ผู้วิจัย บทคัดย่อ · เรขาคณิตเศษส่วน,...

เรขาคณตกบสถาปตยกรรม : การแปลงความสมพนธทางเรขาคณตสการออกแบบสถาปตยกรรม Geometry and Architecture: Transforming Relationship of Geometry into

Architecture Design ผวจย ทวช กองพลา , ผชวยศาสตราจารย ดร.อภรด เกษมศข สาขาวชา แนวความคดในการออกแบบ มหาวทยาลยศลปากร

บทคดยอ จากการเปลยนแปลงกระทศนทางวทยาศาสตร แนวคดวทยาศาสตรแบบซบซอนไดเขามาแทนทวทยาศาสตรแบบเดมสงผลกระทบไปสศาสตรตางๆ ศาสตรทรบผลกระทบหนงในนนคอคณตศาสตรและเรขาคณต ในศาสตรทเกยวของกบเรขาคณตนนมนษยเรมศกษาแนวทางใหมๆ ทแตกตางไปจากเรขาคณตในแบบของยคลด (Euclidean geometry) หนงในแนวคดเกยวกบรปแบบเรขาคณตใหมนนคอ “เรขาคณตสาทสรป” (Fractal geometry) เรขาคณตทมการทาซารปแบบตวเองในสดสวนทแตกตางและหลากหลาย เปนวธการจดเรยงตวเองทเกดขนตามธรรมชาตทมนษยไดทาการสงเกตและศกษา วทยานพนธนมวตถประสงคในการศกษาวธการสรางสถาปตยกรรมดวยวธการเดยวกนกบการเกด Fractal geometry เพอนาไปสความหลากหลายในการออกแบบโดยมงเนนไปทประเภทอาคารแบบพกอาศยรวมเพอใหเหนความแตกตางระหวางการออกแบบโดยวธการอนกบวธการแบบ Fractal โดยวธการศกษานนเรมจากการทดลองสรางรปทรงตางๆ ดวยวธการแบบ Fractal จากนนนาวธการสรางรปทรงนไปใชกบการออกแบบอาคาร โดยประเดนหลกของการทดลองอยทวธการแบบแฟรกทล จะชวยใหการสรางทอยอาศยทหนาแนนนนเพมความสมพนธทดกบบรบทโดยรอบไดอยางไร รวมไปถงสามารถสรางสขลกษณะทดใหกบการอยอาศย (การระบายอากาศ ,การรบแสงธรรมชาต) ดวยไดหรอไม จากการศกษาทดลองพบวาเมอเรานาวธการสรางพนทแบบ Fractal เขามาใชดวยแลว สถาปตยกรรมทเกดขนจะเปนสถาปตยกรรมทมความสมพนธกบบรบทมากขน โดยความสมพนธทเกดขนนนจะเกดขนในรปแบบและขนาดทหลากหลายแตกตางกนไปตามสภาพของบรบท รวมถงจะทาใหรปแบบการใชชวตในพนทเดมนนเปลยนไปดวย ค าส าคญ : เรขาคณตเศษสวน, ความคลายตนเอง

การประชมวชาการบณฑตศกษาระดบชาตและนานาชาต ครงท ๖ บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร A 1

Abstract

From the paradigm shift of science. The science of complexity has replaced

the classical scientific. Mathematics and Geometry has affected from this change.

Humans began to study new approaches that differ from Euclidean geometry. That

is Fractal geometry, is infinitely complex patterns that are self-similar across different

scales. They are created by repeating a simple process over and over in an ongoing

feedback loop. Driven by recursion, fractals are the images of dynamic systems

This thesis is focusing on the design approach in architecture. To find a

distinctive approach and to challenge the limits of architecture. The center of the

study is “Fractal methodology”. It is to propose and experiment the possibilities of the

residential building typology as it already has the “fractal” character. The residential

building has the greatest amount of variation and it could be compared easily with the

new approach that this thesis has focused on.

The study starts by a deep study in recursion process and thus reinterpreted and apply

in architecture context to create High-Density residential buildings that is has

relationship with the surrounding and provide sufficient living quality.

This study demonstrates unique quality and promising design solutions that

could suggest a better possibilities for the residential building design in various scale

and many levels.

Key Word (s): fractal geometry, self-similarity

บทน า รปแบบของ Fractal geometry นนปรากฏอยในวตถหรอสงตางๆทวไปรอบๆตวเรา เปนทงลวดลาย รปทรง หรอระบบทแผงตวอยในธรรมชาตทแสดงความคลายตนเองในขนาดทหลากหลาย โดยไมจาเปนตองเหมอนกนในรปแบบโครงสรางของวตถนนทงหมด แตตองเหมอนกนในประเภทของโครงสรางหรอการเกดรปแบบนนๆ เปนรปแบบการจดการตวเองตามธรรมชาตของสงตาง ในขณะทธรรมชาตจดการกบความมากมายหลากหลายของตวเองดวยวธการซารปแบบเดม สถาปตยกรรมทรองรบการอยรวมกนทหลากหลายนน นาสนใจวาอาคารประเภทพกอาศยรวมกลบมไดเปนเชนนน กระบวนการกอตวแตกตางจากวธการแบบ Fractal โดยกอตวขนดวยความสมพนธระหวางทวางกบมนษยเปนหลก จะเปนอยางไรถาเรานาเอาวธวธการแบบ Fractal ทธรรมชาตใชจดการกบตวเองมาใชจดการกบสถาปตยกรรมทรองรบความมากมายหลากหลายเหลาน รปแบบของสงท เกดขนจากวธแฟรกทลจะทาใหสถาปตยกรรมเปลยนแปลงรปแบบไปจากเดมอยางไร และจะทาใหผลลพททออกมานนจะดกวารปแบบสถาปตยกรรมแบบเดมๆไดหรอไม


วตถประสงคของการวจย วทยานพนธนมวตถประสงคทจะศกษาความสมพนธ ระหวางการเกด Fractal geometry กบการสรางพนททางสถาปตยกรรม เพอนาไปสการออกแบบสถาปตยกรรม ทสามารถนาแนวความคดและหลกการของการเกด Fractal geometry มาใชในการสรางพนททรองรบการอยรวมกนของหนวยยอยทมากมายหลากหลายได โดยการศกษามงเนนไปทการเปรยบเทยบการออกแบบดวยวธ การแบบ Fractal geometry กบวธการออกแบบอนในอาคารประเภทพกอาศยรวม เพอหาวธการสรางการอยรวมกนแบบใหม รวมไปถงเพอหาขดจากดในการใชวธการออกแบบดวย วธการแบบ Fractal

geometry กบการสรางพนททรองรบการอยรวมกนของหนวยยอยทมากมาย วธการวจย การศกษาความสมพนธ ระหวางการเกด Fractal geometry กบการสรางพนททางสถาปตยกรรมมวธดาเนนการดงตอไปน 4.1 ศกษานยามของ Fractal geometry จากแหลงขอมลตางๆ 4.2 ศกษา หลกการ และเทคนคการสราง Fractal geometry 4.3 ทดลองสรางทวาง หรอ รปทรงทเกดจาก Fractal geometry 4.4 กาหนดรายละเอยดการออกแบบและทดลองออกแบบดวยวธ การของ Fractal

geometry แบบตางๆเพอเปรยบเทยบกบรปแบบการออกแบบอาคารประเภทพกอาศยดวยวธอน 4.5 สรปผลการทดลอง ผลการทดลองออกแบบ

จากการศกษาขอมลเกยวกบ Fractal geometry และการเกด Fractal geometry นนทาใหทราบวา สงทเรารจกกนในนามของ Fractal นนไดถกคนพบมานานกอนทคาวา Fractal จะถกบญญตขนมาใชเรยกสงเหลาน Fractal นนถกนาไปประยกตเพอใชศกษากบศาสตรในหลายๆ แขนง ทงคณตศาสตร ดนตร ปรากฏการณธรรมชาต รปทรงทเกดจากการสรางของธรรมชาต จนกระทงในป ค.ศ. 1960 เบอนว มานดลบรอ ไดทาการศกษาถงคณสมบตความคลายตนเองนและไดเหนถงความสมพนธของผลงานในศาสตรตางๆ ในอดต ซงเปนคนละศาสตรไมมความสมพนธกนและกน เขาจงไดรวบรวมแนวความคดทเกยวของ และบญญตคาวา Fractal ขน โดยคาวา Fractal นนมรากศพทมาจากภาษาลาตนคาวา Fractus หรอ Fractum ซงเปนคาทใหความหมายคลายกนกบคาวา Fragmented ในภาษาองกฤษทแปลวา “การแยกสวน”

คาวา Fractal นนแมจะถกบญญตขนโดย เบอนว มานดลบรอ แตกไมไดใหนยามทชดเจนเกยวกบคาๆ น ดงนนคาจากดความของสงทเราเรยกวา Fractal นนยงคงมความกากวมไมชดเจนอยในตวเอง จากการรวบรวมขอมลจะพบวาในหลายการใหคานยามนนจะมสาระทคลายกนของหลายนยาม คอ


การทาซารปแบบหรอกระบวนการเดม (repeating pattern or process) ,การทารปแบบคลายตนเองขามขนาด (self-similarity across scales) ,การใชรปแบบเดมไมมทสนสด (never ending

pattern) ซงเมอนาความหมายตางๆมาเทยบกนและทาความเขาใจกบความหมายจากนยามตางๆ แลวจะสามารถสรปความหมายเบองตนเกยวกบ Fractal ไดวาคอการทาซารปแบบหรอกระบวนการเดมในขนาดตางๆของรปทรงไปเรอยๆ อยางไรกตามจากความหมายทไมชดเจนและมการตความทหลากหลายของ Fractal เพอใหเขาใจความหมายของ Fractal ไดดยงขนการอธบายการเกด Fractal geometry จากงาน 2 มตนาจะชวยใหเขาใจความหมายของ Fractal ไดงายขน กรณศกษาแบบท 1 เปนงาน 2 มต ทมลกษณะของการเกด Fractal geometry จากการแบงตวออกภายในรปทรงเดมซารปแบบเดมไปเรอยๆ ภาพท 1 แสดงรปแบบการทาซาตวเองของรปทรงสามเหลยม โดยการแบงออกเปน 3 สวน จากภาพจะเหนไดวาเมอแบงตวออกครงท 1 แลวจะทาใหเหนผลลพธทไดคลายกบรปทรงเดมของตวเองแตอยในขนาดทเลกกวา การแบงตวครงท 2 กคอการเอาวธการแบงตวของครงท 1 มาใชกบขนาดทเลกกวาในทกผลลพธทไดจากการแบงตวครงท 1 ในขนตอนการแบงตวครงท 3 จะใชวธการเดยวกนกบทการแบงตวครงท2 ทากบการแบงตวครงท 1 และในขนตอนท 4 กจะใชวธการเดยวกนกบทการแบงตวครงท 3 ทากบการแบงตวครงท 2 เชนเดยวกน กรณศกษาแบบท 2 เปนงาน 2 มต ทมลกษณะของการเกด Fractal geometry จากการแตกตวออกจากรปทรงเดมเปน 2 ชน ซากนไปเรอยๆ ภาพท 2 แสดงรปแบบการทาซาตวเองของเสนตรง โดยการแตกออกเปน 2 สวนทจดปลาย

แบงตวออกครงท1 แบงตวออกครงท2 แบงตวออกครงท3 แบงตวออกครงท4 ตวตงตน

แตกตวออกครงท1 แตกตวออกครงท2 แตกตวออกครงท3 แตกตวออกครงท4 ตวตงตน


จากภาพจะเหนไดวาขนตอนการแตกตวออกครงท 1 คอการเอาตวตงตนมาลดขนาดและแทนทลงไปแลวจะทาใหเหนผลลพธทไดคลายกบรปทรงเดมของตวเองแตอยในขนาดทเลกกวา การแตกตวครงท 2 จะใชวธการเดยวกนกบทการแตกตวครงท 1 ทากบตวตงตน ในขนตอนการแตกตวครงท 3 และครงท 4 กจะใชวธการทซาในขนตอนแรกเหมอนกน จากการศกษาจากการรวบรวมนยามและการศกษาจากเกด Fractal geometry จากงาน 2 มตสามารถสรปความหมายโดยสงเขปของ Fractal ไดคอ Fractal เปนกระบวนการ การทาซากฏหรอกระบวนการกอนหนาใหไดผลลพธเพอนาผลลพธทไดไปเปนตวตงตนทจะใชกบกระบวนการเดมและทาซาไปเรอยๆ ขนการทดลองออกแบบสถาปตยกรรมผศกษาใชวธการแบบ Fractal เปนตวสรางรปรางของพนทสาธารณะ (Public space) โดยรปแบบของการเกด Fractal geometry นามาใชคอรปแบบของการแตกกงออกจากจดเรมตน เพอใหมมตทสมพนธกบบรบทโดยรอบนนการสราง Public space จากวธการเกด Fractal geometry นนจะอางองจากบรบทโดยรอบเปนหลก โดยบรบทโดยรอบทใชเปนจดเรมตนนนจะพจารณาจากความหนาแนนของการอยอาศย รปแบบของการสราง Fractal geometry ทจะนามาใชในการทดลองออกแบบเรมตนจากการแตกกงออกจากจดเรมตนไป 5 ทศทางจากจดกาเนด และสรางรปทรงสเหลยมลกบาศกทจดกาเนด จากนนใชจดปลายของการแตกกงครงแรกเปนจดกาเนดและทาซาอกครงในทกจดปลายของการแตกกงครงแรก และทาซาอกครง

ภาพท 3 แสดงการพฒนารปทรงตนแบบของการสราง Fractal

จากรปแบบตงตนในการสราง Fractal จากวธการแตกกง ผศกษาไดทดลองเพมเงอนไขอนๆเขาไปดวยเพอนามาเปนตวตนในการทดลองออกแบบ โดยเงอนไขทเพมเขาไปคอใหกงทแตกออกไปแตละดานมขนาดไมเทากนขนกบบรบทโดยรอบ และกาหนดใหรปทรงสเหลยมลกบาศกมขนาดแปรผนกบความยาวของกงทแตกออก โดยกาหนดใหขนาดความกวางของสเหลยมลกบาศกทจดปลายมขนาดเทากบ 1 ใน 2 สวนของความยาวจากจดเรมตนจนถงจดปลายของการแตกตว


ภาพท 4 แสดงการพฒนารปทรงตนแบบของการสราง fractal

ปจจยจากบรบทโดยรอบทมผลตอโครงการทเดนชดคออทธพลเรองความเปนสวนตว ผศกษาจงไดวเคราะหอาคารทอยโดยรอบโครงการและสรางเงอนไขในการนามาพจารณา เพอใชในการสรางจดกาเนดของ Fractal โดยไดเลอกเฉพาะอาคารทมดานปะทะทตงโครงการและมความสงตงแต 3 ชนขนไป

ภาพท 5 ผงบรเวณแสดงความสงของอาคารโดยรอบ

ในการทดลองออกแบบนจะนาเงอนไขทเกยวของทางดานการออกแบบผง และขนาดของอาคาร มาเปนเงอนไขในการออกแบบดวย การทดลองออกแบบเรมตนโดยการสรางถนนภายใน 6 เมตรรอบโครงการเพอนาไปสทวางดานหนาอาคารขนมากอนจากนนจงนาพนททเหลอมาสรางเปนกรอบในการสรางรปทรงทจะนามาใชในการสราง Fractal ตอไป ขนาดของกรอบการสรางรปทรงนนคานวณขนาดโดยใชการคด อตราสวนพนทดนตอพนทอาคาร (FAR) เปนตวตงตน


ภาพท 6 ขนตอนการพฒนาการทดลองออกแบบ 1

หลงจากไดกรอบของพนทในการทดลองออกแบบแลว เรมกาหนดจดอางองเพอใชเปนตวเรมตนในการสรางรปทรง Fractal โดยจดแรกเรมจากกงกลางของพนทวางทเหลอ ซงเปนจดทผศกษาคดวาเปนจดทมความไมเปนสวนตวสงเนองจากถกปดลอมจากพนทภายในเองซงจะคลายกบจดเรมตนในตาแหนงอนๆทมความไมเปนสวนตวสงเหมอนกนแตกตางกนตรงทจดนเกดจากตวมนเองสวนจดอนๆเกดจากบรบทโดยรอบ จากจดเรมตนทกาหนดแตกกงออกไปจนสดกรอบของพนททกาหนดไวตอนแรก สรางรปทรงสเหลยมลกบาศกขนโดยขนาดเทากบความยาวของกงทสนทสดทแตกออกจากจดเรมตน จากนนสรางรปทรงสเหลยมลกบาศกขนทจดปลายของกงทแตกออกขนาดความกวางของสเหลยมลกบาศกทจดปลายมขนาดเทากบ 1 ใน 2 สวนของความยาวจากจดเรมตนจนถงจดปลายของการแตกตว จากนนทาซากระบวนการแรกอกครงททกๆ จดปลายของกง

ภาพท 7 ขนตอนการพฒนาการทดลองออกแบบ 2


นารปทรงทเกดจากกระบวนการ Fractal แทนทเปน Public space ในกรอบของพนทททาการแยกออกเปนชนๆ สาหรบในบางสวนของพนททเกดขนตองการขนาดทมากกวา1ชนของอาคารแลวทาการลบพนทสวนนนออกไปและตรวจสอบพนททเกดขนเบองตนใหใกลเคยงหรอมากกวาโครงการเดมเพอใหสามารถเทยบเคยงกนในเชงปรมาณได จากนน นาวธการดงกลาวไปใชกบพนทสวนอนๆ ทไดรบอทธพลจากอาคารภายนอกทไดศกษามากอนหนาน นาผลลพธทงหมดมารวมกน จะไดพนทสวนทเปน Public space ในโครงการและสวนทเปนพนทสาหรบหนวยยอยในการพกอาศย

ภาพท 8 แผนภาพแสดงพนทสวนทเปน Public space และสวนทเปนพนทสาหรบหนวยยอยในการพกอาศย


จากผลลพททไดยงไมสามารถนามาเปนแนวทางในการสรางรปทรงของอาคารไดทนท เนองจากพนทในเขตนไมสามารถสรางทพกอาศยรวมทมพนทเกน 10,000 ตารางเมตรได จงตองแบงพนทออกเปนสวนๆโดยแตละสวนนนตองไมเกน 10,000 ตารางเมตรดวย ผศกษาจงไดทดลองแบงพนทขอบเขตของอาคารเพอนามารวมกบผลลพธอกครง โดยการแบงพนทนนไดทดลองการแบงออกเปน 2 กรณ คอ แบงเปน 10 อาคาร และ 8 อาคาร ในการทดลองแบงพนทออกเปน 10 อาคารพบวาพนททไดออกมานนเมอเทยบในเชงปรมาณ จะดอยกวาการแบงออกเปน 10 อาคาร เนองจากเมอเราแบงพนทออกเปน 10 อาคารนน พนทในแตละชนของอาคารจะสรางไดเพยง 990 ตารางเมตร เพอใหใชพนทไดเตมศกยภาพของอตราสวนทดน จาเปนตองสราง 11 ชน จะทาใหอาคารนนเขาขายเปนอาคารสง ทาใหจาเปนตองมถนนลอมรอบทกอาคาร และเปนผลใหพนทวางของโครงการไมมพนทสเขยวทเปนพนทรบนาไดเพยงพอ ดงนนเมอนามาเทยบกนในเชงปรมาณจงนาการแบงพนทออกเปน 8 อาคารไปพฒนาในการทดลองออกแบบตอไป นาผลลพธจากการสราง Public space และพนทพกอาศยมารวมกบผลลพธของการแบงอาคารเพอนาไปสกรอบรปทรงในการออกแบบอาคารพกอาศย โดยเรมตนจากการวางสวนทเปนแกนหลกของอาคาร ทประกอบดวย ลฟท บนไดหลก บนไดหนไฟ และหองไฟฟาประจาชน วางไวอยในสวนของกลางรปทรงทได จากนนนารปแบบของหองชดพกอาศยทใชกบโครงการเดม มาใชในการออกแบบ

ภาพท 9 แผนภาพแสดงการรวมผลลพธการแบงอาคารกบผลลพธของการแบงพนท public

space ดวย fractal


ภาพท 10 แผนภาพแสดงการพฒนารปทรงอาคารจากผลลพธการสราง Public space ดวย fractal

ภาพท 11 ทศนยภาพโดยรวมของการออกแบบทดลอง


การทดลองออกแบบดวยวธการสราง Fractal geometry เปนตวสรางรปรางของพนทสาธารณะ จะแบงอาคารออกเปน 8 อาคาร พนทกอสรางรวม 72,000 ตารางเมตร พนทปราศจากสงปกคลม 10,755 ตารางเมตร โดยมทจอดรถทชน 1 และชนใตดน 1 ชน จอดรถได 448 คน และสวนพกอาศย 8 ชน จานวนหองชดพกอาศย 659 หองพก ปจจยทางดานคณภาพนนแมสามารถตอบสนองความตองการทางดานการอยอาศยไดดจากบรบทภายนอก แตหองชดพกอาศยทอยภายในอาคารนนยงคงหนประจนหนาเขาหากนดวย ทาใหการอยอาศยไมมความเปนสวนตวจากหองพกทอยในโครงการเดยวกน การระบายอากาศแบบผานตลอดนนสามารถทาไดเพยงบางหองเทานน การเขาถงและใชประโยชนจากพนทสวนกลางถกแยกออกไปตามสวนตางๆของอาคารทาใหความหนาแนนของการใชงานพ นทสวนกลางดกวารปแบบปกต

จากการออกแบบทดลองจะเหนไดวาปจจยเรองความเปนสวนตวนนไดรบการพฒนาขนจากอทธพลภายนอกบางสวนแตยงคงมความไมเปนสวนตวของพนทภายในเอง และเมอพจารณาในรายละเอยดใหลกลงไปจรงๆนน จะพบวาการทดลองออกแบบในครงนนน พบประเดนทนาสนใจคอเรองลาดบของการออกแบบทมผลตอรปทรงทเกดขนและผลลพธ การทดลองครงนนนการแบงพนทออกเปน 8 อาคารททาหลงจากรวมผลลพธทาใหไมเหนถงอทธผลของความไมเปนสวนตวภายใน และเมอนาผลลพธทไดมาใชยงทาใหตองเสยพนทไปมากกบพนททางเดนเนองจากหองพกอาศยทนามาจากโครงการเดมนนไมไดมความสมพนธกบรปทรงทเกดใหมเลย อภปรายผล

การศกษาและทดลองเกยวกบ Fractal geometry นนเรมจากความสนใจในกระบวนการกอรปของสงตางๆทมอยทวไปตามธรรมชาตทดไรระเบยบแตมระเบยบและรปแบบซอนอย รปแบบทสลบซบซอนนนสามารถทาใหสงตางๆตามธรรมชาตทางานไดอยางมประสทธภาพในตวของมนเอง อาจกลาวไดวา Fractal นนเปนเครองมอหรอวธการในการสรางสงตางๆทมประสทธภาพดยง การลอกเลยนรปแบบดงกลาวมาใชกบงานสถาปตยกรรมนนจะใหผลลพธทดเหมอนกบสงอนทอยตามธรรมชาตหรอไม เปนประเดนทจดประกายททาใหเกดการศกษาวทยานพนธฉบบน

จากการทดลองออกแบบ Fractal geometry นนถกใชในฐานะเครองมอททาใหเกดรปทรง ซงการเขามาในลาดบทแตกตางกนนนทาใหผลลพธทไดนนออกมาแตกตางกน ในการทดลองชวงแรกของการศกษานน กระบวนการเกด Fractal geometry ถกเอาเขามาเปนลาดบแรกทาใหผลลพธนนออกมาเปนทนาพอใจเมอพฒนาขนตอนการออกแบบในขนตอๆ มา Fractal ถกจดลาดบไวภายหลงโดยเงอนไขเรองพนทและลกษณะอาคารเปนประเดนทเกดขนกอน ทาใหงานออกแบบทเกดขนนนไมสามารถตอบคาถามทตงตนไวในตอนแรกได จงคอยๆ ลดความสาคญจากท Fractal เปนตวกาหนดรปแบบอาคารทสามารถรบรไดวาอาคารถกออกแบบดวยวธการ Fractal ไดดวยตาเปลา เหลอเพยงทวางทแทรกตวอยภายในอาคาร


แมยงไมสามารถสรปไดในการออกแบบเกยวกบการใช Fractal ในงานออกแบบทพกอาศยรวมวาจะทาใหการอยอาศยดกวาเดมหรอไม แตจากการศกษาพบวา Fractal ไดชวยพฒนาการอยอาศยรวมแบบเดมใหเปลยนไปจากการกระจายการใชพนทสาธารณะสวนตางๆออกไป ทาใหเกดพนทปฏสมพนธยอยๆ หลายสวนแทรกตวในอาคาร นอกจากนการใชวธการแบบ Fractal ไดนามาสการเปลยนรปแบบการใชพนทในอาคารและชวยลดความหนาแนนของการใชพนทสาธารณะลง เปลยนลาดบการเขาถงจากเดมท เคยเปน ใหตองผานพนท ยอยๆกอนจะเขาไปสหองพก ทาให เกดรปแบบใหมๆของงานสถาปตยกรรม ขอเสนอแนะ จากการศกษาและทดลองเกยวกบการออกแบบโดยใชวธ Fractal เปนเครองมอชวยในการออกแบบมขอเสนอแนะคอ

1) การออกแบบโดยใชวธการเปนตวนา (การศกษานใชวธการแบบ Fractal) นนตองคานงถงลาดบของปจจยจยทเกดขนดวยเพราะดวยวธการเดยวกนนนการเกดขนของปจจยกอนและหลงมผลใหรปแบบและผลลพธของการออกแบบเปลยนแปลงไปอยางมาก

2) ในการพฒนาอสงหารมทรพยนนผออกแบบควรมสานกตอผลลพธทเกดขน ตองศกษาและคานงถงผลกระทบทจะเกดขนจากอาคารทออกแบบ โดยใหคณคากบการอยอาศยทดของผใชโครงการและผอาศยอยแวดลอมมากกวาการใหคณคาในดานการตอบแทนเชงพาณชยตอผลงทนสรางโครงการ


การศกษาความสมพนธระหวางวฒนธรรมทจบตองไมไดกบพนทกจกรรมทางวฒนธรรม เพอการอนรกษมรดกทางวฒนธรรม กรณศกษา อาเภอลบแล จงหวดอตรดตถ

A STUDY ON RELATIONSHIP BETWEEN INTANGIBLE CULTURE AND URBAN CULTURAL SPACES FOR CONSERVATION OF CULTURAL HERITAGE: A CASE STUDY OF AMPHOE LABLAE IN UTTARADIT

ผวจย ธเนศ ปญญาด , ผชวยศาสตราจารย ดร.สพกตรา สทธสภา สาขาวชาการวางแผนชมชนเมองและสภาพแวดลอม มหาวทยาลยศลปากร

บทคดยอ

การวจยครงนมวตถประสงคเพอ (1) ศกษาประวตศาสตรการตงถนฐานของเมองลบแลตงแตอตดจนถงปจจบนและเอกลกษณของวฒนธรรมทจบตองไมได (2) ศกษาทฤษฎ หลกการ แนวคดและการวจยทเกยวของกบการอนรกษมรดกทางวฒนธรรม (3) สารวจและรวบรวมวฒนธรรมโดยเฉพาะวฒนธรรมทจบตองไมไดของอาเภอลบแล (4) วเคราะหความสมพนธระหวางวฒนธรรมทจบตองไมไดกบพนทกจกรรมทางวฒนธรรม เพอจดทาแผนทมรดกทางวฒนธรรมและเสนอแนวทางการอนรกษของอาเภอลบแล การวจยครงนผวจยไดเลอกพนทอาเภอลบแล จงหวดอตรดตถเปนพนทวจยโดยใชการสารวจพนท การสงเกตการณ และการใชแบบสอบถามรวมกบระบบสารสนเทศภมศาสตร (GIS) จากผลการวจยพบวฒนธรรมทจบตองไมไดในอาเภอลบแลทมการปฏบตอย 35 วฒนธรรม และพนทกจกรรมทางวฒนธรรม 64 แหง จากการวเคราะหแบบสอบถามและคณคาความสาคญผลคอ วฒนธรรมทสาคญและพนทสาคญมความคลายกน และการใชคาถวงน าหนกกบตวแปร เชน ความเปนเอกลกษณ การคงรปแบบเดม ความเกยวของกบเหตการณสาคญ ทาใหวฒนธรรมและพนทมความโดดเดนขน การวเคราะหความสมพนธโดยนาคณคาของวฒนธรรมมาระบรวมกบคณคาของพนทฯ ดวยขอมลเชงปรมาณของตวแปรตางๆ ทาใหพนทฯ มความสาคญมากขนจากการประเมนคณคาของพนทเพยงอยางเดยวทงในดานประวตศาสตร ความเชอและความศรทธา ดงนนวฒนธรรมทจบตองไมไดจงมสวนสาคญอยางมากในการเพมคณคาของพนทฯ และเมอทาการอนรกษพนทได วฒนธรรมกจะสามารถสบทอดตอในพนทเหลานนได และถาวฒนธรรมยงคงอย ความเปนเอกลกษณของพนทกคงอยดวย โดยพนทฯ ทมวฒนธรรมทมคณคามากทสด คอ วดพระแทนศลาอาสน เมองลบแล วดเจดยครวหาร วดดอนไชย วดพระยนพทธบาทยคล วดพระบรมธาตทงย ง วดทองลบแล มอนอารกษ ฝายหลวง อนสาวรยเจาฟาฮามกมาร ทงนผวจยไดแบงระดบความสาคญในการอนรกษเปน 5 ระดบ ตามความสาคญจากมากไปนอยซงจะมผลตอการเลอกอนรกษวฒนธรรมหรอพนทตอไปและเสนอแนวทางการอนรกษเปน 2 ระดบ คอ 1) การอนรกษวฒนธรรมและพนททมความสมพนธกนโดยเสนอเปนเสนทางทองเทยวทนาวฒนธรรมมาเปนสวนเสรม


2) การอนรกษในภาพรวมโดยการบงคบใชกฎหมายอยางเครงครด สรางกระบวนการมสวนรวม สรางแรงจงใจและการจดทาแผนแมบทการอนรกษ คาสาคญ : วฒนธรรมทจบตองไมได, พนทกจกรรมทางวฒนธรรม, มรดกทางวฒนธรรม, อาเภอลบแลจงหวดอตรดตถ Abstract

The objectives of this research were (1) to study the settlement and intangible cultural heritage of Lablae (2) to study and review literatures related to safeguarding cultural heritage (3) to explore and compile local culture (especially, intangible culture) (4) to analyze the relationship between intangible culture and cultural space so as to develop the map of cultural heritages and to propose the guidelines for safeguarding cultural heritage. Lablae District, Uttaradit was the selected as the study area for this research. Which was conducted via observation, exploration and questionnaire associated with Geographic Information System as known as GIS. The results showed that there were 35 intangible cultures still in practice and 64 cultural spaces still in use. It was found, via questionnaire analysis and value analysis, that there is a relationship between core tradition and core cultural space and it was also found, via weighted technique, that the positive relationship between identities, preservation, remarkable local incidents and intangible cultural heritage. Intangible cultural heritage had positive correlation with cultural space in many aspects such as faith, history and activities (in cultural space). Intangible cultural heritage is essentially to enhance its cultural space. If a community can preserve its cultural space, intangible cultural heritage and community identity can be inherited. The following areas are the most valuable cultural space found in Lablae District (1) Wat Phra Taen Si La At (2) Lablae district (3) Wat Jhedi Kiri Wihan (4) Wat Don Chai (5) Wat Phra Yuen Buddhabat Yukon (6) Wat Phra Borommathat Tung Yang (7) Wat Thong Lablae (8) Mon Arak Fai Luang (9) Monument of his royal highness Ham Kuman. The researcher classified safeguarding level into 5 levels which are affected the selection of safeguarding plans. The researcher proposed 2 safeguarding plans for intangible cultural heritage and its cultural space. (1)To promote community and its cultural space (especially intangible cultural heritage) to be tourist attraction areas. (2) To enforce the conservation law and encourage community to participate in safeguarding plans and settle long-term safeguarding plans.

