raporti_-_policia_e_trafikut_220406.pdf

42
REPUBLIKA E KOSOVËS ZYRA E AUDITORIT TË PËRGJITHSHËM Nr. i Dokumentit: 24-21.9-2012/2014-08 RAPORT I AUDITIMIT AKTIVITETET E POLICISË SË TRAFIKUT DHE SIGURIA NË TRAFIKUN RRUGOR Prishtinë, Mars 2015 Auditim jo i detyrueshëm

Upload: ramadan-duraku

Post on 12-Dec-2015

27 views

Category:

Documents


4 download

TRANSCRIPT

Page 1: Raporti_-_Policia_e_Trafikut_220406.pdf

REPUBLIKA E KOSOVEumlS

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM

Nr i Dokumentit 24-219-20122014-08

RAPORT I AUDITIMIT

AKTIVITETET E POLICISEuml SEuml TRAFIKUT

DHE

SIGURIA NEuml TRAFIKUN RRUGOR

Prishtineuml Mars 2015

Auditim jo i detyruesheumlm

Zyra e Auditorit teuml Peumlrgjithsheumlm (ZAP) kryen auditime teuml rregullsiseuml dhe

teuml performanceumls Zeumlvendeumls Auditori i Peumlrgjithsheumlm Artan Venhari eumlshteuml

duke ushtruar detyreumln e kreut teuml ZAP-it qeuml ka teuml puneumlsuar rreth 145

aneumltareuml teuml stafit

Misioni yneuml eumlshteuml ldquoteuml kontribuojmeuml neuml menaxhim teuml sheumlndosheuml financiar neuml

administrateumln publikerdquo Ne do teuml kryejmeuml auditime cileumlsore neuml peumlrputhje me

standardet e njohura ndeumlrkombeumltare teuml auditimit teuml sektorit publik dhe

praktikat e mira evropiane Ne do teuml ndeumlrtojmeuml besim neuml shpenzimin e

fondeve publike Ne do teuml luajmeuml njeuml rol aktiv neuml sigurimin e interesit teuml

taksapaguesve dhe paleumlve tjereuml teuml interesit neuml rritjen e llogaridheumlnies

publike

Raportet e nxjerra nga Zyra e Auditorit teuml Peumlrgjithsheumlm promovojneuml

drejtpeumlrseumldrejti llogaridheumlnien pasi qeuml ato ofrojneuml bazeuml peumlr trsquoi keumlrkuar llogari

menaxhereumlve teuml ccedildo organizate buxhetore

Auditimet e Performanceumls kryhen peumlr teuml vlereumlsuar neumlse programet

qeveritare menaxhohen neuml meumlnyreuml teuml duhur kost-efektive dheapo efikase si

dhe neumlse sistemet peumlr matjen dhe raportimin e efikasitetit tyre janeuml

funksionale

Zeumlvendeumls Auditori i Peumlrgjithsheumlm ka vendosur neuml lidhje me keumlteuml raport teuml

auditimit teuml performanceumls

Raporti eumlshteuml rezultat i auditimit teuml kryer neumln menaxhimin e Drejtorit teuml

Auditimit Mirlinda Ahmeti mbeumlshtetur nga Safet Berisha (Udheumlheqeumls

Ekipi) dhe Labinot Sadiku

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash Adresa Musine Kokollari No 16 Prishtineuml 10000 Kosoveuml Tel +381(0) 38 25 35 121262-FAX +381(0) 38 2535 122 219

httpoag-rksorg

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

TABELA E PEumlRMBAJTJES

Peumlrmbledhje e peumlrgjithshme i

1 Hyrje 1

11 Historiku 1

12 Objektivi dhe pyetjet e auditimit 2

13 Kriteret e auditimit 2

14 Metodologjia fusheumlveprimi dhe kufizimet e auditimit 3

15 Struktura e raportit 4

2 Siguria neuml trafik dhe policia 5

21 Siguria neuml trafik perspektivat 5

22 Policia e Kosoveumls organizimi dhe peumlrgjegjeumlsiteuml 6

23 Roli i policiseuml seuml trafikut 7

24 Organizatat e tjera teuml angazhuara 7

3 A ka policia e trafikut qasje neuml informata teuml besueshme teuml peumlrditeumlsuara dhe

relevante si dhe a peumlrdoren ato neuml meumlnyreuml efektive 9

31 Ccedilfareuml informatash i duhen policiseuml seuml trafikut 9

32 A ka policia e trafikut qasje neuml informatat e duhura 10

33 A eumlshteuml policia e trafikut duke i peumlrdorur informatat neuml meumlnyreuml efektive 11

4 A i kryen policia e trafikut sheumlrbimet neuml meumlnyreuml efektive 14

41 Si teuml matet efektiviteti i policiseuml seuml trafikut 14

42 A i ka policia e trafikut mjetet e duhura qeuml teuml jeteuml efektive 15

43 A peumlrdoren mjetet neuml dispozicion peumlr qeumlllimin e tij kryesor 18

44 A janeuml kryer kontrollet neuml vendet e duhura 19

45 A janeuml kryer kontrollet neuml koheumln e duhur 20

46 A janeuml kontrolluar gjeumlrat e duhura 21

47 A peumlrdoren ndeumlshkimet siccedil duhet 24

5 Konkluzionet 27

6 Rekomandimet 30

SHTOJCA I 33

SHTOJCA II 34

SHTOJCA III 35

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

Lista e shkurtesave

BB Banka Boteumlrore

BE Bashkimi Evropian

DR Drejtoria Rajonale

DKRr Divizioni i Komunikacionit Rrugor

IPK Inspektorati Policor i Kosoveumls

KB Kombet e Bashkuara

MI Ministria e Infrastruktureumls

MPB Ministria e Puneumlve teuml Brendshme

NjKA Njeumlsia peumlr Kontrollin e Autostradeumls

NjRKRr-PE Njeumlsia Rajonale e Komunikacionit Rrugor - Pejeuml

NjRKRr-PR Njeumlsia Rajonale e Komunikacionit Rrugor - Prishtineuml

OBSH Organizata Boteumlrore e Sheumlndeteumlsiseuml

PK Policia e Kosoveumls

ZAP Zyra e Auditorit teuml Peumlrgjithsheumlm

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

i

Peumlrmbledhje e peumlrgjithshme

Ccedilka kemi audituar

Aksidentet e trafikut rezultojneuml me fatalitete persona teuml leumlnduar deumlme materiale dhe

paraqesin kosto teuml larteuml peumlr shoqeumlrineuml Policia e trafikut eumlshteuml njeuml nga autoritetet kryesore teuml

angazhuara neuml promovimin e siguriseuml rrugore Ajo eumlshteuml autoriteti i veteumlm publik qeuml me

pranineuml e saj neuml rrugeuml kontrollon dhe mbikeumlqyreuml sjelljet e pjeseumlmarreumlsve neuml trafik dhe

peumlrballet drejtpeumlrseumldrejti me veprimet e tyre

Zyra e Auditorit teuml Peumlrgjithsheumlm ka ekzaminuar neumlse aktivitetet e policiseuml seuml trafikut janeuml teuml

bazuara neuml rrezikshmeumlri teuml menaxhuara neuml meumlnyreuml efektive dhe efikase dhe i kaneuml adresuar

shkaqet e aksidenteve

Auditimi eumlshteuml fokusuar neuml ekzaminimin e praktikave teuml aplikuara nga Policia e Kosoveumls -

Njeumlsiteuml Rajonale teuml Komunikacionit Rrugor teuml Prishtineumls dhe teuml Pejeumls dhe Njeumlsia peumlr

Kontrollin e Autostradeumls Arsyeja peumlrse i kemi zgjedhur keumlto njeumlsi eumlshteuml se keumlto mbulojneuml

rrugeumlt neuml teuml cilat ndodhin peumlrafeumlrsisht meumlse 60 e numrit teuml peumlrgjithsheumlm teuml aksidenteve

Ccedilfareuml kemi gjetur

Peumlrfundimi kryesor eumlshteuml se ka mjaft hapeumlsira peumlr peumlrmireumlsime peumlr ta beumlreuml policimin e

trafikut ploteumlsisht efektiv Policia e trafikut mund teuml beumljeuml edhe meuml shumeuml peumlr teuml peumlrmireumlsuar

aktivitetet e saj trsquoi peumlrdoreuml informatat neuml meumlnyreuml efektive si dhe trsquoi planifikojeuml burimet

Kontrollet duket se janeuml pjeseumlrisht teuml bazuara neuml rrezikshmeumlri por cileumlsia e teuml dheumlnave nuk

lejon teuml theksojmeuml se policia e trafikut neuml Kosoveuml - neuml meumlnyreuml sistematike - eumlshteuml duke i kryer

kontrollet efektive neuml aspektin e vendeve dhe teuml koheumls Ekzistojneuml disa ccedileumlshtje peumlrsa i peumlrket

numrit teuml policeumlve teuml trafikut se si operojneuml ccedilka eumlshteuml dokumentuar analizuar dhe peumlrdorur

peumlr teuml meumlsuar dhe trsquou peumlrmireumlsuar si dhe neuml ccedilrsquomeumlnyreuml menaxhohen ndeumlshkimet Keumlto peumlr

shkak se

Policia e trafikut nuk i peumlrdoreuml burimet e saj teuml informatave neuml meumlnyreuml ploteumlsisht

efektive

Burimet nuk alokohen neuml meumlnyreuml efektive dhe nganjeumlhereuml mungojneuml pajisje teuml

reumlndeumlsishme

Nevoja peumlr teuml kryer detyra teuml tjera joparandaluese eumlshteuml njeuml faktor qeuml ndikon neuml

policineuml e trafikut

Policia e trafikut duhet meuml shumeuml teuml keteuml veumlmendje te ngasja e rrezikshme dhe

njeumlkoheumlsisht teuml kontrollojeuml standardet teknike teuml automjeteve komerciale dhe

Ndeumlshkimet jo gjithhereuml aplikohen dhe menaxhohen siccedil duhet ndaj kundeumlrvajteumlsve

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

ii

Ccedilka rekomandojmeuml

Peumlrvoja na tregon se numri i aksidenteve neuml trafik dhe pasojat e tyre mund teuml zvogeumllohen

Peumlr keumlteuml nevojitet bashkeumlpunim i ngushteuml mes autoriteteve peumlrgjegjeumlse njeuml sistem i duhur

informativ peumlrdorim efektiv i pajisjeve dhe menaxhim profesional i bazuar neuml rrezikshmeumlri

neuml teuml gjitha nivelet Ne rekomandojmeuml Drejtorin e Peumlrgjithsheumlm teuml Policiseuml seuml Kosoveumls qeuml

Teuml marreuml njeuml iniciativeuml peumlr peumlrmireumlsimin e sistemit ekzistues teuml informimit dhe ta beumljeuml

ateuml ploteumlsisht efektiv Po keumlshtu teuml konsiderojeuml futjen e njeuml baze gjitheumlpeumlrfshireumlse teuml teuml

dheumlnave duke ftuar paleumlt e ndryshme teuml interesit

Teuml peumlrmireumlsojeuml peumlrdorimin e teuml dheumlnave neuml meumlnyreuml qeuml teuml qarteumlsojeuml planifikimin vjetor

dhe teuml vendoseuml objektiva performance teuml qarta peumlr njeumlsi operative

Teuml rikonsiderojeuml alokimet ndeumlrmjet policiseuml dhe policiseuml seuml trafikut si dhe alokimet

midis njeumlsive teuml ndryshme teuml policiseuml seuml trafikut

Teuml sigurojeuml se njeuml plan investimi peumlr pajisje kost-efektive eumlshteuml hartuar neuml njeuml

perspektiveuml teuml kornizeumls afat-mesme teuml shpenzimeve

Policia e trafikut teuml peumlrqendrohet seuml pari neuml detyrat e tyre kryesore parandalimin e

aksidenteve Ndihma peumlr funksionet e tjera teuml policiseuml dhe autoritetet tjera duhet teuml

planifikohet meuml mireuml neuml bashkeumlpunim me njeumlsiteuml e ndryshme policore

Teuml sigurohet qeuml aktivitetet e policiseuml seuml trafikut janeuml kryer neuml rrugeuml dhe vende teuml

rrezikshme

Teuml sigurohet qeuml policia e trafikut teuml peumlrqendrohet edhe neuml sjelljet e tjera teuml ngaseumlsve

peumlrveccedilse te tejkalimi i kufizimit teuml shpejteumlsiseuml Masat e kujdesit teuml shtuar duhet teuml

zbatohen rregullisht nga ana e patrullave teuml trafikut dhe

Sistemi i ndeumlshkimeve duhet teuml peumlrmireumlsohet Peumlrkrah keumlsaj duhet teuml aplikohet

sistemi i ldquopikeumlve negative si mjet efektiv i ndeumlshkimit

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

1

1 Hyrje

11 Historiku

Aksidentet janeuml ndeumlr shkaktareumlt e vdekjeve leumlndimeve teuml njereumlzve dhe deumlmtimit teuml proneumls

neuml Kosoveuml Mediet kaneuml raportuar shumeuml indikatoreuml neuml lidhje me sigurineuml publike neuml

trafik Serioziteti i gjendjes eumlshteuml theksuar edhe neuml Raportin e Progresit peumlr vitin 2014 i cili

eumlshteuml publikuar seuml fundi nga BE-ja Kostot e drejtpeumlrdrejta ekonomike teuml aksidenteve teuml

trafikut neuml Kosoveuml janeuml vlereumlsuar se peumlrfaqeumlsojneuml rreth 12 teuml Bruto Prodhimit teuml

Brendsheumlm (BPP)1

Krahasuar me vendet e tjera evropiane numri i peumlrgjithsheumlm i aksidenteve neuml trafik eumlshteuml i

larteuml (peumlrafeumlrsisht 20000 neuml vitin 2013) si neuml raport me numrin e automjeteve teuml

regjistruara edhe me numrin e banoreumlve Neuml vitin 2012 numri i aksidenteve fatale peumlr

milioneuml banoreuml ishte 15-20 meuml i larteuml neuml Kosoveuml sesa neuml vendet e BE-seuml me ekonomi

mesatare dhe me ekonomi meuml teuml zhvilluar teuml cilat faktikisht kaneuml meuml shumeuml automjete peumlr

banoreuml sesa Kosova

Edhe pse numri i peumlrgjithsheumlm i aksidenteve teuml trafikut neuml Kosoveuml nuk ka ndryshuar aq

shumeuml gjateuml viteve teuml fundit aksidentet e reumlnda (me teuml leumlnduar apo teuml vdekur) janeuml rritur

meumlse 8 (nga rreth 4600 neuml 5000 mes viteve 2011 dhe 2013 apo rreth 180 persona peumlr

10000 automjete teuml regjistruara) Gjateuml viteve teuml fundit janeuml marreuml disa veprime peumlr teuml

trajtuar problemin por teuml kufizuara Fushata periodike rritja e aktiviteteve teuml policiseuml

peumlrmireumlsimi i disa rrugeumlve janeuml shembuj teuml veprimeve teuml ndeumlrmarra Megjithkeumlteuml politikat

dhe plani i veprimit peumlr sigurineuml rrugore ende nuk janeuml miratuar dhe pak veprime janeuml

ndeumlrmarreuml peumlr teuml peumlrmireumlsuar efektivitetin e autoriteteve peumlrgjegjeumlse2

Peumlr promovimin e siguriseuml rrugore janeuml teuml angazhuara disa autoritete qendrore dhe lokale

Peumlrveccedil autoriteteve peumlr ndeumlrtim dhe infrastruktureuml rrugore autoriteti i veteumlm meuml i

reumlndeumlsisheumlm eumlshteuml policia Policeumlt e trafikut janeuml peumlrgjegjeumls peumlr kryerjen e kontrolleve dhe

synojneuml uljen e rrezikut teuml aksidenteve neuml trafik Ata janeuml teuml pranisheumlm neuml rrugeuml peumlr teuml

kontrolluar dhe mbikeumlqyrur sjelljet e pjeseumlmarreumlsve dhe drejtpeumlrdrejt ndeshen me

veprimet e tyre

1 World Bank The World Bank in Kosovo Country Snapshot (April 2014) fq 10 2 Peumlr meuml shumeuml shih Raportin e Progresit peumlr Kosoveumln nga Komisioni Evropian (BE 2014 faqe 42) ku ndeumlr teuml

tjera thuhet ldquoedhe ligji peumlr sigurineuml rrugore duhet teuml peumlrafrohet me Acquis Communautaire strategjia e siguriseuml neuml rrugeuml dhe plani i saj i veprimit duhet teuml miratohenhelliprdquo

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

2

12 Objektivi dhe pyetjet e auditimit

Objektivi i keumltij auditimi eumlshteuml teuml vlereumlsojeuml neumlse patrullimet e policiseuml seuml trafikut janeuml teuml

bazuara neuml rrezik dhe teuml menaxhuara neuml meumlnyreuml efektive dhe efikase Peumlr meuml tepeumlr objektivi

yneuml eumlshteuml qeuml teuml japim impulse teuml peumlrmireumlsimit aktiviteteve teuml policiseuml seuml trafikut

Pyetja e peumlrgjithshme e auditimit ka qeneuml

ldquoA eumlshteuml policia e trafikut duke i kryer sheumlrbimet e veta neuml meumlnyreuml efikase dhe efektiverdquo

Peumlr teuml qeneuml efektiv ne neumlnkuptojmeuml peumlrmbushjen e objektivave peumlr promovimin e njeuml mjedisi

teuml mireuml dhe teuml sigurt neuml trafik qasjen neuml pajisjet e duhura dhe peumlrdorimin efektiv teuml tyre

aktivitete neuml peumlrputhje me praktikat e mira ndeumlrkombeumltare dhe afteumlsi peumlr teuml zvogeumlluar

numrin e aksidenteve teuml reumlnda rrugore Kjo po ashtu neumlnkupton aplikimin e njeuml qasje pro-

aktive dhe teuml bazuar neuml rrezik qeuml peumlrmes kontrolleve teuml nxiten sjelljet e mira teuml ngaseumlsve

Ne kemi kufizuar pyetjen e peumlrgjithshme neuml keumlto pyetje meuml specifike

1 A kaneuml policeumlt e trafikut qasje neuml informata teuml besueshme teuml peumlrditeumlsuara dhe

relevante dhe a peumlrdoren ato neuml meumlnyreuml efektive

2 A i kryejneuml njeumlsiteuml e policiseuml seuml trafikut sheumlrbimet neuml meumlnyreuml efektive

Policia e trafikut duhet para seuml gjithash teuml keteuml informata teuml duhura dhe pastaj teuml beumljeuml

peumlrdorimin efektiv teuml tyre neuml lidhje me ndarjen dhe peumlrdorimin e burimeve si dhe

planifikimin operativ

Peumlr teuml qeneuml efektive policia e trafikut duhet qeuml teuml adresojeuml analizat e rreziqeve si peumlr

shembull ku kur dhe si ka meuml shumeuml gjasa teuml ndodhin aksidentet

13 Kriteret e auditimit

Auditimi ka vlereumlsuar performanceumln e patrullave teuml policiseuml seuml trafikut kundrejt kritereve teuml

hartuara nga praktikat meuml teuml mira ndeumlrkombeumltare rregulloreve dhe udheumlzuesve teuml PK-seuml

politikave etj Ne kemi peumlrdorur keumlto kritere

1 A janeuml marreuml neuml konsiderateuml nga policia e trafikut gjateuml planifikimit teuml aktiviteteve teuml

dheumlnat peumlr aksidentet dhe

2 A janeuml marreuml vendimet peumlr patrollime (neuml koheuml dhe vend teuml duhur) teuml bazuara neuml

rrezikun e identifikuar meuml hereumlt

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

3

14 Metodologjia fusheumlveprimi dhe kufizimet e auditimit

Ne kemi aplikuar njeuml gameuml metodash peumlr mbledhjen e deumlshmive peumlr trsquoiu peumlrgjigjur pyetjeve

teuml auditimit Ne kemi

1 Rishikuar kornizeumln ligjore

2 Rishikuar dokumente relevante si

a Raportet vjetore teuml viteve 2012-2014 teuml PK

b Analizat e aksidenteveteuml kryera nga PK

c Analizat e procedurave teuml puneumls fleteuml-patrullimeve dhe shkresat e ndryshme teuml PK

d Pyeteumlsoreumlt dhe listat kontrolluese peumlr PK-neuml dhe

e Raportet e inspektimeve nga IPK-ja3

3 Intervistuar persona peumlrgjegjeumls nga PK MI

4 Veumlzhguar inspektimet e kryera nga policia e trafikut

5 Marreuml pjeseuml neuml konferenca dhe seminare ku eumlshteuml diskutuar peumlr sigurineuml neuml trafikun

rrugor dhe

6 Konsultuar shumeuml studime teuml kryera nga KB BE BB OBSH-ja

Ekipi i auditimit nuk ka mundur trsquoi studiojeuml teuml gjitha njeumlsiteuml e policiseuml seuml trafikut auditimi

eumlshteuml fokusuar neuml vlereumlsimin e praktikave teuml aplikuara neuml tre nga teteuml njeumlsiteuml ekzistuese ku

ndodhin peumlrafeumlrsisht meumlse 60 e numrit teuml peumlrgjithsheumlm teuml aksidenteve Ato njeumlsi ishin

Njeumlsiteuml Rajonale teuml Komunikacionit Rrugor teuml Prishtineumls dhe teuml Pejeumls teuml cilat mbulojneuml njeuml

territor teuml gjereuml teuml rrugeumlve neuml Kosoveuml teuml peumlrbeumlreuml nga disa komuna dhe vendkalime kufitare4

Njeumlsia e Prishtineumls eumlshteuml peumlrzgjedhur duke pasur parasysh statusin qeuml e ka qyteti si qendeumlr

administrative5 Gjithashtu ne kemi ekzaminuar Njeumlsineuml peumlr Kontrollin e Autostradeumls qeuml

eumlshteuml peumlrgjegjeumlse peumlr arterien kryesore teuml qarkullimit rrugor neuml Kosoveuml

Auditimi eumlshteuml fokusuar neuml vlereumlsimin e fazeumls planifikuese dhe teuml kryerjes seuml kontrolleve ndash

patrullimeve ndash dhe jo neuml aktivitete teuml tjera qeuml njeumlsiteuml i kryejneuml siccedil janeuml hetimet etj

Periudha e auditimit i mbulon vitet 2012-2014

3 Inspektorati Policor i Kosoveumls (IPK) eumlshteuml agjenci neuml kuadeumlr teuml MPB-seuml qeuml funksionon neuml bazeuml teuml Ligjit 03L-

231 Njeuml ndeumlr funksionet themelore teuml IPK-seuml eumlshteuml edhe ldquoInspektimi i strukturave dhe funksioneve teuml Policiseuml seuml Kosoveumls peumlr teuml siguruar llogaridheumlnie efektivitet dhe efikasitet neuml zbatueshmeumlrineuml e ligjeve dhe procedurave standarde teuml operimit neuml fuqirdquo

4 Sipas struktureumls organizative teuml PK-seuml ekzistojneuml shtateuml rajone- Drejtori Rajonale brenda teuml cilave operojneuml njeumlsiteuml e policiseuml seuml trafikut peumlrderisa NjKA operon brenda Divizionit teuml Komunikacionit Rrugor

5 Sipas raportit teuml NjRKRr-PR neuml rajonin e Prishtineumls janeuml teuml regjistruara rreth 80000 automjete (nga rreth 280000 sa janeuml teuml regjistruara neuml Kosoveuml) dhe brenda 24 oreumlve neuml teuml frekuentojneuml rreth 100000 automjete

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

4

15 Struktura e raportit

Ky raport peumlrbeumlhet nga gjashteuml kapitujt e meumlposhteumlm

Kapitulli 1 Hyrja

Kapitulli 2 Siguria neuml trafik dhe Policia

Kapitulli 3 A ka policia e trafikut qasje neuml informata teuml besueshme teuml peumlrditeumlsuara

dhe relevante si dhe apeumlrdoren ato neuml meumlnyreuml efektive

Kapitulli 4 A i kryen policia e trafikut sheumlrbimet e veta neuml meumlnyreuml efektive

Kapitulli 5 Konkluzionet dhe

Kapitulli 6 Rekomandimet

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

5

2 Siguria neuml trafik dhe policia

21 Siguria neuml trafik perspektivat

Mjedisi i sigurt - peumlrfshireuml edhe sigurineuml neuml trafikun rrugor - eumlshteuml vendimtar peumlr zhvillimin

ekonomik teuml vendit Mbrojtja e jeteumls dhe proneumls eumlshteuml e nevojshme peumlr ccedildo shoqeumlri

Siguria neuml trafik eumlshteuml problem i peumlrhapur neuml mbareuml boteumln6 Organizata Boteumlrore e

Sheumlndeteumlsiseuml (OBSH) ka theksuar se ccedildo 30 sekonda dikush diku vdes neuml njeuml aksident rrugor

dhe dhjeteuml persona leumlndohen reumlndeuml OBSH pret qeuml numri i vdekjeve neuml nivel global teuml arrijeuml

afro 2 milion deri neuml vitin 2030 nga 13 milioneuml sa eumlshteuml tani Ekzistenca e njeuml strategjie

kombeumltare teuml siguriseuml neuml rrugeuml mund teuml shihet si njeuml tregues qeuml siguria neuml rrugeuml eumlshteuml njeuml

ccedileumlshtje neuml agjendeumln politike7

Gjithashtu neuml BE transporti rrugor eumlshteuml meuml i rreziksheumlm dhe meuml i kushtuesheumlm neuml aspektin

e jeteumls njereumlzore Siguria neuml rrugeuml eumlshteuml problem i madh shoqeumlror i peumlrbashkeumlt peumlr teuml gjitha

vendet e BE-seuml Neuml vitin 2009 meuml shumeuml se 35000 njereumlz kaneuml vdekur neuml rrugeumlt e BE-seuml e qeuml

eumlshteuml ekuivalente me njeuml qytet teuml meseumlm dhe jo meuml pak se 15 milioneuml persona janeuml leumlnduar8

Peumlr teuml peumlrmireumlsuar sigurineuml neuml rrugeuml eumlshteuml vendosur njeuml objektiv sasior zvogeumllim peumlr 50 teuml

numrit teuml vdekjeve nga aksidentet rrugore deri meuml 2020 duke filluar nga viti 2010 Pavareumlsisht

suksesit neumlpeumlrmjet programeve teuml BE-seuml rrugeumlt evropiane janeuml ende larg peumlr teuml qeneuml teuml sigurta

BE-ja ka peumlrcaktuar disa objektiva neuml bazeuml teuml orientimeve teuml politikave teuml saj peumlr sigurineuml neuml

rrugeuml duke theksuar si esenciale arsimin trajnimin dhe zbatimin9

Neuml Kosoveuml sfida e siguriseuml neuml rrugeuml eumlshteuml identifikuar gjateuml viteve teuml fundit Neuml vitin 2009

eumlshteuml themeluar njeuml organ ndeumlrministror i quajtur Keumlshilli peumlr Sigurineuml neuml Komunikacionin

Rrugor10 Roli i keumltij Keumlshilli eumlshteuml teuml ndeumlrtojeuml bashkeumlpunimin mes ministrive peumlrgjegjeumlse peumlr

promovimin e siguriseuml neuml rrugeuml Koheumlve teuml fundit eumlshteuml hartuar ldquoDraft-Strategjia Kombeumltarerdquo

nga Keumlshilli dhe si e tilleuml eumlshteuml proceduar peumlr miratim neuml Qeveri Korniza ligjore edhe pse e

mangeumlt eumlshteuml zbatuar pjeseumlrisht dhe eumlshteuml neuml shqyrtim e sipeumlr11 Komunat dhe Keumlshillat

6 Ccedileumlshtja e siguriseuml seuml trafikut riafirmon objektivin afatgjateuml teuml keumlrkuar nga KB peumlr teuml zvogeumlluar numrin e

aksidenteve deri meuml 2020 (Rezoluta e Asambleseuml seuml Peumlrgjithshme teuml KB-seuml ARES64255 mars 2010) 7 Neuml krahasim me vendet e tjera evropiane Kosova eumlshteuml njeuml ndeumlr vendet e pakta qeuml nuk e ka miratuar ende njeuml

strategji kombeumltare peumlr sigurineuml neuml trafik 8 European Commission (EC) Towards a European Road Safety Area Policy Orientations on Road Safety 2011-

2020 (Brussels 2010) 9 Ibidem 10 Themelimi i keumltij keumlshilli eumlshteuml parapareuml me Ligjin mbi Sigurineuml neuml Komunikacion (2007) ldquoProgrami peumlr

sigurineuml rrugorerdquo eumlshteuml miratuar neuml vitin 2010 me qeumlllim teuml zvogeumllimit teuml trendit negativ teuml siguriseuml rrugore neuml Kosoveuml

11 Drafti i ligjit teuml ri eumlshteuml neuml pocedureuml parlamentare peumlr miratim

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

6

Komunaleuml peumlr Siguri teuml Komunitetit teuml themeluar neuml secileumln komuneuml luajneuml njeuml rol teuml veccedilanteuml

neuml aspektin e siguriseuml publike12

22 Policia e Kosoveumls organizimi dhe peumlrgjegjeumlsiteuml

PK-ja eumlshteuml autoriteti kompetent peumlrgjegjeumls peumlr zbatimin e politikave teuml siguriseuml kombeumltare

ku peumlrfshihet edhe trafiku rrugor Roli i policiseuml - neuml fusheumln e siguriseuml neuml trafik - eumlshteuml mjaft

specifik dhe aplikohet peumlrmes aktiviteteve teuml ndryshme Peumlrgjegjeumlsiteuml kryesore janeuml zbatimi i

ligjeve teuml trafikut reagimet ndaj aksidenteve dhe ngritja e nivelit teuml ndeumlrgjegjeumlsimit peumlrmes

qasjes proaktive Policia e trafikut sheumlrben si njeuml pengeseuml peumlr ngaseumlsit teuml cileumlt nuk i

respektojneuml rregullat e trafikut dhe nuk u binden atyre13

PK-ja ka aprovuar njeuml ldquoPlan Strategjik Zhvillimor 2011-2015rdquo14 ku njeuml nga objektivat

strategjike eumlshteuml ngritja e nivelit teuml siguriseuml publike dhe besimit teuml qytetareumlve (trafikut

rrugor)

PK-ja eumlshteuml e organizuar neuml nivel qendror dhe lokal15 Drejtoria e Peumlrgjithshme e PK-seuml

(kryesuar nga Drejtori i Peumlrgjithsheumlm) eumlshteuml peumlrgjegjeumlse neuml nivel vendi Neuml nivelin rajonal

janeuml shtateuml njeumlsi rajonale - Drejtori Rajonale (DR) - peumlrgjegjeumlse peumlr sigurineuml publike Stacionet

e policiseuml janeuml peumlrgjegjeumlse peumlr policineuml lokale neuml secileumln komuneuml16

Policia e trafikut eumlshteuml e organizuar neuml keumlteuml meumlnyreuml neuml nivelin qendror Divizioni i

Komunikacionit Rrugor (DKRr) eumlshteuml peumlrgjegjeumls peumlr menaxhim strategjik udheumlzime urdhra

dhe plane operative peumlr njeumlsiteuml operative (njeumlsiteuml e policiseuml seuml trafikut) Neuml nivel operativ

DKRr eumlshteuml peumlrgjegjeumls peumlr kontrollimin e autostradeumls peumlrmes Njeumlsiseuml peumlr Kontrollin e

Autostradeumls (NjKA) DKRr ka zhvilluar planet e veprimit qeuml kaneuml peumlr qeumlllim adresimin e

sfidave teuml cilat pengojneuml sigurineuml e qeumlndrueshme teuml trafikut rrugor17

Njeumlsiteuml peumlrkateumlse operative janeuml pjeseuml e DR-ve si dhe i raportojneuml DR-ve dhe DKRr-seuml NjKA

raporton drejtpeumlrdrejt tek DKRr

12 Detyrat dhe peumlrgjegjeumlsiteuml e keumltij Keumlshilli janeuml teuml peumlrcaktuara me UA nr 272012 MPB ndash 032012 dhe kaneuml teuml

beumljneuml meuml shumeuml me siguri teuml peumlrgjithshme duke mos u potencuar neuml meumlnyreuml teuml veccedilanteuml sigurineuml neuml trafik Aneumltareuml teuml keumltyre keumlshillave janeuml edhe komandanteumlt e stacioneve policore teuml komunave peumlrkateumlse

13 European Transport Safety Council (ETSC) Policing Enforcement Strategies to Reduce Traffic Casualties in Europe (Brussels 1999) fq 11

14 Bazuar neuml keumlteuml dokument PK-ja ka parapareuml ndeumlrmarrjen e keumltyre masave siccedil janeuml prezenceuml meuml teuml madhe policore peumlrmes patrullimeve meuml teuml shpeshta neuml ldquopika teuml zezardquo kontakte teuml drejtpeumlrdrejta dhe keumlshillimit me qytetareuml organizim teuml aktiviteteve proaktive me qeumlllim teuml edukimit teuml qytetareumlve shtimi i numrit teuml kontrolleve dhe veprimeve tjera policore neuml trafik

15 Shih ldquoShtojceumln Irdquo ndash struktura organizative e PK-seuml 16 Ligji peumlr Policineuml 04L-076 aprovuar meuml 2012 e definon Policineuml e Kosoveumls si sheumlrbim publik qeuml funksionon

brenda MPB-seuml 17 DKRr ka neumlnshkruar njeuml memorandum bashkeumlpunimi me Policineuml e Republikeumls seuml Shqipeumlriseuml peumlr patrullimet e

peumlrbashkeumlta teuml policiseuml seuml trafikut me qeumlllim teuml rritjes seuml siguriseuml neuml trafikun rrugor gjateuml sezonit teuml vereumls

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

7

Detyrat e njeumlsive patrulluese janeuml teuml peumlrcaktuara neuml ldquoUdheumlzuesin peumlr meumlnyreumln e kryerjes seuml

detyrave neuml mbikeumlqyrjen dhe rregullimin e trafikut rrugorrdquo Peumlrveccedil keumltyre dokumenteve PK

ka miratuar gjithashtu ldquoManualin peumlr Parime dhe Procedura Standarde Operativepeumlrshkrime

teuml puneumlsrdquo si dhe udheumlzime peumlr operacione

23 Roli i policiseuml seuml trafikut

Qeumlllimi i policiseuml seuml trafikut eumlshteuml teuml sigurojeuml leumlvizjen e sigurt neuml rrugeuml teuml parandalojeuml

shkeljet neuml trafik dhe teuml marreuml masat e duhura kundeumlr shkeleumlsve Patrullimi ka njeuml rol

mbikeumlqyreumls parandalues dhe krijon njeuml ambient meuml teuml sigurt peumlr teuml gjitheuml aktereumlt neuml trafik

Policia e trafikut analizon planifikon dhe harton strategji peumlr nivel teuml qeumlndruesheumlm teuml

siguriseuml neuml trafik Njeumlsiteuml e policiseuml seuml trafikut janeuml njeumlsi peumlrgjegjeumlse peumlr

Planifikimin e patrullimeve - faza e planifikimit teuml aktiviteteve operative bazohet neuml

analizat e shkaqeve qeuml qeumlndrojneuml pas aksidenteve teuml trafikut (faktoreumlt e rrezikut)

Patrullimet - kryhet neuml meumlnyra teuml ndryshme neuml koheuml teuml ndryshme dhe me mjete teuml

ndryshme Pikat kontrolluese ku kryhen patrullimet peumlrcaktohen neuml bazeuml teuml

analizave teuml rrezikut teuml larteumlpeumlrmendur dhe

Hetimet e aksidenteve - peumlrfshijneuml hetimin e ploteuml teuml tyre dhe kaneuml peumlr qeumlllim rritjen

e siguriseuml neuml trafikun rrugor Hartohen raporte peumlrfshireuml analizat mbi faktoreumlt qeuml i

shkaktojneuml aksidentet18

Mbikeumlqyrja e fluksit teuml trafikut beumlhet peumlrmes praniseuml seuml policiseuml seuml trafikut neuml rrugeuml dhe

mund teuml beumlhet edhe me ndihmeumln e pajisjeve teknike monitoruese ndash kamerave teuml

shpejteumlsiseuml19 etj

24 Organizatat e tjera teuml angazhuara

Neuml adresimin e siguriseuml seuml trafikut rrugor janeuml teuml peumlrfshireuml disa aktereuml

Qeveria eumlshteuml peumlrgjegjeumlse peumlr krijimin e politikave teuml siguriseuml peumlr qytetareuml peumlrfshireuml edhe

trafikun Neumln kornizeumln e aplikueshme ligjore Qeveria Ministria e Puneumlve teuml Brendshme

(MPB) dhe Ministria e Infrastruktureumls (MI) ndajneuml peumlrgjegjeumlsineuml kryesore peumlr vendosjen e

18 Njeumlsiteuml e Policiseuml seuml Trafikut kryejneuml hetime peumlr aksidentet e trafikut qeuml rezultojneuml me fatalitet leumlndime teuml

reumlnda dhe aksidentet me deumlme teuml shumta Neuml aneumln tjeteumlr stacionet policore i hetojneuml aksidentet me deumlme meuml teuml vogla

19 lsquorsquoKamera teuml shpejteumlsiseumlrsquorsquo eumlshteuml emri i zakonsheumlm peumlr kamerat e siguriseuml qeuml peumlrdoren nga forcat e policiseuml Ekzistojneuml kateumlr lloje kryesore kamera fikse teuml cilat janeuml mjete pa pilot dhe fotografojneuml neuml njeuml rrugeuml ku ka pasur aksidente kamera teuml shpejteumlsineuml mbi distanceumln teuml cilat janeuml pa pilot por operojneuml neuml ccedilifte dhe zbulojneuml shpejteumlsineuml e arritur ndeumlrmjet automjeteve dhe peumlrdoren neuml meumlnyreuml tipike neuml rrugeuml meuml teuml gjata me dendeumlsi teuml larteuml peumlrplasjeje kamera leumlvizeumlse peumlr shpejteumlsineuml qeuml peumlrdoren nga policeumlt dhe vendosen neuml aneumlt e rrugeumlve dhe kamera neuml driteuml teuml kuqe qeuml peumlrdoren neuml kryqeumlzimet ku ka semaforeuml Gjithashtu sipas praktikave ndeumlrkombeumltare vendosja e kamerave false neuml vende teuml ndryshme eumlshteuml njeuml meumlnyreuml peumlr teuml rritur efektivitetin

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

8

politikave hartimin dhe zbatimin e ligjeve qeuml lidhen me sigurineuml neuml trafikun rrugor MI ka

disa detyra si

programe peumlr trajnimin e ngaseumlsve dhe vlereumlsimin e tyre

kushtet e kontrollimit teknik teuml automjeteve dhe

ndeumlrtimin dhe mireumlmbajtjen e rrugeumlve

Peumlrveccedil keumlsaj seuml bashku me PK-neuml MI-ja mbikeumlqyreuml administron dhe zbaton kornizeumln

ligjore peumlr sigurineuml publike neuml rrugeuml

Komunat janeuml peumlrgjegjeumlse peumlr ndeumlrtimin dhe mireumlmbajtjen e rrugeumlve publike lokale

Gjykatat janeuml peumlrgjegjeumlse peumlr trajtimin e veprave peumlr shkelje teuml rregullave teuml trafikut

Organet e drejteumlsiseuml peumlrmes puneumls seuml tyre kontribuojneuml neuml meumlnyreuml efektive si mekanizeumlm

mbrojteumls neuml ndeumlrgjegjeumlsimin e publikut Neumlpeumlrmjet vendimeve meritore ato veccedilaneumlrisht

ndikojneuml neuml shtypjen e fenomeneve teuml rrezikshme neuml trafik duke ndikuar keumlshtu

drejtpeumlrdrejt neuml peumlrmireumlsimin e sjelljes seuml pjeseumlmarreumlsve

Institucionet sheumlndeteumlsore kontribuojneuml neuml kujdesin sheumlndeteumlsor dhe trajtimin e qytetareumlve-

ngaseumlsve Sheumlrbimet emergjente me koheuml dhe efektive ndash me aneuml teuml trajtimit teuml duhur teuml

leumlnduarve neuml aksidente - zvogeumllojneuml pasojat e tyre Meuml tej keumlto institucione kontribuojneuml

edhe neuml edukimin e ngaseumlsve peumlr procedurat e ndihmeumls seuml pareuml dhe transportimin e duhur

teuml aksidentuarve

Institucionet e arsimit e promovojneuml edukimin efektiv teuml siguriseuml rrugore neuml shkolla

Gjithashtu mediet mund teuml rrisin ndeumlrgjegjeumlsimin e komunitetit dhe teuml kuptuarit e faktoreumlve

dhe kostove teuml aksidenteve rrugore Kompaniteuml e sigurimeve kaneuml njeuml rol teuml veccedilanteuml neuml keumlteuml

drejtim Aplikimi i koncepteve teuml sigurimit duke shpeumlrblyer ngaseumlsit qeuml nuk shkaktojneuml

aksidente i motivon ata teuml peumlrmireumlsojneuml sjelljet e tyre neuml trafik dhe si rrjedhojeuml e keumlsaj edhe

keumlto kompani ndikojneuml neuml sigurineuml rrugore

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

9

3 A ka policia e trafikut qasje neuml informata teuml

besueshme teuml peumlrditeumlsuara dhe relevante si dhe a

peumlrdoren ato neuml meumlnyreuml efektive

31 Ccedilfareuml informatash i duhen policiseuml seuml trafikut

Veprimet peumlr teuml zvogeumlluar problemet e siguriseuml neuml trafikun rrugor duhet teuml jeneuml teuml bazuara

neuml informata relevante Informatat e tilla mund teuml merren me ndihmeumln e njeuml sistemi

informativ teuml siguriseuml neuml rrugeuml20 Shumeuml vende evropiane kaneuml baza teuml ndryshme teuml teuml

dheumlnave por neuml peumlrgjitheumlsi ato janeuml neuml proneumlsi teuml agjencive kombeumltare peumlr siguri neuml rrugeuml

dhe institucionet e ndryshme ofrojneuml informata peumlr agjenciteuml e tilla21

Aktivitetet efektive teuml policiseuml seuml trafikut keumlrkojneuml informata rreth22

Faktoreumlve qeuml ndeumlrlidhen me aksidente teuml tilla si23

ngaseumlsit dhe sjelljet e tyre

llojet e automjeteve teuml peumlrfshira dhe gjendja e tyre

gjendja e rrugeumlve dhe moti

intensiteti i trafikut dhe

ku dhe kur kaneuml ndodhur aksidentet

teuml ashtuquajturave ldquopika teuml zezardquo24

ngjarjeve - kur dhe ku mund teuml rriten rreziqet peumlr aksidente

pasojave teuml aksidenteve

aktiviteteve teuml kryera nga policia e trafikut dhe ndeumlshkimet e aplikuara dhe

reagimeve peumlr rezultatet e qasjeve dhe aktiviteteve teuml ndryshme

Policia e trafikut eumlshteuml peumlrgjegjeumlse peumlr mbledhjen e teuml dheumlnave teuml nevojshme teuml cilat kryesisht

vet i prodhojneuml Autoritetet tjera ose organizatat mund teuml keneuml njohuri teuml cilat policia e

20 OECD Safety on Roads (Paris 2002) fq 10 21 Neuml Kosoveuml roli i agjenciseuml seuml tilleuml ushtrohet nga Keumlshilli peumlr Sigurineuml neuml Komunikacionin Rrugor Keumlshilli

kryesisht mbledh teuml dheumlna nga Policia e Kosoveumls 22 Kjo pjeseuml bazohet neuml literatura teuml ndryshme rreth praktikave teuml mira teuml kontrollit teuml trafikut dhe dokumente ndash

politika nga organizata teuml ndryshme ndeumlrkombeumltare 23 WHO Data Systems A Road Safety Manual for Decision-Makers and Practioners (Geneva 2010) 24 Neuml menaxhimin e siguriseuml rrugore ldquopikat e zezardquo (angblackspot) janeuml vendet ku historikisht janeuml koncentruar

aksidentet e trafikut Kjo mund teuml ndodh peumlr arsye teuml ndryshme teuml tilla si ktheseuml e ashpeumlr apo keumlnd neuml njeuml rrugeuml teuml drejteuml kryqeumlzim i fshehur neuml njeuml rrugeuml teuml shpejteuml shenja teuml dobeumlta ose teuml fshehura paralajmeumlruese neuml udheumlkryq etj

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

10

trafikut nuk i ka peumlr shembull ngjarjet ose gjendja qeuml mund teuml rriseuml rrezikun peumlr aksidentet

e trafikut Peumlr keumlteuml arsye marreumldheumlnia e ngushteuml e puneumls midis policiseuml seuml trafikut dhe

autoriteteve teuml tjera eumlshteuml thelbeumlsore

Eumlshteuml po keumlshtu e reumlndeumlsishme qeuml teuml dheumlnat teuml strukturohen dhe analizohen siccedil duhet qeuml

aktualisht teuml peumlrdoren peumlr planifikime operative dhe detyra teuml peumlrditshme Kjo do trsquoi

mundeumlsonte policiseuml seuml trafikut teuml zgjedh mjetet e duhura - neuml koheumln e duhur dhe neuml vendin

e duhur Kjo gjithashtu e beumln meuml teuml lehteuml fokusimin meuml teuml mireuml neuml sjelljet e ngaseumlsve kushtet

rrugore gjendjen dhe llojin e automjeteve (kamioneuml autobuseuml ose vetura) etj Peumlr njeuml efekt

maksimal teuml siguriseuml eumlshteuml e reumlndeumlsishme qeuml policia e trafikut teuml fokusohet neuml faktoreuml teuml cileumlt

kaneuml ndikim teuml drejtpeumlrdrejteuml neuml sigurineuml rrugore dhe ateuml neuml vende dhe koheuml teuml duhur ku

aksidentet kaneuml gjasa teuml ndodhin

32 A ka policia e trafikut qasje neuml informatat e duhura

Shumica e informatave teuml nevojshme peumlr qeumlllime teuml planifikimit peumlr policineuml e trafikut janeuml

neuml dispozicion25 Policia e trafikut ka qasje neuml dy baza teuml teuml dheumlnave SIPK teuml dheumlnat rreth

veprave penale dhe MAAP teuml dheumlnat peumlr aksidentet statistikat dhe analizat Teuml dheumlnat neuml

keumlto baza peumlrcillen neuml baza ditore javore dhe mujore Disa teuml dheumlna sigurohen peumlrmes

takimeve dhe shkeumlmbimit me autoritetet tjera - institucionet rrugore sheumlndeteumlsore dhe

gjykatat neuml lidhje me kundeumlrvajteumlsit dhe ndeumlshkimet Teuml dheumlnat rreth aksidenteve dhe

pasojave teuml tyre janeuml teuml plota

Policia e trafikut eumlshteuml mjaft mireuml e informuar rreth ngjarjeve dhe gjendjes se ku dhe kur

mund teuml rriten rreziqet peumlr aksidente Bashkeumlpunimi me autoritetet tjera qendrore dhe lokale

dhe me shoqeumlrineuml civile ofron teuml dheumlna peumlr intensitetin e trafikut gjendjen neuml rrugeuml etj26

Mund teuml keumlrkohet nga policia e trafikut teuml sigurojeuml ndihmeuml peumlr autoritetet tjera bie fjala teuml

jeteuml e pranishme afeumlr shkollave teuml ndihmojeuml organet e inspektimit teuml ngriteuml ndeumlrgjegjeumlsimin

neuml parandalimin e rrezikut neuml trafik etj27

Neuml tabeleumln e meumlposhtme eumlshteuml peumlrmbledhur qasshmeumlria e njeumlsive policore teuml trafikut neuml

informata teuml nevojshme teuml llojeve teuml ndryshme Qasjen e kemi klasifikuar neuml kateumlr kategori28

25 Sipas praktikave ndeumlrkombeumltare burimi meuml i zakonsheumlm peumlr teuml dheumlnat rreth aksidenteve janeuml teuml dheumlnat e

policiseuml Megjithateuml shumeuml aksidente nuk raportohen neuml polici - me ose pa deumlmtime teuml vogla apo pa leumlndime 26 Raportet vjetore teuml PK-seuml peumlr vitet 2012 dhe 2013 27 Examinimi i raporteve teuml ndryshme planeve ditore teuml policiseuml seuml trafikut etj 28 Peumlr meuml shumeuml shpjegime shih ldquoShtojceumln IIrdquo

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

11

Tabela 1 Qasshmeumlria e policiseuml seuml trafikut neuml informata teuml nevojshme peumlr planifikimin

operativ

ploteumlsisht kryesisht pjeseumlrisht shumeuml pak

Informata peumlr faktoreumlt qeuml ndeumlrlidhen me aksidentet x

Informatat peumlr pasojat e aksidenteve x

Informata mbi ngjarjet kushtet kur ku rreziqet mund teuml rriten peumlr aksidente

x

Informata rreth aktiviteteve teuml kryera nga policia e trafikut dhe ndeumlshkimet e aplikuara

x

Reagimet ndaj rezultateve teuml qasjeve teuml ndryshme dhe aktiviteteve

x

Siccedil shihet meuml sipeumlr ekzistojneuml fusha ku informatat e nevojshme nuk janeuml ploteumlsisht teuml

qasshme - kur eumlshteuml e nevojshme Ka ende fusha qeuml duhet teuml zhvillohen para se policia e

trafikut teuml mund teuml pranojeuml informata neuml koheuml peumlr ngjarjet dhe kushtet kur dhe ku mund teuml

rriten rreziqet peumlr aksidente Informatat ldquoonlinerdquo ose neuml koheuml reale nga autoritetet e rrugeumlve

dhe peumlrpjekjet shteseuml peumlr teuml ngritur rrjete me aktereuml teuml ndrysheumlm janeuml shembuj teuml

aktiviteteve qeuml mund teuml shtojneuml vlereuml

Raportimi i performanceumls neuml disa aspekte nuk eumlshteuml i zhvilluar edhe aq mireuml Nga sistemi

aktual i informatave eumlshteuml veumlshtireuml teuml kuptohet secila peumlrpjekje qeuml do teuml sigurojeuml bazeuml solide

peumlr zhvillimin e raportimit

Kapacitetet meuml pak teuml zhvilluara janeuml ato peumlr vlereumlsimin e efektivitetit teuml qasjeve dhe

aktiviteteve teuml ndryshme Disa peumlrpjekje janeuml iniciuar peumlr shembull neuml hartimin e raporteve

peumlr aktivitetet e kryera por jo neuml matjen e veprimeve teuml ndeumlrmarra neuml meumlnyreuml qeuml teuml

parandalohen aksidentet

33 A eumlshteuml policia e trafikut duke i peumlrdorur informatat neuml

meumlnyreuml efektive

Cileumlsia e interpretimit teuml teuml dheumlnave eumlshteuml vendimtare neuml peumlrcaktimin e aktiviteteve teuml

duhura teuml policiseuml seuml trafikut Njeuml shembull disa nga faktoreumlt e aksidenteve teuml ofruara neumlpeumlr

dosje ndash siccedil janeuml kushtet klimatike dhe gjendjet e rrugeumlve ndash mund teuml shpjegojneuml ndonjeuml

aksident por neuml realitet ngasja e pakujdesshme ose shpejteumlsia mund teuml jeneuml shkaku i veumlrteteuml

Me fjaleuml teuml tjera policia e trafikut ka nevojeuml peumlr informata rreth kushteve klimatike dhe

gjendjes neuml rrugeuml qeuml teuml planifikojeuml aktivitetet e saj mireumlpo kontrollet aktuale ndash me qeneuml

efektive ndash duhet teuml fokusohen neuml aspekte tjera si shpejteumlsia dhe sjelljet e ngaseumlsve Njeuml ccedileumlshtje

tjeteumlr qeuml mund teuml ngritet neuml keumlteuml kontekst eumlshteuml nevoja peumlr informata Edhe neumlse keumlto

informata janeuml ligjeumlrisht dhe teknikisht korrekte ato mund teuml diskutohen nga njeuml

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

12

perspektiveuml e kontrollit teuml trafikut neumlse janeuml mbivendosur ose tepeumlr teuml detajuara peumlr trsquou

peumlrshtatur nevojave praktike teuml policiseuml trafikut29

Shfryteumlzimi efektiv i informatave keumlrkon qeuml ato teuml

konsiderohen relevante dhe teuml dobishme nga ana e peumlrdoruesit

doreumlzohen neuml koheumln e duhur peumlr njeumlsiteuml e duhura

interpretohen neuml meumlnyreuml korrekte nga ana e peumlrdoruesit

peumlrdoren peumlr analiza dhe vlereumlsim neuml nivele teuml ndryshme

kaneuml ndikim neuml puneumln e peumlrditshme neuml terren dhe

peumlrdoren peumlr teuml meumlsuar dhe vepruar peumlr ndryshim dhe peumlrmireumlsim

Informatat peumlr planifikimin e aktiviteteve nuk janeuml peumlrdorur sistematikisht nga policia e

trafikut neuml meumlnyreuml efektive peumlr teuml maksimizuar efektivitetin e puneumls neuml aktivitetet e

peumlrditshme Peumlrveccedil keumlsaj ato janeuml peumlrdorur rralleuml peumlr vendimet rreth meumlnyreumls se si duhet

peumlrmireumlsuar aktivitetet e policiseuml seuml trafikut teuml cilat janeuml - peumlrgjitheumlsisht - duke peumlrseumlritur teuml

njeumljteumln strategji teuml zbatimit Detyrat e adresuara neuml fleteumlt-patrulluese nuk ishin shpesh neuml

peumlrputhje me planet operative30

Analizat e shkaqeve qeuml qeumlndrojneuml pas aksidenteve interpretohen nga njeumlsiteuml e policiseuml seuml

trafikut dhe peumlrcillen te DKRr neuml baza teuml rregullta Analizat shteseuml teuml prodhuara nga DKRr

peumlrdoren pjeseumlrisht neuml peumlrputhje me faktoreumlt e identifikuar teuml rrezikut31

Tabela 2 Peumlrdorimi i informatave teuml nevojshme nga policia e trafikut peumlr planifikim

operativ

Peumlrdorimi i informatave Gjithhereuml Shpesh Ndonjeumlhereuml Rralleuml

Teuml interpretuara analizuara dhe kombinuara me teuml dheumlna tjera

x

Teuml doreumlzuara me koheuml te njeumlsia e duhur x

Teuml peumlrdorura peumlr planifikim operativ dhe puneuml teuml peumlrditshme

x

Teuml peumlrdorura peumlr teuml meumlsuar dhe peumlr vendime peumlr peumlrmireumlsim

x

29 Ekzaminimi i klasifikimeve teuml DKRr peumlr shkaqet e aksidenteve neuml trafik ldquoStatistika dhe analiza e aksidenteve

neuml trafikrdquo peumlr vitet 2012 dhe 2013 30 Ekzaminim i aktiviteteve teuml bazuara neuml plane operative 31 Ekzaminimi i klasifikimeve teuml DKRr peumlr shkaqet e aksidenteve teuml trafikut ldquoStatistika dhe analiza e aksidenteve

neuml trafikrdquopeumlr vitet 2012 dhe 2013

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

13

Raportet vjetore teuml DKRr-seuml i peumlrshkruajneuml faktoreumlt e aksidenteve rrugore neuml krahasim me

vitet e meumlparshme Rezultatet e informatave peumlr faktoreumlt qeuml ndeumlrlidhen me aksidentet

trajtohen siccedil duhet veteumlm kur policia e trafikut zbaton masat neuml planet operative ose urdhrat

nga DKRr Neuml planifikimin operativ policia e trafikut ka peumlrdorur informatat rreth

shpeshteumlsiseuml dhe shkaqeve teuml aksidenteve Aktivitetet janeuml teuml ndryshme dhe varen thjesht

nga vendndodhja gjeografike dhe intensiteti i trafikut por kryesisht janeuml orientuar neuml

monitorimin e shpejteumlsiseuml32 Peumlrveccedil keumlsaj njeumlsiteuml e trafikut (duke peumlrjashtuar NjKA-neuml) nuk i

drejtojneuml gjithnjeuml aktivitetet me sheumlnjesteumlr edhe neuml rrugeumlt tjera jo-rajonale

Detyrat rutineuml nuk adresojneuml detyra teuml veccedilanta vis-agrave-vis treguesve teuml identifikuar neuml analizeumln

e aksidenteve Sipas krahasimit teuml teuml dheumlnave patrullimet e vlereumlsuara rutineuml teuml policiseuml seuml

trafikut kryesisht kaneuml sheumlnjestruar faktorin shpejteumlsi Kjo neumlnkupton se informatat nuk janeuml

peumlrdorur ploteumlsisht peumlr detyrat e peumlrditshme Shumica e patrullimeve kryesisht kryhen pa

ndonjeuml objektiv tjeteumlr shteseuml Aktivitetet aktuale teuml peumlrditshme ndash peumlr teuml qeneuml efektive - do teuml

duhet teuml fokusohen neuml aspekte teuml tjera teuml ndryshme siccedil eumlshteuml sjellja e ngaseumlsve (mbajtja e

distanceumls ngasja e pakujdesshme etj)

Informatat peumlrdoren rralleuml peumlr teuml identifikuar peumlrmireumlsimet e mundshme teuml veprimeve

parandaluese33 Shumica deumlrrmuese e aktiviteteve teuml kryera nuk janeuml teuml peumlrmbledhura neuml

raporte post-operative peumlr teuml matur progresin drejt objektivave teuml vendosura Peumlr meuml tepeumlr

peumlrzierja e prioriteteve neuml patrullime nuk ishte gjithnjeuml e bazuar neuml informatat e

disponueshme34

32 Shembuj teuml tjereuml teuml intensifikimit teuml patrullimeve peumlrfshijneuml ndalesat peumlr automjete sipas planeve operative

ngjarjet sportive dhe klubet e nateumls etj Automjetet inspektohen neuml baza vjetore derisa veteumlm hereumlpashere adresohen me plane teuml peumlrbashkeumlta operative Policia e trafikut - MI

33 Ekzaminimi i raporteve teuml njeumlsive teuml policiseuml seuml trafikut peumlr vitet 2012 dhe 2013 34 Vlen teuml peumlrmendet se bazuar neuml informatat peumlr aksidente DKRr ka keumlrkuar nga NjRKRr-PR qeuml teuml shtohet

numri i kontrolleve neuml disa rrugeuml siccedil ishte rasti neuml rrugeumln Prishtineuml-Podujeveuml-Merdareuml Si rezultat i angazhimeve shteseuml numri i aksidenteve neuml keumlteuml aks rrugor eumlshteuml zvogeumlluar duksheumlm neuml periudheumln janar-maj 2014 neuml krahasim me vitin 2013

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

14

4 A i kryen policia e trafikut sheumlrbimet neuml meumlnyreuml

efektive

41 Si teuml matet efektiviteti i policiseuml seuml trafikut

Qeumlllimi i peumlrgjithsheumlm peumlr policineuml e trafikut seuml bashku me autoritetet e tjera peumlrgjegjeumlse siccedil

kemi peumlrmendur eumlshteuml teuml minimizohen aksidentet e trafikut dhe teuml ndihmohet peumlr njeuml mjedis

teuml sigurt teuml trafikut Shtrohet pyetja se si duhet teuml veprojeuml policia e trafikut peumlr teuml

peumlrmbushur neuml meumlnyreumln meuml teuml mireuml teuml mundshme keumlto objektiva Peumlrveccedil keumlsaj a eumlshteuml fare

e mundur teuml maten rezultatet e policiseuml seuml trafikut peumlr shkak teuml faktoreumlve teuml tjereuml qeuml ndikojneuml

neuml veumlllimin dhe karakterin e ldquoaksidenteverdquo

Zvogeumllimi i aksidenteve teuml reumlnda teuml trafikut eumlshteuml njeuml lloj mateumlsi qeuml tregon peumlr rezultatin e

peumlrgjithsheumlm se neuml ccedilrsquomeumlnyreuml operojneuml autoritetet peumlrgjegjeumlse rrugore ose teuml policiseuml seuml

trafikut Megjithateuml eumlshteuml matje shumeuml e peumlrgjithshme qeuml varet nga shumeuml faktoreuml siccedil janeuml

rrugeumlt dhe moti sjelljet e ngaseumlsve numri i automjeteve dhe gjendja e tyre angazhimi i

autoriteteve tjera rregullimi aktual kushtet financiare etj

Ekzistojneuml edhe matje teuml tjera teuml zakonshme Mund teuml studiohen neumlse mjetet e teuml duhura janeuml

neuml dispozicion dhe neumlse ato janeuml peumlrdorur neuml meumlnyreuml efektive peumlr shembull a janeuml peumlrdorur

kamerat e shpejteumlsiseuml dhe radareumlt aty ku do teuml shtonin meuml shumeuml vlereuml (rreziku i larteuml peumlr

aksidentet e trafikut peumlr shkak teuml shpejteumlsiseuml seuml automjetit) a beumlhen teste alkooli ku do teuml

shtonin meuml shumeuml vlereuml etj Gjithashtu mund teuml shqyrtohen neumlse njeumlsiteuml e kontrollit neuml koheuml

teuml duhur sigurojneuml autoritetet peumlrgjegjeumlse rrugore me propozime peumlr ndryshimin e

kufizimeve teuml shpejteumlsiseuml veumlnien e shenjave paralajmeumlruese riparimin e rrugeumlve largimin e

pengesave neuml rrugeuml etj

Mund edhe teuml matet meumlnyra se si shpeumlrndahen burimet neuml koheuml dhe neuml hapeumlsireuml Idealisht

mjetet e duhura duhet peumlrdorur peumlr teuml kontrolluar gjeumlrat e duhura neuml koheumln e duhur dhe

vendin e duhur Aktivitetet e patrullimit neuml koheuml dhe hapeumlsireuml duhet teuml ndeumlrlidhen sa meuml

shumeuml qeuml teuml jeteuml e mundur me ateuml se kur dhe ku ndodhin aksidentet e trafikut

Kundrejt propozimeve teuml meumlsipeumlrme mund teuml shtrohet pyetja A eumlshteuml e mundur qeuml policia

e trafikut teuml punojeuml meuml mireuml apo meuml dobeumlt a eumlshteuml policia e trafikut neuml gjendje teuml meumlsojeuml dhe

a janeuml neuml gjendje teuml marrin vendime ccedilfareuml teuml beumljneuml dhe si teuml beumlhet Peumlrgjigja e qarteuml peumlr teuml

gjitha keumlto pyetje eumlshteuml pozitive Eumlshteuml e reumlndeumlsishme teuml theksohet se megjithateuml asnjeuml matje

nuk eumlshteuml e peumlrsosur dhe e ploteuml vetvetiu Ccedileumlshtje kryesore eumlshteuml qeuml teuml peumlrdoren informatat

dhe teuml dheumlnat relevante teuml besueshme dhe qeuml janeuml neuml gjendje trsquoi ofrojneuml policiseuml seuml trafikut

udheumlzime se si teuml punojneuml meuml zgjuar ndash teuml jeneuml meuml efektiv - neuml meumlnyreuml qeuml trsquoi afrohen qeumlllimit

qeuml teuml ndikojneuml neuml numrin e aksidenteve fatale

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

15

42 A i ka policia e trafikut mjetet e duhura qeuml teuml jeteuml efektive

Peumlr shkak se rreziku i aksidenteve peumlrcaktohet nga faktoreuml teuml ndrysheumlm policia e trafikut

duhet teuml peumlrdoreuml mjete teuml llojllojshme peumlr teuml adresuar vendimet ndikuese mbi kufizimet e

shpejteumlsiseuml dhe shenjat paralajmeumlruese dhe meuml drejtpeumlrdrejteuml peumlrmes masave teuml ndryshme

teuml kontrollit teuml trafikut siccedil janeuml kamerat peumlr shpejteumlsi radareumlt testet e alkoolit kontrollet e

automjeteve dhe teuml flukseve teuml trafikut gjendjen e rrugeumlve dhe sjelljet e ngaseumlsve35

Neuml meumlnyreuml qeuml teuml keteuml qasjen direkte neuml meumlnyreuml efektive policia e trafikut duhet teuml

Orientojeuml peumlrpjekjet e tyre neuml

- Vendndodhjet me rrezik teuml larteuml rrugeumlt apo vendet ku aksidentet mund teuml

ndodhin

- Neuml koheumln diteumlt dhe oreumlt me rrezik teuml larteuml kur aksidentet mund teuml jeneuml meuml teuml

shpeshta

- Vendndodhjet me rrezik ad-hoc neuml koheuml teuml caktuar (ngjarje teuml peumlrkohshme)

Fokusojeuml kontrollet neuml faktoreumlt qeuml ndeumlrlidhen me aksidente si

- Sjellja e ngaseumlsve me rrezik teuml larteuml

- Faktoreumlt mekanik teuml rrezikut teuml larteuml te automjetet veccedilaneumlrisht kamioneumlt e

meumldhenj

- Rrugeumlt me rrezik teuml larteuml dhe kushtet e motit

Aplikojeuml ndeumlshkime teuml duhura peumlr ata qeuml keumlrceumlnojneuml sigurineuml neuml trafik peumlrmes

- Paralajmeumlrimeve verbale apo teuml dokumentuara dhe llojeve teuml ndryshme teuml

gjobave etj

Peumlr teuml qeneuml efektive policia e trafikut duhet teuml keteuml punonjeumls kompetent dhe pajisje teuml

duhura automjete teuml pajisura mireuml (teuml shenjeumlzuara dhe teuml pashenjeumlzuara) motoccedilikleta

radareuml dhe teste teuml alkoolit Neuml shumeuml vende policia e trafikut eumlshteuml e pajisur edhe me

helikoptereuml kamera teuml shpejteumlsiseuml teste kundeumlr narkotikeumlve etj36 Peumlrvoja neuml BE dhe vende teuml

tjera tregon se kamerat e shpejteumlsiseuml teuml cilat ofrojneuml deumlshmi fotografike teuml pranueshme peumlr

gjykata janeuml shumeuml kost-efektive37

PK-ja peumlrdoreuml tregues teuml ndrysheumlm neuml meumlnyreuml qeuml teuml ndajeuml burimet e tyre neuml meumlnyreuml efektive

35 Ky seksion bazohet neuml literatura teuml ndryshme peumlr praktika teuml mira teuml kontrollit teuml trafikut si dhe dokumente

dhe politika nga vende teuml ndryshme dhe nga Policia e Kosoveumls 36 Patrullimi me helikopter peumlrdoret neuml veccedilanti neuml rrethana selektive Helikoptereumlt mund teuml peumlrdoren gjithashtu

peumlr kujdesin post-aksidental PK-ja nuk eumlshteuml e pajisur me mjet teuml tilleuml Mungojneuml edhe instrumentet peumlr testimin e praniseuml seuml narkotikeumlve

37 European Transport Safety Council (ETSC) Reducing Traffic Injuries Resulting from Excess and Inappropriate Speed (Brussels 1995) fq 28

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

16

Ne kemi ekzaminuar teuml dheumlnat e ndryshme - neuml lidhje me zyrtareumlt policoreumlpolicineuml e

trafikut

Tabela 3 Teuml dheumlnat peumlr aksidentet automjetet kundrejt burimeve teuml policiseuml

2010 2011 2012 2013 2014

Numri i automjeteve teuml regjistruara 178798 205366 212851 272107 288828

Numri i aksidenteve 18030 18888 19754 19954 16300

Numri i aksidenteve fatale 158 130 116 104 111

Numri i teuml vdekurve 175 157 121 119 127

Numri i personave teuml leumlnduar 7730 8321 8561 9817 9713

Numri i zyrtareumlve policoreuml 7191 7205 7269 7326 7686

Numri i zyrtareumlve policoreuml teuml trafikut 523 514 529 507 506

Duket fare qarteuml se numri i policeumlve teuml trafikut nuk e ka ndjekur trendin e aksidenteve dhe

automjeteve Ne kemi marreuml neuml konsiderateuml edhe burimet peumlr njeumlsiteuml e veccedilanta

Tabela 4 Numri i kilometrave teuml mbuluara nga policia e trafikut burimet neuml njeumlsiteuml

peumlrkateumlse teuml policiseuml seuml trafikut mjetet e kontrollit teuml disponueshme (2014)

Njeumlsia Kilometrat e

mbuluara Zyrtareumlt e

policiseuml Automjetet e shenjeumlzuara

Automjetet civile

Radareuml Testues teuml

alkoolit

NjRKRr-PR 341 108 6 1 5 5

NjRKRr-PE 380 82 13 0 6 3

NJKA 104 33 6 0 10 2

Siccedil shihet shpeumlrndarja e burimeve nuk duket se e peumlrcjelleuml njeuml model teuml qarteuml peumlr teuml tre

njeumlsiteuml Peumlr shkak teuml bazeumls seuml paqarteuml peumlr alokim numri i policeumlve teuml trafikut nuk

korrespondon me kushtet e trafikut respektivisht aksidentet As numri i automjeteve teuml

shenjeumlzuara apo sistemet e radareumlve nuk ndeumlrlidhen me numrin e policeumlve apo aksidentet e

trafikut Numri i radareumlve neuml NjKA mund pjeseumlrisht teuml shpjegohet me faktin se eumlshteuml njeumlsi

patrulluese e autostradeumls (neumlse kjo eumlshteuml shpeumlrndarja optimale e keumlsaj pajisje ateumlhereuml eumlshteuml

njeuml ccedileumlshtje tjeteumlr)

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

17

Eumlshteuml po keumlshtu veumlshtireuml teuml shihet njeuml model i qarteuml i shpeumlrndarjes seuml burimeve ndeumlrmjet dhe

brenda njeumlsive Raporti midis numrit teuml policeumlve teuml trafikut dhe numrit teuml automjeteve

radareumlve apo testuesve teuml alkoolit ndryshon neuml meumlnyreuml teuml konsiderueshme peumlr shembull

NjKA ka meuml shumeuml automjete dhe meuml shumeuml policeuml sesa NjRKRr-PR neuml raport me

aksidentet e trafikut Njeuml shpjegim i mundsheumlm por jo shterues eumlshteuml faktori gjeografik

(qytetet neuml raport me fshatet)

Vlen teuml theksohet se veteumlm njeuml njeumlsi kishte qasje neuml njeuml automjet civil teuml pashenjeumlzuar edhe

pse neumlse automjetet e tilla peumlrdoren siccedil duhet - sipas peumlrvojeumls ndeumlrkombeumltare ndash ateumlhereuml ato

janeuml mjaft efektive neuml identifikimin e ngaseumlsve agresiveuml

Peumlr meuml tepeumlr veteumlm disa automjete teuml policiseuml seuml trafikut janeuml teuml pajisura me radareuml dhe

testues peumlr alkool38 Rrjedhimisht eumlshteuml e pamundur qeuml patrullat teuml kryejneuml teste teuml tilla seuml

paku jo peumlrnjeumlhereuml (neuml teuml njejteumln koheuml) Kjo ka mundeumlsi teuml pengojeuml efektivitetin e kontrolleve

teuml trafikut meqeuml shpejteumlsia dhe ldquongasja neumln ndikimin e alkoolit barnave dhe narkotikeumlverdquo

janeuml gjithashtu shkaktareuml teuml aksidenteve neuml trafik39

Kontrollet e kufizuara teuml alkoolitnarkotikeumlve janeuml njeuml e meteuml e kontrolleve qeuml e reduktojneuml

cileumlsineuml e teuml dheumlnave mbi shkaqet qeuml qeumlndrojneuml pas aksidenteve

Peumlrveccedil informatave teuml dheumlna neuml tabeleumln e meumlsipeumlrme ne kemi gjetur mangeumlsi teuml tjera neuml

pajisje bie fjala automjetet nuk janeuml teuml pajisura me shenjat paralajmeumlruese (si stop policia

ngadaleumlso rrezik neuml rrugeuml etj) Asnjeuml prej njeumlsive nuk kishte qasje neuml motoccedilikleta ndoneumlse

mjetet e tilla zakonisht shihen si mjaft efektive peumlr kontrollin e trafikut Peumlr meuml shumeuml

kamerat e shpejteumlsiseuml qeuml nga shumeuml hulumtues janeuml pareuml si mjet shumeuml efikas peumlr uljen e

rrezikut teuml aksidenteve teuml trafikut (dhe numrin e zyrtareumlve teuml nevojsheumlm peumlr kontrolle) nuk

janeuml peumlrdorur neuml asnjeuml njeumlsi kryesisht peumlr shkak teuml argumenteve se keumlrkojneuml investime

fillestare

Policia e trafikut peumlrdoreuml meumlnyra leumlvizeumlse dhe joleumlvizeumlse (statike) peumlr patrullim Teuml dyja

meumlnyrat i kaneuml epeumlrsiteuml dhe teuml metat e tyre40 Aktivitetet joleumlvizeumlse teuml kontrollit janeuml meumlnyreuml

e duhur neuml raste teuml bazuara neuml rrezik teuml veccedilanteuml (peumlrqendrimi masiv i peumlrpjekjeve teuml

kontrollit teuml trafikut neuml koheuml dhe vend teuml caktuar) ose kryhen neuml vende ose rrugeuml ku

aksidentet historikisht janeuml teuml zakonshme Patrullimet leumlvizeumlse janeuml meumlnyreuml e mireuml peumlr

zbulimin e sjelljeve teuml ccedilrregullta teuml ngaseumlsve qeuml mund teuml ndodhin edhe neuml vende ku

aksidentet janeuml meuml pak teuml zakonshme Shumica e aktiviteteve teuml patrullimit nga keumlto njeumlsi

kryhen peumlrmes patrullimeve joleumlvizeumlse Peumlrjashtime beumljneuml patrullimet e rralla teuml kryera nga

38 Neuml raportin e IPK-seuml peumlr ldquoVlereumlsimin e menaxhimit teuml trafikut rrugor nga PK-jardquo (2014) eumlshteuml theksuar se

shumica e radareumlve janeuml jo-funksionaleuml 39 Sipas OJQ-seuml ldquoLabyrinthrdquo nuk ka numeumlr teuml sakteuml peumlr peumlrdoruesit e narkotikeumlve neuml Kosoveuml Ekzistojneuml

vlereumlsime teuml peumlrafeumlrta teuml peumlrdoruesve qeuml sillen mes 10000 - 15000 individeumlve dhe nga keumlta rreth 4000 ndash 5000 besohet teuml jeneuml peumlrdorues teuml heroineumls

