJainkoaren Ama santuaBakegileen AmaBakea maite dutenen AmaBakea zerbitzen dutenen AmaBakearen ErreginaErromesen AmaEtsi dutenen Ama

26) Jon Enbeitaren bertsoaHitz jariotik aberats gabiltz,hedabidetik plazara.Gero hitzetik ekintzetaramoteltzen da abiada.Bakarrizketa besterik ez dabakoitza bere askara;baina egizko elkarrizketaoraindik posiblea da.Entzuten behar dugu ikasi,aurre iritziak laga,Begira begietara,bihotzak mahaira atara.Denen egiak baten uztartzensaiatzen baldin bagara,ahalegin horrek ekarriko dubakearen besarkada.

27) KantuaJuntos como hermanos, miembros de una Iglesia, vamos caminando al encuentro del Señor.

Un largo caminar por el desierto bajo el sol, no podemos avanzar sin la ayuda del Señor.

La Iglesia en marcha está.A un mundo nuevo vamos ya, donde reinará el amor, donde reinará la paz.

KANTUAK7. pista

KANTUAK8. pista

Jon Enbeita

KANTUAK9. pista

MUSIKAK 4Salve Sancta Parens (Ezez)

– 22 –

Unidos al rezar, unidos en una canción, viviremos nuestra fe con la ayuda del Señor.

7

Biderako gidoia 12_Biderako gidoia 03/04/12 15:17 Página 22

Page 24: Arantzazu 2012Ibilaldia / marcha

28) Xabier Leteren poema

Gure aita, zeruetan eta herbestean zarena,

zer esanen diegu buruan tirokatuei

zer esanen diegu labeetan erretakoei

zer esanen diegu ziegetan lurperatuei

zer esanen diegu torturatuei, ezabatuei

zer esanen diegu haien ondorengoei

zer esanen diegu historiaren hondakinei,

zu izanik den ororen lehena eta zentzua

zure baitan balego giza-destinoaren giltza

esaiguzu, zer esan behar diegu haiei

iraindutakoei, odoldutakoei, apurtutakoei,

emazkiguzu kaddish baten hitzak

requien batenak hala behar ezkero

ezaguzu non leudekeen errukia, salbabidea,,

otoitzak, arrenak, doluaren sendagarriak,

adi gauzkatzu, adi beti ahuspezkatuak

zure gurutze salbagarriaren aterpe aurrean,

gure aita, sufrimenduaren egoitzetan zarena.

Fondoan musikaPello

Musika indartu

– 23 –

Biderako gidoia 12_Biderako gidoia 03/04/12 15:17 Página 23

Page 25: Arantzazu 2012Ibilaldia / marcha

Biderako gidoia 12_Biderako gidoia 03/04/12 15:17 Página 24

Page 26: Arantzazu 2012Ibilaldia / marcha

29) Laugarren pausoaZORIONEKOAK BEREN AITZURRA PAZIENTZIA DUTENAK!

Cuarto paso:NI MAXIMALISTAS NI INMOVILISTAS

30) Jainkoaren HitzaSan Mateoren ebanjeliotik (Mt 13, 31-32).Jesusek beste parabola hau kontatu zien: «Jainkoaren erregetza gizon batek soroan ereiten duen mostaza-haziaren antzekoa da. Hazi guztietan txikiena da; baina, hazten denean, beste barazki guztiak baino handiago bihurtzen da eta zuhaitz egiten, txoriek etorri eta adarretan habiak egiteko moduko zuhaitza».

Del evangelio de San Mateo (Mt 13, 33).También les contó esta parábola:

“El reino de los cielos se puede comparar a la levadura que una mujer mezcla con tres medidas de harina

para que toda la masa fermente.

31) Gogoeta– Benetako bakegintza sakonak denbora beharko du,

baina, batez ere, pazientzia beharko du.• Askotan elkarrizketaren etsaia gehiegizko aspirazioak izan ohi dira.• Jarrera mugiezinek, tinkoek, ez dute balio elkarrizketarako. • Aldatzeko prestasuna behar da.

– Bakea egin nahi bada biak baztertu behar dira: maximalismoak eta inmobilismoak, biak.

– Bere aspirazioei hegoak mozteko borondatea behar du bakea lortu nahi duenak.• Jarrerak malgutzeko borondatea behar du bakea lortu nahi duenak.

– Bi horiek bihotzean pazientzia, eroapena, eskatzen dute, eta pazientzia handia.

– Bestela, bakerako bidea bere horretan moztuta geratuko da.– Ez da erraza izango elkarrengana borondate irekiaz hurbiltzea.

• Baina, bakegintza ezinbesteko eginkizuna dugu.• Bakea, ondasun ederra den bakea,

gure proiektuen aurretik eta gainetik dago.– Eta merezi du gure sakrifizioa, baita gure proiektuen sakrifizioa ere.

– Sintámonos nuevamente enviados por el Señor a ser servidores de reconciliación, constructores de paz.

El Espíritu de Jesús sigue derramando sus dones para que germine entre nosotros la paz como don de Dios,

que requiere a su vez nuestro esfuerzo y colaboración.Pero todo esto supondrá una paciencia serena.

– Toda persona adulta tiene sus aspiraciones, debe tenerlas,pero, cuando se trata de convivir en paz,

hemos de ser capaces de trenzar nuestras aspiraciones con las del resto de la sociedad.

Musika jaitsiTere

Manu

Musika jaso

Musika kenduTere

Manu

Iñaki

– 25 –

Biderako gidoia 12_Biderako gidoia 03/04/12 15:17 Página 25

Page 27: Arantzazu 2012Ibilaldia / marcha

– Ello puede significar tener que rebajar nuestras pretensiones para hacer sitio a las de los demás.

Los maximalismos no impulsan el encuentro en paz.– Por ello, hemos de ser capaces de no caer

en posturas rígidas que no admiten discusión.Hemos de ser capaces de caminar abiertos a los demás,

a sus preguntas y aspiraciones.La verdad no está reñida con la flexibilidad.

Los inmovilismos cierran la puerta al diálogo.– El labrador que siembra y espera,

no fuerza las situaciones.Levadura que va renovando todo,

desde lo pequeño hasta lo grande.

32) Hausnar unea– Zergatik sartu zaigu orain gauzak egiteko presa?– Prest al nago nire aspirazioak murrizteko bakearen alde?– Egoerak behartu ordez, beratu egingo ote ditut?

– ¿Cómo te planteas las cosas, con maximalismos?– ¿Pones tus aspiraciones por encima de la paz?– ¿O prefieres no mover nada y ser espectador?

33) Otoitz unea- Arantzazuko Amak eskutik garamatza bakearen bidean:

• bihotz ona izatera eragiten digu;• bakearen zerbitzari bezala prantatu behar dugu.Otoitz egin dezagun, Mariari pazientzia eskatuz.

- Vamos a mirar a María, la que supo mirar lejos.Vamos a orar por los que por encima de la paz ponen su intereses.

Por los que con sus prisas rompen los procesos.Por los que no quieren cambiar nada.

- Bost «agur, Maria»: euskaraz-erderaz txandaka

Agur, Maria, graziaz betea,Jauna da zurekin;bedeinkatua zara zu andre guztien arteaneta bedeinkatua da zure sabeleko fruitua, Jesus.Santa Maria, Jainkoaren Ama,erregutu ezazu gu bekatarion aldeorain eta gure heriotzako orduan. Amen.

