raporti_-_policia_e_trafikut_220406.pdf
Post on 12-Dec-2015
27 Views
Preview:
TRANSCRIPT
REPUBLIKA E KOSOVEumlS
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM
Nr i Dokumentit 24-219-20122014-08
RAPORT I AUDITIMIT
AKTIVITETET E POLICISEuml SEuml TRAFIKUT
DHE
SIGURIA NEuml TRAFIKUN RRUGOR
Prishtineuml Mars 2015
Auditim jo i detyruesheumlm
Zyra e Auditorit teuml Peumlrgjithsheumlm (ZAP) kryen auditime teuml rregullsiseuml dhe
teuml performanceumls Zeumlvendeumls Auditori i Peumlrgjithsheumlm Artan Venhari eumlshteuml
duke ushtruar detyreumln e kreut teuml ZAP-it qeuml ka teuml puneumlsuar rreth 145
aneumltareuml teuml stafit
Misioni yneuml eumlshteuml ldquoteuml kontribuojmeuml neuml menaxhim teuml sheumlndosheuml financiar neuml
administrateumln publikerdquo Ne do teuml kryejmeuml auditime cileumlsore neuml peumlrputhje me
standardet e njohura ndeumlrkombeumltare teuml auditimit teuml sektorit publik dhe
praktikat e mira evropiane Ne do teuml ndeumlrtojmeuml besim neuml shpenzimin e
fondeve publike Ne do teuml luajmeuml njeuml rol aktiv neuml sigurimin e interesit teuml
taksapaguesve dhe paleumlve tjereuml teuml interesit neuml rritjen e llogaridheumlnies
publike
Raportet e nxjerra nga Zyra e Auditorit teuml Peumlrgjithsheumlm promovojneuml
drejtpeumlrseumldrejti llogaridheumlnien pasi qeuml ato ofrojneuml bazeuml peumlr trsquoi keumlrkuar llogari
menaxhereumlve teuml ccedildo organizate buxhetore
Auditimet e Performanceumls kryhen peumlr teuml vlereumlsuar neumlse programet
qeveritare menaxhohen neuml meumlnyreuml teuml duhur kost-efektive dheapo efikase si
dhe neumlse sistemet peumlr matjen dhe raportimin e efikasitetit tyre janeuml
funksionale
Zeumlvendeumls Auditori i Peumlrgjithsheumlm ka vendosur neuml lidhje me keumlteuml raport teuml
auditimit teuml performanceumls
Raporti eumlshteuml rezultat i auditimit teuml kryer neumln menaxhimin e Drejtorit teuml
Auditimit Mirlinda Ahmeti mbeumlshtetur nga Safet Berisha (Udheumlheqeumls
Ekipi) dhe Labinot Sadiku
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash Adresa Musine Kokollari No 16 Prishtineuml 10000 Kosoveuml Tel +381(0) 38 25 35 121262-FAX +381(0) 38 2535 122 219
httpoag-rksorg
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
TABELA E PEumlRMBAJTJES
Peumlrmbledhje e peumlrgjithshme i
1 Hyrje 1
11 Historiku 1
12 Objektivi dhe pyetjet e auditimit 2
13 Kriteret e auditimit 2
14 Metodologjia fusheumlveprimi dhe kufizimet e auditimit 3
15 Struktura e raportit 4
2 Siguria neuml trafik dhe policia 5
21 Siguria neuml trafik perspektivat 5
22 Policia e Kosoveumls organizimi dhe peumlrgjegjeumlsiteuml 6
23 Roli i policiseuml seuml trafikut 7
24 Organizatat e tjera teuml angazhuara 7
3 A ka policia e trafikut qasje neuml informata teuml besueshme teuml peumlrditeumlsuara dhe
relevante si dhe a peumlrdoren ato neuml meumlnyreuml efektive 9
31 Ccedilfareuml informatash i duhen policiseuml seuml trafikut 9
32 A ka policia e trafikut qasje neuml informatat e duhura 10
33 A eumlshteuml policia e trafikut duke i peumlrdorur informatat neuml meumlnyreuml efektive 11
4 A i kryen policia e trafikut sheumlrbimet neuml meumlnyreuml efektive 14
41 Si teuml matet efektiviteti i policiseuml seuml trafikut 14
42 A i ka policia e trafikut mjetet e duhura qeuml teuml jeteuml efektive 15
43 A peumlrdoren mjetet neuml dispozicion peumlr qeumlllimin e tij kryesor 18
44 A janeuml kryer kontrollet neuml vendet e duhura 19
45 A janeuml kryer kontrollet neuml koheumln e duhur 20
46 A janeuml kontrolluar gjeumlrat e duhura 21
47 A peumlrdoren ndeumlshkimet siccedil duhet 24
5 Konkluzionet 27
6 Rekomandimet 30
SHTOJCA I 33
SHTOJCA II 34
SHTOJCA III 35
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
Lista e shkurtesave
BB Banka Boteumlrore
BE Bashkimi Evropian
DR Drejtoria Rajonale
DKRr Divizioni i Komunikacionit Rrugor
IPK Inspektorati Policor i Kosoveumls
KB Kombet e Bashkuara
MI Ministria e Infrastruktureumls
MPB Ministria e Puneumlve teuml Brendshme
NjKA Njeumlsia peumlr Kontrollin e Autostradeumls
NjRKRr-PE Njeumlsia Rajonale e Komunikacionit Rrugor - Pejeuml
NjRKRr-PR Njeumlsia Rajonale e Komunikacionit Rrugor - Prishtineuml
OBSH Organizata Boteumlrore e Sheumlndeteumlsiseuml
PK Policia e Kosoveumls
ZAP Zyra e Auditorit teuml Peumlrgjithsheumlm
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
i
Peumlrmbledhje e peumlrgjithshme
Ccedilka kemi audituar
Aksidentet e trafikut rezultojneuml me fatalitete persona teuml leumlnduar deumlme materiale dhe
paraqesin kosto teuml larteuml peumlr shoqeumlrineuml Policia e trafikut eumlshteuml njeuml nga autoritetet kryesore teuml
angazhuara neuml promovimin e siguriseuml rrugore Ajo eumlshteuml autoriteti i veteumlm publik qeuml me
pranineuml e saj neuml rrugeuml kontrollon dhe mbikeumlqyreuml sjelljet e pjeseumlmarreumlsve neuml trafik dhe
peumlrballet drejtpeumlrseumldrejti me veprimet e tyre
Zyra e Auditorit teuml Peumlrgjithsheumlm ka ekzaminuar neumlse aktivitetet e policiseuml seuml trafikut janeuml teuml
bazuara neuml rrezikshmeumlri teuml menaxhuara neuml meumlnyreuml efektive dhe efikase dhe i kaneuml adresuar
shkaqet e aksidenteve
Auditimi eumlshteuml fokusuar neuml ekzaminimin e praktikave teuml aplikuara nga Policia e Kosoveumls -
Njeumlsiteuml Rajonale teuml Komunikacionit Rrugor teuml Prishtineumls dhe teuml Pejeumls dhe Njeumlsia peumlr
Kontrollin e Autostradeumls Arsyeja peumlrse i kemi zgjedhur keumlto njeumlsi eumlshteuml se keumlto mbulojneuml
rrugeumlt neuml teuml cilat ndodhin peumlrafeumlrsisht meumlse 60 e numrit teuml peumlrgjithsheumlm teuml aksidenteve
Ccedilfareuml kemi gjetur
Peumlrfundimi kryesor eumlshteuml se ka mjaft hapeumlsira peumlr peumlrmireumlsime peumlr ta beumlreuml policimin e
trafikut ploteumlsisht efektiv Policia e trafikut mund teuml beumljeuml edhe meuml shumeuml peumlr teuml peumlrmireumlsuar
aktivitetet e saj trsquoi peumlrdoreuml informatat neuml meumlnyreuml efektive si dhe trsquoi planifikojeuml burimet
Kontrollet duket se janeuml pjeseumlrisht teuml bazuara neuml rrezikshmeumlri por cileumlsia e teuml dheumlnave nuk
lejon teuml theksojmeuml se policia e trafikut neuml Kosoveuml - neuml meumlnyreuml sistematike - eumlshteuml duke i kryer
kontrollet efektive neuml aspektin e vendeve dhe teuml koheumls Ekzistojneuml disa ccedileumlshtje peumlrsa i peumlrket
numrit teuml policeumlve teuml trafikut se si operojneuml ccedilka eumlshteuml dokumentuar analizuar dhe peumlrdorur
peumlr teuml meumlsuar dhe trsquou peumlrmireumlsuar si dhe neuml ccedilrsquomeumlnyreuml menaxhohen ndeumlshkimet Keumlto peumlr
shkak se
Policia e trafikut nuk i peumlrdoreuml burimet e saj teuml informatave neuml meumlnyreuml ploteumlsisht
efektive
Burimet nuk alokohen neuml meumlnyreuml efektive dhe nganjeumlhereuml mungojneuml pajisje teuml
reumlndeumlsishme
Nevoja peumlr teuml kryer detyra teuml tjera joparandaluese eumlshteuml njeuml faktor qeuml ndikon neuml
policineuml e trafikut
Policia e trafikut duhet meuml shumeuml teuml keteuml veumlmendje te ngasja e rrezikshme dhe
njeumlkoheumlsisht teuml kontrollojeuml standardet teknike teuml automjeteve komerciale dhe
Ndeumlshkimet jo gjithhereuml aplikohen dhe menaxhohen siccedil duhet ndaj kundeumlrvajteumlsve
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
ii
Ccedilka rekomandojmeuml
Peumlrvoja na tregon se numri i aksidenteve neuml trafik dhe pasojat e tyre mund teuml zvogeumllohen
Peumlr keumlteuml nevojitet bashkeumlpunim i ngushteuml mes autoriteteve peumlrgjegjeumlse njeuml sistem i duhur
informativ peumlrdorim efektiv i pajisjeve dhe menaxhim profesional i bazuar neuml rrezikshmeumlri
neuml teuml gjitha nivelet Ne rekomandojmeuml Drejtorin e Peumlrgjithsheumlm teuml Policiseuml seuml Kosoveumls qeuml
Teuml marreuml njeuml iniciativeuml peumlr peumlrmireumlsimin e sistemit ekzistues teuml informimit dhe ta beumljeuml
ateuml ploteumlsisht efektiv Po keumlshtu teuml konsiderojeuml futjen e njeuml baze gjitheumlpeumlrfshireumlse teuml teuml
dheumlnave duke ftuar paleumlt e ndryshme teuml interesit
Teuml peumlrmireumlsojeuml peumlrdorimin e teuml dheumlnave neuml meumlnyreuml qeuml teuml qarteumlsojeuml planifikimin vjetor
dhe teuml vendoseuml objektiva performance teuml qarta peumlr njeumlsi operative
Teuml rikonsiderojeuml alokimet ndeumlrmjet policiseuml dhe policiseuml seuml trafikut si dhe alokimet
midis njeumlsive teuml ndryshme teuml policiseuml seuml trafikut
Teuml sigurojeuml se njeuml plan investimi peumlr pajisje kost-efektive eumlshteuml hartuar neuml njeuml
perspektiveuml teuml kornizeumls afat-mesme teuml shpenzimeve
Policia e trafikut teuml peumlrqendrohet seuml pari neuml detyrat e tyre kryesore parandalimin e
aksidenteve Ndihma peumlr funksionet e tjera teuml policiseuml dhe autoritetet tjera duhet teuml
planifikohet meuml mireuml neuml bashkeumlpunim me njeumlsiteuml e ndryshme policore
Teuml sigurohet qeuml aktivitetet e policiseuml seuml trafikut janeuml kryer neuml rrugeuml dhe vende teuml
rrezikshme
Teuml sigurohet qeuml policia e trafikut teuml peumlrqendrohet edhe neuml sjelljet e tjera teuml ngaseumlsve
peumlrveccedilse te tejkalimi i kufizimit teuml shpejteumlsiseuml Masat e kujdesit teuml shtuar duhet teuml
zbatohen rregullisht nga ana e patrullave teuml trafikut dhe
Sistemi i ndeumlshkimeve duhet teuml peumlrmireumlsohet Peumlrkrah keumlsaj duhet teuml aplikohet
sistemi i ldquopikeumlve negative si mjet efektiv i ndeumlshkimit
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
1
1 Hyrje
11 Historiku
Aksidentet janeuml ndeumlr shkaktareumlt e vdekjeve leumlndimeve teuml njereumlzve dhe deumlmtimit teuml proneumls
neuml Kosoveuml Mediet kaneuml raportuar shumeuml indikatoreuml neuml lidhje me sigurineuml publike neuml
trafik Serioziteti i gjendjes eumlshteuml theksuar edhe neuml Raportin e Progresit peumlr vitin 2014 i cili
eumlshteuml publikuar seuml fundi nga BE-ja Kostot e drejtpeumlrdrejta ekonomike teuml aksidenteve teuml
trafikut neuml Kosoveuml janeuml vlereumlsuar se peumlrfaqeumlsojneuml rreth 12 teuml Bruto Prodhimit teuml
Brendsheumlm (BPP)1
Krahasuar me vendet e tjera evropiane numri i peumlrgjithsheumlm i aksidenteve neuml trafik eumlshteuml i
larteuml (peumlrafeumlrsisht 20000 neuml vitin 2013) si neuml raport me numrin e automjeteve teuml
regjistruara edhe me numrin e banoreumlve Neuml vitin 2012 numri i aksidenteve fatale peumlr
milioneuml banoreuml ishte 15-20 meuml i larteuml neuml Kosoveuml sesa neuml vendet e BE-seuml me ekonomi
mesatare dhe me ekonomi meuml teuml zhvilluar teuml cilat faktikisht kaneuml meuml shumeuml automjete peumlr
banoreuml sesa Kosova
Edhe pse numri i peumlrgjithsheumlm i aksidenteve teuml trafikut neuml Kosoveuml nuk ka ndryshuar aq
shumeuml gjateuml viteve teuml fundit aksidentet e reumlnda (me teuml leumlnduar apo teuml vdekur) janeuml rritur
meumlse 8 (nga rreth 4600 neuml 5000 mes viteve 2011 dhe 2013 apo rreth 180 persona peumlr
10000 automjete teuml regjistruara) Gjateuml viteve teuml fundit janeuml marreuml disa veprime peumlr teuml
trajtuar problemin por teuml kufizuara Fushata periodike rritja e aktiviteteve teuml policiseuml
peumlrmireumlsimi i disa rrugeumlve janeuml shembuj teuml veprimeve teuml ndeumlrmarra Megjithkeumlteuml politikat
dhe plani i veprimit peumlr sigurineuml rrugore ende nuk janeuml miratuar dhe pak veprime janeuml
ndeumlrmarreuml peumlr teuml peumlrmireumlsuar efektivitetin e autoriteteve peumlrgjegjeumlse2
Peumlr promovimin e siguriseuml rrugore janeuml teuml angazhuara disa autoritete qendrore dhe lokale
Peumlrveccedil autoriteteve peumlr ndeumlrtim dhe infrastruktureuml rrugore autoriteti i veteumlm meuml i
reumlndeumlsisheumlm eumlshteuml policia Policeumlt e trafikut janeuml peumlrgjegjeumls peumlr kryerjen e kontrolleve dhe
synojneuml uljen e rrezikut teuml aksidenteve neuml trafik Ata janeuml teuml pranisheumlm neuml rrugeuml peumlr teuml
kontrolluar dhe mbikeumlqyrur sjelljet e pjeseumlmarreumlsve dhe drejtpeumlrdrejt ndeshen me
veprimet e tyre
1 World Bank The World Bank in Kosovo Country Snapshot (April 2014) fq 10 2 Peumlr meuml shumeuml shih Raportin e Progresit peumlr Kosoveumln nga Komisioni Evropian (BE 2014 faqe 42) ku ndeumlr teuml
tjera thuhet ldquoedhe ligji peumlr sigurineuml rrugore duhet teuml peumlrafrohet me Acquis Communautaire strategjia e siguriseuml neuml rrugeuml dhe plani i saj i veprimit duhet teuml miratohenhelliprdquo
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
2
12 Objektivi dhe pyetjet e auditimit
Objektivi i keumltij auditimi eumlshteuml teuml vlereumlsojeuml neumlse patrullimet e policiseuml seuml trafikut janeuml teuml
bazuara neuml rrezik dhe teuml menaxhuara neuml meumlnyreuml efektive dhe efikase Peumlr meuml tepeumlr objektivi
yneuml eumlshteuml qeuml teuml japim impulse teuml peumlrmireumlsimit aktiviteteve teuml policiseuml seuml trafikut
Pyetja e peumlrgjithshme e auditimit ka qeneuml
ldquoA eumlshteuml policia e trafikut duke i kryer sheumlrbimet e veta neuml meumlnyreuml efikase dhe efektiverdquo
Peumlr teuml qeneuml efektiv ne neumlnkuptojmeuml peumlrmbushjen e objektivave peumlr promovimin e njeuml mjedisi
teuml mireuml dhe teuml sigurt neuml trafik qasjen neuml pajisjet e duhura dhe peumlrdorimin efektiv teuml tyre
aktivitete neuml peumlrputhje me praktikat e mira ndeumlrkombeumltare dhe afteumlsi peumlr teuml zvogeumlluar
numrin e aksidenteve teuml reumlnda rrugore Kjo po ashtu neumlnkupton aplikimin e njeuml qasje pro-
aktive dhe teuml bazuar neuml rrezik qeuml peumlrmes kontrolleve teuml nxiten sjelljet e mira teuml ngaseumlsve
Ne kemi kufizuar pyetjen e peumlrgjithshme neuml keumlto pyetje meuml specifike
1 A kaneuml policeumlt e trafikut qasje neuml informata teuml besueshme teuml peumlrditeumlsuara dhe
relevante dhe a peumlrdoren ato neuml meumlnyreuml efektive
2 A i kryejneuml njeumlsiteuml e policiseuml seuml trafikut sheumlrbimet neuml meumlnyreuml efektive
Policia e trafikut duhet para seuml gjithash teuml keteuml informata teuml duhura dhe pastaj teuml beumljeuml
peumlrdorimin efektiv teuml tyre neuml lidhje me ndarjen dhe peumlrdorimin e burimeve si dhe
planifikimin operativ
Peumlr teuml qeneuml efektive policia e trafikut duhet qeuml teuml adresojeuml analizat e rreziqeve si peumlr
shembull ku kur dhe si ka meuml shumeuml gjasa teuml ndodhin aksidentet
13 Kriteret e auditimit
Auditimi ka vlereumlsuar performanceumln e patrullave teuml policiseuml seuml trafikut kundrejt kritereve teuml
hartuara nga praktikat meuml teuml mira ndeumlrkombeumltare rregulloreve dhe udheumlzuesve teuml PK-seuml
politikave etj Ne kemi peumlrdorur keumlto kritere
1 A janeuml marreuml neuml konsiderateuml nga policia e trafikut gjateuml planifikimit teuml aktiviteteve teuml
dheumlnat peumlr aksidentet dhe
2 A janeuml marreuml vendimet peumlr patrollime (neuml koheuml dhe vend teuml duhur) teuml bazuara neuml
rrezikun e identifikuar meuml hereumlt
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
3
14 Metodologjia fusheumlveprimi dhe kufizimet e auditimit
Ne kemi aplikuar njeuml gameuml metodash peumlr mbledhjen e deumlshmive peumlr trsquoiu peumlrgjigjur pyetjeve
teuml auditimit Ne kemi
1 Rishikuar kornizeumln ligjore
2 Rishikuar dokumente relevante si
a Raportet vjetore teuml viteve 2012-2014 teuml PK
b Analizat e aksidenteveteuml kryera nga PK
c Analizat e procedurave teuml puneumls fleteuml-patrullimeve dhe shkresat e ndryshme teuml PK
d Pyeteumlsoreumlt dhe listat kontrolluese peumlr PK-neuml dhe
e Raportet e inspektimeve nga IPK-ja3
3 Intervistuar persona peumlrgjegjeumls nga PK MI
4 Veumlzhguar inspektimet e kryera nga policia e trafikut
5 Marreuml pjeseuml neuml konferenca dhe seminare ku eumlshteuml diskutuar peumlr sigurineuml neuml trafikun
rrugor dhe
6 Konsultuar shumeuml studime teuml kryera nga KB BE BB OBSH-ja
Ekipi i auditimit nuk ka mundur trsquoi studiojeuml teuml gjitha njeumlsiteuml e policiseuml seuml trafikut auditimi
eumlshteuml fokusuar neuml vlereumlsimin e praktikave teuml aplikuara neuml tre nga teteuml njeumlsiteuml ekzistuese ku
ndodhin peumlrafeumlrsisht meumlse 60 e numrit teuml peumlrgjithsheumlm teuml aksidenteve Ato njeumlsi ishin
Njeumlsiteuml Rajonale teuml Komunikacionit Rrugor teuml Prishtineumls dhe teuml Pejeumls teuml cilat mbulojneuml njeuml
territor teuml gjereuml teuml rrugeumlve neuml Kosoveuml teuml peumlrbeumlreuml nga disa komuna dhe vendkalime kufitare4
Njeumlsia e Prishtineumls eumlshteuml peumlrzgjedhur duke pasur parasysh statusin qeuml e ka qyteti si qendeumlr
administrative5 Gjithashtu ne kemi ekzaminuar Njeumlsineuml peumlr Kontrollin e Autostradeumls qeuml
eumlshteuml peumlrgjegjeumlse peumlr arterien kryesore teuml qarkullimit rrugor neuml Kosoveuml
Auditimi eumlshteuml fokusuar neuml vlereumlsimin e fazeumls planifikuese dhe teuml kryerjes seuml kontrolleve ndash
patrullimeve ndash dhe jo neuml aktivitete teuml tjera qeuml njeumlsiteuml i kryejneuml siccedil janeuml hetimet etj
Periudha e auditimit i mbulon vitet 2012-2014
3 Inspektorati Policor i Kosoveumls (IPK) eumlshteuml agjenci neuml kuadeumlr teuml MPB-seuml qeuml funksionon neuml bazeuml teuml Ligjit 03L-
231 Njeuml ndeumlr funksionet themelore teuml IPK-seuml eumlshteuml edhe ldquoInspektimi i strukturave dhe funksioneve teuml Policiseuml seuml Kosoveumls peumlr teuml siguruar llogaridheumlnie efektivitet dhe efikasitet neuml zbatueshmeumlrineuml e ligjeve dhe procedurave standarde teuml operimit neuml fuqirdquo
4 Sipas struktureumls organizative teuml PK-seuml ekzistojneuml shtateuml rajone- Drejtori Rajonale brenda teuml cilave operojneuml njeumlsiteuml e policiseuml seuml trafikut peumlrderisa NjKA operon brenda Divizionit teuml Komunikacionit Rrugor
5 Sipas raportit teuml NjRKRr-PR neuml rajonin e Prishtineumls janeuml teuml regjistruara rreth 80000 automjete (nga rreth 280000 sa janeuml teuml regjistruara neuml Kosoveuml) dhe brenda 24 oreumlve neuml teuml frekuentojneuml rreth 100000 automjete
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
4
15 Struktura e raportit
Ky raport peumlrbeumlhet nga gjashteuml kapitujt e meumlposhteumlm
Kapitulli 1 Hyrja
Kapitulli 2 Siguria neuml trafik dhe Policia
Kapitulli 3 A ka policia e trafikut qasje neuml informata teuml besueshme teuml peumlrditeumlsuara
dhe relevante si dhe apeumlrdoren ato neuml meumlnyreuml efektive
Kapitulli 4 A i kryen policia e trafikut sheumlrbimet e veta neuml meumlnyreuml efektive
Kapitulli 5 Konkluzionet dhe
Kapitulli 6 Rekomandimet
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
5
2 Siguria neuml trafik dhe policia
21 Siguria neuml trafik perspektivat
Mjedisi i sigurt - peumlrfshireuml edhe sigurineuml neuml trafikun rrugor - eumlshteuml vendimtar peumlr zhvillimin
ekonomik teuml vendit Mbrojtja e jeteumls dhe proneumls eumlshteuml e nevojshme peumlr ccedildo shoqeumlri
Siguria neuml trafik eumlshteuml problem i peumlrhapur neuml mbareuml boteumln6 Organizata Boteumlrore e
Sheumlndeteumlsiseuml (OBSH) ka theksuar se ccedildo 30 sekonda dikush diku vdes neuml njeuml aksident rrugor
dhe dhjeteuml persona leumlndohen reumlndeuml OBSH pret qeuml numri i vdekjeve neuml nivel global teuml arrijeuml
afro 2 milion deri neuml vitin 2030 nga 13 milioneuml sa eumlshteuml tani Ekzistenca e njeuml strategjie
kombeumltare teuml siguriseuml neuml rrugeuml mund teuml shihet si njeuml tregues qeuml siguria neuml rrugeuml eumlshteuml njeuml
ccedileumlshtje neuml agjendeumln politike7
Gjithashtu neuml BE transporti rrugor eumlshteuml meuml i rreziksheumlm dhe meuml i kushtuesheumlm neuml aspektin
e jeteumls njereumlzore Siguria neuml rrugeuml eumlshteuml problem i madh shoqeumlror i peumlrbashkeumlt peumlr teuml gjitha
vendet e BE-seuml Neuml vitin 2009 meuml shumeuml se 35000 njereumlz kaneuml vdekur neuml rrugeumlt e BE-seuml e qeuml
eumlshteuml ekuivalente me njeuml qytet teuml meseumlm dhe jo meuml pak se 15 milioneuml persona janeuml leumlnduar8
Peumlr teuml peumlrmireumlsuar sigurineuml neuml rrugeuml eumlshteuml vendosur njeuml objektiv sasior zvogeumllim peumlr 50 teuml
numrit teuml vdekjeve nga aksidentet rrugore deri meuml 2020 duke filluar nga viti 2010 Pavareumlsisht
suksesit neumlpeumlrmjet programeve teuml BE-seuml rrugeumlt evropiane janeuml ende larg peumlr teuml qeneuml teuml sigurta
BE-ja ka peumlrcaktuar disa objektiva neuml bazeuml teuml orientimeve teuml politikave teuml saj peumlr sigurineuml neuml
rrugeuml duke theksuar si esenciale arsimin trajnimin dhe zbatimin9
Neuml Kosoveuml sfida e siguriseuml neuml rrugeuml eumlshteuml identifikuar gjateuml viteve teuml fundit Neuml vitin 2009
eumlshteuml themeluar njeuml organ ndeumlrministror i quajtur Keumlshilli peumlr Sigurineuml neuml Komunikacionin
Rrugor10 Roli i keumltij Keumlshilli eumlshteuml teuml ndeumlrtojeuml bashkeumlpunimin mes ministrive peumlrgjegjeumlse peumlr
promovimin e siguriseuml neuml rrugeuml Koheumlve teuml fundit eumlshteuml hartuar ldquoDraft-Strategjia Kombeumltarerdquo
nga Keumlshilli dhe si e tilleuml eumlshteuml proceduar peumlr miratim neuml Qeveri Korniza ligjore edhe pse e
mangeumlt eumlshteuml zbatuar pjeseumlrisht dhe eumlshteuml neuml shqyrtim e sipeumlr11 Komunat dhe Keumlshillat
6 Ccedileumlshtja e siguriseuml seuml trafikut riafirmon objektivin afatgjateuml teuml keumlrkuar nga KB peumlr teuml zvogeumlluar numrin e
aksidenteve deri meuml 2020 (Rezoluta e Asambleseuml seuml Peumlrgjithshme teuml KB-seuml ARES64255 mars 2010) 7 Neuml krahasim me vendet e tjera evropiane Kosova eumlshteuml njeuml ndeumlr vendet e pakta qeuml nuk e ka miratuar ende njeuml
strategji kombeumltare peumlr sigurineuml neuml trafik 8 European Commission (EC) Towards a European Road Safety Area Policy Orientations on Road Safety 2011-
2020 (Brussels 2010) 9 Ibidem 10 Themelimi i keumltij keumlshilli eumlshteuml parapareuml me Ligjin mbi Sigurineuml neuml Komunikacion (2007) ldquoProgrami peumlr
sigurineuml rrugorerdquo eumlshteuml miratuar neuml vitin 2010 me qeumlllim teuml zvogeumllimit teuml trendit negativ teuml siguriseuml rrugore neuml Kosoveuml
11 Drafti i ligjit teuml ri eumlshteuml neuml pocedureuml parlamentare peumlr miratim
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
6
Komunaleuml peumlr Siguri teuml Komunitetit teuml themeluar neuml secileumln komuneuml luajneuml njeuml rol teuml veccedilanteuml
neuml aspektin e siguriseuml publike12
22 Policia e Kosoveumls organizimi dhe peumlrgjegjeumlsiteuml
PK-ja eumlshteuml autoriteti kompetent peumlrgjegjeumls peumlr zbatimin e politikave teuml siguriseuml kombeumltare
ku peumlrfshihet edhe trafiku rrugor Roli i policiseuml - neuml fusheumln e siguriseuml neuml trafik - eumlshteuml mjaft
specifik dhe aplikohet peumlrmes aktiviteteve teuml ndryshme Peumlrgjegjeumlsiteuml kryesore janeuml zbatimi i
ligjeve teuml trafikut reagimet ndaj aksidenteve dhe ngritja e nivelit teuml ndeumlrgjegjeumlsimit peumlrmes
qasjes proaktive Policia e trafikut sheumlrben si njeuml pengeseuml peumlr ngaseumlsit teuml cileumlt nuk i
respektojneuml rregullat e trafikut dhe nuk u binden atyre13
PK-ja ka aprovuar njeuml ldquoPlan Strategjik Zhvillimor 2011-2015rdquo14 ku njeuml nga objektivat
strategjike eumlshteuml ngritja e nivelit teuml siguriseuml publike dhe besimit teuml qytetareumlve (trafikut
rrugor)
PK-ja eumlshteuml e organizuar neuml nivel qendror dhe lokal15 Drejtoria e Peumlrgjithshme e PK-seuml
(kryesuar nga Drejtori i Peumlrgjithsheumlm) eumlshteuml peumlrgjegjeumlse neuml nivel vendi Neuml nivelin rajonal
janeuml shtateuml njeumlsi rajonale - Drejtori Rajonale (DR) - peumlrgjegjeumlse peumlr sigurineuml publike Stacionet
e policiseuml janeuml peumlrgjegjeumlse peumlr policineuml lokale neuml secileumln komuneuml16
Policia e trafikut eumlshteuml e organizuar neuml keumlteuml meumlnyreuml neuml nivelin qendror Divizioni i
Komunikacionit Rrugor (DKRr) eumlshteuml peumlrgjegjeumls peumlr menaxhim strategjik udheumlzime urdhra
dhe plane operative peumlr njeumlsiteuml operative (njeumlsiteuml e policiseuml seuml trafikut) Neuml nivel operativ
DKRr eumlshteuml peumlrgjegjeumls peumlr kontrollimin e autostradeumls peumlrmes Njeumlsiseuml peumlr Kontrollin e
Autostradeumls (NjKA) DKRr ka zhvilluar planet e veprimit qeuml kaneuml peumlr qeumlllim adresimin e
sfidave teuml cilat pengojneuml sigurineuml e qeumlndrueshme teuml trafikut rrugor17
Njeumlsiteuml peumlrkateumlse operative janeuml pjeseuml e DR-ve si dhe i raportojneuml DR-ve dhe DKRr-seuml NjKA
raporton drejtpeumlrdrejt tek DKRr
12 Detyrat dhe peumlrgjegjeumlsiteuml e keumltij Keumlshilli janeuml teuml peumlrcaktuara me UA nr 272012 MPB ndash 032012 dhe kaneuml teuml
beumljneuml meuml shumeuml me siguri teuml peumlrgjithshme duke mos u potencuar neuml meumlnyreuml teuml veccedilanteuml sigurineuml neuml trafik Aneumltareuml teuml keumltyre keumlshillave janeuml edhe komandanteumlt e stacioneve policore teuml komunave peumlrkateumlse
13 European Transport Safety Council (ETSC) Policing Enforcement Strategies to Reduce Traffic Casualties in Europe (Brussels 1999) fq 11
14 Bazuar neuml keumlteuml dokument PK-ja ka parapareuml ndeumlrmarrjen e keumltyre masave siccedil janeuml prezenceuml meuml teuml madhe policore peumlrmes patrullimeve meuml teuml shpeshta neuml ldquopika teuml zezardquo kontakte teuml drejtpeumlrdrejta dhe keumlshillimit me qytetareuml organizim teuml aktiviteteve proaktive me qeumlllim teuml edukimit teuml qytetareumlve shtimi i numrit teuml kontrolleve dhe veprimeve tjera policore neuml trafik
15 Shih ldquoShtojceumln Irdquo ndash struktura organizative e PK-seuml 16 Ligji peumlr Policineuml 04L-076 aprovuar meuml 2012 e definon Policineuml e Kosoveumls si sheumlrbim publik qeuml funksionon
brenda MPB-seuml 17 DKRr ka neumlnshkruar njeuml memorandum bashkeumlpunimi me Policineuml e Republikeumls seuml Shqipeumlriseuml peumlr patrullimet e
peumlrbashkeumlta teuml policiseuml seuml trafikut me qeumlllim teuml rritjes seuml siguriseuml neuml trafikun rrugor gjateuml sezonit teuml vereumls
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
7
Detyrat e njeumlsive patrulluese janeuml teuml peumlrcaktuara neuml ldquoUdheumlzuesin peumlr meumlnyreumln e kryerjes seuml
detyrave neuml mbikeumlqyrjen dhe rregullimin e trafikut rrugorrdquo Peumlrveccedil keumltyre dokumenteve PK
ka miratuar gjithashtu ldquoManualin peumlr Parime dhe Procedura Standarde Operativepeumlrshkrime
teuml puneumlsrdquo si dhe udheumlzime peumlr operacione
23 Roli i policiseuml seuml trafikut
Qeumlllimi i policiseuml seuml trafikut eumlshteuml teuml sigurojeuml leumlvizjen e sigurt neuml rrugeuml teuml parandalojeuml
shkeljet neuml trafik dhe teuml marreuml masat e duhura kundeumlr shkeleumlsve Patrullimi ka njeuml rol
mbikeumlqyreumls parandalues dhe krijon njeuml ambient meuml teuml sigurt peumlr teuml gjitheuml aktereumlt neuml trafik
Policia e trafikut analizon planifikon dhe harton strategji peumlr nivel teuml qeumlndruesheumlm teuml
siguriseuml neuml trafik Njeumlsiteuml e policiseuml seuml trafikut janeuml njeumlsi peumlrgjegjeumlse peumlr
Planifikimin e patrullimeve - faza e planifikimit teuml aktiviteteve operative bazohet neuml
analizat e shkaqeve qeuml qeumlndrojneuml pas aksidenteve teuml trafikut (faktoreumlt e rrezikut)
Patrullimet - kryhet neuml meumlnyra teuml ndryshme neuml koheuml teuml ndryshme dhe me mjete teuml
ndryshme Pikat kontrolluese ku kryhen patrullimet peumlrcaktohen neuml bazeuml teuml
analizave teuml rrezikut teuml larteumlpeumlrmendur dhe
Hetimet e aksidenteve - peumlrfshijneuml hetimin e ploteuml teuml tyre dhe kaneuml peumlr qeumlllim rritjen
e siguriseuml neuml trafikun rrugor Hartohen raporte peumlrfshireuml analizat mbi faktoreumlt qeuml i
shkaktojneuml aksidentet18
Mbikeumlqyrja e fluksit teuml trafikut beumlhet peumlrmes praniseuml seuml policiseuml seuml trafikut neuml rrugeuml dhe
mund teuml beumlhet edhe me ndihmeumln e pajisjeve teknike monitoruese ndash kamerave teuml
shpejteumlsiseuml19 etj
24 Organizatat e tjera teuml angazhuara
Neuml adresimin e siguriseuml seuml trafikut rrugor janeuml teuml peumlrfshireuml disa aktereuml
Qeveria eumlshteuml peumlrgjegjeumlse peumlr krijimin e politikave teuml siguriseuml peumlr qytetareuml peumlrfshireuml edhe
trafikun Neumln kornizeumln e aplikueshme ligjore Qeveria Ministria e Puneumlve teuml Brendshme
(MPB) dhe Ministria e Infrastruktureumls (MI) ndajneuml peumlrgjegjeumlsineuml kryesore peumlr vendosjen e
18 Njeumlsiteuml e Policiseuml seuml Trafikut kryejneuml hetime peumlr aksidentet e trafikut qeuml rezultojneuml me fatalitet leumlndime teuml
reumlnda dhe aksidentet me deumlme teuml shumta Neuml aneumln tjeteumlr stacionet policore i hetojneuml aksidentet me deumlme meuml teuml vogla
19 lsquorsquoKamera teuml shpejteumlsiseumlrsquorsquo eumlshteuml emri i zakonsheumlm peumlr kamerat e siguriseuml qeuml peumlrdoren nga forcat e policiseuml Ekzistojneuml kateumlr lloje kryesore kamera fikse teuml cilat janeuml mjete pa pilot dhe fotografojneuml neuml njeuml rrugeuml ku ka pasur aksidente kamera teuml shpejteumlsineuml mbi distanceumln teuml cilat janeuml pa pilot por operojneuml neuml ccedilifte dhe zbulojneuml shpejteumlsineuml e arritur ndeumlrmjet automjeteve dhe peumlrdoren neuml meumlnyreuml tipike neuml rrugeuml meuml teuml gjata me dendeumlsi teuml larteuml peumlrplasjeje kamera leumlvizeumlse peumlr shpejteumlsineuml qeuml peumlrdoren nga policeumlt dhe vendosen neuml aneumlt e rrugeumlve dhe kamera neuml driteuml teuml kuqe qeuml peumlrdoren neuml kryqeumlzimet ku ka semaforeuml Gjithashtu sipas praktikave ndeumlrkombeumltare vendosja e kamerave false neuml vende teuml ndryshme eumlshteuml njeuml meumlnyreuml peumlr teuml rritur efektivitetin
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
8
politikave hartimin dhe zbatimin e ligjeve qeuml lidhen me sigurineuml neuml trafikun rrugor MI ka
disa detyra si
programe peumlr trajnimin e ngaseumlsve dhe vlereumlsimin e tyre
kushtet e kontrollimit teknik teuml automjeteve dhe
ndeumlrtimin dhe mireumlmbajtjen e rrugeumlve
Peumlrveccedil keumlsaj seuml bashku me PK-neuml MI-ja mbikeumlqyreuml administron dhe zbaton kornizeumln
ligjore peumlr sigurineuml publike neuml rrugeuml
Komunat janeuml peumlrgjegjeumlse peumlr ndeumlrtimin dhe mireumlmbajtjen e rrugeumlve publike lokale
Gjykatat janeuml peumlrgjegjeumlse peumlr trajtimin e veprave peumlr shkelje teuml rregullave teuml trafikut
Organet e drejteumlsiseuml peumlrmes puneumls seuml tyre kontribuojneuml neuml meumlnyreuml efektive si mekanizeumlm
mbrojteumls neuml ndeumlrgjegjeumlsimin e publikut Neumlpeumlrmjet vendimeve meritore ato veccedilaneumlrisht
ndikojneuml neuml shtypjen e fenomeneve teuml rrezikshme neuml trafik duke ndikuar keumlshtu
drejtpeumlrdrejt neuml peumlrmireumlsimin e sjelljes seuml pjeseumlmarreumlsve
Institucionet sheumlndeteumlsore kontribuojneuml neuml kujdesin sheumlndeteumlsor dhe trajtimin e qytetareumlve-
ngaseumlsve Sheumlrbimet emergjente me koheuml dhe efektive ndash me aneuml teuml trajtimit teuml duhur teuml
leumlnduarve neuml aksidente - zvogeumllojneuml pasojat e tyre Meuml tej keumlto institucione kontribuojneuml
edhe neuml edukimin e ngaseumlsve peumlr procedurat e ndihmeumls seuml pareuml dhe transportimin e duhur
teuml aksidentuarve
Institucionet e arsimit e promovojneuml edukimin efektiv teuml siguriseuml rrugore neuml shkolla
Gjithashtu mediet mund teuml rrisin ndeumlrgjegjeumlsimin e komunitetit dhe teuml kuptuarit e faktoreumlve
dhe kostove teuml aksidenteve rrugore Kompaniteuml e sigurimeve kaneuml njeuml rol teuml veccedilanteuml neuml keumlteuml
drejtim Aplikimi i koncepteve teuml sigurimit duke shpeumlrblyer ngaseumlsit qeuml nuk shkaktojneuml
aksidente i motivon ata teuml peumlrmireumlsojneuml sjelljet e tyre neuml trafik dhe si rrjedhojeuml e keumlsaj edhe
keumlto kompani ndikojneuml neuml sigurineuml rrugore
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
9
3 A ka policia e trafikut qasje neuml informata teuml
besueshme teuml peumlrditeumlsuara dhe relevante si dhe a
peumlrdoren ato neuml meumlnyreuml efektive
31 Ccedilfareuml informatash i duhen policiseuml seuml trafikut
Veprimet peumlr teuml zvogeumlluar problemet e siguriseuml neuml trafikun rrugor duhet teuml jeneuml teuml bazuara
neuml informata relevante Informatat e tilla mund teuml merren me ndihmeumln e njeuml sistemi
informativ teuml siguriseuml neuml rrugeuml20 Shumeuml vende evropiane kaneuml baza teuml ndryshme teuml teuml
dheumlnave por neuml peumlrgjitheumlsi ato janeuml neuml proneumlsi teuml agjencive kombeumltare peumlr siguri neuml rrugeuml
dhe institucionet e ndryshme ofrojneuml informata peumlr agjenciteuml e tilla21
Aktivitetet efektive teuml policiseuml seuml trafikut keumlrkojneuml informata rreth22
Faktoreumlve qeuml ndeumlrlidhen me aksidente teuml tilla si23
ngaseumlsit dhe sjelljet e tyre
llojet e automjeteve teuml peumlrfshira dhe gjendja e tyre
gjendja e rrugeumlve dhe moti
intensiteti i trafikut dhe
ku dhe kur kaneuml ndodhur aksidentet
teuml ashtuquajturave ldquopika teuml zezardquo24
ngjarjeve - kur dhe ku mund teuml rriten rreziqet peumlr aksidente
pasojave teuml aksidenteve
aktiviteteve teuml kryera nga policia e trafikut dhe ndeumlshkimet e aplikuara dhe
reagimeve peumlr rezultatet e qasjeve dhe aktiviteteve teuml ndryshme
Policia e trafikut eumlshteuml peumlrgjegjeumlse peumlr mbledhjen e teuml dheumlnave teuml nevojshme teuml cilat kryesisht
vet i prodhojneuml Autoritetet tjera ose organizatat mund teuml keneuml njohuri teuml cilat policia e
20 OECD Safety on Roads (Paris 2002) fq 10 21 Neuml Kosoveuml roli i agjenciseuml seuml tilleuml ushtrohet nga Keumlshilli peumlr Sigurineuml neuml Komunikacionin Rrugor Keumlshilli
kryesisht mbledh teuml dheumlna nga Policia e Kosoveumls 22 Kjo pjeseuml bazohet neuml literatura teuml ndryshme rreth praktikave teuml mira teuml kontrollit teuml trafikut dhe dokumente ndash
politika nga organizata teuml ndryshme ndeumlrkombeumltare 23 WHO Data Systems A Road Safety Manual for Decision-Makers and Practioners (Geneva 2010) 24 Neuml menaxhimin e siguriseuml rrugore ldquopikat e zezardquo (angblackspot) janeuml vendet ku historikisht janeuml koncentruar
aksidentet e trafikut Kjo mund teuml ndodh peumlr arsye teuml ndryshme teuml tilla si ktheseuml e ashpeumlr apo keumlnd neuml njeuml rrugeuml teuml drejteuml kryqeumlzim i fshehur neuml njeuml rrugeuml teuml shpejteuml shenja teuml dobeumlta ose teuml fshehura paralajmeumlruese neuml udheumlkryq etj
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
10
trafikut nuk i ka peumlr shembull ngjarjet ose gjendja qeuml mund teuml rriseuml rrezikun peumlr aksidentet
e trafikut Peumlr keumlteuml arsye marreumldheumlnia e ngushteuml e puneumls midis policiseuml seuml trafikut dhe
autoriteteve teuml tjera eumlshteuml thelbeumlsore
Eumlshteuml po keumlshtu e reumlndeumlsishme qeuml teuml dheumlnat teuml strukturohen dhe analizohen siccedil duhet qeuml
aktualisht teuml peumlrdoren peumlr planifikime operative dhe detyra teuml peumlrditshme Kjo do trsquoi
mundeumlsonte policiseuml seuml trafikut teuml zgjedh mjetet e duhura - neuml koheumln e duhur dhe neuml vendin
e duhur Kjo gjithashtu e beumln meuml teuml lehteuml fokusimin meuml teuml mireuml neuml sjelljet e ngaseumlsve kushtet
rrugore gjendjen dhe llojin e automjeteve (kamioneuml autobuseuml ose vetura) etj Peumlr njeuml efekt
maksimal teuml siguriseuml eumlshteuml e reumlndeumlsishme qeuml policia e trafikut teuml fokusohet neuml faktoreuml teuml cileumlt
kaneuml ndikim teuml drejtpeumlrdrejteuml neuml sigurineuml rrugore dhe ateuml neuml vende dhe koheuml teuml duhur ku
aksidentet kaneuml gjasa teuml ndodhin
32 A ka policia e trafikut qasje neuml informatat e duhura
Shumica e informatave teuml nevojshme peumlr qeumlllime teuml planifikimit peumlr policineuml e trafikut janeuml
neuml dispozicion25 Policia e trafikut ka qasje neuml dy baza teuml teuml dheumlnave SIPK teuml dheumlnat rreth
veprave penale dhe MAAP teuml dheumlnat peumlr aksidentet statistikat dhe analizat Teuml dheumlnat neuml
keumlto baza peumlrcillen neuml baza ditore javore dhe mujore Disa teuml dheumlna sigurohen peumlrmes
takimeve dhe shkeumlmbimit me autoritetet tjera - institucionet rrugore sheumlndeteumlsore dhe
gjykatat neuml lidhje me kundeumlrvajteumlsit dhe ndeumlshkimet Teuml dheumlnat rreth aksidenteve dhe
pasojave teuml tyre janeuml teuml plota
Policia e trafikut eumlshteuml mjaft mireuml e informuar rreth ngjarjeve dhe gjendjes se ku dhe kur
mund teuml rriten rreziqet peumlr aksidente Bashkeumlpunimi me autoritetet tjera qendrore dhe lokale
dhe me shoqeumlrineuml civile ofron teuml dheumlna peumlr intensitetin e trafikut gjendjen neuml rrugeuml etj26
Mund teuml keumlrkohet nga policia e trafikut teuml sigurojeuml ndihmeuml peumlr autoritetet tjera bie fjala teuml
jeteuml e pranishme afeumlr shkollave teuml ndihmojeuml organet e inspektimit teuml ngriteuml ndeumlrgjegjeumlsimin
neuml parandalimin e rrezikut neuml trafik etj27
Neuml tabeleumln e meumlposhtme eumlshteuml peumlrmbledhur qasshmeumlria e njeumlsive policore teuml trafikut neuml
informata teuml nevojshme teuml llojeve teuml ndryshme Qasjen e kemi klasifikuar neuml kateumlr kategori28
25 Sipas praktikave ndeumlrkombeumltare burimi meuml i zakonsheumlm peumlr teuml dheumlnat rreth aksidenteve janeuml teuml dheumlnat e
policiseuml Megjithateuml shumeuml aksidente nuk raportohen neuml polici - me ose pa deumlmtime teuml vogla apo pa leumlndime 26 Raportet vjetore teuml PK-seuml peumlr vitet 2012 dhe 2013 27 Examinimi i raporteve teuml ndryshme planeve ditore teuml policiseuml seuml trafikut etj 28 Peumlr meuml shumeuml shpjegime shih ldquoShtojceumln IIrdquo
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
11
Tabela 1 Qasshmeumlria e policiseuml seuml trafikut neuml informata teuml nevojshme peumlr planifikimin
operativ
ploteumlsisht kryesisht pjeseumlrisht shumeuml pak
Informata peumlr faktoreumlt qeuml ndeumlrlidhen me aksidentet x
Informatat peumlr pasojat e aksidenteve x
Informata mbi ngjarjet kushtet kur ku rreziqet mund teuml rriten peumlr aksidente
x
Informata rreth aktiviteteve teuml kryera nga policia e trafikut dhe ndeumlshkimet e aplikuara
x
Reagimet ndaj rezultateve teuml qasjeve teuml ndryshme dhe aktiviteteve
x
Siccedil shihet meuml sipeumlr ekzistojneuml fusha ku informatat e nevojshme nuk janeuml ploteumlsisht teuml
qasshme - kur eumlshteuml e nevojshme Ka ende fusha qeuml duhet teuml zhvillohen para se policia e
trafikut teuml mund teuml pranojeuml informata neuml koheuml peumlr ngjarjet dhe kushtet kur dhe ku mund teuml
rriten rreziqet peumlr aksidente Informatat ldquoonlinerdquo ose neuml koheuml reale nga autoritetet e rrugeumlve
dhe peumlrpjekjet shteseuml peumlr teuml ngritur rrjete me aktereuml teuml ndrysheumlm janeuml shembuj teuml
aktiviteteve qeuml mund teuml shtojneuml vlereuml
Raportimi i performanceumls neuml disa aspekte nuk eumlshteuml i zhvilluar edhe aq mireuml Nga sistemi
aktual i informatave eumlshteuml veumlshtireuml teuml kuptohet secila peumlrpjekje qeuml do teuml sigurojeuml bazeuml solide
peumlr zhvillimin e raportimit
Kapacitetet meuml pak teuml zhvilluara janeuml ato peumlr vlereumlsimin e efektivitetit teuml qasjeve dhe
aktiviteteve teuml ndryshme Disa peumlrpjekje janeuml iniciuar peumlr shembull neuml hartimin e raporteve
peumlr aktivitetet e kryera por jo neuml matjen e veprimeve teuml ndeumlrmarra neuml meumlnyreuml qeuml teuml
parandalohen aksidentet
33 A eumlshteuml policia e trafikut duke i peumlrdorur informatat neuml
meumlnyreuml efektive
Cileumlsia e interpretimit teuml teuml dheumlnave eumlshteuml vendimtare neuml peumlrcaktimin e aktiviteteve teuml
duhura teuml policiseuml seuml trafikut Njeuml shembull disa nga faktoreumlt e aksidenteve teuml ofruara neumlpeumlr
dosje ndash siccedil janeuml kushtet klimatike dhe gjendjet e rrugeumlve ndash mund teuml shpjegojneuml ndonjeuml
aksident por neuml realitet ngasja e pakujdesshme ose shpejteumlsia mund teuml jeneuml shkaku i veumlrteteuml
Me fjaleuml teuml tjera policia e trafikut ka nevojeuml peumlr informata rreth kushteve klimatike dhe
gjendjes neuml rrugeuml qeuml teuml planifikojeuml aktivitetet e saj mireumlpo kontrollet aktuale ndash me qeneuml
efektive ndash duhet teuml fokusohen neuml aspekte tjera si shpejteumlsia dhe sjelljet e ngaseumlsve Njeuml ccedileumlshtje
tjeteumlr qeuml mund teuml ngritet neuml keumlteuml kontekst eumlshteuml nevoja peumlr informata Edhe neumlse keumlto
informata janeuml ligjeumlrisht dhe teknikisht korrekte ato mund teuml diskutohen nga njeuml
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
12
perspektiveuml e kontrollit teuml trafikut neumlse janeuml mbivendosur ose tepeumlr teuml detajuara peumlr trsquou
peumlrshtatur nevojave praktike teuml policiseuml trafikut29
Shfryteumlzimi efektiv i informatave keumlrkon qeuml ato teuml
konsiderohen relevante dhe teuml dobishme nga ana e peumlrdoruesit
doreumlzohen neuml koheumln e duhur peumlr njeumlsiteuml e duhura
interpretohen neuml meumlnyreuml korrekte nga ana e peumlrdoruesit
peumlrdoren peumlr analiza dhe vlereumlsim neuml nivele teuml ndryshme
kaneuml ndikim neuml puneumln e peumlrditshme neuml terren dhe
peumlrdoren peumlr teuml meumlsuar dhe vepruar peumlr ndryshim dhe peumlrmireumlsim
Informatat peumlr planifikimin e aktiviteteve nuk janeuml peumlrdorur sistematikisht nga policia e
trafikut neuml meumlnyreuml efektive peumlr teuml maksimizuar efektivitetin e puneumls neuml aktivitetet e
peumlrditshme Peumlrveccedil keumlsaj ato janeuml peumlrdorur rralleuml peumlr vendimet rreth meumlnyreumls se si duhet
peumlrmireumlsuar aktivitetet e policiseuml seuml trafikut teuml cilat janeuml - peumlrgjitheumlsisht - duke peumlrseumlritur teuml
njeumljteumln strategji teuml zbatimit Detyrat e adresuara neuml fleteumlt-patrulluese nuk ishin shpesh neuml
peumlrputhje me planet operative30
Analizat e shkaqeve qeuml qeumlndrojneuml pas aksidenteve interpretohen nga njeumlsiteuml e policiseuml seuml
trafikut dhe peumlrcillen te DKRr neuml baza teuml rregullta Analizat shteseuml teuml prodhuara nga DKRr
peumlrdoren pjeseumlrisht neuml peumlrputhje me faktoreumlt e identifikuar teuml rrezikut31
Tabela 2 Peumlrdorimi i informatave teuml nevojshme nga policia e trafikut peumlr planifikim
operativ
Peumlrdorimi i informatave Gjithhereuml Shpesh Ndonjeumlhereuml Rralleuml
Teuml interpretuara analizuara dhe kombinuara me teuml dheumlna tjera
x
Teuml doreumlzuara me koheuml te njeumlsia e duhur x
Teuml peumlrdorura peumlr planifikim operativ dhe puneuml teuml peumlrditshme
x
Teuml peumlrdorura peumlr teuml meumlsuar dhe peumlr vendime peumlr peumlrmireumlsim
x
29 Ekzaminimi i klasifikimeve teuml DKRr peumlr shkaqet e aksidenteve neuml trafik ldquoStatistika dhe analiza e aksidenteve
neuml trafikrdquo peumlr vitet 2012 dhe 2013 30 Ekzaminim i aktiviteteve teuml bazuara neuml plane operative 31 Ekzaminimi i klasifikimeve teuml DKRr peumlr shkaqet e aksidenteve teuml trafikut ldquoStatistika dhe analiza e aksidenteve
neuml trafikrdquopeumlr vitet 2012 dhe 2013
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
13
Raportet vjetore teuml DKRr-seuml i peumlrshkruajneuml faktoreumlt e aksidenteve rrugore neuml krahasim me
vitet e meumlparshme Rezultatet e informatave peumlr faktoreumlt qeuml ndeumlrlidhen me aksidentet
trajtohen siccedil duhet veteumlm kur policia e trafikut zbaton masat neuml planet operative ose urdhrat
nga DKRr Neuml planifikimin operativ policia e trafikut ka peumlrdorur informatat rreth
shpeshteumlsiseuml dhe shkaqeve teuml aksidenteve Aktivitetet janeuml teuml ndryshme dhe varen thjesht
nga vendndodhja gjeografike dhe intensiteti i trafikut por kryesisht janeuml orientuar neuml
monitorimin e shpejteumlsiseuml32 Peumlrveccedil keumlsaj njeumlsiteuml e trafikut (duke peumlrjashtuar NjKA-neuml) nuk i
drejtojneuml gjithnjeuml aktivitetet me sheumlnjesteumlr edhe neuml rrugeumlt tjera jo-rajonale
Detyrat rutineuml nuk adresojneuml detyra teuml veccedilanta vis-agrave-vis treguesve teuml identifikuar neuml analizeumln
e aksidenteve Sipas krahasimit teuml teuml dheumlnave patrullimet e vlereumlsuara rutineuml teuml policiseuml seuml
trafikut kryesisht kaneuml sheumlnjestruar faktorin shpejteumlsi Kjo neumlnkupton se informatat nuk janeuml
peumlrdorur ploteumlsisht peumlr detyrat e peumlrditshme Shumica e patrullimeve kryesisht kryhen pa
ndonjeuml objektiv tjeteumlr shteseuml Aktivitetet aktuale teuml peumlrditshme ndash peumlr teuml qeneuml efektive - do teuml
duhet teuml fokusohen neuml aspekte teuml tjera teuml ndryshme siccedil eumlshteuml sjellja e ngaseumlsve (mbajtja e
distanceumls ngasja e pakujdesshme etj)
Informatat peumlrdoren rralleuml peumlr teuml identifikuar peumlrmireumlsimet e mundshme teuml veprimeve
parandaluese33 Shumica deumlrrmuese e aktiviteteve teuml kryera nuk janeuml teuml peumlrmbledhura neuml
raporte post-operative peumlr teuml matur progresin drejt objektivave teuml vendosura Peumlr meuml tepeumlr
peumlrzierja e prioriteteve neuml patrullime nuk ishte gjithnjeuml e bazuar neuml informatat e
disponueshme34
32 Shembuj teuml tjereuml teuml intensifikimit teuml patrullimeve peumlrfshijneuml ndalesat peumlr automjete sipas planeve operative
ngjarjet sportive dhe klubet e nateumls etj Automjetet inspektohen neuml baza vjetore derisa veteumlm hereumlpashere adresohen me plane teuml peumlrbashkeumlta operative Policia e trafikut - MI
33 Ekzaminimi i raporteve teuml njeumlsive teuml policiseuml seuml trafikut peumlr vitet 2012 dhe 2013 34 Vlen teuml peumlrmendet se bazuar neuml informatat peumlr aksidente DKRr ka keumlrkuar nga NjRKRr-PR qeuml teuml shtohet
numri i kontrolleve neuml disa rrugeuml siccedil ishte rasti neuml rrugeumln Prishtineuml-Podujeveuml-Merdareuml Si rezultat i angazhimeve shteseuml numri i aksidenteve neuml keumlteuml aks rrugor eumlshteuml zvogeumlluar duksheumlm neuml periudheumln janar-maj 2014 neuml krahasim me vitin 2013
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
14
4 A i kryen policia e trafikut sheumlrbimet neuml meumlnyreuml
efektive
41 Si teuml matet efektiviteti i policiseuml seuml trafikut
Qeumlllimi i peumlrgjithsheumlm peumlr policineuml e trafikut seuml bashku me autoritetet e tjera peumlrgjegjeumlse siccedil
kemi peumlrmendur eumlshteuml teuml minimizohen aksidentet e trafikut dhe teuml ndihmohet peumlr njeuml mjedis
teuml sigurt teuml trafikut Shtrohet pyetja se si duhet teuml veprojeuml policia e trafikut peumlr teuml
peumlrmbushur neuml meumlnyreumln meuml teuml mireuml teuml mundshme keumlto objektiva Peumlrveccedil keumlsaj a eumlshteuml fare
e mundur teuml maten rezultatet e policiseuml seuml trafikut peumlr shkak teuml faktoreumlve teuml tjereuml qeuml ndikojneuml
neuml veumlllimin dhe karakterin e ldquoaksidenteverdquo
Zvogeumllimi i aksidenteve teuml reumlnda teuml trafikut eumlshteuml njeuml lloj mateumlsi qeuml tregon peumlr rezultatin e
peumlrgjithsheumlm se neuml ccedilrsquomeumlnyreuml operojneuml autoritetet peumlrgjegjeumlse rrugore ose teuml policiseuml seuml
trafikut Megjithateuml eumlshteuml matje shumeuml e peumlrgjithshme qeuml varet nga shumeuml faktoreuml siccedil janeuml
rrugeumlt dhe moti sjelljet e ngaseumlsve numri i automjeteve dhe gjendja e tyre angazhimi i
autoriteteve tjera rregullimi aktual kushtet financiare etj
Ekzistojneuml edhe matje teuml tjera teuml zakonshme Mund teuml studiohen neumlse mjetet e teuml duhura janeuml
neuml dispozicion dhe neumlse ato janeuml peumlrdorur neuml meumlnyreuml efektive peumlr shembull a janeuml peumlrdorur
kamerat e shpejteumlsiseuml dhe radareumlt aty ku do teuml shtonin meuml shumeuml vlereuml (rreziku i larteuml peumlr
aksidentet e trafikut peumlr shkak teuml shpejteumlsiseuml seuml automjetit) a beumlhen teste alkooli ku do teuml
shtonin meuml shumeuml vlereuml etj Gjithashtu mund teuml shqyrtohen neumlse njeumlsiteuml e kontrollit neuml koheuml
teuml duhur sigurojneuml autoritetet peumlrgjegjeumlse rrugore me propozime peumlr ndryshimin e
kufizimeve teuml shpejteumlsiseuml veumlnien e shenjave paralajmeumlruese riparimin e rrugeumlve largimin e
pengesave neuml rrugeuml etj
Mund edhe teuml matet meumlnyra se si shpeumlrndahen burimet neuml koheuml dhe neuml hapeumlsireuml Idealisht
mjetet e duhura duhet peumlrdorur peumlr teuml kontrolluar gjeumlrat e duhura neuml koheumln e duhur dhe
vendin e duhur Aktivitetet e patrullimit neuml koheuml dhe hapeumlsireuml duhet teuml ndeumlrlidhen sa meuml
shumeuml qeuml teuml jeteuml e mundur me ateuml se kur dhe ku ndodhin aksidentet e trafikut
Kundrejt propozimeve teuml meumlsipeumlrme mund teuml shtrohet pyetja A eumlshteuml e mundur qeuml policia
e trafikut teuml punojeuml meuml mireuml apo meuml dobeumlt a eumlshteuml policia e trafikut neuml gjendje teuml meumlsojeuml dhe
a janeuml neuml gjendje teuml marrin vendime ccedilfareuml teuml beumljneuml dhe si teuml beumlhet Peumlrgjigja e qarteuml peumlr teuml
gjitha keumlto pyetje eumlshteuml pozitive Eumlshteuml e reumlndeumlsishme teuml theksohet se megjithateuml asnjeuml matje
nuk eumlshteuml e peumlrsosur dhe e ploteuml vetvetiu Ccedileumlshtje kryesore eumlshteuml qeuml teuml peumlrdoren informatat
dhe teuml dheumlnat relevante teuml besueshme dhe qeuml janeuml neuml gjendje trsquoi ofrojneuml policiseuml seuml trafikut
udheumlzime se si teuml punojneuml meuml zgjuar ndash teuml jeneuml meuml efektiv - neuml meumlnyreuml qeuml trsquoi afrohen qeumlllimit
qeuml teuml ndikojneuml neuml numrin e aksidenteve fatale
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
15
42 A i ka policia e trafikut mjetet e duhura qeuml teuml jeteuml efektive
Peumlr shkak se rreziku i aksidenteve peumlrcaktohet nga faktoreuml teuml ndrysheumlm policia e trafikut
duhet teuml peumlrdoreuml mjete teuml llojllojshme peumlr teuml adresuar vendimet ndikuese mbi kufizimet e
shpejteumlsiseuml dhe shenjat paralajmeumlruese dhe meuml drejtpeumlrdrejteuml peumlrmes masave teuml ndryshme
teuml kontrollit teuml trafikut siccedil janeuml kamerat peumlr shpejteumlsi radareumlt testet e alkoolit kontrollet e
automjeteve dhe teuml flukseve teuml trafikut gjendjen e rrugeumlve dhe sjelljet e ngaseumlsve35
Neuml meumlnyreuml qeuml teuml keteuml qasjen direkte neuml meumlnyreuml efektive policia e trafikut duhet teuml
Orientojeuml peumlrpjekjet e tyre neuml
- Vendndodhjet me rrezik teuml larteuml rrugeumlt apo vendet ku aksidentet mund teuml
ndodhin
- Neuml koheumln diteumlt dhe oreumlt me rrezik teuml larteuml kur aksidentet mund teuml jeneuml meuml teuml
shpeshta
- Vendndodhjet me rrezik ad-hoc neuml koheuml teuml caktuar (ngjarje teuml peumlrkohshme)
Fokusojeuml kontrollet neuml faktoreumlt qeuml ndeumlrlidhen me aksidente si
- Sjellja e ngaseumlsve me rrezik teuml larteuml
- Faktoreumlt mekanik teuml rrezikut teuml larteuml te automjetet veccedilaneumlrisht kamioneumlt e
meumldhenj
- Rrugeumlt me rrezik teuml larteuml dhe kushtet e motit
Aplikojeuml ndeumlshkime teuml duhura peumlr ata qeuml keumlrceumlnojneuml sigurineuml neuml trafik peumlrmes
- Paralajmeumlrimeve verbale apo teuml dokumentuara dhe llojeve teuml ndryshme teuml
gjobave etj
Peumlr teuml qeneuml efektive policia e trafikut duhet teuml keteuml punonjeumls kompetent dhe pajisje teuml
duhura automjete teuml pajisura mireuml (teuml shenjeumlzuara dhe teuml pashenjeumlzuara) motoccedilikleta
radareuml dhe teste teuml alkoolit Neuml shumeuml vende policia e trafikut eumlshteuml e pajisur edhe me
helikoptereuml kamera teuml shpejteumlsiseuml teste kundeumlr narkotikeumlve etj36 Peumlrvoja neuml BE dhe vende teuml
tjera tregon se kamerat e shpejteumlsiseuml teuml cilat ofrojneuml deumlshmi fotografike teuml pranueshme peumlr
gjykata janeuml shumeuml kost-efektive37
PK-ja peumlrdoreuml tregues teuml ndrysheumlm neuml meumlnyreuml qeuml teuml ndajeuml burimet e tyre neuml meumlnyreuml efektive
35 Ky seksion bazohet neuml literatura teuml ndryshme peumlr praktika teuml mira teuml kontrollit teuml trafikut si dhe dokumente
dhe politika nga vende teuml ndryshme dhe nga Policia e Kosoveumls 36 Patrullimi me helikopter peumlrdoret neuml veccedilanti neuml rrethana selektive Helikoptereumlt mund teuml peumlrdoren gjithashtu
peumlr kujdesin post-aksidental PK-ja nuk eumlshteuml e pajisur me mjet teuml tilleuml Mungojneuml edhe instrumentet peumlr testimin e praniseuml seuml narkotikeumlve
37 European Transport Safety Council (ETSC) Reducing Traffic Injuries Resulting from Excess and Inappropriate Speed (Brussels 1995) fq 28
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
16
Ne kemi ekzaminuar teuml dheumlnat e ndryshme - neuml lidhje me zyrtareumlt policoreumlpolicineuml e
trafikut
Tabela 3 Teuml dheumlnat peumlr aksidentet automjetet kundrejt burimeve teuml policiseuml
2010 2011 2012 2013 2014
Numri i automjeteve teuml regjistruara 178798 205366 212851 272107 288828
Numri i aksidenteve 18030 18888 19754 19954 16300
Numri i aksidenteve fatale 158 130 116 104 111
Numri i teuml vdekurve 175 157 121 119 127
Numri i personave teuml leumlnduar 7730 8321 8561 9817 9713
Numri i zyrtareumlve policoreuml 7191 7205 7269 7326 7686
Numri i zyrtareumlve policoreuml teuml trafikut 523 514 529 507 506
Duket fare qarteuml se numri i policeumlve teuml trafikut nuk e ka ndjekur trendin e aksidenteve dhe
automjeteve Ne kemi marreuml neuml konsiderateuml edhe burimet peumlr njeumlsiteuml e veccedilanta
Tabela 4 Numri i kilometrave teuml mbuluara nga policia e trafikut burimet neuml njeumlsiteuml
peumlrkateumlse teuml policiseuml seuml trafikut mjetet e kontrollit teuml disponueshme (2014)
Njeumlsia Kilometrat e
mbuluara Zyrtareumlt e
policiseuml Automjetet e shenjeumlzuara
Automjetet civile
Radareuml Testues teuml
alkoolit
NjRKRr-PR 341 108 6 1 5 5
NjRKRr-PE 380 82 13 0 6 3
NJKA 104 33 6 0 10 2
Siccedil shihet shpeumlrndarja e burimeve nuk duket se e peumlrcjelleuml njeuml model teuml qarteuml peumlr teuml tre
njeumlsiteuml Peumlr shkak teuml bazeumls seuml paqarteuml peumlr alokim numri i policeumlve teuml trafikut nuk
korrespondon me kushtet e trafikut respektivisht aksidentet As numri i automjeteve teuml
shenjeumlzuara apo sistemet e radareumlve nuk ndeumlrlidhen me numrin e policeumlve apo aksidentet e
trafikut Numri i radareumlve neuml NjKA mund pjeseumlrisht teuml shpjegohet me faktin se eumlshteuml njeumlsi
patrulluese e autostradeumls (neumlse kjo eumlshteuml shpeumlrndarja optimale e keumlsaj pajisje ateumlhereuml eumlshteuml
njeuml ccedileumlshtje tjeteumlr)
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
17
Eumlshteuml po keumlshtu veumlshtireuml teuml shihet njeuml model i qarteuml i shpeumlrndarjes seuml burimeve ndeumlrmjet dhe
brenda njeumlsive Raporti midis numrit teuml policeumlve teuml trafikut dhe numrit teuml automjeteve
radareumlve apo testuesve teuml alkoolit ndryshon neuml meumlnyreuml teuml konsiderueshme peumlr shembull
NjKA ka meuml shumeuml automjete dhe meuml shumeuml policeuml sesa NjRKRr-PR neuml raport me
aksidentet e trafikut Njeuml shpjegim i mundsheumlm por jo shterues eumlshteuml faktori gjeografik
(qytetet neuml raport me fshatet)
Vlen teuml theksohet se veteumlm njeuml njeumlsi kishte qasje neuml njeuml automjet civil teuml pashenjeumlzuar edhe
pse neumlse automjetet e tilla peumlrdoren siccedil duhet - sipas peumlrvojeumls ndeumlrkombeumltare ndash ateumlhereuml ato
janeuml mjaft efektive neuml identifikimin e ngaseumlsve agresiveuml
Peumlr meuml tepeumlr veteumlm disa automjete teuml policiseuml seuml trafikut janeuml teuml pajisura me radareuml dhe
testues peumlr alkool38 Rrjedhimisht eumlshteuml e pamundur qeuml patrullat teuml kryejneuml teste teuml tilla seuml
paku jo peumlrnjeumlhereuml (neuml teuml njejteumln koheuml) Kjo ka mundeumlsi teuml pengojeuml efektivitetin e kontrolleve
teuml trafikut meqeuml shpejteumlsia dhe ldquongasja neumln ndikimin e alkoolit barnave dhe narkotikeumlverdquo
janeuml gjithashtu shkaktareuml teuml aksidenteve neuml trafik39
Kontrollet e kufizuara teuml alkoolitnarkotikeumlve janeuml njeuml e meteuml e kontrolleve qeuml e reduktojneuml
cileumlsineuml e teuml dheumlnave mbi shkaqet qeuml qeumlndrojneuml pas aksidenteve
Peumlrveccedil informatave teuml dheumlna neuml tabeleumln e meumlsipeumlrme ne kemi gjetur mangeumlsi teuml tjera neuml
pajisje bie fjala automjetet nuk janeuml teuml pajisura me shenjat paralajmeumlruese (si stop policia
ngadaleumlso rrezik neuml rrugeuml etj) Asnjeuml prej njeumlsive nuk kishte qasje neuml motoccedilikleta ndoneumlse
mjetet e tilla zakonisht shihen si mjaft efektive peumlr kontrollin e trafikut Peumlr meuml shumeuml
kamerat e shpejteumlsiseuml qeuml nga shumeuml hulumtues janeuml pareuml si mjet shumeuml efikas peumlr uljen e
rrezikut teuml aksidenteve teuml trafikut (dhe numrin e zyrtareumlve teuml nevojsheumlm peumlr kontrolle) nuk
janeuml peumlrdorur neuml asnjeuml njeumlsi kryesisht peumlr shkak teuml argumenteve se keumlrkojneuml investime
fillestare
Policia e trafikut peumlrdoreuml meumlnyra leumlvizeumlse dhe joleumlvizeumlse (statike) peumlr patrullim Teuml dyja
meumlnyrat i kaneuml epeumlrsiteuml dhe teuml metat e tyre40 Aktivitetet joleumlvizeumlse teuml kontrollit janeuml meumlnyreuml
e duhur neuml raste teuml bazuara neuml rrezik teuml veccedilanteuml (peumlrqendrimi masiv i peumlrpjekjeve teuml
kontrollit teuml trafikut neuml koheuml dhe vend teuml caktuar) ose kryhen neuml vende ose rrugeuml ku
aksidentet historikisht janeuml teuml zakonshme Patrullimet leumlvizeumlse janeuml meumlnyreuml e mireuml peumlr
zbulimin e sjelljeve teuml ccedilrregullta teuml ngaseumlsve qeuml mund teuml ndodhin edhe neuml vende ku
aksidentet janeuml meuml pak teuml zakonshme Shumica e aktiviteteve teuml patrullimit nga keumlto njeumlsi
kryhen peumlrmes patrullimeve joleumlvizeumlse Peumlrjashtime beumljneuml patrullimet e rralla teuml kryera nga
38 Neuml raportin e IPK-seuml peumlr ldquoVlereumlsimin e menaxhimit teuml trafikut rrugor nga PK-jardquo (2014) eumlshteuml theksuar se
shumica e radareumlve janeuml jo-funksionaleuml 39 Sipas OJQ-seuml ldquoLabyrinthrdquo nuk ka numeumlr teuml sakteuml peumlr peumlrdoruesit e narkotikeumlve neuml Kosoveuml Ekzistojneuml
vlereumlsime teuml peumlrafeumlrta teuml peumlrdoruesve qeuml sillen mes 10000 - 15000 individeumlve dhe nga keumlta rreth 4000 ndash 5000 besohet teuml jeneuml peumlrdorues teuml heroineumls
40 Rune Elvik Cost-Benefit Analyses of Police Enforcement (ESCAPE 2001) fq 14
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
18
automjeti me targa civile neuml NjRKRr-PR Peumlrveccedil keumlsaj neuml rrugeumlt e qytetit teuml Prishtineumls eumlshteuml
e zakonshme qeuml patrullimet teuml kryhen dhe neuml keumlmbeuml ose me biccedilikleta Nuk ka qeneuml e
mundur qeuml ZAP-i teuml vlereumlsojeuml performanceumln e tyre por ka mundeumlsi qeuml biccedilikletat ndash sidomos
neuml qytetet e meumldha - teuml jeneuml mjet efektiv neuml disa raste Peumlr meuml shumeuml gjithnjeuml mund teuml themi
se patrullimi neuml keumlmbeuml peumlrmbush funksionet parandaluese neuml kuptim meuml teuml gjereuml (meuml pak teuml
matsheumlm)
43 A peumlrdoren mjetet neuml dispozicion peumlr qeumlllimin e tij
kryesor
Policeumlt e trafikut nganjeumlhereuml duhet trsquoiu ndihmojneuml funksioneve tjera peumlrbrenda forcave teuml
policiseuml ose trsquoiu ndihmojneuml autoriteteve tjera me sheumlrbime teuml ndryshme Kjo natyrisht se ka
pasoja edhe pozitive edhe negative Kjo mund teuml shihet si njeuml meumlnyreuml fleksibile por
njeumlkoheumlsisht mund ta pengojeuml efektivitetin e policiseuml seuml trafikut peumlr kryerjen e detyrave teuml
tyre kryesore41
Teuml tre njeumlsiteuml e trafikut nuk ishin teuml angazhuara neuml meumlnyreuml teuml vazhdueshme neuml veprimtari teuml
tilla mbeumlshteteumlse NjKA ishte neuml gjendje qeuml trsquoi koncentrojeuml ploteumlsisht burimet e veta neuml
detyreumln e vet primare - neuml gjeumlra tjera teuml ngjashme ndash dhe ndoshta ka nevojeuml peumlr meuml pak policeuml
dhe automjete peumlr ta mbajtur keumlteuml nivel teuml kontrollit
Sipas peumlrllogaritjeve tona neuml ccedildo diteuml teuml vitit 2013 neuml NjRKRr-PR mesatarisht rreth peseuml peumlr
qind teuml zyrtareumlve policoreuml nuk ishin neuml dispozicion peumlr kontrollin e trafikut42
Marreuml parasysh gjendjen neuml trafik dhe zhvillimin e aksidenteve na beumln teuml kuptojmeuml se
veumlllimi i puneumls - ose pengesat peumlr teuml qeneuml efektiv - janeuml rritur meuml shumeuml peumlr NjRKRr-PR sesa
peumlr dy njeumlsiteuml e tjera Keumlshtu qeuml duke krahasuar numrin e aksidenteve dhe teuml policeumlve teuml
trafikut neuml Prishtineuml ne kemi veumlrejtur se ndash peumlrkundeumlr ngarkeseumls ndash numri i policeumlve eumlshteuml
zvogeumlluar (nga 147 sa ishin neuml vitin 2012 neuml 103 neuml vitin 2014)43
Peumlr trsquoi peumlrballuar sfidat e tilla duhet ulur ambiciet duhet rritur efikasitetin (teuml punohet meuml
mireuml dhe meuml zgjuar) ose teuml shtohen burime si peumlr shembull peumlrmes rialokimit teuml burimeve
ose duke peumlrdorur kamera Bazuar neuml veumlzhgimet tona ne nuk kemi mundur teuml gjejmeuml
deumlshmi teuml forta peumlr rritjen e efikasitetit apo peumlr burime shteseuml gjateuml periudheumls seuml ekzaminuar
41 Policia e Kosoveumls intervista me menaxhmentin e policiseuml seuml trafikut (prill 2014) ekzaminimi i dokumenteve teuml
ndryshme teuml tjera si komunikime elektronike plane etj 42 Analiza fillestare tregon se ccedildo diteuml rreth peseuml policeuml teuml trafikut kaneuml qeneuml teuml angazhuar neuml mbeumlshtetjen e
institucioneve teuml tjera peumlr ngjarje teuml ndryshme si peumlrcjellje peumlr delegacione protesta teuml ndryshme ngjarje sportive etj Me rastin e tubimeve dhe ngjarjeve teuml ndryshme burimet e angazhuara peumlr patrullimin e trafikut ridrejtohen peumlr teuml siguruar keumlto ngjarje duke braktisur vendet ku patrullimet eumlshteuml dashur teuml kryhen Gjateuml keumltyre ngjarjeve atje kryesisht eumlshteuml fluks i madh i automjeteve dhe ka rreziqe meuml teuml meumldha peumlr aksidente apo probleme tjera teuml trafikut
43 Teuml shihet ldquoShtojca IIIrdquo (tabela 7)
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
19
peumlr NjRKRr-PR Kjo sugjeron se ldquozgjidhjardquo e sfideumls peumlr NjRKRr-PR ka qeneuml qeuml teuml ulen
ambiciet peumlr kontrollin e trafikut44 Dy njeumlsiteuml tjera nuk kaneuml qeneuml teuml detyruara qeuml teuml
peumlrballen me teuml njeumljteumln situateuml45
44 A janeuml kryer kontrollet neuml vendet e duhura
Teuml gjendesh neuml vendin e duhur me rrezik teuml larteuml - peumlr teuml kontrolluar - eumlshteuml vendimtare peumlr
njeuml polici teuml efektshme teuml trafikut46 Ne kemi studiuar trajteumln gjeografike teuml aksidenteve neuml
kuadeumlr teuml tri rajoneve dhe kemi krahasuar ateuml me shpeumlrndarjen e kontrolleve teuml kryera Ne
gjithashtu kemi ekzaminuar edhe shkaqet e aksidenteve
Teuml ashtuquajturat ldquopika teuml zezardquo janeuml vende apo rrugeuml ku aksidentet e trafikut ndodhin
shpesh Neuml harteumln e meumlposhtme janeuml paraqitur keumlto pika neuml njeumlreumln prej tri rajoneve (NjRKRr-
PR)
44 Kjo situateuml vlen veccedilaneumlrisht peumlr rrugeumln drejt pikeumls seuml vendkalimit kufitar neuml Mutivodeuml ku nuk ushtrohen
kontrolle 45 NjRKRr-PE nuk ka ofruar ndonjeuml teuml dheumlneuml peumlr keumlteuml por sipas zyrtareumlve numri eumlshteuml meuml i uleumlt se neuml Prishtineuml
dhe nuk eumlshteuml rritur aq shumeuml 46 Sipas praktikave teuml mira veteumlm prania e policiseuml seuml trafikut neuml vende teuml duhura - edhe pa kontrolluar fare -
eumlshteuml e nevojshme qeuml ngaseumlsit teuml jeneuml teuml kujdessheumlm dhe ka karakter parandalues
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
20
Ccedilfareuml kemi gjetur NjRKRr-PR mban teuml dheumlna teuml tilla qeuml demonstrojneuml se kontrollet e keumlsaj
njeumlsie janeuml teuml orientuara deri neuml njeuml maseuml teuml madhe - por jo ploteumlsisht ndash kundrejt ldquopikave teuml
zezardquo Disa prej keumltyre pikave iu jepet veumlmendja e duhur ndeumlrsa teuml tjerat peumlr arsye teuml
ndryshme neglizhohen ose iu jepet njeuml veumlmendje meuml e uleumlt
NjRKRr-PE nuk peumlrdoreuml orare kohore peumlr ta specifikuar vendin se ku duhet teuml veprojneuml
njeumlsiteuml e patrullimit peumlrderisa i kryejneuml kontrollet Personat qeuml intervistuam nga kjo njeumlsi
kaneuml theksuar se aktivitetet patrulluese kryesisht kryhen neuml bazeuml teuml vlereumlsimit peumlrvojeumls dhe
gjykimit teuml njeumlsive patrulluese
Neuml aneumln tjeteumlr kontrollet neuml NjKA ushtrohen neuml vende teuml ndryshme teuml peumlrcaktuara meuml pareuml
neuml teumlreuml traseneuml
45 A janeuml kryer kontrollet neuml koheumln e duhur
Puna e patrullimeve neuml terren beumlhet neuml tri ndeumlrrime Ndeumlrrimet e patrullave peumlr shkak teuml
mungeseumls seuml automjeteve beumlhen neuml zyra teuml njeumlsive dhe gjateuml asaj periudhe asnjeuml rrugeuml
rajonale dhe magjistrale nuk mbulohet me njeumlsi patrulluese47
Neuml tabeleumln e meumlposhtme eumlshteuml paraqitur numri i peumlrgjithsheumlm i aksidenteve teuml regjistruara
teuml trafikut neuml tri regjionet peumlr vitet 2012 dhe 2013 si dhe koheumln kur ndodhen aksidentet gjateuml
24 oreumlve
Tabela 5 Aksidentet e trafikut sipas rajoneve dhe koheumln kur kaneuml ndodhur
Koha gjateuml diteumls
Prishtineuml Pejeuml NjKA
2012 2013 2012 2013 2012 2013
06-10 1299 1365 358 383 Nuk ka shifra 12
10-14 2439 2635 827 791 32
14-18 2730 3036 870 785 29
18-22 1522 1741 624 399 8
22-02 493 563 201 153 10
02-06 208 256 77 63 8
Total 8691 9596 2957 2574 99
Siccedil shihet meuml larteuml shumica e aksidenteve ndodhin gjateuml diteumls Meuml shumeuml se frac34 e aksidenteve
kaneuml ndodhur midis oreumls 06-22 dhe pothuajse aq shumeuml midis oreumls 12-20
47 Kjo peumlrfshineuml periudheumln kohore nga 1430 ndash 1530 kur ndodhin meuml seuml shumti aksidentet dhe 2230 ndash 2330 0630
ndash 0730
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
21
Duke u bazuar neuml intervista orare teuml puneumls dhe neuml teuml dheumlna tjera teuml regjistruara gjetjet tona
sugjerojneuml se kontrollet kryhen gjateuml diteumls
Kur ne studiuam shifrat meuml holleumlsisht rezultoi se neuml fakt koha e ldquopikutrdquo peumlr aksidente teuml
trafikut korrespondonte me koheumln kur patrullat e policiseuml seuml trafikut kishin filluarpeumlrfunduar
ndeumlrrimet e tyre teuml puneumls dhe rrjedhimisht nuk kaneuml mundur teuml jeneuml neuml vende me rreziqe teuml
larta Peumlrderisa keumlto teuml dheumlna nuk ishin teuml njohura ose teuml pakteumln nuk janeuml ekzaminuar nga
njeumlsiteuml ata nuk kaneuml qeneuml neuml dijeni peumlr pasojat e orareve teuml tyre kohore apo peumlr periudhat e
ndeumlrrimit
Sipas policiseuml seuml trafikut ata peumlrpiqen qeuml teuml jeneuml teuml informuar mireuml peumlr ngjarjet madhore qeuml
kaneuml gjasa teuml shkaktojneuml probleme neuml trafik dhe neuml peumlrputhje me rrethanat i alokojneuml
burimet Ne nuk kemi arsye peumlr teuml mos besuar se kjo eumlshteuml keumlshtu por konfirmimi i keumlsaj
nuk ka qeneuml i mundur teuml beumlhet brenda fusheumlveprimit teuml keumltij auditimi
Po ashtu ne nuk kemi qeneuml neuml gjendje qeuml teuml ekzaminojmeuml se a janeuml peumlrdorur ldquomjetet e
duhurardquo neuml koheumln e duhur Sa peumlr ilustrim neuml shumeuml vende eumlshteuml procedureuml standarde qeuml teuml
kontrollohet se a po respektohen kufizimet e shpejteumlsiseuml afeumlr shkollave dhe ccedilerdheve neuml
koheuml teuml caktuar (kur fillojneuml meumlsimet neuml shkolla pas pushimeve verore) Gjithashtu eumlshteuml e
zakonshme qeuml policia e trafikut teuml peumlrdoreuml teste teuml alkoolit (narkotikeumlve) neuml koheumlt kur gjasat
qeuml drejtuesit e automjeteve teuml jeneuml neumln ndikim teuml keumltyre substancave eumlshteuml e larteuml (diteumlt e
shtuna apo teuml diela pas mesnate neuml afeumlrsi teuml vendeve teuml peumlrshtatshme) Keumlto janeuml shembuj teuml
gjeumlrave teuml cileumlt nuk kemi qeneuml neuml gjendje qeuml trsquoi ekzaminojmeuml peumlr shkak teuml mungeseumls seuml teuml
dheumlnave
46 A janeuml kontrolluar gjeumlrat e duhura
Peumlr teuml qeneuml efektiv duhet teuml kontrollohen gjeumlrat e duhura automjetet ose ngaseumlsit dhe meuml
konkretisht ccedilfareuml lloji teuml sjelljes apo ccedileumlshtje teknike Peumlrvojat ndeumlrkombeumltare japin
udheumlzime peumlrveccedilqeuml edhe kushtet lokale dhe meumlsimet gjithmoneuml duhet teuml merren parasysh
Meqeneumlse kualiteti dhe inspektimi i automjeteve eumlshteuml peumlrmireumlsuar duksheumlm sjellja e
ngaseumlsve eumlshteuml shkaku absolut dominues i aksidenteve teuml trafikut qeuml konfirmohet edhe nga
statistikat e DKRr48 Peumlrjashtime ka te kamioneumlt e meumldhenj Megjithateuml peumlrvoja tregon se
problemet qeuml kaneuml teuml beumljneuml me goma prishjet dhe mbingarkesat nuk janeuml teuml pazakonta etj
Sipas zyrtareumlve teuml DKRr ata i kaneuml ekzaminuar shkaqet e aksidenteve neuml meumlnyreuml qeuml meuml
tepeumlr trsquoi fokusojneuml kontrollet Ata kaneuml gjetur se tejkalimi i shpejteumlsiseuml eumlshteuml shkak i
48 Eumlshteuml e reumlndeumlsishme teuml theksohet se rreziku nga sjelljet e ngaseumlsve mbetet faktor vendimtar i aksidenteve neuml
Kosoveuml Sipas IPK-seuml (Raport inspektimi 05201410) neuml vitin 2012 edhe automjetet e policiseuml ishin peumlrfshireuml neuml 312 aksidente ndeumlrsa 170 prej tyre janeuml shkaktuar nga zyrtareumlt e policiseuml Ndeumlrsa neuml vitin 2013 automjetet e policiseuml ishin peumlrfshireuml neuml 287 aksidente ku neuml 143 raste fajtoreuml ishin policeumlt Shkaku meuml i zakonsheumlm i aksidenteve peumlr teuml dy periudhat eumlshteuml manovrimi i pasigurt i automjeteve nga policia
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
22
zakonsheumlm dhe si pasojeuml e keumlsaj i kaneuml dheumlneuml prioritet teuml larteuml kontrollit teuml shpejteumlsiseuml
Megjithkeumlteuml ka edhe faktoreuml tjereuml qeuml sipas studimeve ndeumlrkombeumltare dhe statistikave teuml
DKRr-seuml janeuml mjaft teuml zakonsheumlm siccedil janeuml ngasja agresive dhe mosmbajtja e distanceumls gjateuml
ngasjes
Peumlr ta matur shpejteumlsineuml patrullat kryesisht vendosen neuml rrugeuml teuml drejta ngaqeuml aty ekziston
rreziku peumlr tejkalim teuml shpejteumlsiseuml Ne kemi gjetur edhe praktika teuml mira neuml kryerjen e
kontrollit teuml shpejteumlsiseuml neuml koheuml teuml duhur neuml vende me rrezik teuml larteuml Keumlto masa ndeumlrmerren
edhe aty ku rreziku i aksidenteve teuml trafikut eumlshteuml mesatar apo i uleumlt (autostrada jashteuml oreumlve
teuml pikut)
Peumlr identifikimin e shkeljeve neuml trafik (tejkalimin e shpejteumlsiseuml) njeumlsiteuml patrulluese
bashkeumlpunojneuml ngushteuml mes tyre qeuml eumlshteuml njeuml praktikeuml tjeteumlr e mireuml
Megjithateuml disa aktivitete teuml kontrollit apo mbikeumlqyrjes - sipas veumlzhgimeve tona ndash janeuml kryer
neuml udheumlkryqe teuml cilat janeuml teuml rregulluara me semaforeuml dhe rrethrrotullime ku aksidentet
shpesh ndodhin49
Foto 1 Zyrtareumlt policoreuml teuml vendosur mbi ureuml neuml autostradeuml duke identifikuar automjetet qeuml
tejkalojneuml kufizimin e shpejteumlsiseuml
49 Neuml qytetin e Prishtineumls i kemi identifikuar dy udheumlkryqe ku kaneuml ndodhur aksidente fatale dhe ku patrullat e
policiseuml rralleumlhereuml janeuml teuml vendosura Vlen teuml peumlrmendet se brenda NjRKRr-PR ekziston njeuml neumln-njeumlsi e veccedilanteuml qeuml eumlshteuml peumlrgjegjeumlse veteumlm peumlr qytetin
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
23
Foto 2 Pika ndaluese e vendosur nga patrulla tjeteumlr policore peumlr trsquoi ndaluar ngaseumlsit e
identifikuar meuml pareuml
Gjateuml intervistave me zyrtareumlt e policiseuml seuml trafikut kuptuam se peumlrveccedil faktorit shpejteumlsi
shumica e patrullave neuml meumlnyreuml rutinore fokusohen neuml ccedileumlshtjet si dritat rripat e siguriseuml
peumlrdorimi i telefonave celulareuml patentat e ngasjes etj peumlrveccedilse teuml peumlrqendrohen meuml shumeuml
neuml faktoreumlt qeuml janeuml teuml lidhur drejtpeumlrdrejt me aksidentet e trafikut sikurse sjelljet e
rrezikshme ngasja agresive ose e pasigurt Kjo neve na tregon se zakonet e krijuara apo
rutina ende luajneuml rol meuml teuml reumlndeumlsisheumlm peumlr policineuml e trafikut gjateuml kryerjeve seuml detyrave teuml
veta Ky nuk eumlshteuml argument kundeumlr peumlr shembull kontrollimit teuml patenteuml-shoferit por ky
eumlshteuml veteumlm njeuml argument kundeumlr asaj qeuml teuml mos beumlhet neuml meumlnyreuml rutinore
Neuml fakt ne nuk kemi gjetur
ndonjeuml fleteuml-patrulluese qeuml teumlreumlsisht peumlrshkruan detyrat qeuml duhet teuml ndeumlrmerren nga
njeumlsiteuml patrulluese e qeuml ndeumlrlidhen me sjelljet e rrezikshme50
ndonjeuml regjisteumlr neuml lidhje me llojet e automjeteve teuml peumlrfshira neuml aksidente Eumlshteuml e
njohur se automjetet sportive dhe taksiste kaneuml prirje teuml jeneuml teuml peumlrfshira neuml aksidente
meuml shumeuml sesa automjetet tjera Si rrjedhojeuml informatat e tilla mund ta ndihmojneuml
policineuml e trafikut qeuml teuml jeteuml meuml shumeuml e fokusuar gjateuml puneumls seuml tyre dhe
se inspektimet teknike janeuml peumlrkushtuar neuml veccedilanti ndaj automjeteve teuml meumldha (si
gomave prishjeve dhe ngarkesave) gjateuml periudhave kur deumlshtimet e tilla mund teuml
50 Fleteuml-patrullimi eumlshteuml njeuml dokument udheumlzues-regjistrues me aneuml teuml cilit njeumlsiteuml patrulluese janeuml teuml pajisura peumlr
teuml kryer kontrolle
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
24
jeneuml fatale (neuml vjeshteumln e vonshme koheumln e dimrit etj)51 Praktikat e mira
ndeumlrkombeumltare keumlshillojneuml qeuml eumlshteuml meuml e reumlndeumlsishme teuml kryhen inspektime teknike
teuml automjeteve teuml meumldha sesa teuml kryhen inspektime teuml automjeteve teuml zakonshme
Ne kemi gjetur se peumlrjashtimi i mjeteve transportuese nga trafiku teuml cilat nuk i kaneuml
ploteumlsuar kriteret teknike eumlshteuml shumeuml i rralleuml Patrullimet qeuml rezultojneuml me identifikimin e
keumltyre kritereve kryesisht janeuml teuml fokusuara veteumlm neuml veprimet e peumlrbashkeumlta me zyrtareumlt e
MI-seuml Si pasojeuml policia e trafikut heziton52 qeuml teuml deumlrgojeuml jo veteumlm automjetet komerciale (teuml
meumldha) neuml kontrolle teuml veccedilanta teknike pa pranineuml e zyrtareumlve teuml MI-seuml dhe veteumlm
hereumlpashere eumlshteuml fokusuar neuml ekzaminimin e kushteve teknike teuml automjeteve (komerciale)
mbingarkimin e mjeteve transportuese etj
47 A peumlrdoren ndeumlshkimet siccedil duhet
Qeumlllimi i shumiceumls seuml funksioneve teuml kontrollit mund teuml peumlrshkruhet si parandalim dhe
identifikim teuml kundeumlrvajtjeve korrigjim teuml mangeumlsive etj Deri meuml tani jemi fokusuar
kryesisht mbi ateuml se si trsquoi parandalojmeuml meuml mireuml dhe trsquoi identifikojmeuml aksidentet e trafikut
Neuml keumlteuml pjeseuml do trsquoi japim disa informata mbi ateuml se si janeuml peumlrdorur ndeumlshkimet
Policia e trafikut aplikon ndeumlshkime teuml ndryshme Gjobat janeuml teuml ndara neuml dy grupe ato teuml
shqiptuara neuml raste teuml aksidenteve dhe ato teuml shqiptuara peumlr shkelje teuml trafikut - pa shkaktuar
aksidente Sipas natyreumls seuml ekzekutimit gjobat shqiptohen vareumlsisht prej pesheumls seuml vepreumls
ato qeuml janeuml teuml detyrueshme53 dhe duhet teuml paguhen menjeumlhereuml dhe ato qeuml duhet teuml
procedohen neuml gjykata Peumlr shkelje teuml vogla dhe teuml rralla teuml cilat nuk e rrezikojneuml neuml meumlnyreuml
teuml konsiderueshme sigurineuml e trafikut policeumlt e trafikut mund teuml japin veumlrejtje verbale apo
me shkrim Veumlrejtjet me shkrim neuml realitet nuk jepen
Numri i ndeumlshkimeve varet pjeseumlrisht nga prioritetet e policiseuml seuml trafikut Neumlse ata e
peumlrcaktojneuml si prioritet testimin peumlr alkool kjo zakonisht neumlnkupton se peumlrdoruesit zbulohen
dhe ndeumlshkohen Si teuml tilla neumlse njeuml prioritizim i veprimeve eumlshteuml demonstruar ndeumlshkimet
mund teuml jeneuml teuml lidhura drejtpeumlrdrejt me suksesin neuml parandalimin e aksidenteve
51 Sipas teuml dheumlnave teuml prezantuara nga PK-ja gjateuml vitit me automjetet e transportit publik ndodhin rreth 910
aksidente 52 Sipas DKRr me rastin e deumlrgimit teuml automjeteve neuml kontrolle teuml jashteumlzakonshme teknike shpenzimet neuml rast
se vetura rezulton teuml jeteuml neuml gjendje teuml rregullt i barteuml zyrtari policor qeuml e ka inicuar deumlrgimin Kjo dispoziteuml eumlshteuml e parapareuml neuml ligjin aktual
53 Gjoba teuml detyrueshme (mandatore) konsiderohen teuml gjitha gjobat nga 15-40 euro qeuml shqiptohen nga zyrtareumlt e policiseuml neuml vend teuml ngjarjes
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
25
Tabela 6 Numri dhe alokimi i gjobave teuml shqiptuara neuml 2012 dhe 2013
Llojet e gjobave 2012
Nr
2013
Nr
Ndryshimi
Mosrespektimi i shpejteumlsiseuml seuml kufizuar 89654 36 123956 43 38
Mosmbajtja e distanceumls 2213 1 2475 1 12
Drejtimi neumln ndikim teuml alkoolit 651 0 527 0 -19
Drejtimi i mjetit pa patenteuml 15061 6 16993 6 13
Mosrespektimi i shenjave teuml trafikut 16541 7 16122 6 -2
Manovrim i pasigurt me automjet 1308 1 1513 1 16
Kalimi i afatit teuml regjistrimit 15588 6 12510 4 -20
Parkimi i parregullt 26467 11 30767 11 16
Teuml tjera (ccedileumlshtje minore) 80305 32 82059 28 1
Totali 247788100 286922100 16
(Burimi PK)
Nga njeuml perspektiveuml e thjeshteuml e siguriseuml seuml trafikut duket sikurse njeuml prioritet mjaft i madh i
jepet faktoreumlve teuml uleumlt teuml rrezikut Meumlse gjysma e ndeumlshkimeve (meuml pak neuml vitin 2013)
mbulojneuml ccedileumlshtjet e profilit teuml uleumlt teuml rrezikut teuml aksidenteve teuml trafikut (si tabelat parkimi
dhe teuml tjera) ndeumlrsa pjesa tjeteumlr vlen peumlr faktoreumlt e rrezikut teuml larteuml dhe teuml meseumlm (si
shpejteumlsia alkooli distanca patenteuml-shoferi dhe shenjat e trafikut) Peumlr teuml qeneuml teuml paansheumlm
megjithateuml njeuml prioritet i madh dhe me sa duket i justifikuar i eumlshteuml dheumlneuml kontrollit teuml
shpejteumlsiseuml qeuml eumlshteuml njeuml shkak i zakonsheumlm peumlr aksidentet e trafikut
Gjateuml studimit teuml profilit teuml ndeumlshkimeve ne mund teuml shohim dy gjeumlra seuml pari ndryshime teuml
vogla neuml prioritete kaneuml ndodhur midis dy viteve dhe seuml dyti ndeumlshkimet reflektojneuml se
shumica e kontrolleve teuml faktoreumlve teuml rrezikut teuml larteuml nuk janeuml kryer nga aktivitete leumlvizeumlse
(neumlse do teuml kishte pasur meuml shumeuml aktivitete leumlvizeumlse ndoshta do teuml kishim pritur meuml shumeuml
gjoba peumlr mosmbajtjen e distanceumls dhe manovrim teuml pasigurt dhe shkelje tjera qeuml kaneuml teuml
beumljneuml me ngasjen)
Neumlse teuml dheumlnat e meumlsipeumlrme e pasqyrojneuml realitetin eumlshteuml e qarteuml se ngaseumlsit e automjeteve
shpeshhereuml tejkalojneuml kufizimet e shpejteumlsiseuml apo ngasin shumeuml shpejt
shpeshhereuml ngasin pa patenteuml
rralleumlhereuml janeuml teuml ndikuar nga alkooli ose narkotikeumlt
mbajneuml distanceumln me automjetet tjera
shpeshhereuml thyejneuml rregulla teuml vogla (parkingu etj)
Ritheksojmeuml neumlse kjo reflekton ploteumlsisht realitetin apo i reflekton prioritetet dhe pajisjet neuml
keumlto tre njeumlsi eumlshteuml e veumlshtireuml teuml thuhet me siguri Neuml njeuml kuptim meuml teuml gjereuml ndash peumlr teuml qeneuml meuml
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
26
teuml sakteuml ndash duhet teuml peumlrdoren edhe teuml dheumlnat nga sistemi i parapareuml i ldquopikeumlve negativerdquo qeuml
nuk eumlshteuml aplikuar deri meuml tani neuml meumlnyreuml peumlr teuml parandaluar recidivisteumlt nga peumlrseumlritjet e
shkeljeve Arsyet peumlrse sistemi nuk eumlshteuml duke u aplikuar janeuml teuml natyreumls teknike Teuml dy
institucionet (PK-ja dhe Gjykatat) kaneuml bazat e tyre individuale teuml teuml dheumlnave megjitheumlse ato
nuk janeuml teuml integruara dhe nuk komunikojneuml mes vete
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
27
5 Konkluzionet
Peumlrfundimi kryesor eumlshteuml se ka mjaft hapeumlsira peumlr peumlrmireumlsime peumlr ta beumlreuml policimin e
trafikut ploteumlsisht efektiv Policia e trafikut mund teuml beumljeuml edhe meuml shumeuml peumlr teuml peumlrmireumlsuar
aktivitetet e saj trsquoi peumlrdoreuml informatat neuml meumlnyreuml meuml efektive si dhe trsquoi planifikojeuml burimet
Kontrollet duket se janeuml pjeseumlrisht teuml bazuara neuml rrezikshmeumlri por cileumlsia e teuml dheumlnave nuk
lejon teuml theksojmeuml se policia e trafikut neuml Kosoveuml - neuml meumlnyreuml sistematike - eumlshteuml duke i kryer
kontrollet efektive neuml aspektin e vendeve dhe koheumls Ekzistojneuml ccedileumlshtje peumlr sa i peumlrket numrit
teuml policeumlve teuml trafikut qeuml operojneuml si dokumentohen veprimet analizohen dhe peumlrdoren peumlr
teuml meumlsuar dhe beumlreuml peumlrmireumlsime si dhe neuml ccedilrsquomeumlnyreuml menaxhohen ndeumlshkimet
Policia e trafikut nuk ka beumlreuml aq sa duhet peumlr trsquoi dizajnuar neuml meumlnyreuml efektive informatat
qeuml i nevojiten
Policia e trafikut mbledh ose ka qasje neuml teuml dheumlna peumlrkateumlse Hapa tjereuml shteseuml nevojiten qeuml
keumlto teuml dheumlna teuml beumlhen meuml teuml dobishme Teuml dheumlnat mbi aksidentet dhe pasojat e tyre mund teuml
strukturohen meuml mireuml dhe ekzistojneuml mundeumlsiteuml peumlr teuml zhvilluar shkeumlmbimin e informatave
me paleumlt e tjera teuml interesit Disa nga informatat mungojneuml siccedil janeuml raportimi performanceumls
dhe vlereumlsimi i rezultateve si dhe ka mangeumlsi neuml cileumlsineuml dhe konsistenceumln e dokumentacionit
Peumlrveccedil keumlsaj edhe meuml shumeuml mund teuml beumlhet peumlr trsquoi beumlreuml informatat transparente dhe teuml
disponueshme peumlr publikun
Policia e trafikut nuk i peumlrdor burimet e saj teuml informatave neuml meumlnyreuml ploteumlsisht efektive
Informatat ekzistuese mund teuml peumlrdoren neuml meumlnyreuml meuml efektive peumlr teuml mbeumlshtetur puneumln
operative Ato nuk peumlrdoren rregullisht peumlr analiza teuml detajuara ose peumlr teuml krahasuar dhe
vlereumlsuar qasjet dhe mjetet e ndryshme teuml peumlrdorura Teuml dheumlnat ekzistuese nuk janeuml
gjithmoneuml teuml trajtuara sa duhet neuml planifikimin operativ Analizat kryhen rralleumlhereuml nga
policia trafikut Kjo nga ana tjeteumlr dometheumlneuml se stimujt peumlr teuml meumlsuar dhe peumlr iniciativa teuml
reja janeuml teuml uleumlta Edhe neumlse ka vendime neuml nivelin rajonal ose lokal pak prej tyre lidhen
qarteuml me ndonjeuml analizeuml teuml kryer peumlr informata ekzistuese apo trsquoi referohen asaj Policia e
trafikut eumlshteuml mjaft mireuml e informuar mbi kushtet e rrugeumlve motin dhe peumlr ngjarjet e
ardhshme qeuml mund teuml shkaktojneuml probleme neuml trafik Por ekzistojneuml mundeumlsi peumlr teuml
peumlrmireumlsuar bashkeumlpunimin mes policiseuml lokale dhe rajonale dhe autoriteteve tjera OJQ-ve
hulumtuesve dhe qytetareumlve
Burimet nuk alokohen neuml meumlnyreuml efektive dhe nganjeumlhereuml mungojneuml mjete teuml
reumlndeumlsishme
Alokimi i burimeve nuk duket se ndjek njeuml model teuml qarteuml peumlr teuml tri njeumlsiteuml Numri i policeumlve
teuml trafikut nuk korrespondon me gjendjen neuml trafik - aksidentet e trafikut Eumlshteuml gjithashtu e
veumlshtireuml teuml shihet njeuml model i qarteuml peumlr alokimin e mjetevepajisjeve mes dhe brenda njeumlsive
Raporti mes numrit teuml policeumlve teuml trafikut dhe numrit teuml automjeteve radareumlve ose testeve teuml
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
28
alkoolit ndryshon neuml meumlnyreuml teuml konsiderueshme bie fjala Njeumlsia peumlr Kontrollin e
Autostradeumls ka meuml shumeuml automjete dhe policeuml sesa Njeumlsia e Prishtineumls ndash neuml raport me
numrin e aksidenteve
Peumlrveccedil keumlsaj njeumlsiteuml jo gjithmoneuml janeuml teuml pajisura siccedil duhet ndoneumlse disa pajisje teuml caktuara
dihet se janeuml kosto-efektive siccedil janeuml automjetet e pasheumlnuara kamerat dhe sistemet e radarit
Asnjeuml njeumlsi nuk ka pasur instrumente peumlr testimin e praniseuml seuml narkotikeumlve dhe veteumlm disa
kaneuml aparate peumlr testimin e alkoolit Alokimi i diskutuesheumlm i burimeve dhe mungesa e
mjeteve teuml reumlndeumlsishme janeuml faktoreuml qeuml pengojneuml efektivitetin (teuml bazuarit neuml rrezikshmeumlri
peumlrdorim kost-efektivdhe fleksibil teuml mjeteve) Neuml keumlteuml kontekst vlen teuml theksohet se rrugeumlt
neuml Kosoveuml nuk janeuml teuml pajisura me kamera teuml shpejteumlsiseuml keumlto kamera mund peumlrdoren peumlr teuml
zeumlvendeumlsuar disa nga aktivitetet meuml teuml kushtueshme teuml patrullimit
Nevoja peumlr teuml kryer detyra teuml tjera eumlshteuml njeuml faktor qeuml ndikon neuml disa njeumlsi meuml shumeuml se
neuml teuml tjerat
Policiseuml seuml trafikut nuk i lejohet gjithnjeuml teuml peumlrqendrohet neuml detyrat e tyre kryesore Policeumlt
nganjeumlhereuml - veccedilaneumlrisht neuml qytetet e meumldha - duhet teuml ndihmojneuml funksione teuml tjera brenda
forcave teuml policiseuml ose autoritete teuml tjera me sheumlrbime teuml ndryshme Kjo sigurisht ka pasoja
pozitive dhe negative Kjo mund teuml shihet si njeuml meumlnyreuml peumlr teuml peumlrdorur burimet neuml meumlnyreuml
fleksibile dhe efikase dhe peumlr trsquoi ofruar sheumlrbime teuml tjereumlve kur keumlto janeuml teuml nevojshme Nga
ana tjeteumlr kjo mund teuml pengojeuml gjithashtu efektivitetin e policiseuml seuml trafikut neuml kryerjen e
detyrave teuml tyre kryesore Disa nga keumlto probleme mund teuml reduktohen peumlrmes kritereve teuml
qarta planifikimit teuml peumlrmireumlsuar dhe bashkeumlpunimit meuml teuml ngushteuml mes njeumlsive teuml
ndryshme policore
Peumlr shkak teuml mungeseumls seuml dokumentacionit eumlshteuml e veumlshtireuml teuml thuhet qartas se teuml gjitha
kontrollet kryhen sistematikisht ose gjithnjeuml neuml vendet e duhura dhe neuml koheumln e duhur
Jo teuml gjitha njeumlsiteuml i regjistrojneuml vendet se ku janeuml kryer kontrollet Sipas mostreumls toneuml
NjRKRr-PR dhe NjKA i regjistrojneuml keumlto teuml dheumlna dhe keumlto njeumlsi kaneuml njeuml qasje teuml bazuar neuml
rrezik Shumica e kontrolleve (por jo teuml gjitha) kryhen neuml rrugeumlt apo vendet e duhura ku
rreziku peumlr aksidente eumlshteuml i larteuml Peumlr sa i peumlrket njeumlsiseuml tjeteumlr (NjRKRr-PE) nuk mund teuml
themi me siguri se cili eumlshteuml rezultati Bazuar neuml intervistat duket se sjellja eumlshteuml e ngjashme
por teuml dheumlnat neuml keumlteuml njeumlsi nuk janeuml teuml plota ose teuml besueshme
Gjetjet tona sugjerojneuml se kontrollet kryesore kryhen gjateuml diteumls Peumlrveccedilse teuml dheumlnat neuml
dispozicion nuk janeuml teuml mjaft teuml holleumlsishme sa peumlr teuml vlereumlsuar neumlse kontrollet kryhet
ploteumlsisht neuml koheumln e duhur Kur ne i studiuam meuml holleumlsisht teuml dheumlnat doli se koha e pikut
peumlr aksidente trafiku peumlrputhej faktikisht me koheumln kur patrullat e policiseuml seuml trafikut
peumlrfundoninfillonin ndeumlrrimet e tyre dhe rrjedhimisht nuk mund teuml ishin neuml vendet me
rrezik teuml larteuml
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
29
Shkurtimisht informatat neuml dispozicion nuk na e beumljneuml teuml lehteuml teuml kuptojmeuml se njeumlsiteuml
patrulluese neuml Kosoveuml i kryejneuml sistematikisht kontrollet efektive peumlr sa i peumlrket vendit dhe
koheumls
Policia e trafikut duhet meuml shumeuml teuml keteuml veumlmendje te ngasja e rrezikshme dhe gjithashtu
teuml kontrollojeuml standardet teknike teuml kamioneumlve dhe autobuseumlve
Kontrollet policore me teuml drejteuml i kushtojneuml shumeuml veumlmendje shpejteumlsiseuml por neuml teuml njeumljteumln
koheuml nuk i kushtohet veumlmendje e duhur aspekteve teuml tjera siccedil janeuml ngasja agresive dhe e
rrezikshme mosmbajtja e distanceumls ngasja neuml gjendje teuml dehur etj Fokusimi tek shpejteumlsia
shpjegohet me faktin se ajo me teuml veumlrteteuml eumlshteuml ndeumlr shkaqet kryesore teuml aksidenteve neuml
trafik por edhe sepse eumlshteuml njeuml lloj sjellje tradicionale dhe e lehteuml peumlr trsquou beumlreuml Mungesa e
kamerave dhe pajisjeve peumlr shpejteumlsineuml si dhe teuml analizave teuml duhura mbi shkaqet e
aksidenteve mund teuml jeteuml njeuml shpjegim tjeteumlr peumlr fokusimin te shpejteumlsia
Ashtu siccedil tregojneuml shumica e hulumtimeve - ne besojmeuml ndash se neuml peumlrgjitheumlsi eumlshteuml meuml efektive
teuml kontrollohen sjelljet e ngaseumlsve sesa automjetet Megjithateuml ka peumlrjashtime Kamioneumlt e
meumldhenj dhe autobuseumlt peumlrfshihen shpesh neuml aksidente trafiku me pasoja teuml meumldha Ne
kemi veumlrejtur se keumltyre automjeteve nuk iu kushtohet veumlmendja e duhur nga ana e policiseuml
seuml trafikut neuml disa njeumlsi Zakonisht kjo ka teuml beumljeuml me kushtet teknike teuml automjeteve teuml meumldha
komerciale siccedil eumlshteuml rasti neuml lidhje me mbingarkimin dhe mireumlmbajtjen
Ndeumlshkimet jo gjithhereuml aplikohen dhe menaxhohen siccedil duhet ndaj kundeumlrvajteumlsve
Policia e trafikut shpesh peumlrdoreuml gjoba teuml vogla si ndeumlshkime Ndeumlshkimet e tjera aplikohen
rralleuml peumlr dallim nga shumeuml vende teuml tjera Peumlr meuml tepeumlr shumica e gjobave shqiptohen
veteumlm peumlr njeuml numeumlr teuml kufizuar shkeljesh dhe nuk duket se e adresojneuml ndeumlshkimin e duhur
teuml bazuar neuml faktoreumlt e aksidenteve - siccedil janeuml mosmbajtja e distanceumls manovrimi i pasigurt
dhe pakujdesi teuml tjera neuml ngasje Moszbatimi i sistemit teuml ldquopikeumlve negativerdquo i ka motivuar
drejtpeumlrseumldrejti ngaseumlsit recidivisteuml peumlr teuml peumlrseumlritur kundeumlrvajtjet Neuml keumlteuml meumlnyreuml neuml
mungeseuml teuml qasjes parandaluese edhe ndeumlshkimet aplikohen mbi keumlteuml bazeuml
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
30
6 Rekomandimet
Peumlrvoja na tregon se numri i aksidenteve neuml trafik dhe pasojat e tyre mund teuml zvogeumllohen
Peumlr keumlteuml mund teuml nevojitet bashkeumlpunimi i ngushteuml mes autoriteteve peumlrgjegjeumlse njeuml sistem i
duhur informativ peumlrdorim efektiv i pajisjeve dhe menaxhim profesional dhe i bazuar neuml
rrezik neuml teuml gjitha nivelet
Ne rekomandojmeuml Drejtorin e Peumlrgjithsheumlm teuml Policiseuml seuml Kosoveumls qeuml
Teuml merr njeuml iniciativeuml peumlr peumlrmireumlsimin e sistemit ekzistues teuml informimit dhe ta beumljeuml
ateuml ploteumlsisht efektiv Po keumlshtu teuml konsiderojeuml futjen e njeuml baze gjitheumlpeumlrfshireumlse teuml teuml
dheumlnave duke ftuar paleumlt e ndryshme teuml interesit Peumlrfitimet nga ky mekanizeumlm do teuml
reflektonin neuml besueshmeumlrineuml e teuml dheumlnave si dhe peumlrdorimin e tyre neuml vendimet
strategjike dhe operative
Teuml peumlrmireumlsojeuml peumlrdorimin e teuml dheumlnave neuml meumlnyreuml qeuml teuml qarteumlsojeuml planifikimin vjetor
dhe teuml vendoseuml objektiva performance teuml qarta peumlr njeumlsi operative Kjo duhet teuml
peumlrfshijeuml analizeuml meuml teuml mireuml teuml teuml dheumlnave mbi aksidentet qeuml formojneuml njeuml pikeumlnisje
peumlr prioritetet dhe qasjet e reja neuml nivel operativ Kjo nga ana tjeteumlr e beumln teuml
reumlndeumlsishme qeuml policia e trafiku teuml nivel qendror teuml ngriteuml funksionet e duhura peumlr
monitorim dhe vlereumlsim
Teuml konsiderojeuml caktimin e meuml shumeuml politikave teuml policiseuml seuml trafikut dhe teuml ri-
konsiderojeuml alokimet ndeumlrmjet njeumlsive teuml ndryshme teuml policiseuml seuml trafikut
Teuml sigurojeuml se njeuml plan investimi peumlr pajisje kost-efektive eumlshteuml hartuar neuml njeuml
perspektiveuml teuml kornizeumls afat-mesme teuml shpenzimeve
Policia e trafikut teuml peumlrqendrohet seuml pari neuml detyrat e tyre kryesore parandalimi i
aksidenteve Ndihma peumlr funksionet e tjera teuml policiseuml dhe autoritetet tjera duhet teuml
planifikohet meuml mireuml neuml bashkeumlpunim me njeumlsiteuml e ndryshme policore Peumlr meuml tepeumlr
bashkeumlpunimi ndeumlrmjet funksioneve teuml ndryshme policore neuml nivel rajonal duhet teuml
peumlrmireumlsohet neuml meumlnyreuml qeuml teuml arrihet efikasitet meuml i larteuml neuml aktivitetet policore qeuml
ndeumlrlidhen me sistemin e trafikut
Teuml sigurohet qeuml aktivitetet e policiseuml seuml trafikut janeuml kryer neuml rrugeuml dhe vende
teumlrrezikshme Peumlr teuml qeneuml ploteumlsisht efektiv menaxhmenti lokal neuml fazeumln e
planifikimit duhet teuml prezantojeuml njeuml qasje fleksibile te ccedileumlshtja e orareve teuml puneumls etj
dhe
Teuml sigurohet qeuml policia e trafikut teuml peumlrqeumlndrohet edhe neuml sjelljet e tjera teuml ngaseumlsve
peumlrveccedilse te tejkalimi i kufizimit teuml shpejteumlsiseuml Njeuml qasje e planifikuar peumlr aktivitete teuml
peumlrforcuara policore neuml trafik duhet teuml merr prioritet teuml larteuml peumlr monitorimin e
sjelljes seuml ngaseumlsve (sikurse ngasja e rrezikshme mosmbajtja e distanceumls etj) Policia e
trafikut njeumlkoheumlsisht duhet teuml peumlrqendrohet meuml shumeuml neuml kriteret e automjeteve
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
31
komerciale (sidomos kamioneumlve dhe autobuseumlve) Masat e kujdesit teuml shtuar duhet teuml
zbatohen rregullisht nga ana e patrullave teuml trafikut
Gjithashtu ne rekomandojmeuml qeuml me qeumlllim teuml ngritjes seuml efektivitetit teuml ndeumlshkimeve gjobat
duhet teuml adresojneuml ndeumlshkimin e duhur bazuar neuml faktoreumlt e aksidenteve Sistemi i
ndeumlshkimeve duhet teuml peumlrmireumlsohet peumlrmes aplikimit teuml sistemit teuml pikeumlve negative Peumlr
trsquou peumlrballur me keumlteuml sfideuml neuml vendosjen e keumltij sistemi duhet teuml ndeumlrtohet bashkeumlpunimi
mes MPB-seuml dhe gjykatave
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
32
REFERENCAT
European Commission ldquoTowards a European road safety area policy orientations on road safety
2011-2020rdquo Brussels 2011
European Commission ldquoEuropean Transport Policy for 2010 Time to deciderdquo Brussels 2001
European Transport Safety Council (ETSC) Reducing Traffic Injuries Resulting From Excess and Inappropriate Speed Brussels 1995
European Transport Safety Council (ETSC) ldquoPolice enforcement strategies to reduce traffic casualties in Europerdquo Brussels 1999
European Transport Safety Council (ETSC) ldquoTransport safety performance indicatorsrdquo Brussels 2001
European Transport Safety Council (ETSC) Traffic Law Enforcement across the EU Brussels 2011
Organisation for Economic Co-Operation and Development (OECD) Safety on Roads - Whatrsquos The Vision 2002
Organisation for Economic Co-Operation and Development (OECD) Road Safety - Impact of New Technologies 2003
Organisation for Economic Co-Operation and Development (OECD) Towards Zero Ambitious Road Safety Targets and The Safe System Approach 2008
Rune Elvik Cost-Benefit Analyses of Police Enforcement ESCAPE 2001
ROSEBUD Road Safety and Environmental Benefit-Cost and Cost- Effectiveness Analysis for Use in Decision-Making 2003
World Health Organization (WHO) ldquoThe World Report on Road Traffic Injury Preventionrdquo Geneva 2004
World Health Organization (WHO) Global status report on road safety 2013 supporting a decade of action Geneva 2013
World Health Organization (WHO) Data systems a road safety manual for decision-makers and practitioners Geneva 2010
World Health Organization (WHO) ldquoSpeed management a road safety manual for decision-makers and practitionersrdquo Geneva 2008
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
33
SHTOJCA I
STRUKTURA ORGANIZATIVE E POLICISEuml SEuml KOSOVEumlS - NJEumlSITEuml E KOMUNIKACIONIT RRUGOR
Drejtoria e Peumlrgjithshme
Departamenti
peumlr Operacione
Departamenti
peumlr Kufi
Departamenti
peumlr Hetime
Departamenti
peumlr Mbeumlshtetje
Departamenti
peumlr Burime
Divizioni i Siguriseuml Publike
DR Prishtineuml
DR Pejeuml
DR Prizren
DR Gjilan
DR Ferizaj
DIVIZIONI I KOMUNIKACIONIT RRUGOR
DR Mitroviceuml
Njeumlsiteuml Rajonale teuml
Komunikacionit
Rrugor
Njeumlsia peumlr
Kontrollin e
Autostradeumls
Njeumlsia peumlr
menaxhimin e
materieve teuml
rrezikshme
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
34
SHTOJCA II
Qasshmeumlria e Policiseuml seuml Trafikut neuml informatat qeuml iu nevojiten peumlr planifikim operativ
Informatat peumlr planifikim operativ
Informata rreth faktoreumlve qeuml lidhen me aksidentet
Teuml dheumlna teuml dokumentuara qeuml tregojneuml nivelin e rrezikut Baza e krijuar e teuml dheumlnave peumlmes seuml secileumls policia e trafikut i identifikon faktoreumlt kryesoreuml teuml rrezikut neuml ateuml zoneuml
Faktori njeri
Faktori automjet
Vendndodhja e pikave teuml zeza
Kushtet atmosferike
Punimet neuml rrugeuml
Informata rreth pasojave teuml aksidenteve
Qasje neuml informata nga institucionet sheumlndeteumlsore dhe kompaniteuml e sigurimit
Informata rreth ngjarjevekushteve kurku mund teuml rriten rreziqet mund teuml rriten peumlr aksidente
Neuml meumlnyreuml qeuml teuml keteuml njeuml qasje teuml standardizuar peumlr informata lidhur me faktoreumlt e rrezikut peumlr zonat e rrezikut ndeumlr teuml tjera policia e trafikut duhet teuml keneuml informata rreth punimeve neuml rrugeuml dendeumlsiseuml seuml trafikut kushteve teuml motit MI dhe autoritet lokalekomunat duhet teuml peumlrfshihen
Informata rreth aktiviteteve teuml kryera nga policia e trafikut dhe ndeumlshkimeve teuml aplikuara
Informatat rreth monitorimitvlereumlsimit sistematik teuml sjelljeve neuml trafik aktivitetet e kryera teuml rezultojneuml me raportet e pas-operative
Teuml dheumlnat mbi aplikimin e ndeumlshkimeve ndaj kundeumlrvajteumlsve Numri i ndeumlshkimeveteuml leumlshuara duhet teuml beumlhet sipas ligjeve dhe rregullave teuml peumlrcaktuara Informatatnga gjykatat janeuml teuml nevojshme Informatatnga MPB rreth ngaseumlsve teuml ndeumlshkuar janeuml teumlnevojshme
Reagimi ndaj rezultateve teuml qasjeve dhe aktiviteteve teuml ndryshme
Peumlr teuml monitoruar performanceumln treguesit e aktiviteteve duhet miratuar Teuml dheumlnat qeuml do teuml mblidhen peumlrfshijneuml numrin e peumlrgjithsheumlm teuml kontrolleve teuml kryera numrin e ngaseumlsve teuml kontrolluar periudhat e ndryshme qeuml duhet teuml krahasohen etj
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
35
SHTOJCA III
Tabela 7 Numri i policeumlve teuml trafikut neumlpeumlr njeumlsi ndash gjateuml viteve
2010 2011 2012 2013 2014
NjKA 27 32 40
NjRKRr Prishtineuml 162 156 147 125 103
NjRKRr Gjilan 69 61 61 62 63
NjRKRr Ferizaj 59 55 54 54 54
NjRKRr Prizren 74 80 78 67 61
NjRKRr Pejeuml 88 91 90 83 83
NjRKRr Mitroviceuml Jug 71 71 72 57 58
NjRKRr Mitroviceuml Veri 27 44
Gjitheumlsej 523 514 529 507 506
(Burimi PK)
Tabela 8 Numri i aksidentevendeumlshkimeve 2010 -2014
Vitet 2010 2011 2012 2013 2014 Total
Aksidente fatale 158 130 116 104 111 619
Persona teuml vdekur 175 157 121 119 127 699
Aksidente me leumlndime 4326 4490 4555 4960 4876 23207
Persona teuml leumlnduar 7730 8321 8561 9817 9713 44142
Aksidente me deumlmemateriale 12594 13338 14044 13878 10333 64187
Aksidente lsquoGodit dhe ikrsquo 952 930 1039 1012 980 4913
Gjitheumlsej aksidente 18030 18888 19754 19954 16300 92926
Tiketa (Gjoba) 254849 276897 247788 286922 319332 1386556
(Burimi PK)
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
36
Tabela 9 Teuml dheumlnat rreth aksidenteve fatale dhe personave teuml vdekur sipas rajoneve (janar ndash
dhjetor 2013)
2013 Prishtineuml Mitroviceuml Pejeuml Prizren Ferizaj Gjilan Autostradeuml Total
Aksidfatale 35 9 26 12 10 10 2 104
Teuml vdekur 40 12 33 12 10 10 2 119
(Burimi PK)
Diagrami 1 Veprimet e ngaseumlsve si faktoreuml kontribues teuml aksidenteve (2013)
Diagrami 2 Aksidentet sipas pjeseumls seuml rrugeumls (2013)
0 500 1000 1500 2000 2500 3000 3500 4000 4500 5000
Manipulimi i pasigurt
Mosmbajtja e distanceumls
Mospeumlrshtatja e shpejteumlsiseuml
Kyqje e pasigurteuml neuml rrugeuml
Ndeumlrrim i shiritave
Kthim leumlvizje prapa
Mosrespektim i peumlrpareumlsiseuml seuml kalimit
Anashkalimtejlakim i parregullt
Tejkalim i shpejteumlsiseuml seuml kufizuar
0 2000 4000 6000 8000
10000 12000 14000 16000
2012
2013
Zyra e Auditorit teuml Peumlrgjithsheumlm (ZAP) kryen auditime teuml rregullsiseuml dhe
teuml performanceumls Zeumlvendeumls Auditori i Peumlrgjithsheumlm Artan Venhari eumlshteuml
duke ushtruar detyreumln e kreut teuml ZAP-it qeuml ka teuml puneumlsuar rreth 145
aneumltareuml teuml stafit
Misioni yneuml eumlshteuml ldquoteuml kontribuojmeuml neuml menaxhim teuml sheumlndosheuml financiar neuml
administrateumln publikerdquo Ne do teuml kryejmeuml auditime cileumlsore neuml peumlrputhje me
standardet e njohura ndeumlrkombeumltare teuml auditimit teuml sektorit publik dhe
praktikat e mira evropiane Ne do teuml ndeumlrtojmeuml besim neuml shpenzimin e
fondeve publike Ne do teuml luajmeuml njeuml rol aktiv neuml sigurimin e interesit teuml
taksapaguesve dhe paleumlve tjereuml teuml interesit neuml rritjen e llogaridheumlnies
publike
Raportet e nxjerra nga Zyra e Auditorit teuml Peumlrgjithsheumlm promovojneuml
drejtpeumlrseumldrejti llogaridheumlnien pasi qeuml ato ofrojneuml bazeuml peumlr trsquoi keumlrkuar llogari
menaxhereumlve teuml ccedildo organizate buxhetore
Auditimet e Performanceumls kryhen peumlr teuml vlereumlsuar neumlse programet
qeveritare menaxhohen neuml meumlnyreuml teuml duhur kost-efektive dheapo efikase si
dhe neumlse sistemet peumlr matjen dhe raportimin e efikasitetit tyre janeuml
funksionale
Zeumlvendeumls Auditori i Peumlrgjithsheumlm ka vendosur neuml lidhje me keumlteuml raport teuml
auditimit teuml performanceumls
Raporti eumlshteuml rezultat i auditimit teuml kryer neumln menaxhimin e Drejtorit teuml
Auditimit Mirlinda Ahmeti mbeumlshtetur nga Safet Berisha (Udheumlheqeumls
Ekipi) dhe Labinot Sadiku
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash Adresa Musine Kokollari No 16 Prishtineuml 10000 Kosoveuml Tel +381(0) 38 25 35 121262-FAX +381(0) 38 2535 122 219
httpoag-rksorg
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
TABELA E PEumlRMBAJTJES
Peumlrmbledhje e peumlrgjithshme i
1 Hyrje 1
11 Historiku 1
12 Objektivi dhe pyetjet e auditimit 2
13 Kriteret e auditimit 2
14 Metodologjia fusheumlveprimi dhe kufizimet e auditimit 3
15 Struktura e raportit 4
2 Siguria neuml trafik dhe policia 5
21 Siguria neuml trafik perspektivat 5
22 Policia e Kosoveumls organizimi dhe peumlrgjegjeumlsiteuml 6
23 Roli i policiseuml seuml trafikut 7
24 Organizatat e tjera teuml angazhuara 7
3 A ka policia e trafikut qasje neuml informata teuml besueshme teuml peumlrditeumlsuara dhe
relevante si dhe a peumlrdoren ato neuml meumlnyreuml efektive 9
31 Ccedilfareuml informatash i duhen policiseuml seuml trafikut 9
32 A ka policia e trafikut qasje neuml informatat e duhura 10
33 A eumlshteuml policia e trafikut duke i peumlrdorur informatat neuml meumlnyreuml efektive 11
4 A i kryen policia e trafikut sheumlrbimet neuml meumlnyreuml efektive 14
41 Si teuml matet efektiviteti i policiseuml seuml trafikut 14
42 A i ka policia e trafikut mjetet e duhura qeuml teuml jeteuml efektive 15
43 A peumlrdoren mjetet neuml dispozicion peumlr qeumlllimin e tij kryesor 18
44 A janeuml kryer kontrollet neuml vendet e duhura 19
45 A janeuml kryer kontrollet neuml koheumln e duhur 20
46 A janeuml kontrolluar gjeumlrat e duhura 21
47 A peumlrdoren ndeumlshkimet siccedil duhet 24
5 Konkluzionet 27
6 Rekomandimet 30
SHTOJCA I 33
SHTOJCA II 34
SHTOJCA III 35
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
Lista e shkurtesave
BB Banka Boteumlrore
BE Bashkimi Evropian
DR Drejtoria Rajonale
DKRr Divizioni i Komunikacionit Rrugor
IPK Inspektorati Policor i Kosoveumls
KB Kombet e Bashkuara
MI Ministria e Infrastruktureumls
MPB Ministria e Puneumlve teuml Brendshme
NjKA Njeumlsia peumlr Kontrollin e Autostradeumls
NjRKRr-PE Njeumlsia Rajonale e Komunikacionit Rrugor - Pejeuml
NjRKRr-PR Njeumlsia Rajonale e Komunikacionit Rrugor - Prishtineuml
OBSH Organizata Boteumlrore e Sheumlndeteumlsiseuml
PK Policia e Kosoveumls
ZAP Zyra e Auditorit teuml Peumlrgjithsheumlm
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
i
Peumlrmbledhje e peumlrgjithshme
Ccedilka kemi audituar
Aksidentet e trafikut rezultojneuml me fatalitete persona teuml leumlnduar deumlme materiale dhe
paraqesin kosto teuml larteuml peumlr shoqeumlrineuml Policia e trafikut eumlshteuml njeuml nga autoritetet kryesore teuml
angazhuara neuml promovimin e siguriseuml rrugore Ajo eumlshteuml autoriteti i veteumlm publik qeuml me
pranineuml e saj neuml rrugeuml kontrollon dhe mbikeumlqyreuml sjelljet e pjeseumlmarreumlsve neuml trafik dhe
peumlrballet drejtpeumlrseumldrejti me veprimet e tyre
Zyra e Auditorit teuml Peumlrgjithsheumlm ka ekzaminuar neumlse aktivitetet e policiseuml seuml trafikut janeuml teuml
bazuara neuml rrezikshmeumlri teuml menaxhuara neuml meumlnyreuml efektive dhe efikase dhe i kaneuml adresuar
shkaqet e aksidenteve
Auditimi eumlshteuml fokusuar neuml ekzaminimin e praktikave teuml aplikuara nga Policia e Kosoveumls -
Njeumlsiteuml Rajonale teuml Komunikacionit Rrugor teuml Prishtineumls dhe teuml Pejeumls dhe Njeumlsia peumlr
Kontrollin e Autostradeumls Arsyeja peumlrse i kemi zgjedhur keumlto njeumlsi eumlshteuml se keumlto mbulojneuml
rrugeumlt neuml teuml cilat ndodhin peumlrafeumlrsisht meumlse 60 e numrit teuml peumlrgjithsheumlm teuml aksidenteve
Ccedilfareuml kemi gjetur
Peumlrfundimi kryesor eumlshteuml se ka mjaft hapeumlsira peumlr peumlrmireumlsime peumlr ta beumlreuml policimin e
trafikut ploteumlsisht efektiv Policia e trafikut mund teuml beumljeuml edhe meuml shumeuml peumlr teuml peumlrmireumlsuar
aktivitetet e saj trsquoi peumlrdoreuml informatat neuml meumlnyreuml efektive si dhe trsquoi planifikojeuml burimet
Kontrollet duket se janeuml pjeseumlrisht teuml bazuara neuml rrezikshmeumlri por cileumlsia e teuml dheumlnave nuk
lejon teuml theksojmeuml se policia e trafikut neuml Kosoveuml - neuml meumlnyreuml sistematike - eumlshteuml duke i kryer
kontrollet efektive neuml aspektin e vendeve dhe teuml koheumls Ekzistojneuml disa ccedileumlshtje peumlrsa i peumlrket
numrit teuml policeumlve teuml trafikut se si operojneuml ccedilka eumlshteuml dokumentuar analizuar dhe peumlrdorur
peumlr teuml meumlsuar dhe trsquou peumlrmireumlsuar si dhe neuml ccedilrsquomeumlnyreuml menaxhohen ndeumlshkimet Keumlto peumlr
shkak se
Policia e trafikut nuk i peumlrdoreuml burimet e saj teuml informatave neuml meumlnyreuml ploteumlsisht
efektive
Burimet nuk alokohen neuml meumlnyreuml efektive dhe nganjeumlhereuml mungojneuml pajisje teuml
reumlndeumlsishme
Nevoja peumlr teuml kryer detyra teuml tjera joparandaluese eumlshteuml njeuml faktor qeuml ndikon neuml
policineuml e trafikut
Policia e trafikut duhet meuml shumeuml teuml keteuml veumlmendje te ngasja e rrezikshme dhe
njeumlkoheumlsisht teuml kontrollojeuml standardet teknike teuml automjeteve komerciale dhe
Ndeumlshkimet jo gjithhereuml aplikohen dhe menaxhohen siccedil duhet ndaj kundeumlrvajteumlsve
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
ii
Ccedilka rekomandojmeuml
Peumlrvoja na tregon se numri i aksidenteve neuml trafik dhe pasojat e tyre mund teuml zvogeumllohen
Peumlr keumlteuml nevojitet bashkeumlpunim i ngushteuml mes autoriteteve peumlrgjegjeumlse njeuml sistem i duhur
informativ peumlrdorim efektiv i pajisjeve dhe menaxhim profesional i bazuar neuml rrezikshmeumlri
neuml teuml gjitha nivelet Ne rekomandojmeuml Drejtorin e Peumlrgjithsheumlm teuml Policiseuml seuml Kosoveumls qeuml
Teuml marreuml njeuml iniciativeuml peumlr peumlrmireumlsimin e sistemit ekzistues teuml informimit dhe ta beumljeuml
ateuml ploteumlsisht efektiv Po keumlshtu teuml konsiderojeuml futjen e njeuml baze gjitheumlpeumlrfshireumlse teuml teuml
dheumlnave duke ftuar paleumlt e ndryshme teuml interesit
Teuml peumlrmireumlsojeuml peumlrdorimin e teuml dheumlnave neuml meumlnyreuml qeuml teuml qarteumlsojeuml planifikimin vjetor
dhe teuml vendoseuml objektiva performance teuml qarta peumlr njeumlsi operative
Teuml rikonsiderojeuml alokimet ndeumlrmjet policiseuml dhe policiseuml seuml trafikut si dhe alokimet
midis njeumlsive teuml ndryshme teuml policiseuml seuml trafikut
Teuml sigurojeuml se njeuml plan investimi peumlr pajisje kost-efektive eumlshteuml hartuar neuml njeuml
perspektiveuml teuml kornizeumls afat-mesme teuml shpenzimeve
Policia e trafikut teuml peumlrqendrohet seuml pari neuml detyrat e tyre kryesore parandalimin e
aksidenteve Ndihma peumlr funksionet e tjera teuml policiseuml dhe autoritetet tjera duhet teuml
planifikohet meuml mireuml neuml bashkeumlpunim me njeumlsiteuml e ndryshme policore
Teuml sigurohet qeuml aktivitetet e policiseuml seuml trafikut janeuml kryer neuml rrugeuml dhe vende teuml
rrezikshme
Teuml sigurohet qeuml policia e trafikut teuml peumlrqendrohet edhe neuml sjelljet e tjera teuml ngaseumlsve
peumlrveccedilse te tejkalimi i kufizimit teuml shpejteumlsiseuml Masat e kujdesit teuml shtuar duhet teuml
zbatohen rregullisht nga ana e patrullave teuml trafikut dhe
Sistemi i ndeumlshkimeve duhet teuml peumlrmireumlsohet Peumlrkrah keumlsaj duhet teuml aplikohet
sistemi i ldquopikeumlve negative si mjet efektiv i ndeumlshkimit
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
1
1 Hyrje
11 Historiku
Aksidentet janeuml ndeumlr shkaktareumlt e vdekjeve leumlndimeve teuml njereumlzve dhe deumlmtimit teuml proneumls
neuml Kosoveuml Mediet kaneuml raportuar shumeuml indikatoreuml neuml lidhje me sigurineuml publike neuml
trafik Serioziteti i gjendjes eumlshteuml theksuar edhe neuml Raportin e Progresit peumlr vitin 2014 i cili
eumlshteuml publikuar seuml fundi nga BE-ja Kostot e drejtpeumlrdrejta ekonomike teuml aksidenteve teuml
trafikut neuml Kosoveuml janeuml vlereumlsuar se peumlrfaqeumlsojneuml rreth 12 teuml Bruto Prodhimit teuml
Brendsheumlm (BPP)1
Krahasuar me vendet e tjera evropiane numri i peumlrgjithsheumlm i aksidenteve neuml trafik eumlshteuml i
larteuml (peumlrafeumlrsisht 20000 neuml vitin 2013) si neuml raport me numrin e automjeteve teuml
regjistruara edhe me numrin e banoreumlve Neuml vitin 2012 numri i aksidenteve fatale peumlr
milioneuml banoreuml ishte 15-20 meuml i larteuml neuml Kosoveuml sesa neuml vendet e BE-seuml me ekonomi
mesatare dhe me ekonomi meuml teuml zhvilluar teuml cilat faktikisht kaneuml meuml shumeuml automjete peumlr
banoreuml sesa Kosova
Edhe pse numri i peumlrgjithsheumlm i aksidenteve teuml trafikut neuml Kosoveuml nuk ka ndryshuar aq
shumeuml gjateuml viteve teuml fundit aksidentet e reumlnda (me teuml leumlnduar apo teuml vdekur) janeuml rritur
meumlse 8 (nga rreth 4600 neuml 5000 mes viteve 2011 dhe 2013 apo rreth 180 persona peumlr
10000 automjete teuml regjistruara) Gjateuml viteve teuml fundit janeuml marreuml disa veprime peumlr teuml
trajtuar problemin por teuml kufizuara Fushata periodike rritja e aktiviteteve teuml policiseuml
peumlrmireumlsimi i disa rrugeumlve janeuml shembuj teuml veprimeve teuml ndeumlrmarra Megjithkeumlteuml politikat
dhe plani i veprimit peumlr sigurineuml rrugore ende nuk janeuml miratuar dhe pak veprime janeuml
ndeumlrmarreuml peumlr teuml peumlrmireumlsuar efektivitetin e autoriteteve peumlrgjegjeumlse2
Peumlr promovimin e siguriseuml rrugore janeuml teuml angazhuara disa autoritete qendrore dhe lokale
Peumlrveccedil autoriteteve peumlr ndeumlrtim dhe infrastruktureuml rrugore autoriteti i veteumlm meuml i
reumlndeumlsisheumlm eumlshteuml policia Policeumlt e trafikut janeuml peumlrgjegjeumls peumlr kryerjen e kontrolleve dhe
synojneuml uljen e rrezikut teuml aksidenteve neuml trafik Ata janeuml teuml pranisheumlm neuml rrugeuml peumlr teuml
kontrolluar dhe mbikeumlqyrur sjelljet e pjeseumlmarreumlsve dhe drejtpeumlrdrejt ndeshen me
veprimet e tyre
1 World Bank The World Bank in Kosovo Country Snapshot (April 2014) fq 10 2 Peumlr meuml shumeuml shih Raportin e Progresit peumlr Kosoveumln nga Komisioni Evropian (BE 2014 faqe 42) ku ndeumlr teuml
tjera thuhet ldquoedhe ligji peumlr sigurineuml rrugore duhet teuml peumlrafrohet me Acquis Communautaire strategjia e siguriseuml neuml rrugeuml dhe plani i saj i veprimit duhet teuml miratohenhelliprdquo
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
2
12 Objektivi dhe pyetjet e auditimit
Objektivi i keumltij auditimi eumlshteuml teuml vlereumlsojeuml neumlse patrullimet e policiseuml seuml trafikut janeuml teuml
bazuara neuml rrezik dhe teuml menaxhuara neuml meumlnyreuml efektive dhe efikase Peumlr meuml tepeumlr objektivi
yneuml eumlshteuml qeuml teuml japim impulse teuml peumlrmireumlsimit aktiviteteve teuml policiseuml seuml trafikut
Pyetja e peumlrgjithshme e auditimit ka qeneuml
ldquoA eumlshteuml policia e trafikut duke i kryer sheumlrbimet e veta neuml meumlnyreuml efikase dhe efektiverdquo
Peumlr teuml qeneuml efektiv ne neumlnkuptojmeuml peumlrmbushjen e objektivave peumlr promovimin e njeuml mjedisi
teuml mireuml dhe teuml sigurt neuml trafik qasjen neuml pajisjet e duhura dhe peumlrdorimin efektiv teuml tyre
aktivitete neuml peumlrputhje me praktikat e mira ndeumlrkombeumltare dhe afteumlsi peumlr teuml zvogeumlluar
numrin e aksidenteve teuml reumlnda rrugore Kjo po ashtu neumlnkupton aplikimin e njeuml qasje pro-
aktive dhe teuml bazuar neuml rrezik qeuml peumlrmes kontrolleve teuml nxiten sjelljet e mira teuml ngaseumlsve
Ne kemi kufizuar pyetjen e peumlrgjithshme neuml keumlto pyetje meuml specifike
1 A kaneuml policeumlt e trafikut qasje neuml informata teuml besueshme teuml peumlrditeumlsuara dhe
relevante dhe a peumlrdoren ato neuml meumlnyreuml efektive
2 A i kryejneuml njeumlsiteuml e policiseuml seuml trafikut sheumlrbimet neuml meumlnyreuml efektive
Policia e trafikut duhet para seuml gjithash teuml keteuml informata teuml duhura dhe pastaj teuml beumljeuml
peumlrdorimin efektiv teuml tyre neuml lidhje me ndarjen dhe peumlrdorimin e burimeve si dhe
planifikimin operativ
Peumlr teuml qeneuml efektive policia e trafikut duhet qeuml teuml adresojeuml analizat e rreziqeve si peumlr
shembull ku kur dhe si ka meuml shumeuml gjasa teuml ndodhin aksidentet
13 Kriteret e auditimit
Auditimi ka vlereumlsuar performanceumln e patrullave teuml policiseuml seuml trafikut kundrejt kritereve teuml
hartuara nga praktikat meuml teuml mira ndeumlrkombeumltare rregulloreve dhe udheumlzuesve teuml PK-seuml
politikave etj Ne kemi peumlrdorur keumlto kritere
1 A janeuml marreuml neuml konsiderateuml nga policia e trafikut gjateuml planifikimit teuml aktiviteteve teuml
dheumlnat peumlr aksidentet dhe
2 A janeuml marreuml vendimet peumlr patrollime (neuml koheuml dhe vend teuml duhur) teuml bazuara neuml
rrezikun e identifikuar meuml hereumlt
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
3
14 Metodologjia fusheumlveprimi dhe kufizimet e auditimit
Ne kemi aplikuar njeuml gameuml metodash peumlr mbledhjen e deumlshmive peumlr trsquoiu peumlrgjigjur pyetjeve
teuml auditimit Ne kemi
1 Rishikuar kornizeumln ligjore
2 Rishikuar dokumente relevante si
a Raportet vjetore teuml viteve 2012-2014 teuml PK
b Analizat e aksidenteveteuml kryera nga PK
c Analizat e procedurave teuml puneumls fleteuml-patrullimeve dhe shkresat e ndryshme teuml PK
d Pyeteumlsoreumlt dhe listat kontrolluese peumlr PK-neuml dhe
e Raportet e inspektimeve nga IPK-ja3
3 Intervistuar persona peumlrgjegjeumls nga PK MI
4 Veumlzhguar inspektimet e kryera nga policia e trafikut
5 Marreuml pjeseuml neuml konferenca dhe seminare ku eumlshteuml diskutuar peumlr sigurineuml neuml trafikun
rrugor dhe
6 Konsultuar shumeuml studime teuml kryera nga KB BE BB OBSH-ja
Ekipi i auditimit nuk ka mundur trsquoi studiojeuml teuml gjitha njeumlsiteuml e policiseuml seuml trafikut auditimi
eumlshteuml fokusuar neuml vlereumlsimin e praktikave teuml aplikuara neuml tre nga teteuml njeumlsiteuml ekzistuese ku
ndodhin peumlrafeumlrsisht meumlse 60 e numrit teuml peumlrgjithsheumlm teuml aksidenteve Ato njeumlsi ishin
Njeumlsiteuml Rajonale teuml Komunikacionit Rrugor teuml Prishtineumls dhe teuml Pejeumls teuml cilat mbulojneuml njeuml
territor teuml gjereuml teuml rrugeumlve neuml Kosoveuml teuml peumlrbeumlreuml nga disa komuna dhe vendkalime kufitare4
Njeumlsia e Prishtineumls eumlshteuml peumlrzgjedhur duke pasur parasysh statusin qeuml e ka qyteti si qendeumlr
administrative5 Gjithashtu ne kemi ekzaminuar Njeumlsineuml peumlr Kontrollin e Autostradeumls qeuml
eumlshteuml peumlrgjegjeumlse peumlr arterien kryesore teuml qarkullimit rrugor neuml Kosoveuml
Auditimi eumlshteuml fokusuar neuml vlereumlsimin e fazeumls planifikuese dhe teuml kryerjes seuml kontrolleve ndash
patrullimeve ndash dhe jo neuml aktivitete teuml tjera qeuml njeumlsiteuml i kryejneuml siccedil janeuml hetimet etj
Periudha e auditimit i mbulon vitet 2012-2014
3 Inspektorati Policor i Kosoveumls (IPK) eumlshteuml agjenci neuml kuadeumlr teuml MPB-seuml qeuml funksionon neuml bazeuml teuml Ligjit 03L-
231 Njeuml ndeumlr funksionet themelore teuml IPK-seuml eumlshteuml edhe ldquoInspektimi i strukturave dhe funksioneve teuml Policiseuml seuml Kosoveumls peumlr teuml siguruar llogaridheumlnie efektivitet dhe efikasitet neuml zbatueshmeumlrineuml e ligjeve dhe procedurave standarde teuml operimit neuml fuqirdquo
4 Sipas struktureumls organizative teuml PK-seuml ekzistojneuml shtateuml rajone- Drejtori Rajonale brenda teuml cilave operojneuml njeumlsiteuml e policiseuml seuml trafikut peumlrderisa NjKA operon brenda Divizionit teuml Komunikacionit Rrugor
5 Sipas raportit teuml NjRKRr-PR neuml rajonin e Prishtineumls janeuml teuml regjistruara rreth 80000 automjete (nga rreth 280000 sa janeuml teuml regjistruara neuml Kosoveuml) dhe brenda 24 oreumlve neuml teuml frekuentojneuml rreth 100000 automjete
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
4
15 Struktura e raportit
Ky raport peumlrbeumlhet nga gjashteuml kapitujt e meumlposhteumlm
Kapitulli 1 Hyrja
Kapitulli 2 Siguria neuml trafik dhe Policia
Kapitulli 3 A ka policia e trafikut qasje neuml informata teuml besueshme teuml peumlrditeumlsuara
dhe relevante si dhe apeumlrdoren ato neuml meumlnyreuml efektive
Kapitulli 4 A i kryen policia e trafikut sheumlrbimet e veta neuml meumlnyreuml efektive
Kapitulli 5 Konkluzionet dhe
Kapitulli 6 Rekomandimet
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
5
2 Siguria neuml trafik dhe policia
21 Siguria neuml trafik perspektivat
Mjedisi i sigurt - peumlrfshireuml edhe sigurineuml neuml trafikun rrugor - eumlshteuml vendimtar peumlr zhvillimin
ekonomik teuml vendit Mbrojtja e jeteumls dhe proneumls eumlshteuml e nevojshme peumlr ccedildo shoqeumlri
Siguria neuml trafik eumlshteuml problem i peumlrhapur neuml mbareuml boteumln6 Organizata Boteumlrore e
Sheumlndeteumlsiseuml (OBSH) ka theksuar se ccedildo 30 sekonda dikush diku vdes neuml njeuml aksident rrugor
dhe dhjeteuml persona leumlndohen reumlndeuml OBSH pret qeuml numri i vdekjeve neuml nivel global teuml arrijeuml
afro 2 milion deri neuml vitin 2030 nga 13 milioneuml sa eumlshteuml tani Ekzistenca e njeuml strategjie
kombeumltare teuml siguriseuml neuml rrugeuml mund teuml shihet si njeuml tregues qeuml siguria neuml rrugeuml eumlshteuml njeuml
ccedileumlshtje neuml agjendeumln politike7
Gjithashtu neuml BE transporti rrugor eumlshteuml meuml i rreziksheumlm dhe meuml i kushtuesheumlm neuml aspektin
e jeteumls njereumlzore Siguria neuml rrugeuml eumlshteuml problem i madh shoqeumlror i peumlrbashkeumlt peumlr teuml gjitha
vendet e BE-seuml Neuml vitin 2009 meuml shumeuml se 35000 njereumlz kaneuml vdekur neuml rrugeumlt e BE-seuml e qeuml
eumlshteuml ekuivalente me njeuml qytet teuml meseumlm dhe jo meuml pak se 15 milioneuml persona janeuml leumlnduar8
Peumlr teuml peumlrmireumlsuar sigurineuml neuml rrugeuml eumlshteuml vendosur njeuml objektiv sasior zvogeumllim peumlr 50 teuml
numrit teuml vdekjeve nga aksidentet rrugore deri meuml 2020 duke filluar nga viti 2010 Pavareumlsisht
suksesit neumlpeumlrmjet programeve teuml BE-seuml rrugeumlt evropiane janeuml ende larg peumlr teuml qeneuml teuml sigurta
BE-ja ka peumlrcaktuar disa objektiva neuml bazeuml teuml orientimeve teuml politikave teuml saj peumlr sigurineuml neuml
rrugeuml duke theksuar si esenciale arsimin trajnimin dhe zbatimin9
Neuml Kosoveuml sfida e siguriseuml neuml rrugeuml eumlshteuml identifikuar gjateuml viteve teuml fundit Neuml vitin 2009
eumlshteuml themeluar njeuml organ ndeumlrministror i quajtur Keumlshilli peumlr Sigurineuml neuml Komunikacionin
Rrugor10 Roli i keumltij Keumlshilli eumlshteuml teuml ndeumlrtojeuml bashkeumlpunimin mes ministrive peumlrgjegjeumlse peumlr
promovimin e siguriseuml neuml rrugeuml Koheumlve teuml fundit eumlshteuml hartuar ldquoDraft-Strategjia Kombeumltarerdquo
nga Keumlshilli dhe si e tilleuml eumlshteuml proceduar peumlr miratim neuml Qeveri Korniza ligjore edhe pse e
mangeumlt eumlshteuml zbatuar pjeseumlrisht dhe eumlshteuml neuml shqyrtim e sipeumlr11 Komunat dhe Keumlshillat
6 Ccedileumlshtja e siguriseuml seuml trafikut riafirmon objektivin afatgjateuml teuml keumlrkuar nga KB peumlr teuml zvogeumlluar numrin e
aksidenteve deri meuml 2020 (Rezoluta e Asambleseuml seuml Peumlrgjithshme teuml KB-seuml ARES64255 mars 2010) 7 Neuml krahasim me vendet e tjera evropiane Kosova eumlshteuml njeuml ndeumlr vendet e pakta qeuml nuk e ka miratuar ende njeuml
strategji kombeumltare peumlr sigurineuml neuml trafik 8 European Commission (EC) Towards a European Road Safety Area Policy Orientations on Road Safety 2011-
2020 (Brussels 2010) 9 Ibidem 10 Themelimi i keumltij keumlshilli eumlshteuml parapareuml me Ligjin mbi Sigurineuml neuml Komunikacion (2007) ldquoProgrami peumlr
sigurineuml rrugorerdquo eumlshteuml miratuar neuml vitin 2010 me qeumlllim teuml zvogeumllimit teuml trendit negativ teuml siguriseuml rrugore neuml Kosoveuml
11 Drafti i ligjit teuml ri eumlshteuml neuml pocedureuml parlamentare peumlr miratim
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
6
Komunaleuml peumlr Siguri teuml Komunitetit teuml themeluar neuml secileumln komuneuml luajneuml njeuml rol teuml veccedilanteuml
neuml aspektin e siguriseuml publike12
22 Policia e Kosoveumls organizimi dhe peumlrgjegjeumlsiteuml
PK-ja eumlshteuml autoriteti kompetent peumlrgjegjeumls peumlr zbatimin e politikave teuml siguriseuml kombeumltare
ku peumlrfshihet edhe trafiku rrugor Roli i policiseuml - neuml fusheumln e siguriseuml neuml trafik - eumlshteuml mjaft
specifik dhe aplikohet peumlrmes aktiviteteve teuml ndryshme Peumlrgjegjeumlsiteuml kryesore janeuml zbatimi i
ligjeve teuml trafikut reagimet ndaj aksidenteve dhe ngritja e nivelit teuml ndeumlrgjegjeumlsimit peumlrmes
qasjes proaktive Policia e trafikut sheumlrben si njeuml pengeseuml peumlr ngaseumlsit teuml cileumlt nuk i
respektojneuml rregullat e trafikut dhe nuk u binden atyre13
PK-ja ka aprovuar njeuml ldquoPlan Strategjik Zhvillimor 2011-2015rdquo14 ku njeuml nga objektivat
strategjike eumlshteuml ngritja e nivelit teuml siguriseuml publike dhe besimit teuml qytetareumlve (trafikut
rrugor)
PK-ja eumlshteuml e organizuar neuml nivel qendror dhe lokal15 Drejtoria e Peumlrgjithshme e PK-seuml
(kryesuar nga Drejtori i Peumlrgjithsheumlm) eumlshteuml peumlrgjegjeumlse neuml nivel vendi Neuml nivelin rajonal
janeuml shtateuml njeumlsi rajonale - Drejtori Rajonale (DR) - peumlrgjegjeumlse peumlr sigurineuml publike Stacionet
e policiseuml janeuml peumlrgjegjeumlse peumlr policineuml lokale neuml secileumln komuneuml16
Policia e trafikut eumlshteuml e organizuar neuml keumlteuml meumlnyreuml neuml nivelin qendror Divizioni i
Komunikacionit Rrugor (DKRr) eumlshteuml peumlrgjegjeumls peumlr menaxhim strategjik udheumlzime urdhra
dhe plane operative peumlr njeumlsiteuml operative (njeumlsiteuml e policiseuml seuml trafikut) Neuml nivel operativ
DKRr eumlshteuml peumlrgjegjeumls peumlr kontrollimin e autostradeumls peumlrmes Njeumlsiseuml peumlr Kontrollin e
Autostradeumls (NjKA) DKRr ka zhvilluar planet e veprimit qeuml kaneuml peumlr qeumlllim adresimin e
sfidave teuml cilat pengojneuml sigurineuml e qeumlndrueshme teuml trafikut rrugor17
Njeumlsiteuml peumlrkateumlse operative janeuml pjeseuml e DR-ve si dhe i raportojneuml DR-ve dhe DKRr-seuml NjKA
raporton drejtpeumlrdrejt tek DKRr
12 Detyrat dhe peumlrgjegjeumlsiteuml e keumltij Keumlshilli janeuml teuml peumlrcaktuara me UA nr 272012 MPB ndash 032012 dhe kaneuml teuml
beumljneuml meuml shumeuml me siguri teuml peumlrgjithshme duke mos u potencuar neuml meumlnyreuml teuml veccedilanteuml sigurineuml neuml trafik Aneumltareuml teuml keumltyre keumlshillave janeuml edhe komandanteumlt e stacioneve policore teuml komunave peumlrkateumlse
13 European Transport Safety Council (ETSC) Policing Enforcement Strategies to Reduce Traffic Casualties in Europe (Brussels 1999) fq 11
14 Bazuar neuml keumlteuml dokument PK-ja ka parapareuml ndeumlrmarrjen e keumltyre masave siccedil janeuml prezenceuml meuml teuml madhe policore peumlrmes patrullimeve meuml teuml shpeshta neuml ldquopika teuml zezardquo kontakte teuml drejtpeumlrdrejta dhe keumlshillimit me qytetareuml organizim teuml aktiviteteve proaktive me qeumlllim teuml edukimit teuml qytetareumlve shtimi i numrit teuml kontrolleve dhe veprimeve tjera policore neuml trafik
15 Shih ldquoShtojceumln Irdquo ndash struktura organizative e PK-seuml 16 Ligji peumlr Policineuml 04L-076 aprovuar meuml 2012 e definon Policineuml e Kosoveumls si sheumlrbim publik qeuml funksionon
brenda MPB-seuml 17 DKRr ka neumlnshkruar njeuml memorandum bashkeumlpunimi me Policineuml e Republikeumls seuml Shqipeumlriseuml peumlr patrullimet e
peumlrbashkeumlta teuml policiseuml seuml trafikut me qeumlllim teuml rritjes seuml siguriseuml neuml trafikun rrugor gjateuml sezonit teuml vereumls
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
7
Detyrat e njeumlsive patrulluese janeuml teuml peumlrcaktuara neuml ldquoUdheumlzuesin peumlr meumlnyreumln e kryerjes seuml
detyrave neuml mbikeumlqyrjen dhe rregullimin e trafikut rrugorrdquo Peumlrveccedil keumltyre dokumenteve PK
ka miratuar gjithashtu ldquoManualin peumlr Parime dhe Procedura Standarde Operativepeumlrshkrime
teuml puneumlsrdquo si dhe udheumlzime peumlr operacione
23 Roli i policiseuml seuml trafikut
Qeumlllimi i policiseuml seuml trafikut eumlshteuml teuml sigurojeuml leumlvizjen e sigurt neuml rrugeuml teuml parandalojeuml
shkeljet neuml trafik dhe teuml marreuml masat e duhura kundeumlr shkeleumlsve Patrullimi ka njeuml rol
mbikeumlqyreumls parandalues dhe krijon njeuml ambient meuml teuml sigurt peumlr teuml gjitheuml aktereumlt neuml trafik
Policia e trafikut analizon planifikon dhe harton strategji peumlr nivel teuml qeumlndruesheumlm teuml
siguriseuml neuml trafik Njeumlsiteuml e policiseuml seuml trafikut janeuml njeumlsi peumlrgjegjeumlse peumlr
Planifikimin e patrullimeve - faza e planifikimit teuml aktiviteteve operative bazohet neuml
analizat e shkaqeve qeuml qeumlndrojneuml pas aksidenteve teuml trafikut (faktoreumlt e rrezikut)
Patrullimet - kryhet neuml meumlnyra teuml ndryshme neuml koheuml teuml ndryshme dhe me mjete teuml
ndryshme Pikat kontrolluese ku kryhen patrullimet peumlrcaktohen neuml bazeuml teuml
analizave teuml rrezikut teuml larteumlpeumlrmendur dhe
Hetimet e aksidenteve - peumlrfshijneuml hetimin e ploteuml teuml tyre dhe kaneuml peumlr qeumlllim rritjen
e siguriseuml neuml trafikun rrugor Hartohen raporte peumlrfshireuml analizat mbi faktoreumlt qeuml i
shkaktojneuml aksidentet18
Mbikeumlqyrja e fluksit teuml trafikut beumlhet peumlrmes praniseuml seuml policiseuml seuml trafikut neuml rrugeuml dhe
mund teuml beumlhet edhe me ndihmeumln e pajisjeve teknike monitoruese ndash kamerave teuml
shpejteumlsiseuml19 etj
24 Organizatat e tjera teuml angazhuara
Neuml adresimin e siguriseuml seuml trafikut rrugor janeuml teuml peumlrfshireuml disa aktereuml
Qeveria eumlshteuml peumlrgjegjeumlse peumlr krijimin e politikave teuml siguriseuml peumlr qytetareuml peumlrfshireuml edhe
trafikun Neumln kornizeumln e aplikueshme ligjore Qeveria Ministria e Puneumlve teuml Brendshme
(MPB) dhe Ministria e Infrastruktureumls (MI) ndajneuml peumlrgjegjeumlsineuml kryesore peumlr vendosjen e
18 Njeumlsiteuml e Policiseuml seuml Trafikut kryejneuml hetime peumlr aksidentet e trafikut qeuml rezultojneuml me fatalitet leumlndime teuml
reumlnda dhe aksidentet me deumlme teuml shumta Neuml aneumln tjeteumlr stacionet policore i hetojneuml aksidentet me deumlme meuml teuml vogla
19 lsquorsquoKamera teuml shpejteumlsiseumlrsquorsquo eumlshteuml emri i zakonsheumlm peumlr kamerat e siguriseuml qeuml peumlrdoren nga forcat e policiseuml Ekzistojneuml kateumlr lloje kryesore kamera fikse teuml cilat janeuml mjete pa pilot dhe fotografojneuml neuml njeuml rrugeuml ku ka pasur aksidente kamera teuml shpejteumlsineuml mbi distanceumln teuml cilat janeuml pa pilot por operojneuml neuml ccedilifte dhe zbulojneuml shpejteumlsineuml e arritur ndeumlrmjet automjeteve dhe peumlrdoren neuml meumlnyreuml tipike neuml rrugeuml meuml teuml gjata me dendeumlsi teuml larteuml peumlrplasjeje kamera leumlvizeumlse peumlr shpejteumlsineuml qeuml peumlrdoren nga policeumlt dhe vendosen neuml aneumlt e rrugeumlve dhe kamera neuml driteuml teuml kuqe qeuml peumlrdoren neuml kryqeumlzimet ku ka semaforeuml Gjithashtu sipas praktikave ndeumlrkombeumltare vendosja e kamerave false neuml vende teuml ndryshme eumlshteuml njeuml meumlnyreuml peumlr teuml rritur efektivitetin
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
8
politikave hartimin dhe zbatimin e ligjeve qeuml lidhen me sigurineuml neuml trafikun rrugor MI ka
disa detyra si
programe peumlr trajnimin e ngaseumlsve dhe vlereumlsimin e tyre
kushtet e kontrollimit teknik teuml automjeteve dhe
ndeumlrtimin dhe mireumlmbajtjen e rrugeumlve
Peumlrveccedil keumlsaj seuml bashku me PK-neuml MI-ja mbikeumlqyreuml administron dhe zbaton kornizeumln
ligjore peumlr sigurineuml publike neuml rrugeuml
Komunat janeuml peumlrgjegjeumlse peumlr ndeumlrtimin dhe mireumlmbajtjen e rrugeumlve publike lokale
Gjykatat janeuml peumlrgjegjeumlse peumlr trajtimin e veprave peumlr shkelje teuml rregullave teuml trafikut
Organet e drejteumlsiseuml peumlrmes puneumls seuml tyre kontribuojneuml neuml meumlnyreuml efektive si mekanizeumlm
mbrojteumls neuml ndeumlrgjegjeumlsimin e publikut Neumlpeumlrmjet vendimeve meritore ato veccedilaneumlrisht
ndikojneuml neuml shtypjen e fenomeneve teuml rrezikshme neuml trafik duke ndikuar keumlshtu
drejtpeumlrdrejt neuml peumlrmireumlsimin e sjelljes seuml pjeseumlmarreumlsve
Institucionet sheumlndeteumlsore kontribuojneuml neuml kujdesin sheumlndeteumlsor dhe trajtimin e qytetareumlve-
ngaseumlsve Sheumlrbimet emergjente me koheuml dhe efektive ndash me aneuml teuml trajtimit teuml duhur teuml
leumlnduarve neuml aksidente - zvogeumllojneuml pasojat e tyre Meuml tej keumlto institucione kontribuojneuml
edhe neuml edukimin e ngaseumlsve peumlr procedurat e ndihmeumls seuml pareuml dhe transportimin e duhur
teuml aksidentuarve
Institucionet e arsimit e promovojneuml edukimin efektiv teuml siguriseuml rrugore neuml shkolla
Gjithashtu mediet mund teuml rrisin ndeumlrgjegjeumlsimin e komunitetit dhe teuml kuptuarit e faktoreumlve
dhe kostove teuml aksidenteve rrugore Kompaniteuml e sigurimeve kaneuml njeuml rol teuml veccedilanteuml neuml keumlteuml
drejtim Aplikimi i koncepteve teuml sigurimit duke shpeumlrblyer ngaseumlsit qeuml nuk shkaktojneuml
aksidente i motivon ata teuml peumlrmireumlsojneuml sjelljet e tyre neuml trafik dhe si rrjedhojeuml e keumlsaj edhe
keumlto kompani ndikojneuml neuml sigurineuml rrugore
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
9
3 A ka policia e trafikut qasje neuml informata teuml
besueshme teuml peumlrditeumlsuara dhe relevante si dhe a
peumlrdoren ato neuml meumlnyreuml efektive
31 Ccedilfareuml informatash i duhen policiseuml seuml trafikut
Veprimet peumlr teuml zvogeumlluar problemet e siguriseuml neuml trafikun rrugor duhet teuml jeneuml teuml bazuara
neuml informata relevante Informatat e tilla mund teuml merren me ndihmeumln e njeuml sistemi
informativ teuml siguriseuml neuml rrugeuml20 Shumeuml vende evropiane kaneuml baza teuml ndryshme teuml teuml
dheumlnave por neuml peumlrgjitheumlsi ato janeuml neuml proneumlsi teuml agjencive kombeumltare peumlr siguri neuml rrugeuml
dhe institucionet e ndryshme ofrojneuml informata peumlr agjenciteuml e tilla21
Aktivitetet efektive teuml policiseuml seuml trafikut keumlrkojneuml informata rreth22
Faktoreumlve qeuml ndeumlrlidhen me aksidente teuml tilla si23
ngaseumlsit dhe sjelljet e tyre
llojet e automjeteve teuml peumlrfshira dhe gjendja e tyre
gjendja e rrugeumlve dhe moti
intensiteti i trafikut dhe
ku dhe kur kaneuml ndodhur aksidentet
teuml ashtuquajturave ldquopika teuml zezardquo24
ngjarjeve - kur dhe ku mund teuml rriten rreziqet peumlr aksidente
pasojave teuml aksidenteve
aktiviteteve teuml kryera nga policia e trafikut dhe ndeumlshkimet e aplikuara dhe
reagimeve peumlr rezultatet e qasjeve dhe aktiviteteve teuml ndryshme
Policia e trafikut eumlshteuml peumlrgjegjeumlse peumlr mbledhjen e teuml dheumlnave teuml nevojshme teuml cilat kryesisht
vet i prodhojneuml Autoritetet tjera ose organizatat mund teuml keneuml njohuri teuml cilat policia e
20 OECD Safety on Roads (Paris 2002) fq 10 21 Neuml Kosoveuml roli i agjenciseuml seuml tilleuml ushtrohet nga Keumlshilli peumlr Sigurineuml neuml Komunikacionin Rrugor Keumlshilli
kryesisht mbledh teuml dheumlna nga Policia e Kosoveumls 22 Kjo pjeseuml bazohet neuml literatura teuml ndryshme rreth praktikave teuml mira teuml kontrollit teuml trafikut dhe dokumente ndash
politika nga organizata teuml ndryshme ndeumlrkombeumltare 23 WHO Data Systems A Road Safety Manual for Decision-Makers and Practioners (Geneva 2010) 24 Neuml menaxhimin e siguriseuml rrugore ldquopikat e zezardquo (angblackspot) janeuml vendet ku historikisht janeuml koncentruar
aksidentet e trafikut Kjo mund teuml ndodh peumlr arsye teuml ndryshme teuml tilla si ktheseuml e ashpeumlr apo keumlnd neuml njeuml rrugeuml teuml drejteuml kryqeumlzim i fshehur neuml njeuml rrugeuml teuml shpejteuml shenja teuml dobeumlta ose teuml fshehura paralajmeumlruese neuml udheumlkryq etj
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
10
trafikut nuk i ka peumlr shembull ngjarjet ose gjendja qeuml mund teuml rriseuml rrezikun peumlr aksidentet
e trafikut Peumlr keumlteuml arsye marreumldheumlnia e ngushteuml e puneumls midis policiseuml seuml trafikut dhe
autoriteteve teuml tjera eumlshteuml thelbeumlsore
Eumlshteuml po keumlshtu e reumlndeumlsishme qeuml teuml dheumlnat teuml strukturohen dhe analizohen siccedil duhet qeuml
aktualisht teuml peumlrdoren peumlr planifikime operative dhe detyra teuml peumlrditshme Kjo do trsquoi
mundeumlsonte policiseuml seuml trafikut teuml zgjedh mjetet e duhura - neuml koheumln e duhur dhe neuml vendin
e duhur Kjo gjithashtu e beumln meuml teuml lehteuml fokusimin meuml teuml mireuml neuml sjelljet e ngaseumlsve kushtet
rrugore gjendjen dhe llojin e automjeteve (kamioneuml autobuseuml ose vetura) etj Peumlr njeuml efekt
maksimal teuml siguriseuml eumlshteuml e reumlndeumlsishme qeuml policia e trafikut teuml fokusohet neuml faktoreuml teuml cileumlt
kaneuml ndikim teuml drejtpeumlrdrejteuml neuml sigurineuml rrugore dhe ateuml neuml vende dhe koheuml teuml duhur ku
aksidentet kaneuml gjasa teuml ndodhin
32 A ka policia e trafikut qasje neuml informatat e duhura
Shumica e informatave teuml nevojshme peumlr qeumlllime teuml planifikimit peumlr policineuml e trafikut janeuml
neuml dispozicion25 Policia e trafikut ka qasje neuml dy baza teuml teuml dheumlnave SIPK teuml dheumlnat rreth
veprave penale dhe MAAP teuml dheumlnat peumlr aksidentet statistikat dhe analizat Teuml dheumlnat neuml
keumlto baza peumlrcillen neuml baza ditore javore dhe mujore Disa teuml dheumlna sigurohen peumlrmes
takimeve dhe shkeumlmbimit me autoritetet tjera - institucionet rrugore sheumlndeteumlsore dhe
gjykatat neuml lidhje me kundeumlrvajteumlsit dhe ndeumlshkimet Teuml dheumlnat rreth aksidenteve dhe
pasojave teuml tyre janeuml teuml plota
Policia e trafikut eumlshteuml mjaft mireuml e informuar rreth ngjarjeve dhe gjendjes se ku dhe kur
mund teuml rriten rreziqet peumlr aksidente Bashkeumlpunimi me autoritetet tjera qendrore dhe lokale
dhe me shoqeumlrineuml civile ofron teuml dheumlna peumlr intensitetin e trafikut gjendjen neuml rrugeuml etj26
Mund teuml keumlrkohet nga policia e trafikut teuml sigurojeuml ndihmeuml peumlr autoritetet tjera bie fjala teuml
jeteuml e pranishme afeumlr shkollave teuml ndihmojeuml organet e inspektimit teuml ngriteuml ndeumlrgjegjeumlsimin
neuml parandalimin e rrezikut neuml trafik etj27
Neuml tabeleumln e meumlposhtme eumlshteuml peumlrmbledhur qasshmeumlria e njeumlsive policore teuml trafikut neuml
informata teuml nevojshme teuml llojeve teuml ndryshme Qasjen e kemi klasifikuar neuml kateumlr kategori28
25 Sipas praktikave ndeumlrkombeumltare burimi meuml i zakonsheumlm peumlr teuml dheumlnat rreth aksidenteve janeuml teuml dheumlnat e
policiseuml Megjithateuml shumeuml aksidente nuk raportohen neuml polici - me ose pa deumlmtime teuml vogla apo pa leumlndime 26 Raportet vjetore teuml PK-seuml peumlr vitet 2012 dhe 2013 27 Examinimi i raporteve teuml ndryshme planeve ditore teuml policiseuml seuml trafikut etj 28 Peumlr meuml shumeuml shpjegime shih ldquoShtojceumln IIrdquo
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
11
Tabela 1 Qasshmeumlria e policiseuml seuml trafikut neuml informata teuml nevojshme peumlr planifikimin
operativ
ploteumlsisht kryesisht pjeseumlrisht shumeuml pak
Informata peumlr faktoreumlt qeuml ndeumlrlidhen me aksidentet x
Informatat peumlr pasojat e aksidenteve x
Informata mbi ngjarjet kushtet kur ku rreziqet mund teuml rriten peumlr aksidente
x
Informata rreth aktiviteteve teuml kryera nga policia e trafikut dhe ndeumlshkimet e aplikuara
x
Reagimet ndaj rezultateve teuml qasjeve teuml ndryshme dhe aktiviteteve
x
Siccedil shihet meuml sipeumlr ekzistojneuml fusha ku informatat e nevojshme nuk janeuml ploteumlsisht teuml
qasshme - kur eumlshteuml e nevojshme Ka ende fusha qeuml duhet teuml zhvillohen para se policia e
trafikut teuml mund teuml pranojeuml informata neuml koheuml peumlr ngjarjet dhe kushtet kur dhe ku mund teuml
rriten rreziqet peumlr aksidente Informatat ldquoonlinerdquo ose neuml koheuml reale nga autoritetet e rrugeumlve
dhe peumlrpjekjet shteseuml peumlr teuml ngritur rrjete me aktereuml teuml ndrysheumlm janeuml shembuj teuml
aktiviteteve qeuml mund teuml shtojneuml vlereuml
Raportimi i performanceumls neuml disa aspekte nuk eumlshteuml i zhvilluar edhe aq mireuml Nga sistemi
aktual i informatave eumlshteuml veumlshtireuml teuml kuptohet secila peumlrpjekje qeuml do teuml sigurojeuml bazeuml solide
peumlr zhvillimin e raportimit
Kapacitetet meuml pak teuml zhvilluara janeuml ato peumlr vlereumlsimin e efektivitetit teuml qasjeve dhe
aktiviteteve teuml ndryshme Disa peumlrpjekje janeuml iniciuar peumlr shembull neuml hartimin e raporteve
peumlr aktivitetet e kryera por jo neuml matjen e veprimeve teuml ndeumlrmarra neuml meumlnyreuml qeuml teuml
parandalohen aksidentet
33 A eumlshteuml policia e trafikut duke i peumlrdorur informatat neuml
meumlnyreuml efektive
Cileumlsia e interpretimit teuml teuml dheumlnave eumlshteuml vendimtare neuml peumlrcaktimin e aktiviteteve teuml
duhura teuml policiseuml seuml trafikut Njeuml shembull disa nga faktoreumlt e aksidenteve teuml ofruara neumlpeumlr
dosje ndash siccedil janeuml kushtet klimatike dhe gjendjet e rrugeumlve ndash mund teuml shpjegojneuml ndonjeuml
aksident por neuml realitet ngasja e pakujdesshme ose shpejteumlsia mund teuml jeneuml shkaku i veumlrteteuml
Me fjaleuml teuml tjera policia e trafikut ka nevojeuml peumlr informata rreth kushteve klimatike dhe
gjendjes neuml rrugeuml qeuml teuml planifikojeuml aktivitetet e saj mireumlpo kontrollet aktuale ndash me qeneuml
efektive ndash duhet teuml fokusohen neuml aspekte tjera si shpejteumlsia dhe sjelljet e ngaseumlsve Njeuml ccedileumlshtje
tjeteumlr qeuml mund teuml ngritet neuml keumlteuml kontekst eumlshteuml nevoja peumlr informata Edhe neumlse keumlto
informata janeuml ligjeumlrisht dhe teknikisht korrekte ato mund teuml diskutohen nga njeuml
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
12
perspektiveuml e kontrollit teuml trafikut neumlse janeuml mbivendosur ose tepeumlr teuml detajuara peumlr trsquou
peumlrshtatur nevojave praktike teuml policiseuml trafikut29
Shfryteumlzimi efektiv i informatave keumlrkon qeuml ato teuml
konsiderohen relevante dhe teuml dobishme nga ana e peumlrdoruesit
doreumlzohen neuml koheumln e duhur peumlr njeumlsiteuml e duhura
interpretohen neuml meumlnyreuml korrekte nga ana e peumlrdoruesit
peumlrdoren peumlr analiza dhe vlereumlsim neuml nivele teuml ndryshme
kaneuml ndikim neuml puneumln e peumlrditshme neuml terren dhe
peumlrdoren peumlr teuml meumlsuar dhe vepruar peumlr ndryshim dhe peumlrmireumlsim
Informatat peumlr planifikimin e aktiviteteve nuk janeuml peumlrdorur sistematikisht nga policia e
trafikut neuml meumlnyreuml efektive peumlr teuml maksimizuar efektivitetin e puneumls neuml aktivitetet e
peumlrditshme Peumlrveccedil keumlsaj ato janeuml peumlrdorur rralleuml peumlr vendimet rreth meumlnyreumls se si duhet
peumlrmireumlsuar aktivitetet e policiseuml seuml trafikut teuml cilat janeuml - peumlrgjitheumlsisht - duke peumlrseumlritur teuml
njeumljteumln strategji teuml zbatimit Detyrat e adresuara neuml fleteumlt-patrulluese nuk ishin shpesh neuml
peumlrputhje me planet operative30
Analizat e shkaqeve qeuml qeumlndrojneuml pas aksidenteve interpretohen nga njeumlsiteuml e policiseuml seuml
trafikut dhe peumlrcillen te DKRr neuml baza teuml rregullta Analizat shteseuml teuml prodhuara nga DKRr
peumlrdoren pjeseumlrisht neuml peumlrputhje me faktoreumlt e identifikuar teuml rrezikut31
Tabela 2 Peumlrdorimi i informatave teuml nevojshme nga policia e trafikut peumlr planifikim
operativ
Peumlrdorimi i informatave Gjithhereuml Shpesh Ndonjeumlhereuml Rralleuml
Teuml interpretuara analizuara dhe kombinuara me teuml dheumlna tjera
x
Teuml doreumlzuara me koheuml te njeumlsia e duhur x
Teuml peumlrdorura peumlr planifikim operativ dhe puneuml teuml peumlrditshme
x
Teuml peumlrdorura peumlr teuml meumlsuar dhe peumlr vendime peumlr peumlrmireumlsim
x
29 Ekzaminimi i klasifikimeve teuml DKRr peumlr shkaqet e aksidenteve neuml trafik ldquoStatistika dhe analiza e aksidenteve
neuml trafikrdquo peumlr vitet 2012 dhe 2013 30 Ekzaminim i aktiviteteve teuml bazuara neuml plane operative 31 Ekzaminimi i klasifikimeve teuml DKRr peumlr shkaqet e aksidenteve teuml trafikut ldquoStatistika dhe analiza e aksidenteve
neuml trafikrdquopeumlr vitet 2012 dhe 2013
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
13
Raportet vjetore teuml DKRr-seuml i peumlrshkruajneuml faktoreumlt e aksidenteve rrugore neuml krahasim me
vitet e meumlparshme Rezultatet e informatave peumlr faktoreumlt qeuml ndeumlrlidhen me aksidentet
trajtohen siccedil duhet veteumlm kur policia e trafikut zbaton masat neuml planet operative ose urdhrat
nga DKRr Neuml planifikimin operativ policia e trafikut ka peumlrdorur informatat rreth
shpeshteumlsiseuml dhe shkaqeve teuml aksidenteve Aktivitetet janeuml teuml ndryshme dhe varen thjesht
nga vendndodhja gjeografike dhe intensiteti i trafikut por kryesisht janeuml orientuar neuml
monitorimin e shpejteumlsiseuml32 Peumlrveccedil keumlsaj njeumlsiteuml e trafikut (duke peumlrjashtuar NjKA-neuml) nuk i
drejtojneuml gjithnjeuml aktivitetet me sheumlnjesteumlr edhe neuml rrugeumlt tjera jo-rajonale
Detyrat rutineuml nuk adresojneuml detyra teuml veccedilanta vis-agrave-vis treguesve teuml identifikuar neuml analizeumln
e aksidenteve Sipas krahasimit teuml teuml dheumlnave patrullimet e vlereumlsuara rutineuml teuml policiseuml seuml
trafikut kryesisht kaneuml sheumlnjestruar faktorin shpejteumlsi Kjo neumlnkupton se informatat nuk janeuml
peumlrdorur ploteumlsisht peumlr detyrat e peumlrditshme Shumica e patrullimeve kryesisht kryhen pa
ndonjeuml objektiv tjeteumlr shteseuml Aktivitetet aktuale teuml peumlrditshme ndash peumlr teuml qeneuml efektive - do teuml
duhet teuml fokusohen neuml aspekte teuml tjera teuml ndryshme siccedil eumlshteuml sjellja e ngaseumlsve (mbajtja e
distanceumls ngasja e pakujdesshme etj)
Informatat peumlrdoren rralleuml peumlr teuml identifikuar peumlrmireumlsimet e mundshme teuml veprimeve
parandaluese33 Shumica deumlrrmuese e aktiviteteve teuml kryera nuk janeuml teuml peumlrmbledhura neuml
raporte post-operative peumlr teuml matur progresin drejt objektivave teuml vendosura Peumlr meuml tepeumlr
peumlrzierja e prioriteteve neuml patrullime nuk ishte gjithnjeuml e bazuar neuml informatat e
disponueshme34
32 Shembuj teuml tjereuml teuml intensifikimit teuml patrullimeve peumlrfshijneuml ndalesat peumlr automjete sipas planeve operative
ngjarjet sportive dhe klubet e nateumls etj Automjetet inspektohen neuml baza vjetore derisa veteumlm hereumlpashere adresohen me plane teuml peumlrbashkeumlta operative Policia e trafikut - MI
33 Ekzaminimi i raporteve teuml njeumlsive teuml policiseuml seuml trafikut peumlr vitet 2012 dhe 2013 34 Vlen teuml peumlrmendet se bazuar neuml informatat peumlr aksidente DKRr ka keumlrkuar nga NjRKRr-PR qeuml teuml shtohet
numri i kontrolleve neuml disa rrugeuml siccedil ishte rasti neuml rrugeumln Prishtineuml-Podujeveuml-Merdareuml Si rezultat i angazhimeve shteseuml numri i aksidenteve neuml keumlteuml aks rrugor eumlshteuml zvogeumlluar duksheumlm neuml periudheumln janar-maj 2014 neuml krahasim me vitin 2013
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
14
4 A i kryen policia e trafikut sheumlrbimet neuml meumlnyreuml
efektive
41 Si teuml matet efektiviteti i policiseuml seuml trafikut
Qeumlllimi i peumlrgjithsheumlm peumlr policineuml e trafikut seuml bashku me autoritetet e tjera peumlrgjegjeumlse siccedil
kemi peumlrmendur eumlshteuml teuml minimizohen aksidentet e trafikut dhe teuml ndihmohet peumlr njeuml mjedis
teuml sigurt teuml trafikut Shtrohet pyetja se si duhet teuml veprojeuml policia e trafikut peumlr teuml
peumlrmbushur neuml meumlnyreumln meuml teuml mireuml teuml mundshme keumlto objektiva Peumlrveccedil keumlsaj a eumlshteuml fare
e mundur teuml maten rezultatet e policiseuml seuml trafikut peumlr shkak teuml faktoreumlve teuml tjereuml qeuml ndikojneuml
neuml veumlllimin dhe karakterin e ldquoaksidenteverdquo
Zvogeumllimi i aksidenteve teuml reumlnda teuml trafikut eumlshteuml njeuml lloj mateumlsi qeuml tregon peumlr rezultatin e
peumlrgjithsheumlm se neuml ccedilrsquomeumlnyreuml operojneuml autoritetet peumlrgjegjeumlse rrugore ose teuml policiseuml seuml
trafikut Megjithateuml eumlshteuml matje shumeuml e peumlrgjithshme qeuml varet nga shumeuml faktoreuml siccedil janeuml
rrugeumlt dhe moti sjelljet e ngaseumlsve numri i automjeteve dhe gjendja e tyre angazhimi i
autoriteteve tjera rregullimi aktual kushtet financiare etj
Ekzistojneuml edhe matje teuml tjera teuml zakonshme Mund teuml studiohen neumlse mjetet e teuml duhura janeuml
neuml dispozicion dhe neumlse ato janeuml peumlrdorur neuml meumlnyreuml efektive peumlr shembull a janeuml peumlrdorur
kamerat e shpejteumlsiseuml dhe radareumlt aty ku do teuml shtonin meuml shumeuml vlereuml (rreziku i larteuml peumlr
aksidentet e trafikut peumlr shkak teuml shpejteumlsiseuml seuml automjetit) a beumlhen teste alkooli ku do teuml
shtonin meuml shumeuml vlereuml etj Gjithashtu mund teuml shqyrtohen neumlse njeumlsiteuml e kontrollit neuml koheuml
teuml duhur sigurojneuml autoritetet peumlrgjegjeumlse rrugore me propozime peumlr ndryshimin e
kufizimeve teuml shpejteumlsiseuml veumlnien e shenjave paralajmeumlruese riparimin e rrugeumlve largimin e
pengesave neuml rrugeuml etj
Mund edhe teuml matet meumlnyra se si shpeumlrndahen burimet neuml koheuml dhe neuml hapeumlsireuml Idealisht
mjetet e duhura duhet peumlrdorur peumlr teuml kontrolluar gjeumlrat e duhura neuml koheumln e duhur dhe
vendin e duhur Aktivitetet e patrullimit neuml koheuml dhe hapeumlsireuml duhet teuml ndeumlrlidhen sa meuml
shumeuml qeuml teuml jeteuml e mundur me ateuml se kur dhe ku ndodhin aksidentet e trafikut
Kundrejt propozimeve teuml meumlsipeumlrme mund teuml shtrohet pyetja A eumlshteuml e mundur qeuml policia
e trafikut teuml punojeuml meuml mireuml apo meuml dobeumlt a eumlshteuml policia e trafikut neuml gjendje teuml meumlsojeuml dhe
a janeuml neuml gjendje teuml marrin vendime ccedilfareuml teuml beumljneuml dhe si teuml beumlhet Peumlrgjigja e qarteuml peumlr teuml
gjitha keumlto pyetje eumlshteuml pozitive Eumlshteuml e reumlndeumlsishme teuml theksohet se megjithateuml asnjeuml matje
nuk eumlshteuml e peumlrsosur dhe e ploteuml vetvetiu Ccedileumlshtje kryesore eumlshteuml qeuml teuml peumlrdoren informatat
dhe teuml dheumlnat relevante teuml besueshme dhe qeuml janeuml neuml gjendje trsquoi ofrojneuml policiseuml seuml trafikut
udheumlzime se si teuml punojneuml meuml zgjuar ndash teuml jeneuml meuml efektiv - neuml meumlnyreuml qeuml trsquoi afrohen qeumlllimit
qeuml teuml ndikojneuml neuml numrin e aksidenteve fatale
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
15
42 A i ka policia e trafikut mjetet e duhura qeuml teuml jeteuml efektive
Peumlr shkak se rreziku i aksidenteve peumlrcaktohet nga faktoreuml teuml ndrysheumlm policia e trafikut
duhet teuml peumlrdoreuml mjete teuml llojllojshme peumlr teuml adresuar vendimet ndikuese mbi kufizimet e
shpejteumlsiseuml dhe shenjat paralajmeumlruese dhe meuml drejtpeumlrdrejteuml peumlrmes masave teuml ndryshme
teuml kontrollit teuml trafikut siccedil janeuml kamerat peumlr shpejteumlsi radareumlt testet e alkoolit kontrollet e
automjeteve dhe teuml flukseve teuml trafikut gjendjen e rrugeumlve dhe sjelljet e ngaseumlsve35
Neuml meumlnyreuml qeuml teuml keteuml qasjen direkte neuml meumlnyreuml efektive policia e trafikut duhet teuml
Orientojeuml peumlrpjekjet e tyre neuml
- Vendndodhjet me rrezik teuml larteuml rrugeumlt apo vendet ku aksidentet mund teuml
ndodhin
- Neuml koheumln diteumlt dhe oreumlt me rrezik teuml larteuml kur aksidentet mund teuml jeneuml meuml teuml
shpeshta
- Vendndodhjet me rrezik ad-hoc neuml koheuml teuml caktuar (ngjarje teuml peumlrkohshme)
Fokusojeuml kontrollet neuml faktoreumlt qeuml ndeumlrlidhen me aksidente si
- Sjellja e ngaseumlsve me rrezik teuml larteuml
- Faktoreumlt mekanik teuml rrezikut teuml larteuml te automjetet veccedilaneumlrisht kamioneumlt e
meumldhenj
- Rrugeumlt me rrezik teuml larteuml dhe kushtet e motit
Aplikojeuml ndeumlshkime teuml duhura peumlr ata qeuml keumlrceumlnojneuml sigurineuml neuml trafik peumlrmes
- Paralajmeumlrimeve verbale apo teuml dokumentuara dhe llojeve teuml ndryshme teuml
gjobave etj
Peumlr teuml qeneuml efektive policia e trafikut duhet teuml keteuml punonjeumls kompetent dhe pajisje teuml
duhura automjete teuml pajisura mireuml (teuml shenjeumlzuara dhe teuml pashenjeumlzuara) motoccedilikleta
radareuml dhe teste teuml alkoolit Neuml shumeuml vende policia e trafikut eumlshteuml e pajisur edhe me
helikoptereuml kamera teuml shpejteumlsiseuml teste kundeumlr narkotikeumlve etj36 Peumlrvoja neuml BE dhe vende teuml
tjera tregon se kamerat e shpejteumlsiseuml teuml cilat ofrojneuml deumlshmi fotografike teuml pranueshme peumlr
gjykata janeuml shumeuml kost-efektive37
PK-ja peumlrdoreuml tregues teuml ndrysheumlm neuml meumlnyreuml qeuml teuml ndajeuml burimet e tyre neuml meumlnyreuml efektive
35 Ky seksion bazohet neuml literatura teuml ndryshme peumlr praktika teuml mira teuml kontrollit teuml trafikut si dhe dokumente
dhe politika nga vende teuml ndryshme dhe nga Policia e Kosoveumls 36 Patrullimi me helikopter peumlrdoret neuml veccedilanti neuml rrethana selektive Helikoptereumlt mund teuml peumlrdoren gjithashtu
peumlr kujdesin post-aksidental PK-ja nuk eumlshteuml e pajisur me mjet teuml tilleuml Mungojneuml edhe instrumentet peumlr testimin e praniseuml seuml narkotikeumlve
37 European Transport Safety Council (ETSC) Reducing Traffic Injuries Resulting from Excess and Inappropriate Speed (Brussels 1995) fq 28
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
16
Ne kemi ekzaminuar teuml dheumlnat e ndryshme - neuml lidhje me zyrtareumlt policoreumlpolicineuml e
trafikut
Tabela 3 Teuml dheumlnat peumlr aksidentet automjetet kundrejt burimeve teuml policiseuml
2010 2011 2012 2013 2014
Numri i automjeteve teuml regjistruara 178798 205366 212851 272107 288828
Numri i aksidenteve 18030 18888 19754 19954 16300
Numri i aksidenteve fatale 158 130 116 104 111
Numri i teuml vdekurve 175 157 121 119 127
Numri i personave teuml leumlnduar 7730 8321 8561 9817 9713
Numri i zyrtareumlve policoreuml 7191 7205 7269 7326 7686
Numri i zyrtareumlve policoreuml teuml trafikut 523 514 529 507 506
Duket fare qarteuml se numri i policeumlve teuml trafikut nuk e ka ndjekur trendin e aksidenteve dhe
automjeteve Ne kemi marreuml neuml konsiderateuml edhe burimet peumlr njeumlsiteuml e veccedilanta
Tabela 4 Numri i kilometrave teuml mbuluara nga policia e trafikut burimet neuml njeumlsiteuml
peumlrkateumlse teuml policiseuml seuml trafikut mjetet e kontrollit teuml disponueshme (2014)
Njeumlsia Kilometrat e
mbuluara Zyrtareumlt e
policiseuml Automjetet e shenjeumlzuara
Automjetet civile
Radareuml Testues teuml
alkoolit
NjRKRr-PR 341 108 6 1 5 5
NjRKRr-PE 380 82 13 0 6 3
NJKA 104 33 6 0 10 2
Siccedil shihet shpeumlrndarja e burimeve nuk duket se e peumlrcjelleuml njeuml model teuml qarteuml peumlr teuml tre
njeumlsiteuml Peumlr shkak teuml bazeumls seuml paqarteuml peumlr alokim numri i policeumlve teuml trafikut nuk
korrespondon me kushtet e trafikut respektivisht aksidentet As numri i automjeteve teuml
shenjeumlzuara apo sistemet e radareumlve nuk ndeumlrlidhen me numrin e policeumlve apo aksidentet e
trafikut Numri i radareumlve neuml NjKA mund pjeseumlrisht teuml shpjegohet me faktin se eumlshteuml njeumlsi
patrulluese e autostradeumls (neumlse kjo eumlshteuml shpeumlrndarja optimale e keumlsaj pajisje ateumlhereuml eumlshteuml
njeuml ccedileumlshtje tjeteumlr)
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
17
Eumlshteuml po keumlshtu veumlshtireuml teuml shihet njeuml model i qarteuml i shpeumlrndarjes seuml burimeve ndeumlrmjet dhe
brenda njeumlsive Raporti midis numrit teuml policeumlve teuml trafikut dhe numrit teuml automjeteve
radareumlve apo testuesve teuml alkoolit ndryshon neuml meumlnyreuml teuml konsiderueshme peumlr shembull
NjKA ka meuml shumeuml automjete dhe meuml shumeuml policeuml sesa NjRKRr-PR neuml raport me
aksidentet e trafikut Njeuml shpjegim i mundsheumlm por jo shterues eumlshteuml faktori gjeografik
(qytetet neuml raport me fshatet)
Vlen teuml theksohet se veteumlm njeuml njeumlsi kishte qasje neuml njeuml automjet civil teuml pashenjeumlzuar edhe
pse neumlse automjetet e tilla peumlrdoren siccedil duhet - sipas peumlrvojeumls ndeumlrkombeumltare ndash ateumlhereuml ato
janeuml mjaft efektive neuml identifikimin e ngaseumlsve agresiveuml
Peumlr meuml tepeumlr veteumlm disa automjete teuml policiseuml seuml trafikut janeuml teuml pajisura me radareuml dhe
testues peumlr alkool38 Rrjedhimisht eumlshteuml e pamundur qeuml patrullat teuml kryejneuml teste teuml tilla seuml
paku jo peumlrnjeumlhereuml (neuml teuml njejteumln koheuml) Kjo ka mundeumlsi teuml pengojeuml efektivitetin e kontrolleve
teuml trafikut meqeuml shpejteumlsia dhe ldquongasja neumln ndikimin e alkoolit barnave dhe narkotikeumlverdquo
janeuml gjithashtu shkaktareuml teuml aksidenteve neuml trafik39
Kontrollet e kufizuara teuml alkoolitnarkotikeumlve janeuml njeuml e meteuml e kontrolleve qeuml e reduktojneuml
cileumlsineuml e teuml dheumlnave mbi shkaqet qeuml qeumlndrojneuml pas aksidenteve
Peumlrveccedil informatave teuml dheumlna neuml tabeleumln e meumlsipeumlrme ne kemi gjetur mangeumlsi teuml tjera neuml
pajisje bie fjala automjetet nuk janeuml teuml pajisura me shenjat paralajmeumlruese (si stop policia
ngadaleumlso rrezik neuml rrugeuml etj) Asnjeuml prej njeumlsive nuk kishte qasje neuml motoccedilikleta ndoneumlse
mjetet e tilla zakonisht shihen si mjaft efektive peumlr kontrollin e trafikut Peumlr meuml shumeuml
kamerat e shpejteumlsiseuml qeuml nga shumeuml hulumtues janeuml pareuml si mjet shumeuml efikas peumlr uljen e
rrezikut teuml aksidenteve teuml trafikut (dhe numrin e zyrtareumlve teuml nevojsheumlm peumlr kontrolle) nuk
janeuml peumlrdorur neuml asnjeuml njeumlsi kryesisht peumlr shkak teuml argumenteve se keumlrkojneuml investime
fillestare
Policia e trafikut peumlrdoreuml meumlnyra leumlvizeumlse dhe joleumlvizeumlse (statike) peumlr patrullim Teuml dyja
meumlnyrat i kaneuml epeumlrsiteuml dhe teuml metat e tyre40 Aktivitetet joleumlvizeumlse teuml kontrollit janeuml meumlnyreuml
e duhur neuml raste teuml bazuara neuml rrezik teuml veccedilanteuml (peumlrqendrimi masiv i peumlrpjekjeve teuml
kontrollit teuml trafikut neuml koheuml dhe vend teuml caktuar) ose kryhen neuml vende ose rrugeuml ku
aksidentet historikisht janeuml teuml zakonshme Patrullimet leumlvizeumlse janeuml meumlnyreuml e mireuml peumlr
zbulimin e sjelljeve teuml ccedilrregullta teuml ngaseumlsve qeuml mund teuml ndodhin edhe neuml vende ku
aksidentet janeuml meuml pak teuml zakonshme Shumica e aktiviteteve teuml patrullimit nga keumlto njeumlsi
kryhen peumlrmes patrullimeve joleumlvizeumlse Peumlrjashtime beumljneuml patrullimet e rralla teuml kryera nga
38 Neuml raportin e IPK-seuml peumlr ldquoVlereumlsimin e menaxhimit teuml trafikut rrugor nga PK-jardquo (2014) eumlshteuml theksuar se
shumica e radareumlve janeuml jo-funksionaleuml 39 Sipas OJQ-seuml ldquoLabyrinthrdquo nuk ka numeumlr teuml sakteuml peumlr peumlrdoruesit e narkotikeumlve neuml Kosoveuml Ekzistojneuml
vlereumlsime teuml peumlrafeumlrta teuml peumlrdoruesve qeuml sillen mes 10000 - 15000 individeumlve dhe nga keumlta rreth 4000 ndash 5000 besohet teuml jeneuml peumlrdorues teuml heroineumls
40 Rune Elvik Cost-Benefit Analyses of Police Enforcement (ESCAPE 2001) fq 14
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
18
automjeti me targa civile neuml NjRKRr-PR Peumlrveccedil keumlsaj neuml rrugeumlt e qytetit teuml Prishtineumls eumlshteuml
e zakonshme qeuml patrullimet teuml kryhen dhe neuml keumlmbeuml ose me biccedilikleta Nuk ka qeneuml e
mundur qeuml ZAP-i teuml vlereumlsojeuml performanceumln e tyre por ka mundeumlsi qeuml biccedilikletat ndash sidomos
neuml qytetet e meumldha - teuml jeneuml mjet efektiv neuml disa raste Peumlr meuml shumeuml gjithnjeuml mund teuml themi
se patrullimi neuml keumlmbeuml peumlrmbush funksionet parandaluese neuml kuptim meuml teuml gjereuml (meuml pak teuml
matsheumlm)
43 A peumlrdoren mjetet neuml dispozicion peumlr qeumlllimin e tij
kryesor
Policeumlt e trafikut nganjeumlhereuml duhet trsquoiu ndihmojneuml funksioneve tjera peumlrbrenda forcave teuml
policiseuml ose trsquoiu ndihmojneuml autoriteteve tjera me sheumlrbime teuml ndryshme Kjo natyrisht se ka
pasoja edhe pozitive edhe negative Kjo mund teuml shihet si njeuml meumlnyreuml fleksibile por
njeumlkoheumlsisht mund ta pengojeuml efektivitetin e policiseuml seuml trafikut peumlr kryerjen e detyrave teuml
tyre kryesore41
Teuml tre njeumlsiteuml e trafikut nuk ishin teuml angazhuara neuml meumlnyreuml teuml vazhdueshme neuml veprimtari teuml
tilla mbeumlshteteumlse NjKA ishte neuml gjendje qeuml trsquoi koncentrojeuml ploteumlsisht burimet e veta neuml
detyreumln e vet primare - neuml gjeumlra tjera teuml ngjashme ndash dhe ndoshta ka nevojeuml peumlr meuml pak policeuml
dhe automjete peumlr ta mbajtur keumlteuml nivel teuml kontrollit
Sipas peumlrllogaritjeve tona neuml ccedildo diteuml teuml vitit 2013 neuml NjRKRr-PR mesatarisht rreth peseuml peumlr
qind teuml zyrtareumlve policoreuml nuk ishin neuml dispozicion peumlr kontrollin e trafikut42
Marreuml parasysh gjendjen neuml trafik dhe zhvillimin e aksidenteve na beumln teuml kuptojmeuml se
veumlllimi i puneumls - ose pengesat peumlr teuml qeneuml efektiv - janeuml rritur meuml shumeuml peumlr NjRKRr-PR sesa
peumlr dy njeumlsiteuml e tjera Keumlshtu qeuml duke krahasuar numrin e aksidenteve dhe teuml policeumlve teuml
trafikut neuml Prishtineuml ne kemi veumlrejtur se ndash peumlrkundeumlr ngarkeseumls ndash numri i policeumlve eumlshteuml
zvogeumlluar (nga 147 sa ishin neuml vitin 2012 neuml 103 neuml vitin 2014)43
Peumlr trsquoi peumlrballuar sfidat e tilla duhet ulur ambiciet duhet rritur efikasitetin (teuml punohet meuml
mireuml dhe meuml zgjuar) ose teuml shtohen burime si peumlr shembull peumlrmes rialokimit teuml burimeve
ose duke peumlrdorur kamera Bazuar neuml veumlzhgimet tona ne nuk kemi mundur teuml gjejmeuml
deumlshmi teuml forta peumlr rritjen e efikasitetit apo peumlr burime shteseuml gjateuml periudheumls seuml ekzaminuar
41 Policia e Kosoveumls intervista me menaxhmentin e policiseuml seuml trafikut (prill 2014) ekzaminimi i dokumenteve teuml
ndryshme teuml tjera si komunikime elektronike plane etj 42 Analiza fillestare tregon se ccedildo diteuml rreth peseuml policeuml teuml trafikut kaneuml qeneuml teuml angazhuar neuml mbeumlshtetjen e
institucioneve teuml tjera peumlr ngjarje teuml ndryshme si peumlrcjellje peumlr delegacione protesta teuml ndryshme ngjarje sportive etj Me rastin e tubimeve dhe ngjarjeve teuml ndryshme burimet e angazhuara peumlr patrullimin e trafikut ridrejtohen peumlr teuml siguruar keumlto ngjarje duke braktisur vendet ku patrullimet eumlshteuml dashur teuml kryhen Gjateuml keumltyre ngjarjeve atje kryesisht eumlshteuml fluks i madh i automjeteve dhe ka rreziqe meuml teuml meumldha peumlr aksidente apo probleme tjera teuml trafikut
43 Teuml shihet ldquoShtojca IIIrdquo (tabela 7)
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
19
peumlr NjRKRr-PR Kjo sugjeron se ldquozgjidhjardquo e sfideumls peumlr NjRKRr-PR ka qeneuml qeuml teuml ulen
ambiciet peumlr kontrollin e trafikut44 Dy njeumlsiteuml tjera nuk kaneuml qeneuml teuml detyruara qeuml teuml
peumlrballen me teuml njeumljteumln situateuml45
44 A janeuml kryer kontrollet neuml vendet e duhura
Teuml gjendesh neuml vendin e duhur me rrezik teuml larteuml - peumlr teuml kontrolluar - eumlshteuml vendimtare peumlr
njeuml polici teuml efektshme teuml trafikut46 Ne kemi studiuar trajteumln gjeografike teuml aksidenteve neuml
kuadeumlr teuml tri rajoneve dhe kemi krahasuar ateuml me shpeumlrndarjen e kontrolleve teuml kryera Ne
gjithashtu kemi ekzaminuar edhe shkaqet e aksidenteve
Teuml ashtuquajturat ldquopika teuml zezardquo janeuml vende apo rrugeuml ku aksidentet e trafikut ndodhin
shpesh Neuml harteumln e meumlposhtme janeuml paraqitur keumlto pika neuml njeumlreumln prej tri rajoneve (NjRKRr-
PR)
44 Kjo situateuml vlen veccedilaneumlrisht peumlr rrugeumln drejt pikeumls seuml vendkalimit kufitar neuml Mutivodeuml ku nuk ushtrohen
kontrolle 45 NjRKRr-PE nuk ka ofruar ndonjeuml teuml dheumlneuml peumlr keumlteuml por sipas zyrtareumlve numri eumlshteuml meuml i uleumlt se neuml Prishtineuml
dhe nuk eumlshteuml rritur aq shumeuml 46 Sipas praktikave teuml mira veteumlm prania e policiseuml seuml trafikut neuml vende teuml duhura - edhe pa kontrolluar fare -
eumlshteuml e nevojshme qeuml ngaseumlsit teuml jeneuml teuml kujdessheumlm dhe ka karakter parandalues
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
20
Ccedilfareuml kemi gjetur NjRKRr-PR mban teuml dheumlna teuml tilla qeuml demonstrojneuml se kontrollet e keumlsaj
njeumlsie janeuml teuml orientuara deri neuml njeuml maseuml teuml madhe - por jo ploteumlsisht ndash kundrejt ldquopikave teuml
zezardquo Disa prej keumltyre pikave iu jepet veumlmendja e duhur ndeumlrsa teuml tjerat peumlr arsye teuml
ndryshme neglizhohen ose iu jepet njeuml veumlmendje meuml e uleumlt
NjRKRr-PE nuk peumlrdoreuml orare kohore peumlr ta specifikuar vendin se ku duhet teuml veprojneuml
njeumlsiteuml e patrullimit peumlrderisa i kryejneuml kontrollet Personat qeuml intervistuam nga kjo njeumlsi
kaneuml theksuar se aktivitetet patrulluese kryesisht kryhen neuml bazeuml teuml vlereumlsimit peumlrvojeumls dhe
gjykimit teuml njeumlsive patrulluese
Neuml aneumln tjeteumlr kontrollet neuml NjKA ushtrohen neuml vende teuml ndryshme teuml peumlrcaktuara meuml pareuml
neuml teumlreuml traseneuml
45 A janeuml kryer kontrollet neuml koheumln e duhur
Puna e patrullimeve neuml terren beumlhet neuml tri ndeumlrrime Ndeumlrrimet e patrullave peumlr shkak teuml
mungeseumls seuml automjeteve beumlhen neuml zyra teuml njeumlsive dhe gjateuml asaj periudhe asnjeuml rrugeuml
rajonale dhe magjistrale nuk mbulohet me njeumlsi patrulluese47
Neuml tabeleumln e meumlposhtme eumlshteuml paraqitur numri i peumlrgjithsheumlm i aksidenteve teuml regjistruara
teuml trafikut neuml tri regjionet peumlr vitet 2012 dhe 2013 si dhe koheumln kur ndodhen aksidentet gjateuml
24 oreumlve
Tabela 5 Aksidentet e trafikut sipas rajoneve dhe koheumln kur kaneuml ndodhur
Koha gjateuml diteumls
Prishtineuml Pejeuml NjKA
2012 2013 2012 2013 2012 2013
06-10 1299 1365 358 383 Nuk ka shifra 12
10-14 2439 2635 827 791 32
14-18 2730 3036 870 785 29
18-22 1522 1741 624 399 8
22-02 493 563 201 153 10
02-06 208 256 77 63 8
Total 8691 9596 2957 2574 99
Siccedil shihet meuml larteuml shumica e aksidenteve ndodhin gjateuml diteumls Meuml shumeuml se frac34 e aksidenteve
kaneuml ndodhur midis oreumls 06-22 dhe pothuajse aq shumeuml midis oreumls 12-20
47 Kjo peumlrfshineuml periudheumln kohore nga 1430 ndash 1530 kur ndodhin meuml seuml shumti aksidentet dhe 2230 ndash 2330 0630
ndash 0730
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
21
Duke u bazuar neuml intervista orare teuml puneumls dhe neuml teuml dheumlna tjera teuml regjistruara gjetjet tona
sugjerojneuml se kontrollet kryhen gjateuml diteumls
Kur ne studiuam shifrat meuml holleumlsisht rezultoi se neuml fakt koha e ldquopikutrdquo peumlr aksidente teuml
trafikut korrespondonte me koheumln kur patrullat e policiseuml seuml trafikut kishin filluarpeumlrfunduar
ndeumlrrimet e tyre teuml puneumls dhe rrjedhimisht nuk kaneuml mundur teuml jeneuml neuml vende me rreziqe teuml
larta Peumlrderisa keumlto teuml dheumlna nuk ishin teuml njohura ose teuml pakteumln nuk janeuml ekzaminuar nga
njeumlsiteuml ata nuk kaneuml qeneuml neuml dijeni peumlr pasojat e orareve teuml tyre kohore apo peumlr periudhat e
ndeumlrrimit
Sipas policiseuml seuml trafikut ata peumlrpiqen qeuml teuml jeneuml teuml informuar mireuml peumlr ngjarjet madhore qeuml
kaneuml gjasa teuml shkaktojneuml probleme neuml trafik dhe neuml peumlrputhje me rrethanat i alokojneuml
burimet Ne nuk kemi arsye peumlr teuml mos besuar se kjo eumlshteuml keumlshtu por konfirmimi i keumlsaj
nuk ka qeneuml i mundur teuml beumlhet brenda fusheumlveprimit teuml keumltij auditimi
Po ashtu ne nuk kemi qeneuml neuml gjendje qeuml teuml ekzaminojmeuml se a janeuml peumlrdorur ldquomjetet e
duhurardquo neuml koheumln e duhur Sa peumlr ilustrim neuml shumeuml vende eumlshteuml procedureuml standarde qeuml teuml
kontrollohet se a po respektohen kufizimet e shpejteumlsiseuml afeumlr shkollave dhe ccedilerdheve neuml
koheuml teuml caktuar (kur fillojneuml meumlsimet neuml shkolla pas pushimeve verore) Gjithashtu eumlshteuml e
zakonshme qeuml policia e trafikut teuml peumlrdoreuml teste teuml alkoolit (narkotikeumlve) neuml koheumlt kur gjasat
qeuml drejtuesit e automjeteve teuml jeneuml neumln ndikim teuml keumltyre substancave eumlshteuml e larteuml (diteumlt e
shtuna apo teuml diela pas mesnate neuml afeumlrsi teuml vendeve teuml peumlrshtatshme) Keumlto janeuml shembuj teuml
gjeumlrave teuml cileumlt nuk kemi qeneuml neuml gjendje qeuml trsquoi ekzaminojmeuml peumlr shkak teuml mungeseumls seuml teuml
dheumlnave
46 A janeuml kontrolluar gjeumlrat e duhura
Peumlr teuml qeneuml efektiv duhet teuml kontrollohen gjeumlrat e duhura automjetet ose ngaseumlsit dhe meuml
konkretisht ccedilfareuml lloji teuml sjelljes apo ccedileumlshtje teknike Peumlrvojat ndeumlrkombeumltare japin
udheumlzime peumlrveccedilqeuml edhe kushtet lokale dhe meumlsimet gjithmoneuml duhet teuml merren parasysh
Meqeneumlse kualiteti dhe inspektimi i automjeteve eumlshteuml peumlrmireumlsuar duksheumlm sjellja e
ngaseumlsve eumlshteuml shkaku absolut dominues i aksidenteve teuml trafikut qeuml konfirmohet edhe nga
statistikat e DKRr48 Peumlrjashtime ka te kamioneumlt e meumldhenj Megjithateuml peumlrvoja tregon se
problemet qeuml kaneuml teuml beumljneuml me goma prishjet dhe mbingarkesat nuk janeuml teuml pazakonta etj
Sipas zyrtareumlve teuml DKRr ata i kaneuml ekzaminuar shkaqet e aksidenteve neuml meumlnyreuml qeuml meuml
tepeumlr trsquoi fokusojneuml kontrollet Ata kaneuml gjetur se tejkalimi i shpejteumlsiseuml eumlshteuml shkak i
48 Eumlshteuml e reumlndeumlsishme teuml theksohet se rreziku nga sjelljet e ngaseumlsve mbetet faktor vendimtar i aksidenteve neuml
Kosoveuml Sipas IPK-seuml (Raport inspektimi 05201410) neuml vitin 2012 edhe automjetet e policiseuml ishin peumlrfshireuml neuml 312 aksidente ndeumlrsa 170 prej tyre janeuml shkaktuar nga zyrtareumlt e policiseuml Ndeumlrsa neuml vitin 2013 automjetet e policiseuml ishin peumlrfshireuml neuml 287 aksidente ku neuml 143 raste fajtoreuml ishin policeumlt Shkaku meuml i zakonsheumlm i aksidenteve peumlr teuml dy periudhat eumlshteuml manovrimi i pasigurt i automjeteve nga policia
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
22
zakonsheumlm dhe si pasojeuml e keumlsaj i kaneuml dheumlneuml prioritet teuml larteuml kontrollit teuml shpejteumlsiseuml
Megjithkeumlteuml ka edhe faktoreuml tjereuml qeuml sipas studimeve ndeumlrkombeumltare dhe statistikave teuml
DKRr-seuml janeuml mjaft teuml zakonsheumlm siccedil janeuml ngasja agresive dhe mosmbajtja e distanceumls gjateuml
ngasjes
Peumlr ta matur shpejteumlsineuml patrullat kryesisht vendosen neuml rrugeuml teuml drejta ngaqeuml aty ekziston
rreziku peumlr tejkalim teuml shpejteumlsiseuml Ne kemi gjetur edhe praktika teuml mira neuml kryerjen e
kontrollit teuml shpejteumlsiseuml neuml koheuml teuml duhur neuml vende me rrezik teuml larteuml Keumlto masa ndeumlrmerren
edhe aty ku rreziku i aksidenteve teuml trafikut eumlshteuml mesatar apo i uleumlt (autostrada jashteuml oreumlve
teuml pikut)
Peumlr identifikimin e shkeljeve neuml trafik (tejkalimin e shpejteumlsiseuml) njeumlsiteuml patrulluese
bashkeumlpunojneuml ngushteuml mes tyre qeuml eumlshteuml njeuml praktikeuml tjeteumlr e mireuml
Megjithateuml disa aktivitete teuml kontrollit apo mbikeumlqyrjes - sipas veumlzhgimeve tona ndash janeuml kryer
neuml udheumlkryqe teuml cilat janeuml teuml rregulluara me semaforeuml dhe rrethrrotullime ku aksidentet
shpesh ndodhin49
Foto 1 Zyrtareumlt policoreuml teuml vendosur mbi ureuml neuml autostradeuml duke identifikuar automjetet qeuml
tejkalojneuml kufizimin e shpejteumlsiseuml
49 Neuml qytetin e Prishtineumls i kemi identifikuar dy udheumlkryqe ku kaneuml ndodhur aksidente fatale dhe ku patrullat e
policiseuml rralleumlhereuml janeuml teuml vendosura Vlen teuml peumlrmendet se brenda NjRKRr-PR ekziston njeuml neumln-njeumlsi e veccedilanteuml qeuml eumlshteuml peumlrgjegjeumlse veteumlm peumlr qytetin
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
23
Foto 2 Pika ndaluese e vendosur nga patrulla tjeteumlr policore peumlr trsquoi ndaluar ngaseumlsit e
identifikuar meuml pareuml
Gjateuml intervistave me zyrtareumlt e policiseuml seuml trafikut kuptuam se peumlrveccedil faktorit shpejteumlsi
shumica e patrullave neuml meumlnyreuml rutinore fokusohen neuml ccedileumlshtjet si dritat rripat e siguriseuml
peumlrdorimi i telefonave celulareuml patentat e ngasjes etj peumlrveccedilse teuml peumlrqendrohen meuml shumeuml
neuml faktoreumlt qeuml janeuml teuml lidhur drejtpeumlrdrejt me aksidentet e trafikut sikurse sjelljet e
rrezikshme ngasja agresive ose e pasigurt Kjo neve na tregon se zakonet e krijuara apo
rutina ende luajneuml rol meuml teuml reumlndeumlsisheumlm peumlr policineuml e trafikut gjateuml kryerjeve seuml detyrave teuml
veta Ky nuk eumlshteuml argument kundeumlr peumlr shembull kontrollimit teuml patenteuml-shoferit por ky
eumlshteuml veteumlm njeuml argument kundeumlr asaj qeuml teuml mos beumlhet neuml meumlnyreuml rutinore
Neuml fakt ne nuk kemi gjetur
ndonjeuml fleteuml-patrulluese qeuml teumlreumlsisht peumlrshkruan detyrat qeuml duhet teuml ndeumlrmerren nga
njeumlsiteuml patrulluese e qeuml ndeumlrlidhen me sjelljet e rrezikshme50
ndonjeuml regjisteumlr neuml lidhje me llojet e automjeteve teuml peumlrfshira neuml aksidente Eumlshteuml e
njohur se automjetet sportive dhe taksiste kaneuml prirje teuml jeneuml teuml peumlrfshira neuml aksidente
meuml shumeuml sesa automjetet tjera Si rrjedhojeuml informatat e tilla mund ta ndihmojneuml
policineuml e trafikut qeuml teuml jeteuml meuml shumeuml e fokusuar gjateuml puneumls seuml tyre dhe
se inspektimet teknike janeuml peumlrkushtuar neuml veccedilanti ndaj automjeteve teuml meumldha (si
gomave prishjeve dhe ngarkesave) gjateuml periudhave kur deumlshtimet e tilla mund teuml
50 Fleteuml-patrullimi eumlshteuml njeuml dokument udheumlzues-regjistrues me aneuml teuml cilit njeumlsiteuml patrulluese janeuml teuml pajisura peumlr
teuml kryer kontrolle
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
24
jeneuml fatale (neuml vjeshteumln e vonshme koheumln e dimrit etj)51 Praktikat e mira
ndeumlrkombeumltare keumlshillojneuml qeuml eumlshteuml meuml e reumlndeumlsishme teuml kryhen inspektime teknike
teuml automjeteve teuml meumldha sesa teuml kryhen inspektime teuml automjeteve teuml zakonshme
Ne kemi gjetur se peumlrjashtimi i mjeteve transportuese nga trafiku teuml cilat nuk i kaneuml
ploteumlsuar kriteret teknike eumlshteuml shumeuml i rralleuml Patrullimet qeuml rezultojneuml me identifikimin e
keumltyre kritereve kryesisht janeuml teuml fokusuara veteumlm neuml veprimet e peumlrbashkeumlta me zyrtareumlt e
MI-seuml Si pasojeuml policia e trafikut heziton52 qeuml teuml deumlrgojeuml jo veteumlm automjetet komerciale (teuml
meumldha) neuml kontrolle teuml veccedilanta teknike pa pranineuml e zyrtareumlve teuml MI-seuml dhe veteumlm
hereumlpashere eumlshteuml fokusuar neuml ekzaminimin e kushteve teknike teuml automjeteve (komerciale)
mbingarkimin e mjeteve transportuese etj
47 A peumlrdoren ndeumlshkimet siccedil duhet
Qeumlllimi i shumiceumls seuml funksioneve teuml kontrollit mund teuml peumlrshkruhet si parandalim dhe
identifikim teuml kundeumlrvajtjeve korrigjim teuml mangeumlsive etj Deri meuml tani jemi fokusuar
kryesisht mbi ateuml se si trsquoi parandalojmeuml meuml mireuml dhe trsquoi identifikojmeuml aksidentet e trafikut
Neuml keumlteuml pjeseuml do trsquoi japim disa informata mbi ateuml se si janeuml peumlrdorur ndeumlshkimet
Policia e trafikut aplikon ndeumlshkime teuml ndryshme Gjobat janeuml teuml ndara neuml dy grupe ato teuml
shqiptuara neuml raste teuml aksidenteve dhe ato teuml shqiptuara peumlr shkelje teuml trafikut - pa shkaktuar
aksidente Sipas natyreumls seuml ekzekutimit gjobat shqiptohen vareumlsisht prej pesheumls seuml vepreumls
ato qeuml janeuml teuml detyrueshme53 dhe duhet teuml paguhen menjeumlhereuml dhe ato qeuml duhet teuml
procedohen neuml gjykata Peumlr shkelje teuml vogla dhe teuml rralla teuml cilat nuk e rrezikojneuml neuml meumlnyreuml
teuml konsiderueshme sigurineuml e trafikut policeumlt e trafikut mund teuml japin veumlrejtje verbale apo
me shkrim Veumlrejtjet me shkrim neuml realitet nuk jepen
Numri i ndeumlshkimeve varet pjeseumlrisht nga prioritetet e policiseuml seuml trafikut Neumlse ata e
peumlrcaktojneuml si prioritet testimin peumlr alkool kjo zakonisht neumlnkupton se peumlrdoruesit zbulohen
dhe ndeumlshkohen Si teuml tilla neumlse njeuml prioritizim i veprimeve eumlshteuml demonstruar ndeumlshkimet
mund teuml jeneuml teuml lidhura drejtpeumlrdrejt me suksesin neuml parandalimin e aksidenteve
51 Sipas teuml dheumlnave teuml prezantuara nga PK-ja gjateuml vitit me automjetet e transportit publik ndodhin rreth 910
aksidente 52 Sipas DKRr me rastin e deumlrgimit teuml automjeteve neuml kontrolle teuml jashteumlzakonshme teknike shpenzimet neuml rast
se vetura rezulton teuml jeteuml neuml gjendje teuml rregullt i barteuml zyrtari policor qeuml e ka inicuar deumlrgimin Kjo dispoziteuml eumlshteuml e parapareuml neuml ligjin aktual
53 Gjoba teuml detyrueshme (mandatore) konsiderohen teuml gjitha gjobat nga 15-40 euro qeuml shqiptohen nga zyrtareumlt e policiseuml neuml vend teuml ngjarjes
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
25
Tabela 6 Numri dhe alokimi i gjobave teuml shqiptuara neuml 2012 dhe 2013
Llojet e gjobave 2012
Nr
2013
Nr
Ndryshimi
Mosrespektimi i shpejteumlsiseuml seuml kufizuar 89654 36 123956 43 38
Mosmbajtja e distanceumls 2213 1 2475 1 12
Drejtimi neumln ndikim teuml alkoolit 651 0 527 0 -19
Drejtimi i mjetit pa patenteuml 15061 6 16993 6 13
Mosrespektimi i shenjave teuml trafikut 16541 7 16122 6 -2
Manovrim i pasigurt me automjet 1308 1 1513 1 16
Kalimi i afatit teuml regjistrimit 15588 6 12510 4 -20
Parkimi i parregullt 26467 11 30767 11 16
Teuml tjera (ccedileumlshtje minore) 80305 32 82059 28 1
Totali 247788100 286922100 16
(Burimi PK)
Nga njeuml perspektiveuml e thjeshteuml e siguriseuml seuml trafikut duket sikurse njeuml prioritet mjaft i madh i
jepet faktoreumlve teuml uleumlt teuml rrezikut Meumlse gjysma e ndeumlshkimeve (meuml pak neuml vitin 2013)
mbulojneuml ccedileumlshtjet e profilit teuml uleumlt teuml rrezikut teuml aksidenteve teuml trafikut (si tabelat parkimi
dhe teuml tjera) ndeumlrsa pjesa tjeteumlr vlen peumlr faktoreumlt e rrezikut teuml larteuml dhe teuml meseumlm (si
shpejteumlsia alkooli distanca patenteuml-shoferi dhe shenjat e trafikut) Peumlr teuml qeneuml teuml paansheumlm
megjithateuml njeuml prioritet i madh dhe me sa duket i justifikuar i eumlshteuml dheumlneuml kontrollit teuml
shpejteumlsiseuml qeuml eumlshteuml njeuml shkak i zakonsheumlm peumlr aksidentet e trafikut
Gjateuml studimit teuml profilit teuml ndeumlshkimeve ne mund teuml shohim dy gjeumlra seuml pari ndryshime teuml
vogla neuml prioritete kaneuml ndodhur midis dy viteve dhe seuml dyti ndeumlshkimet reflektojneuml se
shumica e kontrolleve teuml faktoreumlve teuml rrezikut teuml larteuml nuk janeuml kryer nga aktivitete leumlvizeumlse
(neumlse do teuml kishte pasur meuml shumeuml aktivitete leumlvizeumlse ndoshta do teuml kishim pritur meuml shumeuml
gjoba peumlr mosmbajtjen e distanceumls dhe manovrim teuml pasigurt dhe shkelje tjera qeuml kaneuml teuml
beumljneuml me ngasjen)
Neumlse teuml dheumlnat e meumlsipeumlrme e pasqyrojneuml realitetin eumlshteuml e qarteuml se ngaseumlsit e automjeteve
shpeshhereuml tejkalojneuml kufizimet e shpejteumlsiseuml apo ngasin shumeuml shpejt
shpeshhereuml ngasin pa patenteuml
rralleumlhereuml janeuml teuml ndikuar nga alkooli ose narkotikeumlt
mbajneuml distanceumln me automjetet tjera
shpeshhereuml thyejneuml rregulla teuml vogla (parkingu etj)
Ritheksojmeuml neumlse kjo reflekton ploteumlsisht realitetin apo i reflekton prioritetet dhe pajisjet neuml
keumlto tre njeumlsi eumlshteuml e veumlshtireuml teuml thuhet me siguri Neuml njeuml kuptim meuml teuml gjereuml ndash peumlr teuml qeneuml meuml
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
26
teuml sakteuml ndash duhet teuml peumlrdoren edhe teuml dheumlnat nga sistemi i parapareuml i ldquopikeumlve negativerdquo qeuml
nuk eumlshteuml aplikuar deri meuml tani neuml meumlnyreuml peumlr teuml parandaluar recidivisteumlt nga peumlrseumlritjet e
shkeljeve Arsyet peumlrse sistemi nuk eumlshteuml duke u aplikuar janeuml teuml natyreumls teknike Teuml dy
institucionet (PK-ja dhe Gjykatat) kaneuml bazat e tyre individuale teuml teuml dheumlnave megjitheumlse ato
nuk janeuml teuml integruara dhe nuk komunikojneuml mes vete
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
27
5 Konkluzionet
Peumlrfundimi kryesor eumlshteuml se ka mjaft hapeumlsira peumlr peumlrmireumlsime peumlr ta beumlreuml policimin e
trafikut ploteumlsisht efektiv Policia e trafikut mund teuml beumljeuml edhe meuml shumeuml peumlr teuml peumlrmireumlsuar
aktivitetet e saj trsquoi peumlrdoreuml informatat neuml meumlnyreuml meuml efektive si dhe trsquoi planifikojeuml burimet
Kontrollet duket se janeuml pjeseumlrisht teuml bazuara neuml rrezikshmeumlri por cileumlsia e teuml dheumlnave nuk
lejon teuml theksojmeuml se policia e trafikut neuml Kosoveuml - neuml meumlnyreuml sistematike - eumlshteuml duke i kryer
kontrollet efektive neuml aspektin e vendeve dhe koheumls Ekzistojneuml ccedileumlshtje peumlr sa i peumlrket numrit
teuml policeumlve teuml trafikut qeuml operojneuml si dokumentohen veprimet analizohen dhe peumlrdoren peumlr
teuml meumlsuar dhe beumlreuml peumlrmireumlsime si dhe neuml ccedilrsquomeumlnyreuml menaxhohen ndeumlshkimet
Policia e trafikut nuk ka beumlreuml aq sa duhet peumlr trsquoi dizajnuar neuml meumlnyreuml efektive informatat
qeuml i nevojiten
Policia e trafikut mbledh ose ka qasje neuml teuml dheumlna peumlrkateumlse Hapa tjereuml shteseuml nevojiten qeuml
keumlto teuml dheumlna teuml beumlhen meuml teuml dobishme Teuml dheumlnat mbi aksidentet dhe pasojat e tyre mund teuml
strukturohen meuml mireuml dhe ekzistojneuml mundeumlsiteuml peumlr teuml zhvilluar shkeumlmbimin e informatave
me paleumlt e tjera teuml interesit Disa nga informatat mungojneuml siccedil janeuml raportimi performanceumls
dhe vlereumlsimi i rezultateve si dhe ka mangeumlsi neuml cileumlsineuml dhe konsistenceumln e dokumentacionit
Peumlrveccedil keumlsaj edhe meuml shumeuml mund teuml beumlhet peumlr trsquoi beumlreuml informatat transparente dhe teuml
disponueshme peumlr publikun
Policia e trafikut nuk i peumlrdor burimet e saj teuml informatave neuml meumlnyreuml ploteumlsisht efektive
Informatat ekzistuese mund teuml peumlrdoren neuml meumlnyreuml meuml efektive peumlr teuml mbeumlshtetur puneumln
operative Ato nuk peumlrdoren rregullisht peumlr analiza teuml detajuara ose peumlr teuml krahasuar dhe
vlereumlsuar qasjet dhe mjetet e ndryshme teuml peumlrdorura Teuml dheumlnat ekzistuese nuk janeuml
gjithmoneuml teuml trajtuara sa duhet neuml planifikimin operativ Analizat kryhen rralleumlhereuml nga
policia trafikut Kjo nga ana tjeteumlr dometheumlneuml se stimujt peumlr teuml meumlsuar dhe peumlr iniciativa teuml
reja janeuml teuml uleumlta Edhe neumlse ka vendime neuml nivelin rajonal ose lokal pak prej tyre lidhen
qarteuml me ndonjeuml analizeuml teuml kryer peumlr informata ekzistuese apo trsquoi referohen asaj Policia e
trafikut eumlshteuml mjaft mireuml e informuar mbi kushtet e rrugeumlve motin dhe peumlr ngjarjet e
ardhshme qeuml mund teuml shkaktojneuml probleme neuml trafik Por ekzistojneuml mundeumlsi peumlr teuml
peumlrmireumlsuar bashkeumlpunimin mes policiseuml lokale dhe rajonale dhe autoriteteve tjera OJQ-ve
hulumtuesve dhe qytetareumlve
Burimet nuk alokohen neuml meumlnyreuml efektive dhe nganjeumlhereuml mungojneuml mjete teuml
reumlndeumlsishme
Alokimi i burimeve nuk duket se ndjek njeuml model teuml qarteuml peumlr teuml tri njeumlsiteuml Numri i policeumlve
teuml trafikut nuk korrespondon me gjendjen neuml trafik - aksidentet e trafikut Eumlshteuml gjithashtu e
veumlshtireuml teuml shihet njeuml model i qarteuml peumlr alokimin e mjetevepajisjeve mes dhe brenda njeumlsive
Raporti mes numrit teuml policeumlve teuml trafikut dhe numrit teuml automjeteve radareumlve ose testeve teuml
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
28
alkoolit ndryshon neuml meumlnyreuml teuml konsiderueshme bie fjala Njeumlsia peumlr Kontrollin e
Autostradeumls ka meuml shumeuml automjete dhe policeuml sesa Njeumlsia e Prishtineumls ndash neuml raport me
numrin e aksidenteve
Peumlrveccedil keumlsaj njeumlsiteuml jo gjithmoneuml janeuml teuml pajisura siccedil duhet ndoneumlse disa pajisje teuml caktuara
dihet se janeuml kosto-efektive siccedil janeuml automjetet e pasheumlnuara kamerat dhe sistemet e radarit
Asnjeuml njeumlsi nuk ka pasur instrumente peumlr testimin e praniseuml seuml narkotikeumlve dhe veteumlm disa
kaneuml aparate peumlr testimin e alkoolit Alokimi i diskutuesheumlm i burimeve dhe mungesa e
mjeteve teuml reumlndeumlsishme janeuml faktoreuml qeuml pengojneuml efektivitetin (teuml bazuarit neuml rrezikshmeumlri
peumlrdorim kost-efektivdhe fleksibil teuml mjeteve) Neuml keumlteuml kontekst vlen teuml theksohet se rrugeumlt
neuml Kosoveuml nuk janeuml teuml pajisura me kamera teuml shpejteumlsiseuml keumlto kamera mund peumlrdoren peumlr teuml
zeumlvendeumlsuar disa nga aktivitetet meuml teuml kushtueshme teuml patrullimit
Nevoja peumlr teuml kryer detyra teuml tjera eumlshteuml njeuml faktor qeuml ndikon neuml disa njeumlsi meuml shumeuml se
neuml teuml tjerat
Policiseuml seuml trafikut nuk i lejohet gjithnjeuml teuml peumlrqendrohet neuml detyrat e tyre kryesore Policeumlt
nganjeumlhereuml - veccedilaneumlrisht neuml qytetet e meumldha - duhet teuml ndihmojneuml funksione teuml tjera brenda
forcave teuml policiseuml ose autoritete teuml tjera me sheumlrbime teuml ndryshme Kjo sigurisht ka pasoja
pozitive dhe negative Kjo mund teuml shihet si njeuml meumlnyreuml peumlr teuml peumlrdorur burimet neuml meumlnyreuml
fleksibile dhe efikase dhe peumlr trsquoi ofruar sheumlrbime teuml tjereumlve kur keumlto janeuml teuml nevojshme Nga
ana tjeteumlr kjo mund teuml pengojeuml gjithashtu efektivitetin e policiseuml seuml trafikut neuml kryerjen e
detyrave teuml tyre kryesore Disa nga keumlto probleme mund teuml reduktohen peumlrmes kritereve teuml
qarta planifikimit teuml peumlrmireumlsuar dhe bashkeumlpunimit meuml teuml ngushteuml mes njeumlsive teuml
ndryshme policore
Peumlr shkak teuml mungeseumls seuml dokumentacionit eumlshteuml e veumlshtireuml teuml thuhet qartas se teuml gjitha
kontrollet kryhen sistematikisht ose gjithnjeuml neuml vendet e duhura dhe neuml koheumln e duhur
Jo teuml gjitha njeumlsiteuml i regjistrojneuml vendet se ku janeuml kryer kontrollet Sipas mostreumls toneuml
NjRKRr-PR dhe NjKA i regjistrojneuml keumlto teuml dheumlna dhe keumlto njeumlsi kaneuml njeuml qasje teuml bazuar neuml
rrezik Shumica e kontrolleve (por jo teuml gjitha) kryhen neuml rrugeumlt apo vendet e duhura ku
rreziku peumlr aksidente eumlshteuml i larteuml Peumlr sa i peumlrket njeumlsiseuml tjeteumlr (NjRKRr-PE) nuk mund teuml
themi me siguri se cili eumlshteuml rezultati Bazuar neuml intervistat duket se sjellja eumlshteuml e ngjashme
por teuml dheumlnat neuml keumlteuml njeumlsi nuk janeuml teuml plota ose teuml besueshme
Gjetjet tona sugjerojneuml se kontrollet kryesore kryhen gjateuml diteumls Peumlrveccedilse teuml dheumlnat neuml
dispozicion nuk janeuml teuml mjaft teuml holleumlsishme sa peumlr teuml vlereumlsuar neumlse kontrollet kryhet
ploteumlsisht neuml koheumln e duhur Kur ne i studiuam meuml holleumlsisht teuml dheumlnat doli se koha e pikut
peumlr aksidente trafiku peumlrputhej faktikisht me koheumln kur patrullat e policiseuml seuml trafikut
peumlrfundoninfillonin ndeumlrrimet e tyre dhe rrjedhimisht nuk mund teuml ishin neuml vendet me
rrezik teuml larteuml
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
29
Shkurtimisht informatat neuml dispozicion nuk na e beumljneuml teuml lehteuml teuml kuptojmeuml se njeumlsiteuml
patrulluese neuml Kosoveuml i kryejneuml sistematikisht kontrollet efektive peumlr sa i peumlrket vendit dhe
koheumls
Policia e trafikut duhet meuml shumeuml teuml keteuml veumlmendje te ngasja e rrezikshme dhe gjithashtu
teuml kontrollojeuml standardet teknike teuml kamioneumlve dhe autobuseumlve
Kontrollet policore me teuml drejteuml i kushtojneuml shumeuml veumlmendje shpejteumlsiseuml por neuml teuml njeumljteumln
koheuml nuk i kushtohet veumlmendje e duhur aspekteve teuml tjera siccedil janeuml ngasja agresive dhe e
rrezikshme mosmbajtja e distanceumls ngasja neuml gjendje teuml dehur etj Fokusimi tek shpejteumlsia
shpjegohet me faktin se ajo me teuml veumlrteteuml eumlshteuml ndeumlr shkaqet kryesore teuml aksidenteve neuml
trafik por edhe sepse eumlshteuml njeuml lloj sjellje tradicionale dhe e lehteuml peumlr trsquou beumlreuml Mungesa e
kamerave dhe pajisjeve peumlr shpejteumlsineuml si dhe teuml analizave teuml duhura mbi shkaqet e
aksidenteve mund teuml jeteuml njeuml shpjegim tjeteumlr peumlr fokusimin te shpejteumlsia
Ashtu siccedil tregojneuml shumica e hulumtimeve - ne besojmeuml ndash se neuml peumlrgjitheumlsi eumlshteuml meuml efektive
teuml kontrollohen sjelljet e ngaseumlsve sesa automjetet Megjithateuml ka peumlrjashtime Kamioneumlt e
meumldhenj dhe autobuseumlt peumlrfshihen shpesh neuml aksidente trafiku me pasoja teuml meumldha Ne
kemi veumlrejtur se keumltyre automjeteve nuk iu kushtohet veumlmendja e duhur nga ana e policiseuml
seuml trafikut neuml disa njeumlsi Zakonisht kjo ka teuml beumljeuml me kushtet teknike teuml automjeteve teuml meumldha
komerciale siccedil eumlshteuml rasti neuml lidhje me mbingarkimin dhe mireumlmbajtjen
Ndeumlshkimet jo gjithhereuml aplikohen dhe menaxhohen siccedil duhet ndaj kundeumlrvajteumlsve
Policia e trafikut shpesh peumlrdoreuml gjoba teuml vogla si ndeumlshkime Ndeumlshkimet e tjera aplikohen
rralleuml peumlr dallim nga shumeuml vende teuml tjera Peumlr meuml tepeumlr shumica e gjobave shqiptohen
veteumlm peumlr njeuml numeumlr teuml kufizuar shkeljesh dhe nuk duket se e adresojneuml ndeumlshkimin e duhur
teuml bazuar neuml faktoreumlt e aksidenteve - siccedil janeuml mosmbajtja e distanceumls manovrimi i pasigurt
dhe pakujdesi teuml tjera neuml ngasje Moszbatimi i sistemit teuml ldquopikeumlve negativerdquo i ka motivuar
drejtpeumlrseumldrejti ngaseumlsit recidivisteuml peumlr teuml peumlrseumlritur kundeumlrvajtjet Neuml keumlteuml meumlnyreuml neuml
mungeseuml teuml qasjes parandaluese edhe ndeumlshkimet aplikohen mbi keumlteuml bazeuml
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
30
6 Rekomandimet
Peumlrvoja na tregon se numri i aksidenteve neuml trafik dhe pasojat e tyre mund teuml zvogeumllohen
Peumlr keumlteuml mund teuml nevojitet bashkeumlpunimi i ngushteuml mes autoriteteve peumlrgjegjeumlse njeuml sistem i
duhur informativ peumlrdorim efektiv i pajisjeve dhe menaxhim profesional dhe i bazuar neuml
rrezik neuml teuml gjitha nivelet
Ne rekomandojmeuml Drejtorin e Peumlrgjithsheumlm teuml Policiseuml seuml Kosoveumls qeuml
Teuml merr njeuml iniciativeuml peumlr peumlrmireumlsimin e sistemit ekzistues teuml informimit dhe ta beumljeuml
ateuml ploteumlsisht efektiv Po keumlshtu teuml konsiderojeuml futjen e njeuml baze gjitheumlpeumlrfshireumlse teuml teuml
dheumlnave duke ftuar paleumlt e ndryshme teuml interesit Peumlrfitimet nga ky mekanizeumlm do teuml
reflektonin neuml besueshmeumlrineuml e teuml dheumlnave si dhe peumlrdorimin e tyre neuml vendimet
strategjike dhe operative
Teuml peumlrmireumlsojeuml peumlrdorimin e teuml dheumlnave neuml meumlnyreuml qeuml teuml qarteumlsojeuml planifikimin vjetor
dhe teuml vendoseuml objektiva performance teuml qarta peumlr njeumlsi operative Kjo duhet teuml
peumlrfshijeuml analizeuml meuml teuml mireuml teuml teuml dheumlnave mbi aksidentet qeuml formojneuml njeuml pikeumlnisje
peumlr prioritetet dhe qasjet e reja neuml nivel operativ Kjo nga ana tjeteumlr e beumln teuml
reumlndeumlsishme qeuml policia e trafiku teuml nivel qendror teuml ngriteuml funksionet e duhura peumlr
monitorim dhe vlereumlsim
Teuml konsiderojeuml caktimin e meuml shumeuml politikave teuml policiseuml seuml trafikut dhe teuml ri-
konsiderojeuml alokimet ndeumlrmjet njeumlsive teuml ndryshme teuml policiseuml seuml trafikut
Teuml sigurojeuml se njeuml plan investimi peumlr pajisje kost-efektive eumlshteuml hartuar neuml njeuml
perspektiveuml teuml kornizeumls afat-mesme teuml shpenzimeve
Policia e trafikut teuml peumlrqendrohet seuml pari neuml detyrat e tyre kryesore parandalimi i
aksidenteve Ndihma peumlr funksionet e tjera teuml policiseuml dhe autoritetet tjera duhet teuml
planifikohet meuml mireuml neuml bashkeumlpunim me njeumlsiteuml e ndryshme policore Peumlr meuml tepeumlr
bashkeumlpunimi ndeumlrmjet funksioneve teuml ndryshme policore neuml nivel rajonal duhet teuml
peumlrmireumlsohet neuml meumlnyreuml qeuml teuml arrihet efikasitet meuml i larteuml neuml aktivitetet policore qeuml
ndeumlrlidhen me sistemin e trafikut
Teuml sigurohet qeuml aktivitetet e policiseuml seuml trafikut janeuml kryer neuml rrugeuml dhe vende
teumlrrezikshme Peumlr teuml qeneuml ploteumlsisht efektiv menaxhmenti lokal neuml fazeumln e
planifikimit duhet teuml prezantojeuml njeuml qasje fleksibile te ccedileumlshtja e orareve teuml puneumls etj
dhe
Teuml sigurohet qeuml policia e trafikut teuml peumlrqeumlndrohet edhe neuml sjelljet e tjera teuml ngaseumlsve
peumlrveccedilse te tejkalimi i kufizimit teuml shpejteumlsiseuml Njeuml qasje e planifikuar peumlr aktivitete teuml
peumlrforcuara policore neuml trafik duhet teuml merr prioritet teuml larteuml peumlr monitorimin e
sjelljes seuml ngaseumlsve (sikurse ngasja e rrezikshme mosmbajtja e distanceumls etj) Policia e
trafikut njeumlkoheumlsisht duhet teuml peumlrqendrohet meuml shumeuml neuml kriteret e automjeteve
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
31
komerciale (sidomos kamioneumlve dhe autobuseumlve) Masat e kujdesit teuml shtuar duhet teuml
zbatohen rregullisht nga ana e patrullave teuml trafikut
Gjithashtu ne rekomandojmeuml qeuml me qeumlllim teuml ngritjes seuml efektivitetit teuml ndeumlshkimeve gjobat
duhet teuml adresojneuml ndeumlshkimin e duhur bazuar neuml faktoreumlt e aksidenteve Sistemi i
ndeumlshkimeve duhet teuml peumlrmireumlsohet peumlrmes aplikimit teuml sistemit teuml pikeumlve negative Peumlr
trsquou peumlrballur me keumlteuml sfideuml neuml vendosjen e keumltij sistemi duhet teuml ndeumlrtohet bashkeumlpunimi
mes MPB-seuml dhe gjykatave
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
32
REFERENCAT
European Commission ldquoTowards a European road safety area policy orientations on road safety
2011-2020rdquo Brussels 2011
European Commission ldquoEuropean Transport Policy for 2010 Time to deciderdquo Brussels 2001
European Transport Safety Council (ETSC) Reducing Traffic Injuries Resulting From Excess and Inappropriate Speed Brussels 1995
European Transport Safety Council (ETSC) ldquoPolice enforcement strategies to reduce traffic casualties in Europerdquo Brussels 1999
European Transport Safety Council (ETSC) ldquoTransport safety performance indicatorsrdquo Brussels 2001
European Transport Safety Council (ETSC) Traffic Law Enforcement across the EU Brussels 2011
Organisation for Economic Co-Operation and Development (OECD) Safety on Roads - Whatrsquos The Vision 2002
Organisation for Economic Co-Operation and Development (OECD) Road Safety - Impact of New Technologies 2003
Organisation for Economic Co-Operation and Development (OECD) Towards Zero Ambitious Road Safety Targets and The Safe System Approach 2008
Rune Elvik Cost-Benefit Analyses of Police Enforcement ESCAPE 2001
ROSEBUD Road Safety and Environmental Benefit-Cost and Cost- Effectiveness Analysis for Use in Decision-Making 2003
World Health Organization (WHO) ldquoThe World Report on Road Traffic Injury Preventionrdquo Geneva 2004
World Health Organization (WHO) Global status report on road safety 2013 supporting a decade of action Geneva 2013
World Health Organization (WHO) Data systems a road safety manual for decision-makers and practitioners Geneva 2010
World Health Organization (WHO) ldquoSpeed management a road safety manual for decision-makers and practitionersrdquo Geneva 2008
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
33
SHTOJCA I
STRUKTURA ORGANIZATIVE E POLICISEuml SEuml KOSOVEumlS - NJEumlSITEuml E KOMUNIKACIONIT RRUGOR
Drejtoria e Peumlrgjithshme
Departamenti
peumlr Operacione
Departamenti
peumlr Kufi
Departamenti
peumlr Hetime
Departamenti
peumlr Mbeumlshtetje
Departamenti
peumlr Burime
Divizioni i Siguriseuml Publike
DR Prishtineuml
DR Pejeuml
DR Prizren
DR Gjilan
DR Ferizaj
DIVIZIONI I KOMUNIKACIONIT RRUGOR
DR Mitroviceuml
Njeumlsiteuml Rajonale teuml
Komunikacionit
Rrugor
Njeumlsia peumlr
Kontrollin e
Autostradeumls
Njeumlsia peumlr
menaxhimin e
materieve teuml
rrezikshme
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
34
SHTOJCA II
Qasshmeumlria e Policiseuml seuml Trafikut neuml informatat qeuml iu nevojiten peumlr planifikim operativ
Informatat peumlr planifikim operativ
Informata rreth faktoreumlve qeuml lidhen me aksidentet
Teuml dheumlna teuml dokumentuara qeuml tregojneuml nivelin e rrezikut Baza e krijuar e teuml dheumlnave peumlmes seuml secileumls policia e trafikut i identifikon faktoreumlt kryesoreuml teuml rrezikut neuml ateuml zoneuml
Faktori njeri
Faktori automjet
Vendndodhja e pikave teuml zeza
Kushtet atmosferike
Punimet neuml rrugeuml
Informata rreth pasojave teuml aksidenteve
Qasje neuml informata nga institucionet sheumlndeteumlsore dhe kompaniteuml e sigurimit
Informata rreth ngjarjevekushteve kurku mund teuml rriten rreziqet mund teuml rriten peumlr aksidente
Neuml meumlnyreuml qeuml teuml keteuml njeuml qasje teuml standardizuar peumlr informata lidhur me faktoreumlt e rrezikut peumlr zonat e rrezikut ndeumlr teuml tjera policia e trafikut duhet teuml keneuml informata rreth punimeve neuml rrugeuml dendeumlsiseuml seuml trafikut kushteve teuml motit MI dhe autoritet lokalekomunat duhet teuml peumlrfshihen
Informata rreth aktiviteteve teuml kryera nga policia e trafikut dhe ndeumlshkimeve teuml aplikuara
Informatat rreth monitorimitvlereumlsimit sistematik teuml sjelljeve neuml trafik aktivitetet e kryera teuml rezultojneuml me raportet e pas-operative
Teuml dheumlnat mbi aplikimin e ndeumlshkimeve ndaj kundeumlrvajteumlsve Numri i ndeumlshkimeveteuml leumlshuara duhet teuml beumlhet sipas ligjeve dhe rregullave teuml peumlrcaktuara Informatatnga gjykatat janeuml teuml nevojshme Informatatnga MPB rreth ngaseumlsve teuml ndeumlshkuar janeuml teumlnevojshme
Reagimi ndaj rezultateve teuml qasjeve dhe aktiviteteve teuml ndryshme
Peumlr teuml monitoruar performanceumln treguesit e aktiviteteve duhet miratuar Teuml dheumlnat qeuml do teuml mblidhen peumlrfshijneuml numrin e peumlrgjithsheumlm teuml kontrolleve teuml kryera numrin e ngaseumlsve teuml kontrolluar periudhat e ndryshme qeuml duhet teuml krahasohen etj
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
35
SHTOJCA III
Tabela 7 Numri i policeumlve teuml trafikut neumlpeumlr njeumlsi ndash gjateuml viteve
2010 2011 2012 2013 2014
NjKA 27 32 40
NjRKRr Prishtineuml 162 156 147 125 103
NjRKRr Gjilan 69 61 61 62 63
NjRKRr Ferizaj 59 55 54 54 54
NjRKRr Prizren 74 80 78 67 61
NjRKRr Pejeuml 88 91 90 83 83
NjRKRr Mitroviceuml Jug 71 71 72 57 58
NjRKRr Mitroviceuml Veri 27 44
Gjitheumlsej 523 514 529 507 506
(Burimi PK)
Tabela 8 Numri i aksidentevendeumlshkimeve 2010 -2014
Vitet 2010 2011 2012 2013 2014 Total
Aksidente fatale 158 130 116 104 111 619
Persona teuml vdekur 175 157 121 119 127 699
Aksidente me leumlndime 4326 4490 4555 4960 4876 23207
Persona teuml leumlnduar 7730 8321 8561 9817 9713 44142
Aksidente me deumlmemateriale 12594 13338 14044 13878 10333 64187
Aksidente lsquoGodit dhe ikrsquo 952 930 1039 1012 980 4913
Gjitheumlsej aksidente 18030 18888 19754 19954 16300 92926
Tiketa (Gjoba) 254849 276897 247788 286922 319332 1386556
(Burimi PK)
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
36
Tabela 9 Teuml dheumlnat rreth aksidenteve fatale dhe personave teuml vdekur sipas rajoneve (janar ndash
dhjetor 2013)
2013 Prishtineuml Mitroviceuml Pejeuml Prizren Ferizaj Gjilan Autostradeuml Total
Aksidfatale 35 9 26 12 10 10 2 104
Teuml vdekur 40 12 33 12 10 10 2 119
(Burimi PK)
Diagrami 1 Veprimet e ngaseumlsve si faktoreuml kontribues teuml aksidenteve (2013)
Diagrami 2 Aksidentet sipas pjeseumls seuml rrugeumls (2013)
0 500 1000 1500 2000 2500 3000 3500 4000 4500 5000
Manipulimi i pasigurt
Mosmbajtja e distanceumls
Mospeumlrshtatja e shpejteumlsiseuml
Kyqje e pasigurteuml neuml rrugeuml
Ndeumlrrim i shiritave
Kthim leumlvizje prapa
Mosrespektim i peumlrpareumlsiseuml seuml kalimit
Anashkalimtejlakim i parregullt
Tejkalim i shpejteumlsiseuml seuml kufizuar
0 2000 4000 6000 8000
10000 12000 14000 16000
2012
2013
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
TABELA E PEumlRMBAJTJES
Peumlrmbledhje e peumlrgjithshme i
1 Hyrje 1
11 Historiku 1
12 Objektivi dhe pyetjet e auditimit 2
13 Kriteret e auditimit 2
14 Metodologjia fusheumlveprimi dhe kufizimet e auditimit 3
15 Struktura e raportit 4
2 Siguria neuml trafik dhe policia 5
21 Siguria neuml trafik perspektivat 5
22 Policia e Kosoveumls organizimi dhe peumlrgjegjeumlsiteuml 6
23 Roli i policiseuml seuml trafikut 7
24 Organizatat e tjera teuml angazhuara 7
3 A ka policia e trafikut qasje neuml informata teuml besueshme teuml peumlrditeumlsuara dhe
relevante si dhe a peumlrdoren ato neuml meumlnyreuml efektive 9
31 Ccedilfareuml informatash i duhen policiseuml seuml trafikut 9
32 A ka policia e trafikut qasje neuml informatat e duhura 10
33 A eumlshteuml policia e trafikut duke i peumlrdorur informatat neuml meumlnyreuml efektive 11
4 A i kryen policia e trafikut sheumlrbimet neuml meumlnyreuml efektive 14
41 Si teuml matet efektiviteti i policiseuml seuml trafikut 14
42 A i ka policia e trafikut mjetet e duhura qeuml teuml jeteuml efektive 15
43 A peumlrdoren mjetet neuml dispozicion peumlr qeumlllimin e tij kryesor 18
44 A janeuml kryer kontrollet neuml vendet e duhura 19
45 A janeuml kryer kontrollet neuml koheumln e duhur 20
46 A janeuml kontrolluar gjeumlrat e duhura 21
47 A peumlrdoren ndeumlshkimet siccedil duhet 24
5 Konkluzionet 27
6 Rekomandimet 30
SHTOJCA I 33
SHTOJCA II 34
SHTOJCA III 35
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
Lista e shkurtesave
BB Banka Boteumlrore
BE Bashkimi Evropian
DR Drejtoria Rajonale
DKRr Divizioni i Komunikacionit Rrugor
IPK Inspektorati Policor i Kosoveumls
KB Kombet e Bashkuara
MI Ministria e Infrastruktureumls
MPB Ministria e Puneumlve teuml Brendshme
NjKA Njeumlsia peumlr Kontrollin e Autostradeumls
NjRKRr-PE Njeumlsia Rajonale e Komunikacionit Rrugor - Pejeuml
NjRKRr-PR Njeumlsia Rajonale e Komunikacionit Rrugor - Prishtineuml
OBSH Organizata Boteumlrore e Sheumlndeteumlsiseuml
PK Policia e Kosoveumls
ZAP Zyra e Auditorit teuml Peumlrgjithsheumlm
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
i
Peumlrmbledhje e peumlrgjithshme
Ccedilka kemi audituar
Aksidentet e trafikut rezultojneuml me fatalitete persona teuml leumlnduar deumlme materiale dhe
paraqesin kosto teuml larteuml peumlr shoqeumlrineuml Policia e trafikut eumlshteuml njeuml nga autoritetet kryesore teuml
angazhuara neuml promovimin e siguriseuml rrugore Ajo eumlshteuml autoriteti i veteumlm publik qeuml me
pranineuml e saj neuml rrugeuml kontrollon dhe mbikeumlqyreuml sjelljet e pjeseumlmarreumlsve neuml trafik dhe
peumlrballet drejtpeumlrseumldrejti me veprimet e tyre
Zyra e Auditorit teuml Peumlrgjithsheumlm ka ekzaminuar neumlse aktivitetet e policiseuml seuml trafikut janeuml teuml
bazuara neuml rrezikshmeumlri teuml menaxhuara neuml meumlnyreuml efektive dhe efikase dhe i kaneuml adresuar
shkaqet e aksidenteve
Auditimi eumlshteuml fokusuar neuml ekzaminimin e praktikave teuml aplikuara nga Policia e Kosoveumls -
Njeumlsiteuml Rajonale teuml Komunikacionit Rrugor teuml Prishtineumls dhe teuml Pejeumls dhe Njeumlsia peumlr
Kontrollin e Autostradeumls Arsyeja peumlrse i kemi zgjedhur keumlto njeumlsi eumlshteuml se keumlto mbulojneuml
rrugeumlt neuml teuml cilat ndodhin peumlrafeumlrsisht meumlse 60 e numrit teuml peumlrgjithsheumlm teuml aksidenteve
Ccedilfareuml kemi gjetur
Peumlrfundimi kryesor eumlshteuml se ka mjaft hapeumlsira peumlr peumlrmireumlsime peumlr ta beumlreuml policimin e
trafikut ploteumlsisht efektiv Policia e trafikut mund teuml beumljeuml edhe meuml shumeuml peumlr teuml peumlrmireumlsuar
aktivitetet e saj trsquoi peumlrdoreuml informatat neuml meumlnyreuml efektive si dhe trsquoi planifikojeuml burimet
Kontrollet duket se janeuml pjeseumlrisht teuml bazuara neuml rrezikshmeumlri por cileumlsia e teuml dheumlnave nuk
lejon teuml theksojmeuml se policia e trafikut neuml Kosoveuml - neuml meumlnyreuml sistematike - eumlshteuml duke i kryer
kontrollet efektive neuml aspektin e vendeve dhe teuml koheumls Ekzistojneuml disa ccedileumlshtje peumlrsa i peumlrket
numrit teuml policeumlve teuml trafikut se si operojneuml ccedilka eumlshteuml dokumentuar analizuar dhe peumlrdorur
peumlr teuml meumlsuar dhe trsquou peumlrmireumlsuar si dhe neuml ccedilrsquomeumlnyreuml menaxhohen ndeumlshkimet Keumlto peumlr
shkak se
Policia e trafikut nuk i peumlrdoreuml burimet e saj teuml informatave neuml meumlnyreuml ploteumlsisht
efektive
Burimet nuk alokohen neuml meumlnyreuml efektive dhe nganjeumlhereuml mungojneuml pajisje teuml
reumlndeumlsishme
Nevoja peumlr teuml kryer detyra teuml tjera joparandaluese eumlshteuml njeuml faktor qeuml ndikon neuml
policineuml e trafikut
Policia e trafikut duhet meuml shumeuml teuml keteuml veumlmendje te ngasja e rrezikshme dhe
njeumlkoheumlsisht teuml kontrollojeuml standardet teknike teuml automjeteve komerciale dhe
Ndeumlshkimet jo gjithhereuml aplikohen dhe menaxhohen siccedil duhet ndaj kundeumlrvajteumlsve
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
ii
Ccedilka rekomandojmeuml
Peumlrvoja na tregon se numri i aksidenteve neuml trafik dhe pasojat e tyre mund teuml zvogeumllohen
Peumlr keumlteuml nevojitet bashkeumlpunim i ngushteuml mes autoriteteve peumlrgjegjeumlse njeuml sistem i duhur
informativ peumlrdorim efektiv i pajisjeve dhe menaxhim profesional i bazuar neuml rrezikshmeumlri
neuml teuml gjitha nivelet Ne rekomandojmeuml Drejtorin e Peumlrgjithsheumlm teuml Policiseuml seuml Kosoveumls qeuml
Teuml marreuml njeuml iniciativeuml peumlr peumlrmireumlsimin e sistemit ekzistues teuml informimit dhe ta beumljeuml
ateuml ploteumlsisht efektiv Po keumlshtu teuml konsiderojeuml futjen e njeuml baze gjitheumlpeumlrfshireumlse teuml teuml
dheumlnave duke ftuar paleumlt e ndryshme teuml interesit
Teuml peumlrmireumlsojeuml peumlrdorimin e teuml dheumlnave neuml meumlnyreuml qeuml teuml qarteumlsojeuml planifikimin vjetor
dhe teuml vendoseuml objektiva performance teuml qarta peumlr njeumlsi operative
Teuml rikonsiderojeuml alokimet ndeumlrmjet policiseuml dhe policiseuml seuml trafikut si dhe alokimet
midis njeumlsive teuml ndryshme teuml policiseuml seuml trafikut
Teuml sigurojeuml se njeuml plan investimi peumlr pajisje kost-efektive eumlshteuml hartuar neuml njeuml
perspektiveuml teuml kornizeumls afat-mesme teuml shpenzimeve
Policia e trafikut teuml peumlrqendrohet seuml pari neuml detyrat e tyre kryesore parandalimin e
aksidenteve Ndihma peumlr funksionet e tjera teuml policiseuml dhe autoritetet tjera duhet teuml
planifikohet meuml mireuml neuml bashkeumlpunim me njeumlsiteuml e ndryshme policore
Teuml sigurohet qeuml aktivitetet e policiseuml seuml trafikut janeuml kryer neuml rrugeuml dhe vende teuml
rrezikshme
Teuml sigurohet qeuml policia e trafikut teuml peumlrqendrohet edhe neuml sjelljet e tjera teuml ngaseumlsve
peumlrveccedilse te tejkalimi i kufizimit teuml shpejteumlsiseuml Masat e kujdesit teuml shtuar duhet teuml
zbatohen rregullisht nga ana e patrullave teuml trafikut dhe
Sistemi i ndeumlshkimeve duhet teuml peumlrmireumlsohet Peumlrkrah keumlsaj duhet teuml aplikohet
sistemi i ldquopikeumlve negative si mjet efektiv i ndeumlshkimit
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
1
1 Hyrje
11 Historiku
Aksidentet janeuml ndeumlr shkaktareumlt e vdekjeve leumlndimeve teuml njereumlzve dhe deumlmtimit teuml proneumls
neuml Kosoveuml Mediet kaneuml raportuar shumeuml indikatoreuml neuml lidhje me sigurineuml publike neuml
trafik Serioziteti i gjendjes eumlshteuml theksuar edhe neuml Raportin e Progresit peumlr vitin 2014 i cili
eumlshteuml publikuar seuml fundi nga BE-ja Kostot e drejtpeumlrdrejta ekonomike teuml aksidenteve teuml
trafikut neuml Kosoveuml janeuml vlereumlsuar se peumlrfaqeumlsojneuml rreth 12 teuml Bruto Prodhimit teuml
Brendsheumlm (BPP)1
Krahasuar me vendet e tjera evropiane numri i peumlrgjithsheumlm i aksidenteve neuml trafik eumlshteuml i
larteuml (peumlrafeumlrsisht 20000 neuml vitin 2013) si neuml raport me numrin e automjeteve teuml
regjistruara edhe me numrin e banoreumlve Neuml vitin 2012 numri i aksidenteve fatale peumlr
milioneuml banoreuml ishte 15-20 meuml i larteuml neuml Kosoveuml sesa neuml vendet e BE-seuml me ekonomi
mesatare dhe me ekonomi meuml teuml zhvilluar teuml cilat faktikisht kaneuml meuml shumeuml automjete peumlr
banoreuml sesa Kosova
Edhe pse numri i peumlrgjithsheumlm i aksidenteve teuml trafikut neuml Kosoveuml nuk ka ndryshuar aq
shumeuml gjateuml viteve teuml fundit aksidentet e reumlnda (me teuml leumlnduar apo teuml vdekur) janeuml rritur
meumlse 8 (nga rreth 4600 neuml 5000 mes viteve 2011 dhe 2013 apo rreth 180 persona peumlr
10000 automjete teuml regjistruara) Gjateuml viteve teuml fundit janeuml marreuml disa veprime peumlr teuml
trajtuar problemin por teuml kufizuara Fushata periodike rritja e aktiviteteve teuml policiseuml
peumlrmireumlsimi i disa rrugeumlve janeuml shembuj teuml veprimeve teuml ndeumlrmarra Megjithkeumlteuml politikat
dhe plani i veprimit peumlr sigurineuml rrugore ende nuk janeuml miratuar dhe pak veprime janeuml
ndeumlrmarreuml peumlr teuml peumlrmireumlsuar efektivitetin e autoriteteve peumlrgjegjeumlse2
Peumlr promovimin e siguriseuml rrugore janeuml teuml angazhuara disa autoritete qendrore dhe lokale
Peumlrveccedil autoriteteve peumlr ndeumlrtim dhe infrastruktureuml rrugore autoriteti i veteumlm meuml i
reumlndeumlsisheumlm eumlshteuml policia Policeumlt e trafikut janeuml peumlrgjegjeumls peumlr kryerjen e kontrolleve dhe
synojneuml uljen e rrezikut teuml aksidenteve neuml trafik Ata janeuml teuml pranisheumlm neuml rrugeuml peumlr teuml
kontrolluar dhe mbikeumlqyrur sjelljet e pjeseumlmarreumlsve dhe drejtpeumlrdrejt ndeshen me
veprimet e tyre
1 World Bank The World Bank in Kosovo Country Snapshot (April 2014) fq 10 2 Peumlr meuml shumeuml shih Raportin e Progresit peumlr Kosoveumln nga Komisioni Evropian (BE 2014 faqe 42) ku ndeumlr teuml
tjera thuhet ldquoedhe ligji peumlr sigurineuml rrugore duhet teuml peumlrafrohet me Acquis Communautaire strategjia e siguriseuml neuml rrugeuml dhe plani i saj i veprimit duhet teuml miratohenhelliprdquo
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
2
12 Objektivi dhe pyetjet e auditimit
Objektivi i keumltij auditimi eumlshteuml teuml vlereumlsojeuml neumlse patrullimet e policiseuml seuml trafikut janeuml teuml
bazuara neuml rrezik dhe teuml menaxhuara neuml meumlnyreuml efektive dhe efikase Peumlr meuml tepeumlr objektivi
yneuml eumlshteuml qeuml teuml japim impulse teuml peumlrmireumlsimit aktiviteteve teuml policiseuml seuml trafikut
Pyetja e peumlrgjithshme e auditimit ka qeneuml
ldquoA eumlshteuml policia e trafikut duke i kryer sheumlrbimet e veta neuml meumlnyreuml efikase dhe efektiverdquo
Peumlr teuml qeneuml efektiv ne neumlnkuptojmeuml peumlrmbushjen e objektivave peumlr promovimin e njeuml mjedisi
teuml mireuml dhe teuml sigurt neuml trafik qasjen neuml pajisjet e duhura dhe peumlrdorimin efektiv teuml tyre
aktivitete neuml peumlrputhje me praktikat e mira ndeumlrkombeumltare dhe afteumlsi peumlr teuml zvogeumlluar
numrin e aksidenteve teuml reumlnda rrugore Kjo po ashtu neumlnkupton aplikimin e njeuml qasje pro-
aktive dhe teuml bazuar neuml rrezik qeuml peumlrmes kontrolleve teuml nxiten sjelljet e mira teuml ngaseumlsve
Ne kemi kufizuar pyetjen e peumlrgjithshme neuml keumlto pyetje meuml specifike
1 A kaneuml policeumlt e trafikut qasje neuml informata teuml besueshme teuml peumlrditeumlsuara dhe
relevante dhe a peumlrdoren ato neuml meumlnyreuml efektive
2 A i kryejneuml njeumlsiteuml e policiseuml seuml trafikut sheumlrbimet neuml meumlnyreuml efektive
Policia e trafikut duhet para seuml gjithash teuml keteuml informata teuml duhura dhe pastaj teuml beumljeuml
peumlrdorimin efektiv teuml tyre neuml lidhje me ndarjen dhe peumlrdorimin e burimeve si dhe
planifikimin operativ
Peumlr teuml qeneuml efektive policia e trafikut duhet qeuml teuml adresojeuml analizat e rreziqeve si peumlr
shembull ku kur dhe si ka meuml shumeuml gjasa teuml ndodhin aksidentet
13 Kriteret e auditimit
Auditimi ka vlereumlsuar performanceumln e patrullave teuml policiseuml seuml trafikut kundrejt kritereve teuml
hartuara nga praktikat meuml teuml mira ndeumlrkombeumltare rregulloreve dhe udheumlzuesve teuml PK-seuml
politikave etj Ne kemi peumlrdorur keumlto kritere
1 A janeuml marreuml neuml konsiderateuml nga policia e trafikut gjateuml planifikimit teuml aktiviteteve teuml
dheumlnat peumlr aksidentet dhe
2 A janeuml marreuml vendimet peumlr patrollime (neuml koheuml dhe vend teuml duhur) teuml bazuara neuml
rrezikun e identifikuar meuml hereumlt
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
3
14 Metodologjia fusheumlveprimi dhe kufizimet e auditimit
Ne kemi aplikuar njeuml gameuml metodash peumlr mbledhjen e deumlshmive peumlr trsquoiu peumlrgjigjur pyetjeve
teuml auditimit Ne kemi
1 Rishikuar kornizeumln ligjore
2 Rishikuar dokumente relevante si
a Raportet vjetore teuml viteve 2012-2014 teuml PK
b Analizat e aksidenteveteuml kryera nga PK
c Analizat e procedurave teuml puneumls fleteuml-patrullimeve dhe shkresat e ndryshme teuml PK
d Pyeteumlsoreumlt dhe listat kontrolluese peumlr PK-neuml dhe
e Raportet e inspektimeve nga IPK-ja3
3 Intervistuar persona peumlrgjegjeumls nga PK MI
4 Veumlzhguar inspektimet e kryera nga policia e trafikut
5 Marreuml pjeseuml neuml konferenca dhe seminare ku eumlshteuml diskutuar peumlr sigurineuml neuml trafikun
rrugor dhe
6 Konsultuar shumeuml studime teuml kryera nga KB BE BB OBSH-ja
Ekipi i auditimit nuk ka mundur trsquoi studiojeuml teuml gjitha njeumlsiteuml e policiseuml seuml trafikut auditimi
eumlshteuml fokusuar neuml vlereumlsimin e praktikave teuml aplikuara neuml tre nga teteuml njeumlsiteuml ekzistuese ku
ndodhin peumlrafeumlrsisht meumlse 60 e numrit teuml peumlrgjithsheumlm teuml aksidenteve Ato njeumlsi ishin
Njeumlsiteuml Rajonale teuml Komunikacionit Rrugor teuml Prishtineumls dhe teuml Pejeumls teuml cilat mbulojneuml njeuml
territor teuml gjereuml teuml rrugeumlve neuml Kosoveuml teuml peumlrbeumlreuml nga disa komuna dhe vendkalime kufitare4
Njeumlsia e Prishtineumls eumlshteuml peumlrzgjedhur duke pasur parasysh statusin qeuml e ka qyteti si qendeumlr
administrative5 Gjithashtu ne kemi ekzaminuar Njeumlsineuml peumlr Kontrollin e Autostradeumls qeuml
eumlshteuml peumlrgjegjeumlse peumlr arterien kryesore teuml qarkullimit rrugor neuml Kosoveuml
Auditimi eumlshteuml fokusuar neuml vlereumlsimin e fazeumls planifikuese dhe teuml kryerjes seuml kontrolleve ndash
patrullimeve ndash dhe jo neuml aktivitete teuml tjera qeuml njeumlsiteuml i kryejneuml siccedil janeuml hetimet etj
Periudha e auditimit i mbulon vitet 2012-2014
3 Inspektorati Policor i Kosoveumls (IPK) eumlshteuml agjenci neuml kuadeumlr teuml MPB-seuml qeuml funksionon neuml bazeuml teuml Ligjit 03L-
231 Njeuml ndeumlr funksionet themelore teuml IPK-seuml eumlshteuml edhe ldquoInspektimi i strukturave dhe funksioneve teuml Policiseuml seuml Kosoveumls peumlr teuml siguruar llogaridheumlnie efektivitet dhe efikasitet neuml zbatueshmeumlrineuml e ligjeve dhe procedurave standarde teuml operimit neuml fuqirdquo
4 Sipas struktureumls organizative teuml PK-seuml ekzistojneuml shtateuml rajone- Drejtori Rajonale brenda teuml cilave operojneuml njeumlsiteuml e policiseuml seuml trafikut peumlrderisa NjKA operon brenda Divizionit teuml Komunikacionit Rrugor
5 Sipas raportit teuml NjRKRr-PR neuml rajonin e Prishtineumls janeuml teuml regjistruara rreth 80000 automjete (nga rreth 280000 sa janeuml teuml regjistruara neuml Kosoveuml) dhe brenda 24 oreumlve neuml teuml frekuentojneuml rreth 100000 automjete
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
4
15 Struktura e raportit
Ky raport peumlrbeumlhet nga gjashteuml kapitujt e meumlposhteumlm
Kapitulli 1 Hyrja
Kapitulli 2 Siguria neuml trafik dhe Policia
Kapitulli 3 A ka policia e trafikut qasje neuml informata teuml besueshme teuml peumlrditeumlsuara
dhe relevante si dhe apeumlrdoren ato neuml meumlnyreuml efektive
Kapitulli 4 A i kryen policia e trafikut sheumlrbimet e veta neuml meumlnyreuml efektive
Kapitulli 5 Konkluzionet dhe
Kapitulli 6 Rekomandimet
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
5
2 Siguria neuml trafik dhe policia
21 Siguria neuml trafik perspektivat
Mjedisi i sigurt - peumlrfshireuml edhe sigurineuml neuml trafikun rrugor - eumlshteuml vendimtar peumlr zhvillimin
ekonomik teuml vendit Mbrojtja e jeteumls dhe proneumls eumlshteuml e nevojshme peumlr ccedildo shoqeumlri
Siguria neuml trafik eumlshteuml problem i peumlrhapur neuml mbareuml boteumln6 Organizata Boteumlrore e
Sheumlndeteumlsiseuml (OBSH) ka theksuar se ccedildo 30 sekonda dikush diku vdes neuml njeuml aksident rrugor
dhe dhjeteuml persona leumlndohen reumlndeuml OBSH pret qeuml numri i vdekjeve neuml nivel global teuml arrijeuml
afro 2 milion deri neuml vitin 2030 nga 13 milioneuml sa eumlshteuml tani Ekzistenca e njeuml strategjie
kombeumltare teuml siguriseuml neuml rrugeuml mund teuml shihet si njeuml tregues qeuml siguria neuml rrugeuml eumlshteuml njeuml
ccedileumlshtje neuml agjendeumln politike7
Gjithashtu neuml BE transporti rrugor eumlshteuml meuml i rreziksheumlm dhe meuml i kushtuesheumlm neuml aspektin
e jeteumls njereumlzore Siguria neuml rrugeuml eumlshteuml problem i madh shoqeumlror i peumlrbashkeumlt peumlr teuml gjitha
vendet e BE-seuml Neuml vitin 2009 meuml shumeuml se 35000 njereumlz kaneuml vdekur neuml rrugeumlt e BE-seuml e qeuml
eumlshteuml ekuivalente me njeuml qytet teuml meseumlm dhe jo meuml pak se 15 milioneuml persona janeuml leumlnduar8
Peumlr teuml peumlrmireumlsuar sigurineuml neuml rrugeuml eumlshteuml vendosur njeuml objektiv sasior zvogeumllim peumlr 50 teuml
numrit teuml vdekjeve nga aksidentet rrugore deri meuml 2020 duke filluar nga viti 2010 Pavareumlsisht
suksesit neumlpeumlrmjet programeve teuml BE-seuml rrugeumlt evropiane janeuml ende larg peumlr teuml qeneuml teuml sigurta
BE-ja ka peumlrcaktuar disa objektiva neuml bazeuml teuml orientimeve teuml politikave teuml saj peumlr sigurineuml neuml
rrugeuml duke theksuar si esenciale arsimin trajnimin dhe zbatimin9
Neuml Kosoveuml sfida e siguriseuml neuml rrugeuml eumlshteuml identifikuar gjateuml viteve teuml fundit Neuml vitin 2009
eumlshteuml themeluar njeuml organ ndeumlrministror i quajtur Keumlshilli peumlr Sigurineuml neuml Komunikacionin
Rrugor10 Roli i keumltij Keumlshilli eumlshteuml teuml ndeumlrtojeuml bashkeumlpunimin mes ministrive peumlrgjegjeumlse peumlr
promovimin e siguriseuml neuml rrugeuml Koheumlve teuml fundit eumlshteuml hartuar ldquoDraft-Strategjia Kombeumltarerdquo
nga Keumlshilli dhe si e tilleuml eumlshteuml proceduar peumlr miratim neuml Qeveri Korniza ligjore edhe pse e
mangeumlt eumlshteuml zbatuar pjeseumlrisht dhe eumlshteuml neuml shqyrtim e sipeumlr11 Komunat dhe Keumlshillat
6 Ccedileumlshtja e siguriseuml seuml trafikut riafirmon objektivin afatgjateuml teuml keumlrkuar nga KB peumlr teuml zvogeumlluar numrin e
aksidenteve deri meuml 2020 (Rezoluta e Asambleseuml seuml Peumlrgjithshme teuml KB-seuml ARES64255 mars 2010) 7 Neuml krahasim me vendet e tjera evropiane Kosova eumlshteuml njeuml ndeumlr vendet e pakta qeuml nuk e ka miratuar ende njeuml
strategji kombeumltare peumlr sigurineuml neuml trafik 8 European Commission (EC) Towards a European Road Safety Area Policy Orientations on Road Safety 2011-
2020 (Brussels 2010) 9 Ibidem 10 Themelimi i keumltij keumlshilli eumlshteuml parapareuml me Ligjin mbi Sigurineuml neuml Komunikacion (2007) ldquoProgrami peumlr
sigurineuml rrugorerdquo eumlshteuml miratuar neuml vitin 2010 me qeumlllim teuml zvogeumllimit teuml trendit negativ teuml siguriseuml rrugore neuml Kosoveuml
11 Drafti i ligjit teuml ri eumlshteuml neuml pocedureuml parlamentare peumlr miratim
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
6
Komunaleuml peumlr Siguri teuml Komunitetit teuml themeluar neuml secileumln komuneuml luajneuml njeuml rol teuml veccedilanteuml
neuml aspektin e siguriseuml publike12
22 Policia e Kosoveumls organizimi dhe peumlrgjegjeumlsiteuml
PK-ja eumlshteuml autoriteti kompetent peumlrgjegjeumls peumlr zbatimin e politikave teuml siguriseuml kombeumltare
ku peumlrfshihet edhe trafiku rrugor Roli i policiseuml - neuml fusheumln e siguriseuml neuml trafik - eumlshteuml mjaft
specifik dhe aplikohet peumlrmes aktiviteteve teuml ndryshme Peumlrgjegjeumlsiteuml kryesore janeuml zbatimi i
ligjeve teuml trafikut reagimet ndaj aksidenteve dhe ngritja e nivelit teuml ndeumlrgjegjeumlsimit peumlrmes
qasjes proaktive Policia e trafikut sheumlrben si njeuml pengeseuml peumlr ngaseumlsit teuml cileumlt nuk i
respektojneuml rregullat e trafikut dhe nuk u binden atyre13
PK-ja ka aprovuar njeuml ldquoPlan Strategjik Zhvillimor 2011-2015rdquo14 ku njeuml nga objektivat
strategjike eumlshteuml ngritja e nivelit teuml siguriseuml publike dhe besimit teuml qytetareumlve (trafikut
rrugor)
PK-ja eumlshteuml e organizuar neuml nivel qendror dhe lokal15 Drejtoria e Peumlrgjithshme e PK-seuml
(kryesuar nga Drejtori i Peumlrgjithsheumlm) eumlshteuml peumlrgjegjeumlse neuml nivel vendi Neuml nivelin rajonal
janeuml shtateuml njeumlsi rajonale - Drejtori Rajonale (DR) - peumlrgjegjeumlse peumlr sigurineuml publike Stacionet
e policiseuml janeuml peumlrgjegjeumlse peumlr policineuml lokale neuml secileumln komuneuml16
Policia e trafikut eumlshteuml e organizuar neuml keumlteuml meumlnyreuml neuml nivelin qendror Divizioni i
Komunikacionit Rrugor (DKRr) eumlshteuml peumlrgjegjeumls peumlr menaxhim strategjik udheumlzime urdhra
dhe plane operative peumlr njeumlsiteuml operative (njeumlsiteuml e policiseuml seuml trafikut) Neuml nivel operativ
DKRr eumlshteuml peumlrgjegjeumls peumlr kontrollimin e autostradeumls peumlrmes Njeumlsiseuml peumlr Kontrollin e
Autostradeumls (NjKA) DKRr ka zhvilluar planet e veprimit qeuml kaneuml peumlr qeumlllim adresimin e
sfidave teuml cilat pengojneuml sigurineuml e qeumlndrueshme teuml trafikut rrugor17
Njeumlsiteuml peumlrkateumlse operative janeuml pjeseuml e DR-ve si dhe i raportojneuml DR-ve dhe DKRr-seuml NjKA
raporton drejtpeumlrdrejt tek DKRr
12 Detyrat dhe peumlrgjegjeumlsiteuml e keumltij Keumlshilli janeuml teuml peumlrcaktuara me UA nr 272012 MPB ndash 032012 dhe kaneuml teuml
beumljneuml meuml shumeuml me siguri teuml peumlrgjithshme duke mos u potencuar neuml meumlnyreuml teuml veccedilanteuml sigurineuml neuml trafik Aneumltareuml teuml keumltyre keumlshillave janeuml edhe komandanteumlt e stacioneve policore teuml komunave peumlrkateumlse
13 European Transport Safety Council (ETSC) Policing Enforcement Strategies to Reduce Traffic Casualties in Europe (Brussels 1999) fq 11
14 Bazuar neuml keumlteuml dokument PK-ja ka parapareuml ndeumlrmarrjen e keumltyre masave siccedil janeuml prezenceuml meuml teuml madhe policore peumlrmes patrullimeve meuml teuml shpeshta neuml ldquopika teuml zezardquo kontakte teuml drejtpeumlrdrejta dhe keumlshillimit me qytetareuml organizim teuml aktiviteteve proaktive me qeumlllim teuml edukimit teuml qytetareumlve shtimi i numrit teuml kontrolleve dhe veprimeve tjera policore neuml trafik
15 Shih ldquoShtojceumln Irdquo ndash struktura organizative e PK-seuml 16 Ligji peumlr Policineuml 04L-076 aprovuar meuml 2012 e definon Policineuml e Kosoveumls si sheumlrbim publik qeuml funksionon
brenda MPB-seuml 17 DKRr ka neumlnshkruar njeuml memorandum bashkeumlpunimi me Policineuml e Republikeumls seuml Shqipeumlriseuml peumlr patrullimet e
peumlrbashkeumlta teuml policiseuml seuml trafikut me qeumlllim teuml rritjes seuml siguriseuml neuml trafikun rrugor gjateuml sezonit teuml vereumls
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
7
Detyrat e njeumlsive patrulluese janeuml teuml peumlrcaktuara neuml ldquoUdheumlzuesin peumlr meumlnyreumln e kryerjes seuml
detyrave neuml mbikeumlqyrjen dhe rregullimin e trafikut rrugorrdquo Peumlrveccedil keumltyre dokumenteve PK
ka miratuar gjithashtu ldquoManualin peumlr Parime dhe Procedura Standarde Operativepeumlrshkrime
teuml puneumlsrdquo si dhe udheumlzime peumlr operacione
23 Roli i policiseuml seuml trafikut
Qeumlllimi i policiseuml seuml trafikut eumlshteuml teuml sigurojeuml leumlvizjen e sigurt neuml rrugeuml teuml parandalojeuml
shkeljet neuml trafik dhe teuml marreuml masat e duhura kundeumlr shkeleumlsve Patrullimi ka njeuml rol
mbikeumlqyreumls parandalues dhe krijon njeuml ambient meuml teuml sigurt peumlr teuml gjitheuml aktereumlt neuml trafik
Policia e trafikut analizon planifikon dhe harton strategji peumlr nivel teuml qeumlndruesheumlm teuml
siguriseuml neuml trafik Njeumlsiteuml e policiseuml seuml trafikut janeuml njeumlsi peumlrgjegjeumlse peumlr
Planifikimin e patrullimeve - faza e planifikimit teuml aktiviteteve operative bazohet neuml
analizat e shkaqeve qeuml qeumlndrojneuml pas aksidenteve teuml trafikut (faktoreumlt e rrezikut)
Patrullimet - kryhet neuml meumlnyra teuml ndryshme neuml koheuml teuml ndryshme dhe me mjete teuml
ndryshme Pikat kontrolluese ku kryhen patrullimet peumlrcaktohen neuml bazeuml teuml
analizave teuml rrezikut teuml larteumlpeumlrmendur dhe
Hetimet e aksidenteve - peumlrfshijneuml hetimin e ploteuml teuml tyre dhe kaneuml peumlr qeumlllim rritjen
e siguriseuml neuml trafikun rrugor Hartohen raporte peumlrfshireuml analizat mbi faktoreumlt qeuml i
shkaktojneuml aksidentet18
Mbikeumlqyrja e fluksit teuml trafikut beumlhet peumlrmes praniseuml seuml policiseuml seuml trafikut neuml rrugeuml dhe
mund teuml beumlhet edhe me ndihmeumln e pajisjeve teknike monitoruese ndash kamerave teuml
shpejteumlsiseuml19 etj
24 Organizatat e tjera teuml angazhuara
Neuml adresimin e siguriseuml seuml trafikut rrugor janeuml teuml peumlrfshireuml disa aktereuml
Qeveria eumlshteuml peumlrgjegjeumlse peumlr krijimin e politikave teuml siguriseuml peumlr qytetareuml peumlrfshireuml edhe
trafikun Neumln kornizeumln e aplikueshme ligjore Qeveria Ministria e Puneumlve teuml Brendshme
(MPB) dhe Ministria e Infrastruktureumls (MI) ndajneuml peumlrgjegjeumlsineuml kryesore peumlr vendosjen e
18 Njeumlsiteuml e Policiseuml seuml Trafikut kryejneuml hetime peumlr aksidentet e trafikut qeuml rezultojneuml me fatalitet leumlndime teuml
reumlnda dhe aksidentet me deumlme teuml shumta Neuml aneumln tjeteumlr stacionet policore i hetojneuml aksidentet me deumlme meuml teuml vogla
19 lsquorsquoKamera teuml shpejteumlsiseumlrsquorsquo eumlshteuml emri i zakonsheumlm peumlr kamerat e siguriseuml qeuml peumlrdoren nga forcat e policiseuml Ekzistojneuml kateumlr lloje kryesore kamera fikse teuml cilat janeuml mjete pa pilot dhe fotografojneuml neuml njeuml rrugeuml ku ka pasur aksidente kamera teuml shpejteumlsineuml mbi distanceumln teuml cilat janeuml pa pilot por operojneuml neuml ccedilifte dhe zbulojneuml shpejteumlsineuml e arritur ndeumlrmjet automjeteve dhe peumlrdoren neuml meumlnyreuml tipike neuml rrugeuml meuml teuml gjata me dendeumlsi teuml larteuml peumlrplasjeje kamera leumlvizeumlse peumlr shpejteumlsineuml qeuml peumlrdoren nga policeumlt dhe vendosen neuml aneumlt e rrugeumlve dhe kamera neuml driteuml teuml kuqe qeuml peumlrdoren neuml kryqeumlzimet ku ka semaforeuml Gjithashtu sipas praktikave ndeumlrkombeumltare vendosja e kamerave false neuml vende teuml ndryshme eumlshteuml njeuml meumlnyreuml peumlr teuml rritur efektivitetin
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
8
politikave hartimin dhe zbatimin e ligjeve qeuml lidhen me sigurineuml neuml trafikun rrugor MI ka
disa detyra si
programe peumlr trajnimin e ngaseumlsve dhe vlereumlsimin e tyre
kushtet e kontrollimit teknik teuml automjeteve dhe
ndeumlrtimin dhe mireumlmbajtjen e rrugeumlve
Peumlrveccedil keumlsaj seuml bashku me PK-neuml MI-ja mbikeumlqyreuml administron dhe zbaton kornizeumln
ligjore peumlr sigurineuml publike neuml rrugeuml
Komunat janeuml peumlrgjegjeumlse peumlr ndeumlrtimin dhe mireumlmbajtjen e rrugeumlve publike lokale
Gjykatat janeuml peumlrgjegjeumlse peumlr trajtimin e veprave peumlr shkelje teuml rregullave teuml trafikut
Organet e drejteumlsiseuml peumlrmes puneumls seuml tyre kontribuojneuml neuml meumlnyreuml efektive si mekanizeumlm
mbrojteumls neuml ndeumlrgjegjeumlsimin e publikut Neumlpeumlrmjet vendimeve meritore ato veccedilaneumlrisht
ndikojneuml neuml shtypjen e fenomeneve teuml rrezikshme neuml trafik duke ndikuar keumlshtu
drejtpeumlrdrejt neuml peumlrmireumlsimin e sjelljes seuml pjeseumlmarreumlsve
Institucionet sheumlndeteumlsore kontribuojneuml neuml kujdesin sheumlndeteumlsor dhe trajtimin e qytetareumlve-
ngaseumlsve Sheumlrbimet emergjente me koheuml dhe efektive ndash me aneuml teuml trajtimit teuml duhur teuml
leumlnduarve neuml aksidente - zvogeumllojneuml pasojat e tyre Meuml tej keumlto institucione kontribuojneuml
edhe neuml edukimin e ngaseumlsve peumlr procedurat e ndihmeumls seuml pareuml dhe transportimin e duhur
teuml aksidentuarve
Institucionet e arsimit e promovojneuml edukimin efektiv teuml siguriseuml rrugore neuml shkolla
Gjithashtu mediet mund teuml rrisin ndeumlrgjegjeumlsimin e komunitetit dhe teuml kuptuarit e faktoreumlve
dhe kostove teuml aksidenteve rrugore Kompaniteuml e sigurimeve kaneuml njeuml rol teuml veccedilanteuml neuml keumlteuml
drejtim Aplikimi i koncepteve teuml sigurimit duke shpeumlrblyer ngaseumlsit qeuml nuk shkaktojneuml
aksidente i motivon ata teuml peumlrmireumlsojneuml sjelljet e tyre neuml trafik dhe si rrjedhojeuml e keumlsaj edhe
keumlto kompani ndikojneuml neuml sigurineuml rrugore
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
9
3 A ka policia e trafikut qasje neuml informata teuml
besueshme teuml peumlrditeumlsuara dhe relevante si dhe a
peumlrdoren ato neuml meumlnyreuml efektive
31 Ccedilfareuml informatash i duhen policiseuml seuml trafikut
Veprimet peumlr teuml zvogeumlluar problemet e siguriseuml neuml trafikun rrugor duhet teuml jeneuml teuml bazuara
neuml informata relevante Informatat e tilla mund teuml merren me ndihmeumln e njeuml sistemi
informativ teuml siguriseuml neuml rrugeuml20 Shumeuml vende evropiane kaneuml baza teuml ndryshme teuml teuml
dheumlnave por neuml peumlrgjitheumlsi ato janeuml neuml proneumlsi teuml agjencive kombeumltare peumlr siguri neuml rrugeuml
dhe institucionet e ndryshme ofrojneuml informata peumlr agjenciteuml e tilla21
Aktivitetet efektive teuml policiseuml seuml trafikut keumlrkojneuml informata rreth22
Faktoreumlve qeuml ndeumlrlidhen me aksidente teuml tilla si23
ngaseumlsit dhe sjelljet e tyre
llojet e automjeteve teuml peumlrfshira dhe gjendja e tyre
gjendja e rrugeumlve dhe moti
intensiteti i trafikut dhe
ku dhe kur kaneuml ndodhur aksidentet
teuml ashtuquajturave ldquopika teuml zezardquo24
ngjarjeve - kur dhe ku mund teuml rriten rreziqet peumlr aksidente
pasojave teuml aksidenteve
aktiviteteve teuml kryera nga policia e trafikut dhe ndeumlshkimet e aplikuara dhe
reagimeve peumlr rezultatet e qasjeve dhe aktiviteteve teuml ndryshme
Policia e trafikut eumlshteuml peumlrgjegjeumlse peumlr mbledhjen e teuml dheumlnave teuml nevojshme teuml cilat kryesisht
vet i prodhojneuml Autoritetet tjera ose organizatat mund teuml keneuml njohuri teuml cilat policia e
20 OECD Safety on Roads (Paris 2002) fq 10 21 Neuml Kosoveuml roli i agjenciseuml seuml tilleuml ushtrohet nga Keumlshilli peumlr Sigurineuml neuml Komunikacionin Rrugor Keumlshilli
kryesisht mbledh teuml dheumlna nga Policia e Kosoveumls 22 Kjo pjeseuml bazohet neuml literatura teuml ndryshme rreth praktikave teuml mira teuml kontrollit teuml trafikut dhe dokumente ndash
politika nga organizata teuml ndryshme ndeumlrkombeumltare 23 WHO Data Systems A Road Safety Manual for Decision-Makers and Practioners (Geneva 2010) 24 Neuml menaxhimin e siguriseuml rrugore ldquopikat e zezardquo (angblackspot) janeuml vendet ku historikisht janeuml koncentruar
aksidentet e trafikut Kjo mund teuml ndodh peumlr arsye teuml ndryshme teuml tilla si ktheseuml e ashpeumlr apo keumlnd neuml njeuml rrugeuml teuml drejteuml kryqeumlzim i fshehur neuml njeuml rrugeuml teuml shpejteuml shenja teuml dobeumlta ose teuml fshehura paralajmeumlruese neuml udheumlkryq etj
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
10
trafikut nuk i ka peumlr shembull ngjarjet ose gjendja qeuml mund teuml rriseuml rrezikun peumlr aksidentet
e trafikut Peumlr keumlteuml arsye marreumldheumlnia e ngushteuml e puneumls midis policiseuml seuml trafikut dhe
autoriteteve teuml tjera eumlshteuml thelbeumlsore
Eumlshteuml po keumlshtu e reumlndeumlsishme qeuml teuml dheumlnat teuml strukturohen dhe analizohen siccedil duhet qeuml
aktualisht teuml peumlrdoren peumlr planifikime operative dhe detyra teuml peumlrditshme Kjo do trsquoi
mundeumlsonte policiseuml seuml trafikut teuml zgjedh mjetet e duhura - neuml koheumln e duhur dhe neuml vendin
e duhur Kjo gjithashtu e beumln meuml teuml lehteuml fokusimin meuml teuml mireuml neuml sjelljet e ngaseumlsve kushtet
rrugore gjendjen dhe llojin e automjeteve (kamioneuml autobuseuml ose vetura) etj Peumlr njeuml efekt
maksimal teuml siguriseuml eumlshteuml e reumlndeumlsishme qeuml policia e trafikut teuml fokusohet neuml faktoreuml teuml cileumlt
kaneuml ndikim teuml drejtpeumlrdrejteuml neuml sigurineuml rrugore dhe ateuml neuml vende dhe koheuml teuml duhur ku
aksidentet kaneuml gjasa teuml ndodhin
32 A ka policia e trafikut qasje neuml informatat e duhura
Shumica e informatave teuml nevojshme peumlr qeumlllime teuml planifikimit peumlr policineuml e trafikut janeuml
neuml dispozicion25 Policia e trafikut ka qasje neuml dy baza teuml teuml dheumlnave SIPK teuml dheumlnat rreth
veprave penale dhe MAAP teuml dheumlnat peumlr aksidentet statistikat dhe analizat Teuml dheumlnat neuml
keumlto baza peumlrcillen neuml baza ditore javore dhe mujore Disa teuml dheumlna sigurohen peumlrmes
takimeve dhe shkeumlmbimit me autoritetet tjera - institucionet rrugore sheumlndeteumlsore dhe
gjykatat neuml lidhje me kundeumlrvajteumlsit dhe ndeumlshkimet Teuml dheumlnat rreth aksidenteve dhe
pasojave teuml tyre janeuml teuml plota
Policia e trafikut eumlshteuml mjaft mireuml e informuar rreth ngjarjeve dhe gjendjes se ku dhe kur
mund teuml rriten rreziqet peumlr aksidente Bashkeumlpunimi me autoritetet tjera qendrore dhe lokale
dhe me shoqeumlrineuml civile ofron teuml dheumlna peumlr intensitetin e trafikut gjendjen neuml rrugeuml etj26
Mund teuml keumlrkohet nga policia e trafikut teuml sigurojeuml ndihmeuml peumlr autoritetet tjera bie fjala teuml
jeteuml e pranishme afeumlr shkollave teuml ndihmojeuml organet e inspektimit teuml ngriteuml ndeumlrgjegjeumlsimin
neuml parandalimin e rrezikut neuml trafik etj27
Neuml tabeleumln e meumlposhtme eumlshteuml peumlrmbledhur qasshmeumlria e njeumlsive policore teuml trafikut neuml
informata teuml nevojshme teuml llojeve teuml ndryshme Qasjen e kemi klasifikuar neuml kateumlr kategori28
25 Sipas praktikave ndeumlrkombeumltare burimi meuml i zakonsheumlm peumlr teuml dheumlnat rreth aksidenteve janeuml teuml dheumlnat e
policiseuml Megjithateuml shumeuml aksidente nuk raportohen neuml polici - me ose pa deumlmtime teuml vogla apo pa leumlndime 26 Raportet vjetore teuml PK-seuml peumlr vitet 2012 dhe 2013 27 Examinimi i raporteve teuml ndryshme planeve ditore teuml policiseuml seuml trafikut etj 28 Peumlr meuml shumeuml shpjegime shih ldquoShtojceumln IIrdquo
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
11
Tabela 1 Qasshmeumlria e policiseuml seuml trafikut neuml informata teuml nevojshme peumlr planifikimin
operativ
ploteumlsisht kryesisht pjeseumlrisht shumeuml pak
Informata peumlr faktoreumlt qeuml ndeumlrlidhen me aksidentet x
Informatat peumlr pasojat e aksidenteve x
Informata mbi ngjarjet kushtet kur ku rreziqet mund teuml rriten peumlr aksidente
x
Informata rreth aktiviteteve teuml kryera nga policia e trafikut dhe ndeumlshkimet e aplikuara
x
Reagimet ndaj rezultateve teuml qasjeve teuml ndryshme dhe aktiviteteve
x
Siccedil shihet meuml sipeumlr ekzistojneuml fusha ku informatat e nevojshme nuk janeuml ploteumlsisht teuml
qasshme - kur eumlshteuml e nevojshme Ka ende fusha qeuml duhet teuml zhvillohen para se policia e
trafikut teuml mund teuml pranojeuml informata neuml koheuml peumlr ngjarjet dhe kushtet kur dhe ku mund teuml
rriten rreziqet peumlr aksidente Informatat ldquoonlinerdquo ose neuml koheuml reale nga autoritetet e rrugeumlve
dhe peumlrpjekjet shteseuml peumlr teuml ngritur rrjete me aktereuml teuml ndrysheumlm janeuml shembuj teuml
aktiviteteve qeuml mund teuml shtojneuml vlereuml
Raportimi i performanceumls neuml disa aspekte nuk eumlshteuml i zhvilluar edhe aq mireuml Nga sistemi
aktual i informatave eumlshteuml veumlshtireuml teuml kuptohet secila peumlrpjekje qeuml do teuml sigurojeuml bazeuml solide
peumlr zhvillimin e raportimit
Kapacitetet meuml pak teuml zhvilluara janeuml ato peumlr vlereumlsimin e efektivitetit teuml qasjeve dhe
aktiviteteve teuml ndryshme Disa peumlrpjekje janeuml iniciuar peumlr shembull neuml hartimin e raporteve
peumlr aktivitetet e kryera por jo neuml matjen e veprimeve teuml ndeumlrmarra neuml meumlnyreuml qeuml teuml
parandalohen aksidentet
33 A eumlshteuml policia e trafikut duke i peumlrdorur informatat neuml
meumlnyreuml efektive
Cileumlsia e interpretimit teuml teuml dheumlnave eumlshteuml vendimtare neuml peumlrcaktimin e aktiviteteve teuml
duhura teuml policiseuml seuml trafikut Njeuml shembull disa nga faktoreumlt e aksidenteve teuml ofruara neumlpeumlr
dosje ndash siccedil janeuml kushtet klimatike dhe gjendjet e rrugeumlve ndash mund teuml shpjegojneuml ndonjeuml
aksident por neuml realitet ngasja e pakujdesshme ose shpejteumlsia mund teuml jeneuml shkaku i veumlrteteuml
Me fjaleuml teuml tjera policia e trafikut ka nevojeuml peumlr informata rreth kushteve klimatike dhe
gjendjes neuml rrugeuml qeuml teuml planifikojeuml aktivitetet e saj mireumlpo kontrollet aktuale ndash me qeneuml
efektive ndash duhet teuml fokusohen neuml aspekte tjera si shpejteumlsia dhe sjelljet e ngaseumlsve Njeuml ccedileumlshtje
tjeteumlr qeuml mund teuml ngritet neuml keumlteuml kontekst eumlshteuml nevoja peumlr informata Edhe neumlse keumlto
informata janeuml ligjeumlrisht dhe teknikisht korrekte ato mund teuml diskutohen nga njeuml
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
12
perspektiveuml e kontrollit teuml trafikut neumlse janeuml mbivendosur ose tepeumlr teuml detajuara peumlr trsquou
peumlrshtatur nevojave praktike teuml policiseuml trafikut29
Shfryteumlzimi efektiv i informatave keumlrkon qeuml ato teuml
konsiderohen relevante dhe teuml dobishme nga ana e peumlrdoruesit
doreumlzohen neuml koheumln e duhur peumlr njeumlsiteuml e duhura
interpretohen neuml meumlnyreuml korrekte nga ana e peumlrdoruesit
peumlrdoren peumlr analiza dhe vlereumlsim neuml nivele teuml ndryshme
kaneuml ndikim neuml puneumln e peumlrditshme neuml terren dhe
peumlrdoren peumlr teuml meumlsuar dhe vepruar peumlr ndryshim dhe peumlrmireumlsim
Informatat peumlr planifikimin e aktiviteteve nuk janeuml peumlrdorur sistematikisht nga policia e
trafikut neuml meumlnyreuml efektive peumlr teuml maksimizuar efektivitetin e puneumls neuml aktivitetet e
peumlrditshme Peumlrveccedil keumlsaj ato janeuml peumlrdorur rralleuml peumlr vendimet rreth meumlnyreumls se si duhet
peumlrmireumlsuar aktivitetet e policiseuml seuml trafikut teuml cilat janeuml - peumlrgjitheumlsisht - duke peumlrseumlritur teuml
njeumljteumln strategji teuml zbatimit Detyrat e adresuara neuml fleteumlt-patrulluese nuk ishin shpesh neuml
peumlrputhje me planet operative30
Analizat e shkaqeve qeuml qeumlndrojneuml pas aksidenteve interpretohen nga njeumlsiteuml e policiseuml seuml
trafikut dhe peumlrcillen te DKRr neuml baza teuml rregullta Analizat shteseuml teuml prodhuara nga DKRr
peumlrdoren pjeseumlrisht neuml peumlrputhje me faktoreumlt e identifikuar teuml rrezikut31
Tabela 2 Peumlrdorimi i informatave teuml nevojshme nga policia e trafikut peumlr planifikim
operativ
Peumlrdorimi i informatave Gjithhereuml Shpesh Ndonjeumlhereuml Rralleuml
Teuml interpretuara analizuara dhe kombinuara me teuml dheumlna tjera
x
Teuml doreumlzuara me koheuml te njeumlsia e duhur x
Teuml peumlrdorura peumlr planifikim operativ dhe puneuml teuml peumlrditshme
x
Teuml peumlrdorura peumlr teuml meumlsuar dhe peumlr vendime peumlr peumlrmireumlsim
x
29 Ekzaminimi i klasifikimeve teuml DKRr peumlr shkaqet e aksidenteve neuml trafik ldquoStatistika dhe analiza e aksidenteve
neuml trafikrdquo peumlr vitet 2012 dhe 2013 30 Ekzaminim i aktiviteteve teuml bazuara neuml plane operative 31 Ekzaminimi i klasifikimeve teuml DKRr peumlr shkaqet e aksidenteve teuml trafikut ldquoStatistika dhe analiza e aksidenteve
neuml trafikrdquopeumlr vitet 2012 dhe 2013
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
13
Raportet vjetore teuml DKRr-seuml i peumlrshkruajneuml faktoreumlt e aksidenteve rrugore neuml krahasim me
vitet e meumlparshme Rezultatet e informatave peumlr faktoreumlt qeuml ndeumlrlidhen me aksidentet
trajtohen siccedil duhet veteumlm kur policia e trafikut zbaton masat neuml planet operative ose urdhrat
nga DKRr Neuml planifikimin operativ policia e trafikut ka peumlrdorur informatat rreth
shpeshteumlsiseuml dhe shkaqeve teuml aksidenteve Aktivitetet janeuml teuml ndryshme dhe varen thjesht
nga vendndodhja gjeografike dhe intensiteti i trafikut por kryesisht janeuml orientuar neuml
monitorimin e shpejteumlsiseuml32 Peumlrveccedil keumlsaj njeumlsiteuml e trafikut (duke peumlrjashtuar NjKA-neuml) nuk i
drejtojneuml gjithnjeuml aktivitetet me sheumlnjesteumlr edhe neuml rrugeumlt tjera jo-rajonale
Detyrat rutineuml nuk adresojneuml detyra teuml veccedilanta vis-agrave-vis treguesve teuml identifikuar neuml analizeumln
e aksidenteve Sipas krahasimit teuml teuml dheumlnave patrullimet e vlereumlsuara rutineuml teuml policiseuml seuml
trafikut kryesisht kaneuml sheumlnjestruar faktorin shpejteumlsi Kjo neumlnkupton se informatat nuk janeuml
peumlrdorur ploteumlsisht peumlr detyrat e peumlrditshme Shumica e patrullimeve kryesisht kryhen pa
ndonjeuml objektiv tjeteumlr shteseuml Aktivitetet aktuale teuml peumlrditshme ndash peumlr teuml qeneuml efektive - do teuml
duhet teuml fokusohen neuml aspekte teuml tjera teuml ndryshme siccedil eumlshteuml sjellja e ngaseumlsve (mbajtja e
distanceumls ngasja e pakujdesshme etj)
Informatat peumlrdoren rralleuml peumlr teuml identifikuar peumlrmireumlsimet e mundshme teuml veprimeve
parandaluese33 Shumica deumlrrmuese e aktiviteteve teuml kryera nuk janeuml teuml peumlrmbledhura neuml
raporte post-operative peumlr teuml matur progresin drejt objektivave teuml vendosura Peumlr meuml tepeumlr
peumlrzierja e prioriteteve neuml patrullime nuk ishte gjithnjeuml e bazuar neuml informatat e
disponueshme34
32 Shembuj teuml tjereuml teuml intensifikimit teuml patrullimeve peumlrfshijneuml ndalesat peumlr automjete sipas planeve operative
ngjarjet sportive dhe klubet e nateumls etj Automjetet inspektohen neuml baza vjetore derisa veteumlm hereumlpashere adresohen me plane teuml peumlrbashkeumlta operative Policia e trafikut - MI
33 Ekzaminimi i raporteve teuml njeumlsive teuml policiseuml seuml trafikut peumlr vitet 2012 dhe 2013 34 Vlen teuml peumlrmendet se bazuar neuml informatat peumlr aksidente DKRr ka keumlrkuar nga NjRKRr-PR qeuml teuml shtohet
numri i kontrolleve neuml disa rrugeuml siccedil ishte rasti neuml rrugeumln Prishtineuml-Podujeveuml-Merdareuml Si rezultat i angazhimeve shteseuml numri i aksidenteve neuml keumlteuml aks rrugor eumlshteuml zvogeumlluar duksheumlm neuml periudheumln janar-maj 2014 neuml krahasim me vitin 2013
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
14
4 A i kryen policia e trafikut sheumlrbimet neuml meumlnyreuml
efektive
41 Si teuml matet efektiviteti i policiseuml seuml trafikut
Qeumlllimi i peumlrgjithsheumlm peumlr policineuml e trafikut seuml bashku me autoritetet e tjera peumlrgjegjeumlse siccedil
kemi peumlrmendur eumlshteuml teuml minimizohen aksidentet e trafikut dhe teuml ndihmohet peumlr njeuml mjedis
teuml sigurt teuml trafikut Shtrohet pyetja se si duhet teuml veprojeuml policia e trafikut peumlr teuml
peumlrmbushur neuml meumlnyreumln meuml teuml mireuml teuml mundshme keumlto objektiva Peumlrveccedil keumlsaj a eumlshteuml fare
e mundur teuml maten rezultatet e policiseuml seuml trafikut peumlr shkak teuml faktoreumlve teuml tjereuml qeuml ndikojneuml
neuml veumlllimin dhe karakterin e ldquoaksidenteverdquo
Zvogeumllimi i aksidenteve teuml reumlnda teuml trafikut eumlshteuml njeuml lloj mateumlsi qeuml tregon peumlr rezultatin e
peumlrgjithsheumlm se neuml ccedilrsquomeumlnyreuml operojneuml autoritetet peumlrgjegjeumlse rrugore ose teuml policiseuml seuml
trafikut Megjithateuml eumlshteuml matje shumeuml e peumlrgjithshme qeuml varet nga shumeuml faktoreuml siccedil janeuml
rrugeumlt dhe moti sjelljet e ngaseumlsve numri i automjeteve dhe gjendja e tyre angazhimi i
autoriteteve tjera rregullimi aktual kushtet financiare etj
Ekzistojneuml edhe matje teuml tjera teuml zakonshme Mund teuml studiohen neumlse mjetet e teuml duhura janeuml
neuml dispozicion dhe neumlse ato janeuml peumlrdorur neuml meumlnyreuml efektive peumlr shembull a janeuml peumlrdorur
kamerat e shpejteumlsiseuml dhe radareumlt aty ku do teuml shtonin meuml shumeuml vlereuml (rreziku i larteuml peumlr
aksidentet e trafikut peumlr shkak teuml shpejteumlsiseuml seuml automjetit) a beumlhen teste alkooli ku do teuml
shtonin meuml shumeuml vlereuml etj Gjithashtu mund teuml shqyrtohen neumlse njeumlsiteuml e kontrollit neuml koheuml
teuml duhur sigurojneuml autoritetet peumlrgjegjeumlse rrugore me propozime peumlr ndryshimin e
kufizimeve teuml shpejteumlsiseuml veumlnien e shenjave paralajmeumlruese riparimin e rrugeumlve largimin e
pengesave neuml rrugeuml etj
Mund edhe teuml matet meumlnyra se si shpeumlrndahen burimet neuml koheuml dhe neuml hapeumlsireuml Idealisht
mjetet e duhura duhet peumlrdorur peumlr teuml kontrolluar gjeumlrat e duhura neuml koheumln e duhur dhe
vendin e duhur Aktivitetet e patrullimit neuml koheuml dhe hapeumlsireuml duhet teuml ndeumlrlidhen sa meuml
shumeuml qeuml teuml jeteuml e mundur me ateuml se kur dhe ku ndodhin aksidentet e trafikut
Kundrejt propozimeve teuml meumlsipeumlrme mund teuml shtrohet pyetja A eumlshteuml e mundur qeuml policia
e trafikut teuml punojeuml meuml mireuml apo meuml dobeumlt a eumlshteuml policia e trafikut neuml gjendje teuml meumlsojeuml dhe
a janeuml neuml gjendje teuml marrin vendime ccedilfareuml teuml beumljneuml dhe si teuml beumlhet Peumlrgjigja e qarteuml peumlr teuml
gjitha keumlto pyetje eumlshteuml pozitive Eumlshteuml e reumlndeumlsishme teuml theksohet se megjithateuml asnjeuml matje
nuk eumlshteuml e peumlrsosur dhe e ploteuml vetvetiu Ccedileumlshtje kryesore eumlshteuml qeuml teuml peumlrdoren informatat
dhe teuml dheumlnat relevante teuml besueshme dhe qeuml janeuml neuml gjendje trsquoi ofrojneuml policiseuml seuml trafikut
udheumlzime se si teuml punojneuml meuml zgjuar ndash teuml jeneuml meuml efektiv - neuml meumlnyreuml qeuml trsquoi afrohen qeumlllimit
qeuml teuml ndikojneuml neuml numrin e aksidenteve fatale
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
15
42 A i ka policia e trafikut mjetet e duhura qeuml teuml jeteuml efektive
Peumlr shkak se rreziku i aksidenteve peumlrcaktohet nga faktoreuml teuml ndrysheumlm policia e trafikut
duhet teuml peumlrdoreuml mjete teuml llojllojshme peumlr teuml adresuar vendimet ndikuese mbi kufizimet e
shpejteumlsiseuml dhe shenjat paralajmeumlruese dhe meuml drejtpeumlrdrejteuml peumlrmes masave teuml ndryshme
teuml kontrollit teuml trafikut siccedil janeuml kamerat peumlr shpejteumlsi radareumlt testet e alkoolit kontrollet e
automjeteve dhe teuml flukseve teuml trafikut gjendjen e rrugeumlve dhe sjelljet e ngaseumlsve35
Neuml meumlnyreuml qeuml teuml keteuml qasjen direkte neuml meumlnyreuml efektive policia e trafikut duhet teuml
Orientojeuml peumlrpjekjet e tyre neuml
- Vendndodhjet me rrezik teuml larteuml rrugeumlt apo vendet ku aksidentet mund teuml
ndodhin
- Neuml koheumln diteumlt dhe oreumlt me rrezik teuml larteuml kur aksidentet mund teuml jeneuml meuml teuml
shpeshta
- Vendndodhjet me rrezik ad-hoc neuml koheuml teuml caktuar (ngjarje teuml peumlrkohshme)
Fokusojeuml kontrollet neuml faktoreumlt qeuml ndeumlrlidhen me aksidente si
- Sjellja e ngaseumlsve me rrezik teuml larteuml
- Faktoreumlt mekanik teuml rrezikut teuml larteuml te automjetet veccedilaneumlrisht kamioneumlt e
meumldhenj
- Rrugeumlt me rrezik teuml larteuml dhe kushtet e motit
Aplikojeuml ndeumlshkime teuml duhura peumlr ata qeuml keumlrceumlnojneuml sigurineuml neuml trafik peumlrmes
- Paralajmeumlrimeve verbale apo teuml dokumentuara dhe llojeve teuml ndryshme teuml
gjobave etj
Peumlr teuml qeneuml efektive policia e trafikut duhet teuml keteuml punonjeumls kompetent dhe pajisje teuml
duhura automjete teuml pajisura mireuml (teuml shenjeumlzuara dhe teuml pashenjeumlzuara) motoccedilikleta
radareuml dhe teste teuml alkoolit Neuml shumeuml vende policia e trafikut eumlshteuml e pajisur edhe me
helikoptereuml kamera teuml shpejteumlsiseuml teste kundeumlr narkotikeumlve etj36 Peumlrvoja neuml BE dhe vende teuml
tjera tregon se kamerat e shpejteumlsiseuml teuml cilat ofrojneuml deumlshmi fotografike teuml pranueshme peumlr
gjykata janeuml shumeuml kost-efektive37
PK-ja peumlrdoreuml tregues teuml ndrysheumlm neuml meumlnyreuml qeuml teuml ndajeuml burimet e tyre neuml meumlnyreuml efektive
35 Ky seksion bazohet neuml literatura teuml ndryshme peumlr praktika teuml mira teuml kontrollit teuml trafikut si dhe dokumente
dhe politika nga vende teuml ndryshme dhe nga Policia e Kosoveumls 36 Patrullimi me helikopter peumlrdoret neuml veccedilanti neuml rrethana selektive Helikoptereumlt mund teuml peumlrdoren gjithashtu
peumlr kujdesin post-aksidental PK-ja nuk eumlshteuml e pajisur me mjet teuml tilleuml Mungojneuml edhe instrumentet peumlr testimin e praniseuml seuml narkotikeumlve
37 European Transport Safety Council (ETSC) Reducing Traffic Injuries Resulting from Excess and Inappropriate Speed (Brussels 1995) fq 28
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
16
Ne kemi ekzaminuar teuml dheumlnat e ndryshme - neuml lidhje me zyrtareumlt policoreumlpolicineuml e
trafikut
Tabela 3 Teuml dheumlnat peumlr aksidentet automjetet kundrejt burimeve teuml policiseuml
2010 2011 2012 2013 2014
Numri i automjeteve teuml regjistruara 178798 205366 212851 272107 288828
Numri i aksidenteve 18030 18888 19754 19954 16300
Numri i aksidenteve fatale 158 130 116 104 111
Numri i teuml vdekurve 175 157 121 119 127
Numri i personave teuml leumlnduar 7730 8321 8561 9817 9713
Numri i zyrtareumlve policoreuml 7191 7205 7269 7326 7686
Numri i zyrtareumlve policoreuml teuml trafikut 523 514 529 507 506
Duket fare qarteuml se numri i policeumlve teuml trafikut nuk e ka ndjekur trendin e aksidenteve dhe
automjeteve Ne kemi marreuml neuml konsiderateuml edhe burimet peumlr njeumlsiteuml e veccedilanta
Tabela 4 Numri i kilometrave teuml mbuluara nga policia e trafikut burimet neuml njeumlsiteuml
peumlrkateumlse teuml policiseuml seuml trafikut mjetet e kontrollit teuml disponueshme (2014)
Njeumlsia Kilometrat e
mbuluara Zyrtareumlt e
policiseuml Automjetet e shenjeumlzuara
Automjetet civile
Radareuml Testues teuml
alkoolit
NjRKRr-PR 341 108 6 1 5 5
NjRKRr-PE 380 82 13 0 6 3
NJKA 104 33 6 0 10 2
Siccedil shihet shpeumlrndarja e burimeve nuk duket se e peumlrcjelleuml njeuml model teuml qarteuml peumlr teuml tre
njeumlsiteuml Peumlr shkak teuml bazeumls seuml paqarteuml peumlr alokim numri i policeumlve teuml trafikut nuk
korrespondon me kushtet e trafikut respektivisht aksidentet As numri i automjeteve teuml
shenjeumlzuara apo sistemet e radareumlve nuk ndeumlrlidhen me numrin e policeumlve apo aksidentet e
trafikut Numri i radareumlve neuml NjKA mund pjeseumlrisht teuml shpjegohet me faktin se eumlshteuml njeumlsi
patrulluese e autostradeumls (neumlse kjo eumlshteuml shpeumlrndarja optimale e keumlsaj pajisje ateumlhereuml eumlshteuml
njeuml ccedileumlshtje tjeteumlr)
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
17
Eumlshteuml po keumlshtu veumlshtireuml teuml shihet njeuml model i qarteuml i shpeumlrndarjes seuml burimeve ndeumlrmjet dhe
brenda njeumlsive Raporti midis numrit teuml policeumlve teuml trafikut dhe numrit teuml automjeteve
radareumlve apo testuesve teuml alkoolit ndryshon neuml meumlnyreuml teuml konsiderueshme peumlr shembull
NjKA ka meuml shumeuml automjete dhe meuml shumeuml policeuml sesa NjRKRr-PR neuml raport me
aksidentet e trafikut Njeuml shpjegim i mundsheumlm por jo shterues eumlshteuml faktori gjeografik
(qytetet neuml raport me fshatet)
Vlen teuml theksohet se veteumlm njeuml njeumlsi kishte qasje neuml njeuml automjet civil teuml pashenjeumlzuar edhe
pse neumlse automjetet e tilla peumlrdoren siccedil duhet - sipas peumlrvojeumls ndeumlrkombeumltare ndash ateumlhereuml ato
janeuml mjaft efektive neuml identifikimin e ngaseumlsve agresiveuml
Peumlr meuml tepeumlr veteumlm disa automjete teuml policiseuml seuml trafikut janeuml teuml pajisura me radareuml dhe
testues peumlr alkool38 Rrjedhimisht eumlshteuml e pamundur qeuml patrullat teuml kryejneuml teste teuml tilla seuml
paku jo peumlrnjeumlhereuml (neuml teuml njejteumln koheuml) Kjo ka mundeumlsi teuml pengojeuml efektivitetin e kontrolleve
teuml trafikut meqeuml shpejteumlsia dhe ldquongasja neumln ndikimin e alkoolit barnave dhe narkotikeumlverdquo
janeuml gjithashtu shkaktareuml teuml aksidenteve neuml trafik39
Kontrollet e kufizuara teuml alkoolitnarkotikeumlve janeuml njeuml e meteuml e kontrolleve qeuml e reduktojneuml
cileumlsineuml e teuml dheumlnave mbi shkaqet qeuml qeumlndrojneuml pas aksidenteve
Peumlrveccedil informatave teuml dheumlna neuml tabeleumln e meumlsipeumlrme ne kemi gjetur mangeumlsi teuml tjera neuml
pajisje bie fjala automjetet nuk janeuml teuml pajisura me shenjat paralajmeumlruese (si stop policia
ngadaleumlso rrezik neuml rrugeuml etj) Asnjeuml prej njeumlsive nuk kishte qasje neuml motoccedilikleta ndoneumlse
mjetet e tilla zakonisht shihen si mjaft efektive peumlr kontrollin e trafikut Peumlr meuml shumeuml
kamerat e shpejteumlsiseuml qeuml nga shumeuml hulumtues janeuml pareuml si mjet shumeuml efikas peumlr uljen e
rrezikut teuml aksidenteve teuml trafikut (dhe numrin e zyrtareumlve teuml nevojsheumlm peumlr kontrolle) nuk
janeuml peumlrdorur neuml asnjeuml njeumlsi kryesisht peumlr shkak teuml argumenteve se keumlrkojneuml investime
fillestare
Policia e trafikut peumlrdoreuml meumlnyra leumlvizeumlse dhe joleumlvizeumlse (statike) peumlr patrullim Teuml dyja
meumlnyrat i kaneuml epeumlrsiteuml dhe teuml metat e tyre40 Aktivitetet joleumlvizeumlse teuml kontrollit janeuml meumlnyreuml
e duhur neuml raste teuml bazuara neuml rrezik teuml veccedilanteuml (peumlrqendrimi masiv i peumlrpjekjeve teuml
kontrollit teuml trafikut neuml koheuml dhe vend teuml caktuar) ose kryhen neuml vende ose rrugeuml ku
aksidentet historikisht janeuml teuml zakonshme Patrullimet leumlvizeumlse janeuml meumlnyreuml e mireuml peumlr
zbulimin e sjelljeve teuml ccedilrregullta teuml ngaseumlsve qeuml mund teuml ndodhin edhe neuml vende ku
aksidentet janeuml meuml pak teuml zakonshme Shumica e aktiviteteve teuml patrullimit nga keumlto njeumlsi
kryhen peumlrmes patrullimeve joleumlvizeumlse Peumlrjashtime beumljneuml patrullimet e rralla teuml kryera nga
38 Neuml raportin e IPK-seuml peumlr ldquoVlereumlsimin e menaxhimit teuml trafikut rrugor nga PK-jardquo (2014) eumlshteuml theksuar se
shumica e radareumlve janeuml jo-funksionaleuml 39 Sipas OJQ-seuml ldquoLabyrinthrdquo nuk ka numeumlr teuml sakteuml peumlr peumlrdoruesit e narkotikeumlve neuml Kosoveuml Ekzistojneuml
vlereumlsime teuml peumlrafeumlrta teuml peumlrdoruesve qeuml sillen mes 10000 - 15000 individeumlve dhe nga keumlta rreth 4000 ndash 5000 besohet teuml jeneuml peumlrdorues teuml heroineumls
40 Rune Elvik Cost-Benefit Analyses of Police Enforcement (ESCAPE 2001) fq 14
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
18
automjeti me targa civile neuml NjRKRr-PR Peumlrveccedil keumlsaj neuml rrugeumlt e qytetit teuml Prishtineumls eumlshteuml
e zakonshme qeuml patrullimet teuml kryhen dhe neuml keumlmbeuml ose me biccedilikleta Nuk ka qeneuml e
mundur qeuml ZAP-i teuml vlereumlsojeuml performanceumln e tyre por ka mundeumlsi qeuml biccedilikletat ndash sidomos
neuml qytetet e meumldha - teuml jeneuml mjet efektiv neuml disa raste Peumlr meuml shumeuml gjithnjeuml mund teuml themi
se patrullimi neuml keumlmbeuml peumlrmbush funksionet parandaluese neuml kuptim meuml teuml gjereuml (meuml pak teuml
matsheumlm)
43 A peumlrdoren mjetet neuml dispozicion peumlr qeumlllimin e tij
kryesor
Policeumlt e trafikut nganjeumlhereuml duhet trsquoiu ndihmojneuml funksioneve tjera peumlrbrenda forcave teuml
policiseuml ose trsquoiu ndihmojneuml autoriteteve tjera me sheumlrbime teuml ndryshme Kjo natyrisht se ka
pasoja edhe pozitive edhe negative Kjo mund teuml shihet si njeuml meumlnyreuml fleksibile por
njeumlkoheumlsisht mund ta pengojeuml efektivitetin e policiseuml seuml trafikut peumlr kryerjen e detyrave teuml
tyre kryesore41
Teuml tre njeumlsiteuml e trafikut nuk ishin teuml angazhuara neuml meumlnyreuml teuml vazhdueshme neuml veprimtari teuml
tilla mbeumlshteteumlse NjKA ishte neuml gjendje qeuml trsquoi koncentrojeuml ploteumlsisht burimet e veta neuml
detyreumln e vet primare - neuml gjeumlra tjera teuml ngjashme ndash dhe ndoshta ka nevojeuml peumlr meuml pak policeuml
dhe automjete peumlr ta mbajtur keumlteuml nivel teuml kontrollit
Sipas peumlrllogaritjeve tona neuml ccedildo diteuml teuml vitit 2013 neuml NjRKRr-PR mesatarisht rreth peseuml peumlr
qind teuml zyrtareumlve policoreuml nuk ishin neuml dispozicion peumlr kontrollin e trafikut42
Marreuml parasysh gjendjen neuml trafik dhe zhvillimin e aksidenteve na beumln teuml kuptojmeuml se
veumlllimi i puneumls - ose pengesat peumlr teuml qeneuml efektiv - janeuml rritur meuml shumeuml peumlr NjRKRr-PR sesa
peumlr dy njeumlsiteuml e tjera Keumlshtu qeuml duke krahasuar numrin e aksidenteve dhe teuml policeumlve teuml
trafikut neuml Prishtineuml ne kemi veumlrejtur se ndash peumlrkundeumlr ngarkeseumls ndash numri i policeumlve eumlshteuml
zvogeumlluar (nga 147 sa ishin neuml vitin 2012 neuml 103 neuml vitin 2014)43
Peumlr trsquoi peumlrballuar sfidat e tilla duhet ulur ambiciet duhet rritur efikasitetin (teuml punohet meuml
mireuml dhe meuml zgjuar) ose teuml shtohen burime si peumlr shembull peumlrmes rialokimit teuml burimeve
ose duke peumlrdorur kamera Bazuar neuml veumlzhgimet tona ne nuk kemi mundur teuml gjejmeuml
deumlshmi teuml forta peumlr rritjen e efikasitetit apo peumlr burime shteseuml gjateuml periudheumls seuml ekzaminuar
41 Policia e Kosoveumls intervista me menaxhmentin e policiseuml seuml trafikut (prill 2014) ekzaminimi i dokumenteve teuml
ndryshme teuml tjera si komunikime elektronike plane etj 42 Analiza fillestare tregon se ccedildo diteuml rreth peseuml policeuml teuml trafikut kaneuml qeneuml teuml angazhuar neuml mbeumlshtetjen e
institucioneve teuml tjera peumlr ngjarje teuml ndryshme si peumlrcjellje peumlr delegacione protesta teuml ndryshme ngjarje sportive etj Me rastin e tubimeve dhe ngjarjeve teuml ndryshme burimet e angazhuara peumlr patrullimin e trafikut ridrejtohen peumlr teuml siguruar keumlto ngjarje duke braktisur vendet ku patrullimet eumlshteuml dashur teuml kryhen Gjateuml keumltyre ngjarjeve atje kryesisht eumlshteuml fluks i madh i automjeteve dhe ka rreziqe meuml teuml meumldha peumlr aksidente apo probleme tjera teuml trafikut
43 Teuml shihet ldquoShtojca IIIrdquo (tabela 7)
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
19
peumlr NjRKRr-PR Kjo sugjeron se ldquozgjidhjardquo e sfideumls peumlr NjRKRr-PR ka qeneuml qeuml teuml ulen
ambiciet peumlr kontrollin e trafikut44 Dy njeumlsiteuml tjera nuk kaneuml qeneuml teuml detyruara qeuml teuml
peumlrballen me teuml njeumljteumln situateuml45
44 A janeuml kryer kontrollet neuml vendet e duhura
Teuml gjendesh neuml vendin e duhur me rrezik teuml larteuml - peumlr teuml kontrolluar - eumlshteuml vendimtare peumlr
njeuml polici teuml efektshme teuml trafikut46 Ne kemi studiuar trajteumln gjeografike teuml aksidenteve neuml
kuadeumlr teuml tri rajoneve dhe kemi krahasuar ateuml me shpeumlrndarjen e kontrolleve teuml kryera Ne
gjithashtu kemi ekzaminuar edhe shkaqet e aksidenteve
Teuml ashtuquajturat ldquopika teuml zezardquo janeuml vende apo rrugeuml ku aksidentet e trafikut ndodhin
shpesh Neuml harteumln e meumlposhtme janeuml paraqitur keumlto pika neuml njeumlreumln prej tri rajoneve (NjRKRr-
PR)
44 Kjo situateuml vlen veccedilaneumlrisht peumlr rrugeumln drejt pikeumls seuml vendkalimit kufitar neuml Mutivodeuml ku nuk ushtrohen
kontrolle 45 NjRKRr-PE nuk ka ofruar ndonjeuml teuml dheumlneuml peumlr keumlteuml por sipas zyrtareumlve numri eumlshteuml meuml i uleumlt se neuml Prishtineuml
dhe nuk eumlshteuml rritur aq shumeuml 46 Sipas praktikave teuml mira veteumlm prania e policiseuml seuml trafikut neuml vende teuml duhura - edhe pa kontrolluar fare -
eumlshteuml e nevojshme qeuml ngaseumlsit teuml jeneuml teuml kujdessheumlm dhe ka karakter parandalues
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
20
Ccedilfareuml kemi gjetur NjRKRr-PR mban teuml dheumlna teuml tilla qeuml demonstrojneuml se kontrollet e keumlsaj
njeumlsie janeuml teuml orientuara deri neuml njeuml maseuml teuml madhe - por jo ploteumlsisht ndash kundrejt ldquopikave teuml
zezardquo Disa prej keumltyre pikave iu jepet veumlmendja e duhur ndeumlrsa teuml tjerat peumlr arsye teuml
ndryshme neglizhohen ose iu jepet njeuml veumlmendje meuml e uleumlt
NjRKRr-PE nuk peumlrdoreuml orare kohore peumlr ta specifikuar vendin se ku duhet teuml veprojneuml
njeumlsiteuml e patrullimit peumlrderisa i kryejneuml kontrollet Personat qeuml intervistuam nga kjo njeumlsi
kaneuml theksuar se aktivitetet patrulluese kryesisht kryhen neuml bazeuml teuml vlereumlsimit peumlrvojeumls dhe
gjykimit teuml njeumlsive patrulluese
Neuml aneumln tjeteumlr kontrollet neuml NjKA ushtrohen neuml vende teuml ndryshme teuml peumlrcaktuara meuml pareuml
neuml teumlreuml traseneuml
45 A janeuml kryer kontrollet neuml koheumln e duhur
Puna e patrullimeve neuml terren beumlhet neuml tri ndeumlrrime Ndeumlrrimet e patrullave peumlr shkak teuml
mungeseumls seuml automjeteve beumlhen neuml zyra teuml njeumlsive dhe gjateuml asaj periudhe asnjeuml rrugeuml
rajonale dhe magjistrale nuk mbulohet me njeumlsi patrulluese47
Neuml tabeleumln e meumlposhtme eumlshteuml paraqitur numri i peumlrgjithsheumlm i aksidenteve teuml regjistruara
teuml trafikut neuml tri regjionet peumlr vitet 2012 dhe 2013 si dhe koheumln kur ndodhen aksidentet gjateuml
24 oreumlve
Tabela 5 Aksidentet e trafikut sipas rajoneve dhe koheumln kur kaneuml ndodhur
Koha gjateuml diteumls
Prishtineuml Pejeuml NjKA
2012 2013 2012 2013 2012 2013
06-10 1299 1365 358 383 Nuk ka shifra 12
10-14 2439 2635 827 791 32
14-18 2730 3036 870 785 29
18-22 1522 1741 624 399 8
22-02 493 563 201 153 10
02-06 208 256 77 63 8
Total 8691 9596 2957 2574 99
Siccedil shihet meuml larteuml shumica e aksidenteve ndodhin gjateuml diteumls Meuml shumeuml se frac34 e aksidenteve
kaneuml ndodhur midis oreumls 06-22 dhe pothuajse aq shumeuml midis oreumls 12-20
47 Kjo peumlrfshineuml periudheumln kohore nga 1430 ndash 1530 kur ndodhin meuml seuml shumti aksidentet dhe 2230 ndash 2330 0630
ndash 0730
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
21
Duke u bazuar neuml intervista orare teuml puneumls dhe neuml teuml dheumlna tjera teuml regjistruara gjetjet tona
sugjerojneuml se kontrollet kryhen gjateuml diteumls
Kur ne studiuam shifrat meuml holleumlsisht rezultoi se neuml fakt koha e ldquopikutrdquo peumlr aksidente teuml
trafikut korrespondonte me koheumln kur patrullat e policiseuml seuml trafikut kishin filluarpeumlrfunduar
ndeumlrrimet e tyre teuml puneumls dhe rrjedhimisht nuk kaneuml mundur teuml jeneuml neuml vende me rreziqe teuml
larta Peumlrderisa keumlto teuml dheumlna nuk ishin teuml njohura ose teuml pakteumln nuk janeuml ekzaminuar nga
njeumlsiteuml ata nuk kaneuml qeneuml neuml dijeni peumlr pasojat e orareve teuml tyre kohore apo peumlr periudhat e
ndeumlrrimit
Sipas policiseuml seuml trafikut ata peumlrpiqen qeuml teuml jeneuml teuml informuar mireuml peumlr ngjarjet madhore qeuml
kaneuml gjasa teuml shkaktojneuml probleme neuml trafik dhe neuml peumlrputhje me rrethanat i alokojneuml
