anksiyete-sunum

1

ANKSİYETEFiziksel, duygusal, bilişsel ve davranışsal

belirtilerin eşlik ettiği, hoş olmayan sıkıntı ve endişe duygusu ve yaşantısıdır.

Ana kaynağı bilinmeyen tehditlerden kaynaklanan;korku, tedirginlik, evham, kuşku hisleri

2

Korku, Stres ve Anksiyete Kavramları ve Arasındaki

Farklar Korku, bilinen bir dış tehlikeye karşı ortaya çıkan

fizyolojik ve duygusal yanıtlar olarak tanımlanır.

Anksiyete, belirtileri korkuya benzeyen ancak nedeni belirlenemeyen veya nedeni bilinçdışı olan belirtiler olarak tanımlanır.

Stres, ulaşılmak istenen amaca doğru yol alırken bir engellemeyle karşılaşma sonucu ortaya çıkan, bireyin iç ve dış dengesini bozan, tehdit eden durumlar olarak tanımlanır.

3

Korku ve Anksiyetenin FarklarıAnksiyete Korku

Genellikle nedeni bilinmez.Bedenin gösterdiği tepkiler

uzun sürer.Tehdit bilinç dışıdır. İnatçı ve aşırı olduğunda

patolojiktir…..

Tehdit kolaylıkla tanımlanabilir.

Neden ortadan kalkınca kişi rahatlar.

Tehdit dışarıdan gelir ve duygularla algılanır.

4

Anksiyetenin Fizyolojik Belirtileri

◦ Kalp hızında artma◦ İnsomnia(uykusuzluk)◦ Kan basıncında yükselme◦ Yorgunluk ve halsizlik◦ Kızarma ya da solgunluk ◦ Terleme ◦ Ağız kuruluğu◦ Pupiller dilatasyon◦ Midede kasılma/bulanma ◦ Kaslar da gerginlik

◦ Nefeste daralma ◦ Huzursuzluk/aşırı

tedirginlik ◦ Titreme◦ Baş dönmesi/baygınlık◦ Paresteziler◦ Sık idarara çıkma◦ Soğuk/sıcak basması◦ Diyare

5

Anksiyetenin Duygusal Belirtileri

Endişe/kaygı Kendine güvensizlikYardımsızlık/acizlikKontrol kaybıGerilim ya da heyecanlı olmaGevşeyememeKötü bir şey olacağını beklemeSinirlilik/öfke duyma

6

Anksiyetenin Bilişsel Belirtileri

YoğunlaşamamaÇevrenin farkında olmamaUnutkanlıkDalgınlıkŞimdi ya da gelecekten çok

geçmişe yönelimDüşüncede blok

olma(anımsayamama)Aşırı incelik/dikkatlilik

7

Anksiyete ile İlişkili FaktörlerBesin, hava, rahatlık ve

güvenliğe yönelik temel insan gereksinimlerini etkileyen her faktör anksiyete ile ilişkili faktördür.

8

Anksiyete ile İlişkili Durumsal Faktörler

1- Gerçek ya da algılanan tehdite bağlı;

Statü ve prestijde değişimYetersizlik (ya da başarı)Başkaları tarafından

tanınmama/kabul edilmemeDeğer verilen servet/eşya kaybıEtik ikilem

9


2- Önemli kişilerin gerçek ya da algılanan kaybına bağlı;

ÖlümBoşanmaKültürel baskılarTaşınmaGeçici yada kalıcı ayrılık

10


3- Biyolojik bütünlüğe karşı gerçek ya da algılanan tehdide bağlı;

ÖlmekSaldırıya uğramakİnvaziv işlemlerHastalık

11


4- Gerçek ya da algılanan çevre değişikliğine bağlı

HospitalizasyonTaşınmaEmeklilikGüvenliğe yönelik tehlikelerÇevre kirliliği

12


5- İşsizlik, yeni iş, terfi vb durumlara sekonder sosyo-ekonomik durumun gerçek ya da algılanan değişimine bağlı

6- Bireye bir başka kişinin anksiyetesinin geçmesine bağlı

13

Sonuç KriterleriBirey baş etme örüntülerini tanımlayabilecekAnksiyeteyi yönetmede kullanılabilecek baş

etme yöntemlerinden en az 3 tanesini bilecek

Anksiyeteyi yönetmede kullanılabilecek baş etme yöntemlerinden en az 1 tanesini etkin uygulayabilecek

Psikolojik ve fizyolojik olarak rahatlıkta artma olduğunu ifade edecek vb.

açık, net, ölçülebilir sonuç kriterleri belirlenir.