Dios te salve, María, llena eres de gracia,el Señor es contigo;bendita tú eres entre todas las mujeresy bendito es el fruto de tu vientre, Jesús.Santa María, Madre de Dios,ruega por nosotros pecadoresahora y en la hora de nuestra muerte. Amén.

KORUAK 4Weslwy anthems:Cast Me Not Away

Musika mantsotuIñaki

Musika kendu

Iñaki

KANTUAK10. pista

– 26 –

Biderako gidoia 12_Biderako gidoia 03/04/12 15:17 Página 26

Page 28: Arantzazu 2012Ibilaldia / marcha

Aintza Aitari eta Semearieta Espiritu Santuari.Hasieran zen bezala, orain eta beti,gizaldi eta gizaldietan. Amen.

34) Jon Enbeitaren bertsoaEz da erreza elkarganatzenhorren urruti izanak,ez eta askatzen egun bateanhainbat urtetako zamak.Eroapena beharko dugueta ilusio danak.Senda ditzagun orbanakeginak eta esanak.Bake loretan jantziko dirazuhait guztien erramakerrespetuan bete ezkerolurra egokitze lanak.

35) Kantua

Zure erreinua oihukatzen dugu, Jauna,zure erreinua,zure erreinua, Jauna.

Zuzentasun ta bakearen erreinu,bizitza eta egiaren erreinu.

Maitasun eta graziaren erreinu,gu guztiongan bizirik den erreinu.

Munduko ez ta munduan den erreinu,indarra bide iristen den erreinu.

Kristorengandik sorturiko erreinu,eta amairik inoiz ez dun erreinu.

KANTUAK11. pista

Jon Enbeita

KANTUAK12. pista

MUSIKAK 5Mike Oldfield - Musica universalis

– 27 –

9

Biderako gidoia 12_Biderako gidoia 03/04/12 15:17 Página 27

Page 29: Arantzazu 2012Ibilaldia / marcha

36) Poema de Pedro Casaldáliga

Danos, Señor, aquella Paz extrañaque brota en plena lucha

como una flor de fuego;que rompe en plena noche

como un canto escondido;que llega en plena muerte

como el beso esperado.

Danos la Paz de los que andan siempre,desnudos de ventajas,vestidos por el viento de una esperanza núbil.

Aquella Paz del pobreque ya ha vencido el miedo.Aquella Paz del libre

que se aferra a la vida.La Paz que se comparteen igualdad fraternacomo el agua y la Hostia.

Danos tu Paz, ¡la Tuya!Tú que eres nuestra Paz.

Musika mantsotuPello

Musika indartu

– 28 –

Biderako gidoia 12_Biderako gidoia 03/04/12 15:17 Página 28

Page 30: Arantzazu 2012Ibilaldia / marcha

Biderako gidoia 12_Biderako gidoia 03/04/12 15:17 Página 29

Page 31: Arantzazu 2012Ibilaldia / marcha

37) Bosgarren pausoaZORIONEKOAK BIDE BERRIAK URRATZEN DITUZTENAK!

Quinto paso.EN CAMINO, SIN TUTELAS NI OBSTRUCCIONES

38) Jainkoaren Hitza Isaias profetaren liburutik (Is 43, 16. 18-19).Hau dio Jaunak:«Nik ireki nuen bidea itsasoan, ur oldartsuetan zehar.Orain ez oroitu antzinakoez, ez gogoratu lehenago gertatuez.Hara, zerbait berria egitera noa:hasia da sortzen, ez al diozue antzematen?Bidea irekiko dut basamortuan,ibaiak sorraraziko landa lehorrean.

De la Carta a los colosenses (Col 3, 9-10).– Os habéis librado de vuestra vieja naturaleza y

de las cosas que antes hacíais, y os habéis revestido de la nueva naturaleza:

la del nuevo hombre, que se va renovando a imagen de Dios, su Creador,

para llegar a conocerlo plenamente.

38) Gogoeta– Bakea egitekotan, bide berriak bilatzeko sormena eskatzen zaigu.– Bakea egitekotan, orain arteko babes eta oztopoak

baztertu egin beharko ditugu.– ETAk ez dauka zer eginik gure gizartean, eta ezkutatu egin behar du.

• ETAren itzal luzeak ez du bakegintza oztopatu besterik egiten.• ETAk erakutsi ez duen errespetua eskatzen du bakegintzak.• Inolako lorpenik eta kobrantzarik gabe erretiratu behar du ETAk.• Denoi mesede ederra egingo liguke behin betiko ezkutatuko balitz!

– Gogorkeria guztiek ezkutatu behar dute gure gizartetik.• Era guztietako gogorkeriek ezkutatu behar dute gure artetik.

– «Bakea – esaten du Benedikto 16.ak–guztiekiko errespetuan oinarritzen da... Bizi-eskubidea... ez dago gizakiaren esku».

– Fededunoi ere sormena eskatzen zaigu.• Berradiskidetzea gizarteak egin behar du,

baina eliztarrok eginkizun handia daukagu bide honetan.– Jesusek eman digun Berri Onak leku pribilegiatuan

jartzen gaitu berradiskidetzeko lanean.

– Estamos en una etapa nueva: sin violencia. En esta nueva etapa, la Iglesia quiere renovar

su misión y compromiso de ser servidora de reconciliación. – El anuncio por parte de ETA del final definitivo

de toda actividad violenta ha sido acogido por nosotros y por la sociedad

con satisfacción y esperanza, pero continuamos deseando

y demandando su definitiva desaparición.

Musika mantsotuManu

TereMusika indartu

Musika kenduManu

Tere

Iñaki

– 30 –

Biderako gidoia 12_Biderako gidoia 03/04/12 15:17 Página 30

Page 32: Arantzazu 2012Ibilaldia / marcha

Necesitamos caminos nuevos.Hemos visto lo que la violencia hace y produce.

– Necesitamos creatividad para trazar nuevas sendas hacia la paz.Caminos nuevos para garantizar

la convivencia en paz, digna y respetuosa. Creatividad para ir sanando las heridas creadas.

Para desterrar de una vez toda agresión. Para sanar las heridas creadas por tanta violencia inútil.

– Los creyentes hemos de cultivar, también nosotros,caminos que nos lleven a un encuentro de arrepentimiento y perdón.

– Será largo el camino, pero hemos de emprenderlo.Estos caminos nuevos han de abrir los corazones de todos,

han de abrir paso al respeto de todos los derechos de todos.Estos caminos han de cerrar los viejos caminos

hacia la divisón, la injusticia, la egresión, la tortura, el miedo,la amenaza, la extorsión...

39) Hausnar unea– Prest al zaude bide berrien alde lan egiteko?– Zure ahalegina jarri nahi al duzu zauriak sendatzeko?– Giza eskubide guztiak onez onartzen al dituzu?– Isilune erabatekoa egiteko unea dugu.

– Amigo/a, ¿cuál es tu compromiso con la pacificación?– ¿Trabajas por abrir caminos nuevos?– Renueva en silencio tu compromiso por los que están sufriendo.– Este silencio absoluto, sin palabras ni música, tiene que llegar

al corazón de nuestro pueblo. Callamos todos. Callamos del todo.