burimet Ne nuk kemi arsye peumlr teuml mos besuar se kjo eumlshteuml keumlshtu por konfirmimi i keumlsaj
nuk ka qeneuml i mundur teuml beumlhet brenda fusheumlveprimit teuml keumltij auditimi
Po ashtu ne nuk kemi qeneuml neuml gjendje qeuml teuml ekzaminojmeuml se a janeuml peumlrdorur ldquomjetet e
duhurardquo neuml koheumln e duhur Sa peumlr ilustrim neuml shumeuml vende eumlshteuml procedureuml standarde qeuml teuml
kontrollohet se a po respektohen kufizimet e shpejteumlsiseuml afeumlr shkollave dhe ccedilerdheve neuml
koheuml teuml caktuar (kur fillojneuml meumlsimet neuml shkolla pas pushimeve verore) Gjithashtu eumlshteuml e
zakonshme qeuml policia e trafikut teuml peumlrdoreuml teste teuml alkoolit (narkotikeumlve) neuml koheumlt kur gjasat
qeuml drejtuesit e automjeteve teuml jeneuml neumln ndikim teuml keumltyre substancave eumlshteuml e larteuml (diteumlt e
shtuna apo teuml diela pas mesnate neuml afeumlrsi teuml vendeve teuml peumlrshtatshme) Keumlto janeuml shembuj teuml
gjeumlrave teuml cileumlt nuk kemi qeneuml neuml gjendje qeuml trsquoi ekzaminojmeuml peumlr shkak teuml mungeseumls seuml teuml
dheumlnave
46 A janeuml kontrolluar gjeumlrat e duhura
Peumlr teuml qeneuml efektiv duhet teuml kontrollohen gjeumlrat e duhura automjetet ose ngaseumlsit dhe meuml
konkretisht ccedilfareuml lloji teuml sjelljes apo ccedileumlshtje teknike Peumlrvojat ndeumlrkombeumltare japin
udheumlzime peumlrveccedilqeuml edhe kushtet lokale dhe meumlsimet gjithmoneuml duhet teuml merren parasysh
Meqeneumlse kualiteti dhe inspektimi i automjeteve eumlshteuml peumlrmireumlsuar duksheumlm sjellja e
ngaseumlsve eumlshteuml shkaku absolut dominues i aksidenteve teuml trafikut qeuml konfirmohet edhe nga
statistikat e DKRr48 Peumlrjashtime ka te kamioneumlt e meumldhenj Megjithateuml peumlrvoja tregon se
problemet qeuml kaneuml teuml beumljneuml me goma prishjet dhe mbingarkesat nuk janeuml teuml pazakonta etj
Sipas zyrtareumlve teuml DKRr ata i kaneuml ekzaminuar shkaqet e aksidenteve neuml meumlnyreuml qeuml meuml
tepeumlr trsquoi fokusojneuml kontrollet Ata kaneuml gjetur se tejkalimi i shpejteumlsiseuml eumlshteuml shkak i
48 Eumlshteuml e reumlndeumlsishme teuml theksohet se rreziku nga sjelljet e ngaseumlsve mbetet faktor vendimtar i aksidenteve neuml
Kosoveuml Sipas IPK-seuml (Raport inspektimi 05201410) neuml vitin 2012 edhe automjetet e policiseuml ishin peumlrfshireuml neuml 312 aksidente ndeumlrsa 170 prej tyre janeuml shkaktuar nga zyrtareumlt e policiseuml Ndeumlrsa neuml vitin 2013 automjetet e policiseuml ishin peumlrfshireuml neuml 287 aksidente ku neuml 143 raste fajtoreuml ishin policeumlt Shkaku meuml i zakonsheumlm i aksidenteve peumlr teuml dy periudhat eumlshteuml manovrimi i pasigurt i automjeteve nga policia
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
22
zakonsheumlm dhe si pasojeuml e keumlsaj i kaneuml dheumlneuml prioritet teuml larteuml kontrollit teuml shpejteumlsiseuml
Megjithkeumlteuml ka edhe faktoreuml tjereuml qeuml sipas studimeve ndeumlrkombeumltare dhe statistikave teuml
DKRr-seuml janeuml mjaft teuml zakonsheumlm siccedil janeuml ngasja agresive dhe mosmbajtja e distanceumls gjateuml
ngasjes
Peumlr ta matur shpejteumlsineuml patrullat kryesisht vendosen neuml rrugeuml teuml drejta ngaqeuml aty ekziston
rreziku peumlr tejkalim teuml shpejteumlsiseuml Ne kemi gjetur edhe praktika teuml mira neuml kryerjen e
kontrollit teuml shpejteumlsiseuml neuml koheuml teuml duhur neuml vende me rrezik teuml larteuml Keumlto masa ndeumlrmerren
edhe aty ku rreziku i aksidenteve teuml trafikut eumlshteuml mesatar apo i uleumlt (autostrada jashteuml oreumlve
teuml pikut)
Peumlr identifikimin e shkeljeve neuml trafik (tejkalimin e shpejteumlsiseuml) njeumlsiteuml patrulluese
bashkeumlpunojneuml ngushteuml mes tyre qeuml eumlshteuml njeuml praktikeuml tjeteumlr e mireuml
Megjithateuml disa aktivitete teuml kontrollit apo mbikeumlqyrjes - sipas veumlzhgimeve tona ndash janeuml kryer
neuml udheumlkryqe teuml cilat janeuml teuml rregulluara me semaforeuml dhe rrethrrotullime ku aksidentet
shpesh ndodhin49
Foto 1 Zyrtareumlt policoreuml teuml vendosur mbi ureuml neuml autostradeuml duke identifikuar automjetet qeuml
tejkalojneuml kufizimin e shpejteumlsiseuml
49 Neuml qytetin e Prishtineumls i kemi identifikuar dy udheumlkryqe ku kaneuml ndodhur aksidente fatale dhe ku patrullat e
policiseuml rralleumlhereuml janeuml teuml vendosura Vlen teuml peumlrmendet se brenda NjRKRr-PR ekziston njeuml neumln-njeumlsi e veccedilanteuml qeuml eumlshteuml peumlrgjegjeumlse veteumlm peumlr qytetin
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
23
Foto 2 Pika ndaluese e vendosur nga patrulla tjeteumlr policore peumlr trsquoi ndaluar ngaseumlsit e
identifikuar meuml pareuml
Gjateuml intervistave me zyrtareumlt e policiseuml seuml trafikut kuptuam se peumlrveccedil faktorit shpejteumlsi
shumica e patrullave neuml meumlnyreuml rutinore fokusohen neuml ccedileumlshtjet si dritat rripat e siguriseuml
peumlrdorimi i telefonave celulareuml patentat e ngasjes etj peumlrveccedilse teuml peumlrqendrohen meuml shumeuml
neuml faktoreumlt qeuml janeuml teuml lidhur drejtpeumlrdrejt me aksidentet e trafikut sikurse sjelljet e
rrezikshme ngasja agresive ose e pasigurt Kjo neve na tregon se zakonet e krijuara apo
rutina ende luajneuml rol meuml teuml reumlndeumlsisheumlm peumlr policineuml e trafikut gjateuml kryerjeve seuml detyrave teuml
veta Ky nuk eumlshteuml argument kundeumlr peumlr shembull kontrollimit teuml patenteuml-shoferit por ky
eumlshteuml veteumlm njeuml argument kundeumlr asaj qeuml teuml mos beumlhet neuml meumlnyreuml rutinore
Neuml fakt ne nuk kemi gjetur
ndonjeuml fleteuml-patrulluese qeuml teumlreumlsisht peumlrshkruan detyrat qeuml duhet teuml ndeumlrmerren nga
njeumlsiteuml patrulluese e qeuml ndeumlrlidhen me sjelljet e rrezikshme50
ndonjeuml regjisteumlr neuml lidhje me llojet e automjeteve teuml peumlrfshira neuml aksidente Eumlshteuml e
njohur se automjetet sportive dhe taksiste kaneuml prirje teuml jeneuml teuml peumlrfshira neuml aksidente
meuml shumeuml sesa automjetet tjera Si rrjedhojeuml informatat e tilla mund ta ndihmojneuml
policineuml e trafikut qeuml teuml jeteuml meuml shumeuml e fokusuar gjateuml puneumls seuml tyre dhe
se inspektimet teknike janeuml peumlrkushtuar neuml veccedilanti ndaj automjeteve teuml meumldha (si
gomave prishjeve dhe ngarkesave) gjateuml periudhave kur deumlshtimet e tilla mund teuml
50 Fleteuml-patrullimi eumlshteuml njeuml dokument udheumlzues-regjistrues me aneuml teuml cilit njeumlsiteuml patrulluese janeuml teuml pajisura peumlr
teuml kryer kontrolle
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
24
jeneuml fatale (neuml vjeshteumln e vonshme koheumln e dimrit etj)51 Praktikat e mira
ndeumlrkombeumltare keumlshillojneuml qeuml eumlshteuml meuml e reumlndeumlsishme teuml kryhen inspektime teknike
teuml automjeteve teuml meumldha sesa teuml kryhen inspektime teuml automjeteve teuml zakonshme
Ne kemi gjetur se peumlrjashtimi i mjeteve transportuese nga trafiku teuml cilat nuk i kaneuml
ploteumlsuar kriteret teknike eumlshteuml shumeuml i rralleuml Patrullimet qeuml rezultojneuml me identifikimin e
keumltyre kritereve kryesisht janeuml teuml fokusuara veteumlm neuml veprimet e peumlrbashkeumlta me zyrtareumlt e
MI-seuml Si pasojeuml policia e trafikut heziton52 qeuml teuml deumlrgojeuml jo veteumlm automjetet komerciale (teuml
meumldha) neuml kontrolle teuml veccedilanta teknike pa pranineuml e zyrtareumlve teuml MI-seuml dhe veteumlm
hereumlpashere eumlshteuml fokusuar neuml ekzaminimin e kushteve teknike teuml automjeteve (komerciale)
mbingarkimin e mjeteve transportuese etj
47 A peumlrdoren ndeumlshkimet siccedil duhet
Qeumlllimi i shumiceumls seuml funksioneve teuml kontrollit mund teuml peumlrshkruhet si parandalim dhe
identifikim teuml kundeumlrvajtjeve korrigjim teuml mangeumlsive etj Deri meuml tani jemi fokusuar
kryesisht mbi ateuml se si trsquoi parandalojmeuml meuml mireuml dhe trsquoi identifikojmeuml aksidentet e trafikut
Neuml keumlteuml pjeseuml do trsquoi japim disa informata mbi ateuml se si janeuml peumlrdorur ndeumlshkimet
Policia e trafikut aplikon ndeumlshkime teuml ndryshme Gjobat janeuml teuml ndara neuml dy grupe ato teuml
shqiptuara neuml raste teuml aksidenteve dhe ato teuml shqiptuara peumlr shkelje teuml trafikut - pa shkaktuar
aksidente Sipas natyreumls seuml ekzekutimit gjobat shqiptohen vareumlsisht prej pesheumls seuml vepreumls
ato qeuml janeuml teuml detyrueshme53 dhe duhet teuml paguhen menjeumlhereuml dhe ato qeuml duhet teuml
procedohen neuml gjykata Peumlr shkelje teuml vogla dhe teuml rralla teuml cilat nuk e rrezikojneuml neuml meumlnyreuml
teuml konsiderueshme sigurineuml e trafikut policeumlt e trafikut mund teuml japin veumlrejtje verbale apo
me shkrim Veumlrejtjet me shkrim neuml realitet nuk jepen
Numri i ndeumlshkimeve varet pjeseumlrisht nga prioritetet e policiseuml seuml trafikut Neumlse ata e
peumlrcaktojneuml si prioritet testimin peumlr alkool kjo zakonisht neumlnkupton se peumlrdoruesit zbulohen
dhe ndeumlshkohen Si teuml tilla neumlse njeuml prioritizim i veprimeve eumlshteuml demonstruar ndeumlshkimet
mund teuml jeneuml teuml lidhura drejtpeumlrdrejt me suksesin neuml parandalimin e aksidenteve
51 Sipas teuml dheumlnave teuml prezantuara nga PK-ja gjateuml vitit me automjetet e transportit publik ndodhin rreth 910
aksidente 52 Sipas DKRr me rastin e deumlrgimit teuml automjeteve neuml kontrolle teuml jashteumlzakonshme teknike shpenzimet neuml rast
se vetura rezulton teuml jeteuml neuml gjendje teuml rregullt i barteuml zyrtari policor qeuml e ka inicuar deumlrgimin Kjo dispoziteuml eumlshteuml e parapareuml neuml ligjin aktual
53 Gjoba teuml detyrueshme (mandatore) konsiderohen teuml gjitha gjobat nga 15-40 euro qeuml shqiptohen nga zyrtareumlt e policiseuml neuml vend teuml ngjarjes
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
25
Tabela 6 Numri dhe alokimi i gjobave teuml shqiptuara neuml 2012 dhe 2013
Llojet e gjobave 2012
Nr
2013
Nr
Ndryshimi
Mosrespektimi i shpejteumlsiseuml seuml kufizuar 89654 36 123956 43 38
Mosmbajtja e distanceumls 2213 1 2475 1 12
Drejtimi neumln ndikim teuml alkoolit 651 0 527 0 -19
Drejtimi i mjetit pa patenteuml 15061 6 16993 6 13
Mosrespektimi i shenjave teuml trafikut 16541 7 16122 6 -2
Manovrim i pasigurt me automjet 1308 1 1513 1 16
Kalimi i afatit teuml regjistrimit 15588 6 12510 4 -20
Parkimi i parregullt 26467 11 30767 11 16
Teuml tjera (ccedileumlshtje minore) 80305 32 82059 28 1
Totali 247788100 286922100 16
(Burimi PK)
Nga njeuml perspektiveuml e thjeshteuml e siguriseuml seuml trafikut duket sikurse njeuml prioritet mjaft i madh i
jepet faktoreumlve teuml uleumlt teuml rrezikut Meumlse gjysma e ndeumlshkimeve (meuml pak neuml vitin 2013)
mbulojneuml ccedileumlshtjet e profilit teuml uleumlt teuml rrezikut teuml aksidenteve teuml trafikut (si tabelat parkimi
dhe teuml tjera) ndeumlrsa pjesa tjeteumlr vlen peumlr faktoreumlt e rrezikut teuml larteuml dhe teuml meseumlm (si
shpejteumlsia alkooli distanca patenteuml-shoferi dhe shenjat e trafikut) Peumlr teuml qeneuml teuml paansheumlm
megjithateuml njeuml prioritet i madh dhe me sa duket i justifikuar i eumlshteuml dheumlneuml kontrollit teuml
shpejteumlsiseuml qeuml eumlshteuml njeuml shkak i zakonsheumlm peumlr aksidentet e trafikut
Gjateuml studimit teuml profilit teuml ndeumlshkimeve ne mund teuml shohim dy gjeumlra seuml pari ndryshime teuml
vogla neuml prioritete kaneuml ndodhur midis dy viteve dhe seuml dyti ndeumlshkimet reflektojneuml se
shumica e kontrolleve teuml faktoreumlve teuml rrezikut teuml larteuml nuk janeuml kryer nga aktivitete leumlvizeumlse
(neumlse do teuml kishte pasur meuml shumeuml aktivitete leumlvizeumlse ndoshta do teuml kishim pritur meuml shumeuml
gjoba peumlr mosmbajtjen e distanceumls dhe manovrim teuml pasigurt dhe shkelje tjera qeuml kaneuml teuml
beumljneuml me ngasjen)
Neumlse teuml dheumlnat e meumlsipeumlrme e pasqyrojneuml realitetin eumlshteuml e qarteuml se ngaseumlsit e automjeteve
shpeshhereuml tejkalojneuml kufizimet e shpejteumlsiseuml apo ngasin shumeuml shpejt
shpeshhereuml ngasin pa patenteuml
rralleumlhereuml janeuml teuml ndikuar nga alkooli ose narkotikeumlt
mbajneuml distanceumln me automjetet tjera
shpeshhereuml thyejneuml rregulla teuml vogla (parkingu etj)
Ritheksojmeuml neumlse kjo reflekton ploteumlsisht realitetin apo i reflekton prioritetet dhe pajisjet neuml
keumlto tre njeumlsi eumlshteuml e veumlshtireuml teuml thuhet me siguri Neuml njeuml kuptim meuml teuml gjereuml ndash peumlr teuml qeneuml meuml
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
26
teuml sakteuml ndash duhet teuml peumlrdoren edhe teuml dheumlnat nga sistemi i parapareuml i ldquopikeumlve negativerdquo qeuml
nuk eumlshteuml aplikuar deri meuml tani neuml meumlnyreuml peumlr teuml parandaluar recidivisteumlt nga peumlrseumlritjet e
shkeljeve Arsyet peumlrse sistemi nuk eumlshteuml duke u aplikuar janeuml teuml natyreumls teknike Teuml dy
institucionet (PK-ja dhe Gjykatat) kaneuml bazat e tyre individuale teuml teuml dheumlnave megjitheumlse ato
nuk janeuml teuml integruara dhe nuk komunikojneuml mes vete
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
27
5 Konkluzionet
Peumlrfundimi kryesor eumlshteuml se ka mjaft hapeumlsira peumlr peumlrmireumlsime peumlr ta beumlreuml policimin e
trafikut ploteumlsisht efektiv Policia e trafikut mund teuml beumljeuml edhe meuml shumeuml peumlr teuml peumlrmireumlsuar
aktivitetet e saj trsquoi peumlrdoreuml informatat neuml meumlnyreuml meuml efektive si dhe trsquoi planifikojeuml burimet
Kontrollet duket se janeuml pjeseumlrisht teuml bazuara neuml rrezikshmeumlri por cileumlsia e teuml dheumlnave nuk
lejon teuml theksojmeuml se policia e trafikut neuml Kosoveuml - neuml meumlnyreuml sistematike - eumlshteuml duke i kryer
kontrollet efektive neuml aspektin e vendeve dhe koheumls Ekzistojneuml ccedileumlshtje peumlr sa i peumlrket numrit
teuml policeumlve teuml trafikut qeuml operojneuml si dokumentohen veprimet analizohen dhe peumlrdoren peumlr
teuml meumlsuar dhe beumlreuml peumlrmireumlsime si dhe neuml ccedilrsquomeumlnyreuml menaxhohen ndeumlshkimet
Policia e trafikut nuk ka beumlreuml aq sa duhet peumlr trsquoi dizajnuar neuml meumlnyreuml efektive informatat
qeuml i nevojiten
Policia e trafikut mbledh ose ka qasje neuml teuml dheumlna peumlrkateumlse Hapa tjereuml shteseuml nevojiten qeuml
keumlto teuml dheumlna teuml beumlhen meuml teuml dobishme Teuml dheumlnat mbi aksidentet dhe pasojat e tyre mund teuml
strukturohen meuml mireuml dhe ekzistojneuml mundeumlsiteuml peumlr teuml zhvilluar shkeumlmbimin e informatave
me paleumlt e tjera teuml interesit Disa nga informatat mungojneuml siccedil janeuml raportimi performanceumls
dhe vlereumlsimi i rezultateve si dhe ka mangeumlsi neuml cileumlsineuml dhe konsistenceumln e dokumentacionit
Peumlrveccedil keumlsaj edhe meuml shumeuml mund teuml beumlhet peumlr trsquoi beumlreuml informatat transparente dhe teuml
disponueshme peumlr publikun
Policia e trafikut nuk i peumlrdor burimet e saj teuml informatave neuml meumlnyreuml ploteumlsisht efektive
Informatat ekzistuese mund teuml peumlrdoren neuml meumlnyreuml meuml efektive peumlr teuml mbeumlshtetur puneumln
operative Ato nuk peumlrdoren rregullisht peumlr analiza teuml detajuara ose peumlr teuml krahasuar dhe
vlereumlsuar qasjet dhe mjetet e ndryshme teuml peumlrdorura Teuml dheumlnat ekzistuese nuk janeuml
gjithmoneuml teuml trajtuara sa duhet neuml planifikimin operativ Analizat kryhen rralleumlhereuml nga
policia trafikut Kjo nga ana tjeteumlr dometheumlneuml se stimujt peumlr teuml meumlsuar dhe peumlr iniciativa teuml
reja janeuml teuml uleumlta Edhe neumlse ka vendime neuml nivelin rajonal ose lokal pak prej tyre lidhen
qarteuml me ndonjeuml analizeuml teuml kryer peumlr informata ekzistuese apo trsquoi referohen asaj Policia e
trafikut eumlshteuml mjaft mireuml e informuar mbi kushtet e rrugeumlve motin dhe peumlr ngjarjet e
ardhshme qeuml mund teuml shkaktojneuml probleme neuml trafik Por ekzistojneuml mundeumlsi peumlr teuml
peumlrmireumlsuar bashkeumlpunimin mes policiseuml lokale dhe rajonale dhe autoriteteve tjera OJQ-ve
hulumtuesve dhe qytetareumlve
Burimet nuk alokohen neuml meumlnyreuml efektive dhe nganjeumlhereuml mungojneuml mjete teuml
reumlndeumlsishme
Alokimi i burimeve nuk duket se ndjek njeuml model teuml qarteuml peumlr teuml tri njeumlsiteuml Numri i policeumlve
teuml trafikut nuk korrespondon me gjendjen neuml trafik - aksidentet e trafikut Eumlshteuml gjithashtu e
veumlshtireuml teuml shihet njeuml model i qarteuml peumlr alokimin e mjetevepajisjeve mes dhe brenda njeumlsive
Raporti mes numrit teuml policeumlve teuml trafikut dhe numrit teuml automjeteve radareumlve ose testeve teuml
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
28
alkoolit ndryshon neuml meumlnyreuml teuml konsiderueshme bie fjala Njeumlsia peumlr Kontrollin e
Autostradeumls ka meuml shumeuml automjete dhe policeuml sesa Njeumlsia e Prishtineumls ndash neuml raport me
numrin e aksidenteve
Peumlrveccedil keumlsaj njeumlsiteuml jo gjithmoneuml janeuml teuml pajisura siccedil duhet ndoneumlse disa pajisje teuml caktuara
dihet se janeuml kosto-efektive siccedil janeuml automjetet e pasheumlnuara kamerat dhe sistemet e radarit
Asnjeuml njeumlsi nuk ka pasur instrumente peumlr testimin e praniseuml seuml narkotikeumlve dhe veteumlm disa
kaneuml aparate peumlr testimin e alkoolit Alokimi i diskutuesheumlm i burimeve dhe mungesa e
mjeteve teuml reumlndeumlsishme janeuml faktoreuml qeuml pengojneuml efektivitetin (teuml bazuarit neuml rrezikshmeumlri
peumlrdorim kost-efektivdhe fleksibil teuml mjeteve) Neuml keumlteuml kontekst vlen teuml theksohet se rrugeumlt
neuml Kosoveuml nuk janeuml teuml pajisura me kamera teuml shpejteumlsiseuml keumlto kamera mund peumlrdoren peumlr teuml
zeumlvendeumlsuar disa nga aktivitetet meuml teuml kushtueshme teuml patrullimit
Nevoja peumlr teuml kryer detyra teuml tjera eumlshteuml njeuml faktor qeuml ndikon neuml disa njeumlsi meuml shumeuml se
neuml teuml tjerat
Policiseuml seuml trafikut nuk i lejohet gjithnjeuml teuml peumlrqendrohet neuml detyrat e tyre kryesore Policeumlt
nganjeumlhereuml - veccedilaneumlrisht neuml qytetet e meumldha - duhet teuml ndihmojneuml funksione teuml tjera brenda
forcave teuml policiseuml ose autoritete teuml tjera me sheumlrbime teuml ndryshme Kjo sigurisht ka pasoja
pozitive dhe negative Kjo mund teuml shihet si njeuml meumlnyreuml peumlr teuml peumlrdorur burimet neuml meumlnyreuml
fleksibile dhe efikase dhe peumlr trsquoi ofruar sheumlrbime teuml tjereumlve kur keumlto janeuml teuml nevojshme Nga
ana tjeteumlr kjo mund teuml pengojeuml gjithashtu efektivitetin e policiseuml seuml trafikut neuml kryerjen e
detyrave teuml tyre kryesore Disa nga keumlto probleme mund teuml reduktohen peumlrmes kritereve teuml
qarta planifikimit teuml peumlrmireumlsuar dhe bashkeumlpunimit meuml teuml ngushteuml mes njeumlsive teuml
ndryshme policore
Peumlr shkak teuml mungeseumls seuml dokumentacionit eumlshteuml e veumlshtireuml teuml thuhet qartas se teuml gjitha
kontrollet kryhen sistematikisht ose gjithnjeuml neuml vendet e duhura dhe neuml koheumln e duhur
Jo teuml gjitha njeumlsiteuml i regjistrojneuml vendet se ku janeuml kryer kontrollet Sipas mostreumls toneuml
NjRKRr-PR dhe NjKA i regjistrojneuml keumlto teuml dheumlna dhe keumlto njeumlsi kaneuml njeuml qasje teuml bazuar neuml
rrezik Shumica e kontrolleve (por jo teuml gjitha) kryhen neuml rrugeumlt apo vendet e duhura ku
rreziku peumlr aksidente eumlshteuml i larteuml Peumlr sa i peumlrket njeumlsiseuml tjeteumlr (NjRKRr-PE) nuk mund teuml
themi me siguri se cili eumlshteuml rezultati Bazuar neuml intervistat duket se sjellja eumlshteuml e ngjashme
por teuml dheumlnat neuml keumlteuml njeumlsi nuk janeuml teuml plota ose teuml besueshme
Gjetjet tona sugjerojneuml se kontrollet kryesore kryhen gjateuml diteumls Peumlrveccedilse teuml dheumlnat neuml
dispozicion nuk janeuml teuml mjaft teuml holleumlsishme sa peumlr teuml vlereumlsuar neumlse kontrollet kryhet
ploteumlsisht neuml koheumln e duhur Kur ne i studiuam meuml holleumlsisht teuml dheumlnat doli se koha e pikut
peumlr aksidente trafiku peumlrputhej faktikisht me koheumln kur patrullat e policiseuml seuml trafikut
peumlrfundoninfillonin ndeumlrrimet e tyre dhe rrjedhimisht nuk mund teuml ishin neuml vendet me
rrezik teuml larteuml
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
29
Shkurtimisht informatat neuml dispozicion nuk na e beumljneuml teuml lehteuml teuml kuptojmeuml se njeumlsiteuml
patrulluese neuml Kosoveuml i kryejneuml sistematikisht kontrollet efektive peumlr sa i peumlrket vendit dhe
koheumls
Policia e trafikut duhet meuml shumeuml teuml keteuml veumlmendje te ngasja e rrezikshme dhe gjithashtu
teuml kontrollojeuml standardet teknike teuml kamioneumlve dhe autobuseumlve
Kontrollet policore me teuml drejteuml i kushtojneuml shumeuml veumlmendje shpejteumlsiseuml por neuml teuml njeumljteumln
koheuml nuk i kushtohet veumlmendje e duhur aspekteve teuml tjera siccedil janeuml ngasja agresive dhe e
rrezikshme mosmbajtja e distanceumls ngasja neuml gjendje teuml dehur etj Fokusimi tek shpejteumlsia
shpjegohet me faktin se ajo me teuml veumlrteteuml eumlshteuml ndeumlr shkaqet kryesore teuml aksidenteve neuml
trafik por edhe sepse eumlshteuml njeuml lloj sjellje tradicionale dhe e lehteuml peumlr trsquou beumlreuml Mungesa e
kamerave dhe pajisjeve peumlr shpejteumlsineuml si dhe teuml analizave teuml duhura mbi shkaqet e
aksidenteve mund teuml jeteuml njeuml shpjegim tjeteumlr peumlr fokusimin te shpejteumlsia
Ashtu siccedil tregojneuml shumica e hulumtimeve - ne besojmeuml ndash se neuml peumlrgjitheumlsi eumlshteuml meuml efektive
teuml kontrollohen sjelljet e ngaseumlsve sesa automjetet Megjithateuml ka peumlrjashtime Kamioneumlt e
meumldhenj dhe autobuseumlt peumlrfshihen shpesh neuml aksidente trafiku me pasoja teuml meumldha Ne
kemi veumlrejtur se keumltyre automjeteve nuk iu kushtohet veumlmendja e duhur nga ana e policiseuml
seuml trafikut neuml disa njeumlsi Zakonisht kjo ka teuml beumljeuml me kushtet teknike teuml automjeteve teuml meumldha
komerciale siccedil eumlshteuml rasti neuml lidhje me mbingarkimin dhe mireumlmbajtjen
Ndeumlshkimet jo gjithhereuml aplikohen dhe menaxhohen siccedil duhet ndaj kundeumlrvajteumlsve
Policia e trafikut shpesh peumlrdoreuml gjoba teuml vogla si ndeumlshkime Ndeumlshkimet e tjera aplikohen
rralleuml peumlr dallim nga shumeuml vende teuml tjera Peumlr meuml tepeumlr shumica e gjobave shqiptohen
veteumlm peumlr njeuml numeumlr teuml kufizuar shkeljesh dhe nuk duket se e adresojneuml ndeumlshkimin e duhur
teuml bazuar neuml faktoreumlt e aksidenteve - siccedil janeuml mosmbajtja e distanceumls manovrimi i pasigurt
dhe pakujdesi teuml tjera neuml ngasje Moszbatimi i sistemit teuml ldquopikeumlve negativerdquo i ka motivuar
drejtpeumlrseumldrejti ngaseumlsit recidivisteuml peumlr teuml peumlrseumlritur kundeumlrvajtjet Neuml keumlteuml meumlnyreuml neuml
mungeseuml teuml qasjes parandaluese edhe ndeumlshkimet aplikohen mbi keumlteuml bazeuml
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
30
6 Rekomandimet
Peumlrvoja na tregon se numri i aksidenteve neuml trafik dhe pasojat e tyre mund teuml zvogeumllohen
Peumlr keumlteuml mund teuml nevojitet bashkeumlpunimi i ngushteuml mes autoriteteve peumlrgjegjeumlse njeuml sistem i
duhur informativ peumlrdorim efektiv i pajisjeve dhe menaxhim profesional dhe i bazuar neuml
rrezik neuml teuml gjitha nivelet
Ne rekomandojmeuml Drejtorin e Peumlrgjithsheumlm teuml Policiseuml seuml Kosoveumls qeuml
Teuml merr njeuml iniciativeuml peumlr peumlrmireumlsimin e sistemit ekzistues teuml informimit dhe ta beumljeuml
ateuml ploteumlsisht efektiv Po keumlshtu teuml konsiderojeuml futjen e njeuml baze gjitheumlpeumlrfshireumlse teuml teuml
dheumlnave duke ftuar paleumlt e ndryshme teuml interesit Peumlrfitimet nga ky mekanizeumlm do teuml
reflektonin neuml besueshmeumlrineuml e teuml dheumlnave si dhe peumlrdorimin e tyre neuml vendimet
strategjike dhe operative
Teuml peumlrmireumlsojeuml peumlrdorimin e teuml dheumlnave neuml meumlnyreuml qeuml teuml qarteumlsojeuml planifikimin vjetor
dhe teuml vendoseuml objektiva performance teuml qarta peumlr njeumlsi operative Kjo duhet teuml
peumlrfshijeuml analizeuml meuml teuml mireuml teuml teuml dheumlnave mbi aksidentet qeuml formojneuml njeuml pikeumlnisje
peumlr prioritetet dhe qasjet e reja neuml nivel operativ Kjo nga ana tjeteumlr e beumln teuml
reumlndeumlsishme qeuml policia e trafiku teuml nivel qendror teuml ngriteuml funksionet e duhura peumlr
monitorim dhe vlereumlsim
Teuml konsiderojeuml caktimin e meuml shumeuml politikave teuml policiseuml seuml trafikut dhe teuml ri-
konsiderojeuml alokimet ndeumlrmjet njeumlsive teuml ndryshme teuml policiseuml seuml trafikut
Teuml sigurojeuml se njeuml plan investimi peumlr pajisje kost-efektive eumlshteuml hartuar neuml njeuml
perspektiveuml teuml kornizeumls afat-mesme teuml shpenzimeve
Policia e trafikut teuml peumlrqendrohet seuml pari neuml detyrat e tyre kryesore parandalimi i
aksidenteve Ndihma peumlr funksionet e tjera teuml policiseuml dhe autoritetet tjera duhet teuml
planifikohet meuml mireuml neuml bashkeumlpunim me njeumlsiteuml e ndryshme policore Peumlr meuml tepeumlr
bashkeumlpunimi ndeumlrmjet funksioneve teuml ndryshme policore neuml nivel rajonal duhet teuml
peumlrmireumlsohet neuml meumlnyreuml qeuml teuml arrihet efikasitet meuml i larteuml neuml aktivitetet policore qeuml
ndeumlrlidhen me sistemin e trafikut
Teuml sigurohet qeuml aktivitetet e policiseuml seuml trafikut janeuml kryer neuml rrugeuml dhe vende
teumlrrezikshme Peumlr teuml qeneuml ploteumlsisht efektiv menaxhmenti lokal neuml fazeumln e
planifikimit duhet teuml prezantojeuml njeuml qasje fleksibile te ccedileumlshtja e orareve teuml puneumls etj
dhe
Teuml sigurohet qeuml policia e trafikut teuml peumlrqeumlndrohet edhe neuml sjelljet e tjera teuml ngaseumlsve
peumlrveccedilse te tejkalimi i kufizimit teuml shpejteumlsiseuml Njeuml qasje e planifikuar peumlr aktivitete teuml
peumlrforcuara policore neuml trafik duhet teuml merr prioritet teuml larteuml peumlr monitorimin e
sjelljes seuml ngaseumlsve (sikurse ngasja e rrezikshme mosmbajtja e distanceumls etj) Policia e
trafikut njeumlkoheumlsisht duhet teuml peumlrqendrohet meuml shumeuml neuml kriteret e automjeteve
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
31
komerciale (sidomos kamioneumlve dhe autobuseumlve) Masat e kujdesit teuml shtuar duhet teuml
zbatohen rregullisht nga ana e patrullave teuml trafikut
Gjithashtu ne rekomandojmeuml qeuml me qeumlllim teuml ngritjes seuml efektivitetit teuml ndeumlshkimeve gjobat
duhet teuml adresojneuml ndeumlshkimin e duhur bazuar neuml faktoreumlt e aksidenteve Sistemi i
ndeumlshkimeve duhet teuml peumlrmireumlsohet peumlrmes aplikimit teuml sistemit teuml pikeumlve negative Peumlr
trsquou peumlrballur me keumlteuml sfideuml neuml vendosjen e keumltij sistemi duhet teuml ndeumlrtohet bashkeumlpunimi
mes MPB-seuml dhe gjykatave
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
32
REFERENCAT
European Commission ldquoTowards a European road safety area policy orientations on road safety
2011-2020rdquo Brussels 2011
European Commission ldquoEuropean Transport Policy for 2010 Time to deciderdquo Brussels 2001
European Transport Safety Council (ETSC) Reducing Traffic Injuries Resulting From Excess and Inappropriate Speed Brussels 1995
European Transport Safety Council (ETSC) ldquoPolice enforcement strategies to reduce traffic casualties in Europerdquo Brussels 1999
European Transport Safety Council (ETSC) ldquoTransport safety performance indicatorsrdquo Brussels 2001
European Transport Safety Council (ETSC) Traffic Law Enforcement across the EU Brussels 2011
Organisation for Economic Co-Operation and Development (OECD) Safety on Roads - Whatrsquos The Vision 2002
Organisation for Economic Co-Operation and Development (OECD) Road Safety - Impact of New Technologies 2003
Organisation for Economic Co-Operation and Development (OECD) Towards Zero Ambitious Road Safety Targets and The Safe System Approach 2008
Rune Elvik Cost-Benefit Analyses of Police Enforcement ESCAPE 2001
ROSEBUD Road Safety and Environmental Benefit-Cost and Cost- Effectiveness Analysis for Use in Decision-Making 2003
World Health Organization (WHO) ldquoThe World Report on Road Traffic Injury Preventionrdquo Geneva 2004
World Health Organization (WHO) Global status report on road safety 2013 supporting a decade of action Geneva 2013
World Health Organization (WHO) Data systems a road safety manual for decision-makers and practitioners Geneva 2010
World Health Organization (WHO) ldquoSpeed management a road safety manual for decision-makers and practitionersrdquo Geneva 2008
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
33
SHTOJCA I
STRUKTURA ORGANIZATIVE E POLICISEuml SEuml KOSOVEumlS - NJEumlSITEuml E KOMUNIKACIONIT RRUGOR
Drejtoria e Peumlrgjithshme
Departamenti
peumlr Operacione
Departamenti
peumlr Kufi
Departamenti
peumlr Hetime
Departamenti
peumlr Mbeumlshtetje
Departamenti
peumlr Burime
Divizioni i Siguriseuml Publike
DR Prishtineuml
DR Pejeuml
DR Prizren
DR Gjilan
DR Ferizaj
DIVIZIONI I KOMUNIKACIONIT RRUGOR
DR Mitroviceuml
Njeumlsiteuml Rajonale teuml
Komunikacionit
Rrugor
Njeumlsia peumlr
Kontrollin e
Autostradeumls
Njeumlsia peumlr
menaxhimin e
materieve teuml
rrezikshme
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
34
SHTOJCA II
Qasshmeumlria e Policiseuml seuml Trafikut neuml informatat qeuml iu nevojiten peumlr planifikim operativ
Informatat peumlr planifikim operativ
Informata rreth faktoreumlve qeuml lidhen me aksidentet
Teuml dheumlna teuml dokumentuara qeuml tregojneuml nivelin e rrezikut Baza e krijuar e teuml dheumlnave peumlmes seuml secileumls policia e trafikut i identifikon faktoreumlt kryesoreuml teuml rrezikut neuml ateuml zoneuml
Faktori njeri
Faktori automjet
Vendndodhja e pikave teuml zeza
Kushtet atmosferike
Punimet neuml rrugeuml
Informata rreth pasojave teuml aksidenteve
Qasje neuml informata nga institucionet sheumlndeteumlsore dhe kompaniteuml e sigurimit
Informata rreth ngjarjevekushteve kurku mund teuml rriten rreziqet mund teuml rriten peumlr aksidente
Neuml meumlnyreuml qeuml teuml keteuml njeuml qasje teuml standardizuar peumlr informata lidhur me faktoreumlt e rrezikut peumlr zonat e rrezikut ndeumlr teuml tjera policia e trafikut duhet teuml keneuml informata rreth punimeve neuml rrugeuml dendeumlsiseuml seuml trafikut kushteve teuml motit MI dhe autoritet lokalekomunat duhet teuml peumlrfshihen
Informata rreth aktiviteteve teuml kryera nga policia e trafikut dhe ndeumlshkimeve teuml aplikuara
Informatat rreth monitorimitvlereumlsimit sistematik teuml sjelljeve neuml trafik aktivitetet e kryera teuml rezultojneuml me raportet e pas-operative
Teuml dheumlnat mbi aplikimin e ndeumlshkimeve ndaj kundeumlrvajteumlsve Numri i ndeumlshkimeveteuml leumlshuara duhet teuml beumlhet sipas ligjeve dhe rregullave teuml peumlrcaktuara Informatatnga gjykatat janeuml teuml nevojshme Informatatnga MPB rreth ngaseumlsve teuml ndeumlshkuar janeuml teumlnevojshme
Reagimi ndaj rezultateve teuml qasjeve dhe aktiviteteve teuml ndryshme
Peumlr teuml monitoruar performanceumln treguesit e aktiviteteve duhet miratuar Teuml dheumlnat qeuml do teuml mblidhen peumlrfshijneuml numrin e peumlrgjithsheumlm teuml kontrolleve teuml kryera numrin e ngaseumlsve teuml kontrolluar periudhat e ndryshme qeuml duhet teuml krahasohen etj
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
35
SHTOJCA III
Tabela 7 Numri i policeumlve teuml trafikut neumlpeumlr njeumlsi ndash gjateuml viteve
2010 2011 2012 2013 2014
NjKA 27 32 40
NjRKRr Prishtineuml 162 156 147 125 103
NjRKRr Gjilan 69 61 61 62 63
NjRKRr Ferizaj 59 55 54 54 54
NjRKRr Prizren 74 80 78 67 61
NjRKRr Pejeuml 88 91 90 83 83
NjRKRr Mitroviceuml Jug 71 71 72 57 58
NjRKRr Mitroviceuml Veri 27 44
Gjitheumlsej 523 514 529 507 506
(Burimi PK)
Tabela 8 Numri i aksidentevendeumlshkimeve 2010 -2014
Vitet 2010 2011 2012 2013 2014 Total
Aksidente fatale 158 130 116 104 111 619
Persona teuml vdekur 175 157 121 119 127 699
Aksidente me leumlndime 4326 4490 4555 4960 4876 23207
Persona teuml leumlnduar 7730 8321 8561 9817 9713 44142
Aksidente me deumlmemateriale 12594 13338 14044 13878 10333 64187
Aksidente lsquoGodit dhe ikrsquo 952 930 1039 1012 980 4913
Gjitheumlsej aksidente 18030 18888 19754 19954 16300 92926
Tiketa (Gjoba) 254849 276897 247788 286922 319332 1386556
(Burimi PK)
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
36
Tabela 9 Teuml dheumlnat rreth aksidenteve fatale dhe personave teuml vdekur sipas rajoneve (janar ndash
dhjetor 2013)
2013 Prishtineuml Mitroviceuml Pejeuml Prizren Ferizaj Gjilan Autostradeuml Total
Aksidfatale 35 9 26 12 10 10 2 104
Teuml vdekur 40 12 33 12 10 10 2 119
(Burimi PK)
Diagrami 1 Veprimet e ngaseumlsve si faktoreuml kontribues teuml aksidenteve (2013)
Diagrami 2 Aksidentet sipas pjeseumls seuml rrugeumls (2013)
0 500 1000 1500 2000 2500 3000 3500 4000 4500 5000
Manipulimi i pasigurt
Mosmbajtja e distanceumls
Mospeumlrshtatja e shpejteumlsiseuml
Kyqje e pasigurteuml neuml rrugeuml
Ndeumlrrim i shiritave
Kthim leumlvizje prapa
Mosrespektim i peumlrpareumlsiseuml seuml kalimit
Anashkalimtejlakim i parregullt
Tejkalim i shpejteumlsiseuml seuml kufizuar
0 2000 4000 6000 8000
10000 12000 14000 16000
2012
2013
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
Lista e shkurtesave
BB Banka Boteumlrore
BE Bashkimi Evropian
DR Drejtoria Rajonale
DKRr Divizioni i Komunikacionit Rrugor
IPK Inspektorati Policor i Kosoveumls
KB Kombet e Bashkuara
MI Ministria e Infrastruktureumls
MPB Ministria e Puneumlve teuml Brendshme
NjKA Njeumlsia peumlr Kontrollin e Autostradeumls
NjRKRr-PE Njeumlsia Rajonale e Komunikacionit Rrugor - Pejeuml
NjRKRr-PR Njeumlsia Rajonale e Komunikacionit Rrugor - Prishtineuml
OBSH Organizata Boteumlrore e Sheumlndeteumlsiseuml
PK Policia e Kosoveumls
ZAP Zyra e Auditorit teuml Peumlrgjithsheumlm
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
i
Peumlrmbledhje e peumlrgjithshme
Ccedilka kemi audituar
Aksidentet e trafikut rezultojneuml me fatalitete persona teuml leumlnduar deumlme materiale dhe
paraqesin kosto teuml larteuml peumlr shoqeumlrineuml Policia e trafikut eumlshteuml njeuml nga autoritetet kryesore teuml
angazhuara neuml promovimin e siguriseuml rrugore Ajo eumlshteuml autoriteti i veteumlm publik qeuml me
pranineuml e saj neuml rrugeuml kontrollon dhe mbikeumlqyreuml sjelljet e pjeseumlmarreumlsve neuml trafik dhe
peumlrballet drejtpeumlrseumldrejti me veprimet e tyre
Zyra e Auditorit teuml Peumlrgjithsheumlm ka ekzaminuar neumlse aktivitetet e policiseuml seuml trafikut janeuml teuml
bazuara neuml rrezikshmeumlri teuml menaxhuara neuml meumlnyreuml efektive dhe efikase dhe i kaneuml adresuar
shkaqet e aksidenteve
Auditimi eumlshteuml fokusuar neuml ekzaminimin e praktikave teuml aplikuara nga Policia e Kosoveumls -
Njeumlsiteuml Rajonale teuml Komunikacionit Rrugor teuml Prishtineumls dhe teuml Pejeumls dhe Njeumlsia peumlr
Kontrollin e Autostradeumls Arsyeja peumlrse i kemi zgjedhur keumlto njeumlsi eumlshteuml se keumlto mbulojneuml
rrugeumlt neuml teuml cilat ndodhin peumlrafeumlrsisht meumlse 60 e numrit teuml peumlrgjithsheumlm teuml aksidenteve
Ccedilfareuml kemi gjetur
Peumlrfundimi kryesor eumlshteuml se ka mjaft hapeumlsira peumlr peumlrmireumlsime peumlr ta beumlreuml policimin e
trafikut ploteumlsisht efektiv Policia e trafikut mund teuml beumljeuml edhe meuml shumeuml peumlr teuml peumlrmireumlsuar
aktivitetet e saj trsquoi peumlrdoreuml informatat neuml meumlnyreuml efektive si dhe trsquoi planifikojeuml burimet
Kontrollet duket se janeuml pjeseumlrisht teuml bazuara neuml rrezikshmeumlri por cileumlsia e teuml dheumlnave nuk
lejon teuml theksojmeuml se policia e trafikut neuml Kosoveuml - neuml meumlnyreuml sistematike - eumlshteuml duke i kryer
kontrollet efektive neuml aspektin e vendeve dhe teuml koheumls Ekzistojneuml disa ccedileumlshtje peumlrsa i peumlrket
numrit teuml policeumlve teuml trafikut se si operojneuml ccedilka eumlshteuml dokumentuar analizuar dhe peumlrdorur
peumlr teuml meumlsuar dhe trsquou peumlrmireumlsuar si dhe neuml ccedilrsquomeumlnyreuml menaxhohen ndeumlshkimet Keumlto peumlr
shkak se
Policia e trafikut nuk i peumlrdoreuml burimet e saj teuml informatave neuml meumlnyreuml ploteumlsisht
efektive
Burimet nuk alokohen neuml meumlnyreuml efektive dhe nganjeumlhereuml mungojneuml pajisje teuml
reumlndeumlsishme
Nevoja peumlr teuml kryer detyra teuml tjera joparandaluese eumlshteuml njeuml faktor qeuml ndikon neuml
policineuml e trafikut
Policia e trafikut duhet meuml shumeuml teuml keteuml veumlmendje te ngasja e rrezikshme dhe
njeumlkoheumlsisht teuml kontrollojeuml standardet teknike teuml automjeteve komerciale dhe
Ndeumlshkimet jo gjithhereuml aplikohen dhe menaxhohen siccedil duhet ndaj kundeumlrvajteumlsve
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
ii
Ccedilka rekomandojmeuml
Peumlrvoja na tregon se numri i aksidenteve neuml trafik dhe pasojat e tyre mund teuml zvogeumllohen
Peumlr keumlteuml nevojitet bashkeumlpunim i ngushteuml mes autoriteteve peumlrgjegjeumlse njeuml sistem i duhur
informativ peumlrdorim efektiv i pajisjeve dhe menaxhim profesional i bazuar neuml rrezikshmeumlri
neuml teuml gjitha nivelet Ne rekomandojmeuml Drejtorin e Peumlrgjithsheumlm teuml Policiseuml seuml Kosoveumls qeuml
Teuml marreuml njeuml iniciativeuml peumlr peumlrmireumlsimin e sistemit ekzistues teuml informimit dhe ta beumljeuml
ateuml ploteumlsisht efektiv Po keumlshtu teuml konsiderojeuml futjen e njeuml baze gjitheumlpeumlrfshireumlse teuml teuml
dheumlnave duke ftuar paleumlt e ndryshme teuml interesit
Teuml peumlrmireumlsojeuml peumlrdorimin e teuml dheumlnave neuml meumlnyreuml qeuml teuml qarteumlsojeuml planifikimin vjetor
dhe teuml vendoseuml objektiva performance teuml qarta peumlr njeumlsi operative
Teuml rikonsiderojeuml alokimet ndeumlrmjet policiseuml dhe policiseuml seuml trafikut si dhe alokimet
midis njeumlsive teuml ndryshme teuml policiseuml seuml trafikut
Teuml sigurojeuml se njeuml plan investimi peumlr pajisje kost-efektive eumlshteuml hartuar neuml njeuml
perspektiveuml teuml kornizeumls afat-mesme teuml shpenzimeve
Policia e trafikut teuml peumlrqendrohet seuml pari neuml detyrat e tyre kryesore parandalimin e
aksidenteve Ndihma peumlr funksionet e tjera teuml policiseuml dhe autoritetet tjera duhet teuml
planifikohet meuml mireuml neuml bashkeumlpunim me njeumlsiteuml e ndryshme policore
Teuml sigurohet qeuml aktivitetet e policiseuml seuml trafikut janeuml kryer neuml rrugeuml dhe vende teuml
rrezikshme
Teuml sigurohet qeuml policia e trafikut teuml peumlrqendrohet edhe neuml sjelljet e tjera teuml ngaseumlsve
peumlrveccedilse te tejkalimi i kufizimit teuml shpejteumlsiseuml Masat e kujdesit teuml shtuar duhet teuml
zbatohen rregullisht nga ana e patrullave teuml trafikut dhe
Sistemi i ndeumlshkimeve duhet teuml peumlrmireumlsohet Peumlrkrah keumlsaj duhet teuml aplikohet
sistemi i ldquopikeumlve negative si mjet efektiv i ndeumlshkimit
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
1
1 Hyrje
11 Historiku
Aksidentet janeuml ndeumlr shkaktareumlt e vdekjeve leumlndimeve teuml njereumlzve dhe deumlmtimit teuml proneumls
neuml Kosoveuml Mediet kaneuml raportuar shumeuml indikatoreuml neuml lidhje me sigurineuml publike neuml
trafik Serioziteti i gjendjes eumlshteuml theksuar edhe neuml Raportin e Progresit peumlr vitin 2014 i cili
eumlshteuml publikuar seuml fundi nga BE-ja Kostot e drejtpeumlrdrejta ekonomike teuml aksidenteve teuml
trafikut neuml Kosoveuml janeuml vlereumlsuar se peumlrfaqeumlsojneuml rreth 12 teuml Bruto Prodhimit teuml
Brendsheumlm (BPP)1
Krahasuar me vendet e tjera evropiane numri i peumlrgjithsheumlm i aksidenteve neuml trafik eumlshteuml i
larteuml (peumlrafeumlrsisht 20000 neuml vitin 2013) si neuml raport me numrin e automjeteve teuml
regjistruara edhe me numrin e banoreumlve Neuml vitin 2012 numri i aksidenteve fatale peumlr
milioneuml banoreuml ishte 15-20 meuml i larteuml neuml Kosoveuml sesa neuml vendet e BE-seuml me ekonomi
mesatare dhe me ekonomi meuml teuml zhvilluar teuml cilat faktikisht kaneuml meuml shumeuml automjete peumlr
banoreuml sesa Kosova
Edhe pse numri i peumlrgjithsheumlm i aksidenteve teuml trafikut neuml Kosoveuml nuk ka ndryshuar aq
shumeuml gjateuml viteve teuml fundit aksidentet e reumlnda (me teuml leumlnduar apo teuml vdekur) janeuml rritur
meumlse 8 (nga rreth 4600 neuml 5000 mes viteve 2011 dhe 2013 apo rreth 180 persona peumlr
10000 automjete teuml regjistruara) Gjateuml viteve teuml fundit janeuml marreuml disa veprime peumlr teuml
trajtuar problemin por teuml kufizuara Fushata periodike rritja e aktiviteteve teuml policiseuml
peumlrmireumlsimi i disa rrugeumlve janeuml shembuj teuml veprimeve teuml ndeumlrmarra Megjithkeumlteuml politikat
dhe plani i veprimit peumlr sigurineuml rrugore ende nuk janeuml miratuar dhe pak veprime janeuml
ndeumlrmarreuml peumlr teuml peumlrmireumlsuar efektivitetin e autoriteteve peumlrgjegjeumlse2
Peumlr promovimin e siguriseuml rrugore janeuml teuml angazhuara disa autoritete qendrore dhe lokale
Peumlrveccedil autoriteteve peumlr ndeumlrtim dhe infrastruktureuml rrugore autoriteti i veteumlm meuml i
reumlndeumlsisheumlm eumlshteuml policia Policeumlt e trafikut janeuml peumlrgjegjeumls peumlr kryerjen e kontrolleve dhe
synojneuml uljen e rrezikut teuml aksidenteve neuml trafik Ata janeuml teuml pranisheumlm neuml rrugeuml peumlr teuml
kontrolluar dhe mbikeumlqyrur sjelljet e pjeseumlmarreumlsve dhe drejtpeumlrdrejt ndeshen me
veprimet e tyre
1 World Bank The World Bank in Kosovo Country Snapshot (April 2014) fq 10 2 Peumlr meuml shumeuml shih Raportin e Progresit peumlr Kosoveumln nga Komisioni Evropian (BE 2014 faqe 42) ku ndeumlr teuml
tjera thuhet ldquoedhe ligji peumlr sigurineuml rrugore duhet teuml peumlrafrohet me Acquis Communautaire strategjia e siguriseuml neuml rrugeuml dhe plani i saj i veprimit duhet teuml miratohenhelliprdquo
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
2
12 Objektivi dhe pyetjet e auditimit
Objektivi i keumltij auditimi eumlshteuml teuml vlereumlsojeuml neumlse patrullimet e policiseuml seuml trafikut janeuml teuml
bazuara neuml rrezik dhe teuml menaxhuara neuml meumlnyreuml efektive dhe efikase Peumlr meuml tepeumlr objektivi
yneuml eumlshteuml qeuml teuml japim impulse teuml peumlrmireumlsimit aktiviteteve teuml policiseuml seuml trafikut
Pyetja e peumlrgjithshme e auditimit ka qeneuml
ldquoA eumlshteuml policia e trafikut duke i kryer sheumlrbimet e veta neuml meumlnyreuml efikase dhe efektiverdquo
Peumlr teuml qeneuml efektiv ne neumlnkuptojmeuml peumlrmbushjen e objektivave peumlr promovimin e njeuml mjedisi
teuml mireuml dhe teuml sigurt neuml trafik qasjen neuml pajisjet e duhura dhe peumlrdorimin efektiv teuml tyre
aktivitete neuml peumlrputhje me praktikat e mira ndeumlrkombeumltare dhe afteumlsi peumlr teuml zvogeumlluar
numrin e aksidenteve teuml reumlnda rrugore Kjo po ashtu neumlnkupton aplikimin e njeuml qasje pro-
aktive dhe teuml bazuar neuml rrezik qeuml peumlrmes kontrolleve teuml nxiten sjelljet e mira teuml ngaseumlsve
Ne kemi kufizuar pyetjen e peumlrgjithshme neuml keumlto pyetje meuml specifike
1 A kaneuml policeumlt e trafikut qasje neuml informata teuml besueshme teuml peumlrditeumlsuara dhe
relevante dhe a peumlrdoren ato neuml meumlnyreuml efektive
2 A i kryejneuml njeumlsiteuml e policiseuml seuml trafikut sheumlrbimet neuml meumlnyreuml efektive
Policia e trafikut duhet para seuml gjithash teuml keteuml informata teuml duhura dhe pastaj teuml beumljeuml
peumlrdorimin efektiv teuml tyre neuml lidhje me ndarjen dhe peumlrdorimin e burimeve si dhe
planifikimin operativ
Peumlr teuml qeneuml efektive policia e trafikut duhet qeuml teuml adresojeuml analizat e rreziqeve si peumlr
shembull ku kur dhe si ka meuml shumeuml gjasa teuml ndodhin aksidentet
13 Kriteret e auditimit
Auditimi ka vlereumlsuar performanceumln e patrullave teuml policiseuml seuml trafikut kundrejt kritereve teuml
hartuara nga praktikat meuml teuml mira ndeumlrkombeumltare rregulloreve dhe udheumlzuesve teuml PK-seuml
politikave etj Ne kemi peumlrdorur keumlto kritere
1 A janeuml marreuml neuml konsiderateuml nga policia e trafikut gjateuml planifikimit teuml aktiviteteve teuml
dheumlnat peumlr aksidentet dhe
2 A janeuml marreuml vendimet peumlr patrollime (neuml koheuml dhe vend teuml duhur) teuml bazuara neuml
rrezikun e identifikuar meuml hereumlt
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
3
14 Metodologjia fusheumlveprimi dhe kufizimet e auditimit
Ne kemi aplikuar njeuml gameuml metodash peumlr mbledhjen e deumlshmive peumlr trsquoiu peumlrgjigjur pyetjeve
teuml auditimit Ne kemi
1 Rishikuar kornizeumln ligjore
2 Rishikuar dokumente relevante si
a Raportet vjetore teuml viteve 2012-2014 teuml PK
b Analizat e aksidenteveteuml kryera nga PK
c Analizat e procedurave teuml puneumls fleteuml-patrullimeve dhe shkresat e ndryshme teuml PK
d Pyeteumlsoreumlt dhe listat kontrolluese peumlr PK-neuml dhe
e Raportet e inspektimeve nga IPK-ja3
3 Intervistuar persona peumlrgjegjeumls nga PK MI
4 Veumlzhguar inspektimet e kryera nga policia e trafikut
5 Marreuml pjeseuml neuml konferenca dhe seminare ku eumlshteuml diskutuar peumlr sigurineuml neuml trafikun
rrugor dhe
6 Konsultuar shumeuml studime teuml kryera nga KB BE BB OBSH-ja
Ekipi i auditimit nuk ka mundur trsquoi studiojeuml teuml gjitha njeumlsiteuml e policiseuml seuml trafikut auditimi
eumlshteuml fokusuar neuml vlereumlsimin e praktikave teuml aplikuara neuml tre nga teteuml njeumlsiteuml ekzistuese ku
ndodhin peumlrafeumlrsisht meumlse 60 e numrit teuml peumlrgjithsheumlm teuml aksidenteve Ato njeumlsi ishin
Njeumlsiteuml Rajonale teuml Komunikacionit Rrugor teuml Prishtineumls dhe teuml Pejeumls teuml cilat mbulojneuml njeuml
territor teuml gjereuml teuml rrugeumlve neuml Kosoveuml teuml peumlrbeumlreuml nga disa komuna dhe vendkalime kufitare4
Njeumlsia e Prishtineumls eumlshteuml peumlrzgjedhur duke pasur parasysh statusin qeuml e ka qyteti si qendeumlr
administrative5 Gjithashtu ne kemi ekzaminuar Njeumlsineuml peumlr Kontrollin e Autostradeumls qeuml
eumlshteuml peumlrgjegjeumlse peumlr arterien kryesore teuml qarkullimit rrugor neuml Kosoveuml
Auditimi eumlshteuml fokusuar neuml vlereumlsimin e fazeumls planifikuese dhe teuml kryerjes seuml kontrolleve ndash
patrullimeve ndash dhe jo neuml aktivitete teuml tjera qeuml njeumlsiteuml i kryejneuml siccedil janeuml hetimet etj
Periudha e auditimit i mbulon vitet 2012-2014
3 Inspektorati Policor i Kosoveumls (IPK) eumlshteuml agjenci neuml kuadeumlr teuml MPB-seuml qeuml funksionon neuml bazeuml teuml Ligjit 03L-
231 Njeuml ndeumlr funksionet themelore teuml IPK-seuml eumlshteuml edhe ldquoInspektimi i strukturave dhe funksioneve teuml Policiseuml seuml Kosoveumls peumlr teuml siguruar llogaridheumlnie efektivitet dhe efikasitet neuml zbatueshmeumlrineuml e ligjeve dhe procedurave standarde teuml operimit neuml fuqirdquo
4 Sipas struktureumls organizative teuml PK-seuml ekzistojneuml shtateuml rajone- Drejtori Rajonale brenda teuml cilave operojneuml njeumlsiteuml e policiseuml seuml trafikut peumlrderisa NjKA operon brenda Divizionit teuml Komunikacionit Rrugor
5 Sipas raportit teuml NjRKRr-PR neuml rajonin e Prishtineumls janeuml teuml regjistruara rreth 80000 automjete (nga rreth 280000 sa janeuml teuml regjistruara neuml Kosoveuml) dhe brenda 24 oreumlve neuml teuml frekuentojneuml rreth 100000 automjete
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
4
15 Struktura e raportit
Ky raport peumlrbeumlhet nga gjashteuml kapitujt e meumlposhteumlm
Kapitulli 1 Hyrja
Kapitulli 2 Siguria neuml trafik dhe Policia
Kapitulli 3 A ka policia e trafikut qasje neuml informata teuml besueshme teuml peumlrditeumlsuara
dhe relevante si dhe apeumlrdoren ato neuml meumlnyreuml efektive
Kapitulli 4 A i kryen policia e trafikut sheumlrbimet e veta neuml meumlnyreuml efektive
Kapitulli 5 Konkluzionet dhe
Kapitulli 6 Rekomandimet
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
5
2 Siguria neuml trafik dhe policia
21 Siguria neuml trafik perspektivat
Mjedisi i sigurt - peumlrfshireuml edhe sigurineuml neuml trafikun rrugor - eumlshteuml vendimtar peumlr zhvillimin
ekonomik teuml vendit Mbrojtja e jeteumls dhe proneumls eumlshteuml e nevojshme peumlr ccedildo shoqeumlri
Siguria neuml trafik eumlshteuml problem i peumlrhapur neuml mbareuml boteumln6 Organizata Boteumlrore e
Sheumlndeteumlsiseuml (OBSH) ka theksuar se ccedildo 30 sekonda dikush diku vdes neuml njeuml aksident rrugor
dhe dhjeteuml persona leumlndohen reumlndeuml OBSH pret qeuml numri i vdekjeve neuml nivel global teuml arrijeuml
afro 2 milion deri neuml vitin 2030 nga 13 milioneuml sa eumlshteuml tani Ekzistenca e njeuml strategjie
kombeumltare teuml siguriseuml neuml rrugeuml mund teuml shihet si njeuml tregues qeuml siguria neuml rrugeuml eumlshteuml njeuml
ccedileumlshtje neuml agjendeumln politike7
Gjithashtu neuml BE transporti rrugor eumlshteuml meuml i rreziksheumlm dhe meuml i kushtuesheumlm neuml aspektin
e jeteumls njereumlzore Siguria neuml rrugeuml eumlshteuml problem i madh shoqeumlror i peumlrbashkeumlt peumlr teuml gjitha
vendet e BE-seuml Neuml vitin 2009 meuml shumeuml se 35000 njereumlz kaneuml vdekur neuml rrugeumlt e BE-seuml e qeuml
eumlshteuml ekuivalente me njeuml qytet teuml meseumlm dhe jo meuml pak se 15 milioneuml persona janeuml leumlnduar8
Peumlr teuml peumlrmireumlsuar sigurineuml neuml rrugeuml eumlshteuml vendosur njeuml objektiv sasior zvogeumllim peumlr 50 teuml
numrit teuml vdekjeve nga aksidentet rrugore deri meuml 2020 duke filluar nga viti 2010 Pavareumlsisht
suksesit neumlpeumlrmjet programeve teuml BE-seuml rrugeumlt evropiane janeuml ende larg peumlr teuml qeneuml teuml sigurta
BE-ja ka peumlrcaktuar disa objektiva neuml bazeuml teuml orientimeve teuml politikave teuml saj peumlr sigurineuml neuml
rrugeuml duke theksuar si esenciale arsimin trajnimin dhe zbatimin9
Neuml Kosoveuml sfida e siguriseuml neuml rrugeuml eumlshteuml identifikuar gjateuml viteve teuml fundit Neuml vitin 2009
eumlshteuml themeluar njeuml organ ndeumlrministror i quajtur Keumlshilli peumlr Sigurineuml neuml Komunikacionin
Rrugor10 Roli i keumltij Keumlshilli eumlshteuml teuml ndeumlrtojeuml bashkeumlpunimin mes ministrive peumlrgjegjeumlse peumlr
promovimin e siguriseuml neuml rrugeuml Koheumlve teuml fundit eumlshteuml hartuar ldquoDraft-Strategjia Kombeumltarerdquo
nga Keumlshilli dhe si e tilleuml eumlshteuml proceduar peumlr miratim neuml Qeveri Korniza ligjore edhe pse e
mangeumlt eumlshteuml zbatuar pjeseumlrisht dhe eumlshteuml neuml shqyrtim e sipeumlr11 Komunat dhe Keumlshillat
6 Ccedileumlshtja e siguriseuml seuml trafikut riafirmon objektivin afatgjateuml teuml keumlrkuar nga KB peumlr teuml zvogeumlluar numrin e
aksidenteve deri meuml 2020 (Rezoluta e Asambleseuml seuml Peumlrgjithshme teuml KB-seuml ARES64255 mars 2010) 7 Neuml krahasim me vendet e tjera evropiane Kosova eumlshteuml njeuml ndeumlr vendet e pakta qeuml nuk e ka miratuar ende njeuml
strategji kombeumltare peumlr sigurineuml neuml trafik 8 European Commission (EC) Towards a European Road Safety Area Policy Orientations on Road Safety 2011-
2020 (Brussels 2010) 9 Ibidem 10 Themelimi i keumltij keumlshilli eumlshteuml parapareuml me Ligjin mbi Sigurineuml neuml Komunikacion (2007) ldquoProgrami peumlr
sigurineuml rrugorerdquo eumlshteuml miratuar neuml vitin 2010 me qeumlllim teuml zvogeumllimit teuml trendit negativ teuml siguriseuml rrugore neuml Kosoveuml
11 Drafti i ligjit teuml ri eumlshteuml neuml pocedureuml parlamentare peumlr miratim
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
6
Komunaleuml peumlr Siguri teuml Komunitetit teuml themeluar neuml secileumln komuneuml luajneuml njeuml rol teuml veccedilanteuml
neuml aspektin e siguriseuml publike12
22 Policia e Kosoveumls organizimi dhe peumlrgjegjeumlsiteuml
PK-ja eumlshteuml autoriteti kompetent peumlrgjegjeumls peumlr zbatimin e politikave teuml siguriseuml kombeumltare
ku peumlrfshihet edhe trafiku rrugor Roli i policiseuml - neuml fusheumln e siguriseuml neuml trafik - eumlshteuml mjaft
specifik dhe aplikohet peumlrmes aktiviteteve teuml ndryshme Peumlrgjegjeumlsiteuml kryesore janeuml zbatimi i
ligjeve teuml trafikut reagimet ndaj aksidenteve dhe ngritja e nivelit teuml ndeumlrgjegjeumlsimit peumlrmes
qasjes proaktive Policia e trafikut sheumlrben si njeuml pengeseuml peumlr ngaseumlsit teuml cileumlt nuk i
respektojneuml rregullat e trafikut dhe nuk u binden atyre13
PK-ja ka aprovuar njeuml ldquoPlan Strategjik Zhvillimor 2011-2015rdquo14 ku njeuml nga objektivat
strategjike eumlshteuml ngritja e nivelit teuml siguriseuml publike dhe besimit teuml qytetareumlve (trafikut
rrugor)
PK-ja eumlshteuml e organizuar neuml nivel qendror dhe lokal15 Drejtoria e Peumlrgjithshme e PK-seuml
(kryesuar nga Drejtori i Peumlrgjithsheumlm) eumlshteuml peumlrgjegjeumlse neuml nivel vendi Neuml nivelin rajonal
janeuml shtateuml njeumlsi rajonale - Drejtori Rajonale (DR) - peumlrgjegjeumlse peumlr sigurineuml publike Stacionet
e policiseuml janeuml peumlrgjegjeumlse peumlr policineuml lokale neuml secileumln komuneuml16
Policia e trafikut eumlshteuml e organizuar neuml keumlteuml meumlnyreuml neuml nivelin qendror Divizioni i
Komunikacionit Rrugor (DKRr) eumlshteuml peumlrgjegjeumls peumlr menaxhim strategjik udheumlzime urdhra
dhe plane operative peumlr njeumlsiteuml operative (njeumlsiteuml e policiseuml seuml trafikut) Neuml nivel operativ
DKRr eumlshteuml peumlrgjegjeumls peumlr kontrollimin e autostradeumls peumlrmes Njeumlsiseuml peumlr Kontrollin e
Autostradeumls (NjKA) DKRr ka zhvilluar planet e veprimit qeuml kaneuml peumlr qeumlllim adresimin e
sfidave teuml cilat pengojneuml sigurineuml e qeumlndrueshme teuml trafikut rrugor17
Njeumlsiteuml peumlrkateumlse operative janeuml pjeseuml e DR-ve si dhe i raportojneuml DR-ve dhe DKRr-seuml NjKA
raporton drejtpeumlrdrejt tek DKRr
12 Detyrat dhe peumlrgjegjeumlsiteuml e keumltij Keumlshilli janeuml teuml peumlrcaktuara me UA nr 272012 MPB ndash 032012 dhe kaneuml teuml
beumljneuml meuml shumeuml me siguri teuml peumlrgjithshme duke mos u potencuar neuml meumlnyreuml teuml veccedilanteuml sigurineuml neuml trafik Aneumltareuml teuml keumltyre keumlshillave janeuml edhe komandanteumlt e stacioneve policore teuml komunave peumlrkateumlse
13 European Transport Safety Council (ETSC) Policing Enforcement Strategies to Reduce Traffic Casualties in Europe (Brussels 1999) fq 11
14 Bazuar neuml keumlteuml dokument PK-ja ka parapareuml ndeumlrmarrjen e keumltyre masave siccedil janeuml prezenceuml meuml teuml madhe policore peumlrmes patrullimeve meuml teuml shpeshta neuml ldquopika teuml zezardquo kontakte teuml drejtpeumlrdrejta dhe keumlshillimit me qytetareuml organizim teuml aktiviteteve proaktive me qeumlllim teuml edukimit teuml qytetareumlve shtimi i numrit teuml kontrolleve dhe veprimeve tjera policore neuml trafik
15 Shih ldquoShtojceumln Irdquo ndash struktura organizative e PK-seuml 16 Ligji peumlr Policineuml 04L-076 aprovuar meuml 2012 e definon Policineuml e Kosoveumls si sheumlrbim publik qeuml funksionon
brenda MPB-seuml 17 DKRr ka neumlnshkruar njeuml memorandum bashkeumlpunimi me Policineuml e Republikeumls seuml Shqipeumlriseuml peumlr patrullimet e
peumlrbashkeumlta teuml policiseuml seuml trafikut me qeumlllim teuml rritjes seuml siguriseuml neuml trafikun rrugor gjateuml sezonit teuml vereumls
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
7
Detyrat e njeumlsive patrulluese janeuml teuml peumlrcaktuara neuml ldquoUdheumlzuesin peumlr meumlnyreumln e kryerjes seuml
detyrave neuml mbikeumlqyrjen dhe rregullimin e trafikut rrugorrdquo Peumlrveccedil keumltyre dokumenteve PK
ka miratuar gjithashtu ldquoManualin peumlr Parime dhe Procedura Standarde Operativepeumlrshkrime
teuml puneumlsrdquo si dhe udheumlzime peumlr operacione
23 Roli i policiseuml seuml trafikut
Qeumlllimi i policiseuml seuml trafikut eumlshteuml teuml sigurojeuml leumlvizjen e sigurt neuml rrugeuml teuml parandalojeuml
shkeljet neuml trafik dhe teuml marreuml masat e duhura kundeumlr shkeleumlsve Patrullimi ka njeuml rol
mbikeumlqyreumls parandalues dhe krijon njeuml ambient meuml teuml sigurt peumlr teuml gjitheuml aktereumlt neuml trafik
Policia e trafikut analizon planifikon dhe harton strategji peumlr nivel teuml qeumlndruesheumlm teuml
siguriseuml neuml trafik Njeumlsiteuml e policiseuml seuml trafikut janeuml njeumlsi peumlrgjegjeumlse peumlr
Planifikimin e patrullimeve - faza e planifikimit teuml aktiviteteve operative bazohet neuml
analizat e shkaqeve qeuml qeumlndrojneuml pas aksidenteve teuml trafikut (faktoreumlt e rrezikut)
Patrullimet - kryhet neuml meumlnyra teuml ndryshme neuml koheuml teuml ndryshme dhe me mjete teuml
ndryshme Pikat kontrolluese ku kryhen patrullimet peumlrcaktohen neuml bazeuml teuml
analizave teuml rrezikut teuml larteumlpeumlrmendur dhe
Hetimet e aksidenteve - peumlrfshijneuml hetimin e ploteuml teuml tyre dhe kaneuml peumlr qeumlllim rritjen
e siguriseuml neuml trafikun rrugor Hartohen raporte peumlrfshireuml analizat mbi faktoreumlt qeuml i
shkaktojneuml aksidentet18
Mbikeumlqyrja e fluksit teuml trafikut beumlhet peumlrmes praniseuml seuml policiseuml seuml trafikut neuml rrugeuml dhe
mund teuml beumlhet edhe me ndihmeumln e pajisjeve teknike monitoruese ndash kamerave teuml
shpejteumlsiseuml19 etj
24 Organizatat e tjera teuml angazhuara
Neuml adresimin e siguriseuml seuml trafikut rrugor janeuml teuml peumlrfshireuml disa aktereuml
Qeveria eumlshteuml peumlrgjegjeumlse peumlr krijimin e politikave teuml siguriseuml peumlr qytetareuml peumlrfshireuml edhe
trafikun Neumln kornizeumln e aplikueshme ligjore Qeveria Ministria e Puneumlve teuml Brendshme
(MPB) dhe Ministria e Infrastruktureumls (MI) ndajneuml peumlrgjegjeumlsineuml kryesore peumlr vendosjen e
18 Njeumlsiteuml e Policiseuml seuml Trafikut kryejneuml hetime peumlr aksidentet e trafikut qeuml rezultojneuml me fatalitet leumlndime teuml
reumlnda dhe aksidentet me deumlme teuml shumta Neuml aneumln tjeteumlr stacionet policore i hetojneuml aksidentet me deumlme meuml teuml vogla
19 lsquorsquoKamera teuml shpejteumlsiseumlrsquorsquo eumlshteuml emri i zakonsheumlm peumlr kamerat e siguriseuml qeuml peumlrdoren nga forcat e policiseuml Ekzistojneuml kateumlr lloje kryesore kamera fikse teuml cilat janeuml mjete pa pilot dhe fotografojneuml neuml njeuml rrugeuml ku ka pasur aksidente kamera teuml shpejteumlsineuml mbi distanceumln teuml cilat janeuml pa pilot por operojneuml neuml ccedilifte dhe zbulojneuml shpejteumlsineuml e arritur ndeumlrmjet automjeteve dhe peumlrdoren neuml meumlnyreuml tipike neuml rrugeuml meuml teuml gjata me dendeumlsi teuml larteuml peumlrplasjeje kamera leumlvizeumlse peumlr shpejteumlsineuml qeuml peumlrdoren nga policeumlt dhe vendosen neuml aneumlt e rrugeumlve dhe kamera neuml driteuml teuml kuqe qeuml peumlrdoren neuml kryqeumlzimet ku ka semaforeuml Gjithashtu sipas praktikave ndeumlrkombeumltare vendosja e kamerave false neuml vende teuml ndryshme eumlshteuml njeuml meumlnyreuml peumlr teuml rritur efektivitetin
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
8
politikave hartimin dhe zbatimin e ligjeve qeuml lidhen me sigurineuml neuml trafikun rrugor MI ka
disa detyra si
programe peumlr trajnimin e ngaseumlsve dhe vlereumlsimin e tyre
kushtet e kontrollimit teknik teuml automjeteve dhe
ndeumlrtimin dhe mireumlmbajtjen e rrugeumlve
Peumlrveccedil keumlsaj seuml bashku me PK-neuml MI-ja mbikeumlqyreuml administron dhe zbaton kornizeumln
ligjore peumlr sigurineuml publike neuml rrugeuml
Komunat janeuml peumlrgjegjeumlse peumlr ndeumlrtimin dhe mireumlmbajtjen e rrugeumlve publike lokale
Gjykatat janeuml peumlrgjegjeumlse peumlr trajtimin e veprave peumlr shkelje teuml rregullave teuml trafikut
Organet e drejteumlsiseuml peumlrmes puneumls seuml tyre kontribuojneuml neuml meumlnyreuml efektive si mekanizeumlm
mbrojteumls neuml ndeumlrgjegjeumlsimin e publikut Neumlpeumlrmjet vendimeve meritore ato veccedilaneumlrisht
ndikojneuml neuml shtypjen e fenomeneve teuml rrezikshme neuml trafik duke ndikuar keumlshtu
drejtpeumlrdrejt neuml peumlrmireumlsimin e sjelljes seuml pjeseumlmarreumlsve
Institucionet sheumlndeteumlsore kontribuojneuml neuml kujdesin sheumlndeteumlsor dhe trajtimin e qytetareumlve-
ngaseumlsve Sheumlrbimet emergjente me koheuml dhe efektive ndash me aneuml teuml trajtimit teuml duhur teuml
leumlnduarve neuml aksidente - zvogeumllojneuml pasojat e tyre Meuml tej keumlto institucione kontribuojneuml
edhe neuml edukimin e ngaseumlsve peumlr procedurat e ndihmeumls seuml pareuml dhe transportimin e duhur
teuml aksidentuarve
Institucionet e arsimit e promovojneuml edukimin efektiv teuml siguriseuml rrugore neuml shkolla
Gjithashtu mediet mund teuml rrisin ndeumlrgjegjeumlsimin e komunitetit dhe teuml kuptuarit e faktoreumlve
dhe kostove teuml aksidenteve rrugore Kompaniteuml e sigurimeve kaneuml njeuml rol teuml veccedilanteuml neuml keumlteuml
drejtim Aplikimi i koncepteve teuml sigurimit duke shpeumlrblyer ngaseumlsit qeuml nuk shkaktojneuml
aksidente i motivon ata teuml peumlrmireumlsojneuml sjelljet e tyre neuml trafik dhe si rrjedhojeuml e keumlsaj edhe
keumlto kompani ndikojneuml neuml sigurineuml rrugore
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
9
3 A ka policia e trafikut qasje neuml informata teuml
besueshme teuml peumlrditeumlsuara dhe relevante si dhe a
peumlrdoren ato neuml meumlnyreuml efektive
31 Ccedilfareuml informatash i duhen policiseuml seuml trafikut
Veprimet peumlr teuml zvogeumlluar problemet e siguriseuml neuml trafikun rrugor duhet teuml jeneuml teuml bazuara
neuml informata relevante Informatat e tilla mund teuml merren me ndihmeumln e njeuml sistemi
informativ teuml siguriseuml neuml rrugeuml20 Shumeuml vende evropiane kaneuml baza teuml ndryshme teuml teuml
dheumlnave por neuml peumlrgjitheumlsi ato janeuml neuml proneumlsi teuml agjencive kombeumltare peumlr siguri neuml rrugeuml
dhe institucionet e ndryshme ofrojneuml informata peumlr agjenciteuml e tilla21
Aktivitetet efektive teuml policiseuml seuml trafikut keumlrkojneuml informata rreth22
Faktoreumlve qeuml ndeumlrlidhen me aksidente teuml tilla si23
ngaseumlsit dhe sjelljet e tyre
llojet e automjeteve teuml peumlrfshira dhe gjendja e tyre
gjendja e rrugeumlve dhe moti
intensiteti i trafikut dhe
ku dhe kur kaneuml ndodhur aksidentet
teuml ashtuquajturave ldquopika teuml zezardquo24
ngjarjeve - kur dhe ku mund teuml rriten rreziqet peumlr aksidente
pasojave teuml aksidenteve
aktiviteteve teuml kryera nga policia e trafikut dhe ndeumlshkimet e aplikuara dhe
reagimeve peumlr rezultatet e qasjeve dhe aktiviteteve teuml ndryshme
Policia e trafikut eumlshteuml peumlrgjegjeumlse peumlr mbledhjen e teuml dheumlnave teuml nevojshme teuml cilat kryesisht
vet i prodhojneuml Autoritetet tjera ose organizatat mund teuml keneuml njohuri teuml cilat policia e
20 OECD Safety on Roads (Paris 2002) fq 10 21 Neuml Kosoveuml roli i agjenciseuml seuml tilleuml ushtrohet nga Keumlshilli peumlr Sigurineuml neuml Komunikacionin Rrugor Keumlshilli
kryesisht mbledh teuml dheumlna nga Policia e Kosoveumls 22 Kjo pjeseuml bazohet neuml literatura teuml ndryshme rreth praktikave teuml mira teuml kontrollit teuml trafikut dhe dokumente ndash
politika nga organizata teuml ndryshme ndeumlrkombeumltare 23 WHO Data Systems A Road Safety Manual for Decision-Makers and Practioners (Geneva 2010) 24 Neuml menaxhimin e siguriseuml rrugore ldquopikat e zezardquo (angblackspot) janeuml vendet ku historikisht janeuml koncentruar
aksidentet e trafikut Kjo mund teuml ndodh peumlr arsye teuml ndryshme teuml tilla si ktheseuml e ashpeumlr apo keumlnd neuml njeuml rrugeuml teuml drejteuml kryqeumlzim i fshehur neuml njeuml rrugeuml teuml shpejteuml shenja teuml dobeumlta ose teuml fshehura paralajmeumlruese neuml udheumlkryq etj
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
10
trafikut nuk i ka peumlr shembull ngjarjet ose gjendja qeuml mund teuml rriseuml rrezikun peumlr aksidentet
e trafikut Peumlr keumlteuml arsye marreumldheumlnia e ngushteuml e puneumls midis policiseuml seuml trafikut dhe
autoriteteve teuml tjera eumlshteuml thelbeumlsore
Eumlshteuml po keumlshtu e reumlndeumlsishme qeuml teuml dheumlnat teuml strukturohen dhe analizohen siccedil duhet qeuml
aktualisht teuml peumlrdoren peumlr planifikime operative dhe detyra teuml peumlrditshme Kjo do trsquoi
mundeumlsonte policiseuml seuml trafikut teuml zgjedh mjetet e duhura - neuml koheumln e duhur dhe neuml vendin
e duhur Kjo gjithashtu e beumln meuml teuml lehteuml fokusimin meuml teuml mireuml neuml sjelljet e ngaseumlsve kushtet
rrugore gjendjen dhe llojin e automjeteve (kamioneuml autobuseuml ose vetura) etj Peumlr njeuml efekt
maksimal teuml siguriseuml eumlshteuml e reumlndeumlsishme qeuml policia e trafikut teuml fokusohet neuml faktoreuml teuml cileumlt
kaneuml ndikim teuml drejtpeumlrdrejteuml neuml sigurineuml rrugore dhe ateuml neuml vende dhe koheuml teuml duhur ku
aksidentet kaneuml gjasa teuml ndodhin
32 A ka policia e trafikut qasje neuml informatat e duhura
Shumica e informatave teuml nevojshme peumlr qeumlllime teuml planifikimit peumlr policineuml e trafikut janeuml
neuml dispozicion25 Policia e trafikut ka qasje neuml dy baza teuml teuml dheumlnave SIPK teuml dheumlnat rreth
veprave penale dhe MAAP teuml dheumlnat peumlr aksidentet statistikat dhe analizat Teuml dheumlnat neuml
keumlto baza peumlrcillen neuml baza ditore javore dhe mujore Disa teuml dheumlna sigurohen peumlrmes
takimeve dhe shkeumlmbimit me autoritetet tjera - institucionet rrugore sheumlndeteumlsore dhe
gjykatat neuml lidhje me kundeumlrvajteumlsit dhe ndeumlshkimet Teuml dheumlnat rreth aksidenteve dhe
pasojave teuml tyre janeuml teuml plota
Policia e trafikut eumlshteuml mjaft mireuml e informuar rreth ngjarjeve dhe gjendjes se ku dhe kur
mund teuml rriten rreziqet peumlr aksidente Bashkeumlpunimi me autoritetet tjera qendrore dhe lokale
dhe me shoqeumlrineuml civile ofron teuml dheumlna peumlr intensitetin e trafikut gjendjen neuml rrugeuml etj26
Mund teuml keumlrkohet nga policia e trafikut teuml sigurojeuml ndihmeuml peumlr autoritetet tjera bie fjala teuml
jeteuml e pranishme afeumlr shkollave teuml ndihmojeuml organet e inspektimit teuml ngriteuml ndeumlrgjegjeumlsimin
neuml parandalimin e rrezikut neuml trafik etj27
Neuml tabeleumln e meumlposhtme eumlshteuml peumlrmbledhur qasshmeumlria e njeumlsive policore teuml trafikut neuml
informata teuml nevojshme teuml llojeve teuml ndryshme Qasjen e kemi klasifikuar neuml kateumlr kategori28
25 Sipas praktikave ndeumlrkombeumltare burimi meuml i zakonsheumlm peumlr teuml dheumlnat rreth aksidenteve janeuml teuml dheumlnat e
policiseuml Megjithateuml shumeuml aksidente nuk raportohen neuml polici - me ose pa deumlmtime teuml vogla apo pa leumlndime 26 Raportet vjetore teuml PK-seuml peumlr vitet 2012 dhe 2013 27 Examinimi i raporteve teuml ndryshme planeve ditore teuml policiseuml seuml trafikut etj 28 Peumlr meuml shumeuml shpjegime shih ldquoShtojceumln IIrdquo
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
11
Tabela 1 Qasshmeumlria e policiseuml seuml trafikut neuml informata teuml nevojshme peumlr planifikimin
operativ
ploteumlsisht kryesisht pjeseumlrisht shumeuml pak
Informata peumlr faktoreumlt qeuml ndeumlrlidhen me aksidentet x
Informatat peumlr pasojat e aksidenteve x
Informata mbi ngjarjet kushtet kur ku rreziqet mund teuml rriten peumlr aksidente
x
Informata rreth aktiviteteve teuml kryera nga policia e trafikut dhe ndeumlshkimet e aplikuara
x
Reagimet ndaj rezultateve teuml qasjeve teuml ndryshme dhe aktiviteteve
x
Siccedil shihet meuml sipeumlr ekzistojneuml fusha ku informatat e nevojshme nuk janeuml ploteumlsisht teuml
qasshme - kur eumlshteuml e nevojshme Ka ende fusha qeuml duhet teuml zhvillohen para se policia e
trafikut teuml mund teuml pranojeuml informata neuml koheuml peumlr ngjarjet dhe kushtet kur dhe ku mund teuml
rriten rreziqet peumlr aksidente Informatat ldquoonlinerdquo ose neuml koheuml reale nga autoritetet e rrugeumlve
dhe peumlrpjekjet shteseuml peumlr teuml ngritur rrjete me aktereuml teuml ndrysheumlm janeuml shembuj teuml
aktiviteteve qeuml mund teuml shtojneuml vlereuml
Raportimi i performanceumls neuml disa aspekte nuk eumlshteuml i zhvilluar edhe aq mireuml Nga sistemi
aktual i informatave eumlshteuml veumlshtireuml teuml kuptohet secila peumlrpjekje qeuml do teuml sigurojeuml bazeuml solide
peumlr zhvillimin e raportimit
Kapacitetet meuml pak teuml zhvilluara janeuml ato peumlr vlereumlsimin e efektivitetit teuml qasjeve dhe
aktiviteteve teuml ndryshme Disa peumlrpjekje janeuml iniciuar peumlr shembull neuml hartimin e raporteve
peumlr aktivitetet e kryera por jo neuml matjen e veprimeve teuml ndeumlrmarra neuml meumlnyreuml qeuml teuml
parandalohen aksidentet
33 A eumlshteuml policia e trafikut duke i peumlrdorur informatat neuml
meumlnyreuml efektive
Cileumlsia e interpretimit teuml teuml dheumlnave eumlshteuml vendimtare neuml peumlrcaktimin e aktiviteteve teuml
duhura teuml policiseuml seuml trafikut Njeuml shembull disa nga faktoreumlt e aksidenteve teuml ofruara neumlpeumlr
dosje ndash siccedil janeuml kushtet klimatike dhe gjendjet e rrugeumlve ndash mund teuml shpjegojneuml ndonjeuml
aksident por neuml realitet ngasja e pakujdesshme ose shpejteumlsia mund teuml jeneuml shkaku i veumlrteteuml
Me fjaleuml teuml tjera policia e trafikut ka nevojeuml peumlr informata rreth kushteve klimatike dhe
gjendjes neuml rrugeuml qeuml teuml planifikojeuml aktivitetet e saj mireumlpo kontrollet aktuale ndash me qeneuml
efektive ndash duhet teuml fokusohen neuml aspekte tjera si shpejteumlsia dhe sjelljet e ngaseumlsve Njeuml ccedileumlshtje
tjeteumlr qeuml mund teuml ngritet neuml keumlteuml kontekst eumlshteuml nevoja peumlr informata Edhe neumlse keumlto
informata janeuml ligjeumlrisht dhe teknikisht korrekte ato mund teuml diskutohen nga njeuml
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
12
perspektiveuml e kontrollit teuml trafikut neumlse janeuml mbivendosur ose tepeumlr teuml detajuara peumlr trsquou
peumlrshtatur nevojave praktike teuml policiseuml trafikut29
Shfryteumlzimi efektiv i informatave keumlrkon qeuml ato teuml
konsiderohen relevante dhe teuml dobishme nga ana e peumlrdoruesit
doreumlzohen neuml koheumln e duhur peumlr njeumlsiteuml e duhura
interpretohen neuml meumlnyreuml korrekte nga ana e peumlrdoruesit
peumlrdoren peumlr analiza dhe vlereumlsim neuml nivele teuml ndryshme
kaneuml ndikim neuml puneumln e peumlrditshme neuml terren dhe
peumlrdoren peumlr teuml meumlsuar dhe vepruar peumlr ndryshim dhe peumlrmireumlsim
Informatat peumlr planifikimin e aktiviteteve nuk janeuml peumlrdorur sistematikisht nga policia e
trafikut neuml meumlnyreuml efektive peumlr teuml maksimizuar efektivitetin e puneumls neuml aktivitetet e
peumlrditshme Peumlrveccedil keumlsaj ato janeuml peumlrdorur rralleuml peumlr vendimet rreth meumlnyreumls se si duhet
peumlrmireumlsuar aktivitetet e policiseuml seuml trafikut teuml cilat janeuml - peumlrgjitheumlsisht - duke peumlrseumlritur teuml
njeumljteumln strategji teuml zbatimit Detyrat e adresuara neuml fleteumlt-patrulluese nuk ishin shpesh neuml
peumlrputhje me planet operative30
Analizat e shkaqeve qeuml qeumlndrojneuml pas aksidenteve interpretohen nga njeumlsiteuml e policiseuml seuml
trafikut dhe peumlrcillen te DKRr neuml baza teuml rregullta Analizat shteseuml teuml prodhuara nga DKRr
peumlrdoren pjeseumlrisht neuml peumlrputhje me faktoreumlt e identifikuar teuml rrezikut31
Tabela 2 Peumlrdorimi i informatave teuml nevojshme nga policia e trafikut peumlr planifikim
operativ
Peumlrdorimi i informatave Gjithhereuml Shpesh Ndonjeumlhereuml Rralleuml
Teuml interpretuara analizuara dhe kombinuara me teuml dheumlna tjera
x
Teuml doreumlzuara me koheuml te njeumlsia e duhur x
Teuml peumlrdorura peumlr planifikim operativ dhe puneuml teuml peumlrditshme
x
Teuml peumlrdorura peumlr teuml meumlsuar dhe peumlr vendime peumlr peumlrmireumlsim
x
29 Ekzaminimi i klasifikimeve teuml DKRr peumlr shkaqet e aksidenteve neuml trafik ldquoStatistika dhe analiza e aksidenteve
neuml trafikrdquo peumlr vitet 2012 dhe 2013 30 Ekzaminim i aktiviteteve teuml bazuara neuml plane operative 31 Ekzaminimi i klasifikimeve teuml DKRr peumlr shkaqet e aksidenteve teuml trafikut ldquoStatistika dhe analiza e aksidenteve
neuml trafikrdquopeumlr vitet 2012 dhe 2013
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
13
Raportet vjetore teuml DKRr-seuml i peumlrshkruajneuml faktoreumlt e aksidenteve rrugore neuml krahasim me
vitet e meumlparshme Rezultatet e informatave peumlr faktoreumlt qeuml ndeumlrlidhen me aksidentet
trajtohen siccedil duhet veteumlm kur policia e trafikut zbaton masat neuml planet operative ose urdhrat
nga DKRr Neuml planifikimin operativ policia e trafikut ka peumlrdorur informatat rreth
shpeshteumlsiseuml dhe shkaqeve teuml aksidenteve Aktivitetet janeuml teuml ndryshme dhe varen thjesht
nga vendndodhja gjeografike dhe intensiteti i trafikut por kryesisht janeuml orientuar neuml
monitorimin e shpejteumlsiseuml32 Peumlrveccedil keumlsaj njeumlsiteuml e trafikut (duke peumlrjashtuar NjKA-neuml) nuk i
drejtojneuml gjithnjeuml aktivitetet me sheumlnjesteumlr edhe neuml rrugeumlt tjera jo-rajonale
Detyrat rutineuml nuk adresojneuml detyra teuml veccedilanta vis-agrave-vis treguesve teuml identifikuar neuml analizeumln
e aksidenteve Sipas krahasimit teuml teuml dheumlnave patrullimet e vlereumlsuara rutineuml teuml policiseuml seuml
trafikut kryesisht kaneuml sheumlnjestruar faktorin shpejteumlsi Kjo neumlnkupton se informatat nuk janeuml
peumlrdorur ploteumlsisht peumlr detyrat e peumlrditshme Shumica e patrullimeve kryesisht kryhen pa
ndonjeuml objektiv tjeteumlr shteseuml Aktivitetet aktuale teuml peumlrditshme ndash peumlr teuml qeneuml efektive - do teuml
duhet teuml fokusohen neuml aspekte teuml tjera teuml ndryshme siccedil eumlshteuml sjellja e ngaseumlsve (mbajtja e
distanceumls ngasja e pakujdesshme etj)
Informatat peumlrdoren rralleuml peumlr teuml identifikuar peumlrmireumlsimet e mundshme teuml veprimeve
parandaluese33 Shumica deumlrrmuese e aktiviteteve teuml kryera nuk janeuml teuml peumlrmbledhura neuml
raporte post-operative peumlr teuml matur progresin drejt objektivave teuml vendosura Peumlr meuml tepeumlr
peumlrzierja e prioriteteve neuml patrullime nuk ishte gjithnjeuml e bazuar neuml informatat e
disponueshme34
32 Shembuj teuml tjereuml teuml intensifikimit teuml patrullimeve peumlrfshijneuml ndalesat peumlr automjete sipas planeve operative
ngjarjet sportive dhe klubet e nateumls etj Automjetet inspektohen neuml baza vjetore derisa veteumlm hereumlpashere adresohen me plane teuml peumlrbashkeumlta operative Policia e trafikut - MI
33 Ekzaminimi i raporteve teuml njeumlsive teuml policiseuml seuml trafikut peumlr vitet 2012 dhe 2013 34 Vlen teuml peumlrmendet se bazuar neuml informatat peumlr aksidente DKRr ka keumlrkuar nga NjRKRr-PR qeuml teuml shtohet
numri i kontrolleve neuml disa rrugeuml siccedil ishte rasti neuml rrugeumln Prishtineuml-Podujeveuml-Merdareuml Si rezultat i angazhimeve shteseuml numri i aksidenteve neuml keumlteuml aks rrugor eumlshteuml zvogeumlluar duksheumlm neuml periudheumln janar-maj 2014 neuml krahasim me vitin 2013
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
14
4 A i kryen policia e trafikut sheumlrbimet neuml meumlnyreuml
efektive
41 Si teuml matet efektiviteti i policiseuml seuml trafikut
Qeumlllimi i peumlrgjithsheumlm peumlr policineuml e trafikut seuml bashku me autoritetet e tjera peumlrgjegjeumlse siccedil
kemi peumlrmendur eumlshteuml teuml minimizohen aksidentet e trafikut dhe teuml ndihmohet peumlr njeuml mjedis
teuml sigurt teuml trafikut Shtrohet pyetja se si duhet teuml veprojeuml policia e trafikut peumlr teuml
peumlrmbushur neuml meumlnyreumln meuml teuml mireuml teuml mundshme keumlto objektiva Peumlrveccedil keumlsaj a eumlshteuml fare
e mundur teuml maten rezultatet e policiseuml seuml trafikut peumlr shkak teuml faktoreumlve teuml tjereuml qeuml ndikojneuml
neuml veumlllimin dhe karakterin e ldquoaksidenteverdquo
Zvogeumllimi i aksidenteve teuml reumlnda teuml trafikut eumlshteuml njeuml lloj mateumlsi qeuml tregon peumlr rezultatin e
peumlrgjithsheumlm se neuml ccedilrsquomeumlnyreuml operojneuml autoritetet peumlrgjegjeumlse rrugore ose teuml policiseuml seuml
trafikut Megjithateuml eumlshteuml matje shumeuml e peumlrgjithshme qeuml varet nga shumeuml faktoreuml siccedil janeuml
rrugeumlt dhe moti sjelljet e ngaseumlsve numri i automjeteve dhe gjendja e tyre angazhimi i
autoriteteve tjera rregullimi aktual kushtet financiare etj
Ekzistojneuml edhe matje teuml tjera teuml zakonshme Mund teuml studiohen neumlse mjetet e teuml duhura janeuml
neuml dispozicion dhe neumlse ato janeuml peumlrdorur neuml meumlnyreuml efektive peumlr shembull a janeuml peumlrdorur
kamerat e shpejteumlsiseuml dhe radareumlt aty ku do teuml shtonin meuml shumeuml vlereuml (rreziku i larteuml peumlr
aksidentet e trafikut peumlr shkak teuml shpejteumlsiseuml seuml automjetit) a beumlhen teste alkooli ku do teuml
shtonin meuml shumeuml vlereuml etj Gjithashtu mund teuml shqyrtohen neumlse njeumlsiteuml e kontrollit neuml koheuml
teuml duhur sigurojneuml autoritetet peumlrgjegjeumlse rrugore me propozime peumlr ndryshimin e
kufizimeve teuml shpejteumlsiseuml veumlnien e shenjave paralajmeumlruese riparimin e rrugeumlve largimin e
pengesave neuml rrugeuml etj
Mund edhe teuml matet meumlnyra se si shpeumlrndahen burimet neuml koheuml dhe neuml hapeumlsireuml Idealisht
mjetet e duhura duhet peumlrdorur peumlr teuml kontrolluar gjeumlrat e duhura neuml koheumln e duhur dhe
vendin e duhur Aktivitetet e patrullimit neuml koheuml dhe hapeumlsireuml duhet teuml ndeumlrlidhen sa meuml
shumeuml qeuml teuml jeteuml e mundur me ateuml se kur dhe ku ndodhin aksidentet e trafikut
Kundrejt propozimeve teuml meumlsipeumlrme mund teuml shtrohet pyetja A eumlshteuml e mundur qeuml policia
e trafikut teuml punojeuml meuml mireuml apo meuml dobeumlt a eumlshteuml policia e trafikut neuml gjendje teuml meumlsojeuml dhe
a janeuml neuml gjendje teuml marrin vendime ccedilfareuml teuml beumljneuml dhe si teuml beumlhet Peumlrgjigja e qarteuml peumlr teuml
gjitha keumlto pyetje eumlshteuml pozitive Eumlshteuml e reumlndeumlsishme teuml theksohet se megjithateuml asnjeuml matje
nuk eumlshteuml e peumlrsosur dhe e ploteuml vetvetiu Ccedileumlshtje kryesore eumlshteuml qeuml teuml peumlrdoren informatat
dhe teuml dheumlnat relevante teuml besueshme dhe qeuml janeuml neuml gjendje trsquoi ofrojneuml policiseuml seuml trafikut
udheumlzime se si teuml punojneuml meuml zgjuar ndash teuml jeneuml meuml efektiv - neuml meumlnyreuml qeuml trsquoi afrohen qeumlllimit
qeuml teuml ndikojneuml neuml numrin e aksidenteve fatale
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
15
42 A i ka policia e trafikut mjetet e duhura qeuml teuml jeteuml efektive
Peumlr shkak se rreziku i aksidenteve peumlrcaktohet nga faktoreuml teuml ndrysheumlm policia e trafikut
duhet teuml peumlrdoreuml mjete teuml llojllojshme peumlr teuml adresuar vendimet ndikuese mbi kufizimet e
shpejteumlsiseuml dhe shenjat paralajmeumlruese dhe meuml drejtpeumlrdrejteuml peumlrmes masave teuml ndryshme
teuml kontrollit teuml trafikut siccedil janeuml kamerat peumlr shpejteumlsi radareumlt testet e alkoolit kontrollet e
automjeteve dhe teuml flukseve teuml trafikut gjendjen e rrugeumlve dhe sjelljet e ngaseumlsve35
Neuml meumlnyreuml qeuml teuml keteuml qasjen direkte neuml meumlnyreuml efektive policia e trafikut duhet teuml
Orientojeuml peumlrpjekjet e tyre neuml
- Vendndodhjet me rrezik teuml larteuml rrugeumlt apo vendet ku aksidentet mund teuml
ndodhin
- Neuml koheumln diteumlt dhe oreumlt me rrezik teuml larteuml kur aksidentet mund teuml jeneuml meuml teuml
shpeshta
- Vendndodhjet me rrezik ad-hoc neuml koheuml teuml caktuar (ngjarje teuml peumlrkohshme)
Fokusojeuml kontrollet neuml faktoreumlt qeuml ndeumlrlidhen me aksidente si
- Sjellja e ngaseumlsve me rrezik teuml larteuml
- Faktoreumlt mekanik teuml rrezikut teuml larteuml te automjetet veccedilaneumlrisht kamioneumlt e
meumldhenj
- Rrugeumlt me rrezik teuml larteuml dhe kushtet e motit
Aplikojeuml ndeumlshkime teuml duhura peumlr ata qeuml keumlrceumlnojneuml sigurineuml neuml trafik peumlrmes
- Paralajmeumlrimeve verbale apo teuml dokumentuara dhe llojeve teuml ndryshme teuml
gjobave etj
Peumlr teuml qeneuml efektive policia e trafikut duhet teuml keteuml punonjeumls kompetent dhe pajisje teuml
duhura automjete teuml pajisura mireuml (teuml shenjeumlzuara dhe teuml pashenjeumlzuara) motoccedilikleta
radareuml dhe teste teuml alkoolit Neuml shumeuml vende policia e trafikut eumlshteuml e pajisur edhe me
helikoptereuml kamera teuml shpejteumlsiseuml teste kundeumlr narkotikeumlve etj36 Peumlrvoja neuml BE dhe vende teuml
tjera tregon se kamerat e shpejteumlsiseuml teuml cilat ofrojneuml deumlshmi fotografike teuml pranueshme peumlr
gjykata janeuml shumeuml kost-efektive37
PK-ja peumlrdoreuml tregues teuml ndrysheumlm neuml meumlnyreuml qeuml teuml ndajeuml burimet e tyre neuml meumlnyreuml efektive
35 Ky seksion bazohet neuml literatura teuml ndryshme peumlr praktika teuml mira teuml kontrollit teuml trafikut si dhe dokumente
dhe politika nga vende teuml ndryshme dhe nga Policia e Kosoveumls 36 Patrullimi me helikopter peumlrdoret neuml veccedilanti neuml rrethana selektive Helikoptereumlt mund teuml peumlrdoren gjithashtu
peumlr kujdesin post-aksidental PK-ja nuk eumlshteuml e pajisur me mjet teuml tilleuml Mungojneuml edhe instrumentet peumlr testimin e praniseuml seuml narkotikeumlve
37 European Transport Safety Council (ETSC) Reducing Traffic Injuries Resulting from Excess and Inappropriate Speed (Brussels 1995) fq 28
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
16
Ne kemi ekzaminuar teuml dheumlnat e ndryshme - neuml lidhje me zyrtareumlt policoreumlpolicineuml e
trafikut
Tabela 3 Teuml dheumlnat peumlr aksidentet automjetet kundrejt burimeve teuml policiseuml
2010 2011 2012 2013 2014
Numri i automjeteve teuml regjistruara 178798 205366 212851 272107 288828
Numri i aksidenteve 18030 18888 19754 19954 16300
Numri i aksidenteve fatale 158 130 116 104 111
Numri i teuml vdekurve 175 157 121 119 127
Numri i personave teuml leumlnduar 7730 8321 8561 9817 9713
Numri i zyrtareumlve policoreuml 7191 7205 7269 7326 7686
Numri i zyrtareumlve policoreuml teuml trafikut 523 514 529 507 506
Duket fare qarteuml se numri i policeumlve teuml trafikut nuk e ka ndjekur trendin e aksidenteve dhe
automjeteve Ne kemi marreuml neuml konsiderateuml edhe burimet peumlr njeumlsiteuml e veccedilanta
Tabela 4 Numri i kilometrave teuml mbuluara nga policia e trafikut burimet neuml njeumlsiteuml
peumlrkateumlse teuml policiseuml seuml trafikut mjetet e kontrollit teuml disponueshme (2014)
Njeumlsia Kilometrat e
mbuluara Zyrtareumlt e
policiseuml Automjetet e shenjeumlzuara
Automjetet civile
Radareuml Testues teuml
alkoolit
NjRKRr-PR 341 108 6 1 5 5
NjRKRr-PE 380 82 13 0 6 3
NJKA 104 33 6 0 10 2
Siccedil shihet shpeumlrndarja e burimeve nuk duket se e peumlrcjelleuml njeuml model teuml qarteuml peumlr teuml tre
njeumlsiteuml Peumlr shkak teuml bazeumls seuml paqarteuml peumlr alokim numri i policeumlve teuml trafikut nuk
korrespondon me kushtet e trafikut respektivisht aksidentet As numri i automjeteve teuml
shenjeumlzuara apo sistemet e radareumlve nuk ndeumlrlidhen me numrin e policeumlve apo aksidentet e
trafikut Numri i radareumlve neuml NjKA mund pjeseumlrisht teuml shpjegohet me faktin se eumlshteuml njeumlsi
patrulluese e autostradeumls (neumlse kjo eumlshteuml shpeumlrndarja optimale e keumlsaj pajisje ateumlhereuml eumlshteuml
njeuml ccedileumlshtje tjeteumlr)
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
17
Eumlshteuml po keumlshtu veumlshtireuml teuml shihet njeuml model i qarteuml i shpeumlrndarjes seuml burimeve ndeumlrmjet dhe
brenda njeumlsive Raporti midis numrit teuml policeumlve teuml trafikut dhe numrit teuml automjeteve
radareumlve apo testuesve teuml alkoolit ndryshon neuml meumlnyreuml teuml konsiderueshme peumlr shembull
NjKA ka meuml shumeuml automjete dhe meuml shumeuml policeuml sesa NjRKRr-PR neuml raport me
aksidentet e trafikut Njeuml shpjegim i mundsheumlm por jo shterues eumlshteuml faktori gjeografik
(qytetet neuml raport me fshatet)
Vlen teuml theksohet se veteumlm njeuml njeumlsi kishte qasje neuml njeuml automjet civil teuml pashenjeumlzuar edhe
pse neumlse automjetet e tilla peumlrdoren siccedil duhet - sipas peumlrvojeumls ndeumlrkombeumltare ndash ateumlhereuml ato
janeuml mjaft efektive neuml identifikimin e ngaseumlsve agresiveuml
Peumlr meuml tepeumlr veteumlm disa automjete teuml policiseuml seuml trafikut janeuml teuml pajisura me radareuml dhe
testues peumlr alkool38 Rrjedhimisht eumlshteuml e pamundur qeuml patrullat teuml kryejneuml teste teuml tilla seuml
paku jo peumlrnjeumlhereuml (neuml teuml njejteumln koheuml) Kjo ka mundeumlsi teuml pengojeuml efektivitetin e kontrolleve
teuml trafikut meqeuml shpejteumlsia dhe ldquongasja neumln ndikimin e alkoolit barnave dhe narkotikeumlverdquo
janeuml gjithashtu shkaktareuml teuml aksidenteve neuml trafik39
Kontrollet e kufizuara teuml alkoolitnarkotikeumlve janeuml njeuml e meteuml e kontrolleve qeuml e reduktojneuml
cileumlsineuml e teuml dheumlnave mbi shkaqet qeuml qeumlndrojneuml pas aksidenteve
Peumlrveccedil informatave teuml dheumlna neuml tabeleumln e meumlsipeumlrme ne kemi gjetur mangeumlsi teuml tjera neuml
pajisje bie fjala automjetet nuk janeuml teuml pajisura me shenjat paralajmeumlruese (si stop policia
ngadaleumlso rrezik neuml rrugeuml etj) Asnjeuml prej njeumlsive nuk kishte qasje neuml motoccedilikleta ndoneumlse
mjetet e tilla zakonisht shihen si mjaft efektive peumlr kontrollin e trafikut Peumlr meuml shumeuml
kamerat e shpejteumlsiseuml qeuml nga shumeuml hulumtues janeuml pareuml si mjet shumeuml efikas peumlr uljen e
rrezikut teuml aksidenteve teuml trafikut (dhe numrin e zyrtareumlve teuml nevojsheumlm peumlr kontrolle) nuk
janeuml peumlrdorur neuml asnjeuml njeumlsi kryesisht peumlr shkak teuml argumenteve se keumlrkojneuml investime
fillestare
Policia e trafikut peumlrdoreuml meumlnyra leumlvizeumlse dhe joleumlvizeumlse (statike) peumlr patrullim Teuml dyja
meumlnyrat i kaneuml epeumlrsiteuml dhe teuml metat e tyre40 Aktivitetet joleumlvizeumlse teuml kontrollit janeuml meumlnyreuml
e duhur neuml raste teuml bazuara neuml rrezik teuml veccedilanteuml (peumlrqendrimi masiv i peumlrpjekjeve teuml
kontrollit teuml trafikut neuml koheuml dhe vend teuml caktuar) ose kryhen neuml vende ose rrugeuml ku
aksidentet historikisht janeuml teuml zakonshme Patrullimet leumlvizeumlse janeuml meumlnyreuml e mireuml peumlr
zbulimin e sjelljeve teuml ccedilrregullta teuml ngaseumlsve qeuml mund teuml ndodhin edhe neuml vende ku
aksidentet janeuml meuml pak teuml zakonshme Shumica e aktiviteteve teuml patrullimit nga keumlto njeumlsi
kryhen peumlrmes patrullimeve joleumlvizeumlse Peumlrjashtime beumljneuml patrullimet e rralla teuml kryera nga
38 Neuml raportin e IPK-seuml peumlr ldquoVlereumlsimin e menaxhimit teuml trafikut rrugor nga PK-jardquo (2014) eumlshteuml theksuar se
shumica e radareumlve janeuml jo-funksionaleuml 39 Sipas OJQ-seuml ldquoLabyrinthrdquo nuk ka numeumlr teuml sakteuml peumlr peumlrdoruesit e narkotikeumlve neuml Kosoveuml Ekzistojneuml
vlereumlsime teuml peumlrafeumlrta teuml peumlrdoruesve qeuml sillen mes 10000 - 15000 individeumlve dhe nga keumlta rreth 4000 ndash 5000 besohet teuml jeneuml peumlrdorues teuml heroineumls
40 Rune Elvik Cost-Benefit Analyses of Police Enforcement (ESCAPE 2001) fq 14
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
18
automjeti me targa civile neuml NjRKRr-PR Peumlrveccedil keumlsaj neuml rrugeumlt e qytetit teuml Prishtineumls eumlshteuml
e zakonshme qeuml patrullimet teuml kryhen dhe neuml keumlmbeuml ose me biccedilikleta Nuk ka qeneuml e
mundur qeuml ZAP-i teuml vlereumlsojeuml performanceumln e tyre por ka mundeumlsi qeuml biccedilikletat ndash sidomos
neuml qytetet e meumldha - teuml jeneuml mjet efektiv neuml disa raste Peumlr meuml shumeuml gjithnjeuml mund teuml themi
se patrullimi neuml keumlmbeuml peumlrmbush funksionet parandaluese neuml kuptim meuml teuml gjereuml (meuml pak teuml
matsheumlm)
43 A peumlrdoren mjetet neuml dispozicion peumlr qeumlllimin e tij
kryesor
Policeumlt e trafikut nganjeumlhereuml duhet trsquoiu ndihmojneuml funksioneve tjera peumlrbrenda forcave teuml
policiseuml ose trsquoiu ndihmojneuml autoriteteve tjera me sheumlrbime teuml ndryshme Kjo natyrisht se ka
pasoja edhe pozitive edhe negative Kjo mund teuml shihet si njeuml meumlnyreuml fleksibile por
njeumlkoheumlsisht mund ta pengojeuml efektivitetin e policiseuml seuml trafikut peumlr kryerjen e detyrave teuml
tyre kryesore41
Teuml tre njeumlsiteuml e trafikut nuk ishin teuml angazhuara neuml meumlnyreuml teuml vazhdueshme neuml veprimtari teuml
tilla mbeumlshteteumlse NjKA ishte neuml gjendje qeuml trsquoi koncentrojeuml ploteumlsisht burimet e veta neuml
detyreumln e vet primare - neuml gjeumlra tjera teuml ngjashme ndash dhe ndoshta ka nevojeuml peumlr meuml pak policeuml
dhe automjete peumlr ta mbajtur keumlteuml nivel teuml kontrollit
Sipas peumlrllogaritjeve tona neuml ccedildo diteuml teuml vitit 2013 neuml NjRKRr-PR mesatarisht rreth peseuml peumlr
qind teuml zyrtareumlve policoreuml nuk ishin neuml dispozicion peumlr kontrollin e trafikut42
Marreuml parasysh gjendjen neuml trafik dhe zhvillimin e aksidenteve na beumln teuml kuptojmeuml se
veumlllimi i puneumls - ose pengesat peumlr teuml qeneuml efektiv - janeuml rritur meuml shumeuml peumlr NjRKRr-PR sesa
peumlr dy njeumlsiteuml e tjera Keumlshtu qeuml duke krahasuar numrin e aksidenteve dhe teuml policeumlve teuml
trafikut neuml Prishtineuml ne kemi veumlrejtur se ndash peumlrkundeumlr ngarkeseumls ndash numri i policeumlve eumlshteuml
zvogeumlluar (nga 147 sa ishin neuml vitin 2012 neuml 103 neuml vitin 2014)43
Peumlr trsquoi peumlrballuar sfidat e tilla duhet ulur ambiciet duhet rritur efikasitetin (teuml punohet meuml
mireuml dhe meuml zgjuar) ose teuml shtohen burime si peumlr shembull peumlrmes rialokimit teuml burimeve
ose duke peumlrdorur kamera Bazuar neuml veumlzhgimet tona ne nuk kemi mundur teuml gjejmeuml
deumlshmi teuml forta peumlr rritjen e efikasitetit apo peumlr burime shteseuml gjateuml periudheumls seuml ekzaminuar
41 Policia e Kosoveumls intervista me menaxhmentin e policiseuml seuml trafikut (prill 2014) ekzaminimi i dokumenteve teuml
ndryshme teuml tjera si komunikime elektronike plane etj 42 Analiza fillestare tregon se ccedildo diteuml rreth peseuml policeuml teuml trafikut kaneuml qeneuml teuml angazhuar neuml mbeumlshtetjen e
institucioneve teuml tjera peumlr ngjarje teuml ndryshme si peumlrcjellje peumlr delegacione protesta teuml ndryshme ngjarje sportive etj Me rastin e tubimeve dhe ngjarjeve teuml ndryshme burimet e angazhuara peumlr patrullimin e trafikut ridrejtohen peumlr teuml siguruar keumlto ngjarje duke braktisur vendet ku patrullimet eumlshteuml dashur teuml kryhen Gjateuml keumltyre ngjarjeve atje kryesisht eumlshteuml fluks i madh i automjeteve dhe ka rreziqe meuml teuml meumldha peumlr aksidente apo probleme tjera teuml trafikut
43 Teuml shihet ldquoShtojca IIIrdquo (tabela 7)
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
19
peumlr NjRKRr-PR Kjo sugjeron se ldquozgjidhjardquo e sfideumls peumlr NjRKRr-PR ka qeneuml qeuml teuml ulen
ambiciet peumlr kontrollin e trafikut44 Dy njeumlsiteuml tjera nuk kaneuml qeneuml teuml detyruara qeuml teuml
peumlrballen me teuml njeumljteumln situateuml45
44 A janeuml kryer kontrollet neuml vendet e duhura
Teuml gjendesh neuml vendin e duhur me rrezik teuml larteuml - peumlr teuml kontrolluar - eumlshteuml vendimtare peumlr
njeuml polici teuml efektshme teuml trafikut46 Ne kemi studiuar trajteumln gjeografike teuml aksidenteve neuml
kuadeumlr teuml tri rajoneve dhe kemi krahasuar ateuml me shpeumlrndarjen e kontrolleve teuml kryera Ne
gjithashtu kemi ekzaminuar edhe shkaqet e aksidenteve
Teuml ashtuquajturat ldquopika teuml zezardquo janeuml vende apo rrugeuml ku aksidentet e trafikut ndodhin
shpesh Neuml harteumln e meumlposhtme janeuml paraqitur keumlto pika neuml njeumlreumln prej tri rajoneve (NjRKRr-
PR)
44 Kjo situateuml vlen veccedilaneumlrisht peumlr rrugeumln drejt pikeumls seuml vendkalimit kufitar neuml Mutivodeuml ku nuk ushtrohen
kontrolle 45 NjRKRr-PE nuk ka ofruar ndonjeuml teuml dheumlneuml peumlr keumlteuml por sipas zyrtareumlve numri eumlshteuml meuml i uleumlt se neuml Prishtineuml
dhe nuk eumlshteuml rritur aq shumeuml 46 Sipas praktikave teuml mira veteumlm prania e policiseuml seuml trafikut neuml vende teuml duhura - edhe pa kontrolluar fare -
eumlshteuml e nevojshme qeuml ngaseumlsit teuml jeneuml teuml kujdessheumlm dhe ka karakter parandalues
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
20
Ccedilfareuml kemi gjetur NjRKRr-PR mban teuml dheumlna teuml tilla qeuml demonstrojneuml se kontrollet e keumlsaj
njeumlsie janeuml teuml orientuara deri neuml njeuml maseuml teuml madhe - por jo ploteumlsisht ndash kundrejt ldquopikave teuml
zezardquo Disa prej keumltyre pikave iu jepet veumlmendja e duhur ndeumlrsa teuml tjerat peumlr arsye teuml
ndryshme neglizhohen ose iu jepet njeuml veumlmendje meuml e uleumlt
NjRKRr-PE nuk peumlrdoreuml orare kohore peumlr ta specifikuar vendin se ku duhet teuml veprojneuml
njeumlsiteuml e patrullimit peumlrderisa i kryejneuml kontrollet Personat qeuml intervistuam nga kjo njeumlsi
kaneuml theksuar se aktivitetet patrulluese kryesisht kryhen neuml bazeuml teuml vlereumlsimit peumlrvojeumls dhe
gjykimit teuml njeumlsive patrulluese
Neuml aneumln tjeteumlr kontrollet neuml NjKA ushtrohen neuml vende teuml ndryshme teuml peumlrcaktuara meuml pareuml
neuml teumlreuml traseneuml
45 A janeuml kryer kontrollet neuml koheumln e duhur
Puna e patrullimeve neuml terren beumlhet neuml tri ndeumlrrime Ndeumlrrimet e patrullave peumlr shkak teuml
mungeseumls seuml automjeteve beumlhen neuml zyra teuml njeumlsive dhe gjateuml asaj periudhe asnjeuml rrugeuml
rajonale dhe magjistrale nuk mbulohet me njeumlsi patrulluese47
Neuml tabeleumln e meumlposhtme eumlshteuml paraqitur numri i peumlrgjithsheumlm i aksidenteve teuml regjistruara
teuml trafikut neuml tri regjionet peumlr vitet 2012 dhe 2013 si dhe koheumln kur ndodhen aksidentet gjateuml
24 oreumlve
Tabela 5 Aksidentet e trafikut sipas rajoneve dhe koheumln kur kaneuml ndodhur
Koha gjateuml diteumls
Prishtineuml Pejeuml NjKA
2012 2013 2012 2013 2012 2013
06-10 1299 1365 358 383 Nuk ka shifra 12
10-14 2439 2635 827 791 32
14-18 2730 3036 870 785 29
18-22 1522 1741 624 399 8
22-02 493 563 201 153 10
02-06 208 256 77 63 8
Total 8691 9596 2957 2574 99
Siccedil shihet meuml larteuml shumica e aksidenteve ndodhin gjateuml diteumls Meuml shumeuml se frac34 e aksidenteve
kaneuml ndodhur midis oreumls 06-22 dhe pothuajse aq shumeuml midis oreumls 12-20
47 Kjo peumlrfshineuml periudheumln kohore nga 1430 ndash 1530 kur ndodhin meuml seuml shumti aksidentet dhe 2230 ndash 2330 0630
ndash 0730
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
21
Duke u bazuar neuml intervista orare teuml puneumls dhe neuml teuml dheumlna tjera teuml regjistruara gjetjet tona
sugjerojneuml se kontrollet kryhen gjateuml diteumls
Kur ne studiuam shifrat meuml holleumlsisht rezultoi se neuml fakt koha e ldquopikutrdquo peumlr aksidente teuml
trafikut korrespondonte me koheumln kur patrullat e policiseuml seuml trafikut kishin filluarpeumlrfunduar
ndeumlrrimet e tyre teuml puneumls dhe rrjedhimisht nuk kaneuml mundur teuml jeneuml neuml vende me rreziqe teuml
larta Peumlrderisa keumlto teuml dheumlna nuk ishin teuml njohura ose teuml pakteumln nuk janeuml ekzaminuar nga
njeumlsiteuml ata nuk kaneuml qeneuml neuml dijeni peumlr pasojat e orareve teuml tyre kohore apo peumlr periudhat e
ndeumlrrimit
Sipas policiseuml seuml trafikut ata peumlrpiqen qeuml teuml jeneuml teuml informuar mireuml peumlr ngjarjet madhore qeuml
kaneuml gjasa teuml shkaktojneuml probleme neuml trafik dhe neuml peumlrputhje me rrethanat i alokojneuml
burimet Ne nuk kemi arsye peumlr teuml mos besuar se kjo eumlshteuml keumlshtu por konfirmimi i keumlsaj
nuk ka qeneuml i mundur teuml beumlhet brenda fusheumlveprimit teuml keumltij auditimi
Po ashtu ne nuk kemi qeneuml neuml gjendje qeuml teuml ekzaminojmeuml se a janeuml peumlrdorur ldquomjetet e
duhurardquo neuml koheumln e duhur Sa peumlr ilustrim neuml shumeuml vende eumlshteuml procedureuml standarde qeuml teuml
kontrollohet se a po respektohen kufizimet e shpejteumlsiseuml afeumlr shkollave dhe ccedilerdheve neuml
koheuml teuml caktuar (kur fillojneuml meumlsimet neuml shkolla pas pushimeve verore) Gjithashtu eumlshteuml e
zakonshme qeuml policia e trafikut teuml peumlrdoreuml teste teuml alkoolit (narkotikeumlve) neuml koheumlt kur gjasat
qeuml drejtuesit e automjeteve teuml jeneuml neumln ndikim teuml keumltyre substancave eumlshteuml e larteuml (diteumlt e
shtuna apo teuml diela pas mesnate neuml afeumlrsi teuml vendeve teuml peumlrshtatshme) Keumlto janeuml shembuj teuml
gjeumlrave teuml cileumlt nuk kemi qeneuml neuml gjendje qeuml trsquoi ekzaminojmeuml peumlr shkak teuml mungeseumls seuml teuml
dheumlnave
46 A janeuml kontrolluar gjeumlrat e duhura
Peumlr teuml qeneuml efektiv duhet teuml kontrollohen gjeumlrat e duhura automjetet ose ngaseumlsit dhe meuml
konkretisht ccedilfareuml lloji teuml sjelljes apo ccedileumlshtje teknike Peumlrvojat ndeumlrkombeumltare japin
udheumlzime peumlrveccedilqeuml edhe kushtet lokale dhe meumlsimet gjithmoneuml duhet teuml merren parasysh
Meqeneumlse kualiteti dhe inspektimi i automjeteve eumlshteuml peumlrmireumlsuar duksheumlm sjellja e
ngaseumlsve eumlshteuml shkaku absolut dominues i aksidenteve teuml trafikut qeuml konfirmohet edhe nga
statistikat e DKRr48 Peumlrjashtime ka te kamioneumlt e meumldhenj Megjithateuml peumlrvoja tregon se
problemet qeuml kaneuml teuml beumljneuml me goma prishjet dhe mbingarkesat nuk janeuml teuml pazakonta etj
Sipas zyrtareumlve teuml DKRr ata i kaneuml ekzaminuar shkaqet e aksidenteve neuml meumlnyreuml qeuml meuml
tepeumlr trsquoi fokusojneuml kontrollet Ata kaneuml gjetur se tejkalimi i shpejteumlsiseuml eumlshteuml shkak i
48 Eumlshteuml e reumlndeumlsishme teuml theksohet se rreziku nga sjelljet e ngaseumlsve mbetet faktor vendimtar i aksidenteve neuml
Kosoveuml Sipas IPK-seuml (Raport inspektimi 05201410) neuml vitin 2012 edhe automjetet e policiseuml ishin peumlrfshireuml neuml 312 aksidente ndeumlrsa 170 prej tyre janeuml shkaktuar nga zyrtareumlt e policiseuml Ndeumlrsa neuml vitin 2013 automjetet e policiseuml ishin peumlrfshireuml neuml 287 aksidente ku neuml 143 raste fajtoreuml ishin policeumlt Shkaku meuml i zakonsheumlm i aksidenteve peumlr teuml dy periudhat eumlshteuml manovrimi i pasigurt i automjeteve nga policia
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
22
zakonsheumlm dhe si pasojeuml e keumlsaj i kaneuml dheumlneuml prioritet teuml larteuml kontrollit teuml shpejteumlsiseuml
Megjithkeumlteuml ka edhe faktoreuml tjereuml qeuml sipas studimeve ndeumlrkombeumltare dhe statistikave teuml
DKRr-seuml janeuml mjaft teuml zakonsheumlm siccedil janeuml ngasja agresive dhe mosmbajtja e distanceumls gjateuml
ngasjes
Peumlr ta matur shpejteumlsineuml patrullat kryesisht vendosen neuml rrugeuml teuml drejta ngaqeuml aty ekziston
rreziku peumlr tejkalim teuml shpejteumlsiseuml Ne kemi gjetur edhe praktika teuml mira neuml kryerjen e
kontrollit teuml shpejteumlsiseuml neuml koheuml teuml duhur neuml vende me rrezik teuml larteuml Keumlto masa ndeumlrmerren
edhe aty ku rreziku i aksidenteve teuml trafikut eumlshteuml mesatar apo i uleumlt (autostrada jashteuml oreumlve
teuml pikut)
Peumlr identifikimin e shkeljeve neuml trafik (tejkalimin e shpejteumlsiseuml) njeumlsiteuml patrulluese
bashkeumlpunojneuml ngushteuml mes tyre qeuml eumlshteuml njeuml praktikeuml tjeteumlr e mireuml
Megjithateuml disa aktivitete teuml kontrollit apo mbikeumlqyrjes - sipas veumlzhgimeve tona ndash janeuml kryer
neuml udheumlkryqe teuml cilat janeuml teuml rregulluara me semaforeuml dhe rrethrrotullime ku aksidentet
shpesh ndodhin49
Foto 1 Zyrtareumlt policoreuml teuml vendosur mbi ureuml neuml autostradeuml duke identifikuar automjetet qeuml
tejkalojneuml kufizimin e shpejteumlsiseuml
49 Neuml qytetin e Prishtineumls i kemi identifikuar dy udheumlkryqe ku kaneuml ndodhur aksidente fatale dhe ku patrullat e
policiseuml rralleumlhereuml janeuml teuml vendosura Vlen teuml peumlrmendet se brenda NjRKRr-PR ekziston njeuml neumln-njeumlsi e veccedilanteuml qeuml eumlshteuml peumlrgjegjeumlse veteumlm peumlr qytetin
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
23
Foto 2 Pika ndaluese e vendosur nga patrulla tjeteumlr policore peumlr trsquoi ndaluar ngaseumlsit e
identifikuar meuml pareuml
Gjateuml intervistave me zyrtareumlt e policiseuml seuml trafikut kuptuam se peumlrveccedil faktorit shpejteumlsi
shumica e patrullave neuml meumlnyreuml rutinore fokusohen neuml ccedileumlshtjet si dritat rripat e siguriseuml
peumlrdorimi i telefonave celulareuml patentat e ngasjes etj peumlrveccedilse teuml peumlrqendrohen meuml shumeuml
neuml faktoreumlt qeuml janeuml teuml lidhur drejtpeumlrdrejt me aksidentet e trafikut sikurse sjelljet e
rrezikshme ngasja agresive ose e pasigurt Kjo neve na tregon se zakonet e krijuara apo
rutina ende luajneuml rol meuml teuml reumlndeumlsisheumlm peumlr policineuml e trafikut gjateuml kryerjeve seuml detyrave teuml
veta Ky nuk eumlshteuml argument kundeumlr peumlr shembull kontrollimit teuml patenteuml-shoferit por ky
eumlshteuml veteumlm njeuml argument kundeumlr asaj qeuml teuml mos beumlhet neuml meumlnyreuml rutinore
Neuml fakt ne nuk kemi gjetur
ndonjeuml fleteuml-patrulluese qeuml teumlreumlsisht peumlrshkruan detyrat qeuml duhet teuml ndeumlrmerren nga
njeumlsiteuml patrulluese e qeuml ndeumlrlidhen me sjelljet e rrezikshme50
ndonjeuml regjisteumlr neuml lidhje me llojet e automjeteve teuml peumlrfshira neuml aksidente Eumlshteuml e
njohur se automjetet sportive dhe taksiste kaneuml prirje teuml jeneuml teuml peumlrfshira neuml aksidente
meuml shumeuml sesa automjetet tjera Si rrjedhojeuml informatat e tilla mund ta ndihmojneuml
policineuml e trafikut qeuml teuml jeteuml meuml shumeuml e fokusuar gjateuml puneumls seuml tyre dhe
se inspektimet teknike janeuml peumlrkushtuar neuml veccedilanti ndaj automjeteve teuml meumldha (si
gomave prishjeve dhe ngarkesave) gjateuml periudhave kur deumlshtimet e tilla mund teuml
50 Fleteuml-patrullimi eumlshteuml njeuml dokument udheumlzues-regjistrues me aneuml teuml cilit njeumlsiteuml patrulluese janeuml teuml pajisura peumlr
teuml kryer kontrolle
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
24
jeneuml fatale (neuml vjeshteumln e vonshme koheumln e dimrit etj)51 Praktikat e mira
ndeumlrkombeumltare keumlshillojneuml qeuml eumlshteuml meuml e reumlndeumlsishme teuml kryhen inspektime teknike
teuml automjeteve teuml meumldha sesa teuml kryhen inspektime teuml automjeteve teuml zakonshme
Ne kemi gjetur se peumlrjashtimi i mjeteve transportuese nga trafiku teuml cilat nuk i kaneuml
ploteumlsuar kriteret teknike eumlshteuml shumeuml i rralleuml Patrullimet qeuml rezultojneuml me identifikimin e
keumltyre kritereve kryesisht janeuml teuml fokusuara veteumlm neuml veprimet e peumlrbashkeumlta me zyrtareumlt e
MI-seuml Si pasojeuml policia e trafikut heziton52 qeuml teuml deumlrgojeuml jo veteumlm automjetet komerciale (teuml
meumldha) neuml kontrolle teuml veccedilanta teknike pa pranineuml e zyrtareumlve teuml MI-seuml dhe veteumlm
hereumlpashere eumlshteuml fokusuar neuml ekzaminimin e kushteve teknike teuml automjeteve (komerciale)
mbingarkimin e mjeteve transportuese etj
47 A peumlrdoren ndeumlshkimet siccedil duhet
Qeumlllimi i shumiceumls seuml funksioneve teuml kontrollit mund teuml peumlrshkruhet si parandalim dhe
identifikim teuml kundeumlrvajtjeve korrigjim teuml mangeumlsive etj Deri meuml tani jemi fokusuar
kryesisht mbi ateuml se si trsquoi parandalojmeuml meuml mireuml dhe trsquoi identifikojmeuml aksidentet e trafikut
Neuml keumlteuml pjeseuml do trsquoi japim disa informata mbi ateuml se si janeuml peumlrdorur ndeumlshkimet
Policia e trafikut aplikon ndeumlshkime teuml ndryshme Gjobat janeuml teuml ndara neuml dy grupe ato teuml
shqiptuara neuml raste teuml aksidenteve dhe ato teuml shqiptuara peumlr shkelje teuml trafikut - pa shkaktuar
aksidente Sipas natyreumls seuml ekzekutimit gjobat shqiptohen vareumlsisht prej pesheumls seuml vepreumls
ato qeuml janeuml teuml detyrueshme53 dhe duhet teuml paguhen menjeumlhereuml dhe ato qeuml duhet teuml
procedohen neuml gjykata Peumlr shkelje teuml vogla dhe teuml rralla teuml cilat nuk e rrezikojneuml neuml meumlnyreuml
teuml konsiderueshme sigurineuml e trafikut policeumlt e trafikut mund teuml japin veumlrejtje verbale apo
me shkrim Veumlrejtjet me shkrim neuml realitet nuk jepen
Numri i ndeumlshkimeve varet pjeseumlrisht nga prioritetet e policiseuml seuml trafikut Neumlse ata e
peumlrcaktojneuml si prioritet testimin peumlr alkool kjo zakonisht neumlnkupton se peumlrdoruesit zbulohen
dhe ndeumlshkohen Si teuml tilla neumlse njeuml prioritizim i veprimeve eumlshteuml demonstruar ndeumlshkimet
mund teuml jeneuml teuml lidhura drejtpeumlrdrejt me suksesin neuml parandalimin e aksidenteve
51 Sipas teuml dheumlnave teuml prezantuara nga PK-ja gjateuml vitit me automjetet e transportit publik ndodhin rreth 910
aksidente 52 Sipas DKRr me rastin e deumlrgimit teuml automjeteve neuml kontrolle teuml jashteumlzakonshme teknike shpenzimet neuml rast
se vetura rezulton teuml jeteuml neuml gjendje teuml rregullt i barteuml zyrtari policor qeuml e ka inicuar deumlrgimin Kjo dispoziteuml eumlshteuml e parapareuml neuml ligjin aktual
53 Gjoba teuml detyrueshme (mandatore) konsiderohen teuml gjitha gjobat nga 15-40 euro qeuml shqiptohen nga zyrtareumlt e policiseuml neuml vend teuml ngjarjes
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
25
Tabela 6 Numri dhe alokimi i gjobave teuml shqiptuara neuml 2012 dhe 2013
Llojet e gjobave 2012
Nr
2013
Nr
Ndryshimi
Mosrespektimi i shpejteumlsiseuml seuml kufizuar 89654 36 123956 43 38
Mosmbajtja e distanceumls 2213 1 2475 1 12
Drejtimi neumln ndikim teuml alkoolit 651 0 527 0 -19
Drejtimi i mjetit pa patenteuml 15061 6 16993 6 13
Mosrespektimi i shenjave teuml trafikut 16541 7 16122 6 -2
Manovrim i pasigurt me automjet 1308 1 1513 1 16
Kalimi i afatit teuml regjistrimit 15588 6 12510 4 -20
Parkimi i parregullt 26467 11 30767 11 16
Teuml tjera (ccedileumlshtje minore) 80305 32 82059 28 1
Totali 247788100 286922100 16
(Burimi PK)
Nga njeuml perspektiveuml e thjeshteuml e siguriseuml seuml trafikut duket sikurse njeuml prioritet mjaft i madh i
jepet faktoreumlve teuml uleumlt teuml rrezikut Meumlse gjysma e ndeumlshkimeve (meuml pak neuml vitin 2013)
mbulojneuml ccedileumlshtjet e profilit teuml uleumlt teuml rrezikut teuml aksidenteve teuml trafikut (si tabelat parkimi
dhe teuml tjera) ndeumlrsa pjesa tjeteumlr vlen peumlr faktoreumlt e rrezikut teuml larteuml dhe teuml meseumlm (si
shpejteumlsia alkooli distanca patenteuml-shoferi dhe shenjat e trafikut) Peumlr teuml qeneuml teuml paansheumlm
megjithateuml njeuml prioritet i madh dhe me sa duket i justifikuar i eumlshteuml dheumlneuml kontrollit teuml
shpejteumlsiseuml qeuml eumlshteuml njeuml shkak i zakonsheumlm peumlr aksidentet e trafikut
Gjateuml studimit teuml profilit teuml ndeumlshkimeve ne mund teuml shohim dy gjeumlra seuml pari ndryshime teuml
vogla neuml prioritete kaneuml ndodhur midis dy viteve dhe seuml dyti ndeumlshkimet reflektojneuml se
shumica e kontrolleve teuml faktoreumlve teuml rrezikut teuml larteuml nuk janeuml kryer nga aktivitete leumlvizeumlse
(neumlse do teuml kishte pasur meuml shumeuml aktivitete leumlvizeumlse ndoshta do teuml kishim pritur meuml shumeuml
gjoba peumlr mosmbajtjen e distanceumls dhe manovrim teuml pasigurt dhe shkelje tjera qeuml kaneuml teuml
beumljneuml me ngasjen)
Neumlse teuml dheumlnat e meumlsipeumlrme e pasqyrojneuml realitetin eumlshteuml e qarteuml se ngaseumlsit e automjeteve
shpeshhereuml tejkalojneuml kufizimet e shpejteumlsiseuml apo ngasin shumeuml shpejt
shpeshhereuml ngasin pa patenteuml
rralleumlhereuml janeuml teuml ndikuar nga alkooli ose narkotikeumlt
mbajneuml distanceumln me automjetet tjera
shpeshhereuml thyejneuml rregulla teuml vogla (parkingu etj)
Ritheksojmeuml neumlse kjo reflekton ploteumlsisht realitetin apo i reflekton prioritetet dhe pajisjet neuml
keumlto tre njeumlsi eumlshteuml e veumlshtireuml teuml thuhet me siguri Neuml njeuml kuptim meuml teuml gjereuml ndash peumlr teuml qeneuml meuml
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
26
teuml sakteuml ndash duhet teuml peumlrdoren edhe teuml dheumlnat nga sistemi i parapareuml i ldquopikeumlve negativerdquo qeuml
nuk eumlshteuml aplikuar deri meuml tani neuml meumlnyreuml peumlr teuml parandaluar recidivisteumlt nga peumlrseumlritjet e
shkeljeve Arsyet peumlrse sistemi nuk eumlshteuml duke u aplikuar janeuml teuml natyreumls teknike Teuml dy
institucionet (PK-ja dhe Gjykatat) kaneuml bazat e tyre individuale teuml teuml dheumlnave megjitheumlse ato
nuk janeuml teuml integruara dhe nuk komunikojneuml mes vete
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
27
5 Konkluzionet
Peumlrfundimi kryesor eumlshteuml se ka mjaft hapeumlsira peumlr peumlrmireumlsime peumlr ta beumlreuml policimin e
trafikut ploteumlsisht efektiv Policia e trafikut mund teuml beumljeuml edhe meuml shumeuml peumlr teuml peumlrmireumlsuar
aktivitetet e saj trsquoi peumlrdoreuml informatat neuml meumlnyreuml meuml efektive si dhe trsquoi planifikojeuml burimet
Kontrollet duket se janeuml pjeseumlrisht teuml bazuara neuml rrezikshmeumlri por cileumlsia e teuml dheumlnave nuk
lejon teuml theksojmeuml se policia e trafikut neuml Kosoveuml - neuml meumlnyreuml sistematike - eumlshteuml duke i kryer
kontrollet efektive neuml aspektin e vendeve dhe koheumls Ekzistojneuml ccedileumlshtje peumlr sa i peumlrket numrit
teuml policeumlve teuml trafikut qeuml operojneuml si dokumentohen veprimet analizohen dhe peumlrdoren peumlr
teuml meumlsuar dhe beumlreuml peumlrmireumlsime si dhe neuml ccedilrsquomeumlnyreuml menaxhohen ndeumlshkimet
Policia e trafikut nuk ka beumlreuml aq sa duhet peumlr trsquoi dizajnuar neuml meumlnyreuml efektive informatat
qeuml i nevojiten
Policia e trafikut mbledh ose ka qasje neuml teuml dheumlna peumlrkateumlse Hapa tjereuml shteseuml nevojiten qeuml
keumlto teuml dheumlna teuml beumlhen meuml teuml dobishme Teuml dheumlnat mbi aksidentet dhe pasojat e tyre mund teuml
strukturohen meuml mireuml dhe ekzistojneuml mundeumlsiteuml peumlr teuml zhvilluar shkeumlmbimin e informatave
me paleumlt e tjera teuml interesit Disa nga informatat mungojneuml siccedil janeuml raportimi performanceumls
dhe vlereumlsimi i rezultateve si dhe ka mangeumlsi neuml cileumlsineuml dhe konsistenceumln e dokumentacionit
Peumlrveccedil keumlsaj edhe meuml shumeuml mund teuml beumlhet peumlr trsquoi beumlreuml informatat transparente dhe teuml
disponueshme peumlr publikun
Policia e trafikut nuk i peumlrdor burimet e saj teuml informatave neuml meumlnyreuml ploteumlsisht efektive
Informatat ekzistuese mund teuml peumlrdoren neuml meumlnyreuml meuml efektive peumlr teuml mbeumlshtetur puneumln
operative Ato nuk peumlrdoren rregullisht peumlr analiza teuml detajuara ose peumlr teuml krahasuar dhe
vlereumlsuar qasjet dhe mjetet e ndryshme teuml peumlrdorura Teuml dheumlnat ekzistuese nuk janeuml
gjithmoneuml teuml trajtuara sa duhet neuml planifikimin operativ Analizat kryhen rralleumlhereuml nga
policia trafikut Kjo nga ana tjeteumlr dometheumlneuml se stimujt peumlr teuml meumlsuar dhe peumlr iniciativa teuml
reja janeuml teuml uleumlta Edhe neumlse ka vendime neuml nivelin rajonal ose lokal pak prej tyre lidhen
qarteuml me ndonjeuml analizeuml teuml kryer peumlr informata ekzistuese apo trsquoi referohen asaj Policia e
trafikut eumlshteuml mjaft mireuml e informuar mbi kushtet e rrugeumlve motin dhe peumlr ngjarjet e
ardhshme qeuml mund teuml shkaktojneuml probleme neuml trafik Por ekzistojneuml mundeumlsi peumlr teuml
peumlrmireumlsuar bashkeumlpunimin mes policiseuml lokale dhe rajonale dhe autoriteteve tjera OJQ-ve
hulumtuesve dhe qytetareumlve
Burimet nuk alokohen neuml meumlnyreuml efektive dhe nganjeumlhereuml mungojneuml mjete teuml
reumlndeumlsishme
Alokimi i burimeve nuk duket se ndjek njeuml model teuml qarteuml peumlr teuml tri njeumlsiteuml Numri i policeumlve
teuml trafikut nuk korrespondon me gjendjen neuml trafik - aksidentet e trafikut Eumlshteuml gjithashtu e
veumlshtireuml teuml shihet njeuml model i qarteuml peumlr alokimin e mjetevepajisjeve mes dhe brenda njeumlsive
Raporti mes numrit teuml policeumlve teuml trafikut dhe numrit teuml automjeteve radareumlve ose testeve teuml
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
28
alkoolit ndryshon neuml meumlnyreuml teuml konsiderueshme bie fjala Njeumlsia peumlr Kontrollin e
Autostradeumls ka meuml shumeuml automjete dhe policeuml sesa Njeumlsia e Prishtineumls ndash neuml raport me
numrin e aksidenteve
Peumlrveccedil keumlsaj njeumlsiteuml jo gjithmoneuml janeuml teuml pajisura siccedil duhet ndoneumlse disa pajisje teuml caktuara
dihet se janeuml kosto-efektive siccedil janeuml automjetet e pasheumlnuara kamerat dhe sistemet e radarit
Asnjeuml njeumlsi nuk ka pasur instrumente peumlr testimin e praniseuml seuml narkotikeumlve dhe veteumlm disa
kaneuml aparate peumlr testimin e alkoolit Alokimi i diskutuesheumlm i burimeve dhe mungesa e
mjeteve teuml reumlndeumlsishme janeuml faktoreuml qeuml pengojneuml efektivitetin (teuml bazuarit neuml rrezikshmeumlri
peumlrdorim kost-efektivdhe fleksibil teuml mjeteve) Neuml keumlteuml kontekst vlen teuml theksohet se rrugeumlt
neuml Kosoveuml nuk janeuml teuml pajisura me kamera teuml shpejteumlsiseuml keumlto kamera mund peumlrdoren peumlr teuml
zeumlvendeumlsuar disa nga aktivitetet meuml teuml kushtueshme teuml patrullimit
Nevoja peumlr teuml kryer detyra teuml tjera eumlshteuml njeuml faktor qeuml ndikon neuml disa njeumlsi meuml shumeuml se
neuml teuml tjerat
Policiseuml seuml trafikut nuk i lejohet gjithnjeuml teuml peumlrqendrohet neuml detyrat e tyre kryesore Policeumlt
nganjeumlhereuml - veccedilaneumlrisht neuml qytetet e meumldha - duhet teuml ndihmojneuml funksione teuml tjera brenda
forcave teuml policiseuml ose autoritete teuml tjera me sheumlrbime teuml ndryshme Kjo sigurisht ka pasoja
pozitive dhe negative Kjo mund teuml shihet si njeuml meumlnyreuml peumlr teuml peumlrdorur burimet neuml meumlnyreuml
fleksibile dhe efikase dhe peumlr trsquoi ofruar sheumlrbime teuml tjereumlve kur keumlto janeuml teuml nevojshme Nga
ana tjeteumlr kjo mund teuml pengojeuml gjithashtu efektivitetin e policiseuml seuml trafikut neuml kryerjen e
detyrave teuml tyre kryesore Disa nga keumlto probleme mund teuml reduktohen peumlrmes kritereve teuml
qarta planifikimit teuml peumlrmireumlsuar dhe bashkeumlpunimit meuml teuml ngushteuml mes njeumlsive teuml
ndryshme policore
Peumlr shkak teuml mungeseumls seuml dokumentacionit eumlshteuml e veumlshtireuml teuml thuhet qartas se teuml gjitha
kontrollet kryhen sistematikisht ose gjithnjeuml neuml vendet e duhura dhe neuml koheumln e duhur
Jo teuml gjitha njeumlsiteuml i regjistrojneuml vendet se ku janeuml kryer kontrollet Sipas mostreumls toneuml
NjRKRr-PR dhe NjKA i regjistrojneuml keumlto teuml dheumlna dhe keumlto njeumlsi kaneuml njeuml qasje teuml bazuar neuml
rrezik Shumica e kontrolleve (por jo teuml gjitha) kryhen neuml rrugeumlt apo vendet e duhura ku
rreziku peumlr aksidente eumlshteuml i larteuml Peumlr sa i peumlrket njeumlsiseuml tjeteumlr (NjRKRr-PE) nuk mund teuml
themi me siguri se cili eumlshteuml rezultati Bazuar neuml intervistat duket se sjellja eumlshteuml e ngjashme
por teuml dheumlnat neuml keumlteuml njeumlsi nuk janeuml teuml plota ose teuml besueshme
Gjetjet tona sugjerojneuml se kontrollet kryesore kryhen gjateuml diteumls Peumlrveccedilse teuml dheumlnat neuml
dispozicion nuk janeuml teuml mjaft teuml holleumlsishme sa peumlr teuml vlereumlsuar neumlse kontrollet kryhet
ploteumlsisht neuml koheumln e duhur Kur ne i studiuam meuml holleumlsisht teuml dheumlnat doli se koha e pikut
peumlr aksidente trafiku peumlrputhej faktikisht me koheumln kur patrullat e policiseuml seuml trafikut
peumlrfundoninfillonin ndeumlrrimet e tyre dhe rrjedhimisht nuk mund teuml ishin neuml vendet me
rrezik teuml larteuml
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
29
Shkurtimisht informatat neuml dispozicion nuk na e beumljneuml teuml lehteuml teuml kuptojmeuml se njeumlsiteuml
patrulluese neuml Kosoveuml i kryejneuml sistematikisht kontrollet efektive peumlr sa i peumlrket vendit dhe
koheumls
Policia e trafikut duhet meuml shumeuml teuml keteuml veumlmendje te ngasja e rrezikshme dhe gjithashtu
teuml kontrollojeuml standardet teknike teuml kamioneumlve dhe autobuseumlve
Kontrollet policore me teuml drejteuml i kushtojneuml shumeuml veumlmendje shpejteumlsiseuml por neuml teuml njeumljteumln
koheuml nuk i kushtohet veumlmendje e duhur aspekteve teuml tjera siccedil janeuml ngasja agresive dhe e
rrezikshme mosmbajtja e distanceumls ngasja neuml gjendje teuml dehur etj Fokusimi tek shpejteumlsia
shpjegohet me faktin se ajo me teuml veumlrteteuml eumlshteuml ndeumlr shkaqet kryesore teuml aksidenteve neuml
trafik por edhe sepse eumlshteuml njeuml lloj sjellje tradicionale dhe e lehteuml peumlr trsquou beumlreuml Mungesa e
kamerave dhe pajisjeve peumlr shpejteumlsineuml si dhe teuml analizave teuml duhura mbi shkaqet e
aksidenteve mund teuml jeteuml njeuml shpjegim tjeteumlr peumlr fokusimin te shpejteumlsia
Ashtu siccedil tregojneuml shumica e hulumtimeve - ne besojmeuml ndash se neuml peumlrgjitheumlsi eumlshteuml meuml efektive
teuml kontrollohen sjelljet e ngaseumlsve sesa automjetet Megjithateuml ka peumlrjashtime Kamioneumlt e
meumldhenj dhe autobuseumlt peumlrfshihen shpesh neuml aksidente trafiku me pasoja teuml meumldha Ne
kemi veumlrejtur se keumltyre automjeteve nuk iu kushtohet veumlmendja e duhur nga ana e policiseuml
seuml trafikut neuml disa njeumlsi Zakonisht kjo ka teuml beumljeuml me kushtet teknike teuml automjeteve teuml meumldha
komerciale siccedil eumlshteuml rasti neuml lidhje me mbingarkimin dhe mireumlmbajtjen
Ndeumlshkimet jo gjithhereuml aplikohen dhe menaxhohen siccedil duhet ndaj kundeumlrvajteumlsve
Policia e trafikut shpesh peumlrdoreuml gjoba teuml vogla si ndeumlshkime Ndeumlshkimet e tjera aplikohen
rralleuml peumlr dallim nga shumeuml vende teuml tjera Peumlr meuml tepeumlr shumica e gjobave shqiptohen
veteumlm peumlr njeuml numeumlr teuml kufizuar shkeljesh dhe nuk duket se e adresojneuml ndeumlshkimin e duhur
teuml bazuar neuml faktoreumlt e aksidenteve - siccedil janeuml mosmbajtja e distanceumls manovrimi i pasigurt
dhe pakujdesi teuml tjera neuml ngasje Moszbatimi i sistemit teuml ldquopikeumlve negativerdquo i ka motivuar
drejtpeumlrseumldrejti ngaseumlsit recidivisteuml peumlr teuml peumlrseumlritur kundeumlrvajtjet Neuml keumlteuml meumlnyreuml neuml
mungeseuml teuml qasjes parandaluese edhe ndeumlshkimet aplikohen mbi keumlteuml bazeuml
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
30
6 Rekomandimet
Peumlrvoja na tregon se numri i aksidenteve neuml trafik dhe pasojat e tyre mund teuml zvogeumllohen
Peumlr keumlteuml mund teuml nevojitet bashkeumlpunimi i ngushteuml mes autoriteteve peumlrgjegjeumlse njeuml sistem i
duhur informativ peumlrdorim efektiv i pajisjeve dhe menaxhim profesional dhe i bazuar neuml
rrezik neuml teuml gjitha nivelet
Ne rekomandojmeuml Drejtorin e Peumlrgjithsheumlm teuml Policiseuml seuml Kosoveumls qeuml
Teuml merr njeuml iniciativeuml peumlr peumlrmireumlsimin e sistemit ekzistues teuml informimit dhe ta beumljeuml
ateuml ploteumlsisht efektiv Po keumlshtu teuml konsiderojeuml futjen e njeuml baze gjitheumlpeumlrfshireumlse teuml teuml
dheumlnave duke ftuar paleumlt e ndryshme teuml interesit Peumlrfitimet nga ky mekanizeumlm do teuml
reflektonin neuml besueshmeumlrineuml e teuml dheumlnave si dhe peumlrdorimin e tyre neuml vendimet
strategjike dhe operative
Teuml peumlrmireumlsojeuml peumlrdorimin e teuml dheumlnave neuml meumlnyreuml qeuml teuml qarteumlsojeuml planifikimin vjetor
dhe teuml vendoseuml objektiva performance teuml qarta peumlr njeumlsi operative Kjo duhet teuml
peumlrfshijeuml analizeuml meuml teuml mireuml teuml teuml dheumlnave mbi aksidentet qeuml formojneuml njeuml pikeumlnisje
peumlr prioritetet dhe qasjet e reja neuml nivel operativ Kjo nga ana tjeteumlr e beumln teuml
reumlndeumlsishme qeuml policia e trafiku teuml nivel qendror teuml ngriteuml funksionet e duhura peumlr
monitorim dhe vlereumlsim
Teuml konsiderojeuml caktimin e meuml shumeuml politikave teuml policiseuml seuml trafikut dhe teuml ri-
konsiderojeuml alokimet ndeumlrmjet njeumlsive teuml ndryshme teuml policiseuml seuml trafikut
Teuml sigurojeuml se njeuml plan investimi peumlr pajisje kost-efektive eumlshteuml hartuar neuml njeuml
perspektiveuml teuml kornizeumls afat-mesme teuml shpenzimeve
Policia e trafikut teuml peumlrqendrohet seuml pari neuml detyrat e tyre kryesore parandalimi i
aksidenteve Ndihma peumlr funksionet e tjera teuml policiseuml dhe autoritetet tjera duhet teuml
planifikohet meuml mireuml neuml bashkeumlpunim me njeumlsiteuml e ndryshme policore Peumlr meuml tepeumlr
bashkeumlpunimi ndeumlrmjet funksioneve teuml ndryshme policore neuml nivel rajonal duhet teuml
peumlrmireumlsohet neuml meumlnyreuml qeuml teuml arrihet efikasitet meuml i larteuml neuml aktivitetet policore qeuml
ndeumlrlidhen me sistemin e trafikut
Teuml sigurohet qeuml aktivitetet e policiseuml seuml trafikut janeuml kryer neuml rrugeuml dhe vende
teumlrrezikshme Peumlr teuml qeneuml ploteumlsisht efektiv menaxhmenti lokal neuml fazeumln e
planifikimit duhet teuml prezantojeuml njeuml qasje fleksibile te ccedileumlshtja e orareve teuml puneumls etj
dhe
Teuml sigurohet qeuml policia e trafikut teuml peumlrqeumlndrohet edhe neuml sjelljet e tjera teuml ngaseumlsve
peumlrveccedilse te tejkalimi i kufizimit teuml shpejteumlsiseuml Njeuml qasje e planifikuar peumlr aktivitete teuml
peumlrforcuara policore neuml trafik duhet teuml merr prioritet teuml larteuml peumlr monitorimin e
sjelljes seuml ngaseumlsve (sikurse ngasja e rrezikshme mosmbajtja e distanceumls etj) Policia e
trafikut njeumlkoheumlsisht duhet teuml peumlrqendrohet meuml shumeuml neuml kriteret e automjeteve
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
31
komerciale (sidomos kamioneumlve dhe autobuseumlve) Masat e kujdesit teuml shtuar duhet teuml
zbatohen rregullisht nga ana e patrullave teuml trafikut
Gjithashtu ne rekomandojmeuml qeuml me qeumlllim teuml ngritjes seuml efektivitetit teuml ndeumlshkimeve gjobat
duhet teuml adresojneuml ndeumlshkimin e duhur bazuar neuml faktoreumlt e aksidenteve Sistemi i
ndeumlshkimeve duhet teuml peumlrmireumlsohet peumlrmes aplikimit teuml sistemit teuml pikeumlve negative Peumlr
trsquou peumlrballur me keumlteuml sfideuml neuml vendosjen e keumltij sistemi duhet teuml ndeumlrtohet bashkeumlpunimi
mes MPB-seuml dhe gjykatave
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
32
REFERENCAT
European Commission ldquoTowards a European road safety area policy orientations on road safety
2011-2020rdquo Brussels 2011
European Commission ldquoEuropean Transport Policy for 2010 Time to deciderdquo Brussels 2001
European Transport Safety Council (ETSC) Reducing Traffic Injuries Resulting From Excess and Inappropriate Speed Brussels 1995
European Transport Safety Council (ETSC) ldquoPolice enforcement strategies to reduce traffic casualties in Europerdquo Brussels 1999
European Transport Safety Council (ETSC) ldquoTransport safety performance indicatorsrdquo Brussels 2001
European Transport Safety Council (ETSC) Traffic Law Enforcement across the EU Brussels 2011
Organisation for Economic Co-Operation and Development (OECD) Safety on Roads - Whatrsquos The Vision 2002
Organisation for Economic Co-Operation and Development (OECD) Road Safety - Impact of New Technologies 2003
Organisation for Economic Co-Operation and Development (OECD) Towards Zero Ambitious Road Safety Targets and The Safe System Approach 2008
Rune Elvik Cost-Benefit Analyses of Police Enforcement ESCAPE 2001
ROSEBUD Road Safety and Environmental Benefit-Cost and Cost- Effectiveness Analysis for Use in Decision-Making 2003
World Health Organization (WHO) ldquoThe World Report on Road Traffic Injury Preventionrdquo Geneva 2004
World Health Organization (WHO) Global status report on road safety 2013 supporting a decade of action Geneva 2013
World Health Organization (WHO) Data systems a road safety manual for decision-makers and practitioners Geneva 2010
World Health Organization (WHO) ldquoSpeed management a road safety manual for decision-makers and practitionersrdquo Geneva 2008
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
33
SHTOJCA I
STRUKTURA ORGANIZATIVE E POLICISEuml SEuml KOSOVEumlS - NJEumlSITEuml E KOMUNIKACIONIT RRUGOR
Drejtoria e Peumlrgjithshme
Departamenti
peumlr Operacione
Departamenti
peumlr Kufi
Departamenti
peumlr Hetime
Departamenti
peumlr Mbeumlshtetje
Departamenti
peumlr Burime
Divizioni i Siguriseuml Publike
DR Prishtineuml
DR Pejeuml
DR Prizren
DR Gjilan
DR Ferizaj
DIVIZIONI I KOMUNIKACIONIT RRUGOR
DR Mitroviceuml
Njeumlsiteuml Rajonale teuml
Komunikacionit
Rrugor
Njeumlsia peumlr
Kontrollin e
Autostradeumls
Njeumlsia peumlr
menaxhimin e
materieve teuml
rrezikshme
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
34
SHTOJCA II
Qasshmeumlria e Policiseuml seuml Trafikut neuml informatat qeuml iu nevojiten peumlr planifikim operativ
Informatat peumlr planifikim operativ
Informata rreth faktoreumlve qeuml lidhen me aksidentet
Teuml dheumlna teuml dokumentuara qeuml tregojneuml nivelin e rrezikut Baza e krijuar e teuml dheumlnave peumlmes seuml secileumls policia e trafikut i identifikon faktoreumlt kryesoreuml teuml rrezikut neuml ateuml zoneuml
Faktori njeri
Faktori automjet
Vendndodhja e pikave teuml zeza
Kushtet atmosferike
Punimet neuml rrugeuml
Informata rreth pasojave teuml aksidenteve
Qasje neuml informata nga institucionet sheumlndeteumlsore dhe kompaniteuml e sigurimit
Informata rreth ngjarjevekushteve kurku mund teuml rriten rreziqet mund teuml rriten peumlr aksidente
Neuml meumlnyreuml qeuml teuml keteuml njeuml qasje teuml standardizuar peumlr informata lidhur me faktoreumlt e rrezikut peumlr zonat e rrezikut ndeumlr teuml tjera policia e trafikut duhet teuml keneuml informata rreth punimeve neuml rrugeuml dendeumlsiseuml seuml trafikut kushteve teuml motit MI dhe autoritet lokalekomunat duhet teuml peumlrfshihen
Informata rreth aktiviteteve teuml kryera nga policia e trafikut dhe ndeumlshkimeve teuml aplikuara
Informatat rreth monitorimitvlereumlsimit sistematik teuml sjelljeve neuml trafik aktivitetet e kryera teuml rezultojneuml me raportet e pas-operative
Teuml dheumlnat mbi aplikimin e ndeumlshkimeve ndaj kundeumlrvajteumlsve Numri i ndeumlshkimeveteuml leumlshuara duhet teuml beumlhet sipas ligjeve dhe rregullave teuml peumlrcaktuara Informatatnga gjykatat janeuml teuml nevojshme Informatatnga MPB rreth ngaseumlsve teuml ndeumlshkuar janeuml teumlnevojshme
Reagimi ndaj rezultateve teuml qasjeve dhe aktiviteteve teuml ndryshme
Peumlr teuml monitoruar performanceumln treguesit e aktiviteteve duhet miratuar Teuml dheumlnat qeuml do teuml mblidhen peumlrfshijneuml numrin e peumlrgjithsheumlm teuml kontrolleve teuml kryera numrin e ngaseumlsve teuml kontrolluar periudhat e ndryshme qeuml duhet teuml krahasohen etj
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
35
SHTOJCA III
Tabela 7 Numri i policeumlve teuml trafikut neumlpeumlr njeumlsi ndash gjateuml viteve
2010 2011 2012 2013 2014
NjKA 27 32 40
NjRKRr Prishtineuml 162 156 147 125 103
NjRKRr Gjilan 69 61 61 62 63
NjRKRr Ferizaj 59 55 54 54 54
NjRKRr Prizren 74 80 78 67 61
NjRKRr Pejeuml 88 91 90 83 83
NjRKRr Mitroviceuml Jug 71 71 72 57 58
NjRKRr Mitroviceuml Veri 27 44
Gjitheumlsej 523 514 529 507 506
(Burimi PK)
Tabela 8 Numri i aksidentevendeumlshkimeve 2010 -2014
Vitet 2010 2011 2012 2013 2014 Total
Aksidente fatale 158 130 116 104 111 619
Persona teuml vdekur 175 157 121 119 127 699
Aksidente me leumlndime 4326 4490 4555 4960 4876 23207
Persona teuml leumlnduar 7730 8321 8561 9817 9713 44142
Aksidente me deumlmemateriale 12594 13338 14044 13878 10333 64187
Aksidente lsquoGodit dhe ikrsquo 952 930 1039 1012 980 4913
Gjitheumlsej aksidente 18030 18888 19754 19954 16300 92926
Tiketa (Gjoba) 254849 276897 247788 286922 319332 1386556
(Burimi PK)
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
36
Tabela 9 Teuml dheumlnat rreth aksidenteve fatale dhe personave teuml vdekur sipas rajoneve (janar ndash
dhjetor 2013)
2013 Prishtineuml Mitroviceuml Pejeuml Prizren Ferizaj Gjilan Autostradeuml Total
Aksidfatale 35 9 26 12 10 10 2 104
Teuml vdekur 40 12 33 12 10 10 2 119
(Burimi PK)
Diagrami 1 Veprimet e ngaseumlsve si faktoreuml kontribues teuml aksidenteve (2013)
Diagrami 2 Aksidentet sipas pjeseumls seuml rrugeumls (2013)
0 500 1000 1500 2000 2500 3000 3500 4000 4500 5000
Manipulimi i pasigurt
Mosmbajtja e distanceumls
Mospeumlrshtatja e shpejteumlsiseuml
Kyqje e pasigurteuml neuml rrugeuml
Ndeumlrrim i shiritave
Kthim leumlvizje prapa
Mosrespektim i peumlrpareumlsiseuml seuml kalimit
Anashkalimtejlakim i parregullt
Tejkalim i shpejteumlsiseuml seuml kufizuar
0 2000 4000 6000 8000
10000 12000 14000 16000
2012
2013
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
i
Peumlrmbledhje e peumlrgjithshme
Ccedilka kemi audituar
Aksidentet e trafikut rezultojneuml me fatalitete persona teuml leumlnduar deumlme materiale dhe
paraqesin kosto teuml larteuml peumlr shoqeumlrineuml Policia e trafikut eumlshteuml njeuml nga autoritetet kryesore teuml
angazhuara neuml promovimin e siguriseuml rrugore Ajo eumlshteuml autoriteti i veteumlm publik qeuml me
pranineuml e saj neuml rrugeuml kontrollon dhe mbikeumlqyreuml sjelljet e pjeseumlmarreumlsve neuml trafik dhe
peumlrballet drejtpeumlrseumldrejti me veprimet e tyre
Zyra e Auditorit teuml Peumlrgjithsheumlm ka ekzaminuar neumlse aktivitetet e policiseuml seuml trafikut janeuml teuml
bazuara neuml rrezikshmeumlri teuml menaxhuara neuml meumlnyreuml efektive dhe efikase dhe i kaneuml adresuar
shkaqet e aksidenteve
Auditimi eumlshteuml fokusuar neuml ekzaminimin e praktikave teuml aplikuara nga Policia e Kosoveumls -
Njeumlsiteuml Rajonale teuml Komunikacionit Rrugor teuml Prishtineumls dhe teuml Pejeumls dhe Njeumlsia peumlr
Kontrollin e Autostradeumls Arsyeja peumlrse i kemi zgjedhur keumlto njeumlsi eumlshteuml se keumlto mbulojneuml
rrugeumlt neuml teuml cilat ndodhin peumlrafeumlrsisht meumlse 60 e numrit teuml peumlrgjithsheumlm teuml aksidenteve
Ccedilfareuml kemi gjetur
Peumlrfundimi kryesor eumlshteuml se ka mjaft hapeumlsira peumlr peumlrmireumlsime peumlr ta beumlreuml policimin e
trafikut ploteumlsisht efektiv Policia e trafikut mund teuml beumljeuml edhe meuml shumeuml peumlr teuml peumlrmireumlsuar
aktivitetet e saj trsquoi peumlrdoreuml informatat neuml meumlnyreuml efektive si dhe trsquoi planifikojeuml burimet
Kontrollet duket se janeuml pjeseumlrisht teuml bazuara neuml rrezikshmeumlri por cileumlsia e teuml dheumlnave nuk
lejon teuml theksojmeuml se policia e trafikut neuml Kosoveuml - neuml meumlnyreuml sistematike - eumlshteuml duke i kryer
kontrollet efektive neuml aspektin e vendeve dhe teuml koheumls Ekzistojneuml disa ccedileumlshtje peumlrsa i peumlrket
numrit teuml policeumlve teuml trafikut se si operojneuml ccedilka eumlshteuml dokumentuar analizuar dhe peumlrdorur
peumlr teuml meumlsuar dhe trsquou peumlrmireumlsuar si dhe neuml ccedilrsquomeumlnyreuml menaxhohen ndeumlshkimet Keumlto peumlr
shkak se
Policia e trafikut nuk i peumlrdoreuml burimet e saj teuml informatave neuml meumlnyreuml ploteumlsisht
efektive
Burimet nuk alokohen neuml meumlnyreuml efektive dhe nganjeumlhereuml mungojneuml pajisje teuml
reumlndeumlsishme
Nevoja peumlr teuml kryer detyra teuml tjera joparandaluese eumlshteuml njeuml faktor qeuml ndikon neuml
policineuml e trafikut
Policia e trafikut duhet meuml shumeuml teuml keteuml veumlmendje te ngasja e rrezikshme dhe
njeumlkoheumlsisht teuml kontrollojeuml standardet teknike teuml automjeteve komerciale dhe
Ndeumlshkimet jo gjithhereuml aplikohen dhe menaxhohen siccedil duhet ndaj kundeumlrvajteumlsve
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
ii
Ccedilka rekomandojmeuml
Peumlrvoja na tregon se numri i aksidenteve neuml trafik dhe pasojat e tyre mund teuml zvogeumllohen
Peumlr keumlteuml nevojitet bashkeumlpunim i ngushteuml mes autoriteteve peumlrgjegjeumlse njeuml sistem i duhur
informativ peumlrdorim efektiv i pajisjeve dhe menaxhim profesional i bazuar neuml rrezikshmeumlri
neuml teuml gjitha nivelet Ne rekomandojmeuml Drejtorin e Peumlrgjithsheumlm teuml Policiseuml seuml Kosoveumls qeuml
Teuml marreuml njeuml iniciativeuml peumlr peumlrmireumlsimin e sistemit ekzistues teuml informimit dhe ta beumljeuml
ateuml ploteumlsisht efektiv Po keumlshtu teuml konsiderojeuml futjen e njeuml baze gjitheumlpeumlrfshireumlse teuml teuml
dheumlnave duke ftuar paleumlt e ndryshme teuml interesit
Teuml peumlrmireumlsojeuml peumlrdorimin e teuml dheumlnave neuml meumlnyreuml qeuml teuml qarteumlsojeuml planifikimin vjetor
dhe teuml vendoseuml objektiva performance teuml qarta peumlr njeumlsi operative
Teuml rikonsiderojeuml alokimet ndeumlrmjet policiseuml dhe policiseuml seuml trafikut si dhe alokimet
midis njeumlsive teuml ndryshme teuml policiseuml seuml trafikut
Teuml sigurojeuml se njeuml plan investimi peumlr pajisje kost-efektive eumlshteuml hartuar neuml njeuml
perspektiveuml teuml kornizeumls afat-mesme teuml shpenzimeve
Policia e trafikut teuml peumlrqendrohet seuml pari neuml detyrat e tyre kryesore parandalimin e
aksidenteve Ndihma peumlr funksionet e tjera teuml policiseuml dhe autoritetet tjera duhet teuml
planifikohet meuml mireuml neuml bashkeumlpunim me njeumlsiteuml e ndryshme policore
Teuml sigurohet qeuml aktivitetet e policiseuml seuml trafikut janeuml kryer neuml rrugeuml dhe vende teuml
rrezikshme
Teuml sigurohet qeuml policia e trafikut teuml peumlrqendrohet edhe neuml sjelljet e tjera teuml ngaseumlsve
peumlrveccedilse te tejkalimi i kufizimit teuml shpejteumlsiseuml Masat e kujdesit teuml shtuar duhet teuml
zbatohen rregullisht nga ana e patrullave teuml trafikut dhe
Sistemi i ndeumlshkimeve duhet teuml peumlrmireumlsohet Peumlrkrah keumlsaj duhet teuml aplikohet
sistemi i ldquopikeumlve negative si mjet efektiv i ndeumlshkimit
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
1
1 Hyrje
11 Historiku
Aksidentet janeuml ndeumlr shkaktareumlt e vdekjeve leumlndimeve teuml njereumlzve dhe deumlmtimit teuml proneumls
neuml Kosoveuml Mediet kaneuml raportuar shumeuml indikatoreuml neuml lidhje me sigurineuml publike neuml
trafik Serioziteti i gjendjes eumlshteuml theksuar edhe neuml Raportin e Progresit peumlr vitin 2014 i cili
eumlshteuml publikuar seuml fundi nga BE-ja Kostot e drejtpeumlrdrejta ekonomike teuml aksidenteve teuml
trafikut neuml Kosoveuml janeuml vlereumlsuar se peumlrfaqeumlsojneuml rreth 12 teuml Bruto Prodhimit teuml
Brendsheumlm (BPP)1
Krahasuar me vendet e tjera evropiane numri i peumlrgjithsheumlm i aksidenteve neuml trafik eumlshteuml i
larteuml (peumlrafeumlrsisht 20000 neuml vitin 2013) si neuml raport me numrin e automjeteve teuml
regjistruara edhe me numrin e banoreumlve Neuml vitin 2012 numri i aksidenteve fatale peumlr
milioneuml banoreuml ishte 15-20 meuml i larteuml neuml Kosoveuml sesa neuml vendet e BE-seuml me ekonomi
mesatare dhe me ekonomi meuml teuml zhvilluar teuml cilat faktikisht kaneuml meuml shumeuml automjete peumlr
banoreuml sesa Kosova
Edhe pse numri i peumlrgjithsheumlm i aksidenteve teuml trafikut neuml Kosoveuml nuk ka ndryshuar aq
shumeuml gjateuml viteve teuml fundit aksidentet e reumlnda (me teuml leumlnduar apo teuml vdekur) janeuml rritur
meumlse 8 (nga rreth 4600 neuml 5000 mes viteve 2011 dhe 2013 apo rreth 180 persona peumlr
10000 automjete teuml regjistruara) Gjateuml viteve teuml fundit janeuml marreuml disa veprime peumlr teuml
trajtuar problemin por teuml kufizuara Fushata periodike rritja e aktiviteteve teuml policiseuml
peumlrmireumlsimi i disa rrugeumlve janeuml shembuj teuml veprimeve teuml ndeumlrmarra Megjithkeumlteuml politikat
dhe plani i veprimit peumlr sigurineuml rrugore ende nuk janeuml miratuar dhe pak veprime janeuml
ndeumlrmarreuml peumlr teuml peumlrmireumlsuar efektivitetin e autoriteteve peumlrgjegjeumlse2
Peumlr promovimin e siguriseuml rrugore janeuml teuml angazhuara disa autoritete qendrore dhe lokale
Peumlrveccedil autoriteteve peumlr ndeumlrtim dhe infrastruktureuml rrugore autoriteti i veteumlm meuml i
reumlndeumlsisheumlm eumlshteuml policia Policeumlt e trafikut janeuml peumlrgjegjeumls peumlr kryerjen e kontrolleve dhe
synojneuml uljen e rrezikut teuml aksidenteve neuml trafik Ata janeuml teuml pranisheumlm neuml rrugeuml peumlr teuml
kontrolluar dhe mbikeumlqyrur sjelljet e pjeseumlmarreumlsve dhe drejtpeumlrdrejt ndeshen me
veprimet e tyre
1 World Bank The World Bank in Kosovo Country Snapshot (April 2014) fq 10 2 Peumlr meuml shumeuml shih Raportin e Progresit peumlr Kosoveumln nga Komisioni Evropian (BE 2014 faqe 42) ku ndeumlr teuml
tjera thuhet ldquoedhe ligji peumlr sigurineuml rrugore duhet teuml peumlrafrohet me Acquis Communautaire strategjia e siguriseuml neuml rrugeuml dhe plani i saj i veprimit duhet teuml miratohenhelliprdquo
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
2
12 Objektivi dhe pyetjet e auditimit
Objektivi i keumltij auditimi eumlshteuml teuml vlereumlsojeuml neumlse patrullimet e policiseuml seuml trafikut janeuml teuml
bazuara neuml rrezik dhe teuml menaxhuara neuml meumlnyreuml efektive dhe efikase Peumlr meuml tepeumlr objektivi
yneuml eumlshteuml qeuml teuml japim impulse teuml peumlrmireumlsimit aktiviteteve teuml policiseuml seuml trafikut
Pyetja e peumlrgjithshme e auditimit ka qeneuml
ldquoA eumlshteuml policia e trafikut duke i kryer sheumlrbimet e veta neuml meumlnyreuml efikase dhe efektiverdquo
Peumlr teuml qeneuml efektiv ne neumlnkuptojmeuml peumlrmbushjen e objektivave peumlr promovimin e njeuml mjedisi
teuml mireuml dhe teuml sigurt neuml trafik qasjen neuml pajisjet e duhura dhe peumlrdorimin efektiv teuml tyre
aktivitete neuml peumlrputhje me praktikat e mira ndeumlrkombeumltare dhe afteumlsi peumlr teuml zvogeumlluar
numrin e aksidenteve teuml reumlnda rrugore Kjo po ashtu neumlnkupton aplikimin e njeuml qasje pro-
aktive dhe teuml bazuar neuml rrezik qeuml peumlrmes kontrolleve teuml nxiten sjelljet e mira teuml ngaseumlsve
Ne kemi kufizuar pyetjen e peumlrgjithshme neuml keumlto pyetje meuml specifike
1 A kaneuml policeumlt e trafikut qasje neuml informata teuml besueshme teuml peumlrditeumlsuara dhe
relevante dhe a peumlrdoren ato neuml meumlnyreuml efektive
2 A i kryejneuml njeumlsiteuml e policiseuml seuml trafikut sheumlrbimet neuml meumlnyreuml efektive
Policia e trafikut duhet para seuml gjithash teuml keteuml informata teuml duhura dhe pastaj teuml beumljeuml
peumlrdorimin efektiv teuml tyre neuml lidhje me ndarjen dhe peumlrdorimin e burimeve si dhe
planifikimin operativ
Peumlr teuml qeneuml efektive policia e trafikut duhet qeuml teuml adresojeuml analizat e rreziqeve si peumlr
shembull ku kur dhe si ka meuml shumeuml gjasa teuml ndodhin aksidentet
13 Kriteret e auditimit
Auditimi ka vlereumlsuar performanceumln e patrullave teuml policiseuml seuml trafikut kundrejt kritereve teuml
hartuara nga praktikat meuml teuml mira ndeumlrkombeumltare rregulloreve dhe udheumlzuesve teuml PK-seuml
politikave etj Ne kemi peumlrdorur keumlto kritere
1 A janeuml marreuml neuml konsiderateuml nga policia e trafikut gjateuml planifikimit teuml aktiviteteve teuml
dheumlnat peumlr aksidentet dhe
2 A janeuml marreuml vendimet peumlr patrollime (neuml koheuml dhe vend teuml duhur) teuml bazuara neuml
rrezikun e identifikuar meuml hereumlt
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
3
14 Metodologjia fusheumlveprimi dhe kufizimet e auditimit
Ne kemi aplikuar njeuml gameuml metodash peumlr mbledhjen e deumlshmive peumlr trsquoiu peumlrgjigjur pyetjeve
teuml auditimit Ne kemi
1 Rishikuar kornizeumln ligjore
2 Rishikuar dokumente relevante si
a Raportet vjetore teuml viteve 2012-2014 teuml PK
b Analizat e aksidenteveteuml kryera nga PK
c Analizat e procedurave teuml puneumls fleteuml-patrullimeve dhe shkresat e ndryshme teuml PK
d Pyeteumlsoreumlt dhe listat kontrolluese peumlr PK-neuml dhe
e Raportet e inspektimeve nga IPK-ja3
3 Intervistuar persona peumlrgjegjeumls nga PK MI
4 Veumlzhguar inspektimet e kryera nga policia e trafikut
5 Marreuml pjeseuml neuml konferenca dhe seminare ku eumlshteuml diskutuar peumlr sigurineuml neuml trafikun
rrugor dhe
6 Konsultuar shumeuml studime teuml kryera nga KB BE BB OBSH-ja
Ekipi i auditimit nuk ka mundur trsquoi studiojeuml teuml gjitha njeumlsiteuml e policiseuml seuml trafikut auditimi
eumlshteuml fokusuar neuml vlereumlsimin e praktikave teuml aplikuara neuml tre nga teteuml njeumlsiteuml ekzistuese ku
ndodhin peumlrafeumlrsisht meumlse 60 e numrit teuml peumlrgjithsheumlm teuml aksidenteve Ato njeumlsi ishin
Njeumlsiteuml Rajonale teuml Komunikacionit Rrugor teuml Prishtineumls dhe teuml Pejeumls teuml cilat mbulojneuml njeuml
territor teuml gjereuml teuml rrugeumlve neuml Kosoveuml teuml peumlrbeumlreuml nga disa komuna dhe vendkalime kufitare4
Njeumlsia e Prishtineumls eumlshteuml peumlrzgjedhur duke pasur parasysh statusin qeuml e ka qyteti si qendeumlr
administrative5 Gjithashtu ne kemi ekzaminuar Njeumlsineuml peumlr Kontrollin e Autostradeumls qeuml
eumlshteuml peumlrgjegjeumlse peumlr arterien kryesore teuml qarkullimit rrugor neuml Kosoveuml
Auditimi eumlshteuml fokusuar neuml vlereumlsimin e fazeumls planifikuese dhe teuml kryerjes seuml kontrolleve ndash
patrullimeve ndash dhe jo neuml aktivitete teuml tjera qeuml njeumlsiteuml i kryejneuml siccedil janeuml hetimet etj
Periudha e auditimit i mbulon vitet 2012-2014
3 Inspektorati Policor i Kosoveumls (IPK) eumlshteuml agjenci neuml kuadeumlr teuml MPB-seuml qeuml funksionon neuml bazeuml teuml Ligjit 03L-
231 Njeuml ndeumlr funksionet themelore teuml IPK-seuml eumlshteuml edhe ldquoInspektimi i strukturave dhe funksioneve teuml Policiseuml seuml Kosoveumls peumlr teuml siguruar llogaridheumlnie efektivitet dhe efikasitet neuml zbatueshmeumlrineuml e ligjeve dhe procedurave standarde teuml operimit neuml fuqirdquo
4 Sipas struktureumls organizative teuml PK-seuml ekzistojneuml shtateuml rajone- Drejtori Rajonale brenda teuml cilave operojneuml njeumlsiteuml e policiseuml seuml trafikut peumlrderisa NjKA operon brenda Divizionit teuml Komunikacionit Rrugor
5 Sipas raportit teuml NjRKRr-PR neuml rajonin e Prishtineumls janeuml teuml regjistruara rreth 80000 automjete (nga rreth 280000 sa janeuml teuml regjistruara neuml Kosoveuml) dhe brenda 24 oreumlve neuml teuml frekuentojneuml rreth 100000 automjete
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
4
15 Struktura e raportit
Ky raport peumlrbeumlhet nga gjashteuml kapitujt e meumlposhteumlm
Kapitulli 1 Hyrja
Kapitulli 2 Siguria neuml trafik dhe Policia
Kapitulli 3 A ka policia e trafikut qasje neuml informata teuml besueshme teuml peumlrditeumlsuara
dhe relevante si dhe apeumlrdoren ato neuml meumlnyreuml efektive
Kapitulli 4 A i kryen policia e trafikut sheumlrbimet e veta neuml meumlnyreuml efektive
Kapitulli 5 Konkluzionet dhe
Kapitulli 6 Rekomandimet
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
5
2 Siguria neuml trafik dhe policia
21 Siguria neuml trafik perspektivat
Mjedisi i sigurt - peumlrfshireuml edhe sigurineuml neuml trafikun rrugor - eumlshteuml vendimtar peumlr zhvillimin
ekonomik teuml vendit Mbrojtja e jeteumls dhe proneumls eumlshteuml e nevojshme peumlr ccedildo shoqeumlri
Siguria neuml trafik eumlshteuml problem i peumlrhapur neuml mbareuml boteumln6 Organizata Boteumlrore e
Sheumlndeteumlsiseuml (OBSH) ka theksuar se ccedildo 30 sekonda dikush diku vdes neuml njeuml aksident rrugor
dhe dhjeteuml persona leumlndohen reumlndeuml OBSH pret qeuml numri i vdekjeve neuml nivel global teuml arrijeuml
afro 2 milion deri neuml vitin 2030 nga 13 milioneuml sa eumlshteuml tani Ekzistenca e njeuml strategjie
kombeumltare teuml siguriseuml neuml rrugeuml mund teuml shihet si njeuml tregues qeuml siguria neuml rrugeuml eumlshteuml njeuml
ccedileumlshtje neuml agjendeumln politike7
Gjithashtu neuml BE transporti rrugor eumlshteuml meuml i rreziksheumlm dhe meuml i kushtuesheumlm neuml aspektin
e jeteumls njereumlzore Siguria neuml rrugeuml eumlshteuml problem i madh shoqeumlror i peumlrbashkeumlt peumlr teuml gjitha
vendet e BE-seuml Neuml vitin 2009 meuml shumeuml se 35000 njereumlz kaneuml vdekur neuml rrugeumlt e BE-seuml e qeuml
eumlshteuml ekuivalente me njeuml qytet teuml meseumlm dhe jo meuml pak se 15 milioneuml persona janeuml leumlnduar8
Peumlr teuml peumlrmireumlsuar sigurineuml neuml rrugeuml eumlshteuml vendosur njeuml objektiv sasior zvogeumllim peumlr 50 teuml
numrit teuml vdekjeve nga aksidentet rrugore deri meuml 2020 duke filluar nga viti 2010 Pavareumlsisht
suksesit neumlpeumlrmjet programeve teuml BE-seuml rrugeumlt evropiane janeuml ende larg peumlr teuml qeneuml teuml sigurta
BE-ja ka peumlrcaktuar disa objektiva neuml bazeuml teuml orientimeve teuml politikave teuml saj peumlr sigurineuml neuml
rrugeuml duke theksuar si esenciale arsimin trajnimin dhe zbatimin9
Neuml Kosoveuml sfida e siguriseuml neuml rrugeuml eumlshteuml identifikuar gjateuml viteve teuml fundit Neuml vitin 2009
eumlshteuml themeluar njeuml organ ndeumlrministror i quajtur Keumlshilli peumlr Sigurineuml neuml Komunikacionin
Rrugor10 Roli i keumltij Keumlshilli eumlshteuml teuml ndeumlrtojeuml bashkeumlpunimin mes ministrive peumlrgjegjeumlse peumlr
promovimin e siguriseuml neuml rrugeuml Koheumlve teuml fundit eumlshteuml hartuar ldquoDraft-Strategjia Kombeumltarerdquo
nga Keumlshilli dhe si e tilleuml eumlshteuml proceduar peumlr miratim neuml Qeveri Korniza ligjore edhe pse e
mangeumlt eumlshteuml zbatuar pjeseumlrisht dhe eumlshteuml neuml shqyrtim e sipeumlr11 Komunat dhe Keumlshillat
6 Ccedileumlshtja e siguriseuml seuml trafikut riafirmon objektivin afatgjateuml teuml keumlrkuar nga KB peumlr teuml zvogeumlluar numrin e
aksidenteve deri meuml 2020 (Rezoluta e Asambleseuml seuml Peumlrgjithshme teuml KB-seuml ARES64255 mars 2010) 7 Neuml krahasim me vendet e tjera evropiane Kosova eumlshteuml njeuml ndeumlr vendet e pakta qeuml nuk e ka miratuar ende njeuml
strategji kombeumltare peumlr sigurineuml neuml trafik 8 European Commission (EC) Towards a European Road Safety Area Policy Orientations on Road Safety 2011-
2020 (Brussels 2010) 9 Ibidem 10 Themelimi i keumltij keumlshilli eumlshteuml parapareuml me Ligjin mbi Sigurineuml neuml Komunikacion (2007) ldquoProgrami peumlr
sigurineuml rrugorerdquo eumlshteuml miratuar neuml vitin 2010 me qeumlllim teuml zvogeumllimit teuml trendit negativ teuml siguriseuml rrugore neuml Kosoveuml
11 Drafti i ligjit teuml ri eumlshteuml neuml pocedureuml parlamentare peumlr miratim
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
6
Komunaleuml peumlr Siguri teuml Komunitetit teuml themeluar neuml secileumln komuneuml luajneuml njeuml rol teuml veccedilanteuml
neuml aspektin e siguriseuml publike12
22 Policia e Kosoveumls organizimi dhe peumlrgjegjeumlsiteuml
PK-ja eumlshteuml autoriteti kompetent peumlrgjegjeumls peumlr zbatimin e politikave teuml siguriseuml kombeumltare
ku peumlrfshihet edhe trafiku rrugor Roli i policiseuml - neuml fusheumln e siguriseuml neuml trafik - eumlshteuml mjaft
specifik dhe aplikohet peumlrmes aktiviteteve teuml ndryshme Peumlrgjegjeumlsiteuml kryesore janeuml zbatimi i
ligjeve teuml trafikut reagimet ndaj aksidenteve dhe ngritja e nivelit teuml ndeumlrgjegjeumlsimit peumlrmes
qasjes proaktive Policia e trafikut sheumlrben si njeuml pengeseuml peumlr ngaseumlsit teuml cileumlt nuk i
respektojneuml rregullat e trafikut dhe nuk u binden atyre13
PK-ja ka aprovuar njeuml ldquoPlan Strategjik Zhvillimor 2011-2015rdquo14 ku njeuml nga objektivat
strategjike eumlshteuml ngritja e nivelit teuml siguriseuml publike dhe besimit teuml qytetareumlve (trafikut
rrugor)
PK-ja eumlshteuml e organizuar neuml nivel qendror dhe lokal15 Drejtoria e Peumlrgjithshme e PK-seuml
(kryesuar nga Drejtori i Peumlrgjithsheumlm) eumlshteuml peumlrgjegjeumlse neuml nivel vendi Neuml nivelin rajonal
janeuml shtateuml njeumlsi rajonale - Drejtori Rajonale (DR) - peumlrgjegjeumlse peumlr sigurineuml publike Stacionet
e policiseuml janeuml peumlrgjegjeumlse peumlr policineuml lokale neuml secileumln komuneuml16
Policia e trafikut eumlshteuml e organizuar neuml keumlteuml meumlnyreuml neuml nivelin qendror Divizioni i
Komunikacionit Rrugor (DKRr) eumlshteuml peumlrgjegjeumls peumlr menaxhim strategjik udheumlzime urdhra
dhe plane operative peumlr njeumlsiteuml operative (njeumlsiteuml e policiseuml seuml trafikut) Neuml nivel operativ
DKRr eumlshteuml peumlrgjegjeumls peumlr kontrollimin e autostradeumls peumlrmes Njeumlsiseuml peumlr Kontrollin e
Autostradeumls (NjKA) DKRr ka zhvilluar planet e veprimit qeuml kaneuml peumlr qeumlllim adresimin e
sfidave teuml cilat pengojneuml sigurineuml e qeumlndrueshme teuml trafikut rrugor17
Njeumlsiteuml peumlrkateumlse operative janeuml pjeseuml e DR-ve si dhe i raportojneuml DR-ve dhe DKRr-seuml NjKA
raporton drejtpeumlrdrejt tek DKRr
12 Detyrat dhe peumlrgjegjeumlsiteuml e keumltij Keumlshilli janeuml teuml peumlrcaktuara me UA nr 272012 MPB ndash 032012 dhe kaneuml teuml
beumljneuml meuml shumeuml me siguri teuml peumlrgjithshme duke mos u potencuar neuml meumlnyreuml teuml veccedilanteuml sigurineuml neuml trafik Aneumltareuml teuml keumltyre keumlshillave janeuml edhe komandanteumlt e stacioneve policore teuml komunave peumlrkateumlse
13 European Transport Safety Council (ETSC) Policing Enforcement Strategies to Reduce Traffic Casualties in Europe (Brussels 1999) fq 11
14 Bazuar neuml keumlteuml dokument PK-ja ka parapareuml ndeumlrmarrjen e keumltyre masave siccedil janeuml prezenceuml meuml teuml madhe policore peumlrmes patrullimeve meuml teuml shpeshta neuml ldquopika teuml zezardquo kontakte teuml drejtpeumlrdrejta dhe keumlshillimit me qytetareuml organizim teuml aktiviteteve proaktive me qeumlllim teuml edukimit teuml qytetareumlve shtimi i numrit teuml kontrolleve dhe veprimeve tjera policore neuml trafik
15 Shih ldquoShtojceumln Irdquo ndash struktura organizative e PK-seuml 16 Ligji peumlr Policineuml 04L-076 aprovuar meuml 2012 e definon Policineuml e Kosoveumls si sheumlrbim publik qeuml funksionon
brenda MPB-seuml 17 DKRr ka neumlnshkruar njeuml memorandum bashkeumlpunimi me Policineuml e Republikeumls seuml Shqipeumlriseuml peumlr patrullimet e
peumlrbashkeumlta teuml policiseuml seuml trafikut me qeumlllim teuml rritjes seuml siguriseuml neuml trafikun rrugor gjateuml sezonit teuml vereumls
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
7
Detyrat e njeumlsive patrulluese janeuml teuml peumlrcaktuara neuml ldquoUdheumlzuesin peumlr meumlnyreumln e kryerjes seuml
detyrave neuml mbikeumlqyrjen dhe rregullimin e trafikut rrugorrdquo Peumlrveccedil keumltyre dokumenteve PK
ka miratuar gjithashtu ldquoManualin peumlr Parime dhe Procedura Standarde Operativepeumlrshkrime
teuml puneumlsrdquo si dhe udheumlzime peumlr operacione
23 Roli i policiseuml seuml trafikut
Qeumlllimi i policiseuml seuml trafikut eumlshteuml teuml sigurojeuml leumlvizjen e sigurt neuml rrugeuml teuml parandalojeuml
shkeljet neuml trafik dhe teuml marreuml masat e duhura kundeumlr shkeleumlsve Patrullimi ka njeuml rol
mbikeumlqyreumls parandalues dhe krijon njeuml ambient meuml teuml sigurt peumlr teuml gjitheuml aktereumlt neuml trafik
Policia e trafikut analizon planifikon dhe harton strategji peumlr nivel teuml qeumlndruesheumlm teuml
siguriseuml neuml trafik Njeumlsiteuml e policiseuml seuml trafikut janeuml njeumlsi peumlrgjegjeumlse peumlr
Planifikimin e patrullimeve - faza e planifikimit teuml aktiviteteve operative bazohet neuml
analizat e shkaqeve qeuml qeumlndrojneuml pas aksidenteve teuml trafikut (faktoreumlt e rrezikut)
Patrullimet - kryhet neuml meumlnyra teuml ndryshme neuml koheuml teuml ndryshme dhe me mjete teuml
ndryshme Pikat kontrolluese ku kryhen patrullimet peumlrcaktohen neuml bazeuml teuml
analizave teuml rrezikut teuml larteumlpeumlrmendur dhe
Hetimet e aksidenteve - peumlrfshijneuml hetimin e ploteuml teuml tyre dhe kaneuml peumlr qeumlllim rritjen
e siguriseuml neuml trafikun rrugor Hartohen raporte peumlrfshireuml analizat mbi faktoreumlt qeuml i
shkaktojneuml aksidentet18
Mbikeumlqyrja e fluksit teuml trafikut beumlhet peumlrmes praniseuml seuml policiseuml seuml trafikut neuml rrugeuml dhe
mund teuml beumlhet edhe me ndihmeumln e pajisjeve teknike monitoruese ndash kamerave teuml
shpejteumlsiseuml19 etj
24 Organizatat e tjera teuml angazhuara
Neuml adresimin e siguriseuml seuml trafikut rrugor janeuml teuml peumlrfshireuml disa aktereuml
Qeveria eumlshteuml peumlrgjegjeumlse peumlr krijimin e politikave teuml siguriseuml peumlr qytetareuml peumlrfshireuml edhe
trafikun Neumln kornizeumln e aplikueshme ligjore Qeveria Ministria e Puneumlve teuml Brendshme
(MPB) dhe Ministria e Infrastruktureumls (MI) ndajneuml peumlrgjegjeumlsineuml kryesore peumlr vendosjen e
18 Njeumlsiteuml e Policiseuml seuml Trafikut kryejneuml hetime peumlr aksidentet e trafikut qeuml rezultojneuml me fatalitet leumlndime teuml
reumlnda dhe aksidentet me deumlme teuml shumta Neuml aneumln tjeteumlr stacionet policore i hetojneuml aksidentet me deumlme meuml teuml vogla
19 lsquorsquoKamera teuml shpejteumlsiseumlrsquorsquo eumlshteuml emri i zakonsheumlm peumlr kamerat e siguriseuml qeuml peumlrdoren nga forcat e policiseuml Ekzistojneuml kateumlr lloje kryesore kamera fikse teuml cilat janeuml mjete pa pilot dhe fotografojneuml neuml njeuml rrugeuml ku ka pasur aksidente kamera teuml shpejteumlsineuml mbi distanceumln teuml cilat janeuml pa pilot por operojneuml neuml ccedilifte dhe zbulojneuml shpejteumlsineuml e arritur ndeumlrmjet automjeteve dhe peumlrdoren neuml meumlnyreuml tipike neuml rrugeuml meuml teuml gjata me dendeumlsi teuml larteuml peumlrplasjeje kamera leumlvizeumlse peumlr shpejteumlsineuml qeuml peumlrdoren nga policeumlt dhe vendosen neuml aneumlt e rrugeumlve dhe kamera neuml driteuml teuml kuqe qeuml peumlrdoren neuml kryqeumlzimet ku ka semaforeuml Gjithashtu sipas praktikave ndeumlrkombeumltare vendosja e kamerave false neuml vende teuml ndryshme eumlshteuml njeuml meumlnyreuml peumlr teuml rritur efektivitetin
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
8
politikave hartimin dhe zbatimin e ligjeve qeuml lidhen me sigurineuml neuml trafikun rrugor MI ka
disa detyra si
programe peumlr trajnimin e ngaseumlsve dhe vlereumlsimin e tyre
kushtet e kontrollimit teknik teuml automjeteve dhe
ndeumlrtimin dhe mireumlmbajtjen e rrugeumlve
Peumlrveccedil keumlsaj seuml bashku me PK-neuml MI-ja mbikeumlqyreuml administron dhe zbaton kornizeumln
ligjore peumlr sigurineuml publike neuml rrugeuml
Komunat janeuml peumlrgjegjeumlse peumlr ndeumlrtimin dhe mireumlmbajtjen e rrugeumlve publike lokale
Gjykatat janeuml peumlrgjegjeumlse peumlr trajtimin e veprave peumlr shkelje teuml rregullave teuml trafikut
Organet e drejteumlsiseuml peumlrmes puneumls seuml tyre kontribuojneuml neuml meumlnyreuml efektive si mekanizeumlm
mbrojteumls neuml ndeumlrgjegjeumlsimin e publikut Neumlpeumlrmjet vendimeve meritore ato veccedilaneumlrisht
ndikojneuml neuml shtypjen e fenomeneve teuml rrezikshme neuml trafik duke ndikuar keumlshtu
drejtpeumlrdrejt neuml peumlrmireumlsimin e sjelljes seuml pjeseumlmarreumlsve
Institucionet sheumlndeteumlsore kontribuojneuml neuml kujdesin sheumlndeteumlsor dhe trajtimin e qytetareumlve-
ngaseumlsve Sheumlrbimet emergjente me koheuml dhe efektive ndash me aneuml teuml trajtimit teuml duhur teuml
leumlnduarve neuml aksidente - zvogeumllojneuml pasojat e tyre Meuml tej keumlto institucione kontribuojneuml
edhe neuml edukimin e ngaseumlsve peumlr procedurat e ndihmeumls seuml pareuml dhe transportimin e duhur
teuml aksidentuarve
Institucionet e arsimit e promovojneuml edukimin efektiv teuml siguriseuml rrugore neuml shkolla
Gjithashtu mediet mund teuml rrisin ndeumlrgjegjeumlsimin e komunitetit dhe teuml kuptuarit e faktoreumlve
dhe kostove teuml aksidenteve rrugore Kompaniteuml e sigurimeve kaneuml njeuml rol teuml veccedilanteuml neuml keumlteuml
drejtim Aplikimi i koncepteve teuml sigurimit duke shpeumlrblyer ngaseumlsit qeuml nuk shkaktojneuml
aksidente i motivon ata teuml peumlrmireumlsojneuml sjelljet e tyre neuml trafik dhe si rrjedhojeuml e keumlsaj edhe
keumlto kompani ndikojneuml neuml sigurineuml rrugore
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
9
3 A ka policia e trafikut qasje neuml informata teuml
besueshme teuml peumlrditeumlsuara dhe relevante si dhe a
peumlrdoren ato neuml meumlnyreuml efektive
31 Ccedilfareuml informatash i duhen policiseuml seuml trafikut
Veprimet peumlr teuml zvogeumlluar problemet e siguriseuml neuml trafikun rrugor duhet teuml jeneuml teuml bazuara
neuml informata relevante Informatat e tilla mund teuml merren me ndihmeumln e njeuml sistemi
informativ teuml siguriseuml neuml rrugeuml20 Shumeuml vende evropiane kaneuml baza teuml ndryshme teuml teuml
dheumlnave por neuml peumlrgjitheumlsi ato janeuml neuml proneumlsi teuml agjencive kombeumltare peumlr siguri neuml rrugeuml
dhe institucionet e ndryshme ofrojneuml informata peumlr agjenciteuml e tilla21
Aktivitetet efektive teuml policiseuml seuml trafikut keumlrkojneuml informata rreth22
Faktoreumlve qeuml ndeumlrlidhen me aksidente teuml tilla si23
ngaseumlsit dhe sjelljet e tyre
llojet e automjeteve teuml peumlrfshira dhe gjendja e tyre
gjendja e rrugeumlve dhe moti
intensiteti i trafikut dhe
ku dhe kur kaneuml ndodhur aksidentet
teuml ashtuquajturave ldquopika teuml zezardquo24
ngjarjeve - kur dhe ku mund teuml rriten rreziqet peumlr aksidente
pasojave teuml aksidenteve
aktiviteteve teuml kryera nga policia e trafikut dhe ndeumlshkimet e aplikuara dhe
reagimeve peumlr rezultatet e qasjeve dhe aktiviteteve teuml ndryshme
Policia e trafikut eumlshteuml peumlrgjegjeumlse peumlr mbledhjen e teuml dheumlnave teuml nevojshme teuml cilat kryesisht
vet i prodhojneuml Autoritetet tjera ose organizatat mund teuml keneuml njohuri teuml cilat policia e
20 OECD Safety on Roads (Paris 2002) fq 10 21 Neuml Kosoveuml roli i agjenciseuml seuml tilleuml ushtrohet nga Keumlshilli peumlr Sigurineuml neuml Komunikacionin Rrugor Keumlshilli
kryesisht mbledh teuml dheumlna nga Policia e Kosoveumls 22 Kjo pjeseuml bazohet neuml literatura teuml ndryshme rreth praktikave teuml mira teuml kontrollit teuml trafikut dhe dokumente ndash
politika nga organizata teuml ndryshme ndeumlrkombeumltare 23 WHO Data Systems A Road Safety Manual for Decision-Makers and Practioners (Geneva 2010) 24 Neuml menaxhimin e siguriseuml rrugore ldquopikat e zezardquo (angblackspot) janeuml vendet ku historikisht janeuml koncentruar
aksidentet e trafikut Kjo mund teuml ndodh peumlr arsye teuml ndryshme teuml tilla si ktheseuml e ashpeumlr apo keumlnd neuml njeuml rrugeuml teuml drejteuml kryqeumlzim i fshehur neuml njeuml rrugeuml teuml shpejteuml shenja teuml dobeumlta ose teuml fshehura paralajmeumlruese neuml udheumlkryq etj
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
10
trafikut nuk i ka peumlr shembull ngjarjet ose gjendja qeuml mund teuml rriseuml rrezikun peumlr aksidentet
e trafikut Peumlr keumlteuml arsye marreumldheumlnia e ngushteuml e puneumls midis policiseuml seuml trafikut dhe
autoriteteve teuml tjera eumlshteuml thelbeumlsore
Eumlshteuml po keumlshtu e reumlndeumlsishme qeuml teuml dheumlnat teuml strukturohen dhe analizohen siccedil duhet qeuml
aktualisht teuml peumlrdoren peumlr planifikime operative dhe detyra teuml peumlrditshme Kjo do trsquoi
mundeumlsonte policiseuml seuml trafikut teuml zgjedh mjetet e duhura - neuml koheumln e duhur dhe neuml vendin
e duhur Kjo gjithashtu e beumln meuml teuml lehteuml fokusimin meuml teuml mireuml neuml sjelljet e ngaseumlsve kushtet
rrugore gjendjen dhe llojin e automjeteve (kamioneuml autobuseuml ose vetura) etj Peumlr njeuml efekt
maksimal teuml siguriseuml eumlshteuml e reumlndeumlsishme qeuml policia e trafikut teuml fokusohet neuml faktoreuml teuml cileumlt
kaneuml ndikim teuml drejtpeumlrdrejteuml neuml sigurineuml rrugore dhe ateuml neuml vende dhe koheuml teuml duhur ku
aksidentet kaneuml gjasa teuml ndodhin
32 A ka policia e trafikut qasje neuml informatat e duhura
Shumica e informatave teuml nevojshme peumlr qeumlllime teuml planifikimit peumlr policineuml e trafikut janeuml
neuml dispozicion25 Policia e trafikut ka qasje neuml dy baza teuml teuml dheumlnave SIPK teuml dheumlnat rreth
veprave penale dhe MAAP teuml dheumlnat peumlr aksidentet statistikat dhe analizat Teuml dheumlnat neuml
keumlto baza peumlrcillen neuml baza ditore javore dhe mujore Disa teuml dheumlna sigurohen peumlrmes
takimeve dhe shkeumlmbimit me autoritetet tjera - institucionet rrugore sheumlndeteumlsore dhe
gjykatat neuml lidhje me kundeumlrvajteumlsit dhe ndeumlshkimet Teuml dheumlnat rreth aksidenteve dhe
pasojave teuml tyre janeuml teuml plota
Policia e trafikut eumlshteuml mjaft mireuml e informuar rreth ngjarjeve dhe gjendjes se ku dhe kur
mund teuml rriten rreziqet peumlr aksidente Bashkeumlpunimi me autoritetet tjera qendrore dhe lokale
dhe me shoqeumlrineuml civile ofron teuml dheumlna peumlr intensitetin e trafikut gjendjen neuml rrugeuml etj26
Mund teuml keumlrkohet nga policia e trafikut teuml sigurojeuml ndihmeuml peumlr autoritetet tjera bie fjala teuml
jeteuml e pranishme afeumlr shkollave teuml ndihmojeuml organet e inspektimit teuml ngriteuml ndeumlrgjegjeumlsimin
neuml parandalimin e rrezikut neuml trafik etj27
Neuml tabeleumln e meumlposhtme eumlshteuml peumlrmbledhur qasshmeumlria e njeumlsive policore teuml trafikut neuml
informata teuml nevojshme teuml llojeve teuml ndryshme Qasjen e kemi klasifikuar neuml kateumlr kategori28
25 Sipas praktikave ndeumlrkombeumltare burimi meuml i zakonsheumlm peumlr teuml dheumlnat rreth aksidenteve janeuml teuml dheumlnat e
policiseuml Megjithateuml shumeuml aksidente nuk raportohen neuml polici - me ose pa deumlmtime teuml vogla apo pa leumlndime 26 Raportet vjetore teuml PK-seuml peumlr vitet 2012 dhe 2013 27 Examinimi i raporteve teuml ndryshme planeve ditore teuml policiseuml seuml trafikut etj 28 Peumlr meuml shumeuml shpjegime shih ldquoShtojceumln IIrdquo
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
11
Tabela 1 Qasshmeumlria e policiseuml seuml trafikut neuml informata teuml nevojshme peumlr planifikimin
operativ
ploteumlsisht kryesisht pjeseumlrisht shumeuml pak
Informata peumlr faktoreumlt qeuml ndeumlrlidhen me aksidentet x
Informatat peumlr pasojat e aksidenteve x
Informata mbi ngjarjet kushtet kur ku rreziqet mund teuml rriten peumlr aksidente
x
Informata rreth aktiviteteve teuml kryera nga policia e trafikut dhe ndeumlshkimet e aplikuara
x
Reagimet ndaj rezultateve teuml qasjeve teuml ndryshme dhe aktiviteteve
x
Siccedil shihet meuml sipeumlr ekzistojneuml fusha ku informatat e nevojshme nuk janeuml ploteumlsisht teuml
qasshme - kur eumlshteuml e nevojshme Ka ende fusha qeuml duhet teuml zhvillohen para se policia e
trafikut teuml mund teuml pranojeuml informata neuml koheuml peumlr ngjarjet dhe kushtet kur dhe ku mund teuml
rriten rreziqet peumlr aksidente Informatat ldquoonlinerdquo ose neuml koheuml reale nga autoritetet e rrugeumlve
dhe peumlrpjekjet shteseuml peumlr teuml ngritur rrjete me aktereuml teuml ndrysheumlm janeuml shembuj teuml
aktiviteteve qeuml mund teuml shtojneuml vlereuml
Raportimi i performanceumls neuml disa aspekte nuk eumlshteuml i zhvilluar edhe aq mireuml Nga sistemi
aktual i informatave eumlshteuml veumlshtireuml teuml kuptohet secila peumlrpjekje qeuml do teuml sigurojeuml bazeuml solide
peumlr zhvillimin e raportimit
Kapacitetet meuml pak teuml zhvilluara janeuml ato peumlr vlereumlsimin e efektivitetit teuml qasjeve dhe
aktiviteteve teuml ndryshme Disa peumlrpjekje janeuml iniciuar peumlr shembull neuml hartimin e raporteve
peumlr aktivitetet e kryera por jo neuml matjen e veprimeve teuml ndeumlrmarra neuml meumlnyreuml qeuml teuml
parandalohen aksidentet
33 A eumlshteuml policia e trafikut duke i peumlrdorur informatat neuml
meumlnyreuml efektive
Cileumlsia e interpretimit teuml teuml dheumlnave eumlshteuml vendimtare neuml peumlrcaktimin e aktiviteteve teuml
duhura teuml policiseuml seuml trafikut Njeuml shembull disa nga faktoreumlt e aksidenteve teuml ofruara neumlpeumlr
dosje ndash siccedil janeuml kushtet klimatike dhe gjendjet e rrugeumlve ndash mund teuml shpjegojneuml ndonjeuml
aksident por neuml realitet ngasja e pakujdesshme ose shpejteumlsia mund teuml jeneuml shkaku i veumlrteteuml
Me fjaleuml teuml tjera policia e trafikut ka nevojeuml peumlr informata rreth kushteve klimatike dhe
gjendjes neuml rrugeuml qeuml teuml planifikojeuml aktivitetet e saj mireumlpo kontrollet aktuale ndash me qeneuml
efektive ndash duhet teuml fokusohen neuml aspekte tjera si shpejteumlsia dhe sjelljet e ngaseumlsve Njeuml ccedileumlshtje
tjeteumlr qeuml mund teuml ngritet neuml keumlteuml kontekst eumlshteuml nevoja peumlr informata Edhe neumlse keumlto
informata janeuml ligjeumlrisht dhe teknikisht korrekte ato mund teuml diskutohen nga njeuml
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
12
perspektiveuml e kontrollit teuml trafikut neumlse janeuml mbivendosur ose tepeumlr teuml detajuara peumlr trsquou
peumlrshtatur nevojave praktike teuml policiseuml trafikut29
Shfryteumlzimi efektiv i informatave keumlrkon qeuml ato teuml
konsiderohen relevante dhe teuml dobishme nga ana e peumlrdoruesit
doreumlzohen neuml koheumln e duhur peumlr njeumlsiteuml e duhura
interpretohen neuml meumlnyreuml korrekte nga ana e peumlrdoruesit
peumlrdoren peumlr analiza dhe vlereumlsim neuml nivele teuml ndryshme
kaneuml ndikim neuml puneumln e peumlrditshme neuml terren dhe
peumlrdoren peumlr teuml meumlsuar dhe vepruar peumlr ndryshim dhe peumlrmireumlsim
Informatat peumlr planifikimin e aktiviteteve nuk janeuml peumlrdorur sistematikisht nga policia e
trafikut neuml meumlnyreuml efektive peumlr teuml maksimizuar efektivitetin e puneumls neuml aktivitetet e
peumlrditshme Peumlrveccedil keumlsaj ato janeuml peumlrdorur rralleuml peumlr vendimet rreth meumlnyreumls se si duhet
peumlrmireumlsuar aktivitetet e policiseuml seuml trafikut teuml cilat janeuml - peumlrgjitheumlsisht - duke peumlrseumlritur teuml
njeumljteumln strategji teuml zbatimit Detyrat e adresuara neuml fleteumlt-patrulluese nuk ishin shpesh neuml
peumlrputhje me planet operative30
Analizat e shkaqeve qeuml qeumlndrojneuml pas aksidenteve interpretohen nga njeumlsiteuml e policiseuml seuml
trafikut dhe peumlrcillen te DKRr neuml baza teuml rregullta Analizat shteseuml teuml prodhuara nga DKRr
peumlrdoren pjeseumlrisht neuml peumlrputhje me faktoreumlt e identifikuar teuml rrezikut31
Tabela 2 Peumlrdorimi i informatave teuml nevojshme nga policia e trafikut peumlr planifikim
operativ
Peumlrdorimi i informatave Gjithhereuml Shpesh Ndonjeumlhereuml Rralleuml
Teuml interpretuara analizuara dhe kombinuara me teuml dheumlna tjera
x
Teuml doreumlzuara me koheuml te njeumlsia e duhur x
Teuml peumlrdorura peumlr planifikim operativ dhe puneuml teuml peumlrditshme
x
Teuml peumlrdorura peumlr teuml meumlsuar dhe peumlr vendime peumlr peumlrmireumlsim
x
29 Ekzaminimi i klasifikimeve teuml DKRr peumlr shkaqet e aksidenteve neuml trafik ldquoStatistika dhe analiza e aksidenteve
neuml trafikrdquo peumlr vitet 2012 dhe 2013 30 Ekzaminim i aktiviteteve teuml bazuara neuml plane operative 31 Ekzaminimi i klasifikimeve teuml DKRr peumlr shkaqet e aksidenteve teuml trafikut ldquoStatistika dhe analiza e aksidenteve
neuml trafikrdquopeumlr vitet 2012 dhe 2013
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
13
Raportet vjetore teuml DKRr-seuml i peumlrshkruajneuml faktoreumlt e aksidenteve rrugore neuml krahasim me
vitet e meumlparshme Rezultatet e informatave peumlr faktoreumlt qeuml ndeumlrlidhen me aksidentet
trajtohen siccedil duhet veteumlm kur policia e trafikut zbaton masat neuml planet operative ose urdhrat
nga DKRr Neuml planifikimin operativ policia e trafikut ka peumlrdorur informatat rreth
shpeshteumlsiseuml dhe shkaqeve teuml aksidenteve Aktivitetet janeuml teuml ndryshme dhe varen thjesht
nga vendndodhja gjeografike dhe intensiteti i trafikut por kryesisht janeuml orientuar neuml
monitorimin e shpejteumlsiseuml32 Peumlrveccedil keumlsaj njeumlsiteuml e trafikut (duke peumlrjashtuar NjKA-neuml) nuk i
drejtojneuml gjithnjeuml aktivitetet me sheumlnjesteumlr edhe neuml rrugeumlt tjera jo-rajonale
Detyrat rutineuml nuk adresojneuml detyra teuml veccedilanta vis-agrave-vis treguesve teuml identifikuar neuml analizeumln
e aksidenteve Sipas krahasimit teuml teuml dheumlnave patrullimet e vlereumlsuara rutineuml teuml policiseuml seuml
trafikut kryesisht kaneuml sheumlnjestruar faktorin shpejteumlsi Kjo neumlnkupton se informatat nuk janeuml
peumlrdorur ploteumlsisht peumlr detyrat e peumlrditshme Shumica e patrullimeve kryesisht kryhen pa
ndonjeuml objektiv tjeteumlr shteseuml Aktivitetet aktuale teuml peumlrditshme ndash peumlr teuml qeneuml efektive - do teuml
duhet teuml fokusohen neuml aspekte teuml tjera teuml ndryshme siccedil eumlshteuml sjellja e ngaseumlsve (mbajtja e
distanceumls ngasja e pakujdesshme etj)
Informatat peumlrdoren rralleuml peumlr teuml identifikuar peumlrmireumlsimet e mundshme teuml veprimeve
parandaluese33 Shumica deumlrrmuese e aktiviteteve teuml kryera nuk janeuml teuml peumlrmbledhura neuml
raporte post-operative peumlr teuml matur progresin drejt objektivave teuml vendosura Peumlr meuml tepeumlr
peumlrzierja e prioriteteve neuml patrullime nuk ishte gjithnjeuml e bazuar neuml informatat e
disponueshme34
32 Shembuj teuml tjereuml teuml intensifikimit teuml patrullimeve peumlrfshijneuml ndalesat peumlr automjete sipas planeve operative
ngjarjet sportive dhe klubet e nateumls etj Automjetet inspektohen neuml baza vjetore derisa veteumlm hereumlpashere adresohen me plane teuml peumlrbashkeumlta operative Policia e trafikut - MI
33 Ekzaminimi i raporteve teuml njeumlsive teuml policiseuml seuml trafikut peumlr vitet 2012 dhe 2013 34 Vlen teuml peumlrmendet se bazuar neuml informatat peumlr aksidente DKRr ka keumlrkuar nga NjRKRr-PR qeuml teuml shtohet
numri i kontrolleve neuml disa rrugeuml siccedil ishte rasti neuml rrugeumln Prishtineuml-Podujeveuml-Merdareuml Si rezultat i angazhimeve shteseuml numri i aksidenteve neuml keumlteuml aks rrugor eumlshteuml zvogeumlluar duksheumlm neuml periudheumln janar-maj 2014 neuml krahasim me vitin 2013
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
14
4 A i kryen policia e trafikut sheumlrbimet neuml meumlnyreuml
efektive
41 Si teuml matet efektiviteti i policiseuml seuml trafikut
Qeumlllimi i peumlrgjithsheumlm peumlr policineuml e trafikut seuml bashku me autoritetet e tjera peumlrgjegjeumlse siccedil
kemi peumlrmendur eumlshteuml teuml minimizohen aksidentet e trafikut dhe teuml ndihmohet peumlr njeuml mjedis
teuml sigurt teuml trafikut Shtrohet pyetja se si duhet teuml veprojeuml policia e trafikut peumlr teuml
peumlrmbushur neuml meumlnyreumln meuml teuml mireuml teuml mundshme keumlto objektiva Peumlrveccedil keumlsaj a eumlshteuml fare
e mundur teuml maten rezultatet e policiseuml seuml trafikut peumlr shkak teuml faktoreumlve teuml tjereuml qeuml ndikojneuml
neuml veumlllimin dhe karakterin e ldquoaksidenteverdquo
Zvogeumllimi i aksidenteve teuml reumlnda teuml trafikut eumlshteuml njeuml lloj mateumlsi qeuml tregon peumlr rezultatin e
peumlrgjithsheumlm se neuml ccedilrsquomeumlnyreuml operojneuml autoritetet peumlrgjegjeumlse rrugore ose teuml policiseuml seuml
trafikut Megjithateuml eumlshteuml matje shumeuml e peumlrgjithshme qeuml varet nga shumeuml faktoreuml siccedil janeuml
rrugeumlt dhe moti sjelljet e ngaseumlsve numri i automjeteve dhe gjendja e tyre angazhimi i
autoriteteve tjera rregullimi aktual kushtet financiare etj
Ekzistojneuml edhe matje teuml tjera teuml zakonshme Mund teuml studiohen neumlse mjetet e teuml duhura janeuml
neuml dispozicion dhe neumlse ato janeuml peumlrdorur neuml meumlnyreuml efektive peumlr shembull a janeuml peumlrdorur
kamerat e shpejteumlsiseuml dhe radareumlt aty ku do teuml shtonin meuml shumeuml vlereuml (rreziku i larteuml peumlr
aksidentet e trafikut peumlr shkak teuml shpejteumlsiseuml seuml automjetit) a beumlhen teste alkooli ku do teuml
shtonin meuml shumeuml vlereuml etj Gjithashtu mund teuml shqyrtohen neumlse njeumlsiteuml e kontrollit neuml koheuml
teuml duhur sigurojneuml autoritetet peumlrgjegjeumlse rrugore me propozime peumlr ndryshimin e
kufizimeve teuml shpejteumlsiseuml veumlnien e shenjave paralajmeumlruese riparimin e rrugeumlve largimin e
pengesave neuml rrugeuml etj
Mund edhe teuml matet meumlnyra se si shpeumlrndahen burimet neuml koheuml dhe neuml hapeumlsireuml Idealisht
mjetet e duhura duhet peumlrdorur peumlr teuml kontrolluar gjeumlrat e duhura neuml koheumln e duhur dhe
vendin e duhur Aktivitetet e patrullimit neuml koheuml dhe hapeumlsireuml duhet teuml ndeumlrlidhen sa meuml
shumeuml qeuml teuml jeteuml e mundur me ateuml se kur dhe ku ndodhin aksidentet e trafikut
Kundrejt propozimeve teuml meumlsipeumlrme mund teuml shtrohet pyetja A eumlshteuml e mundur qeuml policia
e trafikut teuml punojeuml meuml mireuml apo meuml dobeumlt a eumlshteuml policia e trafikut neuml gjendje teuml meumlsojeuml dhe
a janeuml neuml gjendje teuml marrin vendime ccedilfareuml teuml beumljneuml dhe si teuml beumlhet Peumlrgjigja e qarteuml peumlr teuml
gjitha keumlto pyetje eumlshteuml pozitive Eumlshteuml e reumlndeumlsishme teuml theksohet se megjithateuml asnjeuml matje
nuk eumlshteuml e peumlrsosur dhe e ploteuml vetvetiu Ccedileumlshtje kryesore eumlshteuml qeuml teuml peumlrdoren informatat
dhe teuml dheumlnat relevante teuml besueshme dhe qeuml janeuml neuml gjendje trsquoi ofrojneuml policiseuml seuml trafikut
udheumlzime se si teuml punojneuml meuml zgjuar ndash teuml jeneuml meuml efektiv - neuml meumlnyreuml qeuml trsquoi afrohen qeumlllimit
qeuml teuml ndikojneuml neuml numrin e aksidenteve fatale
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
15
42 A i ka policia e trafikut mjetet e duhura qeuml teuml jeteuml efektive
Peumlr shkak se rreziku i aksidenteve peumlrcaktohet nga faktoreuml teuml ndrysheumlm policia e trafikut
duhet teuml peumlrdoreuml mjete teuml llojllojshme peumlr teuml adresuar vendimet ndikuese mbi kufizimet e
shpejteumlsiseuml dhe shenjat paralajmeumlruese dhe meuml drejtpeumlrdrejteuml peumlrmes masave teuml ndryshme
teuml kontrollit teuml trafikut siccedil janeuml kamerat peumlr shpejteumlsi radareumlt testet e alkoolit kontrollet e
automjeteve dhe teuml flukseve teuml trafikut gjendjen e rrugeumlve dhe sjelljet e ngaseumlsve35
Neuml meumlnyreuml qeuml teuml keteuml qasjen direkte neuml meumlnyreuml efektive policia e trafikut duhet teuml
Orientojeuml peumlrpjekjet e tyre neuml
- Vendndodhjet me rrezik teuml larteuml rrugeumlt apo vendet ku aksidentet mund teuml
ndodhin
- Neuml koheumln diteumlt dhe oreumlt me rrezik teuml larteuml kur aksidentet mund teuml jeneuml meuml teuml
shpeshta
- Vendndodhjet me rrezik ad-hoc neuml koheuml teuml caktuar (ngjarje teuml peumlrkohshme)
Fokusojeuml kontrollet neuml faktoreumlt qeuml ndeumlrlidhen me aksidente si
- Sjellja e ngaseumlsve me rrezik teuml larteuml
- Faktoreumlt mekanik teuml rrezikut teuml larteuml te automjetet veccedilaneumlrisht kamioneumlt e
meumldhenj
- Rrugeumlt me rrezik teuml larteuml dhe kushtet e motit
Aplikojeuml ndeumlshkime teuml duhura peumlr ata qeuml keumlrceumlnojneuml sigurineuml neuml trafik peumlrmes
- Paralajmeumlrimeve verbale apo teuml dokumentuara dhe llojeve teuml ndryshme teuml
gjobave etj
Peumlr teuml qeneuml efektive policia e trafikut duhet teuml keteuml punonjeumls kompetent dhe pajisje teuml
duhura automjete teuml pajisura mireuml (teuml shenjeumlzuara dhe teuml pashenjeumlzuara) motoccedilikleta
radareuml dhe teste teuml alkoolit Neuml shumeuml vende policia e trafikut eumlshteuml e pajisur edhe me
helikoptereuml kamera teuml shpejteumlsiseuml teste kundeumlr narkotikeumlve etj36 Peumlrvoja neuml BE dhe vende teuml
tjera tregon se kamerat e shpejteumlsiseuml teuml cilat ofrojneuml deumlshmi fotografike teuml pranueshme peumlr
gjykata janeuml shumeuml kost-efektive37
PK-ja peumlrdoreuml tregues teuml ndrysheumlm neuml meumlnyreuml qeuml teuml ndajeuml burimet e tyre neuml meumlnyreuml efektive
35 Ky seksion bazohet neuml literatura teuml ndryshme peumlr praktika teuml mira teuml kontrollit teuml trafikut si dhe dokumente
dhe politika nga vende teuml ndryshme dhe nga Policia e Kosoveumls 36 Patrullimi me helikopter peumlrdoret neuml veccedilanti neuml rrethana selektive Helikoptereumlt mund teuml peumlrdoren gjithashtu
peumlr kujdesin post-aksidental PK-ja nuk eumlshteuml e pajisur me mjet teuml tilleuml Mungojneuml edhe instrumentet peumlr testimin e praniseuml seuml narkotikeumlve
37 European Transport Safety Council (ETSC) Reducing Traffic Injuries Resulting from Excess and Inappropriate Speed (Brussels 1995) fq 28
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
16
Ne kemi ekzaminuar teuml dheumlnat e ndryshme - neuml lidhje me zyrtareumlt policoreumlpolicineuml e
trafikut
Tabela 3 Teuml dheumlnat peumlr aksidentet automjetet kundrejt burimeve teuml policiseuml
2010 2011 2012 2013 2014
Numri i automjeteve teuml regjistruara 178798 205366 212851 272107 288828
Numri i aksidenteve 18030 18888 19754 19954 16300
Numri i aksidenteve fatale 158 130 116 104 111
Numri i teuml vdekurve 175 157 121 119 127
Numri i personave teuml leumlnduar 7730 8321 8561 9817 9713
Numri i zyrtareumlve policoreuml 7191 7205 7269 7326 7686
Numri i zyrtareumlve policoreuml teuml trafikut 523 514 529 507 506
Duket fare qarteuml se numri i policeumlve teuml trafikut nuk e ka ndjekur trendin e aksidenteve dhe
automjeteve Ne kemi marreuml neuml konsiderateuml edhe burimet peumlr njeumlsiteuml e veccedilanta
Tabela 4 Numri i kilometrave teuml mbuluara nga policia e trafikut burimet neuml njeumlsiteuml
peumlrkateumlse teuml policiseuml seuml trafikut mjetet e kontrollit teuml disponueshme (2014)
Njeumlsia Kilometrat e
mbuluara Zyrtareumlt e
policiseuml Automjetet e shenjeumlzuara
Automjetet civile
Radareuml Testues teuml
alkoolit
NjRKRr-PR 341 108 6 1 5 5
NjRKRr-PE 380 82 13 0 6 3
NJKA 104 33 6 0 10 2
Siccedil shihet shpeumlrndarja e burimeve nuk duket se e peumlrcjelleuml njeuml model teuml qarteuml peumlr teuml tre
njeumlsiteuml Peumlr shkak teuml bazeumls seuml paqarteuml peumlr alokim numri i policeumlve teuml trafikut nuk
korrespondon me kushtet e trafikut respektivisht aksidentet As numri i automjeteve teuml
shenjeumlzuara apo sistemet e radareumlve nuk ndeumlrlidhen me numrin e policeumlve apo aksidentet e
trafikut Numri i radareumlve neuml NjKA mund pjeseumlrisht teuml shpjegohet me faktin se eumlshteuml njeumlsi
patrulluese e autostradeumls (neumlse kjo eumlshteuml shpeumlrndarja optimale e keumlsaj pajisje ateumlhereuml eumlshteuml
njeuml ccedileumlshtje tjeteumlr)
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
17
Eumlshteuml po keumlshtu veumlshtireuml teuml shihet njeuml model i qarteuml i shpeumlrndarjes seuml burimeve ndeumlrmjet dhe
brenda njeumlsive Raporti midis numrit teuml policeumlve teuml trafikut dhe numrit teuml automjeteve
radareumlve apo testuesve teuml alkoolit ndryshon neuml meumlnyreuml teuml konsiderueshme peumlr shembull
NjKA ka meuml shumeuml automjete dhe meuml shumeuml policeuml sesa NjRKRr-PR neuml raport me
aksidentet e trafikut Njeuml shpjegim i mundsheumlm por jo shterues eumlshteuml faktori gjeografik
(qytetet neuml raport me fshatet)
Vlen teuml theksohet se veteumlm njeuml njeumlsi kishte qasje neuml njeuml automjet civil teuml pashenjeumlzuar edhe
pse neumlse automjetet e tilla peumlrdoren siccedil duhet - sipas peumlrvojeumls ndeumlrkombeumltare ndash ateumlhereuml ato
janeuml mjaft efektive neuml identifikimin e ngaseumlsve agresiveuml
Peumlr meuml tepeumlr veteumlm disa automjete teuml policiseuml seuml trafikut janeuml teuml pajisura me radareuml dhe
testues peumlr alkool38 Rrjedhimisht eumlshteuml e pamundur qeuml patrullat teuml kryejneuml teste teuml tilla seuml
paku jo peumlrnjeumlhereuml (neuml teuml njejteumln koheuml) Kjo ka mundeumlsi teuml pengojeuml efektivitetin e kontrolleve
teuml trafikut meqeuml shpejteumlsia dhe ldquongasja neumln ndikimin e alkoolit barnave dhe narkotikeumlverdquo
janeuml gjithashtu shkaktareuml teuml aksidenteve neuml trafik39
Kontrollet e kufizuara teuml alkoolitnarkotikeumlve janeuml njeuml e meteuml e kontrolleve qeuml e reduktojneuml
cileumlsineuml e teuml dheumlnave mbi shkaqet qeuml qeumlndrojneuml pas aksidenteve
Peumlrveccedil informatave teuml dheumlna neuml tabeleumln e meumlsipeumlrme ne kemi gjetur mangeumlsi teuml tjera neuml
pajisje bie fjala automjetet nuk janeuml teuml pajisura me shenjat paralajmeumlruese (si stop policia
ngadaleumlso rrezik neuml rrugeuml etj) Asnjeuml prej njeumlsive nuk kishte qasje neuml motoccedilikleta ndoneumlse
mjetet e tilla zakonisht shihen si mjaft efektive peumlr kontrollin e trafikut Peumlr meuml shumeuml
kamerat e shpejteumlsiseuml qeuml nga shumeuml hulumtues janeuml pareuml si mjet shumeuml efikas peumlr uljen e
rrezikut teuml aksidenteve teuml trafikut (dhe numrin e zyrtareumlve teuml nevojsheumlm peumlr kontrolle) nuk
janeuml peumlrdorur neuml asnjeuml njeumlsi kryesisht peumlr shkak teuml argumenteve se keumlrkojneuml investime
fillestare
Policia e trafikut peumlrdoreuml meumlnyra leumlvizeumlse dhe joleumlvizeumlse (statike) peumlr patrullim Teuml dyja
meumlnyrat i kaneuml epeumlrsiteuml dhe teuml metat e tyre40 Aktivitetet joleumlvizeumlse teuml kontrollit janeuml meumlnyreuml
e duhur neuml raste teuml bazuara neuml rrezik teuml veccedilanteuml (peumlrqendrimi masiv i peumlrpjekjeve teuml
kontrollit teuml trafikut neuml koheuml dhe vend teuml caktuar) ose kryhen neuml vende ose rrugeuml ku
aksidentet historikisht janeuml teuml zakonshme Patrullimet leumlvizeumlse janeuml meumlnyreuml e mireuml peumlr
zbulimin e sjelljeve teuml ccedilrregullta teuml ngaseumlsve qeuml mund teuml ndodhin edhe neuml vende ku
aksidentet janeuml meuml pak teuml zakonshme Shumica e aktiviteteve teuml patrullimit nga keumlto njeumlsi
kryhen peumlrmes patrullimeve joleumlvizeumlse Peumlrjashtime beumljneuml patrullimet e rralla teuml kryera nga
38 Neuml raportin e IPK-seuml peumlr ldquoVlereumlsimin e menaxhimit teuml trafikut rrugor nga PK-jardquo (2014) eumlshteuml theksuar se
shumica e radareumlve janeuml jo-funksionaleuml 39 Sipas OJQ-seuml ldquoLabyrinthrdquo nuk ka numeumlr teuml sakteuml peumlr peumlrdoruesit e narkotikeumlve neuml Kosoveuml Ekzistojneuml
vlereumlsime teuml peumlrafeumlrta teuml peumlrdoruesve qeuml sillen mes 10000 - 15000 individeumlve dhe nga keumlta rreth 4000 ndash 5000 besohet teuml jeneuml peumlrdorues teuml heroineumls
40 Rune Elvik Cost-Benefit Analyses of Police Enforcement (ESCAPE 2001) fq 14
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
18
automjeti me targa civile neuml NjRKRr-PR Peumlrveccedil keumlsaj neuml rrugeumlt e qytetit teuml Prishtineumls eumlshteuml
e zakonshme qeuml patrullimet teuml kryhen dhe neuml keumlmbeuml ose me biccedilikleta Nuk ka qeneuml e
mundur qeuml ZAP-i teuml vlereumlsojeuml performanceumln e tyre por ka mundeumlsi qeuml biccedilikletat ndash sidomos
neuml qytetet e meumldha - teuml jeneuml mjet efektiv neuml disa raste Peumlr meuml shumeuml gjithnjeuml mund teuml themi
se patrullimi neuml keumlmbeuml peumlrmbush funksionet parandaluese neuml kuptim meuml teuml gjereuml (meuml pak teuml
matsheumlm)
43 A peumlrdoren mjetet neuml dispozicion peumlr qeumlllimin e tij
kryesor
Policeumlt e trafikut nganjeumlhereuml duhet trsquoiu ndihmojneuml funksioneve tjera peumlrbrenda forcave teuml
policiseuml ose trsquoiu ndihmojneuml autoriteteve tjera me sheumlrbime teuml ndryshme Kjo natyrisht se ka
pasoja edhe pozitive edhe negative Kjo mund teuml shihet si njeuml meumlnyreuml fleksibile por
njeumlkoheumlsisht mund ta pengojeuml efektivitetin e policiseuml seuml trafikut peumlr kryerjen e detyrave teuml
tyre kryesore41
Teuml tre njeumlsiteuml e trafikut nuk ishin teuml angazhuara neuml meumlnyreuml teuml vazhdueshme neuml veprimtari teuml
tilla mbeumlshteteumlse NjKA ishte neuml gjendje qeuml trsquoi koncentrojeuml ploteumlsisht burimet e veta neuml
detyreumln e vet primare - neuml gjeumlra tjera teuml ngjashme ndash dhe ndoshta ka nevojeuml peumlr meuml pak policeuml
dhe automjete peumlr ta mbajtur keumlteuml nivel teuml kontrollit
Sipas peumlrllogaritjeve tona neuml ccedildo diteuml teuml vitit 2013 neuml NjRKRr-PR mesatarisht rreth peseuml peumlr
qind teuml zyrtareumlve policoreuml nuk ishin neuml dispozicion peumlr kontrollin e trafikut42
Marreuml parasysh gjendjen neuml trafik dhe zhvillimin e aksidenteve na beumln teuml kuptojmeuml se
veumlllimi i puneumls - ose pengesat peumlr teuml qeneuml efektiv - janeuml rritur meuml shumeuml peumlr NjRKRr-PR sesa
peumlr dy njeumlsiteuml e tjera Keumlshtu qeuml duke krahasuar numrin e aksidenteve dhe teuml policeumlve teuml
trafikut neuml Prishtineuml ne kemi veumlrejtur se ndash peumlrkundeumlr ngarkeseumls ndash numri i policeumlve eumlshteuml
zvogeumlluar (nga 147 sa ishin neuml vitin 2012 neuml 103 neuml vitin 2014)43
Peumlr trsquoi peumlrballuar sfidat e tilla duhet ulur ambiciet duhet rritur efikasitetin (teuml punohet meuml
mireuml dhe meuml zgjuar) ose teuml shtohen burime si peumlr shembull peumlrmes rialokimit teuml burimeve
ose duke peumlrdorur kamera Bazuar neuml veumlzhgimet tona ne nuk kemi mundur teuml gjejmeuml
deumlshmi teuml forta peumlr rritjen e efikasitetit apo peumlr burime shteseuml gjateuml periudheumls seuml ekzaminuar
41 Policia e Kosoveumls intervista me menaxhmentin e policiseuml seuml trafikut (prill 2014) ekzaminimi i dokumenteve teuml
ndryshme teuml tjera si komunikime elektronike plane etj 42 Analiza fillestare tregon se ccedildo diteuml rreth peseuml policeuml teuml trafikut kaneuml qeneuml teuml angazhuar neuml mbeumlshtetjen e
institucioneve teuml tjera peumlr ngjarje teuml ndryshme si peumlrcjellje peumlr delegacione protesta teuml ndryshme ngjarje sportive etj Me rastin e tubimeve dhe ngjarjeve teuml ndryshme burimet e angazhuara peumlr patrullimin e trafikut ridrejtohen peumlr teuml siguruar keumlto ngjarje duke braktisur vendet ku patrullimet eumlshteuml dashur teuml kryhen Gjateuml keumltyre ngjarjeve atje kryesisht eumlshteuml fluks i madh i automjeteve dhe ka rreziqe meuml teuml meumldha peumlr aksidente apo probleme tjera teuml trafikut
43 Teuml shihet ldquoShtojca IIIrdquo (tabela 7)
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
19
peumlr NjRKRr-PR Kjo sugjeron se ldquozgjidhjardquo e sfideumls peumlr NjRKRr-PR ka qeneuml qeuml teuml ulen
ambiciet peumlr kontrollin e trafikut44 Dy njeumlsiteuml tjera nuk kaneuml qeneuml teuml detyruara qeuml teuml
peumlrballen me teuml njeumljteumln situateuml45
44 A janeuml kryer kontrollet neuml vendet e duhura
Teuml gjendesh neuml vendin e duhur me rrezik teuml larteuml - peumlr teuml kontrolluar - eumlshteuml vendimtare peumlr
njeuml polici teuml efektshme teuml trafikut46 Ne kemi studiuar trajteumln gjeografike teuml aksidenteve neuml
kuadeumlr teuml tri rajoneve dhe kemi krahasuar ateuml me shpeumlrndarjen e kontrolleve teuml kryera Ne
gjithashtu kemi ekzaminuar edhe shkaqet e aksidenteve
Teuml ashtuquajturat ldquopika teuml zezardquo janeuml vende apo rrugeuml ku aksidentet e trafikut ndodhin
shpesh Neuml harteumln e meumlposhtme janeuml paraqitur keumlto pika neuml njeumlreumln prej tri rajoneve (NjRKRr-
PR)
44 Kjo situateuml vlen veccedilaneumlrisht peumlr rrugeumln drejt pikeumls seuml vendkalimit kufitar neuml Mutivodeuml ku nuk ushtrohen
kontrolle 45 NjRKRr-PE nuk ka ofruar ndonjeuml teuml dheumlneuml peumlr keumlteuml por sipas zyrtareumlve numri eumlshteuml meuml i uleumlt se neuml Prishtineuml
dhe nuk eumlshteuml rritur aq shumeuml 46 Sipas praktikave teuml mira veteumlm prania e policiseuml seuml trafikut neuml vende teuml duhura - edhe pa kontrolluar fare -
eumlshteuml e nevojshme qeuml ngaseumlsit teuml jeneuml teuml kujdessheumlm dhe ka karakter parandalues
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
20
Ccedilfareuml kemi gjetur NjRKRr-PR mban teuml dheumlna teuml tilla qeuml demonstrojneuml se kontrollet e keumlsaj
njeumlsie janeuml teuml orientuara deri neuml njeuml maseuml teuml madhe - por jo ploteumlsisht ndash kundrejt ldquopikave teuml
zezardquo Disa prej keumltyre pikave iu jepet veumlmendja e duhur ndeumlrsa teuml tjerat peumlr arsye teuml
ndryshme neglizhohen ose iu jepet njeuml veumlmendje meuml e uleumlt
NjRKRr-PE nuk peumlrdoreuml orare kohore peumlr ta specifikuar vendin se ku duhet teuml veprojneuml
njeumlsiteuml e patrullimit peumlrderisa i kryejneuml kontrollet Personat qeuml intervistuam nga kjo njeumlsi
kaneuml theksuar se aktivitetet patrulluese kryesisht kryhen neuml bazeuml teuml vlereumlsimit peumlrvojeumls dhe
gjykimit teuml njeumlsive patrulluese
Neuml aneumln tjeteumlr kontrollet neuml NjKA ushtrohen neuml vende teuml ndryshme teuml peumlrcaktuara meuml pareuml
neuml teumlreuml traseneuml
45 A janeuml kryer kontrollet neuml koheumln e duhur
Puna e patrullimeve neuml terren beumlhet neuml tri ndeumlrrime Ndeumlrrimet e patrullave peumlr shkak teuml
mungeseumls seuml automjeteve beumlhen neuml zyra teuml njeumlsive dhe gjateuml asaj periudhe asnjeuml rrugeuml
rajonale dhe magjistrale nuk mbulohet me njeumlsi patrulluese47
Neuml tabeleumln e meumlposhtme eumlshteuml paraqitur numri i peumlrgjithsheumlm i aksidenteve teuml regjistruara
teuml trafikut neuml tri regjionet peumlr vitet 2012 dhe 2013 si dhe koheumln kur ndodhen aksidentet gjateuml
24 oreumlve
Tabela 5 Aksidentet e trafikut sipas rajoneve dhe koheumln kur kaneuml ndodhur
Koha gjateuml diteumls
Prishtineuml Pejeuml NjKA
2012 2013 2012 2013 2012 2013
06-10 1299 1365 358 383 Nuk ka shifra 12
10-14 2439 2635 827 791 32
14-18 2730 3036 870 785 29
18-22 1522 1741 624 399 8
22-02 493 563 201 153 10
02-06 208 256 77 63 8
Total 8691 9596 2957 2574 99
Siccedil shihet meuml larteuml shumica e aksidenteve ndodhin gjateuml diteumls Meuml shumeuml se frac34 e aksidenteve
kaneuml ndodhur midis oreumls 06-22 dhe pothuajse aq shumeuml midis oreumls 12-20
47 Kjo peumlrfshineuml periudheumln kohore nga 1430 ndash 1530 kur ndodhin meuml seuml shumti aksidentet dhe 2230 ndash 2330 0630
ndash 0730
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
21
Duke u bazuar neuml intervista orare teuml puneumls dhe neuml teuml dheumlna tjera teuml regjistruara gjetjet tona
sugjerojneuml se kontrollet kryhen gjateuml diteumls
Kur ne studiuam shifrat meuml holleumlsisht rezultoi se neuml fakt koha e ldquopikutrdquo peumlr aksidente teuml
trafikut korrespondonte me koheumln kur patrullat e policiseuml seuml trafikut kishin filluarpeumlrfunduar
ndeumlrrimet e tyre teuml puneumls dhe rrjedhimisht nuk kaneuml mundur teuml jeneuml neuml vende me rreziqe teuml
larta Peumlrderisa keumlto teuml dheumlna nuk ishin teuml njohura ose teuml pakteumln nuk janeuml ekzaminuar nga
njeumlsiteuml ata nuk kaneuml qeneuml neuml dijeni peumlr pasojat e orareve teuml tyre kohore apo peumlr periudhat e
ndeumlrrimit
Sipas policiseuml seuml trafikut ata peumlrpiqen qeuml teuml jeneuml teuml informuar mireuml peumlr ngjarjet madhore qeuml
kaneuml gjasa teuml shkaktojneuml probleme neuml trafik dhe neuml peumlrputhje me rrethanat i alokojneuml
burimet Ne nuk kemi arsye peumlr teuml mos besuar se kjo eumlshteuml keumlshtu por konfirmimi i keumlsaj
nuk ka qeneuml i mundur teuml beumlhet brenda fusheumlveprimit teuml keumltij auditimi
Po ashtu ne nuk kemi qeneuml neuml gjendje qeuml teuml ekzaminojmeuml se a janeuml peumlrdorur ldquomjetet e
duhurardquo neuml koheumln e duhur Sa peumlr ilustrim neuml shumeuml vende eumlshteuml procedureuml standarde qeuml teuml
kontrollohet se a po respektohen kufizimet e shpejteumlsiseuml afeumlr shkollave dhe ccedilerdheve neuml
koheuml teuml caktuar (kur fillojneuml meumlsimet neuml shkolla pas pushimeve verore) Gjithashtu eumlshteuml e
zakonshme qeuml policia e trafikut teuml peumlrdoreuml teste teuml alkoolit (narkotikeumlve) neuml koheumlt kur gjasat
qeuml drejtuesit e automjeteve teuml jeneuml neumln ndikim teuml keumltyre substancave eumlshteuml e larteuml (diteumlt e
shtuna apo teuml diela pas mesnate neuml afeumlrsi teuml vendeve teuml peumlrshtatshme) Keumlto janeuml shembuj teuml
gjeumlrave teuml cileumlt nuk kemi qeneuml neuml gjendje qeuml trsquoi ekzaminojmeuml peumlr shkak teuml mungeseumls seuml teuml
dheumlnave
46 A janeuml kontrolluar gjeumlrat e duhura
Peumlr teuml qeneuml efektiv duhet teuml kontrollohen gjeumlrat e duhura automjetet ose ngaseumlsit dhe meuml
konkretisht ccedilfareuml lloji teuml sjelljes apo ccedileumlshtje teknike Peumlrvojat ndeumlrkombeumltare japin
udheumlzime peumlrveccedilqeuml edhe kushtet lokale dhe meumlsimet gjithmoneuml duhet teuml merren parasysh
Meqeneumlse kualiteti dhe inspektimi i automjeteve eumlshteuml peumlrmireumlsuar duksheumlm sjellja e
ngaseumlsve eumlshteuml shkaku absolut dominues i aksidenteve teuml trafikut qeuml konfirmohet edhe nga
statistikat e DKRr48 Peumlrjashtime ka te kamioneumlt e meumldhenj Megjithateuml peumlrvoja tregon se
problemet qeuml kaneuml teuml beumljneuml me goma prishjet dhe mbingarkesat nuk janeuml teuml pazakonta etj
Sipas zyrtareumlve teuml DKRr ata i kaneuml ekzaminuar shkaqet e aksidenteve neuml meumlnyreuml qeuml meuml
tepeumlr trsquoi fokusojneuml kontrollet Ata kaneuml gjetur se tejkalimi i shpejteumlsiseuml eumlshteuml shkak i
48 Eumlshteuml e reumlndeumlsishme teuml theksohet se rreziku nga sjelljet e ngaseumlsve mbetet faktor vendimtar i aksidenteve neuml
Kosoveuml Sipas IPK-seuml (Raport inspektimi 05201410) neuml vitin 2012 edhe automjetet e policiseuml ishin peumlrfshireuml neuml 312 aksidente ndeumlrsa 170 prej tyre janeuml shkaktuar nga zyrtareumlt e policiseuml Ndeumlrsa neuml vitin 2013 automjetet e policiseuml ishin peumlrfshireuml neuml 287 aksidente ku neuml 143 raste fajtoreuml ishin policeumlt Shkaku meuml i zakonsheumlm i aksidenteve peumlr teuml dy periudhat eumlshteuml manovrimi i pasigurt i automjeteve nga policia
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
22
zakonsheumlm dhe si pasojeuml e keumlsaj i kaneuml dheumlneuml prioritet teuml larteuml kontrollit teuml shpejteumlsiseuml
Megjithkeumlteuml ka edhe faktoreuml tjereuml qeuml sipas studimeve ndeumlrkombeumltare dhe statistikave teuml
DKRr-seuml janeuml mjaft teuml zakonsheumlm siccedil janeuml ngasja agresive dhe mosmbajtja e distanceumls gjateuml
ngasjes
Peumlr ta matur shpejteumlsineuml patrullat kryesisht vendosen neuml rrugeuml teuml drejta ngaqeuml aty ekziston
rreziku peumlr tejkalim teuml shpejteumlsiseuml Ne kemi gjetur edhe praktika teuml mira neuml kryerjen e
kontrollit teuml shpejteumlsiseuml neuml koheuml teuml duhur neuml vende me rrezik teuml larteuml Keumlto masa ndeumlrmerren
edhe aty ku rreziku i aksidenteve teuml trafikut eumlshteuml mesatar apo i uleumlt (autostrada jashteuml oreumlve
teuml pikut)
Peumlr identifikimin e shkeljeve neuml trafik (tejkalimin e shpejteumlsiseuml) njeumlsiteuml patrulluese
bashkeumlpunojneuml ngushteuml mes tyre qeuml eumlshteuml njeuml praktikeuml tjeteumlr e mireuml
Megjithateuml disa aktivitete teuml kontrollit apo mbikeumlqyrjes - sipas veumlzhgimeve tona ndash janeuml kryer
neuml udheumlkryqe teuml cilat janeuml teuml rregulluara me semaforeuml dhe rrethrrotullime ku aksidentet
shpesh ndodhin49
Foto 1 Zyrtareumlt policoreuml teuml vendosur mbi ureuml neuml autostradeuml duke identifikuar automjetet qeuml
tejkalojneuml kufizimin e shpejteumlsiseuml
49 Neuml qytetin e Prishtineumls i kemi identifikuar dy udheumlkryqe ku kaneuml ndodhur aksidente fatale dhe ku patrullat e
policiseuml rralleumlhereuml janeuml teuml vendosura Vlen teuml peumlrmendet se brenda NjRKRr-PR ekziston njeuml neumln-njeumlsi e veccedilanteuml qeuml eumlshteuml peumlrgjegjeumlse veteumlm peumlr qytetin
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
23
Foto 2 Pika ndaluese e vendosur nga patrulla tjeteumlr policore peumlr trsquoi ndaluar ngaseumlsit e
identifikuar meuml pareuml
Gjateuml intervistave me zyrtareumlt e policiseuml seuml trafikut kuptuam se peumlrveccedil faktorit shpejteumlsi
shumica e patrullave neuml meumlnyreuml rutinore fokusohen neuml ccedileumlshtjet si dritat rripat e siguriseuml
peumlrdorimi i telefonave celulareuml patentat e ngasjes etj peumlrveccedilse teuml peumlrqendrohen meuml shumeuml
neuml faktoreumlt qeuml janeuml teuml lidhur drejtpeumlrdrejt me aksidentet e trafikut sikurse sjelljet e
rrezikshme ngasja agresive ose e pasigurt Kjo neve na tregon se zakonet e krijuara apo
rutina ende luajneuml rol meuml teuml reumlndeumlsisheumlm peumlr policineuml e trafikut gjateuml kryerjeve seuml detyrave teuml
veta Ky nuk eumlshteuml argument kundeumlr peumlr shembull kontrollimit teuml patenteuml-shoferit por ky
eumlshteuml veteumlm njeuml argument kundeumlr asaj qeuml teuml mos beumlhet neuml meumlnyreuml rutinore
Neuml fakt ne nuk kemi gjetur
ndonjeuml fleteuml-patrulluese qeuml teumlreumlsisht peumlrshkruan detyrat qeuml duhet teuml ndeumlrmerren nga
njeumlsiteuml patrulluese e qeuml ndeumlrlidhen me sjelljet e rrezikshme50
ndonjeuml regjisteumlr neuml lidhje me llojet e automjeteve teuml peumlrfshira neuml aksidente Eumlshteuml e
njohur se automjetet sportive dhe taksiste kaneuml prirje teuml jeneuml teuml peumlrfshira neuml aksidente
meuml shumeuml sesa automjetet tjera Si rrjedhojeuml informatat e tilla mund ta ndihmojneuml
policineuml e trafikut qeuml teuml jeteuml meuml shumeuml e fokusuar gjateuml puneumls seuml tyre dhe
se inspektimet teknike janeuml peumlrkushtuar neuml veccedilanti ndaj automjeteve teuml meumldha (si
gomave prishjeve dhe ngarkesave) gjateuml periudhave kur deumlshtimet e tilla mund teuml
50 Fleteuml-patrullimi eumlshteuml njeuml dokument udheumlzues-regjistrues me aneuml teuml cilit njeumlsiteuml patrulluese janeuml teuml pajisura peumlr
teuml kryer kontrolle
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
24
jeneuml fatale (neuml vjeshteumln e vonshme koheumln e dimrit etj)51 Praktikat e mira
ndeumlrkombeumltare keumlshillojneuml qeuml eumlshteuml meuml e reumlndeumlsishme teuml kryhen inspektime teknike
teuml automjeteve teuml meumldha sesa teuml kryhen inspektime teuml automjeteve teuml zakonshme
Ne kemi gjetur se peumlrjashtimi i mjeteve transportuese nga trafiku teuml cilat nuk i kaneuml
ploteumlsuar kriteret teknike eumlshteuml shumeuml i rralleuml Patrullimet qeuml rezultojneuml me identifikimin e
keumltyre kritereve kryesisht janeuml teuml fokusuara veteumlm neuml veprimet e peumlrbashkeumlta me zyrtareumlt e
MI-seuml Si pasojeuml policia e trafikut heziton52 qeuml teuml deumlrgojeuml jo veteumlm automjetet komerciale (teuml
meumldha) neuml kontrolle teuml veccedilanta teknike pa pranineuml e zyrtareumlve teuml MI-seuml dhe veteumlm
hereumlpashere eumlshteuml fokusuar neuml ekzaminimin e kushteve teknike teuml automjeteve (komerciale)
mbingarkimin e mjeteve transportuese etj
47 A peumlrdoren ndeumlshkimet siccedil duhet
Qeumlllimi i shumiceumls seuml funksioneve teuml kontrollit mund teuml peumlrshkruhet si parandalim dhe
identifikim teuml kundeumlrvajtjeve korrigjim teuml mangeumlsive etj Deri meuml tani jemi fokusuar
kryesisht mbi ateuml se si trsquoi parandalojmeuml meuml mireuml dhe trsquoi identifikojmeuml aksidentet e trafikut
Neuml keumlteuml pjeseuml do trsquoi japim disa informata mbi ateuml se si janeuml peumlrdorur ndeumlshkimet
Policia e trafikut aplikon ndeumlshkime teuml ndryshme Gjobat janeuml teuml ndara neuml dy grupe ato teuml
shqiptuara neuml raste teuml aksidenteve dhe ato teuml shqiptuara peumlr shkelje teuml trafikut - pa shkaktuar
aksidente Sipas natyreumls seuml ekzekutimit gjobat shqiptohen vareumlsisht prej pesheumls seuml vepreumls
ato qeuml janeuml teuml detyrueshme53 dhe duhet teuml paguhen menjeumlhereuml dhe ato qeuml duhet teuml
procedohen neuml gjykata Peumlr shkelje teuml vogla dhe teuml rralla teuml cilat nuk e rrezikojneuml neuml meumlnyreuml
teuml konsiderueshme sigurineuml e trafikut policeumlt e trafikut mund teuml japin veumlrejtje verbale apo
me shkrim Veumlrejtjet me shkrim neuml realitet nuk jepen
Numri i ndeumlshkimeve varet pjeseumlrisht nga prioritetet e policiseuml seuml trafikut Neumlse ata e
peumlrcaktojneuml si prioritet testimin peumlr alkool kjo zakonisht neumlnkupton se peumlrdoruesit zbulohen
dhe ndeumlshkohen Si teuml tilla neumlse njeuml prioritizim i veprimeve eumlshteuml demonstruar ndeumlshkimet
mund teuml jeneuml teuml lidhura drejtpeumlrdrejt me suksesin neuml parandalimin e aksidenteve
51 Sipas teuml dheumlnave teuml prezantuara nga PK-ja gjateuml vitit me automjetet e transportit publik ndodhin rreth 910
aksidente 52 Sipas DKRr me rastin e deumlrgimit teuml automjeteve neuml kontrolle teuml jashteumlzakonshme teknike shpenzimet neuml rast
se vetura rezulton teuml jeteuml neuml gjendje teuml rregullt i barteuml zyrtari policor qeuml e ka inicuar deumlrgimin Kjo dispoziteuml eumlshteuml e parapareuml neuml ligjin aktual
53 Gjoba teuml detyrueshme (mandatore) konsiderohen teuml gjitha gjobat nga 15-40 euro qeuml shqiptohen nga zyrtareumlt e policiseuml neuml vend teuml ngjarjes
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
25
Tabela 6 Numri dhe alokimi i gjobave teuml shqiptuara neuml 2012 dhe 2013
Llojet e gjobave 2012
Nr
2013
Nr
Ndryshimi
Mosrespektimi i shpejteumlsiseuml seuml kufizuar 89654 36 123956 43 38
Mosmbajtja e distanceumls 2213 1 2475 1 12
Drejtimi neumln ndikim teuml alkoolit 651 0 527 0 -19
Drejtimi i mjetit pa patenteuml 15061 6 16993 6 13
Mosrespektimi i shenjave teuml trafikut 16541 7 16122 6 -2
Manovrim i pasigurt me automjet 1308 1 1513 1 16
Kalimi i afatit teuml regjistrimit 15588 6 12510 4 -20
Parkimi i parregullt 26467 11 30767 11 16
Teuml tjera (ccedileumlshtje minore) 80305 32 82059 28 1
Totali 247788100 286922100 16
(Burimi PK)
Nga njeuml perspektiveuml e thjeshteuml e siguriseuml seuml trafikut duket sikurse njeuml prioritet mjaft i madh i
jepet faktoreumlve teuml uleumlt teuml rrezikut Meumlse gjysma e ndeumlshkimeve (meuml pak neuml vitin 2013)
mbulojneuml ccedileumlshtjet e profilit teuml uleumlt teuml rrezikut teuml aksidenteve teuml trafikut (si tabelat parkimi
dhe teuml tjera) ndeumlrsa pjesa tjeteumlr vlen peumlr faktoreumlt e rrezikut teuml larteuml dhe teuml meseumlm (si
shpejteumlsia alkooli distanca patenteuml-shoferi dhe shenjat e trafikut) Peumlr teuml qeneuml teuml paansheumlm
megjithateuml njeuml prioritet i madh dhe me sa duket i justifikuar i eumlshteuml dheumlneuml kontrollit teuml
shpejteumlsiseuml qeuml eumlshteuml njeuml shkak i zakonsheumlm peumlr aksidentet e trafikut
Gjateuml studimit teuml profilit teuml ndeumlshkimeve ne mund teuml shohim dy gjeumlra seuml pari ndryshime teuml
vogla neuml prioritete kaneuml ndodhur midis dy viteve dhe seuml dyti ndeumlshkimet reflektojneuml se
shumica e kontrolleve teuml faktoreumlve teuml rrezikut teuml larteuml nuk janeuml kryer nga aktivitete leumlvizeumlse
(neumlse do teuml kishte pasur meuml shumeuml aktivitete leumlvizeumlse ndoshta do teuml kishim pritur meuml shumeuml
gjoba peumlr mosmbajtjen e distanceumls dhe manovrim teuml pasigurt dhe shkelje tjera qeuml kaneuml teuml
beumljneuml me ngasjen)
Neumlse teuml dheumlnat e meumlsipeumlrme e pasqyrojneuml realitetin eumlshteuml e qarteuml se ngaseumlsit e automjeteve
shpeshhereuml tejkalojneuml kufizimet e shpejteumlsiseuml apo ngasin shumeuml shpejt
shpeshhereuml ngasin pa patenteuml
rralleumlhereuml janeuml teuml ndikuar nga alkooli ose narkotikeumlt
mbajneuml distanceumln me automjetet tjera
shpeshhereuml thyejneuml rregulla teuml vogla (parkingu etj)
Ritheksojmeuml neumlse kjo reflekton ploteumlsisht realitetin apo i reflekton prioritetet dhe pajisjet neuml
keumlto tre njeumlsi eumlshteuml e veumlshtireuml teuml thuhet me siguri Neuml njeuml kuptim meuml teuml gjereuml ndash peumlr teuml qeneuml meuml
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
26
teuml sakteuml ndash duhet teuml peumlrdoren edhe teuml dheumlnat nga sistemi i parapareuml i ldquopikeumlve negativerdquo qeuml
nuk eumlshteuml aplikuar deri meuml tani neuml meumlnyreuml peumlr teuml parandaluar recidivisteumlt nga peumlrseumlritjet e
shkeljeve Arsyet peumlrse sistemi nuk eumlshteuml duke u aplikuar janeuml teuml natyreumls teknike Teuml dy
institucionet (PK-ja dhe Gjykatat) kaneuml bazat e tyre individuale teuml teuml dheumlnave megjitheumlse ato
nuk janeuml teuml integruara dhe nuk komunikojneuml mes vete
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
27
5 Konkluzionet
Peumlrfundimi kryesor eumlshteuml se ka mjaft hapeumlsira peumlr peumlrmireumlsime peumlr ta beumlreuml policimin e
trafikut ploteumlsisht efektiv Policia e trafikut mund teuml beumljeuml edhe meuml shumeuml peumlr teuml peumlrmireumlsuar
aktivitetet e saj trsquoi peumlrdoreuml informatat neuml meumlnyreuml meuml efektive si dhe trsquoi planifikojeuml burimet
Kontrollet duket se janeuml pjeseumlrisht teuml bazuara neuml rrezikshmeumlri por cileumlsia e teuml dheumlnave nuk
lejon teuml theksojmeuml se policia e trafikut neuml Kosoveuml - neuml meumlnyreuml sistematike - eumlshteuml duke i kryer
kontrollet efektive neuml aspektin e vendeve dhe koheumls Ekzistojneuml ccedileumlshtje peumlr sa i peumlrket numrit
teuml policeumlve teuml trafikut qeuml operojneuml si dokumentohen veprimet analizohen dhe peumlrdoren peumlr
teuml meumlsuar dhe beumlreuml peumlrmireumlsime si dhe neuml ccedilrsquomeumlnyreuml menaxhohen ndeumlshkimet
Policia e trafikut nuk ka beumlreuml aq sa duhet peumlr trsquoi dizajnuar neuml meumlnyreuml efektive informatat
qeuml i nevojiten
Policia e trafikut mbledh ose ka qasje neuml teuml dheumlna peumlrkateumlse Hapa tjereuml shteseuml nevojiten qeuml
keumlto teuml dheumlna teuml beumlhen meuml teuml dobishme Teuml dheumlnat mbi aksidentet dhe pasojat e tyre mund teuml
strukturohen meuml mireuml dhe ekzistojneuml mundeumlsiteuml peumlr teuml zhvilluar shkeumlmbimin e informatave
me paleumlt e tjera teuml interesit Disa nga informatat mungojneuml siccedil janeuml raportimi performanceumls
dhe vlereumlsimi i rezultateve si dhe ka mangeumlsi neuml cileumlsineuml dhe konsistenceumln e dokumentacionit
Peumlrveccedil keumlsaj edhe meuml shumeuml mund teuml beumlhet peumlr trsquoi beumlreuml informatat transparente dhe teuml
disponueshme peumlr publikun
Policia e trafikut nuk i peumlrdor burimet e saj teuml informatave neuml meumlnyreuml ploteumlsisht efektive
Informatat ekzistuese mund teuml peumlrdoren neuml meumlnyreuml meuml efektive peumlr teuml mbeumlshtetur puneumln
operative Ato nuk peumlrdoren rregullisht peumlr analiza teuml detajuara ose peumlr teuml krahasuar dhe
vlereumlsuar qasjet dhe mjetet e ndryshme teuml peumlrdorura Teuml dheumlnat ekzistuese nuk janeuml
gjithmoneuml teuml trajtuara sa duhet neuml planifikimin operativ Analizat kryhen rralleumlhereuml nga
policia trafikut Kjo nga ana tjeteumlr dometheumlneuml se stimujt peumlr teuml meumlsuar dhe peumlr iniciativa teuml
reja janeuml teuml uleumlta Edhe neumlse ka vendime neuml nivelin rajonal ose lokal pak prej tyre lidhen
qarteuml me ndonjeuml analizeuml teuml kryer peumlr informata ekzistuese apo trsquoi referohen asaj Policia e
trafikut eumlshteuml mjaft mireuml e informuar mbi kushtet e rrugeumlve motin dhe peumlr ngjarjet e
ardhshme qeuml mund teuml shkaktojneuml probleme neuml trafik Por ekzistojneuml mundeumlsi peumlr teuml
peumlrmireumlsuar bashkeumlpunimin mes policiseuml lokale dhe rajonale dhe autoriteteve tjera OJQ-ve
hulumtuesve dhe qytetareumlve
Burimet nuk alokohen neuml meumlnyreuml efektive dhe nganjeumlhereuml mungojneuml mjete teuml
reumlndeumlsishme
Alokimi i burimeve nuk duket se ndjek njeuml model teuml qarteuml peumlr teuml tri njeumlsiteuml Numri i policeumlve
teuml trafikut nuk korrespondon me gjendjen neuml trafik - aksidentet e trafikut Eumlshteuml gjithashtu e
veumlshtireuml teuml shihet njeuml model i qarteuml peumlr alokimin e mjetevepajisjeve mes dhe brenda njeumlsive
Raporti mes numrit teuml policeumlve teuml trafikut dhe numrit teuml automjeteve radareumlve ose testeve teuml
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
28
alkoolit ndryshon neuml meumlnyreuml teuml konsiderueshme bie fjala Njeumlsia peumlr Kontrollin e
Autostradeumls ka meuml shumeuml automjete dhe policeuml sesa Njeumlsia e Prishtineumls ndash neuml raport me
numrin e aksidenteve
Peumlrveccedil keumlsaj njeumlsiteuml jo gjithmoneuml janeuml teuml pajisura siccedil duhet ndoneumlse disa pajisje teuml caktuara
dihet se janeuml kosto-efektive siccedil janeuml automjetet e pasheumlnuara kamerat dhe sistemet e radarit
Asnjeuml njeumlsi nuk ka pasur instrumente peumlr testimin e praniseuml seuml narkotikeumlve dhe veteumlm disa
kaneuml aparate peumlr testimin e alkoolit Alokimi i diskutuesheumlm i burimeve dhe mungesa e
mjeteve teuml reumlndeumlsishme janeuml faktoreuml qeuml pengojneuml efektivitetin (teuml bazuarit neuml rrezikshmeumlri
peumlrdorim kost-efektivdhe fleksibil teuml mjeteve) Neuml keumlteuml kontekst vlen teuml theksohet se rrugeumlt
neuml Kosoveuml nuk janeuml teuml pajisura me kamera teuml shpejteumlsiseuml keumlto kamera mund peumlrdoren peumlr teuml
zeumlvendeumlsuar disa nga aktivitetet meuml teuml kushtueshme teuml patrullimit
Nevoja peumlr teuml kryer detyra teuml tjera eumlshteuml njeuml faktor qeuml ndikon neuml disa njeumlsi meuml shumeuml se
neuml teuml tjerat
Policiseuml seuml trafikut nuk i lejohet gjithnjeuml teuml peumlrqendrohet neuml detyrat e tyre kryesore Policeumlt
nganjeumlhereuml - veccedilaneumlrisht neuml qytetet e meumldha - duhet teuml ndihmojneuml funksione teuml tjera brenda
forcave teuml policiseuml ose autoritete teuml tjera me sheumlrbime teuml ndryshme Kjo sigurisht ka pasoja
pozitive dhe negative Kjo mund teuml shihet si njeuml meumlnyreuml peumlr teuml peumlrdorur burimet neuml meumlnyreuml
fleksibile dhe efikase dhe peumlr trsquoi ofruar sheumlrbime teuml tjereumlve kur keumlto janeuml teuml nevojshme Nga
ana tjeteumlr kjo mund teuml pengojeuml gjithashtu efektivitetin e policiseuml seuml trafikut neuml kryerjen e
detyrave teuml tyre kryesore Disa nga keumlto probleme mund teuml reduktohen peumlrmes kritereve teuml
qarta planifikimit teuml peumlrmireumlsuar dhe bashkeumlpunimit meuml teuml ngushteuml mes njeumlsive teuml
ndryshme policore
Peumlr shkak teuml mungeseumls seuml dokumentacionit eumlshteuml e veumlshtireuml teuml thuhet qartas se teuml gjitha
kontrollet kryhen sistematikisht ose gjithnjeuml neuml vendet e duhura dhe neuml koheumln e duhur
Jo teuml gjitha njeumlsiteuml i regjistrojneuml vendet se ku janeuml kryer kontrollet Sipas mostreumls toneuml
NjRKRr-PR dhe NjKA i regjistrojneuml keumlto teuml dheumlna dhe keumlto njeumlsi kaneuml njeuml qasje teuml bazuar neuml
rrezik Shumica e kontrolleve (por jo teuml gjitha) kryhen neuml rrugeumlt apo vendet e duhura ku
rreziku peumlr aksidente eumlshteuml i larteuml Peumlr sa i peumlrket njeumlsiseuml tjeteumlr (NjRKRr-PE) nuk mund teuml
themi me siguri se cili eumlshteuml rezultati Bazuar neuml intervistat duket se sjellja eumlshteuml e ngjashme
por teuml dheumlnat neuml keumlteuml njeumlsi nuk janeuml teuml plota ose teuml besueshme
Gjetjet tona sugjerojneuml se kontrollet kryesore kryhen gjateuml diteumls Peumlrveccedilse teuml dheumlnat neuml
dispozicion nuk janeuml teuml mjaft teuml holleumlsishme sa peumlr teuml vlereumlsuar neumlse kontrollet kryhet
ploteumlsisht neuml koheumln e duhur Kur ne i studiuam meuml holleumlsisht teuml dheumlnat doli se koha e pikut
peumlr aksidente trafiku peumlrputhej faktikisht me koheumln kur patrullat e policiseuml seuml trafikut
peumlrfundoninfillonin ndeumlrrimet e tyre dhe rrjedhimisht nuk mund teuml ishin neuml vendet me
rrezik teuml larteuml
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
29
Shkurtimisht informatat neuml dispozicion nuk na e beumljneuml teuml lehteuml teuml kuptojmeuml se njeumlsiteuml
patrulluese neuml Kosoveuml i kryejneuml sistematikisht kontrollet efektive peumlr sa i peumlrket vendit dhe
koheumls
Policia e trafikut duhet meuml shumeuml teuml keteuml veumlmendje te ngasja e rrezikshme dhe gjithashtu
teuml kontrollojeuml standardet teknike teuml kamioneumlve dhe autobuseumlve
Kontrollet policore me teuml drejteuml i kushtojneuml shumeuml veumlmendje shpejteumlsiseuml por neuml teuml njeumljteumln
koheuml nuk i kushtohet veumlmendje e duhur aspekteve teuml tjera siccedil janeuml ngasja agresive dhe e
rrezikshme mosmbajtja e distanceumls ngasja neuml gjendje teuml dehur etj Fokusimi tek shpejteumlsia
shpjegohet me faktin se ajo me teuml veumlrteteuml eumlshteuml ndeumlr shkaqet kryesore teuml aksidenteve neuml
trafik por edhe sepse eumlshteuml njeuml lloj sjellje tradicionale dhe e lehteuml peumlr trsquou beumlreuml Mungesa e
kamerave dhe pajisjeve peumlr shpejteumlsineuml si dhe teuml analizave teuml duhura mbi shkaqet e
aksidenteve mund teuml jeteuml njeuml shpjegim tjeteumlr peumlr fokusimin te shpejteumlsia
Ashtu siccedil tregojneuml shumica e hulumtimeve - ne besojmeuml ndash se neuml peumlrgjitheumlsi eumlshteuml meuml efektive
teuml kontrollohen sjelljet e ngaseumlsve sesa automjetet Megjithateuml ka peumlrjashtime Kamioneumlt e
meumldhenj dhe autobuseumlt peumlrfshihen shpesh neuml aksidente trafiku me pasoja teuml meumldha Ne
kemi veumlrejtur se keumltyre automjeteve nuk iu kushtohet veumlmendja e duhur nga ana e policiseuml
seuml trafikut neuml disa njeumlsi Zakonisht kjo ka teuml beumljeuml me kushtet teknike teuml automjeteve teuml meumldha
komerciale siccedil eumlshteuml rasti neuml lidhje me mbingarkimin dhe mireumlmbajtjen
Ndeumlshkimet jo gjithhereuml aplikohen dhe menaxhohen siccedil duhet ndaj kundeumlrvajteumlsve
Policia e trafikut shpesh peumlrdoreuml gjoba teuml vogla si ndeumlshkime Ndeumlshkimet e tjera aplikohen
rralleuml peumlr dallim nga shumeuml vende teuml tjera Peumlr meuml tepeumlr shumica e gjobave shqiptohen
veteumlm peumlr njeuml numeumlr teuml kufizuar shkeljesh dhe nuk duket se e adresojneuml ndeumlshkimin e duhur
teuml bazuar neuml faktoreumlt e aksidenteve - siccedil janeuml mosmbajtja e distanceumls manovrimi i pasigurt
dhe pakujdesi teuml tjera neuml ngasje Moszbatimi i sistemit teuml ldquopikeumlve negativerdquo i ka motivuar
drejtpeumlrseumldrejti ngaseumlsit recidivisteuml peumlr teuml peumlrseumlritur kundeumlrvajtjet Neuml keumlteuml meumlnyreuml neuml
mungeseuml teuml qasjes parandaluese edhe ndeumlshkimet aplikohen mbi keumlteuml bazeuml
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
30
6 Rekomandimet
Peumlrvoja na tregon se numri i aksidenteve neuml trafik dhe pasojat e tyre mund teuml zvogeumllohen
Peumlr keumlteuml mund teuml nevojitet bashkeumlpunimi i ngushteuml mes autoriteteve peumlrgjegjeumlse njeuml sistem i
duhur informativ peumlrdorim efektiv i pajisjeve dhe menaxhim profesional dhe i bazuar neuml
rrezik neuml teuml gjitha nivelet
Ne rekomandojmeuml Drejtorin e Peumlrgjithsheumlm teuml Policiseuml seuml Kosoveumls qeuml
Teuml merr njeuml iniciativeuml peumlr peumlrmireumlsimin e sistemit ekzistues teuml informimit dhe ta beumljeuml
ateuml ploteumlsisht efektiv Po keumlshtu teuml konsiderojeuml futjen e njeuml baze gjitheumlpeumlrfshireumlse teuml teuml
dheumlnave duke ftuar paleumlt e ndryshme teuml interesit Peumlrfitimet nga ky mekanizeumlm do teuml
reflektonin neuml besueshmeumlrineuml e teuml dheumlnave si dhe peumlrdorimin e tyre neuml vendimet
strategjike dhe operative
Teuml peumlrmireumlsojeuml peumlrdorimin e teuml dheumlnave neuml meumlnyreuml qeuml teuml qarteumlsojeuml planifikimin vjetor
dhe teuml vendoseuml objektiva performance teuml qarta peumlr njeumlsi operative Kjo duhet teuml
peumlrfshijeuml analizeuml meuml teuml mireuml teuml teuml dheumlnave mbi aksidentet qeuml formojneuml njeuml pikeumlnisje
peumlr prioritetet dhe qasjet e reja neuml nivel operativ Kjo nga ana tjeteumlr e beumln teuml
reumlndeumlsishme qeuml policia e trafiku teuml nivel qendror teuml ngriteuml funksionet e duhura peumlr
monitorim dhe vlereumlsim
Teuml konsiderojeuml caktimin e meuml shumeuml politikave teuml policiseuml seuml trafikut dhe teuml ri-
konsiderojeuml alokimet ndeumlrmjet njeumlsive teuml ndryshme teuml policiseuml seuml trafikut
Teuml sigurojeuml se njeuml plan investimi peumlr pajisje kost-efektive eumlshteuml hartuar neuml njeuml
perspektiveuml teuml kornizeumls afat-mesme teuml shpenzimeve
Policia e trafikut teuml peumlrqendrohet seuml pari neuml detyrat e tyre kryesore parandalimi i
aksidenteve Ndihma peumlr funksionet e tjera teuml policiseuml dhe autoritetet tjera duhet teuml
planifikohet meuml mireuml neuml bashkeumlpunim me njeumlsiteuml e ndryshme policore Peumlr meuml tepeumlr
bashkeumlpunimi ndeumlrmjet funksioneve teuml ndryshme policore neuml nivel rajonal duhet teuml
peumlrmireumlsohet neuml meumlnyreuml qeuml teuml arrihet efikasitet meuml i larteuml neuml aktivitetet policore qeuml
ndeumlrlidhen me sistemin e trafikut
Teuml sigurohet qeuml aktivitetet e policiseuml seuml trafikut janeuml kryer neuml rrugeuml dhe vende
teumlrrezikshme Peumlr teuml qeneuml ploteumlsisht efektiv menaxhmenti lokal neuml fazeumln e
planifikimit duhet teuml prezantojeuml njeuml qasje fleksibile te ccedileumlshtja e orareve teuml puneumls etj
dhe
Teuml sigurohet qeuml policia e trafikut teuml peumlrqeumlndrohet edhe neuml sjelljet e tjera teuml ngaseumlsve
peumlrveccedilse te tejkalimi i kufizimit teuml shpejteumlsiseuml Njeuml qasje e planifikuar peumlr aktivitete teuml
peumlrforcuara policore neuml trafik duhet teuml merr prioritet teuml larteuml peumlr monitorimin e
sjelljes seuml ngaseumlsve (sikurse ngasja e rrezikshme mosmbajtja e distanceumls etj) Policia e
trafikut njeumlkoheumlsisht duhet teuml peumlrqendrohet meuml shumeuml neuml kriteret e automjeteve
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
31
komerciale (sidomos kamioneumlve dhe autobuseumlve) Masat e kujdesit teuml shtuar duhet teuml
zbatohen rregullisht nga ana e patrullave teuml trafikut
Gjithashtu ne rekomandojmeuml qeuml me qeumlllim teuml ngritjes seuml efektivitetit teuml ndeumlshkimeve gjobat
duhet teuml adresojneuml ndeumlshkimin e duhur bazuar neuml faktoreumlt e aksidenteve Sistemi i
ndeumlshkimeve duhet teuml peumlrmireumlsohet peumlrmes aplikimit teuml sistemit teuml pikeumlve negative Peumlr
trsquou peumlrballur me keumlteuml sfideuml neuml vendosjen e keumltij sistemi duhet teuml ndeumlrtohet bashkeumlpunimi
mes MPB-seuml dhe gjykatave
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
32
REFERENCAT
European Commission ldquoTowards a European road safety area policy orientations on road safety
2011-2020rdquo Brussels 2011
European Commission ldquoEuropean Transport Policy for 2010 Time to deciderdquo Brussels 2001
European Transport Safety Council (ETSC) Reducing Traffic Injuries Resulting From Excess and Inappropriate Speed Brussels 1995
European Transport Safety Council (ETSC) ldquoPolice enforcement strategies to reduce traffic casualties in Europerdquo Brussels 1999
European Transport Safety Council (ETSC) ldquoTransport safety performance indicatorsrdquo Brussels 2001
European Transport Safety Council (ETSC) Traffic Law Enforcement across the EU Brussels 2011
Organisation for Economic Co-Operation and Development (OECD) Safety on Roads - Whatrsquos The Vision 2002
Organisation for Economic Co-Operation and Development (OECD) Road Safety - Impact of New Technologies 2003
Organisation for Economic Co-Operation and Development (OECD) Towards Zero Ambitious Road Safety Targets and The Safe System Approach 2008
Rune Elvik Cost-Benefit Analyses of Police Enforcement ESCAPE 2001
ROSEBUD Road Safety and Environmental Benefit-Cost and Cost- Effectiveness Analysis for Use in Decision-Making 2003
World Health Organization (WHO) ldquoThe World Report on Road Traffic Injury Preventionrdquo Geneva 2004
World Health Organization (WHO) Global status report on road safety 2013 supporting a decade of action Geneva 2013
World Health Organization (WHO) Data systems a road safety manual for decision-makers and practitioners Geneva 2010
World Health Organization (WHO) ldquoSpeed management a road safety manual for decision-makers and practitionersrdquo Geneva 2008
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
33
SHTOJCA I
STRUKTURA ORGANIZATIVE E POLICISEuml SEuml KOSOVEumlS - NJEumlSITEuml E KOMUNIKACIONIT RRUGOR
Drejtoria e Peumlrgjithshme
Departamenti
peumlr Operacione
Departamenti
peumlr Kufi
Departamenti
peumlr Hetime
Departamenti
peumlr Mbeumlshtetje
Departamenti
peumlr Burime
Divizioni i Siguriseuml Publike
DR Prishtineuml
DR Pejeuml
DR Prizren
DR Gjilan
DR Ferizaj
DIVIZIONI I KOMUNIKACIONIT RRUGOR
DR Mitroviceuml
Njeumlsiteuml Rajonale teuml
Komunikacionit
Rrugor
Njeumlsia peumlr
Kontrollin e
Autostradeumls
Njeumlsia peumlr
menaxhimin e
materieve teuml
rrezikshme
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
34
SHTOJCA II
Qasshmeumlria e Policiseuml seuml Trafikut neuml informatat qeuml iu nevojiten peumlr planifikim operativ
Informatat peumlr planifikim operativ
Informata rreth faktoreumlve qeuml lidhen me aksidentet
Teuml dheumlna teuml dokumentuara qeuml tregojneuml nivelin e rrezikut Baza e krijuar e teuml dheumlnave peumlmes seuml secileumls policia e trafikut i identifikon faktoreumlt kryesoreuml teuml rrezikut neuml ateuml zoneuml
Faktori njeri
Faktori automjet
Vendndodhja e pikave teuml zeza
Kushtet atmosferike
Punimet neuml rrugeuml
Informata rreth pasojave teuml aksidenteve
Qasje neuml informata nga institucionet sheumlndeteumlsore dhe kompaniteuml e sigurimit
Informata rreth ngjarjevekushteve kurku mund teuml rriten rreziqet mund teuml rriten peumlr aksidente
Neuml meumlnyreuml qeuml teuml keteuml njeuml qasje teuml standardizuar peumlr informata lidhur me faktoreumlt e rrezikut peumlr zonat e rrezikut ndeumlr teuml tjera policia e trafikut duhet teuml keneuml informata rreth punimeve neuml rrugeuml dendeumlsiseuml seuml trafikut kushteve teuml motit MI dhe autoritet lokalekomunat duhet teuml peumlrfshihen
Informata rreth aktiviteteve teuml kryera nga policia e trafikut dhe ndeumlshkimeve teuml aplikuara
Informatat rreth monitorimitvlereumlsimit sistematik teuml sjelljeve neuml trafik aktivitetet e kryera teuml rezultojneuml me raportet e pas-operative
Teuml dheumlnat mbi aplikimin e ndeumlshkimeve ndaj kundeumlrvajteumlsve Numri i ndeumlshkimeveteuml leumlshuara duhet teuml beumlhet sipas ligjeve dhe rregullave teuml peumlrcaktuara Informatatnga gjykatat janeuml teuml nevojshme Informatatnga MPB rreth ngaseumlsve teuml ndeumlshkuar janeuml teumlnevojshme
Reagimi ndaj rezultateve teuml qasjeve dhe aktiviteteve teuml ndryshme
Peumlr teuml monitoruar performanceumln treguesit e aktiviteteve duhet miratuar Teuml dheumlnat qeuml do teuml mblidhen peumlrfshijneuml numrin e peumlrgjithsheumlm teuml kontrolleve teuml kryera numrin e ngaseumlsve teuml kontrolluar periudhat e ndryshme qeuml duhet teuml krahasohen etj
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
35
SHTOJCA III
Tabela 7 Numri i policeumlve teuml trafikut neumlpeumlr njeumlsi ndash gjateuml viteve
2010 2011 2012 2013 2014
NjKA 27 32 40
NjRKRr Prishtineuml 162 156 147 125 103
NjRKRr Gjilan 69 61 61 62 63
NjRKRr Ferizaj 59 55 54 54 54
NjRKRr Prizren 74 80 78 67 61
NjRKRr Pejeuml 88 91 90 83 83
NjRKRr Mitroviceuml Jug 71 71 72 57 58
NjRKRr Mitroviceuml Veri 27 44
Gjitheumlsej 523 514 529 507 506
(Burimi PK)
Tabela 8 Numri i aksidentevendeumlshkimeve 2010 -2014
Vitet 2010 2011 2012 2013 2014 Total
Aksidente fatale 158 130 116 104 111 619
Persona teuml vdekur 175 157 121 119 127 699
Aksidente me leumlndime 4326 4490 4555 4960 4876 23207
Persona teuml leumlnduar 7730 8321 8561 9817 9713 44142
Aksidente me deumlmemateriale 12594 13338 14044 13878 10333 64187
Aksidente lsquoGodit dhe ikrsquo 952 930 1039 1012 980 4913
Gjitheumlsej aksidente 18030 18888 19754 19954 16300 92926
Tiketa (Gjoba) 254849 276897 247788 286922 319332 1386556
(Burimi PK)
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
36
Tabela 9 Teuml dheumlnat rreth aksidenteve fatale dhe personave teuml vdekur sipas rajoneve (janar ndash
dhjetor 2013)
2013 Prishtineuml Mitroviceuml Pejeuml Prizren Ferizaj Gjilan Autostradeuml Total
Aksidfatale 35 9 26 12 10 10 2 104
Teuml vdekur 40 12 33 12 10 10 2 119
(Burimi PK)
Diagrami 1 Veprimet e ngaseumlsve si faktoreuml kontribues teuml aksidenteve (2013)
Diagrami 2 Aksidentet sipas pjeseumls seuml rrugeumls (2013)
0 500 1000 1500 2000 2500 3000 3500 4000 4500 5000
Manipulimi i pasigurt
Mosmbajtja e distanceumls
Mospeumlrshtatja e shpejteumlsiseuml
Kyqje e pasigurteuml neuml rrugeuml
Ndeumlrrim i shiritave
Kthim leumlvizje prapa
Mosrespektim i peumlrpareumlsiseuml seuml kalimit
Anashkalimtejlakim i parregullt
Tejkalim i shpejteumlsiseuml seuml kufizuar
0 2000 4000 6000 8000
10000 12000 14000 16000
2012
2013
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
ii
Ccedilka rekomandojmeuml
Peumlrvoja na tregon se numri i aksidenteve neuml trafik dhe pasojat e tyre mund teuml zvogeumllohen
Peumlr keumlteuml nevojitet bashkeumlpunim i ngushteuml mes autoriteteve peumlrgjegjeumlse njeuml sistem i duhur
informativ peumlrdorim efektiv i pajisjeve dhe menaxhim profesional i bazuar neuml rrezikshmeumlri
neuml teuml gjitha nivelet Ne rekomandojmeuml Drejtorin e Peumlrgjithsheumlm teuml Policiseuml seuml Kosoveumls qeuml
Teuml marreuml njeuml iniciativeuml peumlr peumlrmireumlsimin e sistemit ekzistues teuml informimit dhe ta beumljeuml
ateuml ploteumlsisht efektiv Po keumlshtu teuml konsiderojeuml futjen e njeuml baze gjitheumlpeumlrfshireumlse teuml teuml
dheumlnave duke ftuar paleumlt e ndryshme teuml interesit
Teuml peumlrmireumlsojeuml peumlrdorimin e teuml dheumlnave neuml meumlnyreuml qeuml teuml qarteumlsojeuml planifikimin vjetor
dhe teuml vendoseuml objektiva performance teuml qarta peumlr njeumlsi operative
Teuml rikonsiderojeuml alokimet ndeumlrmjet policiseuml dhe policiseuml seuml trafikut si dhe alokimet
midis njeumlsive teuml ndryshme teuml policiseuml seuml trafikut
Teuml sigurojeuml se njeuml plan investimi peumlr pajisje kost-efektive eumlshteuml hartuar neuml njeuml
perspektiveuml teuml kornizeumls afat-mesme teuml shpenzimeve
Policia e trafikut teuml peumlrqendrohet seuml pari neuml detyrat e tyre kryesore parandalimin e
aksidenteve Ndihma peumlr funksionet e tjera teuml policiseuml dhe autoritetet tjera duhet teuml
planifikohet meuml mireuml neuml bashkeumlpunim me njeumlsiteuml e ndryshme policore
Teuml sigurohet qeuml aktivitetet e policiseuml seuml trafikut janeuml kryer neuml rrugeuml dhe vende teuml
rrezikshme
Teuml sigurohet qeuml policia e trafikut teuml peumlrqendrohet edhe neuml sjelljet e tjera teuml ngaseumlsve
peumlrveccedilse te tejkalimi i kufizimit teuml shpejteumlsiseuml Masat e kujdesit teuml shtuar duhet teuml
zbatohen rregullisht nga ana e patrullave teuml trafikut dhe
Sistemi i ndeumlshkimeve duhet teuml peumlrmireumlsohet Peumlrkrah keumlsaj duhet teuml aplikohet
sistemi i ldquopikeumlve negative si mjet efektiv i ndeumlshkimit
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
1
1 Hyrje
11 Historiku
Aksidentet janeuml ndeumlr shkaktareumlt e vdekjeve leumlndimeve teuml njereumlzve dhe deumlmtimit teuml proneumls
neuml Kosoveuml Mediet kaneuml raportuar shumeuml indikatoreuml neuml lidhje me sigurineuml publike neuml
trafik Serioziteti i gjendjes eumlshteuml theksuar edhe neuml Raportin e Progresit peumlr vitin 2014 i cili
eumlshteuml publikuar seuml fundi nga BE-ja Kostot e drejtpeumlrdrejta ekonomike teuml aksidenteve teuml
trafikut neuml Kosoveuml janeuml vlereumlsuar se peumlrfaqeumlsojneuml rreth 12 teuml Bruto Prodhimit teuml
Brendsheumlm (BPP)1
Krahasuar me vendet e tjera evropiane numri i peumlrgjithsheumlm i aksidenteve neuml trafik eumlshteuml i
larteuml (peumlrafeumlrsisht 20000 neuml vitin 2013) si neuml raport me numrin e automjeteve teuml
regjistruara edhe me numrin e banoreumlve Neuml vitin 2012 numri i aksidenteve fatale peumlr
milioneuml banoreuml ishte 15-20 meuml i larteuml neuml Kosoveuml sesa neuml vendet e BE-seuml me ekonomi
mesatare dhe me ekonomi meuml teuml zhvilluar teuml cilat faktikisht kaneuml meuml shumeuml automjete peumlr
banoreuml sesa Kosova
Edhe pse numri i peumlrgjithsheumlm i aksidenteve teuml trafikut neuml Kosoveuml nuk ka ndryshuar aq
shumeuml gjateuml viteve teuml fundit aksidentet e reumlnda (me teuml leumlnduar apo teuml vdekur) janeuml rritur
meumlse 8 (nga rreth 4600 neuml 5000 mes viteve 2011 dhe 2013 apo rreth 180 persona peumlr
10000 automjete teuml regjistruara) Gjateuml viteve teuml fundit janeuml marreuml disa veprime peumlr teuml
trajtuar problemin por teuml kufizuara Fushata periodike rritja e aktiviteteve teuml policiseuml
peumlrmireumlsimi i disa rrugeumlve janeuml shembuj teuml veprimeve teuml ndeumlrmarra Megjithkeumlteuml politikat
dhe plani i veprimit peumlr sigurineuml rrugore ende nuk janeuml miratuar dhe pak veprime janeuml
ndeumlrmarreuml peumlr teuml peumlrmireumlsuar efektivitetin e autoriteteve peumlrgjegjeumlse2
Peumlr promovimin e siguriseuml rrugore janeuml teuml angazhuara disa autoritete qendrore dhe lokale
Peumlrveccedil autoriteteve peumlr ndeumlrtim dhe infrastruktureuml rrugore autoriteti i veteumlm meuml i
reumlndeumlsisheumlm eumlshteuml policia Policeumlt e trafikut janeuml peumlrgjegjeumls peumlr kryerjen e kontrolleve dhe
synojneuml uljen e rrezikut teuml aksidenteve neuml trafik Ata janeuml teuml pranisheumlm neuml rrugeuml peumlr teuml
kontrolluar dhe mbikeumlqyrur sjelljet e pjeseumlmarreumlsve dhe drejtpeumlrdrejt ndeshen me
veprimet e tyre
1 World Bank The World Bank in Kosovo Country Snapshot (April 2014) fq 10 2 Peumlr meuml shumeuml shih Raportin e Progresit peumlr Kosoveumln nga Komisioni Evropian (BE 2014 faqe 42) ku ndeumlr teuml
tjera thuhet ldquoedhe ligji peumlr sigurineuml rrugore duhet teuml peumlrafrohet me Acquis Communautaire strategjia e siguriseuml neuml rrugeuml dhe plani i saj i veprimit duhet teuml miratohenhelliprdquo
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
2
12 Objektivi dhe pyetjet e auditimit
Objektivi i keumltij auditimi eumlshteuml teuml vlereumlsojeuml neumlse patrullimet e policiseuml seuml trafikut janeuml teuml
bazuara neuml rrezik dhe teuml menaxhuara neuml meumlnyreuml efektive dhe efikase Peumlr meuml tepeumlr objektivi
yneuml eumlshteuml qeuml teuml japim impulse teuml peumlrmireumlsimit aktiviteteve teuml policiseuml seuml trafikut
Pyetja e peumlrgjithshme e auditimit ka qeneuml
ldquoA eumlshteuml policia e trafikut duke i kryer sheumlrbimet e veta neuml meumlnyreuml efikase dhe efektiverdquo
Peumlr teuml qeneuml efektiv ne neumlnkuptojmeuml peumlrmbushjen e objektivave peumlr promovimin e njeuml mjedisi
teuml mireuml dhe teuml sigurt neuml trafik qasjen neuml pajisjet e duhura dhe peumlrdorimin efektiv teuml tyre
aktivitete neuml peumlrputhje me praktikat e mira ndeumlrkombeumltare dhe afteumlsi peumlr teuml zvogeumlluar
numrin e aksidenteve teuml reumlnda rrugore Kjo po ashtu neumlnkupton aplikimin e njeuml qasje pro-
aktive dhe teuml bazuar neuml rrezik qeuml peumlrmes kontrolleve teuml nxiten sjelljet e mira teuml ngaseumlsve
Ne kemi kufizuar pyetjen e peumlrgjithshme neuml keumlto pyetje meuml specifike
1 A kaneuml policeumlt e trafikut qasje neuml informata teuml besueshme teuml peumlrditeumlsuara dhe
relevante dhe a peumlrdoren ato neuml meumlnyreuml efektive
2 A i kryejneuml njeumlsiteuml e policiseuml seuml trafikut sheumlrbimet neuml meumlnyreuml efektive
Policia e trafikut duhet para seuml gjithash teuml keteuml informata teuml duhura dhe pastaj teuml beumljeuml
peumlrdorimin efektiv teuml tyre neuml lidhje me ndarjen dhe peumlrdorimin e burimeve si dhe
planifikimin operativ
Peumlr teuml qeneuml efektive policia e trafikut duhet qeuml teuml adresojeuml analizat e rreziqeve si peumlr
shembull ku kur dhe si ka meuml shumeuml gjasa teuml ndodhin aksidentet
13 Kriteret e auditimit
Auditimi ka vlereumlsuar performanceumln e patrullave teuml policiseuml seuml trafikut kundrejt kritereve teuml
hartuara nga praktikat meuml teuml mira ndeumlrkombeumltare rregulloreve dhe udheumlzuesve teuml PK-seuml
politikave etj Ne kemi peumlrdorur keumlto kritere
1 A janeuml marreuml neuml konsiderateuml nga policia e trafikut gjateuml planifikimit teuml aktiviteteve teuml
dheumlnat peumlr aksidentet dhe
2 A janeuml marreuml vendimet peumlr patrollime (neuml koheuml dhe vend teuml duhur) teuml bazuara neuml
rrezikun e identifikuar meuml hereumlt
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
3
14 Metodologjia fusheumlveprimi dhe kufizimet e auditimit
Ne kemi aplikuar njeuml gameuml metodash peumlr mbledhjen e deumlshmive peumlr trsquoiu peumlrgjigjur pyetjeve
teuml auditimit Ne kemi
1 Rishikuar kornizeumln ligjore
2 Rishikuar dokumente relevante si
a Raportet vjetore teuml viteve 2012-2014 teuml PK
b Analizat e aksidenteveteuml kryera nga PK
c Analizat e procedurave teuml puneumls fleteuml-patrullimeve dhe shkresat e ndryshme teuml PK
d Pyeteumlsoreumlt dhe listat kontrolluese peumlr PK-neuml dhe
e Raportet e inspektimeve nga IPK-ja3
3 Intervistuar persona peumlrgjegjeumls nga PK MI
4 Veumlzhguar inspektimet e kryera nga policia e trafikut
5 Marreuml pjeseuml neuml konferenca dhe seminare ku eumlshteuml diskutuar peumlr sigurineuml neuml trafikun
rrugor dhe
6 Konsultuar shumeuml studime teuml kryera nga KB BE BB OBSH-ja
Ekipi i auditimit nuk ka mundur trsquoi studiojeuml teuml gjitha njeumlsiteuml e policiseuml seuml trafikut auditimi
eumlshteuml fokusuar neuml vlereumlsimin e praktikave teuml aplikuara neuml tre nga teteuml njeumlsiteuml ekzistuese ku
ndodhin peumlrafeumlrsisht meumlse 60 e numrit teuml peumlrgjithsheumlm teuml aksidenteve Ato njeumlsi ishin
Njeumlsiteuml Rajonale teuml Komunikacionit Rrugor teuml Prishtineumls dhe teuml Pejeumls teuml cilat mbulojneuml njeuml
territor teuml gjereuml teuml rrugeumlve neuml Kosoveuml teuml peumlrbeumlreuml nga disa komuna dhe vendkalime kufitare4
Njeumlsia e Prishtineumls eumlshteuml peumlrzgjedhur duke pasur parasysh statusin qeuml e ka qyteti si qendeumlr
administrative5 Gjithashtu ne kemi ekzaminuar Njeumlsineuml peumlr Kontrollin e Autostradeumls qeuml
eumlshteuml peumlrgjegjeumlse peumlr arterien kryesore teuml qarkullimit rrugor neuml Kosoveuml
Auditimi eumlshteuml fokusuar neuml vlereumlsimin e fazeumls planifikuese dhe teuml kryerjes seuml kontrolleve ndash
patrullimeve ndash dhe jo neuml aktivitete teuml tjera qeuml njeumlsiteuml i kryejneuml siccedil janeuml hetimet etj
Periudha e auditimit i mbulon vitet 2012-2014
3 Inspektorati Policor i Kosoveumls (IPK) eumlshteuml agjenci neuml kuadeumlr teuml MPB-seuml qeuml funksionon neuml bazeuml teuml Ligjit 03L-
231 Njeuml ndeumlr funksionet themelore teuml IPK-seuml eumlshteuml edhe ldquoInspektimi i strukturave dhe funksioneve teuml Policiseuml seuml Kosoveumls peumlr teuml siguruar llogaridheumlnie efektivitet dhe efikasitet neuml zbatueshmeumlrineuml e ligjeve dhe procedurave standarde teuml operimit neuml fuqirdquo
4 Sipas struktureumls organizative teuml PK-seuml ekzistojneuml shtateuml rajone- Drejtori Rajonale brenda teuml cilave operojneuml njeumlsiteuml e policiseuml seuml trafikut peumlrderisa NjKA operon brenda Divizionit teuml Komunikacionit Rrugor
5 Sipas raportit teuml NjRKRr-PR neuml rajonin e Prishtineumls janeuml teuml regjistruara rreth 80000 automjete (nga rreth 280000 sa janeuml teuml regjistruara neuml Kosoveuml) dhe brenda 24 oreumlve neuml teuml frekuentojneuml rreth 100000 automjete
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
4
15 Struktura e raportit
Ky raport peumlrbeumlhet nga gjashteuml kapitujt e meumlposhteumlm
Kapitulli 1 Hyrja
Kapitulli 2 Siguria neuml trafik dhe Policia
Kapitulli 3 A ka policia e trafikut qasje neuml informata teuml besueshme teuml peumlrditeumlsuara
dhe relevante si dhe apeumlrdoren ato neuml meumlnyreuml efektive
Kapitulli 4 A i kryen policia e trafikut sheumlrbimet e veta neuml meumlnyreuml efektive
Kapitulli 5 Konkluzionet dhe
Kapitulli 6 Rekomandimet
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
5
2 Siguria neuml trafik dhe policia
21 Siguria neuml trafik perspektivat
Mjedisi i sigurt - peumlrfshireuml edhe sigurineuml neuml trafikun rrugor - eumlshteuml vendimtar peumlr zhvillimin
ekonomik teuml vendit Mbrojtja e jeteumls dhe proneumls eumlshteuml e nevojshme peumlr ccedildo shoqeumlri
Siguria neuml trafik eumlshteuml problem i peumlrhapur neuml mbareuml boteumln6 Organizata Boteumlrore e
Sheumlndeteumlsiseuml (OBSH) ka theksuar se ccedildo 30 sekonda dikush diku vdes neuml njeuml aksident rrugor
dhe dhjeteuml persona leumlndohen reumlndeuml OBSH pret qeuml numri i vdekjeve neuml nivel global teuml arrijeuml
afro 2 milion deri neuml vitin 2030 nga 13 milioneuml sa eumlshteuml tani Ekzistenca e njeuml strategjie
kombeumltare teuml siguriseuml neuml rrugeuml mund teuml shihet si njeuml tregues qeuml siguria neuml rrugeuml eumlshteuml njeuml
ccedileumlshtje neuml agjendeumln politike7
Gjithashtu neuml BE transporti rrugor eumlshteuml meuml i rreziksheumlm dhe meuml i kushtuesheumlm neuml aspektin
e jeteumls njereumlzore Siguria neuml rrugeuml eumlshteuml problem i madh shoqeumlror i peumlrbashkeumlt peumlr teuml gjitha
vendet e BE-seuml Neuml vitin 2009 meuml shumeuml se 35000 njereumlz kaneuml vdekur neuml rrugeumlt e BE-seuml e qeuml
eumlshteuml ekuivalente me njeuml qytet teuml meseumlm dhe jo meuml pak se 15 milioneuml persona janeuml leumlnduar8
Peumlr teuml peumlrmireumlsuar sigurineuml neuml rrugeuml eumlshteuml vendosur njeuml objektiv sasior zvogeumllim peumlr 50 teuml
numrit teuml vdekjeve nga aksidentet rrugore deri meuml 2020 duke filluar nga viti 2010 Pavareumlsisht
suksesit neumlpeumlrmjet programeve teuml BE-seuml rrugeumlt evropiane janeuml ende larg peumlr teuml qeneuml teuml sigurta
BE-ja ka peumlrcaktuar disa objektiva neuml bazeuml teuml orientimeve teuml politikave teuml saj peumlr sigurineuml neuml
rrugeuml duke theksuar si esenciale arsimin trajnimin dhe zbatimin9
Neuml Kosoveuml sfida e siguriseuml neuml rrugeuml eumlshteuml identifikuar gjateuml viteve teuml fundit Neuml vitin 2009
eumlshteuml themeluar njeuml organ ndeumlrministror i quajtur Keumlshilli peumlr Sigurineuml neuml Komunikacionin
Rrugor10 Roli i keumltij Keumlshilli eumlshteuml teuml ndeumlrtojeuml bashkeumlpunimin mes ministrive peumlrgjegjeumlse peumlr
promovimin e siguriseuml neuml rrugeuml Koheumlve teuml fundit eumlshteuml hartuar ldquoDraft-Strategjia Kombeumltarerdquo
nga Keumlshilli dhe si e tilleuml eumlshteuml proceduar peumlr miratim neuml Qeveri Korniza ligjore edhe pse e
mangeumlt eumlshteuml zbatuar pjeseumlrisht dhe eumlshteuml neuml shqyrtim e sipeumlr11 Komunat dhe Keumlshillat
6 Ccedileumlshtja e siguriseuml seuml trafikut riafirmon objektivin afatgjateuml teuml keumlrkuar nga KB peumlr teuml zvogeumlluar numrin e
aksidenteve deri meuml 2020 (Rezoluta e Asambleseuml seuml Peumlrgjithshme teuml KB-seuml ARES64255 mars 2010) 7 Neuml krahasim me vendet e tjera evropiane Kosova eumlshteuml njeuml ndeumlr vendet e pakta qeuml nuk e ka miratuar ende njeuml
strategji kombeumltare peumlr sigurineuml neuml trafik 8 European Commission (EC) Towards a European Road Safety Area Policy Orientations on Road Safety 2011-
2020 (Brussels 2010) 9 Ibidem 10 Themelimi i keumltij keumlshilli eumlshteuml parapareuml me Ligjin mbi Sigurineuml neuml Komunikacion (2007) ldquoProgrami peumlr
sigurineuml rrugorerdquo eumlshteuml miratuar neuml vitin 2010 me qeumlllim teuml zvogeumllimit teuml trendit negativ teuml siguriseuml rrugore neuml Kosoveuml
11 Drafti i ligjit teuml ri eumlshteuml neuml pocedureuml parlamentare peumlr miratim
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
6
Komunaleuml peumlr Siguri teuml Komunitetit teuml themeluar neuml secileumln komuneuml luajneuml njeuml rol teuml veccedilanteuml
neuml aspektin e siguriseuml publike12
22 Policia e Kosoveumls organizimi dhe peumlrgjegjeumlsiteuml
PK-ja eumlshteuml autoriteti kompetent peumlrgjegjeumls peumlr zbatimin e politikave teuml siguriseuml kombeumltare
ku peumlrfshihet edhe trafiku rrugor Roli i policiseuml - neuml fusheumln e siguriseuml neuml trafik - eumlshteuml mjaft
specifik dhe aplikohet peumlrmes aktiviteteve teuml ndryshme Peumlrgjegjeumlsiteuml kryesore janeuml zbatimi i
ligjeve teuml trafikut reagimet ndaj aksidenteve dhe ngritja e nivelit teuml ndeumlrgjegjeumlsimit peumlrmes
qasjes proaktive Policia e trafikut sheumlrben si njeuml pengeseuml peumlr ngaseumlsit teuml cileumlt nuk i
respektojneuml rregullat e trafikut dhe nuk u binden atyre13
PK-ja ka aprovuar njeuml ldquoPlan Strategjik Zhvillimor 2011-2015rdquo14 ku njeuml nga objektivat
strategjike eumlshteuml ngritja e nivelit teuml siguriseuml publike dhe besimit teuml qytetareumlve (trafikut
rrugor)
PK-ja eumlshteuml e organizuar neuml nivel qendror dhe lokal15 Drejtoria e Peumlrgjithshme e PK-seuml
(kryesuar nga Drejtori i Peumlrgjithsheumlm) eumlshteuml peumlrgjegjeumlse neuml nivel vendi Neuml nivelin rajonal
janeuml shtateuml njeumlsi rajonale - Drejtori Rajonale (DR) - peumlrgjegjeumlse peumlr sigurineuml publike Stacionet
e policiseuml janeuml peumlrgjegjeumlse peumlr policineuml lokale neuml secileumln komuneuml16
Policia e trafikut eumlshteuml e organizuar neuml keumlteuml meumlnyreuml neuml nivelin qendror Divizioni i
Komunikacionit Rrugor (DKRr) eumlshteuml peumlrgjegjeumls peumlr menaxhim strategjik udheumlzime urdhra
dhe plane operative peumlr njeumlsiteuml operative (njeumlsiteuml e policiseuml seuml trafikut) Neuml nivel operativ
DKRr eumlshteuml peumlrgjegjeumls peumlr kontrollimin e autostradeumls peumlrmes Njeumlsiseuml peumlr Kontrollin e
Autostradeumls (NjKA) DKRr ka zhvilluar planet e veprimit qeuml kaneuml peumlr qeumlllim adresimin e
sfidave teuml cilat pengojneuml sigurineuml e qeumlndrueshme teuml trafikut rrugor17
Njeumlsiteuml peumlrkateumlse operative janeuml pjeseuml e DR-ve si dhe i raportojneuml DR-ve dhe DKRr-seuml NjKA
raporton drejtpeumlrdrejt tek DKRr
12 Detyrat dhe peumlrgjegjeumlsiteuml e keumltij Keumlshilli janeuml teuml peumlrcaktuara me UA nr 272012 MPB ndash 032012 dhe kaneuml teuml
beumljneuml meuml shumeuml me siguri teuml peumlrgjithshme duke mos u potencuar neuml meumlnyreuml teuml veccedilanteuml sigurineuml neuml trafik Aneumltareuml teuml keumltyre keumlshillave janeuml edhe komandanteumlt e stacioneve policore teuml komunave peumlrkateumlse
13 European Transport Safety Council (ETSC) Policing Enforcement Strategies to Reduce Traffic Casualties in Europe (Brussels 1999) fq 11
14 Bazuar neuml keumlteuml dokument PK-ja ka parapareuml ndeumlrmarrjen e keumltyre masave siccedil janeuml prezenceuml meuml teuml madhe policore peumlrmes patrullimeve meuml teuml shpeshta neuml ldquopika teuml zezardquo kontakte teuml drejtpeumlrdrejta dhe keumlshillimit me qytetareuml organizim teuml aktiviteteve proaktive me qeumlllim teuml edukimit teuml qytetareumlve shtimi i numrit teuml kontrolleve dhe veprimeve tjera policore neuml trafik
15 Shih ldquoShtojceumln Irdquo ndash struktura organizative e PK-seuml 16 Ligji peumlr Policineuml 04L-076 aprovuar meuml 2012 e definon Policineuml e Kosoveumls si sheumlrbim publik qeuml funksionon
brenda MPB-seuml 17 DKRr ka neumlnshkruar njeuml memorandum bashkeumlpunimi me Policineuml e Republikeumls seuml Shqipeumlriseuml peumlr patrullimet e
peumlrbashkeumlta teuml policiseuml seuml trafikut me qeumlllim teuml rritjes seuml siguriseuml neuml trafikun rrugor gjateuml sezonit teuml vereumls
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
7
Detyrat e njeumlsive patrulluese janeuml teuml peumlrcaktuara neuml ldquoUdheumlzuesin peumlr meumlnyreumln e kryerjes seuml
detyrave neuml mbikeumlqyrjen dhe rregullimin e trafikut rrugorrdquo Peumlrveccedil keumltyre dokumenteve PK
ka miratuar gjithashtu ldquoManualin peumlr Parime dhe Procedura Standarde Operativepeumlrshkrime
teuml puneumlsrdquo si dhe udheumlzime peumlr operacione
23 Roli i policiseuml seuml trafikut
Qeumlllimi i policiseuml seuml trafikut eumlshteuml teuml sigurojeuml leumlvizjen e sigurt neuml rrugeuml teuml parandalojeuml
shkeljet neuml trafik dhe teuml marreuml masat e duhura kundeumlr shkeleumlsve Patrullimi ka njeuml rol
mbikeumlqyreumls parandalues dhe krijon njeuml ambient meuml teuml sigurt peumlr teuml gjitheuml aktereumlt neuml trafik
Policia e trafikut analizon planifikon dhe harton strategji peumlr nivel teuml qeumlndruesheumlm teuml
siguriseuml neuml trafik Njeumlsiteuml e policiseuml seuml trafikut janeuml njeumlsi peumlrgjegjeumlse peumlr
Planifikimin e patrullimeve - faza e planifikimit teuml aktiviteteve operative bazohet neuml
analizat e shkaqeve qeuml qeumlndrojneuml pas aksidenteve teuml trafikut (faktoreumlt e rrezikut)
Patrullimet - kryhet neuml meumlnyra teuml ndryshme neuml koheuml teuml ndryshme dhe me mjete teuml
ndryshme Pikat kontrolluese ku kryhen patrullimet peumlrcaktohen neuml bazeuml teuml
analizave teuml rrezikut teuml larteumlpeumlrmendur dhe
Hetimet e aksidenteve - peumlrfshijneuml hetimin e ploteuml teuml tyre dhe kaneuml peumlr qeumlllim rritjen
e siguriseuml neuml trafikun rrugor Hartohen raporte peumlrfshireuml analizat mbi faktoreumlt qeuml i
shkaktojneuml aksidentet18
Mbikeumlqyrja e fluksit teuml trafikut beumlhet peumlrmes praniseuml seuml policiseuml seuml trafikut neuml rrugeuml dhe
mund teuml beumlhet edhe me ndihmeumln e pajisjeve teknike monitoruese ndash kamerave teuml
shpejteumlsiseuml19 etj
24 Organizatat e tjera teuml angazhuara
Neuml adresimin e siguriseuml seuml trafikut rrugor janeuml teuml peumlrfshireuml disa aktereuml
Qeveria eumlshteuml peumlrgjegjeumlse peumlr krijimin e politikave teuml siguriseuml peumlr qytetareuml peumlrfshireuml edhe
trafikun Neumln kornizeumln e aplikueshme ligjore Qeveria Ministria e Puneumlve teuml Brendshme
(MPB) dhe Ministria e Infrastruktureumls (MI) ndajneuml peumlrgjegjeumlsineuml kryesore peumlr vendosjen e
18 Njeumlsiteuml e Policiseuml seuml Trafikut kryejneuml hetime peumlr aksidentet e trafikut qeuml rezultojneuml me fatalitet leumlndime teuml
reumlnda dhe aksidentet me deumlme teuml shumta Neuml aneumln tjeteumlr stacionet policore i hetojneuml aksidentet me deumlme meuml teuml vogla
19 lsquorsquoKamera teuml shpejteumlsiseumlrsquorsquo eumlshteuml emri i zakonsheumlm peumlr kamerat e siguriseuml qeuml peumlrdoren nga forcat e policiseuml Ekzistojneuml kateumlr lloje kryesore kamera fikse teuml cilat janeuml mjete pa pilot dhe fotografojneuml neuml njeuml rrugeuml ku ka pasur aksidente kamera teuml shpejteumlsineuml mbi distanceumln teuml cilat janeuml pa pilot por operojneuml neuml ccedilifte dhe zbulojneuml shpejteumlsineuml e arritur ndeumlrmjet automjeteve dhe peumlrdoren neuml meumlnyreuml tipike neuml rrugeuml meuml teuml gjata me dendeumlsi teuml larteuml peumlrplasjeje kamera leumlvizeumlse peumlr shpejteumlsineuml qeuml peumlrdoren nga policeumlt dhe vendosen neuml aneumlt e rrugeumlve dhe kamera neuml driteuml teuml kuqe qeuml peumlrdoren neuml kryqeumlzimet ku ka semaforeuml Gjithashtu sipas praktikave ndeumlrkombeumltare vendosja e kamerave false neuml vende teuml ndryshme eumlshteuml njeuml meumlnyreuml peumlr teuml rritur efektivitetin
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
8
politikave hartimin dhe zbatimin e ligjeve qeuml lidhen me sigurineuml neuml trafikun rrugor MI ka
disa detyra si
programe peumlr trajnimin e ngaseumlsve dhe vlereumlsimin e tyre
kushtet e kontrollimit teknik teuml automjeteve dhe
ndeumlrtimin dhe mireumlmbajtjen e rrugeumlve
Peumlrveccedil keumlsaj seuml bashku me PK-neuml MI-ja mbikeumlqyreuml administron dhe zbaton kornizeumln
ligjore peumlr sigurineuml publike neuml rrugeuml
Komunat janeuml peumlrgjegjeumlse peumlr ndeumlrtimin dhe mireumlmbajtjen e rrugeumlve publike lokale
Gjykatat janeuml peumlrgjegjeumlse peumlr trajtimin e veprave peumlr shkelje teuml rregullave teuml trafikut
Organet e drejteumlsiseuml peumlrmes puneumls seuml tyre kontribuojneuml neuml meumlnyreuml efektive si mekanizeumlm
mbrojteumls neuml ndeumlrgjegjeumlsimin e publikut Neumlpeumlrmjet vendimeve meritore ato veccedilaneumlrisht
ndikojneuml neuml shtypjen e fenomeneve teuml rrezikshme neuml trafik duke ndikuar keumlshtu
drejtpeumlrdrejt neuml peumlrmireumlsimin e sjelljes seuml pjeseumlmarreumlsve
Institucionet sheumlndeteumlsore kontribuojneuml neuml kujdesin sheumlndeteumlsor dhe trajtimin e qytetareumlve-
ngaseumlsve Sheumlrbimet emergjente me koheuml dhe efektive ndash me aneuml teuml trajtimit teuml duhur teuml
leumlnduarve neuml aksidente - zvogeumllojneuml pasojat e tyre Meuml tej keumlto institucione kontribuojneuml
edhe neuml edukimin e ngaseumlsve peumlr procedurat e ndihmeumls seuml pareuml dhe transportimin e duhur
teuml aksidentuarve
Institucionet e arsimit e promovojneuml edukimin efektiv teuml siguriseuml rrugore neuml shkolla
Gjithashtu mediet mund teuml rrisin ndeumlrgjegjeumlsimin e komunitetit dhe teuml kuptuarit e faktoreumlve
dhe kostove teuml aksidenteve rrugore Kompaniteuml e sigurimeve kaneuml njeuml rol teuml veccedilanteuml neuml keumlteuml
drejtim Aplikimi i koncepteve teuml sigurimit duke shpeumlrblyer ngaseumlsit qeuml nuk shkaktojneuml
aksidente i motivon ata teuml peumlrmireumlsojneuml sjelljet e tyre neuml trafik dhe si rrjedhojeuml e keumlsaj edhe
keumlto kompani ndikojneuml neuml sigurineuml rrugore
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
9
3 A ka policia e trafikut qasje neuml informata teuml
besueshme teuml peumlrditeumlsuara dhe relevante si dhe a
peumlrdoren ato neuml meumlnyreuml efektive
31 Ccedilfareuml informatash i duhen policiseuml seuml trafikut
Veprimet peumlr teuml zvogeumlluar problemet e siguriseuml neuml trafikun rrugor duhet teuml jeneuml teuml bazuara
neuml informata relevante Informatat e tilla mund teuml merren me ndihmeumln e njeuml sistemi
informativ teuml siguriseuml neuml rrugeuml20 Shumeuml vende evropiane kaneuml baza teuml ndryshme teuml teuml
dheumlnave por neuml peumlrgjitheumlsi ato janeuml neuml proneumlsi teuml agjencive kombeumltare peumlr siguri neuml rrugeuml
dhe institucionet e ndryshme ofrojneuml informata peumlr agjenciteuml e tilla21
Aktivitetet efektive teuml policiseuml seuml trafikut keumlrkojneuml informata rreth22
Faktoreumlve qeuml ndeumlrlidhen me aksidente teuml tilla si23
ngaseumlsit dhe sjelljet e tyre
llojet e automjeteve teuml peumlrfshira dhe gjendja e tyre
gjendja e rrugeumlve dhe moti
intensiteti i trafikut dhe
ku dhe kur kaneuml ndodhur aksidentet
teuml ashtuquajturave ldquopika teuml zezardquo24
ngjarjeve - kur dhe ku mund teuml rriten rreziqet peumlr aksidente
pasojave teuml aksidenteve
aktiviteteve teuml kryera nga policia e trafikut dhe ndeumlshkimet e aplikuara dhe
reagimeve peumlr rezultatet e qasjeve dhe aktiviteteve teuml ndryshme
Policia e trafikut eumlshteuml peumlrgjegjeumlse peumlr mbledhjen e teuml dheumlnave teuml nevojshme teuml cilat kryesisht
vet i prodhojneuml Autoritetet tjera ose organizatat mund teuml keneuml njohuri teuml cilat policia e
20 OECD Safety on Roads (Paris 2002) fq 10 21 Neuml Kosoveuml roli i agjenciseuml seuml tilleuml ushtrohet nga Keumlshilli peumlr Sigurineuml neuml Komunikacionin Rrugor Keumlshilli
kryesisht mbledh teuml dheumlna nga Policia e Kosoveumls 22 Kjo pjeseuml bazohet neuml literatura teuml ndryshme rreth praktikave teuml mira teuml kontrollit teuml trafikut dhe dokumente ndash
politika nga organizata teuml ndryshme ndeumlrkombeumltare 23 WHO Data Systems A Road Safety Manual for Decision-Makers and Practioners (Geneva 2010) 24 Neuml menaxhimin e siguriseuml rrugore ldquopikat e zezardquo (angblackspot) janeuml vendet ku historikisht janeuml koncentruar
aksidentet e trafikut Kjo mund teuml ndodh peumlr arsye teuml ndryshme teuml tilla si ktheseuml e ashpeumlr apo keumlnd neuml njeuml rrugeuml teuml drejteuml kryqeumlzim i fshehur neuml njeuml rrugeuml teuml shpejteuml shenja teuml dobeumlta ose teuml fshehura paralajmeumlruese neuml udheumlkryq etj
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
10
trafikut nuk i ka peumlr shembull ngjarjet ose gjendja qeuml mund teuml rriseuml rrezikun peumlr aksidentet
e trafikut Peumlr keumlteuml arsye marreumldheumlnia e ngushteuml e puneumls midis policiseuml seuml trafikut dhe
autoriteteve teuml tjera eumlshteuml thelbeumlsore
Eumlshteuml po keumlshtu e reumlndeumlsishme qeuml teuml dheumlnat teuml strukturohen dhe analizohen siccedil duhet qeuml
aktualisht teuml peumlrdoren peumlr planifikime operative dhe detyra teuml peumlrditshme Kjo do trsquoi
mundeumlsonte policiseuml seuml trafikut teuml zgjedh mjetet e duhura - neuml koheumln e duhur dhe neuml vendin
e duhur Kjo gjithashtu e beumln meuml teuml lehteuml fokusimin meuml teuml mireuml neuml sjelljet e ngaseumlsve kushtet
rrugore gjendjen dhe llojin e automjeteve (kamioneuml autobuseuml ose vetura) etj Peumlr njeuml efekt
maksimal teuml siguriseuml eumlshteuml e reumlndeumlsishme qeuml policia e trafikut teuml fokusohet neuml faktoreuml teuml cileumlt
kaneuml ndikim teuml drejtpeumlrdrejteuml neuml sigurineuml rrugore dhe ateuml neuml vende dhe koheuml teuml duhur ku
aksidentet kaneuml gjasa teuml ndodhin
32 A ka policia e trafikut qasje neuml informatat e duhura
Shumica e informatave teuml nevojshme peumlr qeumlllime teuml planifikimit peumlr policineuml e trafikut janeuml
neuml dispozicion25 Policia e trafikut ka qasje neuml dy baza teuml teuml dheumlnave SIPK teuml dheumlnat rreth
veprave penale dhe MAAP teuml dheumlnat peumlr aksidentet statistikat dhe analizat Teuml dheumlnat neuml
keumlto baza peumlrcillen neuml baza ditore javore dhe mujore Disa teuml dheumlna sigurohen peumlrmes
takimeve dhe shkeumlmbimit me autoritetet tjera - institucionet rrugore sheumlndeteumlsore dhe
gjykatat neuml lidhje me kundeumlrvajteumlsit dhe ndeumlshkimet Teuml dheumlnat rreth aksidenteve dhe
pasojave teuml tyre janeuml teuml plota
Policia e trafikut eumlshteuml mjaft mireuml e informuar rreth ngjarjeve dhe gjendjes se ku dhe kur
mund teuml rriten rreziqet peumlr aksidente Bashkeumlpunimi me autoritetet tjera qendrore dhe lokale
dhe me shoqeumlrineuml civile ofron teuml dheumlna peumlr intensitetin e trafikut gjendjen neuml rrugeuml etj26
Mund teuml keumlrkohet nga policia e trafikut teuml sigurojeuml ndihmeuml peumlr autoritetet tjera bie fjala teuml
jeteuml e pranishme afeumlr shkollave teuml ndihmojeuml organet e inspektimit teuml ngriteuml ndeumlrgjegjeumlsimin
neuml parandalimin e rrezikut neuml trafik etj27
Neuml tabeleumln e meumlposhtme eumlshteuml peumlrmbledhur qasshmeumlria e njeumlsive policore teuml trafikut neuml
informata teuml nevojshme teuml llojeve teuml ndryshme Qasjen e kemi klasifikuar neuml kateumlr kategori28
25 Sipas praktikave ndeumlrkombeumltare burimi meuml i zakonsheumlm peumlr teuml dheumlnat rreth aksidenteve janeuml teuml dheumlnat e
policiseuml Megjithateuml shumeuml aksidente nuk raportohen neuml polici - me ose pa deumlmtime teuml vogla apo pa leumlndime 26 Raportet vjetore teuml PK-seuml peumlr vitet 2012 dhe 2013 27 Examinimi i raporteve teuml ndryshme planeve ditore teuml policiseuml seuml trafikut etj 28 Peumlr meuml shumeuml shpjegime shih ldquoShtojceumln IIrdquo
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
11
Tabela 1 Qasshmeumlria e policiseuml seuml trafikut neuml informata teuml nevojshme peumlr planifikimin
operativ
ploteumlsisht kryesisht pjeseumlrisht shumeuml pak
Informata peumlr faktoreumlt qeuml ndeumlrlidhen me aksidentet x
Informatat peumlr pasojat e aksidenteve x
Informata mbi ngjarjet kushtet kur ku rreziqet mund teuml rriten peumlr aksidente
x
Informata rreth aktiviteteve teuml kryera nga policia e trafikut dhe ndeumlshkimet e aplikuara
x
Reagimet ndaj rezultateve teuml qasjeve teuml ndryshme dhe aktiviteteve
x
Siccedil shihet meuml sipeumlr ekzistojneuml fusha ku informatat e nevojshme nuk janeuml ploteumlsisht teuml
qasshme - kur eumlshteuml e nevojshme Ka ende fusha qeuml duhet teuml zhvillohen para se policia e
trafikut teuml mund teuml pranojeuml informata neuml koheuml peumlr ngjarjet dhe kushtet kur dhe ku mund teuml
rriten rreziqet peumlr aksidente Informatat ldquoonlinerdquo ose neuml koheuml reale nga autoritetet e rrugeumlve
dhe peumlrpjekjet shteseuml peumlr teuml ngritur rrjete me aktereuml teuml ndrysheumlm janeuml shembuj teuml
aktiviteteve qeuml mund teuml shtojneuml vlereuml
Raportimi i performanceumls neuml disa aspekte nuk eumlshteuml i zhvilluar edhe aq mireuml Nga sistemi
aktual i informatave eumlshteuml veumlshtireuml teuml kuptohet secila peumlrpjekje qeuml do teuml sigurojeuml bazeuml solide
peumlr zhvillimin e raportimit
Kapacitetet meuml pak teuml zhvilluara janeuml ato peumlr vlereumlsimin e efektivitetit teuml qasjeve dhe
aktiviteteve teuml ndryshme Disa peumlrpjekje janeuml iniciuar peumlr shembull neuml hartimin e raporteve
peumlr aktivitetet e kryera por jo neuml matjen e veprimeve teuml ndeumlrmarra neuml meumlnyreuml qeuml teuml
parandalohen aksidentet
33 A eumlshteuml policia e trafikut duke i peumlrdorur informatat neuml
meumlnyreuml efektive
Cileumlsia e interpretimit teuml teuml dheumlnave eumlshteuml vendimtare neuml peumlrcaktimin e aktiviteteve teuml
duhura teuml policiseuml seuml trafikut Njeuml shembull disa nga faktoreumlt e aksidenteve teuml ofruara neumlpeumlr
dosje ndash siccedil janeuml kushtet klimatike dhe gjendjet e rrugeumlve ndash mund teuml shpjegojneuml ndonjeuml
aksident por neuml realitet ngasja e pakujdesshme ose shpejteumlsia mund teuml jeneuml shkaku i veumlrteteuml
Me fjaleuml teuml tjera policia e trafikut ka nevojeuml peumlr informata rreth kushteve klimatike dhe
gjendjes neuml rrugeuml qeuml teuml planifikojeuml aktivitetet e saj mireumlpo kontrollet aktuale ndash me qeneuml
efektive ndash duhet teuml fokusohen neuml aspekte tjera si shpejteumlsia dhe sjelljet e ngaseumlsve Njeuml ccedileumlshtje
tjeteumlr qeuml mund teuml ngritet neuml keumlteuml kontekst eumlshteuml nevoja peumlr informata Edhe neumlse keumlto
informata janeuml ligjeumlrisht dhe teknikisht korrekte ato mund teuml diskutohen nga njeuml
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
12
perspektiveuml e kontrollit teuml trafikut neumlse janeuml mbivendosur ose tepeumlr teuml detajuara peumlr trsquou
peumlrshtatur nevojave praktike teuml policiseuml trafikut29
Shfryteumlzimi efektiv i informatave keumlrkon qeuml ato teuml
konsiderohen relevante dhe teuml dobishme nga ana e peumlrdoruesit
doreumlzohen neuml koheumln e duhur peumlr njeumlsiteuml e duhura
interpretohen neuml meumlnyreuml korrekte nga ana e peumlrdoruesit
peumlrdoren peumlr analiza dhe vlereumlsim neuml nivele teuml ndryshme
kaneuml ndikim neuml puneumln e peumlrditshme neuml terren dhe
peumlrdoren peumlr teuml meumlsuar dhe vepruar peumlr ndryshim dhe peumlrmireumlsim
Informatat peumlr planifikimin e aktiviteteve nuk janeuml peumlrdorur sistematikisht nga policia e
trafikut neuml meumlnyreuml efektive peumlr teuml maksimizuar efektivitetin e puneumls neuml aktivitetet e
peumlrditshme Peumlrveccedil keumlsaj ato janeuml peumlrdorur rralleuml peumlr vendimet rreth meumlnyreumls se si duhet
peumlrmireumlsuar aktivitetet e policiseuml seuml trafikut teuml cilat janeuml - peumlrgjitheumlsisht - duke peumlrseumlritur teuml
njeumljteumln strategji teuml zbatimit Detyrat e adresuara neuml fleteumlt-patrulluese nuk ishin shpesh neuml
peumlrputhje me planet operative30
Analizat e shkaqeve qeuml qeumlndrojneuml pas aksidenteve interpretohen nga njeumlsiteuml e policiseuml seuml
trafikut dhe peumlrcillen te DKRr neuml baza teuml rregullta Analizat shteseuml teuml prodhuara nga DKRr
peumlrdoren pjeseumlrisht neuml peumlrputhje me faktoreumlt e identifikuar teuml rrezikut31
Tabela 2 Peumlrdorimi i informatave teuml nevojshme nga policia e trafikut peumlr planifikim
operativ
Peumlrdorimi i informatave Gjithhereuml Shpesh Ndonjeumlhereuml Rralleuml
Teuml interpretuara analizuara dhe kombinuara me teuml dheumlna tjera
x
Teuml doreumlzuara me koheuml te njeumlsia e duhur x
Teuml peumlrdorura peumlr planifikim operativ dhe puneuml teuml peumlrditshme
x
Teuml peumlrdorura peumlr teuml meumlsuar dhe peumlr vendime peumlr peumlrmireumlsim
x
29 Ekzaminimi i klasifikimeve teuml DKRr peumlr shkaqet e aksidenteve neuml trafik ldquoStatistika dhe analiza e aksidenteve
neuml trafikrdquo peumlr vitet 2012 dhe 2013 30 Ekzaminim i aktiviteteve teuml bazuara neuml plane operative 31 Ekzaminimi i klasifikimeve teuml DKRr peumlr shkaqet e aksidenteve teuml trafikut ldquoStatistika dhe analiza e aksidenteve
neuml trafikrdquopeumlr vitet 2012 dhe 2013
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
13
Raportet vjetore teuml DKRr-seuml i peumlrshkruajneuml faktoreumlt e aksidenteve rrugore neuml krahasim me
vitet e meumlparshme Rezultatet e informatave peumlr faktoreumlt qeuml ndeumlrlidhen me aksidentet
trajtohen siccedil duhet veteumlm kur policia e trafikut zbaton masat neuml planet operative ose urdhrat
nga DKRr Neuml planifikimin operativ policia e trafikut ka peumlrdorur informatat rreth
shpeshteumlsiseuml dhe shkaqeve teuml aksidenteve Aktivitetet janeuml teuml ndryshme dhe varen thjesht
nga vendndodhja gjeografike dhe intensiteti i trafikut por kryesisht janeuml orientuar neuml
monitorimin e shpejteumlsiseuml32 Peumlrveccedil keumlsaj njeumlsiteuml e trafikut (duke peumlrjashtuar NjKA-neuml) nuk i
drejtojneuml gjithnjeuml aktivitetet me sheumlnjesteumlr edhe neuml rrugeumlt tjera jo-rajonale
Detyrat rutineuml nuk adresojneuml detyra teuml veccedilanta vis-agrave-vis treguesve teuml identifikuar neuml analizeumln
e aksidenteve Sipas krahasimit teuml teuml dheumlnave patrullimet e vlereumlsuara rutineuml teuml policiseuml seuml
trafikut kryesisht kaneuml sheumlnjestruar faktorin shpejteumlsi Kjo neumlnkupton se informatat nuk janeuml
peumlrdorur ploteumlsisht peumlr detyrat e peumlrditshme Shumica e patrullimeve kryesisht kryhen pa
ndonjeuml objektiv tjeteumlr shteseuml Aktivitetet aktuale teuml peumlrditshme ndash peumlr teuml qeneuml efektive - do teuml
duhet teuml fokusohen neuml aspekte teuml tjera teuml ndryshme siccedil eumlshteuml sjellja e ngaseumlsve (mbajtja e
distanceumls ngasja e pakujdesshme etj)
Informatat peumlrdoren rralleuml peumlr teuml identifikuar peumlrmireumlsimet e mundshme teuml veprimeve
parandaluese33 Shumica deumlrrmuese e aktiviteteve teuml kryera nuk janeuml teuml peumlrmbledhura neuml
raporte post-operative peumlr teuml matur progresin drejt objektivave teuml vendosura Peumlr meuml tepeumlr
peumlrzierja e prioriteteve neuml patrullime nuk ishte gjithnjeuml e bazuar neuml informatat e
disponueshme34
32 Shembuj teuml tjereuml teuml intensifikimit teuml patrullimeve peumlrfshijneuml ndalesat peumlr automjete sipas planeve operative
ngjarjet sportive dhe klubet e nateumls etj Automjetet inspektohen neuml baza vjetore derisa veteumlm hereumlpashere adresohen me plane teuml peumlrbashkeumlta operative Policia e trafikut - MI
33 Ekzaminimi i raporteve teuml njeumlsive teuml policiseuml seuml trafikut peumlr vitet 2012 dhe 2013 34 Vlen teuml peumlrmendet se bazuar neuml informatat peumlr aksidente DKRr ka keumlrkuar nga NjRKRr-PR qeuml teuml shtohet
numri i kontrolleve neuml disa rrugeuml siccedil ishte rasti neuml rrugeumln Prishtineuml-Podujeveuml-Merdareuml Si rezultat i angazhimeve shteseuml numri i aksidenteve neuml keumlteuml aks rrugor eumlshteuml zvogeumlluar duksheumlm neuml periudheumln janar-maj 2014 neuml krahasim me vitin 2013
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
14