40 Rune Elvik Cost-Benefit Analyses of Police Enforcement (ESCAPE 2001) fq 14

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

18

automjeti me targa civile neuml NjRKRr-PR Peumlrveccedil keumlsaj neuml rrugeumlt e qytetit teuml Prishtineumls eumlshteuml

e zakonshme qeuml patrullimet teuml kryhen dhe neuml keumlmbeuml ose me biccedilikleta Nuk ka qeneuml e

mundur qeuml ZAP-i teuml vlereumlsojeuml performanceumln e tyre por ka mundeumlsi qeuml biccedilikletat ndash sidomos

neuml qytetet e meumldha - teuml jeneuml mjet efektiv neuml disa raste Peumlr meuml shumeuml gjithnjeuml mund teuml themi

se patrullimi neuml keumlmbeuml peumlrmbush funksionet parandaluese neuml kuptim meuml teuml gjereuml (meuml pak teuml

matsheumlm)

43 A peumlrdoren mjetet neuml dispozicion peumlr qeumlllimin e tij

kryesor

Policeumlt e trafikut nganjeumlhereuml duhet trsquoiu ndihmojneuml funksioneve tjera peumlrbrenda forcave teuml

policiseuml ose trsquoiu ndihmojneuml autoriteteve tjera me sheumlrbime teuml ndryshme Kjo natyrisht se ka

pasoja edhe pozitive edhe negative Kjo mund teuml shihet si njeuml meumlnyreuml fleksibile por

njeumlkoheumlsisht mund ta pengojeuml efektivitetin e policiseuml seuml trafikut peumlr kryerjen e detyrave teuml

tyre kryesore41

Teuml tre njeumlsiteuml e trafikut nuk ishin teuml angazhuara neuml meumlnyreuml teuml vazhdueshme neuml veprimtari teuml

tilla mbeumlshteteumlse NjKA ishte neuml gjendje qeuml trsquoi koncentrojeuml ploteumlsisht burimet e veta neuml

detyreumln e vet primare - neuml gjeumlra tjera teuml ngjashme ndash dhe ndoshta ka nevojeuml peumlr meuml pak policeuml

dhe automjete peumlr ta mbajtur keumlteuml nivel teuml kontrollit

Sipas peumlrllogaritjeve tona neuml ccedildo diteuml teuml vitit 2013 neuml NjRKRr-PR mesatarisht rreth peseuml peumlr

qind teuml zyrtareumlve policoreuml nuk ishin neuml dispozicion peumlr kontrollin e trafikut42

Marreuml parasysh gjendjen neuml trafik dhe zhvillimin e aksidenteve na beumln teuml kuptojmeuml se

veumlllimi i puneumls - ose pengesat peumlr teuml qeneuml efektiv - janeuml rritur meuml shumeuml peumlr NjRKRr-PR sesa

peumlr dy njeumlsiteuml e tjera Keumlshtu qeuml duke krahasuar numrin e aksidenteve dhe teuml policeumlve teuml

trafikut neuml Prishtineuml ne kemi veumlrejtur se ndash peumlrkundeumlr ngarkeseumls ndash numri i policeumlve eumlshteuml

zvogeumlluar (nga 147 sa ishin neuml vitin 2012 neuml 103 neuml vitin 2014)43

Peumlr trsquoi peumlrballuar sfidat e tilla duhet ulur ambiciet duhet rritur efikasitetin (teuml punohet meuml

mireuml dhe meuml zgjuar) ose teuml shtohen burime si peumlr shembull peumlrmes rialokimit teuml burimeve

ose duke peumlrdorur kamera Bazuar neuml veumlzhgimet tona ne nuk kemi mundur teuml gjejmeuml

deumlshmi teuml forta peumlr rritjen e efikasitetit apo peumlr burime shteseuml gjateuml periudheumls seuml ekzaminuar

41 Policia e Kosoveumls intervista me menaxhmentin e policiseuml seuml trafikut (prill 2014) ekzaminimi i dokumenteve teuml

ndryshme teuml tjera si komunikime elektronike plane etj 42 Analiza fillestare tregon se ccedildo diteuml rreth peseuml policeuml teuml trafikut kaneuml qeneuml teuml angazhuar neuml mbeumlshtetjen e

institucioneve teuml tjera peumlr ngjarje teuml ndryshme si peumlrcjellje peumlr delegacione protesta teuml ndryshme ngjarje sportive etj Me rastin e tubimeve dhe ngjarjeve teuml ndryshme burimet e angazhuara peumlr patrullimin e trafikut ridrejtohen peumlr teuml siguruar keumlto ngjarje duke braktisur vendet ku patrullimet eumlshteuml dashur teuml kryhen Gjateuml keumltyre ngjarjeve atje kryesisht eumlshteuml fluks i madh i automjeteve dhe ka rreziqe meuml teuml meumldha peumlr aksidente apo probleme tjera teuml trafikut

43 Teuml shihet ldquoShtojca IIIrdquo (tabela 7)

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

19

peumlr NjRKRr-PR Kjo sugjeron se ldquozgjidhjardquo e sfideumls peumlr NjRKRr-PR ka qeneuml qeuml teuml ulen

ambiciet peumlr kontrollin e trafikut44 Dy njeumlsiteuml tjera nuk kaneuml qeneuml teuml detyruara qeuml teuml

peumlrballen me teuml njeumljteumln situateuml45

44 A janeuml kryer kontrollet neuml vendet e duhura

Teuml gjendesh neuml vendin e duhur me rrezik teuml larteuml - peumlr teuml kontrolluar - eumlshteuml vendimtare peumlr

njeuml polici teuml efektshme teuml trafikut46 Ne kemi studiuar trajteumln gjeografike teuml aksidenteve neuml

kuadeumlr teuml tri rajoneve dhe kemi krahasuar ateuml me shpeumlrndarjen e kontrolleve teuml kryera Ne

gjithashtu kemi ekzaminuar edhe shkaqet e aksidenteve

Teuml ashtuquajturat ldquopika teuml zezardquo janeuml vende apo rrugeuml ku aksidentet e trafikut ndodhin

shpesh Neuml harteumln e meumlposhtme janeuml paraqitur keumlto pika neuml njeumlreumln prej tri rajoneve (NjRKRr-

PR)

44 Kjo situateuml vlen veccedilaneumlrisht peumlr rrugeumln drejt pikeumls seuml vendkalimit kufitar neuml Mutivodeuml ku nuk ushtrohen

kontrolle 45 NjRKRr-PE nuk ka ofruar ndonjeuml teuml dheumlneuml peumlr keumlteuml por sipas zyrtareumlve numri eumlshteuml meuml i uleumlt se neuml Prishtineuml

dhe nuk eumlshteuml rritur aq shumeuml 46 Sipas praktikave teuml mira veteumlm prania e policiseuml seuml trafikut neuml vende teuml duhura - edhe pa kontrolluar fare -

eumlshteuml e nevojshme qeuml ngaseumlsit teuml jeneuml teuml kujdessheumlm dhe ka karakter parandalues

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

20

Ccedilfareuml kemi gjetur NjRKRr-PR mban teuml dheumlna teuml tilla qeuml demonstrojneuml se kontrollet e keumlsaj

njeumlsie janeuml teuml orientuara deri neuml njeuml maseuml teuml madhe - por jo ploteumlsisht ndash kundrejt ldquopikave teuml

zezardquo Disa prej keumltyre pikave iu jepet veumlmendja e duhur ndeumlrsa teuml tjerat peumlr arsye teuml

ndryshme neglizhohen ose iu jepet njeuml veumlmendje meuml e uleumlt

NjRKRr-PE nuk peumlrdoreuml orare kohore peumlr ta specifikuar vendin se ku duhet teuml veprojneuml

njeumlsiteuml e patrullimit peumlrderisa i kryejneuml kontrollet Personat qeuml intervistuam nga kjo njeumlsi

kaneuml theksuar se aktivitetet patrulluese kryesisht kryhen neuml bazeuml teuml vlereumlsimit peumlrvojeumls dhe

gjykimit teuml njeumlsive patrulluese

Neuml aneumln tjeteumlr kontrollet neuml NjKA ushtrohen neuml vende teuml ndryshme teuml peumlrcaktuara meuml pareuml

neuml teumlreuml traseneuml

45 A janeuml kryer kontrollet neuml koheumln e duhur

Puna e patrullimeve neuml terren beumlhet neuml tri ndeumlrrime Ndeumlrrimet e patrullave peumlr shkak teuml

mungeseumls seuml automjeteve beumlhen neuml zyra teuml njeumlsive dhe gjateuml asaj periudhe asnjeuml rrugeuml

rajonale dhe magjistrale nuk mbulohet me njeumlsi patrulluese47

Neuml tabeleumln e meumlposhtme eumlshteuml paraqitur numri i peumlrgjithsheumlm i aksidenteve teuml regjistruara

teuml trafikut neuml tri regjionet peumlr vitet 2012 dhe 2013 si dhe koheumln kur ndodhen aksidentet gjateuml

24 oreumlve

Tabela 5 Aksidentet e trafikut sipas rajoneve dhe koheumln kur kaneuml ndodhur

Koha gjateuml diteumls

Prishtineuml Pejeuml NjKA

2012 2013 2012 2013 2012 2013

06-10 1299 1365 358 383 Nuk ka shifra 12

10-14 2439 2635 827 791 32

14-18 2730 3036 870 785 29

18-22 1522 1741 624 399 8

22-02 493 563 201 153 10

02-06 208 256 77 63 8

Total 8691 9596 2957 2574 99

Siccedil shihet meuml larteuml shumica e aksidenteve ndodhin gjateuml diteumls Meuml shumeuml se frac34 e aksidenteve

kaneuml ndodhur midis oreumls 06-22 dhe pothuajse aq shumeuml midis oreumls 12-20

47 Kjo peumlrfshineuml periudheumln kohore nga 1430 ndash 1530 kur ndodhin meuml seuml shumti aksidentet dhe 2230 ndash 2330 0630

ndash 0730

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

21

Duke u bazuar neuml intervista orare teuml puneumls dhe neuml teuml dheumlna tjera teuml regjistruara gjetjet tona

sugjerojneuml se kontrollet kryhen gjateuml diteumls

Kur ne studiuam shifrat meuml holleumlsisht rezultoi se neuml fakt koha e ldquopikutrdquo peumlr aksidente teuml

trafikut korrespondonte me koheumln kur patrullat e policiseuml seuml trafikut kishin filluarpeumlrfunduar

ndeumlrrimet e tyre teuml puneumls dhe rrjedhimisht nuk kaneuml mundur teuml jeneuml neuml vende me rreziqe teuml

larta Peumlrderisa keumlto teuml dheumlna nuk ishin teuml njohura ose teuml pakteumln nuk janeuml ekzaminuar nga

njeumlsiteuml ata nuk kaneuml qeneuml neuml dijeni peumlr pasojat e orareve teuml tyre kohore apo peumlr periudhat e

ndeumlrrimit

Sipas policiseuml seuml trafikut ata peumlrpiqen qeuml teuml jeneuml teuml informuar mireuml peumlr ngjarjet madhore qeuml

kaneuml gjasa teuml shkaktojneuml probleme neuml trafik dhe neuml peumlrputhje me rrethanat i alokojneuml

burimet Ne nuk kemi arsye peumlr teuml mos besuar se kjo eumlshteuml keumlshtu por konfirmimi i keumlsaj

nuk ka qeneuml i mundur teuml beumlhet brenda fusheumlveprimit teuml keumltij auditimi

Po ashtu ne nuk kemi qeneuml neuml gjendje qeuml teuml ekzaminojmeuml se a janeuml peumlrdorur ldquomjetet e

duhurardquo neuml koheumln e duhur Sa peumlr ilustrim neuml shumeuml vende eumlshteuml procedureuml standarde qeuml teuml

kontrollohet se a po respektohen kufizimet e shpejteumlsiseuml afeumlr shkollave dhe ccedilerdheve neuml

koheuml teuml caktuar (kur fillojneuml meumlsimet neuml shkolla pas pushimeve verore) Gjithashtu eumlshteuml e

zakonshme qeuml policia e trafikut teuml peumlrdoreuml teste teuml alkoolit (narkotikeumlve) neuml koheumlt kur gjasat

qeuml drejtuesit e automjeteve teuml jeneuml neumln ndikim teuml keumltyre substancave eumlshteuml e larteuml (diteumlt e

shtuna apo teuml diela pas mesnate neuml afeumlrsi teuml vendeve teuml peumlrshtatshme) Keumlto janeuml shembuj teuml

gjeumlrave teuml cileumlt nuk kemi qeneuml neuml gjendje qeuml trsquoi ekzaminojmeuml peumlr shkak teuml mungeseumls seuml teuml

dheumlnave

46 A janeuml kontrolluar gjeumlrat e duhura

Peumlr teuml qeneuml efektiv duhet teuml kontrollohen gjeumlrat e duhura automjetet ose ngaseumlsit dhe meuml

konkretisht ccedilfareuml lloji teuml sjelljes apo ccedileumlshtje teknike Peumlrvojat ndeumlrkombeumltare japin

udheumlzime peumlrveccedilqeuml edhe kushtet lokale dhe meumlsimet gjithmoneuml duhet teuml merren parasysh

Meqeneumlse kualiteti dhe inspektimi i automjeteve eumlshteuml peumlrmireumlsuar duksheumlm sjellja e

ngaseumlsve eumlshteuml shkaku absolut dominues i aksidenteve teuml trafikut qeuml konfirmohet edhe nga

statistikat e DKRr48 Peumlrjashtime ka te kamioneumlt e meumldhenj Megjithateuml peumlrvoja tregon se

problemet qeuml kaneuml teuml beumljneuml me goma prishjet dhe mbingarkesat nuk janeuml teuml pazakonta etj

Sipas zyrtareumlve teuml DKRr ata i kaneuml ekzaminuar shkaqet e aksidenteve neuml meumlnyreuml qeuml meuml

tepeumlr trsquoi fokusojneuml kontrollet Ata kaneuml gjetur se tejkalimi i shpejteumlsiseuml eumlshteuml shkak i

48 Eumlshteuml e reumlndeumlsishme teuml theksohet se rreziku nga sjelljet e ngaseumlsve mbetet faktor vendimtar i aksidenteve neuml

Kosoveuml Sipas IPK-seuml (Raport inspektimi 05201410) neuml vitin 2012 edhe automjetet e policiseuml ishin peumlrfshireuml neuml 312 aksidente ndeumlrsa 170 prej tyre janeuml shkaktuar nga zyrtareumlt e policiseuml Ndeumlrsa neuml vitin 2013 automjetet e policiseuml ishin peumlrfshireuml neuml 287 aksidente ku neuml 143 raste fajtoreuml ishin policeumlt Shkaku meuml i zakonsheumlm i aksidenteve peumlr teuml dy periudhat eumlshteuml manovrimi i pasigurt i automjeteve nga policia

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

22

zakonsheumlm dhe si pasojeuml e keumlsaj i kaneuml dheumlneuml prioritet teuml larteuml kontrollit teuml shpejteumlsiseuml

Megjithkeumlteuml ka edhe faktoreuml tjereuml qeuml sipas studimeve ndeumlrkombeumltare dhe statistikave teuml

DKRr-seuml janeuml mjaft teuml zakonsheumlm siccedil janeuml ngasja agresive dhe mosmbajtja e distanceumls gjateuml

ngasjes

Peumlr ta matur shpejteumlsineuml patrullat kryesisht vendosen neuml rrugeuml teuml drejta ngaqeuml aty ekziston

rreziku peumlr tejkalim teuml shpejteumlsiseuml Ne kemi gjetur edhe praktika teuml mira neuml kryerjen e

kontrollit teuml shpejteumlsiseuml neuml koheuml teuml duhur neuml vende me rrezik teuml larteuml Keumlto masa ndeumlrmerren

edhe aty ku rreziku i aksidenteve teuml trafikut eumlshteuml mesatar apo i uleumlt (autostrada jashteuml oreumlve

teuml pikut)

Peumlr identifikimin e shkeljeve neuml trafik (tejkalimin e shpejteumlsiseuml) njeumlsiteuml patrulluese

bashkeumlpunojneuml ngushteuml mes tyre qeuml eumlshteuml njeuml praktikeuml tjeteumlr e mireuml

Megjithateuml disa aktivitete teuml kontrollit apo mbikeumlqyrjes - sipas veumlzhgimeve tona ndash janeuml kryer

neuml udheumlkryqe teuml cilat janeuml teuml rregulluara me semaforeuml dhe rrethrrotullime ku aksidentet

shpesh ndodhin49

Foto 1 Zyrtareumlt policoreuml teuml vendosur mbi ureuml neuml autostradeuml duke identifikuar automjetet qeuml

tejkalojneuml kufizimin e shpejteumlsiseuml

49 Neuml qytetin e Prishtineumls i kemi identifikuar dy udheumlkryqe ku kaneuml ndodhur aksidente fatale dhe ku patrullat e

policiseuml rralleumlhereuml janeuml teuml vendosura Vlen teuml peumlrmendet se brenda NjRKRr-PR ekziston njeuml neumln-njeumlsi e veccedilanteuml qeuml eumlshteuml peumlrgjegjeumlse veteumlm peumlr qytetin

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

23

Foto 2 Pika ndaluese e vendosur nga patrulla tjeteumlr policore peumlr trsquoi ndaluar ngaseumlsit e

identifikuar meuml pareuml

Gjateuml intervistave me zyrtareumlt e policiseuml seuml trafikut kuptuam se peumlrveccedil faktorit shpejteumlsi

shumica e patrullave neuml meumlnyreuml rutinore fokusohen neuml ccedileumlshtjet si dritat rripat e siguriseuml

peumlrdorimi i telefonave celulareuml patentat e ngasjes etj peumlrveccedilse teuml peumlrqendrohen meuml shumeuml

neuml faktoreumlt qeuml janeuml teuml lidhur drejtpeumlrdrejt me aksidentet e trafikut sikurse sjelljet e

rrezikshme ngasja agresive ose e pasigurt Kjo neve na tregon se zakonet e krijuara apo

rutina ende luajneuml rol meuml teuml reumlndeumlsisheumlm peumlr policineuml e trafikut gjateuml kryerjeve seuml detyrave teuml

veta Ky nuk eumlshteuml argument kundeumlr peumlr shembull kontrollimit teuml patenteuml-shoferit por ky

eumlshteuml veteumlm njeuml argument kundeumlr asaj qeuml teuml mos beumlhet neuml meumlnyreuml rutinore

Neuml fakt ne nuk kemi gjetur

ndonjeuml fleteuml-patrulluese qeuml teumlreumlsisht peumlrshkruan detyrat qeuml duhet teuml ndeumlrmerren nga

njeumlsiteuml patrulluese e qeuml ndeumlrlidhen me sjelljet e rrezikshme50

ndonjeuml regjisteumlr neuml lidhje me llojet e automjeteve teuml peumlrfshira neuml aksidente Eumlshteuml e

njohur se automjetet sportive dhe taksiste kaneuml prirje teuml jeneuml teuml peumlrfshira neuml aksidente

meuml shumeuml sesa automjetet tjera Si rrjedhojeuml informatat e tilla mund ta ndihmojneuml

policineuml e trafikut qeuml teuml jeteuml meuml shumeuml e fokusuar gjateuml puneumls seuml tyre dhe

se inspektimet teknike janeuml peumlrkushtuar neuml veccedilanti ndaj automjeteve teuml meumldha (si

gomave prishjeve dhe ngarkesave) gjateuml periudhave kur deumlshtimet e tilla mund teuml

50 Fleteuml-patrullimi eumlshteuml njeuml dokument udheumlzues-regjistrues me aneuml teuml cilit njeumlsiteuml patrulluese janeuml teuml pajisura peumlr

teuml kryer kontrolle

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

24

jeneuml fatale (neuml vjeshteumln e vonshme koheumln e dimrit etj)51 Praktikat e mira

ndeumlrkombeumltare keumlshillojneuml qeuml eumlshteuml meuml e reumlndeumlsishme teuml kryhen inspektime teknike

teuml automjeteve teuml meumldha sesa teuml kryhen inspektime teuml automjeteve teuml zakonshme

Ne kemi gjetur se peumlrjashtimi i mjeteve transportuese nga trafiku teuml cilat nuk i kaneuml

ploteumlsuar kriteret teknike eumlshteuml shumeuml i rralleuml Patrullimet qeuml rezultojneuml me identifikimin e

keumltyre kritereve kryesisht janeuml teuml fokusuara veteumlm neuml veprimet e peumlrbashkeumlta me zyrtareumlt e

MI-seuml Si pasojeuml policia e trafikut heziton52 qeuml teuml deumlrgojeuml jo veteumlm automjetet komerciale (teuml

meumldha) neuml kontrolle teuml veccedilanta teknike pa pranineuml e zyrtareumlve teuml MI-seuml dhe veteumlm

hereumlpashere eumlshteuml fokusuar neuml ekzaminimin e kushteve teknike teuml automjeteve (komerciale)

mbingarkimin e mjeteve transportuese etj

47 A peumlrdoren ndeumlshkimet siccedil duhet

Qeumlllimi i shumiceumls seuml funksioneve teuml kontrollit mund teuml peumlrshkruhet si parandalim dhe

identifikim teuml kundeumlrvajtjeve korrigjim teuml mangeumlsive etj Deri meuml tani jemi fokusuar

kryesisht mbi ateuml se si trsquoi parandalojmeuml meuml mireuml dhe trsquoi identifikojmeuml aksidentet e trafikut

Neuml keumlteuml pjeseuml do trsquoi japim disa informata mbi ateuml se si janeuml peumlrdorur ndeumlshkimet

Policia e trafikut aplikon ndeumlshkime teuml ndryshme Gjobat janeuml teuml ndara neuml dy grupe ato teuml

shqiptuara neuml raste teuml aksidenteve dhe ato teuml shqiptuara peumlr shkelje teuml trafikut - pa shkaktuar

aksidente Sipas natyreumls seuml ekzekutimit gjobat shqiptohen vareumlsisht prej pesheumls seuml vepreumls

ato qeuml janeuml teuml detyrueshme53 dhe duhet teuml paguhen menjeumlhereuml dhe ato qeuml duhet teuml

procedohen neuml gjykata Peumlr shkelje teuml vogla dhe teuml rralla teuml cilat nuk e rrezikojneuml neuml meumlnyreuml

teuml konsiderueshme sigurineuml e trafikut policeumlt e trafikut mund teuml japin veumlrejtje verbale apo

me shkrim Veumlrejtjet me shkrim neuml realitet nuk jepen

Numri i ndeumlshkimeve varet pjeseumlrisht nga prioritetet e policiseuml seuml trafikut Neumlse ata e

peumlrcaktojneuml si prioritet testimin peumlr alkool kjo zakonisht neumlnkupton se peumlrdoruesit zbulohen

dhe ndeumlshkohen Si teuml tilla neumlse njeuml prioritizim i veprimeve eumlshteuml demonstruar ndeumlshkimet

mund teuml jeneuml teuml lidhura drejtpeumlrdrejt me suksesin neuml parandalimin e aksidenteve

51 Sipas teuml dheumlnave teuml prezantuara nga PK-ja gjateuml vitit me automjetet e transportit publik ndodhin rreth 910

aksidente 52 Sipas DKRr me rastin e deumlrgimit teuml automjeteve neuml kontrolle teuml jashteumlzakonshme teknike shpenzimet neuml rast

se vetura rezulton teuml jeteuml neuml gjendje teuml rregullt i barteuml zyrtari policor qeuml e ka inicuar deumlrgimin Kjo dispoziteuml eumlshteuml e parapareuml neuml ligjin aktual

53 Gjoba teuml detyrueshme (mandatore) konsiderohen teuml gjitha gjobat nga 15-40 euro qeuml shqiptohen nga zyrtareumlt e policiseuml neuml vend teuml ngjarjes

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

25

Tabela 6 Numri dhe alokimi i gjobave teuml shqiptuara neuml 2012 dhe 2013

Llojet e gjobave 2012

Nr

2013

Nr

Ndryshimi

Mosrespektimi i shpejteumlsiseuml seuml kufizuar 89654 36 123956 43 38

Mosmbajtja e distanceumls 2213 1 2475 1 12

Drejtimi neumln ndikim teuml alkoolit 651 0 527 0 -19

Drejtimi i mjetit pa patenteuml 15061 6 16993 6 13

Mosrespektimi i shenjave teuml trafikut 16541 7 16122 6 -2

Manovrim i pasigurt me automjet 1308 1 1513 1 16

Kalimi i afatit teuml regjistrimit 15588 6 12510 4 -20

Parkimi i parregullt 26467 11 30767 11 16

Teuml tjera (ccedileumlshtje minore) 80305 32 82059 28 1

Totali 247788100 286922100 16

(Burimi PK)

Nga njeuml perspektiveuml e thjeshteuml e siguriseuml seuml trafikut duket sikurse njeuml prioritet mjaft i madh i

jepet faktoreumlve teuml uleumlt teuml rrezikut Meumlse gjysma e ndeumlshkimeve (meuml pak neuml vitin 2013)

mbulojneuml ccedileumlshtjet e profilit teuml uleumlt teuml rrezikut teuml aksidenteve teuml trafikut (si tabelat parkimi

dhe teuml tjera) ndeumlrsa pjesa tjeteumlr vlen peumlr faktoreumlt e rrezikut teuml larteuml dhe teuml meseumlm (si

shpejteumlsia alkooli distanca patenteuml-shoferi dhe shenjat e trafikut) Peumlr teuml qeneuml teuml paansheumlm

megjithateuml njeuml prioritet i madh dhe me sa duket i justifikuar i eumlshteuml dheumlneuml kontrollit teuml

shpejteumlsiseuml qeuml eumlshteuml njeuml shkak i zakonsheumlm peumlr aksidentet e trafikut

Gjateuml studimit teuml profilit teuml ndeumlshkimeve ne mund teuml shohim dy gjeumlra seuml pari ndryshime teuml

vogla neuml prioritete kaneuml ndodhur midis dy viteve dhe seuml dyti ndeumlshkimet reflektojneuml se

shumica e kontrolleve teuml faktoreumlve teuml rrezikut teuml larteuml nuk janeuml kryer nga aktivitete leumlvizeumlse

(neumlse do teuml kishte pasur meuml shumeuml aktivitete leumlvizeumlse ndoshta do teuml kishim pritur meuml shumeuml

gjoba peumlr mosmbajtjen e distanceumls dhe manovrim teuml pasigurt dhe shkelje tjera qeuml kaneuml teuml

beumljneuml me ngasjen)

Neumlse teuml dheumlnat e meumlsipeumlrme e pasqyrojneuml realitetin eumlshteuml e qarteuml se ngaseumlsit e automjeteve

shpeshhereuml tejkalojneuml kufizimet e shpejteumlsiseuml apo ngasin shumeuml shpejt

shpeshhereuml ngasin pa patenteuml

rralleumlhereuml janeuml teuml ndikuar nga alkooli ose narkotikeumlt

mbajneuml distanceumln me automjetet tjera

shpeshhereuml thyejneuml rregulla teuml vogla (parkingu etj)

Ritheksojmeuml neumlse kjo reflekton ploteumlsisht realitetin apo i reflekton prioritetet dhe pajisjet neuml

keumlto tre njeumlsi eumlshteuml e veumlshtireuml teuml thuhet me siguri Neuml njeuml kuptim meuml teuml gjereuml ndash peumlr teuml qeneuml meuml

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

26

teuml sakteuml ndash duhet teuml peumlrdoren edhe teuml dheumlnat nga sistemi i parapareuml i ldquopikeumlve negativerdquo qeuml

nuk eumlshteuml aplikuar deri meuml tani neuml meumlnyreuml peumlr teuml parandaluar recidivisteumlt nga peumlrseumlritjet e

shkeljeve Arsyet peumlrse sistemi nuk eumlshteuml duke u aplikuar janeuml teuml natyreumls teknike Teuml dy

institucionet (PK-ja dhe Gjykatat) kaneuml bazat e tyre individuale teuml teuml dheumlnave megjitheumlse ato

nuk janeuml teuml integruara dhe nuk komunikojneuml mes vete

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

27

5 Konkluzionet

Peumlrfundimi kryesor eumlshteuml se ka mjaft hapeumlsira peumlr peumlrmireumlsime peumlr ta beumlreuml policimin e

trafikut ploteumlsisht efektiv Policia e trafikut mund teuml beumljeuml edhe meuml shumeuml peumlr teuml peumlrmireumlsuar

aktivitetet e saj trsquoi peumlrdoreuml informatat neuml meumlnyreuml meuml efektive si dhe trsquoi planifikojeuml burimet

Kontrollet duket se janeuml pjeseumlrisht teuml bazuara neuml rrezikshmeumlri por cileumlsia e teuml dheumlnave nuk

lejon teuml theksojmeuml se policia e trafikut neuml Kosoveuml - neuml meumlnyreuml sistematike - eumlshteuml duke i kryer

kontrollet efektive neuml aspektin e vendeve dhe koheumls Ekzistojneuml ccedileumlshtje peumlr sa i peumlrket numrit

teuml policeumlve teuml trafikut qeuml operojneuml si dokumentohen veprimet analizohen dhe peumlrdoren peumlr

teuml meumlsuar dhe beumlreuml peumlrmireumlsime si dhe neuml ccedilrsquomeumlnyreuml menaxhohen ndeumlshkimet

Policia e trafikut nuk ka beumlreuml aq sa duhet peumlr trsquoi dizajnuar neuml meumlnyreuml efektive informatat

qeuml i nevojiten

Policia e trafikut mbledh ose ka qasje neuml teuml dheumlna peumlrkateumlse Hapa tjereuml shteseuml nevojiten qeuml

keumlto teuml dheumlna teuml beumlhen meuml teuml dobishme Teuml dheumlnat mbi aksidentet dhe pasojat e tyre mund teuml

strukturohen meuml mireuml dhe ekzistojneuml mundeumlsiteuml peumlr teuml zhvilluar shkeumlmbimin e informatave

me paleumlt e tjera teuml interesit Disa nga informatat mungojneuml siccedil janeuml raportimi performanceumls

dhe vlereumlsimi i rezultateve si dhe ka mangeumlsi neuml cileumlsineuml dhe konsistenceumln e dokumentacionit

Peumlrveccedil keumlsaj edhe meuml shumeuml mund teuml beumlhet peumlr trsquoi beumlreuml informatat transparente dhe teuml

disponueshme peumlr publikun

Policia e trafikut nuk i peumlrdor burimet e saj teuml informatave neuml meumlnyreuml ploteumlsisht efektive

Informatat ekzistuese mund teuml peumlrdoren neuml meumlnyreuml meuml efektive peumlr teuml mbeumlshtetur puneumln

operative Ato nuk peumlrdoren rregullisht peumlr analiza teuml detajuara ose peumlr teuml krahasuar dhe

vlereumlsuar qasjet dhe mjetet e ndryshme teuml peumlrdorura Teuml dheumlnat ekzistuese nuk janeuml

gjithmoneuml teuml trajtuara sa duhet neuml planifikimin operativ Analizat kryhen rralleumlhereuml nga

policia trafikut Kjo nga ana tjeteumlr dometheumlneuml se stimujt peumlr teuml meumlsuar dhe peumlr iniciativa teuml

reja janeuml teuml uleumlta Edhe neumlse ka vendime neuml nivelin rajonal ose lokal pak prej tyre lidhen

qarteuml me ndonjeuml analizeuml teuml kryer peumlr informata ekzistuese apo trsquoi referohen asaj Policia e

trafikut eumlshteuml mjaft mireuml e informuar mbi kushtet e rrugeumlve motin dhe peumlr ngjarjet e

ardhshme qeuml mund teuml shkaktojneuml probleme neuml trafik Por ekzistojneuml mundeumlsi peumlr teuml

peumlrmireumlsuar bashkeumlpunimin mes policiseuml lokale dhe rajonale dhe autoriteteve tjera OJQ-ve

hulumtuesve dhe qytetareumlve

Burimet nuk alokohen neuml meumlnyreuml efektive dhe nganjeumlhereuml mungojneuml mjete teuml

reumlndeumlsishme

Alokimi i burimeve nuk duket se ndjek njeuml model teuml qarteuml peumlr teuml tri njeumlsiteuml Numri i policeumlve

teuml trafikut nuk korrespondon me gjendjen neuml trafik - aksidentet e trafikut Eumlshteuml gjithashtu e

veumlshtireuml teuml shihet njeuml model i qarteuml peumlr alokimin e mjetevepajisjeve mes dhe brenda njeumlsive

Raporti mes numrit teuml policeumlve teuml trafikut dhe numrit teuml automjeteve radareumlve ose testeve teuml

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

28

alkoolit ndryshon neuml meumlnyreuml teuml konsiderueshme bie fjala Njeumlsia peumlr Kontrollin e

Autostradeumls ka meuml shumeuml automjete dhe policeuml sesa Njeumlsia e Prishtineumls ndash neuml raport me

numrin e aksidenteve

Peumlrveccedil keumlsaj njeumlsiteuml jo gjithmoneuml janeuml teuml pajisura siccedil duhet ndoneumlse disa pajisje teuml caktuara

dihet se janeuml kosto-efektive siccedil janeuml automjetet e pasheumlnuara kamerat dhe sistemet e radarit

Asnjeuml njeumlsi nuk ka pasur instrumente peumlr testimin e praniseuml seuml narkotikeumlve dhe veteumlm disa

kaneuml aparate peumlr testimin e alkoolit Alokimi i diskutuesheumlm i burimeve dhe mungesa e

mjeteve teuml reumlndeumlsishme janeuml faktoreuml qeuml pengojneuml efektivitetin (teuml bazuarit neuml rrezikshmeumlri

peumlrdorim kost-efektivdhe fleksibil teuml mjeteve) Neuml keumlteuml kontekst vlen teuml theksohet se rrugeumlt

neuml Kosoveuml nuk janeuml teuml pajisura me kamera teuml shpejteumlsiseuml keumlto kamera mund peumlrdoren peumlr teuml

zeumlvendeumlsuar disa nga aktivitetet meuml teuml kushtueshme teuml patrullimit

Nevoja peumlr teuml kryer detyra teuml tjera eumlshteuml njeuml faktor qeuml ndikon neuml disa njeumlsi meuml shumeuml se

neuml teuml tjerat

Policiseuml seuml trafikut nuk i lejohet gjithnjeuml teuml peumlrqendrohet neuml detyrat e tyre kryesore Policeumlt

nganjeumlhereuml - veccedilaneumlrisht neuml qytetet e meumldha - duhet teuml ndihmojneuml funksione teuml tjera brenda

forcave teuml policiseuml ose autoritete teuml tjera me sheumlrbime teuml ndryshme Kjo sigurisht ka pasoja

pozitive dhe negative Kjo mund teuml shihet si njeuml meumlnyreuml peumlr teuml peumlrdorur burimet neuml meumlnyreuml

fleksibile dhe efikase dhe peumlr trsquoi ofruar sheumlrbime teuml tjereumlve kur keumlto janeuml teuml nevojshme Nga

ana tjeteumlr kjo mund teuml pengojeuml gjithashtu efektivitetin e policiseuml seuml trafikut neuml kryerjen e

detyrave teuml tyre kryesore Disa nga keumlto probleme mund teuml reduktohen peumlrmes kritereve teuml

qarta planifikimit teuml peumlrmireumlsuar dhe bashkeumlpunimit meuml teuml ngushteuml mes njeumlsive teuml

ndryshme policore

Peumlr shkak teuml mungeseumls seuml dokumentacionit eumlshteuml e veumlshtireuml teuml thuhet qartas se teuml gjitha

kontrollet kryhen sistematikisht ose gjithnjeuml neuml vendet e duhura dhe neuml koheumln e duhur

Jo teuml gjitha njeumlsiteuml i regjistrojneuml vendet se ku janeuml kryer kontrollet Sipas mostreumls toneuml

NjRKRr-PR dhe NjKA i regjistrojneuml keumlto teuml dheumlna dhe keumlto njeumlsi kaneuml njeuml qasje teuml bazuar neuml

rrezik Shumica e kontrolleve (por jo teuml gjitha) kryhen neuml rrugeumlt apo vendet e duhura ku

rreziku peumlr aksidente eumlshteuml i larteuml Peumlr sa i peumlrket njeumlsiseuml tjeteumlr (NjRKRr-PE) nuk mund teuml

themi me siguri se cili eumlshteuml rezultati Bazuar neuml intervistat duket se sjellja eumlshteuml e ngjashme

por teuml dheumlnat neuml keumlteuml njeumlsi nuk janeuml teuml plota ose teuml besueshme

Gjetjet tona sugjerojneuml se kontrollet kryesore kryhen gjateuml diteumls Peumlrveccedilse teuml dheumlnat neuml

dispozicion nuk janeuml teuml mjaft teuml holleumlsishme sa peumlr teuml vlereumlsuar neumlse kontrollet kryhet

ploteumlsisht neuml koheumln e duhur Kur ne i studiuam meuml holleumlsisht teuml dheumlnat doli se koha e pikut

peumlr aksidente trafiku peumlrputhej faktikisht me koheumln kur patrullat e policiseuml seuml trafikut

peumlrfundoninfillonin ndeumlrrimet e tyre dhe rrjedhimisht nuk mund teuml ishin neuml vendet me

rrezik teuml larteuml

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

29

Shkurtimisht informatat neuml dispozicion nuk na e beumljneuml teuml lehteuml teuml kuptojmeuml se njeumlsiteuml

patrulluese neuml Kosoveuml i kryejneuml sistematikisht kontrollet efektive peumlr sa i peumlrket vendit dhe

koheumls

Policia e trafikut duhet meuml shumeuml teuml keteuml veumlmendje te ngasja e rrezikshme dhe gjithashtu

teuml kontrollojeuml standardet teknike teuml kamioneumlve dhe autobuseumlve

Kontrollet policore me teuml drejteuml i kushtojneuml shumeuml veumlmendje shpejteumlsiseuml por neuml teuml njeumljteumln

koheuml nuk i kushtohet veumlmendje e duhur aspekteve teuml tjera siccedil janeuml ngasja agresive dhe e

rrezikshme mosmbajtja e distanceumls ngasja neuml gjendje teuml dehur etj Fokusimi tek shpejteumlsia

shpjegohet me faktin se ajo me teuml veumlrteteuml eumlshteuml ndeumlr shkaqet kryesore teuml aksidenteve neuml

trafik por edhe sepse eumlshteuml njeuml lloj sjellje tradicionale dhe e lehteuml peumlr trsquou beumlreuml Mungesa e

kamerave dhe pajisjeve peumlr shpejteumlsineuml si dhe teuml analizave teuml duhura mbi shkaqet e

aksidenteve mund teuml jeteuml njeuml shpjegim tjeteumlr peumlr fokusimin te shpejteumlsia

Ashtu siccedil tregojneuml shumica e hulumtimeve - ne besojmeuml ndash se neuml peumlrgjitheumlsi eumlshteuml meuml efektive

teuml kontrollohen sjelljet e ngaseumlsve sesa automjetet Megjithateuml ka peumlrjashtime Kamioneumlt e

meumldhenj dhe autobuseumlt peumlrfshihen shpesh neuml aksidente trafiku me pasoja teuml meumldha Ne

kemi veumlrejtur se keumltyre automjeteve nuk iu kushtohet veumlmendja e duhur nga ana e policiseuml

seuml trafikut neuml disa njeumlsi Zakonisht kjo ka teuml beumljeuml me kushtet teknike teuml automjeteve teuml meumldha

komerciale siccedil eumlshteuml rasti neuml lidhje me mbingarkimin dhe mireumlmbajtjen

Ndeumlshkimet jo gjithhereuml aplikohen dhe menaxhohen siccedil duhet ndaj kundeumlrvajteumlsve

Policia e trafikut shpesh peumlrdoreuml gjoba teuml vogla si ndeumlshkime Ndeumlshkimet e tjera aplikohen

rralleuml peumlr dallim nga shumeuml vende teuml tjera Peumlr meuml tepeumlr shumica e gjobave shqiptohen

veteumlm peumlr njeuml numeumlr teuml kufizuar shkeljesh dhe nuk duket se e adresojneuml ndeumlshkimin e duhur

teuml bazuar neuml faktoreumlt e aksidenteve - siccedil janeuml mosmbajtja e distanceumls manovrimi i pasigurt

dhe pakujdesi teuml tjera neuml ngasje Moszbatimi i sistemit teuml ldquopikeumlve negativerdquo i ka motivuar

drejtpeumlrseumldrejti ngaseumlsit recidivisteuml peumlr teuml peumlrseumlritur kundeumlrvajtjet Neuml keumlteuml meumlnyreuml neuml

mungeseuml teuml qasjes parandaluese edhe ndeumlshkimet aplikohen mbi keumlteuml bazeuml

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

30

6 Rekomandimet

Peumlrvoja na tregon se numri i aksidenteve neuml trafik dhe pasojat e tyre mund teuml zvogeumllohen

Peumlr keumlteuml mund teuml nevojitet bashkeumlpunimi i ngushteuml mes autoriteteve peumlrgjegjeumlse njeuml sistem i

duhur informativ peumlrdorim efektiv i pajisjeve dhe menaxhim profesional dhe i bazuar neuml

rrezik neuml teuml gjitha nivelet

Ne rekomandojmeuml Drejtorin e Peumlrgjithsheumlm teuml Policiseuml seuml Kosoveumls qeuml

Teuml merr njeuml iniciativeuml peumlr peumlrmireumlsimin e sistemit ekzistues teuml informimit dhe ta beumljeuml

ateuml ploteumlsisht efektiv Po keumlshtu teuml konsiderojeuml futjen e njeuml baze gjitheumlpeumlrfshireumlse teuml teuml

dheumlnave duke ftuar paleumlt e ndryshme teuml interesit Peumlrfitimet nga ky mekanizeumlm do teuml

reflektonin neuml besueshmeumlrineuml e teuml dheumlnave si dhe peumlrdorimin e tyre neuml vendimet

strategjike dhe operative

Teuml peumlrmireumlsojeuml peumlrdorimin e teuml dheumlnave neuml meumlnyreuml qeuml teuml qarteumlsojeuml planifikimin vjetor

dhe teuml vendoseuml objektiva performance teuml qarta peumlr njeumlsi operative Kjo duhet teuml

peumlrfshijeuml analizeuml meuml teuml mireuml teuml teuml dheumlnave mbi aksidentet qeuml formojneuml njeuml pikeumlnisje

peumlr prioritetet dhe qasjet e reja neuml nivel operativ Kjo nga ana tjeteumlr e beumln teuml

reumlndeumlsishme qeuml policia e trafiku teuml nivel qendror teuml ngriteuml funksionet e duhura peumlr

monitorim dhe vlereumlsim

Teuml konsiderojeuml caktimin e meuml shumeuml politikave teuml policiseuml seuml trafikut dhe teuml ri-

konsiderojeuml alokimet ndeumlrmjet njeumlsive teuml ndryshme teuml policiseuml seuml trafikut

Teuml sigurojeuml se njeuml plan investimi peumlr pajisje kost-efektive eumlshteuml hartuar neuml njeuml

perspektiveuml teuml kornizeumls afat-mesme teuml shpenzimeve

Policia e trafikut teuml peumlrqendrohet seuml pari neuml detyrat e tyre kryesore parandalimi i

aksidenteve Ndihma peumlr funksionet e tjera teuml policiseuml dhe autoritetet tjera duhet teuml

planifikohet meuml mireuml neuml bashkeumlpunim me njeumlsiteuml e ndryshme policore Peumlr meuml tepeumlr

bashkeumlpunimi ndeumlrmjet funksioneve teuml ndryshme policore neuml nivel rajonal duhet teuml

peumlrmireumlsohet neuml meumlnyreuml qeuml teuml arrihet efikasitet meuml i larteuml neuml aktivitetet policore qeuml

ndeumlrlidhen me sistemin e trafikut

Teuml sigurohet qeuml aktivitetet e policiseuml seuml trafikut janeuml kryer neuml rrugeuml dhe vende

teumlrrezikshme Peumlr teuml qeneuml ploteumlsisht efektiv menaxhmenti lokal neuml fazeumln e

planifikimit duhet teuml prezantojeuml njeuml qasje fleksibile te ccedileumlshtja e orareve teuml puneumls etj

dhe

Teuml sigurohet qeuml policia e trafikut teuml peumlrqeumlndrohet edhe neuml sjelljet e tjera teuml ngaseumlsve

peumlrveccedilse te tejkalimi i kufizimit teuml shpejteumlsiseuml Njeuml qasje e planifikuar peumlr aktivitete teuml

peumlrforcuara policore neuml trafik duhet teuml merr prioritet teuml larteuml peumlr monitorimin e

sjelljes seuml ngaseumlsve (sikurse ngasja e rrezikshme mosmbajtja e distanceumls etj) Policia e

trafikut njeumlkoheumlsisht duhet teuml peumlrqendrohet meuml shumeuml neuml kriteret e automjeteve

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

31

komerciale (sidomos kamioneumlve dhe autobuseumlve) Masat e kujdesit teuml shtuar duhet teuml

zbatohen rregullisht nga ana e patrullave teuml trafikut

Gjithashtu ne rekomandojmeuml qeuml me qeumlllim teuml ngritjes seuml efektivitetit teuml ndeumlshkimeve gjobat

duhet teuml adresojneuml ndeumlshkimin e duhur bazuar neuml faktoreumlt e aksidenteve Sistemi i

ndeumlshkimeve duhet teuml peumlrmireumlsohet peumlrmes aplikimit teuml sistemit teuml pikeumlve negative Peumlr

trsquou peumlrballur me keumlteuml sfideuml neuml vendosjen e keumltij sistemi duhet teuml ndeumlrtohet bashkeumlpunimi

mes MPB-seuml dhe gjykatave

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

32

REFERENCAT

European Commission ldquoTowards a European road safety area policy orientations on road safety

2011-2020rdquo Brussels 2011

European Commission ldquoEuropean Transport Policy for 2010 Time to deciderdquo Brussels 2001

European Transport Safety Council (ETSC) Reducing Traffic Injuries Resulting From Excess and Inappropriate Speed Brussels 1995

European Transport Safety Council (ETSC) ldquoPolice enforcement strategies to reduce traffic casualties in Europerdquo Brussels 1999

European Transport Safety Council (ETSC) ldquoTransport safety performance indicatorsrdquo Brussels 2001

European Transport Safety Council (ETSC) Traffic Law Enforcement across the EU Brussels 2011

Organisation for Economic Co-Operation and Development (OECD) Safety on Roads - Whatrsquos The Vision 2002

Organisation for Economic Co-Operation and Development (OECD) Road Safety - Impact of New Technologies 2003

Organisation for Economic Co-Operation and Development (OECD) Towards Zero Ambitious Road Safety Targets and The Safe System Approach 2008

Rune Elvik Cost-Benefit Analyses of Police Enforcement ESCAPE 2001

ROSEBUD Road Safety and Environmental Benefit-Cost and Cost- Effectiveness Analysis for Use in Decision-Making 2003

World Health Organization (WHO) ldquoThe World Report on Road Traffic Injury Preventionrdquo Geneva 2004

World Health Organization (WHO) Global status report on road safety 2013 supporting a decade of action Geneva 2013

World Health Organization (WHO) Data systems a road safety manual for decision-makers and practitioners Geneva 2010

World Health Organization (WHO) ldquoSpeed management a road safety manual for decision-makers and practitionersrdquo Geneva 2008

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

33

SHTOJCA I

STRUKTURA ORGANIZATIVE E POLICISEuml SEuml KOSOVEumlS - NJEumlSITEuml E KOMUNIKACIONIT RRUGOR

Drejtoria e Peumlrgjithshme

Departamenti

peumlr Operacione

Departamenti

peumlr Kufi

Departamenti

peumlr Hetime

Departamenti

peumlr Mbeumlshtetje

Departamenti

peumlr Burime

Divizioni i Siguriseuml Publike

DR Prishtineuml

DR Pejeuml

DR Prizren

DR Gjilan

DR Ferizaj

DIVIZIONI I KOMUNIKACIONIT RRUGOR

DR Mitroviceuml

Njeumlsiteuml Rajonale teuml

Komunikacionit

Rrugor

Njeumlsia peumlr

Kontrollin e

Autostradeumls

Njeumlsia peumlr

menaxhimin e

materieve teuml

rrezikshme

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

34

SHTOJCA II

Qasshmeumlria e Policiseuml seuml Trafikut neuml informatat qeuml iu nevojiten peumlr planifikim operativ

Informatat peumlr planifikim operativ

Informata rreth faktoreumlve qeuml lidhen me aksidentet

Teuml dheumlna teuml dokumentuara qeuml tregojneuml nivelin e rrezikut Baza e krijuar e teuml dheumlnave peumlmes seuml secileumls policia e trafikut i identifikon faktoreumlt kryesoreuml teuml rrezikut neuml ateuml zoneuml

Faktori njeri

Faktori automjet

Vendndodhja e pikave teuml zeza

Kushtet atmosferike

Punimet neuml rrugeuml

Informata rreth pasojave teuml aksidenteve

Qasje neuml informata nga institucionet sheumlndeteumlsore dhe kompaniteuml e sigurimit

Informata rreth ngjarjevekushteve kurku mund teuml rriten rreziqet mund teuml rriten peumlr aksidente

Neuml meumlnyreuml qeuml teuml keteuml njeuml qasje teuml standardizuar peumlr informata lidhur me faktoreumlt e rrezikut peumlr zonat e rrezikut ndeumlr teuml tjera policia e trafikut duhet teuml keneuml informata rreth punimeve neuml rrugeuml dendeumlsiseuml seuml trafikut kushteve teuml motit MI dhe autoritet lokalekomunat duhet teuml peumlrfshihen

Informata rreth aktiviteteve teuml kryera nga policia e trafikut dhe ndeumlshkimeve teuml aplikuara

Informatat rreth monitorimitvlereumlsimit sistematik teuml sjelljeve neuml trafik aktivitetet e kryera teuml rezultojneuml me raportet e pas-operative

Teuml dheumlnat mbi aplikimin e ndeumlshkimeve ndaj kundeumlrvajteumlsve Numri i ndeumlshkimeveteuml leumlshuara duhet teuml beumlhet sipas ligjeve dhe rregullave teuml peumlrcaktuara Informatatnga gjykatat janeuml teuml nevojshme Informatatnga MPB rreth ngaseumlsve teuml ndeumlshkuar janeuml teumlnevojshme

Reagimi ndaj rezultateve teuml qasjeve dhe aktiviteteve teuml ndryshme

Peumlr teuml monitoruar performanceumln treguesit e aktiviteteve duhet miratuar Teuml dheumlnat qeuml do teuml mblidhen peumlrfshijneuml numrin e peumlrgjithsheumlm teuml kontrolleve teuml kryera numrin e ngaseumlsve teuml kontrolluar periudhat e ndryshme qeuml duhet teuml krahasohen etj

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

35

SHTOJCA III

Tabela 7 Numri i policeumlve teuml trafikut neumlpeumlr njeumlsi ndash gjateuml viteve

2010 2011 2012 2013 2014

NjKA 27 32 40

NjRKRr Prishtineuml 162 156 147 125 103

NjRKRr Gjilan 69 61 61 62 63

NjRKRr Ferizaj 59 55 54 54 54

NjRKRr Prizren 74 80 78 67 61

NjRKRr Pejeuml 88 91 90 83 83

NjRKRr Mitroviceuml Jug 71 71 72 57 58

NjRKRr Mitroviceuml Veri 27 44

Gjitheumlsej 523 514 529 507 506

(Burimi PK)

Tabela 8 Numri i aksidentevendeumlshkimeve 2010 -2014

Vitet 2010 2011 2012 2013 2014 Total

Aksidente fatale 158 130 116 104 111 619

Persona teuml vdekur 175 157 121 119 127 699

Aksidente me leumlndime 4326 4490 4555 4960 4876 23207

Persona teuml leumlnduar 7730 8321 8561 9817 9713 44142

Aksidente me deumlmemateriale 12594 13338 14044 13878 10333 64187

Aksidente lsquoGodit dhe ikrsquo 952 930 1039 1012 980 4913

Gjitheumlsej aksidente 18030 18888 19754 19954 16300 92926

Tiketa (Gjoba) 254849 276897 247788 286922 319332 1386556

(Burimi PK)

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

36

Tabela 9 Teuml dheumlnat rreth aksidenteve fatale dhe personave teuml vdekur sipas rajoneve (janar ndash

dhjetor 2013)

2013 Prishtineuml Mitroviceuml Pejeuml Prizren Ferizaj Gjilan Autostradeuml Total

Aksidfatale 35 9 26 12 10 10 2 104

Teuml vdekur 40 12 33 12 10 10 2 119

(Burimi PK)

Diagrami 1 Veprimet e ngaseumlsve si faktoreuml kontribues teuml aksidenteve (2013)

Diagrami 2 Aksidentet sipas pjeseumls seuml rrugeumls (2013)

0 500 1000 1500 2000 2500 3000 3500 4000 4500 5000

Manipulimi i pasigurt

Mosmbajtja e distanceumls

Mospeumlrshtatja e shpejteumlsiseuml

Kyqje e pasigurteuml neuml rrugeuml

Ndeumlrrim i shiritave

Kthim leumlvizje prapa

Mosrespektim i peumlrpareumlsiseuml seuml kalimit

Anashkalimtejlakim i parregullt

Tejkalim i shpejteumlsiseuml seuml kufizuar

0 2000 4000 6000 8000

10000 12000 14000 16000

2012

2013

Page 2: Raporti_-_Policia_e_Trafikut_220406.pdf

Zyra e Auditorit teuml Peumlrgjithsheumlm (ZAP) kryen auditime teuml rregullsiseuml dhe

teuml performanceumls Zeumlvendeumls Auditori i Peumlrgjithsheumlm Artan Venhari eumlshteuml

duke ushtruar detyreumln e kreut teuml ZAP-it qeuml ka teuml puneumlsuar rreth 145

aneumltareuml teuml stafit

Misioni yneuml eumlshteuml ldquoteuml kontribuojmeuml neuml menaxhim teuml sheumlndosheuml financiar neuml

administrateumln publikerdquo Ne do teuml kryejmeuml auditime cileumlsore neuml peumlrputhje me

standardet e njohura ndeumlrkombeumltare teuml auditimit teuml sektorit publik dhe

praktikat e mira evropiane Ne do teuml ndeumlrtojmeuml besim neuml shpenzimin e

fondeve publike Ne do teuml luajmeuml njeuml rol aktiv neuml sigurimin e interesit teuml

taksapaguesve dhe paleumlve tjereuml teuml interesit neuml rritjen e llogaridheumlnies

publike

Raportet e nxjerra nga Zyra e Auditorit teuml Peumlrgjithsheumlm promovojneuml

drejtpeumlrseumldrejti llogaridheumlnien pasi qeuml ato ofrojneuml bazeuml peumlr trsquoi keumlrkuar llogari

menaxhereumlve teuml ccedildo organizate buxhetore

Auditimet e Performanceumls kryhen peumlr teuml vlereumlsuar neumlse programet

qeveritare menaxhohen neuml meumlnyreuml teuml duhur kost-efektive dheapo efikase si

dhe neumlse sistemet peumlr matjen dhe raportimin e efikasitetit tyre janeuml

funksionale

Zeumlvendeumls Auditori i Peumlrgjithsheumlm ka vendosur neuml lidhje me keumlteuml raport teuml

auditimit teuml performanceumls

Raporti eumlshteuml rezultat i auditimit teuml kryer neumln menaxhimin e Drejtorit teuml

Auditimit Mirlinda Ahmeti mbeumlshtetur nga Safet Berisha (Udheumlheqeumls

Ekipi) dhe Labinot Sadiku

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash Adresa Musine Kokollari No 16 Prishtineuml 10000 Kosoveuml Tel +381(0) 38 25 35 121262-FAX +381(0) 38 2535 122 219

httpoag-rksorg

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

TABELA E PEumlRMBAJTJES

Peumlrmbledhje e peumlrgjithshme i

1 Hyrje 1

11 Historiku 1

12 Objektivi dhe pyetjet e auditimit 2

13 Kriteret e auditimit 2

14 Metodologjia fusheumlveprimi dhe kufizimet e auditimit 3

15 Struktura e raportit 4

2 Siguria neuml trafik dhe policia 5

21 Siguria neuml trafik perspektivat 5

22 Policia e Kosoveumls organizimi dhe peumlrgjegjeumlsiteuml 6

23 Roli i policiseuml seuml trafikut 7

24 Organizatat e tjera teuml angazhuara 7

3 A ka policia e trafikut qasje neuml informata teuml besueshme teuml peumlrditeumlsuara dhe

relevante si dhe a peumlrdoren ato neuml meumlnyreuml efektive 9

31 Ccedilfareuml informatash i duhen policiseuml seuml trafikut 9

32 A ka policia e trafikut qasje neuml informatat e duhura 10

33 A eumlshteuml policia e trafikut duke i peumlrdorur informatat neuml meumlnyreuml efektive 11

4 A i kryen policia e trafikut sheumlrbimet neuml meumlnyreuml efektive 14

41 Si teuml matet efektiviteti i policiseuml seuml trafikut 14

42 A i ka policia e trafikut mjetet e duhura qeuml teuml jeteuml efektive 15

43 A peumlrdoren mjetet neuml dispozicion peumlr qeumlllimin e tij kryesor 18

44 A janeuml kryer kontrollet neuml vendet e duhura 19

45 A janeuml kryer kontrollet neuml koheumln e duhur 20

46 A janeuml kontrolluar gjeumlrat e duhura 21

47 A peumlrdoren ndeumlshkimet siccedil duhet 24

5 Konkluzionet 27

6 Rekomandimet 30

SHTOJCA I 33

SHTOJCA II 34

SHTOJCA III 35

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

Lista e shkurtesave

BB Banka Boteumlrore

BE Bashkimi Evropian

DR Drejtoria Rajonale

DKRr Divizioni i Komunikacionit Rrugor

IPK Inspektorati Policor i Kosoveumls

KB Kombet e Bashkuara

MI Ministria e Infrastruktureumls

MPB Ministria e Puneumlve teuml Brendshme

NjKA Njeumlsia peumlr Kontrollin e Autostradeumls

NjRKRr-PE Njeumlsia Rajonale e Komunikacionit Rrugor - Pejeuml

NjRKRr-PR Njeumlsia Rajonale e Komunikacionit Rrugor - Prishtineuml

OBSH Organizata Boteumlrore e Sheumlndeteumlsiseuml

PK Policia e Kosoveumls

ZAP Zyra e Auditorit teuml Peumlrgjithsheumlm

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

i

Peumlrmbledhje e peumlrgjithshme

Ccedilka kemi audituar

Aksidentet e trafikut rezultojneuml me fatalitete persona teuml leumlnduar deumlme materiale dhe

paraqesin kosto teuml larteuml peumlr shoqeumlrineuml Policia e trafikut eumlshteuml njeuml nga autoritetet kryesore teuml

angazhuara neuml promovimin e siguriseuml rrugore Ajo eumlshteuml autoriteti i veteumlm publik qeuml me

pranineuml e saj neuml rrugeuml kontrollon dhe mbikeumlqyreuml sjelljet e pjeseumlmarreumlsve neuml trafik dhe

peumlrballet drejtpeumlrseumldrejti me veprimet e tyre

Zyra e Auditorit teuml Peumlrgjithsheumlm ka ekzaminuar neumlse aktivitetet e policiseuml seuml trafikut janeuml teuml

bazuara neuml rrezikshmeumlri teuml menaxhuara neuml meumlnyreuml efektive dhe efikase dhe i kaneuml adresuar

shkaqet e aksidenteve

Auditimi eumlshteuml fokusuar neuml ekzaminimin e praktikave teuml aplikuara nga Policia e Kosoveumls -

Njeumlsiteuml Rajonale teuml Komunikacionit Rrugor teuml Prishtineumls dhe teuml Pejeumls dhe Njeumlsia peumlr

Kontrollin e Autostradeumls Arsyeja peumlrse i kemi zgjedhur keumlto njeumlsi eumlshteuml se keumlto mbulojneuml

rrugeumlt neuml teuml cilat ndodhin peumlrafeumlrsisht meumlse 60 e numrit teuml peumlrgjithsheumlm teuml aksidenteve

Ccedilfareuml kemi gjetur

Peumlrfundimi kryesor eumlshteuml se ka mjaft hapeumlsira peumlr peumlrmireumlsime peumlr ta beumlreuml policimin e

trafikut ploteumlsisht efektiv Policia e trafikut mund teuml beumljeuml edhe meuml shumeuml peumlr teuml peumlrmireumlsuar

aktivitetet e saj trsquoi peumlrdoreuml informatat neuml meumlnyreuml efektive si dhe trsquoi planifikojeuml burimet

Kontrollet duket se janeuml pjeseumlrisht teuml bazuara neuml rrezikshmeumlri por cileumlsia e teuml dheumlnave nuk

lejon teuml theksojmeuml se policia e trafikut neuml Kosoveuml - neuml meumlnyreuml sistematike - eumlshteuml duke i kryer

kontrollet efektive neuml aspektin e vendeve dhe teuml koheumls Ekzistojneuml disa ccedileumlshtje peumlrsa i peumlrket

numrit teuml policeumlve teuml trafikut se si operojneuml ccedilka eumlshteuml dokumentuar analizuar dhe peumlrdorur

peumlr teuml meumlsuar dhe trsquou peumlrmireumlsuar si dhe neuml ccedilrsquomeumlnyreuml menaxhohen ndeumlshkimet Keumlto peumlr

shkak se

Policia e trafikut nuk i peumlrdoreuml burimet e saj teuml informatave neuml meumlnyreuml ploteumlsisht

efektive

Burimet nuk alokohen neuml meumlnyreuml efektive dhe nganjeumlhereuml mungojneuml pajisje teuml

reumlndeumlsishme

Nevoja peumlr teuml kryer detyra teuml tjera joparandaluese eumlshteuml njeuml faktor qeuml ndikon neuml

policineuml e trafikut

Policia e trafikut duhet meuml shumeuml teuml keteuml veumlmendje te ngasja e rrezikshme dhe

njeumlkoheumlsisht teuml kontrollojeuml standardet teknike teuml automjeteve komerciale dhe

Ndeumlshkimet jo gjithhereuml aplikohen dhe menaxhohen siccedil duhet ndaj kundeumlrvajteumlsve

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

ii

Ccedilka rekomandojmeuml

Peumlrvoja na tregon se numri i aksidenteve neuml trafik dhe pasojat e tyre mund teuml zvogeumllohen

Peumlr keumlteuml nevojitet bashkeumlpunim i ngushteuml mes autoriteteve peumlrgjegjeumlse njeuml sistem i duhur

informativ peumlrdorim efektiv i pajisjeve dhe menaxhim profesional i bazuar neuml rrezikshmeumlri

neuml teuml gjitha nivelet Ne rekomandojmeuml Drejtorin e Peumlrgjithsheumlm teuml Policiseuml seuml Kosoveumls qeuml

Teuml marreuml njeuml iniciativeuml peumlr peumlrmireumlsimin e sistemit ekzistues teuml informimit dhe ta beumljeuml

ateuml ploteumlsisht efektiv Po keumlshtu teuml konsiderojeuml futjen e njeuml baze gjitheumlpeumlrfshireumlse teuml teuml

dheumlnave duke ftuar paleumlt e ndryshme teuml interesit

Teuml peumlrmireumlsojeuml peumlrdorimin e teuml dheumlnave neuml meumlnyreuml qeuml teuml qarteumlsojeuml planifikimin vjetor

dhe teuml vendoseuml objektiva performance teuml qarta peumlr njeumlsi operative

Teuml rikonsiderojeuml alokimet ndeumlrmjet policiseuml dhe policiseuml seuml trafikut si dhe alokimet

midis njeumlsive teuml ndryshme teuml policiseuml seuml trafikut

Teuml sigurojeuml se njeuml plan investimi peumlr pajisje kost-efektive eumlshteuml hartuar neuml njeuml

perspektiveuml teuml kornizeumls afat-mesme teuml shpenzimeve

Policia e trafikut teuml peumlrqendrohet seuml pari neuml detyrat e tyre kryesore parandalimin e

aksidenteve Ndihma peumlr funksionet e tjera teuml policiseuml dhe autoritetet tjera duhet teuml

planifikohet meuml mireuml neuml bashkeumlpunim me njeumlsiteuml e ndryshme policore

Teuml sigurohet qeuml aktivitetet e policiseuml seuml trafikut janeuml kryer neuml rrugeuml dhe vende teuml

rrezikshme

Teuml sigurohet qeuml policia e trafikut teuml peumlrqendrohet edhe neuml sjelljet e tjera teuml ngaseumlsve

peumlrveccedilse te tejkalimi i kufizimit teuml shpejteumlsiseuml Masat e kujdesit teuml shtuar duhet teuml

zbatohen rregullisht nga ana e patrullave teuml trafikut dhe

Sistemi i ndeumlshkimeve duhet teuml peumlrmireumlsohet Peumlrkrah keumlsaj duhet teuml aplikohet

sistemi i ldquopikeumlve negative si mjet efektiv i ndeumlshkimit

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

1

1 Hyrje

11 Historiku

Aksidentet janeuml ndeumlr shkaktareumlt e vdekjeve leumlndimeve teuml njereumlzve dhe deumlmtimit teuml proneumls

neuml Kosoveuml Mediet kaneuml raportuar shumeuml indikatoreuml neuml lidhje me sigurineuml publike neuml

trafik Serioziteti i gjendjes eumlshteuml theksuar edhe neuml Raportin e Progresit peumlr vitin 2014 i cili

eumlshteuml publikuar seuml fundi nga BE-ja Kostot e drejtpeumlrdrejta ekonomike teuml aksidenteve teuml

trafikut neuml Kosoveuml janeuml vlereumlsuar se peumlrfaqeumlsojneuml rreth 12 teuml Bruto Prodhimit teuml

Brendsheumlm (BPP)1

Krahasuar me vendet e tjera evropiane numri i peumlrgjithsheumlm i aksidenteve neuml trafik eumlshteuml i

larteuml (peumlrafeumlrsisht 20000 neuml vitin 2013) si neuml raport me numrin e automjeteve teuml

regjistruara edhe me numrin e banoreumlve Neuml vitin 2012 numri i aksidenteve fatale peumlr

milioneuml banoreuml ishte 15-20 meuml i larteuml neuml Kosoveuml sesa neuml vendet e BE-seuml me ekonomi

mesatare dhe me ekonomi meuml teuml zhvilluar teuml cilat faktikisht kaneuml meuml shumeuml automjete peumlr

banoreuml sesa Kosova

Edhe pse numri i peumlrgjithsheumlm i aksidenteve teuml trafikut neuml Kosoveuml nuk ka ndryshuar aq

shumeuml gjateuml viteve teuml fundit aksidentet e reumlnda (me teuml leumlnduar apo teuml vdekur) janeuml rritur

meumlse 8 (nga rreth 4600 neuml 5000 mes viteve 2011 dhe 2013 apo rreth 180 persona peumlr

10000 automjete teuml regjistruara) Gjateuml viteve teuml fundit janeuml marreuml disa veprime peumlr teuml

trajtuar problemin por teuml kufizuara Fushata periodike rritja e aktiviteteve teuml policiseuml

peumlrmireumlsimi i disa rrugeumlve janeuml shembuj teuml veprimeve teuml ndeumlrmarra Megjithkeumlteuml politikat

dhe plani i veprimit peumlr sigurineuml rrugore ende nuk janeuml miratuar dhe pak veprime janeuml

ndeumlrmarreuml peumlr teuml peumlrmireumlsuar efektivitetin e autoriteteve peumlrgjegjeumlse2

Peumlr promovimin e siguriseuml rrugore janeuml teuml angazhuara disa autoritete qendrore dhe lokale

Peumlrveccedil autoriteteve peumlr ndeumlrtim dhe infrastruktureuml rrugore autoriteti i veteumlm meuml i

reumlndeumlsisheumlm eumlshteuml policia Policeumlt e trafikut janeuml peumlrgjegjeumls peumlr kryerjen e kontrolleve dhe

synojneuml uljen e rrezikut teuml aksidenteve neuml trafik Ata janeuml teuml pranisheumlm neuml rrugeuml peumlr teuml

kontrolluar dhe mbikeumlqyrur sjelljet e pjeseumlmarreumlsve dhe drejtpeumlrdrejt ndeshen me

veprimet e tyre

1 World Bank The World Bank in Kosovo Country Snapshot (April 2014) fq 10 2 Peumlr meuml shumeuml shih Raportin e Progresit peumlr Kosoveumln nga Komisioni Evropian (BE 2014 faqe 42) ku ndeumlr teuml

tjera thuhet ldquoedhe ligji peumlr sigurineuml rrugore duhet teuml peumlrafrohet me Acquis Communautaire strategjia e siguriseuml neuml rrugeuml dhe plani i saj i veprimit duhet teuml miratohenhelliprdquo

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

2

12 Objektivi dhe pyetjet e auditimit

Objektivi i keumltij auditimi eumlshteuml teuml vlereumlsojeuml neumlse patrullimet e policiseuml seuml trafikut janeuml teuml

bazuara neuml rrezik dhe teuml menaxhuara neuml meumlnyreuml efektive dhe efikase Peumlr meuml tepeumlr objektivi

yneuml eumlshteuml qeuml teuml japim impulse teuml peumlrmireumlsimit aktiviteteve teuml policiseuml seuml trafikut

Pyetja e peumlrgjithshme e auditimit ka qeneuml

ldquoA eumlshteuml policia e trafikut duke i kryer sheumlrbimet e veta neuml meumlnyreuml efikase dhe efektiverdquo

Peumlr teuml qeneuml efektiv ne neumlnkuptojmeuml peumlrmbushjen e objektivave peumlr promovimin e njeuml mjedisi

teuml mireuml dhe teuml sigurt neuml trafik qasjen neuml pajisjet e duhura dhe peumlrdorimin efektiv teuml tyre

aktivitete neuml peumlrputhje me praktikat e mira ndeumlrkombeumltare dhe afteumlsi peumlr teuml zvogeumlluar

numrin e aksidenteve teuml reumlnda rrugore Kjo po ashtu neumlnkupton aplikimin e njeuml qasje pro-

aktive dhe teuml bazuar neuml rrezik qeuml peumlrmes kontrolleve teuml nxiten sjelljet e mira teuml ngaseumlsve

Ne kemi kufizuar pyetjen e peumlrgjithshme neuml keumlto pyetje meuml specifike

1 A kaneuml policeumlt e trafikut qasje neuml informata teuml besueshme teuml peumlrditeumlsuara dhe

relevante dhe a peumlrdoren ato neuml meumlnyreuml efektive

2 A i kryejneuml njeumlsiteuml e policiseuml seuml trafikut sheumlrbimet neuml meumlnyreuml efektive

Policia e trafikut duhet para seuml gjithash teuml keteuml informata teuml duhura dhe pastaj teuml beumljeuml

peumlrdorimin efektiv teuml tyre neuml lidhje me ndarjen dhe peumlrdorimin e burimeve si dhe

planifikimin operativ

Peumlr teuml qeneuml efektive policia e trafikut duhet qeuml teuml adresojeuml analizat e rreziqeve si peumlr

shembull ku kur dhe si ka meuml shumeuml gjasa teuml ndodhin aksidentet

13 Kriteret e auditimit

Auditimi ka vlereumlsuar performanceumln e patrullave teuml policiseuml seuml trafikut kundrejt kritereve teuml

hartuara nga praktikat meuml teuml mira ndeumlrkombeumltare rregulloreve dhe udheumlzuesve teuml PK-seuml

politikave etj Ne kemi peumlrdorur keumlto kritere

1 A janeuml marreuml neuml konsiderateuml nga policia e trafikut gjateuml planifikimit teuml aktiviteteve teuml

dheumlnat peumlr aksidentet dhe

2 A janeuml marreuml vendimet peumlr patrollime (neuml koheuml dhe vend teuml duhur) teuml bazuara neuml

rrezikun e identifikuar meuml hereumlt

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

3

14 Metodologjia fusheumlveprimi dhe kufizimet e auditimit

Ne kemi aplikuar njeuml gameuml metodash peumlr mbledhjen e deumlshmive peumlr trsquoiu peumlrgjigjur pyetjeve

teuml auditimit Ne kemi

1 Rishikuar kornizeumln ligjore

2 Rishikuar dokumente relevante si

a Raportet vjetore teuml viteve 2012-2014 teuml PK

b Analizat e aksidenteveteuml kryera nga PK

c Analizat e procedurave teuml puneumls fleteuml-patrullimeve dhe shkresat e ndryshme teuml PK

d Pyeteumlsoreumlt dhe listat kontrolluese peumlr PK-neuml dhe

e Raportet e inspektimeve nga IPK-ja3

3 Intervistuar persona peumlrgjegjeumls nga PK MI

4 Veumlzhguar inspektimet e kryera nga policia e trafikut

5 Marreuml pjeseuml neuml konferenca dhe seminare ku eumlshteuml diskutuar peumlr sigurineuml neuml trafikun

rrugor dhe

6 Konsultuar shumeuml studime teuml kryera nga KB BE BB OBSH-ja

Ekipi i auditimit nuk ka mundur trsquoi studiojeuml teuml gjitha njeumlsiteuml e policiseuml seuml trafikut auditimi

eumlshteuml fokusuar neuml vlereumlsimin e praktikave teuml aplikuara neuml tre nga teteuml njeumlsiteuml ekzistuese ku

ndodhin peumlrafeumlrsisht meumlse 60 e numrit teuml peumlrgjithsheumlm teuml aksidenteve Ato njeumlsi ishin

Njeumlsiteuml Rajonale teuml Komunikacionit Rrugor teuml Prishtineumls dhe teuml Pejeumls teuml cilat mbulojneuml njeuml

territor teuml gjereuml teuml rrugeumlve neuml Kosoveuml teuml peumlrbeumlreuml nga disa komuna dhe vendkalime kufitare4

Njeumlsia e Prishtineumls eumlshteuml peumlrzgjedhur duke pasur parasysh statusin qeuml e ka qyteti si qendeumlr

administrative5 Gjithashtu ne kemi ekzaminuar Njeumlsineuml peumlr Kontrollin e Autostradeumls qeuml

eumlshteuml peumlrgjegjeumlse peumlr arterien kryesore teuml qarkullimit rrugor neuml Kosoveuml