Key Word (s): Intangible Culture, Urban Cultural Spaces, Cultural Heritage, Lablae

บทนา

ในแตละเมองมอตลกษณของเมองทแตกตางกนตามสภาพภมประเทศ ลกษณะของวฒนธรรมในแตละยคและชาตพนธทตางกนในแตละพนท การทาความเขาใจเกยวกบประวตศาสตรและวฒนธรรมมความสาคญตอการทาความเขาใจในพนท การพฒนาเมองในปจจบนทมงเนนความเปนชมชน


เมองมากขนเพอรองรบการขยายตวทางเศรษฐกจอาจสงผลตอการเปลยนแปลงทางกายภาพของเมองทละเลยคณคาความสาคญขององคประกอบเดมของเมองรวมทงการใชงานพนททเปนลกษณะเฉพาะ ลบแลเปนหนงในเมองโบราณตงแตกอนยคสโขทย (หวน พนธพนธ, 2521) มการผสมผสานของเชอชาตและวฒนธรรม คอ ยวน ไทยสโขทย ไทยภาคกลางและจน (มณเฑยร ดแท, 2523; นฤมล วฒนพาณชม, 2534) มพนทหลายแหงทยงคงเหนรองรอยของวฒนธรรมทเกยวของกบศาสนา ทอยอาศย และประเพณตางๆ ของเมอง ผวจยจงทาการศกษาองคประกอบของเมองลบแลและความสาคญของมรดกทางวฒนธรรมทสมพนธกบพนททางกายภาพ เพอหาแนวทางในการอนรกษและพฒนา โดยหากไมมการศกษาความสมพนธระหวางวฒนธรรมประเภทจบตองไมไดกบพนทกจกรรมทางวฒนธรรมควบคไปกบการพฒนาเมองอาจจะทาใหเมองสญเสยอตลกษณไป และถามการอนรกษพนทแลววฒนธรรมทจบตองไมไดทเกยวของกบพนทกจะสามารถสบทอดตอไปโดยใชบรบทหรอองคประกอบเดมไดทงในดานการสอความหมายทางประวตศาสตร โบราณคด เรองเลาหรอนทานพนบาน และการประกอบพธกรรมทตองอาศยพนทเฉพาะ รวมทงยงเปนขอมลและเครองมอในการอนรกษ จดการและกาหนดทศทางการพฒนาเมองอยางย งยนดวย วตถประสงคของการวจย

1. ศกษาประวตการตงถนฐาน พฒนาการทางดานเศรษฐกจและสงคมของเมองลบแลทงทางกายภาพ ทางวฒนธรรม และเอกลกษณของวฒนธรรมทจบตองไมไดทสาคญของพนท

2. ศกษาทฤษฎ หลกการ แนวคดและงานวจยทเกยวของกบการอนรกษมรดกทางวฒนธรรมและการใชงานพนททางวฒนธรรม

3. สารวจ ศกษาและรวบรวมวฒนธรรมของเมองลบแลใหทราบถงศกยภาพของวฒนธรรมในดานตางๆ เชน พธกรรม งานชางฝมอ และภมปญญาทองถน

4. ว เคราะหความสมพนธระหวางวฒนธรรมทจบตองไมไดและพนทกจกรรมทางวฒนธรรม จดทาแผนทมรดกทางวฒนธรรม และเสนอแนวทางการอนรกษมรดกทางวฒนธรรม วธการวจย

1. ศกษาขอมลเบองตนในเรองมรดกทางวฒนธรรม พรอมทงสารวจภาคสนามเบองตนในพนทอาเภอลบแลทนามาเปนกรณศกษา

2. ศกษาทฤษฎ หลกการ แนวคดและงานวจยทเกยวของเพอใชเปนแนวทางในการสารวจ และอางองในการลงพนทเกบขอมลรวมท งเปนตวแปรในการใหคณคาความสาคญในกระบวนการวเคราะห แบงเปน 2 สวนคอ 1) ทฤษฎ หลกการ แนวคดและงานวจยทเกยวของกบการอนรกษและการจดการมรดกทางวฒนธรรม 2) ขอมลทางดานวฒนธรรม ประวตศาสตร สงคม และเศรษฐกจของลบแล

3. การออกแบบการวจยจากผลสรปทไดจากการศกษาทฤษฎในขอ 2


3.1 การกาหนดกรอบการวจยเพอเปนแนวทางในการรวบรวมขอมลและกาหนดพนทเปาหมายในการสารวจ พรอมจดเกบขอมลในรปแบบของการสรปความลงตาราง 3.2 กาหนดตวแปรการวจยจากการศกษาทฤษฎ หลกการและแนวคด พรอมทงกาหนดระดบคณคาความสาคญเพอใชประเมนในการสารวจเปน มาก=3 คะแนน ปานกลาง=2 คะแนน นอย=1 คะแนน (กรรณการ ชมด, 2524) 3.3 เครองมอในการวจยม 5 สวน ไดแก 1) แบบสารวจใชการเกบขอมลโดยการสงเกตแบบไมมสวนรวมแบงเปน 2 ชด คอ 1.1) แบบสารวจวฒนธรรมมหวขอศกษา คอ ประวต รปแบบ การแสดงเอกลกษณ ความสอดคลองกบภมประเทศ-ภมอากาศ ความผกพนตอทองถน คณคาในเชงมรดกทางวฒนธรรม แนวโนมและปจจยในการเปลยนแปลง 1.2) แบบสารวจพนทกจกรรมทางวฒนธรรมมหวขอคอ ประวต การใชประโยชนทดน ความสาคญทางโบราณคด สภาพปจจบนของพนท สาธารณปโภค-สาธารณปการ การคมนาคม องคประกอบภมสถาปตยกรรม ศกยภาพในการเปนแหลงทองเทยว แนวโนมและปจจยการเปลยนแปลง 2) แบบสมภาษณ ใชการสมภาษณปลายเปดแบบมโครงสรางในหวขอ มวฒนธรรมอะไรบาง พนทกจกรรมทางวฒนธรรมมทใดบาง อะไรทาใหวฒนธรรมมความโดดเดน สถานะการอนรกษและมขอเสนอแนะอยางไร โดยสมภาษณผทมความรเกยวกบเมองลบแลทงภาครฐและเอกชน คอ นกวชาการทองถน 2 คนไดแก นายเกษม จนนคร และ นายสมชาย ปงศรชย จากหนวยงานราชการ 2 คนไดแก นายรงสฤษฎ ศรเมอง และนางสาวสขมาภรณ นอยศร 3) แบบสอบถาม เปนคาถามแบบปดเพอใหไดขอมลชดเดยวกนจากผทอาศยอยในอาเภอลบแลจานวน 100 คน เพอประเมนการรบร ความรสกและความผกพนของคนในทองถน 4) แบบสอบถามการใหคาถวงน าหนก เพอใหตวแปรทผวจยสนใจมคะแนนทตางกนตามความสาคญในการวเคราะห โดยตวแปรทใหความสาคญมากจะใหคาคะแนนสงและลดลงตามลาดบ คะแนนเตม 100 คะแนน สอบถาม 3 คน ไดแก อาจารยทปรกษาวทยานพนธ ผทางานเกยวกบการอนรกษเมองและตวผวจย แลวหาคาเฉลยเพอเปนคาถวงน าหนกในการวเคราะห ไดผลดงน 4.1) คาถวงน าหนกวฒนธรรมทจบตองไมไดในประเดน –การแสดงเอกลกษณของชมชน 25 คะแนน –ความเกยวของกบเหตการณสาคญ/ประวตศาสตร/ตานานพนบาน 10 คะแนน –ความหายาก 15 คะแนน –การคงรปแบบเดม 20 คะแนน –ความเปนเอกลกษณ 30 คะแนน 4.2) คาถวงน าหนกพนทกจกรรมทางวฒนธรรมในประเดน –ความเกยวของกบประวตศาสตร/บคคล/นทานพนบาน 30 คะแนน –คณคาและความสาคญทางโบราณคด 25 คะแนน –โครงขายระบบทวาง 20 คะแนน –องคประกอบภมสถาปตยกรรม 25 คะแนน 5) ระบบสารสนเทศภมศาสตร (GIS) ในการวจยนใชโปรแกรม ArcMap เปนเครองมอในการจดเกบขอมล ใชวเคราะหขอมลรวมกบสถตพรรณนา และใชแสดงผลเปนแผนท (หนวยวจยระบบภมสารสนเทศ, 2558)


4. การดาเนนการเกบขอมลจะใชเครองมอทกลาวในขอ 3.3 ทาการเกบขอมลโดยจดเรยงขอมลในรปแบบของ สรปความเปนตาราง และนาขอมลไปวเคราะหและนาเขา GIS ตอไป

5. การว เคราะหขอมลใชการว เคราะหขอมลทตยภม ขอมลปฐมภมมาตความ แยกองคประกอบและจดหมวดหมตามประเดนและชวงเวลา ลาดบความสาคญเปน 3 ระดบ คอ มาก=3 ปานกลาง=2 นอย=1 ใชสถตพรรณนา คอ พสยและการแจกแจงความถเปนอนตรภาคชนรวมกบการประยกตใช GIS ในการวเคราะห 1) การวเคราะหขอมลเชงพนทใชเครองมอ Update, Merge และ Union รวมขอมล เลอกแสดงผลเฉพาะสวนประกอบทสนใจดวย Clip และ Intersect สรางขอบเขตดวย Buffer เพอหาพนทกนชนตามขอเสนอการอนรกษ 2) วเคราะหขอมลเชงลกษณะของสถานทตามลาดบคะแนน 3) วเคราะหขอมลรวมโดยใหคาถวงน าหนกในตวแปรทสนใจและเรยกคนขอมลตามเงอนไขใหมดวยเครองมอ Dissolve

แผนภมท 1 แสดงการวเคราะหขอมลและแสดงผล

ทมา: ผวจย 6. การสรปผลการวจย อภปรายผลและเสนอแนะ ใชการพรรณาประกอบตารางและแผนท

พรอมทงเสนอแนวทางการอนรกษและพฒนา สรปผลการวจย

1. ผลจากการวเคราะหขอมลทตยภมและขอมลจากการสารวจ พบวา 1.1 สรปผลการวเคราะหจากการสมภาษณนกวชาการทองถนและขาราชการทมสวนเกยวของกบเรองวฒนธรรม ดงน 1) วฒนธรรมในอาเภอลบแลสวนใหญเปนพธกรรมความเชอและประเพณทางศาสนา ตานานเรองเลา วถชวตความเปนอย การทอผาซนตนจกและการทาขาวแคบ 2) พนทกจกรรมทางวฒนธรรมในอาเภอลบแลสวนใหญเปนศาสนสถานตางๆ สถานทเกยวเกยวของกบตานาน เชน อนสาวรยเจาฟาฮามกมาร เมองลบแล เมองทงย ง 3) วฒนธรรมทมความโดดเดนคอ ประเพณนมสการพระแทนศลาอาสนและพระบรมธาตทงย ง แหน าขนโฮง กางบยา ขาวแคบ ลอดชองเคม ผาซนตนจก ตานานเมองลบแล ตานานเมองแมมาย 4) สถานการณในการอนรกษมการสงเสรมเสนทางจกรยานผานพนทสาคญ จดตงพพธภณฑเมองลบแลเพอรวบรวมขอมลทางวฒนธรรม 5) ขอเสนอแนะคอ จดทาผงชมชนเมองลบแลใหเปน Slow City สงเสรมความรใหกบเยาวชนเปนมคคเทศน และจดการภมทศนสถานทสาคญ


1.2 สรปผลจากการศกษาเอกสารและการลงพนทสารวจโดยแบบสารวจ พบวาวฒนธรรมทจบตองไมไดทยงคงหลงเหลออยและสามารถอางองกบสถานทไดมจานวน 35 วฒนธรรมแบงเปน วรรณกรรมพนบาน 5 เรอง พธกรรมและงานเทศกาล 21 ชนด ความรเกยวกบธรรมชาตและจกรวาล 4 ชนด งานชางฝมอ 5 ชนด และพนทกจกรรมทางวฒนธรรมจานวน 64 แหง แบงเปน ศาสนสถาน 37 แหง พนททเกยวของกบเหตการณสาคญ ประวตศาสตร บคคลสาคญและตานานหรอนทานพนบาน 21 แหง และพนทวฒนธรรมอนๆ และลานกจกรรม 6 แหง 1.3 สรปผลการวเคราะหจากแบบสอบถามจานวน 100 คน โดยเปนผทอาศยอยในตาบลชยจมพล 20 คน ตาบลทงย ง 20 คน ตาบลแมพล 20 คน ตาบลดานแมคามน 1 คน ตาบลศรพนมมาศ 9 คน ตาบลนานกกก 20 คน สรปไดดงตารางท 1 ตารางท 1 สรปผลจากแบบสอบถาม

ประเดน ผลสรปจากแบบสอบถาม (10 อนดบสงสด) 1. ประเพณทเคยรวมกจกรรม

งานพระแทนศลาอาสน งานประเพณอฐมบชาฯ กางบยาฯ แหน าขนโฮง การทอผาซนตนจก แมมายเมองลบแล ตานานเมองลบแล เจาฟาฮามกมาร ขาวแคบ ตานานพระพทธเจาเสดจฯ

2. ประเพณทเปนเอกลกษณ

งานพระแทนศลาอาสน การทอผาซนตนจก แมมายเมองลบแล ตานานเมองลบแล เจาฟาฮามกมาร ขาวแคบ งานประเพณอฐมบชาฯ แหนาขนโฮง กางบยาฯ ตานานพระพทธเจาเสดจฯ ไมกวาดตองกง

3. พนททางวฒนธรรมทเคยไป

เวยงเจาเงาะ วดพระแทนศลาอาสน วดพระยนพทธบาทยคล วดพระนอนพทธไสยาสน วดพระบรมธาตทงย ง เมองทงย งและแนวกาแพงเมอง เมองลบแล ตาบลศรพนมมาศ ตาบลไผลอม หนองพระแล

4.พนททางวฒนธรรมทเปนเอกลกษณ

วดพระแทนศลาอาสน วดพระบรมธาตทงย ง เมองลบแล เวยงเจาเงาะ เมองทงย ง มอนอารกษ ฝายหลวง อนสาวรยเจาฟาฮามฯ นาตกแมพล หนองพระแล

ทมา: ผวจย 2. ผลการวเคราะหความสาคญ

ตารางท 2 สรปผลการวเคราะหความสาคญของวฒนธรรมทจบตองไมได ดานลกษณะของวฒนธรรม คณคาในเชงมรดกทางวฒนธรรม ดานสภาพและภยคกคาม รวมทกดาน

1. ประเพณแหนาขนโฮง 2. ประเพณสลากภตทเรยน 3. ประเพณกางบยา 4. ตานานเมองลบแล และเจาฟาฮามกมาร 5. ผาหมหวเกบ 6. ประเพณใสบาตรผงหนาว 7. ประเพณกอเจดยขาวเปลอก 8. งานวนหอมแดง 9. งานทเรยน ลางสาด และผลไมเมองลบแล 10.วรรณกรรมสงขทอง

1. การทอผาซนตนจก 2. งานนมสการพระแทนฯ 3. งานประเพณอฐมบชา 4. ผาหมหวเกบ 5. ประเพณแหนาขนโฮง 6. ประเพณกางบยาฯ 7. ตานานพระพทธเจาเสดจลบแล 8. ถงยามลบแล 9. ตานานเมองลบแลและเจาฟา-ฮามกมาร 10.หมอนลบแล

1. วนออกพรรษา 2. ผาหมหวเกบ 3. ประเพณสงกรานต 4. ตานานเมองลบแล และเจาฟาฮามกมาร 5. ประเพณทอดผาสไตร 5. วนวสาขบชา 7. ประเพณสลากภตทเรยน 8. ทอดกฐน 9. ตานานพระพทธเจา 10.ตานานบงมาย

1. การทอผาซนตนจก 2. งานนมสการพระแทนฯ 3. ประเพณแหนาขนโฮง 4. ประเพณกางบยา 5. งานประเพณอฐมบชา วดพระบรมธาตทงย ง 6. ตานานเมองลบแล และเจาฟาฮามกมาร 7. ตานานแมมาย 8. ตานานพระพทธเจา 9. ขาวแคบ 10.ประเพณใสบาตรผงหนาว

ทมา: ผวจย (ขอมลทเนนในตารางคอขอมลทซ ากนตงแต 2 ตวแปรขนไป)


2.1 วฒนธรรมทจบตองไมได จากการพจารณาปจจยดานลกษณะของวฒนธรรมทจบตองไมได ดานคณคาในเชงมรดกทางวฒนธรรม ดานสภาพและภยคกคามตอวฒนธรรมทจบตองไมไดพบวาวฒนธรรมทมคะแนนสงสด 10 อนดบแรกมความสมพนธกบตวแปรดานคณคาในเชงมรดกทางวฒนธรรม และดานลกษณะของวฒนธรรม มากกวาดานสภาพและภยคกคาม ดงตารางท 2 2.2 พนทกจกรรมทางวฒนธรรม จากการพจารณาปจจย ดานคณคาในเชงมรดกทางวฒนธรรม ดานสภาพปจจบนของพนทกจกรรมทางวฒนธรรม และดานแนวโนมในอนาคตของพนทกจกรรมทางวฒนธรรม พบวาพนทกจกรรมทางวฒนธรรมทมคะแนนสงสด 10 อนดบแรกมความสมพนธกบตวแปรดานคณคาในเชงมรดกทางวฒนธรรมและดานสภาพปจจบนของพนทมากกวาดานแนวโนมในอนาคต ดงแสดงในตารางท 3 ตารางท 3 สรปผลการวเคราะหความสาคญของพนทกจกรรมทางวฒนธรรม

คณคาในเชงมรดกทางวฒนธรรม

ดานสภาพปจจบนของพนท ดานแนวโนมในอนาคต รวมทกดาน

1. วดเจดยครวหาร 2. เวยงเจาเงาะ 3. วดพระแทนศลาอาสน 4. วดพระยนพทธบาทยคล 5. วดพระบรมธาตทงย ง 6. มอนอารกษ ฝายหลวง และอนสาวรยเจาฟาฮามกมาร 7. วดทงเอยง 8. เมองทงย ง 9. เมองลบแล 10.มอนจาศล

1. วดทองลบแล 2. วดเจดยครวหาร 3. วดพระแทนศลาอาสน 4. มอนอารกษ ฝายหลวง และอนสาวรยเจาฟาฮามกมาร 5. วดใหมเชยงแสน 6. วดดอนไชย 7. อนสาวรยพระศรพนมมาศ 8. ร.ร.เทศบาลศรพนมมาศ 9. เมองทงย ง 10.พพธภณฑเมองลบแล

1. พพธภณฑเมองลบแล 2. ซมประตเมองลบแล 3. วดดอยมล 4. อนสาวรยพระศรพนมมาศ 5. วดดงสระแกว 6. วดเสาหน 7. วดผกราก 8. วดนาใส 9. วดนาทะเล 10.มอนอารกษ ฝายหลวง และอนสาวรยเจาฟาฮามกมาร

1. มอนอารกษ ฝายหลวง และอนสาวรยเจาฟาฮามกมาร 2. วดเจดยครวหาร 3. วดพระแทนศลาอาสน 4. วดทงเอยง 5. วดพระยนพทธบาทยคล 6. วดดอนไชย 7. วดพระบรมธาตทงย ง 8. วดกฏพระฤาษทรงธรรม 9. ร.ร.เทศบาลศรพนมมาศ 10.วดใหมเชยงแสน

ทมา: ผวจย (ขอมลทเนนในตารางคอขอมลทซ ากนตงแต 2 ตวแปรขนไป) 3. ผลการวเคราะหคณคา 3.1 วฒนธรรมทจบตองไมได เมอเปรยบเทยบดในแตละดานพบวาคณคาวฒนธรรมทจบ

ตองไมไดรวมทกดานมความสมพนธกบตวแปรทกดานทผวจยใหความสาคญ และเปนวฒนธรรมทมคณคาในอนดบแรกๆ ของทกดาน ดงแสดงในตารางท 4 ตารางท 4 สรปผลการวเคราะหคณคาของวฒนธรรมทจบตองไมได

ประเดนทใหความสนใจ วฒนธรรมทจบตองไมได ดานการแสดงเอกลกษณของชมชน 1. การทอผาซนตนจก 2. ประเพณแหน าขนโฮง 3. ประเพณกางบยาฯ 4. ตานานเมองลบแล

และเจาฟาฮามกมาร 5. ตานานแมมาย 6. ขาวแคบฯ 7. ประเพณใสบาตรผงหนาว 8. สลากภตทเรยน 9. ถงยามลบแล 10.ผาหมหวเกบ

ดานความเปนเอกลกษณ 1. การทอผาซนตนจก 2. งานนมสการพระแทนศลาอาสน 3. ประเพณแหน าขนโฮง 4. ประเพณกางบยา 5. ตานานเมองลบแลและเจาฟาฮามกมาร 6. ขาวแคบ 7. สลากภตทเรยน 8. ถงยามลบแล 9. ผาหมหวเกบ


ประเดนทใหความสนใจ วฒนธรรมทจบตองไมได ความเกยวของกบเหตการณสาคญ 1. งานนมสการพระแทนศลาอาสน 2. วรรณกรรมเรองสงขทอง ดานความหายาก 1. การทอผาซนตนจก 2. งานนมสการพระแทนศลาอาสน 3. ประเพณแหน าขนโฮง

4. ประเพณกางบยา 5. งานประเพณอฐมบชา 6. ตานานเมองลบแลและเจาฟาฮามกมาร 7. ตานานแมมาย 8. ตานานพระพทธเจาเสดจลบแล 9.ขาวแคบ

ดานการคงรปแบบเดม 1. การทอผาซนตนจก 2. งานนมสการพระแทนศลาอาสน 3. ประเพณแหน าขนโฮง 4. ประเพณกางบยา 5. งานประเพณอฐมบชา 6. ตานานเมองลบแลและเจาฟาฮามกมาร 7. ตานานพระพทธเจาฯ 8.ประเพณใสบาตรผงหนาว 9.ถงยามลบแล 10.ผาหมหวเกบ

รวมทกดาน 1. การทอผาซนตนจก 2. ประเพณแหน าขนโฮง 3. ตานานเมองลบแลและเจาฟาฮามกมาร 4. งานนมสการพระแทนศลาอาสน 5. ประเพณกางบยา 6. ผาหมหวเกบ 7. ถงยามลบแล 8. ขาวแคบ 9. ประเพณสลากภตทเรยน 10.ตานานแมมาย

ทมา: ผวจย (ขอมลทเนนในตารางคอขอมลทซ ากนตงแต 2 ตวแปรขนไป) 3.2 พนทกจกรรมทางวฒนธรรม เมอเปรยบเทยบในแตละดานพบวา คณคาของพนทฯรวมทกดานมความสมพนธกบตวแปรทกดานทผวจยใหความสาคญ โดยเฉพาะ 1) มอนอารกษ ฝายหลวงและอนสาวรยเจาฟาฮามกมาร 2) วดเจดยครวหาร 3) วดพระแทนศลาอาสน 4) วดทงเอยง 5) วดพระบรมธาตทงย ง 6) เมองทงย งและแนวกาแพงเมองทงย ง 7) วดพระยนพทธบาทยคล ดงแสดงในตารางท 5 ตารางท 5 สรปผลการวเคราะหคณคาของวฒนธรรมทจบตองไมได

ประเดน พนทกจกรรมทางวฒนธรรม ความเกยวของกบเหตการณสาคญฯ

1. มอนอารกษ ฝายหลวงและอนสาวรยเจาฟาฮามฯ 2. วดเจดยครวหาร 3. วดพระแทนศลาอาสน 4. วดทงเอยง 5. วดพระบรมธาตทงย ง 6. เมองทงย ง 7. วดพระยนพทธบาทยคล 8. เมองลบแล 9. มอนจาศล 10.เวยงเจาเงาะ

ความสาคญทางโบราณคด

1. มอนอารกษ ฝายหลวงและอนสาวรยเจาฟาฮาม 2. วดเจดยครวหาร 3. วดพระแทนศลาอาสน 4. วดทงเอยง 5. วดพระบรมธาตทงย ง 6. เมองทงย งฯ 7. วดพระยนพทธบาทยคล 8. เมองลบแล 9. มอนจาศล 10.เวยงเจาเงาะ

ดานโครงขายระบบทวางฯ

1. มอนอารกษ ฝายหลวงและอนสาวรยเจาฟาฮาม 2. วดเจดยครวหาร 3. วดพระแทนศลาอาสน 4. วดทงเอยง 5. วดพระบรมธาตทงย ง 6. เมองทงย ง 7. วดพระยนพทธบาทยคล 8. เมองลบแล9. มอนจาศล 10.วดดอนไชย

ดานองคประกอบภมสถาปตยกรรม

1. มอนอารกษ ฝายหลวงและอนสาวรยเจาฟาฮามฯ 2. วดเจดยครวหาร 3. วดพระแทนศลาอาสน 4. วดทงเอยง 5. วดพระบรมธาตทงย ง 6. เมองทงย งฯ 7. มอนจาศล 8. หนทางพระเสดจฯ 9. วดกฏพระฤาษฯ 10.วดดอนไชย

รวมทกดาน 1. มอนอารกษ ฝายหลวงและอนสาวรยเจาฟาฮามฯ 2. วดเจดยครวหาร 3. วดพระแทนศลาอาสน 4. วดทงเอยง 5. วดพระบรมธาตทงย ง 6. เมองทงย งฯ 7. วดพระยนพทธบาทยคล 8. เมองลบแล 9. มอนจาศล 10.เวยงเจาเงาะ

ทมา: ผวจย (ขอมลทเนนในตารางคอขอมลทซ ากนตงแต 2 ตวแปรขนไป) 4. ผลการวเคราะหความสมพนธระหวางวฒนธรรมทจบตองไมไดและพนทกจกรรมทาง

วฒนธรรม จากปจจยทกดานพบวา เมอนาคณคาของวฒนธรรมทจบตองไมไดมาระบรวมกบคณคาของพนทกจกรรมทางวฒนธรรมดวยขอมลเชงปรมาณของตวแปรตางๆ ทกาหนดไว ทาใหพนทกจกรรมทางวฒนธรรมบางแหงมความสาคญมากขนจากการประเมนคณคาของพนทกจกรรมทางวฒนธรรมเพยงอยางเดยว โดยเฉพาะวดตางๆ ในอาเภอลบแลทเปนสถานทประกอบกจกรรมทางวฒนธรรม โดยพนทกจกรรมทางวฒนธรรมทรองรบวฒนธรรมทจบตองไมไดทมคณคามากทสด คอ วดพระแทนศลาอาสน วดเจดยครวหารเมองลบแล วดดอนไชย วดพระยนพทธบาทยคล วดพระบรมธาตทงย ง วดทองลบแล มอนอารกษ


ฝายหลวง อนสาวรยเจาฟาฮามกมาร วดดอนสก วดชยจมพล วดใหมเชยงแสน และวดมอนนางเหลยว ทงนผวจยไดแบงระดบความสาคญในการอนรกษ 5 ระดบตามความสาคญจากมากไปนอย ไดแก 1) พนทสแดงม 12 แหง 2) พนทสสมม 28 แหง 3) พนทสเหลองม 5 แหง 4)พนทสเขยวออนม 6 แหง และ 5) พนทสเขยวเขมม 13 แหง (แผนทท 1)

แผนทท 1 แสดงคณคาความสมพนธระหวางวฒนธรรมทจบตองไมไดและพนทกจกรรมทางวฒนธรรม

ทมา: ผวจย


ซงจะสงผลตอการเลอกอนรกษวฒนธรรมหรอพนทนนๆ ทสามารถนาไปสการจดทาทะเบยนมรดกทางวฒนธรรมของอาเภอลบแลตอไปได ดงแสดงในแผนทคณคาความสมพนธระหวางวฒนธรรมทจบตองไมไดและพนทกจกรรมทางวฒนธรรม อภปรายผล

1. สงทคนพบจากการวจย วฒนธรรมทจบตองไมไดในอาเภอลบแลมการเปลยนแปลง รปแบบกจกรรม วสด และสภาพแวดลอมของแหลงวฒนธรรมจากอดตพอสมควรตามการเปลยนแปลงทางสงคม แตกยงถอวาเปลยนแปลงไปไมมากเนองจากยงคงมความเกยวของกบวถชวตและมการสบทอดอยางตอเนอง ผวจยแบงประเภทวฒนธรรมตามมรดกภมปญญาทางวฒนธรรมของกระทรวงวฒนธรรม (2557) ไดดงน 1) วรรณกรรมพนบาน 5 เรอง คอ วรรณกรรมเรองสงขทอง ตานานแมมายเมองลบแล ตานานพระพทธเจาเสดจฯ ตานานเมองลบแลและเจาฟาฮามกมาร และตานานบงมาย 2) ศลปะการแสดง ไมหลงเหลอใหเหนแลว 3) แนวปฏบตทางสงคมพธกรรมและงานเทศกาลตางๆ 21 ชนด คอ ประเพณทาบญคณลาน ประเพณใสบาตรผงหนาว ประเพณกอเจดยขาวเปลอก งานนมสการพระแทนศลาอาสน ประเพณทอดผาสไตร ประเพณบวชพระเดอนส ประเพณสงกรานต งานวนหอมแดง ประเพณแหน าขนโฮง วนวสาขบชา งานประเพณอฐมบชา สลากภต ประเพณสลากภตทเรยน วนอาสาฬหบชา ประเพณกางบยาและสลากชะลอม งานบายศรสขวญผลไม งานทเรยนลางสาดและผลไมเมองลบแล ทานกวยสลาก วนสารทไทย วนออกพรรษาถวายกณฑเทศนมหาชาต ทอดกฐน 4) ความรเกยวกบธรรมชาตและจกรวาล 4 ชนด คอ ประเพณการสรางบานและเรอนลบแล ขาวแคบและอาหารทเกยวกบขาวแคบ ลอดชองเคม และการทาฝาย 5) งานชางฝมอดงเดม 5 ชนด คอ การทอผาซนตนจก การทาไมกวาดตองกง ถงยามลบแล ผาหมหวเกบ และหมอนลบแล 6) กฬา การละเลนพนบาน ไดแก การละเลนตคล ปจจบนกาลงรอฟน 7) ภาษาถน ปจจบนภาษาลบแลทเปนตวอกษรไมไดมการสบทอดแลวเหลอเพยงเสยงและสาเนยงทยงสบทอดอย พนทกจกรรมทางวฒนธรรมหลายแหงทมการใชประโยชนทดนหลากหลายไดเปลยนแปลงมากจากการขยายตวของชมชนจงมรปแบบแตยงคงเหนรองรอยการใชงานในอดตได แบงประเภทไดเปน 1) ศาสนสถาน 37 แหง คอ วดไผลอม วดสวางอารมณ วดดงสระแกว วดดานแมคามน วดเสาหน วดมอนปรางค วดดอนสก วดผกราก วดทองลบแล วดเจดยครวหาร วดชยจมพล วดมอนนางเหลยว วดน าใส วดนาทะเล วดฤาษสาราญ วดพระแทนศลาอาสน วดพระยนพทธบาทยคล วดพระนอนพทธไสยาสน วดพระบรมธาตทงย ง วดใหมเชยงแสน วดโพธทอง วดดอนแกว วดประทมคงคา วดปายาง วดดอนคา วดศรอทมพรคณารกษ วดหวดง วดนานกกก วดดอยมล วดทงเอยง วดหวยผง วดดอนไชย วดรมโพธญาณ วดรองเสยว วดหองสง วดกฏพระฤาษทรงธรรม และวดใหมเจรญสข 2) บรเวณพนททเกยวของกบประวตศาสตร บคคลสาคญและเรองเลาหรอนทานพนบาน 21 แหง คอ บงมาย สระแกว น าตกแมพล มอนจาศล เวยงเจาเงาะ หนองพระแล มอนอารกษ ฝายหลวง อนสาวรยเจาฟาฮามกมาร หนองนาเกลอ หนทางพระเสดจ คลองพระเสดจ โรงเรยนเทศบาลศรพนมมาศฯ เมองทงย ง เมองลบแล มอนฤาษ มอน