4 A i kryen policia e trafikut sheumlrbimet neuml meumlnyreuml
efektive
41 Si teuml matet efektiviteti i policiseuml seuml trafikut
Qeumlllimi i peumlrgjithsheumlm peumlr policineuml e trafikut seuml bashku me autoritetet e tjera peumlrgjegjeumlse siccedil
kemi peumlrmendur eumlshteuml teuml minimizohen aksidentet e trafikut dhe teuml ndihmohet peumlr njeuml mjedis
teuml sigurt teuml trafikut Shtrohet pyetja se si duhet teuml veprojeuml policia e trafikut peumlr teuml
peumlrmbushur neuml meumlnyreumln meuml teuml mireuml teuml mundshme keumlto objektiva Peumlrveccedil keumlsaj a eumlshteuml fare
e mundur teuml maten rezultatet e policiseuml seuml trafikut peumlr shkak teuml faktoreumlve teuml tjereuml qeuml ndikojneuml
neuml veumlllimin dhe karakterin e ldquoaksidenteverdquo
Zvogeumllimi i aksidenteve teuml reumlnda teuml trafikut eumlshteuml njeuml lloj mateumlsi qeuml tregon peumlr rezultatin e
peumlrgjithsheumlm se neuml ccedilrsquomeumlnyreuml operojneuml autoritetet peumlrgjegjeumlse rrugore ose teuml policiseuml seuml
trafikut Megjithateuml eumlshteuml matje shumeuml e peumlrgjithshme qeuml varet nga shumeuml faktoreuml siccedil janeuml
rrugeumlt dhe moti sjelljet e ngaseumlsve numri i automjeteve dhe gjendja e tyre angazhimi i
autoriteteve tjera rregullimi aktual kushtet financiare etj
Ekzistojneuml edhe matje teuml tjera teuml zakonshme Mund teuml studiohen neumlse mjetet e teuml duhura janeuml
neuml dispozicion dhe neumlse ato janeuml peumlrdorur neuml meumlnyreuml efektive peumlr shembull a janeuml peumlrdorur
kamerat e shpejteumlsiseuml dhe radareumlt aty ku do teuml shtonin meuml shumeuml vlereuml (rreziku i larteuml peumlr
aksidentet e trafikut peumlr shkak teuml shpejteumlsiseuml seuml automjetit) a beumlhen teste alkooli ku do teuml
shtonin meuml shumeuml vlereuml etj Gjithashtu mund teuml shqyrtohen neumlse njeumlsiteuml e kontrollit neuml koheuml
teuml duhur sigurojneuml autoritetet peumlrgjegjeumlse rrugore me propozime peumlr ndryshimin e
kufizimeve teuml shpejteumlsiseuml veumlnien e shenjave paralajmeumlruese riparimin e rrugeumlve largimin e
pengesave neuml rrugeuml etj
Mund edhe teuml matet meumlnyra se si shpeumlrndahen burimet neuml koheuml dhe neuml hapeumlsireuml Idealisht
mjetet e duhura duhet peumlrdorur peumlr teuml kontrolluar gjeumlrat e duhura neuml koheumln e duhur dhe
vendin e duhur Aktivitetet e patrullimit neuml koheuml dhe hapeumlsireuml duhet teuml ndeumlrlidhen sa meuml
shumeuml qeuml teuml jeteuml e mundur me ateuml se kur dhe ku ndodhin aksidentet e trafikut
Kundrejt propozimeve teuml meumlsipeumlrme mund teuml shtrohet pyetja A eumlshteuml e mundur qeuml policia
e trafikut teuml punojeuml meuml mireuml apo meuml dobeumlt a eumlshteuml policia e trafikut neuml gjendje teuml meumlsojeuml dhe
a janeuml neuml gjendje teuml marrin vendime ccedilfareuml teuml beumljneuml dhe si teuml beumlhet Peumlrgjigja e qarteuml peumlr teuml
gjitha keumlto pyetje eumlshteuml pozitive Eumlshteuml e reumlndeumlsishme teuml theksohet se megjithateuml asnjeuml matje
nuk eumlshteuml e peumlrsosur dhe e ploteuml vetvetiu Ccedileumlshtje kryesore eumlshteuml qeuml teuml peumlrdoren informatat
dhe teuml dheumlnat relevante teuml besueshme dhe qeuml janeuml neuml gjendje trsquoi ofrojneuml policiseuml seuml trafikut
udheumlzime se si teuml punojneuml meuml zgjuar ndash teuml jeneuml meuml efektiv - neuml meumlnyreuml qeuml trsquoi afrohen qeumlllimit
qeuml teuml ndikojneuml neuml numrin e aksidenteve fatale
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
15
42 A i ka policia e trafikut mjetet e duhura qeuml teuml jeteuml efektive
Peumlr shkak se rreziku i aksidenteve peumlrcaktohet nga faktoreuml teuml ndrysheumlm policia e trafikut
duhet teuml peumlrdoreuml mjete teuml llojllojshme peumlr teuml adresuar vendimet ndikuese mbi kufizimet e
shpejteumlsiseuml dhe shenjat paralajmeumlruese dhe meuml drejtpeumlrdrejteuml peumlrmes masave teuml ndryshme
teuml kontrollit teuml trafikut siccedil janeuml kamerat peumlr shpejteumlsi radareumlt testet e alkoolit kontrollet e
automjeteve dhe teuml flukseve teuml trafikut gjendjen e rrugeumlve dhe sjelljet e ngaseumlsve35
Neuml meumlnyreuml qeuml teuml keteuml qasjen direkte neuml meumlnyreuml efektive policia e trafikut duhet teuml
Orientojeuml peumlrpjekjet e tyre neuml
- Vendndodhjet me rrezik teuml larteuml rrugeumlt apo vendet ku aksidentet mund teuml
ndodhin
- Neuml koheumln diteumlt dhe oreumlt me rrezik teuml larteuml kur aksidentet mund teuml jeneuml meuml teuml
shpeshta
- Vendndodhjet me rrezik ad-hoc neuml koheuml teuml caktuar (ngjarje teuml peumlrkohshme)
Fokusojeuml kontrollet neuml faktoreumlt qeuml ndeumlrlidhen me aksidente si
- Sjellja e ngaseumlsve me rrezik teuml larteuml
- Faktoreumlt mekanik teuml rrezikut teuml larteuml te automjetet veccedilaneumlrisht kamioneumlt e
meumldhenj
- Rrugeumlt me rrezik teuml larteuml dhe kushtet e motit
Aplikojeuml ndeumlshkime teuml duhura peumlr ata qeuml keumlrceumlnojneuml sigurineuml neuml trafik peumlrmes
- Paralajmeumlrimeve verbale apo teuml dokumentuara dhe llojeve teuml ndryshme teuml
gjobave etj
Peumlr teuml qeneuml efektive policia e trafikut duhet teuml keteuml punonjeumls kompetent dhe pajisje teuml
duhura automjete teuml pajisura mireuml (teuml shenjeumlzuara dhe teuml pashenjeumlzuara) motoccedilikleta
radareuml dhe teste teuml alkoolit Neuml shumeuml vende policia e trafikut eumlshteuml e pajisur edhe me
helikoptereuml kamera teuml shpejteumlsiseuml teste kundeumlr narkotikeumlve etj36 Peumlrvoja neuml BE dhe vende teuml
tjera tregon se kamerat e shpejteumlsiseuml teuml cilat ofrojneuml deumlshmi fotografike teuml pranueshme peumlr
gjykata janeuml shumeuml kost-efektive37
PK-ja peumlrdoreuml tregues teuml ndrysheumlm neuml meumlnyreuml qeuml teuml ndajeuml burimet e tyre neuml meumlnyreuml efektive
35 Ky seksion bazohet neuml literatura teuml ndryshme peumlr praktika teuml mira teuml kontrollit teuml trafikut si dhe dokumente
dhe politika nga vende teuml ndryshme dhe nga Policia e Kosoveumls 36 Patrullimi me helikopter peumlrdoret neuml veccedilanti neuml rrethana selektive Helikoptereumlt mund teuml peumlrdoren gjithashtu
peumlr kujdesin post-aksidental PK-ja nuk eumlshteuml e pajisur me mjet teuml tilleuml Mungojneuml edhe instrumentet peumlr testimin e praniseuml seuml narkotikeumlve
37 European Transport Safety Council (ETSC) Reducing Traffic Injuries Resulting from Excess and Inappropriate Speed (Brussels 1995) fq 28
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
16
Ne kemi ekzaminuar teuml dheumlnat e ndryshme - neuml lidhje me zyrtareumlt policoreumlpolicineuml e
trafikut
Tabela 3 Teuml dheumlnat peumlr aksidentet automjetet kundrejt burimeve teuml policiseuml
2010 2011 2012 2013 2014
Numri i automjeteve teuml regjistruara 178798 205366 212851 272107 288828
Numri i aksidenteve 18030 18888 19754 19954 16300
Numri i aksidenteve fatale 158 130 116 104 111
Numri i teuml vdekurve 175 157 121 119 127
Numri i personave teuml leumlnduar 7730 8321 8561 9817 9713
Numri i zyrtareumlve policoreuml 7191 7205 7269 7326 7686
Numri i zyrtareumlve policoreuml teuml trafikut 523 514 529 507 506
Duket fare qarteuml se numri i policeumlve teuml trafikut nuk e ka ndjekur trendin e aksidenteve dhe
automjeteve Ne kemi marreuml neuml konsiderateuml edhe burimet peumlr njeumlsiteuml e veccedilanta
Tabela 4 Numri i kilometrave teuml mbuluara nga policia e trafikut burimet neuml njeumlsiteuml
peumlrkateumlse teuml policiseuml seuml trafikut mjetet e kontrollit teuml disponueshme (2014)
Njeumlsia Kilometrat e
mbuluara Zyrtareumlt e
policiseuml Automjetet e shenjeumlzuara
Automjetet civile
Radareuml Testues teuml
alkoolit
NjRKRr-PR 341 108 6 1 5 5
NjRKRr-PE 380 82 13 0 6 3
NJKA 104 33 6 0 10 2
Siccedil shihet shpeumlrndarja e burimeve nuk duket se e peumlrcjelleuml njeuml model teuml qarteuml peumlr teuml tre
njeumlsiteuml Peumlr shkak teuml bazeumls seuml paqarteuml peumlr alokim numri i policeumlve teuml trafikut nuk
korrespondon me kushtet e trafikut respektivisht aksidentet As numri i automjeteve teuml
shenjeumlzuara apo sistemet e radareumlve nuk ndeumlrlidhen me numrin e policeumlve apo aksidentet e
trafikut Numri i radareumlve neuml NjKA mund pjeseumlrisht teuml shpjegohet me faktin se eumlshteuml njeumlsi
patrulluese e autostradeumls (neumlse kjo eumlshteuml shpeumlrndarja optimale e keumlsaj pajisje ateumlhereuml eumlshteuml
njeuml ccedileumlshtje tjeteumlr)
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
17
Eumlshteuml po keumlshtu veumlshtireuml teuml shihet njeuml model i qarteuml i shpeumlrndarjes seuml burimeve ndeumlrmjet dhe
brenda njeumlsive Raporti midis numrit teuml policeumlve teuml trafikut dhe numrit teuml automjeteve
radareumlve apo testuesve teuml alkoolit ndryshon neuml meumlnyreuml teuml konsiderueshme peumlr shembull
NjKA ka meuml shumeuml automjete dhe meuml shumeuml policeuml sesa NjRKRr-PR neuml raport me
aksidentet e trafikut Njeuml shpjegim i mundsheumlm por jo shterues eumlshteuml faktori gjeografik
(qytetet neuml raport me fshatet)
Vlen teuml theksohet se veteumlm njeuml njeumlsi kishte qasje neuml njeuml automjet civil teuml pashenjeumlzuar edhe
pse neumlse automjetet e tilla peumlrdoren siccedil duhet - sipas peumlrvojeumls ndeumlrkombeumltare ndash ateumlhereuml ato
janeuml mjaft efektive neuml identifikimin e ngaseumlsve agresiveuml
Peumlr meuml tepeumlr veteumlm disa automjete teuml policiseuml seuml trafikut janeuml teuml pajisura me radareuml dhe
testues peumlr alkool38 Rrjedhimisht eumlshteuml e pamundur qeuml patrullat teuml kryejneuml teste teuml tilla seuml
paku jo peumlrnjeumlhereuml (neuml teuml njejteumln koheuml) Kjo ka mundeumlsi teuml pengojeuml efektivitetin e kontrolleve
teuml trafikut meqeuml shpejteumlsia dhe ldquongasja neumln ndikimin e alkoolit barnave dhe narkotikeumlverdquo
janeuml gjithashtu shkaktareuml teuml aksidenteve neuml trafik39
Kontrollet e kufizuara teuml alkoolitnarkotikeumlve janeuml njeuml e meteuml e kontrolleve qeuml e reduktojneuml
cileumlsineuml e teuml dheumlnave mbi shkaqet qeuml qeumlndrojneuml pas aksidenteve
Peumlrveccedil informatave teuml dheumlna neuml tabeleumln e meumlsipeumlrme ne kemi gjetur mangeumlsi teuml tjera neuml
pajisje bie fjala automjetet nuk janeuml teuml pajisura me shenjat paralajmeumlruese (si stop policia
ngadaleumlso rrezik neuml rrugeuml etj) Asnjeuml prej njeumlsive nuk kishte qasje neuml motoccedilikleta ndoneumlse
mjetet e tilla zakonisht shihen si mjaft efektive peumlr kontrollin e trafikut Peumlr meuml shumeuml
kamerat e shpejteumlsiseuml qeuml nga shumeuml hulumtues janeuml pareuml si mjet shumeuml efikas peumlr uljen e
rrezikut teuml aksidenteve teuml trafikut (dhe numrin e zyrtareumlve teuml nevojsheumlm peumlr kontrolle) nuk
janeuml peumlrdorur neuml asnjeuml njeumlsi kryesisht peumlr shkak teuml argumenteve se keumlrkojneuml investime
fillestare
Policia e trafikut peumlrdoreuml meumlnyra leumlvizeumlse dhe joleumlvizeumlse (statike) peumlr patrullim Teuml dyja
meumlnyrat i kaneuml epeumlrsiteuml dhe teuml metat e tyre40 Aktivitetet joleumlvizeumlse teuml kontrollit janeuml meumlnyreuml
e duhur neuml raste teuml bazuara neuml rrezik teuml veccedilanteuml (peumlrqendrimi masiv i peumlrpjekjeve teuml
kontrollit teuml trafikut neuml koheuml dhe vend teuml caktuar) ose kryhen neuml vende ose rrugeuml ku
aksidentet historikisht janeuml teuml zakonshme Patrullimet leumlvizeumlse janeuml meumlnyreuml e mireuml peumlr
zbulimin e sjelljeve teuml ccedilrregullta teuml ngaseumlsve qeuml mund teuml ndodhin edhe neuml vende ku
aksidentet janeuml meuml pak teuml zakonshme Shumica e aktiviteteve teuml patrullimit nga keumlto njeumlsi
kryhen peumlrmes patrullimeve joleumlvizeumlse Peumlrjashtime beumljneuml patrullimet e rralla teuml kryera nga
38 Neuml raportin e IPK-seuml peumlr ldquoVlereumlsimin e menaxhimit teuml trafikut rrugor nga PK-jardquo (2014) eumlshteuml theksuar se
shumica e radareumlve janeuml jo-funksionaleuml 39 Sipas OJQ-seuml ldquoLabyrinthrdquo nuk ka numeumlr teuml sakteuml peumlr peumlrdoruesit e narkotikeumlve neuml Kosoveuml Ekzistojneuml
vlereumlsime teuml peumlrafeumlrta teuml peumlrdoruesve qeuml sillen mes 10000 - 15000 individeumlve dhe nga keumlta rreth 4000 ndash 5000 besohet teuml jeneuml peumlrdorues teuml heroineumls
40 Rune Elvik Cost-Benefit Analyses of Police Enforcement (ESCAPE 2001) fq 14
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
18
automjeti me targa civile neuml NjRKRr-PR Peumlrveccedil keumlsaj neuml rrugeumlt e qytetit teuml Prishtineumls eumlshteuml
e zakonshme qeuml patrullimet teuml kryhen dhe neuml keumlmbeuml ose me biccedilikleta Nuk ka qeneuml e
mundur qeuml ZAP-i teuml vlereumlsojeuml performanceumln e tyre por ka mundeumlsi qeuml biccedilikletat ndash sidomos
neuml qytetet e meumldha - teuml jeneuml mjet efektiv neuml disa raste Peumlr meuml shumeuml gjithnjeuml mund teuml themi
se patrullimi neuml keumlmbeuml peumlrmbush funksionet parandaluese neuml kuptim meuml teuml gjereuml (meuml pak teuml
matsheumlm)
43 A peumlrdoren mjetet neuml dispozicion peumlr qeumlllimin e tij
kryesor
Policeumlt e trafikut nganjeumlhereuml duhet trsquoiu ndihmojneuml funksioneve tjera peumlrbrenda forcave teuml
policiseuml ose trsquoiu ndihmojneuml autoriteteve tjera me sheumlrbime teuml ndryshme Kjo natyrisht se ka
pasoja edhe pozitive edhe negative Kjo mund teuml shihet si njeuml meumlnyreuml fleksibile por
njeumlkoheumlsisht mund ta pengojeuml efektivitetin e policiseuml seuml trafikut peumlr kryerjen e detyrave teuml
tyre kryesore41
Teuml tre njeumlsiteuml e trafikut nuk ishin teuml angazhuara neuml meumlnyreuml teuml vazhdueshme neuml veprimtari teuml
tilla mbeumlshteteumlse NjKA ishte neuml gjendje qeuml trsquoi koncentrojeuml ploteumlsisht burimet e veta neuml
detyreumln e vet primare - neuml gjeumlra tjera teuml ngjashme ndash dhe ndoshta ka nevojeuml peumlr meuml pak policeuml
dhe automjete peumlr ta mbajtur keumlteuml nivel teuml kontrollit
Sipas peumlrllogaritjeve tona neuml ccedildo diteuml teuml vitit 2013 neuml NjRKRr-PR mesatarisht rreth peseuml peumlr
qind teuml zyrtareumlve policoreuml nuk ishin neuml dispozicion peumlr kontrollin e trafikut42
Marreuml parasysh gjendjen neuml trafik dhe zhvillimin e aksidenteve na beumln teuml kuptojmeuml se
veumlllimi i puneumls - ose pengesat peumlr teuml qeneuml efektiv - janeuml rritur meuml shumeuml peumlr NjRKRr-PR sesa
peumlr dy njeumlsiteuml e tjera Keumlshtu qeuml duke krahasuar numrin e aksidenteve dhe teuml policeumlve teuml
trafikut neuml Prishtineuml ne kemi veumlrejtur se ndash peumlrkundeumlr ngarkeseumls ndash numri i policeumlve eumlshteuml
zvogeumlluar (nga 147 sa ishin neuml vitin 2012 neuml 103 neuml vitin 2014)43
Peumlr trsquoi peumlrballuar sfidat e tilla duhet ulur ambiciet duhet rritur efikasitetin (teuml punohet meuml
mireuml dhe meuml zgjuar) ose teuml shtohen burime si peumlr shembull peumlrmes rialokimit teuml burimeve
ose duke peumlrdorur kamera Bazuar neuml veumlzhgimet tona ne nuk kemi mundur teuml gjejmeuml
deumlshmi teuml forta peumlr rritjen e efikasitetit apo peumlr burime shteseuml gjateuml periudheumls seuml ekzaminuar
41 Policia e Kosoveumls intervista me menaxhmentin e policiseuml seuml trafikut (prill 2014) ekzaminimi i dokumenteve teuml
ndryshme teuml tjera si komunikime elektronike plane etj 42 Analiza fillestare tregon se ccedildo diteuml rreth peseuml policeuml teuml trafikut kaneuml qeneuml teuml angazhuar neuml mbeumlshtetjen e
institucioneve teuml tjera peumlr ngjarje teuml ndryshme si peumlrcjellje peumlr delegacione protesta teuml ndryshme ngjarje sportive etj Me rastin e tubimeve dhe ngjarjeve teuml ndryshme burimet e angazhuara peumlr patrullimin e trafikut ridrejtohen peumlr teuml siguruar keumlto ngjarje duke braktisur vendet ku patrullimet eumlshteuml dashur teuml kryhen Gjateuml keumltyre ngjarjeve atje kryesisht eumlshteuml fluks i madh i automjeteve dhe ka rreziqe meuml teuml meumldha peumlr aksidente apo probleme tjera teuml trafikut
43 Teuml shihet ldquoShtojca IIIrdquo (tabela 7)
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
19
peumlr NjRKRr-PR Kjo sugjeron se ldquozgjidhjardquo e sfideumls peumlr NjRKRr-PR ka qeneuml qeuml teuml ulen
ambiciet peumlr kontrollin e trafikut44 Dy njeumlsiteuml tjera nuk kaneuml qeneuml teuml detyruara qeuml teuml
peumlrballen me teuml njeumljteumln situateuml45
44 A janeuml kryer kontrollet neuml vendet e duhura
Teuml gjendesh neuml vendin e duhur me rrezik teuml larteuml - peumlr teuml kontrolluar - eumlshteuml vendimtare peumlr
njeuml polici teuml efektshme teuml trafikut46 Ne kemi studiuar trajteumln gjeografike teuml aksidenteve neuml
kuadeumlr teuml tri rajoneve dhe kemi krahasuar ateuml me shpeumlrndarjen e kontrolleve teuml kryera Ne
gjithashtu kemi ekzaminuar edhe shkaqet e aksidenteve
Teuml ashtuquajturat ldquopika teuml zezardquo janeuml vende apo rrugeuml ku aksidentet e trafikut ndodhin
shpesh Neuml harteumln e meumlposhtme janeuml paraqitur keumlto pika neuml njeumlreumln prej tri rajoneve (NjRKRr-
PR)
44 Kjo situateuml vlen veccedilaneumlrisht peumlr rrugeumln drejt pikeumls seuml vendkalimit kufitar neuml Mutivodeuml ku nuk ushtrohen
kontrolle 45 NjRKRr-PE nuk ka ofruar ndonjeuml teuml dheumlneuml peumlr keumlteuml por sipas zyrtareumlve numri eumlshteuml meuml i uleumlt se neuml Prishtineuml
dhe nuk eumlshteuml rritur aq shumeuml 46 Sipas praktikave teuml mira veteumlm prania e policiseuml seuml trafikut neuml vende teuml duhura - edhe pa kontrolluar fare -
eumlshteuml e nevojshme qeuml ngaseumlsit teuml jeneuml teuml kujdessheumlm dhe ka karakter parandalues
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
20
Ccedilfareuml kemi gjetur NjRKRr-PR mban teuml dheumlna teuml tilla qeuml demonstrojneuml se kontrollet e keumlsaj
njeumlsie janeuml teuml orientuara deri neuml njeuml maseuml teuml madhe - por jo ploteumlsisht ndash kundrejt ldquopikave teuml
zezardquo Disa prej keumltyre pikave iu jepet veumlmendja e duhur ndeumlrsa teuml tjerat peumlr arsye teuml
ndryshme neglizhohen ose iu jepet njeuml veumlmendje meuml e uleumlt
NjRKRr-PE nuk peumlrdoreuml orare kohore peumlr ta specifikuar vendin se ku duhet teuml veprojneuml
njeumlsiteuml e patrullimit peumlrderisa i kryejneuml kontrollet Personat qeuml intervistuam nga kjo njeumlsi
kaneuml theksuar se aktivitetet patrulluese kryesisht kryhen neuml bazeuml teuml vlereumlsimit peumlrvojeumls dhe
gjykimit teuml njeumlsive patrulluese
Neuml aneumln tjeteumlr kontrollet neuml NjKA ushtrohen neuml vende teuml ndryshme teuml peumlrcaktuara meuml pareuml
neuml teumlreuml traseneuml
45 A janeuml kryer kontrollet neuml koheumln e duhur
Puna e patrullimeve neuml terren beumlhet neuml tri ndeumlrrime Ndeumlrrimet e patrullave peumlr shkak teuml
mungeseumls seuml automjeteve beumlhen neuml zyra teuml njeumlsive dhe gjateuml asaj periudhe asnjeuml rrugeuml
rajonale dhe magjistrale nuk mbulohet me njeumlsi patrulluese47
Neuml tabeleumln e meumlposhtme eumlshteuml paraqitur numri i peumlrgjithsheumlm i aksidenteve teuml regjistruara
teuml trafikut neuml tri regjionet peumlr vitet 2012 dhe 2013 si dhe koheumln kur ndodhen aksidentet gjateuml
24 oreumlve
Tabela 5 Aksidentet e trafikut sipas rajoneve dhe koheumln kur kaneuml ndodhur
Koha gjateuml diteumls
Prishtineuml Pejeuml NjKA
2012 2013 2012 2013 2012 2013
06-10 1299 1365 358 383 Nuk ka shifra 12
10-14 2439 2635 827 791 32
14-18 2730 3036 870 785 29
18-22 1522 1741 624 399 8
22-02 493 563 201 153 10
02-06 208 256 77 63 8
Total 8691 9596 2957 2574 99
Siccedil shihet meuml larteuml shumica e aksidenteve ndodhin gjateuml diteumls Meuml shumeuml se frac34 e aksidenteve
kaneuml ndodhur midis oreumls 06-22 dhe pothuajse aq shumeuml midis oreumls 12-20
47 Kjo peumlrfshineuml periudheumln kohore nga 1430 ndash 1530 kur ndodhin meuml seuml shumti aksidentet dhe 2230 ndash 2330 0630
ndash 0730
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
21
Duke u bazuar neuml intervista orare teuml puneumls dhe neuml teuml dheumlna tjera teuml regjistruara gjetjet tona
sugjerojneuml se kontrollet kryhen gjateuml diteumls
Kur ne studiuam shifrat meuml holleumlsisht rezultoi se neuml fakt koha e ldquopikutrdquo peumlr aksidente teuml
trafikut korrespondonte me koheumln kur patrullat e policiseuml seuml trafikut kishin filluarpeumlrfunduar
ndeumlrrimet e tyre teuml puneumls dhe rrjedhimisht nuk kaneuml mundur teuml jeneuml neuml vende me rreziqe teuml
larta Peumlrderisa keumlto teuml dheumlna nuk ishin teuml njohura ose teuml pakteumln nuk janeuml ekzaminuar nga
njeumlsiteuml ata nuk kaneuml qeneuml neuml dijeni peumlr pasojat e orareve teuml tyre kohore apo peumlr periudhat e
ndeumlrrimit
Sipas policiseuml seuml trafikut ata peumlrpiqen qeuml teuml jeneuml teuml informuar mireuml peumlr ngjarjet madhore qeuml
kaneuml gjasa teuml shkaktojneuml probleme neuml trafik dhe neuml peumlrputhje me rrethanat i alokojneuml
burimet Ne nuk kemi arsye peumlr teuml mos besuar se kjo eumlshteuml keumlshtu por konfirmimi i keumlsaj
nuk ka qeneuml i mundur teuml beumlhet brenda fusheumlveprimit teuml keumltij auditimi
Po ashtu ne nuk kemi qeneuml neuml gjendje qeuml teuml ekzaminojmeuml se a janeuml peumlrdorur ldquomjetet e
duhurardquo neuml koheumln e duhur Sa peumlr ilustrim neuml shumeuml vende eumlshteuml procedureuml standarde qeuml teuml
kontrollohet se a po respektohen kufizimet e shpejteumlsiseuml afeumlr shkollave dhe ccedilerdheve neuml
koheuml teuml caktuar (kur fillojneuml meumlsimet neuml shkolla pas pushimeve verore) Gjithashtu eumlshteuml e
zakonshme qeuml policia e trafikut teuml peumlrdoreuml teste teuml alkoolit (narkotikeumlve) neuml koheumlt kur gjasat
qeuml drejtuesit e automjeteve teuml jeneuml neumln ndikim teuml keumltyre substancave eumlshteuml e larteuml (diteumlt e
shtuna apo teuml diela pas mesnate neuml afeumlrsi teuml vendeve teuml peumlrshtatshme) Keumlto janeuml shembuj teuml
gjeumlrave teuml cileumlt nuk kemi qeneuml neuml gjendje qeuml trsquoi ekzaminojmeuml peumlr shkak teuml mungeseumls seuml teuml
dheumlnave
46 A janeuml kontrolluar gjeumlrat e duhura
Peumlr teuml qeneuml efektiv duhet teuml kontrollohen gjeumlrat e duhura automjetet ose ngaseumlsit dhe meuml
konkretisht ccedilfareuml lloji teuml sjelljes apo ccedileumlshtje teknike Peumlrvojat ndeumlrkombeumltare japin
udheumlzime peumlrveccedilqeuml edhe kushtet lokale dhe meumlsimet gjithmoneuml duhet teuml merren parasysh
Meqeneumlse kualiteti dhe inspektimi i automjeteve eumlshteuml peumlrmireumlsuar duksheumlm sjellja e
ngaseumlsve eumlshteuml shkaku absolut dominues i aksidenteve teuml trafikut qeuml konfirmohet edhe nga
statistikat e DKRr48 Peumlrjashtime ka te kamioneumlt e meumldhenj Megjithateuml peumlrvoja tregon se
problemet qeuml kaneuml teuml beumljneuml me goma prishjet dhe mbingarkesat nuk janeuml teuml pazakonta etj
Sipas zyrtareumlve teuml DKRr ata i kaneuml ekzaminuar shkaqet e aksidenteve neuml meumlnyreuml qeuml meuml
tepeumlr trsquoi fokusojneuml kontrollet Ata kaneuml gjetur se tejkalimi i shpejteumlsiseuml eumlshteuml shkak i
48 Eumlshteuml e reumlndeumlsishme teuml theksohet se rreziku nga sjelljet e ngaseumlsve mbetet faktor vendimtar i aksidenteve neuml
Kosoveuml Sipas IPK-seuml (Raport inspektimi 05201410) neuml vitin 2012 edhe automjetet e policiseuml ishin peumlrfshireuml neuml 312 aksidente ndeumlrsa 170 prej tyre janeuml shkaktuar nga zyrtareumlt e policiseuml Ndeumlrsa neuml vitin 2013 automjetet e policiseuml ishin peumlrfshireuml neuml 287 aksidente ku neuml 143 raste fajtoreuml ishin policeumlt Shkaku meuml i zakonsheumlm i aksidenteve peumlr teuml dy periudhat eumlshteuml manovrimi i pasigurt i automjeteve nga policia
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
22
zakonsheumlm dhe si pasojeuml e keumlsaj i kaneuml dheumlneuml prioritet teuml larteuml kontrollit teuml shpejteumlsiseuml
Megjithkeumlteuml ka edhe faktoreuml tjereuml qeuml sipas studimeve ndeumlrkombeumltare dhe statistikave teuml
DKRr-seuml janeuml mjaft teuml zakonsheumlm siccedil janeuml ngasja agresive dhe mosmbajtja e distanceumls gjateuml
ngasjes
Peumlr ta matur shpejteumlsineuml patrullat kryesisht vendosen neuml rrugeuml teuml drejta ngaqeuml aty ekziston
rreziku peumlr tejkalim teuml shpejteumlsiseuml Ne kemi gjetur edhe praktika teuml mira neuml kryerjen e
kontrollit teuml shpejteumlsiseuml neuml koheuml teuml duhur neuml vende me rrezik teuml larteuml Keumlto masa ndeumlrmerren
edhe aty ku rreziku i aksidenteve teuml trafikut eumlshteuml mesatar apo i uleumlt (autostrada jashteuml oreumlve
teuml pikut)
Peumlr identifikimin e shkeljeve neuml trafik (tejkalimin e shpejteumlsiseuml) njeumlsiteuml patrulluese
bashkeumlpunojneuml ngushteuml mes tyre qeuml eumlshteuml njeuml praktikeuml tjeteumlr e mireuml
Megjithateuml disa aktivitete teuml kontrollit apo mbikeumlqyrjes - sipas veumlzhgimeve tona ndash janeuml kryer
neuml udheumlkryqe teuml cilat janeuml teuml rregulluara me semaforeuml dhe rrethrrotullime ku aksidentet
shpesh ndodhin49
Foto 1 Zyrtareumlt policoreuml teuml vendosur mbi ureuml neuml autostradeuml duke identifikuar automjetet qeuml
tejkalojneuml kufizimin e shpejteumlsiseuml
49 Neuml qytetin e Prishtineumls i kemi identifikuar dy udheumlkryqe ku kaneuml ndodhur aksidente fatale dhe ku patrullat e
policiseuml rralleumlhereuml janeuml teuml vendosura Vlen teuml peumlrmendet se brenda NjRKRr-PR ekziston njeuml neumln-njeumlsi e veccedilanteuml qeuml eumlshteuml peumlrgjegjeumlse veteumlm peumlr qytetin
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
23
Foto 2 Pika ndaluese e vendosur nga patrulla tjeteumlr policore peumlr trsquoi ndaluar ngaseumlsit e
identifikuar meuml pareuml
Gjateuml intervistave me zyrtareumlt e policiseuml seuml trafikut kuptuam se peumlrveccedil faktorit shpejteumlsi
shumica e patrullave neuml meumlnyreuml rutinore fokusohen neuml ccedileumlshtjet si dritat rripat e siguriseuml
peumlrdorimi i telefonave celulareuml patentat e ngasjes etj peumlrveccedilse teuml peumlrqendrohen meuml shumeuml
neuml faktoreumlt qeuml janeuml teuml lidhur drejtpeumlrdrejt me aksidentet e trafikut sikurse sjelljet e
rrezikshme ngasja agresive ose e pasigurt Kjo neve na tregon se zakonet e krijuara apo
rutina ende luajneuml rol meuml teuml reumlndeumlsisheumlm peumlr policineuml e trafikut gjateuml kryerjeve seuml detyrave teuml
veta Ky nuk eumlshteuml argument kundeumlr peumlr shembull kontrollimit teuml patenteuml-shoferit por ky
eumlshteuml veteumlm njeuml argument kundeumlr asaj qeuml teuml mos beumlhet neuml meumlnyreuml rutinore
Neuml fakt ne nuk kemi gjetur
ndonjeuml fleteuml-patrulluese qeuml teumlreumlsisht peumlrshkruan detyrat qeuml duhet teuml ndeumlrmerren nga
njeumlsiteuml patrulluese e qeuml ndeumlrlidhen me sjelljet e rrezikshme50
ndonjeuml regjisteumlr neuml lidhje me llojet e automjeteve teuml peumlrfshira neuml aksidente Eumlshteuml e
njohur se automjetet sportive dhe taksiste kaneuml prirje teuml jeneuml teuml peumlrfshira neuml aksidente
meuml shumeuml sesa automjetet tjera Si rrjedhojeuml informatat e tilla mund ta ndihmojneuml
policineuml e trafikut qeuml teuml jeteuml meuml shumeuml e fokusuar gjateuml puneumls seuml tyre dhe
se inspektimet teknike janeuml peumlrkushtuar neuml veccedilanti ndaj automjeteve teuml meumldha (si
gomave prishjeve dhe ngarkesave) gjateuml periudhave kur deumlshtimet e tilla mund teuml
50 Fleteuml-patrullimi eumlshteuml njeuml dokument udheumlzues-regjistrues me aneuml teuml cilit njeumlsiteuml patrulluese janeuml teuml pajisura peumlr
teuml kryer kontrolle
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
24
jeneuml fatale (neuml vjeshteumln e vonshme koheumln e dimrit etj)51 Praktikat e mira
ndeumlrkombeumltare keumlshillojneuml qeuml eumlshteuml meuml e reumlndeumlsishme teuml kryhen inspektime teknike
teuml automjeteve teuml meumldha sesa teuml kryhen inspektime teuml automjeteve teuml zakonshme
Ne kemi gjetur se peumlrjashtimi i mjeteve transportuese nga trafiku teuml cilat nuk i kaneuml
ploteumlsuar kriteret teknike eumlshteuml shumeuml i rralleuml Patrullimet qeuml rezultojneuml me identifikimin e
keumltyre kritereve kryesisht janeuml teuml fokusuara veteumlm neuml veprimet e peumlrbashkeumlta me zyrtareumlt e
MI-seuml Si pasojeuml policia e trafikut heziton52 qeuml teuml deumlrgojeuml jo veteumlm automjetet komerciale (teuml
meumldha) neuml kontrolle teuml veccedilanta teknike pa pranineuml e zyrtareumlve teuml MI-seuml dhe veteumlm
hereumlpashere eumlshteuml fokusuar neuml ekzaminimin e kushteve teknike teuml automjeteve (komerciale)
mbingarkimin e mjeteve transportuese etj
47 A peumlrdoren ndeumlshkimet siccedil duhet
Qeumlllimi i shumiceumls seuml funksioneve teuml kontrollit mund teuml peumlrshkruhet si parandalim dhe
identifikim teuml kundeumlrvajtjeve korrigjim teuml mangeumlsive etj Deri meuml tani jemi fokusuar
kryesisht mbi ateuml se si trsquoi parandalojmeuml meuml mireuml dhe trsquoi identifikojmeuml aksidentet e trafikut
Neuml keumlteuml pjeseuml do trsquoi japim disa informata mbi ateuml se si janeuml peumlrdorur ndeumlshkimet
Policia e trafikut aplikon ndeumlshkime teuml ndryshme Gjobat janeuml teuml ndara neuml dy grupe ato teuml
shqiptuara neuml raste teuml aksidenteve dhe ato teuml shqiptuara peumlr shkelje teuml trafikut - pa shkaktuar
aksidente Sipas natyreumls seuml ekzekutimit gjobat shqiptohen vareumlsisht prej pesheumls seuml vepreumls
ato qeuml janeuml teuml detyrueshme53 dhe duhet teuml paguhen menjeumlhereuml dhe ato qeuml duhet teuml
procedohen neuml gjykata Peumlr shkelje teuml vogla dhe teuml rralla teuml cilat nuk e rrezikojneuml neuml meumlnyreuml
teuml konsiderueshme sigurineuml e trafikut policeumlt e trafikut mund teuml japin veumlrejtje verbale apo
me shkrim Veumlrejtjet me shkrim neuml realitet nuk jepen
Numri i ndeumlshkimeve varet pjeseumlrisht nga prioritetet e policiseuml seuml trafikut Neumlse ata e
peumlrcaktojneuml si prioritet testimin peumlr alkool kjo zakonisht neumlnkupton se peumlrdoruesit zbulohen
dhe ndeumlshkohen Si teuml tilla neumlse njeuml prioritizim i veprimeve eumlshteuml demonstruar ndeumlshkimet
mund teuml jeneuml teuml lidhura drejtpeumlrdrejt me suksesin neuml parandalimin e aksidenteve
51 Sipas teuml dheumlnave teuml prezantuara nga PK-ja gjateuml vitit me automjetet e transportit publik ndodhin rreth 910
aksidente 52 Sipas DKRr me rastin e deumlrgimit teuml automjeteve neuml kontrolle teuml jashteumlzakonshme teknike shpenzimet neuml rast
se vetura rezulton teuml jeteuml neuml gjendje teuml rregullt i barteuml zyrtari policor qeuml e ka inicuar deumlrgimin Kjo dispoziteuml eumlshteuml e parapareuml neuml ligjin aktual
53 Gjoba teuml detyrueshme (mandatore) konsiderohen teuml gjitha gjobat nga 15-40 euro qeuml shqiptohen nga zyrtareumlt e policiseuml neuml vend teuml ngjarjes
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
25
Tabela 6 Numri dhe alokimi i gjobave teuml shqiptuara neuml 2012 dhe 2013
Llojet e gjobave 2012
Nr
2013
Nr
Ndryshimi
Mosrespektimi i shpejteumlsiseuml seuml kufizuar 89654 36 123956 43 38
Mosmbajtja e distanceumls 2213 1 2475 1 12
Drejtimi neumln ndikim teuml alkoolit 651 0 527 0 -19
Drejtimi i mjetit pa patenteuml 15061 6 16993 6 13
Mosrespektimi i shenjave teuml trafikut 16541 7 16122 6 -2
Manovrim i pasigurt me automjet 1308 1 1513 1 16
Kalimi i afatit teuml regjistrimit 15588 6 12510 4 -20
Parkimi i parregullt 26467 11 30767 11 16
Teuml tjera (ccedileumlshtje minore) 80305 32 82059 28 1
Totali 247788100 286922100 16
(Burimi PK)
Nga njeuml perspektiveuml e thjeshteuml e siguriseuml seuml trafikut duket sikurse njeuml prioritet mjaft i madh i
jepet faktoreumlve teuml uleumlt teuml rrezikut Meumlse gjysma e ndeumlshkimeve (meuml pak neuml vitin 2013)
mbulojneuml ccedileumlshtjet e profilit teuml uleumlt teuml rrezikut teuml aksidenteve teuml trafikut (si tabelat parkimi
dhe teuml tjera) ndeumlrsa pjesa tjeteumlr vlen peumlr faktoreumlt e rrezikut teuml larteuml dhe teuml meseumlm (si
shpejteumlsia alkooli distanca patenteuml-shoferi dhe shenjat e trafikut) Peumlr teuml qeneuml teuml paansheumlm
megjithateuml njeuml prioritet i madh dhe me sa duket i justifikuar i eumlshteuml dheumlneuml kontrollit teuml
shpejteumlsiseuml qeuml eumlshteuml njeuml shkak i zakonsheumlm peumlr aksidentet e trafikut
Gjateuml studimit teuml profilit teuml ndeumlshkimeve ne mund teuml shohim dy gjeumlra seuml pari ndryshime teuml
vogla neuml prioritete kaneuml ndodhur midis dy viteve dhe seuml dyti ndeumlshkimet reflektojneuml se
shumica e kontrolleve teuml faktoreumlve teuml rrezikut teuml larteuml nuk janeuml kryer nga aktivitete leumlvizeumlse
(neumlse do teuml kishte pasur meuml shumeuml aktivitete leumlvizeumlse ndoshta do teuml kishim pritur meuml shumeuml
gjoba peumlr mosmbajtjen e distanceumls dhe manovrim teuml pasigurt dhe shkelje tjera qeuml kaneuml teuml
beumljneuml me ngasjen)
Neumlse teuml dheumlnat e meumlsipeumlrme e pasqyrojneuml realitetin eumlshteuml e qarteuml se ngaseumlsit e automjeteve
shpeshhereuml tejkalojneuml kufizimet e shpejteumlsiseuml apo ngasin shumeuml shpejt
shpeshhereuml ngasin pa patenteuml
rralleumlhereuml janeuml teuml ndikuar nga alkooli ose narkotikeumlt
mbajneuml distanceumln me automjetet tjera
shpeshhereuml thyejneuml rregulla teuml vogla (parkingu etj)
Ritheksojmeuml neumlse kjo reflekton ploteumlsisht realitetin apo i reflekton prioritetet dhe pajisjet neuml
keumlto tre njeumlsi eumlshteuml e veumlshtireuml teuml thuhet me siguri Neuml njeuml kuptim meuml teuml gjereuml ndash peumlr teuml qeneuml meuml
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
26
teuml sakteuml ndash duhet teuml peumlrdoren edhe teuml dheumlnat nga sistemi i parapareuml i ldquopikeumlve negativerdquo qeuml
nuk eumlshteuml aplikuar deri meuml tani neuml meumlnyreuml peumlr teuml parandaluar recidivisteumlt nga peumlrseumlritjet e
shkeljeve Arsyet peumlrse sistemi nuk eumlshteuml duke u aplikuar janeuml teuml natyreumls teknike Teuml dy
institucionet (PK-ja dhe Gjykatat) kaneuml bazat e tyre individuale teuml teuml dheumlnave megjitheumlse ato
nuk janeuml teuml integruara dhe nuk komunikojneuml mes vete
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
27
5 Konkluzionet
Peumlrfundimi kryesor eumlshteuml se ka mjaft hapeumlsira peumlr peumlrmireumlsime peumlr ta beumlreuml policimin e
trafikut ploteumlsisht efektiv Policia e trafikut mund teuml beumljeuml edhe meuml shumeuml peumlr teuml peumlrmireumlsuar
aktivitetet e saj trsquoi peumlrdoreuml informatat neuml meumlnyreuml meuml efektive si dhe trsquoi planifikojeuml burimet
Kontrollet duket se janeuml pjeseumlrisht teuml bazuara neuml rrezikshmeumlri por cileumlsia e teuml dheumlnave nuk
lejon teuml theksojmeuml se policia e trafikut neuml Kosoveuml - neuml meumlnyreuml sistematike - eumlshteuml duke i kryer
kontrollet efektive neuml aspektin e vendeve dhe koheumls Ekzistojneuml ccedileumlshtje peumlr sa i peumlrket numrit
teuml policeumlve teuml trafikut qeuml operojneuml si dokumentohen veprimet analizohen dhe peumlrdoren peumlr
teuml meumlsuar dhe beumlreuml peumlrmireumlsime si dhe neuml ccedilrsquomeumlnyreuml menaxhohen ndeumlshkimet
Policia e trafikut nuk ka beumlreuml aq sa duhet peumlr trsquoi dizajnuar neuml meumlnyreuml efektive informatat
qeuml i nevojiten
Policia e trafikut mbledh ose ka qasje neuml teuml dheumlna peumlrkateumlse Hapa tjereuml shteseuml nevojiten qeuml
keumlto teuml dheumlna teuml beumlhen meuml teuml dobishme Teuml dheumlnat mbi aksidentet dhe pasojat e tyre mund teuml
strukturohen meuml mireuml dhe ekzistojneuml mundeumlsiteuml peumlr teuml zhvilluar shkeumlmbimin e informatave
me paleumlt e tjera teuml interesit Disa nga informatat mungojneuml siccedil janeuml raportimi performanceumls
dhe vlereumlsimi i rezultateve si dhe ka mangeumlsi neuml cileumlsineuml dhe konsistenceumln e dokumentacionit
Peumlrveccedil keumlsaj edhe meuml shumeuml mund teuml beumlhet peumlr trsquoi beumlreuml informatat transparente dhe teuml
disponueshme peumlr publikun
Policia e trafikut nuk i peumlrdor burimet e saj teuml informatave neuml meumlnyreuml ploteumlsisht efektive
Informatat ekzistuese mund teuml peumlrdoren neuml meumlnyreuml meuml efektive peumlr teuml mbeumlshtetur puneumln
operative Ato nuk peumlrdoren rregullisht peumlr analiza teuml detajuara ose peumlr teuml krahasuar dhe
vlereumlsuar qasjet dhe mjetet e ndryshme teuml peumlrdorura Teuml dheumlnat ekzistuese nuk janeuml
gjithmoneuml teuml trajtuara sa duhet neuml planifikimin operativ Analizat kryhen rralleumlhereuml nga
policia trafikut Kjo nga ana tjeteumlr dometheumlneuml se stimujt peumlr teuml meumlsuar dhe peumlr iniciativa teuml
reja janeuml teuml uleumlta Edhe neumlse ka vendime neuml nivelin rajonal ose lokal pak prej tyre lidhen
qarteuml me ndonjeuml analizeuml teuml kryer peumlr informata ekzistuese apo trsquoi referohen asaj Policia e
trafikut eumlshteuml mjaft mireuml e informuar mbi kushtet e rrugeumlve motin dhe peumlr ngjarjet e
ardhshme qeuml mund teuml shkaktojneuml probleme neuml trafik Por ekzistojneuml mundeumlsi peumlr teuml
peumlrmireumlsuar bashkeumlpunimin mes policiseuml lokale dhe rajonale dhe autoriteteve tjera OJQ-ve
hulumtuesve dhe qytetareumlve
Burimet nuk alokohen neuml meumlnyreuml efektive dhe nganjeumlhereuml mungojneuml mjete teuml
reumlndeumlsishme
Alokimi i burimeve nuk duket se ndjek njeuml model teuml qarteuml peumlr teuml tri njeumlsiteuml Numri i policeumlve
teuml trafikut nuk korrespondon me gjendjen neuml trafik - aksidentet e trafikut Eumlshteuml gjithashtu e
veumlshtireuml teuml shihet njeuml model i qarteuml peumlr alokimin e mjetevepajisjeve mes dhe brenda njeumlsive
Raporti mes numrit teuml policeumlve teuml trafikut dhe numrit teuml automjeteve radareumlve ose testeve teuml
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
28
alkoolit ndryshon neuml meumlnyreuml teuml konsiderueshme bie fjala Njeumlsia peumlr Kontrollin e
Autostradeumls ka meuml shumeuml automjete dhe policeuml sesa Njeumlsia e Prishtineumls ndash neuml raport me
numrin e aksidenteve
Peumlrveccedil keumlsaj njeumlsiteuml jo gjithmoneuml janeuml teuml pajisura siccedil duhet ndoneumlse disa pajisje teuml caktuara
dihet se janeuml kosto-efektive siccedil janeuml automjetet e pasheumlnuara kamerat dhe sistemet e radarit
Asnjeuml njeumlsi nuk ka pasur instrumente peumlr testimin e praniseuml seuml narkotikeumlve dhe veteumlm disa
kaneuml aparate peumlr testimin e alkoolit Alokimi i diskutuesheumlm i burimeve dhe mungesa e
mjeteve teuml reumlndeumlsishme janeuml faktoreuml qeuml pengojneuml efektivitetin (teuml bazuarit neuml rrezikshmeumlri
peumlrdorim kost-efektivdhe fleksibil teuml mjeteve) Neuml keumlteuml kontekst vlen teuml theksohet se rrugeumlt
neuml Kosoveuml nuk janeuml teuml pajisura me kamera teuml shpejteumlsiseuml keumlto kamera mund peumlrdoren peumlr teuml
zeumlvendeumlsuar disa nga aktivitetet meuml teuml kushtueshme teuml patrullimit
Nevoja peumlr teuml kryer detyra teuml tjera eumlshteuml njeuml faktor qeuml ndikon neuml disa njeumlsi meuml shumeuml se
neuml teuml tjerat
Policiseuml seuml trafikut nuk i lejohet gjithnjeuml teuml peumlrqendrohet neuml detyrat e tyre kryesore Policeumlt
nganjeumlhereuml - veccedilaneumlrisht neuml qytetet e meumldha - duhet teuml ndihmojneuml funksione teuml tjera brenda
forcave teuml policiseuml ose autoritete teuml tjera me sheumlrbime teuml ndryshme Kjo sigurisht ka pasoja
pozitive dhe negative Kjo mund teuml shihet si njeuml meumlnyreuml peumlr teuml peumlrdorur burimet neuml meumlnyreuml
fleksibile dhe efikase dhe peumlr trsquoi ofruar sheumlrbime teuml tjereumlve kur keumlto janeuml teuml nevojshme Nga
ana tjeteumlr kjo mund teuml pengojeuml gjithashtu efektivitetin e policiseuml seuml trafikut neuml kryerjen e
detyrave teuml tyre kryesore Disa nga keumlto probleme mund teuml reduktohen peumlrmes kritereve teuml
qarta planifikimit teuml peumlrmireumlsuar dhe bashkeumlpunimit meuml teuml ngushteuml mes njeumlsive teuml
ndryshme policore
Peumlr shkak teuml mungeseumls seuml dokumentacionit eumlshteuml e veumlshtireuml teuml thuhet qartas se teuml gjitha
kontrollet kryhen sistematikisht ose gjithnjeuml neuml vendet e duhura dhe neuml koheumln e duhur
Jo teuml gjitha njeumlsiteuml i regjistrojneuml vendet se ku janeuml kryer kontrollet Sipas mostreumls toneuml
NjRKRr-PR dhe NjKA i regjistrojneuml keumlto teuml dheumlna dhe keumlto njeumlsi kaneuml njeuml qasje teuml bazuar neuml
rrezik Shumica e kontrolleve (por jo teuml gjitha) kryhen neuml rrugeumlt apo vendet e duhura ku
rreziku peumlr aksidente eumlshteuml i larteuml Peumlr sa i peumlrket njeumlsiseuml tjeteumlr (NjRKRr-PE) nuk mund teuml
themi me siguri se cili eumlshteuml rezultati Bazuar neuml intervistat duket se sjellja eumlshteuml e ngjashme
por teuml dheumlnat neuml keumlteuml njeumlsi nuk janeuml teuml plota ose teuml besueshme
Gjetjet tona sugjerojneuml se kontrollet kryesore kryhen gjateuml diteumls Peumlrveccedilse teuml dheumlnat neuml
dispozicion nuk janeuml teuml mjaft teuml holleumlsishme sa peumlr teuml vlereumlsuar neumlse kontrollet kryhet
ploteumlsisht neuml koheumln e duhur Kur ne i studiuam meuml holleumlsisht teuml dheumlnat doli se koha e pikut
peumlr aksidente trafiku peumlrputhej faktikisht me koheumln kur patrullat e policiseuml seuml trafikut
peumlrfundoninfillonin ndeumlrrimet e tyre dhe rrjedhimisht nuk mund teuml ishin neuml vendet me
rrezik teuml larteuml
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
29
Shkurtimisht informatat neuml dispozicion nuk na e beumljneuml teuml lehteuml teuml kuptojmeuml se njeumlsiteuml
patrulluese neuml Kosoveuml i kryejneuml sistematikisht kontrollet efektive peumlr sa i peumlrket vendit dhe
koheumls
Policia e trafikut duhet meuml shumeuml teuml keteuml veumlmendje te ngasja e rrezikshme dhe gjithashtu
teuml kontrollojeuml standardet teknike teuml kamioneumlve dhe autobuseumlve
Kontrollet policore me teuml drejteuml i kushtojneuml shumeuml veumlmendje shpejteumlsiseuml por neuml teuml njeumljteumln
koheuml nuk i kushtohet veumlmendje e duhur aspekteve teuml tjera siccedil janeuml ngasja agresive dhe e
rrezikshme mosmbajtja e distanceumls ngasja neuml gjendje teuml dehur etj Fokusimi tek shpejteumlsia
shpjegohet me faktin se ajo me teuml veumlrteteuml eumlshteuml ndeumlr shkaqet kryesore teuml aksidenteve neuml
trafik por edhe sepse eumlshteuml njeuml lloj sjellje tradicionale dhe e lehteuml peumlr trsquou beumlreuml Mungesa e
kamerave dhe pajisjeve peumlr shpejteumlsineuml si dhe teuml analizave teuml duhura mbi shkaqet e
aksidenteve mund teuml jeteuml njeuml shpjegim tjeteumlr peumlr fokusimin te shpejteumlsia
Ashtu siccedil tregojneuml shumica e hulumtimeve - ne besojmeuml ndash se neuml peumlrgjitheumlsi eumlshteuml meuml efektive
teuml kontrollohen sjelljet e ngaseumlsve sesa automjetet Megjithateuml ka peumlrjashtime Kamioneumlt e
meumldhenj dhe autobuseumlt peumlrfshihen shpesh neuml aksidente trafiku me pasoja teuml meumldha Ne
kemi veumlrejtur se keumltyre automjeteve nuk iu kushtohet veumlmendja e duhur nga ana e policiseuml
seuml trafikut neuml disa njeumlsi Zakonisht kjo ka teuml beumljeuml me kushtet teknike teuml automjeteve teuml meumldha
komerciale siccedil eumlshteuml rasti neuml lidhje me mbingarkimin dhe mireumlmbajtjen
Ndeumlshkimet jo gjithhereuml aplikohen dhe menaxhohen siccedil duhet ndaj kundeumlrvajteumlsve
Policia e trafikut shpesh peumlrdoreuml gjoba teuml vogla si ndeumlshkime Ndeumlshkimet e tjera aplikohen
rralleuml peumlr dallim nga shumeuml vende teuml tjera Peumlr meuml tepeumlr shumica e gjobave shqiptohen
veteumlm peumlr njeuml numeumlr teuml kufizuar shkeljesh dhe nuk duket se e adresojneuml ndeumlshkimin e duhur
teuml bazuar neuml faktoreumlt e aksidenteve - siccedil janeuml mosmbajtja e distanceumls manovrimi i pasigurt
dhe pakujdesi teuml tjera neuml ngasje Moszbatimi i sistemit teuml ldquopikeumlve negativerdquo i ka motivuar
drejtpeumlrseumldrejti ngaseumlsit recidivisteuml peumlr teuml peumlrseumlritur kundeumlrvajtjet Neuml keumlteuml meumlnyreuml neuml
mungeseuml teuml qasjes parandaluese edhe ndeumlshkimet aplikohen mbi keumlteuml bazeuml
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
30
6 Rekomandimet
Peumlrvoja na tregon se numri i aksidenteve neuml trafik dhe pasojat e tyre mund teuml zvogeumllohen
Peumlr keumlteuml mund teuml nevojitet bashkeumlpunimi i ngushteuml mes autoriteteve peumlrgjegjeumlse njeuml sistem i
duhur informativ peumlrdorim efektiv i pajisjeve dhe menaxhim profesional dhe i bazuar neuml
rrezik neuml teuml gjitha nivelet
Ne rekomandojmeuml Drejtorin e Peumlrgjithsheumlm teuml Policiseuml seuml Kosoveumls qeuml
Teuml merr njeuml iniciativeuml peumlr peumlrmireumlsimin e sistemit ekzistues teuml informimit dhe ta beumljeuml
ateuml ploteumlsisht efektiv Po keumlshtu teuml konsiderojeuml futjen e njeuml baze gjitheumlpeumlrfshireumlse teuml teuml
dheumlnave duke ftuar paleumlt e ndryshme teuml interesit Peumlrfitimet nga ky mekanizeumlm do teuml
reflektonin neuml besueshmeumlrineuml e teuml dheumlnave si dhe peumlrdorimin e tyre neuml vendimet
strategjike dhe operative
Teuml peumlrmireumlsojeuml peumlrdorimin e teuml dheumlnave neuml meumlnyreuml qeuml teuml qarteumlsojeuml planifikimin vjetor
dhe teuml vendoseuml objektiva performance teuml qarta peumlr njeumlsi operative Kjo duhet teuml
peumlrfshijeuml analizeuml meuml teuml mireuml teuml teuml dheumlnave mbi aksidentet qeuml formojneuml njeuml pikeumlnisje
peumlr prioritetet dhe qasjet e reja neuml nivel operativ Kjo nga ana tjeteumlr e beumln teuml
reumlndeumlsishme qeuml policia e trafiku teuml nivel qendror teuml ngriteuml funksionet e duhura peumlr
monitorim dhe vlereumlsim
Teuml konsiderojeuml caktimin e meuml shumeuml politikave teuml policiseuml seuml trafikut dhe teuml ri-
konsiderojeuml alokimet ndeumlrmjet njeumlsive teuml ndryshme teuml policiseuml seuml trafikut
Teuml sigurojeuml se njeuml plan investimi peumlr pajisje kost-efektive eumlshteuml hartuar neuml njeuml
perspektiveuml teuml kornizeumls afat-mesme teuml shpenzimeve
Policia e trafikut teuml peumlrqendrohet seuml pari neuml detyrat e tyre kryesore parandalimi i
aksidenteve Ndihma peumlr funksionet e tjera teuml policiseuml dhe autoritetet tjera duhet teuml
planifikohet meuml mireuml neuml bashkeumlpunim me njeumlsiteuml e ndryshme policore Peumlr meuml tepeumlr
bashkeumlpunimi ndeumlrmjet funksioneve teuml ndryshme policore neuml nivel rajonal duhet teuml
peumlrmireumlsohet neuml meumlnyreuml qeuml teuml arrihet efikasitet meuml i larteuml neuml aktivitetet policore qeuml
ndeumlrlidhen me sistemin e trafikut
Teuml sigurohet qeuml aktivitetet e policiseuml seuml trafikut janeuml kryer neuml rrugeuml dhe vende
teumlrrezikshme Peumlr teuml qeneuml ploteumlsisht efektiv menaxhmenti lokal neuml fazeumln e
planifikimit duhet teuml prezantojeuml njeuml qasje fleksibile te ccedileumlshtja e orareve teuml puneumls etj
dhe
Teuml sigurohet qeuml policia e trafikut teuml peumlrqeumlndrohet edhe neuml sjelljet e tjera teuml ngaseumlsve
peumlrveccedilse te tejkalimi i kufizimit teuml shpejteumlsiseuml Njeuml qasje e planifikuar peumlr aktivitete teuml
peumlrforcuara policore neuml trafik duhet teuml merr prioritet teuml larteuml peumlr monitorimin e
sjelljes seuml ngaseumlsve (sikurse ngasja e rrezikshme mosmbajtja e distanceumls etj) Policia e
trafikut njeumlkoheumlsisht duhet teuml peumlrqendrohet meuml shumeuml neuml kriteret e automjeteve
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
31
komerciale (sidomos kamioneumlve dhe autobuseumlve) Masat e kujdesit teuml shtuar duhet teuml
zbatohen rregullisht nga ana e patrullave teuml trafikut
Gjithashtu ne rekomandojmeuml qeuml me qeumlllim teuml ngritjes seuml efektivitetit teuml ndeumlshkimeve gjobat
duhet teuml adresojneuml ndeumlshkimin e duhur bazuar neuml faktoreumlt e aksidenteve Sistemi i
ndeumlshkimeve duhet teuml peumlrmireumlsohet peumlrmes aplikimit teuml sistemit teuml pikeumlve negative Peumlr
trsquou peumlrballur me keumlteuml sfideuml neuml vendosjen e keumltij sistemi duhet teuml ndeumlrtohet bashkeumlpunimi
mes MPB-seuml dhe gjykatave
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
32
REFERENCAT
European Commission ldquoTowards a European road safety area policy orientations on road safety
2011-2020rdquo Brussels 2011
European Commission ldquoEuropean Transport Policy for 2010 Time to deciderdquo Brussels 2001
European Transport Safety Council (ETSC) Reducing Traffic Injuries Resulting From Excess and Inappropriate Speed Brussels 1995
European Transport Safety Council (ETSC) ldquoPolice enforcement strategies to reduce traffic casualties in Europerdquo Brussels 1999
European Transport Safety Council (ETSC) ldquoTransport safety performance indicatorsrdquo Brussels 2001
European Transport Safety Council (ETSC) Traffic Law Enforcement across the EU Brussels 2011
Organisation for Economic Co-Operation and Development (OECD) Safety on Roads - Whatrsquos The Vision 2002
Organisation for Economic Co-Operation and Development (OECD) Road Safety - Impact of New Technologies 2003
Organisation for Economic Co-Operation and Development (OECD) Towards Zero Ambitious Road Safety Targets and The Safe System Approach 2008
Rune Elvik Cost-Benefit Analyses of Police Enforcement ESCAPE 2001
ROSEBUD Road Safety and Environmental Benefit-Cost and Cost- Effectiveness Analysis for Use in Decision-Making 2003
World Health Organization (WHO) ldquoThe World Report on Road Traffic Injury Preventionrdquo Geneva 2004
World Health Organization (WHO) Global status report on road safety 2013 supporting a decade of action Geneva 2013
World Health Organization (WHO) Data systems a road safety manual for decision-makers and practitioners Geneva 2010
World Health Organization (WHO) ldquoSpeed management a road safety manual for decision-makers and practitionersrdquo Geneva 2008
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
33
SHTOJCA I
STRUKTURA ORGANIZATIVE E POLICISEuml SEuml KOSOVEumlS - NJEumlSITEuml E KOMUNIKACIONIT RRUGOR
Drejtoria e Peumlrgjithshme
Departamenti
peumlr Operacione
Departamenti
peumlr Kufi
Departamenti
peumlr Hetime
Departamenti
peumlr Mbeumlshtetje
Departamenti
peumlr Burime
Divizioni i Siguriseuml Publike
DR Prishtineuml
DR Pejeuml
DR Prizren
DR Gjilan
DR Ferizaj
DIVIZIONI I KOMUNIKACIONIT RRUGOR
DR Mitroviceuml
Njeumlsiteuml Rajonale teuml
Komunikacionit
Rrugor
Njeumlsia peumlr
Kontrollin e
Autostradeumls
Njeumlsia peumlr
menaxhimin e
materieve teuml
rrezikshme
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
34
SHTOJCA II
Qasshmeumlria e Policiseuml seuml Trafikut neuml informatat qeuml iu nevojiten peumlr planifikim operativ
Informatat peumlr planifikim operativ
Informata rreth faktoreumlve qeuml lidhen me aksidentet
Teuml dheumlna teuml dokumentuara qeuml tregojneuml nivelin e rrezikut Baza e krijuar e teuml dheumlnave peumlmes seuml secileumls policia e trafikut i identifikon faktoreumlt kryesoreuml teuml rrezikut neuml ateuml zoneuml
Faktori njeri
Faktori automjet
Vendndodhja e pikave teuml zeza
Kushtet atmosferike
Punimet neuml rrugeuml
Informata rreth pasojave teuml aksidenteve
Qasje neuml informata nga institucionet sheumlndeteumlsore dhe kompaniteuml e sigurimit
Informata rreth ngjarjevekushteve kurku mund teuml rriten rreziqet mund teuml rriten peumlr aksidente
Neuml meumlnyreuml qeuml teuml keteuml njeuml qasje teuml standardizuar peumlr informata lidhur me faktoreumlt e rrezikut peumlr zonat e rrezikut ndeumlr teuml tjera policia e trafikut duhet teuml keneuml informata rreth punimeve neuml rrugeuml dendeumlsiseuml seuml trafikut kushteve teuml motit MI dhe autoritet lokalekomunat duhet teuml peumlrfshihen
Informata rreth aktiviteteve teuml kryera nga policia e trafikut dhe ndeumlshkimeve teuml aplikuara
Informatat rreth monitorimitvlereumlsimit sistematik teuml sjelljeve neuml trafik aktivitetet e kryera teuml rezultojneuml me raportet e pas-operative
Teuml dheumlnat mbi aplikimin e ndeumlshkimeve ndaj kundeumlrvajteumlsve Numri i ndeumlshkimeveteuml leumlshuara duhet teuml beumlhet sipas ligjeve dhe rregullave teuml peumlrcaktuara Informatatnga gjykatat janeuml teuml nevojshme Informatatnga MPB rreth ngaseumlsve teuml ndeumlshkuar janeuml teumlnevojshme
Reagimi ndaj rezultateve teuml qasjeve dhe aktiviteteve teuml ndryshme
Peumlr teuml monitoruar performanceumln treguesit e aktiviteteve duhet miratuar Teuml dheumlnat qeuml do teuml mblidhen peumlrfshijneuml numrin e peumlrgjithsheumlm teuml kontrolleve teuml kryera numrin e ngaseumlsve teuml kontrolluar periudhat e ndryshme qeuml duhet teuml krahasohen etj
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
35
SHTOJCA III
Tabela 7 Numri i policeumlve teuml trafikut neumlpeumlr njeumlsi ndash gjateuml viteve
2010 2011 2012 2013 2014
NjKA 27 32 40
NjRKRr Prishtineuml 162 156 147 125 103
NjRKRr Gjilan 69 61 61 62 63
NjRKRr Ferizaj 59 55 54 54 54
NjRKRr Prizren 74 80 78 67 61
NjRKRr Pejeuml 88 91 90 83 83
NjRKRr Mitroviceuml Jug 71 71 72 57 58
NjRKRr Mitroviceuml Veri 27 44
Gjitheumlsej 523 514 529 507 506
(Burimi PK)
Tabela 8 Numri i aksidentevendeumlshkimeve 2010 -2014
Vitet 2010 2011 2012 2013 2014 Total
Aksidente fatale 158 130 116 104 111 619
Persona teuml vdekur 175 157 121 119 127 699
Aksidente me leumlndime 4326 4490 4555 4960 4876 23207
Persona teuml leumlnduar 7730 8321 8561 9817 9713 44142
Aksidente me deumlmemateriale 12594 13338 14044 13878 10333 64187
Aksidente lsquoGodit dhe ikrsquo 952 930 1039 1012 980 4913
Gjitheumlsej aksidente 18030 18888 19754 19954 16300 92926
Tiketa (Gjoba) 254849 276897 247788 286922 319332 1386556
(Burimi PK)
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
36
Tabela 9 Teuml dheumlnat rreth aksidenteve fatale dhe personave teuml vdekur sipas rajoneve (janar ndash
dhjetor 2013)
2013 Prishtineuml Mitroviceuml Pejeuml Prizren Ferizaj Gjilan Autostradeuml Total
Aksidfatale 35 9 26 12 10 10 2 104
Teuml vdekur 40 12 33 12 10 10 2 119
(Burimi PK)
Diagrami 1 Veprimet e ngaseumlsve si faktoreuml kontribues teuml aksidenteve (2013)
Diagrami 2 Aksidentet sipas pjeseumls seuml rrugeumls (2013)
0 500 1000 1500 2000 2500 3000 3500 4000 4500 5000
Manipulimi i pasigurt
Mosmbajtja e distanceumls
Mospeumlrshtatja e shpejteumlsiseuml
Kyqje e pasigurteuml neuml rrugeuml
Ndeumlrrim i shiritave
Kthim leumlvizje prapa
Mosrespektim i peumlrpareumlsiseuml seuml kalimit
Anashkalimtejlakim i parregullt
Tejkalim i shpejteumlsiseuml seuml kufizuar
0 2000 4000 6000 8000
10000 12000 14000 16000
2012
2013
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
1
1 Hyrje
11 Historiku
Aksidentet janeuml ndeumlr shkaktareumlt e vdekjeve leumlndimeve teuml njereumlzve dhe deumlmtimit teuml proneumls
neuml Kosoveuml Mediet kaneuml raportuar shumeuml indikatoreuml neuml lidhje me sigurineuml publike neuml
trafik Serioziteti i gjendjes eumlshteuml theksuar edhe neuml Raportin e Progresit peumlr vitin 2014 i cili
eumlshteuml publikuar seuml fundi nga BE-ja Kostot e drejtpeumlrdrejta ekonomike teuml aksidenteve teuml
trafikut neuml Kosoveuml janeuml vlereumlsuar se peumlrfaqeumlsojneuml rreth 12 teuml Bruto Prodhimit teuml
Brendsheumlm (BPP)1
Krahasuar me vendet e tjera evropiane numri i peumlrgjithsheumlm i aksidenteve neuml trafik eumlshteuml i
larteuml (peumlrafeumlrsisht 20000 neuml vitin 2013) si neuml raport me numrin e automjeteve teuml
regjistruara edhe me numrin e banoreumlve Neuml vitin 2012 numri i aksidenteve fatale peumlr
milioneuml banoreuml ishte 15-20 meuml i larteuml neuml Kosoveuml sesa neuml vendet e BE-seuml me ekonomi
mesatare dhe me ekonomi meuml teuml zhvilluar teuml cilat faktikisht kaneuml meuml shumeuml automjete peumlr
banoreuml sesa Kosova
Edhe pse numri i peumlrgjithsheumlm i aksidenteve teuml trafikut neuml Kosoveuml nuk ka ndryshuar aq
shumeuml gjateuml viteve teuml fundit aksidentet e reumlnda (me teuml leumlnduar apo teuml vdekur) janeuml rritur
meumlse 8 (nga rreth 4600 neuml 5000 mes viteve 2011 dhe 2013 apo rreth 180 persona peumlr
10000 automjete teuml regjistruara) Gjateuml viteve teuml fundit janeuml marreuml disa veprime peumlr teuml
trajtuar problemin por teuml kufizuara Fushata periodike rritja e aktiviteteve teuml policiseuml
peumlrmireumlsimi i disa rrugeumlve janeuml shembuj teuml veprimeve teuml ndeumlrmarra Megjithkeumlteuml politikat
dhe plani i veprimit peumlr sigurineuml rrugore ende nuk janeuml miratuar dhe pak veprime janeuml
ndeumlrmarreuml peumlr teuml peumlrmireumlsuar efektivitetin e autoriteteve peumlrgjegjeumlse2
Peumlr promovimin e siguriseuml rrugore janeuml teuml angazhuara disa autoritete qendrore dhe lokale
Peumlrveccedil autoriteteve peumlr ndeumlrtim dhe infrastruktureuml rrugore autoriteti i veteumlm meuml i
reumlndeumlsisheumlm eumlshteuml policia Policeumlt e trafikut janeuml peumlrgjegjeumls peumlr kryerjen e kontrolleve dhe
synojneuml uljen e rrezikut teuml aksidenteve neuml trafik Ata janeuml teuml pranisheumlm neuml rrugeuml peumlr teuml
kontrolluar dhe mbikeumlqyrur sjelljet e pjeseumlmarreumlsve dhe drejtpeumlrdrejt ndeshen me
veprimet e tyre
1 World Bank The World Bank in Kosovo Country Snapshot (April 2014) fq 10 2 Peumlr meuml shumeuml shih Raportin e Progresit peumlr Kosoveumln nga Komisioni Evropian (BE 2014 faqe 42) ku ndeumlr teuml
tjera thuhet ldquoedhe ligji peumlr sigurineuml rrugore duhet teuml peumlrafrohet me Acquis Communautaire strategjia e siguriseuml neuml rrugeuml dhe plani i saj i veprimit duhet teuml miratohenhelliprdquo
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
2
12 Objektivi dhe pyetjet e auditimit
Objektivi i keumltij auditimi eumlshteuml teuml vlereumlsojeuml neumlse patrullimet e policiseuml seuml trafikut janeuml teuml
bazuara neuml rrezik dhe teuml menaxhuara neuml meumlnyreuml efektive dhe efikase Peumlr meuml tepeumlr objektivi
yneuml eumlshteuml qeuml teuml japim impulse teuml peumlrmireumlsimit aktiviteteve teuml policiseuml seuml trafikut
Pyetja e peumlrgjithshme e auditimit ka qeneuml
ldquoA eumlshteuml policia e trafikut duke i kryer sheumlrbimet e veta neuml meumlnyreuml efikase dhe efektiverdquo
Peumlr teuml qeneuml efektiv ne neumlnkuptojmeuml peumlrmbushjen e objektivave peumlr promovimin e njeuml mjedisi
teuml mireuml dhe teuml sigurt neuml trafik qasjen neuml pajisjet e duhura dhe peumlrdorimin efektiv teuml tyre
aktivitete neuml peumlrputhje me praktikat e mira ndeumlrkombeumltare dhe afteumlsi peumlr teuml zvogeumlluar
numrin e aksidenteve teuml reumlnda rrugore Kjo po ashtu neumlnkupton aplikimin e njeuml qasje pro-
aktive dhe teuml bazuar neuml rrezik qeuml peumlrmes kontrolleve teuml nxiten sjelljet e mira teuml ngaseumlsve
Ne kemi kufizuar pyetjen e peumlrgjithshme neuml keumlto pyetje meuml specifike
1 A kaneuml policeumlt e trafikut qasje neuml informata teuml besueshme teuml peumlrditeumlsuara dhe
relevante dhe a peumlrdoren ato neuml meumlnyreuml efektive
2 A i kryejneuml njeumlsiteuml e policiseuml seuml trafikut sheumlrbimet neuml meumlnyreuml efektive
Policia e trafikut duhet para seuml gjithash teuml keteuml informata teuml duhura dhe pastaj teuml beumljeuml
peumlrdorimin efektiv teuml tyre neuml lidhje me ndarjen dhe peumlrdorimin e burimeve si dhe
planifikimin operativ
Peumlr teuml qeneuml efektive policia e trafikut duhet qeuml teuml adresojeuml analizat e rreziqeve si peumlr
shembull ku kur dhe si ka meuml shumeuml gjasa teuml ndodhin aksidentet
13 Kriteret e auditimit
Auditimi ka vlereumlsuar performanceumln e patrullave teuml policiseuml seuml trafikut kundrejt kritereve teuml
hartuara nga praktikat meuml teuml mira ndeumlrkombeumltare rregulloreve dhe udheumlzuesve teuml PK-seuml
politikave etj Ne kemi peumlrdorur keumlto kritere
1 A janeuml marreuml neuml konsiderateuml nga policia e trafikut gjateuml planifikimit teuml aktiviteteve teuml
dheumlnat peumlr aksidentet dhe
2 A janeuml marreuml vendimet peumlr patrollime (neuml koheuml dhe vend teuml duhur) teuml bazuara neuml
rrezikun e identifikuar meuml hereumlt
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
3
14 Metodologjia fusheumlveprimi dhe kufizimet e auditimit
Ne kemi aplikuar njeuml gameuml metodash peumlr mbledhjen e deumlshmive peumlr trsquoiu peumlrgjigjur pyetjeve
teuml auditimit Ne kemi
1 Rishikuar kornizeumln ligjore
2 Rishikuar dokumente relevante si
a Raportet vjetore teuml viteve 2012-2014 teuml PK
b Analizat e aksidenteveteuml kryera nga PK
c Analizat e procedurave teuml puneumls fleteuml-patrullimeve dhe shkresat e ndryshme teuml PK
d Pyeteumlsoreumlt dhe listat kontrolluese peumlr PK-neuml dhe
e Raportet e inspektimeve nga IPK-ja3
3 Intervistuar persona peumlrgjegjeumls nga PK MI
4 Veumlzhguar inspektimet e kryera nga policia e trafikut
5 Marreuml pjeseuml neuml konferenca dhe seminare ku eumlshteuml diskutuar peumlr sigurineuml neuml trafikun
rrugor dhe
6 Konsultuar shumeuml studime teuml kryera nga KB BE BB OBSH-ja
Ekipi i auditimit nuk ka mundur trsquoi studiojeuml teuml gjitha njeumlsiteuml e policiseuml seuml trafikut auditimi
eumlshteuml fokusuar neuml vlereumlsimin e praktikave teuml aplikuara neuml tre nga teteuml njeumlsiteuml ekzistuese ku
ndodhin peumlrafeumlrsisht meumlse 60 e numrit teuml peumlrgjithsheumlm teuml aksidenteve Ato njeumlsi ishin
Njeumlsiteuml Rajonale teuml Komunikacionit Rrugor teuml Prishtineumls dhe teuml Pejeumls teuml cilat mbulojneuml njeuml
territor teuml gjereuml teuml rrugeumlve neuml Kosoveuml teuml peumlrbeumlreuml nga disa komuna dhe vendkalime kufitare4
Njeumlsia e Prishtineumls eumlshteuml peumlrzgjedhur duke pasur parasysh statusin qeuml e ka qyteti si qendeumlr
administrative5 Gjithashtu ne kemi ekzaminuar Njeumlsineuml peumlr Kontrollin e Autostradeumls qeuml
eumlshteuml peumlrgjegjeumlse peumlr arterien kryesore teuml qarkullimit rrugor neuml Kosoveuml
Auditimi eumlshteuml fokusuar neuml vlereumlsimin e fazeumls planifikuese dhe teuml kryerjes seuml kontrolleve ndash
patrullimeve ndash dhe jo neuml aktivitete teuml tjera qeuml njeumlsiteuml i kryejneuml siccedil janeuml hetimet etj
Periudha e auditimit i mbulon vitet 2012-2014
3 Inspektorati Policor i Kosoveumls (IPK) eumlshteuml agjenci neuml kuadeumlr teuml MPB-seuml qeuml funksionon neuml bazeuml teuml Ligjit 03L-
231 Njeuml ndeumlr funksionet themelore teuml IPK-seuml eumlshteuml edhe ldquoInspektimi i strukturave dhe funksioneve teuml Policiseuml seuml Kosoveumls peumlr teuml siguruar llogaridheumlnie efektivitet dhe efikasitet neuml zbatueshmeumlrineuml e ligjeve dhe procedurave standarde teuml operimit neuml fuqirdquo
4 Sipas struktureumls organizative teuml PK-seuml ekzistojneuml shtateuml rajone- Drejtori Rajonale brenda teuml cilave operojneuml njeumlsiteuml e policiseuml seuml trafikut peumlrderisa NjKA operon brenda Divizionit teuml Komunikacionit Rrugor
5 Sipas raportit teuml NjRKRr-PR neuml rajonin e Prishtineumls janeuml teuml regjistruara rreth 80000 automjete (nga rreth 280000 sa janeuml teuml regjistruara neuml Kosoveuml) dhe brenda 24 oreumlve neuml teuml frekuentojneuml rreth 100000 automjete
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
4
15 Struktura e raportit
Ky raport peumlrbeumlhet nga gjashteuml kapitujt e meumlposhteumlm
Kapitulli 1 Hyrja
Kapitulli 2 Siguria neuml trafik dhe Policia
Kapitulli 3 A ka policia e trafikut qasje neuml informata teuml besueshme teuml peumlrditeumlsuara
dhe relevante si dhe apeumlrdoren ato neuml meumlnyreuml efektive
Kapitulli 4 A i kryen policia e trafikut sheumlrbimet e veta neuml meumlnyreuml efektive
Kapitulli 5 Konkluzionet dhe
Kapitulli 6 Rekomandimet
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
5
2 Siguria neuml trafik dhe policia
21 Siguria neuml trafik perspektivat
Mjedisi i sigurt - peumlrfshireuml edhe sigurineuml neuml trafikun rrugor - eumlshteuml vendimtar peumlr zhvillimin
ekonomik teuml vendit Mbrojtja e jeteumls dhe proneumls eumlshteuml e nevojshme peumlr ccedildo shoqeumlri
Siguria neuml trafik eumlshteuml problem i peumlrhapur neuml mbareuml boteumln6 Organizata Boteumlrore e
Sheumlndeteumlsiseuml (OBSH) ka theksuar se ccedildo 30 sekonda dikush diku vdes neuml njeuml aksident rrugor
dhe dhjeteuml persona leumlndohen reumlndeuml OBSH pret qeuml numri i vdekjeve neuml nivel global teuml arrijeuml
afro 2 milion deri neuml vitin 2030 nga 13 milioneuml sa eumlshteuml tani Ekzistenca e njeuml strategjie
kombeumltare teuml siguriseuml neuml rrugeuml mund teuml shihet si njeuml tregues qeuml siguria neuml rrugeuml eumlshteuml njeuml
ccedileumlshtje neuml agjendeumln politike7
Gjithashtu neuml BE transporti rrugor eumlshteuml meuml i rreziksheumlm dhe meuml i kushtuesheumlm neuml aspektin
e jeteumls njereumlzore Siguria neuml rrugeuml eumlshteuml problem i madh shoqeumlror i peumlrbashkeumlt peumlr teuml gjitha
vendet e BE-seuml Neuml vitin 2009 meuml shumeuml se 35000 njereumlz kaneuml vdekur neuml rrugeumlt e BE-seuml e qeuml
eumlshteuml ekuivalente me njeuml qytet teuml meseumlm dhe jo meuml pak se 15 milioneuml persona janeuml leumlnduar8
Peumlr teuml peumlrmireumlsuar sigurineuml neuml rrugeuml eumlshteuml vendosur njeuml objektiv sasior zvogeumllim peumlr 50 teuml
numrit teuml vdekjeve nga aksidentet rrugore deri meuml 2020 duke filluar nga viti 2010 Pavareumlsisht
suksesit neumlpeumlrmjet programeve teuml BE-seuml rrugeumlt evropiane janeuml ende larg peumlr teuml qeneuml teuml sigurta
BE-ja ka peumlrcaktuar disa objektiva neuml bazeuml teuml orientimeve teuml politikave teuml saj peumlr sigurineuml neuml
rrugeuml duke theksuar si esenciale arsimin trajnimin dhe zbatimin9
Neuml Kosoveuml sfida e siguriseuml neuml rrugeuml eumlshteuml identifikuar gjateuml viteve teuml fundit Neuml vitin 2009
eumlshteuml themeluar njeuml organ ndeumlrministror i quajtur Keumlshilli peumlr Sigurineuml neuml Komunikacionin
Rrugor10 Roli i keumltij Keumlshilli eumlshteuml teuml ndeumlrtojeuml bashkeumlpunimin mes ministrive peumlrgjegjeumlse peumlr
promovimin e siguriseuml neuml rrugeuml Koheumlve teuml fundit eumlshteuml hartuar ldquoDraft-Strategjia Kombeumltarerdquo
nga Keumlshilli dhe si e tilleuml eumlshteuml proceduar peumlr miratim neuml Qeveri Korniza ligjore edhe pse e
mangeumlt eumlshteuml zbatuar pjeseumlrisht dhe eumlshteuml neuml shqyrtim e sipeumlr11 Komunat dhe Keumlshillat
6 Ccedileumlshtja e siguriseuml seuml trafikut riafirmon objektivin afatgjateuml teuml keumlrkuar nga KB peumlr teuml zvogeumlluar numrin e
aksidenteve deri meuml 2020 (Rezoluta e Asambleseuml seuml Peumlrgjithshme teuml KB-seuml ARES64255 mars 2010) 7 Neuml krahasim me vendet e tjera evropiane Kosova eumlshteuml njeuml ndeumlr vendet e pakta qeuml nuk e ka miratuar ende njeuml
strategji kombeumltare peumlr sigurineuml neuml trafik 8 European Commission (EC) Towards a European Road Safety Area Policy Orientations on Road Safety 2011-
2020 (Brussels 2010) 9 Ibidem 10 Themelimi i keumltij keumlshilli eumlshteuml parapareuml me Ligjin mbi Sigurineuml neuml Komunikacion (2007) ldquoProgrami peumlr
sigurineuml rrugorerdquo eumlshteuml miratuar neuml vitin 2010 me qeumlllim teuml zvogeumllimit teuml trendit negativ teuml siguriseuml rrugore neuml Kosoveuml
11 Drafti i ligjit teuml ri eumlshteuml neuml pocedureuml parlamentare peumlr miratim
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
6
Komunaleuml peumlr Siguri teuml Komunitetit teuml themeluar neuml secileumln komuneuml luajneuml njeuml rol teuml veccedilanteuml
neuml aspektin e siguriseuml publike12
22 Policia e Kosoveumls organizimi dhe peumlrgjegjeumlsiteuml
PK-ja eumlshteuml autoriteti kompetent peumlrgjegjeumls peumlr zbatimin e politikave teuml siguriseuml kombeumltare
ku peumlrfshihet edhe trafiku rrugor Roli i policiseuml - neuml fusheumln e siguriseuml neuml trafik - eumlshteuml mjaft
specifik dhe aplikohet peumlrmes aktiviteteve teuml ndryshme Peumlrgjegjeumlsiteuml kryesore janeuml zbatimi i
ligjeve teuml trafikut reagimet ndaj aksidenteve dhe ngritja e nivelit teuml ndeumlrgjegjeumlsimit peumlrmes
qasjes proaktive Policia e trafikut sheumlrben si njeuml pengeseuml peumlr ngaseumlsit teuml cileumlt nuk i
respektojneuml rregullat e trafikut dhe nuk u binden atyre13
PK-ja ka aprovuar njeuml ldquoPlan Strategjik Zhvillimor 2011-2015rdquo14 ku njeuml nga objektivat
strategjike eumlshteuml ngritja e nivelit teuml siguriseuml publike dhe besimit teuml qytetareumlve (trafikut
rrugor)
PK-ja eumlshteuml e organizuar neuml nivel qendror dhe lokal15 Drejtoria e Peumlrgjithshme e PK-seuml
(kryesuar nga Drejtori i Peumlrgjithsheumlm) eumlshteuml peumlrgjegjeumlse neuml nivel vendi Neuml nivelin rajonal
janeuml shtateuml njeumlsi rajonale - Drejtori Rajonale (DR) - peumlrgjegjeumlse peumlr sigurineuml publike Stacionet
e policiseuml janeuml peumlrgjegjeumlse peumlr policineuml lokale neuml secileumln komuneuml16
Policia e trafikut eumlshteuml e organizuar neuml keumlteuml meumlnyreuml neuml nivelin qendror Divizioni i
Komunikacionit Rrugor (DKRr) eumlshteuml peumlrgjegjeumls peumlr menaxhim strategjik udheumlzime urdhra
dhe plane operative peumlr njeumlsiteuml operative (njeumlsiteuml e policiseuml seuml trafikut) Neuml nivel operativ
DKRr eumlshteuml peumlrgjegjeumls peumlr kontrollimin e autostradeumls peumlrmes Njeumlsiseuml peumlr Kontrollin e
Autostradeumls (NjKA) DKRr ka zhvilluar planet e veprimit qeuml kaneuml peumlr qeumlllim adresimin e
sfidave teuml cilat pengojneuml sigurineuml e qeumlndrueshme teuml trafikut rrugor17
Njeumlsiteuml peumlrkateumlse operative janeuml pjeseuml e DR-ve si dhe i raportojneuml DR-ve dhe DKRr-seuml NjKA
raporton drejtpeumlrdrejt tek DKRr
12 Detyrat dhe peumlrgjegjeumlsiteuml e keumltij Keumlshilli janeuml teuml peumlrcaktuara me UA nr 272012 MPB ndash 032012 dhe kaneuml teuml
beumljneuml meuml shumeuml me siguri teuml peumlrgjithshme duke mos u potencuar neuml meumlnyreuml teuml veccedilanteuml sigurineuml neuml trafik Aneumltareuml teuml keumltyre keumlshillave janeuml edhe komandanteumlt e stacioneve policore teuml komunave peumlrkateumlse
13 European Transport Safety Council (ETSC) Policing Enforcement Strategies to Reduce Traffic Casualties in Europe (Brussels 1999) fq 11
14 Bazuar neuml keumlteuml dokument PK-ja ka parapareuml ndeumlrmarrjen e keumltyre masave siccedil janeuml prezenceuml meuml teuml madhe policore peumlrmes patrullimeve meuml teuml shpeshta neuml ldquopika teuml zezardquo kontakte teuml drejtpeumlrdrejta dhe keumlshillimit me qytetareuml organizim teuml aktiviteteve proaktive me qeumlllim teuml edukimit teuml qytetareumlve shtimi i numrit teuml kontrolleve dhe veprimeve tjera policore neuml trafik
15 Shih ldquoShtojceumln Irdquo ndash struktura organizative e PK-seuml 16 Ligji peumlr Policineuml 04L-076 aprovuar meuml 2012 e definon Policineuml e Kosoveumls si sheumlrbim publik qeuml funksionon
brenda MPB-seuml 17 DKRr ka neumlnshkruar njeuml memorandum bashkeumlpunimi me Policineuml e Republikeumls seuml Shqipeumlriseuml peumlr patrullimet e
peumlrbashkeumlta teuml policiseuml seuml trafikut me qeumlllim teuml rritjes seuml siguriseuml neuml trafikun rrugor gjateuml sezonit teuml vereumls
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
7
Detyrat e njeumlsive patrulluese janeuml teuml peumlrcaktuara neuml ldquoUdheumlzuesin peumlr meumlnyreumln e kryerjes seuml
detyrave neuml mbikeumlqyrjen dhe rregullimin e trafikut rrugorrdquo Peumlrveccedil keumltyre dokumenteve PK
ka miratuar gjithashtu ldquoManualin peumlr Parime dhe Procedura Standarde Operativepeumlrshkrime
teuml puneumlsrdquo si dhe udheumlzime peumlr operacione
23 Roli i policiseuml seuml trafikut
Qeumlllimi i policiseuml seuml trafikut eumlshteuml teuml sigurojeuml leumlvizjen e sigurt neuml rrugeuml teuml parandalojeuml
shkeljet neuml trafik dhe teuml marreuml masat e duhura kundeumlr shkeleumlsve Patrullimi ka njeuml rol
mbikeumlqyreumls parandalues dhe krijon njeuml ambient meuml teuml sigurt peumlr teuml gjitheuml aktereumlt neuml trafik
Policia e trafikut analizon planifikon dhe harton strategji peumlr nivel teuml qeumlndruesheumlm teuml
siguriseuml neuml trafik Njeumlsiteuml e policiseuml seuml trafikut janeuml njeumlsi peumlrgjegjeumlse peumlr
Planifikimin e patrullimeve - faza e planifikimit teuml aktiviteteve operative bazohet neuml
analizat e shkaqeve qeuml qeumlndrojneuml pas aksidenteve teuml trafikut (faktoreumlt e rrezikut)
Patrullimet - kryhet neuml meumlnyra teuml ndryshme neuml koheuml teuml ndryshme dhe me mjete teuml
ndryshme Pikat kontrolluese ku kryhen patrullimet peumlrcaktohen neuml bazeuml teuml
analizave teuml rrezikut teuml larteumlpeumlrmendur dhe
Hetimet e aksidenteve - peumlrfshijneuml hetimin e ploteuml teuml tyre dhe kaneuml peumlr qeumlllim rritjen
e siguriseuml neuml trafikun rrugor Hartohen raporte peumlrfshireuml analizat mbi faktoreumlt qeuml i
shkaktojneuml aksidentet18
Mbikeumlqyrja e fluksit teuml trafikut beumlhet peumlrmes praniseuml seuml policiseuml seuml trafikut neuml rrugeuml dhe
mund teuml beumlhet edhe me ndihmeumln e pajisjeve teknike monitoruese ndash kamerave teuml
shpejteumlsiseuml19 etj
24 Organizatat e tjera teuml angazhuara
Neuml adresimin e siguriseuml seuml trafikut rrugor janeuml teuml peumlrfshireuml disa aktereuml
Qeveria eumlshteuml peumlrgjegjeumlse peumlr krijimin e politikave teuml siguriseuml peumlr qytetareuml peumlrfshireuml edhe
trafikun Neumln kornizeumln e aplikueshme ligjore Qeveria Ministria e Puneumlve teuml Brendshme
(MPB) dhe Ministria e Infrastruktureumls (MI) ndajneuml peumlrgjegjeumlsineuml kryesore peumlr vendosjen e
18 Njeumlsiteuml e Policiseuml seuml Trafikut kryejneuml hetime peumlr aksidentet e trafikut qeuml rezultojneuml me fatalitet leumlndime teuml
reumlnda dhe aksidentet me deumlme teuml shumta Neuml aneumln tjeteumlr stacionet policore i hetojneuml aksidentet me deumlme meuml teuml vogla
19 lsquorsquoKamera teuml shpejteumlsiseumlrsquorsquo eumlshteuml emri i zakonsheumlm peumlr kamerat e siguriseuml qeuml peumlrdoren nga forcat e policiseuml Ekzistojneuml kateumlr lloje kryesore kamera fikse teuml cilat janeuml mjete pa pilot dhe fotografojneuml neuml njeuml rrugeuml ku ka pasur aksidente kamera teuml shpejteumlsineuml mbi distanceumln teuml cilat janeuml pa pilot por operojneuml neuml ccedilifte dhe zbulojneuml shpejteumlsineuml e arritur ndeumlrmjet automjeteve dhe peumlrdoren neuml meumlnyreuml tipike neuml rrugeuml meuml teuml gjata me dendeumlsi teuml larteuml peumlrplasjeje kamera leumlvizeumlse peumlr shpejteumlsineuml qeuml peumlrdoren nga policeumlt dhe vendosen neuml aneumlt e rrugeumlve dhe kamera neuml driteuml teuml kuqe qeuml peumlrdoren neuml kryqeumlzimet ku ka semaforeuml Gjithashtu sipas praktikave ndeumlrkombeumltare vendosja e kamerave false neuml vende teuml ndryshme eumlshteuml njeuml meumlnyreuml peumlr teuml rritur efektivitetin
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
8
politikave hartimin dhe zbatimin e ligjeve qeuml lidhen me sigurineuml neuml trafikun rrugor MI ka
disa detyra si
programe peumlr trajnimin e ngaseumlsve dhe vlereumlsimin e tyre
kushtet e kontrollimit teknik teuml automjeteve dhe
ndeumlrtimin dhe mireumlmbajtjen e rrugeumlve
Peumlrveccedil keumlsaj seuml bashku me PK-neuml MI-ja mbikeumlqyreuml administron dhe zbaton kornizeumln
ligjore peumlr sigurineuml publike neuml rrugeuml
Komunat janeuml peumlrgjegjeumlse peumlr ndeumlrtimin dhe mireumlmbajtjen e rrugeumlve publike lokale
Gjykatat janeuml peumlrgjegjeumlse peumlr trajtimin e veprave peumlr shkelje teuml rregullave teuml trafikut
Organet e drejteumlsiseuml peumlrmes puneumls seuml tyre kontribuojneuml neuml meumlnyreuml efektive si mekanizeumlm
mbrojteumls neuml ndeumlrgjegjeumlsimin e publikut Neumlpeumlrmjet vendimeve meritore ato veccedilaneumlrisht
ndikojneuml neuml shtypjen e fenomeneve teuml rrezikshme neuml trafik duke ndikuar keumlshtu
drejtpeumlrdrejt neuml peumlrmireumlsimin e sjelljes seuml pjeseumlmarreumlsve
Institucionet sheumlndeteumlsore kontribuojneuml neuml kujdesin sheumlndeteumlsor dhe trajtimin e qytetareumlve-
ngaseumlsve Sheumlrbimet emergjente me koheuml dhe efektive ndash me aneuml teuml trajtimit teuml duhur teuml
leumlnduarve neuml aksidente - zvogeumllojneuml pasojat e tyre Meuml tej keumlto institucione kontribuojneuml
edhe neuml edukimin e ngaseumlsve peumlr procedurat e ndihmeumls seuml pareuml dhe transportimin e duhur
teuml aksidentuarve
Institucionet e arsimit e promovojneuml edukimin efektiv teuml siguriseuml rrugore neuml shkolla
Gjithashtu mediet mund teuml rrisin ndeumlrgjegjeumlsimin e komunitetit dhe teuml kuptuarit e faktoreumlve
dhe kostove teuml aksidenteve rrugore Kompaniteuml e sigurimeve kaneuml njeuml rol teuml veccedilanteuml neuml keumlteuml
drejtim Aplikimi i koncepteve teuml sigurimit duke shpeumlrblyer ngaseumlsit qeuml nuk shkaktojneuml
aksidente i motivon ata teuml peumlrmireumlsojneuml sjelljet e tyre neuml trafik dhe si rrjedhojeuml e keumlsaj edhe
keumlto kompani ndikojneuml neuml sigurineuml rrugore
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
9
3 A ka policia e trafikut qasje neuml informata teuml
besueshme teuml peumlrditeumlsuara dhe relevante si dhe a
peumlrdoren ato neuml meumlnyreuml efektive
31 Ccedilfareuml informatash i duhen policiseuml seuml trafikut
Veprimet peumlr teuml zvogeumlluar problemet e siguriseuml neuml trafikun rrugor duhet teuml jeneuml teuml bazuara
neuml informata relevante Informatat e tilla mund teuml merren me ndihmeumln e njeuml sistemi
informativ teuml siguriseuml neuml rrugeuml20 Shumeuml vende evropiane kaneuml baza teuml ndryshme teuml teuml
dheumlnave por neuml peumlrgjitheumlsi ato janeuml neuml proneumlsi teuml agjencive kombeumltare peumlr siguri neuml rrugeuml
dhe institucionet e ndryshme ofrojneuml informata peumlr agjenciteuml e tilla21
Aktivitetet efektive teuml policiseuml seuml trafikut keumlrkojneuml informata rreth22
Faktoreumlve qeuml ndeumlrlidhen me aksidente teuml tilla si23
ngaseumlsit dhe sjelljet e tyre
llojet e automjeteve teuml peumlrfshira dhe gjendja e tyre
gjendja e rrugeumlve dhe moti
intensiteti i trafikut dhe
ku dhe kur kaneuml ndodhur aksidentet
teuml ashtuquajturave ldquopika teuml zezardquo24
ngjarjeve - kur dhe ku mund teuml rriten rreziqet peumlr aksidente
pasojave teuml aksidenteve
aktiviteteve teuml kryera nga policia e trafikut dhe ndeumlshkimet e aplikuara dhe
reagimeve peumlr rezultatet e qasjeve dhe aktiviteteve teuml ndryshme
Policia e trafikut eumlshteuml peumlrgjegjeumlse peumlr mbledhjen e teuml dheumlnave teuml nevojshme teuml cilat kryesisht
vet i prodhojneuml Autoritetet tjera ose organizatat mund teuml keneuml njohuri teuml cilat policia e
20 OECD Safety on Roads (Paris 2002) fq 10 21 Neuml Kosoveuml roli i agjenciseuml seuml tilleuml ushtrohet nga Keumlshilli peumlr Sigurineuml neuml Komunikacionin Rrugor Keumlshilli
kryesisht mbledh teuml dheumlna nga Policia e Kosoveumls 22 Kjo pjeseuml bazohet neuml literatura teuml ndryshme rreth praktikave teuml mira teuml kontrollit teuml trafikut dhe dokumente ndash
politika nga organizata teuml ndryshme ndeumlrkombeumltare 23 WHO Data Systems A Road Safety Manual for Decision-Makers and Practioners (Geneva 2010) 24 Neuml menaxhimin e siguriseuml rrugore ldquopikat e zezardquo (angblackspot) janeuml vendet ku historikisht janeuml koncentruar
aksidentet e trafikut Kjo mund teuml ndodh peumlr arsye teuml ndryshme teuml tilla si ktheseuml e ashpeumlr apo keumlnd neuml njeuml rrugeuml teuml drejteuml kryqeumlzim i fshehur neuml njeuml rrugeuml teuml shpejteuml shenja teuml dobeumlta ose teuml fshehura paralajmeumlruese neuml udheumlkryq etj
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
10
trafikut nuk i ka peumlr shembull ngjarjet ose gjendja qeuml mund teuml rriseuml rrezikun peumlr aksidentet
e trafikut Peumlr keumlteuml arsye marreumldheumlnia e ngushteuml e puneumls midis policiseuml seuml trafikut dhe
autoriteteve teuml tjera eumlshteuml thelbeumlsore
Eumlshteuml po keumlshtu e reumlndeumlsishme qeuml teuml dheumlnat teuml strukturohen dhe analizohen siccedil duhet qeuml
aktualisht teuml peumlrdoren peumlr planifikime operative dhe detyra teuml peumlrditshme Kjo do trsquoi
mundeumlsonte policiseuml seuml trafikut teuml zgjedh mjetet e duhura - neuml koheumln e duhur dhe neuml vendin
e duhur Kjo gjithashtu e beumln meuml teuml lehteuml fokusimin meuml teuml mireuml neuml sjelljet e ngaseumlsve kushtet
rrugore gjendjen dhe llojin e automjeteve (kamioneuml autobuseuml ose vetura) etj Peumlr njeuml efekt
maksimal teuml siguriseuml eumlshteuml e reumlndeumlsishme qeuml policia e trafikut teuml fokusohet neuml faktoreuml teuml cileumlt
kaneuml ndikim teuml drejtpeumlrdrejteuml neuml sigurineuml rrugore dhe ateuml neuml vende dhe koheuml teuml duhur ku
aksidentet kaneuml gjasa teuml ndodhin
32 A ka policia e trafikut qasje neuml informatat e duhura
Shumica e informatave teuml nevojshme peumlr qeumlllime teuml planifikimit peumlr policineuml e trafikut janeuml
neuml dispozicion25 Policia e trafikut ka qasje neuml dy baza teuml teuml dheumlnave SIPK teuml dheumlnat rreth
veprave penale dhe MAAP teuml dheumlnat peumlr aksidentet statistikat dhe analizat Teuml dheumlnat neuml
keumlto baza peumlrcillen neuml baza ditore javore dhe mujore Disa teuml dheumlna sigurohen peumlrmes
takimeve dhe shkeumlmbimit me autoritetet tjera - institucionet rrugore sheumlndeteumlsore dhe
gjykatat neuml lidhje me kundeumlrvajteumlsit dhe ndeumlshkimet Teuml dheumlnat rreth aksidenteve dhe
pasojave teuml tyre janeuml teuml plota
Policia e trafikut eumlshteuml mjaft mireuml e informuar rreth ngjarjeve dhe gjendjes se ku dhe kur
mund teuml rriten rreziqet peumlr aksidente Bashkeumlpunimi me autoritetet tjera qendrore dhe lokale
dhe me shoqeumlrineuml civile ofron teuml dheumlna peumlr intensitetin e trafikut gjendjen neuml rrugeuml etj26
Mund teuml keumlrkohet nga policia e trafikut teuml sigurojeuml ndihmeuml peumlr autoritetet tjera bie fjala teuml
jeteuml e pranishme afeumlr shkollave teuml ndihmojeuml organet e inspektimit teuml ngriteuml ndeumlrgjegjeumlsimin
neuml parandalimin e rrezikut neuml trafik etj27
Neuml tabeleumln e meumlposhtme eumlshteuml peumlrmbledhur qasshmeumlria e njeumlsive policore teuml trafikut neuml
informata teuml nevojshme teuml llojeve teuml ndryshme Qasjen e kemi klasifikuar neuml kateumlr kategori28
25 Sipas praktikave ndeumlrkombeumltare burimi meuml i zakonsheumlm peumlr teuml dheumlnat rreth aksidenteve janeuml teuml dheumlnat e
policiseuml Megjithateuml shumeuml aksidente nuk raportohen neuml polici - me ose pa deumlmtime teuml vogla apo pa leumlndime 26 Raportet vjetore teuml PK-seuml peumlr vitet 2012 dhe 2013 27 Examinimi i raporteve teuml ndryshme planeve ditore teuml policiseuml seuml trafikut etj 28 Peumlr meuml shumeuml shpjegime shih ldquoShtojceumln IIrdquo
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
11
Tabela 1 Qasshmeumlria e policiseuml seuml trafikut neuml informata teuml nevojshme peumlr planifikimin
operativ
ploteumlsisht kryesisht pjeseumlrisht shumeuml pak
Informata peumlr faktoreumlt qeuml ndeumlrlidhen me aksidentet x
Informatat peumlr pasojat e aksidenteve x
Informata mbi ngjarjet kushtet kur ku rreziqet mund teuml rriten peumlr aksidente
x
Informata rreth aktiviteteve teuml kryera nga policia e trafikut dhe ndeumlshkimet e aplikuara
x
Reagimet ndaj rezultateve teuml qasjeve teuml ndryshme dhe aktiviteteve
x
Siccedil shihet meuml sipeumlr ekzistojneuml fusha ku informatat e nevojshme nuk janeuml ploteumlsisht teuml
qasshme - kur eumlshteuml e nevojshme Ka ende fusha qeuml duhet teuml zhvillohen para se policia e
trafikut teuml mund teuml pranojeuml informata neuml koheuml peumlr ngjarjet dhe kushtet kur dhe ku mund teuml
rriten rreziqet peumlr aksidente Informatat ldquoonlinerdquo ose neuml koheuml reale nga autoritetet e rrugeumlve
dhe peumlrpjekjet shteseuml peumlr teuml ngritur rrjete me aktereuml teuml ndrysheumlm janeuml shembuj teuml
aktiviteteve qeuml mund teuml shtojneuml vlereuml
Raportimi i performanceumls neuml disa aspekte nuk eumlshteuml i zhvilluar edhe aq mireuml Nga sistemi
aktual i informatave eumlshteuml veumlshtireuml teuml kuptohet secila peumlrpjekje qeuml do teuml sigurojeuml bazeuml solide
peumlr zhvillimin e raportimit
Kapacitetet meuml pak teuml zhvilluara janeuml ato peumlr vlereumlsimin e efektivitetit teuml qasjeve dhe
aktiviteteve teuml ndryshme Disa peumlrpjekje janeuml iniciuar peumlr shembull neuml hartimin e raporteve
peumlr aktivitetet e kryera por jo neuml matjen e veprimeve teuml ndeumlrmarra neuml meumlnyreuml qeuml teuml
parandalohen aksidentet
33 A eumlshteuml policia e trafikut duke i peumlrdorur informatat neuml
meumlnyreuml efektive
Cileumlsia e interpretimit teuml teuml dheumlnave eumlshteuml vendimtare neuml peumlrcaktimin e aktiviteteve teuml
duhura teuml policiseuml seuml trafikut Njeuml shembull disa nga faktoreumlt e aksidenteve teuml ofruara neumlpeumlr
dosje ndash siccedil janeuml kushtet klimatike dhe gjendjet e rrugeumlve ndash mund teuml shpjegojneuml ndonjeuml
aksident por neuml realitet ngasja e pakujdesshme ose shpejteumlsia mund teuml jeneuml shkaku i veumlrteteuml
Me fjaleuml teuml tjera policia e trafikut ka nevojeuml peumlr informata rreth kushteve klimatike dhe
gjendjes neuml rrugeuml qeuml teuml planifikojeuml aktivitetet e saj mireumlpo kontrollet aktuale ndash me qeneuml
efektive ndash duhet teuml fokusohen neuml aspekte tjera si shpejteumlsia dhe sjelljet e ngaseumlsve Njeuml ccedileumlshtje
tjeteumlr qeuml mund teuml ngritet neuml keumlteuml kontekst eumlshteuml nevoja peumlr informata Edhe neumlse keumlto
informata janeuml ligjeumlrisht dhe teknikisht korrekte ato mund teuml diskutohen nga njeuml
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
12
perspektiveuml e kontrollit teuml trafikut neumlse janeuml mbivendosur ose tepeumlr teuml detajuara peumlr trsquou
peumlrshtatur nevojave praktike teuml policiseuml trafikut29
Shfryteumlzimi efektiv i informatave keumlrkon qeuml ato teuml
konsiderohen relevante dhe teuml dobishme nga ana e peumlrdoruesit
doreumlzohen neuml koheumln e duhur peumlr njeumlsiteuml e duhura
interpretohen neuml meumlnyreuml korrekte nga ana e peumlrdoruesit
peumlrdoren peumlr analiza dhe vlereumlsim neuml nivele teuml ndryshme
kaneuml ndikim neuml puneumln e peumlrditshme neuml terren dhe
peumlrdoren peumlr teuml meumlsuar dhe vepruar peumlr ndryshim dhe peumlrmireumlsim
Informatat peumlr planifikimin e aktiviteteve nuk janeuml peumlrdorur sistematikisht nga policia e
trafikut neuml meumlnyreuml efektive peumlr teuml maksimizuar efektivitetin e puneumls neuml aktivitetet e
peumlrditshme Peumlrveccedil keumlsaj ato janeuml peumlrdorur rralleuml peumlr vendimet rreth meumlnyreumls se si duhet
peumlrmireumlsuar aktivitetet e policiseuml seuml trafikut teuml cilat janeuml - peumlrgjitheumlsisht - duke peumlrseumlritur teuml
njeumljteumln strategji teuml zbatimit Detyrat e adresuara neuml fleteumlt-patrulluese nuk ishin shpesh neuml
peumlrputhje me planet operative30
Analizat e shkaqeve qeuml qeumlndrojneuml pas aksidenteve interpretohen nga njeumlsiteuml e policiseuml seuml
trafikut dhe peumlrcillen te DKRr neuml baza teuml rregullta Analizat shteseuml teuml prodhuara nga DKRr
peumlrdoren pjeseumlrisht neuml peumlrputhje me faktoreumlt e identifikuar teuml rrezikut31
Tabela 2 Peumlrdorimi i informatave teuml nevojshme nga policia e trafikut peumlr planifikim
operativ
Peumlrdorimi i informatave Gjithhereuml Shpesh Ndonjeumlhereuml Rralleuml
Teuml interpretuara analizuara dhe kombinuara me teuml dheumlna tjera
x
Teuml doreumlzuara me koheuml te njeumlsia e duhur x
Teuml peumlrdorura peumlr planifikim operativ dhe puneuml teuml peumlrditshme
x
Teuml peumlrdorura peumlr teuml meumlsuar dhe peumlr vendime peumlr peumlrmireumlsim
x
29 Ekzaminimi i klasifikimeve teuml DKRr peumlr shkaqet e aksidenteve neuml trafik ldquoStatistika dhe analiza e aksidenteve
neuml trafikrdquo peumlr vitet 2012 dhe 2013 30 Ekzaminim i aktiviteteve teuml bazuara neuml plane operative 31 Ekzaminimi i klasifikimeve teuml DKRr peumlr shkaqet e aksidenteve teuml trafikut ldquoStatistika dhe analiza e aksidenteve
neuml trafikrdquopeumlr vitet 2012 dhe 2013
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
13
Raportet vjetore teuml DKRr-seuml i peumlrshkruajneuml faktoreumlt e aksidenteve rrugore neuml krahasim me
vitet e meumlparshme Rezultatet e informatave peumlr faktoreumlt qeuml ndeumlrlidhen me aksidentet
trajtohen siccedil duhet veteumlm kur policia e trafikut zbaton masat neuml planet operative ose urdhrat
nga DKRr Neuml planifikimin operativ policia e trafikut ka peumlrdorur informatat rreth
shpeshteumlsiseuml dhe shkaqeve teuml aksidenteve Aktivitetet janeuml teuml ndryshme dhe varen thjesht
nga vendndodhja gjeografike dhe intensiteti i trafikut por kryesisht janeuml orientuar neuml
monitorimin e shpejteumlsiseuml32 Peumlrveccedil keumlsaj njeumlsiteuml e trafikut (duke peumlrjashtuar NjKA-neuml) nuk i
drejtojneuml gjithnjeuml aktivitetet me sheumlnjesteumlr edhe neuml rrugeumlt tjera jo-rajonale
Detyrat rutineuml nuk adresojneuml detyra teuml veccedilanta vis-agrave-vis treguesve teuml identifikuar neuml analizeumln
e aksidenteve Sipas krahasimit teuml teuml dheumlnave patrullimet e vlereumlsuara rutineuml teuml policiseuml seuml
trafikut kryesisht kaneuml sheumlnjestruar faktorin shpejteumlsi Kjo neumlnkupton se informatat nuk janeuml
peumlrdorur ploteumlsisht peumlr detyrat e peumlrditshme Shumica e patrullimeve kryesisht kryhen pa
ndonjeuml objektiv tjeteumlr shteseuml Aktivitetet aktuale teuml peumlrditshme ndash peumlr teuml qeneuml efektive - do teuml
duhet teuml fokusohen neuml aspekte teuml tjera teuml ndryshme siccedil eumlshteuml sjellja e ngaseumlsve (mbajtja e
distanceumls ngasja e pakujdesshme etj)
Informatat peumlrdoren rralleuml peumlr teuml identifikuar peumlrmireumlsimet e mundshme teuml veprimeve
parandaluese33 Shumica deumlrrmuese e aktiviteteve teuml kryera nuk janeuml teuml peumlrmbledhura neuml
raporte post-operative peumlr teuml matur progresin drejt objektivave teuml vendosura Peumlr meuml tepeumlr
peumlrzierja e prioriteteve neuml patrullime nuk ishte gjithnjeuml e bazuar neuml informatat e
disponueshme34
32 Shembuj teuml tjereuml teuml intensifikimit teuml patrullimeve peumlrfshijneuml ndalesat peumlr automjete sipas planeve operative
ngjarjet sportive dhe klubet e nateumls etj Automjetet inspektohen neuml baza vjetore derisa veteumlm hereumlpashere adresohen me plane teuml peumlrbashkeumlta operative Policia e trafikut - MI
33 Ekzaminimi i raporteve teuml njeumlsive teuml policiseuml seuml trafikut peumlr vitet 2012 dhe 2013 34 Vlen teuml peumlrmendet se bazuar neuml informatat peumlr aksidente DKRr ka keumlrkuar nga NjRKRr-PR qeuml teuml shtohet
numri i kontrolleve neuml disa rrugeuml siccedil ishte rasti neuml rrugeumln Prishtineuml-Podujeveuml-Merdareuml Si rezultat i angazhimeve shteseuml numri i aksidenteve neuml keumlteuml aks rrugor eumlshteuml zvogeumlluar duksheumlm neuml periudheumln janar-maj 2014 neuml krahasim me vitin 2013
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
14
4 A i kryen policia e trafikut sheumlrbimet neuml meumlnyreuml
efektive
41 Si teuml matet efektiviteti i policiseuml seuml trafikut
Qeumlllimi i peumlrgjithsheumlm peumlr policineuml e trafikut seuml bashku me autoritetet e tjera peumlrgjegjeumlse siccedil
kemi peumlrmendur eumlshteuml teuml minimizohen aksidentet e trafikut dhe teuml ndihmohet peumlr njeuml mjedis
teuml sigurt teuml trafikut Shtrohet pyetja se si duhet teuml veprojeuml policia e trafikut peumlr teuml
peumlrmbushur neuml meumlnyreumln meuml teuml mireuml teuml mundshme keumlto objektiva Peumlrveccedil keumlsaj a eumlshteuml fare
e mundur teuml maten rezultatet e policiseuml seuml trafikut peumlr shkak teuml faktoreumlve teuml tjereuml qeuml ndikojneuml
neuml veumlllimin dhe karakterin e ldquoaksidenteverdquo
Zvogeumllimi i aksidenteve teuml reumlnda teuml trafikut eumlshteuml njeuml lloj mateumlsi qeuml tregon peumlr rezultatin e
peumlrgjithsheumlm se neuml ccedilrsquomeumlnyreuml operojneuml autoritetet peumlrgjegjeumlse rrugore ose teuml policiseuml seuml
trafikut Megjithateuml eumlshteuml matje shumeuml e peumlrgjithshme qeuml varet nga shumeuml faktoreuml siccedil janeuml
rrugeumlt dhe moti sjelljet e ngaseumlsve numri i automjeteve dhe gjendja e tyre angazhimi i
autoriteteve tjera rregullimi aktual kushtet financiare etj
Ekzistojneuml edhe matje teuml tjera teuml zakonshme Mund teuml studiohen neumlse mjetet e teuml duhura janeuml
neuml dispozicion dhe neumlse ato janeuml peumlrdorur neuml meumlnyreuml efektive peumlr shembull a janeuml peumlrdorur
kamerat e shpejteumlsiseuml dhe radareumlt aty ku do teuml shtonin meuml shumeuml vlereuml (rreziku i larteuml peumlr
aksidentet e trafikut peumlr shkak teuml shpejteumlsiseuml seuml automjetit) a beumlhen teste alkooli ku do teuml
shtonin meuml shumeuml vlereuml etj Gjithashtu mund teuml shqyrtohen neumlse njeumlsiteuml e kontrollit neuml koheuml
teuml duhur sigurojneuml autoritetet peumlrgjegjeumlse rrugore me propozime peumlr ndryshimin e
kufizimeve teuml shpejteumlsiseuml veumlnien e shenjave paralajmeumlruese riparimin e rrugeumlve largimin e
pengesave neuml rrugeuml etj
Mund edhe teuml matet meumlnyra se si shpeumlrndahen burimet neuml koheuml dhe neuml hapeumlsireuml Idealisht
mjetet e duhura duhet peumlrdorur peumlr teuml kontrolluar gjeumlrat e duhura neuml koheumln e duhur dhe
vendin e duhur Aktivitetet e patrullimit neuml koheuml dhe hapeumlsireuml duhet teuml ndeumlrlidhen sa meuml
shumeuml qeuml teuml jeteuml e mundur me ateuml se kur dhe ku ndodhin aksidentet e trafikut
Kundrejt propozimeve teuml meumlsipeumlrme mund teuml shtrohet pyetja A eumlshteuml e mundur qeuml policia
e trafikut teuml punojeuml meuml mireuml apo meuml dobeumlt a eumlshteuml policia e trafikut neuml gjendje teuml meumlsojeuml dhe
a janeuml neuml gjendje teuml marrin vendime ccedilfareuml teuml beumljneuml dhe si teuml beumlhet Peumlrgjigja e qarteuml peumlr teuml
gjitha keumlto pyetje eumlshteuml pozitive Eumlshteuml e reumlndeumlsishme teuml theksohet se megjithateuml asnjeuml matje
nuk eumlshteuml e peumlrsosur dhe e ploteuml vetvetiu Ccedileumlshtje kryesore eumlshteuml qeuml teuml peumlrdoren informatat
dhe teuml dheumlnat relevante teuml besueshme dhe qeuml janeuml neuml gjendje trsquoi ofrojneuml policiseuml seuml trafikut
udheumlzime se si teuml punojneuml meuml zgjuar ndash teuml jeneuml meuml efektiv - neuml meumlnyreuml qeuml trsquoi afrohen qeumlllimit
qeuml teuml ndikojneuml neuml numrin e aksidenteve fatale
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
15
42 A i ka policia e trafikut mjetet e duhura qeuml teuml jeteuml efektive
Peumlr shkak se rreziku i aksidenteve peumlrcaktohet nga faktoreuml teuml ndrysheumlm policia e trafikut
duhet teuml peumlrdoreuml mjete teuml llojllojshme peumlr teuml adresuar vendimet ndikuese mbi kufizimet e
shpejteumlsiseuml dhe shenjat paralajmeumlruese dhe meuml drejtpeumlrdrejteuml peumlrmes masave teuml ndryshme
teuml kontrollit teuml trafikut siccedil janeuml kamerat peumlr shpejteumlsi radareumlt testet e alkoolit kontrollet e
automjeteve dhe teuml flukseve teuml trafikut gjendjen e rrugeumlve dhe sjelljet e ngaseumlsve35
Neuml meumlnyreuml qeuml teuml keteuml qasjen direkte neuml meumlnyreuml efektive policia e trafikut duhet teuml
Orientojeuml peumlrpjekjet e tyre neuml
- Vendndodhjet me rrezik teuml larteuml rrugeumlt apo vendet ku aksidentet mund teuml
ndodhin
- Neuml koheumln diteumlt dhe oreumlt me rrezik teuml larteuml kur aksidentet mund teuml jeneuml meuml teuml
shpeshta
- Vendndodhjet me rrezik ad-hoc neuml koheuml teuml caktuar (ngjarje teuml peumlrkohshme)
Fokusojeuml kontrollet neuml faktoreumlt qeuml ndeumlrlidhen me aksidente si
- Sjellja e ngaseumlsve me rrezik teuml larteuml
- Faktoreumlt mekanik teuml rrezikut teuml larteuml te automjetet veccedilaneumlrisht kamioneumlt e
meumldhenj
- Rrugeumlt me rrezik teuml larteuml dhe kushtet e motit
Aplikojeuml ndeumlshkime teuml duhura peumlr ata qeuml keumlrceumlnojneuml sigurineuml neuml trafik peumlrmes
- Paralajmeumlrimeve verbale apo teuml dokumentuara dhe llojeve teuml ndryshme teuml
gjobave etj
Peumlr teuml qeneuml efektive policia e trafikut duhet teuml keteuml punonjeumls kompetent dhe pajisje teuml
duhura automjete teuml pajisura mireuml (teuml shenjeumlzuara dhe teuml pashenjeumlzuara) motoccedilikleta
radareuml dhe teste teuml alkoolit Neuml shumeuml vende policia e trafikut eumlshteuml e pajisur edhe me
helikoptereuml kamera teuml shpejteumlsiseuml teste kundeumlr narkotikeumlve etj36 Peumlrvoja neuml BE dhe vende teuml
tjera tregon se kamerat e shpejteumlsiseuml teuml cilat ofrojneuml deumlshmi fotografike teuml pranueshme peumlr
gjykata janeuml shumeuml kost-efektive37
PK-ja peumlrdoreuml tregues teuml ndrysheumlm neuml meumlnyreuml qeuml teuml ndajeuml burimet e tyre neuml meumlnyreuml efektive
35 Ky seksion bazohet neuml literatura teuml ndryshme peumlr praktika teuml mira teuml kontrollit teuml trafikut si dhe dokumente
dhe politika nga vende teuml ndryshme dhe nga Policia e Kosoveumls 36 Patrullimi me helikopter peumlrdoret neuml veccedilanti neuml rrethana selektive Helikoptereumlt mund teuml peumlrdoren gjithashtu
peumlr kujdesin post-aksidental PK-ja nuk eumlshteuml e pajisur me mjet teuml tilleuml Mungojneuml edhe instrumentet peumlr testimin e praniseuml seuml narkotikeumlve
37 European Transport Safety Council (ETSC) Reducing Traffic Injuries Resulting from Excess and Inappropriate Speed (Brussels 1995) fq 28
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
16
Ne kemi ekzaminuar teuml dheumlnat e ndryshme - neuml lidhje me zyrtareumlt policoreumlpolicineuml e
trafikut
Tabela 3 Teuml dheumlnat peumlr aksidentet automjetet kundrejt burimeve teuml policiseuml
2010 2011 2012 2013 2014
Numri i automjeteve teuml regjistruara 178798 205366 212851 272107 288828
Numri i aksidenteve 18030 18888 19754 19954 16300
Numri i aksidenteve fatale 158 130 116 104 111
Numri i teuml vdekurve 175 157 121 119 127
Numri i personave teuml leumlnduar 7730 8321 8561 9817 9713
Numri i zyrtareumlve policoreuml 7191 7205 7269 7326 7686
Numri i zyrtareumlve policoreuml teuml trafikut 523 514 529 507 506
Duket fare qarteuml se numri i policeumlve teuml trafikut nuk e ka ndjekur trendin e aksidenteve dhe
automjeteve Ne kemi marreuml neuml konsiderateuml edhe burimet peumlr njeumlsiteuml e veccedilanta
Tabela 4 Numri i kilometrave teuml mbuluara nga policia e trafikut burimet neuml njeumlsiteuml
peumlrkateumlse teuml policiseuml seuml trafikut mjetet e kontrollit teuml disponueshme (2014)
Njeumlsia Kilometrat e
mbuluara Zyrtareumlt e
policiseuml Automjetet e shenjeumlzuara
Automjetet civile
Radareuml Testues teuml
alkoolit
NjRKRr-PR 341 108 6 1 5 5
NjRKRr-PE 380 82 13 0 6 3
NJKA 104 33 6 0 10 2
Siccedil shihet shpeumlrndarja e burimeve nuk duket se e peumlrcjelleuml njeuml model teuml qarteuml peumlr teuml tre
njeumlsiteuml Peumlr shkak teuml bazeumls seuml paqarteuml peumlr alokim numri i policeumlve teuml trafikut nuk
korrespondon me kushtet e trafikut respektivisht aksidentet As numri i automjeteve teuml
shenjeumlzuara apo sistemet e radareumlve nuk ndeumlrlidhen me numrin e policeumlve apo aksidentet e
trafikut Numri i radareumlve neuml NjKA mund pjeseumlrisht teuml shpjegohet me faktin se eumlshteuml njeumlsi
patrulluese e autostradeumls (neumlse kjo eumlshteuml shpeumlrndarja optimale e keumlsaj pajisje ateumlhereuml eumlshteuml
njeuml ccedileumlshtje tjeteumlr)
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
17
Eumlshteuml po keumlshtu veumlshtireuml teuml shihet njeuml model i qarteuml i shpeumlrndarjes seuml burimeve ndeumlrmjet dhe
brenda njeumlsive Raporti midis numrit teuml policeumlve teuml trafikut dhe numrit teuml automjeteve
radareumlve apo testuesve teuml alkoolit ndryshon neuml meumlnyreuml teuml konsiderueshme peumlr shembull
NjKA ka meuml shumeuml automjete dhe meuml shumeuml policeuml sesa NjRKRr-PR neuml raport me
aksidentet e trafikut Njeuml shpjegim i mundsheumlm por jo shterues eumlshteuml faktori gjeografik
(qytetet neuml raport me fshatet)
Vlen teuml theksohet se veteumlm njeuml njeumlsi kishte qasje neuml njeuml automjet civil teuml pashenjeumlzuar edhe
pse neumlse automjetet e tilla peumlrdoren siccedil duhet - sipas peumlrvojeumls ndeumlrkombeumltare ndash ateumlhereuml ato
janeuml mjaft efektive neuml identifikimin e ngaseumlsve agresiveuml
Peumlr meuml tepeumlr veteumlm disa automjete teuml policiseuml seuml trafikut janeuml teuml pajisura me radareuml dhe
testues peumlr alkool38 Rrjedhimisht eumlshteuml e pamundur qeuml patrullat teuml kryejneuml teste teuml tilla seuml
paku jo peumlrnjeumlhereuml (neuml teuml njejteumln koheuml) Kjo ka mundeumlsi teuml pengojeuml efektivitetin e kontrolleve
teuml trafikut meqeuml shpejteumlsia dhe ldquongasja neumln ndikimin e alkoolit barnave dhe narkotikeumlverdquo
janeuml gjithashtu shkaktareuml teuml aksidenteve neuml trafik39
Kontrollet e kufizuara teuml alkoolitnarkotikeumlve janeuml njeuml e meteuml e kontrolleve qeuml e reduktojneuml
cileumlsineuml e teuml dheumlnave mbi shkaqet qeuml qeumlndrojneuml pas aksidenteve
Peumlrveccedil informatave teuml dheumlna neuml tabeleumln e meumlsipeumlrme ne kemi gjetur mangeumlsi teuml tjera neuml
pajisje bie fjala automjetet nuk janeuml teuml pajisura me shenjat paralajmeumlruese (si stop policia
ngadaleumlso rrezik neuml rrugeuml etj) Asnjeuml prej njeumlsive nuk kishte qasje neuml motoccedilikleta ndoneumlse
mjetet e tilla zakonisht shihen si mjaft efektive peumlr kontrollin e trafikut Peumlr meuml shumeuml
kamerat e shpejteumlsiseuml qeuml nga shumeuml hulumtues janeuml pareuml si mjet shumeuml efikas peumlr uljen e
rrezikut teuml aksidenteve teuml trafikut (dhe numrin e zyrtareumlve teuml nevojsheumlm peumlr kontrolle) nuk
janeuml peumlrdorur neuml asnjeuml njeumlsi kryesisht peumlr shkak teuml argumenteve se keumlrkojneuml investime
fillestare
Policia e trafikut peumlrdoreuml meumlnyra leumlvizeumlse dhe joleumlvizeumlse (statike) peumlr patrullim Teuml dyja
meumlnyrat i kaneuml epeumlrsiteuml dhe teuml metat e tyre40 Aktivitetet joleumlvizeumlse teuml kontrollit janeuml meumlnyreuml
e duhur neuml raste teuml bazuara neuml rrezik teuml veccedilanteuml (peumlrqendrimi masiv i peumlrpjekjeve teuml
kontrollit teuml trafikut neuml koheuml dhe vend teuml caktuar) ose kryhen neuml vende ose rrugeuml ku
aksidentet historikisht janeuml teuml zakonshme Patrullimet leumlvizeumlse janeuml meumlnyreuml e mireuml peumlr
zbulimin e sjelljeve teuml ccedilrregullta teuml ngaseumlsve qeuml mund teuml ndodhin edhe neuml vende ku
aksidentet janeuml meuml pak teuml zakonshme Shumica e aktiviteteve teuml patrullimit nga keumlto njeumlsi
kryhen peumlrmes patrullimeve joleumlvizeumlse Peumlrjashtime beumljneuml patrullimet e rralla teuml kryera nga
38 Neuml raportin e IPK-seuml peumlr ldquoVlereumlsimin e menaxhimit teuml trafikut rrugor nga PK-jardquo (2014) eumlshteuml theksuar se
shumica e radareumlve janeuml jo-funksionaleuml 39 Sipas OJQ-seuml ldquoLabyrinthrdquo nuk ka numeumlr teuml sakteuml peumlr peumlrdoruesit e narkotikeumlve neuml Kosoveuml Ekzistojneuml
vlereumlsime teuml peumlrafeumlrta teuml peumlrdoruesve qeuml sillen mes 10000 - 15000 individeumlve dhe nga keumlta rreth 4000 ndash 5000 besohet teuml jeneuml peumlrdorues teuml heroineumls
40 Rune Elvik Cost-Benefit Analyses of Police Enforcement (ESCAPE 2001) fq 14
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
18
automjeti me targa civile neuml NjRKRr-PR Peumlrveccedil keumlsaj neuml rrugeumlt e qytetit teuml Prishtineumls eumlshteuml
e zakonshme qeuml patrullimet teuml kryhen dhe neuml keumlmbeuml ose me biccedilikleta Nuk ka qeneuml e
mundur qeuml ZAP-i teuml vlereumlsojeuml performanceumln e tyre por ka mundeumlsi qeuml biccedilikletat ndash sidomos
neuml qytetet e meumldha - teuml jeneuml mjet efektiv neuml disa raste Peumlr meuml shumeuml gjithnjeuml mund teuml themi
se patrullimi neuml keumlmbeuml peumlrmbush funksionet parandaluese neuml kuptim meuml teuml gjereuml (meuml pak teuml
matsheumlm)
43 A peumlrdoren mjetet neuml dispozicion peumlr qeumlllimin e tij
kryesor
Policeumlt e trafikut nganjeumlhereuml duhet trsquoiu ndihmojneuml funksioneve tjera peumlrbrenda forcave teuml
policiseuml ose trsquoiu ndihmojneuml autoriteteve tjera me sheumlrbime teuml ndryshme Kjo natyrisht se ka
pasoja edhe pozitive edhe negative Kjo mund teuml shihet si njeuml meumlnyreuml fleksibile por
njeumlkoheumlsisht mund ta pengojeuml efektivitetin e policiseuml seuml trafikut peumlr kryerjen e detyrave teuml
tyre kryesore41
Teuml tre njeumlsiteuml e trafikut nuk ishin teuml angazhuara neuml meumlnyreuml teuml vazhdueshme neuml veprimtari teuml
tilla mbeumlshteteumlse NjKA ishte neuml gjendje qeuml trsquoi koncentrojeuml ploteumlsisht burimet e veta neuml
detyreumln e vet primare - neuml gjeumlra tjera teuml ngjashme ndash dhe ndoshta ka nevojeuml peumlr meuml pak policeuml
dhe automjete peumlr ta mbajtur keumlteuml nivel teuml kontrollit
Sipas peumlrllogaritjeve tona neuml ccedildo diteuml teuml vitit 2013 neuml NjRKRr-PR mesatarisht rreth peseuml peumlr
qind teuml zyrtareumlve policoreuml nuk ishin neuml dispozicion peumlr kontrollin e trafikut42
Marreuml parasysh gjendjen neuml trafik dhe zhvillimin e aksidenteve na beumln teuml kuptojmeuml se
veumlllimi i puneumls - ose pengesat peumlr teuml qeneuml efektiv - janeuml rritur meuml shumeuml peumlr NjRKRr-PR sesa
peumlr dy njeumlsiteuml e tjera Keumlshtu qeuml duke krahasuar numrin e aksidenteve dhe teuml policeumlve teuml
trafikut neuml Prishtineuml ne kemi veumlrejtur se ndash peumlrkundeumlr ngarkeseumls ndash numri i policeumlve eumlshteuml
zvogeumlluar (nga 147 sa ishin neuml vitin 2012 neuml 103 neuml vitin 2014)43
Peumlr trsquoi peumlrballuar sfidat e tilla duhet ulur ambiciet duhet rritur efikasitetin (teuml punohet meuml
mireuml dhe meuml zgjuar) ose teuml shtohen burime si peumlr shembull peumlrmes rialokimit teuml burimeve
ose duke peumlrdorur kamera Bazuar neuml veumlzhgimet tona ne nuk kemi mundur teuml gjejmeuml
deumlshmi teuml forta peumlr rritjen e efikasitetit apo peumlr burime shteseuml gjateuml periudheumls seuml ekzaminuar
41 Policia e Kosoveumls intervista me menaxhmentin e policiseuml seuml trafikut (prill 2014) ekzaminimi i dokumenteve teuml
ndryshme teuml tjera si komunikime elektronike plane etj 42 Analiza fillestare tregon se ccedildo diteuml rreth peseuml policeuml teuml trafikut kaneuml qeneuml teuml angazhuar neuml mbeumlshtetjen e
institucioneve teuml tjera peumlr ngjarje teuml ndryshme si peumlrcjellje peumlr delegacione protesta teuml ndryshme ngjarje sportive etj Me rastin e tubimeve dhe ngjarjeve teuml ndryshme burimet e angazhuara peumlr patrullimin e trafikut ridrejtohen peumlr teuml siguruar keumlto ngjarje duke braktisur vendet ku patrullimet eumlshteuml dashur teuml kryhen Gjateuml keumltyre ngjarjeve atje kryesisht eumlshteuml fluks i madh i automjeteve dhe ka rreziqe meuml teuml meumldha peumlr aksidente apo probleme tjera teuml trafikut
43 Teuml shihet ldquoShtojca IIIrdquo (tabela 7)
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
19
peumlr NjRKRr-PR Kjo sugjeron se ldquozgjidhjardquo e sfideumls peumlr NjRKRr-PR ka qeneuml qeuml teuml ulen
ambiciet peumlr kontrollin e trafikut44 Dy njeumlsiteuml tjera nuk kaneuml qeneuml teuml detyruara qeuml teuml
peumlrballen me teuml njeumljteumln situateuml45
44 A janeuml kryer kontrollet neuml vendet e duhura
Teuml gjendesh neuml vendin e duhur me rrezik teuml larteuml - peumlr teuml kontrolluar - eumlshteuml vendimtare peumlr
njeuml polici teuml efektshme teuml trafikut46 Ne kemi studiuar trajteumln gjeografike teuml aksidenteve neuml
kuadeumlr teuml tri rajoneve dhe kemi krahasuar ateuml me shpeumlrndarjen e kontrolleve teuml kryera Ne
gjithashtu kemi ekzaminuar edhe shkaqet e aksidenteve
Teuml ashtuquajturat ldquopika teuml zezardquo janeuml vende apo rrugeuml ku aksidentet e trafikut ndodhin
shpesh Neuml harteumln e meumlposhtme janeuml paraqitur keumlto pika neuml njeumlreumln prej tri rajoneve (NjRKRr-
PR)
44 Kjo situateuml vlen veccedilaneumlrisht peumlr rrugeumln drejt pikeumls seuml vendkalimit kufitar neuml Mutivodeuml ku nuk ushtrohen
kontrolle 45 NjRKRr-PE nuk ka ofruar ndonjeuml teuml dheumlneuml peumlr keumlteuml por sipas zyrtareumlve numri eumlshteuml meuml i uleumlt se neuml Prishtineuml
dhe nuk eumlshteuml rritur aq shumeuml 46 Sipas praktikave teuml mira veteumlm prania e policiseuml seuml trafikut neuml vende teuml duhura - edhe pa kontrolluar fare -
eumlshteuml e nevojshme qeuml ngaseumlsit teuml jeneuml teuml kujdessheumlm dhe ka karakter parandalues
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
20
Ccedilfareuml kemi gjetur NjRKRr-PR mban teuml dheumlna teuml tilla qeuml demonstrojneuml se kontrollet e keumlsaj
njeumlsie janeuml teuml orientuara deri neuml njeuml maseuml teuml madhe - por jo ploteumlsisht ndash kundrejt ldquopikave teuml
zezardquo Disa prej keumltyre pikave iu jepet veumlmendja e duhur ndeumlrsa teuml tjerat peumlr arsye teuml
ndryshme neglizhohen ose iu jepet njeuml veumlmendje meuml e uleumlt
NjRKRr-PE nuk peumlrdoreuml orare kohore peumlr ta specifikuar vendin se ku duhet teuml veprojneuml
njeumlsiteuml e patrullimit peumlrderisa i kryejneuml kontrollet Personat qeuml intervistuam nga kjo njeumlsi
kaneuml theksuar se aktivitetet patrulluese kryesisht kryhen neuml bazeuml teuml vlereumlsimit peumlrvojeumls dhe
gjykimit teuml njeumlsive patrulluese
Neuml aneumln tjeteumlr kontrollet neuml NjKA ushtrohen neuml vende teuml ndryshme teuml peumlrcaktuara meuml pareuml
neuml teumlreuml traseneuml
45 A janeuml kryer kontrollet neuml koheumln e duhur
Puna e patrullimeve neuml terren beumlhet neuml tri ndeumlrrime Ndeumlrrimet e patrullave peumlr shkak teuml
mungeseumls seuml automjeteve beumlhen neuml zyra teuml njeumlsive dhe gjateuml asaj periudhe asnjeuml rrugeuml
rajonale dhe magjistrale nuk mbulohet me njeumlsi patrulluese47
Neuml tabeleumln e meumlposhtme eumlshteuml paraqitur numri i peumlrgjithsheumlm i aksidenteve teuml regjistruara
teuml trafikut neuml tri regjionet peumlr vitet 2012 dhe 2013 si dhe koheumln kur ndodhen aksidentet gjateuml
24 oreumlve
Tabela 5 Aksidentet e trafikut sipas rajoneve dhe koheumln kur kaneuml ndodhur
Koha gjateuml diteumls
Prishtineuml Pejeuml NjKA
2012 2013 2012 2013 2012 2013
06-10 1299 1365 358 383 Nuk ka shifra 12
10-14 2439 2635 827 791 32
14-18 2730 3036 870 785 29
18-22 1522 1741 624 399 8
22-02 493 563 201 153 10
02-06 208 256 77 63 8
Total 8691 9596 2957 2574 99
Siccedil shihet meuml larteuml shumica e aksidenteve ndodhin gjateuml diteumls Meuml shumeuml se frac34 e aksidenteve
kaneuml ndodhur midis oreumls 06-22 dhe pothuajse aq shumeuml midis oreumls 12-20
47 Kjo peumlrfshineuml periudheumln kohore nga 1430 ndash 1530 kur ndodhin meuml seuml shumti aksidentet dhe 2230 ndash 2330 0630
ndash 0730
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
21
Duke u bazuar neuml intervista orare teuml puneumls dhe neuml teuml dheumlna tjera teuml regjistruara gjetjet tona
sugjerojneuml se kontrollet kryhen gjateuml diteumls
Kur ne studiuam shifrat meuml holleumlsisht rezultoi se neuml fakt koha e ldquopikutrdquo peumlr aksidente teuml
trafikut korrespondonte me koheumln kur patrullat e policiseuml seuml trafikut kishin filluarpeumlrfunduar
ndeumlrrimet e tyre teuml puneumls dhe rrjedhimisht nuk kaneuml mundur teuml jeneuml neuml vende me rreziqe teuml
larta Peumlrderisa keumlto teuml dheumlna nuk ishin teuml njohura ose teuml pakteumln nuk janeuml ekzaminuar nga
njeumlsiteuml ata nuk kaneuml qeneuml neuml dijeni peumlr pasojat e orareve teuml tyre kohore apo peumlr periudhat e
ndeumlrrimit
Sipas policiseuml seuml trafikut ata peumlrpiqen qeuml teuml jeneuml teuml informuar mireuml peumlr ngjarjet madhore qeuml
kaneuml gjasa teuml shkaktojneuml probleme neuml trafik dhe neuml peumlrputhje me rrethanat i alokojneuml
burimet Ne nuk kemi arsye peumlr teuml mos besuar se kjo eumlshteuml keumlshtu por konfirmimi i keumlsaj
nuk ka qeneuml i mundur teuml beumlhet brenda fusheumlveprimit teuml keumltij auditimi
Po ashtu ne nuk kemi qeneuml neuml gjendje qeuml teuml ekzaminojmeuml se a janeuml peumlrdorur ldquomjetet e
duhurardquo neuml koheumln e duhur Sa peumlr ilustrim neuml shumeuml vende eumlshteuml procedureuml standarde qeuml teuml
kontrollohet se a po respektohen kufizimet e shpejteumlsiseuml afeumlr shkollave dhe ccedilerdheve neuml
koheuml teuml caktuar (kur fillojneuml meumlsimet neuml shkolla pas pushimeve verore) Gjithashtu eumlshteuml e
zakonshme qeuml policia e trafikut teuml peumlrdoreuml teste teuml alkoolit (narkotikeumlve) neuml koheumlt kur gjasat
qeuml drejtuesit e automjeteve teuml jeneuml neumln ndikim teuml keumltyre substancave eumlshteuml e larteuml (diteumlt e
shtuna apo teuml diela pas mesnate neuml afeumlrsi teuml vendeve teuml peumlrshtatshme) Keumlto janeuml shembuj teuml
gjeumlrave teuml cileumlt nuk kemi qeneuml neuml gjendje qeuml trsquoi ekzaminojmeuml peumlr shkak teuml mungeseumls seuml teuml
dheumlnave
46 A janeuml kontrolluar gjeumlrat e duhura
Peumlr teuml qeneuml efektiv duhet teuml kontrollohen gjeumlrat e duhura automjetet ose ngaseumlsit dhe meuml
konkretisht ccedilfareuml lloji teuml sjelljes apo ccedileumlshtje teknike Peumlrvojat ndeumlrkombeumltare japin
udheumlzime peumlrveccedilqeuml edhe kushtet lokale dhe meumlsimet gjithmoneuml duhet teuml merren parasysh
Meqeneumlse kualiteti dhe inspektimi i automjeteve eumlshteuml peumlrmireumlsuar duksheumlm sjellja e
ngaseumlsve eumlshteuml shkaku absolut dominues i aksidenteve teuml trafikut qeuml konfirmohet edhe nga
statistikat e DKRr48 Peumlrjashtime ka te kamioneumlt e meumldhenj Megjithateuml peumlrvoja tregon se
problemet qeuml kaneuml teuml beumljneuml me goma prishjet dhe mbingarkesat nuk janeuml teuml pazakonta etj
Sipas zyrtareumlve teuml DKRr ata i kaneuml ekzaminuar shkaqet e aksidenteve neuml meumlnyreuml qeuml meuml
tepeumlr trsquoi fokusojneuml kontrollet Ata kaneuml gjetur se tejkalimi i shpejteumlsiseuml eumlshteuml shkak i
48 Eumlshteuml e reumlndeumlsishme teuml theksohet se rreziku nga sjelljet e ngaseumlsve mbetet faktor vendimtar i aksidenteve neuml
Kosoveuml Sipas IPK-seuml (Raport inspektimi 05201410) neuml vitin 2012 edhe automjetet e policiseuml ishin peumlrfshireuml neuml 312 aksidente ndeumlrsa 170 prej tyre janeuml shkaktuar nga zyrtareumlt e policiseuml Ndeumlrsa neuml vitin 2013 automjetet e policiseuml ishin peumlrfshireuml neuml 287 aksidente ku neuml 143 raste fajtoreuml ishin policeumlt Shkaku meuml i zakonsheumlm i aksidenteve peumlr teuml dy periudhat eumlshteuml manovrimi i pasigurt i automjeteve nga policia
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
22
zakonsheumlm dhe si pasojeuml e keumlsaj i kaneuml dheumlneuml prioritet teuml larteuml kontrollit teuml shpejteumlsiseuml
Megjithkeumlteuml ka edhe faktoreuml tjereuml qeuml sipas studimeve ndeumlrkombeumltare dhe statistikave teuml
DKRr-seuml janeuml mjaft teuml zakonsheumlm siccedil janeuml ngasja agresive dhe mosmbajtja e distanceumls gjateuml
ngasjes
Peumlr ta matur shpejteumlsineuml patrullat kryesisht vendosen neuml rrugeuml teuml drejta ngaqeuml aty ekziston
rreziku peumlr tejkalim teuml shpejteumlsiseuml Ne kemi gjetur edhe praktika teuml mira neuml kryerjen e
kontrollit teuml shpejteumlsiseuml neuml koheuml teuml duhur neuml vende me rrezik teuml larteuml Keumlto masa ndeumlrmerren
edhe aty ku rreziku i aksidenteve teuml trafikut eumlshteuml mesatar apo i uleumlt (autostrada jashteuml oreumlve
teuml pikut)
Peumlr identifikimin e shkeljeve neuml trafik (tejkalimin e shpejteumlsiseuml) njeumlsiteuml patrulluese
bashkeumlpunojneuml ngushteuml mes tyre qeuml eumlshteuml njeuml praktikeuml tjeteumlr e mireuml
Megjithateuml disa aktivitete teuml kontrollit apo mbikeumlqyrjes - sipas veumlzhgimeve tona ndash janeuml kryer
neuml udheumlkryqe teuml cilat janeuml teuml rregulluara me semaforeuml dhe rrethrrotullime ku aksidentet
shpesh ndodhin49
Foto 1 Zyrtareumlt policoreuml teuml vendosur mbi ureuml neuml autostradeuml duke identifikuar automjetet qeuml
tejkalojneuml kufizimin e shpejteumlsiseuml
49 Neuml qytetin e Prishtineumls i kemi identifikuar dy udheumlkryqe ku kaneuml ndodhur aksidente fatale dhe ku patrullat e
policiseuml rralleumlhereuml janeuml teuml vendosura Vlen teuml peumlrmendet se brenda NjRKRr-PR ekziston njeuml neumln-njeumlsi e veccedilanteuml qeuml eumlshteuml peumlrgjegjeumlse veteumlm peumlr qytetin
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
23
Foto 2 Pika ndaluese e vendosur nga patrulla tjeteumlr policore peumlr trsquoi ndaluar ngaseumlsit e
identifikuar meuml pareuml
Gjateuml intervistave me zyrtareumlt e policiseuml seuml trafikut kuptuam se peumlrveccedil faktorit shpejteumlsi
shumica e patrullave neuml meumlnyreuml rutinore fokusohen neuml ccedileumlshtjet si dritat rripat e siguriseuml
peumlrdorimi i telefonave celulareuml patentat e ngasjes etj peumlrveccedilse teuml peumlrqendrohen meuml shumeuml
neuml faktoreumlt qeuml janeuml teuml lidhur drejtpeumlrdrejt me aksidentet e trafikut sikurse sjelljet e
rrezikshme ngasja agresive ose e pasigurt Kjo neve na tregon se zakonet e krijuara apo
rutina ende luajneuml rol meuml teuml reumlndeumlsisheumlm peumlr policineuml e trafikut gjateuml kryerjeve seuml detyrave teuml
veta Ky nuk eumlshteuml argument kundeumlr peumlr shembull kontrollimit teuml patenteuml-shoferit por ky
eumlshteuml veteumlm njeuml argument kundeumlr asaj qeuml teuml mos beumlhet neuml meumlnyreuml rutinore
Neuml fakt ne nuk kemi gjetur
ndonjeuml fleteuml-patrulluese qeuml teumlreumlsisht peumlrshkruan detyrat qeuml duhet teuml ndeumlrmerren nga
njeumlsiteuml patrulluese e qeuml ndeumlrlidhen me sjelljet e rrezikshme50
ndonjeuml regjisteumlr neuml lidhje me llojet e automjeteve teuml peumlrfshira neuml aksidente Eumlshteuml e
njohur se automjetet sportive dhe taksiste kaneuml prirje teuml jeneuml teuml peumlrfshira neuml aksidente
meuml shumeuml sesa automjetet tjera Si rrjedhojeuml informatat e tilla mund ta ndihmojneuml
policineuml e trafikut qeuml teuml jeteuml meuml shumeuml e fokusuar gjateuml puneumls seuml tyre dhe
se inspektimet teknike janeuml peumlrkushtuar neuml veccedilanti ndaj automjeteve teuml meumldha (si
gomave prishjeve dhe ngarkesave) gjateuml periudhave kur deumlshtimet e tilla mund teuml
50 Fleteuml-patrullimi eumlshteuml njeuml dokument udheumlzues-regjistrues me aneuml teuml cilit njeumlsiteuml patrulluese janeuml teuml pajisura peumlr
teuml kryer kontrolle
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
24
jeneuml fatale (neuml vjeshteumln e vonshme koheumln e dimrit etj)51 Praktikat e mira
ndeumlrkombeumltare keumlshillojneuml qeuml eumlshteuml meuml e reumlndeumlsishme teuml kryhen inspektime teknike
teuml automjeteve teuml meumldha sesa teuml kryhen inspektime teuml automjeteve teuml zakonshme
Ne kemi gjetur se peumlrjashtimi i mjeteve transportuese nga trafiku teuml cilat nuk i kaneuml
ploteumlsuar kriteret teknike eumlshteuml shumeuml i rralleuml Patrullimet qeuml rezultojneuml me identifikimin e
keumltyre kritereve kryesisht janeuml teuml fokusuara veteumlm neuml veprimet e peumlrbashkeumlta me zyrtareumlt e
MI-seuml Si pasojeuml policia e trafikut heziton52 qeuml teuml deumlrgojeuml jo veteumlm automjetet komerciale (teuml
meumldha) neuml kontrolle teuml veccedilanta teknike pa pranineuml e zyrtareumlve teuml MI-seuml dhe veteumlm
hereumlpashere eumlshteuml fokusuar neuml ekzaminimin e kushteve teknike teuml automjeteve (komerciale)
mbingarkimin e mjeteve transportuese etj
47 A peumlrdoren ndeumlshkimet siccedil duhet
Qeumlllimi i shumiceumls seuml funksioneve teuml kontrollit mund teuml peumlrshkruhet si parandalim dhe
identifikim teuml kundeumlrvajtjeve korrigjim teuml mangeumlsive etj Deri meuml tani jemi fokusuar
kryesisht mbi ateuml se si trsquoi parandalojmeuml meuml mireuml dhe trsquoi identifikojmeuml aksidentet e trafikut
Neuml keumlteuml pjeseuml do trsquoi japim disa informata mbi ateuml se si janeuml peumlrdorur ndeumlshkimet
Policia e trafikut aplikon ndeumlshkime teuml ndryshme Gjobat janeuml teuml ndara neuml dy grupe ato teuml
shqiptuara neuml raste teuml aksidenteve dhe ato teuml shqiptuara peumlr shkelje teuml trafikut - pa shkaktuar
aksidente Sipas natyreumls seuml ekzekutimit gjobat shqiptohen vareumlsisht prej pesheumls seuml vepreumls
ato qeuml janeuml teuml detyrueshme53 dhe duhet teuml paguhen menjeumlhereuml dhe ato qeuml duhet teuml
procedohen neuml gjykata Peumlr shkelje teuml vogla dhe teuml rralla teuml cilat nuk e rrezikojneuml neuml meumlnyreuml
teuml konsiderueshme sigurineuml e trafikut policeumlt e trafikut mund teuml japin veumlrejtje verbale apo
me shkrim Veumlrejtjet me shkrim neuml realitet nuk jepen
Numri i ndeumlshkimeve varet pjeseumlrisht nga prioritetet e policiseuml seuml trafikut Neumlse ata e
peumlrcaktojneuml si prioritet testimin peumlr alkool kjo zakonisht neumlnkupton se peumlrdoruesit zbulohen
dhe ndeumlshkohen Si teuml tilla neumlse njeuml prioritizim i veprimeve eumlshteuml demonstruar ndeumlshkimet
mund teuml jeneuml teuml lidhura drejtpeumlrdrejt me suksesin neuml parandalimin e aksidenteve
51 Sipas teuml dheumlnave teuml prezantuara nga PK-ja gjateuml vitit me automjetet e transportit publik ndodhin rreth 910
aksidente 52 Sipas DKRr me rastin e deumlrgimit teuml automjeteve neuml kontrolle teuml jashteumlzakonshme teknike shpenzimet neuml rast
se vetura rezulton teuml jeteuml neuml gjendje teuml rregullt i barteuml zyrtari policor qeuml e ka inicuar deumlrgimin Kjo dispoziteuml eumlshteuml e parapareuml neuml ligjin aktual
53 Gjoba teuml detyrueshme (mandatore) konsiderohen teuml gjitha gjobat nga 15-40 euro qeuml shqiptohen nga zyrtareumlt e policiseuml neuml vend teuml ngjarjes
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
25
Tabela 6 Numri dhe alokimi i gjobave teuml shqiptuara neuml 2012 dhe 2013
Llojet e gjobave 2012
Nr
2013
Nr
Ndryshimi
Mosrespektimi i shpejteumlsiseuml seuml kufizuar 89654 36 123956 43 38
Mosmbajtja e distanceumls 2213 1 2475 1 12
Drejtimi neumln ndikim teuml alkoolit 651 0 527 0 -19
Drejtimi i mjetit pa patenteuml 15061 6 16993 6 13
Mosrespektimi i shenjave teuml trafikut 16541 7 16122 6 -2
Manovrim i pasigurt me automjet 1308 1 1513 1 16
Kalimi i afatit teuml regjistrimit 15588 6 12510 4 -20
Parkimi i parregullt 26467 11 30767 11 16
Teuml tjera (ccedileumlshtje minore) 80305 32 82059 28 1
Totali 247788100 286922100 16
(Burimi PK)
Nga njeuml perspektiveuml e thjeshteuml e siguriseuml seuml trafikut duket sikurse njeuml prioritet mjaft i madh i
jepet faktoreumlve teuml uleumlt teuml rrezikut Meumlse gjysma e ndeumlshkimeve (meuml pak neuml vitin 2013)
mbulojneuml ccedileumlshtjet e profilit teuml uleumlt teuml rrezikut teuml aksidenteve teuml trafikut (si tabelat parkimi
dhe teuml tjera) ndeumlrsa pjesa tjeteumlr vlen peumlr faktoreumlt e rrezikut teuml larteuml dhe teuml meseumlm (si
shpejteumlsia alkooli distanca patenteuml-shoferi dhe shenjat e trafikut) Peumlr teuml qeneuml teuml paansheumlm
megjithateuml njeuml prioritet i madh dhe me sa duket i justifikuar i eumlshteuml dheumlneuml kontrollit teuml
shpejteumlsiseuml qeuml eumlshteuml njeuml shkak i zakonsheumlm peumlr aksidentet e trafikut
Gjateuml studimit teuml profilit teuml ndeumlshkimeve ne mund teuml shohim dy gjeumlra seuml pari ndryshime teuml
vogla neuml prioritete kaneuml ndodhur midis dy viteve dhe seuml dyti ndeumlshkimet reflektojneuml se
shumica e kontrolleve teuml faktoreumlve teuml rrezikut teuml larteuml nuk janeuml kryer nga aktivitete leumlvizeumlse
(neumlse do teuml kishte pasur meuml shumeuml aktivitete leumlvizeumlse ndoshta do teuml kishim pritur meuml shumeuml
gjoba peumlr mosmbajtjen e distanceumls dhe manovrim teuml pasigurt dhe shkelje tjera qeuml kaneuml teuml
beumljneuml me ngasjen)
Neumlse teuml dheumlnat e meumlsipeumlrme e pasqyrojneuml realitetin eumlshteuml e qarteuml se ngaseumlsit e automjeteve
shpeshhereuml tejkalojneuml kufizimet e shpejteumlsiseuml apo ngasin shumeuml shpejt
shpeshhereuml ngasin pa patenteuml
rralleumlhereuml janeuml teuml ndikuar nga alkooli ose narkotikeumlt
mbajneuml distanceumln me automjetet tjera
shpeshhereuml thyejneuml rregulla teuml vogla (parkingu etj)
Ritheksojmeuml neumlse kjo reflekton ploteumlsisht realitetin apo i reflekton prioritetet dhe pajisjet neuml
keumlto tre njeumlsi eumlshteuml e veumlshtireuml teuml thuhet me siguri Neuml njeuml kuptim meuml teuml gjereuml ndash peumlr teuml qeneuml meuml
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
26
teuml sakteuml ndash duhet teuml peumlrdoren edhe teuml dheumlnat nga sistemi i parapareuml i ldquopikeumlve negativerdquo qeuml
nuk eumlshteuml aplikuar deri meuml tani neuml meumlnyreuml peumlr teuml parandaluar recidivisteumlt nga peumlrseumlritjet e
shkeljeve Arsyet peumlrse sistemi nuk eumlshteuml duke u aplikuar janeuml teuml natyreumls teknike Teuml dy
institucionet (PK-ja dhe Gjykatat) kaneuml bazat e tyre individuale teuml teuml dheumlnave megjitheumlse ato
nuk janeuml teuml integruara dhe nuk komunikojneuml mes vete
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
27
5 Konkluzionet
Peumlrfundimi kryesor eumlshteuml se ka mjaft hapeumlsira peumlr peumlrmireumlsime peumlr ta beumlreuml policimin e
trafikut ploteumlsisht efektiv Policia e trafikut mund teuml beumljeuml edhe meuml shumeuml peumlr teuml peumlrmireumlsuar
aktivitetet e saj trsquoi peumlrdoreuml informatat neuml meumlnyreuml meuml efektive si dhe trsquoi planifikojeuml burimet
Kontrollet duket se janeuml pjeseumlrisht teuml bazuara neuml rrezikshmeumlri por cileumlsia e teuml dheumlnave nuk
lejon teuml theksojmeuml se policia e trafikut neuml Kosoveuml - neuml meumlnyreuml sistematike - eumlshteuml duke i kryer
kontrollet efektive neuml aspektin e vendeve dhe koheumls Ekzistojneuml ccedileumlshtje peumlr sa i peumlrket numrit
teuml policeumlve teuml trafikut qeuml operojneuml si dokumentohen veprimet analizohen dhe peumlrdoren peumlr
teuml meumlsuar dhe beumlreuml peumlrmireumlsime si dhe neuml ccedilrsquomeumlnyreuml menaxhohen ndeumlshkimet
Policia e trafikut nuk ka beumlreuml aq sa duhet peumlr trsquoi dizajnuar neuml meumlnyreuml efektive informatat
qeuml i nevojiten
Policia e trafikut mbledh ose ka qasje neuml teuml dheumlna peumlrkateumlse Hapa tjereuml shteseuml nevojiten qeuml
keumlto teuml dheumlna teuml beumlhen meuml teuml dobishme Teuml dheumlnat mbi aksidentet dhe pasojat e tyre mund teuml
strukturohen meuml mireuml dhe ekzistojneuml mundeumlsiteuml peumlr teuml zhvilluar shkeumlmbimin e informatave
me paleumlt e tjera teuml interesit Disa nga informatat mungojneuml siccedil janeuml raportimi performanceumls
dhe vlereumlsimi i rezultateve si dhe ka mangeumlsi neuml cileumlsineuml dhe konsistenceumln e dokumentacionit
Peumlrveccedil keumlsaj edhe meuml shumeuml mund teuml beumlhet peumlr trsquoi beumlreuml informatat transparente dhe teuml
disponueshme peumlr publikun
Policia e trafikut nuk i peumlrdor burimet e saj teuml informatave neuml meumlnyreuml ploteumlsisht efektive
Informatat ekzistuese mund teuml peumlrdoren neuml meumlnyreuml meuml efektive peumlr teuml mbeumlshtetur puneumln
operative Ato nuk peumlrdoren rregullisht peumlr analiza teuml detajuara ose peumlr teuml krahasuar dhe
vlereumlsuar qasjet dhe mjetet e ndryshme teuml peumlrdorura Teuml dheumlnat ekzistuese nuk janeuml
gjithmoneuml teuml trajtuara sa duhet neuml planifikimin operativ Analizat kryhen rralleumlhereuml nga
policia trafikut Kjo nga ana tjeteumlr dometheumlneuml se stimujt peumlr teuml meumlsuar dhe peumlr iniciativa teuml
reja janeuml teuml uleumlta Edhe neumlse ka vendime neuml nivelin rajonal ose lokal pak prej tyre lidhen
qarteuml me ndonjeuml analizeuml teuml kryer peumlr informata ekzistuese apo trsquoi referohen asaj Policia e
trafikut eumlshteuml mjaft mireuml e informuar mbi kushtet e rrugeumlve motin dhe peumlr ngjarjet e
ardhshme qeuml mund teuml shkaktojneuml probleme neuml trafik Por ekzistojneuml mundeumlsi peumlr teuml
peumlrmireumlsuar bashkeumlpunimin mes policiseuml lokale dhe rajonale dhe autoriteteve tjera OJQ-ve
hulumtuesve dhe qytetareumlve
Burimet nuk alokohen neuml meumlnyreuml efektive dhe nganjeumlhereuml mungojneuml mjete teuml
reumlndeumlsishme
Alokimi i burimeve nuk duket se ndjek njeuml model teuml qarteuml peumlr teuml tri njeumlsiteuml Numri i policeumlve
teuml trafikut nuk korrespondon me gjendjen neuml trafik - aksidentet e trafikut Eumlshteuml gjithashtu e
veumlshtireuml teuml shihet njeuml model i qarteuml peumlr alokimin e mjetevepajisjeve mes dhe brenda njeumlsive
Raporti mes numrit teuml policeumlve teuml trafikut dhe numrit teuml automjeteve radareumlve ose testeve teuml
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
28
alkoolit ndryshon neuml meumlnyreuml teuml konsiderueshme bie fjala Njeumlsia peumlr Kontrollin e
Autostradeumls ka meuml shumeuml automjete dhe policeuml sesa Njeumlsia e Prishtineumls ndash neuml raport me
numrin e aksidenteve
Peumlrveccedil keumlsaj njeumlsiteuml jo gjithmoneuml janeuml teuml pajisura siccedil duhet ndoneumlse disa pajisje teuml caktuara
dihet se janeuml kosto-efektive siccedil janeuml automjetet e pasheumlnuara kamerat dhe sistemet e radarit
Asnjeuml njeumlsi nuk ka pasur instrumente peumlr testimin e praniseuml seuml narkotikeumlve dhe veteumlm disa
kaneuml aparate peumlr testimin e alkoolit Alokimi i diskutuesheumlm i burimeve dhe mungesa e
mjeteve teuml reumlndeumlsishme janeuml faktoreuml qeuml pengojneuml efektivitetin (teuml bazuarit neuml rrezikshmeumlri
peumlrdorim kost-efektivdhe fleksibil teuml mjeteve) Neuml keumlteuml kontekst vlen teuml theksohet se rrugeumlt
neuml Kosoveuml nuk janeuml teuml pajisura me kamera teuml shpejteumlsiseuml keumlto kamera mund peumlrdoren peumlr teuml
zeumlvendeumlsuar disa nga aktivitetet meuml teuml kushtueshme teuml patrullimit
Nevoja peumlr teuml kryer detyra teuml tjera eumlshteuml njeuml faktor qeuml ndikon neuml disa njeumlsi meuml shumeuml se
neuml teuml tjerat
Policiseuml seuml trafikut nuk i lejohet gjithnjeuml teuml peumlrqendrohet neuml detyrat e tyre kryesore Policeumlt
nganjeumlhereuml - veccedilaneumlrisht neuml qytetet e meumldha - duhet teuml ndihmojneuml funksione teuml tjera brenda
forcave teuml policiseuml ose autoritete teuml tjera me sheumlrbime teuml ndryshme Kjo sigurisht ka pasoja
pozitive dhe negative Kjo mund teuml shihet si njeuml meumlnyreuml peumlr teuml peumlrdorur burimet neuml meumlnyreuml
fleksibile dhe efikase dhe peumlr trsquoi ofruar sheumlrbime teuml tjereumlve kur keumlto janeuml teuml nevojshme Nga
ana tjeteumlr kjo mund teuml pengojeuml gjithashtu efektivitetin e policiseuml seuml trafikut neuml kryerjen e
detyrave teuml tyre kryesore Disa nga keumlto probleme mund teuml reduktohen peumlrmes kritereve teuml
qarta planifikimit teuml peumlrmireumlsuar dhe bashkeumlpunimit meuml teuml ngushteuml mes njeumlsive teuml
ndryshme policore
Peumlr shkak teuml mungeseumls seuml dokumentacionit eumlshteuml e veumlshtireuml teuml thuhet qartas se teuml gjitha
kontrollet kryhen sistematikisht ose gjithnjeuml neuml vendet e duhura dhe neuml koheumln e duhur
Jo teuml gjitha njeumlsiteuml i regjistrojneuml vendet se ku janeuml kryer kontrollet Sipas mostreumls toneuml
NjRKRr-PR dhe NjKA i regjistrojneuml keumlto teuml dheumlna dhe keumlto njeumlsi kaneuml njeuml qasje teuml bazuar neuml
rrezik Shumica e kontrolleve (por jo teuml gjitha) kryhen neuml rrugeumlt apo vendet e duhura ku
rreziku peumlr aksidente eumlshteuml i larteuml Peumlr sa i peumlrket njeumlsiseuml tjeteumlr (NjRKRr-PE) nuk mund teuml
themi me siguri se cili eumlshteuml rezultati Bazuar neuml intervistat duket se sjellja eumlshteuml e ngjashme
por teuml dheumlnat neuml keumlteuml njeumlsi nuk janeuml teuml plota ose teuml besueshme
Gjetjet tona sugjerojneuml se kontrollet kryesore kryhen gjateuml diteumls Peumlrveccedilse teuml dheumlnat neuml
dispozicion nuk janeuml teuml mjaft teuml holleumlsishme sa peumlr teuml vlereumlsuar neumlse kontrollet kryhet
ploteumlsisht neuml koheumln e duhur Kur ne i studiuam meuml holleumlsisht teuml dheumlnat doli se koha e pikut
peumlr aksidente trafiku peumlrputhej faktikisht me koheumln kur patrullat e policiseuml seuml trafikut
peumlrfundoninfillonin ndeumlrrimet e tyre dhe rrjedhimisht nuk mund teuml ishin neuml vendet me
rrezik teuml larteuml
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
29
Shkurtimisht informatat neuml dispozicion nuk na e beumljneuml teuml lehteuml teuml kuptojmeuml se njeumlsiteuml
patrulluese neuml Kosoveuml i kryejneuml sistematikisht kontrollet efektive peumlr sa i peumlrket vendit dhe
koheumls
Policia e trafikut duhet meuml shumeuml teuml keteuml veumlmendje te ngasja e rrezikshme dhe gjithashtu
teuml kontrollojeuml standardet teknike teuml kamioneumlve dhe autobuseumlve
Kontrollet policore me teuml drejteuml i kushtojneuml shumeuml veumlmendje shpejteumlsiseuml por neuml teuml njeumljteumln
koheuml nuk i kushtohet veumlmendje e duhur aspekteve teuml tjera siccedil janeuml ngasja agresive dhe e
rrezikshme mosmbajtja e distanceumls ngasja neuml gjendje teuml dehur etj Fokusimi tek shpejteumlsia
shpjegohet me faktin se ajo me teuml veumlrteteuml eumlshteuml ndeumlr shkaqet kryesore teuml aksidenteve neuml
trafik por edhe sepse eumlshteuml njeuml lloj sjellje tradicionale dhe e lehteuml peumlr trsquou beumlreuml Mungesa e
kamerave dhe pajisjeve peumlr shpejteumlsineuml si dhe teuml analizave teuml duhura mbi shkaqet e
aksidenteve mund teuml jeteuml njeuml shpjegim tjeteumlr peumlr fokusimin te shpejteumlsia
Ashtu siccedil tregojneuml shumica e hulumtimeve - ne besojmeuml ndash se neuml peumlrgjitheumlsi eumlshteuml meuml efektive
teuml kontrollohen sjelljet e ngaseumlsve sesa automjetet Megjithateuml ka peumlrjashtime Kamioneumlt e
meumldhenj dhe autobuseumlt peumlrfshihen shpesh neuml aksidente trafiku me pasoja teuml meumldha Ne
kemi veumlrejtur se keumltyre automjeteve nuk iu kushtohet veumlmendja e duhur nga ana e policiseuml
seuml trafikut neuml disa njeumlsi Zakonisht kjo ka teuml beumljeuml me kushtet teknike teuml automjeteve teuml meumldha
komerciale siccedil eumlshteuml rasti neuml lidhje me mbingarkimin dhe mireumlmbajtjen
Ndeumlshkimet jo gjithhereuml aplikohen dhe menaxhohen siccedil duhet ndaj kundeumlrvajteumlsve
Policia e trafikut shpesh peumlrdoreuml gjoba teuml vogla si ndeumlshkime Ndeumlshkimet e tjera aplikohen
rralleuml peumlr dallim nga shumeuml vende teuml tjera Peumlr meuml tepeumlr shumica e gjobave shqiptohen
veteumlm peumlr njeuml numeumlr teuml kufizuar shkeljesh dhe nuk duket se e adresojneuml ndeumlshkimin e duhur
teuml bazuar neuml faktoreumlt e aksidenteve - siccedil janeuml mosmbajtja e distanceumls manovrimi i pasigurt
dhe pakujdesi teuml tjera neuml ngasje Moszbatimi i sistemit teuml ldquopikeumlve negativerdquo i ka motivuar
drejtpeumlrseumldrejti ngaseumlsit recidivisteuml peumlr teuml peumlrseumlritur kundeumlrvajtjet Neuml keumlteuml meumlnyreuml neuml
mungeseuml teuml qasjes parandaluese edhe ndeumlshkimet aplikohen mbi keumlteuml bazeuml
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
30
6 Rekomandimet
Peumlrvoja na tregon se numri i aksidenteve neuml trafik dhe pasojat e tyre mund teuml zvogeumllohen
Peumlr keumlteuml mund teuml nevojitet bashkeumlpunimi i ngushteuml mes autoriteteve peumlrgjegjeumlse njeuml sistem i
duhur informativ peumlrdorim efektiv i pajisjeve dhe menaxhim profesional dhe i bazuar neuml
rrezik neuml teuml gjitha nivelet
Ne rekomandojmeuml Drejtorin e Peumlrgjithsheumlm teuml Policiseuml seuml Kosoveumls qeuml
Teuml merr njeuml iniciativeuml peumlr peumlrmireumlsimin e sistemit ekzistues teuml informimit dhe ta beumljeuml
ateuml ploteumlsisht efektiv Po keumlshtu teuml konsiderojeuml futjen e njeuml baze gjitheumlpeumlrfshireumlse teuml teuml
dheumlnave duke ftuar paleumlt e ndryshme teuml interesit Peumlrfitimet nga ky mekanizeumlm do teuml
reflektonin neuml besueshmeumlrineuml e teuml dheumlnave si dhe peumlrdorimin e tyre neuml vendimet
strategjike dhe operative
Teuml peumlrmireumlsojeuml peumlrdorimin e teuml dheumlnave neuml meumlnyreuml qeuml teuml qarteumlsojeuml planifikimin vjetor
dhe teuml vendoseuml objektiva performance teuml qarta peumlr njeumlsi operative Kjo duhet teuml
peumlrfshijeuml analizeuml meuml teuml mireuml teuml teuml dheumlnave mbi aksidentet qeuml formojneuml njeuml pikeumlnisje
peumlr prioritetet dhe qasjet e reja neuml nivel operativ Kjo nga ana tjeteumlr e beumln teuml
reumlndeumlsishme qeuml policia e trafiku teuml nivel qendror teuml ngriteuml funksionet e duhura peumlr
monitorim dhe vlereumlsim
Teuml konsiderojeuml caktimin e meuml shumeuml politikave teuml policiseuml seuml trafikut dhe teuml ri-
konsiderojeuml alokimet ndeumlrmjet njeumlsive teuml ndryshme teuml policiseuml seuml trafikut
Teuml sigurojeuml se njeuml plan investimi peumlr pajisje kost-efektive eumlshteuml hartuar neuml njeuml
perspektiveuml teuml kornizeumls afat-mesme teuml shpenzimeve
Policia e trafikut teuml peumlrqendrohet seuml pari neuml detyrat e tyre kryesore parandalimi i
aksidenteve Ndihma peumlr funksionet e tjera teuml policiseuml dhe autoritetet tjera duhet teuml
planifikohet meuml mireuml neuml bashkeumlpunim me njeumlsiteuml e ndryshme policore Peumlr meuml tepeumlr
bashkeumlpunimi ndeumlrmjet funksioneve teuml ndryshme policore neuml nivel rajonal duhet teuml
peumlrmireumlsohet neuml meumlnyreuml qeuml teuml arrihet efikasitet meuml i larteuml neuml aktivitetet policore qeuml
ndeumlrlidhen me sistemin e trafikut
Teuml sigurohet qeuml aktivitetet e policiseuml seuml trafikut janeuml kryer neuml rrugeuml dhe vende
teumlrrezikshme Peumlr teuml qeneuml ploteumlsisht efektiv menaxhmenti lokal neuml fazeumln e
planifikimit duhet teuml prezantojeuml njeuml qasje fleksibile te ccedileumlshtja e orareve teuml puneumls etj
dhe
Teuml sigurohet qeuml policia e trafikut teuml peumlrqeumlndrohet edhe neuml sjelljet e tjera teuml ngaseumlsve
peumlrveccedilse te tejkalimi i kufizimit teuml shpejteumlsiseuml Njeuml qasje e planifikuar peumlr aktivitete teuml
peumlrforcuara policore neuml trafik duhet teuml merr prioritet teuml larteuml peumlr monitorimin e
sjelljes seuml ngaseumlsve (sikurse ngasja e rrezikshme mosmbajtja e distanceumls etj) Policia e
trafikut njeumlkoheumlsisht duhet teuml peumlrqendrohet meuml shumeuml neuml kriteret e automjeteve
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
31
komerciale (sidomos kamioneumlve dhe autobuseumlve) Masat e kujdesit teuml shtuar duhet teuml
zbatohen rregullisht nga ana e patrullave teuml trafikut
Gjithashtu ne rekomandojmeuml qeuml me qeumlllim teuml ngritjes seuml efektivitetit teuml ndeumlshkimeve gjobat
duhet teuml adresojneuml ndeumlshkimin e duhur bazuar neuml faktoreumlt e aksidenteve Sistemi i
ndeumlshkimeve duhet teuml peumlrmireumlsohet peumlrmes aplikimit teuml sistemit teuml pikeumlve negative Peumlr
trsquou peumlrballur me keumlteuml sfideuml neuml vendosjen e keumltij sistemi duhet teuml ndeumlrtohet bashkeumlpunimi
mes MPB-seuml dhe gjykatave
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
32
REFERENCAT
European Commission ldquoTowards a European road safety area policy orientations on road safety
2011-2020rdquo Brussels 2011
European Commission ldquoEuropean Transport Policy for 2010 Time to deciderdquo Brussels 2001
European Transport Safety Council (ETSC) Reducing Traffic Injuries Resulting From Excess and Inappropriate Speed Brussels 1995
European Transport Safety Council (ETSC) ldquoPolice enforcement strategies to reduce traffic casualties in Europerdquo Brussels 1999
European Transport Safety Council (ETSC) ldquoTransport safety performance indicatorsrdquo Brussels 2001
European Transport Safety Council (ETSC) Traffic Law Enforcement across the EU Brussels 2011
Organisation for Economic Co-Operation and Development (OECD) Safety on Roads - Whatrsquos The Vision 2002
Organisation for Economic Co-Operation and Development (OECD) Road Safety - Impact of New Technologies 2003
Organisation for Economic Co-Operation and Development (OECD) Towards Zero Ambitious Road Safety Targets and The Safe System Approach 2008
Rune Elvik Cost-Benefit Analyses of Police Enforcement ESCAPE 2001
ROSEBUD Road Safety and Environmental Benefit-Cost and Cost- Effectiveness Analysis for Use in Decision-Making 2003
World Health Organization (WHO) ldquoThe World Report on Road Traffic Injury Preventionrdquo Geneva 2004
World Health Organization (WHO) Global status report on road safety 2013 supporting a decade of action Geneva 2013
World Health Organization (WHO) Data systems a road safety manual for decision-makers and practitioners Geneva 2010
World Health Organization (WHO) ldquoSpeed management a road safety manual for decision-makers and practitionersrdquo Geneva 2008
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
33
SHTOJCA I
STRUKTURA ORGANIZATIVE E POLICISEuml SEuml KOSOVEumlS - NJEumlSITEuml E KOMUNIKACIONIT RRUGOR
Drejtoria e Peumlrgjithshme
Departamenti
peumlr Operacione
Departamenti
peumlr Kufi
Departamenti
peumlr Hetime
Departamenti
peumlr Mbeumlshtetje
Departamenti
peumlr Burime
Divizioni i Siguriseuml Publike
DR Prishtineuml
DR Pejeuml
DR Prizren
DR Gjilan
DR Ferizaj
DIVIZIONI I KOMUNIKACIONIT RRUGOR
DR Mitroviceuml
Njeumlsiteuml Rajonale teuml
Komunikacionit
Rrugor
Njeumlsia peumlr
Kontrollin e
Autostradeumls
Njeumlsia peumlr
menaxhimin e
materieve teuml
rrezikshme
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
34
SHTOJCA II
Qasshmeumlria e Policiseuml seuml Trafikut neuml informatat qeuml iu nevojiten peumlr planifikim operativ
Informatat peumlr planifikim operativ
Informata rreth faktoreumlve qeuml lidhen me aksidentet
Teuml dheumlna teuml dokumentuara qeuml tregojneuml nivelin e rrezikut Baza e krijuar e teuml dheumlnave peumlmes seuml secileumls policia e trafikut i identifikon faktoreumlt kryesoreuml teuml rrezikut neuml ateuml zoneuml
Faktori njeri
Faktori automjet
Vendndodhja e pikave teuml zeza
Kushtet atmosferike
Punimet neuml rrugeuml
Informata rreth pasojave teuml aksidenteve
Qasje neuml informata nga institucionet sheumlndeteumlsore dhe kompaniteuml e sigurimit
Informata rreth ngjarjevekushteve kurku mund teuml rriten rreziqet mund teuml rriten peumlr aksidente
Neuml meumlnyreuml qeuml teuml keteuml njeuml qasje teuml standardizuar peumlr informata lidhur me faktoreumlt e rrezikut peumlr zonat e rrezikut ndeumlr teuml tjera policia e trafikut duhet teuml keneuml informata rreth punimeve neuml rrugeuml dendeumlsiseuml seuml trafikut kushteve teuml motit MI dhe autoritet lokalekomunat duhet teuml peumlrfshihen
Informata rreth aktiviteteve teuml kryera nga policia e trafikut dhe ndeumlshkimeve teuml aplikuara
Informatat rreth monitorimitvlereumlsimit sistematik teuml sjelljeve neuml trafik aktivitetet e kryera teuml rezultojneuml me raportet e pas-operative
Teuml dheumlnat mbi aplikimin e ndeumlshkimeve ndaj kundeumlrvajteumlsve Numri i ndeumlshkimeveteuml leumlshuara duhet teuml beumlhet sipas ligjeve dhe rregullave teuml peumlrcaktuara Informatatnga gjykatat janeuml teuml nevojshme Informatatnga MPB rreth ngaseumlsve teuml ndeumlshkuar janeuml teumlnevojshme
Reagimi ndaj rezultateve teuml qasjeve dhe aktiviteteve teuml ndryshme
Peumlr teuml monitoruar performanceumln treguesit e aktiviteteve duhet miratuar Teuml dheumlnat qeuml do teuml mblidhen peumlrfshijneuml numrin e peumlrgjithsheumlm teuml kontrolleve teuml kryera numrin e ngaseumlsve teuml kontrolluar periudhat e ndryshme qeuml duhet teuml krahasohen etj
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
35
SHTOJCA III
Tabela 7 Numri i policeumlve teuml trafikut neumlpeumlr njeumlsi ndash gjateuml viteve
2010 2011 2012 2013 2014
NjKA 27 32 40
NjRKRr Prishtineuml 162 156 147 125 103
NjRKRr Gjilan 69 61 61 62 63
NjRKRr Ferizaj 59 55 54 54 54
NjRKRr Prizren 74 80 78 67 61
NjRKRr Pejeuml 88 91 90 83 83
NjRKRr Mitroviceuml Jug 71 71 72 57 58
NjRKRr Mitroviceuml Veri 27 44
Gjitheumlsej 523 514 529 507 506
(Burimi PK)
Tabela 8 Numri i aksidentevendeumlshkimeve 2010 -2014
Vitet 2010 2011 2012 2013 2014 Total
Aksidente fatale 158 130 116 104 111 619
Persona teuml vdekur 175 157 121 119 127 699
Aksidente me leumlndime 4326 4490 4555 4960 4876 23207
Persona teuml leumlnduar 7730 8321 8561 9817 9713 44142
Aksidente me deumlmemateriale 12594 13338 14044 13878 10333 64187
Aksidente lsquoGodit dhe ikrsquo 952 930 1039 1012 980 4913
Gjitheumlsej aksidente 18030 18888 19754 19954 16300 92926
Tiketa (Gjoba) 254849 276897 247788 286922 319332 1386556
(Burimi PK)
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
36
Tabela 9 Teuml dheumlnat rreth aksidenteve fatale dhe personave teuml vdekur sipas rajoneve (janar ndash
dhjetor 2013)
2013 Prishtineuml Mitroviceuml Pejeuml Prizren Ferizaj Gjilan Autostradeuml Total
Aksidfatale 35 9 26 12 10 10 2 104
Teuml vdekur 40 12 33 12 10 10 2 119
(Burimi PK)
Diagrami 1 Veprimet e ngaseumlsve si faktoreuml kontribues teuml aksidenteve (2013)
Diagrami 2 Aksidentet sipas pjeseumls seuml rrugeumls (2013)
0 500 1000 1500 2000 2500 3000 3500 4000 4500 5000
Manipulimi i pasigurt
Mosmbajtja e distanceumls
Mospeumlrshtatja e shpejteumlsiseuml
Kyqje e pasigurteuml neuml rrugeuml
Ndeumlrrim i shiritave
Kthim leumlvizje prapa
Mosrespektim i peumlrpareumlsiseuml seuml kalimit
Anashkalimtejlakim i parregullt
Tejkalim i shpejteumlsiseuml seuml kufizuar
0 2000 4000 6000 8000
10000 12000 14000 16000
2012
2013
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
2
12 Objektivi dhe pyetjet e auditimit
Objektivi i keumltij auditimi eumlshteuml teuml vlereumlsojeuml neumlse patrullimet e policiseuml seuml trafikut janeuml teuml
bazuara neuml rrezik dhe teuml menaxhuara neuml meumlnyreuml efektive dhe efikase Peumlr meuml tepeumlr objektivi
yneuml eumlshteuml qeuml teuml japim impulse teuml peumlrmireumlsimit aktiviteteve teuml policiseuml seuml trafikut
Pyetja e peumlrgjithshme e auditimit ka qeneuml
ldquoA eumlshteuml policia e trafikut duke i kryer sheumlrbimet e veta neuml meumlnyreuml efikase dhe efektiverdquo
Peumlr teuml qeneuml efektiv ne neumlnkuptojmeuml peumlrmbushjen e objektivave peumlr promovimin e njeuml mjedisi
teuml mireuml dhe teuml sigurt neuml trafik qasjen neuml pajisjet e duhura dhe peumlrdorimin efektiv teuml tyre
aktivitete neuml peumlrputhje me praktikat e mira ndeumlrkombeumltare dhe afteumlsi peumlr teuml zvogeumlluar
numrin e aksidenteve teuml reumlnda rrugore Kjo po ashtu neumlnkupton aplikimin e njeuml qasje pro-
aktive dhe teuml bazuar neuml rrezik qeuml peumlrmes kontrolleve teuml nxiten sjelljet e mira teuml ngaseumlsve
Ne kemi kufizuar pyetjen e peumlrgjithshme neuml keumlto pyetje meuml specifike
1 A kaneuml policeumlt e trafikut qasje neuml informata teuml besueshme teuml peumlrditeumlsuara dhe
relevante dhe a peumlrdoren ato neuml meumlnyreuml efektive
2 A i kryejneuml njeumlsiteuml e policiseuml seuml trafikut sheumlrbimet neuml meumlnyreuml efektive
Policia e trafikut duhet para seuml gjithash teuml keteuml informata teuml duhura dhe pastaj teuml beumljeuml
peumlrdorimin efektiv teuml tyre neuml lidhje me ndarjen dhe peumlrdorimin e burimeve si dhe
planifikimin operativ
Peumlr teuml qeneuml efektive policia e trafikut duhet qeuml teuml adresojeuml analizat e rreziqeve si peumlr
shembull ku kur dhe si ka meuml shumeuml gjasa teuml ndodhin aksidentet
13 Kriteret e auditimit
Auditimi ka vlereumlsuar performanceumln e patrullave teuml policiseuml seuml trafikut kundrejt kritereve teuml
hartuara nga praktikat meuml teuml mira ndeumlrkombeumltare rregulloreve dhe udheumlzuesve teuml PK-seuml
politikave etj Ne kemi peumlrdorur keumlto kritere
1 A janeuml marreuml neuml konsiderateuml nga policia e trafikut gjateuml planifikimit teuml aktiviteteve teuml
dheumlnat peumlr aksidentet dhe
2 A janeuml marreuml vendimet peumlr patrollime (neuml koheuml dhe vend teuml duhur) teuml bazuara neuml
rrezikun e identifikuar meuml hereumlt
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
3
14 Metodologjia fusheumlveprimi dhe kufizimet e auditimit
Ne kemi aplikuar njeuml gameuml metodash peumlr mbledhjen e deumlshmive peumlr trsquoiu peumlrgjigjur pyetjeve
teuml auditimit Ne kemi
1 Rishikuar kornizeumln ligjore
2 Rishikuar dokumente relevante si
a Raportet vjetore teuml viteve 2012-2014 teuml PK
b Analizat e aksidenteveteuml kryera nga PK
c Analizat e procedurave teuml puneumls fleteuml-patrullimeve dhe shkresat e ndryshme teuml PK
d Pyeteumlsoreumlt dhe listat kontrolluese peumlr PK-neuml dhe
e Raportet e inspektimeve nga IPK-ja3
3 Intervistuar persona peumlrgjegjeumls nga PK MI
4 Veumlzhguar inspektimet e kryera nga policia e trafikut
5 Marreuml pjeseuml neuml konferenca dhe seminare ku eumlshteuml diskutuar peumlr sigurineuml neuml trafikun
rrugor dhe
6 Konsultuar shumeuml studime teuml kryera nga KB BE BB OBSH-ja
Ekipi i auditimit nuk ka mundur trsquoi studiojeuml teuml gjitha njeumlsiteuml e policiseuml seuml trafikut auditimi
eumlshteuml fokusuar neuml vlereumlsimin e praktikave teuml aplikuara neuml tre nga teteuml njeumlsiteuml ekzistuese ku
ndodhin peumlrafeumlrsisht meumlse 60 e numrit teuml peumlrgjithsheumlm teuml aksidenteve Ato njeumlsi ishin
Njeumlsiteuml Rajonale teuml Komunikacionit Rrugor teuml Prishtineumls dhe teuml Pejeumls teuml cilat mbulojneuml njeuml
territor teuml gjereuml teuml rrugeumlve neuml Kosoveuml teuml peumlrbeumlreuml nga disa komuna dhe vendkalime kufitare4
Njeumlsia e Prishtineumls eumlshteuml peumlrzgjedhur duke pasur parasysh statusin qeuml e ka qyteti si qendeumlr
administrative5 Gjithashtu ne kemi ekzaminuar Njeumlsineuml peumlr Kontrollin e Autostradeumls qeuml
eumlshteuml peumlrgjegjeumlse peumlr arterien kryesore teuml qarkullimit rrugor neuml Kosoveuml
Auditimi eumlshteuml fokusuar neuml vlereumlsimin e fazeumls planifikuese dhe teuml kryerjes seuml kontrolleve ndash
patrullimeve ndash dhe jo neuml aktivitete teuml tjera qeuml njeumlsiteuml i kryejneuml siccedil janeuml hetimet etj
Periudha e auditimit i mbulon vitet 2012-2014
3 Inspektorati Policor i Kosoveumls (IPK) eumlshteuml agjenci neuml kuadeumlr teuml MPB-seuml qeuml funksionon neuml bazeuml teuml Ligjit 03L-
231 Njeuml ndeumlr funksionet themelore teuml IPK-seuml eumlshteuml edhe ldquoInspektimi i strukturave dhe funksioneve teuml Policiseuml seuml Kosoveumls peumlr teuml siguruar llogaridheumlnie efektivitet dhe efikasitet neuml zbatueshmeumlrineuml e ligjeve dhe procedurave standarde teuml operimit neuml fuqirdquo
4 Sipas struktureumls organizative teuml PK-seuml ekzistojneuml shtateuml rajone- Drejtori Rajonale brenda teuml cilave operojneuml njeumlsiteuml e policiseuml seuml trafikut peumlrderisa NjKA operon brenda Divizionit teuml Komunikacionit Rrugor
5 Sipas raportit teuml NjRKRr-PR neuml rajonin e Prishtineumls janeuml teuml regjistruara rreth 80000 automjete (nga rreth 280000 sa janeuml teuml regjistruara neuml Kosoveuml) dhe brenda 24 oreumlve neuml teuml frekuentojneuml rreth 100000 automjete
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
4
15 Struktura e raportit
Ky raport peumlrbeumlhet nga gjashteuml kapitujt e meumlposhteumlm
Kapitulli 1 Hyrja
Kapitulli 2 Siguria neuml trafik dhe Policia
Kapitulli 3 A ka policia e trafikut qasje neuml informata teuml besueshme teuml peumlrditeumlsuara
dhe relevante si dhe apeumlrdoren ato neuml meumlnyreuml efektive
Kapitulli 4 A i kryen policia e trafikut sheumlrbimet e veta neuml meumlnyreuml efektive
Kapitulli 5 Konkluzionet dhe
Kapitulli 6 Rekomandimet
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
5
2 Siguria neuml trafik dhe policia
21 Siguria neuml trafik perspektivat
Mjedisi i sigurt - peumlrfshireuml edhe sigurineuml neuml trafikun rrugor - eumlshteuml vendimtar peumlr zhvillimin
ekonomik teuml vendit Mbrojtja e jeteumls dhe proneumls eumlshteuml e nevojshme peumlr ccedildo shoqeumlri
Siguria neuml trafik eumlshteuml problem i peumlrhapur neuml mbareuml boteumln6 Organizata Boteumlrore e
Sheumlndeteumlsiseuml (OBSH) ka theksuar se ccedildo 30 sekonda dikush diku vdes neuml njeuml aksident rrugor
dhe dhjeteuml persona leumlndohen reumlndeuml OBSH pret qeuml numri i vdekjeve neuml nivel global teuml arrijeuml
afro 2 milion deri neuml vitin 2030 nga 13 milioneuml sa eumlshteuml tani Ekzistenca e njeuml strategjie
kombeumltare teuml siguriseuml neuml rrugeuml mund teuml shihet si njeuml tregues qeuml siguria neuml rrugeuml eumlshteuml njeuml
ccedileumlshtje neuml agjendeumln politike7
Gjithashtu neuml BE transporti rrugor eumlshteuml meuml i rreziksheumlm dhe meuml i kushtuesheumlm neuml aspektin
e jeteumls njereumlzore Siguria neuml rrugeuml eumlshteuml problem i madh shoqeumlror i peumlrbashkeumlt peumlr teuml gjitha
vendet e BE-seuml Neuml vitin 2009 meuml shumeuml se 35000 njereumlz kaneuml vdekur neuml rrugeumlt e BE-seuml e qeuml
eumlshteuml ekuivalente me njeuml qytet teuml meseumlm dhe jo meuml pak se 15 milioneuml persona janeuml leumlnduar8
Peumlr teuml peumlrmireumlsuar sigurineuml neuml rrugeuml eumlshteuml vendosur njeuml objektiv sasior zvogeumllim peumlr 50 teuml
numrit teuml vdekjeve nga aksidentet rrugore deri meuml 2020 duke filluar nga viti 2010 Pavareumlsisht
suksesit neumlpeumlrmjet programeve teuml BE-seuml rrugeumlt evropiane janeuml ende larg peumlr teuml qeneuml teuml sigurta
BE-ja ka peumlrcaktuar disa objektiva neuml bazeuml teuml orientimeve teuml politikave teuml saj peumlr sigurineuml neuml
rrugeuml duke theksuar si esenciale arsimin trajnimin dhe zbatimin9
Neuml Kosoveuml sfida e siguriseuml neuml rrugeuml eumlshteuml identifikuar gjateuml viteve teuml fundit Neuml vitin 2009
eumlshteuml themeluar njeuml organ ndeumlrministror i quajtur Keumlshilli peumlr Sigurineuml neuml Komunikacionin
Rrugor10 Roli i keumltij Keumlshilli eumlshteuml teuml ndeumlrtojeuml bashkeumlpunimin mes ministrive peumlrgjegjeumlse peumlr
promovimin e siguriseuml neuml rrugeuml Koheumlve teuml fundit eumlshteuml hartuar ldquoDraft-Strategjia Kombeumltarerdquo
nga Keumlshilli dhe si e tilleuml eumlshteuml proceduar peumlr miratim neuml Qeveri Korniza ligjore edhe pse e
mangeumlt eumlshteuml zbatuar pjeseumlrisht dhe eumlshteuml neuml shqyrtim e sipeumlr11 Komunat dhe Keumlshillat
6 Ccedileumlshtja e siguriseuml seuml trafikut riafirmon objektivin afatgjateuml teuml keumlrkuar nga KB peumlr teuml zvogeumlluar numrin e
aksidenteve deri meuml 2020 (Rezoluta e Asambleseuml seuml Peumlrgjithshme teuml KB-seuml ARES64255 mars 2010) 7 Neuml krahasim me vendet e tjera evropiane Kosova eumlshteuml njeuml ndeumlr vendet e pakta qeuml nuk e ka miratuar ende njeuml
strategji kombeumltare peumlr sigurineuml neuml trafik 8 European Commission (EC) Towards a European Road Safety Area Policy Orientations on Road Safety 2011-
2020 (Brussels 2010) 9 Ibidem 10 Themelimi i keumltij keumlshilli eumlshteuml parapareuml me Ligjin mbi Sigurineuml neuml Komunikacion (2007) ldquoProgrami peumlr
sigurineuml rrugorerdquo eumlshteuml miratuar neuml vitin 2010 me qeumlllim teuml zvogeumllimit teuml trendit negativ teuml siguriseuml rrugore neuml Kosoveuml
11 Drafti i ligjit teuml ri eumlshteuml neuml pocedureuml parlamentare peumlr miratim
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
6
Komunaleuml peumlr Siguri teuml Komunitetit teuml themeluar neuml secileumln komuneuml luajneuml njeuml rol teuml veccedilanteuml
neuml aspektin e siguriseuml publike12
22 Policia e Kosoveumls organizimi dhe peumlrgjegjeumlsiteuml
PK-ja eumlshteuml autoriteti kompetent peumlrgjegjeumls peumlr zbatimin e politikave teuml siguriseuml kombeumltare
ku peumlrfshihet edhe trafiku rrugor Roli i policiseuml - neuml fusheumln e siguriseuml neuml trafik - eumlshteuml mjaft
specifik dhe aplikohet peumlrmes aktiviteteve teuml ndryshme Peumlrgjegjeumlsiteuml kryesore janeuml zbatimi i
ligjeve teuml trafikut reagimet ndaj aksidenteve dhe ngritja e nivelit teuml ndeumlrgjegjeumlsimit peumlrmes
qasjes proaktive Policia e trafikut sheumlrben si njeuml pengeseuml peumlr ngaseumlsit teuml cileumlt nuk i
respektojneuml rregullat e trafikut dhe nuk u binden atyre13
PK-ja ka aprovuar njeuml ldquoPlan Strategjik Zhvillimor 2011-2015rdquo14 ku njeuml nga objektivat
strategjike eumlshteuml ngritja e nivelit teuml siguriseuml publike dhe besimit teuml qytetareumlve (trafikut
rrugor)
PK-ja eumlshteuml e organizuar neuml nivel qendror dhe lokal15 Drejtoria e Peumlrgjithshme e PK-seuml
(kryesuar nga Drejtori i Peumlrgjithsheumlm) eumlshteuml peumlrgjegjeumlse neuml nivel vendi Neuml nivelin rajonal
janeuml shtateuml njeumlsi rajonale - Drejtori Rajonale (DR) - peumlrgjegjeumlse peumlr sigurineuml publike Stacionet
e policiseuml janeuml peumlrgjegjeumlse peumlr policineuml lokale neuml secileumln komuneuml16
Policia e trafikut eumlshteuml e organizuar neuml keumlteuml meumlnyreuml neuml nivelin qendror Divizioni i
Komunikacionit Rrugor (DKRr) eumlshteuml peumlrgjegjeumls peumlr menaxhim strategjik udheumlzime urdhra
dhe plane operative peumlr njeumlsiteuml operative (njeumlsiteuml e policiseuml seuml trafikut) Neuml nivel operativ
DKRr eumlshteuml peumlrgjegjeumls peumlr kontrollimin e autostradeumls peumlrmes Njeumlsiseuml peumlr Kontrollin e
Autostradeumls (NjKA) DKRr ka zhvilluar planet e veprimit qeuml kaneuml peumlr qeumlllim adresimin e
sfidave teuml cilat pengojneuml sigurineuml e qeumlndrueshme teuml trafikut rrugor17
Njeumlsiteuml peumlrkateumlse operative janeuml pjeseuml e DR-ve si dhe i raportojneuml DR-ve dhe DKRr-seuml NjKA
raporton drejtpeumlrdrejt tek DKRr
12 Detyrat dhe peumlrgjegjeumlsiteuml e keumltij Keumlshilli janeuml teuml peumlrcaktuara me UA nr 272012 MPB ndash 032012 dhe kaneuml teuml
beumljneuml meuml shumeuml me siguri teuml peumlrgjithshme duke mos u potencuar neuml meumlnyreuml teuml veccedilanteuml sigurineuml neuml trafik Aneumltareuml teuml keumltyre keumlshillave janeuml edhe komandanteumlt e stacioneve policore teuml komunave peumlrkateumlse
13 European Transport Safety Council (ETSC) Policing Enforcement Strategies to Reduce Traffic Casualties in Europe (Brussels 1999) fq 11
14 Bazuar neuml keumlteuml dokument PK-ja ka parapareuml ndeumlrmarrjen e keumltyre masave siccedil janeuml prezenceuml meuml teuml madhe policore peumlrmes patrullimeve meuml teuml shpeshta neuml ldquopika teuml zezardquo kontakte teuml drejtpeumlrdrejta dhe keumlshillimit me qytetareuml organizim teuml aktiviteteve proaktive me qeumlllim teuml edukimit teuml qytetareumlve shtimi i numrit teuml kontrolleve dhe veprimeve tjera policore neuml trafik
15 Shih ldquoShtojceumln Irdquo ndash struktura organizative e PK-seuml 16 Ligji peumlr Policineuml 04L-076 aprovuar meuml 2012 e definon Policineuml e Kosoveumls si sheumlrbim publik qeuml funksionon
brenda MPB-seuml 17 DKRr ka neumlnshkruar njeuml memorandum bashkeumlpunimi me Policineuml e Republikeumls seuml Shqipeumlriseuml peumlr patrullimet e
peumlrbashkeumlta teuml policiseuml seuml trafikut me qeumlllim teuml rritjes seuml siguriseuml neuml trafikun rrugor gjateuml sezonit teuml vereumls
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
7
Detyrat e njeumlsive patrulluese janeuml teuml peumlrcaktuara neuml ldquoUdheumlzuesin peumlr meumlnyreumln e kryerjes seuml
detyrave neuml mbikeumlqyrjen dhe rregullimin e trafikut rrugorrdquo Peumlrveccedil keumltyre dokumenteve PK
ka miratuar gjithashtu ldquoManualin peumlr Parime dhe Procedura Standarde Operativepeumlrshkrime
teuml puneumlsrdquo si dhe udheumlzime peumlr operacione
23 Roli i policiseuml seuml trafikut
Qeumlllimi i policiseuml seuml trafikut eumlshteuml teuml sigurojeuml leumlvizjen e sigurt neuml rrugeuml teuml parandalojeuml
shkeljet neuml trafik dhe teuml marreuml masat e duhura kundeumlr shkeleumlsve Patrullimi ka njeuml rol
mbikeumlqyreumls parandalues dhe krijon njeuml ambient meuml teuml sigurt peumlr teuml gjitheuml aktereumlt neuml trafik
Policia e trafikut analizon planifikon dhe harton strategji peumlr nivel teuml qeumlndruesheumlm teuml
siguriseuml neuml trafik Njeumlsiteuml e policiseuml seuml trafikut janeuml njeumlsi peumlrgjegjeumlse peumlr
Planifikimin e patrullimeve - faza e planifikimit teuml aktiviteteve operative bazohet neuml
analizat e shkaqeve qeuml qeumlndrojneuml pas aksidenteve teuml trafikut (faktoreumlt e rrezikut)
Patrullimet - kryhet neuml meumlnyra teuml ndryshme neuml koheuml teuml ndryshme dhe me mjete teuml
ndryshme Pikat kontrolluese ku kryhen patrullimet peumlrcaktohen neuml bazeuml teuml
analizave teuml rrezikut teuml larteumlpeumlrmendur dhe
Hetimet e aksidenteve - peumlrfshijneuml hetimin e ploteuml teuml tyre dhe kaneuml peumlr qeumlllim rritjen
e siguriseuml neuml trafikun rrugor Hartohen raporte peumlrfshireuml analizat mbi faktoreumlt qeuml i
shkaktojneuml aksidentet18
Mbikeumlqyrja e fluksit teuml trafikut beumlhet peumlrmes praniseuml seuml policiseuml seuml trafikut neuml rrugeuml dhe
mund teuml beumlhet edhe me ndihmeumln e pajisjeve teknike monitoruese ndash kamerave teuml
shpejteumlsiseuml19 etj
24 Organizatat e tjera teuml angazhuara
Neuml adresimin e siguriseuml seuml trafikut rrugor janeuml teuml peumlrfshireuml disa aktereuml
Qeveria eumlshteuml peumlrgjegjeumlse peumlr krijimin e politikave teuml siguriseuml peumlr qytetareuml peumlrfshireuml edhe
trafikun Neumln kornizeumln e aplikueshme ligjore Qeveria Ministria e Puneumlve teuml Brendshme
(MPB) dhe Ministria e Infrastruktureumls (MI) ndajneuml peumlrgjegjeumlsineuml kryesore peumlr vendosjen e
18 Njeumlsiteuml e Policiseuml seuml Trafikut kryejneuml hetime peumlr aksidentet e trafikut qeuml rezultojneuml me fatalitet leumlndime teuml
reumlnda dhe aksidentet me deumlme teuml shumta Neuml aneumln tjeteumlr stacionet policore i hetojneuml aksidentet me deumlme meuml teuml vogla
19 lsquorsquoKamera teuml shpejteumlsiseumlrsquorsquo eumlshteuml emri i zakonsheumlm peumlr kamerat e siguriseuml qeuml peumlrdoren nga forcat e policiseuml Ekzistojneuml kateumlr lloje kryesore kamera fikse teuml cilat janeuml mjete pa pilot dhe fotografojneuml neuml njeuml rrugeuml ku ka pasur aksidente kamera teuml shpejteumlsineuml mbi distanceumln teuml cilat janeuml pa pilot por operojneuml neuml ccedilifte dhe zbulojneuml shpejteumlsineuml e arritur ndeumlrmjet automjeteve dhe peumlrdoren neuml meumlnyreuml tipike neuml rrugeuml meuml teuml gjata me dendeumlsi teuml larteuml peumlrplasjeje kamera leumlvizeumlse peumlr shpejteumlsineuml qeuml peumlrdoren nga policeumlt dhe vendosen neuml aneumlt e rrugeumlve dhe kamera neuml driteuml teuml kuqe qeuml peumlrdoren neuml kryqeumlzimet ku ka semaforeuml Gjithashtu sipas praktikave ndeumlrkombeumltare vendosja e kamerave false neuml vende teuml ndryshme eumlshteuml njeuml meumlnyreuml peumlr teuml rritur efektivitetin
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
8
politikave hartimin dhe zbatimin e ligjeve qeuml lidhen me sigurineuml neuml trafikun rrugor MI ka
disa detyra si
programe peumlr trajnimin e ngaseumlsve dhe vlereumlsimin e tyre
kushtet e kontrollimit teknik teuml automjeteve dhe
ndeumlrtimin dhe mireumlmbajtjen e rrugeumlve
Peumlrveccedil keumlsaj seuml bashku me PK-neuml MI-ja mbikeumlqyreuml administron dhe zbaton kornizeumln
ligjore peumlr sigurineuml publike neuml rrugeuml
Komunat janeuml peumlrgjegjeumlse peumlr ndeumlrtimin dhe mireumlmbajtjen e rrugeumlve publike lokale
Gjykatat janeuml peumlrgjegjeumlse peumlr trajtimin e veprave peumlr shkelje teuml rregullave teuml trafikut
Organet e drejteumlsiseuml peumlrmes puneumls seuml tyre kontribuojneuml neuml meumlnyreuml efektive si mekanizeumlm
mbrojteumls neuml ndeumlrgjegjeumlsimin e publikut Neumlpeumlrmjet vendimeve meritore ato veccedilaneumlrisht
ndikojneuml neuml shtypjen e fenomeneve teuml rrezikshme neuml trafik duke ndikuar keumlshtu
drejtpeumlrdrejt neuml peumlrmireumlsimin e sjelljes seuml pjeseumlmarreumlsve
Institucionet sheumlndeteumlsore kontribuojneuml neuml kujdesin sheumlndeteumlsor dhe trajtimin e qytetareumlve-
ngaseumlsve Sheumlrbimet emergjente me koheuml dhe efektive ndash me aneuml teuml trajtimit teuml duhur teuml
leumlnduarve neuml aksidente - zvogeumllojneuml pasojat e tyre Meuml tej keumlto institucione kontribuojneuml
edhe neuml edukimin e ngaseumlsve peumlr procedurat e ndihmeumls seuml pareuml dhe transportimin e duhur
teuml aksidentuarve
Institucionet e arsimit e promovojneuml edukimin efektiv teuml siguriseuml rrugore neuml shkolla
Gjithashtu mediet mund teuml rrisin ndeumlrgjegjeumlsimin e komunitetit dhe teuml kuptuarit e faktoreumlve
dhe kostove teuml aksidenteve rrugore Kompaniteuml e sigurimeve kaneuml njeuml rol teuml veccedilanteuml neuml keumlteuml
drejtim Aplikimi i koncepteve teuml sigurimit duke shpeumlrblyer ngaseumlsit qeuml nuk shkaktojneuml
aksidente i motivon ata teuml peumlrmireumlsojneuml sjelljet e tyre neuml trafik dhe si rrjedhojeuml e keumlsaj edhe
keumlto kompani ndikojneuml neuml sigurineuml rrugore
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
9
3 A ka policia e trafikut qasje neuml informata teuml
besueshme teuml peumlrditeumlsuara dhe relevante si dhe a
peumlrdoren ato neuml meumlnyreuml efektive
31 Ccedilfareuml informatash i duhen policiseuml seuml trafikut
Veprimet peumlr teuml zvogeumlluar problemet e siguriseuml neuml trafikun rrugor duhet teuml jeneuml teuml bazuara
neuml informata relevante Informatat e tilla mund teuml merren me ndihmeumln e njeuml sistemi
informativ teuml siguriseuml neuml rrugeuml20 Shumeuml vende evropiane kaneuml baza teuml ndryshme teuml teuml
dheumlnave por neuml peumlrgjitheumlsi ato janeuml neuml proneumlsi teuml agjencive kombeumltare peumlr siguri neuml rrugeuml
dhe institucionet e ndryshme ofrojneuml informata peumlr agjenciteuml e tilla21
Aktivitetet efektive teuml policiseuml seuml trafikut keumlrkojneuml informata rreth22
Faktoreumlve qeuml ndeumlrlidhen me aksidente teuml tilla si23
ngaseumlsit dhe sjelljet e tyre
llojet e automjeteve teuml peumlrfshira dhe gjendja e tyre
gjendja e rrugeumlve dhe moti
intensiteti i trafikut dhe
ku dhe kur kaneuml ndodhur aksidentet
teuml ashtuquajturave ldquopika teuml zezardquo24
ngjarjeve - kur dhe ku mund teuml rriten rreziqet peumlr aksidente
pasojave teuml aksidenteve
aktiviteteve teuml kryera nga policia e trafikut dhe ndeumlshkimet e aplikuara dhe
reagimeve peumlr rezultatet e qasjeve dhe aktiviteteve teuml ndryshme
Policia e trafikut eumlshteuml peumlrgjegjeumlse peumlr mbledhjen e teuml dheumlnave teuml nevojshme teuml cilat kryesisht
vet i prodhojneuml Autoritetet tjera ose organizatat mund teuml keneuml njohuri teuml cilat policia e
20 OECD Safety on Roads (Paris 2002) fq 10 21 Neuml Kosoveuml roli i agjenciseuml seuml tilleuml ushtrohet nga Keumlshilli peumlr Sigurineuml neuml Komunikacionin Rrugor Keumlshilli
kryesisht mbledh teuml dheumlna nga Policia e Kosoveumls 22 Kjo pjeseuml bazohet neuml literatura teuml ndryshme rreth praktikave teuml mira teuml kontrollit teuml trafikut dhe dokumente ndash
politika nga organizata teuml ndryshme ndeumlrkombeumltare 23 WHO Data Systems A Road Safety Manual for Decision-Makers and Practioners (Geneva 2010) 24 Neuml menaxhimin e siguriseuml rrugore ldquopikat e zezardquo (angblackspot) janeuml vendet ku historikisht janeuml koncentruar
aksidentet e trafikut Kjo mund teuml ndodh peumlr arsye teuml ndryshme teuml tilla si ktheseuml e ashpeumlr apo keumlnd neuml njeuml rrugeuml teuml drejteuml kryqeumlzim i fshehur neuml njeuml rrugeuml teuml shpejteuml shenja teuml dobeumlta ose teuml fshehura paralajmeumlruese neuml udheumlkryq etj
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
10
trafikut nuk i ka peumlr shembull ngjarjet ose gjendja qeuml mund teuml rriseuml rrezikun peumlr aksidentet
e trafikut Peumlr keumlteuml arsye marreumldheumlnia e ngushteuml e puneumls midis policiseuml seuml trafikut dhe
autoriteteve teuml tjera eumlshteuml thelbeumlsore
Eumlshteuml po keumlshtu e reumlndeumlsishme qeuml teuml dheumlnat teuml strukturohen dhe analizohen siccedil duhet qeuml
aktualisht teuml peumlrdoren peumlr planifikime operative dhe detyra teuml peumlrditshme Kjo do trsquoi
mundeumlsonte policiseuml seuml trafikut teuml zgjedh mjetet e duhura - neuml koheumln e duhur dhe neuml vendin
e duhur Kjo gjithashtu e beumln meuml teuml lehteuml fokusimin meuml teuml mireuml neuml sjelljet e ngaseumlsve kushtet
rrugore gjendjen dhe llojin e automjeteve (kamioneuml autobuseuml ose vetura) etj Peumlr njeuml efekt
maksimal teuml siguriseuml eumlshteuml e reumlndeumlsishme qeuml policia e trafikut teuml fokusohet neuml faktoreuml teuml cileumlt
kaneuml ndikim teuml drejtpeumlrdrejteuml neuml sigurineuml rrugore dhe ateuml neuml vende dhe koheuml teuml duhur ku
aksidentet kaneuml gjasa teuml ndodhin
32 A ka policia e trafikut qasje neuml informatat e duhura
Shumica e informatave teuml nevojshme peumlr qeumlllime teuml planifikimit peumlr policineuml e trafikut janeuml
neuml dispozicion25 Policia e trafikut ka qasje neuml dy baza teuml teuml dheumlnave SIPK teuml dheumlnat rreth
veprave penale dhe MAAP teuml dheumlnat peumlr aksidentet statistikat dhe analizat Teuml dheumlnat neuml
keumlto baza peumlrcillen neuml baza ditore javore dhe mujore Disa teuml dheumlna sigurohen peumlrmes
takimeve dhe shkeumlmbimit me autoritetet tjera - institucionet rrugore sheumlndeteumlsore dhe
gjykatat neuml lidhje me kundeumlrvajteumlsit dhe ndeumlshkimet Teuml dheumlnat rreth aksidenteve dhe
pasojave teuml tyre janeuml teuml plota
Policia e trafikut eumlshteuml mjaft mireuml e informuar rreth ngjarjeve dhe gjendjes se ku dhe kur
mund teuml rriten rreziqet peumlr aksidente Bashkeumlpunimi me autoritetet tjera qendrore dhe lokale
dhe me shoqeumlrineuml civile ofron teuml dheumlna peumlr intensitetin e trafikut gjendjen neuml rrugeuml etj26
Mund teuml keumlrkohet nga policia e trafikut teuml sigurojeuml ndihmeuml peumlr autoritetet tjera bie fjala teuml
jeteuml e pranishme afeumlr shkollave teuml ndihmojeuml organet e inspektimit teuml ngriteuml ndeumlrgjegjeumlsimin
neuml parandalimin e rrezikut neuml trafik etj27
Neuml tabeleumln e meumlposhtme eumlshteuml peumlrmbledhur qasshmeumlria e njeumlsive policore teuml trafikut neuml
informata teuml nevojshme teuml llojeve teuml ndryshme Qasjen e kemi klasifikuar neuml kateumlr kategori28
25 Sipas praktikave ndeumlrkombeumltare burimi meuml i zakonsheumlm peumlr teuml dheumlnat rreth aksidenteve janeuml teuml dheumlnat e
policiseuml Megjithateuml shumeuml aksidente nuk raportohen neuml polici - me ose pa deumlmtime teuml vogla apo pa leumlndime 26 Raportet vjetore teuml PK-seuml peumlr vitet 2012 dhe 2013 27 Examinimi i raporteve teuml ndryshme planeve ditore teuml policiseuml seuml trafikut etj 28 Peumlr meuml shumeuml shpjegime shih ldquoShtojceumln IIrdquo
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
11
Tabela 1 Qasshmeumlria e policiseuml seuml trafikut neuml informata teuml nevojshme peumlr planifikimin
operativ
ploteumlsisht kryesisht pjeseumlrisht shumeuml pak
Informata peumlr faktoreumlt qeuml ndeumlrlidhen me aksidentet x
Informatat peumlr pasojat e aksidenteve x
Informata mbi ngjarjet kushtet kur ku rreziqet mund teuml rriten peumlr aksidente
x
Informata rreth aktiviteteve teuml kryera nga policia e trafikut dhe ndeumlshkimet e aplikuara
x
Reagimet ndaj rezultateve teuml qasjeve teuml ndryshme dhe aktiviteteve
x
Siccedil shihet meuml sipeumlr ekzistojneuml fusha ku informatat e nevojshme nuk janeuml ploteumlsisht teuml
qasshme - kur eumlshteuml e nevojshme Ka ende fusha qeuml duhet teuml zhvillohen para se policia e
trafikut teuml mund teuml pranojeuml informata neuml koheuml peumlr ngjarjet dhe kushtet kur dhe ku mund teuml
rriten rreziqet peumlr aksidente Informatat ldquoonlinerdquo ose neuml koheuml reale nga autoritetet e rrugeumlve
dhe peumlrpjekjet shteseuml peumlr teuml ngritur rrjete me aktereuml teuml ndrysheumlm janeuml shembuj teuml
aktiviteteve qeuml mund teuml shtojneuml vlereuml
Raportimi i performanceumls neuml disa aspekte nuk eumlshteuml i zhvilluar edhe aq mireuml Nga sistemi
aktual i informatave eumlshteuml veumlshtireuml teuml kuptohet secila peumlrpjekje qeuml do teuml sigurojeuml bazeuml solide
peumlr zhvillimin e raportimit
Kapacitetet meuml pak teuml zhvilluara janeuml ato peumlr vlereumlsimin e efektivitetit teuml qasjeve dhe
aktiviteteve teuml ndryshme Disa peumlrpjekje janeuml iniciuar peumlr shembull neuml hartimin e raporteve
peumlr aktivitetet e kryera por jo neuml matjen e veprimeve teuml ndeumlrmarra neuml meumlnyreuml qeuml teuml
parandalohen aksidentet
33 A eumlshteuml policia e trafikut duke i peumlrdorur informatat neuml
meumlnyreuml efektive
Cileumlsia e interpretimit teuml teuml dheumlnave eumlshteuml vendimtare neuml peumlrcaktimin e aktiviteteve teuml
duhura teuml policiseuml seuml trafikut Njeuml shembull disa nga faktoreumlt e aksidenteve teuml ofruara neumlpeumlr
dosje ndash siccedil janeuml kushtet klimatike dhe gjendjet e rrugeumlve ndash mund teuml shpjegojneuml ndonjeuml
aksident por neuml realitet ngasja e pakujdesshme ose shpejteumlsia mund teuml jeneuml shkaku i veumlrteteuml
Me fjaleuml teuml tjera policia e trafikut ka nevojeuml peumlr informata rreth kushteve klimatike dhe
gjendjes neuml rrugeuml qeuml teuml planifikojeuml aktivitetet e saj mireumlpo kontrollet aktuale ndash me qeneuml
efektive ndash duhet teuml fokusohen neuml aspekte tjera si shpejteumlsia dhe sjelljet e ngaseumlsve Njeuml ccedileumlshtje
tjeteumlr qeuml mund teuml ngritet neuml keumlteuml kontekst eumlshteuml nevoja peumlr informata Edhe neumlse keumlto
informata janeuml ligjeumlrisht dhe teknikisht korrekte ato mund teuml diskutohen nga njeuml
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
12
perspektiveuml e kontrollit teuml trafikut neumlse janeuml mbivendosur ose tepeumlr teuml detajuara peumlr trsquou
peumlrshtatur nevojave praktike teuml policiseuml trafikut29
Shfryteumlzimi efektiv i informatave keumlrkon qeuml ato teuml
konsiderohen relevante dhe teuml dobishme nga ana e peumlrdoruesit
doreumlzohen neuml koheumln e duhur peumlr njeumlsiteuml e duhura
interpretohen neuml meumlnyreuml korrekte nga ana e peumlrdoruesit
peumlrdoren peumlr analiza dhe vlereumlsim neuml nivele teuml ndryshme
kaneuml ndikim neuml puneumln e peumlrditshme neuml terren dhe
peumlrdoren peumlr teuml meumlsuar dhe vepruar peumlr ndryshim dhe peumlrmireumlsim
Informatat peumlr planifikimin e aktiviteteve nuk janeuml peumlrdorur sistematikisht nga policia e
trafikut neuml meumlnyreuml efektive peumlr teuml maksimizuar efektivitetin e puneumls neuml aktivitetet e
peumlrditshme Peumlrveccedil keumlsaj ato janeuml peumlrdorur rralleuml peumlr vendimet rreth meumlnyreumls se si duhet
peumlrmireumlsuar aktivitetet e policiseuml seuml trafikut teuml cilat janeuml - peumlrgjitheumlsisht - duke peumlrseumlritur teuml
njeumljteumln strategji teuml zbatimit Detyrat e adresuara neuml fleteumlt-patrulluese nuk ishin shpesh neuml
peumlrputhje me planet operative30
Analizat e shkaqeve qeuml qeumlndrojneuml pas aksidenteve interpretohen nga njeumlsiteuml e policiseuml seuml
trafikut dhe peumlrcillen te DKRr neuml baza teuml rregullta Analizat shteseuml teuml prodhuara nga DKRr
peumlrdoren pjeseumlrisht neuml peumlrputhje me faktoreumlt e identifikuar teuml rrezikut31
Tabela 2 Peumlrdorimi i informatave teuml nevojshme nga policia e trafikut peumlr planifikim
operativ
Peumlrdorimi i informatave Gjithhereuml Shpesh Ndonjeumlhereuml Rralleuml
Teuml interpretuara analizuara dhe kombinuara me teuml dheumlna tjera
x
Teuml doreumlzuara me koheuml te njeumlsia e duhur x
Teuml peumlrdorura peumlr planifikim operativ dhe puneuml teuml peumlrditshme
x
Teuml peumlrdorura peumlr teuml meumlsuar dhe peumlr vendime peumlr peumlrmireumlsim
x
29 Ekzaminimi i klasifikimeve teuml DKRr peumlr shkaqet e aksidenteve neuml trafik ldquoStatistika dhe analiza e aksidenteve
neuml trafikrdquo peumlr vitet 2012 dhe 2013 30 Ekzaminim i aktiviteteve teuml bazuara neuml plane operative 31 Ekzaminimi i klasifikimeve teuml DKRr peumlr shkaqet e aksidenteve teuml trafikut ldquoStatistika dhe analiza e aksidenteve
neuml trafikrdquopeumlr vitet 2012 dhe 2013
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
13
Raportet vjetore teuml DKRr-seuml i peumlrshkruajneuml faktoreumlt e aksidenteve rrugore neuml krahasim me
vitet e meumlparshme Rezultatet e informatave peumlr faktoreumlt qeuml ndeumlrlidhen me aksidentet
trajtohen siccedil duhet veteumlm kur policia e trafikut zbaton masat neuml planet operative ose urdhrat
nga DKRr Neuml planifikimin operativ policia e trafikut ka peumlrdorur informatat rreth
shpeshteumlsiseuml dhe shkaqeve teuml aksidenteve Aktivitetet janeuml teuml ndryshme dhe varen thjesht
nga vendndodhja gjeografike dhe intensiteti i trafikut por kryesisht janeuml orientuar neuml
monitorimin e shpejteumlsiseuml32 Peumlrveccedil keumlsaj njeumlsiteuml e trafikut (duke peumlrjashtuar NjKA-neuml) nuk i
drejtojneuml gjithnjeuml aktivitetet me sheumlnjesteumlr edhe neuml rrugeumlt tjera jo-rajonale
Detyrat rutineuml nuk adresojneuml detyra teuml veccedilanta vis-agrave-vis treguesve teuml identifikuar neuml analizeumln
e aksidenteve Sipas krahasimit teuml teuml dheumlnave patrullimet e vlereumlsuara rutineuml teuml policiseuml seuml
trafikut kryesisht kaneuml sheumlnjestruar faktorin shpejteumlsi Kjo neumlnkupton se informatat nuk janeuml
peumlrdorur ploteumlsisht peumlr detyrat e peumlrditshme Shumica e patrullimeve kryesisht kryhen pa
ndonjeuml objektiv tjeteumlr shteseuml Aktivitetet aktuale teuml peumlrditshme ndash peumlr teuml qeneuml efektive - do teuml
duhet teuml fokusohen neuml aspekte teuml tjera teuml ndryshme siccedil eumlshteuml sjellja e ngaseumlsve (mbajtja e
distanceumls ngasja e pakujdesshme etj)
Informatat peumlrdoren rralleuml peumlr teuml identifikuar peumlrmireumlsimet e mundshme teuml veprimeve
parandaluese33 Shumica deumlrrmuese e aktiviteteve teuml kryera nuk janeuml teuml peumlrmbledhura neuml
raporte post-operative peumlr teuml matur progresin drejt objektivave teuml vendosura Peumlr meuml tepeumlr
peumlrzierja e prioriteteve neuml patrullime nuk ishte gjithnjeuml e bazuar neuml informatat e
disponueshme34
32 Shembuj teuml tjereuml teuml intensifikimit teuml patrullimeve peumlrfshijneuml ndalesat peumlr automjete sipas planeve operative
ngjarjet sportive dhe klubet e nateumls etj Automjetet inspektohen neuml baza vjetore derisa veteumlm hereumlpashere adresohen me plane teuml peumlrbashkeumlta operative Policia e trafikut - MI
33 Ekzaminimi i raporteve teuml njeumlsive teuml policiseuml seuml trafikut peumlr vitet 2012 dhe 2013 34 Vlen teuml peumlrmendet se bazuar neuml informatat peumlr aksidente DKRr ka keumlrkuar nga NjRKRr-PR qeuml teuml shtohet
numri i kontrolleve neuml disa rrugeuml siccedil ishte rasti neuml rrugeumln Prishtineuml-Podujeveuml-Merdareuml Si rezultat i angazhimeve shteseuml numri i aksidenteve neuml keumlteuml aks rrugor eumlshteuml zvogeumlluar duksheumlm neuml periudheumln janar-maj 2014 neuml krahasim me vitin 2013
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
14
4 A i kryen policia e trafikut sheumlrbimet neuml meumlnyreuml
efektive
41 Si teuml matet efektiviteti i policiseuml seuml trafikut
Qeumlllimi i peumlrgjithsheumlm peumlr policineuml e trafikut seuml bashku me autoritetet e tjera peumlrgjegjeumlse siccedil
kemi peumlrmendur eumlshteuml teuml minimizohen aksidentet e trafikut dhe teuml ndihmohet peumlr njeuml mjedis
teuml sigurt teuml trafikut Shtrohet pyetja se si duhet teuml veprojeuml policia e trafikut peumlr teuml
peumlrmbushur neuml meumlnyreumln meuml teuml mireuml teuml mundshme keumlto objektiva Peumlrveccedil keumlsaj a eumlshteuml fare
e mundur teuml maten rezultatet e policiseuml seuml trafikut peumlr shkak teuml faktoreumlve teuml tjereuml qeuml ndikojneuml
neuml veumlllimin dhe karakterin e ldquoaksidenteverdquo
Zvogeumllimi i aksidenteve teuml reumlnda teuml trafikut eumlshteuml njeuml lloj mateumlsi qeuml tregon peumlr rezultatin e
peumlrgjithsheumlm se neuml ccedilrsquomeumlnyreuml operojneuml autoritetet peumlrgjegjeumlse rrugore ose teuml policiseuml seuml
trafikut Megjithateuml eumlshteuml matje shumeuml e peumlrgjithshme qeuml varet nga shumeuml faktoreuml siccedil janeuml
rrugeumlt dhe moti sjelljet e ngaseumlsve numri i automjeteve dhe gjendja e tyre angazhimi i
autoriteteve tjera rregullimi aktual kushtet financiare etj
Ekzistojneuml edhe matje teuml tjera teuml zakonshme Mund teuml studiohen neumlse mjetet e teuml duhura janeuml
neuml dispozicion dhe neumlse ato janeuml peumlrdorur neuml meumlnyreuml efektive peumlr shembull a janeuml peumlrdorur
kamerat e shpejteumlsiseuml dhe radareumlt aty ku do teuml shtonin meuml shumeuml vlereuml (rreziku i larteuml peumlr
aksidentet e trafikut peumlr shkak teuml shpejteumlsiseuml seuml automjetit) a beumlhen teste alkooli ku do teuml
shtonin meuml shumeuml vlereuml etj Gjithashtu mund teuml shqyrtohen neumlse njeumlsiteuml e kontrollit neuml koheuml
teuml duhur sigurojneuml autoritetet peumlrgjegjeumlse rrugore me propozime peumlr ndryshimin e
kufizimeve teuml shpejteumlsiseuml veumlnien e shenjave paralajmeumlruese riparimin e rrugeumlve largimin e
pengesave neuml rrugeuml etj
Mund edhe teuml matet meumlnyra se si shpeumlrndahen burimet neuml koheuml dhe neuml hapeumlsireuml Idealisht
mjetet e duhura duhet peumlrdorur peumlr teuml kontrolluar gjeumlrat e duhura neuml koheumln e duhur dhe
vendin e duhur Aktivitetet e patrullimit neuml koheuml dhe hapeumlsireuml duhet teuml ndeumlrlidhen sa meuml
shumeuml qeuml teuml jeteuml e mundur me ateuml se kur dhe ku ndodhin aksidentet e trafikut
Kundrejt propozimeve teuml meumlsipeumlrme mund teuml shtrohet pyetja A eumlshteuml e mundur qeuml policia
e trafikut teuml punojeuml meuml mireuml apo meuml dobeumlt a eumlshteuml policia e trafikut neuml gjendje teuml meumlsojeuml dhe
a janeuml neuml gjendje teuml marrin vendime ccedilfareuml teuml beumljneuml dhe si teuml beumlhet Peumlrgjigja e qarteuml peumlr teuml
gjitha keumlto pyetje eumlshteuml pozitive Eumlshteuml e reumlndeumlsishme teuml theksohet se megjithateuml asnjeuml matje
nuk eumlshteuml e peumlrsosur dhe e ploteuml vetvetiu Ccedileumlshtje kryesore eumlshteuml qeuml teuml peumlrdoren informatat
dhe teuml dheumlnat relevante teuml besueshme dhe qeuml janeuml neuml gjendje trsquoi ofrojneuml policiseuml seuml trafikut
udheumlzime se si teuml punojneuml meuml zgjuar ndash teuml jeneuml meuml efektiv - neuml meumlnyreuml qeuml trsquoi afrohen qeumlllimit
qeuml teuml ndikojneuml neuml numrin e aksidenteve fatale
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
15
42 A i ka policia e trafikut mjetet e duhura qeuml teuml jeteuml efektive
Peumlr shkak se rreziku i aksidenteve peumlrcaktohet nga faktoreuml teuml ndrysheumlm policia e trafikut
duhet teuml peumlrdoreuml mjete teuml llojllojshme peumlr teuml adresuar vendimet ndikuese mbi kufizimet e
shpejteumlsiseuml dhe shenjat paralajmeumlruese dhe meuml drejtpeumlrdrejteuml peumlrmes masave teuml ndryshme
teuml kontrollit teuml trafikut siccedil janeuml kamerat peumlr shpejteumlsi radareumlt testet e alkoolit kontrollet e
automjeteve dhe teuml flukseve teuml trafikut gjendjen e rrugeumlve dhe sjelljet e ngaseumlsve35
Neuml meumlnyreuml qeuml teuml keteuml qasjen direkte neuml meumlnyreuml efektive policia e trafikut duhet teuml
Orientojeuml peumlrpjekjet e tyre neuml
- Vendndodhjet me rrezik teuml larteuml rrugeumlt apo vendet ku aksidentet mund teuml
ndodhin
- Neuml koheumln diteumlt dhe oreumlt me rrezik teuml larteuml kur aksidentet mund teuml jeneuml meuml teuml
shpeshta
- Vendndodhjet me rrezik ad-hoc neuml koheuml teuml caktuar (ngjarje teuml peumlrkohshme)
Fokusojeuml kontrollet neuml faktoreumlt qeuml ndeumlrlidhen me aksidente si
- Sjellja e ngaseumlsve me rrezik teuml larteuml
- Faktoreumlt mekanik teuml rrezikut teuml larteuml te automjetet veccedilaneumlrisht kamioneumlt e
meumldhenj
- Rrugeumlt me rrezik teuml larteuml dhe kushtet e motit
Aplikojeuml ndeumlshkime teuml duhura peumlr ata qeuml keumlrceumlnojneuml sigurineuml neuml trafik peumlrmes
- Paralajmeumlrimeve verbale apo teuml dokumentuara dhe llojeve teuml ndryshme teuml
gjobave etj
Peumlr teuml qeneuml efektive policia e trafikut duhet teuml keteuml punonjeumls kompetent dhe pajisje teuml
duhura automjete teuml pajisura mireuml (teuml shenjeumlzuara dhe teuml pashenjeumlzuara) motoccedilikleta
radareuml dhe teste teuml alkoolit Neuml shumeuml vende policia e trafikut eumlshteuml e pajisur edhe me
helikoptereuml kamera teuml shpejteumlsiseuml teste kundeumlr narkotikeumlve etj36 Peumlrvoja neuml BE dhe vende teuml
tjera tregon se kamerat e shpejteumlsiseuml teuml cilat ofrojneuml deumlshmi fotografike teuml pranueshme peumlr
gjykata janeuml shumeuml kost-efektive37
PK-ja peumlrdoreuml tregues teuml ndrysheumlm neuml meumlnyreuml qeuml teuml ndajeuml burimet e tyre neuml meumlnyreuml efektive
35 Ky seksion bazohet neuml literatura teuml ndryshme peumlr praktika teuml mira teuml kontrollit teuml trafikut si dhe dokumente
dhe politika nga vende teuml ndryshme dhe nga Policia e Kosoveumls 36 Patrullimi me helikopter peumlrdoret neuml veccedilanti neuml rrethana selektive Helikoptereumlt mund teuml peumlrdoren gjithashtu
peumlr kujdesin post-aksidental PK-ja nuk eumlshteuml e pajisur me mjet teuml tilleuml Mungojneuml edhe instrumentet peumlr testimin e praniseuml seuml narkotikeumlve
37 European Transport Safety Council (ETSC) Reducing Traffic Injuries Resulting from Excess and Inappropriate Speed (Brussels 1995) fq 28
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
16
Ne kemi ekzaminuar teuml dheumlnat e ndryshme - neuml lidhje me zyrtareumlt policoreumlpolicineuml e
trafikut
Tabela 3 Teuml dheumlnat peumlr aksidentet automjetet kundrejt burimeve teuml policiseuml
2010 2011 2012 2013 2014
Numri i automjeteve teuml regjistruara 178798 205366 212851 272107 288828
Numri i aksidenteve 18030 18888 19754 19954 16300
Numri i aksidenteve fatale 158 130 116 104 111
Numri i teuml vdekurve 175 157 121 119 127
Numri i personave teuml leumlnduar 7730 8321 8561 9817 9713
Numri i zyrtareumlve policoreuml 7191 7205 7269 7326 7686
Numri i zyrtareumlve policoreuml teuml trafikut 523 514 529 507 506
Duket fare qarteuml se numri i policeumlve teuml trafikut nuk e ka ndjekur trendin e aksidenteve dhe
automjeteve Ne kemi marreuml neuml konsiderateuml edhe burimet peumlr njeumlsiteuml e veccedilanta
Tabela 4 Numri i kilometrave teuml mbuluara nga policia e trafikut burimet neuml njeumlsiteuml
peumlrkateumlse teuml policiseuml seuml trafikut mjetet e kontrollit teuml disponueshme (2014)
Njeumlsia Kilometrat e
mbuluara Zyrtareumlt e
policiseuml Automjetet e shenjeumlzuara
Automjetet civile
Radareuml Testues teuml
alkoolit
NjRKRr-PR 341 108 6 1 5 5
NjRKRr-PE 380 82 13 0 6 3
NJKA 104 33 6 0 10 2
Siccedil shihet shpeumlrndarja e burimeve nuk duket se e peumlrcjelleuml njeuml model teuml qarteuml peumlr teuml tre
njeumlsiteuml Peumlr shkak teuml bazeumls seuml paqarteuml peumlr alokim numri i policeumlve teuml trafikut nuk
korrespondon me kushtet e trafikut respektivisht aksidentet As numri i automjeteve teuml
shenjeumlzuara apo sistemet e radareumlve nuk ndeumlrlidhen me numrin e policeumlve apo aksidentet e
trafikut Numri i radareumlve neuml NjKA mund pjeseumlrisht teuml shpjegohet me faktin se eumlshteuml njeumlsi
patrulluese e autostradeumls (neumlse kjo eumlshteuml shpeumlrndarja optimale e keumlsaj pajisje ateumlhereuml eumlshteuml
njeuml ccedileumlshtje tjeteumlr)
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
17
Eumlshteuml po keumlshtu veumlshtireuml teuml shihet njeuml model i qarteuml i shpeumlrndarjes seuml burimeve ndeumlrmjet dhe
brenda njeumlsive Raporti midis numrit teuml policeumlve teuml trafikut dhe numrit teuml automjeteve
radareumlve apo testuesve teuml alkoolit ndryshon neuml meumlnyreuml teuml konsiderueshme peumlr shembull
NjKA ka meuml shumeuml automjete dhe meuml shumeuml policeuml sesa NjRKRr-PR neuml raport me
aksidentet e trafikut Njeuml shpjegim i mundsheumlm por jo shterues eumlshteuml faktori gjeografik
(qytetet neuml raport me fshatet)
Vlen teuml theksohet se veteumlm njeuml njeumlsi kishte qasje neuml njeuml automjet civil teuml pashenjeumlzuar edhe
pse neumlse automjetet e tilla peumlrdoren siccedil duhet - sipas peumlrvojeumls ndeumlrkombeumltare ndash ateumlhereuml ato
janeuml mjaft efektive neuml identifikimin e ngaseumlsve agresiveuml
Peumlr meuml tepeumlr veteumlm disa automjete teuml policiseuml seuml trafikut janeuml teuml pajisura me radareuml dhe
testues peumlr alkool38 Rrjedhimisht eumlshteuml e pamundur qeuml patrullat teuml kryejneuml teste teuml tilla seuml
paku jo peumlrnjeumlhereuml (neuml teuml njejteumln koheuml) Kjo ka mundeumlsi teuml pengojeuml efektivitetin e kontrolleve
teuml trafikut meqeuml shpejteumlsia dhe ldquongasja neumln ndikimin e alkoolit barnave dhe narkotikeumlverdquo
janeuml gjithashtu shkaktareuml teuml aksidenteve neuml trafik39
Kontrollet e kufizuara teuml alkoolitnarkotikeumlve janeuml njeuml e meteuml e kontrolleve qeuml e reduktojneuml
cileumlsineuml e teuml dheumlnave mbi shkaqet qeuml qeumlndrojneuml pas aksidenteve
Peumlrveccedil informatave teuml dheumlna neuml tabeleumln e meumlsipeumlrme ne kemi gjetur mangeumlsi teuml tjera neuml
pajisje bie fjala automjetet nuk janeuml teuml pajisura me shenjat paralajmeumlruese (si stop policia
ngadaleumlso rrezik neuml rrugeuml etj) Asnjeuml prej njeumlsive nuk kishte qasje neuml motoccedilikleta ndoneumlse
mjetet e tilla zakonisht shihen si mjaft efektive peumlr kontrollin e trafikut Peumlr meuml shumeuml
kamerat e shpejteumlsiseuml qeuml nga shumeuml hulumtues janeuml pareuml si mjet shumeuml efikas peumlr uljen e
rrezikut teuml aksidenteve teuml trafikut (dhe numrin e zyrtareumlve teuml nevojsheumlm peumlr kontrolle) nuk
janeuml peumlrdorur neuml asnjeuml njeumlsi kryesisht peumlr shkak teuml argumenteve se keumlrkojneuml investime
fillestare
Policia e trafikut peumlrdoreuml meumlnyra leumlvizeumlse dhe joleumlvizeumlse (statike) peumlr patrullim Teuml dyja
meumlnyrat i kaneuml epeumlrsiteuml dhe teuml metat e tyre40 Aktivitetet joleumlvizeumlse teuml kontrollit janeuml meumlnyreuml
e duhur neuml raste teuml bazuara neuml rrezik teuml veccedilanteuml (peumlrqendrimi masiv i peumlrpjekjeve teuml
kontrollit teuml trafikut neuml koheuml dhe vend teuml caktuar) ose kryhen neuml vende ose rrugeuml ku
aksidentet historikisht janeuml teuml zakonshme Patrullimet leumlvizeumlse janeuml meumlnyreuml e mireuml peumlr
zbulimin e sjelljeve teuml ccedilrregullta teuml ngaseumlsve qeuml mund teuml ndodhin edhe neuml vende ku
aksidentet janeuml meuml pak teuml zakonshme Shumica e aktiviteteve teuml patrullimit nga keumlto njeumlsi
kryhen peumlrmes patrullimeve joleumlvizeumlse Peumlrjashtime beumljneuml patrullimet e rralla teuml kryera nga
38 Neuml raportin e IPK-seuml peumlr ldquoVlereumlsimin e menaxhimit teuml trafikut rrugor nga PK-jardquo (2014) eumlshteuml theksuar se
shumica e radareumlve janeuml jo-funksionaleuml 39 Sipas OJQ-seuml ldquoLabyrinthrdquo nuk ka numeumlr teuml sakteuml peumlr peumlrdoruesit e narkotikeumlve neuml Kosoveuml Ekzistojneuml
vlereumlsime teuml peumlrafeumlrta teuml peumlrdoruesve qeuml sillen mes 10000 - 15000 individeumlve dhe nga keumlta rreth 4000 ndash 5000 besohet teuml jeneuml peumlrdorues teuml heroineumls
40 Rune Elvik Cost-Benefit Analyses of Police Enforcement (ESCAPE 2001) fq 14
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
18
automjeti me targa civile neuml NjRKRr-PR Peumlrveccedil keumlsaj neuml rrugeumlt e qytetit teuml Prishtineumls eumlshteuml
e zakonshme qeuml patrullimet teuml kryhen dhe neuml keumlmbeuml ose me biccedilikleta Nuk ka qeneuml e
mundur qeuml ZAP-i teuml vlereumlsojeuml performanceumln e tyre por ka mundeumlsi qeuml biccedilikletat ndash sidomos
neuml qytetet e meumldha - teuml jeneuml mjet efektiv neuml disa raste Peumlr meuml shumeuml gjithnjeuml mund teuml themi
se patrullimi neuml keumlmbeuml peumlrmbush funksionet parandaluese neuml kuptim meuml teuml gjereuml (meuml pak teuml
matsheumlm)
43 A peumlrdoren mjetet neuml dispozicion peumlr qeumlllimin e tij
kryesor
Policeumlt e trafikut nganjeumlhereuml duhet trsquoiu ndihmojneuml funksioneve tjera peumlrbrenda forcave teuml
policiseuml ose trsquoiu ndihmojneuml autoriteteve tjera me sheumlrbime teuml ndryshme Kjo natyrisht se ka
pasoja edhe pozitive edhe negative Kjo mund teuml shihet si njeuml meumlnyreuml fleksibile por
njeumlkoheumlsisht mund ta pengojeuml efektivitetin e policiseuml seuml trafikut peumlr kryerjen e detyrave teuml
tyre kryesore41
Teuml tre njeumlsiteuml e trafikut nuk ishin teuml angazhuara neuml meumlnyreuml teuml vazhdueshme neuml veprimtari teuml
tilla mbeumlshteteumlse NjKA ishte neuml gjendje qeuml trsquoi koncentrojeuml ploteumlsisht burimet e veta neuml
detyreumln e vet primare - neuml gjeumlra tjera teuml ngjashme ndash dhe ndoshta ka nevojeuml peumlr meuml pak policeuml
dhe automjete peumlr ta mbajtur keumlteuml nivel teuml kontrollit
Sipas peumlrllogaritjeve tona neuml ccedildo diteuml teuml vitit 2013 neuml NjRKRr-PR mesatarisht rreth peseuml peumlr
qind teuml zyrtareumlve policoreuml nuk ishin neuml dispozicion peumlr kontrollin e trafikut42
Marreuml parasysh gjendjen neuml trafik dhe zhvillimin e aksidenteve na beumln teuml kuptojmeuml se
veumlllimi i puneumls - ose pengesat peumlr teuml qeneuml efektiv - janeuml rritur meuml shumeuml peumlr NjRKRr-PR sesa
peumlr dy njeumlsiteuml e tjera Keumlshtu qeuml duke krahasuar numrin e aksidenteve dhe teuml policeumlve teuml
trafikut neuml Prishtineuml ne kemi veumlrejtur se ndash peumlrkundeumlr ngarkeseumls ndash numri i policeumlve eumlshteuml
zvogeumlluar (nga 147 sa ishin neuml vitin 2012 neuml 103 neuml vitin 2014)43
Peumlr trsquoi peumlrballuar sfidat e tilla duhet ulur ambiciet duhet rritur efikasitetin (teuml punohet meuml
mireuml dhe meuml zgjuar) ose teuml shtohen burime si peumlr shembull peumlrmes rialokimit teuml burimeve
ose duke peumlrdorur kamera Bazuar neuml veumlzhgimet tona ne nuk kemi mundur teuml gjejmeuml
deumlshmi teuml forta peumlr rritjen e efikasitetit apo peumlr burime shteseuml gjateuml periudheumls seuml ekzaminuar
41 Policia e Kosoveumls intervista me menaxhmentin e policiseuml seuml trafikut (prill 2014) ekzaminimi i dokumenteve teuml
ndryshme teuml tjera si komunikime elektronike plane etj 42 Analiza fillestare tregon se ccedildo diteuml rreth peseuml policeuml teuml trafikut kaneuml qeneuml teuml angazhuar neuml mbeumlshtetjen e
institucioneve teuml tjera peumlr ngjarje teuml ndryshme si peumlrcjellje peumlr delegacione protesta teuml ndryshme ngjarje sportive etj Me rastin e tubimeve dhe ngjarjeve teuml ndryshme burimet e angazhuara peumlr patrullimin e trafikut ridrejtohen peumlr teuml siguruar keumlto ngjarje duke braktisur vendet ku patrullimet eumlshteuml dashur teuml kryhen Gjateuml keumltyre ngjarjeve atje kryesisht eumlshteuml fluks i madh i automjeteve dhe ka rreziqe meuml teuml meumldha peumlr aksidente apo probleme tjera teuml trafikut
43 Teuml shihet ldquoShtojca IIIrdquo (tabela 7)
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
19
peumlr NjRKRr-PR Kjo sugjeron se ldquozgjidhjardquo e sfideumls peumlr NjRKRr-PR ka qeneuml qeuml teuml ulen
ambiciet peumlr kontrollin e trafikut44 Dy njeumlsiteuml tjera nuk kaneuml qeneuml teuml detyruara qeuml teuml
peumlrballen me teuml njeumljteumln situateuml45
44 A janeuml kryer kontrollet neuml vendet e duhura
Teuml gjendesh neuml vendin e duhur me rrezik teuml larteuml - peumlr teuml kontrolluar - eumlshteuml vendimtare peumlr
njeuml polici teuml efektshme teuml trafikut46 Ne kemi studiuar trajteumln gjeografike teuml aksidenteve neuml
kuadeumlr teuml tri rajoneve dhe kemi krahasuar ateuml me shpeumlrndarjen e kontrolleve teuml kryera Ne
gjithashtu kemi ekzaminuar edhe shkaqet e aksidenteve
Teuml ashtuquajturat ldquopika teuml zezardquo janeuml vende apo rrugeuml ku aksidentet e trafikut ndodhin
shpesh Neuml harteumln e meumlposhtme janeuml paraqitur keumlto pika neuml njeumlreumln prej tri rajoneve (NjRKRr-
PR)
44 Kjo situateuml vlen veccedilaneumlrisht peumlr rrugeumln drejt pikeumls seuml vendkalimit kufitar neuml Mutivodeuml ku nuk ushtrohen
kontrolle 45 NjRKRr-PE nuk ka ofruar ndonjeuml teuml dheumlneuml peumlr keumlteuml por sipas zyrtareumlve numri eumlshteuml meuml i uleumlt se neuml Prishtineuml
dhe nuk eumlshteuml rritur aq shumeuml 46 Sipas praktikave teuml mira veteumlm prania e policiseuml seuml trafikut neuml vende teuml duhura - edhe pa kontrolluar fare -
eumlshteuml e nevojshme qeuml ngaseumlsit teuml jeneuml teuml kujdessheumlm dhe ka karakter parandalues
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
20
Ccedilfareuml kemi gjetur NjRKRr-PR mban teuml dheumlna teuml tilla qeuml demonstrojneuml se kontrollet e keumlsaj
njeumlsie janeuml teuml orientuara deri neuml njeuml maseuml teuml madhe - por jo ploteumlsisht ndash kundrejt ldquopikave teuml
zezardquo Disa prej keumltyre pikave iu jepet veumlmendja e duhur ndeumlrsa teuml tjerat peumlr arsye teuml
ndryshme neglizhohen ose iu jepet njeuml veumlmendje meuml e uleumlt
NjRKRr-PE nuk peumlrdoreuml orare kohore peumlr ta specifikuar vendin se ku duhet teuml veprojneuml
njeumlsiteuml e patrullimit peumlrderisa i kryejneuml kontrollet Personat qeuml intervistuam nga kjo njeumlsi
kaneuml theksuar se aktivitetet patrulluese kryesisht kryhen neuml bazeuml teuml vlereumlsimit peumlrvojeumls dhe
gjykimit teuml njeumlsive patrulluese
Neuml aneumln tjeteumlr kontrollet neuml NjKA ushtrohen neuml vende teuml ndryshme teuml peumlrcaktuara meuml pareuml
neuml teumlreuml traseneuml
45 A janeuml kryer kontrollet neuml koheumln e duhur
Puna e patrullimeve neuml terren beumlhet neuml tri ndeumlrrime Ndeumlrrimet e patrullave peumlr shkak teuml
mungeseumls seuml automjeteve beumlhen neuml zyra teuml njeumlsive dhe gjateuml asaj periudhe asnjeuml rrugeuml
rajonale dhe magjistrale nuk mbulohet me njeumlsi patrulluese47
Neuml tabeleumln e meumlposhtme eumlshteuml paraqitur numri i peumlrgjithsheumlm i aksidenteve teuml regjistruara
teuml trafikut neuml tri regjionet peumlr vitet 2012 dhe 2013 si dhe koheumln kur ndodhen aksidentet gjateuml
24 oreumlve
Tabela 5 Aksidentet e trafikut sipas rajoneve dhe koheumln kur kaneuml ndodhur
Koha gjateuml diteumls
Prishtineuml Pejeuml NjKA
2012 2013 2012 2013 2012 2013
06-10 1299 1365 358 383 Nuk ka shifra 12
10-14 2439 2635 827 791 32
14-18 2730 3036 870 785 29
18-22 1522 1741 624 399 8
22-02 493 563 201 153 10
02-06 208 256 77 63 8
Total 8691 9596 2957 2574 99
Siccedil shihet meuml larteuml shumica e aksidenteve ndodhin gjateuml diteumls Meuml shumeuml se frac34 e aksidenteve
kaneuml ndodhur midis oreumls 06-22 dhe pothuajse aq shumeuml midis oreumls 12-20
47 Kjo peumlrfshineuml periudheumln kohore nga 1430 ndash 1530 kur ndodhin meuml seuml shumti aksidentet dhe 2230 ndash 2330 0630
ndash 0730
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
21
Duke u bazuar neuml intervista orare teuml puneumls dhe neuml teuml dheumlna tjera teuml regjistruara gjetjet tona
sugjerojneuml se kontrollet kryhen gjateuml diteumls
Kur ne studiuam shifrat meuml holleumlsisht rezultoi se neuml fakt koha e ldquopikutrdquo peumlr aksidente teuml
trafikut korrespondonte me koheumln kur patrullat e policiseuml seuml trafikut kishin filluarpeumlrfunduar
ndeumlrrimet e tyre teuml puneumls dhe rrjedhimisht nuk kaneuml mundur teuml jeneuml neuml vende me rreziqe teuml
larta Peumlrderisa keumlto teuml dheumlna nuk ishin teuml njohura ose teuml pakteumln nuk janeuml ekzaminuar nga
njeumlsiteuml ata nuk kaneuml qeneuml neuml dijeni peumlr pasojat e orareve teuml tyre kohore apo peumlr periudhat e
ndeumlrrimit
Sipas policiseuml seuml trafikut ata peumlrpiqen qeuml teuml jeneuml teuml informuar mireuml peumlr ngjarjet madhore qeuml
kaneuml gjasa teuml shkaktojneuml probleme neuml trafik dhe neuml peumlrputhje me rrethanat i alokojneuml
burimet Ne nuk kemi arsye peumlr teuml mos besuar se kjo eumlshteuml keumlshtu por konfirmimi i keumlsaj
nuk ka qeneuml i mundur teuml beumlhet brenda fusheumlveprimit teuml keumltij auditimi
Po ashtu ne nuk kemi qeneuml neuml gjendje qeuml teuml ekzaminojmeuml se a janeuml peumlrdorur ldquomjetet e
duhurardquo neuml koheumln e duhur Sa peumlr ilustrim neuml shumeuml vende eumlshteuml procedureuml standarde qeuml teuml
kontrollohet se a po respektohen kufizimet e shpejteumlsiseuml afeumlr shkollave dhe ccedilerdheve neuml
koheuml teuml caktuar (kur fillojneuml meumlsimet neuml shkolla pas pushimeve verore) Gjithashtu eumlshteuml e
zakonshme qeuml policia e trafikut teuml peumlrdoreuml teste teuml alkoolit (narkotikeumlve) neuml koheumlt kur gjasat
qeuml drejtuesit e automjeteve teuml jeneuml neumln ndikim teuml keumltyre substancave eumlshteuml e larteuml (diteumlt e
shtuna apo teuml diela pas mesnate neuml afeumlrsi teuml vendeve teuml peumlrshtatshme) Keumlto janeuml shembuj teuml
gjeumlrave teuml cileumlt nuk kemi qeneuml neuml gjendje qeuml trsquoi ekzaminojmeuml peumlr shkak teuml mungeseumls seuml teuml
dheumlnave
46 A janeuml kontrolluar gjeumlrat e duhura
Peumlr teuml qeneuml efektiv duhet teuml kontrollohen gjeumlrat e duhura automjetet ose ngaseumlsit dhe meuml
konkretisht ccedilfareuml lloji teuml sjelljes apo ccedileumlshtje teknike Peumlrvojat ndeumlrkombeumltare japin
udheumlzime peumlrveccedilqeuml edhe kushtet lokale dhe meumlsimet gjithmoneuml duhet teuml merren parasysh
Meqeneumlse kualiteti dhe inspektimi i automjeteve eumlshteuml peumlrmireumlsuar duksheumlm sjellja e
ngaseumlsve eumlshteuml shkaku absolut dominues i aksidenteve teuml trafikut qeuml konfirmohet edhe nga
statistikat e DKRr48 Peumlrjashtime ka te kamioneumlt e meumldhenj Megjithateuml peumlrvoja tregon se
problemet qeuml kaneuml teuml beumljneuml me goma prishjet dhe mbingarkesat nuk janeuml teuml pazakonta etj
Sipas zyrtareumlve teuml DKRr ata i kaneuml ekzaminuar shkaqet e aksidenteve neuml meumlnyreuml qeuml meuml
tepeumlr trsquoi fokusojneuml kontrollet Ata kaneuml gjetur se tejkalimi i shpejteumlsiseuml eumlshteuml shkak i
48 Eumlshteuml e reumlndeumlsishme teuml theksohet se rreziku nga sjelljet e ngaseumlsve mbetet faktor vendimtar i aksidenteve neuml
Kosoveuml Sipas IPK-seuml (Raport inspektimi 05201410) neuml vitin 2012 edhe automjetet e policiseuml ishin peumlrfshireuml neuml 312 aksidente ndeumlrsa 170 prej tyre janeuml shkaktuar nga zyrtareumlt e policiseuml Ndeumlrsa neuml vitin 2013 automjetet e policiseuml ishin peumlrfshireuml neuml 287 aksidente ku neuml 143 raste fajtoreuml ishin policeumlt Shkaku meuml i zakonsheumlm i aksidenteve peumlr teuml dy periudhat eumlshteuml manovrimi i pasigurt i automjeteve nga policia
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
22
zakonsheumlm dhe si pasojeuml e keumlsaj i kaneuml dheumlneuml prioritet teuml larteuml kontrollit teuml shpejteumlsiseuml
Megjithkeumlteuml ka edhe faktoreuml tjereuml qeuml sipas studimeve ndeumlrkombeumltare dhe statistikave teuml
DKRr-seuml janeuml mjaft teuml zakonsheumlm siccedil janeuml ngasja agresive dhe mosmbajtja e distanceumls gjateuml
ngasjes
Peumlr ta matur shpejteumlsineuml patrullat kryesisht vendosen neuml rrugeuml teuml drejta ngaqeuml aty ekziston
rreziku peumlr tejkalim teuml shpejteumlsiseuml Ne kemi gjetur edhe praktika teuml mira neuml kryerjen e
kontrollit teuml shpejteumlsiseuml neuml koheuml teuml duhur neuml vende me rrezik teuml larteuml Keumlto masa ndeumlrmerren
edhe aty ku rreziku i aksidenteve teuml trafikut eumlshteuml mesatar apo i uleumlt (autostrada jashteuml oreumlve
teuml pikut)
Peumlr identifikimin e shkeljeve neuml trafik (tejkalimin e shpejteumlsiseuml) njeumlsiteuml patrulluese
bashkeumlpunojneuml ngushteuml mes tyre qeuml eumlshteuml njeuml praktikeuml tjeteumlr e mireuml
Megjithateuml disa aktivitete teuml kontrollit apo mbikeumlqyrjes - sipas veumlzhgimeve tona ndash janeuml kryer
neuml udheumlkryqe teuml cilat janeuml teuml rregulluara me semaforeuml dhe rrethrrotullime ku aksidentet
shpesh ndodhin49
Foto 1 Zyrtareumlt policoreuml teuml vendosur mbi ureuml neuml autostradeuml duke identifikuar automjetet qeuml
tejkalojneuml kufizimin e shpejteumlsiseuml
49 Neuml qytetin e Prishtineumls i kemi identifikuar dy udheumlkryqe ku kaneuml ndodhur aksidente fatale dhe ku patrullat e
policiseuml rralleumlhereuml janeuml teuml vendosura Vlen teuml peumlrmendet se brenda NjRKRr-PR ekziston njeuml neumln-njeumlsi e veccedilanteuml qeuml eumlshteuml peumlrgjegjeumlse veteumlm peumlr qytetin
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
23
Foto 2 Pika ndaluese e vendosur nga patrulla tjeteumlr policore peumlr trsquoi ndaluar ngaseumlsit e
identifikuar meuml pareuml
Gjateuml intervistave me zyrtareumlt e policiseuml seuml trafikut kuptuam se peumlrveccedil faktorit shpejteumlsi
shumica e patrullave neuml meumlnyreuml rutinore fokusohen neuml ccedileumlshtjet si dritat rripat e siguriseuml
peumlrdorimi i telefonave celulareuml patentat e ngasjes etj peumlrveccedilse teuml peumlrqendrohen meuml shumeuml
neuml faktoreumlt qeuml janeuml teuml lidhur drejtpeumlrdrejt me aksidentet e trafikut sikurse sjelljet e
rrezikshme ngasja agresive ose e pasigurt Kjo neve na tregon se zakonet e krijuara apo
rutina ende luajneuml rol meuml teuml reumlndeumlsisheumlm peumlr policineuml e trafikut gjateuml kryerjeve seuml detyrave teuml
veta Ky nuk eumlshteuml argument kundeumlr peumlr shembull kontrollimit teuml patenteuml-shoferit por ky
eumlshteuml veteumlm njeuml argument kundeumlr asaj qeuml teuml mos beumlhet neuml meumlnyreuml rutinore
Neuml fakt ne nuk kemi gjetur
ndonjeuml fleteuml-patrulluese qeuml teumlreumlsisht peumlrshkruan detyrat qeuml duhet teuml ndeumlrmerren nga
njeumlsiteuml patrulluese e qeuml ndeumlrlidhen me sjelljet e rrezikshme50
ndonjeuml regjisteumlr neuml lidhje me llojet e automjeteve teuml peumlrfshira neuml aksidente Eumlshteuml e
njohur se automjetet sportive dhe taksiste kaneuml prirje teuml jeneuml teuml peumlrfshira neuml aksidente
meuml shumeuml sesa automjetet tjera Si rrjedhojeuml informatat e tilla mund ta ndihmojneuml
policineuml e trafikut qeuml teuml jeteuml meuml shumeuml e fokusuar gjateuml puneumls seuml tyre dhe
se inspektimet teknike janeuml peumlrkushtuar neuml veccedilanti ndaj automjeteve teuml meumldha (si
gomave prishjeve dhe ngarkesave) gjateuml periudhave kur deumlshtimet e tilla mund teuml
50 Fleteuml-patrullimi eumlshteuml njeuml dokument udheumlzues-regjistrues me aneuml teuml cilit njeumlsiteuml patrulluese janeuml teuml pajisura peumlr
teuml kryer kontrolle
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
24
jeneuml fatale (neuml vjeshteumln e vonshme koheumln e dimrit etj)51 Praktikat e mira
ndeumlrkombeumltare keumlshillojneuml qeuml eumlshteuml meuml e reumlndeumlsishme teuml kryhen inspektime teknike
teuml automjeteve teuml meumldha sesa teuml kryhen inspektime teuml automjeteve teuml zakonshme
Ne kemi gjetur se peumlrjashtimi i mjeteve transportuese nga trafiku teuml cilat nuk i kaneuml
ploteumlsuar kriteret teknike eumlshteuml shumeuml i rralleuml Patrullimet qeuml rezultojneuml me identifikimin e
keumltyre kritereve kryesisht janeuml teuml fokusuara veteumlm neuml veprimet e peumlrbashkeumlta me zyrtareumlt e
MI-seuml Si pasojeuml policia e trafikut heziton52 qeuml teuml deumlrgojeuml jo veteumlm automjetet komerciale (teuml
meumldha) neuml kontrolle teuml veccedilanta teknike pa pranineuml e zyrtareumlve teuml MI-seuml dhe veteumlm
hereumlpashere eumlshteuml fokusuar neuml ekzaminimin e kushteve teknike teuml automjeteve (komerciale)
mbingarkimin e mjeteve transportuese etj
47 A peumlrdoren ndeumlshkimet siccedil duhet
Qeumlllimi i shumiceumls seuml funksioneve teuml kontrollit mund teuml peumlrshkruhet si parandalim dhe
identifikim teuml kundeumlrvajtjeve korrigjim teuml mangeumlsive etj Deri meuml tani jemi fokusuar
kryesisht mbi ateuml se si trsquoi parandalojmeuml meuml mireuml dhe trsquoi identifikojmeuml aksidentet e trafikut
Neuml keumlteuml pjeseuml do trsquoi japim disa informata mbi ateuml se si janeuml peumlrdorur ndeumlshkimet
Policia e trafikut aplikon ndeumlshkime teuml ndryshme Gjobat janeuml teuml ndara neuml dy grupe ato teuml
shqiptuara neuml raste teuml aksidenteve dhe ato teuml shqiptuara peumlr shkelje teuml trafikut - pa shkaktuar
aksidente Sipas natyreumls seuml ekzekutimit gjobat shqiptohen vareumlsisht prej pesheumls seuml vepreumls
ato qeuml janeuml teuml detyrueshme53 dhe duhet teuml paguhen menjeumlhereuml dhe ato qeuml duhet teuml
procedohen neuml gjykata Peumlr shkelje teuml vogla dhe teuml rralla teuml cilat nuk e rrezikojneuml neuml meumlnyreuml
teuml konsiderueshme sigurineuml e trafikut policeumlt e trafikut mund teuml japin veumlrejtje verbale apo
me shkrim Veumlrejtjet me shkrim neuml realitet nuk jepen
Numri i ndeumlshkimeve varet pjeseumlrisht nga prioritetet e policiseuml seuml trafikut Neumlse ata e
peumlrcaktojneuml si prioritet testimin peumlr alkool kjo zakonisht neumlnkupton se peumlrdoruesit zbulohen
dhe ndeumlshkohen Si teuml tilla neumlse njeuml prioritizim i veprimeve eumlshteuml demonstruar ndeumlshkimet
mund teuml jeneuml teuml lidhura drejtpeumlrdrejt me suksesin neuml parandalimin e aksidenteve
51 Sipas teuml dheumlnave teuml prezantuara nga PK-ja gjateuml vitit me automjetet e transportit publik ndodhin rreth 910
aksidente 52 Sipas DKRr me rastin e deumlrgimit teuml automjeteve neuml kontrolle teuml jashteumlzakonshme teknike shpenzimet neuml rast
se vetura rezulton teuml jeteuml neuml gjendje teuml rregullt i barteuml zyrtari policor qeuml e ka inicuar deumlrgimin Kjo dispoziteuml eumlshteuml e parapareuml neuml ligjin aktual
53 Gjoba teuml detyrueshme (mandatore) konsiderohen teuml gjitha gjobat nga 15-40 euro qeuml shqiptohen nga zyrtareumlt e policiseuml neuml vend teuml ngjarjes
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
25
Tabela 6 Numri dhe alokimi i gjobave teuml shqiptuara neuml 2012 dhe 2013
Llojet e gjobave 2012
Nr
2013
Nr
Ndryshimi
Mosrespektimi i shpejteumlsiseuml seuml kufizuar 89654 36 123956 43 38
Mosmbajtja e distanceumls 2213 1 2475 1 12
Drejtimi neumln ndikim teuml alkoolit 651 0 527 0 -19
Drejtimi i mjetit pa patenteuml 15061 6 16993 6 13
Mosrespektimi i shenjave teuml trafikut 16541 7 16122 6 -2
Manovrim i pasigurt me automjet 1308 1 1513 1 16
Kalimi i afatit teuml regjistrimit 15588 6 12510 4 -20
Parkimi i parregullt 26467 11 30767 11 16
Teuml tjera (ccedileumlshtje minore) 80305 32 82059 28 1
Totali 247788100 286922100 16
(Burimi PK)
Nga njeuml perspektiveuml e thjeshteuml e siguriseuml seuml trafikut duket sikurse njeuml prioritet mjaft i madh i
jepet faktoreumlve teuml uleumlt teuml rrezikut Meumlse gjysma e ndeumlshkimeve (meuml pak neuml vitin 2013)
mbulojneuml ccedileumlshtjet e profilit teuml uleumlt teuml rrezikut teuml aksidenteve teuml trafikut (si tabelat parkimi
dhe teuml tjera) ndeumlrsa pjesa tjeteumlr vlen peumlr faktoreumlt e rrezikut teuml larteuml dhe teuml meseumlm (si
shpejteumlsia alkooli distanca patenteuml-shoferi dhe shenjat e trafikut) Peumlr teuml qeneuml teuml paansheumlm
megjithateuml njeuml prioritet i madh dhe me sa duket i justifikuar i eumlshteuml dheumlneuml kontrollit teuml
shpejteumlsiseuml qeuml eumlshteuml njeuml shkak i zakonsheumlm peumlr aksidentet e trafikut
Gjateuml studimit teuml profilit teuml ndeumlshkimeve ne mund teuml shohim dy gjeumlra seuml pari ndryshime teuml
vogla neuml prioritete kaneuml ndodhur midis dy viteve dhe seuml dyti ndeumlshkimet reflektojneuml se
shumica e kontrolleve teuml faktoreumlve teuml rrezikut teuml larteuml nuk janeuml kryer nga aktivitete leumlvizeumlse
(neumlse do teuml kishte pasur meuml shumeuml aktivitete leumlvizeumlse ndoshta do teuml kishim pritur meuml shumeuml
gjoba peumlr mosmbajtjen e distanceumls dhe manovrim teuml pasigurt dhe shkelje tjera qeuml kaneuml teuml
beumljneuml me ngasjen)
Neumlse teuml dheumlnat e meumlsipeumlrme e pasqyrojneuml realitetin eumlshteuml e qarteuml se ngaseumlsit e automjeteve
shpeshhereuml tejkalojneuml kufizimet e shpejteumlsiseuml apo ngasin shumeuml shpejt
shpeshhereuml ngasin pa patenteuml
rralleumlhereuml janeuml teuml ndikuar nga alkooli ose narkotikeumlt
mbajneuml distanceumln me automjetet tjera
shpeshhereuml thyejneuml rregulla teuml vogla (parkingu etj)
Ritheksojmeuml neumlse kjo reflekton ploteumlsisht realitetin apo i reflekton prioritetet dhe pajisjet neuml
keumlto tre njeumlsi eumlshteuml e veumlshtireuml teuml thuhet me siguri Neuml njeuml kuptim meuml teuml gjereuml ndash peumlr teuml qeneuml meuml
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
26
teuml sakteuml ndash duhet teuml peumlrdoren edhe teuml dheumlnat nga sistemi i parapareuml i ldquopikeumlve negativerdquo qeuml
nuk eumlshteuml aplikuar deri meuml tani neuml meumlnyreuml peumlr teuml parandaluar recidivisteumlt nga peumlrseumlritjet e
shkeljeve Arsyet peumlrse sistemi nuk eumlshteuml duke u aplikuar janeuml teuml natyreumls teknike Teuml dy
institucionet (PK-ja dhe Gjykatat) kaneuml bazat e tyre individuale teuml teuml dheumlnave megjitheumlse ato
nuk janeuml teuml integruara dhe nuk komunikojneuml mes vete
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
27
5 Konkluzionet
Peumlrfundimi kryesor eumlshteuml se ka mjaft hapeumlsira peumlr peumlrmireumlsime peumlr ta beumlreuml policimin e
trafikut ploteumlsisht efektiv Policia e trafikut mund teuml beumljeuml edhe meuml shumeuml peumlr teuml peumlrmireumlsuar
aktivitetet e saj trsquoi peumlrdoreuml informatat neuml meumlnyreuml meuml efektive si dhe trsquoi planifikojeuml burimet
Kontrollet duket se janeuml pjeseumlrisht teuml bazuara neuml rrezikshmeumlri por cileumlsia e teuml dheumlnave nuk
lejon teuml theksojmeuml se policia e trafikut neuml Kosoveuml - neuml meumlnyreuml sistematike - eumlshteuml duke i kryer
kontrollet efektive neuml aspektin e vendeve dhe koheumls Ekzistojneuml ccedileumlshtje peumlr sa i peumlrket numrit
teuml policeumlve teuml trafikut qeuml operojneuml si dokumentohen veprimet analizohen dhe peumlrdoren peumlr
teuml meumlsuar dhe beumlreuml peumlrmireumlsime si dhe neuml ccedilrsquomeumlnyreuml menaxhohen ndeumlshkimet
Policia e trafikut nuk ka beumlreuml aq sa duhet peumlr trsquoi dizajnuar neuml meumlnyreuml efektive informatat
qeuml i nevojiten
Policia e trafikut mbledh ose ka qasje neuml teuml dheumlna peumlrkateumlse Hapa tjereuml shteseuml nevojiten qeuml
keumlto teuml dheumlna teuml beumlhen meuml teuml dobishme Teuml dheumlnat mbi aksidentet dhe pasojat e tyre mund teuml
strukturohen meuml mireuml dhe ekzistojneuml mundeumlsiteuml peumlr teuml zhvilluar shkeumlmbimin e informatave
me paleumlt e tjera teuml interesit Disa nga informatat mungojneuml siccedil janeuml raportimi performanceumls
dhe vlereumlsimi i rezultateve si dhe ka mangeumlsi neuml cileumlsineuml dhe konsistenceumln e dokumentacionit
Peumlrveccedil keumlsaj edhe meuml shumeuml mund teuml beumlhet peumlr trsquoi beumlreuml informatat transparente dhe teuml
disponueshme peumlr publikun
Policia e trafikut nuk i peumlrdor burimet e saj teuml informatave neuml meumlnyreuml ploteumlsisht efektive
Informatat ekzistuese mund teuml peumlrdoren neuml meumlnyreuml meuml efektive peumlr teuml mbeumlshtetur puneumln
operative Ato nuk peumlrdoren rregullisht peumlr analiza teuml detajuara ose peumlr teuml krahasuar dhe
vlereumlsuar qasjet dhe mjetet e ndryshme teuml peumlrdorura Teuml dheumlnat ekzistuese nuk janeuml
gjithmoneuml teuml trajtuara sa duhet neuml planifikimin operativ Analizat kryhen rralleumlhereuml nga
policia trafikut Kjo nga ana tjeteumlr dometheumlneuml se stimujt peumlr teuml meumlsuar dhe peumlr iniciativa teuml
reja janeuml teuml uleumlta Edhe neumlse ka vendime neuml nivelin rajonal ose lokal pak prej tyre lidhen
qarteuml me ndonjeuml analizeuml teuml kryer peumlr informata ekzistuese apo trsquoi referohen asaj Policia e
trafikut eumlshteuml mjaft mireuml e informuar mbi kushtet e rrugeumlve motin dhe peumlr ngjarjet e
ardhshme qeuml mund teuml shkaktojneuml probleme neuml trafik Por ekzistojneuml mundeumlsi peumlr teuml
peumlrmireumlsuar bashkeumlpunimin mes policiseuml lokale dhe rajonale dhe autoriteteve tjera OJQ-ve
hulumtuesve dhe qytetareumlve
Burimet nuk alokohen neuml meumlnyreuml efektive dhe nganjeumlhereuml mungojneuml mjete teuml
reumlndeumlsishme
Alokimi i burimeve nuk duket se ndjek njeuml model teuml qarteuml peumlr teuml tri njeumlsiteuml Numri i policeumlve
teuml trafikut nuk korrespondon me gjendjen neuml trafik - aksidentet e trafikut Eumlshteuml gjithashtu e
veumlshtireuml teuml shihet njeuml model i qarteuml peumlr alokimin e mjetevepajisjeve mes dhe brenda njeumlsive
Raporti mes numrit teuml policeumlve teuml trafikut dhe numrit teuml automjeteve radareumlve ose testeve teuml
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
28
alkoolit ndryshon neuml meumlnyreuml teuml konsiderueshme bie fjala Njeumlsia peumlr Kontrollin e
Autostradeumls ka meuml shumeuml automjete dhe policeuml sesa Njeumlsia e Prishtineumls ndash neuml raport me
numrin e aksidenteve
Peumlrveccedil keumlsaj njeumlsiteuml jo gjithmoneuml janeuml teuml pajisura siccedil duhet ndoneumlse disa pajisje teuml caktuara
dihet se janeuml kosto-efektive siccedil janeuml automjetet e pasheumlnuara kamerat dhe sistemet e radarit
Asnjeuml njeumlsi nuk ka pasur instrumente peumlr testimin e praniseuml seuml narkotikeumlve dhe veteumlm disa
kaneuml aparate peumlr testimin e alkoolit Alokimi i diskutuesheumlm i burimeve dhe mungesa e
mjeteve teuml reumlndeumlsishme janeuml faktoreuml qeuml pengojneuml efektivitetin (teuml bazuarit neuml rrezikshmeumlri
peumlrdorim kost-efektivdhe fleksibil teuml mjeteve) Neuml keumlteuml kontekst vlen teuml theksohet se rrugeumlt
neuml Kosoveuml nuk janeuml teuml pajisura me kamera teuml shpejteumlsiseuml keumlto kamera mund peumlrdoren peumlr teuml
zeumlvendeumlsuar disa nga aktivitetet meuml teuml kushtueshme teuml patrullimit
Nevoja peumlr teuml kryer detyra teuml tjera eumlshteuml njeuml faktor qeuml ndikon neuml disa njeumlsi meuml shumeuml se
neuml teuml tjerat
Policiseuml seuml trafikut nuk i lejohet gjithnjeuml teuml peumlrqendrohet neuml detyrat e tyre kryesore Policeumlt
nganjeumlhereuml - veccedilaneumlrisht neuml qytetet e meumldha - duhet teuml ndihmojneuml funksione teuml tjera brenda
forcave teuml policiseuml ose autoritete teuml tjera me sheumlrbime teuml ndryshme Kjo sigurisht ka pasoja
pozitive dhe negative Kjo mund teuml shihet si njeuml meumlnyreuml peumlr teuml peumlrdorur burimet neuml meumlnyreuml
fleksibile dhe efikase dhe peumlr trsquoi ofruar sheumlrbime teuml tjereumlve kur keumlto janeuml teuml nevojshme Nga
ana tjeteumlr kjo mund teuml pengojeuml gjithashtu efektivitetin e policiseuml seuml trafikut neuml kryerjen e
detyrave teuml tyre kryesore Disa nga keumlto probleme mund teuml reduktohen peumlrmes kritereve teuml
qarta planifikimit teuml peumlrmireumlsuar dhe bashkeumlpunimit meuml teuml ngushteuml mes njeumlsive teuml
ndryshme policore
Peumlr shkak teuml mungeseumls seuml dokumentacionit eumlshteuml e veumlshtireuml teuml thuhet qartas se teuml gjitha
kontrollet kryhen sistematikisht ose gjithnjeuml neuml vendet e duhura dhe neuml koheumln e duhur
Jo teuml gjitha njeumlsiteuml i regjistrojneuml vendet se ku janeuml kryer kontrollet Sipas mostreumls toneuml
NjRKRr-PR dhe NjKA i regjistrojneuml keumlto teuml dheumlna dhe keumlto njeumlsi kaneuml njeuml qasje teuml bazuar neuml
rrezik Shumica e kontrolleve (por jo teuml gjitha) kryhen neuml rrugeumlt apo vendet e duhura ku
rreziku peumlr aksidente eumlshteuml i larteuml Peumlr sa i peumlrket njeumlsiseuml tjeteumlr (NjRKRr-PE) nuk mund teuml
themi me siguri se cili eumlshteuml rezultati Bazuar neuml intervistat duket se sjellja eumlshteuml e ngjashme
por teuml dheumlnat neuml keumlteuml njeumlsi nuk janeuml teuml plota ose teuml besueshme
Gjetjet tona sugjerojneuml se kontrollet kryesore kryhen gjateuml diteumls Peumlrveccedilse teuml dheumlnat neuml
dispozicion nuk janeuml teuml mjaft teuml holleumlsishme sa peumlr teuml vlereumlsuar neumlse kontrollet kryhet
ploteumlsisht neuml koheumln e duhur Kur ne i studiuam meuml holleumlsisht teuml dheumlnat doli se koha e pikut
peumlr aksidente trafiku peumlrputhej faktikisht me koheumln kur patrullat e policiseuml seuml trafikut
peumlrfundoninfillonin ndeumlrrimet e tyre dhe rrjedhimisht nuk mund teuml ishin neuml vendet me
rrezik teuml larteuml
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
29
Shkurtimisht informatat neuml dispozicion nuk na e beumljneuml teuml lehteuml teuml kuptojmeuml se njeumlsiteuml
patrulluese neuml Kosoveuml i kryejneuml sistematikisht kontrollet efektive peumlr sa i peumlrket vendit dhe
koheumls
Policia e trafikut duhet meuml shumeuml teuml keteuml veumlmendje te ngasja e rrezikshme dhe gjithashtu
teuml kontrollojeuml standardet teknike teuml kamioneumlve dhe autobuseumlve
Kontrollet policore me teuml drejteuml i kushtojneuml shumeuml veumlmendje shpejteumlsiseuml por neuml teuml njeumljteumln
koheuml nuk i kushtohet veumlmendje e duhur aspekteve teuml tjera siccedil janeuml ngasja agresive dhe e
rrezikshme mosmbajtja e distanceumls ngasja neuml gjendje teuml dehur etj Fokusimi tek shpejteumlsia
shpjegohet me faktin se ajo me teuml veumlrteteuml eumlshteuml ndeumlr shkaqet kryesore teuml aksidenteve neuml
trafik por edhe sepse eumlshteuml njeuml lloj sjellje tradicionale dhe e lehteuml peumlr trsquou beumlreuml Mungesa e
kamerave dhe pajisjeve peumlr shpejteumlsineuml si dhe teuml analizave teuml duhura mbi shkaqet e
aksidenteve mund teuml jeteuml njeuml shpjegim tjeteumlr peumlr fokusimin te shpejteumlsia
Ashtu siccedil tregojneuml shumica e hulumtimeve - ne besojmeuml ndash se neuml peumlrgjitheumlsi eumlshteuml meuml efektive
teuml kontrollohen sjelljet e ngaseumlsve sesa automjetet Megjithateuml ka peumlrjashtime Kamioneumlt e
meumldhenj dhe autobuseumlt peumlrfshihen shpesh neuml aksidente trafiku me pasoja teuml meumldha Ne
kemi veumlrejtur se keumltyre automjeteve nuk iu kushtohet veumlmendja e duhur nga ana e policiseuml
seuml trafikut neuml disa njeumlsi Zakonisht kjo ka teuml beumljeuml me kushtet teknike teuml automjeteve teuml meumldha
komerciale siccedil eumlshteuml rasti neuml lidhje me mbingarkimin dhe mireumlmbajtjen
Ndeumlshkimet jo gjithhereuml aplikohen dhe menaxhohen siccedil duhet ndaj kundeumlrvajteumlsve
Policia e trafikut shpesh peumlrdoreuml gjoba teuml vogla si ndeumlshkime Ndeumlshkimet e tjera aplikohen
rralleuml peumlr dallim nga shumeuml vende teuml tjera Peumlr meuml tepeumlr shumica e gjobave shqiptohen
veteumlm peumlr njeuml numeumlr teuml kufizuar shkeljesh dhe nuk duket se e adresojneuml ndeumlshkimin e duhur
teuml bazuar neuml faktoreumlt e aksidenteve - siccedil janeuml mosmbajtja e distanceumls manovrimi i pasigurt
dhe pakujdesi teuml tjera neuml ngasje Moszbatimi i sistemit teuml ldquopikeumlve negativerdquo i ka motivuar
drejtpeumlrseumldrejti ngaseumlsit recidivisteuml peumlr teuml peumlrseumlritur kundeumlrvajtjet Neuml keumlteuml meumlnyreuml neuml
mungeseuml teuml qasjes parandaluese edhe ndeumlshkimet aplikohen mbi keumlteuml bazeuml
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
30
6 Rekomandimet
Peumlrvoja na tregon se numri i aksidenteve neuml trafik dhe pasojat e tyre mund teuml zvogeumllohen
Peumlr keumlteuml mund teuml nevojitet bashkeumlpunimi i ngushteuml mes autoriteteve peumlrgjegjeumlse njeuml sistem i
duhur informativ peumlrdorim efektiv i pajisjeve dhe menaxhim profesional dhe i bazuar neuml
rrezik neuml teuml gjitha nivelet
Ne rekomandojmeuml Drejtorin e Peumlrgjithsheumlm teuml Policiseuml seuml Kosoveumls qeuml
Teuml merr njeuml iniciativeuml peumlr peumlrmireumlsimin e sistemit ekzistues teuml informimit dhe ta beumljeuml
ateuml ploteumlsisht efektiv Po keumlshtu teuml konsiderojeuml futjen e njeuml baze gjitheumlpeumlrfshireumlse teuml teuml
dheumlnave duke ftuar paleumlt e ndryshme teuml interesit Peumlrfitimet nga ky mekanizeumlm do teuml
reflektonin neuml besueshmeumlrineuml e teuml dheumlnave si dhe peumlrdorimin e tyre neuml vendimet
strategjike dhe operative
Teuml peumlrmireumlsojeuml peumlrdorimin e teuml dheumlnave neuml meumlnyreuml qeuml teuml qarteumlsojeuml planifikimin vjetor
dhe teuml vendoseuml objektiva performance teuml qarta peumlr njeumlsi operative Kjo duhet teuml
peumlrfshijeuml analizeuml meuml teuml mireuml teuml teuml dheumlnave mbi aksidentet qeuml formojneuml njeuml pikeumlnisje
peumlr prioritetet dhe qasjet e reja neuml nivel operativ Kjo nga ana tjeteumlr e beumln teuml
reumlndeumlsishme qeuml policia e trafiku teuml nivel qendror teuml ngriteuml funksionet e duhura peumlr
monitorim dhe vlereumlsim
Teuml konsiderojeuml caktimin e meuml shumeuml politikave teuml policiseuml seuml trafikut dhe teuml ri-
konsiderojeuml alokimet ndeumlrmjet njeumlsive teuml ndryshme teuml policiseuml seuml trafikut
Teuml sigurojeuml se njeuml plan investimi peumlr pajisje kost-efektive eumlshteuml hartuar neuml njeuml
perspektiveuml teuml kornizeumls afat-mesme teuml shpenzimeve
Policia e trafikut teuml peumlrqendrohet seuml pari neuml detyrat e tyre kryesore parandalimi i
aksidenteve Ndihma peumlr funksionet e tjera teuml policiseuml dhe autoritetet tjera duhet teuml
planifikohet meuml mireuml neuml bashkeumlpunim me njeumlsiteuml e ndryshme policore Peumlr meuml tepeumlr
bashkeumlpunimi ndeumlrmjet funksioneve teuml ndryshme policore neuml nivel rajonal duhet teuml
peumlrmireumlsohet neuml meumlnyreuml qeuml teuml arrihet efikasitet meuml i larteuml neuml aktivitetet policore qeuml
ndeumlrlidhen me sistemin e trafikut
Teuml sigurohet qeuml aktivitetet e policiseuml seuml trafikut janeuml kryer neuml rrugeuml dhe vende
teumlrrezikshme Peumlr teuml qeneuml ploteumlsisht efektiv menaxhmenti lokal neuml fazeumln e
planifikimit duhet teuml prezantojeuml njeuml qasje fleksibile te ccedileumlshtja e orareve teuml puneumls etj
dhe
Teuml sigurohet qeuml policia e trafikut teuml peumlrqeumlndrohet edhe neuml sjelljet e tjera teuml ngaseumlsve
peumlrveccedilse te tejkalimi i kufizimit teuml shpejteumlsiseuml Njeuml qasje e planifikuar peumlr aktivitete teuml
peumlrforcuara policore neuml trafik duhet teuml merr prioritet teuml larteuml peumlr monitorimin e
sjelljes seuml ngaseumlsve (sikurse ngasja e rrezikshme mosmbajtja e distanceumls etj) Policia e
trafikut njeumlkoheumlsisht duhet teuml peumlrqendrohet meuml shumeuml neuml kriteret e automjeteve
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
31
komerciale (sidomos kamioneumlve dhe autobuseumlve) Masat e kujdesit teuml shtuar duhet teuml
zbatohen rregullisht nga ana e patrullave teuml trafikut
Gjithashtu ne rekomandojmeuml qeuml me qeumlllim teuml ngritjes seuml efektivitetit teuml ndeumlshkimeve gjobat
duhet teuml adresojneuml ndeumlshkimin e duhur bazuar neuml faktoreumlt e aksidenteve Sistemi i
ndeumlshkimeve duhet teuml peumlrmireumlsohet peumlrmes aplikimit teuml sistemit teuml pikeumlve negative Peumlr
trsquou peumlrballur me keumlteuml sfideuml neuml vendosjen e keumltij sistemi duhet teuml ndeumlrtohet bashkeumlpunimi
mes MPB-seuml dhe gjykatave
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
32
REFERENCAT
European Commission ldquoTowards a European road safety area policy orientations on road safety
2011-2020rdquo Brussels 2011
European Commission ldquoEuropean Transport Policy for 2010 Time to deciderdquo Brussels 2001
European Transport Safety Council (ETSC) Reducing Traffic Injuries Resulting From Excess and Inappropriate Speed Brussels 1995
European Transport Safety Council (ETSC) ldquoPolice enforcement strategies to reduce traffic casualties in Europerdquo Brussels 1999
European Transport Safety Council (ETSC) ldquoTransport safety performance indicatorsrdquo Brussels 2001
European Transport Safety Council (ETSC) Traffic Law Enforcement across the EU Brussels 2011
Organisation for Economic Co-Operation and Development (OECD) Safety on Roads - Whatrsquos The Vision 2002
Organisation for Economic Co-Operation and Development (OECD) Road Safety - Impact of New Technologies 2003
Organisation for Economic Co-Operation and Development (OECD) Towards Zero Ambitious Road Safety Targets and The Safe System Approach 2008
Rune Elvik Cost-Benefit Analyses of Police Enforcement ESCAPE 2001
ROSEBUD Road Safety and Environmental Benefit-Cost and Cost- Effectiveness Analysis for Use in Decision-Making 2003
World Health Organization (WHO) ldquoThe World Report on Road Traffic Injury Preventionrdquo Geneva 2004
World Health Organization (WHO) Global status report on road safety 2013 supporting a decade of action Geneva 2013
World Health Organization (WHO) Data systems a road safety manual for decision-makers and practitioners Geneva 2010
World Health Organization (WHO) ldquoSpeed management a road safety manual for decision-makers and practitionersrdquo Geneva 2008
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
33
SHTOJCA I
STRUKTURA ORGANIZATIVE E POLICISEuml SEuml KOSOVEumlS - NJEumlSITEuml E KOMUNIKACIONIT RRUGOR
Drejtoria e Peumlrgjithshme
Departamenti
peumlr Operacione
Departamenti
peumlr Kufi
Departamenti
peumlr Hetime
Departamenti
peumlr Mbeumlshtetje
Departamenti
peumlr Burime
Divizioni i Siguriseuml Publike
DR Prishtineuml
DR Pejeuml
DR Prizren
DR Gjilan
DR Ferizaj
DIVIZIONI I KOMUNIKACIONIT RRUGOR
DR Mitroviceuml
Njeumlsiteuml Rajonale teuml
Komunikacionit
Rrugor
Njeumlsia peumlr
Kontrollin e
Autostradeumls
Njeumlsia peumlr
menaxhimin e
materieve teuml
rrezikshme
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
34
SHTOJCA II
Qasshmeumlria e Policiseuml seuml Trafikut neuml informatat qeuml iu nevojiten peumlr planifikim operativ
Informatat peumlr planifikim operativ
Informata rreth faktoreumlve qeuml lidhen me aksidentet
Teuml dheumlna teuml dokumentuara qeuml tregojneuml nivelin e rrezikut Baza e krijuar e teuml dheumlnave peumlmes seuml secileumls policia e trafikut i identifikon faktoreumlt kryesoreuml teuml rrezikut neuml ateuml zoneuml
Faktori njeri
Faktori automjet
Vendndodhja e pikave teuml zeza
Kushtet atmosferike
Punimet neuml rrugeuml
Informata rreth pasojave teuml aksidenteve
Qasje neuml informata nga institucionet sheumlndeteumlsore dhe kompaniteuml e sigurimit
Informata rreth ngjarjevekushteve kurku mund teuml rriten rreziqet mund teuml rriten peumlr aksidente
Neuml meumlnyreuml qeuml teuml keteuml njeuml qasje teuml standardizuar peumlr informata lidhur me faktoreumlt e rrezikut peumlr zonat e rrezikut ndeumlr teuml tjera policia e trafikut duhet teuml keneuml informata rreth punimeve neuml rrugeuml dendeumlsiseuml seuml trafikut kushteve teuml motit MI dhe autoritet lokalekomunat duhet teuml peumlrfshihen
Informata rreth aktiviteteve teuml kryera nga policia e trafikut dhe ndeumlshkimeve teuml aplikuara
Informatat rreth monitorimitvlereumlsimit sistematik teuml sjelljeve neuml trafik aktivitetet e kryera teuml rezultojneuml me raportet e pas-operative
Teuml dheumlnat mbi aplikimin e ndeumlshkimeve ndaj kundeumlrvajteumlsve Numri i ndeumlshkimeveteuml leumlshuara duhet teuml beumlhet sipas ligjeve dhe rregullave teuml peumlrcaktuara Informatatnga gjykatat janeuml teuml nevojshme Informatatnga MPB rreth ngaseumlsve teuml ndeumlshkuar janeuml teumlnevojshme
Reagimi ndaj rezultateve teuml qasjeve dhe aktiviteteve teuml ndryshme
Peumlr teuml monitoruar performanceumln treguesit e aktiviteteve duhet miratuar Teuml dheumlnat qeuml do teuml mblidhen peumlrfshijneuml numrin e peumlrgjithsheumlm teuml kontrolleve teuml kryera numrin e ngaseumlsve teuml kontrolluar periudhat e ndryshme qeuml duhet teuml krahasohen etj
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
35
SHTOJCA III
Tabela 7 Numri i policeumlve teuml trafikut neumlpeumlr njeumlsi ndash gjateuml viteve
2010 2011 2012 2013 2014
NjKA 27 32 40
NjRKRr Prishtineuml 162 156 147 125 103
NjRKRr Gjilan 69 61 61 62 63
NjRKRr Ferizaj 59 55 54 54 54
NjRKRr Prizren 74 80 78 67 61
NjRKRr Pejeuml 88 91 90 83 83
NjRKRr Mitroviceuml Jug 71 71 72 57 58
NjRKRr Mitroviceuml Veri 27 44
Gjitheumlsej 523 514 529 507 506
(Burimi PK)
Tabela 8 Numri i aksidentevendeumlshkimeve 2010 -2014
Vitet 2010 2011 2012 2013 2014 Total
Aksidente fatale 158 130 116 104 111 619
Persona teuml vdekur 175 157 121 119 127 699
Aksidente me leumlndime 4326 4490 4555 4960 4876 23207
Persona teuml leumlnduar 7730 8321 8561 9817 9713 44142
Aksidente me deumlmemateriale 12594 13338 14044 13878 10333 64187
Aksidente lsquoGodit dhe ikrsquo 952 930 1039 1012 980 4913
Gjitheumlsej aksidente 18030 18888 19754 19954 16300 92926
Tiketa (Gjoba) 254849 276897 247788 286922 319332 1386556
(Burimi PK)
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
36
Tabela 9 Teuml dheumlnat rreth aksidenteve fatale dhe personave teuml vdekur sipas rajoneve (janar ndash
dhjetor 2013)
2013 Prishtineuml Mitroviceuml Pejeuml Prizren Ferizaj Gjilan Autostradeuml Total
Aksidfatale 35 9 26 12 10 10 2 104
Teuml vdekur 40 12 33 12 10 10 2 119
(Burimi PK)
Diagrami 1 Veprimet e ngaseumlsve si faktoreuml kontribues teuml aksidenteve (2013)
Diagrami 2 Aksidentet sipas pjeseumls seuml rrugeumls (2013)
0 500 1000 1500 2000 2500 3000 3500 4000 4500 5000
Manipulimi i pasigurt
Mosmbajtja e distanceumls
Mospeumlrshtatja e shpejteumlsiseuml
Kyqje e pasigurteuml neuml rrugeuml
Ndeumlrrim i shiritave
Kthim leumlvizje prapa
Mosrespektim i peumlrpareumlsiseuml seuml kalimit
Anashkalimtejlakim i parregullt
Tejkalim i shpejteumlsiseuml seuml kufizuar
0 2000 4000 6000 8000
10000 12000 14000 16000
2012
2013
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
3
14 Metodologjia fusheumlveprimi dhe kufizimet e auditimit
Ne kemi aplikuar njeuml gameuml metodash peumlr mbledhjen e deumlshmive peumlr trsquoiu peumlrgjigjur pyetjeve
teuml auditimit Ne kemi
1 Rishikuar kornizeumln ligjore
2 Rishikuar dokumente relevante si
a Raportet vjetore teuml viteve 2012-2014 teuml PK
b Analizat e aksidenteveteuml kryera nga PK
c Analizat e procedurave teuml puneumls fleteuml-patrullimeve dhe shkresat e ndryshme teuml PK
d Pyeteumlsoreumlt dhe listat kontrolluese peumlr PK-neuml dhe
e Raportet e inspektimeve nga IPK-ja3
3 Intervistuar persona peumlrgjegjeumls nga PK MI
4 Veumlzhguar inspektimet e kryera nga policia e trafikut
5 Marreuml pjeseuml neuml konferenca dhe seminare ku eumlshteuml diskutuar peumlr sigurineuml neuml trafikun
rrugor dhe
6 Konsultuar shumeuml studime teuml kryera nga KB BE BB OBSH-ja
Ekipi i auditimit nuk ka mundur trsquoi studiojeuml teuml gjitha njeumlsiteuml e policiseuml seuml trafikut auditimi
eumlshteuml fokusuar neuml vlereumlsimin e praktikave teuml aplikuara neuml tre nga teteuml njeumlsiteuml ekzistuese ku
ndodhin peumlrafeumlrsisht meumlse 60 e numrit teuml peumlrgjithsheumlm teuml aksidenteve Ato njeumlsi ishin
Njeumlsiteuml Rajonale teuml Komunikacionit Rrugor teuml Prishtineumls dhe teuml Pejeumls teuml cilat mbulojneuml njeuml
territor teuml gjereuml teuml rrugeumlve neuml Kosoveuml teuml peumlrbeumlreuml nga disa komuna dhe vendkalime kufitare4
Njeumlsia e Prishtineumls eumlshteuml peumlrzgjedhur duke pasur parasysh statusin qeuml e ka qyteti si qendeumlr
administrative5 Gjithashtu ne kemi ekzaminuar Njeumlsineuml peumlr Kontrollin e Autostradeumls qeuml
eumlshteuml peumlrgjegjeumlse peumlr arterien kryesore teuml qarkullimit rrugor neuml Kosoveuml
Auditimi eumlshteuml fokusuar neuml vlereumlsimin e fazeumls planifikuese dhe teuml kryerjes seuml kontrolleve ndash
patrullimeve ndash dhe jo neuml aktivitete teuml tjera qeuml njeumlsiteuml i kryejneuml siccedil janeuml hetimet etj
Periudha e auditimit i mbulon vitet 2012-2014
3 Inspektorati Policor i Kosoveumls (IPK) eumlshteuml agjenci neuml kuadeumlr teuml MPB-seuml qeuml funksionon neuml bazeuml teuml Ligjit 03L-
231 Njeuml ndeumlr funksionet themelore teuml IPK-seuml eumlshteuml edhe ldquoInspektimi i strukturave dhe funksioneve teuml Policiseuml seuml Kosoveumls peumlr teuml siguruar llogaridheumlnie efektivitet dhe efikasitet neuml zbatueshmeumlrineuml e ligjeve dhe procedurave standarde teuml operimit neuml fuqirdquo
4 Sipas struktureumls organizative teuml PK-seuml ekzistojneuml shtateuml rajone- Drejtori Rajonale brenda teuml cilave operojneuml njeumlsiteuml e policiseuml seuml trafikut peumlrderisa NjKA operon brenda Divizionit teuml Komunikacionit Rrugor
5 Sipas raportit teuml NjRKRr-PR neuml rajonin e Prishtineumls janeuml teuml regjistruara rreth 80000 automjete (nga rreth 280000 sa janeuml teuml regjistruara neuml Kosoveuml) dhe brenda 24 oreumlve neuml teuml frekuentojneuml rreth 100000 automjete
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
4
15 Struktura e raportit
Ky raport peumlrbeumlhet nga gjashteuml kapitujt e meumlposhteumlm
Kapitulli 1 Hyrja
Kapitulli 2 Siguria neuml trafik dhe Policia
Kapitulli 3 A ka policia e trafikut qasje neuml informata teuml besueshme teuml peumlrditeumlsuara
dhe relevante si dhe apeumlrdoren ato neuml meumlnyreuml efektive
Kapitulli 4 A i kryen policia e trafikut sheumlrbimet e veta neuml meumlnyreuml efektive
Kapitulli 5 Konkluzionet dhe
Kapitulli 6 Rekomandimet
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
5
2 Siguria neuml trafik dhe policia
21 Siguria neuml trafik perspektivat
Mjedisi i sigurt - peumlrfshireuml edhe sigurineuml neuml trafikun rrugor - eumlshteuml vendimtar peumlr zhvillimin
ekonomik teuml vendit Mbrojtja e jeteumls dhe proneumls eumlshteuml e nevojshme peumlr ccedildo shoqeumlri
Siguria neuml trafik eumlshteuml problem i peumlrhapur neuml mbareuml boteumln6 Organizata Boteumlrore e
Sheumlndeteumlsiseuml (OBSH) ka theksuar se ccedildo 30 sekonda dikush diku vdes neuml njeuml aksident rrugor
dhe dhjeteuml persona leumlndohen reumlndeuml OBSH pret qeuml numri i vdekjeve neuml nivel global teuml arrijeuml
afro 2 milion deri neuml vitin 2030 nga 13 milioneuml sa eumlshteuml tani Ekzistenca e njeuml strategjie
kombeumltare teuml siguriseuml neuml rrugeuml mund teuml shihet si njeuml tregues qeuml siguria neuml rrugeuml eumlshteuml njeuml
ccedileumlshtje neuml agjendeumln politike7
Gjithashtu neuml BE transporti rrugor eumlshteuml meuml i rreziksheumlm dhe meuml i kushtuesheumlm neuml aspektin
e jeteumls njereumlzore Siguria neuml rrugeuml eumlshteuml problem i madh shoqeumlror i peumlrbashkeumlt peumlr teuml gjitha
vendet e BE-seuml Neuml vitin 2009 meuml shumeuml se 35000 njereumlz kaneuml vdekur neuml rrugeumlt e BE-seuml e qeuml
eumlshteuml ekuivalente me njeuml qytet teuml meseumlm dhe jo meuml pak se 15 milioneuml persona janeuml leumlnduar8
Peumlr teuml peumlrmireumlsuar sigurineuml neuml rrugeuml eumlshteuml vendosur njeuml objektiv sasior zvogeumllim peumlr 50 teuml
numrit teuml vdekjeve nga aksidentet rrugore deri meuml 2020 duke filluar nga viti 2010 Pavareumlsisht
suksesit neumlpeumlrmjet programeve teuml BE-seuml rrugeumlt evropiane janeuml ende larg peumlr teuml qeneuml teuml sigurta
BE-ja ka peumlrcaktuar disa objektiva neuml bazeuml teuml orientimeve teuml politikave teuml saj peumlr sigurineuml neuml
rrugeuml duke theksuar si esenciale arsimin trajnimin dhe zbatimin9
Neuml Kosoveuml sfida e siguriseuml neuml rrugeuml eumlshteuml identifikuar gjateuml viteve teuml fundit Neuml vitin 2009
eumlshteuml themeluar njeuml organ ndeumlrministror i quajtur Keumlshilli peumlr Sigurineuml neuml Komunikacionin
Rrugor10 Roli i keumltij Keumlshilli eumlshteuml teuml ndeumlrtojeuml bashkeumlpunimin mes ministrive peumlrgjegjeumlse peumlr
promovimin e siguriseuml neuml rrugeuml Koheumlve teuml fundit eumlshteuml hartuar ldquoDraft-Strategjia Kombeumltarerdquo
nga Keumlshilli dhe si e tilleuml eumlshteuml proceduar peumlr miratim neuml Qeveri Korniza ligjore edhe pse e
mangeumlt eumlshteuml zbatuar pjeseumlrisht dhe eumlshteuml neuml shqyrtim e sipeumlr11 Komunat dhe Keumlshillat
6 Ccedileumlshtja e siguriseuml seuml trafikut riafirmon objektivin afatgjateuml teuml keumlrkuar nga KB peumlr teuml zvogeumlluar numrin e
aksidenteve deri meuml 2020 (Rezoluta e Asambleseuml seuml Peumlrgjithshme teuml KB-seuml ARES64255 mars 2010) 7 Neuml krahasim me vendet e tjera evropiane Kosova eumlshteuml njeuml ndeumlr vendet e pakta qeuml nuk e ka miratuar ende njeuml
strategji kombeumltare peumlr sigurineuml neuml trafik 8 European Commission (EC) Towards a European Road Safety Area Policy Orientations on Road Safety 2011-
2020 (Brussels 2010) 9 Ibidem 10 Themelimi i keumltij keumlshilli eumlshteuml parapareuml me Ligjin mbi Sigurineuml neuml Komunikacion (2007) ldquoProgrami peumlr
sigurineuml rrugorerdquo eumlshteuml miratuar neuml vitin 2010 me qeumlllim teuml zvogeumllimit teuml trendit negativ teuml siguriseuml rrugore neuml Kosoveuml
11 Drafti i ligjit teuml ri eumlshteuml neuml pocedureuml parlamentare peumlr miratim
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
6
Komunaleuml peumlr Siguri teuml Komunitetit teuml themeluar neuml secileumln komuneuml luajneuml njeuml rol teuml veccedilanteuml
neuml aspektin e siguriseuml publike12
22 Policia e Kosoveumls organizimi dhe peumlrgjegjeumlsiteuml
PK-ja eumlshteuml autoriteti kompetent peumlrgjegjeumls peumlr zbatimin e politikave teuml siguriseuml kombeumltare
ku peumlrfshihet edhe trafiku rrugor Roli i policiseuml - neuml fusheumln e siguriseuml neuml trafik - eumlshteuml mjaft
specifik dhe aplikohet peumlrmes aktiviteteve teuml ndryshme Peumlrgjegjeumlsiteuml kryesore janeuml zbatimi i
ligjeve teuml trafikut reagimet ndaj aksidenteve dhe ngritja e nivelit teuml ndeumlrgjegjeumlsimit peumlrmes
qasjes proaktive Policia e trafikut sheumlrben si njeuml pengeseuml peumlr ngaseumlsit teuml cileumlt nuk i
respektojneuml rregullat e trafikut dhe nuk u binden atyre13
PK-ja ka aprovuar njeuml ldquoPlan Strategjik Zhvillimor 2011-2015rdquo14 ku njeuml nga objektivat
strategjike eumlshteuml ngritja e nivelit teuml siguriseuml publike dhe besimit teuml qytetareumlve (trafikut
rrugor)
PK-ja eumlshteuml e organizuar neuml nivel qendror dhe lokal15 Drejtoria e Peumlrgjithshme e PK-seuml
(kryesuar nga Drejtori i Peumlrgjithsheumlm) eumlshteuml peumlrgjegjeumlse neuml nivel vendi Neuml nivelin rajonal
janeuml shtateuml njeumlsi rajonale - Drejtori Rajonale (DR) - peumlrgjegjeumlse peumlr sigurineuml publike Stacionet
e policiseuml janeuml peumlrgjegjeumlse peumlr policineuml lokale neuml secileumln komuneuml16
Policia e trafikut eumlshteuml e organizuar neuml keumlteuml meumlnyreuml neuml nivelin qendror Divizioni i
Komunikacionit Rrugor (DKRr) eumlshteuml peumlrgjegjeumls peumlr menaxhim strategjik udheumlzime urdhra
dhe plane operative peumlr njeumlsiteuml operative (njeumlsiteuml e policiseuml seuml trafikut) Neuml nivel operativ
DKRr eumlshteuml peumlrgjegjeumls peumlr kontrollimin e autostradeumls peumlrmes Njeumlsiseuml peumlr Kontrollin e
Autostradeumls (NjKA) DKRr ka zhvilluar planet e veprimit qeuml kaneuml peumlr qeumlllim adresimin e
sfidave teuml cilat pengojneuml sigurineuml e qeumlndrueshme teuml trafikut rrugor17
Njeumlsiteuml peumlrkateumlse operative janeuml pjeseuml e DR-ve si dhe i raportojneuml DR-ve dhe DKRr-seuml NjKA
raporton drejtpeumlrdrejt tek DKRr
12 Detyrat dhe peumlrgjegjeumlsiteuml e keumltij Keumlshilli janeuml teuml peumlrcaktuara me UA nr 272012 MPB ndash 032012 dhe kaneuml teuml
beumljneuml meuml shumeuml me siguri teuml peumlrgjithshme duke mos u potencuar neuml meumlnyreuml teuml veccedilanteuml sigurineuml neuml trafik Aneumltareuml teuml keumltyre keumlshillave janeuml edhe komandanteumlt e stacioneve policore teuml komunave peumlrkateumlse
13 European Transport Safety Council (ETSC) Policing Enforcement Strategies to Reduce Traffic Casualties in Europe (Brussels 1999) fq 11
14 Bazuar neuml keumlteuml dokument PK-ja ka parapareuml ndeumlrmarrjen e keumltyre masave siccedil janeuml prezenceuml meuml teuml madhe policore peumlrmes patrullimeve meuml teuml shpeshta neuml ldquopika teuml zezardquo kontakte teuml drejtpeumlrdrejta dhe keumlshillimit me qytetareuml organizim teuml aktiviteteve proaktive me qeumlllim teuml edukimit teuml qytetareumlve shtimi i numrit teuml kontrolleve dhe veprimeve tjera policore neuml trafik
15 Shih ldquoShtojceumln Irdquo ndash struktura organizative e PK-seuml 16 Ligji peumlr Policineuml 04L-076 aprovuar meuml 2012 e definon Policineuml e Kosoveumls si sheumlrbim publik qeuml funksionon
brenda MPB-seuml 17 DKRr ka neumlnshkruar njeuml memorandum bashkeumlpunimi me Policineuml e Republikeumls seuml Shqipeumlriseuml peumlr patrullimet e
peumlrbashkeumlta teuml policiseuml seuml trafikut me qeumlllim teuml rritjes seuml siguriseuml neuml trafikun rrugor gjateuml sezonit teuml vereumls
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
7
Detyrat e njeumlsive patrulluese janeuml teuml peumlrcaktuara neuml ldquoUdheumlzuesin peumlr meumlnyreumln e kryerjes seuml
detyrave neuml mbikeumlqyrjen dhe rregullimin e trafikut rrugorrdquo Peumlrveccedil keumltyre dokumenteve PK
ka miratuar gjithashtu ldquoManualin peumlr Parime dhe Procedura Standarde Operativepeumlrshkrime
teuml puneumlsrdquo si dhe udheumlzime peumlr operacione
23 Roli i policiseuml seuml trafikut
Qeumlllimi i policiseuml seuml trafikut eumlshteuml teuml sigurojeuml leumlvizjen e sigurt neuml rrugeuml teuml parandalojeuml
shkeljet neuml trafik dhe teuml marreuml masat e duhura kundeumlr shkeleumlsve Patrullimi ka njeuml rol
mbikeumlqyreumls parandalues dhe krijon njeuml ambient meuml teuml sigurt peumlr teuml gjitheuml aktereumlt neuml trafik
Policia e trafikut analizon planifikon dhe harton strategji peumlr nivel teuml qeumlndruesheumlm teuml
siguriseuml neuml trafik Njeumlsiteuml e policiseuml seuml trafikut janeuml njeumlsi peumlrgjegjeumlse peumlr
Planifikimin e patrullimeve - faza e planifikimit teuml aktiviteteve operative bazohet neuml
analizat e shkaqeve qeuml qeumlndrojneuml pas aksidenteve teuml trafikut (faktoreumlt e rrezikut)
Patrullimet - kryhet neuml meumlnyra teuml ndryshme neuml koheuml teuml ndryshme dhe me mjete teuml
ndryshme Pikat kontrolluese ku kryhen patrullimet peumlrcaktohen neuml bazeuml teuml
analizave teuml rrezikut teuml larteumlpeumlrmendur dhe
Hetimet e aksidenteve - peumlrfshijneuml hetimin e ploteuml teuml tyre dhe kaneuml peumlr qeumlllim rritjen
e siguriseuml neuml trafikun rrugor Hartohen raporte peumlrfshireuml analizat mbi faktoreumlt qeuml i
shkaktojneuml aksidentet18
Mbikeumlqyrja e fluksit teuml trafikut beumlhet peumlrmes praniseuml seuml policiseuml seuml trafikut neuml rrugeuml dhe
mund teuml beumlhet edhe me ndihmeumln e pajisjeve teknike monitoruese ndash kamerave teuml
shpejteumlsiseuml19 etj
24 Organizatat e tjera teuml angazhuara
Neuml adresimin e siguriseuml seuml trafikut rrugor janeuml teuml peumlrfshireuml disa aktereuml
Qeveria eumlshteuml peumlrgjegjeumlse peumlr krijimin e politikave teuml siguriseuml peumlr qytetareuml peumlrfshireuml edhe
trafikun Neumln kornizeumln e aplikueshme ligjore Qeveria Ministria e Puneumlve teuml Brendshme
(MPB) dhe Ministria e Infrastruktureumls (MI) ndajneuml peumlrgjegjeumlsineuml kryesore peumlr vendosjen e
18 Njeumlsiteuml e Policiseuml seuml Trafikut kryejneuml hetime peumlr aksidentet e trafikut qeuml rezultojneuml me fatalitet leumlndime teuml
reumlnda dhe aksidentet me deumlme teuml shumta Neuml aneumln tjeteumlr stacionet policore i hetojneuml aksidentet me deumlme meuml teuml vogla
19 lsquorsquoKamera teuml shpejteumlsiseumlrsquorsquo eumlshteuml emri i zakonsheumlm peumlr kamerat e siguriseuml qeuml peumlrdoren nga forcat e policiseuml Ekzistojneuml kateumlr lloje kryesore kamera fikse teuml cilat janeuml mjete pa pilot dhe fotografojneuml neuml njeuml rrugeuml ku ka pasur aksidente kamera teuml shpejteumlsineuml mbi distanceumln teuml cilat janeuml pa pilot por operojneuml neuml ccedilifte dhe zbulojneuml shpejteumlsineuml e arritur ndeumlrmjet automjeteve dhe peumlrdoren neuml meumlnyreuml tipike neuml rrugeuml meuml teuml gjata me dendeumlsi teuml larteuml peumlrplasjeje kamera leumlvizeumlse peumlr shpejteumlsineuml qeuml peumlrdoren nga policeumlt dhe vendosen neuml aneumlt e rrugeumlve dhe kamera neuml driteuml teuml kuqe qeuml peumlrdoren neuml kryqeumlzimet ku ka semaforeuml Gjithashtu sipas praktikave ndeumlrkombeumltare vendosja e kamerave false neuml vende teuml ndryshme eumlshteuml njeuml meumlnyreuml peumlr teuml rritur efektivitetin
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
8
politikave hartimin dhe zbatimin e ligjeve qeuml lidhen me sigurineuml neuml trafikun rrugor MI ka
disa detyra si
programe peumlr trajnimin e ngaseumlsve dhe vlereumlsimin e tyre
kushtet e kontrollimit teknik teuml automjeteve dhe
ndeumlrtimin dhe mireumlmbajtjen e rrugeumlve
Peumlrveccedil keumlsaj seuml bashku me PK-neuml MI-ja mbikeumlqyreuml administron dhe zbaton kornizeumln
ligjore peumlr sigurineuml publike neuml rrugeuml
Komunat janeuml peumlrgjegjeumlse peumlr ndeumlrtimin dhe mireumlmbajtjen e rrugeumlve publike lokale
Gjykatat janeuml peumlrgjegjeumlse peumlr trajtimin e veprave peumlr shkelje teuml rregullave teuml trafikut
Organet e drejteumlsiseuml peumlrmes puneumls seuml tyre kontribuojneuml neuml meumlnyreuml efektive si mekanizeumlm
mbrojteumls neuml ndeumlrgjegjeumlsimin e publikut Neumlpeumlrmjet vendimeve meritore ato veccedilaneumlrisht
ndikojneuml neuml shtypjen e fenomeneve teuml rrezikshme neuml trafik duke ndikuar keumlshtu
drejtpeumlrdrejt neuml peumlrmireumlsimin e sjelljes seuml pjeseumlmarreumlsve
Institucionet sheumlndeteumlsore kontribuojneuml neuml kujdesin sheumlndeteumlsor dhe trajtimin e qytetareumlve-
ngaseumlsve Sheumlrbimet emergjente me koheuml dhe efektive ndash me aneuml teuml trajtimit teuml duhur teuml
leumlnduarve neuml aksidente - zvogeumllojneuml pasojat e tyre Meuml tej keumlto institucione kontribuojneuml
edhe neuml edukimin e ngaseumlsve peumlr procedurat e ndihmeumls seuml pareuml dhe transportimin e duhur
teuml aksidentuarve
Institucionet e arsimit e promovojneuml edukimin efektiv teuml siguriseuml rrugore neuml shkolla
Gjithashtu mediet mund teuml rrisin ndeumlrgjegjeumlsimin e komunitetit dhe teuml kuptuarit e faktoreumlve
dhe kostove teuml aksidenteve rrugore Kompaniteuml e sigurimeve kaneuml njeuml rol teuml veccedilanteuml neuml keumlteuml
drejtim Aplikimi i koncepteve teuml sigurimit duke shpeumlrblyer ngaseumlsit qeuml nuk shkaktojneuml
aksidente i motivon ata teuml peumlrmireumlsojneuml sjelljet e tyre neuml trafik dhe si rrjedhojeuml e keumlsaj edhe
keumlto kompani ndikojneuml neuml sigurineuml rrugore
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
9
3 A ka policia e trafikut qasje neuml informata teuml
besueshme teuml peumlrditeumlsuara dhe relevante si dhe a
peumlrdoren ato neuml meumlnyreuml efektive
31 Ccedilfareuml informatash i duhen policiseuml seuml trafikut
Veprimet peumlr teuml zvogeumlluar problemet e siguriseuml neuml trafikun rrugor duhet teuml jeneuml teuml bazuara
neuml informata relevante Informatat e tilla mund teuml merren me ndihmeumln e njeuml sistemi
informativ teuml siguriseuml neuml rrugeuml20 Shumeuml vende evropiane kaneuml baza teuml ndryshme teuml teuml
dheumlnave por neuml peumlrgjitheumlsi ato janeuml neuml proneumlsi teuml agjencive kombeumltare peumlr siguri neuml rrugeuml
dhe institucionet e ndryshme ofrojneuml informata peumlr agjenciteuml e tilla21
Aktivitetet efektive teuml policiseuml seuml trafikut keumlrkojneuml informata rreth22
Faktoreumlve qeuml ndeumlrlidhen me aksidente teuml tilla si23
ngaseumlsit dhe sjelljet e tyre
llojet e automjeteve teuml peumlrfshira dhe gjendja e tyre
gjendja e rrugeumlve dhe moti
intensiteti i trafikut dhe
ku dhe kur kaneuml ndodhur aksidentet
teuml ashtuquajturave ldquopika teuml zezardquo24
ngjarjeve - kur dhe ku mund teuml rriten rreziqet peumlr aksidente
pasojave teuml aksidenteve
aktiviteteve teuml kryera nga policia e trafikut dhe ndeumlshkimet e aplikuara dhe
reagimeve peumlr rezultatet e qasjeve dhe aktiviteteve teuml ndryshme
Policia e trafikut eumlshteuml peumlrgjegjeumlse peumlr mbledhjen e teuml dheumlnave teuml nevojshme teuml cilat kryesisht
vet i prodhojneuml Autoritetet tjera ose organizatat mund teuml keneuml njohuri teuml cilat policia e
20 OECD Safety on Roads (Paris 2002) fq 10 21 Neuml Kosoveuml roli i agjenciseuml seuml tilleuml ushtrohet nga Keumlshilli peumlr Sigurineuml neuml Komunikacionin Rrugor Keumlshilli
kryesisht mbledh teuml dheumlna nga Policia e Kosoveumls 22 Kjo pjeseuml bazohet neuml literatura teuml ndryshme rreth praktikave teuml mira teuml kontrollit teuml trafikut dhe dokumente ndash
politika nga organizata teuml ndryshme ndeumlrkombeumltare 23 WHO Data Systems A Road Safety Manual for Decision-Makers and Practioners (Geneva 2010) 24 Neuml menaxhimin e siguriseuml rrugore ldquopikat e zezardquo (angblackspot) janeuml vendet ku historikisht janeuml koncentruar
aksidentet e trafikut Kjo mund teuml ndodh peumlr arsye teuml ndryshme teuml tilla si ktheseuml e ashpeumlr apo keumlnd neuml njeuml rrugeuml teuml drejteuml kryqeumlzim i fshehur neuml njeuml rrugeuml teuml shpejteuml shenja teuml dobeumlta ose teuml fshehura paralajmeumlruese neuml udheumlkryq etj
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
10
trafikut nuk i ka peumlr shembull ngjarjet ose gjendja qeuml mund teuml rriseuml rrezikun peumlr aksidentet
e trafikut Peumlr keumlteuml arsye marreumldheumlnia e ngushteuml e puneumls midis policiseuml seuml trafikut dhe
autoriteteve teuml tjera eumlshteuml thelbeumlsore
Eumlshteuml po keumlshtu e reumlndeumlsishme qeuml teuml dheumlnat teuml strukturohen dhe analizohen siccedil duhet qeuml
aktualisht teuml peumlrdoren peumlr planifikime operative dhe detyra teuml peumlrditshme Kjo do trsquoi
mundeumlsonte policiseuml seuml trafikut teuml zgjedh mjetet e duhura - neuml koheumln e duhur dhe neuml vendin
e duhur Kjo gjithashtu e beumln meuml teuml lehteuml fokusimin meuml teuml mireuml neuml sjelljet e ngaseumlsve kushtet
rrugore gjendjen dhe llojin e automjeteve (kamioneuml autobuseuml ose vetura) etj Peumlr njeuml efekt
maksimal teuml siguriseuml eumlshteuml e reumlndeumlsishme qeuml policia e trafikut teuml fokusohet neuml faktoreuml teuml cileumlt
kaneuml ndikim teuml drejtpeumlrdrejteuml neuml sigurineuml rrugore dhe ateuml neuml vende dhe koheuml teuml duhur ku
aksidentet kaneuml gjasa teuml ndodhin
32 A ka policia e trafikut qasje neuml informatat e duhura
Shumica e informatave teuml nevojshme peumlr qeumlllime teuml planifikimit peumlr policineuml e trafikut janeuml
neuml dispozicion25 Policia e trafikut ka qasje neuml dy baza teuml teuml dheumlnave SIPK teuml dheumlnat rreth
veprave penale dhe MAAP teuml dheumlnat peumlr aksidentet statistikat dhe analizat Teuml dheumlnat neuml
keumlto baza peumlrcillen neuml baza ditore javore dhe mujore Disa teuml dheumlna sigurohen peumlrmes
takimeve dhe shkeumlmbimit me autoritetet tjera - institucionet rrugore sheumlndeteumlsore dhe
gjykatat neuml lidhje me kundeumlrvajteumlsit dhe ndeumlshkimet Teuml dheumlnat rreth aksidenteve dhe
pasojave teuml tyre janeuml teuml plota
Policia e trafikut eumlshteuml mjaft mireuml e informuar rreth ngjarjeve dhe gjendjes se ku dhe kur
mund teuml rriten rreziqet peumlr aksidente Bashkeumlpunimi me autoritetet tjera qendrore dhe lokale
dhe me shoqeumlrineuml civile ofron teuml dheumlna peumlr intensitetin e trafikut gjendjen neuml rrugeuml etj26
Mund teuml keumlrkohet nga policia e trafikut teuml sigurojeuml ndihmeuml peumlr autoritetet tjera bie fjala teuml
jeteuml e pranishme afeumlr shkollave teuml ndihmojeuml organet e inspektimit teuml ngriteuml ndeumlrgjegjeumlsimin
neuml parandalimin e rrezikut neuml trafik etj27
Neuml tabeleumln e meumlposhtme eumlshteuml peumlrmbledhur qasshmeumlria e njeumlsive policore teuml trafikut neuml
informata teuml nevojshme teuml llojeve teuml ndryshme Qasjen e kemi klasifikuar neuml kateumlr kategori28
25 Sipas praktikave ndeumlrkombeumltare burimi meuml i zakonsheumlm peumlr teuml dheumlnat rreth aksidenteve janeuml teuml dheumlnat e
policiseuml Megjithateuml shumeuml aksidente nuk raportohen neuml polici - me ose pa deumlmtime teuml vogla apo pa leumlndime 26 Raportet vjetore teuml PK-seuml peumlr vitet 2012 dhe 2013 27 Examinimi i raporteve teuml ndryshme planeve ditore teuml policiseuml seuml trafikut etj 28 Peumlr meuml shumeuml shpjegime shih ldquoShtojceumln IIrdquo
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
11
Tabela 1 Qasshmeumlria e policiseuml seuml trafikut neuml informata teuml nevojshme peumlr planifikimin
operativ
ploteumlsisht kryesisht pjeseumlrisht shumeuml pak
Informata peumlr faktoreumlt qeuml ndeumlrlidhen me aksidentet x
Informatat peumlr pasojat e aksidenteve x
Informata mbi ngjarjet kushtet kur ku rreziqet mund teuml rriten peumlr aksidente
x
Informata rreth aktiviteteve teuml kryera nga policia e trafikut dhe ndeumlshkimet e aplikuara
x
Reagimet ndaj rezultateve teuml qasjeve teuml ndryshme dhe aktiviteteve
x
Siccedil shihet meuml sipeumlr ekzistojneuml fusha ku informatat e nevojshme nuk janeuml ploteumlsisht teuml
qasshme - kur eumlshteuml e nevojshme Ka ende fusha qeuml duhet teuml zhvillohen para se policia e
trafikut teuml mund teuml pranojeuml informata neuml koheuml peumlr ngjarjet dhe kushtet kur dhe ku mund teuml
rriten rreziqet peumlr aksidente Informatat ldquoonlinerdquo ose neuml koheuml reale nga autoritetet e rrugeumlve
dhe peumlrpjekjet shteseuml peumlr teuml ngritur rrjete me aktereuml teuml ndrysheumlm janeuml shembuj teuml
aktiviteteve qeuml mund teuml shtojneuml vlereuml
Raportimi i performanceumls neuml disa aspekte nuk eumlshteuml i zhvilluar edhe aq mireuml Nga sistemi
aktual i informatave eumlshteuml veumlshtireuml teuml kuptohet secila peumlrpjekje qeuml do teuml sigurojeuml bazeuml solide
peumlr zhvillimin e raportimit
Kapacitetet meuml pak teuml zhvilluara janeuml ato peumlr vlereumlsimin e efektivitetit teuml qasjeve dhe
aktiviteteve teuml ndryshme Disa peumlrpjekje janeuml iniciuar peumlr shembull neuml hartimin e raporteve
peumlr aktivitetet e kryera por jo neuml matjen e veprimeve teuml ndeumlrmarra neuml meumlnyreuml qeuml teuml
parandalohen aksidentet
33 A eumlshteuml policia e trafikut duke i peumlrdorur informatat neuml
meumlnyreuml efektive
Cileumlsia e interpretimit teuml teuml dheumlnave eumlshteuml vendimtare neuml peumlrcaktimin e aktiviteteve teuml
duhura teuml policiseuml seuml trafikut Njeuml shembull disa nga faktoreumlt e aksidenteve teuml ofruara neumlpeumlr
dosje ndash siccedil janeuml kushtet klimatike dhe gjendjet e rrugeumlve ndash mund teuml shpjegojneuml ndonjeuml
aksident por neuml realitet ngasja e pakujdesshme ose shpejteumlsia mund teuml jeneuml shkaku i veumlrteteuml
Me fjaleuml teuml tjera policia e trafikut ka nevojeuml peumlr informata rreth kushteve klimatike dhe
gjendjes neuml rrugeuml qeuml teuml planifikojeuml aktivitetet e saj mireumlpo kontrollet aktuale ndash me qeneuml
efektive ndash duhet teuml fokusohen neuml aspekte tjera si shpejteumlsia dhe sjelljet e ngaseumlsve Njeuml ccedileumlshtje
tjeteumlr qeuml mund teuml ngritet neuml keumlteuml kontekst eumlshteuml nevoja peumlr informata Edhe neumlse keumlto
informata janeuml ligjeumlrisht dhe teknikisht korrekte ato mund teuml diskutohen nga njeuml
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
12
perspektiveuml e kontrollit teuml trafikut neumlse janeuml mbivendosur ose tepeumlr teuml detajuara peumlr trsquou
peumlrshtatur nevojave praktike teuml policiseuml trafikut29
Shfryteumlzimi efektiv i informatave keumlrkon qeuml ato teuml
konsiderohen relevante dhe teuml dobishme nga ana e peumlrdoruesit
doreumlzohen neuml koheumln e duhur peumlr njeumlsiteuml e duhura
interpretohen neuml meumlnyreuml korrekte nga ana e peumlrdoruesit
peumlrdoren peumlr analiza dhe vlereumlsim neuml nivele teuml ndryshme
kaneuml ndikim neuml puneumln e peumlrditshme neuml terren dhe
peumlrdoren peumlr teuml meumlsuar dhe vepruar peumlr ndryshim dhe peumlrmireumlsim
Informatat peumlr planifikimin e aktiviteteve nuk janeuml peumlrdorur sistematikisht nga policia e
trafikut neuml meumlnyreuml efektive peumlr teuml maksimizuar efektivitetin e puneumls neuml aktivitetet e
peumlrditshme Peumlrveccedil keumlsaj ato janeuml peumlrdorur rralleuml peumlr vendimet rreth meumlnyreumls se si duhet
peumlrmireumlsuar aktivitetet e policiseuml seuml trafikut teuml cilat janeuml - peumlrgjitheumlsisht - duke peumlrseumlritur teuml
njeumljteumln strategji teuml zbatimit Detyrat e adresuara neuml fleteumlt-patrulluese nuk ishin shpesh neuml
peumlrputhje me planet operative30
Analizat e shkaqeve qeuml qeumlndrojneuml pas aksidenteve interpretohen nga njeumlsiteuml e policiseuml seuml
trafikut dhe peumlrcillen te DKRr neuml baza teuml rregullta Analizat shteseuml teuml prodhuara nga DKRr
peumlrdoren pjeseumlrisht neuml peumlrputhje me faktoreumlt e identifikuar teuml rrezikut31
Tabela 2 Peumlrdorimi i informatave teuml nevojshme nga policia e trafikut peumlr planifikim
operativ
Peumlrdorimi i informatave Gjithhereuml Shpesh Ndonjeumlhereuml Rralleuml
Teuml interpretuara analizuara dhe kombinuara me teuml dheumlna tjera
x
Teuml doreumlzuara me koheuml te njeumlsia e duhur x
Teuml peumlrdorura peumlr planifikim operativ dhe puneuml teuml peumlrditshme
x
Teuml peumlrdorura peumlr teuml meumlsuar dhe peumlr vendime peumlr peumlrmireumlsim
x
29 Ekzaminimi i klasifikimeve teuml DKRr peumlr shkaqet e aksidenteve neuml trafik ldquoStatistika dhe analiza e aksidenteve
neuml trafikrdquo peumlr vitet 2012 dhe 2013 30 Ekzaminim i aktiviteteve teuml bazuara neuml plane operative 31 Ekzaminimi i klasifikimeve teuml DKRr peumlr shkaqet e aksidenteve teuml trafikut ldquoStatistika dhe analiza e aksidenteve
neuml trafikrdquopeumlr vitet 2012 dhe 2013
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
13
Raportet vjetore teuml DKRr-seuml i peumlrshkruajneuml faktoreumlt e aksidenteve rrugore neuml krahasim me
vitet e meumlparshme Rezultatet e informatave peumlr faktoreumlt qeuml ndeumlrlidhen me aksidentet
trajtohen siccedil duhet veteumlm kur policia e trafikut zbaton masat neuml planet operative ose urdhrat
nga DKRr Neuml planifikimin operativ policia e trafikut ka peumlrdorur informatat rreth
shpeshteumlsiseuml dhe shkaqeve teuml aksidenteve Aktivitetet janeuml teuml ndryshme dhe varen thjesht
nga vendndodhja gjeografike dhe intensiteti i trafikut por kryesisht janeuml orientuar neuml
monitorimin e shpejteumlsiseuml32 Peumlrveccedil keumlsaj njeumlsiteuml e trafikut (duke peumlrjashtuar NjKA-neuml) nuk i
drejtojneuml gjithnjeuml aktivitetet me sheumlnjesteumlr edhe neuml rrugeumlt tjera jo-rajonale
Detyrat rutineuml nuk adresojneuml detyra teuml veccedilanta vis-agrave-vis treguesve teuml identifikuar neuml analizeumln
e aksidenteve Sipas krahasimit teuml teuml dheumlnave patrullimet e vlereumlsuara rutineuml teuml policiseuml seuml
trafikut kryesisht kaneuml sheumlnjestruar faktorin shpejteumlsi Kjo neumlnkupton se informatat nuk janeuml
peumlrdorur ploteumlsisht peumlr detyrat e peumlrditshme Shumica e patrullimeve kryesisht kryhen pa
ndonjeuml objektiv tjeteumlr shteseuml Aktivitetet aktuale teuml peumlrditshme ndash peumlr teuml qeneuml efektive - do teuml
duhet teuml fokusohen neuml aspekte teuml tjera teuml ndryshme siccedil eumlshteuml sjellja e ngaseumlsve (mbajtja e
distanceumls ngasja e pakujdesshme etj)
Informatat peumlrdoren rralleuml peumlr teuml identifikuar peumlrmireumlsimet e mundshme teuml veprimeve
parandaluese33 Shumica deumlrrmuese e aktiviteteve teuml kryera nuk janeuml teuml peumlrmbledhura neuml
raporte post-operative peumlr teuml matur progresin drejt objektivave teuml vendosura Peumlr meuml tepeumlr
peumlrzierja e prioriteteve neuml patrullime nuk ishte gjithnjeuml e bazuar neuml informatat e
disponueshme34
32 Shembuj teuml tjereuml teuml intensifikimit teuml patrullimeve peumlrfshijneuml ndalesat peumlr automjete sipas planeve operative
ngjarjet sportive dhe klubet e nateumls etj Automjetet inspektohen neuml baza vjetore derisa veteumlm hereumlpashere adresohen me plane teuml peumlrbashkeumlta operative Policia e trafikut - MI
33 Ekzaminimi i raporteve teuml njeumlsive teuml policiseuml seuml trafikut peumlr vitet 2012 dhe 2013 34 Vlen teuml peumlrmendet se bazuar neuml informatat peumlr aksidente DKRr ka keumlrkuar nga NjRKRr-PR qeuml teuml shtohet
numri i kontrolleve neuml disa rrugeuml siccedil ishte rasti neuml rrugeumln Prishtineuml-Podujeveuml-Merdareuml Si rezultat i angazhimeve shteseuml numri i aksidenteve neuml keumlteuml aks rrugor eumlshteuml zvogeumlluar duksheumlm neuml periudheumln janar-maj 2014 neuml krahasim me vitin 2013
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
14
4 A i kryen policia e trafikut sheumlrbimet neuml meumlnyreuml
efektive
41 Si teuml matet efektiviteti i policiseuml seuml trafikut
Qeumlllimi i peumlrgjithsheumlm peumlr policineuml e trafikut seuml bashku me autoritetet e tjera peumlrgjegjeumlse siccedil
kemi peumlrmendur eumlshteuml teuml minimizohen aksidentet e trafikut dhe teuml ndihmohet peumlr njeuml mjedis
teuml sigurt teuml trafikut Shtrohet pyetja se si duhet teuml veprojeuml policia e trafikut peumlr teuml
peumlrmbushur neuml meumlnyreumln meuml teuml mireuml teuml mundshme keumlto objektiva Peumlrveccedil keumlsaj a eumlshteuml fare
