هنکیمتحارتساوهباوخیمتعاستشهتفه- .تسهنوخهب ... · )یسرد...
TRANSCRIPT
گپی راجع به مجموعه ی »ماجراهای من و درسام«
تا‌حاال‌به‌این‌فکر‌کردین‌که‌یه‌دانش‌آموز‌توی24ساعت‌شبانه‌روز‌چی‌کار‌می‌کنه؟-هفت‌هشت‌ساعت‌می‌خوابه‌و‌استراحت‌می‌کنه.
-حداقل‌هفت‌ساعت‌تو‌مدرسه‌ست‌که‌شیش‌ساعتش‌رو‌سر‌کالسه‌و)احتمالن(داره‌درس‌گوش‌می‌ده.-حدود‌یک‌ساعت‌تو‌راه‌خونه‌به‌مدرسه‌و‌مدرسه‌به‌خونه‌ست.
-سه‌چهار‌ساعتی‌هم‌توی‌خونه‌با‌کتابا‌و‌درساش‌مشغوله‌و‌کشتی‌می‌گیره.-چهار‌پنج‌ساعت‌از‌وقتش‌هم‌می‌ره‌برای‌غذاخوردن،حضور‌در‌آغوش‌گرم‌خانواده‌و‌کارای‌شخصی‌مهم‌و‌بازی‌گوشی)که‌شامل
گوشی‌بازی‌هم‌می‌شه!(.درصد‌از‌زمان‌بیداریش‌رو‌با‌درس‌و‌مشق‌و‌کتاب‌و‌مدرسه‌و‌معلم 75 / 625 خب!با‌این‌حساب‌و‌کتابا‌معلوم‌می‌شه‌یه‌دانش‌آموز،
می‌گذرونه‌با‌کلی‌اتفاقات‌تلخ‌و‌شیرین؛پس‌بی‌راه‌نیست‌که‌بگیم:»ماجراهای‌من‌و‌درسام«ماجرای‌اصلی‌زندگی‌یه‌دانش‌آموزه.
ما‌توی‌خیلی‌سبز‌این‌مجموعه‌رو‌آماده‌کردیم‌چون‌واقعن‌دلمون‌می‌خواد‌داستان‌مدرسه‌رفتن‌و‌درس‌خوندن‌شما‌و‌این‌عمری‌که‌به‌پاش‌گذاشتین،پایان‌خیلی‌خوش‌و‌شکوه‌مندی‌داشته‌باشه!
اگه‌ماجراهای‌جالب‌خودتون‌با‌درساتون‌رو‌به‌صورت‌مطلب،عکس،سلفی،خاطره،فیلم‌و‌فیلم‌نامه...برامون‌بفرستین،خیلی‌رو‌سرمون‌منت‌گذاشتین.ما‌حتمن‌ماجراهاتون‌رو‌یه‌جایی)مثلن‌تو‌سایت‌خیلی‌سبز‌یا‌شاید‌هم‌چاپ‌بعدی‌کتاب(منتشر‌می‌کنیم.
ماجراهای من و دین و زندگی
اولین‌جلسه‌ی‌معارف‌بود‌که‌معلم‌ما‌داخل‌کالس‌اومدند‌و‌گفتند:»من‌نه‌ایرانی‌ام،نه‌خارجی‌ام!من‌عراقی‌ام.«ما‌هم‌که‌اون‌موقع‌ها‌از‌عراقی‌ها‌بدمون‌می‌اومد‌تا‌این‌رو‌شنیدیم،تصمیم‌گرفتیم‌اسیرشون‌کنیم!در‌واقع‌معلم‌ما‌با‌این‌روش‌خودشون‌رو‌معرفی‌کردند‌و‌فامیلیشون‌رو‌گفتند،ولی‌دیگه‌ما‌تصمیممون‌رو‌گرفته‌بودیم،ایشون‌عراقی‌بودند،عراق‌هم‌که‌به‌ما‌حمله‌کرده‌بود،پس‌آقای‌عراقی‌آدم‌بدی‌بود‌و‌ما‌باید‌اسیرشون‌می‌کردیم!همین‌طوری‌که‌می‌گذشت‌ما‌فهمیدیم‌که‌نه!همچین‌آدم‌بدی‌هم‌نیستن،خیلی
هم‌خوبن!در‌واقع‌ما‌بودیم‌که‌قضاوت‌زودهنگام‌و‌نادرست‌کرده‌بودیم!این‌یکی‌از‌ماجراهایی‌بود‌که‌طی‌اون‌فهمیدم:
آدم‌می‌تونه‌ایرانی‌نباشه‌و‌خوب‌باشه‌مثل‌مادر‌ترزا.آدم‌می‌تونه‌مسلمان‌نباشه‌و‌خوب‌باشه‌مثل‌برنادت‌مقدس.
مهم‌اینه‌که‌آدم،آدم‌باشه!آدم‌خوب!»آن‌ها‌همه‌یکسان‌نیستند؛از‌اهل‌کتاب)مسیحیان‌و‌یهودیان(جمعیتی‌هستند‌که)به‌حق‌و‌ایمان(قیام‌می‌کنند‌و‌پیوسته‌در‌اوقات‌شب،آیات‌خدا‌را‌می‌خوانند.در‌حالی‌که‌سجده‌می‌نمایند،به‌خدا‌و‌روز‌بازپسین‌ایمان‌می‌آورند.امر‌به‌معروف‌و‌نهی‌از‌منکر‌می‌کنند‌و‌در‌انجام‌کارهای‌نیک،پیشی‌می‌گیرند‌و‌آن‌ها‌از‌صالحان‌اند‌و‌آن‌چه‌از‌اعمال‌نیک‌انجام‌دهند،هرگز‌کفران‌نخواهد‌شد
)و‌پاداش‌شایسته‌ی‌آن‌را‌می‌بینند(و‌خدا‌از‌پرهیزگاران،آگاه‌است.«)آل‌عمران‌ـ113تا115(
»به نام خداوند بخشنده و مهربان«
پس‌از‌چندین‌ماه‌تالش،کار‌تألیف‌کتاب‌دین‌و‌زندگی)3(به‌پایان‌رسید‌و‌اکنون‌کتاب‌در‌اختیار‌شما‌قرار‌گرفته‌است.قبل‌از‌هر‌چیز،برشمردن‌ویژگی‌های‌ساختاری‌این‌کتاب‌ضروری‌است:
از‌هر‌بخش‌در تکرار‌سؤاالتی‌که تعداد و 1-کالبدشکافی‌متن‌کتاب‌درسی،دسته‌بندی‌مطالب،مشخص‌کردن‌کلمات‌کلیدی‌امتحان‌نهایی‌آمده
2-بررسی‌آیات‌هر‌درس‌از‌لحاظ‌ترجمه،پیام‌کتاب‌درسی،پیام‌تکمیلی،موضوع‌آیه‌و‌تعداد‌تکرار‌سؤاالتی‌که‌از‌بخش‌آیات‌هر‌درس،در‌امتحان‌نهایی‌آمده
3-دسته‌بندی‌سؤاالت‌امتحانی‌به‌سبک‌امتحان‌نهایی‌و‌به‌روزرسانی‌سؤاالت‌تا‌آخرین‌دوره4-طرح‌سؤاالت‌پوششی‌و‌جدید‌از‌قسمت‌هایی‌که‌کم‌تر‌مورد‌توجه‌قرار‌گرفته‌اند‌و‌نیز‌بخش‌های‌جدیدالتألیف‌کتاب‌درسی
5-ارائه‌ی‌دو‌نمونه‌سؤال‌امتحانی‌نوبت‌اول‌در‌پایان‌درس‌هشتم‌و‌چهار‌نمونه‌سؤال‌امتحانی‌نوبت‌دوم‌در‌پایان‌درس‌شانزدهم6-ارائه‌ی‌خالصه‌ی‌کل‌دروس
7-ارائه‌ی‌ضمیمه‌ی‌اصطالحات‌مهم‌در‌امتحان‌نهاییضمنا‌جدول‌بارم‌بندی‌امتحان‌نوبت‌اول‌در‌پایان‌درس‌هشتم‌و‌بارم‌بندی‌امتحان‌نوبت‌دوم‌در‌بخش‌مشاوره‌ی‌درسی‌آمده
در‌پایان‌سپاسگزارم‌از:ـ‌مدیریت‌محترم‌انتشارات‌خیلی‌سبز،دکتر‌ابوذر‌نصری‌و‌دکتر‌کمیل‌نصری
ـ‌مدیریت‌محترم‌تألیف‌سری‌کتاب‌های‌ماجراهای‌من‌و‌درسام؛جناب‌آقای‌مهندس‌سبزمیدانی‌و‌همکار‌دانشمند‌ایشان‌جناب‌آقای‌مهدی‌هاشمی
ـ‌گروه‌ویراستاران‌به‌ویژه‌سرکار‌خانم‌پروانه‌امامی‌و‌سرکار‌خانم‌شبنم‌حیدری‌پورـ‌گروه‌تولید،جناب‌آقای‌مهندس‌محمدمهدی‌بقایی،سرکار‌خانم‌زهرا‌شریعت‌و‌سرکار‌خانم‌فاطمه‌نوری
و‌سایر‌همکارانی‌که‌در‌به‌ثمر‌رسیدن‌این‌کتاب‌نهایت‌تالش‌خود‌را‌کرده‌اند.با‌آرزوی‌بهترین‌ها
برای‌بهترین‌دانش‌آموزان‌دنیا »گروه‌مؤلفین‌دین‌و‌زندگی‌خیلی‌سبز«
7........................................................................................................................................................................................... درس‌اول:هدایت‌الهی
16.................................................................................................................................................................................... درس‌دوم:هدایت‌مستمر
27..................................................................................................................................................................... درس‌سوم:معجزه‌ای‌از‌نوع‌کتاب
34..................................................................................................................................................... درس‌چهارم:گستره‌ی‌رسالت‌پیامبر)ص(
43.................................................................................................................................................................................... درس‌پنجم:تداوم‌رسالت