สยามมนทร ถนนอนใจม ตาบลศรพนมมาศ ตาบลไผลอม บานเชยงแสน บานทองลบแล ตาบลนานกกก และตาบลดานแมคามน 3) พนทวฒนธรรมหรอลานกจกรรม 6 แหง คอ อนสาวรยพระศรพนมมาศ ตลาดหวดง พพธภณฑผาจก 200 ป พพธภณฑเมองลบแล ซมประตเมองลบแล และพพธภณฑอาจารยเกษม จนนคร ดงแสดงในแผนทมรดกทางวฒนธรรม (แผนทท 2)

แผนทท 2 แสดงมรดกทางวฒนธรรมของอาเภอลบแล จงหวดอตรดตถ



จากการหาคณคาความสาคญของวฒนธรรมทจบตองไมไดและพนทกจกรรมทางวฒนธรรมพบวา คณคาในเชงมรดกวฒนธรรม ความหายาก ความเกยวของกบประวตศาสตร บคคลสาคญ ตานานหรอนทานพนบาน และความเปนเอกลกษณของชมชน มผลตอระดบคณคาความสาคญอยางมาก ซงจะสงผลตอความเขมขนของแผนการอนรกษและการจดการมรดกทางวฒนธรรมตอไป ผวจยเสนอแนวคดการจดทาแผนทวฒนธรรม (Cultural Mapping) มาเปนแนวทางในการระบตาแหนงมรดกทางวฒนธรรม(ยงธนศร พมลเสถยร, 2557) และนาเอาขอมลเกยวกบนทานพนบานทมการกลาวถงสถานทตางๆ ในอาเภลบแลมาเปนขอมลในการประมวลผลดวย GIS วาสถานททมความเกยวของกบตานาน เชน ตานานแมมายเมองลบแล มสถานททเกยวของ คอ น าตกแมพล มอนอารกษ ฝายหลวง อนสาวรยเจาฟาฮามกมาร ตาบลศรพนมมาศ พพธภณฑเมองลบแล ซมประตเมองลบแล หนทางพระเสดจ คลองพระเสดจ เมองลบแล บานทองลบแล เมองทงย งและแนวกาแพงเมองทงย ง ซงสามารถนาขอมลนไปทาแผนทดานการทองเทยวหรอการจดการสาธารณปโภค-สาธารณปการเพอรองรบการอนรกษตามลาดบความสาคญได ตารางท 6 เปรยบเทยบผลจากแบบสอบถาม ผลการวเคราะหความสาคญ ผลการวเคราะหคณคา กบผลจากการวเคราะหคณคาความสมพนธระหวางวฒนธรรมทจบตองไมไดและพนทกจกรรมทางวฒนธรรม

ผลจากแบบสอบถาม ผลวเคราะหความสาคญฯ ผลวเคราะหคณคาฯ ผลวเคราะหความสมพนธฯ1. วดพระแทนศลาอาสน 2. วดพระบรมธาตทงยง 3. เมองลบแล 4. เวยงเจาเงาะ 5. เมองทงยงฯ 6. มอนอารกษ/ฝายหลวง/อนสาวรยเจาฟาฮามฯ 7. นาตกแมพล 8. หนองพระแล

1. มอนอารกษ ฝายหลวง และอนสาวรยเจาฟาฮามกมาร 2. วดเจดยครวหาร 3. วดพระแทนศลาอาสน 4. วดทงเอยง 5. วดพระยนพทธบาทยคล 6. วดดอนไชย 7. วดพระบรมธาตทงยง 8. วดกฏพระฤาษทรงธรรม 9. โรงเรยนเทศบาลศรพนมมาศฯ 10.วดใหมเชยงแสน

1. มอนอารกษ ฝายหลวงและอนสาวรยเจาฟาฮามกมาร 2. วดเจดยครวหาร 3. วดพระแทนศลาอาสน 4. วดทงเอยง 5. วดพระบรมธาตทงยง 6. เมองทงยงฯ 7. วดพระยนพทธบาทยคล 8. เมองลบแล 9. มอนจาศล 10.เวยงเจาเงาะ

1. วดพระแทนศลาอาสน 2. เมองลบแล 3. วดเจดยครวหาร 4. วดดอนไชย 5. วดพระยนพทธบาทยคล 6. วดพระบรมธาตทงยง 7. วดทองลบแล 8. มอนอารกษ ฝายหลวงและอนสาวรยเจาฟาฮามกมาร 9. วดดอนสก 10.วดชยจมพล

ทมา: ผวจย (ขอมลทเนนในตารางคอขอมลทซ ากนตงแต 2 ตวแปรขนไป) 2. ความสมพนธระหวางวฒนธรรมทจบตองไมไดกบพนทกจกรรมทางวฒนธรรม ผวจยได

ขอสรปวาคณคาและความสาคญของวฒนธรรมทจบตองไมไดทาใหพนทกจกรรมทางวฒนธรรมมคณคาและความสาคญมากขนจากการเปนพนทกจกรรมทวไป ทงในดานประวตศาสตร ความเชอ ความศรทธาและรปแบบกจกรรมทเกดขนในพนท เมอเปรยบเทยบกบผลจากแบบสอบถาม ผลการวเคราะหความสาคญ และผลการวเคราะหคณคา (ตารางท 6) พบวาวฒนธรรมทจบตองไมไดมสวนสาคญในการเพมคณคาของพนทกจกรรมทางวฒนธรรมเปนอยางมาก โดยพนทวฒนธรรมสวนใหญของลบแลทมคณคาและความสาคญมากนนเปนพนทของศาสนสถาน เพราะวฒนธรรมสวนใหญของลบแลมกเกยวของกบพธกรรมและศาสนาจงทาใหพนทศาสนสถานกลายเปนพนททมคณคามากขนมาตามลาดบ เชน วดพระแทนศลาอาศน ทเปนพนทประกอบพธกรรม ความเชอและมเรองเลาเปนนทานพนบานมากอนสมย


สโขทย มประเพณประจาปทมชอเสยง และบคคลสาคญมานมสการพระแทนศลาอาสนหลายทาน เปนตน และหากทาการอนรกษพนทได วฒนธรรมทจบตองไมไดหรอกจกรรมกจะสามารถสบทอดตอในพนทเหลานนได และถาวฒนธรรมทจบตองไมไดยงคงอยความเปนเอกลกษณของพนทกยงคงมอยดวย

แผนทท 3 แสดงสถานททเกยวของกบตานานเมองลบแลและเจาฟาฮามกมาร



3. ขอเสนอแนะในการอนรกษและพฒนา ผวจยมความเหนวาการจะเสนอแนะการอนรกษวฒนธรรมและพนทกจกรรมทางวฒนธรรมทงหมดเปนไปไดยาก เพราะมความหลากหลายจาเปนตองมการศกษาในเชงลกอยางเฉพาะเจาะจงอกมากในแตละวฒนธรรมหรอพนท จงเสนอแนะเปน 2 ระดบ คอ 3.1 จากการวเคราะหความสมพนธ คอ ขอเสนอการอนรกษและพฒนาเสนทางทองเทยวตามแผนทมรดกทางวฒนธรรมจากเรองราวของวฒนธรรมทจบตองไมได เชน นทานพนบานเรองตานานเมองลบแลและเจาฟาฮามกมารมาเชอมโยงกบพนททไดทาการวเคราะหความสมพนธกนไว ไดแก เมองลบแล วดเจดยครวหาร วดดอนไชย วดทองลบแล มอนอารกษ อนสาวรยเจาฟาฮามกมาร วดใหมเชยงแสน วดดอนสก วดชยจมพล บานทองลบแล หนทางพระเสดจ คลองพระเสดจ ซมประตเมองลบแล มอนจาศล พพธภณฑเมองลบแล และมอนฤาษ ทาการเชอมโยงพนทดวยถนนสายรองจากการวเคราะหศกยภาพถนนดวย GIS ระยะทาง 5-10 กโลเมตรซงเหมาะกบการใชจกรยานในการทองเทยวได (แผนทท 3) โดยมแนวคดในการอนรกษและพฒนาเสนทางทองเทยวดงน 1) พฒนากลไกและกระบวนการบรหารจดการโดยองคกรปกครองสวนทองถนจดทาผงแมบทการพฒนา 2) เสรมสรางความร ฝกอบรมชมชนใหมสวนรวมในการอนรกษ เผยแพรและดเลเสนทาง 3) กระตนหนวยงานทองถนและภาคเอกชนใหควบคม ดแล อนรกษสงแวดลอมศลปกรรมอยางถกตอง 4) ควบคมปายโฆษณาทสงผลกบการมองเหนเหนตามเสนทางทองเทยว 5) ปรบปรงกายภาพตามแผนแมบทรวมไปถงการทาปายนาเสนอขอมลจาเพาะในแตละพนท 3.2 ขอเสนอแนะดานการอนรกษจากการศกษาทฤษฎ หลกการ แนวคดและงานวจยทเกยวของ เปนการเสนอแนวทางในภาพรวมโดย 1) บงคบใชกฎหมายอยางเครงครด 2) สรางกระบวนการมสวนรวมเพอใหเกดจตสานกและมความรบผดชอบ 3) สรางแรงจงใจในการอนรกษ ฟนฟ และพฒนา ทงดานการเงน ภาษ หรอการยกยองใหรางวล 4) การจดทาแผนพฒนาและอนรกษ จากการรบฟงขอเสนอแนะของประชาชนทมสวนไดสวนเสย ใหประชาชนมสวนรวมในการรบผดชอบ ดแลรกษา พฒนา และไดรบประโยชนจากมรดกทางวฒนธรรมในทองถน เปนการจดการมรดกทางวฒนธรรมของชมชนอยางย งยน (วฑรย เหลยวรงเรอง, 2552) ขอเสนอแนะ

ขอเสนอแนะในการทาการวจยขนตอไปเพอใหมความสมบรณยงขนหรอเปนในรปแบบทตางออกไป ดงน 1) การเกบขอมลตองมการตรวจสอบขอมลใหทนสมยกบสภาพปจจบน และการลงพนทจาเปนตองวางแผนตามปฏทนกจกรรมทางวฒนธรรมทเกดขนในพนทและตรวจสอบขอมลกบผเชยวชาญทหลากหลายสาขา 2) ศกษาเฉพาะดานในทางลกทละเอยด มากขน เชน การศกษาแนวทางการอนรกษ ฟนฟ ปกปองและสงวนรกษาคณคาของมรดกทางวฒนธรรม การศกษาแนวทางในการหางบประมาณการจดทาแผนการอนรกษ ฟนฟและพฒนา การศกษาแนวทางกระตนใหเกดกระบวนการอนรกษดวยระบบภาษและรางวลประเภทตางๆ และ 3) การวจยแบบมสวนรวมของชมชนจะเปนการจดการทม


ประสทธภาพและสงผลตอการคงอยของมรดกทางวฒนธรรมผานกลไกทางสงคมทชวยใหเกดความรสกเปนเจาของและตระหนกถงคณคาความสาคญของมรดกทางวฒนธรรมของชมชน รายการอางอง ภาษาไทย กรรณการ ชมด. (2524). การประเมณคณคาทางการอนรกษมรดกทางวฒนธรรม. กรงเทพฯ. ชยชนะ แสงสวาง, (2552). “ระบบสนบสนนเพอการอนรกษและฟนฟชมชนเมอง.” วารสารวชาการ คณะ

สถาปตยกรรมศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย, 2: 141-148. นฤมล วฒนพาณช. (2534). “ประวตศาสตรทองถน อาเภอลบแล จงหวดอตรดตถ.” รายงานการวจย

ภาควชาประวตศาสตรและสงคมศาสตร วทยาลยครอตรดตถ สหวทยาลยลานนา. มณเฑยร ดแท. (2523). มรดกทางวฒนธรรมของชาวอตรดตถ. อตรดตถ: ภาควชาประวตศาสตร คณะ

มนษยศาสตรและสงคมศาสตร วทยาลยครอตรดตถ. ยงธนศร พมลเสถยร.(2557). การจดทาแผนทวฒนธรรม (cultural mapping). เอกสารประกอบการ

บรรยาย สถาบนอาศรมศลป. วศน องคพฒนากล. (2548). การอนรกษสงแวดลอมธรรมชาตและมรดกทางวฒนธรรม. นครปฐม: โรง

พมพมหาวทยาลยศลปากร. วฑรย เหลยวรงเรอง. (2552). การอนรกษและการจดการมรดกวฒนธรรม. คณะสถาปตยกรรมศาสตร

มหาวทยาลยเชยงใหม. กรงเทพ: เจรญวทยการพมพ. วบลย บรณารมย. (2551). “หนงสอตานานเมองอตรดตถ”. พมครงท 2. ม.ป.ท.: ออฟเซทอารท ป.การ

พมพ สานกงานนโยบายและแผนทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม. (ม.ป.ป.). คมอการอนรกษสงแวดลอม

ศลปกรรมประเภทยานชมชนเกา. กรงเทพฯ. ___________. (2548). ระบบเพอการอนรกษสงแวดลอมทางวฒนธรรม (Cultural Environment

Conservation System :CECS). กรงเทพฯ. หวน พนธพนธ. (2521). อตรดตถบานเรา. พษณโลก: มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. อโคโมสไทย ICOMOS Thailand. กฎบตรระหวางประเทศเพอการอนรกษเมองและชมชนเมอง

ประวตศาสตร (Washington Charter 1987). เขาถงเมอ 20 เมษายน 2557. เขาถงไดจาก http://www.icomosthai.org/

ภาษาองกฤษ Burra Charter. (1999). The Australian ICOMOS Charter for the Conservation of Places of Cultural

Significance. Sidney: ICOMOS. Lynch, Kevin. (1971). Site Planning. Second edition. London: The M.I.T. Press.


การเปรยบเทยบรปแบบการใชงานของเครองปรบอากาศในพนทส านกงานแบบเปดเพอการประหยดพลงงาน

Comparative Study of Air Conditioning Use Pattern in Open Office for Energy

Saving

ผวจย นางสาวปยะมาศ มณมย, ผชวยศาตราจารยชนกานต ยมประยร, Ph.D. ภาควชานวตกรรมอาคาร คณะสถาปตยกรรมศาสตร มหาวทยาลยเกษตรศาสตร

บทคดยอ งานวจยนจงมงเนนการศกษาทดลองและหาวธการเพอลดการใชพลงงานไฟฟาในสวนของการใชเครองปรบอากาศ ในพนทส านกงานแบบเปด มการใชงานพนท แบบไม เตมพนท ในทกชวงเวลาของการท างาน หวขอการทดลองในครงนคอ เปรยบเทยบ การใชพลงงานไฟฟาของ 4 วธการในการใชงานเครองปรบอากาศเพอการประหยดพลงงาน (1) เปดเครองปรบอากาศ ทงหมด 5 เครอง ตงแตเวลา 9:00-17:00 น.โดย ตงคาอณหภมความเยนอยท 25°C (2) ปดเครองปรบอากาศ 2 เครอง ในชวงเวลาพกกลางวนเปนเวลา 1 ชวโมง ตงแตเวลา 12 :00-13 :00 น . โดยตงคาอณหภม ความเยน ท 25°C (3) เ ปดเครองปรบอากาศทงหมด 5 เครอง ตงแตเวลา 09:00-17:00 น.โดยตงคาอณหภม ทความเยน ท 27°C (4) ปดเครองปรบอากาศ 2 เครอง ในชวงเวลาพกกลางวนเปนเวลา 1 ชวโมงตงแตเวลา 12:00-13:00 น. โดยตงคาอณหภมความเยนท 27°C ใชเวลาท าการทดลองและเกบขอมล วธการละ 4 วนท าการ โดยเกบขอมลดวยเครองมอวดคาการใชพลงงานไฟฟา , เครองมอวดคาอณหภมและความชน , เครองมอวดคาความเรวลม และแบบสอบถามความพงพอใจของผทใชอาคาร จากผลการ ทดลอง สรปไดวา การทดลองรปแบบท 3 คอการเปดเครองปรบอากาศทงหมด 5 เครอง ตงแตเวลา 9:00-17:00 น.โดยตงคาอณหภมความเยนท 27°C และใชเวลาเกบขอมล 4 วนท าการ เปนวธการทเหมาะสมทสดกบพนทกรณศกษาน โดยรปแบบการทดลองนใชพลงงานไฟฟาไป เทากบ 250 (kWh), มอณหภมโดยเฉลยเทากบ 26.05°C, มคาความชนสมพทธโดยเฉลย เทากบ 51.84 (%RH) ซงถอวาอยในสภาวะนาสบาย (comfort zone) และกลมตวอยางมความรสกพงพอใจกบรปแบบการทดลองนมากทสด ซงการทดลองรปแบบท 3 น มการใชพลงงานลดลงจากการทดลองแบบท 1 เทากบ 201(kWh) ค าส าคญ : เครองปรบอากาศ, การประหยดพลงงาน, สภาวะนาสบาย


Abstract

The research is an experimental study exploring energy saving from

patterns of use in an opened office which is all department staffs working in the same

area and sharing the air conditioners. Beside, staffs are not regularly in the office

during the working day. This research was to compare the energy consumption from

four experiments which are; (1) Consumption regarding the power control during the

day time, from 9:00-17:00 by setting the thermostat at 25°C for the 5 air conditioners.

(2) Turn off 2 (out of 5) air conditioners during the lunch break (from 12:00-13:00)

and setting the thermostat at 25°C, (3) Turn on the 5 air conditioners from 9:00-17:00

and setting the thermostat at 27°C, (4) turn off 2 (out of 5) air conditioners during the

lunch break (from 12:00-13:00) and setting the thermostat at 27°C. Each experiment

took four working days. Data were collected using digital camp meters, digital

temperature humidity meter and thermometer, hot wire anemometer, and questionnaire

to evaluate the satisfaction of office users.

Results show that the experimental model 3, turn on the air conditioners 5 unit

from 9:00-17:00 hrs. and setting the thermostat at 27°C, is the most preferred case,

using total power 250 kWh in 4 days, with an average temperature of. 26.05°C,

relative humidity values by an average of 51.84 %RH, which is considered thermal

comfort (comfort zone) and occupants are satisfied with the format of this trial the

most. The experimental model 3 energy use reduced from the experimental model 1

consumption 201 kWh.

Key word (s): Air Conditioners, Energy Saving, Thermal Comfort.

บทน า ประเทศไทยตงอยในเขตรอนชน มอณหภมทสงเกอบตลอดทงป จงท าใหมการใชเครองปรบอากาศในอตราสวนทเพมมากขน โดยเฉพาะในเขตสงคมเมองทมการขยายตวของประชากรและการกอสรางอาคาร ไมวาจะเปนอาคารทพกอาศย อาคารส านกงาน อาคารรานคาและสถานบรการตางๆ โดยมนษยสวนใหญใชเวลามากกวา 90% อยภายในตกหรออาคาร มนษยจงมความจ าเปนจะตองใชเครองปรบอากาศในการปรบอณหภมเพอใหอยในสภาวะทอยสบาย (Thermal comfort) (Fanger, 1972) โดยอณหภมทอยในเกณฑเหมาะสม ทยอมรบของรอยละ 80 ของผทอยในอาคาร คอ 25˚C หรอในชวง 23-27˚C (ASHRAE 2013), คาความชนสมพทธทเหมาะสมกบสภาวะนาสบายของมนษย ควรอยในชวงรอยละ 30-70 (%RH) (ASHRAE 2013) และเนองจากการเปดใชเครองปรบอากาศในชวงกลางวนซงเปนชวงทมอณหภมความรอนทสงมากกวาชวงกลางคน จงท าให ประเทศตองสญเสยคาพลงงานไฟฟาเปนจ านวนมากไปกบการใชเครองปรบอากาศ ในปจจบนมการรณรงคในเรองการประหยดพลงงานไฟฟาของเครองปรบอากาศ ซงมหลายวธการดวยกน เชน การปรบตงอณหภมของเครองปรบอากาศทแตกตางกน มผลตอการประหยดพลงงาน ซงโดยทวไปในการปรบอณหภมของเครองปรบอากาศทมผลท าใหประหยด


พลงงานและพอเหมาะกบสภาวะนาสบายของผใชอาคารนน คอ ชวงอณหภมท 25˚C, 26˚C และ 27˚C (มานพ, 2549) และการปดเครองปรบอากาศในเวลาหยดพกกลางวน เปนวธการทนยมอยางแพรหลายในการลดการใชพลงงานเครองปรบอากาศของอาคารส านกงาน ทมชวงเวลาการใชงานพนททคอนขางชดเจน โดยสวนมากจะท าการปดเครองปรบอากาศเปนเวลา 1 ชวโมง คอตงแตเวลา 12:00-13:00 น.โดยก าหนดใหมการปดเครองปรบอากาศในชวงเวลาพกกลางวนแคบางเครองเทานน และ ปรบตงอณหภมของเครองปรบอากาศทยงเปดอยท 25˚C และ 27˚C และใชพดลมชวยปรบอากาศ (สมชาย, 2552)

วตถประสงคของการวจย 1. เพอเปรยบเทยบวธการ ประหยด ในการลดการใชพลงงานไฟฟาจากการใชงานเครองปรบอากาศ 2. เพอหาแนวทางในการลดคาใชจายในสวนคาไฟฟา 3. เพอหาวธการทเหมาะสมทสดในการประหยดพลงงานไฟฟาของการใชงานเครองปรบอากาศโดยทผใชอาคารยงคงอยในสภาวะนาสบาย

วธการวจย สมมตฐานงานวจย การปดเครองปรบอากาศบางเครองในชวงเวลาพกกลางวนเปนเวลา 1 ชวโมงโดยตงคา อณหภมความเยน ท 25˚C และการปรบเพมอณหภมความเยนของเครองปรบอากาศ ท 27˚C โดยเปดตลอดทงวน ตงแตเวลา 09:00 -17:00 น. สามารถประหยดพลงงานไฟฟาได โดยยงคงสภาวะนาสบายใหแกผใชอาคาร

สถานทท าการทดลองงานวจย หองพกอาจารย (หองท างานอาจารย) ภาควชาสถาปตยกรรมศาสตร คณะสถาปตยกรรมศา สตร มหาวทยาลยเกษตรศาสตร บางเขน มผใชพนท ประมาณ 20 คน ลกษณะการท างานและใชงานพนท มทงแบบประจ าและไมประจ า ขนาดของหองคอ กวางเทากบ 12.60 ม., ยาวเทากบ 29.80 ม. และสงเทากบ 2.40 ม. ซงตงอยช น 3 ของอาคาร (จากทงหมด 6 ชน) ทางดานทศใต มชองหนาตางกระจกใสบานกระทงในดานทศตะวนออกและทศใตตลอดแนวผนง (เวนเฉพาะชวงเสา) โดยผวจยไดเรมการทดลอง ตงแตวนท 14 มนาคม 2559 ถง วนท 8 เมษายน 2559 และเลอกท าการทดลองกบเ ครองปรบอากาศ ทงหมด 5 เครอง ซงเปนเครองปรบอากาศทไดท าการตดตงใหมทงหมด


ภาพท 1 ภาพแสดงแผนผงหองพกอาจารย

ตารางท 1 รายละเอยดของเครองปรบอากาศทไดท าการตดตงในหองพกอาจารย

ทมา: แผนการตรวจวดและพสจนการใชพลงงาน (2015) อปกรณและเครองมอในการทดลองงานวจย 1.เครองปรบอากาศ ยหอ Focus (ขนาดตงแต 20,667.85 -38,759.30 Btu/h) เปนเครองปรบอากาศ

แบบแยกสวน ลกษะการตดตงเปนแบบแขวนฝาเพดาน

No. ยหอ ขนาด (Btu/h) W EER AC-1 Focus 38,759.30 3,380.60 11.47 AC-2 Focus 20,667.85 1,692.90 12.21 AC-3 Focus 38,759.30 3,380.60 11.47 AC-4 Focus 38,759.30 3,380.60 11.47 AC-5 Focus 38,759.30 3,380.60 11.47

AC-1 AC-2 AC-3 AC-4 AC-5


ภาพท 2 เครองปรบอากาศแบบแยกสวน ยหอ Focus 2. เครองมอวดกระแสไฟฟา (แคลมปมเตอรแบบดจตอล) รน FLUKE CNX a3000 WIRELSS AC CLAMP Description: - Range 0.5 A to 400.0 A

- Accuracy 400.0 A: 2 % ± 5 digits (10 Hz to 100 Hz), 2.5 % ± 5 digits (100 Hz to 500 Hz)

- Resolution 0.1 A

ภาพท 3 เครองมอวดกระแสไฟฟา (แคลมปมเตอรแบบดจตอล) รน FLUKE CNX a3000

ทมา: www.testquipmentdepot.com


http://www.testquipmentdepot.com/

3. เครองมอวดคาอณหภมและความชนสมพทธ รน HOBO UX100 loggers

Description: - Temperature Rang -20°C to 70°C (-4° to 158°F)

Accuracy ± 2 1°C from 0° to 50°C (±0.38°F from 32° to 122°F) Resolution 0.024°C at 25°C (0.04°F at 77°F) - Relative Humidity Rang 15% to 95 % Accuracy ±3.5% from 25% to 85%

Resolution 0.07% at 25°C (77°F)

ภาพท 4 เครองมอวดคาอณหภมและความชนสมพทธ ทมา: www.onsetcomp.com 4. เครองวดและบนทกความเรวลม รน Testo 400

รายละเอยด: - ชวงการวด ความเรวลม 0 ถง 60 m/s ภาพท 5 ภาพแสดงเครองมอวดความเรวลม รน Testo 400

ทมา: www.keison.co.uk


http://www.onsetcomp.com/

http://www.keison.co.uk/

วธการทดลองงานวจย ขนตอนท 1 ออกแบบวธการประหยดพลงงานไฟฟาของการใชงานเครองปรบอากาศ พรอมเกบบนทกขอมลดวยเครองมอวดกระแสไฟฟา , เครองมอวดคาอณหภม , เครองมอวดคาความเรวลมและแบบสอบถามความพงพอใจจากผใชพนท โดยแบงวธการทดลองเปน 4 รปแบบ ดงน การทดลองแบบท 1 เปดเครองปรบอากาศ ทงหมด 5 เครอง (AC-1 ถง AC-5) ตงแตเวลา 09:00 -17:00 น. โดยตงคาอณหภมความเยนของเครองปรบอากาศท 25°C ใชเวลาทดลองและเกบขอมล จ านวน 4 วนท าการ พรอมเกบบนทกขอมลและแบบสอบถามความพงพอใจ การทดลองแบบท 2 ปดเครองปรบอากาศ 2 เครอง (AC-2 และAC-4) จากทงหมด 5 เครอง ในชวงเวลาพกกลางวนเปนเวลา 1 ชวโมงตงแตเวลา 12:00-13:00 น. โดยตงคาอณหภม ความเยนของเครองปรบอากาศท 25°C ใชเวลาทดลองและเกบขอมล จ านวน 4 วนท าการ พรอมเกบบนทกขอมล และแบบสอบถามความพงพอใจ การทดลองแบบท 3 เปดเครองปรบอากาศ ทงหมด 5 เครอง (AC-1 ถง AC-5) ตงแตเวลา 09:00 -17:00 น. โดยตงคาอณหภมความเยนของเครองปรบอากาศท 27°C ใชเวลาทดลองและเกบขอมล จ านวน 4 วนท าการ พรอมเกบบนทกขอมลและแบบสอบถามความพงพอใจ การทดลองแบบท 4 ปดเครองปรบอากาศ 2 เครอง (AC-2 และAC-4) จากทงหมด 5 เครอง ในชวงเวลาพกกลางวนเปนเวลา 1 ชวโมงตงแตเวลา 12:00-13:00 น. โดยตงคาอณหภม ความเยนของเครองปรบอากาศ ท 27°C ใชเวลาทดลองและเกบขอมล จ านวน 4 วนท าการ พรอมเกบบนทกขอมล และแบบสอบถามความพงพอใจ ในกรณการเลอกเกบขอมล 4 วนท าการ ไดแกวนจนทร ,วนองคาร ,วนพฤหสบดและวนศกร ในการทดลองทง 4 รปแบบนน เนองจาก วนพธท 6 เมษายน 2559 เปนวนหยดราชการ ซงตรงกบการทดลองแบบท 4 และเนองจากเปนวนหยดจงท าใหไมสามารถท าการทดลองและเกบขอมล ในวนนได แตในการทดลองในรปแบบอนๆกยงคงเกบขอมลของวนพธเปนปกต ดงนนทางผวจยจง เลอกทจะใชขอมล เพยงแค 4 วนท าการในทกรปแบบการทดลอง เพอใหไดขอมลในชวงเวลาเดยวกนในทกรปแบบการทดลองนนเอง ในกรณการเลอกปดเครองปรบอากาศ เครอง AC-2 และ AC-4 ในการทดลองแบบท 2 และ4 นนเนองจาก มอาจารยบางทาน ยงคงนง ท างาน อย พนทการทดลอง ในชวงเวลาพกกลางวน ทางผวจยเลยจ าเปนตองเลอกปดเครองปรบอากาศ แบบ 1 เครอง เวน 1 เครอง โดยท าการปด 2 ใน 3 เครอง ทท าการทดลองเพอใหผทใชพนทในชวงเวลานนรสกสบาย (ดภาพประกอบท 1. ภาพแสดงแผนผงหองพกอาจารย) ในกรณการปรบตงอณหภมความเยนของเครองรบอากาศท 25°C และ 27°C นน เนองจากคาของอณหภมทง 2 น เปนอณหภมทอยในชวงสภาวะนาสบาย และเปนชวงของอหภมทประหยดพลงานไฟฟา ขนตอนท 2 น าขอมลทไดมาค านวนหาคาพลงงานไฟฟาของการใชงานเครองปรบอากาศ โดยใชสตรการค านวนดงน