e mundur teuml maten rezultatet e policiseuml seuml trafikut peumlr shkak teuml faktoreumlve teuml tjereuml qeuml ndikojneuml
neuml veumlllimin dhe karakterin e ldquoaksidenteverdquo
Zvogeumllimi i aksidenteve teuml reumlnda teuml trafikut eumlshteuml njeuml lloj mateumlsi qeuml tregon peumlr rezultatin e
peumlrgjithsheumlm se neuml ccedilrsquomeumlnyreuml operojneuml autoritetet peumlrgjegjeumlse rrugore ose teuml policiseuml seuml
trafikut Megjithateuml eumlshteuml matje shumeuml e peumlrgjithshme qeuml varet nga shumeuml faktoreuml siccedil janeuml
rrugeumlt dhe moti sjelljet e ngaseumlsve numri i automjeteve dhe gjendja e tyre angazhimi i
autoriteteve tjera rregullimi aktual kushtet financiare etj
Ekzistojneuml edhe matje teuml tjera teuml zakonshme Mund teuml studiohen neumlse mjetet e teuml duhura janeuml
neuml dispozicion dhe neumlse ato janeuml peumlrdorur neuml meumlnyreuml efektive peumlr shembull a janeuml peumlrdorur
kamerat e shpejteumlsiseuml dhe radareumlt aty ku do teuml shtonin meuml shumeuml vlereuml (rreziku i larteuml peumlr
aksidentet e trafikut peumlr shkak teuml shpejteumlsiseuml seuml automjetit) a beumlhen teste alkooli ku do teuml
shtonin meuml shumeuml vlereuml etj Gjithashtu mund teuml shqyrtohen neumlse njeumlsiteuml e kontrollit neuml koheuml
teuml duhur sigurojneuml autoritetet peumlrgjegjeumlse rrugore me propozime peumlr ndryshimin e
kufizimeve teuml shpejteumlsiseuml veumlnien e shenjave paralajmeumlruese riparimin e rrugeumlve largimin e
pengesave neuml rrugeuml etj
Mund edhe teuml matet meumlnyra se si shpeumlrndahen burimet neuml koheuml dhe neuml hapeumlsireuml Idealisht
mjetet e duhura duhet peumlrdorur peumlr teuml kontrolluar gjeumlrat e duhura neuml koheumln e duhur dhe
vendin e duhur Aktivitetet e patrullimit neuml koheuml dhe hapeumlsireuml duhet teuml ndeumlrlidhen sa meuml
shumeuml qeuml teuml jeteuml e mundur me ateuml se kur dhe ku ndodhin aksidentet e trafikut
Kundrejt propozimeve teuml meumlsipeumlrme mund teuml shtrohet pyetja A eumlshteuml e mundur qeuml policia
e trafikut teuml punojeuml meuml mireuml apo meuml dobeumlt a eumlshteuml policia e trafikut neuml gjendje teuml meumlsojeuml dhe
a janeuml neuml gjendje teuml marrin vendime ccedilfareuml teuml beumljneuml dhe si teuml beumlhet Peumlrgjigja e qarteuml peumlr teuml
gjitha keumlto pyetje eumlshteuml pozitive Eumlshteuml e reumlndeumlsishme teuml theksohet se megjithateuml asnjeuml matje
nuk eumlshteuml e peumlrsosur dhe e ploteuml vetvetiu Ccedileumlshtje kryesore eumlshteuml qeuml teuml peumlrdoren informatat
dhe teuml dheumlnat relevante teuml besueshme dhe qeuml janeuml neuml gjendje trsquoi ofrojneuml policiseuml seuml trafikut
udheumlzime se si teuml punojneuml meuml zgjuar ndash teuml jeneuml meuml efektiv - neuml meumlnyreuml qeuml trsquoi afrohen qeumlllimit
qeuml teuml ndikojneuml neuml numrin e aksidenteve fatale
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
15
42 A i ka policia e trafikut mjetet e duhura qeuml teuml jeteuml efektive
Peumlr shkak se rreziku i aksidenteve peumlrcaktohet nga faktoreuml teuml ndrysheumlm policia e trafikut
duhet teuml peumlrdoreuml mjete teuml llojllojshme peumlr teuml adresuar vendimet ndikuese mbi kufizimet e
shpejteumlsiseuml dhe shenjat paralajmeumlruese dhe meuml drejtpeumlrdrejteuml peumlrmes masave teuml ndryshme
teuml kontrollit teuml trafikut siccedil janeuml kamerat peumlr shpejteumlsi radareumlt testet e alkoolit kontrollet e
automjeteve dhe teuml flukseve teuml trafikut gjendjen e rrugeumlve dhe sjelljet e ngaseumlsve35
Neuml meumlnyreuml qeuml teuml keteuml qasjen direkte neuml meumlnyreuml efektive policia e trafikut duhet teuml
Orientojeuml peumlrpjekjet e tyre neuml
- Vendndodhjet me rrezik teuml larteuml rrugeumlt apo vendet ku aksidentet mund teuml
ndodhin
- Neuml koheumln diteumlt dhe oreumlt me rrezik teuml larteuml kur aksidentet mund teuml jeneuml meuml teuml
shpeshta
- Vendndodhjet me rrezik ad-hoc neuml koheuml teuml caktuar (ngjarje teuml peumlrkohshme)
Fokusojeuml kontrollet neuml faktoreumlt qeuml ndeumlrlidhen me aksidente si
- Sjellja e ngaseumlsve me rrezik teuml larteuml
- Faktoreumlt mekanik teuml rrezikut teuml larteuml te automjetet veccedilaneumlrisht kamioneumlt e
meumldhenj
- Rrugeumlt me rrezik teuml larteuml dhe kushtet e motit
Aplikojeuml ndeumlshkime teuml duhura peumlr ata qeuml keumlrceumlnojneuml sigurineuml neuml trafik peumlrmes
- Paralajmeumlrimeve verbale apo teuml dokumentuara dhe llojeve teuml ndryshme teuml
gjobave etj
Peumlr teuml qeneuml efektive policia e trafikut duhet teuml keteuml punonjeumls kompetent dhe pajisje teuml
duhura automjete teuml pajisura mireuml (teuml shenjeumlzuara dhe teuml pashenjeumlzuara) motoccedilikleta
radareuml dhe teste teuml alkoolit Neuml shumeuml vende policia e trafikut eumlshteuml e pajisur edhe me
helikoptereuml kamera teuml shpejteumlsiseuml teste kundeumlr narkotikeumlve etj36 Peumlrvoja neuml BE dhe vende teuml
tjera tregon se kamerat e shpejteumlsiseuml teuml cilat ofrojneuml deumlshmi fotografike teuml pranueshme peumlr
gjykata janeuml shumeuml kost-efektive37
PK-ja peumlrdoreuml tregues teuml ndrysheumlm neuml meumlnyreuml qeuml teuml ndajeuml burimet e tyre neuml meumlnyreuml efektive
35 Ky seksion bazohet neuml literatura teuml ndryshme peumlr praktika teuml mira teuml kontrollit teuml trafikut si dhe dokumente
dhe politika nga vende teuml ndryshme dhe nga Policia e Kosoveumls 36 Patrullimi me helikopter peumlrdoret neuml veccedilanti neuml rrethana selektive Helikoptereumlt mund teuml peumlrdoren gjithashtu
peumlr kujdesin post-aksidental PK-ja nuk eumlshteuml e pajisur me mjet teuml tilleuml Mungojneuml edhe instrumentet peumlr testimin e praniseuml seuml narkotikeumlve
37 European Transport Safety Council (ETSC) Reducing Traffic Injuries Resulting from Excess and Inappropriate Speed (Brussels 1995) fq 28
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
16
Ne kemi ekzaminuar teuml dheumlnat e ndryshme - neuml lidhje me zyrtareumlt policoreumlpolicineuml e
trafikut
Tabela 3 Teuml dheumlnat peumlr aksidentet automjetet kundrejt burimeve teuml policiseuml
2010 2011 2012 2013 2014
Numri i automjeteve teuml regjistruara 178798 205366 212851 272107 288828
Numri i aksidenteve 18030 18888 19754 19954 16300
Numri i aksidenteve fatale 158 130 116 104 111
Numri i teuml vdekurve 175 157 121 119 127
Numri i personave teuml leumlnduar 7730 8321 8561 9817 9713
Numri i zyrtareumlve policoreuml 7191 7205 7269 7326 7686
Numri i zyrtareumlve policoreuml teuml trafikut 523 514 529 507 506
Duket fare qarteuml se numri i policeumlve teuml trafikut nuk e ka ndjekur trendin e aksidenteve dhe
automjeteve Ne kemi marreuml neuml konsiderateuml edhe burimet peumlr njeumlsiteuml e veccedilanta
Tabela 4 Numri i kilometrave teuml mbuluara nga policia e trafikut burimet neuml njeumlsiteuml
peumlrkateumlse teuml policiseuml seuml trafikut mjetet e kontrollit teuml disponueshme (2014)
Njeumlsia Kilometrat e
mbuluara Zyrtareumlt e
policiseuml Automjetet e shenjeumlzuara
Automjetet civile
Radareuml Testues teuml
alkoolit
NjRKRr-PR 341 108 6 1 5 5
NjRKRr-PE 380 82 13 0 6 3
NJKA 104 33 6 0 10 2
Siccedil shihet shpeumlrndarja e burimeve nuk duket se e peumlrcjelleuml njeuml model teuml qarteuml peumlr teuml tre
njeumlsiteuml Peumlr shkak teuml bazeumls seuml paqarteuml peumlr alokim numri i policeumlve teuml trafikut nuk
korrespondon me kushtet e trafikut respektivisht aksidentet As numri i automjeteve teuml
shenjeumlzuara apo sistemet e radareumlve nuk ndeumlrlidhen me numrin e policeumlve apo aksidentet e
trafikut Numri i radareumlve neuml NjKA mund pjeseumlrisht teuml shpjegohet me faktin se eumlshteuml njeumlsi
patrulluese e autostradeumls (neumlse kjo eumlshteuml shpeumlrndarja optimale e keumlsaj pajisje ateumlhereuml eumlshteuml
njeuml ccedileumlshtje tjeteumlr)
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
17
Eumlshteuml po keumlshtu veumlshtireuml teuml shihet njeuml model i qarteuml i shpeumlrndarjes seuml burimeve ndeumlrmjet dhe
brenda njeumlsive Raporti midis numrit teuml policeumlve teuml trafikut dhe numrit teuml automjeteve
radareumlve apo testuesve teuml alkoolit ndryshon neuml meumlnyreuml teuml konsiderueshme peumlr shembull
NjKA ka meuml shumeuml automjete dhe meuml shumeuml policeuml sesa NjRKRr-PR neuml raport me
aksidentet e trafikut Njeuml shpjegim i mundsheumlm por jo shterues eumlshteuml faktori gjeografik
(qytetet neuml raport me fshatet)
Vlen teuml theksohet se veteumlm njeuml njeumlsi kishte qasje neuml njeuml automjet civil teuml pashenjeumlzuar edhe
pse neumlse automjetet e tilla peumlrdoren siccedil duhet - sipas peumlrvojeumls ndeumlrkombeumltare ndash ateumlhereuml ato
janeuml mjaft efektive neuml identifikimin e ngaseumlsve agresiveuml
Peumlr meuml tepeumlr veteumlm disa automjete teuml policiseuml seuml trafikut janeuml teuml pajisura me radareuml dhe
testues peumlr alkool38 Rrjedhimisht eumlshteuml e pamundur qeuml patrullat teuml kryejneuml teste teuml tilla seuml
paku jo peumlrnjeumlhereuml (neuml teuml njejteumln koheuml) Kjo ka mundeumlsi teuml pengojeuml efektivitetin e kontrolleve
teuml trafikut meqeuml shpejteumlsia dhe ldquongasja neumln ndikimin e alkoolit barnave dhe narkotikeumlverdquo
janeuml gjithashtu shkaktareuml teuml aksidenteve neuml trafik39
Kontrollet e kufizuara teuml alkoolitnarkotikeumlve janeuml njeuml e meteuml e kontrolleve qeuml e reduktojneuml
cileumlsineuml e teuml dheumlnave mbi shkaqet qeuml qeumlndrojneuml pas aksidenteve
Peumlrveccedil informatave teuml dheumlna neuml tabeleumln e meumlsipeumlrme ne kemi gjetur mangeumlsi teuml tjera neuml
pajisje bie fjala automjetet nuk janeuml teuml pajisura me shenjat paralajmeumlruese (si stop policia
ngadaleumlso rrezik neuml rrugeuml etj) Asnjeuml prej njeumlsive nuk kishte qasje neuml motoccedilikleta ndoneumlse
mjetet e tilla zakonisht shihen si mjaft efektive peumlr kontrollin e trafikut Peumlr meuml shumeuml
kamerat e shpejteumlsiseuml qeuml nga shumeuml hulumtues janeuml pareuml si mjet shumeuml efikas peumlr uljen e
rrezikut teuml aksidenteve teuml trafikut (dhe numrin e zyrtareumlve teuml nevojsheumlm peumlr kontrolle) nuk
janeuml peumlrdorur neuml asnjeuml njeumlsi kryesisht peumlr shkak teuml argumenteve se keumlrkojneuml investime
fillestare
Policia e trafikut peumlrdoreuml meumlnyra leumlvizeumlse dhe joleumlvizeumlse (statike) peumlr patrullim Teuml dyja
meumlnyrat i kaneuml epeumlrsiteuml dhe teuml metat e tyre40 Aktivitetet joleumlvizeumlse teuml kontrollit janeuml meumlnyreuml
e duhur neuml raste teuml bazuara neuml rrezik teuml veccedilanteuml (peumlrqendrimi masiv i peumlrpjekjeve teuml
kontrollit teuml trafikut neuml koheuml dhe vend teuml caktuar) ose kryhen neuml vende ose rrugeuml ku
aksidentet historikisht janeuml teuml zakonshme Patrullimet leumlvizeumlse janeuml meumlnyreuml e mireuml peumlr
zbulimin e sjelljeve teuml ccedilrregullta teuml ngaseumlsve qeuml mund teuml ndodhin edhe neuml vende ku
aksidentet janeuml meuml pak teuml zakonshme Shumica e aktiviteteve teuml patrullimit nga keumlto njeumlsi
kryhen peumlrmes patrullimeve joleumlvizeumlse Peumlrjashtime beumljneuml patrullimet e rralla teuml kryera nga
38 Neuml raportin e IPK-seuml peumlr ldquoVlereumlsimin e menaxhimit teuml trafikut rrugor nga PK-jardquo (2014) eumlshteuml theksuar se
shumica e radareumlve janeuml jo-funksionaleuml 39 Sipas OJQ-seuml ldquoLabyrinthrdquo nuk ka numeumlr teuml sakteuml peumlr peumlrdoruesit e narkotikeumlve neuml Kosoveuml Ekzistojneuml
vlereumlsime teuml peumlrafeumlrta teuml peumlrdoruesve qeuml sillen mes 10000 - 15000 individeumlve dhe nga keumlta rreth 4000 ndash 5000 besohet teuml jeneuml peumlrdorues teuml heroineumls
40 Rune Elvik Cost-Benefit Analyses of Police Enforcement (ESCAPE 2001) fq 14
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
18
automjeti me targa civile neuml NjRKRr-PR Peumlrveccedil keumlsaj neuml rrugeumlt e qytetit teuml Prishtineumls eumlshteuml
e zakonshme qeuml patrullimet teuml kryhen dhe neuml keumlmbeuml ose me biccedilikleta Nuk ka qeneuml e
mundur qeuml ZAP-i teuml vlereumlsojeuml performanceumln e tyre por ka mundeumlsi qeuml biccedilikletat ndash sidomos
neuml qytetet e meumldha - teuml jeneuml mjet efektiv neuml disa raste Peumlr meuml shumeuml gjithnjeuml mund teuml themi
se patrullimi neuml keumlmbeuml peumlrmbush funksionet parandaluese neuml kuptim meuml teuml gjereuml (meuml pak teuml
matsheumlm)
43 A peumlrdoren mjetet neuml dispozicion peumlr qeumlllimin e tij
kryesor
Policeumlt e trafikut nganjeumlhereuml duhet trsquoiu ndihmojneuml funksioneve tjera peumlrbrenda forcave teuml
policiseuml ose trsquoiu ndihmojneuml autoriteteve tjera me sheumlrbime teuml ndryshme Kjo natyrisht se ka
pasoja edhe pozitive edhe negative Kjo mund teuml shihet si njeuml meumlnyreuml fleksibile por
njeumlkoheumlsisht mund ta pengojeuml efektivitetin e policiseuml seuml trafikut peumlr kryerjen e detyrave teuml
tyre kryesore41
Teuml tre njeumlsiteuml e trafikut nuk ishin teuml angazhuara neuml meumlnyreuml teuml vazhdueshme neuml veprimtari teuml
tilla mbeumlshteteumlse NjKA ishte neuml gjendje qeuml trsquoi koncentrojeuml ploteumlsisht burimet e veta neuml
detyreumln e vet primare - neuml gjeumlra tjera teuml ngjashme ndash dhe ndoshta ka nevojeuml peumlr meuml pak policeuml
dhe automjete peumlr ta mbajtur keumlteuml nivel teuml kontrollit
Sipas peumlrllogaritjeve tona neuml ccedildo diteuml teuml vitit 2013 neuml NjRKRr-PR mesatarisht rreth peseuml peumlr
qind teuml zyrtareumlve policoreuml nuk ishin neuml dispozicion peumlr kontrollin e trafikut42
Marreuml parasysh gjendjen neuml trafik dhe zhvillimin e aksidenteve na beumln teuml kuptojmeuml se
veumlllimi i puneumls - ose pengesat peumlr teuml qeneuml efektiv - janeuml rritur meuml shumeuml peumlr NjRKRr-PR sesa
peumlr dy njeumlsiteuml e tjera Keumlshtu qeuml duke krahasuar numrin e aksidenteve dhe teuml policeumlve teuml
trafikut neuml Prishtineuml ne kemi veumlrejtur se ndash peumlrkundeumlr ngarkeseumls ndash numri i policeumlve eumlshteuml
zvogeumlluar (nga 147 sa ishin neuml vitin 2012 neuml 103 neuml vitin 2014)43
Peumlr trsquoi peumlrballuar sfidat e tilla duhet ulur ambiciet duhet rritur efikasitetin (teuml punohet meuml
mireuml dhe meuml zgjuar) ose teuml shtohen burime si peumlr shembull peumlrmes rialokimit teuml burimeve
ose duke peumlrdorur kamera Bazuar neuml veumlzhgimet tona ne nuk kemi mundur teuml gjejmeuml
deumlshmi teuml forta peumlr rritjen e efikasitetit apo peumlr burime shteseuml gjateuml periudheumls seuml ekzaminuar
41 Policia e Kosoveumls intervista me menaxhmentin e policiseuml seuml trafikut (prill 2014) ekzaminimi i dokumenteve teuml
ndryshme teuml tjera si komunikime elektronike plane etj 42 Analiza fillestare tregon se ccedildo diteuml rreth peseuml policeuml teuml trafikut kaneuml qeneuml teuml angazhuar neuml mbeumlshtetjen e
institucioneve teuml tjera peumlr ngjarje teuml ndryshme si peumlrcjellje peumlr delegacione protesta teuml ndryshme ngjarje sportive etj Me rastin e tubimeve dhe ngjarjeve teuml ndryshme burimet e angazhuara peumlr patrullimin e trafikut ridrejtohen peumlr teuml siguruar keumlto ngjarje duke braktisur vendet ku patrullimet eumlshteuml dashur teuml kryhen Gjateuml keumltyre ngjarjeve atje kryesisht eumlshteuml fluks i madh i automjeteve dhe ka rreziqe meuml teuml meumldha peumlr aksidente apo probleme tjera teuml trafikut
43 Teuml shihet ldquoShtojca IIIrdquo (tabela 7)
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
19
peumlr NjRKRr-PR Kjo sugjeron se ldquozgjidhjardquo e sfideumls peumlr NjRKRr-PR ka qeneuml qeuml teuml ulen
ambiciet peumlr kontrollin e trafikut44 Dy njeumlsiteuml tjera nuk kaneuml qeneuml teuml detyruara qeuml teuml
peumlrballen me teuml njeumljteumln situateuml45
44 A janeuml kryer kontrollet neuml vendet e duhura
Teuml gjendesh neuml vendin e duhur me rrezik teuml larteuml - peumlr teuml kontrolluar - eumlshteuml vendimtare peumlr
njeuml polici teuml efektshme teuml trafikut46 Ne kemi studiuar trajteumln gjeografike teuml aksidenteve neuml
kuadeumlr teuml tri rajoneve dhe kemi krahasuar ateuml me shpeumlrndarjen e kontrolleve teuml kryera Ne
gjithashtu kemi ekzaminuar edhe shkaqet e aksidenteve
Teuml ashtuquajturat ldquopika teuml zezardquo janeuml vende apo rrugeuml ku aksidentet e trafikut ndodhin
shpesh Neuml harteumln e meumlposhtme janeuml paraqitur keumlto pika neuml njeumlreumln prej tri rajoneve (NjRKRr-
PR)
44 Kjo situateuml vlen veccedilaneumlrisht peumlr rrugeumln drejt pikeumls seuml vendkalimit kufitar neuml Mutivodeuml ku nuk ushtrohen
kontrolle 45 NjRKRr-PE nuk ka ofruar ndonjeuml teuml dheumlneuml peumlr keumlteuml por sipas zyrtareumlve numri eumlshteuml meuml i uleumlt se neuml Prishtineuml
dhe nuk eumlshteuml rritur aq shumeuml 46 Sipas praktikave teuml mira veteumlm prania e policiseuml seuml trafikut neuml vende teuml duhura - edhe pa kontrolluar fare -
eumlshteuml e nevojshme qeuml ngaseumlsit teuml jeneuml teuml kujdessheumlm dhe ka karakter parandalues
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
20
Ccedilfareuml kemi gjetur NjRKRr-PR mban teuml dheumlna teuml tilla qeuml demonstrojneuml se kontrollet e keumlsaj
njeumlsie janeuml teuml orientuara deri neuml njeuml maseuml teuml madhe - por jo ploteumlsisht ndash kundrejt ldquopikave teuml
zezardquo Disa prej keumltyre pikave iu jepet veumlmendja e duhur ndeumlrsa teuml tjerat peumlr arsye teuml
ndryshme neglizhohen ose iu jepet njeuml veumlmendje meuml e uleumlt
NjRKRr-PE nuk peumlrdoreuml orare kohore peumlr ta specifikuar vendin se ku duhet teuml veprojneuml
njeumlsiteuml e patrullimit peumlrderisa i kryejneuml kontrollet Personat qeuml intervistuam nga kjo njeumlsi
kaneuml theksuar se aktivitetet patrulluese kryesisht kryhen neuml bazeuml teuml vlereumlsimit peumlrvojeumls dhe
gjykimit teuml njeumlsive patrulluese
Neuml aneumln tjeteumlr kontrollet neuml NjKA ushtrohen neuml vende teuml ndryshme teuml peumlrcaktuara meuml pareuml
neuml teumlreuml traseneuml
45 A janeuml kryer kontrollet neuml koheumln e duhur
Puna e patrullimeve neuml terren beumlhet neuml tri ndeumlrrime Ndeumlrrimet e patrullave peumlr shkak teuml
mungeseumls seuml automjeteve beumlhen neuml zyra teuml njeumlsive dhe gjateuml asaj periudhe asnjeuml rrugeuml
rajonale dhe magjistrale nuk mbulohet me njeumlsi patrulluese47
Neuml tabeleumln e meumlposhtme eumlshteuml paraqitur numri i peumlrgjithsheumlm i aksidenteve teuml regjistruara
teuml trafikut neuml tri regjionet peumlr vitet 2012 dhe 2013 si dhe koheumln kur ndodhen aksidentet gjateuml
24 oreumlve
Tabela 5 Aksidentet e trafikut sipas rajoneve dhe koheumln kur kaneuml ndodhur
Koha gjateuml diteumls
Prishtineuml Pejeuml NjKA
2012 2013 2012 2013 2012 2013
06-10 1299 1365 358 383 Nuk ka shifra 12
10-14 2439 2635 827 791 32
14-18 2730 3036 870 785 29
18-22 1522 1741 624 399 8
22-02 493 563 201 153 10
02-06 208 256 77 63 8
Total 8691 9596 2957 2574 99
Siccedil shihet meuml larteuml shumica e aksidenteve ndodhin gjateuml diteumls Meuml shumeuml se frac34 e aksidenteve
kaneuml ndodhur midis oreumls 06-22 dhe pothuajse aq shumeuml midis oreumls 12-20
47 Kjo peumlrfshineuml periudheumln kohore nga 1430 ndash 1530 kur ndodhin meuml seuml shumti aksidentet dhe 2230 ndash 2330 0630
ndash 0730
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
21
Duke u bazuar neuml intervista orare teuml puneumls dhe neuml teuml dheumlna tjera teuml regjistruara gjetjet tona
sugjerojneuml se kontrollet kryhen gjateuml diteumls
Kur ne studiuam shifrat meuml holleumlsisht rezultoi se neuml fakt koha e ldquopikutrdquo peumlr aksidente teuml
trafikut korrespondonte me koheumln kur patrullat e policiseuml seuml trafikut kishin filluarpeumlrfunduar
ndeumlrrimet e tyre teuml puneumls dhe rrjedhimisht nuk kaneuml mundur teuml jeneuml neuml vende me rreziqe teuml
larta Peumlrderisa keumlto teuml dheumlna nuk ishin teuml njohura ose teuml pakteumln nuk janeuml ekzaminuar nga
njeumlsiteuml ata nuk kaneuml qeneuml neuml dijeni peumlr pasojat e orareve teuml tyre kohore apo peumlr periudhat e
ndeumlrrimit
Sipas policiseuml seuml trafikut ata peumlrpiqen qeuml teuml jeneuml teuml informuar mireuml peumlr ngjarjet madhore qeuml
kaneuml gjasa teuml shkaktojneuml probleme neuml trafik dhe neuml peumlrputhje me rrethanat i alokojneuml
burimet Ne nuk kemi arsye peumlr teuml mos besuar se kjo eumlshteuml keumlshtu por konfirmimi i keumlsaj
nuk ka qeneuml i mundur teuml beumlhet brenda fusheumlveprimit teuml keumltij auditimi
Po ashtu ne nuk kemi qeneuml neuml gjendje qeuml teuml ekzaminojmeuml se a janeuml peumlrdorur ldquomjetet e
duhurardquo neuml koheumln e duhur Sa peumlr ilustrim neuml shumeuml vende eumlshteuml procedureuml standarde qeuml teuml
kontrollohet se a po respektohen kufizimet e shpejteumlsiseuml afeumlr shkollave dhe ccedilerdheve neuml
koheuml teuml caktuar (kur fillojneuml meumlsimet neuml shkolla pas pushimeve verore) Gjithashtu eumlshteuml e
zakonshme qeuml policia e trafikut teuml peumlrdoreuml teste teuml alkoolit (narkotikeumlve) neuml koheumlt kur gjasat
qeuml drejtuesit e automjeteve teuml jeneuml neumln ndikim teuml keumltyre substancave eumlshteuml e larteuml (diteumlt e
shtuna apo teuml diela pas mesnate neuml afeumlrsi teuml vendeve teuml peumlrshtatshme) Keumlto janeuml shembuj teuml
gjeumlrave teuml cileumlt nuk kemi qeneuml neuml gjendje qeuml trsquoi ekzaminojmeuml peumlr shkak teuml mungeseumls seuml teuml
dheumlnave
46 A janeuml kontrolluar gjeumlrat e duhura
Peumlr teuml qeneuml efektiv duhet teuml kontrollohen gjeumlrat e duhura automjetet ose ngaseumlsit dhe meuml
konkretisht ccedilfareuml lloji teuml sjelljes apo ccedileumlshtje teknike Peumlrvojat ndeumlrkombeumltare japin
udheumlzime peumlrveccedilqeuml edhe kushtet lokale dhe meumlsimet gjithmoneuml duhet teuml merren parasysh
Meqeneumlse kualiteti dhe inspektimi i automjeteve eumlshteuml peumlrmireumlsuar duksheumlm sjellja e
ngaseumlsve eumlshteuml shkaku absolut dominues i aksidenteve teuml trafikut qeuml konfirmohet edhe nga
statistikat e DKRr48 Peumlrjashtime ka te kamioneumlt e meumldhenj Megjithateuml peumlrvoja tregon se
problemet qeuml kaneuml teuml beumljneuml me goma prishjet dhe mbingarkesat nuk janeuml teuml pazakonta etj
Sipas zyrtareumlve teuml DKRr ata i kaneuml ekzaminuar shkaqet e aksidenteve neuml meumlnyreuml qeuml meuml
tepeumlr trsquoi fokusojneuml kontrollet Ata kaneuml gjetur se tejkalimi i shpejteumlsiseuml eumlshteuml shkak i
48 Eumlshteuml e reumlndeumlsishme teuml theksohet se rreziku nga sjelljet e ngaseumlsve mbetet faktor vendimtar i aksidenteve neuml
Kosoveuml Sipas IPK-seuml (Raport inspektimi 05201410) neuml vitin 2012 edhe automjetet e policiseuml ishin peumlrfshireuml neuml 312 aksidente ndeumlrsa 170 prej tyre janeuml shkaktuar nga zyrtareumlt e policiseuml Ndeumlrsa neuml vitin 2013 automjetet e policiseuml ishin peumlrfshireuml neuml 287 aksidente ku neuml 143 raste fajtoreuml ishin policeumlt Shkaku meuml i zakonsheumlm i aksidenteve peumlr teuml dy periudhat eumlshteuml manovrimi i pasigurt i automjeteve nga policia
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
22
zakonsheumlm dhe si pasojeuml e keumlsaj i kaneuml dheumlneuml prioritet teuml larteuml kontrollit teuml shpejteumlsiseuml
Megjithkeumlteuml ka edhe faktoreuml tjereuml qeuml sipas studimeve ndeumlrkombeumltare dhe statistikave teuml
DKRr-seuml janeuml mjaft teuml zakonsheumlm siccedil janeuml ngasja agresive dhe mosmbajtja e distanceumls gjateuml
ngasjes
Peumlr ta matur shpejteumlsineuml patrullat kryesisht vendosen neuml rrugeuml teuml drejta ngaqeuml aty ekziston
rreziku peumlr tejkalim teuml shpejteumlsiseuml Ne kemi gjetur edhe praktika teuml mira neuml kryerjen e
kontrollit teuml shpejteumlsiseuml neuml koheuml teuml duhur neuml vende me rrezik teuml larteuml Keumlto masa ndeumlrmerren
edhe aty ku rreziku i aksidenteve teuml trafikut eumlshteuml mesatar apo i uleumlt (autostrada jashteuml oreumlve
teuml pikut)
Peumlr identifikimin e shkeljeve neuml trafik (tejkalimin e shpejteumlsiseuml) njeumlsiteuml patrulluese
bashkeumlpunojneuml ngushteuml mes tyre qeuml eumlshteuml njeuml praktikeuml tjeteumlr e mireuml
Megjithateuml disa aktivitete teuml kontrollit apo mbikeumlqyrjes - sipas veumlzhgimeve tona ndash janeuml kryer
neuml udheumlkryqe teuml cilat janeuml teuml rregulluara me semaforeuml dhe rrethrrotullime ku aksidentet
shpesh ndodhin49
Foto 1 Zyrtareumlt policoreuml teuml vendosur mbi ureuml neuml autostradeuml duke identifikuar automjetet qeuml
tejkalojneuml kufizimin e shpejteumlsiseuml
49 Neuml qytetin e Prishtineumls i kemi identifikuar dy udheumlkryqe ku kaneuml ndodhur aksidente fatale dhe ku patrullat e
policiseuml rralleumlhereuml janeuml teuml vendosura Vlen teuml peumlrmendet se brenda NjRKRr-PR ekziston njeuml neumln-njeumlsi e veccedilanteuml qeuml eumlshteuml peumlrgjegjeumlse veteumlm peumlr qytetin
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
23
Foto 2 Pika ndaluese e vendosur nga patrulla tjeteumlr policore peumlr trsquoi ndaluar ngaseumlsit e
identifikuar meuml pareuml
Gjateuml intervistave me zyrtareumlt e policiseuml seuml trafikut kuptuam se peumlrveccedil faktorit shpejteumlsi
shumica e patrullave neuml meumlnyreuml rutinore fokusohen neuml ccedileumlshtjet si dritat rripat e siguriseuml
peumlrdorimi i telefonave celulareuml patentat e ngasjes etj peumlrveccedilse teuml peumlrqendrohen meuml shumeuml
neuml faktoreumlt qeuml janeuml teuml lidhur drejtpeumlrdrejt me aksidentet e trafikut sikurse sjelljet e
rrezikshme ngasja agresive ose e pasigurt Kjo neve na tregon se zakonet e krijuara apo
rutina ende luajneuml rol meuml teuml reumlndeumlsisheumlm peumlr policineuml e trafikut gjateuml kryerjeve seuml detyrave teuml
veta Ky nuk eumlshteuml argument kundeumlr peumlr shembull kontrollimit teuml patenteuml-shoferit por ky
eumlshteuml veteumlm njeuml argument kundeumlr asaj qeuml teuml mos beumlhet neuml meumlnyreuml rutinore
Neuml fakt ne nuk kemi gjetur
ndonjeuml fleteuml-patrulluese qeuml teumlreumlsisht peumlrshkruan detyrat qeuml duhet teuml ndeumlrmerren nga
njeumlsiteuml patrulluese e qeuml ndeumlrlidhen me sjelljet e rrezikshme50
ndonjeuml regjisteumlr neuml lidhje me llojet e automjeteve teuml peumlrfshira neuml aksidente Eumlshteuml e
njohur se automjetet sportive dhe taksiste kaneuml prirje teuml jeneuml teuml peumlrfshira neuml aksidente
meuml shumeuml sesa automjetet tjera Si rrjedhojeuml informatat e tilla mund ta ndihmojneuml
policineuml e trafikut qeuml teuml jeteuml meuml shumeuml e fokusuar gjateuml puneumls seuml tyre dhe
se inspektimet teknike janeuml peumlrkushtuar neuml veccedilanti ndaj automjeteve teuml meumldha (si
gomave prishjeve dhe ngarkesave) gjateuml periudhave kur deumlshtimet e tilla mund teuml
50 Fleteuml-patrullimi eumlshteuml njeuml dokument udheumlzues-regjistrues me aneuml teuml cilit njeumlsiteuml patrulluese janeuml teuml pajisura peumlr
teuml kryer kontrolle
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
24
jeneuml fatale (neuml vjeshteumln e vonshme koheumln e dimrit etj)51 Praktikat e mira
ndeumlrkombeumltare keumlshillojneuml qeuml eumlshteuml meuml e reumlndeumlsishme teuml kryhen inspektime teknike
teuml automjeteve teuml meumldha sesa teuml kryhen inspektime teuml automjeteve teuml zakonshme
Ne kemi gjetur se peumlrjashtimi i mjeteve transportuese nga trafiku teuml cilat nuk i kaneuml
ploteumlsuar kriteret teknike eumlshteuml shumeuml i rralleuml Patrullimet qeuml rezultojneuml me identifikimin e
keumltyre kritereve kryesisht janeuml teuml fokusuara veteumlm neuml veprimet e peumlrbashkeumlta me zyrtareumlt e
MI-seuml Si pasojeuml policia e trafikut heziton52 qeuml teuml deumlrgojeuml jo veteumlm automjetet komerciale (teuml
meumldha) neuml kontrolle teuml veccedilanta teknike pa pranineuml e zyrtareumlve teuml MI-seuml dhe veteumlm
hereumlpashere eumlshteuml fokusuar neuml ekzaminimin e kushteve teknike teuml automjeteve (komerciale)
mbingarkimin e mjeteve transportuese etj
47 A peumlrdoren ndeumlshkimet siccedil duhet
Qeumlllimi i shumiceumls seuml funksioneve teuml kontrollit mund teuml peumlrshkruhet si parandalim dhe
identifikim teuml kundeumlrvajtjeve korrigjim teuml mangeumlsive etj Deri meuml tani jemi fokusuar
kryesisht mbi ateuml se si trsquoi parandalojmeuml meuml mireuml dhe trsquoi identifikojmeuml aksidentet e trafikut
Neuml keumlteuml pjeseuml do trsquoi japim disa informata mbi ateuml se si janeuml peumlrdorur ndeumlshkimet
Policia e trafikut aplikon ndeumlshkime teuml ndryshme Gjobat janeuml teuml ndara neuml dy grupe ato teuml
shqiptuara neuml raste teuml aksidenteve dhe ato teuml shqiptuara peumlr shkelje teuml trafikut - pa shkaktuar
aksidente Sipas natyreumls seuml ekzekutimit gjobat shqiptohen vareumlsisht prej pesheumls seuml vepreumls
ato qeuml janeuml teuml detyrueshme53 dhe duhet teuml paguhen menjeumlhereuml dhe ato qeuml duhet teuml
procedohen neuml gjykata Peumlr shkelje teuml vogla dhe teuml rralla teuml cilat nuk e rrezikojneuml neuml meumlnyreuml
teuml konsiderueshme sigurineuml e trafikut policeumlt e trafikut mund teuml japin veumlrejtje verbale apo
me shkrim Veumlrejtjet me shkrim neuml realitet nuk jepen
Numri i ndeumlshkimeve varet pjeseumlrisht nga prioritetet e policiseuml seuml trafikut Neumlse ata e
peumlrcaktojneuml si prioritet testimin peumlr alkool kjo zakonisht neumlnkupton se peumlrdoruesit zbulohen
dhe ndeumlshkohen Si teuml tilla neumlse njeuml prioritizim i veprimeve eumlshteuml demonstruar ndeumlshkimet
mund teuml jeneuml teuml lidhura drejtpeumlrdrejt me suksesin neuml parandalimin e aksidenteve
51 Sipas teuml dheumlnave teuml prezantuara nga PK-ja gjateuml vitit me automjetet e transportit publik ndodhin rreth 910
aksidente 52 Sipas DKRr me rastin e deumlrgimit teuml automjeteve neuml kontrolle teuml jashteumlzakonshme teknike shpenzimet neuml rast
se vetura rezulton teuml jeteuml neuml gjendje teuml rregullt i barteuml zyrtari policor qeuml e ka inicuar deumlrgimin Kjo dispoziteuml eumlshteuml e parapareuml neuml ligjin aktual
53 Gjoba teuml detyrueshme (mandatore) konsiderohen teuml gjitha gjobat nga 15-40 euro qeuml shqiptohen nga zyrtareumlt e policiseuml neuml vend teuml ngjarjes
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
25
Tabela 6 Numri dhe alokimi i gjobave teuml shqiptuara neuml 2012 dhe 2013
Llojet e gjobave 2012
Nr
2013
Nr
Ndryshimi
Mosrespektimi i shpejteumlsiseuml seuml kufizuar 89654 36 123956 43 38
Mosmbajtja e distanceumls 2213 1 2475 1 12
Drejtimi neumln ndikim teuml alkoolit 651 0 527 0 -19
Drejtimi i mjetit pa patenteuml 15061 6 16993 6 13
Mosrespektimi i shenjave teuml trafikut 16541 7 16122 6 -2
Manovrim i pasigurt me automjet 1308 1 1513 1 16
Kalimi i afatit teuml regjistrimit 15588 6 12510 4 -20
Parkimi i parregullt 26467 11 30767 11 16
Teuml tjera (ccedileumlshtje minore) 80305 32 82059 28 1
Totali 247788100 286922100 16
(Burimi PK)
Nga njeuml perspektiveuml e thjeshteuml e siguriseuml seuml trafikut duket sikurse njeuml prioritet mjaft i madh i
jepet faktoreumlve teuml uleumlt teuml rrezikut Meumlse gjysma e ndeumlshkimeve (meuml pak neuml vitin 2013)
mbulojneuml ccedileumlshtjet e profilit teuml uleumlt teuml rrezikut teuml aksidenteve teuml trafikut (si tabelat parkimi
dhe teuml tjera) ndeumlrsa pjesa tjeteumlr vlen peumlr faktoreumlt e rrezikut teuml larteuml dhe teuml meseumlm (si
shpejteumlsia alkooli distanca patenteuml-shoferi dhe shenjat e trafikut) Peumlr teuml qeneuml teuml paansheumlm
megjithateuml njeuml prioritet i madh dhe me sa duket i justifikuar i eumlshteuml dheumlneuml kontrollit teuml
shpejteumlsiseuml qeuml eumlshteuml njeuml shkak i zakonsheumlm peumlr aksidentet e trafikut
Gjateuml studimit teuml profilit teuml ndeumlshkimeve ne mund teuml shohim dy gjeumlra seuml pari ndryshime teuml
vogla neuml prioritete kaneuml ndodhur midis dy viteve dhe seuml dyti ndeumlshkimet reflektojneuml se
shumica e kontrolleve teuml faktoreumlve teuml rrezikut teuml larteuml nuk janeuml kryer nga aktivitete leumlvizeumlse
(neumlse do teuml kishte pasur meuml shumeuml aktivitete leumlvizeumlse ndoshta do teuml kishim pritur meuml shumeuml
gjoba peumlr mosmbajtjen e distanceumls dhe manovrim teuml pasigurt dhe shkelje tjera qeuml kaneuml teuml
beumljneuml me ngasjen)
Neumlse teuml dheumlnat e meumlsipeumlrme e pasqyrojneuml realitetin eumlshteuml e qarteuml se ngaseumlsit e automjeteve
shpeshhereuml tejkalojneuml kufizimet e shpejteumlsiseuml apo ngasin shumeuml shpejt
shpeshhereuml ngasin pa patenteuml
rralleumlhereuml janeuml teuml ndikuar nga alkooli ose narkotikeumlt
mbajneuml distanceumln me automjetet tjera
shpeshhereuml thyejneuml rregulla teuml vogla (parkingu etj)
Ritheksojmeuml neumlse kjo reflekton ploteumlsisht realitetin apo i reflekton prioritetet dhe pajisjet neuml
keumlto tre njeumlsi eumlshteuml e veumlshtireuml teuml thuhet me siguri Neuml njeuml kuptim meuml teuml gjereuml ndash peumlr teuml qeneuml meuml
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
26
teuml sakteuml ndash duhet teuml peumlrdoren edhe teuml dheumlnat nga sistemi i parapareuml i ldquopikeumlve negativerdquo qeuml
nuk eumlshteuml aplikuar deri meuml tani neuml meumlnyreuml peumlr teuml parandaluar recidivisteumlt nga peumlrseumlritjet e
shkeljeve Arsyet peumlrse sistemi nuk eumlshteuml duke u aplikuar janeuml teuml natyreumls teknike Teuml dy
institucionet (PK-ja dhe Gjykatat) kaneuml bazat e tyre individuale teuml teuml dheumlnave megjitheumlse ato
nuk janeuml teuml integruara dhe nuk komunikojneuml mes vete
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
27
5 Konkluzionet
Peumlrfundimi kryesor eumlshteuml se ka mjaft hapeumlsira peumlr peumlrmireumlsime peumlr ta beumlreuml policimin e
trafikut ploteumlsisht efektiv Policia e trafikut mund teuml beumljeuml edhe meuml shumeuml peumlr teuml peumlrmireumlsuar
aktivitetet e saj trsquoi peumlrdoreuml informatat neuml meumlnyreuml meuml efektive si dhe trsquoi planifikojeuml burimet
Kontrollet duket se janeuml pjeseumlrisht teuml bazuara neuml rrezikshmeumlri por cileumlsia e teuml dheumlnave nuk
lejon teuml theksojmeuml se policia e trafikut neuml Kosoveuml - neuml meumlnyreuml sistematike - eumlshteuml duke i kryer
kontrollet efektive neuml aspektin e vendeve dhe koheumls Ekzistojneuml ccedileumlshtje peumlr sa i peumlrket numrit
teuml policeumlve teuml trafikut qeuml operojneuml si dokumentohen veprimet analizohen dhe peumlrdoren peumlr
teuml meumlsuar dhe beumlreuml peumlrmireumlsime si dhe neuml ccedilrsquomeumlnyreuml menaxhohen ndeumlshkimet
Policia e trafikut nuk ka beumlreuml aq sa duhet peumlr trsquoi dizajnuar neuml meumlnyreuml efektive informatat
qeuml i nevojiten
Policia e trafikut mbledh ose ka qasje neuml teuml dheumlna peumlrkateumlse Hapa tjereuml shteseuml nevojiten qeuml
keumlto teuml dheumlna teuml beumlhen meuml teuml dobishme Teuml dheumlnat mbi aksidentet dhe pasojat e tyre mund teuml
strukturohen meuml mireuml dhe ekzistojneuml mundeumlsiteuml peumlr teuml zhvilluar shkeumlmbimin e informatave
me paleumlt e tjera teuml interesit Disa nga informatat mungojneuml siccedil janeuml raportimi performanceumls
dhe vlereumlsimi i rezultateve si dhe ka mangeumlsi neuml cileumlsineuml dhe konsistenceumln e dokumentacionit
Peumlrveccedil keumlsaj edhe meuml shumeuml mund teuml beumlhet peumlr trsquoi beumlreuml informatat transparente dhe teuml
disponueshme peumlr publikun
Policia e trafikut nuk i peumlrdor burimet e saj teuml informatave neuml meumlnyreuml ploteumlsisht efektive
Informatat ekzistuese mund teuml peumlrdoren neuml meumlnyreuml meuml efektive peumlr teuml mbeumlshtetur puneumln
operative Ato nuk peumlrdoren rregullisht peumlr analiza teuml detajuara ose peumlr teuml krahasuar dhe
vlereumlsuar qasjet dhe mjetet e ndryshme teuml peumlrdorura Teuml dheumlnat ekzistuese nuk janeuml
gjithmoneuml teuml trajtuara sa duhet neuml planifikimin operativ Analizat kryhen rralleumlhereuml nga
policia trafikut Kjo nga ana tjeteumlr dometheumlneuml se stimujt peumlr teuml meumlsuar dhe peumlr iniciativa teuml
reja janeuml teuml uleumlta Edhe neumlse ka vendime neuml nivelin rajonal ose lokal pak prej tyre lidhen
qarteuml me ndonjeuml analizeuml teuml kryer peumlr informata ekzistuese apo trsquoi referohen asaj Policia e
trafikut eumlshteuml mjaft mireuml e informuar mbi kushtet e rrugeumlve motin dhe peumlr ngjarjet e
ardhshme qeuml mund teuml shkaktojneuml probleme neuml trafik Por ekzistojneuml mundeumlsi peumlr teuml
peumlrmireumlsuar bashkeumlpunimin mes policiseuml lokale dhe rajonale dhe autoriteteve tjera OJQ-ve
hulumtuesve dhe qytetareumlve
Burimet nuk alokohen neuml meumlnyreuml efektive dhe nganjeumlhereuml mungojneuml mjete teuml
reumlndeumlsishme
Alokimi i burimeve nuk duket se ndjek njeuml model teuml qarteuml peumlr teuml tri njeumlsiteuml Numri i policeumlve
teuml trafikut nuk korrespondon me gjendjen neuml trafik - aksidentet e trafikut Eumlshteuml gjithashtu e
veumlshtireuml teuml shihet njeuml model i qarteuml peumlr alokimin e mjetevepajisjeve mes dhe brenda njeumlsive
Raporti mes numrit teuml policeumlve teuml trafikut dhe numrit teuml automjeteve radareumlve ose testeve teuml
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
28
alkoolit ndryshon neuml meumlnyreuml teuml konsiderueshme bie fjala Njeumlsia peumlr Kontrollin e
Autostradeumls ka meuml shumeuml automjete dhe policeuml sesa Njeumlsia e Prishtineumls ndash neuml raport me
numrin e aksidenteve
Peumlrveccedil keumlsaj njeumlsiteuml jo gjithmoneuml janeuml teuml pajisura siccedil duhet ndoneumlse disa pajisje teuml caktuara
dihet se janeuml kosto-efektive siccedil janeuml automjetet e pasheumlnuara kamerat dhe sistemet e radarit
Asnjeuml njeumlsi nuk ka pasur instrumente peumlr testimin e praniseuml seuml narkotikeumlve dhe veteumlm disa
kaneuml aparate peumlr testimin e alkoolit Alokimi i diskutuesheumlm i burimeve dhe mungesa e
mjeteve teuml reumlndeumlsishme janeuml faktoreuml qeuml pengojneuml efektivitetin (teuml bazuarit neuml rrezikshmeumlri
peumlrdorim kost-efektivdhe fleksibil teuml mjeteve) Neuml keumlteuml kontekst vlen teuml theksohet se rrugeumlt
neuml Kosoveuml nuk janeuml teuml pajisura me kamera teuml shpejteumlsiseuml keumlto kamera mund peumlrdoren peumlr teuml
zeumlvendeumlsuar disa nga aktivitetet meuml teuml kushtueshme teuml patrullimit
Nevoja peumlr teuml kryer detyra teuml tjera eumlshteuml njeuml faktor qeuml ndikon neuml disa njeumlsi meuml shumeuml se
neuml teuml tjerat
Policiseuml seuml trafikut nuk i lejohet gjithnjeuml teuml peumlrqendrohet neuml detyrat e tyre kryesore Policeumlt
nganjeumlhereuml - veccedilaneumlrisht neuml qytetet e meumldha - duhet teuml ndihmojneuml funksione teuml tjera brenda
forcave teuml policiseuml ose autoritete teuml tjera me sheumlrbime teuml ndryshme Kjo sigurisht ka pasoja
pozitive dhe negative Kjo mund teuml shihet si njeuml meumlnyreuml peumlr teuml peumlrdorur burimet neuml meumlnyreuml
fleksibile dhe efikase dhe peumlr trsquoi ofruar sheumlrbime teuml tjereumlve kur keumlto janeuml teuml nevojshme Nga
ana tjeteumlr kjo mund teuml pengojeuml gjithashtu efektivitetin e policiseuml seuml trafikut neuml kryerjen e
detyrave teuml tyre kryesore Disa nga keumlto probleme mund teuml reduktohen peumlrmes kritereve teuml
qarta planifikimit teuml peumlrmireumlsuar dhe bashkeumlpunimit meuml teuml ngushteuml mes njeumlsive teuml
ndryshme policore
Peumlr shkak teuml mungeseumls seuml dokumentacionit eumlshteuml e veumlshtireuml teuml thuhet qartas se teuml gjitha
kontrollet kryhen sistematikisht ose gjithnjeuml neuml vendet e duhura dhe neuml koheumln e duhur
Jo teuml gjitha njeumlsiteuml i regjistrojneuml vendet se ku janeuml kryer kontrollet Sipas mostreumls toneuml
NjRKRr-PR dhe NjKA i regjistrojneuml keumlto teuml dheumlna dhe keumlto njeumlsi kaneuml njeuml qasje teuml bazuar neuml
rrezik Shumica e kontrolleve (por jo teuml gjitha) kryhen neuml rrugeumlt apo vendet e duhura ku
rreziku peumlr aksidente eumlshteuml i larteuml Peumlr sa i peumlrket njeumlsiseuml tjeteumlr (NjRKRr-PE) nuk mund teuml
themi me siguri se cili eumlshteuml rezultati Bazuar neuml intervistat duket se sjellja eumlshteuml e ngjashme
por teuml dheumlnat neuml keumlteuml njeumlsi nuk janeuml teuml plota ose teuml besueshme
Gjetjet tona sugjerojneuml se kontrollet kryesore kryhen gjateuml diteumls Peumlrveccedilse teuml dheumlnat neuml
dispozicion nuk janeuml teuml mjaft teuml holleumlsishme sa peumlr teuml vlereumlsuar neumlse kontrollet kryhet
ploteumlsisht neuml koheumln e duhur Kur ne i studiuam meuml holleumlsisht teuml dheumlnat doli se koha e pikut
peumlr aksidente trafiku peumlrputhej faktikisht me koheumln kur patrullat e policiseuml seuml trafikut
peumlrfundoninfillonin ndeumlrrimet e tyre dhe rrjedhimisht nuk mund teuml ishin neuml vendet me
rrezik teuml larteuml
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
29
Shkurtimisht informatat neuml dispozicion nuk na e beumljneuml teuml lehteuml teuml kuptojmeuml se njeumlsiteuml
patrulluese neuml Kosoveuml i kryejneuml sistematikisht kontrollet efektive peumlr sa i peumlrket vendit dhe
koheumls
Policia e trafikut duhet meuml shumeuml teuml keteuml veumlmendje te ngasja e rrezikshme dhe gjithashtu
teuml kontrollojeuml standardet teknike teuml kamioneumlve dhe autobuseumlve
Kontrollet policore me teuml drejteuml i kushtojneuml shumeuml veumlmendje shpejteumlsiseuml por neuml teuml njeumljteumln
koheuml nuk i kushtohet veumlmendje e duhur aspekteve teuml tjera siccedil janeuml ngasja agresive dhe e
rrezikshme mosmbajtja e distanceumls ngasja neuml gjendje teuml dehur etj Fokusimi tek shpejteumlsia
shpjegohet me faktin se ajo me teuml veumlrteteuml eumlshteuml ndeumlr shkaqet kryesore teuml aksidenteve neuml
trafik por edhe sepse eumlshteuml njeuml lloj sjellje tradicionale dhe e lehteuml peumlr trsquou beumlreuml Mungesa e
kamerave dhe pajisjeve peumlr shpejteumlsineuml si dhe teuml analizave teuml duhura mbi shkaqet e
aksidenteve mund teuml jeteuml njeuml shpjegim tjeteumlr peumlr fokusimin te shpejteumlsia
Ashtu siccedil tregojneuml shumica e hulumtimeve - ne besojmeuml ndash se neuml peumlrgjitheumlsi eumlshteuml meuml efektive
teuml kontrollohen sjelljet e ngaseumlsve sesa automjetet Megjithateuml ka peumlrjashtime Kamioneumlt e
meumldhenj dhe autobuseumlt peumlrfshihen shpesh neuml aksidente trafiku me pasoja teuml meumldha Ne
kemi veumlrejtur se keumltyre automjeteve nuk iu kushtohet veumlmendja e duhur nga ana e policiseuml
seuml trafikut neuml disa njeumlsi Zakonisht kjo ka teuml beumljeuml me kushtet teknike teuml automjeteve teuml meumldha
komerciale siccedil eumlshteuml rasti neuml lidhje me mbingarkimin dhe mireumlmbajtjen
Ndeumlshkimet jo gjithhereuml aplikohen dhe menaxhohen siccedil duhet ndaj kundeumlrvajteumlsve
Policia e trafikut shpesh peumlrdoreuml gjoba teuml vogla si ndeumlshkime Ndeumlshkimet e tjera aplikohen
rralleuml peumlr dallim nga shumeuml vende teuml tjera Peumlr meuml tepeumlr shumica e gjobave shqiptohen
veteumlm peumlr njeuml numeumlr teuml kufizuar shkeljesh dhe nuk duket se e adresojneuml ndeumlshkimin e duhur
teuml bazuar neuml faktoreumlt e aksidenteve - siccedil janeuml mosmbajtja e distanceumls manovrimi i pasigurt
dhe pakujdesi teuml tjera neuml ngasje Moszbatimi i sistemit teuml ldquopikeumlve negativerdquo i ka motivuar
drejtpeumlrseumldrejti ngaseumlsit recidivisteuml peumlr teuml peumlrseumlritur kundeumlrvajtjet Neuml keumlteuml meumlnyreuml neuml
mungeseuml teuml qasjes parandaluese edhe ndeumlshkimet aplikohen mbi keumlteuml bazeuml
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
30
6 Rekomandimet
Peumlrvoja na tregon se numri i aksidenteve neuml trafik dhe pasojat e tyre mund teuml zvogeumllohen
Peumlr keumlteuml mund teuml nevojitet bashkeumlpunimi i ngushteuml mes autoriteteve peumlrgjegjeumlse njeuml sistem i
duhur informativ peumlrdorim efektiv i pajisjeve dhe menaxhim profesional dhe i bazuar neuml
rrezik neuml teuml gjitha nivelet
Ne rekomandojmeuml Drejtorin e Peumlrgjithsheumlm teuml Policiseuml seuml Kosoveumls qeuml
Teuml merr njeuml iniciativeuml peumlr peumlrmireumlsimin e sistemit ekzistues teuml informimit dhe ta beumljeuml
ateuml ploteumlsisht efektiv Po keumlshtu teuml konsiderojeuml futjen e njeuml baze gjitheumlpeumlrfshireumlse teuml teuml
dheumlnave duke ftuar paleumlt e ndryshme teuml interesit Peumlrfitimet nga ky mekanizeumlm do teuml
reflektonin neuml besueshmeumlrineuml e teuml dheumlnave si dhe peumlrdorimin e tyre neuml vendimet
strategjike dhe operative
Teuml peumlrmireumlsojeuml peumlrdorimin e teuml dheumlnave neuml meumlnyreuml qeuml teuml qarteumlsojeuml planifikimin vjetor
dhe teuml vendoseuml objektiva performance teuml qarta peumlr njeumlsi operative Kjo duhet teuml
peumlrfshijeuml analizeuml meuml teuml mireuml teuml teuml dheumlnave mbi aksidentet qeuml formojneuml njeuml pikeumlnisje
peumlr prioritetet dhe qasjet e reja neuml nivel operativ Kjo nga ana tjeteumlr e beumln teuml
reumlndeumlsishme qeuml policia e trafiku teuml nivel qendror teuml ngriteuml funksionet e duhura peumlr
monitorim dhe vlereumlsim
Teuml konsiderojeuml caktimin e meuml shumeuml politikave teuml policiseuml seuml trafikut dhe teuml ri-
konsiderojeuml alokimet ndeumlrmjet njeumlsive teuml ndryshme teuml policiseuml seuml trafikut
Teuml sigurojeuml se njeuml plan investimi peumlr pajisje kost-efektive eumlshteuml hartuar neuml njeuml
perspektiveuml teuml kornizeumls afat-mesme teuml shpenzimeve
Policia e trafikut teuml peumlrqendrohet seuml pari neuml detyrat e tyre kryesore parandalimi i
aksidenteve Ndihma peumlr funksionet e tjera teuml policiseuml dhe autoritetet tjera duhet teuml
planifikohet meuml mireuml neuml bashkeumlpunim me njeumlsiteuml e ndryshme policore Peumlr meuml tepeumlr
bashkeumlpunimi ndeumlrmjet funksioneve teuml ndryshme policore neuml nivel rajonal duhet teuml
peumlrmireumlsohet neuml meumlnyreuml qeuml teuml arrihet efikasitet meuml i larteuml neuml aktivitetet policore qeuml
ndeumlrlidhen me sistemin e trafikut
Teuml sigurohet qeuml aktivitetet e policiseuml seuml trafikut janeuml kryer neuml rrugeuml dhe vende
teumlrrezikshme Peumlr teuml qeneuml ploteumlsisht efektiv menaxhmenti lokal neuml fazeumln e
planifikimit duhet teuml prezantojeuml njeuml qasje fleksibile te ccedileumlshtja e orareve teuml puneumls etj
dhe
Teuml sigurohet qeuml policia e trafikut teuml peumlrqeumlndrohet edhe neuml sjelljet e tjera teuml ngaseumlsve
peumlrveccedilse te tejkalimi i kufizimit teuml shpejteumlsiseuml Njeuml qasje e planifikuar peumlr aktivitete teuml
peumlrforcuara policore neuml trafik duhet teuml merr prioritet teuml larteuml peumlr monitorimin e
sjelljes seuml ngaseumlsve (sikurse ngasja e rrezikshme mosmbajtja e distanceumls etj) Policia e
trafikut njeumlkoheumlsisht duhet teuml peumlrqendrohet meuml shumeuml neuml kriteret e automjeteve
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
31
komerciale (sidomos kamioneumlve dhe autobuseumlve) Masat e kujdesit teuml shtuar duhet teuml
zbatohen rregullisht nga ana e patrullave teuml trafikut
Gjithashtu ne rekomandojmeuml qeuml me qeumlllim teuml ngritjes seuml efektivitetit teuml ndeumlshkimeve gjobat
duhet teuml adresojneuml ndeumlshkimin e duhur bazuar neuml faktoreumlt e aksidenteve Sistemi i
ndeumlshkimeve duhet teuml peumlrmireumlsohet peumlrmes aplikimit teuml sistemit teuml pikeumlve negative Peumlr
trsquou peumlrballur me keumlteuml sfideuml neuml vendosjen e keumltij sistemi duhet teuml ndeumlrtohet bashkeumlpunimi
mes MPB-seuml dhe gjykatave
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
32
REFERENCAT
European Commission ldquoTowards a European road safety area policy orientations on road safety
2011-2020rdquo Brussels 2011
European Commission ldquoEuropean Transport Policy for 2010 Time to deciderdquo Brussels 2001
European Transport Safety Council (ETSC) Reducing Traffic Injuries Resulting From Excess and Inappropriate Speed Brussels 1995
European Transport Safety Council (ETSC) ldquoPolice enforcement strategies to reduce traffic casualties in Europerdquo Brussels 1999
European Transport Safety Council (ETSC) ldquoTransport safety performance indicatorsrdquo Brussels 2001
European Transport Safety Council (ETSC) Traffic Law Enforcement across the EU Brussels 2011
Organisation for Economic Co-Operation and Development (OECD) Safety on Roads - Whatrsquos The Vision 2002
Organisation for Economic Co-Operation and Development (OECD) Road Safety - Impact of New Technologies 2003
Organisation for Economic Co-Operation and Development (OECD) Towards Zero Ambitious Road Safety Targets and The Safe System Approach 2008
Rune Elvik Cost-Benefit Analyses of Police Enforcement ESCAPE 2001
ROSEBUD Road Safety and Environmental Benefit-Cost and Cost- Effectiveness Analysis for Use in Decision-Making 2003
World Health Organization (WHO) ldquoThe World Report on Road Traffic Injury Preventionrdquo Geneva 2004
World Health Organization (WHO) Global status report on road safety 2013 supporting a decade of action Geneva 2013
World Health Organization (WHO) Data systems a road safety manual for decision-makers and practitioners Geneva 2010
World Health Organization (WHO) ldquoSpeed management a road safety manual for decision-makers and practitionersrdquo Geneva 2008
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
33
SHTOJCA I
STRUKTURA ORGANIZATIVE E POLICISEuml SEuml KOSOVEumlS - NJEumlSITEuml E KOMUNIKACIONIT RRUGOR
Drejtoria e Peumlrgjithshme
Departamenti
peumlr Operacione
Departamenti
peumlr Kufi
Departamenti
peumlr Hetime
Departamenti
peumlr Mbeumlshtetje
Departamenti
peumlr Burime
Divizioni i Siguriseuml Publike
DR Prishtineuml
DR Pejeuml
DR Prizren
DR Gjilan
DR Ferizaj
DIVIZIONI I KOMUNIKACIONIT RRUGOR
DR Mitroviceuml
Njeumlsiteuml Rajonale teuml
Komunikacionit
Rrugor
Njeumlsia peumlr
Kontrollin e
Autostradeumls
Njeumlsia peumlr
menaxhimin e
materieve teuml
rrezikshme
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
34
SHTOJCA II
Qasshmeumlria e Policiseuml seuml Trafikut neuml informatat qeuml iu nevojiten peumlr planifikim operativ
Informatat peumlr planifikim operativ
Informata rreth faktoreumlve qeuml lidhen me aksidentet
Teuml dheumlna teuml dokumentuara qeuml tregojneuml nivelin e rrezikut Baza e krijuar e teuml dheumlnave peumlmes seuml secileumls policia e trafikut i identifikon faktoreumlt kryesoreuml teuml rrezikut neuml ateuml zoneuml
Faktori njeri
Faktori automjet
Vendndodhja e pikave teuml zeza
Kushtet atmosferike
Punimet neuml rrugeuml
Informata rreth pasojave teuml aksidenteve
Qasje neuml informata nga institucionet sheumlndeteumlsore dhe kompaniteuml e sigurimit
Informata rreth ngjarjevekushteve kurku mund teuml rriten rreziqet mund teuml rriten peumlr aksidente
Neuml meumlnyreuml qeuml teuml keteuml njeuml qasje teuml standardizuar peumlr informata lidhur me faktoreumlt e rrezikut peumlr zonat e rrezikut ndeumlr teuml tjera policia e trafikut duhet teuml keneuml informata rreth punimeve neuml rrugeuml dendeumlsiseuml seuml trafikut kushteve teuml motit MI dhe autoritet lokalekomunat duhet teuml peumlrfshihen
Informata rreth aktiviteteve teuml kryera nga policia e trafikut dhe ndeumlshkimeve teuml aplikuara
Informatat rreth monitorimitvlereumlsimit sistematik teuml sjelljeve neuml trafik aktivitetet e kryera teuml rezultojneuml me raportet e pas-operative
Teuml dheumlnat mbi aplikimin e ndeumlshkimeve ndaj kundeumlrvajteumlsve Numri i ndeumlshkimeveteuml leumlshuara duhet teuml beumlhet sipas ligjeve dhe rregullave teuml peumlrcaktuara Informatatnga gjykatat janeuml teuml nevojshme Informatatnga MPB rreth ngaseumlsve teuml ndeumlshkuar janeuml teumlnevojshme
Reagimi ndaj rezultateve teuml qasjeve dhe aktiviteteve teuml ndryshme
Peumlr teuml monitoruar performanceumln treguesit e aktiviteteve duhet miratuar Teuml dheumlnat qeuml do teuml mblidhen peumlrfshijneuml numrin e peumlrgjithsheumlm teuml kontrolleve teuml kryera numrin e ngaseumlsve teuml kontrolluar periudhat e ndryshme qeuml duhet teuml krahasohen etj
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
35
SHTOJCA III
Tabela 7 Numri i policeumlve teuml trafikut neumlpeumlr njeumlsi ndash gjateuml viteve
2010 2011 2012 2013 2014
NjKA 27 32 40
NjRKRr Prishtineuml 162 156 147 125 103
NjRKRr Gjilan 69 61 61 62 63
NjRKRr Ferizaj 59 55 54 54 54
NjRKRr Prizren 74 80 78 67 61
NjRKRr Pejeuml 88 91 90 83 83
NjRKRr Mitroviceuml Jug 71 71 72 57 58
NjRKRr Mitroviceuml Veri 27 44
Gjitheumlsej 523 514 529 507 506
(Burimi PK)
Tabela 8 Numri i aksidentevendeumlshkimeve 2010 -2014
Vitet 2010 2011 2012 2013 2014 Total
Aksidente fatale 158 130 116 104 111 619
Persona teuml vdekur 175 157 121 119 127 699
Aksidente me leumlndime 4326 4490 4555 4960 4876 23207
Persona teuml leumlnduar 7730 8321 8561 9817 9713 44142
Aksidente me deumlmemateriale 12594 13338 14044 13878 10333 64187
Aksidente lsquoGodit dhe ikrsquo 952 930 1039 1012 980 4913
Gjitheumlsej aksidente 18030 18888 19754 19954 16300 92926
Tiketa (Gjoba) 254849 276897 247788 286922 319332 1386556
(Burimi PK)
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
36
Tabela 9 Teuml dheumlnat rreth aksidenteve fatale dhe personave teuml vdekur sipas rajoneve (janar ndash
dhjetor 2013)
2013 Prishtineuml Mitroviceuml Pejeuml Prizren Ferizaj Gjilan Autostradeuml Total
Aksidfatale 35 9 26 12 10 10 2 104
Teuml vdekur 40 12 33 12 10 10 2 119
(Burimi PK)
Diagrami 1 Veprimet e ngaseumlsve si faktoreuml kontribues teuml aksidenteve (2013)
Diagrami 2 Aksidentet sipas pjeseumls seuml rrugeumls (2013)
0 500 1000 1500 2000 2500 3000 3500 4000 4500 5000
Manipulimi i pasigurt
Mosmbajtja e distanceumls
Mospeumlrshtatja e shpejteumlsiseuml
Kyqje e pasigurteuml neuml rrugeuml
Ndeumlrrim i shiritave
Kthim leumlvizje prapa
Mosrespektim i peumlrpareumlsiseuml seuml kalimit
Anashkalimtejlakim i parregullt
Tejkalim i shpejteumlsiseuml seuml kufizuar
0 2000 4000 6000 8000
10000 12000 14000 16000
2012
2013
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
4
15 Struktura e raportit
Ky raport peumlrbeumlhet nga gjashteuml kapitujt e meumlposhteumlm
Kapitulli 1 Hyrja
Kapitulli 2 Siguria neuml trafik dhe Policia
Kapitulli 3 A ka policia e trafikut qasje neuml informata teuml besueshme teuml peumlrditeumlsuara
dhe relevante si dhe apeumlrdoren ato neuml meumlnyreuml efektive
Kapitulli 4 A i kryen policia e trafikut sheumlrbimet e veta neuml meumlnyreuml efektive
Kapitulli 5 Konkluzionet dhe
Kapitulli 6 Rekomandimet
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
5
2 Siguria neuml trafik dhe policia
21 Siguria neuml trafik perspektivat
Mjedisi i sigurt - peumlrfshireuml edhe sigurineuml neuml trafikun rrugor - eumlshteuml vendimtar peumlr zhvillimin
ekonomik teuml vendit Mbrojtja e jeteumls dhe proneumls eumlshteuml e nevojshme peumlr ccedildo shoqeumlri
Siguria neuml trafik eumlshteuml problem i peumlrhapur neuml mbareuml boteumln6 Organizata Boteumlrore e
Sheumlndeteumlsiseuml (OBSH) ka theksuar se ccedildo 30 sekonda dikush diku vdes neuml njeuml aksident rrugor
dhe dhjeteuml persona leumlndohen reumlndeuml OBSH pret qeuml numri i vdekjeve neuml nivel global teuml arrijeuml
afro 2 milion deri neuml vitin 2030 nga 13 milioneuml sa eumlshteuml tani Ekzistenca e njeuml strategjie
kombeumltare teuml siguriseuml neuml rrugeuml mund teuml shihet si njeuml tregues qeuml siguria neuml rrugeuml eumlshteuml njeuml
ccedileumlshtje neuml agjendeumln politike7
Gjithashtu neuml BE transporti rrugor eumlshteuml meuml i rreziksheumlm dhe meuml i kushtuesheumlm neuml aspektin
e jeteumls njereumlzore Siguria neuml rrugeuml eumlshteuml problem i madh shoqeumlror i peumlrbashkeumlt peumlr teuml gjitha
vendet e BE-seuml Neuml vitin 2009 meuml shumeuml se 35000 njereumlz kaneuml vdekur neuml rrugeumlt e BE-seuml e qeuml
eumlshteuml ekuivalente me njeuml qytet teuml meseumlm dhe jo meuml pak se 15 milioneuml persona janeuml leumlnduar8
Peumlr teuml peumlrmireumlsuar sigurineuml neuml rrugeuml eumlshteuml vendosur njeuml objektiv sasior zvogeumllim peumlr 50 teuml
numrit teuml vdekjeve nga aksidentet rrugore deri meuml 2020 duke filluar nga viti 2010 Pavareumlsisht
suksesit neumlpeumlrmjet programeve teuml BE-seuml rrugeumlt evropiane janeuml ende larg peumlr teuml qeneuml teuml sigurta
BE-ja ka peumlrcaktuar disa objektiva neuml bazeuml teuml orientimeve teuml politikave teuml saj peumlr sigurineuml neuml
rrugeuml duke theksuar si esenciale arsimin trajnimin dhe zbatimin9
Neuml Kosoveuml sfida e siguriseuml neuml rrugeuml eumlshteuml identifikuar gjateuml viteve teuml fundit Neuml vitin 2009
eumlshteuml themeluar njeuml organ ndeumlrministror i quajtur Keumlshilli peumlr Sigurineuml neuml Komunikacionin
Rrugor10 Roli i keumltij Keumlshilli eumlshteuml teuml ndeumlrtojeuml bashkeumlpunimin mes ministrive peumlrgjegjeumlse peumlr
promovimin e siguriseuml neuml rrugeuml Koheumlve teuml fundit eumlshteuml hartuar ldquoDraft-Strategjia Kombeumltarerdquo
nga Keumlshilli dhe si e tilleuml eumlshteuml proceduar peumlr miratim neuml Qeveri Korniza ligjore edhe pse e
mangeumlt eumlshteuml zbatuar pjeseumlrisht dhe eumlshteuml neuml shqyrtim e sipeumlr11 Komunat dhe Keumlshillat
6 Ccedileumlshtja e siguriseuml seuml trafikut riafirmon objektivin afatgjateuml teuml keumlrkuar nga KB peumlr teuml zvogeumlluar numrin e
aksidenteve deri meuml 2020 (Rezoluta e Asambleseuml seuml Peumlrgjithshme teuml KB-seuml ARES64255 mars 2010) 7 Neuml krahasim me vendet e tjera evropiane Kosova eumlshteuml njeuml ndeumlr vendet e pakta qeuml nuk e ka miratuar ende njeuml
strategji kombeumltare peumlr sigurineuml neuml trafik 8 European Commission (EC) Towards a European Road Safety Area Policy Orientations on Road Safety 2011-
2020 (Brussels 2010) 9 Ibidem 10 Themelimi i keumltij keumlshilli eumlshteuml parapareuml me Ligjin mbi Sigurineuml neuml Komunikacion (2007) ldquoProgrami peumlr
sigurineuml rrugorerdquo eumlshteuml miratuar neuml vitin 2010 me qeumlllim teuml zvogeumllimit teuml trendit negativ teuml siguriseuml rrugore neuml Kosoveuml
11 Drafti i ligjit teuml ri eumlshteuml neuml pocedureuml parlamentare peumlr miratim
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
6
Komunaleuml peumlr Siguri teuml Komunitetit teuml themeluar neuml secileumln komuneuml luajneuml njeuml rol teuml veccedilanteuml
neuml aspektin e siguriseuml publike12
22 Policia e Kosoveumls organizimi dhe peumlrgjegjeumlsiteuml
PK-ja eumlshteuml autoriteti kompetent peumlrgjegjeumls peumlr zbatimin e politikave teuml siguriseuml kombeumltare
ku peumlrfshihet edhe trafiku rrugor Roli i policiseuml - neuml fusheumln e siguriseuml neuml trafik - eumlshteuml mjaft
specifik dhe aplikohet peumlrmes aktiviteteve teuml ndryshme Peumlrgjegjeumlsiteuml kryesore janeuml zbatimi i
ligjeve teuml trafikut reagimet ndaj aksidenteve dhe ngritja e nivelit teuml ndeumlrgjegjeumlsimit peumlrmes
qasjes proaktive Policia e trafikut sheumlrben si njeuml pengeseuml peumlr ngaseumlsit teuml cileumlt nuk i
respektojneuml rregullat e trafikut dhe nuk u binden atyre13
PK-ja ka aprovuar njeuml ldquoPlan Strategjik Zhvillimor 2011-2015rdquo14 ku njeuml nga objektivat
strategjike eumlshteuml ngritja e nivelit teuml siguriseuml publike dhe besimit teuml qytetareumlve (trafikut
rrugor)
PK-ja eumlshteuml e organizuar neuml nivel qendror dhe lokal15 Drejtoria e Peumlrgjithshme e PK-seuml
(kryesuar nga Drejtori i Peumlrgjithsheumlm) eumlshteuml peumlrgjegjeumlse neuml nivel vendi Neuml nivelin rajonal
janeuml shtateuml njeumlsi rajonale - Drejtori Rajonale (DR) - peumlrgjegjeumlse peumlr sigurineuml publike Stacionet
e policiseuml janeuml peumlrgjegjeumlse peumlr policineuml lokale neuml secileumln komuneuml16
Policia e trafikut eumlshteuml e organizuar neuml keumlteuml meumlnyreuml neuml nivelin qendror Divizioni i
Komunikacionit Rrugor (DKRr) eumlshteuml peumlrgjegjeumls peumlr menaxhim strategjik udheumlzime urdhra
dhe plane operative peumlr njeumlsiteuml operative (njeumlsiteuml e policiseuml seuml trafikut) Neuml nivel operativ
DKRr eumlshteuml peumlrgjegjeumls peumlr kontrollimin e autostradeumls peumlrmes Njeumlsiseuml peumlr Kontrollin e
Autostradeumls (NjKA) DKRr ka zhvilluar planet e veprimit qeuml kaneuml peumlr qeumlllim adresimin e
sfidave teuml cilat pengojneuml sigurineuml e qeumlndrueshme teuml trafikut rrugor17
Njeumlsiteuml peumlrkateumlse operative janeuml pjeseuml e DR-ve si dhe i raportojneuml DR-ve dhe DKRr-seuml NjKA
raporton drejtpeumlrdrejt tek DKRr
12 Detyrat dhe peumlrgjegjeumlsiteuml e keumltij Keumlshilli janeuml teuml peumlrcaktuara me UA nr 272012 MPB ndash 032012 dhe kaneuml teuml
beumljneuml meuml shumeuml me siguri teuml peumlrgjithshme duke mos u potencuar neuml meumlnyreuml teuml veccedilanteuml sigurineuml neuml trafik Aneumltareuml teuml keumltyre keumlshillave janeuml edhe komandanteumlt e stacioneve policore teuml komunave peumlrkateumlse
13 European Transport Safety Council (ETSC) Policing Enforcement Strategies to Reduce Traffic Casualties in Europe (Brussels 1999) fq 11
14 Bazuar neuml keumlteuml dokument PK-ja ka parapareuml ndeumlrmarrjen e keumltyre masave siccedil janeuml prezenceuml meuml teuml madhe policore peumlrmes patrullimeve meuml teuml shpeshta neuml ldquopika teuml zezardquo kontakte teuml drejtpeumlrdrejta dhe keumlshillimit me qytetareuml organizim teuml aktiviteteve proaktive me qeumlllim teuml edukimit teuml qytetareumlve shtimi i numrit teuml kontrolleve dhe veprimeve tjera policore neuml trafik
15 Shih ldquoShtojceumln Irdquo ndash struktura organizative e PK-seuml 16 Ligji peumlr Policineuml 04L-076 aprovuar meuml 2012 e definon Policineuml e Kosoveumls si sheumlrbim publik qeuml funksionon
brenda MPB-seuml 17 DKRr ka neumlnshkruar njeuml memorandum bashkeumlpunimi me Policineuml e Republikeumls seuml Shqipeumlriseuml peumlr patrullimet e
peumlrbashkeumlta teuml policiseuml seuml trafikut me qeumlllim teuml rritjes seuml siguriseuml neuml trafikun rrugor gjateuml sezonit teuml vereumls
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
7
Detyrat e njeumlsive patrulluese janeuml teuml peumlrcaktuara neuml ldquoUdheumlzuesin peumlr meumlnyreumln e kryerjes seuml
detyrave neuml mbikeumlqyrjen dhe rregullimin e trafikut rrugorrdquo Peumlrveccedil keumltyre dokumenteve PK
ka miratuar gjithashtu ldquoManualin peumlr Parime dhe Procedura Standarde Operativepeumlrshkrime
teuml puneumlsrdquo si dhe udheumlzime peumlr operacione
23 Roli i policiseuml seuml trafikut
Qeumlllimi i policiseuml seuml trafikut eumlshteuml teuml sigurojeuml leumlvizjen e sigurt neuml rrugeuml teuml parandalojeuml
shkeljet neuml trafik dhe teuml marreuml masat e duhura kundeumlr shkeleumlsve Patrullimi ka njeuml rol
mbikeumlqyreumls parandalues dhe krijon njeuml ambient meuml teuml sigurt peumlr teuml gjitheuml aktereumlt neuml trafik
Policia e trafikut analizon planifikon dhe harton strategji peumlr nivel teuml qeumlndruesheumlm teuml
siguriseuml neuml trafik Njeumlsiteuml e policiseuml seuml trafikut janeuml njeumlsi peumlrgjegjeumlse peumlr
Planifikimin e patrullimeve - faza e planifikimit teuml aktiviteteve operative bazohet neuml
analizat e shkaqeve qeuml qeumlndrojneuml pas aksidenteve teuml trafikut (faktoreumlt e rrezikut)
Patrullimet - kryhet neuml meumlnyra teuml ndryshme neuml koheuml teuml ndryshme dhe me mjete teuml
ndryshme Pikat kontrolluese ku kryhen patrullimet peumlrcaktohen neuml bazeuml teuml
analizave teuml rrezikut teuml larteumlpeumlrmendur dhe
Hetimet e aksidenteve - peumlrfshijneuml hetimin e ploteuml teuml tyre dhe kaneuml peumlr qeumlllim rritjen
e siguriseuml neuml trafikun rrugor Hartohen raporte peumlrfshireuml analizat mbi faktoreumlt qeuml i
shkaktojneuml aksidentet18
Mbikeumlqyrja e fluksit teuml trafikut beumlhet peumlrmes praniseuml seuml policiseuml seuml trafikut neuml rrugeuml dhe
mund teuml beumlhet edhe me ndihmeumln e pajisjeve teknike monitoruese ndash kamerave teuml
shpejteumlsiseuml19 etj
24 Organizatat e tjera teuml angazhuara
Neuml adresimin e siguriseuml seuml trafikut rrugor janeuml teuml peumlrfshireuml disa aktereuml
Qeveria eumlshteuml peumlrgjegjeumlse peumlr krijimin e politikave teuml siguriseuml peumlr qytetareuml peumlrfshireuml edhe
trafikun Neumln kornizeumln e aplikueshme ligjore Qeveria Ministria e Puneumlve teuml Brendshme
(MPB) dhe Ministria e Infrastruktureumls (MI) ndajneuml peumlrgjegjeumlsineuml kryesore peumlr vendosjen e
18 Njeumlsiteuml e Policiseuml seuml Trafikut kryejneuml hetime peumlr aksidentet e trafikut qeuml rezultojneuml me fatalitet leumlndime teuml
reumlnda dhe aksidentet me deumlme teuml shumta Neuml aneumln tjeteumlr stacionet policore i hetojneuml aksidentet me deumlme meuml teuml vogla
19 lsquorsquoKamera teuml shpejteumlsiseumlrsquorsquo eumlshteuml emri i zakonsheumlm peumlr kamerat e siguriseuml qeuml peumlrdoren nga forcat e policiseuml Ekzistojneuml kateumlr lloje kryesore kamera fikse teuml cilat janeuml mjete pa pilot dhe fotografojneuml neuml njeuml rrugeuml ku ka pasur aksidente kamera teuml shpejteumlsineuml mbi distanceumln teuml cilat janeuml pa pilot por operojneuml neuml ccedilifte dhe zbulojneuml shpejteumlsineuml e arritur ndeumlrmjet automjeteve dhe peumlrdoren neuml meumlnyreuml tipike neuml rrugeuml meuml teuml gjata me dendeumlsi teuml larteuml peumlrplasjeje kamera leumlvizeumlse peumlr shpejteumlsineuml qeuml peumlrdoren nga policeumlt dhe vendosen neuml aneumlt e rrugeumlve dhe kamera neuml driteuml teuml kuqe qeuml peumlrdoren neuml kryqeumlzimet ku ka semaforeuml Gjithashtu sipas praktikave ndeumlrkombeumltare vendosja e kamerave false neuml vende teuml ndryshme eumlshteuml njeuml meumlnyreuml peumlr teuml rritur efektivitetin
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
8
politikave hartimin dhe zbatimin e ligjeve qeuml lidhen me sigurineuml neuml trafikun rrugor MI ka
disa detyra si
programe peumlr trajnimin e ngaseumlsve dhe vlereumlsimin e tyre
kushtet e kontrollimit teknik teuml automjeteve dhe
ndeumlrtimin dhe mireumlmbajtjen e rrugeumlve
Peumlrveccedil keumlsaj seuml bashku me PK-neuml MI-ja mbikeumlqyreuml administron dhe zbaton kornizeumln
ligjore peumlr sigurineuml publike neuml rrugeuml
Komunat janeuml peumlrgjegjeumlse peumlr ndeumlrtimin dhe mireumlmbajtjen e rrugeumlve publike lokale
Gjykatat janeuml peumlrgjegjeumlse peumlr trajtimin e veprave peumlr shkelje teuml rregullave teuml trafikut
Organet e drejteumlsiseuml peumlrmes puneumls seuml tyre kontribuojneuml neuml meumlnyreuml efektive si mekanizeumlm
mbrojteumls neuml ndeumlrgjegjeumlsimin e publikut Neumlpeumlrmjet vendimeve meritore ato veccedilaneumlrisht
ndikojneuml neuml shtypjen e fenomeneve teuml rrezikshme neuml trafik duke ndikuar keumlshtu
drejtpeumlrdrejt neuml peumlrmireumlsimin e sjelljes seuml pjeseumlmarreumlsve
Institucionet sheumlndeteumlsore kontribuojneuml neuml kujdesin sheumlndeteumlsor dhe trajtimin e qytetareumlve-
ngaseumlsve Sheumlrbimet emergjente me koheuml dhe efektive ndash me aneuml teuml trajtimit teuml duhur teuml
leumlnduarve neuml aksidente - zvogeumllojneuml pasojat e tyre Meuml tej keumlto institucione kontribuojneuml
edhe neuml edukimin e ngaseumlsve peumlr procedurat e ndihmeumls seuml pareuml dhe transportimin e duhur
teuml aksidentuarve
Institucionet e arsimit e promovojneuml edukimin efektiv teuml siguriseuml rrugore neuml shkolla
Gjithashtu mediet mund teuml rrisin ndeumlrgjegjeumlsimin e komunitetit dhe teuml kuptuarit e faktoreumlve
dhe kostove teuml aksidenteve rrugore Kompaniteuml e sigurimeve kaneuml njeuml rol teuml veccedilanteuml neuml keumlteuml
drejtim Aplikimi i koncepteve teuml sigurimit duke shpeumlrblyer ngaseumlsit qeuml nuk shkaktojneuml
aksidente i motivon ata teuml peumlrmireumlsojneuml sjelljet e tyre neuml trafik dhe si rrjedhojeuml e keumlsaj edhe
keumlto kompani ndikojneuml neuml sigurineuml rrugore
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
9
3 A ka policia e trafikut qasje neuml informata teuml
besueshme teuml peumlrditeumlsuara dhe relevante si dhe a
peumlrdoren ato neuml meumlnyreuml efektive
31 Ccedilfareuml informatash i duhen policiseuml seuml trafikut
Veprimet peumlr teuml zvogeumlluar problemet e siguriseuml neuml trafikun rrugor duhet teuml jeneuml teuml bazuara
neuml informata relevante Informatat e tilla mund teuml merren me ndihmeumln e njeuml sistemi
informativ teuml siguriseuml neuml rrugeuml20 Shumeuml vende evropiane kaneuml baza teuml ndryshme teuml teuml
dheumlnave por neuml peumlrgjitheumlsi ato janeuml neuml proneumlsi teuml agjencive kombeumltare peumlr siguri neuml rrugeuml
dhe institucionet e ndryshme ofrojneuml informata peumlr agjenciteuml e tilla21
Aktivitetet efektive teuml policiseuml seuml trafikut keumlrkojneuml informata rreth22
Faktoreumlve qeuml ndeumlrlidhen me aksidente teuml tilla si23
ngaseumlsit dhe sjelljet e tyre
llojet e automjeteve teuml peumlrfshira dhe gjendja e tyre
gjendja e rrugeumlve dhe moti
intensiteti i trafikut dhe
ku dhe kur kaneuml ndodhur aksidentet
teuml ashtuquajturave ldquopika teuml zezardquo24
ngjarjeve - kur dhe ku mund teuml rriten rreziqet peumlr aksidente
pasojave teuml aksidenteve
aktiviteteve teuml kryera nga policia e trafikut dhe ndeumlshkimet e aplikuara dhe
reagimeve peumlr rezultatet e qasjeve dhe aktiviteteve teuml ndryshme
Policia e trafikut eumlshteuml peumlrgjegjeumlse peumlr mbledhjen e teuml dheumlnave teuml nevojshme teuml cilat kryesisht
vet i prodhojneuml Autoritetet tjera ose organizatat mund teuml keneuml njohuri teuml cilat policia e
20 OECD Safety on Roads (Paris 2002) fq 10 21 Neuml Kosoveuml roli i agjenciseuml seuml tilleuml ushtrohet nga Keumlshilli peumlr Sigurineuml neuml Komunikacionin Rrugor Keumlshilli
kryesisht mbledh teuml dheumlna nga Policia e Kosoveumls 22 Kjo pjeseuml bazohet neuml literatura teuml ndryshme rreth praktikave teuml mira teuml kontrollit teuml trafikut dhe dokumente ndash
politika nga organizata teuml ndryshme ndeumlrkombeumltare 23 WHO Data Systems A Road Safety Manual for Decision-Makers and Practioners (Geneva 2010) 24 Neuml menaxhimin e siguriseuml rrugore ldquopikat e zezardquo (angblackspot) janeuml vendet ku historikisht janeuml koncentruar
aksidentet e trafikut Kjo mund teuml ndodh peumlr arsye teuml ndryshme teuml tilla si ktheseuml e ashpeumlr apo keumlnd neuml njeuml rrugeuml teuml drejteuml kryqeumlzim i fshehur neuml njeuml rrugeuml teuml shpejteuml shenja teuml dobeumlta ose teuml fshehura paralajmeumlruese neuml udheumlkryq etj
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
10
trafikut nuk i ka peumlr shembull ngjarjet ose gjendja qeuml mund teuml rriseuml rrezikun peumlr aksidentet
e trafikut Peumlr keumlteuml arsye marreumldheumlnia e ngushteuml e puneumls midis policiseuml seuml trafikut dhe
autoriteteve teuml tjera eumlshteuml thelbeumlsore
Eumlshteuml po keumlshtu e reumlndeumlsishme qeuml teuml dheumlnat teuml strukturohen dhe analizohen siccedil duhet qeuml
aktualisht teuml peumlrdoren peumlr planifikime operative dhe detyra teuml peumlrditshme Kjo do trsquoi
mundeumlsonte policiseuml seuml trafikut teuml zgjedh mjetet e duhura - neuml koheumln e duhur dhe neuml vendin
e duhur Kjo gjithashtu e beumln meuml teuml lehteuml fokusimin meuml teuml mireuml neuml sjelljet e ngaseumlsve kushtet
rrugore gjendjen dhe llojin e automjeteve (kamioneuml autobuseuml ose vetura) etj Peumlr njeuml efekt
maksimal teuml siguriseuml eumlshteuml e reumlndeumlsishme qeuml policia e trafikut teuml fokusohet neuml faktoreuml teuml cileumlt
kaneuml ndikim teuml drejtpeumlrdrejteuml neuml sigurineuml rrugore dhe ateuml neuml vende dhe koheuml teuml duhur ku
aksidentet kaneuml gjasa teuml ndodhin
32 A ka policia e trafikut qasje neuml informatat e duhura
Shumica e informatave teuml nevojshme peumlr qeumlllime teuml planifikimit peumlr policineuml e trafikut janeuml
neuml dispozicion25 Policia e trafikut ka qasje neuml dy baza teuml teuml dheumlnave SIPK teuml dheumlnat rreth
veprave penale dhe MAAP teuml dheumlnat peumlr aksidentet statistikat dhe analizat Teuml dheumlnat neuml
keumlto baza peumlrcillen neuml baza ditore javore dhe mujore Disa teuml dheumlna sigurohen peumlrmes
takimeve dhe shkeumlmbimit me autoritetet tjera - institucionet rrugore sheumlndeteumlsore dhe
gjykatat neuml lidhje me kundeumlrvajteumlsit dhe ndeumlshkimet Teuml dheumlnat rreth aksidenteve dhe
pasojave teuml tyre janeuml teuml plota
Policia e trafikut eumlshteuml mjaft mireuml e informuar rreth ngjarjeve dhe gjendjes se ku dhe kur
mund teuml rriten rreziqet peumlr aksidente Bashkeumlpunimi me autoritetet tjera qendrore dhe lokale
dhe me shoqeumlrineuml civile ofron teuml dheumlna peumlr intensitetin e trafikut gjendjen neuml rrugeuml etj26
Mund teuml keumlrkohet nga policia e trafikut teuml sigurojeuml ndihmeuml peumlr autoritetet tjera bie fjala teuml
jeteuml e pranishme afeumlr shkollave teuml ndihmojeuml organet e inspektimit teuml ngriteuml ndeumlrgjegjeumlsimin
neuml parandalimin e rrezikut neuml trafik etj27
Neuml tabeleumln e meumlposhtme eumlshteuml peumlrmbledhur qasshmeumlria e njeumlsive policore teuml trafikut neuml
informata teuml nevojshme teuml llojeve teuml ndryshme Qasjen e kemi klasifikuar neuml kateumlr kategori28
25 Sipas praktikave ndeumlrkombeumltare burimi meuml i zakonsheumlm peumlr teuml dheumlnat rreth aksidenteve janeuml teuml dheumlnat e
policiseuml Megjithateuml shumeuml aksidente nuk raportohen neuml polici - me ose pa deumlmtime teuml vogla apo pa leumlndime 26 Raportet vjetore teuml PK-seuml peumlr vitet 2012 dhe 2013 27 Examinimi i raporteve teuml ndryshme planeve ditore teuml policiseuml seuml trafikut etj 28 Peumlr meuml shumeuml shpjegime shih ldquoShtojceumln IIrdquo
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
11
Tabela 1 Qasshmeumlria e policiseuml seuml trafikut neuml informata teuml nevojshme peumlr planifikimin
operativ
ploteumlsisht kryesisht pjeseumlrisht shumeuml pak
Informata peumlr faktoreumlt qeuml ndeumlrlidhen me aksidentet x
Informatat peumlr pasojat e aksidenteve x
Informata mbi ngjarjet kushtet kur ku rreziqet mund teuml rriten peumlr aksidente
x
Informata rreth aktiviteteve teuml kryera nga policia e trafikut dhe ndeumlshkimet e aplikuara
x
Reagimet ndaj rezultateve teuml qasjeve teuml ndryshme dhe aktiviteteve
x
Siccedil shihet meuml sipeumlr ekzistojneuml fusha ku informatat e nevojshme nuk janeuml ploteumlsisht teuml
qasshme - kur eumlshteuml e nevojshme Ka ende fusha qeuml duhet teuml zhvillohen para se policia e
trafikut teuml mund teuml pranojeuml informata neuml koheuml peumlr ngjarjet dhe kushtet kur dhe ku mund teuml
rriten rreziqet peumlr aksidente Informatat ldquoonlinerdquo ose neuml koheuml reale nga autoritetet e rrugeumlve
dhe peumlrpjekjet shteseuml peumlr teuml ngritur rrjete me aktereuml teuml ndrysheumlm janeuml shembuj teuml
aktiviteteve qeuml mund teuml shtojneuml vlereuml
Raportimi i performanceumls neuml disa aspekte nuk eumlshteuml i zhvilluar edhe aq mireuml Nga sistemi
aktual i informatave eumlshteuml veumlshtireuml teuml kuptohet secila peumlrpjekje qeuml do teuml sigurojeuml bazeuml solide
peumlr zhvillimin e raportimit
Kapacitetet meuml pak teuml zhvilluara janeuml ato peumlr vlereumlsimin e efektivitetit teuml qasjeve dhe
aktiviteteve teuml ndryshme Disa peumlrpjekje janeuml iniciuar peumlr shembull neuml hartimin e raporteve
peumlr aktivitetet e kryera por jo neuml matjen e veprimeve teuml ndeumlrmarra neuml meumlnyreuml qeuml teuml
parandalohen aksidentet
33 A eumlshteuml policia e trafikut duke i peumlrdorur informatat neuml
meumlnyreuml efektive
Cileumlsia e interpretimit teuml teuml dheumlnave eumlshteuml vendimtare neuml peumlrcaktimin e aktiviteteve teuml
duhura teuml policiseuml seuml trafikut Njeuml shembull disa nga faktoreumlt e aksidenteve teuml ofruara neumlpeumlr
dosje ndash siccedil janeuml kushtet klimatike dhe gjendjet e rrugeumlve ndash mund teuml shpjegojneuml ndonjeuml
aksident por neuml realitet ngasja e pakujdesshme ose shpejteumlsia mund teuml jeneuml shkaku i veumlrteteuml
Me fjaleuml teuml tjera policia e trafikut ka nevojeuml peumlr informata rreth kushteve klimatike dhe
gjendjes neuml rrugeuml qeuml teuml planifikojeuml aktivitetet e saj mireumlpo kontrollet aktuale ndash me qeneuml
efektive ndash duhet teuml fokusohen neuml aspekte tjera si shpejteumlsia dhe sjelljet e ngaseumlsve Njeuml ccedileumlshtje
tjeteumlr qeuml mund teuml ngritet neuml keumlteuml kontekst eumlshteuml nevoja peumlr informata Edhe neumlse keumlto
informata janeuml ligjeumlrisht dhe teknikisht korrekte ato mund teuml diskutohen nga njeuml
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
12
perspektiveuml e kontrollit teuml trafikut neumlse janeuml mbivendosur ose tepeumlr teuml detajuara peumlr trsquou
peumlrshtatur nevojave praktike teuml policiseuml trafikut29
Shfryteumlzimi efektiv i informatave keumlrkon qeuml ato teuml
konsiderohen relevante dhe teuml dobishme nga ana e peumlrdoruesit
doreumlzohen neuml koheumln e duhur peumlr njeumlsiteuml e duhura
interpretohen neuml meumlnyreuml korrekte nga ana e peumlrdoruesit
peumlrdoren peumlr analiza dhe vlereumlsim neuml nivele teuml ndryshme
kaneuml ndikim neuml puneumln e peumlrditshme neuml terren dhe
peumlrdoren peumlr teuml meumlsuar dhe vepruar peumlr ndryshim dhe peumlrmireumlsim
Informatat peumlr planifikimin e aktiviteteve nuk janeuml peumlrdorur sistematikisht nga policia e
trafikut neuml meumlnyreuml efektive peumlr teuml maksimizuar efektivitetin e puneumls neuml aktivitetet e
peumlrditshme Peumlrveccedil keumlsaj ato janeuml peumlrdorur rralleuml peumlr vendimet rreth meumlnyreumls se si duhet
peumlrmireumlsuar aktivitetet e policiseuml seuml trafikut teuml cilat janeuml - peumlrgjitheumlsisht - duke peumlrseumlritur teuml
njeumljteumln strategji teuml zbatimit Detyrat e adresuara neuml fleteumlt-patrulluese nuk ishin shpesh neuml
peumlrputhje me planet operative30
Analizat e shkaqeve qeuml qeumlndrojneuml pas aksidenteve interpretohen nga njeumlsiteuml e policiseuml seuml
trafikut dhe peumlrcillen te DKRr neuml baza teuml rregullta Analizat shteseuml teuml prodhuara nga DKRr
peumlrdoren pjeseumlrisht neuml peumlrputhje me faktoreumlt e identifikuar teuml rrezikut31
Tabela 2 Peumlrdorimi i informatave teuml nevojshme nga policia e trafikut peumlr planifikim
operativ
Peumlrdorimi i informatave Gjithhereuml Shpesh Ndonjeumlhereuml Rralleuml
Teuml interpretuara analizuara dhe kombinuara me teuml dheumlna tjera
x
Teuml doreumlzuara me koheuml te njeumlsia e duhur x
Teuml peumlrdorura peumlr planifikim operativ dhe puneuml teuml peumlrditshme
x
Teuml peumlrdorura peumlr teuml meumlsuar dhe peumlr vendime peumlr peumlrmireumlsim
x
29 Ekzaminimi i klasifikimeve teuml DKRr peumlr shkaqet e aksidenteve neuml trafik ldquoStatistika dhe analiza e aksidenteve
neuml trafikrdquo peumlr vitet 2012 dhe 2013 30 Ekzaminim i aktiviteteve teuml bazuara neuml plane operative 31 Ekzaminimi i klasifikimeve teuml DKRr peumlr shkaqet e aksidenteve teuml trafikut ldquoStatistika dhe analiza e aksidenteve
neuml trafikrdquopeumlr vitet 2012 dhe 2013
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
13
Raportet vjetore teuml DKRr-seuml i peumlrshkruajneuml faktoreumlt e aksidenteve rrugore neuml krahasim me
vitet e meumlparshme Rezultatet e informatave peumlr faktoreumlt qeuml ndeumlrlidhen me aksidentet
trajtohen siccedil duhet veteumlm kur policia e trafikut zbaton masat neuml planet operative ose urdhrat
nga DKRr Neuml planifikimin operativ policia e trafikut ka peumlrdorur informatat rreth
shpeshteumlsiseuml dhe shkaqeve teuml aksidenteve Aktivitetet janeuml teuml ndryshme dhe varen thjesht
nga vendndodhja gjeografike dhe intensiteti i trafikut por kryesisht janeuml orientuar neuml
monitorimin e shpejteumlsiseuml32 Peumlrveccedil keumlsaj njeumlsiteuml e trafikut (duke peumlrjashtuar NjKA-neuml) nuk i
drejtojneuml gjithnjeuml aktivitetet me sheumlnjesteumlr edhe neuml rrugeumlt tjera jo-rajonale
Detyrat rutineuml nuk adresojneuml detyra teuml veccedilanta vis-agrave-vis treguesve teuml identifikuar neuml analizeumln
e aksidenteve Sipas krahasimit teuml teuml dheumlnave patrullimet e vlereumlsuara rutineuml teuml policiseuml seuml
trafikut kryesisht kaneuml sheumlnjestruar faktorin shpejteumlsi Kjo neumlnkupton se informatat nuk janeuml
peumlrdorur ploteumlsisht peumlr detyrat e peumlrditshme Shumica e patrullimeve kryesisht kryhen pa
ndonjeuml objektiv tjeteumlr shteseuml Aktivitetet aktuale teuml peumlrditshme ndash peumlr teuml qeneuml efektive - do teuml
duhet teuml fokusohen neuml aspekte teuml tjera teuml ndryshme siccedil eumlshteuml sjellja e ngaseumlsve (mbajtja e
distanceumls ngasja e pakujdesshme etj)
Informatat peumlrdoren rralleuml peumlr teuml identifikuar peumlrmireumlsimet e mundshme teuml veprimeve
parandaluese33 Shumica deumlrrmuese e aktiviteteve teuml kryera nuk janeuml teuml peumlrmbledhura neuml
raporte post-operative peumlr teuml matur progresin drejt objektivave teuml vendosura Peumlr meuml tepeumlr
peumlrzierja e prioriteteve neuml patrullime nuk ishte gjithnjeuml e bazuar neuml informatat e
disponueshme34
32 Shembuj teuml tjereuml teuml intensifikimit teuml patrullimeve peumlrfshijneuml ndalesat peumlr automjete sipas planeve operative
ngjarjet sportive dhe klubet e nateumls etj Automjetet inspektohen neuml baza vjetore derisa veteumlm hereumlpashere adresohen me plane teuml peumlrbashkeumlta operative Policia e trafikut - MI
33 Ekzaminimi i raporteve teuml njeumlsive teuml policiseuml seuml trafikut peumlr vitet 2012 dhe 2013 34 Vlen teuml peumlrmendet se bazuar neuml informatat peumlr aksidente DKRr ka keumlrkuar nga NjRKRr-PR qeuml teuml shtohet
numri i kontrolleve neuml disa rrugeuml siccedil ishte rasti neuml rrugeumln Prishtineuml-Podujeveuml-Merdareuml Si rezultat i angazhimeve shteseuml numri i aksidenteve neuml keumlteuml aks rrugor eumlshteuml zvogeumlluar duksheumlm neuml periudheumln janar-maj 2014 neuml krahasim me vitin 2013
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
14
4 A i kryen policia e trafikut sheumlrbimet neuml meumlnyreuml
efektive
41 Si teuml matet efektiviteti i policiseuml seuml trafikut
Qeumlllimi i peumlrgjithsheumlm peumlr policineuml e trafikut seuml bashku me autoritetet e tjera peumlrgjegjeumlse siccedil
kemi peumlrmendur eumlshteuml teuml minimizohen aksidentet e trafikut dhe teuml ndihmohet peumlr njeuml mjedis
teuml sigurt teuml trafikut Shtrohet pyetja se si duhet teuml veprojeuml policia e trafikut peumlr teuml
peumlrmbushur neuml meumlnyreumln meuml teuml mireuml teuml mundshme keumlto objektiva Peumlrveccedil keumlsaj a eumlshteuml fare
e mundur teuml maten rezultatet e policiseuml seuml trafikut peumlr shkak teuml faktoreumlve teuml tjereuml qeuml ndikojneuml
neuml veumlllimin dhe karakterin e ldquoaksidenteverdquo
Zvogeumllimi i aksidenteve teuml reumlnda teuml trafikut eumlshteuml njeuml lloj mateumlsi qeuml tregon peumlr rezultatin e
peumlrgjithsheumlm se neuml ccedilrsquomeumlnyreuml operojneuml autoritetet peumlrgjegjeumlse rrugore ose teuml policiseuml seuml
trafikut Megjithateuml eumlshteuml matje shumeuml e peumlrgjithshme qeuml varet nga shumeuml faktoreuml siccedil janeuml
rrugeumlt dhe moti sjelljet e ngaseumlsve numri i automjeteve dhe gjendja e tyre angazhimi i
autoriteteve tjera rregullimi aktual kushtet financiare etj
Ekzistojneuml edhe matje teuml tjera teuml zakonshme Mund teuml studiohen neumlse mjetet e teuml duhura janeuml
neuml dispozicion dhe neumlse ato janeuml peumlrdorur neuml meumlnyreuml efektive peumlr shembull a janeuml peumlrdorur
kamerat e shpejteumlsiseuml dhe radareumlt aty ku do teuml shtonin meuml shumeuml vlereuml (rreziku i larteuml peumlr
aksidentet e trafikut peumlr shkak teuml shpejteumlsiseuml seuml automjetit) a beumlhen teste alkooli ku do teuml
shtonin meuml shumeuml vlereuml etj Gjithashtu mund teuml shqyrtohen neumlse njeumlsiteuml e kontrollit neuml koheuml
teuml duhur sigurojneuml autoritetet peumlrgjegjeumlse rrugore me propozime peumlr ndryshimin e
kufizimeve teuml shpejteumlsiseuml veumlnien e shenjave paralajmeumlruese riparimin e rrugeumlve largimin e
pengesave neuml rrugeuml etj
Mund edhe teuml matet meumlnyra se si shpeumlrndahen burimet neuml koheuml dhe neuml hapeumlsireuml Idealisht
mjetet e duhura duhet peumlrdorur peumlr teuml kontrolluar gjeumlrat e duhura neuml koheumln e duhur dhe
vendin e duhur Aktivitetet e patrullimit neuml koheuml dhe hapeumlsireuml duhet teuml ndeumlrlidhen sa meuml
shumeuml qeuml teuml jeteuml e mundur me ateuml se kur dhe ku ndodhin aksidentet e trafikut
Kundrejt propozimeve teuml meumlsipeumlrme mund teuml shtrohet pyetja A eumlshteuml e mundur qeuml policia
e trafikut teuml punojeuml meuml mireuml apo meuml dobeumlt a eumlshteuml policia e trafikut neuml gjendje teuml meumlsojeuml dhe
a janeuml neuml gjendje teuml marrin vendime ccedilfareuml teuml beumljneuml dhe si teuml beumlhet Peumlrgjigja e qarteuml peumlr teuml
gjitha keumlto pyetje eumlshteuml pozitive Eumlshteuml e reumlndeumlsishme teuml theksohet se megjithateuml asnjeuml matje
nuk eumlshteuml e peumlrsosur dhe e ploteuml vetvetiu Ccedileumlshtje kryesore eumlshteuml qeuml teuml peumlrdoren informatat
dhe teuml dheumlnat relevante teuml besueshme dhe qeuml janeuml neuml gjendje trsquoi ofrojneuml policiseuml seuml trafikut
udheumlzime se si teuml punojneuml meuml zgjuar ndash teuml jeneuml meuml efektiv - neuml meumlnyreuml qeuml trsquoi afrohen qeumlllimit
qeuml teuml ndikojneuml neuml numrin e aksidenteve fatale
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
15
42 A i ka policia e trafikut mjetet e duhura qeuml teuml jeteuml efektive
Peumlr shkak se rreziku i aksidenteve peumlrcaktohet nga faktoreuml teuml ndrysheumlm policia e trafikut
duhet teuml peumlrdoreuml mjete teuml llojllojshme peumlr teuml adresuar vendimet ndikuese mbi kufizimet e
shpejteumlsiseuml dhe shenjat paralajmeumlruese dhe meuml drejtpeumlrdrejteuml peumlrmes masave teuml ndryshme
teuml kontrollit teuml trafikut siccedil janeuml kamerat peumlr shpejteumlsi radareumlt testet e alkoolit kontrollet e
automjeteve dhe teuml flukseve teuml trafikut gjendjen e rrugeumlve dhe sjelljet e ngaseumlsve35
Neuml meumlnyreuml qeuml teuml keteuml qasjen direkte neuml meumlnyreuml efektive policia e trafikut duhet teuml
Orientojeuml peumlrpjekjet e tyre neuml
- Vendndodhjet me rrezik teuml larteuml rrugeumlt apo vendet ku aksidentet mund teuml
ndodhin
- Neuml koheumln diteumlt dhe oreumlt me rrezik teuml larteuml kur aksidentet mund teuml jeneuml meuml teuml
shpeshta
- Vendndodhjet me rrezik ad-hoc neuml koheuml teuml caktuar (ngjarje teuml peumlrkohshme)
Fokusojeuml kontrollet neuml faktoreumlt qeuml ndeumlrlidhen me aksidente si
- Sjellja e ngaseumlsve me rrezik teuml larteuml
- Faktoreumlt mekanik teuml rrezikut teuml larteuml te automjetet veccedilaneumlrisht kamioneumlt e
meumldhenj
- Rrugeumlt me rrezik teuml larteuml dhe kushtet e motit
Aplikojeuml ndeumlshkime teuml duhura peumlr ata qeuml keumlrceumlnojneuml sigurineuml neuml trafik peumlrmes
- Paralajmeumlrimeve verbale apo teuml dokumentuara dhe llojeve teuml ndryshme teuml
gjobave etj
Peumlr teuml qeneuml efektive policia e trafikut duhet teuml keteuml punonjeumls kompetent dhe pajisje teuml
duhura automjete teuml pajisura mireuml (teuml shenjeumlzuara dhe teuml pashenjeumlzuara) motoccedilikleta
radareuml dhe teste teuml alkoolit Neuml shumeuml vende policia e trafikut eumlshteuml e pajisur edhe me
helikoptereuml kamera teuml shpejteumlsiseuml teste kundeumlr narkotikeumlve etj36 Peumlrvoja neuml BE dhe vende teuml
tjera tregon se kamerat e shpejteumlsiseuml teuml cilat ofrojneuml deumlshmi fotografike teuml pranueshme peumlr
gjykata janeuml shumeuml kost-efektive37
PK-ja peumlrdoreuml tregues teuml ndrysheumlm neuml meumlnyreuml qeuml teuml ndajeuml burimet e tyre neuml meumlnyreuml efektive
35 Ky seksion bazohet neuml literatura teuml ndryshme peumlr praktika teuml mira teuml kontrollit teuml trafikut si dhe dokumente
dhe politika nga vende teuml ndryshme dhe nga Policia e Kosoveumls 36 Patrullimi me helikopter peumlrdoret neuml veccedilanti neuml rrethana selektive Helikoptereumlt mund teuml peumlrdoren gjithashtu
peumlr kujdesin post-aksidental PK-ja nuk eumlshteuml e pajisur me mjet teuml tilleuml Mungojneuml edhe instrumentet peumlr testimin e praniseuml seuml narkotikeumlve
37 European Transport Safety Council (ETSC) Reducing Traffic Injuries Resulting from Excess and Inappropriate Speed (Brussels 1995) fq 28
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
16
Ne kemi ekzaminuar teuml dheumlnat e ndryshme - neuml lidhje me zyrtareumlt policoreumlpolicineuml e
trafikut
Tabela 3 Teuml dheumlnat peumlr aksidentet automjetet kundrejt burimeve teuml policiseuml
2010 2011 2012 2013 2014
Numri i automjeteve teuml regjistruara 178798 205366 212851 272107 288828
Numri i aksidenteve 18030 18888 19754 19954 16300
Numri i aksidenteve fatale 158 130 116 104 111
Numri i teuml vdekurve 175 157 121 119 127
Numri i personave teuml leumlnduar 7730 8321 8561 9817 9713
Numri i zyrtareumlve policoreuml 7191 7205 7269 7326 7686
Numri i zyrtareumlve policoreuml teuml trafikut 523 514 529 507 506
Duket fare qarteuml se numri i policeumlve teuml trafikut nuk e ka ndjekur trendin e aksidenteve dhe
automjeteve Ne kemi marreuml neuml konsiderateuml edhe burimet peumlr njeumlsiteuml e veccedilanta
Tabela 4 Numri i kilometrave teuml mbuluara nga policia e trafikut burimet neuml njeumlsiteuml
peumlrkateumlse teuml policiseuml seuml trafikut mjetet e kontrollit teuml disponueshme (2014)
Njeumlsia Kilometrat e
mbuluara Zyrtareumlt e
policiseuml Automjetet e shenjeumlzuara
Automjetet civile
Radareuml Testues teuml
alkoolit
NjRKRr-PR 341 108 6 1 5 5
NjRKRr-PE 380 82 13 0 6 3
NJKA 104 33 6 0 10 2
Siccedil shihet shpeumlrndarja e burimeve nuk duket se e peumlrcjelleuml njeuml model teuml qarteuml peumlr teuml tre
njeumlsiteuml Peumlr shkak teuml bazeumls seuml paqarteuml peumlr alokim numri i policeumlve teuml trafikut nuk
korrespondon me kushtet e trafikut respektivisht aksidentet As numri i automjeteve teuml
shenjeumlzuara apo sistemet e radareumlve nuk ndeumlrlidhen me numrin e policeumlve apo aksidentet e
trafikut Numri i radareumlve neuml NjKA mund pjeseumlrisht teuml shpjegohet me faktin se eumlshteuml njeumlsi
patrulluese e autostradeumls (neumlse kjo eumlshteuml shpeumlrndarja optimale e keumlsaj pajisje ateumlhereuml eumlshteuml
njeuml ccedileumlshtje tjeteumlr)
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
17
Eumlshteuml po keumlshtu veumlshtireuml teuml shihet njeuml model i qarteuml i shpeumlrndarjes seuml burimeve ndeumlrmjet dhe
brenda njeumlsive Raporti midis numrit teuml policeumlve teuml trafikut dhe numrit teuml automjeteve
radareumlve apo testuesve teuml alkoolit ndryshon neuml meumlnyreuml teuml konsiderueshme peumlr shembull
NjKA ka meuml shumeuml automjete dhe meuml shumeuml policeuml sesa NjRKRr-PR neuml raport me
aksidentet e trafikut Njeuml shpjegim i mundsheumlm por jo shterues eumlshteuml faktori gjeografik
(qytetet neuml raport me fshatet)
Vlen teuml theksohet se veteumlm njeuml njeumlsi kishte qasje neuml njeuml automjet civil teuml pashenjeumlzuar edhe
pse neumlse automjetet e tilla peumlrdoren siccedil duhet - sipas peumlrvojeumls ndeumlrkombeumltare ndash ateumlhereuml ato
janeuml mjaft efektive neuml identifikimin e ngaseumlsve agresiveuml
Peumlr meuml tepeumlr veteumlm disa automjete teuml policiseuml seuml trafikut janeuml teuml pajisura me radareuml dhe
testues peumlr alkool38 Rrjedhimisht eumlshteuml e pamundur qeuml patrullat teuml kryejneuml teste teuml tilla seuml
paku jo peumlrnjeumlhereuml (neuml teuml njejteumln koheuml) Kjo ka mundeumlsi teuml pengojeuml efektivitetin e kontrolleve
teuml trafikut meqeuml shpejteumlsia dhe ldquongasja neumln ndikimin e alkoolit barnave dhe narkotikeumlverdquo
janeuml gjithashtu shkaktareuml teuml aksidenteve neuml trafik39
Kontrollet e kufizuara teuml alkoolitnarkotikeumlve janeuml njeuml e meteuml e kontrolleve qeuml e reduktojneuml
cileumlsineuml e teuml dheumlnave mbi shkaqet qeuml qeumlndrojneuml pas aksidenteve
Peumlrveccedil informatave teuml dheumlna neuml tabeleumln e meumlsipeumlrme ne kemi gjetur mangeumlsi teuml tjera neuml
pajisje bie fjala automjetet nuk janeuml teuml pajisura me shenjat paralajmeumlruese (si stop policia
ngadaleumlso rrezik neuml rrugeuml etj) Asnjeuml prej njeumlsive nuk kishte qasje neuml motoccedilikleta ndoneumlse
mjetet e tilla zakonisht shihen si mjaft efektive peumlr kontrollin e trafikut Peumlr meuml shumeuml
kamerat e shpejteumlsiseuml qeuml nga shumeuml hulumtues janeuml pareuml si mjet shumeuml efikas peumlr uljen e
rrezikut teuml aksidenteve teuml trafikut (dhe numrin e zyrtareumlve teuml nevojsheumlm peumlr kontrolle) nuk
janeuml peumlrdorur neuml asnjeuml njeumlsi kryesisht peumlr shkak teuml argumenteve se keumlrkojneuml investime
fillestare
Policia e trafikut peumlrdoreuml meumlnyra leumlvizeumlse dhe joleumlvizeumlse (statike) peumlr patrullim Teuml dyja
meumlnyrat i kaneuml epeumlrsiteuml dhe teuml metat e tyre40 Aktivitetet joleumlvizeumlse teuml kontrollit janeuml meumlnyreuml
e duhur neuml raste teuml bazuara neuml rrezik teuml veccedilanteuml (peumlrqendrimi masiv i peumlrpjekjeve teuml
kontrollit teuml trafikut neuml koheuml dhe vend teuml caktuar) ose kryhen neuml vende ose rrugeuml ku
aksidentet historikisht janeuml teuml zakonshme Patrullimet leumlvizeumlse janeuml meumlnyreuml e mireuml peumlr
zbulimin e sjelljeve teuml ccedilrregullta teuml ngaseumlsve qeuml mund teuml ndodhin edhe neuml vende ku
aksidentet janeuml meuml pak teuml zakonshme Shumica e aktiviteteve teuml patrullimit nga keumlto njeumlsi
kryhen peumlrmes patrullimeve joleumlvizeumlse Peumlrjashtime beumljneuml patrullimet e rralla teuml kryera nga
38 Neuml raportin e IPK-seuml peumlr ldquoVlereumlsimin e menaxhimit teuml trafikut rrugor nga PK-jardquo (2014) eumlshteuml theksuar se
shumica e radareumlve janeuml jo-funksionaleuml 39 Sipas OJQ-seuml ldquoLabyrinthrdquo nuk ka numeumlr teuml sakteuml peumlr peumlrdoruesit e narkotikeumlve neuml Kosoveuml Ekzistojneuml
vlereumlsime teuml peumlrafeumlrta teuml peumlrdoruesve qeuml sillen mes 10000 - 15000 individeumlve dhe nga keumlta rreth 4000 ndash 5000 besohet teuml jeneuml peumlrdorues teuml heroineumls
40 Rune Elvik Cost-Benefit Analyses of Police Enforcement (ESCAPE 2001) fq 14
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
18
automjeti me targa civile neuml NjRKRr-PR Peumlrveccedil keumlsaj neuml rrugeumlt e qytetit teuml Prishtineumls eumlshteuml
e zakonshme qeuml patrullimet teuml kryhen dhe neuml keumlmbeuml ose me biccedilikleta Nuk ka qeneuml e
mundur qeuml ZAP-i teuml vlereumlsojeuml performanceumln e tyre por ka mundeumlsi qeuml biccedilikletat ndash sidomos
neuml qytetet e meumldha - teuml jeneuml mjet efektiv neuml disa raste Peumlr meuml shumeuml gjithnjeuml mund teuml themi
se patrullimi neuml keumlmbeuml peumlrmbush funksionet parandaluese neuml kuptim meuml teuml gjereuml (meuml pak teuml
matsheumlm)
43 A peumlrdoren mjetet neuml dispozicion peumlr qeumlllimin e tij
kryesor
Policeumlt e trafikut nganjeumlhereuml duhet trsquoiu ndihmojneuml funksioneve tjera peumlrbrenda forcave teuml
policiseuml ose trsquoiu ndihmojneuml autoriteteve tjera me sheumlrbime teuml ndryshme Kjo natyrisht se ka
pasoja edhe pozitive edhe negative Kjo mund teuml shihet si njeuml meumlnyreuml fleksibile por
njeumlkoheumlsisht mund ta pengojeuml efektivitetin e policiseuml seuml trafikut peumlr kryerjen e detyrave teuml
tyre kryesore41
Teuml tre njeumlsiteuml e trafikut nuk ishin teuml angazhuara neuml meumlnyreuml teuml vazhdueshme neuml veprimtari teuml
tilla mbeumlshteteumlse NjKA ishte neuml gjendje qeuml trsquoi koncentrojeuml ploteumlsisht burimet e veta neuml
detyreumln e vet primare - neuml gjeumlra tjera teuml ngjashme ndash dhe ndoshta ka nevojeuml peumlr meuml pak policeuml
dhe automjete peumlr ta mbajtur keumlteuml nivel teuml kontrollit
Sipas peumlrllogaritjeve tona neuml ccedildo diteuml teuml vitit 2013 neuml NjRKRr-PR mesatarisht rreth peseuml peumlr
qind teuml zyrtareumlve policoreuml nuk ishin neuml dispozicion peumlr kontrollin e trafikut42
Marreuml parasysh gjendjen neuml trafik dhe zhvillimin e aksidenteve na beumln teuml kuptojmeuml se
veumlllimi i puneumls - ose pengesat peumlr teuml qeneuml efektiv - janeuml rritur meuml shumeuml peumlr NjRKRr-PR sesa
peumlr dy njeumlsiteuml e tjera Keumlshtu qeuml duke krahasuar numrin e aksidenteve dhe teuml policeumlve teuml
trafikut neuml Prishtineuml ne kemi veumlrejtur se ndash peumlrkundeumlr ngarkeseumls ndash numri i policeumlve eumlshteuml
zvogeumlluar (nga 147 sa ishin neuml vitin 2012 neuml 103 neuml vitin 2014)43
Peumlr trsquoi peumlrballuar sfidat e tilla duhet ulur ambiciet duhet rritur efikasitetin (teuml punohet meuml
mireuml dhe meuml zgjuar) ose teuml shtohen burime si peumlr shembull peumlrmes rialokimit teuml burimeve
ose duke peumlrdorur kamera Bazuar neuml veumlzhgimet tona ne nuk kemi mundur teuml gjejmeuml
deumlshmi teuml forta peumlr rritjen e efikasitetit apo peumlr burime shteseuml gjateuml periudheumls seuml ekzaminuar
41 Policia e Kosoveumls intervista me menaxhmentin e policiseuml seuml trafikut (prill 2014) ekzaminimi i dokumenteve teuml
ndryshme teuml tjera si komunikime elektronike plane etj 42 Analiza fillestare tregon se ccedildo diteuml rreth peseuml policeuml teuml trafikut kaneuml qeneuml teuml angazhuar neuml mbeumlshtetjen e
institucioneve teuml tjera peumlr ngjarje teuml ndryshme si peumlrcjellje peumlr delegacione protesta teuml ndryshme ngjarje sportive etj Me rastin e tubimeve dhe ngjarjeve teuml ndryshme burimet e angazhuara peumlr patrullimin e trafikut ridrejtohen peumlr teuml siguruar keumlto ngjarje duke braktisur vendet ku patrullimet eumlshteuml dashur teuml kryhen Gjateuml keumltyre ngjarjeve atje kryesisht eumlshteuml fluks i madh i automjeteve dhe ka rreziqe meuml teuml meumldha peumlr aksidente apo probleme tjera teuml trafikut
43 Teuml shihet ldquoShtojca IIIrdquo (tabela 7)
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
19
peumlr NjRKRr-PR Kjo sugjeron se ldquozgjidhjardquo e sfideumls peumlr NjRKRr-PR ka qeneuml qeuml teuml ulen
ambiciet peumlr kontrollin e trafikut44 Dy njeumlsiteuml tjera nuk kaneuml qeneuml teuml detyruara qeuml teuml
peumlrballen me teuml njeumljteumln situateuml45
44 A janeuml kryer kontrollet neuml vendet e duhura
Teuml gjendesh neuml vendin e duhur me rrezik teuml larteuml - peumlr teuml kontrolluar - eumlshteuml vendimtare peumlr
njeuml polici teuml efektshme teuml trafikut46 Ne kemi studiuar trajteumln gjeografike teuml aksidenteve neuml
kuadeumlr teuml tri rajoneve dhe kemi krahasuar ateuml me shpeumlrndarjen e kontrolleve teuml kryera Ne
gjithashtu kemi ekzaminuar edhe shkaqet e aksidenteve
Teuml ashtuquajturat ldquopika teuml zezardquo janeuml vende apo rrugeuml ku aksidentet e trafikut ndodhin
shpesh Neuml harteumln e meumlposhtme janeuml paraqitur keumlto pika neuml njeumlreumln prej tri rajoneve (NjRKRr-
PR)
44 Kjo situateuml vlen veccedilaneumlrisht peumlr rrugeumln drejt pikeumls seuml vendkalimit kufitar neuml Mutivodeuml ku nuk ushtrohen
kontrolle 45 NjRKRr-PE nuk ka ofruar ndonjeuml teuml dheumlneuml peumlr keumlteuml por sipas zyrtareumlve numri eumlshteuml meuml i uleumlt se neuml Prishtineuml
dhe nuk eumlshteuml rritur aq shumeuml 46 Sipas praktikave teuml mira veteumlm prania e policiseuml seuml trafikut neuml vende teuml duhura - edhe pa kontrolluar fare -
eumlshteuml e nevojshme qeuml ngaseumlsit teuml jeneuml teuml kujdessheumlm dhe ka karakter parandalues
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
20
Ccedilfareuml kemi gjetur NjRKRr-PR mban teuml dheumlna teuml tilla qeuml demonstrojneuml se kontrollet e keumlsaj
njeumlsie janeuml teuml orientuara deri neuml njeuml maseuml teuml madhe - por jo ploteumlsisht ndash kundrejt ldquopikave teuml
zezardquo Disa prej keumltyre pikave iu jepet veumlmendja e duhur ndeumlrsa teuml tjerat peumlr arsye teuml
ndryshme neglizhohen ose iu jepet njeuml veumlmendje meuml e uleumlt
NjRKRr-PE nuk peumlrdoreuml orare kohore peumlr ta specifikuar vendin se ku duhet teuml veprojneuml
njeumlsiteuml e patrullimit peumlrderisa i kryejneuml kontrollet Personat qeuml intervistuam nga kjo njeumlsi
kaneuml theksuar se aktivitetet patrulluese kryesisht kryhen neuml bazeuml teuml vlereumlsimit peumlrvojeumls dhe
gjykimit teuml njeumlsive patrulluese
Neuml aneumln tjeteumlr kontrollet neuml NjKA ushtrohen neuml vende teuml ndryshme teuml peumlrcaktuara meuml pareuml
neuml teumlreuml traseneuml
45 A janeuml kryer kontrollet neuml koheumln e duhur
Puna e patrullimeve neuml terren beumlhet neuml tri ndeumlrrime Ndeumlrrimet e patrullave peumlr shkak teuml
mungeseumls seuml automjeteve beumlhen neuml zyra teuml njeumlsive dhe gjateuml asaj periudhe asnjeuml rrugeuml
rajonale dhe magjistrale nuk mbulohet me njeumlsi patrulluese47
Neuml tabeleumln e meumlposhtme eumlshteuml paraqitur numri i peumlrgjithsheumlm i aksidenteve teuml regjistruara
teuml trafikut neuml tri regjionet peumlr vitet 2012 dhe 2013 si dhe koheumln kur ndodhen aksidentet gjateuml
24 oreumlve
Tabela 5 Aksidentet e trafikut sipas rajoneve dhe koheumln kur kaneuml ndodhur
Koha gjateuml diteumls
Prishtineuml Pejeuml NjKA
2012 2013 2012 2013 2012 2013
06-10 1299 1365 358 383 Nuk ka shifra 12
10-14 2439 2635 827 791 32
14-18 2730 3036 870 785 29
18-22 1522 1741 624 399 8
22-02 493 563 201 153 10
02-06 208 256 77 63 8
Total 8691 9596 2957 2574 99
Siccedil shihet meuml larteuml shumica e aksidenteve ndodhin gjateuml diteumls Meuml shumeuml se frac34 e aksidenteve
kaneuml ndodhur midis oreumls 06-22 dhe pothuajse aq shumeuml midis oreumls 12-20
47 Kjo peumlrfshineuml periudheumln kohore nga 1430 ndash 1530 kur ndodhin meuml seuml shumti aksidentet dhe 2230 ndash 2330 0630
ndash 0730
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
21
Duke u bazuar neuml intervista orare teuml puneumls dhe neuml teuml dheumlna tjera teuml regjistruara gjetjet tona
sugjerojneuml se kontrollet kryhen gjateuml diteumls
Kur ne studiuam shifrat meuml holleumlsisht rezultoi se neuml fakt koha e ldquopikutrdquo peumlr aksidente teuml
trafikut korrespondonte me koheumln kur patrullat e policiseuml seuml trafikut kishin filluarpeumlrfunduar
ndeumlrrimet e tyre teuml puneumls dhe rrjedhimisht nuk kaneuml mundur teuml jeneuml neuml vende me rreziqe teuml
larta Peumlrderisa keumlto teuml dheumlna nuk ishin teuml njohura ose teuml pakteumln nuk janeuml ekzaminuar nga
njeumlsiteuml ata nuk kaneuml qeneuml neuml dijeni peumlr pasojat e orareve teuml tyre kohore apo peumlr periudhat e
ndeumlrrimit
Sipas policiseuml seuml trafikut ata peumlrpiqen qeuml teuml jeneuml teuml informuar mireuml peumlr ngjarjet madhore qeuml
kaneuml gjasa teuml shkaktojneuml probleme neuml trafik dhe neuml peumlrputhje me rrethanat i alokojneuml
burimet Ne nuk kemi arsye peumlr teuml mos besuar se kjo eumlshteuml keumlshtu por konfirmimi i keumlsaj
nuk ka qeneuml i mundur teuml beumlhet brenda fusheumlveprimit teuml keumltij auditimi
Po ashtu ne nuk kemi qeneuml neuml gjendje qeuml teuml ekzaminojmeuml se a janeuml peumlrdorur ldquomjetet e
duhurardquo neuml koheumln e duhur Sa peumlr ilustrim neuml shumeuml vende eumlshteuml procedureuml standarde qeuml teuml
kontrollohet se a po respektohen kufizimet e shpejteumlsiseuml afeumlr shkollave dhe ccedilerdheve neuml
koheuml teuml caktuar (kur fillojneuml meumlsimet neuml shkolla pas pushimeve verore) Gjithashtu eumlshteuml e
zakonshme qeuml policia e trafikut teuml peumlrdoreuml teste teuml alkoolit (narkotikeumlve) neuml koheumlt kur gjasat
qeuml drejtuesit e automjeteve teuml jeneuml neumln ndikim teuml keumltyre substancave eumlshteuml e larteuml (diteumlt e
shtuna apo teuml diela pas mesnate neuml afeumlrsi teuml vendeve teuml peumlrshtatshme) Keumlto janeuml shembuj teuml
gjeumlrave teuml cileumlt nuk kemi qeneuml neuml gjendje qeuml trsquoi ekzaminojmeuml peumlr shkak teuml mungeseumls seuml teuml
dheumlnave
46 A janeuml kontrolluar gjeumlrat e duhura
Peumlr teuml qeneuml efektiv duhet teuml kontrollohen gjeumlrat e duhura automjetet ose ngaseumlsit dhe meuml
konkretisht ccedilfareuml lloji teuml sjelljes apo ccedileumlshtje teknike Peumlrvojat ndeumlrkombeumltare japin
udheumlzime peumlrveccedilqeuml edhe kushtet lokale dhe meumlsimet gjithmoneuml duhet teuml merren parasysh
Meqeneumlse kualiteti dhe inspektimi i automjeteve eumlshteuml peumlrmireumlsuar duksheumlm sjellja e
ngaseumlsve eumlshteuml shkaku absolut dominues i aksidenteve teuml trafikut qeuml konfirmohet edhe nga
statistikat e DKRr48 Peumlrjashtime ka te kamioneumlt e meumldhenj Megjithateuml peumlrvoja tregon se
problemet qeuml kaneuml teuml beumljneuml me goma prishjet dhe mbingarkesat nuk janeuml teuml pazakonta etj
Sipas zyrtareumlve teuml DKRr ata i kaneuml ekzaminuar shkaqet e aksidenteve neuml meumlnyreuml qeuml meuml
tepeumlr trsquoi fokusojneuml kontrollet Ata kaneuml gjetur se tejkalimi i shpejteumlsiseuml eumlshteuml shkak i
48 Eumlshteuml e reumlndeumlsishme teuml theksohet se rreziku nga sjelljet e ngaseumlsve mbetet faktor vendimtar i aksidenteve neuml
Kosoveuml Sipas IPK-seuml (Raport inspektimi 05201410) neuml vitin 2012 edhe automjetet e policiseuml ishin peumlrfshireuml neuml 312 aksidente ndeumlrsa 170 prej tyre janeuml shkaktuar nga zyrtareumlt e policiseuml Ndeumlrsa neuml vitin 2013 automjetet e policiseuml ishin peumlrfshireuml neuml 287 aksidente ku neuml 143 raste fajtoreuml ishin policeumlt Shkaku meuml i zakonsheumlm i aksidenteve peumlr teuml dy periudhat eumlshteuml manovrimi i pasigurt i automjeteve nga policia
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
22
zakonsheumlm dhe si pasojeuml e keumlsaj i kaneuml dheumlneuml prioritet teuml larteuml kontrollit teuml shpejteumlsiseuml
Megjithkeumlteuml ka edhe faktoreuml tjereuml qeuml sipas studimeve ndeumlrkombeumltare dhe statistikave teuml
DKRr-seuml janeuml mjaft teuml zakonsheumlm siccedil janeuml ngasja agresive dhe mosmbajtja e distanceumls gjateuml
ngasjes
Peumlr ta matur shpejteumlsineuml patrullat kryesisht vendosen neuml rrugeuml teuml drejta ngaqeuml aty ekziston
rreziku peumlr tejkalim teuml shpejteumlsiseuml Ne kemi gjetur edhe praktika teuml mira neuml kryerjen e
kontrollit teuml shpejteumlsiseuml neuml koheuml teuml duhur neuml vende me rrezik teuml larteuml Keumlto masa ndeumlrmerren
edhe aty ku rreziku i aksidenteve teuml trafikut eumlshteuml mesatar apo i uleumlt (autostrada jashteuml oreumlve
teuml pikut)
Peumlr identifikimin e shkeljeve neuml trafik (tejkalimin e shpejteumlsiseuml) njeumlsiteuml patrulluese
bashkeumlpunojneuml ngushteuml mes tyre qeuml eumlshteuml njeuml praktikeuml tjeteumlr e mireuml
Megjithateuml disa aktivitete teuml kontrollit apo mbikeumlqyrjes - sipas veumlzhgimeve tona ndash janeuml kryer
neuml udheumlkryqe teuml cilat janeuml teuml rregulluara me semaforeuml dhe rrethrrotullime ku aksidentet
shpesh ndodhin49
Foto 1 Zyrtareumlt policoreuml teuml vendosur mbi ureuml neuml autostradeuml duke identifikuar automjetet qeuml
tejkalojneuml kufizimin e shpejteumlsiseuml
49 Neuml qytetin e Prishtineumls i kemi identifikuar dy udheumlkryqe ku kaneuml ndodhur aksidente fatale dhe ku patrullat e
policiseuml rralleumlhereuml janeuml teuml vendosura Vlen teuml peumlrmendet se brenda NjRKRr-PR ekziston njeuml neumln-njeumlsi e veccedilanteuml qeuml eumlshteuml peumlrgjegjeumlse veteumlm peumlr qytetin
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
23
Foto 2 Pika ndaluese e vendosur nga patrulla tjeteumlr policore peumlr trsquoi ndaluar ngaseumlsit e
identifikuar meuml pareuml
Gjateuml intervistave me zyrtareumlt e policiseuml seuml trafikut kuptuam se peumlrveccedil faktorit shpejteumlsi
shumica e patrullave neuml meumlnyreuml rutinore fokusohen neuml ccedileumlshtjet si dritat rripat e siguriseuml
peumlrdorimi i telefonave celulareuml patentat e ngasjes etj peumlrveccedilse teuml peumlrqendrohen meuml shumeuml
neuml faktoreumlt qeuml janeuml teuml lidhur drejtpeumlrdrejt me aksidentet e trafikut sikurse sjelljet e
rrezikshme ngasja agresive ose e pasigurt Kjo neve na tregon se zakonet e krijuara apo
rutina ende luajneuml rol meuml teuml reumlndeumlsisheumlm peumlr policineuml e trafikut gjateuml kryerjeve seuml detyrave teuml
veta Ky nuk eumlshteuml argument kundeumlr peumlr shembull kontrollimit teuml patenteuml-shoferit por ky
eumlshteuml veteumlm njeuml argument kundeumlr asaj qeuml teuml mos beumlhet neuml meumlnyreuml rutinore
Neuml fakt ne nuk kemi gjetur
ndonjeuml fleteuml-patrulluese qeuml teumlreumlsisht peumlrshkruan detyrat qeuml duhet teuml ndeumlrmerren nga
njeumlsiteuml patrulluese e qeuml ndeumlrlidhen me sjelljet e rrezikshme50
ndonjeuml regjisteumlr neuml lidhje me llojet e automjeteve teuml peumlrfshira neuml aksidente Eumlshteuml e
njohur se automjetet sportive dhe taksiste kaneuml prirje teuml jeneuml teuml peumlrfshira neuml aksidente
meuml shumeuml sesa automjetet tjera Si rrjedhojeuml informatat e tilla mund ta ndihmojneuml
policineuml e trafikut qeuml teuml jeteuml meuml shumeuml e fokusuar gjateuml puneumls seuml tyre dhe
se inspektimet teknike janeuml peumlrkushtuar neuml veccedilanti ndaj automjeteve teuml meumldha (si
gomave prishjeve dhe ngarkesave) gjateuml periudhave kur deumlshtimet e tilla mund teuml
50 Fleteuml-patrullimi eumlshteuml njeuml dokument udheumlzues-regjistrues me aneuml teuml cilit njeumlsiteuml patrulluese janeuml teuml pajisura peumlr
teuml kryer kontrolle
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
24
jeneuml fatale (neuml vjeshteumln e vonshme koheumln e dimrit etj)51 Praktikat e mira
ndeumlrkombeumltare keumlshillojneuml qeuml eumlshteuml meuml e reumlndeumlsishme teuml kryhen inspektime teknike
teuml automjeteve teuml meumldha sesa teuml kryhen inspektime teuml automjeteve teuml zakonshme
Ne kemi gjetur se peumlrjashtimi i mjeteve transportuese nga trafiku teuml cilat nuk i kaneuml
ploteumlsuar kriteret teknike eumlshteuml shumeuml i rralleuml Patrullimet qeuml rezultojneuml me identifikimin e
keumltyre kritereve kryesisht janeuml teuml fokusuara veteumlm neuml veprimet e peumlrbashkeumlta me zyrtareumlt e
MI-seuml Si pasojeuml policia e trafikut heziton52 qeuml teuml deumlrgojeuml jo veteumlm automjetet komerciale (teuml
meumldha) neuml kontrolle teuml veccedilanta teknike pa pranineuml e zyrtareumlve teuml MI-seuml dhe veteumlm
hereumlpashere eumlshteuml fokusuar neuml ekzaminimin e kushteve teknike teuml automjeteve (komerciale)
mbingarkimin e mjeteve transportuese etj
47 A peumlrdoren ndeumlshkimet siccedil duhet
Qeumlllimi i shumiceumls seuml funksioneve teuml kontrollit mund teuml peumlrshkruhet si parandalim dhe
identifikim teuml kundeumlrvajtjeve korrigjim teuml mangeumlsive etj Deri meuml tani jemi fokusuar
kryesisht mbi ateuml se si trsquoi parandalojmeuml meuml mireuml dhe trsquoi identifikojmeuml aksidentet e trafikut
Neuml keumlteuml pjeseuml do trsquoi japim disa informata mbi ateuml se si janeuml peumlrdorur ndeumlshkimet
Policia e trafikut aplikon ndeumlshkime teuml ndryshme Gjobat janeuml teuml ndara neuml dy grupe ato teuml
shqiptuara neuml raste teuml aksidenteve dhe ato teuml shqiptuara peumlr shkelje teuml trafikut - pa shkaktuar
aksidente Sipas natyreumls seuml ekzekutimit gjobat shqiptohen vareumlsisht prej pesheumls seuml vepreumls
ato qeuml janeuml teuml detyrueshme53 dhe duhet teuml paguhen menjeumlhereuml dhe ato qeuml duhet teuml
procedohen neuml gjykata Peumlr shkelje teuml vogla dhe teuml rralla teuml cilat nuk e rrezikojneuml neuml meumlnyreuml
teuml konsiderueshme sigurineuml e trafikut policeumlt e trafikut mund teuml japin veumlrejtje verbale apo
me shkrim Veumlrejtjet me shkrim neuml realitet nuk jepen
Numri i ndeumlshkimeve varet pjeseumlrisht nga prioritetet e policiseuml seuml trafikut Neumlse ata e
peumlrcaktojneuml si prioritet testimin peumlr alkool kjo zakonisht neumlnkupton se peumlrdoruesit zbulohen
dhe ndeumlshkohen Si teuml tilla neumlse njeuml prioritizim i veprimeve eumlshteuml demonstruar ndeumlshkimet
mund teuml jeneuml teuml lidhura drejtpeumlrdrejt me suksesin neuml parandalimin e aksidenteve
51 Sipas teuml dheumlnave teuml prezantuara nga PK-ja gjateuml vitit me automjetet e transportit publik ndodhin rreth 910
aksidente 52 Sipas DKRr me rastin e deumlrgimit teuml automjeteve neuml kontrolle teuml jashteumlzakonshme teknike shpenzimet neuml rast
se vetura rezulton teuml jeteuml neuml gjendje teuml rregullt i barteuml zyrtari policor qeuml e ka inicuar deumlrgimin Kjo dispoziteuml eumlshteuml e parapareuml neuml ligjin aktual
53 Gjoba teuml detyrueshme (mandatore) konsiderohen teuml gjitha gjobat nga 15-40 euro qeuml shqiptohen nga zyrtareumlt e policiseuml neuml vend teuml ngjarjes
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
25
Tabela 6 Numri dhe alokimi i gjobave teuml shqiptuara neuml 2012 dhe 2013
Llojet e gjobave 2012
Nr
2013
Nr
Ndryshimi
Mosrespektimi i shpejteumlsiseuml seuml kufizuar 89654 36 123956 43 38
Mosmbajtja e distanceumls 2213 1 2475 1 12
Drejtimi neumln ndikim teuml alkoolit 651 0 527 0 -19
Drejtimi i mjetit pa patenteuml 15061 6 16993 6 13
Mosrespektimi i shenjave teuml trafikut 16541 7 16122 6 -2
Manovrim i pasigurt me automjet 1308 1 1513 1 16
Kalimi i afatit teuml regjistrimit 15588 6 12510 4 -20
Parkimi i parregullt 26467 11 30767 11 16
Teuml tjera (ccedileumlshtje minore) 80305 32 82059 28 1
Totali 247788100 286922100 16
(Burimi PK)
Nga njeuml perspektiveuml e thjeshteuml e siguriseuml seuml trafikut duket sikurse njeuml prioritet mjaft i madh i
jepet faktoreumlve teuml uleumlt teuml rrezikut Meumlse gjysma e ndeumlshkimeve (meuml pak neuml vitin 2013)
mbulojneuml ccedileumlshtjet e profilit teuml uleumlt teuml rrezikut teuml aksidenteve teuml trafikut (si tabelat parkimi
dhe teuml tjera) ndeumlrsa pjesa tjeteumlr vlen peumlr faktoreumlt e rrezikut teuml larteuml dhe teuml meseumlm (si
shpejteumlsia alkooli distanca patenteuml-shoferi dhe shenjat e trafikut) Peumlr teuml qeneuml teuml paansheumlm
megjithateuml njeuml prioritet i madh dhe me sa duket i justifikuar i eumlshteuml dheumlneuml kontrollit teuml
shpejteumlsiseuml qeuml eumlshteuml njeuml shkak i zakonsheumlm peumlr aksidentet e trafikut
Gjateuml studimit teuml profilit teuml ndeumlshkimeve ne mund teuml shohim dy gjeumlra seuml pari ndryshime teuml
vogla neuml prioritete kaneuml ndodhur midis dy viteve dhe seuml dyti ndeumlshkimet reflektojneuml se
shumica e kontrolleve teuml faktoreumlve teuml rrezikut teuml larteuml nuk janeuml kryer nga aktivitete leumlvizeumlse
(neumlse do teuml kishte pasur meuml shumeuml aktivitete leumlvizeumlse ndoshta do teuml kishim pritur meuml shumeuml
gjoba peumlr mosmbajtjen e distanceumls dhe manovrim teuml pasigurt dhe shkelje tjera qeuml kaneuml teuml
beumljneuml me ngasjen)
Neumlse teuml dheumlnat e meumlsipeumlrme e pasqyrojneuml realitetin eumlshteuml e qarteuml se ngaseumlsit e automjeteve
shpeshhereuml tejkalojneuml kufizimet e shpejteumlsiseuml apo ngasin shumeuml shpejt
shpeshhereuml ngasin pa patenteuml
rralleumlhereuml janeuml teuml ndikuar nga alkooli ose narkotikeumlt
mbajneuml distanceumln me automjetet tjera
shpeshhereuml thyejneuml rregulla teuml vogla (parkingu etj)
Ritheksojmeuml neumlse kjo reflekton ploteumlsisht realitetin apo i reflekton prioritetet dhe pajisjet neuml
keumlto tre njeumlsi eumlshteuml e veumlshtireuml teuml thuhet me siguri Neuml njeuml kuptim meuml teuml gjereuml ndash peumlr teuml qeneuml meuml
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
26
teuml sakteuml ndash duhet teuml peumlrdoren edhe teuml dheumlnat nga sistemi i parapareuml i ldquopikeumlve negativerdquo qeuml
nuk eumlshteuml aplikuar deri meuml tani neuml meumlnyreuml peumlr teuml parandaluar recidivisteumlt nga peumlrseumlritjet e
shkeljeve Arsyet peumlrse sistemi nuk eumlshteuml duke u aplikuar janeuml teuml natyreumls teknike Teuml dy
institucionet (PK-ja dhe Gjykatat) kaneuml bazat e tyre individuale teuml teuml dheumlnave megjitheumlse ato
nuk janeuml teuml integruara dhe nuk komunikojneuml mes vete
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
27
5 Konkluzionet
Peumlrfundimi kryesor eumlshteuml se ka mjaft hapeumlsira peumlr peumlrmireumlsime peumlr ta beumlreuml policimin e
trafikut ploteumlsisht efektiv Policia e trafikut mund teuml beumljeuml edhe meuml shumeuml peumlr teuml peumlrmireumlsuar
aktivitetet e saj trsquoi peumlrdoreuml informatat neuml meumlnyreuml meuml efektive si dhe trsquoi planifikojeuml burimet
Kontrollet duket se janeuml pjeseumlrisht teuml bazuara neuml rrezikshmeumlri por cileumlsia e teuml dheumlnave nuk
lejon teuml theksojmeuml se policia e trafikut neuml Kosoveuml - neuml meumlnyreuml sistematike - eumlshteuml duke i kryer
kontrollet efektive neuml aspektin e vendeve dhe koheumls Ekzistojneuml ccedileumlshtje peumlr sa i peumlrket numrit
teuml policeumlve teuml trafikut qeuml operojneuml si dokumentohen veprimet analizohen dhe peumlrdoren peumlr
teuml meumlsuar dhe beumlreuml peumlrmireumlsime si dhe neuml ccedilrsquomeumlnyreuml menaxhohen ndeumlshkimet
Policia e trafikut nuk ka beumlreuml aq sa duhet peumlr trsquoi dizajnuar neuml meumlnyreuml efektive informatat
qeuml i nevojiten
Policia e trafikut mbledh ose ka qasje neuml teuml dheumlna peumlrkateumlse Hapa tjereuml shteseuml nevojiten qeuml
keumlto teuml dheumlna teuml beumlhen meuml teuml dobishme Teuml dheumlnat mbi aksidentet dhe pasojat e tyre mund teuml
strukturohen meuml mireuml dhe ekzistojneuml mundeumlsiteuml peumlr teuml zhvilluar shkeumlmbimin e informatave
me paleumlt e tjera teuml interesit Disa nga informatat mungojneuml siccedil janeuml raportimi performanceumls
dhe vlereumlsimi i rezultateve si dhe ka mangeumlsi neuml cileumlsineuml dhe konsistenceumln e dokumentacionit
Peumlrveccedil keumlsaj edhe meuml shumeuml mund teuml beumlhet peumlr trsquoi beumlreuml informatat transparente dhe teuml
disponueshme peumlr publikun
Policia e trafikut nuk i peumlrdor burimet e saj teuml informatave neuml meumlnyreuml ploteumlsisht efektive
Informatat ekzistuese mund teuml peumlrdoren neuml meumlnyreuml meuml efektive peumlr teuml mbeumlshtetur puneumln
operative Ato nuk peumlrdoren rregullisht peumlr analiza teuml detajuara ose peumlr teuml krahasuar dhe
vlereumlsuar qasjet dhe mjetet e ndryshme teuml peumlrdorura Teuml dheumlnat ekzistuese nuk janeuml
gjithmoneuml teuml trajtuara sa duhet neuml planifikimin operativ Analizat kryhen rralleumlhereuml nga
policia trafikut Kjo nga ana tjeteumlr dometheumlneuml se stimujt peumlr teuml meumlsuar dhe peumlr iniciativa teuml
reja janeuml teuml uleumlta Edhe neumlse ka vendime neuml nivelin rajonal ose lokal pak prej tyre lidhen
qarteuml me ndonjeuml analizeuml teuml kryer peumlr informata ekzistuese apo trsquoi referohen asaj Policia e
trafikut eumlshteuml mjaft mireuml e informuar mbi kushtet e rrugeumlve motin dhe peumlr ngjarjet e
ardhshme qeuml mund teuml shkaktojneuml probleme neuml trafik Por ekzistojneuml mundeumlsi peumlr teuml
peumlrmireumlsuar bashkeumlpunimin mes policiseuml lokale dhe rajonale dhe autoriteteve tjera OJQ-ve
hulumtuesve dhe qytetareumlve
Burimet nuk alokohen neuml meumlnyreuml efektive dhe nganjeumlhereuml mungojneuml mjete teuml
reumlndeumlsishme
Alokimi i burimeve nuk duket se ndjek njeuml model teuml qarteuml peumlr teuml tri njeumlsiteuml Numri i policeumlve
teuml trafikut nuk korrespondon me gjendjen neuml trafik - aksidentet e trafikut Eumlshteuml gjithashtu e
veumlshtireuml teuml shihet njeuml model i qarteuml peumlr alokimin e mjetevepajisjeve mes dhe brenda njeumlsive
Raporti mes numrit teuml policeumlve teuml trafikut dhe numrit teuml automjeteve radareumlve ose testeve teuml
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
28
alkoolit ndryshon neuml meumlnyreuml teuml konsiderueshme bie fjala Njeumlsia peumlr Kontrollin e
Autostradeumls ka meuml shumeuml automjete dhe policeuml sesa Njeumlsia e Prishtineumls ndash neuml raport me
numrin e aksidenteve
Peumlrveccedil keumlsaj njeumlsiteuml jo gjithmoneuml janeuml teuml pajisura siccedil duhet ndoneumlse disa pajisje teuml caktuara
dihet se janeuml kosto-efektive siccedil janeuml automjetet e pasheumlnuara kamerat dhe sistemet e radarit
Asnjeuml njeumlsi nuk ka pasur instrumente peumlr testimin e praniseuml seuml narkotikeumlve dhe veteumlm disa
kaneuml aparate peumlr testimin e alkoolit Alokimi i diskutuesheumlm i burimeve dhe mungesa e
mjeteve teuml reumlndeumlsishme janeuml faktoreuml qeuml pengojneuml efektivitetin (teuml bazuarit neuml rrezikshmeumlri
peumlrdorim kost-efektivdhe fleksibil teuml mjeteve) Neuml keumlteuml kontekst vlen teuml theksohet se rrugeumlt
neuml Kosoveuml nuk janeuml teuml pajisura me kamera teuml shpejteumlsiseuml keumlto kamera mund peumlrdoren peumlr teuml
zeumlvendeumlsuar disa nga aktivitetet meuml teuml kushtueshme teuml patrullimit
Nevoja peumlr teuml kryer detyra teuml tjera eumlshteuml njeuml faktor qeuml ndikon neuml disa njeumlsi meuml shumeuml se
neuml teuml tjerat
Policiseuml seuml trafikut nuk i lejohet gjithnjeuml teuml peumlrqendrohet neuml detyrat e tyre kryesore Policeumlt
nganjeumlhereuml - veccedilaneumlrisht neuml qytetet e meumldha - duhet teuml ndihmojneuml funksione teuml tjera brenda
forcave teuml policiseuml ose autoritete teuml tjera me sheumlrbime teuml ndryshme Kjo sigurisht ka pasoja
pozitive dhe negative Kjo mund teuml shihet si njeuml meumlnyreuml peumlr teuml peumlrdorur burimet neuml meumlnyreuml
fleksibile dhe efikase dhe peumlr trsquoi ofruar sheumlrbime teuml tjereumlve kur keumlto janeuml teuml nevojshme Nga
ana tjeteumlr kjo mund teuml pengojeuml gjithashtu efektivitetin e policiseuml seuml trafikut neuml kryerjen e
detyrave teuml tyre kryesore Disa nga keumlto probleme mund teuml reduktohen peumlrmes kritereve teuml
qarta planifikimit teuml peumlrmireumlsuar dhe bashkeumlpunimit meuml teuml ngushteuml mes njeumlsive teuml
ndryshme policore
Peumlr shkak teuml mungeseumls seuml dokumentacionit eumlshteuml e veumlshtireuml teuml thuhet qartas se teuml gjitha
kontrollet kryhen sistematikisht ose gjithnjeuml neuml vendet e duhura dhe neuml koheumln e duhur
Jo teuml gjitha njeumlsiteuml i regjistrojneuml vendet se ku janeuml kryer kontrollet Sipas mostreumls toneuml
NjRKRr-PR dhe NjKA i regjistrojneuml keumlto teuml dheumlna dhe keumlto njeumlsi kaneuml njeuml qasje teuml bazuar neuml
rrezik Shumica e kontrolleve (por jo teuml gjitha) kryhen neuml rrugeumlt apo vendet e duhura ku
rreziku peumlr aksidente eumlshteuml i larteuml Peumlr sa i peumlrket njeumlsiseuml tjeteumlr (NjRKRr-PE) nuk mund teuml
themi me siguri se cili eumlshteuml rezultati Bazuar neuml intervistat duket se sjellja eumlshteuml e ngjashme
por teuml dheumlnat neuml keumlteuml njeumlsi nuk janeuml teuml plota ose teuml besueshme
Gjetjet tona sugjerojneuml se kontrollet kryesore kryhen gjateuml diteumls Peumlrveccedilse teuml dheumlnat neuml
dispozicion nuk janeuml teuml mjaft teuml holleumlsishme sa peumlr teuml vlereumlsuar neumlse kontrollet kryhet
ploteumlsisht neuml koheumln e duhur Kur ne i studiuam meuml holleumlsisht teuml dheumlnat doli se koha e pikut
peumlr aksidente trafiku peumlrputhej faktikisht me koheumln kur patrullat e policiseuml seuml trafikut
peumlrfundoninfillonin ndeumlrrimet e tyre dhe rrjedhimisht nuk mund teuml ishin neuml vendet me
rrezik teuml larteuml
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
29
Shkurtimisht informatat neuml dispozicion nuk na e beumljneuml teuml lehteuml teuml kuptojmeuml se njeumlsiteuml
patrulluese neuml Kosoveuml i kryejneuml sistematikisht kontrollet efektive peumlr sa i peumlrket vendit dhe
koheumls
Policia e trafikut duhet meuml shumeuml teuml keteuml veumlmendje te ngasja e rrezikshme dhe gjithashtu
teuml kontrollojeuml standardet teknike teuml kamioneumlve dhe autobuseumlve
Kontrollet policore me teuml drejteuml i kushtojneuml shumeuml veumlmendje shpejteumlsiseuml por neuml teuml njeumljteumln
koheuml nuk i kushtohet veumlmendje e duhur aspekteve teuml tjera siccedil janeuml ngasja agresive dhe e
rrezikshme mosmbajtja e distanceumls ngasja neuml gjendje teuml dehur etj Fokusimi tek shpejteumlsia
shpjegohet me faktin se ajo me teuml veumlrteteuml eumlshteuml ndeumlr shkaqet kryesore teuml aksidenteve neuml
trafik por edhe sepse eumlshteuml njeuml lloj sjellje tradicionale dhe e lehteuml peumlr trsquou beumlreuml Mungesa e
kamerave dhe pajisjeve peumlr shpejteumlsineuml si dhe teuml analizave teuml duhura mbi shkaqet e
aksidenteve mund teuml jeteuml njeuml shpjegim tjeteumlr peumlr fokusimin te shpejteumlsia
Ashtu siccedil tregojneuml shumica e hulumtimeve - ne besojmeuml ndash se neuml peumlrgjitheumlsi eumlshteuml meuml efektive
teuml kontrollohen sjelljet e ngaseumlsve sesa automjetet Megjithateuml ka peumlrjashtime Kamioneumlt e
meumldhenj dhe autobuseumlt peumlrfshihen shpesh neuml aksidente trafiku me pasoja teuml meumldha Ne
kemi veumlrejtur se keumltyre automjeteve nuk iu kushtohet veumlmendja e duhur nga ana e policiseuml
seuml trafikut neuml disa njeumlsi Zakonisht kjo ka teuml beumljeuml me kushtet teknike teuml automjeteve teuml meumldha
komerciale siccedil eumlshteuml rasti neuml lidhje me mbingarkimin dhe mireumlmbajtjen
Ndeumlshkimet jo gjithhereuml aplikohen dhe menaxhohen siccedil duhet ndaj kundeumlrvajteumlsve
Policia e trafikut shpesh peumlrdoreuml gjoba teuml vogla si ndeumlshkime Ndeumlshkimet e tjera aplikohen
rralleuml peumlr dallim nga shumeuml vende teuml tjera Peumlr meuml tepeumlr shumica e gjobave shqiptohen
veteumlm peumlr njeuml numeumlr teuml kufizuar shkeljesh dhe nuk duket se e adresojneuml ndeumlshkimin e duhur
teuml bazuar neuml faktoreumlt e aksidenteve - siccedil janeuml mosmbajtja e distanceumls manovrimi i pasigurt
dhe pakujdesi teuml tjera neuml ngasje Moszbatimi i sistemit teuml ldquopikeumlve negativerdquo i ka motivuar
drejtpeumlrseumldrejti ngaseumlsit recidivisteuml peumlr teuml peumlrseumlritur kundeumlrvajtjet Neuml keumlteuml meumlnyreuml neuml
mungeseuml teuml qasjes parandaluese edhe ndeumlshkimet aplikohen mbi keumlteuml bazeuml
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
30
6 Rekomandimet
Peumlrvoja na tregon se numri i aksidenteve neuml trafik dhe pasojat e tyre mund teuml zvogeumllohen
Peumlr keumlteuml mund teuml nevojitet bashkeumlpunimi i ngushteuml mes autoriteteve peumlrgjegjeumlse njeuml sistem i
duhur informativ peumlrdorim efektiv i pajisjeve dhe menaxhim profesional dhe i bazuar neuml
rrezik neuml teuml gjitha nivelet
Ne rekomandojmeuml Drejtorin e Peumlrgjithsheumlm teuml Policiseuml seuml Kosoveumls qeuml
Teuml merr njeuml iniciativeuml peumlr peumlrmireumlsimin e sistemit ekzistues teuml informimit dhe ta beumljeuml
ateuml ploteumlsisht efektiv Po keumlshtu teuml konsiderojeuml futjen e njeuml baze gjitheumlpeumlrfshireumlse teuml teuml
dheumlnave duke ftuar paleumlt e ndryshme teuml interesit Peumlrfitimet nga ky mekanizeumlm do teuml
reflektonin neuml besueshmeumlrineuml e teuml dheumlnave si dhe peumlrdorimin e tyre neuml vendimet
strategjike dhe operative
Teuml peumlrmireumlsojeuml peumlrdorimin e teuml dheumlnave neuml meumlnyreuml qeuml teuml qarteumlsojeuml planifikimin vjetor
dhe teuml vendoseuml objektiva performance teuml qarta peumlr njeumlsi operative Kjo duhet teuml
peumlrfshijeuml analizeuml meuml teuml mireuml teuml teuml dheumlnave mbi aksidentet qeuml formojneuml njeuml pikeumlnisje
peumlr prioritetet dhe qasjet e reja neuml nivel operativ Kjo nga ana tjeteumlr e beumln teuml
reumlndeumlsishme qeuml policia e trafiku teuml nivel qendror teuml ngriteuml funksionet e duhura peumlr
monitorim dhe vlereumlsim
Teuml konsiderojeuml caktimin e meuml shumeuml politikave teuml policiseuml seuml trafikut dhe teuml ri-
konsiderojeuml alokimet ndeumlrmjet njeumlsive teuml ndryshme teuml policiseuml seuml trafikut
Teuml sigurojeuml se njeuml plan investimi peumlr pajisje kost-efektive eumlshteuml hartuar neuml njeuml
perspektiveuml teuml kornizeumls afat-mesme teuml shpenzimeve
Policia e trafikut teuml peumlrqendrohet seuml pari neuml detyrat e tyre kryesore parandalimi i
aksidenteve Ndihma peumlr funksionet e tjera teuml policiseuml dhe autoritetet tjera duhet teuml
planifikohet meuml mireuml neuml bashkeumlpunim me njeumlsiteuml e ndryshme policore Peumlr meuml tepeumlr
bashkeumlpunimi ndeumlrmjet funksioneve teuml ndryshme policore neuml nivel rajonal duhet teuml
peumlrmireumlsohet neuml meumlnyreuml qeuml teuml arrihet efikasitet meuml i larteuml neuml aktivitetet policore qeuml
ndeumlrlidhen me sistemin e trafikut
Teuml sigurohet qeuml aktivitetet e policiseuml seuml trafikut janeuml kryer neuml rrugeuml dhe vende
teumlrrezikshme Peumlr teuml qeneuml ploteumlsisht efektiv menaxhmenti lokal neuml fazeumln e
planifikimit duhet teuml prezantojeuml njeuml qasje fleksibile te ccedileumlshtja e orareve teuml puneumls etj
dhe
Teuml sigurohet qeuml policia e trafikut teuml peumlrqeumlndrohet edhe neuml sjelljet e tjera teuml ngaseumlsve
peumlrveccedilse te tejkalimi i kufizimit teuml shpejteumlsiseuml Njeuml qasje e planifikuar peumlr aktivitete teuml
peumlrforcuara policore neuml trafik duhet teuml merr prioritet teuml larteuml peumlr monitorimin e
sjelljes seuml ngaseumlsve (sikurse ngasja e rrezikshme mosmbajtja e distanceumls etj) Policia e
trafikut njeumlkoheumlsisht duhet teuml peumlrqendrohet meuml shumeuml neuml kriteret e automjeteve
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
31
komerciale (sidomos kamioneumlve dhe autobuseumlve) Masat e kujdesit teuml shtuar duhet teuml
zbatohen rregullisht nga ana e patrullave teuml trafikut
Gjithashtu ne rekomandojmeuml qeuml me qeumlllim teuml ngritjes seuml efektivitetit teuml ndeumlshkimeve gjobat
duhet teuml adresojneuml ndeumlshkimin e duhur bazuar neuml faktoreumlt e aksidenteve Sistemi i
ndeumlshkimeve duhet teuml peumlrmireumlsohet peumlrmes aplikimit teuml sistemit teuml pikeumlve negative Peumlr
trsquou peumlrballur me keumlteuml sfideuml neuml vendosjen e keumltij sistemi duhet teuml ndeumlrtohet bashkeumlpunimi
mes MPB-seuml dhe gjykatave
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
32
REFERENCAT
European Commission ldquoTowards a European road safety area policy orientations on road safety
2011-2020rdquo Brussels 2011
European Commission ldquoEuropean Transport Policy for 2010 Time to deciderdquo Brussels 2001
European Transport Safety Council (ETSC) Reducing Traffic Injuries Resulting From Excess and Inappropriate Speed Brussels 1995
European Transport Safety Council (ETSC) ldquoPolice enforcement strategies to reduce traffic casualties in Europerdquo Brussels 1999
European Transport Safety Council (ETSC) ldquoTransport safety performance indicatorsrdquo Brussels 2001
European Transport Safety Council (ETSC) Traffic Law Enforcement across the EU Brussels 2011
Organisation for Economic Co-Operation and Development (OECD) Safety on Roads - Whatrsquos The Vision 2002
Organisation for Economic Co-Operation and Development (OECD) Road Safety - Impact of New Technologies 2003
Organisation for Economic Co-Operation and Development (OECD) Towards Zero Ambitious Road Safety Targets and The Safe System Approach 2008
Rune Elvik Cost-Benefit Analyses of Police Enforcement ESCAPE 2001
ROSEBUD Road Safety and Environmental Benefit-Cost and Cost- Effectiveness Analysis for Use in Decision-Making 2003
World Health Organization (WHO) ldquoThe World Report on Road Traffic Injury Preventionrdquo Geneva 2004
World Health Organization (WHO) Global status report on road safety 2013 supporting a decade of action Geneva 2013
World Health Organization (WHO) Data systems a road safety manual for decision-makers and practitioners Geneva 2010
World Health Organization (WHO) ldquoSpeed management a road safety manual for decision-makers and practitionersrdquo Geneva 2008
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
33
SHTOJCA I
STRUKTURA ORGANIZATIVE E POLICISEuml SEuml KOSOVEumlS - NJEumlSITEuml E KOMUNIKACIONIT RRUGOR
Drejtoria e Peumlrgjithshme
Departamenti
peumlr Operacione
Departamenti
peumlr Kufi
Departamenti
peumlr Hetime
Departamenti
peumlr Mbeumlshtetje
Departamenti
peumlr Burime
Divizioni i Siguriseuml Publike
DR Prishtineuml
DR Pejeuml
DR Prizren
DR Gjilan
DR Ferizaj
DIVIZIONI I KOMUNIKACIONIT RRUGOR
DR Mitroviceuml
Njeumlsiteuml Rajonale teuml
Komunikacionit
Rrugor
Njeumlsia peumlr
Kontrollin e
Autostradeumls
Njeumlsia peumlr
menaxhimin e
materieve teuml
rrezikshme
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
34
SHTOJCA II
Qasshmeumlria e Policiseuml seuml Trafikut neuml informatat qeuml iu nevojiten peumlr planifikim operativ
Informatat peumlr planifikim operativ
Informata rreth faktoreumlve qeuml lidhen me aksidentet
Teuml dheumlna teuml dokumentuara qeuml tregojneuml nivelin e rrezikut Baza e krijuar e teuml dheumlnave peumlmes seuml secileumls policia e trafikut i identifikon faktoreumlt kryesoreuml teuml rrezikut neuml ateuml zoneuml
Faktori njeri
Faktori automjet
Vendndodhja e pikave teuml zeza
Kushtet atmosferike
Punimet neuml rrugeuml
Informata rreth pasojave teuml aksidenteve
Qasje neuml informata nga institucionet sheumlndeteumlsore dhe kompaniteuml e sigurimit
Informata rreth ngjarjevekushteve kurku mund teuml rriten rreziqet mund teuml rriten peumlr aksidente
Neuml meumlnyreuml qeuml teuml keteuml njeuml qasje teuml standardizuar peumlr informata lidhur me faktoreumlt e rrezikut peumlr zonat e rrezikut ndeumlr teuml tjera policia e trafikut duhet teuml keneuml informata rreth punimeve neuml rrugeuml dendeumlsiseuml seuml trafikut kushteve teuml motit MI dhe autoritet lokalekomunat duhet teuml peumlrfshihen
Informata rreth aktiviteteve teuml kryera nga policia e trafikut dhe ndeumlshkimeve teuml aplikuara
Informatat rreth monitorimitvlereumlsimit sistematik teuml sjelljeve neuml trafik aktivitetet e kryera teuml rezultojneuml me raportet e pas-operative
Teuml dheumlnat mbi aplikimin e ndeumlshkimeve ndaj kundeumlrvajteumlsve Numri i ndeumlshkimeveteuml leumlshuara duhet teuml beumlhet sipas ligjeve dhe rregullave teuml peumlrcaktuara Informatatnga gjykatat janeuml teuml nevojshme Informatatnga MPB rreth ngaseumlsve teuml ndeumlshkuar janeuml teumlnevojshme
Reagimi ndaj rezultateve teuml qasjeve dhe aktiviteteve teuml ndryshme
Peumlr teuml monitoruar performanceumln treguesit e aktiviteteve duhet miratuar Teuml dheumlnat qeuml do teuml mblidhen peumlrfshijneuml numrin e peumlrgjithsheumlm teuml kontrolleve teuml kryera numrin e ngaseumlsve teuml kontrolluar periudhat e ndryshme qeuml duhet teuml krahasohen etj
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
35
SHTOJCA III
Tabela 7 Numri i policeumlve teuml trafikut neumlpeumlr njeumlsi ndash gjateuml viteve
2010 2011 2012 2013 2014
NjKA 27 32 40
NjRKRr Prishtineuml 162 156 147 125 103
NjRKRr Gjilan 69 61 61 62 63
NjRKRr Ferizaj 59 55 54 54 54
NjRKRr Prizren 74 80 78 67 61
NjRKRr Pejeuml 88 91 90 83 83
NjRKRr Mitroviceuml Jug 71 71 72 57 58
NjRKRr Mitroviceuml Veri 27 44
Gjitheumlsej 523 514 529 507 506
(Burimi PK)
Tabela 8 Numri i aksidentevendeumlshkimeve 2010 -2014
Vitet 2010 2011 2012 2013 2014 Total
Aksidente fatale 158 130 116 104 111 619
Persona teuml vdekur 175 157 121 119 127 699
Aksidente me leumlndime 4326 4490 4555 4960 4876 23207
Persona teuml leumlnduar 7730 8321 8561 9817 9713 44142
Aksidente me deumlmemateriale 12594 13338 14044 13878 10333 64187
Aksidente lsquoGodit dhe ikrsquo 952 930 1039 1012 980 4913
Gjitheumlsej aksidente 18030 18888 19754 19954 16300 92926
Tiketa (Gjoba) 254849 276897 247788 286922 319332 1386556
(Burimi PK)
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
36
Tabela 9 Teuml dheumlnat rreth aksidenteve fatale dhe personave teuml vdekur sipas rajoneve (janar ndash
dhjetor 2013)
2013 Prishtineuml Mitroviceuml Pejeuml Prizren Ferizaj Gjilan Autostradeuml Total
Aksidfatale 35 9 26 12 10 10 2 104
Teuml vdekur 40 12 33 12 10 10 2 119
(Burimi PK)
Diagrami 1 Veprimet e ngaseumlsve si faktoreuml kontribues teuml aksidenteve (2013)
Diagrami 2 Aksidentet sipas pjeseumls seuml rrugeumls (2013)
0 500 1000 1500 2000 2500 3000 3500 4000 4500 5000
Manipulimi i pasigurt
Mosmbajtja e distanceumls
Mospeumlrshtatja e shpejteumlsiseuml
Kyqje e pasigurteuml neuml rrugeuml
Ndeumlrrim i shiritave
Kthim leumlvizje prapa
Mosrespektim i peumlrpareumlsiseuml seuml kalimit
Anashkalimtejlakim i parregullt
Tejkalim i shpejteumlsiseuml seuml kufizuar
0 2000 4000 6000 8000
10000 12000 14000 16000
2012
2013
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
5
2 Siguria neuml trafik dhe policia
21 Siguria neuml trafik perspektivat
Mjedisi i sigurt - peumlrfshireuml edhe sigurineuml neuml trafikun rrugor - eumlshteuml vendimtar peumlr zhvillimin
ekonomik teuml vendit Mbrojtja e jeteumls dhe proneumls eumlshteuml e nevojshme peumlr ccedildo shoqeumlri
Siguria neuml trafik eumlshteuml problem i peumlrhapur neuml mbareuml boteumln6 Organizata Boteumlrore e
Sheumlndeteumlsiseuml (OBSH) ka theksuar se ccedildo 30 sekonda dikush diku vdes neuml njeuml aksident rrugor
dhe dhjeteuml persona leumlndohen reumlndeuml OBSH pret qeuml numri i vdekjeve neuml nivel global teuml arrijeuml
afro 2 milion deri neuml vitin 2030 nga 13 milioneuml sa eumlshteuml tani Ekzistenca e njeuml strategjie
kombeumltare teuml siguriseuml neuml rrugeuml mund teuml shihet si njeuml tregues qeuml siguria neuml rrugeuml eumlshteuml njeuml
ccedileumlshtje neuml agjendeumln politike7
Gjithashtu neuml BE transporti rrugor eumlshteuml meuml i rreziksheumlm dhe meuml i kushtuesheumlm neuml aspektin
e jeteumls njereumlzore Siguria neuml rrugeuml eumlshteuml problem i madh shoqeumlror i peumlrbashkeumlt peumlr teuml gjitha
vendet e BE-seuml Neuml vitin 2009 meuml shumeuml se 35000 njereumlz kaneuml vdekur neuml rrugeumlt e BE-seuml e qeuml
eumlshteuml ekuivalente me njeuml qytet teuml meseumlm dhe jo meuml pak se 15 milioneuml persona janeuml leumlnduar8
Peumlr teuml peumlrmireumlsuar sigurineuml neuml rrugeuml eumlshteuml vendosur njeuml objektiv sasior zvogeumllim peumlr 50 teuml
numrit teuml vdekjeve nga aksidentet rrugore deri meuml 2020 duke filluar nga viti 2010 Pavareumlsisht
suksesit neumlpeumlrmjet programeve teuml BE-seuml rrugeumlt evropiane janeuml ende larg peumlr teuml qeneuml teuml sigurta
BE-ja ka peumlrcaktuar disa objektiva neuml bazeuml teuml orientimeve teuml politikave teuml saj peumlr sigurineuml neuml
rrugeuml duke theksuar si esenciale arsimin trajnimin dhe zbatimin9
Neuml Kosoveuml sfida e siguriseuml neuml rrugeuml eumlshteuml identifikuar gjateuml viteve teuml fundit Neuml vitin 2009
eumlshteuml themeluar njeuml organ ndeumlrministror i quajtur Keumlshilli peumlr Sigurineuml neuml Komunikacionin
Rrugor10 Roli i keumltij Keumlshilli eumlshteuml teuml ndeumlrtojeuml bashkeumlpunimin mes ministrive peumlrgjegjeumlse peumlr
promovimin e siguriseuml neuml rrugeuml Koheumlve teuml fundit eumlshteuml hartuar ldquoDraft-Strategjia Kombeumltarerdquo
nga Keumlshilli dhe si e tilleuml eumlshteuml proceduar peumlr miratim neuml Qeveri Korniza ligjore edhe pse e
mangeumlt eumlshteuml zbatuar pjeseumlrisht dhe eumlshteuml neuml shqyrtim e sipeumlr11 Komunat dhe Keumlshillat
6 Ccedileumlshtja e siguriseuml seuml trafikut riafirmon objektivin afatgjateuml teuml keumlrkuar nga KB peumlr teuml zvogeumlluar numrin e
aksidenteve deri meuml 2020 (Rezoluta e Asambleseuml seuml Peumlrgjithshme teuml KB-seuml ARES64255 mars 2010) 7 Neuml krahasim me vendet e tjera evropiane Kosova eumlshteuml njeuml ndeumlr vendet e pakta qeuml nuk e ka miratuar ende njeuml
strategji kombeumltare peumlr sigurineuml neuml trafik 8 European Commission (EC) Towards a European Road Safety Area Policy Orientations on Road Safety 2011-
2020 (Brussels 2010) 9 Ibidem 10 Themelimi i keumltij keumlshilli eumlshteuml parapareuml me Ligjin mbi Sigurineuml neuml Komunikacion (2007) ldquoProgrami peumlr
sigurineuml rrugorerdquo eumlshteuml miratuar neuml vitin 2010 me qeumlllim teuml zvogeumllimit teuml trendit negativ teuml siguriseuml rrugore neuml Kosoveuml
11 Drafti i ligjit teuml ri eumlshteuml neuml pocedureuml parlamentare peumlr miratim
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
6
Komunaleuml peumlr Siguri teuml Komunitetit teuml themeluar neuml secileumln komuneuml luajneuml njeuml rol teuml veccedilanteuml
neuml aspektin e siguriseuml publike12
22 Policia e Kosoveumls organizimi dhe peumlrgjegjeumlsiteuml
PK-ja eumlshteuml autoriteti kompetent peumlrgjegjeumls peumlr zbatimin e politikave teuml siguriseuml kombeumltare
ku peumlrfshihet edhe trafiku rrugor Roli i policiseuml - neuml fusheumln e siguriseuml neuml trafik - eumlshteuml mjaft
specifik dhe aplikohet peumlrmes aktiviteteve teuml ndryshme Peumlrgjegjeumlsiteuml kryesore janeuml zbatimi i
ligjeve teuml trafikut reagimet ndaj aksidenteve dhe ngritja e nivelit teuml ndeumlrgjegjeumlsimit peumlrmes
qasjes proaktive Policia e trafikut sheumlrben si njeuml pengeseuml peumlr ngaseumlsit teuml cileumlt nuk i
respektojneuml rregullat e trafikut dhe nuk u binden atyre13
PK-ja ka aprovuar njeuml ldquoPlan Strategjik Zhvillimor 2011-2015rdquo14 ku njeuml nga objektivat
strategjike eumlshteuml ngritja e nivelit teuml siguriseuml publike dhe besimit teuml qytetareumlve (trafikut
rrugor)
PK-ja eumlshteuml e organizuar neuml nivel qendror dhe lokal15 Drejtoria e Peumlrgjithshme e PK-seuml
(kryesuar nga Drejtori i Peumlrgjithsheumlm) eumlshteuml peumlrgjegjeumlse neuml nivel vendi Neuml nivelin rajonal
janeuml shtateuml njeumlsi rajonale - Drejtori Rajonale (DR) - peumlrgjegjeumlse peumlr sigurineuml publike Stacionet
e policiseuml janeuml peumlrgjegjeumlse peumlr policineuml lokale neuml secileumln komuneuml16
Policia e trafikut eumlshteuml e organizuar neuml keumlteuml meumlnyreuml neuml nivelin qendror Divizioni i
Komunikacionit Rrugor (DKRr) eumlshteuml peumlrgjegjeumls peumlr menaxhim strategjik udheumlzime urdhra
dhe plane operative peumlr njeumlsiteuml operative (njeumlsiteuml e policiseuml seuml trafikut) Neuml nivel operativ
DKRr eumlshteuml peumlrgjegjeumls peumlr kontrollimin e autostradeumls peumlrmes Njeumlsiseuml peumlr Kontrollin e
Autostradeumls (NjKA) DKRr ka zhvilluar planet e veprimit qeuml kaneuml peumlr qeumlllim adresimin e
sfidave teuml cilat pengojneuml sigurineuml e qeumlndrueshme teuml trafikut rrugor17
Njeumlsiteuml peumlrkateumlse operative janeuml pjeseuml e DR-ve si dhe i raportojneuml DR-ve dhe DKRr-seuml NjKA
raporton drejtpeumlrdrejt tek DKRr
12 Detyrat dhe peumlrgjegjeumlsiteuml e keumltij Keumlshilli janeuml teuml peumlrcaktuara me UA nr 272012 MPB ndash 032012 dhe kaneuml teuml
beumljneuml meuml shumeuml me siguri teuml peumlrgjithshme duke mos u potencuar neuml meumlnyreuml teuml veccedilanteuml sigurineuml neuml trafik Aneumltareuml teuml keumltyre keumlshillave janeuml edhe komandanteumlt e stacioneve policore teuml komunave peumlrkateumlse
13 European Transport Safety Council (ETSC) Policing Enforcement Strategies to Reduce Traffic Casualties in Europe (Brussels 1999) fq 11
14 Bazuar neuml keumlteuml dokument PK-ja ka parapareuml ndeumlrmarrjen e keumltyre masave siccedil janeuml prezenceuml meuml teuml madhe policore peumlrmes patrullimeve meuml teuml shpeshta neuml ldquopika teuml zezardquo kontakte teuml drejtpeumlrdrejta dhe keumlshillimit me qytetareuml organizim teuml aktiviteteve proaktive me qeumlllim teuml edukimit teuml qytetareumlve shtimi i numrit teuml kontrolleve dhe veprimeve tjera policore neuml trafik
15 Shih ldquoShtojceumln Irdquo ndash struktura organizative e PK-seuml 16 Ligji peumlr Policineuml 04L-076 aprovuar meuml 2012 e definon Policineuml e Kosoveumls si sheumlrbim publik qeuml funksionon
brenda MPB-seuml 17 DKRr ka neumlnshkruar njeuml memorandum bashkeumlpunimi me Policineuml e Republikeumls seuml Shqipeumlriseuml peumlr patrullimet e
peumlrbashkeumlta teuml policiseuml seuml trafikut me qeumlllim teuml rritjes seuml siguriseuml neuml trafikun rrugor gjateuml sezonit teuml vereumls
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
7
Detyrat e njeumlsive patrulluese janeuml teuml peumlrcaktuara neuml ldquoUdheumlzuesin peumlr meumlnyreumln e kryerjes seuml
detyrave neuml mbikeumlqyrjen dhe rregullimin e trafikut rrugorrdquo Peumlrveccedil keumltyre dokumenteve PK
ka miratuar gjithashtu ldquoManualin peumlr Parime dhe Procedura Standarde Operativepeumlrshkrime
teuml puneumlsrdquo si dhe udheumlzime peumlr operacione
23 Roli i policiseuml seuml trafikut
Qeumlllimi i policiseuml seuml trafikut eumlshteuml teuml sigurojeuml leumlvizjen e sigurt neuml rrugeuml teuml parandalojeuml
shkeljet neuml trafik dhe teuml marreuml masat e duhura kundeumlr shkeleumlsve Patrullimi ka njeuml rol
mbikeumlqyreumls parandalues dhe krijon njeuml ambient meuml teuml sigurt peumlr teuml gjitheuml aktereumlt neuml trafik
Policia e trafikut analizon planifikon dhe harton strategji peumlr nivel teuml qeumlndruesheumlm teuml
siguriseuml neuml trafik Njeumlsiteuml e policiseuml seuml trafikut janeuml njeumlsi peumlrgjegjeumlse peumlr
Planifikimin e patrullimeve - faza e planifikimit teuml aktiviteteve operative bazohet neuml
analizat e shkaqeve qeuml qeumlndrojneuml pas aksidenteve teuml trafikut (faktoreumlt e rrezikut)
Patrullimet - kryhet neuml meumlnyra teuml ndryshme neuml koheuml teuml ndryshme dhe me mjete teuml
ndryshme Pikat kontrolluese ku kryhen patrullimet peumlrcaktohen neuml bazeuml teuml
analizave teuml rrezikut teuml larteumlpeumlrmendur dhe
Hetimet e aksidenteve - peumlrfshijneuml hetimin e ploteuml teuml tyre dhe kaneuml peumlr qeumlllim rritjen
e siguriseuml neuml trafikun rrugor Hartohen raporte peumlrfshireuml analizat mbi faktoreumlt qeuml i
shkaktojneuml aksidentet18
Mbikeumlqyrja e fluksit teuml trafikut beumlhet peumlrmes praniseuml seuml policiseuml seuml trafikut neuml rrugeuml dhe
mund teuml beumlhet edhe me ndihmeumln e pajisjeve teknike monitoruese ndash kamerave teuml
shpejteumlsiseuml19 etj
24 Organizatat e tjera teuml angazhuara
Neuml adresimin e siguriseuml seuml trafikut rrugor janeuml teuml peumlrfshireuml disa aktereuml
Qeveria eumlshteuml peumlrgjegjeumlse peumlr krijimin e politikave teuml siguriseuml peumlr qytetareuml peumlrfshireuml edhe
trafikun Neumln kornizeumln e aplikueshme ligjore Qeveria Ministria e Puneumlve teuml Brendshme
(MPB) dhe Ministria e Infrastruktureumls (MI) ndajneuml peumlrgjegjeumlsineuml kryesore peumlr vendosjen e
18 Njeumlsiteuml e Policiseuml seuml Trafikut kryejneuml hetime peumlr aksidentet e trafikut qeuml rezultojneuml me fatalitet leumlndime teuml
reumlnda dhe aksidentet me deumlme teuml shumta Neuml aneumln tjeteumlr stacionet policore i hetojneuml aksidentet me deumlme meuml teuml vogla
19 lsquorsquoKamera teuml shpejteumlsiseumlrsquorsquo eumlshteuml emri i zakonsheumlm peumlr kamerat e siguriseuml qeuml peumlrdoren nga forcat e policiseuml Ekzistojneuml kateumlr lloje kryesore kamera fikse teuml cilat janeuml mjete pa pilot dhe fotografojneuml neuml njeuml rrugeuml ku ka pasur aksidente kamera teuml shpejteumlsineuml mbi distanceumln teuml cilat janeuml pa pilot por operojneuml neuml ccedilifte dhe zbulojneuml shpejteumlsineuml e arritur ndeumlrmjet automjeteve dhe peumlrdoren neuml meumlnyreuml tipike neuml rrugeuml meuml teuml gjata me dendeumlsi teuml larteuml peumlrplasjeje kamera leumlvizeumlse peumlr shpejteumlsineuml qeuml peumlrdoren nga policeumlt dhe vendosen neuml aneumlt e rrugeumlve dhe kamera neuml driteuml teuml kuqe qeuml peumlrdoren neuml kryqeumlzimet ku ka semaforeuml Gjithashtu sipas praktikave ndeumlrkombeumltare vendosja e kamerave false neuml vende teuml ndryshme eumlshteuml njeuml meumlnyreuml peumlr teuml rritur efektivitetin
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
8
politikave hartimin dhe zbatimin e ligjeve qeuml lidhen me sigurineuml neuml trafikun rrugor MI ka
disa detyra si
programe peumlr trajnimin e ngaseumlsve dhe vlereumlsimin e tyre
kushtet e kontrollimit teknik teuml automjeteve dhe
ndeumlrtimin dhe mireumlmbajtjen e rrugeumlve
Peumlrveccedil keumlsaj seuml bashku me PK-neuml MI-ja mbikeumlqyreuml administron dhe zbaton kornizeumln
ligjore peumlr sigurineuml publike neuml rrugeuml
Komunat janeuml peumlrgjegjeumlse peumlr ndeumlrtimin dhe mireumlmbajtjen e rrugeumlve publike lokale
Gjykatat janeuml peumlrgjegjeumlse peumlr trajtimin e veprave peumlr shkelje teuml rregullave teuml trafikut
Organet e drejteumlsiseuml peumlrmes puneumls seuml tyre kontribuojneuml neuml meumlnyreuml efektive si mekanizeumlm
mbrojteumls neuml ndeumlrgjegjeumlsimin e publikut Neumlpeumlrmjet vendimeve meritore ato veccedilaneumlrisht
ndikojneuml neuml shtypjen e fenomeneve teuml rrezikshme neuml trafik duke ndikuar keumlshtu
drejtpeumlrdrejt neuml peumlrmireumlsimin e sjelljes seuml pjeseumlmarreumlsve
Institucionet sheumlndeteumlsore kontribuojneuml neuml kujdesin sheumlndeteumlsor dhe trajtimin e qytetareumlve-
ngaseumlsve Sheumlrbimet emergjente me koheuml dhe efektive ndash me aneuml teuml trajtimit teuml duhur teuml
leumlnduarve neuml aksidente - zvogeumllojneuml pasojat e tyre Meuml tej keumlto institucione kontribuojneuml
edhe neuml edukimin e ngaseumlsve peumlr procedurat e ndihmeumls seuml pareuml dhe transportimin e duhur
teuml aksidentuarve
Institucionet e arsimit e promovojneuml edukimin efektiv teuml siguriseuml rrugore neuml shkolla
Gjithashtu mediet mund teuml rrisin ndeumlrgjegjeumlsimin e komunitetit dhe teuml kuptuarit e faktoreumlve
dhe kostove teuml aksidenteve rrugore Kompaniteuml e sigurimeve kaneuml njeuml rol teuml veccedilanteuml neuml keumlteuml
drejtim Aplikimi i koncepteve teuml sigurimit duke shpeumlrblyer ngaseumlsit qeuml nuk shkaktojneuml
aksidente i motivon ata teuml peumlrmireumlsojneuml sjelljet e tyre neuml trafik dhe si rrjedhojeuml e keumlsaj edhe
keumlto kompani ndikojneuml neuml sigurineuml rrugore
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
9
3 A ka policia e trafikut qasje neuml informata teuml
besueshme teuml peumlrditeumlsuara dhe relevante si dhe a
peumlrdoren ato neuml meumlnyreuml efektive
31 Ccedilfareuml informatash i duhen policiseuml seuml trafikut
Veprimet peumlr teuml zvogeumlluar problemet e siguriseuml neuml trafikun rrugor duhet teuml jeneuml teuml bazuara
neuml informata relevante Informatat e tilla mund teuml merren me ndihmeumln e njeuml sistemi
informativ teuml siguriseuml neuml rrugeuml20 Shumeuml vende evropiane kaneuml baza teuml ndryshme teuml teuml
dheumlnave por neuml peumlrgjitheumlsi ato janeuml neuml proneumlsi teuml agjencive kombeumltare peumlr siguri neuml rrugeuml
dhe institucionet e ndryshme ofrojneuml informata peumlr agjenciteuml e tilla21
Aktivitetet efektive teuml policiseuml seuml trafikut keumlrkojneuml informata rreth22
Faktoreumlve qeuml ndeumlrlidhen me aksidente teuml tilla si23
ngaseumlsit dhe sjelljet e tyre
llojet e automjeteve teuml peumlrfshira dhe gjendja e tyre
gjendja e rrugeumlve dhe moti
intensiteti i trafikut dhe
ku dhe kur kaneuml ndodhur aksidentet
teuml ashtuquajturave ldquopika teuml zezardquo24
ngjarjeve - kur dhe ku mund teuml rriten rreziqet peumlr aksidente
pasojave teuml aksidenteve
aktiviteteve teuml kryera nga policia e trafikut dhe ndeumlshkimet e aplikuara dhe
reagimeve peumlr rezultatet e qasjeve dhe aktiviteteve teuml ndryshme
Policia e trafikut eumlshteuml peumlrgjegjeumlse peumlr mbledhjen e teuml dheumlnave teuml nevojshme teuml cilat kryesisht
vet i prodhojneuml Autoritetet tjera ose organizatat mund teuml keneuml njohuri teuml cilat policia e
20 OECD Safety on Roads (Paris 2002) fq 10 21 Neuml Kosoveuml roli i agjenciseuml seuml tilleuml ushtrohet nga Keumlshilli peumlr Sigurineuml neuml Komunikacionin Rrugor Keumlshilli
kryesisht mbledh teuml dheumlna nga Policia e Kosoveumls 22 Kjo pjeseuml bazohet neuml literatura teuml ndryshme rreth praktikave teuml mira teuml kontrollit teuml trafikut dhe dokumente ndash
politika nga organizata teuml ndryshme ndeumlrkombeumltare 23 WHO Data Systems A Road Safety Manual for Decision-Makers and Practioners (Geneva 2010) 24 Neuml menaxhimin e siguriseuml rrugore ldquopikat e zezardquo (angblackspot) janeuml vendet ku historikisht janeuml koncentruar
aksidentet e trafikut Kjo mund teuml ndodh peumlr arsye teuml ndryshme teuml tilla si ktheseuml e ashpeumlr apo keumlnd neuml njeuml rrugeuml teuml drejteuml kryqeumlzim i fshehur neuml njeuml rrugeuml teuml shpejteuml shenja teuml dobeumlta ose teuml fshehura paralajmeumlruese neuml udheumlkryq etj
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
10
trafikut nuk i ka peumlr shembull ngjarjet ose gjendja qeuml mund teuml rriseuml rrezikun peumlr aksidentet
e trafikut Peumlr keumlteuml arsye marreumldheumlnia e ngushteuml e puneumls midis policiseuml seuml trafikut dhe
autoriteteve teuml tjera eumlshteuml thelbeumlsore
Eumlshteuml po keumlshtu e reumlndeumlsishme qeuml teuml dheumlnat teuml strukturohen dhe analizohen siccedil duhet qeuml
aktualisht teuml peumlrdoren peumlr planifikime operative dhe detyra teuml peumlrditshme Kjo do trsquoi
mundeumlsonte policiseuml seuml trafikut teuml zgjedh mjetet e duhura - neuml koheumln e duhur dhe neuml vendin
e duhur Kjo gjithashtu e beumln meuml teuml lehteuml fokusimin meuml teuml mireuml neuml sjelljet e ngaseumlsve kushtet
rrugore gjendjen dhe llojin e automjeteve (kamioneuml autobuseuml ose vetura) etj Peumlr njeuml efekt
maksimal teuml siguriseuml eumlshteuml e reumlndeumlsishme qeuml policia e trafikut teuml fokusohet neuml faktoreuml teuml cileumlt
kaneuml ndikim teuml drejtpeumlrdrejteuml neuml sigurineuml rrugore dhe ateuml neuml vende dhe koheuml teuml duhur ku
aksidentet kaneuml gjasa teuml ndodhin
32 A ka policia e trafikut qasje neuml informatat e duhura
Shumica e informatave teuml nevojshme peumlr qeumlllime teuml planifikimit peumlr policineuml e trafikut janeuml
neuml dispozicion25 Policia e trafikut ka qasje neuml dy baza teuml teuml dheumlnave SIPK teuml dheumlnat rreth
veprave penale dhe MAAP teuml dheumlnat peumlr aksidentet statistikat dhe analizat Teuml dheumlnat neuml
keumlto baza peumlrcillen neuml baza ditore javore dhe mujore Disa teuml dheumlna sigurohen peumlrmes
takimeve dhe shkeumlmbimit me autoritetet tjera - institucionet rrugore sheumlndeteumlsore dhe
gjykatat neuml lidhje me kundeumlrvajteumlsit dhe ndeumlshkimet Teuml dheumlnat rreth aksidenteve dhe
pasojave teuml tyre janeuml teuml plota
Policia e trafikut eumlshteuml mjaft mireuml e informuar rreth ngjarjeve dhe gjendjes se ku dhe kur
mund teuml rriten rreziqet peumlr aksidente Bashkeumlpunimi me autoritetet tjera qendrore dhe lokale
dhe me shoqeumlrineuml civile ofron teuml dheumlna peumlr intensitetin e trafikut gjendjen neuml rrugeuml etj26
Mund teuml keumlrkohet nga policia e trafikut teuml sigurojeuml ndihmeuml peumlr autoritetet tjera bie fjala teuml
jeteuml e pranishme afeumlr shkollave teuml ndihmojeuml organet e inspektimit teuml ngriteuml ndeumlrgjegjeumlsimin
neuml parandalimin e rrezikut neuml trafik etj27
Neuml tabeleumln e meumlposhtme eumlshteuml peumlrmbledhur qasshmeumlria e njeumlsive policore teuml trafikut neuml
informata teuml nevojshme teuml llojeve teuml ndryshme Qasjen e kemi klasifikuar neuml kateumlr kategori28
25 Sipas praktikave ndeumlrkombeumltare burimi meuml i zakonsheumlm peumlr teuml dheumlnat rreth aksidenteve janeuml teuml dheumlnat e
policiseuml Megjithateuml shumeuml aksidente nuk raportohen neuml polici - me ose pa deumlmtime teuml vogla apo pa leumlndime 26 Raportet vjetore teuml PK-seuml peumlr vitet 2012 dhe 2013 27 Examinimi i raporteve teuml ndryshme planeve ditore teuml policiseuml seuml trafikut etj 28 Peumlr meuml shumeuml shpjegime shih ldquoShtojceumln IIrdquo
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
11
Tabela 1 Qasshmeumlria e policiseuml seuml trafikut neuml informata teuml nevojshme peumlr planifikimin
operativ
ploteumlsisht kryesisht pjeseumlrisht shumeuml pak
Informata peumlr faktoreumlt qeuml ndeumlrlidhen me aksidentet x
Informatat peumlr pasojat e aksidenteve x
Informata mbi ngjarjet kushtet kur ku rreziqet mund teuml rriten peumlr aksidente
x
Informata rreth aktiviteteve teuml kryera nga policia e trafikut dhe ndeumlshkimet e aplikuara
x
Reagimet ndaj rezultateve teuml qasjeve teuml ndryshme dhe aktiviteteve
x
Siccedil shihet meuml sipeumlr ekzistojneuml fusha ku informatat e nevojshme nuk janeuml ploteumlsisht teuml
qasshme - kur eumlshteuml e nevojshme Ka ende fusha qeuml duhet teuml zhvillohen para se policia e
trafikut teuml mund teuml pranojeuml informata neuml koheuml peumlr ngjarjet dhe kushtet kur dhe ku mund teuml
rriten rreziqet peumlr aksidente Informatat ldquoonlinerdquo ose neuml koheuml reale nga autoritetet e rrugeumlve
dhe peumlrpjekjet shteseuml peumlr teuml ngritur rrjete me aktereuml teuml ndrysheumlm janeuml shembuj teuml
aktiviteteve qeuml mund teuml shtojneuml vlereuml
Raportimi i performanceumls neuml disa aspekte nuk eumlshteuml i zhvilluar edhe aq mireuml Nga sistemi
aktual i informatave eumlshteuml veumlshtireuml teuml kuptohet secila peumlrpjekje qeuml do teuml sigurojeuml bazeuml solide
peumlr zhvillimin e raportimit
Kapacitetet meuml pak teuml zhvilluara janeuml ato peumlr vlereumlsimin e efektivitetit teuml qasjeve dhe
aktiviteteve teuml ndryshme Disa peumlrpjekje janeuml iniciuar peumlr shembull neuml hartimin e raporteve
peumlr aktivitetet e kryera por jo neuml matjen e veprimeve teuml ndeumlrmarra neuml meumlnyreuml qeuml teuml
parandalohen aksidentet
33 A eumlshteuml policia e trafikut duke i peumlrdorur informatat neuml
meumlnyreuml efektive
Cileumlsia e interpretimit teuml teuml dheumlnave eumlshteuml vendimtare neuml peumlrcaktimin e aktiviteteve teuml
duhura teuml policiseuml seuml trafikut Njeuml shembull disa nga faktoreumlt e aksidenteve teuml ofruara neumlpeumlr
dosje ndash siccedil janeuml kushtet klimatike dhe gjendjet e rrugeumlve ndash mund teuml shpjegojneuml ndonjeuml
aksident por neuml realitet ngasja e pakujdesshme ose shpejteumlsia mund teuml jeneuml shkaku i veumlrteteuml
Me fjaleuml teuml tjera policia e trafikut ka nevojeuml peumlr informata rreth kushteve klimatike dhe
gjendjes neuml rrugeuml qeuml teuml planifikojeuml aktivitetet e saj mireumlpo kontrollet aktuale ndash me qeneuml
efektive ndash duhet teuml fokusohen neuml aspekte tjera si shpejteumlsia dhe sjelljet e ngaseumlsve Njeuml ccedileumlshtje
tjeteumlr qeuml mund teuml ngritet neuml keumlteuml kontekst eumlshteuml nevoja peumlr informata Edhe neumlse keumlto
informata janeuml ligjeumlrisht dhe teknikisht korrekte ato mund teuml diskutohen nga njeuml
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
12
perspektiveuml e kontrollit teuml trafikut neumlse janeuml mbivendosur ose tepeumlr teuml detajuara peumlr trsquou
peumlrshtatur nevojave praktike teuml policiseuml trafikut29
Shfryteumlzimi efektiv i informatave keumlrkon qeuml ato teuml
konsiderohen relevante dhe teuml dobishme nga ana e peumlrdoruesit
doreumlzohen neuml koheumln e duhur peumlr njeumlsiteuml e duhura
interpretohen neuml meumlnyreuml korrekte nga ana e peumlrdoruesit
peumlrdoren peumlr analiza dhe vlereumlsim neuml nivele teuml ndryshme
kaneuml ndikim neuml puneumln e peumlrditshme neuml terren dhe
peumlrdoren peumlr teuml meumlsuar dhe vepruar peumlr ndryshim dhe peumlrmireumlsim
Informatat peumlr planifikimin e aktiviteteve nuk janeuml peumlrdorur sistematikisht nga policia e
trafikut neuml meumlnyreuml efektive peumlr teuml maksimizuar efektivitetin e puneumls neuml aktivitetet e
peumlrditshme Peumlrveccedil keumlsaj ato janeuml peumlrdorur rralleuml peumlr vendimet rreth meumlnyreumls se si duhet
peumlrmireumlsuar aktivitetet e policiseuml seuml trafikut teuml cilat janeuml - peumlrgjitheumlsisht - duke peumlrseumlritur teuml
njeumljteumln strategji teuml zbatimit Detyrat e adresuara neuml fleteumlt-patrulluese nuk ishin shpesh neuml
peumlrputhje me planet operative30
Analizat e shkaqeve qeuml qeumlndrojneuml pas aksidenteve interpretohen nga njeumlsiteuml e policiseuml seuml
trafikut dhe peumlrcillen te DKRr neuml baza teuml rregullta Analizat shteseuml teuml prodhuara nga DKRr
peumlrdoren pjeseumlrisht neuml peumlrputhje me faktoreumlt e identifikuar teuml rrezikut31
Tabela 2 Peumlrdorimi i informatave teuml nevojshme nga policia e trafikut peumlr planifikim
operativ
Peumlrdorimi i informatave Gjithhereuml Shpesh Ndonjeumlhereuml Rralleuml
Teuml interpretuara analizuara dhe kombinuara me teuml dheumlna tjera
x
Teuml doreumlzuara me koheuml te njeumlsia e duhur x
Teuml peumlrdorura peumlr planifikim operativ dhe puneuml teuml peumlrditshme
x
Teuml peumlrdorura peumlr teuml meumlsuar dhe peumlr vendime peumlr peumlrmireumlsim
x
29 Ekzaminimi i klasifikimeve teuml DKRr peumlr shkaqet e aksidenteve neuml trafik ldquoStatistika dhe analiza e aksidenteve
neuml trafikrdquo peumlr vitet 2012 dhe 2013 30 Ekzaminim i aktiviteteve teuml bazuara neuml plane operative 31 Ekzaminimi i klasifikimeve teuml DKRr peumlr shkaqet e aksidenteve teuml trafikut ldquoStatistika dhe analiza e aksidenteve
neuml trafikrdquopeumlr vitet 2012 dhe 2013
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
13
Raportet vjetore teuml DKRr-seuml i peumlrshkruajneuml faktoreumlt e aksidenteve rrugore neuml krahasim me
vitet e meumlparshme Rezultatet e informatave peumlr faktoreumlt qeuml ndeumlrlidhen me aksidentet
trajtohen siccedil duhet veteumlm kur policia e trafikut zbaton masat neuml planet operative ose urdhrat
nga DKRr Neuml planifikimin operativ policia e trafikut ka peumlrdorur informatat rreth
shpeshteumlsiseuml dhe shkaqeve teuml aksidenteve Aktivitetet janeuml teuml ndryshme dhe varen thjesht
nga vendndodhja gjeografike dhe intensiteti i trafikut por kryesisht janeuml orientuar neuml
monitorimin e shpejteumlsiseuml32 Peumlrveccedil keumlsaj njeumlsiteuml e trafikut (duke peumlrjashtuar NjKA-neuml) nuk i
drejtojneuml gjithnjeuml aktivitetet me sheumlnjesteumlr edhe neuml rrugeumlt tjera jo-rajonale
Detyrat rutineuml nuk adresojneuml detyra teuml veccedilanta vis-agrave-vis treguesve teuml identifikuar neuml analizeumln
e aksidenteve Sipas krahasimit teuml teuml dheumlnave patrullimet e vlereumlsuara rutineuml teuml policiseuml seuml
trafikut kryesisht kaneuml sheumlnjestruar faktorin shpejteumlsi Kjo neumlnkupton se informatat nuk janeuml
peumlrdorur ploteumlsisht peumlr detyrat e peumlrditshme Shumica e patrullimeve kryesisht kryhen pa
ndonjeuml objektiv tjeteumlr shteseuml Aktivitetet aktuale teuml peumlrditshme ndash peumlr teuml qeneuml efektive - do teuml
duhet teuml fokusohen neuml aspekte teuml tjera teuml ndryshme siccedil eumlshteuml sjellja e ngaseumlsve (mbajtja e
distanceumls ngasja e pakujdesshme etj)
Informatat peumlrdoren rralleuml peumlr teuml identifikuar peumlrmireumlsimet e mundshme teuml veprimeve
parandaluese33 Shumica deumlrrmuese e aktiviteteve teuml kryera nuk janeuml teuml peumlrmbledhura neuml
raporte post-operative peumlr teuml matur progresin drejt objektivave teuml vendosura Peumlr meuml tepeumlr
peumlrzierja e prioriteteve neuml patrullime nuk ishte gjithnjeuml e bazuar neuml informatat e
disponueshme34
32 Shembuj teuml tjereuml teuml intensifikimit teuml patrullimeve peumlrfshijneuml ndalesat peumlr automjete sipas planeve operative
ngjarjet sportive dhe klubet e nateumls etj Automjetet inspektohen neuml baza vjetore derisa veteumlm hereumlpashere adresohen me plane teuml peumlrbashkeumlta operative Policia e trafikut - MI
33 Ekzaminimi i raporteve teuml njeumlsive teuml policiseuml seuml trafikut peumlr vitet 2012 dhe 2013 34 Vlen teuml peumlrmendet se bazuar neuml informatat peumlr aksidente DKRr ka keumlrkuar nga NjRKRr-PR qeuml teuml shtohet
numri i kontrolleve neuml disa rrugeuml siccedil ishte rasti neuml rrugeumln Prishtineuml-Podujeveuml-Merdareuml Si rezultat i angazhimeve shteseuml numri i aksidenteve neuml keumlteuml aks rrugor eumlshteuml zvogeumlluar duksheumlm neuml periudheumln janar-maj 2014 neuml krahasim me vitin 2013
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
14
4 A i kryen policia e trafikut sheumlrbimet neuml meumlnyreuml
efektive
41 Si teuml matet efektiviteti i policiseuml seuml trafikut
Qeumlllimi i peumlrgjithsheumlm peumlr policineuml e trafikut seuml bashku me autoritetet e tjera peumlrgjegjeumlse siccedil
kemi peumlrmendur eumlshteuml teuml minimizohen aksidentet e trafikut dhe teuml ndihmohet peumlr njeuml mjedis
teuml sigurt teuml trafikut Shtrohet pyetja se si duhet teuml veprojeuml policia e trafikut peumlr teuml
peumlrmbushur neuml meumlnyreumln meuml teuml mireuml teuml mundshme keumlto objektiva Peumlrveccedil keumlsaj a eumlshteuml fare
e mundur teuml maten rezultatet e policiseuml seuml trafikut peumlr shkak teuml faktoreumlve teuml tjereuml qeuml ndikojneuml
neuml veumlllimin dhe karakterin e ldquoaksidenteverdquo
Zvogeumllimi i aksidenteve teuml reumlnda teuml trafikut eumlshteuml njeuml lloj mateumlsi qeuml tregon peumlr rezultatin e
peumlrgjithsheumlm se neuml ccedilrsquomeumlnyreuml operojneuml autoritetet peumlrgjegjeumlse rrugore ose teuml policiseuml seuml
trafikut Megjithateuml eumlshteuml matje shumeuml e peumlrgjithshme qeuml varet nga shumeuml faktoreuml siccedil janeuml
rrugeumlt dhe moti sjelljet e ngaseumlsve numri i automjeteve dhe gjendja e tyre angazhimi i
autoriteteve tjera rregullimi aktual kushtet financiare etj
Ekzistojneuml edhe matje teuml tjera teuml zakonshme Mund teuml studiohen neumlse mjetet e teuml duhura janeuml
neuml dispozicion dhe neumlse ato janeuml peumlrdorur neuml meumlnyreuml efektive peumlr shembull a janeuml peumlrdorur
kamerat e shpejteumlsiseuml dhe radareumlt aty ku do teuml shtonin meuml shumeuml vlereuml (rreziku i larteuml peumlr
aksidentet e trafikut peumlr shkak teuml shpejteumlsiseuml seuml automjetit) a beumlhen teste alkooli ku do teuml
shtonin meuml shumeuml vlereuml etj Gjithashtu mund teuml shqyrtohen neumlse njeumlsiteuml e kontrollit neuml koheuml
teuml duhur sigurojneuml autoritetet peumlrgjegjeumlse rrugore me propozime peumlr ndryshimin e
kufizimeve teuml shpejteumlsiseuml veumlnien e shenjave paralajmeumlruese riparimin e rrugeumlve largimin e
pengesave neuml rrugeuml etj
Mund edhe teuml matet meumlnyra se si shpeumlrndahen burimet neuml koheuml dhe neuml hapeumlsireuml Idealisht
mjetet e duhura duhet peumlrdorur peumlr teuml kontrolluar gjeumlrat e duhura neuml koheumln e duhur dhe
vendin e duhur Aktivitetet e patrullimit neuml koheuml dhe hapeumlsireuml duhet teuml ndeumlrlidhen sa meuml
shumeuml qeuml teuml jeteuml e mundur me ateuml se kur dhe ku ndodhin aksidentet e trafikut
Kundrejt propozimeve teuml meumlsipeumlrme mund teuml shtrohet pyetja A eumlshteuml e mundur qeuml policia
e trafikut teuml punojeuml meuml mireuml apo meuml dobeumlt a eumlshteuml policia e trafikut neuml gjendje teuml meumlsojeuml dhe
a janeuml neuml gjendje teuml marrin vendime ccedilfareuml teuml beumljneuml dhe si teuml beumlhet Peumlrgjigja e qarteuml peumlr teuml
gjitha keumlto pyetje eumlshteuml pozitive Eumlshteuml e reumlndeumlsishme teuml theksohet se megjithateuml asnjeuml matje
nuk eumlshteuml e peumlrsosur dhe e ploteuml vetvetiu Ccedileumlshtje kryesore eumlshteuml qeuml teuml peumlrdoren informatat
dhe teuml dheumlnat relevante teuml besueshme dhe qeuml janeuml neuml gjendje trsquoi ofrojneuml policiseuml seuml trafikut
udheumlzime se si teuml punojneuml meuml zgjuar ndash teuml jeneuml meuml efektiv - neuml meumlnyreuml qeuml trsquoi afrohen qeumlllimit
qeuml teuml ndikojneuml neuml numrin e aksidenteve fatale
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
15
42 A i ka policia e trafikut mjetet e duhura qeuml teuml jeteuml efektive
Peumlr shkak se rreziku i aksidenteve peumlrcaktohet nga faktoreuml teuml ndrysheumlm policia e trafikut
duhet teuml peumlrdoreuml mjete teuml llojllojshme peumlr teuml adresuar vendimet ndikuese mbi kufizimet e
shpejteumlsiseuml dhe shenjat paralajmeumlruese dhe meuml drejtpeumlrdrejteuml peumlrmes masave teuml ndryshme
teuml kontrollit teuml trafikut siccedil janeuml kamerat peumlr shpejteumlsi radareumlt testet e alkoolit kontrollet e
automjeteve dhe teuml flukseve teuml trafikut gjendjen e rrugeumlve dhe sjelljet e ngaseumlsve35
Neuml meumlnyreuml qeuml teuml keteuml qasjen direkte neuml meumlnyreuml efektive policia e trafikut duhet teuml
Orientojeuml peumlrpjekjet e tyre neuml
- Vendndodhjet me rrezik teuml larteuml rrugeumlt apo vendet ku aksidentet mund teuml
ndodhin
- Neuml koheumln diteumlt dhe oreumlt me rrezik teuml larteuml kur aksidentet mund teuml jeneuml meuml teuml
shpeshta
- Vendndodhjet me rrezik ad-hoc neuml koheuml teuml caktuar (ngjarje teuml peumlrkohshme)
Fokusojeuml kontrollet neuml faktoreumlt qeuml ndeumlrlidhen me aksidente si
- Sjellja e ngaseumlsve me rrezik teuml larteuml
- Faktoreumlt mekanik teuml rrezikut teuml larteuml te automjetet veccedilaneumlrisht kamioneumlt e
meumldhenj
- Rrugeumlt me rrezik teuml larteuml dhe kushtet e motit
Aplikojeuml ndeumlshkime teuml duhura peumlr ata qeuml keumlrceumlnojneuml sigurineuml neuml trafik peumlrmes
- Paralajmeumlrimeve verbale apo teuml dokumentuara dhe llojeve teuml ndryshme teuml
gjobave etj
Peumlr teuml qeneuml efektive policia e trafikut duhet teuml keteuml punonjeumls kompetent dhe pajisje teuml
duhura automjete teuml pajisura mireuml (teuml shenjeumlzuara dhe teuml pashenjeumlzuara) motoccedilikleta
radareuml dhe teste teuml alkoolit Neuml shumeuml vende policia e trafikut eumlshteuml e pajisur edhe me
helikoptereuml kamera teuml shpejteumlsiseuml teste kundeumlr narkotikeumlve etj36 Peumlrvoja neuml BE dhe vende teuml
tjera tregon se kamerat e shpejteumlsiseuml teuml cilat ofrojneuml deumlshmi fotografike teuml pranueshme peumlr
gjykata janeuml shumeuml kost-efektive37
PK-ja peumlrdoreuml tregues teuml ndrysheumlm neuml meumlnyreuml qeuml teuml ndajeuml burimet e tyre neuml meumlnyreuml efektive
35 Ky seksion bazohet neuml literatura teuml ndryshme peumlr praktika teuml mira teuml kontrollit teuml trafikut si dhe dokumente
dhe politika nga vende teuml ndryshme dhe nga Policia e Kosoveumls 36 Patrullimi me helikopter peumlrdoret neuml veccedilanti neuml rrethana selektive Helikoptereumlt mund teuml peumlrdoren gjithashtu
peumlr kujdesin post-aksidental PK-ja nuk eumlshteuml e pajisur me mjet teuml tilleuml Mungojneuml edhe instrumentet peumlr testimin e praniseuml seuml narkotikeumlve
37 European Transport Safety Council (ETSC) Reducing Traffic Injuries Resulting from Excess and Inappropriate Speed (Brussels 1995) fq 28
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
16
Ne kemi ekzaminuar teuml dheumlnat e ndryshme - neuml lidhje me zyrtareumlt policoreumlpolicineuml e
trafikut
Tabela 3 Teuml dheumlnat peumlr aksidentet automjetet kundrejt burimeve teuml policiseuml
2010 2011 2012 2013 2014
Numri i automjeteve teuml regjistruara 178798 205366 212851 272107 288828
Numri i aksidenteve 18030 18888 19754 19954 16300
Numri i aksidenteve fatale 158 130 116 104 111
Numri i teuml vdekurve 175 157 121 119 127
Numri i personave teuml leumlnduar 7730 8321 8561 9817 9713
Numri i zyrtareumlve policoreuml 7191 7205 7269 7326 7686
Numri i zyrtareumlve policoreuml teuml trafikut 523 514 529 507 506
Duket fare qarteuml se numri i policeumlve teuml trafikut nuk e ka ndjekur trendin e aksidenteve dhe
automjeteve Ne kemi marreuml neuml konsiderateuml edhe burimet peumlr njeumlsiteuml e veccedilanta
Tabela 4 Numri i kilometrave teuml mbuluara nga policia e trafikut burimet neuml njeumlsiteuml
peumlrkateumlse teuml policiseuml seuml trafikut mjetet e kontrollit teuml disponueshme (2014)
Njeumlsia Kilometrat e
mbuluara Zyrtareumlt e
policiseuml Automjetet e shenjeumlzuara
Automjetet civile
Radareuml Testues teuml
alkoolit
NjRKRr-PR 341 108 6 1 5 5
NjRKRr-PE 380 82 13 0 6 3
NJKA 104 33 6 0 10 2
Siccedil shihet shpeumlrndarja e burimeve nuk duket se e peumlrcjelleuml njeuml model teuml qarteuml peumlr teuml tre
njeumlsiteuml Peumlr shkak teuml bazeumls seuml paqarteuml peumlr alokim numri i policeumlve teuml trafikut nuk
korrespondon me kushtet e trafikut respektivisht aksidentet As numri i automjeteve teuml
shenjeumlzuara apo sistemet e radareumlve nuk ndeumlrlidhen me numrin e policeumlve apo aksidentet e
trafikut Numri i radareumlve neuml NjKA mund pjeseumlrisht teuml shpjegohet me faktin se eumlshteuml njeumlsi
patrulluese e autostradeumls (neumlse kjo eumlshteuml shpeumlrndarja optimale e keumlsaj pajisje ateumlhereuml eumlshteuml
njeuml ccedileumlshtje tjeteumlr)
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
17
Eumlshteuml po keumlshtu veumlshtireuml teuml shihet njeuml model i qarteuml i shpeumlrndarjes seuml burimeve ndeumlrmjet dhe
brenda njeumlsive Raporti midis numrit teuml policeumlve teuml trafikut dhe numrit teuml automjeteve
radareumlve apo testuesve teuml alkoolit ndryshon neuml meumlnyreuml teuml konsiderueshme peumlr shembull
NjKA ka meuml shumeuml automjete dhe meuml shumeuml policeuml sesa NjRKRr-PR neuml raport me
aksidentet e trafikut Njeuml shpjegim i mundsheumlm por jo shterues eumlshteuml faktori gjeografik
(qytetet neuml raport me fshatet)
Vlen teuml theksohet se veteumlm njeuml njeumlsi kishte qasje neuml njeuml automjet civil teuml pashenjeumlzuar edhe
pse neumlse automjetet e tilla peumlrdoren siccedil duhet - sipas peumlrvojeumls ndeumlrkombeumltare ndash ateumlhereuml ato
janeuml mjaft efektive neuml identifikimin e ngaseumlsve agresiveuml
Peumlr meuml tepeumlr veteumlm disa automjete teuml policiseuml seuml trafikut janeuml teuml pajisura me radareuml dhe
testues peumlr alkool38 Rrjedhimisht eumlshteuml e pamundur qeuml patrullat teuml kryejneuml teste teuml tilla seuml
paku jo peumlrnjeumlhereuml (neuml teuml njejteumln koheuml) Kjo ka mundeumlsi teuml pengojeuml efektivitetin e kontrolleve
teuml trafikut meqeuml shpejteumlsia dhe ldquongasja neumln ndikimin e alkoolit barnave dhe narkotikeumlverdquo
janeuml gjithashtu shkaktareuml teuml aksidenteve neuml trafik39
Kontrollet e kufizuara teuml alkoolitnarkotikeumlve janeuml njeuml e meteuml e kontrolleve qeuml e reduktojneuml
cileumlsineuml e teuml dheumlnave mbi shkaqet qeuml qeumlndrojneuml pas aksidenteve
Peumlrveccedil informatave teuml dheumlna neuml tabeleumln e meumlsipeumlrme ne kemi gjetur mangeumlsi teuml tjera neuml
pajisje bie fjala automjetet nuk janeuml teuml pajisura me shenjat paralajmeumlruese (si stop policia
ngadaleumlso rrezik neuml rrugeuml etj) Asnjeuml prej njeumlsive nuk kishte qasje neuml motoccedilikleta ndoneumlse
mjetet e tilla zakonisht shihen si mjaft efektive peumlr kontrollin e trafikut Peumlr meuml shumeuml
kamerat e shpejteumlsiseuml qeuml nga shumeuml hulumtues janeuml pareuml si mjet shumeuml efikas peumlr uljen e
rrezikut teuml aksidenteve teuml trafikut (dhe numrin e zyrtareumlve teuml nevojsheumlm peumlr kontrolle) nuk
janeuml peumlrdorur neuml asnjeuml njeumlsi kryesisht peumlr shkak teuml argumenteve se keumlrkojneuml investime
fillestare
Policia e trafikut peumlrdoreuml meumlnyra leumlvizeumlse dhe joleumlvizeumlse (statike) peumlr patrullim Teuml dyja
meumlnyrat i kaneuml epeumlrsiteuml dhe teuml metat e tyre40 Aktivitetet joleumlvizeumlse teuml kontrollit janeuml meumlnyreuml
e duhur neuml raste teuml bazuara neuml rrezik teuml veccedilanteuml (peumlrqendrimi masiv i peumlrpjekjeve teuml
kontrollit teuml trafikut neuml koheuml dhe vend teuml caktuar) ose kryhen neuml vende ose rrugeuml ku
aksidentet historikisht janeuml teuml zakonshme Patrullimet leumlvizeumlse janeuml meumlnyreuml e mireuml peumlr
zbulimin e sjelljeve teuml ccedilrregullta teuml ngaseumlsve qeuml mund teuml ndodhin edhe neuml vende ku
aksidentet janeuml meuml pak teuml zakonshme Shumica e aktiviteteve teuml patrullimit nga keumlto njeumlsi
kryhen peumlrmes patrullimeve joleumlvizeumlse Peumlrjashtime beumljneuml patrullimet e rralla teuml kryera nga
38 Neuml raportin e IPK-seuml peumlr ldquoVlereumlsimin e menaxhimit teuml trafikut rrugor nga PK-jardquo (2014) eumlshteuml theksuar se
shumica e radareumlve janeuml jo-funksionaleuml 39 Sipas OJQ-seuml ldquoLabyrinthrdquo nuk ka numeumlr teuml sakteuml peumlr peumlrdoruesit e narkotikeumlve neuml Kosoveuml Ekzistojneuml
vlereumlsime teuml peumlrafeumlrta teuml peumlrdoruesve qeuml sillen mes 10000 - 15000 individeumlve dhe nga keumlta rreth 4000 ndash 5000 besohet teuml jeneuml peumlrdorues teuml heroineumls
40 Rune Elvik Cost-Benefit Analyses of Police Enforcement (ESCAPE 2001) fq 14
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
18
automjeti me targa civile neuml NjRKRr-PR Peumlrveccedil keumlsaj neuml rrugeumlt e qytetit teuml Prishtineumls eumlshteuml
e zakonshme qeuml patrullimet teuml kryhen dhe neuml keumlmbeuml ose me biccedilikleta Nuk ka qeneuml e
mundur qeuml ZAP-i teuml vlereumlsojeuml performanceumln e tyre por ka mundeumlsi qeuml biccedilikletat ndash sidomos
neuml qytetet e meumldha - teuml jeneuml mjet efektiv neuml disa raste Peumlr meuml shumeuml gjithnjeuml mund teuml themi
se patrullimi neuml keumlmbeuml peumlrmbush funksionet parandaluese neuml kuptim meuml teuml gjereuml (meuml pak teuml
matsheumlm)
43 A peumlrdoren mjetet neuml dispozicion peumlr qeumlllimin e tij
kryesor
Policeumlt e trafikut nganjeumlhereuml duhet trsquoiu ndihmojneuml funksioneve tjera peumlrbrenda forcave teuml
policiseuml ose trsquoiu ndihmojneuml autoriteteve tjera me sheumlrbime teuml ndryshme Kjo natyrisht se ka
pasoja edhe pozitive edhe negative Kjo mund teuml shihet si njeuml meumlnyreuml fleksibile por
njeumlkoheumlsisht mund ta pengojeuml efektivitetin e policiseuml seuml trafikut peumlr kryerjen e detyrave teuml
tyre kryesore41
Teuml tre njeumlsiteuml e trafikut nuk ishin teuml angazhuara neuml meumlnyreuml teuml vazhdueshme neuml veprimtari teuml
tilla mbeumlshteteumlse NjKA ishte neuml gjendje qeuml trsquoi koncentrojeuml ploteumlsisht burimet e veta neuml
detyreumln e vet primare - neuml gjeumlra tjera teuml ngjashme ndash dhe ndoshta ka nevojeuml peumlr meuml pak policeuml
dhe automjete peumlr ta mbajtur keumlteuml nivel teuml kontrollit
Sipas peumlrllogaritjeve tona neuml ccedildo diteuml teuml vitit 2013 neuml NjRKRr-PR mesatarisht rreth peseuml peumlr
qind teuml zyrtareumlve policoreuml nuk ishin neuml dispozicion peumlr kontrollin e trafikut42
Marreuml parasysh gjendjen neuml trafik dhe zhvillimin e aksidenteve na beumln teuml kuptojmeuml se
veumlllimi i puneumls - ose pengesat peumlr teuml qeneuml efektiv - janeuml rritur meuml shumeuml peumlr NjRKRr-PR sesa
peumlr dy njeumlsiteuml e tjera Keumlshtu qeuml duke krahasuar numrin e aksidenteve dhe teuml policeumlve teuml
trafikut neuml Prishtineuml ne kemi veumlrejtur se ndash peumlrkundeumlr ngarkeseumls ndash numri i policeumlve eumlshteuml
zvogeumlluar (nga 147 sa ishin neuml vitin 2012 neuml 103 neuml vitin 2014)43
Peumlr trsquoi peumlrballuar sfidat e tilla duhet ulur ambiciet duhet rritur efikasitetin (teuml punohet meuml
mireuml dhe meuml zgjuar) ose teuml shtohen burime si peumlr shembull peumlrmes rialokimit teuml burimeve
ose duke peumlrdorur kamera Bazuar neuml veumlzhgimet tona ne nuk kemi mundur teuml gjejmeuml
deumlshmi teuml forta peumlr rritjen e efikasitetit apo peumlr burime shteseuml gjateuml periudheumls seuml ekzaminuar
41 Policia e Kosoveumls intervista me menaxhmentin e policiseuml seuml trafikut (prill 2014) ekzaminimi i dokumenteve teuml
ndryshme teuml tjera si komunikime elektronike plane etj 42 Analiza fillestare tregon se ccedildo diteuml rreth peseuml policeuml teuml trafikut kaneuml qeneuml teuml angazhuar neuml mbeumlshtetjen e
institucioneve teuml tjera peumlr ngjarje teuml ndryshme si peumlrcjellje peumlr delegacione protesta teuml ndryshme ngjarje sportive etj Me rastin e tubimeve dhe ngjarjeve teuml ndryshme burimet e angazhuara peumlr patrullimin e trafikut ridrejtohen peumlr teuml siguruar keumlto ngjarje duke braktisur vendet ku patrullimet eumlshteuml dashur teuml kryhen Gjateuml keumltyre ngjarjeve atje kryesisht eumlshteuml fluks i madh i automjeteve dhe ka rreziqe meuml teuml meumldha peumlr aksidente apo probleme tjera teuml trafikut
43 Teuml shihet ldquoShtojca IIIrdquo (tabela 7)
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
19
peumlr NjRKRr-PR Kjo sugjeron se ldquozgjidhjardquo e sfideumls peumlr NjRKRr-PR ka qeneuml qeuml teuml ulen
ambiciet peumlr kontrollin e trafikut44 Dy njeumlsiteuml tjera nuk kaneuml qeneuml teuml detyruara qeuml teuml
peumlrballen me teuml njeumljteumln situateuml45
44 A janeuml kryer kontrollet neuml vendet e duhura
Teuml gjendesh neuml vendin e duhur me rrezik teuml larteuml - peumlr teuml kontrolluar - eumlshteuml vendimtare peumlr
njeuml polici teuml efektshme teuml trafikut46 Ne kemi studiuar trajteumln gjeografike teuml aksidenteve neuml
kuadeumlr teuml tri rajoneve dhe kemi krahasuar ateuml me shpeumlrndarjen e kontrolleve teuml kryera Ne
gjithashtu kemi ekzaminuar edhe shkaqet e aksidenteve
Teuml ashtuquajturat ldquopika teuml zezardquo janeuml vende apo rrugeuml ku aksidentet e trafikut ndodhin
shpesh Neuml harteumln e meumlposhtme janeuml paraqitur keumlto pika neuml njeumlreumln prej tri rajoneve (NjRKRr-
PR)
44 Kjo situateuml vlen veccedilaneumlrisht peumlr rrugeumln drejt pikeumls seuml vendkalimit kufitar neuml Mutivodeuml ku nuk ushtrohen
kontrolle 45 NjRKRr-PE nuk ka ofruar ndonjeuml teuml dheumlneuml peumlr keumlteuml por sipas zyrtareumlve numri eumlshteuml meuml i uleumlt se neuml Prishtineuml
dhe nuk eumlshteuml rritur aq shumeuml 46 Sipas praktikave teuml mira veteumlm prania e policiseuml seuml trafikut neuml vende teuml duhura - edhe pa kontrolluar fare -
eumlshteuml e nevojshme qeuml ngaseumlsit teuml jeneuml teuml kujdessheumlm dhe ka karakter parandalues
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
20
Ccedilfareuml kemi gjetur NjRKRr-PR mban teuml dheumlna teuml tilla qeuml demonstrojneuml se kontrollet e keumlsaj
njeumlsie janeuml teuml orientuara deri neuml njeuml maseuml teuml madhe - por jo ploteumlsisht ndash kundrejt ldquopikave teuml
zezardquo Disa prej keumltyre pikave iu jepet veumlmendja e duhur ndeumlrsa teuml tjerat peumlr arsye teuml
ndryshme neglizhohen ose iu jepet njeuml veumlmendje meuml e uleumlt
NjRKRr-PE nuk peumlrdoreuml orare kohore peumlr ta specifikuar vendin se ku duhet teuml veprojneuml
njeumlsiteuml e patrullimit peumlrderisa i kryejneuml kontrollet Personat qeuml intervistuam nga kjo njeumlsi
kaneuml theksuar se aktivitetet patrulluese kryesisht kryhen neuml bazeuml teuml vlereumlsimit peumlrvojeumls dhe
gjykimit teuml njeumlsive patrulluese
Neuml aneumln tjeteumlr kontrollet neuml NjKA ushtrohen neuml vende teuml ndryshme teuml peumlrcaktuara meuml pareuml
neuml teumlreuml traseneuml
45 A janeuml kryer kontrollet neuml koheumln e duhur
Puna e patrullimeve neuml terren beumlhet neuml tri ndeumlrrime Ndeumlrrimet e patrullave peumlr shkak teuml
mungeseumls seuml automjeteve beumlhen neuml zyra teuml njeumlsive dhe gjateuml asaj periudhe asnjeuml rrugeuml
rajonale dhe magjistrale nuk mbulohet me njeumlsi patrulluese47
Neuml tabeleumln e meumlposhtme eumlshteuml paraqitur numri i peumlrgjithsheumlm i aksidenteve teuml regjistruara
teuml trafikut neuml tri regjionet peumlr vitet 2012 dhe 2013 si dhe koheumln kur ndodhen aksidentet gjateuml
24 oreumlve
Tabela 5 Aksidentet e trafikut sipas rajoneve dhe koheumln kur kaneuml ndodhur
Koha gjateuml diteumls
Prishtineuml Pejeuml NjKA
2012 2013 2012 2013 2012 2013
06-10 1299 1365 358 383 Nuk ka shifra 12
10-14 2439 2635 827 791 32
14-18 2730 3036 870 785 29
18-22 1522 1741 624 399 8
22-02 493 563 201 153 10
02-06 208 256 77 63 8
Total 8691 9596 2957 2574 99
Siccedil shihet meuml larteuml shumica e aksidenteve ndodhin gjateuml diteumls Meuml shumeuml se frac34 e aksidenteve
kaneuml ndodhur midis oreumls 06-22 dhe pothuajse aq shumeuml midis oreumls 12-20
47 Kjo peumlrfshineuml periudheumln kohore nga 1430 ndash 1530 kur ndodhin meuml seuml shumti aksidentet dhe 2230 ndash 2330 0630
ndash 0730
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
21
Duke u bazuar neuml intervista orare teuml puneumls dhe neuml teuml dheumlna tjera teuml regjistruara gjetjet tona
sugjerojneuml se kontrollet kryhen gjateuml diteumls
Kur ne studiuam shifrat meuml holleumlsisht rezultoi se neuml fakt koha e ldquopikutrdquo peumlr aksidente teuml
trafikut korrespondonte me koheumln kur patrullat e policiseuml seuml trafikut kishin filluarpeumlrfunduar
ndeumlrrimet e tyre teuml puneumls dhe rrjedhimisht nuk kaneuml mundur teuml jeneuml neuml vende me rreziqe teuml
larta Peumlrderisa keumlto teuml dheumlna nuk ishin teuml njohura ose teuml pakteumln nuk janeuml ekzaminuar nga
njeumlsiteuml ata nuk kaneuml qeneuml neuml dijeni peumlr pasojat e orareve teuml tyre kohore apo peumlr periudhat e
ndeumlrrimit
Sipas policiseuml seuml trafikut ata peumlrpiqen qeuml teuml jeneuml teuml informuar mireuml peumlr ngjarjet madhore qeuml
kaneuml gjasa teuml shkaktojneuml probleme neuml trafik dhe neuml peumlrputhje me rrethanat i alokojneuml
burimet Ne nuk kemi arsye peumlr teuml mos besuar se kjo eumlshteuml keumlshtu por konfirmimi i keumlsaj
nuk ka qeneuml i mundur teuml beumlhet brenda fusheumlveprimit teuml keumltij auditimi
Po ashtu ne nuk kemi qeneuml neuml gjendje qeuml teuml ekzaminojmeuml se a janeuml peumlrdorur ldquomjetet e
duhurardquo neuml koheumln e duhur Sa peumlr ilustrim neuml shumeuml vende eumlshteuml procedureuml standarde qeuml teuml
kontrollohet se a po respektohen kufizimet e shpejteumlsiseuml afeumlr shkollave dhe ccedilerdheve neuml
koheuml teuml caktuar (kur fillojneuml meumlsimet neuml shkolla pas pushimeve verore) Gjithashtu eumlshteuml e
zakonshme qeuml policia e trafikut teuml peumlrdoreuml teste teuml alkoolit (narkotikeumlve) neuml koheumlt kur gjasat
qeuml drejtuesit e automjeteve teuml jeneuml neumln ndikim teuml keumltyre substancave eumlshteuml e larteuml (diteumlt e
shtuna apo teuml diela pas mesnate neuml afeumlrsi teuml vendeve teuml peumlrshtatshme) Keumlto janeuml shembuj teuml
gjeumlrave teuml cileumlt nuk kemi qeneuml neuml gjendje qeuml trsquoi ekzaminojmeuml peumlr shkak teuml mungeseumls seuml teuml
dheumlnave
46 A janeuml kontrolluar gjeumlrat e duhura
Peumlr teuml qeneuml efektiv duhet teuml kontrollohen gjeumlrat e duhura automjetet ose ngaseumlsit dhe meuml
konkretisht ccedilfareuml lloji teuml sjelljes apo ccedileumlshtje teknike Peumlrvojat ndeumlrkombeumltare japin
udheumlzime peumlrveccedilqeuml edhe kushtet lokale dhe meumlsimet gjithmoneuml duhet teuml merren parasysh
Meqeneumlse kualiteti dhe inspektimi i automjeteve eumlshteuml peumlrmireumlsuar duksheumlm sjellja e
ngaseumlsve eumlshteuml shkaku absolut dominues i aksidenteve teuml trafikut qeuml konfirmohet edhe nga
statistikat e DKRr48 Peumlrjashtime ka te kamioneumlt e meumldhenj Megjithateuml peumlrvoja tregon se
problemet qeuml kaneuml teuml beumljneuml me goma prishjet dhe mbingarkesat nuk janeuml teuml pazakonta etj
Sipas zyrtareumlve teuml DKRr ata i kaneuml ekzaminuar shkaqet e aksidenteve neuml meumlnyreuml qeuml meuml
tepeumlr trsquoi fokusojneuml kontrollet Ata kaneuml gjetur se tejkalimi i shpejteumlsiseuml eumlshteuml shkak i
48 Eumlshteuml e reumlndeumlsishme teuml theksohet se rreziku nga sjelljet e ngaseumlsve mbetet faktor vendimtar i aksidenteve neuml
Kosoveuml Sipas IPK-seuml (Raport inspektimi 05201410) neuml vitin 2012 edhe automjetet e policiseuml ishin peumlrfshireuml neuml 312 aksidente ndeumlrsa 170 prej tyre janeuml shkaktuar nga zyrtareumlt e policiseuml Ndeumlrsa neuml vitin 2013 automjetet e policiseuml ishin peumlrfshireuml neuml 287 aksidente ku neuml 143 raste fajtoreuml ishin policeumlt Shkaku meuml i zakonsheumlm i aksidenteve peumlr teuml dy periudhat eumlshteuml manovrimi i pasigurt i automjeteve nga policia
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
22
zakonsheumlm dhe si pasojeuml e keumlsaj i kaneuml dheumlneuml prioritet teuml larteuml kontrollit teuml shpejteumlsiseuml
Megjithkeumlteuml ka edhe faktoreuml tjereuml qeuml sipas studimeve ndeumlrkombeumltare dhe statistikave teuml
DKRr-seuml janeuml mjaft teuml zakonsheumlm siccedil janeuml ngasja agresive dhe mosmbajtja e distanceumls gjateuml
ngasjes
Peumlr ta matur shpejteumlsineuml patrullat kryesisht vendosen neuml rrugeuml teuml drejta ngaqeuml aty ekziston
rreziku peumlr tejkalim teuml shpejteumlsiseuml Ne kemi gjetur edhe praktika teuml mira neuml kryerjen e
kontrollit teuml shpejteumlsiseuml neuml koheuml teuml duhur neuml vende me rrezik teuml larteuml Keumlto masa ndeumlrmerren
edhe aty ku rreziku i aksidenteve teuml trafikut eumlshteuml mesatar apo i uleumlt (autostrada jashteuml oreumlve
teuml pikut)
Peumlr identifikimin e shkeljeve neuml trafik (tejkalimin e shpejteumlsiseuml) njeumlsiteuml patrulluese
bashkeumlpunojneuml ngushteuml mes tyre qeuml eumlshteuml njeuml praktikeuml tjeteumlr e mireuml
Megjithateuml disa aktivitete teuml kontrollit apo mbikeumlqyrjes - sipas veumlzhgimeve tona ndash janeuml kryer
neuml udheumlkryqe teuml cilat janeuml teuml rregulluara me semaforeuml dhe rrethrrotullime ku aksidentet
shpesh ndodhin49
Foto 1 Zyrtareumlt policoreuml teuml vendosur mbi ureuml neuml autostradeuml duke identifikuar automjetet qeuml
tejkalojneuml kufizimin e shpejteumlsiseuml
49 Neuml qytetin e Prishtineumls i kemi identifikuar dy udheumlkryqe ku kaneuml ndodhur aksidente fatale dhe ku patrullat e
policiseuml rralleumlhereuml janeuml teuml vendosura Vlen teuml peumlrmendet se brenda NjRKRr-PR ekziston njeuml neumln-njeumlsi e veccedilanteuml qeuml eumlshteuml peumlrgjegjeumlse veteumlm peumlr qytetin
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
23
Foto 2 Pika ndaluese e vendosur nga patrulla tjeteumlr policore peumlr trsquoi ndaluar ngaseumlsit e
identifikuar meuml pareuml
Gjateuml intervistave me zyrtareumlt e policiseuml seuml trafikut kuptuam se peumlrveccedil faktorit shpejteumlsi
shumica e patrullave neuml meumlnyreuml rutinore fokusohen neuml ccedileumlshtjet si dritat rripat e siguriseuml
peumlrdorimi i telefonave celulareuml patentat e ngasjes etj peumlrveccedilse teuml peumlrqendrohen meuml shumeuml
neuml faktoreumlt qeuml janeuml teuml lidhur drejtpeumlrdrejt me aksidentet e trafikut sikurse sjelljet e
rrezikshme ngasja agresive ose e pasigurt Kjo neve na tregon se zakonet e krijuara apo
rutina ende luajneuml rol meuml teuml reumlndeumlsisheumlm peumlr policineuml e trafikut gjateuml kryerjeve seuml detyrave teuml
veta Ky nuk eumlshteuml argument kundeumlr peumlr shembull kontrollimit teuml patenteuml-shoferit por ky
eumlshteuml veteumlm njeuml argument kundeumlr asaj qeuml teuml mos beumlhet neuml meumlnyreuml rutinore
Neuml fakt ne nuk kemi gjetur
ndonjeuml fleteuml-patrulluese qeuml teumlreumlsisht peumlrshkruan detyrat qeuml duhet teuml ndeumlrmerren nga
njeumlsiteuml patrulluese e qeuml ndeumlrlidhen me sjelljet e rrezikshme50
ndonjeuml regjisteumlr neuml lidhje me llojet e automjeteve teuml peumlrfshira neuml aksidente Eumlshteuml e
njohur se automjetet sportive dhe taksiste kaneuml prirje teuml jeneuml teuml peumlrfshira neuml aksidente
meuml shumeuml sesa automjetet tjera Si rrjedhojeuml informatat e tilla mund ta ndihmojneuml
policineuml e trafikut qeuml teuml jeteuml meuml shumeuml e fokusuar gjateuml puneumls seuml tyre dhe
se inspektimet teknike janeuml peumlrkushtuar neuml veccedilanti ndaj automjeteve teuml meumldha (si
gomave prishjeve dhe ngarkesave) gjateuml periudhave kur deumlshtimet e tilla mund teuml
50 Fleteuml-patrullimi eumlshteuml njeuml dokument udheumlzues-regjistrues me aneuml teuml cilit njeumlsiteuml patrulluese janeuml teuml pajisura peumlr
teuml kryer kontrolle
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
24
jeneuml fatale (neuml vjeshteumln e vonshme koheumln e dimrit etj)51 Praktikat e mira
ndeumlrkombeumltare keumlshillojneuml qeuml eumlshteuml meuml e reumlndeumlsishme teuml kryhen inspektime teknike
teuml automjeteve teuml meumldha sesa teuml kryhen inspektime teuml automjeteve teuml zakonshme
Ne kemi gjetur se peumlrjashtimi i mjeteve transportuese nga trafiku teuml cilat nuk i kaneuml
ploteumlsuar kriteret teknike eumlshteuml shumeuml i rralleuml Patrullimet qeuml rezultojneuml me identifikimin e
keumltyre kritereve kryesisht janeuml teuml fokusuara veteumlm neuml veprimet e peumlrbashkeumlta me zyrtareumlt e
MI-seuml Si pasojeuml policia e trafikut heziton52 qeuml teuml deumlrgojeuml jo veteumlm automjetet komerciale (teuml
meumldha) neuml kontrolle teuml veccedilanta teknike pa pranineuml e zyrtareumlve teuml MI-seuml dhe veteumlm
hereumlpashere eumlshteuml fokusuar neuml ekzaminimin e kushteve teknike teuml automjeteve (komerciale)
mbingarkimin e mjeteve transportuese etj
47 A peumlrdoren ndeumlshkimet siccedil duhet
Qeumlllimi i shumiceumls seuml funksioneve teuml kontrollit mund teuml peumlrshkruhet si parandalim dhe
identifikim teuml kundeumlrvajtjeve korrigjim teuml mangeumlsive etj Deri meuml tani jemi fokusuar
kryesisht mbi ateuml se si trsquoi parandalojmeuml meuml mireuml dhe trsquoi identifikojmeuml aksidentet e trafikut
Neuml keumlteuml pjeseuml do trsquoi japim disa informata mbi ateuml se si janeuml peumlrdorur ndeumlshkimet
Policia e trafikut aplikon ndeumlshkime teuml ndryshme Gjobat janeuml teuml ndara neuml dy grupe ato teuml
shqiptuara neuml raste teuml aksidenteve dhe ato teuml shqiptuara peumlr shkelje teuml trafikut - pa shkaktuar
aksidente Sipas natyreumls seuml ekzekutimit gjobat shqiptohen vareumlsisht prej pesheumls seuml vepreumls
ato qeuml janeuml teuml detyrueshme53 dhe duhet teuml paguhen menjeumlhereuml dhe ato qeuml duhet teuml
procedohen neuml gjykata Peumlr shkelje teuml vogla dhe teuml rralla teuml cilat nuk e rrezikojneuml neuml meumlnyreuml
teuml konsiderueshme sigurineuml e trafikut policeumlt e trafikut mund teuml japin veumlrejtje verbale apo
me shkrim Veumlrejtjet me shkrim neuml realitet nuk jepen
Numri i ndeumlshkimeve varet pjeseumlrisht nga prioritetet e policiseuml seuml trafikut Neumlse ata e
peumlrcaktojneuml si prioritet testimin peumlr alkool kjo zakonisht neumlnkupton se peumlrdoruesit zbulohen
dhe ndeumlshkohen Si teuml tilla neumlse njeuml prioritizim i veprimeve eumlshteuml demonstruar ndeumlshkimet
mund teuml jeneuml teuml lidhura drejtpeumlrdrejt me suksesin neuml parandalimin e aksidenteve
51 Sipas teuml dheumlnave teuml prezantuara nga PK-ja gjateuml vitit me automjetet e transportit publik ndodhin rreth 910
aksidente 52 Sipas DKRr me rastin e deumlrgimit teuml automjeteve neuml kontrolle teuml jashteumlzakonshme teknike shpenzimet neuml rast
se vetura rezulton teuml jeteuml neuml gjendje teuml rregullt i barteuml zyrtari policor qeuml e ka inicuar deumlrgimin Kjo dispoziteuml eumlshteuml e parapareuml neuml ligjin aktual
53 Gjoba teuml detyrueshme (mandatore) konsiderohen teuml gjitha gjobat nga 15-40 euro qeuml shqiptohen nga zyrtareumlt e policiseuml neuml vend teuml ngjarjes
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
25
Tabela 6 Numri dhe alokimi i gjobave teuml shqiptuara neuml 2012 dhe 2013
Llojet e gjobave 2012
Nr
2013
Nr
Ndryshimi
Mosrespektimi i shpejteumlsiseuml seuml kufizuar 89654 36 123956 43 38
Mosmbajtja e distanceumls 2213 1 2475 1 12
Drejtimi neumln ndikim teuml alkoolit 651 0 527 0 -19
Drejtimi i mjetit pa patenteuml 15061 6 16993 6 13
Mosrespektimi i shenjave teuml trafikut 16541 7 16122 6 -2
Manovrim i pasigurt me automjet 1308 1 1513 1 16
Kalimi i afatit teuml regjistrimit 15588 6 12510 4 -20
Parkimi i parregullt 26467 11 30767 11 16
Teuml tjera (ccedileumlshtje minore) 80305 32 82059 28 1
Totali 247788100 286922100 16
(Burimi PK)
Nga njeuml perspektiveuml e thjeshteuml e siguriseuml seuml trafikut duket sikurse njeuml prioritet mjaft i madh i
jepet faktoreumlve teuml uleumlt teuml rrezikut Meumlse gjysma e ndeumlshkimeve (meuml pak neuml vitin 2013)
mbulojneuml ccedileumlshtjet e profilit teuml uleumlt teuml rrezikut teuml aksidenteve teuml trafikut (si tabelat parkimi
dhe teuml tjera) ndeumlrsa pjesa tjeteumlr vlen peumlr faktoreumlt e rrezikut teuml larteuml dhe teuml meseumlm (si
shpejteumlsia alkooli distanca patenteuml-shoferi dhe shenjat e trafikut) Peumlr teuml qeneuml teuml paansheumlm
megjithateuml njeuml prioritet i madh dhe me sa duket i justifikuar i eumlshteuml dheumlneuml kontrollit teuml
shpejteumlsiseuml qeuml eumlshteuml njeuml shkak i zakonsheumlm peumlr aksidentet e trafikut
Gjateuml studimit teuml profilit teuml ndeumlshkimeve ne mund teuml shohim dy gjeumlra seuml pari ndryshime teuml
vogla neuml prioritete kaneuml ndodhur midis dy viteve dhe seuml dyti ndeumlshkimet reflektojneuml se
shumica e kontrolleve teuml faktoreumlve teuml rrezikut teuml larteuml nuk janeuml kryer nga aktivitete leumlvizeumlse
(neumlse do teuml kishte pasur meuml shumeuml aktivitete leumlvizeumlse ndoshta do teuml kishim pritur meuml shumeuml
gjoba peumlr mosmbajtjen e distanceumls dhe manovrim teuml pasigurt dhe shkelje tjera qeuml kaneuml teuml
beumljneuml me ngasjen)
Neumlse teuml dheumlnat e meumlsipeumlrme e pasqyrojneuml realitetin eumlshteuml e qarteuml se ngaseumlsit e automjeteve
shpeshhereuml tejkalojneuml kufizimet e shpejteumlsiseuml apo ngasin shumeuml shpejt
shpeshhereuml ngasin pa patenteuml
rralleumlhereuml janeuml teuml ndikuar nga alkooli ose narkotikeumlt
mbajneuml distanceumln me automjetet tjera
shpeshhereuml thyejneuml rregulla teuml vogla (parkingu etj)
Ritheksojmeuml neumlse kjo reflekton ploteumlsisht realitetin apo i reflekton prioritetet dhe pajisjet neuml
keumlto tre njeumlsi eumlshteuml e veumlshtireuml teuml thuhet me siguri Neuml njeuml kuptim meuml teuml gjereuml ndash peumlr teuml qeneuml meuml
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
26
teuml sakteuml ndash duhet teuml peumlrdoren edhe teuml dheumlnat nga sistemi i parapareuml i ldquopikeumlve negativerdquo qeuml
nuk eumlshteuml aplikuar deri meuml tani neuml meumlnyreuml peumlr teuml parandaluar recidivisteumlt nga peumlrseumlritjet e
shkeljeve Arsyet peumlrse sistemi nuk eumlshteuml duke u aplikuar janeuml teuml natyreumls teknike Teuml dy
institucionet (PK-ja dhe Gjykatat) kaneuml bazat e tyre individuale teuml teuml dheumlnave megjitheumlse ato
nuk janeuml teuml integruara dhe nuk komunikojneuml mes vete
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
27
5 Konkluzionet
Peumlrfundimi kryesor eumlshteuml se ka mjaft hapeumlsira peumlr peumlrmireumlsime peumlr ta beumlreuml policimin e
trafikut ploteumlsisht efektiv Policia e trafikut mund teuml beumljeuml edhe meuml shumeuml peumlr teuml peumlrmireumlsuar
aktivitetet e saj trsquoi peumlrdoreuml informatat neuml meumlnyreuml meuml efektive si dhe trsquoi planifikojeuml burimet
Kontrollet duket se janeuml pjeseumlrisht teuml bazuara neuml rrezikshmeumlri por cileumlsia e teuml dheumlnave nuk
lejon teuml theksojmeuml se policia e trafikut neuml Kosoveuml - neuml meumlnyreuml sistematike - eumlshteuml duke i kryer
kontrollet efektive neuml aspektin e vendeve dhe koheumls Ekzistojneuml ccedileumlshtje peumlr sa i peumlrket numrit
teuml policeumlve teuml trafikut qeuml operojneuml si dokumentohen veprimet analizohen dhe peumlrdoren peumlr
teuml meumlsuar dhe beumlreuml peumlrmireumlsime si dhe neuml ccedilrsquomeumlnyreuml menaxhohen ndeumlshkimet
Policia e trafikut nuk ka beumlreuml aq sa duhet peumlr trsquoi dizajnuar neuml meumlnyreuml efektive informatat
qeuml i nevojiten
Policia e trafikut mbledh ose ka qasje neuml teuml dheumlna peumlrkateumlse Hapa tjereuml shteseuml nevojiten qeuml
keumlto teuml dheumlna teuml beumlhen meuml teuml dobishme Teuml dheumlnat mbi aksidentet dhe pasojat e tyre mund teuml
strukturohen meuml mireuml dhe ekzistojneuml mundeumlsiteuml peumlr teuml zhvilluar shkeumlmbimin e informatave
me paleumlt e tjera teuml interesit Disa nga informatat mungojneuml siccedil janeuml raportimi performanceumls
dhe vlereumlsimi i rezultateve si dhe ka mangeumlsi neuml cileumlsineuml dhe konsistenceumln e dokumentacionit
Peumlrveccedil keumlsaj edhe meuml shumeuml mund teuml beumlhet peumlr trsquoi beumlreuml informatat transparente dhe teuml
disponueshme peumlr publikun
Policia e trafikut nuk i peumlrdor burimet e saj teuml informatave neuml meumlnyreuml ploteumlsisht efektive
Informatat ekzistuese mund teuml peumlrdoren neuml meumlnyreuml meuml efektive peumlr teuml mbeumlshtetur puneumln
operative Ato nuk peumlrdoren rregullisht peumlr analiza teuml detajuara ose peumlr teuml krahasuar dhe
vlereumlsuar qasjet dhe mjetet e ndryshme teuml peumlrdorura Teuml dheumlnat ekzistuese nuk janeuml
gjithmoneuml teuml trajtuara sa duhet neuml planifikimin operativ Analizat kryhen rralleumlhereuml nga
policia trafikut Kjo nga ana tjeteumlr dometheumlneuml se stimujt peumlr teuml meumlsuar dhe peumlr iniciativa teuml
reja janeuml teuml uleumlta Edhe neumlse ka vendime neuml nivelin rajonal ose lokal pak prej tyre lidhen
qarteuml me ndonjeuml analizeuml teuml kryer peumlr informata ekzistuese apo trsquoi referohen asaj Policia e
trafikut eumlshteuml mjaft mireuml e informuar mbi kushtet e rrugeumlve motin dhe peumlr ngjarjet e
ardhshme qeuml mund teuml shkaktojneuml probleme neuml trafik Por ekzistojneuml mundeumlsi peumlr teuml
peumlrmireumlsuar bashkeumlpunimin mes policiseuml lokale dhe rajonale dhe autoriteteve tjera OJQ-ve
hulumtuesve dhe qytetareumlve
Burimet nuk alokohen neuml meumlnyreuml efektive dhe nganjeumlhereuml mungojneuml mjete teuml
reumlndeumlsishme
Alokimi i burimeve nuk duket se ndjek njeuml model teuml qarteuml peumlr teuml tri njeumlsiteuml Numri i policeumlve
teuml trafikut nuk korrespondon me gjendjen neuml trafik - aksidentet e trafikut Eumlshteuml gjithashtu e
veumlshtireuml teuml shihet njeuml model i qarteuml peumlr alokimin e mjetevepajisjeve mes dhe brenda njeumlsive
Raporti mes numrit teuml policeumlve teuml trafikut dhe numrit teuml automjeteve radareumlve ose testeve teuml
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
28
alkoolit ndryshon neuml meumlnyreuml teuml konsiderueshme bie fjala Njeumlsia peumlr Kontrollin e
Autostradeumls ka meuml shumeuml automjete dhe policeuml sesa Njeumlsia e Prishtineumls ndash neuml raport me
numrin e aksidenteve
Peumlrveccedil keumlsaj njeumlsiteuml jo gjithmoneuml janeuml teuml pajisura siccedil duhet ndoneumlse disa pajisje teuml caktuara
dihet se janeuml kosto-efektive siccedil janeuml automjetet e pasheumlnuara kamerat dhe sistemet e radarit
Asnjeuml njeumlsi nuk ka pasur instrumente peumlr testimin e praniseuml seuml narkotikeumlve dhe veteumlm disa
kaneuml aparate peumlr testimin e alkoolit Alokimi i diskutuesheumlm i burimeve dhe mungesa e
mjeteve teuml reumlndeumlsishme janeuml faktoreuml qeuml pengojneuml efektivitetin (teuml bazuarit neuml rrezikshmeumlri
peumlrdorim kost-efektivdhe fleksibil teuml mjeteve) Neuml keumlteuml kontekst vlen teuml theksohet se rrugeumlt
neuml Kosoveuml nuk janeuml teuml pajisura me kamera teuml shpejteumlsiseuml keumlto kamera mund peumlrdoren peumlr teuml
zeumlvendeumlsuar disa nga aktivitetet meuml teuml kushtueshme teuml patrullimit
Nevoja peumlr teuml kryer detyra teuml tjera eumlshteuml njeuml faktor qeuml ndikon neuml disa njeumlsi meuml shumeuml se
neuml teuml tjerat
Policiseuml seuml trafikut nuk i lejohet gjithnjeuml teuml peumlrqendrohet neuml detyrat e tyre kryesore Policeumlt
nganjeumlhereuml - veccedilaneumlrisht neuml qytetet e meumldha - duhet teuml ndihmojneuml funksione teuml tjera brenda
forcave teuml policiseuml ose autoritete teuml tjera me sheumlrbime teuml ndryshme Kjo sigurisht ka pasoja
pozitive dhe negative Kjo mund teuml shihet si njeuml meumlnyreuml peumlr teuml peumlrdorur burimet neuml meumlnyreuml
fleksibile dhe efikase dhe peumlr trsquoi ofruar sheumlrbime teuml tjereumlve kur keumlto janeuml teuml nevojshme Nga
ana tjeteumlr kjo mund teuml pengojeuml gjithashtu efektivitetin e policiseuml seuml trafikut neuml kryerjen e
detyrave teuml tyre kryesore Disa nga keumlto probleme mund teuml reduktohen peumlrmes kritereve teuml
qarta planifikimit teuml peumlrmireumlsuar dhe bashkeumlpunimit meuml teuml ngushteuml mes njeumlsive teuml
ndryshme policore
Peumlr shkak teuml mungeseumls seuml dokumentacionit eumlshteuml e veumlshtireuml teuml thuhet qartas se teuml gjitha
kontrollet kryhen sistematikisht ose gjithnjeuml neuml vendet e duhura dhe neuml koheumln e duhur
Jo teuml gjitha njeumlsiteuml i regjistrojneuml vendet se ku janeuml kryer kontrollet Sipas mostreumls toneuml
NjRKRr-PR dhe NjKA i regjistrojneuml keumlto teuml dheumlna dhe keumlto njeumlsi kaneuml njeuml qasje teuml bazuar neuml
rrezik Shumica e kontrolleve (por jo teuml gjitha) kryhen neuml rrugeumlt apo vendet e duhura ku
rreziku peumlr aksidente eumlshteuml i larteuml Peumlr sa i peumlrket njeumlsiseuml tjeteumlr (NjRKRr-PE) nuk mund teuml
themi me siguri se cili eumlshteuml rezultati Bazuar neuml intervistat duket se sjellja eumlshteuml e ngjashme
por teuml dheumlnat neuml keumlteuml njeumlsi nuk janeuml teuml plota ose teuml besueshme
Gjetjet tona sugjerojneuml se kontrollet kryesore kryhen gjateuml diteumls Peumlrveccedilse teuml dheumlnat neuml
dispozicion nuk janeuml teuml mjaft teuml holleumlsishme sa peumlr teuml vlereumlsuar neumlse kontrollet kryhet
ploteumlsisht neuml koheumln e duhur Kur ne i studiuam meuml holleumlsisht teuml dheumlnat doli se koha e pikut
peumlr aksidente trafiku peumlrputhej faktikisht me koheumln kur patrullat e policiseuml seuml trafikut
peumlrfundoninfillonin ndeumlrrimet e tyre dhe rrjedhimisht nuk mund teuml ishin neuml vendet me
rrezik teuml larteuml
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
29
Shkurtimisht informatat neuml dispozicion nuk na e beumljneuml teuml lehteuml teuml kuptojmeuml se njeumlsiteuml
patrulluese neuml Kosoveuml i kryejneuml sistematikisht kontrollet efektive peumlr sa i peumlrket vendit dhe
koheumls
Policia e trafikut duhet meuml shumeuml teuml keteuml veumlmendje te ngasja e rrezikshme dhe gjithashtu
teuml kontrollojeuml standardet teknike teuml kamioneumlve dhe autobuseumlve
Kontrollet policore me teuml drejteuml i kushtojneuml shumeuml veumlmendje shpejteumlsiseuml por neuml teuml njeumljteumln
koheuml nuk i kushtohet veumlmendje e duhur aspekteve teuml tjera siccedil janeuml ngasja agresive dhe e
rrezikshme mosmbajtja e distanceumls ngasja neuml gjendje teuml dehur etj Fokusimi tek shpejteumlsia
shpjegohet me faktin se ajo me teuml veumlrteteuml eumlshteuml ndeumlr shkaqet kryesore teuml aksidenteve neuml
trafik por edhe sepse eumlshteuml njeuml lloj sjellje tradicionale dhe e lehteuml peumlr trsquou beumlreuml Mungesa e
kamerave dhe pajisjeve peumlr shpejteumlsineuml si dhe teuml analizave teuml duhura mbi shkaqet e
aksidenteve mund teuml jeteuml njeuml shpjegim tjeteumlr peumlr fokusimin te shpejteumlsia
Ashtu siccedil tregojneuml shumica e hulumtimeve - ne besojmeuml ndash se neuml peumlrgjitheumlsi eumlshteuml meuml efektive
teuml kontrollohen sjelljet e ngaseumlsve sesa automjetet Megjithateuml ka peumlrjashtime Kamioneumlt e
meumldhenj dhe autobuseumlt peumlrfshihen shpesh neuml aksidente trafiku me pasoja teuml meumldha Ne
kemi veumlrejtur se keumltyre automjeteve nuk iu kushtohet veumlmendja e duhur nga ana e policiseuml
seuml trafikut neuml disa njeumlsi Zakonisht kjo ka teuml beumljeuml me kushtet teknike teuml automjeteve teuml meumldha
komerciale siccedil eumlshteuml rasti neuml lidhje me mbingarkimin dhe mireumlmbajtjen
Ndeumlshkimet jo gjithhereuml aplikohen dhe menaxhohen siccedil duhet ndaj kundeumlrvajteumlsve
Policia e trafikut shpesh peumlrdoreuml gjoba teuml vogla si ndeumlshkime Ndeumlshkimet e tjera aplikohen
rralleuml peumlr dallim nga shumeuml vende teuml tjera Peumlr meuml tepeumlr shumica e gjobave shqiptohen
veteumlm peumlr njeuml numeumlr teuml kufizuar shkeljesh dhe nuk duket se e adresojneuml ndeumlshkimin e duhur
teuml bazuar neuml faktoreumlt e aksidenteve - siccedil janeuml mosmbajtja e distanceumls manovrimi i pasigurt
dhe pakujdesi teuml tjera neuml ngasje Moszbatimi i sistemit teuml ldquopikeumlve negativerdquo i ka motivuar
drejtpeumlrseumldrejti ngaseumlsit recidivisteuml peumlr teuml peumlrseumlritur kundeumlrvajtjet Neuml keumlteuml meumlnyreuml neuml
mungeseuml teuml qasjes parandaluese edhe ndeumlshkimet aplikohen mbi keumlteuml bazeuml
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
30
6 Rekomandimet
Peumlrvoja na tregon se numri i aksidenteve neuml trafik dhe pasojat e tyre mund teuml zvogeumllohen
Peumlr keumlteuml mund teuml nevojitet bashkeumlpunimi i ngushteuml mes autoriteteve peumlrgjegjeumlse njeuml sistem i
duhur informativ peumlrdorim efektiv i pajisjeve dhe menaxhim profesional dhe i bazuar neuml
rrezik neuml teuml gjitha nivelet
Ne rekomandojmeuml Drejtorin e Peumlrgjithsheumlm teuml Policiseuml seuml Kosoveumls qeuml
Teuml merr njeuml iniciativeuml peumlr peumlrmireumlsimin e sistemit ekzistues teuml informimit dhe ta beumljeuml
ateuml ploteumlsisht efektiv Po keumlshtu teuml konsiderojeuml futjen e njeuml baze gjitheumlpeumlrfshireumlse teuml teuml
dheumlnave duke ftuar paleumlt e ndryshme teuml interesit Peumlrfitimet nga ky mekanizeumlm do teuml
reflektonin neuml besueshmeumlrineuml e teuml dheumlnave si dhe peumlrdorimin e tyre neuml vendimet
strategjike dhe operative
Teuml peumlrmireumlsojeuml peumlrdorimin e teuml dheumlnave neuml meumlnyreuml qeuml teuml qarteumlsojeuml planifikimin vjetor
dhe teuml vendoseuml objektiva performance teuml qarta peumlr njeumlsi operative Kjo duhet teuml
peumlrfshijeuml analizeuml meuml teuml mireuml teuml teuml dheumlnave mbi aksidentet qeuml formojneuml njeuml pikeumlnisje
peumlr prioritetet dhe qasjet e reja neuml nivel operativ Kjo nga ana tjeteumlr e beumln teuml
reumlndeumlsishme qeuml policia e trafiku teuml nivel qendror teuml ngriteuml funksionet e duhura peumlr
monitorim dhe vlereumlsim
Teuml konsiderojeuml caktimin e meuml shumeuml politikave teuml policiseuml seuml trafikut dhe teuml ri-
konsiderojeuml alokimet ndeumlrmjet njeumlsive teuml ndryshme teuml policiseuml seuml trafikut
Teuml sigurojeuml se njeuml plan investimi peumlr pajisje kost-efektive eumlshteuml hartuar neuml njeuml
perspektiveuml teuml kornizeumls afat-mesme teuml shpenzimeve
Policia e trafikut teuml peumlrqendrohet seuml pari neuml detyrat e tyre kryesore parandalimi i
aksidenteve Ndihma peumlr funksionet e tjera teuml policiseuml dhe autoritetet tjera duhet teuml
planifikohet meuml mireuml neuml bashkeumlpunim me njeumlsiteuml e ndryshme policore Peumlr meuml tepeumlr
bashkeumlpunimi ndeumlrmjet funksioneve teuml ndryshme policore neuml nivel rajonal duhet teuml
peumlrmireumlsohet neuml meumlnyreuml qeuml teuml arrihet efikasitet meuml i larteuml neuml aktivitetet policore qeuml
ndeumlrlidhen me sistemin e trafikut
Teuml sigurohet qeuml aktivitetet e policiseuml seuml trafikut janeuml kryer neuml rrugeuml dhe vende
teumlrrezikshme Peumlr teuml qeneuml ploteumlsisht efektiv menaxhmenti lokal neuml fazeumln e
planifikimit duhet teuml prezantojeuml njeuml qasje fleksibile te ccedileumlshtja e orareve teuml puneumls etj
dhe
Teuml sigurohet qeuml policia e trafikut teuml peumlrqeumlndrohet edhe neuml sjelljet e tjera teuml ngaseumlsve
peumlrveccedilse te tejkalimi i kufizimit teuml shpejteumlsiseuml Njeuml qasje e planifikuar peumlr aktivitete teuml
peumlrforcuara policore neuml trafik duhet teuml merr prioritet teuml larteuml peumlr monitorimin e
sjelljes seuml ngaseumlsve (sikurse ngasja e rrezikshme mosmbajtja e distanceumls etj) Policia e
trafikut njeumlkoheumlsisht duhet teuml peumlrqendrohet meuml shumeuml neuml kriteret e automjeteve
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
31
komerciale (sidomos kamioneumlve dhe autobuseumlve) Masat e kujdesit teuml shtuar duhet teuml
zbatohen rregullisht nga ana e patrullave teuml trafikut
Gjithashtu ne rekomandojmeuml qeuml me qeumlllim teuml ngritjes seuml efektivitetit teuml ndeumlshkimeve gjobat
duhet teuml adresojneuml ndeumlshkimin e duhur bazuar neuml faktoreumlt e aksidenteve Sistemi i
ndeumlshkimeve duhet teuml peumlrmireumlsohet peumlrmes aplikimit teuml sistemit teuml pikeumlve negative Peumlr
trsquou peumlrballur me keumlteuml sfideuml neuml vendosjen e keumltij sistemi duhet teuml ndeumlrtohet bashkeumlpunimi
mes MPB-seuml dhe gjykatave
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
32
REFERENCAT
European Commission ldquoTowards a European road safety area policy orientations on road safety
2011-2020rdquo Brussels 2011
European Commission ldquoEuropean Transport Policy for 2010 Time to deciderdquo Brussels 2001
European Transport Safety Council (ETSC) Reducing Traffic Injuries Resulting From Excess and Inappropriate Speed Brussels 1995
European Transport Safety Council (ETSC) ldquoPolice enforcement strategies to reduce traffic casualties in Europerdquo Brussels 1999
European Transport Safety Council (ETSC) ldquoTransport safety performance indicatorsrdquo Brussels 2001
European Transport Safety Council (ETSC) Traffic Law Enforcement across the EU Brussels 2011
Organisation for Economic Co-Operation and Development (OECD) Safety on Roads - Whatrsquos The Vision 2002
Organisation for Economic Co-Operation and Development (OECD) Road Safety - Impact of New Technologies 2003
Organisation for Economic Co-Operation and Development (OECD) Towards Zero Ambitious Road Safety Targets and The Safe System Approach 2008
Rune Elvik Cost-Benefit Analyses of Police Enforcement ESCAPE 2001
ROSEBUD Road Safety and Environmental Benefit-Cost and Cost- Effectiveness Analysis for Use in Decision-Making 2003
World Health Organization (WHO) ldquoThe World Report on Road Traffic Injury Preventionrdquo Geneva 2004
World Health Organization (WHO) Global status report on road safety 2013 supporting a decade of action Geneva 2013
World Health Organization (WHO) Data systems a road safety manual for decision-makers and practitioners Geneva 2010
World Health Organization (WHO) ldquoSpeed management a road safety manual for decision-makers and practitionersrdquo Geneva 2008
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
33
SHTOJCA I
STRUKTURA ORGANIZATIVE E POLICISEuml SEuml KOSOVEumlS - NJEumlSITEuml E KOMUNIKACIONIT RRUGOR
Drejtoria e Peumlrgjithshme
Departamenti
peumlr Operacione
Departamenti
peumlr Kufi
Departamenti
peumlr Hetime
Departamenti
peumlr Mbeumlshtetje
Departamenti
peumlr Burime
Divizioni i Siguriseuml Publike
DR Prishtineuml
DR Pejeuml
DR Prizren
DR Gjilan
DR Ferizaj
DIVIZIONI I KOMUNIKACIONIT RRUGOR
DR Mitroviceuml
Njeumlsiteuml Rajonale teuml
Komunikacionit
Rrugor
Njeumlsia peumlr
Kontrollin e
Autostradeumls
Njeumlsia peumlr
menaxhimin e
materieve teuml
rrezikshme
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
34
SHTOJCA II
Qasshmeumlria e Policiseuml seuml Trafikut neuml informatat qeuml iu nevojiten peumlr planifikim operativ
Informatat peumlr planifikim operativ
Informata rreth faktoreumlve qeuml lidhen me aksidentet
Teuml dheumlna teuml dokumentuara qeuml tregojneuml nivelin e rrezikut Baza e krijuar e teuml dheumlnave peumlmes seuml secileumls policia e trafikut i identifikon faktoreumlt kryesoreuml teuml rrezikut neuml ateuml zoneuml
Faktori njeri
Faktori automjet
Vendndodhja e pikave teuml zeza
Kushtet atmosferike
Punimet neuml rrugeuml
Informata rreth pasojave teuml aksidenteve
Qasje neuml informata nga institucionet sheumlndeteumlsore dhe kompaniteuml e sigurimit
Informata rreth ngjarjevekushteve kurku mund teuml rriten rreziqet mund teuml rriten peumlr aksidente
Neuml meumlnyreuml qeuml teuml keteuml njeuml qasje teuml standardizuar peumlr informata lidhur me faktoreumlt e rrezikut peumlr zonat e rrezikut ndeumlr teuml tjera policia e trafikut duhet teuml keneuml informata rreth punimeve neuml rrugeuml dendeumlsiseuml seuml trafikut kushteve teuml motit MI dhe autoritet lokalekomunat duhet teuml peumlrfshihen
Informata rreth aktiviteteve teuml kryera nga policia e trafikut dhe ndeumlshkimeve teuml aplikuara
Informatat rreth monitorimitvlereumlsimit sistematik teuml sjelljeve neuml trafik aktivitetet e kryera teuml rezultojneuml me raportet e pas-operative
Teuml dheumlnat mbi aplikimin e ndeumlshkimeve ndaj kundeumlrvajteumlsve Numri i ndeumlshkimeveteuml leumlshuara duhet teuml beumlhet sipas ligjeve dhe rregullave teuml peumlrcaktuara Informatatnga gjykatat janeuml teuml nevojshme Informatatnga MPB rreth ngaseumlsve teuml ndeumlshkuar janeuml teumlnevojshme
Reagimi ndaj rezultateve teuml qasjeve dhe aktiviteteve teuml ndryshme
Peumlr teuml monitoruar performanceumln treguesit e aktiviteteve duhet miratuar Teuml dheumlnat qeuml do teuml mblidhen peumlrfshijneuml numrin e peumlrgjithsheumlm teuml kontrolleve teuml kryera numrin e ngaseumlsve teuml kontrolluar periudhat e ndryshme qeuml duhet teuml krahasohen etj
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
35
SHTOJCA III
Tabela 7 Numri i policeumlve teuml trafikut neumlpeumlr njeumlsi ndash gjateuml viteve
2010 2011 2012 2013 2014
NjKA 27 32 40
NjRKRr Prishtineuml 162 156 147 125 103
NjRKRr Gjilan 69 61 61 62 63
NjRKRr Ferizaj 59 55 54 54 54
NjRKRr Prizren 74 80 78 67 61
NjRKRr Pejeuml 88 91 90 83 83
NjRKRr Mitroviceuml Jug 71 71 72 57 58
NjRKRr Mitroviceuml Veri 27 44
Gjitheumlsej 523 514 529 507 506
(Burimi PK)
Tabela 8 Numri i aksidentevendeumlshkimeve 2010 -2014
Vitet 2010 2011 2012 2013 2014 Total
Aksidente fatale 158 130 116 104 111 619
Persona teuml vdekur 175 157 121 119 127 699
Aksidente me leumlndime 4326 4490 4555 4960 4876 23207
Persona teuml leumlnduar 7730 8321 8561 9817 9713 44142
Aksidente me deumlmemateriale 12594 13338 14044 13878 10333 64187
Aksidente lsquoGodit dhe ikrsquo 952 930 1039 1012 980 4913
Gjitheumlsej aksidente 18030 18888 19754 19954 16300 92926
Tiketa (Gjoba) 254849 276897 247788 286922 319332 1386556
(Burimi PK)
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
36
Tabela 9 Teuml dheumlnat rreth aksidenteve fatale dhe personave teuml vdekur sipas rajoneve (janar ndash
dhjetor 2013)
2013 Prishtineuml Mitroviceuml Pejeuml Prizren Ferizaj Gjilan Autostradeuml Total
Aksidfatale 35 9 26 12 10 10 2 104
Teuml vdekur 40 12 33 12 10 10 2 119
(Burimi PK)
Diagrami 1 Veprimet e ngaseumlsve si faktoreuml kontribues teuml aksidenteve (2013)
Diagrami 2 Aksidentet sipas pjeseumls seuml rrugeumls (2013)
0 500 1000 1500 2000 2500 3000 3500 4000 4500 5000
Manipulimi i pasigurt
Mosmbajtja e distanceumls
Mospeumlrshtatja e shpejteumlsiseuml
Kyqje e pasigurteuml neuml rrugeuml
Ndeumlrrim i shiritave
Kthim leumlvizje prapa
Mosrespektim i peumlrpareumlsiseuml seuml kalimit
Anashkalimtejlakim i parregullt
Tejkalim i shpejteumlsiseuml seuml kufizuar
0 2000 4000 6000 8000
10000 12000 14000 16000
2012
2013
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
6
Komunaleuml peumlr Siguri teuml Komunitetit teuml themeluar neuml secileumln komuneuml luajneuml njeuml rol teuml veccedilanteuml
neuml aspektin e siguriseuml publike12
22 Policia e Kosoveumls organizimi dhe peumlrgjegjeumlsiteuml
PK-ja eumlshteuml autoriteti kompetent peumlrgjegjeumls peumlr zbatimin e politikave teuml siguriseuml kombeumltare
ku peumlrfshihet edhe trafiku rrugor Roli i policiseuml - neuml fusheumln e siguriseuml neuml trafik - eumlshteuml mjaft
specifik dhe aplikohet peumlrmes aktiviteteve teuml ndryshme Peumlrgjegjeumlsiteuml kryesore janeuml zbatimi i
ligjeve teuml trafikut reagimet ndaj aksidenteve dhe ngritja e nivelit teuml ndeumlrgjegjeumlsimit peumlrmes
qasjes proaktive Policia e trafikut sheumlrben si njeuml pengeseuml peumlr ngaseumlsit teuml cileumlt nuk i
respektojneuml rregullat e trafikut dhe nuk u binden atyre13
PK-ja ka aprovuar njeuml ldquoPlan Strategjik Zhvillimor 2011-2015rdquo14 ku njeuml nga objektivat
strategjike eumlshteuml ngritja e nivelit teuml siguriseuml publike dhe besimit teuml qytetareumlve (trafikut
rrugor)
PK-ja eumlshteuml e organizuar neuml nivel qendror dhe lokal15 Drejtoria e Peumlrgjithshme e PK-seuml
(kryesuar nga Drejtori i Peumlrgjithsheumlm) eumlshteuml peumlrgjegjeumlse neuml nivel vendi Neuml nivelin rajonal
janeuml shtateuml njeumlsi rajonale - Drejtori Rajonale (DR) - peumlrgjegjeumlse peumlr sigurineuml publike Stacionet
e policiseuml janeuml peumlrgjegjeumlse peumlr policineuml lokale neuml secileumln komuneuml16
Policia e trafikut eumlshteuml e organizuar neuml keumlteuml meumlnyreuml neuml nivelin qendror Divizioni i
Komunikacionit Rrugor (DKRr) eumlshteuml peumlrgjegjeumls peumlr menaxhim strategjik udheumlzime urdhra
dhe plane operative peumlr njeumlsiteuml operative (njeumlsiteuml e policiseuml seuml trafikut) Neuml nivel operativ
DKRr eumlshteuml peumlrgjegjeumls peumlr kontrollimin e autostradeumls peumlrmes Njeumlsiseuml peumlr Kontrollin e
Autostradeumls (NjKA) DKRr ka zhvilluar planet e veprimit qeuml kaneuml peumlr qeumlllim adresimin e
sfidave teuml cilat pengojneuml sigurineuml e qeumlndrueshme teuml trafikut rrugor17
Njeumlsiteuml peumlrkateumlse operative janeuml pjeseuml e DR-ve si dhe i raportojneuml DR-ve dhe DKRr-seuml NjKA
raporton drejtpeumlrdrejt tek DKRr
12 Detyrat dhe peumlrgjegjeumlsiteuml e keumltij Keumlshilli janeuml teuml peumlrcaktuara me UA nr 272012 MPB ndash 032012 dhe kaneuml teuml
beumljneuml meuml shumeuml me siguri teuml peumlrgjithshme duke mos u potencuar neuml meumlnyreuml teuml veccedilanteuml sigurineuml neuml trafik Aneumltareuml teuml keumltyre keumlshillave janeuml edhe komandanteumlt e stacioneve policore teuml komunave peumlrkateumlse
13 European Transport Safety Council (ETSC) Policing Enforcement Strategies to Reduce Traffic Casualties in Europe (Brussels 1999) fq 11
14 Bazuar neuml keumlteuml dokument PK-ja ka parapareuml ndeumlrmarrjen e keumltyre masave siccedil janeuml prezenceuml meuml teuml madhe policore peumlrmes patrullimeve meuml teuml shpeshta neuml ldquopika teuml zezardquo kontakte teuml drejtpeumlrdrejta dhe keumlshillimit me qytetareuml organizim teuml aktiviteteve proaktive me qeumlllim teuml edukimit teuml qytetareumlve shtimi i numrit teuml kontrolleve dhe veprimeve tjera policore neuml trafik
15 Shih ldquoShtojceumln Irdquo ndash struktura organizative e PK-seuml 16 Ligji peumlr Policineuml 04L-076 aprovuar meuml 2012 e definon Policineuml e Kosoveumls si sheumlrbim publik qeuml funksionon
brenda MPB-seuml 17 DKRr ka neumlnshkruar njeuml memorandum bashkeumlpunimi me Policineuml e Republikeumls seuml Shqipeumlriseuml peumlr patrullimet e
peumlrbashkeumlta teuml policiseuml seuml trafikut me qeumlllim teuml rritjes seuml siguriseuml neuml trafikun rrugor gjateuml sezonit teuml vereumls
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
7
Detyrat e njeumlsive patrulluese janeuml teuml peumlrcaktuara neuml ldquoUdheumlzuesin peumlr meumlnyreumln e kryerjes seuml
detyrave neuml mbikeumlqyrjen dhe rregullimin e trafikut rrugorrdquo Peumlrveccedil keumltyre dokumenteve PK
ka miratuar gjithashtu ldquoManualin peumlr Parime dhe Procedura Standarde Operativepeumlrshkrime
teuml puneumlsrdquo si dhe udheumlzime peumlr operacione
23 Roli i policiseuml seuml trafikut
Qeumlllimi i policiseuml seuml trafikut eumlshteuml teuml sigurojeuml leumlvizjen e sigurt neuml rrugeuml teuml parandalojeuml
shkeljet neuml trafik dhe teuml marreuml masat e duhura kundeumlr shkeleumlsve Patrullimi ka njeuml rol
mbikeumlqyreumls parandalues dhe krijon njeuml ambient meuml teuml sigurt peumlr teuml gjitheuml aktereumlt neuml trafik
Policia e trafikut analizon planifikon dhe harton strategji peumlr nivel teuml qeumlndruesheumlm teuml
siguriseuml neuml trafik Njeumlsiteuml e policiseuml seuml trafikut janeuml njeumlsi peumlrgjegjeumlse peumlr
Planifikimin e patrullimeve - faza e planifikimit teuml aktiviteteve operative bazohet neuml
analizat e shkaqeve qeuml qeumlndrojneuml pas aksidenteve teuml trafikut (faktoreumlt e rrezikut)
Patrullimet - kryhet neuml meumlnyra teuml ndryshme neuml koheuml teuml ndryshme dhe me mjete teuml
ndryshme Pikat kontrolluese ku kryhen patrullimet peumlrcaktohen neuml bazeuml teuml
analizave teuml rrezikut teuml larteumlpeumlrmendur dhe
Hetimet e aksidenteve - peumlrfshijneuml hetimin e ploteuml teuml tyre dhe kaneuml peumlr qeumlllim rritjen
e siguriseuml neuml trafikun rrugor Hartohen raporte peumlrfshireuml analizat mbi faktoreumlt qeuml i
shkaktojneuml aksidentet18
Mbikeumlqyrja e fluksit teuml trafikut beumlhet peumlrmes praniseuml seuml policiseuml seuml trafikut neuml rrugeuml dhe
mund teuml beumlhet edhe me ndihmeumln e pajisjeve teknike monitoruese ndash kamerave teuml
shpejteumlsiseuml19 etj
24 Organizatat e tjera teuml angazhuara
Neuml adresimin e siguriseuml seuml trafikut rrugor janeuml teuml peumlrfshireuml disa aktereuml
Qeveria eumlshteuml peumlrgjegjeumlse peumlr krijimin e politikave teuml siguriseuml peumlr qytetareuml peumlrfshireuml edhe
trafikun Neumln kornizeumln e aplikueshme ligjore Qeveria Ministria e Puneumlve teuml Brendshme
(MPB) dhe Ministria e Infrastruktureumls (MI) ndajneuml peumlrgjegjeumlsineuml kryesore peumlr vendosjen e
18 Njeumlsiteuml e Policiseuml seuml Trafikut kryejneuml hetime peumlr aksidentet e trafikut qeuml rezultojneuml me fatalitet leumlndime teuml
reumlnda dhe aksidentet me deumlme teuml shumta Neuml aneumln tjeteumlr stacionet policore i hetojneuml aksidentet me deumlme meuml teuml vogla
19 lsquorsquoKamera teuml shpejteumlsiseumlrsquorsquo eumlshteuml emri i zakonsheumlm peumlr kamerat e siguriseuml qeuml peumlrdoren nga forcat e policiseuml Ekzistojneuml kateumlr lloje kryesore kamera fikse teuml cilat janeuml mjete pa pilot dhe fotografojneuml neuml njeuml rrugeuml ku ka pasur aksidente kamera teuml shpejteumlsineuml mbi distanceumln teuml cilat janeuml pa pilot por operojneuml neuml ccedilifte dhe zbulojneuml shpejteumlsineuml e arritur ndeumlrmjet automjeteve dhe peumlrdoren neuml meumlnyreuml tipike neuml rrugeuml meuml teuml gjata me dendeumlsi teuml larteuml peumlrplasjeje kamera leumlvizeumlse peumlr shpejteumlsineuml qeuml peumlrdoren nga policeumlt dhe vendosen neuml aneumlt e rrugeumlve dhe kamera neuml driteuml teuml kuqe qeuml peumlrdoren neuml kryqeumlzimet ku ka semaforeuml Gjithashtu sipas praktikave ndeumlrkombeumltare vendosja e kamerave false neuml vende teuml ndryshme eumlshteuml njeuml meumlnyreuml peumlr teuml rritur efektivitetin
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
8
politikave hartimin dhe zbatimin e ligjeve qeuml lidhen me sigurineuml neuml trafikun rrugor MI ka
disa detyra si
programe peumlr trajnimin e ngaseumlsve dhe vlereumlsimin e tyre
kushtet e kontrollimit teknik teuml automjeteve dhe
ndeumlrtimin dhe mireumlmbajtjen e rrugeumlve
Peumlrveccedil keumlsaj seuml bashku me PK-neuml MI-ja mbikeumlqyreuml administron dhe zbaton kornizeumln
ligjore peumlr sigurineuml publike neuml rrugeuml
Komunat janeuml peumlrgjegjeumlse peumlr ndeumlrtimin dhe mireumlmbajtjen e rrugeumlve publike lokale
Gjykatat janeuml peumlrgjegjeumlse peumlr trajtimin e veprave peumlr shkelje teuml rregullave teuml trafikut
Organet e drejteumlsiseuml peumlrmes puneumls seuml tyre kontribuojneuml neuml meumlnyreuml efektive si mekanizeumlm
mbrojteumls neuml ndeumlrgjegjeumlsimin e publikut Neumlpeumlrmjet vendimeve meritore ato veccedilaneumlrisht
ndikojneuml neuml shtypjen e fenomeneve teuml rrezikshme neuml trafik duke ndikuar keumlshtu
drejtpeumlrdrejt neuml peumlrmireumlsimin e sjelljes seuml pjeseumlmarreumlsve
Institucionet sheumlndeteumlsore kontribuojneuml neuml kujdesin sheumlndeteumlsor dhe trajtimin e qytetareumlve-
ngaseumlsve Sheumlrbimet emergjente me koheuml dhe efektive ndash me aneuml teuml trajtimit teuml duhur teuml
leumlnduarve neuml aksidente - zvogeumllojneuml pasojat e tyre Meuml tej keumlto institucione kontribuojneuml
edhe neuml edukimin e ngaseumlsve peumlr procedurat e ndihmeumls seuml pareuml dhe transportimin e duhur
teuml aksidentuarve
Institucionet e arsimit e promovojneuml edukimin efektiv teuml siguriseuml rrugore neuml shkolla
Gjithashtu mediet mund teuml rrisin ndeumlrgjegjeumlsimin e komunitetit dhe teuml kuptuarit e faktoreumlve
dhe kostove teuml aksidenteve rrugore Kompaniteuml e sigurimeve kaneuml njeuml rol teuml veccedilanteuml neuml keumlteuml
drejtim Aplikimi i koncepteve teuml sigurimit duke shpeumlrblyer ngaseumlsit qeuml nuk shkaktojneuml
aksidente i motivon ata teuml peumlrmireumlsojneuml sjelljet e tyre neuml trafik dhe si rrjedhojeuml e keumlsaj edhe
keumlto kompani ndikojneuml neuml sigurineuml rrugore
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
9
3 A ka policia e trafikut qasje neuml informata teuml
besueshme teuml peumlrditeumlsuara dhe relevante si dhe a
peumlrdoren ato neuml meumlnyreuml efektive
31 Ccedilfareuml informatash i duhen policiseuml seuml trafikut
Veprimet peumlr teuml zvogeumlluar problemet e siguriseuml neuml trafikun rrugor duhet teuml jeneuml teuml bazuara
neuml informata relevante Informatat e tilla mund teuml merren me ndihmeumln e njeuml sistemi
informativ teuml siguriseuml neuml rrugeuml20 Shumeuml vende evropiane kaneuml baza teuml ndryshme teuml teuml
dheumlnave por neuml peumlrgjitheumlsi ato janeuml neuml proneumlsi teuml agjencive kombeumltare peumlr siguri neuml rrugeuml
dhe institucionet e ndryshme ofrojneuml informata peumlr agjenciteuml e tilla21
Aktivitetet efektive teuml policiseuml seuml trafikut keumlrkojneuml informata rreth22
Faktoreumlve qeuml ndeumlrlidhen me aksidente teuml tilla si23
ngaseumlsit dhe sjelljet e tyre
llojet e automjeteve teuml peumlrfshira dhe gjendja e tyre
gjendja e rrugeumlve dhe moti
intensiteti i trafikut dhe
ku dhe kur kaneuml ndodhur aksidentet
teuml ashtuquajturave ldquopika teuml zezardquo24
ngjarjeve - kur dhe ku mund teuml rriten rreziqet peumlr aksidente
pasojave teuml aksidenteve
aktiviteteve teuml kryera nga policia e trafikut dhe ndeumlshkimet e aplikuara dhe
reagimeve peumlr rezultatet e qasjeve dhe aktiviteteve teuml ndryshme
Policia e trafikut eumlshteuml peumlrgjegjeumlse peumlr mbledhjen e teuml dheumlnave teuml nevojshme teuml cilat kryesisht
vet i prodhojneuml Autoritetet tjera ose organizatat mund teuml keneuml njohuri teuml cilat policia e
20 OECD Safety on Roads (Paris 2002) fq 10 21 Neuml Kosoveuml roli i agjenciseuml seuml tilleuml ushtrohet nga Keumlshilli peumlr Sigurineuml neuml Komunikacionin Rrugor Keumlshilli
kryesisht mbledh teuml dheumlna nga Policia e Kosoveumls 22 Kjo pjeseuml bazohet neuml literatura teuml ndryshme rreth praktikave teuml mira teuml kontrollit teuml trafikut dhe dokumente ndash
politika nga organizata teuml ndryshme ndeumlrkombeumltare 23 WHO Data Systems A Road Safety Manual for Decision-Makers and Practioners (Geneva 2010) 24 Neuml menaxhimin e siguriseuml rrugore ldquopikat e zezardquo (angblackspot) janeuml vendet ku historikisht janeuml koncentruar
aksidentet e trafikut Kjo mund teuml ndodh peumlr arsye teuml ndryshme teuml tilla si ktheseuml e ashpeumlr apo keumlnd neuml njeuml rrugeuml teuml drejteuml kryqeumlzim i fshehur neuml njeuml rrugeuml teuml shpejteuml shenja teuml dobeumlta ose teuml fshehura paralajmeumlruese neuml udheumlkryq etj
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
10
trafikut nuk i ka peumlr shembull ngjarjet ose gjendja qeuml mund teuml rriseuml rrezikun peumlr aksidentet
e trafikut Peumlr keumlteuml arsye marreumldheumlnia e ngushteuml e puneumls midis policiseuml seuml trafikut dhe
autoriteteve teuml tjera eumlshteuml thelbeumlsore
Eumlshteuml po keumlshtu e reumlndeumlsishme qeuml teuml dheumlnat teuml strukturohen dhe analizohen siccedil duhet qeuml
aktualisht teuml peumlrdoren peumlr planifikime operative dhe detyra teuml peumlrditshme Kjo do trsquoi
mundeumlsonte policiseuml seuml trafikut teuml zgjedh mjetet e duhura - neuml koheumln e duhur dhe neuml vendin
e duhur Kjo gjithashtu e beumln meuml teuml lehteuml fokusimin meuml teuml mireuml neuml sjelljet e ngaseumlsve kushtet
rrugore gjendjen dhe llojin e automjeteve (kamioneuml autobuseuml ose vetura) etj Peumlr njeuml efekt
maksimal teuml siguriseuml eumlshteuml e reumlndeumlsishme qeuml policia e trafikut teuml fokusohet neuml faktoreuml teuml cileumlt
kaneuml ndikim teuml drejtpeumlrdrejteuml neuml sigurineuml rrugore dhe ateuml neuml vende dhe koheuml teuml duhur ku
aksidentet kaneuml gjasa teuml ndodhin
32 A ka policia e trafikut qasje neuml informatat e duhura
Shumica e informatave teuml nevojshme peumlr qeumlllime teuml planifikimit peumlr policineuml e trafikut janeuml
neuml dispozicion25 Policia e trafikut ka qasje neuml dy baza teuml teuml dheumlnave SIPK teuml dheumlnat rreth
veprave penale dhe MAAP teuml dheumlnat peumlr aksidentet statistikat dhe analizat Teuml dheumlnat neuml
keumlto baza peumlrcillen neuml baza ditore javore dhe mujore Disa teuml dheumlna sigurohen peumlrmes
takimeve dhe shkeumlmbimit me autoritetet tjera - institucionet rrugore sheumlndeteumlsore dhe
gjykatat neuml lidhje me kundeumlrvajteumlsit dhe ndeumlshkimet Teuml dheumlnat rreth aksidenteve dhe
pasojave teuml tyre janeuml teuml plota
Policia e trafikut eumlshteuml mjaft mireuml e informuar rreth ngjarjeve dhe gjendjes se ku dhe kur
mund teuml rriten rreziqet peumlr aksidente Bashkeumlpunimi me autoritetet tjera qendrore dhe lokale
dhe me shoqeumlrineuml civile ofron teuml dheumlna peumlr intensitetin e trafikut gjendjen neuml rrugeuml etj26
Mund teuml keumlrkohet nga policia e trafikut teuml sigurojeuml ndihmeuml peumlr autoritetet tjera bie fjala teuml
jeteuml e pranishme afeumlr shkollave teuml ndihmojeuml organet e inspektimit teuml ngriteuml ndeumlrgjegjeumlsimin
neuml parandalimin e rrezikut neuml trafik etj27
Neuml tabeleumln e meumlposhtme eumlshteuml peumlrmbledhur qasshmeumlria e njeumlsive policore teuml trafikut neuml
informata teuml nevojshme teuml llojeve teuml ndryshme Qasjen e kemi klasifikuar neuml kateumlr kategori28
25 Sipas praktikave ndeumlrkombeumltare burimi meuml i zakonsheumlm peumlr teuml dheumlnat rreth aksidenteve janeuml teuml dheumlnat e
policiseuml Megjithateuml shumeuml aksidente nuk raportohen neuml polici - me ose pa deumlmtime teuml vogla apo pa leumlndime 26 Raportet vjetore teuml PK-seuml peumlr vitet 2012 dhe 2013 27 Examinimi i raporteve teuml ndryshme planeve ditore teuml policiseuml seuml trafikut etj 28 Peumlr meuml shumeuml shpjegime shih ldquoShtojceumln IIrdquo
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
11
Tabela 1 Qasshmeumlria e policiseuml seuml trafikut neuml informata teuml nevojshme peumlr planifikimin
operativ
ploteumlsisht kryesisht pjeseumlrisht shumeuml pak
Informata peumlr faktoreumlt qeuml ndeumlrlidhen me aksidentet x
Informatat peumlr pasojat e aksidenteve x
Informata mbi ngjarjet kushtet kur ku rreziqet mund teuml rriten peumlr aksidente
x
Informata rreth aktiviteteve teuml kryera nga policia e trafikut dhe ndeumlshkimet e aplikuara
x
Reagimet ndaj rezultateve teuml qasjeve teuml ndryshme dhe aktiviteteve
x
Siccedil shihet meuml sipeumlr ekzistojneuml fusha ku informatat e nevojshme nuk janeuml ploteumlsisht teuml
qasshme - kur eumlshteuml e nevojshme Ka ende fusha qeuml duhet teuml zhvillohen para se policia e
trafikut teuml mund teuml pranojeuml informata neuml koheuml peumlr ngjarjet dhe kushtet kur dhe ku mund teuml
rriten rreziqet peumlr aksidente Informatat ldquoonlinerdquo ose neuml koheuml reale nga autoritetet e rrugeumlve
dhe peumlrpjekjet shteseuml peumlr teuml ngritur rrjete me aktereuml teuml ndrysheumlm janeuml shembuj teuml
aktiviteteve qeuml mund teuml shtojneuml vlereuml
Raportimi i performanceumls neuml disa aspekte nuk eumlshteuml i zhvilluar edhe aq mireuml Nga sistemi
aktual i informatave eumlshteuml veumlshtireuml teuml kuptohet secila peumlrpjekje qeuml do teuml sigurojeuml bazeuml solide
peumlr zhvillimin e raportimit
Kapacitetet meuml pak teuml zhvilluara janeuml ato peumlr vlereumlsimin e efektivitetit teuml qasjeve dhe
aktiviteteve teuml ndryshme Disa peumlrpjekje janeuml iniciuar peumlr shembull neuml hartimin e raporteve
peumlr aktivitetet e kryera por jo neuml matjen e veprimeve teuml ndeumlrmarra neuml meumlnyreuml qeuml teuml
parandalohen aksidentet
33 A eumlshteuml policia e trafikut duke i peumlrdorur informatat neuml
meumlnyreuml efektive
Cileumlsia e interpretimit teuml teuml dheumlnave eumlshteuml vendimtare neuml peumlrcaktimin e aktiviteteve teuml
duhura teuml policiseuml seuml trafikut Njeuml shembull disa nga faktoreumlt e aksidenteve teuml ofruara neumlpeumlr
dosje ndash siccedil janeuml kushtet klimatike dhe gjendjet e rrugeumlve ndash mund teuml shpjegojneuml ndonjeuml
aksident por neuml realitet ngasja e pakujdesshme ose shpejteumlsia mund teuml jeneuml shkaku i veumlrteteuml
Me fjaleuml teuml tjera policia e trafikut ka nevojeuml peumlr informata rreth kushteve klimatike dhe
gjendjes neuml rrugeuml qeuml teuml planifikojeuml aktivitetet e saj mireumlpo kontrollet aktuale ndash me qeneuml
efektive ndash duhet teuml fokusohen neuml aspekte tjera si shpejteumlsia dhe sjelljet e ngaseumlsve Njeuml ccedileumlshtje
tjeteumlr qeuml mund teuml ngritet neuml keumlteuml kontekst eumlshteuml nevoja peumlr informata Edhe neumlse keumlto
informata janeuml ligjeumlrisht dhe teknikisht korrekte ato mund teuml diskutohen nga njeuml
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
12
perspektiveuml e kontrollit teuml trafikut neumlse janeuml mbivendosur ose tepeumlr teuml detajuara peumlr trsquou
peumlrshtatur nevojave praktike teuml policiseuml trafikut29
Shfryteumlzimi efektiv i informatave keumlrkon qeuml ato teuml
konsiderohen relevante dhe teuml dobishme nga ana e peumlrdoruesit
doreumlzohen neuml koheumln e duhur peumlr njeumlsiteuml e duhura
interpretohen neuml meumlnyreuml korrekte nga ana e peumlrdoruesit
peumlrdoren peumlr analiza dhe vlereumlsim neuml nivele teuml ndryshme
kaneuml ndikim neuml puneumln e peumlrditshme neuml terren dhe
peumlrdoren peumlr teuml meumlsuar dhe vepruar peumlr ndryshim dhe peumlrmireumlsim
Informatat peumlr planifikimin e aktiviteteve nuk janeuml peumlrdorur sistematikisht nga policia e
trafikut neuml meumlnyreuml efektive peumlr teuml maksimizuar efektivitetin e puneumls neuml aktivitetet e
peumlrditshme Peumlrveccedil keumlsaj ato janeuml peumlrdorur rralleuml peumlr vendimet rreth meumlnyreumls se si duhet
peumlrmireumlsuar aktivitetet e policiseuml seuml trafikut teuml cilat janeuml - peumlrgjitheumlsisht - duke peumlrseumlritur teuml
njeumljteumln strategji teuml zbatimit Detyrat e adresuara neuml fleteumlt-patrulluese nuk ishin shpesh neuml
peumlrputhje me planet operative30
Analizat e shkaqeve qeuml qeumlndrojneuml pas aksidenteve interpretohen nga njeumlsiteuml e policiseuml seuml
trafikut dhe peumlrcillen te DKRr neuml baza teuml rregullta Analizat shteseuml teuml prodhuara nga DKRr
peumlrdoren pjeseumlrisht neuml peumlrputhje me faktoreumlt e identifikuar teuml rrezikut31
Tabela 2 Peumlrdorimi i informatave teuml nevojshme nga policia e trafikut peumlr planifikim
operativ
Peumlrdorimi i informatave Gjithhereuml Shpesh Ndonjeumlhereuml Rralleuml
Teuml interpretuara analizuara dhe kombinuara me teuml dheumlna tjera
x
Teuml doreumlzuara me koheuml te njeumlsia e duhur x
Teuml peumlrdorura peumlr planifikim operativ dhe puneuml teuml peumlrditshme
x
Teuml peumlrdorura peumlr teuml meumlsuar dhe peumlr vendime peumlr peumlrmireumlsim
x
29 Ekzaminimi i klasifikimeve teuml DKRr peumlr shkaqet e aksidenteve neuml trafik ldquoStatistika dhe analiza e aksidenteve
neuml trafikrdquo peumlr vitet 2012 dhe 2013 30 Ekzaminim i aktiviteteve teuml bazuara neuml plane operative 31 Ekzaminimi i klasifikimeve teuml DKRr peumlr shkaqet e aksidenteve teuml trafikut ldquoStatistika dhe analiza e aksidenteve
neuml trafikrdquopeumlr vitet 2012 dhe 2013
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
13
Raportet vjetore teuml DKRr-seuml i peumlrshkruajneuml faktoreumlt e aksidenteve rrugore neuml krahasim me
vitet e meumlparshme Rezultatet e informatave peumlr faktoreumlt qeuml ndeumlrlidhen me aksidentet
trajtohen siccedil duhet veteumlm kur policia e trafikut zbaton masat neuml planet operative ose urdhrat
nga DKRr Neuml planifikimin operativ policia e trafikut ka peumlrdorur informatat rreth
shpeshteumlsiseuml dhe shkaqeve teuml aksidenteve Aktivitetet janeuml teuml ndryshme dhe varen thjesht
nga vendndodhja gjeografike dhe intensiteti i trafikut por kryesisht janeuml orientuar neuml
monitorimin e shpejteumlsiseuml32 Peumlrveccedil keumlsaj njeumlsiteuml e trafikut (duke peumlrjashtuar NjKA-neuml) nuk i
drejtojneuml gjithnjeuml aktivitetet me sheumlnjesteumlr edhe neuml rrugeumlt tjera jo-rajonale
Detyrat rutineuml nuk adresojneuml detyra teuml veccedilanta vis-agrave-vis treguesve teuml identifikuar neuml analizeumln
e aksidenteve Sipas krahasimit teuml teuml dheumlnave patrullimet e vlereumlsuara rutineuml teuml policiseuml seuml
trafikut kryesisht kaneuml sheumlnjestruar faktorin shpejteumlsi Kjo neumlnkupton se informatat nuk janeuml
peumlrdorur ploteumlsisht peumlr detyrat e peumlrditshme Shumica e patrullimeve kryesisht kryhen pa
ndonjeuml objektiv tjeteumlr shteseuml Aktivitetet aktuale teuml peumlrditshme ndash peumlr teuml qeneuml efektive - do teuml
duhet teuml fokusohen neuml aspekte teuml tjera teuml ndryshme siccedil eumlshteuml sjellja e ngaseumlsve (mbajtja e
distanceumls ngasja e pakujdesshme etj)
Informatat peumlrdoren rralleuml peumlr teuml identifikuar peumlrmireumlsimet e mundshme teuml veprimeve
parandaluese33 Shumica deumlrrmuese e aktiviteteve teuml kryera nuk janeuml teuml peumlrmbledhura neuml
raporte post-operative peumlr teuml matur progresin drejt objektivave teuml vendosura Peumlr meuml tepeumlr
peumlrzierja e prioriteteve neuml patrullime nuk ishte gjithnjeuml e bazuar neuml informatat e
disponueshme34
32 Shembuj teuml tjereuml teuml intensifikimit teuml patrullimeve peumlrfshijneuml ndalesat peumlr automjete sipas planeve operative
ngjarjet sportive dhe klubet e nateumls etj Automjetet inspektohen neuml baza vjetore derisa veteumlm hereumlpashere adresohen me plane teuml peumlrbashkeumlta operative Policia e trafikut - MI
33 Ekzaminimi i raporteve teuml njeumlsive teuml policiseuml seuml trafikut peumlr vitet 2012 dhe 2013 34 Vlen teuml peumlrmendet se bazuar neuml informatat peumlr aksidente DKRr ka keumlrkuar nga NjRKRr-PR qeuml teuml shtohet
numri i kontrolleve neuml disa rrugeuml siccedil ishte rasti neuml rrugeumln Prishtineuml-Podujeveuml-Merdareuml Si rezultat i angazhimeve shteseuml numri i aksidenteve neuml keumlteuml aks rrugor eumlshteuml zvogeumlluar duksheumlm neuml periudheumln janar-maj 2014 neuml krahasim me vitin 2013
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
14
4 A i kryen policia e trafikut sheumlrbimet neuml meumlnyreuml
efektive
41 Si teuml matet efektiviteti i policiseuml seuml trafikut
Qeumlllimi i peumlrgjithsheumlm peumlr policineuml e trafikut seuml bashku me autoritetet e tjera peumlrgjegjeumlse siccedil
kemi peumlrmendur eumlshteuml teuml minimizohen aksidentet e trafikut dhe teuml ndihmohet peumlr njeuml mjedis
teuml sigurt teuml trafikut Shtrohet pyetja se si duhet teuml veprojeuml policia e trafikut peumlr teuml
peumlrmbushur neuml meumlnyreumln meuml teuml mireuml teuml mundshme keumlto objektiva Peumlrveccedil keumlsaj a eumlshteuml fare
e mundur teuml maten rezultatet e policiseuml seuml trafikut peumlr shkak teuml faktoreumlve teuml tjereuml qeuml ndikojneuml
neuml veumlllimin dhe karakterin e ldquoaksidenteverdquo
Zvogeumllimi i aksidenteve teuml reumlnda teuml trafikut eumlshteuml njeuml lloj mateumlsi qeuml tregon peumlr rezultatin e
peumlrgjithsheumlm se neuml ccedilrsquomeumlnyreuml operojneuml autoritetet peumlrgjegjeumlse rrugore ose teuml policiseuml seuml
trafikut Megjithateuml eumlshteuml matje shumeuml e peumlrgjithshme qeuml varet nga shumeuml faktoreuml siccedil janeuml
rrugeumlt dhe moti sjelljet e ngaseumlsve numri i automjeteve dhe gjendja e tyre angazhimi i
autoriteteve tjera rregullimi aktual kushtet financiare etj
Ekzistojneuml edhe matje teuml tjera teuml zakonshme Mund teuml studiohen neumlse mjetet e teuml duhura janeuml
neuml dispozicion dhe neumlse ato janeuml peumlrdorur neuml meumlnyreuml efektive peumlr shembull a janeuml peumlrdorur
kamerat e shpejteumlsiseuml dhe radareumlt aty ku do teuml shtonin meuml shumeuml vlereuml (rreziku i larteuml peumlr
aksidentet e trafikut peumlr shkak teuml shpejteumlsiseuml seuml automjetit) a beumlhen teste alkooli ku do teuml
shtonin meuml shumeuml vlereuml etj Gjithashtu mund teuml shqyrtohen neumlse njeumlsiteuml e kontrollit neuml koheuml
teuml duhur sigurojneuml autoritetet peumlrgjegjeumlse rrugore me propozime peumlr ndryshimin e
kufizimeve teuml shpejteumlsiseuml veumlnien e shenjave paralajmeumlruese riparimin e rrugeumlve largimin e
pengesave neuml rrugeuml etj
Mund edhe teuml matet meumlnyra se si shpeumlrndahen burimet neuml koheuml dhe neuml hapeumlsireuml Idealisht
mjetet e duhura duhet peumlrdorur peumlr teuml kontrolluar gjeumlrat e duhura neuml koheumln e duhur dhe
vendin e duhur Aktivitetet e patrullimit neuml koheuml dhe hapeumlsireuml duhet teuml ndeumlrlidhen sa meuml
shumeuml qeuml teuml jeteuml e mundur me ateuml se kur dhe ku ndodhin aksidentet e trafikut
Kundrejt propozimeve teuml meumlsipeumlrme mund teuml shtrohet pyetja A eumlshteuml e mundur qeuml policia
e trafikut teuml punojeuml meuml mireuml apo meuml dobeumlt a eumlshteuml policia e trafikut neuml gjendje teuml meumlsojeuml dhe
a janeuml neuml gjendje teuml marrin vendime ccedilfareuml teuml beumljneuml dhe si teuml beumlhet Peumlrgjigja e qarteuml peumlr teuml
gjitha keumlto pyetje eumlshteuml pozitive Eumlshteuml e reumlndeumlsishme teuml theksohet se megjithateuml asnjeuml matje
nuk eumlshteuml e peumlrsosur dhe e ploteuml vetvetiu Ccedileumlshtje kryesore eumlshteuml qeuml teuml peumlrdoren informatat
dhe teuml dheumlnat relevante teuml besueshme dhe qeuml janeuml neuml gjendje trsquoi ofrojneuml policiseuml seuml trafikut
udheumlzime se si teuml punojneuml meuml zgjuar ndash teuml jeneuml meuml efektiv - neuml meumlnyreuml qeuml trsquoi afrohen qeumlllimit
qeuml teuml ndikojneuml neuml numrin e aksidenteve fatale
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
15
42 A i ka policia e trafikut mjetet e duhura qeuml teuml jeteuml efektive
Peumlr shkak se rreziku i aksidenteve peumlrcaktohet nga faktoreuml teuml ndrysheumlm policia e trafikut
duhet teuml peumlrdoreuml mjete teuml llojllojshme peumlr teuml adresuar vendimet ndikuese mbi kufizimet e
shpejteumlsiseuml dhe shenjat paralajmeumlruese dhe meuml drejtpeumlrdrejteuml peumlrmes masave teuml ndryshme
teuml kontrollit teuml trafikut siccedil janeuml kamerat peumlr shpejteumlsi radareumlt testet e alkoolit kontrollet e
automjeteve dhe teuml flukseve teuml trafikut gjendjen e rrugeumlve dhe sjelljet e ngaseumlsve35
Neuml meumlnyreuml qeuml teuml keteuml qasjen direkte neuml meumlnyreuml efektive policia e trafikut duhet teuml
Orientojeuml peumlrpjekjet e tyre neuml
- Vendndodhjet me rrezik teuml larteuml rrugeumlt apo vendet ku aksidentet mund teuml
ndodhin
- Neuml koheumln diteumlt dhe oreumlt me rrezik teuml larteuml kur aksidentet mund teuml jeneuml meuml teuml
shpeshta
- Vendndodhjet me rrezik ad-hoc neuml koheuml teuml caktuar (ngjarje teuml peumlrkohshme)
Fokusojeuml kontrollet neuml faktoreumlt qeuml ndeumlrlidhen me aksidente si
- Sjellja e ngaseumlsve me rrezik teuml larteuml
- Faktoreumlt mekanik teuml rrezikut teuml larteuml te automjetet veccedilaneumlrisht kamioneumlt e
meumldhenj
- Rrugeumlt me rrezik teuml larteuml dhe kushtet e motit
Aplikojeuml ndeumlshkime teuml duhura peumlr ata qeuml keumlrceumlnojneuml sigurineuml neuml trafik peumlrmes
- Paralajmeumlrimeve verbale apo teuml dokumentuara dhe llojeve teuml ndryshme teuml
gjobave etj
Peumlr teuml qeneuml efektive policia e trafikut duhet teuml keteuml punonjeumls kompetent dhe pajisje teuml
duhura automjete teuml pajisura mireuml (teuml shenjeumlzuara dhe teuml pashenjeumlzuara) motoccedilikleta
radareuml dhe teste teuml alkoolit Neuml shumeuml vende policia e trafikut eumlshteuml e pajisur edhe me
helikoptereuml kamera teuml shpejteumlsiseuml teste kundeumlr narkotikeumlve etj36 Peumlrvoja neuml BE dhe vende teuml
tjera tregon se kamerat e shpejteumlsiseuml teuml cilat ofrojneuml deumlshmi fotografike teuml pranueshme peumlr
gjykata janeuml shumeuml kost-efektive37
PK-ja peumlrdoreuml tregues teuml ndrysheumlm neuml meumlnyreuml qeuml teuml ndajeuml burimet e tyre neuml meumlnyreuml efektive
35 Ky seksion bazohet neuml literatura teuml ndryshme peumlr praktika teuml mira teuml kontrollit teuml trafikut si dhe dokumente
dhe politika nga vende teuml ndryshme dhe nga Policia e Kosoveumls 36 Patrullimi me helikopter peumlrdoret neuml veccedilanti neuml rrethana selektive Helikoptereumlt mund teuml peumlrdoren gjithashtu
peumlr kujdesin post-aksidental PK-ja nuk eumlshteuml e pajisur me mjet teuml tilleuml Mungojneuml edhe instrumentet peumlr testimin e praniseuml seuml narkotikeumlve
37 European Transport Safety Council (ETSC) Reducing Traffic Injuries Resulting from Excess and Inappropriate Speed (Brussels 1995) fq 28
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
16
Ne kemi ekzaminuar teuml dheumlnat e ndryshme - neuml lidhje me zyrtareumlt policoreumlpolicineuml e
trafikut
Tabela 3 Teuml dheumlnat peumlr aksidentet automjetet kundrejt burimeve teuml policiseuml
2010 2011 2012 2013 2014
Numri i automjeteve teuml regjistruara 178798 205366 212851 272107 288828
Numri i aksidenteve 18030 18888 19754 19954 16300
Numri i aksidenteve fatale 158 130 116 104 111
Numri i teuml vdekurve 175 157 121 119 127
Numri i personave teuml leumlnduar 7730 8321 8561 9817 9713
Numri i zyrtareumlve policoreuml 7191 7205 7269 7326 7686
Numri i zyrtareumlve policoreuml teuml trafikut 523 514 529 507 506
Duket fare qarteuml se numri i policeumlve teuml trafikut nuk e ka ndjekur trendin e aksidenteve dhe
automjeteve Ne kemi marreuml neuml konsiderateuml edhe burimet peumlr njeumlsiteuml e veccedilanta
Tabela 4 Numri i kilometrave teuml mbuluara nga policia e trafikut burimet neuml njeumlsiteuml
peumlrkateumlse teuml policiseuml seuml trafikut mjetet e kontrollit teuml disponueshme (2014)
Njeumlsia Kilometrat e
mbuluara Zyrtareumlt e
policiseuml Automjetet e shenjeumlzuara
Automjetet civile
Radareuml Testues teuml
alkoolit
NjRKRr-PR 341 108 6 1 5 5
NjRKRr-PE 380 82 13 0 6 3
NJKA 104 33 6 0 10 2
Siccedil shihet shpeumlrndarja e burimeve nuk duket se e peumlrcjelleuml njeuml model teuml qarteuml peumlr teuml tre
njeumlsiteuml Peumlr shkak teuml bazeumls seuml paqarteuml peumlr alokim numri i policeumlve teuml trafikut nuk
korrespondon me kushtet e trafikut respektivisht aksidentet As numri i automjeteve teuml
shenjeumlzuara apo sistemet e radareumlve nuk ndeumlrlidhen me numrin e policeumlve apo aksidentet e
trafikut Numri i radareumlve neuml NjKA mund pjeseumlrisht teuml shpjegohet me faktin se eumlshteuml njeumlsi
patrulluese e autostradeumls (neumlse kjo eumlshteuml shpeumlrndarja optimale e keumlsaj pajisje ateumlhereuml eumlshteuml
njeuml ccedileumlshtje tjeteumlr)
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
17
Eumlshteuml po keumlshtu veumlshtireuml teuml shihet njeuml model i qarteuml i shpeumlrndarjes seuml burimeve ndeumlrmjet dhe
brenda njeumlsive Raporti midis numrit teuml policeumlve teuml trafikut dhe numrit teuml automjeteve
radareumlve apo testuesve teuml alkoolit ndryshon neuml meumlnyreuml teuml konsiderueshme peumlr shembull
NjKA ka meuml shumeuml automjete dhe meuml shumeuml policeuml sesa NjRKRr-PR neuml raport me
aksidentet e trafikut Njeuml shpjegim i mundsheumlm por jo shterues eumlshteuml faktori gjeografik
(qytetet neuml raport me fshatet)
Vlen teuml theksohet se veteumlm njeuml njeumlsi kishte qasje neuml njeuml automjet civil teuml pashenjeumlzuar edhe
pse neumlse automjetet e tilla peumlrdoren siccedil duhet - sipas peumlrvojeumls ndeumlrkombeumltare ndash ateumlhereuml ato
janeuml mjaft efektive neuml identifikimin e ngaseumlsve agresiveuml
Peumlr meuml tepeumlr veteumlm disa automjete teuml policiseuml seuml trafikut janeuml teuml pajisura me radareuml dhe
testues peumlr alkool38 Rrjedhimisht eumlshteuml e pamundur qeuml patrullat teuml kryejneuml teste teuml tilla seuml
paku jo peumlrnjeumlhereuml (neuml teuml njejteumln koheuml) Kjo ka mundeumlsi teuml pengojeuml efektivitetin e kontrolleve
teuml trafikut meqeuml shpejteumlsia dhe ldquongasja neumln ndikimin e alkoolit barnave dhe narkotikeumlverdquo
janeuml gjithashtu shkaktareuml teuml aksidenteve neuml trafik39
Kontrollet e kufizuara teuml alkoolitnarkotikeumlve janeuml njeuml e meteuml e kontrolleve qeuml e reduktojneuml
cileumlsineuml e teuml dheumlnave mbi shkaqet qeuml qeumlndrojneuml pas aksidenteve
Peumlrveccedil informatave teuml dheumlna neuml tabeleumln e meumlsipeumlrme ne kemi gjetur mangeumlsi teuml tjera neuml
pajisje bie fjala automjetet nuk janeuml teuml pajisura me shenjat paralajmeumlruese (si stop policia
ngadaleumlso rrezik neuml rrugeuml etj) Asnjeuml prej njeumlsive nuk kishte qasje neuml motoccedilikleta ndoneumlse
mjetet e tilla zakonisht shihen si mjaft efektive peumlr kontrollin e trafikut Peumlr meuml shumeuml
kamerat e shpejteumlsiseuml qeuml nga shumeuml hulumtues janeuml pareuml si mjet shumeuml efikas peumlr uljen e
rrezikut teuml aksidenteve teuml trafikut (dhe numrin e zyrtareumlve teuml nevojsheumlm peumlr kontrolle) nuk
janeuml peumlrdorur neuml asnjeuml njeumlsi kryesisht peumlr shkak teuml argumenteve se keumlrkojneuml investime
fillestare
Policia e trafikut peumlrdoreuml meumlnyra leumlvizeumlse dhe joleumlvizeumlse (statike) peumlr patrullim Teuml dyja
meumlnyrat i kaneuml epeumlrsiteuml dhe teuml metat e tyre40 Aktivitetet joleumlvizeumlse teuml kontrollit janeuml meumlnyreuml
e duhur neuml raste teuml bazuara neuml rrezik teuml veccedilanteuml (peumlrqendrimi masiv i peumlrpjekjeve teuml
kontrollit teuml trafikut neuml koheuml dhe vend teuml caktuar) ose kryhen neuml vende ose rrugeuml ku
aksidentet historikisht janeuml teuml zakonshme Patrullimet leumlvizeumlse janeuml meumlnyreuml e mireuml peumlr
zbulimin e sjelljeve teuml ccedilrregullta teuml ngaseumlsve qeuml mund teuml ndodhin edhe neuml vende ku
aksidentet janeuml meuml pak teuml zakonshme Shumica e aktiviteteve teuml patrullimit nga keumlto njeumlsi
kryhen peumlrmes patrullimeve joleumlvizeumlse Peumlrjashtime beumljneuml patrullimet e rralla teuml kryera nga
38 Neuml raportin e IPK-seuml peumlr ldquoVlereumlsimin e menaxhimit teuml trafikut rrugor nga PK-jardquo (2014) eumlshteuml theksuar se
shumica e radareumlve janeuml jo-funksionaleuml 39 Sipas OJQ-seuml ldquoLabyrinthrdquo nuk ka numeumlr teuml sakteuml peumlr peumlrdoruesit e narkotikeumlve neuml Kosoveuml Ekzistojneuml
vlereumlsime teuml peumlrafeumlrta teuml peumlrdoruesve qeuml sillen mes 10000 - 15000 individeumlve dhe nga keumlta rreth 4000 ndash 5000 besohet teuml jeneuml peumlrdorues teuml heroineumls
40 Rune Elvik Cost-Benefit Analyses of Police Enforcement (ESCAPE 2001) fq 14
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
18
automjeti me targa civile neuml NjRKRr-PR Peumlrveccedil keumlsaj neuml rrugeumlt e qytetit teuml Prishtineumls eumlshteuml
e zakonshme qeuml patrullimet teuml kryhen dhe neuml keumlmbeuml ose me biccedilikleta Nuk ka qeneuml e
mundur qeuml ZAP-i teuml vlereumlsojeuml performanceumln e tyre por ka mundeumlsi qeuml biccedilikletat ndash sidomos
neuml qytetet e meumldha - teuml jeneuml mjet efektiv neuml disa raste Peumlr meuml shumeuml gjithnjeuml mund teuml themi
se patrullimi neuml keumlmbeuml peumlrmbush funksionet parandaluese neuml kuptim meuml teuml gjereuml (meuml pak teuml
matsheumlm)
43 A peumlrdoren mjetet neuml dispozicion peumlr qeumlllimin e tij
kryesor
Policeumlt e trafikut nganjeumlhereuml duhet trsquoiu ndihmojneuml funksioneve tjera peumlrbrenda forcave teuml
policiseuml ose trsquoiu ndihmojneuml autoriteteve tjera me sheumlrbime teuml ndryshme Kjo natyrisht se ka
pasoja edhe pozitive edhe negative Kjo mund teuml shihet si njeuml meumlnyreuml fleksibile por
njeumlkoheumlsisht mund ta pengojeuml efektivitetin e policiseuml seuml trafikut peumlr kryerjen e detyrave teuml
tyre kryesore41
Teuml tre njeumlsiteuml e trafikut nuk ishin teuml angazhuara neuml meumlnyreuml teuml vazhdueshme neuml veprimtari teuml
tilla mbeumlshteteumlse NjKA ishte neuml gjendje qeuml trsquoi koncentrojeuml ploteumlsisht burimet e veta neuml
detyreumln e vet primare - neuml gjeumlra tjera teuml ngjashme ndash dhe ndoshta ka nevojeuml peumlr meuml pak policeuml
dhe automjete peumlr ta mbajtur keumlteuml nivel teuml kontrollit
Sipas peumlrllogaritjeve tona neuml ccedildo diteuml teuml vitit 2013 neuml NjRKRr-PR mesatarisht rreth peseuml peumlr
qind teuml zyrtareumlve policoreuml nuk ishin neuml dispozicion peumlr kontrollin e trafikut42
Marreuml parasysh gjendjen neuml trafik dhe zhvillimin e aksidenteve na beumln teuml kuptojmeuml se
veumlllimi i puneumls - ose pengesat peumlr teuml qeneuml efektiv - janeuml rritur meuml shumeuml peumlr NjRKRr-PR sesa
peumlr dy njeumlsiteuml e tjera Keumlshtu qeuml duke krahasuar numrin e aksidenteve dhe teuml policeumlve teuml
trafikut neuml Prishtineuml ne kemi veumlrejtur se ndash peumlrkundeumlr ngarkeseumls ndash numri i policeumlve eumlshteuml
zvogeumlluar (nga 147 sa ishin neuml vitin 2012 neuml 103 neuml vitin 2014)43
Peumlr trsquoi peumlrballuar sfidat e tilla duhet ulur ambiciet duhet rritur efikasitetin (teuml punohet meuml
mireuml dhe meuml zgjuar) ose teuml shtohen burime si peumlr shembull peumlrmes rialokimit teuml burimeve
ose duke peumlrdorur kamera Bazuar neuml veumlzhgimet tona ne nuk kemi mundur teuml gjejmeuml
deumlshmi teuml forta peumlr rritjen e efikasitetit apo peumlr burime shteseuml gjateuml periudheumls seuml ekzaminuar
41 Policia e Kosoveumls intervista me menaxhmentin e policiseuml seuml trafikut (prill 2014) ekzaminimi i dokumenteve teuml
ndryshme teuml tjera si komunikime elektronike plane etj 42 Analiza fillestare tregon se ccedildo diteuml rreth peseuml policeuml teuml trafikut kaneuml qeneuml teuml angazhuar neuml mbeumlshtetjen e
institucioneve teuml tjera peumlr ngjarje teuml ndryshme si peumlrcjellje peumlr delegacione protesta teuml ndryshme ngjarje sportive etj Me rastin e tubimeve dhe ngjarjeve teuml ndryshme burimet e angazhuara peumlr patrullimin e trafikut ridrejtohen peumlr teuml siguruar keumlto ngjarje duke braktisur vendet ku patrullimet eumlshteuml dashur teuml kryhen Gjateuml keumltyre ngjarjeve atje kryesisht eumlshteuml fluks i madh i automjeteve dhe ka rreziqe meuml teuml meumldha peumlr aksidente apo probleme tjera teuml trafikut
43 Teuml shihet ldquoShtojca IIIrdquo (tabela 7)
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
19
peumlr NjRKRr-PR Kjo sugjeron se ldquozgjidhjardquo e sfideumls peumlr NjRKRr-PR ka qeneuml qeuml teuml ulen
ambiciet peumlr kontrollin e trafikut44 Dy njeumlsiteuml tjera nuk kaneuml qeneuml teuml detyruara qeuml teuml
peumlrballen me teuml njeumljteumln situateuml45
44 A janeuml kryer kontrollet neuml vendet e duhura
Teuml gjendesh neuml vendin e duhur me rrezik teuml larteuml - peumlr teuml kontrolluar - eumlshteuml vendimtare peumlr
njeuml polici teuml efektshme teuml trafikut46 Ne kemi studiuar trajteumln gjeografike teuml aksidenteve neuml
kuadeumlr teuml tri rajoneve dhe kemi krahasuar ateuml me shpeumlrndarjen e kontrolleve teuml kryera Ne
gjithashtu kemi ekzaminuar edhe shkaqet e aksidenteve
Teuml ashtuquajturat ldquopika teuml zezardquo janeuml vende apo rrugeuml ku aksidentet e trafikut ndodhin
shpesh Neuml harteumln e meumlposhtme janeuml paraqitur keumlto pika neuml njeumlreumln prej tri rajoneve (NjRKRr-
PR)
44 Kjo situateuml vlen veccedilaneumlrisht peumlr rrugeumln drejt pikeumls seuml vendkalimit kufitar neuml Mutivodeuml ku nuk ushtrohen
kontrolle 45 NjRKRr-PE nuk ka ofruar ndonjeuml teuml dheumlneuml peumlr keumlteuml por sipas zyrtareumlve numri eumlshteuml meuml i uleumlt se neuml Prishtineuml
dhe nuk eumlshteuml rritur aq shumeuml 46 Sipas praktikave teuml mira veteumlm prania e policiseuml seuml trafikut neuml vende teuml duhura - edhe pa kontrolluar fare -
eumlshteuml e nevojshme qeuml ngaseumlsit teuml jeneuml teuml kujdessheumlm dhe ka karakter parandalues
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
20
Ccedilfareuml kemi gjetur NjRKRr-PR mban teuml dheumlna teuml tilla qeuml demonstrojneuml se kontrollet e keumlsaj
njeumlsie janeuml teuml orientuara deri neuml njeuml maseuml teuml madhe - por jo ploteumlsisht ndash kundrejt ldquopikave teuml
zezardquo Disa prej keumltyre pikave iu jepet veumlmendja e duhur ndeumlrsa teuml tjerat peumlr arsye teuml
ndryshme neglizhohen ose iu jepet njeuml veumlmendje meuml e uleumlt
NjRKRr-PE nuk peumlrdoreuml orare kohore peumlr ta specifikuar vendin se ku duhet teuml veprojneuml
njeumlsiteuml e patrullimit peumlrderisa i kryejneuml kontrollet Personat qeuml intervistuam nga kjo njeumlsi
kaneuml theksuar se aktivitetet patrulluese kryesisht kryhen neuml bazeuml teuml vlereumlsimit peumlrvojeumls dhe
gjykimit teuml njeumlsive patrulluese
Neuml aneumln tjeteumlr kontrollet neuml NjKA ushtrohen neuml vende teuml ndryshme teuml peumlrcaktuara meuml pareuml
neuml teumlreuml traseneuml
45 A janeuml kryer kontrollet neuml koheumln e duhur
Puna e patrullimeve neuml terren beumlhet neuml tri ndeumlrrime Ndeumlrrimet e patrullave peumlr shkak teuml
mungeseumls seuml automjeteve beumlhen neuml zyra teuml njeumlsive dhe gjateuml asaj periudhe asnjeuml rrugeuml
rajonale dhe magjistrale nuk mbulohet me njeumlsi patrulluese47
Neuml tabeleumln e meumlposhtme eumlshteuml paraqitur numri i peumlrgjithsheumlm i aksidenteve teuml regjistruara
teuml trafikut neuml tri regjionet peumlr vitet 2012 dhe 2013 si dhe koheumln kur ndodhen aksidentet gjateuml
24 oreumlve
Tabela 5 Aksidentet e trafikut sipas rajoneve dhe koheumln kur kaneuml ndodhur
Koha gjateuml diteumls
Prishtineuml Pejeuml NjKA
2012 2013 2012 2013 2012 2013
06-10 1299 1365 358 383 Nuk ka shifra 12
10-14 2439 2635 827 791 32
14-18 2730 3036 870 785 29
18-22 1522 1741 624 399 8
22-02 493 563 201 153 10
02-06 208 256 77 63 8
Total 8691 9596 2957 2574 99
Siccedil shihet meuml larteuml shumica e aksidenteve ndodhin gjateuml diteumls Meuml shumeuml se frac34 e aksidenteve
kaneuml ndodhur midis oreumls 06-22 dhe pothuajse aq shumeuml midis oreumls 12-20
47 Kjo peumlrfshineuml periudheumln kohore nga 1430 ndash 1530 kur ndodhin meuml seuml shumti aksidentet dhe 2230 ndash 2330 0630
ndash 0730
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
21
Duke u bazuar neuml intervista orare teuml puneumls dhe neuml teuml dheumlna tjera teuml regjistruara gjetjet tona
sugjerojneuml se kontrollet kryhen gjateuml diteumls
Kur ne studiuam shifrat meuml holleumlsisht rezultoi se neuml fakt koha e ldquopikutrdquo peumlr aksidente teuml
trafikut korrespondonte me koheumln kur patrullat e policiseuml seuml trafikut kishin filluarpeumlrfunduar
ndeumlrrimet e tyre teuml puneumls dhe rrjedhimisht nuk kaneuml mundur teuml jeneuml neuml vende me rreziqe teuml
larta Peumlrderisa keumlto teuml dheumlna nuk ishin teuml njohura ose teuml pakteumln nuk janeuml ekzaminuar nga
njeumlsiteuml ata nuk kaneuml qeneuml neuml dijeni peumlr pasojat e orareve teuml tyre kohore apo peumlr periudhat e
ndeumlrrimit
Sipas policiseuml seuml trafikut ata peumlrpiqen qeuml teuml jeneuml teuml informuar mireuml peumlr ngjarjet madhore qeuml
kaneuml gjasa teuml shkaktojneuml probleme neuml trafik dhe neuml peumlrputhje me rrethanat i alokojneuml
burimet Ne nuk kemi arsye peumlr teuml mos besuar se kjo eumlshteuml keumlshtu por konfirmimi i keumlsaj
nuk ka qeneuml i mundur teuml beumlhet brenda fusheumlveprimit teuml keumltij auditimi
Po ashtu ne nuk kemi qeneuml neuml gjendje qeuml teuml ekzaminojmeuml se a janeuml peumlrdorur ldquomjetet e
duhurardquo neuml koheumln e duhur Sa peumlr ilustrim neuml shumeuml vende eumlshteuml procedureuml standarde qeuml teuml
kontrollohet se a po respektohen kufizimet e shpejteumlsiseuml afeumlr shkollave dhe ccedilerdheve neuml
koheuml teuml caktuar (kur fillojneuml meumlsimet neuml shkolla pas pushimeve verore) Gjithashtu eumlshteuml e
zakonshme qeuml policia e trafikut teuml peumlrdoreuml teste teuml alkoolit (narkotikeumlve) neuml koheumlt kur gjasat
qeuml drejtuesit e automjeteve teuml jeneuml neumln ndikim teuml keumltyre substancave eumlshteuml e larteuml (diteumlt e
shtuna apo teuml diela pas mesnate neuml afeumlrsi teuml vendeve teuml peumlrshtatshme) Keumlto janeuml shembuj teuml
gjeumlrave teuml cileumlt nuk kemi qeneuml neuml gjendje qeuml trsquoi ekzaminojmeuml peumlr shkak teuml mungeseumls seuml teuml
dheumlnave
46 A janeuml kontrolluar gjeumlrat e duhura
Peumlr teuml qeneuml efektiv duhet teuml kontrollohen gjeumlrat e duhura automjetet ose ngaseumlsit dhe meuml
konkretisht ccedilfareuml lloji teuml sjelljes apo ccedileumlshtje teknike Peumlrvojat ndeumlrkombeumltare japin
udheumlzime peumlrveccedilqeuml edhe kushtet lokale dhe meumlsimet gjithmoneuml duhet teuml merren parasysh
Meqeneumlse kualiteti dhe inspektimi i automjeteve eumlshteuml peumlrmireumlsuar duksheumlm sjellja e
ngaseumlsve eumlshteuml shkaku absolut dominues i aksidenteve teuml trafikut qeuml konfirmohet edhe nga
statistikat e DKRr48 Peumlrjashtime ka te kamioneumlt e meumldhenj Megjithateuml peumlrvoja tregon se
problemet qeuml kaneuml teuml beumljneuml me goma prishjet dhe mbingarkesat nuk janeuml teuml pazakonta etj