52................................................................................................................................................................................... درس‌ششم:جایگاه‌امامت
59.............................................................................................................................................. درس‌هفتم:وضع‌فرهنگی‌و‌سیاسی‌عصر‌ائمه
66............................................................................................................................................................ درس‌هشتم:احیای‌ارزش‌های‌راستین
سؤاالت‌امتحانی‌نوبت‌اول‌ـ‌آزمون)1(............................................................................................................................................................77
سؤاالت‌امتحانی‌نوبت‌اول‌ـ‌آزمون)2(............................................................................................................................................................79
81................................................................................................................................................................................... درس‌نهم:خورشید‌پنهان
88.................................................................................................................................................................................. درس‌دهم:در‌انتظار‌طلوع
96............................................................................................................................................................... درس‌یازدهم:مرجعیت‌و‌والیت‌فقیه
درس‌دوازدهم:ویژگی‌های‌حکومت‌اسالمی.................................................................................................................................................104
111................................................................................................................................................................................ درس‌سیزدهم:عزت‌نفس
119.................................................................................................................................................................... درس‌چهاردهم:زمینه‌های‌پیوند
درس‌پانزدهم:پیوند‌مقدس.............................................................................................................................................................................128
درس‌شانزدهم:کانون‌مهر................................................................................................................................................................................134
142.................................................................................................................................................................................................. خالصه‌ی‌دروس
اصطالحات............................................................................................................................................................................................................156
158.................................................................................................................................................................................................. مشاوره‌ی‌درسی
159........................................................................................................................................................ سؤاالت‌امتحانی‌نوبت‌دوم‌ـ‌آزمون)1(
163........................................................................................................................................................ سؤاالت‌امتحانی‌نوبت‌دوم‌ـ‌آزمون)2(
167........................................................................................................................................................ سؤاالت‌امتحانی‌نوبت‌دوم‌ـ‌آزمون)3(
171........................................................................................................................................................ سؤاالت‌امتحانی‌نوبت‌دوم‌ـ‌آزمون)4(
هدايت ا�
درس اول
تاکنون 0 بارآیات 6 و 7 سوره ی حمد
راط المستقیم راط، انعمتما را به راه راست هدایت کن﴿اهدنا الص الص
هدایت ویژه ی انسان، راه کسانی که به آن ها نعمت داده ایصراط الذین انعمت علیهم
درخواست خردمنداننه مورد خشم واقع شدگانغیر المغضوب علیهم
و نه گمراهانو ل الضالین﴾
خواست هر انسان خردمند از خداوند این است که راه مستقیم سعادت را به او نشان دهد. )پیام شماره ی 1 کتاب درسی، صفحه ی 11( اگر کسی چنین خواستی )خواست راه مستقیم سعادت( نداشته باشد، نتیجه اش سرگردانی و حیرانی یا سقوط در انحراف و گناه است.
)پیام شماره ی 2 کتاب درسی، صفحه ی 11(
2 بارآیه ی 50 سوره ی طه
کل شیء، هدىگفت: پروردگار ما کسی است که﴿ قال ربنا الذى
هدایت عمومیبه هر چیزی آفرینش آن را عطا کرداعطی کل شیء خلقه
سپس هدایت نمود.ثم هدى﴾
خداوند تمام مخلوقات را هدایت می کند که آن را هدایت عمومی می گویند. )پیام شماره ی 1 کتاب درسی، صفحه ی 13( خدای جهان آفریدگاری حکیم است؛ یعنی هر موجودی را برای هدفی معین خلق می کند و برای رسیدن به آن هدف هدایت می فرماید.