สตรการหาปรมาณการใชพลงงานไฟฟาของเครองปรบอากาศ

W (kWh) = VI/PF (*3 ส าหรบระบบไฟฟา 3 เฟส) 1,000*60

เมอ W = ปรมาณการใชพลงงานของเครองปรบอากาศ (kWh) V = คาความตางศกยไฟฟา (V) = 220 หรอ 380 โวลต I = คากระแสไฟฟา (A) (จากการตรวจวด) ตอเสน PF = คอคาตวประกอบไฟฟาใชคา 0.6 (ก าหนดให 1 เดอนมวนท างาน 22 วน)

ผล/สรปผลการวจย ผลของการทดลอง มาจากการเกบขอมล 3 สวน คอ ขอมลจากการวดคากระแสไฟฟา ,ขอมลจากการวดคาอณหภมและความชนสมพทธ และขอมลจากแบบสอบถามความพงพอใจ โดยมการทดลองและเกบขอมลจากเครองปรบอากาศ ทงหมด 5 เครอง ซงมขนาด 20 ,667.85-38,759.30 Btu/h ผลจากการทดลองมาจาก 4 รปแบบๆละ 4 วนท าการ คอ 1. การทดลองแบบท 1 เปดเครองปรบอากาศทงหมด 5 เครอง (AC-1 ถง AC-5) ตงแตเวลา 9:00-17:00 น.โดยตงอณหภมความเยนท 25°C ทดลองและเกบขอมลเมอวนท 14 , 15, 17 และ18 มนาคม 2559 2. การทดลองแบบท 2 ปดเครองปรบอากาศ 2 เครอง (AC-2 และAC-4) จากทงหมด 5 เครองตงแตเวลา 12:00-13:00 น.โดยตงอณหภมความเยนท 25°C ทดลองและเกบขอมลเมอวนท 21, 22, 24 และ25 มนาคม 2559 3. การทดลองแบบท 3 เปดเครองปรบอากาศทงหมด 5 เครอง (AC-1 ถง AC-5) ตงแตเวลา 9:00-17:00 น.โดยตงอณหภมความเยนท 27°C ทดลองและเกบขอมลเมอวนท 28,29,31 มนาคม และวน ท 1 เมษายน 2559 4. การทดลองแบบท 4 ปดเครองปรบอากาศ 2 เครอง (AC-2 และAC-4) จากทงหมด 5 เครองตงแตเวลา 12:00-13:00 น.โดยตงอณหภมความเยนท 27°C ทดลองและเกบขอมลเมอวนท 4, 5, 7 และ 8 เมษายน 2559

การทดลองและเกบขอมลคาการใชพลงงานไฟฟาในแตละรปแบบการทดลอง ในสวนการทดลองและเกบขอมลการใชพลงงานไฟฟาโดยท าการน าเครองมอวดคากระแสไฟฟา

คลองเขากบสายไฟจากตควบคมไฟฟาทเชอมตอกบเครองปรบอากาศทจะท าการทดลอง จ านวน 5 เครอง เปดเครองมอเพอเกบขอมล เวลา 9:00 น.และปดเครองมอเวลา 17:00 น.โดยตงคาการเกบขอมลทกๆ 1 นาทเสรจแลวน าเครองมอไปถายโอนขอมลลงคอมพวเตอรและแปลงไฟลเปนไฟล Excel โดยท าการเกบขอมลและถายโอนขอมลแบบวนตอวน เพอปองกนความผดพลาดในการเกบขอมล โดยท าการเกบขอมล จ านวน 16 วน ส าหรบ 4 รปแบบการทดลอง หลงจากนนน าขอมลทไดไปท าการคดค านวนตามสตรการหา


ปรมาณการใชพลงงานไฟฟาของเครองปรบอากาศ และน าขอมลทค านวนได แตละรปแบบการทดลองไปเปรยบเทยบการใชพลงงานงานในรปแบบกราฟแทง

ภาพท 6 ภาพแสดง การใช เครองมอ วดคากระแสไฟฟา เพอการเกบขอมลการใชพลงงานไฟฟา ของเครองปรบอากาศทง 5 เครอง กราฟท 1 แสดงคาการใชพลงงานไฟฟาโดยเฉลยของเครองปรบอากาศ ทงหมด 5 เครองในแตละรปแบบการทดลอง

Case 1. เปด 5 เครอง เวลา 9:00-17:00 น.อณหภม 25°C (4 วน) Case 2. ปด 2 เครอง (จาก 5 เครอง) เวลา 12:00-13:00 น.อณหภม 25°C (4 วน) Case 3. เปด 5 เครอง เวลา 9:00-17:00 น.อณหภม 27°C (4 วน) Case 4. ปด 2 เครอง (จาก 5 เครอง) เวลา 12:00-13:00 น.อณหภม 27°C (4 วน)


สรปผลการทดลองการใชพลงงานไฟฟา โดยเฉลย ของเครองปรบอากาศ ทง 5 เครอง ในแตละรปแบบการทดลอง จากกราฟแสดงคาการใชพลงงานไฟฟาโดยลย ของเครองปรบอากาศ ทง 4 รปแบบ โดยก าหนดใหเกบขอมลจ านวน 4 วน ตอ 1 รปแบบการทดลอง สามารถอธบายการใชพลงงานไดดงน 1. การทดลองแบบท 1 เปดเครองปรบอากาศทงหมด 5 เครอง (AC-1 ถง AC-5) ตงแตเวลา 9:00-17:00 น.โดยตงอณหภมความเยนท 25°C ใชเวลาเกบขอมลจ านวน 4 วน มการใชพลงงานโดยเฉลย เทากบ 451(kWh)

2. การทดลอง แบบท 2 ปดเครองปรบอากาศ 2 เครอง (AC-2 และAC-4) จากทงหมด 5 เครอง ตงแต เวลา 12:00-13:00 น.โดยตงอณหภมความเยนท 25°C ใชเวลา เกบขอมลจ านวน 4 วน มการใชพลงงานโดยเฉลย เทากบ 450(kWh) แสดงใหเหนวาการปดเครองปรบอากาศในชวงเวลาพกกลางวน 1 ชวโมง ท าใหหองมการสะสมความรอนในชวงเทยง เนองจากหองพกอาจารยตงอยในทศใต ซงไดรบความรอนจากดวงอาทตย ผานผนงและหนาตางกระจก ใสในชวงเวลาเทยงถงบาย จง เปนผลใหการเปดเครองปรบอากาศอกครงในเวลา 13:00 น. มการใชพลงงานทเพมขนจากการ ทเครองปรบอากาศตอง ปรบอณหภม ของหองเพอใหกลบมาอยทอณหภม 25°C อกครง รวมถงการใชพลงงานไฟฟาในการเปดเครองปรบอากาศ ในเวลา 13:00 น.ดวย

3. การทดลองแบบท 3 เปดเครองปรบอากาศทงหมด 5 เครอง (AC-1 ถง AC-5) ตงแตเวลา 9:00-17:00 น.โดยตงอณหภมความเยนท 27°C ใชเวลาเกบขอมลจ านวน 4 วน มการใชพลงงานโดยเฉลย เทากบ 250(kWh) เหนไดชดวาการปรบเพมอณหภม จาก 25°C เปน 27°C สามารถลดการใชพลงงานไปไดถง 201 (kWh)

4. การทดลอง แบบท 4 ปดเครองปรบอากาศ 2 เครอง (AC-2 และAC-4) จากทงหมด 5 เครอง ตงแต เวลา 12:00-13:00 น.โดยตงอณหภมความเยนท 27°C ใชเวลา เกบขอมลจ านวน 4 วน มการใชพลงงานโดยเฉลย เทากบ 207(kWh) จงถอวารปแบบการทดลองน มการประหยดพลงงานไฟฟาของการใชงานเครองปรบอากาศมากทสด จากผลการทดลอง การใชพลงงานไฟฟาของเครองปรบอากาศ ในแตละ รปแบบ การทดลองสามารถวเคราะหไดวา การปดเครองปรบอากาศในชวงเวลาพกกลางวน เปนเวลา 1 ชวโมง สามารถลดการใชพลงงานลงไดเพยงเลกนอยเมอเทยบกบวธการการปรบเพมอณหภมความเยนไปท 27°C ซงสามารถลดการใชพลงงานไดมากกวาการตงคาอณหภมความเยนท 25°C ประมาณ 201(kWh) หรอลดลงเกอบ 50 % การทดลองและเกบขอมลของคาอณหภมและความชนสมพทธในแตละรปแบบการทดลอง

ในสวนการทดลองและเกบขอ มลคาอณหภมและความชนสมพทธในแตละรปแบบการทดลองนนท าไดโดยการน าเครองมอวดคาอณหภมและความชนสมพทธ ทไดท าการตงคาการเกบขอมลเรยบ รอยแลวโดยตงคาการเกบขอมลทกๆ 30 นาท ตงแตเวลา 9:00 -17:00 น.ไปตดตง ณ พนททดลอง โดยตดตงบนโตะท างานของอาจารยทระดบความสง เทากบ 75 ซม. ในต าแหนงใตเครองปรบอากาศทใชทดลองทงหมด 5 เครอง หลงจากจบการทดลองแตละรปแบบ จงน าเครองมอไปถายโอนขอมล ลงคอมพวเตอร และแปลง


ไฟลเปนไฟล Excel ทงหมดรวม 4 ครง หลงจากนนน าขอมลทไดแตละรปแบบการทดลองไปเปรยบเทยบในรปแบบกราฟแทง

ภาพท 7 ภาพแสดง การใช เครองมอ วดคา อณหภมและความชนสมพทธ ของ หองพกอาจารยท เปดเครองปรบอากาศ กราฟ ท 2 แสดงผลคาเฉลยของอณหภมในหองพกอาจารยทเปดเครองปรบอากาศ ทงหมด 5 เครองในแตละรปแบบการทดลอง



สรปผลการทดลองการวด คาอณหภม โดยเฉลยของหองพกอาจารยทเปดเครองปรบอากาศ ทงหมด 5 เครองในแตละรปแบบการทดลอง จากผลการทดลองการตดตงเครองมอวดคาอณหภมของเครองปรบอากาศ จ านวน 5 จด ในแตละรปแบบการทดลอง ซงใชเวลาในการทดลองรปแบบละ 4 วนท าการ สรปไดวา 1. การทดลองแบบท 1 เปดเครองปรบอากาศทงหมด 5 เครอง (AC-1 ถง AC-5) ตงแตเวลา 9:00-17:00 น.โดยตงอณหภมความเยนท 25°C มอณหภมโดยเฉลยในชวงกลางวน จ านวน 4 วน เทากบ 23.90°C 2. การทดลองแบบท 2 ปดเครองปรบอากาศ 2 เครอง (AC-2 และAC-4) จากทงหมด 5 เครองตงแตเวลา 12:00-13:00 น.โดยตงอณหภมความเยนท 25°C มอณหภมโดยเฉลย ในชวงกลางวน จ านวน 4 วน เทากบ 24.12°C 3. การทดลองแบบท 3 เปดเครองปรบอากาศทงหมด 5 เครอง (AC-1 ถง AC-5) ตงแตเวลา 9:00-17:00 น.โดยตงอณหภมความเยนท 27°C มอณหภมโดยเฉลยในชวงกลางวน จ านวน 4 วน เทากบ 26.05°C 4. การทดลองแบบท 4 ปดเครองปรบอากาศ 2 เครอง (AC-2 และAC-4) จากทงหมด 5 เครอง ตงแตเวลา 12:00-13:00 น.โดยตงอณหภมความเยนท 27°C มอณหภมโดยเฉลย ในชวงกลางวน จ านวน 4 วน เทากบ 26.24°C

ผลจากการทดลองทง 4 รปแบบ สามารถวเคราะหไดวา คาอณหภมความเยนเฉลย ในชวงเวลากลางวนซงเปนชวงเวลาท างาน คอ ตงแต เวลา 9:00-17:00 น.อยระหวาง 23°C ถง 27°C ซงถอวาอยในสภาวะนาสบาย (Comfort Zone) โดยอณหภมทอยในเกณฑเหมาะสม ทยอมรบของรอยละ 80 ของผทอยในอาคาร คอ 25°C หรอในชวง 23-27°C (ASHRAE 2013)

กราฟท 3 แสดงผลคา เฉลยของความ ชนสมพทธ ในหองพกอาจารยทเปด เครองปรบอากาศ ทงหมด 5 เครองในแตละรปแบบการทดลอง


สรปผลการทดลองการวดคาความชนสมพทธ จากผลการทดลอง การตดตงเครองมอ วดคาความชนสมพทธ ของเครองปรบอากาศจ านวน 5 จด ในแตละรปแบบการทดลอง ซงใชเวลาในการทดลองรปแบบละ 4 วนท าการ สรปไดวา 1. การทดลองแบบท 1 เปดเครองปรบอากาศทงหมด 5 เครอง (AC-1 ถง AC-5) ตงแตเวลา 9:00-17:00 น.โดยตงอณหภมความเยนท 25°C มคาความชนสมพทธโดยเฉลยในชวงเวลากลางวน จ านวน 4 วน เทากบ 48.94(%RH) 2. การทดลองแบบท 2 ปดเครองปรบอากาศ 2 เครอง (AC-2 และAC-4) จากทงหมด 5 เครองตงแตเวลา 12:00-13:00 น.โดยตงอณหภมความเยนท 25°C มคาความชนสมพทธ โดยเฉลย ในชวงกลางวน จ านวน 4 วน เทากบ 49.15(%RH) 3. การทดลองแบบท 3 เปดเครองปรบอากาศทงหมด 5 เครอง (AC-1 ถง AC-5) ตงแตเวลา 9:00-17:00 น.โดยตงอณหภมความเยนท 27°C มคาความชนสมพทธ โดยเฉลย ในชวงกลางวน จ านวน 4 วน เทากบ 51.84(%RH) 4. การทดลองแบบท 4 ปดเครองปรบอากาศ 2 เครอง (AC-2 และAC-4) จากทงหมด 5 เครอง ตงแตเวลา 12:00-13:00 น.โดยตงอณหภมความเยนท 27°C มคาความชนสมพทธ โดยเฉลย ในชวงกลางวน จ านวน 5 วน เทากบ 51.21(%RH) ผลจากการทดลองทง 4 รปแบบ สามารถวเคราะหไดวา ความชนสมพทธ มคาเฉลยในชวงเวลากลางวนซงเปนชวงเวลาท างาน คอตงแตเวลา 9:00-17:00 น.อยระหวาง 48(%RH) ถง 52(%RH) ซงถอวาอยในสภาวะนาสบาย (Comfort Zone) โดยคาความชนสมพทธทเหมาะสมกบสภาวะนาสบายของมนษย ควรอยในชวงรอยละ 30-70(%RH) (ASHRAE 2013) การทดลองและเกบขอมลความพงพอใจของกลมตวอยางในแตละรปแบบการทดลอง กลมตวอยางในการทดลอง ทง 4 รปแบบนเปนอาจารยภาควชาสถาปตยกรรมศาสตร 12 ทาน ทใชพนทเปนประจ า คอตงแตเวลา 9:00 - 17: 00 น. มทงเพศชายและหญง ทมชวงอายอยระหวาง 25-70 ป โดยสวนใหญผชายจะสวมกางเกงสเลคขายาวกบเสอเชตแขนสน/ยาว และผหญงสวมกระโปรงแบบสนแคเขา /กางเกงขายาว กบเสอเชดแขนสนและเสอคลมในบางวน และมอาจารยบางทานปวยเปนไขในชวงเวลาการทดลอง สรปผลการทดลองจากแบบสอบถามความพงพอใจของกลมตวอยาง 1. การทดลองแบบท 1 เปดเครองปรบอากาศทงหมด 5 เครอง (AC-1 ถง AC-5) ตงแตเวลา 9:00-17:00 น.โดยตงอณหภมความเยนท 25°C กลมตวอยางรสกพงพอใจกบรปแบบการทดลองน เทากบ 3 ทาน



2. การทดลองแบบท 2 ปดเครองปรบอากาศ 2 เครอง (AC-2 และAC-4) จากทงหมด 5 เครอง ตงแตเวลา 12:00-13:00 น.โดยตงอณหภมความเยนท 25°C กลมตวอยางรสกพงพอใจกบรปแบบการทดลองน เทากบ 3 ทาน 3. การทดลองแบบท 3 เปดเครองปรบอากาศทงหมด 5 เครอง (AC-1 ถง AC-5) ตงแตเวลา 9:00-17:00 น.โดยตงอณหภมความเยนท 27°C กลมตวอยางรสกพงพอใจกบรปแบบการทดลองน เทากบ 4 ทาน 4. การทดลองแบบท 4 ปดเครองปรบอากาศ 2 เครอง (AC-2 และAC-4) จากทงหมด 5 เครอง ตงแตเวลา 12:00-13:00 น.โดยตงอณหภมความเยนท 27°C กลมตวอยางรสกพงพอใจกบรปแบบการทดลองน เทากบ 2 ทาน ผลจากการทดลองทง 4 รปแบบ สามารถวเคราะหได วากลมตวอยางสวนใหญรสกพงพอใจกบรปแบบการทดลอง แบบท 3 มากทสด

อภปรายผล จากผลการทดลองและเกบขอมล ของการทดลอง ทงหมด 4 รปแบบ สามารถวเคราะหไดวา การทดลองรปแบบท 3 คอการเปดเครองปรบอากาศทงหมด 5 เครอง ตงแตเวลา 9:00-17:00 น. ใชเวลาทดลองและเกบขอมล 4 วนท าการโดยตงอณหภมความเยนท 27°C เปนวธการทเหมาะสมทสดกบพนทกรณศกษาน โดยรปแบบการทดลองน ใชพลงงานไฟฟา ไป เทากบ 250(kWh), มอณหภมโดยเฉลยเทากบ 26.05°C โดยคาความชนสมพทธโดยเฉลย เทากบ 51.84(%RH) ซงถอวาอยในสภาวะนาสบาย (Comfort Zone) และกลมตวอยางมความรสกพงพอใจกบรปแบบการทดลองนมากทสด ซงการทดลองรปแบบท 3 น มการใชพลงงานลดลงจากการทดลองแบบท 1 เทากบ 201(kWh)

ขอเสนอแนะ เนองจากการทดลองและเกบขอมลของงานวจยนอยในชวงหนารอน (เดอนมนา คมถงเดอนเมษายน) ผลทไดจากรแปบบการทดลองอาจจะน าไปใชไดกบบางพนท ทมผใชอาคารไม หนาแนนและไมตลอดเวลา เพราะหากมผใชพนทแบบ หนาแนนแลวนน การก าหนดอณหภมความเยน ท 27°C อาจท าใหผใชอาคารรสกรอนเกนไป ผวจยมจงขอเสนอแนะใหตงอณหภมความเยนของเครองปรบอากาศบางเครองท 27°C สลบการเครองปรบอากาศทตงอณหภมความเย นท 25°C เปนลกษณะเครองเวนเครอง , การตงอณหภมความเยนของเครองปรบอากาศ ทกเครองท 27°C แลวใชพดลมชวยในการปรบอากาศ เพอคงสภาวะนาสบายของผใชอาคาร หรอน ารปแบบการทดลองนไปปรบใชกบชวงเวลาหนาฝนและหนาหนาว (เดอนมถนายน- เดอนกมภาพนธ ) ทงนยงมวธการอนๆในการชวยประหยดพลงงานไฟฟาของเครองปรบอากาศ และผใชอาคารยงคงอยในสภาวะนาสบาย เชน 1. ปดเครองปรบอากาศในชวงเวลาพกเทยงและเปดพดลมเพอชวยในการปรบอากาศ 2. ตงคาอณหภมความเยน ไมต าวา 25°C 3. ไมควรวางสงของ ขวางทาง เขา-ออก การปลอยลม เยน-รอน ของเครองปรบอากาศ


4. ท าความสะอาดแผนกรองอากาศของเครองปรบอากาศบอยๆ 5. ตดตงฉนวนกนความรอน ในสวน ผนง หลงคา และฝาเพดาน เพอลดการสญเสยพลงงานจากการถายเทความรอนเขาภายในอาคาร 6. ตดตง ผามาน มลปรบแสง หรอแผงบงแดด ดานทศใตและทศตะวนตก เพอกนความรอนบางสวนเขาสตวอาคาร 7. ตดตงชดระบายความรอนอยางนอย 15 ซม. เพอการระบายความรอนไดด 8. ตรวจสอบและอดรอยรวตามผนง ฝาเพดาน ประต ชองแสง และปดประตหองทกครงทเปดเครองปรบอากาศ

9. สวมใสเสอผาทระบายอากาศไดด ไมหนาหรอไมบางจนเกนไป 10.ไมประกอบกจกรรมทกอใหเกดความรอน เชน ปรงอาหาร รดผา ไดรผม เปนตน 11. ปดไฟ และเครองใชไฟฟา หากไมอยในหองเกน 1 ชวโมง เพอลดความรอนทออกจากดวง

โคม และเครองใชไฟฟาชนดตางๆ 12. ปลกตนไมรอบๆ อาคาร เพราะตนไมขนาดใหญ 1 ตน ใหความเยนเทากบเครองปรบอากาศ 1 ตน หรอใหความเยนประมาณ 12,000 บทย และสามารถใชรมเงาของตนไมบงแดดและลดความรอนเขาสตวอาคารได

รายการอางอง มานพ แจมกระจาง. (2549). “ศกษาทางเลอกการตงอณหภมเครองปรบอากาศทเหมาะสมเพอการประหยด

พลงงาน” วารสารศกษาศาสตร ปท 18 ฉบบท 1 เดอนมถนายน 2549-ตลาคม 2549 สมชาย สขนม. (2552). “การศกษาเปรยบเทยบหาชวงเวลาทเหมาะสมในการปดเครองปรบอากาศในเวลา

หยดพกเพอการประหยดพลงงาน ” สารนพนธปรญญาโท , มหาวทยาลยเทคโนโลยพระจอมเกลา พระนครเหนอ.

EMEC. “108 วธปฎบตเพอการประหยดพลงงาน” สถานจดการและอนรกษพลงงาน,มหาวทยาลยเชยงใหม Fanger, P.O. (1972 ). “Thermal Comfort: Analysis and Applications in Environmental

Engineering” McGraw-Hill, Inc., New York. ASHRAE. (2013). “Handbook-Fundamentals, Principles of Heating Ventilating and Air

Conditioning”


ประวตและพฒนาการคณะนกรองประสานเสยงสยาม ระหวางป พ.ศ. 2547-2556 HISTORY AND DEVELOPMENT OF SHYAM CHOIR BETWEEN 2004 AND

2013 ผวจย นายมนตศกด ตนอสรกล ผวจย, อาจารยอานนท นาคคง อาจารยทปรกษา สาขาวชาสงคตวจยและพฒนา มหาวทยาลยศลปากร บทคดยอ การวจยครงนมวตถประสงคเพอ ศกษาประวตการกอตงของคณะนกรองประสานเสยงสยาม และปจจยทสงผลตอพฒนาการของคณะนกรองประสานเสยงสยามในชวงทศวรรษแรกของการกอตง 5 ดาน ไดแก สมาชก การเรยนการสอน รายการแสดง สงอ านวยความสะดวก และงบประมาณ กลมประชากรในการศกษาไดแกผกอตง ผฝกสอน และสมาชกในคณะนกรองประสานเสยงสยาม เครองมอทใชในการวจยประกอบดวย แบบสมภาษณของผกอตง ผดแลคณะนกรองประสานเสยงสยาม และสมาชกคณะนกรองประสานเสยงสยาม ผลการวจยพบวา

1. คณะนกรองประสานเสยงสยามกอตงขนในป พ.ศ. 2546 โดยบคคล 3 คน ไดแก อาจารยแมนนรศ อ ามฤคขจร อาจารยสนต ลนเผ และ อาจารยวฒพนธ พงษธนเลศ มเปาหมายใหคณะนกรองประสานเสยงสยามเปนแหลงพบปะของผทชนชอบการขบรองประสานเสยง และใชเปนสถานทฝกสอนการขบรองประสานเสยง

2. ปจจยดานสมาชกของคณะนกรองประสานเสยงสยาม เปนปจจยส าคญทสงผลใหคณะนกรองประสานเสยงสยามมความเปลยนแปลงในดาน วตถประสงค การเรยนการสอน และการแสดง โดยมสาเหตจากพนฐานทางดานดนตรสากลของสมาชกเปนสงส าคญทท าใหคณะนกรองประสานเสยงสยามตองเปลยนวตถประสงคและวธการเรยนการสอน ในชวงระยะเวลา 10 ป ต งแตป พ.ศ. 2547 – 2556 ความสามารถในการขบรองประสานเสยงของสมาชกมความเปลยนแปลงมากทสด สมาชกใหมทเขารวมตงแตป พ.ศ. 2552 เปนตนมา สวนใหญไมมพนฐานดานการขบรองประสานเสยง ท าใหคณะนกรองประสานเสยงสยามตองจดชวโมงการเรยนการสอนเพมมากขน มการเปลยนรปแบบการเรยนการสอน และปรบเปลยนบทเพลงทขบรองประสานเสยงใหมความงายในการฝกซอม ค าส าคญ : ประวต / พฒนาการ / คณะนกรองประสานเสยง


Abstract

This research aims to 1) study the history of the Shyam choir and 2) study the

factors that affect the development of the Shyam choir during the first decade of its

inception. There are five topics are include in the education field. 1) Members 2)

teaching 3) concerts and shows4) facilities and5) Budget. The target group include

founder of Shyam choir administrator and Shyam choir membership during 2004 –

2013. Research instruments were comprised interview forms for founders’ trainers

and members of the Shyam choir

Results indicated as follows:

1. The foundation of Shyam choir is a result of three people including

Mannaris Amaruekajorn Santi Lunpae and Wutthiphan Phongtanalert. For the purpose

of assemble people who are interested in chorus and the make community artistic

excellence and recognition. In 2009 are change purpose for establish the Shyam choir

to learning opera singing technique and theory of music. The main reason from new

members in Shyam choir are no background in music

2. A major factor contributing the Shyam choir to change the purpose of

teaching and performing with the underlying caused by the background music of

members of the Shyam choir. Change the purpose and methods of teaching. During

the 10 year period since 2004 to 2013, the ability of the choir members have changed

the most. New members who joined since 2009, the most fundamental is the chorus.

Make Shyam choir required teaching hours increase. Changing patterns of teaching

and modify the song chorus with ease training.

Key Words: HISTORY / DEVELOPMENT / CHOIR

บทน า วทยานพนธเรองน มวตถประสงคเพอศกษาประวตความเปนมาและปจจยทสงผลตอพฒนาการของคณะนกรองประสานเสยงสยาม ตงแตป พ.ศ. 2547 – 2556 คณะนกรองประสานเสยงสยามเปนกลมนกรองประสานเสยงทไมไดรบการสนบสนนทางดานเงนทน งบประมาณ และการใหความชวยเหลอดานตาง ๆ จากทงภาครฐและเอกชนเหมอนกบคณะนกรองประสานเสยงกลมอน เชน คณะนกรองประสานเสยงเยาวชนไทย (Thai Youth Choir) ทอยภายใตการสนบสนนของกรมสงเสรมวฒนธรรม อกทงยงมสมาชกหลายคนทไมมพนฐานทางดานการขบรองประสานเสยงมากอน ซงหมายถงคณะนกรองประสานเสยงสยามอาจจะมปจจยในดานอน ๆ ทสงผลใหคณะนกรองประสานเสยงสยาม มความสามารถในการจดกจกรรมไดอยางตอเนอง และพฒนาสมาชกใหมใหมความสามารถในการขบรองประสานเสยงทดขนและสามารถน าไปใชในการแสดงได การขบรองประสานเสยง เปนศาสตรทางดนตรตะวนตกอยางหนง ทแสดงใหเหนถงความกาวหนาทางวฒนธรรมไดเปนอยางด รวมถงเปนศลปะทชวยใหมนษยเกดความสข ความรนเรง สนกสนาน ชวยคลายความทกขและชวยใหจตใจคลายความเครยดลงได พรอมทงชวยในการพฒนาบคลกภาพ


ของตวเองใหดยงขน นอกจากน ยงชวยในการพฒนาความรของผทศกษาใหกวางขวาง โดยการเรยนรผานประวตศาสตรทางดนตร ทมสวนเกยวของกบสงคมในชวงเวลา 1 โดยในสงคมฝงโลกตะวนตกเปนตนก าเนดของการขบรองประสานเสยง มจดเรมตนจากความตองการทางดานศาสนา ซงศาสนาครสตนนตองการใชรปแบบการขบรองประสานเสยงเขามาเปนสวนหนงในพธกรรม เพอชวยในการเผยแพรความเชอและชกชวนใหผคน เขามารวมในศาสนาครสตมากขน ในชวงยคกลางตอนปลาย (ค.ศ. 1200 – 1400) เพลงวดและเพลงโบสถเหลานไดมการพฒนารปแบบการขบรองเปนการสอดประสานท านองเกดขน ในลกษณะของ ออรกานม (Organum) ซงเปนรปแบบการรองประสานเสยงทมขนคเสยงประสานต งแต 2 - 4 แนวเสยง จนกระทงในยคเรอเนซองซ (Renaissance) ชวงป ค.ศ. 1450 – 1600 มรปแบบการประพนธบทเพลงประสานเสยงเกดขนนอกจากน ยงมบทเพลงอกหลายประเภท เชน บทเพลง แมซ โมเทต ทนยมใชกนในโบสถกนอยางแพรหลาย2 การขบรองประสานเสยงในประเทศไทยมจดเรมตนอยางไมชดเจนมากนก จากการศกษาจากเอกสารทเกยวของกบประวตการขบรองประสานเสยง พบวาคณหญงมาลยวลย บณยะรตนเวช เปนบคคลส าคญทานหนงทเปนผผลกดนใหเกดการขบรองประสานเสยงขนในสงคมไทย ดวยผลงานการท างานกบคณะนกรองประสานเสยงในสถาบนการศกษาและหนวยงานทอยภายใตการดแลของภาครฐฯ หลายแหงไดแก คณะนกรองประสานเสยงเยาวชนไทย คณะนกรองประสานเสยงโรงเรยนวฒนาวทยาลย คณะนกรองประสานเสยงโรงเรยนจตรลดา คณะนกรองประสานเสยง The Bangkok Festival Choir และ คณะนกรองประสานเสยงThai Christian Choir ตงแตชวงประมาณป พ.ศ. 2510 เปนตนมา3 นอกจากนยงมคณะนกรองประสานเสยงทกอตงขนหลงจากนนอกมากมาย ทงทอยภายใตการดแลและใหค าปรกษาของคณหญงมาลยวลย บณยะรตนเวช เชน วงนกรองประสานเสยงสโมสรนสตจฬาลงกรณมหาวทยาลย ไดจดตงเปนวงขนเพอรองถวายพระบาทสมเดจพระเจาอยหว และพระบรมวงศานวงศ เนองในวนทรงดนตรของมหาวทยาลยป พ.ศ. 2516 ในป พ.ศ. 2520 การขบรองประสานเสยงไดรบการบรรจเขาสกระบวนการศกษาขนพนฐานของกระทรวงศกษาธการ วาดวยเรองหลกสตรวชาทฤษฎดนตรสากล ทตองการใหทกโรงเรยนใน

1 จนทรแรม พนธพงศ สตรอสบอก, กาวไปสการขบรองประสานเสยง (กรงเทพฯ: บรษทสยามมาพรจ ากด 2548), 10.

