anestesiageriatria_cba2009
TRANSCRIPT
-
8/9/2019 AnestesiaGeriatria_CBA2009
1/58
Prof. Antonio Roberto Carraretto, TSA-SBAProfessor de Anestesiologia UFES
Responsvel CET Integrado HUCAM-HAFPESMestre em Anestesiologia FMB, UNESP
56 CBA - 2009
-
8/9/2019 AnestesiaGeriatria_CBA2009
2/58
Sharbat Gula@ Steve McCurry
-
8/9/2019 AnestesiaGeriatria_CBA2009
3/58
Conceito
senilis= velho (lat.) Debilidade mental ou fsica que pode estar
associada a idade avanada.
debilidade fsica e mental associada idadeou a uma alterao prematura dos tecidos. Prematura: 40 anos.
-
8/9/2019 AnestesiaGeriatria_CBA2009
4/58
Senilidade = Perda de Reservas
Fenmeno fisiolgico progressivo. Alteraes na estrutura e na reserva funcional dosrgos e tecidos.
Degenerao das estruturas moleculares de tecidosespecializados.
da flexibilidade e elasticidade do tecido conectivo. da capacidade de reserva (margem de segurana).
Cardiopulmonar Heptica Imunolgica - SNC
-
8/9/2019 AnestesiaGeriatria_CBA2009
5/58
Aumento da expectativa de vida. Reduo da mortalidade cirrgica. Pacientes com um complexo de respostas fsicas
ao ambiente e as condies scio-econmicas. A longevidade permite o aparecimento de
diferenas genticas entre indivduos.
Aumento da populao de idosos
1920-2030 - EUA
Current Population Reports, P23-209, 65+ in the US:Washington, DC: U.S. Government Printing Office; 2005.
-
8/9/2019 AnestesiaGeriatria_CBA2009
6/58
12% populao > 65 anos. 33% dos 25 milhes de cirurgias. 33% das despesas de sade.
50% dos U$ 140 bilhes das verbasfederais de sade. 50% dos pacientes > 65 anos faro pelo
menos 1 cirurgia, at a morte.
Necessitam de recursosdesproporcionalmente elevados
A anestesiologia ser responsvel por
prover um cuidado com custo efetivo.
Aspectos Econmicos (EUA)
-
8/9/2019 AnestesiaGeriatria_CBA2009
7/58
Avaliao Pr-Anestsica
Cardiovascular
Neuro
RenalHepticoMetablico
HematoImuno
Gastro/Intest
Via areaPulmonar
Histria Clnica
MedicamentosCapacidadeFuncional
Exame Fsico
Exames ComplementaresDirecionados
PlanejamentoPerioperatrio
Muravchick S. Preoperative assessment of the elderly patient.Anesthesiol Clin North Am 2000;18(1):7189, vi.
-
8/9/2019 AnestesiaGeriatria_CBA2009
8/58
1. Idade.2. Estado fsico (ASA) e
doenas associadas.3.
Eletiva X Urgncia.4. Tipo do procedimento.
Fatores Associados
PolifarmciaAumento das reaes adversasUso de frmacos alternativos
8
-
8/9/2019 AnestesiaGeriatria_CBA2009
9/58
Funo cardiovascular. Farmacocintica / dinmica. Funo respiratria.
Regulao da temperatura. Mental / cognio.
Onde a idade interfere na conduta anestsica?
-
8/9/2019 AnestesiaGeriatria_CBA2009
10/58
Alteraes Cardiovasculares
Reposio progressiva do tecido cardaco evascular funcional por tecido enrijecido efibrtico.
Comprometimento do enchimento diastlico edas respostas cronotrpicas e inotrpicas.
Diminuio da compensao das perdassangneas, sob a vasodilatao provocada
pela anestesia, com aumento da freqnciacardaca e frao de ejeo. Baixa reserva ao estresse no ps-operatrio.
10
-
8/9/2019 AnestesiaGeriatria_CBA2009
11/58
-
8/9/2019 AnestesiaGeriatria_CBA2009
12/58
Alteraes no SNA
Menor capacidade de manter a estabilidadehemodinmica. da influncia tnica parassimptica. da responsividade aos beta-receptores.
da atividade do SNS. da resistncia vascular sistmica. (? X ?)
Menor capacidade de manuteno do dbito cardacoe da presso arterial.
compensao das perdas sanguneas e sequestros.