40) Bakearen aldeko konpromisoa eta otoitza

Irakurle 1Jainkoak gu bakean bizitzea nahi du. Lor daitekeen gauza da bakea, baita gure herriarena ere. Oraintxe bertan nahi dugu bakea.

Irakurle 2Ez dugu nahi inork bake hori galerazterik,ez atzeratzerik.

Irakurle 3Guk geure gain hartzen dugu, bakearen alde lan egiteko erabakia, egian eta zuzentasunean egin ere, geure erantzukizunaren arabera.

HerriakJauna, zuzengabekeria nagusi den lekuan,nik bakea jar dezadala!

KORUAK 5Alexander Agricola:Magnificat

Musika mantsotuIñaki

Musika kendu

Irakurlea 1: ManuIrakurlea 2: TereIrakurlea 3: Mitxel

– 31 –

24

Biderako gidoia 12_Biderako gidoia 03/04/12 15:17 Página 31

Page 33: Arantzazu 2012Ibilaldia / marcha

Lector 1Amamos la vida como don sagrado de Dios

y primer derecho del hombre, sea quien fuere, esté donde esté.

Lector 2No queremos que nadie mate,

torture o atente contra su integridad.

Lector 3Nosotros nos comprometemos

a defender la vida de toda persona.

Todos¡Señor, que donde haya muerte,

yo ponga vida!

Irakurle 1Sinesturik gaude, pertsonak eta herriak gai direla, beren istiluen konponbidea bake-bideetatik aurkitzeko.

Irakurle 2Ez dugu nahi gogorkeriaz ezarritako irtenbiderik, gure herriak askatasunez nahi duenaren kontra. Irakurle 3Guk geure gain hartzen dugu, askatasunean oinarritutako jokaeraeta bide demokratikoak indartzeko erabakia.

HerriakJauna, gogorkeria nagusi den lekuan,nik askatasuna jar dezadala!

Lector 1Respetamos la legítima diversidad de opciones

para la construcción de nuestro pueblo.

Lector 2No queremos que nadie se arrogue

el derecho de ser su único representante.

Lector 3Nosotros nos comprometemos

a buscar una paz que sea verdadera y para todos.

Todos¡Señor, que donde haya división,

yo ponga solidaridad!

– 32 –

Biderako gidoia 12_Biderako gidoia 03/04/12 15:17 Página 32

Page 34: Arantzazu 2012Ibilaldia / marcha

Irakurle 1Sinesturik gaude, egiak baduela indar bakea lortzeko.

Irakurle 2Ez dugu onartzen, gezurra erabiltzerik estrategiarako tresna gisa, ezta egia nork bere interes politiko eta sozialen zerbitzuan nolanahi erabiltzerik ere.

Irakurle 3Guk, egiaren indar askatzailearen aldeko apostua egiten dugu.

HerriakJauna, gezurra nagusi den lekuan,nik egia jar dezadala!

Lector 1Creemos en la eficacia del diálogo para la búsqueda de las vías de una paz estable.

Lector 2Rechazamos todo intento de hacer de él un instrumento

de estrategias calculadas.

Lector 3Nosotros nos comprometemos

a promover el diálogo que nazcadel respeto y la escucha mutua.

Todos¡Señor, que donde haya enfrentamiento,

yo ponga diálogo!

Irakurle 1Aitortzen dugu, barkamenak baduela indar soziala gure etorkizuna eraikitzeko.

Irakurle 2Ez dugu nahi, mendekuaren eta gorrotoaren kateak gure lehenaldiari lotu gaitzan betiko.

Irakurle 3Guk geure gain hartzen dugu, denon barkamen esperientzia bideratzeko erabakia.

HerriakJauna, gorrotoa nagusi den lekuan,nik barkamena jar dezadala!

– 33 –

Biderako gidoia 12_Biderako gidoia 03/04/12 15:17 Página 33

Page 35: Arantzazu 2012Ibilaldia / marcha

Lector 1Creemos en la paz, logro de los hombres

y don de Dios.

Lector 2Nos comprometemos a orar sin descanso

por nuestra conversión personal y por la paz de nuestro pueblo.

Lector 3Esa oración nos ayudará a liberarnos de odios irracionales,

dogmatismos violentos, manipulaciones engañosase intolerancias agresivas.

Todos¡Señor, conviértenos, danos tú la PAZ

41) LitaniakAndre Maria santua Otoitz gure aldeJainkoaren Ama santuaFedez bizi direnen AmaJainkoa adiskide sentitzen dutenen AmaJainkoa onartzen dutenen AmaJainkoa maite dutenen AmaZalantzatan sinesten dutenen AmaFedea galdu dutenen Ama

42) Jon Enbeitaren bertsoaZerbait ez dijoa ondo,zeozer gaizki dagigu,milioika gose, egarrimilaka gerra testigu.Espazioen konkistanhaundikeria darigueta auzokidearenizenik ere ez dakigu.Justizia, maitasuna...arrotz bihurtu zaizkigu.Bide berriak lantzeaezinbestekoa zaigu,bizikidetza berri bat,ez botereen gatigu,aurrekoa maitatuazta ez aurrenak beti gu

KANTUAK13. pista

Jon Enbeita

– 34 –

Biderako gidoia 12_Biderako gidoia 03/04/12 15:17 Página 34

Page 36: Arantzazu 2012Ibilaldia / marcha

43) Kantua

Tú has venido a la orilla,no has buscado ni a sabios ni a ricos,tan sólo quieres que yo te siga.

Señor, me has mirado a los ojos,sonriendo, has dicho mi nombre,en la arena he dejado mi barca,junto a ti buscaré otro mar.

Tú sabes bien lo que tengo,en mi barca no hay oro ni espadas,tan sólo redes y mi trabajo.

Tú necesitas mis manos,mi cansancio que a otros descanse;amor que quiera seguir amando.

Tú, pescador de otros lagos,ansia eterna de almas que esperan,amigo bueno, que así me llamas.

44) Bitoriano Gandiagaren poema (zatia)

Ez duzu alferrik erabiliko bake izenik, bene-benetan itzalgarria delako bake egizkoaren izen santua.

Serioa da bake izenanola-halatan erabiltzeko.

Zein bihotzondoz diozu bake-hitz hori, lagun? Zein erraitatik, nondik diozu, nola bake-izen sakratu hori?

Entzuten dizun harenganako maitasunetik ez badiozu, ez dezazula har bake izenik inola ahotan; krudelkeria izan daiteke, eragin arras mingarra luke, eta ernegu-sua lezake piztuarazi.

Justiziatik ez badiozu, sekula ere ez dezazula bakerik aipa, iseka latza bailitzateke zure entzule minberarentzat, eta eragin garratza luke haren zaurian, eta sumina lezake minkor sortuarazi.

KANTUAK14. pista

MUSIKAK 6Musica bohemicaAndante Non Troppo

Musika fondoanPello

– 35 –

11

Biderako gidoia 12_Biderako gidoia 03/04/12 15:17 Página 35

Page 37: Arantzazu 2012Ibilaldia / marcha

Konprentsiotik ez badiozu, ez dezazula egundo egin bakeaz hitzik, ergelkeria bailitzateke eta ez zenuke mina besterik egingo lazki.

Ene adiskide, zein bihotzondo, zein erraitatik, nondik diozu bake-izen trinko, sakratu hori? Serioa da bake-izena nola-halatan erabiltzeko!

Ez duzu alferrik erabiliko bake izenik, bene-benetan itzalgarria delako bake egizkoaren izen santua.