2 สทธจตต ณรทธ, สงคตนยม ความซาบซงในดนตรตะวนตก , พมพครงท 8 (กรงเทพฯ: ส านกพมพแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย 2555), 92.

3 นตกร กรยวเชยร, "คณหญงมาลยวลย บณยะรตเวช ศลปนแหงชาต สาขาศลปะ การแสดง (ดนตรสากล) พ.ศ. ๒๕๔๐" สกลไทย 47, 2420 (มนาคม 2544): 35.


ประเทศไทยจ าเปนตองมวชาทเกยวของกบทฤษฎดนตรตะวนตก4 ดงนนคณะนกรองประสานเสยงในโรงเรยนตาง ๆ จงจดตงขนตามขอก าหนดทกลาวมา เชน โรงเรยนวฒนาวทยาลย โรงเรยนกรงเทพครสเตยนวทยาลย เปนตน และกอตงขนเพอใชงานในจดประสงคแตกตางกนออกไป เชน ใชเปนสอประกอบการเรยนและการพฒนาทกษะความรทางดนตรสากลในโรงเรยน5 การขบรองประสานเสยงประกอบการแสดงของเดกนกเรยนเพอสงเสรมความกลาแสดงออก การสรางกจกรรมและความบนเทงใหแกชมชน การขบรองประสานเสยงเพอใชงานในพธการและกจกรรมของมหาวทยาลย รวมถงใชเปนสอในการเชอมสมพนธอนดกบตางประเทศ6 คณะนกรองประสานเสยงในประเทศไทยมหลายกลม โดยเฉพาะในเขตกรงเทพมหานคร ไดมการกอตงคณะนกรองประสานเสยงขนมามากมาย เชนคณะนกรองประสานเสยงเยาชนไทย (Thai Youth Choir) คณะนกรองประสานเสยง "เดอะ เรโซแนนซ" (The Resonance) คณะนกรองประสานเสยงสวนพล คณะนกรองประสานเสยง The Bangkok Voices คณะนกรองประสานเสยง BCC Glee Club และอนๆอกมากมาย ซงลกษณะการกอตงคณะนกรองประสานเสยงเหลาน ตางมจดประสงคทแตกตางกนออกไปเชน การกอตงคณะนกรองประสานเสยงเพอพฒนาความสามารถของเยาวชน การกอตงคณะนกรองประสานเสยงเพอฝกฝนและน าเอาอตลกษณความเปนไทยแฝงลงในบทเพลงประสานเสยง หรอการใชงานในพธกรรมเกยวกบศาสนา เปนตน กลมคณะนกรองประสานเสยงสยาม (Shyam Choir) กอตงขนในป พ.ศ. 2546 เปนคณะนกรองประสานเสยงมอสมครเลน ทเกดจากการรวมตวของนกขบรองประสานเสยงตามโบสถตาง ๆ ในกรงเทพฯไดแก โบสถอสสมชญ และโบสถวดแมพระลกประค ากาลหวาร โดยมเปาหมายทตองการจะขบรองประสานเสยงใหดขน จงไดรวมกลมกนเพอแลกเปลยนความรความเขาใจเกยวกบทกษะและเทคนคในการขบรองเพลงคลาสสก เมอคณะนกรองประสานเสยงสยามไดเปดรบสมาชกใหมเขามาจ านวนมากขนพบวา ผทสมครเขามาเปนสมาชกสวนหนงไมมความรพนฐานทางดานดนตรและการขบรองประสานเสยง ดงนนผควบคมการฝกซองของวง จงมจดมงหมายทตองการใหคณะ

4 จนทรแรม พนธพงศ สตรอสบอก, กาวไปสการขบรองประสานเสยง (กรงเทพฯ:

บรษทสยามมาพรจ ากด 2548), 14-18. 5 สโมสรนสตจฬาลงกรณมหาวทยาลย, ชมรมนกรองประสานเสยง, ประวตชมรมฯ,

เขาถงเมอ 23 มนาคม 2558, เขาถงไดจาก http://cuchorus.clubs.chula.ac.th/wp/?page_id=2 6 กรมสงเสรมวฒนธรรม , สวธ.จดปฐมนเทศนกรองประสานเสยงเยาวชนไทย ป

๒๕๕๙ , เขาถงเมอ 8 มนาคม 2559 , เขาถงไดจากhttp://www.culture.go.th/thai/index.php ?option=com_content&view=article&id=3509:2016 -01 -11 -09 -49 -38&catid=34:new s&Itemid=351


นกรองประสานเสยงสยามมการเปดสอนพนฐานความรทางดานดนตร และวธการขบรองประสานเสยงใหแกสมาชกใหม โดยมองคประกอบในการฝกซอมประกอบไดแก การเตรยมความพรอมทางดานรางกาย เทคนคการขบรองประสานเสยง หลกทฤษฎดนตรสากล และประสบการณจากคอนเสรตประจ าปทจดขน เมอสมาชกมความเขาใจในความรพนฐานดานดนตรสากลและการขบรองประสานเสยงทดแลว สามารถท าใหคณะนกรองประสานเสยงสยามมความสามารถในการจดแสดงคอนเสรตทมรปแบบทหลากหลายมากขน ผวจยจงสนใจศกษาเกยวกบปจจย ทอาจสงผลตอพฒนาการของคณะนกรองประสานเสยงสยาม ไมวาจะเปนดานความเปลยนแปลงของสมาชก การเรยนการสอน รายการแสดง สงอ านวยความสะดวก และงบประมาณ เพอชใหเหนความสมพนธดานปจจยดงกลาว กบพฒนาการของคณะนกรองประสานเสยงสยาม ซงท าใหคณะนกรองประสานเสยงสยาม สามารถด าเนนกจกรรมมาไดยาวนานเปนระยะเวลา 10 ป วตถประสงคของการวจย

1. ศกษาประวตการกอตงและวตถประสงคของคณะนกรองประสานเสยงสยาม 2. ศกษาปจจยทสงผลตอพฒนาการของคณะนกรองประสานเสยงสยามในชวง

ทศวรรษแรกของการกอตง วธการวจย

1. ทบทวนวรรณกรรมทเกยวของ 2. ศกษาแนวคดในการกอตงและพฒนาคณะนกรองประสานเสยง 3. ศกษาเอกสารงานวจยทเกยวของกบการศกษาประวตและพฒนาการของคณะ

นกรองประสานเสยงทงในประเทศและตางประเทศ 4. เกบรวบรวมขอมลเอกสารของคณะนกรองประสานเสยงสยาม การจดเกบขอมล

ภาคสนามโดย ใชแบบสมภาษณ และแบบสอบถาม 5. วเคราะหขอมลเกยวกบประวตและการกอตงคณะนกรองประสานเสยงสยาม 6. วเคราะหปจจยและขอมลเชงปรมาณทเกยวของกบพฒนาการของคณะนกรอง

ประสานเสยงสยาม ไดแก ขอมลดานสมาชก รปแบบการเรยนการสอน รปแบบการแสดง ความถในการจดกจกรรม สงอ านวยความสะดวก และเงนทน ทเปนปจจยหลกของคณะนกรองประสานเสยงสยาม ตงแตป พ.ศ. 2547 – 2556

7. สรปผลทไดจากการวเคราะหขอมล


สรปผลการวจย จากการศกษาเรองเกยวกบประวตและพฒนาการของคณะนกรองประสานเสยงสยามตงแตป พ.ศ. 2547 – 2556 ผวจยสามารถสรปผลไดดงน

ตอนท 1 การศกษาประวตคณะนกรองประสานเสยงสยาม ผลจากการศกษาประวตการกอตงและพฒนาการของคณะนกรองประสานเสยงสยามพบวา คณะนกรองประสานเสยงสยามเรมกอตงขนในป พ.ศ. 2546 โดยบคคล 3 คน ไดแก อาจารยแมนนรศ อ ามฤคขจร อาจารยวฒพนธ พงษธนเลศ และอาจารยสนต ลนเผ ซงเคยไดรวมงานกนมากอนในกลม Bellavoce Group นอกจากนยงทราบถงทมาของชอคณะนกรองประสานเสยงสยามทใชค าวา “ศยาม” ในชวงป พ.ศ. 2546 และเปลยนมาใชค าวา “สยาม” ในชวงป พ.ศ. 2547 ดานวตถประสงคการกอตงคณะนกรองประสานเสยงสยามตงแตป พ.ศ. 2547 มความตองการใหคณะนกรองประสานเสยงสยามเปนสถานทส าหรบรวบรวมบคคลทมความตงใจเรยนรการขบรองประสานเสยง เพอใหสมาชกแตละคนสามารถแลกเปลยนความรและเทคนคการขบรองซงกนและกนได สมาชกในชวงเรมกอตงกลมนกรองประสานเสยงสยามมจ านวนสมาชกเรมตนเพยง 7 คน ประกอบดวยผกอตง 3 คน นกเปยโน 1 คน และสมาชกจากโบสถอสสมชญอก 3 คน ซงไมเพยงพอตอการขบรองประสานเสยงอยางสมบรณ ท าใหคณะนกรองประสานเสยงสยามตองรวมกลมกบคณะนกรองประสานเสยงกลมเพอจดกจกรรมการแสดง

ตอนท 2 ปจจยทสงผลตอพฒนาการของคณะนกรองประสานเสยงสยามตงแตป พ.ศ. 2547 - 2556 ผลจากการศกษาปจจยสงผลตอพฒนาการของคณะนกรองประสานเสยงสยาม โดยแบงการศกษาออกเปน 5 ดาน ไดแก ปจจยดานสมาชก ปจจยดานการเรยนการสอน ปจจยดานรายการแสดง ปจจยดานสงอ านวยความสะดวก และปจจยดานงบประมาณ มขอสรปดงตอไปน

1. ปจจยดานสมาชก จากการศกษาพบวา สมาชกของคณะนกรองประสานเสยงสยามมการเปลยนคณภาพของสมาชกทเขารวมท ากจกรรม ซงมผลมาจากความเปลยนแปลงดานวตถประสงคของคณะนกรองประสานเสยงสยามในป พ.ศ. 2552 ทเปดรบสมาชกใหมโดยไมมขนตอนการคดเลอกทเขมงวด จงสงผลใหจ านวนและคณภาพของสมาชกเกดความเปลยนแปลง ซงการศกษาปจจยดานสมาชกมประเดนในการศกษาแยกยอยออกเปน 8 ดาน ไดแก อาย เพศ อาชพของสมาชก ระยะเวลาทเขารวม การคดเลอกสมาชก ทกษะทางดนตร ความสนใจและแรงจงใจ และหนาทรบผดชอบของสมาชก


1.1 ดานอายของสมาชก ในคณะนกรองประสานเสยงพบวา สมาชกทเขามาในชวงเรมกอตงป พ.ศ. 2547 เปนกลมสมาชกทมอายมาก เมอเปรยบเทยบกบสมาชกในชวงป พ.ศ. 2552 – 2556 กลมสมาชกในชวงหลงมแนวโนมทมชวงอายลดลง

1.2 เพศ ของสมาชกพบวา ปจจยดานเพศเปนสวนหนงทสามารถชใหเหนถงจ านวนสมาชกในแตละแนวเสยงมความสมดลหรอไม ซงคณะนกรองประสานเสยงสยาม มสมาชกเพศชายและเพศหญงในปรมาณทเทาเทยมกน

1.3 อาชพของสมาชก พบวาในคณะนกรองประสานเสยงสยามมสมาชกทเปนนกศกษาจ านวนมากทสด ซงการเขามาของนกศกษาเรมตนขนในป พ.ศ. 2550 เปนตนมา มจ านวนสมาชกเขาใหมสงสดปละ 6 คน ท าใหในชวง 10 ป มจ านวนนกศกษาเขารวมกบคณะนกรองประสานเสยงสยามสะสมรวมกน 26 คน และลาออก 11 คน สวนกลมพนกงานบรษทเปนกลมทมจ านวนเขารวมรองลงมาจากกลมนกศกษา ซงในแตละปจะมพนกงานบรษทเขารวมกจกรรมกบคณะนกรองประสานเสยงสยาม ปละประมาณ 1 – 2 คน

1.4 ระยะเวลาทเขารวม พบวากลมสมาชกทเขารวมกบคณะนกรองประสานเสยงสยามเปนเวลานานทสด เปนสมาชกในยคแรกเรม ตงแตป พ.ศ. 2547 – 2550 ซงมการเขา – ออกนอย เมอเทยบกบสมาชกในชวงป พ.ศ. 2552 เปนตนมา มสมาชกทเปนนกศกษาใชเวลาเขารวมกบคณะนกรองประสานเสยงสยามนอยทสดเพยงแค 1 ป

1.5 การคดเลอกสมาชก เปนประเดนทสงผลตอสมาชกมากทสด ซงการก าหนดเงอนไขการรบสมาชก เรมขนในป พ.ศ. 2552 และไมมความเขมงวดในการคดเลอก ท าใหคณะนกรองประสานเสยงสยาม ไดกลมสมาชกทไมคอยมคณภาพในการขบรองประสานเสยง ท าใหคณะนกรองประสานเสยงสยามจ าเปนตองปรบเปลยนปจจยทางดานรปแบบการเรยนการสอนเพอใหสอดคลองกบสมาชกในปจจบน

1.6 ทกษะทางดานดนตร ของสมาชกในคณะนกรองประสานเสยงชวงป พ.ศ. 2547 เปนสมาชกทมความรความเขาใจในการขบรองประสานเสยงและยงมประสบการณในการขบรองประสานเสยงในโบสถ ซงแตกตางจากสมาชกในชวงป พ.ศ. 2550 – 2556 สมาชกทเขารวมกจกรรมกบคณะนกรองประสานเสยง เรมเปนกลมคนทไมมความรดานดนตร ซงเปนผลทเกดจากการวางขอก าหนดการคดเลอกสมาชกทหยอนยานเกนไปในแตละป

1.7 ความสนใจและแรงจงใจ ของสมาชกคณะนกรองประสานเสยงสยามม 2 ดาน ไดแก ความสนใจในการแลกเปลยนเทคนคการขบรองของสมาชกเกาในชวงป พ.ศ. 2547 และความตงใจทจะเรยนรทกษะพนฐานในการขบรองประสานเสยงของสมาชกใหมในชวงป พ.ศ. 2552


1.8 หนาทรบผดชอบของสมาชก จ าเปนตองมความรบผดชอบในกจกรรมดาน ของคณะนกรองประสานเสยงสยาม ซงในชวงแรกสมาชกคณะนกรองประสานเสยงสยามมหนาทฝกซอมและขบรองประสานเสยงเพยงอยางเดยว แตเมอจ านวนสมาชกเพมมากขนจงจ าเปนตองแตงตงเหรญญก และ ผรบผดชอบการประชาสมพนธเพมขน ดงนนในภาพรวมของปจจยดานสมาชก ระบไดวา มจ านวนสมาชกเพมมากขน แตความสามารถในการขบรองประสานเสยงลดลง เนองจากการเปลยนวตถประสงคในการรบสมาชกใหม นอกจากนปจจยดานสมาชกยงสงผลตอปจจยดาน การเรยนการสอน และปจจยดานการแสดงคอนเสรตใหมการเปลยนแปลงตามลกษณะของปจจยดานสมาชกในคณะนกรองประสานเสยงสยาม

2. การเรยนการสอน จากการศกษาปจจยดานการเรยนการสอนของคณะนกรองประสานเสยงสยาม พบวาปจจยดานความสามารถในการขบรองประสานเสยงของสมาชกสงผลตอประเดนในดานการเรยนการสอนของคณะนกรองประสานเสยงสยาม โดยมการเปลยนรปแบบวนเวลาในการเรยนการสอน ในชวงป พ.ศ. 2547 – 2551 คณะนกรองประสานเสยงสยามมเพยงการฝกซอมในวนจนทรเทานน แตในชวงป พ.ศ. 2552 – 2556 คณะนกรองประสานเสยงมการเปลยนแปลงตารางการฝกสอนโดยการเพมวนเรยนใหแกสมาชกทไมมความสามารถในการขบรองประสานเสยงไดเรยนรพนฐานทางดานดนตรในวนพฤหสบด เพมขนอก 1 วน โดยลกษณะตารางการฝกซอมเปนชวงเวลาหลงเลกงาน ในวนจนทรเรมตงแตเวลา 19.00 – 21.00 น. และในวนพฤหสบด เรมเรยนตงแตเวลา 19.30 – 21.00 น. และมการแบงเนอหาการเรยนการสอน ใหวนจนทรเปนวนส าหรบการเรยนรเทคนคการขบรองประสานเสยงเทานน และวนพฤหสบด ใชส าหรบการเรยนรทฤษฎดนตรและการอานโนต โดยมสาเหตจากปจจยดานสมาชกทมพนฐานทางดานดนตรทไมแขงแรงของสมาชกใหม ปจจยดานการเรยนการสอนมความจ าเปนตองเปลยนแปลงและเพมจ านวนชวโมงการเรยนการสอนขนอก 1 วน เพอชวยเหลอสมาชกทไมสามารถท าความเขาใจในบทเพลงประสานเสยงเทยบเทาสมาชกเกา การเรยนการสอนของคณะนกรองประสานเสยงสยาม แบงออกเปน 2 สวนไดแก สวนท 1 เปนสวนของการพฒนาการขบรองประสานเสยง การเตรยมความพรอมทางดานรางกาย การทบทวนและฝกฝนบทเพลง ซงกระบวนการในการฝกฝนสมาชกใหสามารถขบรองประสานเสยงไดดนนมรายละเอยดทท าใหการฝกซอมคอนขางกนเวลานาน สงผลใหสมาชกบางคนทสามารถขบรองประสานเสยงไดอยแลวเกดความเบอหนาย จนเปนเหตใหตดสนใจยายไปรวมกจกรรมกบคณะนกรองประสานเสยงกลมอน สวนท 2 สวนของการพฒนาทกษะพนฐานทางดานดนตร ทฤษฎดนตร และ การอานโนต เปนกระบวนการในการเรยนการสอนขนพนฐานทเกยวของกบทฤษฎดนตร เพอทจะไดพฒนาสมาชกท


ไมมความรทางดานดนตรใหเขาใจสญลกษณ ทระบอยในโนตเพลง และสามารถน าความรทไดรบมากลบไปทบทวนวธการขบรองประสานเสยงของตนเอง

3. รายการแสดง ผลจากการศกษาปจจยดานรายการแสดงของคณะนกรองประสานเสยงสยาม มประเดนในการศกษา 2 ดาน ประกอบดวย จ านวนและความถของการแสดง และบทเพลงทใชในการแสดง

1.1 ในดานจ านวนและความถของการแสดง มประเดนในการศกษาเกยวกบ จ านวนครงในการแสดง และ รปแบบประเภทการแสดง พบวาขอมลทางดานความถและจ านวนครงในการแสดงคอนเสรตของคณะนกรองประสานเสยงสยาม มความแตกตางกน ในชวงป พ.ศ. 2547 – 2549 คณะนกรองประสานเสยงสยามมจ านวนการแสดงคอนเสรตปละ 1 – 2 คอนเสรตเทานน ในชวงป พ.ศ. 2550 – 2551 เปนชวงทคณะนกรองประสานเสยงสยามไมมคอนเสรตการแสดงซงมสาเหตมาจากการเปลยนผควบคมการแสดงท าใหคณะนกรองประสานเสยงสยามไมสามารถเลอกบทเพลงเพอจดโปรแกรมการแสดงได และ ในชวงป พ.ศ. 2552 – 2556 คณะนกรองประสานเสยงเรมมจ านวนคอนเสรตมากขนและมรปแบบการแสดงเพมขน เปนการแสดงในงานอเวนท การแสดงโชว คอนเสรตประจ าป และ งานเทศกาล ซงจ านวนความถในการจดคอนเสรตของคณะนกรองประสานเสยงสยาม อยท 6 – 7 ครงตอป โดยมปจจยมาจากการใชบทเพลงทมแนวเสยงประสานงายและสมาชกใหมสามารถฝกฝนไดจ านวนมาก

1.2 บทเพลงทใชในการแสดง มความเปลยนแปลงจากปจจยดานสมาชกเปนส าคญ ซงบทเพลงประสานเสยงในชวงป พ.ศ. 2547 – 2549 เปนบทเพลงทเกยวของกบบทเพลงในพธศาสนาและบทเพลงคลาสสกทมความซบซอนในการฝกรองประสานเสยง แตเพราะสมาชกในชวงแรกมความรความสามารถในการขบรองประสานเสยงทด ท าใหสามารถจดการแสดงคอนเสรตได

ชวงป พ.ศ. 2552 – 2556 บทเพลงของคณะนกรองประสานเสยงสยามมลกษณะเปนบทเพลงสากล มากขนอยางเหนไดชด ซงบทเพลงสากลเหลานมแนวเสยงประสานทงายตอการฝกขบรอง และเหมาะสมกบสมาชกใหมทไมมทกษะทางดานการขบรองประสานเสยง

4. สงอ านวยความสะดวก ผลจากการศกษาสงอ านวยความสะดวกของคณะนกรองประสานเสยงสยามพบวา มประเดนในการปจจยดานสงอ านวยความสะดวกของคณะนกรองประสานเสยงสยามแยกยอยออกเปน 2 ดาน ไดแก สถานทฝกซอม และอปกรณ

1.1 ดานสถานทฝกซอมของคณะนกรองประสานเสยงสยาม มการเปลยนแปลงสถานทการฝกซอมหลายครงตลอดชวงเวลาตงแตป พ.ศ. 2547 – 2556 สาเหตในการยายสถานท


ฝกซอมเกดจากความไมพอดในชวงเวลาการปด – เปดหองซอม และชวงเวลาในการฝกซอมของคณะนกรองประสานเสยงสยาม

1.2 ดานอปกรณดนตร มประเดนในการศกษาแยกยอยเปน 3 ดาน ไดแก โนตเพลง เครองดนตร และชดแสดงพบวา

1.2.1 โนตเพลง ของคณะนกรองประสานเสยงมรปแบบความเปลยนแปลงเกดขนในดานการเตรยมโนตเพลงใหแกสมาชก ซงในชวงป พ.ศ. 2547 คณะนกรองประสานเสยงสยามใชการแจกโนตเพลงเปนชด ๆ ใหแกสมาชก แตทวามปญหาเรองทสมาชกมกจะหยบโนตเพลงชา ท าใหอาจารยวฒพนธเปลยนวธในการเกบโนตเพลง เปนการบรรจโนตเพลงใสแฟมเอกสาร และการถายเอกสารเพลงใหออกมามลกษณะเปนหนงสอรวมบทเพลงส าหรบการแสดงทงหมด

1.2.2 เปยโนของคณะนกรองประสานเสยงสยาม ระหวางการฝกซอมมกจะใชเปยโนอพไรทและแกรนดเปยโน ซงมอยแลวในหองฝกซอม แตถาหากจ าเปนตองใชเปยโนนอกสถานท กจะมการใชเปยโนไฟฟาทดแทน

1.2.3 ชดแสดงของคณะนกรองประสานเสยงสยามมความเปลยนแปลงตลอดเวลาตามลกษณะการจดแสดงคอนเสรต

2. งบประมาณ ผลจากการศกษาพบวา ปจจยดานงบประมาณชองคณะนกรองประสานเสยงสยาม มประเดนในการศกษา 3 ดานไดแกผอปถมภ รายรบ และรายจาย

2.1 ผอปถมภของคณะนกรองประสานเสยงสยามเปนผอปถมภในดานสถานทฝกซอม ซงมการเปลยนผอปถมภไปพรอม ๆ กบการเปลยนสถานทฝกซอม ในชวงป พ.ศ. 2547 – 2549 ไดรบการอปถมภดานสถานทซอมจาก อาจารยปรพล อกษรมต เปนหองซอมในโรงเรยนดนตร SPAS ทอาจารยปรพล เปนเจาของ และในชวงป พ.ศ. 2552 คณอปสร กรมะโรหต เปนผ อปถมภ

2.2 รายรบของคณะนกรองประสานเสยงสยาม สวนหนงมาจากการเกบคาสมาชกหลงจากป พ.ศ. 2552 ทยายสถานทไปฝกซอมทหองซอม มวสคแลนด และมรายรบจากการวาจางงานของบคคลภายนอก และน าเงนทไดจากการแสดงมาแบงใหแกสมาชกและงบประมาณสวนกลางของคณะนกรองประสานเสยงสยาม

2.3 รายจายของคณะนกรองประสานเสยงสยาม ในชวงแรกของการกอตง อาจารยวฒพนธเปนผดแลดานรายจาย แตเมอสมาชกเรมมมากขนในป พ.ศ. 2552 จงมการจดตงเหรญญก


ประจ าคณะนกรองประสานเสยงสยาม เพอดแลคาใชจายทเกดขนอาท ชดแสดง คาเชาสถานทฝกซอม และคาตอบแทนนกดนตร เปนตน ดงนนการสรปผลการวจยในดานปจจยทสงผลตอการพฒนาคณะนกรองประสานเสยงสยาม มลกษณะความสมพนธของปจจยในดานตาง ๆ ทมความส าคญแตกตางกนออกไป จากผลวจยพบวา ปจจยทมผลตอพฒนาการของคณะนกรองประสานเสยงมากทสด คอปจจยดานสมาชก ซงเปนตวแปรส าคญ ทสงผลใหปจจยในดานการเรยนการสอนตองปรบเปลยนเนอหาในการเรยนการสอนเพอใหสอดคลองกบความสามารถของสมาชกและสงเสรมใหมสมาชกมพฒนาการดานการขบรองประสานเสยงมากขน รวมถงปจจยดานคอนเสรตการแสดง และบทเพลงทใชในการแสดงตางตองปรบรปแบบความยากงายโดยยดความสามารถในการขบรองประสานเสยงของสมาชกเปนส าคญ อภปรายผล จากผลการวจยไดพบประเดนทนาสนใจเกยวกบปจจยทสงผลตอพฒนาการของคณะนกรองประสานเสยงสยาม โดยมประเดนดงตอไปน ประเดนทหนง ความเปลยนแปลงทเกดขนกบปจจยดานสมาชก มสาเหตจากผควบคมการฝกซอมเปลยนแปลงวตถประสงคและวธการคดเลอกสมาชก สงผลใหสมาชกใหมทเขามารวมกจกรรมกบคณะนกรองประสานเสยงสยามเปนกลมคนทไมมพนฐานทางดานดนตร และท าใหรปแบบการฝกซอมและการเรยนการสอนของคณะนกรองประสานเสยงสยามตองปรบเปลยนใหมความเหมาะสมกบสมาชกทไมมพนฐานดานดนตร อกท งยงสงผลตอสมาชกเกาสวนหนง ทตองการพฒนาตนเองจ าเปนตองยายออกจากคณะนกรองประสานเสยงสยามไปรวมงานกบกลมอนเพอทจะไดพฒนาความสามารถของตนมากกวาทคณะนกรองประสานเสยงสยามจะมอบใหได ประเดนทสอง คณะนกรองประสานเสยงสยามเปนกลมทไมมผอปถมภทางดานการเงน ซงคาใชจายทเกดขนสมาชกตองเปนผจายเองทงหมด แตถงอยางนนกยงมสมาชกทมระยะเวลาในการอยกบคณะนกรองประสานเสยงสยามและรวมท ากจกรรมมานานตงแตเรมกอตงจนถงปจจบนเปนเวลายาวนานถง 10 ป จนเปนขอสงเกตวาสมาชกสวนหนงในคณะนกรองประสานเสยงสยาม มความผกพนกบกลมบคคลในคณะนกรองประสานเสยงสยาม มากกวาทจะแสวงหาก าไร หรอเพอพฒนาความสามารถในการขบรองประสานเสยงเพยงอยางเดยว การทสมาชกเกายงคงชวยสนบสนนกจกรรมใหแกคณะนกรองประสานเสยงสยาม นาจะเปนการเปดโอกาสใหแกคนรนตอไปไดมสถานทส าหรบเรยนรการขบรองประสานเสยงและมเวท ทสามารถแสดงความสามารถในการขบรองประสานเสยงได


ขอเสนอแนะ 1. จากการศกษาวรรณกรรมทเกยวของกบแนวคดการกอตงคณะนกรองประสานเสยง

สวนใหญ ผวจยไดใชเอกสารตางประเทศเปนหลกเปนแนวทางในการอางองขอมลเปนหลก ซงหมายถงในประเทศไทยยงไมมเอกสารเกยวกบแนวคดในการกอตงคณะนกรองประสานเสยงมากนก ซงเปนสงทผสนใจทางดานการกอตงคณะนกรองประสานเสยงควรพฒนาและคนหาขอมลเพมเตมมากขน

2. รปแบบการพฒนาสมาชกในคณะนกรองประสานเสยงสยาม เปนรปแบบการพฒนานกรองในระดบเบองตนและขนกลาง ซงท าใหสมาชกทมความรทางดนตรอยแลวนนเกดความเบอหนายและไดออกจากคณะนกรองประสานเสยงสยาม เพอออกไปท ากจกรรมรวมกบคณะนกรองประสานเสยงกลมอนทมความเขมขนทางดานการฝกซอมมากกวา หากคณะนกรองประสานเสยงสยามสามารถแกไขปญหาความไมสม าเสมอในการเขาฝกซอมของสมาชกได จะสามารถแกไขปญหาตาง ๆ ของคณะนกรองประสานเสยงไดดยงขน รายการอางอง

จนทรแรม พนธพงศ สตรอสบอก. กาวไปสการขบรองประสานเสยง. กรงเทพฯ: บรษทสยามมาพรจ ากด, 2548.

ดวงพร พงศผาสก. "กระบวนการสรางอตลกษณไทยผานการแสดงการขบรองของคณะนกรองประสานเสยงสวนพล" วทยานพนธปรญญามหาบณฑต สาขาวชาวาทวทยาและสอสารการแสดง คณะนเทศศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย, 2552.

นตกร กรยวเชยร. "คณหญงมาลยวลย บณยะรตเวช ศลปนแหงชาต สาขาศลปะการแสดง (ดนตรสากล) พ.ศ. ๒๕๔๐." สกลไทย 47, 2420 (มนาคม 2544): 35.

พงจตต สวามภกด. การอ านวยวงขบรองประสานเสยง. กรงเทพฯ: ส านกพมพแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย, 2530.

สขชย ภวการคาด. "การศกษาวงขบรองประสานเสยงเดก: กรณศกษาโรงเรยนกรงเทพครสเตยนวทยาลย." วทยานพนธปรญญามหาบณฑต สาขาดนตร คณะศลปกรรมศาสตร มหาวทยาลยมหดล, 2548.

สทธจตต ณรทธ. สงคตนยม ความซาบซงในดนตรตะวนตก. พมพครงท 8 กรงเทพฯ: ส านกพมพแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย, 2555.


Gordon, Lewis. Choral Director's Rehearsal and Performance Guide. New York: Parker Publishing Company, 1989

Yardley, Anne Bagnall. "Choirs in the Methodist Episcopal Church, 1800-1860." American Music 17, 1 (1999): 39-64.