)متن کتاب درسی صفحه های 13 و 14(
2 بارآیات 1 تا 3 سوره ی اعلی
ر، فهدىنام پروردگار واالترت را منزه بدار﴿سبح اسم ربك العلی خلق، قد
ى هدایت خاصهمان که آفرید سپس آراستالذی خلق فسو
ر فهدى﴾ و آن که اندازه گیری کرد سپس هدایت نمود.و الذی قد
خداوند هر دسته از مخلوقات را متناسب با ویژگی ها و خصوصیاتشان هدایت می کند که آن را هدایت خاصه می گویند. )پیام شماره ی 2 کتاب درسی، صفحه ی 13(
هر موجودی سامان دهی و تقدیر خاصی دارد. هدایت هر موجودی متناسب با سامان دهی و تقدیر آن موجود است. )پیام امتحان نهایی، دی 87(
ماجراهای من و درسام ـ دین و زندگی 83
تاکنون 0 بارآیه ی 165 سوره ی نساء
رین و منذرین ة، عزیزاا حكیماارسوالنی )را فرستاد که( بشارت و انذار دهند﴿رسلا مبش ، حج رسلا
هدایت ویژه ی انسان تا برای مردم نباشدلئل یكون للناسبا ارسال پیامبران و اتمام حجت
با اوة در مقابل خداوند بهانه و دستاویزیعلى الله حج
سل بعد از آمدن پیامبرانبعد الرو خداوند شکست ناپذیر و حکیم است.و كان الله عزیزاا حكیماا﴾
اکنون که خداوند پیامبران را فرستاده و انسان ها را هدایت کرده، کسی نمی تواند در قیامت بهانه و دستاویزی داشته باشد. )پیام شماره ی 4 کتاب درسی، صفحه ی 11(
اگر انسان عاقالنه بیندیشد )با ارسال پیامبران( راه دست یابی به همه ی نیازها برای انسان مشخص شده و دلیلی برای توجیه ناکامی ها ندارد. )متن کتاب درسی، صفحه ی 14(
دو پیام تکمیلی دیگر: خداوند با ارسال پیامبران و نشان دادن راه سعادت، حجت را بر مردم تمام می کند.
تاکنون 0 بارآیه ی 41 سوره ی زمر
، همانا ما این کتاب را بر تو نازل کردیم﴿إنا أنزلنا علیك الكتاب أنزلنا، الكتاب، بالحق
، بوكیل فلنفسه، یضل برای مردم، به حقللناس بالحق هدایت ویژه ی انسان پس هر که هدایت یافت، به سود خود اوستفمن اهتدى فلنفسه
با ارسال کتابو هر که گمراه شد تنها به زیان خود گمراه می شودو من ضل فإنما یضل علیها
و تو وکیل و مدافع آن ها نیستی.و ما أنت علیهم بوكیل﴾
اکنون که خداوند انسان ها را هدایت کرده، اگر کسی راه سعادت را انتخاب نکند عواقب آن بر عهده ی خودش است. )پیام شماره ی 3 کتاب درسی، صفحه ی 11(
هدایت ویژه ی انسان با انزال کتاب و با اختیار انسان صورت می گیرد.
1 بارآیه ی 43 سوره ی اعراف
الحمد، لنهتدی، هدانا اللهو گفتند سپاس برای خداوند است﴿و قالوا الحمد لله
هدایت ویژه ی انسانکسی که ما را به این )نعمت های بهشت( هدایت کردالذی هدانا لهذا
و ما هرگز هدایت نمی شدیمو ما كنا لنهتدیاگر خدا ما را هدایت نمی کرد.لول أن هدانا الله﴾
اهل بهشت به واسطه ی هدایت شدن توسط خداوند، او را سپاس می گویند. اگر خدا انسان ها را هدایت نمی کرد، هرگز نمی توانستند هدایت شوند و به تنهایی نمی توانستند به مقصد برسند.
مقدمه ی درس تاکنون 0 بار
سول اذا دعاکم لما یحییکم﴾ )سوره ی انفال، آیه ی 24، صفحه ی 5 کتاب درسی( ﴿یا ا یـها الذین ءامنوا استجیبوا لله و للر
ای مؤمنان، دعوت خدا و پیامبر را اجابت کنید؛ آن گاه که شما را به چیزی فرا می خواند که زندگی و حیاتتان می بخشد.
9 درس اول
انسان همچون سایر موجودات یک دسته نیازهای طبیعی و غریزی دارد، مانند نیاز به آب، هوا، غذا و پوشاک. خداوند پاسخ به این نیازها را در جهان خلقت آماده کرده و راه آگاهی از آن ها را به انسان داده است.
نیازهای انسان منحصر به همین نیازهای طبیعی و غریزی نیست. انسان نیازهای برتری دارد که او را از سایر موجودات ممتاز می کند.
هر انسان با فکر و اندیشه ای برای رسیدن به هدف زندگی، خواهان و طالب راهنمایی خداوند است. انسان خودش نمی تواند برنامه ی کاملی برای هدف زندگی تنظیم کند و به هدایت الهی نیازمند است.
نیازهای برتر
انسان اندکی که از سطح زندگی روزمره و نیازهای طبیعی فراتر رود و در افق باالتری بیندیشد، خود را با نیازهای مهم تر روبه رو می بیند. این نیازها به تدریج به دل مشغولی، دغدغه و حتی درد متعالی تبدیل می گردند که قرار و آرام را از او می گیرد و تا پاسخ آن ها را نیابد آرام نمی گیرد.
این دغدغه و درد، نشانه ی بیداری و هوشیاری و ورود به وادی انسانیت است. که بیت »هر که او بیدارتر، پردردتر / هر که او هشیارتر، رخ زردتر« مؤید این مفاهیم است.
نیازهای برتر انسان
نیازهای برتر انسان عبارت اند از: نیاز درک هدف زندگی
درک آینده ی خویش کشف راه درست زندگی
1- نیاز درک هدف زندگی:
انسان می خواهد بداند »برای چه زندگی می کند؟« و کدام هدف است که به زندگی اش معنایی متعالی می دهد.
او می داند که اگر این هدف حقیقی را به دست نیاورد یا در شناخت آن دچار خطا شود، عمر خود را از دست داده، در حالی که سعادت و خوشبختی را هم به دست نیاورده است.
2- درک آینده ی خویش:
انسان با کمک عقل خود می تواند به درک این حقیقت برسد که بنابر حکمت و عدل خداوند: مرگ نابودکننده و پایان همیشگی زندگی اش نیست و آینده ای روشن در جهانی دیگر در انتظار اوست.
الف نحوه ی زندگی او پس از مرگ چگونه است؟ زاد و توشه ی سفر به آن جا چیست؟ خوشبختی وی در آن سرا در گرو اما نمی داند که، انجام چه کارهایی است؟
3- کشف راه درست زندگی:
راه زندگی یا »چگونه زیستن« که: ارتباط دقیقی با دو نیاز قبلی دارد.
دغدغه ی اصلی انسان های فکور و خردمند بوده است. به خصوص که انسان فقط یک بار به دنیا می آید و یک بار آن را تجربه می کند. انسان می داند که اگر راه درست زندگی را انتخاب نکند:
به آن هدف برتری که خداوند در خلقت او قرار داده، نخواهد رسید. و نه تنها در آخرت دچار خسران خواهد شد، بلکه نخواهد توانست زندگی فردی خود در دنیا را به خوبی تنظیم نماید و یک جامعه ی عادالنه به وجود آورد.