Sipas zyrtareumlve teuml DKRr ata i kaneuml ekzaminuar shkaqet e aksidenteve neuml meumlnyreuml qeuml meuml
tepeumlr trsquoi fokusojneuml kontrollet Ata kaneuml gjetur se tejkalimi i shpejteumlsiseuml eumlshteuml shkak i
48 Eumlshteuml e reumlndeumlsishme teuml theksohet se rreziku nga sjelljet e ngaseumlsve mbetet faktor vendimtar i aksidenteve neuml
Kosoveuml Sipas IPK-seuml (Raport inspektimi 05201410) neuml vitin 2012 edhe automjetet e policiseuml ishin peumlrfshireuml neuml 312 aksidente ndeumlrsa 170 prej tyre janeuml shkaktuar nga zyrtareumlt e policiseuml Ndeumlrsa neuml vitin 2013 automjetet e policiseuml ishin peumlrfshireuml neuml 287 aksidente ku neuml 143 raste fajtoreuml ishin policeumlt Shkaku meuml i zakonsheumlm i aksidenteve peumlr teuml dy periudhat eumlshteuml manovrimi i pasigurt i automjeteve nga policia
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
22
zakonsheumlm dhe si pasojeuml e keumlsaj i kaneuml dheumlneuml prioritet teuml larteuml kontrollit teuml shpejteumlsiseuml
Megjithkeumlteuml ka edhe faktoreuml tjereuml qeuml sipas studimeve ndeumlrkombeumltare dhe statistikave teuml
DKRr-seuml janeuml mjaft teuml zakonsheumlm siccedil janeuml ngasja agresive dhe mosmbajtja e distanceumls gjateuml
ngasjes
Peumlr ta matur shpejteumlsineuml patrullat kryesisht vendosen neuml rrugeuml teuml drejta ngaqeuml aty ekziston
rreziku peumlr tejkalim teuml shpejteumlsiseuml Ne kemi gjetur edhe praktika teuml mira neuml kryerjen e
kontrollit teuml shpejteumlsiseuml neuml koheuml teuml duhur neuml vende me rrezik teuml larteuml Keumlto masa ndeumlrmerren
edhe aty ku rreziku i aksidenteve teuml trafikut eumlshteuml mesatar apo i uleumlt (autostrada jashteuml oreumlve
teuml pikut)
Peumlr identifikimin e shkeljeve neuml trafik (tejkalimin e shpejteumlsiseuml) njeumlsiteuml patrulluese
bashkeumlpunojneuml ngushteuml mes tyre qeuml eumlshteuml njeuml praktikeuml tjeteumlr e mireuml
Megjithateuml disa aktivitete teuml kontrollit apo mbikeumlqyrjes - sipas veumlzhgimeve tona ndash janeuml kryer
neuml udheumlkryqe teuml cilat janeuml teuml rregulluara me semaforeuml dhe rrethrrotullime ku aksidentet
shpesh ndodhin49
Foto 1 Zyrtareumlt policoreuml teuml vendosur mbi ureuml neuml autostradeuml duke identifikuar automjetet qeuml
tejkalojneuml kufizimin e shpejteumlsiseuml
49 Neuml qytetin e Prishtineumls i kemi identifikuar dy udheumlkryqe ku kaneuml ndodhur aksidente fatale dhe ku patrullat e
policiseuml rralleumlhereuml janeuml teuml vendosura Vlen teuml peumlrmendet se brenda NjRKRr-PR ekziston njeuml neumln-njeumlsi e veccedilanteuml qeuml eumlshteuml peumlrgjegjeumlse veteumlm peumlr qytetin
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
23
Foto 2 Pika ndaluese e vendosur nga patrulla tjeteumlr policore peumlr trsquoi ndaluar ngaseumlsit e
identifikuar meuml pareuml
Gjateuml intervistave me zyrtareumlt e policiseuml seuml trafikut kuptuam se peumlrveccedil faktorit shpejteumlsi
shumica e patrullave neuml meumlnyreuml rutinore fokusohen neuml ccedileumlshtjet si dritat rripat e siguriseuml
peumlrdorimi i telefonave celulareuml patentat e ngasjes etj peumlrveccedilse teuml peumlrqendrohen meuml shumeuml
neuml faktoreumlt qeuml janeuml teuml lidhur drejtpeumlrdrejt me aksidentet e trafikut sikurse sjelljet e
rrezikshme ngasja agresive ose e pasigurt Kjo neve na tregon se zakonet e krijuara apo
rutina ende luajneuml rol meuml teuml reumlndeumlsisheumlm peumlr policineuml e trafikut gjateuml kryerjeve seuml detyrave teuml
veta Ky nuk eumlshteuml argument kundeumlr peumlr shembull kontrollimit teuml patenteuml-shoferit por ky
eumlshteuml veteumlm njeuml argument kundeumlr asaj qeuml teuml mos beumlhet neuml meumlnyreuml rutinore
Neuml fakt ne nuk kemi gjetur
ndonjeuml fleteuml-patrulluese qeuml teumlreumlsisht peumlrshkruan detyrat qeuml duhet teuml ndeumlrmerren nga
njeumlsiteuml patrulluese e qeuml ndeumlrlidhen me sjelljet e rrezikshme50
ndonjeuml regjisteumlr neuml lidhje me llojet e automjeteve teuml peumlrfshira neuml aksidente Eumlshteuml e
njohur se automjetet sportive dhe taksiste kaneuml prirje teuml jeneuml teuml peumlrfshira neuml aksidente
meuml shumeuml sesa automjetet tjera Si rrjedhojeuml informatat e tilla mund ta ndihmojneuml
policineuml e trafikut qeuml teuml jeteuml meuml shumeuml e fokusuar gjateuml puneumls seuml tyre dhe
se inspektimet teknike janeuml peumlrkushtuar neuml veccedilanti ndaj automjeteve teuml meumldha (si
gomave prishjeve dhe ngarkesave) gjateuml periudhave kur deumlshtimet e tilla mund teuml
50 Fleteuml-patrullimi eumlshteuml njeuml dokument udheumlzues-regjistrues me aneuml teuml cilit njeumlsiteuml patrulluese janeuml teuml pajisura peumlr
teuml kryer kontrolle
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
24
jeneuml fatale (neuml vjeshteumln e vonshme koheumln e dimrit etj)51 Praktikat e mira
ndeumlrkombeumltare keumlshillojneuml qeuml eumlshteuml meuml e reumlndeumlsishme teuml kryhen inspektime teknike
teuml automjeteve teuml meumldha sesa teuml kryhen inspektime teuml automjeteve teuml zakonshme
Ne kemi gjetur se peumlrjashtimi i mjeteve transportuese nga trafiku teuml cilat nuk i kaneuml
ploteumlsuar kriteret teknike eumlshteuml shumeuml i rralleuml Patrullimet qeuml rezultojneuml me identifikimin e
keumltyre kritereve kryesisht janeuml teuml fokusuara veteumlm neuml veprimet e peumlrbashkeumlta me zyrtareumlt e
MI-seuml Si pasojeuml policia e trafikut heziton52 qeuml teuml deumlrgojeuml jo veteumlm automjetet komerciale (teuml
meumldha) neuml kontrolle teuml veccedilanta teknike pa pranineuml e zyrtareumlve teuml MI-seuml dhe veteumlm
hereumlpashere eumlshteuml fokusuar neuml ekzaminimin e kushteve teknike teuml automjeteve (komerciale)
mbingarkimin e mjeteve transportuese etj
47 A peumlrdoren ndeumlshkimet siccedil duhet
Qeumlllimi i shumiceumls seuml funksioneve teuml kontrollit mund teuml peumlrshkruhet si parandalim dhe
identifikim teuml kundeumlrvajtjeve korrigjim teuml mangeumlsive etj Deri meuml tani jemi fokusuar
kryesisht mbi ateuml se si trsquoi parandalojmeuml meuml mireuml dhe trsquoi identifikojmeuml aksidentet e trafikut
Neuml keumlteuml pjeseuml do trsquoi japim disa informata mbi ateuml se si janeuml peumlrdorur ndeumlshkimet
Policia e trafikut aplikon ndeumlshkime teuml ndryshme Gjobat janeuml teuml ndara neuml dy grupe ato teuml
shqiptuara neuml raste teuml aksidenteve dhe ato teuml shqiptuara peumlr shkelje teuml trafikut - pa shkaktuar
aksidente Sipas natyreumls seuml ekzekutimit gjobat shqiptohen vareumlsisht prej pesheumls seuml vepreumls
ato qeuml janeuml teuml detyrueshme53 dhe duhet teuml paguhen menjeumlhereuml dhe ato qeuml duhet teuml
procedohen neuml gjykata Peumlr shkelje teuml vogla dhe teuml rralla teuml cilat nuk e rrezikojneuml neuml meumlnyreuml
teuml konsiderueshme sigurineuml e trafikut policeumlt e trafikut mund teuml japin veumlrejtje verbale apo
me shkrim Veumlrejtjet me shkrim neuml realitet nuk jepen
Numri i ndeumlshkimeve varet pjeseumlrisht nga prioritetet e policiseuml seuml trafikut Neumlse ata e
peumlrcaktojneuml si prioritet testimin peumlr alkool kjo zakonisht neumlnkupton se peumlrdoruesit zbulohen
dhe ndeumlshkohen Si teuml tilla neumlse njeuml prioritizim i veprimeve eumlshteuml demonstruar ndeumlshkimet
mund teuml jeneuml teuml lidhura drejtpeumlrdrejt me suksesin neuml parandalimin e aksidenteve
51 Sipas teuml dheumlnave teuml prezantuara nga PK-ja gjateuml vitit me automjetet e transportit publik ndodhin rreth 910
aksidente 52 Sipas DKRr me rastin e deumlrgimit teuml automjeteve neuml kontrolle teuml jashteumlzakonshme teknike shpenzimet neuml rast
se vetura rezulton teuml jeteuml neuml gjendje teuml rregullt i barteuml zyrtari policor qeuml e ka inicuar deumlrgimin Kjo dispoziteuml eumlshteuml e parapareuml neuml ligjin aktual
53 Gjoba teuml detyrueshme (mandatore) konsiderohen teuml gjitha gjobat nga 15-40 euro qeuml shqiptohen nga zyrtareumlt e policiseuml neuml vend teuml ngjarjes
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
25
Tabela 6 Numri dhe alokimi i gjobave teuml shqiptuara neuml 2012 dhe 2013
Llojet e gjobave 2012
Nr
2013
Nr
Ndryshimi
Mosrespektimi i shpejteumlsiseuml seuml kufizuar 89654 36 123956 43 38
Mosmbajtja e distanceumls 2213 1 2475 1 12
Drejtimi neumln ndikim teuml alkoolit 651 0 527 0 -19
Drejtimi i mjetit pa patenteuml 15061 6 16993 6 13
Mosrespektimi i shenjave teuml trafikut 16541 7 16122 6 -2
Manovrim i pasigurt me automjet 1308 1 1513 1 16
Kalimi i afatit teuml regjistrimit 15588 6 12510 4 -20
Parkimi i parregullt 26467 11 30767 11 16
Teuml tjera (ccedileumlshtje minore) 80305 32 82059 28 1
Totali 247788100 286922100 16
(Burimi PK)
Nga njeuml perspektiveuml e thjeshteuml e siguriseuml seuml trafikut duket sikurse njeuml prioritet mjaft i madh i
jepet faktoreumlve teuml uleumlt teuml rrezikut Meumlse gjysma e ndeumlshkimeve (meuml pak neuml vitin 2013)
mbulojneuml ccedileumlshtjet e profilit teuml uleumlt teuml rrezikut teuml aksidenteve teuml trafikut (si tabelat parkimi
dhe teuml tjera) ndeumlrsa pjesa tjeteumlr vlen peumlr faktoreumlt e rrezikut teuml larteuml dhe teuml meseumlm (si
shpejteumlsia alkooli distanca patenteuml-shoferi dhe shenjat e trafikut) Peumlr teuml qeneuml teuml paansheumlm
megjithateuml njeuml prioritet i madh dhe me sa duket i justifikuar i eumlshteuml dheumlneuml kontrollit teuml
shpejteumlsiseuml qeuml eumlshteuml njeuml shkak i zakonsheumlm peumlr aksidentet e trafikut
Gjateuml studimit teuml profilit teuml ndeumlshkimeve ne mund teuml shohim dy gjeumlra seuml pari ndryshime teuml
vogla neuml prioritete kaneuml ndodhur midis dy viteve dhe seuml dyti ndeumlshkimet reflektojneuml se
shumica e kontrolleve teuml faktoreumlve teuml rrezikut teuml larteuml nuk janeuml kryer nga aktivitete leumlvizeumlse
(neumlse do teuml kishte pasur meuml shumeuml aktivitete leumlvizeumlse ndoshta do teuml kishim pritur meuml shumeuml
gjoba peumlr mosmbajtjen e distanceumls dhe manovrim teuml pasigurt dhe shkelje tjera qeuml kaneuml teuml
beumljneuml me ngasjen)
Neumlse teuml dheumlnat e meumlsipeumlrme e pasqyrojneuml realitetin eumlshteuml e qarteuml se ngaseumlsit e automjeteve
shpeshhereuml tejkalojneuml kufizimet e shpejteumlsiseuml apo ngasin shumeuml shpejt
shpeshhereuml ngasin pa patenteuml
rralleumlhereuml janeuml teuml ndikuar nga alkooli ose narkotikeumlt
mbajneuml distanceumln me automjetet tjera
shpeshhereuml thyejneuml rregulla teuml vogla (parkingu etj)
Ritheksojmeuml neumlse kjo reflekton ploteumlsisht realitetin apo i reflekton prioritetet dhe pajisjet neuml
keumlto tre njeumlsi eumlshteuml e veumlshtireuml teuml thuhet me siguri Neuml njeuml kuptim meuml teuml gjereuml ndash peumlr teuml qeneuml meuml
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
26
teuml sakteuml ndash duhet teuml peumlrdoren edhe teuml dheumlnat nga sistemi i parapareuml i ldquopikeumlve negativerdquo qeuml
nuk eumlshteuml aplikuar deri meuml tani neuml meumlnyreuml peumlr teuml parandaluar recidivisteumlt nga peumlrseumlritjet e
shkeljeve Arsyet peumlrse sistemi nuk eumlshteuml duke u aplikuar janeuml teuml natyreumls teknike Teuml dy
institucionet (PK-ja dhe Gjykatat) kaneuml bazat e tyre individuale teuml teuml dheumlnave megjitheumlse ato
nuk janeuml teuml integruara dhe nuk komunikojneuml mes vete
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
27
5 Konkluzionet
Peumlrfundimi kryesor eumlshteuml se ka mjaft hapeumlsira peumlr peumlrmireumlsime peumlr ta beumlreuml policimin e
trafikut ploteumlsisht efektiv Policia e trafikut mund teuml beumljeuml edhe meuml shumeuml peumlr teuml peumlrmireumlsuar
aktivitetet e saj trsquoi peumlrdoreuml informatat neuml meumlnyreuml meuml efektive si dhe trsquoi planifikojeuml burimet
Kontrollet duket se janeuml pjeseumlrisht teuml bazuara neuml rrezikshmeumlri por cileumlsia e teuml dheumlnave nuk
lejon teuml theksojmeuml se policia e trafikut neuml Kosoveuml - neuml meumlnyreuml sistematike - eumlshteuml duke i kryer
kontrollet efektive neuml aspektin e vendeve dhe koheumls Ekzistojneuml ccedileumlshtje peumlr sa i peumlrket numrit
teuml policeumlve teuml trafikut qeuml operojneuml si dokumentohen veprimet analizohen dhe peumlrdoren peumlr
teuml meumlsuar dhe beumlreuml peumlrmireumlsime si dhe neuml ccedilrsquomeumlnyreuml menaxhohen ndeumlshkimet
Policia e trafikut nuk ka beumlreuml aq sa duhet peumlr trsquoi dizajnuar neuml meumlnyreuml efektive informatat
qeuml i nevojiten
Policia e trafikut mbledh ose ka qasje neuml teuml dheumlna peumlrkateumlse Hapa tjereuml shteseuml nevojiten qeuml
keumlto teuml dheumlna teuml beumlhen meuml teuml dobishme Teuml dheumlnat mbi aksidentet dhe pasojat e tyre mund teuml
strukturohen meuml mireuml dhe ekzistojneuml mundeumlsiteuml peumlr teuml zhvilluar shkeumlmbimin e informatave
me paleumlt e tjera teuml interesit Disa nga informatat mungojneuml siccedil janeuml raportimi performanceumls
dhe vlereumlsimi i rezultateve si dhe ka mangeumlsi neuml cileumlsineuml dhe konsistenceumln e dokumentacionit
Peumlrveccedil keumlsaj edhe meuml shumeuml mund teuml beumlhet peumlr trsquoi beumlreuml informatat transparente dhe teuml
disponueshme peumlr publikun
Policia e trafikut nuk i peumlrdor burimet e saj teuml informatave neuml meumlnyreuml ploteumlsisht efektive
Informatat ekzistuese mund teuml peumlrdoren neuml meumlnyreuml meuml efektive peumlr teuml mbeumlshtetur puneumln
operative Ato nuk peumlrdoren rregullisht peumlr analiza teuml detajuara ose peumlr teuml krahasuar dhe
vlereumlsuar qasjet dhe mjetet e ndryshme teuml peumlrdorura Teuml dheumlnat ekzistuese nuk janeuml
gjithmoneuml teuml trajtuara sa duhet neuml planifikimin operativ Analizat kryhen rralleumlhereuml nga
policia trafikut Kjo nga ana tjeteumlr dometheumlneuml se stimujt peumlr teuml meumlsuar dhe peumlr iniciativa teuml
reja janeuml teuml uleumlta Edhe neumlse ka vendime neuml nivelin rajonal ose lokal pak prej tyre lidhen
qarteuml me ndonjeuml analizeuml teuml kryer peumlr informata ekzistuese apo trsquoi referohen asaj Policia e
trafikut eumlshteuml mjaft mireuml e informuar mbi kushtet e rrugeumlve motin dhe peumlr ngjarjet e
ardhshme qeuml mund teuml shkaktojneuml probleme neuml trafik Por ekzistojneuml mundeumlsi peumlr teuml
peumlrmireumlsuar bashkeumlpunimin mes policiseuml lokale dhe rajonale dhe autoriteteve tjera OJQ-ve
hulumtuesve dhe qytetareumlve
Burimet nuk alokohen neuml meumlnyreuml efektive dhe nganjeumlhereuml mungojneuml mjete teuml
reumlndeumlsishme
Alokimi i burimeve nuk duket se ndjek njeuml model teuml qarteuml peumlr teuml tri njeumlsiteuml Numri i policeumlve
teuml trafikut nuk korrespondon me gjendjen neuml trafik - aksidentet e trafikut Eumlshteuml gjithashtu e
veumlshtireuml teuml shihet njeuml model i qarteuml peumlr alokimin e mjetevepajisjeve mes dhe brenda njeumlsive
Raporti mes numrit teuml policeumlve teuml trafikut dhe numrit teuml automjeteve radareumlve ose testeve teuml
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
28
alkoolit ndryshon neuml meumlnyreuml teuml konsiderueshme bie fjala Njeumlsia peumlr Kontrollin e
Autostradeumls ka meuml shumeuml automjete dhe policeuml sesa Njeumlsia e Prishtineumls ndash neuml raport me
numrin e aksidenteve
Peumlrveccedil keumlsaj njeumlsiteuml jo gjithmoneuml janeuml teuml pajisura siccedil duhet ndoneumlse disa pajisje teuml caktuara
dihet se janeuml kosto-efektive siccedil janeuml automjetet e pasheumlnuara kamerat dhe sistemet e radarit
Asnjeuml njeumlsi nuk ka pasur instrumente peumlr testimin e praniseuml seuml narkotikeumlve dhe veteumlm disa
kaneuml aparate peumlr testimin e alkoolit Alokimi i diskutuesheumlm i burimeve dhe mungesa e
mjeteve teuml reumlndeumlsishme janeuml faktoreuml qeuml pengojneuml efektivitetin (teuml bazuarit neuml rrezikshmeumlri
peumlrdorim kost-efektivdhe fleksibil teuml mjeteve) Neuml keumlteuml kontekst vlen teuml theksohet se rrugeumlt
neuml Kosoveuml nuk janeuml teuml pajisura me kamera teuml shpejteumlsiseuml keumlto kamera mund peumlrdoren peumlr teuml
zeumlvendeumlsuar disa nga aktivitetet meuml teuml kushtueshme teuml patrullimit
Nevoja peumlr teuml kryer detyra teuml tjera eumlshteuml njeuml faktor qeuml ndikon neuml disa njeumlsi meuml shumeuml se
neuml teuml tjerat
Policiseuml seuml trafikut nuk i lejohet gjithnjeuml teuml peumlrqendrohet neuml detyrat e tyre kryesore Policeumlt
nganjeumlhereuml - veccedilaneumlrisht neuml qytetet e meumldha - duhet teuml ndihmojneuml funksione teuml tjera brenda
forcave teuml policiseuml ose autoritete teuml tjera me sheumlrbime teuml ndryshme Kjo sigurisht ka pasoja
pozitive dhe negative Kjo mund teuml shihet si njeuml meumlnyreuml peumlr teuml peumlrdorur burimet neuml meumlnyreuml
fleksibile dhe efikase dhe peumlr trsquoi ofruar sheumlrbime teuml tjereumlve kur keumlto janeuml teuml nevojshme Nga
ana tjeteumlr kjo mund teuml pengojeuml gjithashtu efektivitetin e policiseuml seuml trafikut neuml kryerjen e
detyrave teuml tyre kryesore Disa nga keumlto probleme mund teuml reduktohen peumlrmes kritereve teuml
qarta planifikimit teuml peumlrmireumlsuar dhe bashkeumlpunimit meuml teuml ngushteuml mes njeumlsive teuml
ndryshme policore
Peumlr shkak teuml mungeseumls seuml dokumentacionit eumlshteuml e veumlshtireuml teuml thuhet qartas se teuml gjitha
kontrollet kryhen sistematikisht ose gjithnjeuml neuml vendet e duhura dhe neuml koheumln e duhur
Jo teuml gjitha njeumlsiteuml i regjistrojneuml vendet se ku janeuml kryer kontrollet Sipas mostreumls toneuml
NjRKRr-PR dhe NjKA i regjistrojneuml keumlto teuml dheumlna dhe keumlto njeumlsi kaneuml njeuml qasje teuml bazuar neuml
rrezik Shumica e kontrolleve (por jo teuml gjitha) kryhen neuml rrugeumlt apo vendet e duhura ku
rreziku peumlr aksidente eumlshteuml i larteuml Peumlr sa i peumlrket njeumlsiseuml tjeteumlr (NjRKRr-PE) nuk mund teuml
themi me siguri se cili eumlshteuml rezultati Bazuar neuml intervistat duket se sjellja eumlshteuml e ngjashme
por teuml dheumlnat neuml keumlteuml njeumlsi nuk janeuml teuml plota ose teuml besueshme
Gjetjet tona sugjerojneuml se kontrollet kryesore kryhen gjateuml diteumls Peumlrveccedilse teuml dheumlnat neuml
dispozicion nuk janeuml teuml mjaft teuml holleumlsishme sa peumlr teuml vlereumlsuar neumlse kontrollet kryhet
ploteumlsisht neuml koheumln e duhur Kur ne i studiuam meuml holleumlsisht teuml dheumlnat doli se koha e pikut
peumlr aksidente trafiku peumlrputhej faktikisht me koheumln kur patrullat e policiseuml seuml trafikut
peumlrfundoninfillonin ndeumlrrimet e tyre dhe rrjedhimisht nuk mund teuml ishin neuml vendet me
rrezik teuml larteuml
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
29
Shkurtimisht informatat neuml dispozicion nuk na e beumljneuml teuml lehteuml teuml kuptojmeuml se njeumlsiteuml
patrulluese neuml Kosoveuml i kryejneuml sistematikisht kontrollet efektive peumlr sa i peumlrket vendit dhe
koheumls
Policia e trafikut duhet meuml shumeuml teuml keteuml veumlmendje te ngasja e rrezikshme dhe gjithashtu
teuml kontrollojeuml standardet teknike teuml kamioneumlve dhe autobuseumlve
Kontrollet policore me teuml drejteuml i kushtojneuml shumeuml veumlmendje shpejteumlsiseuml por neuml teuml njeumljteumln
koheuml nuk i kushtohet veumlmendje e duhur aspekteve teuml tjera siccedil janeuml ngasja agresive dhe e
rrezikshme mosmbajtja e distanceumls ngasja neuml gjendje teuml dehur etj Fokusimi tek shpejteumlsia
shpjegohet me faktin se ajo me teuml veumlrteteuml eumlshteuml ndeumlr shkaqet kryesore teuml aksidenteve neuml
trafik por edhe sepse eumlshteuml njeuml lloj sjellje tradicionale dhe e lehteuml peumlr trsquou beumlreuml Mungesa e
kamerave dhe pajisjeve peumlr shpejteumlsineuml si dhe teuml analizave teuml duhura mbi shkaqet e
aksidenteve mund teuml jeteuml njeuml shpjegim tjeteumlr peumlr fokusimin te shpejteumlsia
Ashtu siccedil tregojneuml shumica e hulumtimeve - ne besojmeuml ndash se neuml peumlrgjitheumlsi eumlshteuml meuml efektive
teuml kontrollohen sjelljet e ngaseumlsve sesa automjetet Megjithateuml ka peumlrjashtime Kamioneumlt e
meumldhenj dhe autobuseumlt peumlrfshihen shpesh neuml aksidente trafiku me pasoja teuml meumldha Ne
kemi veumlrejtur se keumltyre automjeteve nuk iu kushtohet veumlmendja e duhur nga ana e policiseuml
seuml trafikut neuml disa njeumlsi Zakonisht kjo ka teuml beumljeuml me kushtet teknike teuml automjeteve teuml meumldha
komerciale siccedil eumlshteuml rasti neuml lidhje me mbingarkimin dhe mireumlmbajtjen
Ndeumlshkimet jo gjithhereuml aplikohen dhe menaxhohen siccedil duhet ndaj kundeumlrvajteumlsve
Policia e trafikut shpesh peumlrdoreuml gjoba teuml vogla si ndeumlshkime Ndeumlshkimet e tjera aplikohen
rralleuml peumlr dallim nga shumeuml vende teuml tjera Peumlr meuml tepeumlr shumica e gjobave shqiptohen
veteumlm peumlr njeuml numeumlr teuml kufizuar shkeljesh dhe nuk duket se e adresojneuml ndeumlshkimin e duhur
teuml bazuar neuml faktoreumlt e aksidenteve - siccedil janeuml mosmbajtja e distanceumls manovrimi i pasigurt
dhe pakujdesi teuml tjera neuml ngasje Moszbatimi i sistemit teuml ldquopikeumlve negativerdquo i ka motivuar
drejtpeumlrseumldrejti ngaseumlsit recidivisteuml peumlr teuml peumlrseumlritur kundeumlrvajtjet Neuml keumlteuml meumlnyreuml neuml
mungeseuml teuml qasjes parandaluese edhe ndeumlshkimet aplikohen mbi keumlteuml bazeuml
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
30
6 Rekomandimet
Peumlrvoja na tregon se numri i aksidenteve neuml trafik dhe pasojat e tyre mund teuml zvogeumllohen
Peumlr keumlteuml mund teuml nevojitet bashkeumlpunimi i ngushteuml mes autoriteteve peumlrgjegjeumlse njeuml sistem i
duhur informativ peumlrdorim efektiv i pajisjeve dhe menaxhim profesional dhe i bazuar neuml
rrezik neuml teuml gjitha nivelet
Ne rekomandojmeuml Drejtorin e Peumlrgjithsheumlm teuml Policiseuml seuml Kosoveumls qeuml
Teuml merr njeuml iniciativeuml peumlr peumlrmireumlsimin e sistemit ekzistues teuml informimit dhe ta beumljeuml
ateuml ploteumlsisht efektiv Po keumlshtu teuml konsiderojeuml futjen e njeuml baze gjitheumlpeumlrfshireumlse teuml teuml
dheumlnave duke ftuar paleumlt e ndryshme teuml interesit Peumlrfitimet nga ky mekanizeumlm do teuml
reflektonin neuml besueshmeumlrineuml e teuml dheumlnave si dhe peumlrdorimin e tyre neuml vendimet
strategjike dhe operative
Teuml peumlrmireumlsojeuml peumlrdorimin e teuml dheumlnave neuml meumlnyreuml qeuml teuml qarteumlsojeuml planifikimin vjetor
dhe teuml vendoseuml objektiva performance teuml qarta peumlr njeumlsi operative Kjo duhet teuml
peumlrfshijeuml analizeuml meuml teuml mireuml teuml teuml dheumlnave mbi aksidentet qeuml formojneuml njeuml pikeumlnisje
peumlr prioritetet dhe qasjet e reja neuml nivel operativ Kjo nga ana tjeteumlr e beumln teuml
reumlndeumlsishme qeuml policia e trafiku teuml nivel qendror teuml ngriteuml funksionet e duhura peumlr
monitorim dhe vlereumlsim
Teuml konsiderojeuml caktimin e meuml shumeuml politikave teuml policiseuml seuml trafikut dhe teuml ri-
konsiderojeuml alokimet ndeumlrmjet njeumlsive teuml ndryshme teuml policiseuml seuml trafikut
Teuml sigurojeuml se njeuml plan investimi peumlr pajisje kost-efektive eumlshteuml hartuar neuml njeuml
perspektiveuml teuml kornizeumls afat-mesme teuml shpenzimeve
Policia e trafikut teuml peumlrqendrohet seuml pari neuml detyrat e tyre kryesore parandalimi i
aksidenteve Ndihma peumlr funksionet e tjera teuml policiseuml dhe autoritetet tjera duhet teuml
planifikohet meuml mireuml neuml bashkeumlpunim me njeumlsiteuml e ndryshme policore Peumlr meuml tepeumlr
bashkeumlpunimi ndeumlrmjet funksioneve teuml ndryshme policore neuml nivel rajonal duhet teuml
peumlrmireumlsohet neuml meumlnyreuml qeuml teuml arrihet efikasitet meuml i larteuml neuml aktivitetet policore qeuml
ndeumlrlidhen me sistemin e trafikut
Teuml sigurohet qeuml aktivitetet e policiseuml seuml trafikut janeuml kryer neuml rrugeuml dhe vende
teumlrrezikshme Peumlr teuml qeneuml ploteumlsisht efektiv menaxhmenti lokal neuml fazeumln e
planifikimit duhet teuml prezantojeuml njeuml qasje fleksibile te ccedileumlshtja e orareve teuml puneumls etj
dhe
Teuml sigurohet qeuml policia e trafikut teuml peumlrqeumlndrohet edhe neuml sjelljet e tjera teuml ngaseumlsve
peumlrveccedilse te tejkalimi i kufizimit teuml shpejteumlsiseuml Njeuml qasje e planifikuar peumlr aktivitete teuml
peumlrforcuara policore neuml trafik duhet teuml merr prioritet teuml larteuml peumlr monitorimin e
sjelljes seuml ngaseumlsve (sikurse ngasja e rrezikshme mosmbajtja e distanceumls etj) Policia e
trafikut njeumlkoheumlsisht duhet teuml peumlrqendrohet meuml shumeuml neuml kriteret e automjeteve
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
31
komerciale (sidomos kamioneumlve dhe autobuseumlve) Masat e kujdesit teuml shtuar duhet teuml
zbatohen rregullisht nga ana e patrullave teuml trafikut
Gjithashtu ne rekomandojmeuml qeuml me qeumlllim teuml ngritjes seuml efektivitetit teuml ndeumlshkimeve gjobat
duhet teuml adresojneuml ndeumlshkimin e duhur bazuar neuml faktoreumlt e aksidenteve Sistemi i
ndeumlshkimeve duhet teuml peumlrmireumlsohet peumlrmes aplikimit teuml sistemit teuml pikeumlve negative Peumlr
trsquou peumlrballur me keumlteuml sfideuml neuml vendosjen e keumltij sistemi duhet teuml ndeumlrtohet bashkeumlpunimi
mes MPB-seuml dhe gjykatave
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
32
REFERENCAT
European Commission ldquoTowards a European road safety area policy orientations on road safety
2011-2020rdquo Brussels 2011
European Commission ldquoEuropean Transport Policy for 2010 Time to deciderdquo Brussels 2001
European Transport Safety Council (ETSC) Reducing Traffic Injuries Resulting From Excess and Inappropriate Speed Brussels 1995
European Transport Safety Council (ETSC) ldquoPolice enforcement strategies to reduce traffic casualties in Europerdquo Brussels 1999
European Transport Safety Council (ETSC) ldquoTransport safety performance indicatorsrdquo Brussels 2001
European Transport Safety Council (ETSC) Traffic Law Enforcement across the EU Brussels 2011
Organisation for Economic Co-Operation and Development (OECD) Safety on Roads - Whatrsquos The Vision 2002
Organisation for Economic Co-Operation and Development (OECD) Road Safety - Impact of New Technologies 2003
Organisation for Economic Co-Operation and Development (OECD) Towards Zero Ambitious Road Safety Targets and The Safe System Approach 2008
Rune Elvik Cost-Benefit Analyses of Police Enforcement ESCAPE 2001
ROSEBUD Road Safety and Environmental Benefit-Cost and Cost- Effectiveness Analysis for Use in Decision-Making 2003
World Health Organization (WHO) ldquoThe World Report on Road Traffic Injury Preventionrdquo Geneva 2004
World Health Organization (WHO) Global status report on road safety 2013 supporting a decade of action Geneva 2013
World Health Organization (WHO) Data systems a road safety manual for decision-makers and practitioners Geneva 2010
World Health Organization (WHO) ldquoSpeed management a road safety manual for decision-makers and practitionersrdquo Geneva 2008
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
33
SHTOJCA I
STRUKTURA ORGANIZATIVE E POLICISEuml SEuml KOSOVEumlS - NJEumlSITEuml E KOMUNIKACIONIT RRUGOR
Drejtoria e Peumlrgjithshme
Departamenti
peumlr Operacione
Departamenti
peumlr Kufi
Departamenti
peumlr Hetime
Departamenti
peumlr Mbeumlshtetje
Departamenti
peumlr Burime
Divizioni i Siguriseuml Publike
DR Prishtineuml
DR Pejeuml
DR Prizren
DR Gjilan
DR Ferizaj
DIVIZIONI I KOMUNIKACIONIT RRUGOR
DR Mitroviceuml
Njeumlsiteuml Rajonale teuml
Komunikacionit
Rrugor
Njeumlsia peumlr
Kontrollin e
Autostradeumls
Njeumlsia peumlr
menaxhimin e
materieve teuml
rrezikshme
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
34
SHTOJCA II
Qasshmeumlria e Policiseuml seuml Trafikut neuml informatat qeuml iu nevojiten peumlr planifikim operativ
Informatat peumlr planifikim operativ
Informata rreth faktoreumlve qeuml lidhen me aksidentet
Teuml dheumlna teuml dokumentuara qeuml tregojneuml nivelin e rrezikut Baza e krijuar e teuml dheumlnave peumlmes seuml secileumls policia e trafikut i identifikon faktoreumlt kryesoreuml teuml rrezikut neuml ateuml zoneuml
Faktori njeri
Faktori automjet
Vendndodhja e pikave teuml zeza
Kushtet atmosferike
Punimet neuml rrugeuml
Informata rreth pasojave teuml aksidenteve
Qasje neuml informata nga institucionet sheumlndeteumlsore dhe kompaniteuml e sigurimit
Informata rreth ngjarjevekushteve kurku mund teuml rriten rreziqet mund teuml rriten peumlr aksidente
Neuml meumlnyreuml qeuml teuml keteuml njeuml qasje teuml standardizuar peumlr informata lidhur me faktoreumlt e rrezikut peumlr zonat e rrezikut ndeumlr teuml tjera policia e trafikut duhet teuml keneuml informata rreth punimeve neuml rrugeuml dendeumlsiseuml seuml trafikut kushteve teuml motit MI dhe autoritet lokalekomunat duhet teuml peumlrfshihen
Informata rreth aktiviteteve teuml kryera nga policia e trafikut dhe ndeumlshkimeve teuml aplikuara
Informatat rreth monitorimitvlereumlsimit sistematik teuml sjelljeve neuml trafik aktivitetet e kryera teuml rezultojneuml me raportet e pas-operative
Teuml dheumlnat mbi aplikimin e ndeumlshkimeve ndaj kundeumlrvajteumlsve Numri i ndeumlshkimeveteuml leumlshuara duhet teuml beumlhet sipas ligjeve dhe rregullave teuml peumlrcaktuara Informatatnga gjykatat janeuml teuml nevojshme Informatatnga MPB rreth ngaseumlsve teuml ndeumlshkuar janeuml teumlnevojshme
Reagimi ndaj rezultateve teuml qasjeve dhe aktiviteteve teuml ndryshme
Peumlr teuml monitoruar performanceumln treguesit e aktiviteteve duhet miratuar Teuml dheumlnat qeuml do teuml mblidhen peumlrfshijneuml numrin e peumlrgjithsheumlm teuml kontrolleve teuml kryera numrin e ngaseumlsve teuml kontrolluar periudhat e ndryshme qeuml duhet teuml krahasohen etj
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
35
SHTOJCA III
Tabela 7 Numri i policeumlve teuml trafikut neumlpeumlr njeumlsi ndash gjateuml viteve
2010 2011 2012 2013 2014
NjKA 27 32 40
NjRKRr Prishtineuml 162 156 147 125 103
NjRKRr Gjilan 69 61 61 62 63
NjRKRr Ferizaj 59 55 54 54 54
NjRKRr Prizren 74 80 78 67 61
NjRKRr Pejeuml 88 91 90 83 83
NjRKRr Mitroviceuml Jug 71 71 72 57 58
NjRKRr Mitroviceuml Veri 27 44
Gjitheumlsej 523 514 529 507 506
(Burimi PK)
Tabela 8 Numri i aksidentevendeumlshkimeve 2010 -2014
Vitet 2010 2011 2012 2013 2014 Total
Aksidente fatale 158 130 116 104 111 619
Persona teuml vdekur 175 157 121 119 127 699
Aksidente me leumlndime 4326 4490 4555 4960 4876 23207
Persona teuml leumlnduar 7730 8321 8561 9817 9713 44142
Aksidente me deumlmemateriale 12594 13338 14044 13878 10333 64187
Aksidente lsquoGodit dhe ikrsquo 952 930 1039 1012 980 4913
Gjitheumlsej aksidente 18030 18888 19754 19954 16300 92926
Tiketa (Gjoba) 254849 276897 247788 286922 319332 1386556
(Burimi PK)
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
36
Tabela 9 Teuml dheumlnat rreth aksidenteve fatale dhe personave teuml vdekur sipas rajoneve (janar ndash
dhjetor 2013)
2013 Prishtineuml Mitroviceuml Pejeuml Prizren Ferizaj Gjilan Autostradeuml Total
Aksidfatale 35 9 26 12 10 10 2 104
Teuml vdekur 40 12 33 12 10 10 2 119
(Burimi PK)
Diagrami 1 Veprimet e ngaseumlsve si faktoreuml kontribues teuml aksidenteve (2013)
Diagrami 2 Aksidentet sipas pjeseumls seuml rrugeumls (2013)
0 500 1000 1500 2000 2500 3000 3500 4000 4500 5000
Manipulimi i pasigurt
Mosmbajtja e distanceumls
Mospeumlrshtatja e shpejteumlsiseuml
Kyqje e pasigurteuml neuml rrugeuml
Ndeumlrrim i shiritave
Kthim leumlvizje prapa
Mosrespektim i peumlrpareumlsiseuml seuml kalimit
Anashkalimtejlakim i parregullt
Tejkalim i shpejteumlsiseuml seuml kufizuar
0 2000 4000 6000 8000
10000 12000 14000 16000
2012
2013
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
7
Detyrat e njeumlsive patrulluese janeuml teuml peumlrcaktuara neuml ldquoUdheumlzuesin peumlr meumlnyreumln e kryerjes seuml
detyrave neuml mbikeumlqyrjen dhe rregullimin e trafikut rrugorrdquo Peumlrveccedil keumltyre dokumenteve PK
ka miratuar gjithashtu ldquoManualin peumlr Parime dhe Procedura Standarde Operativepeumlrshkrime
teuml puneumlsrdquo si dhe udheumlzime peumlr operacione
23 Roli i policiseuml seuml trafikut
Qeumlllimi i policiseuml seuml trafikut eumlshteuml teuml sigurojeuml leumlvizjen e sigurt neuml rrugeuml teuml parandalojeuml
shkeljet neuml trafik dhe teuml marreuml masat e duhura kundeumlr shkeleumlsve Patrullimi ka njeuml rol
mbikeumlqyreumls parandalues dhe krijon njeuml ambient meuml teuml sigurt peumlr teuml gjitheuml aktereumlt neuml trafik
Policia e trafikut analizon planifikon dhe harton strategji peumlr nivel teuml qeumlndruesheumlm teuml
siguriseuml neuml trafik Njeumlsiteuml e policiseuml seuml trafikut janeuml njeumlsi peumlrgjegjeumlse peumlr
Planifikimin e patrullimeve - faza e planifikimit teuml aktiviteteve operative bazohet neuml
analizat e shkaqeve qeuml qeumlndrojneuml pas aksidenteve teuml trafikut (faktoreumlt e rrezikut)
Patrullimet - kryhet neuml meumlnyra teuml ndryshme neuml koheuml teuml ndryshme dhe me mjete teuml
ndryshme Pikat kontrolluese ku kryhen patrullimet peumlrcaktohen neuml bazeuml teuml
analizave teuml rrezikut teuml larteumlpeumlrmendur dhe
Hetimet e aksidenteve - peumlrfshijneuml hetimin e ploteuml teuml tyre dhe kaneuml peumlr qeumlllim rritjen
e siguriseuml neuml trafikun rrugor Hartohen raporte peumlrfshireuml analizat mbi faktoreumlt qeuml i
shkaktojneuml aksidentet18
Mbikeumlqyrja e fluksit teuml trafikut beumlhet peumlrmes praniseuml seuml policiseuml seuml trafikut neuml rrugeuml dhe
mund teuml beumlhet edhe me ndihmeumln e pajisjeve teknike monitoruese ndash kamerave teuml
shpejteumlsiseuml19 etj
24 Organizatat e tjera teuml angazhuara
Neuml adresimin e siguriseuml seuml trafikut rrugor janeuml teuml peumlrfshireuml disa aktereuml
Qeveria eumlshteuml peumlrgjegjeumlse peumlr krijimin e politikave teuml siguriseuml peumlr qytetareuml peumlrfshireuml edhe
trafikun Neumln kornizeumln e aplikueshme ligjore Qeveria Ministria e Puneumlve teuml Brendshme
(MPB) dhe Ministria e Infrastruktureumls (MI) ndajneuml peumlrgjegjeumlsineuml kryesore peumlr vendosjen e
18 Njeumlsiteuml e Policiseuml seuml Trafikut kryejneuml hetime peumlr aksidentet e trafikut qeuml rezultojneuml me fatalitet leumlndime teuml
reumlnda dhe aksidentet me deumlme teuml shumta Neuml aneumln tjeteumlr stacionet policore i hetojneuml aksidentet me deumlme meuml teuml vogla
19 lsquorsquoKamera teuml shpejteumlsiseumlrsquorsquo eumlshteuml emri i zakonsheumlm peumlr kamerat e siguriseuml qeuml peumlrdoren nga forcat e policiseuml Ekzistojneuml kateumlr lloje kryesore kamera fikse teuml cilat janeuml mjete pa pilot dhe fotografojneuml neuml njeuml rrugeuml ku ka pasur aksidente kamera teuml shpejteumlsineuml mbi distanceumln teuml cilat janeuml pa pilot por operojneuml neuml ccedilifte dhe zbulojneuml shpejteumlsineuml e arritur ndeumlrmjet automjeteve dhe peumlrdoren neuml meumlnyreuml tipike neuml rrugeuml meuml teuml gjata me dendeumlsi teuml larteuml peumlrplasjeje kamera leumlvizeumlse peumlr shpejteumlsineuml qeuml peumlrdoren nga policeumlt dhe vendosen neuml aneumlt e rrugeumlve dhe kamera neuml driteuml teuml kuqe qeuml peumlrdoren neuml kryqeumlzimet ku ka semaforeuml Gjithashtu sipas praktikave ndeumlrkombeumltare vendosja e kamerave false neuml vende teuml ndryshme eumlshteuml njeuml meumlnyreuml peumlr teuml rritur efektivitetin
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
8
politikave hartimin dhe zbatimin e ligjeve qeuml lidhen me sigurineuml neuml trafikun rrugor MI ka
disa detyra si
programe peumlr trajnimin e ngaseumlsve dhe vlereumlsimin e tyre
kushtet e kontrollimit teknik teuml automjeteve dhe
ndeumlrtimin dhe mireumlmbajtjen e rrugeumlve
Peumlrveccedil keumlsaj seuml bashku me PK-neuml MI-ja mbikeumlqyreuml administron dhe zbaton kornizeumln
ligjore peumlr sigurineuml publike neuml rrugeuml
Komunat janeuml peumlrgjegjeumlse peumlr ndeumlrtimin dhe mireumlmbajtjen e rrugeumlve publike lokale
Gjykatat janeuml peumlrgjegjeumlse peumlr trajtimin e veprave peumlr shkelje teuml rregullave teuml trafikut
Organet e drejteumlsiseuml peumlrmes puneumls seuml tyre kontribuojneuml neuml meumlnyreuml efektive si mekanizeumlm
mbrojteumls neuml ndeumlrgjegjeumlsimin e publikut Neumlpeumlrmjet vendimeve meritore ato veccedilaneumlrisht
ndikojneuml neuml shtypjen e fenomeneve teuml rrezikshme neuml trafik duke ndikuar keumlshtu
drejtpeumlrdrejt neuml peumlrmireumlsimin e sjelljes seuml pjeseumlmarreumlsve
Institucionet sheumlndeteumlsore kontribuojneuml neuml kujdesin sheumlndeteumlsor dhe trajtimin e qytetareumlve-
ngaseumlsve Sheumlrbimet emergjente me koheuml dhe efektive ndash me aneuml teuml trajtimit teuml duhur teuml
leumlnduarve neuml aksidente - zvogeumllojneuml pasojat e tyre Meuml tej keumlto institucione kontribuojneuml
edhe neuml edukimin e ngaseumlsve peumlr procedurat e ndihmeumls seuml pareuml dhe transportimin e duhur
teuml aksidentuarve
Institucionet e arsimit e promovojneuml edukimin efektiv teuml siguriseuml rrugore neuml shkolla
Gjithashtu mediet mund teuml rrisin ndeumlrgjegjeumlsimin e komunitetit dhe teuml kuptuarit e faktoreumlve
dhe kostove teuml aksidenteve rrugore Kompaniteuml e sigurimeve kaneuml njeuml rol teuml veccedilanteuml neuml keumlteuml
drejtim Aplikimi i koncepteve teuml sigurimit duke shpeumlrblyer ngaseumlsit qeuml nuk shkaktojneuml
aksidente i motivon ata teuml peumlrmireumlsojneuml sjelljet e tyre neuml trafik dhe si rrjedhojeuml e keumlsaj edhe
keumlto kompani ndikojneuml neuml sigurineuml rrugore
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
9
3 A ka policia e trafikut qasje neuml informata teuml
besueshme teuml peumlrditeumlsuara dhe relevante si dhe a
peumlrdoren ato neuml meumlnyreuml efektive
31 Ccedilfareuml informatash i duhen policiseuml seuml trafikut
Veprimet peumlr teuml zvogeumlluar problemet e siguriseuml neuml trafikun rrugor duhet teuml jeneuml teuml bazuara
neuml informata relevante Informatat e tilla mund teuml merren me ndihmeumln e njeuml sistemi
informativ teuml siguriseuml neuml rrugeuml20 Shumeuml vende evropiane kaneuml baza teuml ndryshme teuml teuml
dheumlnave por neuml peumlrgjitheumlsi ato janeuml neuml proneumlsi teuml agjencive kombeumltare peumlr siguri neuml rrugeuml
dhe institucionet e ndryshme ofrojneuml informata peumlr agjenciteuml e tilla21
Aktivitetet efektive teuml policiseuml seuml trafikut keumlrkojneuml informata rreth22
Faktoreumlve qeuml ndeumlrlidhen me aksidente teuml tilla si23
ngaseumlsit dhe sjelljet e tyre
llojet e automjeteve teuml peumlrfshira dhe gjendja e tyre
gjendja e rrugeumlve dhe moti
intensiteti i trafikut dhe
ku dhe kur kaneuml ndodhur aksidentet
teuml ashtuquajturave ldquopika teuml zezardquo24
ngjarjeve - kur dhe ku mund teuml rriten rreziqet peumlr aksidente
pasojave teuml aksidenteve
aktiviteteve teuml kryera nga policia e trafikut dhe ndeumlshkimet e aplikuara dhe
reagimeve peumlr rezultatet e qasjeve dhe aktiviteteve teuml ndryshme
Policia e trafikut eumlshteuml peumlrgjegjeumlse peumlr mbledhjen e teuml dheumlnave teuml nevojshme teuml cilat kryesisht
vet i prodhojneuml Autoritetet tjera ose organizatat mund teuml keneuml njohuri teuml cilat policia e
20 OECD Safety on Roads (Paris 2002) fq 10 21 Neuml Kosoveuml roli i agjenciseuml seuml tilleuml ushtrohet nga Keumlshilli peumlr Sigurineuml neuml Komunikacionin Rrugor Keumlshilli
kryesisht mbledh teuml dheumlna nga Policia e Kosoveumls 22 Kjo pjeseuml bazohet neuml literatura teuml ndryshme rreth praktikave teuml mira teuml kontrollit teuml trafikut dhe dokumente ndash
politika nga organizata teuml ndryshme ndeumlrkombeumltare 23 WHO Data Systems A Road Safety Manual for Decision-Makers and Practioners (Geneva 2010) 24 Neuml menaxhimin e siguriseuml rrugore ldquopikat e zezardquo (angblackspot) janeuml vendet ku historikisht janeuml koncentruar
aksidentet e trafikut Kjo mund teuml ndodh peumlr arsye teuml ndryshme teuml tilla si ktheseuml e ashpeumlr apo keumlnd neuml njeuml rrugeuml teuml drejteuml kryqeumlzim i fshehur neuml njeuml rrugeuml teuml shpejteuml shenja teuml dobeumlta ose teuml fshehura paralajmeumlruese neuml udheumlkryq etj
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
10
trafikut nuk i ka peumlr shembull ngjarjet ose gjendja qeuml mund teuml rriseuml rrezikun peumlr aksidentet
e trafikut Peumlr keumlteuml arsye marreumldheumlnia e ngushteuml e puneumls midis policiseuml seuml trafikut dhe
autoriteteve teuml tjera eumlshteuml thelbeumlsore
Eumlshteuml po keumlshtu e reumlndeumlsishme qeuml teuml dheumlnat teuml strukturohen dhe analizohen siccedil duhet qeuml
aktualisht teuml peumlrdoren peumlr planifikime operative dhe detyra teuml peumlrditshme Kjo do trsquoi
mundeumlsonte policiseuml seuml trafikut teuml zgjedh mjetet e duhura - neuml koheumln e duhur dhe neuml vendin
e duhur Kjo gjithashtu e beumln meuml teuml lehteuml fokusimin meuml teuml mireuml neuml sjelljet e ngaseumlsve kushtet
rrugore gjendjen dhe llojin e automjeteve (kamioneuml autobuseuml ose vetura) etj Peumlr njeuml efekt
maksimal teuml siguriseuml eumlshteuml e reumlndeumlsishme qeuml policia e trafikut teuml fokusohet neuml faktoreuml teuml cileumlt
kaneuml ndikim teuml drejtpeumlrdrejteuml neuml sigurineuml rrugore dhe ateuml neuml vende dhe koheuml teuml duhur ku
aksidentet kaneuml gjasa teuml ndodhin
32 A ka policia e trafikut qasje neuml informatat e duhura
Shumica e informatave teuml nevojshme peumlr qeumlllime teuml planifikimit peumlr policineuml e trafikut janeuml
neuml dispozicion25 Policia e trafikut ka qasje neuml dy baza teuml teuml dheumlnave SIPK teuml dheumlnat rreth
veprave penale dhe MAAP teuml dheumlnat peumlr aksidentet statistikat dhe analizat Teuml dheumlnat neuml
keumlto baza peumlrcillen neuml baza ditore javore dhe mujore Disa teuml dheumlna sigurohen peumlrmes
takimeve dhe shkeumlmbimit me autoritetet tjera - institucionet rrugore sheumlndeteumlsore dhe
gjykatat neuml lidhje me kundeumlrvajteumlsit dhe ndeumlshkimet Teuml dheumlnat rreth aksidenteve dhe
pasojave teuml tyre janeuml teuml plota
Policia e trafikut eumlshteuml mjaft mireuml e informuar rreth ngjarjeve dhe gjendjes se ku dhe kur
mund teuml rriten rreziqet peumlr aksidente Bashkeumlpunimi me autoritetet tjera qendrore dhe lokale
dhe me shoqeumlrineuml civile ofron teuml dheumlna peumlr intensitetin e trafikut gjendjen neuml rrugeuml etj26
Mund teuml keumlrkohet nga policia e trafikut teuml sigurojeuml ndihmeuml peumlr autoritetet tjera bie fjala teuml
jeteuml e pranishme afeumlr shkollave teuml ndihmojeuml organet e inspektimit teuml ngriteuml ndeumlrgjegjeumlsimin
neuml parandalimin e rrezikut neuml trafik etj27
Neuml tabeleumln e meumlposhtme eumlshteuml peumlrmbledhur qasshmeumlria e njeumlsive policore teuml trafikut neuml
informata teuml nevojshme teuml llojeve teuml ndryshme Qasjen e kemi klasifikuar neuml kateumlr kategori28
25 Sipas praktikave ndeumlrkombeumltare burimi meuml i zakonsheumlm peumlr teuml dheumlnat rreth aksidenteve janeuml teuml dheumlnat e
policiseuml Megjithateuml shumeuml aksidente nuk raportohen neuml polici - me ose pa deumlmtime teuml vogla apo pa leumlndime 26 Raportet vjetore teuml PK-seuml peumlr vitet 2012 dhe 2013 27 Examinimi i raporteve teuml ndryshme planeve ditore teuml policiseuml seuml trafikut etj 28 Peumlr meuml shumeuml shpjegime shih ldquoShtojceumln IIrdquo
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
11
Tabela 1 Qasshmeumlria e policiseuml seuml trafikut neuml informata teuml nevojshme peumlr planifikimin
operativ
ploteumlsisht kryesisht pjeseumlrisht shumeuml pak
Informata peumlr faktoreumlt qeuml ndeumlrlidhen me aksidentet x
Informatat peumlr pasojat e aksidenteve x
Informata mbi ngjarjet kushtet kur ku rreziqet mund teuml rriten peumlr aksidente
x
Informata rreth aktiviteteve teuml kryera nga policia e trafikut dhe ndeumlshkimet e aplikuara
x
Reagimet ndaj rezultateve teuml qasjeve teuml ndryshme dhe aktiviteteve
x
Siccedil shihet meuml sipeumlr ekzistojneuml fusha ku informatat e nevojshme nuk janeuml ploteumlsisht teuml
qasshme - kur eumlshteuml e nevojshme Ka ende fusha qeuml duhet teuml zhvillohen para se policia e
trafikut teuml mund teuml pranojeuml informata neuml koheuml peumlr ngjarjet dhe kushtet kur dhe ku mund teuml
rriten rreziqet peumlr aksidente Informatat ldquoonlinerdquo ose neuml koheuml reale nga autoritetet e rrugeumlve
dhe peumlrpjekjet shteseuml peumlr teuml ngritur rrjete me aktereuml teuml ndrysheumlm janeuml shembuj teuml
aktiviteteve qeuml mund teuml shtojneuml vlereuml
Raportimi i performanceumls neuml disa aspekte nuk eumlshteuml i zhvilluar edhe aq mireuml Nga sistemi
aktual i informatave eumlshteuml veumlshtireuml teuml kuptohet secila peumlrpjekje qeuml do teuml sigurojeuml bazeuml solide
peumlr zhvillimin e raportimit
Kapacitetet meuml pak teuml zhvilluara janeuml ato peumlr vlereumlsimin e efektivitetit teuml qasjeve dhe
aktiviteteve teuml ndryshme Disa peumlrpjekje janeuml iniciuar peumlr shembull neuml hartimin e raporteve
peumlr aktivitetet e kryera por jo neuml matjen e veprimeve teuml ndeumlrmarra neuml meumlnyreuml qeuml teuml
parandalohen aksidentet
33 A eumlshteuml policia e trafikut duke i peumlrdorur informatat neuml
meumlnyreuml efektive
Cileumlsia e interpretimit teuml teuml dheumlnave eumlshteuml vendimtare neuml peumlrcaktimin e aktiviteteve teuml
duhura teuml policiseuml seuml trafikut Njeuml shembull disa nga faktoreumlt e aksidenteve teuml ofruara neumlpeumlr
dosje ndash siccedil janeuml kushtet klimatike dhe gjendjet e rrugeumlve ndash mund teuml shpjegojneuml ndonjeuml
aksident por neuml realitet ngasja e pakujdesshme ose shpejteumlsia mund teuml jeneuml shkaku i veumlrteteuml
Me fjaleuml teuml tjera policia e trafikut ka nevojeuml peumlr informata rreth kushteve klimatike dhe
gjendjes neuml rrugeuml qeuml teuml planifikojeuml aktivitetet e saj mireumlpo kontrollet aktuale ndash me qeneuml
efektive ndash duhet teuml fokusohen neuml aspekte tjera si shpejteumlsia dhe sjelljet e ngaseumlsve Njeuml ccedileumlshtje
tjeteumlr qeuml mund teuml ngritet neuml keumlteuml kontekst eumlshteuml nevoja peumlr informata Edhe neumlse keumlto
informata janeuml ligjeumlrisht dhe teknikisht korrekte ato mund teuml diskutohen nga njeuml
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
12
perspektiveuml e kontrollit teuml trafikut neumlse janeuml mbivendosur ose tepeumlr teuml detajuara peumlr trsquou
peumlrshtatur nevojave praktike teuml policiseuml trafikut29
Shfryteumlzimi efektiv i informatave keumlrkon qeuml ato teuml
konsiderohen relevante dhe teuml dobishme nga ana e peumlrdoruesit
doreumlzohen neuml koheumln e duhur peumlr njeumlsiteuml e duhura
interpretohen neuml meumlnyreuml korrekte nga ana e peumlrdoruesit
peumlrdoren peumlr analiza dhe vlereumlsim neuml nivele teuml ndryshme
kaneuml ndikim neuml puneumln e peumlrditshme neuml terren dhe
peumlrdoren peumlr teuml meumlsuar dhe vepruar peumlr ndryshim dhe peumlrmireumlsim
Informatat peumlr planifikimin e aktiviteteve nuk janeuml peumlrdorur sistematikisht nga policia e
trafikut neuml meumlnyreuml efektive peumlr teuml maksimizuar efektivitetin e puneumls neuml aktivitetet e
peumlrditshme Peumlrveccedil keumlsaj ato janeuml peumlrdorur rralleuml peumlr vendimet rreth meumlnyreumls se si duhet
peumlrmireumlsuar aktivitetet e policiseuml seuml trafikut teuml cilat janeuml - peumlrgjitheumlsisht - duke peumlrseumlritur teuml
njeumljteumln strategji teuml zbatimit Detyrat e adresuara neuml fleteumlt-patrulluese nuk ishin shpesh neuml
peumlrputhje me planet operative30
Analizat e shkaqeve qeuml qeumlndrojneuml pas aksidenteve interpretohen nga njeumlsiteuml e policiseuml seuml
trafikut dhe peumlrcillen te DKRr neuml baza teuml rregullta Analizat shteseuml teuml prodhuara nga DKRr
peumlrdoren pjeseumlrisht neuml peumlrputhje me faktoreumlt e identifikuar teuml rrezikut31
Tabela 2 Peumlrdorimi i informatave teuml nevojshme nga policia e trafikut peumlr planifikim
operativ
Peumlrdorimi i informatave Gjithhereuml Shpesh Ndonjeumlhereuml Rralleuml
Teuml interpretuara analizuara dhe kombinuara me teuml dheumlna tjera
x
Teuml doreumlzuara me koheuml te njeumlsia e duhur x
Teuml peumlrdorura peumlr planifikim operativ dhe puneuml teuml peumlrditshme
x
Teuml peumlrdorura peumlr teuml meumlsuar dhe peumlr vendime peumlr peumlrmireumlsim
x
29 Ekzaminimi i klasifikimeve teuml DKRr peumlr shkaqet e aksidenteve neuml trafik ldquoStatistika dhe analiza e aksidenteve
neuml trafikrdquo peumlr vitet 2012 dhe 2013 30 Ekzaminim i aktiviteteve teuml bazuara neuml plane operative 31 Ekzaminimi i klasifikimeve teuml DKRr peumlr shkaqet e aksidenteve teuml trafikut ldquoStatistika dhe analiza e aksidenteve
neuml trafikrdquopeumlr vitet 2012 dhe 2013
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
13
Raportet vjetore teuml DKRr-seuml i peumlrshkruajneuml faktoreumlt e aksidenteve rrugore neuml krahasim me
vitet e meumlparshme Rezultatet e informatave peumlr faktoreumlt qeuml ndeumlrlidhen me aksidentet
trajtohen siccedil duhet veteumlm kur policia e trafikut zbaton masat neuml planet operative ose urdhrat
nga DKRr Neuml planifikimin operativ policia e trafikut ka peumlrdorur informatat rreth
shpeshteumlsiseuml dhe shkaqeve teuml aksidenteve Aktivitetet janeuml teuml ndryshme dhe varen thjesht
nga vendndodhja gjeografike dhe intensiteti i trafikut por kryesisht janeuml orientuar neuml
monitorimin e shpejteumlsiseuml32 Peumlrveccedil keumlsaj njeumlsiteuml e trafikut (duke peumlrjashtuar NjKA-neuml) nuk i
drejtojneuml gjithnjeuml aktivitetet me sheumlnjesteumlr edhe neuml rrugeumlt tjera jo-rajonale
Detyrat rutineuml nuk adresojneuml detyra teuml veccedilanta vis-agrave-vis treguesve teuml identifikuar neuml analizeumln
e aksidenteve Sipas krahasimit teuml teuml dheumlnave patrullimet e vlereumlsuara rutineuml teuml policiseuml seuml
trafikut kryesisht kaneuml sheumlnjestruar faktorin shpejteumlsi Kjo neumlnkupton se informatat nuk janeuml
peumlrdorur ploteumlsisht peumlr detyrat e peumlrditshme Shumica e patrullimeve kryesisht kryhen pa
ndonjeuml objektiv tjeteumlr shteseuml Aktivitetet aktuale teuml peumlrditshme ndash peumlr teuml qeneuml efektive - do teuml
duhet teuml fokusohen neuml aspekte teuml tjera teuml ndryshme siccedil eumlshteuml sjellja e ngaseumlsve (mbajtja e
distanceumls ngasja e pakujdesshme etj)
Informatat peumlrdoren rralleuml peumlr teuml identifikuar peumlrmireumlsimet e mundshme teuml veprimeve
parandaluese33 Shumica deumlrrmuese e aktiviteteve teuml kryera nuk janeuml teuml peumlrmbledhura neuml
raporte post-operative peumlr teuml matur progresin drejt objektivave teuml vendosura Peumlr meuml tepeumlr
peumlrzierja e prioriteteve neuml patrullime nuk ishte gjithnjeuml e bazuar neuml informatat e
disponueshme34
32 Shembuj teuml tjereuml teuml intensifikimit teuml patrullimeve peumlrfshijneuml ndalesat peumlr automjete sipas planeve operative
ngjarjet sportive dhe klubet e nateumls etj Automjetet inspektohen neuml baza vjetore derisa veteumlm hereumlpashere adresohen me plane teuml peumlrbashkeumlta operative Policia e trafikut - MI
33 Ekzaminimi i raporteve teuml njeumlsive teuml policiseuml seuml trafikut peumlr vitet 2012 dhe 2013 34 Vlen teuml peumlrmendet se bazuar neuml informatat peumlr aksidente DKRr ka keumlrkuar nga NjRKRr-PR qeuml teuml shtohet
numri i kontrolleve neuml disa rrugeuml siccedil ishte rasti neuml rrugeumln Prishtineuml-Podujeveuml-Merdareuml Si rezultat i angazhimeve shteseuml numri i aksidenteve neuml keumlteuml aks rrugor eumlshteuml zvogeumlluar duksheumlm neuml periudheumln janar-maj 2014 neuml krahasim me vitin 2013
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
14
4 A i kryen policia e trafikut sheumlrbimet neuml meumlnyreuml
efektive
41 Si teuml matet efektiviteti i policiseuml seuml trafikut
Qeumlllimi i peumlrgjithsheumlm peumlr policineuml e trafikut seuml bashku me autoritetet e tjera peumlrgjegjeumlse siccedil
kemi peumlrmendur eumlshteuml teuml minimizohen aksidentet e trafikut dhe teuml ndihmohet peumlr njeuml mjedis
teuml sigurt teuml trafikut Shtrohet pyetja se si duhet teuml veprojeuml policia e trafikut peumlr teuml
peumlrmbushur neuml meumlnyreumln meuml teuml mireuml teuml mundshme keumlto objektiva Peumlrveccedil keumlsaj a eumlshteuml fare
e mundur teuml maten rezultatet e policiseuml seuml trafikut peumlr shkak teuml faktoreumlve teuml tjereuml qeuml ndikojneuml
neuml veumlllimin dhe karakterin e ldquoaksidenteverdquo
Zvogeumllimi i aksidenteve teuml reumlnda teuml trafikut eumlshteuml njeuml lloj mateumlsi qeuml tregon peumlr rezultatin e
peumlrgjithsheumlm se neuml ccedilrsquomeumlnyreuml operojneuml autoritetet peumlrgjegjeumlse rrugore ose teuml policiseuml seuml
trafikut Megjithateuml eumlshteuml matje shumeuml e peumlrgjithshme qeuml varet nga shumeuml faktoreuml siccedil janeuml
rrugeumlt dhe moti sjelljet e ngaseumlsve numri i automjeteve dhe gjendja e tyre angazhimi i
autoriteteve tjera rregullimi aktual kushtet financiare etj
Ekzistojneuml edhe matje teuml tjera teuml zakonshme Mund teuml studiohen neumlse mjetet e teuml duhura janeuml
neuml dispozicion dhe neumlse ato janeuml peumlrdorur neuml meumlnyreuml efektive peumlr shembull a janeuml peumlrdorur
kamerat e shpejteumlsiseuml dhe radareumlt aty ku do teuml shtonin meuml shumeuml vlereuml (rreziku i larteuml peumlr
aksidentet e trafikut peumlr shkak teuml shpejteumlsiseuml seuml automjetit) a beumlhen teste alkooli ku do teuml
shtonin meuml shumeuml vlereuml etj Gjithashtu mund teuml shqyrtohen neumlse njeumlsiteuml e kontrollit neuml koheuml
teuml duhur sigurojneuml autoritetet peumlrgjegjeumlse rrugore me propozime peumlr ndryshimin e
kufizimeve teuml shpejteumlsiseuml veumlnien e shenjave paralajmeumlruese riparimin e rrugeumlve largimin e
pengesave neuml rrugeuml etj
Mund edhe teuml matet meumlnyra se si shpeumlrndahen burimet neuml koheuml dhe neuml hapeumlsireuml Idealisht
mjetet e duhura duhet peumlrdorur peumlr teuml kontrolluar gjeumlrat e duhura neuml koheumln e duhur dhe
vendin e duhur Aktivitetet e patrullimit neuml koheuml dhe hapeumlsireuml duhet teuml ndeumlrlidhen sa meuml
shumeuml qeuml teuml jeteuml e mundur me ateuml se kur dhe ku ndodhin aksidentet e trafikut
Kundrejt propozimeve teuml meumlsipeumlrme mund teuml shtrohet pyetja A eumlshteuml e mundur qeuml policia
e trafikut teuml punojeuml meuml mireuml apo meuml dobeumlt a eumlshteuml policia e trafikut neuml gjendje teuml meumlsojeuml dhe
a janeuml neuml gjendje teuml marrin vendime ccedilfareuml teuml beumljneuml dhe si teuml beumlhet Peumlrgjigja e qarteuml peumlr teuml
gjitha keumlto pyetje eumlshteuml pozitive Eumlshteuml e reumlndeumlsishme teuml theksohet se megjithateuml asnjeuml matje
nuk eumlshteuml e peumlrsosur dhe e ploteuml vetvetiu Ccedileumlshtje kryesore eumlshteuml qeuml teuml peumlrdoren informatat
dhe teuml dheumlnat relevante teuml besueshme dhe qeuml janeuml neuml gjendje trsquoi ofrojneuml policiseuml seuml trafikut
udheumlzime se si teuml punojneuml meuml zgjuar ndash teuml jeneuml meuml efektiv - neuml meumlnyreuml qeuml trsquoi afrohen qeumlllimit
qeuml teuml ndikojneuml neuml numrin e aksidenteve fatale
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
15
42 A i ka policia e trafikut mjetet e duhura qeuml teuml jeteuml efektive
Peumlr shkak se rreziku i aksidenteve peumlrcaktohet nga faktoreuml teuml ndrysheumlm policia e trafikut
duhet teuml peumlrdoreuml mjete teuml llojllojshme peumlr teuml adresuar vendimet ndikuese mbi kufizimet e
shpejteumlsiseuml dhe shenjat paralajmeumlruese dhe meuml drejtpeumlrdrejteuml peumlrmes masave teuml ndryshme
teuml kontrollit teuml trafikut siccedil janeuml kamerat peumlr shpejteumlsi radareumlt testet e alkoolit kontrollet e
automjeteve dhe teuml flukseve teuml trafikut gjendjen e rrugeumlve dhe sjelljet e ngaseumlsve35
Neuml meumlnyreuml qeuml teuml keteuml qasjen direkte neuml meumlnyreuml efektive policia e trafikut duhet teuml
Orientojeuml peumlrpjekjet e tyre neuml
- Vendndodhjet me rrezik teuml larteuml rrugeumlt apo vendet ku aksidentet mund teuml
ndodhin
- Neuml koheumln diteumlt dhe oreumlt me rrezik teuml larteuml kur aksidentet mund teuml jeneuml meuml teuml
shpeshta
- Vendndodhjet me rrezik ad-hoc neuml koheuml teuml caktuar (ngjarje teuml peumlrkohshme)
Fokusojeuml kontrollet neuml faktoreumlt qeuml ndeumlrlidhen me aksidente si
- Sjellja e ngaseumlsve me rrezik teuml larteuml
- Faktoreumlt mekanik teuml rrezikut teuml larteuml te automjetet veccedilaneumlrisht kamioneumlt e
meumldhenj
- Rrugeumlt me rrezik teuml larteuml dhe kushtet e motit
Aplikojeuml ndeumlshkime teuml duhura peumlr ata qeuml keumlrceumlnojneuml sigurineuml neuml trafik peumlrmes
- Paralajmeumlrimeve verbale apo teuml dokumentuara dhe llojeve teuml ndryshme teuml
gjobave etj
Peumlr teuml qeneuml efektive policia e trafikut duhet teuml keteuml punonjeumls kompetent dhe pajisje teuml
duhura automjete teuml pajisura mireuml (teuml shenjeumlzuara dhe teuml pashenjeumlzuara) motoccedilikleta
radareuml dhe teste teuml alkoolit Neuml shumeuml vende policia e trafikut eumlshteuml e pajisur edhe me
helikoptereuml kamera teuml shpejteumlsiseuml teste kundeumlr narkotikeumlve etj36 Peumlrvoja neuml BE dhe vende teuml
tjera tregon se kamerat e shpejteumlsiseuml teuml cilat ofrojneuml deumlshmi fotografike teuml pranueshme peumlr
gjykata janeuml shumeuml kost-efektive37
PK-ja peumlrdoreuml tregues teuml ndrysheumlm neuml meumlnyreuml qeuml teuml ndajeuml burimet e tyre neuml meumlnyreuml efektive
35 Ky seksion bazohet neuml literatura teuml ndryshme peumlr praktika teuml mira teuml kontrollit teuml trafikut si dhe dokumente
dhe politika nga vende teuml ndryshme dhe nga Policia e Kosoveumls 36 Patrullimi me helikopter peumlrdoret neuml veccedilanti neuml rrethana selektive Helikoptereumlt mund teuml peumlrdoren gjithashtu
peumlr kujdesin post-aksidental PK-ja nuk eumlshteuml e pajisur me mjet teuml tilleuml Mungojneuml edhe instrumentet peumlr testimin e praniseuml seuml narkotikeumlve
37 European Transport Safety Council (ETSC) Reducing Traffic Injuries Resulting from Excess and Inappropriate Speed (Brussels 1995) fq 28
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
16
Ne kemi ekzaminuar teuml dheumlnat e ndryshme - neuml lidhje me zyrtareumlt policoreumlpolicineuml e
trafikut
Tabela 3 Teuml dheumlnat peumlr aksidentet automjetet kundrejt burimeve teuml policiseuml
2010 2011 2012 2013 2014
Numri i automjeteve teuml regjistruara 178798 205366 212851 272107 288828
Numri i aksidenteve 18030 18888 19754 19954 16300
Numri i aksidenteve fatale 158 130 116 104 111
Numri i teuml vdekurve 175 157 121 119 127
Numri i personave teuml leumlnduar 7730 8321 8561 9817 9713
Numri i zyrtareumlve policoreuml 7191 7205 7269 7326 7686
Numri i zyrtareumlve policoreuml teuml trafikut 523 514 529 507 506
Duket fare qarteuml se numri i policeumlve teuml trafikut nuk e ka ndjekur trendin e aksidenteve dhe
automjeteve Ne kemi marreuml neuml konsiderateuml edhe burimet peumlr njeumlsiteuml e veccedilanta
Tabela 4 Numri i kilometrave teuml mbuluara nga policia e trafikut burimet neuml njeumlsiteuml
peumlrkateumlse teuml policiseuml seuml trafikut mjetet e kontrollit teuml disponueshme (2014)
Njeumlsia Kilometrat e
mbuluara Zyrtareumlt e
policiseuml Automjetet e shenjeumlzuara
Automjetet civile
Radareuml Testues teuml
alkoolit
NjRKRr-PR 341 108 6 1 5 5
NjRKRr-PE 380 82 13 0 6 3
NJKA 104 33 6 0 10 2
Siccedil shihet shpeumlrndarja e burimeve nuk duket se e peumlrcjelleuml njeuml model teuml qarteuml peumlr teuml tre
njeumlsiteuml Peumlr shkak teuml bazeumls seuml paqarteuml peumlr alokim numri i policeumlve teuml trafikut nuk
korrespondon me kushtet e trafikut respektivisht aksidentet As numri i automjeteve teuml
shenjeumlzuara apo sistemet e radareumlve nuk ndeumlrlidhen me numrin e policeumlve apo aksidentet e
trafikut Numri i radareumlve neuml NjKA mund pjeseumlrisht teuml shpjegohet me faktin se eumlshteuml njeumlsi
patrulluese e autostradeumls (neumlse kjo eumlshteuml shpeumlrndarja optimale e keumlsaj pajisje ateumlhereuml eumlshteuml
njeuml ccedileumlshtje tjeteumlr)
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
17
Eumlshteuml po keumlshtu veumlshtireuml teuml shihet njeuml model i qarteuml i shpeumlrndarjes seuml burimeve ndeumlrmjet dhe
brenda njeumlsive Raporti midis numrit teuml policeumlve teuml trafikut dhe numrit teuml automjeteve
radareumlve apo testuesve teuml alkoolit ndryshon neuml meumlnyreuml teuml konsiderueshme peumlr shembull
NjKA ka meuml shumeuml automjete dhe meuml shumeuml policeuml sesa NjRKRr-PR neuml raport me
aksidentet e trafikut Njeuml shpjegim i mundsheumlm por jo shterues eumlshteuml faktori gjeografik
(qytetet neuml raport me fshatet)
Vlen teuml theksohet se veteumlm njeuml njeumlsi kishte qasje neuml njeuml automjet civil teuml pashenjeumlzuar edhe
pse neumlse automjetet e tilla peumlrdoren siccedil duhet - sipas peumlrvojeumls ndeumlrkombeumltare ndash ateumlhereuml ato
janeuml mjaft efektive neuml identifikimin e ngaseumlsve agresiveuml
Peumlr meuml tepeumlr veteumlm disa automjete teuml policiseuml seuml trafikut janeuml teuml pajisura me radareuml dhe
testues peumlr alkool38 Rrjedhimisht eumlshteuml e pamundur qeuml patrullat teuml kryejneuml teste teuml tilla seuml
paku jo peumlrnjeumlhereuml (neuml teuml njejteumln koheuml) Kjo ka mundeumlsi teuml pengojeuml efektivitetin e kontrolleve
teuml trafikut meqeuml shpejteumlsia dhe ldquongasja neumln ndikimin e alkoolit barnave dhe narkotikeumlverdquo
janeuml gjithashtu shkaktareuml teuml aksidenteve neuml trafik39
Kontrollet e kufizuara teuml alkoolitnarkotikeumlve janeuml njeuml e meteuml e kontrolleve qeuml e reduktojneuml
cileumlsineuml e teuml dheumlnave mbi shkaqet qeuml qeumlndrojneuml pas aksidenteve
Peumlrveccedil informatave teuml dheumlna neuml tabeleumln e meumlsipeumlrme ne kemi gjetur mangeumlsi teuml tjera neuml
pajisje bie fjala automjetet nuk janeuml teuml pajisura me shenjat paralajmeumlruese (si stop policia
ngadaleumlso rrezik neuml rrugeuml etj) Asnjeuml prej njeumlsive nuk kishte qasje neuml motoccedilikleta ndoneumlse
mjetet e tilla zakonisht shihen si mjaft efektive peumlr kontrollin e trafikut Peumlr meuml shumeuml
kamerat e shpejteumlsiseuml qeuml nga shumeuml hulumtues janeuml pareuml si mjet shumeuml efikas peumlr uljen e
rrezikut teuml aksidenteve teuml trafikut (dhe numrin e zyrtareumlve teuml nevojsheumlm peumlr kontrolle) nuk
janeuml peumlrdorur neuml asnjeuml njeumlsi kryesisht peumlr shkak teuml argumenteve se keumlrkojneuml investime
fillestare
Policia e trafikut peumlrdoreuml meumlnyra leumlvizeumlse dhe joleumlvizeumlse (statike) peumlr patrullim Teuml dyja
meumlnyrat i kaneuml epeumlrsiteuml dhe teuml metat e tyre40 Aktivitetet joleumlvizeumlse teuml kontrollit janeuml meumlnyreuml
e duhur neuml raste teuml bazuara neuml rrezik teuml veccedilanteuml (peumlrqendrimi masiv i peumlrpjekjeve teuml
kontrollit teuml trafikut neuml koheuml dhe vend teuml caktuar) ose kryhen neuml vende ose rrugeuml ku
aksidentet historikisht janeuml teuml zakonshme Patrullimet leumlvizeumlse janeuml meumlnyreuml e mireuml peumlr
zbulimin e sjelljeve teuml ccedilrregullta teuml ngaseumlsve qeuml mund teuml ndodhin edhe neuml vende ku
aksidentet janeuml meuml pak teuml zakonshme Shumica e aktiviteteve teuml patrullimit nga keumlto njeumlsi
kryhen peumlrmes patrullimeve joleumlvizeumlse Peumlrjashtime beumljneuml patrullimet e rralla teuml kryera nga
38 Neuml raportin e IPK-seuml peumlr ldquoVlereumlsimin e menaxhimit teuml trafikut rrugor nga PK-jardquo (2014) eumlshteuml theksuar se
shumica e radareumlve janeuml jo-funksionaleuml 39 Sipas OJQ-seuml ldquoLabyrinthrdquo nuk ka numeumlr teuml sakteuml peumlr peumlrdoruesit e narkotikeumlve neuml Kosoveuml Ekzistojneuml
vlereumlsime teuml peumlrafeumlrta teuml peumlrdoruesve qeuml sillen mes 10000 - 15000 individeumlve dhe nga keumlta rreth 4000 ndash 5000 besohet teuml jeneuml peumlrdorues teuml heroineumls
40 Rune Elvik Cost-Benefit Analyses of Police Enforcement (ESCAPE 2001) fq 14
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
18
automjeti me targa civile neuml NjRKRr-PR Peumlrveccedil keumlsaj neuml rrugeumlt e qytetit teuml Prishtineumls eumlshteuml
e zakonshme qeuml patrullimet teuml kryhen dhe neuml keumlmbeuml ose me biccedilikleta Nuk ka qeneuml e
mundur qeuml ZAP-i teuml vlereumlsojeuml performanceumln e tyre por ka mundeumlsi qeuml biccedilikletat ndash sidomos
neuml qytetet e meumldha - teuml jeneuml mjet efektiv neuml disa raste Peumlr meuml shumeuml gjithnjeuml mund teuml themi
se patrullimi neuml keumlmbeuml peumlrmbush funksionet parandaluese neuml kuptim meuml teuml gjereuml (meuml pak teuml
matsheumlm)
43 A peumlrdoren mjetet neuml dispozicion peumlr qeumlllimin e tij
kryesor
Policeumlt e trafikut nganjeumlhereuml duhet trsquoiu ndihmojneuml funksioneve tjera peumlrbrenda forcave teuml
policiseuml ose trsquoiu ndihmojneuml autoriteteve tjera me sheumlrbime teuml ndryshme Kjo natyrisht se ka
pasoja edhe pozitive edhe negative Kjo mund teuml shihet si njeuml meumlnyreuml fleksibile por
njeumlkoheumlsisht mund ta pengojeuml efektivitetin e policiseuml seuml trafikut peumlr kryerjen e detyrave teuml
tyre kryesore41
Teuml tre njeumlsiteuml e trafikut nuk ishin teuml angazhuara neuml meumlnyreuml teuml vazhdueshme neuml veprimtari teuml
tilla mbeumlshteteumlse NjKA ishte neuml gjendje qeuml trsquoi koncentrojeuml ploteumlsisht burimet e veta neuml
detyreumln e vet primare - neuml gjeumlra tjera teuml ngjashme ndash dhe ndoshta ka nevojeuml peumlr meuml pak policeuml
dhe automjete peumlr ta mbajtur keumlteuml nivel teuml kontrollit
Sipas peumlrllogaritjeve tona neuml ccedildo diteuml teuml vitit 2013 neuml NjRKRr-PR mesatarisht rreth peseuml peumlr
qind teuml zyrtareumlve policoreuml nuk ishin neuml dispozicion peumlr kontrollin e trafikut42
Marreuml parasysh gjendjen neuml trafik dhe zhvillimin e aksidenteve na beumln teuml kuptojmeuml se
veumlllimi i puneumls - ose pengesat peumlr teuml qeneuml efektiv - janeuml rritur meuml shumeuml peumlr NjRKRr-PR sesa
peumlr dy njeumlsiteuml e tjera Keumlshtu qeuml duke krahasuar numrin e aksidenteve dhe teuml policeumlve teuml
trafikut neuml Prishtineuml ne kemi veumlrejtur se ndash peumlrkundeumlr ngarkeseumls ndash numri i policeumlve eumlshteuml
zvogeumlluar (nga 147 sa ishin neuml vitin 2012 neuml 103 neuml vitin 2014)43
Peumlr trsquoi peumlrballuar sfidat e tilla duhet ulur ambiciet duhet rritur efikasitetin (teuml punohet meuml
mireuml dhe meuml zgjuar) ose teuml shtohen burime si peumlr shembull peumlrmes rialokimit teuml burimeve
ose duke peumlrdorur kamera Bazuar neuml veumlzhgimet tona ne nuk kemi mundur teuml gjejmeuml
deumlshmi teuml forta peumlr rritjen e efikasitetit apo peumlr burime shteseuml gjateuml periudheumls seuml ekzaminuar
41 Policia e Kosoveumls intervista me menaxhmentin e policiseuml seuml trafikut (prill 2014) ekzaminimi i dokumenteve teuml
ndryshme teuml tjera si komunikime elektronike plane etj 42 Analiza fillestare tregon se ccedildo diteuml rreth peseuml policeuml teuml trafikut kaneuml qeneuml teuml angazhuar neuml mbeumlshtetjen e
institucioneve teuml tjera peumlr ngjarje teuml ndryshme si peumlrcjellje peumlr delegacione protesta teuml ndryshme ngjarje sportive etj Me rastin e tubimeve dhe ngjarjeve teuml ndryshme burimet e angazhuara peumlr patrullimin e trafikut ridrejtohen peumlr teuml siguruar keumlto ngjarje duke braktisur vendet ku patrullimet eumlshteuml dashur teuml kryhen Gjateuml keumltyre ngjarjeve atje kryesisht eumlshteuml fluks i madh i automjeteve dhe ka rreziqe meuml teuml meumldha peumlr aksidente apo probleme tjera teuml trafikut
43 Teuml shihet ldquoShtojca IIIrdquo (tabela 7)
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
19
peumlr NjRKRr-PR Kjo sugjeron se ldquozgjidhjardquo e sfideumls peumlr NjRKRr-PR ka qeneuml qeuml teuml ulen
ambiciet peumlr kontrollin e trafikut44 Dy njeumlsiteuml tjera nuk kaneuml qeneuml teuml detyruara qeuml teuml
peumlrballen me teuml njeumljteumln situateuml45
44 A janeuml kryer kontrollet neuml vendet e duhura
Teuml gjendesh neuml vendin e duhur me rrezik teuml larteuml - peumlr teuml kontrolluar - eumlshteuml vendimtare peumlr
njeuml polici teuml efektshme teuml trafikut46 Ne kemi studiuar trajteumln gjeografike teuml aksidenteve neuml
kuadeumlr teuml tri rajoneve dhe kemi krahasuar ateuml me shpeumlrndarjen e kontrolleve teuml kryera Ne
gjithashtu kemi ekzaminuar edhe shkaqet e aksidenteve
Teuml ashtuquajturat ldquopika teuml zezardquo janeuml vende apo rrugeuml ku aksidentet e trafikut ndodhin
shpesh Neuml harteumln e meumlposhtme janeuml paraqitur keumlto pika neuml njeumlreumln prej tri rajoneve (NjRKRr-
PR)
44 Kjo situateuml vlen veccedilaneumlrisht peumlr rrugeumln drejt pikeumls seuml vendkalimit kufitar neuml Mutivodeuml ku nuk ushtrohen
kontrolle 45 NjRKRr-PE nuk ka ofruar ndonjeuml teuml dheumlneuml peumlr keumlteuml por sipas zyrtareumlve numri eumlshteuml meuml i uleumlt se neuml Prishtineuml
dhe nuk eumlshteuml rritur aq shumeuml 46 Sipas praktikave teuml mira veteumlm prania e policiseuml seuml trafikut neuml vende teuml duhura - edhe pa kontrolluar fare -
eumlshteuml e nevojshme qeuml ngaseumlsit teuml jeneuml teuml kujdessheumlm dhe ka karakter parandalues
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
20
Ccedilfareuml kemi gjetur NjRKRr-PR mban teuml dheumlna teuml tilla qeuml demonstrojneuml se kontrollet e keumlsaj
njeumlsie janeuml teuml orientuara deri neuml njeuml maseuml teuml madhe - por jo ploteumlsisht ndash kundrejt ldquopikave teuml
zezardquo Disa prej keumltyre pikave iu jepet veumlmendja e duhur ndeumlrsa teuml tjerat peumlr arsye teuml
ndryshme neglizhohen ose iu jepet njeuml veumlmendje meuml e uleumlt
NjRKRr-PE nuk peumlrdoreuml orare kohore peumlr ta specifikuar vendin se ku duhet teuml veprojneuml
njeumlsiteuml e patrullimit peumlrderisa i kryejneuml kontrollet Personat qeuml intervistuam nga kjo njeumlsi
kaneuml theksuar se aktivitetet patrulluese kryesisht kryhen neuml bazeuml teuml vlereumlsimit peumlrvojeumls dhe
gjykimit teuml njeumlsive patrulluese
Neuml aneumln tjeteumlr kontrollet neuml NjKA ushtrohen neuml vende teuml ndryshme teuml peumlrcaktuara meuml pareuml
neuml teumlreuml traseneuml
45 A janeuml kryer kontrollet neuml koheumln e duhur
Puna e patrullimeve neuml terren beumlhet neuml tri ndeumlrrime Ndeumlrrimet e patrullave peumlr shkak teuml
mungeseumls seuml automjeteve beumlhen neuml zyra teuml njeumlsive dhe gjateuml asaj periudhe asnjeuml rrugeuml
rajonale dhe magjistrale nuk mbulohet me njeumlsi patrulluese47
Neuml tabeleumln e meumlposhtme eumlshteuml paraqitur numri i peumlrgjithsheumlm i aksidenteve teuml regjistruara
teuml trafikut neuml tri regjionet peumlr vitet 2012 dhe 2013 si dhe koheumln kur ndodhen aksidentet gjateuml
24 oreumlve
Tabela 5 Aksidentet e trafikut sipas rajoneve dhe koheumln kur kaneuml ndodhur
Koha gjateuml diteumls
Prishtineuml Pejeuml NjKA
2012 2013 2012 2013 2012 2013
06-10 1299 1365 358 383 Nuk ka shifra 12
10-14 2439 2635 827 791 32
14-18 2730 3036 870 785 29
18-22 1522 1741 624 399 8
22-02 493 563 201 153 10
02-06 208 256 77 63 8
Total 8691 9596 2957 2574 99
Siccedil shihet meuml larteuml shumica e aksidenteve ndodhin gjateuml diteumls Meuml shumeuml se frac34 e aksidenteve
kaneuml ndodhur midis oreumls 06-22 dhe pothuajse aq shumeuml midis oreumls 12-20
47 Kjo peumlrfshineuml periudheumln kohore nga 1430 ndash 1530 kur ndodhin meuml seuml shumti aksidentet dhe 2230 ndash 2330 0630
ndash 0730
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
21
Duke u bazuar neuml intervista orare teuml puneumls dhe neuml teuml dheumlna tjera teuml regjistruara gjetjet tona
sugjerojneuml se kontrollet kryhen gjateuml diteumls
Kur ne studiuam shifrat meuml holleumlsisht rezultoi se neuml fakt koha e ldquopikutrdquo peumlr aksidente teuml
trafikut korrespondonte me koheumln kur patrullat e policiseuml seuml trafikut kishin filluarpeumlrfunduar
ndeumlrrimet e tyre teuml puneumls dhe rrjedhimisht nuk kaneuml mundur teuml jeneuml neuml vende me rreziqe teuml
larta Peumlrderisa keumlto teuml dheumlna nuk ishin teuml njohura ose teuml pakteumln nuk janeuml ekzaminuar nga
njeumlsiteuml ata nuk kaneuml qeneuml neuml dijeni peumlr pasojat e orareve teuml tyre kohore apo peumlr periudhat e
ndeumlrrimit
Sipas policiseuml seuml trafikut ata peumlrpiqen qeuml teuml jeneuml teuml informuar mireuml peumlr ngjarjet madhore qeuml
kaneuml gjasa teuml shkaktojneuml probleme neuml trafik dhe neuml peumlrputhje me rrethanat i alokojneuml
burimet Ne nuk kemi arsye peumlr teuml mos besuar se kjo eumlshteuml keumlshtu por konfirmimi i keumlsaj
nuk ka qeneuml i mundur teuml beumlhet brenda fusheumlveprimit teuml keumltij auditimi
Po ashtu ne nuk kemi qeneuml neuml gjendje qeuml teuml ekzaminojmeuml se a janeuml peumlrdorur ldquomjetet e
duhurardquo neuml koheumln e duhur Sa peumlr ilustrim neuml shumeuml vende eumlshteuml procedureuml standarde qeuml teuml
kontrollohet se a po respektohen kufizimet e shpejteumlsiseuml afeumlr shkollave dhe ccedilerdheve neuml
koheuml teuml caktuar (kur fillojneuml meumlsimet neuml shkolla pas pushimeve verore) Gjithashtu eumlshteuml e
zakonshme qeuml policia e trafikut teuml peumlrdoreuml teste teuml alkoolit (narkotikeumlve) neuml koheumlt kur gjasat
qeuml drejtuesit e automjeteve teuml jeneuml neumln ndikim teuml keumltyre substancave eumlshteuml e larteuml (diteumlt e
shtuna apo teuml diela pas mesnate neuml afeumlrsi teuml vendeve teuml peumlrshtatshme) Keumlto janeuml shembuj teuml
gjeumlrave teuml cileumlt nuk kemi qeneuml neuml gjendje qeuml trsquoi ekzaminojmeuml peumlr shkak teuml mungeseumls seuml teuml
dheumlnave
46 A janeuml kontrolluar gjeumlrat e duhura
Peumlr teuml qeneuml efektiv duhet teuml kontrollohen gjeumlrat e duhura automjetet ose ngaseumlsit dhe meuml
konkretisht ccedilfareuml lloji teuml sjelljes apo ccedileumlshtje teknike Peumlrvojat ndeumlrkombeumltare japin
udheumlzime peumlrveccedilqeuml edhe kushtet lokale dhe meumlsimet gjithmoneuml duhet teuml merren parasysh
Meqeneumlse kualiteti dhe inspektimi i automjeteve eumlshteuml peumlrmireumlsuar duksheumlm sjellja e
ngaseumlsve eumlshteuml shkaku absolut dominues i aksidenteve teuml trafikut qeuml konfirmohet edhe nga
statistikat e DKRr48 Peumlrjashtime ka te kamioneumlt e meumldhenj Megjithateuml peumlrvoja tregon se
problemet qeuml kaneuml teuml beumljneuml me goma prishjet dhe mbingarkesat nuk janeuml teuml pazakonta etj
Sipas zyrtareumlve teuml DKRr ata i kaneuml ekzaminuar shkaqet e aksidenteve neuml meumlnyreuml qeuml meuml
tepeumlr trsquoi fokusojneuml kontrollet Ata kaneuml gjetur se tejkalimi i shpejteumlsiseuml eumlshteuml shkak i
48 Eumlshteuml e reumlndeumlsishme teuml theksohet se rreziku nga sjelljet e ngaseumlsve mbetet faktor vendimtar i aksidenteve neuml
Kosoveuml Sipas IPK-seuml (Raport inspektimi 05201410) neuml vitin 2012 edhe automjetet e policiseuml ishin peumlrfshireuml neuml 312 aksidente ndeumlrsa 170 prej tyre janeuml shkaktuar nga zyrtareumlt e policiseuml Ndeumlrsa neuml vitin 2013 automjetet e policiseuml ishin peumlrfshireuml neuml 287 aksidente ku neuml 143 raste fajtoreuml ishin policeumlt Shkaku meuml i zakonsheumlm i aksidenteve peumlr teuml dy periudhat eumlshteuml manovrimi i pasigurt i automjeteve nga policia
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
22
zakonsheumlm dhe si pasojeuml e keumlsaj i kaneuml dheumlneuml prioritet teuml larteuml kontrollit teuml shpejteumlsiseuml
Megjithkeumlteuml ka edhe faktoreuml tjereuml qeuml sipas studimeve ndeumlrkombeumltare dhe statistikave teuml
DKRr-seuml janeuml mjaft teuml zakonsheumlm siccedil janeuml ngasja agresive dhe mosmbajtja e distanceumls gjateuml
ngasjes
Peumlr ta matur shpejteumlsineuml patrullat kryesisht vendosen neuml rrugeuml teuml drejta ngaqeuml aty ekziston
rreziku peumlr tejkalim teuml shpejteumlsiseuml Ne kemi gjetur edhe praktika teuml mira neuml kryerjen e
kontrollit teuml shpejteumlsiseuml neuml koheuml teuml duhur neuml vende me rrezik teuml larteuml Keumlto masa ndeumlrmerren
edhe aty ku rreziku i aksidenteve teuml trafikut eumlshteuml mesatar apo i uleumlt (autostrada jashteuml oreumlve
teuml pikut)
Peumlr identifikimin e shkeljeve neuml trafik (tejkalimin e shpejteumlsiseuml) njeumlsiteuml patrulluese
bashkeumlpunojneuml ngushteuml mes tyre qeuml eumlshteuml njeuml praktikeuml tjeteumlr e mireuml
Megjithateuml disa aktivitete teuml kontrollit apo mbikeumlqyrjes - sipas veumlzhgimeve tona ndash janeuml kryer
neuml udheumlkryqe teuml cilat janeuml teuml rregulluara me semaforeuml dhe rrethrrotullime ku aksidentet
shpesh ndodhin49
Foto 1 Zyrtareumlt policoreuml teuml vendosur mbi ureuml neuml autostradeuml duke identifikuar automjetet qeuml
tejkalojneuml kufizimin e shpejteumlsiseuml
49 Neuml qytetin e Prishtineumls i kemi identifikuar dy udheumlkryqe ku kaneuml ndodhur aksidente fatale dhe ku patrullat e
policiseuml rralleumlhereuml janeuml teuml vendosura Vlen teuml peumlrmendet se brenda NjRKRr-PR ekziston njeuml neumln-njeumlsi e veccedilanteuml qeuml eumlshteuml peumlrgjegjeumlse veteumlm peumlr qytetin
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
23
Foto 2 Pika ndaluese e vendosur nga patrulla tjeteumlr policore peumlr trsquoi ndaluar ngaseumlsit e
identifikuar meuml pareuml
Gjateuml intervistave me zyrtareumlt e policiseuml seuml trafikut kuptuam se peumlrveccedil faktorit shpejteumlsi
shumica e patrullave neuml meumlnyreuml rutinore fokusohen neuml ccedileumlshtjet si dritat rripat e siguriseuml
peumlrdorimi i telefonave celulareuml patentat e ngasjes etj peumlrveccedilse teuml peumlrqendrohen meuml shumeuml
neuml faktoreumlt qeuml janeuml teuml lidhur drejtpeumlrdrejt me aksidentet e trafikut sikurse sjelljet e
rrezikshme ngasja agresive ose e pasigurt Kjo neve na tregon se zakonet e krijuara apo
rutina ende luajneuml rol meuml teuml reumlndeumlsisheumlm peumlr policineuml e trafikut gjateuml kryerjeve seuml detyrave teuml
veta Ky nuk eumlshteuml argument kundeumlr peumlr shembull kontrollimit teuml patenteuml-shoferit por ky
eumlshteuml veteumlm njeuml argument kundeumlr asaj qeuml teuml mos beumlhet neuml meumlnyreuml rutinore
Neuml fakt ne nuk kemi gjetur
ndonjeuml fleteuml-patrulluese qeuml teumlreumlsisht peumlrshkruan detyrat qeuml duhet teuml ndeumlrmerren nga
njeumlsiteuml patrulluese e qeuml ndeumlrlidhen me sjelljet e rrezikshme50
ndonjeuml regjisteumlr neuml lidhje me llojet e automjeteve teuml peumlrfshira neuml aksidente Eumlshteuml e
njohur se automjetet sportive dhe taksiste kaneuml prirje teuml jeneuml teuml peumlrfshira neuml aksidente
meuml shumeuml sesa automjetet tjera Si rrjedhojeuml informatat e tilla mund ta ndihmojneuml
policineuml e trafikut qeuml teuml jeteuml meuml shumeuml e fokusuar gjateuml puneumls seuml tyre dhe
se inspektimet teknike janeuml peumlrkushtuar neuml veccedilanti ndaj automjeteve teuml meumldha (si
gomave prishjeve dhe ngarkesave) gjateuml periudhave kur deumlshtimet e tilla mund teuml
50 Fleteuml-patrullimi eumlshteuml njeuml dokument udheumlzues-regjistrues me aneuml teuml cilit njeumlsiteuml patrulluese janeuml teuml pajisura peumlr
teuml kryer kontrolle
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
24
jeneuml fatale (neuml vjeshteumln e vonshme koheumln e dimrit etj)51 Praktikat e mira
ndeumlrkombeumltare keumlshillojneuml qeuml eumlshteuml meuml e reumlndeumlsishme teuml kryhen inspektime teknike
teuml automjeteve teuml meumldha sesa teuml kryhen inspektime teuml automjeteve teuml zakonshme
Ne kemi gjetur se peumlrjashtimi i mjeteve transportuese nga trafiku teuml cilat nuk i kaneuml
ploteumlsuar kriteret teknike eumlshteuml shumeuml i rralleuml Patrullimet qeuml rezultojneuml me identifikimin e
keumltyre kritereve kryesisht janeuml teuml fokusuara veteumlm neuml veprimet e peumlrbashkeumlta me zyrtareumlt e
MI-seuml Si pasojeuml policia e trafikut heziton52 qeuml teuml deumlrgojeuml jo veteumlm automjetet komerciale (teuml
meumldha) neuml kontrolle teuml veccedilanta teknike pa pranineuml e zyrtareumlve teuml MI-seuml dhe veteumlm
hereumlpashere eumlshteuml fokusuar neuml ekzaminimin e kushteve teknike teuml automjeteve (komerciale)
mbingarkimin e mjeteve transportuese etj
47 A peumlrdoren ndeumlshkimet siccedil duhet
Qeumlllimi i shumiceumls seuml funksioneve teuml kontrollit mund teuml peumlrshkruhet si parandalim dhe
identifikim teuml kundeumlrvajtjeve korrigjim teuml mangeumlsive etj Deri meuml tani jemi fokusuar
kryesisht mbi ateuml se si trsquoi parandalojmeuml meuml mireuml dhe trsquoi identifikojmeuml aksidentet e trafikut
Neuml keumlteuml pjeseuml do trsquoi japim disa informata mbi ateuml se si janeuml peumlrdorur ndeumlshkimet
Policia e trafikut aplikon ndeumlshkime teuml ndryshme Gjobat janeuml teuml ndara neuml dy grupe ato teuml
shqiptuara neuml raste teuml aksidenteve dhe ato teuml shqiptuara peumlr shkelje teuml trafikut - pa shkaktuar
aksidente Sipas natyreumls seuml ekzekutimit gjobat shqiptohen vareumlsisht prej pesheumls seuml vepreumls
ato qeuml janeuml teuml detyrueshme53 dhe duhet teuml paguhen menjeumlhereuml dhe ato qeuml duhet teuml
procedohen neuml gjykata Peumlr shkelje teuml vogla dhe teuml rralla teuml cilat nuk e rrezikojneuml neuml meumlnyreuml
teuml konsiderueshme sigurineuml e trafikut policeumlt e trafikut mund teuml japin veumlrejtje verbale apo
me shkrim Veumlrejtjet me shkrim neuml realitet nuk jepen
Numri i ndeumlshkimeve varet pjeseumlrisht nga prioritetet e policiseuml seuml trafikut Neumlse ata e
peumlrcaktojneuml si prioritet testimin peumlr alkool kjo zakonisht neumlnkupton se peumlrdoruesit zbulohen
dhe ndeumlshkohen Si teuml tilla neumlse njeuml prioritizim i veprimeve eumlshteuml demonstruar ndeumlshkimet
mund teuml jeneuml teuml lidhura drejtpeumlrdrejt me suksesin neuml parandalimin e aksidenteve
51 Sipas teuml dheumlnave teuml prezantuara nga PK-ja gjateuml vitit me automjetet e transportit publik ndodhin rreth 910
aksidente 52 Sipas DKRr me rastin e deumlrgimit teuml automjeteve neuml kontrolle teuml jashteumlzakonshme teknike shpenzimet neuml rast
se vetura rezulton teuml jeteuml neuml gjendje teuml rregullt i barteuml zyrtari policor qeuml e ka inicuar deumlrgimin Kjo dispoziteuml eumlshteuml e parapareuml neuml ligjin aktual
53 Gjoba teuml detyrueshme (mandatore) konsiderohen teuml gjitha gjobat nga 15-40 euro qeuml shqiptohen nga zyrtareumlt e policiseuml neuml vend teuml ngjarjes
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
25
Tabela 6 Numri dhe alokimi i gjobave teuml shqiptuara neuml 2012 dhe 2013
Llojet e gjobave 2012
Nr
2013
Nr
Ndryshimi
Mosrespektimi i shpejteumlsiseuml seuml kufizuar 89654 36 123956 43 38
Mosmbajtja e distanceumls 2213 1 2475 1 12
Drejtimi neumln ndikim teuml alkoolit 651 0 527 0 -19
Drejtimi i mjetit pa patenteuml 15061 6 16993 6 13
Mosrespektimi i shenjave teuml trafikut 16541 7 16122 6 -2
Manovrim i pasigurt me automjet 1308 1 1513 1 16
Kalimi i afatit teuml regjistrimit 15588 6 12510 4 -20
Parkimi i parregullt 26467 11 30767 11 16
Teuml tjera (ccedileumlshtje minore) 80305 32 82059 28 1
Totali 247788100 286922100 16
(Burimi PK)
Nga njeuml perspektiveuml e thjeshteuml e siguriseuml seuml trafikut duket sikurse njeuml prioritet mjaft i madh i
jepet faktoreumlve teuml uleumlt teuml rrezikut Meumlse gjysma e ndeumlshkimeve (meuml pak neuml vitin 2013)
mbulojneuml ccedileumlshtjet e profilit teuml uleumlt teuml rrezikut teuml aksidenteve teuml trafikut (si tabelat parkimi
dhe teuml tjera) ndeumlrsa pjesa tjeteumlr vlen peumlr faktoreumlt e rrezikut teuml larteuml dhe teuml meseumlm (si
shpejteumlsia alkooli distanca patenteuml-shoferi dhe shenjat e trafikut) Peumlr teuml qeneuml teuml paansheumlm
megjithateuml njeuml prioritet i madh dhe me sa duket i justifikuar i eumlshteuml dheumlneuml kontrollit teuml
shpejteumlsiseuml qeuml eumlshteuml njeuml shkak i zakonsheumlm peumlr aksidentet e trafikut
Gjateuml studimit teuml profilit teuml ndeumlshkimeve ne mund teuml shohim dy gjeumlra seuml pari ndryshime teuml
vogla neuml prioritete kaneuml ndodhur midis dy viteve dhe seuml dyti ndeumlshkimet reflektojneuml se
shumica e kontrolleve teuml faktoreumlve teuml rrezikut teuml larteuml nuk janeuml kryer nga aktivitete leumlvizeumlse
(neumlse do teuml kishte pasur meuml shumeuml aktivitete leumlvizeumlse ndoshta do teuml kishim pritur meuml shumeuml
gjoba peumlr mosmbajtjen e distanceumls dhe manovrim teuml pasigurt dhe shkelje tjera qeuml kaneuml teuml
beumljneuml me ngasjen)
Neumlse teuml dheumlnat e meumlsipeumlrme e pasqyrojneuml realitetin eumlshteuml e qarteuml se ngaseumlsit e automjeteve
shpeshhereuml tejkalojneuml kufizimet e shpejteumlsiseuml apo ngasin shumeuml shpejt
shpeshhereuml ngasin pa patenteuml
rralleumlhereuml janeuml teuml ndikuar nga alkooli ose narkotikeumlt
mbajneuml distanceumln me automjetet tjera
shpeshhereuml thyejneuml rregulla teuml vogla (parkingu etj)
Ritheksojmeuml neumlse kjo reflekton ploteumlsisht realitetin apo i reflekton prioritetet dhe pajisjet neuml
keumlto tre njeumlsi eumlshteuml e veumlshtireuml teuml thuhet me siguri Neuml njeuml kuptim meuml teuml gjereuml ndash peumlr teuml qeneuml meuml
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
26
teuml sakteuml ndash duhet teuml peumlrdoren edhe teuml dheumlnat nga sistemi i parapareuml i ldquopikeumlve negativerdquo qeuml
nuk eumlshteuml aplikuar deri meuml tani neuml meumlnyreuml peumlr teuml parandaluar recidivisteumlt nga peumlrseumlritjet e
shkeljeve Arsyet peumlrse sistemi nuk eumlshteuml duke u aplikuar janeuml teuml natyreumls teknike Teuml dy
institucionet (PK-ja dhe Gjykatat) kaneuml bazat e tyre individuale teuml teuml dheumlnave megjitheumlse ato
nuk janeuml teuml integruara dhe nuk komunikojneuml mes vete
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
27
5 Konkluzionet
Peumlrfundimi kryesor eumlshteuml se ka mjaft hapeumlsira peumlr peumlrmireumlsime peumlr ta beumlreuml policimin e
trafikut ploteumlsisht efektiv Policia e trafikut mund teuml beumljeuml edhe meuml shumeuml peumlr teuml peumlrmireumlsuar
aktivitetet e saj trsquoi peumlrdoreuml informatat neuml meumlnyreuml meuml efektive si dhe trsquoi planifikojeuml burimet
Kontrollet duket se janeuml pjeseumlrisht teuml bazuara neuml rrezikshmeumlri por cileumlsia e teuml dheumlnave nuk
lejon teuml theksojmeuml se policia e trafikut neuml Kosoveuml - neuml meumlnyreuml sistematike - eumlshteuml duke i kryer
kontrollet efektive neuml aspektin e vendeve dhe koheumls Ekzistojneuml ccedileumlshtje peumlr sa i peumlrket numrit
teuml policeumlve teuml trafikut qeuml operojneuml si dokumentohen veprimet analizohen dhe peumlrdoren peumlr
teuml meumlsuar dhe beumlreuml peumlrmireumlsime si dhe neuml ccedilrsquomeumlnyreuml menaxhohen ndeumlshkimet
Policia e trafikut nuk ka beumlreuml aq sa duhet peumlr trsquoi dizajnuar neuml meumlnyreuml efektive informatat
qeuml i nevojiten
Policia e trafikut mbledh ose ka qasje neuml teuml dheumlna peumlrkateumlse Hapa tjereuml shteseuml nevojiten qeuml
keumlto teuml dheumlna teuml beumlhen meuml teuml dobishme Teuml dheumlnat mbi aksidentet dhe pasojat e tyre mund teuml
strukturohen meuml mireuml dhe ekzistojneuml mundeumlsiteuml peumlr teuml zhvilluar shkeumlmbimin e informatave
me paleumlt e tjera teuml interesit Disa nga informatat mungojneuml siccedil janeuml raportimi performanceumls
dhe vlereumlsimi i rezultateve si dhe ka mangeumlsi neuml cileumlsineuml dhe konsistenceumln e dokumentacionit
Peumlrveccedil keumlsaj edhe meuml shumeuml mund teuml beumlhet peumlr trsquoi beumlreuml informatat transparente dhe teuml
disponueshme peumlr publikun
Policia e trafikut nuk i peumlrdor burimet e saj teuml informatave neuml meumlnyreuml ploteumlsisht efektive
Informatat ekzistuese mund teuml peumlrdoren neuml meumlnyreuml meuml efektive peumlr teuml mbeumlshtetur puneumln
operative Ato nuk peumlrdoren rregullisht peumlr analiza teuml detajuara ose peumlr teuml krahasuar dhe
vlereumlsuar qasjet dhe mjetet e ndryshme teuml peumlrdorura Teuml dheumlnat ekzistuese nuk janeuml
gjithmoneuml teuml trajtuara sa duhet neuml planifikimin operativ Analizat kryhen rralleumlhereuml nga
policia trafikut Kjo nga ana tjeteumlr dometheumlneuml se stimujt peumlr teuml meumlsuar dhe peumlr iniciativa teuml
reja janeuml teuml uleumlta Edhe neumlse ka vendime neuml nivelin rajonal ose lokal pak prej tyre lidhen
qarteuml me ndonjeuml analizeuml teuml kryer peumlr informata ekzistuese apo trsquoi referohen asaj Policia e
trafikut eumlshteuml mjaft mireuml e informuar mbi kushtet e rrugeumlve motin dhe peumlr ngjarjet e
ardhshme qeuml mund teuml shkaktojneuml probleme neuml trafik Por ekzistojneuml mundeumlsi peumlr teuml
peumlrmireumlsuar bashkeumlpunimin mes policiseuml lokale dhe rajonale dhe autoriteteve tjera OJQ-ve
hulumtuesve dhe qytetareumlve
Burimet nuk alokohen neuml meumlnyreuml efektive dhe nganjeumlhereuml mungojneuml mjete teuml
reumlndeumlsishme
Alokimi i burimeve nuk duket se ndjek njeuml model teuml qarteuml peumlr teuml tri njeumlsiteuml Numri i policeumlve
teuml trafikut nuk korrespondon me gjendjen neuml trafik - aksidentet e trafikut Eumlshteuml gjithashtu e
veumlshtireuml teuml shihet njeuml model i qarteuml peumlr alokimin e mjetevepajisjeve mes dhe brenda njeumlsive
Raporti mes numrit teuml policeumlve teuml trafikut dhe numrit teuml automjeteve radareumlve ose testeve teuml
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
28
alkoolit ndryshon neuml meumlnyreuml teuml konsiderueshme bie fjala Njeumlsia peumlr Kontrollin e
Autostradeumls ka meuml shumeuml automjete dhe policeuml sesa Njeumlsia e Prishtineumls ndash neuml raport me
numrin e aksidenteve
Peumlrveccedil keumlsaj njeumlsiteuml jo gjithmoneuml janeuml teuml pajisura siccedil duhet ndoneumlse disa pajisje teuml caktuara
dihet se janeuml kosto-efektive siccedil janeuml automjetet e pasheumlnuara kamerat dhe sistemet e radarit
Asnjeuml njeumlsi nuk ka pasur instrumente peumlr testimin e praniseuml seuml narkotikeumlve dhe veteumlm disa
kaneuml aparate peumlr testimin e alkoolit Alokimi i diskutuesheumlm i burimeve dhe mungesa e
mjeteve teuml reumlndeumlsishme janeuml faktoreuml qeuml pengojneuml efektivitetin (teuml bazuarit neuml rrezikshmeumlri
peumlrdorim kost-efektivdhe fleksibil teuml mjeteve) Neuml keumlteuml kontekst vlen teuml theksohet se rrugeumlt
neuml Kosoveuml nuk janeuml teuml pajisura me kamera teuml shpejteumlsiseuml keumlto kamera mund peumlrdoren peumlr teuml
zeumlvendeumlsuar disa nga aktivitetet meuml teuml kushtueshme teuml patrullimit
Nevoja peumlr teuml kryer detyra teuml tjera eumlshteuml njeuml faktor qeuml ndikon neuml disa njeumlsi meuml shumeuml se
neuml teuml tjerat
Policiseuml seuml trafikut nuk i lejohet gjithnjeuml teuml peumlrqendrohet neuml detyrat e tyre kryesore Policeumlt
nganjeumlhereuml - veccedilaneumlrisht neuml qytetet e meumldha - duhet teuml ndihmojneuml funksione teuml tjera brenda
forcave teuml policiseuml ose autoritete teuml tjera me sheumlrbime teuml ndryshme Kjo sigurisht ka pasoja
pozitive dhe negative Kjo mund teuml shihet si njeuml meumlnyreuml peumlr teuml peumlrdorur burimet neuml meumlnyreuml
fleksibile dhe efikase dhe peumlr trsquoi ofruar sheumlrbime teuml tjereumlve kur keumlto janeuml teuml nevojshme Nga
ana tjeteumlr kjo mund teuml pengojeuml gjithashtu efektivitetin e policiseuml seuml trafikut neuml kryerjen e
detyrave teuml tyre kryesore Disa nga keumlto probleme mund teuml reduktohen peumlrmes kritereve teuml
qarta planifikimit teuml peumlrmireumlsuar dhe bashkeumlpunimit meuml teuml ngushteuml mes njeumlsive teuml
ndryshme policore
Peumlr shkak teuml mungeseumls seuml dokumentacionit eumlshteuml e veumlshtireuml teuml thuhet qartas se teuml gjitha
kontrollet kryhen sistematikisht ose gjithnjeuml neuml vendet e duhura dhe neuml koheumln e duhur
Jo teuml gjitha njeumlsiteuml i regjistrojneuml vendet se ku janeuml kryer kontrollet Sipas mostreumls toneuml
NjRKRr-PR dhe NjKA i regjistrojneuml keumlto teuml dheumlna dhe keumlto njeumlsi kaneuml njeuml qasje teuml bazuar neuml
rrezik Shumica e kontrolleve (por jo teuml gjitha) kryhen neuml rrugeumlt apo vendet e duhura ku
rreziku peumlr aksidente eumlshteuml i larteuml Peumlr sa i peumlrket njeumlsiseuml tjeteumlr (NjRKRr-PE) nuk mund teuml
themi me siguri se cili eumlshteuml rezultati Bazuar neuml intervistat duket se sjellja eumlshteuml e ngjashme
por teuml dheumlnat neuml keumlteuml njeumlsi nuk janeuml teuml plota ose teuml besueshme
Gjetjet tona sugjerojneuml se kontrollet kryesore kryhen gjateuml diteumls Peumlrveccedilse teuml dheumlnat neuml
dispozicion nuk janeuml teuml mjaft teuml holleumlsishme sa peumlr teuml vlereumlsuar neumlse kontrollet kryhet
ploteumlsisht neuml koheumln e duhur Kur ne i studiuam meuml holleumlsisht teuml dheumlnat doli se koha e pikut
peumlr aksidente trafiku peumlrputhej faktikisht me koheumln kur patrullat e policiseuml seuml trafikut
peumlrfundoninfillonin ndeumlrrimet e tyre dhe rrjedhimisht nuk mund teuml ishin neuml vendet me
rrezik teuml larteuml
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
29
Shkurtimisht informatat neuml dispozicion nuk na e beumljneuml teuml lehteuml teuml kuptojmeuml se njeumlsiteuml
patrulluese neuml Kosoveuml i kryejneuml sistematikisht kontrollet efektive peumlr sa i peumlrket vendit dhe
koheumls
Policia e trafikut duhet meuml shumeuml teuml keteuml veumlmendje te ngasja e rrezikshme dhe gjithashtu
teuml kontrollojeuml standardet teknike teuml kamioneumlve dhe autobuseumlve
Kontrollet policore me teuml drejteuml i kushtojneuml shumeuml veumlmendje shpejteumlsiseuml por neuml teuml njeumljteumln
koheuml nuk i kushtohet veumlmendje e duhur aspekteve teuml tjera siccedil janeuml ngasja agresive dhe e
rrezikshme mosmbajtja e distanceumls ngasja neuml gjendje teuml dehur etj Fokusimi tek shpejteumlsia
shpjegohet me faktin se ajo me teuml veumlrteteuml eumlshteuml ndeumlr shkaqet kryesore teuml aksidenteve neuml
trafik por edhe sepse eumlshteuml njeuml lloj sjellje tradicionale dhe e lehteuml peumlr trsquou beumlreuml Mungesa e
kamerave dhe pajisjeve peumlr shpejteumlsineuml si dhe teuml analizave teuml duhura mbi shkaqet e
aksidenteve mund teuml jeteuml njeuml shpjegim tjeteumlr peumlr fokusimin te shpejteumlsia
Ashtu siccedil tregojneuml shumica e hulumtimeve - ne besojmeuml ndash se neuml peumlrgjitheumlsi eumlshteuml meuml efektive
teuml kontrollohen sjelljet e ngaseumlsve sesa automjetet Megjithateuml ka peumlrjashtime Kamioneumlt e
meumldhenj dhe autobuseumlt peumlrfshihen shpesh neuml aksidente trafiku me pasoja teuml meumldha Ne
kemi veumlrejtur se keumltyre automjeteve nuk iu kushtohet veumlmendja e duhur nga ana e policiseuml
seuml trafikut neuml disa njeumlsi Zakonisht kjo ka teuml beumljeuml me kushtet teknike teuml automjeteve teuml meumldha
komerciale siccedil eumlshteuml rasti neuml lidhje me mbingarkimin dhe mireumlmbajtjen
Ndeumlshkimet jo gjithhereuml aplikohen dhe menaxhohen siccedil duhet ndaj kundeumlrvajteumlsve
Policia e trafikut shpesh peumlrdoreuml gjoba teuml vogla si ndeumlshkime Ndeumlshkimet e tjera aplikohen
rralleuml peumlr dallim nga shumeuml vende teuml tjera Peumlr meuml tepeumlr shumica e gjobave shqiptohen
veteumlm peumlr njeuml numeumlr teuml kufizuar shkeljesh dhe nuk duket se e adresojneuml ndeumlshkimin e duhur
teuml bazuar neuml faktoreumlt e aksidenteve - siccedil janeuml mosmbajtja e distanceumls manovrimi i pasigurt
dhe pakujdesi teuml tjera neuml ngasje Moszbatimi i sistemit teuml ldquopikeumlve negativerdquo i ka motivuar
drejtpeumlrseumldrejti ngaseumlsit recidivisteuml peumlr teuml peumlrseumlritur kundeumlrvajtjet Neuml keumlteuml meumlnyreuml neuml
mungeseuml teuml qasjes parandaluese edhe ndeumlshkimet aplikohen mbi keumlteuml bazeuml
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
30
6 Rekomandimet
Peumlrvoja na tregon se numri i aksidenteve neuml trafik dhe pasojat e tyre mund teuml zvogeumllohen
Peumlr keumlteuml mund teuml nevojitet bashkeumlpunimi i ngushteuml mes autoriteteve peumlrgjegjeumlse njeuml sistem i
duhur informativ peumlrdorim efektiv i pajisjeve dhe menaxhim profesional dhe i bazuar neuml
rrezik neuml teuml gjitha nivelet
Ne rekomandojmeuml Drejtorin e Peumlrgjithsheumlm teuml Policiseuml seuml Kosoveumls qeuml
Teuml merr njeuml iniciativeuml peumlr peumlrmireumlsimin e sistemit ekzistues teuml informimit dhe ta beumljeuml
ateuml ploteumlsisht efektiv Po keumlshtu teuml konsiderojeuml futjen e njeuml baze gjitheumlpeumlrfshireumlse teuml teuml
dheumlnave duke ftuar paleumlt e ndryshme teuml interesit Peumlrfitimet nga ky mekanizeumlm do teuml
reflektonin neuml besueshmeumlrineuml e teuml dheumlnave si dhe peumlrdorimin e tyre neuml vendimet
strategjike dhe operative
Teuml peumlrmireumlsojeuml peumlrdorimin e teuml dheumlnave neuml meumlnyreuml qeuml teuml qarteumlsojeuml planifikimin vjetor
dhe teuml vendoseuml objektiva performance teuml qarta peumlr njeumlsi operative Kjo duhet teuml
peumlrfshijeuml analizeuml meuml teuml mireuml teuml teuml dheumlnave mbi aksidentet qeuml formojneuml njeuml pikeumlnisje
peumlr prioritetet dhe qasjet e reja neuml nivel operativ Kjo nga ana tjeteumlr e beumln teuml
reumlndeumlsishme qeuml policia e trafiku teuml nivel qendror teuml ngriteuml funksionet e duhura peumlr
monitorim dhe vlereumlsim
Teuml konsiderojeuml caktimin e meuml shumeuml politikave teuml policiseuml seuml trafikut dhe teuml ri-
konsiderojeuml alokimet ndeumlrmjet njeumlsive teuml ndryshme teuml policiseuml seuml trafikut
Teuml sigurojeuml se njeuml plan investimi peumlr pajisje kost-efektive eumlshteuml hartuar neuml njeuml
perspektiveuml teuml kornizeumls afat-mesme teuml shpenzimeve
Policia e trafikut teuml peumlrqendrohet seuml pari neuml detyrat e tyre kryesore parandalimi i
aksidenteve Ndihma peumlr funksionet e tjera teuml policiseuml dhe autoritetet tjera duhet teuml
planifikohet meuml mireuml neuml bashkeumlpunim me njeumlsiteuml e ndryshme policore Peumlr meuml tepeumlr
bashkeumlpunimi ndeumlrmjet funksioneve teuml ndryshme policore neuml nivel rajonal duhet teuml
peumlrmireumlsohet neuml meumlnyreuml qeuml teuml arrihet efikasitet meuml i larteuml neuml aktivitetet policore qeuml
ndeumlrlidhen me sistemin e trafikut
Teuml sigurohet qeuml aktivitetet e policiseuml seuml trafikut janeuml kryer neuml rrugeuml dhe vende
teumlrrezikshme Peumlr teuml qeneuml ploteumlsisht efektiv menaxhmenti lokal neuml fazeumln e
planifikimit duhet teuml prezantojeuml njeuml qasje fleksibile te ccedileumlshtja e orareve teuml puneumls etj
dhe
Teuml sigurohet qeuml policia e trafikut teuml peumlrqeumlndrohet edhe neuml sjelljet e tjera teuml ngaseumlsve
peumlrveccedilse te tejkalimi i kufizimit teuml shpejteumlsiseuml Njeuml qasje e planifikuar peumlr aktivitete teuml
peumlrforcuara policore neuml trafik duhet teuml merr prioritet teuml larteuml peumlr monitorimin e
sjelljes seuml ngaseumlsve (sikurse ngasja e rrezikshme mosmbajtja e distanceumls etj) Policia e
trafikut njeumlkoheumlsisht duhet teuml peumlrqendrohet meuml shumeuml neuml kriteret e automjeteve
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
31
komerciale (sidomos kamioneumlve dhe autobuseumlve) Masat e kujdesit teuml shtuar duhet teuml
zbatohen rregullisht nga ana e patrullave teuml trafikut
Gjithashtu ne rekomandojmeuml qeuml me qeumlllim teuml ngritjes seuml efektivitetit teuml ndeumlshkimeve gjobat
duhet teuml adresojneuml ndeumlshkimin e duhur bazuar neuml faktoreumlt e aksidenteve Sistemi i
ndeumlshkimeve duhet teuml peumlrmireumlsohet peumlrmes aplikimit teuml sistemit teuml pikeumlve negative Peumlr
trsquou peumlrballur me keumlteuml sfideuml neuml vendosjen e keumltij sistemi duhet teuml ndeumlrtohet bashkeumlpunimi
mes MPB-seuml dhe gjykatave
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
32
REFERENCAT
European Commission ldquoTowards a European road safety area policy orientations on road safety
2011-2020rdquo Brussels 2011
European Commission ldquoEuropean Transport Policy for 2010 Time to deciderdquo Brussels 2001
European Transport Safety Council (ETSC) Reducing Traffic Injuries Resulting From Excess and Inappropriate Speed Brussels 1995
European Transport Safety Council (ETSC) ldquoPolice enforcement strategies to reduce traffic casualties in Europerdquo Brussels 1999
European Transport Safety Council (ETSC) ldquoTransport safety performance indicatorsrdquo Brussels 2001
European Transport Safety Council (ETSC) Traffic Law Enforcement across the EU Brussels 2011
Organisation for Economic Co-Operation and Development (OECD) Safety on Roads - Whatrsquos The Vision 2002
Organisation for Economic Co-Operation and Development (OECD) Road Safety - Impact of New Technologies 2003
Organisation for Economic Co-Operation and Development (OECD) Towards Zero Ambitious Road Safety Targets and The Safe System Approach 2008
Rune Elvik Cost-Benefit Analyses of Police Enforcement ESCAPE 2001
ROSEBUD Road Safety and Environmental Benefit-Cost and Cost- Effectiveness Analysis for Use in Decision-Making 2003
World Health Organization (WHO) ldquoThe World Report on Road Traffic Injury Preventionrdquo Geneva 2004
World Health Organization (WHO) Global status report on road safety 2013 supporting a decade of action Geneva 2013
World Health Organization (WHO) Data systems a road safety manual for decision-makers and practitioners Geneva 2010
World Health Organization (WHO) ldquoSpeed management a road safety manual for decision-makers and practitionersrdquo Geneva 2008
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
33
SHTOJCA I
STRUKTURA ORGANIZATIVE E POLICISEuml SEuml KOSOVEumlS - NJEumlSITEuml E KOMUNIKACIONIT RRUGOR
Drejtoria e Peumlrgjithshme
Departamenti
peumlr Operacione
Departamenti
peumlr Kufi
Departamenti
peumlr Hetime
Departamenti
peumlr Mbeumlshtetje
Departamenti
peumlr Burime
Divizioni i Siguriseuml Publike
DR Prishtineuml
DR Pejeuml
DR Prizren
DR Gjilan
DR Ferizaj
DIVIZIONI I KOMUNIKACIONIT RRUGOR
DR Mitroviceuml
Njeumlsiteuml Rajonale teuml
Komunikacionit
Rrugor
Njeumlsia peumlr
Kontrollin e
Autostradeumls
Njeumlsia peumlr
menaxhimin e
materieve teuml
rrezikshme
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
34
SHTOJCA II
Qasshmeumlria e Policiseuml seuml Trafikut neuml informatat qeuml iu nevojiten peumlr planifikim operativ
Informatat peumlr planifikim operativ
Informata rreth faktoreumlve qeuml lidhen me aksidentet
Teuml dheumlna teuml dokumentuara qeuml tregojneuml nivelin e rrezikut Baza e krijuar e teuml dheumlnave peumlmes seuml secileumls policia e trafikut i identifikon faktoreumlt kryesoreuml teuml rrezikut neuml ateuml zoneuml
Faktori njeri
Faktori automjet
Vendndodhja e pikave teuml zeza
Kushtet atmosferike
Punimet neuml rrugeuml
Informata rreth pasojave teuml aksidenteve
Qasje neuml informata nga institucionet sheumlndeteumlsore dhe kompaniteuml e sigurimit
Informata rreth ngjarjevekushteve kurku mund teuml rriten rreziqet mund teuml rriten peumlr aksidente
Neuml meumlnyreuml qeuml teuml keteuml njeuml qasje teuml standardizuar peumlr informata lidhur me faktoreumlt e rrezikut peumlr zonat e rrezikut ndeumlr teuml tjera policia e trafikut duhet teuml keneuml informata rreth punimeve neuml rrugeuml dendeumlsiseuml seuml trafikut kushteve teuml motit MI dhe autoritet lokalekomunat duhet teuml peumlrfshihen
Informata rreth aktiviteteve teuml kryera nga policia e trafikut dhe ndeumlshkimeve teuml aplikuara
Informatat rreth monitorimitvlereumlsimit sistematik teuml sjelljeve neuml trafik aktivitetet e kryera teuml rezultojneuml me raportet e pas-operative
Teuml dheumlnat mbi aplikimin e ndeumlshkimeve ndaj kundeumlrvajteumlsve Numri i ndeumlshkimeveteuml leumlshuara duhet teuml beumlhet sipas ligjeve dhe rregullave teuml peumlrcaktuara Informatatnga gjykatat janeuml teuml nevojshme Informatatnga MPB rreth ngaseumlsve teuml ndeumlshkuar janeuml teumlnevojshme
Reagimi ndaj rezultateve teuml qasjeve dhe aktiviteteve teuml ndryshme
Peumlr teuml monitoruar performanceumln treguesit e aktiviteteve duhet miratuar Teuml dheumlnat qeuml do teuml mblidhen peumlrfshijneuml numrin e peumlrgjithsheumlm teuml kontrolleve teuml kryera numrin e ngaseumlsve teuml kontrolluar periudhat e ndryshme qeuml duhet teuml krahasohen etj
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
35
SHTOJCA III
Tabela 7 Numri i policeumlve teuml trafikut neumlpeumlr njeumlsi ndash gjateuml viteve
2010 2011 2012 2013 2014
NjKA 27 32 40
NjRKRr Prishtineuml 162 156 147 125 103
NjRKRr Gjilan 69 61 61 62 63
NjRKRr Ferizaj 59 55 54 54 54
NjRKRr Prizren 74 80 78 67 61
NjRKRr Pejeuml 88 91 90 83 83
NjRKRr Mitroviceuml Jug 71 71 72 57 58
NjRKRr Mitroviceuml Veri 27 44
Gjitheumlsej 523 514 529 507 506
(Burimi PK)
Tabela 8 Numri i aksidentevendeumlshkimeve 2010 -2014
Vitet 2010 2011 2012 2013 2014 Total
Aksidente fatale 158 130 116 104 111 619
Persona teuml vdekur 175 157 121 119 127 699
Aksidente me leumlndime 4326 4490 4555 4960 4876 23207
Persona teuml leumlnduar 7730 8321 8561 9817 9713 44142
Aksidente me deumlmemateriale 12594 13338 14044 13878 10333 64187
Aksidente lsquoGodit dhe ikrsquo 952 930 1039 1012 980 4913
Gjitheumlsej aksidente 18030 18888 19754 19954 16300 92926
Tiketa (Gjoba) 254849 276897 247788 286922 319332 1386556
(Burimi PK)
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
36
Tabela 9 Teuml dheumlnat rreth aksidenteve fatale dhe personave teuml vdekur sipas rajoneve (janar ndash
dhjetor 2013)
2013 Prishtineuml Mitroviceuml Pejeuml Prizren Ferizaj Gjilan Autostradeuml Total
Aksidfatale 35 9 26 12 10 10 2 104
Teuml vdekur 40 12 33 12 10 10 2 119
(Burimi PK)
Diagrami 1 Veprimet e ngaseumlsve si faktoreuml kontribues teuml aksidenteve (2013)
Diagrami 2 Aksidentet sipas pjeseumls seuml rrugeumls (2013)
0 500 1000 1500 2000 2500 3000 3500 4000 4500 5000
Manipulimi i pasigurt
Mosmbajtja e distanceumls
Mospeumlrshtatja e shpejteumlsiseuml
Kyqje e pasigurteuml neuml rrugeuml
Ndeumlrrim i shiritave
Kthim leumlvizje prapa
Mosrespektim i peumlrpareumlsiseuml seuml kalimit
Anashkalimtejlakim i parregullt
Tejkalim i shpejteumlsiseuml seuml kufizuar
0 2000 4000 6000 8000
10000 12000 14000 16000
2012
2013
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
8
politikave hartimin dhe zbatimin e ligjeve qeuml lidhen me sigurineuml neuml trafikun rrugor MI ka
disa detyra si
programe peumlr trajnimin e ngaseumlsve dhe vlereumlsimin e tyre
kushtet e kontrollimit teknik teuml automjeteve dhe
ndeumlrtimin dhe mireumlmbajtjen e rrugeumlve
Peumlrveccedil keumlsaj seuml bashku me PK-neuml MI-ja mbikeumlqyreuml administron dhe zbaton kornizeumln
ligjore peumlr sigurineuml publike neuml rrugeuml
Komunat janeuml peumlrgjegjeumlse peumlr ndeumlrtimin dhe mireumlmbajtjen e rrugeumlve publike lokale
Gjykatat janeuml peumlrgjegjeumlse peumlr trajtimin e veprave peumlr shkelje teuml rregullave teuml trafikut
Organet e drejteumlsiseuml peumlrmes puneumls seuml tyre kontribuojneuml neuml meumlnyreuml efektive si mekanizeumlm
mbrojteumls neuml ndeumlrgjegjeumlsimin e publikut Neumlpeumlrmjet vendimeve meritore ato veccedilaneumlrisht
ndikojneuml neuml shtypjen e fenomeneve teuml rrezikshme neuml trafik duke ndikuar keumlshtu
drejtpeumlrdrejt neuml peumlrmireumlsimin e sjelljes seuml pjeseumlmarreumlsve
Institucionet sheumlndeteumlsore kontribuojneuml neuml kujdesin sheumlndeteumlsor dhe trajtimin e qytetareumlve-
ngaseumlsve Sheumlrbimet emergjente me koheuml dhe efektive ndash me aneuml teuml trajtimit teuml duhur teuml
leumlnduarve neuml aksidente - zvogeumllojneuml pasojat e tyre Meuml tej keumlto institucione kontribuojneuml
edhe neuml edukimin e ngaseumlsve peumlr procedurat e ndihmeumls seuml pareuml dhe transportimin e duhur
teuml aksidentuarve
Institucionet e arsimit e promovojneuml edukimin efektiv teuml siguriseuml rrugore neuml shkolla
Gjithashtu mediet mund teuml rrisin ndeumlrgjegjeumlsimin e komunitetit dhe teuml kuptuarit e faktoreumlve
dhe kostove teuml aksidenteve rrugore Kompaniteuml e sigurimeve kaneuml njeuml rol teuml veccedilanteuml neuml keumlteuml
drejtim Aplikimi i koncepteve teuml sigurimit duke shpeumlrblyer ngaseumlsit qeuml nuk shkaktojneuml
aksidente i motivon ata teuml peumlrmireumlsojneuml sjelljet e tyre neuml trafik dhe si rrjedhojeuml e keumlsaj edhe
keumlto kompani ndikojneuml neuml sigurineuml rrugore
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
9
3 A ka policia e trafikut qasje neuml informata teuml
besueshme teuml peumlrditeumlsuara dhe relevante si dhe a
peumlrdoren ato neuml meumlnyreuml efektive
31 Ccedilfareuml informatash i duhen policiseuml seuml trafikut
Veprimet peumlr teuml zvogeumlluar problemet e siguriseuml neuml trafikun rrugor duhet teuml jeneuml teuml bazuara
neuml informata relevante Informatat e tilla mund teuml merren me ndihmeumln e njeuml sistemi
informativ teuml siguriseuml neuml rrugeuml20 Shumeuml vende evropiane kaneuml baza teuml ndryshme teuml teuml
dheumlnave por neuml peumlrgjitheumlsi ato janeuml neuml proneumlsi teuml agjencive kombeumltare peumlr siguri neuml rrugeuml
dhe institucionet e ndryshme ofrojneuml informata peumlr agjenciteuml e tilla21
Aktivitetet efektive teuml policiseuml seuml trafikut keumlrkojneuml informata rreth22
Faktoreumlve qeuml ndeumlrlidhen me aksidente teuml tilla si23
ngaseumlsit dhe sjelljet e tyre
llojet e automjeteve teuml peumlrfshira dhe gjendja e tyre
gjendja e rrugeumlve dhe moti
intensiteti i trafikut dhe
ku dhe kur kaneuml ndodhur aksidentet
teuml ashtuquajturave ldquopika teuml zezardquo24
ngjarjeve - kur dhe ku mund teuml rriten rreziqet peumlr aksidente
pasojave teuml aksidenteve
aktiviteteve teuml kryera nga policia e trafikut dhe ndeumlshkimet e aplikuara dhe
reagimeve peumlr rezultatet e qasjeve dhe aktiviteteve teuml ndryshme
Policia e trafikut eumlshteuml peumlrgjegjeumlse peumlr mbledhjen e teuml dheumlnave teuml nevojshme teuml cilat kryesisht
vet i prodhojneuml Autoritetet tjera ose organizatat mund teuml keneuml njohuri teuml cilat policia e
20 OECD Safety on Roads (Paris 2002) fq 10 21 Neuml Kosoveuml roli i agjenciseuml seuml tilleuml ushtrohet nga Keumlshilli peumlr Sigurineuml neuml Komunikacionin Rrugor Keumlshilli
kryesisht mbledh teuml dheumlna nga Policia e Kosoveumls 22 Kjo pjeseuml bazohet neuml literatura teuml ndryshme rreth praktikave teuml mira teuml kontrollit teuml trafikut dhe dokumente ndash
politika nga organizata teuml ndryshme ndeumlrkombeumltare 23 WHO Data Systems A Road Safety Manual for Decision-Makers and Practioners (Geneva 2010) 24 Neuml menaxhimin e siguriseuml rrugore ldquopikat e zezardquo (angblackspot) janeuml vendet ku historikisht janeuml koncentruar
aksidentet e trafikut Kjo mund teuml ndodh peumlr arsye teuml ndryshme teuml tilla si ktheseuml e ashpeumlr apo keumlnd neuml njeuml rrugeuml teuml drejteuml kryqeumlzim i fshehur neuml njeuml rrugeuml teuml shpejteuml shenja teuml dobeumlta ose teuml fshehura paralajmeumlruese neuml udheumlkryq etj
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
10
trafikut nuk i ka peumlr shembull ngjarjet ose gjendja qeuml mund teuml rriseuml rrezikun peumlr aksidentet
e trafikut Peumlr keumlteuml arsye marreumldheumlnia e ngushteuml e puneumls midis policiseuml seuml trafikut dhe
autoriteteve teuml tjera eumlshteuml thelbeumlsore
Eumlshteuml po keumlshtu e reumlndeumlsishme qeuml teuml dheumlnat teuml strukturohen dhe analizohen siccedil duhet qeuml
aktualisht teuml peumlrdoren peumlr planifikime operative dhe detyra teuml peumlrditshme Kjo do trsquoi
mundeumlsonte policiseuml seuml trafikut teuml zgjedh mjetet e duhura - neuml koheumln e duhur dhe neuml vendin
e duhur Kjo gjithashtu e beumln meuml teuml lehteuml fokusimin meuml teuml mireuml neuml sjelljet e ngaseumlsve kushtet
rrugore gjendjen dhe llojin e automjeteve (kamioneuml autobuseuml ose vetura) etj Peumlr njeuml efekt
maksimal teuml siguriseuml eumlshteuml e reumlndeumlsishme qeuml policia e trafikut teuml fokusohet neuml faktoreuml teuml cileumlt
kaneuml ndikim teuml drejtpeumlrdrejteuml neuml sigurineuml rrugore dhe ateuml neuml vende dhe koheuml teuml duhur ku
aksidentet kaneuml gjasa teuml ndodhin
32 A ka policia e trafikut qasje neuml informatat e duhura
Shumica e informatave teuml nevojshme peumlr qeumlllime teuml planifikimit peumlr policineuml e trafikut janeuml
neuml dispozicion25 Policia e trafikut ka qasje neuml dy baza teuml teuml dheumlnave SIPK teuml dheumlnat rreth
veprave penale dhe MAAP teuml dheumlnat peumlr aksidentet statistikat dhe analizat Teuml dheumlnat neuml
keumlto baza peumlrcillen neuml baza ditore javore dhe mujore Disa teuml dheumlna sigurohen peumlrmes
takimeve dhe shkeumlmbimit me autoritetet tjera - institucionet rrugore sheumlndeteumlsore dhe
gjykatat neuml lidhje me kundeumlrvajteumlsit dhe ndeumlshkimet Teuml dheumlnat rreth aksidenteve dhe
pasojave teuml tyre janeuml teuml plota
Policia e trafikut eumlshteuml mjaft mireuml e informuar rreth ngjarjeve dhe gjendjes se ku dhe kur
mund teuml rriten rreziqet peumlr aksidente Bashkeumlpunimi me autoritetet tjera qendrore dhe lokale
dhe me shoqeumlrineuml civile ofron teuml dheumlna peumlr intensitetin e trafikut gjendjen neuml rrugeuml etj26
Mund teuml keumlrkohet nga policia e trafikut teuml sigurojeuml ndihmeuml peumlr autoritetet tjera bie fjala teuml
jeteuml e pranishme afeumlr shkollave teuml ndihmojeuml organet e inspektimit teuml ngriteuml ndeumlrgjegjeumlsimin
neuml parandalimin e rrezikut neuml trafik etj27
Neuml tabeleumln e meumlposhtme eumlshteuml peumlrmbledhur qasshmeumlria e njeumlsive policore teuml trafikut neuml
informata teuml nevojshme teuml llojeve teuml ndryshme Qasjen e kemi klasifikuar neuml kateumlr kategori28
25 Sipas praktikave ndeumlrkombeumltare burimi meuml i zakonsheumlm peumlr teuml dheumlnat rreth aksidenteve janeuml teuml dheumlnat e
policiseuml Megjithateuml shumeuml aksidente nuk raportohen neuml polici - me ose pa deumlmtime teuml vogla apo pa leumlndime 26 Raportet vjetore teuml PK-seuml peumlr vitet 2012 dhe 2013 27 Examinimi i raporteve teuml ndryshme planeve ditore teuml policiseuml seuml trafikut etj 28 Peumlr meuml shumeuml shpjegime shih ldquoShtojceumln IIrdquo
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
11
Tabela 1 Qasshmeumlria e policiseuml seuml trafikut neuml informata teuml nevojshme peumlr planifikimin
operativ
ploteumlsisht kryesisht pjeseumlrisht shumeuml pak
Informata peumlr faktoreumlt qeuml ndeumlrlidhen me aksidentet x
Informatat peumlr pasojat e aksidenteve x
Informata mbi ngjarjet kushtet kur ku rreziqet mund teuml rriten peumlr aksidente
x
Informata rreth aktiviteteve teuml kryera nga policia e trafikut dhe ndeumlshkimet e aplikuara
x
Reagimet ndaj rezultateve teuml qasjeve teuml ndryshme dhe aktiviteteve
x
Siccedil shihet meuml sipeumlr ekzistojneuml fusha ku informatat e nevojshme nuk janeuml ploteumlsisht teuml
qasshme - kur eumlshteuml e nevojshme Ka ende fusha qeuml duhet teuml zhvillohen para se policia e
trafikut teuml mund teuml pranojeuml informata neuml koheuml peumlr ngjarjet dhe kushtet kur dhe ku mund teuml
rriten rreziqet peumlr aksidente Informatat ldquoonlinerdquo ose neuml koheuml reale nga autoritetet e rrugeumlve
dhe peumlrpjekjet shteseuml peumlr teuml ngritur rrjete me aktereuml teuml ndrysheumlm janeuml shembuj teuml
aktiviteteve qeuml mund teuml shtojneuml vlereuml
Raportimi i performanceumls neuml disa aspekte nuk eumlshteuml i zhvilluar edhe aq mireuml Nga sistemi
aktual i informatave eumlshteuml veumlshtireuml teuml kuptohet secila peumlrpjekje qeuml do teuml sigurojeuml bazeuml solide
peumlr zhvillimin e raportimit
Kapacitetet meuml pak teuml zhvilluara janeuml ato peumlr vlereumlsimin e efektivitetit teuml qasjeve dhe
aktiviteteve teuml ndryshme Disa peumlrpjekje janeuml iniciuar peumlr shembull neuml hartimin e raporteve
peumlr aktivitetet e kryera por jo neuml matjen e veprimeve teuml ndeumlrmarra neuml meumlnyreuml qeuml teuml
parandalohen aksidentet
33 A eumlshteuml policia e trafikut duke i peumlrdorur informatat neuml
meumlnyreuml efektive
Cileumlsia e interpretimit teuml teuml dheumlnave eumlshteuml vendimtare neuml peumlrcaktimin e aktiviteteve teuml
duhura teuml policiseuml seuml trafikut Njeuml shembull disa nga faktoreumlt e aksidenteve teuml ofruara neumlpeumlr
dosje ndash siccedil janeuml kushtet klimatike dhe gjendjet e rrugeumlve ndash mund teuml shpjegojneuml ndonjeuml
aksident por neuml realitet ngasja e pakujdesshme ose shpejteumlsia mund teuml jeneuml shkaku i veumlrteteuml
Me fjaleuml teuml tjera policia e trafikut ka nevojeuml peumlr informata rreth kushteve klimatike dhe
gjendjes neuml rrugeuml qeuml teuml planifikojeuml aktivitetet e saj mireumlpo kontrollet aktuale ndash me qeneuml
efektive ndash duhet teuml fokusohen neuml aspekte tjera si shpejteumlsia dhe sjelljet e ngaseumlsve Njeuml ccedileumlshtje
tjeteumlr qeuml mund teuml ngritet neuml keumlteuml kontekst eumlshteuml nevoja peumlr informata Edhe neumlse keumlto
informata janeuml ligjeumlrisht dhe teknikisht korrekte ato mund teuml diskutohen nga njeuml
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
12
perspektiveuml e kontrollit teuml trafikut neumlse janeuml mbivendosur ose tepeumlr teuml detajuara peumlr trsquou
peumlrshtatur nevojave praktike teuml policiseuml trafikut29
Shfryteumlzimi efektiv i informatave keumlrkon qeuml ato teuml
konsiderohen relevante dhe teuml dobishme nga ana e peumlrdoruesit
doreumlzohen neuml koheumln e duhur peumlr njeumlsiteuml e duhura
interpretohen neuml meumlnyreuml korrekte nga ana e peumlrdoruesit
peumlrdoren peumlr analiza dhe vlereumlsim neuml nivele teuml ndryshme
kaneuml ndikim neuml puneumln e peumlrditshme neuml terren dhe
peumlrdoren peumlr teuml meumlsuar dhe vepruar peumlr ndryshim dhe peumlrmireumlsim
Informatat peumlr planifikimin e aktiviteteve nuk janeuml peumlrdorur sistematikisht nga policia e
trafikut neuml meumlnyreuml efektive peumlr teuml maksimizuar efektivitetin e puneumls neuml aktivitetet e
peumlrditshme Peumlrveccedil keumlsaj ato janeuml peumlrdorur rralleuml peumlr vendimet rreth meumlnyreumls se si duhet
peumlrmireumlsuar aktivitetet e policiseuml seuml trafikut teuml cilat janeuml - peumlrgjitheumlsisht - duke peumlrseumlritur teuml
njeumljteumln strategji teuml zbatimit Detyrat e adresuara neuml fleteumlt-patrulluese nuk ishin shpesh neuml
peumlrputhje me planet operative30
Analizat e shkaqeve qeuml qeumlndrojneuml pas aksidenteve interpretohen nga njeumlsiteuml e policiseuml seuml
trafikut dhe peumlrcillen te DKRr neuml baza teuml rregullta Analizat shteseuml teuml prodhuara nga DKRr
peumlrdoren pjeseumlrisht neuml peumlrputhje me faktoreumlt e identifikuar teuml rrezikut31
Tabela 2 Peumlrdorimi i informatave teuml nevojshme nga policia e trafikut peumlr planifikim
operativ
Peumlrdorimi i informatave Gjithhereuml Shpesh Ndonjeumlhereuml Rralleuml
Teuml interpretuara analizuara dhe kombinuara me teuml dheumlna tjera
x
Teuml doreumlzuara me koheuml te njeumlsia e duhur x
Teuml peumlrdorura peumlr planifikim operativ dhe puneuml teuml peumlrditshme
x
Teuml peumlrdorura peumlr teuml meumlsuar dhe peumlr vendime peumlr peumlrmireumlsim
x
29 Ekzaminimi i klasifikimeve teuml DKRr peumlr shkaqet e aksidenteve neuml trafik ldquoStatistika dhe analiza e aksidenteve
neuml trafikrdquo peumlr vitet 2012 dhe 2013 30 Ekzaminim i aktiviteteve teuml bazuara neuml plane operative 31 Ekzaminimi i klasifikimeve teuml DKRr peumlr shkaqet e aksidenteve teuml trafikut ldquoStatistika dhe analiza e aksidenteve
neuml trafikrdquopeumlr vitet 2012 dhe 2013
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
13
Raportet vjetore teuml DKRr-seuml i peumlrshkruajneuml faktoreumlt e aksidenteve rrugore neuml krahasim me
vitet e meumlparshme Rezultatet e informatave peumlr faktoreumlt qeuml ndeumlrlidhen me aksidentet
trajtohen siccedil duhet veteumlm kur policia e trafikut zbaton masat neuml planet operative ose urdhrat
nga DKRr Neuml planifikimin operativ policia e trafikut ka peumlrdorur informatat rreth
shpeshteumlsiseuml dhe shkaqeve teuml aksidenteve Aktivitetet janeuml teuml ndryshme dhe varen thjesht
nga vendndodhja gjeografike dhe intensiteti i trafikut por kryesisht janeuml orientuar neuml
monitorimin e shpejteumlsiseuml32 Peumlrveccedil keumlsaj njeumlsiteuml e trafikut (duke peumlrjashtuar NjKA-neuml) nuk i
drejtojneuml gjithnjeuml aktivitetet me sheumlnjesteumlr edhe neuml rrugeumlt tjera jo-rajonale
Detyrat rutineuml nuk adresojneuml detyra teuml veccedilanta vis-agrave-vis treguesve teuml identifikuar neuml analizeumln
e aksidenteve Sipas krahasimit teuml teuml dheumlnave patrullimet e vlereumlsuara rutineuml teuml policiseuml seuml
trafikut kryesisht kaneuml sheumlnjestruar faktorin shpejteumlsi Kjo neumlnkupton se informatat nuk janeuml
peumlrdorur ploteumlsisht peumlr detyrat e peumlrditshme Shumica e patrullimeve kryesisht kryhen pa
ndonjeuml objektiv tjeteumlr shteseuml Aktivitetet aktuale teuml peumlrditshme ndash peumlr teuml qeneuml efektive - do teuml
duhet teuml fokusohen neuml aspekte teuml tjera teuml ndryshme siccedil eumlshteuml sjellja e ngaseumlsve (mbajtja e
distanceumls ngasja e pakujdesshme etj)
Informatat peumlrdoren rralleuml peumlr teuml identifikuar peumlrmireumlsimet e mundshme teuml veprimeve
parandaluese33 Shumica deumlrrmuese e aktiviteteve teuml kryera nuk janeuml teuml peumlrmbledhura neuml
raporte post-operative peumlr teuml matur progresin drejt objektivave teuml vendosura Peumlr meuml tepeumlr
peumlrzierja e prioriteteve neuml patrullime nuk ishte gjithnjeuml e bazuar neuml informatat e
disponueshme34
32 Shembuj teuml tjereuml teuml intensifikimit teuml patrullimeve peumlrfshijneuml ndalesat peumlr automjete sipas planeve operative
ngjarjet sportive dhe klubet e nateumls etj Automjetet inspektohen neuml baza vjetore derisa veteumlm hereumlpashere adresohen me plane teuml peumlrbashkeumlta operative Policia e trafikut - MI
33 Ekzaminimi i raporteve teuml njeumlsive teuml policiseuml seuml trafikut peumlr vitet 2012 dhe 2013 34 Vlen teuml peumlrmendet se bazuar neuml informatat peumlr aksidente DKRr ka keumlrkuar nga NjRKRr-PR qeuml teuml shtohet
numri i kontrolleve neuml disa rrugeuml siccedil ishte rasti neuml rrugeumln Prishtineuml-Podujeveuml-Merdareuml Si rezultat i angazhimeve shteseuml numri i aksidenteve neuml keumlteuml aks rrugor eumlshteuml zvogeumlluar duksheumlm neuml periudheumln janar-maj 2014 neuml krahasim me vitin 2013
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
14
4 A i kryen policia e trafikut sheumlrbimet neuml meumlnyreuml
efektive
41 Si teuml matet efektiviteti i policiseuml seuml trafikut
Qeumlllimi i peumlrgjithsheumlm peumlr policineuml e trafikut seuml bashku me autoritetet e tjera peumlrgjegjeumlse siccedil
kemi peumlrmendur eumlshteuml teuml minimizohen aksidentet e trafikut dhe teuml ndihmohet peumlr njeuml mjedis
teuml sigurt teuml trafikut Shtrohet pyetja se si duhet teuml veprojeuml policia e trafikut peumlr teuml
peumlrmbushur neuml meumlnyreumln meuml teuml mireuml teuml mundshme keumlto objektiva Peumlrveccedil keumlsaj a eumlshteuml fare
e mundur teuml maten rezultatet e policiseuml seuml trafikut peumlr shkak teuml faktoreumlve teuml tjereuml qeuml ndikojneuml
neuml veumlllimin dhe karakterin e ldquoaksidenteverdquo
Zvogeumllimi i aksidenteve teuml reumlnda teuml trafikut eumlshteuml njeuml lloj mateumlsi qeuml tregon peumlr rezultatin e
peumlrgjithsheumlm se neuml ccedilrsquomeumlnyreuml operojneuml autoritetet peumlrgjegjeumlse rrugore ose teuml policiseuml seuml
trafikut Megjithateuml eumlshteuml matje shumeuml e peumlrgjithshme qeuml varet nga shumeuml faktoreuml siccedil janeuml
rrugeumlt dhe moti sjelljet e ngaseumlsve numri i automjeteve dhe gjendja e tyre angazhimi i
autoriteteve tjera rregullimi aktual kushtet financiare etj
Ekzistojneuml edhe matje teuml tjera teuml zakonshme Mund teuml studiohen neumlse mjetet e teuml duhura janeuml
neuml dispozicion dhe neumlse ato janeuml peumlrdorur neuml meumlnyreuml efektive peumlr shembull a janeuml peumlrdorur
kamerat e shpejteumlsiseuml dhe radareumlt aty ku do teuml shtonin meuml shumeuml vlereuml (rreziku i larteuml peumlr
aksidentet e trafikut peumlr shkak teuml shpejteumlsiseuml seuml automjetit) a beumlhen teste alkooli ku do teuml
shtonin meuml shumeuml vlereuml etj Gjithashtu mund teuml shqyrtohen neumlse njeumlsiteuml e kontrollit neuml koheuml
teuml duhur sigurojneuml autoritetet peumlrgjegjeumlse rrugore me propozime peumlr ndryshimin e
kufizimeve teuml shpejteumlsiseuml veumlnien e shenjave paralajmeumlruese riparimin e rrugeumlve largimin e
pengesave neuml rrugeuml etj
Mund edhe teuml matet meumlnyra se si shpeumlrndahen burimet neuml koheuml dhe neuml hapeumlsireuml Idealisht
mjetet e duhura duhet peumlrdorur peumlr teuml kontrolluar gjeumlrat e duhura neuml koheumln e duhur dhe
vendin e duhur Aktivitetet e patrullimit neuml koheuml dhe hapeumlsireuml duhet teuml ndeumlrlidhen sa meuml
shumeuml qeuml teuml jeteuml e mundur me ateuml se kur dhe ku ndodhin aksidentet e trafikut
Kundrejt propozimeve teuml meumlsipeumlrme mund teuml shtrohet pyetja A eumlshteuml e mundur qeuml policia
e trafikut teuml punojeuml meuml mireuml apo meuml dobeumlt a eumlshteuml policia e trafikut neuml gjendje teuml meumlsojeuml dhe
a janeuml neuml gjendje teuml marrin vendime ccedilfareuml teuml beumljneuml dhe si teuml beumlhet Peumlrgjigja e qarteuml peumlr teuml
gjitha keumlto pyetje eumlshteuml pozitive Eumlshteuml e reumlndeumlsishme teuml theksohet se megjithateuml asnjeuml matje
nuk eumlshteuml e peumlrsosur dhe e ploteuml vetvetiu Ccedileumlshtje kryesore eumlshteuml qeuml teuml peumlrdoren informatat
dhe teuml dheumlnat relevante teuml besueshme dhe qeuml janeuml neuml gjendje trsquoi ofrojneuml policiseuml seuml trafikut
udheumlzime se si teuml punojneuml meuml zgjuar ndash teuml jeneuml meuml efektiv - neuml meumlnyreuml qeuml trsquoi afrohen qeumlllimit
qeuml teuml ndikojneuml neuml numrin e aksidenteve fatale
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
15
42 A i ka policia e trafikut mjetet e duhura qeuml teuml jeteuml efektive
Peumlr shkak se rreziku i aksidenteve peumlrcaktohet nga faktoreuml teuml ndrysheumlm policia e trafikut
duhet teuml peumlrdoreuml mjete teuml llojllojshme peumlr teuml adresuar vendimet ndikuese mbi kufizimet e
shpejteumlsiseuml dhe shenjat paralajmeumlruese dhe meuml drejtpeumlrdrejteuml peumlrmes masave teuml ndryshme
teuml kontrollit teuml trafikut siccedil janeuml kamerat peumlr shpejteumlsi radareumlt testet e alkoolit kontrollet e
automjeteve dhe teuml flukseve teuml trafikut gjendjen e rrugeumlve dhe sjelljet e ngaseumlsve35
Neuml meumlnyreuml qeuml teuml keteuml qasjen direkte neuml meumlnyreuml efektive policia e trafikut duhet teuml
Orientojeuml peumlrpjekjet e tyre neuml
- Vendndodhjet me rrezik teuml larteuml rrugeumlt apo vendet ku aksidentet mund teuml
ndodhin
- Neuml koheumln diteumlt dhe oreumlt me rrezik teuml larteuml kur aksidentet mund teuml jeneuml meuml teuml
shpeshta
- Vendndodhjet me rrezik ad-hoc neuml koheuml teuml caktuar (ngjarje teuml peumlrkohshme)
Fokusojeuml kontrollet neuml faktoreumlt qeuml ndeumlrlidhen me aksidente si
- Sjellja e ngaseumlsve me rrezik teuml larteuml
- Faktoreumlt mekanik teuml rrezikut teuml larteuml te automjetet veccedilaneumlrisht kamioneumlt e
meumldhenj
- Rrugeumlt me rrezik teuml larteuml dhe kushtet e motit
Aplikojeuml ndeumlshkime teuml duhura peumlr ata qeuml keumlrceumlnojneuml sigurineuml neuml trafik peumlrmes
- Paralajmeumlrimeve verbale apo teuml dokumentuara dhe llojeve teuml ndryshme teuml
gjobave etj
Peumlr teuml qeneuml efektive policia e trafikut duhet teuml keteuml punonjeumls kompetent dhe pajisje teuml
duhura automjete teuml pajisura mireuml (teuml shenjeumlzuara dhe teuml pashenjeumlzuara) motoccedilikleta
radareuml dhe teste teuml alkoolit Neuml shumeuml vende policia e trafikut eumlshteuml e pajisur edhe me
helikoptereuml kamera teuml shpejteumlsiseuml teste kundeumlr narkotikeumlve etj36 Peumlrvoja neuml BE dhe vende teuml
tjera tregon se kamerat e shpejteumlsiseuml teuml cilat ofrojneuml deumlshmi fotografike teuml pranueshme peumlr
gjykata janeuml shumeuml kost-efektive37
PK-ja peumlrdoreuml tregues teuml ndrysheumlm neuml meumlnyreuml qeuml teuml ndajeuml burimet e tyre neuml meumlnyreuml efektive
35 Ky seksion bazohet neuml literatura teuml ndryshme peumlr praktika teuml mira teuml kontrollit teuml trafikut si dhe dokumente
dhe politika nga vende teuml ndryshme dhe nga Policia e Kosoveumls 36 Patrullimi me helikopter peumlrdoret neuml veccedilanti neuml rrethana selektive Helikoptereumlt mund teuml peumlrdoren gjithashtu
peumlr kujdesin post-aksidental PK-ja nuk eumlshteuml e pajisur me mjet teuml tilleuml Mungojneuml edhe instrumentet peumlr testimin e praniseuml seuml narkotikeumlve
37 European Transport Safety Council (ETSC) Reducing Traffic Injuries Resulting from Excess and Inappropriate Speed (Brussels 1995) fq 28
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
16
Ne kemi ekzaminuar teuml dheumlnat e ndryshme - neuml lidhje me zyrtareumlt policoreumlpolicineuml e
trafikut
Tabela 3 Teuml dheumlnat peumlr aksidentet automjetet kundrejt burimeve teuml policiseuml
2010 2011 2012 2013 2014
Numri i automjeteve teuml regjistruara 178798 205366 212851 272107 288828
Numri i aksidenteve 18030 18888 19754 19954 16300
Numri i aksidenteve fatale 158 130 116 104 111
Numri i teuml vdekurve 175 157 121 119 127
Numri i personave teuml leumlnduar 7730 8321 8561 9817 9713
Numri i zyrtareumlve policoreuml 7191 7205 7269 7326 7686
Numri i zyrtareumlve policoreuml teuml trafikut 523 514 529 507 506
Duket fare qarteuml se numri i policeumlve teuml trafikut nuk e ka ndjekur trendin e aksidenteve dhe
automjeteve Ne kemi marreuml neuml konsiderateuml edhe burimet peumlr njeumlsiteuml e veccedilanta
Tabela 4 Numri i kilometrave teuml mbuluara nga policia e trafikut burimet neuml njeumlsiteuml
peumlrkateumlse teuml policiseuml seuml trafikut mjetet e kontrollit teuml disponueshme (2014)
Njeumlsia Kilometrat e
mbuluara Zyrtareumlt e
policiseuml Automjetet e shenjeumlzuara
Automjetet civile
Radareuml Testues teuml
alkoolit
NjRKRr-PR 341 108 6 1 5 5
NjRKRr-PE 380 82 13 0 6 3
NJKA 104 33 6 0 10 2
Siccedil shihet shpeumlrndarja e burimeve nuk duket se e peumlrcjelleuml njeuml model teuml qarteuml peumlr teuml tre
njeumlsiteuml Peumlr shkak teuml bazeumls seuml paqarteuml peumlr alokim numri i policeumlve teuml trafikut nuk
korrespondon me kushtet e trafikut respektivisht aksidentet As numri i automjeteve teuml
shenjeumlzuara apo sistemet e radareumlve nuk ndeumlrlidhen me numrin e policeumlve apo aksidentet e
trafikut Numri i radareumlve neuml NjKA mund pjeseumlrisht teuml shpjegohet me faktin se eumlshteuml njeumlsi
patrulluese e autostradeumls (neumlse kjo eumlshteuml shpeumlrndarja optimale e keumlsaj pajisje ateumlhereuml eumlshteuml
njeuml ccedileumlshtje tjeteumlr)
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
17
Eumlshteuml po keumlshtu veumlshtireuml teuml shihet njeuml model i qarteuml i shpeumlrndarjes seuml burimeve ndeumlrmjet dhe
brenda njeumlsive Raporti midis numrit teuml policeumlve teuml trafikut dhe numrit teuml automjeteve
radareumlve apo testuesve teuml alkoolit ndryshon neuml meumlnyreuml teuml konsiderueshme peumlr shembull
NjKA ka meuml shumeuml automjete dhe meuml shumeuml policeuml sesa NjRKRr-PR neuml raport me
aksidentet e trafikut Njeuml shpjegim i mundsheumlm por jo shterues eumlshteuml faktori gjeografik
(qytetet neuml raport me fshatet)
Vlen teuml theksohet se veteumlm njeuml njeumlsi kishte qasje neuml njeuml automjet civil teuml pashenjeumlzuar edhe
pse neumlse automjetet e tilla peumlrdoren siccedil duhet - sipas peumlrvojeumls ndeumlrkombeumltare ndash ateumlhereuml ato
janeuml mjaft efektive neuml identifikimin e ngaseumlsve agresiveuml
Peumlr meuml tepeumlr veteumlm disa automjete teuml policiseuml seuml trafikut janeuml teuml pajisura me radareuml dhe
testues peumlr alkool38 Rrjedhimisht eumlshteuml e pamundur qeuml patrullat teuml kryejneuml teste teuml tilla seuml
paku jo peumlrnjeumlhereuml (neuml teuml njejteumln koheuml) Kjo ka mundeumlsi teuml pengojeuml efektivitetin e kontrolleve
teuml trafikut meqeuml shpejteumlsia dhe ldquongasja neumln ndikimin e alkoolit barnave dhe narkotikeumlverdquo
janeuml gjithashtu shkaktareuml teuml aksidenteve neuml trafik39
Kontrollet e kufizuara teuml alkoolitnarkotikeumlve janeuml njeuml e meteuml e kontrolleve qeuml e reduktojneuml
cileumlsineuml e teuml dheumlnave mbi shkaqet qeuml qeumlndrojneuml pas aksidenteve
Peumlrveccedil informatave teuml dheumlna neuml tabeleumln e meumlsipeumlrme ne kemi gjetur mangeumlsi teuml tjera neuml
pajisje bie fjala automjetet nuk janeuml teuml pajisura me shenjat paralajmeumlruese (si stop policia
ngadaleumlso rrezik neuml rrugeuml etj) Asnjeuml prej njeumlsive nuk kishte qasje neuml motoccedilikleta ndoneumlse
mjetet e tilla zakonisht shihen si mjaft efektive peumlr kontrollin e trafikut Peumlr meuml shumeuml
kamerat e shpejteumlsiseuml qeuml nga shumeuml hulumtues janeuml pareuml si mjet shumeuml efikas peumlr uljen e
rrezikut teuml aksidenteve teuml trafikut (dhe numrin e zyrtareumlve teuml nevojsheumlm peumlr kontrolle) nuk
janeuml peumlrdorur neuml asnjeuml njeumlsi kryesisht peumlr shkak teuml argumenteve se keumlrkojneuml investime
fillestare
Policia e trafikut peumlrdoreuml meumlnyra leumlvizeumlse dhe joleumlvizeumlse (statike) peumlr patrullim Teuml dyja
meumlnyrat i kaneuml epeumlrsiteuml dhe teuml metat e tyre40 Aktivitetet joleumlvizeumlse teuml kontrollit janeuml meumlnyreuml
e duhur neuml raste teuml bazuara neuml rrezik teuml veccedilanteuml (peumlrqendrimi masiv i peumlrpjekjeve teuml
kontrollit teuml trafikut neuml koheuml dhe vend teuml caktuar) ose kryhen neuml vende ose rrugeuml ku
aksidentet historikisht janeuml teuml zakonshme Patrullimet leumlvizeumlse janeuml meumlnyreuml e mireuml peumlr
zbulimin e sjelljeve teuml ccedilrregullta teuml ngaseumlsve qeuml mund teuml ndodhin edhe neuml vende ku
aksidentet janeuml meuml pak teuml zakonshme Shumica e aktiviteteve teuml patrullimit nga keumlto njeumlsi
kryhen peumlrmes patrullimeve joleumlvizeumlse Peumlrjashtime beumljneuml patrullimet e rralla teuml kryera nga
38 Neuml raportin e IPK-seuml peumlr ldquoVlereumlsimin e menaxhimit teuml trafikut rrugor nga PK-jardquo (2014) eumlshteuml theksuar se
shumica e radareumlve janeuml jo-funksionaleuml 39 Sipas OJQ-seuml ldquoLabyrinthrdquo nuk ka numeumlr teuml sakteuml peumlr peumlrdoruesit e narkotikeumlve neuml Kosoveuml Ekzistojneuml
vlereumlsime teuml peumlrafeumlrta teuml peumlrdoruesve qeuml sillen mes 10000 - 15000 individeumlve dhe nga keumlta rreth 4000 ndash 5000 besohet teuml jeneuml peumlrdorues teuml heroineumls
40 Rune Elvik Cost-Benefit Analyses of Police Enforcement (ESCAPE 2001) fq 14
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
18
automjeti me targa civile neuml NjRKRr-PR Peumlrveccedil keumlsaj neuml rrugeumlt e qytetit teuml Prishtineumls eumlshteuml
e zakonshme qeuml patrullimet teuml kryhen dhe neuml keumlmbeuml ose me biccedilikleta Nuk ka qeneuml e
mundur qeuml ZAP-i teuml vlereumlsojeuml performanceumln e tyre por ka mundeumlsi qeuml biccedilikletat ndash sidomos
neuml qytetet e meumldha - teuml jeneuml mjet efektiv neuml disa raste Peumlr meuml shumeuml gjithnjeuml mund teuml themi
se patrullimi neuml keumlmbeuml peumlrmbush funksionet parandaluese neuml kuptim meuml teuml gjereuml (meuml pak teuml
matsheumlm)
43 A peumlrdoren mjetet neuml dispozicion peumlr qeumlllimin e tij
kryesor
Policeumlt e trafikut nganjeumlhereuml duhet trsquoiu ndihmojneuml funksioneve tjera peumlrbrenda forcave teuml
policiseuml ose trsquoiu ndihmojneuml autoriteteve tjera me sheumlrbime teuml ndryshme Kjo natyrisht se ka
pasoja edhe pozitive edhe negative Kjo mund teuml shihet si njeuml meumlnyreuml fleksibile por
njeumlkoheumlsisht mund ta pengojeuml efektivitetin e policiseuml seuml trafikut peumlr kryerjen e detyrave teuml
tyre kryesore41
Teuml tre njeumlsiteuml e trafikut nuk ishin teuml angazhuara neuml meumlnyreuml teuml vazhdueshme neuml veprimtari teuml
tilla mbeumlshteteumlse NjKA ishte neuml gjendje qeuml trsquoi koncentrojeuml ploteumlsisht burimet e veta neuml
detyreumln e vet primare - neuml gjeumlra tjera teuml ngjashme ndash dhe ndoshta ka nevojeuml peumlr meuml pak policeuml
dhe automjete peumlr ta mbajtur keumlteuml nivel teuml kontrollit
Sipas peumlrllogaritjeve tona neuml ccedildo diteuml teuml vitit 2013 neuml NjRKRr-PR mesatarisht rreth peseuml peumlr
qind teuml zyrtareumlve policoreuml nuk ishin neuml dispozicion peumlr kontrollin e trafikut42
Marreuml parasysh gjendjen neuml trafik dhe zhvillimin e aksidenteve na beumln teuml kuptojmeuml se
veumlllimi i puneumls - ose pengesat peumlr teuml qeneuml efektiv - janeuml rritur meuml shumeuml peumlr NjRKRr-PR sesa
peumlr dy njeumlsiteuml e tjera Keumlshtu qeuml duke krahasuar numrin e aksidenteve dhe teuml policeumlve teuml
trafikut neuml Prishtineuml ne kemi veumlrejtur se ndash peumlrkundeumlr ngarkeseumls ndash numri i policeumlve eumlshteuml
zvogeumlluar (nga 147 sa ishin neuml vitin 2012 neuml 103 neuml vitin 2014)43
Peumlr trsquoi peumlrballuar sfidat e tilla duhet ulur ambiciet duhet rritur efikasitetin (teuml punohet meuml
mireuml dhe meuml zgjuar) ose teuml shtohen burime si peumlr shembull peumlrmes rialokimit teuml burimeve
ose duke peumlrdorur kamera Bazuar neuml veumlzhgimet tona ne nuk kemi mundur teuml gjejmeuml
deumlshmi teuml forta peumlr rritjen e efikasitetit apo peumlr burime shteseuml gjateuml periudheumls seuml ekzaminuar
41 Policia e Kosoveumls intervista me menaxhmentin e policiseuml seuml trafikut (prill 2014) ekzaminimi i dokumenteve teuml
ndryshme teuml tjera si komunikime elektronike plane etj 42 Analiza fillestare tregon se ccedildo diteuml rreth peseuml policeuml teuml trafikut kaneuml qeneuml teuml angazhuar neuml mbeumlshtetjen e
institucioneve teuml tjera peumlr ngjarje teuml ndryshme si peumlrcjellje peumlr delegacione protesta teuml ndryshme ngjarje sportive etj Me rastin e tubimeve dhe ngjarjeve teuml ndryshme burimet e angazhuara peumlr patrullimin e trafikut ridrejtohen peumlr teuml siguruar keumlto ngjarje duke braktisur vendet ku patrullimet eumlshteuml dashur teuml kryhen Gjateuml keumltyre ngjarjeve atje kryesisht eumlshteuml fluks i madh i automjeteve dhe ka rreziqe meuml teuml meumldha peumlr aksidente apo probleme tjera teuml trafikut
43 Teuml shihet ldquoShtojca IIIrdquo (tabela 7)
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
19
peumlr NjRKRr-PR Kjo sugjeron se ldquozgjidhjardquo e sfideumls peumlr NjRKRr-PR ka qeneuml qeuml teuml ulen
ambiciet peumlr kontrollin e trafikut44 Dy njeumlsiteuml tjera nuk kaneuml qeneuml teuml detyruara qeuml teuml
peumlrballen me teuml njeumljteumln situateuml45
44 A janeuml kryer kontrollet neuml vendet e duhura
Teuml gjendesh neuml vendin e duhur me rrezik teuml larteuml - peumlr teuml kontrolluar - eumlshteuml vendimtare peumlr
njeuml polici teuml efektshme teuml trafikut46 Ne kemi studiuar trajteumln gjeografike teuml aksidenteve neuml
kuadeumlr teuml tri rajoneve dhe kemi krahasuar ateuml me shpeumlrndarjen e kontrolleve teuml kryera Ne
gjithashtu kemi ekzaminuar edhe shkaqet e aksidenteve
Teuml ashtuquajturat ldquopika teuml zezardquo janeuml vende apo rrugeuml ku aksidentet e trafikut ndodhin
shpesh Neuml harteumln e meumlposhtme janeuml paraqitur keumlto pika neuml njeumlreumln prej tri rajoneve (NjRKRr-
PR)
44 Kjo situateuml vlen veccedilaneumlrisht peumlr rrugeumln drejt pikeumls seuml vendkalimit kufitar neuml Mutivodeuml ku nuk ushtrohen
kontrolle 45 NjRKRr-PE nuk ka ofruar ndonjeuml teuml dheumlneuml peumlr keumlteuml por sipas zyrtareumlve numri eumlshteuml meuml i uleumlt se neuml Prishtineuml
dhe nuk eumlshteuml rritur aq shumeuml 46 Sipas praktikave teuml mira veteumlm prania e policiseuml seuml trafikut neuml vende teuml duhura - edhe pa kontrolluar fare -
eumlshteuml e nevojshme qeuml ngaseumlsit teuml jeneuml teuml kujdessheumlm dhe ka karakter parandalues
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
20
Ccedilfareuml kemi gjetur NjRKRr-PR mban teuml dheumlna teuml tilla qeuml demonstrojneuml se kontrollet e keumlsaj
njeumlsie janeuml teuml orientuara deri neuml njeuml maseuml teuml madhe - por jo ploteumlsisht ndash kundrejt ldquopikave teuml
zezardquo Disa prej keumltyre pikave iu jepet veumlmendja e duhur ndeumlrsa teuml tjerat peumlr arsye teuml
ndryshme neglizhohen ose iu jepet njeuml veumlmendje meuml e uleumlt
NjRKRr-PE nuk peumlrdoreuml orare kohore peumlr ta specifikuar vendin se ku duhet teuml veprojneuml
njeumlsiteuml e patrullimit peumlrderisa i kryejneuml kontrollet Personat qeuml intervistuam nga kjo njeumlsi
kaneuml theksuar se aktivitetet patrulluese kryesisht kryhen neuml bazeuml teuml vlereumlsimit peumlrvojeumls dhe
gjykimit teuml njeumlsive patrulluese
Neuml aneumln tjeteumlr kontrollet neuml NjKA ushtrohen neuml vende teuml ndryshme teuml peumlrcaktuara meuml pareuml
neuml teumlreuml traseneuml
45 A janeuml kryer kontrollet neuml koheumln e duhur
Puna e patrullimeve neuml terren beumlhet neuml tri ndeumlrrime Ndeumlrrimet e patrullave peumlr shkak teuml
mungeseumls seuml automjeteve beumlhen neuml zyra teuml njeumlsive dhe gjateuml asaj periudhe asnjeuml rrugeuml
rajonale dhe magjistrale nuk mbulohet me njeumlsi patrulluese47
Neuml tabeleumln e meumlposhtme eumlshteuml paraqitur numri i peumlrgjithsheumlm i aksidenteve teuml regjistruara
teuml trafikut neuml tri regjionet peumlr vitet 2012 dhe 2013 si dhe koheumln kur ndodhen aksidentet gjateuml
24 oreumlve
Tabela 5 Aksidentet e trafikut sipas rajoneve dhe koheumln kur kaneuml ndodhur
Koha gjateuml diteumls
Prishtineuml Pejeuml NjKA
2012 2013 2012 2013 2012 2013
06-10 1299 1365 358 383 Nuk ka shifra 12
10-14 2439 2635 827 791 32
14-18 2730 3036 870 785 29
18-22 1522 1741 624 399 8
22-02 493 563 201 153 10
02-06 208 256 77 63 8
Total 8691 9596 2957 2574 99
Siccedil shihet meuml larteuml shumica e aksidenteve ndodhin gjateuml diteumls Meuml shumeuml se frac34 e aksidenteve
kaneuml ndodhur midis oreumls 06-22 dhe pothuajse aq shumeuml midis oreumls 12-20
47 Kjo peumlrfshineuml periudheumln kohore nga 1430 ndash 1530 kur ndodhin meuml seuml shumti aksidentet dhe 2230 ndash 2330 0630
ndash 0730
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
21
Duke u bazuar neuml intervista orare teuml puneumls dhe neuml teuml dheumlna tjera teuml regjistruara gjetjet tona
sugjerojneuml se kontrollet kryhen gjateuml diteumls
Kur ne studiuam shifrat meuml holleumlsisht rezultoi se neuml fakt koha e ldquopikutrdquo peumlr aksidente teuml
trafikut korrespondonte me koheumln kur patrullat e policiseuml seuml trafikut kishin filluarpeumlrfunduar
ndeumlrrimet e tyre teuml puneumls dhe rrjedhimisht nuk kaneuml mundur teuml jeneuml neuml vende me rreziqe teuml
larta Peumlrderisa keumlto teuml dheumlna nuk ishin teuml njohura ose teuml pakteumln nuk janeuml ekzaminuar nga
njeumlsiteuml ata nuk kaneuml qeneuml neuml dijeni peumlr pasojat e orareve teuml tyre kohore apo peumlr periudhat e
ndeumlrrimit
Sipas policiseuml seuml trafikut ata peumlrpiqen qeuml teuml jeneuml teuml informuar mireuml peumlr ngjarjet madhore qeuml
kaneuml gjasa teuml shkaktojneuml probleme neuml trafik dhe neuml peumlrputhje me rrethanat i alokojneuml
burimet Ne nuk kemi arsye peumlr teuml mos besuar se kjo eumlshteuml keumlshtu por konfirmimi i keumlsaj
nuk ka qeneuml i mundur teuml beumlhet brenda fusheumlveprimit teuml keumltij auditimi
Po ashtu ne nuk kemi qeneuml neuml gjendje qeuml teuml ekzaminojmeuml se a janeuml peumlrdorur ldquomjetet e
duhurardquo neuml koheumln e duhur Sa peumlr ilustrim neuml shumeuml vende eumlshteuml procedureuml standarde qeuml teuml
kontrollohet se a po respektohen kufizimet e shpejteumlsiseuml afeumlr shkollave dhe ccedilerdheve neuml
koheuml teuml caktuar (kur fillojneuml meumlsimet neuml shkolla pas pushimeve verore) Gjithashtu eumlshteuml e
zakonshme qeuml policia e trafikut teuml peumlrdoreuml teste teuml alkoolit (narkotikeumlve) neuml koheumlt kur gjasat
qeuml drejtuesit e automjeteve teuml jeneuml neumln ndikim teuml keumltyre substancave eumlshteuml e larteuml (diteumlt e
shtuna apo teuml diela pas mesnate neuml afeumlrsi teuml vendeve teuml peumlrshtatshme) Keumlto janeuml shembuj teuml
gjeumlrave teuml cileumlt nuk kemi qeneuml neuml gjendje qeuml trsquoi ekzaminojmeuml peumlr shkak teuml mungeseumls seuml teuml
dheumlnave
46 A janeuml kontrolluar gjeumlrat e duhura
Peumlr teuml qeneuml efektiv duhet teuml kontrollohen gjeumlrat e duhura automjetet ose ngaseumlsit dhe meuml
konkretisht ccedilfareuml lloji teuml sjelljes apo ccedileumlshtje teknike Peumlrvojat ndeumlrkombeumltare japin
udheumlzime peumlrveccedilqeuml edhe kushtet lokale dhe meumlsimet gjithmoneuml duhet teuml merren parasysh
Meqeneumlse kualiteti dhe inspektimi i automjeteve eumlshteuml peumlrmireumlsuar duksheumlm sjellja e
ngaseumlsve eumlshteuml shkaku absolut dominues i aksidenteve teuml trafikut qeuml konfirmohet edhe nga
statistikat e DKRr48 Peumlrjashtime ka te kamioneumlt e meumldhenj Megjithateuml peumlrvoja tregon se
problemet qeuml kaneuml teuml beumljneuml me goma prishjet dhe mbingarkesat nuk janeuml teuml pazakonta etj
Sipas zyrtareumlve teuml DKRr ata i kaneuml ekzaminuar shkaqet e aksidenteve neuml meumlnyreuml qeuml meuml
tepeumlr trsquoi fokusojneuml kontrollet Ata kaneuml gjetur se tejkalimi i shpejteumlsiseuml eumlshteuml shkak i
48 Eumlshteuml e reumlndeumlsishme teuml theksohet se rreziku nga sjelljet e ngaseumlsve mbetet faktor vendimtar i aksidenteve neuml
Kosoveuml Sipas IPK-seuml (Raport inspektimi 05201410) neuml vitin 2012 edhe automjetet e policiseuml ishin peumlrfshireuml neuml 312 aksidente ndeumlrsa 170 prej tyre janeuml shkaktuar nga zyrtareumlt e policiseuml Ndeumlrsa neuml vitin 2013 automjetet e policiseuml ishin peumlrfshireuml neuml 287 aksidente ku neuml 143 raste fajtoreuml ishin policeumlt Shkaku meuml i zakonsheumlm i aksidenteve peumlr teuml dy periudhat eumlshteuml manovrimi i pasigurt i automjeteve nga policia
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
22
zakonsheumlm dhe si pasojeuml e keumlsaj i kaneuml dheumlneuml prioritet teuml larteuml kontrollit teuml shpejteumlsiseuml
Megjithkeumlteuml ka edhe faktoreuml tjereuml qeuml sipas studimeve ndeumlrkombeumltare dhe statistikave teuml
DKRr-seuml janeuml mjaft teuml zakonsheumlm siccedil janeuml ngasja agresive dhe mosmbajtja e distanceumls gjateuml
ngasjes
Peumlr ta matur shpejteumlsineuml patrullat kryesisht vendosen neuml rrugeuml teuml drejta ngaqeuml aty ekziston
rreziku peumlr tejkalim teuml shpejteumlsiseuml Ne kemi gjetur edhe praktika teuml mira neuml kryerjen e
kontrollit teuml shpejteumlsiseuml neuml koheuml teuml duhur neuml vende me rrezik teuml larteuml Keumlto masa ndeumlrmerren
edhe aty ku rreziku i aksidenteve teuml trafikut eumlshteuml mesatar apo i uleumlt (autostrada jashteuml oreumlve
teuml pikut)
Peumlr identifikimin e shkeljeve neuml trafik (tejkalimin e shpejteumlsiseuml) njeumlsiteuml patrulluese
bashkeumlpunojneuml ngushteuml mes tyre qeuml eumlshteuml njeuml praktikeuml tjeteumlr e mireuml
Megjithateuml disa aktivitete teuml kontrollit apo mbikeumlqyrjes - sipas veumlzhgimeve tona ndash janeuml kryer
neuml udheumlkryqe teuml cilat janeuml teuml rregulluara me semaforeuml dhe rrethrrotullime ku aksidentet
shpesh ndodhin49
Foto 1 Zyrtareumlt policoreuml teuml vendosur mbi ureuml neuml autostradeuml duke identifikuar automjetet qeuml
tejkalojneuml kufizimin e shpejteumlsiseuml
49 Neuml qytetin e Prishtineumls i kemi identifikuar dy udheumlkryqe ku kaneuml ndodhur aksidente fatale dhe ku patrullat e
policiseuml rralleumlhereuml janeuml teuml vendosura Vlen teuml peumlrmendet se brenda NjRKRr-PR ekziston njeuml neumln-njeumlsi e veccedilanteuml qeuml eumlshteuml peumlrgjegjeumlse veteumlm peumlr qytetin
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
23
Foto 2 Pika ndaluese e vendosur nga patrulla tjeteumlr policore peumlr trsquoi ndaluar ngaseumlsit e
identifikuar meuml pareuml
Gjateuml intervistave me zyrtareumlt e policiseuml seuml trafikut kuptuam se peumlrveccedil faktorit shpejteumlsi
shumica e patrullave neuml meumlnyreuml rutinore fokusohen neuml ccedileumlshtjet si dritat rripat e siguriseuml
peumlrdorimi i telefonave celulareuml patentat e ngasjes etj peumlrveccedilse teuml peumlrqendrohen meuml shumeuml
neuml faktoreumlt qeuml janeuml teuml lidhur drejtpeumlrdrejt me aksidentet e trafikut sikurse sjelljet e
rrezikshme ngasja agresive ose e pasigurt Kjo neve na tregon se zakonet e krijuara apo
rutina ende luajneuml rol meuml teuml reumlndeumlsisheumlm peumlr policineuml e trafikut gjateuml kryerjeve seuml detyrave teuml
veta Ky nuk eumlshteuml argument kundeumlr peumlr shembull kontrollimit teuml patenteuml-shoferit por ky
eumlshteuml veteumlm njeuml argument kundeumlr asaj qeuml teuml mos beumlhet neuml meumlnyreuml rutinore
Neuml fakt ne nuk kemi gjetur
ndonjeuml fleteuml-patrulluese qeuml teumlreumlsisht peumlrshkruan detyrat qeuml duhet teuml ndeumlrmerren nga
njeumlsiteuml patrulluese e qeuml ndeumlrlidhen me sjelljet e rrezikshme50
ndonjeuml regjisteumlr neuml lidhje me llojet e automjeteve teuml peumlrfshira neuml aksidente Eumlshteuml e
njohur se automjetet sportive dhe taksiste kaneuml prirje teuml jeneuml teuml peumlrfshira neuml aksidente
meuml shumeuml sesa automjetet tjera Si rrjedhojeuml informatat e tilla mund ta ndihmojneuml
policineuml e trafikut qeuml teuml jeteuml meuml shumeuml e fokusuar gjateuml puneumls seuml tyre dhe
se inspektimet teknike janeuml peumlrkushtuar neuml veccedilanti ndaj automjeteve teuml meumldha (si
gomave prishjeve dhe ngarkesave) gjateuml periudhave kur deumlshtimet e tilla mund teuml
50 Fleteuml-patrullimi eumlshteuml njeuml dokument udheumlzues-regjistrues me aneuml teuml cilit njeumlsiteuml patrulluese janeuml teuml pajisura peumlr
teuml kryer kontrolle
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
24
jeneuml fatale (neuml vjeshteumln e vonshme koheumln e dimrit etj)51 Praktikat e mira
ndeumlrkombeumltare keumlshillojneuml qeuml eumlshteuml meuml e reumlndeumlsishme teuml kryhen inspektime teknike
teuml automjeteve teuml meumldha sesa teuml kryhen inspektime teuml automjeteve teuml zakonshme
Ne kemi gjetur se peumlrjashtimi i mjeteve transportuese nga trafiku teuml cilat nuk i kaneuml
ploteumlsuar kriteret teknike eumlshteuml shumeuml i rralleuml Patrullimet qeuml rezultojneuml me identifikimin e
keumltyre kritereve kryesisht janeuml teuml fokusuara veteumlm neuml veprimet e peumlrbashkeumlta me zyrtareumlt e
MI-seuml Si pasojeuml policia e trafikut heziton52 qeuml teuml deumlrgojeuml jo veteumlm automjetet komerciale (teuml
meumldha) neuml kontrolle teuml veccedilanta teknike pa pranineuml e zyrtareumlve teuml MI-seuml dhe veteumlm
hereumlpashere eumlshteuml fokusuar neuml ekzaminimin e kushteve teknike teuml automjeteve (komerciale)
mbingarkimin e mjeteve transportuese etj
47 A peumlrdoren ndeumlshkimet siccedil duhet
Qeumlllimi i shumiceumls seuml funksioneve teuml kontrollit mund teuml peumlrshkruhet si parandalim dhe
identifikim teuml kundeumlrvajtjeve korrigjim teuml mangeumlsive etj Deri meuml tani jemi fokusuar
kryesisht mbi ateuml se si trsquoi parandalojmeuml meuml mireuml dhe trsquoi identifikojmeuml aksidentet e trafikut
Neuml keumlteuml pjeseuml do trsquoi japim disa informata mbi ateuml se si janeuml peumlrdorur ndeumlshkimet
Policia e trafikut aplikon ndeumlshkime teuml ndryshme Gjobat janeuml teuml ndara neuml dy grupe ato teuml
shqiptuara neuml raste teuml aksidenteve dhe ato teuml shqiptuara peumlr shkelje teuml trafikut - pa shkaktuar
aksidente Sipas natyreumls seuml ekzekutimit gjobat shqiptohen vareumlsisht prej pesheumls seuml vepreumls
ato qeuml janeuml teuml detyrueshme53 dhe duhet teuml paguhen menjeumlhereuml dhe ato qeuml duhet teuml
procedohen neuml gjykata Peumlr shkelje teuml vogla dhe teuml rralla teuml cilat nuk e rrezikojneuml neuml meumlnyreuml
teuml konsiderueshme sigurineuml e trafikut policeumlt e trafikut mund teuml japin veumlrejtje verbale apo
me shkrim Veumlrejtjet me shkrim neuml realitet nuk jepen
Numri i ndeumlshkimeve varet pjeseumlrisht nga prioritetet e policiseuml seuml trafikut Neumlse ata e
peumlrcaktojneuml si prioritet testimin peumlr alkool kjo zakonisht neumlnkupton se peumlrdoruesit zbulohen
dhe ndeumlshkohen Si teuml tilla neumlse njeuml prioritizim i veprimeve eumlshteuml demonstruar ndeumlshkimet
mund teuml jeneuml teuml lidhura drejtpeumlrdrejt me suksesin neuml parandalimin e aksidenteve
51 Sipas teuml dheumlnave teuml prezantuara nga PK-ja gjateuml vitit me automjetet e transportit publik ndodhin rreth 910
aksidente 52 Sipas DKRr me rastin e deumlrgimit teuml automjeteve neuml kontrolle teuml jashteumlzakonshme teknike shpenzimet neuml rast
se vetura rezulton teuml jeteuml neuml gjendje teuml rregullt i barteuml zyrtari policor qeuml e ka inicuar deumlrgimin Kjo dispoziteuml eumlshteuml e parapareuml neuml ligjin aktual
53 Gjoba teuml detyrueshme (mandatore) konsiderohen teuml gjitha gjobat nga 15-40 euro qeuml shqiptohen nga zyrtareumlt e policiseuml neuml vend teuml ngjarjes
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
25
Tabela 6 Numri dhe alokimi i gjobave teuml shqiptuara neuml 2012 dhe 2013
Llojet e gjobave 2012
Nr
2013
Nr
Ndryshimi
Mosrespektimi i shpejteumlsiseuml seuml kufizuar 89654 36 123956 43 38
Mosmbajtja e distanceumls 2213 1 2475 1 12
Drejtimi neumln ndikim teuml alkoolit 651 0 527 0 -19
Drejtimi i mjetit pa patenteuml 15061 6 16993 6 13
Mosrespektimi i shenjave teuml trafikut 16541 7 16122 6 -2
Manovrim i pasigurt me automjet 1308 1 1513 1 16
Kalimi i afatit teuml regjistrimit 15588 6 12510 4 -20
Parkimi i parregullt 26467 11 30767 11 16
Teuml tjera (ccedileumlshtje minore) 80305 32 82059 28 1
Totali 247788100 286922100 16
(Burimi PK)
Nga njeuml perspektiveuml e thjeshteuml e siguriseuml seuml trafikut duket sikurse njeuml prioritet mjaft i madh i
jepet faktoreumlve teuml uleumlt teuml rrezikut Meumlse gjysma e ndeumlshkimeve (meuml pak neuml vitin 2013)
mbulojneuml ccedileumlshtjet e profilit teuml uleumlt teuml rrezikut teuml aksidenteve teuml trafikut (si tabelat parkimi
dhe teuml tjera) ndeumlrsa pjesa tjeteumlr vlen peumlr faktoreumlt e rrezikut teuml larteuml dhe teuml meseumlm (si
shpejteumlsia alkooli distanca patenteuml-shoferi dhe shenjat e trafikut) Peumlr teuml qeneuml teuml paansheumlm
megjithateuml njeuml prioritet i madh dhe me sa duket i justifikuar i eumlshteuml dheumlneuml kontrollit teuml
shpejteumlsiseuml qeuml eumlshteuml njeuml shkak i zakonsheumlm peumlr aksidentet e trafikut
Gjateuml studimit teuml profilit teuml ndeumlshkimeve ne mund teuml shohim dy gjeumlra seuml pari ndryshime teuml
vogla neuml prioritete kaneuml ndodhur midis dy viteve dhe seuml dyti ndeumlshkimet reflektojneuml se
shumica e kontrolleve teuml faktoreumlve teuml rrezikut teuml larteuml nuk janeuml kryer nga aktivitete leumlvizeumlse
(neumlse do teuml kishte pasur meuml shumeuml aktivitete leumlvizeumlse ndoshta do teuml kishim pritur meuml shumeuml
gjoba peumlr mosmbajtjen e distanceumls dhe manovrim teuml pasigurt dhe shkelje tjera qeuml kaneuml teuml
beumljneuml me ngasjen)
Neumlse teuml dheumlnat e meumlsipeumlrme e pasqyrojneuml realitetin eumlshteuml e qarteuml se ngaseumlsit e automjeteve
shpeshhereuml tejkalojneuml kufizimet e shpejteumlsiseuml apo ngasin shumeuml shpejt
shpeshhereuml ngasin pa patenteuml
rralleumlhereuml janeuml teuml ndikuar nga alkooli ose narkotikeumlt
mbajneuml distanceumln me automjetet tjera
shpeshhereuml thyejneuml rregulla teuml vogla (parkingu etj)
Ritheksojmeuml neumlse kjo reflekton ploteumlsisht realitetin apo i reflekton prioritetet dhe pajisjet neuml
keumlto tre njeumlsi eumlshteuml e veumlshtireuml teuml thuhet me siguri Neuml njeuml kuptim meuml teuml gjereuml ndash peumlr teuml qeneuml meuml
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
26
teuml sakteuml ndash duhet teuml peumlrdoren edhe teuml dheumlnat nga sistemi i parapareuml i ldquopikeumlve negativerdquo qeuml
nuk eumlshteuml aplikuar deri meuml tani neuml meumlnyreuml peumlr teuml parandaluar recidivisteumlt nga peumlrseumlritjet e
shkeljeve Arsyet peumlrse sistemi nuk eumlshteuml duke u aplikuar janeuml teuml natyreumls teknike Teuml dy
institucionet (PK-ja dhe Gjykatat) kaneuml bazat e tyre individuale teuml teuml dheumlnave megjitheumlse ato
nuk janeuml teuml integruara dhe nuk komunikojneuml mes vete
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
27
5 Konkluzionet
Peumlrfundimi kryesor eumlshteuml se ka mjaft hapeumlsira peumlr peumlrmireumlsime peumlr ta beumlreuml policimin e
trafikut ploteumlsisht efektiv Policia e trafikut mund teuml beumljeuml edhe meuml shumeuml peumlr teuml peumlrmireumlsuar
aktivitetet e saj trsquoi peumlrdoreuml informatat neuml meumlnyreuml meuml efektive si dhe trsquoi planifikojeuml burimet
Kontrollet duket se janeuml pjeseumlrisht teuml bazuara neuml rrezikshmeumlri por cileumlsia e teuml dheumlnave nuk
lejon teuml theksojmeuml se policia e trafikut neuml Kosoveuml - neuml meumlnyreuml sistematike - eumlshteuml duke i kryer
kontrollet efektive neuml aspektin e vendeve dhe koheumls Ekzistojneuml ccedileumlshtje peumlr sa i peumlrket numrit
teuml policeumlve teuml trafikut qeuml operojneuml si dokumentohen veprimet analizohen dhe peumlrdoren peumlr
teuml meumlsuar dhe beumlreuml peumlrmireumlsime si dhe neuml ccedilrsquomeumlnyreuml menaxhohen ndeumlshkimet
Policia e trafikut nuk ka beumlreuml aq sa duhet peumlr trsquoi dizajnuar neuml meumlnyreuml efektive informatat
qeuml i nevojiten
Policia e trafikut mbledh ose ka qasje neuml teuml dheumlna peumlrkateumlse Hapa tjereuml shteseuml nevojiten qeuml
keumlto teuml dheumlna teuml beumlhen meuml teuml dobishme Teuml dheumlnat mbi aksidentet dhe pasojat e tyre mund teuml
strukturohen meuml mireuml dhe ekzistojneuml mundeumlsiteuml peumlr teuml zhvilluar shkeumlmbimin e informatave
me paleumlt e tjera teuml interesit Disa nga informatat mungojneuml siccedil janeuml raportimi performanceumls
dhe vlereumlsimi i rezultateve si dhe ka mangeumlsi neuml cileumlsineuml dhe konsistenceumln e dokumentacionit
Peumlrveccedil keumlsaj edhe meuml shumeuml mund teuml beumlhet peumlr trsquoi beumlreuml informatat transparente dhe teuml
disponueshme peumlr publikun
Policia e trafikut nuk i peumlrdor burimet e saj teuml informatave neuml meumlnyreuml ploteumlsisht efektive
Informatat ekzistuese mund teuml peumlrdoren neuml meumlnyreuml meuml efektive peumlr teuml mbeumlshtetur puneumln
operative Ato nuk peumlrdoren rregullisht peumlr analiza teuml detajuara ose peumlr teuml krahasuar dhe
vlereumlsuar qasjet dhe mjetet e ndryshme teuml peumlrdorura Teuml dheumlnat ekzistuese nuk janeuml
gjithmoneuml teuml trajtuara sa duhet neuml planifikimin operativ Analizat kryhen rralleumlhereuml nga
policia trafikut Kjo nga ana tjeteumlr dometheumlneuml se stimujt peumlr teuml meumlsuar dhe peumlr iniciativa teuml
reja janeuml teuml uleumlta Edhe neumlse ka vendime neuml nivelin rajonal ose lokal pak prej tyre lidhen
qarteuml me ndonjeuml analizeuml teuml kryer peumlr informata ekzistuese apo trsquoi referohen asaj Policia e
trafikut eumlshteuml mjaft mireuml e informuar mbi kushtet e rrugeumlve motin dhe peumlr ngjarjet e
ardhshme qeuml mund teuml shkaktojneuml probleme neuml trafik Por ekzistojneuml mundeumlsi peumlr teuml
peumlrmireumlsuar bashkeumlpunimin mes policiseuml lokale dhe rajonale dhe autoriteteve tjera OJQ-ve
hulumtuesve dhe qytetareumlve
Burimet nuk alokohen neuml meumlnyreuml efektive dhe nganjeumlhereuml mungojneuml mjete teuml
reumlndeumlsishme
Alokimi i burimeve nuk duket se ndjek njeuml model teuml qarteuml peumlr teuml tri njeumlsiteuml Numri i policeumlve
teuml trafikut nuk korrespondon me gjendjen neuml trafik - aksidentet e trafikut Eumlshteuml gjithashtu e
veumlshtireuml teuml shihet njeuml model i qarteuml peumlr alokimin e mjetevepajisjeve mes dhe brenda njeumlsive
Raporti mes numrit teuml policeumlve teuml trafikut dhe numrit teuml automjeteve radareumlve ose testeve teuml
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
28
alkoolit ndryshon neuml meumlnyreuml teuml konsiderueshme bie fjala Njeumlsia peumlr Kontrollin e
Autostradeumls ka meuml shumeuml automjete dhe policeuml sesa Njeumlsia e Prishtineumls ndash neuml raport me
numrin e aksidenteve
Peumlrveccedil keumlsaj njeumlsiteuml jo gjithmoneuml janeuml teuml pajisura siccedil duhet ndoneumlse disa pajisje teuml caktuara
dihet se janeuml kosto-efektive siccedil janeuml automjetet e pasheumlnuara kamerat dhe sistemet e radarit
Asnjeuml njeumlsi nuk ka pasur instrumente peumlr testimin e praniseuml seuml narkotikeumlve dhe veteumlm disa
kaneuml aparate peumlr testimin e alkoolit Alokimi i diskutuesheumlm i burimeve dhe mungesa e
mjeteve teuml reumlndeumlsishme janeuml faktoreuml qeuml pengojneuml efektivitetin (teuml bazuarit neuml rrezikshmeumlri
peumlrdorim kost-efektivdhe fleksibil teuml mjeteve) Neuml keumlteuml kontekst vlen teuml theksohet se rrugeumlt
neuml Kosoveuml nuk janeuml teuml pajisura me kamera teuml shpejteumlsiseuml keumlto kamera mund peumlrdoren peumlr teuml
zeumlvendeumlsuar disa nga aktivitetet meuml teuml kushtueshme teuml patrullimit
Nevoja peumlr teuml kryer detyra teuml tjera eumlshteuml njeuml faktor qeuml ndikon neuml disa njeumlsi meuml shumeuml se
neuml teuml tjerat
Policiseuml seuml trafikut nuk i lejohet gjithnjeuml teuml peumlrqendrohet neuml detyrat e tyre kryesore Policeumlt
nganjeumlhereuml - veccedilaneumlrisht neuml qytetet e meumldha - duhet teuml ndihmojneuml funksione teuml tjera brenda
forcave teuml policiseuml ose autoritete teuml tjera me sheumlrbime teuml ndryshme Kjo sigurisht ka pasoja
pozitive dhe negative Kjo mund teuml shihet si njeuml meumlnyreuml peumlr teuml peumlrdorur burimet neuml meumlnyreuml
fleksibile dhe efikase dhe peumlr trsquoi ofruar sheumlrbime teuml tjereumlve kur keumlto janeuml teuml nevojshme Nga
ana tjeteumlr kjo mund teuml pengojeuml gjithashtu efektivitetin e policiseuml seuml trafikut neuml kryerjen e
detyrave teuml tyre kryesore Disa nga keumlto probleme mund teuml reduktohen peumlrmes kritereve teuml
qarta planifikimit teuml peumlrmireumlsuar dhe bashkeumlpunimit meuml teuml ngushteuml mes njeumlsive teuml
ndryshme policore
Peumlr shkak teuml mungeseumls seuml dokumentacionit eumlshteuml e veumlshtireuml teuml thuhet qartas se teuml gjitha
kontrollet kryhen sistematikisht ose gjithnjeuml neuml vendet e duhura dhe neuml koheumln e duhur
Jo teuml gjitha njeumlsiteuml i regjistrojneuml vendet se ku janeuml kryer kontrollet Sipas mostreumls toneuml
NjRKRr-PR dhe NjKA i regjistrojneuml keumlto teuml dheumlna dhe keumlto njeumlsi kaneuml njeuml qasje teuml bazuar neuml
rrezik Shumica e kontrolleve (por jo teuml gjitha) kryhen neuml rrugeumlt apo vendet e duhura ku
rreziku peumlr aksidente eumlshteuml i larteuml Peumlr sa i peumlrket njeumlsiseuml tjeteumlr (NjRKRr-PE) nuk mund teuml
themi me siguri se cili eumlshteuml rezultati Bazuar neuml intervistat duket se sjellja eumlshteuml e ngjashme
por teuml dheumlnat neuml keumlteuml njeumlsi nuk janeuml teuml plota ose teuml besueshme
Gjetjet tona sugjerojneuml se kontrollet kryesore kryhen gjateuml diteumls Peumlrveccedilse teuml dheumlnat neuml
dispozicion nuk janeuml teuml mjaft teuml holleumlsishme sa peumlr teuml vlereumlsuar neumlse kontrollet kryhet
ploteumlsisht neuml koheumln e duhur Kur ne i studiuam meuml holleumlsisht teuml dheumlnat doli se koha e pikut
peumlr aksidente trafiku peumlrputhej faktikisht me koheumln kur patrullat e policiseuml seuml trafikut
peumlrfundoninfillonin ndeumlrrimet e tyre dhe rrjedhimisht nuk mund teuml ishin neuml vendet me
rrezik teuml larteuml
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
29
Shkurtimisht informatat neuml dispozicion nuk na e beumljneuml teuml lehteuml teuml kuptojmeuml se njeumlsiteuml
patrulluese neuml Kosoveuml i kryejneuml sistematikisht kontrollet efektive peumlr sa i peumlrket vendit dhe
koheumls
Policia e trafikut duhet meuml shumeuml teuml keteuml veumlmendje te ngasja e rrezikshme dhe gjithashtu
teuml kontrollojeuml standardet teknike teuml kamioneumlve dhe autobuseumlve
Kontrollet policore me teuml drejteuml i kushtojneuml shumeuml veumlmendje shpejteumlsiseuml por neuml teuml njeumljteumln
koheuml nuk i kushtohet veumlmendje e duhur aspekteve teuml tjera siccedil janeuml ngasja agresive dhe e
rrezikshme mosmbajtja e distanceumls ngasja neuml gjendje teuml dehur etj Fokusimi tek shpejteumlsia
shpjegohet me faktin se ajo me teuml veumlrteteuml eumlshteuml ndeumlr shkaqet kryesore teuml aksidenteve neuml
trafik por edhe sepse eumlshteuml njeuml lloj sjellje tradicionale dhe e lehteuml peumlr trsquou beumlreuml Mungesa e
kamerave dhe pajisjeve peumlr shpejteumlsineuml si dhe teuml analizave teuml duhura mbi shkaqet e
aksidenteve mund teuml jeteuml njeuml shpjegim tjeteumlr peumlr fokusimin te shpejteumlsia
Ashtu siccedil tregojneuml shumica e hulumtimeve - ne besojmeuml ndash se neuml peumlrgjitheumlsi eumlshteuml meuml efektive
teuml kontrollohen sjelljet e ngaseumlsve sesa automjetet Megjithateuml ka peumlrjashtime Kamioneumlt e
meumldhenj dhe autobuseumlt peumlrfshihen shpesh neuml aksidente trafiku me pasoja teuml meumldha Ne
kemi veumlrejtur se keumltyre automjeteve nuk iu kushtohet veumlmendja e duhur nga ana e policiseuml
seuml trafikut neuml disa njeumlsi Zakonisht kjo ka teuml beumljeuml me kushtet teknike teuml automjeteve teuml meumldha
komerciale siccedil eumlshteuml rasti neuml lidhje me mbingarkimin dhe mireumlmbajtjen
Ndeumlshkimet jo gjithhereuml aplikohen dhe menaxhohen siccedil duhet ndaj kundeumlrvajteumlsve
Policia e trafikut shpesh peumlrdoreuml gjoba teuml vogla si ndeumlshkime Ndeumlshkimet e tjera aplikohen
rralleuml peumlr dallim nga shumeuml vende teuml tjera Peumlr meuml tepeumlr shumica e gjobave shqiptohen
veteumlm peumlr njeuml numeumlr teuml kufizuar shkeljesh dhe nuk duket se e adresojneuml ndeumlshkimin e duhur
teuml bazuar neuml faktoreumlt e aksidenteve - siccedil janeuml mosmbajtja e distanceumls manovrimi i pasigurt
dhe pakujdesi teuml tjera neuml ngasje Moszbatimi i sistemit teuml ldquopikeumlve negativerdquo i ka motivuar
drejtpeumlrseumldrejti ngaseumlsit recidivisteuml peumlr teuml peumlrseumlritur kundeumlrvajtjet Neuml keumlteuml meumlnyreuml neuml
mungeseuml teuml qasjes parandaluese edhe ndeumlshkimet aplikohen mbi keumlteuml bazeuml
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
30
6 Rekomandimet
Peumlrvoja na tregon se numri i aksidenteve neuml trafik dhe pasojat e tyre mund teuml zvogeumllohen
Peumlr keumlteuml mund teuml nevojitet bashkeumlpunimi i ngushteuml mes autoriteteve peumlrgjegjeumlse njeuml sistem i
duhur informativ peumlrdorim efektiv i pajisjeve dhe menaxhim profesional dhe i bazuar neuml
rrezik neuml teuml gjitha nivelet
Ne rekomandojmeuml Drejtorin e Peumlrgjithsheumlm teuml Policiseuml seuml Kosoveumls qeuml
Teuml merr njeuml iniciativeuml peumlr peumlrmireumlsimin e sistemit ekzistues teuml informimit dhe ta beumljeuml
ateuml ploteumlsisht efektiv Po keumlshtu teuml konsiderojeuml futjen e njeuml baze gjitheumlpeumlrfshireumlse teuml teuml
dheumlnave duke ftuar paleumlt e ndryshme teuml interesit Peumlrfitimet nga ky mekanizeumlm do teuml
reflektonin neuml besueshmeumlrineuml e teuml dheumlnave si dhe peumlrdorimin e tyre neuml vendimet
strategjike dhe operative
Teuml peumlrmireumlsojeuml peumlrdorimin e teuml dheumlnave neuml meumlnyreuml qeuml teuml qarteumlsojeuml planifikimin vjetor
dhe teuml vendoseuml objektiva performance teuml qarta peumlr njeumlsi operative Kjo duhet teuml
peumlrfshijeuml analizeuml meuml teuml mireuml teuml teuml dheumlnave mbi aksidentet qeuml formojneuml njeuml pikeumlnisje
peumlr prioritetet dhe qasjet e reja neuml nivel operativ Kjo nga ana tjeteumlr e beumln teuml
reumlndeumlsishme qeuml policia e trafiku teuml nivel qendror teuml ngriteuml funksionet e duhura peumlr
monitorim dhe vlereumlsim
Teuml konsiderojeuml caktimin e meuml shumeuml politikave teuml policiseuml seuml trafikut dhe teuml ri-
konsiderojeuml alokimet ndeumlrmjet njeumlsive teuml ndryshme teuml policiseuml seuml trafikut
Teuml sigurojeuml se njeuml plan investimi peumlr pajisje kost-efektive eumlshteuml hartuar neuml njeuml
perspektiveuml teuml kornizeumls afat-mesme teuml shpenzimeve
Policia e trafikut teuml peumlrqendrohet seuml pari neuml detyrat e tyre kryesore parandalimi i
aksidenteve Ndihma peumlr funksionet e tjera teuml policiseuml dhe autoritetet tjera duhet teuml
planifikohet meuml mireuml neuml bashkeumlpunim me njeumlsiteuml e ndryshme policore Peumlr meuml tepeumlr
bashkeumlpunimi ndeumlrmjet funksioneve teuml ndryshme policore neuml nivel rajonal duhet teuml
peumlrmireumlsohet neuml meumlnyreuml qeuml teuml arrihet efikasitet meuml i larteuml neuml aktivitetet policore qeuml
ndeumlrlidhen me sistemin e trafikut
Teuml sigurohet qeuml aktivitetet e policiseuml seuml trafikut janeuml kryer neuml rrugeuml dhe vende
teumlrrezikshme Peumlr teuml qeneuml ploteumlsisht efektiv menaxhmenti lokal neuml fazeumln e
planifikimit duhet teuml prezantojeuml njeuml qasje fleksibile te ccedileumlshtja e orareve teuml puneumls etj
dhe
Teuml sigurohet qeuml policia e trafikut teuml peumlrqeumlndrohet edhe neuml sjelljet e tjera teuml ngaseumlsve
peumlrveccedilse te tejkalimi i kufizimit teuml shpejteumlsiseuml Njeuml qasje e planifikuar peumlr aktivitete teuml
peumlrforcuara policore neuml trafik duhet teuml merr prioritet teuml larteuml peumlr monitorimin e
sjelljes seuml ngaseumlsve (sikurse ngasja e rrezikshme mosmbajtja e distanceumls etj) Policia e
trafikut njeumlkoheumlsisht duhet teuml peumlrqendrohet meuml shumeuml neuml kriteret e automjeteve
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
31
komerciale (sidomos kamioneumlve dhe autobuseumlve) Masat e kujdesit teuml shtuar duhet teuml
zbatohen rregullisht nga ana e patrullave teuml trafikut
Gjithashtu ne rekomandojmeuml qeuml me qeumlllim teuml ngritjes seuml efektivitetit teuml ndeumlshkimeve gjobat
duhet teuml adresojneuml ndeumlshkimin e duhur bazuar neuml faktoreumlt e aksidenteve Sistemi i
ndeumlshkimeve duhet teuml peumlrmireumlsohet peumlrmes aplikimit teuml sistemit teuml pikeumlve negative Peumlr
trsquou peumlrballur me keumlteuml sfideuml neuml vendosjen e keumltij sistemi duhet teuml ndeumlrtohet bashkeumlpunimi
mes MPB-seuml dhe gjykatave
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
32
REFERENCAT
European Commission ldquoTowards a European road safety area policy orientations on road safety
2011-2020rdquo Brussels 2011
European Commission ldquoEuropean Transport Policy for 2010 Time to deciderdquo Brussels 2001
European Transport Safety Council (ETSC) Reducing Traffic Injuries Resulting From Excess and Inappropriate Speed Brussels 1995
European Transport Safety Council (ETSC) ldquoPolice enforcement strategies to reduce traffic casualties in Europerdquo Brussels 1999
European Transport Safety Council (ETSC) ldquoTransport safety performance indicatorsrdquo Brussels 2001
European Transport Safety Council (ETSC) Traffic Law Enforcement across the EU Brussels 2011
Organisation for Economic Co-Operation and Development (OECD) Safety on Roads - Whatrsquos The Vision 2002
Organisation for Economic Co-Operation and Development (OECD) Road Safety - Impact of New Technologies 2003
Organisation for Economic Co-Operation and Development (OECD) Towards Zero Ambitious Road Safety Targets and The Safe System Approach 2008
Rune Elvik Cost-Benefit Analyses of Police Enforcement ESCAPE 2001
ROSEBUD Road Safety and Environmental Benefit-Cost and Cost- Effectiveness Analysis for Use in Decision-Making 2003
World Health Organization (WHO) ldquoThe World Report on Road Traffic Injury Preventionrdquo Geneva 2004
World Health Organization (WHO) Global status report on road safety 2013 supporting a decade of action Geneva 2013
World Health Organization (WHO) Data systems a road safety manual for decision-makers and practitioners Geneva 2010
World Health Organization (WHO) ldquoSpeed management a road safety manual for decision-makers and practitionersrdquo Geneva 2008
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
33
SHTOJCA I
STRUKTURA ORGANIZATIVE E POLICISEuml SEuml KOSOVEumlS - NJEumlSITEuml E KOMUNIKACIONIT RRUGOR
Drejtoria e Peumlrgjithshme
Departamenti
peumlr Operacione
Departamenti
peumlr Kufi
Departamenti
peumlr Hetime
Departamenti
peumlr Mbeumlshtetje
Departamenti
peumlr Burime
Divizioni i Siguriseuml Publike
DR Prishtineuml
DR Pejeuml
DR Prizren
DR Gjilan
DR Ferizaj
DIVIZIONI I KOMUNIKACIONIT RRUGOR
DR Mitroviceuml
Njeumlsiteuml Rajonale teuml
Komunikacionit
Rrugor
Njeumlsia peumlr
Kontrollin e
Autostradeumls
Njeumlsia peumlr
menaxhimin e
materieve teuml
rrezikshme
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
34
SHTOJCA II
Qasshmeumlria e Policiseuml seuml Trafikut neuml informatat qeuml iu nevojiten peumlr planifikim operativ
Informatat peumlr planifikim operativ
Informata rreth faktoreumlve qeuml lidhen me aksidentet
Teuml dheumlna teuml dokumentuara qeuml tregojneuml nivelin e rrezikut Baza e krijuar e teuml dheumlnave peumlmes seuml secileumls policia e trafikut i identifikon faktoreumlt kryesoreuml teuml rrezikut neuml ateuml zoneuml
Faktori njeri
Faktori automjet
Vendndodhja e pikave teuml zeza
Kushtet atmosferike
Punimet neuml rrugeuml
Informata rreth pasojave teuml aksidenteve
Qasje neuml informata nga institucionet sheumlndeteumlsore dhe kompaniteuml e sigurimit
Informata rreth ngjarjevekushteve kurku mund teuml rriten rreziqet mund teuml rriten peumlr aksidente
Neuml meumlnyreuml qeuml teuml keteuml njeuml qasje teuml standardizuar peumlr informata lidhur me faktoreumlt e rrezikut peumlr zonat e rrezikut ndeumlr teuml tjera policia e trafikut duhet teuml keneuml informata rreth punimeve neuml rrugeuml dendeumlsiseuml seuml trafikut kushteve teuml motit MI dhe autoritet lokalekomunat duhet teuml peumlrfshihen
Informata rreth aktiviteteve teuml kryera nga policia e trafikut dhe ndeumlshkimeve teuml aplikuara
Informatat rreth monitorimitvlereumlsimit sistematik teuml sjelljeve neuml trafik aktivitetet e kryera teuml rezultojneuml me raportet e pas-operative
Teuml dheumlnat mbi aplikimin e ndeumlshkimeve ndaj kundeumlrvajteumlsve Numri i ndeumlshkimeveteuml leumlshuara duhet teuml beumlhet sipas ligjeve dhe rregullave teuml peumlrcaktuara Informatatnga gjykatat janeuml teuml nevojshme Informatatnga MPB rreth ngaseumlsve teuml ndeumlshkuar janeuml teumlnevojshme
Reagimi ndaj rezultateve teuml qasjeve dhe aktiviteteve teuml ndryshme
Peumlr teuml monitoruar performanceumln treguesit e aktiviteteve duhet miratuar Teuml dheumlnat qeuml do teuml mblidhen peumlrfshijneuml numrin e peumlrgjithsheumlm teuml kontrolleve teuml kryera numrin e ngaseumlsve teuml kontrolluar periudhat e ndryshme qeuml duhet teuml krahasohen etj
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
35
SHTOJCA III
Tabela 7 Numri i policeumlve teuml trafikut neumlpeumlr njeumlsi ndash gjateuml viteve
2010 2011 2012 2013 2014
NjKA 27 32 40
NjRKRr Prishtineuml 162 156 147 125 103
NjRKRr Gjilan 69 61 61 62 63
NjRKRr Ferizaj 59 55 54 54 54
NjRKRr Prizren 74 80 78 67 61
NjRKRr Pejeuml 88 91 90 83 83
NjRKRr Mitroviceuml Jug 71 71 72 57 58
NjRKRr Mitroviceuml Veri 27 44
Gjitheumlsej 523 514 529 507 506
(Burimi PK)
Tabela 8 Numri i aksidentevendeumlshkimeve 2010 -2014
Vitet 2010 2011 2012 2013 2014 Total
Aksidente fatale 158 130 116 104 111 619
Persona teuml vdekur 175 157 121 119 127 699
Aksidente me leumlndime 4326 4490 4555 4960 4876 23207
Persona teuml leumlnduar 7730 8321 8561 9817 9713 44142
Aksidente me deumlmemateriale 12594 13338 14044 13878 10333 64187
Aksidente lsquoGodit dhe ikrsquo 952 930 1039 1012 980 4913
Gjitheumlsej aksidente 18030 18888 19754 19954 16300 92926
Tiketa (Gjoba) 254849 276897 247788 286922 319332 1386556
(Burimi PK)
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
36
Tabela 9 Teuml dheumlnat rreth aksidenteve fatale dhe personave teuml vdekur sipas rajoneve (janar ndash
dhjetor 2013)
2013 Prishtineuml Mitroviceuml Pejeuml Prizren Ferizaj Gjilan Autostradeuml Total
Aksidfatale 35 9 26 12 10 10 2 104
Teuml vdekur 40 12 33 12 10 10 2 119
(Burimi PK)
Diagrami 1 Veprimet e ngaseumlsve si faktoreuml kontribues teuml aksidenteve (2013)
Diagrami 2 Aksidentet sipas pjeseumls seuml rrugeumls (2013)
0 500 1000 1500 2000 2500 3000 3500 4000 4500 5000
Manipulimi i pasigurt
Mosmbajtja e distanceumls
Mospeumlrshtatja e shpejteumlsiseuml
Kyqje e pasigurteuml neuml rrugeuml
Ndeumlrrim i shiritave
Kthim leumlvizje prapa
Mosrespektim i peumlrpareumlsiseuml seuml kalimit
Anashkalimtejlakim i parregullt
Tejkalim i shpejteumlsiseuml seuml kufizuar
0 2000 4000 6000 8000
10000 12000 14000 16000
2012
2013
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
9
3 A ka policia e trafikut qasje neuml informata teuml
besueshme teuml peumlrditeumlsuara dhe relevante si dhe a
peumlrdoren ato neuml meumlnyreuml efektive
31 Ccedilfareuml informatash i duhen policiseuml seuml trafikut
Veprimet peumlr teuml zvogeumlluar problemet e siguriseuml neuml trafikun rrugor duhet teuml jeneuml teuml bazuara
neuml informata relevante Informatat e tilla mund teuml merren me ndihmeumln e njeuml sistemi
informativ teuml siguriseuml neuml rrugeuml20 Shumeuml vende evropiane kaneuml baza teuml ndryshme teuml teuml
dheumlnave por neuml peumlrgjitheumlsi ato janeuml neuml proneumlsi teuml agjencive kombeumltare peumlr siguri neuml rrugeuml
dhe institucionet e ndryshme ofrojneuml informata peumlr agjenciteuml e tilla21
Aktivitetet efektive teuml policiseuml seuml trafikut keumlrkojneuml informata rreth22
Faktoreumlve qeuml ndeumlrlidhen me aksidente teuml tilla si23
ngaseumlsit dhe sjelljet e tyre
llojet e automjeteve teuml peumlrfshira dhe gjendja e tyre
gjendja e rrugeumlve dhe moti
intensiteti i trafikut dhe
ku dhe kur kaneuml ndodhur aksidentet
teuml ashtuquajturave ldquopika teuml zezardquo24
ngjarjeve - kur dhe ku mund teuml rriten rreziqet peumlr aksidente
pasojave teuml aksidenteve
aktiviteteve teuml kryera nga policia e trafikut dhe ndeumlshkimet e aplikuara dhe
reagimeve peumlr rezultatet e qasjeve dhe aktiviteteve teuml ndryshme
Policia e trafikut eumlshteuml peumlrgjegjeumlse peumlr mbledhjen e teuml dheumlnave teuml nevojshme teuml cilat kryesisht
vet i prodhojneuml Autoritetet tjera ose organizatat mund teuml keneuml njohuri teuml cilat policia e
20 OECD Safety on Roads (Paris 2002) fq 10 21 Neuml Kosoveuml roli i agjenciseuml seuml tilleuml ushtrohet nga Keumlshilli peumlr Sigurineuml neuml Komunikacionin Rrugor Keumlshilli
kryesisht mbledh teuml dheumlna nga Policia e Kosoveumls 22 Kjo pjeseuml bazohet neuml literatura teuml ndryshme rreth praktikave teuml mira teuml kontrollit teuml trafikut dhe dokumente ndash
politika nga organizata teuml ndryshme ndeumlrkombeumltare 23 WHO Data Systems A Road Safety Manual for Decision-Makers and Practioners (Geneva 2010) 24 Neuml menaxhimin e siguriseuml rrugore ldquopikat e zezardquo (angblackspot) janeuml vendet ku historikisht janeuml koncentruar
aksidentet e trafikut Kjo mund teuml ndodh peumlr arsye teuml ndryshme teuml tilla si ktheseuml e ashpeumlr apo keumlnd neuml njeuml rrugeuml teuml drejteuml kryqeumlzim i fshehur neuml njeuml rrugeuml teuml shpejteuml shenja teuml dobeumlta ose teuml fshehura paralajmeumlruese neuml udheumlkryq etj
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
10
trafikut nuk i ka peumlr shembull ngjarjet ose gjendja qeuml mund teuml rriseuml rrezikun peumlr aksidentet
e trafikut Peumlr keumlteuml arsye marreumldheumlnia e ngushteuml e puneumls midis policiseuml seuml trafikut dhe
autoriteteve teuml tjera eumlshteuml thelbeumlsore
Eumlshteuml po keumlshtu e reumlndeumlsishme qeuml teuml dheumlnat teuml strukturohen dhe analizohen siccedil duhet qeuml
aktualisht teuml peumlrdoren peumlr planifikime operative dhe detyra teuml peumlrditshme Kjo do trsquoi
mundeumlsonte policiseuml seuml trafikut teuml zgjedh mjetet e duhura - neuml koheumln e duhur dhe neuml vendin
e duhur Kjo gjithashtu e beumln meuml teuml lehteuml fokusimin meuml teuml mireuml neuml sjelljet e ngaseumlsve kushtet
rrugore gjendjen dhe llojin e automjeteve (kamioneuml autobuseuml ose vetura) etj Peumlr njeuml efekt
maksimal teuml siguriseuml eumlshteuml e reumlndeumlsishme qeuml policia e trafikut teuml fokusohet neuml faktoreuml teuml cileumlt
kaneuml ndikim teuml drejtpeumlrdrejteuml neuml sigurineuml rrugore dhe ateuml neuml vende dhe koheuml teuml duhur ku
aksidentet kaneuml gjasa teuml ndodhin
32 A ka policia e trafikut qasje neuml informatat e duhura
Shumica e informatave teuml nevojshme peumlr qeumlllime teuml planifikimit peumlr policineuml e trafikut janeuml
neuml dispozicion25 Policia e trafikut ka qasje neuml dy baza teuml teuml dheumlnave SIPK teuml dheumlnat rreth
veprave penale dhe MAAP teuml dheumlnat peumlr aksidentet statistikat dhe analizat Teuml dheumlnat neuml
keumlto baza peumlrcillen neuml baza ditore javore dhe mujore Disa teuml dheumlna sigurohen peumlrmes
takimeve dhe shkeumlmbimit me autoritetet tjera - institucionet rrugore sheumlndeteumlsore dhe
gjykatat neuml lidhje me kundeumlrvajteumlsit dhe ndeumlshkimet Teuml dheumlnat rreth aksidenteve dhe
pasojave teuml tyre janeuml teuml plota
Policia e trafikut eumlshteuml mjaft mireuml e informuar rreth ngjarjeve dhe gjendjes se ku dhe kur
mund teuml rriten rreziqet peumlr aksidente Bashkeumlpunimi me autoritetet tjera qendrore dhe lokale
dhe me shoqeumlrineuml civile ofron teuml dheumlna peumlr intensitetin e trafikut gjendjen neuml rrugeuml etj26
Mund teuml keumlrkohet nga policia e trafikut teuml sigurojeuml ndihmeuml peumlr autoritetet tjera bie fjala teuml
jeteuml e pranishme afeumlr shkollave teuml ndihmojeuml organet e inspektimit teuml ngriteuml ndeumlrgjegjeumlsimin
neuml parandalimin e rrezikut neuml trafik etj27
Neuml tabeleumln e meumlposhtme eumlshteuml peumlrmbledhur qasshmeumlria e njeumlsive policore teuml trafikut neuml
informata teuml nevojshme teuml llojeve teuml ndryshme Qasjen e kemi klasifikuar neuml kateumlr kategori28
25 Sipas praktikave ndeumlrkombeumltare burimi meuml i zakonsheumlm peumlr teuml dheumlnat rreth aksidenteve janeuml teuml dheumlnat e
policiseuml Megjithateuml shumeuml aksidente nuk raportohen neuml polici - me ose pa deumlmtime teuml vogla apo pa leumlndime 26 Raportet vjetore teuml PK-seuml peumlr vitet 2012 dhe 2013 27 Examinimi i raporteve teuml ndryshme planeve ditore teuml policiseuml seuml trafikut etj 28 Peumlr meuml shumeuml shpjegime shih ldquoShtojceumln IIrdquo
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
11
Tabela 1 Qasshmeumlria e policiseuml seuml trafikut neuml informata teuml nevojshme peumlr planifikimin
operativ
ploteumlsisht kryesisht pjeseumlrisht shumeuml pak
Informata peumlr faktoreumlt qeuml ndeumlrlidhen me aksidentet x
Informatat peumlr pasojat e aksidenteve x
Informata mbi ngjarjet kushtet kur ku rreziqet mund teuml rriten peumlr aksidente
x
Informata rreth aktiviteteve teuml kryera nga policia e trafikut dhe ndeumlshkimet e aplikuara
x
Reagimet ndaj rezultateve teuml qasjeve teuml ndryshme dhe aktiviteteve
x
Siccedil shihet meuml sipeumlr ekzistojneuml fusha ku informatat e nevojshme nuk janeuml ploteumlsisht teuml
qasshme - kur eumlshteuml e nevojshme Ka ende fusha qeuml duhet teuml zhvillohen para se policia e
trafikut teuml mund teuml pranojeuml informata neuml koheuml peumlr ngjarjet dhe kushtet kur dhe ku mund teuml
rriten rreziqet peumlr aksidente Informatat ldquoonlinerdquo ose neuml koheuml reale nga autoritetet e rrugeumlve
dhe peumlrpjekjet shteseuml peumlr teuml ngritur rrjete me aktereuml teuml ndrysheumlm janeuml shembuj teuml
aktiviteteve qeuml mund teuml shtojneuml vlereuml
Raportimi i performanceumls neuml disa aspekte nuk eumlshteuml i zhvilluar edhe aq mireuml Nga sistemi
aktual i informatave eumlshteuml veumlshtireuml teuml kuptohet secila peumlrpjekje qeuml do teuml sigurojeuml bazeuml solide
peumlr zhvillimin e raportimit
Kapacitetet meuml pak teuml zhvilluara janeuml ato peumlr vlereumlsimin e efektivitetit teuml qasjeve dhe
aktiviteteve teuml ndryshme Disa peumlrpjekje janeuml iniciuar peumlr shembull neuml hartimin e raporteve
peumlr aktivitetet e kryera por jo neuml matjen e veprimeve teuml ndeumlrmarra neuml meumlnyreuml qeuml teuml
parandalohen aksidentet
33 A eumlshteuml policia e trafikut duke i peumlrdorur informatat neuml
meumlnyreuml efektive
Cileumlsia e interpretimit teuml teuml dheumlnave eumlshteuml vendimtare neuml peumlrcaktimin e aktiviteteve teuml
duhura teuml policiseuml seuml trafikut Njeuml shembull disa nga faktoreumlt e aksidenteve teuml ofruara neumlpeumlr
dosje ndash siccedil janeuml kushtet klimatike dhe gjendjet e rrugeumlve ndash mund teuml shpjegojneuml ndonjeuml
aksident por neuml realitet ngasja e pakujdesshme ose shpejteumlsia mund teuml jeneuml shkaku i veumlrteteuml
Me fjaleuml teuml tjera policia e trafikut ka nevojeuml peumlr informata rreth kushteve klimatike dhe
gjendjes neuml rrugeuml qeuml teuml planifikojeuml aktivitetet e saj mireumlpo kontrollet aktuale ndash me qeneuml
efektive ndash duhet teuml fokusohen neuml aspekte tjera si shpejteumlsia dhe sjelljet e ngaseumlsve Njeuml ccedileumlshtje
tjeteumlr qeuml mund teuml ngritet neuml keumlteuml kontekst eumlshteuml nevoja peumlr informata Edhe neumlse keumlto
informata janeuml ligjeumlrisht dhe teknikisht korrekte ato mund teuml diskutohen nga njeuml
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
12
perspektiveuml e kontrollit teuml trafikut neumlse janeuml mbivendosur ose tepeumlr teuml detajuara peumlr trsquou
peumlrshtatur nevojave praktike teuml policiseuml trafikut29
Shfryteumlzimi efektiv i informatave keumlrkon qeuml ato teuml
konsiderohen relevante dhe teuml dobishme nga ana e peumlrdoruesit
doreumlzohen neuml koheumln e duhur peumlr njeumlsiteuml e duhura
interpretohen neuml meumlnyreuml korrekte nga ana e peumlrdoruesit
peumlrdoren peumlr analiza dhe vlereumlsim neuml nivele teuml ndryshme
kaneuml ndikim neuml puneumln e peumlrditshme neuml terren dhe
peumlrdoren peumlr teuml meumlsuar dhe vepruar peumlr ndryshim dhe peumlrmireumlsim
Informatat peumlr planifikimin e aktiviteteve nuk janeuml peumlrdorur sistematikisht nga policia e
trafikut neuml meumlnyreuml efektive peumlr teuml maksimizuar efektivitetin e puneumls neuml aktivitetet e
peumlrditshme Peumlrveccedil keumlsaj ato janeuml peumlrdorur rralleuml peumlr vendimet rreth meumlnyreumls se si duhet
peumlrmireumlsuar aktivitetet e policiseuml seuml trafikut teuml cilat janeuml - peumlrgjitheumlsisht - duke peumlrseumlritur teuml
njeumljteumln strategji teuml zbatimit Detyrat e adresuara neuml fleteumlt-patrulluese nuk ishin shpesh neuml
peumlrputhje me planet operative30
Analizat e shkaqeve qeuml qeumlndrojneuml pas aksidenteve interpretohen nga njeumlsiteuml e policiseuml seuml
trafikut dhe peumlrcillen te DKRr neuml baza teuml rregullta Analizat shteseuml teuml prodhuara nga DKRr
peumlrdoren pjeseumlrisht neuml peumlrputhje me faktoreumlt e identifikuar teuml rrezikut31
Tabela 2 Peumlrdorimi i informatave teuml nevojshme nga policia e trafikut peumlr planifikim
operativ
Peumlrdorimi i informatave Gjithhereuml Shpesh Ndonjeumlhereuml Rralleuml
Teuml interpretuara analizuara dhe kombinuara me teuml dheumlna tjera
x
Teuml doreumlzuara me koheuml te njeumlsia e duhur x
Teuml peumlrdorura peumlr planifikim operativ dhe puneuml teuml peumlrditshme
x
Teuml peumlrdorura peumlr teuml meumlsuar dhe peumlr vendime peumlr peumlrmireumlsim
x
29 Ekzaminimi i klasifikimeve teuml DKRr peumlr shkaqet e aksidenteve neuml trafik ldquoStatistika dhe analiza e aksidenteve
neuml trafikrdquo peumlr vitet 2012 dhe 2013 30 Ekzaminim i aktiviteteve teuml bazuara neuml plane operative 31 Ekzaminimi i klasifikimeve teuml DKRr peumlr shkaqet e aksidenteve teuml trafikut ldquoStatistika dhe analiza e aksidenteve
neuml trafikrdquopeumlr vitet 2012 dhe 2013
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
13
Raportet vjetore teuml DKRr-seuml i peumlrshkruajneuml faktoreumlt e aksidenteve rrugore neuml krahasim me
vitet e meumlparshme Rezultatet e informatave peumlr faktoreumlt qeuml ndeumlrlidhen me aksidentet
trajtohen siccedil duhet veteumlm kur policia e trafikut zbaton masat neuml planet operative ose urdhrat
nga DKRr Neuml planifikimin operativ policia e trafikut ka peumlrdorur informatat rreth
shpeshteumlsiseuml dhe shkaqeve teuml aksidenteve Aktivitetet janeuml teuml ndryshme dhe varen thjesht
nga vendndodhja gjeografike dhe intensiteti i trafikut por kryesisht janeuml orientuar neuml
monitorimin e shpejteumlsiseuml32 Peumlrveccedil keumlsaj njeumlsiteuml e trafikut (duke peumlrjashtuar NjKA-neuml) nuk i
drejtojneuml gjithnjeuml aktivitetet me sheumlnjesteumlr edhe neuml rrugeumlt tjera jo-rajonale
Detyrat rutineuml nuk adresojneuml detyra teuml veccedilanta vis-agrave-vis treguesve teuml identifikuar neuml analizeumln
e aksidenteve Sipas krahasimit teuml teuml dheumlnave patrullimet e vlereumlsuara rutineuml teuml policiseuml seuml
trafikut kryesisht kaneuml sheumlnjestruar faktorin shpejteumlsi Kjo neumlnkupton se informatat nuk janeuml
peumlrdorur ploteumlsisht peumlr detyrat e peumlrditshme Shumica e patrullimeve kryesisht kryhen pa
ndonjeuml objektiv tjeteumlr shteseuml Aktivitetet aktuale teuml peumlrditshme ndash peumlr teuml qeneuml efektive - do teuml
duhet teuml fokusohen neuml aspekte teuml tjera teuml ndryshme siccedil eumlshteuml sjellja e ngaseumlsve (mbajtja e
distanceumls ngasja e pakujdesshme etj)
Informatat peumlrdoren rralleuml peumlr teuml identifikuar peumlrmireumlsimet e mundshme teuml veprimeve
parandaluese33 Shumica deumlrrmuese e aktiviteteve teuml kryera nuk janeuml teuml peumlrmbledhura neuml
raporte post-operative peumlr teuml matur progresin drejt objektivave teuml vendosura Peumlr meuml tepeumlr
peumlrzierja e prioriteteve neuml patrullime nuk ishte gjithnjeuml e bazuar neuml informatat e
disponueshme34
32 Shembuj teuml tjereuml teuml intensifikimit teuml patrullimeve peumlrfshijneuml ndalesat peumlr automjete sipas planeve operative
ngjarjet sportive dhe klubet e nateumls etj Automjetet inspektohen neuml baza vjetore derisa veteumlm hereumlpashere adresohen me plane teuml peumlrbashkeumlta operative Policia e trafikut - MI
33 Ekzaminimi i raporteve teuml njeumlsive teuml policiseuml seuml trafikut peumlr vitet 2012 dhe 2013 34 Vlen teuml peumlrmendet se bazuar neuml informatat peumlr aksidente DKRr ka keumlrkuar nga NjRKRr-PR qeuml teuml shtohet
numri i kontrolleve neuml disa rrugeuml siccedil ishte rasti neuml rrugeumln Prishtineuml-Podujeveuml-Merdareuml Si rezultat i angazhimeve shteseuml numri i aksidenteve neuml keumlteuml aks rrugor eumlshteuml zvogeumlluar duksheumlm neuml periudheumln janar-maj 2014 neuml krahasim me vitin 2013
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
14
4 A i kryen policia e trafikut sheumlrbimet neuml meumlnyreuml
efektive
41 Si teuml matet efektiviteti i policiseuml seuml trafikut
Qeumlllimi i peumlrgjithsheumlm peumlr policineuml e trafikut seuml bashku me autoritetet e tjera peumlrgjegjeumlse siccedil
kemi peumlrmendur eumlshteuml teuml minimizohen aksidentet e trafikut dhe teuml ndihmohet peumlr njeuml mjedis
teuml sigurt teuml trafikut Shtrohet pyetja se si duhet teuml veprojeuml policia e trafikut peumlr teuml
peumlrmbushur neuml meumlnyreumln meuml teuml mireuml teuml mundshme keumlto objektiva Peumlrveccedil keumlsaj a eumlshteuml fare
e mundur teuml maten rezultatet e policiseuml seuml trafikut peumlr shkak teuml faktoreumlve teuml tjereuml qeuml ndikojneuml
neuml veumlllimin dhe karakterin e ldquoaksidenteverdquo
Zvogeumllimi i aksidenteve teuml reumlnda teuml trafikut eumlshteuml njeuml lloj mateumlsi qeuml tregon peumlr rezultatin e
peumlrgjithsheumlm se neuml ccedilrsquomeumlnyreuml operojneuml autoritetet peumlrgjegjeumlse rrugore ose teuml policiseuml seuml
trafikut Megjithateuml eumlshteuml matje shumeuml e peumlrgjithshme qeuml varet nga shumeuml faktoreuml siccedil janeuml
rrugeumlt dhe moti sjelljet e ngaseumlsve numri i automjeteve dhe gjendja e tyre angazhimi i
autoriteteve tjera rregullimi aktual kushtet financiare etj
Ekzistojneuml edhe matje teuml tjera teuml zakonshme Mund teuml studiohen neumlse mjetet e teuml duhura janeuml
neuml dispozicion dhe neumlse ato janeuml peumlrdorur neuml meumlnyreuml efektive peumlr shembull a janeuml peumlrdorur
kamerat e shpejteumlsiseuml dhe radareumlt aty ku do teuml shtonin meuml shumeuml vlereuml (rreziku i larteuml peumlr
aksidentet e trafikut peumlr shkak teuml shpejteumlsiseuml seuml automjetit) a beumlhen teste alkooli ku do teuml
shtonin meuml shumeuml vlereuml etj Gjithashtu mund teuml shqyrtohen neumlse njeumlsiteuml e kontrollit neuml koheuml
teuml duhur sigurojneuml autoritetet peumlrgjegjeumlse rrugore me propozime peumlr ndryshimin e
kufizimeve teuml shpejteumlsiseuml veumlnien e shenjave paralajmeumlruese riparimin e rrugeumlve largimin e
pengesave neuml rrugeuml etj
Mund edhe teuml matet meumlnyra se si shpeumlrndahen burimet neuml koheuml dhe neuml hapeumlsireuml Idealisht
mjetet e duhura duhet peumlrdorur peumlr teuml kontrolluar gjeumlrat e duhura neuml koheumln e duhur dhe
vendin e duhur Aktivitetet e patrullimit neuml koheuml dhe hapeumlsireuml duhet teuml ndeumlrlidhen sa meuml
shumeuml qeuml teuml jeteuml e mundur me ateuml se kur dhe ku ndodhin aksidentet e trafikut
Kundrejt propozimeve teuml meumlsipeumlrme mund teuml shtrohet pyetja A eumlshteuml e mundur qeuml policia
e trafikut teuml punojeuml meuml mireuml apo meuml dobeumlt a eumlshteuml policia e trafikut neuml gjendje teuml meumlsojeuml dhe
a janeuml neuml gjendje teuml marrin vendime ccedilfareuml teuml beumljneuml dhe si teuml beumlhet Peumlrgjigja e qarteuml peumlr teuml
gjitha keumlto pyetje eumlshteuml pozitive Eumlshteuml e reumlndeumlsishme teuml theksohet se megjithateuml asnjeuml matje
nuk eumlshteuml e peumlrsosur dhe e ploteuml vetvetiu Ccedileumlshtje kryesore eumlshteuml qeuml teuml peumlrdoren informatat
dhe teuml dheumlnat relevante teuml besueshme dhe qeuml janeuml neuml gjendje trsquoi ofrojneuml policiseuml seuml trafikut
udheumlzime se si teuml punojneuml meuml zgjuar ndash teuml jeneuml meuml efektiv - neuml meumlnyreuml qeuml trsquoi afrohen qeumlllimit
qeuml teuml ndikojneuml neuml numrin e aksidenteve fatale
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
15
42 A i ka policia e trafikut mjetet e duhura qeuml teuml jeteuml efektive
Peumlr shkak se rreziku i aksidenteve peumlrcaktohet nga faktoreuml teuml ndrysheumlm policia e trafikut
duhet teuml peumlrdoreuml mjete teuml llojllojshme peumlr teuml adresuar vendimet ndikuese mbi kufizimet e
shpejteumlsiseuml dhe shenjat paralajmeumlruese dhe meuml drejtpeumlrdrejteuml peumlrmes masave teuml ndryshme
teuml kontrollit teuml trafikut siccedil janeuml kamerat peumlr shpejteumlsi radareumlt testet e alkoolit kontrollet e
automjeteve dhe teuml flukseve teuml trafikut gjendjen e rrugeumlve dhe sjelljet e ngaseumlsve35
Neuml meumlnyreuml qeuml teuml keteuml qasjen direkte neuml meumlnyreuml efektive policia e trafikut duhet teuml
Orientojeuml peumlrpjekjet e tyre neuml
- Vendndodhjet me rrezik teuml larteuml rrugeumlt apo vendet ku aksidentet mund teuml
ndodhin
- Neuml koheumln diteumlt dhe oreumlt me rrezik teuml larteuml kur aksidentet mund teuml jeneuml meuml teuml
shpeshta
- Vendndodhjet me rrezik ad-hoc neuml koheuml teuml caktuar (ngjarje teuml peumlrkohshme)
Fokusojeuml kontrollet neuml faktoreumlt qeuml ndeumlrlidhen me aksidente si
- Sjellja e ngaseumlsve me rrezik teuml larteuml
- Faktoreumlt mekanik teuml rrezikut teuml larteuml te automjetet veccedilaneumlrisht kamioneumlt e
meumldhenj
- Rrugeumlt me rrezik teuml larteuml dhe kushtet e motit
Aplikojeuml ndeumlshkime teuml duhura peumlr ata qeuml keumlrceumlnojneuml sigurineuml neuml trafik peumlrmes
- Paralajmeumlrimeve verbale apo teuml dokumentuara dhe llojeve teuml ndryshme teuml
gjobave etj
Peumlr teuml qeneuml efektive policia e trafikut duhet teuml keteuml punonjeumls kompetent dhe pajisje teuml
duhura automjete teuml pajisura mireuml (teuml shenjeumlzuara dhe teuml pashenjeumlzuara) motoccedilikleta
radareuml dhe teste teuml alkoolit Neuml shumeuml vende policia e trafikut eumlshteuml e pajisur edhe me
helikoptereuml kamera teuml shpejteumlsiseuml teste kundeumlr narkotikeumlve etj36 Peumlrvoja neuml BE dhe vende teuml
tjera tregon se kamerat e shpejteumlsiseuml teuml cilat ofrojneuml deumlshmi fotografike teuml pranueshme peumlr
gjykata janeuml shumeuml kost-efektive37
PK-ja peumlrdoreuml tregues teuml ndrysheumlm neuml meumlnyreuml qeuml teuml ndajeuml burimet e tyre neuml meumlnyreuml efektive
35 Ky seksion bazohet neuml literatura teuml ndryshme peumlr praktika teuml mira teuml kontrollit teuml trafikut si dhe dokumente
dhe politika nga vende teuml ndryshme dhe nga Policia e Kosoveumls 36 Patrullimi me helikopter peumlrdoret neuml veccedilanti neuml rrethana selektive Helikoptereumlt mund teuml peumlrdoren gjithashtu
peumlr kujdesin post-aksidental PK-ja nuk eumlshteuml e pajisur me mjet teuml tilleuml Mungojneuml edhe instrumentet peumlr testimin e praniseuml seuml narkotikeumlve
37 European Transport Safety Council (ETSC) Reducing Traffic Injuries Resulting from Excess and Inappropriate Speed (Brussels 1995) fq 28
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
16
Ne kemi ekzaminuar teuml dheumlnat e ndryshme - neuml lidhje me zyrtareumlt policoreumlpolicineuml e
trafikut
Tabela 3 Teuml dheumlnat peumlr aksidentet automjetet kundrejt burimeve teuml policiseuml
2010 2011 2012 2013 2014
Numri i automjeteve teuml regjistruara 178798 205366 212851 272107 288828
Numri i aksidenteve 18030 18888 19754 19954 16300
Numri i aksidenteve fatale 158 130 116 104 111
Numri i teuml vdekurve 175 157 121 119 127
Numri i personave teuml leumlnduar 7730 8321 8561 9817 9713
Numri i zyrtareumlve policoreuml 7191 7205 7269 7326 7686
Numri i zyrtareumlve policoreuml teuml trafikut 523 514 529 507 506
Duket fare qarteuml se numri i policeumlve teuml trafikut nuk e ka ndjekur trendin e aksidenteve dhe
automjeteve Ne kemi marreuml neuml konsiderateuml edhe burimet peumlr njeumlsiteuml e veccedilanta
Tabela 4 Numri i kilometrave teuml mbuluara nga policia e trafikut burimet neuml njeumlsiteuml
peumlrkateumlse teuml policiseuml seuml trafikut mjetet e kontrollit teuml disponueshme (2014)
Njeumlsia Kilometrat e
mbuluara Zyrtareumlt e
policiseuml Automjetet e shenjeumlzuara
Automjetet civile
Radareuml Testues teuml
alkoolit
NjRKRr-PR 341 108 6 1 5 5
NjRKRr-PE 380 82 13 0 6 3
NJKA 104 33 6 0 10 2
Siccedil shihet shpeumlrndarja e burimeve nuk duket se e peumlrcjelleuml njeuml model teuml qarteuml peumlr teuml tre
njeumlsiteuml Peumlr shkak teuml bazeumls seuml paqarteuml peumlr alokim numri i policeumlve teuml trafikut nuk
korrespondon me kushtet e trafikut respektivisht aksidentet As numri i automjeteve teuml
shenjeumlzuara apo sistemet e radareumlve nuk ndeumlrlidhen me numrin e policeumlve apo aksidentet e
trafikut Numri i radareumlve neuml NjKA mund pjeseumlrisht teuml shpjegohet me faktin se eumlshteuml njeumlsi
patrulluese e autostradeumls (neumlse kjo eumlshteuml shpeumlrndarja optimale e keumlsaj pajisje ateumlhereuml eumlshteuml
njeuml ccedileumlshtje tjeteumlr)
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
17
Eumlshteuml po keumlshtu veumlshtireuml teuml shihet njeuml model i qarteuml i shpeumlrndarjes seuml burimeve ndeumlrmjet dhe
brenda njeumlsive Raporti midis numrit teuml policeumlve teuml trafikut dhe numrit teuml automjeteve
radareumlve apo testuesve teuml alkoolit ndryshon neuml meumlnyreuml teuml konsiderueshme peumlr shembull
NjKA ka meuml shumeuml automjete dhe meuml shumeuml policeuml sesa NjRKRr-PR neuml raport me
aksidentet e trafikut Njeuml shpjegim i mundsheumlm por jo shterues eumlshteuml faktori gjeografik
(qytetet neuml raport me fshatet)
Vlen teuml theksohet se veteumlm njeuml njeumlsi kishte qasje neuml njeuml automjet civil teuml pashenjeumlzuar edhe
pse neumlse automjetet e tilla peumlrdoren siccedil duhet - sipas peumlrvojeumls ndeumlrkombeumltare ndash ateumlhereuml ato
janeuml mjaft efektive neuml identifikimin e ngaseumlsve agresiveuml
Peumlr meuml tepeumlr veteumlm disa automjete teuml policiseuml seuml trafikut janeuml teuml pajisura me radareuml dhe
testues peumlr alkool38 Rrjedhimisht eumlshteuml e pamundur qeuml patrullat teuml kryejneuml teste teuml tilla seuml
paku jo peumlrnjeumlhereuml (neuml teuml njejteumln koheuml) Kjo ka mundeumlsi teuml pengojeuml efektivitetin e kontrolleve
teuml trafikut meqeuml shpejteumlsia dhe ldquongasja neumln ndikimin e alkoolit barnave dhe narkotikeumlverdquo
janeuml gjithashtu shkaktareuml teuml aksidenteve neuml trafik39
Kontrollet e kufizuara teuml alkoolitnarkotikeumlve janeuml njeuml e meteuml e kontrolleve qeuml e reduktojneuml
cileumlsineuml e teuml dheumlnave mbi shkaqet qeuml qeumlndrojneuml pas aksidenteve
Peumlrveccedil informatave teuml dheumlna neuml tabeleumln e meumlsipeumlrme ne kemi gjetur mangeumlsi teuml tjera neuml
pajisje bie fjala automjetet nuk janeuml teuml pajisura me shenjat paralajmeumlruese (si stop policia
ngadaleumlso rrezik neuml rrugeuml etj) Asnjeuml prej njeumlsive nuk kishte qasje neuml motoccedilikleta ndoneumlse
mjetet e tilla zakonisht shihen si mjaft efektive peumlr kontrollin e trafikut Peumlr meuml shumeuml
kamerat e shpejteumlsiseuml qeuml nga shumeuml hulumtues janeuml pareuml si mjet shumeuml efikas peumlr uljen e
rrezikut teuml aksidenteve teuml trafikut (dhe numrin e zyrtareumlve teuml nevojsheumlm peumlr kontrolle) nuk
janeuml peumlrdorur neuml asnjeuml njeumlsi kryesisht peumlr shkak teuml argumenteve se keumlrkojneuml investime
fillestare
Policia e trafikut peumlrdoreuml meumlnyra leumlvizeumlse dhe joleumlvizeumlse (statike) peumlr patrullim Teuml dyja
meumlnyrat i kaneuml epeumlrsiteuml dhe teuml metat e tyre40 Aktivitetet joleumlvizeumlse teuml kontrollit janeuml meumlnyreuml
e duhur neuml raste teuml bazuara neuml rrezik teuml veccedilanteuml (peumlrqendrimi masiv i peumlrpjekjeve teuml
kontrollit teuml trafikut neuml koheuml dhe vend teuml caktuar) ose kryhen neuml vende ose rrugeuml ku
aksidentet historikisht janeuml teuml zakonshme Patrullimet leumlvizeumlse janeuml meumlnyreuml e mireuml peumlr
zbulimin e sjelljeve teuml ccedilrregullta teuml ngaseumlsve qeuml mund teuml ndodhin edhe neuml vende ku
aksidentet janeuml meuml pak teuml zakonshme Shumica e aktiviteteve teuml patrullimit nga keumlto njeumlsi
kryhen peumlrmes patrullimeve joleumlvizeumlse Peumlrjashtime beumljneuml patrullimet e rralla teuml kryera nga
38 Neuml raportin e IPK-seuml peumlr ldquoVlereumlsimin e menaxhimit teuml trafikut rrugor nga PK-jardquo (2014) eumlshteuml theksuar se
shumica e radareumlve janeuml jo-funksionaleuml 39 Sipas OJQ-seuml ldquoLabyrinthrdquo nuk ka numeumlr teuml sakteuml peumlr peumlrdoruesit e narkotikeumlve neuml Kosoveuml Ekzistojneuml
vlereumlsime teuml peumlrafeumlrta teuml peumlrdoruesve qeuml sillen mes 10000 - 15000 individeumlve dhe nga keumlta rreth 4000 ndash 5000 besohet teuml jeneuml peumlrdorues teuml heroineumls
40 Rune Elvik Cost-Benefit Analyses of Police Enforcement (ESCAPE 2001) fq 14
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
18
automjeti me targa civile neuml NjRKRr-PR Peumlrveccedil keumlsaj neuml rrugeumlt e qytetit teuml Prishtineumls eumlshteuml
e zakonshme qeuml patrullimet teuml kryhen dhe neuml keumlmbeuml ose me biccedilikleta Nuk ka qeneuml e
mundur qeuml ZAP-i teuml vlereumlsojeuml performanceumln e tyre por ka mundeumlsi qeuml biccedilikletat ndash sidomos
neuml qytetet e meumldha - teuml jeneuml mjet efektiv neuml disa raste Peumlr meuml shumeuml gjithnjeuml mund teuml themi
se patrullimi neuml keumlmbeuml peumlrmbush funksionet parandaluese neuml kuptim meuml teuml gjereuml (meuml pak teuml
matsheumlm)
43 A peumlrdoren mjetet neuml dispozicion peumlr qeumlllimin e tij
kryesor
Policeumlt e trafikut nganjeumlhereuml duhet trsquoiu ndihmojneuml funksioneve tjera peumlrbrenda forcave teuml
policiseuml ose trsquoiu ndihmojneuml autoriteteve tjera me sheumlrbime teuml ndryshme Kjo natyrisht se ka
pasoja edhe pozitive edhe negative Kjo mund teuml shihet si njeuml meumlnyreuml fleksibile por
njeumlkoheumlsisht mund ta pengojeuml efektivitetin e policiseuml seuml trafikut peumlr kryerjen e detyrave teuml
tyre kryesore41
Teuml tre njeumlsiteuml e trafikut nuk ishin teuml angazhuara neuml meumlnyreuml teuml vazhdueshme neuml veprimtari teuml
tilla mbeumlshteteumlse NjKA ishte neuml gjendje qeuml trsquoi koncentrojeuml ploteumlsisht burimet e veta neuml
detyreumln e vet primare - neuml gjeumlra tjera teuml ngjashme ndash dhe ndoshta ka nevojeuml peumlr meuml pak policeuml
dhe automjete peumlr ta mbajtur keumlteuml nivel teuml kontrollit
Sipas peumlrllogaritjeve tona neuml ccedildo diteuml teuml vitit 2013 neuml NjRKRr-PR mesatarisht rreth peseuml peumlr
qind teuml zyrtareumlve policoreuml nuk ishin neuml dispozicion peumlr kontrollin e trafikut42
Marreuml parasysh gjendjen neuml trafik dhe zhvillimin e aksidenteve na beumln teuml kuptojmeuml se
veumlllimi i puneumls - ose pengesat peumlr teuml qeneuml efektiv - janeuml rritur meuml shumeuml peumlr NjRKRr-PR sesa
peumlr dy njeumlsiteuml e tjera Keumlshtu qeuml duke krahasuar numrin e aksidenteve dhe teuml policeumlve teuml
trafikut neuml Prishtineuml ne kemi veumlrejtur se ndash peumlrkundeumlr ngarkeseumls ndash numri i policeumlve eumlshteuml
zvogeumlluar (nga 147 sa ishin neuml vitin 2012 neuml 103 neuml vitin 2014)43
Peumlr trsquoi peumlrballuar sfidat e tilla duhet ulur ambiciet duhet rritur efikasitetin (teuml punohet meuml
mireuml dhe meuml zgjuar) ose teuml shtohen burime si peumlr shembull peumlrmes rialokimit teuml burimeve
ose duke peumlrdorur kamera Bazuar neuml veumlzhgimet tona ne nuk kemi mundur teuml gjejmeuml
deumlshmi teuml forta peumlr rritjen e efikasitetit apo peumlr burime shteseuml gjateuml periudheumls seuml ekzaminuar
41 Policia e Kosoveumls intervista me menaxhmentin e policiseuml seuml trafikut (prill 2014) ekzaminimi i dokumenteve teuml
ndryshme teuml tjera si komunikime elektronike plane etj 42 Analiza fillestare tregon se ccedildo diteuml rreth peseuml policeuml teuml trafikut kaneuml qeneuml teuml angazhuar neuml mbeumlshtetjen e
institucioneve teuml tjera peumlr ngjarje teuml ndryshme si peumlrcjellje peumlr delegacione protesta teuml ndryshme ngjarje sportive etj Me rastin e tubimeve dhe ngjarjeve teuml ndryshme burimet e angazhuara peumlr patrullimin e trafikut ridrejtohen peumlr teuml siguruar keumlto ngjarje duke braktisur vendet ku patrullimet eumlshteuml dashur teuml kryhen Gjateuml keumltyre ngjarjeve atje kryesisht eumlshteuml fluks i madh i automjeteve dhe ka rreziqe meuml teuml meumldha peumlr aksidente apo probleme tjera teuml trafikut
43 Teuml shihet ldquoShtojca IIIrdquo (tabela 7)
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
19
peumlr NjRKRr-PR Kjo sugjeron se ldquozgjidhjardquo e sfideumls peumlr NjRKRr-PR ka qeneuml qeuml teuml ulen
ambiciet peumlr kontrollin e trafikut44 Dy njeumlsiteuml tjera nuk kaneuml qeneuml teuml detyruara qeuml teuml
peumlrballen me teuml njeumljteumln situateuml45
44 A janeuml kryer kontrollet neuml vendet e duhura
Teuml gjendesh neuml vendin e duhur me rrezik teuml larteuml - peumlr teuml kontrolluar - eumlshteuml vendimtare peumlr
njeuml polici teuml efektshme teuml trafikut46 Ne kemi studiuar trajteumln gjeografike teuml aksidenteve neuml
kuadeumlr teuml tri rajoneve dhe kemi krahasuar ateuml me shpeumlrndarjen e kontrolleve teuml kryera Ne
gjithashtu kemi ekzaminuar edhe shkaqet e aksidenteve
Teuml ashtuquajturat ldquopika teuml zezardquo janeuml vende apo rrugeuml ku aksidentet e trafikut ndodhin
shpesh Neuml harteumln e meumlposhtme janeuml paraqitur keumlto pika neuml njeumlreumln prej tri rajoneve (NjRKRr-
PR)
44 Kjo situateuml vlen veccedilaneumlrisht peumlr rrugeumln drejt pikeumls seuml vendkalimit kufitar neuml Mutivodeuml ku nuk ushtrohen
kontrolle 45 NjRKRr-PE nuk ka ofruar ndonjeuml teuml dheumlneuml peumlr keumlteuml por sipas zyrtareumlve numri eumlshteuml meuml i uleumlt se neuml Prishtineuml
dhe nuk eumlshteuml rritur aq shumeuml 46 Sipas praktikave teuml mira veteumlm prania e policiseuml seuml trafikut neuml vende teuml duhura - edhe pa kontrolluar fare -
eumlshteuml e nevojshme qeuml ngaseumlsit teuml jeneuml teuml kujdessheumlm dhe ka karakter parandalues
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
20
Ccedilfareuml kemi gjetur NjRKRr-PR mban teuml dheumlna teuml tilla qeuml demonstrojneuml se kontrollet e keumlsaj
njeumlsie janeuml teuml orientuara deri neuml njeuml maseuml teuml madhe - por jo ploteumlsisht ndash kundrejt ldquopikave teuml
zezardquo Disa prej keumltyre pikave iu jepet veumlmendja e duhur ndeumlrsa teuml tjerat peumlr arsye teuml
ndryshme neglizhohen ose iu jepet njeuml veumlmendje meuml e uleumlt
NjRKRr-PE nuk peumlrdoreuml orare kohore peumlr ta specifikuar vendin se ku duhet teuml veprojneuml
njeumlsiteuml e patrullimit peumlrderisa i kryejneuml kontrollet Personat qeuml intervistuam nga kjo njeumlsi
kaneuml theksuar se aktivitetet patrulluese kryesisht kryhen neuml bazeuml teuml vlereumlsimit peumlrvojeumls dhe
gjykimit teuml njeumlsive patrulluese
Neuml aneumln tjeteumlr kontrollet neuml NjKA ushtrohen neuml vende teuml ndryshme teuml peumlrcaktuara meuml pareuml
neuml teumlreuml traseneuml
45 A janeuml kryer kontrollet neuml koheumln e duhur
Puna e patrullimeve neuml terren beumlhet neuml tri ndeumlrrime Ndeumlrrimet e patrullave peumlr shkak teuml
mungeseumls seuml automjeteve beumlhen neuml zyra teuml njeumlsive dhe gjateuml asaj periudhe asnjeuml rrugeuml
rajonale dhe magjistrale nuk mbulohet me njeumlsi patrulluese47
Neuml tabeleumln e meumlposhtme eumlshteuml paraqitur numri i peumlrgjithsheumlm i aksidenteve teuml regjistruara
teuml trafikut neuml tri regjionet peumlr vitet 2012 dhe 2013 si dhe koheumln kur ndodhen aksidentet gjateuml
24 oreumlve
Tabela 5 Aksidentet e trafikut sipas rajoneve dhe koheumln kur kaneuml ndodhur
Koha gjateuml diteumls
Prishtineuml Pejeuml NjKA
2012 2013 2012 2013 2012 2013
06-10 1299 1365 358 383 Nuk ka shifra 12
10-14 2439 2635 827 791 32
14-18 2730 3036 870 785 29
18-22 1522 1741 624 399 8
22-02 493 563 201 153 10
02-06 208 256 77 63 8
Total 8691 9596 2957 2574 99
Siccedil shihet meuml larteuml shumica e aksidenteve ndodhin gjateuml diteumls Meuml shumeuml se frac34 e aksidenteve
kaneuml ndodhur midis oreumls 06-22 dhe pothuajse aq shumeuml midis oreumls 12-20
47 Kjo peumlrfshineuml periudheumln kohore nga 1430 ndash 1530 kur ndodhin meuml seuml shumti aksidentet dhe 2230 ndash 2330 0630
ndash 0730
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
21
Duke u bazuar neuml intervista orare teuml puneumls dhe neuml teuml dheumlna tjera teuml regjistruara gjetjet tona
sugjerojneuml se kontrollet kryhen gjateuml diteumls
Kur ne studiuam shifrat meuml holleumlsisht rezultoi se neuml fakt koha e ldquopikutrdquo peumlr aksidente teuml
trafikut korrespondonte me koheumln kur patrullat e policiseuml seuml trafikut kishin filluarpeumlrfunduar
ndeumlrrimet e tyre teuml puneumls dhe rrjedhimisht nuk kaneuml mundur teuml jeneuml neuml vende me rreziqe teuml
larta Peumlrderisa keumlto teuml dheumlna nuk ishin teuml njohura ose teuml pakteumln nuk janeuml ekzaminuar nga
njeumlsiteuml ata nuk kaneuml qeneuml neuml dijeni peumlr pasojat e orareve teuml tyre kohore apo peumlr periudhat e
ndeumlrrimit
Sipas policiseuml seuml trafikut ata peumlrpiqen qeuml teuml jeneuml teuml informuar mireuml peumlr ngjarjet madhore qeuml
kaneuml gjasa teuml shkaktojneuml probleme neuml trafik dhe neuml peumlrputhje me rrethanat i alokojneuml
burimet Ne nuk kemi arsye peumlr teuml mos besuar se kjo eumlshteuml keumlshtu por konfirmimi i keumlsaj
nuk ka qeneuml i mundur teuml beumlhet brenda fusheumlveprimit teuml keumltij auditimi
Po ashtu ne nuk kemi qeneuml neuml gjendje qeuml teuml ekzaminojmeuml se a janeuml peumlrdorur ldquomjetet e
duhurardquo neuml koheumln e duhur Sa peumlr ilustrim neuml shumeuml vende eumlshteuml procedureuml standarde qeuml teuml
kontrollohet se a po respektohen kufizimet e shpejteumlsiseuml afeumlr shkollave dhe ccedilerdheve neuml
koheuml teuml caktuar (kur fillojneuml meumlsimet neuml shkolla pas pushimeve verore) Gjithashtu eumlshteuml e
zakonshme qeuml policia e trafikut teuml peumlrdoreuml teste teuml alkoolit (narkotikeumlve) neuml koheumlt kur gjasat
qeuml drejtuesit e automjeteve teuml jeneuml neumln ndikim teuml keumltyre substancave eumlshteuml e larteuml (diteumlt e
shtuna apo teuml diela pas mesnate neuml afeumlrsi teuml vendeve teuml peumlrshtatshme) Keumlto janeuml shembuj teuml
gjeumlrave teuml cileumlt nuk kemi qeneuml neuml gjendje qeuml trsquoi ekzaminojmeuml peumlr shkak teuml mungeseumls seuml teuml
dheumlnave
46 A janeuml kontrolluar gjeumlrat e duhura
Peumlr teuml qeneuml efektiv duhet teuml kontrollohen gjeumlrat e duhura automjetet ose ngaseumlsit dhe meuml
konkretisht ccedilfareuml lloji teuml sjelljes apo ccedileumlshtje teknike Peumlrvojat ndeumlrkombeumltare japin
udheumlzime peumlrveccedilqeuml edhe kushtet lokale dhe meumlsimet gjithmoneuml duhet teuml merren parasysh
Meqeneumlse kualiteti dhe inspektimi i automjeteve eumlshteuml peumlrmireumlsuar duksheumlm sjellja e
ngaseumlsve eumlshteuml shkaku absolut dominues i aksidenteve teuml trafikut qeuml konfirmohet edhe nga
statistikat e DKRr48 Peumlrjashtime ka te kamioneumlt e meumldhenj Megjithateuml peumlrvoja tregon se
problemet qeuml kaneuml teuml beumljneuml me goma prishjet dhe mbingarkesat nuk janeuml teuml pazakonta etj
Sipas zyrtareumlve teuml DKRr ata i kaneuml ekzaminuar shkaqet e aksidenteve neuml meumlnyreuml qeuml meuml
tepeumlr trsquoi fokusojneuml kontrollet Ata kaneuml gjetur se tejkalimi i shpejteumlsiseuml eumlshteuml shkak i
48 Eumlshteuml e reumlndeumlsishme teuml theksohet se rreziku nga sjelljet e ngaseumlsve mbetet faktor vendimtar i aksidenteve neuml
Kosoveuml Sipas IPK-seuml (Raport inspektimi 05201410) neuml vitin 2012 edhe automjetet e policiseuml ishin peumlrfshireuml neuml 312 aksidente ndeumlrsa 170 prej tyre janeuml shkaktuar nga zyrtareumlt e policiseuml Ndeumlrsa neuml vitin 2013 automjetet e policiseuml ishin peumlrfshireuml neuml 287 aksidente ku neuml 143 raste fajtoreuml ishin policeumlt Shkaku meuml i zakonsheumlm i aksidenteve peumlr teuml dy periudhat eumlshteuml manovrimi i pasigurt i automjeteve nga policia
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
22
zakonsheumlm dhe si pasojeuml e keumlsaj i kaneuml dheumlneuml prioritet teuml larteuml kontrollit teuml shpejteumlsiseuml
Megjithkeumlteuml ka edhe faktoreuml tjereuml qeuml sipas studimeve ndeumlrkombeumltare dhe statistikave teuml
DKRr-seuml janeuml mjaft teuml zakonsheumlm siccedil janeuml ngasja agresive dhe mosmbajtja e distanceumls gjateuml
ngasjes
Peumlr ta matur shpejteumlsineuml patrullat kryesisht vendosen neuml rrugeuml teuml drejta ngaqeuml aty ekziston
rreziku peumlr tejkalim teuml shpejteumlsiseuml Ne kemi gjetur edhe praktika teuml mira neuml kryerjen e
kontrollit teuml shpejteumlsiseuml neuml koheuml teuml duhur neuml vende me rrezik teuml larteuml Keumlto masa ndeumlrmerren
edhe aty ku rreziku i aksidenteve teuml trafikut eumlshteuml mesatar apo i uleumlt (autostrada jashteuml oreumlve
teuml pikut)
Peumlr identifikimin e shkeljeve neuml trafik (tejkalimin e shpejteumlsiseuml) njeumlsiteuml patrulluese
bashkeumlpunojneuml ngushteuml mes tyre qeuml eumlshteuml njeuml praktikeuml tjeteumlr e mireuml
Megjithateuml disa aktivitete teuml kontrollit apo mbikeumlqyrjes - sipas veumlzhgimeve tona ndash janeuml kryer
neuml udheumlkryqe teuml cilat janeuml teuml rregulluara me semaforeuml dhe rrethrrotullime ku aksidentet
shpesh ndodhin49
Foto 1 Zyrtareumlt policoreuml teuml vendosur mbi ureuml neuml autostradeuml duke identifikuar automjetet qeuml
tejkalojneuml kufizimin e shpejteumlsiseuml
49 Neuml qytetin e Prishtineumls i kemi identifikuar dy udheumlkryqe ku kaneuml ndodhur aksidente fatale dhe ku patrullat e
policiseuml rralleumlhereuml janeuml teuml vendosura Vlen teuml peumlrmendet se brenda NjRKRr-PR ekziston njeuml neumln-njeumlsi e veccedilanteuml qeuml eumlshteuml peumlrgjegjeumlse veteumlm peumlr qytetin
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
23
Foto 2 Pika ndaluese e vendosur nga patrulla tjeteumlr policore peumlr trsquoi ndaluar ngaseumlsit e
identifikuar meuml pareuml
Gjateuml intervistave me zyrtareumlt e policiseuml seuml trafikut kuptuam se peumlrveccedil faktorit shpejteumlsi
shumica e patrullave neuml meumlnyreuml rutinore fokusohen neuml ccedileumlshtjet si dritat rripat e siguriseuml
peumlrdorimi i telefonave celulareuml patentat e ngasjes etj peumlrveccedilse teuml peumlrqendrohen meuml shumeuml
neuml faktoreumlt qeuml janeuml teuml lidhur drejtpeumlrdrejt me aksidentet e trafikut sikurse sjelljet e
rrezikshme ngasja agresive ose e pasigurt Kjo neve na tregon se zakonet e krijuara apo
rutina ende luajneuml rol meuml teuml reumlndeumlsisheumlm peumlr policineuml e trafikut gjateuml kryerjeve seuml detyrave teuml
veta Ky nuk eumlshteuml argument kundeumlr peumlr shembull kontrollimit teuml patenteuml-shoferit por ky
eumlshteuml veteumlm njeuml argument kundeumlr asaj qeuml teuml mos beumlhet neuml meumlnyreuml rutinore
Neuml fakt ne nuk kemi gjetur
ndonjeuml fleteuml-patrulluese qeuml teumlreumlsisht peumlrshkruan detyrat qeuml duhet teuml ndeumlrmerren nga
njeumlsiteuml patrulluese e qeuml ndeumlrlidhen me sjelljet e rrezikshme50
ndonjeuml regjisteumlr neuml lidhje me llojet e automjeteve teuml peumlrfshira neuml aksidente Eumlshteuml e
njohur se automjetet sportive dhe taksiste kaneuml prirje teuml jeneuml teuml peumlrfshira neuml aksidente
meuml shumeuml sesa automjetet tjera Si rrjedhojeuml informatat e tilla mund ta ndihmojneuml
policineuml e trafikut qeuml teuml jeteuml meuml shumeuml e fokusuar gjateuml puneumls seuml tyre dhe
se inspektimet teknike janeuml peumlrkushtuar neuml veccedilanti ndaj automjeteve teuml meumldha (si
gomave prishjeve dhe ngarkesave) gjateuml periudhave kur deumlshtimet e tilla mund teuml
50 Fleteuml-patrullimi eumlshteuml njeuml dokument udheumlzues-regjistrues me aneuml teuml cilit njeumlsiteuml patrulluese janeuml teuml pajisura peumlr
teuml kryer kontrolle
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
24
jeneuml fatale (neuml vjeshteumln e vonshme koheumln e dimrit etj)51 Praktikat e mira
ndeumlrkombeumltare keumlshillojneuml qeuml eumlshteuml meuml e reumlndeumlsishme teuml kryhen inspektime teknike
teuml automjeteve teuml meumldha sesa teuml kryhen inspektime teuml automjeteve teuml zakonshme
Ne kemi gjetur se peumlrjashtimi i mjeteve transportuese nga trafiku teuml cilat nuk i kaneuml
ploteumlsuar kriteret teknike eumlshteuml shumeuml i rralleuml Patrullimet qeuml rezultojneuml me identifikimin e
keumltyre kritereve kryesisht janeuml teuml fokusuara veteumlm neuml veprimet e peumlrbashkeumlta me zyrtareumlt e
MI-seuml Si pasojeuml policia e trafikut heziton52 qeuml teuml deumlrgojeuml jo veteumlm automjetet komerciale (teuml
meumldha) neuml kontrolle teuml veccedilanta teknike pa pranineuml e zyrtareumlve teuml MI-seuml dhe veteumlm
hereumlpashere eumlshteuml fokusuar neuml ekzaminimin e kushteve teknike teuml automjeteve (komerciale)
mbingarkimin e mjeteve transportuese etj
47 A peumlrdoren ndeumlshkimet siccedil duhet
Qeumlllimi i shumiceumls seuml funksioneve teuml kontrollit mund teuml peumlrshkruhet si parandalim dhe
identifikim teuml kundeumlrvajtjeve korrigjim teuml mangeumlsive etj Deri meuml tani jemi fokusuar
kryesisht mbi ateuml se si trsquoi parandalojmeuml meuml mireuml dhe trsquoi identifikojmeuml aksidentet e trafikut
Neuml keumlteuml pjeseuml do trsquoi japim disa informata mbi ateuml se si janeuml peumlrdorur ndeumlshkimet
Policia e trafikut aplikon ndeumlshkime teuml ndryshme Gjobat janeuml teuml ndara neuml dy grupe ato teuml
shqiptuara neuml raste teuml aksidenteve dhe ato teuml shqiptuara peumlr shkelje teuml trafikut - pa shkaktuar
aksidente Sipas natyreumls seuml ekzekutimit gjobat shqiptohen vareumlsisht prej pesheumls seuml vepreumls
ato qeuml janeuml teuml detyrueshme53 dhe duhet teuml paguhen menjeumlhereuml dhe ato qeuml duhet teuml
procedohen neuml gjykata Peumlr shkelje teuml vogla dhe teuml rralla teuml cilat nuk e rrezikojneuml neuml meumlnyreuml
teuml konsiderueshme sigurineuml e trafikut policeumlt e trafikut mund teuml japin veumlrejtje verbale apo
me shkrim Veumlrejtjet me shkrim neuml realitet nuk jepen
Numri i ndeumlshkimeve varet pjeseumlrisht nga prioritetet e policiseuml seuml trafikut Neumlse ata e
peumlrcaktojneuml si prioritet testimin peumlr alkool kjo zakonisht neumlnkupton se peumlrdoruesit zbulohen
dhe ndeumlshkohen Si teuml tilla neumlse njeuml prioritizim i veprimeve eumlshteuml demonstruar ndeumlshkimet
mund teuml jeneuml teuml lidhura drejtpeumlrdrejt me suksesin neuml parandalimin e aksidenteve
51 Sipas teuml dheumlnave teuml prezantuara nga PK-ja gjateuml vitit me automjetet e transportit publik ndodhin rreth 910
aksidente 52 Sipas DKRr me rastin e deumlrgimit teuml automjeteve neuml kontrolle teuml jashteumlzakonshme teknike shpenzimet neuml rast
se vetura rezulton teuml jeteuml neuml gjendje teuml rregullt i barteuml zyrtari policor qeuml e ka inicuar deumlrgimin Kjo dispoziteuml eumlshteuml e parapareuml neuml ligjin aktual
53 Gjoba teuml detyrueshme (mandatore) konsiderohen teuml gjitha gjobat nga 15-40 euro qeuml shqiptohen nga zyrtareumlt e policiseuml neuml vend teuml ngjarjes
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
25
Tabela 6 Numri dhe alokimi i gjobave teuml shqiptuara neuml 2012 dhe 2013
Llojet e gjobave 2012
Nr
2013
Nr
Ndryshimi
Mosrespektimi i shpejteumlsiseuml seuml kufizuar 89654 36 123956 43 38
Mosmbajtja e distanceumls 2213 1 2475 1 12
Drejtimi neumln ndikim teuml alkoolit 651 0 527 0 -19
Drejtimi i mjetit pa patenteuml 15061 6 16993 6 13
Mosrespektimi i shenjave teuml trafikut 16541 7 16122 6 -2
Manovrim i pasigurt me automjet 1308 1 1513 1 16
Kalimi i afatit teuml regjistrimit 15588 6 12510 4 -20
Parkimi i parregullt 26467 11 30767 11 16
Teuml tjera (ccedileumlshtje minore) 80305 32 82059 28 1
Totali 247788100 286922100 16
(Burimi PK)
Nga njeuml perspektiveuml e thjeshteuml e siguriseuml seuml trafikut duket sikurse njeuml prioritet mjaft i madh i
jepet faktoreumlve teuml uleumlt teuml rrezikut Meumlse gjysma e ndeumlshkimeve (meuml pak neuml vitin 2013)
mbulojneuml ccedileumlshtjet e profilit teuml uleumlt teuml rrezikut teuml aksidenteve teuml trafikut (si tabelat parkimi
dhe teuml tjera) ndeumlrsa pjesa tjeteumlr vlen peumlr faktoreumlt e rrezikut teuml larteuml dhe teuml meseumlm (si
shpejteumlsia alkooli distanca patenteuml-shoferi dhe shenjat e trafikut) Peumlr teuml qeneuml teuml paansheumlm
megjithateuml njeuml prioritet i madh dhe me sa duket i justifikuar i eumlshteuml dheumlneuml kontrollit teuml
shpejteumlsiseuml qeuml eumlshteuml njeuml shkak i zakonsheumlm peumlr aksidentet e trafikut
Gjateuml studimit teuml profilit teuml ndeumlshkimeve ne mund teuml shohim dy gjeumlra seuml pari ndryshime teuml
vogla neuml prioritete kaneuml ndodhur midis dy viteve dhe seuml dyti ndeumlshkimet reflektojneuml se
shumica e kontrolleve teuml faktoreumlve teuml rrezikut teuml larteuml nuk janeuml kryer nga aktivitete leumlvizeumlse
(neumlse do teuml kishte pasur meuml shumeuml aktivitete leumlvizeumlse ndoshta do teuml kishim pritur meuml shumeuml
gjoba peumlr mosmbajtjen e distanceumls dhe manovrim teuml pasigurt dhe shkelje tjera qeuml kaneuml teuml
beumljneuml me ngasjen)
Neumlse teuml dheumlnat e meumlsipeumlrme e pasqyrojneuml realitetin eumlshteuml e qarteuml se ngaseumlsit e automjeteve
shpeshhereuml tejkalojneuml kufizimet e shpejteumlsiseuml apo ngasin shumeuml shpejt
shpeshhereuml ngasin pa patenteuml
rralleumlhereuml janeuml teuml ndikuar nga alkooli ose narkotikeumlt
mbajneuml distanceumln me automjetet tjera
shpeshhereuml thyejneuml rregulla teuml vogla (parkingu etj)
Ritheksojmeuml neumlse kjo reflekton ploteumlsisht realitetin apo i reflekton prioritetet dhe pajisjet neuml
keumlto tre njeumlsi eumlshteuml e veumlshtireuml teuml thuhet me siguri Neuml njeuml kuptim meuml teuml gjereuml ndash peumlr teuml qeneuml meuml
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
26
teuml sakteuml ndash duhet teuml peumlrdoren edhe teuml dheumlnat nga sistemi i parapareuml i ldquopikeumlve negativerdquo qeuml
nuk eumlshteuml aplikuar deri meuml tani neuml meumlnyreuml peumlr teuml parandaluar recidivisteumlt nga peumlrseumlritjet e
shkeljeve Arsyet peumlrse sistemi nuk eumlshteuml duke u aplikuar janeuml teuml natyreumls teknike Teuml dy
institucionet (PK-ja dhe Gjykatat) kaneuml bazat e tyre individuale teuml teuml dheumlnave megjitheumlse ato
nuk janeuml teuml integruara dhe nuk komunikojneuml mes vete
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
27
5 Konkluzionet
Peumlrfundimi kryesor eumlshteuml se ka mjaft hapeumlsira peumlr peumlrmireumlsime peumlr ta beumlreuml policimin e
trafikut ploteumlsisht efektiv Policia e trafikut mund teuml beumljeuml edhe meuml shumeuml peumlr teuml peumlrmireumlsuar
aktivitetet e saj trsquoi peumlrdoreuml informatat neuml meumlnyreuml meuml efektive si dhe trsquoi planifikojeuml burimet
Kontrollet duket se janeuml pjeseumlrisht teuml bazuara neuml rrezikshmeumlri por cileumlsia e teuml dheumlnave nuk
lejon teuml theksojmeuml se policia e trafikut neuml Kosoveuml - neuml meumlnyreuml sistematike - eumlshteuml duke i kryer
kontrollet efektive neuml aspektin e vendeve dhe koheumls Ekzistojneuml ccedileumlshtje peumlr sa i peumlrket numrit
teuml policeumlve teuml trafikut qeuml operojneuml si dokumentohen veprimet analizohen dhe peumlrdoren peumlr
teuml meumlsuar dhe beumlreuml peumlrmireumlsime si dhe neuml ccedilrsquomeumlnyreuml menaxhohen ndeumlshkimet
Policia e trafikut nuk ka beumlreuml aq sa duhet peumlr trsquoi dizajnuar neuml meumlnyreuml efektive informatat
qeuml i nevojiten
Policia e trafikut mbledh ose ka qasje neuml teuml dheumlna peumlrkateumlse Hapa tjereuml shteseuml nevojiten qeuml
keumlto teuml dheumlna teuml beumlhen meuml teuml dobishme Teuml dheumlnat mbi aksidentet dhe pasojat e tyre mund teuml
strukturohen meuml mireuml dhe ekzistojneuml mundeumlsiteuml peumlr teuml zhvilluar shkeumlmbimin e informatave
me paleumlt e tjera teuml interesit Disa nga informatat mungojneuml siccedil janeuml raportimi performanceumls
dhe vlereumlsimi i rezultateve si dhe ka mangeumlsi neuml cileumlsineuml dhe konsistenceumln e dokumentacionit
Peumlrveccedil keumlsaj edhe meuml shumeuml mund teuml beumlhet peumlr trsquoi beumlreuml informatat transparente dhe teuml
disponueshme peumlr publikun
Policia e trafikut nuk i peumlrdor burimet e saj teuml informatave neuml meumlnyreuml ploteumlsisht efektive
Informatat ekzistuese mund teuml peumlrdoren neuml meumlnyreuml meuml efektive peumlr teuml mbeumlshtetur puneumln
operative Ato nuk peumlrdoren rregullisht peumlr analiza teuml detajuara ose peumlr teuml krahasuar dhe
vlereumlsuar qasjet dhe mjetet e ndryshme teuml peumlrdorura Teuml dheumlnat ekzistuese nuk janeuml
gjithmoneuml teuml trajtuara sa duhet neuml planifikimin operativ Analizat kryhen rralleumlhereuml nga
policia trafikut Kjo nga ana tjeteumlr dometheumlneuml se stimujt peumlr teuml meumlsuar dhe peumlr iniciativa teuml
reja janeuml teuml uleumlta Edhe neumlse ka vendime neuml nivelin rajonal ose lokal pak prej tyre lidhen
qarteuml me ndonjeuml analizeuml teuml kryer peumlr informata ekzistuese apo trsquoi referohen asaj Policia e
trafikut eumlshteuml mjaft mireuml e informuar mbi kushtet e rrugeumlve motin dhe peumlr ngjarjet e
ardhshme qeuml mund teuml shkaktojneuml probleme neuml trafik Por ekzistojneuml mundeumlsi peumlr teuml
peumlrmireumlsuar bashkeumlpunimin mes policiseuml lokale dhe rajonale dhe autoriteteve tjera OJQ-ve
hulumtuesve dhe qytetareumlve
Burimet nuk alokohen neuml meumlnyreuml efektive dhe nganjeumlhereuml mungojneuml mjete teuml
reumlndeumlsishme
Alokimi i burimeve nuk duket se ndjek njeuml model teuml qarteuml peumlr teuml tri njeumlsiteuml Numri i policeumlve
teuml trafikut nuk korrespondon me gjendjen neuml trafik - aksidentet e trafikut Eumlshteuml gjithashtu e
veumlshtireuml teuml shihet njeuml model i qarteuml peumlr alokimin e mjetevepajisjeve mes dhe brenda njeumlsive
Raporti mes numrit teuml policeumlve teuml trafikut dhe numrit teuml automjeteve radareumlve ose testeve teuml
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
28
alkoolit ndryshon neuml meumlnyreuml teuml konsiderueshme bie fjala Njeumlsia peumlr Kontrollin e
Autostradeumls ka meuml shumeuml automjete dhe policeuml sesa Njeumlsia e Prishtineumls ndash neuml raport me
numrin e aksidenteve
Peumlrveccedil keumlsaj njeumlsiteuml jo gjithmoneuml janeuml teuml pajisura siccedil duhet ndoneumlse disa pajisje teuml caktuara
dihet se janeuml kosto-efektive siccedil janeuml automjetet e pasheumlnuara kamerat dhe sistemet e radarit
Asnjeuml njeumlsi nuk ka pasur instrumente peumlr testimin e praniseuml seuml narkotikeumlve dhe veteumlm disa
kaneuml aparate peumlr testimin e alkoolit Alokimi i diskutuesheumlm i burimeve dhe mungesa e
mjeteve teuml reumlndeumlsishme janeuml faktoreuml qeuml pengojneuml efektivitetin (teuml bazuarit neuml rrezikshmeumlri
peumlrdorim kost-efektivdhe fleksibil teuml mjeteve) Neuml keumlteuml kontekst vlen teuml theksohet se rrugeumlt
neuml Kosoveuml nuk janeuml teuml pajisura me kamera teuml shpejteumlsiseuml keumlto kamera mund peumlrdoren peumlr teuml
zeumlvendeumlsuar disa nga aktivitetet meuml teuml kushtueshme teuml patrullimit
Nevoja peumlr teuml kryer detyra teuml tjera eumlshteuml njeuml faktor qeuml ndikon neuml disa njeumlsi meuml shumeuml se
neuml teuml tjerat
Policiseuml seuml trafikut nuk i lejohet gjithnjeuml teuml peumlrqendrohet neuml detyrat e tyre kryesore Policeumlt
nganjeumlhereuml - veccedilaneumlrisht neuml qytetet e meumldha - duhet teuml ndihmojneuml funksione teuml tjera brenda
forcave teuml policiseuml ose autoritete teuml tjera me sheumlrbime teuml ndryshme Kjo sigurisht ka pasoja
pozitive dhe negative Kjo mund teuml shihet si njeuml meumlnyreuml peumlr teuml peumlrdorur burimet neuml meumlnyreuml
fleksibile dhe efikase dhe peumlr trsquoi ofruar sheumlrbime teuml tjereumlve kur keumlto janeuml teuml nevojshme Nga
ana tjeteumlr kjo mund teuml pengojeuml gjithashtu efektivitetin e policiseuml seuml trafikut neuml kryerjen e
detyrave teuml tyre kryesore Disa nga keumlto probleme mund teuml reduktohen peumlrmes kritereve teuml
qarta planifikimit teuml peumlrmireumlsuar dhe bashkeumlpunimit meuml teuml ngushteuml mes njeumlsive teuml
ndryshme policore
Peumlr shkak teuml mungeseumls seuml dokumentacionit eumlshteuml e veumlshtireuml teuml thuhet qartas se teuml gjitha
kontrollet kryhen sistematikisht ose gjithnjeuml neuml vendet e duhura dhe neuml koheumln e duhur
Jo teuml gjitha njeumlsiteuml i regjistrojneuml vendet se ku janeuml kryer kontrollet Sipas mostreumls toneuml
NjRKRr-PR dhe NjKA i regjistrojneuml keumlto teuml dheumlna dhe keumlto njeumlsi kaneuml njeuml qasje teuml bazuar neuml
rrezik Shumica e kontrolleve (por jo teuml gjitha) kryhen neuml rrugeumlt apo vendet e duhura ku
rreziku peumlr aksidente eumlshteuml i larteuml Peumlr sa i peumlrket njeumlsiseuml tjeteumlr (NjRKRr-PE) nuk mund teuml
themi me siguri se cili eumlshteuml rezultati Bazuar neuml intervistat duket se sjellja eumlshteuml e ngjashme
por teuml dheumlnat neuml keumlteuml njeumlsi nuk janeuml teuml plota ose teuml besueshme
Gjetjet tona sugjerojneuml se kontrollet kryesore kryhen gjateuml diteumls Peumlrveccedilse teuml dheumlnat neuml
dispozicion nuk janeuml teuml mjaft teuml holleumlsishme sa peumlr teuml vlereumlsuar neumlse kontrollet kryhet
ploteumlsisht neuml koheumln e duhur Kur ne i studiuam meuml holleumlsisht teuml dheumlnat doli se koha e pikut
peumlr aksidente trafiku peumlrputhej faktikisht me koheumln kur patrullat e policiseuml seuml trafikut
peumlrfundoninfillonin ndeumlrrimet e tyre dhe rrjedhimisht nuk mund teuml ishin neuml vendet me
rrezik teuml larteuml
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
29
Shkurtimisht informatat neuml dispozicion nuk na e beumljneuml teuml lehteuml teuml kuptojmeuml se njeumlsiteuml
patrulluese neuml Kosoveuml i kryejneuml sistematikisht kontrollet efektive peumlr sa i peumlrket vendit dhe
koheumls
Policia e trafikut duhet meuml shumeuml teuml keteuml veumlmendje te ngasja e rrezikshme dhe gjithashtu
teuml kontrollojeuml standardet teknike teuml kamioneumlve dhe autobuseumlve
Kontrollet policore me teuml drejteuml i kushtojneuml shumeuml veumlmendje shpejteumlsiseuml por neuml teuml njeumljteumln
koheuml nuk i kushtohet veumlmendje e duhur aspekteve teuml tjera siccedil janeuml ngasja agresive dhe e
rrezikshme mosmbajtja e distanceumls ngasja neuml gjendje teuml dehur etj Fokusimi tek shpejteumlsia
shpjegohet me faktin se ajo me teuml veumlrteteuml eumlshteuml ndeumlr shkaqet kryesore teuml aksidenteve neuml
trafik por edhe sepse eumlshteuml njeuml lloj sjellje tradicionale dhe e lehteuml peumlr trsquou beumlreuml Mungesa e
kamerave dhe pajisjeve peumlr shpejteumlsineuml si dhe teuml analizave teuml duhura mbi shkaqet e
aksidenteve mund teuml jeteuml njeuml shpjegim tjeteumlr peumlr fokusimin te shpejteumlsia
Ashtu siccedil tregojneuml shumica e hulumtimeve - ne besojmeuml ndash se neuml peumlrgjitheumlsi eumlshteuml meuml efektive
teuml kontrollohen sjelljet e ngaseumlsve sesa automjetet Megjithateuml ka peumlrjashtime Kamioneumlt e
meumldhenj dhe autobuseumlt peumlrfshihen shpesh neuml aksidente trafiku me pasoja teuml meumldha Ne
kemi veumlrejtur se keumltyre automjeteve nuk iu kushtohet veumlmendja e duhur nga ana e policiseuml
seuml trafikut neuml disa njeumlsi Zakonisht kjo ka teuml beumljeuml me kushtet teknike teuml automjeteve teuml meumldha
komerciale siccedil eumlshteuml rasti neuml lidhje me mbingarkimin dhe mireumlmbajtjen
Ndeumlshkimet jo gjithhereuml aplikohen dhe menaxhohen siccedil duhet ndaj kundeumlrvajteumlsve
Policia e trafikut shpesh peumlrdoreuml gjoba teuml vogla si ndeumlshkime Ndeumlshkimet e tjera aplikohen
rralleuml peumlr dallim nga shumeuml vende teuml tjera Peumlr meuml tepeumlr shumica e gjobave shqiptohen
veteumlm peumlr njeuml numeumlr teuml kufizuar shkeljesh dhe nuk duket se e adresojneuml ndeumlshkimin e duhur
teuml bazuar neuml faktoreumlt e aksidenteve - siccedil janeuml mosmbajtja e distanceumls manovrimi i pasigurt
dhe pakujdesi teuml tjera neuml ngasje Moszbatimi i sistemit teuml ldquopikeumlve negativerdquo i ka motivuar
drejtpeumlrseumldrejti ngaseumlsit recidivisteuml peumlr teuml peumlrseumlritur kundeumlrvajtjet Neuml keumlteuml meumlnyreuml neuml
mungeseuml teuml qasjes parandaluese edhe ndeumlshkimet aplikohen mbi keumlteuml bazeuml
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
30
6 Rekomandimet
Peumlrvoja na tregon se numri i aksidenteve neuml trafik dhe pasojat e tyre mund teuml zvogeumllohen
Peumlr keumlteuml mund teuml nevojitet bashkeumlpunimi i ngushteuml mes autoriteteve peumlrgjegjeumlse njeuml sistem i
duhur informativ peumlrdorim efektiv i pajisjeve dhe menaxhim profesional dhe i bazuar neuml
rrezik neuml teuml gjitha nivelet
Ne rekomandojmeuml Drejtorin e Peumlrgjithsheumlm teuml Policiseuml seuml Kosoveumls qeuml
Teuml merr njeuml iniciativeuml peumlr peumlrmireumlsimin e sistemit ekzistues teuml informimit dhe ta beumljeuml
ateuml ploteumlsisht efektiv Po keumlshtu teuml konsiderojeuml futjen e njeuml baze gjitheumlpeumlrfshireumlse teuml teuml
dheumlnave duke ftuar paleumlt e ndryshme teuml interesit Peumlrfitimet nga ky mekanizeumlm do teuml
reflektonin neuml besueshmeumlrineuml e teuml dheumlnave si dhe peumlrdorimin e tyre neuml vendimet
strategjike dhe operative
Teuml peumlrmireumlsojeuml peumlrdorimin e teuml dheumlnave neuml meumlnyreuml qeuml teuml qarteumlsojeuml planifikimin vjetor
dhe teuml vendoseuml objektiva performance teuml qarta peumlr njeumlsi operative Kjo duhet teuml
peumlrfshijeuml analizeuml meuml teuml mireuml teuml teuml dheumlnave mbi aksidentet qeuml formojneuml njeuml pikeumlnisje
peumlr prioritetet dhe qasjet e reja neuml nivel operativ Kjo nga ana tjeteumlr e beumln teuml
reumlndeumlsishme qeuml policia e trafiku teuml nivel qendror teuml ngriteuml funksionet e duhura peumlr
monitorim dhe vlereumlsim
Teuml konsiderojeuml caktimin e meuml shumeuml politikave teuml policiseuml seuml trafikut dhe teuml ri-
konsiderojeuml alokimet ndeumlrmjet njeumlsive teuml ndryshme teuml policiseuml seuml trafikut
Teuml sigurojeuml se njeuml plan investimi peumlr pajisje kost-efektive eumlshteuml hartuar neuml njeuml
perspektiveuml teuml kornizeumls afat-mesme teuml shpenzimeve
Policia e trafikut teuml peumlrqendrohet seuml pari neuml detyrat e tyre kryesore parandalimi i
aksidenteve Ndihma peumlr funksionet e tjera teuml policiseuml dhe autoritetet tjera duhet teuml
planifikohet meuml mireuml neuml bashkeumlpunim me njeumlsiteuml e ndryshme policore Peumlr meuml tepeumlr
bashkeumlpunimi ndeumlrmjet funksioneve teuml ndryshme policore neuml nivel rajonal duhet teuml
peumlrmireumlsohet neuml meumlnyreuml qeuml teuml arrihet efikasitet meuml i larteuml neuml aktivitetet policore qeuml
ndeumlrlidhen me sistemin e trafikut
Teuml sigurohet qeuml aktivitetet e policiseuml seuml trafikut janeuml kryer neuml rrugeuml dhe vende
teumlrrezikshme Peumlr teuml qeneuml ploteumlsisht efektiv menaxhmenti lokal neuml fazeumln e
planifikimit duhet teuml prezantojeuml njeuml qasje fleksibile te ccedileumlshtja e orareve teuml puneumls etj
dhe
Teuml sigurohet qeuml policia e trafikut teuml peumlrqeumlndrohet edhe neuml sjelljet e tjera teuml ngaseumlsve
peumlrveccedilse te tejkalimi i kufizimit teuml shpejteumlsiseuml Njeuml qasje e planifikuar peumlr aktivitete teuml
peumlrforcuara policore neuml trafik duhet teuml merr prioritet teuml larteuml peumlr monitorimin e
sjelljes seuml ngaseumlsve (sikurse ngasja e rrezikshme mosmbajtja e distanceumls etj) Policia e
trafikut njeumlkoheumlsisht duhet teuml peumlrqendrohet meuml shumeuml neuml kriteret e automjeteve
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
31
komerciale (sidomos kamioneumlve dhe autobuseumlve) Masat e kujdesit teuml shtuar duhet teuml
zbatohen rregullisht nga ana e patrullave teuml trafikut
Gjithashtu ne rekomandojmeuml qeuml me qeumlllim teuml ngritjes seuml efektivitetit teuml ndeumlshkimeve gjobat
duhet teuml adresojneuml ndeumlshkimin e duhur bazuar neuml faktoreumlt e aksidenteve Sistemi i
ndeumlshkimeve duhet teuml peumlrmireumlsohet peumlrmes aplikimit teuml sistemit teuml pikeumlve negative Peumlr
trsquou peumlrballur me keumlteuml sfideuml neuml vendosjen e keumltij sistemi duhet teuml ndeumlrtohet bashkeumlpunimi
mes MPB-seuml dhe gjykatave
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
32
REFERENCAT
European Commission ldquoTowards a European road safety area policy orientations on road safety
2011-2020rdquo Brussels 2011
European Commission ldquoEuropean Transport Policy for 2010 Time to deciderdquo Brussels 2001
European Transport Safety Council (ETSC) Reducing Traffic Injuries Resulting From Excess and Inappropriate Speed Brussels 1995
European Transport Safety Council (ETSC) ldquoPolice enforcement strategies to reduce traffic casualties in Europerdquo Brussels 1999
European Transport Safety Council (ETSC) ldquoTransport safety performance indicatorsrdquo Brussels 2001
European Transport Safety Council (ETSC) Traffic Law Enforcement across the EU Brussels 2011
Organisation for Economic Co-Operation and Development (OECD) Safety on Roads - Whatrsquos The Vision 2002
Organisation for Economic Co-Operation and Development (OECD) Road Safety - Impact of New Technologies 2003
Organisation for Economic Co-Operation and Development (OECD) Towards Zero Ambitious Road Safety Targets and The Safe System Approach 2008
Rune Elvik Cost-Benefit Analyses of Police Enforcement ESCAPE 2001
ROSEBUD Road Safety and Environmental Benefit-Cost and Cost- Effectiveness Analysis for Use in Decision-Making 2003
World Health Organization (WHO) ldquoThe World Report on Road Traffic Injury Preventionrdquo Geneva 2004
World Health Organization (WHO) Global status report on road safety 2013 supporting a decade of action Geneva 2013
World Health Organization (WHO) Data systems a road safety manual for decision-makers and practitioners Geneva 2010
World Health Organization (WHO) ldquoSpeed management a road safety manual for decision-makers and practitionersrdquo Geneva 2008
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
33
SHTOJCA I
STRUKTURA ORGANIZATIVE E POLICISEuml SEuml KOSOVEumlS - NJEumlSITEuml E KOMUNIKACIONIT RRUGOR
Drejtoria e Peumlrgjithshme
Departamenti
peumlr Operacione
Departamenti
peumlr Kufi
Departamenti
peumlr Hetime
Departamenti
peumlr Mbeumlshtetje
Departamenti
peumlr Burime
Divizioni i Siguriseuml Publike
DR Prishtineuml
DR Pejeuml
DR Prizren
DR Gjilan
DR Ferizaj
DIVIZIONI I KOMUNIKACIONIT RRUGOR
DR Mitroviceuml
Njeumlsiteuml Rajonale teuml
Komunikacionit
Rrugor
Njeumlsia peumlr
Kontrollin e
Autostradeumls
Njeumlsia peumlr
menaxhimin e
materieve teuml
rrezikshme
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
34
SHTOJCA II
Qasshmeumlria e Policiseuml seuml Trafikut neuml informatat qeuml iu nevojiten peumlr planifikim operativ
Informatat peumlr planifikim operativ
Informata rreth faktoreumlve qeuml lidhen me aksidentet
Teuml dheumlna teuml dokumentuara qeuml tregojneuml nivelin e rrezikut Baza e krijuar e teuml dheumlnave peumlmes seuml secileumls policia e trafikut i identifikon faktoreumlt kryesoreuml teuml rrezikut neuml ateuml zoneuml
Faktori njeri
Faktori automjet
Vendndodhja e pikave teuml zeza
Kushtet atmosferike
Punimet neuml rrugeuml
Informata rreth pasojave teuml aksidenteve
Qasje neuml informata nga institucionet sheumlndeteumlsore dhe kompaniteuml e sigurimit
Informata rreth ngjarjevekushteve kurku mund teuml rriten rreziqet mund teuml rriten peumlr aksidente
Neuml meumlnyreuml qeuml teuml keteuml njeuml qasje teuml standardizuar peumlr informata lidhur me faktoreumlt e rrezikut peumlr zonat e rrezikut ndeumlr teuml tjera policia e trafikut duhet teuml keneuml informata rreth punimeve neuml rrugeuml dendeumlsiseuml seuml trafikut kushteve teuml motit MI dhe autoritet lokalekomunat duhet teuml peumlrfshihen
Informata rreth aktiviteteve teuml kryera nga policia e trafikut dhe ndeumlshkimeve teuml aplikuara
Informatat rreth monitorimitvlereumlsimit sistematik teuml sjelljeve neuml trafik aktivitetet e kryera teuml rezultojneuml me raportet e pas-operative
Teuml dheumlnat mbi aplikimin e ndeumlshkimeve ndaj kundeumlrvajteumlsve Numri i ndeumlshkimeveteuml leumlshuara duhet teuml beumlhet sipas ligjeve dhe rregullave teuml peumlrcaktuara Informatatnga gjykatat janeuml teuml nevojshme Informatatnga MPB rreth ngaseumlsve teuml ndeumlshkuar janeuml teumlnevojshme
Reagimi ndaj rezultateve teuml qasjeve dhe aktiviteteve teuml ndryshme
Peumlr teuml monitoruar performanceumln treguesit e aktiviteteve duhet miratuar Teuml dheumlnat qeuml do teuml mblidhen peumlrfshijneuml numrin e peumlrgjithsheumlm teuml kontrolleve teuml kryera numrin e ngaseumlsve teuml kontrolluar periudhat e ndryshme qeuml duhet teuml krahasohen etj
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
35
SHTOJCA III
Tabela 7 Numri i policeumlve teuml trafikut neumlpeumlr njeumlsi ndash gjateuml viteve
2010 2011 2012 2013 2014
NjKA 27 32 40
NjRKRr Prishtineuml 162 156 147 125 103
NjRKRr Gjilan 69 61 61 62 63
NjRKRr Ferizaj 59 55 54 54 54
NjRKRr Prizren 74 80 78 67 61
NjRKRr Pejeuml 88 91 90 83 83
NjRKRr Mitroviceuml Jug 71 71 72 57 58
NjRKRr Mitroviceuml Veri 27 44
Gjitheumlsej 523 514 529 507 506
(Burimi PK)
Tabela 8 Numri i aksidentevendeumlshkimeve 2010 -2014
Vitet 2010 2011 2012 2013 2014 Total
Aksidente fatale 158 130 116 104 111 619
Persona teuml vdekur 175 157 121 119 127 699
Aksidente me leumlndime 4326 4490 4555 4960 4876 23207
Persona teuml leumlnduar 7730 8321 8561 9817 9713 44142
Aksidente me deumlmemateriale 12594 13338 14044 13878 10333 64187
Aksidente lsquoGodit dhe ikrsquo 952 930 1039 1012 980 4913
Gjitheumlsej aksidente 18030 18888 19754 19954 16300 92926
Tiketa (Gjoba) 254849 276897 247788 286922 319332 1386556
(Burimi PK)
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
36
Tabela 9 Teuml dheumlnat rreth aksidenteve fatale dhe personave teuml vdekur sipas rajoneve (janar ndash
dhjetor 2013)
2013 Prishtineuml Mitroviceuml Pejeuml Prizren Ferizaj Gjilan Autostradeuml Total
Aksidfatale 35 9 26 12 10 10 2 104
Teuml vdekur 40 12 33 12 10 10 2 119
(Burimi PK)
Diagrami 1 Veprimet e ngaseumlsve si faktoreuml kontribues teuml aksidenteve (2013)
Diagrami 2 Aksidentet sipas pjeseumls seuml rrugeumls (2013)
0 500 1000 1500 2000 2500 3000 3500 4000 4500 5000
Manipulimi i pasigurt
Mosmbajtja e distanceumls
Mospeumlrshtatja e shpejteumlsiseuml
Kyqje e pasigurteuml neuml rrugeuml
Ndeumlrrim i shiritave
Kthim leumlvizje prapa
Mosrespektim i peumlrpareumlsiseuml seuml kalimit
Anashkalimtejlakim i parregullt
Tejkalim i shpejteumlsiseuml seuml kufizuar
0 2000 4000 6000 8000
10000 12000 14000 16000
2012
2013
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
10
trafikut nuk i ka peumlr shembull ngjarjet ose gjendja qeuml mund teuml rriseuml rrezikun peumlr aksidentet
e trafikut Peumlr keumlteuml arsye marreumldheumlnia e ngushteuml e puneumls midis policiseuml seuml trafikut dhe
autoriteteve teuml tjera eumlshteuml thelbeumlsore
Eumlshteuml po keumlshtu e reumlndeumlsishme qeuml teuml dheumlnat teuml strukturohen dhe analizohen siccedil duhet qeuml
aktualisht teuml peumlrdoren peumlr planifikime operative dhe detyra teuml peumlrditshme Kjo do trsquoi
mundeumlsonte policiseuml seuml trafikut teuml zgjedh mjetet e duhura - neuml koheumln e duhur dhe neuml vendin
e duhur Kjo gjithashtu e beumln meuml teuml lehteuml fokusimin meuml teuml mireuml neuml sjelljet e ngaseumlsve kushtet
rrugore gjendjen dhe llojin e automjeteve (kamioneuml autobuseuml ose vetura) etj Peumlr njeuml efekt
maksimal teuml siguriseuml eumlshteuml e reumlndeumlsishme qeuml policia e trafikut teuml fokusohet neuml faktoreuml teuml cileumlt
kaneuml ndikim teuml drejtpeumlrdrejteuml neuml sigurineuml rrugore dhe ateuml neuml vende dhe koheuml teuml duhur ku
aksidentet kaneuml gjasa teuml ndodhin
32 A ka policia e trafikut qasje neuml informatat e duhura
Shumica e informatave teuml nevojshme peumlr qeumlllime teuml planifikimit peumlr policineuml e trafikut janeuml
neuml dispozicion25 Policia e trafikut ka qasje neuml dy baza teuml teuml dheumlnave SIPK teuml dheumlnat rreth
veprave penale dhe MAAP teuml dheumlnat peumlr aksidentet statistikat dhe analizat Teuml dheumlnat neuml
keumlto baza peumlrcillen neuml baza ditore javore dhe mujore Disa teuml dheumlna sigurohen peumlrmes
takimeve dhe shkeumlmbimit me autoritetet tjera - institucionet rrugore sheumlndeteumlsore dhe
gjykatat neuml lidhje me kundeumlrvajteumlsit dhe ndeumlshkimet Teuml dheumlnat rreth aksidenteve dhe
pasojave teuml tyre janeuml teuml plota
Policia e trafikut eumlshteuml mjaft mireuml e informuar rreth ngjarjeve dhe gjendjes se ku dhe kur
mund teuml rriten rreziqet peumlr aksidente Bashkeumlpunimi me autoritetet tjera qendrore dhe lokale
dhe me shoqeumlrineuml civile ofron teuml dheumlna peumlr intensitetin e trafikut gjendjen neuml rrugeuml etj26
Mund teuml keumlrkohet nga policia e trafikut teuml sigurojeuml ndihmeuml peumlr autoritetet tjera bie fjala teuml
jeteuml e pranishme afeumlr shkollave teuml ndihmojeuml organet e inspektimit teuml ngriteuml ndeumlrgjegjeumlsimin
neuml parandalimin e rrezikut neuml trafik etj27
Neuml tabeleumln e meumlposhtme eumlshteuml peumlrmbledhur qasshmeumlria e njeumlsive policore teuml trafikut neuml
informata teuml nevojshme teuml llojeve teuml ndryshme Qasjen e kemi klasifikuar neuml kateumlr kategori28
25 Sipas praktikave ndeumlrkombeumltare burimi meuml i zakonsheumlm peumlr teuml dheumlnat rreth aksidenteve janeuml teuml dheumlnat e
policiseuml Megjithateuml shumeuml aksidente nuk raportohen neuml polici - me ose pa deumlmtime teuml vogla apo pa leumlndime 26 Raportet vjetore teuml PK-seuml peumlr vitet 2012 dhe 2013 27 Examinimi i raporteve teuml ndryshme planeve ditore teuml policiseuml seuml trafikut etj 28 Peumlr meuml shumeuml shpjegime shih ldquoShtojceumln IIrdquo
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
11
Tabela 1 Qasshmeumlria e policiseuml seuml trafikut neuml informata teuml nevojshme peumlr planifikimin
operativ
ploteumlsisht kryesisht pjeseumlrisht shumeuml pak
Informata peumlr faktoreumlt qeuml ndeumlrlidhen me aksidentet x
Informatat peumlr pasojat e aksidenteve x
Informata mbi ngjarjet kushtet kur ku rreziqet mund teuml rriten peumlr aksidente
x
Informata rreth aktiviteteve teuml kryera nga policia e trafikut dhe ndeumlshkimet e aplikuara
x
Reagimet ndaj rezultateve teuml qasjeve teuml ndryshme dhe aktiviteteve
x
Siccedil shihet meuml sipeumlr ekzistojneuml fusha ku informatat e nevojshme nuk janeuml ploteumlsisht teuml
qasshme - kur eumlshteuml e nevojshme Ka ende fusha qeuml duhet teuml zhvillohen para se policia e
trafikut teuml mund teuml pranojeuml informata neuml koheuml peumlr ngjarjet dhe kushtet kur dhe ku mund teuml
rriten rreziqet peumlr aksidente Informatat ldquoonlinerdquo ose neuml koheuml reale nga autoritetet e rrugeumlve
dhe peumlrpjekjet shteseuml peumlr teuml ngritur rrjete me aktereuml teuml ndrysheumlm janeuml shembuj teuml
aktiviteteve qeuml mund teuml shtojneuml vlereuml
Raportimi i performanceumls neuml disa aspekte nuk eumlshteuml i zhvilluar edhe aq mireuml Nga sistemi
aktual i informatave eumlshteuml veumlshtireuml teuml kuptohet secila peumlrpjekje qeuml do teuml sigurojeuml bazeuml solide
peumlr zhvillimin e raportimit
Kapacitetet meuml pak teuml zhvilluara janeuml ato peumlr vlereumlsimin e efektivitetit teuml qasjeve dhe
aktiviteteve teuml ndryshme Disa peumlrpjekje janeuml iniciuar peumlr shembull neuml hartimin e raporteve
peumlr aktivitetet e kryera por jo neuml matjen e veprimeve teuml ndeumlrmarra neuml meumlnyreuml qeuml teuml
parandalohen aksidentet
33 A eumlshteuml policia e trafikut duke i peumlrdorur informatat neuml
meumlnyreuml efektive
Cileumlsia e interpretimit teuml teuml dheumlnave eumlshteuml vendimtare neuml peumlrcaktimin e aktiviteteve teuml
duhura teuml policiseuml seuml trafikut Njeuml shembull disa nga faktoreumlt e aksidenteve teuml ofruara neumlpeumlr
dosje ndash siccedil janeuml kushtet klimatike dhe gjendjet e rrugeumlve ndash mund teuml shpjegojneuml ndonjeuml
aksident por neuml realitet ngasja e pakujdesshme ose shpejteumlsia mund teuml jeneuml shkaku i veumlrteteuml
Me fjaleuml teuml tjera policia e trafikut ka nevojeuml peumlr informata rreth kushteve klimatike dhe
gjendjes neuml rrugeuml qeuml teuml planifikojeuml aktivitetet e saj mireumlpo kontrollet aktuale ndash me qeneuml
efektive ndash duhet teuml fokusohen neuml aspekte tjera si shpejteumlsia dhe sjelljet e ngaseumlsve Njeuml ccedileumlshtje
tjeteumlr qeuml mund teuml ngritet neuml keumlteuml kontekst eumlshteuml nevoja peumlr informata Edhe neumlse keumlto
informata janeuml ligjeumlrisht dhe teknikisht korrekte ato mund teuml diskutohen nga njeuml
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
12
perspektiveuml e kontrollit teuml trafikut neumlse janeuml mbivendosur ose tepeumlr teuml detajuara peumlr trsquou
peumlrshtatur nevojave praktike teuml policiseuml trafikut29
Shfryteumlzimi efektiv i informatave keumlrkon qeuml ato teuml
konsiderohen relevante dhe teuml dobishme nga ana e peumlrdoruesit
doreumlzohen neuml koheumln e duhur peumlr njeumlsiteuml e duhura
interpretohen neuml meumlnyreuml korrekte nga ana e peumlrdoruesit
peumlrdoren peumlr analiza dhe vlereumlsim neuml nivele teuml ndryshme
kaneuml ndikim neuml puneumln e peumlrditshme neuml terren dhe
peumlrdoren peumlr teuml meumlsuar dhe vepruar peumlr ndryshim dhe peumlrmireumlsim
Informatat peumlr planifikimin e aktiviteteve nuk janeuml peumlrdorur sistematikisht nga policia e
trafikut neuml meumlnyreuml efektive peumlr teuml maksimizuar efektivitetin e puneumls neuml aktivitetet e
peumlrditshme Peumlrveccedil keumlsaj ato janeuml peumlrdorur rralleuml peumlr vendimet rreth meumlnyreumls se si duhet
peumlrmireumlsuar aktivitetet e policiseuml seuml trafikut teuml cilat janeuml - peumlrgjitheumlsisht - duke peumlrseumlritur teuml
njeumljteumln strategji teuml zbatimit Detyrat e adresuara neuml fleteumlt-patrulluese nuk ishin shpesh neuml
peumlrputhje me planet operative30
Analizat e shkaqeve qeuml qeumlndrojneuml pas aksidenteve interpretohen nga njeumlsiteuml e policiseuml seuml
trafikut dhe peumlrcillen te DKRr neuml baza teuml rregullta Analizat shteseuml teuml prodhuara nga DKRr
peumlrdoren pjeseumlrisht neuml peumlrputhje me faktoreumlt e identifikuar teuml rrezikut31
Tabela 2 Peumlrdorimi i informatave teuml nevojshme nga policia e trafikut peumlr planifikim
operativ
Peumlrdorimi i informatave Gjithhereuml Shpesh Ndonjeumlhereuml Rralleuml
Teuml interpretuara analizuara dhe kombinuara me teuml dheumlna tjera
x
Teuml doreumlzuara me koheuml te njeumlsia e duhur x
Teuml peumlrdorura peumlr planifikim operativ dhe puneuml teuml peumlrditshme
x
Teuml peumlrdorura peumlr teuml meumlsuar dhe peumlr vendime peumlr peumlrmireumlsim
x
29 Ekzaminimi i klasifikimeve teuml DKRr peumlr shkaqet e aksidenteve neuml trafik ldquoStatistika dhe analiza e aksidenteve
neuml trafikrdquo peumlr vitet 2012 dhe 2013 30 Ekzaminim i aktiviteteve teuml bazuara neuml plane operative 31 Ekzaminimi i klasifikimeve teuml DKRr peumlr shkaqet e aksidenteve teuml trafikut ldquoStatistika dhe analiza e aksidenteve
neuml trafikrdquopeumlr vitet 2012 dhe 2013
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
13
Raportet vjetore teuml DKRr-seuml i peumlrshkruajneuml faktoreumlt e aksidenteve rrugore neuml krahasim me
vitet e meumlparshme Rezultatet e informatave peumlr faktoreumlt qeuml ndeumlrlidhen me aksidentet
trajtohen siccedil duhet veteumlm kur policia e trafikut zbaton masat neuml planet operative ose urdhrat
nga DKRr Neuml planifikimin operativ policia e trafikut ka peumlrdorur informatat rreth
shpeshteumlsiseuml dhe shkaqeve teuml aksidenteve Aktivitetet janeuml teuml ndryshme dhe varen thjesht
nga vendndodhja gjeografike dhe intensiteti i trafikut por kryesisht janeuml orientuar neuml
monitorimin e shpejteumlsiseuml32 Peumlrveccedil keumlsaj njeumlsiteuml e trafikut (duke peumlrjashtuar NjKA-neuml) nuk i
drejtojneuml gjithnjeuml aktivitetet me sheumlnjesteumlr edhe neuml rrugeumlt tjera jo-rajonale
Detyrat rutineuml nuk adresojneuml detyra teuml veccedilanta vis-agrave-vis treguesve teuml identifikuar neuml analizeumln
e aksidenteve Sipas krahasimit teuml teuml dheumlnave patrullimet e vlereumlsuara rutineuml teuml policiseuml seuml
trafikut kryesisht kaneuml sheumlnjestruar faktorin shpejteumlsi Kjo neumlnkupton se informatat nuk janeuml
peumlrdorur ploteumlsisht peumlr detyrat e peumlrditshme Shumica e patrullimeve kryesisht kryhen pa
ndonjeuml objektiv tjeteumlr shteseuml Aktivitetet aktuale teuml peumlrditshme ndash peumlr teuml qeneuml efektive - do teuml
duhet teuml fokusohen neuml aspekte teuml tjera teuml ndryshme siccedil eumlshteuml sjellja e ngaseumlsve (mbajtja e
distanceumls ngasja e pakujdesshme etj)
Informatat peumlrdoren rralleuml peumlr teuml identifikuar peumlrmireumlsimet e mundshme teuml veprimeve
parandaluese33 Shumica deumlrrmuese e aktiviteteve teuml kryera nuk janeuml teuml peumlrmbledhura neuml
raporte post-operative peumlr teuml matur progresin drejt objektivave teuml vendosura Peumlr meuml tepeumlr
peumlrzierja e prioriteteve neuml patrullime nuk ishte gjithnjeuml e bazuar neuml informatat e
disponueshme34
32 Shembuj teuml tjereuml teuml intensifikimit teuml patrullimeve peumlrfshijneuml ndalesat peumlr automjete sipas planeve operative
ngjarjet sportive dhe klubet e nateumls etj Automjetet inspektohen neuml baza vjetore derisa veteumlm hereumlpashere adresohen me plane teuml peumlrbashkeumlta operative Policia e trafikut - MI
33 Ekzaminimi i raporteve teuml njeumlsive teuml policiseuml seuml trafikut peumlr vitet 2012 dhe 2013 34 Vlen teuml peumlrmendet se bazuar neuml informatat peumlr aksidente DKRr ka keumlrkuar nga NjRKRr-PR qeuml teuml shtohet
numri i kontrolleve neuml disa rrugeuml siccedil ishte rasti neuml rrugeumln Prishtineuml-Podujeveuml-Merdareuml Si rezultat i angazhimeve shteseuml numri i aksidenteve neuml keumlteuml aks rrugor eumlshteuml zvogeumlluar duksheumlm neuml periudheumln janar-maj 2014 neuml krahasim me vitin 2013
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
14
4 A i kryen policia e trafikut sheumlrbimet neuml meumlnyreuml
efektive
41 Si teuml matet efektiviteti i policiseuml seuml trafikut
Qeumlllimi i peumlrgjithsheumlm peumlr policineuml e trafikut seuml bashku me autoritetet e tjera peumlrgjegjeumlse siccedil
kemi peumlrmendur eumlshteuml teuml minimizohen aksidentet e trafikut dhe teuml ndihmohet peumlr njeuml mjedis
teuml sigurt teuml trafikut Shtrohet pyetja se si duhet teuml veprojeuml policia e trafikut peumlr teuml
peumlrmbushur neuml meumlnyreumln meuml teuml mireuml teuml mundshme keumlto objektiva Peumlrveccedil keumlsaj a eumlshteuml fare
e mundur teuml maten rezultatet e policiseuml seuml trafikut peumlr shkak teuml faktoreumlve teuml tjereuml qeuml ndikojneuml
neuml veumlllimin dhe karakterin e ldquoaksidenteverdquo
Zvogeumllimi i aksidenteve teuml reumlnda teuml trafikut eumlshteuml njeuml lloj mateumlsi qeuml tregon peumlr rezultatin e
peumlrgjithsheumlm se neuml ccedilrsquomeumlnyreuml operojneuml autoritetet peumlrgjegjeumlse rrugore ose teuml policiseuml seuml
trafikut Megjithateuml eumlshteuml matje shumeuml e peumlrgjithshme qeuml varet nga shumeuml faktoreuml siccedil janeuml
rrugeumlt dhe moti sjelljet e ngaseumlsve numri i automjeteve dhe gjendja e tyre angazhimi i
autoriteteve tjera rregullimi aktual kushtet financiare etj
Ekzistojneuml edhe matje teuml tjera teuml zakonshme Mund teuml studiohen neumlse mjetet e teuml duhura janeuml
neuml dispozicion dhe neumlse ato janeuml peumlrdorur neuml meumlnyreuml efektive peumlr shembull a janeuml peumlrdorur
kamerat e shpejteumlsiseuml dhe radareumlt aty ku do teuml shtonin meuml shumeuml vlereuml (rreziku i larteuml peumlr
aksidentet e trafikut peumlr shkak teuml shpejteumlsiseuml seuml automjetit) a beumlhen teste alkooli ku do teuml
shtonin meuml shumeuml vlereuml etj Gjithashtu mund teuml shqyrtohen neumlse njeumlsiteuml e kontrollit neuml koheuml
teuml duhur sigurojneuml autoritetet peumlrgjegjeumlse rrugore me propozime peumlr ndryshimin e
kufizimeve teuml shpejteumlsiseuml veumlnien e shenjave paralajmeumlruese riparimin e rrugeumlve largimin e
pengesave neuml rrugeuml etj
Mund edhe teuml matet meumlnyra se si shpeumlrndahen burimet neuml koheuml dhe neuml hapeumlsireuml Idealisht
mjetet e duhura duhet peumlrdorur peumlr teuml kontrolluar gjeumlrat e duhura neuml koheumln e duhur dhe
vendin e duhur Aktivitetet e patrullimit neuml koheuml dhe hapeumlsireuml duhet teuml ndeumlrlidhen sa meuml
shumeuml qeuml teuml jeteuml e mundur me ateuml se kur dhe ku ndodhin aksidentet e trafikut
Kundrejt propozimeve teuml meumlsipeumlrme mund teuml shtrohet pyetja A eumlshteuml e mundur qeuml policia
e trafikut teuml punojeuml meuml mireuml apo meuml dobeumlt a eumlshteuml policia e trafikut neuml gjendje teuml meumlsojeuml dhe
a janeuml neuml gjendje teuml marrin vendime ccedilfareuml teuml beumljneuml dhe si teuml beumlhet Peumlrgjigja e qarteuml peumlr teuml
gjitha keumlto pyetje eumlshteuml pozitive Eumlshteuml e reumlndeumlsishme teuml theksohet se megjithateuml asnjeuml matje
nuk eumlshteuml e peumlrsosur dhe e ploteuml vetvetiu Ccedileumlshtje kryesore eumlshteuml qeuml teuml peumlrdoren informatat
dhe teuml dheumlnat relevante teuml besueshme dhe qeuml janeuml neuml gjendje trsquoi ofrojneuml policiseuml seuml trafikut
udheumlzime se si teuml punojneuml meuml zgjuar ndash teuml jeneuml meuml efektiv - neuml meumlnyreuml qeuml trsquoi afrohen qeumlllimit
qeuml teuml ndikojneuml neuml numrin e aksidenteve fatale
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
15
42 A i ka policia e trafikut mjetet e duhura qeuml teuml jeteuml efektive
Peumlr shkak se rreziku i aksidenteve peumlrcaktohet nga faktoreuml teuml ndrysheumlm policia e trafikut
duhet teuml peumlrdoreuml mjete teuml llojllojshme peumlr teuml adresuar vendimet ndikuese mbi kufizimet e
shpejteumlsiseuml dhe shenjat paralajmeumlruese dhe meuml drejtpeumlrdrejteuml peumlrmes masave teuml ndryshme
teuml kontrollit teuml trafikut siccedil janeuml kamerat peumlr shpejteumlsi radareumlt testet e alkoolit kontrollet e
automjeteve dhe teuml flukseve teuml trafikut gjendjen e rrugeumlve dhe sjelljet e ngaseumlsve35
Neuml meumlnyreuml qeuml teuml keteuml qasjen direkte neuml meumlnyreuml efektive policia e trafikut duhet teuml
Orientojeuml peumlrpjekjet e tyre neuml
- Vendndodhjet me rrezik teuml larteuml rrugeumlt apo vendet ku aksidentet mund teuml
ndodhin
- Neuml koheumln diteumlt dhe oreumlt me rrezik teuml larteuml kur aksidentet mund teuml jeneuml meuml teuml
shpeshta
- Vendndodhjet me rrezik ad-hoc neuml koheuml teuml caktuar (ngjarje teuml peumlrkohshme)
Fokusojeuml kontrollet neuml faktoreumlt qeuml ndeumlrlidhen me aksidente si
- Sjellja e ngaseumlsve me rrezik teuml larteuml
- Faktoreumlt mekanik teuml rrezikut teuml larteuml te automjetet veccedilaneumlrisht kamioneumlt e
meumldhenj
- Rrugeumlt me rrezik teuml larteuml dhe kushtet e motit
Aplikojeuml ndeumlshkime teuml duhura peumlr ata qeuml keumlrceumlnojneuml sigurineuml neuml trafik peumlrmes
- Paralajmeumlrimeve verbale apo teuml dokumentuara dhe llojeve teuml ndryshme teuml
gjobave etj
Peumlr teuml qeneuml efektive policia e trafikut duhet teuml keteuml punonjeumls kompetent dhe pajisje teuml
duhura automjete teuml pajisura mireuml (teuml shenjeumlzuara dhe teuml pashenjeumlzuara) motoccedilikleta
radareuml dhe teste teuml alkoolit Neuml shumeuml vende policia e trafikut eumlshteuml e pajisur edhe me
helikoptereuml kamera teuml shpejteumlsiseuml teste kundeumlr narkotikeumlve etj36 Peumlrvoja neuml BE dhe vende teuml
tjera tregon se kamerat e shpejteumlsiseuml teuml cilat ofrojneuml deumlshmi fotografike teuml pranueshme peumlr
gjykata janeuml shumeuml kost-efektive37
PK-ja peumlrdoreuml tregues teuml ndrysheumlm neuml meumlnyreuml qeuml teuml ndajeuml burimet e tyre neuml meumlnyreuml efektive
35 Ky seksion bazohet neuml literatura teuml ndryshme peumlr praktika teuml mira teuml kontrollit teuml trafikut si dhe dokumente
dhe politika nga vende teuml ndryshme dhe nga Policia e Kosoveumls 36 Patrullimi me helikopter peumlrdoret neuml veccedilanti neuml rrethana selektive Helikoptereumlt mund teuml peumlrdoren gjithashtu
peumlr kujdesin post-aksidental PK-ja nuk eumlshteuml e pajisur me mjet teuml tilleuml Mungojneuml edhe instrumentet peumlr testimin e praniseuml seuml narkotikeumlve
37 European Transport Safety Council (ETSC) Reducing Traffic Injuries Resulting from Excess and Inappropriate Speed (Brussels 1995) fq 28
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
16
Ne kemi ekzaminuar teuml dheumlnat e ndryshme - neuml lidhje me zyrtareumlt policoreumlpolicineuml e
trafikut
Tabela 3 Teuml dheumlnat peumlr aksidentet automjetet kundrejt burimeve teuml policiseuml
2010 2011 2012 2013 2014
Numri i automjeteve teuml regjistruara 178798 205366 212851 272107 288828
Numri i aksidenteve 18030 18888 19754 19954 16300
Numri i aksidenteve fatale 158 130 116 104 111
Numri i teuml vdekurve 175 157 121 119 127
Numri i personave teuml leumlnduar 7730 8321 8561 9817 9713
Numri i zyrtareumlve policoreuml 7191 7205 7269 7326 7686
Numri i zyrtareumlve policoreuml teuml trafikut 523 514 529 507 506
Duket fare qarteuml se numri i policeumlve teuml trafikut nuk e ka ndjekur trendin e aksidenteve dhe
automjeteve Ne kemi marreuml neuml konsiderateuml edhe burimet peumlr njeumlsiteuml e veccedilanta
Tabela 4 Numri i kilometrave teuml mbuluara nga policia e trafikut burimet neuml njeumlsiteuml
peumlrkateumlse teuml policiseuml seuml trafikut mjetet e kontrollit teuml disponueshme (2014)
Njeumlsia Kilometrat e
mbuluara Zyrtareumlt e
policiseuml Automjetet e shenjeumlzuara
Automjetet civile
Radareuml Testues teuml
alkoolit
NjRKRr-PR 341 108 6 1 5 5
NjRKRr-PE 380 82 13 0 6 3
NJKA 104 33 6 0 10 2
Siccedil shihet shpeumlrndarja e burimeve nuk duket se e peumlrcjelleuml njeuml model teuml qarteuml peumlr teuml tre
njeumlsiteuml Peumlr shkak teuml bazeumls seuml paqarteuml peumlr alokim numri i policeumlve teuml trafikut nuk