Baixa reserva ao estresse no ps-operatrio.12
-
8/9/2019 AnestesiaGeriatria_CBA2009
13/58
Alteraes Respiratrias
da funo das estruturas da laringe. da elasticidade da caixa torcica (ssea). fibras musculares = massa muscular reserva ventilatria
da superfcie alveolar de troca. da resposta do SNC com alteraes
anatmicas, mecnicas e funcionais.
expansibilidade. recolhimento
elstico.
-
8/9/2019 AnestesiaGeriatria_CBA2009
14/58
Alteraes Respiratrias
Perda da elasticidade parenquimatosa. dimetro das vias areas de maior calibre
espao morto anatmico e fisiolgico.
dimetro das vias areas de menor calibre tendncia ao colapso air trapping.
da capacidade de fechamento.
da superfcie de troca.
-
8/9/2019 AnestesiaGeriatria_CBA2009
15/58
Alteraes Renais
Estrutural e Funcional:
Desaparecimento de unidades funcionaisAproximadamente 50% aos 80 anos
da reserva funcional. da capacidade de lidar com as alteraes
de volume e eletrolticas. Pr-disposio a insuficincia renal.
Alteraes no metabolismo dos frmacos. Filtrao glomerular:
Jovem 60 anos 80 anos
125 mL/min 80 mL/min 60 mL/min
-
8/9/2019 AnestesiaGeriatria_CBA2009
16/58
Alteraes no Sistema Nervoso Central
Desgaste e perda neuronal.10 bilhes neurnios 50.000/dia.Reduo do fluxo sangneo cerebralReduo do consumo de O2 (CMRO2)
Reduo da densidade neuronal. Perda de 30% massa cerebral (80 anos). nmero de receptores de serotonina. dos nveis de Ach e receptores de Ach. dos nveis de dopa e receptores de dopa.
-
8/9/2019 AnestesiaGeriatria_CBA2009
17/58
Alteraes no Sistema Nervoso Central
da necessidade de agentes anestsicos. Inalatrios, narcticos, barbitricos, bdz.Anestsicos locais.
C50 fentanilmedida pelo EEG
-
8/9/2019 AnestesiaGeriatria_CBA2009
18/58
Farmacocintica e Farmacodinmica
Perda massa muscular e ganho de gordura. do volume sangneo (20-30% - 75 anos). metabolismo e eliminao.
Baixa ligao com efeito farmacolgicointenso:Diminuio das protenas (pp. Albumina)Alteraes das protenas com menor
capacidade de ligaoCompetio com outros frmacos em usoDoenas que interferem no fenmeno
18
-
8/9/2019 AnestesiaGeriatria_CBA2009
19/58
-
8/9/2019 AnestesiaGeriatria_CBA2009
20/58
Pacientes > 65 anos: Mdia de 8 medicamentos. n de frmacos = n de reaes (5-35%).
Muitos frmacos de classes semelhantes aousados na anestesia.12 fatores associados aos frmacos.9 fatores associados aos pacientes.
Polifarmcia
-
8/9/2019 AnestesiaGeriatria_CBA2009
21/58
Polypharmacy and Perioperative Medications inthe Elderly
Polypharmacy is a significant and complexproblem affecting more than 40% of thegeriatric population. Accurate medicationhistories may be difficult to obtain, but must
include over-the-counter remedies as wellas prescription. Physiologic changes occurwith aging that predispose elderly patientsto adverse drug events. At a minimum,medications with significant anticholinergicproperties should be recognized andavoided in the perioperative period.
Sheila Ryan Barnett, Anesthesiology Clinics. Volume 27: 377-389 (Sep 2009)
-
8/9/2019 AnestesiaGeriatria_CBA2009
22/58
Erva Interaes Interrupo
Echinacea Reaes alrgicasImunossupresso
---
Efedra HipertensoArritmias
24 h
Alho Inibe agregao plaquetasAumento risco sangramento 7 dias
Ginko Inibe agregao plaquetasAumento risco sangramento
36 h
Ginseng Hipoglicemia
Aumento risco sangramento
7 dias
Kava Interao com sedativos 24 h
Erva So Joo Induz citocromo P450Afeta nveis outros frmacos
5 dias
Ervas Naturais ???
-
8/9/2019 AnestesiaGeriatria_CBA2009
23/58
MAC
MAC fraction = 1.32 x 10-0.00303 X Idade
Eger EI: Age, minimum alveolar anesthetic concentration, and minimumalveolar anesthetic concentration-awake. Anesth Analg 2001; 93:94753
MAC 6% por dcada.