5 بار
ماجراهای من و درسام ـ دین و زندگی 103
ویژگی پاسخ ها به نیازهای برتر 3 بار
برای این که پاسخ به این نیازها پاسخی راه گشا و اطمینان بخش باشد، باید: همه جانبه باشد: به طوری که به نیازهای مختلف انسان پاسخ دهد؛ زیرا ابعاد جسمی و روحی و فردی و اجتماعی و دنیوی و اخروی انسان
پیوند و ارتباط کامل و تنگاتنگی با هم دارند و نمی توان برای هر بعد برنامه ریزی جداگانه کرد. پاسخ ها باید کامال درست و قابل اعتماد باشند، زیرا هر پاسخ احتمالی و مشکوک نیازمند تجربه و آزمون است تا کارآیی آن مشخص شود.
در حالی که عمر محدود آدمی برای چنین تجربه ای کافی نیست، به خصوص که راه های پیشنهادی هم بسیار زیاد و گوناگون است. کسی می تواند انسان را در جهت پاسخ گویی درست به این نیازها رهنمون شود که آگاهی کاملی از خلقت انسان، هدف از خلقت، ۶ ارتباط ۵ چگونگی زندگی در جهان آخرت و ۴ ابعاد دقیق و ظریف روحی و جسمی و نیز فردی و اجتماعی او، جایگاه او در نظام هستی،
آخرت با دنیا داشته باشد.ارزیابی
با توجه به توضیحات، بررسی کنید که آیا دستگاه تفکر انسان به تنهایی می تواند به نیازهای بنیادین پاسخ کامل و جامع دهد؟ کسی می تواند پاسخ درست به نیازها بدهد که ویژگی های روحی و جسمی انسان را به خوبی بشناسد و به همه ی ابعاد وجود او آگاه باشد و به خصوص آینده ی انسان و جهان را به خوبی درک کند و رابطه ی دنیا و آخرت را بداند. به عبارت دیگر باید احاطه ی کامل بر جهان هستی و جایگاه انسان در جهان هستی داشته باشد. هر انسان از همان ابتدای جوانی نیازمند برنامه ی کامل زندگی و پاسخ به نیازهای برتر است. اگر انسانی بخواهد خودش به جست وجوی این پاسخ برخیزد، باید سال های متمادی از عمر خود را صرف تحقیق و مطالعه کند و باز هم به پاسخ کامل نرسد. حتی اگر هم برسد، بخش عمده ی عمر خود را از دست داده و تازه باید حرکت خود را آغاز کند یعنی بیشتر عمر خود را تلف کرده است. اما اگر خداوند این برنامه را از ابتدا برای انسان آماده کرده باشد، هر انسانی می تواند از همان آغاز جوانی قدم در راه سعادت بگذارد و از تمام ظرفیت عمر خود برای کسب کماالت استفاده کند. اما کسی که چنین نکند و خودش دست به جست وجو بزند در نهایت نادم و پشیمان می شود و حسرت خواهد خورد.
هدایت عمومی
خدای جهان، آفریدگاری حکیم است، یعنی: هر موجودی را برای هدفی معین خلق می کند و برای رسیدن به آن هدف، هدایت می فرماید. آفرینش بی هدف نشانه ی نقص و ضعف و ناآگاهی است و این ویژگی ها نمی تواند در خداوند باشد.
پس هدایت یک اصل عام و همگانی در نظام خلقت است. )خلقت هدایت هدف(
هدایت ویژه ی انسان
ویژگی ها و ارزش هایی که خداوند در وجود انسان قرار داده است: سبب تمایز بنیادین او از سایر موجودات می شود. این ویژگی ها متناسب با هدف خلقت انسان، یعنی تقرب به خداوند که تقرب به همه ی خوبی ها و زیبایی هاست، متناسب است.
دو ویژگی متمایزکننده ی انسان: توانایی تفکر و تعقل، قدرت اختیار و انتخاب. اگر می گوییم حرکت انسان اختیاری است، بدان معناست که: می تواند هدف درست را تشخیص دهد. آن را برگزیند و به سویش
حرکت کند. برای تشخیص هدف و راه رسیدن به آن خداوند دو چراغ به وی داده است: عقل در درون وجود، فرستادگان الهی در بیرون.
انسان به کمک عقل خود بسیاری از مجهوالت و مسائل را درمی یابد و پاسخ می دهد. مثال می داند که جهان مبدأ و آفریدگاری دارد و آینده ای روشن در انتظار اوست.
هم چنین انسان به کمک عقل خود متوجه می شود که: نمی تواند پاسخ برخی از مسائل بنیادین را به طور درست و کامل بدهد و برای این گونه مسائل نیازمند هدایت الهی است. از این رو خداوند پیامبرانی را می فرستد تا پاسخ این گونه مسائل را به انسان ها برساند و هدایتشان
کند. بدین ترتیب اگر انسان عاقالنه بیندیشد، راه دست یابی به همه ی نیازها برای وی مشخص شده و دلیلی برای توجیه ناکامی ها ندارد. حدیث امام کاظم: امام کاظم به شاگرد برجسته ی خود هشام بن حکم فرمود: ای هشام، خداوند رسوالنش را به سوی بندگان نفرستاد، جز
برای آن که این بندگان در پیام الهی تعقل کنند. کسانی این پیام را بهتر می پذیرند که از معرفت برتری برخوردار باشند و آنان که در تعقل و تفکر برترند، نسبت به فرمان های الهی داناترند
و آن کسی که عقلش کامل تر است، رتبه اش در دنیا و آخرت باالتر است.
8 بار
8 بار
11 درس اول
ائمه اند و حجت نهان، همان عقل انبیا و ای هشام، خداوند دو حجت بر مردم دارد: حجتی آشکار و حجت نهان. حجت آشکار، رسوالن، انسان هاست.
بنابراین عقل وسیله ی فهم پیام الهی است و هرکس با تفکر و تعقل خود در پیام الهی بیندیشد، درخواهد یافت که: هدف و مقصد زندگی چیست و با کدام هدف، زندگی وی معنای حقیقی خود را خواهد یافت.
آینده ی انسان چیست و چگونه رقم می خورد. راه درست زندگی چیست و چگونه به سعادت خواهد رسید.