korrespondon me kushtet e trafikut respektivisht aksidentet As numri i automjeteve teuml
shenjeumlzuara apo sistemet e radareumlve nuk ndeumlrlidhen me numrin e policeumlve apo aksidentet e
trafikut Numri i radareumlve neuml NjKA mund pjeseumlrisht teuml shpjegohet me faktin se eumlshteuml njeumlsi
patrulluese e autostradeumls (neumlse kjo eumlshteuml shpeumlrndarja optimale e keumlsaj pajisje ateumlhereuml eumlshteuml
njeuml ccedileumlshtje tjeteumlr)
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
17
Eumlshteuml po keumlshtu veumlshtireuml teuml shihet njeuml model i qarteuml i shpeumlrndarjes seuml burimeve ndeumlrmjet dhe
brenda njeumlsive Raporti midis numrit teuml policeumlve teuml trafikut dhe numrit teuml automjeteve
radareumlve apo testuesve teuml alkoolit ndryshon neuml meumlnyreuml teuml konsiderueshme peumlr shembull
NjKA ka meuml shumeuml automjete dhe meuml shumeuml policeuml sesa NjRKRr-PR neuml raport me
aksidentet e trafikut Njeuml shpjegim i mundsheumlm por jo shterues eumlshteuml faktori gjeografik
(qytetet neuml raport me fshatet)
Vlen teuml theksohet se veteumlm njeuml njeumlsi kishte qasje neuml njeuml automjet civil teuml pashenjeumlzuar edhe
pse neumlse automjetet e tilla peumlrdoren siccedil duhet - sipas peumlrvojeumls ndeumlrkombeumltare ndash ateumlhereuml ato
janeuml mjaft efektive neuml identifikimin e ngaseumlsve agresiveuml
Peumlr meuml tepeumlr veteumlm disa automjete teuml policiseuml seuml trafikut janeuml teuml pajisura me radareuml dhe
testues peumlr alkool38 Rrjedhimisht eumlshteuml e pamundur qeuml patrullat teuml kryejneuml teste teuml tilla seuml
paku jo peumlrnjeumlhereuml (neuml teuml njejteumln koheuml) Kjo ka mundeumlsi teuml pengojeuml efektivitetin e kontrolleve
teuml trafikut meqeuml shpejteumlsia dhe ldquongasja neumln ndikimin e alkoolit barnave dhe narkotikeumlverdquo
janeuml gjithashtu shkaktareuml teuml aksidenteve neuml trafik39
Kontrollet e kufizuara teuml alkoolitnarkotikeumlve janeuml njeuml e meteuml e kontrolleve qeuml e reduktojneuml
cileumlsineuml e teuml dheumlnave mbi shkaqet qeuml qeumlndrojneuml pas aksidenteve
Peumlrveccedil informatave teuml dheumlna neuml tabeleumln e meumlsipeumlrme ne kemi gjetur mangeumlsi teuml tjera neuml
pajisje bie fjala automjetet nuk janeuml teuml pajisura me shenjat paralajmeumlruese (si stop policia
ngadaleumlso rrezik neuml rrugeuml etj) Asnjeuml prej njeumlsive nuk kishte qasje neuml motoccedilikleta ndoneumlse
mjetet e tilla zakonisht shihen si mjaft efektive peumlr kontrollin e trafikut Peumlr meuml shumeuml
kamerat e shpejteumlsiseuml qeuml nga shumeuml hulumtues janeuml pareuml si mjet shumeuml efikas peumlr uljen e
rrezikut teuml aksidenteve teuml trafikut (dhe numrin e zyrtareumlve teuml nevojsheumlm peumlr kontrolle) nuk
janeuml peumlrdorur neuml asnjeuml njeumlsi kryesisht peumlr shkak teuml argumenteve se keumlrkojneuml investime
fillestare
Policia e trafikut peumlrdoreuml meumlnyra leumlvizeumlse dhe joleumlvizeumlse (statike) peumlr patrullim Teuml dyja
meumlnyrat i kaneuml epeumlrsiteuml dhe teuml metat e tyre40 Aktivitetet joleumlvizeumlse teuml kontrollit janeuml meumlnyreuml
e duhur neuml raste teuml bazuara neuml rrezik teuml veccedilanteuml (peumlrqendrimi masiv i peumlrpjekjeve teuml
kontrollit teuml trafikut neuml koheuml dhe vend teuml caktuar) ose kryhen neuml vende ose rrugeuml ku
aksidentet historikisht janeuml teuml zakonshme Patrullimet leumlvizeumlse janeuml meumlnyreuml e mireuml peumlr
zbulimin e sjelljeve teuml ccedilrregullta teuml ngaseumlsve qeuml mund teuml ndodhin edhe neuml vende ku
aksidentet janeuml meuml pak teuml zakonshme Shumica e aktiviteteve teuml patrullimit nga keumlto njeumlsi
kryhen peumlrmes patrullimeve joleumlvizeumlse Peumlrjashtime beumljneuml patrullimet e rralla teuml kryera nga
38 Neuml raportin e IPK-seuml peumlr ldquoVlereumlsimin e menaxhimit teuml trafikut rrugor nga PK-jardquo (2014) eumlshteuml theksuar se
shumica e radareumlve janeuml jo-funksionaleuml 39 Sipas OJQ-seuml ldquoLabyrinthrdquo nuk ka numeumlr teuml sakteuml peumlr peumlrdoruesit e narkotikeumlve neuml Kosoveuml Ekzistojneuml
vlereumlsime teuml peumlrafeumlrta teuml peumlrdoruesve qeuml sillen mes 10000 - 15000 individeumlve dhe nga keumlta rreth 4000 ndash 5000 besohet teuml jeneuml peumlrdorues teuml heroineumls
40 Rune Elvik Cost-Benefit Analyses of Police Enforcement (ESCAPE 2001) fq 14
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
18
automjeti me targa civile neuml NjRKRr-PR Peumlrveccedil keumlsaj neuml rrugeumlt e qytetit teuml Prishtineumls eumlshteuml
e zakonshme qeuml patrullimet teuml kryhen dhe neuml keumlmbeuml ose me biccedilikleta Nuk ka qeneuml e
mundur qeuml ZAP-i teuml vlereumlsojeuml performanceumln e tyre por ka mundeumlsi qeuml biccedilikletat ndash sidomos
neuml qytetet e meumldha - teuml jeneuml mjet efektiv neuml disa raste Peumlr meuml shumeuml gjithnjeuml mund teuml themi
se patrullimi neuml keumlmbeuml peumlrmbush funksionet parandaluese neuml kuptim meuml teuml gjereuml (meuml pak teuml
matsheumlm)
43 A peumlrdoren mjetet neuml dispozicion peumlr qeumlllimin e tij
kryesor
Policeumlt e trafikut nganjeumlhereuml duhet trsquoiu ndihmojneuml funksioneve tjera peumlrbrenda forcave teuml
policiseuml ose trsquoiu ndihmojneuml autoriteteve tjera me sheumlrbime teuml ndryshme Kjo natyrisht se ka
pasoja edhe pozitive edhe negative Kjo mund teuml shihet si njeuml meumlnyreuml fleksibile por
njeumlkoheumlsisht mund ta pengojeuml efektivitetin e policiseuml seuml trafikut peumlr kryerjen e detyrave teuml
tyre kryesore41
Teuml tre njeumlsiteuml e trafikut nuk ishin teuml angazhuara neuml meumlnyreuml teuml vazhdueshme neuml veprimtari teuml
tilla mbeumlshteteumlse NjKA ishte neuml gjendje qeuml trsquoi koncentrojeuml ploteumlsisht burimet e veta neuml
detyreumln e vet primare - neuml gjeumlra tjera teuml ngjashme ndash dhe ndoshta ka nevojeuml peumlr meuml pak policeuml
dhe automjete peumlr ta mbajtur keumlteuml nivel teuml kontrollit
Sipas peumlrllogaritjeve tona neuml ccedildo diteuml teuml vitit 2013 neuml NjRKRr-PR mesatarisht rreth peseuml peumlr
qind teuml zyrtareumlve policoreuml nuk ishin neuml dispozicion peumlr kontrollin e trafikut42
Marreuml parasysh gjendjen neuml trafik dhe zhvillimin e aksidenteve na beumln teuml kuptojmeuml se
veumlllimi i puneumls - ose pengesat peumlr teuml qeneuml efektiv - janeuml rritur meuml shumeuml peumlr NjRKRr-PR sesa
peumlr dy njeumlsiteuml e tjera Keumlshtu qeuml duke krahasuar numrin e aksidenteve dhe teuml policeumlve teuml
trafikut neuml Prishtineuml ne kemi veumlrejtur se ndash peumlrkundeumlr ngarkeseumls ndash numri i policeumlve eumlshteuml
zvogeumlluar (nga 147 sa ishin neuml vitin 2012 neuml 103 neuml vitin 2014)43
Peumlr trsquoi peumlrballuar sfidat e tilla duhet ulur ambiciet duhet rritur efikasitetin (teuml punohet meuml
mireuml dhe meuml zgjuar) ose teuml shtohen burime si peumlr shembull peumlrmes rialokimit teuml burimeve
ose duke peumlrdorur kamera Bazuar neuml veumlzhgimet tona ne nuk kemi mundur teuml gjejmeuml
deumlshmi teuml forta peumlr rritjen e efikasitetit apo peumlr burime shteseuml gjateuml periudheumls seuml ekzaminuar
41 Policia e Kosoveumls intervista me menaxhmentin e policiseuml seuml trafikut (prill 2014) ekzaminimi i dokumenteve teuml
ndryshme teuml tjera si komunikime elektronike plane etj 42 Analiza fillestare tregon se ccedildo diteuml rreth peseuml policeuml teuml trafikut kaneuml qeneuml teuml angazhuar neuml mbeumlshtetjen e
institucioneve teuml tjera peumlr ngjarje teuml ndryshme si peumlrcjellje peumlr delegacione protesta teuml ndryshme ngjarje sportive etj Me rastin e tubimeve dhe ngjarjeve teuml ndryshme burimet e angazhuara peumlr patrullimin e trafikut ridrejtohen peumlr teuml siguruar keumlto ngjarje duke braktisur vendet ku patrullimet eumlshteuml dashur teuml kryhen Gjateuml keumltyre ngjarjeve atje kryesisht eumlshteuml fluks i madh i automjeteve dhe ka rreziqe meuml teuml meumldha peumlr aksidente apo probleme tjera teuml trafikut
43 Teuml shihet ldquoShtojca IIIrdquo (tabela 7)
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
19
peumlr NjRKRr-PR Kjo sugjeron se ldquozgjidhjardquo e sfideumls peumlr NjRKRr-PR ka qeneuml qeuml teuml ulen
ambiciet peumlr kontrollin e trafikut44 Dy njeumlsiteuml tjera nuk kaneuml qeneuml teuml detyruara qeuml teuml
peumlrballen me teuml njeumljteumln situateuml45
44 A janeuml kryer kontrollet neuml vendet e duhura
Teuml gjendesh neuml vendin e duhur me rrezik teuml larteuml - peumlr teuml kontrolluar - eumlshteuml vendimtare peumlr
njeuml polici teuml efektshme teuml trafikut46 Ne kemi studiuar trajteumln gjeografike teuml aksidenteve neuml
kuadeumlr teuml tri rajoneve dhe kemi krahasuar ateuml me shpeumlrndarjen e kontrolleve teuml kryera Ne
gjithashtu kemi ekzaminuar edhe shkaqet e aksidenteve
Teuml ashtuquajturat ldquopika teuml zezardquo janeuml vende apo rrugeuml ku aksidentet e trafikut ndodhin
shpesh Neuml harteumln e meumlposhtme janeuml paraqitur keumlto pika neuml njeumlreumln prej tri rajoneve (NjRKRr-
PR)
44 Kjo situateuml vlen veccedilaneumlrisht peumlr rrugeumln drejt pikeumls seuml vendkalimit kufitar neuml Mutivodeuml ku nuk ushtrohen
kontrolle 45 NjRKRr-PE nuk ka ofruar ndonjeuml teuml dheumlneuml peumlr keumlteuml por sipas zyrtareumlve numri eumlshteuml meuml i uleumlt se neuml Prishtineuml
dhe nuk eumlshteuml rritur aq shumeuml 46 Sipas praktikave teuml mira veteumlm prania e policiseuml seuml trafikut neuml vende teuml duhura - edhe pa kontrolluar fare -
eumlshteuml e nevojshme qeuml ngaseumlsit teuml jeneuml teuml kujdessheumlm dhe ka karakter parandalues
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
20
Ccedilfareuml kemi gjetur NjRKRr-PR mban teuml dheumlna teuml tilla qeuml demonstrojneuml se kontrollet e keumlsaj
njeumlsie janeuml teuml orientuara deri neuml njeuml maseuml teuml madhe - por jo ploteumlsisht ndash kundrejt ldquopikave teuml
zezardquo Disa prej keumltyre pikave iu jepet veumlmendja e duhur ndeumlrsa teuml tjerat peumlr arsye teuml
ndryshme neglizhohen ose iu jepet njeuml veumlmendje meuml e uleumlt
NjRKRr-PE nuk peumlrdoreuml orare kohore peumlr ta specifikuar vendin se ku duhet teuml veprojneuml
njeumlsiteuml e patrullimit peumlrderisa i kryejneuml kontrollet Personat qeuml intervistuam nga kjo njeumlsi
kaneuml theksuar se aktivitetet patrulluese kryesisht kryhen neuml bazeuml teuml vlereumlsimit peumlrvojeumls dhe
gjykimit teuml njeumlsive patrulluese
Neuml aneumln tjeteumlr kontrollet neuml NjKA ushtrohen neuml vende teuml ndryshme teuml peumlrcaktuara meuml pareuml
neuml teumlreuml traseneuml
45 A janeuml kryer kontrollet neuml koheumln e duhur
Puna e patrullimeve neuml terren beumlhet neuml tri ndeumlrrime Ndeumlrrimet e patrullave peumlr shkak teuml
mungeseumls seuml automjeteve beumlhen neuml zyra teuml njeumlsive dhe gjateuml asaj periudhe asnjeuml rrugeuml
rajonale dhe magjistrale nuk mbulohet me njeumlsi patrulluese47
Neuml tabeleumln e meumlposhtme eumlshteuml paraqitur numri i peumlrgjithsheumlm i aksidenteve teuml regjistruara
teuml trafikut neuml tri regjionet peumlr vitet 2012 dhe 2013 si dhe koheumln kur ndodhen aksidentet gjateuml
24 oreumlve
Tabela 5 Aksidentet e trafikut sipas rajoneve dhe koheumln kur kaneuml ndodhur
Koha gjateuml diteumls
Prishtineuml Pejeuml NjKA
2012 2013 2012 2013 2012 2013
06-10 1299 1365 358 383 Nuk ka shifra 12
10-14 2439 2635 827 791 32
14-18 2730 3036 870 785 29
18-22 1522 1741 624 399 8
22-02 493 563 201 153 10
02-06 208 256 77 63 8
Total 8691 9596 2957 2574 99
Siccedil shihet meuml larteuml shumica e aksidenteve ndodhin gjateuml diteumls Meuml shumeuml se frac34 e aksidenteve
kaneuml ndodhur midis oreumls 06-22 dhe pothuajse aq shumeuml midis oreumls 12-20
47 Kjo peumlrfshineuml periudheumln kohore nga 1430 ndash 1530 kur ndodhin meuml seuml shumti aksidentet dhe 2230 ndash 2330 0630
ndash 0730
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
21
Duke u bazuar neuml intervista orare teuml puneumls dhe neuml teuml dheumlna tjera teuml regjistruara gjetjet tona
sugjerojneuml se kontrollet kryhen gjateuml diteumls
Kur ne studiuam shifrat meuml holleumlsisht rezultoi se neuml fakt koha e ldquopikutrdquo peumlr aksidente teuml
trafikut korrespondonte me koheumln kur patrullat e policiseuml seuml trafikut kishin filluarpeumlrfunduar
ndeumlrrimet e tyre teuml puneumls dhe rrjedhimisht nuk kaneuml mundur teuml jeneuml neuml vende me rreziqe teuml
larta Peumlrderisa keumlto teuml dheumlna nuk ishin teuml njohura ose teuml pakteumln nuk janeuml ekzaminuar nga
njeumlsiteuml ata nuk kaneuml qeneuml neuml dijeni peumlr pasojat e orareve teuml tyre kohore apo peumlr periudhat e
ndeumlrrimit
Sipas policiseuml seuml trafikut ata peumlrpiqen qeuml teuml jeneuml teuml informuar mireuml peumlr ngjarjet madhore qeuml
kaneuml gjasa teuml shkaktojneuml probleme neuml trafik dhe neuml peumlrputhje me rrethanat i alokojneuml
burimet Ne nuk kemi arsye peumlr teuml mos besuar se kjo eumlshteuml keumlshtu por konfirmimi i keumlsaj
nuk ka qeneuml i mundur teuml beumlhet brenda fusheumlveprimit teuml keumltij auditimi
Po ashtu ne nuk kemi qeneuml neuml gjendje qeuml teuml ekzaminojmeuml se a janeuml peumlrdorur ldquomjetet e
duhurardquo neuml koheumln e duhur Sa peumlr ilustrim neuml shumeuml vende eumlshteuml procedureuml standarde qeuml teuml
kontrollohet se a po respektohen kufizimet e shpejteumlsiseuml afeumlr shkollave dhe ccedilerdheve neuml
koheuml teuml caktuar (kur fillojneuml meumlsimet neuml shkolla pas pushimeve verore) Gjithashtu eumlshteuml e
zakonshme qeuml policia e trafikut teuml peumlrdoreuml teste teuml alkoolit (narkotikeumlve) neuml koheumlt kur gjasat
qeuml drejtuesit e automjeteve teuml jeneuml neumln ndikim teuml keumltyre substancave eumlshteuml e larteuml (diteumlt e
shtuna apo teuml diela pas mesnate neuml afeumlrsi teuml vendeve teuml peumlrshtatshme) Keumlto janeuml shembuj teuml
gjeumlrave teuml cileumlt nuk kemi qeneuml neuml gjendje qeuml trsquoi ekzaminojmeuml peumlr shkak teuml mungeseumls seuml teuml
dheumlnave
46 A janeuml kontrolluar gjeumlrat e duhura
Peumlr teuml qeneuml efektiv duhet teuml kontrollohen gjeumlrat e duhura automjetet ose ngaseumlsit dhe meuml
konkretisht ccedilfareuml lloji teuml sjelljes apo ccedileumlshtje teknike Peumlrvojat ndeumlrkombeumltare japin
udheumlzime peumlrveccedilqeuml edhe kushtet lokale dhe meumlsimet gjithmoneuml duhet teuml merren parasysh
Meqeneumlse kualiteti dhe inspektimi i automjeteve eumlshteuml peumlrmireumlsuar duksheumlm sjellja e
ngaseumlsve eumlshteuml shkaku absolut dominues i aksidenteve teuml trafikut qeuml konfirmohet edhe nga
statistikat e DKRr48 Peumlrjashtime ka te kamioneumlt e meumldhenj Megjithateuml peumlrvoja tregon se
problemet qeuml kaneuml teuml beumljneuml me goma prishjet dhe mbingarkesat nuk janeuml teuml pazakonta etj
Sipas zyrtareumlve teuml DKRr ata i kaneuml ekzaminuar shkaqet e aksidenteve neuml meumlnyreuml qeuml meuml
tepeumlr trsquoi fokusojneuml kontrollet Ata kaneuml gjetur se tejkalimi i shpejteumlsiseuml eumlshteuml shkak i
48 Eumlshteuml e reumlndeumlsishme teuml theksohet se rreziku nga sjelljet e ngaseumlsve mbetet faktor vendimtar i aksidenteve neuml
Kosoveuml Sipas IPK-seuml (Raport inspektimi 05201410) neuml vitin 2012 edhe automjetet e policiseuml ishin peumlrfshireuml neuml 312 aksidente ndeumlrsa 170 prej tyre janeuml shkaktuar nga zyrtareumlt e policiseuml Ndeumlrsa neuml vitin 2013 automjetet e policiseuml ishin peumlrfshireuml neuml 287 aksidente ku neuml 143 raste fajtoreuml ishin policeumlt Shkaku meuml i zakonsheumlm i aksidenteve peumlr teuml dy periudhat eumlshteuml manovrimi i pasigurt i automjeteve nga policia
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
22
zakonsheumlm dhe si pasojeuml e keumlsaj i kaneuml dheumlneuml prioritet teuml larteuml kontrollit teuml shpejteumlsiseuml
Megjithkeumlteuml ka edhe faktoreuml tjereuml qeuml sipas studimeve ndeumlrkombeumltare dhe statistikave teuml
DKRr-seuml janeuml mjaft teuml zakonsheumlm siccedil janeuml ngasja agresive dhe mosmbajtja e distanceumls gjateuml
ngasjes
Peumlr ta matur shpejteumlsineuml patrullat kryesisht vendosen neuml rrugeuml teuml drejta ngaqeuml aty ekziston
rreziku peumlr tejkalim teuml shpejteumlsiseuml Ne kemi gjetur edhe praktika teuml mira neuml kryerjen e
kontrollit teuml shpejteumlsiseuml neuml koheuml teuml duhur neuml vende me rrezik teuml larteuml Keumlto masa ndeumlrmerren
edhe aty ku rreziku i aksidenteve teuml trafikut eumlshteuml mesatar apo i uleumlt (autostrada jashteuml oreumlve
teuml pikut)
Peumlr identifikimin e shkeljeve neuml trafik (tejkalimin e shpejteumlsiseuml) njeumlsiteuml patrulluese
bashkeumlpunojneuml ngushteuml mes tyre qeuml eumlshteuml njeuml praktikeuml tjeteumlr e mireuml
Megjithateuml disa aktivitete teuml kontrollit apo mbikeumlqyrjes - sipas veumlzhgimeve tona ndash janeuml kryer
neuml udheumlkryqe teuml cilat janeuml teuml rregulluara me semaforeuml dhe rrethrrotullime ku aksidentet
shpesh ndodhin49
Foto 1 Zyrtareumlt policoreuml teuml vendosur mbi ureuml neuml autostradeuml duke identifikuar automjetet qeuml
tejkalojneuml kufizimin e shpejteumlsiseuml
49 Neuml qytetin e Prishtineumls i kemi identifikuar dy udheumlkryqe ku kaneuml ndodhur aksidente fatale dhe ku patrullat e
policiseuml rralleumlhereuml janeuml teuml vendosura Vlen teuml peumlrmendet se brenda NjRKRr-PR ekziston njeuml neumln-njeumlsi e veccedilanteuml qeuml eumlshteuml peumlrgjegjeumlse veteumlm peumlr qytetin
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
23
Foto 2 Pika ndaluese e vendosur nga patrulla tjeteumlr policore peumlr trsquoi ndaluar ngaseumlsit e
identifikuar meuml pareuml
Gjateuml intervistave me zyrtareumlt e policiseuml seuml trafikut kuptuam se peumlrveccedil faktorit shpejteumlsi
shumica e patrullave neuml meumlnyreuml rutinore fokusohen neuml ccedileumlshtjet si dritat rripat e siguriseuml
peumlrdorimi i telefonave celulareuml patentat e ngasjes etj peumlrveccedilse teuml peumlrqendrohen meuml shumeuml
neuml faktoreumlt qeuml janeuml teuml lidhur drejtpeumlrdrejt me aksidentet e trafikut sikurse sjelljet e
rrezikshme ngasja agresive ose e pasigurt Kjo neve na tregon se zakonet e krijuara apo
rutina ende luajneuml rol meuml teuml reumlndeumlsisheumlm peumlr policineuml e trafikut gjateuml kryerjeve seuml detyrave teuml
veta Ky nuk eumlshteuml argument kundeumlr peumlr shembull kontrollimit teuml patenteuml-shoferit por ky
eumlshteuml veteumlm njeuml argument kundeumlr asaj qeuml teuml mos beumlhet neuml meumlnyreuml rutinore
Neuml fakt ne nuk kemi gjetur
ndonjeuml fleteuml-patrulluese qeuml teumlreumlsisht peumlrshkruan detyrat qeuml duhet teuml ndeumlrmerren nga
njeumlsiteuml patrulluese e qeuml ndeumlrlidhen me sjelljet e rrezikshme50
ndonjeuml regjisteumlr neuml lidhje me llojet e automjeteve teuml peumlrfshira neuml aksidente Eumlshteuml e
njohur se automjetet sportive dhe taksiste kaneuml prirje teuml jeneuml teuml peumlrfshira neuml aksidente
meuml shumeuml sesa automjetet tjera Si rrjedhojeuml informatat e tilla mund ta ndihmojneuml
policineuml e trafikut qeuml teuml jeteuml meuml shumeuml e fokusuar gjateuml puneumls seuml tyre dhe
se inspektimet teknike janeuml peumlrkushtuar neuml veccedilanti ndaj automjeteve teuml meumldha (si
gomave prishjeve dhe ngarkesave) gjateuml periudhave kur deumlshtimet e tilla mund teuml
50 Fleteuml-patrullimi eumlshteuml njeuml dokument udheumlzues-regjistrues me aneuml teuml cilit njeumlsiteuml patrulluese janeuml teuml pajisura peumlr
teuml kryer kontrolle
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
24
jeneuml fatale (neuml vjeshteumln e vonshme koheumln e dimrit etj)51 Praktikat e mira
ndeumlrkombeumltare keumlshillojneuml qeuml eumlshteuml meuml e reumlndeumlsishme teuml kryhen inspektime teknike
teuml automjeteve teuml meumldha sesa teuml kryhen inspektime teuml automjeteve teuml zakonshme
Ne kemi gjetur se peumlrjashtimi i mjeteve transportuese nga trafiku teuml cilat nuk i kaneuml
ploteumlsuar kriteret teknike eumlshteuml shumeuml i rralleuml Patrullimet qeuml rezultojneuml me identifikimin e
keumltyre kritereve kryesisht janeuml teuml fokusuara veteumlm neuml veprimet e peumlrbashkeumlta me zyrtareumlt e
MI-seuml Si pasojeuml policia e trafikut heziton52 qeuml teuml deumlrgojeuml jo veteumlm automjetet komerciale (teuml
meumldha) neuml kontrolle teuml veccedilanta teknike pa pranineuml e zyrtareumlve teuml MI-seuml dhe veteumlm
hereumlpashere eumlshteuml fokusuar neuml ekzaminimin e kushteve teknike teuml automjeteve (komerciale)
mbingarkimin e mjeteve transportuese etj
47 A peumlrdoren ndeumlshkimet siccedil duhet
Qeumlllimi i shumiceumls seuml funksioneve teuml kontrollit mund teuml peumlrshkruhet si parandalim dhe
identifikim teuml kundeumlrvajtjeve korrigjim teuml mangeumlsive etj Deri meuml tani jemi fokusuar
kryesisht mbi ateuml se si trsquoi parandalojmeuml meuml mireuml dhe trsquoi identifikojmeuml aksidentet e trafikut
Neuml keumlteuml pjeseuml do trsquoi japim disa informata mbi ateuml se si janeuml peumlrdorur ndeumlshkimet
Policia e trafikut aplikon ndeumlshkime teuml ndryshme Gjobat janeuml teuml ndara neuml dy grupe ato teuml
shqiptuara neuml raste teuml aksidenteve dhe ato teuml shqiptuara peumlr shkelje teuml trafikut - pa shkaktuar
aksidente Sipas natyreumls seuml ekzekutimit gjobat shqiptohen vareumlsisht prej pesheumls seuml vepreumls
ato qeuml janeuml teuml detyrueshme53 dhe duhet teuml paguhen menjeumlhereuml dhe ato qeuml duhet teuml
procedohen neuml gjykata Peumlr shkelje teuml vogla dhe teuml rralla teuml cilat nuk e rrezikojneuml neuml meumlnyreuml
teuml konsiderueshme sigurineuml e trafikut policeumlt e trafikut mund teuml japin veumlrejtje verbale apo
me shkrim Veumlrejtjet me shkrim neuml realitet nuk jepen
Numri i ndeumlshkimeve varet pjeseumlrisht nga prioritetet e policiseuml seuml trafikut Neumlse ata e
peumlrcaktojneuml si prioritet testimin peumlr alkool kjo zakonisht neumlnkupton se peumlrdoruesit zbulohen
dhe ndeumlshkohen Si teuml tilla neumlse njeuml prioritizim i veprimeve eumlshteuml demonstruar ndeumlshkimet
mund teuml jeneuml teuml lidhura drejtpeumlrdrejt me suksesin neuml parandalimin e aksidenteve
51 Sipas teuml dheumlnave teuml prezantuara nga PK-ja gjateuml vitit me automjetet e transportit publik ndodhin rreth 910
aksidente 52 Sipas DKRr me rastin e deumlrgimit teuml automjeteve neuml kontrolle teuml jashteumlzakonshme teknike shpenzimet neuml rast
se vetura rezulton teuml jeteuml neuml gjendje teuml rregullt i barteuml zyrtari policor qeuml e ka inicuar deumlrgimin Kjo dispoziteuml eumlshteuml e parapareuml neuml ligjin aktual
53 Gjoba teuml detyrueshme (mandatore) konsiderohen teuml gjitha gjobat nga 15-40 euro qeuml shqiptohen nga zyrtareumlt e policiseuml neuml vend teuml ngjarjes
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
25
Tabela 6 Numri dhe alokimi i gjobave teuml shqiptuara neuml 2012 dhe 2013
Llojet e gjobave 2012
Nr
2013
Nr
Ndryshimi
Mosrespektimi i shpejteumlsiseuml seuml kufizuar 89654 36 123956 43 38
Mosmbajtja e distanceumls 2213 1 2475 1 12
Drejtimi neumln ndikim teuml alkoolit 651 0 527 0 -19
Drejtimi i mjetit pa patenteuml 15061 6 16993 6 13
Mosrespektimi i shenjave teuml trafikut 16541 7 16122 6 -2
Manovrim i pasigurt me automjet 1308 1 1513 1 16
Kalimi i afatit teuml regjistrimit 15588 6 12510 4 -20
Parkimi i parregullt 26467 11 30767 11 16
Teuml tjera (ccedileumlshtje minore) 80305 32 82059 28 1
Totali 247788100 286922100 16
(Burimi PK)
Nga njeuml perspektiveuml e thjeshteuml e siguriseuml seuml trafikut duket sikurse njeuml prioritet mjaft i madh i
jepet faktoreumlve teuml uleumlt teuml rrezikut Meumlse gjysma e ndeumlshkimeve (meuml pak neuml vitin 2013)
mbulojneuml ccedileumlshtjet e profilit teuml uleumlt teuml rrezikut teuml aksidenteve teuml trafikut (si tabelat parkimi
dhe teuml tjera) ndeumlrsa pjesa tjeteumlr vlen peumlr faktoreumlt e rrezikut teuml larteuml dhe teuml meseumlm (si
shpejteumlsia alkooli distanca patenteuml-shoferi dhe shenjat e trafikut) Peumlr teuml qeneuml teuml paansheumlm
megjithateuml njeuml prioritet i madh dhe me sa duket i justifikuar i eumlshteuml dheumlneuml kontrollit teuml
shpejteumlsiseuml qeuml eumlshteuml njeuml shkak i zakonsheumlm peumlr aksidentet e trafikut
Gjateuml studimit teuml profilit teuml ndeumlshkimeve ne mund teuml shohim dy gjeumlra seuml pari ndryshime teuml
vogla neuml prioritete kaneuml ndodhur midis dy viteve dhe seuml dyti ndeumlshkimet reflektojneuml se
shumica e kontrolleve teuml faktoreumlve teuml rrezikut teuml larteuml nuk janeuml kryer nga aktivitete leumlvizeumlse
(neumlse do teuml kishte pasur meuml shumeuml aktivitete leumlvizeumlse ndoshta do teuml kishim pritur meuml shumeuml
gjoba peumlr mosmbajtjen e distanceumls dhe manovrim teuml pasigurt dhe shkelje tjera qeuml kaneuml teuml
beumljneuml me ngasjen)
Neumlse teuml dheumlnat e meumlsipeumlrme e pasqyrojneuml realitetin eumlshteuml e qarteuml se ngaseumlsit e automjeteve
shpeshhereuml tejkalojneuml kufizimet e shpejteumlsiseuml apo ngasin shumeuml shpejt
shpeshhereuml ngasin pa patenteuml
rralleumlhereuml janeuml teuml ndikuar nga alkooli ose narkotikeumlt
mbajneuml distanceumln me automjetet tjera
shpeshhereuml thyejneuml rregulla teuml vogla (parkingu etj)
Ritheksojmeuml neumlse kjo reflekton ploteumlsisht realitetin apo i reflekton prioritetet dhe pajisjet neuml
keumlto tre njeumlsi eumlshteuml e veumlshtireuml teuml thuhet me siguri Neuml njeuml kuptim meuml teuml gjereuml ndash peumlr teuml qeneuml meuml
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
26
teuml sakteuml ndash duhet teuml peumlrdoren edhe teuml dheumlnat nga sistemi i parapareuml i ldquopikeumlve negativerdquo qeuml
nuk eumlshteuml aplikuar deri meuml tani neuml meumlnyreuml peumlr teuml parandaluar recidivisteumlt nga peumlrseumlritjet e
shkeljeve Arsyet peumlrse sistemi nuk eumlshteuml duke u aplikuar janeuml teuml natyreumls teknike Teuml dy
institucionet (PK-ja dhe Gjykatat) kaneuml bazat e tyre individuale teuml teuml dheumlnave megjitheumlse ato
nuk janeuml teuml integruara dhe nuk komunikojneuml mes vete
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
27
5 Konkluzionet
Peumlrfundimi kryesor eumlshteuml se ka mjaft hapeumlsira peumlr peumlrmireumlsime peumlr ta beumlreuml policimin e
trafikut ploteumlsisht efektiv Policia e trafikut mund teuml beumljeuml edhe meuml shumeuml peumlr teuml peumlrmireumlsuar
aktivitetet e saj trsquoi peumlrdoreuml informatat neuml meumlnyreuml meuml efektive si dhe trsquoi planifikojeuml burimet
Kontrollet duket se janeuml pjeseumlrisht teuml bazuara neuml rrezikshmeumlri por cileumlsia e teuml dheumlnave nuk
lejon teuml theksojmeuml se policia e trafikut neuml Kosoveuml - neuml meumlnyreuml sistematike - eumlshteuml duke i kryer
kontrollet efektive neuml aspektin e vendeve dhe koheumls Ekzistojneuml ccedileumlshtje peumlr sa i peumlrket numrit
teuml policeumlve teuml trafikut qeuml operojneuml si dokumentohen veprimet analizohen dhe peumlrdoren peumlr
teuml meumlsuar dhe beumlreuml peumlrmireumlsime si dhe neuml ccedilrsquomeumlnyreuml menaxhohen ndeumlshkimet
Policia e trafikut nuk ka beumlreuml aq sa duhet peumlr trsquoi dizajnuar neuml meumlnyreuml efektive informatat
qeuml i nevojiten
Policia e trafikut mbledh ose ka qasje neuml teuml dheumlna peumlrkateumlse Hapa tjereuml shteseuml nevojiten qeuml
keumlto teuml dheumlna teuml beumlhen meuml teuml dobishme Teuml dheumlnat mbi aksidentet dhe pasojat e tyre mund teuml
strukturohen meuml mireuml dhe ekzistojneuml mundeumlsiteuml peumlr teuml zhvilluar shkeumlmbimin e informatave
me paleumlt e tjera teuml interesit Disa nga informatat mungojneuml siccedil janeuml raportimi performanceumls
dhe vlereumlsimi i rezultateve si dhe ka mangeumlsi neuml cileumlsineuml dhe konsistenceumln e dokumentacionit
Peumlrveccedil keumlsaj edhe meuml shumeuml mund teuml beumlhet peumlr trsquoi beumlreuml informatat transparente dhe teuml
disponueshme peumlr publikun
Policia e trafikut nuk i peumlrdor burimet e saj teuml informatave neuml meumlnyreuml ploteumlsisht efektive
Informatat ekzistuese mund teuml peumlrdoren neuml meumlnyreuml meuml efektive peumlr teuml mbeumlshtetur puneumln
operative Ato nuk peumlrdoren rregullisht peumlr analiza teuml detajuara ose peumlr teuml krahasuar dhe
vlereumlsuar qasjet dhe mjetet e ndryshme teuml peumlrdorura Teuml dheumlnat ekzistuese nuk janeuml
gjithmoneuml teuml trajtuara sa duhet neuml planifikimin operativ Analizat kryhen rralleumlhereuml nga
policia trafikut Kjo nga ana tjeteumlr dometheumlneuml se stimujt peumlr teuml meumlsuar dhe peumlr iniciativa teuml
reja janeuml teuml uleumlta Edhe neumlse ka vendime neuml nivelin rajonal ose lokal pak prej tyre lidhen
qarteuml me ndonjeuml analizeuml teuml kryer peumlr informata ekzistuese apo trsquoi referohen asaj Policia e
trafikut eumlshteuml mjaft mireuml e informuar mbi kushtet e rrugeumlve motin dhe peumlr ngjarjet e
ardhshme qeuml mund teuml shkaktojneuml probleme neuml trafik Por ekzistojneuml mundeumlsi peumlr teuml
peumlrmireumlsuar bashkeumlpunimin mes policiseuml lokale dhe rajonale dhe autoriteteve tjera OJQ-ve
hulumtuesve dhe qytetareumlve
Burimet nuk alokohen neuml meumlnyreuml efektive dhe nganjeumlhereuml mungojneuml mjete teuml
reumlndeumlsishme
Alokimi i burimeve nuk duket se ndjek njeuml model teuml qarteuml peumlr teuml tri njeumlsiteuml Numri i policeumlve
teuml trafikut nuk korrespondon me gjendjen neuml trafik - aksidentet e trafikut Eumlshteuml gjithashtu e
veumlshtireuml teuml shihet njeuml model i qarteuml peumlr alokimin e mjetevepajisjeve mes dhe brenda njeumlsive
Raporti mes numrit teuml policeumlve teuml trafikut dhe numrit teuml automjeteve radareumlve ose testeve teuml
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
28
alkoolit ndryshon neuml meumlnyreuml teuml konsiderueshme bie fjala Njeumlsia peumlr Kontrollin e
Autostradeumls ka meuml shumeuml automjete dhe policeuml sesa Njeumlsia e Prishtineumls ndash neuml raport me
numrin e aksidenteve
Peumlrveccedil keumlsaj njeumlsiteuml jo gjithmoneuml janeuml teuml pajisura siccedil duhet ndoneumlse disa pajisje teuml caktuara
dihet se janeuml kosto-efektive siccedil janeuml automjetet e pasheumlnuara kamerat dhe sistemet e radarit
Asnjeuml njeumlsi nuk ka pasur instrumente peumlr testimin e praniseuml seuml narkotikeumlve dhe veteumlm disa
kaneuml aparate peumlr testimin e alkoolit Alokimi i diskutuesheumlm i burimeve dhe mungesa e
mjeteve teuml reumlndeumlsishme janeuml faktoreuml qeuml pengojneuml efektivitetin (teuml bazuarit neuml rrezikshmeumlri
peumlrdorim kost-efektivdhe fleksibil teuml mjeteve) Neuml keumlteuml kontekst vlen teuml theksohet se rrugeumlt
neuml Kosoveuml nuk janeuml teuml pajisura me kamera teuml shpejteumlsiseuml keumlto kamera mund peumlrdoren peumlr teuml
zeumlvendeumlsuar disa nga aktivitetet meuml teuml kushtueshme teuml patrullimit
Nevoja peumlr teuml kryer detyra teuml tjera eumlshteuml njeuml faktor qeuml ndikon neuml disa njeumlsi meuml shumeuml se
neuml teuml tjerat
Policiseuml seuml trafikut nuk i lejohet gjithnjeuml teuml peumlrqendrohet neuml detyrat e tyre kryesore Policeumlt
nganjeumlhereuml - veccedilaneumlrisht neuml qytetet e meumldha - duhet teuml ndihmojneuml funksione teuml tjera brenda
forcave teuml policiseuml ose autoritete teuml tjera me sheumlrbime teuml ndryshme Kjo sigurisht ka pasoja
pozitive dhe negative Kjo mund teuml shihet si njeuml meumlnyreuml peumlr teuml peumlrdorur burimet neuml meumlnyreuml
fleksibile dhe efikase dhe peumlr trsquoi ofruar sheumlrbime teuml tjereumlve kur keumlto janeuml teuml nevojshme Nga
ana tjeteumlr kjo mund teuml pengojeuml gjithashtu efektivitetin e policiseuml seuml trafikut neuml kryerjen e
detyrave teuml tyre kryesore Disa nga keumlto probleme mund teuml reduktohen peumlrmes kritereve teuml
qarta planifikimit teuml peumlrmireumlsuar dhe bashkeumlpunimit meuml teuml ngushteuml mes njeumlsive teuml
ndryshme policore
Peumlr shkak teuml mungeseumls seuml dokumentacionit eumlshteuml e veumlshtireuml teuml thuhet qartas se teuml gjitha
kontrollet kryhen sistematikisht ose gjithnjeuml neuml vendet e duhura dhe neuml koheumln e duhur
Jo teuml gjitha njeumlsiteuml i regjistrojneuml vendet se ku janeuml kryer kontrollet Sipas mostreumls toneuml
NjRKRr-PR dhe NjKA i regjistrojneuml keumlto teuml dheumlna dhe keumlto njeumlsi kaneuml njeuml qasje teuml bazuar neuml
rrezik Shumica e kontrolleve (por jo teuml gjitha) kryhen neuml rrugeumlt apo vendet e duhura ku
rreziku peumlr aksidente eumlshteuml i larteuml Peumlr sa i peumlrket njeumlsiseuml tjeteumlr (NjRKRr-PE) nuk mund teuml
themi me siguri se cili eumlshteuml rezultati Bazuar neuml intervistat duket se sjellja eumlshteuml e ngjashme
por teuml dheumlnat neuml keumlteuml njeumlsi nuk janeuml teuml plota ose teuml besueshme
Gjetjet tona sugjerojneuml se kontrollet kryesore kryhen gjateuml diteumls Peumlrveccedilse teuml dheumlnat neuml
dispozicion nuk janeuml teuml mjaft teuml holleumlsishme sa peumlr teuml vlereumlsuar neumlse kontrollet kryhet
ploteumlsisht neuml koheumln e duhur Kur ne i studiuam meuml holleumlsisht teuml dheumlnat doli se koha e pikut
peumlr aksidente trafiku peumlrputhej faktikisht me koheumln kur patrullat e policiseuml seuml trafikut
peumlrfundoninfillonin ndeumlrrimet e tyre dhe rrjedhimisht nuk mund teuml ishin neuml vendet me
rrezik teuml larteuml
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
29
Shkurtimisht informatat neuml dispozicion nuk na e beumljneuml teuml lehteuml teuml kuptojmeuml se njeumlsiteuml
patrulluese neuml Kosoveuml i kryejneuml sistematikisht kontrollet efektive peumlr sa i peumlrket vendit dhe
koheumls
Policia e trafikut duhet meuml shumeuml teuml keteuml veumlmendje te ngasja e rrezikshme dhe gjithashtu
teuml kontrollojeuml standardet teknike teuml kamioneumlve dhe autobuseumlve
Kontrollet policore me teuml drejteuml i kushtojneuml shumeuml veumlmendje shpejteumlsiseuml por neuml teuml njeumljteumln
koheuml nuk i kushtohet veumlmendje e duhur aspekteve teuml tjera siccedil janeuml ngasja agresive dhe e
rrezikshme mosmbajtja e distanceumls ngasja neuml gjendje teuml dehur etj Fokusimi tek shpejteumlsia
shpjegohet me faktin se ajo me teuml veumlrteteuml eumlshteuml ndeumlr shkaqet kryesore teuml aksidenteve neuml
trafik por edhe sepse eumlshteuml njeuml lloj sjellje tradicionale dhe e lehteuml peumlr trsquou beumlreuml Mungesa e
kamerave dhe pajisjeve peumlr shpejteumlsineuml si dhe teuml analizave teuml duhura mbi shkaqet e
aksidenteve mund teuml jeteuml njeuml shpjegim tjeteumlr peumlr fokusimin te shpejteumlsia
Ashtu siccedil tregojneuml shumica e hulumtimeve - ne besojmeuml ndash se neuml peumlrgjitheumlsi eumlshteuml meuml efektive
teuml kontrollohen sjelljet e ngaseumlsve sesa automjetet Megjithateuml ka peumlrjashtime Kamioneumlt e
meumldhenj dhe autobuseumlt peumlrfshihen shpesh neuml aksidente trafiku me pasoja teuml meumldha Ne
kemi veumlrejtur se keumltyre automjeteve nuk iu kushtohet veumlmendja e duhur nga ana e policiseuml
seuml trafikut neuml disa njeumlsi Zakonisht kjo ka teuml beumljeuml me kushtet teknike teuml automjeteve teuml meumldha
komerciale siccedil eumlshteuml rasti neuml lidhje me mbingarkimin dhe mireumlmbajtjen
Ndeumlshkimet jo gjithhereuml aplikohen dhe menaxhohen siccedil duhet ndaj kundeumlrvajteumlsve
Policia e trafikut shpesh peumlrdoreuml gjoba teuml vogla si ndeumlshkime Ndeumlshkimet e tjera aplikohen
rralleuml peumlr dallim nga shumeuml vende teuml tjera Peumlr meuml tepeumlr shumica e gjobave shqiptohen
veteumlm peumlr njeuml numeumlr teuml kufizuar shkeljesh dhe nuk duket se e adresojneuml ndeumlshkimin e duhur
teuml bazuar neuml faktoreumlt e aksidenteve - siccedil janeuml mosmbajtja e distanceumls manovrimi i pasigurt
dhe pakujdesi teuml tjera neuml ngasje Moszbatimi i sistemit teuml ldquopikeumlve negativerdquo i ka motivuar
drejtpeumlrseumldrejti ngaseumlsit recidivisteuml peumlr teuml peumlrseumlritur kundeumlrvajtjet Neuml keumlteuml meumlnyreuml neuml
mungeseuml teuml qasjes parandaluese edhe ndeumlshkimet aplikohen mbi keumlteuml bazeuml
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
30
6 Rekomandimet
Peumlrvoja na tregon se numri i aksidenteve neuml trafik dhe pasojat e tyre mund teuml zvogeumllohen
Peumlr keumlteuml mund teuml nevojitet bashkeumlpunimi i ngushteuml mes autoriteteve peumlrgjegjeumlse njeuml sistem i
duhur informativ peumlrdorim efektiv i pajisjeve dhe menaxhim profesional dhe i bazuar neuml
rrezik neuml teuml gjitha nivelet
Ne rekomandojmeuml Drejtorin e Peumlrgjithsheumlm teuml Policiseuml seuml Kosoveumls qeuml
Teuml merr njeuml iniciativeuml peumlr peumlrmireumlsimin e sistemit ekzistues teuml informimit dhe ta beumljeuml
ateuml ploteumlsisht efektiv Po keumlshtu teuml konsiderojeuml futjen e njeuml baze gjitheumlpeumlrfshireumlse teuml teuml
dheumlnave duke ftuar paleumlt e ndryshme teuml interesit Peumlrfitimet nga ky mekanizeumlm do teuml
reflektonin neuml besueshmeumlrineuml e teuml dheumlnave si dhe peumlrdorimin e tyre neuml vendimet
strategjike dhe operative
Teuml peumlrmireumlsojeuml peumlrdorimin e teuml dheumlnave neuml meumlnyreuml qeuml teuml qarteumlsojeuml planifikimin vjetor
dhe teuml vendoseuml objektiva performance teuml qarta peumlr njeumlsi operative Kjo duhet teuml
peumlrfshijeuml analizeuml meuml teuml mireuml teuml teuml dheumlnave mbi aksidentet qeuml formojneuml njeuml pikeumlnisje
peumlr prioritetet dhe qasjet e reja neuml nivel operativ Kjo nga ana tjeteumlr e beumln teuml
reumlndeumlsishme qeuml policia e trafiku teuml nivel qendror teuml ngriteuml funksionet e duhura peumlr
monitorim dhe vlereumlsim
Teuml konsiderojeuml caktimin e meuml shumeuml politikave teuml policiseuml seuml trafikut dhe teuml ri-
konsiderojeuml alokimet ndeumlrmjet njeumlsive teuml ndryshme teuml policiseuml seuml trafikut
Teuml sigurojeuml se njeuml plan investimi peumlr pajisje kost-efektive eumlshteuml hartuar neuml njeuml
perspektiveuml teuml kornizeumls afat-mesme teuml shpenzimeve
Policia e trafikut teuml peumlrqendrohet seuml pari neuml detyrat e tyre kryesore parandalimi i
aksidenteve Ndihma peumlr funksionet e tjera teuml policiseuml dhe autoritetet tjera duhet teuml
planifikohet meuml mireuml neuml bashkeumlpunim me njeumlsiteuml e ndryshme policore Peumlr meuml tepeumlr
bashkeumlpunimi ndeumlrmjet funksioneve teuml ndryshme policore neuml nivel rajonal duhet teuml
peumlrmireumlsohet neuml meumlnyreuml qeuml teuml arrihet efikasitet meuml i larteuml neuml aktivitetet policore qeuml
ndeumlrlidhen me sistemin e trafikut
Teuml sigurohet qeuml aktivitetet e policiseuml seuml trafikut janeuml kryer neuml rrugeuml dhe vende
teumlrrezikshme Peumlr teuml qeneuml ploteumlsisht efektiv menaxhmenti lokal neuml fazeumln e
planifikimit duhet teuml prezantojeuml njeuml qasje fleksibile te ccedileumlshtja e orareve teuml puneumls etj
dhe
Teuml sigurohet qeuml policia e trafikut teuml peumlrqeumlndrohet edhe neuml sjelljet e tjera teuml ngaseumlsve
peumlrveccedilse te tejkalimi i kufizimit teuml shpejteumlsiseuml Njeuml qasje e planifikuar peumlr aktivitete teuml
peumlrforcuara policore neuml trafik duhet teuml merr prioritet teuml larteuml peumlr monitorimin e
sjelljes seuml ngaseumlsve (sikurse ngasja e rrezikshme mosmbajtja e distanceumls etj) Policia e
trafikut njeumlkoheumlsisht duhet teuml peumlrqendrohet meuml shumeuml neuml kriteret e automjeteve
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
31
komerciale (sidomos kamioneumlve dhe autobuseumlve) Masat e kujdesit teuml shtuar duhet teuml
zbatohen rregullisht nga ana e patrullave teuml trafikut
Gjithashtu ne rekomandojmeuml qeuml me qeumlllim teuml ngritjes seuml efektivitetit teuml ndeumlshkimeve gjobat
duhet teuml adresojneuml ndeumlshkimin e duhur bazuar neuml faktoreumlt e aksidenteve Sistemi i
ndeumlshkimeve duhet teuml peumlrmireumlsohet peumlrmes aplikimit teuml sistemit teuml pikeumlve negative Peumlr
trsquou peumlrballur me keumlteuml sfideuml neuml vendosjen e keumltij sistemi duhet teuml ndeumlrtohet bashkeumlpunimi
mes MPB-seuml dhe gjykatave
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
32
REFERENCAT
European Commission ldquoTowards a European road safety area policy orientations on road safety
2011-2020rdquo Brussels 2011
European Commission ldquoEuropean Transport Policy for 2010 Time to deciderdquo Brussels 2001
European Transport Safety Council (ETSC) Reducing Traffic Injuries Resulting From Excess and Inappropriate Speed Brussels 1995
European Transport Safety Council (ETSC) ldquoPolice enforcement strategies to reduce traffic casualties in Europerdquo Brussels 1999
European Transport Safety Council (ETSC) ldquoTransport safety performance indicatorsrdquo Brussels 2001
European Transport Safety Council (ETSC) Traffic Law Enforcement across the EU Brussels 2011
Organisation for Economic Co-Operation and Development (OECD) Safety on Roads - Whatrsquos The Vision 2002
Organisation for Economic Co-Operation and Development (OECD) Road Safety - Impact of New Technologies 2003
Organisation for Economic Co-Operation and Development (OECD) Towards Zero Ambitious Road Safety Targets and The Safe System Approach 2008
Rune Elvik Cost-Benefit Analyses of Police Enforcement ESCAPE 2001
ROSEBUD Road Safety and Environmental Benefit-Cost and Cost- Effectiveness Analysis for Use in Decision-Making 2003
World Health Organization (WHO) ldquoThe World Report on Road Traffic Injury Preventionrdquo Geneva 2004
World Health Organization (WHO) Global status report on road safety 2013 supporting a decade of action Geneva 2013
World Health Organization (WHO) Data systems a road safety manual for decision-makers and practitioners Geneva 2010
World Health Organization (WHO) ldquoSpeed management a road safety manual for decision-makers and practitionersrdquo Geneva 2008
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
33
SHTOJCA I
STRUKTURA ORGANIZATIVE E POLICISEuml SEuml KOSOVEumlS - NJEumlSITEuml E KOMUNIKACIONIT RRUGOR
Drejtoria e Peumlrgjithshme
Departamenti
peumlr Operacione
Departamenti
peumlr Kufi
Departamenti
peumlr Hetime
Departamenti
peumlr Mbeumlshtetje
Departamenti
peumlr Burime
Divizioni i Siguriseuml Publike
DR Prishtineuml
DR Pejeuml
DR Prizren
DR Gjilan
DR Ferizaj
DIVIZIONI I KOMUNIKACIONIT RRUGOR
DR Mitroviceuml
Njeumlsiteuml Rajonale teuml
Komunikacionit
Rrugor
Njeumlsia peumlr
Kontrollin e
Autostradeumls
Njeumlsia peumlr
menaxhimin e
materieve teuml
rrezikshme
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
34
SHTOJCA II
Qasshmeumlria e Policiseuml seuml Trafikut neuml informatat qeuml iu nevojiten peumlr planifikim operativ
Informatat peumlr planifikim operativ
Informata rreth faktoreumlve qeuml lidhen me aksidentet
Teuml dheumlna teuml dokumentuara qeuml tregojneuml nivelin e rrezikut Baza e krijuar e teuml dheumlnave peumlmes seuml secileumls policia e trafikut i identifikon faktoreumlt kryesoreuml teuml rrezikut neuml ateuml zoneuml
Faktori njeri
Faktori automjet
Vendndodhja e pikave teuml zeza
Kushtet atmosferike
Punimet neuml rrugeuml
Informata rreth pasojave teuml aksidenteve
Qasje neuml informata nga institucionet sheumlndeteumlsore dhe kompaniteuml e sigurimit
Informata rreth ngjarjevekushteve kurku mund teuml rriten rreziqet mund teuml rriten peumlr aksidente
Neuml meumlnyreuml qeuml teuml keteuml njeuml qasje teuml standardizuar peumlr informata lidhur me faktoreumlt e rrezikut peumlr zonat e rrezikut ndeumlr teuml tjera policia e trafikut duhet teuml keneuml informata rreth punimeve neuml rrugeuml dendeumlsiseuml seuml trafikut kushteve teuml motit MI dhe autoritet lokalekomunat duhet teuml peumlrfshihen
Informata rreth aktiviteteve teuml kryera nga policia e trafikut dhe ndeumlshkimeve teuml aplikuara
Informatat rreth monitorimitvlereumlsimit sistematik teuml sjelljeve neuml trafik aktivitetet e kryera teuml rezultojneuml me raportet e pas-operative
Teuml dheumlnat mbi aplikimin e ndeumlshkimeve ndaj kundeumlrvajteumlsve Numri i ndeumlshkimeveteuml leumlshuara duhet teuml beumlhet sipas ligjeve dhe rregullave teuml peumlrcaktuara Informatatnga gjykatat janeuml teuml nevojshme Informatatnga MPB rreth ngaseumlsve teuml ndeumlshkuar janeuml teumlnevojshme
Reagimi ndaj rezultateve teuml qasjeve dhe aktiviteteve teuml ndryshme
Peumlr teuml monitoruar performanceumln treguesit e aktiviteteve duhet miratuar Teuml dheumlnat qeuml do teuml mblidhen peumlrfshijneuml numrin e peumlrgjithsheumlm teuml kontrolleve teuml kryera numrin e ngaseumlsve teuml kontrolluar periudhat e ndryshme qeuml duhet teuml krahasohen etj
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
35
SHTOJCA III
Tabela 7 Numri i policeumlve teuml trafikut neumlpeumlr njeumlsi ndash gjateuml viteve
2010 2011 2012 2013 2014
NjKA 27 32 40
NjRKRr Prishtineuml 162 156 147 125 103
NjRKRr Gjilan 69 61 61 62 63
NjRKRr Ferizaj 59 55 54 54 54
NjRKRr Prizren 74 80 78 67 61
NjRKRr Pejeuml 88 91 90 83 83
NjRKRr Mitroviceuml Jug 71 71 72 57 58
NjRKRr Mitroviceuml Veri 27 44
Gjitheumlsej 523 514 529 507 506
(Burimi PK)
Tabela 8 Numri i aksidentevendeumlshkimeve 2010 -2014
Vitet 2010 2011 2012 2013 2014 Total
Aksidente fatale 158 130 116 104 111 619
Persona teuml vdekur 175 157 121 119 127 699
Aksidente me leumlndime 4326 4490 4555 4960 4876 23207
Persona teuml leumlnduar 7730 8321 8561 9817 9713 44142
Aksidente me deumlmemateriale 12594 13338 14044 13878 10333 64187
Aksidente lsquoGodit dhe ikrsquo 952 930 1039 1012 980 4913
Gjitheumlsej aksidente 18030 18888 19754 19954 16300 92926
Tiketa (Gjoba) 254849 276897 247788 286922 319332 1386556
(Burimi PK)
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
36
Tabela 9 Teuml dheumlnat rreth aksidenteve fatale dhe personave teuml vdekur sipas rajoneve (janar ndash
dhjetor 2013)
2013 Prishtineuml Mitroviceuml Pejeuml Prizren Ferizaj Gjilan Autostradeuml Total
Aksidfatale 35 9 26 12 10 10 2 104
Teuml vdekur 40 12 33 12 10 10 2 119
(Burimi PK)
Diagrami 1 Veprimet e ngaseumlsve si faktoreuml kontribues teuml aksidenteve (2013)
Diagrami 2 Aksidentet sipas pjeseumls seuml rrugeumls (2013)
0 500 1000 1500 2000 2500 3000 3500 4000 4500 5000
Manipulimi i pasigurt
Mosmbajtja e distanceumls
Mospeumlrshtatja e shpejteumlsiseuml
Kyqje e pasigurteuml neuml rrugeuml
Ndeumlrrim i shiritave
Kthim leumlvizje prapa
Mosrespektim i peumlrpareumlsiseuml seuml kalimit
Anashkalimtejlakim i parregullt
Tejkalim i shpejteumlsiseuml seuml kufizuar
0 2000 4000 6000 8000
10000 12000 14000 16000
2012
2013
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
11
Tabela 1 Qasshmeumlria e policiseuml seuml trafikut neuml informata teuml nevojshme peumlr planifikimin
operativ
ploteumlsisht kryesisht pjeseumlrisht shumeuml pak
Informata peumlr faktoreumlt qeuml ndeumlrlidhen me aksidentet x
Informatat peumlr pasojat e aksidenteve x
Informata mbi ngjarjet kushtet kur ku rreziqet mund teuml rriten peumlr aksidente
x
Informata rreth aktiviteteve teuml kryera nga policia e trafikut dhe ndeumlshkimet e aplikuara
x
Reagimet ndaj rezultateve teuml qasjeve teuml ndryshme dhe aktiviteteve
x
Siccedil shihet meuml sipeumlr ekzistojneuml fusha ku informatat e nevojshme nuk janeuml ploteumlsisht teuml
qasshme - kur eumlshteuml e nevojshme Ka ende fusha qeuml duhet teuml zhvillohen para se policia e
trafikut teuml mund teuml pranojeuml informata neuml koheuml peumlr ngjarjet dhe kushtet kur dhe ku mund teuml
rriten rreziqet peumlr aksidente Informatat ldquoonlinerdquo ose neuml koheuml reale nga autoritetet e rrugeumlve
dhe peumlrpjekjet shteseuml peumlr teuml ngritur rrjete me aktereuml teuml ndrysheumlm janeuml shembuj teuml
aktiviteteve qeuml mund teuml shtojneuml vlereuml
Raportimi i performanceumls neuml disa aspekte nuk eumlshteuml i zhvilluar edhe aq mireuml Nga sistemi
aktual i informatave eumlshteuml veumlshtireuml teuml kuptohet secila peumlrpjekje qeuml do teuml sigurojeuml bazeuml solide
peumlr zhvillimin e raportimit
Kapacitetet meuml pak teuml zhvilluara janeuml ato peumlr vlereumlsimin e efektivitetit teuml qasjeve dhe
aktiviteteve teuml ndryshme Disa peumlrpjekje janeuml iniciuar peumlr shembull neuml hartimin e raporteve
peumlr aktivitetet e kryera por jo neuml matjen e veprimeve teuml ndeumlrmarra neuml meumlnyreuml qeuml teuml
parandalohen aksidentet
33 A eumlshteuml policia e trafikut duke i peumlrdorur informatat neuml
meumlnyreuml efektive
Cileumlsia e interpretimit teuml teuml dheumlnave eumlshteuml vendimtare neuml peumlrcaktimin e aktiviteteve teuml
duhura teuml policiseuml seuml trafikut Njeuml shembull disa nga faktoreumlt e aksidenteve teuml ofruara neumlpeumlr
dosje ndash siccedil janeuml kushtet klimatike dhe gjendjet e rrugeumlve ndash mund teuml shpjegojneuml ndonjeuml
aksident por neuml realitet ngasja e pakujdesshme ose shpejteumlsia mund teuml jeneuml shkaku i veumlrteteuml
Me fjaleuml teuml tjera policia e trafikut ka nevojeuml peumlr informata rreth kushteve klimatike dhe
gjendjes neuml rrugeuml qeuml teuml planifikojeuml aktivitetet e saj mireumlpo kontrollet aktuale ndash me qeneuml
efektive ndash duhet teuml fokusohen neuml aspekte tjera si shpejteumlsia dhe sjelljet e ngaseumlsve Njeuml ccedileumlshtje
tjeteumlr qeuml mund teuml ngritet neuml keumlteuml kontekst eumlshteuml nevoja peumlr informata Edhe neumlse keumlto
informata janeuml ligjeumlrisht dhe teknikisht korrekte ato mund teuml diskutohen nga njeuml
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
12
perspektiveuml e kontrollit teuml trafikut neumlse janeuml mbivendosur ose tepeumlr teuml detajuara peumlr trsquou
peumlrshtatur nevojave praktike teuml policiseuml trafikut29
Shfryteumlzimi efektiv i informatave keumlrkon qeuml ato teuml
konsiderohen relevante dhe teuml dobishme nga ana e peumlrdoruesit
doreumlzohen neuml koheumln e duhur peumlr njeumlsiteuml e duhura
interpretohen neuml meumlnyreuml korrekte nga ana e peumlrdoruesit
peumlrdoren peumlr analiza dhe vlereumlsim neuml nivele teuml ndryshme
kaneuml ndikim neuml puneumln e peumlrditshme neuml terren dhe
peumlrdoren peumlr teuml meumlsuar dhe vepruar peumlr ndryshim dhe peumlrmireumlsim
Informatat peumlr planifikimin e aktiviteteve nuk janeuml peumlrdorur sistematikisht nga policia e
trafikut neuml meumlnyreuml efektive peumlr teuml maksimizuar efektivitetin e puneumls neuml aktivitetet e
peumlrditshme Peumlrveccedil keumlsaj ato janeuml peumlrdorur rralleuml peumlr vendimet rreth meumlnyreumls se si duhet
peumlrmireumlsuar aktivitetet e policiseuml seuml trafikut teuml cilat janeuml - peumlrgjitheumlsisht - duke peumlrseumlritur teuml
njeumljteumln strategji teuml zbatimit Detyrat e adresuara neuml fleteumlt-patrulluese nuk ishin shpesh neuml
peumlrputhje me planet operative30
Analizat e shkaqeve qeuml qeumlndrojneuml pas aksidenteve interpretohen nga njeumlsiteuml e policiseuml seuml
trafikut dhe peumlrcillen te DKRr neuml baza teuml rregullta Analizat shteseuml teuml prodhuara nga DKRr
peumlrdoren pjeseumlrisht neuml peumlrputhje me faktoreumlt e identifikuar teuml rrezikut31
Tabela 2 Peumlrdorimi i informatave teuml nevojshme nga policia e trafikut peumlr planifikim
operativ
Peumlrdorimi i informatave Gjithhereuml Shpesh Ndonjeumlhereuml Rralleuml
Teuml interpretuara analizuara dhe kombinuara me teuml dheumlna tjera
x
Teuml doreumlzuara me koheuml te njeumlsia e duhur x
Teuml peumlrdorura peumlr planifikim operativ dhe puneuml teuml peumlrditshme
x
Teuml peumlrdorura peumlr teuml meumlsuar dhe peumlr vendime peumlr peumlrmireumlsim
x
29 Ekzaminimi i klasifikimeve teuml DKRr peumlr shkaqet e aksidenteve neuml trafik ldquoStatistika dhe analiza e aksidenteve
neuml trafikrdquo peumlr vitet 2012 dhe 2013 30 Ekzaminim i aktiviteteve teuml bazuara neuml plane operative 31 Ekzaminimi i klasifikimeve teuml DKRr peumlr shkaqet e aksidenteve teuml trafikut ldquoStatistika dhe analiza e aksidenteve
neuml trafikrdquopeumlr vitet 2012 dhe 2013
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
13
Raportet vjetore teuml DKRr-seuml i peumlrshkruajneuml faktoreumlt e aksidenteve rrugore neuml krahasim me
vitet e meumlparshme Rezultatet e informatave peumlr faktoreumlt qeuml ndeumlrlidhen me aksidentet
trajtohen siccedil duhet veteumlm kur policia e trafikut zbaton masat neuml planet operative ose urdhrat
nga DKRr Neuml planifikimin operativ policia e trafikut ka peumlrdorur informatat rreth
shpeshteumlsiseuml dhe shkaqeve teuml aksidenteve Aktivitetet janeuml teuml ndryshme dhe varen thjesht
nga vendndodhja gjeografike dhe intensiteti i trafikut por kryesisht janeuml orientuar neuml
monitorimin e shpejteumlsiseuml32 Peumlrveccedil keumlsaj njeumlsiteuml e trafikut (duke peumlrjashtuar NjKA-neuml) nuk i
drejtojneuml gjithnjeuml aktivitetet me sheumlnjesteumlr edhe neuml rrugeumlt tjera jo-rajonale
Detyrat rutineuml nuk adresojneuml detyra teuml veccedilanta vis-agrave-vis treguesve teuml identifikuar neuml analizeumln
e aksidenteve Sipas krahasimit teuml teuml dheumlnave patrullimet e vlereumlsuara rutineuml teuml policiseuml seuml
trafikut kryesisht kaneuml sheumlnjestruar faktorin shpejteumlsi Kjo neumlnkupton se informatat nuk janeuml
peumlrdorur ploteumlsisht peumlr detyrat e peumlrditshme Shumica e patrullimeve kryesisht kryhen pa
ndonjeuml objektiv tjeteumlr shteseuml Aktivitetet aktuale teuml peumlrditshme ndash peumlr teuml qeneuml efektive - do teuml
duhet teuml fokusohen neuml aspekte teuml tjera teuml ndryshme siccedil eumlshteuml sjellja e ngaseumlsve (mbajtja e
distanceumls ngasja e pakujdesshme etj)
Informatat peumlrdoren rralleuml peumlr teuml identifikuar peumlrmireumlsimet e mundshme teuml veprimeve
parandaluese33 Shumica deumlrrmuese e aktiviteteve teuml kryera nuk janeuml teuml peumlrmbledhura neuml
raporte post-operative peumlr teuml matur progresin drejt objektivave teuml vendosura Peumlr meuml tepeumlr
peumlrzierja e prioriteteve neuml patrullime nuk ishte gjithnjeuml e bazuar neuml informatat e
disponueshme34
32 Shembuj teuml tjereuml teuml intensifikimit teuml patrullimeve peumlrfshijneuml ndalesat peumlr automjete sipas planeve operative
ngjarjet sportive dhe klubet e nateumls etj Automjetet inspektohen neuml baza vjetore derisa veteumlm hereumlpashere adresohen me plane teuml peumlrbashkeumlta operative Policia e trafikut - MI
33 Ekzaminimi i raporteve teuml njeumlsive teuml policiseuml seuml trafikut peumlr vitet 2012 dhe 2013 34 Vlen teuml peumlrmendet se bazuar neuml informatat peumlr aksidente DKRr ka keumlrkuar nga NjRKRr-PR qeuml teuml shtohet
numri i kontrolleve neuml disa rrugeuml siccedil ishte rasti neuml rrugeumln Prishtineuml-Podujeveuml-Merdareuml Si rezultat i angazhimeve shteseuml numri i aksidenteve neuml keumlteuml aks rrugor eumlshteuml zvogeumlluar duksheumlm neuml periudheumln janar-maj 2014 neuml krahasim me vitin 2013
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
14
4 A i kryen policia e trafikut sheumlrbimet neuml meumlnyreuml
efektive
41 Si teuml matet efektiviteti i policiseuml seuml trafikut
Qeumlllimi i peumlrgjithsheumlm peumlr policineuml e trafikut seuml bashku me autoritetet e tjera peumlrgjegjeumlse siccedil
kemi peumlrmendur eumlshteuml teuml minimizohen aksidentet e trafikut dhe teuml ndihmohet peumlr njeuml mjedis
teuml sigurt teuml trafikut Shtrohet pyetja se si duhet teuml veprojeuml policia e trafikut peumlr teuml
peumlrmbushur neuml meumlnyreumln meuml teuml mireuml teuml mundshme keumlto objektiva Peumlrveccedil keumlsaj a eumlshteuml fare
e mundur teuml maten rezultatet e policiseuml seuml trafikut peumlr shkak teuml faktoreumlve teuml tjereuml qeuml ndikojneuml
neuml veumlllimin dhe karakterin e ldquoaksidenteverdquo
Zvogeumllimi i aksidenteve teuml reumlnda teuml trafikut eumlshteuml njeuml lloj mateumlsi qeuml tregon peumlr rezultatin e
peumlrgjithsheumlm se neuml ccedilrsquomeumlnyreuml operojneuml autoritetet peumlrgjegjeumlse rrugore ose teuml policiseuml seuml
trafikut Megjithateuml eumlshteuml matje shumeuml e peumlrgjithshme qeuml varet nga shumeuml faktoreuml siccedil janeuml
rrugeumlt dhe moti sjelljet e ngaseumlsve numri i automjeteve dhe gjendja e tyre angazhimi i
autoriteteve tjera rregullimi aktual kushtet financiare etj
Ekzistojneuml edhe matje teuml tjera teuml zakonshme Mund teuml studiohen neumlse mjetet e teuml duhura janeuml
neuml dispozicion dhe neumlse ato janeuml peumlrdorur neuml meumlnyreuml efektive peumlr shembull a janeuml peumlrdorur
kamerat e shpejteumlsiseuml dhe radareumlt aty ku do teuml shtonin meuml shumeuml vlereuml (rreziku i larteuml peumlr
aksidentet e trafikut peumlr shkak teuml shpejteumlsiseuml seuml automjetit) a beumlhen teste alkooli ku do teuml
shtonin meuml shumeuml vlereuml etj Gjithashtu mund teuml shqyrtohen neumlse njeumlsiteuml e kontrollit neuml koheuml
teuml duhur sigurojneuml autoritetet peumlrgjegjeumlse rrugore me propozime peumlr ndryshimin e
kufizimeve teuml shpejteumlsiseuml veumlnien e shenjave paralajmeumlruese riparimin e rrugeumlve largimin e
pengesave neuml rrugeuml etj
Mund edhe teuml matet meumlnyra se si shpeumlrndahen burimet neuml koheuml dhe neuml hapeumlsireuml Idealisht
mjetet e duhura duhet peumlrdorur peumlr teuml kontrolluar gjeumlrat e duhura neuml koheumln e duhur dhe
vendin e duhur Aktivitetet e patrullimit neuml koheuml dhe hapeumlsireuml duhet teuml ndeumlrlidhen sa meuml
shumeuml qeuml teuml jeteuml e mundur me ateuml se kur dhe ku ndodhin aksidentet e trafikut
Kundrejt propozimeve teuml meumlsipeumlrme mund teuml shtrohet pyetja A eumlshteuml e mundur qeuml policia
e trafikut teuml punojeuml meuml mireuml apo meuml dobeumlt a eumlshteuml policia e trafikut neuml gjendje teuml meumlsojeuml dhe
a janeuml neuml gjendje teuml marrin vendime ccedilfareuml teuml beumljneuml dhe si teuml beumlhet Peumlrgjigja e qarteuml peumlr teuml
gjitha keumlto pyetje eumlshteuml pozitive Eumlshteuml e reumlndeumlsishme teuml theksohet se megjithateuml asnjeuml matje
nuk eumlshteuml e peumlrsosur dhe e ploteuml vetvetiu Ccedileumlshtje kryesore eumlshteuml qeuml teuml peumlrdoren informatat
dhe teuml dheumlnat relevante teuml besueshme dhe qeuml janeuml neuml gjendje trsquoi ofrojneuml policiseuml seuml trafikut
udheumlzime se si teuml punojneuml meuml zgjuar ndash teuml jeneuml meuml efektiv - neuml meumlnyreuml qeuml trsquoi afrohen qeumlllimit
qeuml teuml ndikojneuml neuml numrin e aksidenteve fatale
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
15
42 A i ka policia e trafikut mjetet e duhura qeuml teuml jeteuml efektive
Peumlr shkak se rreziku i aksidenteve peumlrcaktohet nga faktoreuml teuml ndrysheumlm policia e trafikut
duhet teuml peumlrdoreuml mjete teuml llojllojshme peumlr teuml adresuar vendimet ndikuese mbi kufizimet e
shpejteumlsiseuml dhe shenjat paralajmeumlruese dhe meuml drejtpeumlrdrejteuml peumlrmes masave teuml ndryshme
teuml kontrollit teuml trafikut siccedil janeuml kamerat peumlr shpejteumlsi radareumlt testet e alkoolit kontrollet e
automjeteve dhe teuml flukseve teuml trafikut gjendjen e rrugeumlve dhe sjelljet e ngaseumlsve35
Neuml meumlnyreuml qeuml teuml keteuml qasjen direkte neuml meumlnyreuml efektive policia e trafikut duhet teuml
Orientojeuml peumlrpjekjet e tyre neuml
- Vendndodhjet me rrezik teuml larteuml rrugeumlt apo vendet ku aksidentet mund teuml
ndodhin
- Neuml koheumln diteumlt dhe oreumlt me rrezik teuml larteuml kur aksidentet mund teuml jeneuml meuml teuml
shpeshta
- Vendndodhjet me rrezik ad-hoc neuml koheuml teuml caktuar (ngjarje teuml peumlrkohshme)
Fokusojeuml kontrollet neuml faktoreumlt qeuml ndeumlrlidhen me aksidente si
- Sjellja e ngaseumlsve me rrezik teuml larteuml
- Faktoreumlt mekanik teuml rrezikut teuml larteuml te automjetet veccedilaneumlrisht kamioneumlt e
meumldhenj
- Rrugeumlt me rrezik teuml larteuml dhe kushtet e motit
Aplikojeuml ndeumlshkime teuml duhura peumlr ata qeuml keumlrceumlnojneuml sigurineuml neuml trafik peumlrmes
- Paralajmeumlrimeve verbale apo teuml dokumentuara dhe llojeve teuml ndryshme teuml
gjobave etj
Peumlr teuml qeneuml efektive policia e trafikut duhet teuml keteuml punonjeumls kompetent dhe pajisje teuml
duhura automjete teuml pajisura mireuml (teuml shenjeumlzuara dhe teuml pashenjeumlzuara) motoccedilikleta
radareuml dhe teste teuml alkoolit Neuml shumeuml vende policia e trafikut eumlshteuml e pajisur edhe me
helikoptereuml kamera teuml shpejteumlsiseuml teste kundeumlr narkotikeumlve etj36 Peumlrvoja neuml BE dhe vende teuml
tjera tregon se kamerat e shpejteumlsiseuml teuml cilat ofrojneuml deumlshmi fotografike teuml pranueshme peumlr
gjykata janeuml shumeuml kost-efektive37
PK-ja peumlrdoreuml tregues teuml ndrysheumlm neuml meumlnyreuml qeuml teuml ndajeuml burimet e tyre neuml meumlnyreuml efektive
35 Ky seksion bazohet neuml literatura teuml ndryshme peumlr praktika teuml mira teuml kontrollit teuml trafikut si dhe dokumente
dhe politika nga vende teuml ndryshme dhe nga Policia e Kosoveumls 36 Patrullimi me helikopter peumlrdoret neuml veccedilanti neuml rrethana selektive Helikoptereumlt mund teuml peumlrdoren gjithashtu
peumlr kujdesin post-aksidental PK-ja nuk eumlshteuml e pajisur me mjet teuml tilleuml Mungojneuml edhe instrumentet peumlr testimin e praniseuml seuml narkotikeumlve
37 European Transport Safety Council (ETSC) Reducing Traffic Injuries Resulting from Excess and Inappropriate Speed (Brussels 1995) fq 28
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
16
Ne kemi ekzaminuar teuml dheumlnat e ndryshme - neuml lidhje me zyrtareumlt policoreumlpolicineuml e
trafikut
Tabela 3 Teuml dheumlnat peumlr aksidentet automjetet kundrejt burimeve teuml policiseuml
2010 2011 2012 2013 2014
Numri i automjeteve teuml regjistruara 178798 205366 212851 272107 288828
Numri i aksidenteve 18030 18888 19754 19954 16300
Numri i aksidenteve fatale 158 130 116 104 111
Numri i teuml vdekurve 175 157 121 119 127
Numri i personave teuml leumlnduar 7730 8321 8561 9817 9713
Numri i zyrtareumlve policoreuml 7191 7205 7269 7326 7686
Numri i zyrtareumlve policoreuml teuml trafikut 523 514 529 507 506
Duket fare qarteuml se numri i policeumlve teuml trafikut nuk e ka ndjekur trendin e aksidenteve dhe
automjeteve Ne kemi marreuml neuml konsiderateuml edhe burimet peumlr njeumlsiteuml e veccedilanta
Tabela 4 Numri i kilometrave teuml mbuluara nga policia e trafikut burimet neuml njeumlsiteuml
peumlrkateumlse teuml policiseuml seuml trafikut mjetet e kontrollit teuml disponueshme (2014)
Njeumlsia Kilometrat e
mbuluara Zyrtareumlt e
policiseuml Automjetet e shenjeumlzuara
Automjetet civile
Radareuml Testues teuml
alkoolit
NjRKRr-PR 341 108 6 1 5 5
NjRKRr-PE 380 82 13 0 6 3
NJKA 104 33 6 0 10 2
Siccedil shihet shpeumlrndarja e burimeve nuk duket se e peumlrcjelleuml njeuml model teuml qarteuml peumlr teuml tre
njeumlsiteuml Peumlr shkak teuml bazeumls seuml paqarteuml peumlr alokim numri i policeumlve teuml trafikut nuk
korrespondon me kushtet e trafikut respektivisht aksidentet As numri i automjeteve teuml
shenjeumlzuara apo sistemet e radareumlve nuk ndeumlrlidhen me numrin e policeumlve apo aksidentet e
trafikut Numri i radareumlve neuml NjKA mund pjeseumlrisht teuml shpjegohet me faktin se eumlshteuml njeumlsi
patrulluese e autostradeumls (neumlse kjo eumlshteuml shpeumlrndarja optimale e keumlsaj pajisje ateumlhereuml eumlshteuml
njeuml ccedileumlshtje tjeteumlr)
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
17
Eumlshteuml po keumlshtu veumlshtireuml teuml shihet njeuml model i qarteuml i shpeumlrndarjes seuml burimeve ndeumlrmjet dhe
brenda njeumlsive Raporti midis numrit teuml policeumlve teuml trafikut dhe numrit teuml automjeteve
radareumlve apo testuesve teuml alkoolit ndryshon neuml meumlnyreuml teuml konsiderueshme peumlr shembull
NjKA ka meuml shumeuml automjete dhe meuml shumeuml policeuml sesa NjRKRr-PR neuml raport me
aksidentet e trafikut Njeuml shpjegim i mundsheumlm por jo shterues eumlshteuml faktori gjeografik
(qytetet neuml raport me fshatet)
Vlen teuml theksohet se veteumlm njeuml njeumlsi kishte qasje neuml njeuml automjet civil teuml pashenjeumlzuar edhe
pse neumlse automjetet e tilla peumlrdoren siccedil duhet - sipas peumlrvojeumls ndeumlrkombeumltare ndash ateumlhereuml ato
janeuml mjaft efektive neuml identifikimin e ngaseumlsve agresiveuml
Peumlr meuml tepeumlr veteumlm disa automjete teuml policiseuml seuml trafikut janeuml teuml pajisura me radareuml dhe
testues peumlr alkool38 Rrjedhimisht eumlshteuml e pamundur qeuml patrullat teuml kryejneuml teste teuml tilla seuml
paku jo peumlrnjeumlhereuml (neuml teuml njejteumln koheuml) Kjo ka mundeumlsi teuml pengojeuml efektivitetin e kontrolleve
teuml trafikut meqeuml shpejteumlsia dhe ldquongasja neumln ndikimin e alkoolit barnave dhe narkotikeumlverdquo
janeuml gjithashtu shkaktareuml teuml aksidenteve neuml trafik39
Kontrollet e kufizuara teuml alkoolitnarkotikeumlve janeuml njeuml e meteuml e kontrolleve qeuml e reduktojneuml
cileumlsineuml e teuml dheumlnave mbi shkaqet qeuml qeumlndrojneuml pas aksidenteve
Peumlrveccedil informatave teuml dheumlna neuml tabeleumln e meumlsipeumlrme ne kemi gjetur mangeumlsi teuml tjera neuml
pajisje bie fjala automjetet nuk janeuml teuml pajisura me shenjat paralajmeumlruese (si stop policia
ngadaleumlso rrezik neuml rrugeuml etj) Asnjeuml prej njeumlsive nuk kishte qasje neuml motoccedilikleta ndoneumlse
mjetet e tilla zakonisht shihen si mjaft efektive peumlr kontrollin e trafikut Peumlr meuml shumeuml
kamerat e shpejteumlsiseuml qeuml nga shumeuml hulumtues janeuml pareuml si mjet shumeuml efikas peumlr uljen e
rrezikut teuml aksidenteve teuml trafikut (dhe numrin e zyrtareumlve teuml nevojsheumlm peumlr kontrolle) nuk
janeuml peumlrdorur neuml asnjeuml njeumlsi kryesisht peumlr shkak teuml argumenteve se keumlrkojneuml investime
fillestare
Policia e trafikut peumlrdoreuml meumlnyra leumlvizeumlse dhe joleumlvizeumlse (statike) peumlr patrullim Teuml dyja
meumlnyrat i kaneuml epeumlrsiteuml dhe teuml metat e tyre40 Aktivitetet joleumlvizeumlse teuml kontrollit janeuml meumlnyreuml
e duhur neuml raste teuml bazuara neuml rrezik teuml veccedilanteuml (peumlrqendrimi masiv i peumlrpjekjeve teuml
kontrollit teuml trafikut neuml koheuml dhe vend teuml caktuar) ose kryhen neuml vende ose rrugeuml ku
aksidentet historikisht janeuml teuml zakonshme Patrullimet leumlvizeumlse janeuml meumlnyreuml e mireuml peumlr
zbulimin e sjelljeve teuml ccedilrregullta teuml ngaseumlsve qeuml mund teuml ndodhin edhe neuml vende ku
aksidentet janeuml meuml pak teuml zakonshme Shumica e aktiviteteve teuml patrullimit nga keumlto njeumlsi
kryhen peumlrmes patrullimeve joleumlvizeumlse Peumlrjashtime beumljneuml patrullimet e rralla teuml kryera nga
38 Neuml raportin e IPK-seuml peumlr ldquoVlereumlsimin e menaxhimit teuml trafikut rrugor nga PK-jardquo (2014) eumlshteuml theksuar se
shumica e radareumlve janeuml jo-funksionaleuml 39 Sipas OJQ-seuml ldquoLabyrinthrdquo nuk ka numeumlr teuml sakteuml peumlr peumlrdoruesit e narkotikeumlve neuml Kosoveuml Ekzistojneuml
vlereumlsime teuml peumlrafeumlrta teuml peumlrdoruesve qeuml sillen mes 10000 - 15000 individeumlve dhe nga keumlta rreth 4000 ndash 5000 besohet teuml jeneuml peumlrdorues teuml heroineumls
40 Rune Elvik Cost-Benefit Analyses of Police Enforcement (ESCAPE 2001) fq 14
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
18
automjeti me targa civile neuml NjRKRr-PR Peumlrveccedil keumlsaj neuml rrugeumlt e qytetit teuml Prishtineumls eumlshteuml
e zakonshme qeuml patrullimet teuml kryhen dhe neuml keumlmbeuml ose me biccedilikleta Nuk ka qeneuml e
mundur qeuml ZAP-i teuml vlereumlsojeuml performanceumln e tyre por ka mundeumlsi qeuml biccedilikletat ndash sidomos
neuml qytetet e meumldha - teuml jeneuml mjet efektiv neuml disa raste Peumlr meuml shumeuml gjithnjeuml mund teuml themi
se patrullimi neuml keumlmbeuml peumlrmbush funksionet parandaluese neuml kuptim meuml teuml gjereuml (meuml pak teuml
matsheumlm)
43 A peumlrdoren mjetet neuml dispozicion peumlr qeumlllimin e tij
kryesor
Policeumlt e trafikut nganjeumlhereuml duhet trsquoiu ndihmojneuml funksioneve tjera peumlrbrenda forcave teuml
policiseuml ose trsquoiu ndihmojneuml autoriteteve tjera me sheumlrbime teuml ndryshme Kjo natyrisht se ka
pasoja edhe pozitive edhe negative Kjo mund teuml shihet si njeuml meumlnyreuml fleksibile por
njeumlkoheumlsisht mund ta pengojeuml efektivitetin e policiseuml seuml trafikut peumlr kryerjen e detyrave teuml
tyre kryesore41
Teuml tre njeumlsiteuml e trafikut nuk ishin teuml angazhuara neuml meumlnyreuml teuml vazhdueshme neuml veprimtari teuml
tilla mbeumlshteteumlse NjKA ishte neuml gjendje qeuml trsquoi koncentrojeuml ploteumlsisht burimet e veta neuml
detyreumln e vet primare - neuml gjeumlra tjera teuml ngjashme ndash dhe ndoshta ka nevojeuml peumlr meuml pak policeuml
dhe automjete peumlr ta mbajtur keumlteuml nivel teuml kontrollit
Sipas peumlrllogaritjeve tona neuml ccedildo diteuml teuml vitit 2013 neuml NjRKRr-PR mesatarisht rreth peseuml peumlr
qind teuml zyrtareumlve policoreuml nuk ishin neuml dispozicion peumlr kontrollin e trafikut42
Marreuml parasysh gjendjen neuml trafik dhe zhvillimin e aksidenteve na beumln teuml kuptojmeuml se
veumlllimi i puneumls - ose pengesat peumlr teuml qeneuml efektiv - janeuml rritur meuml shumeuml peumlr NjRKRr-PR sesa
peumlr dy njeumlsiteuml e tjera Keumlshtu qeuml duke krahasuar numrin e aksidenteve dhe teuml policeumlve teuml
trafikut neuml Prishtineuml ne kemi veumlrejtur se ndash peumlrkundeumlr ngarkeseumls ndash numri i policeumlve eumlshteuml
zvogeumlluar (nga 147 sa ishin neuml vitin 2012 neuml 103 neuml vitin 2014)43
Peumlr trsquoi peumlrballuar sfidat e tilla duhet ulur ambiciet duhet rritur efikasitetin (teuml punohet meuml
mireuml dhe meuml zgjuar) ose teuml shtohen burime si peumlr shembull peumlrmes rialokimit teuml burimeve
ose duke peumlrdorur kamera Bazuar neuml veumlzhgimet tona ne nuk kemi mundur teuml gjejmeuml
deumlshmi teuml forta peumlr rritjen e efikasitetit apo peumlr burime shteseuml gjateuml periudheumls seuml ekzaminuar
41 Policia e Kosoveumls intervista me menaxhmentin e policiseuml seuml trafikut (prill 2014) ekzaminimi i dokumenteve teuml
ndryshme teuml tjera si komunikime elektronike plane etj 42 Analiza fillestare tregon se ccedildo diteuml rreth peseuml policeuml teuml trafikut kaneuml qeneuml teuml angazhuar neuml mbeumlshtetjen e
institucioneve teuml tjera peumlr ngjarje teuml ndryshme si peumlrcjellje peumlr delegacione protesta teuml ndryshme ngjarje sportive etj Me rastin e tubimeve dhe ngjarjeve teuml ndryshme burimet e angazhuara peumlr patrullimin e trafikut ridrejtohen peumlr teuml siguruar keumlto ngjarje duke braktisur vendet ku patrullimet eumlshteuml dashur teuml kryhen Gjateuml keumltyre ngjarjeve atje kryesisht eumlshteuml fluks i madh i automjeteve dhe ka rreziqe meuml teuml meumldha peumlr aksidente apo probleme tjera teuml trafikut
43 Teuml shihet ldquoShtojca IIIrdquo (tabela 7)
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
19
peumlr NjRKRr-PR Kjo sugjeron se ldquozgjidhjardquo e sfideumls peumlr NjRKRr-PR ka qeneuml qeuml teuml ulen
ambiciet peumlr kontrollin e trafikut44 Dy njeumlsiteuml tjera nuk kaneuml qeneuml teuml detyruara qeuml teuml
peumlrballen me teuml njeumljteumln situateuml45
44 A janeuml kryer kontrollet neuml vendet e duhura
Teuml gjendesh neuml vendin e duhur me rrezik teuml larteuml - peumlr teuml kontrolluar - eumlshteuml vendimtare peumlr
njeuml polici teuml efektshme teuml trafikut46 Ne kemi studiuar trajteumln gjeografike teuml aksidenteve neuml
kuadeumlr teuml tri rajoneve dhe kemi krahasuar ateuml me shpeumlrndarjen e kontrolleve teuml kryera Ne
gjithashtu kemi ekzaminuar edhe shkaqet e aksidenteve
Teuml ashtuquajturat ldquopika teuml zezardquo janeuml vende apo rrugeuml ku aksidentet e trafikut ndodhin
shpesh Neuml harteumln e meumlposhtme janeuml paraqitur keumlto pika neuml njeumlreumln prej tri rajoneve (NjRKRr-
PR)
44 Kjo situateuml vlen veccedilaneumlrisht peumlr rrugeumln drejt pikeumls seuml vendkalimit kufitar neuml Mutivodeuml ku nuk ushtrohen
kontrolle 45 NjRKRr-PE nuk ka ofruar ndonjeuml teuml dheumlneuml peumlr keumlteuml por sipas zyrtareumlve numri eumlshteuml meuml i uleumlt se neuml Prishtineuml
dhe nuk eumlshteuml rritur aq shumeuml 46 Sipas praktikave teuml mira veteumlm prania e policiseuml seuml trafikut neuml vende teuml duhura - edhe pa kontrolluar fare -
eumlshteuml e nevojshme qeuml ngaseumlsit teuml jeneuml teuml kujdessheumlm dhe ka karakter parandalues
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
20
Ccedilfareuml kemi gjetur NjRKRr-PR mban teuml dheumlna teuml tilla qeuml demonstrojneuml se kontrollet e keumlsaj
njeumlsie janeuml teuml orientuara deri neuml njeuml maseuml teuml madhe - por jo ploteumlsisht ndash kundrejt ldquopikave teuml
zezardquo Disa prej keumltyre pikave iu jepet veumlmendja e duhur ndeumlrsa teuml tjerat peumlr arsye teuml
ndryshme neglizhohen ose iu jepet njeuml veumlmendje meuml e uleumlt
NjRKRr-PE nuk peumlrdoreuml orare kohore peumlr ta specifikuar vendin se ku duhet teuml veprojneuml
njeumlsiteuml e patrullimit peumlrderisa i kryejneuml kontrollet Personat qeuml intervistuam nga kjo njeumlsi
kaneuml theksuar se aktivitetet patrulluese kryesisht kryhen neuml bazeuml teuml vlereumlsimit peumlrvojeumls dhe
gjykimit teuml njeumlsive patrulluese
Neuml aneumln tjeteumlr kontrollet neuml NjKA ushtrohen neuml vende teuml ndryshme teuml peumlrcaktuara meuml pareuml
neuml teumlreuml traseneuml
45 A janeuml kryer kontrollet neuml koheumln e duhur
Puna e patrullimeve neuml terren beumlhet neuml tri ndeumlrrime Ndeumlrrimet e patrullave peumlr shkak teuml
mungeseumls seuml automjeteve beumlhen neuml zyra teuml njeumlsive dhe gjateuml asaj periudhe asnjeuml rrugeuml
rajonale dhe magjistrale nuk mbulohet me njeumlsi patrulluese47
Neuml tabeleumln e meumlposhtme eumlshteuml paraqitur numri i peumlrgjithsheumlm i aksidenteve teuml regjistruara
teuml trafikut neuml tri regjionet peumlr vitet 2012 dhe 2013 si dhe koheumln kur ndodhen aksidentet gjateuml
24 oreumlve
Tabela 5 Aksidentet e trafikut sipas rajoneve dhe koheumln kur kaneuml ndodhur
Koha gjateuml diteumls
Prishtineuml Pejeuml NjKA
2012 2013 2012 2013 2012 2013
06-10 1299 1365 358 383 Nuk ka shifra 12
10-14 2439 2635 827 791 32
14-18 2730 3036 870 785 29
18-22 1522 1741 624 399 8
22-02 493 563 201 153 10
02-06 208 256 77 63 8
Total 8691 9596 2957 2574 99
Siccedil shihet meuml larteuml shumica e aksidenteve ndodhin gjateuml diteumls Meuml shumeuml se frac34 e aksidenteve
kaneuml ndodhur midis oreumls 06-22 dhe pothuajse aq shumeuml midis oreumls 12-20
47 Kjo peumlrfshineuml periudheumln kohore nga 1430 ndash 1530 kur ndodhin meuml seuml shumti aksidentet dhe 2230 ndash 2330 0630
ndash 0730
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
21
Duke u bazuar neuml intervista orare teuml puneumls dhe neuml teuml dheumlna tjera teuml regjistruara gjetjet tona
sugjerojneuml se kontrollet kryhen gjateuml diteumls
Kur ne studiuam shifrat meuml holleumlsisht rezultoi se neuml fakt koha e ldquopikutrdquo peumlr aksidente teuml
trafikut korrespondonte me koheumln kur patrullat e policiseuml seuml trafikut kishin filluarpeumlrfunduar
ndeumlrrimet e tyre teuml puneumls dhe rrjedhimisht nuk kaneuml mundur teuml jeneuml neuml vende me rreziqe teuml
larta Peumlrderisa keumlto teuml dheumlna nuk ishin teuml njohura ose teuml pakteumln nuk janeuml ekzaminuar nga
njeumlsiteuml ata nuk kaneuml qeneuml neuml dijeni peumlr pasojat e orareve teuml tyre kohore apo peumlr periudhat e
ndeumlrrimit
Sipas policiseuml seuml trafikut ata peumlrpiqen qeuml teuml jeneuml teuml informuar mireuml peumlr ngjarjet madhore qeuml
kaneuml gjasa teuml shkaktojneuml probleme neuml trafik dhe neuml peumlrputhje me rrethanat i alokojneuml
burimet Ne nuk kemi arsye peumlr teuml mos besuar se kjo eumlshteuml keumlshtu por konfirmimi i keumlsaj
nuk ka qeneuml i mundur teuml beumlhet brenda fusheumlveprimit teuml keumltij auditimi
Po ashtu ne nuk kemi qeneuml neuml gjendje qeuml teuml ekzaminojmeuml se a janeuml peumlrdorur ldquomjetet e
duhurardquo neuml koheumln e duhur Sa peumlr ilustrim neuml shumeuml vende eumlshteuml procedureuml standarde qeuml teuml
kontrollohet se a po respektohen kufizimet e shpejteumlsiseuml afeumlr shkollave dhe ccedilerdheve neuml
koheuml teuml caktuar (kur fillojneuml meumlsimet neuml shkolla pas pushimeve verore) Gjithashtu eumlshteuml e
zakonshme qeuml policia e trafikut teuml peumlrdoreuml teste teuml alkoolit (narkotikeumlve) neuml koheumlt kur gjasat
qeuml drejtuesit e automjeteve teuml jeneuml neumln ndikim teuml keumltyre substancave eumlshteuml e larteuml (diteumlt e
shtuna apo teuml diela pas mesnate neuml afeumlrsi teuml vendeve teuml peumlrshtatshme) Keumlto janeuml shembuj teuml
gjeumlrave teuml cileumlt nuk kemi qeneuml neuml gjendje qeuml trsquoi ekzaminojmeuml peumlr shkak teuml mungeseumls seuml teuml
dheumlnave
46 A janeuml kontrolluar gjeumlrat e duhura
Peumlr teuml qeneuml efektiv duhet teuml kontrollohen gjeumlrat e duhura automjetet ose ngaseumlsit dhe meuml
konkretisht ccedilfareuml lloji teuml sjelljes apo ccedileumlshtje teknike Peumlrvojat ndeumlrkombeumltare japin
udheumlzime peumlrveccedilqeuml edhe kushtet lokale dhe meumlsimet gjithmoneuml duhet teuml merren parasysh
Meqeneumlse kualiteti dhe inspektimi i automjeteve eumlshteuml peumlrmireumlsuar duksheumlm sjellja e
ngaseumlsve eumlshteuml shkaku absolut dominues i aksidenteve teuml trafikut qeuml konfirmohet edhe nga
statistikat e DKRr48 Peumlrjashtime ka te kamioneumlt e meumldhenj Megjithateuml peumlrvoja tregon se
problemet qeuml kaneuml teuml beumljneuml me goma prishjet dhe mbingarkesat nuk janeuml teuml pazakonta etj
Sipas zyrtareumlve teuml DKRr ata i kaneuml ekzaminuar shkaqet e aksidenteve neuml meumlnyreuml qeuml meuml
tepeumlr trsquoi fokusojneuml kontrollet Ata kaneuml gjetur se tejkalimi i shpejteumlsiseuml eumlshteuml shkak i
48 Eumlshteuml e reumlndeumlsishme teuml theksohet se rreziku nga sjelljet e ngaseumlsve mbetet faktor vendimtar i aksidenteve neuml
Kosoveuml Sipas IPK-seuml (Raport inspektimi 05201410) neuml vitin 2012 edhe automjetet e policiseuml ishin peumlrfshireuml neuml 312 aksidente ndeumlrsa 170 prej tyre janeuml shkaktuar nga zyrtareumlt e policiseuml Ndeumlrsa neuml vitin 2013 automjetet e policiseuml ishin peumlrfshireuml neuml 287 aksidente ku neuml 143 raste fajtoreuml ishin policeumlt Shkaku meuml i zakonsheumlm i aksidenteve peumlr teuml dy periudhat eumlshteuml manovrimi i pasigurt i automjeteve nga policia
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
22
zakonsheumlm dhe si pasojeuml e keumlsaj i kaneuml dheumlneuml prioritet teuml larteuml kontrollit teuml shpejteumlsiseuml
Megjithkeumlteuml ka edhe faktoreuml tjereuml qeuml sipas studimeve ndeumlrkombeumltare dhe statistikave teuml
DKRr-seuml janeuml mjaft teuml zakonsheumlm siccedil janeuml ngasja agresive dhe mosmbajtja e distanceumls gjateuml
ngasjes
Peumlr ta matur shpejteumlsineuml patrullat kryesisht vendosen neuml rrugeuml teuml drejta ngaqeuml aty ekziston
rreziku peumlr tejkalim teuml shpejteumlsiseuml Ne kemi gjetur edhe praktika teuml mira neuml kryerjen e
kontrollit teuml shpejteumlsiseuml neuml koheuml teuml duhur neuml vende me rrezik teuml larteuml Keumlto masa ndeumlrmerren
edhe aty ku rreziku i aksidenteve teuml trafikut eumlshteuml mesatar apo i uleumlt (autostrada jashteuml oreumlve
teuml pikut)
Peumlr identifikimin e shkeljeve neuml trafik (tejkalimin e shpejteumlsiseuml) njeumlsiteuml patrulluese
bashkeumlpunojneuml ngushteuml mes tyre qeuml eumlshteuml njeuml praktikeuml tjeteumlr e mireuml
Megjithateuml disa aktivitete teuml kontrollit apo mbikeumlqyrjes - sipas veumlzhgimeve tona ndash janeuml kryer
neuml udheumlkryqe teuml cilat janeuml teuml rregulluara me semaforeuml dhe rrethrrotullime ku aksidentet
shpesh ndodhin49
Foto 1 Zyrtareumlt policoreuml teuml vendosur mbi ureuml neuml autostradeuml duke identifikuar automjetet qeuml
tejkalojneuml kufizimin e shpejteumlsiseuml
49 Neuml qytetin e Prishtineumls i kemi identifikuar dy udheumlkryqe ku kaneuml ndodhur aksidente fatale dhe ku patrullat e
policiseuml rralleumlhereuml janeuml teuml vendosura Vlen teuml peumlrmendet se brenda NjRKRr-PR ekziston njeuml neumln-njeumlsi e veccedilanteuml qeuml eumlshteuml peumlrgjegjeumlse veteumlm peumlr qytetin
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
23
Foto 2 Pika ndaluese e vendosur nga patrulla tjeteumlr policore peumlr trsquoi ndaluar ngaseumlsit e
identifikuar meuml pareuml
Gjateuml intervistave me zyrtareumlt e policiseuml seuml trafikut kuptuam se peumlrveccedil faktorit shpejteumlsi
shumica e patrullave neuml meumlnyreuml rutinore fokusohen neuml ccedileumlshtjet si dritat rripat e siguriseuml
peumlrdorimi i telefonave celulareuml patentat e ngasjes etj peumlrveccedilse teuml peumlrqendrohen meuml shumeuml
neuml faktoreumlt qeuml janeuml teuml lidhur drejtpeumlrdrejt me aksidentet e trafikut sikurse sjelljet e
rrezikshme ngasja agresive ose e pasigurt Kjo neve na tregon se zakonet e krijuara apo
rutina ende luajneuml rol meuml teuml reumlndeumlsisheumlm peumlr policineuml e trafikut gjateuml kryerjeve seuml detyrave teuml
veta Ky nuk eumlshteuml argument kundeumlr peumlr shembull kontrollimit teuml patenteuml-shoferit por ky
eumlshteuml veteumlm njeuml argument kundeumlr asaj qeuml teuml mos beumlhet neuml meumlnyreuml rutinore
Neuml fakt ne nuk kemi gjetur
ndonjeuml fleteuml-patrulluese qeuml teumlreumlsisht peumlrshkruan detyrat qeuml duhet teuml ndeumlrmerren nga
njeumlsiteuml patrulluese e qeuml ndeumlrlidhen me sjelljet e rrezikshme50
ndonjeuml regjisteumlr neuml lidhje me llojet e automjeteve teuml peumlrfshira neuml aksidente Eumlshteuml e
njohur se automjetet sportive dhe taksiste kaneuml prirje teuml jeneuml teuml peumlrfshira neuml aksidente
meuml shumeuml sesa automjetet tjera Si rrjedhojeuml informatat e tilla mund ta ndihmojneuml
policineuml e trafikut qeuml teuml jeteuml meuml shumeuml e fokusuar gjateuml puneumls seuml tyre dhe
se inspektimet teknike janeuml peumlrkushtuar neuml veccedilanti ndaj automjeteve teuml meumldha (si
gomave prishjeve dhe ngarkesave) gjateuml periudhave kur deumlshtimet e tilla mund teuml
50 Fleteuml-patrullimi eumlshteuml njeuml dokument udheumlzues-regjistrues me aneuml teuml cilit njeumlsiteuml patrulluese janeuml teuml pajisura peumlr
teuml kryer kontrolle
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
24
jeneuml fatale (neuml vjeshteumln e vonshme koheumln e dimrit etj)51 Praktikat e mira
ndeumlrkombeumltare keumlshillojneuml qeuml eumlshteuml meuml e reumlndeumlsishme teuml kryhen inspektime teknike
teuml automjeteve teuml meumldha sesa teuml kryhen inspektime teuml automjeteve teuml zakonshme
Ne kemi gjetur se peumlrjashtimi i mjeteve transportuese nga trafiku teuml cilat nuk i kaneuml
ploteumlsuar kriteret teknike eumlshteuml shumeuml i rralleuml Patrullimet qeuml rezultojneuml me identifikimin e
keumltyre kritereve kryesisht janeuml teuml fokusuara veteumlm neuml veprimet e peumlrbashkeumlta me zyrtareumlt e
MI-seuml Si pasojeuml policia e trafikut heziton52 qeuml teuml deumlrgojeuml jo veteumlm automjetet komerciale (teuml
meumldha) neuml kontrolle teuml veccedilanta teknike pa pranineuml e zyrtareumlve teuml MI-seuml dhe veteumlm
hereumlpashere eumlshteuml fokusuar neuml ekzaminimin e kushteve teknike teuml automjeteve (komerciale)
mbingarkimin e mjeteve transportuese etj
47 A peumlrdoren ndeumlshkimet siccedil duhet
Qeumlllimi i shumiceumls seuml funksioneve teuml kontrollit mund teuml peumlrshkruhet si parandalim dhe
identifikim teuml kundeumlrvajtjeve korrigjim teuml mangeumlsive etj Deri meuml tani jemi fokusuar
kryesisht mbi ateuml se si trsquoi parandalojmeuml meuml mireuml dhe trsquoi identifikojmeuml aksidentet e trafikut
Neuml keumlteuml pjeseuml do trsquoi japim disa informata mbi ateuml se si janeuml peumlrdorur ndeumlshkimet
Policia e trafikut aplikon ndeumlshkime teuml ndryshme Gjobat janeuml teuml ndara neuml dy grupe ato teuml
shqiptuara neuml raste teuml aksidenteve dhe ato teuml shqiptuara peumlr shkelje teuml trafikut - pa shkaktuar
aksidente Sipas natyreumls seuml ekzekutimit gjobat shqiptohen vareumlsisht prej pesheumls seuml vepreumls
ato qeuml janeuml teuml detyrueshme53 dhe duhet teuml paguhen menjeumlhereuml dhe ato qeuml duhet teuml
procedohen neuml gjykata Peumlr shkelje teuml vogla dhe teuml rralla teuml cilat nuk e rrezikojneuml neuml meumlnyreuml
teuml konsiderueshme sigurineuml e trafikut policeumlt e trafikut mund teuml japin veumlrejtje verbale apo
me shkrim Veumlrejtjet me shkrim neuml realitet nuk jepen
Numri i ndeumlshkimeve varet pjeseumlrisht nga prioritetet e policiseuml seuml trafikut Neumlse ata e
peumlrcaktojneuml si prioritet testimin peumlr alkool kjo zakonisht neumlnkupton se peumlrdoruesit zbulohen
dhe ndeumlshkohen Si teuml tilla neumlse njeuml prioritizim i veprimeve eumlshteuml demonstruar ndeumlshkimet
mund teuml jeneuml teuml lidhura drejtpeumlrdrejt me suksesin neuml parandalimin e aksidenteve
51 Sipas teuml dheumlnave teuml prezantuara nga PK-ja gjateuml vitit me automjetet e transportit publik ndodhin rreth 910
aksidente 52 Sipas DKRr me rastin e deumlrgimit teuml automjeteve neuml kontrolle teuml jashteumlzakonshme teknike shpenzimet neuml rast
se vetura rezulton teuml jeteuml neuml gjendje teuml rregullt i barteuml zyrtari policor qeuml e ka inicuar deumlrgimin Kjo dispoziteuml eumlshteuml e parapareuml neuml ligjin aktual
53 Gjoba teuml detyrueshme (mandatore) konsiderohen teuml gjitha gjobat nga 15-40 euro qeuml shqiptohen nga zyrtareumlt e policiseuml neuml vend teuml ngjarjes
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
25
Tabela 6 Numri dhe alokimi i gjobave teuml shqiptuara neuml 2012 dhe 2013
Llojet e gjobave 2012
Nr
2013
Nr
Ndryshimi
Mosrespektimi i shpejteumlsiseuml seuml kufizuar 89654 36 123956 43 38
Mosmbajtja e distanceumls 2213 1 2475 1 12
Drejtimi neumln ndikim teuml alkoolit 651 0 527 0 -19
Drejtimi i mjetit pa patenteuml 15061 6 16993 6 13
Mosrespektimi i shenjave teuml trafikut 16541 7 16122 6 -2
Manovrim i pasigurt me automjet 1308 1 1513 1 16
Kalimi i afatit teuml regjistrimit 15588 6 12510 4 -20
Parkimi i parregullt 26467 11 30767 11 16
Teuml tjera (ccedileumlshtje minore) 80305 32 82059 28 1
Totali 247788100 286922100 16
(Burimi PK)
Nga njeuml perspektiveuml e thjeshteuml e siguriseuml seuml trafikut duket sikurse njeuml prioritet mjaft i madh i
jepet faktoreumlve teuml uleumlt teuml rrezikut Meumlse gjysma e ndeumlshkimeve (meuml pak neuml vitin 2013)
mbulojneuml ccedileumlshtjet e profilit teuml uleumlt teuml rrezikut teuml aksidenteve teuml trafikut (si tabelat parkimi
dhe teuml tjera) ndeumlrsa pjesa tjeteumlr vlen peumlr faktoreumlt e rrezikut teuml larteuml dhe teuml meseumlm (si
shpejteumlsia alkooli distanca patenteuml-shoferi dhe shenjat e trafikut) Peumlr teuml qeneuml teuml paansheumlm
megjithateuml njeuml prioritet i madh dhe me sa duket i justifikuar i eumlshteuml dheumlneuml kontrollit teuml
shpejteumlsiseuml qeuml eumlshteuml njeuml shkak i zakonsheumlm peumlr aksidentet e trafikut
Gjateuml studimit teuml profilit teuml ndeumlshkimeve ne mund teuml shohim dy gjeumlra seuml pari ndryshime teuml
vogla neuml prioritete kaneuml ndodhur midis dy viteve dhe seuml dyti ndeumlshkimet reflektojneuml se
shumica e kontrolleve teuml faktoreumlve teuml rrezikut teuml larteuml nuk janeuml kryer nga aktivitete leumlvizeumlse
(neumlse do teuml kishte pasur meuml shumeuml aktivitete leumlvizeumlse ndoshta do teuml kishim pritur meuml shumeuml
gjoba peumlr mosmbajtjen e distanceumls dhe manovrim teuml pasigurt dhe shkelje tjera qeuml kaneuml teuml
beumljneuml me ngasjen)
Neumlse teuml dheumlnat e meumlsipeumlrme e pasqyrojneuml realitetin eumlshteuml e qarteuml se ngaseumlsit e automjeteve
shpeshhereuml tejkalojneuml kufizimet e shpejteumlsiseuml apo ngasin shumeuml shpejt
shpeshhereuml ngasin pa patenteuml
rralleumlhereuml janeuml teuml ndikuar nga alkooli ose narkotikeumlt
mbajneuml distanceumln me automjetet tjera
shpeshhereuml thyejneuml rregulla teuml vogla (parkingu etj)
Ritheksojmeuml neumlse kjo reflekton ploteumlsisht realitetin apo i reflekton prioritetet dhe pajisjet neuml
keumlto tre njeumlsi eumlshteuml e veumlshtireuml teuml thuhet me siguri Neuml njeuml kuptim meuml teuml gjereuml ndash peumlr teuml qeneuml meuml
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
26
teuml sakteuml ndash duhet teuml peumlrdoren edhe teuml dheumlnat nga sistemi i parapareuml i ldquopikeumlve negativerdquo qeuml
nuk eumlshteuml aplikuar deri meuml tani neuml meumlnyreuml peumlr teuml parandaluar recidivisteumlt nga peumlrseumlritjet e
shkeljeve Arsyet peumlrse sistemi nuk eumlshteuml duke u aplikuar janeuml teuml natyreumls teknike Teuml dy
institucionet (PK-ja dhe Gjykatat) kaneuml bazat e tyre individuale teuml teuml dheumlnave megjitheumlse ato
nuk janeuml teuml integruara dhe nuk komunikojneuml mes vete
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
27
5 Konkluzionet
Peumlrfundimi kryesor eumlshteuml se ka mjaft hapeumlsira peumlr peumlrmireumlsime peumlr ta beumlreuml policimin e
trafikut ploteumlsisht efektiv Policia e trafikut mund teuml beumljeuml edhe meuml shumeuml peumlr teuml peumlrmireumlsuar
aktivitetet e saj trsquoi peumlrdoreuml informatat neuml meumlnyreuml meuml efektive si dhe trsquoi planifikojeuml burimet
Kontrollet duket se janeuml pjeseumlrisht teuml bazuara neuml rrezikshmeumlri por cileumlsia e teuml dheumlnave nuk
lejon teuml theksojmeuml se policia e trafikut neuml Kosoveuml - neuml meumlnyreuml sistematike - eumlshteuml duke i kryer
kontrollet efektive neuml aspektin e vendeve dhe koheumls Ekzistojneuml ccedileumlshtje peumlr sa i peumlrket numrit
teuml policeumlve teuml trafikut qeuml operojneuml si dokumentohen veprimet analizohen dhe peumlrdoren peumlr
teuml meumlsuar dhe beumlreuml peumlrmireumlsime si dhe neuml ccedilrsquomeumlnyreuml menaxhohen ndeumlshkimet
Policia e trafikut nuk ka beumlreuml aq sa duhet peumlr trsquoi dizajnuar neuml meumlnyreuml efektive informatat
qeuml i nevojiten
Policia e trafikut mbledh ose ka qasje neuml teuml dheumlna peumlrkateumlse Hapa tjereuml shteseuml nevojiten qeuml
keumlto teuml dheumlna teuml beumlhen meuml teuml dobishme Teuml dheumlnat mbi aksidentet dhe pasojat e tyre mund teuml
strukturohen meuml mireuml dhe ekzistojneuml mundeumlsiteuml peumlr teuml zhvilluar shkeumlmbimin e informatave
me paleumlt e tjera teuml interesit Disa nga informatat mungojneuml siccedil janeuml raportimi performanceumls
dhe vlereumlsimi i rezultateve si dhe ka mangeumlsi neuml cileumlsineuml dhe konsistenceumln e dokumentacionit
Peumlrveccedil keumlsaj edhe meuml shumeuml mund teuml beumlhet peumlr trsquoi beumlreuml informatat transparente dhe teuml
disponueshme peumlr publikun
Policia e trafikut nuk i peumlrdor burimet e saj teuml informatave neuml meumlnyreuml ploteumlsisht efektive
Informatat ekzistuese mund teuml peumlrdoren neuml meumlnyreuml meuml efektive peumlr teuml mbeumlshtetur puneumln
operative Ato nuk peumlrdoren rregullisht peumlr analiza teuml detajuara ose peumlr teuml krahasuar dhe
vlereumlsuar qasjet dhe mjetet e ndryshme teuml peumlrdorura Teuml dheumlnat ekzistuese nuk janeuml
gjithmoneuml teuml trajtuara sa duhet neuml planifikimin operativ Analizat kryhen rralleumlhereuml nga
policia trafikut Kjo nga ana tjeteumlr dometheumlneuml se stimujt peumlr teuml meumlsuar dhe peumlr iniciativa teuml
reja janeuml teuml uleumlta Edhe neumlse ka vendime neuml nivelin rajonal ose lokal pak prej tyre lidhen
qarteuml me ndonjeuml analizeuml teuml kryer peumlr informata ekzistuese apo trsquoi referohen asaj Policia e
trafikut eumlshteuml mjaft mireuml e informuar mbi kushtet e rrugeumlve motin dhe peumlr ngjarjet e
ardhshme qeuml mund teuml shkaktojneuml probleme neuml trafik Por ekzistojneuml mundeumlsi peumlr teuml
peumlrmireumlsuar bashkeumlpunimin mes policiseuml lokale dhe rajonale dhe autoriteteve tjera OJQ-ve
hulumtuesve dhe qytetareumlve
Burimet nuk alokohen neuml meumlnyreuml efektive dhe nganjeumlhereuml mungojneuml mjete teuml
reumlndeumlsishme
Alokimi i burimeve nuk duket se ndjek njeuml model teuml qarteuml peumlr teuml tri njeumlsiteuml Numri i policeumlve
teuml trafikut nuk korrespondon me gjendjen neuml trafik - aksidentet e trafikut Eumlshteuml gjithashtu e
veumlshtireuml teuml shihet njeuml model i qarteuml peumlr alokimin e mjetevepajisjeve mes dhe brenda njeumlsive
Raporti mes numrit teuml policeumlve teuml trafikut dhe numrit teuml automjeteve radareumlve ose testeve teuml
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
28
alkoolit ndryshon neuml meumlnyreuml teuml konsiderueshme bie fjala Njeumlsia peumlr Kontrollin e
Autostradeumls ka meuml shumeuml automjete dhe policeuml sesa Njeumlsia e Prishtineumls ndash neuml raport me
numrin e aksidenteve
Peumlrveccedil keumlsaj njeumlsiteuml jo gjithmoneuml janeuml teuml pajisura siccedil duhet ndoneumlse disa pajisje teuml caktuara
dihet se janeuml kosto-efektive siccedil janeuml automjetet e pasheumlnuara kamerat dhe sistemet e radarit
Asnjeuml njeumlsi nuk ka pasur instrumente peumlr testimin e praniseuml seuml narkotikeumlve dhe veteumlm disa
kaneuml aparate peumlr testimin e alkoolit Alokimi i diskutuesheumlm i burimeve dhe mungesa e
mjeteve teuml reumlndeumlsishme janeuml faktoreuml qeuml pengojneuml efektivitetin (teuml bazuarit neuml rrezikshmeumlri
peumlrdorim kost-efektivdhe fleksibil teuml mjeteve) Neuml keumlteuml kontekst vlen teuml theksohet se rrugeumlt
neuml Kosoveuml nuk janeuml teuml pajisura me kamera teuml shpejteumlsiseuml keumlto kamera mund peumlrdoren peumlr teuml
zeumlvendeumlsuar disa nga aktivitetet meuml teuml kushtueshme teuml patrullimit
Nevoja peumlr teuml kryer detyra teuml tjera eumlshteuml njeuml faktor qeuml ndikon neuml disa njeumlsi meuml shumeuml se
neuml teuml tjerat
Policiseuml seuml trafikut nuk i lejohet gjithnjeuml teuml peumlrqendrohet neuml detyrat e tyre kryesore Policeumlt
nganjeumlhereuml - veccedilaneumlrisht neuml qytetet e meumldha - duhet teuml ndihmojneuml funksione teuml tjera brenda
forcave teuml policiseuml ose autoritete teuml tjera me sheumlrbime teuml ndryshme Kjo sigurisht ka pasoja
pozitive dhe negative Kjo mund teuml shihet si njeuml meumlnyreuml peumlr teuml peumlrdorur burimet neuml meumlnyreuml
fleksibile dhe efikase dhe peumlr trsquoi ofruar sheumlrbime teuml tjereumlve kur keumlto janeuml teuml nevojshme Nga
ana tjeteumlr kjo mund teuml pengojeuml gjithashtu efektivitetin e policiseuml seuml trafikut neuml kryerjen e
detyrave teuml tyre kryesore Disa nga keumlto probleme mund teuml reduktohen peumlrmes kritereve teuml
qarta planifikimit teuml peumlrmireumlsuar dhe bashkeumlpunimit meuml teuml ngushteuml mes njeumlsive teuml
ndryshme policore
Peumlr shkak teuml mungeseumls seuml dokumentacionit eumlshteuml e veumlshtireuml teuml thuhet qartas se teuml gjitha
kontrollet kryhen sistematikisht ose gjithnjeuml neuml vendet e duhura dhe neuml koheumln e duhur
Jo teuml gjitha njeumlsiteuml i regjistrojneuml vendet se ku janeuml kryer kontrollet Sipas mostreumls toneuml
NjRKRr-PR dhe NjKA i regjistrojneuml keumlto teuml dheumlna dhe keumlto njeumlsi kaneuml njeuml qasje teuml bazuar neuml
rrezik Shumica e kontrolleve (por jo teuml gjitha) kryhen neuml rrugeumlt apo vendet e duhura ku
rreziku peumlr aksidente eumlshteuml i larteuml Peumlr sa i peumlrket njeumlsiseuml tjeteumlr (NjRKRr-PE) nuk mund teuml
themi me siguri se cili eumlshteuml rezultati Bazuar neuml intervistat duket se sjellja eumlshteuml e ngjashme
por teuml dheumlnat neuml keumlteuml njeumlsi nuk janeuml teuml plota ose teuml besueshme
Gjetjet tona sugjerojneuml se kontrollet kryesore kryhen gjateuml diteumls Peumlrveccedilse teuml dheumlnat neuml
dispozicion nuk janeuml teuml mjaft teuml holleumlsishme sa peumlr teuml vlereumlsuar neumlse kontrollet kryhet
ploteumlsisht neuml koheumln e duhur Kur ne i studiuam meuml holleumlsisht teuml dheumlnat doli se koha e pikut
peumlr aksidente trafiku peumlrputhej faktikisht me koheumln kur patrullat e policiseuml seuml trafikut
peumlrfundoninfillonin ndeumlrrimet e tyre dhe rrjedhimisht nuk mund teuml ishin neuml vendet me
rrezik teuml larteuml
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
29
Shkurtimisht informatat neuml dispozicion nuk na e beumljneuml teuml lehteuml teuml kuptojmeuml se njeumlsiteuml
patrulluese neuml Kosoveuml i kryejneuml sistematikisht kontrollet efektive peumlr sa i peumlrket vendit dhe
koheumls
Policia e trafikut duhet meuml shumeuml teuml keteuml veumlmendje te ngasja e rrezikshme dhe gjithashtu
teuml kontrollojeuml standardet teknike teuml kamioneumlve dhe autobuseumlve
Kontrollet policore me teuml drejteuml i kushtojneuml shumeuml veumlmendje shpejteumlsiseuml por neuml teuml njeumljteumln
koheuml nuk i kushtohet veumlmendje e duhur aspekteve teuml tjera siccedil janeuml ngasja agresive dhe e
rrezikshme mosmbajtja e distanceumls ngasja neuml gjendje teuml dehur etj Fokusimi tek shpejteumlsia
shpjegohet me faktin se ajo me teuml veumlrteteuml eumlshteuml ndeumlr shkaqet kryesore teuml aksidenteve neuml
trafik por edhe sepse eumlshteuml njeuml lloj sjellje tradicionale dhe e lehteuml peumlr trsquou beumlreuml Mungesa e
kamerave dhe pajisjeve peumlr shpejteumlsineuml si dhe teuml analizave teuml duhura mbi shkaqet e
aksidenteve mund teuml jeteuml njeuml shpjegim tjeteumlr peumlr fokusimin te shpejteumlsia
Ashtu siccedil tregojneuml shumica e hulumtimeve - ne besojmeuml ndash se neuml peumlrgjitheumlsi eumlshteuml meuml efektive
teuml kontrollohen sjelljet e ngaseumlsve sesa automjetet Megjithateuml ka peumlrjashtime Kamioneumlt e
meumldhenj dhe autobuseumlt peumlrfshihen shpesh neuml aksidente trafiku me pasoja teuml meumldha Ne
kemi veumlrejtur se keumltyre automjeteve nuk iu kushtohet veumlmendja e duhur nga ana e policiseuml
seuml trafikut neuml disa njeumlsi Zakonisht kjo ka teuml beumljeuml me kushtet teknike teuml automjeteve teuml meumldha
komerciale siccedil eumlshteuml rasti neuml lidhje me mbingarkimin dhe mireumlmbajtjen
Ndeumlshkimet jo gjithhereuml aplikohen dhe menaxhohen siccedil duhet ndaj kundeumlrvajteumlsve
Policia e trafikut shpesh peumlrdoreuml gjoba teuml vogla si ndeumlshkime Ndeumlshkimet e tjera aplikohen
rralleuml peumlr dallim nga shumeuml vende teuml tjera Peumlr meuml tepeumlr shumica e gjobave shqiptohen
veteumlm peumlr njeuml numeumlr teuml kufizuar shkeljesh dhe nuk duket se e adresojneuml ndeumlshkimin e duhur
teuml bazuar neuml faktoreumlt e aksidenteve - siccedil janeuml mosmbajtja e distanceumls manovrimi i pasigurt
dhe pakujdesi teuml tjera neuml ngasje Moszbatimi i sistemit teuml ldquopikeumlve negativerdquo i ka motivuar
drejtpeumlrseumldrejti ngaseumlsit recidivisteuml peumlr teuml peumlrseumlritur kundeumlrvajtjet Neuml keumlteuml meumlnyreuml neuml
mungeseuml teuml qasjes parandaluese edhe ndeumlshkimet aplikohen mbi keumlteuml bazeuml
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
30
6 Rekomandimet
Peumlrvoja na tregon se numri i aksidenteve neuml trafik dhe pasojat e tyre mund teuml zvogeumllohen
Peumlr keumlteuml mund teuml nevojitet bashkeumlpunimi i ngushteuml mes autoriteteve peumlrgjegjeumlse njeuml sistem i
duhur informativ peumlrdorim efektiv i pajisjeve dhe menaxhim profesional dhe i bazuar neuml
rrezik neuml teuml gjitha nivelet
Ne rekomandojmeuml Drejtorin e Peumlrgjithsheumlm teuml Policiseuml seuml Kosoveumls qeuml
Teuml merr njeuml iniciativeuml peumlr peumlrmireumlsimin e sistemit ekzistues teuml informimit dhe ta beumljeuml
ateuml ploteumlsisht efektiv Po keumlshtu teuml konsiderojeuml futjen e njeuml baze gjitheumlpeumlrfshireumlse teuml teuml
dheumlnave duke ftuar paleumlt e ndryshme teuml interesit Peumlrfitimet nga ky mekanizeumlm do teuml
reflektonin neuml besueshmeumlrineuml e teuml dheumlnave si dhe peumlrdorimin e tyre neuml vendimet
strategjike dhe operative
Teuml peumlrmireumlsojeuml peumlrdorimin e teuml dheumlnave neuml meumlnyreuml qeuml teuml qarteumlsojeuml planifikimin vjetor
dhe teuml vendoseuml objektiva performance teuml qarta peumlr njeumlsi operative Kjo duhet teuml
peumlrfshijeuml analizeuml meuml teuml mireuml teuml teuml dheumlnave mbi aksidentet qeuml formojneuml njeuml pikeumlnisje
peumlr prioritetet dhe qasjet e reja neuml nivel operativ Kjo nga ana tjeteumlr e beumln teuml
reumlndeumlsishme qeuml policia e trafiku teuml nivel qendror teuml ngriteuml funksionet e duhura peumlr
monitorim dhe vlereumlsim
Teuml konsiderojeuml caktimin e meuml shumeuml politikave teuml policiseuml seuml trafikut dhe teuml ri-
konsiderojeuml alokimet ndeumlrmjet njeumlsive teuml ndryshme teuml policiseuml seuml trafikut
Teuml sigurojeuml se njeuml plan investimi peumlr pajisje kost-efektive eumlshteuml hartuar neuml njeuml
perspektiveuml teuml kornizeumls afat-mesme teuml shpenzimeve
Policia e trafikut teuml peumlrqendrohet seuml pari neuml detyrat e tyre kryesore parandalimi i
aksidenteve Ndihma peumlr funksionet e tjera teuml policiseuml dhe autoritetet tjera duhet teuml
planifikohet meuml mireuml neuml bashkeumlpunim me njeumlsiteuml e ndryshme policore Peumlr meuml tepeumlr
bashkeumlpunimi ndeumlrmjet funksioneve teuml ndryshme policore neuml nivel rajonal duhet teuml
peumlrmireumlsohet neuml meumlnyreuml qeuml teuml arrihet efikasitet meuml i larteuml neuml aktivitetet policore qeuml
ndeumlrlidhen me sistemin e trafikut
Teuml sigurohet qeuml aktivitetet e policiseuml seuml trafikut janeuml kryer neuml rrugeuml dhe vende
teumlrrezikshme Peumlr teuml qeneuml ploteumlsisht efektiv menaxhmenti lokal neuml fazeumln e
planifikimit duhet teuml prezantojeuml njeuml qasje fleksibile te ccedileumlshtja e orareve teuml puneumls etj
dhe
Teuml sigurohet qeuml policia e trafikut teuml peumlrqeumlndrohet edhe neuml sjelljet e tjera teuml ngaseumlsve
peumlrveccedilse te tejkalimi i kufizimit teuml shpejteumlsiseuml Njeuml qasje e planifikuar peumlr aktivitete teuml
peumlrforcuara policore neuml trafik duhet teuml merr prioritet teuml larteuml peumlr monitorimin e
sjelljes seuml ngaseumlsve (sikurse ngasja e rrezikshme mosmbajtja e distanceumls etj) Policia e
trafikut njeumlkoheumlsisht duhet teuml peumlrqendrohet meuml shumeuml neuml kriteret e automjeteve
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
31
komerciale (sidomos kamioneumlve dhe autobuseumlve) Masat e kujdesit teuml shtuar duhet teuml
zbatohen rregullisht nga ana e patrullave teuml trafikut
Gjithashtu ne rekomandojmeuml qeuml me qeumlllim teuml ngritjes seuml efektivitetit teuml ndeumlshkimeve gjobat
duhet teuml adresojneuml ndeumlshkimin e duhur bazuar neuml faktoreumlt e aksidenteve Sistemi i
ndeumlshkimeve duhet teuml peumlrmireumlsohet peumlrmes aplikimit teuml sistemit teuml pikeumlve negative Peumlr
trsquou peumlrballur me keumlteuml sfideuml neuml vendosjen e keumltij sistemi duhet teuml ndeumlrtohet bashkeumlpunimi
mes MPB-seuml dhe gjykatave
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
32
REFERENCAT
European Commission ldquoTowards a European road safety area policy orientations on road safety
2011-2020rdquo Brussels 2011
European Commission ldquoEuropean Transport Policy for 2010 Time to deciderdquo Brussels 2001
European Transport Safety Council (ETSC) Reducing Traffic Injuries Resulting From Excess and Inappropriate Speed Brussels 1995
European Transport Safety Council (ETSC) ldquoPolice enforcement strategies to reduce traffic casualties in Europerdquo Brussels 1999
European Transport Safety Council (ETSC) ldquoTransport safety performance indicatorsrdquo Brussels 2001
European Transport Safety Council (ETSC) Traffic Law Enforcement across the EU Brussels 2011
Organisation for Economic Co-Operation and Development (OECD) Safety on Roads - Whatrsquos The Vision 2002
Organisation for Economic Co-Operation and Development (OECD) Road Safety - Impact of New Technologies 2003
Organisation for Economic Co-Operation and Development (OECD) Towards Zero Ambitious Road Safety Targets and The Safe System Approach 2008
Rune Elvik Cost-Benefit Analyses of Police Enforcement ESCAPE 2001
ROSEBUD Road Safety and Environmental Benefit-Cost and Cost- Effectiveness Analysis for Use in Decision-Making 2003
World Health Organization (WHO) ldquoThe World Report on Road Traffic Injury Preventionrdquo Geneva 2004
World Health Organization (WHO) Global status report on road safety 2013 supporting a decade of action Geneva 2013
World Health Organization (WHO) Data systems a road safety manual for decision-makers and practitioners Geneva 2010
World Health Organization (WHO) ldquoSpeed management a road safety manual for decision-makers and practitionersrdquo Geneva 2008
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
33
SHTOJCA I
STRUKTURA ORGANIZATIVE E POLICISEuml SEuml KOSOVEumlS - NJEumlSITEuml E KOMUNIKACIONIT RRUGOR
Drejtoria e Peumlrgjithshme
Departamenti
peumlr Operacione
Departamenti
peumlr Kufi
Departamenti
peumlr Hetime
Departamenti
peumlr Mbeumlshtetje
Departamenti
peumlr Burime
Divizioni i Siguriseuml Publike
DR Prishtineuml
DR Pejeuml
DR Prizren
DR Gjilan
DR Ferizaj
DIVIZIONI I KOMUNIKACIONIT RRUGOR
DR Mitroviceuml
Njeumlsiteuml Rajonale teuml
Komunikacionit
Rrugor
Njeumlsia peumlr
Kontrollin e
Autostradeumls
Njeumlsia peumlr
menaxhimin e
materieve teuml
rrezikshme
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
34
SHTOJCA II
Qasshmeumlria e Policiseuml seuml Trafikut neuml informatat qeuml iu nevojiten peumlr planifikim operativ
Informatat peumlr planifikim operativ
Informata rreth faktoreumlve qeuml lidhen me aksidentet
Teuml dheumlna teuml dokumentuara qeuml tregojneuml nivelin e rrezikut Baza e krijuar e teuml dheumlnave peumlmes seuml secileumls policia e trafikut i identifikon faktoreumlt kryesoreuml teuml rrezikut neuml ateuml zoneuml
Faktori njeri
Faktori automjet
Vendndodhja e pikave teuml zeza
Kushtet atmosferike
Punimet neuml rrugeuml
Informata rreth pasojave teuml aksidenteve
Qasje neuml informata nga institucionet sheumlndeteumlsore dhe kompaniteuml e sigurimit
Informata rreth ngjarjevekushteve kurku mund teuml rriten rreziqet mund teuml rriten peumlr aksidente
Neuml meumlnyreuml qeuml teuml keteuml njeuml qasje teuml standardizuar peumlr informata lidhur me faktoreumlt e rrezikut peumlr zonat e rrezikut ndeumlr teuml tjera policia e trafikut duhet teuml keneuml informata rreth punimeve neuml rrugeuml dendeumlsiseuml seuml trafikut kushteve teuml motit MI dhe autoritet lokalekomunat duhet teuml peumlrfshihen
Informata rreth aktiviteteve teuml kryera nga policia e trafikut dhe ndeumlshkimeve teuml aplikuara
Informatat rreth monitorimitvlereumlsimit sistematik teuml sjelljeve neuml trafik aktivitetet e kryera teuml rezultojneuml me raportet e pas-operative
Teuml dheumlnat mbi aplikimin e ndeumlshkimeve ndaj kundeumlrvajteumlsve Numri i ndeumlshkimeveteuml leumlshuara duhet teuml beumlhet sipas ligjeve dhe rregullave teuml peumlrcaktuara Informatatnga gjykatat janeuml teuml nevojshme Informatatnga MPB rreth ngaseumlsve teuml ndeumlshkuar janeuml teumlnevojshme
Reagimi ndaj rezultateve teuml qasjeve dhe aktiviteteve teuml ndryshme
Peumlr teuml monitoruar performanceumln treguesit e aktiviteteve duhet miratuar Teuml dheumlnat qeuml do teuml mblidhen peumlrfshijneuml numrin e peumlrgjithsheumlm teuml kontrolleve teuml kryera numrin e ngaseumlsve teuml kontrolluar periudhat e ndryshme qeuml duhet teuml krahasohen etj
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
35
SHTOJCA III
Tabela 7 Numri i policeumlve teuml trafikut neumlpeumlr njeumlsi ndash gjateuml viteve
2010 2011 2012 2013 2014
NjKA 27 32 40
NjRKRr Prishtineuml 162 156 147 125 103
NjRKRr Gjilan 69 61 61 62 63
NjRKRr Ferizaj 59 55 54 54 54
NjRKRr Prizren 74 80 78 67 61
NjRKRr Pejeuml 88 91 90 83 83
NjRKRr Mitroviceuml Jug 71 71 72 57 58
NjRKRr Mitroviceuml Veri 27 44
Gjitheumlsej 523 514 529 507 506
(Burimi PK)
Tabela 8 Numri i aksidentevendeumlshkimeve 2010 -2014
Vitet 2010 2011 2012 2013 2014 Total
Aksidente fatale 158 130 116 104 111 619
Persona teuml vdekur 175 157 121 119 127 699
Aksidente me leumlndime 4326 4490 4555 4960 4876 23207
Persona teuml leumlnduar 7730 8321 8561 9817 9713 44142
Aksidente me deumlmemateriale 12594 13338 14044 13878 10333 64187
Aksidente lsquoGodit dhe ikrsquo 952 930 1039 1012 980 4913
Gjitheumlsej aksidente 18030 18888 19754 19954 16300 92926
Tiketa (Gjoba) 254849 276897 247788 286922 319332 1386556
(Burimi PK)
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
36
Tabela 9 Teuml dheumlnat rreth aksidenteve fatale dhe personave teuml vdekur sipas rajoneve (janar ndash
dhjetor 2013)
2013 Prishtineuml Mitroviceuml Pejeuml Prizren Ferizaj Gjilan Autostradeuml Total
Aksidfatale 35 9 26 12 10 10 2 104
Teuml vdekur 40 12 33 12 10 10 2 119
(Burimi PK)
Diagrami 1 Veprimet e ngaseumlsve si faktoreuml kontribues teuml aksidenteve (2013)
Diagrami 2 Aksidentet sipas pjeseumls seuml rrugeumls (2013)
0 500 1000 1500 2000 2500 3000 3500 4000 4500 5000
Manipulimi i pasigurt
Mosmbajtja e distanceumls
Mospeumlrshtatja e shpejteumlsiseuml
Kyqje e pasigurteuml neuml rrugeuml
Ndeumlrrim i shiritave
Kthim leumlvizje prapa
Mosrespektim i peumlrpareumlsiseuml seuml kalimit
Anashkalimtejlakim i parregullt
Tejkalim i shpejteumlsiseuml seuml kufizuar
0 2000 4000 6000 8000
10000 12000 14000 16000
2012
2013
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
12
perspektiveuml e kontrollit teuml trafikut neumlse janeuml mbivendosur ose tepeumlr teuml detajuara peumlr trsquou
peumlrshtatur nevojave praktike teuml policiseuml trafikut29
Shfryteumlzimi efektiv i informatave keumlrkon qeuml ato teuml
konsiderohen relevante dhe teuml dobishme nga ana e peumlrdoruesit
doreumlzohen neuml koheumln e duhur peumlr njeumlsiteuml e duhura
interpretohen neuml meumlnyreuml korrekte nga ana e peumlrdoruesit
peumlrdoren peumlr analiza dhe vlereumlsim neuml nivele teuml ndryshme
kaneuml ndikim neuml puneumln e peumlrditshme neuml terren dhe
peumlrdoren peumlr teuml meumlsuar dhe vepruar peumlr ndryshim dhe peumlrmireumlsim
Informatat peumlr planifikimin e aktiviteteve nuk janeuml peumlrdorur sistematikisht nga policia e
trafikut neuml meumlnyreuml efektive peumlr teuml maksimizuar efektivitetin e puneumls neuml aktivitetet e
peumlrditshme Peumlrveccedil keumlsaj ato janeuml peumlrdorur rralleuml peumlr vendimet rreth meumlnyreumls se si duhet
peumlrmireumlsuar aktivitetet e policiseuml seuml trafikut teuml cilat janeuml - peumlrgjitheumlsisht - duke peumlrseumlritur teuml
njeumljteumln strategji teuml zbatimit Detyrat e adresuara neuml fleteumlt-patrulluese nuk ishin shpesh neuml
peumlrputhje me planet operative30
Analizat e shkaqeve qeuml qeumlndrojneuml pas aksidenteve interpretohen nga njeumlsiteuml e policiseuml seuml
trafikut dhe peumlrcillen te DKRr neuml baza teuml rregullta Analizat shteseuml teuml prodhuara nga DKRr
peumlrdoren pjeseumlrisht neuml peumlrputhje me faktoreumlt e identifikuar teuml rrezikut31
Tabela 2 Peumlrdorimi i informatave teuml nevojshme nga policia e trafikut peumlr planifikim
operativ
Peumlrdorimi i informatave Gjithhereuml Shpesh Ndonjeumlhereuml Rralleuml
Teuml interpretuara analizuara dhe kombinuara me teuml dheumlna tjera
x
Teuml doreumlzuara me koheuml te njeumlsia e duhur x
Teuml peumlrdorura peumlr planifikim operativ dhe puneuml teuml peumlrditshme
x
Teuml peumlrdorura peumlr teuml meumlsuar dhe peumlr vendime peumlr peumlrmireumlsim
x
29 Ekzaminimi i klasifikimeve teuml DKRr peumlr shkaqet e aksidenteve neuml trafik ldquoStatistika dhe analiza e aksidenteve
neuml trafikrdquo peumlr vitet 2012 dhe 2013 30 Ekzaminim i aktiviteteve teuml bazuara neuml plane operative 31 Ekzaminimi i klasifikimeve teuml DKRr peumlr shkaqet e aksidenteve teuml trafikut ldquoStatistika dhe analiza e aksidenteve
neuml trafikrdquopeumlr vitet 2012 dhe 2013
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
13
Raportet vjetore teuml DKRr-seuml i peumlrshkruajneuml faktoreumlt e aksidenteve rrugore neuml krahasim me
vitet e meumlparshme Rezultatet e informatave peumlr faktoreumlt qeuml ndeumlrlidhen me aksidentet
trajtohen siccedil duhet veteumlm kur policia e trafikut zbaton masat neuml planet operative ose urdhrat
nga DKRr Neuml planifikimin operativ policia e trafikut ka peumlrdorur informatat rreth
shpeshteumlsiseuml dhe shkaqeve teuml aksidenteve Aktivitetet janeuml teuml ndryshme dhe varen thjesht
nga vendndodhja gjeografike dhe intensiteti i trafikut por kryesisht janeuml orientuar neuml
monitorimin e shpejteumlsiseuml32 Peumlrveccedil keumlsaj njeumlsiteuml e trafikut (duke peumlrjashtuar NjKA-neuml) nuk i
drejtojneuml gjithnjeuml aktivitetet me sheumlnjesteumlr edhe neuml rrugeumlt tjera jo-rajonale
Detyrat rutineuml nuk adresojneuml detyra teuml veccedilanta vis-agrave-vis treguesve teuml identifikuar neuml analizeumln
e aksidenteve Sipas krahasimit teuml teuml dheumlnave patrullimet e vlereumlsuara rutineuml teuml policiseuml seuml
trafikut kryesisht kaneuml sheumlnjestruar faktorin shpejteumlsi Kjo neumlnkupton se informatat nuk janeuml
peumlrdorur ploteumlsisht peumlr detyrat e peumlrditshme Shumica e patrullimeve kryesisht kryhen pa
ndonjeuml objektiv tjeteumlr shteseuml Aktivitetet aktuale teuml peumlrditshme ndash peumlr teuml qeneuml efektive - do teuml
duhet teuml fokusohen neuml aspekte teuml tjera teuml ndryshme siccedil eumlshteuml sjellja e ngaseumlsve (mbajtja e
distanceumls ngasja e pakujdesshme etj)
Informatat peumlrdoren rralleuml peumlr teuml identifikuar peumlrmireumlsimet e mundshme teuml veprimeve
parandaluese33 Shumica deumlrrmuese e aktiviteteve teuml kryera nuk janeuml teuml peumlrmbledhura neuml
raporte post-operative peumlr teuml matur progresin drejt objektivave teuml vendosura Peumlr meuml tepeumlr
peumlrzierja e prioriteteve neuml patrullime nuk ishte gjithnjeuml e bazuar neuml informatat e
disponueshme34
32 Shembuj teuml tjereuml teuml intensifikimit teuml patrullimeve peumlrfshijneuml ndalesat peumlr automjete sipas planeve operative
ngjarjet sportive dhe klubet e nateumls etj Automjetet inspektohen neuml baza vjetore derisa veteumlm hereumlpashere adresohen me plane teuml peumlrbashkeumlta operative Policia e trafikut - MI
33 Ekzaminimi i raporteve teuml njeumlsive teuml policiseuml seuml trafikut peumlr vitet 2012 dhe 2013 34 Vlen teuml peumlrmendet se bazuar neuml informatat peumlr aksidente DKRr ka keumlrkuar nga NjRKRr-PR qeuml teuml shtohet
numri i kontrolleve neuml disa rrugeuml siccedil ishte rasti neuml rrugeumln Prishtineuml-Podujeveuml-Merdareuml Si rezultat i angazhimeve shteseuml numri i aksidenteve neuml keumlteuml aks rrugor eumlshteuml zvogeumlluar duksheumlm neuml periudheumln janar-maj 2014 neuml krahasim me vitin 2013
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
14
4 A i kryen policia e trafikut sheumlrbimet neuml meumlnyreuml
efektive
41 Si teuml matet efektiviteti i policiseuml seuml trafikut
Qeumlllimi i peumlrgjithsheumlm peumlr policineuml e trafikut seuml bashku me autoritetet e tjera peumlrgjegjeumlse siccedil
kemi peumlrmendur eumlshteuml teuml minimizohen aksidentet e trafikut dhe teuml ndihmohet peumlr njeuml mjedis
teuml sigurt teuml trafikut Shtrohet pyetja se si duhet teuml veprojeuml policia e trafikut peumlr teuml
peumlrmbushur neuml meumlnyreumln meuml teuml mireuml teuml mundshme keumlto objektiva Peumlrveccedil keumlsaj a eumlshteuml fare
e mundur teuml maten rezultatet e policiseuml seuml trafikut peumlr shkak teuml faktoreumlve teuml tjereuml qeuml ndikojneuml
neuml veumlllimin dhe karakterin e ldquoaksidenteverdquo
Zvogeumllimi i aksidenteve teuml reumlnda teuml trafikut eumlshteuml njeuml lloj mateumlsi qeuml tregon peumlr rezultatin e
peumlrgjithsheumlm se neuml ccedilrsquomeumlnyreuml operojneuml autoritetet peumlrgjegjeumlse rrugore ose teuml policiseuml seuml
trafikut Megjithateuml eumlshteuml matje shumeuml e peumlrgjithshme qeuml varet nga shumeuml faktoreuml siccedil janeuml
rrugeumlt dhe moti sjelljet e ngaseumlsve numri i automjeteve dhe gjendja e tyre angazhimi i
autoriteteve tjera rregullimi aktual kushtet financiare etj
Ekzistojneuml edhe matje teuml tjera teuml zakonshme Mund teuml studiohen neumlse mjetet e teuml duhura janeuml
neuml dispozicion dhe neumlse ato janeuml peumlrdorur neuml meumlnyreuml efektive peumlr shembull a janeuml peumlrdorur
kamerat e shpejteumlsiseuml dhe radareumlt aty ku do teuml shtonin meuml shumeuml vlereuml (rreziku i larteuml peumlr
aksidentet e trafikut peumlr shkak teuml shpejteumlsiseuml seuml automjetit) a beumlhen teste alkooli ku do teuml
shtonin meuml shumeuml vlereuml etj Gjithashtu mund teuml shqyrtohen neumlse njeumlsiteuml e kontrollit neuml koheuml
teuml duhur sigurojneuml autoritetet peumlrgjegjeumlse rrugore me propozime peumlr ndryshimin e
kufizimeve teuml shpejteumlsiseuml veumlnien e shenjave paralajmeumlruese riparimin e rrugeumlve largimin e
pengesave neuml rrugeuml etj
Mund edhe teuml matet meumlnyra se si shpeumlrndahen burimet neuml koheuml dhe neuml hapeumlsireuml Idealisht
mjetet e duhura duhet peumlrdorur peumlr teuml kontrolluar gjeumlrat e duhura neuml koheumln e duhur dhe
vendin e duhur Aktivitetet e patrullimit neuml koheuml dhe hapeumlsireuml duhet teuml ndeumlrlidhen sa meuml
shumeuml qeuml teuml jeteuml e mundur me ateuml se kur dhe ku ndodhin aksidentet e trafikut
Kundrejt propozimeve teuml meumlsipeumlrme mund teuml shtrohet pyetja A eumlshteuml e mundur qeuml policia
e trafikut teuml punojeuml meuml mireuml apo meuml dobeumlt a eumlshteuml policia e trafikut neuml gjendje teuml meumlsojeuml dhe
a janeuml neuml gjendje teuml marrin vendime ccedilfareuml teuml beumljneuml dhe si teuml beumlhet Peumlrgjigja e qarteuml peumlr teuml
gjitha keumlto pyetje eumlshteuml pozitive Eumlshteuml e reumlndeumlsishme teuml theksohet se megjithateuml asnjeuml matje
nuk eumlshteuml e peumlrsosur dhe e ploteuml vetvetiu Ccedileumlshtje kryesore eumlshteuml qeuml teuml peumlrdoren informatat
dhe teuml dheumlnat relevante teuml besueshme dhe qeuml janeuml neuml gjendje trsquoi ofrojneuml policiseuml seuml trafikut
udheumlzime se si teuml punojneuml meuml zgjuar ndash teuml jeneuml meuml efektiv - neuml meumlnyreuml qeuml trsquoi afrohen qeumlllimit
qeuml teuml ndikojneuml neuml numrin e aksidenteve fatale
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
15
42 A i ka policia e trafikut mjetet e duhura qeuml teuml jeteuml efektive
Peumlr shkak se rreziku i aksidenteve peumlrcaktohet nga faktoreuml teuml ndrysheumlm policia e trafikut
duhet teuml peumlrdoreuml mjete teuml llojllojshme peumlr teuml adresuar vendimet ndikuese mbi kufizimet e
shpejteumlsiseuml dhe shenjat paralajmeumlruese dhe meuml drejtpeumlrdrejteuml peumlrmes masave teuml ndryshme
teuml kontrollit teuml trafikut siccedil janeuml kamerat peumlr shpejteumlsi radareumlt testet e alkoolit kontrollet e
automjeteve dhe teuml flukseve teuml trafikut gjendjen e rrugeumlve dhe sjelljet e ngaseumlsve35
Neuml meumlnyreuml qeuml teuml keteuml qasjen direkte neuml meumlnyreuml efektive policia e trafikut duhet teuml
Orientojeuml peumlrpjekjet e tyre neuml
- Vendndodhjet me rrezik teuml larteuml rrugeumlt apo vendet ku aksidentet mund teuml
ndodhin
- Neuml koheumln diteumlt dhe oreumlt me rrezik teuml larteuml kur aksidentet mund teuml jeneuml meuml teuml
shpeshta
- Vendndodhjet me rrezik ad-hoc neuml koheuml teuml caktuar (ngjarje teuml peumlrkohshme)
Fokusojeuml kontrollet neuml faktoreumlt qeuml ndeumlrlidhen me aksidente si
- Sjellja e ngaseumlsve me rrezik teuml larteuml
- Faktoreumlt mekanik teuml rrezikut teuml larteuml te automjetet veccedilaneumlrisht kamioneumlt e
meumldhenj
- Rrugeumlt me rrezik teuml larteuml dhe kushtet e motit
Aplikojeuml ndeumlshkime teuml duhura peumlr ata qeuml keumlrceumlnojneuml sigurineuml neuml trafik peumlrmes
- Paralajmeumlrimeve verbale apo teuml dokumentuara dhe llojeve teuml ndryshme teuml
gjobave etj
Peumlr teuml qeneuml efektive policia e trafikut duhet teuml keteuml punonjeumls kompetent dhe pajisje teuml
duhura automjete teuml pajisura mireuml (teuml shenjeumlzuara dhe teuml pashenjeumlzuara) motoccedilikleta
radareuml dhe teste teuml alkoolit Neuml shumeuml vende policia e trafikut eumlshteuml e pajisur edhe me
helikoptereuml kamera teuml shpejteumlsiseuml teste kundeumlr narkotikeumlve etj36 Peumlrvoja neuml BE dhe vende teuml
tjera tregon se kamerat e shpejteumlsiseuml teuml cilat ofrojneuml deumlshmi fotografike teuml pranueshme peumlr
gjykata janeuml shumeuml kost-efektive37
PK-ja peumlrdoreuml tregues teuml ndrysheumlm neuml meumlnyreuml qeuml teuml ndajeuml burimet e tyre neuml meumlnyreuml efektive
35 Ky seksion bazohet neuml literatura teuml ndryshme peumlr praktika teuml mira teuml kontrollit teuml trafikut si dhe dokumente
dhe politika nga vende teuml ndryshme dhe nga Policia e Kosoveumls 36 Patrullimi me helikopter peumlrdoret neuml veccedilanti neuml rrethana selektive Helikoptereumlt mund teuml peumlrdoren gjithashtu
peumlr kujdesin post-aksidental PK-ja nuk eumlshteuml e pajisur me mjet teuml tilleuml Mungojneuml edhe instrumentet peumlr testimin e praniseuml seuml narkotikeumlve
37 European Transport Safety Council (ETSC) Reducing Traffic Injuries Resulting from Excess and Inappropriate Speed (Brussels 1995) fq 28
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
16
Ne kemi ekzaminuar teuml dheumlnat e ndryshme - neuml lidhje me zyrtareumlt policoreumlpolicineuml e
trafikut
Tabela 3 Teuml dheumlnat peumlr aksidentet automjetet kundrejt burimeve teuml policiseuml
2010 2011 2012 2013 2014
Numri i automjeteve teuml regjistruara 178798 205366 212851 272107 288828
Numri i aksidenteve 18030 18888 19754 19954 16300
Numri i aksidenteve fatale 158 130 116 104 111
Numri i teuml vdekurve 175 157 121 119 127
Numri i personave teuml leumlnduar 7730 8321 8561 9817 9713
Numri i zyrtareumlve policoreuml 7191 7205 7269 7326 7686
Numri i zyrtareumlve policoreuml teuml trafikut 523 514 529 507 506
Duket fare qarteuml se numri i policeumlve teuml trafikut nuk e ka ndjekur trendin e aksidenteve dhe
automjeteve Ne kemi marreuml neuml konsiderateuml edhe burimet peumlr njeumlsiteuml e veccedilanta
Tabela 4 Numri i kilometrave teuml mbuluara nga policia e trafikut burimet neuml njeumlsiteuml
peumlrkateumlse teuml policiseuml seuml trafikut mjetet e kontrollit teuml disponueshme (2014)
Njeumlsia Kilometrat e
mbuluara Zyrtareumlt e
policiseuml Automjetet e shenjeumlzuara
Automjetet civile
Radareuml Testues teuml
alkoolit
NjRKRr-PR 341 108 6 1 5 5
NjRKRr-PE 380 82 13 0 6 3
NJKA 104 33 6 0 10 2
Siccedil shihet shpeumlrndarja e burimeve nuk duket se e peumlrcjelleuml njeuml model teuml qarteuml peumlr teuml tre
njeumlsiteuml Peumlr shkak teuml bazeumls seuml paqarteuml peumlr alokim numri i policeumlve teuml trafikut nuk
korrespondon me kushtet e trafikut respektivisht aksidentet As numri i automjeteve teuml
shenjeumlzuara apo sistemet e radareumlve nuk ndeumlrlidhen me numrin e policeumlve apo aksidentet e
trafikut Numri i radareumlve neuml NjKA mund pjeseumlrisht teuml shpjegohet me faktin se eumlshteuml njeumlsi
patrulluese e autostradeumls (neumlse kjo eumlshteuml shpeumlrndarja optimale e keumlsaj pajisje ateumlhereuml eumlshteuml
njeuml ccedileumlshtje tjeteumlr)
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
17
Eumlshteuml po keumlshtu veumlshtireuml teuml shihet njeuml model i qarteuml i shpeumlrndarjes seuml burimeve ndeumlrmjet dhe
brenda njeumlsive Raporti midis numrit teuml policeumlve teuml trafikut dhe numrit teuml automjeteve
radareumlve apo testuesve teuml alkoolit ndryshon neuml meumlnyreuml teuml konsiderueshme peumlr shembull
NjKA ka meuml shumeuml automjete dhe meuml shumeuml policeuml sesa NjRKRr-PR neuml raport me
aksidentet e trafikut Njeuml shpjegim i mundsheumlm por jo shterues eumlshteuml faktori gjeografik
(qytetet neuml raport me fshatet)
Vlen teuml theksohet se veteumlm njeuml njeumlsi kishte qasje neuml njeuml automjet civil teuml pashenjeumlzuar edhe
pse neumlse automjetet e tilla peumlrdoren siccedil duhet - sipas peumlrvojeumls ndeumlrkombeumltare ndash ateumlhereuml ato
janeuml mjaft efektive neuml identifikimin e ngaseumlsve agresiveuml
Peumlr meuml tepeumlr veteumlm disa automjete teuml policiseuml seuml trafikut janeuml teuml pajisura me radareuml dhe
testues peumlr alkool38 Rrjedhimisht eumlshteuml e pamundur qeuml patrullat teuml kryejneuml teste teuml tilla seuml
paku jo peumlrnjeumlhereuml (neuml teuml njejteumln koheuml) Kjo ka mundeumlsi teuml pengojeuml efektivitetin e kontrolleve
teuml trafikut meqeuml shpejteumlsia dhe ldquongasja neumln ndikimin e alkoolit barnave dhe narkotikeumlverdquo
janeuml gjithashtu shkaktareuml teuml aksidenteve neuml trafik39
Kontrollet e kufizuara teuml alkoolitnarkotikeumlve janeuml njeuml e meteuml e kontrolleve qeuml e reduktojneuml
cileumlsineuml e teuml dheumlnave mbi shkaqet qeuml qeumlndrojneuml pas aksidenteve
Peumlrveccedil informatave teuml dheumlna neuml tabeleumln e meumlsipeumlrme ne kemi gjetur mangeumlsi teuml tjera neuml
pajisje bie fjala automjetet nuk janeuml teuml pajisura me shenjat paralajmeumlruese (si stop policia
ngadaleumlso rrezik neuml rrugeuml etj) Asnjeuml prej njeumlsive nuk kishte qasje neuml motoccedilikleta ndoneumlse
mjetet e tilla zakonisht shihen si mjaft efektive peumlr kontrollin e trafikut Peumlr meuml shumeuml
kamerat e shpejteumlsiseuml qeuml nga shumeuml hulumtues janeuml pareuml si mjet shumeuml efikas peumlr uljen e
rrezikut teuml aksidenteve teuml trafikut (dhe numrin e zyrtareumlve teuml nevojsheumlm peumlr kontrolle) nuk
janeuml peumlrdorur neuml asnjeuml njeumlsi kryesisht peumlr shkak teuml argumenteve se keumlrkojneuml investime
fillestare
Policia e trafikut peumlrdoreuml meumlnyra leumlvizeumlse dhe joleumlvizeumlse (statike) peumlr patrullim Teuml dyja
meumlnyrat i kaneuml epeumlrsiteuml dhe teuml metat e tyre40 Aktivitetet joleumlvizeumlse teuml kontrollit janeuml meumlnyreuml
e duhur neuml raste teuml bazuara neuml rrezik teuml veccedilanteuml (peumlrqendrimi masiv i peumlrpjekjeve teuml
kontrollit teuml trafikut neuml koheuml dhe vend teuml caktuar) ose kryhen neuml vende ose rrugeuml ku
aksidentet historikisht janeuml teuml zakonshme Patrullimet leumlvizeumlse janeuml meumlnyreuml e mireuml peumlr
zbulimin e sjelljeve teuml ccedilrregullta teuml ngaseumlsve qeuml mund teuml ndodhin edhe neuml vende ku
aksidentet janeuml meuml pak teuml zakonshme Shumica e aktiviteteve teuml patrullimit nga keumlto njeumlsi
kryhen peumlrmes patrullimeve joleumlvizeumlse Peumlrjashtime beumljneuml patrullimet e rralla teuml kryera nga
38 Neuml raportin e IPK-seuml peumlr ldquoVlereumlsimin e menaxhimit teuml trafikut rrugor nga PK-jardquo (2014) eumlshteuml theksuar se
shumica e radareumlve janeuml jo-funksionaleuml 39 Sipas OJQ-seuml ldquoLabyrinthrdquo nuk ka numeumlr teuml sakteuml peumlr peumlrdoruesit e narkotikeumlve neuml Kosoveuml Ekzistojneuml
vlereumlsime teuml peumlrafeumlrta teuml peumlrdoruesve qeuml sillen mes 10000 - 15000 individeumlve dhe nga keumlta rreth 4000 ndash 5000 besohet teuml jeneuml peumlrdorues teuml heroineumls
40 Rune Elvik Cost-Benefit Analyses of Police Enforcement (ESCAPE 2001) fq 14
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
18
automjeti me targa civile neuml NjRKRr-PR Peumlrveccedil keumlsaj neuml rrugeumlt e qytetit teuml Prishtineumls eumlshteuml
e zakonshme qeuml patrullimet teuml kryhen dhe neuml keumlmbeuml ose me biccedilikleta Nuk ka qeneuml e
mundur qeuml ZAP-i teuml vlereumlsojeuml performanceumln e tyre por ka mundeumlsi qeuml biccedilikletat ndash sidomos
neuml qytetet e meumldha - teuml jeneuml mjet efektiv neuml disa raste Peumlr meuml shumeuml gjithnjeuml mund teuml themi
se patrullimi neuml keumlmbeuml peumlrmbush funksionet parandaluese neuml kuptim meuml teuml gjereuml (meuml pak teuml
matsheumlm)
43 A peumlrdoren mjetet neuml dispozicion peumlr qeumlllimin e tij
kryesor
Policeumlt e trafikut nganjeumlhereuml duhet trsquoiu ndihmojneuml funksioneve tjera peumlrbrenda forcave teuml
policiseuml ose trsquoiu ndihmojneuml autoriteteve tjera me sheumlrbime teuml ndryshme Kjo natyrisht se ka
pasoja edhe pozitive edhe negative Kjo mund teuml shihet si njeuml meumlnyreuml fleksibile por
njeumlkoheumlsisht mund ta pengojeuml efektivitetin e policiseuml seuml trafikut peumlr kryerjen e detyrave teuml
tyre kryesore41
Teuml tre njeumlsiteuml e trafikut nuk ishin teuml angazhuara neuml meumlnyreuml teuml vazhdueshme neuml veprimtari teuml
tilla mbeumlshteteumlse NjKA ishte neuml gjendje qeuml trsquoi koncentrojeuml ploteumlsisht burimet e veta neuml
detyreumln e vet primare - neuml gjeumlra tjera teuml ngjashme ndash dhe ndoshta ka nevojeuml peumlr meuml pak policeuml
dhe automjete peumlr ta mbajtur keumlteuml nivel teuml kontrollit
Sipas peumlrllogaritjeve tona neuml ccedildo diteuml teuml vitit 2013 neuml NjRKRr-PR mesatarisht rreth peseuml peumlr
qind teuml zyrtareumlve policoreuml nuk ishin neuml dispozicion peumlr kontrollin e trafikut42
Marreuml parasysh gjendjen neuml trafik dhe zhvillimin e aksidenteve na beumln teuml kuptojmeuml se
veumlllimi i puneumls - ose pengesat peumlr teuml qeneuml efektiv - janeuml rritur meuml shumeuml peumlr NjRKRr-PR sesa
peumlr dy njeumlsiteuml e tjera Keumlshtu qeuml duke krahasuar numrin e aksidenteve dhe teuml policeumlve teuml
trafikut neuml Prishtineuml ne kemi veumlrejtur se ndash peumlrkundeumlr ngarkeseumls ndash numri i policeumlve eumlshteuml
zvogeumlluar (nga 147 sa ishin neuml vitin 2012 neuml 103 neuml vitin 2014)43
Peumlr trsquoi peumlrballuar sfidat e tilla duhet ulur ambiciet duhet rritur efikasitetin (teuml punohet meuml
mireuml dhe meuml zgjuar) ose teuml shtohen burime si peumlr shembull peumlrmes rialokimit teuml burimeve
ose duke peumlrdorur kamera Bazuar neuml veumlzhgimet tona ne nuk kemi mundur teuml gjejmeuml
deumlshmi teuml forta peumlr rritjen e efikasitetit apo peumlr burime shteseuml gjateuml periudheumls seuml ekzaminuar
41 Policia e Kosoveumls intervista me menaxhmentin e policiseuml seuml trafikut (prill 2014) ekzaminimi i dokumenteve teuml
ndryshme teuml tjera si komunikime elektronike plane etj 42 Analiza fillestare tregon se ccedildo diteuml rreth peseuml policeuml teuml trafikut kaneuml qeneuml teuml angazhuar neuml mbeumlshtetjen e
institucioneve teuml tjera peumlr ngjarje teuml ndryshme si peumlrcjellje peumlr delegacione protesta teuml ndryshme ngjarje sportive etj Me rastin e tubimeve dhe ngjarjeve teuml ndryshme burimet e angazhuara peumlr patrullimin e trafikut ridrejtohen peumlr teuml siguruar keumlto ngjarje duke braktisur vendet ku patrullimet eumlshteuml dashur teuml kryhen Gjateuml keumltyre ngjarjeve atje kryesisht eumlshteuml fluks i madh i automjeteve dhe ka rreziqe meuml teuml meumldha peumlr aksidente apo probleme tjera teuml trafikut
43 Teuml shihet ldquoShtojca IIIrdquo (tabela 7)
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
19
peumlr NjRKRr-PR Kjo sugjeron se ldquozgjidhjardquo e sfideumls peumlr NjRKRr-PR ka qeneuml qeuml teuml ulen
ambiciet peumlr kontrollin e trafikut44 Dy njeumlsiteuml tjera nuk kaneuml qeneuml teuml detyruara qeuml teuml
peumlrballen me teuml njeumljteumln situateuml45
44 A janeuml kryer kontrollet neuml vendet e duhura
Teuml gjendesh neuml vendin e duhur me rrezik teuml larteuml - peumlr teuml kontrolluar - eumlshteuml vendimtare peumlr
njeuml polici teuml efektshme teuml trafikut46 Ne kemi studiuar trajteumln gjeografike teuml aksidenteve neuml
kuadeumlr teuml tri rajoneve dhe kemi krahasuar ateuml me shpeumlrndarjen e kontrolleve teuml kryera Ne
gjithashtu kemi ekzaminuar edhe shkaqet e aksidenteve
Teuml ashtuquajturat ldquopika teuml zezardquo janeuml vende apo rrugeuml ku aksidentet e trafikut ndodhin
shpesh Neuml harteumln e meumlposhtme janeuml paraqitur keumlto pika neuml njeumlreumln prej tri rajoneve (NjRKRr-
PR)
44 Kjo situateuml vlen veccedilaneumlrisht peumlr rrugeumln drejt pikeumls seuml vendkalimit kufitar neuml Mutivodeuml ku nuk ushtrohen
kontrolle 45 NjRKRr-PE nuk ka ofruar ndonjeuml teuml dheumlneuml peumlr keumlteuml por sipas zyrtareumlve numri eumlshteuml meuml i uleumlt se neuml Prishtineuml
dhe nuk eumlshteuml rritur aq shumeuml 46 Sipas praktikave teuml mira veteumlm prania e policiseuml seuml trafikut neuml vende teuml duhura - edhe pa kontrolluar fare -
eumlshteuml e nevojshme qeuml ngaseumlsit teuml jeneuml teuml kujdessheumlm dhe ka karakter parandalues
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
20
Ccedilfareuml kemi gjetur NjRKRr-PR mban teuml dheumlna teuml tilla qeuml demonstrojneuml se kontrollet e keumlsaj
njeumlsie janeuml teuml orientuara deri neuml njeuml maseuml teuml madhe - por jo ploteumlsisht ndash kundrejt ldquopikave teuml
zezardquo Disa prej keumltyre pikave iu jepet veumlmendja e duhur ndeumlrsa teuml tjerat peumlr arsye teuml
ndryshme neglizhohen ose iu jepet njeuml veumlmendje meuml e uleumlt
NjRKRr-PE nuk peumlrdoreuml orare kohore peumlr ta specifikuar vendin se ku duhet teuml veprojneuml
njeumlsiteuml e patrullimit peumlrderisa i kryejneuml kontrollet Personat qeuml intervistuam nga kjo njeumlsi
kaneuml theksuar se aktivitetet patrulluese kryesisht kryhen neuml bazeuml teuml vlereumlsimit peumlrvojeumls dhe
gjykimit teuml njeumlsive patrulluese
Neuml aneumln tjeteumlr kontrollet neuml NjKA ushtrohen neuml vende teuml ndryshme teuml peumlrcaktuara meuml pareuml
neuml teumlreuml traseneuml
45 A janeuml kryer kontrollet neuml koheumln e duhur
Puna e patrullimeve neuml terren beumlhet neuml tri ndeumlrrime Ndeumlrrimet e patrullave peumlr shkak teuml
mungeseumls seuml automjeteve beumlhen neuml zyra teuml njeumlsive dhe gjateuml asaj periudhe asnjeuml rrugeuml
rajonale dhe magjistrale nuk mbulohet me njeumlsi patrulluese47
Neuml tabeleumln e meumlposhtme eumlshteuml paraqitur numri i peumlrgjithsheumlm i aksidenteve teuml regjistruara
teuml trafikut neuml tri regjionet peumlr vitet 2012 dhe 2013 si dhe koheumln kur ndodhen aksidentet gjateuml
24 oreumlve
Tabela 5 Aksidentet e trafikut sipas rajoneve dhe koheumln kur kaneuml ndodhur
Koha gjateuml diteumls
Prishtineuml Pejeuml NjKA
2012 2013 2012 2013 2012 2013
06-10 1299 1365 358 383 Nuk ka shifra 12
10-14 2439 2635 827 791 32
14-18 2730 3036 870 785 29
18-22 1522 1741 624 399 8
22-02 493 563 201 153 10
02-06 208 256 77 63 8
Total 8691 9596 2957 2574 99
Siccedil shihet meuml larteuml shumica e aksidenteve ndodhin gjateuml diteumls Meuml shumeuml se frac34 e aksidenteve
kaneuml ndodhur midis oreumls 06-22 dhe pothuajse aq shumeuml midis oreumls 12-20
47 Kjo peumlrfshineuml periudheumln kohore nga 1430 ndash 1530 kur ndodhin meuml seuml shumti aksidentet dhe 2230 ndash 2330 0630
ndash 0730
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
21
Duke u bazuar neuml intervista orare teuml puneumls dhe neuml teuml dheumlna tjera teuml regjistruara gjetjet tona
sugjerojneuml se kontrollet kryhen gjateuml diteumls
Kur ne studiuam shifrat meuml holleumlsisht rezultoi se neuml fakt koha e ldquopikutrdquo peumlr aksidente teuml
trafikut korrespondonte me koheumln kur patrullat e policiseuml seuml trafikut kishin filluarpeumlrfunduar
ndeumlrrimet e tyre teuml puneumls dhe rrjedhimisht nuk kaneuml mundur teuml jeneuml neuml vende me rreziqe teuml
larta Peumlrderisa keumlto teuml dheumlna nuk ishin teuml njohura ose teuml pakteumln nuk janeuml ekzaminuar nga
njeumlsiteuml ata nuk kaneuml qeneuml neuml dijeni peumlr pasojat e orareve teuml tyre kohore apo peumlr periudhat e
ndeumlrrimit
Sipas policiseuml seuml trafikut ata peumlrpiqen qeuml teuml jeneuml teuml informuar mireuml peumlr ngjarjet madhore qeuml
kaneuml gjasa teuml shkaktojneuml probleme neuml trafik dhe neuml peumlrputhje me rrethanat i alokojneuml
burimet Ne nuk kemi arsye peumlr teuml mos besuar se kjo eumlshteuml keumlshtu por konfirmimi i keumlsaj
nuk ka qeneuml i mundur teuml beumlhet brenda fusheumlveprimit teuml keumltij auditimi
Po ashtu ne nuk kemi qeneuml neuml gjendje qeuml teuml ekzaminojmeuml se a janeuml peumlrdorur ldquomjetet e
duhurardquo neuml koheumln e duhur Sa peumlr ilustrim neuml shumeuml vende eumlshteuml procedureuml standarde qeuml teuml
kontrollohet se a po respektohen kufizimet e shpejteumlsiseuml afeumlr shkollave dhe ccedilerdheve neuml
koheuml teuml caktuar (kur fillojneuml meumlsimet neuml shkolla pas pushimeve verore) Gjithashtu eumlshteuml e
zakonshme qeuml policia e trafikut teuml peumlrdoreuml teste teuml alkoolit (narkotikeumlve) neuml koheumlt kur gjasat
qeuml drejtuesit e automjeteve teuml jeneuml neumln ndikim teuml keumltyre substancave eumlshteuml e larteuml (diteumlt e
shtuna apo teuml diela pas mesnate neuml afeumlrsi teuml vendeve teuml peumlrshtatshme) Keumlto janeuml shembuj teuml
gjeumlrave teuml cileumlt nuk kemi qeneuml neuml gjendje qeuml trsquoi ekzaminojmeuml peumlr shkak teuml mungeseumls seuml teuml
dheumlnave
46 A janeuml kontrolluar gjeumlrat e duhura
Peumlr teuml qeneuml efektiv duhet teuml kontrollohen gjeumlrat e duhura automjetet ose ngaseumlsit dhe meuml
konkretisht ccedilfareuml lloji teuml sjelljes apo ccedileumlshtje teknike Peumlrvojat ndeumlrkombeumltare japin
udheumlzime peumlrveccedilqeuml edhe kushtet lokale dhe meumlsimet gjithmoneuml duhet teuml merren parasysh
Meqeneumlse kualiteti dhe inspektimi i automjeteve eumlshteuml peumlrmireumlsuar duksheumlm sjellja e
ngaseumlsve eumlshteuml shkaku absolut dominues i aksidenteve teuml trafikut qeuml konfirmohet edhe nga
statistikat e DKRr48 Peumlrjashtime ka te kamioneumlt e meumldhenj Megjithateuml peumlrvoja tregon se
problemet qeuml kaneuml teuml beumljneuml me goma prishjet dhe mbingarkesat nuk janeuml teuml pazakonta etj
Sipas zyrtareumlve teuml DKRr ata i kaneuml ekzaminuar shkaqet e aksidenteve neuml meumlnyreuml qeuml meuml
tepeumlr trsquoi fokusojneuml kontrollet Ata kaneuml gjetur se tejkalimi i shpejteumlsiseuml eumlshteuml shkak i
48 Eumlshteuml e reumlndeumlsishme teuml theksohet se rreziku nga sjelljet e ngaseumlsve mbetet faktor vendimtar i aksidenteve neuml
Kosoveuml Sipas IPK-seuml (Raport inspektimi 05201410) neuml vitin 2012 edhe automjetet e policiseuml ishin peumlrfshireuml neuml 312 aksidente ndeumlrsa 170 prej tyre janeuml shkaktuar nga zyrtareumlt e policiseuml Ndeumlrsa neuml vitin 2013 automjetet e policiseuml ishin peumlrfshireuml neuml 287 aksidente ku neuml 143 raste fajtoreuml ishin policeumlt Shkaku meuml i zakonsheumlm i aksidenteve peumlr teuml dy periudhat eumlshteuml manovrimi i pasigurt i automjeteve nga policia
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
22
zakonsheumlm dhe si pasojeuml e keumlsaj i kaneuml dheumlneuml prioritet teuml larteuml kontrollit teuml shpejteumlsiseuml
Megjithkeumlteuml ka edhe faktoreuml tjereuml qeuml sipas studimeve ndeumlrkombeumltare dhe statistikave teuml
DKRr-seuml janeuml mjaft teuml zakonsheumlm siccedil janeuml ngasja agresive dhe mosmbajtja e distanceumls gjateuml
ngasjes
Peumlr ta matur shpejteumlsineuml patrullat kryesisht vendosen neuml rrugeuml teuml drejta ngaqeuml aty ekziston
rreziku peumlr tejkalim teuml shpejteumlsiseuml Ne kemi gjetur edhe praktika teuml mira neuml kryerjen e
kontrollit teuml shpejteumlsiseuml neuml koheuml teuml duhur neuml vende me rrezik teuml larteuml Keumlto masa ndeumlrmerren
edhe aty ku rreziku i aksidenteve teuml trafikut eumlshteuml mesatar apo i uleumlt (autostrada jashteuml oreumlve
teuml pikut)
Peumlr identifikimin e shkeljeve neuml trafik (tejkalimin e shpejteumlsiseuml) njeumlsiteuml patrulluese
bashkeumlpunojneuml ngushteuml mes tyre qeuml eumlshteuml njeuml praktikeuml tjeteumlr e mireuml
Megjithateuml disa aktivitete teuml kontrollit apo mbikeumlqyrjes - sipas veumlzhgimeve tona ndash janeuml kryer
neuml udheumlkryqe teuml cilat janeuml teuml rregulluara me semaforeuml dhe rrethrrotullime ku aksidentet
shpesh ndodhin49
Foto 1 Zyrtareumlt policoreuml teuml vendosur mbi ureuml neuml autostradeuml duke identifikuar automjetet qeuml
tejkalojneuml kufizimin e shpejteumlsiseuml
49 Neuml qytetin e Prishtineumls i kemi identifikuar dy udheumlkryqe ku kaneuml ndodhur aksidente fatale dhe ku patrullat e
policiseuml rralleumlhereuml janeuml teuml vendosura Vlen teuml peumlrmendet se brenda NjRKRr-PR ekziston njeuml neumln-njeumlsi e veccedilanteuml qeuml eumlshteuml peumlrgjegjeumlse veteumlm peumlr qytetin
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
23
Foto 2 Pika ndaluese e vendosur nga patrulla tjeteumlr policore peumlr trsquoi ndaluar ngaseumlsit e
identifikuar meuml pareuml
Gjateuml intervistave me zyrtareumlt e policiseuml seuml trafikut kuptuam se peumlrveccedil faktorit shpejteumlsi
shumica e patrullave neuml meumlnyreuml rutinore fokusohen neuml ccedileumlshtjet si dritat rripat e siguriseuml
peumlrdorimi i telefonave celulareuml patentat e ngasjes etj peumlrveccedilse teuml peumlrqendrohen meuml shumeuml
neuml faktoreumlt qeuml janeuml teuml lidhur drejtpeumlrdrejt me aksidentet e trafikut sikurse sjelljet e
rrezikshme ngasja agresive ose e pasigurt Kjo neve na tregon se zakonet e krijuara apo
rutina ende luajneuml rol meuml teuml reumlndeumlsisheumlm peumlr policineuml e trafikut gjateuml kryerjeve seuml detyrave teuml
veta Ky nuk eumlshteuml argument kundeumlr peumlr shembull kontrollimit teuml patenteuml-shoferit por ky
eumlshteuml veteumlm njeuml argument kundeumlr asaj qeuml teuml mos beumlhet neuml meumlnyreuml rutinore
Neuml fakt ne nuk kemi gjetur
ndonjeuml fleteuml-patrulluese qeuml teumlreumlsisht peumlrshkruan detyrat qeuml duhet teuml ndeumlrmerren nga
njeumlsiteuml patrulluese e qeuml ndeumlrlidhen me sjelljet e rrezikshme50
ndonjeuml regjisteumlr neuml lidhje me llojet e automjeteve teuml peumlrfshira neuml aksidente Eumlshteuml e
njohur se automjetet sportive dhe taksiste kaneuml prirje teuml jeneuml teuml peumlrfshira neuml aksidente
meuml shumeuml sesa automjetet tjera Si rrjedhojeuml informatat e tilla mund ta ndihmojneuml
policineuml e trafikut qeuml teuml jeteuml meuml shumeuml e fokusuar gjateuml puneumls seuml tyre dhe
se inspektimet teknike janeuml peumlrkushtuar neuml veccedilanti ndaj automjeteve teuml meumldha (si
gomave prishjeve dhe ngarkesave) gjateuml periudhave kur deumlshtimet e tilla mund teuml
50 Fleteuml-patrullimi eumlshteuml njeuml dokument udheumlzues-regjistrues me aneuml teuml cilit njeumlsiteuml patrulluese janeuml teuml pajisura peumlr
teuml kryer kontrolle
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
24
jeneuml fatale (neuml vjeshteumln e vonshme koheumln e dimrit etj)51 Praktikat e mira
ndeumlrkombeumltare keumlshillojneuml qeuml eumlshteuml meuml e reumlndeumlsishme teuml kryhen inspektime teknike
teuml automjeteve teuml meumldha sesa teuml kryhen inspektime teuml automjeteve teuml zakonshme
Ne kemi gjetur se peumlrjashtimi i mjeteve transportuese nga trafiku teuml cilat nuk i kaneuml
ploteumlsuar kriteret teknike eumlshteuml shumeuml i rralleuml Patrullimet qeuml rezultojneuml me identifikimin e
keumltyre kritereve kryesisht janeuml teuml fokusuara veteumlm neuml veprimet e peumlrbashkeumlta me zyrtareumlt e
MI-seuml Si pasojeuml policia e trafikut heziton52 qeuml teuml deumlrgojeuml jo veteumlm automjetet komerciale (teuml
meumldha) neuml kontrolle teuml veccedilanta teknike pa pranineuml e zyrtareumlve teuml MI-seuml dhe veteumlm
hereumlpashere eumlshteuml fokusuar neuml ekzaminimin e kushteve teknike teuml automjeteve (komerciale)
mbingarkimin e mjeteve transportuese etj
47 A peumlrdoren ndeumlshkimet siccedil duhet
Qeumlllimi i shumiceumls seuml funksioneve teuml kontrollit mund teuml peumlrshkruhet si parandalim dhe
identifikim teuml kundeumlrvajtjeve korrigjim teuml mangeumlsive etj Deri meuml tani jemi fokusuar
kryesisht mbi ateuml se si trsquoi parandalojmeuml meuml mireuml dhe trsquoi identifikojmeuml aksidentet e trafikut
Neuml keumlteuml pjeseuml do trsquoi japim disa informata mbi ateuml se si janeuml peumlrdorur ndeumlshkimet
Policia e trafikut aplikon ndeumlshkime teuml ndryshme Gjobat janeuml teuml ndara neuml dy grupe ato teuml
shqiptuara neuml raste teuml aksidenteve dhe ato teuml shqiptuara peumlr shkelje teuml trafikut - pa shkaktuar
aksidente Sipas natyreumls seuml ekzekutimit gjobat shqiptohen vareumlsisht prej pesheumls seuml vepreumls
ato qeuml janeuml teuml detyrueshme53 dhe duhet teuml paguhen menjeumlhereuml dhe ato qeuml duhet teuml
procedohen neuml gjykata Peumlr shkelje teuml vogla dhe teuml rralla teuml cilat nuk e rrezikojneuml neuml meumlnyreuml
teuml konsiderueshme sigurineuml e trafikut policeumlt e trafikut mund teuml japin veumlrejtje verbale apo
me shkrim Veumlrejtjet me shkrim neuml realitet nuk jepen
Numri i ndeumlshkimeve varet pjeseumlrisht nga prioritetet e policiseuml seuml trafikut Neumlse ata e
peumlrcaktojneuml si prioritet testimin peumlr alkool kjo zakonisht neumlnkupton se peumlrdoruesit zbulohen
dhe ndeumlshkohen Si teuml tilla neumlse njeuml prioritizim i veprimeve eumlshteuml demonstruar ndeumlshkimet
mund teuml jeneuml teuml lidhura drejtpeumlrdrejt me suksesin neuml parandalimin e aksidenteve
51 Sipas teuml dheumlnave teuml prezantuara nga PK-ja gjateuml vitit me automjetet e transportit publik ndodhin rreth 910
aksidente 52 Sipas DKRr me rastin e deumlrgimit teuml automjeteve neuml kontrolle teuml jashteumlzakonshme teknike shpenzimet neuml rast
se vetura rezulton teuml jeteuml neuml gjendje teuml rregullt i barteuml zyrtari policor qeuml e ka inicuar deumlrgimin Kjo dispoziteuml eumlshteuml e parapareuml neuml ligjin aktual
53 Gjoba teuml detyrueshme (mandatore) konsiderohen teuml gjitha gjobat nga 15-40 euro qeuml shqiptohen nga zyrtareumlt e policiseuml neuml vend teuml ngjarjes
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
25
Tabela 6 Numri dhe alokimi i gjobave teuml shqiptuara neuml 2012 dhe 2013
Llojet e gjobave 2012
Nr
2013
Nr
Ndryshimi
Mosrespektimi i shpejteumlsiseuml seuml kufizuar 89654 36 123956 43 38
Mosmbajtja e distanceumls 2213 1 2475 1 12
Drejtimi neumln ndikim teuml alkoolit 651 0 527 0 -19
Drejtimi i mjetit pa patenteuml 15061 6 16993 6 13
Mosrespektimi i shenjave teuml trafikut 16541 7 16122 6 -2
Manovrim i pasigurt me automjet 1308 1 1513 1 16
Kalimi i afatit teuml regjistrimit 15588 6 12510 4 -20
Parkimi i parregullt 26467 11 30767 11 16
Teuml tjera (ccedileumlshtje minore) 80305 32 82059 28 1
Totali 247788100 286922100 16
(Burimi PK)
Nga njeuml perspektiveuml e thjeshteuml e siguriseuml seuml trafikut duket sikurse njeuml prioritet mjaft i madh i
jepet faktoreumlve teuml uleumlt teuml rrezikut Meumlse gjysma e ndeumlshkimeve (meuml pak neuml vitin 2013)
mbulojneuml ccedileumlshtjet e profilit teuml uleumlt teuml rrezikut teuml aksidenteve teuml trafikut (si tabelat parkimi
dhe teuml tjera) ndeumlrsa pjesa tjeteumlr vlen peumlr faktoreumlt e rrezikut teuml larteuml dhe teuml meseumlm (si
shpejteumlsia alkooli distanca patenteuml-shoferi dhe shenjat e trafikut) Peumlr teuml qeneuml teuml paansheumlm
megjithateuml njeuml prioritet i madh dhe me sa duket i justifikuar i eumlshteuml dheumlneuml kontrollit teuml
shpejteumlsiseuml qeuml eumlshteuml njeuml shkak i zakonsheumlm peumlr aksidentet e trafikut
Gjateuml studimit teuml profilit teuml ndeumlshkimeve ne mund teuml shohim dy gjeumlra seuml pari ndryshime teuml
vogla neuml prioritete kaneuml ndodhur midis dy viteve dhe seuml dyti ndeumlshkimet reflektojneuml se
shumica e kontrolleve teuml faktoreumlve teuml rrezikut teuml larteuml nuk janeuml kryer nga aktivitete leumlvizeumlse
(neumlse do teuml kishte pasur meuml shumeuml aktivitete leumlvizeumlse ndoshta do teuml kishim pritur meuml shumeuml
gjoba peumlr mosmbajtjen e distanceumls dhe manovrim teuml pasigurt dhe shkelje tjera qeuml kaneuml teuml
beumljneuml me ngasjen)
Neumlse teuml dheumlnat e meumlsipeumlrme e pasqyrojneuml realitetin eumlshteuml e qarteuml se ngaseumlsit e automjeteve
shpeshhereuml tejkalojneuml kufizimet e shpejteumlsiseuml apo ngasin shumeuml shpejt
shpeshhereuml ngasin pa patenteuml
rralleumlhereuml janeuml teuml ndikuar nga alkooli ose narkotikeumlt
mbajneuml distanceumln me automjetet tjera
shpeshhereuml thyejneuml rregulla teuml vogla (parkingu etj)
Ritheksojmeuml neumlse kjo reflekton ploteumlsisht realitetin apo i reflekton prioritetet dhe pajisjet neuml
keumlto tre njeumlsi eumlshteuml e veumlshtireuml teuml thuhet me siguri Neuml njeuml kuptim meuml teuml gjereuml ndash peumlr teuml qeneuml meuml
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
26
teuml sakteuml ndash duhet teuml peumlrdoren edhe teuml dheumlnat nga sistemi i parapareuml i ldquopikeumlve negativerdquo qeuml
nuk eumlshteuml aplikuar deri meuml tani neuml meumlnyreuml peumlr teuml parandaluar recidivisteumlt nga peumlrseumlritjet e
shkeljeve Arsyet peumlrse sistemi nuk eumlshteuml duke u aplikuar janeuml teuml natyreumls teknike Teuml dy
institucionet (PK-ja dhe Gjykatat) kaneuml bazat e tyre individuale teuml teuml dheumlnave megjitheumlse ato
nuk janeuml teuml integruara dhe nuk komunikojneuml mes vete
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
27
5 Konkluzionet
Peumlrfundimi kryesor eumlshteuml se ka mjaft hapeumlsira peumlr peumlrmireumlsime peumlr ta beumlreuml policimin e
trafikut ploteumlsisht efektiv Policia e trafikut mund teuml beumljeuml edhe meuml shumeuml peumlr teuml peumlrmireumlsuar
aktivitetet e saj trsquoi peumlrdoreuml informatat neuml meumlnyreuml meuml efektive si dhe trsquoi planifikojeuml burimet
Kontrollet duket se janeuml pjeseumlrisht teuml bazuara neuml rrezikshmeumlri por cileumlsia e teuml dheumlnave nuk
lejon teuml theksojmeuml se policia e trafikut neuml Kosoveuml - neuml meumlnyreuml sistematike - eumlshteuml duke i kryer
kontrollet efektive neuml aspektin e vendeve dhe koheumls Ekzistojneuml ccedileumlshtje peumlr sa i peumlrket numrit
teuml policeumlve teuml trafikut qeuml operojneuml si dokumentohen veprimet analizohen dhe peumlrdoren peumlr
teuml meumlsuar dhe beumlreuml peumlrmireumlsime si dhe neuml ccedilrsquomeumlnyreuml menaxhohen ndeumlshkimet
Policia e trafikut nuk ka beumlreuml aq sa duhet peumlr trsquoi dizajnuar neuml meumlnyreuml efektive informatat
qeuml i nevojiten
Policia e trafikut mbledh ose ka qasje neuml teuml dheumlna peumlrkateumlse Hapa tjereuml shteseuml nevojiten qeuml
keumlto teuml dheumlna teuml beumlhen meuml teuml dobishme Teuml dheumlnat mbi aksidentet dhe pasojat e tyre mund teuml
strukturohen meuml mireuml dhe ekzistojneuml mundeumlsiteuml peumlr teuml zhvilluar shkeumlmbimin e informatave
me paleumlt e tjera teuml interesit Disa nga informatat mungojneuml siccedil janeuml raportimi performanceumls
dhe vlereumlsimi i rezultateve si dhe ka mangeumlsi neuml cileumlsineuml dhe konsistenceumln e dokumentacionit
Peumlrveccedil keumlsaj edhe meuml shumeuml mund teuml beumlhet peumlr trsquoi beumlreuml informatat transparente dhe teuml
disponueshme peumlr publikun
Policia e trafikut nuk i peumlrdor burimet e saj teuml informatave neuml meumlnyreuml ploteumlsisht efektive
Informatat ekzistuese mund teuml peumlrdoren neuml meumlnyreuml meuml efektive peumlr teuml mbeumlshtetur puneumln
operative Ato nuk peumlrdoren rregullisht peumlr analiza teuml detajuara ose peumlr teuml krahasuar dhe
vlereumlsuar qasjet dhe mjetet e ndryshme teuml peumlrdorura Teuml dheumlnat ekzistuese nuk janeuml
gjithmoneuml teuml trajtuara sa duhet neuml planifikimin operativ Analizat kryhen rralleumlhereuml nga
policia trafikut Kjo nga ana tjeteumlr dometheumlneuml se stimujt peumlr teuml meumlsuar dhe peumlr iniciativa teuml
reja janeuml teuml uleumlta Edhe neumlse ka vendime neuml nivelin rajonal ose lokal pak prej tyre lidhen
qarteuml me ndonjeuml analizeuml teuml kryer peumlr informata ekzistuese apo trsquoi referohen asaj Policia e
trafikut eumlshteuml mjaft mireuml e informuar mbi kushtet e rrugeumlve motin dhe peumlr ngjarjet e
ardhshme qeuml mund teuml shkaktojneuml probleme neuml trafik Por ekzistojneuml mundeumlsi peumlr teuml
peumlrmireumlsuar bashkeumlpunimin mes policiseuml lokale dhe rajonale dhe autoriteteve tjera OJQ-ve
hulumtuesve dhe qytetareumlve
Burimet nuk alokohen neuml meumlnyreuml efektive dhe nganjeumlhereuml mungojneuml mjete teuml
reumlndeumlsishme
Alokimi i burimeve nuk duket se ndjek njeuml model teuml qarteuml peumlr teuml tri njeumlsiteuml Numri i policeumlve
teuml trafikut nuk korrespondon me gjendjen neuml trafik - aksidentet e trafikut Eumlshteuml gjithashtu e
veumlshtireuml teuml shihet njeuml model i qarteuml peumlr alokimin e mjetevepajisjeve mes dhe brenda njeumlsive
Raporti mes numrit teuml policeumlve teuml trafikut dhe numrit teuml automjeteve radareumlve ose testeve teuml
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
28
alkoolit ndryshon neuml meumlnyreuml teuml konsiderueshme bie fjala Njeumlsia peumlr Kontrollin e
Autostradeumls ka meuml shumeuml automjete dhe policeuml sesa Njeumlsia e Prishtineumls ndash neuml raport me
numrin e aksidenteve
Peumlrveccedil keumlsaj njeumlsiteuml jo gjithmoneuml janeuml teuml pajisura siccedil duhet ndoneumlse disa pajisje teuml caktuara
dihet se janeuml kosto-efektive siccedil janeuml automjetet e pasheumlnuara kamerat dhe sistemet e radarit
Asnjeuml njeumlsi nuk ka pasur instrumente peumlr testimin e praniseuml seuml narkotikeumlve dhe veteumlm disa
kaneuml aparate peumlr testimin e alkoolit Alokimi i diskutuesheumlm i burimeve dhe mungesa e
mjeteve teuml reumlndeumlsishme janeuml faktoreuml qeuml pengojneuml efektivitetin (teuml bazuarit neuml rrezikshmeumlri
peumlrdorim kost-efektivdhe fleksibil teuml mjeteve) Neuml keumlteuml kontekst vlen teuml theksohet se rrugeumlt
neuml Kosoveuml nuk janeuml teuml pajisura me kamera teuml shpejteumlsiseuml keumlto kamera mund peumlrdoren peumlr teuml
zeumlvendeumlsuar disa nga aktivitetet meuml teuml kushtueshme teuml patrullimit
Nevoja peumlr teuml kryer detyra teuml tjera eumlshteuml njeuml faktor qeuml ndikon neuml disa njeumlsi meuml shumeuml se
neuml teuml tjerat
Policiseuml seuml trafikut nuk i lejohet gjithnjeuml teuml peumlrqendrohet neuml detyrat e tyre kryesore Policeumlt
nganjeumlhereuml - veccedilaneumlrisht neuml qytetet e meumldha - duhet teuml ndihmojneuml funksione teuml tjera brenda
forcave teuml policiseuml ose autoritete teuml tjera me sheumlrbime teuml ndryshme Kjo sigurisht ka pasoja
pozitive dhe negative Kjo mund teuml shihet si njeuml meumlnyreuml peumlr teuml peumlrdorur burimet neuml meumlnyreuml
fleksibile dhe efikase dhe peumlr trsquoi ofruar sheumlrbime teuml tjereumlve kur keumlto janeuml teuml nevojshme Nga
ana tjeteumlr kjo mund teuml pengojeuml gjithashtu efektivitetin e policiseuml seuml trafikut neuml kryerjen e
detyrave teuml tyre kryesore Disa nga keumlto probleme mund teuml reduktohen peumlrmes kritereve teuml
qarta planifikimit teuml peumlrmireumlsuar dhe bashkeumlpunimit meuml teuml ngushteuml mes njeumlsive teuml
ndryshme policore
Peumlr shkak teuml mungeseumls seuml dokumentacionit eumlshteuml e veumlshtireuml teuml thuhet qartas se teuml gjitha
kontrollet kryhen sistematikisht ose gjithnjeuml neuml vendet e duhura dhe neuml koheumln e duhur
Jo teuml gjitha njeumlsiteuml i regjistrojneuml vendet se ku janeuml kryer kontrollet Sipas mostreumls toneuml
NjRKRr-PR dhe NjKA i regjistrojneuml keumlto teuml dheumlna dhe keumlto njeumlsi kaneuml njeuml qasje teuml bazuar neuml
rrezik Shumica e kontrolleve (por jo teuml gjitha) kryhen neuml rrugeumlt apo vendet e duhura ku
rreziku peumlr aksidente eumlshteuml i larteuml Peumlr sa i peumlrket njeumlsiseuml tjeteumlr (NjRKRr-PE) nuk mund teuml
themi me siguri se cili eumlshteuml rezultati Bazuar neuml intervistat duket se sjellja eumlshteuml e ngjashme
por teuml dheumlnat neuml keumlteuml njeumlsi nuk janeuml teuml plota ose teuml besueshme
Gjetjet tona sugjerojneuml se kontrollet kryesore kryhen gjateuml diteumls Peumlrveccedilse teuml dheumlnat neuml
dispozicion nuk janeuml teuml mjaft teuml holleumlsishme sa peumlr teuml vlereumlsuar neumlse kontrollet kryhet
ploteumlsisht neuml koheumln e duhur Kur ne i studiuam meuml holleumlsisht teuml dheumlnat doli se koha e pikut
peumlr aksidente trafiku peumlrputhej faktikisht me koheumln kur patrullat e policiseuml seuml trafikut
peumlrfundoninfillonin ndeumlrrimet e tyre dhe rrjedhimisht nuk mund teuml ishin neuml vendet me
rrezik teuml larteuml
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
29
Shkurtimisht informatat neuml dispozicion nuk na e beumljneuml teuml lehteuml teuml kuptojmeuml se njeumlsiteuml
patrulluese neuml Kosoveuml i kryejneuml sistematikisht kontrollet efektive peumlr sa i peumlrket vendit dhe
koheumls
Policia e trafikut duhet meuml shumeuml teuml keteuml veumlmendje te ngasja e rrezikshme dhe gjithashtu
teuml kontrollojeuml standardet teknike teuml kamioneumlve dhe autobuseumlve
Kontrollet policore me teuml drejteuml i kushtojneuml shumeuml veumlmendje shpejteumlsiseuml por neuml teuml njeumljteumln
koheuml nuk i kushtohet veumlmendje e duhur aspekteve teuml tjera siccedil janeuml ngasja agresive dhe e
rrezikshme mosmbajtja e distanceumls ngasja neuml gjendje teuml dehur etj Fokusimi tek shpejteumlsia
shpjegohet me faktin se ajo me teuml veumlrteteuml eumlshteuml ndeumlr shkaqet kryesore teuml aksidenteve neuml
trafik por edhe sepse eumlshteuml njeuml lloj sjellje tradicionale dhe e lehteuml peumlr trsquou beumlreuml Mungesa e
kamerave dhe pajisjeve peumlr shpejteumlsineuml si dhe teuml analizave teuml duhura mbi shkaqet e
aksidenteve mund teuml jeteuml njeuml shpjegim tjeteumlr peumlr fokusimin te shpejteumlsia
Ashtu siccedil tregojneuml shumica e hulumtimeve - ne besojmeuml ndash se neuml peumlrgjitheumlsi eumlshteuml meuml efektive
teuml kontrollohen sjelljet e ngaseumlsve sesa automjetet Megjithateuml ka peumlrjashtime Kamioneumlt e
meumldhenj dhe autobuseumlt peumlrfshihen shpesh neuml aksidente trafiku me pasoja teuml meumldha Ne
kemi veumlrejtur se keumltyre automjeteve nuk iu kushtohet veumlmendja e duhur nga ana e policiseuml
seuml trafikut neuml disa njeumlsi Zakonisht kjo ka teuml beumljeuml me kushtet teknike teuml automjeteve teuml meumldha
komerciale siccedil eumlshteuml rasti neuml lidhje me mbingarkimin dhe mireumlmbajtjen
Ndeumlshkimet jo gjithhereuml aplikohen dhe menaxhohen siccedil duhet ndaj kundeumlrvajteumlsve
Policia e trafikut shpesh peumlrdoreuml gjoba teuml vogla si ndeumlshkime Ndeumlshkimet e tjera aplikohen
rralleuml peumlr dallim nga shumeuml vende teuml tjera Peumlr meuml tepeumlr shumica e gjobave shqiptohen
veteumlm peumlr njeuml numeumlr teuml kufizuar shkeljesh dhe nuk duket se e adresojneuml ndeumlshkimin e duhur
teuml bazuar neuml faktoreumlt e aksidenteve - siccedil janeuml mosmbajtja e distanceumls manovrimi i pasigurt
dhe pakujdesi teuml tjera neuml ngasje Moszbatimi i sistemit teuml ldquopikeumlve negativerdquo i ka motivuar
drejtpeumlrseumldrejti ngaseumlsit recidivisteuml peumlr teuml peumlrseumlritur kundeumlrvajtjet Neuml keumlteuml meumlnyreuml neuml
mungeseuml teuml qasjes parandaluese edhe ndeumlshkimet aplikohen mbi keumlteuml bazeuml
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
30
6 Rekomandimet
Peumlrvoja na tregon se numri i aksidenteve neuml trafik dhe pasojat e tyre mund teuml zvogeumllohen
Peumlr keumlteuml mund teuml nevojitet bashkeumlpunimi i ngushteuml mes autoriteteve peumlrgjegjeumlse njeuml sistem i
duhur informativ peumlrdorim efektiv i pajisjeve dhe menaxhim profesional dhe i bazuar neuml
rrezik neuml teuml gjitha nivelet
Ne rekomandojmeuml Drejtorin e Peumlrgjithsheumlm teuml Policiseuml seuml Kosoveumls qeuml
Teuml merr njeuml iniciativeuml peumlr peumlrmireumlsimin e sistemit ekzistues teuml informimit dhe ta beumljeuml
ateuml ploteumlsisht efektiv Po keumlshtu teuml konsiderojeuml futjen e njeuml baze gjitheumlpeumlrfshireumlse teuml teuml
dheumlnave duke ftuar paleumlt e ndryshme teuml interesit Peumlrfitimet nga ky mekanizeumlm do teuml
reflektonin neuml besueshmeumlrineuml e teuml dheumlnave si dhe peumlrdorimin e tyre neuml vendimet
strategjike dhe operative
Teuml peumlrmireumlsojeuml peumlrdorimin e teuml dheumlnave neuml meumlnyreuml qeuml teuml qarteumlsojeuml planifikimin vjetor
dhe teuml vendoseuml objektiva performance teuml qarta peumlr njeumlsi operative Kjo duhet teuml
peumlrfshijeuml analizeuml meuml teuml mireuml teuml teuml dheumlnave mbi aksidentet qeuml formojneuml njeuml pikeumlnisje
peumlr prioritetet dhe qasjet e reja neuml nivel operativ Kjo nga ana tjeteumlr e beumln teuml
reumlndeumlsishme qeuml policia e trafiku teuml nivel qendror teuml ngriteuml funksionet e duhura peumlr
monitorim dhe vlereumlsim
Teuml konsiderojeuml caktimin e meuml shumeuml politikave teuml policiseuml seuml trafikut dhe teuml ri-
konsiderojeuml alokimet ndeumlrmjet njeumlsive teuml ndryshme teuml policiseuml seuml trafikut
Teuml sigurojeuml se njeuml plan investimi peumlr pajisje kost-efektive eumlshteuml hartuar neuml njeuml
perspektiveuml teuml kornizeumls afat-mesme teuml shpenzimeve
Policia e trafikut teuml peumlrqendrohet seuml pari neuml detyrat e tyre kryesore parandalimi i
aksidenteve Ndihma peumlr funksionet e tjera teuml policiseuml dhe autoritetet tjera duhet teuml
planifikohet meuml mireuml neuml bashkeumlpunim me njeumlsiteuml e ndryshme policore Peumlr meuml tepeumlr
bashkeumlpunimi ndeumlrmjet funksioneve teuml ndryshme policore neuml nivel rajonal duhet teuml
peumlrmireumlsohet neuml meumlnyreuml qeuml teuml arrihet efikasitet meuml i larteuml neuml aktivitetet policore qeuml
ndeumlrlidhen me sistemin e trafikut
Teuml sigurohet qeuml aktivitetet e policiseuml seuml trafikut janeuml kryer neuml rrugeuml dhe vende
teumlrrezikshme Peumlr teuml qeneuml ploteumlsisht efektiv menaxhmenti lokal neuml fazeumln e
planifikimit duhet teuml prezantojeuml njeuml qasje fleksibile te ccedileumlshtja e orareve teuml puneumls etj
dhe
Teuml sigurohet qeuml policia e trafikut teuml peumlrqeumlndrohet edhe neuml sjelljet e tjera teuml ngaseumlsve
peumlrveccedilse te tejkalimi i kufizimit teuml shpejteumlsiseuml Njeuml qasje e planifikuar peumlr aktivitete teuml
peumlrforcuara policore neuml trafik duhet teuml merr prioritet teuml larteuml peumlr monitorimin e
sjelljes seuml ngaseumlsve (sikurse ngasja e rrezikshme mosmbajtja e distanceumls etj) Policia e
trafikut njeumlkoheumlsisht duhet teuml peumlrqendrohet meuml shumeuml neuml kriteret e automjeteve
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
31
komerciale (sidomos kamioneumlve dhe autobuseumlve) Masat e kujdesit teuml shtuar duhet teuml
zbatohen rregullisht nga ana e patrullave teuml trafikut
Gjithashtu ne rekomandojmeuml qeuml me qeumlllim teuml ngritjes seuml efektivitetit teuml ndeumlshkimeve gjobat
duhet teuml adresojneuml ndeumlshkimin e duhur bazuar neuml faktoreumlt e aksidenteve Sistemi i
ndeumlshkimeve duhet teuml peumlrmireumlsohet peumlrmes aplikimit teuml sistemit teuml pikeumlve negative Peumlr
trsquou peumlrballur me keumlteuml sfideuml neuml vendosjen e keumltij sistemi duhet teuml ndeumlrtohet bashkeumlpunimi
mes MPB-seuml dhe gjykatave
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
32
REFERENCAT
European Commission ldquoTowards a European road safety area policy orientations on road safety
2011-2020rdquo Brussels 2011
European Commission ldquoEuropean Transport Policy for 2010 Time to deciderdquo Brussels 2001
European Transport Safety Council (ETSC) Reducing Traffic Injuries Resulting From Excess and Inappropriate Speed Brussels 1995
European Transport Safety Council (ETSC) ldquoPolice enforcement strategies to reduce traffic casualties in Europerdquo Brussels 1999
European Transport Safety Council (ETSC) ldquoTransport safety performance indicatorsrdquo Brussels 2001
European Transport Safety Council (ETSC) Traffic Law Enforcement across the EU Brussels 2011
Organisation for Economic Co-Operation and Development (OECD) Safety on Roads - Whatrsquos The Vision 2002
Organisation for Economic Co-Operation and Development (OECD) Road Safety - Impact of New Technologies 2003
Organisation for Economic Co-Operation and Development (OECD) Towards Zero Ambitious Road Safety Targets and The Safe System Approach 2008
Rune Elvik Cost-Benefit Analyses of Police Enforcement ESCAPE 2001
ROSEBUD Road Safety and Environmental Benefit-Cost and Cost- Effectiveness Analysis for Use in Decision-Making 2003
World Health Organization (WHO) ldquoThe World Report on Road Traffic Injury Preventionrdquo Geneva 2004
World Health Organization (WHO) Global status report on road safety 2013 supporting a decade of action Geneva 2013
World Health Organization (WHO) Data systems a road safety manual for decision-makers and practitioners Geneva 2010
World Health Organization (WHO) ldquoSpeed management a road safety manual for decision-makers and practitionersrdquo Geneva 2008
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
33
SHTOJCA I
STRUKTURA ORGANIZATIVE E POLICISEuml SEuml KOSOVEumlS - NJEumlSITEuml E KOMUNIKACIONIT RRUGOR
Drejtoria e Peumlrgjithshme
Departamenti
peumlr Operacione
Departamenti
peumlr Kufi
Departamenti
peumlr Hetime
Departamenti
peumlr Mbeumlshtetje
Departamenti
peumlr Burime
Divizioni i Siguriseuml Publike
DR Prishtineuml
DR Pejeuml
DR Prizren
DR Gjilan
DR Ferizaj
DIVIZIONI I KOMUNIKACIONIT RRUGOR
DR Mitroviceuml
Njeumlsiteuml Rajonale teuml
Komunikacionit
Rrugor
Njeumlsia peumlr
Kontrollin e
Autostradeumls
Njeumlsia peumlr
menaxhimin e
materieve teuml
rrezikshme
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
34
SHTOJCA II
Qasshmeumlria e Policiseuml seuml Trafikut neuml informatat qeuml iu nevojiten peumlr planifikim operativ
Informatat peumlr planifikim operativ
Informata rreth faktoreumlve qeuml lidhen me aksidentet
Teuml dheumlna teuml dokumentuara qeuml tregojneuml nivelin e rrezikut Baza e krijuar e teuml dheumlnave peumlmes seuml secileumls policia e trafikut i identifikon faktoreumlt kryesoreuml teuml rrezikut neuml ateuml zoneuml
Faktori njeri
Faktori automjet
Vendndodhja e pikave teuml zeza
Kushtet atmosferike
Punimet neuml rrugeuml
Informata rreth pasojave teuml aksidenteve
Qasje neuml informata nga institucionet sheumlndeteumlsore dhe kompaniteuml e sigurimit
Informata rreth ngjarjevekushteve kurku mund teuml rriten rreziqet mund teuml rriten peumlr aksidente
Neuml meumlnyreuml qeuml teuml keteuml njeuml qasje teuml standardizuar peumlr informata lidhur me faktoreumlt e rrezikut peumlr zonat e rrezikut ndeumlr teuml tjera policia e trafikut duhet teuml keneuml informata rreth punimeve neuml rrugeuml dendeumlsiseuml seuml trafikut kushteve teuml motit MI dhe autoritet lokalekomunat duhet teuml peumlrfshihen
Informata rreth aktiviteteve teuml kryera nga policia e trafikut dhe ndeumlshkimeve teuml aplikuara
Informatat rreth monitorimitvlereumlsimit sistematik teuml sjelljeve neuml trafik aktivitetet e kryera teuml rezultojneuml me raportet e pas-operative
Teuml dheumlnat mbi aplikimin e ndeumlshkimeve ndaj kundeumlrvajteumlsve Numri i ndeumlshkimeveteuml leumlshuara duhet teuml beumlhet sipas ligjeve dhe rregullave teuml peumlrcaktuara Informatatnga gjykatat janeuml teuml nevojshme Informatatnga MPB rreth ngaseumlsve teuml ndeumlshkuar janeuml teumlnevojshme
Reagimi ndaj rezultateve teuml qasjeve dhe aktiviteteve teuml ndryshme
Peumlr teuml monitoruar performanceumln treguesit e aktiviteteve duhet miratuar Teuml dheumlnat qeuml do teuml mblidhen peumlrfshijneuml numrin e peumlrgjithsheumlm teuml kontrolleve teuml kryera numrin e ngaseumlsve teuml kontrolluar periudhat e ndryshme qeuml duhet teuml krahasohen etj
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
35
SHTOJCA III
Tabela 7 Numri i policeumlve teuml trafikut neumlpeumlr njeumlsi ndash gjateuml viteve
2010 2011 2012 2013 2014
NjKA 27 32 40
NjRKRr Prishtineuml 162 156 147 125 103
NjRKRr Gjilan 69 61 61 62 63
NjRKRr Ferizaj 59 55 54 54 54
NjRKRr Prizren 74 80 78 67 61
NjRKRr Pejeuml 88 91 90 83 83
NjRKRr Mitroviceuml Jug 71 71 72 57 58
NjRKRr Mitroviceuml Veri 27 44
Gjitheumlsej 523 514 529 507 506
(Burimi PK)
Tabela 8 Numri i aksidentevendeumlshkimeve 2010 -2014
Vitet 2010 2011 2012 2013 2014 Total
Aksidente fatale 158 130 116 104 111 619
Persona teuml vdekur 175 157 121 119 127 699
Aksidente me leumlndime 4326 4490 4555 4960 4876 23207
Persona teuml leumlnduar 7730 8321 8561 9817 9713 44142
Aksidente me deumlmemateriale 12594 13338 14044 13878 10333 64187
Aksidente lsquoGodit dhe ikrsquo 952 930 1039 1012 980 4913
Gjitheumlsej aksidente 18030 18888 19754 19954 16300 92926
Tiketa (Gjoba) 254849 276897 247788 286922 319332 1386556
(Burimi PK)
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
36
Tabela 9 Teuml dheumlnat rreth aksidenteve fatale dhe personave teuml vdekur sipas rajoneve (janar ndash
dhjetor 2013)
2013 Prishtineuml Mitroviceuml Pejeuml Prizren Ferizaj Gjilan Autostradeuml Total
Aksidfatale 35 9 26 12 10 10 2 104
Teuml vdekur 40 12 33 12 10 10 2 119
(Burimi PK)
Diagrami 1 Veprimet e ngaseumlsve si faktoreuml kontribues teuml aksidenteve (2013)
Diagrami 2 Aksidentet sipas pjeseumls seuml rrugeumls (2013)
0 500 1000 1500 2000 2500 3000 3500 4000 4500 5000
Manipulimi i pasigurt
Mosmbajtja e distanceumls
Mospeumlrshtatja e shpejteumlsiseuml
Kyqje e pasigurteuml neuml rrugeuml
Ndeumlrrim i shiritave
Kthim leumlvizje prapa
Mosrespektim i peumlrpareumlsiseuml seuml kalimit
Anashkalimtejlakim i parregullt
Tejkalim i shpejteumlsiseuml seuml kufizuar
0 2000 4000 6000 8000
10000 12000 14000 16000
2012
2013
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
13
Raportet vjetore teuml DKRr-seuml i peumlrshkruajneuml faktoreumlt e aksidenteve rrugore neuml krahasim me
vitet e meumlparshme Rezultatet e informatave peumlr faktoreumlt qeuml ndeumlrlidhen me aksidentet
trajtohen siccedil duhet veteumlm kur policia e trafikut zbaton masat neuml planet operative ose urdhrat
nga DKRr Neuml planifikimin operativ policia e trafikut ka peumlrdorur informatat rreth
shpeshteumlsiseuml dhe shkaqeve teuml aksidenteve Aktivitetet janeuml teuml ndryshme dhe varen thjesht
nga vendndodhja gjeografike dhe intensiteti i trafikut por kryesisht janeuml orientuar neuml
monitorimin e shpejteumlsiseuml32 Peumlrveccedil keumlsaj njeumlsiteuml e trafikut (duke peumlrjashtuar NjKA-neuml) nuk i
drejtojneuml gjithnjeuml aktivitetet me sheumlnjesteumlr edhe neuml rrugeumlt tjera jo-rajonale
Detyrat rutineuml nuk adresojneuml detyra teuml veccedilanta vis-agrave-vis treguesve teuml identifikuar neuml analizeumln
e aksidenteve Sipas krahasimit teuml teuml dheumlnave patrullimet e vlereumlsuara rutineuml teuml policiseuml seuml
trafikut kryesisht kaneuml sheumlnjestruar faktorin shpejteumlsi Kjo neumlnkupton se informatat nuk janeuml
peumlrdorur ploteumlsisht peumlr detyrat e peumlrditshme Shumica e patrullimeve kryesisht kryhen pa
ndonjeuml objektiv tjeteumlr shteseuml Aktivitetet aktuale teuml peumlrditshme ndash peumlr teuml qeneuml efektive - do teuml
duhet teuml fokusohen neuml aspekte teuml tjera teuml ndryshme siccedil eumlshteuml sjellja e ngaseumlsve (mbajtja e
distanceumls ngasja e pakujdesshme etj)
Informatat peumlrdoren rralleuml peumlr teuml identifikuar peumlrmireumlsimet e mundshme teuml veprimeve
parandaluese33 Shumica deumlrrmuese e aktiviteteve teuml kryera nuk janeuml teuml peumlrmbledhura neuml
raporte post-operative peumlr teuml matur progresin drejt objektivave teuml vendosura Peumlr meuml tepeumlr
peumlrzierja e prioriteteve neuml patrullime nuk ishte gjithnjeuml e bazuar neuml informatat e
disponueshme34
32 Shembuj teuml tjereuml teuml intensifikimit teuml patrullimeve peumlrfshijneuml ndalesat peumlr automjete sipas planeve operative
ngjarjet sportive dhe klubet e nateumls etj Automjetet inspektohen neuml baza vjetore derisa veteumlm hereumlpashere adresohen me plane teuml peumlrbashkeumlta operative Policia e trafikut - MI
33 Ekzaminimi i raporteve teuml njeumlsive teuml policiseuml seuml trafikut peumlr vitet 2012 dhe 2013 34 Vlen teuml peumlrmendet se bazuar neuml informatat peumlr aksidente DKRr ka keumlrkuar nga NjRKRr-PR qeuml teuml shtohet
numri i kontrolleve neuml disa rrugeuml siccedil ishte rasti neuml rrugeumln Prishtineuml-Podujeveuml-Merdareuml Si rezultat i angazhimeve shteseuml numri i aksidenteve neuml keumlteuml aks rrugor eumlshteuml zvogeumlluar duksheumlm neuml periudheumln janar-maj 2014 neuml krahasim me vitin 2013
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
14
4 A i kryen policia e trafikut sheumlrbimet neuml meumlnyreuml
efektive
41 Si teuml matet efektiviteti i policiseuml seuml trafikut
Qeumlllimi i peumlrgjithsheumlm peumlr policineuml e trafikut seuml bashku me autoritetet e tjera peumlrgjegjeumlse siccedil
kemi peumlrmendur eumlshteuml teuml minimizohen aksidentet e trafikut dhe teuml ndihmohet peumlr njeuml mjedis
teuml sigurt teuml trafikut Shtrohet pyetja se si duhet teuml veprojeuml policia e trafikut peumlr teuml
peumlrmbushur neuml meumlnyreumln meuml teuml mireuml teuml mundshme keumlto objektiva Peumlrveccedil keumlsaj a eumlshteuml fare
e mundur teuml maten rezultatet e policiseuml seuml trafikut peumlr shkak teuml faktoreumlve teuml tjereuml qeuml ndikojneuml
neuml veumlllimin dhe karakterin e ldquoaksidenteverdquo
Zvogeumllimi i aksidenteve teuml reumlnda teuml trafikut eumlshteuml njeuml lloj mateumlsi qeuml tregon peumlr rezultatin e
peumlrgjithsheumlm se neuml ccedilrsquomeumlnyreuml operojneuml autoritetet peumlrgjegjeumlse rrugore ose teuml policiseuml seuml
trafikut Megjithateuml eumlshteuml matje shumeuml e peumlrgjithshme qeuml varet nga shumeuml faktoreuml siccedil janeuml
rrugeumlt dhe moti sjelljet e ngaseumlsve numri i automjeteve dhe gjendja e tyre angazhimi i
autoriteteve tjera rregullimi aktual kushtet financiare etj
Ekzistojneuml edhe matje teuml tjera teuml zakonshme Mund teuml studiohen neumlse mjetet e teuml duhura janeuml
neuml dispozicion dhe neumlse ato janeuml peumlrdorur neuml meumlnyreuml efektive peumlr shembull a janeuml peumlrdorur
kamerat e shpejteumlsiseuml dhe radareumlt aty ku do teuml shtonin meuml shumeuml vlereuml (rreziku i larteuml peumlr
aksidentet e trafikut peumlr shkak teuml shpejteumlsiseuml seuml automjetit) a beumlhen teste alkooli ku do teuml
shtonin meuml shumeuml vlereuml etj Gjithashtu mund teuml shqyrtohen neumlse njeumlsiteuml e kontrollit neuml koheuml
teuml duhur sigurojneuml autoritetet peumlrgjegjeumlse rrugore me propozime peumlr ndryshimin e
kufizimeve teuml shpejteumlsiseuml veumlnien e shenjave paralajmeumlruese riparimin e rrugeumlve largimin e
pengesave neuml rrugeuml etj
Mund edhe teuml matet meumlnyra se si shpeumlrndahen burimet neuml koheuml dhe neuml hapeumlsireuml Idealisht
mjetet e duhura duhet peumlrdorur peumlr teuml kontrolluar gjeumlrat e duhura neuml koheumln e duhur dhe
vendin e duhur Aktivitetet e patrullimit neuml koheuml dhe hapeumlsireuml duhet teuml ndeumlrlidhen sa meuml
shumeuml qeuml teuml jeteuml e mundur me ateuml se kur dhe ku ndodhin aksidentet e trafikut
Kundrejt propozimeve teuml meumlsipeumlrme mund teuml shtrohet pyetja A eumlshteuml e mundur qeuml policia
e trafikut teuml punojeuml meuml mireuml apo meuml dobeumlt a eumlshteuml policia e trafikut neuml gjendje teuml meumlsojeuml dhe
a janeuml neuml gjendje teuml marrin vendime ccedilfareuml teuml beumljneuml dhe si teuml beumlhet Peumlrgjigja e qarteuml peumlr teuml
gjitha keumlto pyetje eumlshteuml pozitive Eumlshteuml e reumlndeumlsishme teuml theksohet se megjithateuml asnjeuml matje
nuk eumlshteuml e peumlrsosur dhe e ploteuml vetvetiu Ccedileumlshtje kryesore eumlshteuml qeuml teuml peumlrdoren informatat
dhe teuml dheumlnat relevante teuml besueshme dhe qeuml janeuml neuml gjendje trsquoi ofrojneuml policiseuml seuml trafikut
udheumlzime se si teuml punojneuml meuml zgjuar ndash teuml jeneuml meuml efektiv - neuml meumlnyreuml qeuml trsquoi afrohen qeumlllimit
qeuml teuml ndikojneuml neuml numrin e aksidenteve fatale
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
15
42 A i ka policia e trafikut mjetet e duhura qeuml teuml jeteuml efektive
Peumlr shkak se rreziku i aksidenteve peumlrcaktohet nga faktoreuml teuml ndrysheumlm policia e trafikut
duhet teuml peumlrdoreuml mjete teuml llojllojshme peumlr teuml adresuar vendimet ndikuese mbi kufizimet e
shpejteumlsiseuml dhe shenjat paralajmeumlruese dhe meuml drejtpeumlrdrejteuml peumlrmes masave teuml ndryshme
teuml kontrollit teuml trafikut siccedil janeuml kamerat peumlr shpejteumlsi radareumlt testet e alkoolit kontrollet e
automjeteve dhe teuml flukseve teuml trafikut gjendjen e rrugeumlve dhe sjelljet e ngaseumlsve35
Neuml meumlnyreuml qeuml teuml keteuml qasjen direkte neuml meumlnyreuml efektive policia e trafikut duhet teuml
Orientojeuml peumlrpjekjet e tyre neuml
- Vendndodhjet me rrezik teuml larteuml rrugeumlt apo vendet ku aksidentet mund teuml
ndodhin
- Neuml koheumln diteumlt dhe oreumlt me rrezik teuml larteuml kur aksidentet mund teuml jeneuml meuml teuml
shpeshta
- Vendndodhjet me rrezik ad-hoc neuml koheuml teuml caktuar (ngjarje teuml peumlrkohshme)
Fokusojeuml kontrollet neuml faktoreumlt qeuml ndeumlrlidhen me aksidente si
- Sjellja e ngaseumlsve me rrezik teuml larteuml
- Faktoreumlt mekanik teuml rrezikut teuml larteuml te automjetet veccedilaneumlrisht kamioneumlt e
meumldhenj
- Rrugeumlt me rrezik teuml larteuml dhe kushtet e motit
Aplikojeuml ndeumlshkime teuml duhura peumlr ata qeuml keumlrceumlnojneuml sigurineuml neuml trafik peumlrmes
- Paralajmeumlrimeve verbale apo teuml dokumentuara dhe llojeve teuml ndryshme teuml
gjobave etj
Peumlr teuml qeneuml efektive policia e trafikut duhet teuml keteuml punonjeumls kompetent dhe pajisje teuml
duhura automjete teuml pajisura mireuml (teuml shenjeumlzuara dhe teuml pashenjeumlzuara) motoccedilikleta
radareuml dhe teste teuml alkoolit Neuml shumeuml vende policia e trafikut eumlshteuml e pajisur edhe me
helikoptereuml kamera teuml shpejteumlsiseuml teste kundeumlr narkotikeumlve etj36 Peumlrvoja neuml BE dhe vende teuml
tjera tregon se kamerat e shpejteumlsiseuml teuml cilat ofrojneuml deumlshmi fotografike teuml pranueshme peumlr
gjykata janeuml shumeuml kost-efektive37
PK-ja peumlrdoreuml tregues teuml ndrysheumlm neuml meumlnyreuml qeuml teuml ndajeuml burimet e tyre neuml meumlnyreuml efektive
35 Ky seksion bazohet neuml literatura teuml ndryshme peumlr praktika teuml mira teuml kontrollit teuml trafikut si dhe dokumente
dhe politika nga vende teuml ndryshme dhe nga Policia e Kosoveumls 36 Patrullimi me helikopter peumlrdoret neuml veccedilanti neuml rrethana selektive Helikoptereumlt mund teuml peumlrdoren gjithashtu
peumlr kujdesin post-aksidental PK-ja nuk eumlshteuml e pajisur me mjet teuml tilleuml Mungojneuml edhe instrumentet peumlr testimin e praniseuml seuml narkotikeumlve
37 European Transport Safety Council (ETSC) Reducing Traffic Injuries Resulting from Excess and Inappropriate Speed (Brussels 1995) fq 28
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
16
Ne kemi ekzaminuar teuml dheumlnat e ndryshme - neuml lidhje me zyrtareumlt policoreumlpolicineuml e
trafikut
Tabela 3 Teuml dheumlnat peumlr aksidentet automjetet kundrejt burimeve teuml policiseuml
2010 2011 2012 2013 2014
Numri i automjeteve teuml regjistruara 178798 205366 212851 272107 288828
Numri i aksidenteve 18030 18888 19754 19954 16300
Numri i aksidenteve fatale 158 130 116 104 111
Numri i teuml vdekurve 175 157 121 119 127
Numri i personave teuml leumlnduar 7730 8321 8561 9817 9713
Numri i zyrtareumlve policoreuml 7191 7205 7269 7326 7686
Numri i zyrtareumlve policoreuml teuml trafikut 523 514 529 507 506
Duket fare qarteuml se numri i policeumlve teuml trafikut nuk e ka ndjekur trendin e aksidenteve dhe
automjeteve Ne kemi marreuml neuml konsiderateuml edhe burimet peumlr njeumlsiteuml e veccedilanta
Tabela 4 Numri i kilometrave teuml mbuluara nga policia e trafikut burimet neuml njeumlsiteuml
peumlrkateumlse teuml policiseuml seuml trafikut mjetet e kontrollit teuml disponueshme (2014)
Njeumlsia Kilometrat e
mbuluara Zyrtareumlt e
policiseuml Automjetet e shenjeumlzuara
Automjetet civile
Radareuml Testues teuml
alkoolit
NjRKRr-PR 341 108 6 1 5 5
NjRKRr-PE 380 82 13 0 6 3
NJKA 104 33 6 0 10 2
Siccedil shihet shpeumlrndarja e burimeve nuk duket se e peumlrcjelleuml njeuml model teuml qarteuml peumlr teuml tre
njeumlsiteuml Peumlr shkak teuml bazeumls seuml paqarteuml peumlr alokim numri i policeumlve teuml trafikut nuk
korrespondon me kushtet e trafikut respektivisht aksidentet As numri i automjeteve teuml
shenjeumlzuara apo sistemet e radareumlve nuk ndeumlrlidhen me numrin e policeumlve apo aksidentet e
trafikut Numri i radareumlve neuml NjKA mund pjeseumlrisht teuml shpjegohet me faktin se eumlshteuml njeumlsi
patrulluese e autostradeumls (neumlse kjo eumlshteuml shpeumlrndarja optimale e keumlsaj pajisje ateumlhereuml eumlshteuml
njeuml ccedileumlshtje tjeteumlr)
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
17
Eumlshteuml po keumlshtu veumlshtireuml teuml shihet njeuml model i qarteuml i shpeumlrndarjes seuml burimeve ndeumlrmjet dhe
brenda njeumlsive Raporti midis numrit teuml policeumlve teuml trafikut dhe numrit teuml automjeteve
radareumlve apo testuesve teuml alkoolit ndryshon neuml meumlnyreuml teuml konsiderueshme peumlr shembull
NjKA ka meuml shumeuml automjete dhe meuml shumeuml policeuml sesa NjRKRr-PR neuml raport me
aksidentet e trafikut Njeuml shpjegim i mundsheumlm por jo shterues eumlshteuml faktori gjeografik
(qytetet neuml raport me fshatet)
Vlen teuml theksohet se veteumlm njeuml njeumlsi kishte qasje neuml njeuml automjet civil teuml pashenjeumlzuar edhe
pse neumlse automjetet e tilla peumlrdoren siccedil duhet - sipas peumlrvojeumls ndeumlrkombeumltare ndash ateumlhereuml ato
janeuml mjaft efektive neuml identifikimin e ngaseumlsve agresiveuml
Peumlr meuml tepeumlr veteumlm disa automjete teuml policiseuml seuml trafikut janeuml teuml pajisura me radareuml dhe
testues peumlr alkool38 Rrjedhimisht eumlshteuml e pamundur qeuml patrullat teuml kryejneuml teste teuml tilla seuml
paku jo peumlrnjeumlhereuml (neuml teuml njejteumln koheuml) Kjo ka mundeumlsi teuml pengojeuml efektivitetin e kontrolleve
teuml trafikut meqeuml shpejteumlsia dhe ldquongasja neumln ndikimin e alkoolit barnave dhe narkotikeumlverdquo
janeuml gjithashtu shkaktareuml teuml aksidenteve neuml trafik39
Kontrollet e kufizuara teuml alkoolitnarkotikeumlve janeuml njeuml e meteuml e kontrolleve qeuml e reduktojneuml
cileumlsineuml e teuml dheumlnave mbi shkaqet qeuml qeumlndrojneuml pas aksidenteve
Peumlrveccedil informatave teuml dheumlna neuml tabeleumln e meumlsipeumlrme ne kemi gjetur mangeumlsi teuml tjera neuml
pajisje bie fjala automjetet nuk janeuml teuml pajisura me shenjat paralajmeumlruese (si stop policia
ngadaleumlso rrezik neuml rrugeuml etj) Asnjeuml prej njeumlsive nuk kishte qasje neuml motoccedilikleta ndoneumlse
mjetet e tilla zakonisht shihen si mjaft efektive peumlr kontrollin e trafikut Peumlr meuml shumeuml
kamerat e shpejteumlsiseuml qeuml nga shumeuml hulumtues janeuml pareuml si mjet shumeuml efikas peumlr uljen e
rrezikut teuml aksidenteve teuml trafikut (dhe numrin e zyrtareumlve teuml nevojsheumlm peumlr kontrolle) nuk
janeuml peumlrdorur neuml asnjeuml njeumlsi kryesisht peumlr shkak teuml argumenteve se keumlrkojneuml investime
fillestare
Policia e trafikut peumlrdoreuml meumlnyra leumlvizeumlse dhe joleumlvizeumlse (statike) peumlr patrullim Teuml dyja
meumlnyrat i kaneuml epeumlrsiteuml dhe teuml metat e tyre40 Aktivitetet joleumlvizeumlse teuml kontrollit janeuml meumlnyreuml
e duhur neuml raste teuml bazuara neuml rrezik teuml veccedilanteuml (peumlrqendrimi masiv i peumlrpjekjeve teuml
kontrollit teuml trafikut neuml koheuml dhe vend teuml caktuar) ose kryhen neuml vende ose rrugeuml ku
aksidentet historikisht janeuml teuml zakonshme Patrullimet leumlvizeumlse janeuml meumlnyreuml e mireuml peumlr
zbulimin e sjelljeve teuml ccedilrregullta teuml ngaseumlsve qeuml mund teuml ndodhin edhe neuml vende ku
aksidentet janeuml meuml pak teuml zakonshme Shumica e aktiviteteve teuml patrullimit nga keumlto njeumlsi
kryhen peumlrmes patrullimeve joleumlvizeumlse Peumlrjashtime beumljneuml patrullimet e rralla teuml kryera nga
38 Neuml raportin e IPK-seuml peumlr ldquoVlereumlsimin e menaxhimit teuml trafikut rrugor nga PK-jardquo (2014) eumlshteuml theksuar se
shumica e radareumlve janeuml jo-funksionaleuml 39 Sipas OJQ-seuml ldquoLabyrinthrdquo nuk ka numeumlr teuml sakteuml peumlr peumlrdoruesit e narkotikeumlve neuml Kosoveuml Ekzistojneuml
vlereumlsime teuml peumlrafeumlrta teuml peumlrdoruesve qeuml sillen mes 10000 - 15000 individeumlve dhe nga keumlta rreth 4000 ndash 5000 besohet teuml jeneuml peumlrdorues teuml heroineumls
40 Rune Elvik Cost-Benefit Analyses of Police Enforcement (ESCAPE 2001) fq 14
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
18
automjeti me targa civile neuml NjRKRr-PR Peumlrveccedil keumlsaj neuml rrugeumlt e qytetit teuml Prishtineumls eumlshteuml
e zakonshme qeuml patrullimet teuml kryhen dhe neuml keumlmbeuml ose me biccedilikleta Nuk ka qeneuml e
mundur qeuml ZAP-i teuml vlereumlsojeuml performanceumln e tyre por ka mundeumlsi qeuml biccedilikletat ndash sidomos
neuml qytetet e meumldha - teuml jeneuml mjet efektiv neuml disa raste Peumlr meuml shumeuml gjithnjeuml mund teuml themi
se patrullimi neuml keumlmbeuml peumlrmbush funksionet parandaluese neuml kuptim meuml teuml gjereuml (meuml pak teuml
matsheumlm)
43 A peumlrdoren mjetet neuml dispozicion peumlr qeumlllimin e tij
kryesor
Policeumlt e trafikut nganjeumlhereuml duhet trsquoiu ndihmojneuml funksioneve tjera peumlrbrenda forcave teuml
policiseuml ose trsquoiu ndihmojneuml autoriteteve tjera me sheumlrbime teuml ndryshme Kjo natyrisht se ka
pasoja edhe pozitive edhe negative Kjo mund teuml shihet si njeuml meumlnyreuml fleksibile por
njeumlkoheumlsisht mund ta pengojeuml efektivitetin e policiseuml seuml trafikut peumlr kryerjen e detyrave teuml
tyre kryesore41
Teuml tre njeumlsiteuml e trafikut nuk ishin teuml angazhuara neuml meumlnyreuml teuml vazhdueshme neuml veprimtari teuml
tilla mbeumlshteteumlse NjKA ishte neuml gjendje qeuml trsquoi koncentrojeuml ploteumlsisht burimet e veta neuml
detyreumln e vet primare - neuml gjeumlra tjera teuml ngjashme ndash dhe ndoshta ka nevojeuml peumlr meuml pak policeuml
dhe automjete peumlr ta mbajtur keumlteuml nivel teuml kontrollit
Sipas peumlrllogaritjeve tona neuml ccedildo diteuml teuml vitit 2013 neuml NjRKRr-PR mesatarisht rreth peseuml peumlr
qind teuml zyrtareumlve policoreuml nuk ishin neuml dispozicion peumlr kontrollin e trafikut42
Marreuml parasysh gjendjen neuml trafik dhe zhvillimin e aksidenteve na beumln teuml kuptojmeuml se
veumlllimi i puneumls - ose pengesat peumlr teuml qeneuml efektiv - janeuml rritur meuml shumeuml peumlr NjRKRr-PR sesa
peumlr dy njeumlsiteuml e tjera Keumlshtu qeuml duke krahasuar numrin e aksidenteve dhe teuml policeumlve teuml
trafikut neuml Prishtineuml ne kemi veumlrejtur se ndash peumlrkundeumlr ngarkeseumls ndash numri i policeumlve eumlshteuml
zvogeumlluar (nga 147 sa ishin neuml vitin 2012 neuml 103 neuml vitin 2014)43
Peumlr trsquoi peumlrballuar sfidat e tilla duhet ulur ambiciet duhet rritur efikasitetin (teuml punohet meuml
mireuml dhe meuml zgjuar) ose teuml shtohen burime si peumlr shembull peumlrmes rialokimit teuml burimeve
ose duke peumlrdorur kamera Bazuar neuml veumlzhgimet tona ne nuk kemi mundur teuml gjejmeuml
deumlshmi teuml forta peumlr rritjen e efikasitetit apo peumlr burime shteseuml gjateuml periudheumls seuml ekzaminuar
41 Policia e Kosoveumls intervista me menaxhmentin e policiseuml seuml trafikut (prill 2014) ekzaminimi i dokumenteve teuml
ndryshme teuml tjera si komunikime elektronike plane etj 42 Analiza fillestare tregon se ccedildo diteuml rreth peseuml policeuml teuml trafikut kaneuml qeneuml teuml angazhuar neuml mbeumlshtetjen e
institucioneve teuml tjera peumlr ngjarje teuml ndryshme si peumlrcjellje peumlr delegacione protesta teuml ndryshme ngjarje sportive etj Me rastin e tubimeve dhe ngjarjeve teuml ndryshme burimet e angazhuara peumlr patrullimin e trafikut ridrejtohen peumlr teuml siguruar keumlto ngjarje duke braktisur vendet ku patrullimet eumlshteuml dashur teuml kryhen Gjateuml keumltyre ngjarjeve atje kryesisht eumlshteuml fluks i madh i automjeteve dhe ka rreziqe meuml teuml meumldha peumlr aksidente apo probleme tjera teuml trafikut
43 Teuml shihet ldquoShtojca IIIrdquo (tabela 7)
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
19
peumlr NjRKRr-PR Kjo sugjeron se ldquozgjidhjardquo e sfideumls peumlr NjRKRr-PR ka qeneuml qeuml teuml ulen
ambiciet peumlr kontrollin e trafikut44 Dy njeumlsiteuml tjera nuk kaneuml qeneuml teuml detyruara qeuml teuml
peumlrballen me teuml njeumljteumln situateuml45
44 A janeuml kryer kontrollet neuml vendet e duhura
Teuml gjendesh neuml vendin e duhur me rrezik teuml larteuml - peumlr teuml kontrolluar - eumlshteuml vendimtare peumlr
njeuml polici teuml efektshme teuml trafikut46 Ne kemi studiuar trajteumln gjeografike teuml aksidenteve neuml
kuadeumlr teuml tri rajoneve dhe kemi krahasuar ateuml me shpeumlrndarjen e kontrolleve teuml kryera Ne
gjithashtu kemi ekzaminuar edhe shkaqet e aksidenteve
Teuml ashtuquajturat ldquopika teuml zezardquo janeuml vende apo rrugeuml ku aksidentet e trafikut ndodhin
shpesh Neuml harteumln e meumlposhtme janeuml paraqitur keumlto pika neuml njeumlreumln prej tri rajoneve (NjRKRr-
PR)
44 Kjo situateuml vlen veccedilaneumlrisht peumlr rrugeumln drejt pikeumls seuml vendkalimit kufitar neuml Mutivodeuml ku nuk ushtrohen
kontrolle 45 NjRKRr-PE nuk ka ofruar ndonjeuml teuml dheumlneuml peumlr keumlteuml por sipas zyrtareumlve numri eumlshteuml meuml i uleumlt se neuml Prishtineuml
dhe nuk eumlshteuml rritur aq shumeuml 46 Sipas praktikave teuml mira veteumlm prania e policiseuml seuml trafikut neuml vende teuml duhura - edhe pa kontrolluar fare -
eumlshteuml e nevojshme qeuml ngaseumlsit teuml jeneuml teuml kujdessheumlm dhe ka karakter parandalues
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
20
Ccedilfareuml kemi gjetur NjRKRr-PR mban teuml dheumlna teuml tilla qeuml demonstrojneuml se kontrollet e keumlsaj
njeumlsie janeuml teuml orientuara deri neuml njeuml maseuml teuml madhe - por jo ploteumlsisht ndash kundrejt ldquopikave teuml
zezardquo Disa prej keumltyre pikave iu jepet veumlmendja e duhur ndeumlrsa teuml tjerat peumlr arsye teuml
ndryshme neglizhohen ose iu jepet njeuml veumlmendje meuml e uleumlt
NjRKRr-PE nuk peumlrdoreuml orare kohore peumlr ta specifikuar vendin se ku duhet teuml veprojneuml
njeumlsiteuml e patrullimit peumlrderisa i kryejneuml kontrollet Personat qeuml intervistuam nga kjo njeumlsi
kaneuml theksuar se aktivitetet patrulluese kryesisht kryhen neuml bazeuml teuml vlereumlsimit peumlrvojeumls dhe
gjykimit teuml njeumlsive patrulluese
Neuml aneumln tjeteumlr kontrollet neuml NjKA ushtrohen neuml vende teuml ndryshme teuml peumlrcaktuara meuml pareuml
neuml teumlreuml traseneuml
45 A janeuml kryer kontrollet neuml koheumln e duhur
Puna e patrullimeve neuml terren beumlhet neuml tri ndeumlrrime Ndeumlrrimet e patrullave peumlr shkak teuml
mungeseumls seuml automjeteve beumlhen neuml zyra teuml njeumlsive dhe gjateuml asaj periudhe asnjeuml rrugeuml
rajonale dhe magjistrale nuk mbulohet me njeumlsi patrulluese47
Neuml tabeleumln e meumlposhtme eumlshteuml paraqitur numri i peumlrgjithsheumlm i aksidenteve teuml regjistruara
teuml trafikut neuml tri regjionet peumlr vitet 2012 dhe 2013 si dhe koheumln kur ndodhen aksidentet gjateuml
24 oreumlve
Tabela 5 Aksidentet e trafikut sipas rajoneve dhe koheumln kur kaneuml ndodhur
Koha gjateuml diteumls
Prishtineuml Pejeuml NjKA
2012 2013 2012 2013 2012 2013
06-10 1299 1365 358 383 Nuk ka shifra 12
10-14 2439 2635 827 791 32
14-18 2730 3036 870 785 29
18-22 1522 1741 624 399 8
22-02 493 563 201 153 10
02-06 208 256 77 63 8
Total 8691 9596 2957 2574 99
Siccedil shihet meuml larteuml shumica e aksidenteve ndodhin gjateuml diteumls Meuml shumeuml se frac34 e aksidenteve
kaneuml ndodhur midis oreumls 06-22 dhe pothuajse aq shumeuml midis oreumls 12-20
47 Kjo peumlrfshineuml periudheumln kohore nga 1430 ndash 1530 kur ndodhin meuml seuml shumti aksidentet dhe 2230 ndash 2330 0630
ndash 0730
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
21
Duke u bazuar neuml intervista orare teuml puneumls dhe neuml teuml dheumlna tjera teuml regjistruara gjetjet tona
sugjerojneuml se kontrollet kryhen gjateuml diteumls
Kur ne studiuam shifrat meuml holleumlsisht rezultoi se neuml fakt koha e ldquopikutrdquo peumlr aksidente teuml
trafikut korrespondonte me koheumln kur patrullat e policiseuml seuml trafikut kishin filluarpeumlrfunduar
ndeumlrrimet e tyre teuml puneumls dhe rrjedhimisht nuk kaneuml mundur teuml jeneuml neuml vende me rreziqe teuml
larta Peumlrderisa keumlto teuml dheumlna nuk ishin teuml njohura ose teuml pakteumln nuk janeuml ekzaminuar nga
njeumlsiteuml ata nuk kaneuml qeneuml neuml dijeni peumlr pasojat e orareve teuml tyre kohore apo peumlr periudhat e
ndeumlrrimit
Sipas policiseuml seuml trafikut ata peumlrpiqen qeuml teuml jeneuml teuml informuar mireuml peumlr ngjarjet madhore qeuml
kaneuml gjasa teuml shkaktojneuml probleme neuml trafik dhe neuml peumlrputhje me rrethanat i alokojneuml
burimet Ne nuk kemi arsye peumlr teuml mos besuar se kjo eumlshteuml keumlshtu por konfirmimi i keumlsaj
nuk ka qeneuml i mundur teuml beumlhet brenda fusheumlveprimit teuml keumltij auditimi
Po ashtu ne nuk kemi qeneuml neuml gjendje qeuml teuml ekzaminojmeuml se a janeuml peumlrdorur ldquomjetet e
duhurardquo neuml koheumln e duhur Sa peumlr ilustrim neuml shumeuml vende eumlshteuml procedureuml standarde qeuml teuml
kontrollohet se a po respektohen kufizimet e shpejteumlsiseuml afeumlr shkollave dhe ccedilerdheve neuml
koheuml teuml caktuar (kur fillojneuml meumlsimet neuml shkolla pas pushimeve verore) Gjithashtu eumlshteuml e
zakonshme qeuml policia e trafikut teuml peumlrdoreuml teste teuml alkoolit (narkotikeumlve) neuml koheumlt kur gjasat
qeuml drejtuesit e automjeteve teuml jeneuml neumln ndikim teuml keumltyre substancave eumlshteuml e larteuml (diteumlt e
shtuna apo teuml diela pas mesnate neuml afeumlrsi teuml vendeve teuml peumlrshtatshme) Keumlto janeuml shembuj teuml
gjeumlrave teuml cileumlt nuk kemi qeneuml neuml gjendje qeuml trsquoi ekzaminojmeuml peumlr shkak teuml mungeseumls seuml teuml
dheumlnave
46 A janeuml kontrolluar gjeumlrat e duhura
Peumlr teuml qeneuml efektiv duhet teuml kontrollohen gjeumlrat e duhura automjetet ose ngaseumlsit dhe meuml
konkretisht ccedilfareuml lloji teuml sjelljes apo ccedileumlshtje teknike Peumlrvojat ndeumlrkombeumltare japin
udheumlzime peumlrveccedilqeuml edhe kushtet lokale dhe meumlsimet gjithmoneuml duhet teuml merren parasysh
Meqeneumlse kualiteti dhe inspektimi i automjeteve eumlshteuml peumlrmireumlsuar duksheumlm sjellja e
ngaseumlsve eumlshteuml shkaku absolut dominues i aksidenteve teuml trafikut qeuml konfirmohet edhe nga
statistikat e DKRr48 Peumlrjashtime ka te kamioneumlt e meumldhenj Megjithateuml peumlrvoja tregon se
problemet qeuml kaneuml teuml beumljneuml me goma prishjet dhe mbingarkesat nuk janeuml teuml pazakonta etj
Sipas zyrtareumlve teuml DKRr ata i kaneuml ekzaminuar shkaqet e aksidenteve neuml meumlnyreuml qeuml meuml
tepeumlr trsquoi fokusojneuml kontrollet Ata kaneuml gjetur se tejkalimi i shpejteumlsiseuml eumlshteuml shkak i
48 Eumlshteuml e reumlndeumlsishme teuml theksohet se rreziku nga sjelljet e ngaseumlsve mbetet faktor vendimtar i aksidenteve neuml
Kosoveuml Sipas IPK-seuml (Raport inspektimi 05201410) neuml vitin 2012 edhe automjetet e policiseuml ishin peumlrfshireuml neuml 312 aksidente ndeumlrsa 170 prej tyre janeuml shkaktuar nga zyrtareumlt e policiseuml Ndeumlrsa neuml vitin 2013 automjetet e policiseuml ishin peumlrfshireuml neuml 287 aksidente ku neuml 143 raste fajtoreuml ishin policeumlt Shkaku meuml i zakonsheumlm i aksidenteve peumlr teuml dy periudhat eumlshteuml manovrimi i pasigurt i automjeteve nga policia
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
22
zakonsheumlm dhe si pasojeuml e keumlsaj i kaneuml dheumlneuml prioritet teuml larteuml kontrollit teuml shpejteumlsiseuml
Megjithkeumlteuml ka edhe faktoreuml tjereuml qeuml sipas studimeve ndeumlrkombeumltare dhe statistikave teuml
DKRr-seuml janeuml mjaft teuml zakonsheumlm siccedil janeuml ngasja agresive dhe mosmbajtja e distanceumls gjateuml
ngasjes
Peumlr ta matur shpejteumlsineuml patrullat kryesisht vendosen neuml rrugeuml teuml drejta ngaqeuml aty ekziston
rreziku peumlr tejkalim teuml shpejteumlsiseuml Ne kemi gjetur edhe praktika teuml mira neuml kryerjen e
kontrollit teuml shpejteumlsiseuml neuml koheuml teuml duhur neuml vende me rrezik teuml larteuml Keumlto masa ndeumlrmerren
edhe aty ku rreziku i aksidenteve teuml trafikut eumlshteuml mesatar apo i uleumlt (autostrada jashteuml oreumlve
teuml pikut)
Peumlr identifikimin e shkeljeve neuml trafik (tejkalimin e shpejteumlsiseuml) njeumlsiteuml patrulluese
bashkeumlpunojneuml ngushteuml mes tyre qeuml eumlshteuml njeuml praktikeuml tjeteumlr e mireuml
Megjithateuml disa aktivitete teuml kontrollit apo mbikeumlqyrjes - sipas veumlzhgimeve tona ndash janeuml kryer
neuml udheumlkryqe teuml cilat janeuml teuml rregulluara me semaforeuml dhe rrethrrotullime ku aksidentet
shpesh ndodhin49
Foto 1 Zyrtareumlt policoreuml teuml vendosur mbi ureuml neuml autostradeuml duke identifikuar automjetet qeuml
tejkalojneuml kufizimin e shpejteumlsiseuml
49 Neuml qytetin e Prishtineumls i kemi identifikuar dy udheumlkryqe ku kaneuml ndodhur aksidente fatale dhe ku patrullat e
policiseuml rralleumlhereuml janeuml teuml vendosura Vlen teuml peumlrmendet se brenda NjRKRr-PR ekziston njeuml neumln-njeumlsi e veccedilanteuml qeuml eumlshteuml peumlrgjegjeumlse veteumlm peumlr qytetin
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
23
Foto 2 Pika ndaluese e vendosur nga patrulla tjeteumlr policore peumlr trsquoi ndaluar ngaseumlsit e
identifikuar meuml pareuml
Gjateuml intervistave me zyrtareumlt e policiseuml seuml trafikut kuptuam se peumlrveccedil faktorit shpejteumlsi
shumica e patrullave neuml meumlnyreuml rutinore fokusohen neuml ccedileumlshtjet si dritat rripat e siguriseuml
peumlrdorimi i telefonave celulareuml patentat e ngasjes etj peumlrveccedilse teuml peumlrqendrohen meuml shumeuml
neuml faktoreumlt qeuml janeuml teuml lidhur drejtpeumlrdrejt me aksidentet e trafikut sikurse sjelljet e
rrezikshme ngasja agresive ose e pasigurt Kjo neve na tregon se zakonet e krijuara apo
rutina ende luajneuml rol meuml teuml reumlndeumlsisheumlm peumlr policineuml e trafikut gjateuml kryerjeve seuml detyrave teuml
veta Ky nuk eumlshteuml argument kundeumlr peumlr shembull kontrollimit teuml patenteuml-shoferit por ky
eumlshteuml veteumlm njeuml argument kundeumlr asaj qeuml teuml mos beumlhet neuml meumlnyreuml rutinore
Neuml fakt ne nuk kemi gjetur
ndonjeuml fleteuml-patrulluese qeuml teumlreumlsisht peumlrshkruan detyrat qeuml duhet teuml ndeumlrmerren nga
njeumlsiteuml patrulluese e qeuml ndeumlrlidhen me sjelljet e rrezikshme50
ndonjeuml regjisteumlr neuml lidhje me llojet e automjeteve teuml peumlrfshira neuml aksidente Eumlshteuml e
njohur se automjetet sportive dhe taksiste kaneuml prirje teuml jeneuml teuml peumlrfshira neuml aksidente
meuml shumeuml sesa automjetet tjera Si rrjedhojeuml informatat e tilla mund ta ndihmojneuml
policineuml e trafikut qeuml teuml jeteuml meuml shumeuml e fokusuar gjateuml puneumls seuml tyre dhe
se inspektimet teknike janeuml peumlrkushtuar neuml veccedilanti ndaj automjeteve teuml meumldha (si
gomave prishjeve dhe ngarkesave) gjateuml periudhave kur deumlshtimet e tilla mund teuml
50 Fleteuml-patrullimi eumlshteuml njeuml dokument udheumlzues-regjistrues me aneuml teuml cilit njeumlsiteuml patrulluese janeuml teuml pajisura peumlr
teuml kryer kontrolle
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
24
jeneuml fatale (neuml vjeshteumln e vonshme koheumln e dimrit etj)51 Praktikat e mira
ndeumlrkombeumltare keumlshillojneuml qeuml eumlshteuml meuml e reumlndeumlsishme teuml kryhen inspektime teknike
teuml automjeteve teuml meumldha sesa teuml kryhen inspektime teuml automjeteve teuml zakonshme
Ne kemi gjetur se peumlrjashtimi i mjeteve transportuese nga trafiku teuml cilat nuk i kaneuml
ploteumlsuar kriteret teknike eumlshteuml shumeuml i rralleuml Patrullimet qeuml rezultojneuml me identifikimin e
keumltyre kritereve kryesisht janeuml teuml fokusuara veteumlm neuml veprimet e peumlrbashkeumlta me zyrtareumlt e
MI-seuml Si pasojeuml policia e trafikut heziton52 qeuml teuml deumlrgojeuml jo veteumlm automjetet komerciale (teuml
meumldha) neuml kontrolle teuml veccedilanta teknike pa pranineuml e zyrtareumlve teuml MI-seuml dhe veteumlm
hereumlpashere eumlshteuml fokusuar neuml ekzaminimin e kushteve teknike teuml automjeteve (komerciale)
mbingarkimin e mjeteve transportuese etj
47 A peumlrdoren ndeumlshkimet siccedil duhet
Qeumlllimi i shumiceumls seuml funksioneve teuml kontrollit mund teuml peumlrshkruhet si parandalim dhe
identifikim teuml kundeumlrvajtjeve korrigjim teuml mangeumlsive etj Deri meuml tani jemi fokusuar
kryesisht mbi ateuml se si trsquoi parandalojmeuml meuml mireuml dhe trsquoi identifikojmeuml aksidentet e trafikut
Neuml keumlteuml pjeseuml do trsquoi japim disa informata mbi ateuml se si janeuml peumlrdorur ndeumlshkimet
Policia e trafikut aplikon ndeumlshkime teuml ndryshme Gjobat janeuml teuml ndara neuml dy grupe ato teuml
shqiptuara neuml raste teuml aksidenteve dhe ato teuml shqiptuara peumlr shkelje teuml trafikut - pa shkaktuar
aksidente Sipas natyreumls seuml ekzekutimit gjobat shqiptohen vareumlsisht prej pesheumls seuml vepreumls
ato qeuml janeuml teuml detyrueshme53 dhe duhet teuml paguhen menjeumlhereuml dhe ato qeuml duhet teuml
procedohen neuml gjykata Peumlr shkelje teuml vogla dhe teuml rralla teuml cilat nuk e rrezikojneuml neuml meumlnyreuml
teuml konsiderueshme sigurineuml e trafikut policeumlt e trafikut mund teuml japin veumlrejtje verbale apo
me shkrim Veumlrejtjet me shkrim neuml realitet nuk jepen
Numri i ndeumlshkimeve varet pjeseumlrisht nga prioritetet e policiseuml seuml trafikut Neumlse ata e
peumlrcaktojneuml si prioritet testimin peumlr alkool kjo zakonisht neumlnkupton se peumlrdoruesit zbulohen
dhe ndeumlshkohen Si teuml tilla neumlse njeuml prioritizim i veprimeve eumlshteuml demonstruar ndeumlshkimet
mund teuml jeneuml teuml lidhura drejtpeumlrdrejt me suksesin neuml parandalimin e aksidenteve
51 Sipas teuml dheumlnave teuml prezantuara nga PK-ja gjateuml vitit me automjetet e transportit publik ndodhin rreth 910
aksidente 52 Sipas DKRr me rastin e deumlrgimit teuml automjeteve neuml kontrolle teuml jashteumlzakonshme teknike shpenzimet neuml rast
se vetura rezulton teuml jeteuml neuml gjendje teuml rregullt i barteuml zyrtari policor qeuml e ka inicuar deumlrgimin Kjo dispoziteuml eumlshteuml e parapareuml neuml ligjin aktual
53 Gjoba teuml detyrueshme (mandatore) konsiderohen teuml gjitha gjobat nga 15-40 euro qeuml shqiptohen nga zyrtareumlt e policiseuml neuml vend teuml ngjarjes
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
25
Tabela 6 Numri dhe alokimi i gjobave teuml shqiptuara neuml 2012 dhe 2013
Llojet e gjobave 2012
Nr
2013
Nr
Ndryshimi
Mosrespektimi i shpejteumlsiseuml seuml kufizuar 89654 36 123956 43 38
Mosmbajtja e distanceumls 2213 1 2475 1 12
Drejtimi neumln ndikim teuml alkoolit 651 0 527 0 -19
Drejtimi i mjetit pa patenteuml 15061 6 16993 6 13
Mosrespektimi i shenjave teuml trafikut 16541 7 16122 6 -2
Manovrim i pasigurt me automjet 1308 1 1513 1 16
Kalimi i afatit teuml regjistrimit 15588 6 12510 4 -20
Parkimi i parregullt 26467 11 30767 11 16
Teuml tjera (ccedileumlshtje minore) 80305 32 82059 28 1
Totali 247788100 286922100 16
(Burimi PK)
Nga njeuml perspektiveuml e thjeshteuml e siguriseuml seuml trafikut duket sikurse njeuml prioritet mjaft i madh i
jepet faktoreumlve teuml uleumlt teuml rrezikut Meumlse gjysma e ndeumlshkimeve (meuml pak neuml vitin 2013)
mbulojneuml ccedileumlshtjet e profilit teuml uleumlt teuml rrezikut teuml aksidenteve teuml trafikut (si tabelat parkimi
dhe teuml tjera) ndeumlrsa pjesa tjeteumlr vlen peumlr faktoreumlt e rrezikut teuml larteuml dhe teuml meseumlm (si
shpejteumlsia alkooli distanca patenteuml-shoferi dhe shenjat e trafikut) Peumlr teuml qeneuml teuml paansheumlm
megjithateuml njeuml prioritet i madh dhe me sa duket i justifikuar i eumlshteuml dheumlneuml kontrollit teuml
shpejteumlsiseuml qeuml eumlshteuml njeuml shkak i zakonsheumlm peumlr aksidentet e trafikut
Gjateuml studimit teuml profilit teuml ndeumlshkimeve ne mund teuml shohim dy gjeumlra seuml pari ndryshime teuml
vogla neuml prioritete kaneuml ndodhur midis dy viteve dhe seuml dyti ndeumlshkimet reflektojneuml se
shumica e kontrolleve teuml faktoreumlve teuml rrezikut teuml larteuml nuk janeuml kryer nga aktivitete leumlvizeumlse
(neumlse do teuml kishte pasur meuml shumeuml aktivitete leumlvizeumlse ndoshta do teuml kishim pritur meuml shumeuml
gjoba peumlr mosmbajtjen e distanceumls dhe manovrim teuml pasigurt dhe shkelje tjera qeuml kaneuml teuml
beumljneuml me ngasjen)
Neumlse teuml dheumlnat e meumlsipeumlrme e pasqyrojneuml realitetin eumlshteuml e qarteuml se ngaseumlsit e automjeteve
shpeshhereuml tejkalojneuml kufizimet e shpejteumlsiseuml apo ngasin shumeuml shpejt
shpeshhereuml ngasin pa patenteuml
rralleumlhereuml janeuml teuml ndikuar nga alkooli ose narkotikeumlt
mbajneuml distanceumln me automjetet tjera
shpeshhereuml thyejneuml rregulla teuml vogla (parkingu etj)
Ritheksojmeuml neumlse kjo reflekton ploteumlsisht realitetin apo i reflekton prioritetet dhe pajisjet neuml
keumlto tre njeumlsi eumlshteuml e veumlshtireuml teuml thuhet me siguri Neuml njeuml kuptim meuml teuml gjereuml ndash peumlr teuml qeneuml meuml
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
26
teuml sakteuml ndash duhet teuml peumlrdoren edhe teuml dheumlnat nga sistemi i parapareuml i ldquopikeumlve negativerdquo qeuml
nuk eumlshteuml aplikuar deri meuml tani neuml meumlnyreuml peumlr teuml parandaluar recidivisteumlt nga peumlrseumlritjet e
shkeljeve Arsyet peumlrse sistemi nuk eumlshteuml duke u aplikuar janeuml teuml natyreumls teknike Teuml dy
institucionet (PK-ja dhe Gjykatat) kaneuml bazat e tyre individuale teuml teuml dheumlnave megjitheumlse ato
nuk janeuml teuml integruara dhe nuk komunikojneuml mes vete
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
27
5 Konkluzionet
Peumlrfundimi kryesor eumlshteuml se ka mjaft hapeumlsira peumlr peumlrmireumlsime peumlr ta beumlreuml policimin e
trafikut ploteumlsisht efektiv Policia e trafikut mund teuml beumljeuml edhe meuml shumeuml peumlr teuml peumlrmireumlsuar
aktivitetet e saj trsquoi peumlrdoreuml informatat neuml meumlnyreuml meuml efektive si dhe trsquoi planifikojeuml burimet
Kontrollet duket se janeuml pjeseumlrisht teuml bazuara neuml rrezikshmeumlri por cileumlsia e teuml dheumlnave nuk
lejon teuml theksojmeuml se policia e trafikut neuml Kosoveuml - neuml meumlnyreuml sistematike - eumlshteuml duke i kryer
kontrollet efektive neuml aspektin e vendeve dhe koheumls Ekzistojneuml ccedileumlshtje peumlr sa i peumlrket numrit
teuml policeumlve teuml trafikut qeuml operojneuml si dokumentohen veprimet analizohen dhe peumlrdoren peumlr
teuml meumlsuar dhe beumlreuml peumlrmireumlsime si dhe neuml ccedilrsquomeumlnyreuml menaxhohen ndeumlshkimet
Policia e trafikut nuk ka beumlreuml aq sa duhet peumlr trsquoi dizajnuar neuml meumlnyreuml efektive informatat
qeuml i nevojiten
Policia e trafikut mbledh ose ka qasje neuml teuml dheumlna peumlrkateumlse Hapa tjereuml shteseuml nevojiten qeuml
keumlto teuml dheumlna teuml beumlhen meuml teuml dobishme Teuml dheumlnat mbi aksidentet dhe pasojat e tyre mund teuml
strukturohen meuml mireuml dhe ekzistojneuml mundeumlsiteuml peumlr teuml zhvilluar shkeumlmbimin e informatave
me paleumlt e tjera teuml interesit Disa nga informatat mungojneuml siccedil janeuml raportimi performanceumls
dhe vlereumlsimi i rezultateve si dhe ka mangeumlsi neuml cileumlsineuml dhe konsistenceumln e dokumentacionit
Peumlrveccedil keumlsaj edhe meuml shumeuml mund teuml beumlhet peumlr trsquoi beumlreuml informatat transparente dhe teuml
disponueshme peumlr publikun
Policia e trafikut nuk i peumlrdor burimet e saj teuml informatave neuml meumlnyreuml ploteumlsisht efektive
Informatat ekzistuese mund teuml peumlrdoren neuml meumlnyreuml meuml efektive peumlr teuml mbeumlshtetur puneumln
operative Ato nuk peumlrdoren rregullisht peumlr analiza teuml detajuara ose peumlr teuml krahasuar dhe
vlereumlsuar qasjet dhe mjetet e ndryshme teuml peumlrdorura Teuml dheumlnat ekzistuese nuk janeuml
gjithmoneuml teuml trajtuara sa duhet neuml planifikimin operativ Analizat kryhen rralleumlhereuml nga
policia trafikut Kjo nga ana tjeteumlr dometheumlneuml se stimujt peumlr teuml meumlsuar dhe peumlr iniciativa teuml
reja janeuml teuml uleumlta Edhe neumlse ka vendime neuml nivelin rajonal ose lokal pak prej tyre lidhen
qarteuml me ndonjeuml analizeuml teuml kryer peumlr informata ekzistuese apo trsquoi referohen asaj Policia e
trafikut eumlshteuml mjaft mireuml e informuar mbi kushtet e rrugeumlve motin dhe peumlr ngjarjet e
ardhshme qeuml mund teuml shkaktojneuml probleme neuml trafik Por ekzistojneuml mundeumlsi peumlr teuml
peumlrmireumlsuar bashkeumlpunimin mes policiseuml lokale dhe rajonale dhe autoriteteve tjera OJQ-ve
hulumtuesve dhe qytetareumlve
Burimet nuk alokohen neuml meumlnyreuml efektive dhe nganjeumlhereuml mungojneuml mjete teuml
reumlndeumlsishme
Alokimi i burimeve nuk duket se ndjek njeuml model teuml qarteuml peumlr teuml tri njeumlsiteuml Numri i policeumlve
teuml trafikut nuk korrespondon me gjendjen neuml trafik - aksidentet e trafikut Eumlshteuml gjithashtu e
veumlshtireuml teuml shihet njeuml model i qarteuml peumlr alokimin e mjetevepajisjeve mes dhe brenda njeumlsive
Raporti mes numrit teuml policeumlve teuml trafikut dhe numrit teuml automjeteve radareumlve ose testeve teuml
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
28
alkoolit ndryshon neuml meumlnyreuml teuml konsiderueshme bie fjala Njeumlsia peumlr Kontrollin e
Autostradeumls ka meuml shumeuml automjete dhe policeuml sesa Njeumlsia e Prishtineumls ndash neuml raport me
numrin e aksidenteve
Peumlrveccedil keumlsaj njeumlsiteuml jo gjithmoneuml janeuml teuml pajisura siccedil duhet ndoneumlse disa pajisje teuml caktuara
dihet se janeuml kosto-efektive siccedil janeuml automjetet e pasheumlnuara kamerat dhe sistemet e radarit
Asnjeuml njeumlsi nuk ka pasur instrumente peumlr testimin e praniseuml seuml narkotikeumlve dhe veteumlm disa
kaneuml aparate peumlr testimin e alkoolit Alokimi i diskutuesheumlm i burimeve dhe mungesa e
mjeteve teuml reumlndeumlsishme janeuml faktoreuml qeuml pengojneuml efektivitetin (teuml bazuarit neuml rrezikshmeumlri
peumlrdorim kost-efektivdhe fleksibil teuml mjeteve) Neuml keumlteuml kontekst vlen teuml theksohet se rrugeumlt
neuml Kosoveuml nuk janeuml teuml pajisura me kamera teuml shpejteumlsiseuml keumlto kamera mund peumlrdoren peumlr teuml
zeumlvendeumlsuar disa nga aktivitetet meuml teuml kushtueshme teuml patrullimit
Nevoja peumlr teuml kryer detyra teuml tjera eumlshteuml njeuml faktor qeuml ndikon neuml disa njeumlsi meuml shumeuml se
neuml teuml tjerat
Policiseuml seuml trafikut nuk i lejohet gjithnjeuml teuml peumlrqendrohet neuml detyrat e tyre kryesore Policeumlt
nganjeumlhereuml - veccedilaneumlrisht neuml qytetet e meumldha - duhet teuml ndihmojneuml funksione teuml tjera brenda
forcave teuml policiseuml ose autoritete teuml tjera me sheumlrbime teuml ndryshme Kjo sigurisht ka pasoja
pozitive dhe negative Kjo mund teuml shihet si njeuml meumlnyreuml peumlr teuml peumlrdorur burimet neuml meumlnyreuml
fleksibile dhe efikase dhe peumlr trsquoi ofruar sheumlrbime teuml tjereumlve kur keumlto janeuml teuml nevojshme Nga
ana tjeteumlr kjo mund teuml pengojeuml gjithashtu efektivitetin e policiseuml seuml trafikut neuml kryerjen e
detyrave teuml tyre kryesore Disa nga keumlto probleme mund teuml reduktohen peumlrmes kritereve teuml
qarta planifikimit teuml peumlrmireumlsuar dhe bashkeumlpunimit meuml teuml ngushteuml mes njeumlsive teuml
ndryshme policore
Peumlr shkak teuml mungeseumls seuml dokumentacionit eumlshteuml e veumlshtireuml teuml thuhet qartas se teuml gjitha
kontrollet kryhen sistematikisht ose gjithnjeuml neuml vendet e duhura dhe neuml koheumln e duhur
Jo teuml gjitha njeumlsiteuml i regjistrojneuml vendet se ku janeuml kryer kontrollet Sipas mostreumls toneuml
NjRKRr-PR dhe NjKA i regjistrojneuml keumlto teuml dheumlna dhe keumlto njeumlsi kaneuml njeuml qasje teuml bazuar neuml
rrezik Shumica e kontrolleve (por jo teuml gjitha) kryhen neuml rrugeumlt apo vendet e duhura ku
rreziku peumlr aksidente eumlshteuml i larteuml Peumlr sa i peumlrket njeumlsiseuml tjeteumlr (NjRKRr-PE) nuk mund teuml
themi me siguri se cili eumlshteuml rezultati Bazuar neuml intervistat duket se sjellja eumlshteuml e ngjashme
por teuml dheumlnat neuml keumlteuml njeumlsi nuk janeuml teuml plota ose teuml besueshme
Gjetjet tona sugjerojneuml se kontrollet kryesore kryhen gjateuml diteumls Peumlrveccedilse teuml dheumlnat neuml
dispozicion nuk janeuml teuml mjaft teuml holleumlsishme sa peumlr teuml vlereumlsuar neumlse kontrollet kryhet
ploteumlsisht neuml koheumln e duhur Kur ne i studiuam meuml holleumlsisht teuml dheumlnat doli se koha e pikut
peumlr aksidente trafiku peumlrputhej faktikisht me koheumln kur patrullat e policiseuml seuml trafikut
peumlrfundoninfillonin ndeumlrrimet e tyre dhe rrjedhimisht nuk mund teuml ishin neuml vendet me
rrezik teuml larteuml
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
29
Shkurtimisht informatat neuml dispozicion nuk na e beumljneuml teuml lehteuml teuml kuptojmeuml se njeumlsiteuml
patrulluese neuml Kosoveuml i kryejneuml sistematikisht kontrollet efektive peumlr sa i peumlrket vendit dhe
koheumls
Policia e trafikut duhet meuml shumeuml teuml keteuml veumlmendje te ngasja e rrezikshme dhe gjithashtu
teuml kontrollojeuml standardet teknike teuml kamioneumlve dhe autobuseumlve
Kontrollet policore me teuml drejteuml i kushtojneuml shumeuml veumlmendje shpejteumlsiseuml por neuml teuml njeumljteumln
koheuml nuk i kushtohet veumlmendje e duhur aspekteve teuml tjera siccedil janeuml ngasja agresive dhe e
rrezikshme mosmbajtja e distanceumls ngasja neuml gjendje teuml dehur etj Fokusimi tek shpejteumlsia
shpjegohet me faktin se ajo me teuml veumlrteteuml eumlshteuml ndeumlr shkaqet kryesore teuml aksidenteve neuml
trafik por edhe sepse eumlshteuml njeuml lloj sjellje tradicionale dhe e lehteuml peumlr trsquou beumlreuml Mungesa e
kamerave dhe pajisjeve peumlr shpejteumlsineuml si dhe teuml analizave teuml duhura mbi shkaqet e
aksidenteve mund teuml jeteuml njeuml shpjegim tjeteumlr peumlr fokusimin te shpejteumlsia
Ashtu siccedil tregojneuml shumica e hulumtimeve - ne besojmeuml ndash se neuml peumlrgjitheumlsi eumlshteuml meuml efektive
teuml kontrollohen sjelljet e ngaseumlsve sesa automjetet Megjithateuml ka peumlrjashtime Kamioneumlt e
meumldhenj dhe autobuseumlt peumlrfshihen shpesh neuml aksidente trafiku me pasoja teuml meumldha Ne
kemi veumlrejtur se keumltyre automjeteve nuk iu kushtohet veumlmendja e duhur nga ana e policiseuml
seuml trafikut neuml disa njeumlsi Zakonisht kjo ka teuml beumljeuml me kushtet teknike teuml automjeteve teuml meumldha
komerciale siccedil eumlshteuml rasti neuml lidhje me mbingarkimin dhe mireumlmbajtjen
Ndeumlshkimet jo gjithhereuml aplikohen dhe menaxhohen siccedil duhet ndaj kundeumlrvajteumlsve
Policia e trafikut shpesh peumlrdoreuml gjoba teuml vogla si ndeumlshkime Ndeumlshkimet e tjera aplikohen
rralleuml peumlr dallim nga shumeuml vende teuml tjera Peumlr meuml tepeumlr shumica e gjobave shqiptohen
veteumlm peumlr njeuml numeumlr teuml kufizuar shkeljesh dhe nuk duket se e adresojneuml ndeumlshkimin e duhur
teuml bazuar neuml faktoreumlt e aksidenteve - siccedil janeuml mosmbajtja e distanceumls manovrimi i pasigurt
dhe pakujdesi teuml tjera neuml ngasje Moszbatimi i sistemit teuml ldquopikeumlve negativerdquo i ka motivuar
drejtpeumlrseumldrejti ngaseumlsit recidivisteuml peumlr teuml peumlrseumlritur kundeumlrvajtjet Neuml keumlteuml meumlnyreuml neuml
mungeseuml teuml qasjes parandaluese edhe ndeumlshkimet aplikohen mbi keumlteuml bazeuml
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
30
6 Rekomandimet
Peumlrvoja na tregon se numri i aksidenteve neuml trafik dhe pasojat e tyre mund teuml zvogeumllohen
Peumlr keumlteuml mund teuml nevojitet bashkeumlpunimi i ngushteuml mes autoriteteve peumlrgjegjeumlse njeuml sistem i
duhur informativ peumlrdorim efektiv i pajisjeve dhe menaxhim profesional dhe i bazuar neuml
rrezik neuml teuml gjitha nivelet
Ne rekomandojmeuml Drejtorin e Peumlrgjithsheumlm teuml Policiseuml seuml Kosoveumls qeuml
Teuml merr njeuml iniciativeuml peumlr peumlrmireumlsimin e sistemit ekzistues teuml informimit dhe ta beumljeuml
ateuml ploteumlsisht efektiv Po keumlshtu teuml konsiderojeuml futjen e njeuml baze gjitheumlpeumlrfshireumlse teuml teuml
dheumlnave duke ftuar paleumlt e ndryshme teuml interesit Peumlrfitimet nga ky mekanizeumlm do teuml
reflektonin neuml besueshmeumlrineuml e teuml dheumlnave si dhe peumlrdorimin e tyre neuml vendimet
strategjike dhe operative
Teuml peumlrmireumlsojeuml peumlrdorimin e teuml dheumlnave neuml meumlnyreuml qeuml teuml qarteumlsojeuml planifikimin vjetor
dhe teuml vendoseuml objektiva performance teuml qarta peumlr njeumlsi operative Kjo duhet teuml
peumlrfshijeuml analizeuml meuml teuml mireuml teuml teuml dheumlnave mbi aksidentet qeuml formojneuml njeuml pikeumlnisje
peumlr prioritetet dhe qasjet e reja neuml nivel operativ Kjo nga ana tjeteumlr e beumln teuml
reumlndeumlsishme qeuml policia e trafiku teuml nivel qendror teuml ngriteuml funksionet e duhura peumlr
monitorim dhe vlereumlsim
Teuml konsiderojeuml caktimin e meuml shumeuml politikave teuml policiseuml seuml trafikut dhe teuml ri-
konsiderojeuml alokimet ndeumlrmjet njeumlsive teuml ndryshme teuml policiseuml seuml trafikut
Teuml sigurojeuml se njeuml plan investimi peumlr pajisje kost-efektive eumlshteuml hartuar neuml njeuml
perspektiveuml teuml kornizeumls afat-mesme teuml shpenzimeve
Policia e trafikut teuml peumlrqendrohet seuml pari neuml detyrat e tyre kryesore parandalimi i
aksidenteve Ndihma peumlr funksionet e tjera teuml policiseuml dhe autoritetet tjera duhet teuml
planifikohet meuml mireuml neuml bashkeumlpunim me njeumlsiteuml e ndryshme policore Peumlr meuml tepeumlr
bashkeumlpunimi ndeumlrmjet funksioneve teuml ndryshme policore neuml nivel rajonal duhet teuml
peumlrmireumlsohet neuml meumlnyreuml qeuml teuml arrihet efikasitet meuml i larteuml neuml aktivitetet policore qeuml
ndeumlrlidhen me sistemin e trafikut
Teuml sigurohet qeuml aktivitetet e policiseuml seuml trafikut janeuml kryer neuml rrugeuml dhe vende
teumlrrezikshme Peumlr teuml qeneuml ploteumlsisht efektiv menaxhmenti lokal neuml fazeumln e
planifikimit duhet teuml prezantojeuml njeuml qasje fleksibile te ccedileumlshtja e orareve teuml puneumls etj
dhe
Teuml sigurohet qeuml policia e trafikut teuml peumlrqeumlndrohet edhe neuml sjelljet e tjera teuml ngaseumlsve
peumlrveccedilse te tejkalimi i kufizimit teuml shpejteumlsiseuml Njeuml qasje e planifikuar peumlr aktivitete teuml
peumlrforcuara policore neuml trafik duhet teuml merr prioritet teuml larteuml peumlr monitorimin e
sjelljes seuml ngaseumlsve (sikurse ngasja e rrezikshme mosmbajtja e distanceumls etj) Policia e
trafikut njeumlkoheumlsisht duhet teuml peumlrqendrohet meuml shumeuml neuml kriteret e automjeteve
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
31
komerciale (sidomos kamioneumlve dhe autobuseumlve) Masat e kujdesit teuml shtuar duhet teuml
zbatohen rregullisht nga ana e patrullave teuml trafikut
Gjithashtu ne rekomandojmeuml qeuml me qeumlllim teuml ngritjes seuml efektivitetit teuml ndeumlshkimeve gjobat
duhet teuml adresojneuml ndeumlshkimin e duhur bazuar neuml faktoreumlt e aksidenteve Sistemi i
ndeumlshkimeve duhet teuml peumlrmireumlsohet peumlrmes aplikimit teuml sistemit teuml pikeumlve negative Peumlr
trsquou peumlrballur me keumlteuml sfideuml neuml vendosjen e keumltij sistemi duhet teuml ndeumlrtohet bashkeumlpunimi
mes MPB-seuml dhe gjykatave
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
32
REFERENCAT
European Commission ldquoTowards a European road safety area policy orientations on road safety
2011-2020rdquo Brussels 2011
European Commission ldquoEuropean Transport Policy for 2010 Time to deciderdquo Brussels 2001
European Transport Safety Council (ETSC) Reducing Traffic Injuries Resulting From Excess and Inappropriate Speed Brussels 1995
European Transport Safety Council (ETSC) ldquoPolice enforcement strategies to reduce traffic casualties in Europerdquo Brussels 1999
European Transport Safety Council (ETSC) ldquoTransport safety performance indicatorsrdquo Brussels 2001
European Transport Safety Council (ETSC) Traffic Law Enforcement across the EU Brussels 2011
Organisation for Economic Co-Operation and Development (OECD) Safety on Roads - Whatrsquos The Vision 2002
Organisation for Economic Co-Operation and Development (OECD) Road Safety - Impact of New Technologies 2003
Organisation for Economic Co-Operation and Development (OECD) Towards Zero Ambitious Road Safety Targets and The Safe System Approach 2008
Rune Elvik Cost-Benefit Analyses of Police Enforcement ESCAPE 2001
ROSEBUD Road Safety and Environmental Benefit-Cost and Cost- Effectiveness Analysis for Use in Decision-Making 2003
World Health Organization (WHO) ldquoThe World Report on Road Traffic Injury Preventionrdquo Geneva 2004
World Health Organization (WHO) Global status report on road safety 2013 supporting a decade of action Geneva 2013
World Health Organization (WHO) Data systems a road safety manual for decision-makers and practitioners Geneva 2010
World Health Organization (WHO) ldquoSpeed management a road safety manual for decision-makers and practitionersrdquo Geneva 2008
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
33
SHTOJCA I
STRUKTURA ORGANIZATIVE E POLICISEuml SEuml KOSOVEumlS - NJEumlSITEuml E KOMUNIKACIONIT RRUGOR
Drejtoria e Peumlrgjithshme
Departamenti
peumlr Operacione
Departamenti
peumlr Kufi
Departamenti
peumlr Hetime
Departamenti
peumlr Mbeumlshtetje
Departamenti
peumlr Burime
Divizioni i Siguriseuml Publike
DR Prishtineuml
DR Pejeuml
DR Prizren
DR Gjilan
DR Ferizaj
DIVIZIONI I KOMUNIKACIONIT RRUGOR
DR Mitroviceuml
Njeumlsiteuml Rajonale teuml
Komunikacionit
Rrugor
Njeumlsia peumlr
Kontrollin e
Autostradeumls
Njeumlsia peumlr
menaxhimin e
materieve teuml
rrezikshme
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
34
SHTOJCA II
Qasshmeumlria e Policiseuml seuml Trafikut neuml informatat qeuml iu nevojiten peumlr planifikim operativ
Informatat peumlr planifikim operativ
Informata rreth faktoreumlve qeuml lidhen me aksidentet
Teuml dheumlna teuml dokumentuara qeuml tregojneuml nivelin e rrezikut Baza e krijuar e teuml dheumlnave peumlmes seuml secileumls policia e trafikut i identifikon faktoreumlt kryesoreuml teuml rrezikut neuml ateuml zoneuml
Faktori njeri
Faktori automjet
Vendndodhja e pikave teuml zeza
Kushtet atmosferike
Punimet neuml rrugeuml
Informata rreth pasojave teuml aksidenteve
Qasje neuml informata nga institucionet sheumlndeteumlsore dhe kompaniteuml e sigurimit
Informata rreth ngjarjevekushteve kurku mund teuml rriten rreziqet mund teuml rriten peumlr aksidente
Neuml meumlnyreuml qeuml teuml keteuml njeuml qasje teuml standardizuar peumlr informata lidhur me faktoreumlt e rrezikut peumlr zonat e rrezikut ndeumlr teuml tjera policia e trafikut duhet teuml keneuml informata rreth punimeve neuml rrugeuml dendeumlsiseuml seuml trafikut kushteve teuml motit MI dhe autoritet lokalekomunat duhet teuml peumlrfshihen
Informata rreth aktiviteteve teuml kryera nga policia e trafikut dhe ndeumlshkimeve teuml aplikuara
Informatat rreth monitorimitvlereumlsimit sistematik teuml sjelljeve neuml trafik aktivitetet e kryera teuml rezultojneuml me raportet e pas-operative
Teuml dheumlnat mbi aplikimin e ndeumlshkimeve ndaj kundeumlrvajteumlsve Numri i ndeumlshkimeveteuml leumlshuara duhet teuml beumlhet sipas ligjeve dhe rregullave teuml peumlrcaktuara Informatatnga gjykatat janeuml teuml nevojshme Informatatnga MPB rreth ngaseumlsve teuml ndeumlshkuar janeuml teumlnevojshme
Reagimi ndaj rezultateve teuml qasjeve dhe aktiviteteve teuml ndryshme
Peumlr teuml monitoruar performanceumln treguesit e aktiviteteve duhet miratuar Teuml dheumlnat qeuml do teuml mblidhen peumlrfshijneuml numrin e peumlrgjithsheumlm teuml kontrolleve teuml kryera numrin e ngaseumlsve teuml kontrolluar periudhat e ndryshme qeuml duhet teuml krahasohen etj
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
35
SHTOJCA III
Tabela 7 Numri i policeumlve teuml trafikut neumlpeumlr njeumlsi ndash gjateuml viteve
2010 2011 2012 2013 2014
NjKA 27 32 40
NjRKRr Prishtineuml 162 156 147 125 103
NjRKRr Gjilan 69 61 61 62 63
NjRKRr Ferizaj 59 55 54 54 54
NjRKRr Prizren 74 80 78 67 61
NjRKRr Pejeuml 88 91 90 83 83
NjRKRr Mitroviceuml Jug 71 71 72 57 58
NjRKRr Mitroviceuml Veri 27 44
Gjitheumlsej 523 514 529 507 506
(Burimi PK)
Tabela 8 Numri i aksidentevendeumlshkimeve 2010 -2014
Vitet 2010 2011 2012 2013 2014 Total
Aksidente fatale 158 130 116 104 111 619
Persona teuml vdekur 175 157 121 119 127 699
Aksidente me leumlndime 4326 4490 4555 4960 4876 23207
Persona teuml leumlnduar 7730 8321 8561 9817 9713 44142
Aksidente me deumlmemateriale 12594 13338 14044 13878 10333 64187
Aksidente lsquoGodit dhe ikrsquo 952 930 1039 1012 980 4913
Gjitheumlsej aksidente 18030 18888 19754 19954 16300 92926
Tiketa (Gjoba) 254849 276897 247788 286922 319332 1386556
(Burimi PK)
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
36
Tabela 9 Teuml dheumlnat rreth aksidenteve fatale dhe personave teuml vdekur sipas rajoneve (janar ndash
dhjetor 2013)
2013 Prishtineuml Mitroviceuml Pejeuml Prizren Ferizaj Gjilan Autostradeuml Total
Aksidfatale 35 9 26 12 10 10 2 104
Teuml vdekur 40 12 33 12 10 10 2 119
(Burimi PK)
Diagrami 1 Veprimet e ngaseumlsve si faktoreuml kontribues teuml aksidenteve (2013)
Diagrami 2 Aksidentet sipas pjeseumls seuml rrugeumls (2013)
0 500 1000 1500 2000 2500 3000 3500 4000 4500 5000
Manipulimi i pasigurt
Mosmbajtja e distanceumls
Mospeumlrshtatja e shpejteumlsiseuml
Kyqje e pasigurteuml neuml rrugeuml
Ndeumlrrim i shiritave
Kthim leumlvizje prapa
Mosrespektim i peumlrpareumlsiseuml seuml kalimit
Anashkalimtejlakim i parregullt
Tejkalim i shpejteumlsiseuml seuml kufizuar
0 2000 4000 6000 8000
10000 12000 14000 16000
2012
2013
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
14
4 A i kryen policia e trafikut sheumlrbimet neuml meumlnyreuml
efektive
41 Si teuml matet efektiviteti i policiseuml seuml trafikut
Qeumlllimi i peumlrgjithsheumlm peumlr policineuml e trafikut seuml bashku me autoritetet e tjera peumlrgjegjeumlse siccedil
kemi peumlrmendur eumlshteuml teuml minimizohen aksidentet e trafikut dhe teuml ndihmohet peumlr njeuml mjedis
teuml sigurt teuml trafikut Shtrohet pyetja se si duhet teuml veprojeuml policia e trafikut peumlr teuml
peumlrmbushur neuml meumlnyreumln meuml teuml mireuml teuml mundshme keumlto objektiva Peumlrveccedil keumlsaj a eumlshteuml fare
e mundur teuml maten rezultatet e policiseuml seuml trafikut peumlr shkak teuml faktoreumlve teuml tjereuml qeuml ndikojneuml
neuml veumlllimin dhe karakterin e ldquoaksidenteverdquo
Zvogeumllimi i aksidenteve teuml reumlnda teuml trafikut eumlshteuml njeuml lloj mateumlsi qeuml tregon peumlr rezultatin e
peumlrgjithsheumlm se neuml ccedilrsquomeumlnyreuml operojneuml autoritetet peumlrgjegjeumlse rrugore ose teuml policiseuml seuml
trafikut Megjithateuml eumlshteuml matje shumeuml e peumlrgjithshme qeuml varet nga shumeuml faktoreuml siccedil janeuml
rrugeumlt dhe moti sjelljet e ngaseumlsve numri i automjeteve dhe gjendja e tyre angazhimi i
autoriteteve tjera rregullimi aktual kushtet financiare etj
Ekzistojneuml edhe matje teuml tjera teuml zakonshme Mund teuml studiohen neumlse mjetet e teuml duhura janeuml
neuml dispozicion dhe neumlse ato janeuml peumlrdorur neuml meumlnyreuml efektive peumlr shembull a janeuml peumlrdorur
kamerat e shpejteumlsiseuml dhe radareumlt aty ku do teuml shtonin meuml shumeuml vlereuml (rreziku i larteuml peumlr
aksidentet e trafikut peumlr shkak teuml shpejteumlsiseuml seuml automjetit) a beumlhen teste alkooli ku do teuml
shtonin meuml shumeuml vlereuml etj Gjithashtu mund teuml shqyrtohen neumlse njeumlsiteuml e kontrollit neuml koheuml
teuml duhur sigurojneuml autoritetet peumlrgjegjeumlse rrugore me propozime peumlr ndryshimin e
kufizimeve teuml shpejteumlsiseuml veumlnien e shenjave paralajmeumlruese riparimin e rrugeumlve largimin e
pengesave neuml rrugeuml etj
Mund edhe teuml matet meumlnyra se si shpeumlrndahen burimet neuml koheuml dhe neuml hapeumlsireuml Idealisht
mjetet e duhura duhet peumlrdorur peumlr teuml kontrolluar gjeumlrat e duhura neuml koheumln e duhur dhe
vendin e duhur Aktivitetet e patrullimit neuml koheuml dhe hapeumlsireuml duhet teuml ndeumlrlidhen sa meuml
shumeuml qeuml teuml jeteuml e mundur me ateuml se kur dhe ku ndodhin aksidentet e trafikut
Kundrejt propozimeve teuml meumlsipeumlrme mund teuml shtrohet pyetja A eumlshteuml e mundur qeuml policia
e trafikut teuml punojeuml meuml mireuml apo meuml dobeumlt a eumlshteuml policia e trafikut neuml gjendje teuml meumlsojeuml dhe
a janeuml neuml gjendje teuml marrin vendime ccedilfareuml teuml beumljneuml dhe si teuml beumlhet Peumlrgjigja e qarteuml peumlr teuml
gjitha keumlto pyetje eumlshteuml pozitive Eumlshteuml e reumlndeumlsishme teuml theksohet se megjithateuml asnjeuml matje
nuk eumlshteuml e peumlrsosur dhe e ploteuml vetvetiu Ccedileumlshtje kryesore eumlshteuml qeuml teuml peumlrdoren informatat
dhe teuml dheumlnat relevante teuml besueshme dhe qeuml janeuml neuml gjendje trsquoi ofrojneuml policiseuml seuml trafikut
udheumlzime se si teuml punojneuml meuml zgjuar ndash teuml jeneuml meuml efektiv - neuml meumlnyreuml qeuml trsquoi afrohen qeumlllimit
qeuml teuml ndikojneuml neuml numrin e aksidenteve fatale
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
15
42 A i ka policia e trafikut mjetet e duhura qeuml teuml jeteuml efektive
Peumlr shkak se rreziku i aksidenteve peumlrcaktohet nga faktoreuml teuml ndrysheumlm policia e trafikut
duhet teuml peumlrdoreuml mjete teuml llojllojshme peumlr teuml adresuar vendimet ndikuese mbi kufizimet e
shpejteumlsiseuml dhe shenjat paralajmeumlruese dhe meuml drejtpeumlrdrejteuml peumlrmes masave teuml ndryshme
teuml kontrollit teuml trafikut siccedil janeuml kamerat peumlr shpejteumlsi radareumlt testet e alkoolit kontrollet e
automjeteve dhe teuml flukseve teuml trafikut gjendjen e rrugeumlve dhe sjelljet e ngaseumlsve35
Neuml meumlnyreuml qeuml teuml keteuml qasjen direkte neuml meumlnyreuml efektive policia e trafikut duhet teuml
Orientojeuml peumlrpjekjet e tyre neuml
- Vendndodhjet me rrezik teuml larteuml rrugeumlt apo vendet ku aksidentet mund teuml
ndodhin
- Neuml koheumln diteumlt dhe oreumlt me rrezik teuml larteuml kur aksidentet mund teuml jeneuml meuml teuml
shpeshta
- Vendndodhjet me rrezik ad-hoc neuml koheuml teuml caktuar (ngjarje teuml peumlrkohshme)
Fokusojeuml kontrollet neuml faktoreumlt qeuml ndeumlrlidhen me aksidente si
- Sjellja e ngaseumlsve me rrezik teuml larteuml
- Faktoreumlt mekanik teuml rrezikut teuml larteuml te automjetet veccedilaneumlrisht kamioneumlt e
meumldhenj
- Rrugeumlt me rrezik teuml larteuml dhe kushtet e motit
Aplikojeuml ndeumlshkime teuml duhura peumlr ata qeuml keumlrceumlnojneuml sigurineuml neuml trafik peumlrmes
- Paralajmeumlrimeve verbale apo teuml dokumentuara dhe llojeve teuml ndryshme teuml
gjobave etj
Peumlr teuml qeneuml efektive policia e trafikut duhet teuml keteuml punonjeumls kompetent dhe pajisje teuml
duhura automjete teuml pajisura mireuml (teuml shenjeumlzuara dhe teuml pashenjeumlzuara) motoccedilikleta
radareuml dhe teste teuml alkoolit Neuml shumeuml vende policia e trafikut eumlshteuml e pajisur edhe me
helikoptereuml kamera teuml shpejteumlsiseuml teste kundeumlr narkotikeumlve etj36 Peumlrvoja neuml BE dhe vende teuml
tjera tregon se kamerat e shpejteumlsiseuml teuml cilat ofrojneuml deumlshmi fotografike teuml pranueshme peumlr
gjykata janeuml shumeuml kost-efektive37
PK-ja peumlrdoreuml tregues teuml ndrysheumlm neuml meumlnyreuml qeuml teuml ndajeuml burimet e tyre neuml meumlnyreuml efektive
35 Ky seksion bazohet neuml literatura teuml ndryshme peumlr praktika teuml mira teuml kontrollit teuml trafikut si dhe dokumente
dhe politika nga vende teuml ndryshme dhe nga Policia e Kosoveumls 36 Patrullimi me helikopter peumlrdoret neuml veccedilanti neuml rrethana selektive Helikoptereumlt mund teuml peumlrdoren gjithashtu
peumlr kujdesin post-aksidental PK-ja nuk eumlshteuml e pajisur me mjet teuml tilleuml Mungojneuml edhe instrumentet peumlr testimin e praniseuml seuml narkotikeumlve
37 European Transport Safety Council (ETSC) Reducing Traffic Injuries Resulting from Excess and Inappropriate Speed (Brussels 1995) fq 28
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
16
Ne kemi ekzaminuar teuml dheumlnat e ndryshme - neuml lidhje me zyrtareumlt policoreumlpolicineuml e
trafikut
Tabela 3 Teuml dheumlnat peumlr aksidentet automjetet kundrejt burimeve teuml policiseuml
2010 2011 2012 2013 2014
Numri i automjeteve teuml regjistruara 178798 205366 212851 272107 288828
Numri i aksidenteve 18030 18888 19754 19954 16300
Numri i aksidenteve fatale 158 130 116 104 111
Numri i teuml vdekurve 175 157 121 119 127
Numri i personave teuml leumlnduar 7730 8321 8561 9817 9713
Numri i zyrtareumlve policoreuml 7191 7205 7269 7326 7686
Numri i zyrtareumlve policoreuml teuml trafikut 523 514 529 507 506
Duket fare qarteuml se numri i policeumlve teuml trafikut nuk e ka ndjekur trendin e aksidenteve dhe
automjeteve Ne kemi marreuml neuml konsiderateuml edhe burimet peumlr njeumlsiteuml e veccedilanta
Tabela 4 Numri i kilometrave teuml mbuluara nga policia e trafikut burimet neuml njeumlsiteuml
peumlrkateumlse teuml policiseuml seuml trafikut mjetet e kontrollit teuml disponueshme (2014)
Njeumlsia Kilometrat e
mbuluara Zyrtareumlt e
policiseuml Automjetet e shenjeumlzuara
Automjetet civile
Radareuml Testues teuml
alkoolit
NjRKRr-PR 341 108 6 1 5 5
NjRKRr-PE 380 82 13 0 6 3
NJKA 104 33 6 0 10 2
Siccedil shihet shpeumlrndarja e burimeve nuk duket se e peumlrcjelleuml njeuml model teuml qarteuml peumlr teuml tre
njeumlsiteuml Peumlr shkak teuml bazeumls seuml paqarteuml peumlr alokim numri i policeumlve teuml trafikut nuk
korrespondon me kushtet e trafikut respektivisht aksidentet As numri i automjeteve teuml
shenjeumlzuara apo sistemet e radareumlve nuk ndeumlrlidhen me numrin e policeumlve apo aksidentet e
trafikut Numri i radareumlve neuml NjKA mund pjeseumlrisht teuml shpjegohet me faktin se eumlshteuml njeumlsi
patrulluese e autostradeumls (neumlse kjo eumlshteuml shpeumlrndarja optimale e keumlsaj pajisje ateumlhereuml eumlshteuml
njeuml ccedileumlshtje tjeteumlr)
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
17
Eumlshteuml po keumlshtu veumlshtireuml teuml shihet njeuml model i qarteuml i shpeumlrndarjes seuml burimeve ndeumlrmjet dhe
brenda njeumlsive Raporti midis numrit teuml policeumlve teuml trafikut dhe numrit teuml automjeteve
radareumlve apo testuesve teuml alkoolit ndryshon neuml meumlnyreuml teuml konsiderueshme peumlr shembull
NjKA ka meuml shumeuml automjete dhe meuml shumeuml policeuml sesa NjRKRr-PR neuml raport me
aksidentet e trafikut Njeuml shpjegim i mundsheumlm por jo shterues eumlshteuml faktori gjeografik
(qytetet neuml raport me fshatet)
Vlen teuml theksohet se veteumlm njeuml njeumlsi kishte qasje neuml njeuml automjet civil teuml pashenjeumlzuar edhe
pse neumlse automjetet e tilla peumlrdoren siccedil duhet - sipas peumlrvojeumls ndeumlrkombeumltare ndash ateumlhereuml ato
janeuml mjaft efektive neuml identifikimin e ngaseumlsve agresiveuml
Peumlr meuml tepeumlr veteumlm disa automjete teuml policiseuml seuml trafikut janeuml teuml pajisura me radareuml dhe
testues peumlr alkool38 Rrjedhimisht eumlshteuml e pamundur qeuml patrullat teuml kryejneuml teste teuml tilla seuml
paku jo peumlrnjeumlhereuml (neuml teuml njejteumln koheuml) Kjo ka mundeumlsi teuml pengojeuml efektivitetin e kontrolleve
teuml trafikut meqeuml shpejteumlsia dhe ldquongasja neumln ndikimin e alkoolit barnave dhe narkotikeumlverdquo
janeuml gjithashtu shkaktareuml teuml aksidenteve neuml trafik39
Kontrollet e kufizuara teuml alkoolitnarkotikeumlve janeuml njeuml e meteuml e kontrolleve qeuml e reduktojneuml
cileumlsineuml e teuml dheumlnave mbi shkaqet qeuml qeumlndrojneuml pas aksidenteve
Peumlrveccedil informatave teuml dheumlna neuml tabeleumln e meumlsipeumlrme ne kemi gjetur mangeumlsi teuml tjera neuml
pajisje bie fjala automjetet nuk janeuml teuml pajisura me shenjat paralajmeumlruese (si stop policia
ngadaleumlso rrezik neuml rrugeuml etj) Asnjeuml prej njeumlsive nuk kishte qasje neuml motoccedilikleta ndoneumlse
mjetet e tilla zakonisht shihen si mjaft efektive peumlr kontrollin e trafikut Peumlr meuml shumeuml
kamerat e shpejteumlsiseuml qeuml nga shumeuml hulumtues janeuml pareuml si mjet shumeuml efikas peumlr uljen e
rrezikut teuml aksidenteve teuml trafikut (dhe numrin e zyrtareumlve teuml nevojsheumlm peumlr kontrolle) nuk
janeuml peumlrdorur neuml asnjeuml njeumlsi kryesisht peumlr shkak teuml argumenteve se keumlrkojneuml investime
fillestare
Policia e trafikut peumlrdoreuml meumlnyra leumlvizeumlse dhe joleumlvizeumlse (statike) peumlr patrullim Teuml dyja
meumlnyrat i kaneuml epeumlrsiteuml dhe teuml metat e tyre40 Aktivitetet joleumlvizeumlse teuml kontrollit janeuml meumlnyreuml
e duhur neuml raste teuml bazuara neuml rrezik teuml veccedilanteuml (peumlrqendrimi masiv i peumlrpjekjeve teuml
kontrollit teuml trafikut neuml koheuml dhe vend teuml caktuar) ose kryhen neuml vende ose rrugeuml ku
aksidentet historikisht janeuml teuml zakonshme Patrullimet leumlvizeumlse janeuml meumlnyreuml e mireuml peumlr
zbulimin e sjelljeve teuml ccedilrregullta teuml ngaseumlsve qeuml mund teuml ndodhin edhe neuml vende ku
aksidentet janeuml meuml pak teuml zakonshme Shumica e aktiviteteve teuml patrullimit nga keumlto njeumlsi
kryhen peumlrmes patrullimeve joleumlvizeumlse Peumlrjashtime beumljneuml patrullimet e rralla teuml kryera nga
38 Neuml raportin e IPK-seuml peumlr ldquoVlereumlsimin e menaxhimit teuml trafikut rrugor nga PK-jardquo (2014) eumlshteuml theksuar se
shumica e radareumlve janeuml jo-funksionaleuml 39 Sipas OJQ-seuml ldquoLabyrinthrdquo nuk ka numeumlr teuml sakteuml peumlr peumlrdoruesit e narkotikeumlve neuml Kosoveuml Ekzistojneuml
vlereumlsime teuml peumlrafeumlrta teuml peumlrdoruesve qeuml sillen mes 10000 - 15000 individeumlve dhe nga keumlta rreth 4000 ndash 5000 besohet teuml jeneuml peumlrdorues teuml heroineumls
40 Rune Elvik Cost-Benefit Analyses of Police Enforcement (ESCAPE 2001) fq 14
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
18
automjeti me targa civile neuml NjRKRr-PR Peumlrveccedil keumlsaj neuml rrugeumlt e qytetit teuml Prishtineumls eumlshteuml
e zakonshme qeuml patrullimet teuml kryhen dhe neuml keumlmbeuml ose me biccedilikleta Nuk ka qeneuml e
mundur qeuml ZAP-i teuml vlereumlsojeuml performanceumln e tyre por ka mundeumlsi qeuml biccedilikletat ndash sidomos
neuml qytetet e meumldha - teuml jeneuml mjet efektiv neuml disa raste Peumlr meuml shumeuml gjithnjeuml mund teuml themi
se patrullimi neuml keumlmbeuml peumlrmbush funksionet parandaluese neuml kuptim meuml teuml gjereuml (meuml pak teuml
matsheumlm)
43 A peumlrdoren mjetet neuml dispozicion peumlr qeumlllimin e tij
kryesor
Policeumlt e trafikut nganjeumlhereuml duhet trsquoiu ndihmojneuml funksioneve tjera peumlrbrenda forcave teuml
policiseuml ose trsquoiu ndihmojneuml autoriteteve tjera me sheumlrbime teuml ndryshme Kjo natyrisht se ka
pasoja edhe pozitive edhe negative Kjo mund teuml shihet si njeuml meumlnyreuml fleksibile por
njeumlkoheumlsisht mund ta pengojeuml efektivitetin e policiseuml seuml trafikut peumlr kryerjen e detyrave teuml
tyre kryesore41
Teuml tre njeumlsiteuml e trafikut nuk ishin teuml angazhuara neuml meumlnyreuml teuml vazhdueshme neuml veprimtari teuml
tilla mbeumlshteteumlse NjKA ishte neuml gjendje qeuml trsquoi koncentrojeuml ploteumlsisht burimet e veta neuml
detyreumln e vet primare - neuml gjeumlra tjera teuml ngjashme ndash dhe ndoshta ka nevojeuml peumlr meuml pak policeuml
dhe automjete peumlr ta mbajtur keumlteuml nivel teuml kontrollit
Sipas peumlrllogaritjeve tona neuml ccedildo diteuml teuml vitit 2013 neuml NjRKRr-PR mesatarisht rreth peseuml peumlr
qind teuml zyrtareumlve policoreuml nuk ishin neuml dispozicion peumlr kontrollin e trafikut42
Marreuml parasysh gjendjen neuml trafik dhe zhvillimin e aksidenteve na beumln teuml kuptojmeuml se
veumlllimi i puneumls - ose pengesat peumlr teuml qeneuml efektiv - janeuml rritur meuml shumeuml peumlr NjRKRr-PR sesa
peumlr dy njeumlsiteuml e tjera Keumlshtu qeuml duke krahasuar numrin e aksidenteve dhe teuml policeumlve teuml
trafikut neuml Prishtineuml ne kemi veumlrejtur se ndash peumlrkundeumlr ngarkeseumls ndash numri i policeumlve eumlshteuml
zvogeumlluar (nga 147 sa ishin neuml vitin 2012 neuml 103 neuml vitin 2014)43
Peumlr trsquoi peumlrballuar sfidat e tilla duhet ulur ambiciet duhet rritur efikasitetin (teuml punohet meuml
mireuml dhe meuml zgjuar) ose teuml shtohen burime si peumlr shembull peumlrmes rialokimit teuml burimeve
ose duke peumlrdorur kamera Bazuar neuml veumlzhgimet tona ne nuk kemi mundur teuml gjejmeuml
deumlshmi teuml forta peumlr rritjen e efikasitetit apo peumlr burime shteseuml gjateuml periudheumls seuml ekzaminuar
41 Policia e Kosoveumls intervista me menaxhmentin e policiseuml seuml trafikut (prill 2014) ekzaminimi i dokumenteve teuml
ndryshme teuml tjera si komunikime elektronike plane etj 42 Analiza fillestare tregon se ccedildo diteuml rreth peseuml policeuml teuml trafikut kaneuml qeneuml teuml angazhuar neuml mbeumlshtetjen e
institucioneve teuml tjera peumlr ngjarje teuml ndryshme si peumlrcjellje peumlr delegacione protesta teuml ndryshme ngjarje sportive etj Me rastin e tubimeve dhe ngjarjeve teuml ndryshme burimet e angazhuara peumlr patrullimin e trafikut ridrejtohen peumlr teuml siguruar keumlto ngjarje duke braktisur vendet ku patrullimet eumlshteuml dashur teuml kryhen Gjateuml keumltyre ngjarjeve atje kryesisht eumlshteuml fluks i madh i automjeteve dhe ka rreziqe meuml teuml meumldha peumlr aksidente apo probleme tjera teuml trafikut
43 Teuml shihet ldquoShtojca IIIrdquo (tabela 7)
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
19
peumlr NjRKRr-PR Kjo sugjeron se ldquozgjidhjardquo e sfideumls peumlr NjRKRr-PR ka qeneuml qeuml teuml ulen
ambiciet peumlr kontrollin e trafikut44 Dy njeumlsiteuml tjera nuk kaneuml qeneuml teuml detyruara qeuml teuml
peumlrballen me teuml njeumljteumln situateuml45
44 A janeuml kryer kontrollet neuml vendet e duhura
Teuml gjendesh neuml vendin e duhur me rrezik teuml larteuml - peumlr teuml kontrolluar - eumlshteuml vendimtare peumlr
njeuml polici teuml efektshme teuml trafikut46 Ne kemi studiuar trajteumln gjeografike teuml aksidenteve neuml
kuadeumlr teuml tri rajoneve dhe kemi krahasuar ateuml me shpeumlrndarjen e kontrolleve teuml kryera Ne
gjithashtu kemi ekzaminuar edhe shkaqet e aksidenteve
Teuml ashtuquajturat ldquopika teuml zezardquo janeuml vende apo rrugeuml ku aksidentet e trafikut ndodhin
shpesh Neuml harteumln e meumlposhtme janeuml paraqitur keumlto pika neuml njeumlreumln prej tri rajoneve (NjRKRr-
PR)
44 Kjo situateuml vlen veccedilaneumlrisht peumlr rrugeumln drejt pikeumls seuml vendkalimit kufitar neuml Mutivodeuml ku nuk ushtrohen
kontrolle 45 NjRKRr-PE nuk ka ofruar ndonjeuml teuml dheumlneuml peumlr keumlteuml por sipas zyrtareumlve numri eumlshteuml meuml i uleumlt se neuml Prishtineuml
dhe nuk eumlshteuml rritur aq shumeuml 46 Sipas praktikave teuml mira veteumlm prania e policiseuml seuml trafikut neuml vende teuml duhura - edhe pa kontrolluar fare -
eumlshteuml e nevojshme qeuml ngaseumlsit teuml jeneuml teuml kujdessheumlm dhe ka karakter parandalues
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
20
Ccedilfareuml kemi gjetur NjRKRr-PR mban teuml dheumlna teuml tilla qeuml demonstrojneuml se kontrollet e keumlsaj
njeumlsie janeuml teuml orientuara deri neuml njeuml maseuml teuml madhe - por jo ploteumlsisht ndash kundrejt ldquopikave teuml
zezardquo Disa prej keumltyre pikave iu jepet veumlmendja e duhur ndeumlrsa teuml tjerat peumlr arsye teuml
ndryshme neglizhohen ose iu jepet njeuml veumlmendje meuml e uleumlt
NjRKRr-PE nuk peumlrdoreuml orare kohore peumlr ta specifikuar vendin se ku duhet teuml veprojneuml
njeumlsiteuml e patrullimit peumlrderisa i kryejneuml kontrollet Personat qeuml intervistuam nga kjo njeumlsi
kaneuml theksuar se aktivitetet patrulluese kryesisht kryhen neuml bazeuml teuml vlereumlsimit peumlrvojeumls dhe
gjykimit teuml njeumlsive patrulluese
Neuml aneumln tjeteumlr kontrollet neuml NjKA ushtrohen neuml vende teuml ndryshme teuml peumlrcaktuara meuml pareuml
neuml teumlreuml traseneuml
45 A janeuml kryer kontrollet neuml koheumln e duhur
Puna e patrullimeve neuml terren beumlhet neuml tri ndeumlrrime Ndeumlrrimet e patrullave peumlr shkak teuml
mungeseumls seuml automjeteve beumlhen neuml zyra teuml njeumlsive dhe gjateuml asaj periudhe asnjeuml rrugeuml
rajonale dhe magjistrale nuk mbulohet me njeumlsi patrulluese47
Neuml tabeleumln e meumlposhtme eumlshteuml paraqitur numri i peumlrgjithsheumlm i aksidenteve teuml regjistruara
teuml trafikut neuml tri regjionet peumlr vitet 2012 dhe 2013 si dhe koheumln kur ndodhen aksidentet gjateuml
24 oreumlve
Tabela 5 Aksidentet e trafikut sipas rajoneve dhe koheumln kur kaneuml ndodhur
Koha gjateuml diteumls
Prishtineuml Pejeuml NjKA
2012 2013 2012 2013 2012 2013
06-10 1299 1365 358 383 Nuk ka shifra 12
10-14 2439 2635 827 791 32
14-18 2730 3036 870 785 29
18-22 1522 1741 624 399 8
22-02 493 563 201 153 10
02-06 208 256 77 63 8
Total 8691 9596 2957 2574 99
Siccedil shihet meuml larteuml shumica e aksidenteve ndodhin gjateuml diteumls Meuml shumeuml se frac34 e aksidenteve
kaneuml ndodhur midis oreumls 06-22 dhe pothuajse aq shumeuml midis oreumls 12-20
47 Kjo peumlrfshineuml periudheumln kohore nga 1430 ndash 1530 kur ndodhin meuml seuml shumti aksidentet dhe 2230 ndash 2330 0630
ndash 0730
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
21
Duke u bazuar neuml intervista orare teuml puneumls dhe neuml teuml dheumlna tjera teuml regjistruara gjetjet tona
sugjerojneuml se kontrollet kryhen gjateuml diteumls
Kur ne studiuam shifrat meuml holleumlsisht rezultoi se neuml fakt koha e ldquopikutrdquo peumlr aksidente teuml
trafikut korrespondonte me koheumln kur patrullat e policiseuml seuml trafikut kishin filluarpeumlrfunduar
ndeumlrrimet e tyre teuml puneumls dhe rrjedhimisht nuk kaneuml mundur teuml jeneuml neuml vende me rreziqe teuml
larta Peumlrderisa keumlto teuml dheumlna nuk ishin teuml njohura ose teuml pakteumln nuk janeuml ekzaminuar nga
njeumlsiteuml ata nuk kaneuml qeneuml neuml dijeni peumlr pasojat e orareve teuml tyre kohore apo peumlr periudhat e
ndeumlrrimit
Sipas policiseuml seuml trafikut ata peumlrpiqen qeuml teuml jeneuml teuml informuar mireuml peumlr ngjarjet madhore qeuml
kaneuml gjasa teuml shkaktojneuml probleme neuml trafik dhe neuml peumlrputhje me rrethanat i alokojneuml
burimet Ne nuk kemi arsye peumlr teuml mos besuar se kjo eumlshteuml keumlshtu por konfirmimi i keumlsaj
nuk ka qeneuml i mundur teuml beumlhet brenda fusheumlveprimit teuml keumltij auditimi
Po ashtu ne nuk kemi qeneuml neuml gjendje qeuml teuml ekzaminojmeuml se a janeuml peumlrdorur ldquomjetet e
duhurardquo neuml koheumln e duhur Sa peumlr ilustrim neuml shumeuml vende eumlshteuml procedureuml standarde qeuml teuml
kontrollohet se a po respektohen kufizimet e shpejteumlsiseuml afeumlr shkollave dhe ccedilerdheve neuml
koheuml teuml caktuar (kur fillojneuml meumlsimet neuml shkolla pas pushimeve verore) Gjithashtu eumlshteuml e
zakonshme qeuml policia e trafikut teuml peumlrdoreuml teste teuml alkoolit (narkotikeumlve) neuml koheumlt kur gjasat
qeuml drejtuesit e automjeteve teuml jeneuml neumln ndikim teuml keumltyre substancave eumlshteuml e larteuml (diteumlt e
shtuna apo teuml diela pas mesnate neuml afeumlrsi teuml vendeve teuml peumlrshtatshme) Keumlto janeuml shembuj teuml
gjeumlrave teuml cileumlt nuk kemi qeneuml neuml gjendje qeuml trsquoi ekzaminojmeuml peumlr shkak teuml mungeseumls seuml teuml
dheumlnave
46 A janeuml kontrolluar gjeumlrat e duhura
Peumlr teuml qeneuml efektiv duhet teuml kontrollohen gjeumlrat e duhura automjetet ose ngaseumlsit dhe meuml
konkretisht ccedilfareuml lloji teuml sjelljes apo ccedileumlshtje teknike Peumlrvojat ndeumlrkombeumltare japin
udheumlzime peumlrveccedilqeuml edhe kushtet lokale dhe meumlsimet gjithmoneuml duhet teuml merren parasysh
Meqeneumlse kualiteti dhe inspektimi i automjeteve eumlshteuml peumlrmireumlsuar duksheumlm sjellja e
ngaseumlsve eumlshteuml shkaku absolut dominues i aksidenteve teuml trafikut qeuml konfirmohet edhe nga
statistikat e DKRr48 Peumlrjashtime ka te kamioneumlt e meumldhenj Megjithateuml peumlrvoja tregon se
problemet qeuml kaneuml teuml beumljneuml me goma prishjet dhe mbingarkesat nuk janeuml teuml pazakonta etj
Sipas zyrtareumlve teuml DKRr ata i kaneuml ekzaminuar shkaqet e aksidenteve neuml meumlnyreuml qeuml meuml
tepeumlr trsquoi fokusojneuml kontrollet Ata kaneuml gjetur se tejkalimi i shpejteumlsiseuml eumlshteuml shkak i
48 Eumlshteuml e reumlndeumlsishme teuml theksohet se rreziku nga sjelljet e ngaseumlsve mbetet faktor vendimtar i aksidenteve neuml
Kosoveuml Sipas IPK-seuml (Raport inspektimi 05201410) neuml vitin 2012 edhe automjetet e policiseuml ishin peumlrfshireuml neuml 312 aksidente ndeumlrsa 170 prej tyre janeuml shkaktuar nga zyrtareumlt e policiseuml Ndeumlrsa neuml vitin 2013 automjetet e policiseuml ishin peumlrfshireuml neuml 287 aksidente ku neuml 143 raste fajtoreuml ishin policeumlt Shkaku meuml i zakonsheumlm i aksidenteve peumlr teuml dy periudhat eumlshteuml manovrimi i pasigurt i automjeteve nga policia
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
22
zakonsheumlm dhe si pasojeuml e keumlsaj i kaneuml dheumlneuml prioritet teuml larteuml kontrollit teuml shpejteumlsiseuml
Megjithkeumlteuml ka edhe faktoreuml tjereuml qeuml sipas studimeve ndeumlrkombeumltare dhe statistikave teuml
DKRr-seuml janeuml mjaft teuml zakonsheumlm siccedil janeuml ngasja agresive dhe mosmbajtja e distanceumls gjateuml
ngasjes
Peumlr ta matur shpejteumlsineuml patrullat kryesisht vendosen neuml rrugeuml teuml drejta ngaqeuml aty ekziston
rreziku peumlr tejkalim teuml shpejteumlsiseuml Ne kemi gjetur edhe praktika teuml mira neuml kryerjen e
kontrollit teuml shpejteumlsiseuml neuml koheuml teuml duhur neuml vende me rrezik teuml larteuml Keumlto masa ndeumlrmerren
edhe aty ku rreziku i aksidenteve teuml trafikut eumlshteuml mesatar apo i uleumlt (autostrada jashteuml oreumlve
teuml pikut)
Peumlr identifikimin e shkeljeve neuml trafik (tejkalimin e shpejteumlsiseuml) njeumlsiteuml patrulluese
bashkeumlpunojneuml ngushteuml mes tyre qeuml eumlshteuml njeuml praktikeuml tjeteumlr e mireuml
Megjithateuml disa aktivitete teuml kontrollit apo mbikeumlqyrjes - sipas veumlzhgimeve tona ndash janeuml kryer
neuml udheumlkryqe teuml cilat janeuml teuml rregulluara me semaforeuml dhe rrethrrotullime ku aksidentet
shpesh ndodhin49
Foto 1 Zyrtareumlt policoreuml teuml vendosur mbi ureuml neuml autostradeuml duke identifikuar automjetet qeuml
tejkalojneuml kufizimin e shpejteumlsiseuml
49 Neuml qytetin e Prishtineumls i kemi identifikuar dy udheumlkryqe ku kaneuml ndodhur aksidente fatale dhe ku patrullat e
policiseuml rralleumlhereuml janeuml teuml vendosura Vlen teuml peumlrmendet se brenda NjRKRr-PR ekziston njeuml neumln-njeumlsi e veccedilanteuml qeuml eumlshteuml peumlrgjegjeumlse veteumlm peumlr qytetin
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
23
Foto 2 Pika ndaluese e vendosur nga patrulla tjeteumlr policore peumlr trsquoi ndaluar ngaseumlsit e
identifikuar meuml pareuml
Gjateuml intervistave me zyrtareumlt e policiseuml seuml trafikut kuptuam se peumlrveccedil faktorit shpejteumlsi
shumica e patrullave neuml meumlnyreuml rutinore fokusohen neuml ccedileumlshtjet si dritat rripat e siguriseuml
peumlrdorimi i telefonave celulareuml patentat e ngasjes etj peumlrveccedilse teuml peumlrqendrohen meuml shumeuml
neuml faktoreumlt qeuml janeuml teuml lidhur drejtpeumlrdrejt me aksidentet e trafikut sikurse sjelljet e
rrezikshme ngasja agresive ose e pasigurt Kjo neve na tregon se zakonet e krijuara apo
rutina ende luajneuml rol meuml teuml reumlndeumlsisheumlm peumlr policineuml e trafikut gjateuml kryerjeve seuml detyrave teuml
veta Ky nuk eumlshteuml argument kundeumlr peumlr shembull kontrollimit teuml patenteuml-shoferit por ky
eumlshteuml veteumlm njeuml argument kundeumlr asaj qeuml teuml mos beumlhet neuml meumlnyreuml rutinore
Neuml fakt ne nuk kemi gjetur
ndonjeuml fleteuml-patrulluese qeuml teumlreumlsisht peumlrshkruan detyrat qeuml duhet teuml ndeumlrmerren nga
njeumlsiteuml patrulluese e qeuml ndeumlrlidhen me sjelljet e rrezikshme50
ndonjeuml regjisteumlr neuml lidhje me llojet e automjeteve teuml peumlrfshira neuml aksidente Eumlshteuml e
njohur se automjetet sportive dhe taksiste kaneuml prirje teuml jeneuml teuml peumlrfshira neuml aksidente
meuml shumeuml sesa automjetet tjera Si rrjedhojeuml informatat e tilla mund ta ndihmojneuml
policineuml e trafikut qeuml teuml jeteuml meuml shumeuml e fokusuar gjateuml puneumls seuml tyre dhe
se inspektimet teknike janeuml peumlrkushtuar neuml veccedilanti ndaj automjeteve teuml meumldha (si
gomave prishjeve dhe ngarkesave) gjateuml periudhave kur deumlshtimet e tilla mund teuml
50 Fleteuml-patrullimi eumlshteuml njeuml dokument udheumlzues-regjistrues me aneuml teuml cilit njeumlsiteuml patrulluese janeuml teuml pajisura peumlr
teuml kryer kontrolle
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
24
jeneuml fatale (neuml vjeshteumln e vonshme koheumln e dimrit etj)51 Praktikat e mira
ndeumlrkombeumltare keumlshillojneuml qeuml eumlshteuml meuml e reumlndeumlsishme teuml kryhen inspektime teknike
teuml automjeteve teuml meumldha sesa teuml kryhen inspektime teuml automjeteve teuml zakonshme
Ne kemi gjetur se peumlrjashtimi i mjeteve transportuese nga trafiku teuml cilat nuk i kaneuml
ploteumlsuar kriteret teknike eumlshteuml shumeuml i rralleuml Patrullimet qeuml rezultojneuml me identifikimin e
keumltyre kritereve kryesisht janeuml teuml fokusuara veteumlm neuml veprimet e peumlrbashkeumlta me zyrtareumlt e
MI-seuml Si pasojeuml policia e trafikut heziton52 qeuml teuml deumlrgojeuml jo veteumlm automjetet komerciale (teuml
meumldha) neuml kontrolle teuml veccedilanta teknike pa pranineuml e zyrtareumlve teuml MI-seuml dhe veteumlm
hereumlpashere eumlshteuml fokusuar neuml ekzaminimin e kushteve teknike teuml automjeteve (komerciale)
mbingarkimin e mjeteve transportuese etj
47 A peumlrdoren ndeumlshkimet siccedil duhet
Qeumlllimi i shumiceumls seuml funksioneve teuml kontrollit mund teuml peumlrshkruhet si parandalim dhe
identifikim teuml kundeumlrvajtjeve korrigjim teuml mangeumlsive etj Deri meuml tani jemi fokusuar
kryesisht mbi ateuml se si trsquoi parandalojmeuml meuml mireuml dhe trsquoi identifikojmeuml aksidentet e trafikut
Neuml keumlteuml pjeseuml do trsquoi japim disa informata mbi ateuml se si janeuml peumlrdorur ndeumlshkimet
Policia e trafikut aplikon ndeumlshkime teuml ndryshme Gjobat janeuml teuml ndara neuml dy grupe ato teuml
shqiptuara neuml raste teuml aksidenteve dhe ato teuml shqiptuara peumlr shkelje teuml trafikut - pa shkaktuar
aksidente Sipas natyreumls seuml ekzekutimit gjobat shqiptohen vareumlsisht prej pesheumls seuml vepreumls
ato qeuml janeuml teuml detyrueshme53 dhe duhet teuml paguhen menjeumlhereuml dhe ato qeuml duhet teuml
procedohen neuml gjykata Peumlr shkelje teuml vogla dhe teuml rralla teuml cilat nuk e rrezikojneuml neuml meumlnyreuml
teuml konsiderueshme sigurineuml e trafikut policeumlt e trafikut mund teuml japin veumlrejtje verbale apo
me shkrim Veumlrejtjet me shkrim neuml realitet nuk jepen
Numri i ndeumlshkimeve varet pjeseumlrisht nga prioritetet e policiseuml seuml trafikut Neumlse ata e
peumlrcaktojneuml si prioritet testimin peumlr alkool kjo zakonisht neumlnkupton se peumlrdoruesit zbulohen
dhe ndeumlshkohen Si teuml tilla neumlse njeuml prioritizim i veprimeve eumlshteuml demonstruar ndeumlshkimet
mund teuml jeneuml teuml lidhura drejtpeumlrdrejt me suksesin neuml parandalimin e aksidenteve
51 Sipas teuml dheumlnave teuml prezantuara nga PK-ja gjateuml vitit me automjetet e transportit publik ndodhin rreth 910
aksidente 52 Sipas DKRr me rastin e deumlrgimit teuml automjeteve neuml kontrolle teuml jashteumlzakonshme teknike shpenzimet neuml rast
se vetura rezulton teuml jeteuml neuml gjendje teuml rregullt i barteuml zyrtari policor qeuml e ka inicuar deumlrgimin Kjo dispoziteuml eumlshteuml e parapareuml neuml ligjin aktual
53 Gjoba teuml detyrueshme (mandatore) konsiderohen teuml gjitha gjobat nga 15-40 euro qeuml shqiptohen nga zyrtareumlt e policiseuml neuml vend teuml ngjarjes
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
25
Tabela 6 Numri dhe alokimi i gjobave teuml shqiptuara neuml 2012 dhe 2013
Llojet e gjobave 2012
Nr
2013
Nr
Ndryshimi
Mosrespektimi i shpejteumlsiseuml seuml kufizuar 89654 36 123956 43 38
Mosmbajtja e distanceumls 2213 1 2475 1 12
Drejtimi neumln ndikim teuml alkoolit 651 0 527 0 -19
Drejtimi i mjetit pa patenteuml 15061 6 16993 6 13
Mosrespektimi i shenjave teuml trafikut 16541 7 16122 6 -2
Manovrim i pasigurt me automjet 1308 1 1513 1 16
Kalimi i afatit teuml regjistrimit 15588 6 12510 4 -20
Parkimi i parregullt 26467 11 30767 11 16
Teuml tjera (ccedileumlshtje minore) 80305 32 82059 28 1
Totali 247788100 286922100 16
(Burimi PK)
Nga njeuml perspektiveuml e thjeshteuml e siguriseuml seuml trafikut duket sikurse njeuml prioritet mjaft i madh i
jepet faktoreumlve teuml uleumlt teuml rrezikut Meumlse gjysma e ndeumlshkimeve (meuml pak neuml vitin 2013)
mbulojneuml ccedileumlshtjet e profilit teuml uleumlt teuml rrezikut teuml aksidenteve teuml trafikut (si tabelat parkimi
dhe teuml tjera) ndeumlrsa pjesa tjeteumlr vlen peumlr faktoreumlt e rrezikut teuml larteuml dhe teuml meseumlm (si
shpejteumlsia alkooli distanca patenteuml-shoferi dhe shenjat e trafikut) Peumlr teuml qeneuml teuml paansheumlm
megjithateuml njeuml prioritet i madh dhe me sa duket i justifikuar i eumlshteuml dheumlneuml kontrollit teuml
shpejteumlsiseuml qeuml eumlshteuml njeuml shkak i zakonsheumlm peumlr aksidentet e trafikut
Gjateuml studimit teuml profilit teuml ndeumlshkimeve ne mund teuml shohim dy gjeumlra seuml pari ndryshime teuml
vogla neuml prioritete kaneuml ndodhur midis dy viteve dhe seuml dyti ndeumlshkimet reflektojneuml se
shumica e kontrolleve teuml faktoreumlve teuml rrezikut teuml larteuml nuk janeuml kryer nga aktivitete leumlvizeumlse
(neumlse do teuml kishte pasur meuml shumeuml aktivitete leumlvizeumlse ndoshta do teuml kishim pritur meuml shumeuml
gjoba peumlr mosmbajtjen e distanceumls dhe manovrim teuml pasigurt dhe shkelje tjera qeuml kaneuml teuml
beumljneuml me ngasjen)
Neumlse teuml dheumlnat e meumlsipeumlrme e pasqyrojneuml realitetin eumlshteuml e qarteuml se ngaseumlsit e automjeteve
shpeshhereuml tejkalojneuml kufizimet e shpejteumlsiseuml apo ngasin shumeuml shpejt
shpeshhereuml ngasin pa patenteuml
rralleumlhereuml janeuml teuml ndikuar nga alkooli ose narkotikeumlt
mbajneuml distanceumln me automjetet tjera
shpeshhereuml thyejneuml rregulla teuml vogla (parkingu etj)
Ritheksojmeuml neumlse kjo reflekton ploteumlsisht realitetin apo i reflekton prioritetet dhe pajisjet neuml
keumlto tre njeumlsi eumlshteuml e veumlshtireuml teuml thuhet me siguri Neuml njeuml kuptim meuml teuml gjereuml ndash peumlr teuml qeneuml meuml
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
26
teuml sakteuml ndash duhet teuml peumlrdoren edhe teuml dheumlnat nga sistemi i parapareuml i ldquopikeumlve negativerdquo qeuml
nuk eumlshteuml aplikuar deri meuml tani neuml meumlnyreuml peumlr teuml parandaluar recidivisteumlt nga peumlrseumlritjet e
shkeljeve Arsyet peumlrse sistemi nuk eumlshteuml duke u aplikuar janeuml teuml natyreumls teknike Teuml dy
institucionet (PK-ja dhe Gjykatat) kaneuml bazat e tyre individuale teuml teuml dheumlnave megjitheumlse ato
nuk janeuml teuml integruara dhe nuk komunikojneuml mes vete
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
27
5 Konkluzionet
Peumlrfundimi kryesor eumlshteuml se ka mjaft hapeumlsira peumlr peumlrmireumlsime peumlr ta beumlreuml policimin e
trafikut ploteumlsisht efektiv Policia e trafikut mund teuml beumljeuml edhe meuml shumeuml peumlr teuml peumlrmireumlsuar
aktivitetet e saj trsquoi peumlrdoreuml informatat neuml meumlnyreuml meuml efektive si dhe trsquoi planifikojeuml burimet
Kontrollet duket se janeuml pjeseumlrisht teuml bazuara neuml rrezikshmeumlri por cileumlsia e teuml dheumlnave nuk
lejon teuml theksojmeuml se policia e trafikut neuml Kosoveuml - neuml meumlnyreuml sistematike - eumlshteuml duke i kryer
kontrollet efektive neuml aspektin e vendeve dhe koheumls Ekzistojneuml ccedileumlshtje peumlr sa i peumlrket numrit
teuml policeumlve teuml trafikut qeuml operojneuml si dokumentohen veprimet analizohen dhe peumlrdoren peumlr
teuml meumlsuar dhe beumlreuml peumlrmireumlsime si dhe neuml ccedilrsquomeumlnyreuml menaxhohen ndeumlshkimet
Policia e trafikut nuk ka beumlreuml aq sa duhet peumlr trsquoi dizajnuar neuml meumlnyreuml efektive informatat
qeuml i nevojiten
Policia e trafikut mbledh ose ka qasje neuml teuml dheumlna peumlrkateumlse Hapa tjereuml shteseuml nevojiten qeuml
keumlto teuml dheumlna teuml beumlhen meuml teuml dobishme Teuml dheumlnat mbi aksidentet dhe pasojat e tyre mund teuml
strukturohen meuml mireuml dhe ekzistojneuml mundeumlsiteuml peumlr teuml zhvilluar shkeumlmbimin e informatave
me paleumlt e tjera teuml interesit Disa nga informatat mungojneuml siccedil janeuml raportimi performanceumls
dhe vlereumlsimi i rezultateve si dhe ka mangeumlsi neuml cileumlsineuml dhe konsistenceumln e dokumentacionit
Peumlrveccedil keumlsaj edhe meuml shumeuml mund teuml beumlhet peumlr trsquoi beumlreuml informatat transparente dhe teuml
disponueshme peumlr publikun
Policia e trafikut nuk i peumlrdor burimet e saj teuml informatave neuml meumlnyreuml ploteumlsisht efektive
Informatat ekzistuese mund teuml peumlrdoren neuml meumlnyreuml meuml efektive peumlr teuml mbeumlshtetur puneumln
operative Ato nuk peumlrdoren rregullisht peumlr analiza teuml detajuara ose peumlr teuml krahasuar dhe
vlereumlsuar qasjet dhe mjetet e ndryshme teuml peumlrdorura Teuml dheumlnat ekzistuese nuk janeuml
gjithmoneuml teuml trajtuara sa duhet neuml planifikimin operativ Analizat kryhen rralleumlhereuml nga
policia trafikut Kjo nga ana tjeteumlr dometheumlneuml se stimujt peumlr teuml meumlsuar dhe peumlr iniciativa teuml
reja janeuml teuml uleumlta Edhe neumlse ka vendime neuml nivelin rajonal ose lokal pak prej tyre lidhen
qarteuml me ndonjeuml analizeuml teuml kryer peumlr informata ekzistuese apo trsquoi referohen asaj Policia e
trafikut eumlshteuml mjaft mireuml e informuar mbi kushtet e rrugeumlve motin dhe peumlr ngjarjet e
ardhshme qeuml mund teuml shkaktojneuml probleme neuml trafik Por ekzistojneuml mundeumlsi peumlr teuml
peumlrmireumlsuar bashkeumlpunimin mes policiseuml lokale dhe rajonale dhe autoriteteve tjera OJQ-ve
hulumtuesve dhe qytetareumlve
Burimet nuk alokohen neuml meumlnyreuml efektive dhe nganjeumlhereuml mungojneuml mjete teuml
reumlndeumlsishme
Alokimi i burimeve nuk duket se ndjek njeuml model teuml qarteuml peumlr teuml tri njeumlsiteuml Numri i policeumlve
teuml trafikut nuk korrespondon me gjendjen neuml trafik - aksidentet e trafikut Eumlshteuml gjithashtu e
veumlshtireuml teuml shihet njeuml model i qarteuml peumlr alokimin e mjetevepajisjeve mes dhe brenda njeumlsive
Raporti mes numrit teuml policeumlve teuml trafikut dhe numrit teuml automjeteve radareumlve ose testeve teuml
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
28
alkoolit ndryshon neuml meumlnyreuml teuml konsiderueshme bie fjala Njeumlsia peumlr Kontrollin e
Autostradeumls ka meuml shumeuml automjete dhe policeuml sesa Njeumlsia e Prishtineumls ndash neuml raport me
numrin e aksidenteve
Peumlrveccedil keumlsaj njeumlsiteuml jo gjithmoneuml janeuml teuml pajisura siccedil duhet ndoneumlse disa pajisje teuml caktuara
dihet se janeuml kosto-efektive siccedil janeuml automjetet e pasheumlnuara kamerat dhe sistemet e radarit