Alteraes em canais inicosassociadas a receptores nicotinicos,Ach, GABAA, e glutamato.
Provveis alteraes nos canaisinicos, na atividade sinptica ou nasensibilidade do receptor podem
interferir na pDin.
23
-
8/9/2019 AnestesiaGeriatria_CBA2009
24/58
Alteraes de parmetros fisiolgicos
% alteraes: idoso X jovem
gua corporal 15Massa magra 35
Gordura 50 (mulher) 100 (homem)
Albumina srica 20
Rim (peso) 20
Fluxo sanguneo heptico 40
Volume sanguneo 25-30
ALTERAES pK e pD: pK altas concentraes. pD aumento da sensibilidade. Associao = pK + pD.
24
-
8/9/2019 AnestesiaGeriatria_CBA2009
25/58
Sedativos e Hipnticos
Frmaco Jovem Idoso
Midazolam 0,05 0,02 mg/kg
Propofol 2-2,5 1-2 mg/kgManuteno 100-200 50-100 mcg/kg/min
Ketamina 0,5-2 0,3-1,5 mg/kg
Etomidato 0,2-0,3 0,1-0,2 mg/kgTiopental 3-5 1,5-3 mg/kg
25
-
8/9/2019 AnestesiaGeriatria_CBA2009
26/58
Opioides
Frmaco Jovem Idoso
Morfina 0,03-0,06 0,02-0,03 mg/kg
Fentanil 1-2 0,5-1 mg/kg
Sufentanil 0,5-10 0,25-5 mcg/kg
Remifentanil 0,1 0,05 mcg/kg
Manuteno 0,5-2 0,3-1,5 mcg/kg/min
C50 fentanilmedida pelo EEG
26
-
8/9/2019 AnestesiaGeriatria_CBA2009
27/58
Alteraes na Juno Neuromuscular
da distncia entre o axnio juncional e a placamotora terminal. Achatamento das pregas da placa motora terminal. da concentrao de receptores de Ach na placa
motora terminal. da quantidade de Ach nas vesculas juncionais. da quantidade de Ach liberada. da funo e do fluxo sangneo heptico e
renal. Alterao do volume de distribuio.
27
-
8/9/2019 AnestesiaGeriatria_CBA2009
28/58
Bloqueadores Neuromusculares
Frmaco Jovem Idoso
Succinilcolina 0,5-1,0 0,5-1,0 mg/kgRocurnio 0,1-0,6 0,05-0,4 mg/kg
Vecurnio 0,02-0,06 0,01-0,04 mg/kg
Pancurnio 0,02-0,1 0,01-0,05 mg/kg
Cisatracrio 0,05-0,2 0,05-0,2 mg/kgAtracrio 0,2-0,5 0,2-0,5 mg/kg
Doxacrio 0,01-0,03 0,005-0,03 mg/kg
28
-
8/9/2019 AnestesiaGeriatria_CBA2009
29/58
Termorregulao
Respostas fisiolgicas a hipotermia:Vasocontrio (mais eficiente)Tremor (1 C abaixo da vasoconstrio)
Termorregulao insuficienteTremor: jovem = 36,1 C.; >80 anos = 35,2 C.
Maior perda de calor = maior hipotermia Anestsicos = Imobilizao e Vasodilatao Ambiente + frio Lquidos Exposio Inibio das respostas termorregulatrias
-
8/9/2019 AnestesiaGeriatria_CBA2009
30/58
Consequncias da Hipotermia
Efeitos mais prolongados dos anestsicos e BNM. Recuperao mais demorada: metabolismo. Aumento do risco de infarto do miocrdio. Vasoconstrio: hipxia tecidual, cicatrizao. Diminuio da imunidade: risco infeco (2 C 3X). Sangramento: da funo plaquetria
das enzimas da coagulao
do nmero de transfuses Limiar devasoconstrio
30
-
8/9/2019 AnestesiaGeriatria_CBA2009
31/58
Hipotermia: Medidas Preventivas
Aquecimento do ambiente Proteo do pacienteCobertores, manta trmicaSolues aquecidas: IV, assepsia
-
8/9/2019 AnestesiaGeriatria_CBA2009
32/58
Alteraes osteoarticulares:Dor e fraturasLimitaes do movimento
Fragilidade da pele: Isquemia e compresso
Aspirao do contedo gstrico e secrees.