1- آیا می توان پاسخ به نیازهای برتر را به احساسات شخصی و سلیقه ای فردی واگذار کرد و گفت که می خواهم بدون بررسی و تحقیق کافی به
این نیازها پاسخ دهم؟ چرا؟
خیر، این نیازها فراتر از احساسات و سالیق هستند و این یکی از آسیب هایی است که برخی از جوانان گرفتار آن هستند. جوانان معموال از آزادی در سلیقه و تفاوت سلیقه ها سخن می گویند و معتقدند که هرکس باید مطابق سلیقه اش زندگی کند، نه مطابق با سلیقه ی دیگران و می گویند اگر سلیقه ی دیگران بر ما تحمیل شود، احساس رضایت و شادکامی برای ما پیش نخواهد آمد و اگر جلوی سلیقه ها گرفته شود، نارضایتی و طغیان جوانان را به دنبال دارد ولی ما باید توجه داشته باشیم راه کمال و رشد هر نوع از موجودات راه معین و خاصی است و مکانیسم و قانون مندی ویژه ای دارد و اگر کسی نخواست از این قانون مندی پیروی کند، باید تبعات آن مانند رنج و بیماری و درد را بپذیرد. بعد معنوی و انسانی وجود انسان نیز همین گونه است، پس هر راهی رساننده ی انسان به مقصود نیست. بنابراین سلیقه ها تا آن جا قابل استفاده هستند که به راه تکامل انسان ضربه وارد نکنند و در چارچوب آن قرار گیرند و اگر کسی سلیقه ای داشت که با قانون مندی رشد انسان و ابعاد معنوی او در تضاد بود، باید به
نتایج آن تن دردهد و آماده ی مضرات آن باشد.2- آیا انسان می تواند پاسخ دادن به این نیازها را نادیده بگیرد و براساس ضرب المثل »هر چه پیش آید خوش آید« رفتار کند؟ چرا؟
خیر، برخی از افراد که در چنگال هوس های زودگذر زندگی گرفتارند، وقتی با سؤال های بنیادین روبه رو می شوند برای آسوده کردن وجدان، خود را به بی خیالی می زنند و می گویند خود را درگیر این سؤال های اساسی نمی کنیم. زندگی به هر صورتی که پیش رود، برای ما تفاوتی ندارد. اما این ها نمی دانند روزی متوجه این تفاوت می شوند که دیگر قادر به انجام دادن کاری نیستند، در آن روز نمی توانند خود را به بی خیالی بزنند، زیرا
گرفتار عواقب کارهای خود شده اند و رنج و عذاب آن را احساس می کنند. بنابراین انسان عاقل نمی تواند چنین نگرشی داشته باشد.3- آیات 42 و 43 سوره ی یونس را مطالعه کنید و پیام اصلی آن ها را که مربوط به رابطه ی حجت ظاهر و حجت باطن است، توضیح دهید.
م و لو كانوا لیعقلون« آیه ی 42 سوره ی یونس: »و منهم من یستمعون الیك افانت تسمع الص و از میان آنان کسانی هستند که به تو گوش می دهند؛ پس آیا تو کرها را شنوا می کنی هرچند تعقل نمی کنند؟
آیه ی 43 سوره ی یونس: »و منهم من ینظر الیك افانت تهدی العمی و لو كانوا لیبصرون« و از میان آنان کسانی هستند که به تو می نگرند، پس آیا تو کوران را هدایت می کنی، هرچند نمی بینند؟
کسی که عقلش را به کار نگرفته و قلبش کور شده، هدایت نمی شود یعنی هدایت پیامبر)ص( که حجت ظاهر است، وقتی مؤثر واقع می شود که عقل یعنی حجت باطنی سرکوب نشده و قدرت عمل داشته باشد.
4- هر کدام از آیات 9 اسراء و 97 نحل پاسخ کدام یک از نیازهای انسان را دربردارد و چه مطالبی را مطرح می کند؟ آن را در جدولی مانند جدول
زیر توضیح دهید.
ر المؤمنین الــذین یعملون الصالحات ان لهم اجراا كبیراا« آیه ی 9 سوره ی اسراء: »ان هذا القران یهدی للتی هی اقوم و یبش قطعا این قرآن به آن )راه( که استوارتر است، هدایت می کند و به مؤمنانی که کارهای شایسته انجام می دهند، بشارت می دهد که برای
آنان پاداش بزرگی است.آیه ی 97 سوره ی نحل: »من عمل صالحاا من ذكر او انثی و هو مؤمن فلنحیینه حیاة ا طیبةا و لنجزینهم اجرهم باحسن ماكانوا یعملون«
ماجراهای من و درسام ـ دین و زندگی 123
هرکس از مرد یا زن کار شایسته ای کند، در حالی که مؤمن باشد قطعا او را با زندگی پاکیزه ای حیات می بخشیم و مسلما به آنان مطابق با بهترین اعمالشان پاداش می دهیم.
پاسخنیازسوره / آیه
خداوند برنامه ی صحیح زندگی را در اختیار انسان قرار داده است.نیاز به برنامه ی زندگیاسراء / 9
نیاز به آینده ی روشن و برنامه ی زندگینحل / 97ایمان و عمل صالح، حیات پاک همراه با رشد و شادکامی را در پی دارد و
آینده ای روشن که پاداش اخروی است را به ارمغان می آورد.
سؤاالت درس
الف ترجمه و پیام آیات و احادیث:
)شهریور 85، دی 86( 1- با توجه به آیه ی »قال ربنا الذی اعطی كل شیء خلقه ثم هدی« به سؤاالت زیر پاسخ دهید. الف ترجمه ی آیه را بنویسید.
آیه به چه مطلبی در مورد هدایت اشاره دارد؟ )دی 87 و90( 2- دو پیام از عبارات قرآنی روبه رو را بنویسید. »سبح اسم ربك العلی الذی خلق فسوی و الذی قدر فهدی« )دی 90( 3- عبارت قرآنی روبه رو را فقط ترجمه کنید: »و قالوا الحمدلله الذی هدانا لهذا و ماکنا لنهتدی لول ان هدانا الله« )پوششی( راط المستقیم صراط الذین انعمت علیهم غیر المغضوب علیهم و ل الضالین« را ترجمه کنید و دو پیام بنویسید. 4- آیات شریفه ی »اهدنا الص
)پوششی( 5- آیات شریفه ی »سبح اسم ربك العلی الذی خلق فسوی و الذی قدر فهدی« را ترجمه کنید. 6- یک پیام برای آیه ی شریفه ی »رسلا مبشرین و منذرین لئل یكون للناس علی الله حجة بعد الرسل و كان الله عزیزاا حكیماا« بنویسید و عبارت )پوششی( شریفه ی »و كان الله عزیزاا حكیماا« را ترجمه کنید. للناس بالحق فمن اهتدی فلنفسه و من ضل فانما یضل علیها و ما انت علیهم بوكیل« »انا انزلنا علیك الكتاب برای آیه ی شریفه ی 7- یک پیام )پوششی( بنویسید.
درستی یا نادرستی گزاره های زیر را با )ص / غ( مشخص کنید.)خارج از کشور ـ خرداد 89( 8- خدای جهان خالقی حکیم است؛ یعنی هیچ موجودی را بیهوده و عبث خلق نمی کند. )خارج از کشور ـ دی 89( 9- میان هدف، خلقت و هدایت موجودات تناسبی وجود ندارد. )مرداد 91( 10- خداوند برای تشخیص هدف و راه رسیدن به آن عقل را درون وجود انسان و پیامبران را در بیرون قرار داده است. )شهریور 90( 11- انسان به کمک عقل خود بسیاری از مجهوالت و مسائل را درمی یابد و پاسخ می دهد.
جمالت زیر را با کلمات مناسب تکمیل کنید. )کوتاه ترین و کامل ترین عنوان(12- خدای جهان آفریدگاری حکیم است، یعنی هر موجودی را برای هدفی معین خلق می کند و برای رسیدن به آن هدف هدایت می فرماید. )شهریور 93( )...............()خرداد 93( 13- برای تشخیص هدف و راه رسیدن به آن خداوند به انسان دو چراغ، ............... در درون وجود او و ............... در بیرون داده است.