การเดยวไวโอลนเพลงลาวแพน โดยรองศาสตราจารย ดร. โกวทย ขนธศร

Violin Solo “Lao Pan” By Associate Professor Dr. Kovit Kantasiri

ผวจย กานต วชรประภาพงศ

สาขาวชา สงคตวจยและพฒนา คณะดรยางคศาสตร มหาวทยาลยศลปากร

บทคดยอ

การวจยน เปนการศกษามลเหตของการถายทอดอตลกษณความเปนไทยผานการสไวโอลน

ของรองศาสตราจารย ดร. โกวทย ขนธศร เพลงลาวแพน การวจยน เปนการวจยเชงคณภาพ (Qualitative

Research) โดยใชวธการสมภาษณเชงลก เพอวเคราะหแนวคดในการถายทอดเพลงลาวแพนในแบบของ

รองศาสตราจารย ดร. โกวทย ขนธศร ภายใตกรอบแนวคดวฒนธรรมและการเปลยนแปลงทางวฒนธรรม

และสงคม

ผลการวจยพบวา บทเพลงลาวแพนทบรรเลงโดยการสไวโอลนของรองศาสตราจารย ดร.

โกวทย ขนธศร เปนบทเพลงทแตกตางไปจากเพลงลาวแพนอน ๆ มเอกลกษณเฉพาะตวทเปนการ

ผสมผสานระหวางดนตรไทยและดนตรคลาสสก แตยงคงไวซงลกษณะของความเปนไทย รอง

ศาสตราจารย ดร. โกวทย ขนธศร ไดสบทอดเพลงลาวแพนมาจากครของทานอกทหนง คอ ครเจรญ แสง-

รตนกล และมการปรบเปลยน เพมเตมเสยงของแคนลงไป นาลกษณะการบรรเลงดนตรแบบตะวนตกใน

ลกษณะชวงเดยว (Cadenza) มาใช โดยยงคงถายทอดสสนความเปนดนตรไทยไวได มไดเลอนหายไป

คาสาคญ : อตลกษณ


Abstract

This research aims to study motivation of Thai identity expression by Associate Professor Dr. Kovit Kantasiri’s violin performance. It is a qualitative research using in-depth interviews, proposing for analyst concept of expressing Lao Pan, typical Associate Professor Dr. Kovit Kantasiri’s performance according to cultured doctrine, cultured and society’s developments.

The study found that the Lao Pan was played by Associate Professor Dr. Kovit Kantasiri, it is different from Lao Pan’s others, has unique identity that integrates between traditional Thai music and classical music. But it is still remain in characteristic of Thai. Associate Professor Dr. Kovit Kantasiri inherited the Lao Pan from his teacher that is Mr. Jaroen Sangrattakul and there is adjustment by adding a sound of Kan (a kind of reed mouth organ in northeastern Thailand), western music performing in cadenza section that is not be vanished traditional Thai music’s tone color throughout.

Key word : Identity

บทนา

รปแบบการนาไวโอลนเขามาในสงคมดนตรของไทยจาแนกออกไดดงน 1) ดนตรคลาสสก

มการใชไวโอลนในวงออรเคสตราอนเปนรปแบบมาตรฐาน 2) ดนตรไทยเดม มการนาไวโอลนเขาไป

ผสมกบวงเครองสายไทย เรยกวาวงเครองสายผสม 3) ดนตรปอปแจส เปนการผสมผสานเครองดนตร

ตะวนตกอยาง เปยโน ไวโอลน กลองชด ทรมเปต คลารเนต ดบเบลเบส โดยสามารถปรบรปแบบและ

จานวนเครองดนตรไปตามความเหมาะสม 4) ดนตรพนเมอง การละเลนรองเงง ซงเปนการเตนราของไทย

มสลม การบรรเลงรองเงง ตองใชเครองดนตรทประกอบดวย รามะนา ฆอง และไวโอลน

เพลงลาวแพนเปนเพลงไทยเพลงหนง จดเปนดนตรไทยเดม ทนกดนตรไทยนยมใชเปน

เพลงเดยวกนอยางแพรหลาย เนองจากเปนบทเพลงทมเสนห ไพเราะ เพอแสดงฝมอของผบรรเลง เพลง

ลาวแพนเปนเพลงหนงทเปนหลกฐานทสาคญ เนอหาของเพลงสวนทเปนคารอง มการสะทอนถงเรองราว

สาคญทางประวตศาสตรระหวางไทย กบ ลาว ในสมยตอนตนของกรงรตนโกสนทร เชลยลาวถกไทย

กวาดตอนมาจากเมองเวยงจน เดมท เพลงลาวแพนเปนเพลงทเกดขนจากการรองเลนกนในหมเชลยลาว

เพอระบายถงความคบแคนใจ ความทกข และความโศกเศรา ตอมาเพลงถกนกดนตรรนหลง ๆ


ปรบเปลยน จากเนอหาเดม ใหกลายเปนเพลงทมความออนหวาน ราพงราพน บรรยายถงธรรมชาต จน

กลายเปนเพลงลาวแพนแบบในปจจบน

ผวจยไดมโอกาสฟงเพลงลาวแพนหลากหลาย พบวามทงทใชเครองดนตรตะวนตกบรรเลง

รวมกบวงออรเคสตรา และทเปนการประสมเครองดนตรไทย บรรเลงรวมกบเครองดนตรตะวนตก เชน

เพลงลาวแพนทใชเครองดนตรตะวนตกบรรเลง โดยม ศาสตราจารย ดร. ณชชา พนธเจรญ และ อ.อภชย

เลยมทอง บรรเลงเดยวเปยโนและเชลโล รวมกบวงออรเคสตรา และทเปนการประสมเครองดนตรไทย

บรรเลงรวมกบเครองดนตรตะวนตก โดยม อ.ชยภค ภทรจนดา บรรเลงเดยวระนาดเอก รวมกบวงออรเคส

ตรา

หลงจากศกษาชวประวตของรองศาสตราจารย ดร. โกวทย ขนธศร พบวาทานศกษาดนตร

ไทยมากอนทจะศกษาดนตรตะวนตก สาขาการแสดงไวโอลน ซงในขณะทศกษากไมไดทงวชาซอไทยท

ไดร าเรยนมากบอาจารยทมชอเสยงหลายคน เชน นายจานง ราชกจ (จรญ บญรตน-พนธ) และคณหลวง

ไพเราะเสยงซอ เปนตน ดวยเหตน การทไดศกษาอยางจรงจงของดนตรทงสองสาย ทาใหทานเขาใจอยาง

ลกซง ถงอตลกษณของความเปนดนตรไทย และดนตรตะวนตก ผวจยคดวา ปจจยอกประการหนงทชวย

ใหลาวแพนของรองศาสตราจารย ดร. โกวทย ขนธศร ยงคงรกษาอตลกษณความเปนไทยไวไดด คอ

ลกษณะเสยงของซอไทย และไวโอลน ทงสองเครองเปนเครองดนตรในตระกลเครองสายเหมอนกน จงม

สวนทาใหสามารถยงคงรกษาและเชอมโยงบคคลกของเครองดนตรทงสองไดด แตทนาสนใจมากทสด

คอ รองศาสตราจารย ดร. โกวทย ขนธศร มวธการอยางไรในการถายทอดอตลกษณความเปนไทย โดย

ผานทางเสยงไวโอลนได

วตถประสงคการวจย

1. เพอศกษาหลกการบรรเลงเพลงลาวแพนดวยการเดยวไวโอลนตามแบบรอง

ศาสตราจารย ดร. โกวทย ขนธศร

2. เพอเขาใจอตลกษณของเพลงลาวแพนทใชไวโอลนบรรเลงเดยวตามแบบอยางของรอง

ศาสตราจารย ดร. โกวทย ขนธศร


วธการวจย

การศกษาเรอง การคงอยของอตลกษณเครองดนตรไทยในการบรรเลงดวยเครองดนตร

ตะวนตก: กรณศกษาเพลงเดยวลาวแพนดวยไวโอลน โดย ดร. โกวทย ขนธศร เปนการวจยเชงคณภาพ

ทางดรยางควทยาและมานษยดรยางควทยา โดยใชการศกษาวจยเอกสาร ขาว บทวจารณ ประกอบกบการ

สมภาษณบคคล และวเคราะหบทเพลงลาวแพนบรรเลงดวยไวโอลนของรองศาสตราจารย ดร. โกวทย

ขนธศร ทมเนอหาสมพนธกบการแสดงอตลกษณความเปนไทย โดยใชเกณฑอางองในการวเคราะหจาก

กรอบแนวคดทางวฒนธรรม การเปลยนแปลงทางสงคมและการเปลยนแปลงทางวฒนธรรม

ผล/ สรปผลการวจย

ผลการวเคราะหขอมลจากการสมภาษณรองศาสตราจารย ดร. โกวทย ขนธศร พบวา เสยง

เดยวไวโอลนของรองศาสตราจารย ดร. โกวทย สามารถรกษาอตลกษณความเปนดนตรไทยไวไดอยาง

สมบรณ เพราะทานเกดและเตบโตในครอบครวทชนชอบและสนบสนนการเลนดนตรไทย มความเขาใจ

ทงซอไทยและไวโอลนอยางลกซง และสามารถในการเลนเครองดนตรทงสองไดเปนอยางด ดงนน การ

ถายทอดบทเพลงลาวแพนผานการเดยวไวโอลนของรองศาสตราจารย ดร. โกวทย จงสามารถรกษาอต

ลกษณความเปนดนตรไทยเอาไวไดอยางสมบรณ รวมถงทานไดเพมลกษณะของการบรรเลงเครองดนตร

อน ๆ เชน แคน ลงในบทเพลงดวย

อภปรายผล

ในการศกษาขอมลจากการสมภาษณรองศาสตราจารย ดร. โกวทย พบวาปจจยสาคญในการ

ททาใหทานสามารถถายทอดอตลกษณความเปนดนตรไทยในบทเพลงลาวแพนผานเสยงเดยวไวโอลนได

อยางครบถวนนน คอ ความร ความเขาใจ และประสบการณในการเลนทงซอไทย และไวโอลนไดเปน

อยางด จากการทไดรบการศกษาท งซอไทยและไวโอลนควบคกนมาต งแตเดก ซงสอดคลองกนกบ

สมมตฐานการวจย ทสามารถถายทอดและรกษาอตลกษณของดนตรไทยไดตามเครองดนตรตนแบบ และ

ความชดเจนของอตลกษณของเสยงดนตรไทยสวนหนงเกดจากลกษณะเครองดนตร การกาเนดเสยง การ

ใชเทคนคของไวโอลนทคลายคลงกบซอ


ผวจยยงพบวานอกจากเสยงไวโอลนของรองศาสตราจารย ดร. โกวทย จะเลยนเสยงตาม

เครองดนตรตนแบบแลว สงททาใหเสยงบทเพลงลาวแพนของทานมเอกลกษณแตกตางจากบทเพลงลาว

แพนอน ๆ ดงน

1. มการเลยนแบบเสยงของแคน โดยนามาใชในการเพมค เสยงประสานทมลกษณะ

คลายคลงกน การนาแคนมาบรรเลงในเพลงลาวแพน วงแคนจะใชแคนเจด เปนแคน

ขนาดกลาง มเสยงครบ 7 เสยง และมเสยงสง ตาทง 7 เสยง คเสยงประสานทเกดจาก

แคนเปนคเสยง 4 และ 3 ในการเดยวไวโอลนเพลงลาวแพนของรองศาสตราจารย ดร.

โกวทย พบวาเกอบบางสวนของเพลงมการใชค เสยงประสานสอดคลองกบค เสยง

ประสานของแคน ไดแก คเสยง 4 และ 3

2. มการยมฉนทลกษณของบทเพลงประเภทคอนแชรโต (Concerto) บทเพลงประเภทคอน

แชรโต จะมชวงเดยว (Cadenza) ซงเปนชวงทผเดยวไดแสดงฝมอเดยวเครองดนตรอยาง

เตมทในขณะทวงออรเคสตราหยดบรรเลง แตเดมเปนชวงทผเดยวตองดนสดบนเวท

โดยปกตเพลงลาวแพนจะตองจบดวยทอนซม ซงซมลาวแพนนมทานองสาเนยงลาว ใช

สาหรบบรรเลงตอทายเพลงลาวแพน รองศาสตราจารย ดร. โกวทยนาลกษณะของการ

บรรเลงชวงเดยวนมาบรรเลงปดทายหลงจากทอนซม จงทาใหเพลงลาวแพนของรอง

ศาสตราจารย ดร. โกวทย มความแตกตางจากเพลงลาวแพนในแบบอน ๆ

ขอเสนอแนะ

งานวจยนไดศกษาในเรองอตลกษณความเปนดนตรไทยในบทเพลงลาวแพนโดยผานการส

เสยงไวโอลนของรองศาสตราจารย ดร. โกวทย ขนธศร เพยงดานการถายทอดเทานน ผทมความสนใจอาจ

นาไปใชเปนประโยชนในการอางองขอมลในดานอน ๆ ตอ เชน การวจยเรองการสอนบทเพลงลาวแพน

วาทานถายทอดภายใตกรอบแนวคดอะไร เพออนรกษบทเพลงลาวแพนของรองศาสตราจารย ดร. โกวทย

ขนธศร ไวสบตอไป เปนตน

บทเพลงลาวแพนเปนเพลงทนกดนตรนยมนามาใชบรรเลงสาหรบการเดยว เพลงลาวแพนจง

มความแตกตางกนไปตามแตผบรรเลงจะถายทอดออกมา ผทมความสนใจความแตกตางของเพลงลาว

แพนในแตละแบบ อาจนาไปใชในการเปรยบเทยบความหลากหลายทถกถายทอดออกมา


รายการอางอง

เชาวนมนส ประภกด. วงศาวทยาของเพลงลาวแพน. วทยานพนธปรญญาศลปศาสตรมหาบณฑต

(วฒนธรรมศกษา), มหาวทยาลยมหดล, 2552.

ณรงคชย ปฎกรชต. สารานกรมเพลงไทย. สองทศวรรษศนยสงคตศลป ธนาคารกรงเทพ จากด (มหาชน),

2542.

ณฐชยา นจจนาวากล. ดนตรฝรงในกรงสยาม : พฒนาการดนตรตะวนตกในสงคมไทย ระหวาง พ.ศ. 2384

– 2484. วทยานพนธปรญญาปรชญาดษฎบณฑต (ดนตร), มหาวทยาลยมหดล, 2555.

นต ภวครพนธ. พฒนาการทางวฒนธรรม – สงคม ในมมมองววฒนาการนยม. สานกพมพแหงจฬาลงกรณ

มหสวทยาลย, 2554.

เพญนภา ไกรราษฎร. การบรณาการของการสบทอดการสไวโอลนในวงดนตรรองเงงในสายครขาเดร แว

เดง (ศลปนแหงชาต) กบครสชาต แวเดง. วทยานพนธปรญญาศลปศาสตรมหาบณฑต (วฒนธรรมศกษา),

มหาวทยาลยมหดล, 2555.

ยงยทธ เอยมสะอาด. ศกษาการเดยวไวโอลนเพลงลาวแพน ของรองศาสตราจารย ดร. โกวทย ขนธศร.

ปรญญานพนธศลปกรรมศาสตรมหาบณฑต (มานษยดรยางควทยา), มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ


เครองประดบแบบบาโรกในบรบทใหม

JEWELRY INSPIRED BY NEO BAROQUE ผวจย นาย ชวญพฒน ธราวระพฒน , ผศ.ดร. วรรณวภา สเนตตา

สาขาวชา ออกแบบเครองประดบ มหาวทยาลยศลปากร

บทคดยอ

บาโรกเครองหมายของสนทรยศาสตรยโรปในชวงศตวรรษท17 ดวยการคดคนของศาสนจกร

โรมนคาทอลคเพอนาศลปะมาดงดดใจใหศาสนกชนเกดความประทบใจและศรทธาตอศาสนา ในยคท

มนษยคนพบความรใหมๆมากมายในดานวทยาศาสตร ทาใหศลปะบาโรกมความสาคญเพอใหศาส นา

ดารงอย ดวยการออกแบบของสถาปนกทาใหอาคารสถาปตยกรรมมความโดดเดนดวยรปทรงและการ

ประดบตกแตงทใชแสงเงาเสนสายออนชอยเหมอนการเคลอนไหว

วถชวตการแตงกายในปจจบนการแตงกายของผคนตามทองถนนสามารถวดแนวโนมของ

แฟชนไดนนคอสตรทแฟชน ทมเอกลกณเฉพาะตวตามรปแบบในอดตรวมเขากบรสนยมของผสวมใส

เกดเปนการแตงกายทรวมสมยแตยงคงอตลกษณบางอยางและสอสารถงทศนคตของผสวมใสชกชวนใหผ

พบเหนเกดความสนใจ และยงบอกถงการมตวตนในสภาพสงคมทมความหลากหลายทางความคด สงคม

และวฒนธรรม โดยการถายทอดรปแบบการใชชวตสะทอนออกมาผานการเลอกเครองแตงกายจบค

ผสมผสานของผสวมใสเอาไวไดเปนอยางด

วทยานพนธนมจดประสงเพอการศกษาคนคาเพอนาไปสการออกแบบผลงานเครองประดบ

ดวยการใชสนทรยะความงามแบบบาโรกมาเปนแรงบนดาลใจเพอการประดบตกแตงรางกายดวยลวดลาย

บาโรกใหสอดคลองกบพนทการสวมใสเสอผาแนว สตรทแฟชนสาหรบผชาย เพอดงดดความสนใจจากผ

พบเหน โดยใชทงลวดลาย ส และพนท ในการดงดดความสนใจจากการออกแบผวจยไดออกแบบ

เครองประดบ 2 ชดโดยประดบลวดลายบาโรก บรเวณทสามารถมองเหนไดงาย เพอสวมใสรวมกบการ

แตงกายแบบสตรทแฟชน ตามวถชวตของการแตงกายของผสวมใสแนวสตรทแฟชนสาหรบผชาย

คาสาคญ : บาโรก / สตรทแฟชน / ดงดดความสนใจ


Abstract The Baroque is the Aesthetics’ symbols of Europe in the 17th century by Catholic Church for bringing the arts to attract the religion followers for making them have impression and trust in religious. In the time that the human discovered many new knowledge of science, it make Baroque was an important for holding the religion. The architect had designed the architectural which outstanding by shape and decoration that shadow and design look like it has movement. The ways of people dressing can evaluate the trend of fashion. The Street Fashion has an individual identity that is integrate form in the past with people's liking. It's make the Modern dressing but still keep some identity. Moreover, it can be convey the attitude of people's wearing. It make people interested. it can still keep form in the social that has various though and culture. Nowadays, the Street Fashion become the popular fashion that increase Street Fashion's wearing in the Market Fashion,It cannot make people interested because it is not different. Therefore, making decoration is the way for making an interesting to people. The objective of the thesis is study for bringing about to design the decorations by using the Baroque aesthetic as an inspiration for decorating the body by Baroque design to make it comfort to wear the street fashion for men for attracting from watcher by using design color and area to attract. The reseacher designed two of decorations by decorate the Baroque on the space that is easily see for mixing with Street Fashion wearing by individual street fashion style for men. Key Word (s): BAROQUE / STREET FASHION / ATTRACT


บทนา

การตกแตงประดบประดาโดยเอกลกษณของสถาปตยกรรมในยคบาโรก คอ การแตงเตม

ลวดลายตาง ๆ ใหแลดวจตรตระการตา โดยใชเสนโคงทออนชอย แตจะใชการจดวางใหมลกษณะ

สมมาตร มการใชลวดลายประดบประดาจนดหนา และรกเกนความจาเปน สทใชประดบตกแตง มกจะ

เปนสทอง ตดกบสอน ๆ เพอแสดงใหเหนถงความมงค ง โออา หรหรา สงางาม อลงการ ทาใหศลปะ

บาโรกไดรบการสนบสนนเปนอยางดจากครสตจกรโรมนคาทอลค และเหลาชนชนสง โดยใชศลปะน

เปนสอสรางอารมณเพอใหเกดการรบรและประทบใจไดอยางรวดเรวเปนสนทรยะทแสดงถงความงาม

วจตรบรรจง และในขณะเดยวกนกแสดงถงความหรหรา รารวย ไปพรอมกน

ในปจจบนพฤตกรรมการบรโภควตถนยม สนคาทบงบอกถงรสนยมทหรหรา ชวตทภมฐาน

และสรางความภมใจใหแกเจาของ เครองประดบเปนสวนหนงททาหนาทบงบอกฐานะและการโออวด

ของผสวมใส ไดเปนอยางด ดวยสทองประกายของโลหะ ความระยบระยบของอญมณเจยระไน ทสงเสรม

ใหผสวมใสนน ดมรสนยมหรหรา มฐานะ มหนามตาใสสงคมชนสง เครองประดบจงเปนเครองมอในการ

ยกระดบฐานะทางสงคมใหเทาเทยมกบผอน

การประดบตกแตงอยางโดดเดนแบบ บาโรก ในสถาปตยกรรม ทมรายละเอยดการตกแตง

อยางหรหรา และอลงการ เปนแรงบนดาลใจทนามาสรางสรรคเครองประดบในบรบทใหม ดวยการใช

สนทรยความงามแบบบาโรก ในรปแบบ วสด ทมความสมยใหมสวถชวตในปจจบนโดยใชวถของ

เครองประดบในการสอสารความหรหรา และมรสนยมทสอดคลองกบวฒนธรรมรวมสมย

วตถประสงคของการวจย

ออกแบบเครองประดบ ทสงเสรมผสวมใส โดยใชแนวคด องคประกอบ ลวดลายบาโรก มา

สรางสรรคผลงานในบรบทใหม ดวยการใชสนทรยความงามแบบบาโรก ในรปแบบ วสด ทมความรวม

สมยนารปแบบลวดลายทศนคตของบาโรกมาตความสวถชวตสมยใหมในปจจบนโดยใชวถของ

เครองประดบในการสอสาร


1. ศกษาและ รวบรวม ประวตศาสตรศลปะรปแบบรปทรงทใชประดบประดาใน

สถาปตยกรรมในยคบาโรก

2. ศกษาพฤตกรรมการบรโภคสนคาแฟชนในปจจบนและทฤษฎศลปะ จากผลงานของ

ศลปนทเกยวของ

3. ศกษา ทศนธาต ในการออกแบบเครองประดบในแนวคดการประดบตกแตงแบบบาโรก

ในบรบทใหมศกษาพนท ในการสวมใสเครองประดบในแนวคดตกแตงแบบบาโรกในบรบทใหม

4. ออกแบบเครองประดบ โดยใชแบบราง 2 มต


5. ศกษาความเปนไปไดของแบบราง จากแบบจาลอง 3 มตและ นาเสนอผลการวจยโดยการ

สรางชนงานเครองประดบ

ผล/ สรปผลการวจย

จากวตถประสงคเพอทจะสรางสรรคเครองประดบทไดแรงบนดาลใจจากศลปะบาโรกท

สงเสรมผสวมใสใหเกดการดงดดความสนใจจากผพบเหนกบวถการแตงกายในปจจบน โดยผวจยพบวา

กรแตงกายแบบสตรทแฟชนเปนวถการแตงกายในปจจบนทพบไดตามทองถนน จงนาพนทของการแตง

กายแนวสตรทแฟชนโดยมงเนนไปทการแตงกายสาหรบผชายเพอนามาสรางสรรคเครองประดบให

สอดคลองกบการสวมใสในบทนจงนาเสนอภาพผลงาน วธการสวมใสเครองประดบกบการผสมผสานกบ

การแตงกายแนวสตรทแฟชนตวอยางผลงานขอเสนอแนะ


ผลงานสรางสรรคเครองประดบ ชดท 1

ภาพผลงานเครองประดบ ชดท 1


ผลงานสรางสรรคเครองประดบ ชดท 2

ภาพผลงานเครองประดบ ชดท 2


ตวอยางการสวมใสเครองประดบ

ภาพตวอยางการสวมใสเครองประดบชดท 1


ภาพตวอยางการสวมใสเครองประดบชดท2


1. การใชวสดสาหรบชนงาน เนองจากวสดมนาหนกพอสมควร การปกลวดลายบนผา

จานวนมากทาใหเครองประดบมนาหนกมาก หากไดรบพฒนาวสดทมนาหนกเบาขนรปไดดเพอใหผสวม

ใสใสแลวรสกคลองตว เมอใสเครองประดบมากกวา1ชน จงทาใหมความ

2. การทาความสะอาดเนองจากเครองประดบมสวนประกอบจากผาหลงจากการสวมใสอาจะ

มกลนไมพงประสงคและคราบเปอนควรทาความสะอาดดวยการซกแหง จะเปนผลดกบอายการใชงาน

ของเครองประดบ


3. การพฒนารปแบบ ในการวจยนมงเนนไปท การแตงกายแนวสตรทแฟชนสาหรบผชาย

หากมการพฒนาเพอใหสามารถสวมใสไดสาหรบทกเพศ (Unisex) เพอตอบสนองผทชนชอบการแตงกาย

แนวสตรทแฟชน


รายการอางอง

ภาษาไทย

กาจร สนพงษศร. “ประวตศาสตรศลปะตะวนตก2.” กรงเทพฯ: สานกพมพแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย,

2551.

นลน เนตธรรมากร. การแลกเปลยนทางวฒนธรรมกบแนวโนมแฟชน. เขาถงเมอวนท 18 เมษายน 2559.

เขาถงไดจากhttp://www.thaitextile.org/index.php/blog/2015/08/fashion_iu332015081602

อโนทย ชลชาตภญโญ. London Street Fashion City. เขาถงเมอวนท 15 เมษายน 2559. เขาถงไดจาก

http://www.ttisfashionbiz.com/articles/opinion/item/198-london-street-fashion-city.html

Arjarnkai. Art-Baroque. เขาถงเมอวนท 20 เมษายน 2559. เขาถงไดจากhttp://www.arjarnkai.com/art-

Baroque

Dooddot. The Keys to Streetwear. เขาถงเมอวนท 22 ตลาคม 2558. เขาถงไดจาก

http://www.dooddot.com/ the-keys-to-streetwear/

Siamsport. เปดตานานซปตารของรองเทาสตรทแฟชน. เขาถงเมอวนท 18 เมษายน 2559. เขาถงไดจาก

http://gadgets.siamsport.co.th/the-legend-of-adidas-superstar/

Wikipedia. บารอก. เขาถงเมอวนท 20 เมษายน 2559. เขาถงไดจาก https://th.wikipedia.org/wiki/บารอก

Wikipedia. สงคยานาแหงเทรนต. เขาถงเมอวนท 20 เมษายน 2559. เขาถงไดจาก

https://th.wikipedia.org/wiki/สงคยานาแหงเทรนต

ภาษาตางประเทศ

Josh Sims. “100 Ideas that changed street style.” London: Laurence King Publishing Ltd, 2014.

Paola Maddaluno. The Baroque in the Fashion World. เขาถงเมอวนท 15 มนาคม 2559. เขาถง

ไดจาก http://www.vogue.it/en/encyclo/fashion/b/the-baroque-in-the-fashion-world


การสรางแบบฝกหดการแกไขปญหาการตดลนและการกดนวทไมสมพนธกนของการเลนคลารเนตกรณศกษา: เพลง A MIDSUMMER NIGHT’S DREAM ทอน SCHERZOโดย FELIX MENDELSSOHN

CONSTRUCTING EXERCISES TO COORDINATE TONGUING AND FINGERTECHNIQUES IN CLARINT PLAYING: “SCHERZO” FROM A MIDSUMMERNIGTH’S DREAM BY FELIX MENDELSSONH

ผวจย นายศรพงศ สมบรณสาขาวชาสงคตวจยและพฒนา มหาวทยาลยศลปากร

บทคดยอ

การวจย เรอง การสรางแบบฝกหดการแกไขปญหาการตดลนและการกดนวทไมสมพนธกนของการเลนคลารเนต กรณศกษา: เพลง A MIDSUMER NIGHT’S DREAM ทอน SCHERZOโดย FELIX MENDELSSOHN วตถประสงคการวจย 1) ศกษาการตดลนและการกดนวทถกตอง 2)ศกษาปญหาการตดลนและการกดนวทไมสมพนธกนของการเลนคลารเนต 3) เพอสรางแบบฝกหดสาหรบการแกไขปญหาการตดลนและการกดนวทไมสมพนธเพอใชสาหรบบรรเลงเพลงดงกลาว

วธการดาเนนวจย รวบรวมองคความรเกยวกบการตดลนและการกดนวของคลารเนตจากเอกสาร ตารา งานวจยทเกยวของ และสมภาษณผเชยวชาญดานการสอนคลารเนต เพอใชเปนขอมลในการสรางแบบฝกหดการตดลนและการกดนวในบทเพลงดงกลาว และทดลองใชแบบฝกหดกบกลมตวอยางซงเปน นกศกษาวชาเอกคลารเนตในระดบอดมศกษาจานวน 4 คน เพอหาประสทธภาพของแบบฝกหดโดยใช แบบสอบถาม และแบบประเมน เปนเครองมอในการเกบขอมล

ผลการวจยพบวา แบบฝกหดทสรางขนมเนอหา 2 สวน คอ 1) ผลทไดจากแบบสอบถามความคดเหน คอ แบบฝกหดมการอธบายรายละเอยดของการซอมในแตละสปดาหไดเปนอยางดและมการเรยงลาดบการฝกซอมจากงายไปหายากตามความเหมาะสมทเกยวของกบเพลงไดเปนอยางด 2) ผลทไดจากแบบประเมนกลมตวอยางทดลองมพฒนาการการกดนวและการตดลนทสมพนธดขน อยในเกณฑ ด ในการเลนบทเพลงดงกลาว


คาสาคญ : การตดลน, การกดนว, คลารเนต, แบบฝกหด

Abstract

This research aims at creating exercises to eliminate the problems related tothe coordination of tongue and fingers in playing the clarinet. The study emphasizeson a clarinet solo excerpt from, “A Midsummer Night’s Dream”, Scherzo movement,by Felix Mendelssohn, that exhibits three significant objectives which are: 1) to studythe techniques in accurate tongue and fingers; 2) to analyze the problem ofcoordination in tongue and fingers; 3) to create a practice exercise to solve theproblems mentioned above.

This study is divided into two parts. The first part deals with the collection ofdata of tonguing and fingering for clarinet technique from documents related sourceand from interviews with the selected clarinet instructors in order to gatherinformation for the practice exercises. The second part describes the results of thetests using the exercises conducted with 4 university students majoring in clarinet, todetermine the efficacy of the practice exercises, by using the survey method and anevaluation sheet.

The research revealed two important aspects of the issues focused in thisstudy. First, the exercises used on graduated students for each week are effective.These technical practices are various in difficulties according to the suitability of eachsong. Secondly, the representative group has achieved an improvement in bettercoordination between tongue and finger-pressing on clarinet.