Auditimi eumlshteuml fokusuar neuml vlereumlsimin e fazeumls planifikuese dhe teuml kryerjes seuml kontrolleve ndash

patrullimeve ndash dhe jo neuml aktivitete teuml tjera qeuml njeumlsiteuml i kryejneuml siccedil janeuml hetimet etj

Periudha e auditimit i mbulon vitet 2012-2014

3 Inspektorati Policor i Kosoveumls (IPK) eumlshteuml agjenci neuml kuadeumlr teuml MPB-seuml qeuml funksionon neuml bazeuml teuml Ligjit 03L-

231 Njeuml ndeumlr funksionet themelore teuml IPK-seuml eumlshteuml edhe ldquoInspektimi i strukturave dhe funksioneve teuml Policiseuml seuml Kosoveumls peumlr teuml siguruar llogaridheumlnie efektivitet dhe efikasitet neuml zbatueshmeumlrineuml e ligjeve dhe procedurave standarde teuml operimit neuml fuqirdquo

4 Sipas struktureumls organizative teuml PK-seuml ekzistojneuml shtateuml rajone- Drejtori Rajonale brenda teuml cilave operojneuml njeumlsiteuml e policiseuml seuml trafikut peumlrderisa NjKA operon brenda Divizionit teuml Komunikacionit Rrugor

5 Sipas raportit teuml NjRKRr-PR neuml rajonin e Prishtineumls janeuml teuml regjistruara rreth 80000 automjete (nga rreth 280000 sa janeuml teuml regjistruara neuml Kosoveuml) dhe brenda 24 oreumlve neuml teuml frekuentojneuml rreth 100000 automjete

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

4

15 Struktura e raportit

Ky raport peumlrbeumlhet nga gjashteuml kapitujt e meumlposhteumlm

Kapitulli 1 Hyrja

Kapitulli 2 Siguria neuml trafik dhe Policia

Kapitulli 3 A ka policia e trafikut qasje neuml informata teuml besueshme teuml peumlrditeumlsuara

dhe relevante si dhe apeumlrdoren ato neuml meumlnyreuml efektive

Kapitulli 4 A i kryen policia e trafikut sheumlrbimet e veta neuml meumlnyreuml efektive

Kapitulli 5 Konkluzionet dhe

Kapitulli 6 Rekomandimet

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

5

2 Siguria neuml trafik dhe policia

21 Siguria neuml trafik perspektivat

Mjedisi i sigurt - peumlrfshireuml edhe sigurineuml neuml trafikun rrugor - eumlshteuml vendimtar peumlr zhvillimin

ekonomik teuml vendit Mbrojtja e jeteumls dhe proneumls eumlshteuml e nevojshme peumlr ccedildo shoqeumlri

Siguria neuml trafik eumlshteuml problem i peumlrhapur neuml mbareuml boteumln6 Organizata Boteumlrore e

Sheumlndeteumlsiseuml (OBSH) ka theksuar se ccedildo 30 sekonda dikush diku vdes neuml njeuml aksident rrugor

dhe dhjeteuml persona leumlndohen reumlndeuml OBSH pret qeuml numri i vdekjeve neuml nivel global teuml arrijeuml

afro 2 milion deri neuml vitin 2030 nga 13 milioneuml sa eumlshteuml tani Ekzistenca e njeuml strategjie

kombeumltare teuml siguriseuml neuml rrugeuml mund teuml shihet si njeuml tregues qeuml siguria neuml rrugeuml eumlshteuml njeuml

ccedileumlshtje neuml agjendeumln politike7

Gjithashtu neuml BE transporti rrugor eumlshteuml meuml i rreziksheumlm dhe meuml i kushtuesheumlm neuml aspektin

e jeteumls njereumlzore Siguria neuml rrugeuml eumlshteuml problem i madh shoqeumlror i peumlrbashkeumlt peumlr teuml gjitha

vendet e BE-seuml Neuml vitin 2009 meuml shumeuml se 35000 njereumlz kaneuml vdekur neuml rrugeumlt e BE-seuml e qeuml

eumlshteuml ekuivalente me njeuml qytet teuml meseumlm dhe jo meuml pak se 15 milioneuml persona janeuml leumlnduar8

Peumlr teuml peumlrmireumlsuar sigurineuml neuml rrugeuml eumlshteuml vendosur njeuml objektiv sasior zvogeumllim peumlr 50 teuml

numrit teuml vdekjeve nga aksidentet rrugore deri meuml 2020 duke filluar nga viti 2010 Pavareumlsisht

suksesit neumlpeumlrmjet programeve teuml BE-seuml rrugeumlt evropiane janeuml ende larg peumlr teuml qeneuml teuml sigurta

BE-ja ka peumlrcaktuar disa objektiva neuml bazeuml teuml orientimeve teuml politikave teuml saj peumlr sigurineuml neuml

rrugeuml duke theksuar si esenciale arsimin trajnimin dhe zbatimin9

Neuml Kosoveuml sfida e siguriseuml neuml rrugeuml eumlshteuml identifikuar gjateuml viteve teuml fundit Neuml vitin 2009

eumlshteuml themeluar njeuml organ ndeumlrministror i quajtur Keumlshilli peumlr Sigurineuml neuml Komunikacionin

Rrugor10 Roli i keumltij Keumlshilli eumlshteuml teuml ndeumlrtojeuml bashkeumlpunimin mes ministrive peumlrgjegjeumlse peumlr

promovimin e siguriseuml neuml rrugeuml Koheumlve teuml fundit eumlshteuml hartuar ldquoDraft-Strategjia Kombeumltarerdquo

nga Keumlshilli dhe si e tilleuml eumlshteuml proceduar peumlr miratim neuml Qeveri Korniza ligjore edhe pse e

mangeumlt eumlshteuml zbatuar pjeseumlrisht dhe eumlshteuml neuml shqyrtim e sipeumlr11 Komunat dhe Keumlshillat

6 Ccedileumlshtja e siguriseuml seuml trafikut riafirmon objektivin afatgjateuml teuml keumlrkuar nga KB peumlr teuml zvogeumlluar numrin e

aksidenteve deri meuml 2020 (Rezoluta e Asambleseuml seuml Peumlrgjithshme teuml KB-seuml ARES64255 mars 2010) 7 Neuml krahasim me vendet e tjera evropiane Kosova eumlshteuml njeuml ndeumlr vendet e pakta qeuml nuk e ka miratuar ende njeuml

strategji kombeumltare peumlr sigurineuml neuml trafik 8 European Commission (EC) Towards a European Road Safety Area Policy Orientations on Road Safety 2011-

2020 (Brussels 2010) 9 Ibidem 10 Themelimi i keumltij keumlshilli eumlshteuml parapareuml me Ligjin mbi Sigurineuml neuml Komunikacion (2007) ldquoProgrami peumlr

sigurineuml rrugorerdquo eumlshteuml miratuar neuml vitin 2010 me qeumlllim teuml zvogeumllimit teuml trendit negativ teuml siguriseuml rrugore neuml Kosoveuml

11 Drafti i ligjit teuml ri eumlshteuml neuml pocedureuml parlamentare peumlr miratim

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

6

Komunaleuml peumlr Siguri teuml Komunitetit teuml themeluar neuml secileumln komuneuml luajneuml njeuml rol teuml veccedilanteuml

neuml aspektin e siguriseuml publike12

22 Policia e Kosoveumls organizimi dhe peumlrgjegjeumlsiteuml

PK-ja eumlshteuml autoriteti kompetent peumlrgjegjeumls peumlr zbatimin e politikave teuml siguriseuml kombeumltare

ku peumlrfshihet edhe trafiku rrugor Roli i policiseuml - neuml fusheumln e siguriseuml neuml trafik - eumlshteuml mjaft

specifik dhe aplikohet peumlrmes aktiviteteve teuml ndryshme Peumlrgjegjeumlsiteuml kryesore janeuml zbatimi i

ligjeve teuml trafikut reagimet ndaj aksidenteve dhe ngritja e nivelit teuml ndeumlrgjegjeumlsimit peumlrmes

qasjes proaktive Policia e trafikut sheumlrben si njeuml pengeseuml peumlr ngaseumlsit teuml cileumlt nuk i

respektojneuml rregullat e trafikut dhe nuk u binden atyre13

PK-ja ka aprovuar njeuml ldquoPlan Strategjik Zhvillimor 2011-2015rdquo14 ku njeuml nga objektivat

strategjike eumlshteuml ngritja e nivelit teuml siguriseuml publike dhe besimit teuml qytetareumlve (trafikut

rrugor)

PK-ja eumlshteuml e organizuar neuml nivel qendror dhe lokal15 Drejtoria e Peumlrgjithshme e PK-seuml

(kryesuar nga Drejtori i Peumlrgjithsheumlm) eumlshteuml peumlrgjegjeumlse neuml nivel vendi Neuml nivelin rajonal

janeuml shtateuml njeumlsi rajonale - Drejtori Rajonale (DR) - peumlrgjegjeumlse peumlr sigurineuml publike Stacionet

e policiseuml janeuml peumlrgjegjeumlse peumlr policineuml lokale neuml secileumln komuneuml16

Policia e trafikut eumlshteuml e organizuar neuml keumlteuml meumlnyreuml neuml nivelin qendror Divizioni i

Komunikacionit Rrugor (DKRr) eumlshteuml peumlrgjegjeumls peumlr menaxhim strategjik udheumlzime urdhra

dhe plane operative peumlr njeumlsiteuml operative (njeumlsiteuml e policiseuml seuml trafikut) Neuml nivel operativ

DKRr eumlshteuml peumlrgjegjeumls peumlr kontrollimin e autostradeumls peumlrmes Njeumlsiseuml peumlr Kontrollin e

Autostradeumls (NjKA) DKRr ka zhvilluar planet e veprimit qeuml kaneuml peumlr qeumlllim adresimin e

sfidave teuml cilat pengojneuml sigurineuml e qeumlndrueshme teuml trafikut rrugor17

Njeumlsiteuml peumlrkateumlse operative janeuml pjeseuml e DR-ve si dhe i raportojneuml DR-ve dhe DKRr-seuml NjKA

raporton drejtpeumlrdrejt tek DKRr

12 Detyrat dhe peumlrgjegjeumlsiteuml e keumltij Keumlshilli janeuml teuml peumlrcaktuara me UA nr 272012 MPB ndash 032012 dhe kaneuml teuml

beumljneuml meuml shumeuml me siguri teuml peumlrgjithshme duke mos u potencuar neuml meumlnyreuml teuml veccedilanteuml sigurineuml neuml trafik Aneumltareuml teuml keumltyre keumlshillave janeuml edhe komandanteumlt e stacioneve policore teuml komunave peumlrkateumlse

13 European Transport Safety Council (ETSC) Policing Enforcement Strategies to Reduce Traffic Casualties in Europe (Brussels 1999) fq 11

14 Bazuar neuml keumlteuml dokument PK-ja ka parapareuml ndeumlrmarrjen e keumltyre masave siccedil janeuml prezenceuml meuml teuml madhe policore peumlrmes patrullimeve meuml teuml shpeshta neuml ldquopika teuml zezardquo kontakte teuml drejtpeumlrdrejta dhe keumlshillimit me qytetareuml organizim teuml aktiviteteve proaktive me qeumlllim teuml edukimit teuml qytetareumlve shtimi i numrit teuml kontrolleve dhe veprimeve tjera policore neuml trafik

15 Shih ldquoShtojceumln Irdquo ndash struktura organizative e PK-seuml 16 Ligji peumlr Policineuml 04L-076 aprovuar meuml 2012 e definon Policineuml e Kosoveumls si sheumlrbim publik qeuml funksionon

brenda MPB-seuml 17 DKRr ka neumlnshkruar njeuml memorandum bashkeumlpunimi me Policineuml e Republikeumls seuml Shqipeumlriseuml peumlr patrullimet e

peumlrbashkeumlta teuml policiseuml seuml trafikut me qeumlllim teuml rritjes seuml siguriseuml neuml trafikun rrugor gjateuml sezonit teuml vereumls

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

7

Detyrat e njeumlsive patrulluese janeuml teuml peumlrcaktuara neuml ldquoUdheumlzuesin peumlr meumlnyreumln e kryerjes seuml

detyrave neuml mbikeumlqyrjen dhe rregullimin e trafikut rrugorrdquo Peumlrveccedil keumltyre dokumenteve PK

ka miratuar gjithashtu ldquoManualin peumlr Parime dhe Procedura Standarde Operativepeumlrshkrime

teuml puneumlsrdquo si dhe udheumlzime peumlr operacione

23 Roli i policiseuml seuml trafikut

Qeumlllimi i policiseuml seuml trafikut eumlshteuml teuml sigurojeuml leumlvizjen e sigurt neuml rrugeuml teuml parandalojeuml

shkeljet neuml trafik dhe teuml marreuml masat e duhura kundeumlr shkeleumlsve Patrullimi ka njeuml rol

mbikeumlqyreumls parandalues dhe krijon njeuml ambient meuml teuml sigurt peumlr teuml gjitheuml aktereumlt neuml trafik

Policia e trafikut analizon planifikon dhe harton strategji peumlr nivel teuml qeumlndruesheumlm teuml

siguriseuml neuml trafik Njeumlsiteuml e policiseuml seuml trafikut janeuml njeumlsi peumlrgjegjeumlse peumlr

Planifikimin e patrullimeve - faza e planifikimit teuml aktiviteteve operative bazohet neuml

analizat e shkaqeve qeuml qeumlndrojneuml pas aksidenteve teuml trafikut (faktoreumlt e rrezikut)

Patrullimet - kryhet neuml meumlnyra teuml ndryshme neuml koheuml teuml ndryshme dhe me mjete teuml

ndryshme Pikat kontrolluese ku kryhen patrullimet peumlrcaktohen neuml bazeuml teuml

analizave teuml rrezikut teuml larteumlpeumlrmendur dhe

Hetimet e aksidenteve - peumlrfshijneuml hetimin e ploteuml teuml tyre dhe kaneuml peumlr qeumlllim rritjen

e siguriseuml neuml trafikun rrugor Hartohen raporte peumlrfshireuml analizat mbi faktoreumlt qeuml i

shkaktojneuml aksidentet18

Mbikeumlqyrja e fluksit teuml trafikut beumlhet peumlrmes praniseuml seuml policiseuml seuml trafikut neuml rrugeuml dhe

mund teuml beumlhet edhe me ndihmeumln e pajisjeve teknike monitoruese ndash kamerave teuml

shpejteumlsiseuml19 etj

24 Organizatat e tjera teuml angazhuara

Neuml adresimin e siguriseuml seuml trafikut rrugor janeuml teuml peumlrfshireuml disa aktereuml

Qeveria eumlshteuml peumlrgjegjeumlse peumlr krijimin e politikave teuml siguriseuml peumlr qytetareuml peumlrfshireuml edhe

trafikun Neumln kornizeumln e aplikueshme ligjore Qeveria Ministria e Puneumlve teuml Brendshme

(MPB) dhe Ministria e Infrastruktureumls (MI) ndajneuml peumlrgjegjeumlsineuml kryesore peumlr vendosjen e

18 Njeumlsiteuml e Policiseuml seuml Trafikut kryejneuml hetime peumlr aksidentet e trafikut qeuml rezultojneuml me fatalitet leumlndime teuml

reumlnda dhe aksidentet me deumlme teuml shumta Neuml aneumln tjeteumlr stacionet policore i hetojneuml aksidentet me deumlme meuml teuml vogla

19 lsquorsquoKamera teuml shpejteumlsiseumlrsquorsquo eumlshteuml emri i zakonsheumlm peumlr kamerat e siguriseuml qeuml peumlrdoren nga forcat e policiseuml Ekzistojneuml kateumlr lloje kryesore kamera fikse teuml cilat janeuml mjete pa pilot dhe fotografojneuml neuml njeuml rrugeuml ku ka pasur aksidente kamera teuml shpejteumlsineuml mbi distanceumln teuml cilat janeuml pa pilot por operojneuml neuml ccedilifte dhe zbulojneuml shpejteumlsineuml e arritur ndeumlrmjet automjeteve dhe peumlrdoren neuml meumlnyreuml tipike neuml rrugeuml meuml teuml gjata me dendeumlsi teuml larteuml peumlrplasjeje kamera leumlvizeumlse peumlr shpejteumlsineuml qeuml peumlrdoren nga policeumlt dhe vendosen neuml aneumlt e rrugeumlve dhe kamera neuml driteuml teuml kuqe qeuml peumlrdoren neuml kryqeumlzimet ku ka semaforeuml Gjithashtu sipas praktikave ndeumlrkombeumltare vendosja e kamerave false neuml vende teuml ndryshme eumlshteuml njeuml meumlnyreuml peumlr teuml rritur efektivitetin

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

8

politikave hartimin dhe zbatimin e ligjeve qeuml lidhen me sigurineuml neuml trafikun rrugor MI ka

disa detyra si

programe peumlr trajnimin e ngaseumlsve dhe vlereumlsimin e tyre

kushtet e kontrollimit teknik teuml automjeteve dhe

ndeumlrtimin dhe mireumlmbajtjen e rrugeumlve

Peumlrveccedil keumlsaj seuml bashku me PK-neuml MI-ja mbikeumlqyreuml administron dhe zbaton kornizeumln

ligjore peumlr sigurineuml publike neuml rrugeuml

Komunat janeuml peumlrgjegjeumlse peumlr ndeumlrtimin dhe mireumlmbajtjen e rrugeumlve publike lokale

Gjykatat janeuml peumlrgjegjeumlse peumlr trajtimin e veprave peumlr shkelje teuml rregullave teuml trafikut

Organet e drejteumlsiseuml peumlrmes puneumls seuml tyre kontribuojneuml neuml meumlnyreuml efektive si mekanizeumlm

mbrojteumls neuml ndeumlrgjegjeumlsimin e publikut Neumlpeumlrmjet vendimeve meritore ato veccedilaneumlrisht

ndikojneuml neuml shtypjen e fenomeneve teuml rrezikshme neuml trafik duke ndikuar keumlshtu

drejtpeumlrdrejt neuml peumlrmireumlsimin e sjelljes seuml pjeseumlmarreumlsve

Institucionet sheumlndeteumlsore kontribuojneuml neuml kujdesin sheumlndeteumlsor dhe trajtimin e qytetareumlve-

ngaseumlsve Sheumlrbimet emergjente me koheuml dhe efektive ndash me aneuml teuml trajtimit teuml duhur teuml

leumlnduarve neuml aksidente - zvogeumllojneuml pasojat e tyre Meuml tej keumlto institucione kontribuojneuml

edhe neuml edukimin e ngaseumlsve peumlr procedurat e ndihmeumls seuml pareuml dhe transportimin e duhur

teuml aksidentuarve

Institucionet e arsimit e promovojneuml edukimin efektiv teuml siguriseuml rrugore neuml shkolla

Gjithashtu mediet mund teuml rrisin ndeumlrgjegjeumlsimin e komunitetit dhe teuml kuptuarit e faktoreumlve

dhe kostove teuml aksidenteve rrugore Kompaniteuml e sigurimeve kaneuml njeuml rol teuml veccedilanteuml neuml keumlteuml

drejtim Aplikimi i koncepteve teuml sigurimit duke shpeumlrblyer ngaseumlsit qeuml nuk shkaktojneuml

aksidente i motivon ata teuml peumlrmireumlsojneuml sjelljet e tyre neuml trafik dhe si rrjedhojeuml e keumlsaj edhe

keumlto kompani ndikojneuml neuml sigurineuml rrugore

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

9

3 A ka policia e trafikut qasje neuml informata teuml

besueshme teuml peumlrditeumlsuara dhe relevante si dhe a

peumlrdoren ato neuml meumlnyreuml efektive

31 Ccedilfareuml informatash i duhen policiseuml seuml trafikut

Veprimet peumlr teuml zvogeumlluar problemet e siguriseuml neuml trafikun rrugor duhet teuml jeneuml teuml bazuara

neuml informata relevante Informatat e tilla mund teuml merren me ndihmeumln e njeuml sistemi

informativ teuml siguriseuml neuml rrugeuml20 Shumeuml vende evropiane kaneuml baza teuml ndryshme teuml teuml

dheumlnave por neuml peumlrgjitheumlsi ato janeuml neuml proneumlsi teuml agjencive kombeumltare peumlr siguri neuml rrugeuml

dhe institucionet e ndryshme ofrojneuml informata peumlr agjenciteuml e tilla21

Aktivitetet efektive teuml policiseuml seuml trafikut keumlrkojneuml informata rreth22

Faktoreumlve qeuml ndeumlrlidhen me aksidente teuml tilla si23

ngaseumlsit dhe sjelljet e tyre

llojet e automjeteve teuml peumlrfshira dhe gjendja e tyre

gjendja e rrugeumlve dhe moti

intensiteti i trafikut dhe

ku dhe kur kaneuml ndodhur aksidentet

teuml ashtuquajturave ldquopika teuml zezardquo24

ngjarjeve - kur dhe ku mund teuml rriten rreziqet peumlr aksidente

pasojave teuml aksidenteve

aktiviteteve teuml kryera nga policia e trafikut dhe ndeumlshkimet e aplikuara dhe

reagimeve peumlr rezultatet e qasjeve dhe aktiviteteve teuml ndryshme

Policia e trafikut eumlshteuml peumlrgjegjeumlse peumlr mbledhjen e teuml dheumlnave teuml nevojshme teuml cilat kryesisht

vet i prodhojneuml Autoritetet tjera ose organizatat mund teuml keneuml njohuri teuml cilat policia e

20 OECD Safety on Roads (Paris 2002) fq 10 21 Neuml Kosoveuml roli i agjenciseuml seuml tilleuml ushtrohet nga Keumlshilli peumlr Sigurineuml neuml Komunikacionin Rrugor Keumlshilli

kryesisht mbledh teuml dheumlna nga Policia e Kosoveumls 22 Kjo pjeseuml bazohet neuml literatura teuml ndryshme rreth praktikave teuml mira teuml kontrollit teuml trafikut dhe dokumente ndash

politika nga organizata teuml ndryshme ndeumlrkombeumltare 23 WHO Data Systems A Road Safety Manual for Decision-Makers and Practioners (Geneva 2010) 24 Neuml menaxhimin e siguriseuml rrugore ldquopikat e zezardquo (angblackspot) janeuml vendet ku historikisht janeuml koncentruar

aksidentet e trafikut Kjo mund teuml ndodh peumlr arsye teuml ndryshme teuml tilla si ktheseuml e ashpeumlr apo keumlnd neuml njeuml rrugeuml teuml drejteuml kryqeumlzim i fshehur neuml njeuml rrugeuml teuml shpejteuml shenja teuml dobeumlta ose teuml fshehura paralajmeumlruese neuml udheumlkryq etj

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

10

trafikut nuk i ka peumlr shembull ngjarjet ose gjendja qeuml mund teuml rriseuml rrezikun peumlr aksidentet

e trafikut Peumlr keumlteuml arsye marreumldheumlnia e ngushteuml e puneumls midis policiseuml seuml trafikut dhe

autoriteteve teuml tjera eumlshteuml thelbeumlsore

Eumlshteuml po keumlshtu e reumlndeumlsishme qeuml teuml dheumlnat teuml strukturohen dhe analizohen siccedil duhet qeuml

aktualisht teuml peumlrdoren peumlr planifikime operative dhe detyra teuml peumlrditshme Kjo do trsquoi

mundeumlsonte policiseuml seuml trafikut teuml zgjedh mjetet e duhura - neuml koheumln e duhur dhe neuml vendin

e duhur Kjo gjithashtu e beumln meuml teuml lehteuml fokusimin meuml teuml mireuml neuml sjelljet e ngaseumlsve kushtet

rrugore gjendjen dhe llojin e automjeteve (kamioneuml autobuseuml ose vetura) etj Peumlr njeuml efekt

maksimal teuml siguriseuml eumlshteuml e reumlndeumlsishme qeuml policia e trafikut teuml fokusohet neuml faktoreuml teuml cileumlt

kaneuml ndikim teuml drejtpeumlrdrejteuml neuml sigurineuml rrugore dhe ateuml neuml vende dhe koheuml teuml duhur ku

aksidentet kaneuml gjasa teuml ndodhin

32 A ka policia e trafikut qasje neuml informatat e duhura

Shumica e informatave teuml nevojshme peumlr qeumlllime teuml planifikimit peumlr policineuml e trafikut janeuml

neuml dispozicion25 Policia e trafikut ka qasje neuml dy baza teuml teuml dheumlnave SIPK teuml dheumlnat rreth

veprave penale dhe MAAP teuml dheumlnat peumlr aksidentet statistikat dhe analizat Teuml dheumlnat neuml

keumlto baza peumlrcillen neuml baza ditore javore dhe mujore Disa teuml dheumlna sigurohen peumlrmes

takimeve dhe shkeumlmbimit me autoritetet tjera - institucionet rrugore sheumlndeteumlsore dhe

gjykatat neuml lidhje me kundeumlrvajteumlsit dhe ndeumlshkimet Teuml dheumlnat rreth aksidenteve dhe

pasojave teuml tyre janeuml teuml plota

Policia e trafikut eumlshteuml mjaft mireuml e informuar rreth ngjarjeve dhe gjendjes se ku dhe kur

mund teuml rriten rreziqet peumlr aksidente Bashkeumlpunimi me autoritetet tjera qendrore dhe lokale

dhe me shoqeumlrineuml civile ofron teuml dheumlna peumlr intensitetin e trafikut gjendjen neuml rrugeuml etj26

Mund teuml keumlrkohet nga policia e trafikut teuml sigurojeuml ndihmeuml peumlr autoritetet tjera bie fjala teuml

jeteuml e pranishme afeumlr shkollave teuml ndihmojeuml organet e inspektimit teuml ngriteuml ndeumlrgjegjeumlsimin

neuml parandalimin e rrezikut neuml trafik etj27

Neuml tabeleumln e meumlposhtme eumlshteuml peumlrmbledhur qasshmeumlria e njeumlsive policore teuml trafikut neuml

informata teuml nevojshme teuml llojeve teuml ndryshme Qasjen e kemi klasifikuar neuml kateumlr kategori28

25 Sipas praktikave ndeumlrkombeumltare burimi meuml i zakonsheumlm peumlr teuml dheumlnat rreth aksidenteve janeuml teuml dheumlnat e

policiseuml Megjithateuml shumeuml aksidente nuk raportohen neuml polici - me ose pa deumlmtime teuml vogla apo pa leumlndime 26 Raportet vjetore teuml PK-seuml peumlr vitet 2012 dhe 2013 27 Examinimi i raporteve teuml ndryshme planeve ditore teuml policiseuml seuml trafikut etj 28 Peumlr meuml shumeuml shpjegime shih ldquoShtojceumln IIrdquo

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

11

Tabela 1 Qasshmeumlria e policiseuml seuml trafikut neuml informata teuml nevojshme peumlr planifikimin

operativ

ploteumlsisht kryesisht pjeseumlrisht shumeuml pak

Informata peumlr faktoreumlt qeuml ndeumlrlidhen me aksidentet x

Informatat peumlr pasojat e aksidenteve x

Informata mbi ngjarjet kushtet kur ku rreziqet mund teuml rriten peumlr aksidente

x

Informata rreth aktiviteteve teuml kryera nga policia e trafikut dhe ndeumlshkimet e aplikuara

x

Reagimet ndaj rezultateve teuml qasjeve teuml ndryshme dhe aktiviteteve

x

Siccedil shihet meuml sipeumlr ekzistojneuml fusha ku informatat e nevojshme nuk janeuml ploteumlsisht teuml

qasshme - kur eumlshteuml e nevojshme Ka ende fusha qeuml duhet teuml zhvillohen para se policia e

trafikut teuml mund teuml pranojeuml informata neuml koheuml peumlr ngjarjet dhe kushtet kur dhe ku mund teuml

rriten rreziqet peumlr aksidente Informatat ldquoonlinerdquo ose neuml koheuml reale nga autoritetet e rrugeumlve

dhe peumlrpjekjet shteseuml peumlr teuml ngritur rrjete me aktereuml teuml ndrysheumlm janeuml shembuj teuml

aktiviteteve qeuml mund teuml shtojneuml vlereuml

Raportimi i performanceumls neuml disa aspekte nuk eumlshteuml i zhvilluar edhe aq mireuml Nga sistemi

aktual i informatave eumlshteuml veumlshtireuml teuml kuptohet secila peumlrpjekje qeuml do teuml sigurojeuml bazeuml solide

peumlr zhvillimin e raportimit

Kapacitetet meuml pak teuml zhvilluara janeuml ato peumlr vlereumlsimin e efektivitetit teuml qasjeve dhe

aktiviteteve teuml ndryshme Disa peumlrpjekje janeuml iniciuar peumlr shembull neuml hartimin e raporteve

peumlr aktivitetet e kryera por jo neuml matjen e veprimeve teuml ndeumlrmarra neuml meumlnyreuml qeuml teuml

parandalohen aksidentet

33 A eumlshteuml policia e trafikut duke i peumlrdorur informatat neuml

meumlnyreuml efektive

Cileumlsia e interpretimit teuml teuml dheumlnave eumlshteuml vendimtare neuml peumlrcaktimin e aktiviteteve teuml

duhura teuml policiseuml seuml trafikut Njeuml shembull disa nga faktoreumlt e aksidenteve teuml ofruara neumlpeumlr

dosje ndash siccedil janeuml kushtet klimatike dhe gjendjet e rrugeumlve ndash mund teuml shpjegojneuml ndonjeuml

aksident por neuml realitet ngasja e pakujdesshme ose shpejteumlsia mund teuml jeneuml shkaku i veumlrteteuml

Me fjaleuml teuml tjera policia e trafikut ka nevojeuml peumlr informata rreth kushteve klimatike dhe

gjendjes neuml rrugeuml qeuml teuml planifikojeuml aktivitetet e saj mireumlpo kontrollet aktuale ndash me qeneuml

efektive ndash duhet teuml fokusohen neuml aspekte tjera si shpejteumlsia dhe sjelljet e ngaseumlsve Njeuml ccedileumlshtje

tjeteumlr qeuml mund teuml ngritet neuml keumlteuml kontekst eumlshteuml nevoja peumlr informata Edhe neumlse keumlto

informata janeuml ligjeumlrisht dhe teknikisht korrekte ato mund teuml diskutohen nga njeuml

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

12

perspektiveuml e kontrollit teuml trafikut neumlse janeuml mbivendosur ose tepeumlr teuml detajuara peumlr trsquou

peumlrshtatur nevojave praktike teuml policiseuml trafikut29

Shfryteumlzimi efektiv i informatave keumlrkon qeuml ato teuml

konsiderohen relevante dhe teuml dobishme nga ana e peumlrdoruesit

doreumlzohen neuml koheumln e duhur peumlr njeumlsiteuml e duhura

interpretohen neuml meumlnyreuml korrekte nga ana e peumlrdoruesit

peumlrdoren peumlr analiza dhe vlereumlsim neuml nivele teuml ndryshme

kaneuml ndikim neuml puneumln e peumlrditshme neuml terren dhe

peumlrdoren peumlr teuml meumlsuar dhe vepruar peumlr ndryshim dhe peumlrmireumlsim

Informatat peumlr planifikimin e aktiviteteve nuk janeuml peumlrdorur sistematikisht nga policia e

trafikut neuml meumlnyreuml efektive peumlr teuml maksimizuar efektivitetin e puneumls neuml aktivitetet e

peumlrditshme Peumlrveccedil keumlsaj ato janeuml peumlrdorur rralleuml peumlr vendimet rreth meumlnyreumls se si duhet

peumlrmireumlsuar aktivitetet e policiseuml seuml trafikut teuml cilat janeuml - peumlrgjitheumlsisht - duke peumlrseumlritur teuml

njeumljteumln strategji teuml zbatimit Detyrat e adresuara neuml fleteumlt-patrulluese nuk ishin shpesh neuml

peumlrputhje me planet operative30

Analizat e shkaqeve qeuml qeumlndrojneuml pas aksidenteve interpretohen nga njeumlsiteuml e policiseuml seuml

trafikut dhe peumlrcillen te DKRr neuml baza teuml rregullta Analizat shteseuml teuml prodhuara nga DKRr

peumlrdoren pjeseumlrisht neuml peumlrputhje me faktoreumlt e identifikuar teuml rrezikut31

Tabela 2 Peumlrdorimi i informatave teuml nevojshme nga policia e trafikut peumlr planifikim

operativ

Peumlrdorimi i informatave Gjithhereuml Shpesh Ndonjeumlhereuml Rralleuml

Teuml interpretuara analizuara dhe kombinuara me teuml dheumlna tjera

x

Teuml doreumlzuara me koheuml te njeumlsia e duhur x

Teuml peumlrdorura peumlr planifikim operativ dhe puneuml teuml peumlrditshme

x

Teuml peumlrdorura peumlr teuml meumlsuar dhe peumlr vendime peumlr peumlrmireumlsim

x

29 Ekzaminimi i klasifikimeve teuml DKRr peumlr shkaqet e aksidenteve neuml trafik ldquoStatistika dhe analiza e aksidenteve

neuml trafikrdquo peumlr vitet 2012 dhe 2013 30 Ekzaminim i aktiviteteve teuml bazuara neuml plane operative 31 Ekzaminimi i klasifikimeve teuml DKRr peumlr shkaqet e aksidenteve teuml trafikut ldquoStatistika dhe analiza e aksidenteve

neuml trafikrdquopeumlr vitet 2012 dhe 2013

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

13

Raportet vjetore teuml DKRr-seuml i peumlrshkruajneuml faktoreumlt e aksidenteve rrugore neuml krahasim me

vitet e meumlparshme Rezultatet e informatave peumlr faktoreumlt qeuml ndeumlrlidhen me aksidentet

trajtohen siccedil duhet veteumlm kur policia e trafikut zbaton masat neuml planet operative ose urdhrat

nga DKRr Neuml planifikimin operativ policia e trafikut ka peumlrdorur informatat rreth

shpeshteumlsiseuml dhe shkaqeve teuml aksidenteve Aktivitetet janeuml teuml ndryshme dhe varen thjesht

nga vendndodhja gjeografike dhe intensiteti i trafikut por kryesisht janeuml orientuar neuml

monitorimin e shpejteumlsiseuml32 Peumlrveccedil keumlsaj njeumlsiteuml e trafikut (duke peumlrjashtuar NjKA-neuml) nuk i

drejtojneuml gjithnjeuml aktivitetet me sheumlnjesteumlr edhe neuml rrugeumlt tjera jo-rajonale

Detyrat rutineuml nuk adresojneuml detyra teuml veccedilanta vis-agrave-vis treguesve teuml identifikuar neuml analizeumln

e aksidenteve Sipas krahasimit teuml teuml dheumlnave patrullimet e vlereumlsuara rutineuml teuml policiseuml seuml

trafikut kryesisht kaneuml sheumlnjestruar faktorin shpejteumlsi Kjo neumlnkupton se informatat nuk janeuml

peumlrdorur ploteumlsisht peumlr detyrat e peumlrditshme Shumica e patrullimeve kryesisht kryhen pa

ndonjeuml objektiv tjeteumlr shteseuml Aktivitetet aktuale teuml peumlrditshme ndash peumlr teuml qeneuml efektive - do teuml

duhet teuml fokusohen neuml aspekte teuml tjera teuml ndryshme siccedil eumlshteuml sjellja e ngaseumlsve (mbajtja e

distanceumls ngasja e pakujdesshme etj)

Informatat peumlrdoren rralleuml peumlr teuml identifikuar peumlrmireumlsimet e mundshme teuml veprimeve

parandaluese33 Shumica deumlrrmuese e aktiviteteve teuml kryera nuk janeuml teuml peumlrmbledhura neuml

raporte post-operative peumlr teuml matur progresin drejt objektivave teuml vendosura Peumlr meuml tepeumlr

peumlrzierja e prioriteteve neuml patrullime nuk ishte gjithnjeuml e bazuar neuml informatat e

disponueshme34

32 Shembuj teuml tjereuml teuml intensifikimit teuml patrullimeve peumlrfshijneuml ndalesat peumlr automjete sipas planeve operative

ngjarjet sportive dhe klubet e nateumls etj Automjetet inspektohen neuml baza vjetore derisa veteumlm hereumlpashere adresohen me plane teuml peumlrbashkeumlta operative Policia e trafikut - MI

33 Ekzaminimi i raporteve teuml njeumlsive teuml policiseuml seuml trafikut peumlr vitet 2012 dhe 2013 34 Vlen teuml peumlrmendet se bazuar neuml informatat peumlr aksidente DKRr ka keumlrkuar nga NjRKRr-PR qeuml teuml shtohet

numri i kontrolleve neuml disa rrugeuml siccedil ishte rasti neuml rrugeumln Prishtineuml-Podujeveuml-Merdareuml Si rezultat i angazhimeve shteseuml numri i aksidenteve neuml keumlteuml aks rrugor eumlshteuml zvogeumlluar duksheumlm neuml periudheumln janar-maj 2014 neuml krahasim me vitin 2013

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

14

4 A i kryen policia e trafikut sheumlrbimet neuml meumlnyreuml

efektive

41 Si teuml matet efektiviteti i policiseuml seuml trafikut

Qeumlllimi i peumlrgjithsheumlm peumlr policineuml e trafikut seuml bashku me autoritetet e tjera peumlrgjegjeumlse siccedil

kemi peumlrmendur eumlshteuml teuml minimizohen aksidentet e trafikut dhe teuml ndihmohet peumlr njeuml mjedis

teuml sigurt teuml trafikut Shtrohet pyetja se si duhet teuml veprojeuml policia e trafikut peumlr teuml

peumlrmbushur neuml meumlnyreumln meuml teuml mireuml teuml mundshme keumlto objektiva Peumlrveccedil keumlsaj a eumlshteuml fare

e mundur teuml maten rezultatet e policiseuml seuml trafikut peumlr shkak teuml faktoreumlve teuml tjereuml qeuml ndikojneuml

neuml veumlllimin dhe karakterin e ldquoaksidenteverdquo

Zvogeumllimi i aksidenteve teuml reumlnda teuml trafikut eumlshteuml njeuml lloj mateumlsi qeuml tregon peumlr rezultatin e

peumlrgjithsheumlm se neuml ccedilrsquomeumlnyreuml operojneuml autoritetet peumlrgjegjeumlse rrugore ose teuml policiseuml seuml

trafikut Megjithateuml eumlshteuml matje shumeuml e peumlrgjithshme qeuml varet nga shumeuml faktoreuml siccedil janeuml

rrugeumlt dhe moti sjelljet e ngaseumlsve numri i automjeteve dhe gjendja e tyre angazhimi i

autoriteteve tjera rregullimi aktual kushtet financiare etj

Ekzistojneuml edhe matje teuml tjera teuml zakonshme Mund teuml studiohen neumlse mjetet e teuml duhura janeuml

neuml dispozicion dhe neumlse ato janeuml peumlrdorur neuml meumlnyreuml efektive peumlr shembull a janeuml peumlrdorur

kamerat e shpejteumlsiseuml dhe radareumlt aty ku do teuml shtonin meuml shumeuml vlereuml (rreziku i larteuml peumlr

aksidentet e trafikut peumlr shkak teuml shpejteumlsiseuml seuml automjetit) a beumlhen teste alkooli ku do teuml

shtonin meuml shumeuml vlereuml etj Gjithashtu mund teuml shqyrtohen neumlse njeumlsiteuml e kontrollit neuml koheuml

teuml duhur sigurojneuml autoritetet peumlrgjegjeumlse rrugore me propozime peumlr ndryshimin e

kufizimeve teuml shpejteumlsiseuml veumlnien e shenjave paralajmeumlruese riparimin e rrugeumlve largimin e

pengesave neuml rrugeuml etj

Mund edhe teuml matet meumlnyra se si shpeumlrndahen burimet neuml koheuml dhe neuml hapeumlsireuml Idealisht

mjetet e duhura duhet peumlrdorur peumlr teuml kontrolluar gjeumlrat e duhura neuml koheumln e duhur dhe

vendin e duhur Aktivitetet e patrullimit neuml koheuml dhe hapeumlsireuml duhet teuml ndeumlrlidhen sa meuml

shumeuml qeuml teuml jeteuml e mundur me ateuml se kur dhe ku ndodhin aksidentet e trafikut

Kundrejt propozimeve teuml meumlsipeumlrme mund teuml shtrohet pyetja A eumlshteuml e mundur qeuml policia

e trafikut teuml punojeuml meuml mireuml apo meuml dobeumlt a eumlshteuml policia e trafikut neuml gjendje teuml meumlsojeuml dhe

a janeuml neuml gjendje teuml marrin vendime ccedilfareuml teuml beumljneuml dhe si teuml beumlhet Peumlrgjigja e qarteuml peumlr teuml

gjitha keumlto pyetje eumlshteuml pozitive Eumlshteuml e reumlndeumlsishme teuml theksohet se megjithateuml asnjeuml matje

nuk eumlshteuml e peumlrsosur dhe e ploteuml vetvetiu Ccedileumlshtje kryesore eumlshteuml qeuml teuml peumlrdoren informatat

dhe teuml dheumlnat relevante teuml besueshme dhe qeuml janeuml neuml gjendje trsquoi ofrojneuml policiseuml seuml trafikut

udheumlzime se si teuml punojneuml meuml zgjuar ndash teuml jeneuml meuml efektiv - neuml meumlnyreuml qeuml trsquoi afrohen qeumlllimit

qeuml teuml ndikojneuml neuml numrin e aksidenteve fatale

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

15

42 A i ka policia e trafikut mjetet e duhura qeuml teuml jeteuml efektive

Peumlr shkak se rreziku i aksidenteve peumlrcaktohet nga faktoreuml teuml ndrysheumlm policia e trafikut

duhet teuml peumlrdoreuml mjete teuml llojllojshme peumlr teuml adresuar vendimet ndikuese mbi kufizimet e

shpejteumlsiseuml dhe shenjat paralajmeumlruese dhe meuml drejtpeumlrdrejteuml peumlrmes masave teuml ndryshme

teuml kontrollit teuml trafikut siccedil janeuml kamerat peumlr shpejteumlsi radareumlt testet e alkoolit kontrollet e

automjeteve dhe teuml flukseve teuml trafikut gjendjen e rrugeumlve dhe sjelljet e ngaseumlsve35

Neuml meumlnyreuml qeuml teuml keteuml qasjen direkte neuml meumlnyreuml efektive policia e trafikut duhet teuml

Orientojeuml peumlrpjekjet e tyre neuml

- Vendndodhjet me rrezik teuml larteuml rrugeumlt apo vendet ku aksidentet mund teuml

ndodhin

- Neuml koheumln diteumlt dhe oreumlt me rrezik teuml larteuml kur aksidentet mund teuml jeneuml meuml teuml

shpeshta

- Vendndodhjet me rrezik ad-hoc neuml koheuml teuml caktuar (ngjarje teuml peumlrkohshme)

Fokusojeuml kontrollet neuml faktoreumlt qeuml ndeumlrlidhen me aksidente si

- Sjellja e ngaseumlsve me rrezik teuml larteuml

- Faktoreumlt mekanik teuml rrezikut teuml larteuml te automjetet veccedilaneumlrisht kamioneumlt e

meumldhenj

- Rrugeumlt me rrezik teuml larteuml dhe kushtet e motit

Aplikojeuml ndeumlshkime teuml duhura peumlr ata qeuml keumlrceumlnojneuml sigurineuml neuml trafik peumlrmes

- Paralajmeumlrimeve verbale apo teuml dokumentuara dhe llojeve teuml ndryshme teuml

gjobave etj

Peumlr teuml qeneuml efektive policia e trafikut duhet teuml keteuml punonjeumls kompetent dhe pajisje teuml

duhura automjete teuml pajisura mireuml (teuml shenjeumlzuara dhe teuml pashenjeumlzuara) motoccedilikleta

radareuml dhe teste teuml alkoolit Neuml shumeuml vende policia e trafikut eumlshteuml e pajisur edhe me

helikoptereuml kamera teuml shpejteumlsiseuml teste kundeumlr narkotikeumlve etj36 Peumlrvoja neuml BE dhe vende teuml

tjera tregon se kamerat e shpejteumlsiseuml teuml cilat ofrojneuml deumlshmi fotografike teuml pranueshme peumlr

gjykata janeuml shumeuml kost-efektive37

PK-ja peumlrdoreuml tregues teuml ndrysheumlm neuml meumlnyreuml qeuml teuml ndajeuml burimet e tyre neuml meumlnyreuml efektive

35 Ky seksion bazohet neuml literatura teuml ndryshme peumlr praktika teuml mira teuml kontrollit teuml trafikut si dhe dokumente

dhe politika nga vende teuml ndryshme dhe nga Policia e Kosoveumls 36 Patrullimi me helikopter peumlrdoret neuml veccedilanti neuml rrethana selektive Helikoptereumlt mund teuml peumlrdoren gjithashtu

peumlr kujdesin post-aksidental PK-ja nuk eumlshteuml e pajisur me mjet teuml tilleuml Mungojneuml edhe instrumentet peumlr testimin e praniseuml seuml narkotikeumlve

37 European Transport Safety Council (ETSC) Reducing Traffic Injuries Resulting from Excess and Inappropriate Speed (Brussels 1995) fq 28

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

16

Ne kemi ekzaminuar teuml dheumlnat e ndryshme - neuml lidhje me zyrtareumlt policoreumlpolicineuml e

trafikut

Tabela 3 Teuml dheumlnat peumlr aksidentet automjetet kundrejt burimeve teuml policiseuml

2010 2011 2012 2013 2014

Numri i automjeteve teuml regjistruara 178798 205366 212851 272107 288828

Numri i aksidenteve 18030 18888 19754 19954 16300

Numri i aksidenteve fatale 158 130 116 104 111

Numri i teuml vdekurve 175 157 121 119 127

Numri i personave teuml leumlnduar 7730 8321 8561 9817 9713

Numri i zyrtareumlve policoreuml 7191 7205 7269 7326 7686

Numri i zyrtareumlve policoreuml teuml trafikut 523 514 529 507 506

Duket fare qarteuml se numri i policeumlve teuml trafikut nuk e ka ndjekur trendin e aksidenteve dhe

automjeteve Ne kemi marreuml neuml konsiderateuml edhe burimet peumlr njeumlsiteuml e veccedilanta

Tabela 4 Numri i kilometrave teuml mbuluara nga policia e trafikut burimet neuml njeumlsiteuml

peumlrkateumlse teuml policiseuml seuml trafikut mjetet e kontrollit teuml disponueshme (2014)

Njeumlsia Kilometrat e

mbuluara Zyrtareumlt e

policiseuml Automjetet e shenjeumlzuara

Automjetet civile

Radareuml Testues teuml

alkoolit

NjRKRr-PR 341 108 6 1 5 5

NjRKRr-PE 380 82 13 0 6 3

NJKA 104 33 6 0 10 2

Siccedil shihet shpeumlrndarja e burimeve nuk duket se e peumlrcjelleuml njeuml model teuml qarteuml peumlr teuml tre

njeumlsiteuml Peumlr shkak teuml bazeumls seuml paqarteuml peumlr alokim numri i policeumlve teuml trafikut nuk

korrespondon me kushtet e trafikut respektivisht aksidentet As numri i automjeteve teuml

shenjeumlzuara apo sistemet e radareumlve nuk ndeumlrlidhen me numrin e policeumlve apo aksidentet e

trafikut Numri i radareumlve neuml NjKA mund pjeseumlrisht teuml shpjegohet me faktin se eumlshteuml njeumlsi

patrulluese e autostradeumls (neumlse kjo eumlshteuml shpeumlrndarja optimale e keumlsaj pajisje ateumlhereuml eumlshteuml

njeuml ccedileumlshtje tjeteumlr)

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

17

Eumlshteuml po keumlshtu veumlshtireuml teuml shihet njeuml model i qarteuml i shpeumlrndarjes seuml burimeve ndeumlrmjet dhe

brenda njeumlsive Raporti midis numrit teuml policeumlve teuml trafikut dhe numrit teuml automjeteve

radareumlve apo testuesve teuml alkoolit ndryshon neuml meumlnyreuml teuml konsiderueshme peumlr shembull

NjKA ka meuml shumeuml automjete dhe meuml shumeuml policeuml sesa NjRKRr-PR neuml raport me

aksidentet e trafikut Njeuml shpjegim i mundsheumlm por jo shterues eumlshteuml faktori gjeografik

(qytetet neuml raport me fshatet)

Vlen teuml theksohet se veteumlm njeuml njeumlsi kishte qasje neuml njeuml automjet civil teuml pashenjeumlzuar edhe

pse neumlse automjetet e tilla peumlrdoren siccedil duhet - sipas peumlrvojeumls ndeumlrkombeumltare ndash ateumlhereuml ato

janeuml mjaft efektive neuml identifikimin e ngaseumlsve agresiveuml

Peumlr meuml tepeumlr veteumlm disa automjete teuml policiseuml seuml trafikut janeuml teuml pajisura me radareuml dhe

testues peumlr alkool38 Rrjedhimisht eumlshteuml e pamundur qeuml patrullat teuml kryejneuml teste teuml tilla seuml

paku jo peumlrnjeumlhereuml (neuml teuml njejteumln koheuml) Kjo ka mundeumlsi teuml pengojeuml efektivitetin e kontrolleve

teuml trafikut meqeuml shpejteumlsia dhe ldquongasja neumln ndikimin e alkoolit barnave dhe narkotikeumlverdquo

janeuml gjithashtu shkaktareuml teuml aksidenteve neuml trafik39

Kontrollet e kufizuara teuml alkoolitnarkotikeumlve janeuml njeuml e meteuml e kontrolleve qeuml e reduktojneuml

cileumlsineuml e teuml dheumlnave mbi shkaqet qeuml qeumlndrojneuml pas aksidenteve

Peumlrveccedil informatave teuml dheumlna neuml tabeleumln e meumlsipeumlrme ne kemi gjetur mangeumlsi teuml tjera neuml

pajisje bie fjala automjetet nuk janeuml teuml pajisura me shenjat paralajmeumlruese (si stop policia

ngadaleumlso rrezik neuml rrugeuml etj) Asnjeuml prej njeumlsive nuk kishte qasje neuml motoccedilikleta ndoneumlse

mjetet e tilla zakonisht shihen si mjaft efektive peumlr kontrollin e trafikut Peumlr meuml shumeuml

kamerat e shpejteumlsiseuml qeuml nga shumeuml hulumtues janeuml pareuml si mjet shumeuml efikas peumlr uljen e

rrezikut teuml aksidenteve teuml trafikut (dhe numrin e zyrtareumlve teuml nevojsheumlm peumlr kontrolle) nuk

janeuml peumlrdorur neuml asnjeuml njeumlsi kryesisht peumlr shkak teuml argumenteve se keumlrkojneuml investime

fillestare

Policia e trafikut peumlrdoreuml meumlnyra leumlvizeumlse dhe joleumlvizeumlse (statike) peumlr patrullim Teuml dyja

meumlnyrat i kaneuml epeumlrsiteuml dhe teuml metat e tyre40 Aktivitetet joleumlvizeumlse teuml kontrollit janeuml meumlnyreuml

e duhur neuml raste teuml bazuara neuml rrezik teuml veccedilanteuml (peumlrqendrimi masiv i peumlrpjekjeve teuml

kontrollit teuml trafikut neuml koheuml dhe vend teuml caktuar) ose kryhen neuml vende ose rrugeuml ku

aksidentet historikisht janeuml teuml zakonshme Patrullimet leumlvizeumlse janeuml meumlnyreuml e mireuml peumlr

zbulimin e sjelljeve teuml ccedilrregullta teuml ngaseumlsve qeuml mund teuml ndodhin edhe neuml vende ku

aksidentet janeuml meuml pak teuml zakonshme Shumica e aktiviteteve teuml patrullimit nga keumlto njeumlsi

kryhen peumlrmes patrullimeve joleumlvizeumlse Peumlrjashtime beumljneuml patrullimet e rralla teuml kryera nga

38 Neuml raportin e IPK-seuml peumlr ldquoVlereumlsimin e menaxhimit teuml trafikut rrugor nga PK-jardquo (2014) eumlshteuml theksuar se

shumica e radareumlve janeuml jo-funksionaleuml 39 Sipas OJQ-seuml ldquoLabyrinthrdquo nuk ka numeumlr teuml sakteuml peumlr peumlrdoruesit e narkotikeumlve neuml Kosoveuml Ekzistojneuml

vlereumlsime teuml peumlrafeumlrta teuml peumlrdoruesve qeuml sillen mes 10000 - 15000 individeumlve dhe nga keumlta rreth 4000 ndash 5000 besohet teuml jeneuml peumlrdorues teuml heroineumls

40 Rune Elvik Cost-Benefit Analyses of Police Enforcement (ESCAPE 2001) fq 14

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

18

automjeti me targa civile neuml NjRKRr-PR Peumlrveccedil keumlsaj neuml rrugeumlt e qytetit teuml Prishtineumls eumlshteuml

e zakonshme qeuml patrullimet teuml kryhen dhe neuml keumlmbeuml ose me biccedilikleta Nuk ka qeneuml e

mundur qeuml ZAP-i teuml vlereumlsojeuml performanceumln e tyre por ka mundeumlsi qeuml biccedilikletat ndash sidomos

neuml qytetet e meumldha - teuml jeneuml mjet efektiv neuml disa raste Peumlr meuml shumeuml gjithnjeuml mund teuml themi

se patrullimi neuml keumlmbeuml peumlrmbush funksionet parandaluese neuml kuptim meuml teuml gjereuml (meuml pak teuml

matsheumlm)

43 A peumlrdoren mjetet neuml dispozicion peumlr qeumlllimin e tij

kryesor

Policeumlt e trafikut nganjeumlhereuml duhet trsquoiu ndihmojneuml funksioneve tjera peumlrbrenda forcave teuml

policiseuml ose trsquoiu ndihmojneuml autoriteteve tjera me sheumlrbime teuml ndryshme Kjo natyrisht se ka

pasoja edhe pozitive edhe negative Kjo mund teuml shihet si njeuml meumlnyreuml fleksibile por

njeumlkoheumlsisht mund ta pengojeuml efektivitetin e policiseuml seuml trafikut peumlr kryerjen e detyrave teuml

tyre kryesore41

Teuml tre njeumlsiteuml e trafikut nuk ishin teuml angazhuara neuml meumlnyreuml teuml vazhdueshme neuml veprimtari teuml

tilla mbeumlshteteumlse NjKA ishte neuml gjendje qeuml trsquoi koncentrojeuml ploteumlsisht burimet e veta neuml

detyreumln e vet primare - neuml gjeumlra tjera teuml ngjashme ndash dhe ndoshta ka nevojeuml peumlr meuml pak policeuml

dhe automjete peumlr ta mbajtur keumlteuml nivel teuml kontrollit

Sipas peumlrllogaritjeve tona neuml ccedildo diteuml teuml vitit 2013 neuml NjRKRr-PR mesatarisht rreth peseuml peumlr

qind teuml zyrtareumlve policoreuml nuk ishin neuml dispozicion peumlr kontrollin e trafikut42

Marreuml parasysh gjendjen neuml trafik dhe zhvillimin e aksidenteve na beumln teuml kuptojmeuml se

veumlllimi i puneumls - ose pengesat peumlr teuml qeneuml efektiv - janeuml rritur meuml shumeuml peumlr NjRKRr-PR sesa

peumlr dy njeumlsiteuml e tjera Keumlshtu qeuml duke krahasuar numrin e aksidenteve dhe teuml policeumlve teuml

trafikut neuml Prishtineuml ne kemi veumlrejtur se ndash peumlrkundeumlr ngarkeseumls ndash numri i policeumlve eumlshteuml

zvogeumlluar (nga 147 sa ishin neuml vitin 2012 neuml 103 neuml vitin 2014)43

Peumlr trsquoi peumlrballuar sfidat e tilla duhet ulur ambiciet duhet rritur efikasitetin (teuml punohet meuml

mireuml dhe meuml zgjuar) ose teuml shtohen burime si peumlr shembull peumlrmes rialokimit teuml burimeve

ose duke peumlrdorur kamera Bazuar neuml veumlzhgimet tona ne nuk kemi mundur teuml gjejmeuml

deumlshmi teuml forta peumlr rritjen e efikasitetit apo peumlr burime shteseuml gjateuml periudheumls seuml ekzaminuar

41 Policia e Kosoveumls intervista me menaxhmentin e policiseuml seuml trafikut (prill 2014) ekzaminimi i dokumenteve teuml

ndryshme teuml tjera si komunikime elektronike plane etj 42 Analiza fillestare tregon se ccedildo diteuml rreth peseuml policeuml teuml trafikut kaneuml qeneuml teuml angazhuar neuml mbeumlshtetjen e

institucioneve teuml tjera peumlr ngjarje teuml ndryshme si peumlrcjellje peumlr delegacione protesta teuml ndryshme ngjarje sportive etj Me rastin e tubimeve dhe ngjarjeve teuml ndryshme burimet e angazhuara peumlr patrullimin e trafikut ridrejtohen peumlr teuml siguruar keumlto ngjarje duke braktisur vendet ku patrullimet eumlshteuml dashur teuml kryhen Gjateuml keumltyre ngjarjeve atje kryesisht eumlshteuml fluks i madh i automjeteve dhe ka rreziqe meuml teuml meumldha peumlr aksidente apo probleme tjera teuml trafikut

43 Teuml shihet ldquoShtojca IIIrdquo (tabela 7)

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

19

peumlr NjRKRr-PR Kjo sugjeron se ldquozgjidhjardquo e sfideumls peumlr NjRKRr-PR ka qeneuml qeuml teuml ulen

ambiciet peumlr kontrollin e trafikut44 Dy njeumlsiteuml tjera nuk kaneuml qeneuml teuml detyruara qeuml teuml

peumlrballen me teuml njeumljteumln situateuml45

44 A janeuml kryer kontrollet neuml vendet e duhura

Teuml gjendesh neuml vendin e duhur me rrezik teuml larteuml - peumlr teuml kontrolluar - eumlshteuml vendimtare peumlr

njeuml polici teuml efektshme teuml trafikut46 Ne kemi studiuar trajteumln gjeografike teuml aksidenteve neuml

kuadeumlr teuml tri rajoneve dhe kemi krahasuar ateuml me shpeumlrndarjen e kontrolleve teuml kryera Ne

gjithashtu kemi ekzaminuar edhe shkaqet e aksidenteve

Teuml ashtuquajturat ldquopika teuml zezardquo janeuml vende apo rrugeuml ku aksidentet e trafikut ndodhin

shpesh Neuml harteumln e meumlposhtme janeuml paraqitur keumlto pika neuml njeumlreumln prej tri rajoneve (NjRKRr-

PR)

44 Kjo situateuml vlen veccedilaneumlrisht peumlr rrugeumln drejt pikeumls seuml vendkalimit kufitar neuml Mutivodeuml ku nuk ushtrohen

kontrolle 45 NjRKRr-PE nuk ka ofruar ndonjeuml teuml dheumlneuml peumlr keumlteuml por sipas zyrtareumlve numri eumlshteuml meuml i uleumlt se neuml Prishtineuml

dhe nuk eumlshteuml rritur aq shumeuml 46 Sipas praktikave teuml mira veteumlm prania e policiseuml seuml trafikut neuml vende teuml duhura - edhe pa kontrolluar fare -

eumlshteuml e nevojshme qeuml ngaseumlsit teuml jeneuml teuml kujdessheumlm dhe ka karakter parandalues

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

20

Ccedilfareuml kemi gjetur NjRKRr-PR mban teuml dheumlna teuml tilla qeuml demonstrojneuml se kontrollet e keumlsaj

njeumlsie janeuml teuml orientuara deri neuml njeuml maseuml teuml madhe - por jo ploteumlsisht ndash kundrejt ldquopikave teuml

zezardquo Disa prej keumltyre pikave iu jepet veumlmendja e duhur ndeumlrsa teuml tjerat peumlr arsye teuml

ndryshme neglizhohen ose iu jepet njeuml veumlmendje meuml e uleumlt

NjRKRr-PE nuk peumlrdoreuml orare kohore peumlr ta specifikuar vendin se ku duhet teuml veprojneuml

njeumlsiteuml e patrullimit peumlrderisa i kryejneuml kontrollet Personat qeuml intervistuam nga kjo njeumlsi

kaneuml theksuar se aktivitetet patrulluese kryesisht kryhen neuml bazeuml teuml vlereumlsimit peumlrvojeumls dhe

gjykimit teuml njeumlsive patrulluese

Neuml aneumln tjeteumlr kontrollet neuml NjKA ushtrohen neuml vende teuml ndryshme teuml peumlrcaktuara meuml pareuml

neuml teumlreuml traseneuml

45 A janeuml kryer kontrollet neuml koheumln e duhur

Puna e patrullimeve neuml terren beumlhet neuml tri ndeumlrrime Ndeumlrrimet e patrullave peumlr shkak teuml

mungeseumls seuml automjeteve beumlhen neuml zyra teuml njeumlsive dhe gjateuml asaj periudhe asnjeuml rrugeuml

rajonale dhe magjistrale nuk mbulohet me njeumlsi patrulluese47

Neuml tabeleumln e meumlposhtme eumlshteuml paraqitur numri i peumlrgjithsheumlm i aksidenteve teuml regjistruara

teuml trafikut neuml tri regjionet peumlr vitet 2012 dhe 2013 si dhe koheumln kur ndodhen aksidentet gjateuml

24 oreumlve

Tabela 5 Aksidentet e trafikut sipas rajoneve dhe koheumln kur kaneuml ndodhur

Koha gjateuml diteumls

Prishtineuml Pejeuml NjKA

2012 2013 2012 2013 2012 2013

06-10 1299 1365 358 383 Nuk ka shifra 12

10-14 2439 2635 827 791 32

14-18 2730 3036 870 785 29

18-22 1522 1741 624 399 8

22-02 493 563 201 153 10

02-06 208 256 77 63 8

Total 8691 9596 2957 2574 99

Siccedil shihet meuml larteuml shumica e aksidenteve ndodhin gjateuml diteumls Meuml shumeuml se frac34 e aksidenteve

kaneuml ndodhur midis oreumls 06-22 dhe pothuajse aq shumeuml midis oreumls 12-20

47 Kjo peumlrfshineuml periudheumln kohore nga 1430 ndash 1530 kur ndodhin meuml seuml shumti aksidentet dhe 2230 ndash 2330 0630

ndash 0730

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

21

Duke u bazuar neuml intervista orare teuml puneumls dhe neuml teuml dheumlna tjera teuml regjistruara gjetjet tona

sugjerojneuml se kontrollet kryhen gjateuml diteumls

Kur ne studiuam shifrat meuml holleumlsisht rezultoi se neuml fakt koha e ldquopikutrdquo peumlr aksidente teuml

trafikut korrespondonte me koheumln kur patrullat e policiseuml seuml trafikut kishin filluarpeumlrfunduar

ndeumlrrimet e tyre teuml puneumls dhe rrjedhimisht nuk kaneuml mundur teuml jeneuml neuml vende me rreziqe teuml

larta Peumlrderisa keumlto teuml dheumlna nuk ishin teuml njohura ose teuml pakteumln nuk janeuml ekzaminuar nga

njeumlsiteuml ata nuk kaneuml qeneuml neuml dijeni peumlr pasojat e orareve teuml tyre kohore apo peumlr periudhat e

ndeumlrrimit

Sipas policiseuml seuml trafikut ata peumlrpiqen qeuml teuml jeneuml teuml informuar mireuml peumlr ngjarjet madhore qeuml

kaneuml gjasa teuml shkaktojneuml probleme neuml trafik dhe neuml peumlrputhje me rrethanat i alokojneuml

burimet Ne nuk kemi arsye peumlr teuml mos besuar se kjo eumlshteuml keumlshtu por konfirmimi i keumlsaj

nuk ka qeneuml i mundur teuml beumlhet brenda fusheumlveprimit teuml keumltij auditimi

Po ashtu ne nuk kemi qeneuml neuml gjendje qeuml teuml ekzaminojmeuml se a janeuml peumlrdorur ldquomjetet e

duhurardquo neuml koheumln e duhur Sa peumlr ilustrim neuml shumeuml vende eumlshteuml procedureuml standarde qeuml teuml

kontrollohet se a po respektohen kufizimet e shpejteumlsiseuml afeumlr shkollave dhe ccedilerdheve neuml

koheuml teuml caktuar (kur fillojneuml meumlsimet neuml shkolla pas pushimeve verore) Gjithashtu eumlshteuml e

zakonshme qeuml policia e trafikut teuml peumlrdoreuml teste teuml alkoolit (narkotikeumlve) neuml koheumlt kur gjasat

qeuml drejtuesit e automjeteve teuml jeneuml neumln ndikim teuml keumltyre substancave eumlshteuml e larteuml (diteumlt e

shtuna apo teuml diela pas mesnate neuml afeumlrsi teuml vendeve teuml peumlrshtatshme) Keumlto janeuml shembuj teuml

gjeumlrave teuml cileumlt nuk kemi qeneuml neuml gjendje qeuml trsquoi ekzaminojmeuml peumlr shkak teuml mungeseumls seuml teuml

dheumlnave

46 A janeuml kontrolluar gjeumlrat e duhura

Peumlr teuml qeneuml efektiv duhet teuml kontrollohen gjeumlrat e duhura automjetet ose ngaseumlsit dhe meuml

konkretisht ccedilfareuml lloji teuml sjelljes apo ccedileumlshtje teknike Peumlrvojat ndeumlrkombeumltare japin

udheumlzime peumlrveccedilqeuml edhe kushtet lokale dhe meumlsimet gjithmoneuml duhet teuml merren parasysh

Meqeneumlse kualiteti dhe inspektimi i automjeteve eumlshteuml peumlrmireumlsuar duksheumlm sjellja e

ngaseumlsve eumlshteuml shkaku absolut dominues i aksidenteve teuml trafikut qeuml konfirmohet edhe nga

statistikat e DKRr48 Peumlrjashtime ka te kamioneumlt e meumldhenj Megjithateuml peumlrvoja tregon se

problemet qeuml kaneuml teuml beumljneuml me goma prishjet dhe mbingarkesat nuk janeuml teuml pazakonta etj

Sipas zyrtareumlve teuml DKRr ata i kaneuml ekzaminuar shkaqet e aksidenteve neuml meumlnyreuml qeuml meuml

tepeumlr trsquoi fokusojneuml kontrollet Ata kaneuml gjetur se tejkalimi i shpejteumlsiseuml eumlshteuml shkak i

48 Eumlshteuml e reumlndeumlsishme teuml theksohet se rreziku nga sjelljet e ngaseumlsve mbetet faktor vendimtar i aksidenteve neuml

Kosoveuml Sipas IPK-seuml (Raport inspektimi 05201410) neuml vitin 2012 edhe automjetet e policiseuml ishin peumlrfshireuml neuml 312 aksidente ndeumlrsa 170 prej tyre janeuml shkaktuar nga zyrtareumlt e policiseuml Ndeumlrsa neuml vitin 2013 automjetet e policiseuml ishin peumlrfshireuml neuml 287 aksidente ku neuml 143 raste fajtoreuml ishin policeumlt Shkaku meuml i zakonsheumlm i aksidenteve peumlr teuml dy periudhat eumlshteuml manovrimi i pasigurt i automjeteve nga policia

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

22

zakonsheumlm dhe si pasojeuml e keumlsaj i kaneuml dheumlneuml prioritet teuml larteuml kontrollit teuml shpejteumlsiseuml

Megjithkeumlteuml ka edhe faktoreuml tjereuml qeuml sipas studimeve ndeumlrkombeumltare dhe statistikave teuml

DKRr-seuml janeuml mjaft teuml zakonsheumlm siccedil janeuml ngasja agresive dhe mosmbajtja e distanceumls gjateuml

ngasjes

Peumlr ta matur shpejteumlsineuml patrullat kryesisht vendosen neuml rrugeuml teuml drejta ngaqeuml aty ekziston

rreziku peumlr tejkalim teuml shpejteumlsiseuml Ne kemi gjetur edhe praktika teuml mira neuml kryerjen e

kontrollit teuml shpejteumlsiseuml neuml koheuml teuml duhur neuml vende me rrezik teuml larteuml Keumlto masa ndeumlrmerren

edhe aty ku rreziku i aksidenteve teuml trafikut eumlshteuml mesatar apo i uleumlt (autostrada jashteuml oreumlve

teuml pikut)

Peumlr identifikimin e shkeljeve neuml trafik (tejkalimin e shpejteumlsiseuml) njeumlsiteuml patrulluese

bashkeumlpunojneuml ngushteuml mes tyre qeuml eumlshteuml njeuml praktikeuml tjeteumlr e mireuml

Megjithateuml disa aktivitete teuml kontrollit apo mbikeumlqyrjes - sipas veumlzhgimeve tona ndash janeuml kryer

neuml udheumlkryqe teuml cilat janeuml teuml rregulluara me semaforeuml dhe rrethrrotullime ku aksidentet

shpesh ndodhin49

Foto 1 Zyrtareumlt policoreuml teuml vendosur mbi ureuml neuml autostradeuml duke identifikuar automjetet qeuml

tejkalojneuml kufizimin e shpejteumlsiseuml

49 Neuml qytetin e Prishtineumls i kemi identifikuar dy udheumlkryqe ku kaneuml ndodhur aksidente fatale dhe ku patrullat e

policiseuml rralleumlhereuml janeuml teuml vendosura Vlen teuml peumlrmendet se brenda NjRKRr-PR ekziston njeuml neumln-njeumlsi e veccedilanteuml qeuml eumlshteuml peumlrgjegjeumlse veteumlm peumlr qytetin

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

23

Foto 2 Pika ndaluese e vendosur nga patrulla tjeteumlr policore peumlr trsquoi ndaluar ngaseumlsit e

identifikuar meuml pareuml

Gjateuml intervistave me zyrtareumlt e policiseuml seuml trafikut kuptuam se peumlrveccedil faktorit shpejteumlsi

shumica e patrullave neuml meumlnyreuml rutinore fokusohen neuml ccedileumlshtjet si dritat rripat e siguriseuml

peumlrdorimi i telefonave celulareuml patentat e ngasjes etj peumlrveccedilse teuml peumlrqendrohen meuml shumeuml

neuml faktoreumlt qeuml janeuml teuml lidhur drejtpeumlrdrejt me aksidentet e trafikut sikurse sjelljet e

rrezikshme ngasja agresive ose e pasigurt Kjo neve na tregon se zakonet e krijuara apo

rutina ende luajneuml rol meuml teuml reumlndeumlsisheumlm peumlr policineuml e trafikut gjateuml kryerjeve seuml detyrave teuml

veta Ky nuk eumlshteuml argument kundeumlr peumlr shembull kontrollimit teuml patenteuml-shoferit por ky

eumlshteuml veteumlm njeuml argument kundeumlr asaj qeuml teuml mos beumlhet neuml meumlnyreuml rutinore

Neuml fakt ne nuk kemi gjetur

ndonjeuml fleteuml-patrulluese qeuml teumlreumlsisht peumlrshkruan detyrat qeuml duhet teuml ndeumlrmerren nga

njeumlsiteuml patrulluese e qeuml ndeumlrlidhen me sjelljet e rrezikshme50

ndonjeuml regjisteumlr neuml lidhje me llojet e automjeteve teuml peumlrfshira neuml aksidente Eumlshteuml e

njohur se automjetet sportive dhe taksiste kaneuml prirje teuml jeneuml teuml peumlrfshira neuml aksidente

meuml shumeuml sesa automjetet tjera Si rrjedhojeuml informatat e tilla mund ta ndihmojneuml

policineuml e trafikut qeuml teuml jeteuml meuml shumeuml e fokusuar gjateuml puneumls seuml tyre dhe

se inspektimet teknike janeuml peumlrkushtuar neuml veccedilanti ndaj automjeteve teuml meumldha (si

gomave prishjeve dhe ngarkesave) gjateuml periudhave kur deumlshtimet e tilla mund teuml

50 Fleteuml-patrullimi eumlshteuml njeuml dokument udheumlzues-regjistrues me aneuml teuml cilit njeumlsiteuml patrulluese janeuml teuml pajisura peumlr

teuml kryer kontrolle

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

24

jeneuml fatale (neuml vjeshteumln e vonshme koheumln e dimrit etj)51 Praktikat e mira

ndeumlrkombeumltare keumlshillojneuml qeuml eumlshteuml meuml e reumlndeumlsishme teuml kryhen inspektime teknike

teuml automjeteve teuml meumldha sesa teuml kryhen inspektime teuml automjeteve teuml zakonshme

Ne kemi gjetur se peumlrjashtimi i mjeteve transportuese nga trafiku teuml cilat nuk i kaneuml

ploteumlsuar kriteret teknike eumlshteuml shumeuml i rralleuml Patrullimet qeuml rezultojneuml me identifikimin e

keumltyre kritereve kryesisht janeuml teuml fokusuara veteumlm neuml veprimet e peumlrbashkeumlta me zyrtareumlt e

MI-seuml Si pasojeuml policia e trafikut heziton52 qeuml teuml deumlrgojeuml jo veteumlm automjetet komerciale (teuml

meumldha) neuml kontrolle teuml veccedilanta teknike pa pranineuml e zyrtareumlve teuml MI-seuml dhe veteumlm

hereumlpashere eumlshteuml fokusuar neuml ekzaminimin e kushteve teknike teuml automjeteve (komerciale)

mbingarkimin e mjeteve transportuese etj

47 A peumlrdoren ndeumlshkimet siccedil duhet

Qeumlllimi i shumiceumls seuml funksioneve teuml kontrollit mund teuml peumlrshkruhet si parandalim dhe

identifikim teuml kundeumlrvajtjeve korrigjim teuml mangeumlsive etj Deri meuml tani jemi fokusuar

kryesisht mbi ateuml se si trsquoi parandalojmeuml meuml mireuml dhe trsquoi identifikojmeuml aksidentet e trafikut

Neuml keumlteuml pjeseuml do trsquoi japim disa informata mbi ateuml se si janeuml peumlrdorur ndeumlshkimet