14- نیازهای برتر انسان به تدریج به ............... ، ............... و حتی ............... تبدیل می گردند که قرار و آرام را از او می گیرد تا پاسخ آن ها را نیابد، )پوششی( آرام نمی گیرد. )پوششی( 15- ویژگی های انسان متناسب با هدف خلقت انسان یعنی ............... که تقرب به همه ی ............... و ............... می باشد. ............... تعقل کنند.« 16- امام کاظم)ع( می فرماید: »ای هشام خداوند رسوالنش را به سوی بندگان نفرستاد جز برای آن که این بندگان در )پوششی(
............... برخوردار باشند.« از الهی را بهتر می پذیرند که »کسانی پیام ............... فرمود: امام کاظم)ع( خطاب به شاگرد برجسته ی خود -17)پوششی(
13 درس اول
18- امام کاظم)ع( می فرماید: »کسانی که در تعقل و تفکر برترند، نسبت به ............... داناترند و آن کس که عقلش کامل تر است ............... در دنیا )پوششی( و آخرت باالتر است.«
به سؤاالت زیر پاسخ کوتاه دهید.)دی 86 و 90( 19- ما انسان ها نیازهای برتری داریم، آن ها را فقط نام ببرید. )خارج از کشور ـ دی 89( 20- کدام نیاز برتر انسان ارتباط دقیقی با دو نیاز دیگر دارد؟ )دی 93( 21- پاسخ به نیازهای برتر انسان باید چه ویژگی هایی داشته باشد؟ فقط نام ببرید. )خرداد 90( 22- خدای جهان خالقی حکیم است، یعنی چه؟ )خارج از کشور ـ شهریور 89( 23- دو ویژگی که خداوند در وجود انسان قرار داده است را فقط نام ببرید. )شهریور 87( 24- دو ویژگی انسان که در هدایت او تأثیر دارند، کدام اند؟ )مرداد 91( 25- وقتی می گوییم »حرکت انسان اختیاری است« به چه معناست؟ )شهریور 89( 26- دو چراغ راه که خداوند برای تشخیص درست هدف به انسان داده است، کدام اند؟ )دی 85 و 90( 27- منظور از »حجت آشکار« و »حجت نهان« در کالم امام کاظم)ع( چیست؟ )خرداد 85( 28- وسیله ی فهم پیام الهی چیست؟ )پوششی( 29- دغدغه و درد برگرفته از نیازهای برتر انسان نشانه ی چیست؟ )پوششی( 30- دغدغه ی اصلی انسان های فکور و خردمند چه بوده است؟ )پوششی( 31- هدف دار بودن جهان خلقت نتیجه ی کدام صفت خداوند است؟
اصطالحات زیر را تعریف کنید.)دی 90( 32- هدایت عمومی: )پوششی( 33- هدایت خاصه:
کشف ارتباط)دی 92( 34- کدام یک از موارد ستون چپ به ستون راست مربوط می باشد؟
الف عدم تأیید حاکمان از نیازهای برتر انسان درک هدف زندگی
بی بهره ماندن مردم از هدایت
ز به سؤاالت زیر پاسخ تشریحی دهید.
)خارج از کشور ـ شهریور 89( 35- از نیازهای برتر انسان »درک آینده ی خویش« را توضیح دهید. )شهریور 88، خرداد 92( 36- چرا پاسخ به نیازهای برتر انسان باید کامال درست و قابل اعتماد باشند؟ )خرداد 86، دی 91 و شهریور 92( 37- چرا هدایت یک »اصل عام و همگانی« در نظام خلقت است؟ )دی 88( 38- ویژگی هایی که سبب تمایز بنیادین انسان با سایر موجودات می شود را کامل شرح دهید. )خرداد 88( 39- دو حجت خدا که امام کاظم)ع( درباره ی هدایت ویژه ی انسان به هشام معرفی نموده اند، کدام اند؟ و منظور از آن ها چیست؟ )پوششی( 40- پاسخ به نیازهای طبیعی و غریزی چگونه باید باشد؟ )پوششی( 41- نیازهای برتر انسان چگونه است؟ )پوششی( 42- از نیازهای برتر انسان درک هدف زندگی را توضیح دهید. )پوششی( 43- از نیازهای برتر انسان »کشف راه درست زندگی« را توضیح دهید. )پوششی( 44- برای این که پاسخ به نیازهای برتر انسان، پاسخی راه گشا و اطمینان بخش باشد، باید چه ویژگی هایی داشته باشد؟ )پوششی( 45- چرا پاسخ به نیازهای برتر انسان باید »همه جانبه« باشد؟ )پوششی( 46- آیا دستگاه تفکر انسان به تنهایی می تواند به نیازهای برتر پاسخ کامل و جامع دهد؟ )پوششی( 47- هرکس با تفکر و تعقل خود در پیام الهی بیندیشد، چه چیزی را درخواهد یافت؟
ماجراهای من و درسام ـ دین و زندگی 143
پاسخ نامه
الف گفت: پروردگار ما کسي است که به هر چیزي آفرینش آن را -1
عطا کرد سپس هدایت نمود. خداي جهان آفریدگاري حکیم است یعني هر موجودي را براي هدف معیني خلق مي کند و براي رسیدن به آن هدف هدایت مي فرماید و هدایت یک اصل عام و همگاني است.و ویژگي ها با متناسب را مخلوقات از دسته هر خداوند الف -2
خصوصیاتشان هدایت مي کند که آن را هدایت خاصه مي گویند. هر موجودي سامان دهي و تقدیر خاصي دارد. هدایت هر موجودي
متناسب با سامان دهي و تقدیر خاص آن موجود است.3- و گفتند سپاس براي خداوند است، کسي که ما را به
این هدایت کرد و ما هرگز هدایت نمي شدیم اگر خدا ما را هدایت نمي کرد.
4- ما را به راه راست هدایت کن، راه کساني که به آن ها
نعمت داده اي نه مورد خشم واقع شدگان و نه گمراهان.الف خواست هر انسان خردمند از خداوند این است که راه اگر کسي چنین خواستي او نشان دهد. به را مستقیم سعادت انحراف و نداشته باشد نتیجه اش سرگرداني و حیراني یا سقوط در
گناه است.آفرید که همان بدار، منزه را واالترت پروردگار نام -5
سپس آراست و آن که اندازه گیري کرد و هدایت نمود.6- اکنون که خداوند پیامبران را فرستاده و انسان ها را هدایت
کرده، کسي نمي تواند در قیامت بهانه و دستاویزي داشته باشد. و خداوند شکست ناپذیر و حکیم است.