Musika indartu

– 36 –

Biderako gidoia 12_Biderako gidoia 03/04/12 15:17 Página 36

Page 38: Arantzazu 2012Ibilaldia / marcha

Biderako gidoia 12_Biderako gidoia 03/04/12 15:18 Página 37

Page 39: Arantzazu 2012Ibilaldia / marcha

45) Seigarren pausoaZORIONEKOAK SUFRITZEN DUTENEKIN SUFRITZEN DUTENAK!

Sexto paso:CON EL SUFRIMIENTO EN LA MEMORIA DEL CORAZÓN

46) Jainkoaren Hitza San Lukasen ebanjeliotik (Lk 10, 30-34).Behin batean, gizon bat zihoan Jerusalemdik behera Jerikorantz eta lapurren eskuetan erori zen; zeuzkanak kendu eta, egurtu ondoren, alde egin zuten, erdi hilik utziz. Apaiz bat gertatu zen, hain zuzen, bide hartan behera, eta, gizona ikustean, bidetik okertu eta aurrera jo zuen. Baina bidaian zen samariar bat bertara iritsi eta, hura ikustean, errukitu egin zitzaion. Hurbildu eta zauriak lotu zizkion, olioz eta ardoz igurtzi ondoren; gero, bere asto gainean ezarri, ostatura eraman eta bere ardurapean hartu zuen.

Korintoarren gutunetik (2Cor 1, 4-6).Dios nos consuela en todos nuestros sufrimientos,

para que también nosotros podamos consolar a los que sufren, dándoles el mismo consuelo que él nos ha dado.

Porque así como los sufrimientos de Cristo se desbordan sobre nosotros y nosotros sufrimos con él,

así también por medio de Cristo se desborda nuestro consuelo.

47) Gogoeta– Bakegintzak ezin dezake sufritzen dutenen samina

ez ahaztu ez zokoratu.• Bizi izan dugun gogorkeri historia luzeak

zauri asko eta sakonak utzi ditu.• Eta ez da zintzoa dena ahazteko eskatzea.• Gai honetan ezin gintezke friboloak eta arinak izan.

– Biktimek memoria eskatzen diote gizarteari.• Biktimek bihotza eskatzen digute fededunoi;

memoriaz gain, bihotza.– Tentazioa izan daiteke, bakea egiteko presaz,

jendea bide-bazterrean uztea.• Bakegintza ezin daiteke izan pertsonak zapaltzeko

eta gehiago zauritzeko aukera.– Berradiskidetzeak pertsonaren duintasuna jarri behar du gailurrean.

• Eta, batez ere, sufritu eta sufritzen dutenen duintasuna jarri behar du gailurrean.

– Bakea ezin daiteke benetakoa izan, tartean biktimak ez badaude. • Biktima guztiak, noski.• Pertsonak albora edo atzean uzten dituen bakea

ez da bake onargarria izango.– Eta benetako bakeak ez du sailkapenik egin behar biktimen artean.

• ETAren kaltetuak hor daude, oraindik odoletan.• Gerra zibilaren kaltetuak hor daude, oraindik ere odoletan.

Musika mantsotuTere

ManuMusika indartu

Musika kenduTere

Manu

Iñaki

– 38 –

Biderako gidoia 12_Biderako gidoia 03/04/12 15:18 Página 38

Page 40: Arantzazu 2012Ibilaldia / marcha

• Tratu txarren zigorpean sufritutako emakumeak hor daude, oraindik odoletan.

• Haur lapurtuen senideak hor daude, oraindik odoletan.• Gehiegikeria insituzional guztien kaltetuak hor daude,

oraindik odoletan.

– Si queremos caminar hacia la paz, tendremos que llevar en la memoria de nuestro corazón

a los que han sufrido en carne propia la falta de la paz. – La muerte en Jesús se transforma en vida.

Es la esperanza cierta que puede llenar de paz y serenidad a quienes han padecido en carne propia

la herida profundamente injusta del terror y de la violencia.– Solo Jesucristo muerto y resucitado es capaz

de abrir los sellos de la historia.Solo Él puede juzgar verazmente,

porque solo Él conoce la verdad del corazón.Solo en Él podemos curar nuestra historia,

haciendo un relado que reconozca el daño causado,valorando críticamente nuestras acciones y omisiones,

para restablecer la justicia y abrirnos al perdón y a la reconciliación.– Cristo nos enseña a perdonar y por el don del Espíritu

se nos ofrece la capacidad de practicarlo. El perdón pedido y otorgado libera el corazón humano y nos hace semejantes a nuestro Padre misericordioso.

– Por eso, también rogamos a Dios que, a quienes han experimentado la agresión

y todo tipo de violencia física o moralles conceda la gracia de poder ofrecer este perdón sanador y liberador

que, sin anular las exigencias de la justicia, la supera.

48) Hausnar unea– Gogorkeriak kaltetu dituen guztiei onez begiratzen al diezu?– Kaltetuen artean sailkapenak egiten al dituzu?– Ba al dakizu sufritzen duten guztiak zeure ardura dituzula?

– Mira en el fondo de tu corazón: ¿Miras con cariño a todas las víctimas?

¿Les llevas en la memoria de tu corazón?O ¿solo te interesan y te preocupan los tuyos?

49) Otoitz uneaOtoitz egin dezagun gogorkeriaren ondorioz sufritzen duten guztien alde:gogorkeriaren zauriak goza ditzatenJaunaren errukitan eta gure solidaritatean.Eska diezaiogun Jaunari.

Oremos por las víctimas que todavía no se sienten resarcidas:para que esta sociedad sepa acogerlas y reconocerlas

y se sientan abrazadas por todos.Roguemos al Señor.

KORUAK 6G. Rovetta: Magnificat a 8 edue violini

Musika mantsotuIñaki

Musika kendu

Tere

Manu

– 39 –

Biderako gidoia 12_Biderako gidoia 03/04/12 15:18 Página 39

Page 41: Arantzazu 2012Ibilaldia / marcha

– Otoitz egin dezagun tratu txarrak sufritzen dituzten emakumeen alde;gerra-garaian hildako senideak non dauzkaten ez dakitenen alde;haur lapurtuen senideen alde:gure gizarteak giza legezko justizia eta onginahizko babesaeskain diezaien guztiei.Eska diezaiogun Jaunari.

– Oremos por los excluídos de la sociedad;por los encarcelados,

por los que sufren todo tipo de torturas y abusos,por los que sufren la violencia de los demás:

para que un espíritu nuevo nos lleve a ayudarnos ya hacer un mundo nuevo.

Roguemos al Señor.

50) Jon Enbeitaren bertsoa“Gose nintzela ase ninduzunsendatu gaixo nintzela”Zorioneko deitu zenuensaiatzen dena horrelaEgizu Jauna zure hitzarenjarraitzaile gaitezelaEuskal Herrian luzea dugusufrimenduen kordelaEzin gara hasi sailkapenetan,denen mina da krudela,besteena leuntzen saiatu baizikgeurea balitz bezela,duintasun eta berdintasunabake oinarri direla,alperrik gabiltz bestela.

51) KantuaMaitasuna non,han Jainkoa!Maita dezagun lagun hurkoa.

Munduko sinesmenik haundiena banu ere,maitasunik ez badut, ez naiz ezer.