Policia e trafikut aplikon ndeumlshkime teuml ndryshme Gjobat janeuml teuml ndara neuml dy grupe ato teuml

shqiptuara neuml raste teuml aksidenteve dhe ato teuml shqiptuara peumlr shkelje teuml trafikut - pa shkaktuar

aksidente Sipas natyreumls seuml ekzekutimit gjobat shqiptohen vareumlsisht prej pesheumls seuml vepreumls

ato qeuml janeuml teuml detyrueshme53 dhe duhet teuml paguhen menjeumlhereuml dhe ato qeuml duhet teuml

procedohen neuml gjykata Peumlr shkelje teuml vogla dhe teuml rralla teuml cilat nuk e rrezikojneuml neuml meumlnyreuml

teuml konsiderueshme sigurineuml e trafikut policeumlt e trafikut mund teuml japin veumlrejtje verbale apo

me shkrim Veumlrejtjet me shkrim neuml realitet nuk jepen

Numri i ndeumlshkimeve varet pjeseumlrisht nga prioritetet e policiseuml seuml trafikut Neumlse ata e

peumlrcaktojneuml si prioritet testimin peumlr alkool kjo zakonisht neumlnkupton se peumlrdoruesit zbulohen

dhe ndeumlshkohen Si teuml tilla neumlse njeuml prioritizim i veprimeve eumlshteuml demonstruar ndeumlshkimet

mund teuml jeneuml teuml lidhura drejtpeumlrdrejt me suksesin neuml parandalimin e aksidenteve

51 Sipas teuml dheumlnave teuml prezantuara nga PK-ja gjateuml vitit me automjetet e transportit publik ndodhin rreth 910

aksidente 52 Sipas DKRr me rastin e deumlrgimit teuml automjeteve neuml kontrolle teuml jashteumlzakonshme teknike shpenzimet neuml rast

se vetura rezulton teuml jeteuml neuml gjendje teuml rregullt i barteuml zyrtari policor qeuml e ka inicuar deumlrgimin Kjo dispoziteuml eumlshteuml e parapareuml neuml ligjin aktual

53 Gjoba teuml detyrueshme (mandatore) konsiderohen teuml gjitha gjobat nga 15-40 euro qeuml shqiptohen nga zyrtareumlt e policiseuml neuml vend teuml ngjarjes

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

25

Tabela 6 Numri dhe alokimi i gjobave teuml shqiptuara neuml 2012 dhe 2013

Llojet e gjobave 2012

Nr

2013

Nr

Ndryshimi

Mosrespektimi i shpejteumlsiseuml seuml kufizuar 89654 36 123956 43 38

Mosmbajtja e distanceumls 2213 1 2475 1 12

Drejtimi neumln ndikim teuml alkoolit 651 0 527 0 -19

Drejtimi i mjetit pa patenteuml 15061 6 16993 6 13

Mosrespektimi i shenjave teuml trafikut 16541 7 16122 6 -2

Manovrim i pasigurt me automjet 1308 1 1513 1 16

Kalimi i afatit teuml regjistrimit 15588 6 12510 4 -20

Parkimi i parregullt 26467 11 30767 11 16

Teuml tjera (ccedileumlshtje minore) 80305 32 82059 28 1

Totali 247788100 286922100 16

(Burimi PK)

Nga njeuml perspektiveuml e thjeshteuml e siguriseuml seuml trafikut duket sikurse njeuml prioritet mjaft i madh i

jepet faktoreumlve teuml uleumlt teuml rrezikut Meumlse gjysma e ndeumlshkimeve (meuml pak neuml vitin 2013)

mbulojneuml ccedileumlshtjet e profilit teuml uleumlt teuml rrezikut teuml aksidenteve teuml trafikut (si tabelat parkimi

dhe teuml tjera) ndeumlrsa pjesa tjeteumlr vlen peumlr faktoreumlt e rrezikut teuml larteuml dhe teuml meseumlm (si

shpejteumlsia alkooli distanca patenteuml-shoferi dhe shenjat e trafikut) Peumlr teuml qeneuml teuml paansheumlm

megjithateuml njeuml prioritet i madh dhe me sa duket i justifikuar i eumlshteuml dheumlneuml kontrollit teuml

shpejteumlsiseuml qeuml eumlshteuml njeuml shkak i zakonsheumlm peumlr aksidentet e trafikut

Gjateuml studimit teuml profilit teuml ndeumlshkimeve ne mund teuml shohim dy gjeumlra seuml pari ndryshime teuml

vogla neuml prioritete kaneuml ndodhur midis dy viteve dhe seuml dyti ndeumlshkimet reflektojneuml se

shumica e kontrolleve teuml faktoreumlve teuml rrezikut teuml larteuml nuk janeuml kryer nga aktivitete leumlvizeumlse

(neumlse do teuml kishte pasur meuml shumeuml aktivitete leumlvizeumlse ndoshta do teuml kishim pritur meuml shumeuml

gjoba peumlr mosmbajtjen e distanceumls dhe manovrim teuml pasigurt dhe shkelje tjera qeuml kaneuml teuml

beumljneuml me ngasjen)

Neumlse teuml dheumlnat e meumlsipeumlrme e pasqyrojneuml realitetin eumlshteuml e qarteuml se ngaseumlsit e automjeteve

shpeshhereuml tejkalojneuml kufizimet e shpejteumlsiseuml apo ngasin shumeuml shpejt

shpeshhereuml ngasin pa patenteuml

rralleumlhereuml janeuml teuml ndikuar nga alkooli ose narkotikeumlt

mbajneuml distanceumln me automjetet tjera

shpeshhereuml thyejneuml rregulla teuml vogla (parkingu etj)

Ritheksojmeuml neumlse kjo reflekton ploteumlsisht realitetin apo i reflekton prioritetet dhe pajisjet neuml

keumlto tre njeumlsi eumlshteuml e veumlshtireuml teuml thuhet me siguri Neuml njeuml kuptim meuml teuml gjereuml ndash peumlr teuml qeneuml meuml

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

26

teuml sakteuml ndash duhet teuml peumlrdoren edhe teuml dheumlnat nga sistemi i parapareuml i ldquopikeumlve negativerdquo qeuml

nuk eumlshteuml aplikuar deri meuml tani neuml meumlnyreuml peumlr teuml parandaluar recidivisteumlt nga peumlrseumlritjet e

shkeljeve Arsyet peumlrse sistemi nuk eumlshteuml duke u aplikuar janeuml teuml natyreumls teknike Teuml dy

institucionet (PK-ja dhe Gjykatat) kaneuml bazat e tyre individuale teuml teuml dheumlnave megjitheumlse ato

nuk janeuml teuml integruara dhe nuk komunikojneuml mes vete

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

27

5 Konkluzionet

Peumlrfundimi kryesor eumlshteuml se ka mjaft hapeumlsira peumlr peumlrmireumlsime peumlr ta beumlreuml policimin e

trafikut ploteumlsisht efektiv Policia e trafikut mund teuml beumljeuml edhe meuml shumeuml peumlr teuml peumlrmireumlsuar

aktivitetet e saj trsquoi peumlrdoreuml informatat neuml meumlnyreuml meuml efektive si dhe trsquoi planifikojeuml burimet

Kontrollet duket se janeuml pjeseumlrisht teuml bazuara neuml rrezikshmeumlri por cileumlsia e teuml dheumlnave nuk

lejon teuml theksojmeuml se policia e trafikut neuml Kosoveuml - neuml meumlnyreuml sistematike - eumlshteuml duke i kryer

kontrollet efektive neuml aspektin e vendeve dhe koheumls Ekzistojneuml ccedileumlshtje peumlr sa i peumlrket numrit

teuml policeumlve teuml trafikut qeuml operojneuml si dokumentohen veprimet analizohen dhe peumlrdoren peumlr

teuml meumlsuar dhe beumlreuml peumlrmireumlsime si dhe neuml ccedilrsquomeumlnyreuml menaxhohen ndeumlshkimet

Policia e trafikut nuk ka beumlreuml aq sa duhet peumlr trsquoi dizajnuar neuml meumlnyreuml efektive informatat

qeuml i nevojiten

Policia e trafikut mbledh ose ka qasje neuml teuml dheumlna peumlrkateumlse Hapa tjereuml shteseuml nevojiten qeuml

keumlto teuml dheumlna teuml beumlhen meuml teuml dobishme Teuml dheumlnat mbi aksidentet dhe pasojat e tyre mund teuml

strukturohen meuml mireuml dhe ekzistojneuml mundeumlsiteuml peumlr teuml zhvilluar shkeumlmbimin e informatave

me paleumlt e tjera teuml interesit Disa nga informatat mungojneuml siccedil janeuml raportimi performanceumls

dhe vlereumlsimi i rezultateve si dhe ka mangeumlsi neuml cileumlsineuml dhe konsistenceumln e dokumentacionit

Peumlrveccedil keumlsaj edhe meuml shumeuml mund teuml beumlhet peumlr trsquoi beumlreuml informatat transparente dhe teuml

disponueshme peumlr publikun

Policia e trafikut nuk i peumlrdor burimet e saj teuml informatave neuml meumlnyreuml ploteumlsisht efektive

Informatat ekzistuese mund teuml peumlrdoren neuml meumlnyreuml meuml efektive peumlr teuml mbeumlshtetur puneumln

operative Ato nuk peumlrdoren rregullisht peumlr analiza teuml detajuara ose peumlr teuml krahasuar dhe

vlereumlsuar qasjet dhe mjetet e ndryshme teuml peumlrdorura Teuml dheumlnat ekzistuese nuk janeuml

gjithmoneuml teuml trajtuara sa duhet neuml planifikimin operativ Analizat kryhen rralleumlhereuml nga

policia trafikut Kjo nga ana tjeteumlr dometheumlneuml se stimujt peumlr teuml meumlsuar dhe peumlr iniciativa teuml

reja janeuml teuml uleumlta Edhe neumlse ka vendime neuml nivelin rajonal ose lokal pak prej tyre lidhen

qarteuml me ndonjeuml analizeuml teuml kryer peumlr informata ekzistuese apo trsquoi referohen asaj Policia e

trafikut eumlshteuml mjaft mireuml e informuar mbi kushtet e rrugeumlve motin dhe peumlr ngjarjet e

ardhshme qeuml mund teuml shkaktojneuml probleme neuml trafik Por ekzistojneuml mundeumlsi peumlr teuml

peumlrmireumlsuar bashkeumlpunimin mes policiseuml lokale dhe rajonale dhe autoriteteve tjera OJQ-ve

hulumtuesve dhe qytetareumlve

Burimet nuk alokohen neuml meumlnyreuml efektive dhe nganjeumlhereuml mungojneuml mjete teuml

reumlndeumlsishme

Alokimi i burimeve nuk duket se ndjek njeuml model teuml qarteuml peumlr teuml tri njeumlsiteuml Numri i policeumlve

teuml trafikut nuk korrespondon me gjendjen neuml trafik - aksidentet e trafikut Eumlshteuml gjithashtu e

veumlshtireuml teuml shihet njeuml model i qarteuml peumlr alokimin e mjetevepajisjeve mes dhe brenda njeumlsive

Raporti mes numrit teuml policeumlve teuml trafikut dhe numrit teuml automjeteve radareumlve ose testeve teuml

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

28

alkoolit ndryshon neuml meumlnyreuml teuml konsiderueshme bie fjala Njeumlsia peumlr Kontrollin e

Autostradeumls ka meuml shumeuml automjete dhe policeuml sesa Njeumlsia e Prishtineumls ndash neuml raport me

numrin e aksidenteve

Peumlrveccedil keumlsaj njeumlsiteuml jo gjithmoneuml janeuml teuml pajisura siccedil duhet ndoneumlse disa pajisje teuml caktuara

dihet se janeuml kosto-efektive siccedil janeuml automjetet e pasheumlnuara kamerat dhe sistemet e radarit

Asnjeuml njeumlsi nuk ka pasur instrumente peumlr testimin e praniseuml seuml narkotikeumlve dhe veteumlm disa

kaneuml aparate peumlr testimin e alkoolit Alokimi i diskutuesheumlm i burimeve dhe mungesa e

mjeteve teuml reumlndeumlsishme janeuml faktoreuml qeuml pengojneuml efektivitetin (teuml bazuarit neuml rrezikshmeumlri

peumlrdorim kost-efektivdhe fleksibil teuml mjeteve) Neuml keumlteuml kontekst vlen teuml theksohet se rrugeumlt

neuml Kosoveuml nuk janeuml teuml pajisura me kamera teuml shpejteumlsiseuml keumlto kamera mund peumlrdoren peumlr teuml

zeumlvendeumlsuar disa nga aktivitetet meuml teuml kushtueshme teuml patrullimit

Nevoja peumlr teuml kryer detyra teuml tjera eumlshteuml njeuml faktor qeuml ndikon neuml disa njeumlsi meuml shumeuml se

neuml teuml tjerat

Policiseuml seuml trafikut nuk i lejohet gjithnjeuml teuml peumlrqendrohet neuml detyrat e tyre kryesore Policeumlt

nganjeumlhereuml - veccedilaneumlrisht neuml qytetet e meumldha - duhet teuml ndihmojneuml funksione teuml tjera brenda

forcave teuml policiseuml ose autoritete teuml tjera me sheumlrbime teuml ndryshme Kjo sigurisht ka pasoja

pozitive dhe negative Kjo mund teuml shihet si njeuml meumlnyreuml peumlr teuml peumlrdorur burimet neuml meumlnyreuml

fleksibile dhe efikase dhe peumlr trsquoi ofruar sheumlrbime teuml tjereumlve kur keumlto janeuml teuml nevojshme Nga

ana tjeteumlr kjo mund teuml pengojeuml gjithashtu efektivitetin e policiseuml seuml trafikut neuml kryerjen e

detyrave teuml tyre kryesore Disa nga keumlto probleme mund teuml reduktohen peumlrmes kritereve teuml

qarta planifikimit teuml peumlrmireumlsuar dhe bashkeumlpunimit meuml teuml ngushteuml mes njeumlsive teuml

ndryshme policore

Peumlr shkak teuml mungeseumls seuml dokumentacionit eumlshteuml e veumlshtireuml teuml thuhet qartas se teuml gjitha

kontrollet kryhen sistematikisht ose gjithnjeuml neuml vendet e duhura dhe neuml koheumln e duhur

Jo teuml gjitha njeumlsiteuml i regjistrojneuml vendet se ku janeuml kryer kontrollet Sipas mostreumls toneuml

NjRKRr-PR dhe NjKA i regjistrojneuml keumlto teuml dheumlna dhe keumlto njeumlsi kaneuml njeuml qasje teuml bazuar neuml

rrezik Shumica e kontrolleve (por jo teuml gjitha) kryhen neuml rrugeumlt apo vendet e duhura ku

rreziku peumlr aksidente eumlshteuml i larteuml Peumlr sa i peumlrket njeumlsiseuml tjeteumlr (NjRKRr-PE) nuk mund teuml

themi me siguri se cili eumlshteuml rezultati Bazuar neuml intervistat duket se sjellja eumlshteuml e ngjashme

por teuml dheumlnat neuml keumlteuml njeumlsi nuk janeuml teuml plota ose teuml besueshme

Gjetjet tona sugjerojneuml se kontrollet kryesore kryhen gjateuml diteumls Peumlrveccedilse teuml dheumlnat neuml

dispozicion nuk janeuml teuml mjaft teuml holleumlsishme sa peumlr teuml vlereumlsuar neumlse kontrollet kryhet

ploteumlsisht neuml koheumln e duhur Kur ne i studiuam meuml holleumlsisht teuml dheumlnat doli se koha e pikut

peumlr aksidente trafiku peumlrputhej faktikisht me koheumln kur patrullat e policiseuml seuml trafikut

peumlrfundoninfillonin ndeumlrrimet e tyre dhe rrjedhimisht nuk mund teuml ishin neuml vendet me

rrezik teuml larteuml

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

29

Shkurtimisht informatat neuml dispozicion nuk na e beumljneuml teuml lehteuml teuml kuptojmeuml se njeumlsiteuml

patrulluese neuml Kosoveuml i kryejneuml sistematikisht kontrollet efektive peumlr sa i peumlrket vendit dhe

koheumls

Policia e trafikut duhet meuml shumeuml teuml keteuml veumlmendje te ngasja e rrezikshme dhe gjithashtu

teuml kontrollojeuml standardet teknike teuml kamioneumlve dhe autobuseumlve

Kontrollet policore me teuml drejteuml i kushtojneuml shumeuml veumlmendje shpejteumlsiseuml por neuml teuml njeumljteumln

koheuml nuk i kushtohet veumlmendje e duhur aspekteve teuml tjera siccedil janeuml ngasja agresive dhe e

rrezikshme mosmbajtja e distanceumls ngasja neuml gjendje teuml dehur etj Fokusimi tek shpejteumlsia

shpjegohet me faktin se ajo me teuml veumlrteteuml eumlshteuml ndeumlr shkaqet kryesore teuml aksidenteve neuml

trafik por edhe sepse eumlshteuml njeuml lloj sjellje tradicionale dhe e lehteuml peumlr trsquou beumlreuml Mungesa e

kamerave dhe pajisjeve peumlr shpejteumlsineuml si dhe teuml analizave teuml duhura mbi shkaqet e

aksidenteve mund teuml jeteuml njeuml shpjegim tjeteumlr peumlr fokusimin te shpejteumlsia

Ashtu siccedil tregojneuml shumica e hulumtimeve - ne besojmeuml ndash se neuml peumlrgjitheumlsi eumlshteuml meuml efektive

teuml kontrollohen sjelljet e ngaseumlsve sesa automjetet Megjithateuml ka peumlrjashtime Kamioneumlt e

meumldhenj dhe autobuseumlt peumlrfshihen shpesh neuml aksidente trafiku me pasoja teuml meumldha Ne

kemi veumlrejtur se keumltyre automjeteve nuk iu kushtohet veumlmendja e duhur nga ana e policiseuml

seuml trafikut neuml disa njeumlsi Zakonisht kjo ka teuml beumljeuml me kushtet teknike teuml automjeteve teuml meumldha

komerciale siccedil eumlshteuml rasti neuml lidhje me mbingarkimin dhe mireumlmbajtjen

Ndeumlshkimet jo gjithhereuml aplikohen dhe menaxhohen siccedil duhet ndaj kundeumlrvajteumlsve

Policia e trafikut shpesh peumlrdoreuml gjoba teuml vogla si ndeumlshkime Ndeumlshkimet e tjera aplikohen

rralleuml peumlr dallim nga shumeuml vende teuml tjera Peumlr meuml tepeumlr shumica e gjobave shqiptohen

veteumlm peumlr njeuml numeumlr teuml kufizuar shkeljesh dhe nuk duket se e adresojneuml ndeumlshkimin e duhur

teuml bazuar neuml faktoreumlt e aksidenteve - siccedil janeuml mosmbajtja e distanceumls manovrimi i pasigurt

dhe pakujdesi teuml tjera neuml ngasje Moszbatimi i sistemit teuml ldquopikeumlve negativerdquo i ka motivuar

drejtpeumlrseumldrejti ngaseumlsit recidivisteuml peumlr teuml peumlrseumlritur kundeumlrvajtjet Neuml keumlteuml meumlnyreuml neuml

mungeseuml teuml qasjes parandaluese edhe ndeumlshkimet aplikohen mbi keumlteuml bazeuml

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

30

6 Rekomandimet

Peumlrvoja na tregon se numri i aksidenteve neuml trafik dhe pasojat e tyre mund teuml zvogeumllohen

Peumlr keumlteuml mund teuml nevojitet bashkeumlpunimi i ngushteuml mes autoriteteve peumlrgjegjeumlse njeuml sistem i

duhur informativ peumlrdorim efektiv i pajisjeve dhe menaxhim profesional dhe i bazuar neuml

rrezik neuml teuml gjitha nivelet

Ne rekomandojmeuml Drejtorin e Peumlrgjithsheumlm teuml Policiseuml seuml Kosoveumls qeuml

Teuml merr njeuml iniciativeuml peumlr peumlrmireumlsimin e sistemit ekzistues teuml informimit dhe ta beumljeuml

ateuml ploteumlsisht efektiv Po keumlshtu teuml konsiderojeuml futjen e njeuml baze gjitheumlpeumlrfshireumlse teuml teuml

dheumlnave duke ftuar paleumlt e ndryshme teuml interesit Peumlrfitimet nga ky mekanizeumlm do teuml

reflektonin neuml besueshmeumlrineuml e teuml dheumlnave si dhe peumlrdorimin e tyre neuml vendimet

strategjike dhe operative

Teuml peumlrmireumlsojeuml peumlrdorimin e teuml dheumlnave neuml meumlnyreuml qeuml teuml qarteumlsojeuml planifikimin vjetor

dhe teuml vendoseuml objektiva performance teuml qarta peumlr njeumlsi operative Kjo duhet teuml

peumlrfshijeuml analizeuml meuml teuml mireuml teuml teuml dheumlnave mbi aksidentet qeuml formojneuml njeuml pikeumlnisje

peumlr prioritetet dhe qasjet e reja neuml nivel operativ Kjo nga ana tjeteumlr e beumln teuml

reumlndeumlsishme qeuml policia e trafiku teuml nivel qendror teuml ngriteuml funksionet e duhura peumlr

monitorim dhe vlereumlsim

Teuml konsiderojeuml caktimin e meuml shumeuml politikave teuml policiseuml seuml trafikut dhe teuml ri-

konsiderojeuml alokimet ndeumlrmjet njeumlsive teuml ndryshme teuml policiseuml seuml trafikut

Teuml sigurojeuml se njeuml plan investimi peumlr pajisje kost-efektive eumlshteuml hartuar neuml njeuml

perspektiveuml teuml kornizeumls afat-mesme teuml shpenzimeve

Policia e trafikut teuml peumlrqendrohet seuml pari neuml detyrat e tyre kryesore parandalimi i

aksidenteve Ndihma peumlr funksionet e tjera teuml policiseuml dhe autoritetet tjera duhet teuml

planifikohet meuml mireuml neuml bashkeumlpunim me njeumlsiteuml e ndryshme policore Peumlr meuml tepeumlr

bashkeumlpunimi ndeumlrmjet funksioneve teuml ndryshme policore neuml nivel rajonal duhet teuml

peumlrmireumlsohet neuml meumlnyreuml qeuml teuml arrihet efikasitet meuml i larteuml neuml aktivitetet policore qeuml

ndeumlrlidhen me sistemin e trafikut

Teuml sigurohet qeuml aktivitetet e policiseuml seuml trafikut janeuml kryer neuml rrugeuml dhe vende

teumlrrezikshme Peumlr teuml qeneuml ploteumlsisht efektiv menaxhmenti lokal neuml fazeumln e

planifikimit duhet teuml prezantojeuml njeuml qasje fleksibile te ccedileumlshtja e orareve teuml puneumls etj

dhe

Teuml sigurohet qeuml policia e trafikut teuml peumlrqeumlndrohet edhe neuml sjelljet e tjera teuml ngaseumlsve

peumlrveccedilse te tejkalimi i kufizimit teuml shpejteumlsiseuml Njeuml qasje e planifikuar peumlr aktivitete teuml

peumlrforcuara policore neuml trafik duhet teuml merr prioritet teuml larteuml peumlr monitorimin e

sjelljes seuml ngaseumlsve (sikurse ngasja e rrezikshme mosmbajtja e distanceumls etj) Policia e

trafikut njeumlkoheumlsisht duhet teuml peumlrqendrohet meuml shumeuml neuml kriteret e automjeteve

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

31

komerciale (sidomos kamioneumlve dhe autobuseumlve) Masat e kujdesit teuml shtuar duhet teuml

zbatohen rregullisht nga ana e patrullave teuml trafikut

Gjithashtu ne rekomandojmeuml qeuml me qeumlllim teuml ngritjes seuml efektivitetit teuml ndeumlshkimeve gjobat

duhet teuml adresojneuml ndeumlshkimin e duhur bazuar neuml faktoreumlt e aksidenteve Sistemi i

ndeumlshkimeve duhet teuml peumlrmireumlsohet peumlrmes aplikimit teuml sistemit teuml pikeumlve negative Peumlr

trsquou peumlrballur me keumlteuml sfideuml neuml vendosjen e keumltij sistemi duhet teuml ndeumlrtohet bashkeumlpunimi

mes MPB-seuml dhe gjykatave

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

32

REFERENCAT

European Commission ldquoTowards a European road safety area policy orientations on road safety

2011-2020rdquo Brussels 2011

European Commission ldquoEuropean Transport Policy for 2010 Time to deciderdquo Brussels 2001

European Transport Safety Council (ETSC) Reducing Traffic Injuries Resulting From Excess and Inappropriate Speed Brussels 1995

European Transport Safety Council (ETSC) ldquoPolice enforcement strategies to reduce traffic casualties in Europerdquo Brussels 1999

European Transport Safety Council (ETSC) ldquoTransport safety performance indicatorsrdquo Brussels 2001

European Transport Safety Council (ETSC) Traffic Law Enforcement across the EU Brussels 2011

Organisation for Economic Co-Operation and Development (OECD) Safety on Roads - Whatrsquos The Vision 2002

Organisation for Economic Co-Operation and Development (OECD) Road Safety - Impact of New Technologies 2003

Organisation for Economic Co-Operation and Development (OECD) Towards Zero Ambitious Road Safety Targets and The Safe System Approach 2008

Rune Elvik Cost-Benefit Analyses of Police Enforcement ESCAPE 2001

ROSEBUD Road Safety and Environmental Benefit-Cost and Cost- Effectiveness Analysis for Use in Decision-Making 2003

World Health Organization (WHO) ldquoThe World Report on Road Traffic Injury Preventionrdquo Geneva 2004

World Health Organization (WHO) Global status report on road safety 2013 supporting a decade of action Geneva 2013

World Health Organization (WHO) Data systems a road safety manual for decision-makers and practitioners Geneva 2010

World Health Organization (WHO) ldquoSpeed management a road safety manual for decision-makers and practitionersrdquo Geneva 2008

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

33

SHTOJCA I

STRUKTURA ORGANIZATIVE E POLICISEuml SEuml KOSOVEumlS - NJEumlSITEuml E KOMUNIKACIONIT RRUGOR

Drejtoria e Peumlrgjithshme

Departamenti

peumlr Operacione

Departamenti

peumlr Kufi

Departamenti

peumlr Hetime

Departamenti

peumlr Mbeumlshtetje

Departamenti

peumlr Burime

Divizioni i Siguriseuml Publike

DR Prishtineuml

DR Pejeuml

DR Prizren

DR Gjilan

DR Ferizaj

DIVIZIONI I KOMUNIKACIONIT RRUGOR

DR Mitroviceuml

Njeumlsiteuml Rajonale teuml

Komunikacionit

Rrugor

Njeumlsia peumlr

Kontrollin e

Autostradeumls

Njeumlsia peumlr

menaxhimin e

materieve teuml

rrezikshme

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

34

SHTOJCA II

Qasshmeumlria e Policiseuml seuml Trafikut neuml informatat qeuml iu nevojiten peumlr planifikim operativ

Informatat peumlr planifikim operativ

Informata rreth faktoreumlve qeuml lidhen me aksidentet

Teuml dheumlna teuml dokumentuara qeuml tregojneuml nivelin e rrezikut Baza e krijuar e teuml dheumlnave peumlmes seuml secileumls policia e trafikut i identifikon faktoreumlt kryesoreuml teuml rrezikut neuml ateuml zoneuml

Faktori njeri

Faktori automjet

Vendndodhja e pikave teuml zeza

Kushtet atmosferike

Punimet neuml rrugeuml

Informata rreth pasojave teuml aksidenteve

Qasje neuml informata nga institucionet sheumlndeteumlsore dhe kompaniteuml e sigurimit

Informata rreth ngjarjevekushteve kurku mund teuml rriten rreziqet mund teuml rriten peumlr aksidente

Neuml meumlnyreuml qeuml teuml keteuml njeuml qasje teuml standardizuar peumlr informata lidhur me faktoreumlt e rrezikut peumlr zonat e rrezikut ndeumlr teuml tjera policia e trafikut duhet teuml keneuml informata rreth punimeve neuml rrugeuml dendeumlsiseuml seuml trafikut kushteve teuml motit MI dhe autoritet lokalekomunat duhet teuml peumlrfshihen

Informata rreth aktiviteteve teuml kryera nga policia e trafikut dhe ndeumlshkimeve teuml aplikuara

Informatat rreth monitorimitvlereumlsimit sistematik teuml sjelljeve neuml trafik aktivitetet e kryera teuml rezultojneuml me raportet e pas-operative

Teuml dheumlnat mbi aplikimin e ndeumlshkimeve ndaj kundeumlrvajteumlsve Numri i ndeumlshkimeveteuml leumlshuara duhet teuml beumlhet sipas ligjeve dhe rregullave teuml peumlrcaktuara Informatatnga gjykatat janeuml teuml nevojshme Informatatnga MPB rreth ngaseumlsve teuml ndeumlshkuar janeuml teumlnevojshme

Reagimi ndaj rezultateve teuml qasjeve dhe aktiviteteve teuml ndryshme

Peumlr teuml monitoruar performanceumln treguesit e aktiviteteve duhet miratuar Teuml dheumlnat qeuml do teuml mblidhen peumlrfshijneuml numrin e peumlrgjithsheumlm teuml kontrolleve teuml kryera numrin e ngaseumlsve teuml kontrolluar periudhat e ndryshme qeuml duhet teuml krahasohen etj

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

35

SHTOJCA III

Tabela 7 Numri i policeumlve teuml trafikut neumlpeumlr njeumlsi ndash gjateuml viteve

2010 2011 2012 2013 2014

NjKA 27 32 40

NjRKRr Prishtineuml 162 156 147 125 103

NjRKRr Gjilan 69 61 61 62 63

NjRKRr Ferizaj 59 55 54 54 54

NjRKRr Prizren 74 80 78 67 61

NjRKRr Pejeuml 88 91 90 83 83

NjRKRr Mitroviceuml Jug 71 71 72 57 58

NjRKRr Mitroviceuml Veri 27 44

Gjitheumlsej 523 514 529 507 506

(Burimi PK)

Tabela 8 Numri i aksidentevendeumlshkimeve 2010 -2014

Vitet 2010 2011 2012 2013 2014 Total

Aksidente fatale 158 130 116 104 111 619

Persona teuml vdekur 175 157 121 119 127 699

Aksidente me leumlndime 4326 4490 4555 4960 4876 23207

Persona teuml leumlnduar 7730 8321 8561 9817 9713 44142

Aksidente me deumlmemateriale 12594 13338 14044 13878 10333 64187

Aksidente lsquoGodit dhe ikrsquo 952 930 1039 1012 980 4913

Gjitheumlsej aksidente 18030 18888 19754 19954 16300 92926

Tiketa (Gjoba) 254849 276897 247788 286922 319332 1386556

(Burimi PK)

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

36

Tabela 9 Teuml dheumlnat rreth aksidenteve fatale dhe personave teuml vdekur sipas rajoneve (janar ndash

dhjetor 2013)

2013 Prishtineuml Mitroviceuml Pejeuml Prizren Ferizaj Gjilan Autostradeuml Total

Aksidfatale 35 9 26 12 10 10 2 104

Teuml vdekur 40 12 33 12 10 10 2 119

(Burimi PK)

Diagrami 1 Veprimet e ngaseumlsve si faktoreuml kontribues teuml aksidenteve (2013)

Diagrami 2 Aksidentet sipas pjeseumls seuml rrugeumls (2013)

0 500 1000 1500 2000 2500 3000 3500 4000 4500 5000

Manipulimi i pasigurt

Mosmbajtja e distanceumls

Mospeumlrshtatja e shpejteumlsiseuml

Kyqje e pasigurteuml neuml rrugeuml

Ndeumlrrim i shiritave

Kthim leumlvizje prapa

Mosrespektim i peumlrpareumlsiseuml seuml kalimit

Anashkalimtejlakim i parregullt

Tejkalim i shpejteumlsiseuml seuml kufizuar

0 2000 4000 6000 8000

10000 12000 14000 16000

2012

2013

Page 3: Raporti_-_Policia_e_Trafikut_220406.pdf

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

TABELA E PEumlRMBAJTJES

Peumlrmbledhje e peumlrgjithshme i

1 Hyrje 1

11 Historiku 1

12 Objektivi dhe pyetjet e auditimit 2

13 Kriteret e auditimit 2

14 Metodologjia fusheumlveprimi dhe kufizimet e auditimit 3

15 Struktura e raportit 4

2 Siguria neuml trafik dhe policia 5

21 Siguria neuml trafik perspektivat 5

22 Policia e Kosoveumls organizimi dhe peumlrgjegjeumlsiteuml 6

23 Roli i policiseuml seuml trafikut 7

24 Organizatat e tjera teuml angazhuara 7

3 A ka policia e trafikut qasje neuml informata teuml besueshme teuml peumlrditeumlsuara dhe

relevante si dhe a peumlrdoren ato neuml meumlnyreuml efektive 9

31 Ccedilfareuml informatash i duhen policiseuml seuml trafikut 9

32 A ka policia e trafikut qasje neuml informatat e duhura 10

33 A eumlshteuml policia e trafikut duke i peumlrdorur informatat neuml meumlnyreuml efektive 11

4 A i kryen policia e trafikut sheumlrbimet neuml meumlnyreuml efektive 14

41 Si teuml matet efektiviteti i policiseuml seuml trafikut 14

42 A i ka policia e trafikut mjetet e duhura qeuml teuml jeteuml efektive 15

43 A peumlrdoren mjetet neuml dispozicion peumlr qeumlllimin e tij kryesor 18

44 A janeuml kryer kontrollet neuml vendet e duhura 19

45 A janeuml kryer kontrollet neuml koheumln e duhur 20

46 A janeuml kontrolluar gjeumlrat e duhura 21

47 A peumlrdoren ndeumlshkimet siccedil duhet 24

5 Konkluzionet 27

6 Rekomandimet 30

SHTOJCA I 33

SHTOJCA II 34

SHTOJCA III 35

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

Lista e shkurtesave

BB Banka Boteumlrore

BE Bashkimi Evropian

DR Drejtoria Rajonale

DKRr Divizioni i Komunikacionit Rrugor

IPK Inspektorati Policor i Kosoveumls

KB Kombet e Bashkuara

MI Ministria e Infrastruktureumls

MPB Ministria e Puneumlve teuml Brendshme

NjKA Njeumlsia peumlr Kontrollin e Autostradeumls

NjRKRr-PE Njeumlsia Rajonale e Komunikacionit Rrugor - Pejeuml

NjRKRr-PR Njeumlsia Rajonale e Komunikacionit Rrugor - Prishtineuml

OBSH Organizata Boteumlrore e Sheumlndeteumlsiseuml

PK Policia e Kosoveumls

ZAP Zyra e Auditorit teuml Peumlrgjithsheumlm

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

i

Peumlrmbledhje e peumlrgjithshme

Ccedilka kemi audituar

Aksidentet e trafikut rezultojneuml me fatalitete persona teuml leumlnduar deumlme materiale dhe

paraqesin kosto teuml larteuml peumlr shoqeumlrineuml Policia e trafikut eumlshteuml njeuml nga autoritetet kryesore teuml

angazhuara neuml promovimin e siguriseuml rrugore Ajo eumlshteuml autoriteti i veteumlm publik qeuml me

pranineuml e saj neuml rrugeuml kontrollon dhe mbikeumlqyreuml sjelljet e pjeseumlmarreumlsve neuml trafik dhe

peumlrballet drejtpeumlrseumldrejti me veprimet e tyre

Zyra e Auditorit teuml Peumlrgjithsheumlm ka ekzaminuar neumlse aktivitetet e policiseuml seuml trafikut janeuml teuml

bazuara neuml rrezikshmeumlri teuml menaxhuara neuml meumlnyreuml efektive dhe efikase dhe i kaneuml adresuar

shkaqet e aksidenteve

Auditimi eumlshteuml fokusuar neuml ekzaminimin e praktikave teuml aplikuara nga Policia e Kosoveumls -

Njeumlsiteuml Rajonale teuml Komunikacionit Rrugor teuml Prishtineumls dhe teuml Pejeumls dhe Njeumlsia peumlr

Kontrollin e Autostradeumls Arsyeja peumlrse i kemi zgjedhur keumlto njeumlsi eumlshteuml se keumlto mbulojneuml

rrugeumlt neuml teuml cilat ndodhin peumlrafeumlrsisht meumlse 60 e numrit teuml peumlrgjithsheumlm teuml aksidenteve

Ccedilfareuml kemi gjetur

Peumlrfundimi kryesor eumlshteuml se ka mjaft hapeumlsira peumlr peumlrmireumlsime peumlr ta beumlreuml policimin e

trafikut ploteumlsisht efektiv Policia e trafikut mund teuml beumljeuml edhe meuml shumeuml peumlr teuml peumlrmireumlsuar

aktivitetet e saj trsquoi peumlrdoreuml informatat neuml meumlnyreuml efektive si dhe trsquoi planifikojeuml burimet

Kontrollet duket se janeuml pjeseumlrisht teuml bazuara neuml rrezikshmeumlri por cileumlsia e teuml dheumlnave nuk

lejon teuml theksojmeuml se policia e trafikut neuml Kosoveuml - neuml meumlnyreuml sistematike - eumlshteuml duke i kryer

kontrollet efektive neuml aspektin e vendeve dhe teuml koheumls Ekzistojneuml disa ccedileumlshtje peumlrsa i peumlrket

numrit teuml policeumlve teuml trafikut se si operojneuml ccedilka eumlshteuml dokumentuar analizuar dhe peumlrdorur

peumlr teuml meumlsuar dhe trsquou peumlrmireumlsuar si dhe neuml ccedilrsquomeumlnyreuml menaxhohen ndeumlshkimet Keumlto peumlr

shkak se

Policia e trafikut nuk i peumlrdoreuml burimet e saj teuml informatave neuml meumlnyreuml ploteumlsisht

efektive

Burimet nuk alokohen neuml meumlnyreuml efektive dhe nganjeumlhereuml mungojneuml pajisje teuml

reumlndeumlsishme

Nevoja peumlr teuml kryer detyra teuml tjera joparandaluese eumlshteuml njeuml faktor qeuml ndikon neuml

policineuml e trafikut

Policia e trafikut duhet meuml shumeuml teuml keteuml veumlmendje te ngasja e rrezikshme dhe

njeumlkoheumlsisht teuml kontrollojeuml standardet teknike teuml automjeteve komerciale dhe

Ndeumlshkimet jo gjithhereuml aplikohen dhe menaxhohen siccedil duhet ndaj kundeumlrvajteumlsve

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

ii

Ccedilka rekomandojmeuml

Peumlrvoja na tregon se numri i aksidenteve neuml trafik dhe pasojat e tyre mund teuml zvogeumllohen

Peumlr keumlteuml nevojitet bashkeumlpunim i ngushteuml mes autoriteteve peumlrgjegjeumlse njeuml sistem i duhur

informativ peumlrdorim efektiv i pajisjeve dhe menaxhim profesional i bazuar neuml rrezikshmeumlri

neuml teuml gjitha nivelet Ne rekomandojmeuml Drejtorin e Peumlrgjithsheumlm teuml Policiseuml seuml Kosoveumls qeuml

Teuml marreuml njeuml iniciativeuml peumlr peumlrmireumlsimin e sistemit ekzistues teuml informimit dhe ta beumljeuml

ateuml ploteumlsisht efektiv Po keumlshtu teuml konsiderojeuml futjen e njeuml baze gjitheumlpeumlrfshireumlse teuml teuml

dheumlnave duke ftuar paleumlt e ndryshme teuml interesit

Teuml peumlrmireumlsojeuml peumlrdorimin e teuml dheumlnave neuml meumlnyreuml qeuml teuml qarteumlsojeuml planifikimin vjetor

dhe teuml vendoseuml objektiva performance teuml qarta peumlr njeumlsi operative

Teuml rikonsiderojeuml alokimet ndeumlrmjet policiseuml dhe policiseuml seuml trafikut si dhe alokimet

midis njeumlsive teuml ndryshme teuml policiseuml seuml trafikut

Teuml sigurojeuml se njeuml plan investimi peumlr pajisje kost-efektive eumlshteuml hartuar neuml njeuml

perspektiveuml teuml kornizeumls afat-mesme teuml shpenzimeve

Policia e trafikut teuml peumlrqendrohet seuml pari neuml detyrat e tyre kryesore parandalimin e

aksidenteve Ndihma peumlr funksionet e tjera teuml policiseuml dhe autoritetet tjera duhet teuml

planifikohet meuml mireuml neuml bashkeumlpunim me njeumlsiteuml e ndryshme policore

Teuml sigurohet qeuml aktivitetet e policiseuml seuml trafikut janeuml kryer neuml rrugeuml dhe vende teuml

rrezikshme

Teuml sigurohet qeuml policia e trafikut teuml peumlrqendrohet edhe neuml sjelljet e tjera teuml ngaseumlsve

peumlrveccedilse te tejkalimi i kufizimit teuml shpejteumlsiseuml Masat e kujdesit teuml shtuar duhet teuml

zbatohen rregullisht nga ana e patrullave teuml trafikut dhe

Sistemi i ndeumlshkimeve duhet teuml peumlrmireumlsohet Peumlrkrah keumlsaj duhet teuml aplikohet

sistemi i ldquopikeumlve negative si mjet efektiv i ndeumlshkimit

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

1

1 Hyrje

11 Historiku

Aksidentet janeuml ndeumlr shkaktareumlt e vdekjeve leumlndimeve teuml njereumlzve dhe deumlmtimit teuml proneumls

neuml Kosoveuml Mediet kaneuml raportuar shumeuml indikatoreuml neuml lidhje me sigurineuml publike neuml

trafik Serioziteti i gjendjes eumlshteuml theksuar edhe neuml Raportin e Progresit peumlr vitin 2014 i cili

eumlshteuml publikuar seuml fundi nga BE-ja Kostot e drejtpeumlrdrejta ekonomike teuml aksidenteve teuml

trafikut neuml Kosoveuml janeuml vlereumlsuar se peumlrfaqeumlsojneuml rreth 12 teuml Bruto Prodhimit teuml

Brendsheumlm (BPP)1

Krahasuar me vendet e tjera evropiane numri i peumlrgjithsheumlm i aksidenteve neuml trafik eumlshteuml i

larteuml (peumlrafeumlrsisht 20000 neuml vitin 2013) si neuml raport me numrin e automjeteve teuml

regjistruara edhe me numrin e banoreumlve Neuml vitin 2012 numri i aksidenteve fatale peumlr

milioneuml banoreuml ishte 15-20 meuml i larteuml neuml Kosoveuml sesa neuml vendet e BE-seuml me ekonomi

mesatare dhe me ekonomi meuml teuml zhvilluar teuml cilat faktikisht kaneuml meuml shumeuml automjete peumlr

banoreuml sesa Kosova

Edhe pse numri i peumlrgjithsheumlm i aksidenteve teuml trafikut neuml Kosoveuml nuk ka ndryshuar aq

shumeuml gjateuml viteve teuml fundit aksidentet e reumlnda (me teuml leumlnduar apo teuml vdekur) janeuml rritur

meumlse 8 (nga rreth 4600 neuml 5000 mes viteve 2011 dhe 2013 apo rreth 180 persona peumlr

10000 automjete teuml regjistruara) Gjateuml viteve teuml fundit janeuml marreuml disa veprime peumlr teuml

trajtuar problemin por teuml kufizuara Fushata periodike rritja e aktiviteteve teuml policiseuml

peumlrmireumlsimi i disa rrugeumlve janeuml shembuj teuml veprimeve teuml ndeumlrmarra Megjithkeumlteuml politikat

dhe plani i veprimit peumlr sigurineuml rrugore ende nuk janeuml miratuar dhe pak veprime janeuml

ndeumlrmarreuml peumlr teuml peumlrmireumlsuar efektivitetin e autoriteteve peumlrgjegjeumlse2

Peumlr promovimin e siguriseuml rrugore janeuml teuml angazhuara disa autoritete qendrore dhe lokale

Peumlrveccedil autoriteteve peumlr ndeumlrtim dhe infrastruktureuml rrugore autoriteti i veteumlm meuml i

reumlndeumlsisheumlm eumlshteuml policia Policeumlt e trafikut janeuml peumlrgjegjeumls peumlr kryerjen e kontrolleve dhe

synojneuml uljen e rrezikut teuml aksidenteve neuml trafik Ata janeuml teuml pranisheumlm neuml rrugeuml peumlr teuml

kontrolluar dhe mbikeumlqyrur sjelljet e pjeseumlmarreumlsve dhe drejtpeumlrdrejt ndeshen me

veprimet e tyre

1 World Bank The World Bank in Kosovo Country Snapshot (April 2014) fq 10 2 Peumlr meuml shumeuml shih Raportin e Progresit peumlr Kosoveumln nga Komisioni Evropian (BE 2014 faqe 42) ku ndeumlr teuml

tjera thuhet ldquoedhe ligji peumlr sigurineuml rrugore duhet teuml peumlrafrohet me Acquis Communautaire strategjia e siguriseuml neuml rrugeuml dhe plani i saj i veprimit duhet teuml miratohenhelliprdquo

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

2

12 Objektivi dhe pyetjet e auditimit

Objektivi i keumltij auditimi eumlshteuml teuml vlereumlsojeuml neumlse patrullimet e policiseuml seuml trafikut janeuml teuml

bazuara neuml rrezik dhe teuml menaxhuara neuml meumlnyreuml efektive dhe efikase Peumlr meuml tepeumlr objektivi

yneuml eumlshteuml qeuml teuml japim impulse teuml peumlrmireumlsimit aktiviteteve teuml policiseuml seuml trafikut

Pyetja e peumlrgjithshme e auditimit ka qeneuml

ldquoA eumlshteuml policia e trafikut duke i kryer sheumlrbimet e veta neuml meumlnyreuml efikase dhe efektiverdquo

Peumlr teuml qeneuml efektiv ne neumlnkuptojmeuml peumlrmbushjen e objektivave peumlr promovimin e njeuml mjedisi

teuml mireuml dhe teuml sigurt neuml trafik qasjen neuml pajisjet e duhura dhe peumlrdorimin efektiv teuml tyre

aktivitete neuml peumlrputhje me praktikat e mira ndeumlrkombeumltare dhe afteumlsi peumlr teuml zvogeumlluar

numrin e aksidenteve teuml reumlnda rrugore Kjo po ashtu neumlnkupton aplikimin e njeuml qasje pro-

aktive dhe teuml bazuar neuml rrezik qeuml peumlrmes kontrolleve teuml nxiten sjelljet e mira teuml ngaseumlsve

Ne kemi kufizuar pyetjen e peumlrgjithshme neuml keumlto pyetje meuml specifike

1 A kaneuml policeumlt e trafikut qasje neuml informata teuml besueshme teuml peumlrditeumlsuara dhe

relevante dhe a peumlrdoren ato neuml meumlnyreuml efektive

2 A i kryejneuml njeumlsiteuml e policiseuml seuml trafikut sheumlrbimet neuml meumlnyreuml efektive

Policia e trafikut duhet para seuml gjithash teuml keteuml informata teuml duhura dhe pastaj teuml beumljeuml

peumlrdorimin efektiv teuml tyre neuml lidhje me ndarjen dhe peumlrdorimin e burimeve si dhe

planifikimin operativ

Peumlr teuml qeneuml efektive policia e trafikut duhet qeuml teuml adresojeuml analizat e rreziqeve si peumlr

shembull ku kur dhe si ka meuml shumeuml gjasa teuml ndodhin aksidentet

13 Kriteret e auditimit

Auditimi ka vlereumlsuar performanceumln e patrullave teuml policiseuml seuml trafikut kundrejt kritereve teuml

hartuara nga praktikat meuml teuml mira ndeumlrkombeumltare rregulloreve dhe udheumlzuesve teuml PK-seuml

politikave etj Ne kemi peumlrdorur keumlto kritere

1 A janeuml marreuml neuml konsiderateuml nga policia e trafikut gjateuml planifikimit teuml aktiviteteve teuml

dheumlnat peumlr aksidentet dhe

2 A janeuml marreuml vendimet peumlr patrollime (neuml koheuml dhe vend teuml duhur) teuml bazuara neuml

rrezikun e identifikuar meuml hereumlt

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

3

14 Metodologjia fusheumlveprimi dhe kufizimet e auditimit

Ne kemi aplikuar njeuml gameuml metodash peumlr mbledhjen e deumlshmive peumlr trsquoiu peumlrgjigjur pyetjeve

teuml auditimit Ne kemi

1 Rishikuar kornizeumln ligjore

2 Rishikuar dokumente relevante si

a Raportet vjetore teuml viteve 2012-2014 teuml PK

b Analizat e aksidenteveteuml kryera nga PK

c Analizat e procedurave teuml puneumls fleteuml-patrullimeve dhe shkresat e ndryshme teuml PK

d Pyeteumlsoreumlt dhe listat kontrolluese peumlr PK-neuml dhe

e Raportet e inspektimeve nga IPK-ja3

3 Intervistuar persona peumlrgjegjeumls nga PK MI

4 Veumlzhguar inspektimet e kryera nga policia e trafikut

5 Marreuml pjeseuml neuml konferenca dhe seminare ku eumlshteuml diskutuar peumlr sigurineuml neuml trafikun

rrugor dhe

6 Konsultuar shumeuml studime teuml kryera nga KB BE BB OBSH-ja

Ekipi i auditimit nuk ka mundur trsquoi studiojeuml teuml gjitha njeumlsiteuml e policiseuml seuml trafikut auditimi

eumlshteuml fokusuar neuml vlereumlsimin e praktikave teuml aplikuara neuml tre nga teteuml njeumlsiteuml ekzistuese ku

ndodhin peumlrafeumlrsisht meumlse 60 e numrit teuml peumlrgjithsheumlm teuml aksidenteve Ato njeumlsi ishin

Njeumlsiteuml Rajonale teuml Komunikacionit Rrugor teuml Prishtineumls dhe teuml Pejeumls teuml cilat mbulojneuml njeuml

territor teuml gjereuml teuml rrugeumlve neuml Kosoveuml teuml peumlrbeumlreuml nga disa komuna dhe vendkalime kufitare4

Njeumlsia e Prishtineumls eumlshteuml peumlrzgjedhur duke pasur parasysh statusin qeuml e ka qyteti si qendeumlr

administrative5 Gjithashtu ne kemi ekzaminuar Njeumlsineuml peumlr Kontrollin e Autostradeumls qeuml

eumlshteuml peumlrgjegjeumlse peumlr arterien kryesore teuml qarkullimit rrugor neuml Kosoveuml

Auditimi eumlshteuml fokusuar neuml vlereumlsimin e fazeumls planifikuese dhe teuml kryerjes seuml kontrolleve ndash

patrullimeve ndash dhe jo neuml aktivitete teuml tjera qeuml njeumlsiteuml i kryejneuml siccedil janeuml hetimet etj

Periudha e auditimit i mbulon vitet 2012-2014

3 Inspektorati Policor i Kosoveumls (IPK) eumlshteuml agjenci neuml kuadeumlr teuml MPB-seuml qeuml funksionon neuml bazeuml teuml Ligjit 03L-

231 Njeuml ndeumlr funksionet themelore teuml IPK-seuml eumlshteuml edhe ldquoInspektimi i strukturave dhe funksioneve teuml Policiseuml seuml Kosoveumls peumlr teuml siguruar llogaridheumlnie efektivitet dhe efikasitet neuml zbatueshmeumlrineuml e ligjeve dhe procedurave standarde teuml operimit neuml fuqirdquo

4 Sipas struktureumls organizative teuml PK-seuml ekzistojneuml shtateuml rajone- Drejtori Rajonale brenda teuml cilave operojneuml njeumlsiteuml e policiseuml seuml trafikut peumlrderisa NjKA operon brenda Divizionit teuml Komunikacionit Rrugor

5 Sipas raportit teuml NjRKRr-PR neuml rajonin e Prishtineumls janeuml teuml regjistruara rreth 80000 automjete (nga rreth 280000 sa janeuml teuml regjistruara neuml Kosoveuml) dhe brenda 24 oreumlve neuml teuml frekuentojneuml rreth 100000 automjete

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

4

15 Struktura e raportit

Ky raport peumlrbeumlhet nga gjashteuml kapitujt e meumlposhteumlm

Kapitulli 1 Hyrja

Kapitulli 2 Siguria neuml trafik dhe Policia

Kapitulli 3 A ka policia e trafikut qasje neuml informata teuml besueshme teuml peumlrditeumlsuara

dhe relevante si dhe apeumlrdoren ato neuml meumlnyreuml efektive

Kapitulli 4 A i kryen policia e trafikut sheumlrbimet e veta neuml meumlnyreuml efektive

Kapitulli 5 Konkluzionet dhe

Kapitulli 6 Rekomandimet

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

5

2 Siguria neuml trafik dhe policia

21 Siguria neuml trafik perspektivat

Mjedisi i sigurt - peumlrfshireuml edhe sigurineuml neuml trafikun rrugor - eumlshteuml vendimtar peumlr zhvillimin

ekonomik teuml vendit Mbrojtja e jeteumls dhe proneumls eumlshteuml e nevojshme peumlr ccedildo shoqeumlri

Siguria neuml trafik eumlshteuml problem i peumlrhapur neuml mbareuml boteumln6 Organizata Boteumlrore e

Sheumlndeteumlsiseuml (OBSH) ka theksuar se ccedildo 30 sekonda dikush diku vdes neuml njeuml aksident rrugor

dhe dhjeteuml persona leumlndohen reumlndeuml OBSH pret qeuml numri i vdekjeve neuml nivel global teuml arrijeuml

afro 2 milion deri neuml vitin 2030 nga 13 milioneuml sa eumlshteuml tani Ekzistenca e njeuml strategjie

kombeumltare teuml siguriseuml neuml rrugeuml mund teuml shihet si njeuml tregues qeuml siguria neuml rrugeuml eumlshteuml njeuml

ccedileumlshtje neuml agjendeumln politike7

Gjithashtu neuml BE transporti rrugor eumlshteuml meuml i rreziksheumlm dhe meuml i kushtuesheumlm neuml aspektin

e jeteumls njereumlzore Siguria neuml rrugeuml eumlshteuml problem i madh shoqeumlror i peumlrbashkeumlt peumlr teuml gjitha

vendet e BE-seuml Neuml vitin 2009 meuml shumeuml se 35000 njereumlz kaneuml vdekur neuml rrugeumlt e BE-seuml e qeuml

eumlshteuml ekuivalente me njeuml qytet teuml meseumlm dhe jo meuml pak se 15 milioneuml persona janeuml leumlnduar8

Peumlr teuml peumlrmireumlsuar sigurineuml neuml rrugeuml eumlshteuml vendosur njeuml objektiv sasior zvogeumllim peumlr 50 teuml

numrit teuml vdekjeve nga aksidentet rrugore deri meuml 2020 duke filluar nga viti 2010 Pavareumlsisht

suksesit neumlpeumlrmjet programeve teuml BE-seuml rrugeumlt evropiane janeuml ende larg peumlr teuml qeneuml teuml sigurta

BE-ja ka peumlrcaktuar disa objektiva neuml bazeuml teuml orientimeve teuml politikave teuml saj peumlr sigurineuml neuml

rrugeuml duke theksuar si esenciale arsimin trajnimin dhe zbatimin9

Neuml Kosoveuml sfida e siguriseuml neuml rrugeuml eumlshteuml identifikuar gjateuml viteve teuml fundit Neuml vitin 2009

eumlshteuml themeluar njeuml organ ndeumlrministror i quajtur Keumlshilli peumlr Sigurineuml neuml Komunikacionin

Rrugor10 Roli i keumltij Keumlshilli eumlshteuml teuml ndeumlrtojeuml bashkeumlpunimin mes ministrive peumlrgjegjeumlse peumlr

promovimin e siguriseuml neuml rrugeuml Koheumlve teuml fundit eumlshteuml hartuar ldquoDraft-Strategjia Kombeumltarerdquo

nga Keumlshilli dhe si e tilleuml eumlshteuml proceduar peumlr miratim neuml Qeveri Korniza ligjore edhe pse e

mangeumlt eumlshteuml zbatuar pjeseumlrisht dhe eumlshteuml neuml shqyrtim e sipeumlr11 Komunat dhe Keumlshillat

6 Ccedileumlshtja e siguriseuml seuml trafikut riafirmon objektivin afatgjateuml teuml keumlrkuar nga KB peumlr teuml zvogeumlluar numrin e

aksidenteve deri meuml 2020 (Rezoluta e Asambleseuml seuml Peumlrgjithshme teuml KB-seuml ARES64255 mars 2010) 7 Neuml krahasim me vendet e tjera evropiane Kosova eumlshteuml njeuml ndeumlr vendet e pakta qeuml nuk e ka miratuar ende njeuml

strategji kombeumltare peumlr sigurineuml neuml trafik 8 European Commission (EC) Towards a European Road Safety Area Policy Orientations on Road Safety 2011-

2020 (Brussels 2010) 9 Ibidem 10 Themelimi i keumltij keumlshilli eumlshteuml parapareuml me Ligjin mbi Sigurineuml neuml Komunikacion (2007) ldquoProgrami peumlr

sigurineuml rrugorerdquo eumlshteuml miratuar neuml vitin 2010 me qeumlllim teuml zvogeumllimit teuml trendit negativ teuml siguriseuml rrugore neuml Kosoveuml

11 Drafti i ligjit teuml ri eumlshteuml neuml pocedureuml parlamentare peumlr miratim

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

6

Komunaleuml peumlr Siguri teuml Komunitetit teuml themeluar neuml secileumln komuneuml luajneuml njeuml rol teuml veccedilanteuml

neuml aspektin e siguriseuml publike12

22 Policia e Kosoveumls organizimi dhe peumlrgjegjeumlsiteuml

PK-ja eumlshteuml autoriteti kompetent peumlrgjegjeumls peumlr zbatimin e politikave teuml siguriseuml kombeumltare

ku peumlrfshihet edhe trafiku rrugor Roli i policiseuml - neuml fusheumln e siguriseuml neuml trafik - eumlshteuml mjaft

specifik dhe aplikohet peumlrmes aktiviteteve teuml ndryshme Peumlrgjegjeumlsiteuml kryesore janeuml zbatimi i

ligjeve teuml trafikut reagimet ndaj aksidenteve dhe ngritja e nivelit teuml ndeumlrgjegjeumlsimit peumlrmes

qasjes proaktive Policia e trafikut sheumlrben si njeuml pengeseuml peumlr ngaseumlsit teuml cileumlt nuk i

respektojneuml rregullat e trafikut dhe nuk u binden atyre13

PK-ja ka aprovuar njeuml ldquoPlan Strategjik Zhvillimor 2011-2015rdquo14 ku njeuml nga objektivat

strategjike eumlshteuml ngritja e nivelit teuml siguriseuml publike dhe besimit teuml qytetareumlve (trafikut

rrugor)

PK-ja eumlshteuml e organizuar neuml nivel qendror dhe lokal15 Drejtoria e Peumlrgjithshme e PK-seuml

(kryesuar nga Drejtori i Peumlrgjithsheumlm) eumlshteuml peumlrgjegjeumlse neuml nivel vendi Neuml nivelin rajonal

janeuml shtateuml njeumlsi rajonale - Drejtori Rajonale (DR) - peumlrgjegjeumlse peumlr sigurineuml publike Stacionet

e policiseuml janeuml peumlrgjegjeumlse peumlr policineuml lokale neuml secileumln komuneuml16

Policia e trafikut eumlshteuml e organizuar neuml keumlteuml meumlnyreuml neuml nivelin qendror Divizioni i

Komunikacionit Rrugor (DKRr) eumlshteuml peumlrgjegjeumls peumlr menaxhim strategjik udheumlzime urdhra

dhe plane operative peumlr njeumlsiteuml operative (njeumlsiteuml e policiseuml seuml trafikut) Neuml nivel operativ

DKRr eumlshteuml peumlrgjegjeumls peumlr kontrollimin e autostradeumls peumlrmes Njeumlsiseuml peumlr Kontrollin e

Autostradeumls (NjKA) DKRr ka zhvilluar planet e veprimit qeuml kaneuml peumlr qeumlllim adresimin e

sfidave teuml cilat pengojneuml sigurineuml e qeumlndrueshme teuml trafikut rrugor17

Njeumlsiteuml peumlrkateumlse operative janeuml pjeseuml e DR-ve si dhe i raportojneuml DR-ve dhe DKRr-seuml NjKA

raporton drejtpeumlrdrejt tek DKRr

12 Detyrat dhe peumlrgjegjeumlsiteuml e keumltij Keumlshilli janeuml teuml peumlrcaktuara me UA nr 272012 MPB ndash 032012 dhe kaneuml teuml

beumljneuml meuml shumeuml me siguri teuml peumlrgjithshme duke mos u potencuar neuml meumlnyreuml teuml veccedilanteuml sigurineuml neuml trafik Aneumltareuml teuml keumltyre keumlshillave janeuml edhe komandanteumlt e stacioneve policore teuml komunave peumlrkateumlse

13 European Transport Safety Council (ETSC) Policing Enforcement Strategies to Reduce Traffic Casualties in Europe (Brussels 1999) fq 11

14 Bazuar neuml keumlteuml dokument PK-ja ka parapareuml ndeumlrmarrjen e keumltyre masave siccedil janeuml prezenceuml meuml teuml madhe policore peumlrmes patrullimeve meuml teuml shpeshta neuml ldquopika teuml zezardquo kontakte teuml drejtpeumlrdrejta dhe keumlshillimit me qytetareuml organizim teuml aktiviteteve proaktive me qeumlllim teuml edukimit teuml qytetareumlve shtimi i numrit teuml kontrolleve dhe veprimeve tjera policore neuml trafik

15 Shih ldquoShtojceumln Irdquo ndash struktura organizative e PK-seuml 16 Ligji peumlr Policineuml 04L-076 aprovuar meuml 2012 e definon Policineuml e Kosoveumls si sheumlrbim publik qeuml funksionon

brenda MPB-seuml 17 DKRr ka neumlnshkruar njeuml memorandum bashkeumlpunimi me Policineuml e Republikeumls seuml Shqipeumlriseuml peumlr patrullimet e

peumlrbashkeumlta teuml policiseuml seuml trafikut me qeumlllim teuml rritjes seuml siguriseuml neuml trafikun rrugor gjateuml sezonit teuml vereumls

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

7

Detyrat e njeumlsive patrulluese janeuml teuml peumlrcaktuara neuml ldquoUdheumlzuesin peumlr meumlnyreumln e kryerjes seuml

detyrave neuml mbikeumlqyrjen dhe rregullimin e trafikut rrugorrdquo Peumlrveccedil keumltyre dokumenteve PK

ka miratuar gjithashtu ldquoManualin peumlr Parime dhe Procedura Standarde Operativepeumlrshkrime

teuml puneumlsrdquo si dhe udheumlzime peumlr operacione

23 Roli i policiseuml seuml trafikut

Qeumlllimi i policiseuml seuml trafikut eumlshteuml teuml sigurojeuml leumlvizjen e sigurt neuml rrugeuml teuml parandalojeuml

shkeljet neuml trafik dhe teuml marreuml masat e duhura kundeumlr shkeleumlsve Patrullimi ka njeuml rol

mbikeumlqyreumls parandalues dhe krijon njeuml ambient meuml teuml sigurt peumlr teuml gjitheuml aktereumlt neuml trafik

Policia e trafikut analizon planifikon dhe harton strategji peumlr nivel teuml qeumlndruesheumlm teuml

siguriseuml neuml trafik Njeumlsiteuml e policiseuml seuml trafikut janeuml njeumlsi peumlrgjegjeumlse peumlr

Planifikimin e patrullimeve - faza e planifikimit teuml aktiviteteve operative bazohet neuml

analizat e shkaqeve qeuml qeumlndrojneuml pas aksidenteve teuml trafikut (faktoreumlt e rrezikut)

Patrullimet - kryhet neuml meumlnyra teuml ndryshme neuml koheuml teuml ndryshme dhe me mjete teuml

ndryshme Pikat kontrolluese ku kryhen patrullimet peumlrcaktohen neuml bazeuml teuml

analizave teuml rrezikut teuml larteumlpeumlrmendur dhe

Hetimet e aksidenteve - peumlrfshijneuml hetimin e ploteuml teuml tyre dhe kaneuml peumlr qeumlllim rritjen

e siguriseuml neuml trafikun rrugor Hartohen raporte peumlrfshireuml analizat mbi faktoreumlt qeuml i

shkaktojneuml aksidentet18

Mbikeumlqyrja e fluksit teuml trafikut beumlhet peumlrmes praniseuml seuml policiseuml seuml trafikut neuml rrugeuml dhe

mund teuml beumlhet edhe me ndihmeumln e pajisjeve teknike monitoruese ndash kamerave teuml

shpejteumlsiseuml19 etj

24 Organizatat e tjera teuml angazhuara

Neuml adresimin e siguriseuml seuml trafikut rrugor janeuml teuml peumlrfshireuml disa aktereuml

Qeveria eumlshteuml peumlrgjegjeumlse peumlr krijimin e politikave teuml siguriseuml peumlr qytetareuml peumlrfshireuml edhe

trafikun Neumln kornizeumln e aplikueshme ligjore Qeveria Ministria e Puneumlve teuml Brendshme

(MPB) dhe Ministria e Infrastruktureumls (MI) ndajneuml peumlrgjegjeumlsineuml kryesore peumlr vendosjen e

18 Njeumlsiteuml e Policiseuml seuml Trafikut kryejneuml hetime peumlr aksidentet e trafikut qeuml rezultojneuml me fatalitet leumlndime teuml

reumlnda dhe aksidentet me deumlme teuml shumta Neuml aneumln tjeteumlr stacionet policore i hetojneuml aksidentet me deumlme meuml teuml vogla

19 lsquorsquoKamera teuml shpejteumlsiseumlrsquorsquo eumlshteuml emri i zakonsheumlm peumlr kamerat e siguriseuml qeuml peumlrdoren nga forcat e policiseuml Ekzistojneuml kateumlr lloje kryesore kamera fikse teuml cilat janeuml mjete pa pilot dhe fotografojneuml neuml njeuml rrugeuml ku ka pasur aksidente kamera teuml shpejteumlsineuml mbi distanceumln teuml cilat janeuml pa pilot por operojneuml neuml ccedilifte dhe zbulojneuml shpejteumlsineuml e arritur ndeumlrmjet automjeteve dhe peumlrdoren neuml meumlnyreuml tipike neuml rrugeuml meuml teuml gjata me dendeumlsi teuml larteuml peumlrplasjeje kamera leumlvizeumlse peumlr shpejteumlsineuml qeuml peumlrdoren nga policeumlt dhe vendosen neuml aneumlt e rrugeumlve dhe kamera neuml driteuml teuml kuqe qeuml peumlrdoren neuml kryqeumlzimet ku ka semaforeuml Gjithashtu sipas praktikave ndeumlrkombeumltare vendosja e kamerave false neuml vende teuml ndryshme eumlshteuml njeuml meumlnyreuml peumlr teuml rritur efektivitetin

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

8

politikave hartimin dhe zbatimin e ligjeve qeuml lidhen me sigurineuml neuml trafikun rrugor MI ka

disa detyra si

programe peumlr trajnimin e ngaseumlsve dhe vlereumlsimin e tyre

kushtet e kontrollimit teknik teuml automjeteve dhe

ndeumlrtimin dhe mireumlmbajtjen e rrugeumlve

Peumlrveccedil keumlsaj seuml bashku me PK-neuml MI-ja mbikeumlqyreuml administron dhe zbaton kornizeumln

ligjore peumlr sigurineuml publike neuml rrugeuml

Komunat janeuml peumlrgjegjeumlse peumlr ndeumlrtimin dhe mireumlmbajtjen e rrugeumlve publike lokale

Gjykatat janeuml peumlrgjegjeumlse peumlr trajtimin e veprave peumlr shkelje teuml rregullave teuml trafikut

Organet e drejteumlsiseuml peumlrmes puneumls seuml tyre kontribuojneuml neuml meumlnyreuml efektive si mekanizeumlm

mbrojteumls neuml ndeumlrgjegjeumlsimin e publikut Neumlpeumlrmjet vendimeve meritore ato veccedilaneumlrisht

ndikojneuml neuml shtypjen e fenomeneve teuml rrezikshme neuml trafik duke ndikuar keumlshtu

drejtpeumlrdrejt neuml peumlrmireumlsimin e sjelljes seuml pjeseumlmarreumlsve

Institucionet sheumlndeteumlsore kontribuojneuml neuml kujdesin sheumlndeteumlsor dhe trajtimin e qytetareumlve-

ngaseumlsve Sheumlrbimet emergjente me koheuml dhe efektive ndash me aneuml teuml trajtimit teuml duhur teuml

leumlnduarve neuml aksidente - zvogeumllojneuml pasojat e tyre Meuml tej keumlto institucione kontribuojneuml

edhe neuml edukimin e ngaseumlsve peumlr procedurat e ndihmeumls seuml pareuml dhe transportimin e duhur

teuml aksidentuarve

Institucionet e arsimit e promovojneuml edukimin efektiv teuml siguriseuml rrugore neuml shkolla

Gjithashtu mediet mund teuml rrisin ndeumlrgjegjeumlsimin e komunitetit dhe teuml kuptuarit e faktoreumlve

dhe kostove teuml aksidenteve rrugore Kompaniteuml e sigurimeve kaneuml njeuml rol teuml veccedilanteuml neuml keumlteuml

drejtim Aplikimi i koncepteve teuml sigurimit duke shpeumlrblyer ngaseumlsit qeuml nuk shkaktojneuml

aksidente i motivon ata teuml peumlrmireumlsojneuml sjelljet e tyre neuml trafik dhe si rrjedhojeuml e keumlsaj edhe

keumlto kompani ndikojneuml neuml sigurineuml rrugore

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

9

3 A ka policia e trafikut qasje neuml informata teuml

besueshme teuml peumlrditeumlsuara dhe relevante si dhe a

peumlrdoren ato neuml meumlnyreuml efektive

31 Ccedilfareuml informatash i duhen policiseuml seuml trafikut

Veprimet peumlr teuml zvogeumlluar problemet e siguriseuml neuml trafikun rrugor duhet teuml jeneuml teuml bazuara

neuml informata relevante Informatat e tilla mund teuml merren me ndihmeumln e njeuml sistemi

informativ teuml siguriseuml neuml rrugeuml20 Shumeuml vende evropiane kaneuml baza teuml ndryshme teuml teuml

dheumlnave por neuml peumlrgjitheumlsi ato janeuml neuml proneumlsi teuml agjencive kombeumltare peumlr siguri neuml rrugeuml

dhe institucionet e ndryshme ofrojneuml informata peumlr agjenciteuml e tilla21

Aktivitetet efektive teuml policiseuml seuml trafikut keumlrkojneuml informata rreth22

Faktoreumlve qeuml ndeumlrlidhen me aksidente teuml tilla si23

ngaseumlsit dhe sjelljet e tyre

llojet e automjeteve teuml peumlrfshira dhe gjendja e tyre

gjendja e rrugeumlve dhe moti

intensiteti i trafikut dhe

ku dhe kur kaneuml ndodhur aksidentet

teuml ashtuquajturave ldquopika teuml zezardquo24

ngjarjeve - kur dhe ku mund teuml rriten rreziqet peumlr aksidente

pasojave teuml aksidenteve

aktiviteteve teuml kryera nga policia e trafikut dhe ndeumlshkimet e aplikuara dhe

reagimeve peumlr rezultatet e qasjeve dhe aktiviteteve teuml ndryshme

Policia e trafikut eumlshteuml peumlrgjegjeumlse peumlr mbledhjen e teuml dheumlnave teuml nevojshme teuml cilat kryesisht

vet i prodhojneuml Autoritetet tjera ose organizatat mund teuml keneuml njohuri teuml cilat policia e

20 OECD Safety on Roads (Paris 2002) fq 10 21 Neuml Kosoveuml roli i agjenciseuml seuml tilleuml ushtrohet nga Keumlshilli peumlr Sigurineuml neuml Komunikacionin Rrugor Keumlshilli

kryesisht mbledh teuml dheumlna nga Policia e Kosoveumls 22 Kjo pjeseuml bazohet neuml literatura teuml ndryshme rreth praktikave teuml mira teuml kontrollit teuml trafikut dhe dokumente ndash

politika nga organizata teuml ndryshme ndeumlrkombeumltare 23 WHO Data Systems A Road Safety Manual for Decision-Makers and Practioners (Geneva 2010) 24 Neuml menaxhimin e siguriseuml rrugore ldquopikat e zezardquo (angblackspot) janeuml vendet ku historikisht janeuml koncentruar

aksidentet e trafikut Kjo mund teuml ndodh peumlr arsye teuml ndryshme teuml tilla si ktheseuml e ashpeumlr apo keumlnd neuml njeuml rrugeuml teuml drejteuml kryqeumlzim i fshehur neuml njeuml rrugeuml teuml shpejteuml shenja teuml dobeumlta ose teuml fshehura paralajmeumlruese neuml udheumlkryq etj

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

10

trafikut nuk i ka peumlr shembull ngjarjet ose gjendja qeuml mund teuml rriseuml rrezikun peumlr aksidentet

e trafikut Peumlr keumlteuml arsye marreumldheumlnia e ngushteuml e puneumls midis policiseuml seuml trafikut dhe

autoriteteve teuml tjera eumlshteuml thelbeumlsore

Eumlshteuml po keumlshtu e reumlndeumlsishme qeuml teuml dheumlnat teuml strukturohen dhe analizohen siccedil duhet qeuml

aktualisht teuml peumlrdoren peumlr planifikime operative dhe detyra teuml peumlrditshme Kjo do trsquoi

mundeumlsonte policiseuml seuml trafikut teuml zgjedh mjetet e duhura - neuml koheumln e duhur dhe neuml vendin

e duhur Kjo gjithashtu e beumln meuml teuml lehteuml fokusimin meuml teuml mireuml neuml sjelljet e ngaseumlsve kushtet

rrugore gjendjen dhe llojin e automjeteve (kamioneuml autobuseuml ose vetura) etj Peumlr njeuml efekt

maksimal teuml siguriseuml eumlshteuml e reumlndeumlsishme qeuml policia e trafikut teuml fokusohet neuml faktoreuml teuml cileumlt

kaneuml ndikim teuml drejtpeumlrdrejteuml neuml sigurineuml rrugore dhe ateuml neuml vende dhe koheuml teuml duhur ku

aksidentet kaneuml gjasa teuml ndodhin

32 A ka policia e trafikut qasje neuml informatat e duhura

Shumica e informatave teuml nevojshme peumlr qeumlllime teuml planifikimit peumlr policineuml e trafikut janeuml

neuml dispozicion25 Policia e trafikut ka qasje neuml dy baza teuml teuml dheumlnave SIPK teuml dheumlnat rreth

veprave penale dhe MAAP teuml dheumlnat peumlr aksidentet statistikat dhe analizat Teuml dheumlnat neuml

keumlto baza peumlrcillen neuml baza ditore javore dhe mujore Disa teuml dheumlna sigurohen peumlrmes

takimeve dhe shkeumlmbimit me autoritetet tjera - institucionet rrugore sheumlndeteumlsore dhe

gjykatat neuml lidhje me kundeumlrvajteumlsit dhe ndeumlshkimet Teuml dheumlnat rreth aksidenteve dhe

pasojave teuml tyre janeuml teuml plota

Policia e trafikut eumlshteuml mjaft mireuml e informuar rreth ngjarjeve dhe gjendjes se ku dhe kur

mund teuml rriten rreziqet peumlr aksidente Bashkeumlpunimi me autoritetet tjera qendrore dhe lokale

dhe me shoqeumlrineuml civile ofron teuml dheumlna peumlr intensitetin e trafikut gjendjen neuml rrugeuml etj26