Asnjeuml njeumlsi nuk ka pasur instrumente peumlr testimin e praniseuml seuml narkotikeumlve dhe veteumlm disa
kaneuml aparate peumlr testimin e alkoolit Alokimi i diskutuesheumlm i burimeve dhe mungesa e
mjeteve teuml reumlndeumlsishme janeuml faktoreuml qeuml pengojneuml efektivitetin (teuml bazuarit neuml rrezikshmeumlri
peumlrdorim kost-efektivdhe fleksibil teuml mjeteve) Neuml keumlteuml kontekst vlen teuml theksohet se rrugeumlt
neuml Kosoveuml nuk janeuml teuml pajisura me kamera teuml shpejteumlsiseuml keumlto kamera mund peumlrdoren peumlr teuml
zeumlvendeumlsuar disa nga aktivitetet meuml teuml kushtueshme teuml patrullimit
Nevoja peumlr teuml kryer detyra teuml tjera eumlshteuml njeuml faktor qeuml ndikon neuml disa njeumlsi meuml shumeuml se
neuml teuml tjerat
Policiseuml seuml trafikut nuk i lejohet gjithnjeuml teuml peumlrqendrohet neuml detyrat e tyre kryesore Policeumlt
nganjeumlhereuml - veccedilaneumlrisht neuml qytetet e meumldha - duhet teuml ndihmojneuml funksione teuml tjera brenda
forcave teuml policiseuml ose autoritete teuml tjera me sheumlrbime teuml ndryshme Kjo sigurisht ka pasoja
pozitive dhe negative Kjo mund teuml shihet si njeuml meumlnyreuml peumlr teuml peumlrdorur burimet neuml meumlnyreuml
fleksibile dhe efikase dhe peumlr trsquoi ofruar sheumlrbime teuml tjereumlve kur keumlto janeuml teuml nevojshme Nga
ana tjeteumlr kjo mund teuml pengojeuml gjithashtu efektivitetin e policiseuml seuml trafikut neuml kryerjen e
detyrave teuml tyre kryesore Disa nga keumlto probleme mund teuml reduktohen peumlrmes kritereve teuml
qarta planifikimit teuml peumlrmireumlsuar dhe bashkeumlpunimit meuml teuml ngushteuml mes njeumlsive teuml
ndryshme policore
Peumlr shkak teuml mungeseumls seuml dokumentacionit eumlshteuml e veumlshtireuml teuml thuhet qartas se teuml gjitha
kontrollet kryhen sistematikisht ose gjithnjeuml neuml vendet e duhura dhe neuml koheumln e duhur
Jo teuml gjitha njeumlsiteuml i regjistrojneuml vendet se ku janeuml kryer kontrollet Sipas mostreumls toneuml
NjRKRr-PR dhe NjKA i regjistrojneuml keumlto teuml dheumlna dhe keumlto njeumlsi kaneuml njeuml qasje teuml bazuar neuml
rrezik Shumica e kontrolleve (por jo teuml gjitha) kryhen neuml rrugeumlt apo vendet e duhura ku
rreziku peumlr aksidente eumlshteuml i larteuml Peumlr sa i peumlrket njeumlsiseuml tjeteumlr (NjRKRr-PE) nuk mund teuml
themi me siguri se cili eumlshteuml rezultati Bazuar neuml intervistat duket se sjellja eumlshteuml e ngjashme
por teuml dheumlnat neuml keumlteuml njeumlsi nuk janeuml teuml plota ose teuml besueshme
Gjetjet tona sugjerojneuml se kontrollet kryesore kryhen gjateuml diteumls Peumlrveccedilse teuml dheumlnat neuml
dispozicion nuk janeuml teuml mjaft teuml holleumlsishme sa peumlr teuml vlereumlsuar neumlse kontrollet kryhet
ploteumlsisht neuml koheumln e duhur Kur ne i studiuam meuml holleumlsisht teuml dheumlnat doli se koha e pikut
peumlr aksidente trafiku peumlrputhej faktikisht me koheumln kur patrullat e policiseuml seuml trafikut
peumlrfundoninfillonin ndeumlrrimet e tyre dhe rrjedhimisht nuk mund teuml ishin neuml vendet me
rrezik teuml larteuml
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
29
Shkurtimisht informatat neuml dispozicion nuk na e beumljneuml teuml lehteuml teuml kuptojmeuml se njeumlsiteuml
patrulluese neuml Kosoveuml i kryejneuml sistematikisht kontrollet efektive peumlr sa i peumlrket vendit dhe
koheumls
Policia e trafikut duhet meuml shumeuml teuml keteuml veumlmendje te ngasja e rrezikshme dhe gjithashtu
teuml kontrollojeuml standardet teknike teuml kamioneumlve dhe autobuseumlve
Kontrollet policore me teuml drejteuml i kushtojneuml shumeuml veumlmendje shpejteumlsiseuml por neuml teuml njeumljteumln
koheuml nuk i kushtohet veumlmendje e duhur aspekteve teuml tjera siccedil janeuml ngasja agresive dhe e
rrezikshme mosmbajtja e distanceumls ngasja neuml gjendje teuml dehur etj Fokusimi tek shpejteumlsia
shpjegohet me faktin se ajo me teuml veumlrteteuml eumlshteuml ndeumlr shkaqet kryesore teuml aksidenteve neuml
trafik por edhe sepse eumlshteuml njeuml lloj sjellje tradicionale dhe e lehteuml peumlr trsquou beumlreuml Mungesa e
kamerave dhe pajisjeve peumlr shpejteumlsineuml si dhe teuml analizave teuml duhura mbi shkaqet e
aksidenteve mund teuml jeteuml njeuml shpjegim tjeteumlr peumlr fokusimin te shpejteumlsia
Ashtu siccedil tregojneuml shumica e hulumtimeve - ne besojmeuml ndash se neuml peumlrgjitheumlsi eumlshteuml meuml efektive
teuml kontrollohen sjelljet e ngaseumlsve sesa automjetet Megjithateuml ka peumlrjashtime Kamioneumlt e
meumldhenj dhe autobuseumlt peumlrfshihen shpesh neuml aksidente trafiku me pasoja teuml meumldha Ne
kemi veumlrejtur se keumltyre automjeteve nuk iu kushtohet veumlmendja e duhur nga ana e policiseuml
seuml trafikut neuml disa njeumlsi Zakonisht kjo ka teuml beumljeuml me kushtet teknike teuml automjeteve teuml meumldha
komerciale siccedil eumlshteuml rasti neuml lidhje me mbingarkimin dhe mireumlmbajtjen
Ndeumlshkimet jo gjithhereuml aplikohen dhe menaxhohen siccedil duhet ndaj kundeumlrvajteumlsve
Policia e trafikut shpesh peumlrdoreuml gjoba teuml vogla si ndeumlshkime Ndeumlshkimet e tjera aplikohen
rralleuml peumlr dallim nga shumeuml vende teuml tjera Peumlr meuml tepeumlr shumica e gjobave shqiptohen
veteumlm peumlr njeuml numeumlr teuml kufizuar shkeljesh dhe nuk duket se e adresojneuml ndeumlshkimin e duhur
teuml bazuar neuml faktoreumlt e aksidenteve - siccedil janeuml mosmbajtja e distanceumls manovrimi i pasigurt
dhe pakujdesi teuml tjera neuml ngasje Moszbatimi i sistemit teuml ldquopikeumlve negativerdquo i ka motivuar
drejtpeumlrseumldrejti ngaseumlsit recidivisteuml peumlr teuml peumlrseumlritur kundeumlrvajtjet Neuml keumlteuml meumlnyreuml neuml
mungeseuml teuml qasjes parandaluese edhe ndeumlshkimet aplikohen mbi keumlteuml bazeuml
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
30
6 Rekomandimet
Peumlrvoja na tregon se numri i aksidenteve neuml trafik dhe pasojat e tyre mund teuml zvogeumllohen
Peumlr keumlteuml mund teuml nevojitet bashkeumlpunimi i ngushteuml mes autoriteteve peumlrgjegjeumlse njeuml sistem i
duhur informativ peumlrdorim efektiv i pajisjeve dhe menaxhim profesional dhe i bazuar neuml
rrezik neuml teuml gjitha nivelet
Ne rekomandojmeuml Drejtorin e Peumlrgjithsheumlm teuml Policiseuml seuml Kosoveumls qeuml
Teuml merr njeuml iniciativeuml peumlr peumlrmireumlsimin e sistemit ekzistues teuml informimit dhe ta beumljeuml
ateuml ploteumlsisht efektiv Po keumlshtu teuml konsiderojeuml futjen e njeuml baze gjitheumlpeumlrfshireumlse teuml teuml
dheumlnave duke ftuar paleumlt e ndryshme teuml interesit Peumlrfitimet nga ky mekanizeumlm do teuml
reflektonin neuml besueshmeumlrineuml e teuml dheumlnave si dhe peumlrdorimin e tyre neuml vendimet
strategjike dhe operative
Teuml peumlrmireumlsojeuml peumlrdorimin e teuml dheumlnave neuml meumlnyreuml qeuml teuml qarteumlsojeuml planifikimin vjetor
dhe teuml vendoseuml objektiva performance teuml qarta peumlr njeumlsi operative Kjo duhet teuml
peumlrfshijeuml analizeuml meuml teuml mireuml teuml teuml dheumlnave mbi aksidentet qeuml formojneuml njeuml pikeumlnisje
peumlr prioritetet dhe qasjet e reja neuml nivel operativ Kjo nga ana tjeteumlr e beumln teuml
reumlndeumlsishme qeuml policia e trafiku teuml nivel qendror teuml ngriteuml funksionet e duhura peumlr
monitorim dhe vlereumlsim
Teuml konsiderojeuml caktimin e meuml shumeuml politikave teuml policiseuml seuml trafikut dhe teuml ri-
konsiderojeuml alokimet ndeumlrmjet njeumlsive teuml ndryshme teuml policiseuml seuml trafikut
Teuml sigurojeuml se njeuml plan investimi peumlr pajisje kost-efektive eumlshteuml hartuar neuml njeuml
perspektiveuml teuml kornizeumls afat-mesme teuml shpenzimeve
Policia e trafikut teuml peumlrqendrohet seuml pari neuml detyrat e tyre kryesore parandalimi i
aksidenteve Ndihma peumlr funksionet e tjera teuml policiseuml dhe autoritetet tjera duhet teuml
planifikohet meuml mireuml neuml bashkeumlpunim me njeumlsiteuml e ndryshme policore Peumlr meuml tepeumlr
bashkeumlpunimi ndeumlrmjet funksioneve teuml ndryshme policore neuml nivel rajonal duhet teuml
peumlrmireumlsohet neuml meumlnyreuml qeuml teuml arrihet efikasitet meuml i larteuml neuml aktivitetet policore qeuml
ndeumlrlidhen me sistemin e trafikut
Teuml sigurohet qeuml aktivitetet e policiseuml seuml trafikut janeuml kryer neuml rrugeuml dhe vende
teumlrrezikshme Peumlr teuml qeneuml ploteumlsisht efektiv menaxhmenti lokal neuml fazeumln e
planifikimit duhet teuml prezantojeuml njeuml qasje fleksibile te ccedileumlshtja e orareve teuml puneumls etj
dhe
Teuml sigurohet qeuml policia e trafikut teuml peumlrqeumlndrohet edhe neuml sjelljet e tjera teuml ngaseumlsve
peumlrveccedilse te tejkalimi i kufizimit teuml shpejteumlsiseuml Njeuml qasje e planifikuar peumlr aktivitete teuml
peumlrforcuara policore neuml trafik duhet teuml merr prioritet teuml larteuml peumlr monitorimin e
sjelljes seuml ngaseumlsve (sikurse ngasja e rrezikshme mosmbajtja e distanceumls etj) Policia e
trafikut njeumlkoheumlsisht duhet teuml peumlrqendrohet meuml shumeuml neuml kriteret e automjeteve
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
31
komerciale (sidomos kamioneumlve dhe autobuseumlve) Masat e kujdesit teuml shtuar duhet teuml
zbatohen rregullisht nga ana e patrullave teuml trafikut
Gjithashtu ne rekomandojmeuml qeuml me qeumlllim teuml ngritjes seuml efektivitetit teuml ndeumlshkimeve gjobat
duhet teuml adresojneuml ndeumlshkimin e duhur bazuar neuml faktoreumlt e aksidenteve Sistemi i
ndeumlshkimeve duhet teuml peumlrmireumlsohet peumlrmes aplikimit teuml sistemit teuml pikeumlve negative Peumlr
trsquou peumlrballur me keumlteuml sfideuml neuml vendosjen e keumltij sistemi duhet teuml ndeumlrtohet bashkeumlpunimi
mes MPB-seuml dhe gjykatave
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
32
REFERENCAT
European Commission ldquoTowards a European road safety area policy orientations on road safety
2011-2020rdquo Brussels 2011
European Commission ldquoEuropean Transport Policy for 2010 Time to deciderdquo Brussels 2001
European Transport Safety Council (ETSC) Reducing Traffic Injuries Resulting From Excess and Inappropriate Speed Brussels 1995
European Transport Safety Council (ETSC) ldquoPolice enforcement strategies to reduce traffic casualties in Europerdquo Brussels 1999
European Transport Safety Council (ETSC) ldquoTransport safety performance indicatorsrdquo Brussels 2001
European Transport Safety Council (ETSC) Traffic Law Enforcement across the EU Brussels 2011
Organisation for Economic Co-Operation and Development (OECD) Safety on Roads - Whatrsquos The Vision 2002
Organisation for Economic Co-Operation and Development (OECD) Road Safety - Impact of New Technologies 2003
Organisation for Economic Co-Operation and Development (OECD) Towards Zero Ambitious Road Safety Targets and The Safe System Approach 2008
Rune Elvik Cost-Benefit Analyses of Police Enforcement ESCAPE 2001
ROSEBUD Road Safety and Environmental Benefit-Cost and Cost- Effectiveness Analysis for Use in Decision-Making 2003
World Health Organization (WHO) ldquoThe World Report on Road Traffic Injury Preventionrdquo Geneva 2004
World Health Organization (WHO) Global status report on road safety 2013 supporting a decade of action Geneva 2013
World Health Organization (WHO) Data systems a road safety manual for decision-makers and practitioners Geneva 2010
World Health Organization (WHO) ldquoSpeed management a road safety manual for decision-makers and practitionersrdquo Geneva 2008
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
33
SHTOJCA I
STRUKTURA ORGANIZATIVE E POLICISEuml SEuml KOSOVEumlS - NJEumlSITEuml E KOMUNIKACIONIT RRUGOR
Drejtoria e Peumlrgjithshme
Departamenti
peumlr Operacione
Departamenti
peumlr Kufi
Departamenti
peumlr Hetime
Departamenti
peumlr Mbeumlshtetje
Departamenti
peumlr Burime
Divizioni i Siguriseuml Publike
DR Prishtineuml
DR Pejeuml
DR Prizren
DR Gjilan
DR Ferizaj
DIVIZIONI I KOMUNIKACIONIT RRUGOR
DR Mitroviceuml
Njeumlsiteuml Rajonale teuml
Komunikacionit
Rrugor
Njeumlsia peumlr
Kontrollin e
Autostradeumls
Njeumlsia peumlr
menaxhimin e
materieve teuml
rrezikshme
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
34
SHTOJCA II
Qasshmeumlria e Policiseuml seuml Trafikut neuml informatat qeuml iu nevojiten peumlr planifikim operativ
Informatat peumlr planifikim operativ
Informata rreth faktoreumlve qeuml lidhen me aksidentet
Teuml dheumlna teuml dokumentuara qeuml tregojneuml nivelin e rrezikut Baza e krijuar e teuml dheumlnave peumlmes seuml secileumls policia e trafikut i identifikon faktoreumlt kryesoreuml teuml rrezikut neuml ateuml zoneuml
Faktori njeri
Faktori automjet
Vendndodhja e pikave teuml zeza
Kushtet atmosferike
Punimet neuml rrugeuml
Informata rreth pasojave teuml aksidenteve
Qasje neuml informata nga institucionet sheumlndeteumlsore dhe kompaniteuml e sigurimit
Informata rreth ngjarjevekushteve kurku mund teuml rriten rreziqet mund teuml rriten peumlr aksidente
Neuml meumlnyreuml qeuml teuml keteuml njeuml qasje teuml standardizuar peumlr informata lidhur me faktoreumlt e rrezikut peumlr zonat e rrezikut ndeumlr teuml tjera policia e trafikut duhet teuml keneuml informata rreth punimeve neuml rrugeuml dendeumlsiseuml seuml trafikut kushteve teuml motit MI dhe autoritet lokalekomunat duhet teuml peumlrfshihen
Informata rreth aktiviteteve teuml kryera nga policia e trafikut dhe ndeumlshkimeve teuml aplikuara
Informatat rreth monitorimitvlereumlsimit sistematik teuml sjelljeve neuml trafik aktivitetet e kryera teuml rezultojneuml me raportet e pas-operative
Teuml dheumlnat mbi aplikimin e ndeumlshkimeve ndaj kundeumlrvajteumlsve Numri i ndeumlshkimeveteuml leumlshuara duhet teuml beumlhet sipas ligjeve dhe rregullave teuml peumlrcaktuara Informatatnga gjykatat janeuml teuml nevojshme Informatatnga MPB rreth ngaseumlsve teuml ndeumlshkuar janeuml teumlnevojshme
Reagimi ndaj rezultateve teuml qasjeve dhe aktiviteteve teuml ndryshme
Peumlr teuml monitoruar performanceumln treguesit e aktiviteteve duhet miratuar Teuml dheumlnat qeuml do teuml mblidhen peumlrfshijneuml numrin e peumlrgjithsheumlm teuml kontrolleve teuml kryera numrin e ngaseumlsve teuml kontrolluar periudhat e ndryshme qeuml duhet teuml krahasohen etj
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
35
SHTOJCA III
Tabela 7 Numri i policeumlve teuml trafikut neumlpeumlr njeumlsi ndash gjateuml viteve
2010 2011 2012 2013 2014
NjKA 27 32 40
NjRKRr Prishtineuml 162 156 147 125 103
NjRKRr Gjilan 69 61 61 62 63
NjRKRr Ferizaj 59 55 54 54 54
NjRKRr Prizren 74 80 78 67 61
NjRKRr Pejeuml 88 91 90 83 83
NjRKRr Mitroviceuml Jug 71 71 72 57 58
NjRKRr Mitroviceuml Veri 27 44
Gjitheumlsej 523 514 529 507 506
(Burimi PK)
Tabela 8 Numri i aksidentevendeumlshkimeve 2010 -2014
Vitet 2010 2011 2012 2013 2014 Total
Aksidente fatale 158 130 116 104 111 619
Persona teuml vdekur 175 157 121 119 127 699
Aksidente me leumlndime 4326 4490 4555 4960 4876 23207
Persona teuml leumlnduar 7730 8321 8561 9817 9713 44142
Aksidente me deumlmemateriale 12594 13338 14044 13878 10333 64187
Aksidente lsquoGodit dhe ikrsquo 952 930 1039 1012 980 4913
Gjitheumlsej aksidente 18030 18888 19754 19954 16300 92926
Tiketa (Gjoba) 254849 276897 247788 286922 319332 1386556
(Burimi PK)
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
36
Tabela 9 Teuml dheumlnat rreth aksidenteve fatale dhe personave teuml vdekur sipas rajoneve (janar ndash
dhjetor 2013)
2013 Prishtineuml Mitroviceuml Pejeuml Prizren Ferizaj Gjilan Autostradeuml Total
Aksidfatale 35 9 26 12 10 10 2 104
Teuml vdekur 40 12 33 12 10 10 2 119
(Burimi PK)
Diagrami 1 Veprimet e ngaseumlsve si faktoreuml kontribues teuml aksidenteve (2013)
Diagrami 2 Aksidentet sipas pjeseumls seuml rrugeumls (2013)
0 500 1000 1500 2000 2500 3000 3500 4000 4500 5000
Manipulimi i pasigurt
Mosmbajtja e distanceumls
Mospeumlrshtatja e shpejteumlsiseuml
Kyqje e pasigurteuml neuml rrugeuml
Ndeumlrrim i shiritave
Kthim leumlvizje prapa
Mosrespektim i peumlrpareumlsiseuml seuml kalimit
Anashkalimtejlakim i parregullt
Tejkalim i shpejteumlsiseuml seuml kufizuar
0 2000 4000 6000 8000
10000 12000 14000 16000
2012
2013
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
15
42 A i ka policia e trafikut mjetet e duhura qeuml teuml jeteuml efektive
Peumlr shkak se rreziku i aksidenteve peumlrcaktohet nga faktoreuml teuml ndrysheumlm policia e trafikut
duhet teuml peumlrdoreuml mjete teuml llojllojshme peumlr teuml adresuar vendimet ndikuese mbi kufizimet e
shpejteumlsiseuml dhe shenjat paralajmeumlruese dhe meuml drejtpeumlrdrejteuml peumlrmes masave teuml ndryshme
teuml kontrollit teuml trafikut siccedil janeuml kamerat peumlr shpejteumlsi radareumlt testet e alkoolit kontrollet e
automjeteve dhe teuml flukseve teuml trafikut gjendjen e rrugeumlve dhe sjelljet e ngaseumlsve35
Neuml meumlnyreuml qeuml teuml keteuml qasjen direkte neuml meumlnyreuml efektive policia e trafikut duhet teuml
Orientojeuml peumlrpjekjet e tyre neuml
- Vendndodhjet me rrezik teuml larteuml rrugeumlt apo vendet ku aksidentet mund teuml
ndodhin
- Neuml koheumln diteumlt dhe oreumlt me rrezik teuml larteuml kur aksidentet mund teuml jeneuml meuml teuml
shpeshta
- Vendndodhjet me rrezik ad-hoc neuml koheuml teuml caktuar (ngjarje teuml peumlrkohshme)
Fokusojeuml kontrollet neuml faktoreumlt qeuml ndeumlrlidhen me aksidente si
- Sjellja e ngaseumlsve me rrezik teuml larteuml
- Faktoreumlt mekanik teuml rrezikut teuml larteuml te automjetet veccedilaneumlrisht kamioneumlt e
meumldhenj
- Rrugeumlt me rrezik teuml larteuml dhe kushtet e motit
Aplikojeuml ndeumlshkime teuml duhura peumlr ata qeuml keumlrceumlnojneuml sigurineuml neuml trafik peumlrmes
- Paralajmeumlrimeve verbale apo teuml dokumentuara dhe llojeve teuml ndryshme teuml
gjobave etj
Peumlr teuml qeneuml efektive policia e trafikut duhet teuml keteuml punonjeumls kompetent dhe pajisje teuml
duhura automjete teuml pajisura mireuml (teuml shenjeumlzuara dhe teuml pashenjeumlzuara) motoccedilikleta
radareuml dhe teste teuml alkoolit Neuml shumeuml vende policia e trafikut eumlshteuml e pajisur edhe me
helikoptereuml kamera teuml shpejteumlsiseuml teste kundeumlr narkotikeumlve etj36 Peumlrvoja neuml BE dhe vende teuml
tjera tregon se kamerat e shpejteumlsiseuml teuml cilat ofrojneuml deumlshmi fotografike teuml pranueshme peumlr
gjykata janeuml shumeuml kost-efektive37
PK-ja peumlrdoreuml tregues teuml ndrysheumlm neuml meumlnyreuml qeuml teuml ndajeuml burimet e tyre neuml meumlnyreuml efektive
35 Ky seksion bazohet neuml literatura teuml ndryshme peumlr praktika teuml mira teuml kontrollit teuml trafikut si dhe dokumente
dhe politika nga vende teuml ndryshme dhe nga Policia e Kosoveumls 36 Patrullimi me helikopter peumlrdoret neuml veccedilanti neuml rrethana selektive Helikoptereumlt mund teuml peumlrdoren gjithashtu
peumlr kujdesin post-aksidental PK-ja nuk eumlshteuml e pajisur me mjet teuml tilleuml Mungojneuml edhe instrumentet peumlr testimin e praniseuml seuml narkotikeumlve
37 European Transport Safety Council (ETSC) Reducing Traffic Injuries Resulting from Excess and Inappropriate Speed (Brussels 1995) fq 28
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
16
Ne kemi ekzaminuar teuml dheumlnat e ndryshme - neuml lidhje me zyrtareumlt policoreumlpolicineuml e
trafikut
Tabela 3 Teuml dheumlnat peumlr aksidentet automjetet kundrejt burimeve teuml policiseuml
2010 2011 2012 2013 2014
Numri i automjeteve teuml regjistruara 178798 205366 212851 272107 288828
Numri i aksidenteve 18030 18888 19754 19954 16300
Numri i aksidenteve fatale 158 130 116 104 111
Numri i teuml vdekurve 175 157 121 119 127
Numri i personave teuml leumlnduar 7730 8321 8561 9817 9713
Numri i zyrtareumlve policoreuml 7191 7205 7269 7326 7686
Numri i zyrtareumlve policoreuml teuml trafikut 523 514 529 507 506
Duket fare qarteuml se numri i policeumlve teuml trafikut nuk e ka ndjekur trendin e aksidenteve dhe
automjeteve Ne kemi marreuml neuml konsiderateuml edhe burimet peumlr njeumlsiteuml e veccedilanta
Tabela 4 Numri i kilometrave teuml mbuluara nga policia e trafikut burimet neuml njeumlsiteuml
peumlrkateumlse teuml policiseuml seuml trafikut mjetet e kontrollit teuml disponueshme (2014)
Njeumlsia Kilometrat e
mbuluara Zyrtareumlt e
policiseuml Automjetet e shenjeumlzuara
Automjetet civile
Radareuml Testues teuml
alkoolit
NjRKRr-PR 341 108 6 1 5 5
NjRKRr-PE 380 82 13 0 6 3
NJKA 104 33 6 0 10 2
Siccedil shihet shpeumlrndarja e burimeve nuk duket se e peumlrcjelleuml njeuml model teuml qarteuml peumlr teuml tre
njeumlsiteuml Peumlr shkak teuml bazeumls seuml paqarteuml peumlr alokim numri i policeumlve teuml trafikut nuk
korrespondon me kushtet e trafikut respektivisht aksidentet As numri i automjeteve teuml
shenjeumlzuara apo sistemet e radareumlve nuk ndeumlrlidhen me numrin e policeumlve apo aksidentet e
trafikut Numri i radareumlve neuml NjKA mund pjeseumlrisht teuml shpjegohet me faktin se eumlshteuml njeumlsi
patrulluese e autostradeumls (neumlse kjo eumlshteuml shpeumlrndarja optimale e keumlsaj pajisje ateumlhereuml eumlshteuml
njeuml ccedileumlshtje tjeteumlr)
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
17
Eumlshteuml po keumlshtu veumlshtireuml teuml shihet njeuml model i qarteuml i shpeumlrndarjes seuml burimeve ndeumlrmjet dhe
brenda njeumlsive Raporti midis numrit teuml policeumlve teuml trafikut dhe numrit teuml automjeteve
radareumlve apo testuesve teuml alkoolit ndryshon neuml meumlnyreuml teuml konsiderueshme peumlr shembull
NjKA ka meuml shumeuml automjete dhe meuml shumeuml policeuml sesa NjRKRr-PR neuml raport me
aksidentet e trafikut Njeuml shpjegim i mundsheumlm por jo shterues eumlshteuml faktori gjeografik
(qytetet neuml raport me fshatet)
Vlen teuml theksohet se veteumlm njeuml njeumlsi kishte qasje neuml njeuml automjet civil teuml pashenjeumlzuar edhe
pse neumlse automjetet e tilla peumlrdoren siccedil duhet - sipas peumlrvojeumls ndeumlrkombeumltare ndash ateumlhereuml ato
janeuml mjaft efektive neuml identifikimin e ngaseumlsve agresiveuml
Peumlr meuml tepeumlr veteumlm disa automjete teuml policiseuml seuml trafikut janeuml teuml pajisura me radareuml dhe
testues peumlr alkool38 Rrjedhimisht eumlshteuml e pamundur qeuml patrullat teuml kryejneuml teste teuml tilla seuml
paku jo peumlrnjeumlhereuml (neuml teuml njejteumln koheuml) Kjo ka mundeumlsi teuml pengojeuml efektivitetin e kontrolleve
teuml trafikut meqeuml shpejteumlsia dhe ldquongasja neumln ndikimin e alkoolit barnave dhe narkotikeumlverdquo
janeuml gjithashtu shkaktareuml teuml aksidenteve neuml trafik39
Kontrollet e kufizuara teuml alkoolitnarkotikeumlve janeuml njeuml e meteuml e kontrolleve qeuml e reduktojneuml
cileumlsineuml e teuml dheumlnave mbi shkaqet qeuml qeumlndrojneuml pas aksidenteve
Peumlrveccedil informatave teuml dheumlna neuml tabeleumln e meumlsipeumlrme ne kemi gjetur mangeumlsi teuml tjera neuml
pajisje bie fjala automjetet nuk janeuml teuml pajisura me shenjat paralajmeumlruese (si stop policia
ngadaleumlso rrezik neuml rrugeuml etj) Asnjeuml prej njeumlsive nuk kishte qasje neuml motoccedilikleta ndoneumlse
mjetet e tilla zakonisht shihen si mjaft efektive peumlr kontrollin e trafikut Peumlr meuml shumeuml
kamerat e shpejteumlsiseuml qeuml nga shumeuml hulumtues janeuml pareuml si mjet shumeuml efikas peumlr uljen e
rrezikut teuml aksidenteve teuml trafikut (dhe numrin e zyrtareumlve teuml nevojsheumlm peumlr kontrolle) nuk
janeuml peumlrdorur neuml asnjeuml njeumlsi kryesisht peumlr shkak teuml argumenteve se keumlrkojneuml investime
fillestare
Policia e trafikut peumlrdoreuml meumlnyra leumlvizeumlse dhe joleumlvizeumlse (statike) peumlr patrullim Teuml dyja
meumlnyrat i kaneuml epeumlrsiteuml dhe teuml metat e tyre40 Aktivitetet joleumlvizeumlse teuml kontrollit janeuml meumlnyreuml
e duhur neuml raste teuml bazuara neuml rrezik teuml veccedilanteuml (peumlrqendrimi masiv i peumlrpjekjeve teuml
kontrollit teuml trafikut neuml koheuml dhe vend teuml caktuar) ose kryhen neuml vende ose rrugeuml ku
aksidentet historikisht janeuml teuml zakonshme Patrullimet leumlvizeumlse janeuml meumlnyreuml e mireuml peumlr
zbulimin e sjelljeve teuml ccedilrregullta teuml ngaseumlsve qeuml mund teuml ndodhin edhe neuml vende ku
aksidentet janeuml meuml pak teuml zakonshme Shumica e aktiviteteve teuml patrullimit nga keumlto njeumlsi
kryhen peumlrmes patrullimeve joleumlvizeumlse Peumlrjashtime beumljneuml patrullimet e rralla teuml kryera nga
38 Neuml raportin e IPK-seuml peumlr ldquoVlereumlsimin e menaxhimit teuml trafikut rrugor nga PK-jardquo (2014) eumlshteuml theksuar se
shumica e radareumlve janeuml jo-funksionaleuml 39 Sipas OJQ-seuml ldquoLabyrinthrdquo nuk ka numeumlr teuml sakteuml peumlr peumlrdoruesit e narkotikeumlve neuml Kosoveuml Ekzistojneuml
vlereumlsime teuml peumlrafeumlrta teuml peumlrdoruesve qeuml sillen mes 10000 - 15000 individeumlve dhe nga keumlta rreth 4000 ndash 5000 besohet teuml jeneuml peumlrdorues teuml heroineumls
40 Rune Elvik Cost-Benefit Analyses of Police Enforcement (ESCAPE 2001) fq 14
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
18
automjeti me targa civile neuml NjRKRr-PR Peumlrveccedil keumlsaj neuml rrugeumlt e qytetit teuml Prishtineumls eumlshteuml
e zakonshme qeuml patrullimet teuml kryhen dhe neuml keumlmbeuml ose me biccedilikleta Nuk ka qeneuml e
mundur qeuml ZAP-i teuml vlereumlsojeuml performanceumln e tyre por ka mundeumlsi qeuml biccedilikletat ndash sidomos
neuml qytetet e meumldha - teuml jeneuml mjet efektiv neuml disa raste Peumlr meuml shumeuml gjithnjeuml mund teuml themi
se patrullimi neuml keumlmbeuml peumlrmbush funksionet parandaluese neuml kuptim meuml teuml gjereuml (meuml pak teuml
matsheumlm)
43 A peumlrdoren mjetet neuml dispozicion peumlr qeumlllimin e tij
kryesor
Policeumlt e trafikut nganjeumlhereuml duhet trsquoiu ndihmojneuml funksioneve tjera peumlrbrenda forcave teuml
policiseuml ose trsquoiu ndihmojneuml autoriteteve tjera me sheumlrbime teuml ndryshme Kjo natyrisht se ka
pasoja edhe pozitive edhe negative Kjo mund teuml shihet si njeuml meumlnyreuml fleksibile por
njeumlkoheumlsisht mund ta pengojeuml efektivitetin e policiseuml seuml trafikut peumlr kryerjen e detyrave teuml
tyre kryesore41
Teuml tre njeumlsiteuml e trafikut nuk ishin teuml angazhuara neuml meumlnyreuml teuml vazhdueshme neuml veprimtari teuml
tilla mbeumlshteteumlse NjKA ishte neuml gjendje qeuml trsquoi koncentrojeuml ploteumlsisht burimet e veta neuml
detyreumln e vet primare - neuml gjeumlra tjera teuml ngjashme ndash dhe ndoshta ka nevojeuml peumlr meuml pak policeuml
dhe automjete peumlr ta mbajtur keumlteuml nivel teuml kontrollit
Sipas peumlrllogaritjeve tona neuml ccedildo diteuml teuml vitit 2013 neuml NjRKRr-PR mesatarisht rreth peseuml peumlr
qind teuml zyrtareumlve policoreuml nuk ishin neuml dispozicion peumlr kontrollin e trafikut42
Marreuml parasysh gjendjen neuml trafik dhe zhvillimin e aksidenteve na beumln teuml kuptojmeuml se
veumlllimi i puneumls - ose pengesat peumlr teuml qeneuml efektiv - janeuml rritur meuml shumeuml peumlr NjRKRr-PR sesa
peumlr dy njeumlsiteuml e tjera Keumlshtu qeuml duke krahasuar numrin e aksidenteve dhe teuml policeumlve teuml
trafikut neuml Prishtineuml ne kemi veumlrejtur se ndash peumlrkundeumlr ngarkeseumls ndash numri i policeumlve eumlshteuml
zvogeumlluar (nga 147 sa ishin neuml vitin 2012 neuml 103 neuml vitin 2014)43
Peumlr trsquoi peumlrballuar sfidat e tilla duhet ulur ambiciet duhet rritur efikasitetin (teuml punohet meuml
mireuml dhe meuml zgjuar) ose teuml shtohen burime si peumlr shembull peumlrmes rialokimit teuml burimeve
ose duke peumlrdorur kamera Bazuar neuml veumlzhgimet tona ne nuk kemi mundur teuml gjejmeuml
deumlshmi teuml forta peumlr rritjen e efikasitetit apo peumlr burime shteseuml gjateuml periudheumls seuml ekzaminuar
41 Policia e Kosoveumls intervista me menaxhmentin e policiseuml seuml trafikut (prill 2014) ekzaminimi i dokumenteve teuml
ndryshme teuml tjera si komunikime elektronike plane etj 42 Analiza fillestare tregon se ccedildo diteuml rreth peseuml policeuml teuml trafikut kaneuml qeneuml teuml angazhuar neuml mbeumlshtetjen e
institucioneve teuml tjera peumlr ngjarje teuml ndryshme si peumlrcjellje peumlr delegacione protesta teuml ndryshme ngjarje sportive etj Me rastin e tubimeve dhe ngjarjeve teuml ndryshme burimet e angazhuara peumlr patrullimin e trafikut ridrejtohen peumlr teuml siguruar keumlto ngjarje duke braktisur vendet ku patrullimet eumlshteuml dashur teuml kryhen Gjateuml keumltyre ngjarjeve atje kryesisht eumlshteuml fluks i madh i automjeteve dhe ka rreziqe meuml teuml meumldha peumlr aksidente apo probleme tjera teuml trafikut
43 Teuml shihet ldquoShtojca IIIrdquo (tabela 7)
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
19
peumlr NjRKRr-PR Kjo sugjeron se ldquozgjidhjardquo e sfideumls peumlr NjRKRr-PR ka qeneuml qeuml teuml ulen
ambiciet peumlr kontrollin e trafikut44 Dy njeumlsiteuml tjera nuk kaneuml qeneuml teuml detyruara qeuml teuml
peumlrballen me teuml njeumljteumln situateuml45
44 A janeuml kryer kontrollet neuml vendet e duhura
Teuml gjendesh neuml vendin e duhur me rrezik teuml larteuml - peumlr teuml kontrolluar - eumlshteuml vendimtare peumlr
njeuml polici teuml efektshme teuml trafikut46 Ne kemi studiuar trajteumln gjeografike teuml aksidenteve neuml
kuadeumlr teuml tri rajoneve dhe kemi krahasuar ateuml me shpeumlrndarjen e kontrolleve teuml kryera Ne
gjithashtu kemi ekzaminuar edhe shkaqet e aksidenteve
Teuml ashtuquajturat ldquopika teuml zezardquo janeuml vende apo rrugeuml ku aksidentet e trafikut ndodhin
shpesh Neuml harteumln e meumlposhtme janeuml paraqitur keumlto pika neuml njeumlreumln prej tri rajoneve (NjRKRr-
PR)
44 Kjo situateuml vlen veccedilaneumlrisht peumlr rrugeumln drejt pikeumls seuml vendkalimit kufitar neuml Mutivodeuml ku nuk ushtrohen
kontrolle 45 NjRKRr-PE nuk ka ofruar ndonjeuml teuml dheumlneuml peumlr keumlteuml por sipas zyrtareumlve numri eumlshteuml meuml i uleumlt se neuml Prishtineuml
dhe nuk eumlshteuml rritur aq shumeuml 46 Sipas praktikave teuml mira veteumlm prania e policiseuml seuml trafikut neuml vende teuml duhura - edhe pa kontrolluar fare -
eumlshteuml e nevojshme qeuml ngaseumlsit teuml jeneuml teuml kujdessheumlm dhe ka karakter parandalues
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
20
Ccedilfareuml kemi gjetur NjRKRr-PR mban teuml dheumlna teuml tilla qeuml demonstrojneuml se kontrollet e keumlsaj
njeumlsie janeuml teuml orientuara deri neuml njeuml maseuml teuml madhe - por jo ploteumlsisht ndash kundrejt ldquopikave teuml
zezardquo Disa prej keumltyre pikave iu jepet veumlmendja e duhur ndeumlrsa teuml tjerat peumlr arsye teuml
ndryshme neglizhohen ose iu jepet njeuml veumlmendje meuml e uleumlt
NjRKRr-PE nuk peumlrdoreuml orare kohore peumlr ta specifikuar vendin se ku duhet teuml veprojneuml
njeumlsiteuml e patrullimit peumlrderisa i kryejneuml kontrollet Personat qeuml intervistuam nga kjo njeumlsi
kaneuml theksuar se aktivitetet patrulluese kryesisht kryhen neuml bazeuml teuml vlereumlsimit peumlrvojeumls dhe
gjykimit teuml njeumlsive patrulluese
Neuml aneumln tjeteumlr kontrollet neuml NjKA ushtrohen neuml vende teuml ndryshme teuml peumlrcaktuara meuml pareuml
neuml teumlreuml traseneuml
45 A janeuml kryer kontrollet neuml koheumln e duhur
Puna e patrullimeve neuml terren beumlhet neuml tri ndeumlrrime Ndeumlrrimet e patrullave peumlr shkak teuml
mungeseumls seuml automjeteve beumlhen neuml zyra teuml njeumlsive dhe gjateuml asaj periudhe asnjeuml rrugeuml
rajonale dhe magjistrale nuk mbulohet me njeumlsi patrulluese47
Neuml tabeleumln e meumlposhtme eumlshteuml paraqitur numri i peumlrgjithsheumlm i aksidenteve teuml regjistruara
teuml trafikut neuml tri regjionet peumlr vitet 2012 dhe 2013 si dhe koheumln kur ndodhen aksidentet gjateuml
24 oreumlve
Tabela 5 Aksidentet e trafikut sipas rajoneve dhe koheumln kur kaneuml ndodhur
Koha gjateuml diteumls
Prishtineuml Pejeuml NjKA
2012 2013 2012 2013 2012 2013
06-10 1299 1365 358 383 Nuk ka shifra 12
10-14 2439 2635 827 791 32
14-18 2730 3036 870 785 29
18-22 1522 1741 624 399 8
22-02 493 563 201 153 10
02-06 208 256 77 63 8
Total 8691 9596 2957 2574 99
Siccedil shihet meuml larteuml shumica e aksidenteve ndodhin gjateuml diteumls Meuml shumeuml se frac34 e aksidenteve
kaneuml ndodhur midis oreumls 06-22 dhe pothuajse aq shumeuml midis oreumls 12-20
47 Kjo peumlrfshineuml periudheumln kohore nga 1430 ndash 1530 kur ndodhin meuml seuml shumti aksidentet dhe 2230 ndash 2330 0630
ndash 0730
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
21
Duke u bazuar neuml intervista orare teuml puneumls dhe neuml teuml dheumlna tjera teuml regjistruara gjetjet tona
sugjerojneuml se kontrollet kryhen gjateuml diteumls
Kur ne studiuam shifrat meuml holleumlsisht rezultoi se neuml fakt koha e ldquopikutrdquo peumlr aksidente teuml
trafikut korrespondonte me koheumln kur patrullat e policiseuml seuml trafikut kishin filluarpeumlrfunduar
ndeumlrrimet e tyre teuml puneumls dhe rrjedhimisht nuk kaneuml mundur teuml jeneuml neuml vende me rreziqe teuml
larta Peumlrderisa keumlto teuml dheumlna nuk ishin teuml njohura ose teuml pakteumln nuk janeuml ekzaminuar nga
njeumlsiteuml ata nuk kaneuml qeneuml neuml dijeni peumlr pasojat e orareve teuml tyre kohore apo peumlr periudhat e
ndeumlrrimit
Sipas policiseuml seuml trafikut ata peumlrpiqen qeuml teuml jeneuml teuml informuar mireuml peumlr ngjarjet madhore qeuml
kaneuml gjasa teuml shkaktojneuml probleme neuml trafik dhe neuml peumlrputhje me rrethanat i alokojneuml
burimet Ne nuk kemi arsye peumlr teuml mos besuar se kjo eumlshteuml keumlshtu por konfirmimi i keumlsaj
nuk ka qeneuml i mundur teuml beumlhet brenda fusheumlveprimit teuml keumltij auditimi
Po ashtu ne nuk kemi qeneuml neuml gjendje qeuml teuml ekzaminojmeuml se a janeuml peumlrdorur ldquomjetet e
duhurardquo neuml koheumln e duhur Sa peumlr ilustrim neuml shumeuml vende eumlshteuml procedureuml standarde qeuml teuml
kontrollohet se a po respektohen kufizimet e shpejteumlsiseuml afeumlr shkollave dhe ccedilerdheve neuml
koheuml teuml caktuar (kur fillojneuml meumlsimet neuml shkolla pas pushimeve verore) Gjithashtu eumlshteuml e
zakonshme qeuml policia e trafikut teuml peumlrdoreuml teste teuml alkoolit (narkotikeumlve) neuml koheumlt kur gjasat
qeuml drejtuesit e automjeteve teuml jeneuml neumln ndikim teuml keumltyre substancave eumlshteuml e larteuml (diteumlt e
shtuna apo teuml diela pas mesnate neuml afeumlrsi teuml vendeve teuml peumlrshtatshme) Keumlto janeuml shembuj teuml
gjeumlrave teuml cileumlt nuk kemi qeneuml neuml gjendje qeuml trsquoi ekzaminojmeuml peumlr shkak teuml mungeseumls seuml teuml
dheumlnave
46 A janeuml kontrolluar gjeumlrat e duhura
Peumlr teuml qeneuml efektiv duhet teuml kontrollohen gjeumlrat e duhura automjetet ose ngaseumlsit dhe meuml
konkretisht ccedilfareuml lloji teuml sjelljes apo ccedileumlshtje teknike Peumlrvojat ndeumlrkombeumltare japin
udheumlzime peumlrveccedilqeuml edhe kushtet lokale dhe meumlsimet gjithmoneuml duhet teuml merren parasysh
Meqeneumlse kualiteti dhe inspektimi i automjeteve eumlshteuml peumlrmireumlsuar duksheumlm sjellja e
ngaseumlsve eumlshteuml shkaku absolut dominues i aksidenteve teuml trafikut qeuml konfirmohet edhe nga
statistikat e DKRr48 Peumlrjashtime ka te kamioneumlt e meumldhenj Megjithateuml peumlrvoja tregon se
problemet qeuml kaneuml teuml beumljneuml me goma prishjet dhe mbingarkesat nuk janeuml teuml pazakonta etj
Sipas zyrtareumlve teuml DKRr ata i kaneuml ekzaminuar shkaqet e aksidenteve neuml meumlnyreuml qeuml meuml
tepeumlr trsquoi fokusojneuml kontrollet Ata kaneuml gjetur se tejkalimi i shpejteumlsiseuml eumlshteuml shkak i
48 Eumlshteuml e reumlndeumlsishme teuml theksohet se rreziku nga sjelljet e ngaseumlsve mbetet faktor vendimtar i aksidenteve neuml
Kosoveuml Sipas IPK-seuml (Raport inspektimi 05201410) neuml vitin 2012 edhe automjetet e policiseuml ishin peumlrfshireuml neuml 312 aksidente ndeumlrsa 170 prej tyre janeuml shkaktuar nga zyrtareumlt e policiseuml Ndeumlrsa neuml vitin 2013 automjetet e policiseuml ishin peumlrfshireuml neuml 287 aksidente ku neuml 143 raste fajtoreuml ishin policeumlt Shkaku meuml i zakonsheumlm i aksidenteve peumlr teuml dy periudhat eumlshteuml manovrimi i pasigurt i automjeteve nga policia
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
22
zakonsheumlm dhe si pasojeuml e keumlsaj i kaneuml dheumlneuml prioritet teuml larteuml kontrollit teuml shpejteumlsiseuml
Megjithkeumlteuml ka edhe faktoreuml tjereuml qeuml sipas studimeve ndeumlrkombeumltare dhe statistikave teuml
DKRr-seuml janeuml mjaft teuml zakonsheumlm siccedil janeuml ngasja agresive dhe mosmbajtja e distanceumls gjateuml
ngasjes
Peumlr ta matur shpejteumlsineuml patrullat kryesisht vendosen neuml rrugeuml teuml drejta ngaqeuml aty ekziston
rreziku peumlr tejkalim teuml shpejteumlsiseuml Ne kemi gjetur edhe praktika teuml mira neuml kryerjen e
kontrollit teuml shpejteumlsiseuml neuml koheuml teuml duhur neuml vende me rrezik teuml larteuml Keumlto masa ndeumlrmerren
edhe aty ku rreziku i aksidenteve teuml trafikut eumlshteuml mesatar apo i uleumlt (autostrada jashteuml oreumlve
teuml pikut)
Peumlr identifikimin e shkeljeve neuml trafik (tejkalimin e shpejteumlsiseuml) njeumlsiteuml patrulluese
bashkeumlpunojneuml ngushteuml mes tyre qeuml eumlshteuml njeuml praktikeuml tjeteumlr e mireuml
Megjithateuml disa aktivitete teuml kontrollit apo mbikeumlqyrjes - sipas veumlzhgimeve tona ndash janeuml kryer
neuml udheumlkryqe teuml cilat janeuml teuml rregulluara me semaforeuml dhe rrethrrotullime ku aksidentet
shpesh ndodhin49
Foto 1 Zyrtareumlt policoreuml teuml vendosur mbi ureuml neuml autostradeuml duke identifikuar automjetet qeuml
tejkalojneuml kufizimin e shpejteumlsiseuml
49 Neuml qytetin e Prishtineumls i kemi identifikuar dy udheumlkryqe ku kaneuml ndodhur aksidente fatale dhe ku patrullat e
policiseuml rralleumlhereuml janeuml teuml vendosura Vlen teuml peumlrmendet se brenda NjRKRr-PR ekziston njeuml neumln-njeumlsi e veccedilanteuml qeuml eumlshteuml peumlrgjegjeumlse veteumlm peumlr qytetin
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
23
Foto 2 Pika ndaluese e vendosur nga patrulla tjeteumlr policore peumlr trsquoi ndaluar ngaseumlsit e
identifikuar meuml pareuml
Gjateuml intervistave me zyrtareumlt e policiseuml seuml trafikut kuptuam se peumlrveccedil faktorit shpejteumlsi
shumica e patrullave neuml meumlnyreuml rutinore fokusohen neuml ccedileumlshtjet si dritat rripat e siguriseuml
peumlrdorimi i telefonave celulareuml patentat e ngasjes etj peumlrveccedilse teuml peumlrqendrohen meuml shumeuml
neuml faktoreumlt qeuml janeuml teuml lidhur drejtpeumlrdrejt me aksidentet e trafikut sikurse sjelljet e
rrezikshme ngasja agresive ose e pasigurt Kjo neve na tregon se zakonet e krijuara apo
rutina ende luajneuml rol meuml teuml reumlndeumlsisheumlm peumlr policineuml e trafikut gjateuml kryerjeve seuml detyrave teuml
veta Ky nuk eumlshteuml argument kundeumlr peumlr shembull kontrollimit teuml patenteuml-shoferit por ky
eumlshteuml veteumlm njeuml argument kundeumlr asaj qeuml teuml mos beumlhet neuml meumlnyreuml rutinore
Neuml fakt ne nuk kemi gjetur
ndonjeuml fleteuml-patrulluese qeuml teumlreumlsisht peumlrshkruan detyrat qeuml duhet teuml ndeumlrmerren nga
njeumlsiteuml patrulluese e qeuml ndeumlrlidhen me sjelljet e rrezikshme50
ndonjeuml regjisteumlr neuml lidhje me llojet e automjeteve teuml peumlrfshira neuml aksidente Eumlshteuml e
njohur se automjetet sportive dhe taksiste kaneuml prirje teuml jeneuml teuml peumlrfshira neuml aksidente
meuml shumeuml sesa automjetet tjera Si rrjedhojeuml informatat e tilla mund ta ndihmojneuml
policineuml e trafikut qeuml teuml jeteuml meuml shumeuml e fokusuar gjateuml puneumls seuml tyre dhe
se inspektimet teknike janeuml peumlrkushtuar neuml veccedilanti ndaj automjeteve teuml meumldha (si
gomave prishjeve dhe ngarkesave) gjateuml periudhave kur deumlshtimet e tilla mund teuml
50 Fleteuml-patrullimi eumlshteuml njeuml dokument udheumlzues-regjistrues me aneuml teuml cilit njeumlsiteuml patrulluese janeuml teuml pajisura peumlr
teuml kryer kontrolle
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
24
jeneuml fatale (neuml vjeshteumln e vonshme koheumln e dimrit etj)51 Praktikat e mira
ndeumlrkombeumltare keumlshillojneuml qeuml eumlshteuml meuml e reumlndeumlsishme teuml kryhen inspektime teknike
teuml automjeteve teuml meumldha sesa teuml kryhen inspektime teuml automjeteve teuml zakonshme
Ne kemi gjetur se peumlrjashtimi i mjeteve transportuese nga trafiku teuml cilat nuk i kaneuml
ploteumlsuar kriteret teknike eumlshteuml shumeuml i rralleuml Patrullimet qeuml rezultojneuml me identifikimin e
keumltyre kritereve kryesisht janeuml teuml fokusuara veteumlm neuml veprimet e peumlrbashkeumlta me zyrtareumlt e
MI-seuml Si pasojeuml policia e trafikut heziton52 qeuml teuml deumlrgojeuml jo veteumlm automjetet komerciale (teuml
meumldha) neuml kontrolle teuml veccedilanta teknike pa pranineuml e zyrtareumlve teuml MI-seuml dhe veteumlm
hereumlpashere eumlshteuml fokusuar neuml ekzaminimin e kushteve teknike teuml automjeteve (komerciale)
mbingarkimin e mjeteve transportuese etj
47 A peumlrdoren ndeumlshkimet siccedil duhet
Qeumlllimi i shumiceumls seuml funksioneve teuml kontrollit mund teuml peumlrshkruhet si parandalim dhe
identifikim teuml kundeumlrvajtjeve korrigjim teuml mangeumlsive etj Deri meuml tani jemi fokusuar
kryesisht mbi ateuml se si trsquoi parandalojmeuml meuml mireuml dhe trsquoi identifikojmeuml aksidentet e trafikut
Neuml keumlteuml pjeseuml do trsquoi japim disa informata mbi ateuml se si janeuml peumlrdorur ndeumlshkimet
Policia e trafikut aplikon ndeumlshkime teuml ndryshme Gjobat janeuml teuml ndara neuml dy grupe ato teuml
shqiptuara neuml raste teuml aksidenteve dhe ato teuml shqiptuara peumlr shkelje teuml trafikut - pa shkaktuar
aksidente Sipas natyreumls seuml ekzekutimit gjobat shqiptohen vareumlsisht prej pesheumls seuml vepreumls
ato qeuml janeuml teuml detyrueshme53 dhe duhet teuml paguhen menjeumlhereuml dhe ato qeuml duhet teuml
procedohen neuml gjykata Peumlr shkelje teuml vogla dhe teuml rralla teuml cilat nuk e rrezikojneuml neuml meumlnyreuml
teuml konsiderueshme sigurineuml e trafikut policeumlt e trafikut mund teuml japin veumlrejtje verbale apo
me shkrim Veumlrejtjet me shkrim neuml realitet nuk jepen
Numri i ndeumlshkimeve varet pjeseumlrisht nga prioritetet e policiseuml seuml trafikut Neumlse ata e
peumlrcaktojneuml si prioritet testimin peumlr alkool kjo zakonisht neumlnkupton se peumlrdoruesit zbulohen
dhe ndeumlshkohen Si teuml tilla neumlse njeuml prioritizim i veprimeve eumlshteuml demonstruar ndeumlshkimet
mund teuml jeneuml teuml lidhura drejtpeumlrdrejt me suksesin neuml parandalimin e aksidenteve
51 Sipas teuml dheumlnave teuml prezantuara nga PK-ja gjateuml vitit me automjetet e transportit publik ndodhin rreth 910
aksidente 52 Sipas DKRr me rastin e deumlrgimit teuml automjeteve neuml kontrolle teuml jashteumlzakonshme teknike shpenzimet neuml rast
se vetura rezulton teuml jeteuml neuml gjendje teuml rregullt i barteuml zyrtari policor qeuml e ka inicuar deumlrgimin Kjo dispoziteuml eumlshteuml e parapareuml neuml ligjin aktual
53 Gjoba teuml detyrueshme (mandatore) konsiderohen teuml gjitha gjobat nga 15-40 euro qeuml shqiptohen nga zyrtareumlt e policiseuml neuml vend teuml ngjarjes
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
25
Tabela 6 Numri dhe alokimi i gjobave teuml shqiptuara neuml 2012 dhe 2013
Llojet e gjobave 2012
Nr
2013
Nr
Ndryshimi
Mosrespektimi i shpejteumlsiseuml seuml kufizuar 89654 36 123956 43 38
Mosmbajtja e distanceumls 2213 1 2475 1 12
Drejtimi neumln ndikim teuml alkoolit 651 0 527 0 -19
Drejtimi i mjetit pa patenteuml 15061 6 16993 6 13
Mosrespektimi i shenjave teuml trafikut 16541 7 16122 6 -2
Manovrim i pasigurt me automjet 1308 1 1513 1 16
Kalimi i afatit teuml regjistrimit 15588 6 12510 4 -20
Parkimi i parregullt 26467 11 30767 11 16
Teuml tjera (ccedileumlshtje minore) 80305 32 82059 28 1
Totali 247788100 286922100 16
(Burimi PK)
Nga njeuml perspektiveuml e thjeshteuml e siguriseuml seuml trafikut duket sikurse njeuml prioritet mjaft i madh i
jepet faktoreumlve teuml uleumlt teuml rrezikut Meumlse gjysma e ndeumlshkimeve (meuml pak neuml vitin 2013)
mbulojneuml ccedileumlshtjet e profilit teuml uleumlt teuml rrezikut teuml aksidenteve teuml trafikut (si tabelat parkimi
dhe teuml tjera) ndeumlrsa pjesa tjeteumlr vlen peumlr faktoreumlt e rrezikut teuml larteuml dhe teuml meseumlm (si
shpejteumlsia alkooli distanca patenteuml-shoferi dhe shenjat e trafikut) Peumlr teuml qeneuml teuml paansheumlm
megjithateuml njeuml prioritet i madh dhe me sa duket i justifikuar i eumlshteuml dheumlneuml kontrollit teuml
shpejteumlsiseuml qeuml eumlshteuml njeuml shkak i zakonsheumlm peumlr aksidentet e trafikut
Gjateuml studimit teuml profilit teuml ndeumlshkimeve ne mund teuml shohim dy gjeumlra seuml pari ndryshime teuml
vogla neuml prioritete kaneuml ndodhur midis dy viteve dhe seuml dyti ndeumlshkimet reflektojneuml se
shumica e kontrolleve teuml faktoreumlve teuml rrezikut teuml larteuml nuk janeuml kryer nga aktivitete leumlvizeumlse
(neumlse do teuml kishte pasur meuml shumeuml aktivitete leumlvizeumlse ndoshta do teuml kishim pritur meuml shumeuml
gjoba peumlr mosmbajtjen e distanceumls dhe manovrim teuml pasigurt dhe shkelje tjera qeuml kaneuml teuml
beumljneuml me ngasjen)
Neumlse teuml dheumlnat e meumlsipeumlrme e pasqyrojneuml realitetin eumlshteuml e qarteuml se ngaseumlsit e automjeteve
shpeshhereuml tejkalojneuml kufizimet e shpejteumlsiseuml apo ngasin shumeuml shpejt
shpeshhereuml ngasin pa patenteuml
rralleumlhereuml janeuml teuml ndikuar nga alkooli ose narkotikeumlt
mbajneuml distanceumln me automjetet tjera
shpeshhereuml thyejneuml rregulla teuml vogla (parkingu etj)
Ritheksojmeuml neumlse kjo reflekton ploteumlsisht realitetin apo i reflekton prioritetet dhe pajisjet neuml
keumlto tre njeumlsi eumlshteuml e veumlshtireuml teuml thuhet me siguri Neuml njeuml kuptim meuml teuml gjereuml ndash peumlr teuml qeneuml meuml
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
26
teuml sakteuml ndash duhet teuml peumlrdoren edhe teuml dheumlnat nga sistemi i parapareuml i ldquopikeumlve negativerdquo qeuml
nuk eumlshteuml aplikuar deri meuml tani neuml meumlnyreuml peumlr teuml parandaluar recidivisteumlt nga peumlrseumlritjet e
shkeljeve Arsyet peumlrse sistemi nuk eumlshteuml duke u aplikuar janeuml teuml natyreumls teknike Teuml dy
institucionet (PK-ja dhe Gjykatat) kaneuml bazat e tyre individuale teuml teuml dheumlnave megjitheumlse ato
nuk janeuml teuml integruara dhe nuk komunikojneuml mes vete
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
27
5 Konkluzionet
Peumlrfundimi kryesor eumlshteuml se ka mjaft hapeumlsira peumlr peumlrmireumlsime peumlr ta beumlreuml policimin e
trafikut ploteumlsisht efektiv Policia e trafikut mund teuml beumljeuml edhe meuml shumeuml peumlr teuml peumlrmireumlsuar
aktivitetet e saj trsquoi peumlrdoreuml informatat neuml meumlnyreuml meuml efektive si dhe trsquoi planifikojeuml burimet
Kontrollet duket se janeuml pjeseumlrisht teuml bazuara neuml rrezikshmeumlri por cileumlsia e teuml dheumlnave nuk
lejon teuml theksojmeuml se policia e trafikut neuml Kosoveuml - neuml meumlnyreuml sistematike - eumlshteuml duke i kryer
kontrollet efektive neuml aspektin e vendeve dhe koheumls Ekzistojneuml ccedileumlshtje peumlr sa i peumlrket numrit
teuml policeumlve teuml trafikut qeuml operojneuml si dokumentohen veprimet analizohen dhe peumlrdoren peumlr
teuml meumlsuar dhe beumlreuml peumlrmireumlsime si dhe neuml ccedilrsquomeumlnyreuml menaxhohen ndeumlshkimet
Policia e trafikut nuk ka beumlreuml aq sa duhet peumlr trsquoi dizajnuar neuml meumlnyreuml efektive informatat
qeuml i nevojiten
Policia e trafikut mbledh ose ka qasje neuml teuml dheumlna peumlrkateumlse Hapa tjereuml shteseuml nevojiten qeuml
keumlto teuml dheumlna teuml beumlhen meuml teuml dobishme Teuml dheumlnat mbi aksidentet dhe pasojat e tyre mund teuml
strukturohen meuml mireuml dhe ekzistojneuml mundeumlsiteuml peumlr teuml zhvilluar shkeumlmbimin e informatave
me paleumlt e tjera teuml interesit Disa nga informatat mungojneuml siccedil janeuml raportimi performanceumls
dhe vlereumlsimi i rezultateve si dhe ka mangeumlsi neuml cileumlsineuml dhe konsistenceumln e dokumentacionit
Peumlrveccedil keumlsaj edhe meuml shumeuml mund teuml beumlhet peumlr trsquoi beumlreuml informatat transparente dhe teuml
disponueshme peumlr publikun
Policia e trafikut nuk i peumlrdor burimet e saj teuml informatave neuml meumlnyreuml ploteumlsisht efektive
Informatat ekzistuese mund teuml peumlrdoren neuml meumlnyreuml meuml efektive peumlr teuml mbeumlshtetur puneumln
operative Ato nuk peumlrdoren rregullisht peumlr analiza teuml detajuara ose peumlr teuml krahasuar dhe
vlereumlsuar qasjet dhe mjetet e ndryshme teuml peumlrdorura Teuml dheumlnat ekzistuese nuk janeuml
gjithmoneuml teuml trajtuara sa duhet neuml planifikimin operativ Analizat kryhen rralleumlhereuml nga
policia trafikut Kjo nga ana tjeteumlr dometheumlneuml se stimujt peumlr teuml meumlsuar dhe peumlr iniciativa teuml
reja janeuml teuml uleumlta Edhe neumlse ka vendime neuml nivelin rajonal ose lokal pak prej tyre lidhen
qarteuml me ndonjeuml analizeuml teuml kryer peumlr informata ekzistuese apo trsquoi referohen asaj Policia e
trafikut eumlshteuml mjaft mireuml e informuar mbi kushtet e rrugeumlve motin dhe peumlr ngjarjet e
ardhshme qeuml mund teuml shkaktojneuml probleme neuml trafik Por ekzistojneuml mundeumlsi peumlr teuml
peumlrmireumlsuar bashkeumlpunimin mes policiseuml lokale dhe rajonale dhe autoriteteve tjera OJQ-ve
hulumtuesve dhe qytetareumlve
Burimet nuk alokohen neuml meumlnyreuml efektive dhe nganjeumlhereuml mungojneuml mjete teuml
reumlndeumlsishme
Alokimi i burimeve nuk duket se ndjek njeuml model teuml qarteuml peumlr teuml tri njeumlsiteuml Numri i policeumlve
teuml trafikut nuk korrespondon me gjendjen neuml trafik - aksidentet e trafikut Eumlshteuml gjithashtu e
veumlshtireuml teuml shihet njeuml model i qarteuml peumlr alokimin e mjetevepajisjeve mes dhe brenda njeumlsive
Raporti mes numrit teuml policeumlve teuml trafikut dhe numrit teuml automjeteve radareumlve ose testeve teuml
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
28
alkoolit ndryshon neuml meumlnyreuml teuml konsiderueshme bie fjala Njeumlsia peumlr Kontrollin e
Autostradeumls ka meuml shumeuml automjete dhe policeuml sesa Njeumlsia e Prishtineumls ndash neuml raport me
numrin e aksidenteve
Peumlrveccedil keumlsaj njeumlsiteuml jo gjithmoneuml janeuml teuml pajisura siccedil duhet ndoneumlse disa pajisje teuml caktuara
dihet se janeuml kosto-efektive siccedil janeuml automjetet e pasheumlnuara kamerat dhe sistemet e radarit
Asnjeuml njeumlsi nuk ka pasur instrumente peumlr testimin e praniseuml seuml narkotikeumlve dhe veteumlm disa
kaneuml aparate peumlr testimin e alkoolit Alokimi i diskutuesheumlm i burimeve dhe mungesa e
mjeteve teuml reumlndeumlsishme janeuml faktoreuml qeuml pengojneuml efektivitetin (teuml bazuarit neuml rrezikshmeumlri
peumlrdorim kost-efektivdhe fleksibil teuml mjeteve) Neuml keumlteuml kontekst vlen teuml theksohet se rrugeumlt
neuml Kosoveuml nuk janeuml teuml pajisura me kamera teuml shpejteumlsiseuml keumlto kamera mund peumlrdoren peumlr teuml
zeumlvendeumlsuar disa nga aktivitetet meuml teuml kushtueshme teuml patrullimit
Nevoja peumlr teuml kryer detyra teuml tjera eumlshteuml njeuml faktor qeuml ndikon neuml disa njeumlsi meuml shumeuml se
neuml teuml tjerat
Policiseuml seuml trafikut nuk i lejohet gjithnjeuml teuml peumlrqendrohet neuml detyrat e tyre kryesore Policeumlt
nganjeumlhereuml - veccedilaneumlrisht neuml qytetet e meumldha - duhet teuml ndihmojneuml funksione teuml tjera brenda
forcave teuml policiseuml ose autoritete teuml tjera me sheumlrbime teuml ndryshme Kjo sigurisht ka pasoja
pozitive dhe negative Kjo mund teuml shihet si njeuml meumlnyreuml peumlr teuml peumlrdorur burimet neuml meumlnyreuml
fleksibile dhe efikase dhe peumlr trsquoi ofruar sheumlrbime teuml tjereumlve kur keumlto janeuml teuml nevojshme Nga
ana tjeteumlr kjo mund teuml pengojeuml gjithashtu efektivitetin e policiseuml seuml trafikut neuml kryerjen e
detyrave teuml tyre kryesore Disa nga keumlto probleme mund teuml reduktohen peumlrmes kritereve teuml
qarta planifikimit teuml peumlrmireumlsuar dhe bashkeumlpunimit meuml teuml ngushteuml mes njeumlsive teuml
ndryshme policore
Peumlr shkak teuml mungeseumls seuml dokumentacionit eumlshteuml e veumlshtireuml teuml thuhet qartas se teuml gjitha
kontrollet kryhen sistematikisht ose gjithnjeuml neuml vendet e duhura dhe neuml koheumln e duhur
Jo teuml gjitha njeumlsiteuml i regjistrojneuml vendet se ku janeuml kryer kontrollet Sipas mostreumls toneuml
NjRKRr-PR dhe NjKA i regjistrojneuml keumlto teuml dheumlna dhe keumlto njeumlsi kaneuml njeuml qasje teuml bazuar neuml
rrezik Shumica e kontrolleve (por jo teuml gjitha) kryhen neuml rrugeumlt apo vendet e duhura ku
rreziku peumlr aksidente eumlshteuml i larteuml Peumlr sa i peumlrket njeumlsiseuml tjeteumlr (NjRKRr-PE) nuk mund teuml
themi me siguri se cili eumlshteuml rezultati Bazuar neuml intervistat duket se sjellja eumlshteuml e ngjashme
por teuml dheumlnat neuml keumlteuml njeumlsi nuk janeuml teuml plota ose teuml besueshme
Gjetjet tona sugjerojneuml se kontrollet kryesore kryhen gjateuml diteumls Peumlrveccedilse teuml dheumlnat neuml
dispozicion nuk janeuml teuml mjaft teuml holleumlsishme sa peumlr teuml vlereumlsuar neumlse kontrollet kryhet
ploteumlsisht neuml koheumln e duhur Kur ne i studiuam meuml holleumlsisht teuml dheumlnat doli se koha e pikut
peumlr aksidente trafiku peumlrputhej faktikisht me koheumln kur patrullat e policiseuml seuml trafikut
peumlrfundoninfillonin ndeumlrrimet e tyre dhe rrjedhimisht nuk mund teuml ishin neuml vendet me
rrezik teuml larteuml
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
29
Shkurtimisht informatat neuml dispozicion nuk na e beumljneuml teuml lehteuml teuml kuptojmeuml se njeumlsiteuml
patrulluese neuml Kosoveuml i kryejneuml sistematikisht kontrollet efektive peumlr sa i peumlrket vendit dhe
koheumls
Policia e trafikut duhet meuml shumeuml teuml keteuml veumlmendje te ngasja e rrezikshme dhe gjithashtu
teuml kontrollojeuml standardet teknike teuml kamioneumlve dhe autobuseumlve
Kontrollet policore me teuml drejteuml i kushtojneuml shumeuml veumlmendje shpejteumlsiseuml por neuml teuml njeumljteumln
koheuml nuk i kushtohet veumlmendje e duhur aspekteve teuml tjera siccedil janeuml ngasja agresive dhe e
rrezikshme mosmbajtja e distanceumls ngasja neuml gjendje teuml dehur etj Fokusimi tek shpejteumlsia
shpjegohet me faktin se ajo me teuml veumlrteteuml eumlshteuml ndeumlr shkaqet kryesore teuml aksidenteve neuml
trafik por edhe sepse eumlshteuml njeuml lloj sjellje tradicionale dhe e lehteuml peumlr trsquou beumlreuml Mungesa e
kamerave dhe pajisjeve peumlr shpejteumlsineuml si dhe teuml analizave teuml duhura mbi shkaqet e
aksidenteve mund teuml jeteuml njeuml shpjegim tjeteumlr peumlr fokusimin te shpejteumlsia
Ashtu siccedil tregojneuml shumica e hulumtimeve - ne besojmeuml ndash se neuml peumlrgjitheumlsi eumlshteuml meuml efektive
teuml kontrollohen sjelljet e ngaseumlsve sesa automjetet Megjithateuml ka peumlrjashtime Kamioneumlt e
meumldhenj dhe autobuseumlt peumlrfshihen shpesh neuml aksidente trafiku me pasoja teuml meumldha Ne
kemi veumlrejtur se keumltyre automjeteve nuk iu kushtohet veumlmendja e duhur nga ana e policiseuml
seuml trafikut neuml disa njeumlsi Zakonisht kjo ka teuml beumljeuml me kushtet teknike teuml automjeteve teuml meumldha
komerciale siccedil eumlshteuml rasti neuml lidhje me mbingarkimin dhe mireumlmbajtjen
Ndeumlshkimet jo gjithhereuml aplikohen dhe menaxhohen siccedil duhet ndaj kundeumlrvajteumlsve
Policia e trafikut shpesh peumlrdoreuml gjoba teuml vogla si ndeumlshkime Ndeumlshkimet e tjera aplikohen
rralleuml peumlr dallim nga shumeuml vende teuml tjera Peumlr meuml tepeumlr shumica e gjobave shqiptohen
veteumlm peumlr njeuml numeumlr teuml kufizuar shkeljesh dhe nuk duket se e adresojneuml ndeumlshkimin e duhur
teuml bazuar neuml faktoreumlt e aksidenteve - siccedil janeuml mosmbajtja e distanceumls manovrimi i pasigurt
dhe pakujdesi teuml tjera neuml ngasje Moszbatimi i sistemit teuml ldquopikeumlve negativerdquo i ka motivuar
drejtpeumlrseumldrejti ngaseumlsit recidivisteuml peumlr teuml peumlrseumlritur kundeumlrvajtjet Neuml keumlteuml meumlnyreuml neuml
mungeseuml teuml qasjes parandaluese edhe ndeumlshkimet aplikohen mbi keumlteuml bazeuml
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
30
6 Rekomandimet
Peumlrvoja na tregon se numri i aksidenteve neuml trafik dhe pasojat e tyre mund teuml zvogeumllohen
Peumlr keumlteuml mund teuml nevojitet bashkeumlpunimi i ngushteuml mes autoriteteve peumlrgjegjeumlse njeuml sistem i
duhur informativ peumlrdorim efektiv i pajisjeve dhe menaxhim profesional dhe i bazuar neuml
rrezik neuml teuml gjitha nivelet
Ne rekomandojmeuml Drejtorin e Peumlrgjithsheumlm teuml Policiseuml seuml Kosoveumls qeuml
Teuml merr njeuml iniciativeuml peumlr peumlrmireumlsimin e sistemit ekzistues teuml informimit dhe ta beumljeuml
ateuml ploteumlsisht efektiv Po keumlshtu teuml konsiderojeuml futjen e njeuml baze gjitheumlpeumlrfshireumlse teuml teuml
dheumlnave duke ftuar paleumlt e ndryshme teuml interesit Peumlrfitimet nga ky mekanizeumlm do teuml
reflektonin neuml besueshmeumlrineuml e teuml dheumlnave si dhe peumlrdorimin e tyre neuml vendimet
strategjike dhe operative
Teuml peumlrmireumlsojeuml peumlrdorimin e teuml dheumlnave neuml meumlnyreuml qeuml teuml qarteumlsojeuml planifikimin vjetor
dhe teuml vendoseuml objektiva performance teuml qarta peumlr njeumlsi operative Kjo duhet teuml
peumlrfshijeuml analizeuml meuml teuml mireuml teuml teuml dheumlnave mbi aksidentet qeuml formojneuml njeuml pikeumlnisje
peumlr prioritetet dhe qasjet e reja neuml nivel operativ Kjo nga ana tjeteumlr e beumln teuml
reumlndeumlsishme qeuml policia e trafiku teuml nivel qendror teuml ngriteuml funksionet e duhura peumlr
monitorim dhe vlereumlsim
Teuml konsiderojeuml caktimin e meuml shumeuml politikave teuml policiseuml seuml trafikut dhe teuml ri-
konsiderojeuml alokimet ndeumlrmjet njeumlsive teuml ndryshme teuml policiseuml seuml trafikut
Teuml sigurojeuml se njeuml plan investimi peumlr pajisje kost-efektive eumlshteuml hartuar neuml njeuml
perspektiveuml teuml kornizeumls afat-mesme teuml shpenzimeve
Policia e trafikut teuml peumlrqendrohet seuml pari neuml detyrat e tyre kryesore parandalimi i
aksidenteve Ndihma peumlr funksionet e tjera teuml policiseuml dhe autoritetet tjera duhet teuml
planifikohet meuml mireuml neuml bashkeumlpunim me njeumlsiteuml e ndryshme policore Peumlr meuml tepeumlr
bashkeumlpunimi ndeumlrmjet funksioneve teuml ndryshme policore neuml nivel rajonal duhet teuml
peumlrmireumlsohet neuml meumlnyreuml qeuml teuml arrihet efikasitet meuml i larteuml neuml aktivitetet policore qeuml
ndeumlrlidhen me sistemin e trafikut
Teuml sigurohet qeuml aktivitetet e policiseuml seuml trafikut janeuml kryer neuml rrugeuml dhe vende
teumlrrezikshme Peumlr teuml qeneuml ploteumlsisht efektiv menaxhmenti lokal neuml fazeumln e
planifikimit duhet teuml prezantojeuml njeuml qasje fleksibile te ccedileumlshtja e orareve teuml puneumls etj
dhe
Teuml sigurohet qeuml policia e trafikut teuml peumlrqeumlndrohet edhe neuml sjelljet e tjera teuml ngaseumlsve
peumlrveccedilse te tejkalimi i kufizimit teuml shpejteumlsiseuml Njeuml qasje e planifikuar peumlr aktivitete teuml
peumlrforcuara policore neuml trafik duhet teuml merr prioritet teuml larteuml peumlr monitorimin e
sjelljes seuml ngaseumlsve (sikurse ngasja e rrezikshme mosmbajtja e distanceumls etj) Policia e
trafikut njeumlkoheumlsisht duhet teuml peumlrqendrohet meuml shumeuml neuml kriteret e automjeteve
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
31
komerciale (sidomos kamioneumlve dhe autobuseumlve) Masat e kujdesit teuml shtuar duhet teuml
zbatohen rregullisht nga ana e patrullave teuml trafikut
Gjithashtu ne rekomandojmeuml qeuml me qeumlllim teuml ngritjes seuml efektivitetit teuml ndeumlshkimeve gjobat
duhet teuml adresojneuml ndeumlshkimin e duhur bazuar neuml faktoreumlt e aksidenteve Sistemi i
ndeumlshkimeve duhet teuml peumlrmireumlsohet peumlrmes aplikimit teuml sistemit teuml pikeumlve negative Peumlr
trsquou peumlrballur me keumlteuml sfideuml neuml vendosjen e keumltij sistemi duhet teuml ndeumlrtohet bashkeumlpunimi
mes MPB-seuml dhe gjykatave
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
32
REFERENCAT
European Commission ldquoTowards a European road safety area policy orientations on road safety
2011-2020rdquo Brussels 2011
European Commission ldquoEuropean Transport Policy for 2010 Time to deciderdquo Brussels 2001
European Transport Safety Council (ETSC) Reducing Traffic Injuries Resulting From Excess and Inappropriate Speed Brussels 1995
European Transport Safety Council (ETSC) ldquoPolice enforcement strategies to reduce traffic casualties in Europerdquo Brussels 1999
European Transport Safety Council (ETSC) ldquoTransport safety performance indicatorsrdquo Brussels 2001
European Transport Safety Council (ETSC) Traffic Law Enforcement across the EU Brussels 2011
Organisation for Economic Co-Operation and Development (OECD) Safety on Roads - Whatrsquos The Vision 2002
Organisation for Economic Co-Operation and Development (OECD) Road Safety - Impact of New Technologies 2003
Organisation for Economic Co-Operation and Development (OECD) Towards Zero Ambitious Road Safety Targets and The Safe System Approach 2008
Rune Elvik Cost-Benefit Analyses of Police Enforcement ESCAPE 2001
ROSEBUD Road Safety and Environmental Benefit-Cost and Cost- Effectiveness Analysis for Use in Decision-Making 2003
World Health Organization (WHO) ldquoThe World Report on Road Traffic Injury Preventionrdquo Geneva 2004
World Health Organization (WHO) Global status report on road safety 2013 supporting a decade of action Geneva 2013
World Health Organization (WHO) Data systems a road safety manual for decision-makers and practitioners Geneva 2010
World Health Organization (WHO) ldquoSpeed management a road safety manual for decision-makers and practitionersrdquo Geneva 2008
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
33
SHTOJCA I
STRUKTURA ORGANIZATIVE E POLICISEuml SEuml KOSOVEumlS - NJEumlSITEuml E KOMUNIKACIONIT RRUGOR
Drejtoria e Peumlrgjithshme
Departamenti
peumlr Operacione
Departamenti
peumlr Kufi
Departamenti
peumlr Hetime
Departamenti
peumlr Mbeumlshtetje
Departamenti
peumlr Burime
Divizioni i Siguriseuml Publike
DR Prishtineuml
DR Pejeuml
DR Prizren
DR Gjilan
DR Ferizaj
DIVIZIONI I KOMUNIKACIONIT RRUGOR
DR Mitroviceuml
Njeumlsiteuml Rajonale teuml
Komunikacionit
Rrugor
Njeumlsia peumlr
Kontrollin e
Autostradeumls
Njeumlsia peumlr
menaxhimin e
materieve teuml
rrezikshme
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
34
SHTOJCA II
Qasshmeumlria e Policiseuml seuml Trafikut neuml informatat qeuml iu nevojiten peumlr planifikim operativ
Informatat peumlr planifikim operativ
Informata rreth faktoreumlve qeuml lidhen me aksidentet
Teuml dheumlna teuml dokumentuara qeuml tregojneuml nivelin e rrezikut Baza e krijuar e teuml dheumlnave peumlmes seuml secileumls policia e trafikut i identifikon faktoreumlt kryesoreuml teuml rrezikut neuml ateuml zoneuml
Faktori njeri
Faktori automjet
Vendndodhja e pikave teuml zeza
Kushtet atmosferike
Punimet neuml rrugeuml
Informata rreth pasojave teuml aksidenteve
Qasje neuml informata nga institucionet sheumlndeteumlsore dhe kompaniteuml e sigurimit
Informata rreth ngjarjevekushteve kurku mund teuml rriten rreziqet mund teuml rriten peumlr aksidente
Neuml meumlnyreuml qeuml teuml keteuml njeuml qasje teuml standardizuar peumlr informata lidhur me faktoreumlt e rrezikut peumlr zonat e rrezikut ndeumlr teuml tjera policia e trafikut duhet teuml keneuml informata rreth punimeve neuml rrugeuml dendeumlsiseuml seuml trafikut kushteve teuml motit MI dhe autoritet lokalekomunat duhet teuml peumlrfshihen
Informata rreth aktiviteteve teuml kryera nga policia e trafikut dhe ndeumlshkimeve teuml aplikuara
Informatat rreth monitorimitvlereumlsimit sistematik teuml sjelljeve neuml trafik aktivitetet e kryera teuml rezultojneuml me raportet e pas-operative
Teuml dheumlnat mbi aplikimin e ndeumlshkimeve ndaj kundeumlrvajteumlsve Numri i ndeumlshkimeveteuml leumlshuara duhet teuml beumlhet sipas ligjeve dhe rregullave teuml peumlrcaktuara Informatatnga gjykatat janeuml teuml nevojshme Informatatnga MPB rreth ngaseumlsve teuml ndeumlshkuar janeuml teumlnevojshme
Reagimi ndaj rezultateve teuml qasjeve dhe aktiviteteve teuml ndryshme
Peumlr teuml monitoruar performanceumln treguesit e aktiviteteve duhet miratuar Teuml dheumlnat qeuml do teuml mblidhen peumlrfshijneuml numrin e peumlrgjithsheumlm teuml kontrolleve teuml kryera numrin e ngaseumlsve teuml kontrolluar periudhat e ndryshme qeuml duhet teuml krahasohen etj
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
35
SHTOJCA III
Tabela 7 Numri i policeumlve teuml trafikut neumlpeumlr njeumlsi ndash gjateuml viteve
2010 2011 2012 2013 2014
NjKA 27 32 40
NjRKRr Prishtineuml 162 156 147 125 103
NjRKRr Gjilan 69 61 61 62 63
NjRKRr Ferizaj 59 55 54 54 54
NjRKRr Prizren 74 80 78 67 61
NjRKRr Pejeuml 88 91 90 83 83
NjRKRr Mitroviceuml Jug 71 71 72 57 58
NjRKRr Mitroviceuml Veri 27 44
Gjitheumlsej 523 514 529 507 506
(Burimi PK)
Tabela 8 Numri i aksidentevendeumlshkimeve 2010 -2014
Vitet 2010 2011 2012 2013 2014 Total
Aksidente fatale 158 130 116 104 111 619
Persona teuml vdekur 175 157 121 119 127 699
Aksidente me leumlndime 4326 4490 4555 4960 4876 23207
Persona teuml leumlnduar 7730 8321 8561 9817 9713 44142
Aksidente me deumlmemateriale 12594 13338 14044 13878 10333 64187
Aksidente lsquoGodit dhe ikrsquo 952 930 1039 1012 980 4913
Gjitheumlsej aksidente 18030 18888 19754 19954 16300 92926
Tiketa (Gjoba) 254849 276897 247788 286922 319332 1386556
(Burimi PK)
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
36
Tabela 9 Teuml dheumlnat rreth aksidenteve fatale dhe personave teuml vdekur sipas rajoneve (janar ndash
dhjetor 2013)
2013 Prishtineuml Mitroviceuml Pejeuml Prizren Ferizaj Gjilan Autostradeuml Total
Aksidfatale 35 9 26 12 10 10 2 104
Teuml vdekur 40 12 33 12 10 10 2 119
(Burimi PK)
Diagrami 1 Veprimet e ngaseumlsve si faktoreuml kontribues teuml aksidenteve (2013)
Diagrami 2 Aksidentet sipas pjeseumls seuml rrugeumls (2013)
0 500 1000 1500 2000 2500 3000 3500 4000 4500 5000
Manipulimi i pasigurt
Mosmbajtja e distanceumls
Mospeumlrshtatja e shpejteumlsiseuml
Kyqje e pasigurteuml neuml rrugeuml
Ndeumlrrim i shiritave
Kthim leumlvizje prapa
Mosrespektim i peumlrpareumlsiseuml seuml kalimit
Anashkalimtejlakim i parregullt
Tejkalim i shpejteumlsiseuml seuml kufizuar
0 2000 4000 6000 8000
10000 12000 14000 16000
2012
2013
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
16
Ne kemi ekzaminuar teuml dheumlnat e ndryshme - neuml lidhje me zyrtareumlt policoreumlpolicineuml e
trafikut
Tabela 3 Teuml dheumlnat peumlr aksidentet automjetet kundrejt burimeve teuml policiseuml
2010 2011 2012 2013 2014
Numri i automjeteve teuml regjistruara 178798 205366 212851 272107 288828
Numri i aksidenteve 18030 18888 19754 19954 16300
Numri i aksidenteve fatale 158 130 116 104 111
Numri i teuml vdekurve 175 157 121 119 127
Numri i personave teuml leumlnduar 7730 8321 8561 9817 9713
Numri i zyrtareumlve policoreuml 7191 7205 7269 7326 7686
Numri i zyrtareumlve policoreuml teuml trafikut 523 514 529 507 506
Duket fare qarteuml se numri i policeumlve teuml trafikut nuk e ka ndjekur trendin e aksidenteve dhe
automjeteve Ne kemi marreuml neuml konsiderateuml edhe burimet peumlr njeumlsiteuml e veccedilanta
Tabela 4 Numri i kilometrave teuml mbuluara nga policia e trafikut burimet neuml njeumlsiteuml
peumlrkateumlse teuml policiseuml seuml trafikut mjetet e kontrollit teuml disponueshme (2014)
Njeumlsia Kilometrat e
mbuluara Zyrtareumlt e
policiseuml Automjetet e shenjeumlzuara
Automjetet civile
Radareuml Testues teuml
alkoolit
NjRKRr-PR 341 108 6 1 5 5
NjRKRr-PE 380 82 13 0 6 3
NJKA 104 33 6 0 10 2
Siccedil shihet shpeumlrndarja e burimeve nuk duket se e peumlrcjelleuml njeuml model teuml qarteuml peumlr teuml tre
njeumlsiteuml Peumlr shkak teuml bazeumls seuml paqarteuml peumlr alokim numri i policeumlve teuml trafikut nuk
korrespondon me kushtet e trafikut respektivisht aksidentet As numri i automjeteve teuml
shenjeumlzuara apo sistemet e radareumlve nuk ndeumlrlidhen me numrin e policeumlve apo aksidentet e
trafikut Numri i radareumlve neuml NjKA mund pjeseumlrisht teuml shpjegohet me faktin se eumlshteuml njeumlsi
patrulluese e autostradeumls (neumlse kjo eumlshteuml shpeumlrndarja optimale e keumlsaj pajisje ateumlhereuml eumlshteuml
njeuml ccedileumlshtje tjeteumlr)
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
17
Eumlshteuml po keumlshtu veumlshtireuml teuml shihet njeuml model i qarteuml i shpeumlrndarjes seuml burimeve ndeumlrmjet dhe
brenda njeumlsive Raporti midis numrit teuml policeumlve teuml trafikut dhe numrit teuml automjeteve
radareumlve apo testuesve teuml alkoolit ndryshon neuml meumlnyreuml teuml konsiderueshme peumlr shembull
NjKA ka meuml shumeuml automjete dhe meuml shumeuml policeuml sesa NjRKRr-PR neuml raport me
aksidentet e trafikut Njeuml shpjegim i mundsheumlm por jo shterues eumlshteuml faktori gjeografik
(qytetet neuml raport me fshatet)
Vlen teuml theksohet se veteumlm njeuml njeumlsi kishte qasje neuml njeuml automjet civil teuml pashenjeumlzuar edhe
pse neumlse automjetet e tilla peumlrdoren siccedil duhet - sipas peumlrvojeumls ndeumlrkombeumltare ndash ateumlhereuml ato
janeuml mjaft efektive neuml identifikimin e ngaseumlsve agresiveuml
Peumlr meuml tepeumlr veteumlm disa automjete teuml policiseuml seuml trafikut janeuml teuml pajisura me radareuml dhe
testues peumlr alkool38 Rrjedhimisht eumlshteuml e pamundur qeuml patrullat teuml kryejneuml teste teuml tilla seuml
paku jo peumlrnjeumlhereuml (neuml teuml njejteumln koheuml) Kjo ka mundeumlsi teuml pengojeuml efektivitetin e kontrolleve
teuml trafikut meqeuml shpejteumlsia dhe ldquongasja neumln ndikimin e alkoolit barnave dhe narkotikeumlverdquo
janeuml gjithashtu shkaktareuml teuml aksidenteve neuml trafik39
Kontrollet e kufizuara teuml alkoolitnarkotikeumlve janeuml njeuml e meteuml e kontrolleve qeuml e reduktojneuml
cileumlsineuml e teuml dheumlnave mbi shkaqet qeuml qeumlndrojneuml pas aksidenteve
Peumlrveccedil informatave teuml dheumlna neuml tabeleumln e meumlsipeumlrme ne kemi gjetur mangeumlsi teuml tjera neuml
pajisje bie fjala automjetet nuk janeuml teuml pajisura me shenjat paralajmeumlruese (si stop policia
ngadaleumlso rrezik neuml rrugeuml etj) Asnjeuml prej njeumlsive nuk kishte qasje neuml motoccedilikleta ndoneumlse
mjetet e tilla zakonisht shihen si mjaft efektive peumlr kontrollin e trafikut Peumlr meuml shumeuml
kamerat e shpejteumlsiseuml qeuml nga shumeuml hulumtues janeuml pareuml si mjet shumeuml efikas peumlr uljen e
rrezikut teuml aksidenteve teuml trafikut (dhe numrin e zyrtareumlve teuml nevojsheumlm peumlr kontrolle) nuk
janeuml peumlrdorur neuml asnjeuml njeumlsi kryesisht peumlr shkak teuml argumenteve se keumlrkojneuml investime
fillestare
Policia e trafikut peumlrdoreuml meumlnyra leumlvizeumlse dhe joleumlvizeumlse (statike) peumlr patrullim Teuml dyja
meumlnyrat i kaneuml epeumlrsiteuml dhe teuml metat e tyre40 Aktivitetet joleumlvizeumlse teuml kontrollit janeuml meumlnyreuml
e duhur neuml raste teuml bazuara neuml rrezik teuml veccedilanteuml (peumlrqendrimi masiv i peumlrpjekjeve teuml
kontrollit teuml trafikut neuml koheuml dhe vend teuml caktuar) ose kryhen neuml vende ose rrugeuml ku
aksidentet historikisht janeuml teuml zakonshme Patrullimet leumlvizeumlse janeuml meumlnyreuml e mireuml peumlr
zbulimin e sjelljeve teuml ccedilrregullta teuml ngaseumlsve qeuml mund teuml ndodhin edhe neuml vende ku
aksidentet janeuml meuml pak teuml zakonshme Shumica e aktiviteteve teuml patrullimit nga keumlto njeumlsi
kryhen peumlrmes patrullimeve joleumlvizeumlse Peumlrjashtime beumljneuml patrullimet e rralla teuml kryera nga
38 Neuml raportin e IPK-seuml peumlr ldquoVlereumlsimin e menaxhimit teuml trafikut rrugor nga PK-jardquo (2014) eumlshteuml theksuar se
shumica e radareumlve janeuml jo-funksionaleuml 39 Sipas OJQ-seuml ldquoLabyrinthrdquo nuk ka numeumlr teuml sakteuml peumlr peumlrdoruesit e narkotikeumlve neuml Kosoveuml Ekzistojneuml
vlereumlsime teuml peumlrafeumlrta teuml peumlrdoruesve qeuml sillen mes 10000 - 15000 individeumlve dhe nga keumlta rreth 4000 ndash 5000 besohet teuml jeneuml peumlrdorues teuml heroineumls
40 Rune Elvik Cost-Benefit Analyses of Police Enforcement (ESCAPE 2001) fq 14
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
18
automjeti me targa civile neuml NjRKRr-PR Peumlrveccedil keumlsaj neuml rrugeumlt e qytetit teuml Prishtineumls eumlshteuml
e zakonshme qeuml patrullimet teuml kryhen dhe neuml keumlmbeuml ose me biccedilikleta Nuk ka qeneuml e
mundur qeuml ZAP-i teuml vlereumlsojeuml performanceumln e tyre por ka mundeumlsi qeuml biccedilikletat ndash sidomos
neuml qytetet e meumldha - teuml jeneuml mjet efektiv neuml disa raste Peumlr meuml shumeuml gjithnjeuml mund teuml themi
se patrullimi neuml keumlmbeuml peumlrmbush funksionet parandaluese neuml kuptim meuml teuml gjereuml (meuml pak teuml
matsheumlm)
43 A peumlrdoren mjetet neuml dispozicion peumlr qeumlllimin e tij
kryesor
Policeumlt e trafikut nganjeumlhereuml duhet trsquoiu ndihmojneuml funksioneve tjera peumlrbrenda forcave teuml
policiseuml ose trsquoiu ndihmojneuml autoriteteve tjera me sheumlrbime teuml ndryshme Kjo natyrisht se ka
pasoja edhe pozitive edhe negative Kjo mund teuml shihet si njeuml meumlnyreuml fleksibile por
njeumlkoheumlsisht mund ta pengojeuml efektivitetin e policiseuml seuml trafikut peumlr kryerjen e detyrave teuml
tyre kryesore41
Teuml tre njeumlsiteuml e trafikut nuk ishin teuml angazhuara neuml meumlnyreuml teuml vazhdueshme neuml veprimtari teuml
tilla mbeumlshteteumlse NjKA ishte neuml gjendje qeuml trsquoi koncentrojeuml ploteumlsisht burimet e veta neuml
detyreumln e vet primare - neuml gjeumlra tjera teuml ngjashme ndash dhe ndoshta ka nevojeuml peumlr meuml pak policeuml
dhe automjete peumlr ta mbajtur keumlteuml nivel teuml kontrollit
Sipas peumlrllogaritjeve tona neuml ccedildo diteuml teuml vitit 2013 neuml NjRKRr-PR mesatarisht rreth peseuml peumlr
qind teuml zyrtareumlve policoreuml nuk ishin neuml dispozicion peumlr kontrollin e trafikut42
Marreuml parasysh gjendjen neuml trafik dhe zhvillimin e aksidenteve na beumln teuml kuptojmeuml se
veumlllimi i puneumls - ose pengesat peumlr teuml qeneuml efektiv - janeuml rritur meuml shumeuml peumlr NjRKRr-PR sesa
peumlr dy njeumlsiteuml e tjera Keumlshtu qeuml duke krahasuar numrin e aksidenteve dhe teuml policeumlve teuml
trafikut neuml Prishtineuml ne kemi veumlrejtur se ndash peumlrkundeumlr ngarkeseumls ndash numri i policeumlve eumlshteuml
zvogeumlluar (nga 147 sa ishin neuml vitin 2012 neuml 103 neuml vitin 2014)43
Peumlr trsquoi peumlrballuar sfidat e tilla duhet ulur ambiciet duhet rritur efikasitetin (teuml punohet meuml
mireuml dhe meuml zgjuar) ose teuml shtohen burime si peumlr shembull peumlrmes rialokimit teuml burimeve
ose duke peumlrdorur kamera Bazuar neuml veumlzhgimet tona ne nuk kemi mundur teuml gjejmeuml
deumlshmi teuml forta peumlr rritjen e efikasitetit apo peumlr burime shteseuml gjateuml periudheumls seuml ekzaminuar
41 Policia e Kosoveumls intervista me menaxhmentin e policiseuml seuml trafikut (prill 2014) ekzaminimi i dokumenteve teuml
ndryshme teuml tjera si komunikime elektronike plane etj 42 Analiza fillestare tregon se ccedildo diteuml rreth peseuml policeuml teuml trafikut kaneuml qeneuml teuml angazhuar neuml mbeumlshtetjen e
institucioneve teuml tjera peumlr ngjarje teuml ndryshme si peumlrcjellje peumlr delegacione protesta teuml ndryshme ngjarje sportive etj Me rastin e tubimeve dhe ngjarjeve teuml ndryshme burimet e angazhuara peumlr patrullimin e trafikut ridrejtohen peumlr teuml siguruar keumlto ngjarje duke braktisur vendet ku patrullimet eumlshteuml dashur teuml kryhen Gjateuml keumltyre ngjarjeve atje kryesisht eumlshteuml fluks i madh i automjeteve dhe ka rreziqe meuml teuml meumldha peumlr aksidente apo probleme tjera teuml trafikut
43 Teuml shihet ldquoShtojca IIIrdquo (tabela 7)
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
19
peumlr NjRKRr-PR Kjo sugjeron se ldquozgjidhjardquo e sfideumls peumlr NjRKRr-PR ka qeneuml qeuml teuml ulen
ambiciet peumlr kontrollin e trafikut44 Dy njeumlsiteuml tjera nuk kaneuml qeneuml teuml detyruara qeuml teuml
peumlrballen me teuml njeumljteumln situateuml45
44 A janeuml kryer kontrollet neuml vendet e duhura
Teuml gjendesh neuml vendin e duhur me rrezik teuml larteuml - peumlr teuml kontrolluar - eumlshteuml vendimtare peumlr
njeuml polici teuml efektshme teuml trafikut46 Ne kemi studiuar trajteumln gjeografike teuml aksidenteve neuml
kuadeumlr teuml tri rajoneve dhe kemi krahasuar ateuml me shpeumlrndarjen e kontrolleve teuml kryera Ne
gjithashtu kemi ekzaminuar edhe shkaqet e aksidenteve
Teuml ashtuquajturat ldquopika teuml zezardquo janeuml vende apo rrugeuml ku aksidentet e trafikut ndodhin
shpesh Neuml harteumln e meumlposhtme janeuml paraqitur keumlto pika neuml njeumlreumln prej tri rajoneve (NjRKRr-
PR)
44 Kjo situateuml vlen veccedilaneumlrisht peumlr rrugeumln drejt pikeumls seuml vendkalimit kufitar neuml Mutivodeuml ku nuk ushtrohen
kontrolle 45 NjRKRr-PE nuk ka ofruar ndonjeuml teuml dheumlneuml peumlr keumlteuml por sipas zyrtareumlve numri eumlshteuml meuml i uleumlt se neuml Prishtineuml
dhe nuk eumlshteuml rritur aq shumeuml 46 Sipas praktikave teuml mira veteumlm prania e policiseuml seuml trafikut neuml vende teuml duhura - edhe pa kontrolluar fare -
eumlshteuml e nevojshme qeuml ngaseumlsit teuml jeneuml teuml kujdessheumlm dhe ka karakter parandalues
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
20
Ccedilfareuml kemi gjetur NjRKRr-PR mban teuml dheumlna teuml tilla qeuml demonstrojneuml se kontrollet e keumlsaj
njeumlsie janeuml teuml orientuara deri neuml njeuml maseuml teuml madhe - por jo ploteumlsisht ndash kundrejt ldquopikave teuml
zezardquo Disa prej keumltyre pikave iu jepet veumlmendja e duhur ndeumlrsa teuml tjerat peumlr arsye teuml
ndryshme neglizhohen ose iu jepet njeuml veumlmendje meuml e uleumlt
NjRKRr-PE nuk peumlrdoreuml orare kohore peumlr ta specifikuar vendin se ku duhet teuml veprojneuml
njeumlsiteuml e patrullimit peumlrderisa i kryejneuml kontrollet Personat qeuml intervistuam nga kjo njeumlsi
kaneuml theksuar se aktivitetet patrulluese kryesisht kryhen neuml bazeuml teuml vlereumlsimit peumlrvojeumls dhe
gjykimit teuml njeumlsive patrulluese
Neuml aneumln tjeteumlr kontrollet neuml NjKA ushtrohen neuml vende teuml ndryshme teuml peumlrcaktuara meuml pareuml
neuml teumlreuml traseneuml
45 A janeuml kryer kontrollet neuml koheumln e duhur
Puna e patrullimeve neuml terren beumlhet neuml tri ndeumlrrime Ndeumlrrimet e patrullave peumlr shkak teuml
mungeseumls seuml automjeteve beumlhen neuml zyra teuml njeumlsive dhe gjateuml asaj periudhe asnjeuml rrugeuml
rajonale dhe magjistrale nuk mbulohet me njeumlsi patrulluese47
Neuml tabeleumln e meumlposhtme eumlshteuml paraqitur numri i peumlrgjithsheumlm i aksidenteve teuml regjistruara
teuml trafikut neuml tri regjionet peumlr vitet 2012 dhe 2013 si dhe koheumln kur ndodhen aksidentet gjateuml
24 oreumlve
Tabela 5 Aksidentet e trafikut sipas rajoneve dhe koheumln kur kaneuml ndodhur
Koha gjateuml diteumls
Prishtineuml Pejeuml NjKA
2012 2013 2012 2013 2012 2013
06-10 1299 1365 358 383 Nuk ka shifra 12
10-14 2439 2635 827 791 32
14-18 2730 3036 870 785 29
18-22 1522 1741 624 399 8
22-02 493 563 201 153 10
02-06 208 256 77 63 8
Total 8691 9596 2957 2574 99
Siccedil shihet meuml larteuml shumica e aksidenteve ndodhin gjateuml diteumls Meuml shumeuml se frac34 e aksidenteve
kaneuml ndodhur midis oreumls 06-22 dhe pothuajse aq shumeuml midis oreumls 12-20
47 Kjo peumlrfshineuml periudheumln kohore nga 1430 ndash 1530 kur ndodhin meuml seuml shumti aksidentet dhe 2230 ndash 2330 0630
ndash 0730
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
21
Duke u bazuar neuml intervista orare teuml puneumls dhe neuml teuml dheumlna tjera teuml regjistruara gjetjet tona
sugjerojneuml se kontrollet kryhen gjateuml diteumls
Kur ne studiuam shifrat meuml holleumlsisht rezultoi se neuml fakt koha e ldquopikutrdquo peumlr aksidente teuml
trafikut korrespondonte me koheumln kur patrullat e policiseuml seuml trafikut kishin filluarpeumlrfunduar
ndeumlrrimet e tyre teuml puneumls dhe rrjedhimisht nuk kaneuml mundur teuml jeneuml neuml vende me rreziqe teuml
larta Peumlrderisa keumlto teuml dheumlna nuk ishin teuml njohura ose teuml pakteumln nuk janeuml ekzaminuar nga
njeumlsiteuml ata nuk kaneuml qeneuml neuml dijeni peumlr pasojat e orareve teuml tyre kohore apo peumlr periudhat e
ndeumlrrimit
Sipas policiseuml seuml trafikut ata peumlrpiqen qeuml teuml jeneuml teuml informuar mireuml peumlr ngjarjet madhore qeuml
kaneuml gjasa teuml shkaktojneuml probleme neuml trafik dhe neuml peumlrputhje me rrethanat i alokojneuml
burimet Ne nuk kemi arsye peumlr teuml mos besuar se kjo eumlshteuml keumlshtu por konfirmimi i keumlsaj
nuk ka qeneuml i mundur teuml beumlhet brenda fusheumlveprimit teuml keumltij auditimi
Po ashtu ne nuk kemi qeneuml neuml gjendje qeuml teuml ekzaminojmeuml se a janeuml peumlrdorur ldquomjetet e
duhurardquo neuml koheumln e duhur Sa peumlr ilustrim neuml shumeuml vende eumlshteuml procedureuml standarde qeuml teuml
kontrollohet se a po respektohen kufizimet e shpejteumlsiseuml afeumlr shkollave dhe ccedilerdheve neuml
koheuml teuml caktuar (kur fillojneuml meumlsimet neuml shkolla pas pushimeve verore) Gjithashtu eumlshteuml e
zakonshme qeuml policia e trafikut teuml peumlrdoreuml teste teuml alkoolit (narkotikeumlve) neuml koheumlt kur gjasat
qeuml drejtuesit e automjeteve teuml jeneuml neumln ndikim teuml keumltyre substancave eumlshteuml e larteuml (diteumlt e
shtuna apo teuml diela pas mesnate neuml afeumlrsi teuml vendeve teuml peumlrshtatshme) Keumlto janeuml shembuj teuml
gjeumlrave teuml cileumlt nuk kemi qeneuml neuml gjendje qeuml trsquoi ekzaminojmeuml peumlr shkak teuml mungeseumls seuml teuml
dheumlnave
46 A janeuml kontrolluar gjeumlrat e duhura
Peumlr teuml qeneuml efektiv duhet teuml kontrollohen gjeumlrat e duhura automjetet ose ngaseumlsit dhe meuml
konkretisht ccedilfareuml lloji teuml sjelljes apo ccedileumlshtje teknike Peumlrvojat ndeumlrkombeumltare japin
udheumlzime peumlrveccedilqeuml edhe kushtet lokale dhe meumlsimet gjithmoneuml duhet teuml merren parasysh
Meqeneumlse kualiteti dhe inspektimi i automjeteve eumlshteuml peumlrmireumlsuar duksheumlm sjellja e
ngaseumlsve eumlshteuml shkaku absolut dominues i aksidenteve teuml trafikut qeuml konfirmohet edhe nga
statistikat e DKRr48 Peumlrjashtime ka te kamioneumlt e meumldhenj Megjithateuml peumlrvoja tregon se
problemet qeuml kaneuml teuml beumljneuml me goma prishjet dhe mbingarkesat nuk janeuml teuml pazakonta etj
Sipas zyrtareumlve teuml DKRr ata i kaneuml ekzaminuar shkaqet e aksidenteve neuml meumlnyreuml qeuml meuml
tepeumlr trsquoi fokusojneuml kontrollet Ata kaneuml gjetur se tejkalimi i shpejteumlsiseuml eumlshteuml shkak i
48 Eumlshteuml e reumlndeumlsishme teuml theksohet se rreziku nga sjelljet e ngaseumlsve mbetet faktor vendimtar i aksidenteve neuml
Kosoveuml Sipas IPK-seuml (Raport inspektimi 05201410) neuml vitin 2012 edhe automjetet e policiseuml ishin peumlrfshireuml neuml 312 aksidente ndeumlrsa 170 prej tyre janeuml shkaktuar nga zyrtareumlt e policiseuml Ndeumlrsa neuml vitin 2013 automjetet e policiseuml ishin peumlrfshireuml neuml 287 aksidente ku neuml 143 raste fajtoreuml ishin policeumlt Shkaku meuml i zakonsheumlm i aksidenteve peumlr teuml dy periudhat eumlshteuml manovrimi i pasigurt i automjeteve nga policia
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
22
zakonsheumlm dhe si pasojeuml e keumlsaj i kaneuml dheumlneuml prioritet teuml larteuml kontrollit teuml shpejteumlsiseuml
Megjithkeumlteuml ka edhe faktoreuml tjereuml qeuml sipas studimeve ndeumlrkombeumltare dhe statistikave teuml
DKRr-seuml janeuml mjaft teuml zakonsheumlm siccedil janeuml ngasja agresive dhe mosmbajtja e distanceumls gjateuml
ngasjes
Peumlr ta matur shpejteumlsineuml patrullat kryesisht vendosen neuml rrugeuml teuml drejta ngaqeuml aty ekziston
rreziku peumlr tejkalim teuml shpejteumlsiseuml Ne kemi gjetur edhe praktika teuml mira neuml kryerjen e
kontrollit teuml shpejteumlsiseuml neuml koheuml teuml duhur neuml vende me rrezik teuml larteuml Keumlto masa ndeumlrmerren
edhe aty ku rreziku i aksidenteve teuml trafikut eumlshteuml mesatar apo i uleumlt (autostrada jashteuml oreumlve
teuml pikut)
Peumlr identifikimin e shkeljeve neuml trafik (tejkalimin e shpejteumlsiseuml) njeumlsiteuml patrulluese
bashkeumlpunojneuml ngushteuml mes tyre qeuml eumlshteuml njeuml praktikeuml tjeteumlr e mireuml
Megjithateuml disa aktivitete teuml kontrollit apo mbikeumlqyrjes - sipas veumlzhgimeve tona ndash janeuml kryer
neuml udheumlkryqe teuml cilat janeuml teuml rregulluara me semaforeuml dhe rrethrrotullime ku aksidentet
shpesh ndodhin49
Foto 1 Zyrtareumlt policoreuml teuml vendosur mbi ureuml neuml autostradeuml duke identifikuar automjetet qeuml
tejkalojneuml kufizimin e shpejteumlsiseuml
49 Neuml qytetin e Prishtineumls i kemi identifikuar dy udheumlkryqe ku kaneuml ndodhur aksidente fatale dhe ku patrullat e
policiseuml rralleumlhereuml janeuml teuml vendosura Vlen teuml peumlrmendet se brenda NjRKRr-PR ekziston njeuml neumln-njeumlsi e veccedilanteuml qeuml eumlshteuml peumlrgjegjeumlse veteumlm peumlr qytetin
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
23
Foto 2 Pika ndaluese e vendosur nga patrulla tjeteumlr policore peumlr trsquoi ndaluar ngaseumlsit e
identifikuar meuml pareuml
Gjateuml intervistave me zyrtareumlt e policiseuml seuml trafikut kuptuam se peumlrveccedil faktorit shpejteumlsi
shumica e patrullave neuml meumlnyreuml rutinore fokusohen neuml ccedileumlshtjet si dritat rripat e siguriseuml
peumlrdorimi i telefonave celulareuml patentat e ngasjes etj peumlrveccedilse teuml peumlrqendrohen meuml shumeuml
neuml faktoreumlt qeuml janeuml teuml lidhur drejtpeumlrdrejt me aksidentet e trafikut sikurse sjelljet e
rrezikshme ngasja agresive ose e pasigurt Kjo neve na tregon se zakonet e krijuara apo
rutina ende luajneuml rol meuml teuml reumlndeumlsisheumlm peumlr policineuml e trafikut gjateuml kryerjeve seuml detyrave teuml
veta Ky nuk eumlshteuml argument kundeumlr peumlr shembull kontrollimit teuml patenteuml-shoferit por ky
eumlshteuml veteumlm njeuml argument kundeumlr asaj qeuml teuml mos beumlhet neuml meumlnyreuml rutinore
Neuml fakt ne nuk kemi gjetur
ndonjeuml fleteuml-patrulluese qeuml teumlreumlsisht peumlrshkruan detyrat qeuml duhet teuml ndeumlrmerren nga
njeumlsiteuml patrulluese e qeuml ndeumlrlidhen me sjelljet e rrezikshme50
ndonjeuml regjisteumlr neuml lidhje me llojet e automjeteve teuml peumlrfshira neuml aksidente Eumlshteuml e
njohur se automjetet sportive dhe taksiste kaneuml prirje teuml jeneuml teuml peumlrfshira neuml aksidente
meuml shumeuml sesa automjetet tjera Si rrjedhojeuml informatat e tilla mund ta ndihmojneuml
policineuml e trafikut qeuml teuml jeteuml meuml shumeuml e fokusuar gjateuml puneumls seuml tyre dhe
se inspektimet teknike janeuml peumlrkushtuar neuml veccedilanti ndaj automjeteve teuml meumldha (si
gomave prishjeve dhe ngarkesave) gjateuml periudhave kur deumlshtimet e tilla mund teuml
50 Fleteuml-patrullimi eumlshteuml njeuml dokument udheumlzues-regjistrues me aneuml teuml cilit njeumlsiteuml patrulluese janeuml teuml pajisura peumlr
teuml kryer kontrolle
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
24
jeneuml fatale (neuml vjeshteumln e vonshme koheumln e dimrit etj)51 Praktikat e mira
ndeumlrkombeumltare keumlshillojneuml qeuml eumlshteuml meuml e reumlndeumlsishme teuml kryhen inspektime teknike
teuml automjeteve teuml meumldha sesa teuml kryhen inspektime teuml automjeteve teuml zakonshme
Ne kemi gjetur se peumlrjashtimi i mjeteve transportuese nga trafiku teuml cilat nuk i kaneuml
ploteumlsuar kriteret teknike eumlshteuml shumeuml i rralleuml Patrullimet qeuml rezultojneuml me identifikimin e
keumltyre kritereve kryesisht janeuml teuml fokusuara veteumlm neuml veprimet e peumlrbashkeumlta me zyrtareumlt e
MI-seuml Si pasojeuml policia e trafikut heziton52 qeuml teuml deumlrgojeuml jo veteumlm automjetet komerciale (teuml
meumldha) neuml kontrolle teuml veccedilanta teknike pa pranineuml e zyrtareumlve teuml MI-seuml dhe veteumlm
hereumlpashere eumlshteuml fokusuar neuml ekzaminimin e kushteve teknike teuml automjeteve (komerciale)
mbingarkimin e mjeteve transportuese etj
47 A peumlrdoren ndeumlshkimet siccedil duhet
Qeumlllimi i shumiceumls seuml funksioneve teuml kontrollit mund teuml peumlrshkruhet si parandalim dhe
identifikim teuml kundeumlrvajtjeve korrigjim teuml mangeumlsive etj Deri meuml tani jemi fokusuar
kryesisht mbi ateuml se si trsquoi parandalojmeuml meuml mireuml dhe trsquoi identifikojmeuml aksidentet e trafikut
Neuml keumlteuml pjeseuml do trsquoi japim disa informata mbi ateuml se si janeuml peumlrdorur ndeumlshkimet
Policia e trafikut aplikon ndeumlshkime teuml ndryshme Gjobat janeuml teuml ndara neuml dy grupe ato teuml
shqiptuara neuml raste teuml aksidenteve dhe ato teuml shqiptuara peumlr shkelje teuml trafikut - pa shkaktuar
aksidente Sipas natyreumls seuml ekzekutimit gjobat shqiptohen vareumlsisht prej pesheumls seuml vepreumls
ato qeuml janeuml teuml detyrueshme53 dhe duhet teuml paguhen menjeumlhereuml dhe ato qeuml duhet teuml
procedohen neuml gjykata Peumlr shkelje teuml vogla dhe teuml rralla teuml cilat nuk e rrezikojneuml neuml meumlnyreuml
teuml konsiderueshme sigurineuml e trafikut policeumlt e trafikut mund teuml japin veumlrejtje verbale apo
me shkrim Veumlrejtjet me shkrim neuml realitet nuk jepen
Numri i ndeumlshkimeve varet pjeseumlrisht nga prioritetet e policiseuml seuml trafikut Neumlse ata e
peumlrcaktojneuml si prioritet testimin peumlr alkool kjo zakonisht neumlnkupton se peumlrdoruesit zbulohen
dhe ndeumlshkohen Si teuml tilla neumlse njeuml prioritizim i veprimeve eumlshteuml demonstruar ndeumlshkimet
mund teuml jeneuml teuml lidhura drejtpeumlrdrejt me suksesin neuml parandalimin e aksidenteve
51 Sipas teuml dheumlnave teuml prezantuara nga PK-ja gjateuml vitit me automjetet e transportit publik ndodhin rreth 910
aksidente 52 Sipas DKRr me rastin e deumlrgimit teuml automjeteve neuml kontrolle teuml jashteumlzakonshme teknike shpenzimet neuml rast
se vetura rezulton teuml jeteuml neuml gjendje teuml rregullt i barteuml zyrtari policor qeuml e ka inicuar deumlrgimin Kjo dispoziteuml eumlshteuml e parapareuml neuml ligjin aktual
53 Gjoba teuml detyrueshme (mandatore) konsiderohen teuml gjitha gjobat nga 15-40 euro qeuml shqiptohen nga zyrtareumlt e policiseuml neuml vend teuml ngjarjes
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
25
Tabela 6 Numri dhe alokimi i gjobave teuml shqiptuara neuml 2012 dhe 2013
Llojet e gjobave 2012
Nr
2013
Nr
Ndryshimi
Mosrespektimi i shpejteumlsiseuml seuml kufizuar 89654 36 123956 43 38
Mosmbajtja e distanceumls 2213 1 2475 1 12
Drejtimi neumln ndikim teuml alkoolit 651 0 527 0 -19
Drejtimi i mjetit pa patenteuml 15061 6 16993 6 13
Mosrespektimi i shenjave teuml trafikut 16541 7 16122 6 -2
Manovrim i pasigurt me automjet 1308 1 1513 1 16
Kalimi i afatit teuml regjistrimit 15588 6 12510 4 -20
Parkimi i parregullt 26467 11 30767 11 16
Teuml tjera (ccedileumlshtje minore) 80305 32 82059 28 1
Totali 247788100 286922100 16
(Burimi PK)
Nga njeuml perspektiveuml e thjeshteuml e siguriseuml seuml trafikut duket sikurse njeuml prioritet mjaft i madh i
jepet faktoreumlve teuml uleumlt teuml rrezikut Meumlse gjysma e ndeumlshkimeve (meuml pak neuml vitin 2013)
mbulojneuml ccedileumlshtjet e profilit teuml uleumlt teuml rrezikut teuml aksidenteve teuml trafikut (si tabelat parkimi
dhe teuml tjera) ndeumlrsa pjesa tjeteumlr vlen peumlr faktoreumlt e rrezikut teuml larteuml dhe teuml meseumlm (si
shpejteumlsia alkooli distanca patenteuml-shoferi dhe shenjat e trafikut) Peumlr teuml qeneuml teuml paansheumlm
megjithateuml njeuml prioritet i madh dhe me sa duket i justifikuar i eumlshteuml dheumlneuml kontrollit teuml
shpejteumlsiseuml qeuml eumlshteuml njeuml shkak i zakonsheumlm peumlr aksidentet e trafikut
Gjateuml studimit teuml profilit teuml ndeumlshkimeve ne mund teuml shohim dy gjeumlra seuml pari ndryshime teuml
vogla neuml prioritete kaneuml ndodhur midis dy viteve dhe seuml dyti ndeumlshkimet reflektojneuml se
shumica e kontrolleve teuml faktoreumlve teuml rrezikut teuml larteuml nuk janeuml kryer nga aktivitete leumlvizeumlse
(neumlse do teuml kishte pasur meuml shumeuml aktivitete leumlvizeumlse ndoshta do teuml kishim pritur meuml shumeuml
gjoba peumlr mosmbajtjen e distanceumls dhe manovrim teuml pasigurt dhe shkelje tjera qeuml kaneuml teuml
beumljneuml me ngasjen)
Neumlse teuml dheumlnat e meumlsipeumlrme e pasqyrojneuml realitetin eumlshteuml e qarteuml se ngaseumlsit e automjeteve
shpeshhereuml tejkalojneuml kufizimet e shpejteumlsiseuml apo ngasin shumeuml shpejt
shpeshhereuml ngasin pa patenteuml
rralleumlhereuml janeuml teuml ndikuar nga alkooli ose narkotikeumlt
mbajneuml distanceumln me automjetet tjera
shpeshhereuml thyejneuml rregulla teuml vogla (parkingu etj)
Ritheksojmeuml neumlse kjo reflekton ploteumlsisht realitetin apo i reflekton prioritetet dhe pajisjet neuml
keumlto tre njeumlsi eumlshteuml e veumlshtireuml teuml thuhet me siguri Neuml njeuml kuptim meuml teuml gjereuml ndash peumlr teuml qeneuml meuml
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
26
teuml sakteuml ndash duhet teuml peumlrdoren edhe teuml dheumlnat nga sistemi i parapareuml i ldquopikeumlve negativerdquo qeuml
nuk eumlshteuml aplikuar deri meuml tani neuml meumlnyreuml peumlr teuml parandaluar recidivisteumlt nga peumlrseumlritjet e
shkeljeve Arsyet peumlrse sistemi nuk eumlshteuml duke u aplikuar janeuml teuml natyreumls teknike Teuml dy
institucionet (PK-ja dhe Gjykatat) kaneuml bazat e tyre individuale teuml teuml dheumlnave megjitheumlse ato
nuk janeuml teuml integruara dhe nuk komunikojneuml mes vete
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
27
5 Konkluzionet
Peumlrfundimi kryesor eumlshteuml se ka mjaft hapeumlsira peumlr peumlrmireumlsime peumlr ta beumlreuml policimin e
trafikut ploteumlsisht efektiv Policia e trafikut mund teuml beumljeuml edhe meuml shumeuml peumlr teuml peumlrmireumlsuar
aktivitetet e saj trsquoi peumlrdoreuml informatat neuml meumlnyreuml meuml efektive si dhe trsquoi planifikojeuml burimet
Kontrollet duket se janeuml pjeseumlrisht teuml bazuara neuml rrezikshmeumlri por cileumlsia e teuml dheumlnave nuk
lejon teuml theksojmeuml se policia e trafikut neuml Kosoveuml - neuml meumlnyreuml sistematike - eumlshteuml duke i kryer
kontrollet efektive neuml aspektin e vendeve dhe koheumls Ekzistojneuml ccedileumlshtje peumlr sa i peumlrket numrit
teuml policeumlve teuml trafikut qeuml operojneuml si dokumentohen veprimet analizohen dhe peumlrdoren peumlr
teuml meumlsuar dhe beumlreuml peumlrmireumlsime si dhe neuml ccedilrsquomeumlnyreuml menaxhohen ndeumlshkimet
Policia e trafikut nuk ka beumlreuml aq sa duhet peumlr trsquoi dizajnuar neuml meumlnyreuml efektive informatat
qeuml i nevojiten
Policia e trafikut mbledh ose ka qasje neuml teuml dheumlna peumlrkateumlse Hapa tjereuml shteseuml nevojiten qeuml
keumlto teuml dheumlna teuml beumlhen meuml teuml dobishme Teuml dheumlnat mbi aksidentet dhe pasojat e tyre mund teuml
strukturohen meuml mireuml dhe ekzistojneuml mundeumlsiteuml peumlr teuml zhvilluar shkeumlmbimin e informatave
me paleumlt e tjera teuml interesit Disa nga informatat mungojneuml siccedil janeuml raportimi performanceumls
dhe vlereumlsimi i rezultateve si dhe ka mangeumlsi neuml cileumlsineuml dhe konsistenceumln e dokumentacionit
Peumlrveccedil keumlsaj edhe meuml shumeuml mund teuml beumlhet peumlr trsquoi beumlreuml informatat transparente dhe teuml
disponueshme peumlr publikun
Policia e trafikut nuk i peumlrdor burimet e saj teuml informatave neuml meumlnyreuml ploteumlsisht efektive
Informatat ekzistuese mund teuml peumlrdoren neuml meumlnyreuml meuml efektive peumlr teuml mbeumlshtetur puneumln
operative Ato nuk peumlrdoren rregullisht peumlr analiza teuml detajuara ose peumlr teuml krahasuar dhe
vlereumlsuar qasjet dhe mjetet e ndryshme teuml peumlrdorura Teuml dheumlnat ekzistuese nuk janeuml
gjithmoneuml teuml trajtuara sa duhet neuml planifikimin operativ Analizat kryhen rralleumlhereuml nga
policia trafikut Kjo nga ana tjeteumlr dometheumlneuml se stimujt peumlr teuml meumlsuar dhe peumlr iniciativa teuml
reja janeuml teuml uleumlta Edhe neumlse ka vendime neuml nivelin rajonal ose lokal pak prej tyre lidhen
qarteuml me ndonjeuml analizeuml teuml kryer peumlr informata ekzistuese apo trsquoi referohen asaj Policia e
trafikut eumlshteuml mjaft mireuml e informuar mbi kushtet e rrugeumlve motin dhe peumlr ngjarjet e
ardhshme qeuml mund teuml shkaktojneuml probleme neuml trafik Por ekzistojneuml mundeumlsi peumlr teuml
peumlrmireumlsuar bashkeumlpunimin mes policiseuml lokale dhe rajonale dhe autoriteteve tjera OJQ-ve
hulumtuesve dhe qytetareumlve
Burimet nuk alokohen neuml meumlnyreuml efektive dhe nganjeumlhereuml mungojneuml mjete teuml
reumlndeumlsishme
Alokimi i burimeve nuk duket se ndjek njeuml model teuml qarteuml peumlr teuml tri njeumlsiteuml Numri i policeumlve
teuml trafikut nuk korrespondon me gjendjen neuml trafik - aksidentet e trafikut Eumlshteuml gjithashtu e
veumlshtireuml teuml shihet njeuml model i qarteuml peumlr alokimin e mjetevepajisjeve mes dhe brenda njeumlsive
Raporti mes numrit teuml policeumlve teuml trafikut dhe numrit teuml automjeteve radareumlve ose testeve teuml
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
28
alkoolit ndryshon neuml meumlnyreuml teuml konsiderueshme bie fjala Njeumlsia peumlr Kontrollin e
Autostradeumls ka meuml shumeuml automjete dhe policeuml sesa Njeumlsia e Prishtineumls ndash neuml raport me
numrin e aksidenteve
Peumlrveccedil keumlsaj njeumlsiteuml jo gjithmoneuml janeuml teuml pajisura siccedil duhet ndoneumlse disa pajisje teuml caktuara
dihet se janeuml kosto-efektive siccedil janeuml automjetet e pasheumlnuara kamerat dhe sistemet e radarit
Asnjeuml njeumlsi nuk ka pasur instrumente peumlr testimin e praniseuml seuml narkotikeumlve dhe veteumlm disa
kaneuml aparate peumlr testimin e alkoolit Alokimi i diskutuesheumlm i burimeve dhe mungesa e
mjeteve teuml reumlndeumlsishme janeuml faktoreuml qeuml pengojneuml efektivitetin (teuml bazuarit neuml rrezikshmeumlri
peumlrdorim kost-efektivdhe fleksibil teuml mjeteve) Neuml keumlteuml kontekst vlen teuml theksohet se rrugeumlt
neuml Kosoveuml nuk janeuml teuml pajisura me kamera teuml shpejteumlsiseuml keumlto kamera mund peumlrdoren peumlr teuml
zeumlvendeumlsuar disa nga aktivitetet meuml teuml kushtueshme teuml patrullimit
Nevoja peumlr teuml kryer detyra teuml tjera eumlshteuml njeuml faktor qeuml ndikon neuml disa njeumlsi meuml shumeuml se
neuml teuml tjerat
Policiseuml seuml trafikut nuk i lejohet gjithnjeuml teuml peumlrqendrohet neuml detyrat e tyre kryesore Policeumlt
nganjeumlhereuml - veccedilaneumlrisht neuml qytetet e meumldha - duhet teuml ndihmojneuml funksione teuml tjera brenda
forcave teuml policiseuml ose autoritete teuml tjera me sheumlrbime teuml ndryshme Kjo sigurisht ka pasoja
pozitive dhe negative Kjo mund teuml shihet si njeuml meumlnyreuml peumlr teuml peumlrdorur burimet neuml meumlnyreuml
fleksibile dhe efikase dhe peumlr trsquoi ofruar sheumlrbime teuml tjereumlve kur keumlto janeuml teuml nevojshme Nga
ana tjeteumlr kjo mund teuml pengojeuml gjithashtu efektivitetin e policiseuml seuml trafikut neuml kryerjen e
detyrave teuml tyre kryesore Disa nga keumlto probleme mund teuml reduktohen peumlrmes kritereve teuml
qarta planifikimit teuml peumlrmireumlsuar dhe bashkeumlpunimit meuml teuml ngushteuml mes njeumlsive teuml
ndryshme policore
Peumlr shkak teuml mungeseumls seuml dokumentacionit eumlshteuml e veumlshtireuml teuml thuhet qartas se teuml gjitha
kontrollet kryhen sistematikisht ose gjithnjeuml neuml vendet e duhura dhe neuml koheumln e duhur
Jo teuml gjitha njeumlsiteuml i regjistrojneuml vendet se ku janeuml kryer kontrollet Sipas mostreumls toneuml
NjRKRr-PR dhe NjKA i regjistrojneuml keumlto teuml dheumlna dhe keumlto njeumlsi kaneuml njeuml qasje teuml bazuar neuml
rrezik Shumica e kontrolleve (por jo teuml gjitha) kryhen neuml rrugeumlt apo vendet e duhura ku
rreziku peumlr aksidente eumlshteuml i larteuml Peumlr sa i peumlrket njeumlsiseuml tjeteumlr (NjRKRr-PE) nuk mund teuml
themi me siguri se cili eumlshteuml rezultati Bazuar neuml intervistat duket se sjellja eumlshteuml e ngjashme
por teuml dheumlnat neuml keumlteuml njeumlsi nuk janeuml teuml plota ose teuml besueshme
Gjetjet tona sugjerojneuml se kontrollet kryesore kryhen gjateuml diteumls Peumlrveccedilse teuml dheumlnat neuml
dispozicion nuk janeuml teuml mjaft teuml holleumlsishme sa peumlr teuml vlereumlsuar neumlse kontrollet kryhet
ploteumlsisht neuml koheumln e duhur Kur ne i studiuam meuml holleumlsisht teuml dheumlnat doli se koha e pikut
peumlr aksidente trafiku peumlrputhej faktikisht me koheumln kur patrullat e policiseuml seuml trafikut
peumlrfundoninfillonin ndeumlrrimet e tyre dhe rrjedhimisht nuk mund teuml ishin neuml vendet me
rrezik teuml larteuml
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
29
Shkurtimisht informatat neuml dispozicion nuk na e beumljneuml teuml lehteuml teuml kuptojmeuml se njeumlsiteuml
patrulluese neuml Kosoveuml i kryejneuml sistematikisht kontrollet efektive peumlr sa i peumlrket vendit dhe
koheumls
Policia e trafikut duhet meuml shumeuml teuml keteuml veumlmendje te ngasja e rrezikshme dhe gjithashtu
teuml kontrollojeuml standardet teknike teuml kamioneumlve dhe autobuseumlve
Kontrollet policore me teuml drejteuml i kushtojneuml shumeuml veumlmendje shpejteumlsiseuml por neuml teuml njeumljteumln
koheuml nuk i kushtohet veumlmendje e duhur aspekteve teuml tjera siccedil janeuml ngasja agresive dhe e
rrezikshme mosmbajtja e distanceumls ngasja neuml gjendje teuml dehur etj Fokusimi tek shpejteumlsia
shpjegohet me faktin se ajo me teuml veumlrteteuml eumlshteuml ndeumlr shkaqet kryesore teuml aksidenteve neuml
trafik por edhe sepse eumlshteuml njeuml lloj sjellje tradicionale dhe e lehteuml peumlr trsquou beumlreuml Mungesa e
kamerave dhe pajisjeve peumlr shpejteumlsineuml si dhe teuml analizave teuml duhura mbi shkaqet e
aksidenteve mund teuml jeteuml njeuml shpjegim tjeteumlr peumlr fokusimin te shpejteumlsia
Ashtu siccedil tregojneuml shumica e hulumtimeve - ne besojmeuml ndash se neuml peumlrgjitheumlsi eumlshteuml meuml efektive
teuml kontrollohen sjelljet e ngaseumlsve sesa automjetet Megjithateuml ka peumlrjashtime Kamioneumlt e
meumldhenj dhe autobuseumlt peumlrfshihen shpesh neuml aksidente trafiku me pasoja teuml meumldha Ne
kemi veumlrejtur se keumltyre automjeteve nuk iu kushtohet veumlmendja e duhur nga ana e policiseuml
seuml trafikut neuml disa njeumlsi Zakonisht kjo ka teuml beumljeuml me kushtet teknike teuml automjeteve teuml meumldha
komerciale siccedil eumlshteuml rasti neuml lidhje me mbingarkimin dhe mireumlmbajtjen
Ndeumlshkimet jo gjithhereuml aplikohen dhe menaxhohen siccedil duhet ndaj kundeumlrvajteumlsve
Policia e trafikut shpesh peumlrdoreuml gjoba teuml vogla si ndeumlshkime Ndeumlshkimet e tjera aplikohen
rralleuml peumlr dallim nga shumeuml vende teuml tjera Peumlr meuml tepeumlr shumica e gjobave shqiptohen
veteumlm peumlr njeuml numeumlr teuml kufizuar shkeljesh dhe nuk duket se e adresojneuml ndeumlshkimin e duhur
teuml bazuar neuml faktoreumlt e aksidenteve - siccedil janeuml mosmbajtja e distanceumls manovrimi i pasigurt
dhe pakujdesi teuml tjera neuml ngasje Moszbatimi i sistemit teuml ldquopikeumlve negativerdquo i ka motivuar
drejtpeumlrseumldrejti ngaseumlsit recidivisteuml peumlr teuml peumlrseumlritur kundeumlrvajtjet Neuml keumlteuml meumlnyreuml neuml
mungeseuml teuml qasjes parandaluese edhe ndeumlshkimet aplikohen mbi keumlteuml bazeuml
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
30
6 Rekomandimet
Peumlrvoja na tregon se numri i aksidenteve neuml trafik dhe pasojat e tyre mund teuml zvogeumllohen
Peumlr keumlteuml mund teuml nevojitet bashkeumlpunimi i ngushteuml mes autoriteteve peumlrgjegjeumlse njeuml sistem i
duhur informativ peumlrdorim efektiv i pajisjeve dhe menaxhim profesional dhe i bazuar neuml
rrezik neuml teuml gjitha nivelet
Ne rekomandojmeuml Drejtorin e Peumlrgjithsheumlm teuml Policiseuml seuml Kosoveumls qeuml
Teuml merr njeuml iniciativeuml peumlr peumlrmireumlsimin e sistemit ekzistues teuml informimit dhe ta beumljeuml
ateuml ploteumlsisht efektiv Po keumlshtu teuml konsiderojeuml futjen e njeuml baze gjitheumlpeumlrfshireumlse teuml teuml
dheumlnave duke ftuar paleumlt e ndryshme teuml interesit Peumlrfitimet nga ky mekanizeumlm do teuml
reflektonin neuml besueshmeumlrineuml e teuml dheumlnave si dhe peumlrdorimin e tyre neuml vendimet
strategjike dhe operative
Teuml peumlrmireumlsojeuml peumlrdorimin e teuml dheumlnave neuml meumlnyreuml qeuml teuml qarteumlsojeuml planifikimin vjetor
dhe teuml vendoseuml objektiva performance teuml qarta peumlr njeumlsi operative Kjo duhet teuml
peumlrfshijeuml analizeuml meuml teuml mireuml teuml teuml dheumlnave mbi aksidentet qeuml formojneuml njeuml pikeumlnisje
peumlr prioritetet dhe qasjet e reja neuml nivel operativ Kjo nga ana tjeteumlr e beumln teuml
reumlndeumlsishme qeuml policia e trafiku teuml nivel qendror teuml ngriteuml funksionet e duhura peumlr
monitorim dhe vlereumlsim
Teuml konsiderojeuml caktimin e meuml shumeuml politikave teuml policiseuml seuml trafikut dhe teuml ri-
konsiderojeuml alokimet ndeumlrmjet njeumlsive teuml ndryshme teuml policiseuml seuml trafikut
Teuml sigurojeuml se njeuml plan investimi peumlr pajisje kost-efektive eumlshteuml hartuar neuml njeuml
perspektiveuml teuml kornizeumls afat-mesme teuml shpenzimeve
Policia e trafikut teuml peumlrqendrohet seuml pari neuml detyrat e tyre kryesore parandalimi i
aksidenteve Ndihma peumlr funksionet e tjera teuml policiseuml dhe autoritetet tjera duhet teuml
planifikohet meuml mireuml neuml bashkeumlpunim me njeumlsiteuml e ndryshme policore Peumlr meuml tepeumlr
bashkeumlpunimi ndeumlrmjet funksioneve teuml ndryshme policore neuml nivel rajonal duhet teuml
peumlrmireumlsohet neuml meumlnyreuml qeuml teuml arrihet efikasitet meuml i larteuml neuml aktivitetet policore qeuml
ndeumlrlidhen me sistemin e trafikut
Teuml sigurohet qeuml aktivitetet e policiseuml seuml trafikut janeuml kryer neuml rrugeuml dhe vende
teumlrrezikshme Peumlr teuml qeneuml ploteumlsisht efektiv menaxhmenti lokal neuml fazeumln e
planifikimit duhet teuml prezantojeuml njeuml qasje fleksibile te ccedileumlshtja e orareve teuml puneumls etj
dhe
Teuml sigurohet qeuml policia e trafikut teuml peumlrqeumlndrohet edhe neuml sjelljet e tjera teuml ngaseumlsve
peumlrveccedilse te tejkalimi i kufizimit teuml shpejteumlsiseuml Njeuml qasje e planifikuar peumlr aktivitete teuml
peumlrforcuara policore neuml trafik duhet teuml merr prioritet teuml larteuml peumlr monitorimin e
sjelljes seuml ngaseumlsve (sikurse ngasja e rrezikshme mosmbajtja e distanceumls etj) Policia e
trafikut njeumlkoheumlsisht duhet teuml peumlrqendrohet meuml shumeuml neuml kriteret e automjeteve
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
31
komerciale (sidomos kamioneumlve dhe autobuseumlve) Masat e kujdesit teuml shtuar duhet teuml
zbatohen rregullisht nga ana e patrullave teuml trafikut
Gjithashtu ne rekomandojmeuml qeuml me qeumlllim teuml ngritjes seuml efektivitetit teuml ndeumlshkimeve gjobat
duhet teuml adresojneuml ndeumlshkimin e duhur bazuar neuml faktoreumlt e aksidenteve Sistemi i
ndeumlshkimeve duhet teuml peumlrmireumlsohet peumlrmes aplikimit teuml sistemit teuml pikeumlve negative Peumlr
trsquou peumlrballur me keumlteuml sfideuml neuml vendosjen e keumltij sistemi duhet teuml ndeumlrtohet bashkeumlpunimi
mes MPB-seuml dhe gjykatave
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
32
REFERENCAT
European Commission ldquoTowards a European road safety area policy orientations on road safety
2011-2020rdquo Brussels 2011
European Commission ldquoEuropean Transport Policy for 2010 Time to deciderdquo Brussels 2001
European Transport Safety Council (ETSC) Reducing Traffic Injuries Resulting From Excess and Inappropriate Speed Brussels 1995
European Transport Safety Council (ETSC) ldquoPolice enforcement strategies to reduce traffic casualties in Europerdquo Brussels 1999
European Transport Safety Council (ETSC) ldquoTransport safety performance indicatorsrdquo Brussels 2001
European Transport Safety Council (ETSC) Traffic Law Enforcement across the EU Brussels 2011
Organisation for Economic Co-Operation and Development (OECD) Safety on Roads - Whatrsquos The Vision 2002
Organisation for Economic Co-Operation and Development (OECD) Road Safety - Impact of New Technologies 2003
Organisation for Economic Co-Operation and Development (OECD) Towards Zero Ambitious Road Safety Targets and The Safe System Approach 2008
Rune Elvik Cost-Benefit Analyses of Police Enforcement ESCAPE 2001
ROSEBUD Road Safety and Environmental Benefit-Cost and Cost- Effectiveness Analysis for Use in Decision-Making 2003
World Health Organization (WHO) ldquoThe World Report on Road Traffic Injury Preventionrdquo Geneva 2004
World Health Organization (WHO) Global status report on road safety 2013 supporting a decade of action Geneva 2013
World Health Organization (WHO) Data systems a road safety manual for decision-makers and practitioners Geneva 2010
World Health Organization (WHO) ldquoSpeed management a road safety manual for decision-makers and practitionersrdquo Geneva 2008
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
33
SHTOJCA I
STRUKTURA ORGANIZATIVE E POLICISEuml SEuml KOSOVEumlS - NJEumlSITEuml E KOMUNIKACIONIT RRUGOR
Drejtoria e Peumlrgjithshme
Departamenti
peumlr Operacione
Departamenti
peumlr Kufi
Departamenti
peumlr Hetime
Departamenti
peumlr Mbeumlshtetje
Departamenti
peumlr Burime
Divizioni i Siguriseuml Publike
DR Prishtineuml
DR Pejeuml
DR Prizren
DR Gjilan
DR Ferizaj
DIVIZIONI I KOMUNIKACIONIT RRUGOR
DR Mitroviceuml
Njeumlsiteuml Rajonale teuml
Komunikacionit
Rrugor
Njeumlsia peumlr
Kontrollin e
Autostradeumls
Njeumlsia peumlr
menaxhimin e
materieve teuml
rrezikshme
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
34
SHTOJCA II
Qasshmeumlria e Policiseuml seuml Trafikut neuml informatat qeuml iu nevojiten peumlr planifikim operativ
Informatat peumlr planifikim operativ
Informata rreth faktoreumlve qeuml lidhen me aksidentet
Teuml dheumlna teuml dokumentuara qeuml tregojneuml nivelin e rrezikut Baza e krijuar e teuml dheumlnave peumlmes seuml secileumls policia e trafikut i identifikon faktoreumlt kryesoreuml teuml rrezikut neuml ateuml zoneuml
Faktori njeri
Faktori automjet
Vendndodhja e pikave teuml zeza
Kushtet atmosferike
Punimet neuml rrugeuml
Informata rreth pasojave teuml aksidenteve
Qasje neuml informata nga institucionet sheumlndeteumlsore dhe kompaniteuml e sigurimit
Informata rreth ngjarjevekushteve kurku mund teuml rriten rreziqet mund teuml rriten peumlr aksidente
Neuml meumlnyreuml qeuml teuml keteuml njeuml qasje teuml standardizuar peumlr informata lidhur me faktoreumlt e rrezikut peumlr zonat e rrezikut ndeumlr teuml tjera policia e trafikut duhet teuml keneuml informata rreth punimeve neuml rrugeuml dendeumlsiseuml seuml trafikut kushteve teuml motit MI dhe autoritet lokalekomunat duhet teuml peumlrfshihen
Informata rreth aktiviteteve teuml kryera nga policia e trafikut dhe ndeumlshkimeve teuml aplikuara
Informatat rreth monitorimitvlereumlsimit sistematik teuml sjelljeve neuml trafik aktivitetet e kryera teuml rezultojneuml me raportet e pas-operative
Teuml dheumlnat mbi aplikimin e ndeumlshkimeve ndaj kundeumlrvajteumlsve Numri i ndeumlshkimeveteuml leumlshuara duhet teuml beumlhet sipas ligjeve dhe rregullave teuml peumlrcaktuara Informatatnga gjykatat janeuml teuml nevojshme Informatatnga MPB rreth ngaseumlsve teuml ndeumlshkuar janeuml teumlnevojshme
Reagimi ndaj rezultateve teuml qasjeve dhe aktiviteteve teuml ndryshme
Peumlr teuml monitoruar performanceumln treguesit e aktiviteteve duhet miratuar Teuml dheumlnat qeuml do teuml mblidhen peumlrfshijneuml numrin e peumlrgjithsheumlm teuml kontrolleve teuml kryera numrin e ngaseumlsve teuml kontrolluar periudhat e ndryshme qeuml duhet teuml krahasohen etj
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
35
SHTOJCA III
Tabela 7 Numri i policeumlve teuml trafikut neumlpeumlr njeumlsi ndash gjateuml viteve
2010 2011 2012 2013 2014
NjKA 27 32 40
NjRKRr Prishtineuml 162 156 147 125 103
NjRKRr Gjilan 69 61 61 62 63
NjRKRr Ferizaj 59 55 54 54 54
NjRKRr Prizren 74 80 78 67 61
NjRKRr Pejeuml 88 91 90 83 83
NjRKRr Mitroviceuml Jug 71 71 72 57 58
NjRKRr Mitroviceuml Veri 27 44
Gjitheumlsej 523 514 529 507 506
(Burimi PK)
Tabela 8 Numri i aksidentevendeumlshkimeve 2010 -2014
Vitet 2010 2011 2012 2013 2014 Total
Aksidente fatale 158 130 116 104 111 619
Persona teuml vdekur 175 157 121 119 127 699
Aksidente me leumlndime 4326 4490 4555 4960 4876 23207
Persona teuml leumlnduar 7730 8321 8561 9817 9713 44142
Aksidente me deumlmemateriale 12594 13338 14044 13878 10333 64187
Aksidente lsquoGodit dhe ikrsquo 952 930 1039 1012 980 4913
Gjitheumlsej aksidente 18030 18888 19754 19954 16300 92926
Tiketa (Gjoba) 254849 276897 247788 286922 319332 1386556
(Burimi PK)
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
36
Tabela 9 Teuml dheumlnat rreth aksidenteve fatale dhe personave teuml vdekur sipas rajoneve (janar ndash
dhjetor 2013)
2013 Prishtineuml Mitroviceuml Pejeuml Prizren Ferizaj Gjilan Autostradeuml Total
Aksidfatale 35 9 26 12 10 10 2 104
Teuml vdekur 40 12 33 12 10 10 2 119
(Burimi PK)
Diagrami 1 Veprimet e ngaseumlsve si faktoreuml kontribues teuml aksidenteve (2013)
Diagrami 2 Aksidentet sipas pjeseumls seuml rrugeumls (2013)
0 500 1000 1500 2000 2500 3000 3500 4000 4500 5000
Manipulimi i pasigurt
Mosmbajtja e distanceumls
Mospeumlrshtatja e shpejteumlsiseuml
Kyqje e pasigurteuml neuml rrugeuml
Ndeumlrrim i shiritave
Kthim leumlvizje prapa
Mosrespektim i peumlrpareumlsiseuml seuml kalimit
Anashkalimtejlakim i parregullt
Tejkalim i shpejteumlsiseuml seuml kufizuar
0 2000 4000 6000 8000
10000 12000 14000 16000
2012
2013
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
17
Eumlshteuml po keumlshtu veumlshtireuml teuml shihet njeuml model i qarteuml i shpeumlrndarjes seuml burimeve ndeumlrmjet dhe
brenda njeumlsive Raporti midis numrit teuml policeumlve teuml trafikut dhe numrit teuml automjeteve
radareumlve apo testuesve teuml alkoolit ndryshon neuml meumlnyreuml teuml konsiderueshme peumlr shembull
NjKA ka meuml shumeuml automjete dhe meuml shumeuml policeuml sesa NjRKRr-PR neuml raport me
aksidentet e trafikut Njeuml shpjegim i mundsheumlm por jo shterues eumlshteuml faktori gjeografik
(qytetet neuml raport me fshatet)
Vlen teuml theksohet se veteumlm njeuml njeumlsi kishte qasje neuml njeuml automjet civil teuml pashenjeumlzuar edhe
pse neumlse automjetet e tilla peumlrdoren siccedil duhet - sipas peumlrvojeumls ndeumlrkombeumltare ndash ateumlhereuml ato
janeuml mjaft efektive neuml identifikimin e ngaseumlsve agresiveuml
Peumlr meuml tepeumlr veteumlm disa automjete teuml policiseuml seuml trafikut janeuml teuml pajisura me radareuml dhe
testues peumlr alkool38 Rrjedhimisht eumlshteuml e pamundur qeuml patrullat teuml kryejneuml teste teuml tilla seuml
paku jo peumlrnjeumlhereuml (neuml teuml njejteumln koheuml) Kjo ka mundeumlsi teuml pengojeuml efektivitetin e kontrolleve
teuml trafikut meqeuml shpejteumlsia dhe ldquongasja neumln ndikimin e alkoolit barnave dhe narkotikeumlverdquo
janeuml gjithashtu shkaktareuml teuml aksidenteve neuml trafik39
Kontrollet e kufizuara teuml alkoolitnarkotikeumlve janeuml njeuml e meteuml e kontrolleve qeuml e reduktojneuml
cileumlsineuml e teuml dheumlnave mbi shkaqet qeuml qeumlndrojneuml pas aksidenteve
Peumlrveccedil informatave teuml dheumlna neuml tabeleumln e meumlsipeumlrme ne kemi gjetur mangeumlsi teuml tjera neuml
pajisje bie fjala automjetet nuk janeuml teuml pajisura me shenjat paralajmeumlruese (si stop policia
ngadaleumlso rrezik neuml rrugeuml etj) Asnjeuml prej njeumlsive nuk kishte qasje neuml motoccedilikleta ndoneumlse
mjetet e tilla zakonisht shihen si mjaft efektive peumlr kontrollin e trafikut Peumlr meuml shumeuml
kamerat e shpejteumlsiseuml qeuml nga shumeuml hulumtues janeuml pareuml si mjet shumeuml efikas peumlr uljen e
rrezikut teuml aksidenteve teuml trafikut (dhe numrin e zyrtareumlve teuml nevojsheumlm peumlr kontrolle) nuk
janeuml peumlrdorur neuml asnjeuml njeumlsi kryesisht peumlr shkak teuml argumenteve se keumlrkojneuml investime
fillestare
Policia e trafikut peumlrdoreuml meumlnyra leumlvizeumlse dhe joleumlvizeumlse (statike) peumlr patrullim Teuml dyja
meumlnyrat i kaneuml epeumlrsiteuml dhe teuml metat e tyre40 Aktivitetet joleumlvizeumlse teuml kontrollit janeuml meumlnyreuml
e duhur neuml raste teuml bazuara neuml rrezik teuml veccedilanteuml (peumlrqendrimi masiv i peumlrpjekjeve teuml
kontrollit teuml trafikut neuml koheuml dhe vend teuml caktuar) ose kryhen neuml vende ose rrugeuml ku
aksidentet historikisht janeuml teuml zakonshme Patrullimet leumlvizeumlse janeuml meumlnyreuml e mireuml peumlr
zbulimin e sjelljeve teuml ccedilrregullta teuml ngaseumlsve qeuml mund teuml ndodhin edhe neuml vende ku
aksidentet janeuml meuml pak teuml zakonshme Shumica e aktiviteteve teuml patrullimit nga keumlto njeumlsi
kryhen peumlrmes patrullimeve joleumlvizeumlse Peumlrjashtime beumljneuml patrullimet e rralla teuml kryera nga
38 Neuml raportin e IPK-seuml peumlr ldquoVlereumlsimin e menaxhimit teuml trafikut rrugor nga PK-jardquo (2014) eumlshteuml theksuar se
shumica e radareumlve janeuml jo-funksionaleuml 39 Sipas OJQ-seuml ldquoLabyrinthrdquo nuk ka numeumlr teuml sakteuml peumlr peumlrdoruesit e narkotikeumlve neuml Kosoveuml Ekzistojneuml
vlereumlsime teuml peumlrafeumlrta teuml peumlrdoruesve qeuml sillen mes 10000 - 15000 individeumlve dhe nga keumlta rreth 4000 ndash 5000 besohet teuml jeneuml peumlrdorues teuml heroineumls
40 Rune Elvik Cost-Benefit Analyses of Police Enforcement (ESCAPE 2001) fq 14
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
18
automjeti me targa civile neuml NjRKRr-PR Peumlrveccedil keumlsaj neuml rrugeumlt e qytetit teuml Prishtineumls eumlshteuml
e zakonshme qeuml patrullimet teuml kryhen dhe neuml keumlmbeuml ose me biccedilikleta Nuk ka qeneuml e
mundur qeuml ZAP-i teuml vlereumlsojeuml performanceumln e tyre por ka mundeumlsi qeuml biccedilikletat ndash sidomos
neuml qytetet e meumldha - teuml jeneuml mjet efektiv neuml disa raste Peumlr meuml shumeuml gjithnjeuml mund teuml themi
se patrullimi neuml keumlmbeuml peumlrmbush funksionet parandaluese neuml kuptim meuml teuml gjereuml (meuml pak teuml
matsheumlm)
43 A peumlrdoren mjetet neuml dispozicion peumlr qeumlllimin e tij
kryesor
Policeumlt e trafikut nganjeumlhereuml duhet trsquoiu ndihmojneuml funksioneve tjera peumlrbrenda forcave teuml
policiseuml ose trsquoiu ndihmojneuml autoriteteve tjera me sheumlrbime teuml ndryshme Kjo natyrisht se ka
pasoja edhe pozitive edhe negative Kjo mund teuml shihet si njeuml meumlnyreuml fleksibile por
njeumlkoheumlsisht mund ta pengojeuml efektivitetin e policiseuml seuml trafikut peumlr kryerjen e detyrave teuml
tyre kryesore41
Teuml tre njeumlsiteuml e trafikut nuk ishin teuml angazhuara neuml meumlnyreuml teuml vazhdueshme neuml veprimtari teuml
tilla mbeumlshteteumlse NjKA ishte neuml gjendje qeuml trsquoi koncentrojeuml ploteumlsisht burimet e veta neuml
detyreumln e vet primare - neuml gjeumlra tjera teuml ngjashme ndash dhe ndoshta ka nevojeuml peumlr meuml pak policeuml
dhe automjete peumlr ta mbajtur keumlteuml nivel teuml kontrollit
Sipas peumlrllogaritjeve tona neuml ccedildo diteuml teuml vitit 2013 neuml NjRKRr-PR mesatarisht rreth peseuml peumlr
qind teuml zyrtareumlve policoreuml nuk ishin neuml dispozicion peumlr kontrollin e trafikut42
Marreuml parasysh gjendjen neuml trafik dhe zhvillimin e aksidenteve na beumln teuml kuptojmeuml se
veumlllimi i puneumls - ose pengesat peumlr teuml qeneuml efektiv - janeuml rritur meuml shumeuml peumlr NjRKRr-PR sesa
peumlr dy njeumlsiteuml e tjera Keumlshtu qeuml duke krahasuar numrin e aksidenteve dhe teuml policeumlve teuml
trafikut neuml Prishtineuml ne kemi veumlrejtur se ndash peumlrkundeumlr ngarkeseumls ndash numri i policeumlve eumlshteuml
zvogeumlluar (nga 147 sa ishin neuml vitin 2012 neuml 103 neuml vitin 2014)43
Peumlr trsquoi peumlrballuar sfidat e tilla duhet ulur ambiciet duhet rritur efikasitetin (teuml punohet meuml
mireuml dhe meuml zgjuar) ose teuml shtohen burime si peumlr shembull peumlrmes rialokimit teuml burimeve
ose duke peumlrdorur kamera Bazuar neuml veumlzhgimet tona ne nuk kemi mundur teuml gjejmeuml
deumlshmi teuml forta peumlr rritjen e efikasitetit apo peumlr burime shteseuml gjateuml periudheumls seuml ekzaminuar
41 Policia e Kosoveumls intervista me menaxhmentin e policiseuml seuml trafikut (prill 2014) ekzaminimi i dokumenteve teuml
ndryshme teuml tjera si komunikime elektronike plane etj 42 Analiza fillestare tregon se ccedildo diteuml rreth peseuml policeuml teuml trafikut kaneuml qeneuml teuml angazhuar neuml mbeumlshtetjen e
institucioneve teuml tjera peumlr ngjarje teuml ndryshme si peumlrcjellje peumlr delegacione protesta teuml ndryshme ngjarje sportive etj Me rastin e tubimeve dhe ngjarjeve teuml ndryshme burimet e angazhuara peumlr patrullimin e trafikut ridrejtohen peumlr teuml siguruar keumlto ngjarje duke braktisur vendet ku patrullimet eumlshteuml dashur teuml kryhen Gjateuml keumltyre ngjarjeve atje kryesisht eumlshteuml fluks i madh i automjeteve dhe ka rreziqe meuml teuml meumldha peumlr aksidente apo probleme tjera teuml trafikut
43 Teuml shihet ldquoShtojca IIIrdquo (tabela 7)
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
19
peumlr NjRKRr-PR Kjo sugjeron se ldquozgjidhjardquo e sfideumls peumlr NjRKRr-PR ka qeneuml qeuml teuml ulen
ambiciet peumlr kontrollin e trafikut44 Dy njeumlsiteuml tjera nuk kaneuml qeneuml teuml detyruara qeuml teuml
peumlrballen me teuml njeumljteumln situateuml45
44 A janeuml kryer kontrollet neuml vendet e duhura
Teuml gjendesh neuml vendin e duhur me rrezik teuml larteuml - peumlr teuml kontrolluar - eumlshteuml vendimtare peumlr
njeuml polici teuml efektshme teuml trafikut46 Ne kemi studiuar trajteumln gjeografike teuml aksidenteve neuml
kuadeumlr teuml tri rajoneve dhe kemi krahasuar ateuml me shpeumlrndarjen e kontrolleve teuml kryera Ne
gjithashtu kemi ekzaminuar edhe shkaqet e aksidenteve
Teuml ashtuquajturat ldquopika teuml zezardquo janeuml vende apo rrugeuml ku aksidentet e trafikut ndodhin
shpesh Neuml harteumln e meumlposhtme janeuml paraqitur keumlto pika neuml njeumlreumln prej tri rajoneve (NjRKRr-
PR)
44 Kjo situateuml vlen veccedilaneumlrisht peumlr rrugeumln drejt pikeumls seuml vendkalimit kufitar neuml Mutivodeuml ku nuk ushtrohen
kontrolle 45 NjRKRr-PE nuk ka ofruar ndonjeuml teuml dheumlneuml peumlr keumlteuml por sipas zyrtareumlve numri eumlshteuml meuml i uleumlt se neuml Prishtineuml
dhe nuk eumlshteuml rritur aq shumeuml 46 Sipas praktikave teuml mira veteumlm prania e policiseuml seuml trafikut neuml vende teuml duhura - edhe pa kontrolluar fare -
eumlshteuml e nevojshme qeuml ngaseumlsit teuml jeneuml teuml kujdessheumlm dhe ka karakter parandalues
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
20
Ccedilfareuml kemi gjetur NjRKRr-PR mban teuml dheumlna teuml tilla qeuml demonstrojneuml se kontrollet e keumlsaj
njeumlsie janeuml teuml orientuara deri neuml njeuml maseuml teuml madhe - por jo ploteumlsisht ndash kundrejt ldquopikave teuml
zezardquo Disa prej keumltyre pikave iu jepet veumlmendja e duhur ndeumlrsa teuml tjerat peumlr arsye teuml
ndryshme neglizhohen ose iu jepet njeuml veumlmendje meuml e uleumlt
NjRKRr-PE nuk peumlrdoreuml orare kohore peumlr ta specifikuar vendin se ku duhet teuml veprojneuml
njeumlsiteuml e patrullimit peumlrderisa i kryejneuml kontrollet Personat qeuml intervistuam nga kjo njeumlsi
kaneuml theksuar se aktivitetet patrulluese kryesisht kryhen neuml bazeuml teuml vlereumlsimit peumlrvojeumls dhe
gjykimit teuml njeumlsive patrulluese
Neuml aneumln tjeteumlr kontrollet neuml NjKA ushtrohen neuml vende teuml ndryshme teuml peumlrcaktuara meuml pareuml
neuml teumlreuml traseneuml
45 A janeuml kryer kontrollet neuml koheumln e duhur
Puna e patrullimeve neuml terren beumlhet neuml tri ndeumlrrime Ndeumlrrimet e patrullave peumlr shkak teuml
mungeseumls seuml automjeteve beumlhen neuml zyra teuml njeumlsive dhe gjateuml asaj periudhe asnjeuml rrugeuml
rajonale dhe magjistrale nuk mbulohet me njeumlsi patrulluese47
Neuml tabeleumln e meumlposhtme eumlshteuml paraqitur numri i peumlrgjithsheumlm i aksidenteve teuml regjistruara
teuml trafikut neuml tri regjionet peumlr vitet 2012 dhe 2013 si dhe koheumln kur ndodhen aksidentet gjateuml
24 oreumlve
Tabela 5 Aksidentet e trafikut sipas rajoneve dhe koheumln kur kaneuml ndodhur
Koha gjateuml diteumls
Prishtineuml Pejeuml NjKA
2012 2013 2012 2013 2012 2013
06-10 1299 1365 358 383 Nuk ka shifra 12
10-14 2439 2635 827 791 32
14-18 2730 3036 870 785 29
18-22 1522 1741 624 399 8
22-02 493 563 201 153 10
02-06 208 256 77 63 8
Total 8691 9596 2957 2574 99
Siccedil shihet meuml larteuml shumica e aksidenteve ndodhin gjateuml diteumls Meuml shumeuml se frac34 e aksidenteve
kaneuml ndodhur midis oreumls 06-22 dhe pothuajse aq shumeuml midis oreumls 12-20
47 Kjo peumlrfshineuml periudheumln kohore nga 1430 ndash 1530 kur ndodhin meuml seuml shumti aksidentet dhe 2230 ndash 2330 0630
ndash 0730
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
21
Duke u bazuar neuml intervista orare teuml puneumls dhe neuml teuml dheumlna tjera teuml regjistruara gjetjet tona
sugjerojneuml se kontrollet kryhen gjateuml diteumls
Kur ne studiuam shifrat meuml holleumlsisht rezultoi se neuml fakt koha e ldquopikutrdquo peumlr aksidente teuml
trafikut korrespondonte me koheumln kur patrullat e policiseuml seuml trafikut kishin filluarpeumlrfunduar
ndeumlrrimet e tyre teuml puneumls dhe rrjedhimisht nuk kaneuml mundur teuml jeneuml neuml vende me rreziqe teuml
larta Peumlrderisa keumlto teuml dheumlna nuk ishin teuml njohura ose teuml pakteumln nuk janeuml ekzaminuar nga
njeumlsiteuml ata nuk kaneuml qeneuml neuml dijeni peumlr pasojat e orareve teuml tyre kohore apo peumlr periudhat e
ndeumlrrimit
Sipas policiseuml seuml trafikut ata peumlrpiqen qeuml teuml jeneuml teuml informuar mireuml peumlr ngjarjet madhore qeuml
kaneuml gjasa teuml shkaktojneuml probleme neuml trafik dhe neuml peumlrputhje me rrethanat i alokojneuml
burimet Ne nuk kemi arsye peumlr teuml mos besuar se kjo eumlshteuml keumlshtu por konfirmimi i keumlsaj
nuk ka qeneuml i mundur teuml beumlhet brenda fusheumlveprimit teuml keumltij auditimi
Po ashtu ne nuk kemi qeneuml neuml gjendje qeuml teuml ekzaminojmeuml se a janeuml peumlrdorur ldquomjetet e
duhurardquo neuml koheumln e duhur Sa peumlr ilustrim neuml shumeuml vende eumlshteuml procedureuml standarde qeuml teuml
kontrollohet se a po respektohen kufizimet e shpejteumlsiseuml afeumlr shkollave dhe ccedilerdheve neuml
koheuml teuml caktuar (kur fillojneuml meumlsimet neuml shkolla pas pushimeve verore) Gjithashtu eumlshteuml e
zakonshme qeuml policia e trafikut teuml peumlrdoreuml teste teuml alkoolit (narkotikeumlve) neuml koheumlt kur gjasat
qeuml drejtuesit e automjeteve teuml jeneuml neumln ndikim teuml keumltyre substancave eumlshteuml e larteuml (diteumlt e
shtuna apo teuml diela pas mesnate neuml afeumlrsi teuml vendeve teuml peumlrshtatshme) Keumlto janeuml shembuj teuml
gjeumlrave teuml cileumlt nuk kemi qeneuml neuml gjendje qeuml trsquoi ekzaminojmeuml peumlr shkak teuml mungeseumls seuml teuml
dheumlnave
46 A janeuml kontrolluar gjeumlrat e duhura
Peumlr teuml qeneuml efektiv duhet teuml kontrollohen gjeumlrat e duhura automjetet ose ngaseumlsit dhe meuml
konkretisht ccedilfareuml lloji teuml sjelljes apo ccedileumlshtje teknike Peumlrvojat ndeumlrkombeumltare japin
udheumlzime peumlrveccedilqeuml edhe kushtet lokale dhe meumlsimet gjithmoneuml duhet teuml merren parasysh
Meqeneumlse kualiteti dhe inspektimi i automjeteve eumlshteuml peumlrmireumlsuar duksheumlm sjellja e
ngaseumlsve eumlshteuml shkaku absolut dominues i aksidenteve teuml trafikut qeuml konfirmohet edhe nga
statistikat e DKRr48 Peumlrjashtime ka te kamioneumlt e meumldhenj Megjithateuml peumlrvoja tregon se
problemet qeuml kaneuml teuml beumljneuml me goma prishjet dhe mbingarkesat nuk janeuml teuml pazakonta etj
Sipas zyrtareumlve teuml DKRr ata i kaneuml ekzaminuar shkaqet e aksidenteve neuml meumlnyreuml qeuml meuml
tepeumlr trsquoi fokusojneuml kontrollet Ata kaneuml gjetur se tejkalimi i shpejteumlsiseuml eumlshteuml shkak i
48 Eumlshteuml e reumlndeumlsishme teuml theksohet se rreziku nga sjelljet e ngaseumlsve mbetet faktor vendimtar i aksidenteve neuml
Kosoveuml Sipas IPK-seuml (Raport inspektimi 05201410) neuml vitin 2012 edhe automjetet e policiseuml ishin peumlrfshireuml neuml 312 aksidente ndeumlrsa 170 prej tyre janeuml shkaktuar nga zyrtareumlt e policiseuml Ndeumlrsa neuml vitin 2013 automjetet e policiseuml ishin peumlrfshireuml neuml 287 aksidente ku neuml 143 raste fajtoreuml ishin policeumlt Shkaku meuml i zakonsheumlm i aksidenteve peumlr teuml dy periudhat eumlshteuml manovrimi i pasigurt i automjeteve nga policia
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
22
zakonsheumlm dhe si pasojeuml e keumlsaj i kaneuml dheumlneuml prioritet teuml larteuml kontrollit teuml shpejteumlsiseuml
Megjithkeumlteuml ka edhe faktoreuml tjereuml qeuml sipas studimeve ndeumlrkombeumltare dhe statistikave teuml
DKRr-seuml janeuml mjaft teuml zakonsheumlm siccedil janeuml ngasja agresive dhe mosmbajtja e distanceumls gjateuml
ngasjes
Peumlr ta matur shpejteumlsineuml patrullat kryesisht vendosen neuml rrugeuml teuml drejta ngaqeuml aty ekziston
rreziku peumlr tejkalim teuml shpejteumlsiseuml Ne kemi gjetur edhe praktika teuml mira neuml kryerjen e
kontrollit teuml shpejteumlsiseuml neuml koheuml teuml duhur neuml vende me rrezik teuml larteuml Keumlto masa ndeumlrmerren
edhe aty ku rreziku i aksidenteve teuml trafikut eumlshteuml mesatar apo i uleumlt (autostrada jashteuml oreumlve
teuml pikut)
Peumlr identifikimin e shkeljeve neuml trafik (tejkalimin e shpejteumlsiseuml) njeumlsiteuml patrulluese
bashkeumlpunojneuml ngushteuml mes tyre qeuml eumlshteuml njeuml praktikeuml tjeteumlr e mireuml
Megjithateuml disa aktivitete teuml kontrollit apo mbikeumlqyrjes - sipas veumlzhgimeve tona ndash janeuml kryer
neuml udheumlkryqe teuml cilat janeuml teuml rregulluara me semaforeuml dhe rrethrrotullime ku aksidentet
shpesh ndodhin49
Foto 1 Zyrtareumlt policoreuml teuml vendosur mbi ureuml neuml autostradeuml duke identifikuar automjetet qeuml
tejkalojneuml kufizimin e shpejteumlsiseuml
49 Neuml qytetin e Prishtineumls i kemi identifikuar dy udheumlkryqe ku kaneuml ndodhur aksidente fatale dhe ku patrullat e
policiseuml rralleumlhereuml janeuml teuml vendosura Vlen teuml peumlrmendet se brenda NjRKRr-PR ekziston njeuml neumln-njeumlsi e veccedilanteuml qeuml eumlshteuml peumlrgjegjeumlse veteumlm peumlr qytetin
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
23
Foto 2 Pika ndaluese e vendosur nga patrulla tjeteumlr policore peumlr trsquoi ndaluar ngaseumlsit e
identifikuar meuml pareuml
Gjateuml intervistave me zyrtareumlt e policiseuml seuml trafikut kuptuam se peumlrveccedil faktorit shpejteumlsi
shumica e patrullave neuml meumlnyreuml rutinore fokusohen neuml ccedileumlshtjet si dritat rripat e siguriseuml
peumlrdorimi i telefonave celulareuml patentat e ngasjes etj peumlrveccedilse teuml peumlrqendrohen meuml shumeuml
neuml faktoreumlt qeuml janeuml teuml lidhur drejtpeumlrdrejt me aksidentet e trafikut sikurse sjelljet e
rrezikshme ngasja agresive ose e pasigurt Kjo neve na tregon se zakonet e krijuara apo
rutina ende luajneuml rol meuml teuml reumlndeumlsisheumlm peumlr policineuml e trafikut gjateuml kryerjeve seuml detyrave teuml
veta Ky nuk eumlshteuml argument kundeumlr peumlr shembull kontrollimit teuml patenteuml-shoferit por ky
eumlshteuml veteumlm njeuml argument kundeumlr asaj qeuml teuml mos beumlhet neuml meumlnyreuml rutinore
Neuml fakt ne nuk kemi gjetur
ndonjeuml fleteuml-patrulluese qeuml teumlreumlsisht peumlrshkruan detyrat qeuml duhet teuml ndeumlrmerren nga
njeumlsiteuml patrulluese e qeuml ndeumlrlidhen me sjelljet e rrezikshme50
ndonjeuml regjisteumlr neuml lidhje me llojet e automjeteve teuml peumlrfshira neuml aksidente Eumlshteuml e
njohur se automjetet sportive dhe taksiste kaneuml prirje teuml jeneuml teuml peumlrfshira neuml aksidente
meuml shumeuml sesa automjetet tjera Si rrjedhojeuml informatat e tilla mund ta ndihmojneuml
policineuml e trafikut qeuml teuml jeteuml meuml shumeuml e fokusuar gjateuml puneumls seuml tyre dhe
se inspektimet teknike janeuml peumlrkushtuar neuml veccedilanti ndaj automjeteve teuml meumldha (si
gomave prishjeve dhe ngarkesave) gjateuml periudhave kur deumlshtimet e tilla mund teuml
50 Fleteuml-patrullimi eumlshteuml njeuml dokument udheumlzues-regjistrues me aneuml teuml cilit njeumlsiteuml patrulluese janeuml teuml pajisura peumlr
teuml kryer kontrolle
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
24
jeneuml fatale (neuml vjeshteumln e vonshme koheumln e dimrit etj)51 Praktikat e mira
ndeumlrkombeumltare keumlshillojneuml qeuml eumlshteuml meuml e reumlndeumlsishme teuml kryhen inspektime teknike
teuml automjeteve teuml meumldha sesa teuml kryhen inspektime teuml automjeteve teuml zakonshme
Ne kemi gjetur se peumlrjashtimi i mjeteve transportuese nga trafiku teuml cilat nuk i kaneuml
ploteumlsuar kriteret teknike eumlshteuml shumeuml i rralleuml Patrullimet qeuml rezultojneuml me identifikimin e
keumltyre kritereve kryesisht janeuml teuml fokusuara veteumlm neuml veprimet e peumlrbashkeumlta me zyrtareumlt e
MI-seuml Si pasojeuml policia e trafikut heziton52 qeuml teuml deumlrgojeuml jo veteumlm automjetet komerciale (teuml
meumldha) neuml kontrolle teuml veccedilanta teknike pa pranineuml e zyrtareumlve teuml MI-seuml dhe veteumlm
hereumlpashere eumlshteuml fokusuar neuml ekzaminimin e kushteve teknike teuml automjeteve (komerciale)
mbingarkimin e mjeteve transportuese etj
47 A peumlrdoren ndeumlshkimet siccedil duhet
Qeumlllimi i shumiceumls seuml funksioneve teuml kontrollit mund teuml peumlrshkruhet si parandalim dhe
identifikim teuml kundeumlrvajtjeve korrigjim teuml mangeumlsive etj Deri meuml tani jemi fokusuar
kryesisht mbi ateuml se si trsquoi parandalojmeuml meuml mireuml dhe trsquoi identifikojmeuml aksidentet e trafikut
Neuml keumlteuml pjeseuml do trsquoi japim disa informata mbi ateuml se si janeuml peumlrdorur ndeumlshkimet
Policia e trafikut aplikon ndeumlshkime teuml ndryshme Gjobat janeuml teuml ndara neuml dy grupe ato teuml
shqiptuara neuml raste teuml aksidenteve dhe ato teuml shqiptuara peumlr shkelje teuml trafikut - pa shkaktuar
aksidente Sipas natyreumls seuml ekzekutimit gjobat shqiptohen vareumlsisht prej pesheumls seuml vepreumls
ato qeuml janeuml teuml detyrueshme53 dhe duhet teuml paguhen menjeumlhereuml dhe ato qeuml duhet teuml
procedohen neuml gjykata Peumlr shkelje teuml vogla dhe teuml rralla teuml cilat nuk e rrezikojneuml neuml meumlnyreuml
teuml konsiderueshme sigurineuml e trafikut policeumlt e trafikut mund teuml japin veumlrejtje verbale apo
me shkrim Veumlrejtjet me shkrim neuml realitet nuk jepen
Numri i ndeumlshkimeve varet pjeseumlrisht nga prioritetet e policiseuml seuml trafikut Neumlse ata e
peumlrcaktojneuml si prioritet testimin peumlr alkool kjo zakonisht neumlnkupton se peumlrdoruesit zbulohen
dhe ndeumlshkohen Si teuml tilla neumlse njeuml prioritizim i veprimeve eumlshteuml demonstruar ndeumlshkimet
mund teuml jeneuml teuml lidhura drejtpeumlrdrejt me suksesin neuml parandalimin e aksidenteve
51 Sipas teuml dheumlnave teuml prezantuara nga PK-ja gjateuml vitit me automjetet e transportit publik ndodhin rreth 910
aksidente 52 Sipas DKRr me rastin e deumlrgimit teuml automjeteve neuml kontrolle teuml jashteumlzakonshme teknike shpenzimet neuml rast
se vetura rezulton teuml jeteuml neuml gjendje teuml rregullt i barteuml zyrtari policor qeuml e ka inicuar deumlrgimin Kjo dispoziteuml eumlshteuml e parapareuml neuml ligjin aktual
53 Gjoba teuml detyrueshme (mandatore) konsiderohen teuml gjitha gjobat nga 15-40 euro qeuml shqiptohen nga zyrtareumlt e policiseuml neuml vend teuml ngjarjes
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
25
Tabela 6 Numri dhe alokimi i gjobave teuml shqiptuara neuml 2012 dhe 2013
Llojet e gjobave 2012
Nr
2013
Nr
Ndryshimi
Mosrespektimi i shpejteumlsiseuml seuml kufizuar 89654 36 123956 43 38
Mosmbajtja e distanceumls 2213 1 2475 1 12
Drejtimi neumln ndikim teuml alkoolit 651 0 527 0 -19
Drejtimi i mjetit pa patenteuml 15061 6 16993 6 13
Mosrespektimi i shenjave teuml trafikut 16541 7 16122 6 -2
Manovrim i pasigurt me automjet 1308 1 1513 1 16
Kalimi i afatit teuml regjistrimit 15588 6 12510 4 -20
Parkimi i parregullt 26467 11 30767 11 16
Teuml tjera (ccedileumlshtje minore) 80305 32 82059 28 1
Totali 247788100 286922100 16
(Burimi PK)
Nga njeuml perspektiveuml e thjeshteuml e siguriseuml seuml trafikut duket sikurse njeuml prioritet mjaft i madh i
jepet faktoreumlve teuml uleumlt teuml rrezikut Meumlse gjysma e ndeumlshkimeve (meuml pak neuml vitin 2013)
mbulojneuml ccedileumlshtjet e profilit teuml uleumlt teuml rrezikut teuml aksidenteve teuml trafikut (si tabelat parkimi
dhe teuml tjera) ndeumlrsa pjesa tjeteumlr vlen peumlr faktoreumlt e rrezikut teuml larteuml dhe teuml meseumlm (si
shpejteumlsia alkooli distanca patenteuml-shoferi dhe shenjat e trafikut) Peumlr teuml qeneuml teuml paansheumlm
megjithateuml njeuml prioritet i madh dhe me sa duket i justifikuar i eumlshteuml dheumlneuml kontrollit teuml
shpejteumlsiseuml qeuml eumlshteuml njeuml shkak i zakonsheumlm peumlr aksidentet e trafikut
Gjateuml studimit teuml profilit teuml ndeumlshkimeve ne mund teuml shohim dy gjeumlra seuml pari ndryshime teuml
vogla neuml prioritete kaneuml ndodhur midis dy viteve dhe seuml dyti ndeumlshkimet reflektojneuml se
shumica e kontrolleve teuml faktoreumlve teuml rrezikut teuml larteuml nuk janeuml kryer nga aktivitete leumlvizeumlse
(neumlse do teuml kishte pasur meuml shumeuml aktivitete leumlvizeumlse ndoshta do teuml kishim pritur meuml shumeuml
gjoba peumlr mosmbajtjen e distanceumls dhe manovrim teuml pasigurt dhe shkelje tjera qeuml kaneuml teuml
beumljneuml me ngasjen)
Neumlse teuml dheumlnat e meumlsipeumlrme e pasqyrojneuml realitetin eumlshteuml e qarteuml se ngaseumlsit e automjeteve
shpeshhereuml tejkalojneuml kufizimet e shpejteumlsiseuml apo ngasin shumeuml shpejt
shpeshhereuml ngasin pa patenteuml
rralleumlhereuml janeuml teuml ndikuar nga alkooli ose narkotikeumlt
mbajneuml distanceumln me automjetet tjera
shpeshhereuml thyejneuml rregulla teuml vogla (parkingu etj)
Ritheksojmeuml neumlse kjo reflekton ploteumlsisht realitetin apo i reflekton prioritetet dhe pajisjet neuml
keumlto tre njeumlsi eumlshteuml e veumlshtireuml teuml thuhet me siguri Neuml njeuml kuptim meuml teuml gjereuml ndash peumlr teuml qeneuml meuml
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
26
teuml sakteuml ndash duhet teuml peumlrdoren edhe teuml dheumlnat nga sistemi i parapareuml i ldquopikeumlve negativerdquo qeuml
nuk eumlshteuml aplikuar deri meuml tani neuml meumlnyreuml peumlr teuml parandaluar recidivisteumlt nga peumlrseumlritjet e
shkeljeve Arsyet peumlrse sistemi nuk eumlshteuml duke u aplikuar janeuml teuml natyreumls teknike Teuml dy
institucionet (PK-ja dhe Gjykatat) kaneuml bazat e tyre individuale teuml teuml dheumlnave megjitheumlse ato
nuk janeuml teuml integruara dhe nuk komunikojneuml mes vete
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
27
5 Konkluzionet
Peumlrfundimi kryesor eumlshteuml se ka mjaft hapeumlsira peumlr peumlrmireumlsime peumlr ta beumlreuml policimin e
trafikut ploteumlsisht efektiv Policia e trafikut mund teuml beumljeuml edhe meuml shumeuml peumlr teuml peumlrmireumlsuar
aktivitetet e saj trsquoi peumlrdoreuml informatat neuml meumlnyreuml meuml efektive si dhe trsquoi planifikojeuml burimet
Kontrollet duket se janeuml pjeseumlrisht teuml bazuara neuml rrezikshmeumlri por cileumlsia e teuml dheumlnave nuk
lejon teuml theksojmeuml se policia e trafikut neuml Kosoveuml - neuml meumlnyreuml sistematike - eumlshteuml duke i kryer
kontrollet efektive neuml aspektin e vendeve dhe koheumls Ekzistojneuml ccedileumlshtje peumlr sa i peumlrket numrit
teuml policeumlve teuml trafikut qeuml operojneuml si dokumentohen veprimet analizohen dhe peumlrdoren peumlr
teuml meumlsuar dhe beumlreuml peumlrmireumlsime si dhe neuml ccedilrsquomeumlnyreuml menaxhohen ndeumlshkimet
Policia e trafikut nuk ka beumlreuml aq sa duhet peumlr trsquoi dizajnuar neuml meumlnyreuml efektive informatat
qeuml i nevojiten
Policia e trafikut mbledh ose ka qasje neuml teuml dheumlna peumlrkateumlse Hapa tjereuml shteseuml nevojiten qeuml
keumlto teuml dheumlna teuml beumlhen meuml teuml dobishme Teuml dheumlnat mbi aksidentet dhe pasojat e tyre mund teuml
strukturohen meuml mireuml dhe ekzistojneuml mundeumlsiteuml peumlr teuml zhvilluar shkeumlmbimin e informatave
me paleumlt e tjera teuml interesit Disa nga informatat mungojneuml siccedil janeuml raportimi performanceumls
dhe vlereumlsimi i rezultateve si dhe ka mangeumlsi neuml cileumlsineuml dhe konsistenceumln e dokumentacionit
Peumlrveccedil keumlsaj edhe meuml shumeuml mund teuml beumlhet peumlr trsquoi beumlreuml informatat transparente dhe teuml
disponueshme peumlr publikun
Policia e trafikut nuk i peumlrdor burimet e saj teuml informatave neuml meumlnyreuml ploteumlsisht efektive
Informatat ekzistuese mund teuml peumlrdoren neuml meumlnyreuml meuml efektive peumlr teuml mbeumlshtetur puneumln
operative Ato nuk peumlrdoren rregullisht peumlr analiza teuml detajuara ose peumlr teuml krahasuar dhe
vlereumlsuar qasjet dhe mjetet e ndryshme teuml peumlrdorura Teuml dheumlnat ekzistuese nuk janeuml
gjithmoneuml teuml trajtuara sa duhet neuml planifikimin operativ Analizat kryhen rralleumlhereuml nga
policia trafikut Kjo nga ana tjeteumlr dometheumlneuml se stimujt peumlr teuml meumlsuar dhe peumlr iniciativa teuml
reja janeuml teuml uleumlta Edhe neumlse ka vendime neuml nivelin rajonal ose lokal pak prej tyre lidhen
qarteuml me ndonjeuml analizeuml teuml kryer peumlr informata ekzistuese apo trsquoi referohen asaj Policia e
trafikut eumlshteuml mjaft mireuml e informuar mbi kushtet e rrugeumlve motin dhe peumlr ngjarjet e
ardhshme qeuml mund teuml shkaktojneuml probleme neuml trafik Por ekzistojneuml mundeumlsi peumlr teuml
peumlrmireumlsuar bashkeumlpunimin mes policiseuml lokale dhe rajonale dhe autoriteteve tjera OJQ-ve
hulumtuesve dhe qytetareumlve
Burimet nuk alokohen neuml meumlnyreuml efektive dhe nganjeumlhereuml mungojneuml mjete teuml
reumlndeumlsishme
Alokimi i burimeve nuk duket se ndjek njeuml model teuml qarteuml peumlr teuml tri njeumlsiteuml Numri i policeumlve
teuml trafikut nuk korrespondon me gjendjen neuml trafik - aksidentet e trafikut Eumlshteuml gjithashtu e
veumlshtireuml teuml shihet njeuml model i qarteuml peumlr alokimin e mjetevepajisjeve mes dhe brenda njeumlsive
Raporti mes numrit teuml policeumlve teuml trafikut dhe numrit teuml automjeteve radareumlve ose testeve teuml
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
28
alkoolit ndryshon neuml meumlnyreuml teuml konsiderueshme bie fjala Njeumlsia peumlr Kontrollin e
Autostradeumls ka meuml shumeuml automjete dhe policeuml sesa Njeumlsia e Prishtineumls ndash neuml raport me
numrin e aksidenteve
Peumlrveccedil keumlsaj njeumlsiteuml jo gjithmoneuml janeuml teuml pajisura siccedil duhet ndoneumlse disa pajisje teuml caktuara
dihet se janeuml kosto-efektive siccedil janeuml automjetet e pasheumlnuara kamerat dhe sistemet e radarit
Asnjeuml njeumlsi nuk ka pasur instrumente peumlr testimin e praniseuml seuml narkotikeumlve dhe veteumlm disa
kaneuml aparate peumlr testimin e alkoolit Alokimi i diskutuesheumlm i burimeve dhe mungesa e
mjeteve teuml reumlndeumlsishme janeuml faktoreuml qeuml pengojneuml efektivitetin (teuml bazuarit neuml rrezikshmeumlri
peumlrdorim kost-efektivdhe fleksibil teuml mjeteve) Neuml keumlteuml kontekst vlen teuml theksohet se rrugeumlt
neuml Kosoveuml nuk janeuml teuml pajisura me kamera teuml shpejteumlsiseuml keumlto kamera mund peumlrdoren peumlr teuml
zeumlvendeumlsuar disa nga aktivitetet meuml teuml kushtueshme teuml patrullimit
Nevoja peumlr teuml kryer detyra teuml tjera eumlshteuml njeuml faktor qeuml ndikon neuml disa njeumlsi meuml shumeuml se
neuml teuml tjerat
Policiseuml seuml trafikut nuk i lejohet gjithnjeuml teuml peumlrqendrohet neuml detyrat e tyre kryesore Policeumlt
nganjeumlhereuml - veccedilaneumlrisht neuml qytetet e meumldha - duhet teuml ndihmojneuml funksione teuml tjera brenda
forcave teuml policiseuml ose autoritete teuml tjera me sheumlrbime teuml ndryshme Kjo sigurisht ka pasoja
pozitive dhe negative Kjo mund teuml shihet si njeuml meumlnyreuml peumlr teuml peumlrdorur burimet neuml meumlnyreuml
fleksibile dhe efikase dhe peumlr trsquoi ofruar sheumlrbime teuml tjereumlve kur keumlto janeuml teuml nevojshme Nga
ana tjeteumlr kjo mund teuml pengojeuml gjithashtu efektivitetin e policiseuml seuml trafikut neuml kryerjen e
detyrave teuml tyre kryesore Disa nga keumlto probleme mund teuml reduktohen peumlrmes kritereve teuml
qarta planifikimit teuml peumlrmireumlsuar dhe bashkeumlpunimit meuml teuml ngushteuml mes njeumlsive teuml
ndryshme policore
Peumlr shkak teuml mungeseumls seuml dokumentacionit eumlshteuml e veumlshtireuml teuml thuhet qartas se teuml gjitha
kontrollet kryhen sistematikisht ose gjithnjeuml neuml vendet e duhura dhe neuml koheumln e duhur
Jo teuml gjitha njeumlsiteuml i regjistrojneuml vendet se ku janeuml kryer kontrollet Sipas mostreumls toneuml
NjRKRr-PR dhe NjKA i regjistrojneuml keumlto teuml dheumlna dhe keumlto njeumlsi kaneuml njeuml qasje teuml bazuar neuml
rrezik Shumica e kontrolleve (por jo teuml gjitha) kryhen neuml rrugeumlt apo vendet e duhura ku
rreziku peumlr aksidente eumlshteuml i larteuml Peumlr sa i peumlrket njeumlsiseuml tjeteumlr (NjRKRr-PE) nuk mund teuml
themi me siguri se cili eumlshteuml rezultati Bazuar neuml intervistat duket se sjellja eumlshteuml e ngjashme
por teuml dheumlnat neuml keumlteuml njeumlsi nuk janeuml teuml plota ose teuml besueshme
Gjetjet tona sugjerojneuml se kontrollet kryesore kryhen gjateuml diteumls Peumlrveccedilse teuml dheumlnat neuml
dispozicion nuk janeuml teuml mjaft teuml holleumlsishme sa peumlr teuml vlereumlsuar neumlse kontrollet kryhet
ploteumlsisht neuml koheumln e duhur Kur ne i studiuam meuml holleumlsisht teuml dheumlnat doli se koha e pikut
peumlr aksidente trafiku peumlrputhej faktikisht me koheumln kur patrullat e policiseuml seuml trafikut
peumlrfundoninfillonin ndeumlrrimet e tyre dhe rrjedhimisht nuk mund teuml ishin neuml vendet me
rrezik teuml larteuml
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
29
Shkurtimisht informatat neuml dispozicion nuk na e beumljneuml teuml lehteuml teuml kuptojmeuml se njeumlsiteuml
patrulluese neuml Kosoveuml i kryejneuml sistematikisht kontrollet efektive peumlr sa i peumlrket vendit dhe
koheumls
Policia e trafikut duhet meuml shumeuml teuml keteuml veumlmendje te ngasja e rrezikshme dhe gjithashtu
teuml kontrollojeuml standardet teknike teuml kamioneumlve dhe autobuseumlve
Kontrollet policore me teuml drejteuml i kushtojneuml shumeuml veumlmendje shpejteumlsiseuml por neuml teuml njeumljteumln
koheuml nuk i kushtohet veumlmendje e duhur aspekteve teuml tjera siccedil janeuml ngasja agresive dhe e
rrezikshme mosmbajtja e distanceumls ngasja neuml gjendje teuml dehur etj Fokusimi tek shpejteumlsia
shpjegohet me faktin se ajo me teuml veumlrteteuml eumlshteuml ndeumlr shkaqet kryesore teuml aksidenteve neuml
trafik por edhe sepse eumlshteuml njeuml lloj sjellje tradicionale dhe e lehteuml peumlr trsquou beumlreuml Mungesa e
kamerave dhe pajisjeve peumlr shpejteumlsineuml si dhe teuml analizave teuml duhura mbi shkaqet e
aksidenteve mund teuml jeteuml njeuml shpjegim tjeteumlr peumlr fokusimin te shpejteumlsia
Ashtu siccedil tregojneuml shumica e hulumtimeve - ne besojmeuml ndash se neuml peumlrgjitheumlsi eumlshteuml meuml efektive
teuml kontrollohen sjelljet e ngaseumlsve sesa automjetet Megjithateuml ka peumlrjashtime Kamioneumlt e
meumldhenj dhe autobuseumlt peumlrfshihen shpesh neuml aksidente trafiku me pasoja teuml meumldha Ne
kemi veumlrejtur se keumltyre automjeteve nuk iu kushtohet veumlmendja e duhur nga ana e policiseuml
seuml trafikut neuml disa njeumlsi Zakonisht kjo ka teuml beumljeuml me kushtet teknike teuml automjeteve teuml meumldha
komerciale siccedil eumlshteuml rasti neuml lidhje me mbingarkimin dhe mireumlmbajtjen
Ndeumlshkimet jo gjithhereuml aplikohen dhe menaxhohen siccedil duhet ndaj kundeumlrvajteumlsve
Policia e trafikut shpesh peumlrdoreuml gjoba teuml vogla si ndeumlshkime Ndeumlshkimet e tjera aplikohen
rralleuml peumlr dallim nga shumeuml vende teuml tjera Peumlr meuml tepeumlr shumica e gjobave shqiptohen
veteumlm peumlr njeuml numeumlr teuml kufizuar shkeljesh dhe nuk duket se e adresojneuml ndeumlshkimin e duhur
teuml bazuar neuml faktoreumlt e aksidenteve - siccedil janeuml mosmbajtja e distanceumls manovrimi i pasigurt
dhe pakujdesi teuml tjera neuml ngasje Moszbatimi i sistemit teuml ldquopikeumlve negativerdquo i ka motivuar
drejtpeumlrseumldrejti ngaseumlsit recidivisteuml peumlr teuml peumlrseumlritur kundeumlrvajtjet Neuml keumlteuml meumlnyreuml neuml
mungeseuml teuml qasjes parandaluese edhe ndeumlshkimet aplikohen mbi keumlteuml bazeuml
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
30
6 Rekomandimet
Peumlrvoja na tregon se numri i aksidenteve neuml trafik dhe pasojat e tyre mund teuml zvogeumllohen
Peumlr keumlteuml mund teuml nevojitet bashkeumlpunimi i ngushteuml mes autoriteteve peumlrgjegjeumlse njeuml sistem i
duhur informativ peumlrdorim efektiv i pajisjeve dhe menaxhim profesional dhe i bazuar neuml
rrezik neuml teuml gjitha nivelet
Ne rekomandojmeuml Drejtorin e Peumlrgjithsheumlm teuml Policiseuml seuml Kosoveumls qeuml
Teuml merr njeuml iniciativeuml peumlr peumlrmireumlsimin e sistemit ekzistues teuml informimit dhe ta beumljeuml
ateuml ploteumlsisht efektiv Po keumlshtu teuml konsiderojeuml futjen e njeuml baze gjitheumlpeumlrfshireumlse teuml teuml
dheumlnave duke ftuar paleumlt e ndryshme teuml interesit Peumlrfitimet nga ky mekanizeumlm do teuml
reflektonin neuml besueshmeumlrineuml e teuml dheumlnave si dhe peumlrdorimin e tyre neuml vendimet
strategjike dhe operative
Teuml peumlrmireumlsojeuml peumlrdorimin e teuml dheumlnave neuml meumlnyreuml qeuml teuml qarteumlsojeuml planifikimin vjetor
dhe teuml vendoseuml objektiva performance teuml qarta peumlr njeumlsi operative Kjo duhet teuml
peumlrfshijeuml analizeuml meuml teuml mireuml teuml teuml dheumlnave mbi aksidentet qeuml formojneuml njeuml pikeumlnisje
peumlr prioritetet dhe qasjet e reja neuml nivel operativ Kjo nga ana tjeteumlr e beumln teuml
reumlndeumlsishme qeuml policia e trafiku teuml nivel qendror teuml ngriteuml funksionet e duhura peumlr
monitorim dhe vlereumlsim
Teuml konsiderojeuml caktimin e meuml shumeuml politikave teuml policiseuml seuml trafikut dhe teuml ri-
konsiderojeuml alokimet ndeumlrmjet njeumlsive teuml ndryshme teuml policiseuml seuml trafikut
Teuml sigurojeuml se njeuml plan investimi peumlr pajisje kost-efektive eumlshteuml hartuar neuml njeuml
perspektiveuml teuml kornizeumls afat-mesme teuml shpenzimeve
Policia e trafikut teuml peumlrqendrohet seuml pari neuml detyrat e tyre kryesore parandalimi i
aksidenteve Ndihma peumlr funksionet e tjera teuml policiseuml dhe autoritetet tjera duhet teuml
planifikohet meuml mireuml neuml bashkeumlpunim me njeumlsiteuml e ndryshme policore Peumlr meuml tepeumlr
bashkeumlpunimi ndeumlrmjet funksioneve teuml ndryshme policore neuml nivel rajonal duhet teuml
peumlrmireumlsohet neuml meumlnyreuml qeuml teuml arrihet efikasitet meuml i larteuml neuml aktivitetet policore qeuml
ndeumlrlidhen me sistemin e trafikut
Teuml sigurohet qeuml aktivitetet e policiseuml seuml trafikut janeuml kryer neuml rrugeuml dhe vende
teumlrrezikshme Peumlr teuml qeneuml ploteumlsisht efektiv menaxhmenti lokal neuml fazeumln e
planifikimit duhet teuml prezantojeuml njeuml qasje fleksibile te ccedileumlshtja e orareve teuml puneumls etj
dhe
Teuml sigurohet qeuml policia e trafikut teuml peumlrqeumlndrohet edhe neuml sjelljet e tjera teuml ngaseumlsve
peumlrveccedilse te tejkalimi i kufizimit teuml shpejteumlsiseuml Njeuml qasje e planifikuar peumlr aktivitete teuml
peumlrforcuara policore neuml trafik duhet teuml merr prioritet teuml larteuml peumlr monitorimin e
sjelljes seuml ngaseumlsve (sikurse ngasja e rrezikshme mosmbajtja e distanceumls etj) Policia e
trafikut njeumlkoheumlsisht duhet teuml peumlrqendrohet meuml shumeuml neuml kriteret e automjeteve
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
31
komerciale (sidomos kamioneumlve dhe autobuseumlve) Masat e kujdesit teuml shtuar duhet teuml
zbatohen rregullisht nga ana e patrullave teuml trafikut
Gjithashtu ne rekomandojmeuml qeuml me qeumlllim teuml ngritjes seuml efektivitetit teuml ndeumlshkimeve gjobat
duhet teuml adresojneuml ndeumlshkimin e duhur bazuar neuml faktoreumlt e aksidenteve Sistemi i
ndeumlshkimeve duhet teuml peumlrmireumlsohet peumlrmes aplikimit teuml sistemit teuml pikeumlve negative Peumlr
trsquou peumlrballur me keumlteuml sfideuml neuml vendosjen e keumltij sistemi duhet teuml ndeumlrtohet bashkeumlpunimi
mes MPB-seuml dhe gjykatave
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
32
REFERENCAT
European Commission ldquoTowards a European road safety area policy orientations on road safety
2011-2020rdquo Brussels 2011
European Commission ldquoEuropean Transport Policy for 2010 Time to deciderdquo Brussels 2001
European Transport Safety Council (ETSC) Reducing Traffic Injuries Resulting From Excess and Inappropriate Speed Brussels 1995
European Transport Safety Council (ETSC) ldquoPolice enforcement strategies to reduce traffic casualties in Europerdquo Brussels 1999
European Transport Safety Council (ETSC) ldquoTransport safety performance indicatorsrdquo Brussels 2001
European Transport Safety Council (ETSC) Traffic Law Enforcement across the EU Brussels 2011
Organisation for Economic Co-Operation and Development (OECD) Safety on Roads - Whatrsquos The Vision 2002
Organisation for Economic Co-Operation and Development (OECD) Road Safety - Impact of New Technologies 2003
Organisation for Economic Co-Operation and Development (OECD) Towards Zero Ambitious Road Safety Targets and The Safe System Approach 2008
Rune Elvik Cost-Benefit Analyses of Police Enforcement ESCAPE 2001
ROSEBUD Road Safety and Environmental Benefit-Cost and Cost- Effectiveness Analysis for Use in Decision-Making 2003
World Health Organization (WHO) ldquoThe World Report on Road Traffic Injury Preventionrdquo Geneva 2004
World Health Organization (WHO) Global status report on road safety 2013 supporting a decade of action Geneva 2013
World Health Organization (WHO) Data systems a road safety manual for decision-makers and practitioners Geneva 2010
World Health Organization (WHO) ldquoSpeed management a road safety manual for decision-makers and practitionersrdquo Geneva 2008
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
33
SHTOJCA I
STRUKTURA ORGANIZATIVE E POLICISEuml SEuml KOSOVEumlS - NJEumlSITEuml E KOMUNIKACIONIT RRUGOR
Drejtoria e Peumlrgjithshme
Departamenti
peumlr Operacione
Departamenti
peumlr Kufi
Departamenti
peumlr Hetime
Departamenti
peumlr Mbeumlshtetje
Departamenti
peumlr Burime
Divizioni i Siguriseuml Publike
DR Prishtineuml
DR Pejeuml
DR Prizren
DR Gjilan
DR Ferizaj
DIVIZIONI I KOMUNIKACIONIT RRUGOR
DR Mitroviceuml
Njeumlsiteuml Rajonale teuml
Komunikacionit
Rrugor
Njeumlsia peumlr
Kontrollin e
Autostradeumls
Njeumlsia peumlr
menaxhimin e
materieve teuml
rrezikshme
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
34
SHTOJCA II
Qasshmeumlria e Policiseuml seuml Trafikut neuml informatat qeuml iu nevojiten peumlr planifikim operativ
Informatat peumlr planifikim operativ
Informata rreth faktoreumlve qeuml lidhen me aksidentet
Teuml dheumlna teuml dokumentuara qeuml tregojneuml nivelin e rrezikut Baza e krijuar e teuml dheumlnave peumlmes seuml secileumls policia e trafikut i identifikon faktoreumlt kryesoreuml teuml rrezikut neuml ateuml zoneuml
Faktori njeri
Faktori automjet
Vendndodhja e pikave teuml zeza
Kushtet atmosferike
Punimet neuml rrugeuml
Informata rreth pasojave teuml aksidenteve
Qasje neuml informata nga institucionet sheumlndeteumlsore dhe kompaniteuml e sigurimit
Informata rreth ngjarjevekushteve kurku mund teuml rriten rreziqet mund teuml rriten peumlr aksidente
Neuml meumlnyreuml qeuml teuml keteuml njeuml qasje teuml standardizuar peumlr informata lidhur me faktoreumlt e rrezikut peumlr zonat e rrezikut ndeumlr teuml tjera policia e trafikut duhet teuml keneuml informata rreth punimeve neuml rrugeuml dendeumlsiseuml seuml trafikut kushteve teuml motit MI dhe autoritet lokalekomunat duhet teuml peumlrfshihen
Informata rreth aktiviteteve teuml kryera nga policia e trafikut dhe ndeumlshkimeve teuml aplikuara
Informatat rreth monitorimitvlereumlsimit sistematik teuml sjelljeve neuml trafik aktivitetet e kryera teuml rezultojneuml me raportet e pas-operative
Teuml dheumlnat mbi aplikimin e ndeumlshkimeve ndaj kundeumlrvajteumlsve Numri i ndeumlshkimeveteuml leumlshuara duhet teuml beumlhet sipas ligjeve dhe rregullave teuml peumlrcaktuara Informatatnga gjykatat janeuml teuml nevojshme Informatatnga MPB rreth ngaseumlsve teuml ndeumlshkuar janeuml teumlnevojshme
Reagimi ndaj rezultateve teuml qasjeve dhe aktiviteteve teuml ndryshme
Peumlr teuml monitoruar performanceumln treguesit e aktiviteteve duhet miratuar Teuml dheumlnat qeuml do teuml mblidhen peumlrfshijneuml numrin e peumlrgjithsheumlm teuml kontrolleve teuml kryera numrin e ngaseumlsve teuml kontrolluar periudhat e ndryshme qeuml duhet teuml krahasohen etj
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
35
SHTOJCA III
Tabela 7 Numri i policeumlve teuml trafikut neumlpeumlr njeumlsi ndash gjateuml viteve
2010 2011 2012 2013 2014
NjKA 27 32 40
NjRKRr Prishtineuml 162 156 147 125 103
NjRKRr Gjilan 69 61 61 62 63
NjRKRr Ferizaj 59 55 54 54 54
NjRKRr Prizren 74 80 78 67 61
NjRKRr Pejeuml 88 91 90 83 83
NjRKRr Mitroviceuml Jug 71 71 72 57 58
NjRKRr Mitroviceuml Veri 27 44
Gjitheumlsej 523 514 529 507 506
(Burimi PK)
Tabela 8 Numri i aksidentevendeumlshkimeve 2010 -2014
Vitet 2010 2011 2012 2013 2014 Total
Aksidente fatale 158 130 116 104 111 619
Persona teuml vdekur 175 157 121 119 127 699
Aksidente me leumlndime 4326 4490 4555 4960 4876 23207
Persona teuml leumlnduar 7730 8321 8561 9817 9713 44142
Aksidente me deumlmemateriale 12594 13338 14044 13878 10333 64187
Aksidente lsquoGodit dhe ikrsquo 952 930 1039 1012 980 4913
Gjitheumlsej aksidente 18030 18888 19754 19954 16300 92926
Tiketa (Gjoba) 254849 276897 247788 286922 319332 1386556
(Burimi PK)
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
36
Tabela 9 Teuml dheumlnat rreth aksidenteve fatale dhe personave teuml vdekur sipas rajoneve (janar ndash
dhjetor 2013)
2013 Prishtineuml Mitroviceuml Pejeuml Prizren Ferizaj Gjilan Autostradeuml Total
Aksidfatale 35 9 26 12 10 10 2 104
Teuml vdekur 40 12 33 12 10 10 2 119
(Burimi PK)
Diagrami 1 Veprimet e ngaseumlsve si faktoreuml kontribues teuml aksidenteve (2013)
Diagrami 2 Aksidentet sipas pjeseumls seuml rrugeumls (2013)
0 500 1000 1500 2000 2500 3000 3500 4000 4500 5000
Manipulimi i pasigurt
Mosmbajtja e distanceumls
Mospeumlrshtatja e shpejteumlsiseuml
Kyqje e pasigurteuml neuml rrugeuml
Ndeumlrrim i shiritave
Kthim leumlvizje prapa
Mosrespektim i peumlrpareumlsiseuml seuml kalimit
Anashkalimtejlakim i parregullt
Tejkalim i shpejteumlsiseuml seuml kufizuar
0 2000 4000 6000 8000
10000 12000 14000 16000
2012
2013
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
18
automjeti me targa civile neuml NjRKRr-PR Peumlrveccedil keumlsaj neuml rrugeumlt e qytetit teuml Prishtineumls eumlshteuml
e zakonshme qeuml patrullimet teuml kryhen dhe neuml keumlmbeuml ose me biccedilikleta Nuk ka qeneuml e
mundur qeuml ZAP-i teuml vlereumlsojeuml performanceumln e tyre por ka mundeumlsi qeuml biccedilikletat ndash sidomos
neuml qytetet e meumldha - teuml jeneuml mjet efektiv neuml disa raste Peumlr meuml shumeuml gjithnjeuml mund teuml themi
se patrullimi neuml keumlmbeuml peumlrmbush funksionet parandaluese neuml kuptim meuml teuml gjereuml (meuml pak teuml
matsheumlm)
43 A peumlrdoren mjetet neuml dispozicion peumlr qeumlllimin e tij
kryesor
Policeumlt e trafikut nganjeumlhereuml duhet trsquoiu ndihmojneuml funksioneve tjera peumlrbrenda forcave teuml
policiseuml ose trsquoiu ndihmojneuml autoriteteve tjera me sheumlrbime teuml ndryshme Kjo natyrisht se ka
pasoja edhe pozitive edhe negative Kjo mund teuml shihet si njeuml meumlnyreuml fleksibile por
njeumlkoheumlsisht mund ta pengojeuml efektivitetin e policiseuml seuml trafikut peumlr kryerjen e detyrave teuml
tyre kryesore41
Teuml tre njeumlsiteuml e trafikut nuk ishin teuml angazhuara neuml meumlnyreuml teuml vazhdueshme neuml veprimtari teuml
tilla mbeumlshteteumlse NjKA ishte neuml gjendje qeuml trsquoi koncentrojeuml ploteumlsisht burimet e veta neuml
detyreumln e vet primare - neuml gjeumlra tjera teuml ngjashme ndash dhe ndoshta ka nevojeuml peumlr meuml pak policeuml
dhe automjete peumlr ta mbajtur keumlteuml nivel teuml kontrollit
Sipas peumlrllogaritjeve tona neuml ccedildo diteuml teuml vitit 2013 neuml NjRKRr-PR mesatarisht rreth peseuml peumlr
qind teuml zyrtareumlve policoreuml nuk ishin neuml dispozicion peumlr kontrollin e trafikut42
Marreuml parasysh gjendjen neuml trafik dhe zhvillimin e aksidenteve na beumln teuml kuptojmeuml se
veumlllimi i puneumls - ose pengesat peumlr teuml qeneuml efektiv - janeuml rritur meuml shumeuml peumlr NjRKRr-PR sesa
peumlr dy njeumlsiteuml e tjera Keumlshtu qeuml duke krahasuar numrin e aksidenteve dhe teuml policeumlve teuml
trafikut neuml Prishtineuml ne kemi veumlrejtur se ndash peumlrkundeumlr ngarkeseumls ndash numri i policeumlve eumlshteuml
zvogeumlluar (nga 147 sa ishin neuml vitin 2012 neuml 103 neuml vitin 2014)43
Peumlr trsquoi peumlrballuar sfidat e tilla duhet ulur ambiciet duhet rritur efikasitetin (teuml punohet meuml
mireuml dhe meuml zgjuar) ose teuml shtohen burime si peumlr shembull peumlrmes rialokimit teuml burimeve
ose duke peumlrdorur kamera Bazuar neuml veumlzhgimet tona ne nuk kemi mundur teuml gjejmeuml
deumlshmi teuml forta peumlr rritjen e efikasitetit apo peumlr burime shteseuml gjateuml periudheumls seuml ekzaminuar
41 Policia e Kosoveumls intervista me menaxhmentin e policiseuml seuml trafikut (prill 2014) ekzaminimi i dokumenteve teuml
ndryshme teuml tjera si komunikime elektronike plane etj 42 Analiza fillestare tregon se ccedildo diteuml rreth peseuml policeuml teuml trafikut kaneuml qeneuml teuml angazhuar neuml mbeumlshtetjen e
institucioneve teuml tjera peumlr ngjarje teuml ndryshme si peumlrcjellje peumlr delegacione protesta teuml ndryshme ngjarje sportive etj Me rastin e tubimeve dhe ngjarjeve teuml ndryshme burimet e angazhuara peumlr patrullimin e trafikut ridrejtohen peumlr teuml siguruar keumlto ngjarje duke braktisur vendet ku patrullimet eumlshteuml dashur teuml kryhen Gjateuml keumltyre ngjarjeve atje kryesisht eumlshteuml fluks i madh i automjeteve dhe ka rreziqe meuml teuml meumldha peumlr aksidente apo probleme tjera teuml trafikut
43 Teuml shihet ldquoShtojca IIIrdquo (tabela 7)
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
19
peumlr NjRKRr-PR Kjo sugjeron se ldquozgjidhjardquo e sfideumls peumlr NjRKRr-PR ka qeneuml qeuml teuml ulen
ambiciet peumlr kontrollin e trafikut44 Dy njeumlsiteuml tjera nuk kaneuml qeneuml teuml detyruara qeuml teuml
peumlrballen me teuml njeumljteumln situateuml45
44 A janeuml kryer kontrollet neuml vendet e duhura
Teuml gjendesh neuml vendin e duhur me rrezik teuml larteuml - peumlr teuml kontrolluar - eumlshteuml vendimtare peumlr
njeuml polici teuml efektshme teuml trafikut46 Ne kemi studiuar trajteumln gjeografike teuml aksidenteve neuml
kuadeumlr teuml tri rajoneve dhe kemi krahasuar ateuml me shpeumlrndarjen e kontrolleve teuml kryera Ne
gjithashtu kemi ekzaminuar edhe shkaqet e aksidenteve
Teuml ashtuquajturat ldquopika teuml zezardquo janeuml vende apo rrugeuml ku aksidentet e trafikut ndodhin
shpesh Neuml harteumln e meumlposhtme janeuml paraqitur keumlto pika neuml njeumlreumln prej tri rajoneve (NjRKRr-
PR)
44 Kjo situateuml vlen veccedilaneumlrisht peumlr rrugeumln drejt pikeumls seuml vendkalimit kufitar neuml Mutivodeuml ku nuk ushtrohen
kontrolle 45 NjRKRr-PE nuk ka ofruar ndonjeuml teuml dheumlneuml peumlr keumlteuml por sipas zyrtareumlve numri eumlshteuml meuml i uleumlt se neuml Prishtineuml
dhe nuk eumlshteuml rritur aq shumeuml 46 Sipas praktikave teuml mira veteumlm prania e policiseuml seuml trafikut neuml vende teuml duhura - edhe pa kontrolluar fare -
eumlshteuml e nevojshme qeuml ngaseumlsit teuml jeneuml teuml kujdessheumlm dhe ka karakter parandalues
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
20
Ccedilfareuml kemi gjetur NjRKRr-PR mban teuml dheumlna teuml tilla qeuml demonstrojneuml se kontrollet e keumlsaj
njeumlsie janeuml teuml orientuara deri neuml njeuml maseuml teuml madhe - por jo ploteumlsisht ndash kundrejt ldquopikave teuml
zezardquo Disa prej keumltyre pikave iu jepet veumlmendja e duhur ndeumlrsa teuml tjerat peumlr arsye teuml
ndryshme neglizhohen ose iu jepet njeuml veumlmendje meuml e uleumlt
NjRKRr-PE nuk peumlrdoreuml orare kohore peumlr ta specifikuar vendin se ku duhet teuml veprojneuml
njeumlsiteuml e patrullimit peumlrderisa i kryejneuml kontrollet Personat qeuml intervistuam nga kjo njeumlsi
kaneuml theksuar se aktivitetet patrulluese kryesisht kryhen neuml bazeuml teuml vlereumlsimit peumlrvojeumls dhe
gjykimit teuml njeumlsive patrulluese
Neuml aneumln tjeteumlr kontrollet neuml NjKA ushtrohen neuml vende teuml ndryshme teuml peumlrcaktuara meuml pareuml
neuml teumlreuml traseneuml
45 A janeuml kryer kontrollet neuml koheumln e duhur
Puna e patrullimeve neuml terren beumlhet neuml tri ndeumlrrime Ndeumlrrimet e patrullave peumlr shkak teuml
mungeseumls seuml automjeteve beumlhen neuml zyra teuml njeumlsive dhe gjateuml asaj periudhe asnjeuml rrugeuml
rajonale dhe magjistrale nuk mbulohet me njeumlsi patrulluese47
Neuml tabeleumln e meumlposhtme eumlshteuml paraqitur numri i peumlrgjithsheumlm i aksidenteve teuml regjistruara
teuml trafikut neuml tri regjionet peumlr vitet 2012 dhe 2013 si dhe koheumln kur ndodhen aksidentet gjateuml
24 oreumlve
Tabela 5 Aksidentet e trafikut sipas rajoneve dhe koheumln kur kaneuml ndodhur
Koha gjateuml diteumls
Prishtineuml Pejeuml NjKA
2012 2013 2012 2013 2012 2013
06-10 1299 1365 358 383 Nuk ka shifra 12
10-14 2439 2635 827 791 32
14-18 2730 3036 870 785 29
18-22 1522 1741 624 399 8
22-02 493 563 201 153 10
02-06 208 256 77 63 8
Total 8691 9596 2957 2574 99
Siccedil shihet meuml larteuml shumica e aksidenteve ndodhin gjateuml diteumls Meuml shumeuml se frac34 e aksidenteve
kaneuml ndodhur midis oreumls 06-22 dhe pothuajse aq shumeuml midis oreumls 12-20
47 Kjo peumlrfshineuml periudheumln kohore nga 1430 ndash 1530 kur ndodhin meuml seuml shumti aksidentet dhe 2230 ndash 2330 0630
ndash 0730
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
21
Duke u bazuar neuml intervista orare teuml puneumls dhe neuml teuml dheumlna tjera teuml regjistruara gjetjet tona
sugjerojneuml se kontrollet kryhen gjateuml diteumls
Kur ne studiuam shifrat meuml holleumlsisht rezultoi se neuml fakt koha e ldquopikutrdquo peumlr aksidente teuml
trafikut korrespondonte me koheumln kur patrullat e policiseuml seuml trafikut kishin filluarpeumlrfunduar
ndeumlrrimet e tyre teuml puneumls dhe rrjedhimisht nuk kaneuml mundur teuml jeneuml neuml vende me rreziqe teuml
larta Peumlrderisa keumlto teuml dheumlna nuk ishin teuml njohura ose teuml pakteumln nuk janeuml ekzaminuar nga
njeumlsiteuml ata nuk kaneuml qeneuml neuml dijeni peumlr pasojat e orareve teuml tyre kohore apo peumlr periudhat e
ndeumlrrimit
Sipas policiseuml seuml trafikut ata peumlrpiqen qeuml teuml jeneuml teuml informuar mireuml peumlr ngjarjet madhore qeuml
kaneuml gjasa teuml shkaktojneuml probleme neuml trafik dhe neuml peumlrputhje me rrethanat i alokojneuml
burimet Ne nuk kemi arsye peumlr teuml mos besuar se kjo eumlshteuml keumlshtu por konfirmimi i keumlsaj
nuk ka qeneuml i mundur teuml beumlhet brenda fusheumlveprimit teuml keumltij auditimi
Po ashtu ne nuk kemi qeneuml neuml gjendje qeuml teuml ekzaminojmeuml se a janeuml peumlrdorur ldquomjetet e
duhurardquo neuml koheumln e duhur Sa peumlr ilustrim neuml shumeuml vende eumlshteuml procedureuml standarde qeuml teuml
kontrollohet se a po respektohen kufizimet e shpejteumlsiseuml afeumlr shkollave dhe ccedilerdheve neuml
koheuml teuml caktuar (kur fillojneuml meumlsimet neuml shkolla pas pushimeve verore) Gjithashtu eumlshteuml e
zakonshme qeuml policia e trafikut teuml peumlrdoreuml teste teuml alkoolit (narkotikeumlve) neuml koheumlt kur gjasat
qeuml drejtuesit e automjeteve teuml jeneuml neumln ndikim teuml keumltyre substancave eumlshteuml e larteuml (diteumlt e
shtuna apo teuml diela pas mesnate neuml afeumlrsi teuml vendeve teuml peumlrshtatshme) Keumlto janeuml shembuj teuml
gjeumlrave teuml cileumlt nuk kemi qeneuml neuml gjendje qeuml trsquoi ekzaminojmeuml peumlr shkak teuml mungeseumls seuml teuml
dheumlnave
46 A janeuml kontrolluar gjeumlrat e duhura
Peumlr teuml qeneuml efektiv duhet teuml kontrollohen gjeumlrat e duhura automjetet ose ngaseumlsit dhe meuml
konkretisht ccedilfareuml lloji teuml sjelljes apo ccedileumlshtje teknike Peumlrvojat ndeumlrkombeumltare japin
udheumlzime peumlrveccedilqeuml edhe kushtet lokale dhe meumlsimet gjithmoneuml duhet teuml merren parasysh
Meqeneumlse kualiteti dhe inspektimi i automjeteve eumlshteuml peumlrmireumlsuar duksheumlm sjellja e
ngaseumlsve eumlshteuml shkaku absolut dominues i aksidenteve teuml trafikut qeuml konfirmohet edhe nga
statistikat e DKRr48 Peumlrjashtime ka te kamioneumlt e meumldhenj Megjithateuml peumlrvoja tregon se
problemet qeuml kaneuml teuml beumljneuml me goma prishjet dhe mbingarkesat nuk janeuml teuml pazakonta etj
Sipas zyrtareumlve teuml DKRr ata i kaneuml ekzaminuar shkaqet e aksidenteve neuml meumlnyreuml qeuml meuml
tepeumlr trsquoi fokusojneuml kontrollet Ata kaneuml gjetur se tejkalimi i shpejteumlsiseuml eumlshteuml shkak i
48 Eumlshteuml e reumlndeumlsishme teuml theksohet se rreziku nga sjelljet e ngaseumlsve mbetet faktor vendimtar i aksidenteve neuml
Kosoveuml Sipas IPK-seuml (Raport inspektimi 05201410) neuml vitin 2012 edhe automjetet e policiseuml ishin peumlrfshireuml neuml 312 aksidente ndeumlrsa 170 prej tyre janeuml shkaktuar nga zyrtareumlt e policiseuml Ndeumlrsa neuml vitin 2013 automjetet e policiseuml ishin peumlrfshireuml neuml 287 aksidente ku neuml 143 raste fajtoreuml ishin policeumlt Shkaku meuml i zakonsheumlm i aksidenteve peumlr teuml dy periudhat eumlshteuml manovrimi i pasigurt i automjeteve nga policia
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
22
zakonsheumlm dhe si pasojeuml e keumlsaj i kaneuml dheumlneuml prioritet teuml larteuml kontrollit teuml shpejteumlsiseuml
Megjithkeumlteuml ka edhe faktoreuml tjereuml qeuml sipas studimeve ndeumlrkombeumltare dhe statistikave teuml
DKRr-seuml janeuml mjaft teuml zakonsheumlm siccedil janeuml ngasja agresive dhe mosmbajtja e distanceumls gjateuml
ngasjes
Peumlr ta matur shpejteumlsineuml patrullat kryesisht vendosen neuml rrugeuml teuml drejta ngaqeuml aty ekziston
rreziku peumlr tejkalim teuml shpejteumlsiseuml Ne kemi gjetur edhe praktika teuml mira neuml kryerjen e
kontrollit teuml shpejteumlsiseuml neuml koheuml teuml duhur neuml vende me rrezik teuml larteuml Keumlto masa ndeumlrmerren
edhe aty ku rreziku i aksidenteve teuml trafikut eumlshteuml mesatar apo i uleumlt (autostrada jashteuml oreumlve
teuml pikut)
Peumlr identifikimin e shkeljeve neuml trafik (tejkalimin e shpejteumlsiseuml) njeumlsiteuml patrulluese
bashkeumlpunojneuml ngushteuml mes tyre qeuml eumlshteuml njeuml praktikeuml tjeteumlr e mireuml
Megjithateuml disa aktivitete teuml kontrollit apo mbikeumlqyrjes - sipas veumlzhgimeve tona ndash janeuml kryer
neuml udheumlkryqe teuml cilat janeuml teuml rregulluara me semaforeuml dhe rrethrrotullime ku aksidentet
shpesh ndodhin49
Foto 1 Zyrtareumlt policoreuml teuml vendosur mbi ureuml neuml autostradeuml duke identifikuar automjetet qeuml
tejkalojneuml kufizimin e shpejteumlsiseuml
49 Neuml qytetin e Prishtineumls i kemi identifikuar dy udheumlkryqe ku kaneuml ndodhur aksidente fatale dhe ku patrullat e
policiseuml rralleumlhereuml janeuml teuml vendosura Vlen teuml peumlrmendet se brenda NjRKRr-PR ekziston njeuml neumln-njeumlsi e veccedilanteuml qeuml eumlshteuml peumlrgjegjeumlse veteumlm peumlr qytetin
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
23
Foto 2 Pika ndaluese e vendosur nga patrulla tjeteumlr policore peumlr trsquoi ndaluar ngaseumlsit e
identifikuar meuml pareuml
Gjateuml intervistave me zyrtareumlt e policiseuml seuml trafikut kuptuam se peumlrveccedil faktorit shpejteumlsi
shumica e patrullave neuml meumlnyreuml rutinore fokusohen neuml ccedileumlshtjet si dritat rripat e siguriseuml
peumlrdorimi i telefonave celulareuml patentat e ngasjes etj peumlrveccedilse teuml peumlrqendrohen meuml shumeuml
neuml faktoreumlt qeuml janeuml teuml lidhur drejtpeumlrdrejt me aksidentet e trafikut sikurse sjelljet e
rrezikshme ngasja agresive ose e pasigurt Kjo neve na tregon se zakonet e krijuara apo
rutina ende luajneuml rol meuml teuml reumlndeumlsisheumlm peumlr policineuml e trafikut gjateuml kryerjeve seuml detyrave teuml
veta Ky nuk eumlshteuml argument kundeumlr peumlr shembull kontrollimit teuml patenteuml-shoferit por ky
eumlshteuml veteumlm njeuml argument kundeumlr asaj qeuml teuml mos beumlhet neuml meumlnyreuml rutinore
Neuml fakt ne nuk kemi gjetur
ndonjeuml fleteuml-patrulluese qeuml teumlreumlsisht peumlrshkruan detyrat qeuml duhet teuml ndeumlrmerren nga
njeumlsiteuml patrulluese e qeuml ndeumlrlidhen me sjelljet e rrezikshme50
ndonjeuml regjisteumlr neuml lidhje me llojet e automjeteve teuml peumlrfshira neuml aksidente Eumlshteuml e
njohur se automjetet sportive dhe taksiste kaneuml prirje teuml jeneuml teuml peumlrfshira neuml aksidente
meuml shumeuml sesa automjetet tjera Si rrjedhojeuml informatat e tilla mund ta ndihmojneuml
policineuml e trafikut qeuml teuml jeteuml meuml shumeuml e fokusuar gjateuml puneumls seuml tyre dhe
se inspektimet teknike janeuml peumlrkushtuar neuml veccedilanti ndaj automjeteve teuml meumldha (si
gomave prishjeve dhe ngarkesave) gjateuml periudhave kur deumlshtimet e tilla mund teuml
50 Fleteuml-patrullimi eumlshteuml njeuml dokument udheumlzues-regjistrues me aneuml teuml cilit njeumlsiteuml patrulluese janeuml teuml pajisura peumlr
teuml kryer kontrolle
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
24
jeneuml fatale (neuml vjeshteumln e vonshme koheumln e dimrit etj)51 Praktikat e mira
ndeumlrkombeumltare keumlshillojneuml qeuml eumlshteuml meuml e reumlndeumlsishme teuml kryhen inspektime teknike
teuml automjeteve teuml meumldha sesa teuml kryhen inspektime teuml automjeteve teuml zakonshme
Ne kemi gjetur se peumlrjashtimi i mjeteve transportuese nga trafiku teuml cilat nuk i kaneuml
ploteumlsuar kriteret teknike eumlshteuml shumeuml i rralleuml Patrullimet qeuml rezultojneuml me identifikimin e
keumltyre kritereve kryesisht janeuml teuml fokusuara veteumlm neuml veprimet e peumlrbashkeumlta me zyrtareumlt e
MI-seuml Si pasojeuml policia e trafikut heziton52 qeuml teuml deumlrgojeuml jo veteumlm automjetet komerciale (teuml
meumldha) neuml kontrolle teuml veccedilanta teknike pa pranineuml e zyrtareumlve teuml MI-seuml dhe veteumlm
hereumlpashere eumlshteuml fokusuar neuml ekzaminimin e kushteve teknike teuml automjeteve (komerciale)
mbingarkimin e mjeteve transportuese etj
47 A peumlrdoren ndeumlshkimet siccedil duhet
Qeumlllimi i shumiceumls seuml funksioneve teuml kontrollit mund teuml peumlrshkruhet si parandalim dhe
identifikim teuml kundeumlrvajtjeve korrigjim teuml mangeumlsive etj Deri meuml tani jemi fokusuar
kryesisht mbi ateuml se si trsquoi parandalojmeuml meuml mireuml dhe trsquoi identifikojmeuml aksidentet e trafikut
Neuml keumlteuml pjeseuml do trsquoi japim disa informata mbi ateuml se si janeuml peumlrdorur ndeumlshkimet
Policia e trafikut aplikon ndeumlshkime teuml ndryshme Gjobat janeuml teuml ndara neuml dy grupe ato teuml
shqiptuara neuml raste teuml aksidenteve dhe ato teuml shqiptuara peumlr shkelje teuml trafikut - pa shkaktuar
aksidente Sipas natyreumls seuml ekzekutimit gjobat shqiptohen vareumlsisht prej pesheumls seuml vepreumls
ato qeuml janeuml teuml detyrueshme53 dhe duhet teuml paguhen menjeumlhereuml dhe ato qeuml duhet teuml
procedohen neuml gjykata Peumlr shkelje teuml vogla dhe teuml rralla teuml cilat nuk e rrezikojneuml neuml meumlnyreuml
teuml konsiderueshme sigurineuml e trafikut policeumlt e trafikut mund teuml japin veumlrejtje verbale apo
me shkrim Veumlrejtjet me shkrim neuml realitet nuk jepen
Numri i ndeumlshkimeve varet pjeseumlrisht nga prioritetet e policiseuml seuml trafikut Neumlse ata e
peumlrcaktojneuml si prioritet testimin peumlr alkool kjo zakonisht neumlnkupton se peumlrdoruesit zbulohen
dhe ndeumlshkohen Si teuml tilla neumlse njeuml prioritizim i veprimeve eumlshteuml demonstruar ndeumlshkimet
mund teuml jeneuml teuml lidhura drejtpeumlrdrejt me suksesin neuml parandalimin e aksidenteve
51 Sipas teuml dheumlnave teuml prezantuara nga PK-ja gjateuml vitit me automjetet e transportit publik ndodhin rreth 910
aksidente 52 Sipas DKRr me rastin e deumlrgimit teuml automjeteve neuml kontrolle teuml jashteumlzakonshme teknike shpenzimet neuml rast
se vetura rezulton teuml jeteuml neuml gjendje teuml rregullt i barteuml zyrtari policor qeuml e ka inicuar deumlrgimin Kjo dispoziteuml eumlshteuml e parapareuml neuml ligjin aktual
53 Gjoba teuml detyrueshme (mandatore) konsiderohen teuml gjitha gjobat nga 15-40 euro qeuml shqiptohen nga zyrtareumlt e policiseuml neuml vend teuml ngjarjes
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
25
Tabela 6 Numri dhe alokimi i gjobave teuml shqiptuara neuml 2012 dhe 2013
Llojet e gjobave 2012
Nr
2013
Nr
Ndryshimi
Mosrespektimi i shpejteumlsiseuml seuml kufizuar 89654 36 123956 43 38
Mosmbajtja e distanceumls 2213 1 2475 1 12
Drejtimi neumln ndikim teuml alkoolit 651 0 527 0 -19
Drejtimi i mjetit pa patenteuml 15061 6 16993 6 13
Mosrespektimi i shenjave teuml trafikut 16541 7 16122 6 -2
Manovrim i pasigurt me automjet 1308 1 1513 1 16
Kalimi i afatit teuml regjistrimit 15588 6 12510 4 -20
Parkimi i parregullt 26467 11 30767 11 16
Teuml tjera (ccedileumlshtje minore) 80305 32 82059 28 1
Totali 247788100 286922100 16
(Burimi PK)
Nga njeuml perspektiveuml e thjeshteuml e siguriseuml seuml trafikut duket sikurse njeuml prioritet mjaft i madh i
jepet faktoreumlve teuml uleumlt teuml rrezikut Meumlse gjysma e ndeumlshkimeve (meuml pak neuml vitin 2013)
mbulojneuml ccedileumlshtjet e profilit teuml uleumlt teuml rrezikut teuml aksidenteve teuml trafikut (si tabelat parkimi
dhe teuml tjera) ndeumlrsa pjesa tjeteumlr vlen peumlr faktoreumlt e rrezikut teuml larteuml dhe teuml meseumlm (si
shpejteumlsia alkooli distanca patenteuml-shoferi dhe shenjat e trafikut) Peumlr teuml qeneuml teuml paansheumlm
megjithateuml njeuml prioritet i madh dhe me sa duket i justifikuar i eumlshteuml dheumlneuml kontrollit teuml
shpejteumlsiseuml qeuml eumlshteuml njeuml shkak i zakonsheumlm peumlr aksidentet e trafikut
Gjateuml studimit teuml profilit teuml ndeumlshkimeve ne mund teuml shohim dy gjeumlra seuml pari ndryshime teuml
vogla neuml prioritete kaneuml ndodhur midis dy viteve dhe seuml dyti ndeumlshkimet reflektojneuml se
shumica e kontrolleve teuml faktoreumlve teuml rrezikut teuml larteuml nuk janeuml kryer nga aktivitete leumlvizeumlse
(neumlse do teuml kishte pasur meuml shumeuml aktivitete leumlvizeumlse ndoshta do teuml kishim pritur meuml shumeuml
gjoba peumlr mosmbajtjen e distanceumls dhe manovrim teuml pasigurt dhe shkelje tjera qeuml kaneuml teuml
beumljneuml me ngasjen)
Neumlse teuml dheumlnat e meumlsipeumlrme e pasqyrojneuml realitetin eumlshteuml e qarteuml se ngaseumlsit e automjeteve
shpeshhereuml tejkalojneuml kufizimet e shpejteumlsiseuml apo ngasin shumeuml shpejt
shpeshhereuml ngasin pa patenteuml
rralleumlhereuml janeuml teuml ndikuar nga alkooli ose narkotikeumlt
mbajneuml distanceumln me automjetet tjera
shpeshhereuml thyejneuml rregulla teuml vogla (parkingu etj)
Ritheksojmeuml neumlse kjo reflekton ploteumlsisht realitetin apo i reflekton prioritetet dhe pajisjet neuml
keumlto tre njeumlsi eumlshteuml e veumlshtireuml teuml thuhet me siguri Neuml njeuml kuptim meuml teuml gjereuml ndash peumlr teuml qeneuml meuml
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
26
teuml sakteuml ndash duhet teuml peumlrdoren edhe teuml dheumlnat nga sistemi i parapareuml i ldquopikeumlve negativerdquo qeuml
nuk eumlshteuml aplikuar deri meuml tani neuml meumlnyreuml peumlr teuml parandaluar recidivisteumlt nga peumlrseumlritjet e
shkeljeve Arsyet peumlrse sistemi nuk eumlshteuml duke u aplikuar janeuml teuml natyreumls teknike Teuml dy
institucionet (PK-ja dhe Gjykatat) kaneuml bazat e tyre individuale teuml teuml dheumlnave megjitheumlse ato
nuk janeuml teuml integruara dhe nuk komunikojneuml mes vete
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
27
5 Konkluzionet
Peumlrfundimi kryesor eumlshteuml se ka mjaft hapeumlsira peumlr peumlrmireumlsime peumlr ta beumlreuml policimin e
trafikut ploteumlsisht efektiv Policia e trafikut mund teuml beumljeuml edhe meuml shumeuml peumlr teuml peumlrmireumlsuar
aktivitetet e saj trsquoi peumlrdoreuml informatat neuml meumlnyreuml meuml efektive si dhe trsquoi planifikojeuml burimet
Kontrollet duket se janeuml pjeseumlrisht teuml bazuara neuml rrezikshmeumlri por cileumlsia e teuml dheumlnave nuk
lejon teuml theksojmeuml se policia e trafikut neuml Kosoveuml - neuml meumlnyreuml sistematike - eumlshteuml duke i kryer
kontrollet efektive neuml aspektin e vendeve dhe koheumls Ekzistojneuml ccedileumlshtje peumlr sa i peumlrket numrit
teuml policeumlve teuml trafikut qeuml operojneuml si dokumentohen veprimet analizohen dhe peumlrdoren peumlr
teuml meumlsuar dhe beumlreuml peumlrmireumlsime si dhe neuml ccedilrsquomeumlnyreuml menaxhohen ndeumlshkimet
Policia e trafikut nuk ka beumlreuml aq sa duhet peumlr trsquoi dizajnuar neuml meumlnyreuml efektive informatat
qeuml i nevojiten
Policia e trafikut mbledh ose ka qasje neuml teuml dheumlna peumlrkateumlse Hapa tjereuml shteseuml nevojiten qeuml
keumlto teuml dheumlna teuml beumlhen meuml teuml dobishme Teuml dheumlnat mbi aksidentet dhe pasojat e tyre mund teuml
strukturohen meuml mireuml dhe ekzistojneuml mundeumlsiteuml peumlr teuml zhvilluar shkeumlmbimin e informatave
me paleumlt e tjera teuml interesit Disa nga informatat mungojneuml siccedil janeuml raportimi performanceumls
dhe vlereumlsimi i rezultateve si dhe ka mangeumlsi neuml cileumlsineuml dhe konsistenceumln e dokumentacionit
Peumlrveccedil keumlsaj edhe meuml shumeuml mund teuml beumlhet peumlr trsquoi beumlreuml informatat transparente dhe teuml
disponueshme peumlr publikun
Policia e trafikut nuk i peumlrdor burimet e saj teuml informatave neuml meumlnyreuml ploteumlsisht efektive
Informatat ekzistuese mund teuml peumlrdoren neuml meumlnyreuml meuml efektive peumlr teuml mbeumlshtetur puneumln
operative Ato nuk peumlrdoren rregullisht peumlr analiza teuml detajuara ose peumlr teuml krahasuar dhe
vlereumlsuar qasjet dhe mjetet e ndryshme teuml peumlrdorura Teuml dheumlnat ekzistuese nuk janeuml
gjithmoneuml teuml trajtuara sa duhet neuml planifikimin operativ Analizat kryhen rralleumlhereuml nga
policia trafikut Kjo nga ana tjeteumlr dometheumlneuml se stimujt peumlr teuml meumlsuar dhe peumlr iniciativa teuml
reja janeuml teuml uleumlta Edhe neumlse ka vendime neuml nivelin rajonal ose lokal pak prej tyre lidhen
qarteuml me ndonjeuml analizeuml teuml kryer peumlr informata ekzistuese apo trsquoi referohen asaj Policia e
trafikut eumlshteuml mjaft mireuml e informuar mbi kushtet e rrugeumlve motin dhe peumlr ngjarjet e
ardhshme qeuml mund teuml shkaktojneuml probleme neuml trafik Por ekzistojneuml mundeumlsi peumlr teuml
peumlrmireumlsuar bashkeumlpunimin mes policiseuml lokale dhe rajonale dhe autoriteteve tjera OJQ-ve
hulumtuesve dhe qytetareumlve
Burimet nuk alokohen neuml meumlnyreuml efektive dhe nganjeumlhereuml mungojneuml mjete teuml
reumlndeumlsishme
Alokimi i burimeve nuk duket se ndjek njeuml model teuml qarteuml peumlr teuml tri njeumlsiteuml Numri i policeumlve
teuml trafikut nuk korrespondon me gjendjen neuml trafik - aksidentet e trafikut Eumlshteuml gjithashtu e
veumlshtireuml teuml shihet njeuml model i qarteuml peumlr alokimin e mjetevepajisjeve mes dhe brenda njeumlsive
Raporti mes numrit teuml policeumlve teuml trafikut dhe numrit teuml automjeteve radareumlve ose testeve teuml
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
28
alkoolit ndryshon neuml meumlnyreuml teuml konsiderueshme bie fjala Njeumlsia peumlr Kontrollin e
Autostradeumls ka meuml shumeuml automjete dhe policeuml sesa Njeumlsia e Prishtineumls ndash neuml raport me
numrin e aksidenteve
Peumlrveccedil keumlsaj njeumlsiteuml jo gjithmoneuml janeuml teuml pajisura siccedil duhet ndoneumlse disa pajisje teuml caktuara
dihet se janeuml kosto-efektive siccedil janeuml automjetet e pasheumlnuara kamerat dhe sistemet e radarit
Asnjeuml njeumlsi nuk ka pasur instrumente peumlr testimin e praniseuml seuml narkotikeumlve dhe veteumlm disa
kaneuml aparate peumlr testimin e alkoolit Alokimi i diskutuesheumlm i burimeve dhe mungesa e
mjeteve teuml reumlndeumlsishme janeuml faktoreuml qeuml pengojneuml efektivitetin (teuml bazuarit neuml rrezikshmeumlri
peumlrdorim kost-efektivdhe fleksibil teuml mjeteve) Neuml keumlteuml kontekst vlen teuml theksohet se rrugeumlt
neuml Kosoveuml nuk janeuml teuml pajisura me kamera teuml shpejteumlsiseuml keumlto kamera mund peumlrdoren peumlr teuml
zeumlvendeumlsuar disa nga aktivitetet meuml teuml kushtueshme teuml patrullimit
Nevoja peumlr teuml kryer detyra teuml tjera eumlshteuml njeuml faktor qeuml ndikon neuml disa njeumlsi meuml shumeuml se
neuml teuml tjerat
Policiseuml seuml trafikut nuk i lejohet gjithnjeuml teuml peumlrqendrohet neuml detyrat e tyre kryesore Policeumlt
nganjeumlhereuml - veccedilaneumlrisht neuml qytetet e meumldha - duhet teuml ndihmojneuml funksione teuml tjera brenda
forcave teuml policiseuml ose autoritete teuml tjera me sheumlrbime teuml ndryshme Kjo sigurisht ka pasoja
pozitive dhe negative Kjo mund teuml shihet si njeuml meumlnyreuml peumlr teuml peumlrdorur burimet neuml meumlnyreuml
fleksibile dhe efikase dhe peumlr trsquoi ofruar sheumlrbime teuml tjereumlve kur keumlto janeuml teuml nevojshme Nga
ana tjeteumlr kjo mund teuml pengojeuml gjithashtu efektivitetin e policiseuml seuml trafikut neuml kryerjen e
detyrave teuml tyre kryesore Disa nga keumlto probleme mund teuml reduktohen peumlrmes kritereve teuml
qarta planifikimit teuml peumlrmireumlsuar dhe bashkeumlpunimit meuml teuml ngushteuml mes njeumlsive teuml
ndryshme policore
Peumlr shkak teuml mungeseumls seuml dokumentacionit eumlshteuml e veumlshtireuml teuml thuhet qartas se teuml gjitha
kontrollet kryhen sistematikisht ose gjithnjeuml neuml vendet e duhura dhe neuml koheumln e duhur
Jo teuml gjitha njeumlsiteuml i regjistrojneuml vendet se ku janeuml kryer kontrollet Sipas mostreumls toneuml
NjRKRr-PR dhe NjKA i regjistrojneuml keumlto teuml dheumlna dhe keumlto njeumlsi kaneuml njeuml qasje teuml bazuar neuml
rrezik Shumica e kontrolleve (por jo teuml gjitha) kryhen neuml rrugeumlt apo vendet e duhura ku
rreziku peumlr aksidente eumlshteuml i larteuml Peumlr sa i peumlrket njeumlsiseuml tjeteumlr (NjRKRr-PE) nuk mund teuml
themi me siguri se cili eumlshteuml rezultati Bazuar neuml intervistat duket se sjellja eumlshteuml e ngjashme
por teuml dheumlnat neuml keumlteuml njeumlsi nuk janeuml teuml plota ose teuml besueshme
Gjetjet tona sugjerojneuml se kontrollet kryesore kryhen gjateuml diteumls Peumlrveccedilse teuml dheumlnat neuml
dispozicion nuk janeuml teuml mjaft teuml holleumlsishme sa peumlr teuml vlereumlsuar neumlse kontrollet kryhet
ploteumlsisht neuml koheumln e duhur Kur ne i studiuam meuml holleumlsisht teuml dheumlnat doli se koha e pikut
peumlr aksidente trafiku peumlrputhej faktikisht me koheumln kur patrullat e policiseuml seuml trafikut
peumlrfundoninfillonin ndeumlrrimet e tyre dhe rrjedhimisht nuk mund teuml ishin neuml vendet me
rrezik teuml larteuml
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
29
Shkurtimisht informatat neuml dispozicion nuk na e beumljneuml teuml lehteuml teuml kuptojmeuml se njeumlsiteuml
patrulluese neuml Kosoveuml i kryejneuml sistematikisht kontrollet efektive peumlr sa i peumlrket vendit dhe
koheumls
Policia e trafikut duhet meuml shumeuml teuml keteuml veumlmendje te ngasja e rrezikshme dhe gjithashtu
teuml kontrollojeuml standardet teknike teuml kamioneumlve dhe autobuseumlve
Kontrollet policore me teuml drejteuml i kushtojneuml shumeuml veumlmendje shpejteumlsiseuml por neuml teuml njeumljteumln
koheuml nuk i kushtohet veumlmendje e duhur aspekteve teuml tjera siccedil janeuml ngasja agresive dhe e
rrezikshme mosmbajtja e distanceumls ngasja neuml gjendje teuml dehur etj Fokusimi tek shpejteumlsia
shpjegohet me faktin se ajo me teuml veumlrteteuml eumlshteuml ndeumlr shkaqet kryesore teuml aksidenteve neuml
trafik por edhe sepse eumlshteuml njeuml lloj sjellje tradicionale dhe e lehteuml peumlr trsquou beumlreuml Mungesa e
kamerave dhe pajisjeve peumlr shpejteumlsineuml si dhe teuml analizave teuml duhura mbi shkaqet e
aksidenteve mund teuml jeteuml njeuml shpjegim tjeteumlr peumlr fokusimin te shpejteumlsia
Ashtu siccedil tregojneuml shumica e hulumtimeve - ne besojmeuml ndash se neuml peumlrgjitheumlsi eumlshteuml meuml efektive
teuml kontrollohen sjelljet e ngaseumlsve sesa automjetet Megjithateuml ka peumlrjashtime Kamioneumlt e
meumldhenj dhe autobuseumlt peumlrfshihen shpesh neuml aksidente trafiku me pasoja teuml meumldha Ne
kemi veumlrejtur se keumltyre automjeteve nuk iu kushtohet veumlmendja e duhur nga ana e policiseuml
seuml trafikut neuml disa njeumlsi Zakonisht kjo ka teuml beumljeuml me kushtet teknike teuml automjeteve teuml meumldha
komerciale siccedil eumlshteuml rasti neuml lidhje me mbingarkimin dhe mireumlmbajtjen
Ndeumlshkimet jo gjithhereuml aplikohen dhe menaxhohen siccedil duhet ndaj kundeumlrvajteumlsve
Policia e trafikut shpesh peumlrdoreuml gjoba teuml vogla si ndeumlshkime Ndeumlshkimet e tjera aplikohen
rralleuml peumlr dallim nga shumeuml vende teuml tjera Peumlr meuml tepeumlr shumica e gjobave shqiptohen
veteumlm peumlr njeuml numeumlr teuml kufizuar shkeljesh dhe nuk duket se e adresojneuml ndeumlshkimin e duhur
teuml bazuar neuml faktoreumlt e aksidenteve - siccedil janeuml mosmbajtja e distanceumls manovrimi i pasigurt
dhe pakujdesi teuml tjera neuml ngasje Moszbatimi i sistemit teuml ldquopikeumlve negativerdquo i ka motivuar
drejtpeumlrseumldrejti ngaseumlsit recidivisteuml peumlr teuml peumlrseumlritur kundeumlrvajtjet Neuml keumlteuml meumlnyreuml neuml
mungeseuml teuml qasjes parandaluese edhe ndeumlshkimet aplikohen mbi keumlteuml bazeuml
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
30
6 Rekomandimet
Peumlrvoja na tregon se numri i aksidenteve neuml trafik dhe pasojat e tyre mund teuml zvogeumllohen
Peumlr keumlteuml mund teuml nevojitet bashkeumlpunimi i ngushteuml mes autoriteteve peumlrgjegjeumlse njeuml sistem i
duhur informativ peumlrdorim efektiv i pajisjeve dhe menaxhim profesional dhe i bazuar neuml
rrezik neuml teuml gjitha nivelet
Ne rekomandojmeuml Drejtorin e Peumlrgjithsheumlm teuml Policiseuml seuml Kosoveumls qeuml
Teuml merr njeuml iniciativeuml peumlr peumlrmireumlsimin e sistemit ekzistues teuml informimit dhe ta beumljeuml
ateuml ploteumlsisht efektiv Po keumlshtu teuml konsiderojeuml futjen e njeuml baze gjitheumlpeumlrfshireumlse teuml teuml
dheumlnave duke ftuar paleumlt e ndryshme teuml interesit Peumlrfitimet nga ky mekanizeumlm do teuml
reflektonin neuml besueshmeumlrineuml e teuml dheumlnave si dhe peumlrdorimin e tyre neuml vendimet
strategjike dhe operative
Teuml peumlrmireumlsojeuml peumlrdorimin e teuml dheumlnave neuml meumlnyreuml qeuml teuml qarteumlsojeuml planifikimin vjetor
dhe teuml vendoseuml objektiva performance teuml qarta peumlr njeumlsi operative Kjo duhet teuml
peumlrfshijeuml analizeuml meuml teuml mireuml teuml teuml dheumlnave mbi aksidentet qeuml formojneuml njeuml pikeumlnisje
peumlr prioritetet dhe qasjet e reja neuml nivel operativ Kjo nga ana tjeteumlr e beumln teuml
reumlndeumlsishme qeuml policia e trafiku teuml nivel qendror teuml ngriteuml funksionet e duhura peumlr
monitorim dhe vlereumlsim
Teuml konsiderojeuml caktimin e meuml shumeuml politikave teuml policiseuml seuml trafikut dhe teuml ri-
konsiderojeuml alokimet ndeumlrmjet njeumlsive teuml ndryshme teuml policiseuml seuml trafikut
Teuml sigurojeuml se njeuml plan investimi peumlr pajisje kost-efektive eumlshteuml hartuar neuml njeuml
perspektiveuml teuml kornizeumls afat-mesme teuml shpenzimeve
Policia e trafikut teuml peumlrqendrohet seuml pari neuml detyrat e tyre kryesore parandalimi i
aksidenteve Ndihma peumlr funksionet e tjera teuml policiseuml dhe autoritetet tjera duhet teuml
planifikohet meuml mireuml neuml bashkeumlpunim me njeumlsiteuml e ndryshme policore Peumlr meuml tepeumlr
bashkeumlpunimi ndeumlrmjet funksioneve teuml ndryshme policore neuml nivel rajonal duhet teuml
peumlrmireumlsohet neuml meumlnyreuml qeuml teuml arrihet efikasitet meuml i larteuml neuml aktivitetet policore qeuml
ndeumlrlidhen me sistemin e trafikut
Teuml sigurohet qeuml aktivitetet e policiseuml seuml trafikut janeuml kryer neuml rrugeuml dhe vende
teumlrrezikshme Peumlr teuml qeneuml ploteumlsisht efektiv menaxhmenti lokal neuml fazeumln e
planifikimit duhet teuml prezantojeuml njeuml qasje fleksibile te ccedileumlshtja e orareve teuml puneumls etj
dhe
Teuml sigurohet qeuml policia e trafikut teuml peumlrqeumlndrohet edhe neuml sjelljet e tjera teuml ngaseumlsve
peumlrveccedilse te tejkalimi i kufizimit teuml shpejteumlsiseuml Njeuml qasje e planifikuar peumlr aktivitete teuml
peumlrforcuara policore neuml trafik duhet teuml merr prioritet teuml larteuml peumlr monitorimin e
sjelljes seuml ngaseumlsve (sikurse ngasja e rrezikshme mosmbajtja e distanceumls etj) Policia e
trafikut njeumlkoheumlsisht duhet teuml peumlrqendrohet meuml shumeuml neuml kriteret e automjeteve
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
31
komerciale (sidomos kamioneumlve dhe autobuseumlve) Masat e kujdesit teuml shtuar duhet teuml
zbatohen rregullisht nga ana e patrullave teuml trafikut
Gjithashtu ne rekomandojmeuml qeuml me qeumlllim teuml ngritjes seuml efektivitetit teuml ndeumlshkimeve gjobat
duhet teuml adresojneuml ndeumlshkimin e duhur bazuar neuml faktoreumlt e aksidenteve Sistemi i
ndeumlshkimeve duhet teuml peumlrmireumlsohet peumlrmes aplikimit teuml sistemit teuml pikeumlve negative Peumlr
trsquou peumlrballur me keumlteuml sfideuml neuml vendosjen e keumltij sistemi duhet teuml ndeumlrtohet bashkeumlpunimi
mes MPB-seuml dhe gjykatave
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
32
REFERENCAT
European Commission ldquoTowards a European road safety area policy orientations on road safety
2011-2020rdquo Brussels 2011
European Commission ldquoEuropean Transport Policy for 2010 Time to deciderdquo Brussels 2001
European Transport Safety Council (ETSC) Reducing Traffic Injuries Resulting From Excess and Inappropriate Speed Brussels 1995
European Transport Safety Council (ETSC) ldquoPolice enforcement strategies to reduce traffic casualties in Europerdquo Brussels 1999
European Transport Safety Council (ETSC) ldquoTransport safety performance indicatorsrdquo Brussels 2001
European Transport Safety Council (ETSC) Traffic Law Enforcement across the EU Brussels 2011
Organisation for Economic Co-Operation and Development (OECD) Safety on Roads - Whatrsquos The Vision 2002
Organisation for Economic Co-Operation and Development (OECD) Road Safety - Impact of New Technologies 2003
Organisation for Economic Co-Operation and Development (OECD) Towards Zero Ambitious Road Safety Targets and The Safe System Approach 2008
Rune Elvik Cost-Benefit Analyses of Police Enforcement ESCAPE 2001
ROSEBUD Road Safety and Environmental Benefit-Cost and Cost- Effectiveness Analysis for Use in Decision-Making 2003
World Health Organization (WHO) ldquoThe World Report on Road Traffic Injury Preventionrdquo Geneva 2004
World Health Organization (WHO) Global status report on road safety 2013 supporting a decade of action Geneva 2013
World Health Organization (WHO) Data systems a road safety manual for decision-makers and practitioners Geneva 2010
World Health Organization (WHO) ldquoSpeed management a road safety manual for decision-makers and practitionersrdquo Geneva 2008
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
33
SHTOJCA I
STRUKTURA ORGANIZATIVE E POLICISEuml SEuml KOSOVEumlS - NJEumlSITEuml E KOMUNIKACIONIT RRUGOR
Drejtoria e Peumlrgjithshme
Departamenti
peumlr Operacione
Departamenti
peumlr Kufi
Departamenti
peumlr Hetime
Departamenti
peumlr Mbeumlshtetje
Departamenti
peumlr Burime
Divizioni i Siguriseuml Publike
DR Prishtineuml
DR Pejeuml
DR Prizren
DR Gjilan
DR Ferizaj
DIVIZIONI I KOMUNIKACIONIT RRUGOR
DR Mitroviceuml
Njeumlsiteuml Rajonale teuml
Komunikacionit
Rrugor
Njeumlsia peumlr
Kontrollin e
Autostradeumls
Njeumlsia peumlr
menaxhimin e
materieve teuml
rrezikshme
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
34
SHTOJCA II
Qasshmeumlria e Policiseuml seuml Trafikut neuml informatat qeuml iu nevojiten peumlr planifikim operativ
Informatat peumlr planifikim operativ
Informata rreth faktoreumlve qeuml lidhen me aksidentet
Teuml dheumlna teuml dokumentuara qeuml tregojneuml nivelin e rrezikut Baza e krijuar e teuml dheumlnave peumlmes seuml secileumls policia e trafikut i identifikon faktoreumlt kryesoreuml teuml rrezikut neuml ateuml zoneuml
Faktori njeri
Faktori automjet
Vendndodhja e pikave teuml zeza
Kushtet atmosferike
Punimet neuml rrugeuml
Informata rreth pasojave teuml aksidenteve
Qasje neuml informata nga institucionet sheumlndeteumlsore dhe kompaniteuml e sigurimit
Informata rreth ngjarjevekushteve kurku mund teuml rriten rreziqet mund teuml rriten peumlr aksidente
Neuml meumlnyreuml qeuml teuml keteuml njeuml qasje teuml standardizuar peumlr informata lidhur me faktoreumlt e rrezikut peumlr zonat e rrezikut ndeumlr teuml tjera policia e trafikut duhet teuml keneuml informata rreth punimeve neuml rrugeuml dendeumlsiseuml seuml trafikut kushteve teuml motit MI dhe autoritet lokalekomunat duhet teuml peumlrfshihen
Informata rreth aktiviteteve teuml kryera nga policia e trafikut dhe ndeumlshkimeve teuml aplikuara
Informatat rreth monitorimitvlereumlsimit sistematik teuml sjelljeve neuml trafik aktivitetet e kryera teuml rezultojneuml me raportet e pas-operative
Teuml dheumlnat mbi aplikimin e ndeumlshkimeve ndaj kundeumlrvajteumlsve Numri i ndeumlshkimeveteuml leumlshuara duhet teuml beumlhet sipas ligjeve dhe rregullave teuml peumlrcaktuara Informatatnga gjykatat janeuml teuml nevojshme Informatatnga MPB rreth ngaseumlsve teuml ndeumlshkuar janeuml teumlnevojshme
Reagimi ndaj rezultateve teuml qasjeve dhe aktiviteteve teuml ndryshme
Peumlr teuml monitoruar performanceumln treguesit e aktiviteteve duhet miratuar Teuml dheumlnat qeuml do teuml mblidhen peumlrfshijneuml numrin e peumlrgjithsheumlm teuml kontrolleve teuml kryera numrin e ngaseumlsve teuml kontrolluar periudhat e ndryshme qeuml duhet teuml krahasohen etj
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
35
SHTOJCA III
Tabela 7 Numri i policeumlve teuml trafikut neumlpeumlr njeumlsi ndash gjateuml viteve
2010 2011 2012 2013 2014
NjKA 27 32 40
NjRKRr Prishtineuml 162 156 147 125 103
NjRKRr Gjilan 69 61 61 62 63
NjRKRr Ferizaj 59 55 54 54 54
NjRKRr Prizren 74 80 78 67 61
NjRKRr Pejeuml 88 91 90 83 83
NjRKRr Mitroviceuml Jug 71 71 72 57 58
NjRKRr Mitroviceuml Veri 27 44
Gjitheumlsej 523 514 529 507 506
(Burimi PK)
Tabela 8 Numri i aksidentevendeumlshkimeve 2010 -2014
Vitet 2010 2011 2012 2013 2014 Total
Aksidente fatale 158 130 116 104 111 619
Persona teuml vdekur 175 157 121 119 127 699
Aksidente me leumlndime 4326 4490 4555 4960 4876 23207
Persona teuml leumlnduar 7730 8321 8561 9817 9713 44142
Aksidente me deumlmemateriale 12594 13338 14044 13878 10333 64187
Aksidente lsquoGodit dhe ikrsquo 952 930 1039 1012 980 4913
Gjitheumlsej aksidente 18030 18888 19754 19954 16300 92926
Tiketa (Gjoba) 254849 276897 247788 286922 319332 1386556
(Burimi PK)
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
36
Tabela 9 Teuml dheumlnat rreth aksidenteve fatale dhe personave teuml vdekur sipas rajoneve (janar ndash
dhjetor 2013)
2013 Prishtineuml Mitroviceuml Pejeuml Prizren Ferizaj Gjilan Autostradeuml Total
Aksidfatale 35 9 26 12 10 10 2 104
Teuml vdekur 40 12 33 12 10 10 2 119
(Burimi PK)
Diagrami 1 Veprimet e ngaseumlsve si faktoreuml kontribues teuml aksidenteve (2013)
Diagrami 2 Aksidentet sipas pjeseumls seuml rrugeumls (2013)
0 500 1000 1500 2000 2500 3000 3500 4000 4500 5000
Manipulimi i pasigurt
Mosmbajtja e distanceumls
Mospeumlrshtatja e shpejteumlsiseuml
Kyqje e pasigurteuml neuml rrugeuml
Ndeumlrrim i shiritave
Kthim leumlvizje prapa
Mosrespektim i peumlrpareumlsiseuml seuml kalimit
Anashkalimtejlakim i parregullt
Tejkalim i shpejteumlsiseuml seuml kufizuar
0 2000 4000 6000 8000
10000 12000 14000 16000
2012
2013
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
19
peumlr NjRKRr-PR Kjo sugjeron se ldquozgjidhjardquo e sfideumls peumlr NjRKRr-PR ka qeneuml qeuml teuml ulen
ambiciet peumlr kontrollin e trafikut44 Dy njeumlsiteuml tjera nuk kaneuml qeneuml teuml detyruara qeuml teuml
peumlrballen me teuml njeumljteumln situateuml45
44 A janeuml kryer kontrollet neuml vendet e duhura
Teuml gjendesh neuml vendin e duhur me rrezik teuml larteuml - peumlr teuml kontrolluar - eumlshteuml vendimtare peumlr
njeuml polici teuml efektshme teuml trafikut46 Ne kemi studiuar trajteumln gjeografike teuml aksidenteve neuml
kuadeumlr teuml tri rajoneve dhe kemi krahasuar ateuml me shpeumlrndarjen e kontrolleve teuml kryera Ne
gjithashtu kemi ekzaminuar edhe shkaqet e aksidenteve
Teuml ashtuquajturat ldquopika teuml zezardquo janeuml vende apo rrugeuml ku aksidentet e trafikut ndodhin
shpesh Neuml harteumln e meumlposhtme janeuml paraqitur keumlto pika neuml njeumlreumln prej tri rajoneve (NjRKRr-
PR)
44 Kjo situateuml vlen veccedilaneumlrisht peumlr rrugeumln drejt pikeumls seuml vendkalimit kufitar neuml Mutivodeuml ku nuk ushtrohen
kontrolle 45 NjRKRr-PE nuk ka ofruar ndonjeuml teuml dheumlneuml peumlr keumlteuml por sipas zyrtareumlve numri eumlshteuml meuml i uleumlt se neuml Prishtineuml
dhe nuk eumlshteuml rritur aq shumeuml 46 Sipas praktikave teuml mira veteumlm prania e policiseuml seuml trafikut neuml vende teuml duhura - edhe pa kontrolluar fare -
eumlshteuml e nevojshme qeuml ngaseumlsit teuml jeneuml teuml kujdessheumlm dhe ka karakter parandalues
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
20
Ccedilfareuml kemi gjetur NjRKRr-PR mban teuml dheumlna teuml tilla qeuml demonstrojneuml se kontrollet e keumlsaj
njeumlsie janeuml teuml orientuara deri neuml njeuml maseuml teuml madhe - por jo ploteumlsisht ndash kundrejt ldquopikave teuml
zezardquo Disa prej keumltyre pikave iu jepet veumlmendja e duhur ndeumlrsa teuml tjerat peumlr arsye teuml
ndryshme neglizhohen ose iu jepet njeuml veumlmendje meuml e uleumlt
NjRKRr-PE nuk peumlrdoreuml orare kohore peumlr ta specifikuar vendin se ku duhet teuml veprojneuml
njeumlsiteuml e patrullimit peumlrderisa i kryejneuml kontrollet Personat qeuml intervistuam nga kjo njeumlsi
kaneuml theksuar se aktivitetet patrulluese kryesisht kryhen neuml bazeuml teuml vlereumlsimit peumlrvojeumls dhe
gjykimit teuml njeumlsive patrulluese
Neuml aneumln tjeteumlr kontrollet neuml NjKA ushtrohen neuml vende teuml ndryshme teuml peumlrcaktuara meuml pareuml
neuml teumlreuml traseneuml
45 A janeuml kryer kontrollet neuml koheumln e duhur
Puna e patrullimeve neuml terren beumlhet neuml tri ndeumlrrime Ndeumlrrimet e patrullave peumlr shkak teuml
mungeseumls seuml automjeteve beumlhen neuml zyra teuml njeumlsive dhe gjateuml asaj periudhe asnjeuml rrugeuml
rajonale dhe magjistrale nuk mbulohet me njeumlsi patrulluese47
Neuml tabeleumln e meumlposhtme eumlshteuml paraqitur numri i peumlrgjithsheumlm i aksidenteve teuml regjistruara
teuml trafikut neuml tri regjionet peumlr vitet 2012 dhe 2013 si dhe koheumln kur ndodhen aksidentet gjateuml
24 oreumlve
Tabela 5 Aksidentet e trafikut sipas rajoneve dhe koheumln kur kaneuml ndodhur
Koha gjateuml diteumls
Prishtineuml Pejeuml NjKA
2012 2013 2012 2013 2012 2013
06-10 1299 1365 358 383 Nuk ka shifra 12
10-14 2439 2635 827 791 32
14-18 2730 3036 870 785 29
18-22 1522 1741 624 399 8
22-02 493 563 201 153 10
02-06 208 256 77 63 8
Total 8691 9596 2957 2574 99
Siccedil shihet meuml larteuml shumica e aksidenteve ndodhin gjateuml diteumls Meuml shumeuml se frac34 e aksidenteve
kaneuml ndodhur midis oreumls 06-22 dhe pothuajse aq shumeuml midis oreumls 12-20
47 Kjo peumlrfshineuml periudheumln kohore nga 1430 ndash 1530 kur ndodhin meuml seuml shumti aksidentet dhe 2230 ndash 2330 0630
ndash 0730
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
21
Duke u bazuar neuml intervista orare teuml puneumls dhe neuml teuml dheumlna tjera teuml regjistruara gjetjet tona
sugjerojneuml se kontrollet kryhen gjateuml diteumls
Kur ne studiuam shifrat meuml holleumlsisht rezultoi se neuml fakt koha e ldquopikutrdquo peumlr aksidente teuml
trafikut korrespondonte me koheumln kur patrullat e policiseuml seuml trafikut kishin filluarpeumlrfunduar
ndeumlrrimet e tyre teuml puneumls dhe rrjedhimisht nuk kaneuml mundur teuml jeneuml neuml vende me rreziqe teuml
larta Peumlrderisa keumlto teuml dheumlna nuk ishin teuml njohura ose teuml pakteumln nuk janeuml ekzaminuar nga
njeumlsiteuml ata nuk kaneuml qeneuml neuml dijeni peumlr pasojat e orareve teuml tyre kohore apo peumlr periudhat e
ndeumlrrimit
Sipas policiseuml seuml trafikut ata peumlrpiqen qeuml teuml jeneuml teuml informuar mireuml peumlr ngjarjet madhore qeuml
kaneuml gjasa teuml shkaktojneuml probleme neuml trafik dhe neuml peumlrputhje me rrethanat i alokojneuml
burimet Ne nuk kemi arsye peumlr teuml mos besuar se kjo eumlshteuml keumlshtu por konfirmimi i keumlsaj
nuk ka qeneuml i mundur teuml beumlhet brenda fusheumlveprimit teuml keumltij auditimi
Po ashtu ne nuk kemi qeneuml neuml gjendje qeuml teuml ekzaminojmeuml se a janeuml peumlrdorur ldquomjetet e
duhurardquo neuml koheumln e duhur Sa peumlr ilustrim neuml shumeuml vende eumlshteuml procedureuml standarde qeuml teuml
kontrollohet se a po respektohen kufizimet e shpejteumlsiseuml afeumlr shkollave dhe ccedilerdheve neuml
koheuml teuml caktuar (kur fillojneuml meumlsimet neuml shkolla pas pushimeve verore) Gjithashtu eumlshteuml e
zakonshme qeuml policia e trafikut teuml peumlrdoreuml teste teuml alkoolit (narkotikeumlve) neuml koheumlt kur gjasat
qeuml drejtuesit e automjeteve teuml jeneuml neumln ndikim teuml keumltyre substancave eumlshteuml e larteuml (diteumlt e
shtuna apo teuml diela pas mesnate neuml afeumlrsi teuml vendeve teuml peumlrshtatshme) Keumlto janeuml shembuj teuml
gjeumlrave teuml cileumlt nuk kemi qeneuml neuml gjendje qeuml trsquoi ekzaminojmeuml peumlr shkak teuml mungeseumls seuml teuml
dheumlnave
46 A janeuml kontrolluar gjeumlrat e duhura
Peumlr teuml qeneuml efektiv duhet teuml kontrollohen gjeumlrat e duhura automjetet ose ngaseumlsit dhe meuml
konkretisht ccedilfareuml lloji teuml sjelljes apo ccedileumlshtje teknike Peumlrvojat ndeumlrkombeumltare japin
udheumlzime peumlrveccedilqeuml edhe kushtet lokale dhe meumlsimet gjithmoneuml duhet teuml merren parasysh
Meqeneumlse kualiteti dhe inspektimi i automjeteve eumlshteuml peumlrmireumlsuar duksheumlm sjellja e
ngaseumlsve eumlshteuml shkaku absolut dominues i aksidenteve teuml trafikut qeuml konfirmohet edhe nga
statistikat e DKRr48 Peumlrjashtime ka te kamioneumlt e meumldhenj Megjithateuml peumlrvoja tregon se
problemet qeuml kaneuml teuml beumljneuml me goma prishjet dhe mbingarkesat nuk janeuml teuml pazakonta etj
Sipas zyrtareumlve teuml DKRr ata i kaneuml ekzaminuar shkaqet e aksidenteve neuml meumlnyreuml qeuml meuml
tepeumlr trsquoi fokusojneuml kontrollet Ata kaneuml gjetur se tejkalimi i shpejteumlsiseuml eumlshteuml shkak i
48 Eumlshteuml e reumlndeumlsishme teuml theksohet se rreziku nga sjelljet e ngaseumlsve mbetet faktor vendimtar i aksidenteve neuml
Kosoveuml Sipas IPK-seuml (Raport inspektimi 05201410) neuml vitin 2012 edhe automjetet e policiseuml ishin peumlrfshireuml neuml 312 aksidente ndeumlrsa 170 prej tyre janeuml shkaktuar nga zyrtareumlt e policiseuml Ndeumlrsa neuml vitin 2013 automjetet e policiseuml ishin peumlrfshireuml neuml 287 aksidente ku neuml 143 raste fajtoreuml ishin policeumlt Shkaku meuml i zakonsheumlm i aksidenteve peumlr teuml dy periudhat eumlshteuml manovrimi i pasigurt i automjeteve nga policia
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
22
zakonsheumlm dhe si pasojeuml e keumlsaj i kaneuml dheumlneuml prioritet teuml larteuml kontrollit teuml shpejteumlsiseuml
Megjithkeumlteuml ka edhe faktoreuml tjereuml qeuml sipas studimeve ndeumlrkombeumltare dhe statistikave teuml
DKRr-seuml janeuml mjaft teuml zakonsheumlm siccedil janeuml ngasja agresive dhe mosmbajtja e distanceumls gjateuml
ngasjes
Peumlr ta matur shpejteumlsineuml patrullat kryesisht vendosen neuml rrugeuml teuml drejta ngaqeuml aty ekziston
rreziku peumlr tejkalim teuml shpejteumlsiseuml Ne kemi gjetur edhe praktika teuml mira neuml kryerjen e
kontrollit teuml shpejteumlsiseuml neuml koheuml teuml duhur neuml vende me rrezik teuml larteuml Keumlto masa ndeumlrmerren
edhe aty ku rreziku i aksidenteve teuml trafikut eumlshteuml mesatar apo i uleumlt (autostrada jashteuml oreumlve
teuml pikut)
Peumlr identifikimin e shkeljeve neuml trafik (tejkalimin e shpejteumlsiseuml) njeumlsiteuml patrulluese
bashkeumlpunojneuml ngushteuml mes tyre qeuml eumlshteuml njeuml praktikeuml tjeteumlr e mireuml
Megjithateuml disa aktivitete teuml kontrollit apo mbikeumlqyrjes - sipas veumlzhgimeve tona ndash janeuml kryer
neuml udheumlkryqe teuml cilat janeuml teuml rregulluara me semaforeuml dhe rrethrrotullime ku aksidentet
shpesh ndodhin49
Foto 1 Zyrtareumlt policoreuml teuml vendosur mbi ureuml neuml autostradeuml duke identifikuar automjetet qeuml
tejkalojneuml kufizimin e shpejteumlsiseuml
49 Neuml qytetin e Prishtineumls i kemi identifikuar dy udheumlkryqe ku kaneuml ndodhur aksidente fatale dhe ku patrullat e
policiseuml rralleumlhereuml janeuml teuml vendosura Vlen teuml peumlrmendet se brenda NjRKRr-PR ekziston njeuml neumln-njeumlsi e veccedilanteuml qeuml eumlshteuml peumlrgjegjeumlse veteumlm peumlr qytetin
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
23
Foto 2 Pika ndaluese e vendosur nga patrulla tjeteumlr policore peumlr trsquoi ndaluar ngaseumlsit e
identifikuar meuml pareuml
Gjateuml intervistave me zyrtareumlt e policiseuml seuml trafikut kuptuam se peumlrveccedil faktorit shpejteumlsi
shumica e patrullave neuml meumlnyreuml rutinore fokusohen neuml ccedileumlshtjet si dritat rripat e siguriseuml
peumlrdorimi i telefonave celulareuml patentat e ngasjes etj peumlrveccedilse teuml peumlrqendrohen meuml shumeuml
neuml faktoreumlt qeuml janeuml teuml lidhur drejtpeumlrdrejt me aksidentet e trafikut sikurse sjelljet e
rrezikshme ngasja agresive ose e pasigurt Kjo neve na tregon se zakonet e krijuara apo
rutina ende luajneuml rol meuml teuml reumlndeumlsisheumlm peumlr policineuml e trafikut gjateuml kryerjeve seuml detyrave teuml
veta Ky nuk eumlshteuml argument kundeumlr peumlr shembull kontrollimit teuml patenteuml-shoferit por ky
eumlshteuml veteumlm njeuml argument kundeumlr asaj qeuml teuml mos beumlhet neuml meumlnyreuml rutinore
Neuml fakt ne nuk kemi gjetur
ndonjeuml fleteuml-patrulluese qeuml teumlreumlsisht peumlrshkruan detyrat qeuml duhet teuml ndeumlrmerren nga
njeumlsiteuml patrulluese e qeuml ndeumlrlidhen me sjelljet e rrezikshme50
ndonjeuml regjisteumlr neuml lidhje me llojet e automjeteve teuml peumlrfshira neuml aksidente Eumlshteuml e
njohur se automjetet sportive dhe taksiste kaneuml prirje teuml jeneuml teuml peumlrfshira neuml aksidente
meuml shumeuml sesa automjetet tjera Si rrjedhojeuml informatat e tilla mund ta ndihmojneuml
policineuml e trafikut qeuml teuml jeteuml meuml shumeuml e fokusuar gjateuml puneumls seuml tyre dhe
se inspektimet teknike janeuml peumlrkushtuar neuml veccedilanti ndaj automjeteve teuml meumldha (si
gomave prishjeve dhe ngarkesave) gjateuml periudhave kur deumlshtimet e tilla mund teuml
50 Fleteuml-patrullimi eumlshteuml njeuml dokument udheumlzues-regjistrues me aneuml teuml cilit njeumlsiteuml patrulluese janeuml teuml pajisura peumlr
teuml kryer kontrolle
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
24
jeneuml fatale (neuml vjeshteumln e vonshme koheumln e dimrit etj)51 Praktikat e mira
ndeumlrkombeumltare keumlshillojneuml qeuml eumlshteuml meuml e reumlndeumlsishme teuml kryhen inspektime teknike
teuml automjeteve teuml meumldha sesa teuml kryhen inspektime teuml automjeteve teuml zakonshme
Ne kemi gjetur se peumlrjashtimi i mjeteve transportuese nga trafiku teuml cilat nuk i kaneuml
ploteumlsuar kriteret teknike eumlshteuml shumeuml i rralleuml Patrullimet qeuml rezultojneuml me identifikimin e
keumltyre kritereve kryesisht janeuml teuml fokusuara veteumlm neuml veprimet e peumlrbashkeumlta me zyrtareumlt e
MI-seuml Si pasojeuml policia e trafikut heziton52 qeuml teuml deumlrgojeuml jo veteumlm automjetet komerciale (teuml
meumldha) neuml kontrolle teuml veccedilanta teknike pa pranineuml e zyrtareumlve teuml MI-seuml dhe veteumlm
hereumlpashere eumlshteuml fokusuar neuml ekzaminimin e kushteve teknike teuml automjeteve (komerciale)
mbingarkimin e mjeteve transportuese etj
47 A peumlrdoren ndeumlshkimet siccedil duhet
Qeumlllimi i shumiceumls seuml funksioneve teuml kontrollit mund teuml peumlrshkruhet si parandalim dhe
identifikim teuml kundeumlrvajtjeve korrigjim teuml mangeumlsive etj Deri meuml tani jemi fokusuar
kryesisht mbi ateuml se si trsquoi parandalojmeuml meuml mireuml dhe trsquoi identifikojmeuml aksidentet e trafikut
Neuml keumlteuml pjeseuml do trsquoi japim disa informata mbi ateuml se si janeuml peumlrdorur ndeumlshkimet
Policia e trafikut aplikon ndeumlshkime teuml ndryshme Gjobat janeuml teuml ndara neuml dy grupe ato teuml
shqiptuara neuml raste teuml aksidenteve dhe ato teuml shqiptuara peumlr shkelje teuml trafikut - pa shkaktuar
aksidente Sipas natyreumls seuml ekzekutimit gjobat shqiptohen vareumlsisht prej pesheumls seuml vepreumls
ato qeuml janeuml teuml detyrueshme53 dhe duhet teuml paguhen menjeumlhereuml dhe ato qeuml duhet teuml
procedohen neuml gjykata Peumlr shkelje teuml vogla dhe teuml rralla teuml cilat nuk e rrezikojneuml neuml meumlnyreuml
teuml konsiderueshme sigurineuml e trafikut policeumlt e trafikut mund teuml japin veumlrejtje verbale apo
me shkrim Veumlrejtjet me shkrim neuml realitet nuk jepen
Numri i ndeumlshkimeve varet pjeseumlrisht nga prioritetet e policiseuml seuml trafikut Neumlse ata e
peumlrcaktojneuml si prioritet testimin peumlr alkool kjo zakonisht neumlnkupton se peumlrdoruesit zbulohen
dhe ndeumlshkohen Si teuml tilla neumlse njeuml prioritizim i veprimeve eumlshteuml demonstruar ndeumlshkimet
mund teuml jeneuml teuml lidhura drejtpeumlrdrejt me suksesin neuml parandalimin e aksidenteve
51 Sipas teuml dheumlnave teuml prezantuara nga PK-ja gjateuml vitit me automjetet e transportit publik ndodhin rreth 910
aksidente 52 Sipas DKRr me rastin e deumlrgimit teuml automjeteve neuml kontrolle teuml jashteumlzakonshme teknike shpenzimet neuml rast
se vetura rezulton teuml jeteuml neuml gjendje teuml rregullt i barteuml zyrtari policor qeuml e ka inicuar deumlrgimin Kjo dispoziteuml eumlshteuml e parapareuml neuml ligjin aktual
53 Gjoba teuml detyrueshme (mandatore) konsiderohen teuml gjitha gjobat nga 15-40 euro qeuml shqiptohen nga zyrtareumlt e policiseuml neuml vend teuml ngjarjes
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
25
Tabela 6 Numri dhe alokimi i gjobave teuml shqiptuara neuml 2012 dhe 2013
Llojet e gjobave 2012
Nr
2013
Nr
Ndryshimi
Mosrespektimi i shpejteumlsiseuml seuml kufizuar 89654 36 123956 43 38
Mosmbajtja e distanceumls 2213 1 2475 1 12
Drejtimi neumln ndikim teuml alkoolit 651 0 527 0 -19
Drejtimi i mjetit pa patenteuml 15061 6 16993 6 13
Mosrespektimi i shenjave teuml trafikut 16541 7 16122 6 -2
Manovrim i pasigurt me automjet 1308 1 1513 1 16
Kalimi i afatit teuml regjistrimit 15588 6 12510 4 -20
Parkimi i parregullt 26467 11 30767 11 16
Teuml tjera (ccedileumlshtje minore) 80305 32 82059 28 1
Totali 247788100 286922100 16
(Burimi PK)
Nga njeuml perspektiveuml e thjeshteuml e siguriseuml seuml trafikut duket sikurse njeuml prioritet mjaft i madh i
jepet faktoreumlve teuml uleumlt teuml rrezikut Meumlse gjysma e ndeumlshkimeve (meuml pak neuml vitin 2013)
mbulojneuml ccedileumlshtjet e profilit teuml uleumlt teuml rrezikut teuml aksidenteve teuml trafikut (si tabelat parkimi
dhe teuml tjera) ndeumlrsa pjesa tjeteumlr vlen peumlr faktoreumlt e rrezikut teuml larteuml dhe teuml meseumlm (si
shpejteumlsia alkooli distanca patenteuml-shoferi dhe shenjat e trafikut) Peumlr teuml qeneuml teuml paansheumlm
megjithateuml njeuml prioritet i madh dhe me sa duket i justifikuar i eumlshteuml dheumlneuml kontrollit teuml
shpejteumlsiseuml qeuml eumlshteuml njeuml shkak i zakonsheumlm peumlr aksidentet e trafikut
Gjateuml studimit teuml profilit teuml ndeumlshkimeve ne mund teuml shohim dy gjeumlra seuml pari ndryshime teuml
vogla neuml prioritete kaneuml ndodhur midis dy viteve dhe seuml dyti ndeumlshkimet reflektojneuml se
shumica e kontrolleve teuml faktoreumlve teuml rrezikut teuml larteuml nuk janeuml kryer nga aktivitete leumlvizeumlse
(neumlse do teuml kishte pasur meuml shumeuml aktivitete leumlvizeumlse ndoshta do teuml kishim pritur meuml shumeuml
gjoba peumlr mosmbajtjen e distanceumls dhe manovrim teuml pasigurt dhe shkelje tjera qeuml kaneuml teuml
beumljneuml me ngasjen)
Neumlse teuml dheumlnat e meumlsipeumlrme e pasqyrojneuml realitetin eumlshteuml e qarteuml se ngaseumlsit e automjeteve
shpeshhereuml tejkalojneuml kufizimet e shpejteumlsiseuml apo ngasin shumeuml shpejt
shpeshhereuml ngasin pa patenteuml
rralleumlhereuml janeuml teuml ndikuar nga alkooli ose narkotikeumlt
mbajneuml distanceumln me automjetet tjera
shpeshhereuml thyejneuml rregulla teuml vogla (parkingu etj)
Ritheksojmeuml neumlse kjo reflekton ploteumlsisht realitetin apo i reflekton prioritetet dhe pajisjet neuml
keumlto tre njeumlsi eumlshteuml e veumlshtireuml teuml thuhet me siguri Neuml njeuml kuptim meuml teuml gjereuml ndash peumlr teuml qeneuml meuml
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
26
teuml sakteuml ndash duhet teuml peumlrdoren edhe teuml dheumlnat nga sistemi i parapareuml i ldquopikeumlve negativerdquo qeuml
nuk eumlshteuml aplikuar deri meuml tani neuml meumlnyreuml peumlr teuml parandaluar recidivisteumlt nga peumlrseumlritjet e
shkeljeve Arsyet peumlrse sistemi nuk eumlshteuml duke u aplikuar janeuml teuml natyreumls teknike Teuml dy
institucionet (PK-ja dhe Gjykatat) kaneuml bazat e tyre individuale teuml teuml dheumlnave megjitheumlse ato
nuk janeuml teuml integruara dhe nuk komunikojneuml mes vete
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
27
5 Konkluzionet
Peumlrfundimi kryesor eumlshteuml se ka mjaft hapeumlsira peumlr peumlrmireumlsime peumlr ta beumlreuml policimin e
trafikut ploteumlsisht efektiv Policia e trafikut mund teuml beumljeuml edhe meuml shumeuml peumlr teuml peumlrmireumlsuar
aktivitetet e saj trsquoi peumlrdoreuml informatat neuml meumlnyreuml meuml efektive si dhe trsquoi planifikojeuml burimet
Kontrollet duket se janeuml pjeseumlrisht teuml bazuara neuml rrezikshmeumlri por cileumlsia e teuml dheumlnave nuk
lejon teuml theksojmeuml se policia e trafikut neuml Kosoveuml - neuml meumlnyreuml sistematike - eumlshteuml duke i kryer
kontrollet efektive neuml aspektin e vendeve dhe koheumls Ekzistojneuml ccedileumlshtje peumlr sa i peumlrket numrit
teuml policeumlve teuml trafikut qeuml operojneuml si dokumentohen veprimet analizohen dhe peumlrdoren peumlr
teuml meumlsuar dhe beumlreuml peumlrmireumlsime si dhe neuml ccedilrsquomeumlnyreuml menaxhohen ndeumlshkimet
Policia e trafikut nuk ka beumlreuml aq sa duhet peumlr trsquoi dizajnuar neuml meumlnyreuml efektive informatat
qeuml i nevojiten
Policia e trafikut mbledh ose ka qasje neuml teuml dheumlna peumlrkateumlse Hapa tjereuml shteseuml nevojiten qeuml
keumlto teuml dheumlna teuml beumlhen meuml teuml dobishme Teuml dheumlnat mbi aksidentet dhe pasojat e tyre mund teuml
strukturohen meuml mireuml dhe ekzistojneuml mundeumlsiteuml peumlr teuml zhvilluar shkeumlmbimin e informatave
me paleumlt e tjera teuml interesit Disa nga informatat mungojneuml siccedil janeuml raportimi performanceumls
dhe vlereumlsimi i rezultateve si dhe ka mangeumlsi neuml cileumlsineuml dhe konsistenceumln e dokumentacionit
Peumlrveccedil keumlsaj edhe meuml shumeuml mund teuml beumlhet peumlr trsquoi beumlreuml informatat transparente dhe teuml
disponueshme peumlr publikun
Policia e trafikut nuk i peumlrdor burimet e saj teuml informatave neuml meumlnyreuml ploteumlsisht efektive
Informatat ekzistuese mund teuml peumlrdoren neuml meumlnyreuml meuml efektive peumlr teuml mbeumlshtetur puneumln
operative Ato nuk peumlrdoren rregullisht peumlr analiza teuml detajuara ose peumlr teuml krahasuar dhe
vlereumlsuar qasjet dhe mjetet e ndryshme teuml peumlrdorura Teuml dheumlnat ekzistuese nuk janeuml
gjithmoneuml teuml trajtuara sa duhet neuml planifikimin operativ Analizat kryhen rralleumlhereuml nga
policia trafikut Kjo nga ana tjeteumlr dometheumlneuml se stimujt peumlr teuml meumlsuar dhe peumlr iniciativa teuml
reja janeuml teuml uleumlta Edhe neumlse ka vendime neuml nivelin rajonal ose lokal pak prej tyre lidhen
qarteuml me ndonjeuml analizeuml teuml kryer peumlr informata ekzistuese apo trsquoi referohen asaj Policia e
trafikut eumlshteuml mjaft mireuml e informuar mbi kushtet e rrugeumlve motin dhe peumlr ngjarjet e
ardhshme qeuml mund teuml shkaktojneuml probleme neuml trafik Por ekzistojneuml mundeumlsi peumlr teuml
peumlrmireumlsuar bashkeumlpunimin mes policiseuml lokale dhe rajonale dhe autoriteteve tjera OJQ-ve
hulumtuesve dhe qytetareumlve
Burimet nuk alokohen neuml meumlnyreuml efektive dhe nganjeumlhereuml mungojneuml mjete teuml
reumlndeumlsishme
Alokimi i burimeve nuk duket se ndjek njeuml model teuml qarteuml peumlr teuml tri njeumlsiteuml Numri i policeumlve
teuml trafikut nuk korrespondon me gjendjen neuml trafik - aksidentet e trafikut Eumlshteuml gjithashtu e
veumlshtireuml teuml shihet njeuml model i qarteuml peumlr alokimin e mjetevepajisjeve mes dhe brenda njeumlsive
Raporti mes numrit teuml policeumlve teuml trafikut dhe numrit teuml automjeteve radareumlve ose testeve teuml
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
28
alkoolit ndryshon neuml meumlnyreuml teuml konsiderueshme bie fjala Njeumlsia peumlr Kontrollin e
Autostradeumls ka meuml shumeuml automjete dhe policeuml sesa Njeumlsia e Prishtineumls ndash neuml raport me
numrin e aksidenteve
Peumlrveccedil keumlsaj njeumlsiteuml jo gjithmoneuml janeuml teuml pajisura siccedil duhet ndoneumlse disa pajisje teuml caktuara
dihet se janeuml kosto-efektive siccedil janeuml automjetet e pasheumlnuara kamerat dhe sistemet e radarit
Asnjeuml njeumlsi nuk ka pasur instrumente peumlr testimin e praniseuml seuml narkotikeumlve dhe veteumlm disa
kaneuml aparate peumlr testimin e alkoolit Alokimi i diskutuesheumlm i burimeve dhe mungesa e
mjeteve teuml reumlndeumlsishme janeuml faktoreuml qeuml pengojneuml efektivitetin (teuml bazuarit neuml rrezikshmeumlri
peumlrdorim kost-efektivdhe fleksibil teuml mjeteve) Neuml keumlteuml kontekst vlen teuml theksohet se rrugeumlt
neuml Kosoveuml nuk janeuml teuml pajisura me kamera teuml shpejteumlsiseuml keumlto kamera mund peumlrdoren peumlr teuml
zeumlvendeumlsuar disa nga aktivitetet meuml teuml kushtueshme teuml patrullimit
Nevoja peumlr teuml kryer detyra teuml tjera eumlshteuml njeuml faktor qeuml ndikon neuml disa njeumlsi meuml shumeuml se
neuml teuml tjerat
Policiseuml seuml trafikut nuk i lejohet gjithnjeuml teuml peumlrqendrohet neuml detyrat e tyre kryesore Policeumlt
nganjeumlhereuml - veccedilaneumlrisht neuml qytetet e meumldha - duhet teuml ndihmojneuml funksione teuml tjera brenda
forcave teuml policiseuml ose autoritete teuml tjera me sheumlrbime teuml ndryshme Kjo sigurisht ka pasoja
pozitive dhe negative Kjo mund teuml shihet si njeuml meumlnyreuml peumlr teuml peumlrdorur burimet neuml meumlnyreuml
fleksibile dhe efikase dhe peumlr trsquoi ofruar sheumlrbime teuml tjereumlve kur keumlto janeuml teuml nevojshme Nga
ana tjeteumlr kjo mund teuml pengojeuml gjithashtu efektivitetin e policiseuml seuml trafikut neuml kryerjen e
detyrave teuml tyre kryesore Disa nga keumlto probleme mund teuml reduktohen peumlrmes kritereve teuml
qarta planifikimit teuml peumlrmireumlsuar dhe bashkeumlpunimit meuml teuml ngushteuml mes njeumlsive teuml
ndryshme policore
Peumlr shkak teuml mungeseumls seuml dokumentacionit eumlshteuml e veumlshtireuml teuml thuhet qartas se teuml gjitha
kontrollet kryhen sistematikisht ose gjithnjeuml neuml vendet e duhura dhe neuml koheumln e duhur
Jo teuml gjitha njeumlsiteuml i regjistrojneuml vendet se ku janeuml kryer kontrollet Sipas mostreumls toneuml
NjRKRr-PR dhe NjKA i regjistrojneuml keumlto teuml dheumlna dhe keumlto njeumlsi kaneuml njeuml qasje teuml bazuar neuml
rrezik Shumica e kontrolleve (por jo teuml gjitha) kryhen neuml rrugeumlt apo vendet e duhura ku
rreziku peumlr aksidente eumlshteuml i larteuml Peumlr sa i peumlrket njeumlsiseuml tjeteumlr (NjRKRr-PE) nuk mund teuml
themi me siguri se cili eumlshteuml rezultati Bazuar neuml intervistat duket se sjellja eumlshteuml e ngjashme
por teuml dheumlnat neuml keumlteuml njeumlsi nuk janeuml teuml plota ose teuml besueshme
Gjetjet tona sugjerojneuml se kontrollet kryesore kryhen gjateuml diteumls Peumlrveccedilse teuml dheumlnat neuml
dispozicion nuk janeuml teuml mjaft teuml holleumlsishme sa peumlr teuml vlereumlsuar neumlse kontrollet kryhet
ploteumlsisht neuml koheumln e duhur Kur ne i studiuam meuml holleumlsisht teuml dheumlnat doli se koha e pikut
peumlr aksidente trafiku peumlrputhej faktikisht me koheumln kur patrullat e policiseuml seuml trafikut
peumlrfundoninfillonin ndeumlrrimet e tyre dhe rrjedhimisht nuk mund teuml ishin neuml vendet me
rrezik teuml larteuml
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
29
Shkurtimisht informatat neuml dispozicion nuk na e beumljneuml teuml lehteuml teuml kuptojmeuml se njeumlsiteuml
patrulluese neuml Kosoveuml i kryejneuml sistematikisht kontrollet efektive peumlr sa i peumlrket vendit dhe
koheumls
Policia e trafikut duhet meuml shumeuml teuml keteuml veumlmendje te ngasja e rrezikshme dhe gjithashtu
teuml kontrollojeuml standardet teknike teuml kamioneumlve dhe autobuseumlve
Kontrollet policore me teuml drejteuml i kushtojneuml shumeuml veumlmendje shpejteumlsiseuml por neuml teuml njeumljteumln
koheuml nuk i kushtohet veumlmendje e duhur aspekteve teuml tjera siccedil janeuml ngasja agresive dhe e
rrezikshme mosmbajtja e distanceumls ngasja neuml gjendje teuml dehur etj Fokusimi tek shpejteumlsia
shpjegohet me faktin se ajo me teuml veumlrteteuml eumlshteuml ndeumlr shkaqet kryesore teuml aksidenteve neuml
trafik por edhe sepse eumlshteuml njeuml lloj sjellje tradicionale dhe e lehteuml peumlr trsquou beumlreuml Mungesa e
kamerave dhe pajisjeve peumlr shpejteumlsineuml si dhe teuml analizave teuml duhura mbi shkaqet e
aksidenteve mund teuml jeteuml njeuml shpjegim tjeteumlr peumlr fokusimin te shpejteumlsia
Ashtu siccedil tregojneuml shumica e hulumtimeve - ne besojmeuml ndash se neuml peumlrgjitheumlsi eumlshteuml meuml efektive
teuml kontrollohen sjelljet e ngaseumlsve sesa automjetet Megjithateuml ka peumlrjashtime Kamioneumlt e
meumldhenj dhe autobuseumlt peumlrfshihen shpesh neuml aksidente trafiku me pasoja teuml meumldha Ne
kemi veumlrejtur se keumltyre automjeteve nuk iu kushtohet veumlmendja e duhur nga ana e policiseuml
seuml trafikut neuml disa njeumlsi Zakonisht kjo ka teuml beumljeuml me kushtet teknike teuml automjeteve teuml meumldha
komerciale siccedil eumlshteuml rasti neuml lidhje me mbingarkimin dhe mireumlmbajtjen
Ndeumlshkimet jo gjithhereuml aplikohen dhe menaxhohen siccedil duhet ndaj kundeumlrvajteumlsve
Policia e trafikut shpesh peumlrdoreuml gjoba teuml vogla si ndeumlshkime Ndeumlshkimet e tjera aplikohen
rralleuml peumlr dallim nga shumeuml vende teuml tjera Peumlr meuml tepeumlr shumica e gjobave shqiptohen
veteumlm peumlr njeuml numeumlr teuml kufizuar shkeljesh dhe nuk duket se e adresojneuml ndeumlshkimin e duhur
teuml bazuar neuml faktoreumlt e aksidenteve - siccedil janeuml mosmbajtja e distanceumls manovrimi i pasigurt
dhe pakujdesi teuml tjera neuml ngasje Moszbatimi i sistemit teuml ldquopikeumlve negativerdquo i ka motivuar
drejtpeumlrseumldrejti ngaseumlsit recidivisteuml peumlr teuml peumlrseumlritur kundeumlrvajtjet Neuml keumlteuml meumlnyreuml neuml
mungeseuml teuml qasjes parandaluese edhe ndeumlshkimet aplikohen mbi keumlteuml bazeuml
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
30
6 Rekomandimet
Peumlrvoja na tregon se numri i aksidenteve neuml trafik dhe pasojat e tyre mund teuml zvogeumllohen
Peumlr keumlteuml mund teuml nevojitet bashkeumlpunimi i ngushteuml mes autoriteteve peumlrgjegjeumlse njeuml sistem i
duhur informativ peumlrdorim efektiv i pajisjeve dhe menaxhim profesional dhe i bazuar neuml
rrezik neuml teuml gjitha nivelet
Ne rekomandojmeuml Drejtorin e Peumlrgjithsheumlm teuml Policiseuml seuml Kosoveumls qeuml
Teuml merr njeuml iniciativeuml peumlr peumlrmireumlsimin e sistemit ekzistues teuml informimit dhe ta beumljeuml
ateuml ploteumlsisht efektiv Po keumlshtu teuml konsiderojeuml futjen e njeuml baze gjitheumlpeumlrfshireumlse teuml teuml
dheumlnave duke ftuar paleumlt e ndryshme teuml interesit Peumlrfitimet nga ky mekanizeumlm do teuml
reflektonin neuml besueshmeumlrineuml e teuml dheumlnave si dhe peumlrdorimin e tyre neuml vendimet
strategjike dhe operative
Teuml peumlrmireumlsojeuml peumlrdorimin e teuml dheumlnave neuml meumlnyreuml qeuml teuml qarteumlsojeuml planifikimin vjetor
dhe teuml vendoseuml objektiva performance teuml qarta peumlr njeumlsi operative Kjo duhet teuml
peumlrfshijeuml analizeuml meuml teuml mireuml teuml teuml dheumlnave mbi aksidentet qeuml formojneuml njeuml pikeumlnisje
peumlr prioritetet dhe qasjet e reja neuml nivel operativ Kjo nga ana tjeteumlr e beumln teuml
reumlndeumlsishme qeuml policia e trafiku teuml nivel qendror teuml ngriteuml funksionet e duhura peumlr
monitorim dhe vlereumlsim
Teuml konsiderojeuml caktimin e meuml shumeuml politikave teuml policiseuml seuml trafikut dhe teuml ri-
konsiderojeuml alokimet ndeumlrmjet njeumlsive teuml ndryshme teuml policiseuml seuml trafikut
Teuml sigurojeuml se njeuml plan investimi peumlr pajisje kost-efektive eumlshteuml hartuar neuml njeuml
perspektiveuml teuml kornizeumls afat-mesme teuml shpenzimeve
Policia e trafikut teuml peumlrqendrohet seuml pari neuml detyrat e tyre kryesore parandalimi i
aksidenteve Ndihma peumlr funksionet e tjera teuml policiseuml dhe autoritetet tjera duhet teuml
planifikohet meuml mireuml neuml bashkeumlpunim me njeumlsiteuml e ndryshme policore Peumlr meuml tepeumlr
bashkeumlpunimi ndeumlrmjet funksioneve teuml ndryshme policore neuml nivel rajonal duhet teuml
peumlrmireumlsohet neuml meumlnyreuml qeuml teuml arrihet efikasitet meuml i larteuml neuml aktivitetet policore qeuml
ndeumlrlidhen me sistemin e trafikut
Teuml sigurohet qeuml aktivitetet e policiseuml seuml trafikut janeuml kryer neuml rrugeuml dhe vende
teumlrrezikshme Peumlr teuml qeneuml ploteumlsisht efektiv menaxhmenti lokal neuml fazeumln e
planifikimit duhet teuml prezantojeuml njeuml qasje fleksibile te ccedileumlshtja e orareve teuml puneumls etj
dhe
Teuml sigurohet qeuml policia e trafikut teuml peumlrqeumlndrohet edhe neuml sjelljet e tjera teuml ngaseumlsve
peumlrveccedilse te tejkalimi i kufizimit teuml shpejteumlsiseuml Njeuml qasje e planifikuar peumlr aktivitete teuml
peumlrforcuara policore neuml trafik duhet teuml merr prioritet teuml larteuml peumlr monitorimin e
sjelljes seuml ngaseumlsve (sikurse ngasja e rrezikshme mosmbajtja e distanceumls etj) Policia e
trafikut njeumlkoheumlsisht duhet teuml peumlrqendrohet meuml shumeuml neuml kriteret e automjeteve
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
31
komerciale (sidomos kamioneumlve dhe autobuseumlve) Masat e kujdesit teuml shtuar duhet teuml
zbatohen rregullisht nga ana e patrullave teuml trafikut
Gjithashtu ne rekomandojmeuml qeuml me qeumlllim teuml ngritjes seuml efektivitetit teuml ndeumlshkimeve gjobat
duhet teuml adresojneuml ndeumlshkimin e duhur bazuar neuml faktoreumlt e aksidenteve Sistemi i
ndeumlshkimeve duhet teuml peumlrmireumlsohet peumlrmes aplikimit teuml sistemit teuml pikeumlve negative Peumlr
trsquou peumlrballur me keumlteuml sfideuml neuml vendosjen e keumltij sistemi duhet teuml ndeumlrtohet bashkeumlpunimi
mes MPB-seuml dhe gjykatave
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
32
REFERENCAT
European Commission ldquoTowards a European road safety area policy orientations on road safety
2011-2020rdquo Brussels 2011
European Commission ldquoEuropean Transport Policy for 2010 Time to deciderdquo Brussels 2001
European Transport Safety Council (ETSC) Reducing Traffic Injuries Resulting From Excess and Inappropriate Speed Brussels 1995
European Transport Safety Council (ETSC) ldquoPolice enforcement strategies to reduce traffic casualties in Europerdquo Brussels 1999
European Transport Safety Council (ETSC) ldquoTransport safety performance indicatorsrdquo Brussels 2001
European Transport Safety Council (ETSC) Traffic Law Enforcement across the EU Brussels 2011
Organisation for Economic Co-Operation and Development (OECD) Safety on Roads - Whatrsquos The Vision 2002
Organisation for Economic Co-Operation and Development (OECD) Road Safety - Impact of New Technologies 2003
Organisation for Economic Co-Operation and Development (OECD) Towards Zero Ambitious Road Safety Targets and The Safe System Approach 2008
Rune Elvik Cost-Benefit Analyses of Police Enforcement ESCAPE 2001
ROSEBUD Road Safety and Environmental Benefit-Cost and Cost- Effectiveness Analysis for Use in Decision-Making 2003
World Health Organization (WHO) ldquoThe World Report on Road Traffic Injury Preventionrdquo Geneva 2004
World Health Organization (WHO) Global status report on road safety 2013 supporting a decade of action Geneva 2013
World Health Organization (WHO) Data systems a road safety manual for decision-makers and practitioners Geneva 2010
World Health Organization (WHO) ldquoSpeed management a road safety manual for decision-makers and practitionersrdquo Geneva 2008
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
33
SHTOJCA I
STRUKTURA ORGANIZATIVE E POLICISEuml SEuml KOSOVEumlS - NJEumlSITEuml E KOMUNIKACIONIT RRUGOR
Drejtoria e Peumlrgjithshme
Departamenti
peumlr Operacione
Departamenti
peumlr Kufi
Departamenti
peumlr Hetime
Departamenti
peumlr Mbeumlshtetje
Departamenti
peumlr Burime
Divizioni i Siguriseuml Publike
DR Prishtineuml
DR Pejeuml
DR Prizren
DR Gjilan
DR Ferizaj
DIVIZIONI I KOMUNIKACIONIT RRUGOR
DR Mitroviceuml
Njeumlsiteuml Rajonale teuml
Komunikacionit
Rrugor
Njeumlsia peumlr
Kontrollin e
Autostradeumls
Njeumlsia peumlr
menaxhimin e
materieve teuml
rrezikshme
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
34
SHTOJCA II
Qasshmeumlria e Policiseuml seuml Trafikut neuml informatat qeuml iu nevojiten peumlr planifikim operativ
Informatat peumlr planifikim operativ
Informata rreth faktoreumlve qeuml lidhen me aksidentet
Teuml dheumlna teuml dokumentuara qeuml tregojneuml nivelin e rrezikut Baza e krijuar e teuml dheumlnave peumlmes seuml secileumls policia e trafikut i identifikon faktoreumlt kryesoreuml teuml rrezikut neuml ateuml zoneuml
Faktori njeri
Faktori automjet
Vendndodhja e pikave teuml zeza
Kushtet atmosferike
Punimet neuml rrugeuml
Informata rreth pasojave teuml aksidenteve
Qasje neuml informata nga institucionet sheumlndeteumlsore dhe kompaniteuml e sigurimit
Informata rreth ngjarjevekushteve kurku mund teuml rriten rreziqet mund teuml rriten peumlr aksidente
Neuml meumlnyreuml qeuml teuml keteuml njeuml qasje teuml standardizuar peumlr informata lidhur me faktoreumlt e rrezikut peumlr zonat e rrezikut ndeumlr teuml tjera policia e trafikut duhet teuml keneuml informata rreth punimeve neuml rrugeuml dendeumlsiseuml seuml trafikut kushteve teuml motit MI dhe autoritet lokalekomunat duhet teuml peumlrfshihen
Informata rreth aktiviteteve teuml kryera nga policia e trafikut dhe ndeumlshkimeve teuml aplikuara
Informatat rreth monitorimitvlereumlsimit sistematik teuml sjelljeve neuml trafik aktivitetet e kryera teuml rezultojneuml me raportet e pas-operative
Teuml dheumlnat mbi aplikimin e ndeumlshkimeve ndaj kundeumlrvajteumlsve Numri i ndeumlshkimeveteuml leumlshuara duhet teuml beumlhet sipas ligjeve dhe rregullave teuml peumlrcaktuara Informatatnga gjykatat janeuml teuml nevojshme Informatatnga MPB rreth ngaseumlsve teuml ndeumlshkuar janeuml teumlnevojshme
Reagimi ndaj rezultateve teuml qasjeve dhe aktiviteteve teuml ndryshme
Peumlr teuml monitoruar performanceumln treguesit e aktiviteteve duhet miratuar Teuml dheumlnat qeuml do teuml mblidhen peumlrfshijneuml numrin e peumlrgjithsheumlm teuml kontrolleve teuml kryera numrin e ngaseumlsve teuml kontrolluar periudhat e ndryshme qeuml duhet teuml krahasohen etj
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
35
SHTOJCA III
Tabela 7 Numri i policeumlve teuml trafikut neumlpeumlr njeumlsi ndash gjateuml viteve
2010 2011 2012 2013 2014
NjKA 27 32 40
NjRKRr Prishtineuml 162 156 147 125 103
NjRKRr Gjilan 69 61 61 62 63
NjRKRr Ferizaj 59 55 54 54 54
NjRKRr Prizren 74 80 78 67 61
NjRKRr Pejeuml 88 91 90 83 83
NjRKRr Mitroviceuml Jug 71 71 72 57 58
NjRKRr Mitroviceuml Veri 27 44
Gjitheumlsej 523 514 529 507 506
(Burimi PK)
Tabela 8 Numri i aksidentevendeumlshkimeve 2010 -2014
Vitet 2010 2011 2012 2013 2014 Total
Aksidente fatale 158 130 116 104 111 619
Persona teuml vdekur 175 157 121 119 127 699
Aksidente me leumlndime 4326 4490 4555 4960 4876 23207
Persona teuml leumlnduar 7730 8321 8561 9817 9713 44142
Aksidente me deumlmemateriale 12594 13338 14044 13878 10333 64187
Aksidente lsquoGodit dhe ikrsquo 952 930 1039 1012 980 4913
Gjitheumlsej aksidente 18030 18888 19754 19954 16300 92926
Tiketa (Gjoba) 254849 276897 247788 286922 319332 1386556
(Burimi PK)
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
36
Tabela 9 Teuml dheumlnat rreth aksidenteve fatale dhe personave teuml vdekur sipas rajoneve (janar ndash
dhjetor 2013)
2013 Prishtineuml Mitroviceuml Pejeuml Prizren Ferizaj Gjilan Autostradeuml Total
Aksidfatale 35 9 26 12 10 10 2 104
Teuml vdekur 40 12 33 12 10 10 2 119
(Burimi PK)
Diagrami 1 Veprimet e ngaseumlsve si faktoreuml kontribues teuml aksidenteve (2013)
Diagrami 2 Aksidentet sipas pjeseumls seuml rrugeumls (2013)
0 500 1000 1500 2000 2500 3000 3500 4000 4500 5000
Manipulimi i pasigurt
Mosmbajtja e distanceumls
Mospeumlrshtatja e shpejteumlsiseuml
Kyqje e pasigurteuml neuml rrugeuml
Ndeumlrrim i shiritave
Kthim leumlvizje prapa
Mosrespektim i peumlrpareumlsiseuml seuml kalimit
Anashkalimtejlakim i parregullt
Tejkalim i shpejteumlsiseuml seuml kufizuar
0 2000 4000 6000 8000
10000 12000 14000 16000
2012
2013
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
20
Ccedilfareuml kemi gjetur NjRKRr-PR mban teuml dheumlna teuml tilla qeuml demonstrojneuml se kontrollet e keumlsaj
njeumlsie janeuml teuml orientuara deri neuml njeuml maseuml teuml madhe - por jo ploteumlsisht ndash kundrejt ldquopikave teuml
zezardquo Disa prej keumltyre pikave iu jepet veumlmendja e duhur ndeumlrsa teuml tjerat peumlr arsye teuml
ndryshme neglizhohen ose iu jepet njeuml veumlmendje meuml e uleumlt
NjRKRr-PE nuk peumlrdoreuml orare kohore peumlr ta specifikuar vendin se ku duhet teuml veprojneuml
njeumlsiteuml e patrullimit peumlrderisa i kryejneuml kontrollet Personat qeuml intervistuam nga kjo njeumlsi
kaneuml theksuar se aktivitetet patrulluese kryesisht kryhen neuml bazeuml teuml vlereumlsimit peumlrvojeumls dhe
gjykimit teuml njeumlsive patrulluese
Neuml aneumln tjeteumlr kontrollet neuml NjKA ushtrohen neuml vende teuml ndryshme teuml peumlrcaktuara meuml pareuml
neuml teumlreuml traseneuml
45 A janeuml kryer kontrollet neuml koheumln e duhur
Puna e patrullimeve neuml terren beumlhet neuml tri ndeumlrrime Ndeumlrrimet e patrullave peumlr shkak teuml
mungeseumls seuml automjeteve beumlhen neuml zyra teuml njeumlsive dhe gjateuml asaj periudhe asnjeuml rrugeuml
rajonale dhe magjistrale nuk mbulohet me njeumlsi patrulluese47
Neuml tabeleumln e meumlposhtme eumlshteuml paraqitur numri i peumlrgjithsheumlm i aksidenteve teuml regjistruara
teuml trafikut neuml tri regjionet peumlr vitet 2012 dhe 2013 si dhe koheumln kur ndodhen aksidentet gjateuml
24 oreumlve
Tabela 5 Aksidentet e trafikut sipas rajoneve dhe koheumln kur kaneuml ndodhur
Koha gjateuml diteumls
Prishtineuml Pejeuml NjKA
2012 2013 2012 2013 2012 2013
06-10 1299 1365 358 383 Nuk ka shifra 12
10-14 2439 2635 827 791 32
14-18 2730 3036 870 785 29
18-22 1522 1741 624 399 8
22-02 493 563 201 153 10
02-06 208 256 77 63 8
Total 8691 9596 2957 2574 99
Siccedil shihet meuml larteuml shumica e aksidenteve ndodhin gjateuml diteumls Meuml shumeuml se frac34 e aksidenteve
kaneuml ndodhur midis oreumls 06-22 dhe pothuajse aq shumeuml midis oreumls 12-20
47 Kjo peumlrfshineuml periudheumln kohore nga 1430 ndash 1530 kur ndodhin meuml seuml shumti aksidentet dhe 2230 ndash 2330 0630
ndash 0730
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
21
Duke u bazuar neuml intervista orare teuml puneumls dhe neuml teuml dheumlna tjera teuml regjistruara gjetjet tona
sugjerojneuml se kontrollet kryhen gjateuml diteumls
Kur ne studiuam shifrat meuml holleumlsisht rezultoi se neuml fakt koha e ldquopikutrdquo peumlr aksidente teuml
trafikut korrespondonte me koheumln kur patrullat e policiseuml seuml trafikut kishin filluarpeumlrfunduar
ndeumlrrimet e tyre teuml puneumls dhe rrjedhimisht nuk kaneuml mundur teuml jeneuml neuml vende me rreziqe teuml
larta Peumlrderisa keumlto teuml dheumlna nuk ishin teuml njohura ose teuml pakteumln nuk janeuml ekzaminuar nga
njeumlsiteuml ata nuk kaneuml qeneuml neuml dijeni peumlr pasojat e orareve teuml tyre kohore apo peumlr periudhat e
ndeumlrrimit
Sipas policiseuml seuml trafikut ata peumlrpiqen qeuml teuml jeneuml teuml informuar mireuml peumlr ngjarjet madhore qeuml
kaneuml gjasa teuml shkaktojneuml probleme neuml trafik dhe neuml peumlrputhje me rrethanat i alokojneuml
burimet Ne nuk kemi arsye peumlr teuml mos besuar se kjo eumlshteuml keumlshtu por konfirmimi i keumlsaj
nuk ka qeneuml i mundur teuml beumlhet brenda fusheumlveprimit teuml keumltij auditimi
Po ashtu ne nuk kemi qeneuml neuml gjendje qeuml teuml ekzaminojmeuml se a janeuml peumlrdorur ldquomjetet e
duhurardquo neuml koheumln e duhur Sa peumlr ilustrim neuml shumeuml vende eumlshteuml procedureuml standarde qeuml teuml
kontrollohet se a po respektohen kufizimet e shpejteumlsiseuml afeumlr shkollave dhe ccedilerdheve neuml
koheuml teuml caktuar (kur fillojneuml meumlsimet neuml shkolla pas pushimeve verore) Gjithashtu eumlshteuml e
zakonshme qeuml policia e trafikut teuml peumlrdoreuml teste teuml alkoolit (narkotikeumlve) neuml koheumlt kur gjasat
qeuml drejtuesit e automjeteve teuml jeneuml neumln ndikim teuml keumltyre substancave eumlshteuml e larteuml (diteumlt e
shtuna apo teuml diela pas mesnate neuml afeumlrsi teuml vendeve teuml peumlrshtatshme) Keumlto janeuml shembuj teuml
gjeumlrave teuml cileumlt nuk kemi qeneuml neuml gjendje qeuml trsquoi ekzaminojmeuml peumlr shkak teuml mungeseumls seuml teuml
dheumlnave
46 A janeuml kontrolluar gjeumlrat e duhura
Peumlr teuml qeneuml efektiv duhet teuml kontrollohen gjeumlrat e duhura automjetet ose ngaseumlsit dhe meuml
konkretisht ccedilfareuml lloji teuml sjelljes apo ccedileumlshtje teknike Peumlrvojat ndeumlrkombeumltare japin
udheumlzime peumlrveccedilqeuml edhe kushtet lokale dhe meumlsimet gjithmoneuml duhet teuml merren parasysh
Meqeneumlse kualiteti dhe inspektimi i automjeteve eumlshteuml peumlrmireumlsuar duksheumlm sjellja e
ngaseumlsve eumlshteuml shkaku absolut dominues i aksidenteve teuml trafikut qeuml konfirmohet edhe nga
statistikat e DKRr48 Peumlrjashtime ka te kamioneumlt e meumldhenj Megjithateuml peumlrvoja tregon se
problemet qeuml kaneuml teuml beumljneuml me goma prishjet dhe mbingarkesat nuk janeuml teuml pazakonta etj
Sipas zyrtareumlve teuml DKRr ata i kaneuml ekzaminuar shkaqet e aksidenteve neuml meumlnyreuml qeuml meuml
tepeumlr trsquoi fokusojneuml kontrollet Ata kaneuml gjetur se tejkalimi i shpejteumlsiseuml eumlshteuml shkak i
48 Eumlshteuml e reumlndeumlsishme teuml theksohet se rreziku nga sjelljet e ngaseumlsve mbetet faktor vendimtar i aksidenteve neuml
Kosoveuml Sipas IPK-seuml (Raport inspektimi 05201410) neuml vitin 2012 edhe automjetet e policiseuml ishin peumlrfshireuml neuml 312 aksidente ndeumlrsa 170 prej tyre janeuml shkaktuar nga zyrtareumlt e policiseuml Ndeumlrsa neuml vitin 2013 automjetet e policiseuml ishin peumlrfshireuml neuml 287 aksidente ku neuml 143 raste fajtoreuml ishin policeumlt Shkaku meuml i zakonsheumlm i aksidenteve peumlr teuml dy periudhat eumlshteuml manovrimi i pasigurt i automjeteve nga policia
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
22
zakonsheumlm dhe si pasojeuml e keumlsaj i kaneuml dheumlneuml prioritet teuml larteuml kontrollit teuml shpejteumlsiseuml
Megjithkeumlteuml ka edhe faktoreuml tjereuml qeuml sipas studimeve ndeumlrkombeumltare dhe statistikave teuml
DKRr-seuml janeuml mjaft teuml zakonsheumlm siccedil janeuml ngasja agresive dhe mosmbajtja e distanceumls gjateuml
ngasjes
Peumlr ta matur shpejteumlsineuml patrullat kryesisht vendosen neuml rrugeuml teuml drejta ngaqeuml aty ekziston
rreziku peumlr tejkalim teuml shpejteumlsiseuml Ne kemi gjetur edhe praktika teuml mira neuml kryerjen e
kontrollit teuml shpejteumlsiseuml neuml koheuml teuml duhur neuml vende me rrezik teuml larteuml Keumlto masa ndeumlrmerren
edhe aty ku rreziku i aksidenteve teuml trafikut eumlshteuml mesatar apo i uleumlt (autostrada jashteuml oreumlve
teuml pikut)
Peumlr identifikimin e shkeljeve neuml trafik (tejkalimin e shpejteumlsiseuml) njeumlsiteuml patrulluese
bashkeumlpunojneuml ngushteuml mes tyre qeuml eumlshteuml njeuml praktikeuml tjeteumlr e mireuml
Megjithateuml disa aktivitete teuml kontrollit apo mbikeumlqyrjes - sipas veumlzhgimeve tona ndash janeuml kryer
neuml udheumlkryqe teuml cilat janeuml teuml rregulluara me semaforeuml dhe rrethrrotullime ku aksidentet
shpesh ndodhin49
Foto 1 Zyrtareumlt policoreuml teuml vendosur mbi ureuml neuml autostradeuml duke identifikuar automjetet qeuml
tejkalojneuml kufizimin e shpejteumlsiseuml
49 Neuml qytetin e Prishtineumls i kemi identifikuar dy udheumlkryqe ku kaneuml ndodhur aksidente fatale dhe ku patrullat e
policiseuml rralleumlhereuml janeuml teuml vendosura Vlen teuml peumlrmendet se brenda NjRKRr-PR ekziston njeuml neumln-njeumlsi e veccedilanteuml qeuml eumlshteuml peumlrgjegjeumlse veteumlm peumlr qytetin
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
23
Foto 2 Pika ndaluese e vendosur nga patrulla tjeteumlr policore peumlr trsquoi ndaluar ngaseumlsit e
identifikuar meuml pareuml
Gjateuml intervistave me zyrtareumlt e policiseuml seuml trafikut kuptuam se peumlrveccedil faktorit shpejteumlsi
shumica e patrullave neuml meumlnyreuml rutinore fokusohen neuml ccedileumlshtjet si dritat rripat e siguriseuml
peumlrdorimi i telefonave celulareuml patentat e ngasjes etj peumlrveccedilse teuml peumlrqendrohen meuml shumeuml
neuml faktoreumlt qeuml janeuml teuml lidhur drejtpeumlrdrejt me aksidentet e trafikut sikurse sjelljet e
rrezikshme ngasja agresive ose e pasigurt Kjo neve na tregon se zakonet e krijuara apo
rutina ende luajneuml rol meuml teuml reumlndeumlsisheumlm peumlr policineuml e trafikut gjateuml kryerjeve seuml detyrave teuml
veta Ky nuk eumlshteuml argument kundeumlr peumlr shembull kontrollimit teuml patenteuml-shoferit por ky
eumlshteuml veteumlm njeuml argument kundeumlr asaj qeuml teuml mos beumlhet neuml meumlnyreuml rutinore
Neuml fakt ne nuk kemi gjetur
ndonjeuml fleteuml-patrulluese qeuml teumlreumlsisht peumlrshkruan detyrat qeuml duhet teuml ndeumlrmerren nga
njeumlsiteuml patrulluese e qeuml ndeumlrlidhen me sjelljet e rrezikshme50
ndonjeuml regjisteumlr neuml lidhje me llojet e automjeteve teuml peumlrfshira neuml aksidente Eumlshteuml e
njohur se automjetet sportive dhe taksiste kaneuml prirje teuml jeneuml teuml peumlrfshira neuml aksidente
meuml shumeuml sesa automjetet tjera Si rrjedhojeuml informatat e tilla mund ta ndihmojneuml
policineuml e trafikut qeuml teuml jeteuml meuml shumeuml e fokusuar gjateuml puneumls seuml tyre dhe
se inspektimet teknike janeuml peumlrkushtuar neuml veccedilanti ndaj automjeteve teuml meumldha (si
gomave prishjeve dhe ngarkesave) gjateuml periudhave kur deumlshtimet e tilla mund teuml
50 Fleteuml-patrullimi eumlshteuml njeuml dokument udheumlzues-regjistrues me aneuml teuml cilit njeumlsiteuml patrulluese janeuml teuml pajisura peumlr
teuml kryer kontrolle
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
24
jeneuml fatale (neuml vjeshteumln e vonshme koheumln e dimrit etj)51 Praktikat e mira
ndeumlrkombeumltare keumlshillojneuml qeuml eumlshteuml meuml e reumlndeumlsishme teuml kryhen inspektime teknike
teuml automjeteve teuml meumldha sesa teuml kryhen inspektime teuml automjeteve teuml zakonshme
Ne kemi gjetur se peumlrjashtimi i mjeteve transportuese nga trafiku teuml cilat nuk i kaneuml
ploteumlsuar kriteret teknike eumlshteuml shumeuml i rralleuml Patrullimet qeuml rezultojneuml me identifikimin e
keumltyre kritereve kryesisht janeuml teuml fokusuara veteumlm neuml veprimet e peumlrbashkeumlta me zyrtareumlt e
MI-seuml Si pasojeuml policia e trafikut heziton52 qeuml teuml deumlrgojeuml jo veteumlm automjetet komerciale (teuml
meumldha) neuml kontrolle teuml veccedilanta teknike pa pranineuml e zyrtareumlve teuml MI-seuml dhe veteumlm
hereumlpashere eumlshteuml fokusuar neuml ekzaminimin e kushteve teknike teuml automjeteve (komerciale)
mbingarkimin e mjeteve transportuese etj
47 A peumlrdoren ndeumlshkimet siccedil duhet
Qeumlllimi i shumiceumls seuml funksioneve teuml kontrollit mund teuml peumlrshkruhet si parandalim dhe
identifikim teuml kundeumlrvajtjeve korrigjim teuml mangeumlsive etj Deri meuml tani jemi fokusuar
kryesisht mbi ateuml se si trsquoi parandalojmeuml meuml mireuml dhe trsquoi identifikojmeuml aksidentet e trafikut
Neuml keumlteuml pjeseuml do trsquoi japim disa informata mbi ateuml se si janeuml peumlrdorur ndeumlshkimet
Policia e trafikut aplikon ndeumlshkime teuml ndryshme Gjobat janeuml teuml ndara neuml dy grupe ato teuml
shqiptuara neuml raste teuml aksidenteve dhe ato teuml shqiptuara peumlr shkelje teuml trafikut - pa shkaktuar
aksidente Sipas natyreumls seuml ekzekutimit gjobat shqiptohen vareumlsisht prej pesheumls seuml vepreumls
ato qeuml janeuml teuml detyrueshme53 dhe duhet teuml paguhen menjeumlhereuml dhe ato qeuml duhet teuml
procedohen neuml gjykata Peumlr shkelje teuml vogla dhe teuml rralla teuml cilat nuk e rrezikojneuml neuml meumlnyreuml
teuml konsiderueshme sigurineuml e trafikut policeumlt e trafikut mund teuml japin veumlrejtje verbale apo
me shkrim Veumlrejtjet me shkrim neuml realitet nuk jepen
Numri i ndeumlshkimeve varet pjeseumlrisht nga prioritetet e policiseuml seuml trafikut Neumlse ata e
peumlrcaktojneuml si prioritet testimin peumlr alkool kjo zakonisht neumlnkupton se peumlrdoruesit zbulohen
dhe ndeumlshkohen Si teuml tilla neumlse njeuml prioritizim i veprimeve eumlshteuml demonstruar ndeumlshkimet
mund teuml jeneuml teuml lidhura drejtpeumlrdrejt me suksesin neuml parandalimin e aksidenteve
51 Sipas teuml dheumlnave teuml prezantuara nga PK-ja gjateuml vitit me automjetet e transportit publik ndodhin rreth 910
aksidente 52 Sipas DKRr me rastin e deumlrgimit teuml automjeteve neuml kontrolle teuml jashteumlzakonshme teknike shpenzimet neuml rast
se vetura rezulton teuml jeteuml neuml gjendje teuml rregullt i barteuml zyrtari policor qeuml e ka inicuar deumlrgimin Kjo dispoziteuml eumlshteuml e parapareuml neuml ligjin aktual
53 Gjoba teuml detyrueshme (mandatore) konsiderohen teuml gjitha gjobat nga 15-40 euro qeuml shqiptohen nga zyrtareumlt e policiseuml neuml vend teuml ngjarjes
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
25
Tabela 6 Numri dhe alokimi i gjobave teuml shqiptuara neuml 2012 dhe 2013
Llojet e gjobave 2012
Nr
2013
Nr
Ndryshimi
Mosrespektimi i shpejteumlsiseuml seuml kufizuar 89654 36 123956 43 38
Mosmbajtja e distanceumls 2213 1 2475 1 12
Drejtimi neumln ndikim teuml alkoolit 651 0 527 0 -19
Drejtimi i mjetit pa patenteuml 15061 6 16993 6 13
Mosrespektimi i shenjave teuml trafikut 16541 7 16122 6 -2
Manovrim i pasigurt me automjet 1308 1 1513 1 16
Kalimi i afatit teuml regjistrimit 15588 6 12510 4 -20
Parkimi i parregullt 26467 11 30767 11 16
Teuml tjera (ccedileumlshtje minore) 80305 32 82059 28 1
Totali 247788100 286922100 16
(Burimi PK)
Nga njeuml perspektiveuml e thjeshteuml e siguriseuml seuml trafikut duket sikurse njeuml prioritet mjaft i madh i
jepet faktoreumlve teuml uleumlt teuml rrezikut Meumlse gjysma e ndeumlshkimeve (meuml pak neuml vitin 2013)
mbulojneuml ccedileumlshtjet e profilit teuml uleumlt teuml rrezikut teuml aksidenteve teuml trafikut (si tabelat parkimi
dhe teuml tjera) ndeumlrsa pjesa tjeteumlr vlen peumlr faktoreumlt e rrezikut teuml larteuml dhe teuml meseumlm (si
shpejteumlsia alkooli distanca patenteuml-shoferi dhe shenjat e trafikut) Peumlr teuml qeneuml teuml paansheumlm
megjithateuml njeuml prioritet i madh dhe me sa duket i justifikuar i eumlshteuml dheumlneuml kontrollit teuml
shpejteumlsiseuml qeuml eumlshteuml njeuml shkak i zakonsheumlm peumlr aksidentet e trafikut
Gjateuml studimit teuml profilit teuml ndeumlshkimeve ne mund teuml shohim dy gjeumlra seuml pari ndryshime teuml
vogla neuml prioritete kaneuml ndodhur midis dy viteve dhe seuml dyti ndeumlshkimet reflektojneuml se
shumica e kontrolleve teuml faktoreumlve teuml rrezikut teuml larteuml nuk janeuml kryer nga aktivitete leumlvizeumlse
(neumlse do teuml kishte pasur meuml shumeuml aktivitete leumlvizeumlse ndoshta do teuml kishim pritur meuml shumeuml
gjoba peumlr mosmbajtjen e distanceumls dhe manovrim teuml pasigurt dhe shkelje tjera qeuml kaneuml teuml
beumljneuml me ngasjen)
Neumlse teuml dheumlnat e meumlsipeumlrme e pasqyrojneuml realitetin eumlshteuml e qarteuml se ngaseumlsit e automjeteve
shpeshhereuml tejkalojneuml kufizimet e shpejteumlsiseuml apo ngasin shumeuml shpejt
shpeshhereuml ngasin pa patenteuml
rralleumlhereuml janeuml teuml ndikuar nga alkooli ose narkotikeumlt
mbajneuml distanceumln me automjetet tjera
shpeshhereuml thyejneuml rregulla teuml vogla (parkingu etj)
Ritheksojmeuml neumlse kjo reflekton ploteumlsisht realitetin apo i reflekton prioritetet dhe pajisjet neuml
keumlto tre njeumlsi eumlshteuml e veumlshtireuml teuml thuhet me siguri Neuml njeuml kuptim meuml teuml gjereuml ndash peumlr teuml qeneuml meuml
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
26
teuml sakteuml ndash duhet teuml peumlrdoren edhe teuml dheumlnat nga sistemi i parapareuml i ldquopikeumlve negativerdquo qeuml
nuk eumlshteuml aplikuar deri meuml tani neuml meumlnyreuml peumlr teuml parandaluar recidivisteumlt nga peumlrseumlritjet e
shkeljeve Arsyet peumlrse sistemi nuk eumlshteuml duke u aplikuar janeuml teuml natyreumls teknike Teuml dy
institucionet (PK-ja dhe Gjykatat) kaneuml bazat e tyre individuale teuml teuml dheumlnave megjitheumlse ato
nuk janeuml teuml integruara dhe nuk komunikojneuml mes vete
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
27
5 Konkluzionet
Peumlrfundimi kryesor eumlshteuml se ka mjaft hapeumlsira peumlr peumlrmireumlsime peumlr ta beumlreuml policimin e
trafikut ploteumlsisht efektiv Policia e trafikut mund teuml beumljeuml edhe meuml shumeuml peumlr teuml peumlrmireumlsuar
aktivitetet e saj trsquoi peumlrdoreuml informatat neuml meumlnyreuml meuml efektive si dhe trsquoi planifikojeuml burimet
Kontrollet duket se janeuml pjeseumlrisht teuml bazuara neuml rrezikshmeumlri por cileumlsia e teuml dheumlnave nuk
lejon teuml theksojmeuml se policia e trafikut neuml Kosoveuml - neuml meumlnyreuml sistematike - eumlshteuml duke i kryer
kontrollet efektive neuml aspektin e vendeve dhe koheumls Ekzistojneuml ccedileumlshtje peumlr sa i peumlrket numrit
teuml policeumlve teuml trafikut qeuml operojneuml si dokumentohen veprimet analizohen dhe peumlrdoren peumlr
teuml meumlsuar dhe beumlreuml peumlrmireumlsime si dhe neuml ccedilrsquomeumlnyreuml menaxhohen ndeumlshkimet
Policia e trafikut nuk ka beumlreuml aq sa duhet peumlr trsquoi dizajnuar neuml meumlnyreuml efektive informatat
qeuml i nevojiten
Policia e trafikut mbledh ose ka qasje neuml teuml dheumlna peumlrkateumlse Hapa tjereuml shteseuml nevojiten qeuml
keumlto teuml dheumlna teuml beumlhen meuml teuml dobishme Teuml dheumlnat mbi aksidentet dhe pasojat e tyre mund teuml
strukturohen meuml mireuml dhe ekzistojneuml mundeumlsiteuml peumlr teuml zhvilluar shkeumlmbimin e informatave
me paleumlt e tjera teuml interesit Disa nga informatat mungojneuml siccedil janeuml raportimi performanceumls
dhe vlereumlsimi i rezultateve si dhe ka mangeumlsi neuml cileumlsineuml dhe konsistenceumln e dokumentacionit
Peumlrveccedil keumlsaj edhe meuml shumeuml mund teuml beumlhet peumlr trsquoi beumlreuml informatat transparente dhe teuml
disponueshme peumlr publikun
Policia e trafikut nuk i peumlrdor burimet e saj teuml informatave neuml meumlnyreuml ploteumlsisht efektive
Informatat ekzistuese mund teuml peumlrdoren neuml meumlnyreuml meuml efektive peumlr teuml mbeumlshtetur puneumln
operative Ato nuk peumlrdoren rregullisht peumlr analiza teuml detajuara ose peumlr teuml krahasuar dhe
vlereumlsuar qasjet dhe mjetet e ndryshme teuml peumlrdorura Teuml dheumlnat ekzistuese nuk janeuml
gjithmoneuml teuml trajtuara sa duhet neuml planifikimin operativ Analizat kryhen rralleumlhereuml nga
policia trafikut Kjo nga ana tjeteumlr dometheumlneuml se stimujt peumlr teuml meumlsuar dhe peumlr iniciativa teuml
reja janeuml teuml uleumlta Edhe neumlse ka vendime neuml nivelin rajonal ose lokal pak prej tyre lidhen
qarteuml me ndonjeuml analizeuml teuml kryer peumlr informata ekzistuese apo trsquoi referohen asaj Policia e
trafikut eumlshteuml mjaft mireuml e informuar mbi kushtet e rrugeumlve motin dhe peumlr ngjarjet e
ardhshme qeuml mund teuml shkaktojneuml probleme neuml trafik Por ekzistojneuml mundeumlsi peumlr teuml
peumlrmireumlsuar bashkeumlpunimin mes policiseuml lokale dhe rajonale dhe autoriteteve tjera OJQ-ve
hulumtuesve dhe qytetareumlve
Burimet nuk alokohen neuml meumlnyreuml efektive dhe nganjeumlhereuml mungojneuml mjete teuml
reumlndeumlsishme
Alokimi i burimeve nuk duket se ndjek njeuml model teuml qarteuml peumlr teuml tri njeumlsiteuml Numri i policeumlve
teuml trafikut nuk korrespondon me gjendjen neuml trafik - aksidentet e trafikut Eumlshteuml gjithashtu e
veumlshtireuml teuml shihet njeuml model i qarteuml peumlr alokimin e mjetevepajisjeve mes dhe brenda njeumlsive
Raporti mes numrit teuml policeumlve teuml trafikut dhe numrit teuml automjeteve radareumlve ose testeve teuml
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
28
alkoolit ndryshon neuml meumlnyreuml teuml konsiderueshme bie fjala Njeumlsia peumlr Kontrollin e
Autostradeumls ka meuml shumeuml automjete dhe policeuml sesa Njeumlsia e Prishtineumls ndash neuml raport me
numrin e aksidenteve
Peumlrveccedil keumlsaj njeumlsiteuml jo gjithmoneuml janeuml teuml pajisura siccedil duhet ndoneumlse disa pajisje teuml caktuara
dihet se janeuml kosto-efektive siccedil janeuml automjetet e pasheumlnuara kamerat dhe sistemet e radarit
Asnjeuml njeumlsi nuk ka pasur instrumente peumlr testimin e praniseuml seuml narkotikeumlve dhe veteumlm disa
kaneuml aparate peumlr testimin e alkoolit Alokimi i diskutuesheumlm i burimeve dhe mungesa e
mjeteve teuml reumlndeumlsishme janeuml faktoreuml qeuml pengojneuml efektivitetin (teuml bazuarit neuml rrezikshmeumlri
peumlrdorim kost-efektivdhe fleksibil teuml mjeteve) Neuml keumlteuml kontekst vlen teuml theksohet se rrugeumlt
neuml Kosoveuml nuk janeuml teuml pajisura me kamera teuml shpejteumlsiseuml keumlto kamera mund peumlrdoren peumlr teuml
zeumlvendeumlsuar disa nga aktivitetet meuml teuml kushtueshme teuml patrullimit
Nevoja peumlr teuml kryer detyra teuml tjera eumlshteuml njeuml faktor qeuml ndikon neuml disa njeumlsi meuml shumeuml se
neuml teuml tjerat
Policiseuml seuml trafikut nuk i lejohet gjithnjeuml teuml peumlrqendrohet neuml detyrat e tyre kryesore Policeumlt
nganjeumlhereuml - veccedilaneumlrisht neuml qytetet e meumldha - duhet teuml ndihmojneuml funksione teuml tjera brenda
forcave teuml policiseuml ose autoritete teuml tjera me sheumlrbime teuml ndryshme Kjo sigurisht ka pasoja
pozitive dhe negative Kjo mund teuml shihet si njeuml meumlnyreuml peumlr teuml peumlrdorur burimet neuml meumlnyreuml
fleksibile dhe efikase dhe peumlr trsquoi ofruar sheumlrbime teuml tjereumlve kur keumlto janeuml teuml nevojshme Nga
ana tjeteumlr kjo mund teuml pengojeuml gjithashtu efektivitetin e policiseuml seuml trafikut neuml kryerjen e
detyrave teuml tyre kryesore Disa nga keumlto probleme mund teuml reduktohen peumlrmes kritereve teuml
qarta planifikimit teuml peumlrmireumlsuar dhe bashkeumlpunimit meuml teuml ngushteuml mes njeumlsive teuml
ndryshme policore
Peumlr shkak teuml mungeseumls seuml dokumentacionit eumlshteuml e veumlshtireuml teuml thuhet qartas se teuml gjitha
kontrollet kryhen sistematikisht ose gjithnjeuml neuml vendet e duhura dhe neuml koheumln e duhur
Jo teuml gjitha njeumlsiteuml i regjistrojneuml vendet se ku janeuml kryer kontrollet Sipas mostreumls toneuml
NjRKRr-PR dhe NjKA i regjistrojneuml keumlto teuml dheumlna dhe keumlto njeumlsi kaneuml njeuml qasje teuml bazuar neuml
rrezik Shumica e kontrolleve (por jo teuml gjitha) kryhen neuml rrugeumlt apo vendet e duhura ku
rreziku peumlr aksidente eumlshteuml i larteuml Peumlr sa i peumlrket njeumlsiseuml tjeteumlr (NjRKRr-PE) nuk mund teuml
themi me siguri se cili eumlshteuml rezultati Bazuar neuml intervistat duket se sjellja eumlshteuml e ngjashme
por teuml dheumlnat neuml keumlteuml njeumlsi nuk janeuml teuml plota ose teuml besueshme