Ondasunak behartsuei banatuta, mirariak eginda ere,maitasunik gabe, dena alfer-alferrik.

Bihotz handikoa, haserrerik ez du;maitasuna ez da zuzengabeaz pozten;baizik egia du bere poza;dena barkatzen du, dena itxaro ta jasaten.

Maitasuna ez da behinere hiltzen;profezi dohaina bai dela amaituko;hizkuntzak isilduko ta jakintza amaituko;orain fedea, esperantza eta maitasuna,hiru hoiek dauzkagu: handiena MAITASUNA da!

Tere

Manu

Jon Enbeita

KANTUAK15. pista

MUSIKAK 7Correa de Arauxo - TientoDe Medio Registro de Tiple

– 40 –

13

Biderako gidoia 12_Biderako gidoia 03/04/12 15:18 Página 40

Page 42: Arantzazu 2012Ibilaldia / marcha

52) Poema de Pedro Casaldáliga

Muerto en el yeso muerto,hablas, vivo, y convocas nuestras vidas,Señor Crucificado.

Entre el cielo y la tierra,distendido,

tú reinasbajando en un abrazo

sobre todo castigo;echado en un lamento

contra toda esperanza,volando en la victoria,

conquistada en la muerte.

Guitarra tus costillas, grito y canto.Manos y pies, clavados y en camino.Caída,

en alta dádiva,la fraterna Cabeza.

¡Amor inapelable,más fuerte que la muerte,Jesús Crucificado!

Musika mantsotu

Pello

Musika indartu

– 41 –

Biderako gidoia 12_Biderako gidoia 03/04/12 15:18 Página 41

Page 43: Arantzazu 2012Ibilaldia / marcha

Biderako gidoia 12_Biderako gidoia 03/04/12 15:18 Página 42

Page 44: Arantzazu 2012Ibilaldia / marcha

53) Zazpigarren pausoaZORIONEKOAK BARKAZIOAZ DENA BAKETZEN DUTENAK!

Séptimo paso:¡SALVEMOS LA PAZ!

54) Jainkoaren HitzaEfesoarren gutunetik (Ef 2, 14-15).Kristo da gure bakea. Bat egin ditu berak bi herriak, bereizten zituen etsaigoaren hesia deseginez. Bere gorputzean baliogabetu egin du legea bere agindu eta arauekin, eta bi herriekin gizadi berri bakarra sortu du bere baitan, bakeak eginez.

De la Carta a los efesios (Ef 2, 17-19).Cristo ha venido a traer buenas noticias de paz a todos,

tanto a vosotros, que estabais lejos de Dios, como a los que estaban cerca.Por eso, ya no sois extranjeros, no estáis ya fuera de vuestra tierra,

sino que ahora compartís con el pueblo santo los mismos derechos, y sois miembros de la familia de Dios.

55) Gogoeta– Bakea salbatu behar dugu, inolaz ahal dela!

• Bizi izan dugun sufrimenduak irtenbide hori eskatzen digu. Bakea behar dugu!

– Bakeak, hala ere, gure mugak gainditu behar ditu, mundu sufritura zabaltzeko.• Urtero bezala, gaur ere hirugarren menduko jende ezindua

presente dugu Ibilaldian.• Aurten Etiopiako Mekiko Bikariatoa dugu

gure solidaritate-ekintzaren hartzaile.• Beren lan pastoralak eta sozialak laguntza behar du.• Gure maitasunaren ogiak haien gorputzerako eta

kulturgintzarako ogi bihurtu behar du.• 40.000€ eskatzen dituzte hango bailara batean elizatxo bat egiteko.

– Gure bake-nahiak hegoak asko zabaldu behar ditu.• Benetan gure bake-gogoa zintzoa baldin bada,

ez dugu geure mugetan geratu behar.• Pobreen aldeko lanean erakutsi behar dugu

gure bihotzaren handitasuna.– Bakea salba dezagun gure herrian!

• Bakea salba dezagun pobreen munduan!

– ¡Salvemos la paz! Así grita nuestra marcha.– Sintámonos nuevamente enviados por el Señor

a ser ministros de reconciliación, constructores de paz. Dios nos da la paz, nos hace respirar la paz,

dándonos espíritu y voluntad de colaborar en esta tarea de la paz.Es la humanidad entera la que grita pidiendo la paz.

– Una vez más Etiopía, en concreto la diócesis de Meki,pide paz, pide justicia, pide solidaridad.

Quieren reforzar su trabajo pastoral y social.Nuestro pan fraterno quiere hacerse pan partido y repartido con ellos.

Musika mantsotuManu

TereMusika indartu

Musika kendu

Manu

Tere

Iñaki

– 43 –

Biderako gidoia 12_Biderako gidoia 03/04/12 15:18 Página 43

Page 45: Arantzazu 2012Ibilaldia / marcha

Hoy hacen falta 40.000€ para construir una iglesia necesaria en una zona concreta de la diócesis de Meki.

Nuestro deseo de paz vuela hasta Etiopía.– Si no hacemos la paz en el mundo,

no la haremos en nuestro pueblo.Nuestro corazón tiene que abrirse a los más pobres y necesitados.

Sí, hermanos y hermanas, ¡salvemos la paz!

56) Hausnar unea– Beste behin Etipiara begiratzen dugu. Zer ikusten duzu?– Zure bihotzak ba al du Etiopiarako erantzunik?– Gure bakeak ez al du hara iritsi behar?

– ¿Tu paz tiene las medidas del mundo o no?– Una paz restringida, cerrada, sin alma grande, ¡no ez paz!

– ¿Te importan los pobres de Etiopía?

57) Otoitz unea- Maitasunaren agindua kantu egina orain:

Jesusen maitasun-agindua kantatuko dugu.Maitasun hau izan daiteke bake-bide,izan daiteke bake-iturri.

- Vamos a cantar y escuchar el mandamiento del amor:«Un mandamiento nuevo nos dio el Señor».

Este mandamiento del amor, cumplido, puede hacer la paz. Cantemos.

Un mandamiento nuevonos dio el Señor:que nos amáramos todoscomo El nos amó.

Donde hay caridad y amor, Cristo está y está su Iglesia.

La señal de los cristianos es amarse como hermanos.

Perdonemos al hermano, como Cristo nos perdona.

Lo que hacemos al hermano a Dios mismo se lo hacemos.

KORUAK 7Ockeghem:Tractus

Musika mantsotuIñaki

Musika indartu

Musika kenduIñaki

KANTUAK16. pista

– 44 –

15

Biderako gidoia 12_Biderako gidoia 03/04/12 15:18 Página 44

Page 46: Arantzazu 2012Ibilaldia / marcha

58) Jon Enbeitaren bertsoaBakea eskatzekobakea demagunaurrez geure bihotzakbaketu ditzagun.Lagundu nahi badugumunduan bada nun,bazterketa nagusibait dugu edonun.Arantzazuko Amazaite bidelagun,bakardade garratz hau,baketik hain urrun,bihurtu dezagunegizko lagunarenbesarkada bigun

Jon Enbeita

PLAZAKO MUSIKAKPlazako musikak sartu:1. Haendel: Awake the

Trumpets Lofty Sound2. Haendel: And the Glory

of the Lord3. Heilig, heilig(Sanctus)4. Credo5. Vivaldi: Gloria in

Excelsis6. All Creatures Of Our

God And King!7. J.S.Bach: Magnificat

– 45 –

Biderako gidoia 12_Biderako gidoia 03/04/12 15:18 Página 45

Page 47: Arantzazu 2012Ibilaldia / marcha

Biderako gidoia 12_Biderako gidoia 03/04/12 15:18 Página 46

Page 48: Arantzazu 2012Ibilaldia / marcha

59) ARANTZAZUKO ELIZANZORIONEKOAK BAKEGILEAK!