Key Word (s): Tonguing, Finger-pressing, Clarinet, Practice Exercise

บทนา

คลารเนตเปนเครองดนตรทรจกกนอยางแพรหลายเชนเดยวกบเครองดนตรอนๆ ในกลมเครองลมไมดวยกนอกทงเปนเครองดนตรทสาคญ ในวงออรเคสตรา (Orchestra) วงโยธวาทต ( Military Band)และวงดนตรแจส (Jazz Band) ทาดวยไมหรอวสดสงเคราะหอโบไนท (Ebonite) มรปรางคลายกบโอโบ


แตมขนาดใหญกวา ตรงปลายปากเปาไมมทอยนออกมาแตกตางกนตรงประเภทของลน1 คลารเนตเปนเครองดนตรประเภทลนเดยวและเปนเครองดนตรทมชวงเสยงกวางทสดในบรรดาเครองดนตรประเภทเครองเปาลมไมดวยกน การเกดเสยงของคลารเนตเกดขนจากการสนสะเทอนของลน (Reed) กบปากเปา(Mouthpiece)โดยมวธการเลนโดยการใชนวเปดและปดรและคยตางๆ

หนงในเทคนคทสาคญของการเลนเครองคลารเนต คอ การตดลนและไลบนไดเสยงในอตราจงหวะเรว โดยสวนใหญเกอบทกบทเพลงจะมเทคนคของการตดลนและไลบนไดเสยงในอตราจงหวะเรวปรากฏอยในบทเพลงเสมอ รวมถงเพลง A Midsummer Night’s Dream ทอน Scherzo โดย FelixMendelssohn ดวยอตราจงหวะทเรวนนบางครงอาจทาใหผเลนเกดปญหาในเรองของการตดลนและการกดนวทไมสมพนธกนทาใหไมสามารถทจะเลนบทเพลงทมอตราจงหวะเรวได

บทเพลง A Midsummer Night’s Dream ซงเมนเดลซอนไดประพนธไวเมอมอายได 17 ป เปนบทเพลงทเปนตนแบบหรอมาตรฐานของบทเพลงโอเวอรเชอรเพลงอนๆ ซงตอมาไดประพนธเพมเตมจนกลายเปนดนตรบรรยายเรองราวทสมบรณ มทอนทคนหแลไดรบความนยมมากหลายทอน ไมวาจะเปนทอน Wedding March ทถกนามาบรรเลงในพธแตงงานทวโลก บทเพลงโอเวอรเชอรเรอง A MidsummerNight’s Dream ซงเมนเดลซอนไดประพนธเสรจสนเมอวนท 26 สงหาคม ป ค.ศ. 18262

จากบทเพลง A Midsummer Night’s Dream ทอน Scherzo โดย Felix Mendelssohn เปนเพลงทสาคญทอกเพลงหนงใชในการสอบคดเลอกเขาวงออรเคสตราในทตางๆเนองจากทตองการความคลองตวของคลารเนตคอนขางสง3 ปญหาทพบบอยในการฝกซอมและการเลนคอการตดลนและการกดนวทไมสมพนธเปน ซงเปนปญหาทควรศกษา หาทางแกไข และพฒนาตอไป

ดงนนไดผวจยจงรวบรวมเอกสาร ตารา องคความรอกทงไดศกษาปญหาแนวทางการแกไขปองกนและการฝกซอมเพอพฒนาใหเหมาะสมกบผทดลองกลมตวอยางและผทสนใจในงานวจยชนนตอไป


1 ณรทธ สทธจตต. (2555). สงคตนยม ความซาบซงในดนตรตะวนตก. กรงเทพฯ:โรงพมพแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย , หนา2 ณรทธ สทธจตต. (2555). สงคตนยม ความซาบซงในดนตรตะวนตก. กรงเทพฯ:โรงพมพแหงจฬาลงกรณ มหาวทยาลย , หนา 2613 Bruce Ronkin, Aline Benoit, and Marshall Burlingame. The working Clar inetist: Master Classeswith Peter Handcock (Cherry Hill: Roncorp, 1999), 67


1. ศกษาการตดลนและการกดนวทถกตองของผเชยวชาญทางดานการสอนเครองดนตรคลารเนตในเมองไทย

2. เพอศกษาปญหาการตดลนและการกดนวทไมสมพนธกนของการเลนคลารเนต3. เพอจดทาแบบฝกหดในการแกไขปญหาการตดลนและการกดนวทไมสมพนธกนของการเลน

คลารเนต กรณศกษา: เพลง A Midsummer Night’s Dream โดย Felix Mendelssohn

การวจยการศกษาและดาเนนการวจยเรองการสรางแบบฝกหดการแกปญหาการกดนวและการตดลนทไม

สมพนธกนสาหรบการซอมเพลง A Midsummer Night’s Dream ทอน Scherzo โดย Felix Mendelssohnผวจยไดศกษาและรวบรวมองคความรเอกสาร ตารา แนวคด ทฤษฎ แนวปฏบต งานวจยและการสมภาษณเพอนามาสรางองคความรใหมและสรางแบบฝกหด รปแบบงานวจยเปนงานวจยเชงคณภาพ (QualitativeResearch) นาเสนอขอมลแบบพรรณนา (Descriptive approach) โดยผวจยมวธการดาเนนวจยดงน

1. ผเชยวชาญและกลมตวอยางผวจยไดแบงกลมตวอยางเพอเกบขอมลเปน 2 กลม ดงนกลมท 1 ผเชยวชาญ เปนผเชยวชาญทางดานการสอนคลารเนตในระดบอดมศกษา และมองคความรทเกยวกบการทางานวจย จานวน 3 ทาน ตามเกณฑพจารณาทผวจยกาหนดไวดงน

1. เปนอาจารยผเชยวชาญ และสอนคลารเนตระดบปรญญาตรขนไปไมตากวา 5 ป2. มวฒทางดานการศกษาดนตรไมตากวาปรญญาโทขนไป

รายชอผเชยวชาญทผวจยไดเลอกสมภาษณมดงน1. อาจารย ดร.ยศ วณสอน อาจารยประจาคณะดรยางคศาสตร มหาวทยาลยศลปากร

หวหนากลมคลารเนต วงดรยางคซมโฟนกรงเทพมหานคร2. อาจารยชวทย ยระยง อาจารยประจาภาควชา ดนตร ศลปะ และนาฏศลปศกษา

คณะครศาสตรศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย3. อาจารยอครพล เดชวชระนนท อาจารยประจาคณะดนตรและการแสดง

มหาวทยาลยบรพากลมท กลมตวอยาง เปนนสต นกศกษาระดบปรญญาตรเอกคลารเนต 4 คน ตามเกณฑพจารณาทผวจยกาหนดไว

1. เปนนสต นกศกษาระดบปรญญาตรเอกคลารเนต2. มประการณการเลนคลารเนตไมตากวา 5 ปขนไป

รายชอกลมตวอยางทผวจยไดเลอกเกบขอมลมดงน


1. นายพงศวสษฐ สรวารนทร นสตชนปท 5 คณะครศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย2. นายปยพทธ เมฆรงสมนต นสตชนปท 4 คณะศลปกรรมศาสตร จฬาลงกรณ

มหาวทยาลย3. นายจรภชช อนทรารณ นสตชนปท 1 คณะครศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย4. น.ส.รตมา ปะวะภชะเก นสตชนปท 1 คณะครศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย

2. เครองมอทใชในงานวจย

ผวจยไดแบงเครองมอวจยออกเปน 3 สวนไดแก

1. แบบสมภาษณ ใชสมภาษณผเชยวชาญเพอเกบขอมลทางดานการสอนและเทคนคตางๆในการเลนคลารเนต โดยเปนคาถามปลายเปด มหวขอของคาถามดงน

1.1 หลกและวธการตดลน

1.2 การตดลนแบบชตคาโต

1.3 การกดนว

1.4 วธการวางมอและการกดนว

1.5 เทคนคการเคลอนนวเปดและปดคยไดเรว

2. แบบฝกหด สรางมาจากการวเคราะห สงเคราะห สรปขอมลจากตารา เอกสารทเกยวของและจากการสมภาษณผเชยวชาญทง 3 ทาน นามาสรางแบบฝกหด

3. แบบประเมน เปนเครองมอทผวจยสรางขนเพอศกษากลมตวอยาง และศกษาพฒนาการของกลมอยางจากการทดลองใชแบบฝกหด โดยแบงการประเมนเปนรายบคคล ทงกอนการทดลองและหลงการทดลอง โดยเกณฑการใหคะแนนม 5 ระดบคอ

1. ไมด2. พอใช3. ปานกลาง. ด

5. ดมากโดยผวจยประเมนจากความสามารถของกลมตวอยางดงรายละเอยดตอไปน


1. การตดลนตามแบบฝกหด2. การกดนวตามแบบฝกหด3. การกดนวและตดลนไดอยางสมพนธกน4. การเลนเพลง A Midsummer Night’s Dream5. ขอเสนอแนะ คอการเพมเตมความคดเหนเกยวกบปญหา การแกปญหา และการ

พฒนาวามจดใดตองแกไขเปนพเศษหรอความเหนอนๆ

3. การรวบรวมขอมล

ผวจยเกบรวบรวมขอมล โดยมขนตอนดงน

1. ศกษาขอมลจากเอกสาร งานวจย หนงสอ ตารา เอกสารทางวชาการ และบทความจากแหลงขอมลตางๆ เชน หองสมดดนตร คณะดรยางคศาสตร มหาวทยาลยศลปากรหอสมดกลาง จฬาลงกรณมหาวทยาลยและแหลงขอมลออนไลนสบคนทางอนเตอรเนตเปนตน

2. จากการเกบขอมลโดยการสมภาษณผเชยวชาญทางดานการสอนคลารเนต3. จากการศกษาและเกบขอมลจากแบบประเมนของกลมตวอยาง

4. การวเคราะหขอมล ม 3 ลกษณะ คอ

1. วเคราะห สงเคราะห และสรปขอมลจากตารา เอกสาร ทเกยวของจากงานวจย โดยยดเรองทจะสอดคลองกบปญหา การแกปญหา การกดนวและการตดลนทไมสมพนธกน

. วเคราะห สงเคราะห และสรปขอมลจากการสมภาษณคณาจารย ผเชยวชาญ ถงขอมลความรความคดเหนทผวจยมตอปญหา การกดนวและการตดลนทไมสมพนธกน

3. วเคราะห สงเคราะห และสรปขอมลจากการทดลองของนกศกษากลมทดลอง โดยจาแนกเปนรายบคคล

ผล/ สรปผลการวจยผวจยไดสรปผลการวจยไดเปน 2 ตอนดงน

ตอนท 1 สรปแนวทางจากการสมภาษณผเชยวชาญ

ตอนท 2 สรปความคดเหนจากกลมตวอยาง

ตอนท 1 สรปแนวทางจากการสมภาษณผเชยวชาญ


1.1 แนวทางหลกและวธการตดลนจากประเดนดงกลาว สามารถสรปไดวา ควรสารวจสรระของชองปากของผเลนวามลกษณะ

อยางไร เชน ลกษณะของฟน รมฝปากและลน วธการตดลนทเปนมาตรฐานควรจะใชปลายลนของผเลนไปสมผสกบปลายลนของคลารเนตแตไมเสมอไป ขนอยกบสรระชองปากของแตละคน การใชลมมสวนสาคญมากในการตดลน ควรจะซบพอรตลมอยตลอดเวลาในขณะทกาลงตดลนและตองคานงถงคณภาพเสยงทดเปนหลกและสามารถควบคมได

1.2 แนวทางการตดลนแบบชตกคาโต (Staccato)จากประเดนดงกลาว สามารถสรปไดวาการตดลนแบบชตกคาโตควรฝกจากจงหวะทชาโดยตอง

มคณภาพเสยงทดไมตางจากการเลนเสยงอน หรอการตดลนธรรมดา การใชสระตางๆมสวนชวยในการออกเสยงทาใหการตดลนแบบชตกคาโตมความชดเจนยงขน การตดลนแบบชตกคาโตมความจาเปนตองใชลม Support อยางมากเพอคณภาพเสยงทดไมควรใชการอดลนเพอทาใหเสยงสนลง แตควรใชลมทสนและเรวทาใหเกดเสยง

1.3 แนวทางวธการวางมอและการกดนวจากประเดนดงกลาว สามารถสรปไดวาควรปลอยใหการเคลอนไหวของรางกายมความเปน

ธรรมชาตควรใหลกษณะของนวมอทงสองขางอยในรปแบบคลายตว “C”การเคลอนไหวนวมอขนและลง(เปดและปดคย) ในขณะเลนควรจะคงลกษณะเสนโคงของตว “C”ไว และไมควรกดนวแรงจนเกนไปเพราะการกดนวแรงจะทาใหอาการเกรงของนวเกดขนได หากเกดอาการเมอยลาของนวในขณะซอมหรอเลน ควรหยดพกเพอระวงการบาดเจบของนวทอาจเกดขนได

1.4 แนวทางเทคนคการเคลอนนวเปดและปดคยไดเรวจากประเดนดงกลาว สามารถสรปไดวาการฝกซอมแตละครงผเลนควรจะมการวางแผนการซอม

ใหเหมาะสมตอเรองหรอเทคนคทจะฝกหด โดยอาศยการวางมอขนพนฐานทถกตอง การซอมกลมจงหวะโนต และการซอมกลมโนตทหลากหลายชวยใหเลนโนตชดเจนขน วเคราะหถงปญหาของการซอมทเปนอปสรรคและแกไขทกครงในขณะทมการฝกซอม

ตอนท 2 สรปความคดเหนจากกลมตวอยาง

ผวจยไดสอบถามความคดเหนของกลมตวอยางหลงจากทไดทดลองใชแบบฝกหดในการแกไขปญหาการตดลนและการกดนวทไมสมพนธกนของการเลนคลารเนต กรณศกษา: เพลง A MidsummerNight’s Dream ทอน ScherzoโดยFelix Mendelssohn สามารถสรปไดทง 5 คาถามดงน

2.1 แบบฝกหดนมสวนชวยทาใหการตดลนดขนหรอไมอยางไรจากประเดนดงกลาว สามารถสรปไดวาแบบฝกหดนมสวนชวยใหกลมตวอยางมการตดลน

ทดขน มการอธบายการใชแบบฝกหดและกาหนดรายละเอยดการซอมไวอยางชดเจน


2.2 แบบฝกหดนมสวนชวยทาใหการกดนวมความคลองตวขนหรอไมอยางไรจากประเดนดงกลาว สามารถสรปไดวาแบบฝกหดนมสวนชวยใหกลมตวอยางมการกดนวท

คลองตวมากขน เนองจากการฝกจากชาไปเรวและการเปลยน Articulation ยงมสวนชวยทาใหการเลนโนต 6 พยางคมความชดเจนมากยงขนในการซอม2.3 แบบฝกหดนสามารถแกไขการกดนวและการตดลนใหมความสมพนธกนมากขนหรอไม

อยางไรจากประเดนดงกลาว สามารถสรปไดวาแบบฝกหดนไดมการกาหนด Articulation และการ

กาหนดจงหวะการซอมในแตละสปดาหอยางชดเจน สามารถเขาใจตามคาอธบาย ทาใหการกดนวและการตดลนมความสมพนธกนมากขน2.4 แบบฝกหดนสามารถทาใหเลนเพลง A Midsummer Night’s Dream ทอน Scherzoโดย Felix

Mendelssohn ดขนหรอไมอยางไรจากประเดนดงกลาว สามารถสรปไดวาแบบฝกหดนใหเลนเพลง A Midsummer Night’s

Dream ทอน Scherzo โดย Felix Mendelssohn ไดดขน2.5 ขอเสนอแนะเกยวกบแบบฝกหดทผวจยสรางขน

จากประเดนดงกลาว สามารถสรปไดวาแบบฝกหดมการจดลาดบการซอม การแกปญหาไดดสามารถทาใหเลนเพลงดงกลาวไดดขน และยงสามารถนาไปประยกตใชกบการเลนเพลงอนๆไดอกดวย

อภปรายผล

จากการศกษาวจยพบวาผเชยวชาญสวนใหญมแนวทางเทคนคและวธการสอนทคลายคลงกน ซงสวนใหญจะเนนเรองพนฐานของการเลนทจะควรถกตองตามสรระของรางกายทเปนธรรมชาต โดยจะตองเขาใจกลไกการทางานของรางกาย เชน ฟน รมฝปาก ลน ขอมอ นวมอ การหายใจ การซบพอรตลมทจะตองทางานพรอมกนในขณะเลน อกทงผเลนจะตองมวนยในการซอมและวางแผน วเคราะหการซอมในแตละครง การใชแบบฝกหดทสรางขน ผวจยไดกาหนดขอปฏบตตางๆ รายละเอยดการซอมในแตละครงไวอยางชดเจน เพอใหกลมตวอยางคอยๆ ฝกพฒนาทกษะในแตละเรอง เชน การฝกตดลน การฝกการกดนว และการเปลยนเครองหมายตางๆ ในการเลนเพอใหกลมตวอยางเรยนรการทางานของระบบตางๆของรางกายทเกยวของในการเลน และทราบถงปญหาทเกดขนในขณะใชแบบฝกหด

ปจจยทสงผลตอคามสาเรจในการใชแบบฝกหด


1. ความเขาใจในกระบวนการการทางานของรางการ โดยเฉพาะการทางานของอวยวะทไมสามารถมองเหนได เชน ลน โคนลน ซงจะตองใชความรสกและความเขาใจ ทาใหเกดการเรยนรทจะตองใชเวลามากพอสมควรในการทาความเขาใจสงผลถงการตดลนแบบชตกคาโต

2. ในบางครงกลมตวอยางไมเครงครดในการปฏบตตามรายละเอยดในการซอมทกาหนดไวทาใหกลมตวอยางบางคนมการพฒนาทคอนขางชา


จากผลการวจยเรองการสรางแบบฝกหดในการแกไขปญหาการตดลนและการกดนวทไมสมพนธกนของการเลนคลารเนต กรณศกษา: เพลง A Midsummer Night’s Dream ทอน ScherzoโดยFelix Mendelssohn ผวจยมงเนนการแกปญหาเฉพาะบทเพลงดงกลาวเทานน ดงนนผวจยมขอเสนอแนะแนวทางการปรบปรงพฒนาดงตอไปน

1. เนองดวยงานวจยทางดานคลารเนตในประเทศไทยยงมนอย ผวจยจงคดวาควรจะศกษาปญหาในดานตางๆเกยวกบทกษะการบรรเลงคลารเนตในกลมนกเรยน นกศกษาในประเทศไทย เพอพฒนาศกยาภาพในดานการสอน และปรบปรงว ธการสอนใหเหมาะสมกบนกเรยนและนกศกษาในประเทศไทย

2. ผวจยคดวาการปฏบตเครองดนตรมความเชอมโยงกบทางการแพทย ทงทางดานสรระการเคลอนไหวของอวยวะทงภายนอกรางกายทมองเหนและภายในรางกายทมองไมเหน อาจทาใหเกดความเขาใจและสามารถพฒนาการเรยนคลารเนตไดเรวยงขน ดงนนการนาความรในทางการแพทยมาอธบายการปฏบตเครองดนตรจะมสวนชวยเปนอยางมาก

3. ควรมเอกสารตาราเกยวกบคลารเนตตงแตระดบเรมตนจนถงระดบใชเรยนในมหาวทยาลยทเปนภาษาไทย เพอใหการเรยนการสอนมความเขาใจทถกตองไมคลาดเลอน จะชวยใหนกเรยน นกศกษาคลารเนตในประเทศไทยมความรไดอยางรวดเรวและเปนการเรมตนการเรยนทถกตอง

รายการอางองภาษาไทยณรทธ สทธจตต. (2548). สงคตนยม ความซาบซงในดนตรตะวนตก. พมพครงท กรงเทพฯ:โรงพมพแหง

จฬาลงกรณมหาวทยาลยภาษาตางประเทศ


Bruce Ronkin, Aline Benoit, and Marshall Burlingame. (1999)The working Clar inetist: MasterClasses with Peter Handcock (Cherry Hill: Roncorp)


อตลกษณทางดนตรของพมพวง ดวงจนทร

MUSIC IDENTITY OF PUMPUANG DUANGCHAN

ผวจย นายฆฤณษาพฒน ภมมนทร , อานนท นาคคงสาขาวชา สงคตวจยและพฒนา มหาวทยาลยศลปากร

บทคดยอการวจยครงน มวตถประสงคเพอศกษาอตลกษณทางดนตรของพมพวง ดวงจนทร

ผาน 10 บทเพลงของพมพวง ดวงจนทร ในระหวางป พ.ศ. 2525–2533 โดยคดเลอกบทเพลงจากการทาแบบสอบถามปลายเปดของผทเขารวมงานวนครบรอบการเสยชวตของพมพวง ดวงจนทรในป พ.ศ.2556 ดวยวธสมกลมตวอยาง จานวน 30 คน และหาคาเฉลย โดยเลอก 10 บทเพลง ทม ผเลอกมากทสด โดยนาวเคราะหในเรองของเนอหา รปแบบการขบรอง นาเสยง รปแบบดนตร และการแสดงสด

ผลการวจยพบวา สงททาใหพมพวง ดวงจนทร มความสาคญตอสงคมลกทงและสงคมไทยจนถงปจจบน มาจากประพนธเนอหาด บางบทเพลงนามาจากสวนหนงของชวตจรง หรอมาจากกรยาทาทาง อารมณ ความรสกตางๆของพมพวง ดวงจนทร และบางบทเพลงมเน อหาทสรางมมมองใหม ใหกบผหญง รปแบบดนตร เครองดนตรทมเสยงสงเคราะหมบทบาทในการสรางสสนใหกบดนตร เปนอยางมากรปแบบ การขบรองนาเสยง เขาถงความหมายของเพลง มทงเสยงเศรา เสยงสนก เสยง กระเซา เสยงเชญชวน หยอกลอ และรปแบบการแสดงสดการสอสารกบผฟงเพอนาเขาสแตละบทเพลง เปนการเลาเรองบางสวนของชวต ลกออนตาง ๆ รวมทงมกตลก ทาใหผฟงเกดความสนใจและเขาถงบทเพลงไดงายขน

จากการวเคราะหขอมลดงกลาว องคประกอบทกสวนในบทเพลง และความสามารถเฉพาะตวของพมพวง ดวงจนทรทาใหเปนทยกยอง ยอมรบ ยดถอใหเปนแมแบบ ทงในเรองการขบรอง และการแสดง ดวยเหตนจงทาใหพมพวง ดวงจนทรยงคงอยในกระแสหลกของวงการเพลงลกทงไทยตอไป ตราบนานเทานาน

คาสาคญ: พมพวง ดวงจนทร. อตลกษณ บทบาททางดนตร


Abstract The purpose of this research is to investigate Music identity of Pumpuang Duangchan through 10 songs of hers between 1982 to 1990. The methods that has been utilized is questionnaire with 30 participations. The analysis has been done through the lyrics, singing technique, production and also live performances. The result finds out that because of good lyrics which based on singer’s experience made Pumpuang Duangchan has played an important role in Thai country folk song society. Some of her songs introduce new perspective to people and also her live performances that could be able to attract audience to enjoyed the songs. The analysis illustrated that due to the component of the songs and also her special talented leads her to become a Queen of Thai Folk song which a model for new generation. No matter how long she has passed away, but her songs and her talented will be remembered forever and ever. Key Word (S): Pumpuang Duangchan. Identity of Music

บทนา

วถทางการดาเนนชวต และความเปนอยของผคนในแตละสงคม แตละภมภาคของประเทศไทยนนมความแตกตางกน ขนบธรรมเนยมประเพณ และศลปวฒนธรรมความเปนอย เปนสงทสะทอนใหเหนถงความงดงามของรากฐานทางสงคมวถชวตทแตกตางกนในแตละทองถน นอกจากนเสยงเพลง และการดนตร กเปนศาสตรอกอยางหนงทนยมสบทอดตอกนมา การรองราทาเพลงนนมประวตความเปนมาตามชวงระยะเวลาโดยมรากฐานทางสงคมวฒนธรรมตลอดจนวถชวตของผคน ดงทไดกลาวขางตน กจกรรมตาง ๆ มกจะเกดขนตามฤดกาลเชนฤดฝนมกจะชวยกนดานาปลกขาว และในเวลาวางบางชวงทาใหเกดเปนทมาของกจกรรมอน ๆ สบทอดตอมาจนกลายเปนวฒนธรรมประเพณตาง ๆ มากมายเชนพธโกนจก ทาบญกลางนา ทาขวญขาว ฯลฯ ทงนกจกรรมตาง ๆ กมกจะมสวนผสมผสานความบนเทง หรอพธกรรมตาง ๆ มากมายจงไดมการละเลนเรยกวาเพลงพนบาน เชน การรองเพลงเกยวขาว เพลงเตนการาเคยว เพลงเรอ และเพลงอแซว เปนตน1

ตอมาในชวงหลงสงครามโลกครงทสองกอนทจะมเพลงลกทง เพลงสากลในแนวดนตรแจส จะเปนเพลงทพระมหากษตรยทรงโปรดปราน ดวยเหตนจงทาใหวงการเพลงในประเทศไทยมความตนตวกนมากขน และหลงจากนนรปแบบดนตรของวงการเพลงไทยไดมการพฒนาเกดขนมากมายรปแบบ ไมวาจะเปนเพลงทนยมในสงคมเมอง เชน เพลงสนทราภรณ เพลงลกกรง

1 ภทราภรณ จนทนะสด, พมพวง ดวงจนทร จดพลกผนของเพลงลกทงไทย (กรงเทพฯ : มหาวทยาลยเกษตรศาสตร, 2549), 1.


และเพลงทนยมฟงกน เชน เพลงมนตเมองเหนอ ขบรองโดยสมยศ ทศนพนธ เพลงคาน านม เพลงกลนโคลนสาบควาย ขบรองโดยชาญ เยนแข ฯลฯ เพลงชนบทเหลานไดสะทอนใหเหนถงภาพของวถชวตความเปนอยของชาวบานในชนบทอยางเดนชด ซงตอมาไดมชอเรยกกนในวงการเพลงกนอยางแพรหลายวาเพลงลกทง2

คาวาเพลง “ลกทง” มความหมายในตวเองคอบทเพลงทสะทอนใหเหนถงวถชวตของผคนในชนบทแสดงความรสกอยางตรงไปตรงมา เชน ความรสกโกรธ รก เกลยด ผดหวง เสยใจ อาทเชน เพลงเมยพมช ขบรองโดยชาย เมองสงห เนอหาสาระของเพลงไดกลาวถงอารมณโกรธของสามทแสดงออกดวยความโกรธวาเมยตนเองมชโดยใชภาษาทเปนคาพดแบบชาวบาน นอกจากนยงมเพลงหนมนารอนาง ขบรองโดยไวพจนเพชรสพรรณ ในบทเพลงกลาวถงอารมณผดหวงเสยใจทผดหวงในคนรก ดงนนบทเพลงลกทงจงเปนคาทเรยกขานกนในวงการเพลงซงมประวตความเปนมาในชวงระยะเวลาหนง ทมาของเพลงลกทงนนยงมองคประกอบอกหลายอยาง ซงกอนหนาทจะมเพลงลกทง กมเพลงพนบานอยกอนหนานแลว เพลงลกทงในยคแรกเรมไดพฒนามาจาก “เพลงราวง” ซงเปนการละเลนทไดรบความนยมกนอยางแพรหลาย และนยมกนอยางมาในยคนนนกรองเพลงลกทงในยคบกเบก กอนทจะเขามาอยในวงการเพลง หรอกอนทจะเขามาเปนนกรอง โดยสวนใหญมกจะผานเวทราวงมาแลวทงสน หรอทเรยกกนวา “เชยรราวง” ไมวาจะเปน สรพล สมบตเจรญ ชาย เมองสงห เพลน พรหมแดน ฯลฯ เพลงลกทงมความหมายในตวเอง และเปนบทเพลงทสะทอนใหเหนถงวถชวตในชนบท ทไดกาวเขาสวถชวตความสวไลในสงคมเมองกรง หรอเมองหลวงเนอหาของเพลงลกทง แตเดมมกกลาวถงวถชวตของชนบท และเปลยนแปลงไปโดยมเนอหาเกยวของกบสงคมเมองมากขน

นกรองเพลงลกทง นนเปนผหนงทมบทบาทตอวงการเพลงลกทงเปนอยางมาก นกรองเพลงลกทงสวนใหญลวนมพนเพมาจากชนบทกนแทบทงสน ในยคแรกของเพลงลกทง ผทจะเขามาเปนนกรองไดนนเปนเรองยากลาบากมากถาไมมเสยงด หรอ มความสามารถไมพอแลว โอกาสทจะไดเปนนกรองประจาวงกมนอย การจะไดเปนนกรองจะตองมเสยงดหรอบางคนเรยกกนวามพรสวรรคประกอบกบความอดทนเพราะการทจะเปนนกรองไดจะตองเหนชอบจากครเพลงเสยกอน นกรองทมชอเสยงบางคนกอนทจะไดจบไมครองเพลงตองเขามาทางานในวงกอน ยกตวอยาง เชน เสร รงสวางกเคยเปนคนงานแบกเครองดนตรในวงดนตร และสายณหสญญากเคยเปนหางเครองอยกบวงดนตรผองศร วรนช หรอแมกระทงพมพวง ดวงจนทรกวาจะไดรองเพลงกตองเปนหางเครองในวงดนตรไวพจน เพชรสพรรณ บางครงกไดมโอกาสรองเพลง ขนบนเวทก

2 ศรพร กรอบทอง, ววฒนาการของเพลงลกทงในสงคมไทย พ.ศ.2481-2535 (กรงเทพฯ : จฬาลงกรณมหาวทยาลย, 2547), 23-34.