Posicionamento
-
8/9/2019 AnestesiaGeriatria_CBA2009
33/58
Efeitos Cardiovasculares da Anestesia Geral
CAM (6% por dcada). contratilidade miocrdica. dbito cardaco. presso arterial:
Alteraes cardiovascularese autonmicas da idade.
Doenas co-existentes.
Medicaes em uso.
Depresso do baroreflexo.
33
-
8/9/2019 AnestesiaGeriatria_CBA2009
34/58
Efeitos Cardiovasculares da Anestesia Geral
Perda do ritmo sinusal
durante a anestesia do dbito cardaco e presso arterial. Hipovolemia:
Relaxamento vascular com diminuio da PA. da presso de enchimento. Endurecimento ventricular.
Doenas concomitantes: Diabetes e hipertenso Uso de medicamentos Beta-bloqueadores diminuem a resposta aumento da FC e DC durante a hipovolemia.
34
-
8/9/2019 AnestesiaGeriatria_CBA2009
35/58
Efeitos Cardiovasculares do Bloqueio Espinhal
Bloqueio do simptico eferente que liberacatecolamina: Msculo liso Nodo SA, AV. Cardio aceleradores (T1-T4)
Perda da vasocontrio mediada pelo SNS comdiminuio da RVS.
Perda da estimulao cardaca: freqncia cardaca volume de ejeo da contratilidade (frao de ejeo)
Perda da constrio venosa Seqestro venoso do retorno venoso do enchimento e volume de ejeo do dbito cardaco
Respostas hemodinmicas
-
8/9/2019 AnestesiaGeriatria_CBA2009
36/58
do volume de sangue mesentrico (+6,7%) e membrosinferiores (6%).
Respostas hemodinmicas anestesia espinhal alta
Rooke GA, Freund PR, Jacobsen AF. Hemodynamic response and change inorgan blood volume during spinal anesthesia in elderly men with heart disease.
Anesth Analg 1997;85:99105.
-
8/9/2019 AnestesiaGeriatria_CBA2009
37/58
Nvel do bloqueio epidural (bupivacana 0,5%)
Veering BT, Burm AGL, VanKleef JW, et al. Epiduralanesthesia with bupivacaine:effects of age on neuralblockade and pharmacokinetics.Anesth Analg 1987;66: 589594.
-
8/9/2019 AnestesiaGeriatria_CBA2009
38/58
Nvel do bloqueio X PAM
Simon MJ, Veering BT, Stienstra R, et al. The effects of age on neural blockadeand hemodynamic changes after epidural anesthesia with ropivacaine. AnesthAnalg 2002;94: 13251330.
-
8/9/2019 AnestesiaGeriatria_CBA2009
39/58
Sensitivo (A) Motor (B)
Durao do bloqueio
Paqueron X, Boccara G, Bendahou M, et al. Brachial plexus nerve block exhibitsprolonged duration in the elderly. Anesthesiology 2002;97:124549.
-
8/9/2019 AnestesiaGeriatria_CBA2009
40/58
Concentrao plasmtica lidocana
Total Livre
Fukuda T, Kakiuchi Y, Masayuki M, et al. Free lidocaine concentrations duringcontinuous epidural anesthesia in geriatric patients. Reg Anesth Pain Med2003;28:215-20.
X
-
8/9/2019 AnestesiaGeriatria_CBA2009
41/58
Interao BDZ X Bloqueio na Hipxia
0
20
40
60
80
Acordado,Bloqueio Baixo
Sedado OUBloqueio Alto
(T6)
Sedado EBloqueio Alto
(T6)
Reg Anes 17:139, 1992
PercentofSubjectsWith
SaO2Below
90%
-
8/9/2019 AnestesiaGeriatria_CBA2009
42/58
42
A i R i l X G l
-
8/9/2019 AnestesiaGeriatria_CBA2009
43/58
Anestesia Regional X Geral .
Condies clnicas do paciente. Tipo de cirurgia / durao. Analgesia ps-operatria.
Paciente acordado ou sedao leve.
A i R i l X G l
-
8/9/2019 AnestesiaGeriatria_CBA2009
44/58
Anestesia Regional X Geral ..
Bloqueio subaracnideo ou epidural (T8). Tcnicas contnuas: dosagem durao. Bloqueios de extremidades.
CUIDADOPosicionamentoBronco aspiraoAgitao per-operatria
-
8/9/2019 AnestesiaGeriatria_CBA2009
45/58
Vantagens da anestesia epidural / espinhal
da resposta ao estresse cirrgico. Melhora da oferta/consumo de O2. do fluxo sangneo endocrdico.
da CAM. da patncia em enxertos.