BUSCA LA PAZ Y CORRE TRAS ELLA

60) Kantua

Jauna, gure Jainkoa. BEDEINKATUA ZU!Zeru-lurren egile, bedeinkatua zu.Guztien salbatzaile, bedeinkatua zu.Gure jabe zarata, bedeinkatua zu.Gure jabe zarata, bedeinkatua zu.

Jesus, Jainko Semea, bedeinkatua zu.Guregatik hil zara, bedeinkatua zu.Aitak piztu zaituta, bedeinkatua zu.Gure artean zaude, bedeinkatua zu.Gure artean zaude, bedeinkatua zu.

Espiritu Santua, bedeinkatua zu.Bizian bizigarri, bedeinkatua zu.Poz emaile bikaina, bedeinkatua zu.Malkoetan pozgarri, bedeinkatua zu.Malkoetan pozgarri, bedeinkatua zu.

Jauna, gure lanean, bedeinkatua Zu.Gure ezbeharretan, bedeinkatua Zu.Dena ilun denean, bedeinkatua Zu.Une atseginetan, bedeinkatua Zu.Une atseginetan, bedeinkatua Zu.

Jauna, harremanetan bedeinkatua Zu.Barkatzen dugunean, bedeinkatua Zu.Elkarri laguntzean, bedeinkatua Zu.Gure maitasunean, bedeinkatua Zu.Gure maitasunean, bedeinkatua Zu

61) Jainkoaren Hitza

Jauna zuekin.Eta zure espirituarekin.

Entzun dezagun Jaunak esaten digun Hitza!

“Bai ederrak direla mendi-gainetan, ba ke a hotsegiten duen mezulariaren oinak” (Is 60, 17-18).

El pueblo podrá vivir en paz,porque el Señor será engrandecido

hasta el último rincón de la tierra.Él traerá la paz (Mi 5, 4-5)

“Eman, Jainko-semeok, eman ospe ta in dar Jaunari. Bere herria bedeinkatuko du ba ke emanez Jaunak” (Sal 29, 11).

Musika kenduGirotzeko hitzak Iñaki

Kantua zuzeneanEstrofak: Mixel

Monizioa Iñaki

Bi bikarioek

– 47 –

16

Biderako gidoia 12_Biderako gidoia 03/04/12 15:18 Página 47

Page 49: Arantzazu 2012Ibilaldia / marcha

Nuestro Dios, en su gran misericordia,nos trae de lo alto el sol de un nuevo día,

para iluminar a los que viven en la más profunda oscuridad,para dirigir nuestros pasos por el camino de paz. (Lc 1, 78-79).

Jesus jaio zenean, aingeruen taldeak aun goikoa goresten zuen, esanez: Aintza zeruetan Jaungoikoari, eta bakea lurrean Haren gogoko gizakiei” (Lk 2, 13-14).

Todo esto es obra de Dios, quien, por medio de Cristo, nos reconcilió consigo mismo

y nos dio el encargo de anunciar la reconciliación (2 Ko 5, 18).

Espirituaren fruitua hau da: maitasu na, poza, bakea, pazientzia, bihotz ona, onginahia, leialtasuna, otzantasuna, bere buruaren jabe izatea (Ga 5, 22).

Cristo es nuestra paz.Él ha hecho de judíos y no judíos un solo pueblo,

destruyendo el muro de enemistad que los separaba (Ef 2, 14).

Bere etorrerarekin bakearen Berri Ona hots egin zigun: bakea zuei, urruti zinetenoi eta bakea hurbil zirenei (Ef 2, 17).

Os dejo la paz. Mi paz os doy, pero no como la dan los que son del mundo.

No os angustiéis ni tengáis miedo. (Jn 14,27).

JAUNAK ESANA!

62) Gotzainaren hitzaldia

“Zorionekoak bakegileak – Busca la paz y corre tras ella” (ArantzazukoAndre Mariaren eskutik)

Senide maiteok, Jainkoaren seme-alaba izateko grazia dugunok,Arantzazuko Amari bere bedeinkapena eskatzen diot, gutako bakoitzarent-zat eta bere etxera bihotzean ekarri ditugunontzat.

Ibilaldiaren hasierakoan gogoratu dugunez, bide luzea egin du gureElizbarrutiak bakea lortu nahian. Egunen batean –Jainkoagan izango gare-nean!– jakin ahal izango dugu zer-nolako eragina izan duen otoitzak terro-rismoaren bukaeran. Zerbaitegatik esan ohi dugu, “fedeak mendiak mugit-zen dituela”. Arantzazura etorri gara gaur, bakea lortzeko bidean eman ditu-gun urratsengatik Andre Mariari eskerrak ematera; baina eskari-otoitza egi-ten ere jarraitu nahi dugu. Hau da gure Amari eskatu nahi dioguna: indar-keriaren azkenera iristeko hasia den ibilbidea irits dadila bere betera, ETAkarmak entregatuz eta bera deseginez. Eskatzen diogu, bestalde, indarkeriakegin duen hainbat eta hainbat zauri sendatzeko miraria. Gure herriarenadiskidetzearen dohaina ere eskatzen diogu, eta, aldi berean, berarenlaguntza eginkizun hori geure gain har dezagun.

Itxaropenez begiratzen diogu gai honetan zabaldu den etorkizunari;eta, aldi berean, galdera egiten diogu geure buruari, zein izan behar ote

Gotzaina

– 48 –

Biderako gidoia 12_Biderako gidoia 03/04/12 15:18 Página 48

Page 50: Arantzazu 2012Ibilaldia / marcha

lukeen gure ekarpena bide berri honetan... Eliza Katolikoaren ikuspegitik,badira gai honetan erakunde politikoek aztertu behar dituzten arazoak;Eliza ez da azterketa horietan alderdi baten edota bestearen alde jartzen.Baketzeari buruzko eztabaida politikoa albotik eta zuhurtasunez jarraitzendu Elizak; badaki ez dagokiola berari bidezkoa den pluraltasun politikoarentartean sartzea. Baina, era berean, badaki baketzearen erronkak alderdiasko dituela eta baduela zerikusia –zerikusi bete-betea gainera– Kristokeman digun Ebanjelioko mezuarekin. Azken puntu honi buruz, Kristorenmezua hots egin behar du Elizak garaia denean eta ez denean, politika-ikuspegitik egokia nahiz desegokia izan.

Baketzeari buruzko eztabaida sozialarekin lotura duen alderdi batsakondu behar dugu, kristau-mezuarekin eta, beraz, Elizarekin, hurbil-hur-bileko zerikusia duena. Hau da arazoa: Damutzeko eta barkamena eskatze-ko, beharrezko al da kristau izatea? Garbi dago, bihozberritzera eta barkat-zera dei egiten digula Jesu Kristok Ebanjelioan. Baina, mezu hau fededu-nentzat bakarrik ote da?