Gjetjet tona sugjerojneuml se kontrollet kryesore kryhen gjateuml diteumls Peumlrveccedilse teuml dheumlnat neuml
dispozicion nuk janeuml teuml mjaft teuml holleumlsishme sa peumlr teuml vlereumlsuar neumlse kontrollet kryhet
ploteumlsisht neuml koheumln e duhur Kur ne i studiuam meuml holleumlsisht teuml dheumlnat doli se koha e pikut
peumlr aksidente trafiku peumlrputhej faktikisht me koheumln kur patrullat e policiseuml seuml trafikut
peumlrfundoninfillonin ndeumlrrimet e tyre dhe rrjedhimisht nuk mund teuml ishin neuml vendet me
rrezik teuml larteuml
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
29
Shkurtimisht informatat neuml dispozicion nuk na e beumljneuml teuml lehteuml teuml kuptojmeuml se njeumlsiteuml
patrulluese neuml Kosoveuml i kryejneuml sistematikisht kontrollet efektive peumlr sa i peumlrket vendit dhe
koheumls
Policia e trafikut duhet meuml shumeuml teuml keteuml veumlmendje te ngasja e rrezikshme dhe gjithashtu
teuml kontrollojeuml standardet teknike teuml kamioneumlve dhe autobuseumlve
Kontrollet policore me teuml drejteuml i kushtojneuml shumeuml veumlmendje shpejteumlsiseuml por neuml teuml njeumljteumln
koheuml nuk i kushtohet veumlmendje e duhur aspekteve teuml tjera siccedil janeuml ngasja agresive dhe e
rrezikshme mosmbajtja e distanceumls ngasja neuml gjendje teuml dehur etj Fokusimi tek shpejteumlsia
shpjegohet me faktin se ajo me teuml veumlrteteuml eumlshteuml ndeumlr shkaqet kryesore teuml aksidenteve neuml
trafik por edhe sepse eumlshteuml njeuml lloj sjellje tradicionale dhe e lehteuml peumlr trsquou beumlreuml Mungesa e
kamerave dhe pajisjeve peumlr shpejteumlsineuml si dhe teuml analizave teuml duhura mbi shkaqet e
aksidenteve mund teuml jeteuml njeuml shpjegim tjeteumlr peumlr fokusimin te shpejteumlsia
Ashtu siccedil tregojneuml shumica e hulumtimeve - ne besojmeuml ndash se neuml peumlrgjitheumlsi eumlshteuml meuml efektive
teuml kontrollohen sjelljet e ngaseumlsve sesa automjetet Megjithateuml ka peumlrjashtime Kamioneumlt e
meumldhenj dhe autobuseumlt peumlrfshihen shpesh neuml aksidente trafiku me pasoja teuml meumldha Ne
kemi veumlrejtur se keumltyre automjeteve nuk iu kushtohet veumlmendja e duhur nga ana e policiseuml
seuml trafikut neuml disa njeumlsi Zakonisht kjo ka teuml beumljeuml me kushtet teknike teuml automjeteve teuml meumldha
komerciale siccedil eumlshteuml rasti neuml lidhje me mbingarkimin dhe mireumlmbajtjen
Ndeumlshkimet jo gjithhereuml aplikohen dhe menaxhohen siccedil duhet ndaj kundeumlrvajteumlsve
Policia e trafikut shpesh peumlrdoreuml gjoba teuml vogla si ndeumlshkime Ndeumlshkimet e tjera aplikohen
rralleuml peumlr dallim nga shumeuml vende teuml tjera Peumlr meuml tepeumlr shumica e gjobave shqiptohen
veteumlm peumlr njeuml numeumlr teuml kufizuar shkeljesh dhe nuk duket se e adresojneuml ndeumlshkimin e duhur
teuml bazuar neuml faktoreumlt e aksidenteve - siccedil janeuml mosmbajtja e distanceumls manovrimi i pasigurt
dhe pakujdesi teuml tjera neuml ngasje Moszbatimi i sistemit teuml ldquopikeumlve negativerdquo i ka motivuar
drejtpeumlrseumldrejti ngaseumlsit recidivisteuml peumlr teuml peumlrseumlritur kundeumlrvajtjet Neuml keumlteuml meumlnyreuml neuml
mungeseuml teuml qasjes parandaluese edhe ndeumlshkimet aplikohen mbi keumlteuml bazeuml
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
30
6 Rekomandimet
Peumlrvoja na tregon se numri i aksidenteve neuml trafik dhe pasojat e tyre mund teuml zvogeumllohen
Peumlr keumlteuml mund teuml nevojitet bashkeumlpunimi i ngushteuml mes autoriteteve peumlrgjegjeumlse njeuml sistem i
duhur informativ peumlrdorim efektiv i pajisjeve dhe menaxhim profesional dhe i bazuar neuml
rrezik neuml teuml gjitha nivelet
Ne rekomandojmeuml Drejtorin e Peumlrgjithsheumlm teuml Policiseuml seuml Kosoveumls qeuml
Teuml merr njeuml iniciativeuml peumlr peumlrmireumlsimin e sistemit ekzistues teuml informimit dhe ta beumljeuml
ateuml ploteumlsisht efektiv Po keumlshtu teuml konsiderojeuml futjen e njeuml baze gjitheumlpeumlrfshireumlse teuml teuml
dheumlnave duke ftuar paleumlt e ndryshme teuml interesit Peumlrfitimet nga ky mekanizeumlm do teuml
reflektonin neuml besueshmeumlrineuml e teuml dheumlnave si dhe peumlrdorimin e tyre neuml vendimet
strategjike dhe operative
Teuml peumlrmireumlsojeuml peumlrdorimin e teuml dheumlnave neuml meumlnyreuml qeuml teuml qarteumlsojeuml planifikimin vjetor
dhe teuml vendoseuml objektiva performance teuml qarta peumlr njeumlsi operative Kjo duhet teuml
peumlrfshijeuml analizeuml meuml teuml mireuml teuml teuml dheumlnave mbi aksidentet qeuml formojneuml njeuml pikeumlnisje
peumlr prioritetet dhe qasjet e reja neuml nivel operativ Kjo nga ana tjeteumlr e beumln teuml
reumlndeumlsishme qeuml policia e trafiku teuml nivel qendror teuml ngriteuml funksionet e duhura peumlr
monitorim dhe vlereumlsim
Teuml konsiderojeuml caktimin e meuml shumeuml politikave teuml policiseuml seuml trafikut dhe teuml ri-
konsiderojeuml alokimet ndeumlrmjet njeumlsive teuml ndryshme teuml policiseuml seuml trafikut
Teuml sigurojeuml se njeuml plan investimi peumlr pajisje kost-efektive eumlshteuml hartuar neuml njeuml
perspektiveuml teuml kornizeumls afat-mesme teuml shpenzimeve
Policia e trafikut teuml peumlrqendrohet seuml pari neuml detyrat e tyre kryesore parandalimi i
aksidenteve Ndihma peumlr funksionet e tjera teuml policiseuml dhe autoritetet tjera duhet teuml
planifikohet meuml mireuml neuml bashkeumlpunim me njeumlsiteuml e ndryshme policore Peumlr meuml tepeumlr
bashkeumlpunimi ndeumlrmjet funksioneve teuml ndryshme policore neuml nivel rajonal duhet teuml
peumlrmireumlsohet neuml meumlnyreuml qeuml teuml arrihet efikasitet meuml i larteuml neuml aktivitetet policore qeuml
ndeumlrlidhen me sistemin e trafikut
Teuml sigurohet qeuml aktivitetet e policiseuml seuml trafikut janeuml kryer neuml rrugeuml dhe vende
teumlrrezikshme Peumlr teuml qeneuml ploteumlsisht efektiv menaxhmenti lokal neuml fazeumln e
planifikimit duhet teuml prezantojeuml njeuml qasje fleksibile te ccedileumlshtja e orareve teuml puneumls etj
dhe
Teuml sigurohet qeuml policia e trafikut teuml peumlrqeumlndrohet edhe neuml sjelljet e tjera teuml ngaseumlsve
peumlrveccedilse te tejkalimi i kufizimit teuml shpejteumlsiseuml Njeuml qasje e planifikuar peumlr aktivitete teuml
peumlrforcuara policore neuml trafik duhet teuml merr prioritet teuml larteuml peumlr monitorimin e
sjelljes seuml ngaseumlsve (sikurse ngasja e rrezikshme mosmbajtja e distanceumls etj) Policia e
trafikut njeumlkoheumlsisht duhet teuml peumlrqendrohet meuml shumeuml neuml kriteret e automjeteve
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
31
komerciale (sidomos kamioneumlve dhe autobuseumlve) Masat e kujdesit teuml shtuar duhet teuml
zbatohen rregullisht nga ana e patrullave teuml trafikut
Gjithashtu ne rekomandojmeuml qeuml me qeumlllim teuml ngritjes seuml efektivitetit teuml ndeumlshkimeve gjobat
duhet teuml adresojneuml ndeumlshkimin e duhur bazuar neuml faktoreumlt e aksidenteve Sistemi i
ndeumlshkimeve duhet teuml peumlrmireumlsohet peumlrmes aplikimit teuml sistemit teuml pikeumlve negative Peumlr
trsquou peumlrballur me keumlteuml sfideuml neuml vendosjen e keumltij sistemi duhet teuml ndeumlrtohet bashkeumlpunimi
mes MPB-seuml dhe gjykatave
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
32
REFERENCAT
European Commission ldquoTowards a European road safety area policy orientations on road safety
2011-2020rdquo Brussels 2011
European Commission ldquoEuropean Transport Policy for 2010 Time to deciderdquo Brussels 2001
European Transport Safety Council (ETSC) Reducing Traffic Injuries Resulting From Excess and Inappropriate Speed Brussels 1995
European Transport Safety Council (ETSC) ldquoPolice enforcement strategies to reduce traffic casualties in Europerdquo Brussels 1999
European Transport Safety Council (ETSC) ldquoTransport safety performance indicatorsrdquo Brussels 2001
European Transport Safety Council (ETSC) Traffic Law Enforcement across the EU Brussels 2011
Organisation for Economic Co-Operation and Development (OECD) Safety on Roads - Whatrsquos The Vision 2002
Organisation for Economic Co-Operation and Development (OECD) Road Safety - Impact of New Technologies 2003
Organisation for Economic Co-Operation and Development (OECD) Towards Zero Ambitious Road Safety Targets and The Safe System Approach 2008
Rune Elvik Cost-Benefit Analyses of Police Enforcement ESCAPE 2001
ROSEBUD Road Safety and Environmental Benefit-Cost and Cost- Effectiveness Analysis for Use in Decision-Making 2003
World Health Organization (WHO) ldquoThe World Report on Road Traffic Injury Preventionrdquo Geneva 2004
World Health Organization (WHO) Global status report on road safety 2013 supporting a decade of action Geneva 2013
World Health Organization (WHO) Data systems a road safety manual for decision-makers and practitioners Geneva 2010
World Health Organization (WHO) ldquoSpeed management a road safety manual for decision-makers and practitionersrdquo Geneva 2008
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
33
SHTOJCA I
STRUKTURA ORGANIZATIVE E POLICISEuml SEuml KOSOVEumlS - NJEumlSITEuml E KOMUNIKACIONIT RRUGOR
Drejtoria e Peumlrgjithshme
Departamenti
peumlr Operacione
Departamenti
peumlr Kufi
Departamenti
peumlr Hetime
Departamenti
peumlr Mbeumlshtetje
Departamenti
peumlr Burime
Divizioni i Siguriseuml Publike
DR Prishtineuml
DR Pejeuml
DR Prizren
DR Gjilan
DR Ferizaj
DIVIZIONI I KOMUNIKACIONIT RRUGOR
DR Mitroviceuml
Njeumlsiteuml Rajonale teuml
Komunikacionit
Rrugor
Njeumlsia peumlr
Kontrollin e
Autostradeumls
Njeumlsia peumlr
menaxhimin e
materieve teuml
rrezikshme
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
34
SHTOJCA II
Qasshmeumlria e Policiseuml seuml Trafikut neuml informatat qeuml iu nevojiten peumlr planifikim operativ
Informatat peumlr planifikim operativ
Informata rreth faktoreumlve qeuml lidhen me aksidentet
Teuml dheumlna teuml dokumentuara qeuml tregojneuml nivelin e rrezikut Baza e krijuar e teuml dheumlnave peumlmes seuml secileumls policia e trafikut i identifikon faktoreumlt kryesoreuml teuml rrezikut neuml ateuml zoneuml
Faktori njeri
Faktori automjet
Vendndodhja e pikave teuml zeza
Kushtet atmosferike
Punimet neuml rrugeuml
Informata rreth pasojave teuml aksidenteve
Qasje neuml informata nga institucionet sheumlndeteumlsore dhe kompaniteuml e sigurimit
Informata rreth ngjarjevekushteve kurku mund teuml rriten rreziqet mund teuml rriten peumlr aksidente
Neuml meumlnyreuml qeuml teuml keteuml njeuml qasje teuml standardizuar peumlr informata lidhur me faktoreumlt e rrezikut peumlr zonat e rrezikut ndeumlr teuml tjera policia e trafikut duhet teuml keneuml informata rreth punimeve neuml rrugeuml dendeumlsiseuml seuml trafikut kushteve teuml motit MI dhe autoritet lokalekomunat duhet teuml peumlrfshihen
Informata rreth aktiviteteve teuml kryera nga policia e trafikut dhe ndeumlshkimeve teuml aplikuara
Informatat rreth monitorimitvlereumlsimit sistematik teuml sjelljeve neuml trafik aktivitetet e kryera teuml rezultojneuml me raportet e pas-operative
Teuml dheumlnat mbi aplikimin e ndeumlshkimeve ndaj kundeumlrvajteumlsve Numri i ndeumlshkimeveteuml leumlshuara duhet teuml beumlhet sipas ligjeve dhe rregullave teuml peumlrcaktuara Informatatnga gjykatat janeuml teuml nevojshme Informatatnga MPB rreth ngaseumlsve teuml ndeumlshkuar janeuml teumlnevojshme
Reagimi ndaj rezultateve teuml qasjeve dhe aktiviteteve teuml ndryshme
Peumlr teuml monitoruar performanceumln treguesit e aktiviteteve duhet miratuar Teuml dheumlnat qeuml do teuml mblidhen peumlrfshijneuml numrin e peumlrgjithsheumlm teuml kontrolleve teuml kryera numrin e ngaseumlsve teuml kontrolluar periudhat e ndryshme qeuml duhet teuml krahasohen etj
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
35
SHTOJCA III
Tabela 7 Numri i policeumlve teuml trafikut neumlpeumlr njeumlsi ndash gjateuml viteve
2010 2011 2012 2013 2014
NjKA 27 32 40
NjRKRr Prishtineuml 162 156 147 125 103
NjRKRr Gjilan 69 61 61 62 63
NjRKRr Ferizaj 59 55 54 54 54
NjRKRr Prizren 74 80 78 67 61
NjRKRr Pejeuml 88 91 90 83 83
NjRKRr Mitroviceuml Jug 71 71 72 57 58
NjRKRr Mitroviceuml Veri 27 44
Gjitheumlsej 523 514 529 507 506
(Burimi PK)
Tabela 8 Numri i aksidentevendeumlshkimeve 2010 -2014
Vitet 2010 2011 2012 2013 2014 Total
Aksidente fatale 158 130 116 104 111 619
Persona teuml vdekur 175 157 121 119 127 699
Aksidente me leumlndime 4326 4490 4555 4960 4876 23207
Persona teuml leumlnduar 7730 8321 8561 9817 9713 44142
Aksidente me deumlmemateriale 12594 13338 14044 13878 10333 64187
Aksidente lsquoGodit dhe ikrsquo 952 930 1039 1012 980 4913
Gjitheumlsej aksidente 18030 18888 19754 19954 16300 92926
Tiketa (Gjoba) 254849 276897 247788 286922 319332 1386556
(Burimi PK)
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
36
Tabela 9 Teuml dheumlnat rreth aksidenteve fatale dhe personave teuml vdekur sipas rajoneve (janar ndash
dhjetor 2013)
2013 Prishtineuml Mitroviceuml Pejeuml Prizren Ferizaj Gjilan Autostradeuml Total
Aksidfatale 35 9 26 12 10 10 2 104
Teuml vdekur 40 12 33 12 10 10 2 119
(Burimi PK)
Diagrami 1 Veprimet e ngaseumlsve si faktoreuml kontribues teuml aksidenteve (2013)
Diagrami 2 Aksidentet sipas pjeseumls seuml rrugeumls (2013)
0 500 1000 1500 2000 2500 3000 3500 4000 4500 5000
Manipulimi i pasigurt
Mosmbajtja e distanceumls
Mospeumlrshtatja e shpejteumlsiseuml
Kyqje e pasigurteuml neuml rrugeuml
Ndeumlrrim i shiritave
Kthim leumlvizje prapa
Mosrespektim i peumlrpareumlsiseuml seuml kalimit
Anashkalimtejlakim i parregullt
Tejkalim i shpejteumlsiseuml seuml kufizuar
0 2000 4000 6000 8000
10000 12000 14000 16000
2012
2013
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
21
Duke u bazuar neuml intervista orare teuml puneumls dhe neuml teuml dheumlna tjera teuml regjistruara gjetjet tona
sugjerojneuml se kontrollet kryhen gjateuml diteumls
Kur ne studiuam shifrat meuml holleumlsisht rezultoi se neuml fakt koha e ldquopikutrdquo peumlr aksidente teuml
trafikut korrespondonte me koheumln kur patrullat e policiseuml seuml trafikut kishin filluarpeumlrfunduar
ndeumlrrimet e tyre teuml puneumls dhe rrjedhimisht nuk kaneuml mundur teuml jeneuml neuml vende me rreziqe teuml
larta Peumlrderisa keumlto teuml dheumlna nuk ishin teuml njohura ose teuml pakteumln nuk janeuml ekzaminuar nga
njeumlsiteuml ata nuk kaneuml qeneuml neuml dijeni peumlr pasojat e orareve teuml tyre kohore apo peumlr periudhat e
ndeumlrrimit
Sipas policiseuml seuml trafikut ata peumlrpiqen qeuml teuml jeneuml teuml informuar mireuml peumlr ngjarjet madhore qeuml
kaneuml gjasa teuml shkaktojneuml probleme neuml trafik dhe neuml peumlrputhje me rrethanat i alokojneuml
burimet Ne nuk kemi arsye peumlr teuml mos besuar se kjo eumlshteuml keumlshtu por konfirmimi i keumlsaj
nuk ka qeneuml i mundur teuml beumlhet brenda fusheumlveprimit teuml keumltij auditimi
Po ashtu ne nuk kemi qeneuml neuml gjendje qeuml teuml ekzaminojmeuml se a janeuml peumlrdorur ldquomjetet e
duhurardquo neuml koheumln e duhur Sa peumlr ilustrim neuml shumeuml vende eumlshteuml procedureuml standarde qeuml teuml
kontrollohet se a po respektohen kufizimet e shpejteumlsiseuml afeumlr shkollave dhe ccedilerdheve neuml
koheuml teuml caktuar (kur fillojneuml meumlsimet neuml shkolla pas pushimeve verore) Gjithashtu eumlshteuml e
zakonshme qeuml policia e trafikut teuml peumlrdoreuml teste teuml alkoolit (narkotikeumlve) neuml koheumlt kur gjasat
qeuml drejtuesit e automjeteve teuml jeneuml neumln ndikim teuml keumltyre substancave eumlshteuml e larteuml (diteumlt e
shtuna apo teuml diela pas mesnate neuml afeumlrsi teuml vendeve teuml peumlrshtatshme) Keumlto janeuml shembuj teuml
gjeumlrave teuml cileumlt nuk kemi qeneuml neuml gjendje qeuml trsquoi ekzaminojmeuml peumlr shkak teuml mungeseumls seuml teuml
dheumlnave
46 A janeuml kontrolluar gjeumlrat e duhura
Peumlr teuml qeneuml efektiv duhet teuml kontrollohen gjeumlrat e duhura automjetet ose ngaseumlsit dhe meuml
konkretisht ccedilfareuml lloji teuml sjelljes apo ccedileumlshtje teknike Peumlrvojat ndeumlrkombeumltare japin
udheumlzime peumlrveccedilqeuml edhe kushtet lokale dhe meumlsimet gjithmoneuml duhet teuml merren parasysh
Meqeneumlse kualiteti dhe inspektimi i automjeteve eumlshteuml peumlrmireumlsuar duksheumlm sjellja e
ngaseumlsve eumlshteuml shkaku absolut dominues i aksidenteve teuml trafikut qeuml konfirmohet edhe nga
statistikat e DKRr48 Peumlrjashtime ka te kamioneumlt e meumldhenj Megjithateuml peumlrvoja tregon se
problemet qeuml kaneuml teuml beumljneuml me goma prishjet dhe mbingarkesat nuk janeuml teuml pazakonta etj
Sipas zyrtareumlve teuml DKRr ata i kaneuml ekzaminuar shkaqet e aksidenteve neuml meumlnyreuml qeuml meuml
tepeumlr trsquoi fokusojneuml kontrollet Ata kaneuml gjetur se tejkalimi i shpejteumlsiseuml eumlshteuml shkak i
48 Eumlshteuml e reumlndeumlsishme teuml theksohet se rreziku nga sjelljet e ngaseumlsve mbetet faktor vendimtar i aksidenteve neuml
Kosoveuml Sipas IPK-seuml (Raport inspektimi 05201410) neuml vitin 2012 edhe automjetet e policiseuml ishin peumlrfshireuml neuml 312 aksidente ndeumlrsa 170 prej tyre janeuml shkaktuar nga zyrtareumlt e policiseuml Ndeumlrsa neuml vitin 2013 automjetet e policiseuml ishin peumlrfshireuml neuml 287 aksidente ku neuml 143 raste fajtoreuml ishin policeumlt Shkaku meuml i zakonsheumlm i aksidenteve peumlr teuml dy periudhat eumlshteuml manovrimi i pasigurt i automjeteve nga policia
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
22
zakonsheumlm dhe si pasojeuml e keumlsaj i kaneuml dheumlneuml prioritet teuml larteuml kontrollit teuml shpejteumlsiseuml
Megjithkeumlteuml ka edhe faktoreuml tjereuml qeuml sipas studimeve ndeumlrkombeumltare dhe statistikave teuml
DKRr-seuml janeuml mjaft teuml zakonsheumlm siccedil janeuml ngasja agresive dhe mosmbajtja e distanceumls gjateuml
ngasjes
Peumlr ta matur shpejteumlsineuml patrullat kryesisht vendosen neuml rrugeuml teuml drejta ngaqeuml aty ekziston
rreziku peumlr tejkalim teuml shpejteumlsiseuml Ne kemi gjetur edhe praktika teuml mira neuml kryerjen e
kontrollit teuml shpejteumlsiseuml neuml koheuml teuml duhur neuml vende me rrezik teuml larteuml Keumlto masa ndeumlrmerren
edhe aty ku rreziku i aksidenteve teuml trafikut eumlshteuml mesatar apo i uleumlt (autostrada jashteuml oreumlve
teuml pikut)
Peumlr identifikimin e shkeljeve neuml trafik (tejkalimin e shpejteumlsiseuml) njeumlsiteuml patrulluese
bashkeumlpunojneuml ngushteuml mes tyre qeuml eumlshteuml njeuml praktikeuml tjeteumlr e mireuml
Megjithateuml disa aktivitete teuml kontrollit apo mbikeumlqyrjes - sipas veumlzhgimeve tona ndash janeuml kryer
neuml udheumlkryqe teuml cilat janeuml teuml rregulluara me semaforeuml dhe rrethrrotullime ku aksidentet
shpesh ndodhin49
Foto 1 Zyrtareumlt policoreuml teuml vendosur mbi ureuml neuml autostradeuml duke identifikuar automjetet qeuml
tejkalojneuml kufizimin e shpejteumlsiseuml
49 Neuml qytetin e Prishtineumls i kemi identifikuar dy udheumlkryqe ku kaneuml ndodhur aksidente fatale dhe ku patrullat e
policiseuml rralleumlhereuml janeuml teuml vendosura Vlen teuml peumlrmendet se brenda NjRKRr-PR ekziston njeuml neumln-njeumlsi e veccedilanteuml qeuml eumlshteuml peumlrgjegjeumlse veteumlm peumlr qytetin
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
23
Foto 2 Pika ndaluese e vendosur nga patrulla tjeteumlr policore peumlr trsquoi ndaluar ngaseumlsit e
identifikuar meuml pareuml
Gjateuml intervistave me zyrtareumlt e policiseuml seuml trafikut kuptuam se peumlrveccedil faktorit shpejteumlsi
shumica e patrullave neuml meumlnyreuml rutinore fokusohen neuml ccedileumlshtjet si dritat rripat e siguriseuml
peumlrdorimi i telefonave celulareuml patentat e ngasjes etj peumlrveccedilse teuml peumlrqendrohen meuml shumeuml
neuml faktoreumlt qeuml janeuml teuml lidhur drejtpeumlrdrejt me aksidentet e trafikut sikurse sjelljet e
rrezikshme ngasja agresive ose e pasigurt Kjo neve na tregon se zakonet e krijuara apo
rutina ende luajneuml rol meuml teuml reumlndeumlsisheumlm peumlr policineuml e trafikut gjateuml kryerjeve seuml detyrave teuml
veta Ky nuk eumlshteuml argument kundeumlr peumlr shembull kontrollimit teuml patenteuml-shoferit por ky
eumlshteuml veteumlm njeuml argument kundeumlr asaj qeuml teuml mos beumlhet neuml meumlnyreuml rutinore
Neuml fakt ne nuk kemi gjetur
ndonjeuml fleteuml-patrulluese qeuml teumlreumlsisht peumlrshkruan detyrat qeuml duhet teuml ndeumlrmerren nga
njeumlsiteuml patrulluese e qeuml ndeumlrlidhen me sjelljet e rrezikshme50
ndonjeuml regjisteumlr neuml lidhje me llojet e automjeteve teuml peumlrfshira neuml aksidente Eumlshteuml e
njohur se automjetet sportive dhe taksiste kaneuml prirje teuml jeneuml teuml peumlrfshira neuml aksidente
meuml shumeuml sesa automjetet tjera Si rrjedhojeuml informatat e tilla mund ta ndihmojneuml
policineuml e trafikut qeuml teuml jeteuml meuml shumeuml e fokusuar gjateuml puneumls seuml tyre dhe
se inspektimet teknike janeuml peumlrkushtuar neuml veccedilanti ndaj automjeteve teuml meumldha (si
gomave prishjeve dhe ngarkesave) gjateuml periudhave kur deumlshtimet e tilla mund teuml
50 Fleteuml-patrullimi eumlshteuml njeuml dokument udheumlzues-regjistrues me aneuml teuml cilit njeumlsiteuml patrulluese janeuml teuml pajisura peumlr
teuml kryer kontrolle
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
24
jeneuml fatale (neuml vjeshteumln e vonshme koheumln e dimrit etj)51 Praktikat e mira
ndeumlrkombeumltare keumlshillojneuml qeuml eumlshteuml meuml e reumlndeumlsishme teuml kryhen inspektime teknike
teuml automjeteve teuml meumldha sesa teuml kryhen inspektime teuml automjeteve teuml zakonshme
Ne kemi gjetur se peumlrjashtimi i mjeteve transportuese nga trafiku teuml cilat nuk i kaneuml
ploteumlsuar kriteret teknike eumlshteuml shumeuml i rralleuml Patrullimet qeuml rezultojneuml me identifikimin e
keumltyre kritereve kryesisht janeuml teuml fokusuara veteumlm neuml veprimet e peumlrbashkeumlta me zyrtareumlt e
MI-seuml Si pasojeuml policia e trafikut heziton52 qeuml teuml deumlrgojeuml jo veteumlm automjetet komerciale (teuml
meumldha) neuml kontrolle teuml veccedilanta teknike pa pranineuml e zyrtareumlve teuml MI-seuml dhe veteumlm
hereumlpashere eumlshteuml fokusuar neuml ekzaminimin e kushteve teknike teuml automjeteve (komerciale)
mbingarkimin e mjeteve transportuese etj
47 A peumlrdoren ndeumlshkimet siccedil duhet
Qeumlllimi i shumiceumls seuml funksioneve teuml kontrollit mund teuml peumlrshkruhet si parandalim dhe
identifikim teuml kundeumlrvajtjeve korrigjim teuml mangeumlsive etj Deri meuml tani jemi fokusuar
kryesisht mbi ateuml se si trsquoi parandalojmeuml meuml mireuml dhe trsquoi identifikojmeuml aksidentet e trafikut
Neuml keumlteuml pjeseuml do trsquoi japim disa informata mbi ateuml se si janeuml peumlrdorur ndeumlshkimet
Policia e trafikut aplikon ndeumlshkime teuml ndryshme Gjobat janeuml teuml ndara neuml dy grupe ato teuml
shqiptuara neuml raste teuml aksidenteve dhe ato teuml shqiptuara peumlr shkelje teuml trafikut - pa shkaktuar
aksidente Sipas natyreumls seuml ekzekutimit gjobat shqiptohen vareumlsisht prej pesheumls seuml vepreumls
ato qeuml janeuml teuml detyrueshme53 dhe duhet teuml paguhen menjeumlhereuml dhe ato qeuml duhet teuml
procedohen neuml gjykata Peumlr shkelje teuml vogla dhe teuml rralla teuml cilat nuk e rrezikojneuml neuml meumlnyreuml
teuml konsiderueshme sigurineuml e trafikut policeumlt e trafikut mund teuml japin veumlrejtje verbale apo
me shkrim Veumlrejtjet me shkrim neuml realitet nuk jepen
Numri i ndeumlshkimeve varet pjeseumlrisht nga prioritetet e policiseuml seuml trafikut Neumlse ata e
peumlrcaktojneuml si prioritet testimin peumlr alkool kjo zakonisht neumlnkupton se peumlrdoruesit zbulohen
dhe ndeumlshkohen Si teuml tilla neumlse njeuml prioritizim i veprimeve eumlshteuml demonstruar ndeumlshkimet
mund teuml jeneuml teuml lidhura drejtpeumlrdrejt me suksesin neuml parandalimin e aksidenteve
51 Sipas teuml dheumlnave teuml prezantuara nga PK-ja gjateuml vitit me automjetet e transportit publik ndodhin rreth 910
aksidente 52 Sipas DKRr me rastin e deumlrgimit teuml automjeteve neuml kontrolle teuml jashteumlzakonshme teknike shpenzimet neuml rast
se vetura rezulton teuml jeteuml neuml gjendje teuml rregullt i barteuml zyrtari policor qeuml e ka inicuar deumlrgimin Kjo dispoziteuml eumlshteuml e parapareuml neuml ligjin aktual
53 Gjoba teuml detyrueshme (mandatore) konsiderohen teuml gjitha gjobat nga 15-40 euro qeuml shqiptohen nga zyrtareumlt e policiseuml neuml vend teuml ngjarjes
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
25
Tabela 6 Numri dhe alokimi i gjobave teuml shqiptuara neuml 2012 dhe 2013
Llojet e gjobave 2012
Nr
2013
Nr
Ndryshimi
Mosrespektimi i shpejteumlsiseuml seuml kufizuar 89654 36 123956 43 38
Mosmbajtja e distanceumls 2213 1 2475 1 12
Drejtimi neumln ndikim teuml alkoolit 651 0 527 0 -19
Drejtimi i mjetit pa patenteuml 15061 6 16993 6 13
Mosrespektimi i shenjave teuml trafikut 16541 7 16122 6 -2
Manovrim i pasigurt me automjet 1308 1 1513 1 16
Kalimi i afatit teuml regjistrimit 15588 6 12510 4 -20
Parkimi i parregullt 26467 11 30767 11 16
Teuml tjera (ccedileumlshtje minore) 80305 32 82059 28 1
Totali 247788100 286922100 16
(Burimi PK)
Nga njeuml perspektiveuml e thjeshteuml e siguriseuml seuml trafikut duket sikurse njeuml prioritet mjaft i madh i
jepet faktoreumlve teuml uleumlt teuml rrezikut Meumlse gjysma e ndeumlshkimeve (meuml pak neuml vitin 2013)
mbulojneuml ccedileumlshtjet e profilit teuml uleumlt teuml rrezikut teuml aksidenteve teuml trafikut (si tabelat parkimi
dhe teuml tjera) ndeumlrsa pjesa tjeteumlr vlen peumlr faktoreumlt e rrezikut teuml larteuml dhe teuml meseumlm (si
shpejteumlsia alkooli distanca patenteuml-shoferi dhe shenjat e trafikut) Peumlr teuml qeneuml teuml paansheumlm
megjithateuml njeuml prioritet i madh dhe me sa duket i justifikuar i eumlshteuml dheumlneuml kontrollit teuml
shpejteumlsiseuml qeuml eumlshteuml njeuml shkak i zakonsheumlm peumlr aksidentet e trafikut
Gjateuml studimit teuml profilit teuml ndeumlshkimeve ne mund teuml shohim dy gjeumlra seuml pari ndryshime teuml
vogla neuml prioritete kaneuml ndodhur midis dy viteve dhe seuml dyti ndeumlshkimet reflektojneuml se
shumica e kontrolleve teuml faktoreumlve teuml rrezikut teuml larteuml nuk janeuml kryer nga aktivitete leumlvizeumlse
(neumlse do teuml kishte pasur meuml shumeuml aktivitete leumlvizeumlse ndoshta do teuml kishim pritur meuml shumeuml
gjoba peumlr mosmbajtjen e distanceumls dhe manovrim teuml pasigurt dhe shkelje tjera qeuml kaneuml teuml
beumljneuml me ngasjen)
Neumlse teuml dheumlnat e meumlsipeumlrme e pasqyrojneuml realitetin eumlshteuml e qarteuml se ngaseumlsit e automjeteve
shpeshhereuml tejkalojneuml kufizimet e shpejteumlsiseuml apo ngasin shumeuml shpejt
shpeshhereuml ngasin pa patenteuml
rralleumlhereuml janeuml teuml ndikuar nga alkooli ose narkotikeumlt
mbajneuml distanceumln me automjetet tjera
shpeshhereuml thyejneuml rregulla teuml vogla (parkingu etj)
Ritheksojmeuml neumlse kjo reflekton ploteumlsisht realitetin apo i reflekton prioritetet dhe pajisjet neuml
keumlto tre njeumlsi eumlshteuml e veumlshtireuml teuml thuhet me siguri Neuml njeuml kuptim meuml teuml gjereuml ndash peumlr teuml qeneuml meuml
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
26
teuml sakteuml ndash duhet teuml peumlrdoren edhe teuml dheumlnat nga sistemi i parapareuml i ldquopikeumlve negativerdquo qeuml
nuk eumlshteuml aplikuar deri meuml tani neuml meumlnyreuml peumlr teuml parandaluar recidivisteumlt nga peumlrseumlritjet e
shkeljeve Arsyet peumlrse sistemi nuk eumlshteuml duke u aplikuar janeuml teuml natyreumls teknike Teuml dy
institucionet (PK-ja dhe Gjykatat) kaneuml bazat e tyre individuale teuml teuml dheumlnave megjitheumlse ato
nuk janeuml teuml integruara dhe nuk komunikojneuml mes vete
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
27
5 Konkluzionet
Peumlrfundimi kryesor eumlshteuml se ka mjaft hapeumlsira peumlr peumlrmireumlsime peumlr ta beumlreuml policimin e
trafikut ploteumlsisht efektiv Policia e trafikut mund teuml beumljeuml edhe meuml shumeuml peumlr teuml peumlrmireumlsuar
aktivitetet e saj trsquoi peumlrdoreuml informatat neuml meumlnyreuml meuml efektive si dhe trsquoi planifikojeuml burimet
Kontrollet duket se janeuml pjeseumlrisht teuml bazuara neuml rrezikshmeumlri por cileumlsia e teuml dheumlnave nuk
lejon teuml theksojmeuml se policia e trafikut neuml Kosoveuml - neuml meumlnyreuml sistematike - eumlshteuml duke i kryer
kontrollet efektive neuml aspektin e vendeve dhe koheumls Ekzistojneuml ccedileumlshtje peumlr sa i peumlrket numrit
teuml policeumlve teuml trafikut qeuml operojneuml si dokumentohen veprimet analizohen dhe peumlrdoren peumlr
teuml meumlsuar dhe beumlreuml peumlrmireumlsime si dhe neuml ccedilrsquomeumlnyreuml menaxhohen ndeumlshkimet
Policia e trafikut nuk ka beumlreuml aq sa duhet peumlr trsquoi dizajnuar neuml meumlnyreuml efektive informatat
qeuml i nevojiten
Policia e trafikut mbledh ose ka qasje neuml teuml dheumlna peumlrkateumlse Hapa tjereuml shteseuml nevojiten qeuml
keumlto teuml dheumlna teuml beumlhen meuml teuml dobishme Teuml dheumlnat mbi aksidentet dhe pasojat e tyre mund teuml
strukturohen meuml mireuml dhe ekzistojneuml mundeumlsiteuml peumlr teuml zhvilluar shkeumlmbimin e informatave
me paleumlt e tjera teuml interesit Disa nga informatat mungojneuml siccedil janeuml raportimi performanceumls
dhe vlereumlsimi i rezultateve si dhe ka mangeumlsi neuml cileumlsineuml dhe konsistenceumln e dokumentacionit
Peumlrveccedil keumlsaj edhe meuml shumeuml mund teuml beumlhet peumlr trsquoi beumlreuml informatat transparente dhe teuml
disponueshme peumlr publikun
Policia e trafikut nuk i peumlrdor burimet e saj teuml informatave neuml meumlnyreuml ploteumlsisht efektive
Informatat ekzistuese mund teuml peumlrdoren neuml meumlnyreuml meuml efektive peumlr teuml mbeumlshtetur puneumln
operative Ato nuk peumlrdoren rregullisht peumlr analiza teuml detajuara ose peumlr teuml krahasuar dhe
vlereumlsuar qasjet dhe mjetet e ndryshme teuml peumlrdorura Teuml dheumlnat ekzistuese nuk janeuml
gjithmoneuml teuml trajtuara sa duhet neuml planifikimin operativ Analizat kryhen rralleumlhereuml nga
policia trafikut Kjo nga ana tjeteumlr dometheumlneuml se stimujt peumlr teuml meumlsuar dhe peumlr iniciativa teuml
reja janeuml teuml uleumlta Edhe neumlse ka vendime neuml nivelin rajonal ose lokal pak prej tyre lidhen
qarteuml me ndonjeuml analizeuml teuml kryer peumlr informata ekzistuese apo trsquoi referohen asaj Policia e
trafikut eumlshteuml mjaft mireuml e informuar mbi kushtet e rrugeumlve motin dhe peumlr ngjarjet e
ardhshme qeuml mund teuml shkaktojneuml probleme neuml trafik Por ekzistojneuml mundeumlsi peumlr teuml
peumlrmireumlsuar bashkeumlpunimin mes policiseuml lokale dhe rajonale dhe autoriteteve tjera OJQ-ve
hulumtuesve dhe qytetareumlve
Burimet nuk alokohen neuml meumlnyreuml efektive dhe nganjeumlhereuml mungojneuml mjete teuml
reumlndeumlsishme
Alokimi i burimeve nuk duket se ndjek njeuml model teuml qarteuml peumlr teuml tri njeumlsiteuml Numri i policeumlve
teuml trafikut nuk korrespondon me gjendjen neuml trafik - aksidentet e trafikut Eumlshteuml gjithashtu e
veumlshtireuml teuml shihet njeuml model i qarteuml peumlr alokimin e mjetevepajisjeve mes dhe brenda njeumlsive
Raporti mes numrit teuml policeumlve teuml trafikut dhe numrit teuml automjeteve radareumlve ose testeve teuml
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
28
alkoolit ndryshon neuml meumlnyreuml teuml konsiderueshme bie fjala Njeumlsia peumlr Kontrollin e
Autostradeumls ka meuml shumeuml automjete dhe policeuml sesa Njeumlsia e Prishtineumls ndash neuml raport me
numrin e aksidenteve
Peumlrveccedil keumlsaj njeumlsiteuml jo gjithmoneuml janeuml teuml pajisura siccedil duhet ndoneumlse disa pajisje teuml caktuara
dihet se janeuml kosto-efektive siccedil janeuml automjetet e pasheumlnuara kamerat dhe sistemet e radarit
Asnjeuml njeumlsi nuk ka pasur instrumente peumlr testimin e praniseuml seuml narkotikeumlve dhe veteumlm disa
kaneuml aparate peumlr testimin e alkoolit Alokimi i diskutuesheumlm i burimeve dhe mungesa e
mjeteve teuml reumlndeumlsishme janeuml faktoreuml qeuml pengojneuml efektivitetin (teuml bazuarit neuml rrezikshmeumlri
peumlrdorim kost-efektivdhe fleksibil teuml mjeteve) Neuml keumlteuml kontekst vlen teuml theksohet se rrugeumlt
neuml Kosoveuml nuk janeuml teuml pajisura me kamera teuml shpejteumlsiseuml keumlto kamera mund peumlrdoren peumlr teuml
zeumlvendeumlsuar disa nga aktivitetet meuml teuml kushtueshme teuml patrullimit
Nevoja peumlr teuml kryer detyra teuml tjera eumlshteuml njeuml faktor qeuml ndikon neuml disa njeumlsi meuml shumeuml se
neuml teuml tjerat
Policiseuml seuml trafikut nuk i lejohet gjithnjeuml teuml peumlrqendrohet neuml detyrat e tyre kryesore Policeumlt
nganjeumlhereuml - veccedilaneumlrisht neuml qytetet e meumldha - duhet teuml ndihmojneuml funksione teuml tjera brenda
forcave teuml policiseuml ose autoritete teuml tjera me sheumlrbime teuml ndryshme Kjo sigurisht ka pasoja
pozitive dhe negative Kjo mund teuml shihet si njeuml meumlnyreuml peumlr teuml peumlrdorur burimet neuml meumlnyreuml
fleksibile dhe efikase dhe peumlr trsquoi ofruar sheumlrbime teuml tjereumlve kur keumlto janeuml teuml nevojshme Nga
ana tjeteumlr kjo mund teuml pengojeuml gjithashtu efektivitetin e policiseuml seuml trafikut neuml kryerjen e
detyrave teuml tyre kryesore Disa nga keumlto probleme mund teuml reduktohen peumlrmes kritereve teuml
qarta planifikimit teuml peumlrmireumlsuar dhe bashkeumlpunimit meuml teuml ngushteuml mes njeumlsive teuml
ndryshme policore
Peumlr shkak teuml mungeseumls seuml dokumentacionit eumlshteuml e veumlshtireuml teuml thuhet qartas se teuml gjitha
kontrollet kryhen sistematikisht ose gjithnjeuml neuml vendet e duhura dhe neuml koheumln e duhur
Jo teuml gjitha njeumlsiteuml i regjistrojneuml vendet se ku janeuml kryer kontrollet Sipas mostreumls toneuml
NjRKRr-PR dhe NjKA i regjistrojneuml keumlto teuml dheumlna dhe keumlto njeumlsi kaneuml njeuml qasje teuml bazuar neuml
rrezik Shumica e kontrolleve (por jo teuml gjitha) kryhen neuml rrugeumlt apo vendet e duhura ku
rreziku peumlr aksidente eumlshteuml i larteuml Peumlr sa i peumlrket njeumlsiseuml tjeteumlr (NjRKRr-PE) nuk mund teuml
themi me siguri se cili eumlshteuml rezultati Bazuar neuml intervistat duket se sjellja eumlshteuml e ngjashme
por teuml dheumlnat neuml keumlteuml njeumlsi nuk janeuml teuml plota ose teuml besueshme
Gjetjet tona sugjerojneuml se kontrollet kryesore kryhen gjateuml diteumls Peumlrveccedilse teuml dheumlnat neuml
dispozicion nuk janeuml teuml mjaft teuml holleumlsishme sa peumlr teuml vlereumlsuar neumlse kontrollet kryhet
ploteumlsisht neuml koheumln e duhur Kur ne i studiuam meuml holleumlsisht teuml dheumlnat doli se koha e pikut
peumlr aksidente trafiku peumlrputhej faktikisht me koheumln kur patrullat e policiseuml seuml trafikut
peumlrfundoninfillonin ndeumlrrimet e tyre dhe rrjedhimisht nuk mund teuml ishin neuml vendet me
rrezik teuml larteuml
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
29
Shkurtimisht informatat neuml dispozicion nuk na e beumljneuml teuml lehteuml teuml kuptojmeuml se njeumlsiteuml
patrulluese neuml Kosoveuml i kryejneuml sistematikisht kontrollet efektive peumlr sa i peumlrket vendit dhe
koheumls
Policia e trafikut duhet meuml shumeuml teuml keteuml veumlmendje te ngasja e rrezikshme dhe gjithashtu
teuml kontrollojeuml standardet teknike teuml kamioneumlve dhe autobuseumlve
Kontrollet policore me teuml drejteuml i kushtojneuml shumeuml veumlmendje shpejteumlsiseuml por neuml teuml njeumljteumln
koheuml nuk i kushtohet veumlmendje e duhur aspekteve teuml tjera siccedil janeuml ngasja agresive dhe e
rrezikshme mosmbajtja e distanceumls ngasja neuml gjendje teuml dehur etj Fokusimi tek shpejteumlsia
shpjegohet me faktin se ajo me teuml veumlrteteuml eumlshteuml ndeumlr shkaqet kryesore teuml aksidenteve neuml
trafik por edhe sepse eumlshteuml njeuml lloj sjellje tradicionale dhe e lehteuml peumlr trsquou beumlreuml Mungesa e
kamerave dhe pajisjeve peumlr shpejteumlsineuml si dhe teuml analizave teuml duhura mbi shkaqet e
aksidenteve mund teuml jeteuml njeuml shpjegim tjeteumlr peumlr fokusimin te shpejteumlsia
Ashtu siccedil tregojneuml shumica e hulumtimeve - ne besojmeuml ndash se neuml peumlrgjitheumlsi eumlshteuml meuml efektive
teuml kontrollohen sjelljet e ngaseumlsve sesa automjetet Megjithateuml ka peumlrjashtime Kamioneumlt e
meumldhenj dhe autobuseumlt peumlrfshihen shpesh neuml aksidente trafiku me pasoja teuml meumldha Ne
kemi veumlrejtur se keumltyre automjeteve nuk iu kushtohet veumlmendja e duhur nga ana e policiseuml
seuml trafikut neuml disa njeumlsi Zakonisht kjo ka teuml beumljeuml me kushtet teknike teuml automjeteve teuml meumldha
komerciale siccedil eumlshteuml rasti neuml lidhje me mbingarkimin dhe mireumlmbajtjen
Ndeumlshkimet jo gjithhereuml aplikohen dhe menaxhohen siccedil duhet ndaj kundeumlrvajteumlsve
Policia e trafikut shpesh peumlrdoreuml gjoba teuml vogla si ndeumlshkime Ndeumlshkimet e tjera aplikohen
rralleuml peumlr dallim nga shumeuml vende teuml tjera Peumlr meuml tepeumlr shumica e gjobave shqiptohen
veteumlm peumlr njeuml numeumlr teuml kufizuar shkeljesh dhe nuk duket se e adresojneuml ndeumlshkimin e duhur
teuml bazuar neuml faktoreumlt e aksidenteve - siccedil janeuml mosmbajtja e distanceumls manovrimi i pasigurt
dhe pakujdesi teuml tjera neuml ngasje Moszbatimi i sistemit teuml ldquopikeumlve negativerdquo i ka motivuar
drejtpeumlrseumldrejti ngaseumlsit recidivisteuml peumlr teuml peumlrseumlritur kundeumlrvajtjet Neuml keumlteuml meumlnyreuml neuml
mungeseuml teuml qasjes parandaluese edhe ndeumlshkimet aplikohen mbi keumlteuml bazeuml
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
30
6 Rekomandimet
Peumlrvoja na tregon se numri i aksidenteve neuml trafik dhe pasojat e tyre mund teuml zvogeumllohen
Peumlr keumlteuml mund teuml nevojitet bashkeumlpunimi i ngushteuml mes autoriteteve peumlrgjegjeumlse njeuml sistem i
duhur informativ peumlrdorim efektiv i pajisjeve dhe menaxhim profesional dhe i bazuar neuml
rrezik neuml teuml gjitha nivelet
Ne rekomandojmeuml Drejtorin e Peumlrgjithsheumlm teuml Policiseuml seuml Kosoveumls qeuml
Teuml merr njeuml iniciativeuml peumlr peumlrmireumlsimin e sistemit ekzistues teuml informimit dhe ta beumljeuml
ateuml ploteumlsisht efektiv Po keumlshtu teuml konsiderojeuml futjen e njeuml baze gjitheumlpeumlrfshireumlse teuml teuml
dheumlnave duke ftuar paleumlt e ndryshme teuml interesit Peumlrfitimet nga ky mekanizeumlm do teuml
reflektonin neuml besueshmeumlrineuml e teuml dheumlnave si dhe peumlrdorimin e tyre neuml vendimet
strategjike dhe operative
Teuml peumlrmireumlsojeuml peumlrdorimin e teuml dheumlnave neuml meumlnyreuml qeuml teuml qarteumlsojeuml planifikimin vjetor
dhe teuml vendoseuml objektiva performance teuml qarta peumlr njeumlsi operative Kjo duhet teuml
peumlrfshijeuml analizeuml meuml teuml mireuml teuml teuml dheumlnave mbi aksidentet qeuml formojneuml njeuml pikeumlnisje
peumlr prioritetet dhe qasjet e reja neuml nivel operativ Kjo nga ana tjeteumlr e beumln teuml
reumlndeumlsishme qeuml policia e trafiku teuml nivel qendror teuml ngriteuml funksionet e duhura peumlr
monitorim dhe vlereumlsim
Teuml konsiderojeuml caktimin e meuml shumeuml politikave teuml policiseuml seuml trafikut dhe teuml ri-
konsiderojeuml alokimet ndeumlrmjet njeumlsive teuml ndryshme teuml policiseuml seuml trafikut
Teuml sigurojeuml se njeuml plan investimi peumlr pajisje kost-efektive eumlshteuml hartuar neuml njeuml
perspektiveuml teuml kornizeumls afat-mesme teuml shpenzimeve
Policia e trafikut teuml peumlrqendrohet seuml pari neuml detyrat e tyre kryesore parandalimi i
aksidenteve Ndihma peumlr funksionet e tjera teuml policiseuml dhe autoritetet tjera duhet teuml
planifikohet meuml mireuml neuml bashkeumlpunim me njeumlsiteuml e ndryshme policore Peumlr meuml tepeumlr
bashkeumlpunimi ndeumlrmjet funksioneve teuml ndryshme policore neuml nivel rajonal duhet teuml
peumlrmireumlsohet neuml meumlnyreuml qeuml teuml arrihet efikasitet meuml i larteuml neuml aktivitetet policore qeuml
ndeumlrlidhen me sistemin e trafikut
Teuml sigurohet qeuml aktivitetet e policiseuml seuml trafikut janeuml kryer neuml rrugeuml dhe vende
teumlrrezikshme Peumlr teuml qeneuml ploteumlsisht efektiv menaxhmenti lokal neuml fazeumln e
planifikimit duhet teuml prezantojeuml njeuml qasje fleksibile te ccedileumlshtja e orareve teuml puneumls etj
dhe
Teuml sigurohet qeuml policia e trafikut teuml peumlrqeumlndrohet edhe neuml sjelljet e tjera teuml ngaseumlsve
peumlrveccedilse te tejkalimi i kufizimit teuml shpejteumlsiseuml Njeuml qasje e planifikuar peumlr aktivitete teuml
peumlrforcuara policore neuml trafik duhet teuml merr prioritet teuml larteuml peumlr monitorimin e
sjelljes seuml ngaseumlsve (sikurse ngasja e rrezikshme mosmbajtja e distanceumls etj) Policia e
trafikut njeumlkoheumlsisht duhet teuml peumlrqendrohet meuml shumeuml neuml kriteret e automjeteve
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
31
komerciale (sidomos kamioneumlve dhe autobuseumlve) Masat e kujdesit teuml shtuar duhet teuml
zbatohen rregullisht nga ana e patrullave teuml trafikut
Gjithashtu ne rekomandojmeuml qeuml me qeumlllim teuml ngritjes seuml efektivitetit teuml ndeumlshkimeve gjobat
duhet teuml adresojneuml ndeumlshkimin e duhur bazuar neuml faktoreumlt e aksidenteve Sistemi i
ndeumlshkimeve duhet teuml peumlrmireumlsohet peumlrmes aplikimit teuml sistemit teuml pikeumlve negative Peumlr
trsquou peumlrballur me keumlteuml sfideuml neuml vendosjen e keumltij sistemi duhet teuml ndeumlrtohet bashkeumlpunimi
mes MPB-seuml dhe gjykatave
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
32
REFERENCAT
European Commission ldquoTowards a European road safety area policy orientations on road safety
2011-2020rdquo Brussels 2011
European Commission ldquoEuropean Transport Policy for 2010 Time to deciderdquo Brussels 2001
European Transport Safety Council (ETSC) Reducing Traffic Injuries Resulting From Excess and Inappropriate Speed Brussels 1995
European Transport Safety Council (ETSC) ldquoPolice enforcement strategies to reduce traffic casualties in Europerdquo Brussels 1999
European Transport Safety Council (ETSC) ldquoTransport safety performance indicatorsrdquo Brussels 2001
European Transport Safety Council (ETSC) Traffic Law Enforcement across the EU Brussels 2011
Organisation for Economic Co-Operation and Development (OECD) Safety on Roads - Whatrsquos The Vision 2002
Organisation for Economic Co-Operation and Development (OECD) Road Safety - Impact of New Technologies 2003
Organisation for Economic Co-Operation and Development (OECD) Towards Zero Ambitious Road Safety Targets and The Safe System Approach 2008
Rune Elvik Cost-Benefit Analyses of Police Enforcement ESCAPE 2001
ROSEBUD Road Safety and Environmental Benefit-Cost and Cost- Effectiveness Analysis for Use in Decision-Making 2003
World Health Organization (WHO) ldquoThe World Report on Road Traffic Injury Preventionrdquo Geneva 2004
World Health Organization (WHO) Global status report on road safety 2013 supporting a decade of action Geneva 2013
World Health Organization (WHO) Data systems a road safety manual for decision-makers and practitioners Geneva 2010
World Health Organization (WHO) ldquoSpeed management a road safety manual for decision-makers and practitionersrdquo Geneva 2008
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
33
SHTOJCA I
STRUKTURA ORGANIZATIVE E POLICISEuml SEuml KOSOVEumlS - NJEumlSITEuml E KOMUNIKACIONIT RRUGOR
Drejtoria e Peumlrgjithshme
Departamenti
peumlr Operacione
Departamenti
peumlr Kufi
Departamenti
peumlr Hetime
Departamenti
peumlr Mbeumlshtetje
Departamenti
peumlr Burime
Divizioni i Siguriseuml Publike
DR Prishtineuml
DR Pejeuml
DR Prizren
DR Gjilan
DR Ferizaj
DIVIZIONI I KOMUNIKACIONIT RRUGOR
DR Mitroviceuml
Njeumlsiteuml Rajonale teuml
Komunikacionit
Rrugor
Njeumlsia peumlr
Kontrollin e
Autostradeumls
Njeumlsia peumlr
menaxhimin e
materieve teuml
rrezikshme
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
34
SHTOJCA II
Qasshmeumlria e Policiseuml seuml Trafikut neuml informatat qeuml iu nevojiten peumlr planifikim operativ
Informatat peumlr planifikim operativ
Informata rreth faktoreumlve qeuml lidhen me aksidentet
Teuml dheumlna teuml dokumentuara qeuml tregojneuml nivelin e rrezikut Baza e krijuar e teuml dheumlnave peumlmes seuml secileumls policia e trafikut i identifikon faktoreumlt kryesoreuml teuml rrezikut neuml ateuml zoneuml
Faktori njeri
Faktori automjet
Vendndodhja e pikave teuml zeza
Kushtet atmosferike
Punimet neuml rrugeuml
Informata rreth pasojave teuml aksidenteve
Qasje neuml informata nga institucionet sheumlndeteumlsore dhe kompaniteuml e sigurimit
Informata rreth ngjarjevekushteve kurku mund teuml rriten rreziqet mund teuml rriten peumlr aksidente
Neuml meumlnyreuml qeuml teuml keteuml njeuml qasje teuml standardizuar peumlr informata lidhur me faktoreumlt e rrezikut peumlr zonat e rrezikut ndeumlr teuml tjera policia e trafikut duhet teuml keneuml informata rreth punimeve neuml rrugeuml dendeumlsiseuml seuml trafikut kushteve teuml motit MI dhe autoritet lokalekomunat duhet teuml peumlrfshihen
Informata rreth aktiviteteve teuml kryera nga policia e trafikut dhe ndeumlshkimeve teuml aplikuara
Informatat rreth monitorimitvlereumlsimit sistematik teuml sjelljeve neuml trafik aktivitetet e kryera teuml rezultojneuml me raportet e pas-operative
Teuml dheumlnat mbi aplikimin e ndeumlshkimeve ndaj kundeumlrvajteumlsve Numri i ndeumlshkimeveteuml leumlshuara duhet teuml beumlhet sipas ligjeve dhe rregullave teuml peumlrcaktuara Informatatnga gjykatat janeuml teuml nevojshme Informatatnga MPB rreth ngaseumlsve teuml ndeumlshkuar janeuml teumlnevojshme
Reagimi ndaj rezultateve teuml qasjeve dhe aktiviteteve teuml ndryshme
Peumlr teuml monitoruar performanceumln treguesit e aktiviteteve duhet miratuar Teuml dheumlnat qeuml do teuml mblidhen peumlrfshijneuml numrin e peumlrgjithsheumlm teuml kontrolleve teuml kryera numrin e ngaseumlsve teuml kontrolluar periudhat e ndryshme qeuml duhet teuml krahasohen etj
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
35
SHTOJCA III
Tabela 7 Numri i policeumlve teuml trafikut neumlpeumlr njeumlsi ndash gjateuml viteve
2010 2011 2012 2013 2014
NjKA 27 32 40
NjRKRr Prishtineuml 162 156 147 125 103
NjRKRr Gjilan 69 61 61 62 63
NjRKRr Ferizaj 59 55 54 54 54
NjRKRr Prizren 74 80 78 67 61
NjRKRr Pejeuml 88 91 90 83 83
NjRKRr Mitroviceuml Jug 71 71 72 57 58
NjRKRr Mitroviceuml Veri 27 44
Gjitheumlsej 523 514 529 507 506
(Burimi PK)
Tabela 8 Numri i aksidentevendeumlshkimeve 2010 -2014
Vitet 2010 2011 2012 2013 2014 Total
Aksidente fatale 158 130 116 104 111 619
Persona teuml vdekur 175 157 121 119 127 699
Aksidente me leumlndime 4326 4490 4555 4960 4876 23207
Persona teuml leumlnduar 7730 8321 8561 9817 9713 44142
Aksidente me deumlmemateriale 12594 13338 14044 13878 10333 64187
Aksidente lsquoGodit dhe ikrsquo 952 930 1039 1012 980 4913
Gjitheumlsej aksidente 18030 18888 19754 19954 16300 92926
Tiketa (Gjoba) 254849 276897 247788 286922 319332 1386556
(Burimi PK)
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
36
Tabela 9 Teuml dheumlnat rreth aksidenteve fatale dhe personave teuml vdekur sipas rajoneve (janar ndash
dhjetor 2013)
2013 Prishtineuml Mitroviceuml Pejeuml Prizren Ferizaj Gjilan Autostradeuml Total
Aksidfatale 35 9 26 12 10 10 2 104
Teuml vdekur 40 12 33 12 10 10 2 119
(Burimi PK)
Diagrami 1 Veprimet e ngaseumlsve si faktoreuml kontribues teuml aksidenteve (2013)
Diagrami 2 Aksidentet sipas pjeseumls seuml rrugeumls (2013)
0 500 1000 1500 2000 2500 3000 3500 4000 4500 5000
Manipulimi i pasigurt
Mosmbajtja e distanceumls
Mospeumlrshtatja e shpejteumlsiseuml
Kyqje e pasigurteuml neuml rrugeuml
Ndeumlrrim i shiritave
Kthim leumlvizje prapa
Mosrespektim i peumlrpareumlsiseuml seuml kalimit
Anashkalimtejlakim i parregullt
Tejkalim i shpejteumlsiseuml seuml kufizuar
0 2000 4000 6000 8000
10000 12000 14000 16000
2012
2013
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
22
zakonsheumlm dhe si pasojeuml e keumlsaj i kaneuml dheumlneuml prioritet teuml larteuml kontrollit teuml shpejteumlsiseuml
Megjithkeumlteuml ka edhe faktoreuml tjereuml qeuml sipas studimeve ndeumlrkombeumltare dhe statistikave teuml
DKRr-seuml janeuml mjaft teuml zakonsheumlm siccedil janeuml ngasja agresive dhe mosmbajtja e distanceumls gjateuml
ngasjes
Peumlr ta matur shpejteumlsineuml patrullat kryesisht vendosen neuml rrugeuml teuml drejta ngaqeuml aty ekziston
rreziku peumlr tejkalim teuml shpejteumlsiseuml Ne kemi gjetur edhe praktika teuml mira neuml kryerjen e
kontrollit teuml shpejteumlsiseuml neuml koheuml teuml duhur neuml vende me rrezik teuml larteuml Keumlto masa ndeumlrmerren
edhe aty ku rreziku i aksidenteve teuml trafikut eumlshteuml mesatar apo i uleumlt (autostrada jashteuml oreumlve
teuml pikut)
Peumlr identifikimin e shkeljeve neuml trafik (tejkalimin e shpejteumlsiseuml) njeumlsiteuml patrulluese
bashkeumlpunojneuml ngushteuml mes tyre qeuml eumlshteuml njeuml praktikeuml tjeteumlr e mireuml
Megjithateuml disa aktivitete teuml kontrollit apo mbikeumlqyrjes - sipas veumlzhgimeve tona ndash janeuml kryer
neuml udheumlkryqe teuml cilat janeuml teuml rregulluara me semaforeuml dhe rrethrrotullime ku aksidentet
shpesh ndodhin49
Foto 1 Zyrtareumlt policoreuml teuml vendosur mbi ureuml neuml autostradeuml duke identifikuar automjetet qeuml
tejkalojneuml kufizimin e shpejteumlsiseuml
49 Neuml qytetin e Prishtineumls i kemi identifikuar dy udheumlkryqe ku kaneuml ndodhur aksidente fatale dhe ku patrullat e
policiseuml rralleumlhereuml janeuml teuml vendosura Vlen teuml peumlrmendet se brenda NjRKRr-PR ekziston njeuml neumln-njeumlsi e veccedilanteuml qeuml eumlshteuml peumlrgjegjeumlse veteumlm peumlr qytetin
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
23
Foto 2 Pika ndaluese e vendosur nga patrulla tjeteumlr policore peumlr trsquoi ndaluar ngaseumlsit e
identifikuar meuml pareuml
Gjateuml intervistave me zyrtareumlt e policiseuml seuml trafikut kuptuam se peumlrveccedil faktorit shpejteumlsi
shumica e patrullave neuml meumlnyreuml rutinore fokusohen neuml ccedileumlshtjet si dritat rripat e siguriseuml
peumlrdorimi i telefonave celulareuml patentat e ngasjes etj peumlrveccedilse teuml peumlrqendrohen meuml shumeuml
neuml faktoreumlt qeuml janeuml teuml lidhur drejtpeumlrdrejt me aksidentet e trafikut sikurse sjelljet e
rrezikshme ngasja agresive ose e pasigurt Kjo neve na tregon se zakonet e krijuara apo
rutina ende luajneuml rol meuml teuml reumlndeumlsisheumlm peumlr policineuml e trafikut gjateuml kryerjeve seuml detyrave teuml
veta Ky nuk eumlshteuml argument kundeumlr peumlr shembull kontrollimit teuml patenteuml-shoferit por ky
eumlshteuml veteumlm njeuml argument kundeumlr asaj qeuml teuml mos beumlhet neuml meumlnyreuml rutinore
Neuml fakt ne nuk kemi gjetur
ndonjeuml fleteuml-patrulluese qeuml teumlreumlsisht peumlrshkruan detyrat qeuml duhet teuml ndeumlrmerren nga
njeumlsiteuml patrulluese e qeuml ndeumlrlidhen me sjelljet e rrezikshme50
ndonjeuml regjisteumlr neuml lidhje me llojet e automjeteve teuml peumlrfshira neuml aksidente Eumlshteuml e
njohur se automjetet sportive dhe taksiste kaneuml prirje teuml jeneuml teuml peumlrfshira neuml aksidente
meuml shumeuml sesa automjetet tjera Si rrjedhojeuml informatat e tilla mund ta ndihmojneuml
policineuml e trafikut qeuml teuml jeteuml meuml shumeuml e fokusuar gjateuml puneumls seuml tyre dhe
se inspektimet teknike janeuml peumlrkushtuar neuml veccedilanti ndaj automjeteve teuml meumldha (si
gomave prishjeve dhe ngarkesave) gjateuml periudhave kur deumlshtimet e tilla mund teuml
50 Fleteuml-patrullimi eumlshteuml njeuml dokument udheumlzues-regjistrues me aneuml teuml cilit njeumlsiteuml patrulluese janeuml teuml pajisura peumlr
teuml kryer kontrolle
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
24
jeneuml fatale (neuml vjeshteumln e vonshme koheumln e dimrit etj)51 Praktikat e mira
ndeumlrkombeumltare keumlshillojneuml qeuml eumlshteuml meuml e reumlndeumlsishme teuml kryhen inspektime teknike
teuml automjeteve teuml meumldha sesa teuml kryhen inspektime teuml automjeteve teuml zakonshme
Ne kemi gjetur se peumlrjashtimi i mjeteve transportuese nga trafiku teuml cilat nuk i kaneuml
ploteumlsuar kriteret teknike eumlshteuml shumeuml i rralleuml Patrullimet qeuml rezultojneuml me identifikimin e
keumltyre kritereve kryesisht janeuml teuml fokusuara veteumlm neuml veprimet e peumlrbashkeumlta me zyrtareumlt e
MI-seuml Si pasojeuml policia e trafikut heziton52 qeuml teuml deumlrgojeuml jo veteumlm automjetet komerciale (teuml
meumldha) neuml kontrolle teuml veccedilanta teknike pa pranineuml e zyrtareumlve teuml MI-seuml dhe veteumlm
hereumlpashere eumlshteuml fokusuar neuml ekzaminimin e kushteve teknike teuml automjeteve (komerciale)
mbingarkimin e mjeteve transportuese etj
47 A peumlrdoren ndeumlshkimet siccedil duhet
Qeumlllimi i shumiceumls seuml funksioneve teuml kontrollit mund teuml peumlrshkruhet si parandalim dhe
identifikim teuml kundeumlrvajtjeve korrigjim teuml mangeumlsive etj Deri meuml tani jemi fokusuar
kryesisht mbi ateuml se si trsquoi parandalojmeuml meuml mireuml dhe trsquoi identifikojmeuml aksidentet e trafikut
Neuml keumlteuml pjeseuml do trsquoi japim disa informata mbi ateuml se si janeuml peumlrdorur ndeumlshkimet
Policia e trafikut aplikon ndeumlshkime teuml ndryshme Gjobat janeuml teuml ndara neuml dy grupe ato teuml
shqiptuara neuml raste teuml aksidenteve dhe ato teuml shqiptuara peumlr shkelje teuml trafikut - pa shkaktuar
aksidente Sipas natyreumls seuml ekzekutimit gjobat shqiptohen vareumlsisht prej pesheumls seuml vepreumls
ato qeuml janeuml teuml detyrueshme53 dhe duhet teuml paguhen menjeumlhereuml dhe ato qeuml duhet teuml
procedohen neuml gjykata Peumlr shkelje teuml vogla dhe teuml rralla teuml cilat nuk e rrezikojneuml neuml meumlnyreuml
teuml konsiderueshme sigurineuml e trafikut policeumlt e trafikut mund teuml japin veumlrejtje verbale apo
me shkrim Veumlrejtjet me shkrim neuml realitet nuk jepen
Numri i ndeumlshkimeve varet pjeseumlrisht nga prioritetet e policiseuml seuml trafikut Neumlse ata e
peumlrcaktojneuml si prioritet testimin peumlr alkool kjo zakonisht neumlnkupton se peumlrdoruesit zbulohen
dhe ndeumlshkohen Si teuml tilla neumlse njeuml prioritizim i veprimeve eumlshteuml demonstruar ndeumlshkimet
mund teuml jeneuml teuml lidhura drejtpeumlrdrejt me suksesin neuml parandalimin e aksidenteve
51 Sipas teuml dheumlnave teuml prezantuara nga PK-ja gjateuml vitit me automjetet e transportit publik ndodhin rreth 910
aksidente 52 Sipas DKRr me rastin e deumlrgimit teuml automjeteve neuml kontrolle teuml jashteumlzakonshme teknike shpenzimet neuml rast
se vetura rezulton teuml jeteuml neuml gjendje teuml rregullt i barteuml zyrtari policor qeuml e ka inicuar deumlrgimin Kjo dispoziteuml eumlshteuml e parapareuml neuml ligjin aktual
53 Gjoba teuml detyrueshme (mandatore) konsiderohen teuml gjitha gjobat nga 15-40 euro qeuml shqiptohen nga zyrtareumlt e policiseuml neuml vend teuml ngjarjes
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
25
Tabela 6 Numri dhe alokimi i gjobave teuml shqiptuara neuml 2012 dhe 2013
Llojet e gjobave 2012
Nr
2013
Nr
Ndryshimi
Mosrespektimi i shpejteumlsiseuml seuml kufizuar 89654 36 123956 43 38
Mosmbajtja e distanceumls 2213 1 2475 1 12
Drejtimi neumln ndikim teuml alkoolit 651 0 527 0 -19
Drejtimi i mjetit pa patenteuml 15061 6 16993 6 13
Mosrespektimi i shenjave teuml trafikut 16541 7 16122 6 -2
Manovrim i pasigurt me automjet 1308 1 1513 1 16
Kalimi i afatit teuml regjistrimit 15588 6 12510 4 -20
Parkimi i parregullt 26467 11 30767 11 16
Teuml tjera (ccedileumlshtje minore) 80305 32 82059 28 1
Totali 247788100 286922100 16
(Burimi PK)
Nga njeuml perspektiveuml e thjeshteuml e siguriseuml seuml trafikut duket sikurse njeuml prioritet mjaft i madh i
jepet faktoreumlve teuml uleumlt teuml rrezikut Meumlse gjysma e ndeumlshkimeve (meuml pak neuml vitin 2013)
mbulojneuml ccedileumlshtjet e profilit teuml uleumlt teuml rrezikut teuml aksidenteve teuml trafikut (si tabelat parkimi
dhe teuml tjera) ndeumlrsa pjesa tjeteumlr vlen peumlr faktoreumlt e rrezikut teuml larteuml dhe teuml meseumlm (si
shpejteumlsia alkooli distanca patenteuml-shoferi dhe shenjat e trafikut) Peumlr teuml qeneuml teuml paansheumlm
megjithateuml njeuml prioritet i madh dhe me sa duket i justifikuar i eumlshteuml dheumlneuml kontrollit teuml
shpejteumlsiseuml qeuml eumlshteuml njeuml shkak i zakonsheumlm peumlr aksidentet e trafikut
Gjateuml studimit teuml profilit teuml ndeumlshkimeve ne mund teuml shohim dy gjeumlra seuml pari ndryshime teuml
vogla neuml prioritete kaneuml ndodhur midis dy viteve dhe seuml dyti ndeumlshkimet reflektojneuml se
shumica e kontrolleve teuml faktoreumlve teuml rrezikut teuml larteuml nuk janeuml kryer nga aktivitete leumlvizeumlse
(neumlse do teuml kishte pasur meuml shumeuml aktivitete leumlvizeumlse ndoshta do teuml kishim pritur meuml shumeuml
gjoba peumlr mosmbajtjen e distanceumls dhe manovrim teuml pasigurt dhe shkelje tjera qeuml kaneuml teuml
beumljneuml me ngasjen)
Neumlse teuml dheumlnat e meumlsipeumlrme e pasqyrojneuml realitetin eumlshteuml e qarteuml se ngaseumlsit e automjeteve
shpeshhereuml tejkalojneuml kufizimet e shpejteumlsiseuml apo ngasin shumeuml shpejt
shpeshhereuml ngasin pa patenteuml
rralleumlhereuml janeuml teuml ndikuar nga alkooli ose narkotikeumlt
mbajneuml distanceumln me automjetet tjera
shpeshhereuml thyejneuml rregulla teuml vogla (parkingu etj)
Ritheksojmeuml neumlse kjo reflekton ploteumlsisht realitetin apo i reflekton prioritetet dhe pajisjet neuml
keumlto tre njeumlsi eumlshteuml e veumlshtireuml teuml thuhet me siguri Neuml njeuml kuptim meuml teuml gjereuml ndash peumlr teuml qeneuml meuml
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
26
teuml sakteuml ndash duhet teuml peumlrdoren edhe teuml dheumlnat nga sistemi i parapareuml i ldquopikeumlve negativerdquo qeuml
nuk eumlshteuml aplikuar deri meuml tani neuml meumlnyreuml peumlr teuml parandaluar recidivisteumlt nga peumlrseumlritjet e
shkeljeve Arsyet peumlrse sistemi nuk eumlshteuml duke u aplikuar janeuml teuml natyreumls teknike Teuml dy
institucionet (PK-ja dhe Gjykatat) kaneuml bazat e tyre individuale teuml teuml dheumlnave megjitheumlse ato
nuk janeuml teuml integruara dhe nuk komunikojneuml mes vete
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
27
5 Konkluzionet
Peumlrfundimi kryesor eumlshteuml se ka mjaft hapeumlsira peumlr peumlrmireumlsime peumlr ta beumlreuml policimin e
trafikut ploteumlsisht efektiv Policia e trafikut mund teuml beumljeuml edhe meuml shumeuml peumlr teuml peumlrmireumlsuar
aktivitetet e saj trsquoi peumlrdoreuml informatat neuml meumlnyreuml meuml efektive si dhe trsquoi planifikojeuml burimet
Kontrollet duket se janeuml pjeseumlrisht teuml bazuara neuml rrezikshmeumlri por cileumlsia e teuml dheumlnave nuk
lejon teuml theksojmeuml se policia e trafikut neuml Kosoveuml - neuml meumlnyreuml sistematike - eumlshteuml duke i kryer
kontrollet efektive neuml aspektin e vendeve dhe koheumls Ekzistojneuml ccedileumlshtje peumlr sa i peumlrket numrit
teuml policeumlve teuml trafikut qeuml operojneuml si dokumentohen veprimet analizohen dhe peumlrdoren peumlr
teuml meumlsuar dhe beumlreuml peumlrmireumlsime si dhe neuml ccedilrsquomeumlnyreuml menaxhohen ndeumlshkimet
Policia e trafikut nuk ka beumlreuml aq sa duhet peumlr trsquoi dizajnuar neuml meumlnyreuml efektive informatat
qeuml i nevojiten
Policia e trafikut mbledh ose ka qasje neuml teuml dheumlna peumlrkateumlse Hapa tjereuml shteseuml nevojiten qeuml
keumlto teuml dheumlna teuml beumlhen meuml teuml dobishme Teuml dheumlnat mbi aksidentet dhe pasojat e tyre mund teuml
strukturohen meuml mireuml dhe ekzistojneuml mundeumlsiteuml peumlr teuml zhvilluar shkeumlmbimin e informatave
me paleumlt e tjera teuml interesit Disa nga informatat mungojneuml siccedil janeuml raportimi performanceumls
dhe vlereumlsimi i rezultateve si dhe ka mangeumlsi neuml cileumlsineuml dhe konsistenceumln e dokumentacionit
Peumlrveccedil keumlsaj edhe meuml shumeuml mund teuml beumlhet peumlr trsquoi beumlreuml informatat transparente dhe teuml
disponueshme peumlr publikun
Policia e trafikut nuk i peumlrdor burimet e saj teuml informatave neuml meumlnyreuml ploteumlsisht efektive
Informatat ekzistuese mund teuml peumlrdoren neuml meumlnyreuml meuml efektive peumlr teuml mbeumlshtetur puneumln
operative Ato nuk peumlrdoren rregullisht peumlr analiza teuml detajuara ose peumlr teuml krahasuar dhe
vlereumlsuar qasjet dhe mjetet e ndryshme teuml peumlrdorura Teuml dheumlnat ekzistuese nuk janeuml
gjithmoneuml teuml trajtuara sa duhet neuml planifikimin operativ Analizat kryhen rralleumlhereuml nga
policia trafikut Kjo nga ana tjeteumlr dometheumlneuml se stimujt peumlr teuml meumlsuar dhe peumlr iniciativa teuml
reja janeuml teuml uleumlta Edhe neumlse ka vendime neuml nivelin rajonal ose lokal pak prej tyre lidhen
qarteuml me ndonjeuml analizeuml teuml kryer peumlr informata ekzistuese apo trsquoi referohen asaj Policia e
trafikut eumlshteuml mjaft mireuml e informuar mbi kushtet e rrugeumlve motin dhe peumlr ngjarjet e
ardhshme qeuml mund teuml shkaktojneuml probleme neuml trafik Por ekzistojneuml mundeumlsi peumlr teuml
peumlrmireumlsuar bashkeumlpunimin mes policiseuml lokale dhe rajonale dhe autoriteteve tjera OJQ-ve
hulumtuesve dhe qytetareumlve
Burimet nuk alokohen neuml meumlnyreuml efektive dhe nganjeumlhereuml mungojneuml mjete teuml
reumlndeumlsishme
Alokimi i burimeve nuk duket se ndjek njeuml model teuml qarteuml peumlr teuml tri njeumlsiteuml Numri i policeumlve
teuml trafikut nuk korrespondon me gjendjen neuml trafik - aksidentet e trafikut Eumlshteuml gjithashtu e
veumlshtireuml teuml shihet njeuml model i qarteuml peumlr alokimin e mjetevepajisjeve mes dhe brenda njeumlsive
Raporti mes numrit teuml policeumlve teuml trafikut dhe numrit teuml automjeteve radareumlve ose testeve teuml
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
28
alkoolit ndryshon neuml meumlnyreuml teuml konsiderueshme bie fjala Njeumlsia peumlr Kontrollin e
Autostradeumls ka meuml shumeuml automjete dhe policeuml sesa Njeumlsia e Prishtineumls ndash neuml raport me
numrin e aksidenteve
Peumlrveccedil keumlsaj njeumlsiteuml jo gjithmoneuml janeuml teuml pajisura siccedil duhet ndoneumlse disa pajisje teuml caktuara
dihet se janeuml kosto-efektive siccedil janeuml automjetet e pasheumlnuara kamerat dhe sistemet e radarit
Asnjeuml njeumlsi nuk ka pasur instrumente peumlr testimin e praniseuml seuml narkotikeumlve dhe veteumlm disa
kaneuml aparate peumlr testimin e alkoolit Alokimi i diskutuesheumlm i burimeve dhe mungesa e
mjeteve teuml reumlndeumlsishme janeuml faktoreuml qeuml pengojneuml efektivitetin (teuml bazuarit neuml rrezikshmeumlri
peumlrdorim kost-efektivdhe fleksibil teuml mjeteve) Neuml keumlteuml kontekst vlen teuml theksohet se rrugeumlt
neuml Kosoveuml nuk janeuml teuml pajisura me kamera teuml shpejteumlsiseuml keumlto kamera mund peumlrdoren peumlr teuml
zeumlvendeumlsuar disa nga aktivitetet meuml teuml kushtueshme teuml patrullimit
Nevoja peumlr teuml kryer detyra teuml tjera eumlshteuml njeuml faktor qeuml ndikon neuml disa njeumlsi meuml shumeuml se
neuml teuml tjerat
Policiseuml seuml trafikut nuk i lejohet gjithnjeuml teuml peumlrqendrohet neuml detyrat e tyre kryesore Policeumlt
nganjeumlhereuml - veccedilaneumlrisht neuml qytetet e meumldha - duhet teuml ndihmojneuml funksione teuml tjera brenda
forcave teuml policiseuml ose autoritete teuml tjera me sheumlrbime teuml ndryshme Kjo sigurisht ka pasoja
pozitive dhe negative Kjo mund teuml shihet si njeuml meumlnyreuml peumlr teuml peumlrdorur burimet neuml meumlnyreuml
fleksibile dhe efikase dhe peumlr trsquoi ofruar sheumlrbime teuml tjereumlve kur keumlto janeuml teuml nevojshme Nga
ana tjeteumlr kjo mund teuml pengojeuml gjithashtu efektivitetin e policiseuml seuml trafikut neuml kryerjen e
detyrave teuml tyre kryesore Disa nga keumlto probleme mund teuml reduktohen peumlrmes kritereve teuml
qarta planifikimit teuml peumlrmireumlsuar dhe bashkeumlpunimit meuml teuml ngushteuml mes njeumlsive teuml
ndryshme policore
Peumlr shkak teuml mungeseumls seuml dokumentacionit eumlshteuml e veumlshtireuml teuml thuhet qartas se teuml gjitha
kontrollet kryhen sistematikisht ose gjithnjeuml neuml vendet e duhura dhe neuml koheumln e duhur
Jo teuml gjitha njeumlsiteuml i regjistrojneuml vendet se ku janeuml kryer kontrollet Sipas mostreumls toneuml
NjRKRr-PR dhe NjKA i regjistrojneuml keumlto teuml dheumlna dhe keumlto njeumlsi kaneuml njeuml qasje teuml bazuar neuml
rrezik Shumica e kontrolleve (por jo teuml gjitha) kryhen neuml rrugeumlt apo vendet e duhura ku
rreziku peumlr aksidente eumlshteuml i larteuml Peumlr sa i peumlrket njeumlsiseuml tjeteumlr (NjRKRr-PE) nuk mund teuml
themi me siguri se cili eumlshteuml rezultati Bazuar neuml intervistat duket se sjellja eumlshteuml e ngjashme
por teuml dheumlnat neuml keumlteuml njeumlsi nuk janeuml teuml plota ose teuml besueshme
Gjetjet tona sugjerojneuml se kontrollet kryesore kryhen gjateuml diteumls Peumlrveccedilse teuml dheumlnat neuml
dispozicion nuk janeuml teuml mjaft teuml holleumlsishme sa peumlr teuml vlereumlsuar neumlse kontrollet kryhet
ploteumlsisht neuml koheumln e duhur Kur ne i studiuam meuml holleumlsisht teuml dheumlnat doli se koha e pikut
peumlr aksidente trafiku peumlrputhej faktikisht me koheumln kur patrullat e policiseuml seuml trafikut
peumlrfundoninfillonin ndeumlrrimet e tyre dhe rrjedhimisht nuk mund teuml ishin neuml vendet me
rrezik teuml larteuml
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
29
Shkurtimisht informatat neuml dispozicion nuk na e beumljneuml teuml lehteuml teuml kuptojmeuml se njeumlsiteuml
patrulluese neuml Kosoveuml i kryejneuml sistematikisht kontrollet efektive peumlr sa i peumlrket vendit dhe
koheumls
Policia e trafikut duhet meuml shumeuml teuml keteuml veumlmendje te ngasja e rrezikshme dhe gjithashtu
teuml kontrollojeuml standardet teknike teuml kamioneumlve dhe autobuseumlve
Kontrollet policore me teuml drejteuml i kushtojneuml shumeuml veumlmendje shpejteumlsiseuml por neuml teuml njeumljteumln
koheuml nuk i kushtohet veumlmendje e duhur aspekteve teuml tjera siccedil janeuml ngasja agresive dhe e
rrezikshme mosmbajtja e distanceumls ngasja neuml gjendje teuml dehur etj Fokusimi tek shpejteumlsia
shpjegohet me faktin se ajo me teuml veumlrteteuml eumlshteuml ndeumlr shkaqet kryesore teuml aksidenteve neuml
trafik por edhe sepse eumlshteuml njeuml lloj sjellje tradicionale dhe e lehteuml peumlr trsquou beumlreuml Mungesa e
kamerave dhe pajisjeve peumlr shpejteumlsineuml si dhe teuml analizave teuml duhura mbi shkaqet e
aksidenteve mund teuml jeteuml njeuml shpjegim tjeteumlr peumlr fokusimin te shpejteumlsia
Ashtu siccedil tregojneuml shumica e hulumtimeve - ne besojmeuml ndash se neuml peumlrgjitheumlsi eumlshteuml meuml efektive
teuml kontrollohen sjelljet e ngaseumlsve sesa automjetet Megjithateuml ka peumlrjashtime Kamioneumlt e
meumldhenj dhe autobuseumlt peumlrfshihen shpesh neuml aksidente trafiku me pasoja teuml meumldha Ne
kemi veumlrejtur se keumltyre automjeteve nuk iu kushtohet veumlmendja e duhur nga ana e policiseuml
seuml trafikut neuml disa njeumlsi Zakonisht kjo ka teuml beumljeuml me kushtet teknike teuml automjeteve teuml meumldha
komerciale siccedil eumlshteuml rasti neuml lidhje me mbingarkimin dhe mireumlmbajtjen
Ndeumlshkimet jo gjithhereuml aplikohen dhe menaxhohen siccedil duhet ndaj kundeumlrvajteumlsve
Policia e trafikut shpesh peumlrdoreuml gjoba teuml vogla si ndeumlshkime Ndeumlshkimet e tjera aplikohen
rralleuml peumlr dallim nga shumeuml vende teuml tjera Peumlr meuml tepeumlr shumica e gjobave shqiptohen
veteumlm peumlr njeuml numeumlr teuml kufizuar shkeljesh dhe nuk duket se e adresojneuml ndeumlshkimin e duhur
teuml bazuar neuml faktoreumlt e aksidenteve - siccedil janeuml mosmbajtja e distanceumls manovrimi i pasigurt
dhe pakujdesi teuml tjera neuml ngasje Moszbatimi i sistemit teuml ldquopikeumlve negativerdquo i ka motivuar
drejtpeumlrseumldrejti ngaseumlsit recidivisteuml peumlr teuml peumlrseumlritur kundeumlrvajtjet Neuml keumlteuml meumlnyreuml neuml
mungeseuml teuml qasjes parandaluese edhe ndeumlshkimet aplikohen mbi keumlteuml bazeuml
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
30
6 Rekomandimet
Peumlrvoja na tregon se numri i aksidenteve neuml trafik dhe pasojat e tyre mund teuml zvogeumllohen
Peumlr keumlteuml mund teuml nevojitet bashkeumlpunimi i ngushteuml mes autoriteteve peumlrgjegjeumlse njeuml sistem i
duhur informativ peumlrdorim efektiv i pajisjeve dhe menaxhim profesional dhe i bazuar neuml
rrezik neuml teuml gjitha nivelet
Ne rekomandojmeuml Drejtorin e Peumlrgjithsheumlm teuml Policiseuml seuml Kosoveumls qeuml
Teuml merr njeuml iniciativeuml peumlr peumlrmireumlsimin e sistemit ekzistues teuml informimit dhe ta beumljeuml
ateuml ploteumlsisht efektiv Po keumlshtu teuml konsiderojeuml futjen e njeuml baze gjitheumlpeumlrfshireumlse teuml teuml
dheumlnave duke ftuar paleumlt e ndryshme teuml interesit Peumlrfitimet nga ky mekanizeumlm do teuml
reflektonin neuml besueshmeumlrineuml e teuml dheumlnave si dhe peumlrdorimin e tyre neuml vendimet
strategjike dhe operative
Teuml peumlrmireumlsojeuml peumlrdorimin e teuml dheumlnave neuml meumlnyreuml qeuml teuml qarteumlsojeuml planifikimin vjetor
dhe teuml vendoseuml objektiva performance teuml qarta peumlr njeumlsi operative Kjo duhet teuml
peumlrfshijeuml analizeuml meuml teuml mireuml teuml teuml dheumlnave mbi aksidentet qeuml formojneuml njeuml pikeumlnisje
peumlr prioritetet dhe qasjet e reja neuml nivel operativ Kjo nga ana tjeteumlr e beumln teuml
reumlndeumlsishme qeuml policia e trafiku teuml nivel qendror teuml ngriteuml funksionet e duhura peumlr
monitorim dhe vlereumlsim
Teuml konsiderojeuml caktimin e meuml shumeuml politikave teuml policiseuml seuml trafikut dhe teuml ri-
konsiderojeuml alokimet ndeumlrmjet njeumlsive teuml ndryshme teuml policiseuml seuml trafikut
Teuml sigurojeuml se njeuml plan investimi peumlr pajisje kost-efektive eumlshteuml hartuar neuml njeuml
perspektiveuml teuml kornizeumls afat-mesme teuml shpenzimeve
Policia e trafikut teuml peumlrqendrohet seuml pari neuml detyrat e tyre kryesore parandalimi i
aksidenteve Ndihma peumlr funksionet e tjera teuml policiseuml dhe autoritetet tjera duhet teuml
planifikohet meuml mireuml neuml bashkeumlpunim me njeumlsiteuml e ndryshme policore Peumlr meuml tepeumlr
bashkeumlpunimi ndeumlrmjet funksioneve teuml ndryshme policore neuml nivel rajonal duhet teuml
peumlrmireumlsohet neuml meumlnyreuml qeuml teuml arrihet efikasitet meuml i larteuml neuml aktivitetet policore qeuml
ndeumlrlidhen me sistemin e trafikut
Teuml sigurohet qeuml aktivitetet e policiseuml seuml trafikut janeuml kryer neuml rrugeuml dhe vende
teumlrrezikshme Peumlr teuml qeneuml ploteumlsisht efektiv menaxhmenti lokal neuml fazeumln e
planifikimit duhet teuml prezantojeuml njeuml qasje fleksibile te ccedileumlshtja e orareve teuml puneumls etj
dhe
Teuml sigurohet qeuml policia e trafikut teuml peumlrqeumlndrohet edhe neuml sjelljet e tjera teuml ngaseumlsve
peumlrveccedilse te tejkalimi i kufizimit teuml shpejteumlsiseuml Njeuml qasje e planifikuar peumlr aktivitete teuml
peumlrforcuara policore neuml trafik duhet teuml merr prioritet teuml larteuml peumlr monitorimin e
sjelljes seuml ngaseumlsve (sikurse ngasja e rrezikshme mosmbajtja e distanceumls etj) Policia e
trafikut njeumlkoheumlsisht duhet teuml peumlrqendrohet meuml shumeuml neuml kriteret e automjeteve
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
31
komerciale (sidomos kamioneumlve dhe autobuseumlve) Masat e kujdesit teuml shtuar duhet teuml
zbatohen rregullisht nga ana e patrullave teuml trafikut
Gjithashtu ne rekomandojmeuml qeuml me qeumlllim teuml ngritjes seuml efektivitetit teuml ndeumlshkimeve gjobat
duhet teuml adresojneuml ndeumlshkimin e duhur bazuar neuml faktoreumlt e aksidenteve Sistemi i
ndeumlshkimeve duhet teuml peumlrmireumlsohet peumlrmes aplikimit teuml sistemit teuml pikeumlve negative Peumlr
trsquou peumlrballur me keumlteuml sfideuml neuml vendosjen e keumltij sistemi duhet teuml ndeumlrtohet bashkeumlpunimi
mes MPB-seuml dhe gjykatave
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
32
REFERENCAT
European Commission ldquoTowards a European road safety area policy orientations on road safety
2011-2020rdquo Brussels 2011
European Commission ldquoEuropean Transport Policy for 2010 Time to deciderdquo Brussels 2001
European Transport Safety Council (ETSC) Reducing Traffic Injuries Resulting From Excess and Inappropriate Speed Brussels 1995
European Transport Safety Council (ETSC) ldquoPolice enforcement strategies to reduce traffic casualties in Europerdquo Brussels 1999
European Transport Safety Council (ETSC) ldquoTransport safety performance indicatorsrdquo Brussels 2001
European Transport Safety Council (ETSC) Traffic Law Enforcement across the EU Brussels 2011
Organisation for Economic Co-Operation and Development (OECD) Safety on Roads - Whatrsquos The Vision 2002
Organisation for Economic Co-Operation and Development (OECD) Road Safety - Impact of New Technologies 2003
Organisation for Economic Co-Operation and Development (OECD) Towards Zero Ambitious Road Safety Targets and The Safe System Approach 2008
Rune Elvik Cost-Benefit Analyses of Police Enforcement ESCAPE 2001
ROSEBUD Road Safety and Environmental Benefit-Cost and Cost- Effectiveness Analysis for Use in Decision-Making 2003
World Health Organization (WHO) ldquoThe World Report on Road Traffic Injury Preventionrdquo Geneva 2004
World Health Organization (WHO) Global status report on road safety 2013 supporting a decade of action Geneva 2013
World Health Organization (WHO) Data systems a road safety manual for decision-makers and practitioners Geneva 2010
World Health Organization (WHO) ldquoSpeed management a road safety manual for decision-makers and practitionersrdquo Geneva 2008
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
33
SHTOJCA I
STRUKTURA ORGANIZATIVE E POLICISEuml SEuml KOSOVEumlS - NJEumlSITEuml E KOMUNIKACIONIT RRUGOR
Drejtoria e Peumlrgjithshme
Departamenti
peumlr Operacione
Departamenti
peumlr Kufi
Departamenti
peumlr Hetime
Departamenti
peumlr Mbeumlshtetje
Departamenti
peumlr Burime
Divizioni i Siguriseuml Publike
DR Prishtineuml
DR Pejeuml
DR Prizren
DR Gjilan
DR Ferizaj
DIVIZIONI I KOMUNIKACIONIT RRUGOR
DR Mitroviceuml
Njeumlsiteuml Rajonale teuml
Komunikacionit
Rrugor
Njeumlsia peumlr
Kontrollin e
Autostradeumls
Njeumlsia peumlr
menaxhimin e
materieve teuml
rrezikshme
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
34
SHTOJCA II
Qasshmeumlria e Policiseuml seuml Trafikut neuml informatat qeuml iu nevojiten peumlr planifikim operativ
Informatat peumlr planifikim operativ
Informata rreth faktoreumlve qeuml lidhen me aksidentet
Teuml dheumlna teuml dokumentuara qeuml tregojneuml nivelin e rrezikut Baza e krijuar e teuml dheumlnave peumlmes seuml secileumls policia e trafikut i identifikon faktoreumlt kryesoreuml teuml rrezikut neuml ateuml zoneuml
Faktori njeri
Faktori automjet
Vendndodhja e pikave teuml zeza
Kushtet atmosferike
Punimet neuml rrugeuml
Informata rreth pasojave teuml aksidenteve
Qasje neuml informata nga institucionet sheumlndeteumlsore dhe kompaniteuml e sigurimit
Informata rreth ngjarjevekushteve kurku mund teuml rriten rreziqet mund teuml rriten peumlr aksidente
Neuml meumlnyreuml qeuml teuml keteuml njeuml qasje teuml standardizuar peumlr informata lidhur me faktoreumlt e rrezikut peumlr zonat e rrezikut ndeumlr teuml tjera policia e trafikut duhet teuml keneuml informata rreth punimeve neuml rrugeuml dendeumlsiseuml seuml trafikut kushteve teuml motit MI dhe autoritet lokalekomunat duhet teuml peumlrfshihen
Informata rreth aktiviteteve teuml kryera nga policia e trafikut dhe ndeumlshkimeve teuml aplikuara
Informatat rreth monitorimitvlereumlsimit sistematik teuml sjelljeve neuml trafik aktivitetet e kryera teuml rezultojneuml me raportet e pas-operative
Teuml dheumlnat mbi aplikimin e ndeumlshkimeve ndaj kundeumlrvajteumlsve Numri i ndeumlshkimeveteuml leumlshuara duhet teuml beumlhet sipas ligjeve dhe rregullave teuml peumlrcaktuara Informatatnga gjykatat janeuml teuml nevojshme Informatatnga MPB rreth ngaseumlsve teuml ndeumlshkuar janeuml teumlnevojshme
Reagimi ndaj rezultateve teuml qasjeve dhe aktiviteteve teuml ndryshme
Peumlr teuml monitoruar performanceumln treguesit e aktiviteteve duhet miratuar Teuml dheumlnat qeuml do teuml mblidhen peumlrfshijneuml numrin e peumlrgjithsheumlm teuml kontrolleve teuml kryera numrin e ngaseumlsve teuml kontrolluar periudhat e ndryshme qeuml duhet teuml krahasohen etj
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
35
SHTOJCA III
Tabela 7 Numri i policeumlve teuml trafikut neumlpeumlr njeumlsi ndash gjateuml viteve
2010 2011 2012 2013 2014
NjKA 27 32 40
NjRKRr Prishtineuml 162 156 147 125 103
NjRKRr Gjilan 69 61 61 62 63
NjRKRr Ferizaj 59 55 54 54 54
NjRKRr Prizren 74 80 78 67 61
NjRKRr Pejeuml 88 91 90 83 83
NjRKRr Mitroviceuml Jug 71 71 72 57 58
NjRKRr Mitroviceuml Veri 27 44
Gjitheumlsej 523 514 529 507 506
(Burimi PK)
Tabela 8 Numri i aksidentevendeumlshkimeve 2010 -2014
Vitet 2010 2011 2012 2013 2014 Total
Aksidente fatale 158 130 116 104 111 619
Persona teuml vdekur 175 157 121 119 127 699
Aksidente me leumlndime 4326 4490 4555 4960 4876 23207
Persona teuml leumlnduar 7730 8321 8561 9817 9713 44142
Aksidente me deumlmemateriale 12594 13338 14044 13878 10333 64187
Aksidente lsquoGodit dhe ikrsquo 952 930 1039 1012 980 4913
Gjitheumlsej aksidente 18030 18888 19754 19954 16300 92926
Tiketa (Gjoba) 254849 276897 247788 286922 319332 1386556
(Burimi PK)
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
36
Tabela 9 Teuml dheumlnat rreth aksidenteve fatale dhe personave teuml vdekur sipas rajoneve (janar ndash
dhjetor 2013)
2013 Prishtineuml Mitroviceuml Pejeuml Prizren Ferizaj Gjilan Autostradeuml Total
Aksidfatale 35 9 26 12 10 10 2 104
Teuml vdekur 40 12 33 12 10 10 2 119
(Burimi PK)
Diagrami 1 Veprimet e ngaseumlsve si faktoreuml kontribues teuml aksidenteve (2013)
Diagrami 2 Aksidentet sipas pjeseumls seuml rrugeumls (2013)
0 500 1000 1500 2000 2500 3000 3500 4000 4500 5000
Manipulimi i pasigurt
Mosmbajtja e distanceumls
Mospeumlrshtatja e shpejteumlsiseuml
Kyqje e pasigurteuml neuml rrugeuml
Ndeumlrrim i shiritave
Kthim leumlvizje prapa
Mosrespektim i peumlrpareumlsiseuml seuml kalimit
Anashkalimtejlakim i parregullt
Tejkalim i shpejteumlsiseuml seuml kufizuar
0 2000 4000 6000 8000
10000 12000 14000 16000
2012
2013
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
23
Foto 2 Pika ndaluese e vendosur nga patrulla tjeteumlr policore peumlr trsquoi ndaluar ngaseumlsit e
identifikuar meuml pareuml
Gjateuml intervistave me zyrtareumlt e policiseuml seuml trafikut kuptuam se peumlrveccedil faktorit shpejteumlsi
shumica e patrullave neuml meumlnyreuml rutinore fokusohen neuml ccedileumlshtjet si dritat rripat e siguriseuml
peumlrdorimi i telefonave celulareuml patentat e ngasjes etj peumlrveccedilse teuml peumlrqendrohen meuml shumeuml
neuml faktoreumlt qeuml janeuml teuml lidhur drejtpeumlrdrejt me aksidentet e trafikut sikurse sjelljet e
rrezikshme ngasja agresive ose e pasigurt Kjo neve na tregon se zakonet e krijuara apo
rutina ende luajneuml rol meuml teuml reumlndeumlsisheumlm peumlr policineuml e trafikut gjateuml kryerjeve seuml detyrave teuml
veta Ky nuk eumlshteuml argument kundeumlr peumlr shembull kontrollimit teuml patenteuml-shoferit por ky
eumlshteuml veteumlm njeuml argument kundeumlr asaj qeuml teuml mos beumlhet neuml meumlnyreuml rutinore
Neuml fakt ne nuk kemi gjetur
ndonjeuml fleteuml-patrulluese qeuml teumlreumlsisht peumlrshkruan detyrat qeuml duhet teuml ndeumlrmerren nga
njeumlsiteuml patrulluese e qeuml ndeumlrlidhen me sjelljet e rrezikshme50
ndonjeuml regjisteumlr neuml lidhje me llojet e automjeteve teuml peumlrfshira neuml aksidente Eumlshteuml e
njohur se automjetet sportive dhe taksiste kaneuml prirje teuml jeneuml teuml peumlrfshira neuml aksidente
meuml shumeuml sesa automjetet tjera Si rrjedhojeuml informatat e tilla mund ta ndihmojneuml
policineuml e trafikut qeuml teuml jeteuml meuml shumeuml e fokusuar gjateuml puneumls seuml tyre dhe
se inspektimet teknike janeuml peumlrkushtuar neuml veccedilanti ndaj automjeteve teuml meumldha (si
gomave prishjeve dhe ngarkesave) gjateuml periudhave kur deumlshtimet e tilla mund teuml
50 Fleteuml-patrullimi eumlshteuml njeuml dokument udheumlzues-regjistrues me aneuml teuml cilit njeumlsiteuml patrulluese janeuml teuml pajisura peumlr
teuml kryer kontrolle
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
24
jeneuml fatale (neuml vjeshteumln e vonshme koheumln e dimrit etj)51 Praktikat e mira
ndeumlrkombeumltare keumlshillojneuml qeuml eumlshteuml meuml e reumlndeumlsishme teuml kryhen inspektime teknike
teuml automjeteve teuml meumldha sesa teuml kryhen inspektime teuml automjeteve teuml zakonshme
Ne kemi gjetur se peumlrjashtimi i mjeteve transportuese nga trafiku teuml cilat nuk i kaneuml
ploteumlsuar kriteret teknike eumlshteuml shumeuml i rralleuml Patrullimet qeuml rezultojneuml me identifikimin e
keumltyre kritereve kryesisht janeuml teuml fokusuara veteumlm neuml veprimet e peumlrbashkeumlta me zyrtareumlt e
MI-seuml Si pasojeuml policia e trafikut heziton52 qeuml teuml deumlrgojeuml jo veteumlm automjetet komerciale (teuml
meumldha) neuml kontrolle teuml veccedilanta teknike pa pranineuml e zyrtareumlve teuml MI-seuml dhe veteumlm
hereumlpashere eumlshteuml fokusuar neuml ekzaminimin e kushteve teknike teuml automjeteve (komerciale)
mbingarkimin e mjeteve transportuese etj
47 A peumlrdoren ndeumlshkimet siccedil duhet
Qeumlllimi i shumiceumls seuml funksioneve teuml kontrollit mund teuml peumlrshkruhet si parandalim dhe
identifikim teuml kundeumlrvajtjeve korrigjim teuml mangeumlsive etj Deri meuml tani jemi fokusuar
kryesisht mbi ateuml se si trsquoi parandalojmeuml meuml mireuml dhe trsquoi identifikojmeuml aksidentet e trafikut
Neuml keumlteuml pjeseuml do trsquoi japim disa informata mbi ateuml se si janeuml peumlrdorur ndeumlshkimet
Policia e trafikut aplikon ndeumlshkime teuml ndryshme Gjobat janeuml teuml ndara neuml dy grupe ato teuml
shqiptuara neuml raste teuml aksidenteve dhe ato teuml shqiptuara peumlr shkelje teuml trafikut - pa shkaktuar
aksidente Sipas natyreumls seuml ekzekutimit gjobat shqiptohen vareumlsisht prej pesheumls seuml vepreumls
ato qeuml janeuml teuml detyrueshme53 dhe duhet teuml paguhen menjeumlhereuml dhe ato qeuml duhet teuml
procedohen neuml gjykata Peumlr shkelje teuml vogla dhe teuml rralla teuml cilat nuk e rrezikojneuml neuml meumlnyreuml
teuml konsiderueshme sigurineuml e trafikut policeumlt e trafikut mund teuml japin veumlrejtje verbale apo
me shkrim Veumlrejtjet me shkrim neuml realitet nuk jepen
Numri i ndeumlshkimeve varet pjeseumlrisht nga prioritetet e policiseuml seuml trafikut Neumlse ata e
peumlrcaktojneuml si prioritet testimin peumlr alkool kjo zakonisht neumlnkupton se peumlrdoruesit zbulohen
dhe ndeumlshkohen Si teuml tilla neumlse njeuml prioritizim i veprimeve eumlshteuml demonstruar ndeumlshkimet
mund teuml jeneuml teuml lidhura drejtpeumlrdrejt me suksesin neuml parandalimin e aksidenteve
51 Sipas teuml dheumlnave teuml prezantuara nga PK-ja gjateuml vitit me automjetet e transportit publik ndodhin rreth 910
aksidente 52 Sipas DKRr me rastin e deumlrgimit teuml automjeteve neuml kontrolle teuml jashteumlzakonshme teknike shpenzimet neuml rast
se vetura rezulton teuml jeteuml neuml gjendje teuml rregullt i barteuml zyrtari policor qeuml e ka inicuar deumlrgimin Kjo dispoziteuml eumlshteuml e parapareuml neuml ligjin aktual
53 Gjoba teuml detyrueshme (mandatore) konsiderohen teuml gjitha gjobat nga 15-40 euro qeuml shqiptohen nga zyrtareumlt e policiseuml neuml vend teuml ngjarjes
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
25
Tabela 6 Numri dhe alokimi i gjobave teuml shqiptuara neuml 2012 dhe 2013
Llojet e gjobave 2012
Nr
2013
Nr
Ndryshimi
Mosrespektimi i shpejteumlsiseuml seuml kufizuar 89654 36 123956 43 38
Mosmbajtja e distanceumls 2213 1 2475 1 12
Drejtimi neumln ndikim teuml alkoolit 651 0 527 0 -19
Drejtimi i mjetit pa patenteuml 15061 6 16993 6 13
Mosrespektimi i shenjave teuml trafikut 16541 7 16122 6 -2
Manovrim i pasigurt me automjet 1308 1 1513 1 16
Kalimi i afatit teuml regjistrimit 15588 6 12510 4 -20
Parkimi i parregullt 26467 11 30767 11 16
Teuml tjera (ccedileumlshtje minore) 80305 32 82059 28 1
Totali 247788100 286922100 16
(Burimi PK)
Nga njeuml perspektiveuml e thjeshteuml e siguriseuml seuml trafikut duket sikurse njeuml prioritet mjaft i madh i
jepet faktoreumlve teuml uleumlt teuml rrezikut Meumlse gjysma e ndeumlshkimeve (meuml pak neuml vitin 2013)
mbulojneuml ccedileumlshtjet e profilit teuml uleumlt teuml rrezikut teuml aksidenteve teuml trafikut (si tabelat parkimi
dhe teuml tjera) ndeumlrsa pjesa tjeteumlr vlen peumlr faktoreumlt e rrezikut teuml larteuml dhe teuml meseumlm (si
shpejteumlsia alkooli distanca patenteuml-shoferi dhe shenjat e trafikut) Peumlr teuml qeneuml teuml paansheumlm
megjithateuml njeuml prioritet i madh dhe me sa duket i justifikuar i eumlshteuml dheumlneuml kontrollit teuml
shpejteumlsiseuml qeuml eumlshteuml njeuml shkak i zakonsheumlm peumlr aksidentet e trafikut
Gjateuml studimit teuml profilit teuml ndeumlshkimeve ne mund teuml shohim dy gjeumlra seuml pari ndryshime teuml
vogla neuml prioritete kaneuml ndodhur midis dy viteve dhe seuml dyti ndeumlshkimet reflektojneuml se
shumica e kontrolleve teuml faktoreumlve teuml rrezikut teuml larteuml nuk janeuml kryer nga aktivitete leumlvizeumlse
(neumlse do teuml kishte pasur meuml shumeuml aktivitete leumlvizeumlse ndoshta do teuml kishim pritur meuml shumeuml
gjoba peumlr mosmbajtjen e distanceumls dhe manovrim teuml pasigurt dhe shkelje tjera qeuml kaneuml teuml
beumljneuml me ngasjen)
Neumlse teuml dheumlnat e meumlsipeumlrme e pasqyrojneuml realitetin eumlshteuml e qarteuml se ngaseumlsit e automjeteve
shpeshhereuml tejkalojneuml kufizimet e shpejteumlsiseuml apo ngasin shumeuml shpejt
shpeshhereuml ngasin pa patenteuml
rralleumlhereuml janeuml teuml ndikuar nga alkooli ose narkotikeumlt
mbajneuml distanceumln me automjetet tjera
shpeshhereuml thyejneuml rregulla teuml vogla (parkingu etj)
Ritheksojmeuml neumlse kjo reflekton ploteumlsisht realitetin apo i reflekton prioritetet dhe pajisjet neuml
keumlto tre njeumlsi eumlshteuml e veumlshtireuml teuml thuhet me siguri Neuml njeuml kuptim meuml teuml gjereuml ndash peumlr teuml qeneuml meuml
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
26
teuml sakteuml ndash duhet teuml peumlrdoren edhe teuml dheumlnat nga sistemi i parapareuml i ldquopikeumlve negativerdquo qeuml
nuk eumlshteuml aplikuar deri meuml tani neuml meumlnyreuml peumlr teuml parandaluar recidivisteumlt nga peumlrseumlritjet e
shkeljeve Arsyet peumlrse sistemi nuk eumlshteuml duke u aplikuar janeuml teuml natyreumls teknike Teuml dy
institucionet (PK-ja dhe Gjykatat) kaneuml bazat e tyre individuale teuml teuml dheumlnave megjitheumlse ato
nuk janeuml teuml integruara dhe nuk komunikojneuml mes vete
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
27
5 Konkluzionet
Peumlrfundimi kryesor eumlshteuml se ka mjaft hapeumlsira peumlr peumlrmireumlsime peumlr ta beumlreuml policimin e
trafikut ploteumlsisht efektiv Policia e trafikut mund teuml beumljeuml edhe meuml shumeuml peumlr teuml peumlrmireumlsuar
aktivitetet e saj trsquoi peumlrdoreuml informatat neuml meumlnyreuml meuml efektive si dhe trsquoi planifikojeuml burimet
Kontrollet duket se janeuml pjeseumlrisht teuml bazuara neuml rrezikshmeumlri por cileumlsia e teuml dheumlnave nuk
lejon teuml theksojmeuml se policia e trafikut neuml Kosoveuml - neuml meumlnyreuml sistematike - eumlshteuml duke i kryer
kontrollet efektive neuml aspektin e vendeve dhe koheumls Ekzistojneuml ccedileumlshtje peumlr sa i peumlrket numrit
teuml policeumlve teuml trafikut qeuml operojneuml si dokumentohen veprimet analizohen dhe peumlrdoren peumlr
teuml meumlsuar dhe beumlreuml peumlrmireumlsime si dhe neuml ccedilrsquomeumlnyreuml menaxhohen ndeumlshkimet
Policia e trafikut nuk ka beumlreuml aq sa duhet peumlr trsquoi dizajnuar neuml meumlnyreuml efektive informatat
qeuml i nevojiten
Policia e trafikut mbledh ose ka qasje neuml teuml dheumlna peumlrkateumlse Hapa tjereuml shteseuml nevojiten qeuml
keumlto teuml dheumlna teuml beumlhen meuml teuml dobishme Teuml dheumlnat mbi aksidentet dhe pasojat e tyre mund teuml
strukturohen meuml mireuml dhe ekzistojneuml mundeumlsiteuml peumlr teuml zhvilluar shkeumlmbimin e informatave
me paleumlt e tjera teuml interesit Disa nga informatat mungojneuml siccedil janeuml raportimi performanceumls
dhe vlereumlsimi i rezultateve si dhe ka mangeumlsi neuml cileumlsineuml dhe konsistenceumln e dokumentacionit
Peumlrveccedil keumlsaj edhe meuml shumeuml mund teuml beumlhet peumlr trsquoi beumlreuml informatat transparente dhe teuml
disponueshme peumlr publikun
Policia e trafikut nuk i peumlrdor burimet e saj teuml informatave neuml meumlnyreuml ploteumlsisht efektive
Informatat ekzistuese mund teuml peumlrdoren neuml meumlnyreuml meuml efektive peumlr teuml mbeumlshtetur puneumln
operative Ato nuk peumlrdoren rregullisht peumlr analiza teuml detajuara ose peumlr teuml krahasuar dhe
vlereumlsuar qasjet dhe mjetet e ndryshme teuml peumlrdorura Teuml dheumlnat ekzistuese nuk janeuml
gjithmoneuml teuml trajtuara sa duhet neuml planifikimin operativ Analizat kryhen rralleumlhereuml nga
policia trafikut Kjo nga ana tjeteumlr dometheumlneuml se stimujt peumlr teuml meumlsuar dhe peumlr iniciativa teuml
reja janeuml teuml uleumlta Edhe neumlse ka vendime neuml nivelin rajonal ose lokal pak prej tyre lidhen
qarteuml me ndonjeuml analizeuml teuml kryer peumlr informata ekzistuese apo trsquoi referohen asaj Policia e
trafikut eumlshteuml mjaft mireuml e informuar mbi kushtet e rrugeumlve motin dhe peumlr ngjarjet e
ardhshme qeuml mund teuml shkaktojneuml probleme neuml trafik Por ekzistojneuml mundeumlsi peumlr teuml
peumlrmireumlsuar bashkeumlpunimin mes policiseuml lokale dhe rajonale dhe autoriteteve tjera OJQ-ve
hulumtuesve dhe qytetareumlve
Burimet nuk alokohen neuml meumlnyreuml efektive dhe nganjeumlhereuml mungojneuml mjete teuml
reumlndeumlsishme
Alokimi i burimeve nuk duket se ndjek njeuml model teuml qarteuml peumlr teuml tri njeumlsiteuml Numri i policeumlve
teuml trafikut nuk korrespondon me gjendjen neuml trafik - aksidentet e trafikut Eumlshteuml gjithashtu e
veumlshtireuml teuml shihet njeuml model i qarteuml peumlr alokimin e mjetevepajisjeve mes dhe brenda njeumlsive
Raporti mes numrit teuml policeumlve teuml trafikut dhe numrit teuml automjeteve radareumlve ose testeve teuml
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
28
alkoolit ndryshon neuml meumlnyreuml teuml konsiderueshme bie fjala Njeumlsia peumlr Kontrollin e
Autostradeumls ka meuml shumeuml automjete dhe policeuml sesa Njeumlsia e Prishtineumls ndash neuml raport me
numrin e aksidenteve
Peumlrveccedil keumlsaj njeumlsiteuml jo gjithmoneuml janeuml teuml pajisura siccedil duhet ndoneumlse disa pajisje teuml caktuara
dihet se janeuml kosto-efektive siccedil janeuml automjetet e pasheumlnuara kamerat dhe sistemet e radarit
Asnjeuml njeumlsi nuk ka pasur instrumente peumlr testimin e praniseuml seuml narkotikeumlve dhe veteumlm disa
kaneuml aparate peumlr testimin e alkoolit Alokimi i diskutuesheumlm i burimeve dhe mungesa e
mjeteve teuml reumlndeumlsishme janeuml faktoreuml qeuml pengojneuml efektivitetin (teuml bazuarit neuml rrezikshmeumlri
peumlrdorim kost-efektivdhe fleksibil teuml mjeteve) Neuml keumlteuml kontekst vlen teuml theksohet se rrugeumlt
neuml Kosoveuml nuk janeuml teuml pajisura me kamera teuml shpejteumlsiseuml keumlto kamera mund peumlrdoren peumlr teuml
zeumlvendeumlsuar disa nga aktivitetet meuml teuml kushtueshme teuml patrullimit
Nevoja peumlr teuml kryer detyra teuml tjera eumlshteuml njeuml faktor qeuml ndikon neuml disa njeumlsi meuml shumeuml se
neuml teuml tjerat
Policiseuml seuml trafikut nuk i lejohet gjithnjeuml teuml peumlrqendrohet neuml detyrat e tyre kryesore Policeumlt
nganjeumlhereuml - veccedilaneumlrisht neuml qytetet e meumldha - duhet teuml ndihmojneuml funksione teuml tjera brenda
forcave teuml policiseuml ose autoritete teuml tjera me sheumlrbime teuml ndryshme Kjo sigurisht ka pasoja
pozitive dhe negative Kjo mund teuml shihet si njeuml meumlnyreuml peumlr teuml peumlrdorur burimet neuml meumlnyreuml
fleksibile dhe efikase dhe peumlr trsquoi ofruar sheumlrbime teuml tjereumlve kur keumlto janeuml teuml nevojshme Nga
ana tjeteumlr kjo mund teuml pengojeuml gjithashtu efektivitetin e policiseuml seuml trafikut neuml kryerjen e
detyrave teuml tyre kryesore Disa nga keumlto probleme mund teuml reduktohen peumlrmes kritereve teuml
qarta planifikimit teuml peumlrmireumlsuar dhe bashkeumlpunimit meuml teuml ngushteuml mes njeumlsive teuml
ndryshme policore
Peumlr shkak teuml mungeseumls seuml dokumentacionit eumlshteuml e veumlshtireuml teuml thuhet qartas se teuml gjitha
kontrollet kryhen sistematikisht ose gjithnjeuml neuml vendet e duhura dhe neuml koheumln e duhur
Jo teuml gjitha njeumlsiteuml i regjistrojneuml vendet se ku janeuml kryer kontrollet Sipas mostreumls toneuml
NjRKRr-PR dhe NjKA i regjistrojneuml keumlto teuml dheumlna dhe keumlto njeumlsi kaneuml njeuml qasje teuml bazuar neuml
rrezik Shumica e kontrolleve (por jo teuml gjitha) kryhen neuml rrugeumlt apo vendet e duhura ku
rreziku peumlr aksidente eumlshteuml i larteuml Peumlr sa i peumlrket njeumlsiseuml tjeteumlr (NjRKRr-PE) nuk mund teuml
themi me siguri se cili eumlshteuml rezultati Bazuar neuml intervistat duket se sjellja eumlshteuml e ngjashme
por teuml dheumlnat neuml keumlteuml njeumlsi nuk janeuml teuml plota ose teuml besueshme
Gjetjet tona sugjerojneuml se kontrollet kryesore kryhen gjateuml diteumls Peumlrveccedilse teuml dheumlnat neuml
dispozicion nuk janeuml teuml mjaft teuml holleumlsishme sa peumlr teuml vlereumlsuar neumlse kontrollet kryhet
ploteumlsisht neuml koheumln e duhur Kur ne i studiuam meuml holleumlsisht teuml dheumlnat doli se koha e pikut
peumlr aksidente trafiku peumlrputhej faktikisht me koheumln kur patrullat e policiseuml seuml trafikut
peumlrfundoninfillonin ndeumlrrimet e tyre dhe rrjedhimisht nuk mund teuml ishin neuml vendet me
rrezik teuml larteuml
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
29
Shkurtimisht informatat neuml dispozicion nuk na e beumljneuml teuml lehteuml teuml kuptojmeuml se njeumlsiteuml
patrulluese neuml Kosoveuml i kryejneuml sistematikisht kontrollet efektive peumlr sa i peumlrket vendit dhe
koheumls
Policia e trafikut duhet meuml shumeuml teuml keteuml veumlmendje te ngasja e rrezikshme dhe gjithashtu
teuml kontrollojeuml standardet teknike teuml kamioneumlve dhe autobuseumlve
Kontrollet policore me teuml drejteuml i kushtojneuml shumeuml veumlmendje shpejteumlsiseuml por neuml teuml njeumljteumln
koheuml nuk i kushtohet veumlmendje e duhur aspekteve teuml tjera siccedil janeuml ngasja agresive dhe e
rrezikshme mosmbajtja e distanceumls ngasja neuml gjendje teuml dehur etj Fokusimi tek shpejteumlsia
shpjegohet me faktin se ajo me teuml veumlrteteuml eumlshteuml ndeumlr shkaqet kryesore teuml aksidenteve neuml
trafik por edhe sepse eumlshteuml njeuml lloj sjellje tradicionale dhe e lehteuml peumlr trsquou beumlreuml Mungesa e
kamerave dhe pajisjeve peumlr shpejteumlsineuml si dhe teuml analizave teuml duhura mbi shkaqet e
aksidenteve mund teuml jeteuml njeuml shpjegim tjeteumlr peumlr fokusimin te shpejteumlsia
Ashtu siccedil tregojneuml shumica e hulumtimeve - ne besojmeuml ndash se neuml peumlrgjitheumlsi eumlshteuml meuml efektive
teuml kontrollohen sjelljet e ngaseumlsve sesa automjetet Megjithateuml ka peumlrjashtime Kamioneumlt e
meumldhenj dhe autobuseumlt peumlrfshihen shpesh neuml aksidente trafiku me pasoja teuml meumldha Ne
kemi veumlrejtur se keumltyre automjeteve nuk iu kushtohet veumlmendja e duhur nga ana e policiseuml
seuml trafikut neuml disa njeumlsi Zakonisht kjo ka teuml beumljeuml me kushtet teknike teuml automjeteve teuml meumldha
komerciale siccedil eumlshteuml rasti neuml lidhje me mbingarkimin dhe mireumlmbajtjen
Ndeumlshkimet jo gjithhereuml aplikohen dhe menaxhohen siccedil duhet ndaj kundeumlrvajteumlsve
Policia e trafikut shpesh peumlrdoreuml gjoba teuml vogla si ndeumlshkime Ndeumlshkimet e tjera aplikohen
rralleuml peumlr dallim nga shumeuml vende teuml tjera Peumlr meuml tepeumlr shumica e gjobave shqiptohen
veteumlm peumlr njeuml numeumlr teuml kufizuar shkeljesh dhe nuk duket se e adresojneuml ndeumlshkimin e duhur
teuml bazuar neuml faktoreumlt e aksidenteve - siccedil janeuml mosmbajtja e distanceumls manovrimi i pasigurt
dhe pakujdesi teuml tjera neuml ngasje Moszbatimi i sistemit teuml ldquopikeumlve negativerdquo i ka motivuar
drejtpeumlrseumldrejti ngaseumlsit recidivisteuml peumlr teuml peumlrseumlritur kundeumlrvajtjet Neuml keumlteuml meumlnyreuml neuml
mungeseuml teuml qasjes parandaluese edhe ndeumlshkimet aplikohen mbi keumlteuml bazeuml
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
30
6 Rekomandimet
Peumlrvoja na tregon se numri i aksidenteve neuml trafik dhe pasojat e tyre mund teuml zvogeumllohen
Peumlr keumlteuml mund teuml nevojitet bashkeumlpunimi i ngushteuml mes autoriteteve peumlrgjegjeumlse njeuml sistem i
duhur informativ peumlrdorim efektiv i pajisjeve dhe menaxhim profesional dhe i bazuar neuml
rrezik neuml teuml gjitha nivelet
Ne rekomandojmeuml Drejtorin e Peumlrgjithsheumlm teuml Policiseuml seuml Kosoveumls qeuml
Teuml merr njeuml iniciativeuml peumlr peumlrmireumlsimin e sistemit ekzistues teuml informimit dhe ta beumljeuml
ateuml ploteumlsisht efektiv Po keumlshtu teuml konsiderojeuml futjen e njeuml baze gjitheumlpeumlrfshireumlse teuml teuml
dheumlnave duke ftuar paleumlt e ndryshme teuml interesit Peumlrfitimet nga ky mekanizeumlm do teuml
reflektonin neuml besueshmeumlrineuml e teuml dheumlnave si dhe peumlrdorimin e tyre neuml vendimet
strategjike dhe operative
Teuml peumlrmireumlsojeuml peumlrdorimin e teuml dheumlnave neuml meumlnyreuml qeuml teuml qarteumlsojeuml planifikimin vjetor
dhe teuml vendoseuml objektiva performance teuml qarta peumlr njeumlsi operative Kjo duhet teuml
peumlrfshijeuml analizeuml meuml teuml mireuml teuml teuml dheumlnave mbi aksidentet qeuml formojneuml njeuml pikeumlnisje
peumlr prioritetet dhe qasjet e reja neuml nivel operativ Kjo nga ana tjeteumlr e beumln teuml
reumlndeumlsishme qeuml policia e trafiku teuml nivel qendror teuml ngriteuml funksionet e duhura peumlr
monitorim dhe vlereumlsim
Teuml konsiderojeuml caktimin e meuml shumeuml politikave teuml policiseuml seuml trafikut dhe teuml ri-
konsiderojeuml alokimet ndeumlrmjet njeumlsive teuml ndryshme teuml policiseuml seuml trafikut
Teuml sigurojeuml se njeuml plan investimi peumlr pajisje kost-efektive eumlshteuml hartuar neuml njeuml
perspektiveuml teuml kornizeumls afat-mesme teuml shpenzimeve
Policia e trafikut teuml peumlrqendrohet seuml pari neuml detyrat e tyre kryesore parandalimi i
aksidenteve Ndihma peumlr funksionet e tjera teuml policiseuml dhe autoritetet tjera duhet teuml
planifikohet meuml mireuml neuml bashkeumlpunim me njeumlsiteuml e ndryshme policore Peumlr meuml tepeumlr
bashkeumlpunimi ndeumlrmjet funksioneve teuml ndryshme policore neuml nivel rajonal duhet teuml
peumlrmireumlsohet neuml meumlnyreuml qeuml teuml arrihet efikasitet meuml i larteuml neuml aktivitetet policore qeuml
ndeumlrlidhen me sistemin e trafikut
Teuml sigurohet qeuml aktivitetet e policiseuml seuml trafikut janeuml kryer neuml rrugeuml dhe vende
teumlrrezikshme Peumlr teuml qeneuml ploteumlsisht efektiv menaxhmenti lokal neuml fazeumln e
planifikimit duhet teuml prezantojeuml njeuml qasje fleksibile te ccedileumlshtja e orareve teuml puneumls etj
dhe
Teuml sigurohet qeuml policia e trafikut teuml peumlrqeumlndrohet edhe neuml sjelljet e tjera teuml ngaseumlsve
peumlrveccedilse te tejkalimi i kufizimit teuml shpejteumlsiseuml Njeuml qasje e planifikuar peumlr aktivitete teuml
peumlrforcuara policore neuml trafik duhet teuml merr prioritet teuml larteuml peumlr monitorimin e
sjelljes seuml ngaseumlsve (sikurse ngasja e rrezikshme mosmbajtja e distanceumls etj) Policia e
trafikut njeumlkoheumlsisht duhet teuml peumlrqendrohet meuml shumeuml neuml kriteret e automjeteve
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
31
komerciale (sidomos kamioneumlve dhe autobuseumlve) Masat e kujdesit teuml shtuar duhet teuml
zbatohen rregullisht nga ana e patrullave teuml trafikut
Gjithashtu ne rekomandojmeuml qeuml me qeumlllim teuml ngritjes seuml efektivitetit teuml ndeumlshkimeve gjobat
duhet teuml adresojneuml ndeumlshkimin e duhur bazuar neuml faktoreumlt e aksidenteve Sistemi i
ndeumlshkimeve duhet teuml peumlrmireumlsohet peumlrmes aplikimit teuml sistemit teuml pikeumlve negative Peumlr
trsquou peumlrballur me keumlteuml sfideuml neuml vendosjen e keumltij sistemi duhet teuml ndeumlrtohet bashkeumlpunimi
mes MPB-seuml dhe gjykatave
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
32
REFERENCAT
European Commission ldquoTowards a European road safety area policy orientations on road safety
2011-2020rdquo Brussels 2011
European Commission ldquoEuropean Transport Policy for 2010 Time to deciderdquo Brussels 2001
European Transport Safety Council (ETSC) Reducing Traffic Injuries Resulting From Excess and Inappropriate Speed Brussels 1995
European Transport Safety Council (ETSC) ldquoPolice enforcement strategies to reduce traffic casualties in Europerdquo Brussels 1999
European Transport Safety Council (ETSC) ldquoTransport safety performance indicatorsrdquo Brussels 2001
European Transport Safety Council (ETSC) Traffic Law Enforcement across the EU Brussels 2011
Organisation for Economic Co-Operation and Development (OECD) Safety on Roads - Whatrsquos The Vision 2002
Organisation for Economic Co-Operation and Development (OECD) Road Safety - Impact of New Technologies 2003
Organisation for Economic Co-Operation and Development (OECD) Towards Zero Ambitious Road Safety Targets and The Safe System Approach 2008
Rune Elvik Cost-Benefit Analyses of Police Enforcement ESCAPE 2001
ROSEBUD Road Safety and Environmental Benefit-Cost and Cost- Effectiveness Analysis for Use in Decision-Making 2003
World Health Organization (WHO) ldquoThe World Report on Road Traffic Injury Preventionrdquo Geneva 2004
World Health Organization (WHO) Global status report on road safety 2013 supporting a decade of action Geneva 2013
World Health Organization (WHO) Data systems a road safety manual for decision-makers and practitioners Geneva 2010
World Health Organization (WHO) ldquoSpeed management a road safety manual for decision-makers and practitionersrdquo Geneva 2008
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
33
SHTOJCA I
STRUKTURA ORGANIZATIVE E POLICISEuml SEuml KOSOVEumlS - NJEumlSITEuml E KOMUNIKACIONIT RRUGOR
Drejtoria e Peumlrgjithshme
Departamenti
peumlr Operacione
Departamenti
peumlr Kufi
Departamenti
peumlr Hetime
Departamenti
peumlr Mbeumlshtetje
Departamenti
peumlr Burime
Divizioni i Siguriseuml Publike
DR Prishtineuml
DR Pejeuml
DR Prizren
DR Gjilan
DR Ferizaj
DIVIZIONI I KOMUNIKACIONIT RRUGOR
DR Mitroviceuml
Njeumlsiteuml Rajonale teuml
Komunikacionit
Rrugor
Njeumlsia peumlr
Kontrollin e
Autostradeumls
Njeumlsia peumlr
menaxhimin e
materieve teuml
rrezikshme
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
34
SHTOJCA II
Qasshmeumlria e Policiseuml seuml Trafikut neuml informatat qeuml iu nevojiten peumlr planifikim operativ
Informatat peumlr planifikim operativ
Informata rreth faktoreumlve qeuml lidhen me aksidentet
Teuml dheumlna teuml dokumentuara qeuml tregojneuml nivelin e rrezikut Baza e krijuar e teuml dheumlnave peumlmes seuml secileumls policia e trafikut i identifikon faktoreumlt kryesoreuml teuml rrezikut neuml ateuml zoneuml
Faktori njeri
Faktori automjet
Vendndodhja e pikave teuml zeza
Kushtet atmosferike
Punimet neuml rrugeuml
Informata rreth pasojave teuml aksidenteve
Qasje neuml informata nga institucionet sheumlndeteumlsore dhe kompaniteuml e sigurimit
Informata rreth ngjarjevekushteve kurku mund teuml rriten rreziqet mund teuml rriten peumlr aksidente
Neuml meumlnyreuml qeuml teuml keteuml njeuml qasje teuml standardizuar peumlr informata lidhur me faktoreumlt e rrezikut peumlr zonat e rrezikut ndeumlr teuml tjera policia e trafikut duhet teuml keneuml informata rreth punimeve neuml rrugeuml dendeumlsiseuml seuml trafikut kushteve teuml motit MI dhe autoritet lokalekomunat duhet teuml peumlrfshihen
Informata rreth aktiviteteve teuml kryera nga policia e trafikut dhe ndeumlshkimeve teuml aplikuara
Informatat rreth monitorimitvlereumlsimit sistematik teuml sjelljeve neuml trafik aktivitetet e kryera teuml rezultojneuml me raportet e pas-operative
Teuml dheumlnat mbi aplikimin e ndeumlshkimeve ndaj kundeumlrvajteumlsve Numri i ndeumlshkimeveteuml leumlshuara duhet teuml beumlhet sipas ligjeve dhe rregullave teuml peumlrcaktuara Informatatnga gjykatat janeuml teuml nevojshme Informatatnga MPB rreth ngaseumlsve teuml ndeumlshkuar janeuml teumlnevojshme
Reagimi ndaj rezultateve teuml qasjeve dhe aktiviteteve teuml ndryshme
Peumlr teuml monitoruar performanceumln treguesit e aktiviteteve duhet miratuar Teuml dheumlnat qeuml do teuml mblidhen peumlrfshijneuml numrin e peumlrgjithsheumlm teuml kontrolleve teuml kryera numrin e ngaseumlsve teuml kontrolluar periudhat e ndryshme qeuml duhet teuml krahasohen etj
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
35
SHTOJCA III
Tabela 7 Numri i policeumlve teuml trafikut neumlpeumlr njeumlsi ndash gjateuml viteve
2010 2011 2012 2013 2014
NjKA 27 32 40
NjRKRr Prishtineuml 162 156 147 125 103
NjRKRr Gjilan 69 61 61 62 63
NjRKRr Ferizaj 59 55 54 54 54
NjRKRr Prizren 74 80 78 67 61
NjRKRr Pejeuml 88 91 90 83 83
NjRKRr Mitroviceuml Jug 71 71 72 57 58
NjRKRr Mitroviceuml Veri 27 44
Gjitheumlsej 523 514 529 507 506
(Burimi PK)
Tabela 8 Numri i aksidentevendeumlshkimeve 2010 -2014
Vitet 2010 2011 2012 2013 2014 Total
Aksidente fatale 158 130 116 104 111 619
Persona teuml vdekur 175 157 121 119 127 699
Aksidente me leumlndime 4326 4490 4555 4960 4876 23207
Persona teuml leumlnduar 7730 8321 8561 9817 9713 44142
Aksidente me deumlmemateriale 12594 13338 14044 13878 10333 64187
Aksidente lsquoGodit dhe ikrsquo 952 930 1039 1012 980 4913
Gjitheumlsej aksidente 18030 18888 19754 19954 16300 92926
Tiketa (Gjoba) 254849 276897 247788 286922 319332 1386556
(Burimi PK)
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
36
Tabela 9 Teuml dheumlnat rreth aksidenteve fatale dhe personave teuml vdekur sipas rajoneve (janar ndash
dhjetor 2013)
2013 Prishtineuml Mitroviceuml Pejeuml Prizren Ferizaj Gjilan Autostradeuml Total
Aksidfatale 35 9 26 12 10 10 2 104
Teuml vdekur 40 12 33 12 10 10 2 119
(Burimi PK)
Diagrami 1 Veprimet e ngaseumlsve si faktoreuml kontribues teuml aksidenteve (2013)
Diagrami 2 Aksidentet sipas pjeseumls seuml rrugeumls (2013)
0 500 1000 1500 2000 2500 3000 3500 4000 4500 5000
Manipulimi i pasigurt
Mosmbajtja e distanceumls
Mospeumlrshtatja e shpejteumlsiseuml
Kyqje e pasigurteuml neuml rrugeuml
Ndeumlrrim i shiritave
Kthim leumlvizje prapa
Mosrespektim i peumlrpareumlsiseuml seuml kalimit
Anashkalimtejlakim i parregullt
Tejkalim i shpejteumlsiseuml seuml kufizuar
0 2000 4000 6000 8000
10000 12000 14000 16000
2012
2013
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
24
jeneuml fatale (neuml vjeshteumln e vonshme koheumln e dimrit etj)51 Praktikat e mira
ndeumlrkombeumltare keumlshillojneuml qeuml eumlshteuml meuml e reumlndeumlsishme teuml kryhen inspektime teknike
teuml automjeteve teuml meumldha sesa teuml kryhen inspektime teuml automjeteve teuml zakonshme
Ne kemi gjetur se peumlrjashtimi i mjeteve transportuese nga trafiku teuml cilat nuk i kaneuml
ploteumlsuar kriteret teknike eumlshteuml shumeuml i rralleuml Patrullimet qeuml rezultojneuml me identifikimin e
keumltyre kritereve kryesisht janeuml teuml fokusuara veteumlm neuml veprimet e peumlrbashkeumlta me zyrtareumlt e
MI-seuml Si pasojeuml policia e trafikut heziton52 qeuml teuml deumlrgojeuml jo veteumlm automjetet komerciale (teuml
meumldha) neuml kontrolle teuml veccedilanta teknike pa pranineuml e zyrtareumlve teuml MI-seuml dhe veteumlm
hereumlpashere eumlshteuml fokusuar neuml ekzaminimin e kushteve teknike teuml automjeteve (komerciale)
mbingarkimin e mjeteve transportuese etj
47 A peumlrdoren ndeumlshkimet siccedil duhet
Qeumlllimi i shumiceumls seuml funksioneve teuml kontrollit mund teuml peumlrshkruhet si parandalim dhe
identifikim teuml kundeumlrvajtjeve korrigjim teuml mangeumlsive etj Deri meuml tani jemi fokusuar
kryesisht mbi ateuml se si trsquoi parandalojmeuml meuml mireuml dhe trsquoi identifikojmeuml aksidentet e trafikut
Neuml keumlteuml pjeseuml do trsquoi japim disa informata mbi ateuml se si janeuml peumlrdorur ndeumlshkimet
Policia e trafikut aplikon ndeumlshkime teuml ndryshme Gjobat janeuml teuml ndara neuml dy grupe ato teuml
shqiptuara neuml raste teuml aksidenteve dhe ato teuml shqiptuara peumlr shkelje teuml trafikut - pa shkaktuar
aksidente Sipas natyreumls seuml ekzekutimit gjobat shqiptohen vareumlsisht prej pesheumls seuml vepreumls
ato qeuml janeuml teuml detyrueshme53 dhe duhet teuml paguhen menjeumlhereuml dhe ato qeuml duhet teuml
procedohen neuml gjykata Peumlr shkelje teuml vogla dhe teuml rralla teuml cilat nuk e rrezikojneuml neuml meumlnyreuml
teuml konsiderueshme sigurineuml e trafikut policeumlt e trafikut mund teuml japin veumlrejtje verbale apo
me shkrim Veumlrejtjet me shkrim neuml realitet nuk jepen
Numri i ndeumlshkimeve varet pjeseumlrisht nga prioritetet e policiseuml seuml trafikut Neumlse ata e
peumlrcaktojneuml si prioritet testimin peumlr alkool kjo zakonisht neumlnkupton se peumlrdoruesit zbulohen
dhe ndeumlshkohen Si teuml tilla neumlse njeuml prioritizim i veprimeve eumlshteuml demonstruar ndeumlshkimet
mund teuml jeneuml teuml lidhura drejtpeumlrdrejt me suksesin neuml parandalimin e aksidenteve
51 Sipas teuml dheumlnave teuml prezantuara nga PK-ja gjateuml vitit me automjetet e transportit publik ndodhin rreth 910
aksidente 52 Sipas DKRr me rastin e deumlrgimit teuml automjeteve neuml kontrolle teuml jashteumlzakonshme teknike shpenzimet neuml rast
se vetura rezulton teuml jeteuml neuml gjendje teuml rregullt i barteuml zyrtari policor qeuml e ka inicuar deumlrgimin Kjo dispoziteuml eumlshteuml e parapareuml neuml ligjin aktual
53 Gjoba teuml detyrueshme (mandatore) konsiderohen teuml gjitha gjobat nga 15-40 euro qeuml shqiptohen nga zyrtareumlt e policiseuml neuml vend teuml ngjarjes
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
25
Tabela 6 Numri dhe alokimi i gjobave teuml shqiptuara neuml 2012 dhe 2013
Llojet e gjobave 2012
Nr
2013
Nr
Ndryshimi
Mosrespektimi i shpejteumlsiseuml seuml kufizuar 89654 36 123956 43 38
Mosmbajtja e distanceumls 2213 1 2475 1 12
Drejtimi neumln ndikim teuml alkoolit 651 0 527 0 -19
Drejtimi i mjetit pa patenteuml 15061 6 16993 6 13
Mosrespektimi i shenjave teuml trafikut 16541 7 16122 6 -2
Manovrim i pasigurt me automjet 1308 1 1513 1 16
Kalimi i afatit teuml regjistrimit 15588 6 12510 4 -20
Parkimi i parregullt 26467 11 30767 11 16
Teuml tjera (ccedileumlshtje minore) 80305 32 82059 28 1
Totali 247788100 286922100 16
(Burimi PK)
Nga njeuml perspektiveuml e thjeshteuml e siguriseuml seuml trafikut duket sikurse njeuml prioritet mjaft i madh i
jepet faktoreumlve teuml uleumlt teuml rrezikut Meumlse gjysma e ndeumlshkimeve (meuml pak neuml vitin 2013)
mbulojneuml ccedileumlshtjet e profilit teuml uleumlt teuml rrezikut teuml aksidenteve teuml trafikut (si tabelat parkimi
dhe teuml tjera) ndeumlrsa pjesa tjeteumlr vlen peumlr faktoreumlt e rrezikut teuml larteuml dhe teuml meseumlm (si
shpejteumlsia alkooli distanca patenteuml-shoferi dhe shenjat e trafikut) Peumlr teuml qeneuml teuml paansheumlm
megjithateuml njeuml prioritet i madh dhe me sa duket i justifikuar i eumlshteuml dheumlneuml kontrollit teuml
shpejteumlsiseuml qeuml eumlshteuml njeuml shkak i zakonsheumlm peumlr aksidentet e trafikut
Gjateuml studimit teuml profilit teuml ndeumlshkimeve ne mund teuml shohim dy gjeumlra seuml pari ndryshime teuml
vogla neuml prioritete kaneuml ndodhur midis dy viteve dhe seuml dyti ndeumlshkimet reflektojneuml se
shumica e kontrolleve teuml faktoreumlve teuml rrezikut teuml larteuml nuk janeuml kryer nga aktivitete leumlvizeumlse
(neumlse do teuml kishte pasur meuml shumeuml aktivitete leumlvizeumlse ndoshta do teuml kishim pritur meuml shumeuml
gjoba peumlr mosmbajtjen e distanceumls dhe manovrim teuml pasigurt dhe shkelje tjera qeuml kaneuml teuml
beumljneuml me ngasjen)
Neumlse teuml dheumlnat e meumlsipeumlrme e pasqyrojneuml realitetin eumlshteuml e qarteuml se ngaseumlsit e automjeteve
shpeshhereuml tejkalojneuml kufizimet e shpejteumlsiseuml apo ngasin shumeuml shpejt
shpeshhereuml ngasin pa patenteuml
rralleumlhereuml janeuml teuml ndikuar nga alkooli ose narkotikeumlt
mbajneuml distanceumln me automjetet tjera
shpeshhereuml thyejneuml rregulla teuml vogla (parkingu etj)
Ritheksojmeuml neumlse kjo reflekton ploteumlsisht realitetin apo i reflekton prioritetet dhe pajisjet neuml
keumlto tre njeumlsi eumlshteuml e veumlshtireuml teuml thuhet me siguri Neuml njeuml kuptim meuml teuml gjereuml ndash peumlr teuml qeneuml meuml
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
26
teuml sakteuml ndash duhet teuml peumlrdoren edhe teuml dheumlnat nga sistemi i parapareuml i ldquopikeumlve negativerdquo qeuml
nuk eumlshteuml aplikuar deri meuml tani neuml meumlnyreuml peumlr teuml parandaluar recidivisteumlt nga peumlrseumlritjet e
shkeljeve Arsyet peumlrse sistemi nuk eumlshteuml duke u aplikuar janeuml teuml natyreumls teknike Teuml dy
institucionet (PK-ja dhe Gjykatat) kaneuml bazat e tyre individuale teuml teuml dheumlnave megjitheumlse ato
nuk janeuml teuml integruara dhe nuk komunikojneuml mes vete
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
27
5 Konkluzionet
Peumlrfundimi kryesor eumlshteuml se ka mjaft hapeumlsira peumlr peumlrmireumlsime peumlr ta beumlreuml policimin e
trafikut ploteumlsisht efektiv Policia e trafikut mund teuml beumljeuml edhe meuml shumeuml peumlr teuml peumlrmireumlsuar
aktivitetet e saj trsquoi peumlrdoreuml informatat neuml meumlnyreuml meuml efektive si dhe trsquoi planifikojeuml burimet
Kontrollet duket se janeuml pjeseumlrisht teuml bazuara neuml rrezikshmeumlri por cileumlsia e teuml dheumlnave nuk
lejon teuml theksojmeuml se policia e trafikut neuml Kosoveuml - neuml meumlnyreuml sistematike - eumlshteuml duke i kryer
kontrollet efektive neuml aspektin e vendeve dhe koheumls Ekzistojneuml ccedileumlshtje peumlr sa i peumlrket numrit
teuml policeumlve teuml trafikut qeuml operojneuml si dokumentohen veprimet analizohen dhe peumlrdoren peumlr
teuml meumlsuar dhe beumlreuml peumlrmireumlsime si dhe neuml ccedilrsquomeumlnyreuml menaxhohen ndeumlshkimet
Policia e trafikut nuk ka beumlreuml aq sa duhet peumlr trsquoi dizajnuar neuml meumlnyreuml efektive informatat
qeuml i nevojiten
Policia e trafikut mbledh ose ka qasje neuml teuml dheumlna peumlrkateumlse Hapa tjereuml shteseuml nevojiten qeuml
keumlto teuml dheumlna teuml beumlhen meuml teuml dobishme Teuml dheumlnat mbi aksidentet dhe pasojat e tyre mund teuml
strukturohen meuml mireuml dhe ekzistojneuml mundeumlsiteuml peumlr teuml zhvilluar shkeumlmbimin e informatave
me paleumlt e tjera teuml interesit Disa nga informatat mungojneuml siccedil janeuml raportimi performanceumls
dhe vlereumlsimi i rezultateve si dhe ka mangeumlsi neuml cileumlsineuml dhe konsistenceumln e dokumentacionit
Peumlrveccedil keumlsaj edhe meuml shumeuml mund teuml beumlhet peumlr trsquoi beumlreuml informatat transparente dhe teuml
disponueshme peumlr publikun
Policia e trafikut nuk i peumlrdor burimet e saj teuml informatave neuml meumlnyreuml ploteumlsisht efektive
Informatat ekzistuese mund teuml peumlrdoren neuml meumlnyreuml meuml efektive peumlr teuml mbeumlshtetur puneumln
operative Ato nuk peumlrdoren rregullisht peumlr analiza teuml detajuara ose peumlr teuml krahasuar dhe
vlereumlsuar qasjet dhe mjetet e ndryshme teuml peumlrdorura Teuml dheumlnat ekzistuese nuk janeuml
gjithmoneuml teuml trajtuara sa duhet neuml planifikimin operativ Analizat kryhen rralleumlhereuml nga
policia trafikut Kjo nga ana tjeteumlr dometheumlneuml se stimujt peumlr teuml meumlsuar dhe peumlr iniciativa teuml
reja janeuml teuml uleumlta Edhe neumlse ka vendime neuml nivelin rajonal ose lokal pak prej tyre lidhen
qarteuml me ndonjeuml analizeuml teuml kryer peumlr informata ekzistuese apo trsquoi referohen asaj Policia e
trafikut eumlshteuml mjaft mireuml e informuar mbi kushtet e rrugeumlve motin dhe peumlr ngjarjet e
ardhshme qeuml mund teuml shkaktojneuml probleme neuml trafik Por ekzistojneuml mundeumlsi peumlr teuml
peumlrmireumlsuar bashkeumlpunimin mes policiseuml lokale dhe rajonale dhe autoriteteve tjera OJQ-ve
hulumtuesve dhe qytetareumlve
Burimet nuk alokohen neuml meumlnyreuml efektive dhe nganjeumlhereuml mungojneuml mjete teuml
reumlndeumlsishme
Alokimi i burimeve nuk duket se ndjek njeuml model teuml qarteuml peumlr teuml tri njeumlsiteuml Numri i policeumlve
teuml trafikut nuk korrespondon me gjendjen neuml trafik - aksidentet e trafikut Eumlshteuml gjithashtu e
veumlshtireuml teuml shihet njeuml model i qarteuml peumlr alokimin e mjetevepajisjeve mes dhe brenda njeumlsive
Raporti mes numrit teuml policeumlve teuml trafikut dhe numrit teuml automjeteve radareumlve ose testeve teuml
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
28
alkoolit ndryshon neuml meumlnyreuml teuml konsiderueshme bie fjala Njeumlsia peumlr Kontrollin e
Autostradeumls ka meuml shumeuml automjete dhe policeuml sesa Njeumlsia e Prishtineumls ndash neuml raport me
numrin e aksidenteve
Peumlrveccedil keumlsaj njeumlsiteuml jo gjithmoneuml janeuml teuml pajisura siccedil duhet ndoneumlse disa pajisje teuml caktuara
dihet se janeuml kosto-efektive siccedil janeuml automjetet e pasheumlnuara kamerat dhe sistemet e radarit
Asnjeuml njeumlsi nuk ka pasur instrumente peumlr testimin e praniseuml seuml narkotikeumlve dhe veteumlm disa
kaneuml aparate peumlr testimin e alkoolit Alokimi i diskutuesheumlm i burimeve dhe mungesa e
mjeteve teuml reumlndeumlsishme janeuml faktoreuml qeuml pengojneuml efektivitetin (teuml bazuarit neuml rrezikshmeumlri
peumlrdorim kost-efektivdhe fleksibil teuml mjeteve) Neuml keumlteuml kontekst vlen teuml theksohet se rrugeumlt
neuml Kosoveuml nuk janeuml teuml pajisura me kamera teuml shpejteumlsiseuml keumlto kamera mund peumlrdoren peumlr teuml
zeumlvendeumlsuar disa nga aktivitetet meuml teuml kushtueshme teuml patrullimit
Nevoja peumlr teuml kryer detyra teuml tjera eumlshteuml njeuml faktor qeuml ndikon neuml disa njeumlsi meuml shumeuml se
neuml teuml tjerat
Policiseuml seuml trafikut nuk i lejohet gjithnjeuml teuml peumlrqendrohet neuml detyrat e tyre kryesore Policeumlt
nganjeumlhereuml - veccedilaneumlrisht neuml qytetet e meumldha - duhet teuml ndihmojneuml funksione teuml tjera brenda
forcave teuml policiseuml ose autoritete teuml tjera me sheumlrbime teuml ndryshme Kjo sigurisht ka pasoja
pozitive dhe negative Kjo mund teuml shihet si njeuml meumlnyreuml peumlr teuml peumlrdorur burimet neuml meumlnyreuml
fleksibile dhe efikase dhe peumlr trsquoi ofruar sheumlrbime teuml tjereumlve kur keumlto janeuml teuml nevojshme Nga
ana tjeteumlr kjo mund teuml pengojeuml gjithashtu efektivitetin e policiseuml seuml trafikut neuml kryerjen e
detyrave teuml tyre kryesore Disa nga keumlto probleme mund teuml reduktohen peumlrmes kritereve teuml
qarta planifikimit teuml peumlrmireumlsuar dhe bashkeumlpunimit meuml teuml ngushteuml mes njeumlsive teuml
ndryshme policore
Peumlr shkak teuml mungeseumls seuml dokumentacionit eumlshteuml e veumlshtireuml teuml thuhet qartas se teuml gjitha
kontrollet kryhen sistematikisht ose gjithnjeuml neuml vendet e duhura dhe neuml koheumln e duhur
Jo teuml gjitha njeumlsiteuml i regjistrojneuml vendet se ku janeuml kryer kontrollet Sipas mostreumls toneuml
NjRKRr-PR dhe NjKA i regjistrojneuml keumlto teuml dheumlna dhe keumlto njeumlsi kaneuml njeuml qasje teuml bazuar neuml
rrezik Shumica e kontrolleve (por jo teuml gjitha) kryhen neuml rrugeumlt apo vendet e duhura ku
rreziku peumlr aksidente eumlshteuml i larteuml Peumlr sa i peumlrket njeumlsiseuml tjeteumlr (NjRKRr-PE) nuk mund teuml
themi me siguri se cili eumlshteuml rezultati Bazuar neuml intervistat duket se sjellja eumlshteuml e ngjashme
por teuml dheumlnat neuml keumlteuml njeumlsi nuk janeuml teuml plota ose teuml besueshme
Gjetjet tona sugjerojneuml se kontrollet kryesore kryhen gjateuml diteumls Peumlrveccedilse teuml dheumlnat neuml
dispozicion nuk janeuml teuml mjaft teuml holleumlsishme sa peumlr teuml vlereumlsuar neumlse kontrollet kryhet
ploteumlsisht neuml koheumln e duhur Kur ne i studiuam meuml holleumlsisht teuml dheumlnat doli se koha e pikut
peumlr aksidente trafiku peumlrputhej faktikisht me koheumln kur patrullat e policiseuml seuml trafikut
peumlrfundoninfillonin ndeumlrrimet e tyre dhe rrjedhimisht nuk mund teuml ishin neuml vendet me
rrezik teuml larteuml
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
29
Shkurtimisht informatat neuml dispozicion nuk na e beumljneuml teuml lehteuml teuml kuptojmeuml se njeumlsiteuml
patrulluese neuml Kosoveuml i kryejneuml sistematikisht kontrollet efektive peumlr sa i peumlrket vendit dhe
koheumls
Policia e trafikut duhet meuml shumeuml teuml keteuml veumlmendje te ngasja e rrezikshme dhe gjithashtu
teuml kontrollojeuml standardet teknike teuml kamioneumlve dhe autobuseumlve
Kontrollet policore me teuml drejteuml i kushtojneuml shumeuml veumlmendje shpejteumlsiseuml por neuml teuml njeumljteumln
koheuml nuk i kushtohet veumlmendje e duhur aspekteve teuml tjera siccedil janeuml ngasja agresive dhe e
rrezikshme mosmbajtja e distanceumls ngasja neuml gjendje teuml dehur etj Fokusimi tek shpejteumlsia
shpjegohet me faktin se ajo me teuml veumlrteteuml eumlshteuml ndeumlr shkaqet kryesore teuml aksidenteve neuml
trafik por edhe sepse eumlshteuml njeuml lloj sjellje tradicionale dhe e lehteuml peumlr trsquou beumlreuml Mungesa e
kamerave dhe pajisjeve peumlr shpejteumlsineuml si dhe teuml analizave teuml duhura mbi shkaqet e
aksidenteve mund teuml jeteuml njeuml shpjegim tjeteumlr peumlr fokusimin te shpejteumlsia
Ashtu siccedil tregojneuml shumica e hulumtimeve - ne besojmeuml ndash se neuml peumlrgjitheumlsi eumlshteuml meuml efektive
teuml kontrollohen sjelljet e ngaseumlsve sesa automjetet Megjithateuml ka peumlrjashtime Kamioneumlt e
meumldhenj dhe autobuseumlt peumlrfshihen shpesh neuml aksidente trafiku me pasoja teuml meumldha Ne
kemi veumlrejtur se keumltyre automjeteve nuk iu kushtohet veumlmendja e duhur nga ana e policiseuml
seuml trafikut neuml disa njeumlsi Zakonisht kjo ka teuml beumljeuml me kushtet teknike teuml automjeteve teuml meumldha
komerciale siccedil eumlshteuml rasti neuml lidhje me mbingarkimin dhe mireumlmbajtjen
Ndeumlshkimet jo gjithhereuml aplikohen dhe menaxhohen siccedil duhet ndaj kundeumlrvajteumlsve
Policia e trafikut shpesh peumlrdoreuml gjoba teuml vogla si ndeumlshkime Ndeumlshkimet e tjera aplikohen
rralleuml peumlr dallim nga shumeuml vende teuml tjera Peumlr meuml tepeumlr shumica e gjobave shqiptohen
veteumlm peumlr njeuml numeumlr teuml kufizuar shkeljesh dhe nuk duket se e adresojneuml ndeumlshkimin e duhur
teuml bazuar neuml faktoreumlt e aksidenteve - siccedil janeuml mosmbajtja e distanceumls manovrimi i pasigurt
dhe pakujdesi teuml tjera neuml ngasje Moszbatimi i sistemit teuml ldquopikeumlve negativerdquo i ka motivuar
drejtpeumlrseumldrejti ngaseumlsit recidivisteuml peumlr teuml peumlrseumlritur kundeumlrvajtjet Neuml keumlteuml meumlnyreuml neuml
mungeseuml teuml qasjes parandaluese edhe ndeumlshkimet aplikohen mbi keumlteuml bazeuml
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
30
6 Rekomandimet
Peumlrvoja na tregon se numri i aksidenteve neuml trafik dhe pasojat e tyre mund teuml zvogeumllohen
Peumlr keumlteuml mund teuml nevojitet bashkeumlpunimi i ngushteuml mes autoriteteve peumlrgjegjeumlse njeuml sistem i
duhur informativ peumlrdorim efektiv i pajisjeve dhe menaxhim profesional dhe i bazuar neuml
rrezik neuml teuml gjitha nivelet
Ne rekomandojmeuml Drejtorin e Peumlrgjithsheumlm teuml Policiseuml seuml Kosoveumls qeuml
Teuml merr njeuml iniciativeuml peumlr peumlrmireumlsimin e sistemit ekzistues teuml informimit dhe ta beumljeuml
ateuml ploteumlsisht efektiv Po keumlshtu teuml konsiderojeuml futjen e njeuml baze gjitheumlpeumlrfshireumlse teuml teuml
dheumlnave duke ftuar paleumlt e ndryshme teuml interesit Peumlrfitimet nga ky mekanizeumlm do teuml
reflektonin neuml besueshmeumlrineuml e teuml dheumlnave si dhe peumlrdorimin e tyre neuml vendimet
strategjike dhe operative
Teuml peumlrmireumlsojeuml peumlrdorimin e teuml dheumlnave neuml meumlnyreuml qeuml teuml qarteumlsojeuml planifikimin vjetor
dhe teuml vendoseuml objektiva performance teuml qarta peumlr njeumlsi operative Kjo duhet teuml
peumlrfshijeuml analizeuml meuml teuml mireuml teuml teuml dheumlnave mbi aksidentet qeuml formojneuml njeuml pikeumlnisje
peumlr prioritetet dhe qasjet e reja neuml nivel operativ Kjo nga ana tjeteumlr e beumln teuml
reumlndeumlsishme qeuml policia e trafiku teuml nivel qendror teuml ngriteuml funksionet e duhura peumlr
monitorim dhe vlereumlsim
Teuml konsiderojeuml caktimin e meuml shumeuml politikave teuml policiseuml seuml trafikut dhe teuml ri-
konsiderojeuml alokimet ndeumlrmjet njeumlsive teuml ndryshme teuml policiseuml seuml trafikut
Teuml sigurojeuml se njeuml plan investimi peumlr pajisje kost-efektive eumlshteuml hartuar neuml njeuml
perspektiveuml teuml kornizeumls afat-mesme teuml shpenzimeve
Policia e trafikut teuml peumlrqendrohet seuml pari neuml detyrat e tyre kryesore parandalimi i
aksidenteve Ndihma peumlr funksionet e tjera teuml policiseuml dhe autoritetet tjera duhet teuml
planifikohet meuml mireuml neuml bashkeumlpunim me njeumlsiteuml e ndryshme policore Peumlr meuml tepeumlr
bashkeumlpunimi ndeumlrmjet funksioneve teuml ndryshme policore neuml nivel rajonal duhet teuml
peumlrmireumlsohet neuml meumlnyreuml qeuml teuml arrihet efikasitet meuml i larteuml neuml aktivitetet policore qeuml
ndeumlrlidhen me sistemin e trafikut
Teuml sigurohet qeuml aktivitetet e policiseuml seuml trafikut janeuml kryer neuml rrugeuml dhe vende
teumlrrezikshme Peumlr teuml qeneuml ploteumlsisht efektiv menaxhmenti lokal neuml fazeumln e
planifikimit duhet teuml prezantojeuml njeuml qasje fleksibile te ccedileumlshtja e orareve teuml puneumls etj
dhe
Teuml sigurohet qeuml policia e trafikut teuml peumlrqeumlndrohet edhe neuml sjelljet e tjera teuml ngaseumlsve
peumlrveccedilse te tejkalimi i kufizimit teuml shpejteumlsiseuml Njeuml qasje e planifikuar peumlr aktivitete teuml
peumlrforcuara policore neuml trafik duhet teuml merr prioritet teuml larteuml peumlr monitorimin e
sjelljes seuml ngaseumlsve (sikurse ngasja e rrezikshme mosmbajtja e distanceumls etj) Policia e
trafikut njeumlkoheumlsisht duhet teuml peumlrqendrohet meuml shumeuml neuml kriteret e automjeteve
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
31
komerciale (sidomos kamioneumlve dhe autobuseumlve) Masat e kujdesit teuml shtuar duhet teuml
zbatohen rregullisht nga ana e patrullave teuml trafikut
Gjithashtu ne rekomandojmeuml qeuml me qeumlllim teuml ngritjes seuml efektivitetit teuml ndeumlshkimeve gjobat
duhet teuml adresojneuml ndeumlshkimin e duhur bazuar neuml faktoreumlt e aksidenteve Sistemi i
ndeumlshkimeve duhet teuml peumlrmireumlsohet peumlrmes aplikimit teuml sistemit teuml pikeumlve negative Peumlr
trsquou peumlrballur me keumlteuml sfideuml neuml vendosjen e keumltij sistemi duhet teuml ndeumlrtohet bashkeumlpunimi
mes MPB-seuml dhe gjykatave
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
32
REFERENCAT
European Commission ldquoTowards a European road safety area policy orientations on road safety
2011-2020rdquo Brussels 2011
European Commission ldquoEuropean Transport Policy for 2010 Time to deciderdquo Brussels 2001
European Transport Safety Council (ETSC) Reducing Traffic Injuries Resulting From Excess and Inappropriate Speed Brussels 1995
European Transport Safety Council (ETSC) ldquoPolice enforcement strategies to reduce traffic casualties in Europerdquo Brussels 1999
European Transport Safety Council (ETSC) ldquoTransport safety performance indicatorsrdquo Brussels 2001
European Transport Safety Council (ETSC) Traffic Law Enforcement across the EU Brussels 2011
Organisation for Economic Co-Operation and Development (OECD) Safety on Roads - Whatrsquos The Vision 2002
Organisation for Economic Co-Operation and Development (OECD) Road Safety - Impact of New Technologies 2003
Organisation for Economic Co-Operation and Development (OECD) Towards Zero Ambitious Road Safety Targets and The Safe System Approach 2008
Rune Elvik Cost-Benefit Analyses of Police Enforcement ESCAPE 2001
ROSEBUD Road Safety and Environmental Benefit-Cost and Cost- Effectiveness Analysis for Use in Decision-Making 2003
World Health Organization (WHO) ldquoThe World Report on Road Traffic Injury Preventionrdquo Geneva 2004
World Health Organization (WHO) Global status report on road safety 2013 supporting a decade of action Geneva 2013
World Health Organization (WHO) Data systems a road safety manual for decision-makers and practitioners Geneva 2010
World Health Organization (WHO) ldquoSpeed management a road safety manual for decision-makers and practitionersrdquo Geneva 2008
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
33
SHTOJCA I
STRUKTURA ORGANIZATIVE E POLICISEuml SEuml KOSOVEumlS - NJEumlSITEuml E KOMUNIKACIONIT RRUGOR
Drejtoria e Peumlrgjithshme
Departamenti
peumlr Operacione
Departamenti
peumlr Kufi
Departamenti
peumlr Hetime
Departamenti
peumlr Mbeumlshtetje
Departamenti
peumlr Burime
Divizioni i Siguriseuml Publike
DR Prishtineuml
DR Pejeuml
DR Prizren
DR Gjilan
DR Ferizaj
DIVIZIONI I KOMUNIKACIONIT RRUGOR
DR Mitroviceuml
Njeumlsiteuml Rajonale teuml
Komunikacionit
Rrugor
Njeumlsia peumlr
Kontrollin e
Autostradeumls
Njeumlsia peumlr
menaxhimin e
materieve teuml
rrezikshme
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
34
SHTOJCA II
Qasshmeumlria e Policiseuml seuml Trafikut neuml informatat qeuml iu nevojiten peumlr planifikim operativ
Informatat peumlr planifikim operativ
Informata rreth faktoreumlve qeuml lidhen me aksidentet
Teuml dheumlna teuml dokumentuara qeuml tregojneuml nivelin e rrezikut Baza e krijuar e teuml dheumlnave peumlmes seuml secileumls policia e trafikut i identifikon faktoreumlt kryesoreuml teuml rrezikut neuml ateuml zoneuml
Faktori njeri
Faktori automjet
Vendndodhja e pikave teuml zeza
Kushtet atmosferike
Punimet neuml rrugeuml
Informata rreth pasojave teuml aksidenteve
Qasje neuml informata nga institucionet sheumlndeteumlsore dhe kompaniteuml e sigurimit
Informata rreth ngjarjevekushteve kurku mund teuml rriten rreziqet mund teuml rriten peumlr aksidente
Neuml meumlnyreuml qeuml teuml keteuml njeuml qasje teuml standardizuar peumlr informata lidhur me faktoreumlt e rrezikut peumlr zonat e rrezikut ndeumlr teuml tjera policia e trafikut duhet teuml keneuml informata rreth punimeve neuml rrugeuml dendeumlsiseuml seuml trafikut kushteve teuml motit MI dhe autoritet lokalekomunat duhet teuml peumlrfshihen
Informata rreth aktiviteteve teuml kryera nga policia e trafikut dhe ndeumlshkimeve teuml aplikuara
Informatat rreth monitorimitvlereumlsimit sistematik teuml sjelljeve neuml trafik aktivitetet e kryera teuml rezultojneuml me raportet e pas-operative
Teuml dheumlnat mbi aplikimin e ndeumlshkimeve ndaj kundeumlrvajteumlsve Numri i ndeumlshkimeveteuml leumlshuara duhet teuml beumlhet sipas ligjeve dhe rregullave teuml peumlrcaktuara Informatatnga gjykatat janeuml teuml nevojshme Informatatnga MPB rreth ngaseumlsve teuml ndeumlshkuar janeuml teumlnevojshme
Reagimi ndaj rezultateve teuml qasjeve dhe aktiviteteve teuml ndryshme
Peumlr teuml monitoruar performanceumln treguesit e aktiviteteve duhet miratuar Teuml dheumlnat qeuml do teuml mblidhen peumlrfshijneuml numrin e peumlrgjithsheumlm teuml kontrolleve teuml kryera numrin e ngaseumlsve teuml kontrolluar periudhat e ndryshme qeuml duhet teuml krahasohen etj
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
35
SHTOJCA III
Tabela 7 Numri i policeumlve teuml trafikut neumlpeumlr njeumlsi ndash gjateuml viteve
2010 2011 2012 2013 2014
NjKA 27 32 40
NjRKRr Prishtineuml 162 156 147 125 103
NjRKRr Gjilan 69 61 61 62 63
NjRKRr Ferizaj 59 55 54 54 54
NjRKRr Prizren 74 80 78 67 61
NjRKRr Pejeuml 88 91 90 83 83
NjRKRr Mitroviceuml Jug 71 71 72 57 58
NjRKRr Mitroviceuml Veri 27 44
Gjitheumlsej 523 514 529 507 506
(Burimi PK)
Tabela 8 Numri i aksidentevendeumlshkimeve 2010 -2014
Vitet 2010 2011 2012 2013 2014 Total
Aksidente fatale 158 130 116 104 111 619
Persona teuml vdekur 175 157 121 119 127 699
Aksidente me leumlndime 4326 4490 4555 4960 4876 23207
Persona teuml leumlnduar 7730 8321 8561 9817 9713 44142
Aksidente me deumlmemateriale 12594 13338 14044 13878 10333 64187
Aksidente lsquoGodit dhe ikrsquo 952 930 1039 1012 980 4913
Gjitheumlsej aksidente 18030 18888 19754 19954 16300 92926
Tiketa (Gjoba) 254849 276897 247788 286922 319332 1386556
(Burimi PK)
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
36
Tabela 9 Teuml dheumlnat rreth aksidenteve fatale dhe personave teuml vdekur sipas rajoneve (janar ndash
dhjetor 2013)
2013 Prishtineuml Mitroviceuml Pejeuml Prizren Ferizaj Gjilan Autostradeuml Total
Aksidfatale 35 9 26 12 10 10 2 104
Teuml vdekur 40 12 33 12 10 10 2 119
(Burimi PK)
Diagrami 1 Veprimet e ngaseumlsve si faktoreuml kontribues teuml aksidenteve (2013)
Diagrami 2 Aksidentet sipas pjeseumls seuml rrugeumls (2013)
0 500 1000 1500 2000 2500 3000 3500 4000 4500 5000
Manipulimi i pasigurt
Mosmbajtja e distanceumls
Mospeumlrshtatja e shpejteumlsiseuml
Kyqje e pasigurteuml neuml rrugeuml
Ndeumlrrim i shiritave
Kthim leumlvizje prapa
Mosrespektim i peumlrpareumlsiseuml seuml kalimit
Anashkalimtejlakim i parregullt
Tejkalim i shpejteumlsiseuml seuml kufizuar
0 2000 4000 6000 8000
10000 12000 14000 16000
2012
2013
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
25
Tabela 6 Numri dhe alokimi i gjobave teuml shqiptuara neuml 2012 dhe 2013
Llojet e gjobave 2012
Nr
2013
Nr
Ndryshimi
Mosrespektimi i shpejteumlsiseuml seuml kufizuar 89654 36 123956 43 38
Mosmbajtja e distanceumls 2213 1 2475 1 12
Drejtimi neumln ndikim teuml alkoolit 651 0 527 0 -19
Drejtimi i mjetit pa patenteuml 15061 6 16993 6 13
Mosrespektimi i shenjave teuml trafikut 16541 7 16122 6 -2
Manovrim i pasigurt me automjet 1308 1 1513 1 16
Kalimi i afatit teuml regjistrimit 15588 6 12510 4 -20
Parkimi i parregullt 26467 11 30767 11 16
Teuml tjera (ccedileumlshtje minore) 80305 32 82059 28 1
Totali 247788100 286922100 16
(Burimi PK)
Nga njeuml perspektiveuml e thjeshteuml e siguriseuml seuml trafikut duket sikurse njeuml prioritet mjaft i madh i
jepet faktoreumlve teuml uleumlt teuml rrezikut Meumlse gjysma e ndeumlshkimeve (meuml pak neuml vitin 2013)
mbulojneuml ccedileumlshtjet e profilit teuml uleumlt teuml rrezikut teuml aksidenteve teuml trafikut (si tabelat parkimi
dhe teuml tjera) ndeumlrsa pjesa tjeteumlr vlen peumlr faktoreumlt e rrezikut teuml larteuml dhe teuml meseumlm (si
shpejteumlsia alkooli distanca patenteuml-shoferi dhe shenjat e trafikut) Peumlr teuml qeneuml teuml paansheumlm
megjithateuml njeuml prioritet i madh dhe me sa duket i justifikuar i eumlshteuml dheumlneuml kontrollit teuml
shpejteumlsiseuml qeuml eumlshteuml njeuml shkak i zakonsheumlm peumlr aksidentet e trafikut
Gjateuml studimit teuml profilit teuml ndeumlshkimeve ne mund teuml shohim dy gjeumlra seuml pari ndryshime teuml
vogla neuml prioritete kaneuml ndodhur midis dy viteve dhe seuml dyti ndeumlshkimet reflektojneuml se
shumica e kontrolleve teuml faktoreumlve teuml rrezikut teuml larteuml nuk janeuml kryer nga aktivitete leumlvizeumlse
(neumlse do teuml kishte pasur meuml shumeuml aktivitete leumlvizeumlse ndoshta do teuml kishim pritur meuml shumeuml
gjoba peumlr mosmbajtjen e distanceumls dhe manovrim teuml pasigurt dhe shkelje tjera qeuml kaneuml teuml
beumljneuml me ngasjen)
Neumlse teuml dheumlnat e meumlsipeumlrme e pasqyrojneuml realitetin eumlshteuml e qarteuml se ngaseumlsit e automjeteve
shpeshhereuml tejkalojneuml kufizimet e shpejteumlsiseuml apo ngasin shumeuml shpejt
shpeshhereuml ngasin pa patenteuml
rralleumlhereuml janeuml teuml ndikuar nga alkooli ose narkotikeumlt
mbajneuml distanceumln me automjetet tjera
shpeshhereuml thyejneuml rregulla teuml vogla (parkingu etj)
Ritheksojmeuml neumlse kjo reflekton ploteumlsisht realitetin apo i reflekton prioritetet dhe pajisjet neuml
keumlto tre njeumlsi eumlshteuml e veumlshtireuml teuml thuhet me siguri Neuml njeuml kuptim meuml teuml gjereuml ndash peumlr teuml qeneuml meuml
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
26
teuml sakteuml ndash duhet teuml peumlrdoren edhe teuml dheumlnat nga sistemi i parapareuml i ldquopikeumlve negativerdquo qeuml
nuk eumlshteuml aplikuar deri meuml tani neuml meumlnyreuml peumlr teuml parandaluar recidivisteumlt nga peumlrseumlritjet e
shkeljeve Arsyet peumlrse sistemi nuk eumlshteuml duke u aplikuar janeuml teuml natyreumls teknike Teuml dy
institucionet (PK-ja dhe Gjykatat) kaneuml bazat e tyre individuale teuml teuml dheumlnave megjitheumlse ato
nuk janeuml teuml integruara dhe nuk komunikojneuml mes vete
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
27
5 Konkluzionet
Peumlrfundimi kryesor eumlshteuml se ka mjaft hapeumlsira peumlr peumlrmireumlsime peumlr ta beumlreuml policimin e
trafikut ploteumlsisht efektiv Policia e trafikut mund teuml beumljeuml edhe meuml shumeuml peumlr teuml peumlrmireumlsuar
aktivitetet e saj trsquoi peumlrdoreuml informatat neuml meumlnyreuml meuml efektive si dhe trsquoi planifikojeuml burimet
Kontrollet duket se janeuml pjeseumlrisht teuml bazuara neuml rrezikshmeumlri por cileumlsia e teuml dheumlnave nuk
lejon teuml theksojmeuml se policia e trafikut neuml Kosoveuml - neuml meumlnyreuml sistematike - eumlshteuml duke i kryer
kontrollet efektive neuml aspektin e vendeve dhe koheumls Ekzistojneuml ccedileumlshtje peumlr sa i peumlrket numrit
teuml policeumlve teuml trafikut qeuml operojneuml si dokumentohen veprimet analizohen dhe peumlrdoren peumlr
teuml meumlsuar dhe beumlreuml peumlrmireumlsime si dhe neuml ccedilrsquomeumlnyreuml menaxhohen ndeumlshkimet
Policia e trafikut nuk ka beumlreuml aq sa duhet peumlr trsquoi dizajnuar neuml meumlnyreuml efektive informatat
qeuml i nevojiten
Policia e trafikut mbledh ose ka qasje neuml teuml dheumlna peumlrkateumlse Hapa tjereuml shteseuml nevojiten qeuml
keumlto teuml dheumlna teuml beumlhen meuml teuml dobishme Teuml dheumlnat mbi aksidentet dhe pasojat e tyre mund teuml
strukturohen meuml mireuml dhe ekzistojneuml mundeumlsiteuml peumlr teuml zhvilluar shkeumlmbimin e informatave
me paleumlt e tjera teuml interesit Disa nga informatat mungojneuml siccedil janeuml raportimi performanceumls
dhe vlereumlsimi i rezultateve si dhe ka mangeumlsi neuml cileumlsineuml dhe konsistenceumln e dokumentacionit
Peumlrveccedil keumlsaj edhe meuml shumeuml mund teuml beumlhet peumlr trsquoi beumlreuml informatat transparente dhe teuml
disponueshme peumlr publikun
Policia e trafikut nuk i peumlrdor burimet e saj teuml informatave neuml meumlnyreuml ploteumlsisht efektive
Informatat ekzistuese mund teuml peumlrdoren neuml meumlnyreuml meuml efektive peumlr teuml mbeumlshtetur puneumln
operative Ato nuk peumlrdoren rregullisht peumlr analiza teuml detajuara ose peumlr teuml krahasuar dhe
vlereumlsuar qasjet dhe mjetet e ndryshme teuml peumlrdorura Teuml dheumlnat ekzistuese nuk janeuml
gjithmoneuml teuml trajtuara sa duhet neuml planifikimin operativ Analizat kryhen rralleumlhereuml nga
policia trafikut Kjo nga ana tjeteumlr dometheumlneuml se stimujt peumlr teuml meumlsuar dhe peumlr iniciativa teuml
reja janeuml teuml uleumlta Edhe neumlse ka vendime neuml nivelin rajonal ose lokal pak prej tyre lidhen
qarteuml me ndonjeuml analizeuml teuml kryer peumlr informata ekzistuese apo trsquoi referohen asaj Policia e
trafikut eumlshteuml mjaft mireuml e informuar mbi kushtet e rrugeumlve motin dhe peumlr ngjarjet e
ardhshme qeuml mund teuml shkaktojneuml probleme neuml trafik Por ekzistojneuml mundeumlsi peumlr teuml
peumlrmireumlsuar bashkeumlpunimin mes policiseuml lokale dhe rajonale dhe autoriteteve tjera OJQ-ve
hulumtuesve dhe qytetareumlve
Burimet nuk alokohen neuml meumlnyreuml efektive dhe nganjeumlhereuml mungojneuml mjete teuml
reumlndeumlsishme
Alokimi i burimeve nuk duket se ndjek njeuml model teuml qarteuml peumlr teuml tri njeumlsiteuml Numri i policeumlve
teuml trafikut nuk korrespondon me gjendjen neuml trafik - aksidentet e trafikut Eumlshteuml gjithashtu e
veumlshtireuml teuml shihet njeuml model i qarteuml peumlr alokimin e mjetevepajisjeve mes dhe brenda njeumlsive
Raporti mes numrit teuml policeumlve teuml trafikut dhe numrit teuml automjeteve radareumlve ose testeve teuml
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
28
alkoolit ndryshon neuml meumlnyreuml teuml konsiderueshme bie fjala Njeumlsia peumlr Kontrollin e
Autostradeumls ka meuml shumeuml automjete dhe policeuml sesa Njeumlsia e Prishtineumls ndash neuml raport me
numrin e aksidenteve
Peumlrveccedil keumlsaj njeumlsiteuml jo gjithmoneuml janeuml teuml pajisura siccedil duhet ndoneumlse disa pajisje teuml caktuara
dihet se janeuml kosto-efektive siccedil janeuml automjetet e pasheumlnuara kamerat dhe sistemet e radarit
Asnjeuml njeumlsi nuk ka pasur instrumente peumlr testimin e praniseuml seuml narkotikeumlve dhe veteumlm disa
kaneuml aparate peumlr testimin e alkoolit Alokimi i diskutuesheumlm i burimeve dhe mungesa e
mjeteve teuml reumlndeumlsishme janeuml faktoreuml qeuml pengojneuml efektivitetin (teuml bazuarit neuml rrezikshmeumlri
peumlrdorim kost-efektivdhe fleksibil teuml mjeteve) Neuml keumlteuml kontekst vlen teuml theksohet se rrugeumlt
neuml Kosoveuml nuk janeuml teuml pajisura me kamera teuml shpejteumlsiseuml keumlto kamera mund peumlrdoren peumlr teuml
zeumlvendeumlsuar disa nga aktivitetet meuml teuml kushtueshme teuml patrullimit
Nevoja peumlr teuml kryer detyra teuml tjera eumlshteuml njeuml faktor qeuml ndikon neuml disa njeumlsi meuml shumeuml se
neuml teuml tjerat
Policiseuml seuml trafikut nuk i lejohet gjithnjeuml teuml peumlrqendrohet neuml detyrat e tyre kryesore Policeumlt
nganjeumlhereuml - veccedilaneumlrisht neuml qytetet e meumldha - duhet teuml ndihmojneuml funksione teuml tjera brenda
forcave teuml policiseuml ose autoritete teuml tjera me sheumlrbime teuml ndryshme Kjo sigurisht ka pasoja
pozitive dhe negative Kjo mund teuml shihet si njeuml meumlnyreuml peumlr teuml peumlrdorur burimet neuml meumlnyreuml
fleksibile dhe efikase dhe peumlr trsquoi ofruar sheumlrbime teuml tjereumlve kur keumlto janeuml teuml nevojshme Nga
ana tjeteumlr kjo mund teuml pengojeuml gjithashtu efektivitetin e policiseuml seuml trafikut neuml kryerjen e
detyrave teuml tyre kryesore Disa nga keumlto probleme mund teuml reduktohen peumlrmes kritereve teuml
qarta planifikimit teuml peumlrmireumlsuar dhe bashkeumlpunimit meuml teuml ngushteuml mes njeumlsive teuml
ndryshme policore
Peumlr shkak teuml mungeseumls seuml dokumentacionit eumlshteuml e veumlshtireuml teuml thuhet qartas se teuml gjitha
kontrollet kryhen sistematikisht ose gjithnjeuml neuml vendet e duhura dhe neuml koheumln e duhur
Jo teuml gjitha njeumlsiteuml i regjistrojneuml vendet se ku janeuml kryer kontrollet Sipas mostreumls toneuml
NjRKRr-PR dhe NjKA i regjistrojneuml keumlto teuml dheumlna dhe keumlto njeumlsi kaneuml njeuml qasje teuml bazuar neuml
rrezik Shumica e kontrolleve (por jo teuml gjitha) kryhen neuml rrugeumlt apo vendet e duhura ku
rreziku peumlr aksidente eumlshteuml i larteuml Peumlr sa i peumlrket njeumlsiseuml tjeteumlr (NjRKRr-PE) nuk mund teuml
themi me siguri se cili eumlshteuml rezultati Bazuar neuml intervistat duket se sjellja eumlshteuml e ngjashme
por teuml dheumlnat neuml keumlteuml njeumlsi nuk janeuml teuml plota ose teuml besueshme
Gjetjet tona sugjerojneuml se kontrollet kryesore kryhen gjateuml diteumls Peumlrveccedilse teuml dheumlnat neuml
dispozicion nuk janeuml teuml mjaft teuml holleumlsishme sa peumlr teuml vlereumlsuar neumlse kontrollet kryhet
ploteumlsisht neuml koheumln e duhur Kur ne i studiuam meuml holleumlsisht teuml dheumlnat doli se koha e pikut
peumlr aksidente trafiku peumlrputhej faktikisht me koheumln kur patrullat e policiseuml seuml trafikut
peumlrfundoninfillonin ndeumlrrimet e tyre dhe rrjedhimisht nuk mund teuml ishin neuml vendet me
rrezik teuml larteuml
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
29
Shkurtimisht informatat neuml dispozicion nuk na e beumljneuml teuml lehteuml teuml kuptojmeuml se njeumlsiteuml
patrulluese neuml Kosoveuml i kryejneuml sistematikisht kontrollet efektive peumlr sa i peumlrket vendit dhe
koheumls
Policia e trafikut duhet meuml shumeuml teuml keteuml veumlmendje te ngasja e rrezikshme dhe gjithashtu
teuml kontrollojeuml standardet teknike teuml kamioneumlve dhe autobuseumlve
Kontrollet policore me teuml drejteuml i kushtojneuml shumeuml veumlmendje shpejteumlsiseuml por neuml teuml njeumljteumln
koheuml nuk i kushtohet veumlmendje e duhur aspekteve teuml tjera siccedil janeuml ngasja agresive dhe e
rrezikshme mosmbajtja e distanceumls ngasja neuml gjendje teuml dehur etj Fokusimi tek shpejteumlsia
shpjegohet me faktin se ajo me teuml veumlrteteuml eumlshteuml ndeumlr shkaqet kryesore teuml aksidenteve neuml
trafik por edhe sepse eumlshteuml njeuml lloj sjellje tradicionale dhe e lehteuml peumlr trsquou beumlreuml Mungesa e
kamerave dhe pajisjeve peumlr shpejteumlsineuml si dhe teuml analizave teuml duhura mbi shkaqet e
aksidenteve mund teuml jeteuml njeuml shpjegim tjeteumlr peumlr fokusimin te shpejteumlsia
Ashtu siccedil tregojneuml shumica e hulumtimeve - ne besojmeuml ndash se neuml peumlrgjitheumlsi eumlshteuml meuml efektive
teuml kontrollohen sjelljet e ngaseumlsve sesa automjetet Megjithateuml ka peumlrjashtime Kamioneumlt e
meumldhenj dhe autobuseumlt peumlrfshihen shpesh neuml aksidente trafiku me pasoja teuml meumldha Ne
kemi veumlrejtur se keumltyre automjeteve nuk iu kushtohet veumlmendja e duhur nga ana e policiseuml
seuml trafikut neuml disa njeumlsi Zakonisht kjo ka teuml beumljeuml me kushtet teknike teuml automjeteve teuml meumldha
komerciale siccedil eumlshteuml rasti neuml lidhje me mbingarkimin dhe mireumlmbajtjen
Ndeumlshkimet jo gjithhereuml aplikohen dhe menaxhohen siccedil duhet ndaj kundeumlrvajteumlsve
Policia e trafikut shpesh peumlrdoreuml gjoba teuml vogla si ndeumlshkime Ndeumlshkimet e tjera aplikohen
rralleuml peumlr dallim nga shumeuml vende teuml tjera Peumlr meuml tepeumlr shumica e gjobave shqiptohen
veteumlm peumlr njeuml numeumlr teuml kufizuar shkeljesh dhe nuk duket se e adresojneuml ndeumlshkimin e duhur
teuml bazuar neuml faktoreumlt e aksidenteve - siccedil janeuml mosmbajtja e distanceumls manovrimi i pasigurt
dhe pakujdesi teuml tjera neuml ngasje Moszbatimi i sistemit teuml ldquopikeumlve negativerdquo i ka motivuar
drejtpeumlrseumldrejti ngaseumlsit recidivisteuml peumlr teuml peumlrseumlritur kundeumlrvajtjet Neuml keumlteuml meumlnyreuml neuml
mungeseuml teuml qasjes parandaluese edhe ndeumlshkimet aplikohen mbi keumlteuml bazeuml
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
30
6 Rekomandimet
Peumlrvoja na tregon se numri i aksidenteve neuml trafik dhe pasojat e tyre mund teuml zvogeumllohen
Peumlr keumlteuml mund teuml nevojitet bashkeumlpunimi i ngushteuml mes autoriteteve peumlrgjegjeumlse njeuml sistem i
duhur informativ peumlrdorim efektiv i pajisjeve dhe menaxhim profesional dhe i bazuar neuml
rrezik neuml teuml gjitha nivelet
Ne rekomandojmeuml Drejtorin e Peumlrgjithsheumlm teuml Policiseuml seuml Kosoveumls qeuml
Teuml merr njeuml iniciativeuml peumlr peumlrmireumlsimin e sistemit ekzistues teuml informimit dhe ta beumljeuml
ateuml ploteumlsisht efektiv Po keumlshtu teuml konsiderojeuml futjen e njeuml baze gjitheumlpeumlrfshireumlse teuml teuml
dheumlnave duke ftuar paleumlt e ndryshme teuml interesit Peumlrfitimet nga ky mekanizeumlm do teuml
reflektonin neuml besueshmeumlrineuml e teuml dheumlnave si dhe peumlrdorimin e tyre neuml vendimet
strategjike dhe operative
Teuml peumlrmireumlsojeuml peumlrdorimin e teuml dheumlnave neuml meumlnyreuml qeuml teuml qarteumlsojeuml planifikimin vjetor
dhe teuml vendoseuml objektiva performance teuml qarta peumlr njeumlsi operative Kjo duhet teuml
peumlrfshijeuml analizeuml meuml teuml mireuml teuml teuml dheumlnave mbi aksidentet qeuml formojneuml njeuml pikeumlnisje
peumlr prioritetet dhe qasjet e reja neuml nivel operativ Kjo nga ana tjeteumlr e beumln teuml
reumlndeumlsishme qeuml policia e trafiku teuml nivel qendror teuml ngriteuml funksionet e duhura peumlr
monitorim dhe vlereumlsim
Teuml konsiderojeuml caktimin e meuml shumeuml politikave teuml policiseuml seuml trafikut dhe teuml ri-
konsiderojeuml alokimet ndeumlrmjet njeumlsive teuml ndryshme teuml policiseuml seuml trafikut
Teuml sigurojeuml se njeuml plan investimi peumlr pajisje kost-efektive eumlshteuml hartuar neuml njeuml
perspektiveuml teuml kornizeumls afat-mesme teuml shpenzimeve
Policia e trafikut teuml peumlrqendrohet seuml pari neuml detyrat e tyre kryesore parandalimi i
aksidenteve Ndihma peumlr funksionet e tjera teuml policiseuml dhe autoritetet tjera duhet teuml
planifikohet meuml mireuml neuml bashkeumlpunim me njeumlsiteuml e ndryshme policore Peumlr meuml tepeumlr
bashkeumlpunimi ndeumlrmjet funksioneve teuml ndryshme policore neuml nivel rajonal duhet teuml
peumlrmireumlsohet neuml meumlnyreuml qeuml teuml arrihet efikasitet meuml i larteuml neuml aktivitetet policore qeuml
ndeumlrlidhen me sistemin e trafikut
Teuml sigurohet qeuml aktivitetet e policiseuml seuml trafikut janeuml kryer neuml rrugeuml dhe vende
teumlrrezikshme Peumlr teuml qeneuml ploteumlsisht efektiv menaxhmenti lokal neuml fazeumln e
planifikimit duhet teuml prezantojeuml njeuml qasje fleksibile te ccedileumlshtja e orareve teuml puneumls etj
dhe
Teuml sigurohet qeuml policia e trafikut teuml peumlrqeumlndrohet edhe neuml sjelljet e tjera teuml ngaseumlsve
peumlrveccedilse te tejkalimi i kufizimit teuml shpejteumlsiseuml Njeuml qasje e planifikuar peumlr aktivitete teuml
peumlrforcuara policore neuml trafik duhet teuml merr prioritet teuml larteuml peumlr monitorimin e
sjelljes seuml ngaseumlsve (sikurse ngasja e rrezikshme mosmbajtja e distanceumls etj) Policia e
trafikut njeumlkoheumlsisht duhet teuml peumlrqendrohet meuml shumeuml neuml kriteret e automjeteve
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
31
komerciale (sidomos kamioneumlve dhe autobuseumlve) Masat e kujdesit teuml shtuar duhet teuml
zbatohen rregullisht nga ana e patrullave teuml trafikut
Gjithashtu ne rekomandojmeuml qeuml me qeumlllim teuml ngritjes seuml efektivitetit teuml ndeumlshkimeve gjobat
duhet teuml adresojneuml ndeumlshkimin e duhur bazuar neuml faktoreumlt e aksidenteve Sistemi i
ndeumlshkimeve duhet teuml peumlrmireumlsohet peumlrmes aplikimit teuml sistemit teuml pikeumlve negative Peumlr
trsquou peumlrballur me keumlteuml sfideuml neuml vendosjen e keumltij sistemi duhet teuml ndeumlrtohet bashkeumlpunimi
mes MPB-seuml dhe gjykatave
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
32
REFERENCAT
European Commission ldquoTowards a European road safety area policy orientations on road safety
2011-2020rdquo Brussels 2011
European Commission ldquoEuropean Transport Policy for 2010 Time to deciderdquo Brussels 2001
European Transport Safety Council (ETSC) Reducing Traffic Injuries Resulting From Excess and Inappropriate Speed Brussels 1995
European Transport Safety Council (ETSC) ldquoPolice enforcement strategies to reduce traffic casualties in Europerdquo Brussels 1999
European Transport Safety Council (ETSC) ldquoTransport safety performance indicatorsrdquo Brussels 2001
European Transport Safety Council (ETSC) Traffic Law Enforcement across the EU Brussels 2011
Organisation for Economic Co-Operation and Development (OECD) Safety on Roads - Whatrsquos The Vision 2002
Organisation for Economic Co-Operation and Development (OECD) Road Safety - Impact of New Technologies 2003
Organisation for Economic Co-Operation and Development (OECD) Towards Zero Ambitious Road Safety Targets and The Safe System Approach 2008
Rune Elvik Cost-Benefit Analyses of Police Enforcement ESCAPE 2001
ROSEBUD Road Safety and Environmental Benefit-Cost and Cost- Effectiveness Analysis for Use in Decision-Making 2003
World Health Organization (WHO) ldquoThe World Report on Road Traffic Injury Preventionrdquo Geneva 2004
World Health Organization (WHO) Global status report on road safety 2013 supporting a decade of action Geneva 2013
World Health Organization (WHO) Data systems a road safety manual for decision-makers and practitioners Geneva 2010
World Health Organization (WHO) ldquoSpeed management a road safety manual for decision-makers and practitionersrdquo Geneva 2008
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
33
SHTOJCA I
STRUKTURA ORGANIZATIVE E POLICISEuml SEuml KOSOVEumlS - NJEumlSITEuml E KOMUNIKACIONIT RRUGOR
Drejtoria e Peumlrgjithshme
Departamenti
peumlr Operacione
Departamenti
peumlr Kufi
Departamenti
peumlr Hetime
Departamenti
peumlr Mbeumlshtetje
Departamenti
peumlr Burime
Divizioni i Siguriseuml Publike
DR Prishtineuml
DR Pejeuml
DR Prizren
DR Gjilan
DR Ferizaj
DIVIZIONI I KOMUNIKACIONIT RRUGOR
DR Mitroviceuml
Njeumlsiteuml Rajonale teuml
Komunikacionit
Rrugor
Njeumlsia peumlr
Kontrollin e
Autostradeumls
Njeumlsia peumlr
menaxhimin e
materieve teuml
rrezikshme
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
34
SHTOJCA II
Qasshmeumlria e Policiseuml seuml Trafikut neuml informatat qeuml iu nevojiten peumlr planifikim operativ
Informatat peumlr planifikim operativ
Informata rreth faktoreumlve qeuml lidhen me aksidentet
Teuml dheumlna teuml dokumentuara qeuml tregojneuml nivelin e rrezikut Baza e krijuar e teuml dheumlnave peumlmes seuml secileumls policia e trafikut i identifikon faktoreumlt kryesoreuml teuml rrezikut neuml ateuml zoneuml
Faktori njeri
Faktori automjet
Vendndodhja e pikave teuml zeza
Kushtet atmosferike
Punimet neuml rrugeuml
Informata rreth pasojave teuml aksidenteve
Qasje neuml informata nga institucionet sheumlndeteumlsore dhe kompaniteuml e sigurimit
Informata rreth ngjarjevekushteve kurku mund teuml rriten rreziqet mund teuml rriten peumlr aksidente
Neuml meumlnyreuml qeuml teuml keteuml njeuml qasje teuml standardizuar peumlr informata lidhur me faktoreumlt e rrezikut peumlr zonat e rrezikut ndeumlr teuml tjera policia e trafikut duhet teuml keneuml informata rreth punimeve neuml rrugeuml dendeumlsiseuml seuml trafikut kushteve teuml motit MI dhe autoritet lokalekomunat duhet teuml peumlrfshihen
Informata rreth aktiviteteve teuml kryera nga policia e trafikut dhe ndeumlshkimeve teuml aplikuara
Informatat rreth monitorimitvlereumlsimit sistematik teuml sjelljeve neuml trafik aktivitetet e kryera teuml rezultojneuml me raportet e pas-operative
Teuml dheumlnat mbi aplikimin e ndeumlshkimeve ndaj kundeumlrvajteumlsve Numri i ndeumlshkimeveteuml leumlshuara duhet teuml beumlhet sipas ligjeve dhe rregullave teuml peumlrcaktuara Informatatnga gjykatat janeuml teuml nevojshme Informatatnga MPB rreth ngaseumlsve teuml ndeumlshkuar janeuml teumlnevojshme
Reagimi ndaj rezultateve teuml qasjeve dhe aktiviteteve teuml ndryshme
Peumlr teuml monitoruar performanceumln treguesit e aktiviteteve duhet miratuar Teuml dheumlnat qeuml do teuml mblidhen peumlrfshijneuml numrin e peumlrgjithsheumlm teuml kontrolleve teuml kryera numrin e ngaseumlsve teuml kontrolluar periudhat e ndryshme qeuml duhet teuml krahasohen etj
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
35
SHTOJCA III
Tabela 7 Numri i policeumlve teuml trafikut neumlpeumlr njeumlsi ndash gjateuml viteve
2010 2011 2012 2013 2014
NjKA 27 32 40
NjRKRr Prishtineuml 162 156 147 125 103
NjRKRr Gjilan 69 61 61 62 63
NjRKRr Ferizaj 59 55 54 54 54
NjRKRr Prizren 74 80 78 67 61
NjRKRr Pejeuml 88 91 90 83 83
NjRKRr Mitroviceuml Jug 71 71 72 57 58
NjRKRr Mitroviceuml Veri 27 44
Gjitheumlsej 523 514 529 507 506
(Burimi PK)
Tabela 8 Numri i aksidentevendeumlshkimeve 2010 -2014
Vitet 2010 2011 2012 2013 2014 Total
Aksidente fatale 158 130 116 104 111 619
Persona teuml vdekur 175 157 121 119 127 699
Aksidente me leumlndime 4326 4490 4555 4960 4876 23207
Persona teuml leumlnduar 7730 8321 8561 9817 9713 44142
Aksidente me deumlmemateriale 12594 13338 14044 13878 10333 64187
Aksidente lsquoGodit dhe ikrsquo 952 930 1039 1012 980 4913
Gjitheumlsej aksidente 18030 18888 19754 19954 16300 92926
Tiketa (Gjoba) 254849 276897 247788 286922 319332 1386556
(Burimi PK)
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
36
Tabela 9 Teuml dheumlnat rreth aksidenteve fatale dhe personave teuml vdekur sipas rajoneve (janar ndash
dhjetor 2013)
2013 Prishtineuml Mitroviceuml Pejeuml Prizren Ferizaj Gjilan Autostradeuml Total
Aksidfatale 35 9 26 12 10 10 2 104
Teuml vdekur 40 12 33 12 10 10 2 119
(Burimi PK)
Diagrami 1 Veprimet e ngaseumlsve si faktoreuml kontribues teuml aksidenteve (2013)
Diagrami 2 Aksidentet sipas pjeseumls seuml rrugeumls (2013)
0 500 1000 1500 2000 2500 3000 3500 4000 4500 5000
Manipulimi i pasigurt
Mosmbajtja e distanceumls
Mospeumlrshtatja e shpejteumlsiseuml
Kyqje e pasigurteuml neuml rrugeuml
Ndeumlrrim i shiritave
Kthim leumlvizje prapa
Mosrespektim i peumlrpareumlsiseuml seuml kalimit
Anashkalimtejlakim i parregullt
Tejkalim i shpejteumlsiseuml seuml kufizuar
0 2000 4000 6000 8000
10000 12000 14000 16000
2012
2013
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
26
teuml sakteuml ndash duhet teuml peumlrdoren edhe teuml dheumlnat nga sistemi i parapareuml i ldquopikeumlve negativerdquo qeuml
nuk eumlshteuml aplikuar deri meuml tani neuml meumlnyreuml peumlr teuml parandaluar recidivisteumlt nga peumlrseumlritjet e
shkeljeve Arsyet peumlrse sistemi nuk eumlshteuml duke u aplikuar janeuml teuml natyreumls teknike Teuml dy
institucionet (PK-ja dhe Gjykatat) kaneuml bazat e tyre individuale teuml teuml dheumlnave megjitheumlse ato
nuk janeuml teuml integruara dhe nuk komunikojneuml mes vete
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
27
5 Konkluzionet
Peumlrfundimi kryesor eumlshteuml se ka mjaft hapeumlsira peumlr peumlrmireumlsime peumlr ta beumlreuml policimin e
trafikut ploteumlsisht efektiv Policia e trafikut mund teuml beumljeuml edhe meuml shumeuml peumlr teuml peumlrmireumlsuar
aktivitetet e saj trsquoi peumlrdoreuml informatat neuml meumlnyreuml meuml efektive si dhe trsquoi planifikojeuml burimet
Kontrollet duket se janeuml pjeseumlrisht teuml bazuara neuml rrezikshmeumlri por cileumlsia e teuml dheumlnave nuk
lejon teuml theksojmeuml se policia e trafikut neuml Kosoveuml - neuml meumlnyreuml sistematike - eumlshteuml duke i kryer
kontrollet efektive neuml aspektin e vendeve dhe koheumls Ekzistojneuml ccedileumlshtje peumlr sa i peumlrket numrit
teuml policeumlve teuml trafikut qeuml operojneuml si dokumentohen veprimet analizohen dhe peumlrdoren peumlr
teuml meumlsuar dhe beumlreuml peumlrmireumlsime si dhe neuml ccedilrsquomeumlnyreuml menaxhohen ndeumlshkimet
Policia e trafikut nuk ka beumlreuml aq sa duhet peumlr trsquoi dizajnuar neuml meumlnyreuml efektive informatat
qeuml i nevojiten
Policia e trafikut mbledh ose ka qasje neuml teuml dheumlna peumlrkateumlse Hapa tjereuml shteseuml nevojiten qeuml
keumlto teuml dheumlna teuml beumlhen meuml teuml dobishme Teuml dheumlnat mbi aksidentet dhe pasojat e tyre mund teuml
strukturohen meuml mireuml dhe ekzistojneuml mundeumlsiteuml peumlr teuml zhvilluar shkeumlmbimin e informatave
me paleumlt e tjera teuml interesit Disa nga informatat mungojneuml siccedil janeuml raportimi performanceumls
dhe vlereumlsimi i rezultateve si dhe ka mangeumlsi neuml cileumlsineuml dhe konsistenceumln e dokumentacionit
Peumlrveccedil keumlsaj edhe meuml shumeuml mund teuml beumlhet peumlr trsquoi beumlreuml informatat transparente dhe teuml
disponueshme peumlr publikun
Policia e trafikut nuk i peumlrdor burimet e saj teuml informatave neuml meumlnyreuml ploteumlsisht efektive
Informatat ekzistuese mund teuml peumlrdoren neuml meumlnyreuml meuml efektive peumlr teuml mbeumlshtetur puneumln
operative Ato nuk peumlrdoren rregullisht peumlr analiza teuml detajuara ose peumlr teuml krahasuar dhe
vlereumlsuar qasjet dhe mjetet e ndryshme teuml peumlrdorura Teuml dheumlnat ekzistuese nuk janeuml
gjithmoneuml teuml trajtuara sa duhet neuml planifikimin operativ Analizat kryhen rralleumlhereuml nga
policia trafikut Kjo nga ana tjeteumlr dometheumlneuml se stimujt peumlr teuml meumlsuar dhe peumlr iniciativa teuml
reja janeuml teuml uleumlta Edhe neumlse ka vendime neuml nivelin rajonal ose lokal pak prej tyre lidhen
qarteuml me ndonjeuml analizeuml teuml kryer peumlr informata ekzistuese apo trsquoi referohen asaj Policia e
trafikut eumlshteuml mjaft mireuml e informuar mbi kushtet e rrugeumlve motin dhe peumlr ngjarjet e
ardhshme qeuml mund teuml shkaktojneuml probleme neuml trafik Por ekzistojneuml mundeumlsi peumlr teuml
peumlrmireumlsuar bashkeumlpunimin mes policiseuml lokale dhe rajonale dhe autoriteteve tjera OJQ-ve
hulumtuesve dhe qytetareumlve
Burimet nuk alokohen neuml meumlnyreuml efektive dhe nganjeumlhereuml mungojneuml mjete teuml
reumlndeumlsishme
Alokimi i burimeve nuk duket se ndjek njeuml model teuml qarteuml peumlr teuml tri njeumlsiteuml Numri i policeumlve
teuml trafikut nuk korrespondon me gjendjen neuml trafik - aksidentet e trafikut Eumlshteuml gjithashtu e
veumlshtireuml teuml shihet njeuml model i qarteuml peumlr alokimin e mjetevepajisjeve mes dhe brenda njeumlsive
Raporti mes numrit teuml policeumlve teuml trafikut dhe numrit teuml automjeteve radareumlve ose testeve teuml
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
28
alkoolit ndryshon neuml meumlnyreuml teuml konsiderueshme bie fjala Njeumlsia peumlr Kontrollin e
Autostradeumls ka meuml shumeuml automjete dhe policeuml sesa Njeumlsia e Prishtineumls ndash neuml raport me
numrin e aksidenteve
Peumlrveccedil keumlsaj njeumlsiteuml jo gjithmoneuml janeuml teuml pajisura siccedil duhet ndoneumlse disa pajisje teuml caktuara
dihet se janeuml kosto-efektive siccedil janeuml automjetet e pasheumlnuara kamerat dhe sistemet e radarit
Asnjeuml njeumlsi nuk ka pasur instrumente peumlr testimin e praniseuml seuml narkotikeumlve dhe veteumlm disa
kaneuml aparate peumlr testimin e alkoolit Alokimi i diskutuesheumlm i burimeve dhe mungesa e
mjeteve teuml reumlndeumlsishme janeuml faktoreuml qeuml pengojneuml efektivitetin (teuml bazuarit neuml rrezikshmeumlri
peumlrdorim kost-efektivdhe fleksibil teuml mjeteve) Neuml keumlteuml kontekst vlen teuml theksohet se rrugeumlt
neuml Kosoveuml nuk janeuml teuml pajisura me kamera teuml shpejteumlsiseuml keumlto kamera mund peumlrdoren peumlr teuml
zeumlvendeumlsuar disa nga aktivitetet meuml teuml kushtueshme teuml patrullimit
Nevoja peumlr teuml kryer detyra teuml tjera eumlshteuml njeuml faktor qeuml ndikon neuml disa njeumlsi meuml shumeuml se
neuml teuml tjerat
Policiseuml seuml trafikut nuk i lejohet gjithnjeuml teuml peumlrqendrohet neuml detyrat e tyre kryesore Policeumlt
nganjeumlhereuml - veccedilaneumlrisht neuml qytetet e meumldha - duhet teuml ndihmojneuml funksione teuml tjera brenda
forcave teuml policiseuml ose autoritete teuml tjera me sheumlrbime teuml ndryshme Kjo sigurisht ka pasoja
pozitive dhe negative Kjo mund teuml shihet si njeuml meumlnyreuml peumlr teuml peumlrdorur burimet neuml meumlnyreuml
fleksibile dhe efikase dhe peumlr trsquoi ofruar sheumlrbime teuml tjereumlve kur keumlto janeuml teuml nevojshme Nga
ana tjeteumlr kjo mund teuml pengojeuml gjithashtu efektivitetin e policiseuml seuml trafikut neuml kryerjen e
detyrave teuml tyre kryesore Disa nga keumlto probleme mund teuml reduktohen peumlrmes kritereve teuml
qarta planifikimit teuml peumlrmireumlsuar dhe bashkeumlpunimit meuml teuml ngushteuml mes njeumlsive teuml
ndryshme policore
Peumlr shkak teuml mungeseumls seuml dokumentacionit eumlshteuml e veumlshtireuml teuml thuhet qartas se teuml gjitha
kontrollet kryhen sistematikisht ose gjithnjeuml neuml vendet e duhura dhe neuml koheumln e duhur
Jo teuml gjitha njeumlsiteuml i regjistrojneuml vendet se ku janeuml kryer kontrollet Sipas mostreumls toneuml
NjRKRr-PR dhe NjKA i regjistrojneuml keumlto teuml dheumlna dhe keumlto njeumlsi kaneuml njeuml qasje teuml bazuar neuml
rrezik Shumica e kontrolleve (por jo teuml gjitha) kryhen neuml rrugeumlt apo vendet e duhura ku
rreziku peumlr aksidente eumlshteuml i larteuml Peumlr sa i peumlrket njeumlsiseuml tjeteumlr (NjRKRr-PE) nuk mund teuml
themi me siguri se cili eumlshteuml rezultati Bazuar neuml intervistat duket se sjellja eumlshteuml e ngjashme
por teuml dheumlnat neuml keumlteuml njeumlsi nuk janeuml teuml plota ose teuml besueshme
Gjetjet tona sugjerojneuml se kontrollet kryesore kryhen gjateuml diteumls Peumlrveccedilse teuml dheumlnat neuml
dispozicion nuk janeuml teuml mjaft teuml holleumlsishme sa peumlr teuml vlereumlsuar neumlse kontrollet kryhet
ploteumlsisht neuml koheumln e duhur Kur ne i studiuam meuml holleumlsisht teuml dheumlnat doli se koha e pikut
peumlr aksidente trafiku peumlrputhej faktikisht me koheumln kur patrullat e policiseuml seuml trafikut
peumlrfundoninfillonin ndeumlrrimet e tyre dhe rrjedhimisht nuk mund teuml ishin neuml vendet me
rrezik teuml larteuml
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
29
Shkurtimisht informatat neuml dispozicion nuk na e beumljneuml teuml lehteuml teuml kuptojmeuml se njeumlsiteuml
patrulluese neuml Kosoveuml i kryejneuml sistematikisht kontrollet efektive peumlr sa i peumlrket vendit dhe
koheumls
Policia e trafikut duhet meuml shumeuml teuml keteuml veumlmendje te ngasja e rrezikshme dhe gjithashtu
teuml kontrollojeuml standardet teknike teuml kamioneumlve dhe autobuseumlve
Kontrollet policore me teuml drejteuml i kushtojneuml shumeuml veumlmendje shpejteumlsiseuml por neuml teuml njeumljteumln
koheuml nuk i kushtohet veumlmendje e duhur aspekteve teuml tjera siccedil janeuml ngasja agresive dhe e
rrezikshme mosmbajtja e distanceumls ngasja neuml gjendje teuml dehur etj Fokusimi tek shpejteumlsia
shpjegohet me faktin se ajo me teuml veumlrteteuml eumlshteuml ndeumlr shkaqet kryesore teuml aksidenteve neuml
trafik por edhe sepse eumlshteuml njeuml lloj sjellje tradicionale dhe e lehteuml peumlr trsquou beumlreuml Mungesa e
kamerave dhe pajisjeve peumlr shpejteumlsineuml si dhe teuml analizave teuml duhura mbi shkaqet e
aksidenteve mund teuml jeteuml njeuml shpjegim tjeteumlr peumlr fokusimin te shpejteumlsia
Ashtu siccedil tregojneuml shumica e hulumtimeve - ne besojmeuml ndash se neuml peumlrgjitheumlsi eumlshteuml meuml efektive
teuml kontrollohen sjelljet e ngaseumlsve sesa automjetet Megjithateuml ka peumlrjashtime Kamioneumlt e
meumldhenj dhe autobuseumlt peumlrfshihen shpesh neuml aksidente trafiku me pasoja teuml meumldha Ne
kemi veumlrejtur se keumltyre automjeteve nuk iu kushtohet veumlmendja e duhur nga ana e policiseuml
seuml trafikut neuml disa njeumlsi Zakonisht kjo ka teuml beumljeuml me kushtet teknike teuml automjeteve teuml meumldha
komerciale siccedil eumlshteuml rasti neuml lidhje me mbingarkimin dhe mireumlmbajtjen
Ndeumlshkimet jo gjithhereuml aplikohen dhe menaxhohen siccedil duhet ndaj kundeumlrvajteumlsve
Policia e trafikut shpesh peumlrdoreuml gjoba teuml vogla si ndeumlshkime Ndeumlshkimet e tjera aplikohen
rralleuml peumlr dallim nga shumeuml vende teuml tjera Peumlr meuml tepeumlr shumica e gjobave shqiptohen
veteumlm peumlr njeuml numeumlr teuml kufizuar shkeljesh dhe nuk duket se e adresojneuml ndeumlshkimin e duhur
teuml bazuar neuml faktoreumlt e aksidenteve - siccedil janeuml mosmbajtja e distanceumls manovrimi i pasigurt
dhe pakujdesi teuml tjera neuml ngasje Moszbatimi i sistemit teuml ldquopikeumlve negativerdquo i ka motivuar
drejtpeumlrseumldrejti ngaseumlsit recidivisteuml peumlr teuml peumlrseumlritur kundeumlrvajtjet Neuml keumlteuml meumlnyreuml neuml
mungeseuml teuml qasjes parandaluese edhe ndeumlshkimet aplikohen mbi keumlteuml bazeuml
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
30
6 Rekomandimet
Peumlrvoja na tregon se numri i aksidenteve neuml trafik dhe pasojat e tyre mund teuml zvogeumllohen
Peumlr keumlteuml mund teuml nevojitet bashkeumlpunimi i ngushteuml mes autoriteteve peumlrgjegjeumlse njeuml sistem i
duhur informativ peumlrdorim efektiv i pajisjeve dhe menaxhim profesional dhe i bazuar neuml
rrezik neuml teuml gjitha nivelet
Ne rekomandojmeuml Drejtorin e Peumlrgjithsheumlm teuml Policiseuml seuml Kosoveumls qeuml
Teuml merr njeuml iniciativeuml peumlr peumlrmireumlsimin e sistemit ekzistues teuml informimit dhe ta beumljeuml
ateuml ploteumlsisht efektiv Po keumlshtu teuml konsiderojeuml futjen e njeuml baze gjitheumlpeumlrfshireumlse teuml teuml
dheumlnave duke ftuar paleumlt e ndryshme teuml interesit Peumlrfitimet nga ky mekanizeumlm do teuml
reflektonin neuml besueshmeumlrineuml e teuml dheumlnave si dhe peumlrdorimin e tyre neuml vendimet
strategjike dhe operative
Teuml peumlrmireumlsojeuml peumlrdorimin e teuml dheumlnave neuml meumlnyreuml qeuml teuml qarteumlsojeuml planifikimin vjetor
dhe teuml vendoseuml objektiva performance teuml qarta peumlr njeumlsi operative Kjo duhet teuml
peumlrfshijeuml analizeuml meuml teuml mireuml teuml teuml dheumlnave mbi aksidentet qeuml formojneuml njeuml pikeumlnisje
peumlr prioritetet dhe qasjet e reja neuml nivel operativ Kjo nga ana tjeteumlr e beumln teuml
reumlndeumlsishme qeuml policia e trafiku teuml nivel qendror teuml ngriteuml funksionet e duhura peumlr
monitorim dhe vlereumlsim
Teuml konsiderojeuml caktimin e meuml shumeuml politikave teuml policiseuml seuml trafikut dhe teuml ri-
konsiderojeuml alokimet ndeumlrmjet njeumlsive teuml ndryshme teuml policiseuml seuml trafikut
Teuml sigurojeuml se njeuml plan investimi peumlr pajisje kost-efektive eumlshteuml hartuar neuml njeuml
perspektiveuml teuml kornizeumls afat-mesme teuml shpenzimeve
Policia e trafikut teuml peumlrqendrohet seuml pari neuml detyrat e tyre kryesore parandalimi i
aksidenteve Ndihma peumlr funksionet e tjera teuml policiseuml dhe autoritetet tjera duhet teuml
planifikohet meuml mireuml neuml bashkeumlpunim me njeumlsiteuml e ndryshme policore Peumlr meuml tepeumlr
bashkeumlpunimi ndeumlrmjet funksioneve teuml ndryshme policore neuml nivel rajonal duhet teuml
peumlrmireumlsohet neuml meumlnyreuml qeuml teuml arrihet efikasitet meuml i larteuml neuml aktivitetet policore qeuml
ndeumlrlidhen me sistemin e trafikut
Teuml sigurohet qeuml aktivitetet e policiseuml seuml trafikut janeuml kryer neuml rrugeuml dhe vende
teumlrrezikshme Peumlr teuml qeneuml ploteumlsisht efektiv menaxhmenti lokal neuml fazeumln e
planifikimit duhet teuml prezantojeuml njeuml qasje fleksibile te ccedileumlshtja e orareve teuml puneumls etj
dhe
Teuml sigurohet qeuml policia e trafikut teuml peumlrqeumlndrohet edhe neuml sjelljet e tjera teuml ngaseumlsve
peumlrveccedilse te tejkalimi i kufizimit teuml shpejteumlsiseuml Njeuml qasje e planifikuar peumlr aktivitete teuml
peumlrforcuara policore neuml trafik duhet teuml merr prioritet teuml larteuml peumlr monitorimin e
sjelljes seuml ngaseumlsve (sikurse ngasja e rrezikshme mosmbajtja e distanceumls etj) Policia e
trafikut njeumlkoheumlsisht duhet teuml peumlrqendrohet meuml shumeuml neuml kriteret e automjeteve
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
31
komerciale (sidomos kamioneumlve dhe autobuseumlve) Masat e kujdesit teuml shtuar duhet teuml
zbatohen rregullisht nga ana e patrullave teuml trafikut
Gjithashtu ne rekomandojmeuml qeuml me qeumlllim teuml ngritjes seuml efektivitetit teuml ndeumlshkimeve gjobat
duhet teuml adresojneuml ndeumlshkimin e duhur bazuar neuml faktoreumlt e aksidenteve Sistemi i
ndeumlshkimeve duhet teuml peumlrmireumlsohet peumlrmes aplikimit teuml sistemit teuml pikeumlve negative Peumlr
trsquou peumlrballur me keumlteuml sfideuml neuml vendosjen e keumltij sistemi duhet teuml ndeumlrtohet bashkeumlpunimi
mes MPB-seuml dhe gjykatave
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
32
REFERENCAT
European Commission ldquoTowards a European road safety area policy orientations on road safety
2011-2020rdquo Brussels 2011
European Commission ldquoEuropean Transport Policy for 2010 Time to deciderdquo Brussels 2001
European Transport Safety Council (ETSC) Reducing Traffic Injuries Resulting From Excess and Inappropriate Speed Brussels 1995
European Transport Safety Council (ETSC) ldquoPolice enforcement strategies to reduce traffic casualties in Europerdquo Brussels 1999
European Transport Safety Council (ETSC) ldquoTransport safety performance indicatorsrdquo Brussels 2001
European Transport Safety Council (ETSC) Traffic Law Enforcement across the EU Brussels 2011
Organisation for Economic Co-Operation and Development (OECD) Safety on Roads - Whatrsquos The Vision 2002
Organisation for Economic Co-Operation and Development (OECD) Road Safety - Impact of New Technologies 2003
Organisation for Economic Co-Operation and Development (OECD) Towards Zero Ambitious Road Safety Targets and The Safe System Approach 2008
Rune Elvik Cost-Benefit Analyses of Police Enforcement ESCAPE 2001
ROSEBUD Road Safety and Environmental Benefit-Cost and Cost- Effectiveness Analysis for Use in Decision-Making 2003
World Health Organization (WHO) ldquoThe World Report on Road Traffic Injury Preventionrdquo Geneva 2004
World Health Organization (WHO) Global status report on road safety 2013 supporting a decade of action Geneva 2013
World Health Organization (WHO) Data systems a road safety manual for decision-makers and practitioners Geneva 2010
World Health Organization (WHO) ldquoSpeed management a road safety manual for decision-makers and practitionersrdquo Geneva 2008
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
33
SHTOJCA I
STRUKTURA ORGANIZATIVE E POLICISEuml SEuml KOSOVEumlS - NJEumlSITEuml E KOMUNIKACIONIT RRUGOR
Drejtoria e Peumlrgjithshme
Departamenti
peumlr Operacione
Departamenti
peumlr Kufi
Departamenti
peumlr Hetime
Departamenti
peumlr Mbeumlshtetje
Departamenti
peumlr Burime
Divizioni i Siguriseuml Publike
DR Prishtineuml
DR Pejeuml
DR Prizren
DR Gjilan
DR Ferizaj
DIVIZIONI I KOMUNIKACIONIT RRUGOR
DR Mitroviceuml
Njeumlsiteuml Rajonale teuml
Komunikacionit
Rrugor
Njeumlsia peumlr
Kontrollin e
Autostradeumls
Njeumlsia peumlr
menaxhimin e
materieve teuml
rrezikshme
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
34
SHTOJCA II
Qasshmeumlria e Policiseuml seuml Trafikut neuml informatat qeuml iu nevojiten peumlr planifikim operativ
Informatat peumlr planifikim operativ
Informata rreth faktoreumlve qeuml lidhen me aksidentet
Teuml dheumlna teuml dokumentuara qeuml tregojneuml nivelin e rrezikut Baza e krijuar e teuml dheumlnave peumlmes seuml secileumls policia e trafikut i identifikon faktoreumlt kryesoreuml teuml rrezikut neuml ateuml zoneuml
Faktori njeri
Faktori automjet
Vendndodhja e pikave teuml zeza
Kushtet atmosferike
Punimet neuml rrugeuml
Informata rreth pasojave teuml aksidenteve
Qasje neuml informata nga institucionet sheumlndeteumlsore dhe kompaniteuml e sigurimit
Informata rreth ngjarjevekushteve kurku mund teuml rriten rreziqet mund teuml rriten peumlr aksidente
Neuml meumlnyreuml qeuml teuml keteuml njeuml qasje teuml standardizuar peumlr informata lidhur me faktoreumlt e rrezikut peumlr zonat e rrezikut ndeumlr teuml tjera policia e trafikut duhet teuml keneuml informata rreth punimeve neuml rrugeuml dendeumlsiseuml seuml trafikut kushteve teuml motit MI dhe autoritet lokalekomunat duhet teuml peumlrfshihen
Informata rreth aktiviteteve teuml kryera nga policia e trafikut dhe ndeumlshkimeve teuml aplikuara
Informatat rreth monitorimitvlereumlsimit sistematik teuml sjelljeve neuml trafik aktivitetet e kryera teuml rezultojneuml me raportet e pas-operative
Teuml dheumlnat mbi aplikimin e ndeumlshkimeve ndaj kundeumlrvajteumlsve Numri i ndeumlshkimeveteuml leumlshuara duhet teuml beumlhet sipas ligjeve dhe rregullave teuml peumlrcaktuara Informatatnga gjykatat janeuml teuml nevojshme Informatatnga MPB rreth ngaseumlsve teuml ndeumlshkuar janeuml teumlnevojshme
Reagimi ndaj rezultateve teuml qasjeve dhe aktiviteteve teuml ndryshme
Peumlr teuml monitoruar performanceumln treguesit e aktiviteteve duhet miratuar Teuml dheumlnat qeuml do teuml mblidhen peumlrfshijneuml numrin e peumlrgjithsheumlm teuml kontrolleve teuml kryera numrin e ngaseumlsve teuml kontrolluar periudhat e ndryshme qeuml duhet teuml krahasohen etj
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
35
SHTOJCA III
Tabela 7 Numri i policeumlve teuml trafikut neumlpeumlr njeumlsi ndash gjateuml viteve
2010 2011 2012 2013 2014
NjKA 27 32 40
NjRKRr Prishtineuml 162 156 147 125 103
NjRKRr Gjilan 69 61 61 62 63
NjRKRr Ferizaj 59 55 54 54 54
NjRKRr Prizren 74 80 78 67 61
NjRKRr Pejeuml 88 91 90 83 83
NjRKRr Mitroviceuml Jug 71 71 72 57 58
NjRKRr Mitroviceuml Veri 27 44
Gjitheumlsej 523 514 529 507 506
(Burimi PK)
Tabela 8 Numri i aksidentevendeumlshkimeve 2010 -2014
Vitet 2010 2011 2012 2013 2014 Total
Aksidente fatale 158 130 116 104 111 619
Persona teuml vdekur 175 157 121 119 127 699
Aksidente me leumlndime 4326 4490 4555 4960 4876 23207
Persona teuml leumlnduar 7730 8321 8561 9817 9713 44142
Aksidente me deumlmemateriale 12594 13338 14044 13878 10333 64187
Aksidente lsquoGodit dhe ikrsquo 952 930 1039 1012 980 4913
Gjitheumlsej aksidente 18030 18888 19754 19954 16300 92926
Tiketa (Gjoba) 254849 276897 247788 286922 319332 1386556
(Burimi PK)
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
36
Tabela 9 Teuml dheumlnat rreth aksidenteve fatale dhe personave teuml vdekur sipas rajoneve (janar ndash
dhjetor 2013)
2013 Prishtineuml Mitroviceuml Pejeuml Prizren Ferizaj Gjilan Autostradeuml Total
Aksidfatale 35 9 26 12 10 10 2 104
Teuml vdekur 40 12 33 12 10 10 2 119
(Burimi PK)
Diagrami 1 Veprimet e ngaseumlsve si faktoreuml kontribues teuml aksidenteve (2013)
Diagrami 2 Aksidentet sipas pjeseumls seuml rrugeumls (2013)
0 500 1000 1500 2000 2500 3000 3500 4000 4500 5000
Manipulimi i pasigurt
Mosmbajtja e distanceumls
Mospeumlrshtatja e shpejteumlsiseuml
Kyqje e pasigurteuml neuml rrugeuml
Ndeumlrrim i shiritave
Kthim leumlvizje prapa
Mosrespektim i peumlrpareumlsiseuml seuml kalimit
Anashkalimtejlakim i parregullt
Tejkalim i shpejteumlsiseuml seuml kufizuar
0 2000 4000 6000 8000
10000 12000 14000 16000
2012
2013
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
27
5 Konkluzionet
Peumlrfundimi kryesor eumlshteuml se ka mjaft hapeumlsira peumlr peumlrmireumlsime peumlr ta beumlreuml policimin e
trafikut ploteumlsisht efektiv Policia e trafikut mund teuml beumljeuml edhe meuml shumeuml peumlr teuml peumlrmireumlsuar
aktivitetet e saj trsquoi peumlrdoreuml informatat neuml meumlnyreuml meuml efektive si dhe trsquoi planifikojeuml burimet
Kontrollet duket se janeuml pjeseumlrisht teuml bazuara neuml rrezikshmeumlri por cileumlsia e teuml dheumlnave nuk
lejon teuml theksojmeuml se policia e trafikut neuml Kosoveuml - neuml meumlnyreuml sistematike - eumlshteuml duke i kryer
kontrollet efektive neuml aspektin e vendeve dhe koheumls Ekzistojneuml ccedileumlshtje peumlr sa i peumlrket numrit
teuml policeumlve teuml trafikut qeuml operojneuml si dokumentohen veprimet analizohen dhe peumlrdoren peumlr
teuml meumlsuar dhe beumlreuml peumlrmireumlsime si dhe neuml ccedilrsquomeumlnyreuml menaxhohen ndeumlshkimet
Policia e trafikut nuk ka beumlreuml aq sa duhet peumlr trsquoi dizajnuar neuml meumlnyreuml efektive informatat
qeuml i nevojiten
Policia e trafikut mbledh ose ka qasje neuml teuml dheumlna peumlrkateumlse Hapa tjereuml shteseuml nevojiten qeuml
keumlto teuml dheumlna teuml beumlhen meuml teuml dobishme Teuml dheumlnat mbi aksidentet dhe pasojat e tyre mund teuml
strukturohen meuml mireuml dhe ekzistojneuml mundeumlsiteuml peumlr teuml zhvilluar shkeumlmbimin e informatave
me paleumlt e tjera teuml interesit Disa nga informatat mungojneuml siccedil janeuml raportimi performanceumls
dhe vlereumlsimi i rezultateve si dhe ka mangeumlsi neuml cileumlsineuml dhe konsistenceumln e dokumentacionit
Peumlrveccedil keumlsaj edhe meuml shumeuml mund teuml beumlhet peumlr trsquoi beumlreuml informatat transparente dhe teuml
disponueshme peumlr publikun
Policia e trafikut nuk i peumlrdor burimet e saj teuml informatave neuml meumlnyreuml ploteumlsisht efektive
Informatat ekzistuese mund teuml peumlrdoren neuml meumlnyreuml meuml efektive peumlr teuml mbeumlshtetur puneumln
operative Ato nuk peumlrdoren rregullisht peumlr analiza teuml detajuara ose peumlr teuml krahasuar dhe
vlereumlsuar qasjet dhe mjetet e ndryshme teuml peumlrdorura Teuml dheumlnat ekzistuese nuk janeuml
gjithmoneuml teuml trajtuara sa duhet neuml planifikimin operativ Analizat kryhen rralleumlhereuml nga
policia trafikut Kjo nga ana tjeteumlr dometheumlneuml se stimujt peumlr teuml meumlsuar dhe peumlr iniciativa teuml
reja janeuml teuml uleumlta Edhe neumlse ka vendime neuml nivelin rajonal ose lokal pak prej tyre lidhen
qarteuml me ndonjeuml analizeuml teuml kryer peumlr informata ekzistuese apo trsquoi referohen asaj Policia e
trafikut eumlshteuml mjaft mireuml e informuar mbi kushtet e rrugeumlve motin dhe peumlr ngjarjet e
ardhshme qeuml mund teuml shkaktojneuml probleme neuml trafik Por ekzistojneuml mundeumlsi peumlr teuml
peumlrmireumlsuar bashkeumlpunimin mes policiseuml lokale dhe rajonale dhe autoriteteve tjera OJQ-ve
hulumtuesve dhe qytetareumlve
Burimet nuk alokohen neuml meumlnyreuml efektive dhe nganjeumlhereuml mungojneuml mjete teuml
reumlndeumlsishme
Alokimi i burimeve nuk duket se ndjek njeuml model teuml qarteuml peumlr teuml tri njeumlsiteuml Numri i policeumlve
teuml trafikut nuk korrespondon me gjendjen neuml trafik - aksidentet e trafikut Eumlshteuml gjithashtu e
veumlshtireuml teuml shihet njeuml model i qarteuml peumlr alokimin e mjetevepajisjeve mes dhe brenda njeumlsive
Raporti mes numrit teuml policeumlve teuml trafikut dhe numrit teuml automjeteve radareumlve ose testeve teuml
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
28
alkoolit ndryshon neuml meumlnyreuml teuml konsiderueshme bie fjala Njeumlsia peumlr Kontrollin e
Autostradeumls ka meuml shumeuml automjete dhe policeuml sesa Njeumlsia e Prishtineumls ndash neuml raport me
numrin e aksidenteve
Peumlrveccedil keumlsaj njeumlsiteuml jo gjithmoneuml janeuml teuml pajisura siccedil duhet ndoneumlse disa pajisje teuml caktuara
dihet se janeuml kosto-efektive siccedil janeuml automjetet e pasheumlnuara kamerat dhe sistemet e radarit
Asnjeuml njeumlsi nuk ka pasur instrumente peumlr testimin e praniseuml seuml narkotikeumlve dhe veteumlm disa
kaneuml aparate peumlr testimin e alkoolit Alokimi i diskutuesheumlm i burimeve dhe mungesa e
mjeteve teuml reumlndeumlsishme janeuml faktoreuml qeuml pengojneuml efektivitetin (teuml bazuarit neuml rrezikshmeumlri
peumlrdorim kost-efektivdhe fleksibil teuml mjeteve) Neuml keumlteuml kontekst vlen teuml theksohet se rrugeumlt
neuml Kosoveuml nuk janeuml teuml pajisura me kamera teuml shpejteumlsiseuml keumlto kamera mund peumlrdoren peumlr teuml
zeumlvendeumlsuar disa nga aktivitetet meuml teuml kushtueshme teuml patrullimit
Nevoja peumlr teuml kryer detyra teuml tjera eumlshteuml njeuml faktor qeuml ndikon neuml disa njeumlsi meuml shumeuml se
neuml teuml tjerat
Policiseuml seuml trafikut nuk i lejohet gjithnjeuml teuml peumlrqendrohet neuml detyrat e tyre kryesore Policeumlt
nganjeumlhereuml - veccedilaneumlrisht neuml qytetet e meumldha - duhet teuml ndihmojneuml funksione teuml tjera brenda
forcave teuml policiseuml ose autoritete teuml tjera me sheumlrbime teuml ndryshme Kjo sigurisht ka pasoja
pozitive dhe negative Kjo mund teuml shihet si njeuml meumlnyreuml peumlr teuml peumlrdorur burimet neuml meumlnyreuml
fleksibile dhe efikase dhe peumlr trsquoi ofruar sheumlrbime teuml tjereumlve kur keumlto janeuml teuml nevojshme Nga
ana tjeteumlr kjo mund teuml pengojeuml gjithashtu efektivitetin e policiseuml seuml trafikut neuml kryerjen e
detyrave teuml tyre kryesore Disa nga keumlto probleme mund teuml reduktohen peumlrmes kritereve teuml
qarta planifikimit teuml peumlrmireumlsuar dhe bashkeumlpunimit meuml teuml ngushteuml mes njeumlsive teuml
ndryshme policore
Peumlr shkak teuml mungeseumls seuml dokumentacionit eumlshteuml e veumlshtireuml teuml thuhet qartas se teuml gjitha
kontrollet kryhen sistematikisht ose gjithnjeuml neuml vendet e duhura dhe neuml koheumln e duhur
Jo teuml gjitha njeumlsiteuml i regjistrojneuml vendet se ku janeuml kryer kontrollet Sipas mostreumls toneuml
NjRKRr-PR dhe NjKA i regjistrojneuml keumlto teuml dheumlna dhe keumlto njeumlsi kaneuml njeuml qasje teuml bazuar neuml
rrezik Shumica e kontrolleve (por jo teuml gjitha) kryhen neuml rrugeumlt apo vendet e duhura ku
rreziku peumlr aksidente eumlshteuml i larteuml Peumlr sa i peumlrket njeumlsiseuml tjeteumlr (NjRKRr-PE) nuk mund teuml
themi me siguri se cili eumlshteuml rezultati Bazuar neuml intervistat duket se sjellja eumlshteuml e ngjashme
por teuml dheumlnat neuml keumlteuml njeumlsi nuk janeuml teuml plota ose teuml besueshme
Gjetjet tona sugjerojneuml se kontrollet kryesore kryhen gjateuml diteumls Peumlrveccedilse teuml dheumlnat neuml
dispozicion nuk janeuml teuml mjaft teuml holleumlsishme sa peumlr teuml vlereumlsuar neumlse kontrollet kryhet
ploteumlsisht neuml koheumln e duhur Kur ne i studiuam meuml holleumlsisht teuml dheumlnat doli se koha e pikut
peumlr aksidente trafiku peumlrputhej faktikisht me koheumln kur patrullat e policiseuml seuml trafikut
peumlrfundoninfillonin ndeumlrrimet e tyre dhe rrjedhimisht nuk mund teuml ishin neuml vendet me
rrezik teuml larteuml
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
29
Shkurtimisht informatat neuml dispozicion nuk na e beumljneuml teuml lehteuml teuml kuptojmeuml se njeumlsiteuml
patrulluese neuml Kosoveuml i kryejneuml sistematikisht kontrollet efektive peumlr sa i peumlrket vendit dhe
koheumls
Policia e trafikut duhet meuml shumeuml teuml keteuml veumlmendje te ngasja e rrezikshme dhe gjithashtu
teuml kontrollojeuml standardet teknike teuml kamioneumlve dhe autobuseumlve
Kontrollet policore me teuml drejteuml i kushtojneuml shumeuml veumlmendje shpejteumlsiseuml por neuml teuml njeumljteumln
koheuml nuk i kushtohet veumlmendje e duhur aspekteve teuml tjera siccedil janeuml ngasja agresive dhe e
rrezikshme mosmbajtja e distanceumls ngasja neuml gjendje teuml dehur etj Fokusimi tek shpejteumlsia
shpjegohet me faktin se ajo me teuml veumlrteteuml eumlshteuml ndeumlr shkaqet kryesore teuml aksidenteve neuml
trafik por edhe sepse eumlshteuml njeuml lloj sjellje tradicionale dhe e lehteuml peumlr trsquou beumlreuml Mungesa e
kamerave dhe pajisjeve peumlr shpejteumlsineuml si dhe teuml analizave teuml duhura mbi shkaqet e
aksidenteve mund teuml jeteuml njeuml shpjegim tjeteumlr peumlr fokusimin te shpejteumlsia
Ashtu siccedil tregojneuml shumica e hulumtimeve - ne besojmeuml ndash se neuml peumlrgjitheumlsi eumlshteuml meuml efektive
teuml kontrollohen sjelljet e ngaseumlsve sesa automjetet Megjithateuml ka peumlrjashtime Kamioneumlt e
meumldhenj dhe autobuseumlt peumlrfshihen shpesh neuml aksidente trafiku me pasoja teuml meumldha Ne
kemi veumlrejtur se keumltyre automjeteve nuk iu kushtohet veumlmendja e duhur nga ana e policiseuml
seuml trafikut neuml disa njeumlsi Zakonisht kjo ka teuml beumljeuml me kushtet teknike teuml automjeteve teuml meumldha
komerciale siccedil eumlshteuml rasti neuml lidhje me mbingarkimin dhe mireumlmbajtjen
Ndeumlshkimet jo gjithhereuml aplikohen dhe menaxhohen siccedil duhet ndaj kundeumlrvajteumlsve
Policia e trafikut shpesh peumlrdoreuml gjoba teuml vogla si ndeumlshkime Ndeumlshkimet e tjera aplikohen
rralleuml peumlr dallim nga shumeuml vende teuml tjera Peumlr meuml tepeumlr shumica e gjobave shqiptohen
veteumlm peumlr njeuml numeumlr teuml kufizuar shkeljesh dhe nuk duket se e adresojneuml ndeumlshkimin e duhur
teuml bazuar neuml faktoreumlt e aksidenteve - siccedil janeuml mosmbajtja e distanceumls manovrimi i pasigurt
dhe pakujdesi teuml tjera neuml ngasje Moszbatimi i sistemit teuml ldquopikeumlve negativerdquo i ka motivuar
drejtpeumlrseumldrejti ngaseumlsit recidivisteuml peumlr teuml peumlrseumlritur kundeumlrvajtjet Neuml keumlteuml meumlnyreuml neuml
mungeseuml teuml qasjes parandaluese edhe ndeumlshkimet aplikohen mbi keumlteuml bazeuml
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
30
6 Rekomandimet
Peumlrvoja na tregon se numri i aksidenteve neuml trafik dhe pasojat e tyre mund teuml zvogeumllohen
Peumlr keumlteuml mund teuml nevojitet bashkeumlpunimi i ngushteuml mes autoriteteve peumlrgjegjeumlse njeuml sistem i
duhur informativ peumlrdorim efektiv i pajisjeve dhe menaxhim profesional dhe i bazuar neuml
rrezik neuml teuml gjitha nivelet
Ne rekomandojmeuml Drejtorin e Peumlrgjithsheumlm teuml Policiseuml seuml Kosoveumls qeuml
Teuml merr njeuml iniciativeuml peumlr peumlrmireumlsimin e sistemit ekzistues teuml informimit dhe ta beumljeuml
ateuml ploteumlsisht efektiv Po keumlshtu teuml konsiderojeuml futjen e njeuml baze gjitheumlpeumlrfshireumlse teuml teuml
dheumlnave duke ftuar paleumlt e ndryshme teuml interesit Peumlrfitimet nga ky mekanizeumlm do teuml
reflektonin neuml besueshmeumlrineuml e teuml dheumlnave si dhe peumlrdorimin e tyre neuml vendimet
strategjike dhe operative
Teuml peumlrmireumlsojeuml peumlrdorimin e teuml dheumlnave neuml meumlnyreuml qeuml teuml qarteumlsojeuml planifikimin vjetor
dhe teuml vendoseuml objektiva performance teuml qarta peumlr njeumlsi operative Kjo duhet teuml
peumlrfshijeuml analizeuml meuml teuml mireuml teuml teuml dheumlnave mbi aksidentet qeuml formojneuml njeuml pikeumlnisje
peumlr prioritetet dhe qasjet e reja neuml nivel operativ Kjo nga ana tjeteumlr e beumln teuml
reumlndeumlsishme qeuml policia e trafiku teuml nivel qendror teuml ngriteuml funksionet e duhura peumlr
monitorim dhe vlereumlsim
Teuml konsiderojeuml caktimin e meuml shumeuml politikave teuml policiseuml seuml trafikut dhe teuml ri-
konsiderojeuml alokimet ndeumlrmjet njeumlsive teuml ndryshme teuml policiseuml seuml trafikut
Teuml sigurojeuml se njeuml plan investimi peumlr pajisje kost-efektive eumlshteuml hartuar neuml njeuml
perspektiveuml teuml kornizeumls afat-mesme teuml shpenzimeve
Policia e trafikut teuml peumlrqendrohet seuml pari neuml detyrat e tyre kryesore parandalimi i
aksidenteve Ndihma peumlr funksionet e tjera teuml policiseuml dhe autoritetet tjera duhet teuml
planifikohet meuml mireuml neuml bashkeumlpunim me njeumlsiteuml e ndryshme policore Peumlr meuml tepeumlr
bashkeumlpunimi ndeumlrmjet funksioneve teuml ndryshme policore neuml nivel rajonal duhet teuml
peumlrmireumlsohet neuml meumlnyreuml qeuml teuml arrihet efikasitet meuml i larteuml neuml aktivitetet policore qeuml
ndeumlrlidhen me sistemin e trafikut
Teuml sigurohet qeuml aktivitetet e policiseuml seuml trafikut janeuml kryer neuml rrugeuml dhe vende
teumlrrezikshme Peumlr teuml qeneuml ploteumlsisht efektiv menaxhmenti lokal neuml fazeumln e
planifikimit duhet teuml prezantojeuml njeuml qasje fleksibile te ccedileumlshtja e orareve teuml puneumls etj
dhe
Teuml sigurohet qeuml policia e trafikut teuml peumlrqeumlndrohet edhe neuml sjelljet e tjera teuml ngaseumlsve
peumlrveccedilse te tejkalimi i kufizimit teuml shpejteumlsiseuml Njeuml qasje e planifikuar peumlr aktivitete teuml
peumlrforcuara policore neuml trafik duhet teuml merr prioritet teuml larteuml peumlr monitorimin e
sjelljes seuml ngaseumlsve (sikurse ngasja e rrezikshme mosmbajtja e distanceumls etj) Policia e
trafikut njeumlkoheumlsisht duhet teuml peumlrqendrohet meuml shumeuml neuml kriteret e automjeteve
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
31
komerciale (sidomos kamioneumlve dhe autobuseumlve) Masat e kujdesit teuml shtuar duhet teuml
zbatohen rregullisht nga ana e patrullave teuml trafikut
Gjithashtu ne rekomandojmeuml qeuml me qeumlllim teuml ngritjes seuml efektivitetit teuml ndeumlshkimeve gjobat
duhet teuml adresojneuml ndeumlshkimin e duhur bazuar neuml faktoreumlt e aksidenteve Sistemi i
ndeumlshkimeve duhet teuml peumlrmireumlsohet peumlrmes aplikimit teuml sistemit teuml pikeumlve negative Peumlr
trsquou peumlrballur me keumlteuml sfideuml neuml vendosjen e keumltij sistemi duhet teuml ndeumlrtohet bashkeumlpunimi
mes MPB-seuml dhe gjykatave
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
32
REFERENCAT
European Commission ldquoTowards a European road safety area policy orientations on road safety
2011-2020rdquo Brussels 2011
European Commission ldquoEuropean Transport Policy for 2010 Time to deciderdquo Brussels 2001
European Transport Safety Council (ETSC) Reducing Traffic Injuries Resulting From Excess and Inappropriate Speed Brussels 1995
European Transport Safety Council (ETSC) ldquoPolice enforcement strategies to reduce traffic casualties in Europerdquo Brussels 1999
European Transport Safety Council (ETSC) ldquoTransport safety performance indicatorsrdquo Brussels 2001
European Transport Safety Council (ETSC) Traffic Law Enforcement across the EU Brussels 2011
Organisation for Economic Co-Operation and Development (OECD) Safety on Roads - Whatrsquos The Vision 2002
Organisation for Economic Co-Operation and Development (OECD) Road Safety - Impact of New Technologies 2003
Organisation for Economic Co-Operation and Development (OECD) Towards Zero Ambitious Road Safety Targets and The Safe System Approach 2008
Rune Elvik Cost-Benefit Analyses of Police Enforcement ESCAPE 2001
ROSEBUD Road Safety and Environmental Benefit-Cost and Cost- Effectiveness Analysis for Use in Decision-Making 2003
World Health Organization (WHO) ldquoThe World Report on Road Traffic Injury Preventionrdquo Geneva 2004
World Health Organization (WHO) Global status report on road safety 2013 supporting a decade of action Geneva 2013
World Health Organization (WHO) Data systems a road safety manual for decision-makers and practitioners Geneva 2010
World Health Organization (WHO) ldquoSpeed management a road safety manual for decision-makers and practitionersrdquo Geneva 2008
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
33
SHTOJCA I
STRUKTURA ORGANIZATIVE E POLICISEuml SEuml KOSOVEumlS - NJEumlSITEuml E KOMUNIKACIONIT RRUGOR
Drejtoria e Peumlrgjithshme
Departamenti
peumlr Operacione
Departamenti
peumlr Kufi
Departamenti
peumlr Hetime
Departamenti
peumlr Mbeumlshtetje
Departamenti
peumlr Burime
Divizioni i Siguriseuml Publike
DR Prishtineuml
DR Pejeuml
DR Prizren
DR Gjilan
DR Ferizaj
DIVIZIONI I KOMUNIKACIONIT RRUGOR
DR Mitroviceuml
Njeumlsiteuml Rajonale teuml
Komunikacionit
Rrugor
Njeumlsia peumlr
Kontrollin e
Autostradeumls
Njeumlsia peumlr
menaxhimin e
materieve teuml
rrezikshme
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
34
SHTOJCA II
Qasshmeumlria e Policiseuml seuml Trafikut neuml informatat qeuml iu nevojiten peumlr planifikim operativ
Informatat peumlr planifikim operativ
Informata rreth faktoreumlve qeuml lidhen me aksidentet
Teuml dheumlna teuml dokumentuara qeuml tregojneuml nivelin e rrezikut Baza e krijuar e teuml dheumlnave peumlmes seuml secileumls policia e trafikut i identifikon faktoreumlt kryesoreuml teuml rrezikut neuml ateuml zoneuml
Faktori njeri
Faktori automjet
Vendndodhja e pikave teuml zeza
Kushtet atmosferike
Punimet neuml rrugeuml
Informata rreth pasojave teuml aksidenteve
Qasje neuml informata nga institucionet sheumlndeteumlsore dhe kompaniteuml e sigurimit
Informata rreth ngjarjevekushteve kurku mund teuml rriten rreziqet mund teuml rriten peumlr aksidente
Neuml meumlnyreuml qeuml teuml keteuml njeuml qasje teuml standardizuar peumlr informata lidhur me faktoreumlt e rrezikut peumlr zonat e rrezikut ndeumlr teuml tjera policia e trafikut duhet teuml keneuml informata rreth punimeve neuml rrugeuml dendeumlsiseuml seuml trafikut kushteve teuml motit MI dhe autoritet lokalekomunat duhet teuml peumlrfshihen
Informata rreth aktiviteteve teuml kryera nga policia e trafikut dhe ndeumlshkimeve teuml aplikuara
Informatat rreth monitorimitvlereumlsimit sistematik teuml sjelljeve neuml trafik aktivitetet e kryera teuml rezultojneuml me raportet e pas-operative
Teuml dheumlnat mbi aplikimin e ndeumlshkimeve ndaj kundeumlrvajteumlsve Numri i ndeumlshkimeveteuml leumlshuara duhet teuml beumlhet sipas ligjeve dhe rregullave teuml peumlrcaktuara Informatatnga gjykatat janeuml teuml nevojshme Informatatnga MPB rreth ngaseumlsve teuml ndeumlshkuar janeuml teumlnevojshme
Reagimi ndaj rezultateve teuml qasjeve dhe aktiviteteve teuml ndryshme
Peumlr teuml monitoruar performanceumln treguesit e aktiviteteve duhet miratuar Teuml dheumlnat qeuml do teuml mblidhen peumlrfshijneuml numrin e peumlrgjithsheumlm teuml kontrolleve teuml kryera numrin e ngaseumlsve teuml kontrolluar periudhat e ndryshme qeuml duhet teuml krahasohen etj
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
35
SHTOJCA III
Tabela 7 Numri i policeumlve teuml trafikut neumlpeumlr njeumlsi ndash gjateuml viteve
2010 2011 2012 2013 2014
NjKA 27 32 40
NjRKRr Prishtineuml 162 156 147 125 103
NjRKRr Gjilan 69 61 61 62 63
NjRKRr Ferizaj 59 55 54 54 54
NjRKRr Prizren 74 80 78 67 61
NjRKRr Pejeuml 88 91 90 83 83
NjRKRr Mitroviceuml Jug 71 71 72 57 58
NjRKRr Mitroviceuml Veri 27 44
Gjitheumlsej 523 514 529 507 506
(Burimi PK)
Tabela 8 Numri i aksidentevendeumlshkimeve 2010 -2014
Vitet 2010 2011 2012 2013 2014 Total
Aksidente fatale 158 130 116 104 111 619
Persona teuml vdekur 175 157 121 119 127 699
Aksidente me leumlndime 4326 4490 4555 4960 4876 23207
Persona teuml leumlnduar 7730 8321 8561 9817 9713 44142
Aksidente me deumlmemateriale 12594 13338 14044 13878 10333 64187
Aksidente lsquoGodit dhe ikrsquo 952 930 1039 1012 980 4913
Gjitheumlsej aksidente 18030 18888 19754 19954 16300 92926
Tiketa (Gjoba) 254849 276897 247788 286922 319332 1386556
(Burimi PK)
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
36
Tabela 9 Teuml dheumlnat rreth aksidenteve fatale dhe personave teuml vdekur sipas rajoneve (janar ndash
dhjetor 2013)
2013 Prishtineuml Mitroviceuml Pejeuml Prizren Ferizaj Gjilan Autostradeuml Total
Aksidfatale 35 9 26 12 10 10 2 104
Teuml vdekur 40 12 33 12 10 10 2 119
(Burimi PK)
Diagrami 1 Veprimet e ngaseumlsve si faktoreuml kontribues teuml aksidenteve (2013)
Diagrami 2 Aksidentet sipas pjeseumls seuml rrugeumls (2013)
0 500 1000 1500 2000 2500 3000 3500 4000 4500 5000
Manipulimi i pasigurt
Mosmbajtja e distanceumls
Mospeumlrshtatja e shpejteumlsiseuml
Kyqje e pasigurteuml neuml rrugeuml
Ndeumlrrim i shiritave
Kthim leumlvizje prapa
Mosrespektim i peumlrpareumlsiseuml seuml kalimit
Anashkalimtejlakim i parregullt
Tejkalim i shpejteumlsiseuml seuml kufizuar
0 2000 4000 6000 8000
10000 12000 14000 16000
2012
2013
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
28
alkoolit ndryshon neuml meumlnyreuml teuml konsiderueshme bie fjala Njeumlsia peumlr Kontrollin e
Autostradeumls ka meuml shumeuml automjete dhe policeuml sesa Njeumlsia e Prishtineumls ndash neuml raport me
numrin e aksidenteve
Peumlrveccedil keumlsaj njeumlsiteuml jo gjithmoneuml janeuml teuml pajisura siccedil duhet ndoneumlse disa pajisje teuml caktuara
dihet se janeuml kosto-efektive siccedil janeuml automjetet e pasheumlnuara kamerat dhe sistemet e radarit
Asnjeuml njeumlsi nuk ka pasur instrumente peumlr testimin e praniseuml seuml narkotikeumlve dhe veteumlm disa
kaneuml aparate peumlr testimin e alkoolit Alokimi i diskutuesheumlm i burimeve dhe mungesa e
mjeteve teuml reumlndeumlsishme janeuml faktoreuml qeuml pengojneuml efektivitetin (teuml bazuarit neuml rrezikshmeumlri
peumlrdorim kost-efektivdhe fleksibil teuml mjeteve) Neuml keumlteuml kontekst vlen teuml theksohet se rrugeumlt
neuml Kosoveuml nuk janeuml teuml pajisura me kamera teuml shpejteumlsiseuml keumlto kamera mund peumlrdoren peumlr teuml
zeumlvendeumlsuar disa nga aktivitetet meuml teuml kushtueshme teuml patrullimit
Nevoja peumlr teuml kryer detyra teuml tjera eumlshteuml njeuml faktor qeuml ndikon neuml disa njeumlsi meuml shumeuml se
neuml teuml tjerat
Policiseuml seuml trafikut nuk i lejohet gjithnjeuml teuml peumlrqendrohet neuml detyrat e tyre kryesore Policeumlt
nganjeumlhereuml - veccedilaneumlrisht neuml qytetet e meumldha - duhet teuml ndihmojneuml funksione teuml tjera brenda
forcave teuml policiseuml ose autoritete teuml tjera me sheumlrbime teuml ndryshme Kjo sigurisht ka pasoja
pozitive dhe negative Kjo mund teuml shihet si njeuml meumlnyreuml peumlr teuml peumlrdorur burimet neuml meumlnyreuml
fleksibile dhe efikase dhe peumlr trsquoi ofruar sheumlrbime teuml tjereumlve kur keumlto janeuml teuml nevojshme Nga
ana tjeteumlr kjo mund teuml pengojeuml gjithashtu efektivitetin e policiseuml seuml trafikut neuml kryerjen e
detyrave teuml tyre kryesore Disa nga keumlto probleme mund teuml reduktohen peumlrmes kritereve teuml
qarta planifikimit teuml peumlrmireumlsuar dhe bashkeumlpunimit meuml teuml ngushteuml mes njeumlsive teuml
ndryshme policore
Peumlr shkak teuml mungeseumls seuml dokumentacionit eumlshteuml e veumlshtireuml teuml thuhet qartas se teuml gjitha
kontrollet kryhen sistematikisht ose gjithnjeuml neuml vendet e duhura dhe neuml koheumln e duhur
Jo teuml gjitha njeumlsiteuml i regjistrojneuml vendet se ku janeuml kryer kontrollet Sipas mostreumls toneuml
NjRKRr-PR dhe NjKA i regjistrojneuml keumlto teuml dheumlna dhe keumlto njeumlsi kaneuml njeuml qasje teuml bazuar neuml
rrezik Shumica e kontrolleve (por jo teuml gjitha) kryhen neuml rrugeumlt apo vendet e duhura ku
rreziku peumlr aksidente eumlshteuml i larteuml Peumlr sa i peumlrket njeumlsiseuml tjeteumlr (NjRKRr-PE) nuk mund teuml
themi me siguri se cili eumlshteuml rezultati Bazuar neuml intervistat duket se sjellja eumlshteuml e ngjashme
por teuml dheumlnat neuml keumlteuml njeumlsi nuk janeuml teuml plota ose teuml besueshme
Gjetjet tona sugjerojneuml se kontrollet kryesore kryhen gjateuml diteumls Peumlrveccedilse teuml dheumlnat neuml
dispozicion nuk janeuml teuml mjaft teuml holleumlsishme sa peumlr teuml vlereumlsuar neumlse kontrollet kryhet
ploteumlsisht neuml koheumln e duhur Kur ne i studiuam meuml holleumlsisht teuml dheumlnat doli se koha e pikut
peumlr aksidente trafiku peumlrputhej faktikisht me koheumln kur patrullat e policiseuml seuml trafikut
peumlrfundoninfillonin ndeumlrrimet e tyre dhe rrjedhimisht nuk mund teuml ishin neuml vendet me
rrezik teuml larteuml
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
29
Shkurtimisht informatat neuml dispozicion nuk na e beumljneuml teuml lehteuml teuml kuptojmeuml se njeumlsiteuml
patrulluese neuml Kosoveuml i kryejneuml sistematikisht kontrollet efektive peumlr sa i peumlrket vendit dhe
koheumls
Policia e trafikut duhet meuml shumeuml teuml keteuml veumlmendje te ngasja e rrezikshme dhe gjithashtu
teuml kontrollojeuml standardet teknike teuml kamioneumlve dhe autobuseumlve
Kontrollet policore me teuml drejteuml i kushtojneuml shumeuml veumlmendje shpejteumlsiseuml por neuml teuml njeumljteumln
koheuml nuk i kushtohet veumlmendje e duhur aspekteve teuml tjera siccedil janeuml ngasja agresive dhe e
rrezikshme mosmbajtja e distanceumls ngasja neuml gjendje teuml dehur etj Fokusimi tek shpejteumlsia
shpjegohet me faktin se ajo me teuml veumlrteteuml eumlshteuml ndeumlr shkaqet kryesore teuml aksidenteve neuml
trafik por edhe sepse eumlshteuml njeuml lloj sjellje tradicionale dhe e lehteuml peumlr trsquou beumlreuml Mungesa e
kamerave dhe pajisjeve peumlr shpejteumlsineuml si dhe teuml analizave teuml duhura mbi shkaqet e
aksidenteve mund teuml jeteuml njeuml shpjegim tjeteumlr peumlr fokusimin te shpejteumlsia
Ashtu siccedil tregojneuml shumica e hulumtimeve - ne besojmeuml ndash se neuml peumlrgjitheumlsi eumlshteuml meuml efektive
teuml kontrollohen sjelljet e ngaseumlsve sesa automjetet Megjithateuml ka peumlrjashtime Kamioneumlt e
meumldhenj dhe autobuseumlt peumlrfshihen shpesh neuml aksidente trafiku me pasoja teuml meumldha Ne
kemi veumlrejtur se keumltyre automjeteve nuk iu kushtohet veumlmendja e duhur nga ana e policiseuml
seuml trafikut neuml disa njeumlsi Zakonisht kjo ka teuml beumljeuml me kushtet teknike teuml automjeteve teuml meumldha
komerciale siccedil eumlshteuml rasti neuml lidhje me mbingarkimin dhe mireumlmbajtjen
Ndeumlshkimet jo gjithhereuml aplikohen dhe menaxhohen siccedil duhet ndaj kundeumlrvajteumlsve
Policia e trafikut shpesh peumlrdoreuml gjoba teuml vogla si ndeumlshkime Ndeumlshkimet e tjera aplikohen
rralleuml peumlr dallim nga shumeuml vende teuml tjera Peumlr meuml tepeumlr shumica e gjobave shqiptohen
veteumlm peumlr njeuml numeumlr teuml kufizuar shkeljesh dhe nuk duket se e adresojneuml ndeumlshkimin e duhur
teuml bazuar neuml faktoreumlt e aksidenteve - siccedil janeuml mosmbajtja e distanceumls manovrimi i pasigurt
dhe pakujdesi teuml tjera neuml ngasje Moszbatimi i sistemit teuml ldquopikeumlve negativerdquo i ka motivuar
drejtpeumlrseumldrejti ngaseumlsit recidivisteuml peumlr teuml peumlrseumlritur kundeumlrvajtjet Neuml keumlteuml meumlnyreuml neuml
mungeseuml teuml qasjes parandaluese edhe ndeumlshkimet aplikohen mbi keumlteuml bazeuml
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
30
6 Rekomandimet
Peumlrvoja na tregon se numri i aksidenteve neuml trafik dhe pasojat e tyre mund teuml zvogeumllohen
Peumlr keumlteuml mund teuml nevojitet bashkeumlpunimi i ngushteuml mes autoriteteve peumlrgjegjeumlse njeuml sistem i
duhur informativ peumlrdorim efektiv i pajisjeve dhe menaxhim profesional dhe i bazuar neuml
rrezik neuml teuml gjitha nivelet
Ne rekomandojmeuml Drejtorin e Peumlrgjithsheumlm teuml Policiseuml seuml Kosoveumls qeuml
Teuml merr njeuml iniciativeuml peumlr peumlrmireumlsimin e sistemit ekzistues teuml informimit dhe ta beumljeuml
ateuml ploteumlsisht efektiv Po keumlshtu teuml konsiderojeuml futjen e njeuml baze gjitheumlpeumlrfshireumlse teuml teuml
dheumlnave duke ftuar paleumlt e ndryshme teuml interesit Peumlrfitimet nga ky mekanizeumlm do teuml
reflektonin neuml besueshmeumlrineuml e teuml dheumlnave si dhe peumlrdorimin e tyre neuml vendimet
strategjike dhe operative
Teuml peumlrmireumlsojeuml peumlrdorimin e teuml dheumlnave neuml meumlnyreuml qeuml teuml qarteumlsojeuml planifikimin vjetor
dhe teuml vendoseuml objektiva performance teuml qarta peumlr njeumlsi operative Kjo duhet teuml
peumlrfshijeuml analizeuml meuml teuml mireuml teuml teuml dheumlnave mbi aksidentet qeuml formojneuml njeuml pikeumlnisje
peumlr prioritetet dhe qasjet e reja neuml nivel operativ Kjo nga ana tjeteumlr e beumln teuml
reumlndeumlsishme qeuml policia e trafiku teuml nivel qendror teuml ngriteuml funksionet e duhura peumlr
monitorim dhe vlereumlsim
Teuml konsiderojeuml caktimin e meuml shumeuml politikave teuml policiseuml seuml trafikut dhe teuml ri-
konsiderojeuml alokimet ndeumlrmjet njeumlsive teuml ndryshme teuml policiseuml seuml trafikut
Teuml sigurojeuml se njeuml plan investimi peumlr pajisje kost-efektive eumlshteuml hartuar neuml njeuml
perspektiveuml teuml kornizeumls afat-mesme teuml shpenzimeve
Policia e trafikut teuml peumlrqendrohet seuml pari neuml detyrat e tyre kryesore parandalimi i
aksidenteve Ndihma peumlr funksionet e tjera teuml policiseuml dhe autoritetet tjera duhet teuml
planifikohet meuml mireuml neuml bashkeumlpunim me njeumlsiteuml e ndryshme policore Peumlr meuml tepeumlr
bashkeumlpunimi ndeumlrmjet funksioneve teuml ndryshme policore neuml nivel rajonal duhet teuml
peumlrmireumlsohet neuml meumlnyreuml qeuml teuml arrihet efikasitet meuml i larteuml neuml aktivitetet policore qeuml
ndeumlrlidhen me sistemin e trafikut
Teuml sigurohet qeuml aktivitetet e policiseuml seuml trafikut janeuml kryer neuml rrugeuml dhe vende
teumlrrezikshme Peumlr teuml qeneuml ploteumlsisht efektiv menaxhmenti lokal neuml fazeumln e
planifikimit duhet teuml prezantojeuml njeuml qasje fleksibile te ccedileumlshtja e orareve teuml puneumls etj
dhe
Teuml sigurohet qeuml policia e trafikut teuml peumlrqeumlndrohet edhe neuml sjelljet e tjera teuml ngaseumlsve
peumlrveccedilse te tejkalimi i kufizimit teuml shpejteumlsiseuml Njeuml qasje e planifikuar peumlr aktivitete teuml
peumlrforcuara policore neuml trafik duhet teuml merr prioritet teuml larteuml peumlr monitorimin e
sjelljes seuml ngaseumlsve (sikurse ngasja e rrezikshme mosmbajtja e distanceumls etj) Policia e
trafikut njeumlkoheumlsisht duhet teuml peumlrqendrohet meuml shumeuml neuml kriteret e automjeteve
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
31
komerciale (sidomos kamioneumlve dhe autobuseumlve) Masat e kujdesit teuml shtuar duhet teuml
zbatohen rregullisht nga ana e patrullave teuml trafikut
Gjithashtu ne rekomandojmeuml qeuml me qeumlllim teuml ngritjes seuml efektivitetit teuml ndeumlshkimeve gjobat
duhet teuml adresojneuml ndeumlshkimin e duhur bazuar neuml faktoreumlt e aksidenteve Sistemi i
ndeumlshkimeve duhet teuml peumlrmireumlsohet peumlrmes aplikimit teuml sistemit teuml pikeumlve negative Peumlr
trsquou peumlrballur me keumlteuml sfideuml neuml vendosjen e keumltij sistemi duhet teuml ndeumlrtohet bashkeumlpunimi
mes MPB-seuml dhe gjykatave
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
32
REFERENCAT
European Commission ldquoTowards a European road safety area policy orientations on road safety
2011-2020rdquo Brussels 2011
European Commission ldquoEuropean Transport Policy for 2010 Time to deciderdquo Brussels 2001
European Transport Safety Council (ETSC) Reducing Traffic Injuries Resulting From Excess and Inappropriate Speed Brussels 1995
European Transport Safety Council (ETSC) ldquoPolice enforcement strategies to reduce traffic casualties in Europerdquo Brussels 1999
European Transport Safety Council (ETSC) ldquoTransport safety performance indicatorsrdquo Brussels 2001
European Transport Safety Council (ETSC) Traffic Law Enforcement across the EU Brussels 2011
Organisation for Economic Co-Operation and Development (OECD) Safety on Roads - Whatrsquos The Vision 2002
Organisation for Economic Co-Operation and Development (OECD) Road Safety - Impact of New Technologies 2003
Organisation for Economic Co-Operation and Development (OECD) Towards Zero Ambitious Road Safety Targets and The Safe System Approach 2008
Rune Elvik Cost-Benefit Analyses of Police Enforcement ESCAPE 2001
ROSEBUD Road Safety and Environmental Benefit-Cost and Cost- Effectiveness Analysis for Use in Decision-Making 2003
World Health Organization (WHO) ldquoThe World Report on Road Traffic Injury Preventionrdquo Geneva 2004
World Health Organization (WHO) Global status report on road safety 2013 supporting a decade of action Geneva 2013
World Health Organization (WHO) Data systems a road safety manual for decision-makers and practitioners Geneva 2010
World Health Organization (WHO) ldquoSpeed management a road safety manual for decision-makers and practitionersrdquo Geneva 2008
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
33
SHTOJCA I
STRUKTURA ORGANIZATIVE E POLICISEuml SEuml KOSOVEumlS - NJEumlSITEuml E KOMUNIKACIONIT RRUGOR
Drejtoria e Peumlrgjithshme
Departamenti
peumlr Operacione
Departamenti
peumlr Kufi
Departamenti
peumlr Hetime
Departamenti
peumlr Mbeumlshtetje
Departamenti
peumlr Burime
Divizioni i Siguriseuml Publike
DR Prishtineuml
DR Pejeuml
DR Prizren
DR Gjilan
DR Ferizaj
DIVIZIONI I KOMUNIKACIONIT RRUGOR
DR Mitroviceuml
Njeumlsiteuml Rajonale teuml
Komunikacionit
Rrugor
Njeumlsia peumlr
Kontrollin e
Autostradeumls
Njeumlsia peumlr
menaxhimin e
materieve teuml
rrezikshme
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
34
SHTOJCA II
Qasshmeumlria e Policiseuml seuml Trafikut neuml informatat qeuml iu nevojiten peumlr planifikim operativ
Informatat peumlr planifikim operativ
Informata rreth faktoreumlve qeuml lidhen me aksidentet
Teuml dheumlna teuml dokumentuara qeuml tregojneuml nivelin e rrezikut Baza e krijuar e teuml dheumlnave peumlmes seuml secileumls policia e trafikut i identifikon faktoreumlt kryesoreuml teuml rrezikut neuml ateuml zoneuml
Faktori njeri
Faktori automjet
Vendndodhja e pikave teuml zeza
Kushtet atmosferike
Punimet neuml rrugeuml
Informata rreth pasojave teuml aksidenteve
Qasje neuml informata nga institucionet sheumlndeteumlsore dhe kompaniteuml e sigurimit
Informata rreth ngjarjevekushteve kurku mund teuml rriten rreziqet mund teuml rriten peumlr aksidente
Neuml meumlnyreuml qeuml teuml keteuml njeuml qasje teuml standardizuar peumlr informata lidhur me faktoreumlt e rrezikut peumlr zonat e rrezikut ndeumlr teuml tjera policia e trafikut duhet teuml keneuml informata rreth punimeve neuml rrugeuml dendeumlsiseuml seuml trafikut kushteve teuml motit MI dhe autoritet lokalekomunat duhet teuml peumlrfshihen
Informata rreth aktiviteteve teuml kryera nga policia e trafikut dhe ndeumlshkimeve teuml aplikuara
Informatat rreth monitorimitvlereumlsimit sistematik teuml sjelljeve neuml trafik aktivitetet e kryera teuml rezultojneuml me raportet e pas-operative
Teuml dheumlnat mbi aplikimin e ndeumlshkimeve ndaj kundeumlrvajteumlsve Numri i ndeumlshkimeveteuml leumlshuara duhet teuml beumlhet sipas ligjeve dhe rregullave teuml peumlrcaktuara Informatatnga gjykatat janeuml teuml nevojshme Informatatnga MPB rreth ngaseumlsve teuml ndeumlshkuar janeuml teumlnevojshme
Reagimi ndaj rezultateve teuml qasjeve dhe aktiviteteve teuml ndryshme
Peumlr teuml monitoruar performanceumln treguesit e aktiviteteve duhet miratuar Teuml dheumlnat qeuml do teuml mblidhen peumlrfshijneuml numrin e peumlrgjithsheumlm teuml kontrolleve teuml kryera numrin e ngaseumlsve teuml kontrolluar periudhat e ndryshme qeuml duhet teuml krahasohen etj
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
35
SHTOJCA III
Tabela 7 Numri i policeumlve teuml trafikut neumlpeumlr njeumlsi ndash gjateuml viteve
2010 2011 2012 2013 2014
NjKA 27 32 40
NjRKRr Prishtineuml 162 156 147 125 103
NjRKRr Gjilan 69 61 61 62 63
NjRKRr Ferizaj 59 55 54 54 54
NjRKRr Prizren 74 80 78 67 61
NjRKRr Pejeuml 88 91 90 83 83
NjRKRr Mitroviceuml Jug 71 71 72 57 58
NjRKRr Mitroviceuml Veri 27 44
Gjitheumlsej 523 514 529 507 506
(Burimi PK)
Tabela 8 Numri i aksidentevendeumlshkimeve 2010 -2014
Vitet 2010 2011 2012 2013 2014 Total
Aksidente fatale 158 130 116 104 111 619
Persona teuml vdekur 175 157 121 119 127 699
Aksidente me leumlndime 4326 4490 4555 4960 4876 23207
Persona teuml leumlnduar 7730 8321 8561 9817 9713 44142
Aksidente me deumlmemateriale 12594 13338 14044 13878 10333 64187
Aksidente lsquoGodit dhe ikrsquo 952 930 1039 1012 980 4913
Gjitheumlsej aksidente 18030 18888 19754 19954 16300 92926
Tiketa (Gjoba) 254849 276897 247788 286922 319332 1386556
(Burimi PK)
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
36
Tabela 9 Teuml dheumlnat rreth aksidenteve fatale dhe personave teuml vdekur sipas rajoneve (janar ndash
dhjetor 2013)
2013 Prishtineuml Mitroviceuml Pejeuml Prizren Ferizaj Gjilan Autostradeuml Total
Aksidfatale 35 9 26 12 10 10 2 104
Teuml vdekur 40 12 33 12 10 10 2 119
(Burimi PK)
Diagrami 1 Veprimet e ngaseumlsve si faktoreuml kontribues teuml aksidenteve (2013)
Diagrami 2 Aksidentet sipas pjeseumls seuml rrugeumls (2013)
0 500 1000 1500 2000 2500 3000 3500 4000 4500 5000
Manipulimi i pasigurt
Mosmbajtja e distanceumls
Mospeumlrshtatja e shpejteumlsiseuml
Kyqje e pasigurteuml neuml rrugeuml
Ndeumlrrim i shiritave
Kthim leumlvizje prapa
Mosrespektim i peumlrpareumlsiseuml seuml kalimit
Anashkalimtejlakim i parregullt
Tejkalim i shpejteumlsiseuml seuml kufizuar
0 2000 4000 6000 8000
10000 12000 14000 16000
2012
2013
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
29
Shkurtimisht informatat neuml dispozicion nuk na e beumljneuml teuml lehteuml teuml kuptojmeuml se njeumlsiteuml
patrulluese neuml Kosoveuml i kryejneuml sistematikisht kontrollet efektive peumlr sa i peumlrket vendit dhe
koheumls
Policia e trafikut duhet meuml shumeuml teuml keteuml veumlmendje te ngasja e rrezikshme dhe gjithashtu
teuml kontrollojeuml standardet teknike teuml kamioneumlve dhe autobuseumlve
Kontrollet policore me teuml drejteuml i kushtojneuml shumeuml veumlmendje shpejteumlsiseuml por neuml teuml njeumljteumln
koheuml nuk i kushtohet veumlmendje e duhur aspekteve teuml tjera siccedil janeuml ngasja agresive dhe e
rrezikshme mosmbajtja e distanceumls ngasja neuml gjendje teuml dehur etj Fokusimi tek shpejteumlsia
shpjegohet me faktin se ajo me teuml veumlrteteuml eumlshteuml ndeumlr shkaqet kryesore teuml aksidenteve neuml
trafik por edhe sepse eumlshteuml njeuml lloj sjellje tradicionale dhe e lehteuml peumlr trsquou beumlreuml Mungesa e
kamerave dhe pajisjeve peumlr shpejteumlsineuml si dhe teuml analizave teuml duhura mbi shkaqet e
aksidenteve mund teuml jeteuml njeuml shpjegim tjeteumlr peumlr fokusimin te shpejteumlsia
Ashtu siccedil tregojneuml shumica e hulumtimeve - ne besojmeuml ndash se neuml peumlrgjitheumlsi eumlshteuml meuml efektive
teuml kontrollohen sjelljet e ngaseumlsve sesa automjetet Megjithateuml ka peumlrjashtime Kamioneumlt e
meumldhenj dhe autobuseumlt peumlrfshihen shpesh neuml aksidente trafiku me pasoja teuml meumldha Ne
kemi veumlrejtur se keumltyre automjeteve nuk iu kushtohet veumlmendja e duhur nga ana e policiseuml
seuml trafikut neuml disa njeumlsi Zakonisht kjo ka teuml beumljeuml me kushtet teknike teuml automjeteve teuml meumldha
komerciale siccedil eumlshteuml rasti neuml lidhje me mbingarkimin dhe mireumlmbajtjen
Ndeumlshkimet jo gjithhereuml aplikohen dhe menaxhohen siccedil duhet ndaj kundeumlrvajteumlsve
Policia e trafikut shpesh peumlrdoreuml gjoba teuml vogla si ndeumlshkime Ndeumlshkimet e tjera aplikohen
rralleuml peumlr dallim nga shumeuml vende teuml tjera Peumlr meuml tepeumlr shumica e gjobave shqiptohen
veteumlm peumlr njeuml numeumlr teuml kufizuar shkeljesh dhe nuk duket se e adresojneuml ndeumlshkimin e duhur
teuml bazuar neuml faktoreumlt e aksidenteve - siccedil janeuml mosmbajtja e distanceumls manovrimi i pasigurt
dhe pakujdesi teuml tjera neuml ngasje Moszbatimi i sistemit teuml ldquopikeumlve negativerdquo i ka motivuar
drejtpeumlrseumldrejti ngaseumlsit recidivisteuml peumlr teuml peumlrseumlritur kundeumlrvajtjet Neuml keumlteuml meumlnyreuml neuml
mungeseuml teuml qasjes parandaluese edhe ndeumlshkimet aplikohen mbi keumlteuml bazeuml
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
30
6 Rekomandimet
Peumlrvoja na tregon se numri i aksidenteve neuml trafik dhe pasojat e tyre mund teuml zvogeumllohen
Peumlr keumlteuml mund teuml nevojitet bashkeumlpunimi i ngushteuml mes autoriteteve peumlrgjegjeumlse njeuml sistem i
duhur informativ peumlrdorim efektiv i pajisjeve dhe menaxhim profesional dhe i bazuar neuml
rrezik neuml teuml gjitha nivelet
Ne rekomandojmeuml Drejtorin e Peumlrgjithsheumlm teuml Policiseuml seuml Kosoveumls qeuml
Teuml merr njeuml iniciativeuml peumlr peumlrmireumlsimin e sistemit ekzistues teuml informimit dhe ta beumljeuml
ateuml ploteumlsisht efektiv Po keumlshtu teuml konsiderojeuml futjen e njeuml baze gjitheumlpeumlrfshireumlse teuml teuml
dheumlnave duke ftuar paleumlt e ndryshme teuml interesit Peumlrfitimet nga ky mekanizeumlm do teuml
reflektonin neuml besueshmeumlrineuml e teuml dheumlnave si dhe peumlrdorimin e tyre neuml vendimet
strategjike dhe operative
Teuml peumlrmireumlsojeuml peumlrdorimin e teuml dheumlnave neuml meumlnyreuml qeuml teuml qarteumlsojeuml planifikimin vjetor
dhe teuml vendoseuml objektiva performance teuml qarta peumlr njeumlsi operative Kjo duhet teuml
peumlrfshijeuml analizeuml meuml teuml mireuml teuml teuml dheumlnave mbi aksidentet qeuml formojneuml njeuml pikeumlnisje
peumlr prioritetet dhe qasjet e reja neuml nivel operativ Kjo nga ana tjeteumlr e beumln teuml
reumlndeumlsishme qeuml policia e trafiku teuml nivel qendror teuml ngriteuml funksionet e duhura peumlr
monitorim dhe vlereumlsim
Teuml konsiderojeuml caktimin e meuml shumeuml politikave teuml policiseuml seuml trafikut dhe teuml ri-
konsiderojeuml alokimet ndeumlrmjet njeumlsive teuml ndryshme teuml policiseuml seuml trafikut
Teuml sigurojeuml se njeuml plan investimi peumlr pajisje kost-efektive eumlshteuml hartuar neuml njeuml
perspektiveuml teuml kornizeumls afat-mesme teuml shpenzimeve
Policia e trafikut teuml peumlrqendrohet seuml pari neuml detyrat e tyre kryesore parandalimi i
aksidenteve Ndihma peumlr funksionet e tjera teuml policiseuml dhe autoritetet tjera duhet teuml
planifikohet meuml mireuml neuml bashkeumlpunim me njeumlsiteuml e ndryshme policore Peumlr meuml tepeumlr
bashkeumlpunimi ndeumlrmjet funksioneve teuml ndryshme policore neuml nivel rajonal duhet teuml
peumlrmireumlsohet neuml meumlnyreuml qeuml teuml arrihet efikasitet meuml i larteuml neuml aktivitetet policore qeuml
ndeumlrlidhen me sistemin e trafikut
Teuml sigurohet qeuml aktivitetet e policiseuml seuml trafikut janeuml kryer neuml rrugeuml dhe vende
teumlrrezikshme Peumlr teuml qeneuml ploteumlsisht efektiv menaxhmenti lokal neuml fazeumln e
planifikimit duhet teuml prezantojeuml njeuml qasje fleksibile te ccedileumlshtja e orareve teuml puneumls etj
dhe
Teuml sigurohet qeuml policia e trafikut teuml peumlrqeumlndrohet edhe neuml sjelljet e tjera teuml ngaseumlsve
peumlrveccedilse te tejkalimi i kufizimit teuml shpejteumlsiseuml Njeuml qasje e planifikuar peumlr aktivitete teuml
peumlrforcuara policore neuml trafik duhet teuml merr prioritet teuml larteuml peumlr monitorimin e
sjelljes seuml ngaseumlsve (sikurse ngasja e rrezikshme mosmbajtja e distanceumls etj) Policia e
trafikut njeumlkoheumlsisht duhet teuml peumlrqendrohet meuml shumeuml neuml kriteret e automjeteve
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
31
komerciale (sidomos kamioneumlve dhe autobuseumlve) Masat e kujdesit teuml shtuar duhet teuml
zbatohen rregullisht nga ana e patrullave teuml trafikut
Gjithashtu ne rekomandojmeuml qeuml me qeumlllim teuml ngritjes seuml efektivitetit teuml ndeumlshkimeve gjobat
duhet teuml adresojneuml ndeumlshkimin e duhur bazuar neuml faktoreumlt e aksidenteve Sistemi i
ndeumlshkimeve duhet teuml peumlrmireumlsohet peumlrmes aplikimit teuml sistemit teuml pikeumlve negative Peumlr
trsquou peumlrballur me keumlteuml sfideuml neuml vendosjen e keumltij sistemi duhet teuml ndeumlrtohet bashkeumlpunimi
mes MPB-seuml dhe gjykatave
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
32
REFERENCAT
European Commission ldquoTowards a European road safety area policy orientations on road safety
2011-2020rdquo Brussels 2011
European Commission ldquoEuropean Transport Policy for 2010 Time to deciderdquo Brussels 2001
European Transport Safety Council (ETSC) Reducing Traffic Injuries Resulting From Excess and Inappropriate Speed Brussels 1995
European Transport Safety Council (ETSC) ldquoPolice enforcement strategies to reduce traffic casualties in Europerdquo Brussels 1999
European Transport Safety Council (ETSC) ldquoTransport safety performance indicatorsrdquo Brussels 2001
European Transport Safety Council (ETSC) Traffic Law Enforcement across the EU Brussels 2011
Organisation for Economic Co-Operation and Development (OECD) Safety on Roads - Whatrsquos The Vision 2002
Organisation for Economic Co-Operation and Development (OECD) Road Safety - Impact of New Technologies 2003
Organisation for Economic Co-Operation and Development (OECD) Towards Zero Ambitious Road Safety Targets and The Safe System Approach 2008
Rune Elvik Cost-Benefit Analyses of Police Enforcement ESCAPE 2001
ROSEBUD Road Safety and Environmental Benefit-Cost and Cost- Effectiveness Analysis for Use in Decision-Making 2003
World Health Organization (WHO) ldquoThe World Report on Road Traffic Injury Preventionrdquo Geneva 2004
World Health Organization (WHO) Global status report on road safety 2013 supporting a decade of action Geneva 2013
World Health Organization (WHO) Data systems a road safety manual for decision-makers and practitioners Geneva 2010
World Health Organization (WHO) ldquoSpeed management a road safety manual for decision-makers and practitionersrdquo Geneva 2008
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
33
SHTOJCA I
STRUKTURA ORGANIZATIVE E POLICISEuml SEuml KOSOVEumlS - NJEumlSITEuml E KOMUNIKACIONIT RRUGOR
Drejtoria e Peumlrgjithshme
Departamenti
peumlr Operacione
Departamenti
peumlr Kufi
Departamenti
peumlr Hetime
Departamenti
peumlr Mbeumlshtetje
Departamenti
peumlr Burime
Divizioni i Siguriseuml Publike
DR Prishtineuml
DR Pejeuml
DR Prizren
DR Gjilan
DR Ferizaj
DIVIZIONI I KOMUNIKACIONIT RRUGOR
DR Mitroviceuml
Njeumlsiteuml Rajonale teuml
Komunikacionit
Rrugor
Njeumlsia peumlr
Kontrollin e
Autostradeumls
Njeumlsia peumlr
menaxhimin e
materieve teuml
rrezikshme
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
34
SHTOJCA II
Qasshmeumlria e Policiseuml seuml Trafikut neuml informatat qeuml iu nevojiten peumlr planifikim operativ
Informatat peumlr planifikim operativ
Informata rreth faktoreumlve qeuml lidhen me aksidentet
Teuml dheumlna teuml dokumentuara qeuml tregojneuml nivelin e rrezikut Baza e krijuar e teuml dheumlnave peumlmes seuml secileumls policia e trafikut i identifikon faktoreumlt kryesoreuml teuml rrezikut neuml ateuml zoneuml
Faktori njeri
Faktori automjet
Vendndodhja e pikave teuml zeza
Kushtet atmosferike
Punimet neuml rrugeuml
Informata rreth pasojave teuml aksidenteve
Qasje neuml informata nga institucionet sheumlndeteumlsore dhe kompaniteuml e sigurimit
Informata rreth ngjarjevekushteve kurku mund teuml rriten rreziqet mund teuml rriten peumlr aksidente
Neuml meumlnyreuml qeuml teuml keteuml njeuml qasje teuml standardizuar peumlr informata lidhur me faktoreumlt e rrezikut peumlr zonat e rrezikut ndeumlr teuml tjera policia e trafikut duhet teuml keneuml informata rreth punimeve neuml rrugeuml dendeumlsiseuml seuml trafikut kushteve teuml motit MI dhe autoritet lokalekomunat duhet teuml peumlrfshihen
Informata rreth aktiviteteve teuml kryera nga policia e trafikut dhe ndeumlshkimeve teuml aplikuara
Informatat rreth monitorimitvlereumlsimit sistematik teuml sjelljeve neuml trafik aktivitetet e kryera teuml rezultojneuml me raportet e pas-operative
Teuml dheumlnat mbi aplikimin e ndeumlshkimeve ndaj kundeumlrvajteumlsve Numri i ndeumlshkimeveteuml leumlshuara duhet teuml beumlhet sipas ligjeve dhe rregullave teuml peumlrcaktuara Informatatnga gjykatat janeuml teuml nevojshme Informatatnga MPB rreth ngaseumlsve teuml ndeumlshkuar janeuml teumlnevojshme
Reagimi ndaj rezultateve teuml qasjeve dhe aktiviteteve teuml ndryshme
Peumlr teuml monitoruar performanceumln treguesit e aktiviteteve duhet miratuar Teuml dheumlnat qeuml do teuml mblidhen peumlrfshijneuml numrin e peumlrgjithsheumlm teuml kontrolleve teuml kryera numrin e ngaseumlsve teuml kontrolluar periudhat e ndryshme qeuml duhet teuml krahasohen etj
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
35
SHTOJCA III
Tabela 7 Numri i policeumlve teuml trafikut neumlpeumlr njeumlsi ndash gjateuml viteve
2010 2011 2012 2013 2014
NjKA 27 32 40
NjRKRr Prishtineuml 162 156 147 125 103
NjRKRr Gjilan 69 61 61 62 63
NjRKRr Ferizaj 59 55 54 54 54
NjRKRr Prizren 74 80 78 67 61
NjRKRr Pejeuml 88 91 90 83 83
NjRKRr Mitroviceuml Jug 71 71 72 57 58
NjRKRr Mitroviceuml Veri 27 44
Gjitheumlsej 523 514 529 507 506
(Burimi PK)
Tabela 8 Numri i aksidentevendeumlshkimeve 2010 -2014
Vitet 2010 2011 2012 2013 2014 Total
Aksidente fatale 158 130 116 104 111 619
Persona teuml vdekur 175 157 121 119 127 699
Aksidente me leumlndime 4326 4490 4555 4960 4876 23207
Persona teuml leumlnduar 7730 8321 8561 9817 9713 44142
Aksidente me deumlmemateriale 12594 13338 14044 13878 10333 64187
Aksidente lsquoGodit dhe ikrsquo 952 930 1039 1012 980 4913
Gjitheumlsej aksidente 18030 18888 19754 19954 16300 92926
Tiketa (Gjoba) 254849 276897 247788 286922 319332 1386556
(Burimi PK)
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
36
Tabela 9 Teuml dheumlnat rreth aksidenteve fatale dhe personave teuml vdekur sipas rajoneve (janar ndash
dhjetor 2013)
2013 Prishtineuml Mitroviceuml Pejeuml Prizren Ferizaj Gjilan Autostradeuml Total
Aksidfatale 35 9 26 12 10 10 2 104
Teuml vdekur 40 12 33 12 10 10 2 119
(Burimi PK)
Diagrami 1 Veprimet e ngaseumlsve si faktoreuml kontribues teuml aksidenteve (2013)
Diagrami 2 Aksidentet sipas pjeseumls seuml rrugeumls (2013)
0 500 1000 1500 2000 2500 3000 3500 4000 4500 5000
Manipulimi i pasigurt
Mosmbajtja e distanceumls
Mospeumlrshtatja e shpejteumlsiseuml
Kyqje e pasigurteuml neuml rrugeuml
Ndeumlrrim i shiritave
Kthim leumlvizje prapa
Mosrespektim i peumlrpareumlsiseuml seuml kalimit
Anashkalimtejlakim i parregullt
Tejkalim i shpejteumlsiseuml seuml kufizuar
0 2000 4000 6000 8000
10000 12000 14000 16000
2012
2013
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
30
6 Rekomandimet
Peumlrvoja na tregon se numri i aksidenteve neuml trafik dhe pasojat e tyre mund teuml zvogeumllohen
Peumlr keumlteuml mund teuml nevojitet bashkeumlpunimi i ngushteuml mes autoriteteve peumlrgjegjeumlse njeuml sistem i
duhur informativ peumlrdorim efektiv i pajisjeve dhe menaxhim profesional dhe i bazuar neuml
rrezik neuml teuml gjitha nivelet
Ne rekomandojmeuml Drejtorin e Peumlrgjithsheumlm teuml Policiseuml seuml Kosoveumls qeuml
Teuml merr njeuml iniciativeuml peumlr peumlrmireumlsimin e sistemit ekzistues teuml informimit dhe ta beumljeuml
ateuml ploteumlsisht efektiv Po keumlshtu teuml konsiderojeuml futjen e njeuml baze gjitheumlpeumlrfshireumlse teuml teuml
dheumlnave duke ftuar paleumlt e ndryshme teuml interesit Peumlrfitimet nga ky mekanizeumlm do teuml
reflektonin neuml besueshmeumlrineuml e teuml dheumlnave si dhe peumlrdorimin e tyre neuml vendimet
strategjike dhe operative
Teuml peumlrmireumlsojeuml peumlrdorimin e teuml dheumlnave neuml meumlnyreuml qeuml teuml qarteumlsojeuml planifikimin vjetor
dhe teuml vendoseuml objektiva performance teuml qarta peumlr njeumlsi operative Kjo duhet teuml
peumlrfshijeuml analizeuml meuml teuml mireuml teuml teuml dheumlnave mbi aksidentet qeuml formojneuml njeuml pikeumlnisje
peumlr prioritetet dhe qasjet e reja neuml nivel operativ Kjo nga ana tjeteumlr e beumln teuml
reumlndeumlsishme qeuml policia e trafiku teuml nivel qendror teuml ngriteuml funksionet e duhura peumlr
monitorim dhe vlereumlsim
Teuml konsiderojeuml caktimin e meuml shumeuml politikave teuml policiseuml seuml trafikut dhe teuml ri-
konsiderojeuml alokimet ndeumlrmjet njeumlsive teuml ndryshme teuml policiseuml seuml trafikut
Teuml sigurojeuml se njeuml plan investimi peumlr pajisje kost-efektive eumlshteuml hartuar neuml njeuml
perspektiveuml teuml kornizeumls afat-mesme teuml shpenzimeve
Policia e trafikut teuml peumlrqendrohet seuml pari neuml detyrat e tyre kryesore parandalimi i
aksidenteve Ndihma peumlr funksionet e tjera teuml policiseuml dhe autoritetet tjera duhet teuml
planifikohet meuml mireuml neuml bashkeumlpunim me njeumlsiteuml e ndryshme policore Peumlr meuml tepeumlr
bashkeumlpunimi ndeumlrmjet funksioneve teuml ndryshme policore neuml nivel rajonal duhet teuml
peumlrmireumlsohet neuml meumlnyreuml qeuml teuml arrihet efikasitet meuml i larteuml neuml aktivitetet policore qeuml
ndeumlrlidhen me sistemin e trafikut
Teuml sigurohet qeuml aktivitetet e policiseuml seuml trafikut janeuml kryer neuml rrugeuml dhe vende
teumlrrezikshme Peumlr teuml qeneuml ploteumlsisht efektiv menaxhmenti lokal neuml fazeumln e
planifikimit duhet teuml prezantojeuml njeuml qasje fleksibile te ccedileumlshtja e orareve teuml puneumls etj
dhe
Teuml sigurohet qeuml policia e trafikut teuml peumlrqeumlndrohet edhe neuml sjelljet e tjera teuml ngaseumlsve
peumlrveccedilse te tejkalimi i kufizimit teuml shpejteumlsiseuml Njeuml qasje e planifikuar peumlr aktivitete teuml
peumlrforcuara policore neuml trafik duhet teuml merr prioritet teuml larteuml peumlr monitorimin e
sjelljes seuml ngaseumlsve (sikurse ngasja e rrezikshme mosmbajtja e distanceumls etj) Policia e
trafikut njeumlkoheumlsisht duhet teuml peumlrqendrohet meuml shumeuml neuml kriteret e automjeteve
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
31
komerciale (sidomos kamioneumlve dhe autobuseumlve) Masat e kujdesit teuml shtuar duhet teuml
zbatohen rregullisht nga ana e patrullave teuml trafikut
Gjithashtu ne rekomandojmeuml qeuml me qeumlllim teuml ngritjes seuml efektivitetit teuml ndeumlshkimeve gjobat
duhet teuml adresojneuml ndeumlshkimin e duhur bazuar neuml faktoreumlt e aksidenteve Sistemi i
ndeumlshkimeve duhet teuml peumlrmireumlsohet peumlrmes aplikimit teuml sistemit teuml pikeumlve negative Peumlr
trsquou peumlrballur me keumlteuml sfideuml neuml vendosjen e keumltij sistemi duhet teuml ndeumlrtohet bashkeumlpunimi
mes MPB-seuml dhe gjykatave
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
32
REFERENCAT
European Commission ldquoTowards a European road safety area policy orientations on road safety
2011-2020rdquo Brussels 2011
European Commission ldquoEuropean Transport Policy for 2010 Time to deciderdquo Brussels 2001
European Transport Safety Council (ETSC) Reducing Traffic Injuries Resulting From Excess and Inappropriate Speed Brussels 1995
European Transport Safety Council (ETSC) ldquoPolice enforcement strategies to reduce traffic casualties in Europerdquo Brussels 1999
European Transport Safety Council (ETSC) ldquoTransport safety performance indicatorsrdquo Brussels 2001
European Transport Safety Council (ETSC) Traffic Law Enforcement across the EU Brussels 2011
Organisation for Economic Co-Operation and Development (OECD) Safety on Roads - Whatrsquos The Vision 2002
Organisation for Economic Co-Operation and Development (OECD) Road Safety - Impact of New Technologies 2003
Organisation for Economic Co-Operation and Development (OECD) Towards Zero Ambitious Road Safety Targets and The Safe System Approach 2008
Rune Elvik Cost-Benefit Analyses of Police Enforcement ESCAPE 2001
ROSEBUD Road Safety and Environmental Benefit-Cost and Cost- Effectiveness Analysis for Use in Decision-Making 2003
World Health Organization (WHO) ldquoThe World Report on Road Traffic Injury Preventionrdquo Geneva 2004
World Health Organization (WHO) Global status report on road safety 2013 supporting a decade of action Geneva 2013
World Health Organization (WHO) Data systems a road safety manual for decision-makers and practitioners Geneva 2010
World Health Organization (WHO) ldquoSpeed management a road safety manual for decision-makers and practitionersrdquo Geneva 2008
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
33
SHTOJCA I
STRUKTURA ORGANIZATIVE E POLICISEuml SEuml KOSOVEumlS - NJEumlSITEuml E KOMUNIKACIONIT RRUGOR
Drejtoria e Peumlrgjithshme
Departamenti
peumlr Operacione
Departamenti
peumlr Kufi
Departamenti
peumlr Hetime
Departamenti
peumlr Mbeumlshtetje
Departamenti
peumlr Burime
Divizioni i Siguriseuml Publike
DR Prishtineuml
DR Pejeuml
DR Prizren
DR Gjilan
DR Ferizaj
DIVIZIONI I KOMUNIKACIONIT RRUGOR
DR Mitroviceuml
Njeumlsiteuml Rajonale teuml
Komunikacionit
Rrugor
Njeumlsia peumlr
Kontrollin e
Autostradeumls
Njeumlsia peumlr
menaxhimin e
materieve teuml
rrezikshme
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
34
SHTOJCA II
Qasshmeumlria e Policiseuml seuml Trafikut neuml informatat qeuml iu nevojiten peumlr planifikim operativ
Informatat peumlr planifikim operativ
Informata rreth faktoreumlve qeuml lidhen me aksidentet
Teuml dheumlna teuml dokumentuara qeuml tregojneuml nivelin e rrezikut Baza e krijuar e teuml dheumlnave peumlmes seuml secileumls policia e trafikut i identifikon faktoreumlt kryesoreuml teuml rrezikut neuml ateuml zoneuml
Faktori njeri
Faktori automjet
Vendndodhja e pikave teuml zeza
Kushtet atmosferike
Punimet neuml rrugeuml
Informata rreth pasojave teuml aksidenteve
Qasje neuml informata nga institucionet sheumlndeteumlsore dhe kompaniteuml e sigurimit
Informata rreth ngjarjevekushteve kurku mund teuml rriten rreziqet mund teuml rriten peumlr aksidente
Neuml meumlnyreuml qeuml teuml keteuml njeuml qasje teuml standardizuar peumlr informata lidhur me faktoreumlt e rrezikut peumlr zonat e rrezikut ndeumlr teuml tjera policia e trafikut duhet teuml keneuml informata rreth punimeve neuml rrugeuml dendeumlsiseuml seuml trafikut kushteve teuml motit MI dhe autoritet lokalekomunat duhet teuml peumlrfshihen
Informata rreth aktiviteteve teuml kryera nga policia e trafikut dhe ndeumlshkimeve teuml aplikuara
Informatat rreth monitorimitvlereumlsimit sistematik teuml sjelljeve neuml trafik aktivitetet e kryera teuml rezultojneuml me raportet e pas-operative
Teuml dheumlnat mbi aplikimin e ndeumlshkimeve ndaj kundeumlrvajteumlsve Numri i ndeumlshkimeveteuml leumlshuara duhet teuml beumlhet sipas ligjeve dhe rregullave teuml peumlrcaktuara Informatatnga gjykatat janeuml teuml nevojshme Informatatnga MPB rreth ngaseumlsve teuml ndeumlshkuar janeuml teumlnevojshme
Reagimi ndaj rezultateve teuml qasjeve dhe aktiviteteve teuml ndryshme
Peumlr teuml monitoruar performanceumln treguesit e aktiviteteve duhet miratuar Teuml dheumlnat qeuml do teuml mblidhen peumlrfshijneuml numrin e peumlrgjithsheumlm teuml kontrolleve teuml kryera numrin e ngaseumlsve teuml kontrolluar periudhat e ndryshme qeuml duhet teuml krahasohen etj
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
35
SHTOJCA III
Tabela 7 Numri i policeumlve teuml trafikut neumlpeumlr njeumlsi ndash gjateuml viteve
2010 2011 2012 2013 2014
NjKA 27 32 40
NjRKRr Prishtineuml 162 156 147 125 103
NjRKRr Gjilan 69 61 61 62 63
NjRKRr Ferizaj 59 55 54 54 54
NjRKRr Prizren 74 80 78 67 61
NjRKRr Pejeuml 88 91 90 83 83
NjRKRr Mitroviceuml Jug 71 71 72 57 58
NjRKRr Mitroviceuml Veri 27 44
Gjitheumlsej 523 514 529 507 506
(Burimi PK)
Tabela 8 Numri i aksidentevendeumlshkimeve 2010 -2014
Vitet 2010 2011 2012 2013 2014 Total
Aksidente fatale 158 130 116 104 111 619
Persona teuml vdekur 175 157 121 119 127 699
Aksidente me leumlndime 4326 4490 4555 4960 4876 23207
Persona teuml leumlnduar 7730 8321 8561 9817 9713 44142
Aksidente me deumlmemateriale 12594 13338 14044 13878 10333 64187
Aksidente lsquoGodit dhe ikrsquo 952 930 1039 1012 980 4913
Gjitheumlsej aksidente 18030 18888 19754 19954 16300 92926
Tiketa (Gjoba) 254849 276897 247788 286922 319332 1386556
(Burimi PK)
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
36
Tabela 9 Teuml dheumlnat rreth aksidenteve fatale dhe personave teuml vdekur sipas rajoneve (janar ndash
dhjetor 2013)
2013 Prishtineuml Mitroviceuml Pejeuml Prizren Ferizaj Gjilan Autostradeuml Total
Aksidfatale 35 9 26 12 10 10 2 104
Teuml vdekur 40 12 33 12 10 10 2 119
(Burimi PK)
Diagrami 1 Veprimet e ngaseumlsve si faktoreuml kontribues teuml aksidenteve (2013)
Diagrami 2 Aksidentet sipas pjeseumls seuml rrugeumls (2013)
0 500 1000 1500 2000 2500 3000 3500 4000 4500 5000
Manipulimi i pasigurt
Mosmbajtja e distanceumls
Mospeumlrshtatja e shpejteumlsiseuml
Kyqje e pasigurteuml neuml rrugeuml
Ndeumlrrim i shiritave
Kthim leumlvizje prapa
Mosrespektim i peumlrpareumlsiseuml seuml kalimit
Anashkalimtejlakim i parregullt
Tejkalim i shpejteumlsiseuml seuml kufizuar
0 2000 4000 6000 8000
10000 12000 14000 16000
2012
2013
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
31
komerciale (sidomos kamioneumlve dhe autobuseumlve) Masat e kujdesit teuml shtuar duhet teuml
zbatohen rregullisht nga ana e patrullave teuml trafikut
Gjithashtu ne rekomandojmeuml qeuml me qeumlllim teuml ngritjes seuml efektivitetit teuml ndeumlshkimeve gjobat
duhet teuml adresojneuml ndeumlshkimin e duhur bazuar neuml faktoreumlt e aksidenteve Sistemi i
ndeumlshkimeve duhet teuml peumlrmireumlsohet peumlrmes aplikimit teuml sistemit teuml pikeumlve negative Peumlr
trsquou peumlrballur me keumlteuml sfideuml neuml vendosjen e keumltij sistemi duhet teuml ndeumlrtohet bashkeumlpunimi
mes MPB-seuml dhe gjykatave
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
32
REFERENCAT
European Commission ldquoTowards a European road safety area policy orientations on road safety
2011-2020rdquo Brussels 2011
European Commission ldquoEuropean Transport Policy for 2010 Time to deciderdquo Brussels 2001
European Transport Safety Council (ETSC) Reducing Traffic Injuries Resulting From Excess and Inappropriate Speed Brussels 1995
European Transport Safety Council (ETSC) ldquoPolice enforcement strategies to reduce traffic casualties in Europerdquo Brussels 1999
European Transport Safety Council (ETSC) ldquoTransport safety performance indicatorsrdquo Brussels 2001
European Transport Safety Council (ETSC) Traffic Law Enforcement across the EU Brussels 2011
Organisation for Economic Co-Operation and Development (OECD) Safety on Roads - Whatrsquos The Vision 2002
Organisation for Economic Co-Operation and Development (OECD) Road Safety - Impact of New Technologies 2003
Organisation for Economic Co-Operation and Development (OECD) Towards Zero Ambitious Road Safety Targets and The Safe System Approach 2008
Rune Elvik Cost-Benefit Analyses of Police Enforcement ESCAPE 2001
ROSEBUD Road Safety and Environmental Benefit-Cost and Cost- Effectiveness Analysis for Use in Decision-Making 2003
World Health Organization (WHO) ldquoThe World Report on Road Traffic Injury Preventionrdquo Geneva 2004
World Health Organization (WHO) Global status report on road safety 2013 supporting a decade of action Geneva 2013
World Health Organization (WHO) Data systems a road safety manual for decision-makers and practitioners Geneva 2010
World Health Organization (WHO) ldquoSpeed management a road safety manual for decision-makers and practitionersrdquo Geneva 2008
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
33
SHTOJCA I
STRUKTURA ORGANIZATIVE E POLICISEuml SEuml KOSOVEumlS - NJEumlSITEuml E KOMUNIKACIONIT RRUGOR
Drejtoria e Peumlrgjithshme
Departamenti
peumlr Operacione
Departamenti
peumlr Kufi
Departamenti
peumlr Hetime
Departamenti
peumlr Mbeumlshtetje
Departamenti
peumlr Burime
Divizioni i Siguriseuml Publike
DR Prishtineuml
DR Pejeuml
DR Prizren
DR Gjilan
DR Ferizaj
DIVIZIONI I KOMUNIKACIONIT RRUGOR
DR Mitroviceuml
Njeumlsiteuml Rajonale teuml
Komunikacionit
Rrugor
Njeumlsia peumlr
Kontrollin e
Autostradeumls
Njeumlsia peumlr
menaxhimin e
materieve teuml
rrezikshme
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
34
SHTOJCA II
Qasshmeumlria e Policiseuml seuml Trafikut neuml informatat qeuml iu nevojiten peumlr planifikim operativ
Informatat peumlr planifikim operativ
Informata rreth faktoreumlve qeuml lidhen me aksidentet
Teuml dheumlna teuml dokumentuara qeuml tregojneuml nivelin e rrezikut Baza e krijuar e teuml dheumlnave peumlmes seuml secileumls policia e trafikut i identifikon faktoreumlt kryesoreuml teuml rrezikut neuml ateuml zoneuml
Faktori njeri
Faktori automjet
Vendndodhja e pikave teuml zeza
Kushtet atmosferike
Punimet neuml rrugeuml
Informata rreth pasojave teuml aksidenteve
Qasje neuml informata nga institucionet sheumlndeteumlsore dhe kompaniteuml e sigurimit
Informata rreth ngjarjevekushteve kurku mund teuml rriten rreziqet mund teuml rriten peumlr aksidente
Neuml meumlnyreuml qeuml teuml keteuml njeuml qasje teuml standardizuar peumlr informata lidhur me faktoreumlt e rrezikut peumlr zonat e rrezikut ndeumlr teuml tjera policia e trafikut duhet teuml keneuml informata rreth punimeve neuml rrugeuml dendeumlsiseuml seuml trafikut kushteve teuml motit MI dhe autoritet lokalekomunat duhet teuml peumlrfshihen
Informata rreth aktiviteteve teuml kryera nga policia e trafikut dhe ndeumlshkimeve teuml aplikuara
Informatat rreth monitorimitvlereumlsimit sistematik teuml sjelljeve neuml trafik aktivitetet e kryera teuml rezultojneuml me raportet e pas-operative
Teuml dheumlnat mbi aplikimin e ndeumlshkimeve ndaj kundeumlrvajteumlsve Numri i ndeumlshkimeveteuml leumlshuara duhet teuml beumlhet sipas ligjeve dhe rregullave teuml peumlrcaktuara Informatatnga gjykatat janeuml teuml nevojshme Informatatnga MPB rreth ngaseumlsve teuml ndeumlshkuar janeuml teumlnevojshme
Reagimi ndaj rezultateve teuml qasjeve dhe aktiviteteve teuml ndryshme
Peumlr teuml monitoruar performanceumln treguesit e aktiviteteve duhet miratuar Teuml dheumlnat qeuml do teuml mblidhen peumlrfshijneuml numrin e peumlrgjithsheumlm teuml kontrolleve teuml kryera numrin e ngaseumlsve teuml kontrolluar periudhat e ndryshme qeuml duhet teuml krahasohen etj
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
35
SHTOJCA III
Tabela 7 Numri i policeumlve teuml trafikut neumlpeumlr njeumlsi ndash gjateuml viteve
2010 2011 2012 2013 2014
NjKA 27 32 40
NjRKRr Prishtineuml 162 156 147 125 103
NjRKRr Gjilan 69 61 61 62 63
NjRKRr Ferizaj 59 55 54 54 54
NjRKRr Prizren 74 80 78 67 61
NjRKRr Pejeuml 88 91 90 83 83
NjRKRr Mitroviceuml Jug 71 71 72 57 58
NjRKRr Mitroviceuml Veri 27 44
Gjitheumlsej 523 514 529 507 506
(Burimi PK)
Tabela 8 Numri i aksidentevendeumlshkimeve 2010 -2014
Vitet 2010 2011 2012 2013 2014 Total
Aksidente fatale 158 130 116 104 111 619
Persona teuml vdekur 175 157 121 119 127 699
Aksidente me leumlndime 4326 4490 4555 4960 4876 23207
Persona teuml leumlnduar 7730 8321 8561 9817 9713 44142
Aksidente me deumlmemateriale 12594 13338 14044 13878 10333 64187
Aksidente lsquoGodit dhe ikrsquo 952 930 1039 1012 980 4913
Gjitheumlsej aksidente 18030 18888 19754 19954 16300 92926
Tiketa (Gjoba) 254849 276897 247788 286922 319332 1386556
(Burimi PK)
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
36
Tabela 9 Teuml dheumlnat rreth aksidenteve fatale dhe personave teuml vdekur sipas rajoneve (janar ndash
dhjetor 2013)
2013 Prishtineuml Mitroviceuml Pejeuml Prizren Ferizaj Gjilan Autostradeuml Total
Aksidfatale 35 9 26 12 10 10 2 104
Teuml vdekur 40 12 33 12 10 10 2 119
(Burimi PK)
Diagrami 1 Veprimet e ngaseumlsve si faktoreuml kontribues teuml aksidenteve (2013)
Diagrami 2 Aksidentet sipas pjeseumls seuml rrugeumls (2013)
0 500 1000 1500 2000 2500 3000 3500 4000 4500 5000
Manipulimi i pasigurt
Mosmbajtja e distanceumls
Mospeumlrshtatja e shpejteumlsiseuml
Kyqje e pasigurteuml neuml rrugeuml
Ndeumlrrim i shiritave
Kthim leumlvizje prapa
Mosrespektim i peumlrpareumlsiseuml seuml kalimit
Anashkalimtejlakim i parregullt
Tejkalim i shpejteumlsiseuml seuml kufizuar
0 2000 4000 6000 8000
10000 12000 14000 16000
2012
2013
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
32
REFERENCAT
European Commission ldquoTowards a European road safety area policy orientations on road safety
2011-2020rdquo Brussels 2011
European Commission ldquoEuropean Transport Policy for 2010 Time to deciderdquo Brussels 2001
European Transport Safety Council (ETSC) Reducing Traffic Injuries Resulting From Excess and Inappropriate Speed Brussels 1995
European Transport Safety Council (ETSC) ldquoPolice enforcement strategies to reduce traffic casualties in Europerdquo Brussels 1999
European Transport Safety Council (ETSC) ldquoTransport safety performance indicatorsrdquo Brussels 2001
European Transport Safety Council (ETSC) Traffic Law Enforcement across the EU Brussels 2011
Organisation for Economic Co-Operation and Development (OECD) Safety on Roads - Whatrsquos The Vision 2002
Organisation for Economic Co-Operation and Development (OECD) Road Safety - Impact of New Technologies 2003
Organisation for Economic Co-Operation and Development (OECD) Towards Zero Ambitious Road Safety Targets and The Safe System Approach 2008
Rune Elvik Cost-Benefit Analyses of Police Enforcement ESCAPE 2001
ROSEBUD Road Safety and Environmental Benefit-Cost and Cost- Effectiveness Analysis for Use in Decision-Making 2003
World Health Organization (WHO) ldquoThe World Report on Road Traffic Injury Preventionrdquo Geneva 2004
World Health Organization (WHO) Global status report on road safety 2013 supporting a decade of action Geneva 2013
World Health Organization (WHO) Data systems a road safety manual for decision-makers and practitioners Geneva 2010
World Health Organization (WHO) ldquoSpeed management a road safety manual for decision-makers and practitionersrdquo Geneva 2008
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
33
SHTOJCA I
STRUKTURA ORGANIZATIVE E POLICISEuml SEuml KOSOVEumlS - NJEumlSITEuml E KOMUNIKACIONIT RRUGOR
Drejtoria e Peumlrgjithshme
Departamenti
peumlr Operacione
Departamenti
peumlr Kufi
Departamenti
peumlr Hetime
Departamenti
peumlr Mbeumlshtetje
Departamenti
peumlr Burime
Divizioni i Siguriseuml Publike
DR Prishtineuml
DR Pejeuml
DR Prizren
DR Gjilan
DR Ferizaj
DIVIZIONI I KOMUNIKACIONIT RRUGOR
DR Mitroviceuml
Njeumlsiteuml Rajonale teuml
Komunikacionit
Rrugor
Njeumlsia peumlr
Kontrollin e
Autostradeumls
Njeumlsia peumlr
menaxhimin e
materieve teuml
rrezikshme
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
34
SHTOJCA II
Qasshmeumlria e Policiseuml seuml Trafikut neuml informatat qeuml iu nevojiten peumlr planifikim operativ
Informatat peumlr planifikim operativ
Informata rreth faktoreumlve qeuml lidhen me aksidentet
Teuml dheumlna teuml dokumentuara qeuml tregojneuml nivelin e rrezikut Baza e krijuar e teuml dheumlnave peumlmes seuml secileumls policia e trafikut i identifikon faktoreumlt kryesoreuml teuml rrezikut neuml ateuml zoneuml
Faktori njeri
Faktori automjet
Vendndodhja e pikave teuml zeza
Kushtet atmosferike
Punimet neuml rrugeuml
Informata rreth pasojave teuml aksidenteve
Qasje neuml informata nga institucionet sheumlndeteumlsore dhe kompaniteuml e sigurimit
Informata rreth ngjarjevekushteve kurku mund teuml rriten rreziqet mund teuml rriten peumlr aksidente
Neuml meumlnyreuml qeuml teuml keteuml njeuml qasje teuml standardizuar peumlr informata lidhur me faktoreumlt e rrezikut peumlr zonat e rrezikut ndeumlr teuml tjera policia e trafikut duhet teuml keneuml informata rreth punimeve neuml rrugeuml dendeumlsiseuml seuml trafikut kushteve teuml motit MI dhe autoritet lokalekomunat duhet teuml peumlrfshihen
Informata rreth aktiviteteve teuml kryera nga policia e trafikut dhe ndeumlshkimeve teuml aplikuara
Informatat rreth monitorimitvlereumlsimit sistematik teuml sjelljeve neuml trafik aktivitetet e kryera teuml rezultojneuml me raportet e pas-operative
Teuml dheumlnat mbi aplikimin e ndeumlshkimeve ndaj kundeumlrvajteumlsve Numri i ndeumlshkimeveteuml leumlshuara duhet teuml beumlhet sipas ligjeve dhe rregullave teuml peumlrcaktuara Informatatnga gjykatat janeuml teuml nevojshme Informatatnga MPB rreth ngaseumlsve teuml ndeumlshkuar janeuml teumlnevojshme
Reagimi ndaj rezultateve teuml qasjeve dhe aktiviteteve teuml ndryshme
Peumlr teuml monitoruar performanceumln treguesit e aktiviteteve duhet miratuar Teuml dheumlnat qeuml do teuml mblidhen peumlrfshijneuml numrin e peumlrgjithsheumlm teuml kontrolleve teuml kryera numrin e ngaseumlsve teuml kontrolluar periudhat e ndryshme qeuml duhet teuml krahasohen etj
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
35
SHTOJCA III
Tabela 7 Numri i policeumlve teuml trafikut neumlpeumlr njeumlsi ndash gjateuml viteve
2010 2011 2012 2013 2014
NjKA 27 32 40
NjRKRr Prishtineuml 162 156 147 125 103
NjRKRr Gjilan 69 61 61 62 63
NjRKRr Ferizaj 59 55 54 54 54
NjRKRr Prizren 74 80 78 67 61
NjRKRr Pejeuml 88 91 90 83 83
NjRKRr Mitroviceuml Jug 71 71 72 57 58
NjRKRr Mitroviceuml Veri 27 44
Gjitheumlsej 523 514 529 507 506
(Burimi PK)
Tabela 8 Numri i aksidentevendeumlshkimeve 2010 -2014
Vitet 2010 2011 2012 2013 2014 Total
Aksidente fatale 158 130 116 104 111 619
Persona teuml vdekur 175 157 121 119 127 699
Aksidente me leumlndime 4326 4490 4555 4960 4876 23207
Persona teuml leumlnduar 7730 8321 8561 9817 9713 44142
Aksidente me deumlmemateriale 12594 13338 14044 13878 10333 64187
Aksidente lsquoGodit dhe ikrsquo 952 930 1039 1012 980 4913
Gjitheumlsej aksidente 18030 18888 19754 19954 16300 92926
Tiketa (Gjoba) 254849 276897 247788 286922 319332 1386556
(Burimi PK)
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
36
Tabela 9 Teuml dheumlnat rreth aksidenteve fatale dhe personave teuml vdekur sipas rajoneve (janar ndash
dhjetor 2013)
2013 Prishtineuml Mitroviceuml Pejeuml Prizren Ferizaj Gjilan Autostradeuml Total
Aksidfatale 35 9 26 12 10 10 2 104
Teuml vdekur 40 12 33 12 10 10 2 119
(Burimi PK)
Diagrami 1 Veprimet e ngaseumlsve si faktoreuml kontribues teuml aksidenteve (2013)
Diagrami 2 Aksidentet sipas pjeseumls seuml rrugeumls (2013)
0 500 1000 1500 2000 2500 3000 3500 4000 4500 5000
Manipulimi i pasigurt
Mosmbajtja e distanceumls
Mospeumlrshtatja e shpejteumlsiseuml
Kyqje e pasigurteuml neuml rrugeuml
Ndeumlrrim i shiritave
Kthim leumlvizje prapa
Mosrespektim i peumlrpareumlsiseuml seuml kalimit
Anashkalimtejlakim i parregullt
Tejkalim i shpejteumlsiseuml seuml kufizuar
0 2000 4000 6000 8000
10000 12000 14000 16000
2012
2013
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
33
SHTOJCA I
STRUKTURA ORGANIZATIVE E POLICISEuml SEuml KOSOVEumlS - NJEumlSITEuml E KOMUNIKACIONIT RRUGOR
Drejtoria e Peumlrgjithshme
Departamenti
peumlr Operacione
Departamenti
peumlr Kufi
Departamenti
peumlr Hetime
Departamenti
peumlr Mbeumlshtetje
Departamenti
peumlr Burime
Divizioni i Siguriseuml Publike
DR Prishtineuml
DR Pejeuml
DR Prizren
DR Gjilan
DR Ferizaj
DIVIZIONI I KOMUNIKACIONIT RRUGOR
DR Mitroviceuml
Njeumlsiteuml Rajonale teuml
Komunikacionit
Rrugor
Njeumlsia peumlr
Kontrollin e
Autostradeumls
Njeumlsia peumlr
menaxhimin e
materieve teuml
rrezikshme
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
34
SHTOJCA II
Qasshmeumlria e Policiseuml seuml Trafikut neuml informatat qeuml iu nevojiten peumlr planifikim operativ
Informatat peumlr planifikim operativ
Informata rreth faktoreumlve qeuml lidhen me aksidentet
Teuml dheumlna teuml dokumentuara qeuml tregojneuml nivelin e rrezikut Baza e krijuar e teuml dheumlnave peumlmes seuml secileumls policia e trafikut i identifikon faktoreumlt kryesoreuml teuml rrezikut neuml ateuml zoneuml
Faktori njeri
Faktori automjet
Vendndodhja e pikave teuml zeza
Kushtet atmosferike
Punimet neuml rrugeuml
Informata rreth pasojave teuml aksidenteve
Qasje neuml informata nga institucionet sheumlndeteumlsore dhe kompaniteuml e sigurimit
Informata rreth ngjarjevekushteve kurku mund teuml rriten rreziqet mund teuml rriten peumlr aksidente
Neuml meumlnyreuml qeuml teuml keteuml njeuml qasje teuml standardizuar peumlr informata lidhur me faktoreumlt e rrezikut peumlr zonat e rrezikut ndeumlr teuml tjera policia e trafikut duhet teuml keneuml informata rreth punimeve neuml rrugeuml dendeumlsiseuml seuml trafikut kushteve teuml motit MI dhe autoritet lokalekomunat duhet teuml peumlrfshihen
Informata rreth aktiviteteve teuml kryera nga policia e trafikut dhe ndeumlshkimeve teuml aplikuara
Informatat rreth monitorimitvlereumlsimit sistematik teuml sjelljeve neuml trafik aktivitetet e kryera teuml rezultojneuml me raportet e pas-operative
Teuml dheumlnat mbi aplikimin e ndeumlshkimeve ndaj kundeumlrvajteumlsve Numri i ndeumlshkimeveteuml leumlshuara duhet teuml beumlhet sipas ligjeve dhe rregullave teuml peumlrcaktuara Informatatnga gjykatat janeuml teuml nevojshme Informatatnga MPB rreth ngaseumlsve teuml ndeumlshkuar janeuml teumlnevojshme
Reagimi ndaj rezultateve teuml qasjeve dhe aktiviteteve teuml ndryshme
Peumlr teuml monitoruar performanceumln treguesit e aktiviteteve duhet miratuar Teuml dheumlnat qeuml do teuml mblidhen peumlrfshijneuml numrin e peumlrgjithsheumlm teuml kontrolleve teuml kryera numrin e ngaseumlsve teuml kontrolluar periudhat e ndryshme qeuml duhet teuml krahasohen etj
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
35
SHTOJCA III
Tabela 7 Numri i policeumlve teuml trafikut neumlpeumlr njeumlsi ndash gjateuml viteve
2010 2011 2012 2013 2014
NjKA 27 32 40
NjRKRr Prishtineuml 162 156 147 125 103
NjRKRr Gjilan 69 61 61 62 63
NjRKRr Ferizaj 59 55 54 54 54
NjRKRr Prizren 74 80 78 67 61
NjRKRr Pejeuml 88 91 90 83 83
NjRKRr Mitroviceuml Jug 71 71 72 57 58
NjRKRr Mitroviceuml Veri 27 44
Gjitheumlsej 523 514 529 507 506
(Burimi PK)
Tabela 8 Numri i aksidentevendeumlshkimeve 2010 -2014
Vitet 2010 2011 2012 2013 2014 Total
Aksidente fatale 158 130 116 104 111 619
Persona teuml vdekur 175 157 121 119 127 699
Aksidente me leumlndime 4326 4490 4555 4960 4876 23207
Persona teuml leumlnduar 7730 8321 8561 9817 9713 44142
Aksidente me deumlmemateriale 12594 13338 14044 13878 10333 64187
Aksidente lsquoGodit dhe ikrsquo 952 930 1039 1012 980 4913
Gjitheumlsej aksidente 18030 18888 19754 19954 16300 92926
Tiketa (Gjoba) 254849 276897 247788 286922 319332 1386556
(Burimi PK)
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
36
Tabela 9 Teuml dheumlnat rreth aksidenteve fatale dhe personave teuml vdekur sipas rajoneve (janar ndash
dhjetor 2013)
2013 Prishtineuml Mitroviceuml Pejeuml Prizren Ferizaj Gjilan Autostradeuml Total
Aksidfatale 35 9 26 12 10 10 2 104
Teuml vdekur 40 12 33 12 10 10 2 119
(Burimi PK)
Diagrami 1 Veprimet e ngaseumlsve si faktoreuml kontribues teuml aksidenteve (2013)
Diagrami 2 Aksidentet sipas pjeseumls seuml rrugeumls (2013)
0 500 1000 1500 2000 2500 3000 3500 4000 4500 5000
Manipulimi i pasigurt
Mosmbajtja e distanceumls
Mospeumlrshtatja e shpejteumlsiseuml
Kyqje e pasigurteuml neuml rrugeuml
Ndeumlrrim i shiritave
Kthim leumlvizje prapa
Mosrespektim i peumlrpareumlsiseuml seuml kalimit
Anashkalimtejlakim i parregullt
Tejkalim i shpejteumlsiseuml seuml kufizuar
0 2000 4000 6000 8000
10000 12000 14000 16000
2012
2013
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
34
SHTOJCA II
Qasshmeumlria e Policiseuml seuml Trafikut neuml informatat qeuml iu nevojiten peumlr planifikim operativ
Informatat peumlr planifikim operativ
Informata rreth faktoreumlve qeuml lidhen me aksidentet
Teuml dheumlna teuml dokumentuara qeuml tregojneuml nivelin e rrezikut Baza e krijuar e teuml dheumlnave peumlmes seuml secileumls policia e trafikut i identifikon faktoreumlt kryesoreuml teuml rrezikut neuml ateuml zoneuml
Faktori njeri
Faktori automjet
Vendndodhja e pikave teuml zeza
Kushtet atmosferike
Punimet neuml rrugeuml
Informata rreth pasojave teuml aksidenteve
Qasje neuml informata nga institucionet sheumlndeteumlsore dhe kompaniteuml e sigurimit
Informata rreth ngjarjevekushteve kurku mund teuml rriten rreziqet mund teuml rriten peumlr aksidente
Neuml meumlnyreuml qeuml teuml keteuml njeuml qasje teuml standardizuar peumlr informata lidhur me faktoreumlt e rrezikut peumlr zonat e rrezikut ndeumlr teuml tjera policia e trafikut duhet teuml keneuml informata rreth punimeve neuml rrugeuml dendeumlsiseuml seuml trafikut kushteve teuml motit MI dhe autoritet lokalekomunat duhet teuml peumlrfshihen
Informata rreth aktiviteteve teuml kryera nga policia e trafikut dhe ndeumlshkimeve teuml aplikuara
Informatat rreth monitorimitvlereumlsimit sistematik teuml sjelljeve neuml trafik aktivitetet e kryera teuml rezultojneuml me raportet e pas-operative
Teuml dheumlnat mbi aplikimin e ndeumlshkimeve ndaj kundeumlrvajteumlsve Numri i ndeumlshkimeveteuml leumlshuara duhet teuml beumlhet sipas ligjeve dhe rregullave teuml peumlrcaktuara Informatatnga gjykatat janeuml teuml nevojshme Informatatnga MPB rreth ngaseumlsve teuml ndeumlshkuar janeuml teumlnevojshme
Reagimi ndaj rezultateve teuml qasjeve dhe aktiviteteve teuml ndryshme
Peumlr teuml monitoruar performanceumln treguesit e aktiviteteve duhet miratuar Teuml dheumlnat qeuml do teuml mblidhen peumlrfshijneuml numrin e peumlrgjithsheumlm teuml kontrolleve teuml kryera numrin e ngaseumlsve teuml kontrolluar periudhat e ndryshme qeuml duhet teuml krahasohen etj
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
35
SHTOJCA III
Tabela 7 Numri i policeumlve teuml trafikut neumlpeumlr njeumlsi ndash gjateuml viteve
2010 2011 2012 2013 2014
NjKA 27 32 40
NjRKRr Prishtineuml 162 156 147 125 103
NjRKRr Gjilan 69 61 61 62 63
NjRKRr Ferizaj 59 55 54 54 54
NjRKRr Prizren 74 80 78 67 61
NjRKRr Pejeuml 88 91 90 83 83
NjRKRr Mitroviceuml Jug 71 71 72 57 58
NjRKRr Mitroviceuml Veri 27 44
Gjitheumlsej 523 514 529 507 506
(Burimi PK)
Tabela 8 Numri i aksidentevendeumlshkimeve 2010 -2014
Vitet 2010 2011 2012 2013 2014 Total
Aksidente fatale 158 130 116 104 111 619
Persona teuml vdekur 175 157 121 119 127 699
Aksidente me leumlndime 4326 4490 4555 4960 4876 23207
Persona teuml leumlnduar 7730 8321 8561 9817 9713 44142
Aksidente me deumlmemateriale 12594 13338 14044 13878 10333 64187
Aksidente lsquoGodit dhe ikrsquo 952 930 1039 1012 980 4913
Gjitheumlsej aksidente 18030 18888 19754 19954 16300 92926
Tiketa (Gjoba) 254849 276897 247788 286922 319332 1386556
(Burimi PK)
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
36
Tabela 9 Teuml dheumlnat rreth aksidenteve fatale dhe personave teuml vdekur sipas rajoneve (janar ndash
dhjetor 2013)
2013 Prishtineuml Mitroviceuml Pejeuml Prizren Ferizaj Gjilan Autostradeuml Total
Aksidfatale 35 9 26 12 10 10 2 104
Teuml vdekur 40 12 33 12 10 10 2 119
(Burimi PK)
Diagrami 1 Veprimet e ngaseumlsve si faktoreuml kontribues teuml aksidenteve (2013)
Diagrami 2 Aksidentet sipas pjeseumls seuml rrugeumls (2013)
0 500 1000 1500 2000 2500 3000 3500 4000 4500 5000
Manipulimi i pasigurt
Mosmbajtja e distanceumls
Mospeumlrshtatja e shpejteumlsiseuml
Kyqje e pasigurteuml neuml rrugeuml
Ndeumlrrim i shiritave
Kthim leumlvizje prapa
Mosrespektim i peumlrpareumlsiseuml seuml kalimit
Anashkalimtejlakim i parregullt
Tejkalim i shpejteumlsiseuml seuml kufizuar
0 2000 4000 6000 8000
10000 12000 14000 16000
2012
2013
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
35
SHTOJCA III
Tabela 7 Numri i policeumlve teuml trafikut neumlpeumlr njeumlsi ndash gjateuml viteve
2010 2011 2012 2013 2014
NjKA 27 32 40
NjRKRr Prishtineuml 162 156 147 125 103
NjRKRr Gjilan 69 61 61 62 63
NjRKRr Ferizaj 59 55 54 54 54
NjRKRr Prizren 74 80 78 67 61
NjRKRr Pejeuml 88 91 90 83 83
NjRKRr Mitroviceuml Jug 71 71 72 57 58
NjRKRr Mitroviceuml Veri 27 44
Gjitheumlsej 523 514 529 507 506
(Burimi PK)
Tabela 8 Numri i aksidentevendeumlshkimeve 2010 -2014
Vitet 2010 2011 2012 2013 2014 Total
Aksidente fatale 158 130 116 104 111 619
Persona teuml vdekur 175 157 121 119 127 699
Aksidente me leumlndime 4326 4490 4555 4960 4876 23207
Persona teuml leumlnduar 7730 8321 8561 9817 9713 44142
Aksidente me deumlmemateriale 12594 13338 14044 13878 10333 64187
Aksidente lsquoGodit dhe ikrsquo 952 930 1039 1012 980 4913
Gjitheumlsej aksidente 18030 18888 19754 19954 16300 92926
Tiketa (Gjoba) 254849 276897 247788 286922 319332 1386556
(Burimi PK)
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
36
Tabela 9 Teuml dheumlnat rreth aksidenteve fatale dhe personave teuml vdekur sipas rajoneve (janar ndash
dhjetor 2013)
2013 Prishtineuml Mitroviceuml Pejeuml Prizren Ferizaj Gjilan Autostradeuml Total
Aksidfatale 35 9 26 12 10 10 2 104
Teuml vdekur 40 12 33 12 10 10 2 119
(Burimi PK)
Diagrami 1 Veprimet e ngaseumlsve si faktoreuml kontribues teuml aksidenteve (2013)
Diagrami 2 Aksidentet sipas pjeseumls seuml rrugeumls (2013)
0 500 1000 1500 2000 2500 3000 3500 4000 4500 5000
Manipulimi i pasigurt
Mosmbajtja e distanceumls
Mospeumlrshtatja e shpejteumlsiseuml
Kyqje e pasigurteuml neuml rrugeuml
Ndeumlrrim i shiritave
Kthim leumlvizje prapa
Mosrespektim i peumlrpareumlsiseuml seuml kalimit
Anashkalimtejlakim i parregullt
Tejkalim i shpejteumlsiseuml seuml kufizuar
0 2000 4000 6000 8000
10000 12000 14000 16000
2012
2013
ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
36
Tabela 9 Teuml dheumlnat rreth aksidenteve fatale dhe personave teuml vdekur sipas rajoneve (janar ndash
dhjetor 2013)
2013 Prishtineuml Mitroviceuml Pejeuml Prizren Ferizaj Gjilan Autostradeuml Total
Aksidfatale 35 9 26 12 10 10 2 104
Teuml vdekur 40 12 33 12 10 10 2 119
(Burimi PK)
Diagrami 1 Veprimet e ngaseumlsve si faktoreuml kontribues teuml aksidenteve (2013)
Diagrami 2 Aksidentet sipas pjeseumls seuml rrugeumls (2013)
0 500 1000 1500 2000 2500 3000 3500 4000 4500 5000
Manipulimi i pasigurt
Mosmbajtja e distanceumls
Mospeumlrshtatja e shpejteumlsiseuml
Kyqje e pasigurteuml neuml rrugeuml
Ndeumlrrim i shiritave
Kthim leumlvizje prapa
Mosrespektim i peumlrpareumlsiseuml seuml kalimit
Anashkalimtejlakim i parregullt
Tejkalim i shpejteumlsiseuml seuml kufizuar
0 2000 4000 6000 8000
10000 12000 14000 16000
2012
2013
top related