7- اکنون که خداوند انسان ها را هدایت کرده اگر کسي راه
سعادت را انتخاب نکند عواقب آن بر عهده ي خودش است.8- صحیح
9- غلط
10- صحیح
11- صحیح
12- هدایت عمومي
13- عقل ـ فرستادگان الهي
14- دل مشغولي ـ دغدغه ـ درد متعالي
15- تقرب به خداوند ـ خوبي ها ـ زیبایي ها
16- پیام الهي
17- هشام بن حکم ـ معرفت برتري
18- فرمان هاي الهي ـ رتبه اش
الف درک هدف زندگي درک آینده ی خویش کشف راه -19
درست زندگي20- کشف راه درست زندگي
الف همه جانبه باشد. باید کامال درست و قابل اعتماد باشد. -21
براي و براي هدفي معین خلق مي کند را یعني هر موجودي -22
بیهوده و را به آن هدف هدایت مي فرماید. )هیچ موجودي رسیدن عبث خلق نمي کند.(
الف توانایي تفکر و تعقل قدرت اختیار و انتخاب -23
الف توانایي تفکر و تعقل قدرت اختیار و انتخاب -24
25- بدان معناست که مي تواند هدف درست را تشخیص دهد، آن را
برگزیند و به سویش حرکت کند.الف عقل درون وجود انسان فرستادگان الهي در بیرون -26
27- حجت آشکار، رسول و انبیا و ائمه اند و حجت نهان همان عقل
انسان هاست.28- عقل
29- بیداري و هوشیاري و ورود به وادي انسانیت است.
30- کشف راه درست زندگي یا چگونه زیستن
31- حکمت خداوند )حکیم بودن خداوند(
را موجودي هر یعني است حکیم آفریدگاري جهان خداي -32
براي هدف معیني خلق مي کند و براي رسیدن به آن هدف هدایت مي فرماید. آفرینش بي هدف نشانه ي نقص و ضعف و ناآگاهي است و این ویژگي ها نمي تواند در خداوند باشد، پس هدایت یک اصل عام و
همگاني در نظام خلقت است.33- خداوند هر دسته از مخلوقات را متناسب با ویژگي ها و خصوصیاتشان
هدایت مي کند که آن را هدایت خاصه مي گویند.34- با ارتباط دارد.
35- انسان با کمک عقل خود مي تواند به درک این حقیقت برسد که
بنابر حکمت و عدل خداوند، مرگ نابودکننده ی او و پایان همیشگي زندگي اش نیست و آینده اي روشن در جهاني دیگر در انتظار اوست،
اما نمي داند که نحوه ي زندگي او پس از مرگ چگونه است؟36- زیرا هر پاسخ احتمالي و مشکوک نیازمند تجربه و آزمون است
براي آدمي محدود عمر که حالي در شود، مشخص آن کارایي تا چنین تجربه اي کافي نیست، به خصوص که راه هاي پیشنهادي هم
بسیار زیاد و گوناگون هستند.را موجودي هر یعني است حکیم آفریدگاري جهان خداي -37
15 درس اول
براي هدفي معین خلق مي کند و براي رسیدن به آن هدف هدایت مي فرماید. آفرینش بي هدف نشانه ي نقص و ضعف و ناآگاهي است و
این ویژگي ها نمي تواند در خداوند باشد.38- یکي از این ویژگي ها توانایي تفکر و تعقل و ویژگي دیگر قدرت
است اختیاري انسان حرکت مي گوییم اگر است. انتخاب و اختیار را آن دهد، تشخیص را درست هدف مي تواند که معناست بدان
برگزیند و به سویش حرکت کند.انبیا و 39- حجتي آشکار و حجتي نهان. حجت آشکار، رسوالن و
ائمه اند و حجت نهان همان عقل انسان هاست.40- خداوند پاسخ به نیازهای طبیعی و غریزی را در جهان خلقت
آماده کرده و راه آگاهی از آن ها را به انسان داده است.41- انسان اندکی که از سطح زندگی روزمره و نیازهای طبیعی فراتر
رود و در افق باالتری بیندیشد خود را با نیازهای مهم تری روبه رو درد حتی و دغدغه دل مشغولی، به تدریج به نیازها این می بیند. متعالی تبدیل می گردند که قرار و آرام را از او می گیرد و تا پاسخ آن ها را نیابد آرام نمی گیرد. این دغدغه و درد، نشانه ی بیداری و هوشیاری
و ورود به وادی انسانیت است. 42- انسان مي خواهد بداند »براي چه زندگي مي کند؟« و کدام هدف
است که به زندگي اش معنایي متعالي مي دهد. او مي داند که اگر این هدف حقیقي را به دست نیاورد یا در شناخت آن دچار خطا شود، عمر خود را از دست داده، در حالي که سعادت و خوشبختي را هم
به دست نیاورده است.43- راه زندگي یا »چگونه زیستن« که ارتباط دقیقي با دو نیاز برتر
بوده خردمند و فکور انسان هاي اصلي دغدغه ی دارد، انسان دیگر است؛ به خصوص که انسان فقط یک بار به دنیا مي آید و یک بار آن را تجربه مي کند. انسان مي داند که اگر راه درست زندگي را انتخاب
او قرار داده نخواهد نکند به آن هدف برتري که خداوند در خلقت نخواهد بلکه شد خواهد خسران دچار آخرت در تنها نه و رسید توانست زندگي فردي خود در دنیا را نیز به خوبي تنظیم نماید و یک
جامعه ي عادالنه به وجود آورد.انسان نیازهاي مختلف به باشد؛ به طوري که الف همه جانبه -44
دنیوي و اجتماعي و فردي روحي، و ابعاد جسمي زیرا دهد پاسخ و دارند هم با تنگاتنگي و کامل ارتباط و پیوند انسان اخروي و باید برنامه ریزي جداگانه کرد. پاسخ ها بعدي نمي توان براي هر کامال درست و قابل اعتماد باشند، زیرا هر پاسخ احتمالي و مشکوک نیازمند تجربه و آزمون است تا کارآیي آن مشخص شود در حالي که عمر محدود آدمي براي چنین تجربه اي کافی نیست به خصوص که
راه هاي پیشنهادي هم بسیار زیاد و گوناگون هستند.45- زیرا ابعاد جسمي و روحي، فردي و اجتماعي و دنیوي و اخروي
انسان پیوند و ارتباط کامل و تنگاتنگي با هم دارند و نمي توان براي هر بعدي برنامه ریزي جداگانه اي کرد.
46- خیر، کسي مي تواند پاسخ درست به نیازها بدهد که ویژگي هاي
روحي و جسمي انسان را به خوبي بشناسد و به همه ي ابعاد وجودي او آگاه باشد، به خصوص آینده ي انسان و جهان را به خوبي درک کند و رابطه ي دنیا و آخرت را بداند. به عبارت دیگر باید احاطه ي کاملي بر جهان هستي و جایگاه انسان در جهان هستي داشته باشد. و انسان با توجه به محدودیت هاي خود نمي تواند دست به جست وجو بزند زیرا که نهایت آن پشیمانی است و انسان باید از برنامه ی خداوند استفاده کند.
47- الف هدف و مقصد زندگي انسان چیست و با کدام هدف، زندگي
وي معناي حقیقي خود را خواهد یافت؟ آینده ي انسان چیست و چگونه رقم مي خورد؟ راه درست زندگي چیست و چگونه به
سعادت خواهد رسید؟
142
خالصه ی درس های دین وزندگے٣
ماجراهای من و درسام ـ دین و زندگی 3 142
درس اول
راط المستقیم صراط الذین انعمت علیهم غیر المغضوب علیهم و ل الضالین﴾ ﴿اهدنا الص
ترجمه: ما را به راه راست هدایت کن راه کسانی که به آن ها نعمت داده ای نه مورد خشم
واقع شدگان و نه گمراهان پیام: خواست هر انسان خردمند از خداوند این است که راه مستقیم سعادت را به او نشان
دهد. اگر کسی چنین خواستی نداشته باشد، نتیجه اش سرگردانی و حیرانی یا سقوط در انحراف و گناه است.