Zalantzarik gabe, damutzea eta barkamena eskatzea giza duintasunare-kin loturik dauden balioak dira eta, beraz, beharrezkoak beren kontzient-zian ongiaren eta gaizkiaren arteko bereizkuntza egin nahi duten gizon-emakume guztientzat. Baina hain ukaezina den egia hau zalantzan jartzenda gure egunotan –eta, inoiz, gizartean izen handia duten pertsonak dirahori egiten dutenak–; horrek esan nahi du, sekulartua dagoen gure kultu-rak, bere oinarri erlijiosoa alde batera uzten duenean, zailtasun handiaknabaritzen dituela balio etikoei eusteko. Ez dugu honekinesan nahi, estatuakonfesional batean ordena etikoaren autonomia izan behar ez duenik.Guztiz alderantziz, guztien ona printzipio nagusi duen elkarbizitza eratzekobehar-beharrezkoa dela ordena etiko naturala aitortzea. Baina, gezurrabadirudi ere, gaur egun ikusten ari gara, baztertu eta ukatu egiten delaesplizituki lege naturala bera, eta hain zuzen ustezko laikotasunaren izene-an.

Chestertonek esana da: “Naturaz gaindikoa kentzen dugunean, ez dugunaturala dena aurkitzen, antinaturala dena baizik”. Beste era batera esanda,Jainkoa ukatu edota baztertzen denean, ez da gizakia bera ere gelditzen!Henri de Lubac Kontzilioko teologo ospetsuak zioen bezala, “Jainkoa botat-zen duen humanismoa degeneratu egiten da eta

gizagabeko humanismo bilakatzen”. Bat dator hau Vatikanoko II.Kontzilioak, “Gaudium et spes” Kostituzioan, eta Joan Paulo II.ak“Redemptor hominis” izeneko bere lehenengo entziklikan dakarten egianagusietako batekin: “Jesu Kristok agertzen dio gizakiari bere egiazkobokazioa eta duintasuna”. Sinismen hau Elizaren tradizioan ere aurkitzendugu beste esamolde batzuetan. Esate baterako, Aquinoko Tomas santuakbere Summa Theologican esaten du, “Jesu Kristoren grazia gabe, gizakia ezdela gauza bere bizitzaldi guztian lege morala osoki betetzeko”.

Horregatik, ondorio honetara iristen gara, Jesu Kristoren mezua bereosotasunean aldarrikatzen jarraitzea dela, hain zuzen, gure egunotakoeztabaida etikoari Elizak egin diezaiokeen zerbitzurik handiena. Hori izan-go da, gure aldetik, baketzearen eta adiskidetzearen aldeko ekarpengarrantzitsua. Era horretan, Ebanjelioa eskaintzen diogu gizarteari, etikasozialaren “orea” altxako duen “legamia” izan dadin eta giza duintasunakbere dituen balio naturalak bizirik gorde ditzan gizarteak.

Hori guztia gogoan dugula, dei egiten dugu Santutegi honetatik, terro-rismoaren bukaerak apaltasuna eta bihotz-damua izan ditzan bidelagun.Bestela –aspergabe errepikatu nahi dugu–, elkarbizitzarako kalkulu hutse-an gelditzeko arriskua izango luke indarkeriaren bukaerak, eta orduangorrotoak bizirik jarraituko luke gure gizartean indarkeriaren bukaerazgeroztik ere.

Biderako gidoia 12_Biderako gidoia 03/04/12 15:18 Página 49

Page 51: Arantzazu 2012Ibilaldia / marcha

“Egindako kaltearen aitormena” gertaera historiko baten adierazpenabesterik ez da. Ezinbestekoa da urrats berri bat ematea, egindako kaltehorren balioespen etikoari beldurrik izan gabe. Ba da armak uztea bainoerabakigarriagoa den beste zerbait: bihotzaren aldaketa! Batzuentzat, plan-teamendu hau maximalista izango da, eta utopikoa ere bai. Baina, gureustez, hau da bide posible bakarra; eta gaitera, egin daitekeen bidea. DeneiJainkoaren errukia hots eginez, kristauok, gizarte osoarentzat hain onura-garria den barruko bide horri ekin nahio diotenen ondoan egongo gara.Gotzain naizenez, sendatzailea eta baketzailea den egia bilatu nahi duengizon- emakume ororen zerbitzura nago.

Izan ere, Jainkoagan sinesten dugunok, gizakiagan ere sinisten dugu!

“Zorionekoak bakegileak - Busca la paz y corre tras ella” (De la mano deNuestra Senora de Ara nzazu)

Muy queridos hermanos, que compartimos la gracia de ser hijos deDios. Pido para todos nosotros y para quienes traemos en nuestro corazon,la bendicio n de nuestra madre la Virgen de Ara nzazu.

Como hemos recordado al inicio de la subida, nuestra Diocesis ha hechoun largo recorrido en pos de la paz. Algu n dia sabremos –¡cuando estemosen Dios!- la influencia que la oracion ha tenido en el final del terrorismo. Noen vano decimos que “la fe mueve montan as”. Hoy hemos subido aAra nzazu para dar gracias a Maria por los pasos dados en el camino de lapaz, pero tambie n queremos perseverar en nuestra oracio n de suplica: Lepedimos a nuestra Madre que se complete el proceso del fin de la violen-cia iniciado, con la entrega de las armas por parte de ETA y con su disolu-cion. Le pedimos el milagro de la sanacio n de tantas heridas abiertas por laviolencia. Le pedimos el don de la reconciliacion en nuestro pueblo, almismo tiempo que nos comprometemos con esta tarea.

Se han abierto unas expectativas que miramos con esperanza, al mismotiempo que nos preguntamos cuales deberi an ser nuestras aportacionesen este nuevo camino... Desde el sentir de la Iglesia Catolica, entendemosque existen cuestiones que deben ser discernidas desde las instanciaspoli ticas, ante las que la Iglesia no toma partido. En efecto, la Iglesia sigueel debate poli tico sobre la pacificacion desde una distancia prudencial,consciente de que no esta llamada a entrometerse en el terreno de lalegitima pluralidad poli tica. Pero igualmente, somos tambien conscientesde que el reto de la pacificacion tiene multiples dimensiones que concier-nen de lleno al mensaje evange lico que Cristo nos ha encomendado.Respecto a esto u ltimo, la Iglesia esta llamada a predicar el mensaje deCristo a tiempo y a destiempo, ya resulte poli ticamente correcto o inco-rrecto.

Conviene que profundicemos en un aspecto muy concreto del debatesocial sobre la pacificacio n, que toca muy de cerca al mensaje cristiano, ypor lo tanto a la Iglesia. Me refiero a la siguiente cuestio n: ¿Hay que ser cris-tiano para arrepentirse y pedir perdo n? No cabe duda de que en elEvangelio Jesucristo llama a la conversio n y al perdo n. Pero, ¿se trata de unmensaje unicamente para los creyentes?