Mund teuml keumlrkohet nga policia e trafikut teuml sigurojeuml ndihmeuml peumlr autoritetet tjera bie fjala teuml

jeteuml e pranishme afeumlr shkollave teuml ndihmojeuml organet e inspektimit teuml ngriteuml ndeumlrgjegjeumlsimin

neuml parandalimin e rrezikut neuml trafik etj27

Neuml tabeleumln e meumlposhtme eumlshteuml peumlrmbledhur qasshmeumlria e njeumlsive policore teuml trafikut neuml

informata teuml nevojshme teuml llojeve teuml ndryshme Qasjen e kemi klasifikuar neuml kateumlr kategori28

25 Sipas praktikave ndeumlrkombeumltare burimi meuml i zakonsheumlm peumlr teuml dheumlnat rreth aksidenteve janeuml teuml dheumlnat e

policiseuml Megjithateuml shumeuml aksidente nuk raportohen neuml polici - me ose pa deumlmtime teuml vogla apo pa leumlndime 26 Raportet vjetore teuml PK-seuml peumlr vitet 2012 dhe 2013 27 Examinimi i raporteve teuml ndryshme planeve ditore teuml policiseuml seuml trafikut etj 28 Peumlr meuml shumeuml shpjegime shih ldquoShtojceumln IIrdquo

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

11

Tabela 1 Qasshmeumlria e policiseuml seuml trafikut neuml informata teuml nevojshme peumlr planifikimin

operativ

ploteumlsisht kryesisht pjeseumlrisht shumeuml pak

Informata peumlr faktoreumlt qeuml ndeumlrlidhen me aksidentet x

Informatat peumlr pasojat e aksidenteve x

Informata mbi ngjarjet kushtet kur ku rreziqet mund teuml rriten peumlr aksidente

x

Informata rreth aktiviteteve teuml kryera nga policia e trafikut dhe ndeumlshkimet e aplikuara

x

Reagimet ndaj rezultateve teuml qasjeve teuml ndryshme dhe aktiviteteve

x

Siccedil shihet meuml sipeumlr ekzistojneuml fusha ku informatat e nevojshme nuk janeuml ploteumlsisht teuml

qasshme - kur eumlshteuml e nevojshme Ka ende fusha qeuml duhet teuml zhvillohen para se policia e

trafikut teuml mund teuml pranojeuml informata neuml koheuml peumlr ngjarjet dhe kushtet kur dhe ku mund teuml

rriten rreziqet peumlr aksidente Informatat ldquoonlinerdquo ose neuml koheuml reale nga autoritetet e rrugeumlve

dhe peumlrpjekjet shteseuml peumlr teuml ngritur rrjete me aktereuml teuml ndrysheumlm janeuml shembuj teuml

aktiviteteve qeuml mund teuml shtojneuml vlereuml

Raportimi i performanceumls neuml disa aspekte nuk eumlshteuml i zhvilluar edhe aq mireuml Nga sistemi

aktual i informatave eumlshteuml veumlshtireuml teuml kuptohet secila peumlrpjekje qeuml do teuml sigurojeuml bazeuml solide

peumlr zhvillimin e raportimit

Kapacitetet meuml pak teuml zhvilluara janeuml ato peumlr vlereumlsimin e efektivitetit teuml qasjeve dhe

aktiviteteve teuml ndryshme Disa peumlrpjekje janeuml iniciuar peumlr shembull neuml hartimin e raporteve

peumlr aktivitetet e kryera por jo neuml matjen e veprimeve teuml ndeumlrmarra neuml meumlnyreuml qeuml teuml

parandalohen aksidentet

33 A eumlshteuml policia e trafikut duke i peumlrdorur informatat neuml

meumlnyreuml efektive

Cileumlsia e interpretimit teuml teuml dheumlnave eumlshteuml vendimtare neuml peumlrcaktimin e aktiviteteve teuml

duhura teuml policiseuml seuml trafikut Njeuml shembull disa nga faktoreumlt e aksidenteve teuml ofruara neumlpeumlr

dosje ndash siccedil janeuml kushtet klimatike dhe gjendjet e rrugeumlve ndash mund teuml shpjegojneuml ndonjeuml

aksident por neuml realitet ngasja e pakujdesshme ose shpejteumlsia mund teuml jeneuml shkaku i veumlrteteuml

Me fjaleuml teuml tjera policia e trafikut ka nevojeuml peumlr informata rreth kushteve klimatike dhe

gjendjes neuml rrugeuml qeuml teuml planifikojeuml aktivitetet e saj mireumlpo kontrollet aktuale ndash me qeneuml

efektive ndash duhet teuml fokusohen neuml aspekte tjera si shpejteumlsia dhe sjelljet e ngaseumlsve Njeuml ccedileumlshtje

tjeteumlr qeuml mund teuml ngritet neuml keumlteuml kontekst eumlshteuml nevoja peumlr informata Edhe neumlse keumlto

informata janeuml ligjeumlrisht dhe teknikisht korrekte ato mund teuml diskutohen nga njeuml

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

12

perspektiveuml e kontrollit teuml trafikut neumlse janeuml mbivendosur ose tepeumlr teuml detajuara peumlr trsquou

peumlrshtatur nevojave praktike teuml policiseuml trafikut29

Shfryteumlzimi efektiv i informatave keumlrkon qeuml ato teuml

konsiderohen relevante dhe teuml dobishme nga ana e peumlrdoruesit

doreumlzohen neuml koheumln e duhur peumlr njeumlsiteuml e duhura

interpretohen neuml meumlnyreuml korrekte nga ana e peumlrdoruesit

peumlrdoren peumlr analiza dhe vlereumlsim neuml nivele teuml ndryshme

kaneuml ndikim neuml puneumln e peumlrditshme neuml terren dhe

peumlrdoren peumlr teuml meumlsuar dhe vepruar peumlr ndryshim dhe peumlrmireumlsim

Informatat peumlr planifikimin e aktiviteteve nuk janeuml peumlrdorur sistematikisht nga policia e

trafikut neuml meumlnyreuml efektive peumlr teuml maksimizuar efektivitetin e puneumls neuml aktivitetet e

peumlrditshme Peumlrveccedil keumlsaj ato janeuml peumlrdorur rralleuml peumlr vendimet rreth meumlnyreumls se si duhet

peumlrmireumlsuar aktivitetet e policiseuml seuml trafikut teuml cilat janeuml - peumlrgjitheumlsisht - duke peumlrseumlritur teuml

njeumljteumln strategji teuml zbatimit Detyrat e adresuara neuml fleteumlt-patrulluese nuk ishin shpesh neuml

peumlrputhje me planet operative30

Analizat e shkaqeve qeuml qeumlndrojneuml pas aksidenteve interpretohen nga njeumlsiteuml e policiseuml seuml

trafikut dhe peumlrcillen te DKRr neuml baza teuml rregullta Analizat shteseuml teuml prodhuara nga DKRr

peumlrdoren pjeseumlrisht neuml peumlrputhje me faktoreumlt e identifikuar teuml rrezikut31

Tabela 2 Peumlrdorimi i informatave teuml nevojshme nga policia e trafikut peumlr planifikim

operativ

Peumlrdorimi i informatave Gjithhereuml Shpesh Ndonjeumlhereuml Rralleuml

Teuml interpretuara analizuara dhe kombinuara me teuml dheumlna tjera

x

Teuml doreumlzuara me koheuml te njeumlsia e duhur x

Teuml peumlrdorura peumlr planifikim operativ dhe puneuml teuml peumlrditshme

x

Teuml peumlrdorura peumlr teuml meumlsuar dhe peumlr vendime peumlr peumlrmireumlsim

x

29 Ekzaminimi i klasifikimeve teuml DKRr peumlr shkaqet e aksidenteve neuml trafik ldquoStatistika dhe analiza e aksidenteve

neuml trafikrdquo peumlr vitet 2012 dhe 2013 30 Ekzaminim i aktiviteteve teuml bazuara neuml plane operative 31 Ekzaminimi i klasifikimeve teuml DKRr peumlr shkaqet e aksidenteve teuml trafikut ldquoStatistika dhe analiza e aksidenteve

neuml trafikrdquopeumlr vitet 2012 dhe 2013

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

13

Raportet vjetore teuml DKRr-seuml i peumlrshkruajneuml faktoreumlt e aksidenteve rrugore neuml krahasim me

vitet e meumlparshme Rezultatet e informatave peumlr faktoreumlt qeuml ndeumlrlidhen me aksidentet

trajtohen siccedil duhet veteumlm kur policia e trafikut zbaton masat neuml planet operative ose urdhrat

nga DKRr Neuml planifikimin operativ policia e trafikut ka peumlrdorur informatat rreth

shpeshteumlsiseuml dhe shkaqeve teuml aksidenteve Aktivitetet janeuml teuml ndryshme dhe varen thjesht

nga vendndodhja gjeografike dhe intensiteti i trafikut por kryesisht janeuml orientuar neuml

monitorimin e shpejteumlsiseuml32 Peumlrveccedil keumlsaj njeumlsiteuml e trafikut (duke peumlrjashtuar NjKA-neuml) nuk i

drejtojneuml gjithnjeuml aktivitetet me sheumlnjesteumlr edhe neuml rrugeumlt tjera jo-rajonale

Detyrat rutineuml nuk adresojneuml detyra teuml veccedilanta vis-agrave-vis treguesve teuml identifikuar neuml analizeumln

e aksidenteve Sipas krahasimit teuml teuml dheumlnave patrullimet e vlereumlsuara rutineuml teuml policiseuml seuml

trafikut kryesisht kaneuml sheumlnjestruar faktorin shpejteumlsi Kjo neumlnkupton se informatat nuk janeuml

peumlrdorur ploteumlsisht peumlr detyrat e peumlrditshme Shumica e patrullimeve kryesisht kryhen pa

ndonjeuml objektiv tjeteumlr shteseuml Aktivitetet aktuale teuml peumlrditshme ndash peumlr teuml qeneuml efektive - do teuml

duhet teuml fokusohen neuml aspekte teuml tjera teuml ndryshme siccedil eumlshteuml sjellja e ngaseumlsve (mbajtja e

distanceumls ngasja e pakujdesshme etj)

Informatat peumlrdoren rralleuml peumlr teuml identifikuar peumlrmireumlsimet e mundshme teuml veprimeve

parandaluese33 Shumica deumlrrmuese e aktiviteteve teuml kryera nuk janeuml teuml peumlrmbledhura neuml

raporte post-operative peumlr teuml matur progresin drejt objektivave teuml vendosura Peumlr meuml tepeumlr

peumlrzierja e prioriteteve neuml patrullime nuk ishte gjithnjeuml e bazuar neuml informatat e

disponueshme34

32 Shembuj teuml tjereuml teuml intensifikimit teuml patrullimeve peumlrfshijneuml ndalesat peumlr automjete sipas planeve operative

ngjarjet sportive dhe klubet e nateumls etj Automjetet inspektohen neuml baza vjetore derisa veteumlm hereumlpashere adresohen me plane teuml peumlrbashkeumlta operative Policia e trafikut - MI

33 Ekzaminimi i raporteve teuml njeumlsive teuml policiseuml seuml trafikut peumlr vitet 2012 dhe 2013 34 Vlen teuml peumlrmendet se bazuar neuml informatat peumlr aksidente DKRr ka keumlrkuar nga NjRKRr-PR qeuml teuml shtohet

numri i kontrolleve neuml disa rrugeuml siccedil ishte rasti neuml rrugeumln Prishtineuml-Podujeveuml-Merdareuml Si rezultat i angazhimeve shteseuml numri i aksidenteve neuml keumlteuml aks rrugor eumlshteuml zvogeumlluar duksheumlm neuml periudheumln janar-maj 2014 neuml krahasim me vitin 2013

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

14

4 A i kryen policia e trafikut sheumlrbimet neuml meumlnyreuml

efektive

41 Si teuml matet efektiviteti i policiseuml seuml trafikut

Qeumlllimi i peumlrgjithsheumlm peumlr policineuml e trafikut seuml bashku me autoritetet e tjera peumlrgjegjeumlse siccedil

kemi peumlrmendur eumlshteuml teuml minimizohen aksidentet e trafikut dhe teuml ndihmohet peumlr njeuml mjedis

teuml sigurt teuml trafikut Shtrohet pyetja se si duhet teuml veprojeuml policia e trafikut peumlr teuml

peumlrmbushur neuml meumlnyreumln meuml teuml mireuml teuml mundshme keumlto objektiva Peumlrveccedil keumlsaj a eumlshteuml fare

e mundur teuml maten rezultatet e policiseuml seuml trafikut peumlr shkak teuml faktoreumlve teuml tjereuml qeuml ndikojneuml

neuml veumlllimin dhe karakterin e ldquoaksidenteverdquo

Zvogeumllimi i aksidenteve teuml reumlnda teuml trafikut eumlshteuml njeuml lloj mateumlsi qeuml tregon peumlr rezultatin e

peumlrgjithsheumlm se neuml ccedilrsquomeumlnyreuml operojneuml autoritetet peumlrgjegjeumlse rrugore ose teuml policiseuml seuml

trafikut Megjithateuml eumlshteuml matje shumeuml e peumlrgjithshme qeuml varet nga shumeuml faktoreuml siccedil janeuml

rrugeumlt dhe moti sjelljet e ngaseumlsve numri i automjeteve dhe gjendja e tyre angazhimi i

autoriteteve tjera rregullimi aktual kushtet financiare etj

Ekzistojneuml edhe matje teuml tjera teuml zakonshme Mund teuml studiohen neumlse mjetet e teuml duhura janeuml

neuml dispozicion dhe neumlse ato janeuml peumlrdorur neuml meumlnyreuml efektive peumlr shembull a janeuml peumlrdorur

kamerat e shpejteumlsiseuml dhe radareumlt aty ku do teuml shtonin meuml shumeuml vlereuml (rreziku i larteuml peumlr

aksidentet e trafikut peumlr shkak teuml shpejteumlsiseuml seuml automjetit) a beumlhen teste alkooli ku do teuml

shtonin meuml shumeuml vlereuml etj Gjithashtu mund teuml shqyrtohen neumlse njeumlsiteuml e kontrollit neuml koheuml

teuml duhur sigurojneuml autoritetet peumlrgjegjeumlse rrugore me propozime peumlr ndryshimin e

kufizimeve teuml shpejteumlsiseuml veumlnien e shenjave paralajmeumlruese riparimin e rrugeumlve largimin e

pengesave neuml rrugeuml etj

Mund edhe teuml matet meumlnyra se si shpeumlrndahen burimet neuml koheuml dhe neuml hapeumlsireuml Idealisht

mjetet e duhura duhet peumlrdorur peumlr teuml kontrolluar gjeumlrat e duhura neuml koheumln e duhur dhe

vendin e duhur Aktivitetet e patrullimit neuml koheuml dhe hapeumlsireuml duhet teuml ndeumlrlidhen sa meuml

shumeuml qeuml teuml jeteuml e mundur me ateuml se kur dhe ku ndodhin aksidentet e trafikut

Kundrejt propozimeve teuml meumlsipeumlrme mund teuml shtrohet pyetja A eumlshteuml e mundur qeuml policia

e trafikut teuml punojeuml meuml mireuml apo meuml dobeumlt a eumlshteuml policia e trafikut neuml gjendje teuml meumlsojeuml dhe

a janeuml neuml gjendje teuml marrin vendime ccedilfareuml teuml beumljneuml dhe si teuml beumlhet Peumlrgjigja e qarteuml peumlr teuml

gjitha keumlto pyetje eumlshteuml pozitive Eumlshteuml e reumlndeumlsishme teuml theksohet se megjithateuml asnjeuml matje

nuk eumlshteuml e peumlrsosur dhe e ploteuml vetvetiu Ccedileumlshtje kryesore eumlshteuml qeuml teuml peumlrdoren informatat

dhe teuml dheumlnat relevante teuml besueshme dhe qeuml janeuml neuml gjendje trsquoi ofrojneuml policiseuml seuml trafikut

udheumlzime se si teuml punojneuml meuml zgjuar ndash teuml jeneuml meuml efektiv - neuml meumlnyreuml qeuml trsquoi afrohen qeumlllimit

qeuml teuml ndikojneuml neuml numrin e aksidenteve fatale

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

15

42 A i ka policia e trafikut mjetet e duhura qeuml teuml jeteuml efektive

Peumlr shkak se rreziku i aksidenteve peumlrcaktohet nga faktoreuml teuml ndrysheumlm policia e trafikut

duhet teuml peumlrdoreuml mjete teuml llojllojshme peumlr teuml adresuar vendimet ndikuese mbi kufizimet e

shpejteumlsiseuml dhe shenjat paralajmeumlruese dhe meuml drejtpeumlrdrejteuml peumlrmes masave teuml ndryshme

teuml kontrollit teuml trafikut siccedil janeuml kamerat peumlr shpejteumlsi radareumlt testet e alkoolit kontrollet e

automjeteve dhe teuml flukseve teuml trafikut gjendjen e rrugeumlve dhe sjelljet e ngaseumlsve35

Neuml meumlnyreuml qeuml teuml keteuml qasjen direkte neuml meumlnyreuml efektive policia e trafikut duhet teuml

Orientojeuml peumlrpjekjet e tyre neuml

- Vendndodhjet me rrezik teuml larteuml rrugeumlt apo vendet ku aksidentet mund teuml

ndodhin

- Neuml koheumln diteumlt dhe oreumlt me rrezik teuml larteuml kur aksidentet mund teuml jeneuml meuml teuml

shpeshta

- Vendndodhjet me rrezik ad-hoc neuml koheuml teuml caktuar (ngjarje teuml peumlrkohshme)

Fokusojeuml kontrollet neuml faktoreumlt qeuml ndeumlrlidhen me aksidente si

- Sjellja e ngaseumlsve me rrezik teuml larteuml

- Faktoreumlt mekanik teuml rrezikut teuml larteuml te automjetet veccedilaneumlrisht kamioneumlt e

meumldhenj

- Rrugeumlt me rrezik teuml larteuml dhe kushtet e motit

Aplikojeuml ndeumlshkime teuml duhura peumlr ata qeuml keumlrceumlnojneuml sigurineuml neuml trafik peumlrmes

- Paralajmeumlrimeve verbale apo teuml dokumentuara dhe llojeve teuml ndryshme teuml

gjobave etj

Peumlr teuml qeneuml efektive policia e trafikut duhet teuml keteuml punonjeumls kompetent dhe pajisje teuml

duhura automjete teuml pajisura mireuml (teuml shenjeumlzuara dhe teuml pashenjeumlzuara) motoccedilikleta

radareuml dhe teste teuml alkoolit Neuml shumeuml vende policia e trafikut eumlshteuml e pajisur edhe me

helikoptereuml kamera teuml shpejteumlsiseuml teste kundeumlr narkotikeumlve etj36 Peumlrvoja neuml BE dhe vende teuml

tjera tregon se kamerat e shpejteumlsiseuml teuml cilat ofrojneuml deumlshmi fotografike teuml pranueshme peumlr

gjykata janeuml shumeuml kost-efektive37

PK-ja peumlrdoreuml tregues teuml ndrysheumlm neuml meumlnyreuml qeuml teuml ndajeuml burimet e tyre neuml meumlnyreuml efektive

35 Ky seksion bazohet neuml literatura teuml ndryshme peumlr praktika teuml mira teuml kontrollit teuml trafikut si dhe dokumente

dhe politika nga vende teuml ndryshme dhe nga Policia e Kosoveumls 36 Patrullimi me helikopter peumlrdoret neuml veccedilanti neuml rrethana selektive Helikoptereumlt mund teuml peumlrdoren gjithashtu

peumlr kujdesin post-aksidental PK-ja nuk eumlshteuml e pajisur me mjet teuml tilleuml Mungojneuml edhe instrumentet peumlr testimin e praniseuml seuml narkotikeumlve

37 European Transport Safety Council (ETSC) Reducing Traffic Injuries Resulting from Excess and Inappropriate Speed (Brussels 1995) fq 28

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

16

Ne kemi ekzaminuar teuml dheumlnat e ndryshme - neuml lidhje me zyrtareumlt policoreumlpolicineuml e

trafikut

Tabela 3 Teuml dheumlnat peumlr aksidentet automjetet kundrejt burimeve teuml policiseuml

2010 2011 2012 2013 2014

Numri i automjeteve teuml regjistruara 178798 205366 212851 272107 288828

Numri i aksidenteve 18030 18888 19754 19954 16300

Numri i aksidenteve fatale 158 130 116 104 111

Numri i teuml vdekurve 175 157 121 119 127

Numri i personave teuml leumlnduar 7730 8321 8561 9817 9713

Numri i zyrtareumlve policoreuml 7191 7205 7269 7326 7686

Numri i zyrtareumlve policoreuml teuml trafikut 523 514 529 507 506

Duket fare qarteuml se numri i policeumlve teuml trafikut nuk e ka ndjekur trendin e aksidenteve dhe

automjeteve Ne kemi marreuml neuml konsiderateuml edhe burimet peumlr njeumlsiteuml e veccedilanta

Tabela 4 Numri i kilometrave teuml mbuluara nga policia e trafikut burimet neuml njeumlsiteuml

peumlrkateumlse teuml policiseuml seuml trafikut mjetet e kontrollit teuml disponueshme (2014)

Njeumlsia Kilometrat e

mbuluara Zyrtareumlt e

policiseuml Automjetet e shenjeumlzuara

Automjetet civile

Radareuml Testues teuml

alkoolit

NjRKRr-PR 341 108 6 1 5 5

NjRKRr-PE 380 82 13 0 6 3

NJKA 104 33 6 0 10 2

Siccedil shihet shpeumlrndarja e burimeve nuk duket se e peumlrcjelleuml njeuml model teuml qarteuml peumlr teuml tre

njeumlsiteuml Peumlr shkak teuml bazeumls seuml paqarteuml peumlr alokim numri i policeumlve teuml trafikut nuk

korrespondon me kushtet e trafikut respektivisht aksidentet As numri i automjeteve teuml

shenjeumlzuara apo sistemet e radareumlve nuk ndeumlrlidhen me numrin e policeumlve apo aksidentet e

trafikut Numri i radareumlve neuml NjKA mund pjeseumlrisht teuml shpjegohet me faktin se eumlshteuml njeumlsi

patrulluese e autostradeumls (neumlse kjo eumlshteuml shpeumlrndarja optimale e keumlsaj pajisje ateumlhereuml eumlshteuml

njeuml ccedileumlshtje tjeteumlr)

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

17

Eumlshteuml po keumlshtu veumlshtireuml teuml shihet njeuml model i qarteuml i shpeumlrndarjes seuml burimeve ndeumlrmjet dhe

brenda njeumlsive Raporti midis numrit teuml policeumlve teuml trafikut dhe numrit teuml automjeteve

radareumlve apo testuesve teuml alkoolit ndryshon neuml meumlnyreuml teuml konsiderueshme peumlr shembull

NjKA ka meuml shumeuml automjete dhe meuml shumeuml policeuml sesa NjRKRr-PR neuml raport me

aksidentet e trafikut Njeuml shpjegim i mundsheumlm por jo shterues eumlshteuml faktori gjeografik

(qytetet neuml raport me fshatet)

Vlen teuml theksohet se veteumlm njeuml njeumlsi kishte qasje neuml njeuml automjet civil teuml pashenjeumlzuar edhe

pse neumlse automjetet e tilla peumlrdoren siccedil duhet - sipas peumlrvojeumls ndeumlrkombeumltare ndash ateumlhereuml ato

janeuml mjaft efektive neuml identifikimin e ngaseumlsve agresiveuml

Peumlr meuml tepeumlr veteumlm disa automjete teuml policiseuml seuml trafikut janeuml teuml pajisura me radareuml dhe

testues peumlr alkool38 Rrjedhimisht eumlshteuml e pamundur qeuml patrullat teuml kryejneuml teste teuml tilla seuml

paku jo peumlrnjeumlhereuml (neuml teuml njejteumln koheuml) Kjo ka mundeumlsi teuml pengojeuml efektivitetin e kontrolleve

teuml trafikut meqeuml shpejteumlsia dhe ldquongasja neumln ndikimin e alkoolit barnave dhe narkotikeumlverdquo

janeuml gjithashtu shkaktareuml teuml aksidenteve neuml trafik39

Kontrollet e kufizuara teuml alkoolitnarkotikeumlve janeuml njeuml e meteuml e kontrolleve qeuml e reduktojneuml

cileumlsineuml e teuml dheumlnave mbi shkaqet qeuml qeumlndrojneuml pas aksidenteve

Peumlrveccedil informatave teuml dheumlna neuml tabeleumln e meumlsipeumlrme ne kemi gjetur mangeumlsi teuml tjera neuml

pajisje bie fjala automjetet nuk janeuml teuml pajisura me shenjat paralajmeumlruese (si stop policia

ngadaleumlso rrezik neuml rrugeuml etj) Asnjeuml prej njeumlsive nuk kishte qasje neuml motoccedilikleta ndoneumlse

mjetet e tilla zakonisht shihen si mjaft efektive peumlr kontrollin e trafikut Peumlr meuml shumeuml

kamerat e shpejteumlsiseuml qeuml nga shumeuml hulumtues janeuml pareuml si mjet shumeuml efikas peumlr uljen e

rrezikut teuml aksidenteve teuml trafikut (dhe numrin e zyrtareumlve teuml nevojsheumlm peumlr kontrolle) nuk

janeuml peumlrdorur neuml asnjeuml njeumlsi kryesisht peumlr shkak teuml argumenteve se keumlrkojneuml investime

fillestare

Policia e trafikut peumlrdoreuml meumlnyra leumlvizeumlse dhe joleumlvizeumlse (statike) peumlr patrullim Teuml dyja

meumlnyrat i kaneuml epeumlrsiteuml dhe teuml metat e tyre40 Aktivitetet joleumlvizeumlse teuml kontrollit janeuml meumlnyreuml

e duhur neuml raste teuml bazuara neuml rrezik teuml veccedilanteuml (peumlrqendrimi masiv i peumlrpjekjeve teuml

kontrollit teuml trafikut neuml koheuml dhe vend teuml caktuar) ose kryhen neuml vende ose rrugeuml ku

aksidentet historikisht janeuml teuml zakonshme Patrullimet leumlvizeumlse janeuml meumlnyreuml e mireuml peumlr

zbulimin e sjelljeve teuml ccedilrregullta teuml ngaseumlsve qeuml mund teuml ndodhin edhe neuml vende ku

aksidentet janeuml meuml pak teuml zakonshme Shumica e aktiviteteve teuml patrullimit nga keumlto njeumlsi

kryhen peumlrmes patrullimeve joleumlvizeumlse Peumlrjashtime beumljneuml patrullimet e rralla teuml kryera nga

38 Neuml raportin e IPK-seuml peumlr ldquoVlereumlsimin e menaxhimit teuml trafikut rrugor nga PK-jardquo (2014) eumlshteuml theksuar se

shumica e radareumlve janeuml jo-funksionaleuml 39 Sipas OJQ-seuml ldquoLabyrinthrdquo nuk ka numeumlr teuml sakteuml peumlr peumlrdoruesit e narkotikeumlve neuml Kosoveuml Ekzistojneuml

vlereumlsime teuml peumlrafeumlrta teuml peumlrdoruesve qeuml sillen mes 10000 - 15000 individeumlve dhe nga keumlta rreth 4000 ndash 5000 besohet teuml jeneuml peumlrdorues teuml heroineumls

40 Rune Elvik Cost-Benefit Analyses of Police Enforcement (ESCAPE 2001) fq 14

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

18

automjeti me targa civile neuml NjRKRr-PR Peumlrveccedil keumlsaj neuml rrugeumlt e qytetit teuml Prishtineumls eumlshteuml

e zakonshme qeuml patrullimet teuml kryhen dhe neuml keumlmbeuml ose me biccedilikleta Nuk ka qeneuml e

mundur qeuml ZAP-i teuml vlereumlsojeuml performanceumln e tyre por ka mundeumlsi qeuml biccedilikletat ndash sidomos

neuml qytetet e meumldha - teuml jeneuml mjet efektiv neuml disa raste Peumlr meuml shumeuml gjithnjeuml mund teuml themi

se patrullimi neuml keumlmbeuml peumlrmbush funksionet parandaluese neuml kuptim meuml teuml gjereuml (meuml pak teuml

matsheumlm)

43 A peumlrdoren mjetet neuml dispozicion peumlr qeumlllimin e tij

kryesor

Policeumlt e trafikut nganjeumlhereuml duhet trsquoiu ndihmojneuml funksioneve tjera peumlrbrenda forcave teuml

policiseuml ose trsquoiu ndihmojneuml autoriteteve tjera me sheumlrbime teuml ndryshme Kjo natyrisht se ka

pasoja edhe pozitive edhe negative Kjo mund teuml shihet si njeuml meumlnyreuml fleksibile por

njeumlkoheumlsisht mund ta pengojeuml efektivitetin e policiseuml seuml trafikut peumlr kryerjen e detyrave teuml

tyre kryesore41

Teuml tre njeumlsiteuml e trafikut nuk ishin teuml angazhuara neuml meumlnyreuml teuml vazhdueshme neuml veprimtari teuml

tilla mbeumlshteteumlse NjKA ishte neuml gjendje qeuml trsquoi koncentrojeuml ploteumlsisht burimet e veta neuml

detyreumln e vet primare - neuml gjeumlra tjera teuml ngjashme ndash dhe ndoshta ka nevojeuml peumlr meuml pak policeuml

dhe automjete peumlr ta mbajtur keumlteuml nivel teuml kontrollit

Sipas peumlrllogaritjeve tona neuml ccedildo diteuml teuml vitit 2013 neuml NjRKRr-PR mesatarisht rreth peseuml peumlr

qind teuml zyrtareumlve policoreuml nuk ishin neuml dispozicion peumlr kontrollin e trafikut42

Marreuml parasysh gjendjen neuml trafik dhe zhvillimin e aksidenteve na beumln teuml kuptojmeuml se

veumlllimi i puneumls - ose pengesat peumlr teuml qeneuml efektiv - janeuml rritur meuml shumeuml peumlr NjRKRr-PR sesa

peumlr dy njeumlsiteuml e tjera Keumlshtu qeuml duke krahasuar numrin e aksidenteve dhe teuml policeumlve teuml

trafikut neuml Prishtineuml ne kemi veumlrejtur se ndash peumlrkundeumlr ngarkeseumls ndash numri i policeumlve eumlshteuml

zvogeumlluar (nga 147 sa ishin neuml vitin 2012 neuml 103 neuml vitin 2014)43

Peumlr trsquoi peumlrballuar sfidat e tilla duhet ulur ambiciet duhet rritur efikasitetin (teuml punohet meuml

mireuml dhe meuml zgjuar) ose teuml shtohen burime si peumlr shembull peumlrmes rialokimit teuml burimeve

ose duke peumlrdorur kamera Bazuar neuml veumlzhgimet tona ne nuk kemi mundur teuml gjejmeuml

deumlshmi teuml forta peumlr rritjen e efikasitetit apo peumlr burime shteseuml gjateuml periudheumls seuml ekzaminuar

41 Policia e Kosoveumls intervista me menaxhmentin e policiseuml seuml trafikut (prill 2014) ekzaminimi i dokumenteve teuml

ndryshme teuml tjera si komunikime elektronike plane etj 42 Analiza fillestare tregon se ccedildo diteuml rreth peseuml policeuml teuml trafikut kaneuml qeneuml teuml angazhuar neuml mbeumlshtetjen e

institucioneve teuml tjera peumlr ngjarje teuml ndryshme si peumlrcjellje peumlr delegacione protesta teuml ndryshme ngjarje sportive etj Me rastin e tubimeve dhe ngjarjeve teuml ndryshme burimet e angazhuara peumlr patrullimin e trafikut ridrejtohen peumlr teuml siguruar keumlto ngjarje duke braktisur vendet ku patrullimet eumlshteuml dashur teuml kryhen Gjateuml keumltyre ngjarjeve atje kryesisht eumlshteuml fluks i madh i automjeteve dhe ka rreziqe meuml teuml meumldha peumlr aksidente apo probleme tjera teuml trafikut

43 Teuml shihet ldquoShtojca IIIrdquo (tabela 7)

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

19

peumlr NjRKRr-PR Kjo sugjeron se ldquozgjidhjardquo e sfideumls peumlr NjRKRr-PR ka qeneuml qeuml teuml ulen

ambiciet peumlr kontrollin e trafikut44 Dy njeumlsiteuml tjera nuk kaneuml qeneuml teuml detyruara qeuml teuml

peumlrballen me teuml njeumljteumln situateuml45

44 A janeuml kryer kontrollet neuml vendet e duhura

Teuml gjendesh neuml vendin e duhur me rrezik teuml larteuml - peumlr teuml kontrolluar - eumlshteuml vendimtare peumlr

njeuml polici teuml efektshme teuml trafikut46 Ne kemi studiuar trajteumln gjeografike teuml aksidenteve neuml

kuadeumlr teuml tri rajoneve dhe kemi krahasuar ateuml me shpeumlrndarjen e kontrolleve teuml kryera Ne

gjithashtu kemi ekzaminuar edhe shkaqet e aksidenteve

Teuml ashtuquajturat ldquopika teuml zezardquo janeuml vende apo rrugeuml ku aksidentet e trafikut ndodhin

shpesh Neuml harteumln e meumlposhtme janeuml paraqitur keumlto pika neuml njeumlreumln prej tri rajoneve (NjRKRr-

PR)

44 Kjo situateuml vlen veccedilaneumlrisht peumlr rrugeumln drejt pikeumls seuml vendkalimit kufitar neuml Mutivodeuml ku nuk ushtrohen

kontrolle 45 NjRKRr-PE nuk ka ofruar ndonjeuml teuml dheumlneuml peumlr keumlteuml por sipas zyrtareumlve numri eumlshteuml meuml i uleumlt se neuml Prishtineuml

dhe nuk eumlshteuml rritur aq shumeuml 46 Sipas praktikave teuml mira veteumlm prania e policiseuml seuml trafikut neuml vende teuml duhura - edhe pa kontrolluar fare -

eumlshteuml e nevojshme qeuml ngaseumlsit teuml jeneuml teuml kujdessheumlm dhe ka karakter parandalues

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

20

Ccedilfareuml kemi gjetur NjRKRr-PR mban teuml dheumlna teuml tilla qeuml demonstrojneuml se kontrollet e keumlsaj

njeumlsie janeuml teuml orientuara deri neuml njeuml maseuml teuml madhe - por jo ploteumlsisht ndash kundrejt ldquopikave teuml

zezardquo Disa prej keumltyre pikave iu jepet veumlmendja e duhur ndeumlrsa teuml tjerat peumlr arsye teuml

ndryshme neglizhohen ose iu jepet njeuml veumlmendje meuml e uleumlt

NjRKRr-PE nuk peumlrdoreuml orare kohore peumlr ta specifikuar vendin se ku duhet teuml veprojneuml

njeumlsiteuml e patrullimit peumlrderisa i kryejneuml kontrollet Personat qeuml intervistuam nga kjo njeumlsi

kaneuml theksuar se aktivitetet patrulluese kryesisht kryhen neuml bazeuml teuml vlereumlsimit peumlrvojeumls dhe

gjykimit teuml njeumlsive patrulluese

Neuml aneumln tjeteumlr kontrollet neuml NjKA ushtrohen neuml vende teuml ndryshme teuml peumlrcaktuara meuml pareuml

neuml teumlreuml traseneuml

45 A janeuml kryer kontrollet neuml koheumln e duhur

Puna e patrullimeve neuml terren beumlhet neuml tri ndeumlrrime Ndeumlrrimet e patrullave peumlr shkak teuml

mungeseumls seuml automjeteve beumlhen neuml zyra teuml njeumlsive dhe gjateuml asaj periudhe asnjeuml rrugeuml

rajonale dhe magjistrale nuk mbulohet me njeumlsi patrulluese47

Neuml tabeleumln e meumlposhtme eumlshteuml paraqitur numri i peumlrgjithsheumlm i aksidenteve teuml regjistruara

teuml trafikut neuml tri regjionet peumlr vitet 2012 dhe 2013 si dhe koheumln kur ndodhen aksidentet gjateuml

24 oreumlve

Tabela 5 Aksidentet e trafikut sipas rajoneve dhe koheumln kur kaneuml ndodhur

Koha gjateuml diteumls

Prishtineuml Pejeuml NjKA

2012 2013 2012 2013 2012 2013

06-10 1299 1365 358 383 Nuk ka shifra 12

10-14 2439 2635 827 791 32

14-18 2730 3036 870 785 29

18-22 1522 1741 624 399 8

22-02 493 563 201 153 10

02-06 208 256 77 63 8

Total 8691 9596 2957 2574 99

Siccedil shihet meuml larteuml shumica e aksidenteve ndodhin gjateuml diteumls Meuml shumeuml se frac34 e aksidenteve

kaneuml ndodhur midis oreumls 06-22 dhe pothuajse aq shumeuml midis oreumls 12-20

47 Kjo peumlrfshineuml periudheumln kohore nga 1430 ndash 1530 kur ndodhin meuml seuml shumti aksidentet dhe 2230 ndash 2330 0630

ndash 0730

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

21

Duke u bazuar neuml intervista orare teuml puneumls dhe neuml teuml dheumlna tjera teuml regjistruara gjetjet tona

sugjerojneuml se kontrollet kryhen gjateuml diteumls

Kur ne studiuam shifrat meuml holleumlsisht rezultoi se neuml fakt koha e ldquopikutrdquo peumlr aksidente teuml

trafikut korrespondonte me koheumln kur patrullat e policiseuml seuml trafikut kishin filluarpeumlrfunduar

ndeumlrrimet e tyre teuml puneumls dhe rrjedhimisht nuk kaneuml mundur teuml jeneuml neuml vende me rreziqe teuml

larta Peumlrderisa keumlto teuml dheumlna nuk ishin teuml njohura ose teuml pakteumln nuk janeuml ekzaminuar nga

njeumlsiteuml ata nuk kaneuml qeneuml neuml dijeni peumlr pasojat e orareve teuml tyre kohore apo peumlr periudhat e

ndeumlrrimit

Sipas policiseuml seuml trafikut ata peumlrpiqen qeuml teuml jeneuml teuml informuar mireuml peumlr ngjarjet madhore qeuml

kaneuml gjasa teuml shkaktojneuml probleme neuml trafik dhe neuml peumlrputhje me rrethanat i alokojneuml

burimet Ne nuk kemi arsye peumlr teuml mos besuar se kjo eumlshteuml keumlshtu por konfirmimi i keumlsaj

nuk ka qeneuml i mundur teuml beumlhet brenda fusheumlveprimit teuml keumltij auditimi

Po ashtu ne nuk kemi qeneuml neuml gjendje qeuml teuml ekzaminojmeuml se a janeuml peumlrdorur ldquomjetet e

duhurardquo neuml koheumln e duhur Sa peumlr ilustrim neuml shumeuml vende eumlshteuml procedureuml standarde qeuml teuml

kontrollohet se a po respektohen kufizimet e shpejteumlsiseuml afeumlr shkollave dhe ccedilerdheve neuml

koheuml teuml caktuar (kur fillojneuml meumlsimet neuml shkolla pas pushimeve verore) Gjithashtu eumlshteuml e

zakonshme qeuml policia e trafikut teuml peumlrdoreuml teste teuml alkoolit (narkotikeumlve) neuml koheumlt kur gjasat

qeuml drejtuesit e automjeteve teuml jeneuml neumln ndikim teuml keumltyre substancave eumlshteuml e larteuml (diteumlt e

shtuna apo teuml diela pas mesnate neuml afeumlrsi teuml vendeve teuml peumlrshtatshme) Keumlto janeuml shembuj teuml

gjeumlrave teuml cileumlt nuk kemi qeneuml neuml gjendje qeuml trsquoi ekzaminojmeuml peumlr shkak teuml mungeseumls seuml teuml

dheumlnave

46 A janeuml kontrolluar gjeumlrat e duhura

Peumlr teuml qeneuml efektiv duhet teuml kontrollohen gjeumlrat e duhura automjetet ose ngaseumlsit dhe meuml

konkretisht ccedilfareuml lloji teuml sjelljes apo ccedileumlshtje teknike Peumlrvojat ndeumlrkombeumltare japin

udheumlzime peumlrveccedilqeuml edhe kushtet lokale dhe meumlsimet gjithmoneuml duhet teuml merren parasysh

Meqeneumlse kualiteti dhe inspektimi i automjeteve eumlshteuml peumlrmireumlsuar duksheumlm sjellja e

ngaseumlsve eumlshteuml shkaku absolut dominues i aksidenteve teuml trafikut qeuml konfirmohet edhe nga

statistikat e DKRr48 Peumlrjashtime ka te kamioneumlt e meumldhenj Megjithateuml peumlrvoja tregon se

problemet qeuml kaneuml teuml beumljneuml me goma prishjet dhe mbingarkesat nuk janeuml teuml pazakonta etj

Sipas zyrtareumlve teuml DKRr ata i kaneuml ekzaminuar shkaqet e aksidenteve neuml meumlnyreuml qeuml meuml

tepeumlr trsquoi fokusojneuml kontrollet Ata kaneuml gjetur se tejkalimi i shpejteumlsiseuml eumlshteuml shkak i

48 Eumlshteuml e reumlndeumlsishme teuml theksohet se rreziku nga sjelljet e ngaseumlsve mbetet faktor vendimtar i aksidenteve neuml

Kosoveuml Sipas IPK-seuml (Raport inspektimi 05201410) neuml vitin 2012 edhe automjetet e policiseuml ishin peumlrfshireuml neuml 312 aksidente ndeumlrsa 170 prej tyre janeuml shkaktuar nga zyrtareumlt e policiseuml Ndeumlrsa neuml vitin 2013 automjetet e policiseuml ishin peumlrfshireuml neuml 287 aksidente ku neuml 143 raste fajtoreuml ishin policeumlt Shkaku meuml i zakonsheumlm i aksidenteve peumlr teuml dy periudhat eumlshteuml manovrimi i pasigurt i automjeteve nga policia

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

22

zakonsheumlm dhe si pasojeuml e keumlsaj i kaneuml dheumlneuml prioritet teuml larteuml kontrollit teuml shpejteumlsiseuml

Megjithkeumlteuml ka edhe faktoreuml tjereuml qeuml sipas studimeve ndeumlrkombeumltare dhe statistikave teuml

DKRr-seuml janeuml mjaft teuml zakonsheumlm siccedil janeuml ngasja agresive dhe mosmbajtja e distanceumls gjateuml

ngasjes

Peumlr ta matur shpejteumlsineuml patrullat kryesisht vendosen neuml rrugeuml teuml drejta ngaqeuml aty ekziston

rreziku peumlr tejkalim teuml shpejteumlsiseuml Ne kemi gjetur edhe praktika teuml mira neuml kryerjen e

kontrollit teuml shpejteumlsiseuml neuml koheuml teuml duhur neuml vende me rrezik teuml larteuml Keumlto masa ndeumlrmerren

edhe aty ku rreziku i aksidenteve teuml trafikut eumlshteuml mesatar apo i uleumlt (autostrada jashteuml oreumlve

teuml pikut)

Peumlr identifikimin e shkeljeve neuml trafik (tejkalimin e shpejteumlsiseuml) njeumlsiteuml patrulluese

bashkeumlpunojneuml ngushteuml mes tyre qeuml eumlshteuml njeuml praktikeuml tjeteumlr e mireuml

Megjithateuml disa aktivitete teuml kontrollit apo mbikeumlqyrjes - sipas veumlzhgimeve tona ndash janeuml kryer

neuml udheumlkryqe teuml cilat janeuml teuml rregulluara me semaforeuml dhe rrethrrotullime ku aksidentet

shpesh ndodhin49

Foto 1 Zyrtareumlt policoreuml teuml vendosur mbi ureuml neuml autostradeuml duke identifikuar automjetet qeuml

tejkalojneuml kufizimin e shpejteumlsiseuml

49 Neuml qytetin e Prishtineumls i kemi identifikuar dy udheumlkryqe ku kaneuml ndodhur aksidente fatale dhe ku patrullat e

policiseuml rralleumlhereuml janeuml teuml vendosura Vlen teuml peumlrmendet se brenda NjRKRr-PR ekziston njeuml neumln-njeumlsi e veccedilanteuml qeuml eumlshteuml peumlrgjegjeumlse veteumlm peumlr qytetin

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

23

Foto 2 Pika ndaluese e vendosur nga patrulla tjeteumlr policore peumlr trsquoi ndaluar ngaseumlsit e

identifikuar meuml pareuml

Gjateuml intervistave me zyrtareumlt e policiseuml seuml trafikut kuptuam se peumlrveccedil faktorit shpejteumlsi

shumica e patrullave neuml meumlnyreuml rutinore fokusohen neuml ccedileumlshtjet si dritat rripat e siguriseuml

peumlrdorimi i telefonave celulareuml patentat e ngasjes etj peumlrveccedilse teuml peumlrqendrohen meuml shumeuml

neuml faktoreumlt qeuml janeuml teuml lidhur drejtpeumlrdrejt me aksidentet e trafikut sikurse sjelljet e

rrezikshme ngasja agresive ose e pasigurt Kjo neve na tregon se zakonet e krijuara apo

rutina ende luajneuml rol meuml teuml reumlndeumlsisheumlm peumlr policineuml e trafikut gjateuml kryerjeve seuml detyrave teuml

veta Ky nuk eumlshteuml argument kundeumlr peumlr shembull kontrollimit teuml patenteuml-shoferit por ky

eumlshteuml veteumlm njeuml argument kundeumlr asaj qeuml teuml mos beumlhet neuml meumlnyreuml rutinore

Neuml fakt ne nuk kemi gjetur

ndonjeuml fleteuml-patrulluese qeuml teumlreumlsisht peumlrshkruan detyrat qeuml duhet teuml ndeumlrmerren nga

njeumlsiteuml patrulluese e qeuml ndeumlrlidhen me sjelljet e rrezikshme50

ndonjeuml regjisteumlr neuml lidhje me llojet e automjeteve teuml peumlrfshira neuml aksidente Eumlshteuml e

njohur se automjetet sportive dhe taksiste kaneuml prirje teuml jeneuml teuml peumlrfshira neuml aksidente

meuml shumeuml sesa automjetet tjera Si rrjedhojeuml informatat e tilla mund ta ndihmojneuml

policineuml e trafikut qeuml teuml jeteuml meuml shumeuml e fokusuar gjateuml puneumls seuml tyre dhe

se inspektimet teknike janeuml peumlrkushtuar neuml veccedilanti ndaj automjeteve teuml meumldha (si

gomave prishjeve dhe ngarkesave) gjateuml periudhave kur deumlshtimet e tilla mund teuml

50 Fleteuml-patrullimi eumlshteuml njeuml dokument udheumlzues-regjistrues me aneuml teuml cilit njeumlsiteuml patrulluese janeuml teuml pajisura peumlr

teuml kryer kontrolle

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

24

jeneuml fatale (neuml vjeshteumln e vonshme koheumln e dimrit etj)51 Praktikat e mira

ndeumlrkombeumltare keumlshillojneuml qeuml eumlshteuml meuml e reumlndeumlsishme teuml kryhen inspektime teknike

teuml automjeteve teuml meumldha sesa teuml kryhen inspektime teuml automjeteve teuml zakonshme

Ne kemi gjetur se peumlrjashtimi i mjeteve transportuese nga trafiku teuml cilat nuk i kaneuml

ploteumlsuar kriteret teknike eumlshteuml shumeuml i rralleuml Patrullimet qeuml rezultojneuml me identifikimin e

keumltyre kritereve kryesisht janeuml teuml fokusuara veteumlm neuml veprimet e peumlrbashkeumlta me zyrtareumlt e

MI-seuml Si pasojeuml policia e trafikut heziton52 qeuml teuml deumlrgojeuml jo veteumlm automjetet komerciale (teuml

meumldha) neuml kontrolle teuml veccedilanta teknike pa pranineuml e zyrtareumlve teuml MI-seuml dhe veteumlm

hereumlpashere eumlshteuml fokusuar neuml ekzaminimin e kushteve teknike teuml automjeteve (komerciale)

mbingarkimin e mjeteve transportuese etj

47 A peumlrdoren ndeumlshkimet siccedil duhet

Qeumlllimi i shumiceumls seuml funksioneve teuml kontrollit mund teuml peumlrshkruhet si parandalim dhe

identifikim teuml kundeumlrvajtjeve korrigjim teuml mangeumlsive etj Deri meuml tani jemi fokusuar

kryesisht mbi ateuml se si trsquoi parandalojmeuml meuml mireuml dhe trsquoi identifikojmeuml aksidentet e trafikut

Neuml keumlteuml pjeseuml do trsquoi japim disa informata mbi ateuml se si janeuml peumlrdorur ndeumlshkimet

Policia e trafikut aplikon ndeumlshkime teuml ndryshme Gjobat janeuml teuml ndara neuml dy grupe ato teuml

shqiptuara neuml raste teuml aksidenteve dhe ato teuml shqiptuara peumlr shkelje teuml trafikut - pa shkaktuar

aksidente Sipas natyreumls seuml ekzekutimit gjobat shqiptohen vareumlsisht prej pesheumls seuml vepreumls

ato qeuml janeuml teuml detyrueshme53 dhe duhet teuml paguhen menjeumlhereuml dhe ato qeuml duhet teuml

procedohen neuml gjykata Peumlr shkelje teuml vogla dhe teuml rralla teuml cilat nuk e rrezikojneuml neuml meumlnyreuml

teuml konsiderueshme sigurineuml e trafikut policeumlt e trafikut mund teuml japin veumlrejtje verbale apo

me shkrim Veumlrejtjet me shkrim neuml realitet nuk jepen

Numri i ndeumlshkimeve varet pjeseumlrisht nga prioritetet e policiseuml seuml trafikut Neumlse ata e

peumlrcaktojneuml si prioritet testimin peumlr alkool kjo zakonisht neumlnkupton se peumlrdoruesit zbulohen

dhe ndeumlshkohen Si teuml tilla neumlse njeuml prioritizim i veprimeve eumlshteuml demonstruar ndeumlshkimet

mund teuml jeneuml teuml lidhura drejtpeumlrdrejt me suksesin neuml parandalimin e aksidenteve

51 Sipas teuml dheumlnave teuml prezantuara nga PK-ja gjateuml vitit me automjetet e transportit publik ndodhin rreth 910

aksidente 52 Sipas DKRr me rastin e deumlrgimit teuml automjeteve neuml kontrolle teuml jashteumlzakonshme teknike shpenzimet neuml rast

se vetura rezulton teuml jeteuml neuml gjendje teuml rregullt i barteuml zyrtari policor qeuml e ka inicuar deumlrgimin Kjo dispoziteuml eumlshteuml e parapareuml neuml ligjin aktual

53 Gjoba teuml detyrueshme (mandatore) konsiderohen teuml gjitha gjobat nga 15-40 euro qeuml shqiptohen nga zyrtareumlt e policiseuml neuml vend teuml ngjarjes

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

25

Tabela 6 Numri dhe alokimi i gjobave teuml shqiptuara neuml 2012 dhe 2013

Llojet e gjobave 2012

Nr

2013

Nr

Ndryshimi

Mosrespektimi i shpejteumlsiseuml seuml kufizuar 89654 36 123956 43 38

Mosmbajtja e distanceumls 2213 1 2475 1 12

Drejtimi neumln ndikim teuml alkoolit 651 0 527 0 -19

Drejtimi i mjetit pa patenteuml 15061 6 16993 6 13

Mosrespektimi i shenjave teuml trafikut 16541 7 16122 6 -2

Manovrim i pasigurt me automjet 1308 1 1513 1 16

Kalimi i afatit teuml regjistrimit 15588 6 12510 4 -20

Parkimi i parregullt 26467 11 30767 11 16

Teuml tjera (ccedileumlshtje minore) 80305 32 82059 28 1

Totali 247788100 286922100 16

(Burimi PK)

Nga njeuml perspektiveuml e thjeshteuml e siguriseuml seuml trafikut duket sikurse njeuml prioritet mjaft i madh i

jepet faktoreumlve teuml uleumlt teuml rrezikut Meumlse gjysma e ndeumlshkimeve (meuml pak neuml vitin 2013)

mbulojneuml ccedileumlshtjet e profilit teuml uleumlt teuml rrezikut teuml aksidenteve teuml trafikut (si tabelat parkimi

dhe teuml tjera) ndeumlrsa pjesa tjeteumlr vlen peumlr faktoreumlt e rrezikut teuml larteuml dhe teuml meseumlm (si

shpejteumlsia alkooli distanca patenteuml-shoferi dhe shenjat e trafikut) Peumlr teuml qeneuml teuml paansheumlm

megjithateuml njeuml prioritet i madh dhe me sa duket i justifikuar i eumlshteuml dheumlneuml kontrollit teuml

shpejteumlsiseuml qeuml eumlshteuml njeuml shkak i zakonsheumlm peumlr aksidentet e trafikut

Gjateuml studimit teuml profilit teuml ndeumlshkimeve ne mund teuml shohim dy gjeumlra seuml pari ndryshime teuml

vogla neuml prioritete kaneuml ndodhur midis dy viteve dhe seuml dyti ndeumlshkimet reflektojneuml se

shumica e kontrolleve teuml faktoreumlve teuml rrezikut teuml larteuml nuk janeuml kryer nga aktivitete leumlvizeumlse

(neumlse do teuml kishte pasur meuml shumeuml aktivitete leumlvizeumlse ndoshta do teuml kishim pritur meuml shumeuml

gjoba peumlr mosmbajtjen e distanceumls dhe manovrim teuml pasigurt dhe shkelje tjera qeuml kaneuml teuml

beumljneuml me ngasjen)

Neumlse teuml dheumlnat e meumlsipeumlrme e pasqyrojneuml realitetin eumlshteuml e qarteuml se ngaseumlsit e automjeteve

shpeshhereuml tejkalojneuml kufizimet e shpejteumlsiseuml apo ngasin shumeuml shpejt

shpeshhereuml ngasin pa patenteuml

rralleumlhereuml janeuml teuml ndikuar nga alkooli ose narkotikeumlt

mbajneuml distanceumln me automjetet tjera

shpeshhereuml thyejneuml rregulla teuml vogla (parkingu etj)

Ritheksojmeuml neumlse kjo reflekton ploteumlsisht realitetin apo i reflekton prioritetet dhe pajisjet neuml

keumlto tre njeumlsi eumlshteuml e veumlshtireuml teuml thuhet me siguri Neuml njeuml kuptim meuml teuml gjereuml ndash peumlr teuml qeneuml meuml

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

26

teuml sakteuml ndash duhet teuml peumlrdoren edhe teuml dheumlnat nga sistemi i parapareuml i ldquopikeumlve negativerdquo qeuml

nuk eumlshteuml aplikuar deri meuml tani neuml meumlnyreuml peumlr teuml parandaluar recidivisteumlt nga peumlrseumlritjet e

shkeljeve Arsyet peumlrse sistemi nuk eumlshteuml duke u aplikuar janeuml teuml natyreumls teknike Teuml dy

institucionet (PK-ja dhe Gjykatat) kaneuml bazat e tyre individuale teuml teuml dheumlnave megjitheumlse ato

nuk janeuml teuml integruara dhe nuk komunikojneuml mes vete

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

27

5 Konkluzionet

Peumlrfundimi kryesor eumlshteuml se ka mjaft hapeumlsira peumlr peumlrmireumlsime peumlr ta beumlreuml policimin e

trafikut ploteumlsisht efektiv Policia e trafikut mund teuml beumljeuml edhe meuml shumeuml peumlr teuml peumlrmireumlsuar

aktivitetet e saj trsquoi peumlrdoreuml informatat neuml meumlnyreuml meuml efektive si dhe trsquoi planifikojeuml burimet

Kontrollet duket se janeuml pjeseumlrisht teuml bazuara neuml rrezikshmeumlri por cileumlsia e teuml dheumlnave nuk

lejon teuml theksojmeuml se policia e trafikut neuml Kosoveuml - neuml meumlnyreuml sistematike - eumlshteuml duke i kryer

kontrollet efektive neuml aspektin e vendeve dhe koheumls Ekzistojneuml ccedileumlshtje peumlr sa i peumlrket numrit

teuml policeumlve teuml trafikut qeuml operojneuml si dokumentohen veprimet analizohen dhe peumlrdoren peumlr

teuml meumlsuar dhe beumlreuml peumlrmireumlsime si dhe neuml ccedilrsquomeumlnyreuml menaxhohen ndeumlshkimet

Policia e trafikut nuk ka beumlreuml aq sa duhet peumlr trsquoi dizajnuar neuml meumlnyreuml efektive informatat

qeuml i nevojiten

Policia e trafikut mbledh ose ka qasje neuml teuml dheumlna peumlrkateumlse Hapa tjereuml shteseuml nevojiten qeuml

keumlto teuml dheumlna teuml beumlhen meuml teuml dobishme Teuml dheumlnat mbi aksidentet dhe pasojat e tyre mund teuml

strukturohen meuml mireuml dhe ekzistojneuml mundeumlsiteuml peumlr teuml zhvilluar shkeumlmbimin e informatave

me paleumlt e tjera teuml interesit Disa nga informatat mungojneuml siccedil janeuml raportimi performanceumls

dhe vlereumlsimi i rezultateve si dhe ka mangeumlsi neuml cileumlsineuml dhe konsistenceumln e dokumentacionit

Peumlrveccedil keumlsaj edhe meuml shumeuml mund teuml beumlhet peumlr trsquoi beumlreuml informatat transparente dhe teuml

disponueshme peumlr publikun

Policia e trafikut nuk i peumlrdor burimet e saj teuml informatave neuml meumlnyreuml ploteumlsisht efektive

Informatat ekzistuese mund teuml peumlrdoren neuml meumlnyreuml meuml efektive peumlr teuml mbeumlshtetur puneumln

operative Ato nuk peumlrdoren rregullisht peumlr analiza teuml detajuara ose peumlr teuml krahasuar dhe

vlereumlsuar qasjet dhe mjetet e ndryshme teuml peumlrdorura Teuml dheumlnat ekzistuese nuk janeuml

gjithmoneuml teuml trajtuara sa duhet neuml planifikimin operativ Analizat kryhen rralleumlhereuml nga

policia trafikut Kjo nga ana tjeteumlr dometheumlneuml se stimujt peumlr teuml meumlsuar dhe peumlr iniciativa teuml

reja janeuml teuml uleumlta Edhe neumlse ka vendime neuml nivelin rajonal ose lokal pak prej tyre lidhen

qarteuml me ndonjeuml analizeuml teuml kryer peumlr informata ekzistuese apo trsquoi referohen asaj Policia e

trafikut eumlshteuml mjaft mireuml e informuar mbi kushtet e rrugeumlve motin dhe peumlr ngjarjet e

ardhshme qeuml mund teuml shkaktojneuml probleme neuml trafik Por ekzistojneuml mundeumlsi peumlr teuml

peumlrmireumlsuar bashkeumlpunimin mes policiseuml lokale dhe rajonale dhe autoriteteve tjera OJQ-ve

hulumtuesve dhe qytetareumlve

Burimet nuk alokohen neuml meumlnyreuml efektive dhe nganjeumlhereuml mungojneuml mjete teuml

reumlndeumlsishme

Alokimi i burimeve nuk duket se ndjek njeuml model teuml qarteuml peumlr teuml tri njeumlsiteuml Numri i policeumlve

teuml trafikut nuk korrespondon me gjendjen neuml trafik - aksidentet e trafikut Eumlshteuml gjithashtu e

veumlshtireuml teuml shihet njeuml model i qarteuml peumlr alokimin e mjetevepajisjeve mes dhe brenda njeumlsive

Raporti mes numrit teuml policeumlve teuml trafikut dhe numrit teuml automjeteve radareumlve ose testeve teuml

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

28

alkoolit ndryshon neuml meumlnyreuml teuml konsiderueshme bie fjala Njeumlsia peumlr Kontrollin e

Autostradeumls ka meuml shumeuml automjete dhe policeuml sesa Njeumlsia e Prishtineumls ndash neuml raport me

numrin e aksidenteve

Peumlrveccedil keumlsaj njeumlsiteuml jo gjithmoneuml janeuml teuml pajisura siccedil duhet ndoneumlse disa pajisje teuml caktuara

dihet se janeuml kosto-efektive siccedil janeuml automjetet e pasheumlnuara kamerat dhe sistemet e radarit

Asnjeuml njeumlsi nuk ka pasur instrumente peumlr testimin e praniseuml seuml narkotikeumlve dhe veteumlm disa

kaneuml aparate peumlr testimin e alkoolit Alokimi i diskutuesheumlm i burimeve dhe mungesa e

mjeteve teuml reumlndeumlsishme janeuml faktoreuml qeuml pengojneuml efektivitetin (teuml bazuarit neuml rrezikshmeumlri

peumlrdorim kost-efektivdhe fleksibil teuml mjeteve) Neuml keumlteuml kontekst vlen teuml theksohet se rrugeumlt

neuml Kosoveuml nuk janeuml teuml pajisura me kamera teuml shpejteumlsiseuml keumlto kamera mund peumlrdoren peumlr teuml

zeumlvendeumlsuar disa nga aktivitetet meuml teuml kushtueshme teuml patrullimit

Nevoja peumlr teuml kryer detyra teuml tjera eumlshteuml njeuml faktor qeuml ndikon neuml disa njeumlsi meuml shumeuml se

neuml teuml tjerat

Policiseuml seuml trafikut nuk i lejohet gjithnjeuml teuml peumlrqendrohet neuml detyrat e tyre kryesore Policeumlt

nganjeumlhereuml - veccedilaneumlrisht neuml qytetet e meumldha - duhet teuml ndihmojneuml funksione teuml tjera brenda

forcave teuml policiseuml ose autoritete teuml tjera me sheumlrbime teuml ndryshme Kjo sigurisht ka pasoja

pozitive dhe negative Kjo mund teuml shihet si njeuml meumlnyreuml peumlr teuml peumlrdorur burimet neuml meumlnyreuml

fleksibile dhe efikase dhe peumlr trsquoi ofruar sheumlrbime teuml tjereumlve kur keumlto janeuml teuml nevojshme Nga

ana tjeteumlr kjo mund teuml pengojeuml gjithashtu efektivitetin e policiseuml seuml trafikut neuml kryerjen e

detyrave teuml tyre kryesore Disa nga keumlto probleme mund teuml reduktohen peumlrmes kritereve teuml

qarta planifikimit teuml peumlrmireumlsuar dhe bashkeumlpunimit meuml teuml ngushteuml mes njeumlsive teuml

ndryshme policore

Peumlr shkak teuml mungeseumls seuml dokumentacionit eumlshteuml e veumlshtireuml teuml thuhet qartas se teuml gjitha

kontrollet kryhen sistematikisht ose gjithnjeuml neuml vendet e duhura dhe neuml koheumln e duhur

Jo teuml gjitha njeumlsiteuml i regjistrojneuml vendet se ku janeuml kryer kontrollet Sipas mostreumls toneuml

NjRKRr-PR dhe NjKA i regjistrojneuml keumlto teuml dheumlna dhe keumlto njeumlsi kaneuml njeuml qasje teuml bazuar neuml

rrezik Shumica e kontrolleve (por jo teuml gjitha) kryhen neuml rrugeumlt apo vendet e duhura ku

rreziku peumlr aksidente eumlshteuml i larteuml Peumlr sa i peumlrket njeumlsiseuml tjeteumlr (NjRKRr-PE) nuk mund teuml

themi me siguri se cili eumlshteuml rezultati Bazuar neuml intervistat duket se sjellja eumlshteuml e ngjashme

por teuml dheumlnat neuml keumlteuml njeumlsi nuk janeuml teuml plota ose teuml besueshme

Gjetjet tona sugjerojneuml se kontrollet kryesore kryhen gjateuml diteumls Peumlrveccedilse teuml dheumlnat neuml

dispozicion nuk janeuml teuml mjaft teuml holleumlsishme sa peumlr teuml vlereumlsuar neumlse kontrollet kryhet

ploteumlsisht neuml koheumln e duhur Kur ne i studiuam meuml holleumlsisht teuml dheumlnat doli se koha e pikut

peumlr aksidente trafiku peumlrputhej faktikisht me koheumln kur patrullat e policiseuml seuml trafikut

peumlrfundoninfillonin ndeumlrrimet e tyre dhe rrjedhimisht nuk mund teuml ishin neuml vendet me

rrezik teuml larteuml

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

29

Shkurtimisht informatat neuml dispozicion nuk na e beumljneuml teuml lehteuml teuml kuptojmeuml se njeumlsiteuml

patrulluese neuml Kosoveuml i kryejneuml sistematikisht kontrollet efektive peumlr sa i peumlrket vendit dhe

koheumls

Policia e trafikut duhet meuml shumeuml teuml keteuml veumlmendje te ngasja e rrezikshme dhe gjithashtu

teuml kontrollojeuml standardet teknike teuml kamioneumlve dhe autobuseumlve

Kontrollet policore me teuml drejteuml i kushtojneuml shumeuml veumlmendje shpejteumlsiseuml por neuml teuml njeumljteumln

koheuml nuk i kushtohet veumlmendje e duhur aspekteve teuml tjera siccedil janeuml ngasja agresive dhe e

rrezikshme mosmbajtja e distanceumls ngasja neuml gjendje teuml dehur etj Fokusimi tek shpejteumlsia

shpjegohet me faktin se ajo me teuml veumlrteteuml eumlshteuml ndeumlr shkaqet kryesore teuml aksidenteve neuml

trafik por edhe sepse eumlshteuml njeuml lloj sjellje tradicionale dhe e lehteuml peumlr trsquou beumlreuml Mungesa e

kamerave dhe pajisjeve peumlr shpejteumlsineuml si dhe teuml analizave teuml duhura mbi shkaqet e

aksidenteve mund teuml jeteuml njeuml shpjegim tjeteumlr peumlr fokusimin te shpejteumlsia

Ashtu siccedil tregojneuml shumica e hulumtimeve - ne besojmeuml ndash se neuml peumlrgjitheumlsi eumlshteuml meuml efektive

teuml kontrollohen sjelljet e ngaseumlsve sesa automjetet Megjithateuml ka peumlrjashtime Kamioneumlt e

meumldhenj dhe autobuseumlt peumlrfshihen shpesh neuml aksidente trafiku me pasoja teuml meumldha Ne

kemi veumlrejtur se keumltyre automjeteve nuk iu kushtohet veumlmendja e duhur nga ana e policiseuml

seuml trafikut neuml disa njeumlsi Zakonisht kjo ka teuml beumljeuml me kushtet teknike teuml automjeteve teuml meumldha

komerciale siccedil eumlshteuml rasti neuml lidhje me mbingarkimin dhe mireumlmbajtjen

Ndeumlshkimet jo gjithhereuml aplikohen dhe menaxhohen siccedil duhet ndaj kundeumlrvajteumlsve

Policia e trafikut shpesh peumlrdoreuml gjoba teuml vogla si ndeumlshkime Ndeumlshkimet e tjera aplikohen

rralleuml peumlr dallim nga shumeuml vende teuml tjera Peumlr meuml tepeumlr shumica e gjobave shqiptohen

veteumlm peumlr njeuml numeumlr teuml kufizuar shkeljesh dhe nuk duket se e adresojneuml ndeumlshkimin e duhur

teuml bazuar neuml faktoreumlt e aksidenteve - siccedil janeuml mosmbajtja e distanceumls manovrimi i pasigurt

dhe pakujdesi teuml tjera neuml ngasje Moszbatimi i sistemit teuml ldquopikeumlve negativerdquo i ka motivuar

drejtpeumlrseumldrejti ngaseumlsit recidivisteuml peumlr teuml peumlrseumlritur kundeumlrvajtjet Neuml keumlteuml meumlnyreuml neuml

mungeseuml teuml qasjes parandaluese edhe ndeumlshkimet aplikohen mbi keumlteuml bazeuml

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

30

6 Rekomandimet

Peumlrvoja na tregon se numri i aksidenteve neuml trafik dhe pasojat e tyre mund teuml zvogeumllohen

Peumlr keumlteuml mund teuml nevojitet bashkeumlpunimi i ngushteuml mes autoriteteve peumlrgjegjeumlse njeuml sistem i

duhur informativ peumlrdorim efektiv i pajisjeve dhe menaxhim profesional dhe i bazuar neuml

rrezik neuml teuml gjitha nivelet

Ne rekomandojmeuml Drejtorin e Peumlrgjithsheumlm teuml Policiseuml seuml Kosoveumls qeuml

Teuml merr njeuml iniciativeuml peumlr peumlrmireumlsimin e sistemit ekzistues teuml informimit dhe ta beumljeuml

ateuml ploteumlsisht efektiv Po keumlshtu teuml konsiderojeuml futjen e njeuml baze gjitheumlpeumlrfshireumlse teuml teuml

dheumlnave duke ftuar paleumlt e ndryshme teuml interesit Peumlrfitimet nga ky mekanizeumlm do teuml

reflektonin neuml besueshmeumlrineuml e teuml dheumlnave si dhe peumlrdorimin e tyre neuml vendimet

strategjike dhe operative

Teuml peumlrmireumlsojeuml peumlrdorimin e teuml dheumlnave neuml meumlnyreuml qeuml teuml qarteumlsojeuml planifikimin vjetor

dhe teuml vendoseuml objektiva performance teuml qarta peumlr njeumlsi operative Kjo duhet teuml

peumlrfshijeuml analizeuml meuml teuml mireuml teuml teuml dheumlnave mbi aksidentet qeuml formojneuml njeuml pikeumlnisje

peumlr prioritetet dhe qasjet e reja neuml nivel operativ Kjo nga ana tjeteumlr e beumln teuml

reumlndeumlsishme qeuml policia e trafiku teuml nivel qendror teuml ngriteuml funksionet e duhura peumlr

monitorim dhe vlereumlsim

Teuml konsiderojeuml caktimin e meuml shumeuml politikave teuml policiseuml seuml trafikut dhe teuml ri-

konsiderojeuml alokimet ndeumlrmjet njeumlsive teuml ndryshme teuml policiseuml seuml trafikut

Teuml sigurojeuml se njeuml plan investimi peumlr pajisje kost-efektive eumlshteuml hartuar neuml njeuml

perspektiveuml teuml kornizeumls afat-mesme teuml shpenzimeve

Policia e trafikut teuml peumlrqendrohet seuml pari neuml detyrat e tyre kryesore parandalimi i

aksidenteve Ndihma peumlr funksionet e tjera teuml policiseuml dhe autoritetet tjera duhet teuml

planifikohet meuml mireuml neuml bashkeumlpunim me njeumlsiteuml e ndryshme policore Peumlr meuml tepeumlr

bashkeumlpunimi ndeumlrmjet funksioneve teuml ndryshme policore neuml nivel rajonal duhet teuml

peumlrmireumlsohet neuml meumlnyreuml qeuml teuml arrihet efikasitet meuml i larteuml neuml aktivitetet policore qeuml

ndeumlrlidhen me sistemin e trafikut

Teuml sigurohet qeuml aktivitetet e policiseuml seuml trafikut janeuml kryer neuml rrugeuml dhe vende

teumlrrezikshme Peumlr teuml qeneuml ploteumlsisht efektiv menaxhmenti lokal neuml fazeumln e

planifikimit duhet teuml prezantojeuml njeuml qasje fleksibile te ccedileumlshtja e orareve teuml puneumls etj

dhe

Teuml sigurohet qeuml policia e trafikut teuml peumlrqeumlndrohet edhe neuml sjelljet e tjera teuml ngaseumlsve

peumlrveccedilse te tejkalimi i kufizimit teuml shpejteumlsiseuml Njeuml qasje e planifikuar peumlr aktivitete teuml

peumlrforcuara policore neuml trafik duhet teuml merr prioritet teuml larteuml peumlr monitorimin e

sjelljes seuml ngaseumlsve (sikurse ngasja e rrezikshme mosmbajtja e distanceumls etj) Policia e

trafikut njeumlkoheumlsisht duhet teuml peumlrqendrohet meuml shumeuml neuml kriteret e automjeteve

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

31

komerciale (sidomos kamioneumlve dhe autobuseumlve) Masat e kujdesit teuml shtuar duhet teuml

zbatohen rregullisht nga ana e patrullave teuml trafikut

Gjithashtu ne rekomandojmeuml qeuml me qeumlllim teuml ngritjes seuml efektivitetit teuml ndeumlshkimeve gjobat

duhet teuml adresojneuml ndeumlshkimin e duhur bazuar neuml faktoreumlt e aksidenteve Sistemi i

ndeumlshkimeve duhet teuml peumlrmireumlsohet peumlrmes aplikimit teuml sistemit teuml pikeumlve negative Peumlr

trsquou peumlrballur me keumlteuml sfideuml neuml vendosjen e keumltij sistemi duhet teuml ndeumlrtohet bashkeumlpunimi

mes MPB-seuml dhe gjykatave

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

32

REFERENCAT

European Commission ldquoTowards a European road safety area policy orientations on road safety

2011-2020rdquo Brussels 2011

European Commission ldquoEuropean Transport Policy for 2010 Time to deciderdquo Brussels 2001

European Transport Safety Council (ETSC) Reducing Traffic Injuries Resulting From Excess and Inappropriate Speed Brussels 1995

European Transport Safety Council (ETSC) ldquoPolice enforcement strategies to reduce traffic casualties in Europerdquo Brussels 1999