ตอนทเวทขาดนกรอง ความฝนของนกรองลกทงคอการไดขนรองเพลงบนเวท และสงทเปนความยงใหญทสดในการกาวเขาสความเปนนกรองอาชพคอการไดรองเพลงบนทกแผนเสยง ในสมยนนนกรองคนใดไดรองเพลงบนทกแผนเสยงจงถอไดวาเปนนกรองลกทงอยางเตมตว และสามารถกาวเขาสการเปนเจาของวงดนตร และมวงดนตรเปนของตวเองอยางเชน วงดนตรศรคร ศรประจวบ วงดนตรยอดรก สลกใจ วงดนตรพมพวง ดวงจนทร3

วงการเพลงลกทงนนมการเปลยนแปลงอยตลอดเวลาตามยคสมยซงถอไดวาเปนเสนหอยางหนงของเพลงลกทงตางกบเพลงประเภทอน ๆ เชน เพลงลกกรงหรอเพลงพนบานตาง ๆ ไมคอยมการปรบตว และนบวนกจะเลอนหายไปจนเปนตานานหรอเปนประวตศาสตรในทสด

ดวยเหตนเองจงทาใหเพลงลกทงเปนทนยม และเขาถงจตใจของคนทกชนชน ทกเพศทกวย ดวยภาษาทนกแตงเพลงนามาใช เปนภาษาทเรยบงายสามารถเขาใจไดทนทไมตองเสยเวลาคดกเขาใจทนท ทาใหไมวาเดก หรอคนสงอายกชอบ และนยมนามาขบรอง ตางจากเพลงไทยเดม เพลงไทยเดมนน เดกมกฟงไมรเรองเพราะยากเกนไป ตางจากการฟงเพลงลกทงไมมปญหาเรองอาย และการศกษาเขามาเปนกาแพงกน เพลงลกทงจงเจรญงอกงาม และเปนทยอมรบของประชาชนทวทงประเทศอยางงายดาย และรวดเรว ทงนอาจจะมสอคอวทย โทรทศน แถบบนทกเสยง การประชาสมพนธ และการคมนาคมทสะดวกเปนเครองชวย จงทาใหเพลงลกทงออกไปสชมชนทหางไกลทกแหงหนโดยใชเวลาทรวดเรว (พระราชนพนธสมเดจพระเทพรตนราชสดาฯ สยามบรมราชกมาร.2532: 23) เพราะเนอหาของบทเพลงลกทงนนสามารถสอถงความเปนจรงในสงคม ชวตความเปนอยของผคนอยางตรงไปตรงมามากทสด แมแตสมเดจพระเทพรตนราชสดาฯ สยามบรมราชกมาร ยงทรงใหความสาคญกบเพลงลกทง โดยทรงพระราชนพนธบทเพลงสมตา ตอมาพมพวง ดวงจนทร ไดนามาขบรองในงานลกทงกงศตวรรษ เพลงลกทงจงไดรบความนยม และความสนใจจากประชาชนทวไปอยางเหนไดชด

เพลงลกทง จงเปนสงหนงทสะทอนวถชวตความเปนอย และสะทอนใหเหนวถชาวบานไดเปนอยางดจนมาถงยคสมยของนกรองทมชอวาพมพวง ดวงจนทร แนวเพลงลกทงไดมการเปลยนแปลงไปจากเพลงลกทงในยคของผองศร วรนชเปนอยางมาก ไมวาจะเปนรปแบบวธการขบรอง ภาษาทเลอกใช เนอหาของบทเพลง ทตรงไปตรงมา สะทอนชวต ลกซงกนใจ ลกษณะเสยงดนตรทแตกตางมทวงทานองการดาเนนจงหวะทมความเปนสากล มเสยงสงเคราะหไฟฟาสอดแทรกในบทเพลง ความแปลกใหมในรปแบบการแสดง ลลาทาทางการเตน เครองแตง

3 ศกนตลา กะราลย, การศกษาเชงวเคราะหการใชโวหารภาพพจนทปรากฏในวรรณกรรมเพลงไทยลกทง ศกษาเฉพาะกรณของราชนลกทง พมพวง ดวงจนทร (กรงเทพฯ : มหาวทยาลยเกษตรศาสตร, 2549), 3


กายประกอบการแสดง หรอชดหางเครองทวจตรแปลกตาไปจากวงดนตรลกทงทว ๆ ไปในยคเดยวกน การนาเสนอขาว และการเผยแพรของสอตาง ๆ ทาใหผคนทวไปสามารถเขาถงเพลงลกทงของพมพวง ดวงจนทรไดอยางงายดาย บทบาทของพมพวง ดวงจนทรทาใหเกดกระแสความนยมทสงผลตอการเปลยนแปลงในสงคมลกทง และสงคมไทย นอกจากนกระแสความนยมยงทาใหพมพวง ดวงจนทรเปนตนแบบในการดาเนนชวตของคนทกเพศ ทกวย เปนแรงบนดาลใจในการสรรคสรางผลงานเพลง และเปนแรงบนดาลใจใหกบเยาวชนทมความสนใจเพลงลกทง ดวยเหตนเองทาใหพมพวง ดวงจนทรเปนศลปนหญงทไดรบความนยมสงสดอกคนหนง

ตลอดระยะเวลาทพมพวง ดวงจนทรไดทางานอยในแวดวงลกทง ไดทมเทในการทางานอยางหนกสงผลใหไดรบ รางวลพระราชทานเสาอากาศทองคาพระราชทานจาก สมเดจพระเทพรตนราชสดาฯ สยามบรมราชกมาร จากเพลง “อกสาวเหนอสะอน” นอกจากนยงไดเปนผ รองเพลง "สมตา" พระราชนพนธในสมเดจพระเทพรตนราชสดา ฯ สยามบรมราชกมาร และไดรบรางวลพระราชทานจากสมเดจพระเทพรตนราชสดาฯ สยามบรมราชกมารอกครง ในสาขารางวลขบรองเพลงดเดน กบเพลง "สยามเมองยม" ประพนธโดยครลพ บรรตน ในงานกงศตวรรษเพลงลกทง

การเสยชวตของพมพวง ดวงจนทร ในวนท 13 มถนายน 2535 ดวยวยเพยง 30 ป นนไมอาจกลาวไดวาเปนการปดฉากของพมพวง ดวงจนทร แตกลบเปนการเปดฉากใหกบบทเพลงของเธอเปนอมตะอยคสงคมไทยชวนรนดร การเสยชวตของพมพวง ดวงจนทรนนไมไดทาใหความนยมชมชอบจากแฟนเพลง ลดนอยลงแตกลบเปนการเพมความนยมใหมากขนกวาเดม จากงานพธพระราชทานเพลงศพ ณ วดทบกระดาน จงหวดสพรรณบร ทามกลางบรรดาเหลาแฟนเพลงนบแสน หรองานประจาปทจดขนเปนประจาทกปเพอราลกถงการจากไปของพมพวง ดวงจนทร ในทก ๆ ปจะมศลปนนกรองทงเกา และใหม เขารวมงาน และรวมราลกถงการจากไปดวยการขบรองเพลงของพมพวง ดวงจนทร และในทก ๆ เวทการประกวดนกรอง หรอวงดนตรตาง ๆ แมกระทงการนาผลงานเพลงของพมพวง ดวงจนทรกลบมาทาใหม ครงแลวครงเลา การสญเสยครงนเปนการสญเสยศลปนเพชรนาเอกของคนไทยทยากจะหาใครทดแทนได

จากเหตผลดงกลาวทาใหเหนความสาคญของพมพวง ดวงจนทรทมผลกระทบตอวงการเพลงลกทงไทย ดงนนผวจยจงสนใจศกษา เรองอตลกษณทางดนตรของพมพวง ดวงจนทร


1. เพอศกษานาเสยงและรปแบบการขบรองของพมพวง ดวงจนทร 2. เพอศกษารปแบบดนตร และรปแบบการแสดงสด 3. เพอศกษาเนอรอง



การวจยน เปนการวจยเชงคณภาพ (Qualitative Research) ผวจยแบงขนตอนการทางาน และวธการศกษาดงน

1. วธการเกบขอมล 1.1 ศกษาเอกสาร และงานวจยทเกยวของกบหวขอวจย รวบรวมขอมล

จากสอวดทศน เชน ซดเพลง ซดบนทกการแสดงสด แหลงสบคนทางอนเตอรเนต รวบรวมขอมลจากสอสงพมพ เชน หนงสอพมพ วารสาร บทความ บทวจารณ โดยศกษาจากแหลงขอมลตาง ๆ เพอใชเปนขอมลในการศกษาประวตพมพวง ดวงจนทร

1.2 เกบรวบรวมขอมล โดยการสมภาษณบคคลขอมล การจดบนทก บนทกเสยง ถายภาพนงและภาพเคลอนไหว เพอนามาศกษาวเคราะห

2. วธการวเคราะหขอมล เมอรวบรวมขอมลไดแลว นาขอมลมาวเคราะห โดยแยกเนอหาดานอตลกษณทาง

ดนตรของพมพวง ดวงจนทรออกเปน 3ประเดนใหญ ๆ คอ 2.1 การนาเสยง และรปแบบการขบรอง 2.2 รปแบบดนตร และการแสดงสด 2.3 เนอรอง

3. การนาเสนอผลงานวจย เมอวเคราะหขอมลครบทกกระบวนการแลว จงนามาเรยบเรยง และนาเสนอผลงานวจยโดยผวจยจะนาเสนอเปน เอกสารวทยานพนธ โดยใชโปรแกรมพมพเอกสาร (Microsoft Word) เพอพมพวทยานพนธ

ผล/สรปผลการวจย

งานวจยฉบบนเปนการวเคราะห อตลกษณและบทบาทของพมพวง ดวงจนทร

ตอสงคมไทยรวมสมย ผาน 10 บทเพลงยอดนยมโดยการหาคารอยละของผเขารวมงานครบรอบ

การเสยชวตของพมพวง ดวงจนทร ในวนท 13 มถนายน พ.ศ. 2556 ณ วดทบกระดาน จงหวด

สพรรณบร

สรปได 10 เพลงดงน 1.) นกรองบานนอก 2.) สาวนาสงแฟน 3.) กระแซะเขามาซ

4.) ผชายในฝน 5.) โลกของผ ง 6.) ออหอ หลอจง 7.) คนดงลมหลงควาย 8.) สยามเมองยม 9.)

ดาวเรองดาวโรย 10.) หนไมร


จาก 10 เพลงไดนามาวเคราะหในเรอง อตลกษณทางดนตรของพมพวง ดวงจนทร

ในดานดงตอไปน 1.) รปแบบการขบรองและเนอหา 2.) รปแบบดนตร 3.) รปแบบการแสดงสด ซง

สามารถอธบายไดดงน

บทเพลงของพมพวง ดวงจนทรมลกษณะการประพนธเพลงในรปแบบของกลอนเพลงปฏพากย ซงกลอนเพลงปฏพากยนน มกมลกษณะการประพนธในรปแบบของกลอนสด ใชคารองทเรยบงาย แตมความละเมยดละไมในการรอยเรยง เนอหาทเพลงกลอนปฏพากยใชนนมกทาใหเกดความรสกเหนอกเหนใจ หรอเกยวกบการรองขอ และการอธษฐาน ดงนน ในแตละบทเพลงจงมลกษณะการประพนธเพลงในรปแบบของกลอนเพลงปฏพากย ซงผประพนธเพลง ไดกลาววถชวตสงคมชนบท ชาวไร ชาวนา เนอหาของบทเพลงนกลาวถงคนรกทอยไกลบาน ทเขามาทางานในเมองกรง มความคดถงหวงหา การเปรยบเปรย ประชดประชน การรอคอย บทเพลงนมเนอหาเลาถงวถชวตคนชนบทในเมองกรง รปแบบการขบรอง - นาเสยง รปแบบการขบรอง เปนบทเพลงทมทานองใหมเพมขนทกทอน โดยมลกษณะไม

ซ าทานองเดม เพลงสวนใหญจะเปนเพลงในบนไดเสยง F เมเจอร เปนสวนมาก มชวงความกวาง

ของระดบเสยงตาสดถงระดบเสยงสงสดทชดเจน การขบรองโดยใชสาเนยงลกทงสพรรณบร การ

ออกเสยงทชดถอยชดคา บางบทเพลงมการใชวธการรองเหมอนเพลงอแซว ทมทอนรองลงเพลง

และ ลกครองรบ มความโดดเดนมากในการใชสาเนยงเหนอ ตามแบบฉบบของนกรองลกทงเมอง

สพรรณบร และใชคารองทเปนลกษณะคาพดภาษาถนของชาวบาน ทชาวบานมกใชพด การใชคา

งายๆ ลกษณะเปนคาพดทใชกนโดยทวไป ฟงแลวเขาใจงาย เชนการใชคางาย การใชคาไพเราะ การ

ใชคาซ า การเลนคา การใชคาแสลง เปนตน ซงมความโดดเดนตดหงาย

รปแบบดนตร รปแบบดนตรมการเลนจงหวะแบบพนบาน บางเพลงมลกษณะของจงหวะแบบหนาทพลาว ดงตวอยางตอไปน “ตง โจะ ตง ตง ตง ทง ตง ทง” และมอตราจงหวะ4/4 หรอใน 1 หองม 4 จงหวะ มการผสมเครองดนตรสากลสมยใหมเขาไปดวย อาท กลองชดและเครองเคาะตประกอบจงหวะ เบสไฟฟา กตารไฟฟา คยบอรด ฟลต ไวโอลน ลกษณะดนตรมความกระชบ แนน เสยงคยบอรดเลนเสยงสงเคราะหเปนเสยงสตรง ทาใหบทเพลงมความนมนวลมากขน มความไพเราะ มรปแบบดนตรทด รปแบบดนตรของบทเพลงลกทงทสงเสรมตวพมพวง ดวงจนทร


รปแบบการแสดงสด การแสดงสดบทเพลงของพมพวง ดวงจนทร จากทไดกลาวไวขางตนแลววา บทเพลงมลกษณะกลาวถงวถชวตสงคมชนบท ชาวไร ชาวนา เนอหาของบทเพลงบางกกลาวถงคนรกทอยไกลบาน ทเขามาทางานในเมองกรง ความเปนกนเอง เขาถงงาย มลกษณะคาพดภาษาถนของชาวบาน ชาวบานมกใชพด การใชคางายๆ ลกษณะนเปนการเปดโอกาสใหผชมไดมสวนรวมในการแสดงมากขน ทอนรองลงเพลงและ ลกครองรบ มการเรยบเรยงทอนตอเพลงทาใหเกดความสนกสนานในการแสดงมากขน อภปรายผล 1. อตลกษณทางดนตรของพมพวง ดวงจนทร ผวจยวเคราะหจากบทเพลงทอย ระหวาป พ.ศ. 2525 –2535 ซงไดมาจากแหลงขอมล 3 ดาน คอ

2. จากการสมภาษณบคคลขอมล ครเพลง ผประพนธเพลง ผเชยวชาญ ไดแก อาจารยสรนทร ภาคศร, อาจารยชนวฒน ตงสทธจต, อาจารยอานนท นาคคง

2. จาการสมภาษณผทชนชอบ พมพวง ดวงจนทร ในงานครบรอบการเสยชวต ป 2556 ณ วดทบกระดาน จานวน 30 คน

3. จากสออนเตอรเนต การจดอนดบ 10 เพลงฮตของ พมพวง ดวงจนทรนามาหาคาเฉลย ได 10 เพลง กรณศกษา ดงน อภปรายผล

จาการวเคราะห 10 เพลง กรณศกษา พบวานอกจากพมพวง ดวงจนทร จะเปนบคคลทมพรสวรรคในดานของน าเสยง ความกลาแสดงออก รปแบบดนตรทเปลยนไปจากเพลงลกทงยคกอนแลวนน ใน 10 เพลงกรณ ศกษานสวนใหญผประพนธจะเปนครลพ บรรตน จากการศกษาครลพ บรรตน เปนบคคลทมากดวยความสามารถในดานการแตงเพลง นอกจากเพลงทแตงใหพมพวง ดวงจนทรจะมเนอหาทดแลว ครลพ ยงสามารถเกบรายละเอยดตาง ๆ ของพมพวง จนนามาซงทบเพลงตาง ๆ ทสะทอนความเปนตวตน ไมวาจะเปนโลกของผง หนไมร หรอจะเปนเพลงกระแซะ เขามาซ กบเพลงออฮอหลอจง บทเพลงเหลานถกนามาจากความขเลนของพมพวง ดาวจนทร นอกจากนยงมเพลงนกรองบานนอกท ไวพจน เพชรสพรรณ แตงใหเธอซงสวนหนงมาจากชวตจรงของพมพวง ดวงจนทร

ทกลาวมาขางตน ชใหเหนวา ครเพลงทงสอง กาลงสรางภาพลกษณใหกบพมพวง ดวงจนทร เปนผหญงทนาสงสาร เพอใหแฟนเพลง ฟงเพลงแลว เกดความคลอยตามสงสาร


สอดคลองกบทฤษฎมายาคต (Myth) ซงทฤษฎน กลาววา การสอความหมายดวยคตความเชอ ถกกลบเกลอนใหเปนทรบรเสมอนวาเปนธรรมชาต หรออาจกลาวใหถงทสดไดวาเปนกระบวนการลวงใหหลงอยางหนง แตมไดหมายความวาเปนการโกหกหลอกลวงแบบปนนาเปนตว หรอโฆษณาชวนเชอทบดเบอนขอเทจจรง เฉกเชน บทเพลงของพมพวง ดวงจนทร มเพยงบางสวนเทานนทมาจากเรองจรง นอกนนเปนพรสวรรคและจนตนาการของผแตง แตประชาชนทฟงทราบขอมลชวตของพมพวง ดวงจนทร ดอยแลว กหลงไปกบเสยงรอง ลกออน ในบทเพลงของเธอ ซงนกเปนอกสงหนงททาใหคนทวไปชนชอบในตวของเธอ

นอกจากน พมพวง ดวงจนทรยงเปนผหญงคนหนงทเปลยนแปลงบทบาทของผหญงในสงคมยคใหม ซงสอดคลองกบทฤษฎมายาคต ทพดถงภาพลกษณของผหญงตองเปนแมศรเรอน อยกบบานดแลบาน ดแลลก ไมกลาแสดงความคดเหน ผชายเปนฝายเลอก แตบทเพลงของเธอ รวมทงทาทางการแสดงสด ทาใหเหนวาเกดความเปลยนแปลงทางดานมายาคตใหม ผหญงมสทธเปนฝายเลอก ผหญงสามารถเรยกรองได ผหญงสามารถเอยปากบอกชอบผชายกอนได เชนเพลงออฮอ หลอจง กระแซะเขามาซ ผชายในฝน ดวยเหตน จงมผวเคราะหหลายทานเหนสอดคลองไปในทานองเดยวกนวา องครวมในบทเพลงของพมพวง ดวงจนทร ประกอบกบเอกลกษณการรอง การแสดงถายทอดการพดคยกบผชมในการแสดงสด เธอจงเปนผหญงยคแรก ทกลาทจะออกเรยกรองสทธของผหญง เปดจดยนของผหญงยคใหมในสงคมไทย ทกลาตอบโตทรรศนะของผชาย 4 นอกจากนเธอยงเปรยบเสมอนเปนตวแทนของเสรภาพ และการสรางสรรคในดนตรลกทง ซงจรงๆ แลวมนอยใกลชดสงคมไทยมาตลอด เพลงพมพวง กอยกบสงคมไทยไดตลอดเชนกน5

เมอวเคราะหในดานอนของพมพวง ดวงจนทร พบวา วธการแสดงสด การรองไมวาจะเปนนาเสยง ทาทาง การแตงกายของเธอ บงบอกถงความเปนเอกลกษณในตวเธอ และสามารถสอความหมายกบผชมผฟงไดโดยตรง ซงสอดคลองโดยตรงกบทฤษฎสญญะวทยา ซงทฤษฎนกลาววา เปนทฤษฎทศกษาในเรองของการสอความหมายซงกนและกน ไมวาจะในรปแบบใดรปแบบหนงเชน เรองของภาษา การแตงกายเสอผา การแสดงสหนาทาทาง ซงครเพลงทงหลายตางกลาวชนชมเธอวา การใหใจทเตมรอยกบการแสดงโชว ไมวาจะมปญหาขนาดไหน เมอเธอกาวขนบนเวท ทกอยางบทนนตองมแตความสนก สามารถอธบายไดจาก การบอกเลาของบคคลทเคยไดทางานรวมกบเธอ ไดแกอาจารยบรช แกสตน กลาววา “เนองจากเขาเปนอนหนงอนเดยวกบ

4 ไพจตร อกษรรณรงค, “วารสารเพลงดนตร” ปท8 ฉบบท 7 (กรงเทพฯ : วทยาลยดรยางคศลป มหาวทยาลยมหดล, 2545), 55.

5 บรช แกสตน, “วารสารเพลงดนตร” ปท8 ฉบบท 7 (กรงเทพฯ : วทยาลยดรยางคศลป มหาวทยาลยมหดล, 2545), 52.


ประชาชนมาก ๆ เวลาทเขาแสดง อาจเปนเพราะเรองละครหรอเรองราวสวนตวของเขา เมอเขามอบใหประชาชน เปนคนของประชาชน เขากอยในลทธของเคจ อยอยางหนงวา ใหประชาชนเปนตวกาหนด ใหประชาชนเปนตวเลอก หลงจากนนเรากไมเจอศลปนทอทศทงใจและกายและผลงานไวกบประชาชนเทากบพมพวง”6 หรอแมกระทง ครลพ บรรตน ยงกลาวชนชมเธอวา “คนทวไปเรยก พมพวง วาเปน ราชนลกทง แตผมไมเรยกราชนหรอก ผมจะเรยกเขาวานางพญา มนเหมาะสมกวา เพราะเขาเปนยอดของนกรอง ถาสงเกตใหด ถาเคยดเขารอง หรอซอวดโอมาด ทผมวาพมพวงเปนนางพญา ไมใชเพราะพมพวงเปนแคนกรองทมเสยงดเฉยๆ แตพมพวงทงตวของมนเปนศลปนทงหมด มนเปนอฉรยะมาก มนเลนหนาเวท คนกตดมน มนพดอะไรบางททะลง บางคนกเกลยด แตลกๆแลวเขากรกมน”7 จากการกลาวขางตน ทาใหเหนวา พมพวง ดวงจนทร เปนทชนชมของประชาชน เปนจดยดเหนยวของวงการเพลงลกทง เปนแมแบบของนกรองทงรนเกาและรนใหม ตามทฤษฎของการผลตซาทางวฒนธรรม และทฤษฎสงคมวทยา ทาใหเหนวาหาใครทรองเพลงของพมพวง ดวงจนทรได จะถอวาเปนคนทรองเพลงไดเกง และจะมแฟนเพลงชนชอบเพราะทกคนยงคงรกและชนชม พมพวง ดวงจนทรอย จงทาใหมการนาเพลงของเธอออกมาทาซ าใหมตลอดเวลา รวมถงเปนเพลงยอดนยมในเวทการประกวดรองเพลงลกทงดวยเชนกน ขอเสนอแนะ

1. ควรศกษาในเรองของแนวคดการประพนธเพลง ของพมพวง ดวงจนทร 2. ควรศกษาดนตรทเรยบเรยงใหมในการแสดงสด ของพมพวง ดวงจนทร รายการอางอง ฉลาดชาย รมตานนท, ความเชอและพธกรรมของชาวเขาในประเทศไทย (กรงเทพฯ : สานกพมพ มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช, 2530), 43. ชองของ karn914, “สาวนาสงแฟน พมพวงI” ,เขาถงไดจาก http://www.youtube.com/watch?v= oIWXFuJxTyM.

6 บรช แกสตน, “วารสารเพลงดนตร” ปท8 ฉบบท 7 (กรงเทพฯ : วทยาลยดรยางคศลป มหาวทยาลยมหดล, 2545), 53.

7 ลพ บรรตน, “วารสารเพลงดนตร” ปท8 ฉบบท 7 (กรงเทพฯ : วทยาลยดรยางคศลป มหาวทยาลยมหดล, 2545), 48.


ชนวฒน ตงสทธจต, (2556) สมภาษณ ณ วนท 18 มกราคม 2556

ชนวฒน ตงสทธจต, (2557) สมภาษณ ณ วนท 2 มกราคม 2557

ณรงค ศรวงศและวชเลศ งามขา “สนาร ราขสมา” ไทยรฐ, (21มถนายน2535)ปท 43 ฉบบท 12570: 11

ดนย ไชยโยธา, พนฐานทางสงคมวทยาการศกษา (กรงเทพฯ : โอเดยนสโตร, 2534), 140.

50 เพลง แตงไวรอทาเกอ, ไทยรฐ, (18 มถนายน2535)ปท 43 ฉบบท 12560: 17

งานศพคน 4 คนเพยบ, ไทยรฐ, (18 มถนายน2535)ปท 43 ฉบบท 12560: 11

ชนกร ไกรลาศ สดด ผง, ไทยรฐ, (18 มถนายน2535)ปท 43 ฉบบท 12560: 17

นายกรฐมนตรยกยอง พมพวง, ไทยรฐ, (17 มถนายน2535)ปท 43 ฉบบท 12558: 17

พยงค มกดา ครวญเสยดาย, ไทยรฐ, (18 มถนายน2535)ปท 43 ฉบบท 12560: 17

พวงหรดจากนายกฯอานนท, ไทนรฐ, (15มถนายน2535)ปท 43 ฉบบท 12554: 17

มพรสวรรคแตอบโชค, ไทยรฐ, (18 มถนายน2535)ปท 43 ฉบบท 12560: 17

ไวพจน อาลยหาศษยเอก, ไทยรฐ, (17 มถนายน2535)ปท 43 ฉบบท 12558: 11

ศรนทรา รองไหโฮ, ไทนรฐ, (15 มถนายน2535)ปท 43 ฉบบท 12554: 17

สดอาลย ผง, ไทยรฐ, (18มถนายน2535)ปท 43 ฉบบท 12560: 1

ครงแสนอาลย ผง, ไทยรฐ, (24มถนายน2535)ปท 43 ฉบบท 12573: 1

ฝนถลมแฟนเพลงยงแนนตง, ไทยรฐ, (22มถนายน2535)ปท 43 ฉบบท 12571: 11

พมพวง แมยอดนกบญ, ไทยรฐ, (22 มถนายน2535)ปท 43 ฉบบท 12571: 17

ภาพสดทาย, ไทยรฐ, (23มถนายน2535)ปท 43 ฉบบท 12572: 1

สมเกยรต, ไทยรฐ, (24 มถนายน2535)ปท 43 ฉบบท 12573: 1

อรสมนต สดดหญงยอดนกส, ไทยรฐ, (17มถนายน2535)ปท 43 ฉบบท 12558: 11

พาเหรดบนเทง , เขาถงไดจาก http://www.thairath.co.th/content/504238. นพนธ สวรรณรงค, “ศกษาวเคราะหผลงานเพลงไทยลกทงประพนธโดย สลา คณวฒ,” (วทยานพนธปรญญามหาบณฑต สาขาวชามานษยดรยางควทยา มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ , 2549), 1-9. บรช แกสตน, “วารสารเพลงดนตร” ปท8 ฉบบท 7 (กรงเทพฯ : วทยาลยดรยางคศลป มหาวทยาลย มหดล, 2545), 51.

บนเทงไทยรฐ “ทวรวมไวอาลย พมพวง” ไทยรฐ, (21 มถนายน2535)ปท 43 ฉบบท 12570: 11

บานเมอง “จารกรอยอาลยลกทงผครองใจ” บานเมอง, (20 มถนายน 2535): 12


บนหลา สนกาลาคร, ราชนลกทง “พมพวง ดวงจนทร” ทจากไป (กรงเทพฯ : สานกพมพมตชน, 2536), 9-10.

ปฬาณ ฐตวฒนา, สงคมวทยา (กรงเทพฯ : ไทยวฒนาพานช, 2523), 5

ปญญา รงเรอง, หลกวชามานษยดรยางควทยา (กรงเทพฯ : มหาวทยาลยเกษตรศาสตร, 2533), 15. พยงค มกดาพนธ. เรองราวเกยวกบเพลงลกทง ในกงศตวรรษเพลงลกทงไทย (กรงเทพฯ : อมรนทรพรนตงกรป, 2532), 34. ไพจตร อกษรรณรงค, “วารสารเพลงดนตร” ปท8 ฉบบท 7 (กรงเทพฯ : วทยาลยดรยางคศลป มหาวทยาลยมหดล, 2545), 55. ภทราภรณ จนทนะสด, พมพวง ดวงจนทร จดพลกผนของเพลงลกทงไทย (กรงเทพฯ : มหาวทยาลยเกษตรศาสตร, 2549), 1.

มานพ ถนอมศร “ความเปนศลปนของพมพวง ดวงจนทร” บานเมอง, (20 มถนายน 2535): 12 ลพ บรรตน, “วารสารเพลงดนตร” ปท8 ฉบบท 7 (กรงเทพฯ : วทยาลยดรยางคศลป มหาวทยาลยมหดล, 2545), 48. ลวอส เอ. โคเซอร ; องกาบ กอศรพร แปล, แนวความคดทฤษฏทางสงคมวทยา ตอน แมกซ เวเบอร (กรงเทพฯ : สานกพมพมหาวทยาลยธรรมศาสตร.รวมกบมลนธโครงการ ตาราสงคมศาสตรและมนษยศาสตร, 2535), 2-3 ลกทงรอยเปอรเซนตลนลา, “คนดงลมหลงควาย พมพวง (แสดงสด)” , เขาถงไดจาก http://www.youtube.com/ watch?v=yb-G9jdUgOo วรรณพมล องคศรสรรพ และ นพพร ประชากล, มายาคต ของ โรลองด บารตส (กรงเทพฯ: โครงการจดพมพคบไฟ, 2555), 4. วลลภ มณเชษฐา, กระบวนการถายทอดวฒนธรรม เรองอกษรธรรมลานนา (เชยงใหม : บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยเชยงใหม, 2537), 39. วนจ คาแหง, “วเคราะหเพลงลกทงคาวบอยในชด ลกทงเสยงทอง ขบรองโดย เพชร พนมรง,” (วทยานพนธปรญญา มหาบณฑต มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ, 2542), 1-12. วสา คาทพ, “วารสารเพลงดนตร” ปท8 ฉบบท 7 (กรงเทพฯ : วทยาลยดรยางคศลป มหาวทยาลยมหดล, 2545), 51. ศกนตลา กะราลย, การศกษาเชงวเคราะหการใชโวหารภาพพจนทปรากฏในวรรณกรรมเพลงไทยลกทง ศกษาเฉพาะกรณของราชนลกทง พมพวง ดวงจนทร (กรงเทพฯ : มหาวทยาลยเกษตรศาสตร, 2549), 3

ศรพร กรอบทอง, ววฒนาการของเพลงลกทงในสงคมไทย พ.ศ.2481-2535 (กรงเทพฯ :


จฬาลงกรณมหาวทยาลย, 2547), 23-34.

สมโชค ปรชากล “มหาดไทยรซง พมพวง ยงใหญ” ไทยรฐ, (20มถนายน2535)ปท 43 ฉบบท 12569: 17 สมาคมนกกลอนแหงประเทศไทย, “สยามเมองยม โดยชนวฒน ตงสทธจต”, เขาถงไดจาก http://www.thaipoet.net/ index.php?lay=show&ac=article&Id=538706066

สยามรฐ“พมพวง ดวงจนทร ... คงเหลอไวแตคาขาน “ราชนลกทง” สยามรฐ, (26 กรกฎาคม2535): สยามรฐ“แฟนเพลงสดแสนอาลย “พมพวง ดวงจนทร” .ราไหระงมทบกระดานสยามรฐ, (26กรกฎาคม2535): 16

สมภาษณ สรนทร ภาคสร, ครเพลง ผประพนธเพลง นกจดรายการวทย, 2 มกราคม 2558. สกญญา โสภ เทพวลย, วเคราะหทวงทานองการแตงวรรณกรรมเพลงลกทงของพมพวง ดวงจนทร (พะเยา : มหาวทยาลยนเรศวร, 2539), 1-7. สภาภรณ อษฎมงคล, สพชา เบาทพย และ สไลพร ชลวไล, ความเปนผหญง ความจรง มายา หรอ อคตในสงคมชายเปนใหญ, (กรงเทพฯ : โครงการสขภาวะผหญง, 2554), 3-6.

สรนทร ภาคศร, (2557) สมภาษณ ณ วนท 2 มกราคม 2557 องอาจ พรมไชย, การถายทอดความรของชาวไทยลอเกยวกบการรกษาพยาบาล ดวยสมนไพร (เชยงใหม : มหาวทยาลยเชยงใหม, 2538), 43.

อานนท อาภาภรม, สงคม วฒนธรรม และประเพณไทย (กรงเทพฯ : โอเดยนสโตร, 2525), 55.

อานนท นาคคง, (2557) สมภาษณ ณ วนท 2 มกราคม 2557 อนตา นพคณ, การศกษาเรองปญหาเดกไทยและการตอบสนองโดยองคการเอกชน, (กรงเทพฯ : จฬาลงกรณมหาวทยาลย, 2532), 2.


ผู้วิจัย บทคัดย่อ · เรขาคณิตเศษส่วน,...

Documents