Ciertamente, pensamos que el arrepentimiento y la peticio n de perdo nson valores inherentes a la dignidad humana, y por lo tanto, necesarios paratodos los hombres y mujeres, que procuran en su conciencia el discerni-miento entre el bien y el mal. Pero el hecho de que tal obviedad sea cues-tionada en nuestros di as -a veces incluso por personajes destacados de lavida social- manifiesta claramente que la cultura secularizada tiene seriasdificultades a la hora de mantener los valores e ticos, cuando da la espalda

– 50 –

Biderako gidoia 12_Biderako gidoia 03/04/12 15:18 Página 50

Page 52: Arantzazu 2012Ibilaldia / marcha

a su fundamento religioso. Con esto no queremos negar la existencia deuna autonomia del orden e tico en un estado aconfesional. Muy al contra-rio, pensamos que el reconocimiento de un orden etico natural, es funda-mental para la ordenacion de una convivencia regida por el principio delbien comun. Pero, parado jicamente, hoy constatamos como la misma leynatural esta siendo rechazada y negada de forma explicita, precisamenteen nombre de un laicismo mal fundamentado.

Como decia Chesterton: “Cuando quitamos lo sobrenatural, no encon-tramos lo natural, sino lo antinatural”. O dicho de otro modo, cuando seniega o se excluye a Dios, ¡no queda ni el hombre! En palabras del ce lebreteologo conciliar Henri de Lubac: “Un humanismo que expulsa a Dios, dege-nera en un humanismo inhumano”. Se trata de una experiencia que con-cuerda con una de las afirmaciones principales de la

Constitucion ‘Gaudium et Spes’ del Concilio Vaticano II y con la primeraenciclica (‘Redemptor Hominis’) del beato Juan Pablo II: “Jesucristo es quienrevela al hombre su propia vocacio n y dignidad”. Obviamente, se trata deuna conviccion que ya estaba presente con otras formulaciones en la tradi-cion de la Iglesia. Por ejemplo, Santo Toma s de Aquino afirma en su SummaTheologica que “sin la gracia de Jesucristo el ser humano no es capaz decumplir la integridad de la ley moral a lo largo de toda su vida”.

Por ello, llegamos a la conclusio n de que la mayor contribucio n que laIglesia puede hacer al debate e tico de nuestros di as es, precisamente,seguir predicando el mensaje de Jesucristo en su integridad. Sera nuestragran aportacio n a la pacificacion y a la reconciliacio n, ya que de esta formaofrecemos a la sociedad el Evangelio como “levadura” dentro de la “masa”de la e tica social, que posibilita la pervivencia de los valores naturales inhe-rentes a la dignidad humana.

Por todo ello, desde este Santuario hacemos un llamamiento para queel fin del terrorismo vaya acompanado de actitudes de humildad y de arre-pentimiento. De lo contrario -no nos cansaremos de decirlo- existiri a el ries-go de que el fin de la violencia fuera un mero calculo de conveniencia, yentonces el odio perviviri a en nuestra sociedad ma s alla de este fin de laviolencia.

El “reconocimiento del dan o causado”, no deja de ser una mera consta-tacion de un hecho histo rico. Es necesario dar un paso ma s, sin miedo aentrar en la valoracion etica del dan o causado. Hay algo mucho ma s deter-minante que el cese de las armas: ¡el cambio de los corazones! Algunospensara n que este planteamiento es maximalista y, por ello, uto pico. Peronosotros creemos que es el u nico camino posible, y que, adema s es facti-ble. Los cristianos estaremos junto a quienes quieran emprender este cami-no interior, de consecuencias tan positivas para toda la sociedad. Comopastor de la Iglesia, estoy a disposicion de cada hombre y mujer que quie-ra buscar la verdad que sana y que reconcilia. ¡Porque quienes creemos enDios, creemos tambie n en el hombre!

† José Ignacio Munilla, Obispo de San Sebastián

– 51 –

Biderako gidoia 12_Biderako gidoia 03/04/12 15:18 Página 51

Page 53: Arantzazu 2012Ibilaldia / marcha

Biderako gidoia 12_Biderako gidoia 03/04/12 15:18 Página 52

Page 54: Arantzazu 2012Ibilaldia / marcha

63) Gure AitaGure Aita, zeruetan zarena,santu izan bedi zure izena,etor bedi zure Erreinua.Egiun bedi zure nahia,zeruan bezala lurrean ere.Emaguzu gaur egun hontako ogia,barkatu gure zorrak,guk ere gure zorduneibarkatzen diegun ezkero,eta ez gu tentaldira eraman,baina atera gaitzazu gaitzetik.

Gotzainak:Emaiozue bakea elkarri.Daos fraternalmente la paz.

Egin gaitzazu, Jauna bakearen zerbitzari,bakea jaso dezagun gure ahaleginen emarieta zure dohainaren doanezko sari.

Zorionekoak guztien artean bakea egiten dutenak,guztientzako bakea bilatzen dutenak.

Zorionekoak indarra gurtzen ez dutenak,beren botere maitasuna dutenak.

Zorionekoak beren arrazoi gogorkeria ez dutenak,gozotasun sendoz jokatzen dutenak.

Zorionekoak bizitzeko besteak hiltzen ez dituztenak,bizia sortzeko hiltzen ere dakitenak.

Zorionekoak gizakia zapaltzen ez dutenak,pertsonaren berezko balioa aitortzen dutenak.

Zorionekoak beren zuzentasuna interesa ez dutenak,beren interesa zuzentasuna dutenak.

65) Azken bedeinkazioa– Jauna zuekin!

Eta zure espirituarekin.– El Señor os bendiga y os guarde.

Amen!– Haga brillar su rostro sobre vosotros

y os conceda su favor.Amen!

– Vuelva su mirada a vosotrosy os conceda la paz.Amen!

Monizioa IñakiDenok

Gotzaina

Zuzenean kantatua

Gotzaina

– 53 –

20

19

Biderako gidoia 12_Biderako gidoia 03/04/12 15:18 Página 53

Page 55: Arantzazu 2012Ibilaldia / marcha

– Bedeinka zaitzatela Jainko ahalguztidunak:Aitak eta Semeak eta Espiritu Santuak.Amen!

66) Andre Mariari kantaAratzazuko Ama Birjina,zeruko Erregin handia,kendu bekatu denen arantzakeman Jaunaren grazia,eman Jaunaren grazia.

Agur, zeruen edertasuna arrosa zuri gorria,apaindurien lore bikainezJaungoiko berak jantzia.Arantzartean arantza gabearantzan gora jaikia,Agur, Amatxo bihotz-biguna,grazi beraren jargoiagrazi beraren jargoia.

Oharrak• Hogei minutuko tarte librea utziko da.

Kanpaiak joko ditugu autobusetara joateko.• Kanpaiak entzun orduko, bizi-bizi ibiliko gara,

jendea zain ez edukitzeko.

Agurra– Zoazte Jaunaren bakean.

Eskerrak Jainkoari.

Zuzenean kantatua

Iñaki

Gotzaina

PLAZAKO MUSIKAK1. Haendel: Awake the

Trumpets Lofty Sound2. Haendel: And the Glory

of the Lord3. Heilig, heilig(Sanctus)4. Credo5. Vivaldi: Gloria in

Excelsis6. All Creatures Of Our

God And King!7. J.S.Bach: Magnificat8. Irmossi Za Rogedestvo

Hristovo

– 54 –

21

Biderako gidoia 12_Biderako gidoia 03/04/12 15:18 Página 54

Page 56: Arantzazu 2012Ibilaldia / marcha

Biderako gidoia 12_Biderako gidoia 03/04/12 15:18 Página 55

Page 57: Arantzazu 2012Ibilaldia / marcha

Krisiaren itsasoan zailduakFortalecidos en la crisis

Biderako gidoia 12_Biderako gidoia 03/04/12 15:18 Página 56