European Transport Safety Council (ETSC) ldquoTransport safety performance indicatorsrdquo Brussels 2001

European Transport Safety Council (ETSC) Traffic Law Enforcement across the EU Brussels 2011

Organisation for Economic Co-Operation and Development (OECD) Safety on Roads - Whatrsquos The Vision 2002

Organisation for Economic Co-Operation and Development (OECD) Road Safety - Impact of New Technologies 2003

Organisation for Economic Co-Operation and Development (OECD) Towards Zero Ambitious Road Safety Targets and The Safe System Approach 2008

Rune Elvik Cost-Benefit Analyses of Police Enforcement ESCAPE 2001

ROSEBUD Road Safety and Environmental Benefit-Cost and Cost- Effectiveness Analysis for Use in Decision-Making 2003

World Health Organization (WHO) ldquoThe World Report on Road Traffic Injury Preventionrdquo Geneva 2004

World Health Organization (WHO) Global status report on road safety 2013 supporting a decade of action Geneva 2013

World Health Organization (WHO) Data systems a road safety manual for decision-makers and practitioners Geneva 2010

World Health Organization (WHO) ldquoSpeed management a road safety manual for decision-makers and practitionersrdquo Geneva 2008

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

33

SHTOJCA I

STRUKTURA ORGANIZATIVE E POLICISEuml SEuml KOSOVEumlS - NJEumlSITEuml E KOMUNIKACIONIT RRUGOR

Drejtoria e Peumlrgjithshme

Departamenti

peumlr Operacione

Departamenti

peumlr Kufi

Departamenti

peumlr Hetime

Departamenti

peumlr Mbeumlshtetje

Departamenti

peumlr Burime

Divizioni i Siguriseuml Publike

DR Prishtineuml

DR Pejeuml

DR Prizren

DR Gjilan

DR Ferizaj

DIVIZIONI I KOMUNIKACIONIT RRUGOR

DR Mitroviceuml

Njeumlsiteuml Rajonale teuml

Komunikacionit

Rrugor

Njeumlsia peumlr

Kontrollin e

Autostradeumls

Njeumlsia peumlr

menaxhimin e

materieve teuml

rrezikshme

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

34

SHTOJCA II

Qasshmeumlria e Policiseuml seuml Trafikut neuml informatat qeuml iu nevojiten peumlr planifikim operativ

Informatat peumlr planifikim operativ

Informata rreth faktoreumlve qeuml lidhen me aksidentet

Teuml dheumlna teuml dokumentuara qeuml tregojneuml nivelin e rrezikut Baza e krijuar e teuml dheumlnave peumlmes seuml secileumls policia e trafikut i identifikon faktoreumlt kryesoreuml teuml rrezikut neuml ateuml zoneuml

Faktori njeri

Faktori automjet

Vendndodhja e pikave teuml zeza

Kushtet atmosferike

Punimet neuml rrugeuml

Informata rreth pasojave teuml aksidenteve

Qasje neuml informata nga institucionet sheumlndeteumlsore dhe kompaniteuml e sigurimit

Informata rreth ngjarjevekushteve kurku mund teuml rriten rreziqet mund teuml rriten peumlr aksidente

Neuml meumlnyreuml qeuml teuml keteuml njeuml qasje teuml standardizuar peumlr informata lidhur me faktoreumlt e rrezikut peumlr zonat e rrezikut ndeumlr teuml tjera policia e trafikut duhet teuml keneuml informata rreth punimeve neuml rrugeuml dendeumlsiseuml seuml trafikut kushteve teuml motit MI dhe autoritet lokalekomunat duhet teuml peumlrfshihen

Informata rreth aktiviteteve teuml kryera nga policia e trafikut dhe ndeumlshkimeve teuml aplikuara

Informatat rreth monitorimitvlereumlsimit sistematik teuml sjelljeve neuml trafik aktivitetet e kryera teuml rezultojneuml me raportet e pas-operative

Teuml dheumlnat mbi aplikimin e ndeumlshkimeve ndaj kundeumlrvajteumlsve Numri i ndeumlshkimeveteuml leumlshuara duhet teuml beumlhet sipas ligjeve dhe rregullave teuml peumlrcaktuara Informatatnga gjykatat janeuml teuml nevojshme Informatatnga MPB rreth ngaseumlsve teuml ndeumlshkuar janeuml teumlnevojshme

Reagimi ndaj rezultateve teuml qasjeve dhe aktiviteteve teuml ndryshme

Peumlr teuml monitoruar performanceumln treguesit e aktiviteteve duhet miratuar Teuml dheumlnat qeuml do teuml mblidhen peumlrfshijneuml numrin e peumlrgjithsheumlm teuml kontrolleve teuml kryera numrin e ngaseumlsve teuml kontrolluar periudhat e ndryshme qeuml duhet teuml krahasohen etj

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

35

SHTOJCA III

Tabela 7 Numri i policeumlve teuml trafikut neumlpeumlr njeumlsi ndash gjateuml viteve

2010 2011 2012 2013 2014

NjKA 27 32 40

NjRKRr Prishtineuml 162 156 147 125 103

NjRKRr Gjilan 69 61 61 62 63

NjRKRr Ferizaj 59 55 54 54 54

NjRKRr Prizren 74 80 78 67 61

NjRKRr Pejeuml 88 91 90 83 83

NjRKRr Mitroviceuml Jug 71 71 72 57 58

NjRKRr Mitroviceuml Veri 27 44

Gjitheumlsej 523 514 529 507 506

(Burimi PK)

Tabela 8 Numri i aksidentevendeumlshkimeve 2010 -2014

Vitet 2010 2011 2012 2013 2014 Total

Aksidente fatale 158 130 116 104 111 619

Persona teuml vdekur 175 157 121 119 127 699

Aksidente me leumlndime 4326 4490 4555 4960 4876 23207

Persona teuml leumlnduar 7730 8321 8561 9817 9713 44142

Aksidente me deumlmemateriale 12594 13338 14044 13878 10333 64187

Aksidente lsquoGodit dhe ikrsquo 952 930 1039 1012 980 4913

Gjitheumlsej aksidente 18030 18888 19754 19954 16300 92926

Tiketa (Gjoba) 254849 276897 247788 286922 319332 1386556

(Burimi PK)

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

36

Tabela 9 Teuml dheumlnat rreth aksidenteve fatale dhe personave teuml vdekur sipas rajoneve (janar ndash

dhjetor 2013)

2013 Prishtineuml Mitroviceuml Pejeuml Prizren Ferizaj Gjilan Autostradeuml Total

Aksidfatale 35 9 26 12 10 10 2 104

Teuml vdekur 40 12 33 12 10 10 2 119

(Burimi PK)

Diagrami 1 Veprimet e ngaseumlsve si faktoreuml kontribues teuml aksidenteve (2013)

Diagrami 2 Aksidentet sipas pjeseumls seuml rrugeumls (2013)

0 500 1000 1500 2000 2500 3000 3500 4000 4500 5000

Manipulimi i pasigurt

Mosmbajtja e distanceumls

Mospeumlrshtatja e shpejteumlsiseuml

Kyqje e pasigurteuml neuml rrugeuml

Ndeumlrrim i shiritave

Kthim leumlvizje prapa

Mosrespektim i peumlrpareumlsiseuml seuml kalimit

Anashkalimtejlakim i parregullt

Tejkalim i shpejteumlsiseuml seuml kufizuar

0 2000 4000 6000 8000

10000 12000 14000 16000

2012

2013

Page 4: Raporti_-_Policia_e_Trafikut_220406.pdf

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

Lista e shkurtesave

BB Banka Boteumlrore

BE Bashkimi Evropian

DR Drejtoria Rajonale

DKRr Divizioni i Komunikacionit Rrugor

IPK Inspektorati Policor i Kosoveumls

KB Kombet e Bashkuara

MI Ministria e Infrastruktureumls

MPB Ministria e Puneumlve teuml Brendshme

NjKA Njeumlsia peumlr Kontrollin e Autostradeumls

NjRKRr-PE Njeumlsia Rajonale e Komunikacionit Rrugor - Pejeuml

NjRKRr-PR Njeumlsia Rajonale e Komunikacionit Rrugor - Prishtineuml

OBSH Organizata Boteumlrore e Sheumlndeteumlsiseuml

PK Policia e Kosoveumls

ZAP Zyra e Auditorit teuml Peumlrgjithsheumlm

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

i

Peumlrmbledhje e peumlrgjithshme

Ccedilka kemi audituar

Aksidentet e trafikut rezultojneuml me fatalitete persona teuml leumlnduar deumlme materiale dhe

paraqesin kosto teuml larteuml peumlr shoqeumlrineuml Policia e trafikut eumlshteuml njeuml nga autoritetet kryesore teuml

angazhuara neuml promovimin e siguriseuml rrugore Ajo eumlshteuml autoriteti i veteumlm publik qeuml me

pranineuml e saj neuml rrugeuml kontrollon dhe mbikeumlqyreuml sjelljet e pjeseumlmarreumlsve neuml trafik dhe

peumlrballet drejtpeumlrseumldrejti me veprimet e tyre

Zyra e Auditorit teuml Peumlrgjithsheumlm ka ekzaminuar neumlse aktivitetet e policiseuml seuml trafikut janeuml teuml

bazuara neuml rrezikshmeumlri teuml menaxhuara neuml meumlnyreuml efektive dhe efikase dhe i kaneuml adresuar

shkaqet e aksidenteve

Auditimi eumlshteuml fokusuar neuml ekzaminimin e praktikave teuml aplikuara nga Policia e Kosoveumls -

Njeumlsiteuml Rajonale teuml Komunikacionit Rrugor teuml Prishtineumls dhe teuml Pejeumls dhe Njeumlsia peumlr

Kontrollin e Autostradeumls Arsyeja peumlrse i kemi zgjedhur keumlto njeumlsi eumlshteuml se keumlto mbulojneuml

rrugeumlt neuml teuml cilat ndodhin peumlrafeumlrsisht meumlse 60 e numrit teuml peumlrgjithsheumlm teuml aksidenteve

Ccedilfareuml kemi gjetur

Peumlrfundimi kryesor eumlshteuml se ka mjaft hapeumlsira peumlr peumlrmireumlsime peumlr ta beumlreuml policimin e

trafikut ploteumlsisht efektiv Policia e trafikut mund teuml beumljeuml edhe meuml shumeuml peumlr teuml peumlrmireumlsuar

aktivitetet e saj trsquoi peumlrdoreuml informatat neuml meumlnyreuml efektive si dhe trsquoi planifikojeuml burimet

Kontrollet duket se janeuml pjeseumlrisht teuml bazuara neuml rrezikshmeumlri por cileumlsia e teuml dheumlnave nuk

lejon teuml theksojmeuml se policia e trafikut neuml Kosoveuml - neuml meumlnyreuml sistematike - eumlshteuml duke i kryer

kontrollet efektive neuml aspektin e vendeve dhe teuml koheumls Ekzistojneuml disa ccedileumlshtje peumlrsa i peumlrket

numrit teuml policeumlve teuml trafikut se si operojneuml ccedilka eumlshteuml dokumentuar analizuar dhe peumlrdorur

peumlr teuml meumlsuar dhe trsquou peumlrmireumlsuar si dhe neuml ccedilrsquomeumlnyreuml menaxhohen ndeumlshkimet Keumlto peumlr

shkak se

Policia e trafikut nuk i peumlrdoreuml burimet e saj teuml informatave neuml meumlnyreuml ploteumlsisht

efektive

Burimet nuk alokohen neuml meumlnyreuml efektive dhe nganjeumlhereuml mungojneuml pajisje teuml

reumlndeumlsishme

Nevoja peumlr teuml kryer detyra teuml tjera joparandaluese eumlshteuml njeuml faktor qeuml ndikon neuml

policineuml e trafikut

Policia e trafikut duhet meuml shumeuml teuml keteuml veumlmendje te ngasja e rrezikshme dhe

njeumlkoheumlsisht teuml kontrollojeuml standardet teknike teuml automjeteve komerciale dhe

Ndeumlshkimet jo gjithhereuml aplikohen dhe menaxhohen siccedil duhet ndaj kundeumlrvajteumlsve

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

ii

Ccedilka rekomandojmeuml

Peumlrvoja na tregon se numri i aksidenteve neuml trafik dhe pasojat e tyre mund teuml zvogeumllohen

Peumlr keumlteuml nevojitet bashkeumlpunim i ngushteuml mes autoriteteve peumlrgjegjeumlse njeuml sistem i duhur

informativ peumlrdorim efektiv i pajisjeve dhe menaxhim profesional i bazuar neuml rrezikshmeumlri

neuml teuml gjitha nivelet Ne rekomandojmeuml Drejtorin e Peumlrgjithsheumlm teuml Policiseuml seuml Kosoveumls qeuml

Teuml marreuml njeuml iniciativeuml peumlr peumlrmireumlsimin e sistemit ekzistues teuml informimit dhe ta beumljeuml

ateuml ploteumlsisht efektiv Po keumlshtu teuml konsiderojeuml futjen e njeuml baze gjitheumlpeumlrfshireumlse teuml teuml

dheumlnave duke ftuar paleumlt e ndryshme teuml interesit

Teuml peumlrmireumlsojeuml peumlrdorimin e teuml dheumlnave neuml meumlnyreuml qeuml teuml qarteumlsojeuml planifikimin vjetor

dhe teuml vendoseuml objektiva performance teuml qarta peumlr njeumlsi operative

Teuml rikonsiderojeuml alokimet ndeumlrmjet policiseuml dhe policiseuml seuml trafikut si dhe alokimet

midis njeumlsive teuml ndryshme teuml policiseuml seuml trafikut

Teuml sigurojeuml se njeuml plan investimi peumlr pajisje kost-efektive eumlshteuml hartuar neuml njeuml

perspektiveuml teuml kornizeumls afat-mesme teuml shpenzimeve

Policia e trafikut teuml peumlrqendrohet seuml pari neuml detyrat e tyre kryesore parandalimin e

aksidenteve Ndihma peumlr funksionet e tjera teuml policiseuml dhe autoritetet tjera duhet teuml

planifikohet meuml mireuml neuml bashkeumlpunim me njeumlsiteuml e ndryshme policore

Teuml sigurohet qeuml aktivitetet e policiseuml seuml trafikut janeuml kryer neuml rrugeuml dhe vende teuml

rrezikshme

Teuml sigurohet qeuml policia e trafikut teuml peumlrqendrohet edhe neuml sjelljet e tjera teuml ngaseumlsve

peumlrveccedilse te tejkalimi i kufizimit teuml shpejteumlsiseuml Masat e kujdesit teuml shtuar duhet teuml

zbatohen rregullisht nga ana e patrullave teuml trafikut dhe

Sistemi i ndeumlshkimeve duhet teuml peumlrmireumlsohet Peumlrkrah keumlsaj duhet teuml aplikohet

sistemi i ldquopikeumlve negative si mjet efektiv i ndeumlshkimit

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

1

1 Hyrje

11 Historiku

Aksidentet janeuml ndeumlr shkaktareumlt e vdekjeve leumlndimeve teuml njereumlzve dhe deumlmtimit teuml proneumls

neuml Kosoveuml Mediet kaneuml raportuar shumeuml indikatoreuml neuml lidhje me sigurineuml publike neuml

trafik Serioziteti i gjendjes eumlshteuml theksuar edhe neuml Raportin e Progresit peumlr vitin 2014 i cili

eumlshteuml publikuar seuml fundi nga BE-ja Kostot e drejtpeumlrdrejta ekonomike teuml aksidenteve teuml

trafikut neuml Kosoveuml janeuml vlereumlsuar se peumlrfaqeumlsojneuml rreth 12 teuml Bruto Prodhimit teuml

Brendsheumlm (BPP)1

Krahasuar me vendet e tjera evropiane numri i peumlrgjithsheumlm i aksidenteve neuml trafik eumlshteuml i

larteuml (peumlrafeumlrsisht 20000 neuml vitin 2013) si neuml raport me numrin e automjeteve teuml

regjistruara edhe me numrin e banoreumlve Neuml vitin 2012 numri i aksidenteve fatale peumlr

milioneuml banoreuml ishte 15-20 meuml i larteuml neuml Kosoveuml sesa neuml vendet e BE-seuml me ekonomi

mesatare dhe me ekonomi meuml teuml zhvilluar teuml cilat faktikisht kaneuml meuml shumeuml automjete peumlr

banoreuml sesa Kosova

Edhe pse numri i peumlrgjithsheumlm i aksidenteve teuml trafikut neuml Kosoveuml nuk ka ndryshuar aq

shumeuml gjateuml viteve teuml fundit aksidentet e reumlnda (me teuml leumlnduar apo teuml vdekur) janeuml rritur

meumlse 8 (nga rreth 4600 neuml 5000 mes viteve 2011 dhe 2013 apo rreth 180 persona peumlr

10000 automjete teuml regjistruara) Gjateuml viteve teuml fundit janeuml marreuml disa veprime peumlr teuml

trajtuar problemin por teuml kufizuara Fushata periodike rritja e aktiviteteve teuml policiseuml

peumlrmireumlsimi i disa rrugeumlve janeuml shembuj teuml veprimeve teuml ndeumlrmarra Megjithkeumlteuml politikat

dhe plani i veprimit peumlr sigurineuml rrugore ende nuk janeuml miratuar dhe pak veprime janeuml

ndeumlrmarreuml peumlr teuml peumlrmireumlsuar efektivitetin e autoriteteve peumlrgjegjeumlse2

Peumlr promovimin e siguriseuml rrugore janeuml teuml angazhuara disa autoritete qendrore dhe lokale

Peumlrveccedil autoriteteve peumlr ndeumlrtim dhe infrastruktureuml rrugore autoriteti i veteumlm meuml i

reumlndeumlsisheumlm eumlshteuml policia Policeumlt e trafikut janeuml peumlrgjegjeumls peumlr kryerjen e kontrolleve dhe

synojneuml uljen e rrezikut teuml aksidenteve neuml trafik Ata janeuml teuml pranisheumlm neuml rrugeuml peumlr teuml

kontrolluar dhe mbikeumlqyrur sjelljet e pjeseumlmarreumlsve dhe drejtpeumlrdrejt ndeshen me

veprimet e tyre

1 World Bank The World Bank in Kosovo Country Snapshot (April 2014) fq 10 2 Peumlr meuml shumeuml shih Raportin e Progresit peumlr Kosoveumln nga Komisioni Evropian (BE 2014 faqe 42) ku ndeumlr teuml

tjera thuhet ldquoedhe ligji peumlr sigurineuml rrugore duhet teuml peumlrafrohet me Acquis Communautaire strategjia e siguriseuml neuml rrugeuml dhe plani i saj i veprimit duhet teuml miratohenhelliprdquo

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

2

12 Objektivi dhe pyetjet e auditimit

Objektivi i keumltij auditimi eumlshteuml teuml vlereumlsojeuml neumlse patrullimet e policiseuml seuml trafikut janeuml teuml

bazuara neuml rrezik dhe teuml menaxhuara neuml meumlnyreuml efektive dhe efikase Peumlr meuml tepeumlr objektivi

yneuml eumlshteuml qeuml teuml japim impulse teuml peumlrmireumlsimit aktiviteteve teuml policiseuml seuml trafikut

Pyetja e peumlrgjithshme e auditimit ka qeneuml

ldquoA eumlshteuml policia e trafikut duke i kryer sheumlrbimet e veta neuml meumlnyreuml efikase dhe efektiverdquo

Peumlr teuml qeneuml efektiv ne neumlnkuptojmeuml peumlrmbushjen e objektivave peumlr promovimin e njeuml mjedisi

teuml mireuml dhe teuml sigurt neuml trafik qasjen neuml pajisjet e duhura dhe peumlrdorimin efektiv teuml tyre

aktivitete neuml peumlrputhje me praktikat e mira ndeumlrkombeumltare dhe afteumlsi peumlr teuml zvogeumlluar

numrin e aksidenteve teuml reumlnda rrugore Kjo po ashtu neumlnkupton aplikimin e njeuml qasje pro-

aktive dhe teuml bazuar neuml rrezik qeuml peumlrmes kontrolleve teuml nxiten sjelljet e mira teuml ngaseumlsve

Ne kemi kufizuar pyetjen e peumlrgjithshme neuml keumlto pyetje meuml specifike

1 A kaneuml policeumlt e trafikut qasje neuml informata teuml besueshme teuml peumlrditeumlsuara dhe

relevante dhe a peumlrdoren ato neuml meumlnyreuml efektive

2 A i kryejneuml njeumlsiteuml e policiseuml seuml trafikut sheumlrbimet neuml meumlnyreuml efektive

Policia e trafikut duhet para seuml gjithash teuml keteuml informata teuml duhura dhe pastaj teuml beumljeuml

peumlrdorimin efektiv teuml tyre neuml lidhje me ndarjen dhe peumlrdorimin e burimeve si dhe

planifikimin operativ

Peumlr teuml qeneuml efektive policia e trafikut duhet qeuml teuml adresojeuml analizat e rreziqeve si peumlr

shembull ku kur dhe si ka meuml shumeuml gjasa teuml ndodhin aksidentet

13 Kriteret e auditimit

Auditimi ka vlereumlsuar performanceumln e patrullave teuml policiseuml seuml trafikut kundrejt kritereve teuml

hartuara nga praktikat meuml teuml mira ndeumlrkombeumltare rregulloreve dhe udheumlzuesve teuml PK-seuml

politikave etj Ne kemi peumlrdorur keumlto kritere

1 A janeuml marreuml neuml konsiderateuml nga policia e trafikut gjateuml planifikimit teuml aktiviteteve teuml

dheumlnat peumlr aksidentet dhe

2 A janeuml marreuml vendimet peumlr patrollime (neuml koheuml dhe vend teuml duhur) teuml bazuara neuml

rrezikun e identifikuar meuml hereumlt

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

3

14 Metodologjia fusheumlveprimi dhe kufizimet e auditimit

Ne kemi aplikuar njeuml gameuml metodash peumlr mbledhjen e deumlshmive peumlr trsquoiu peumlrgjigjur pyetjeve

teuml auditimit Ne kemi

1 Rishikuar kornizeumln ligjore

2 Rishikuar dokumente relevante si

a Raportet vjetore teuml viteve 2012-2014 teuml PK

b Analizat e aksidenteveteuml kryera nga PK

c Analizat e procedurave teuml puneumls fleteuml-patrullimeve dhe shkresat e ndryshme teuml PK

d Pyeteumlsoreumlt dhe listat kontrolluese peumlr PK-neuml dhe

e Raportet e inspektimeve nga IPK-ja3

3 Intervistuar persona peumlrgjegjeumls nga PK MI

4 Veumlzhguar inspektimet e kryera nga policia e trafikut

5 Marreuml pjeseuml neuml konferenca dhe seminare ku eumlshteuml diskutuar peumlr sigurineuml neuml trafikun

rrugor dhe

6 Konsultuar shumeuml studime teuml kryera nga KB BE BB OBSH-ja

Ekipi i auditimit nuk ka mundur trsquoi studiojeuml teuml gjitha njeumlsiteuml e policiseuml seuml trafikut auditimi

eumlshteuml fokusuar neuml vlereumlsimin e praktikave teuml aplikuara neuml tre nga teteuml njeumlsiteuml ekzistuese ku

ndodhin peumlrafeumlrsisht meumlse 60 e numrit teuml peumlrgjithsheumlm teuml aksidenteve Ato njeumlsi ishin

Njeumlsiteuml Rajonale teuml Komunikacionit Rrugor teuml Prishtineumls dhe teuml Pejeumls teuml cilat mbulojneuml njeuml

territor teuml gjereuml teuml rrugeumlve neuml Kosoveuml teuml peumlrbeumlreuml nga disa komuna dhe vendkalime kufitare4

Njeumlsia e Prishtineumls eumlshteuml peumlrzgjedhur duke pasur parasysh statusin qeuml e ka qyteti si qendeumlr

administrative5 Gjithashtu ne kemi ekzaminuar Njeumlsineuml peumlr Kontrollin e Autostradeumls qeuml

eumlshteuml peumlrgjegjeumlse peumlr arterien kryesore teuml qarkullimit rrugor neuml Kosoveuml

Auditimi eumlshteuml fokusuar neuml vlereumlsimin e fazeumls planifikuese dhe teuml kryerjes seuml kontrolleve ndash

patrullimeve ndash dhe jo neuml aktivitete teuml tjera qeuml njeumlsiteuml i kryejneuml siccedil janeuml hetimet etj

Periudha e auditimit i mbulon vitet 2012-2014

3 Inspektorati Policor i Kosoveumls (IPK) eumlshteuml agjenci neuml kuadeumlr teuml MPB-seuml qeuml funksionon neuml bazeuml teuml Ligjit 03L-

231 Njeuml ndeumlr funksionet themelore teuml IPK-seuml eumlshteuml edhe ldquoInspektimi i strukturave dhe funksioneve teuml Policiseuml seuml Kosoveumls peumlr teuml siguruar llogaridheumlnie efektivitet dhe efikasitet neuml zbatueshmeumlrineuml e ligjeve dhe procedurave standarde teuml operimit neuml fuqirdquo

4 Sipas struktureumls organizative teuml PK-seuml ekzistojneuml shtateuml rajone- Drejtori Rajonale brenda teuml cilave operojneuml njeumlsiteuml e policiseuml seuml trafikut peumlrderisa NjKA operon brenda Divizionit teuml Komunikacionit Rrugor

5 Sipas raportit teuml NjRKRr-PR neuml rajonin e Prishtineumls janeuml teuml regjistruara rreth 80000 automjete (nga rreth 280000 sa janeuml teuml regjistruara neuml Kosoveuml) dhe brenda 24 oreumlve neuml teuml frekuentojneuml rreth 100000 automjete

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

4

15 Struktura e raportit

Ky raport peumlrbeumlhet nga gjashteuml kapitujt e meumlposhteumlm

Kapitulli 1 Hyrja

Kapitulli 2 Siguria neuml trafik dhe Policia

Kapitulli 3 A ka policia e trafikut qasje neuml informata teuml besueshme teuml peumlrditeumlsuara

dhe relevante si dhe apeumlrdoren ato neuml meumlnyreuml efektive

Kapitulli 4 A i kryen policia e trafikut sheumlrbimet e veta neuml meumlnyreuml efektive

Kapitulli 5 Konkluzionet dhe

Kapitulli 6 Rekomandimet

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

5

2 Siguria neuml trafik dhe policia

21 Siguria neuml trafik perspektivat

Mjedisi i sigurt - peumlrfshireuml edhe sigurineuml neuml trafikun rrugor - eumlshteuml vendimtar peumlr zhvillimin

ekonomik teuml vendit Mbrojtja e jeteumls dhe proneumls eumlshteuml e nevojshme peumlr ccedildo shoqeumlri

Siguria neuml trafik eumlshteuml problem i peumlrhapur neuml mbareuml boteumln6 Organizata Boteumlrore e

Sheumlndeteumlsiseuml (OBSH) ka theksuar se ccedildo 30 sekonda dikush diku vdes neuml njeuml aksident rrugor

dhe dhjeteuml persona leumlndohen reumlndeuml OBSH pret qeuml numri i vdekjeve neuml nivel global teuml arrijeuml

afro 2 milion deri neuml vitin 2030 nga 13 milioneuml sa eumlshteuml tani Ekzistenca e njeuml strategjie

kombeumltare teuml siguriseuml neuml rrugeuml mund teuml shihet si njeuml tregues qeuml siguria neuml rrugeuml eumlshteuml njeuml

ccedileumlshtje neuml agjendeumln politike7

Gjithashtu neuml BE transporti rrugor eumlshteuml meuml i rreziksheumlm dhe meuml i kushtuesheumlm neuml aspektin

e jeteumls njereumlzore Siguria neuml rrugeuml eumlshteuml problem i madh shoqeumlror i peumlrbashkeumlt peumlr teuml gjitha

vendet e BE-seuml Neuml vitin 2009 meuml shumeuml se 35000 njereumlz kaneuml vdekur neuml rrugeumlt e BE-seuml e qeuml

eumlshteuml ekuivalente me njeuml qytet teuml meseumlm dhe jo meuml pak se 15 milioneuml persona janeuml leumlnduar8

Peumlr teuml peumlrmireumlsuar sigurineuml neuml rrugeuml eumlshteuml vendosur njeuml objektiv sasior zvogeumllim peumlr 50 teuml

numrit teuml vdekjeve nga aksidentet rrugore deri meuml 2020 duke filluar nga viti 2010 Pavareumlsisht

suksesit neumlpeumlrmjet programeve teuml BE-seuml rrugeumlt evropiane janeuml ende larg peumlr teuml qeneuml teuml sigurta

BE-ja ka peumlrcaktuar disa objektiva neuml bazeuml teuml orientimeve teuml politikave teuml saj peumlr sigurineuml neuml

rrugeuml duke theksuar si esenciale arsimin trajnimin dhe zbatimin9

Neuml Kosoveuml sfida e siguriseuml neuml rrugeuml eumlshteuml identifikuar gjateuml viteve teuml fundit Neuml vitin 2009

eumlshteuml themeluar njeuml organ ndeumlrministror i quajtur Keumlshilli peumlr Sigurineuml neuml Komunikacionin

Rrugor10 Roli i keumltij Keumlshilli eumlshteuml teuml ndeumlrtojeuml bashkeumlpunimin mes ministrive peumlrgjegjeumlse peumlr

promovimin e siguriseuml neuml rrugeuml Koheumlve teuml fundit eumlshteuml hartuar ldquoDraft-Strategjia Kombeumltarerdquo

nga Keumlshilli dhe si e tilleuml eumlshteuml proceduar peumlr miratim neuml Qeveri Korniza ligjore edhe pse e

mangeumlt eumlshteuml zbatuar pjeseumlrisht dhe eumlshteuml neuml shqyrtim e sipeumlr11 Komunat dhe Keumlshillat

6 Ccedileumlshtja e siguriseuml seuml trafikut riafirmon objektivin afatgjateuml teuml keumlrkuar nga KB peumlr teuml zvogeumlluar numrin e

aksidenteve deri meuml 2020 (Rezoluta e Asambleseuml seuml Peumlrgjithshme teuml KB-seuml ARES64255 mars 2010) 7 Neuml krahasim me vendet e tjera evropiane Kosova eumlshteuml njeuml ndeumlr vendet e pakta qeuml nuk e ka miratuar ende njeuml

strategji kombeumltare peumlr sigurineuml neuml trafik 8 European Commission (EC) Towards a European Road Safety Area Policy Orientations on Road Safety 2011-

2020 (Brussels 2010) 9 Ibidem 10 Themelimi i keumltij keumlshilli eumlshteuml parapareuml me Ligjin mbi Sigurineuml neuml Komunikacion (2007) ldquoProgrami peumlr

sigurineuml rrugorerdquo eumlshteuml miratuar neuml vitin 2010 me qeumlllim teuml zvogeumllimit teuml trendit negativ teuml siguriseuml rrugore neuml Kosoveuml

11 Drafti i ligjit teuml ri eumlshteuml neuml pocedureuml parlamentare peumlr miratim

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

6

Komunaleuml peumlr Siguri teuml Komunitetit teuml themeluar neuml secileumln komuneuml luajneuml njeuml rol teuml veccedilanteuml

neuml aspektin e siguriseuml publike12

22 Policia e Kosoveumls organizimi dhe peumlrgjegjeumlsiteuml

PK-ja eumlshteuml autoriteti kompetent peumlrgjegjeumls peumlr zbatimin e politikave teuml siguriseuml kombeumltare

ku peumlrfshihet edhe trafiku rrugor Roli i policiseuml - neuml fusheumln e siguriseuml neuml trafik - eumlshteuml mjaft

specifik dhe aplikohet peumlrmes aktiviteteve teuml ndryshme Peumlrgjegjeumlsiteuml kryesore janeuml zbatimi i

ligjeve teuml trafikut reagimet ndaj aksidenteve dhe ngritja e nivelit teuml ndeumlrgjegjeumlsimit peumlrmes

qasjes proaktive Policia e trafikut sheumlrben si njeuml pengeseuml peumlr ngaseumlsit teuml cileumlt nuk i

respektojneuml rregullat e trafikut dhe nuk u binden atyre13

PK-ja ka aprovuar njeuml ldquoPlan Strategjik Zhvillimor 2011-2015rdquo14 ku njeuml nga objektivat

strategjike eumlshteuml ngritja e nivelit teuml siguriseuml publike dhe besimit teuml qytetareumlve (trafikut

rrugor)

PK-ja eumlshteuml e organizuar neuml nivel qendror dhe lokal15 Drejtoria e Peumlrgjithshme e PK-seuml

(kryesuar nga Drejtori i Peumlrgjithsheumlm) eumlshteuml peumlrgjegjeumlse neuml nivel vendi Neuml nivelin rajonal

janeuml shtateuml njeumlsi rajonale - Drejtori Rajonale (DR) - peumlrgjegjeumlse peumlr sigurineuml publike Stacionet

e policiseuml janeuml peumlrgjegjeumlse peumlr policineuml lokale neuml secileumln komuneuml16

Policia e trafikut eumlshteuml e organizuar neuml keumlteuml meumlnyreuml neuml nivelin qendror Divizioni i

Komunikacionit Rrugor (DKRr) eumlshteuml peumlrgjegjeumls peumlr menaxhim strategjik udheumlzime urdhra

dhe plane operative peumlr njeumlsiteuml operative (njeumlsiteuml e policiseuml seuml trafikut) Neuml nivel operativ

DKRr eumlshteuml peumlrgjegjeumls peumlr kontrollimin e autostradeumls peumlrmes Njeumlsiseuml peumlr Kontrollin e

Autostradeumls (NjKA) DKRr ka zhvilluar planet e veprimit qeuml kaneuml peumlr qeumlllim adresimin e

sfidave teuml cilat pengojneuml sigurineuml e qeumlndrueshme teuml trafikut rrugor17

Njeumlsiteuml peumlrkateumlse operative janeuml pjeseuml e DR-ve si dhe i raportojneuml DR-ve dhe DKRr-seuml NjKA

raporton drejtpeumlrdrejt tek DKRr

12 Detyrat dhe peumlrgjegjeumlsiteuml e keumltij Keumlshilli janeuml teuml peumlrcaktuara me UA nr 272012 MPB ndash 032012 dhe kaneuml teuml

beumljneuml meuml shumeuml me siguri teuml peumlrgjithshme duke mos u potencuar neuml meumlnyreuml teuml veccedilanteuml sigurineuml neuml trafik Aneumltareuml teuml keumltyre keumlshillave janeuml edhe komandanteumlt e stacioneve policore teuml komunave peumlrkateumlse

13 European Transport Safety Council (ETSC) Policing Enforcement Strategies to Reduce Traffic Casualties in Europe (Brussels 1999) fq 11

14 Bazuar neuml keumlteuml dokument PK-ja ka parapareuml ndeumlrmarrjen e keumltyre masave siccedil janeuml prezenceuml meuml teuml madhe policore peumlrmes patrullimeve meuml teuml shpeshta neuml ldquopika teuml zezardquo kontakte teuml drejtpeumlrdrejta dhe keumlshillimit me qytetareuml organizim teuml aktiviteteve proaktive me qeumlllim teuml edukimit teuml qytetareumlve shtimi i numrit teuml kontrolleve dhe veprimeve tjera policore neuml trafik

15 Shih ldquoShtojceumln Irdquo ndash struktura organizative e PK-seuml 16 Ligji peumlr Policineuml 04L-076 aprovuar meuml 2012 e definon Policineuml e Kosoveumls si sheumlrbim publik qeuml funksionon

brenda MPB-seuml 17 DKRr ka neumlnshkruar njeuml memorandum bashkeumlpunimi me Policineuml e Republikeumls seuml Shqipeumlriseuml peumlr patrullimet e

peumlrbashkeumlta teuml policiseuml seuml trafikut me qeumlllim teuml rritjes seuml siguriseuml neuml trafikun rrugor gjateuml sezonit teuml vereumls

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

7

Detyrat e njeumlsive patrulluese janeuml teuml peumlrcaktuara neuml ldquoUdheumlzuesin peumlr meumlnyreumln e kryerjes seuml

detyrave neuml mbikeumlqyrjen dhe rregullimin e trafikut rrugorrdquo Peumlrveccedil keumltyre dokumenteve PK

ka miratuar gjithashtu ldquoManualin peumlr Parime dhe Procedura Standarde Operativepeumlrshkrime

teuml puneumlsrdquo si dhe udheumlzime peumlr operacione

23 Roli i policiseuml seuml trafikut

Qeumlllimi i policiseuml seuml trafikut eumlshteuml teuml sigurojeuml leumlvizjen e sigurt neuml rrugeuml teuml parandalojeuml

shkeljet neuml trafik dhe teuml marreuml masat e duhura kundeumlr shkeleumlsve Patrullimi ka njeuml rol

mbikeumlqyreumls parandalues dhe krijon njeuml ambient meuml teuml sigurt peumlr teuml gjitheuml aktereumlt neuml trafik

Policia e trafikut analizon planifikon dhe harton strategji peumlr nivel teuml qeumlndruesheumlm teuml

siguriseuml neuml trafik Njeumlsiteuml e policiseuml seuml trafikut janeuml njeumlsi peumlrgjegjeumlse peumlr

Planifikimin e patrullimeve - faza e planifikimit teuml aktiviteteve operative bazohet neuml

analizat e shkaqeve qeuml qeumlndrojneuml pas aksidenteve teuml trafikut (faktoreumlt e rrezikut)

Patrullimet - kryhet neuml meumlnyra teuml ndryshme neuml koheuml teuml ndryshme dhe me mjete teuml

ndryshme Pikat kontrolluese ku kryhen patrullimet peumlrcaktohen neuml bazeuml teuml

analizave teuml rrezikut teuml larteumlpeumlrmendur dhe

Hetimet e aksidenteve - peumlrfshijneuml hetimin e ploteuml teuml tyre dhe kaneuml peumlr qeumlllim rritjen

e siguriseuml neuml trafikun rrugor Hartohen raporte peumlrfshireuml analizat mbi faktoreumlt qeuml i

shkaktojneuml aksidentet18

Mbikeumlqyrja e fluksit teuml trafikut beumlhet peumlrmes praniseuml seuml policiseuml seuml trafikut neuml rrugeuml dhe

mund teuml beumlhet edhe me ndihmeumln e pajisjeve teknike monitoruese ndash kamerave teuml

shpejteumlsiseuml19 etj

24 Organizatat e tjera teuml angazhuara

Neuml adresimin e siguriseuml seuml trafikut rrugor janeuml teuml peumlrfshireuml disa aktereuml

Qeveria eumlshteuml peumlrgjegjeumlse peumlr krijimin e politikave teuml siguriseuml peumlr qytetareuml peumlrfshireuml edhe

trafikun Neumln kornizeumln e aplikueshme ligjore Qeveria Ministria e Puneumlve teuml Brendshme

(MPB) dhe Ministria e Infrastruktureumls (MI) ndajneuml peumlrgjegjeumlsineuml kryesore peumlr vendosjen e

18 Njeumlsiteuml e Policiseuml seuml Trafikut kryejneuml hetime peumlr aksidentet e trafikut qeuml rezultojneuml me fatalitet leumlndime teuml

reumlnda dhe aksidentet me deumlme teuml shumta Neuml aneumln tjeteumlr stacionet policore i hetojneuml aksidentet me deumlme meuml teuml vogla

19 lsquorsquoKamera teuml shpejteumlsiseumlrsquorsquo eumlshteuml emri i zakonsheumlm peumlr kamerat e siguriseuml qeuml peumlrdoren nga forcat e policiseuml Ekzistojneuml kateumlr lloje kryesore kamera fikse teuml cilat janeuml mjete pa pilot dhe fotografojneuml neuml njeuml rrugeuml ku ka pasur aksidente kamera teuml shpejteumlsineuml mbi distanceumln teuml cilat janeuml pa pilot por operojneuml neuml ccedilifte dhe zbulojneuml shpejteumlsineuml e arritur ndeumlrmjet automjeteve dhe peumlrdoren neuml meumlnyreuml tipike neuml rrugeuml meuml teuml gjata me dendeumlsi teuml larteuml peumlrplasjeje kamera leumlvizeumlse peumlr shpejteumlsineuml qeuml peumlrdoren nga policeumlt dhe vendosen neuml aneumlt e rrugeumlve dhe kamera neuml driteuml teuml kuqe qeuml peumlrdoren neuml kryqeumlzimet ku ka semaforeuml Gjithashtu sipas praktikave ndeumlrkombeumltare vendosja e kamerave false neuml vende teuml ndryshme eumlshteuml njeuml meumlnyreuml peumlr teuml rritur efektivitetin

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

8

politikave hartimin dhe zbatimin e ligjeve qeuml lidhen me sigurineuml neuml trafikun rrugor MI ka

disa detyra si

programe peumlr trajnimin e ngaseumlsve dhe vlereumlsimin e tyre

kushtet e kontrollimit teknik teuml automjeteve dhe

ndeumlrtimin dhe mireumlmbajtjen e rrugeumlve

Peumlrveccedil keumlsaj seuml bashku me PK-neuml MI-ja mbikeumlqyreuml administron dhe zbaton kornizeumln

ligjore peumlr sigurineuml publike neuml rrugeuml

Komunat janeuml peumlrgjegjeumlse peumlr ndeumlrtimin dhe mireumlmbajtjen e rrugeumlve publike lokale

Gjykatat janeuml peumlrgjegjeumlse peumlr trajtimin e veprave peumlr shkelje teuml rregullave teuml trafikut

Organet e drejteumlsiseuml peumlrmes puneumls seuml tyre kontribuojneuml neuml meumlnyreuml efektive si mekanizeumlm

mbrojteumls neuml ndeumlrgjegjeumlsimin e publikut Neumlpeumlrmjet vendimeve meritore ato veccedilaneumlrisht

ndikojneuml neuml shtypjen e fenomeneve teuml rrezikshme neuml trafik duke ndikuar keumlshtu

drejtpeumlrdrejt neuml peumlrmireumlsimin e sjelljes seuml pjeseumlmarreumlsve

Institucionet sheumlndeteumlsore kontribuojneuml neuml kujdesin sheumlndeteumlsor dhe trajtimin e qytetareumlve-

ngaseumlsve Sheumlrbimet emergjente me koheuml dhe efektive ndash me aneuml teuml trajtimit teuml duhur teuml

leumlnduarve neuml aksidente - zvogeumllojneuml pasojat e tyre Meuml tej keumlto institucione kontribuojneuml

edhe neuml edukimin e ngaseumlsve peumlr procedurat e ndihmeumls seuml pareuml dhe transportimin e duhur

teuml aksidentuarve

Institucionet e arsimit e promovojneuml edukimin efektiv teuml siguriseuml rrugore neuml shkolla

Gjithashtu mediet mund teuml rrisin ndeumlrgjegjeumlsimin e komunitetit dhe teuml kuptuarit e faktoreumlve

dhe kostove teuml aksidenteve rrugore Kompaniteuml e sigurimeve kaneuml njeuml rol teuml veccedilanteuml neuml keumlteuml

drejtim Aplikimi i koncepteve teuml sigurimit duke shpeumlrblyer ngaseumlsit qeuml nuk shkaktojneuml

aksidente i motivon ata teuml peumlrmireumlsojneuml sjelljet e tyre neuml trafik dhe si rrjedhojeuml e keumlsaj edhe

keumlto kompani ndikojneuml neuml sigurineuml rrugore

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

9

3 A ka policia e trafikut qasje neuml informata teuml

besueshme teuml peumlrditeumlsuara dhe relevante si dhe a

peumlrdoren ato neuml meumlnyreuml efektive

31 Ccedilfareuml informatash i duhen policiseuml seuml trafikut

Veprimet peumlr teuml zvogeumlluar problemet e siguriseuml neuml trafikun rrugor duhet teuml jeneuml teuml bazuara

neuml informata relevante Informatat e tilla mund teuml merren me ndihmeumln e njeuml sistemi

informativ teuml siguriseuml neuml rrugeuml20 Shumeuml vende evropiane kaneuml baza teuml ndryshme teuml teuml

dheumlnave por neuml peumlrgjitheumlsi ato janeuml neuml proneumlsi teuml agjencive kombeumltare peumlr siguri neuml rrugeuml

dhe institucionet e ndryshme ofrojneuml informata peumlr agjenciteuml e tilla21

Aktivitetet efektive teuml policiseuml seuml trafikut keumlrkojneuml informata rreth22

Faktoreumlve qeuml ndeumlrlidhen me aksidente teuml tilla si23

ngaseumlsit dhe sjelljet e tyre

llojet e automjeteve teuml peumlrfshira dhe gjendja e tyre

gjendja e rrugeumlve dhe moti

intensiteti i trafikut dhe

ku dhe kur kaneuml ndodhur aksidentet

teuml ashtuquajturave ldquopika teuml zezardquo24

ngjarjeve - kur dhe ku mund teuml rriten rreziqet peumlr aksidente

pasojave teuml aksidenteve

aktiviteteve teuml kryera nga policia e trafikut dhe ndeumlshkimet e aplikuara dhe

reagimeve peumlr rezultatet e qasjeve dhe aktiviteteve teuml ndryshme

Policia e trafikut eumlshteuml peumlrgjegjeumlse peumlr mbledhjen e teuml dheumlnave teuml nevojshme teuml cilat kryesisht

vet i prodhojneuml Autoritetet tjera ose organizatat mund teuml keneuml njohuri teuml cilat policia e

20 OECD Safety on Roads (Paris 2002) fq 10 21 Neuml Kosoveuml roli i agjenciseuml seuml tilleuml ushtrohet nga Keumlshilli peumlr Sigurineuml neuml Komunikacionin Rrugor Keumlshilli

kryesisht mbledh teuml dheumlna nga Policia e Kosoveumls 22 Kjo pjeseuml bazohet neuml literatura teuml ndryshme rreth praktikave teuml mira teuml kontrollit teuml trafikut dhe dokumente ndash

politika nga organizata teuml ndryshme ndeumlrkombeumltare 23 WHO Data Systems A Road Safety Manual for Decision-Makers and Practioners (Geneva 2010) 24 Neuml menaxhimin e siguriseuml rrugore ldquopikat e zezardquo (angblackspot) janeuml vendet ku historikisht janeuml koncentruar

aksidentet e trafikut Kjo mund teuml ndodh peumlr arsye teuml ndryshme teuml tilla si ktheseuml e ashpeumlr apo keumlnd neuml njeuml rrugeuml teuml drejteuml kryqeumlzim i fshehur neuml njeuml rrugeuml teuml shpejteuml shenja teuml dobeumlta ose teuml fshehura paralajmeumlruese neuml udheumlkryq etj

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

10

trafikut nuk i ka peumlr shembull ngjarjet ose gjendja qeuml mund teuml rriseuml rrezikun peumlr aksidentet

e trafikut Peumlr keumlteuml arsye marreumldheumlnia e ngushteuml e puneumls midis policiseuml seuml trafikut dhe

autoriteteve teuml tjera eumlshteuml thelbeumlsore

Eumlshteuml po keumlshtu e reumlndeumlsishme qeuml teuml dheumlnat teuml strukturohen dhe analizohen siccedil duhet qeuml

aktualisht teuml peumlrdoren peumlr planifikime operative dhe detyra teuml peumlrditshme Kjo do trsquoi

mundeumlsonte policiseuml seuml trafikut teuml zgjedh mjetet e duhura - neuml koheumln e duhur dhe neuml vendin

e duhur Kjo gjithashtu e beumln meuml teuml lehteuml fokusimin meuml teuml mireuml neuml sjelljet e ngaseumlsve kushtet

rrugore gjendjen dhe llojin e automjeteve (kamioneuml autobuseuml ose vetura) etj Peumlr njeuml efekt

maksimal teuml siguriseuml eumlshteuml e reumlndeumlsishme qeuml policia e trafikut teuml fokusohet neuml faktoreuml teuml cileumlt

kaneuml ndikim teuml drejtpeumlrdrejteuml neuml sigurineuml rrugore dhe ateuml neuml vende dhe koheuml teuml duhur ku

aksidentet kaneuml gjasa teuml ndodhin

32 A ka policia e trafikut qasje neuml informatat e duhura

Shumica e informatave teuml nevojshme peumlr qeumlllime teuml planifikimit peumlr policineuml e trafikut janeuml

neuml dispozicion25 Policia e trafikut ka qasje neuml dy baza teuml teuml dheumlnave SIPK teuml dheumlnat rreth

veprave penale dhe MAAP teuml dheumlnat peumlr aksidentet statistikat dhe analizat Teuml dheumlnat neuml

keumlto baza peumlrcillen neuml baza ditore javore dhe mujore Disa teuml dheumlna sigurohen peumlrmes

takimeve dhe shkeumlmbimit me autoritetet tjera - institucionet rrugore sheumlndeteumlsore dhe

gjykatat neuml lidhje me kundeumlrvajteumlsit dhe ndeumlshkimet Teuml dheumlnat rreth aksidenteve dhe

pasojave teuml tyre janeuml teuml plota

Policia e trafikut eumlshteuml mjaft mireuml e informuar rreth ngjarjeve dhe gjendjes se ku dhe kur

mund teuml rriten rreziqet peumlr aksidente Bashkeumlpunimi me autoritetet tjera qendrore dhe lokale

dhe me shoqeumlrineuml civile ofron teuml dheumlna peumlr intensitetin e trafikut gjendjen neuml rrugeuml etj26

Mund teuml keumlrkohet nga policia e trafikut teuml sigurojeuml ndihmeuml peumlr autoritetet tjera bie fjala teuml

jeteuml e pranishme afeumlr shkollave teuml ndihmojeuml organet e inspektimit teuml ngriteuml ndeumlrgjegjeumlsimin

neuml parandalimin e rrezikut neuml trafik etj27

Neuml tabeleumln e meumlposhtme eumlshteuml peumlrmbledhur qasshmeumlria e njeumlsive policore teuml trafikut neuml

informata teuml nevojshme teuml llojeve teuml ndryshme Qasjen e kemi klasifikuar neuml kateumlr kategori28

25 Sipas praktikave ndeumlrkombeumltare burimi meuml i zakonsheumlm peumlr teuml dheumlnat rreth aksidenteve janeuml teuml dheumlnat e

policiseuml Megjithateuml shumeuml aksidente nuk raportohen neuml polici - me ose pa deumlmtime teuml vogla apo pa leumlndime 26 Raportet vjetore teuml PK-seuml peumlr vitet 2012 dhe 2013 27 Examinimi i raporteve teuml ndryshme planeve ditore teuml policiseuml seuml trafikut etj 28 Peumlr meuml shumeuml shpjegime shih ldquoShtojceumln IIrdquo

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

11

Tabela 1 Qasshmeumlria e policiseuml seuml trafikut neuml informata teuml nevojshme peumlr planifikimin

operativ

ploteumlsisht kryesisht pjeseumlrisht shumeuml pak

Informata peumlr faktoreumlt qeuml ndeumlrlidhen me aksidentet x

Informatat peumlr pasojat e aksidenteve x

Informata mbi ngjarjet kushtet kur ku rreziqet mund teuml rriten peumlr aksidente

x

Informata rreth aktiviteteve teuml kryera nga policia e trafikut dhe ndeumlshkimet e aplikuara

x

Reagimet ndaj rezultateve teuml qasjeve teuml ndryshme dhe aktiviteteve

x

Siccedil shihet meuml sipeumlr ekzistojneuml fusha ku informatat e nevojshme nuk janeuml ploteumlsisht teuml

qasshme - kur eumlshteuml e nevojshme Ka ende fusha qeuml duhet teuml zhvillohen para se policia e

trafikut teuml mund teuml pranojeuml informata neuml koheuml peumlr ngjarjet dhe kushtet kur dhe ku mund teuml

rriten rreziqet peumlr aksidente Informatat ldquoonlinerdquo ose neuml koheuml reale nga autoritetet e rrugeumlve

dhe peumlrpjekjet shteseuml peumlr teuml ngritur rrjete me aktereuml teuml ndrysheumlm janeuml shembuj teuml

aktiviteteve qeuml mund teuml shtojneuml vlereuml

Raportimi i performanceumls neuml disa aspekte nuk eumlshteuml i zhvilluar edhe aq mireuml Nga sistemi

aktual i informatave eumlshteuml veumlshtireuml teuml kuptohet secila peumlrpjekje qeuml do teuml sigurojeuml bazeuml solide

peumlr zhvillimin e raportimit

Kapacitetet meuml pak teuml zhvilluara janeuml ato peumlr vlereumlsimin e efektivitetit teuml qasjeve dhe

aktiviteteve teuml ndryshme Disa peumlrpjekje janeuml iniciuar peumlr shembull neuml hartimin e raporteve

peumlr aktivitetet e kryera por jo neuml matjen e veprimeve teuml ndeumlrmarra neuml meumlnyreuml qeuml teuml

parandalohen aksidentet

33 A eumlshteuml policia e trafikut duke i peumlrdorur informatat neuml

meumlnyreuml efektive

Cileumlsia e interpretimit teuml teuml dheumlnave eumlshteuml vendimtare neuml peumlrcaktimin e aktiviteteve teuml

duhura teuml policiseuml seuml trafikut Njeuml shembull disa nga faktoreumlt e aksidenteve teuml ofruara neumlpeumlr

dosje ndash siccedil janeuml kushtet klimatike dhe gjendjet e rrugeumlve ndash mund teuml shpjegojneuml ndonjeuml

aksident por neuml realitet ngasja e pakujdesshme ose shpejteumlsia mund teuml jeneuml shkaku i veumlrteteuml

Me fjaleuml teuml tjera policia e trafikut ka nevojeuml peumlr informata rreth kushteve klimatike dhe

gjendjes neuml rrugeuml qeuml teuml planifikojeuml aktivitetet e saj mireumlpo kontrollet aktuale ndash me qeneuml

efektive ndash duhet teuml fokusohen neuml aspekte tjera si shpejteumlsia dhe sjelljet e ngaseumlsve Njeuml ccedileumlshtje

tjeteumlr qeuml mund teuml ngritet neuml keumlteuml kontekst eumlshteuml nevoja peumlr informata Edhe neumlse keumlto

informata janeuml ligjeumlrisht dhe teknikisht korrekte ato mund teuml diskutohen nga njeuml

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

12

perspektiveuml e kontrollit teuml trafikut neumlse janeuml mbivendosur ose tepeumlr teuml detajuara peumlr trsquou

peumlrshtatur nevojave praktike teuml policiseuml trafikut29

Shfryteumlzimi efektiv i informatave keumlrkon qeuml ato teuml

konsiderohen relevante dhe teuml dobishme nga ana e peumlrdoruesit

doreumlzohen neuml koheumln e duhur peumlr njeumlsiteuml e duhura

interpretohen neuml meumlnyreuml korrekte nga ana e peumlrdoruesit

peumlrdoren peumlr analiza dhe vlereumlsim neuml nivele teuml ndryshme

kaneuml ndikim neuml puneumln e peumlrditshme neuml terren dhe

peumlrdoren peumlr teuml meumlsuar dhe vepruar peumlr ndryshim dhe peumlrmireumlsim

Informatat peumlr planifikimin e aktiviteteve nuk janeuml peumlrdorur sistematikisht nga policia e

trafikut neuml meumlnyreuml efektive peumlr teuml maksimizuar efektivitetin e puneumls neuml aktivitetet e

peumlrditshme Peumlrveccedil keumlsaj ato janeuml peumlrdorur rralleuml peumlr vendimet rreth meumlnyreumls se si duhet

peumlrmireumlsuar aktivitetet e policiseuml seuml trafikut teuml cilat janeuml - peumlrgjitheumlsisht - duke peumlrseumlritur teuml

njeumljteumln strategji teuml zbatimit Detyrat e adresuara neuml fleteumlt-patrulluese nuk ishin shpesh neuml

peumlrputhje me planet operative30

Analizat e shkaqeve qeuml qeumlndrojneuml pas aksidenteve interpretohen nga njeumlsiteuml e policiseuml seuml

trafikut dhe peumlrcillen te DKRr neuml baza teuml rregullta Analizat shteseuml teuml prodhuara nga DKRr

peumlrdoren pjeseumlrisht neuml peumlrputhje me faktoreumlt e identifikuar teuml rrezikut31

Tabela 2 Peumlrdorimi i informatave teuml nevojshme nga policia e trafikut peumlr planifikim

operativ

Peumlrdorimi i informatave Gjithhereuml Shpesh Ndonjeumlhereuml Rralleuml

Teuml interpretuara analizuara dhe kombinuara me teuml dheumlna tjera

x

Teuml doreumlzuara me koheuml te njeumlsia e duhur x

Teuml peumlrdorura peumlr planifikim operativ dhe puneuml teuml peumlrditshme

x

Teuml peumlrdorura peumlr teuml meumlsuar dhe peumlr vendime peumlr peumlrmireumlsim

x

29 Ekzaminimi i klasifikimeve teuml DKRr peumlr shkaqet e aksidenteve neuml trafik ldquoStatistika dhe analiza e aksidenteve

neuml trafikrdquo peumlr vitet 2012 dhe 2013 30 Ekzaminim i aktiviteteve teuml bazuara neuml plane operative 31 Ekzaminimi i klasifikimeve teuml DKRr peumlr shkaqet e aksidenteve teuml trafikut ldquoStatistika dhe analiza e aksidenteve

neuml trafikrdquopeumlr vitet 2012 dhe 2013

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

13

Raportet vjetore teuml DKRr-seuml i peumlrshkruajneuml faktoreumlt e aksidenteve rrugore neuml krahasim me

vitet e meumlparshme Rezultatet e informatave peumlr faktoreumlt qeuml ndeumlrlidhen me aksidentet

trajtohen siccedil duhet veteumlm kur policia e trafikut zbaton masat neuml planet operative ose urdhrat

nga DKRr Neuml planifikimin operativ policia e trafikut ka peumlrdorur informatat rreth

shpeshteumlsiseuml dhe shkaqeve teuml aksidenteve Aktivitetet janeuml teuml ndryshme dhe varen thjesht

nga vendndodhja gjeografike dhe intensiteti i trafikut por kryesisht janeuml orientuar neuml

monitorimin e shpejteumlsiseuml32 Peumlrveccedil keumlsaj njeumlsiteuml e trafikut (duke peumlrjashtuar NjKA-neuml) nuk i

drejtojneuml gjithnjeuml aktivitetet me sheumlnjesteumlr edhe neuml rrugeumlt tjera jo-rajonale

Detyrat rutineuml nuk adresojneuml detyra teuml veccedilanta vis-agrave-vis treguesve teuml identifikuar neuml analizeumln

e aksidenteve Sipas krahasimit teuml teuml dheumlnave patrullimet e vlereumlsuara rutineuml teuml policiseuml seuml

trafikut kryesisht kaneuml sheumlnjestruar faktorin shpejteumlsi Kjo neumlnkupton se informatat nuk janeuml

peumlrdorur ploteumlsisht peumlr detyrat e peumlrditshme Shumica e patrullimeve kryesisht kryhen pa

ndonjeuml objektiv tjeteumlr shteseuml Aktivitetet aktuale teuml peumlrditshme ndash peumlr teuml qeneuml efektive - do teuml

duhet teuml fokusohen neuml aspekte teuml tjera teuml ndryshme siccedil eumlshteuml sjellja e ngaseumlsve (mbajtja e

distanceumls ngasja e pakujdesshme etj)

Informatat peumlrdoren rralleuml peumlr teuml identifikuar peumlrmireumlsimet e mundshme teuml veprimeve

parandaluese33 Shumica deumlrrmuese e aktiviteteve teuml kryera nuk janeuml teuml peumlrmbledhura neuml

raporte post-operative peumlr teuml matur progresin drejt objektivave teuml vendosura Peumlr meuml tepeumlr

peumlrzierja e prioriteteve neuml patrullime nuk ishte gjithnjeuml e bazuar neuml informatat e

disponueshme34

32 Shembuj teuml tjereuml teuml intensifikimit teuml patrullimeve peumlrfshijneuml ndalesat peumlr automjete sipas planeve operative

ngjarjet sportive dhe klubet e nateumls etj Automjetet inspektohen neuml baza vjetore derisa veteumlm hereumlpashere adresohen me plane teuml peumlrbashkeumlta operative Policia e trafikut - MI

33 Ekzaminimi i raporteve teuml njeumlsive teuml policiseuml seuml trafikut peumlr vitet 2012 dhe 2013 34 Vlen teuml peumlrmendet se bazuar neuml informatat peumlr aksidente DKRr ka keumlrkuar nga NjRKRr-PR qeuml teuml shtohet

numri i kontrolleve neuml disa rrugeuml siccedil ishte rasti neuml rrugeumln Prishtineuml-Podujeveuml-Merdareuml Si rezultat i angazhimeve shteseuml numri i aksidenteve neuml keumlteuml aks rrugor eumlshteuml zvogeumlluar duksheumlm neuml periudheumln janar-maj 2014 neuml krahasim me vitin 2013

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

14

4 A i kryen policia e trafikut sheumlrbimet neuml meumlnyreuml

efektive

41 Si teuml matet efektiviteti i policiseuml seuml trafikut

Qeumlllimi i peumlrgjithsheumlm peumlr policineuml e trafikut seuml bashku me autoritetet e tjera peumlrgjegjeumlse siccedil

kemi peumlrmendur eumlshteuml teuml minimizohen aksidentet e trafikut dhe teuml ndihmohet peumlr njeuml mjedis

teuml sigurt teuml trafikut Shtrohet pyetja se si duhet teuml veprojeuml policia e trafikut peumlr teuml

peumlrmbushur neuml meumlnyreumln meuml teuml mireuml teuml mundshme keumlto objektiva Peumlrveccedil keumlsaj a eumlshteuml fare

e mundur teuml maten rezultatet e policiseuml seuml trafikut peumlr shkak teuml faktoreumlve teuml tjereuml qeuml ndikojneuml

neuml veumlllimin dhe karakterin e ldquoaksidenteverdquo

Zvogeumllimi i aksidenteve teuml reumlnda teuml trafikut eumlshteuml njeuml lloj mateumlsi qeuml tregon peumlr rezultatin e

peumlrgjithsheumlm se neuml ccedilrsquomeumlnyreuml operojneuml autoritetet peumlrgjegjeumlse rrugore ose teuml policiseuml seuml

trafikut Megjithateuml eumlshteuml matje shumeuml e peumlrgjithshme qeuml varet nga shumeuml faktoreuml siccedil janeuml

rrugeumlt dhe moti sjelljet e ngaseumlsve numri i automjeteve dhe gjendja e tyre angazhimi i

autoriteteve tjera rregullimi aktual kushtet financiare etj

Ekzistojneuml edhe matje teuml tjera teuml zakonshme Mund teuml studiohen neumlse mjetet e teuml duhura janeuml

neuml dispozicion dhe neumlse ato janeuml peumlrdorur neuml meumlnyreuml efektive peumlr shembull a janeuml peumlrdorur

kamerat e shpejteumlsiseuml dhe radareumlt aty ku do teuml shtonin meuml shumeuml vlereuml (rreziku i larteuml peumlr

aksidentet e trafikut peumlr shkak teuml shpejteumlsiseuml seuml automjetit) a beumlhen teste alkooli ku do teuml

shtonin meuml shumeuml vlereuml etj Gjithashtu mund teuml shqyrtohen neumlse njeumlsiteuml e kontrollit neuml koheuml

teuml duhur sigurojneuml autoritetet peumlrgjegjeumlse rrugore me propozime peumlr ndryshimin e

kufizimeve teuml shpejteumlsiseuml veumlnien e shenjave paralajmeumlruese riparimin e rrugeumlve largimin e

pengesave neuml rrugeuml etj

Mund edhe teuml matet meumlnyra se si shpeumlrndahen burimet neuml koheuml dhe neuml hapeumlsireuml Idealisht

mjetet e duhura duhet peumlrdorur peumlr teuml kontrolluar gjeumlrat e duhura neuml koheumln e duhur dhe

vendin e duhur Aktivitetet e patrullimit neuml koheuml dhe hapeumlsireuml duhet teuml ndeumlrlidhen sa meuml

shumeuml qeuml teuml jeteuml e mundur me ateuml se kur dhe ku ndodhin aksidentet e trafikut

Kundrejt propozimeve teuml meumlsipeumlrme mund teuml shtrohet pyetja A eumlshteuml e mundur qeuml policia

e trafikut teuml punojeuml meuml mireuml apo meuml dobeumlt a eumlshteuml policia e trafikut neuml gjendje teuml meumlsojeuml dhe

a janeuml neuml gjendje teuml marrin vendime ccedilfareuml teuml beumljneuml dhe si teuml beumlhet Peumlrgjigja e qarteuml peumlr teuml

gjitha keumlto pyetje eumlshteuml pozitive Eumlshteuml e reumlndeumlsishme teuml theksohet se megjithateuml asnjeuml matje

nuk eumlshteuml e peumlrsosur dhe e ploteuml vetvetiu Ccedileumlshtje kryesore eumlshteuml qeuml teuml peumlrdoren informatat

dhe teuml dheumlnat relevante teuml besueshme dhe qeuml janeuml neuml gjendje trsquoi ofrojneuml policiseuml seuml trafikut

udheumlzime se si teuml punojneuml meuml zgjuar ndash teuml jeneuml meuml efektiv - neuml meumlnyreuml qeuml trsquoi afrohen qeumlllimit

qeuml teuml ndikojneuml neuml numrin e aksidenteve fatale

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

15

42 A i ka policia e trafikut mjetet e duhura qeuml teuml jeteuml efektive

Peumlr shkak se rreziku i aksidenteve peumlrcaktohet nga faktoreuml teuml ndrysheumlm policia e trafikut

duhet teuml peumlrdoreuml mjete teuml llojllojshme peumlr teuml adresuar vendimet ndikuese mbi kufizimet e

shpejteumlsiseuml dhe shenjat paralajmeumlruese dhe meuml drejtpeumlrdrejteuml peumlrmes masave teuml ndryshme

teuml kontrollit teuml trafikut siccedil janeuml kamerat peumlr shpejteumlsi radareumlt testet e alkoolit kontrollet e

automjeteve dhe teuml flukseve teuml trafikut gjendjen e rrugeumlve dhe sjelljet e ngaseumlsve35

Neuml meumlnyreuml qeuml teuml keteuml qasjen direkte neuml meumlnyreuml efektive policia e trafikut duhet teuml

Orientojeuml peumlrpjekjet e tyre neuml

- Vendndodhjet me rrezik teuml larteuml rrugeumlt apo vendet ku aksidentet mund teuml

ndodhin

- Neuml koheumln diteumlt dhe oreumlt me rrezik teuml larteuml kur aksidentet mund teuml jeneuml meuml teuml

shpeshta

- Vendndodhjet me rrezik ad-hoc neuml koheuml teuml caktuar (ngjarje teuml peumlrkohshme)

Fokusojeuml kontrollet neuml faktoreumlt qeuml ndeumlrlidhen me aksidente si

- Sjellja e ngaseumlsve me rrezik teuml larteuml

- Faktoreumlt mekanik teuml rrezikut teuml larteuml te automjetet veccedilaneumlrisht kamioneumlt e

meumldhenj

- Rrugeumlt me rrezik teuml larteuml dhe kushtet e motit

Aplikojeuml ndeumlshkime teuml duhura peumlr ata qeuml keumlrceumlnojneuml sigurineuml neuml trafik peumlrmes

- Paralajmeumlrimeve verbale apo teuml dokumentuara dhe llojeve teuml ndryshme teuml

gjobave etj

Peumlr teuml qeneuml efektive policia e trafikut duhet teuml keteuml punonjeumls kompetent dhe pajisje teuml

duhura automjete teuml pajisura mireuml (teuml shenjeumlzuara dhe teuml pashenjeumlzuara) motoccedilikleta

radareuml dhe teste teuml alkoolit Neuml shumeuml vende policia e trafikut eumlshteuml e pajisur edhe me

helikoptereuml kamera teuml shpejteumlsiseuml teste kundeumlr narkotikeumlve etj36 Peumlrvoja neuml BE dhe vende teuml

tjera tregon se kamerat e shpejteumlsiseuml teuml cilat ofrojneuml deumlshmi fotografike teuml pranueshme peumlr

gjykata janeuml shumeuml kost-efektive37

PK-ja peumlrdoreuml tregues teuml ndrysheumlm neuml meumlnyreuml qeuml teuml ndajeuml burimet e tyre neuml meumlnyreuml efektive

35 Ky seksion bazohet neuml literatura teuml ndryshme peumlr praktika teuml mira teuml kontrollit teuml trafikut si dhe dokumente

dhe politika nga vende teuml ndryshme dhe nga Policia e Kosoveumls 36 Patrullimi me helikopter peumlrdoret neuml veccedilanti neuml rrethana selektive Helikoptereumlt mund teuml peumlrdoren gjithashtu

peumlr kujdesin post-aksidental PK-ja nuk eumlshteuml e pajisur me mjet teuml tilleuml Mungojneuml edhe instrumentet peumlr testimin e praniseuml seuml narkotikeumlve

37 European Transport Safety Council (ETSC) Reducing Traffic Injuries Resulting from Excess and Inappropriate Speed (Brussels 1995) fq 28

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

16

Ne kemi ekzaminuar teuml dheumlnat e ndryshme - neuml lidhje me zyrtareumlt policoreumlpolicineuml e

trafikut

Tabela 3 Teuml dheumlnat peumlr aksidentet automjetet kundrejt burimeve teuml policiseuml

2010 2011 2012 2013 2014

Numri i automjeteve teuml regjistruara 178798 205366 212851 272107 288828

Numri i aksidenteve 18030 18888 19754 19954 16300

Numri i aksidenteve fatale 158 130 116 104 111

Numri i teuml vdekurve 175 157 121 119 127

Numri i personave teuml leumlnduar 7730 8321 8561 9817 9713

Numri i zyrtareumlve policoreuml 7191 7205 7269 7326 7686

Numri i zyrtareumlve policoreuml teuml trafikut 523 514 529 507 506

Duket fare qarteuml se numri i policeumlve teuml trafikut nuk e ka ndjekur trendin e aksidenteve dhe

automjeteve Ne kemi marreuml neuml konsiderateuml edhe burimet peumlr njeumlsiteuml e veccedilanta

Tabela 4 Numri i kilometrave teuml mbuluara nga policia e trafikut burimet neuml njeumlsiteuml

peumlrkateumlse teuml policiseuml seuml trafikut mjetet e kontrollit teuml disponueshme (2014)

Njeumlsia Kilometrat e

mbuluara Zyrtareumlt e

policiseuml Automjetet e shenjeumlzuara

Automjetet civile

Radareuml Testues teuml

alkoolit

NjRKRr-PR 341 108 6 1 5 5

NjRKRr-PE 380 82 13 0 6 3

NJKA 104 33 6 0 10 2

Siccedil shihet shpeumlrndarja e burimeve nuk duket se e peumlrcjelleuml njeuml model teuml qarteuml peumlr teuml tre

njeumlsiteuml Peumlr shkak teuml bazeumls seuml paqarteuml peumlr alokim numri i policeumlve teuml trafikut nuk

korrespondon me kushtet e trafikut respektivisht aksidentet As numri i automjeteve teuml

shenjeumlzuara apo sistemet e radareumlve nuk ndeumlrlidhen me numrin e policeumlve apo aksidentet e

trafikut Numri i radareumlve neuml NjKA mund pjeseumlrisht teuml shpjegohet me faktin se eumlshteuml njeumlsi

patrulluese e autostradeumls (neumlse kjo eumlshteuml shpeumlrndarja optimale e keumlsaj pajisje ateumlhereuml eumlshteuml

njeuml ccedileumlshtje tjeteumlr)

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

17

Eumlshteuml po keumlshtu veumlshtireuml teuml shihet njeuml model i qarteuml i shpeumlrndarjes seuml burimeve ndeumlrmjet dhe

brenda njeumlsive Raporti midis numrit teuml policeumlve teuml trafikut dhe numrit teuml automjeteve

radareumlve apo testuesve teuml alkoolit ndryshon neuml meumlnyreuml teuml konsiderueshme peumlr shembull

NjKA ka meuml shumeuml automjete dhe meuml shumeuml policeuml sesa NjRKRr-PR neuml raport me

aksidentet e trafikut Njeuml shpjegim i mundsheumlm por jo shterues eumlshteuml faktori gjeografik

(qytetet neuml raport me fshatet)

Vlen teuml theksohet se veteumlm njeuml njeumlsi kishte qasje neuml njeuml automjet civil teuml pashenjeumlzuar edhe

pse neumlse automjetet e tilla peumlrdoren siccedil duhet - sipas peumlrvojeumls ndeumlrkombeumltare ndash ateumlhereuml ato

janeuml mjaft efektive neuml identifikimin e ngaseumlsve agresiveuml

Peumlr meuml tepeumlr veteumlm disa automjete teuml policiseuml seuml trafikut janeuml teuml pajisura me radareuml dhe

testues peumlr alkool38 Rrjedhimisht eumlshteuml e pamundur qeuml patrullat teuml kryejneuml teste teuml tilla seuml

paku jo peumlrnjeumlhereuml (neuml teuml njejteumln koheuml) Kjo ka mundeumlsi teuml pengojeuml efektivitetin e kontrolleve

teuml trafikut meqeuml shpejteumlsia dhe ldquongasja neumln ndikimin e alkoolit barnave dhe narkotikeumlverdquo

janeuml gjithashtu shkaktareuml teuml aksidenteve neuml trafik39

Kontrollet e kufizuara teuml alkoolitnarkotikeumlve janeuml njeuml e meteuml e kontrolleve qeuml e reduktojneuml

cileumlsineuml e teuml dheumlnave mbi shkaqet qeuml qeumlndrojneuml pas aksidenteve