Preservao da funo pulmonar. narcticos no ps-operatrio.
Di f C iti P O t i
-
8/9/2019 AnestesiaGeriatria_CBA2009
46/58
Disfuno Cognitiva Ps-Operatria
Doenas SNC. Polifarmcia.
Interao drogas. lcool. Abstinncia
sedativos ehipnticos.
Alt. Endcrinas emetablicas
Demncia. Ansiedade.
Anticolinrgicos. Barbitricos. Benzodiazepnicos.
Hipxia. Hipocarbia. Spsis.
46
Di f C iti P O t i
-
8/9/2019 AnestesiaGeriatria_CBA2009
47/58
Analgesia PO. Cirurgia Ambulatorial. Causas ?? Tratamento
Haloperidol Droperidol Clorpromazina
Disfuno Cognitiva Ps-Operatria
47
Di f C iti P O t i
-
8/9/2019 AnestesiaGeriatria_CBA2009
48/58
Disfuno Cognitiva Pos-Operatoria
Preferir cirurgia ambulatorial. Analgesia adequada. Vigilncia aumentada.
Determinao das causas ?? Haloperidol
0,25-2 mg, VO, a 2 h antes de dormir + doses0,5 mg, at regresso dos sintomas.
Droperidol. Clorpromazina (hipotenso).
R t U i i P O t i
-
8/9/2019 AnestesiaGeriatria_CBA2009
49/58
Intercorrncia comum. Dor e agitao Cirurgias:
Ano-retal Hrnioplastias
Ortopdicas Tcnica Anestsica
Anestsicos locias de longa durao Anestesia espinhal Bloqueio epidural prolongado
Auxlio de ultrassom porttil. Verificao da possibilidade de bexiga cheia. Evitar a distenso excessiva da bexiga
Reteno Urinria no Ps-Operatrio
BIS P i t Id
-
8/9/2019 AnestesiaGeriatria_CBA2009
50/58
BIS no Paciente Idoso
Geralmente usamos sobredose. Monitores MAC (padro 40 anos) BIS 50-60 melhor do que BIS 30-40.
Menor mortalidade.Menor incidncia de Disfuno Cognitiva.
Monk: Anesthesiology 2003; 99:A1361Weldon: Anesthesiology 2002; 96:A1097Schubert: Anesthesiology 2001; 95:A52
C l
-
8/9/2019 AnestesiaGeriatria_CBA2009
51/58
Alteraes com perdas de capacidade e reservasem diversos sistemas. Grupo heterogeneo com respostas diferentes aos
frmacos.
Alteraes farmacocinticas e dinmicas. Alteraes na distribuio, metabolismo e
eliminao. Aumento da sensibilidade aos frmacos.
Polifarmcia.
Concluses
Baixas DOSES e Injeo LENTA
51
Concl ses
-
8/9/2019 AnestesiaGeriatria_CBA2009
52/58
Pr-Oxigenar com eficincia Hidratao venosa meticulosa Normotermia. Oxigenao: transporte e SRPA.
Analgesia ps-operatria adequada.
Concluses
Frmacos: Dose e Velocidade de injeo. a dose dos que atuam sobre o SNC. Antecipar o sinergismo. Antecipar o efeito prolongado dos BNM. Preferir os de curta durao.
Concluses
-
8/9/2019 AnestesiaGeriatria_CBA2009
53/58
Hipovolemia
baixa tolerncia. Tnus simptico a sua remoo diminui a
resistncia vascular sistmica e a pressoarterial.
Perda da elasticidade pulmonar predispe ahipxia e pneumonia.
Frmacos de curta durao para evitar:
hipotenso residual,depresso respiratria edelrio ps-operatrio.
Concluses
Especialidade em Anestesiologia
-
8/9/2019 AnestesiaGeriatria_CBA2009
54/58
Especialidade em Anestesiologia
www.asahq.org
-
8/9/2019 AnestesiaGeriatria_CBA2009
55/58
55
-
8/9/2019 AnestesiaGeriatria_CBA2009
56/58
56
-
8/9/2019 AnestesiaGeriatria_CBA2009
57/58
57
Muito Obrigado
-
8/9/2019 AnestesiaGeriatria_CBA2009
58/58
Muito Obrigado
G t d fl d dSh b t G l