﴿ قال ربنا الذى اعطی کل شیء خلقه ثم هدى﴾
ترجمه: گفت: پروردگار ما کسی است که به هر چیزی آفرینش آن را عطا کرد سپس هدایت نمود.
پیام: خداوند تمام مخلوقات را هدایت می کند که آن را هدایت عمومی می گویند. خدای
جهان آفریدگاری حکیم است؛ یعنی هر موجودی را برای هدفی معین خلق می کند و برای رسیدن به آن هدف هدایت می فرماید.
ر فهدى﴾ ى و الذی قد ﴿سبح اسم ربك العلی الذی خلق فسو
ترجمه: نام پروردگار واالترت را منزه بدار همان که آفرید سپس آراست و آن که اندازه گیری
کرد سپس هدایت نمود.پیام: خداوند هر دسته از مخلوقات را متناسب با ویژگی ها و خصوصیاتشان هدایت می کند
که آن را هدایت خاصه می گویند. هر موجودی سامان دهی و تقدیر خاصی دارد. هدایت هر موجودی متناسب با سامان دهی و تقدیر آن موجود است.
سل و كان الله عزیزا حكیما﴾ ة بعد الر رین و منذرین لئل یكون للناس على الله حج ﴿رسل مبش
ترجمه: رسوالنی )را فرستاد که( بشارت و انذار دهند تا برای مردم نباشد در مقابل خداوند بهانه
و دستاویزی بعد از آمدن پیامبران و خداوند شکست ناپذیر و حکیم است.نمی تواند در را هدایت کرده، کسی انسان ها و فرستاده را پیامبران اکنون که خداوند پیام:
قیامت بهانه و دستاویزی داشته باشد.﴿إنا أنزلنا علیك الكتاب للناس بالحق فمن اهتدى فلنفسه و من ضل فإنما یضل علیها و ما أنت
علیهم بوكیل﴾
ترجمه: همانا ما این کتاب را بر تو نازل کردیم برای مردم، به حق پس هر که هدایت یافت، به سود
خود اوست و هر که گمراه شد تنها به زیان خود گمراه می شود و تو وکیل و مدافع آن ها نیستی.پیام: اکنون که خداوند انسان ها را هدایت کرده، اگر کسی راه سعادت را انتخاب نکند عواقب
آن بر عهده ی خودش است.﴿و قالوا الحمد لله الذی هدانا لهذا و ما كنا لنهتدی لول أن هدانا الله﴾
ترجمه: و گفتند سپاس برای خداوند است کسی که ما را به این )نعمت های بهشت( هدایت
کرد و ما هرگز هدایت نمی شدیم اگر خدا ما را هدایت نمی کرد.
درس دوم
ابراهيم و موسی و به ينا و ما وص اليك اوحينا الذی و به نوحا الدين ما وصی من لكم ﴿شرع
قوا فيه كبر علی المشركين ما تدعوهم اليه الله يـجتبی اليه من عيسی ان اقيموا الدين ول تتفر
يشاء و يهدی اليه من ينيب﴾
پیام: خداوند یک دین برای پیامبران تشریع کرده و از آنان خواسته این دین را به پا دارند و در آن اختالف و تفرقه نکنند.
ق ﴿و قالوا كونوا هودا او نصاری تهتدوا قل بل ملة ابراهيم حنيفا و ما كان من المشركين ل نفر
بين احد منهم و نحن له و مسلمون﴾
ترجمه: و گفتند: یهودی یا مسیحی باشید تا هدایت شوید، بگو فقط آیین ابراهیم حق گرا را تسلیم ما و نمی گذاریم فرق آن ها از میان هیچ یک نبود از مشرکان او و )پیروی می کنیم(
فرمان اوییم.﴿ان الدين عندالله السلم و ما اختلف الــذين اوتوا الكتاب ال من بعد ما جاءهم العلم بغيا بينهم
و من يكفر بآيات الله فان الله سريع الحساب﴾
ترجمه: همانا دین نزد خدا اسالم است و اهل کتاب اختالف نکردند مگر بعد از آن که از حقیقت
نیازهای برتر
نیازهای فراطبیعی انسان به تدریج به دل مشغولی، دغدغه و حتی درد متعالی تبدیل می گردند.این دغدغه و درد، نشانه ی بیداری و هوشیاری و ورود به وادی انسانیت است.
نیازهای برتر انسان:
1- نیاز درک هدف زندگی:
انسان می خواهد بداند »برای چه زندگی می کند؟« و کدام هدف است که به زندگی اش معنایی متعالی می دهد.
2- درک آینده ی خویش:
انسان با کمک عقل خود می تواند به درک این حقیقت برسد که بنابر حکمت و عدل خداوند:در جهانی روشن آینده ای و نیست زندگی اش پایان همیشگی و نابودکننده مرگ
دیگر در انتظار اوست. 3- کشف راه درست زندگی:
راه زندگی یا »چگونه زیستن« که: ارتباط دقیقی با دو نیاز قبلی دارد.
دغدغه ی اصلی انسان های فکور و خردمند بوده است.ویژگی پاسخ ها به نیازهای برتر:
برای این که پاسخ به این نیازها پاسخی راه گشا و اطمینان بخش باشد، باید: همه جانبه باشد: به طوری که به نیازهای مختلف انسان پاسخ دهد؛
پاسخ ها باید کامال درست و قابل اعتماد باشند، هر پاسخ احتمالی و مشکوک نیازمند تجربه و آزمون است تا کارآیی آن مشخص شود. در حالی که عمر محدود آدمی برای چنین
تجربه ای کافی نیست.هدایت عمومی:
معین خلق هدفی برای را موجودی هر یعنی: است، حکیم آفریدگاری جهان، خدای می کند و برای رسیدن به آن هدف، هدایت می فرماید. آفرینش بی هدف نشانه ی نقص و
ضعف و ناآگاهی است و این ویژگی ها نمی تواند در خداوند باشد. پس هدایت یک اصل عام و همگانی در نظام خلقت است.
دو ویژگی متمایزکننده ی انسان از سایر موجودات: توانایی تفکر و تعقل، قدرت اختیار و انتخاب.
اگر می گوییم حرکت انسان اختیاری است، بدان معناست که: می تواند هدف درست را تشخیص دهد. آن را برگزیند و به سویش حرکت کند.
برای تشخیص هدف و راه رسیدن به آن خداوند دو چراغ به وی داده است: عقل در درون وجود، فرستادگان الهی در بیرون.
انسان به کمک عقل خود بسیاری از مجهوالت و مسائل را درمی یابد و پاسخ می دهد. حدیث امام کاظم: ای هشام، خداوند دو حجت بر مردم دارد: حجتی آشکار و حجت
نهان. حجت آشکار، رسوالن، انبیا و ائمه اند و حجت نهان، همان عقل انسان هاست.عقل وسیله ی فهم پیام الهی است.