Peumlrveccedil informatave teuml dheumlna neuml tabeleumln e meumlsipeumlrme ne kemi gjetur mangeumlsi teuml tjera neuml

pajisje bie fjala automjetet nuk janeuml teuml pajisura me shenjat paralajmeumlruese (si stop policia

ngadaleumlso rrezik neuml rrugeuml etj) Asnjeuml prej njeumlsive nuk kishte qasje neuml motoccedilikleta ndoneumlse

mjetet e tilla zakonisht shihen si mjaft efektive peumlr kontrollin e trafikut Peumlr meuml shumeuml

kamerat e shpejteumlsiseuml qeuml nga shumeuml hulumtues janeuml pareuml si mjet shumeuml efikas peumlr uljen e

rrezikut teuml aksidenteve teuml trafikut (dhe numrin e zyrtareumlve teuml nevojsheumlm peumlr kontrolle) nuk

janeuml peumlrdorur neuml asnjeuml njeumlsi kryesisht peumlr shkak teuml argumenteve se keumlrkojneuml investime

fillestare

Policia e trafikut peumlrdoreuml meumlnyra leumlvizeumlse dhe joleumlvizeumlse (statike) peumlr patrullim Teuml dyja

meumlnyrat i kaneuml epeumlrsiteuml dhe teuml metat e tyre40 Aktivitetet joleumlvizeumlse teuml kontrollit janeuml meumlnyreuml

e duhur neuml raste teuml bazuara neuml rrezik teuml veccedilanteuml (peumlrqendrimi masiv i peumlrpjekjeve teuml

kontrollit teuml trafikut neuml koheuml dhe vend teuml caktuar) ose kryhen neuml vende ose rrugeuml ku

aksidentet historikisht janeuml teuml zakonshme Patrullimet leumlvizeumlse janeuml meumlnyreuml e mireuml peumlr

zbulimin e sjelljeve teuml ccedilrregullta teuml ngaseumlsve qeuml mund teuml ndodhin edhe neuml vende ku

aksidentet janeuml meuml pak teuml zakonshme Shumica e aktiviteteve teuml patrullimit nga keumlto njeumlsi

kryhen peumlrmes patrullimeve joleumlvizeumlse Peumlrjashtime beumljneuml patrullimet e rralla teuml kryera nga

38 Neuml raportin e IPK-seuml peumlr ldquoVlereumlsimin e menaxhimit teuml trafikut rrugor nga PK-jardquo (2014) eumlshteuml theksuar se

shumica e radareumlve janeuml jo-funksionaleuml 39 Sipas OJQ-seuml ldquoLabyrinthrdquo nuk ka numeumlr teuml sakteuml peumlr peumlrdoruesit e narkotikeumlve neuml Kosoveuml Ekzistojneuml

vlereumlsime teuml peumlrafeumlrta teuml peumlrdoruesve qeuml sillen mes 10000 - 15000 individeumlve dhe nga keumlta rreth 4000 ndash 5000 besohet teuml jeneuml peumlrdorues teuml heroineumls

40 Rune Elvik Cost-Benefit Analyses of Police Enforcement (ESCAPE 2001) fq 14

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

18

automjeti me targa civile neuml NjRKRr-PR Peumlrveccedil keumlsaj neuml rrugeumlt e qytetit teuml Prishtineumls eumlshteuml

e zakonshme qeuml patrullimet teuml kryhen dhe neuml keumlmbeuml ose me biccedilikleta Nuk ka qeneuml e

mundur qeuml ZAP-i teuml vlereumlsojeuml performanceumln e tyre por ka mundeumlsi qeuml biccedilikletat ndash sidomos

neuml qytetet e meumldha - teuml jeneuml mjet efektiv neuml disa raste Peumlr meuml shumeuml gjithnjeuml mund teuml themi

se patrullimi neuml keumlmbeuml peumlrmbush funksionet parandaluese neuml kuptim meuml teuml gjereuml (meuml pak teuml

matsheumlm)

43 A peumlrdoren mjetet neuml dispozicion peumlr qeumlllimin e tij

kryesor

Policeumlt e trafikut nganjeumlhereuml duhet trsquoiu ndihmojneuml funksioneve tjera peumlrbrenda forcave teuml

policiseuml ose trsquoiu ndihmojneuml autoriteteve tjera me sheumlrbime teuml ndryshme Kjo natyrisht se ka

pasoja edhe pozitive edhe negative Kjo mund teuml shihet si njeuml meumlnyreuml fleksibile por

njeumlkoheumlsisht mund ta pengojeuml efektivitetin e policiseuml seuml trafikut peumlr kryerjen e detyrave teuml

tyre kryesore41

Teuml tre njeumlsiteuml e trafikut nuk ishin teuml angazhuara neuml meumlnyreuml teuml vazhdueshme neuml veprimtari teuml

tilla mbeumlshteteumlse NjKA ishte neuml gjendje qeuml trsquoi koncentrojeuml ploteumlsisht burimet e veta neuml

detyreumln e vet primare - neuml gjeumlra tjera teuml ngjashme ndash dhe ndoshta ka nevojeuml peumlr meuml pak policeuml

dhe automjete peumlr ta mbajtur keumlteuml nivel teuml kontrollit

Sipas peumlrllogaritjeve tona neuml ccedildo diteuml teuml vitit 2013 neuml NjRKRr-PR mesatarisht rreth peseuml peumlr

qind teuml zyrtareumlve policoreuml nuk ishin neuml dispozicion peumlr kontrollin e trafikut42

Marreuml parasysh gjendjen neuml trafik dhe zhvillimin e aksidenteve na beumln teuml kuptojmeuml se

veumlllimi i puneumls - ose pengesat peumlr teuml qeneuml efektiv - janeuml rritur meuml shumeuml peumlr NjRKRr-PR sesa

peumlr dy njeumlsiteuml e tjera Keumlshtu qeuml duke krahasuar numrin e aksidenteve dhe teuml policeumlve teuml

trafikut neuml Prishtineuml ne kemi veumlrejtur se ndash peumlrkundeumlr ngarkeseumls ndash numri i policeumlve eumlshteuml

zvogeumlluar (nga 147 sa ishin neuml vitin 2012 neuml 103 neuml vitin 2014)43

Peumlr trsquoi peumlrballuar sfidat e tilla duhet ulur ambiciet duhet rritur efikasitetin (teuml punohet meuml

mireuml dhe meuml zgjuar) ose teuml shtohen burime si peumlr shembull peumlrmes rialokimit teuml burimeve

ose duke peumlrdorur kamera Bazuar neuml veumlzhgimet tona ne nuk kemi mundur teuml gjejmeuml

deumlshmi teuml forta peumlr rritjen e efikasitetit apo peumlr burime shteseuml gjateuml periudheumls seuml ekzaminuar

41 Policia e Kosoveumls intervista me menaxhmentin e policiseuml seuml trafikut (prill 2014) ekzaminimi i dokumenteve teuml

ndryshme teuml tjera si komunikime elektronike plane etj 42 Analiza fillestare tregon se ccedildo diteuml rreth peseuml policeuml teuml trafikut kaneuml qeneuml teuml angazhuar neuml mbeumlshtetjen e

institucioneve teuml tjera peumlr ngjarje teuml ndryshme si peumlrcjellje peumlr delegacione protesta teuml ndryshme ngjarje sportive etj Me rastin e tubimeve dhe ngjarjeve teuml ndryshme burimet e angazhuara peumlr patrullimin e trafikut ridrejtohen peumlr teuml siguruar keumlto ngjarje duke braktisur vendet ku patrullimet eumlshteuml dashur teuml kryhen Gjateuml keumltyre ngjarjeve atje kryesisht eumlshteuml fluks i madh i automjeteve dhe ka rreziqe meuml teuml meumldha peumlr aksidente apo probleme tjera teuml trafikut

43 Teuml shihet ldquoShtojca IIIrdquo (tabela 7)

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

19

peumlr NjRKRr-PR Kjo sugjeron se ldquozgjidhjardquo e sfideumls peumlr NjRKRr-PR ka qeneuml qeuml teuml ulen

ambiciet peumlr kontrollin e trafikut44 Dy njeumlsiteuml tjera nuk kaneuml qeneuml teuml detyruara qeuml teuml

peumlrballen me teuml njeumljteumln situateuml45

44 A janeuml kryer kontrollet neuml vendet e duhura

Teuml gjendesh neuml vendin e duhur me rrezik teuml larteuml - peumlr teuml kontrolluar - eumlshteuml vendimtare peumlr

njeuml polici teuml efektshme teuml trafikut46 Ne kemi studiuar trajteumln gjeografike teuml aksidenteve neuml

kuadeumlr teuml tri rajoneve dhe kemi krahasuar ateuml me shpeumlrndarjen e kontrolleve teuml kryera Ne

gjithashtu kemi ekzaminuar edhe shkaqet e aksidenteve

Teuml ashtuquajturat ldquopika teuml zezardquo janeuml vende apo rrugeuml ku aksidentet e trafikut ndodhin

shpesh Neuml harteumln e meumlposhtme janeuml paraqitur keumlto pika neuml njeumlreumln prej tri rajoneve (NjRKRr-

PR)

44 Kjo situateuml vlen veccedilaneumlrisht peumlr rrugeumln drejt pikeumls seuml vendkalimit kufitar neuml Mutivodeuml ku nuk ushtrohen

kontrolle 45 NjRKRr-PE nuk ka ofruar ndonjeuml teuml dheumlneuml peumlr keumlteuml por sipas zyrtareumlve numri eumlshteuml meuml i uleumlt se neuml Prishtineuml

dhe nuk eumlshteuml rritur aq shumeuml 46 Sipas praktikave teuml mira veteumlm prania e policiseuml seuml trafikut neuml vende teuml duhura - edhe pa kontrolluar fare -

eumlshteuml e nevojshme qeuml ngaseumlsit teuml jeneuml teuml kujdessheumlm dhe ka karakter parandalues

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

20

Ccedilfareuml kemi gjetur NjRKRr-PR mban teuml dheumlna teuml tilla qeuml demonstrojneuml se kontrollet e keumlsaj

njeumlsie janeuml teuml orientuara deri neuml njeuml maseuml teuml madhe - por jo ploteumlsisht ndash kundrejt ldquopikave teuml

zezardquo Disa prej keumltyre pikave iu jepet veumlmendja e duhur ndeumlrsa teuml tjerat peumlr arsye teuml

ndryshme neglizhohen ose iu jepet njeuml veumlmendje meuml e uleumlt

NjRKRr-PE nuk peumlrdoreuml orare kohore peumlr ta specifikuar vendin se ku duhet teuml veprojneuml

njeumlsiteuml e patrullimit peumlrderisa i kryejneuml kontrollet Personat qeuml intervistuam nga kjo njeumlsi

kaneuml theksuar se aktivitetet patrulluese kryesisht kryhen neuml bazeuml teuml vlereumlsimit peumlrvojeumls dhe

gjykimit teuml njeumlsive patrulluese

Neuml aneumln tjeteumlr kontrollet neuml NjKA ushtrohen neuml vende teuml ndryshme teuml peumlrcaktuara meuml pareuml

neuml teumlreuml traseneuml

45 A janeuml kryer kontrollet neuml koheumln e duhur

Puna e patrullimeve neuml terren beumlhet neuml tri ndeumlrrime Ndeumlrrimet e patrullave peumlr shkak teuml

mungeseumls seuml automjeteve beumlhen neuml zyra teuml njeumlsive dhe gjateuml asaj periudhe asnjeuml rrugeuml

rajonale dhe magjistrale nuk mbulohet me njeumlsi patrulluese47

Neuml tabeleumln e meumlposhtme eumlshteuml paraqitur numri i peumlrgjithsheumlm i aksidenteve teuml regjistruara

teuml trafikut neuml tri regjionet peumlr vitet 2012 dhe 2013 si dhe koheumln kur ndodhen aksidentet gjateuml

24 oreumlve

Tabela 5 Aksidentet e trafikut sipas rajoneve dhe koheumln kur kaneuml ndodhur

Koha gjateuml diteumls

Prishtineuml Pejeuml NjKA

2012 2013 2012 2013 2012 2013

06-10 1299 1365 358 383 Nuk ka shifra 12

10-14 2439 2635 827 791 32

14-18 2730 3036 870 785 29

18-22 1522 1741 624 399 8

22-02 493 563 201 153 10

02-06 208 256 77 63 8

Total 8691 9596 2957 2574 99

Siccedil shihet meuml larteuml shumica e aksidenteve ndodhin gjateuml diteumls Meuml shumeuml se frac34 e aksidenteve

kaneuml ndodhur midis oreumls 06-22 dhe pothuajse aq shumeuml midis oreumls 12-20

47 Kjo peumlrfshineuml periudheumln kohore nga 1430 ndash 1530 kur ndodhin meuml seuml shumti aksidentet dhe 2230 ndash 2330 0630

ndash 0730

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

21

Duke u bazuar neuml intervista orare teuml puneumls dhe neuml teuml dheumlna tjera teuml regjistruara gjetjet tona

sugjerojneuml se kontrollet kryhen gjateuml diteumls

Kur ne studiuam shifrat meuml holleumlsisht rezultoi se neuml fakt koha e ldquopikutrdquo peumlr aksidente teuml

trafikut korrespondonte me koheumln kur patrullat e policiseuml seuml trafikut kishin filluarpeumlrfunduar

ndeumlrrimet e tyre teuml puneumls dhe rrjedhimisht nuk kaneuml mundur teuml jeneuml neuml vende me rreziqe teuml

larta Peumlrderisa keumlto teuml dheumlna nuk ishin teuml njohura ose teuml pakteumln nuk janeuml ekzaminuar nga

njeumlsiteuml ata nuk kaneuml qeneuml neuml dijeni peumlr pasojat e orareve teuml tyre kohore apo peumlr periudhat e

ndeumlrrimit

Sipas policiseuml seuml trafikut ata peumlrpiqen qeuml teuml jeneuml teuml informuar mireuml peumlr ngjarjet madhore qeuml

kaneuml gjasa teuml shkaktojneuml probleme neuml trafik dhe neuml peumlrputhje me rrethanat i alokojneuml

burimet Ne nuk kemi arsye peumlr teuml mos besuar se kjo eumlshteuml keumlshtu por konfirmimi i keumlsaj

nuk ka qeneuml i mundur teuml beumlhet brenda fusheumlveprimit teuml keumltij auditimi

Po ashtu ne nuk kemi qeneuml neuml gjendje qeuml teuml ekzaminojmeuml se a janeuml peumlrdorur ldquomjetet e

duhurardquo neuml koheumln e duhur Sa peumlr ilustrim neuml shumeuml vende eumlshteuml procedureuml standarde qeuml teuml

kontrollohet se a po respektohen kufizimet e shpejteumlsiseuml afeumlr shkollave dhe ccedilerdheve neuml

koheuml teuml caktuar (kur fillojneuml meumlsimet neuml shkolla pas pushimeve verore) Gjithashtu eumlshteuml e

zakonshme qeuml policia e trafikut teuml peumlrdoreuml teste teuml alkoolit (narkotikeumlve) neuml koheumlt kur gjasat

qeuml drejtuesit e automjeteve teuml jeneuml neumln ndikim teuml keumltyre substancave eumlshteuml e larteuml (diteumlt e

shtuna apo teuml diela pas mesnate neuml afeumlrsi teuml vendeve teuml peumlrshtatshme) Keumlto janeuml shembuj teuml

gjeumlrave teuml cileumlt nuk kemi qeneuml neuml gjendje qeuml trsquoi ekzaminojmeuml peumlr shkak teuml mungeseumls seuml teuml

dheumlnave

46 A janeuml kontrolluar gjeumlrat e duhura

Peumlr teuml qeneuml efektiv duhet teuml kontrollohen gjeumlrat e duhura automjetet ose ngaseumlsit dhe meuml

konkretisht ccedilfareuml lloji teuml sjelljes apo ccedileumlshtje teknike Peumlrvojat ndeumlrkombeumltare japin

udheumlzime peumlrveccedilqeuml edhe kushtet lokale dhe meumlsimet gjithmoneuml duhet teuml merren parasysh

Meqeneumlse kualiteti dhe inspektimi i automjeteve eumlshteuml peumlrmireumlsuar duksheumlm sjellja e

ngaseumlsve eumlshteuml shkaku absolut dominues i aksidenteve teuml trafikut qeuml konfirmohet edhe nga

statistikat e DKRr48 Peumlrjashtime ka te kamioneumlt e meumldhenj Megjithateuml peumlrvoja tregon se

problemet qeuml kaneuml teuml beumljneuml me goma prishjet dhe mbingarkesat nuk janeuml teuml pazakonta etj

Sipas zyrtareumlve teuml DKRr ata i kaneuml ekzaminuar shkaqet e aksidenteve neuml meumlnyreuml qeuml meuml

tepeumlr trsquoi fokusojneuml kontrollet Ata kaneuml gjetur se tejkalimi i shpejteumlsiseuml eumlshteuml shkak i

48 Eumlshteuml e reumlndeumlsishme teuml theksohet se rreziku nga sjelljet e ngaseumlsve mbetet faktor vendimtar i aksidenteve neuml

Kosoveuml Sipas IPK-seuml (Raport inspektimi 05201410) neuml vitin 2012 edhe automjetet e policiseuml ishin peumlrfshireuml neuml 312 aksidente ndeumlrsa 170 prej tyre janeuml shkaktuar nga zyrtareumlt e policiseuml Ndeumlrsa neuml vitin 2013 automjetet e policiseuml ishin peumlrfshireuml neuml 287 aksidente ku neuml 143 raste fajtoreuml ishin policeumlt Shkaku meuml i zakonsheumlm i aksidenteve peumlr teuml dy periudhat eumlshteuml manovrimi i pasigurt i automjeteve nga policia

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

22

zakonsheumlm dhe si pasojeuml e keumlsaj i kaneuml dheumlneuml prioritet teuml larteuml kontrollit teuml shpejteumlsiseuml

Megjithkeumlteuml ka edhe faktoreuml tjereuml qeuml sipas studimeve ndeumlrkombeumltare dhe statistikave teuml

DKRr-seuml janeuml mjaft teuml zakonsheumlm siccedil janeuml ngasja agresive dhe mosmbajtja e distanceumls gjateuml

ngasjes

Peumlr ta matur shpejteumlsineuml patrullat kryesisht vendosen neuml rrugeuml teuml drejta ngaqeuml aty ekziston

rreziku peumlr tejkalim teuml shpejteumlsiseuml Ne kemi gjetur edhe praktika teuml mira neuml kryerjen e

kontrollit teuml shpejteumlsiseuml neuml koheuml teuml duhur neuml vende me rrezik teuml larteuml Keumlto masa ndeumlrmerren

edhe aty ku rreziku i aksidenteve teuml trafikut eumlshteuml mesatar apo i uleumlt (autostrada jashteuml oreumlve

teuml pikut)

Peumlr identifikimin e shkeljeve neuml trafik (tejkalimin e shpejteumlsiseuml) njeumlsiteuml patrulluese

bashkeumlpunojneuml ngushteuml mes tyre qeuml eumlshteuml njeuml praktikeuml tjeteumlr e mireuml

Megjithateuml disa aktivitete teuml kontrollit apo mbikeumlqyrjes - sipas veumlzhgimeve tona ndash janeuml kryer

neuml udheumlkryqe teuml cilat janeuml teuml rregulluara me semaforeuml dhe rrethrrotullime ku aksidentet

shpesh ndodhin49

Foto 1 Zyrtareumlt policoreuml teuml vendosur mbi ureuml neuml autostradeuml duke identifikuar automjetet qeuml

tejkalojneuml kufizimin e shpejteumlsiseuml

49 Neuml qytetin e Prishtineumls i kemi identifikuar dy udheumlkryqe ku kaneuml ndodhur aksidente fatale dhe ku patrullat e

policiseuml rralleumlhereuml janeuml teuml vendosura Vlen teuml peumlrmendet se brenda NjRKRr-PR ekziston njeuml neumln-njeumlsi e veccedilanteuml qeuml eumlshteuml peumlrgjegjeumlse veteumlm peumlr qytetin

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

23

Foto 2 Pika ndaluese e vendosur nga patrulla tjeteumlr policore peumlr trsquoi ndaluar ngaseumlsit e

identifikuar meuml pareuml

Gjateuml intervistave me zyrtareumlt e policiseuml seuml trafikut kuptuam se peumlrveccedil faktorit shpejteumlsi

shumica e patrullave neuml meumlnyreuml rutinore fokusohen neuml ccedileumlshtjet si dritat rripat e siguriseuml

peumlrdorimi i telefonave celulareuml patentat e ngasjes etj peumlrveccedilse teuml peumlrqendrohen meuml shumeuml

neuml faktoreumlt qeuml janeuml teuml lidhur drejtpeumlrdrejt me aksidentet e trafikut sikurse sjelljet e

rrezikshme ngasja agresive ose e pasigurt Kjo neve na tregon se zakonet e krijuara apo

rutina ende luajneuml rol meuml teuml reumlndeumlsisheumlm peumlr policineuml e trafikut gjateuml kryerjeve seuml detyrave teuml

veta Ky nuk eumlshteuml argument kundeumlr peumlr shembull kontrollimit teuml patenteuml-shoferit por ky

eumlshteuml veteumlm njeuml argument kundeumlr asaj qeuml teuml mos beumlhet neuml meumlnyreuml rutinore

Neuml fakt ne nuk kemi gjetur

ndonjeuml fleteuml-patrulluese qeuml teumlreumlsisht peumlrshkruan detyrat qeuml duhet teuml ndeumlrmerren nga

njeumlsiteuml patrulluese e qeuml ndeumlrlidhen me sjelljet e rrezikshme50

ndonjeuml regjisteumlr neuml lidhje me llojet e automjeteve teuml peumlrfshira neuml aksidente Eumlshteuml e

njohur se automjetet sportive dhe taksiste kaneuml prirje teuml jeneuml teuml peumlrfshira neuml aksidente

meuml shumeuml sesa automjetet tjera Si rrjedhojeuml informatat e tilla mund ta ndihmojneuml

policineuml e trafikut qeuml teuml jeteuml meuml shumeuml e fokusuar gjateuml puneumls seuml tyre dhe

se inspektimet teknike janeuml peumlrkushtuar neuml veccedilanti ndaj automjeteve teuml meumldha (si

gomave prishjeve dhe ngarkesave) gjateuml periudhave kur deumlshtimet e tilla mund teuml

50 Fleteuml-patrullimi eumlshteuml njeuml dokument udheumlzues-regjistrues me aneuml teuml cilit njeumlsiteuml patrulluese janeuml teuml pajisura peumlr

teuml kryer kontrolle

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

24

jeneuml fatale (neuml vjeshteumln e vonshme koheumln e dimrit etj)51 Praktikat e mira

ndeumlrkombeumltare keumlshillojneuml qeuml eumlshteuml meuml e reumlndeumlsishme teuml kryhen inspektime teknike

teuml automjeteve teuml meumldha sesa teuml kryhen inspektime teuml automjeteve teuml zakonshme

Ne kemi gjetur se peumlrjashtimi i mjeteve transportuese nga trafiku teuml cilat nuk i kaneuml

ploteumlsuar kriteret teknike eumlshteuml shumeuml i rralleuml Patrullimet qeuml rezultojneuml me identifikimin e

keumltyre kritereve kryesisht janeuml teuml fokusuara veteumlm neuml veprimet e peumlrbashkeumlta me zyrtareumlt e

MI-seuml Si pasojeuml policia e trafikut heziton52 qeuml teuml deumlrgojeuml jo veteumlm automjetet komerciale (teuml

meumldha) neuml kontrolle teuml veccedilanta teknike pa pranineuml e zyrtareumlve teuml MI-seuml dhe veteumlm

hereumlpashere eumlshteuml fokusuar neuml ekzaminimin e kushteve teknike teuml automjeteve (komerciale)

mbingarkimin e mjeteve transportuese etj

47 A peumlrdoren ndeumlshkimet siccedil duhet

Qeumlllimi i shumiceumls seuml funksioneve teuml kontrollit mund teuml peumlrshkruhet si parandalim dhe

identifikim teuml kundeumlrvajtjeve korrigjim teuml mangeumlsive etj Deri meuml tani jemi fokusuar

kryesisht mbi ateuml se si trsquoi parandalojmeuml meuml mireuml dhe trsquoi identifikojmeuml aksidentet e trafikut

Neuml keumlteuml pjeseuml do trsquoi japim disa informata mbi ateuml se si janeuml peumlrdorur ndeumlshkimet

Policia e trafikut aplikon ndeumlshkime teuml ndryshme Gjobat janeuml teuml ndara neuml dy grupe ato teuml

shqiptuara neuml raste teuml aksidenteve dhe ato teuml shqiptuara peumlr shkelje teuml trafikut - pa shkaktuar

aksidente Sipas natyreumls seuml ekzekutimit gjobat shqiptohen vareumlsisht prej pesheumls seuml vepreumls

ato qeuml janeuml teuml detyrueshme53 dhe duhet teuml paguhen menjeumlhereuml dhe ato qeuml duhet teuml

procedohen neuml gjykata Peumlr shkelje teuml vogla dhe teuml rralla teuml cilat nuk e rrezikojneuml neuml meumlnyreuml

teuml konsiderueshme sigurineuml e trafikut policeumlt e trafikut mund teuml japin veumlrejtje verbale apo

me shkrim Veumlrejtjet me shkrim neuml realitet nuk jepen

Numri i ndeumlshkimeve varet pjeseumlrisht nga prioritetet e policiseuml seuml trafikut Neumlse ata e

peumlrcaktojneuml si prioritet testimin peumlr alkool kjo zakonisht neumlnkupton se peumlrdoruesit zbulohen

dhe ndeumlshkohen Si teuml tilla neumlse njeuml prioritizim i veprimeve eumlshteuml demonstruar ndeumlshkimet

mund teuml jeneuml teuml lidhura drejtpeumlrdrejt me suksesin neuml parandalimin e aksidenteve

51 Sipas teuml dheumlnave teuml prezantuara nga PK-ja gjateuml vitit me automjetet e transportit publik ndodhin rreth 910

aksidente 52 Sipas DKRr me rastin e deumlrgimit teuml automjeteve neuml kontrolle teuml jashteumlzakonshme teknike shpenzimet neuml rast

se vetura rezulton teuml jeteuml neuml gjendje teuml rregullt i barteuml zyrtari policor qeuml e ka inicuar deumlrgimin Kjo dispoziteuml eumlshteuml e parapareuml neuml ligjin aktual

53 Gjoba teuml detyrueshme (mandatore) konsiderohen teuml gjitha gjobat nga 15-40 euro qeuml shqiptohen nga zyrtareumlt e policiseuml neuml vend teuml ngjarjes

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

25

Tabela 6 Numri dhe alokimi i gjobave teuml shqiptuara neuml 2012 dhe 2013

Llojet e gjobave 2012

Nr

2013

Nr

Ndryshimi

Mosrespektimi i shpejteumlsiseuml seuml kufizuar 89654 36 123956 43 38

Mosmbajtja e distanceumls 2213 1 2475 1 12

Drejtimi neumln ndikim teuml alkoolit 651 0 527 0 -19

Drejtimi i mjetit pa patenteuml 15061 6 16993 6 13

Mosrespektimi i shenjave teuml trafikut 16541 7 16122 6 -2

Manovrim i pasigurt me automjet 1308 1 1513 1 16

Kalimi i afatit teuml regjistrimit 15588 6 12510 4 -20

Parkimi i parregullt 26467 11 30767 11 16

Teuml tjera (ccedileumlshtje minore) 80305 32 82059 28 1

Totali 247788100 286922100 16

(Burimi PK)

Nga njeuml perspektiveuml e thjeshteuml e siguriseuml seuml trafikut duket sikurse njeuml prioritet mjaft i madh i

jepet faktoreumlve teuml uleumlt teuml rrezikut Meumlse gjysma e ndeumlshkimeve (meuml pak neuml vitin 2013)

mbulojneuml ccedileumlshtjet e profilit teuml uleumlt teuml rrezikut teuml aksidenteve teuml trafikut (si tabelat parkimi

dhe teuml tjera) ndeumlrsa pjesa tjeteumlr vlen peumlr faktoreumlt e rrezikut teuml larteuml dhe teuml meseumlm (si

shpejteumlsia alkooli distanca patenteuml-shoferi dhe shenjat e trafikut) Peumlr teuml qeneuml teuml paansheumlm

megjithateuml njeuml prioritet i madh dhe me sa duket i justifikuar i eumlshteuml dheumlneuml kontrollit teuml

shpejteumlsiseuml qeuml eumlshteuml njeuml shkak i zakonsheumlm peumlr aksidentet e trafikut

Gjateuml studimit teuml profilit teuml ndeumlshkimeve ne mund teuml shohim dy gjeumlra seuml pari ndryshime teuml

vogla neuml prioritete kaneuml ndodhur midis dy viteve dhe seuml dyti ndeumlshkimet reflektojneuml se

shumica e kontrolleve teuml faktoreumlve teuml rrezikut teuml larteuml nuk janeuml kryer nga aktivitete leumlvizeumlse

(neumlse do teuml kishte pasur meuml shumeuml aktivitete leumlvizeumlse ndoshta do teuml kishim pritur meuml shumeuml

gjoba peumlr mosmbajtjen e distanceumls dhe manovrim teuml pasigurt dhe shkelje tjera qeuml kaneuml teuml

beumljneuml me ngasjen)

Neumlse teuml dheumlnat e meumlsipeumlrme e pasqyrojneuml realitetin eumlshteuml e qarteuml se ngaseumlsit e automjeteve

shpeshhereuml tejkalojneuml kufizimet e shpejteumlsiseuml apo ngasin shumeuml shpejt

shpeshhereuml ngasin pa patenteuml

rralleumlhereuml janeuml teuml ndikuar nga alkooli ose narkotikeumlt

mbajneuml distanceumln me automjetet tjera

shpeshhereuml thyejneuml rregulla teuml vogla (parkingu etj)

Ritheksojmeuml neumlse kjo reflekton ploteumlsisht realitetin apo i reflekton prioritetet dhe pajisjet neuml

keumlto tre njeumlsi eumlshteuml e veumlshtireuml teuml thuhet me siguri Neuml njeuml kuptim meuml teuml gjereuml ndash peumlr teuml qeneuml meuml

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

26

teuml sakteuml ndash duhet teuml peumlrdoren edhe teuml dheumlnat nga sistemi i parapareuml i ldquopikeumlve negativerdquo qeuml

nuk eumlshteuml aplikuar deri meuml tani neuml meumlnyreuml peumlr teuml parandaluar recidivisteumlt nga peumlrseumlritjet e

shkeljeve Arsyet peumlrse sistemi nuk eumlshteuml duke u aplikuar janeuml teuml natyreumls teknike Teuml dy

institucionet (PK-ja dhe Gjykatat) kaneuml bazat e tyre individuale teuml teuml dheumlnave megjitheumlse ato

nuk janeuml teuml integruara dhe nuk komunikojneuml mes vete

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

27

5 Konkluzionet

Peumlrfundimi kryesor eumlshteuml se ka mjaft hapeumlsira peumlr peumlrmireumlsime peumlr ta beumlreuml policimin e

trafikut ploteumlsisht efektiv Policia e trafikut mund teuml beumljeuml edhe meuml shumeuml peumlr teuml peumlrmireumlsuar

aktivitetet e saj trsquoi peumlrdoreuml informatat neuml meumlnyreuml meuml efektive si dhe trsquoi planifikojeuml burimet

Kontrollet duket se janeuml pjeseumlrisht teuml bazuara neuml rrezikshmeumlri por cileumlsia e teuml dheumlnave nuk

lejon teuml theksojmeuml se policia e trafikut neuml Kosoveuml - neuml meumlnyreuml sistematike - eumlshteuml duke i kryer

kontrollet efektive neuml aspektin e vendeve dhe koheumls Ekzistojneuml ccedileumlshtje peumlr sa i peumlrket numrit

teuml policeumlve teuml trafikut qeuml operojneuml si dokumentohen veprimet analizohen dhe peumlrdoren peumlr

teuml meumlsuar dhe beumlreuml peumlrmireumlsime si dhe neuml ccedilrsquomeumlnyreuml menaxhohen ndeumlshkimet

Policia e trafikut nuk ka beumlreuml aq sa duhet peumlr trsquoi dizajnuar neuml meumlnyreuml efektive informatat

qeuml i nevojiten

Policia e trafikut mbledh ose ka qasje neuml teuml dheumlna peumlrkateumlse Hapa tjereuml shteseuml nevojiten qeuml

keumlto teuml dheumlna teuml beumlhen meuml teuml dobishme Teuml dheumlnat mbi aksidentet dhe pasojat e tyre mund teuml

strukturohen meuml mireuml dhe ekzistojneuml mundeumlsiteuml peumlr teuml zhvilluar shkeumlmbimin e informatave

me paleumlt e tjera teuml interesit Disa nga informatat mungojneuml siccedil janeuml raportimi performanceumls

dhe vlereumlsimi i rezultateve si dhe ka mangeumlsi neuml cileumlsineuml dhe konsistenceumln e dokumentacionit

Peumlrveccedil keumlsaj edhe meuml shumeuml mund teuml beumlhet peumlr trsquoi beumlreuml informatat transparente dhe teuml

disponueshme peumlr publikun

Policia e trafikut nuk i peumlrdor burimet e saj teuml informatave neuml meumlnyreuml ploteumlsisht efektive

Informatat ekzistuese mund teuml peumlrdoren neuml meumlnyreuml meuml efektive peumlr teuml mbeumlshtetur puneumln

operative Ato nuk peumlrdoren rregullisht peumlr analiza teuml detajuara ose peumlr teuml krahasuar dhe

vlereumlsuar qasjet dhe mjetet e ndryshme teuml peumlrdorura Teuml dheumlnat ekzistuese nuk janeuml

gjithmoneuml teuml trajtuara sa duhet neuml planifikimin operativ Analizat kryhen rralleumlhereuml nga

policia trafikut Kjo nga ana tjeteumlr dometheumlneuml se stimujt peumlr teuml meumlsuar dhe peumlr iniciativa teuml

reja janeuml teuml uleumlta Edhe neumlse ka vendime neuml nivelin rajonal ose lokal pak prej tyre lidhen

qarteuml me ndonjeuml analizeuml teuml kryer peumlr informata ekzistuese apo trsquoi referohen asaj Policia e

trafikut eumlshteuml mjaft mireuml e informuar mbi kushtet e rrugeumlve motin dhe peumlr ngjarjet e

ardhshme qeuml mund teuml shkaktojneuml probleme neuml trafik Por ekzistojneuml mundeumlsi peumlr teuml

peumlrmireumlsuar bashkeumlpunimin mes policiseuml lokale dhe rajonale dhe autoriteteve tjera OJQ-ve

hulumtuesve dhe qytetareumlve

Burimet nuk alokohen neuml meumlnyreuml efektive dhe nganjeumlhereuml mungojneuml mjete teuml

reumlndeumlsishme

Alokimi i burimeve nuk duket se ndjek njeuml model teuml qarteuml peumlr teuml tri njeumlsiteuml Numri i policeumlve

teuml trafikut nuk korrespondon me gjendjen neuml trafik - aksidentet e trafikut Eumlshteuml gjithashtu e

veumlshtireuml teuml shihet njeuml model i qarteuml peumlr alokimin e mjetevepajisjeve mes dhe brenda njeumlsive

Raporti mes numrit teuml policeumlve teuml trafikut dhe numrit teuml automjeteve radareumlve ose testeve teuml

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

28

alkoolit ndryshon neuml meumlnyreuml teuml konsiderueshme bie fjala Njeumlsia peumlr Kontrollin e

Autostradeumls ka meuml shumeuml automjete dhe policeuml sesa Njeumlsia e Prishtineumls ndash neuml raport me

numrin e aksidenteve

Peumlrveccedil keumlsaj njeumlsiteuml jo gjithmoneuml janeuml teuml pajisura siccedil duhet ndoneumlse disa pajisje teuml caktuara

dihet se janeuml kosto-efektive siccedil janeuml automjetet e pasheumlnuara kamerat dhe sistemet e radarit

Asnjeuml njeumlsi nuk ka pasur instrumente peumlr testimin e praniseuml seuml narkotikeumlve dhe veteumlm disa

kaneuml aparate peumlr testimin e alkoolit Alokimi i diskutuesheumlm i burimeve dhe mungesa e

mjeteve teuml reumlndeumlsishme janeuml faktoreuml qeuml pengojneuml efektivitetin (teuml bazuarit neuml rrezikshmeumlri

peumlrdorim kost-efektivdhe fleksibil teuml mjeteve) Neuml keumlteuml kontekst vlen teuml theksohet se rrugeumlt

neuml Kosoveuml nuk janeuml teuml pajisura me kamera teuml shpejteumlsiseuml keumlto kamera mund peumlrdoren peumlr teuml

zeumlvendeumlsuar disa nga aktivitetet meuml teuml kushtueshme teuml patrullimit

Nevoja peumlr teuml kryer detyra teuml tjera eumlshteuml njeuml faktor qeuml ndikon neuml disa njeumlsi meuml shumeuml se

neuml teuml tjerat

Policiseuml seuml trafikut nuk i lejohet gjithnjeuml teuml peumlrqendrohet neuml detyrat e tyre kryesore Policeumlt

nganjeumlhereuml - veccedilaneumlrisht neuml qytetet e meumldha - duhet teuml ndihmojneuml funksione teuml tjera brenda

forcave teuml policiseuml ose autoritete teuml tjera me sheumlrbime teuml ndryshme Kjo sigurisht ka pasoja

pozitive dhe negative Kjo mund teuml shihet si njeuml meumlnyreuml peumlr teuml peumlrdorur burimet neuml meumlnyreuml

fleksibile dhe efikase dhe peumlr trsquoi ofruar sheumlrbime teuml tjereumlve kur keumlto janeuml teuml nevojshme Nga

ana tjeteumlr kjo mund teuml pengojeuml gjithashtu efektivitetin e policiseuml seuml trafikut neuml kryerjen e

detyrave teuml tyre kryesore Disa nga keumlto probleme mund teuml reduktohen peumlrmes kritereve teuml

qarta planifikimit teuml peumlrmireumlsuar dhe bashkeumlpunimit meuml teuml ngushteuml mes njeumlsive teuml

ndryshme policore

Peumlr shkak teuml mungeseumls seuml dokumentacionit eumlshteuml e veumlshtireuml teuml thuhet qartas se teuml gjitha

kontrollet kryhen sistematikisht ose gjithnjeuml neuml vendet e duhura dhe neuml koheumln e duhur

Jo teuml gjitha njeumlsiteuml i regjistrojneuml vendet se ku janeuml kryer kontrollet Sipas mostreumls toneuml

NjRKRr-PR dhe NjKA i regjistrojneuml keumlto teuml dheumlna dhe keumlto njeumlsi kaneuml njeuml qasje teuml bazuar neuml

rrezik Shumica e kontrolleve (por jo teuml gjitha) kryhen neuml rrugeumlt apo vendet e duhura ku

rreziku peumlr aksidente eumlshteuml i larteuml Peumlr sa i peumlrket njeumlsiseuml tjeteumlr (NjRKRr-PE) nuk mund teuml

themi me siguri se cili eumlshteuml rezultati Bazuar neuml intervistat duket se sjellja eumlshteuml e ngjashme

por teuml dheumlnat neuml keumlteuml njeumlsi nuk janeuml teuml plota ose teuml besueshme

Gjetjet tona sugjerojneuml se kontrollet kryesore kryhen gjateuml diteumls Peumlrveccedilse teuml dheumlnat neuml

dispozicion nuk janeuml teuml mjaft teuml holleumlsishme sa peumlr teuml vlereumlsuar neumlse kontrollet kryhet

ploteumlsisht neuml koheumln e duhur Kur ne i studiuam meuml holleumlsisht teuml dheumlnat doli se koha e pikut

peumlr aksidente trafiku peumlrputhej faktikisht me koheumln kur patrullat e policiseuml seuml trafikut

peumlrfundoninfillonin ndeumlrrimet e tyre dhe rrjedhimisht nuk mund teuml ishin neuml vendet me

rrezik teuml larteuml

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

29

Shkurtimisht informatat neuml dispozicion nuk na e beumljneuml teuml lehteuml teuml kuptojmeuml se njeumlsiteuml

patrulluese neuml Kosoveuml i kryejneuml sistematikisht kontrollet efektive peumlr sa i peumlrket vendit dhe

koheumls

Policia e trafikut duhet meuml shumeuml teuml keteuml veumlmendje te ngasja e rrezikshme dhe gjithashtu

teuml kontrollojeuml standardet teknike teuml kamioneumlve dhe autobuseumlve

Kontrollet policore me teuml drejteuml i kushtojneuml shumeuml veumlmendje shpejteumlsiseuml por neuml teuml njeumljteumln

koheuml nuk i kushtohet veumlmendje e duhur aspekteve teuml tjera siccedil janeuml ngasja agresive dhe e

rrezikshme mosmbajtja e distanceumls ngasja neuml gjendje teuml dehur etj Fokusimi tek shpejteumlsia

shpjegohet me faktin se ajo me teuml veumlrteteuml eumlshteuml ndeumlr shkaqet kryesore teuml aksidenteve neuml

trafik por edhe sepse eumlshteuml njeuml lloj sjellje tradicionale dhe e lehteuml peumlr trsquou beumlreuml Mungesa e

kamerave dhe pajisjeve peumlr shpejteumlsineuml si dhe teuml analizave teuml duhura mbi shkaqet e

aksidenteve mund teuml jeteuml njeuml shpjegim tjeteumlr peumlr fokusimin te shpejteumlsia

Ashtu siccedil tregojneuml shumica e hulumtimeve - ne besojmeuml ndash se neuml peumlrgjitheumlsi eumlshteuml meuml efektive

teuml kontrollohen sjelljet e ngaseumlsve sesa automjetet Megjithateuml ka peumlrjashtime Kamioneumlt e

meumldhenj dhe autobuseumlt peumlrfshihen shpesh neuml aksidente trafiku me pasoja teuml meumldha Ne

kemi veumlrejtur se keumltyre automjeteve nuk iu kushtohet veumlmendja e duhur nga ana e policiseuml

seuml trafikut neuml disa njeumlsi Zakonisht kjo ka teuml beumljeuml me kushtet teknike teuml automjeteve teuml meumldha

komerciale siccedil eumlshteuml rasti neuml lidhje me mbingarkimin dhe mireumlmbajtjen

Ndeumlshkimet jo gjithhereuml aplikohen dhe menaxhohen siccedil duhet ndaj kundeumlrvajteumlsve

Policia e trafikut shpesh peumlrdoreuml gjoba teuml vogla si ndeumlshkime Ndeumlshkimet e tjera aplikohen

rralleuml peumlr dallim nga shumeuml vende teuml tjera Peumlr meuml tepeumlr shumica e gjobave shqiptohen

veteumlm peumlr njeuml numeumlr teuml kufizuar shkeljesh dhe nuk duket se e adresojneuml ndeumlshkimin e duhur

teuml bazuar neuml faktoreumlt e aksidenteve - siccedil janeuml mosmbajtja e distanceumls manovrimi i pasigurt

dhe pakujdesi teuml tjera neuml ngasje Moszbatimi i sistemit teuml ldquopikeumlve negativerdquo i ka motivuar

drejtpeumlrseumldrejti ngaseumlsit recidivisteuml peumlr teuml peumlrseumlritur kundeumlrvajtjet Neuml keumlteuml meumlnyreuml neuml

mungeseuml teuml qasjes parandaluese edhe ndeumlshkimet aplikohen mbi keumlteuml bazeuml

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

30

6 Rekomandimet

Peumlrvoja na tregon se numri i aksidenteve neuml trafik dhe pasojat e tyre mund teuml zvogeumllohen

Peumlr keumlteuml mund teuml nevojitet bashkeumlpunimi i ngushteuml mes autoriteteve peumlrgjegjeumlse njeuml sistem i

duhur informativ peumlrdorim efektiv i pajisjeve dhe menaxhim profesional dhe i bazuar neuml

rrezik neuml teuml gjitha nivelet

Ne rekomandojmeuml Drejtorin e Peumlrgjithsheumlm teuml Policiseuml seuml Kosoveumls qeuml

Teuml merr njeuml iniciativeuml peumlr peumlrmireumlsimin e sistemit ekzistues teuml informimit dhe ta beumljeuml

ateuml ploteumlsisht efektiv Po keumlshtu teuml konsiderojeuml futjen e njeuml baze gjitheumlpeumlrfshireumlse teuml teuml

dheumlnave duke ftuar paleumlt e ndryshme teuml interesit Peumlrfitimet nga ky mekanizeumlm do teuml

reflektonin neuml besueshmeumlrineuml e teuml dheumlnave si dhe peumlrdorimin e tyre neuml vendimet

strategjike dhe operative

Teuml peumlrmireumlsojeuml peumlrdorimin e teuml dheumlnave neuml meumlnyreuml qeuml teuml qarteumlsojeuml planifikimin vjetor

dhe teuml vendoseuml objektiva performance teuml qarta peumlr njeumlsi operative Kjo duhet teuml

peumlrfshijeuml analizeuml meuml teuml mireuml teuml teuml dheumlnave mbi aksidentet qeuml formojneuml njeuml pikeumlnisje

peumlr prioritetet dhe qasjet e reja neuml nivel operativ Kjo nga ana tjeteumlr e beumln teuml

reumlndeumlsishme qeuml policia e trafiku teuml nivel qendror teuml ngriteuml funksionet e duhura peumlr

monitorim dhe vlereumlsim

Teuml konsiderojeuml caktimin e meuml shumeuml politikave teuml policiseuml seuml trafikut dhe teuml ri-

konsiderojeuml alokimet ndeumlrmjet njeumlsive teuml ndryshme teuml policiseuml seuml trafikut

Teuml sigurojeuml se njeuml plan investimi peumlr pajisje kost-efektive eumlshteuml hartuar neuml njeuml

perspektiveuml teuml kornizeumls afat-mesme teuml shpenzimeve

Policia e trafikut teuml peumlrqendrohet seuml pari neuml detyrat e tyre kryesore parandalimi i

aksidenteve Ndihma peumlr funksionet e tjera teuml policiseuml dhe autoritetet tjera duhet teuml

planifikohet meuml mireuml neuml bashkeumlpunim me njeumlsiteuml e ndryshme policore Peumlr meuml tepeumlr

bashkeumlpunimi ndeumlrmjet funksioneve teuml ndryshme policore neuml nivel rajonal duhet teuml

peumlrmireumlsohet neuml meumlnyreuml qeuml teuml arrihet efikasitet meuml i larteuml neuml aktivitetet policore qeuml

ndeumlrlidhen me sistemin e trafikut

Teuml sigurohet qeuml aktivitetet e policiseuml seuml trafikut janeuml kryer neuml rrugeuml dhe vende

teumlrrezikshme Peumlr teuml qeneuml ploteumlsisht efektiv menaxhmenti lokal neuml fazeumln e

planifikimit duhet teuml prezantojeuml njeuml qasje fleksibile te ccedileumlshtja e orareve teuml puneumls etj

dhe

Teuml sigurohet qeuml policia e trafikut teuml peumlrqeumlndrohet edhe neuml sjelljet e tjera teuml ngaseumlsve

peumlrveccedilse te tejkalimi i kufizimit teuml shpejteumlsiseuml Njeuml qasje e planifikuar peumlr aktivitete teuml

peumlrforcuara policore neuml trafik duhet teuml merr prioritet teuml larteuml peumlr monitorimin e

sjelljes seuml ngaseumlsve (sikurse ngasja e rrezikshme mosmbajtja e distanceumls etj) Policia e

trafikut njeumlkoheumlsisht duhet teuml peumlrqendrohet meuml shumeuml neuml kriteret e automjeteve

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

31

komerciale (sidomos kamioneumlve dhe autobuseumlve) Masat e kujdesit teuml shtuar duhet teuml

zbatohen rregullisht nga ana e patrullave teuml trafikut

Gjithashtu ne rekomandojmeuml qeuml me qeumlllim teuml ngritjes seuml efektivitetit teuml ndeumlshkimeve gjobat

duhet teuml adresojneuml ndeumlshkimin e duhur bazuar neuml faktoreumlt e aksidenteve Sistemi i

ndeumlshkimeve duhet teuml peumlrmireumlsohet peumlrmes aplikimit teuml sistemit teuml pikeumlve negative Peumlr

trsquou peumlrballur me keumlteuml sfideuml neuml vendosjen e keumltij sistemi duhet teuml ndeumlrtohet bashkeumlpunimi

mes MPB-seuml dhe gjykatave

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

32

REFERENCAT

European Commission ldquoTowards a European road safety area policy orientations on road safety

2011-2020rdquo Brussels 2011

European Commission ldquoEuropean Transport Policy for 2010 Time to deciderdquo Brussels 2001

European Transport Safety Council (ETSC) Reducing Traffic Injuries Resulting From Excess and Inappropriate Speed Brussels 1995

European Transport Safety Council (ETSC) ldquoPolice enforcement strategies to reduce traffic casualties in Europerdquo Brussels 1999

European Transport Safety Council (ETSC) ldquoTransport safety performance indicatorsrdquo Brussels 2001

European Transport Safety Council (ETSC) Traffic Law Enforcement across the EU Brussels 2011

Organisation for Economic Co-Operation and Development (OECD) Safety on Roads - Whatrsquos The Vision 2002

Organisation for Economic Co-Operation and Development (OECD) Road Safety - Impact of New Technologies 2003

Organisation for Economic Co-Operation and Development (OECD) Towards Zero Ambitious Road Safety Targets and The Safe System Approach 2008

Rune Elvik Cost-Benefit Analyses of Police Enforcement ESCAPE 2001

ROSEBUD Road Safety and Environmental Benefit-Cost and Cost- Effectiveness Analysis for Use in Decision-Making 2003

World Health Organization (WHO) ldquoThe World Report on Road Traffic Injury Preventionrdquo Geneva 2004

World Health Organization (WHO) Global status report on road safety 2013 supporting a decade of action Geneva 2013

World Health Organization (WHO) Data systems a road safety manual for decision-makers and practitioners Geneva 2010

World Health Organization (WHO) ldquoSpeed management a road safety manual for decision-makers and practitionersrdquo Geneva 2008

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

33

SHTOJCA I

STRUKTURA ORGANIZATIVE E POLICISEuml SEuml KOSOVEumlS - NJEumlSITEuml E KOMUNIKACIONIT RRUGOR

Drejtoria e Peumlrgjithshme

Departamenti

peumlr Operacione

Departamenti

peumlr Kufi

Departamenti

peumlr Hetime

Departamenti

peumlr Mbeumlshtetje

Departamenti

peumlr Burime

Divizioni i Siguriseuml Publike

DR Prishtineuml

DR Pejeuml

DR Prizren

DR Gjilan

DR Ferizaj

DIVIZIONI I KOMUNIKACIONIT RRUGOR

DR Mitroviceuml

Njeumlsiteuml Rajonale teuml

Komunikacionit

Rrugor

Njeumlsia peumlr

Kontrollin e

Autostradeumls

Njeumlsia peumlr

menaxhimin e

materieve teuml

rrezikshme

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

34

SHTOJCA II

Qasshmeumlria e Policiseuml seuml Trafikut neuml informatat qeuml iu nevojiten peumlr planifikim operativ

Informatat peumlr planifikim operativ

Informata rreth faktoreumlve qeuml lidhen me aksidentet

Teuml dheumlna teuml dokumentuara qeuml tregojneuml nivelin e rrezikut Baza e krijuar e teuml dheumlnave peumlmes seuml secileumls policia e trafikut i identifikon faktoreumlt kryesoreuml teuml rrezikut neuml ateuml zoneuml

Faktori njeri

Faktori automjet

Vendndodhja e pikave teuml zeza

Kushtet atmosferike

Punimet neuml rrugeuml

Informata rreth pasojave teuml aksidenteve

Qasje neuml informata nga institucionet sheumlndeteumlsore dhe kompaniteuml e sigurimit

Informata rreth ngjarjevekushteve kurku mund teuml rriten rreziqet mund teuml rriten peumlr aksidente

Neuml meumlnyreuml qeuml teuml keteuml njeuml qasje teuml standardizuar peumlr informata lidhur me faktoreumlt e rrezikut peumlr zonat e rrezikut ndeumlr teuml tjera policia e trafikut duhet teuml keneuml informata rreth punimeve neuml rrugeuml dendeumlsiseuml seuml trafikut kushteve teuml motit MI dhe autoritet lokalekomunat duhet teuml peumlrfshihen

Informata rreth aktiviteteve teuml kryera nga policia e trafikut dhe ndeumlshkimeve teuml aplikuara

Informatat rreth monitorimitvlereumlsimit sistematik teuml sjelljeve neuml trafik aktivitetet e kryera teuml rezultojneuml me raportet e pas-operative

Teuml dheumlnat mbi aplikimin e ndeumlshkimeve ndaj kundeumlrvajteumlsve Numri i ndeumlshkimeveteuml leumlshuara duhet teuml beumlhet sipas ligjeve dhe rregullave teuml peumlrcaktuara Informatatnga gjykatat janeuml teuml nevojshme Informatatnga MPB rreth ngaseumlsve teuml ndeumlshkuar janeuml teumlnevojshme

Reagimi ndaj rezultateve teuml qasjeve dhe aktiviteteve teuml ndryshme

Peumlr teuml monitoruar performanceumln treguesit e aktiviteteve duhet miratuar Teuml dheumlnat qeuml do teuml mblidhen peumlrfshijneuml numrin e peumlrgjithsheumlm teuml kontrolleve teuml kryera numrin e ngaseumlsve teuml kontrolluar periudhat e ndryshme qeuml duhet teuml krahasohen etj

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

35

SHTOJCA III

Tabela 7 Numri i policeumlve teuml trafikut neumlpeumlr njeumlsi ndash gjateuml viteve

2010 2011 2012 2013 2014

NjKA 27 32 40

NjRKRr Prishtineuml 162 156 147 125 103

NjRKRr Gjilan 69 61 61 62 63

NjRKRr Ferizaj 59 55 54 54 54

NjRKRr Prizren 74 80 78 67 61

NjRKRr Pejeuml 88 91 90 83 83

NjRKRr Mitroviceuml Jug 71 71 72 57 58

NjRKRr Mitroviceuml Veri 27 44

Gjitheumlsej 523 514 529 507 506

(Burimi PK)

Tabela 8 Numri i aksidentevendeumlshkimeve 2010 -2014

Vitet 2010 2011 2012 2013 2014 Total

Aksidente fatale 158 130 116 104 111 619

Persona teuml vdekur 175 157 121 119 127 699

Aksidente me leumlndime 4326 4490 4555 4960 4876 23207

Persona teuml leumlnduar 7730 8321 8561 9817 9713 44142

Aksidente me deumlmemateriale 12594 13338 14044 13878 10333 64187

Aksidente lsquoGodit dhe ikrsquo 952 930 1039 1012 980 4913

Gjitheumlsej aksidente 18030 18888 19754 19954 16300 92926

Tiketa (Gjoba) 254849 276897 247788 286922 319332 1386556

(Burimi PK)

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

36

Tabela 9 Teuml dheumlnat rreth aksidenteve fatale dhe personave teuml vdekur sipas rajoneve (janar ndash

dhjetor 2013)

2013 Prishtineuml Mitroviceuml Pejeuml Prizren Ferizaj Gjilan Autostradeuml Total

Aksidfatale 35 9 26 12 10 10 2 104

Teuml vdekur 40 12 33 12 10 10 2 119

(Burimi PK)

Diagrami 1 Veprimet e ngaseumlsve si faktoreuml kontribues teuml aksidenteve (2013)

Diagrami 2 Aksidentet sipas pjeseumls seuml rrugeumls (2013)

0 500 1000 1500 2000 2500 3000 3500 4000 4500 5000

Manipulimi i pasigurt

Mosmbajtja e distanceumls

Mospeumlrshtatja e shpejteumlsiseuml

Kyqje e pasigurteuml neuml rrugeuml

Ndeumlrrim i shiritave

Kthim leumlvizje prapa

Mosrespektim i peumlrpareumlsiseuml seuml kalimit

Anashkalimtejlakim i parregullt

Tejkalim i shpejteumlsiseuml seuml kufizuar

0 2000 4000 6000 8000

10000 12000 14000 16000

2012

2013

Page 5: Raporti_-_Policia_e_Trafikut_220406.pdf

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

i

Peumlrmbledhje e peumlrgjithshme

Ccedilka kemi audituar

Aksidentet e trafikut rezultojneuml me fatalitete persona teuml leumlnduar deumlme materiale dhe

paraqesin kosto teuml larteuml peumlr shoqeumlrineuml Policia e trafikut eumlshteuml njeuml nga autoritetet kryesore teuml

angazhuara neuml promovimin e siguriseuml rrugore Ajo eumlshteuml autoriteti i veteumlm publik qeuml me

pranineuml e saj neuml rrugeuml kontrollon dhe mbikeumlqyreuml sjelljet e pjeseumlmarreumlsve neuml trafik dhe

peumlrballet drejtpeumlrseumldrejti me veprimet e tyre

Zyra e Auditorit teuml Peumlrgjithsheumlm ka ekzaminuar neumlse aktivitetet e policiseuml seuml trafikut janeuml teuml

bazuara neuml rrezikshmeumlri teuml menaxhuara neuml meumlnyreuml efektive dhe efikase dhe i kaneuml adresuar

shkaqet e aksidenteve

Auditimi eumlshteuml fokusuar neuml ekzaminimin e praktikave teuml aplikuara nga Policia e Kosoveumls -

Njeumlsiteuml Rajonale teuml Komunikacionit Rrugor teuml Prishtineumls dhe teuml Pejeumls dhe Njeumlsia peumlr

Kontrollin e Autostradeumls Arsyeja peumlrse i kemi zgjedhur keumlto njeumlsi eumlshteuml se keumlto mbulojneuml

rrugeumlt neuml teuml cilat ndodhin peumlrafeumlrsisht meumlse 60 e numrit teuml peumlrgjithsheumlm teuml aksidenteve

Ccedilfareuml kemi gjetur

Peumlrfundimi kryesor eumlshteuml se ka mjaft hapeumlsira peumlr peumlrmireumlsime peumlr ta beumlreuml policimin e

trafikut ploteumlsisht efektiv Policia e trafikut mund teuml beumljeuml edhe meuml shumeuml peumlr teuml peumlrmireumlsuar

aktivitetet e saj trsquoi peumlrdoreuml informatat neuml meumlnyreuml efektive si dhe trsquoi planifikojeuml burimet

Kontrollet duket se janeuml pjeseumlrisht teuml bazuara neuml rrezikshmeumlri por cileumlsia e teuml dheumlnave nuk

lejon teuml theksojmeuml se policia e trafikut neuml Kosoveuml - neuml meumlnyreuml sistematike - eumlshteuml duke i kryer

kontrollet efektive neuml aspektin e vendeve dhe teuml koheumls Ekzistojneuml disa ccedileumlshtje peumlrsa i peumlrket

numrit teuml policeumlve teuml trafikut se si operojneuml ccedilka eumlshteuml dokumentuar analizuar dhe peumlrdorur

peumlr teuml meumlsuar dhe trsquou peumlrmireumlsuar si dhe neuml ccedilrsquomeumlnyreuml menaxhohen ndeumlshkimet Keumlto peumlr

shkak se

Policia e trafikut nuk i peumlrdoreuml burimet e saj teuml informatave neuml meumlnyreuml ploteumlsisht

efektive

Burimet nuk alokohen neuml meumlnyreuml efektive dhe nganjeumlhereuml mungojneuml pajisje teuml

reumlndeumlsishme

Nevoja peumlr teuml kryer detyra teuml tjera joparandaluese eumlshteuml njeuml faktor qeuml ndikon neuml

policineuml e trafikut

Policia e trafikut duhet meuml shumeuml teuml keteuml veumlmendje te ngasja e rrezikshme dhe

njeumlkoheumlsisht teuml kontrollojeuml standardet teknike teuml automjeteve komerciale dhe

Ndeumlshkimet jo gjithhereuml aplikohen dhe menaxhohen siccedil duhet ndaj kundeumlrvajteumlsve

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

ii

Ccedilka rekomandojmeuml

Peumlrvoja na tregon se numri i aksidenteve neuml trafik dhe pasojat e tyre mund teuml zvogeumllohen

Peumlr keumlteuml nevojitet bashkeumlpunim i ngushteuml mes autoriteteve peumlrgjegjeumlse njeuml sistem i duhur

informativ peumlrdorim efektiv i pajisjeve dhe menaxhim profesional i bazuar neuml rrezikshmeumlri

neuml teuml gjitha nivelet Ne rekomandojmeuml Drejtorin e Peumlrgjithsheumlm teuml Policiseuml seuml Kosoveumls qeuml

Teuml marreuml njeuml iniciativeuml peumlr peumlrmireumlsimin e sistemit ekzistues teuml informimit dhe ta beumljeuml

ateuml ploteumlsisht efektiv Po keumlshtu teuml konsiderojeuml futjen e njeuml baze gjitheumlpeumlrfshireumlse teuml teuml

dheumlnave duke ftuar paleumlt e ndryshme teuml interesit

Teuml peumlrmireumlsojeuml peumlrdorimin e teuml dheumlnave neuml meumlnyreuml qeuml teuml qarteumlsojeuml planifikimin vjetor

dhe teuml vendoseuml objektiva performance teuml qarta peumlr njeumlsi operative

Teuml rikonsiderojeuml alokimet ndeumlrmjet policiseuml dhe policiseuml seuml trafikut si dhe alokimet

midis njeumlsive teuml ndryshme teuml policiseuml seuml trafikut

Teuml sigurojeuml se njeuml plan investimi peumlr pajisje kost-efektive eumlshteuml hartuar neuml njeuml

perspektiveuml teuml kornizeumls afat-mesme teuml shpenzimeve

Policia e trafikut teuml peumlrqendrohet seuml pari neuml detyrat e tyre kryesore parandalimin e

aksidenteve Ndihma peumlr funksionet e tjera teuml policiseuml dhe autoritetet tjera duhet teuml

planifikohet meuml mireuml neuml bashkeumlpunim me njeumlsiteuml e ndryshme policore

Teuml sigurohet qeuml aktivitetet e policiseuml seuml trafikut janeuml kryer neuml rrugeuml dhe vende teuml

rrezikshme

Teuml sigurohet qeuml policia e trafikut teuml peumlrqendrohet edhe neuml sjelljet e tjera teuml ngaseumlsve

peumlrveccedilse te tejkalimi i kufizimit teuml shpejteumlsiseuml Masat e kujdesit teuml shtuar duhet teuml

zbatohen rregullisht nga ana e patrullave teuml trafikut dhe

Sistemi i ndeumlshkimeve duhet teuml peumlrmireumlsohet Peumlrkrah keumlsaj duhet teuml aplikohet

sistemi i ldquopikeumlve negative si mjet efektiv i ndeumlshkimit

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

1

1 Hyrje

11 Historiku

Aksidentet janeuml ndeumlr shkaktareumlt e vdekjeve leumlndimeve teuml njereumlzve dhe deumlmtimit teuml proneumls

neuml Kosoveuml Mediet kaneuml raportuar shumeuml indikatoreuml neuml lidhje me sigurineuml publike neuml

trafik Serioziteti i gjendjes eumlshteuml theksuar edhe neuml Raportin e Progresit peumlr vitin 2014 i cili

eumlshteuml publikuar seuml fundi nga BE-ja Kostot e drejtpeumlrdrejta ekonomike teuml aksidenteve teuml

trafikut neuml Kosoveuml janeuml vlereumlsuar se peumlrfaqeumlsojneuml rreth 12 teuml Bruto Prodhimit teuml

Brendsheumlm (BPP)1

Krahasuar me vendet e tjera evropiane numri i peumlrgjithsheumlm i aksidenteve neuml trafik eumlshteuml i

larteuml (peumlrafeumlrsisht 20000 neuml vitin 2013) si neuml raport me numrin e automjeteve teuml

regjistruara edhe me numrin e banoreumlve Neuml vitin 2012 numri i aksidenteve fatale peumlr

milioneuml banoreuml ishte 15-20 meuml i larteuml neuml Kosoveuml sesa neuml vendet e BE-seuml me ekonomi

mesatare dhe me ekonomi meuml teuml zhvilluar teuml cilat faktikisht kaneuml meuml shumeuml automjete peumlr

banoreuml sesa Kosova

Edhe pse numri i peumlrgjithsheumlm i aksidenteve teuml trafikut neuml Kosoveuml nuk ka ndryshuar aq

shumeuml gjateuml viteve teuml fundit aksidentet e reumlnda (me teuml leumlnduar apo teuml vdekur) janeuml rritur

meumlse 8 (nga rreth 4600 neuml 5000 mes viteve 2011 dhe 2013 apo rreth 180 persona peumlr

10000 automjete teuml regjistruara) Gjateuml viteve teuml fundit janeuml marreuml disa veprime peumlr teuml

trajtuar problemin por teuml kufizuara Fushata periodike rritja e aktiviteteve teuml policiseuml

peumlrmireumlsimi i disa rrugeumlve janeuml shembuj teuml veprimeve teuml ndeumlrmarra Megjithkeumlteuml politikat

dhe plani i veprimit peumlr sigurineuml rrugore ende nuk janeuml miratuar dhe pak veprime janeuml

ndeumlrmarreuml peumlr teuml peumlrmireumlsuar efektivitetin e autoriteteve peumlrgjegjeumlse2

Peumlr promovimin e siguriseuml rrugore janeuml teuml angazhuara disa autoritete qendrore dhe lokale

Peumlrveccedil autoriteteve peumlr ndeumlrtim dhe infrastruktureuml rrugore autoriteti i veteumlm meuml i

reumlndeumlsisheumlm eumlshteuml policia Policeumlt e trafikut janeuml peumlrgjegjeumls peumlr kryerjen e kontrolleve dhe

synojneuml uljen e rrezikut teuml aksidenteve neuml trafik Ata janeuml teuml pranisheumlm neuml rrugeuml peumlr teuml

kontrolluar dhe mbikeumlqyrur sjelljet e pjeseumlmarreumlsve dhe drejtpeumlrdrejt ndeshen me

veprimet e tyre

1 World Bank The World Bank in Kosovo Country Snapshot (April 2014) fq 10 2 Peumlr meuml shumeuml shih Raportin e Progresit peumlr Kosoveumln nga Komisioni Evropian (BE 2014 faqe 42) ku ndeumlr teuml

tjera thuhet ldquoedhe ligji peumlr sigurineuml rrugore duhet teuml peumlrafrohet me Acquis Communautaire strategjia e siguriseuml neuml rrugeuml dhe plani i saj i veprimit duhet teuml miratohenhelliprdquo

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

2

12 Objektivi dhe pyetjet e auditimit

Objektivi i keumltij auditimi eumlshteuml teuml vlereumlsojeuml neumlse patrullimet e policiseuml seuml trafikut janeuml teuml

bazuara neuml rrezik dhe teuml menaxhuara neuml meumlnyreuml efektive dhe efikase Peumlr meuml tepeumlr objektivi

yneuml eumlshteuml qeuml teuml japim impulse teuml peumlrmireumlsimit aktiviteteve teuml policiseuml seuml trafikut

Pyetja e peumlrgjithshme e auditimit ka qeneuml

ldquoA eumlshteuml policia e trafikut duke i kryer sheumlrbimet e veta neuml meumlnyreuml efikase dhe efektiverdquo

Peumlr teuml qeneuml efektiv ne neumlnkuptojmeuml peumlrmbushjen e objektivave peumlr promovimin e njeuml mjedisi

teuml mireuml dhe teuml sigurt neuml trafik qasjen neuml pajisjet e duhura dhe peumlrdorimin efektiv teuml tyre

aktivitete neuml peumlrputhje me praktikat e mira ndeumlrkombeumltare dhe afteumlsi peumlr teuml zvogeumlluar

numrin e aksidenteve teuml reumlnda rrugore Kjo po ashtu neumlnkupton aplikimin e njeuml qasje pro-

aktive dhe teuml bazuar neuml rrezik qeuml peumlrmes kontrolleve teuml nxiten sjelljet e mira teuml ngaseumlsve

Ne kemi kufizuar pyetjen e peumlrgjithshme neuml keumlto pyetje meuml specifike

1 A kaneuml policeumlt e trafikut qasje neuml informata teuml besueshme teuml peumlrditeumlsuara dhe

relevante dhe a peumlrdoren ato neuml meumlnyreuml efektive

2 A i kryejneuml njeumlsiteuml e policiseuml seuml trafikut sheumlrbimet neuml meumlnyreuml efektive

Policia e trafikut duhet para seuml gjithash teuml keteuml informata teuml duhura dhe pastaj teuml beumljeuml

peumlrdorimin efektiv teuml tyre neuml lidhje me ndarjen dhe peumlrdorimin e burimeve si dhe

planifikimin operativ

Peumlr teuml qeneuml efektive policia e trafikut duhet qeuml teuml adresojeuml analizat e rreziqeve si peumlr

shembull ku kur dhe si ka meuml shumeuml gjasa teuml ndodhin aksidentet

13 Kriteret e auditimit

Auditimi ka vlereumlsuar performanceumln e patrullave teuml policiseuml seuml trafikut kundrejt kritereve teuml

hartuara nga praktikat meuml teuml mira ndeumlrkombeumltare rregulloreve dhe udheumlzuesve teuml PK-seuml

politikave etj Ne kemi peumlrdorur keumlto kritere

1 A janeuml marreuml neuml konsiderateuml nga policia e trafikut gjateuml planifikimit teuml aktiviteteve teuml

dheumlnat peumlr aksidentet dhe

2 A janeuml marreuml vendimet peumlr patrollime (neuml koheuml dhe vend teuml duhur) teuml bazuara neuml

rrezikun e identifikuar meuml hereumlt

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

3

14 Metodologjia fusheumlveprimi dhe kufizimet e auditimit

Ne kemi aplikuar njeuml gameuml metodash peumlr mbledhjen e deumlshmive peumlr trsquoiu peumlrgjigjur pyetjeve

teuml auditimit Ne kemi

1 Rishikuar kornizeumln ligjore

2 Rishikuar dokumente relevante si

a Raportet vjetore teuml viteve 2012-2014 teuml PK

b Analizat e aksidenteveteuml kryera nga PK

c Analizat e procedurave teuml puneumls fleteuml-patrullimeve dhe shkresat e ndryshme teuml PK

d Pyeteumlsoreumlt dhe listat kontrolluese peumlr PK-neuml dhe

e Raportet e inspektimeve nga IPK-ja3

3 Intervistuar persona peumlrgjegjeumls nga PK MI

4 Veumlzhguar inspektimet e kryera nga policia e trafikut

5 Marreuml pjeseuml neuml konferenca dhe seminare ku eumlshteuml diskutuar peumlr sigurineuml neuml trafikun

rrugor dhe

6 Konsultuar shumeuml studime teuml kryera nga KB BE BB OBSH-ja

Ekipi i auditimit nuk ka mundur trsquoi studiojeuml teuml gjitha njeumlsiteuml e policiseuml seuml trafikut auditimi

eumlshteuml fokusuar neuml vlereumlsimin e praktikave teuml aplikuara neuml tre nga teteuml njeumlsiteuml ekzistuese ku

ndodhin peumlrafeumlrsisht meumlse 60 e numrit teuml peumlrgjithsheumlm teuml aksidenteve Ato njeumlsi ishin

Njeumlsiteuml Rajonale teuml Komunikacionit Rrugor teuml Prishtineumls dhe teuml Pejeumls teuml cilat mbulojneuml njeuml

territor teuml gjereuml teuml rrugeumlve neuml Kosoveuml teuml peumlrbeumlreuml nga disa komuna dhe vendkalime kufitare4

Njeumlsia e Prishtineumls eumlshteuml peumlrzgjedhur duke pasur parasysh statusin qeuml e ka qyteti si qendeumlr

administrative5 Gjithashtu ne kemi ekzaminuar Njeumlsineuml peumlr Kontrollin e Autostradeumls qeuml

eumlshteuml peumlrgjegjeumlse peumlr arterien kryesore teuml qarkullimit rrugor neuml Kosoveuml

Auditimi eumlshteuml fokusuar neuml vlereumlsimin e fazeumls planifikuese dhe teuml kryerjes seuml kontrolleve ndash

patrullimeve ndash dhe jo neuml aktivitete teuml tjera qeuml njeumlsiteuml i kryejneuml siccedil janeuml hetimet etj

Periudha e auditimit i mbulon vitet 2012-2014

3 Inspektorati Policor i Kosoveumls (IPK) eumlshteuml agjenci neuml kuadeumlr teuml MPB-seuml qeuml funksionon neuml bazeuml teuml Ligjit 03L-

231 Njeuml ndeumlr funksionet themelore teuml IPK-seuml eumlshteuml edhe ldquoInspektimi i strukturave dhe funksioneve teuml Policiseuml seuml Kosoveumls peumlr teuml siguruar llogaridheumlnie efektivitet dhe efikasitet neuml zbatueshmeumlrineuml e ligjeve dhe procedurave standarde teuml operimit neuml fuqirdquo

4 Sipas struktureumls organizative teuml PK-seuml ekzistojneuml shtateuml rajone- Drejtori Rajonale brenda teuml cilave operojneuml njeumlsiteuml e policiseuml seuml trafikut peumlrderisa NjKA operon brenda Divizionit teuml Komunikacionit Rrugor

5 Sipas raportit teuml NjRKRr-PR neuml rajonin e Prishtineumls janeuml teuml regjistruara rreth 80000 automjete (nga rreth 280000 sa janeuml teuml regjistruara neuml Kosoveuml) dhe brenda 24 oreumlve neuml teuml frekuentojneuml rreth 100000 automjete

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

4

15 Struktura e raportit

Ky raport peumlrbeumlhet nga gjashteuml kapitujt e meumlposhteumlm

Kapitulli 1 Hyrja

Kapitulli 2 Siguria neuml trafik dhe Policia

Kapitulli 3 A ka policia e trafikut qasje neuml informata teuml besueshme teuml peumlrditeumlsuara

dhe relevante si dhe apeumlrdoren ato neuml meumlnyreuml efektive

Kapitulli 4 A i kryen policia e trafikut sheumlrbimet e veta neuml meumlnyreuml efektive

Kapitulli 5 Konkluzionet dhe

Kapitulli 6 Rekomandimet

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

5

2 Siguria neuml trafik dhe policia

21 Siguria neuml trafik perspektivat

Mjedisi i sigurt - peumlrfshireuml edhe sigurineuml neuml trafikun rrugor - eumlshteuml vendimtar peumlr zhvillimin

ekonomik teuml vendit Mbrojtja e jeteumls dhe proneumls eumlshteuml e nevojshme peumlr ccedildo shoqeumlri

Siguria neuml trafik eumlshteuml problem i peumlrhapur neuml mbareuml boteumln6 Organizata Boteumlrore e