14

Hemşirelik GirişimleriBireyin anksiyete düzeyi( hafif-orta-şiddetli-panik)

değerlendirilir.

Güvenli ve rahat bir ortam sağlanır. - Bireyle birlikte olunur. - birey herhangi bir karar vermesi için zorlanmaz. - Kısa, basit cümleler kullanılarak, sakin ve yavaş konuşulur. - hemşire kendi anksiyetesinin farkında olmalı, karşılıklı anksiyeteden kaçınılır. - Empatik yaklaşım sergilenir.(sessizliği kullanma, dokunma, ağlamaya izin verme, konuşma vb)

15

Fazla uyaranlar uzaklaştırılır.(Örneğin; birey daha sessiz bir odaya alınır); anksiyeteli diğer bireylerle-hastalarla ya da aileleri ile ilişkileri sınırlanır.

Anksiyete öğrenmeyi engellemeyecek kadar azaldığında öğrenmeyi ya da problem çözmeyi başlatmak için bireyin anksiyetesini tanımasına yardım edilir.

Stresli durumlar kaçınılmaz olduğunda kullanılmak üzere, anksiyeteyi azaltma (nefes egzersizleri, imajinasyon, progresif gevşeme egzersizleri vb) teknikler öğretilir.

16

Öfkeyle başetme yöntemleri öğretilir.

Uygunsa, gerilimi azaltabilecek aktiviteler(fiziksel aktivite vb) sağlanır.

Kronik anksiyeteli ve etkisiz başetmeleri olan bireyler psikiyatrik değerlendirme almaları için yönlendirilir.

17

Kaynaklar; Andreescu C, Lenze EJ, Dew MA et al. (2007). Effect of comorbid anxiety on treatment response

and relapse risk in life depression. The British Journal of Psychiatri. 190: 344-349. Bourne EJ (2000). The Anxiety & Phobia Workbook. 3. Edition, New Harbinger Publications Inc.

USA. Carpenito L.J. (2014) Hemşirelik Tanıları El Kitabı. Çev: Firdevs Erdemir. Nobel Tıp Kitapevi Çam O., Engin E.(2014). Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Hemşireliği Bakım Sanatı. İstanbul Medikal

Yayıncılık Tic. Ltd. Şti. İstanbul Miller TA, Mccool SF (2003). Coping with stres in outdoor recreational settings; an application of

transactional stres theory. Leisure Sciences 25: 257-275. Özcan A. (2006): Hemşire-Hasta İlişkisi ve İletişim. Sistem Ofset Bas. Yay. San. Tic. Ltd Şti. Ankara Öz F. (2004). Sağlık Alanında Temel Kavramlar.1. Basım.İmaj İç ve Dış Tic. A.Ş., Ankara. Parker I (2006). Katharina. working out anxiety. notes on Freuds early case. Psychodynamic

Practice 12(3): 281-291. Sertbaş G, Bahar A (2004). Anksiyete ve anksiyeteyle baş etmede hemşirelik girişimleri.

Hemşirelik Forumu Dergisi 16 (2):39-44. Stuart GW, Laraıa MT (2005). Principles and Practice of Psychiatric Nursing. 8. Edition, Mosby Inc,

China. Taylor CM (1994). Essentials of Psychiatric Nursing. 14. Edition. Mosby, Philadelphia. Üstün B., Akgün E., Partlak N.(2005).Hemşirelikte İletişim Becerileri Öğretimi. Okullar Yayınevi,

İzmir. Varcarolis EM, Carson VB, Shoemaker NC (2006). Foundations of Mental Health Nursing,

Sounders Elsevier

anksiyete-sunum

Education