Sheumlndeteumlsiseuml (OBSH) ka theksuar se ccedildo 30 sekonda dikush diku vdes neuml njeuml aksident rrugor

dhe dhjeteuml persona leumlndohen reumlndeuml OBSH pret qeuml numri i vdekjeve neuml nivel global teuml arrijeuml

afro 2 milion deri neuml vitin 2030 nga 13 milioneuml sa eumlshteuml tani Ekzistenca e njeuml strategjie

kombeumltare teuml siguriseuml neuml rrugeuml mund teuml shihet si njeuml tregues qeuml siguria neuml rrugeuml eumlshteuml njeuml

ccedileumlshtje neuml agjendeumln politike7

Gjithashtu neuml BE transporti rrugor eumlshteuml meuml i rreziksheumlm dhe meuml i kushtuesheumlm neuml aspektin

e jeteumls njereumlzore Siguria neuml rrugeuml eumlshteuml problem i madh shoqeumlror i peumlrbashkeumlt peumlr teuml gjitha

vendet e BE-seuml Neuml vitin 2009 meuml shumeuml se 35000 njereumlz kaneuml vdekur neuml rrugeumlt e BE-seuml e qeuml

eumlshteuml ekuivalente me njeuml qytet teuml meseumlm dhe jo meuml pak se 15 milioneuml persona janeuml leumlnduar8

Peumlr teuml peumlrmireumlsuar sigurineuml neuml rrugeuml eumlshteuml vendosur njeuml objektiv sasior zvogeumllim peumlr 50 teuml

numrit teuml vdekjeve nga aksidentet rrugore deri meuml 2020 duke filluar nga viti 2010 Pavareumlsisht

suksesit neumlpeumlrmjet programeve teuml BE-seuml rrugeumlt evropiane janeuml ende larg peumlr teuml qeneuml teuml sigurta

BE-ja ka peumlrcaktuar disa objektiva neuml bazeuml teuml orientimeve teuml politikave teuml saj peumlr sigurineuml neuml

rrugeuml duke theksuar si esenciale arsimin trajnimin dhe zbatimin9

Neuml Kosoveuml sfida e siguriseuml neuml rrugeuml eumlshteuml identifikuar gjateuml viteve teuml fundit Neuml vitin 2009

eumlshteuml themeluar njeuml organ ndeumlrministror i quajtur Keumlshilli peumlr Sigurineuml neuml Komunikacionin

Rrugor10 Roli i keumltij Keumlshilli eumlshteuml teuml ndeumlrtojeuml bashkeumlpunimin mes ministrive peumlrgjegjeumlse peumlr

promovimin e siguriseuml neuml rrugeuml Koheumlve teuml fundit eumlshteuml hartuar ldquoDraft-Strategjia Kombeumltarerdquo

nga Keumlshilli dhe si e tilleuml eumlshteuml proceduar peumlr miratim neuml Qeveri Korniza ligjore edhe pse e

mangeumlt eumlshteuml zbatuar pjeseumlrisht dhe eumlshteuml neuml shqyrtim e sipeumlr11 Komunat dhe Keumlshillat

6 Ccedileumlshtja e siguriseuml seuml trafikut riafirmon objektivin afatgjateuml teuml keumlrkuar nga KB peumlr teuml zvogeumlluar numrin e

aksidenteve deri meuml 2020 (Rezoluta e Asambleseuml seuml Peumlrgjithshme teuml KB-seuml ARES64255 mars 2010) 7 Neuml krahasim me vendet e tjera evropiane Kosova eumlshteuml njeuml ndeumlr vendet e pakta qeuml nuk e ka miratuar ende njeuml

strategji kombeumltare peumlr sigurineuml neuml trafik 8 European Commission (EC) Towards a European Road Safety Area Policy Orientations on Road Safety 2011-

2020 (Brussels 2010) 9 Ibidem 10 Themelimi i keumltij keumlshilli eumlshteuml parapareuml me Ligjin mbi Sigurineuml neuml Komunikacion (2007) ldquoProgrami peumlr

sigurineuml rrugorerdquo eumlshteuml miratuar neuml vitin 2010 me qeumlllim teuml zvogeumllimit teuml trendit negativ teuml siguriseuml rrugore neuml Kosoveuml

11 Drafti i ligjit teuml ri eumlshteuml neuml pocedureuml parlamentare peumlr miratim

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

6

Komunaleuml peumlr Siguri teuml Komunitetit teuml themeluar neuml secileumln komuneuml luajneuml njeuml rol teuml veccedilanteuml

neuml aspektin e siguriseuml publike12

22 Policia e Kosoveumls organizimi dhe peumlrgjegjeumlsiteuml

PK-ja eumlshteuml autoriteti kompetent peumlrgjegjeumls peumlr zbatimin e politikave teuml siguriseuml kombeumltare

ku peumlrfshihet edhe trafiku rrugor Roli i policiseuml - neuml fusheumln e siguriseuml neuml trafik - eumlshteuml mjaft

specifik dhe aplikohet peumlrmes aktiviteteve teuml ndryshme Peumlrgjegjeumlsiteuml kryesore janeuml zbatimi i

ligjeve teuml trafikut reagimet ndaj aksidenteve dhe ngritja e nivelit teuml ndeumlrgjegjeumlsimit peumlrmes

qasjes proaktive Policia e trafikut sheumlrben si njeuml pengeseuml peumlr ngaseumlsit teuml cileumlt nuk i

respektojneuml rregullat e trafikut dhe nuk u binden atyre13

PK-ja ka aprovuar njeuml ldquoPlan Strategjik Zhvillimor 2011-2015rdquo14 ku njeuml nga objektivat

strategjike eumlshteuml ngritja e nivelit teuml siguriseuml publike dhe besimit teuml qytetareumlve (trafikut

rrugor)

PK-ja eumlshteuml e organizuar neuml nivel qendror dhe lokal15 Drejtoria e Peumlrgjithshme e PK-seuml

(kryesuar nga Drejtori i Peumlrgjithsheumlm) eumlshteuml peumlrgjegjeumlse neuml nivel vendi Neuml nivelin rajonal

janeuml shtateuml njeumlsi rajonale - Drejtori Rajonale (DR) - peumlrgjegjeumlse peumlr sigurineuml publike Stacionet

e policiseuml janeuml peumlrgjegjeumlse peumlr policineuml lokale neuml secileumln komuneuml16

Policia e trafikut eumlshteuml e organizuar neuml keumlteuml meumlnyreuml neuml nivelin qendror Divizioni i

Komunikacionit Rrugor (DKRr) eumlshteuml peumlrgjegjeumls peumlr menaxhim strategjik udheumlzime urdhra

dhe plane operative peumlr njeumlsiteuml operative (njeumlsiteuml e policiseuml seuml trafikut) Neuml nivel operativ

DKRr eumlshteuml peumlrgjegjeumls peumlr kontrollimin e autostradeumls peumlrmes Njeumlsiseuml peumlr Kontrollin e

Autostradeumls (NjKA) DKRr ka zhvilluar planet e veprimit qeuml kaneuml peumlr qeumlllim adresimin e

sfidave teuml cilat pengojneuml sigurineuml e qeumlndrueshme teuml trafikut rrugor17

Njeumlsiteuml peumlrkateumlse operative janeuml pjeseuml e DR-ve si dhe i raportojneuml DR-ve dhe DKRr-seuml NjKA

raporton drejtpeumlrdrejt tek DKRr

12 Detyrat dhe peumlrgjegjeumlsiteuml e keumltij Keumlshilli janeuml teuml peumlrcaktuara me UA nr 272012 MPB ndash 032012 dhe kaneuml teuml

beumljneuml meuml shumeuml me siguri teuml peumlrgjithshme duke mos u potencuar neuml meumlnyreuml teuml veccedilanteuml sigurineuml neuml trafik Aneumltareuml teuml keumltyre keumlshillave janeuml edhe komandanteumlt e stacioneve policore teuml komunave peumlrkateumlse

13 European Transport Safety Council (ETSC) Policing Enforcement Strategies to Reduce Traffic Casualties in Europe (Brussels 1999) fq 11

14 Bazuar neuml keumlteuml dokument PK-ja ka parapareuml ndeumlrmarrjen e keumltyre masave siccedil janeuml prezenceuml meuml teuml madhe policore peumlrmes patrullimeve meuml teuml shpeshta neuml ldquopika teuml zezardquo kontakte teuml drejtpeumlrdrejta dhe keumlshillimit me qytetareuml organizim teuml aktiviteteve proaktive me qeumlllim teuml edukimit teuml qytetareumlve shtimi i numrit teuml kontrolleve dhe veprimeve tjera policore neuml trafik

15 Shih ldquoShtojceumln Irdquo ndash struktura organizative e PK-seuml 16 Ligji peumlr Policineuml 04L-076 aprovuar meuml 2012 e definon Policineuml e Kosoveumls si sheumlrbim publik qeuml funksionon

brenda MPB-seuml 17 DKRr ka neumlnshkruar njeuml memorandum bashkeumlpunimi me Policineuml e Republikeumls seuml Shqipeumlriseuml peumlr patrullimet e

peumlrbashkeumlta teuml policiseuml seuml trafikut me qeumlllim teuml rritjes seuml siguriseuml neuml trafikun rrugor gjateuml sezonit teuml vereumls

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

7

Detyrat e njeumlsive patrulluese janeuml teuml peumlrcaktuara neuml ldquoUdheumlzuesin peumlr meumlnyreumln e kryerjes seuml

detyrave neuml mbikeumlqyrjen dhe rregullimin e trafikut rrugorrdquo Peumlrveccedil keumltyre dokumenteve PK

ka miratuar gjithashtu ldquoManualin peumlr Parime dhe Procedura Standarde Operativepeumlrshkrime

teuml puneumlsrdquo si dhe udheumlzime peumlr operacione

23 Roli i policiseuml seuml trafikut

Qeumlllimi i policiseuml seuml trafikut eumlshteuml teuml sigurojeuml leumlvizjen e sigurt neuml rrugeuml teuml parandalojeuml

shkeljet neuml trafik dhe teuml marreuml masat e duhura kundeumlr shkeleumlsve Patrullimi ka njeuml rol

mbikeumlqyreumls parandalues dhe krijon njeuml ambient meuml teuml sigurt peumlr teuml gjitheuml aktereumlt neuml trafik

Policia e trafikut analizon planifikon dhe harton strategji peumlr nivel teuml qeumlndruesheumlm teuml

siguriseuml neuml trafik Njeumlsiteuml e policiseuml seuml trafikut janeuml njeumlsi peumlrgjegjeumlse peumlr

Planifikimin e patrullimeve - faza e planifikimit teuml aktiviteteve operative bazohet neuml

analizat e shkaqeve qeuml qeumlndrojneuml pas aksidenteve teuml trafikut (faktoreumlt e rrezikut)

Patrullimet - kryhet neuml meumlnyra teuml ndryshme neuml koheuml teuml ndryshme dhe me mjete teuml

ndryshme Pikat kontrolluese ku kryhen patrullimet peumlrcaktohen neuml bazeuml teuml

analizave teuml rrezikut teuml larteumlpeumlrmendur dhe

Hetimet e aksidenteve - peumlrfshijneuml hetimin e ploteuml teuml tyre dhe kaneuml peumlr qeumlllim rritjen

e siguriseuml neuml trafikun rrugor Hartohen raporte peumlrfshireuml analizat mbi faktoreumlt qeuml i

shkaktojneuml aksidentet18

Mbikeumlqyrja e fluksit teuml trafikut beumlhet peumlrmes praniseuml seuml policiseuml seuml trafikut neuml rrugeuml dhe

mund teuml beumlhet edhe me ndihmeumln e pajisjeve teknike monitoruese ndash kamerave teuml

shpejteumlsiseuml19 etj

24 Organizatat e tjera teuml angazhuara

Neuml adresimin e siguriseuml seuml trafikut rrugor janeuml teuml peumlrfshireuml disa aktereuml

Qeveria eumlshteuml peumlrgjegjeumlse peumlr krijimin e politikave teuml siguriseuml peumlr qytetareuml peumlrfshireuml edhe

trafikun Neumln kornizeumln e aplikueshme ligjore Qeveria Ministria e Puneumlve teuml Brendshme

(MPB) dhe Ministria e Infrastruktureumls (MI) ndajneuml peumlrgjegjeumlsineuml kryesore peumlr vendosjen e

18 Njeumlsiteuml e Policiseuml seuml Trafikut kryejneuml hetime peumlr aksidentet e trafikut qeuml rezultojneuml me fatalitet leumlndime teuml

reumlnda dhe aksidentet me deumlme teuml shumta Neuml aneumln tjeteumlr stacionet policore i hetojneuml aksidentet me deumlme meuml teuml vogla

19 lsquorsquoKamera teuml shpejteumlsiseumlrsquorsquo eumlshteuml emri i zakonsheumlm peumlr kamerat e siguriseuml qeuml peumlrdoren nga forcat e policiseuml Ekzistojneuml kateumlr lloje kryesore kamera fikse teuml cilat janeuml mjete pa pilot dhe fotografojneuml neuml njeuml rrugeuml ku ka pasur aksidente kamera teuml shpejteumlsineuml mbi distanceumln teuml cilat janeuml pa pilot por operojneuml neuml ccedilifte dhe zbulojneuml shpejteumlsineuml e arritur ndeumlrmjet automjeteve dhe peumlrdoren neuml meumlnyreuml tipike neuml rrugeuml meuml teuml gjata me dendeumlsi teuml larteuml peumlrplasjeje kamera leumlvizeumlse peumlr shpejteumlsineuml qeuml peumlrdoren nga policeumlt dhe vendosen neuml aneumlt e rrugeumlve dhe kamera neuml driteuml teuml kuqe qeuml peumlrdoren neuml kryqeumlzimet ku ka semaforeuml Gjithashtu sipas praktikave ndeumlrkombeumltare vendosja e kamerave false neuml vende teuml ndryshme eumlshteuml njeuml meumlnyreuml peumlr teuml rritur efektivitetin

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

8

politikave hartimin dhe zbatimin e ligjeve qeuml lidhen me sigurineuml neuml trafikun rrugor MI ka

disa detyra si

programe peumlr trajnimin e ngaseumlsve dhe vlereumlsimin e tyre

kushtet e kontrollimit teknik teuml automjeteve dhe

ndeumlrtimin dhe mireumlmbajtjen e rrugeumlve

Peumlrveccedil keumlsaj seuml bashku me PK-neuml MI-ja mbikeumlqyreuml administron dhe zbaton kornizeumln

ligjore peumlr sigurineuml publike neuml rrugeuml

Komunat janeuml peumlrgjegjeumlse peumlr ndeumlrtimin dhe mireumlmbajtjen e rrugeumlve publike lokale

Gjykatat janeuml peumlrgjegjeumlse peumlr trajtimin e veprave peumlr shkelje teuml rregullave teuml trafikut

Organet e drejteumlsiseuml peumlrmes puneumls seuml tyre kontribuojneuml neuml meumlnyreuml efektive si mekanizeumlm

mbrojteumls neuml ndeumlrgjegjeumlsimin e publikut Neumlpeumlrmjet vendimeve meritore ato veccedilaneumlrisht

ndikojneuml neuml shtypjen e fenomeneve teuml rrezikshme neuml trafik duke ndikuar keumlshtu

drejtpeumlrdrejt neuml peumlrmireumlsimin e sjelljes seuml pjeseumlmarreumlsve

Institucionet sheumlndeteumlsore kontribuojneuml neuml kujdesin sheumlndeteumlsor dhe trajtimin e qytetareumlve-

ngaseumlsve Sheumlrbimet emergjente me koheuml dhe efektive ndash me aneuml teuml trajtimit teuml duhur teuml

leumlnduarve neuml aksidente - zvogeumllojneuml pasojat e tyre Meuml tej keumlto institucione kontribuojneuml

edhe neuml edukimin e ngaseumlsve peumlr procedurat e ndihmeumls seuml pareuml dhe transportimin e duhur

teuml aksidentuarve

Institucionet e arsimit e promovojneuml edukimin efektiv teuml siguriseuml rrugore neuml shkolla

Gjithashtu mediet mund teuml rrisin ndeumlrgjegjeumlsimin e komunitetit dhe teuml kuptuarit e faktoreumlve

dhe kostove teuml aksidenteve rrugore Kompaniteuml e sigurimeve kaneuml njeuml rol teuml veccedilanteuml neuml keumlteuml

drejtim Aplikimi i koncepteve teuml sigurimit duke shpeumlrblyer ngaseumlsit qeuml nuk shkaktojneuml

aksidente i motivon ata teuml peumlrmireumlsojneuml sjelljet e tyre neuml trafik dhe si rrjedhojeuml e keumlsaj edhe

keumlto kompani ndikojneuml neuml sigurineuml rrugore

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

9

3 A ka policia e trafikut qasje neuml informata teuml

besueshme teuml peumlrditeumlsuara dhe relevante si dhe a

peumlrdoren ato neuml meumlnyreuml efektive

31 Ccedilfareuml informatash i duhen policiseuml seuml trafikut

Veprimet peumlr teuml zvogeumlluar problemet e siguriseuml neuml trafikun rrugor duhet teuml jeneuml teuml bazuara

neuml informata relevante Informatat e tilla mund teuml merren me ndihmeumln e njeuml sistemi

informativ teuml siguriseuml neuml rrugeuml20 Shumeuml vende evropiane kaneuml baza teuml ndryshme teuml teuml

dheumlnave por neuml peumlrgjitheumlsi ato janeuml neuml proneumlsi teuml agjencive kombeumltare peumlr siguri neuml rrugeuml

dhe institucionet e ndryshme ofrojneuml informata peumlr agjenciteuml e tilla21

Aktivitetet efektive teuml policiseuml seuml trafikut keumlrkojneuml informata rreth22

Faktoreumlve qeuml ndeumlrlidhen me aksidente teuml tilla si23

ngaseumlsit dhe sjelljet e tyre

llojet e automjeteve teuml peumlrfshira dhe gjendja e tyre

gjendja e rrugeumlve dhe moti

intensiteti i trafikut dhe

ku dhe kur kaneuml ndodhur aksidentet

teuml ashtuquajturave ldquopika teuml zezardquo24

ngjarjeve - kur dhe ku mund teuml rriten rreziqet peumlr aksidente

pasojave teuml aksidenteve

aktiviteteve teuml kryera nga policia e trafikut dhe ndeumlshkimet e aplikuara dhe

reagimeve peumlr rezultatet e qasjeve dhe aktiviteteve teuml ndryshme

Policia e trafikut eumlshteuml peumlrgjegjeumlse peumlr mbledhjen e teuml dheumlnave teuml nevojshme teuml cilat kryesisht

vet i prodhojneuml Autoritetet tjera ose organizatat mund teuml keneuml njohuri teuml cilat policia e

20 OECD Safety on Roads (Paris 2002) fq 10 21 Neuml Kosoveuml roli i agjenciseuml seuml tilleuml ushtrohet nga Keumlshilli peumlr Sigurineuml neuml Komunikacionin Rrugor Keumlshilli

kryesisht mbledh teuml dheumlna nga Policia e Kosoveumls 22 Kjo pjeseuml bazohet neuml literatura teuml ndryshme rreth praktikave teuml mira teuml kontrollit teuml trafikut dhe dokumente ndash

politika nga organizata teuml ndryshme ndeumlrkombeumltare 23 WHO Data Systems A Road Safety Manual for Decision-Makers and Practioners (Geneva 2010) 24 Neuml menaxhimin e siguriseuml rrugore ldquopikat e zezardquo (angblackspot) janeuml vendet ku historikisht janeuml koncentruar

aksidentet e trafikut Kjo mund teuml ndodh peumlr arsye teuml ndryshme teuml tilla si ktheseuml e ashpeumlr apo keumlnd neuml njeuml rrugeuml teuml drejteuml kryqeumlzim i fshehur neuml njeuml rrugeuml teuml shpejteuml shenja teuml dobeumlta ose teuml fshehura paralajmeumlruese neuml udheumlkryq etj

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

10

trafikut nuk i ka peumlr shembull ngjarjet ose gjendja qeuml mund teuml rriseuml rrezikun peumlr aksidentet

e trafikut Peumlr keumlteuml arsye marreumldheumlnia e ngushteuml e puneumls midis policiseuml seuml trafikut dhe

autoriteteve teuml tjera eumlshteuml thelbeumlsore

Eumlshteuml po keumlshtu e reumlndeumlsishme qeuml teuml dheumlnat teuml strukturohen dhe analizohen siccedil duhet qeuml

aktualisht teuml peumlrdoren peumlr planifikime operative dhe detyra teuml peumlrditshme Kjo do trsquoi

mundeumlsonte policiseuml seuml trafikut teuml zgjedh mjetet e duhura - neuml koheumln e duhur dhe neuml vendin

e duhur Kjo gjithashtu e beumln meuml teuml lehteuml fokusimin meuml teuml mireuml neuml sjelljet e ngaseumlsve kushtet

rrugore gjendjen dhe llojin e automjeteve (kamioneuml autobuseuml ose vetura) etj Peumlr njeuml efekt

maksimal teuml siguriseuml eumlshteuml e reumlndeumlsishme qeuml policia e trafikut teuml fokusohet neuml faktoreuml teuml cileumlt

kaneuml ndikim teuml drejtpeumlrdrejteuml neuml sigurineuml rrugore dhe ateuml neuml vende dhe koheuml teuml duhur ku

aksidentet kaneuml gjasa teuml ndodhin

32 A ka policia e trafikut qasje neuml informatat e duhura

Shumica e informatave teuml nevojshme peumlr qeumlllime teuml planifikimit peumlr policineuml e trafikut janeuml

neuml dispozicion25 Policia e trafikut ka qasje neuml dy baza teuml teuml dheumlnave SIPK teuml dheumlnat rreth

veprave penale dhe MAAP teuml dheumlnat peumlr aksidentet statistikat dhe analizat Teuml dheumlnat neuml

keumlto baza peumlrcillen neuml baza ditore javore dhe mujore Disa teuml dheumlna sigurohen peumlrmes

takimeve dhe shkeumlmbimit me autoritetet tjera - institucionet rrugore sheumlndeteumlsore dhe

gjykatat neuml lidhje me kundeumlrvajteumlsit dhe ndeumlshkimet Teuml dheumlnat rreth aksidenteve dhe

pasojave teuml tyre janeuml teuml plota

Policia e trafikut eumlshteuml mjaft mireuml e informuar rreth ngjarjeve dhe gjendjes se ku dhe kur

mund teuml rriten rreziqet peumlr aksidente Bashkeumlpunimi me autoritetet tjera qendrore dhe lokale

dhe me shoqeumlrineuml civile ofron teuml dheumlna peumlr intensitetin e trafikut gjendjen neuml rrugeuml etj26

Mund teuml keumlrkohet nga policia e trafikut teuml sigurojeuml ndihmeuml peumlr autoritetet tjera bie fjala teuml

jeteuml e pranishme afeumlr shkollave teuml ndihmojeuml organet e inspektimit teuml ngriteuml ndeumlrgjegjeumlsimin

neuml parandalimin e rrezikut neuml trafik etj27

Neuml tabeleumln e meumlposhtme eumlshteuml peumlrmbledhur qasshmeumlria e njeumlsive policore teuml trafikut neuml

informata teuml nevojshme teuml llojeve teuml ndryshme Qasjen e kemi klasifikuar neuml kateumlr kategori28

25 Sipas praktikave ndeumlrkombeumltare burimi meuml i zakonsheumlm peumlr teuml dheumlnat rreth aksidenteve janeuml teuml dheumlnat e

policiseuml Megjithateuml shumeuml aksidente nuk raportohen neuml polici - me ose pa deumlmtime teuml vogla apo pa leumlndime 26 Raportet vjetore teuml PK-seuml peumlr vitet 2012 dhe 2013 27 Examinimi i raporteve teuml ndryshme planeve ditore teuml policiseuml seuml trafikut etj 28 Peumlr meuml shumeuml shpjegime shih ldquoShtojceumln IIrdquo

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

11

Tabela 1 Qasshmeumlria e policiseuml seuml trafikut neuml informata teuml nevojshme peumlr planifikimin

operativ

ploteumlsisht kryesisht pjeseumlrisht shumeuml pak

Informata peumlr faktoreumlt qeuml ndeumlrlidhen me aksidentet x

Informatat peumlr pasojat e aksidenteve x

Informata mbi ngjarjet kushtet kur ku rreziqet mund teuml rriten peumlr aksidente

x

Informata rreth aktiviteteve teuml kryera nga policia e trafikut dhe ndeumlshkimet e aplikuara

x

Reagimet ndaj rezultateve teuml qasjeve teuml ndryshme dhe aktiviteteve

x

Siccedil shihet meuml sipeumlr ekzistojneuml fusha ku informatat e nevojshme nuk janeuml ploteumlsisht teuml

qasshme - kur eumlshteuml e nevojshme Ka ende fusha qeuml duhet teuml zhvillohen para se policia e

trafikut teuml mund teuml pranojeuml informata neuml koheuml peumlr ngjarjet dhe kushtet kur dhe ku mund teuml

rriten rreziqet peumlr aksidente Informatat ldquoonlinerdquo ose neuml koheuml reale nga autoritetet e rrugeumlve

dhe peumlrpjekjet shteseuml peumlr teuml ngritur rrjete me aktereuml teuml ndrysheumlm janeuml shembuj teuml

aktiviteteve qeuml mund teuml shtojneuml vlereuml

Raportimi i performanceumls neuml disa aspekte nuk eumlshteuml i zhvilluar edhe aq mireuml Nga sistemi

aktual i informatave eumlshteuml veumlshtireuml teuml kuptohet secila peumlrpjekje qeuml do teuml sigurojeuml bazeuml solide

peumlr zhvillimin e raportimit

Kapacitetet meuml pak teuml zhvilluara janeuml ato peumlr vlereumlsimin e efektivitetit teuml qasjeve dhe

aktiviteteve teuml ndryshme Disa peumlrpjekje janeuml iniciuar peumlr shembull neuml hartimin e raporteve

peumlr aktivitetet e kryera por jo neuml matjen e veprimeve teuml ndeumlrmarra neuml meumlnyreuml qeuml teuml

parandalohen aksidentet

33 A eumlshteuml policia e trafikut duke i peumlrdorur informatat neuml

meumlnyreuml efektive

Cileumlsia e interpretimit teuml teuml dheumlnave eumlshteuml vendimtare neuml peumlrcaktimin e aktiviteteve teuml

duhura teuml policiseuml seuml trafikut Njeuml shembull disa nga faktoreumlt e aksidenteve teuml ofruara neumlpeumlr

dosje ndash siccedil janeuml kushtet klimatike dhe gjendjet e rrugeumlve ndash mund teuml shpjegojneuml ndonjeuml

aksident por neuml realitet ngasja e pakujdesshme ose shpejteumlsia mund teuml jeneuml shkaku i veumlrteteuml

Me fjaleuml teuml tjera policia e trafikut ka nevojeuml peumlr informata rreth kushteve klimatike dhe

gjendjes neuml rrugeuml qeuml teuml planifikojeuml aktivitetet e saj mireumlpo kontrollet aktuale ndash me qeneuml

efektive ndash duhet teuml fokusohen neuml aspekte tjera si shpejteumlsia dhe sjelljet e ngaseumlsve Njeuml ccedileumlshtje

tjeteumlr qeuml mund teuml ngritet neuml keumlteuml kontekst eumlshteuml nevoja peumlr informata Edhe neumlse keumlto

informata janeuml ligjeumlrisht dhe teknikisht korrekte ato mund teuml diskutohen nga njeuml

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

12

perspektiveuml e kontrollit teuml trafikut neumlse janeuml mbivendosur ose tepeumlr teuml detajuara peumlr trsquou

peumlrshtatur nevojave praktike teuml policiseuml trafikut29

Shfryteumlzimi efektiv i informatave keumlrkon qeuml ato teuml

konsiderohen relevante dhe teuml dobishme nga ana e peumlrdoruesit

doreumlzohen neuml koheumln e duhur peumlr njeumlsiteuml e duhura

interpretohen neuml meumlnyreuml korrekte nga ana e peumlrdoruesit

peumlrdoren peumlr analiza dhe vlereumlsim neuml nivele teuml ndryshme

kaneuml ndikim neuml puneumln e peumlrditshme neuml terren dhe

peumlrdoren peumlr teuml meumlsuar dhe vepruar peumlr ndryshim dhe peumlrmireumlsim

Informatat peumlr planifikimin e aktiviteteve nuk janeuml peumlrdorur sistematikisht nga policia e

trafikut neuml meumlnyreuml efektive peumlr teuml maksimizuar efektivitetin e puneumls neuml aktivitetet e

peumlrditshme Peumlrveccedil keumlsaj ato janeuml peumlrdorur rralleuml peumlr vendimet rreth meumlnyreumls se si duhet

peumlrmireumlsuar aktivitetet e policiseuml seuml trafikut teuml cilat janeuml - peumlrgjitheumlsisht - duke peumlrseumlritur teuml

njeumljteumln strategji teuml zbatimit Detyrat e adresuara neuml fleteumlt-patrulluese nuk ishin shpesh neuml

peumlrputhje me planet operative30

Analizat e shkaqeve qeuml qeumlndrojneuml pas aksidenteve interpretohen nga njeumlsiteuml e policiseuml seuml

trafikut dhe peumlrcillen te DKRr neuml baza teuml rregullta Analizat shteseuml teuml prodhuara nga DKRr

peumlrdoren pjeseumlrisht neuml peumlrputhje me faktoreumlt e identifikuar teuml rrezikut31

Tabela 2 Peumlrdorimi i informatave teuml nevojshme nga policia e trafikut peumlr planifikim

operativ

Peumlrdorimi i informatave Gjithhereuml Shpesh Ndonjeumlhereuml Rralleuml

Teuml interpretuara analizuara dhe kombinuara me teuml dheumlna tjera

x

Teuml doreumlzuara me koheuml te njeumlsia e duhur x

Teuml peumlrdorura peumlr planifikim operativ dhe puneuml teuml peumlrditshme

x

Teuml peumlrdorura peumlr teuml meumlsuar dhe peumlr vendime peumlr peumlrmireumlsim

x

29 Ekzaminimi i klasifikimeve teuml DKRr peumlr shkaqet e aksidenteve neuml trafik ldquoStatistika dhe analiza e aksidenteve

neuml trafikrdquo peumlr vitet 2012 dhe 2013 30 Ekzaminim i aktiviteteve teuml bazuara neuml plane operative 31 Ekzaminimi i klasifikimeve teuml DKRr peumlr shkaqet e aksidenteve teuml trafikut ldquoStatistika dhe analiza e aksidenteve

neuml trafikrdquopeumlr vitet 2012 dhe 2013

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

13

Raportet vjetore teuml DKRr-seuml i peumlrshkruajneuml faktoreumlt e aksidenteve rrugore neuml krahasim me

vitet e meumlparshme Rezultatet e informatave peumlr faktoreumlt qeuml ndeumlrlidhen me aksidentet

trajtohen siccedil duhet veteumlm kur policia e trafikut zbaton masat neuml planet operative ose urdhrat

nga DKRr Neuml planifikimin operativ policia e trafikut ka peumlrdorur informatat rreth

shpeshteumlsiseuml dhe shkaqeve teuml aksidenteve Aktivitetet janeuml teuml ndryshme dhe varen thjesht

nga vendndodhja gjeografike dhe intensiteti i trafikut por kryesisht janeuml orientuar neuml

monitorimin e shpejteumlsiseuml32 Peumlrveccedil keumlsaj njeumlsiteuml e trafikut (duke peumlrjashtuar NjKA-neuml) nuk i

drejtojneuml gjithnjeuml aktivitetet me sheumlnjesteumlr edhe neuml rrugeumlt tjera jo-rajonale

Detyrat rutineuml nuk adresojneuml detyra teuml veccedilanta vis-agrave-vis treguesve teuml identifikuar neuml analizeumln

e aksidenteve Sipas krahasimit teuml teuml dheumlnave patrullimet e vlereumlsuara rutineuml teuml policiseuml seuml

trafikut kryesisht kaneuml sheumlnjestruar faktorin shpejteumlsi Kjo neumlnkupton se informatat nuk janeuml

peumlrdorur ploteumlsisht peumlr detyrat e peumlrditshme Shumica e patrullimeve kryesisht kryhen pa

ndonjeuml objektiv tjeteumlr shteseuml Aktivitetet aktuale teuml peumlrditshme ndash peumlr teuml qeneuml efektive - do teuml

duhet teuml fokusohen neuml aspekte teuml tjera teuml ndryshme siccedil eumlshteuml sjellja e ngaseumlsve (mbajtja e

distanceumls ngasja e pakujdesshme etj)

Informatat peumlrdoren rralleuml peumlr teuml identifikuar peumlrmireumlsimet e mundshme teuml veprimeve

parandaluese33 Shumica deumlrrmuese e aktiviteteve teuml kryera nuk janeuml teuml peumlrmbledhura neuml

raporte post-operative peumlr teuml matur progresin drejt objektivave teuml vendosura Peumlr meuml tepeumlr

peumlrzierja e prioriteteve neuml patrullime nuk ishte gjithnjeuml e bazuar neuml informatat e

disponueshme34

32 Shembuj teuml tjereuml teuml intensifikimit teuml patrullimeve peumlrfshijneuml ndalesat peumlr automjete sipas planeve operative

ngjarjet sportive dhe klubet e nateumls etj Automjetet inspektohen neuml baza vjetore derisa veteumlm hereumlpashere adresohen me plane teuml peumlrbashkeumlta operative Policia e trafikut - MI

33 Ekzaminimi i raporteve teuml njeumlsive teuml policiseuml seuml trafikut peumlr vitet 2012 dhe 2013 34 Vlen teuml peumlrmendet se bazuar neuml informatat peumlr aksidente DKRr ka keumlrkuar nga NjRKRr-PR qeuml teuml shtohet

numri i kontrolleve neuml disa rrugeuml siccedil ishte rasti neuml rrugeumln Prishtineuml-Podujeveuml-Merdareuml Si rezultat i angazhimeve shteseuml numri i aksidenteve neuml keumlteuml aks rrugor eumlshteuml zvogeumlluar duksheumlm neuml periudheumln janar-maj 2014 neuml krahasim me vitin 2013

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

14

4 A i kryen policia e trafikut sheumlrbimet neuml meumlnyreuml

efektive

41 Si teuml matet efektiviteti i policiseuml seuml trafikut

Qeumlllimi i peumlrgjithsheumlm peumlr policineuml e trafikut seuml bashku me autoritetet e tjera peumlrgjegjeumlse siccedil

kemi peumlrmendur eumlshteuml teuml minimizohen aksidentet e trafikut dhe teuml ndihmohet peumlr njeuml mjedis

teuml sigurt teuml trafikut Shtrohet pyetja se si duhet teuml veprojeuml policia e trafikut peumlr teuml

peumlrmbushur neuml meumlnyreumln meuml teuml mireuml teuml mundshme keumlto objektiva Peumlrveccedil keumlsaj a eumlshteuml fare

e mundur teuml maten rezultatet e policiseuml seuml trafikut peumlr shkak teuml faktoreumlve teuml tjereuml qeuml ndikojneuml

neuml veumlllimin dhe karakterin e ldquoaksidenteverdquo

Zvogeumllimi i aksidenteve teuml reumlnda teuml trafikut eumlshteuml njeuml lloj mateumlsi qeuml tregon peumlr rezultatin e

peumlrgjithsheumlm se neuml ccedilrsquomeumlnyreuml operojneuml autoritetet peumlrgjegjeumlse rrugore ose teuml policiseuml seuml

trafikut Megjithateuml eumlshteuml matje shumeuml e peumlrgjithshme qeuml varet nga shumeuml faktoreuml siccedil janeuml

rrugeumlt dhe moti sjelljet e ngaseumlsve numri i automjeteve dhe gjendja e tyre angazhimi i

autoriteteve tjera rregullimi aktual kushtet financiare etj

Ekzistojneuml edhe matje teuml tjera teuml zakonshme Mund teuml studiohen neumlse mjetet e teuml duhura janeuml

neuml dispozicion dhe neumlse ato janeuml peumlrdorur neuml meumlnyreuml efektive peumlr shembull a janeuml peumlrdorur

kamerat e shpejteumlsiseuml dhe radareumlt aty ku do teuml shtonin meuml shumeuml vlereuml (rreziku i larteuml peumlr

aksidentet e trafikut peumlr shkak teuml shpejteumlsiseuml seuml automjetit) a beumlhen teste alkooli ku do teuml

shtonin meuml shumeuml vlereuml etj Gjithashtu mund teuml shqyrtohen neumlse njeumlsiteuml e kontrollit neuml koheuml

teuml duhur sigurojneuml autoritetet peumlrgjegjeumlse rrugore me propozime peumlr ndryshimin e

kufizimeve teuml shpejteumlsiseuml veumlnien e shenjave paralajmeumlruese riparimin e rrugeumlve largimin e

pengesave neuml rrugeuml etj

Mund edhe teuml matet meumlnyra se si shpeumlrndahen burimet neuml koheuml dhe neuml hapeumlsireuml Idealisht

mjetet e duhura duhet peumlrdorur peumlr teuml kontrolluar gjeumlrat e duhura neuml koheumln e duhur dhe

vendin e duhur Aktivitetet e patrullimit neuml koheuml dhe hapeumlsireuml duhet teuml ndeumlrlidhen sa meuml

shumeuml qeuml teuml jeteuml e mundur me ateuml se kur dhe ku ndodhin aksidentet e trafikut

Kundrejt propozimeve teuml meumlsipeumlrme mund teuml shtrohet pyetja A eumlshteuml e mundur qeuml policia

e trafikut teuml punojeuml meuml mireuml apo meuml dobeumlt a eumlshteuml policia e trafikut neuml gjendje teuml meumlsojeuml dhe

a janeuml neuml gjendje teuml marrin vendime ccedilfareuml teuml beumljneuml dhe si teuml beumlhet Peumlrgjigja e qarteuml peumlr teuml

gjitha keumlto pyetje eumlshteuml pozitive Eumlshteuml e reumlndeumlsishme teuml theksohet se megjithateuml asnjeuml matje

nuk eumlshteuml e peumlrsosur dhe e ploteuml vetvetiu Ccedileumlshtje kryesore eumlshteuml qeuml teuml peumlrdoren informatat

dhe teuml dheumlnat relevante teuml besueshme dhe qeuml janeuml neuml gjendje trsquoi ofrojneuml policiseuml seuml trafikut

udheumlzime se si teuml punojneuml meuml zgjuar ndash teuml jeneuml meuml efektiv - neuml meumlnyreuml qeuml trsquoi afrohen qeumlllimit

qeuml teuml ndikojneuml neuml numrin e aksidenteve fatale

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

15

42 A i ka policia e trafikut mjetet e duhura qeuml teuml jeteuml efektive

Peumlr shkak se rreziku i aksidenteve peumlrcaktohet nga faktoreuml teuml ndrysheumlm policia e trafikut

duhet teuml peumlrdoreuml mjete teuml llojllojshme peumlr teuml adresuar vendimet ndikuese mbi kufizimet e

shpejteumlsiseuml dhe shenjat paralajmeumlruese dhe meuml drejtpeumlrdrejteuml peumlrmes masave teuml ndryshme

teuml kontrollit teuml trafikut siccedil janeuml kamerat peumlr shpejteumlsi radareumlt testet e alkoolit kontrollet e

automjeteve dhe teuml flukseve teuml trafikut gjendjen e rrugeumlve dhe sjelljet e ngaseumlsve35

Neuml meumlnyreuml qeuml teuml keteuml qasjen direkte neuml meumlnyreuml efektive policia e trafikut duhet teuml

Orientojeuml peumlrpjekjet e tyre neuml

- Vendndodhjet me rrezik teuml larteuml rrugeumlt apo vendet ku aksidentet mund teuml

ndodhin

- Neuml koheumln diteumlt dhe oreumlt me rrezik teuml larteuml kur aksidentet mund teuml jeneuml meuml teuml

shpeshta

- Vendndodhjet me rrezik ad-hoc neuml koheuml teuml caktuar (ngjarje teuml peumlrkohshme)

Fokusojeuml kontrollet neuml faktoreumlt qeuml ndeumlrlidhen me aksidente si

- Sjellja e ngaseumlsve me rrezik teuml larteuml

- Faktoreumlt mekanik teuml rrezikut teuml larteuml te automjetet veccedilaneumlrisht kamioneumlt e

meumldhenj

- Rrugeumlt me rrezik teuml larteuml dhe kushtet e motit

Aplikojeuml ndeumlshkime teuml duhura peumlr ata qeuml keumlrceumlnojneuml sigurineuml neuml trafik peumlrmes

- Paralajmeumlrimeve verbale apo teuml dokumentuara dhe llojeve teuml ndryshme teuml

gjobave etj

Peumlr teuml qeneuml efektive policia e trafikut duhet teuml keteuml punonjeumls kompetent dhe pajisje teuml

duhura automjete teuml pajisura mireuml (teuml shenjeumlzuara dhe teuml pashenjeumlzuara) motoccedilikleta

radareuml dhe teste teuml alkoolit Neuml shumeuml vende policia e trafikut eumlshteuml e pajisur edhe me

helikoptereuml kamera teuml shpejteumlsiseuml teste kundeumlr narkotikeumlve etj36 Peumlrvoja neuml BE dhe vende teuml

tjera tregon se kamerat e shpejteumlsiseuml teuml cilat ofrojneuml deumlshmi fotografike teuml pranueshme peumlr

gjykata janeuml shumeuml kost-efektive37

PK-ja peumlrdoreuml tregues teuml ndrysheumlm neuml meumlnyreuml qeuml teuml ndajeuml burimet e tyre neuml meumlnyreuml efektive

35 Ky seksion bazohet neuml literatura teuml ndryshme peumlr praktika teuml mira teuml kontrollit teuml trafikut si dhe dokumente

dhe politika nga vende teuml ndryshme dhe nga Policia e Kosoveumls 36 Patrullimi me helikopter peumlrdoret neuml veccedilanti neuml rrethana selektive Helikoptereumlt mund teuml peumlrdoren gjithashtu

peumlr kujdesin post-aksidental PK-ja nuk eumlshteuml e pajisur me mjet teuml tilleuml Mungojneuml edhe instrumentet peumlr testimin e praniseuml seuml narkotikeumlve

37 European Transport Safety Council (ETSC) Reducing Traffic Injuries Resulting from Excess and Inappropriate Speed (Brussels 1995) fq 28

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

16

Ne kemi ekzaminuar teuml dheumlnat e ndryshme - neuml lidhje me zyrtareumlt policoreumlpolicineuml e

trafikut

Tabela 3 Teuml dheumlnat peumlr aksidentet automjetet kundrejt burimeve teuml policiseuml

2010 2011 2012 2013 2014

Numri i automjeteve teuml regjistruara 178798 205366 212851 272107 288828

Numri i aksidenteve 18030 18888 19754 19954 16300

Numri i aksidenteve fatale 158 130 116 104 111

Numri i teuml vdekurve 175 157 121 119 127

Numri i personave teuml leumlnduar 7730 8321 8561 9817 9713

Numri i zyrtareumlve policoreuml 7191 7205 7269 7326 7686

Numri i zyrtareumlve policoreuml teuml trafikut 523 514 529 507 506

Duket fare qarteuml se numri i policeumlve teuml trafikut nuk e ka ndjekur trendin e aksidenteve dhe

automjeteve Ne kemi marreuml neuml konsiderateuml edhe burimet peumlr njeumlsiteuml e veccedilanta

Tabela 4 Numri i kilometrave teuml mbuluara nga policia e trafikut burimet neuml njeumlsiteuml

peumlrkateumlse teuml policiseuml seuml trafikut mjetet e kontrollit teuml disponueshme (2014)

Njeumlsia Kilometrat e

mbuluara Zyrtareumlt e

policiseuml Automjetet e shenjeumlzuara

Automjetet civile

Radareuml Testues teuml

alkoolit

NjRKRr-PR 341 108 6 1 5 5

NjRKRr-PE 380 82 13 0 6 3

NJKA 104 33 6 0 10 2

Siccedil shihet shpeumlrndarja e burimeve nuk duket se e peumlrcjelleuml njeuml model teuml qarteuml peumlr teuml tre

njeumlsiteuml Peumlr shkak teuml bazeumls seuml paqarteuml peumlr alokim numri i policeumlve teuml trafikut nuk

korrespondon me kushtet e trafikut respektivisht aksidentet As numri i automjeteve teuml

shenjeumlzuara apo sistemet e radareumlve nuk ndeumlrlidhen me numrin e policeumlve apo aksidentet e

trafikut Numri i radareumlve neuml NjKA mund pjeseumlrisht teuml shpjegohet me faktin se eumlshteuml njeumlsi

patrulluese e autostradeumls (neumlse kjo eumlshteuml shpeumlrndarja optimale e keumlsaj pajisje ateumlhereuml eumlshteuml

njeuml ccedileumlshtje tjeteumlr)

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

17

Eumlshteuml po keumlshtu veumlshtireuml teuml shihet njeuml model i qarteuml i shpeumlrndarjes seuml burimeve ndeumlrmjet dhe

brenda njeumlsive Raporti midis numrit teuml policeumlve teuml trafikut dhe numrit teuml automjeteve

radareumlve apo testuesve teuml alkoolit ndryshon neuml meumlnyreuml teuml konsiderueshme peumlr shembull

NjKA ka meuml shumeuml automjete dhe meuml shumeuml policeuml sesa NjRKRr-PR neuml raport me

aksidentet e trafikut Njeuml shpjegim i mundsheumlm por jo shterues eumlshteuml faktori gjeografik

(qytetet neuml raport me fshatet)

Vlen teuml theksohet se veteumlm njeuml njeumlsi kishte qasje neuml njeuml automjet civil teuml pashenjeumlzuar edhe

pse neumlse automjetet e tilla peumlrdoren siccedil duhet - sipas peumlrvojeumls ndeumlrkombeumltare ndash ateumlhereuml ato

janeuml mjaft efektive neuml identifikimin e ngaseumlsve agresiveuml

Peumlr meuml tepeumlr veteumlm disa automjete teuml policiseuml seuml trafikut janeuml teuml pajisura me radareuml dhe

testues peumlr alkool38 Rrjedhimisht eumlshteuml e pamundur qeuml patrullat teuml kryejneuml teste teuml tilla seuml

paku jo peumlrnjeumlhereuml (neuml teuml njejteumln koheuml) Kjo ka mundeumlsi teuml pengojeuml efektivitetin e kontrolleve

teuml trafikut meqeuml shpejteumlsia dhe ldquongasja neumln ndikimin e alkoolit barnave dhe narkotikeumlverdquo

janeuml gjithashtu shkaktareuml teuml aksidenteve neuml trafik39

Kontrollet e kufizuara teuml alkoolitnarkotikeumlve janeuml njeuml e meteuml e kontrolleve qeuml e reduktojneuml

cileumlsineuml e teuml dheumlnave mbi shkaqet qeuml qeumlndrojneuml pas aksidenteve

Peumlrveccedil informatave teuml dheumlna neuml tabeleumln e meumlsipeumlrme ne kemi gjetur mangeumlsi teuml tjera neuml

pajisje bie fjala automjetet nuk janeuml teuml pajisura me shenjat paralajmeumlruese (si stop policia

ngadaleumlso rrezik neuml rrugeuml etj) Asnjeuml prej njeumlsive nuk kishte qasje neuml motoccedilikleta ndoneumlse

mjetet e tilla zakonisht shihen si mjaft efektive peumlr kontrollin e trafikut Peumlr meuml shumeuml

kamerat e shpejteumlsiseuml qeuml nga shumeuml hulumtues janeuml pareuml si mjet shumeuml efikas peumlr uljen e

rrezikut teuml aksidenteve teuml trafikut (dhe numrin e zyrtareumlve teuml nevojsheumlm peumlr kontrolle) nuk

janeuml peumlrdorur neuml asnjeuml njeumlsi kryesisht peumlr shkak teuml argumenteve se keumlrkojneuml investime

fillestare

Policia e trafikut peumlrdoreuml meumlnyra leumlvizeumlse dhe joleumlvizeumlse (statike) peumlr patrullim Teuml dyja

meumlnyrat i kaneuml epeumlrsiteuml dhe teuml metat e tyre40 Aktivitetet joleumlvizeumlse teuml kontrollit janeuml meumlnyreuml

e duhur neuml raste teuml bazuara neuml rrezik teuml veccedilanteuml (peumlrqendrimi masiv i peumlrpjekjeve teuml

kontrollit teuml trafikut neuml koheuml dhe vend teuml caktuar) ose kryhen neuml vende ose rrugeuml ku

aksidentet historikisht janeuml teuml zakonshme Patrullimet leumlvizeumlse janeuml meumlnyreuml e mireuml peumlr

zbulimin e sjelljeve teuml ccedilrregullta teuml ngaseumlsve qeuml mund teuml ndodhin edhe neuml vende ku

aksidentet janeuml meuml pak teuml zakonshme Shumica e aktiviteteve teuml patrullimit nga keumlto njeumlsi

kryhen peumlrmes patrullimeve joleumlvizeumlse Peumlrjashtime beumljneuml patrullimet e rralla teuml kryera nga

38 Neuml raportin e IPK-seuml peumlr ldquoVlereumlsimin e menaxhimit teuml trafikut rrugor nga PK-jardquo (2014) eumlshteuml theksuar se

shumica e radareumlve janeuml jo-funksionaleuml 39 Sipas OJQ-seuml ldquoLabyrinthrdquo nuk ka numeumlr teuml sakteuml peumlr peumlrdoruesit e narkotikeumlve neuml Kosoveuml Ekzistojneuml

vlereumlsime teuml peumlrafeumlrta teuml peumlrdoruesve qeuml sillen mes 10000 - 15000 individeumlve dhe nga keumlta rreth 4000 ndash 5000 besohet teuml jeneuml peumlrdorues teuml heroineumls

40 Rune Elvik Cost-Benefit Analyses of Police Enforcement (ESCAPE 2001) fq 14

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

18

automjeti me targa civile neuml NjRKRr-PR Peumlrveccedil keumlsaj neuml rrugeumlt e qytetit teuml Prishtineumls eumlshteuml

e zakonshme qeuml patrullimet teuml kryhen dhe neuml keumlmbeuml ose me biccedilikleta Nuk ka qeneuml e

mundur qeuml ZAP-i teuml vlereumlsojeuml performanceumln e tyre por ka mundeumlsi qeuml biccedilikletat ndash sidomos

neuml qytetet e meumldha - teuml jeneuml mjet efektiv neuml disa raste Peumlr meuml shumeuml gjithnjeuml mund teuml themi

se patrullimi neuml keumlmbeuml peumlrmbush funksionet parandaluese neuml kuptim meuml teuml gjereuml (meuml pak teuml

matsheumlm)

43 A peumlrdoren mjetet neuml dispozicion peumlr qeumlllimin e tij

kryesor

Policeumlt e trafikut nganjeumlhereuml duhet trsquoiu ndihmojneuml funksioneve tjera peumlrbrenda forcave teuml

policiseuml ose trsquoiu ndihmojneuml autoriteteve tjera me sheumlrbime teuml ndryshme Kjo natyrisht se ka

pasoja edhe pozitive edhe negative Kjo mund teuml shihet si njeuml meumlnyreuml fleksibile por

njeumlkoheumlsisht mund ta pengojeuml efektivitetin e policiseuml seuml trafikut peumlr kryerjen e detyrave teuml

tyre kryesore41

Teuml tre njeumlsiteuml e trafikut nuk ishin teuml angazhuara neuml meumlnyreuml teuml vazhdueshme neuml veprimtari teuml

tilla mbeumlshteteumlse NjKA ishte neuml gjendje qeuml trsquoi koncentrojeuml ploteumlsisht burimet e veta neuml

detyreumln e vet primare - neuml gjeumlra tjera teuml ngjashme ndash dhe ndoshta ka nevojeuml peumlr meuml pak policeuml

dhe automjete peumlr ta mbajtur keumlteuml nivel teuml kontrollit

Sipas peumlrllogaritjeve tona neuml ccedildo diteuml teuml vitit 2013 neuml NjRKRr-PR mesatarisht rreth peseuml peumlr

qind teuml zyrtareumlve policoreuml nuk ishin neuml dispozicion peumlr kontrollin e trafikut42

Marreuml parasysh gjendjen neuml trafik dhe zhvillimin e aksidenteve na beumln teuml kuptojmeuml se

veumlllimi i puneumls - ose pengesat peumlr teuml qeneuml efektiv - janeuml rritur meuml shumeuml peumlr NjRKRr-PR sesa

peumlr dy njeumlsiteuml e tjera Keumlshtu qeuml duke krahasuar numrin e aksidenteve dhe teuml policeumlve teuml

trafikut neuml Prishtineuml ne kemi veumlrejtur se ndash peumlrkundeumlr ngarkeseumls ndash numri i policeumlve eumlshteuml

zvogeumlluar (nga 147 sa ishin neuml vitin 2012 neuml 103 neuml vitin 2014)43

Peumlr trsquoi peumlrballuar sfidat e tilla duhet ulur ambiciet duhet rritur efikasitetin (teuml punohet meuml

mireuml dhe meuml zgjuar) ose teuml shtohen burime si peumlr shembull peumlrmes rialokimit teuml burimeve

ose duke peumlrdorur kamera Bazuar neuml veumlzhgimet tona ne nuk kemi mundur teuml gjejmeuml

deumlshmi teuml forta peumlr rritjen e efikasitetit apo peumlr burime shteseuml gjateuml periudheumls seuml ekzaminuar

41 Policia e Kosoveumls intervista me menaxhmentin e policiseuml seuml trafikut (prill 2014) ekzaminimi i dokumenteve teuml

ndryshme teuml tjera si komunikime elektronike plane etj 42 Analiza fillestare tregon se ccedildo diteuml rreth peseuml policeuml teuml trafikut kaneuml qeneuml teuml angazhuar neuml mbeumlshtetjen e

institucioneve teuml tjera peumlr ngjarje teuml ndryshme si peumlrcjellje peumlr delegacione protesta teuml ndryshme ngjarje sportive etj Me rastin e tubimeve dhe ngjarjeve teuml ndryshme burimet e angazhuara peumlr patrullimin e trafikut ridrejtohen peumlr teuml siguruar keumlto ngjarje duke braktisur vendet ku patrullimet eumlshteuml dashur teuml kryhen Gjateuml keumltyre ngjarjeve atje kryesisht eumlshteuml fluks i madh i automjeteve dhe ka rreziqe meuml teuml meumldha peumlr aksidente apo probleme tjera teuml trafikut

43 Teuml shihet ldquoShtojca IIIrdquo (tabela 7)

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

19

peumlr NjRKRr-PR Kjo sugjeron se ldquozgjidhjardquo e sfideumls peumlr NjRKRr-PR ka qeneuml qeuml teuml ulen

ambiciet peumlr kontrollin e trafikut44 Dy njeumlsiteuml tjera nuk kaneuml qeneuml teuml detyruara qeuml teuml

peumlrballen me teuml njeumljteumln situateuml45

44 A janeuml kryer kontrollet neuml vendet e duhura

Teuml gjendesh neuml vendin e duhur me rrezik teuml larteuml - peumlr teuml kontrolluar - eumlshteuml vendimtare peumlr

njeuml polici teuml efektshme teuml trafikut46 Ne kemi studiuar trajteumln gjeografike teuml aksidenteve neuml

kuadeumlr teuml tri rajoneve dhe kemi krahasuar ateuml me shpeumlrndarjen e kontrolleve teuml kryera Ne

gjithashtu kemi ekzaminuar edhe shkaqet e aksidenteve

Teuml ashtuquajturat ldquopika teuml zezardquo janeuml vende apo rrugeuml ku aksidentet e trafikut ndodhin

shpesh Neuml harteumln e meumlposhtme janeuml paraqitur keumlto pika neuml njeumlreumln prej tri rajoneve (NjRKRr-

PR)

44 Kjo situateuml vlen veccedilaneumlrisht peumlr rrugeumln drejt pikeumls seuml vendkalimit kufitar neuml Mutivodeuml ku nuk ushtrohen

kontrolle 45 NjRKRr-PE nuk ka ofruar ndonjeuml teuml dheumlneuml peumlr keumlteuml por sipas zyrtareumlve numri eumlshteuml meuml i uleumlt se neuml Prishtineuml

dhe nuk eumlshteuml rritur aq shumeuml 46 Sipas praktikave teuml mira veteumlm prania e policiseuml seuml trafikut neuml vende teuml duhura - edhe pa kontrolluar fare -

eumlshteuml e nevojshme qeuml ngaseumlsit teuml jeneuml teuml kujdessheumlm dhe ka karakter parandalues

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

20

Ccedilfareuml kemi gjetur NjRKRr-PR mban teuml dheumlna teuml tilla qeuml demonstrojneuml se kontrollet e keumlsaj

njeumlsie janeuml teuml orientuara deri neuml njeuml maseuml teuml madhe - por jo ploteumlsisht ndash kundrejt ldquopikave teuml

zezardquo Disa prej keumltyre pikave iu jepet veumlmendja e duhur ndeumlrsa teuml tjerat peumlr arsye teuml

ndryshme neglizhohen ose iu jepet njeuml veumlmendje meuml e uleumlt

NjRKRr-PE nuk peumlrdoreuml orare kohore peumlr ta specifikuar vendin se ku duhet teuml veprojneuml

njeumlsiteuml e patrullimit peumlrderisa i kryejneuml kontrollet Personat qeuml intervistuam nga kjo njeumlsi

kaneuml theksuar se aktivitetet patrulluese kryesisht kryhen neuml bazeuml teuml vlereumlsimit peumlrvojeumls dhe

gjykimit teuml njeumlsive patrulluese

Neuml aneumln tjeteumlr kontrollet neuml NjKA ushtrohen neuml vende teuml ndryshme teuml peumlrcaktuara meuml pareuml

neuml teumlreuml traseneuml

45 A janeuml kryer kontrollet neuml koheumln e duhur

Puna e patrullimeve neuml terren beumlhet neuml tri ndeumlrrime Ndeumlrrimet e patrullave peumlr shkak teuml

mungeseumls seuml automjeteve beumlhen neuml zyra teuml njeumlsive dhe gjateuml asaj periudhe asnjeuml rrugeuml

rajonale dhe magjistrale nuk mbulohet me njeumlsi patrulluese47

Neuml tabeleumln e meumlposhtme eumlshteuml paraqitur numri i peumlrgjithsheumlm i aksidenteve teuml regjistruara

teuml trafikut neuml tri regjionet peumlr vitet 2012 dhe 2013 si dhe koheumln kur ndodhen aksidentet gjateuml

24 oreumlve

Tabela 5 Aksidentet e trafikut sipas rajoneve dhe koheumln kur kaneuml ndodhur

Koha gjateuml diteumls

Prishtineuml Pejeuml NjKA

2012 2013 2012 2013 2012 2013

06-10 1299 1365 358 383 Nuk ka shifra 12

10-14 2439 2635 827 791 32

14-18 2730 3036 870 785 29

18-22 1522 1741 624 399 8

22-02 493 563 201 153 10

02-06 208 256 77 63 8

Total 8691 9596 2957 2574 99

Siccedil shihet meuml larteuml shumica e aksidenteve ndodhin gjateuml diteumls Meuml shumeuml se frac34 e aksidenteve

kaneuml ndodhur midis oreumls 06-22 dhe pothuajse aq shumeuml midis oreumls 12-20

47 Kjo peumlrfshineuml periudheumln kohore nga 1430 ndash 1530 kur ndodhin meuml seuml shumti aksidentet dhe 2230 ndash 2330 0630

ndash 0730

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

21

Duke u bazuar neuml intervista orare teuml puneumls dhe neuml teuml dheumlna tjera teuml regjistruara gjetjet tona

sugjerojneuml se kontrollet kryhen gjateuml diteumls

Kur ne studiuam shifrat meuml holleumlsisht rezultoi se neuml fakt koha e ldquopikutrdquo peumlr aksidente teuml

trafikut korrespondonte me koheumln kur patrullat e policiseuml seuml trafikut kishin filluarpeumlrfunduar

ndeumlrrimet e tyre teuml puneumls dhe rrjedhimisht nuk kaneuml mundur teuml jeneuml neuml vende me rreziqe teuml

larta Peumlrderisa keumlto teuml dheumlna nuk ishin teuml njohura ose teuml pakteumln nuk janeuml ekzaminuar nga

njeumlsiteuml ata nuk kaneuml qeneuml neuml dijeni peumlr pasojat e orareve teuml tyre kohore apo peumlr periudhat e

ndeumlrrimit

Sipas policiseuml seuml trafikut ata peumlrpiqen qeuml teuml jeneuml teuml informuar mireuml peumlr ngjarjet madhore qeuml

kaneuml gjasa teuml shkaktojneuml probleme neuml trafik dhe neuml peumlrputhje me rrethanat i alokojneuml

burimet Ne nuk kemi arsye peumlr teuml mos besuar se kjo eumlshteuml keumlshtu por konfirmimi i keumlsaj

nuk ka qeneuml i mundur teuml beumlhet brenda fusheumlveprimit teuml keumltij auditimi

Po ashtu ne nuk kemi qeneuml neuml gjendje qeuml teuml ekzaminojmeuml se a janeuml peumlrdorur ldquomjetet e

duhurardquo neuml koheumln e duhur Sa peumlr ilustrim neuml shumeuml vende eumlshteuml procedureuml standarde qeuml teuml

kontrollohet se a po respektohen kufizimet e shpejteumlsiseuml afeumlr shkollave dhe ccedilerdheve neuml

koheuml teuml caktuar (kur fillojneuml meumlsimet neuml shkolla pas pushimeve verore) Gjithashtu eumlshteuml e

zakonshme qeuml policia e trafikut teuml peumlrdoreuml teste teuml alkoolit (narkotikeumlve) neuml koheumlt kur gjasat

qeuml drejtuesit e automjeteve teuml jeneuml neumln ndikim teuml keumltyre substancave eumlshteuml e larteuml (diteumlt e

shtuna apo teuml diela pas mesnate neuml afeumlrsi teuml vendeve teuml peumlrshtatshme) Keumlto janeuml shembuj teuml

gjeumlrave teuml cileumlt nuk kemi qeneuml neuml gjendje qeuml trsquoi ekzaminojmeuml peumlr shkak teuml mungeseumls seuml teuml

dheumlnave

46 A janeuml kontrolluar gjeumlrat e duhura

Peumlr teuml qeneuml efektiv duhet teuml kontrollohen gjeumlrat e duhura automjetet ose ngaseumlsit dhe meuml

konkretisht ccedilfareuml lloji teuml sjelljes apo ccedileumlshtje teknike Peumlrvojat ndeumlrkombeumltare japin

udheumlzime peumlrveccedilqeuml edhe kushtet lokale dhe meumlsimet gjithmoneuml duhet teuml merren parasysh

Meqeneumlse kualiteti dhe inspektimi i automjeteve eumlshteuml peumlrmireumlsuar duksheumlm sjellja e

ngaseumlsve eumlshteuml shkaku absolut dominues i aksidenteve teuml trafikut qeuml konfirmohet edhe nga

statistikat e DKRr48 Peumlrjashtime ka te kamioneumlt e meumldhenj Megjithateuml peumlrvoja tregon se

problemet qeuml kaneuml teuml beumljneuml me goma prishjet dhe mbingarkesat nuk janeuml teuml pazakonta etj

Sipas zyrtareumlve teuml DKRr ata i kaneuml ekzaminuar shkaqet e aksidenteve neuml meumlnyreuml qeuml meuml

tepeumlr trsquoi fokusojneuml kontrollet Ata kaneuml gjetur se tejkalimi i shpejteumlsiseuml eumlshteuml shkak i

48 Eumlshteuml e reumlndeumlsishme teuml theksohet se rreziku nga sjelljet e ngaseumlsve mbetet faktor vendimtar i aksidenteve neuml

Kosoveuml Sipas IPK-seuml (Raport inspektimi 05201410) neuml vitin 2012 edhe automjetet e policiseuml ishin peumlrfshireuml neuml 312 aksidente ndeumlrsa 170 prej tyre janeuml shkaktuar nga zyrtareumlt e policiseuml Ndeumlrsa neuml vitin 2013 automjetet e policiseuml ishin peumlrfshireuml neuml 287 aksidente ku neuml 143 raste fajtoreuml ishin policeumlt Shkaku meuml i zakonsheumlm i aksidenteve peumlr teuml dy periudhat eumlshteuml manovrimi i pasigurt i automjeteve nga policia

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

22

zakonsheumlm dhe si pasojeuml e keumlsaj i kaneuml dheumlneuml prioritet teuml larteuml kontrollit teuml shpejteumlsiseuml

Megjithkeumlteuml ka edhe faktoreuml tjereuml qeuml sipas studimeve ndeumlrkombeumltare dhe statistikave teuml

DKRr-seuml janeuml mjaft teuml zakonsheumlm siccedil janeuml ngasja agresive dhe mosmbajtja e distanceumls gjateuml

ngasjes

Peumlr ta matur shpejteumlsineuml patrullat kryesisht vendosen neuml rrugeuml teuml drejta ngaqeuml aty ekziston

rreziku peumlr tejkalim teuml shpejteumlsiseuml Ne kemi gjetur edhe praktika teuml mira neuml kryerjen e

kontrollit teuml shpejteumlsiseuml neuml koheuml teuml duhur neuml vende me rrezik teuml larteuml Keumlto masa ndeumlrmerren

edhe aty ku rreziku i aksidenteve teuml trafikut eumlshteuml mesatar apo i uleumlt (autostrada jashteuml oreumlve

teuml pikut)

Peumlr identifikimin e shkeljeve neuml trafik (tejkalimin e shpejteumlsiseuml) njeumlsiteuml patrulluese

bashkeumlpunojneuml ngushteuml mes tyre qeuml eumlshteuml njeuml praktikeuml tjeteumlr e mireuml

Megjithateuml disa aktivitete teuml kontrollit apo mbikeumlqyrjes - sipas veumlzhgimeve tona ndash janeuml kryer

neuml udheumlkryqe teuml cilat janeuml teuml rregulluara me semaforeuml dhe rrethrrotullime ku aksidentet

shpesh ndodhin49

Foto 1 Zyrtareumlt policoreuml teuml vendosur mbi ureuml neuml autostradeuml duke identifikuar automjetet qeuml

tejkalojneuml kufizimin e shpejteumlsiseuml

49 Neuml qytetin e Prishtineumls i kemi identifikuar dy udheumlkryqe ku kaneuml ndodhur aksidente fatale dhe ku patrullat e

policiseuml rralleumlhereuml janeuml teuml vendosura Vlen teuml peumlrmendet se brenda NjRKRr-PR ekziston njeuml neumln-njeumlsi e veccedilanteuml qeuml eumlshteuml peumlrgjegjeumlse veteumlm peumlr qytetin

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

23

Foto 2 Pika ndaluese e vendosur nga patrulla tjeteumlr policore peumlr trsquoi ndaluar ngaseumlsit e

identifikuar meuml pareuml

Gjateuml intervistave me zyrtareumlt e policiseuml seuml trafikut kuptuam se peumlrveccedil faktorit shpejteumlsi

shumica e patrullave neuml meumlnyreuml rutinore fokusohen neuml ccedileumlshtjet si dritat rripat e siguriseuml

peumlrdorimi i telefonave celulareuml patentat e ngasjes etj peumlrveccedilse teuml peumlrqendrohen meuml shumeuml

neuml faktoreumlt qeuml janeuml teuml lidhur drejtpeumlrdrejt me aksidentet e trafikut sikurse sjelljet e

rrezikshme ngasja agresive ose e pasigurt Kjo neve na tregon se zakonet e krijuara apo

rutina ende luajneuml rol meuml teuml reumlndeumlsisheumlm peumlr policineuml e trafikut gjateuml kryerjeve seuml detyrave teuml

veta Ky nuk eumlshteuml argument kundeumlr peumlr shembull kontrollimit teuml patenteuml-shoferit por ky

eumlshteuml veteumlm njeuml argument kundeumlr asaj qeuml teuml mos beumlhet neuml meumlnyreuml rutinore

Neuml fakt ne nuk kemi gjetur

ndonjeuml fleteuml-patrulluese qeuml teumlreumlsisht peumlrshkruan detyrat qeuml duhet teuml ndeumlrmerren nga

njeumlsiteuml patrulluese e qeuml ndeumlrlidhen me sjelljet e rrezikshme50

ndonjeuml regjisteumlr neuml lidhje me llojet e automjeteve teuml peumlrfshira neuml aksidente Eumlshteuml e

njohur se automjetet sportive dhe taksiste kaneuml prirje teuml jeneuml teuml peumlrfshira neuml aksidente

meuml shumeuml sesa automjetet tjera Si rrjedhojeuml informatat e tilla mund ta ndihmojneuml

policineuml e trafikut qeuml teuml jeteuml meuml shumeuml e fokusuar gjateuml puneumls seuml tyre dhe

se inspektimet teknike janeuml peumlrkushtuar neuml veccedilanti ndaj automjeteve teuml meumldha (si

gomave prishjeve dhe ngarkesave) gjateuml periudhave kur deumlshtimet e tilla mund teuml

50 Fleteuml-patrullimi eumlshteuml njeuml dokument udheumlzues-regjistrues me aneuml teuml cilit njeumlsiteuml patrulluese janeuml teuml pajisura peumlr

teuml kryer kontrolle

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

24

jeneuml fatale (neuml vjeshteumln e vonshme koheumln e dimrit etj)51 Praktikat e mira

ndeumlrkombeumltare keumlshillojneuml qeuml eumlshteuml meuml e reumlndeumlsishme teuml kryhen inspektime teknike

teuml automjeteve teuml meumldha sesa teuml kryhen inspektime teuml automjeteve teuml zakonshme

Ne kemi gjetur se peumlrjashtimi i mjeteve transportuese nga trafiku teuml cilat nuk i kaneuml

ploteumlsuar kriteret teknike eumlshteuml shumeuml i rralleuml Patrullimet qeuml rezultojneuml me identifikimin e

keumltyre kritereve kryesisht janeuml teuml fokusuara veteumlm neuml veprimet e peumlrbashkeumlta me zyrtareumlt e

MI-seuml Si pasojeuml policia e trafikut heziton52 qeuml teuml deumlrgojeuml jo veteumlm automjetet komerciale (teuml

meumldha) neuml kontrolle teuml veccedilanta teknike pa pranineuml e zyrtareumlve teuml MI-seuml dhe veteumlm

hereumlpashere eumlshteuml fokusuar neuml ekzaminimin e kushteve teknike teuml automjeteve (komerciale)

mbingarkimin e mjeteve transportuese etj

47 A peumlrdoren ndeumlshkimet siccedil duhet

Qeumlllimi i shumiceumls seuml funksioneve teuml kontrollit mund teuml peumlrshkruhet si parandalim dhe

identifikim teuml kundeumlrvajtjeve korrigjim teuml mangeumlsive etj Deri meuml tani jemi fokusuar

kryesisht mbi ateuml se si trsquoi parandalojmeuml meuml mireuml dhe trsquoi identifikojmeuml aksidentet e trafikut

Neuml keumlteuml pjeseuml do trsquoi japim disa informata mbi ateuml se si janeuml peumlrdorur ndeumlshkimet

Policia e trafikut aplikon ndeumlshkime teuml ndryshme Gjobat janeuml teuml ndara neuml dy grupe ato teuml

shqiptuara neuml raste teuml aksidenteve dhe ato teuml shqiptuara peumlr shkelje teuml trafikut - pa shkaktuar

aksidente Sipas natyreumls seuml ekzekutimit gjobat shqiptohen vareumlsisht prej pesheumls seuml vepreumls

ato qeuml janeuml teuml detyrueshme53 dhe duhet teuml paguhen menjeumlhereuml dhe ato qeuml duhet teuml

procedohen neuml gjykata Peumlr shkelje teuml vogla dhe teuml rralla teuml cilat nuk e rrezikojneuml neuml meumlnyreuml

teuml konsiderueshme sigurineuml e trafikut policeumlt e trafikut mund teuml japin veumlrejtje verbale apo

me shkrim Veumlrejtjet me shkrim neuml realitet nuk jepen

Numri i ndeumlshkimeve varet pjeseumlrisht nga prioritetet e policiseuml seuml trafikut Neumlse ata e

peumlrcaktojneuml si prioritet testimin peumlr alkool kjo zakonisht neumlnkupton se peumlrdoruesit zbulohen

dhe ndeumlshkohen Si teuml tilla neumlse njeuml prioritizim i veprimeve eumlshteuml demonstruar ndeumlshkimet

mund teuml jeneuml teuml lidhura drejtpeumlrdrejt me suksesin neuml parandalimin e aksidenteve

51 Sipas teuml dheumlnave teuml prezantuara nga PK-ja gjateuml vitit me automjetet e transportit publik ndodhin rreth 910

aksidente 52 Sipas DKRr me rastin e deumlrgimit teuml automjeteve neuml kontrolle teuml jashteumlzakonshme teknike shpenzimet neuml rast

se vetura rezulton teuml jeteuml neuml gjendje teuml rregullt i barteuml zyrtari policor qeuml e ka inicuar deumlrgimin Kjo dispoziteuml eumlshteuml e parapareuml neuml ligjin aktual

53 Gjoba teuml detyrueshme (mandatore) konsiderohen teuml gjitha gjobat nga 15-40 euro qeuml shqiptohen nga zyrtareumlt e policiseuml neuml vend teuml ngjarjes

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

25

Tabela 6 Numri dhe alokimi i gjobave teuml shqiptuara neuml 2012 dhe 2013

Llojet e gjobave 2012

Nr

2013

Nr

Ndryshimi

Mosrespektimi i shpejteumlsiseuml seuml kufizuar 89654 36 123956 43 38

Mosmbajtja e distanceumls 2213 1 2475 1 12

Drejtimi neumln ndikim teuml alkoolit 651 0 527 0 -19

Drejtimi i mjetit pa patenteuml 15061 6 16993 6 13

Mosrespektimi i shenjave teuml trafikut 16541 7 16122 6 -2

Manovrim i pasigurt me automjet 1308 1 1513 1 16

Kalimi i afatit teuml regjistrimit 15588 6 12510 4 -20

Parkimi i parregullt 26467 11 30767 11 16

Teuml tjera (ccedileumlshtje minore) 80305 32 82059 28 1

Totali 247788100 286922100 16

(Burimi PK)

Nga njeuml perspektiveuml e thjeshteuml e siguriseuml seuml trafikut duket sikurse njeuml prioritet mjaft i madh i

jepet faktoreumlve teuml uleumlt teuml rrezikut Meumlse gjysma e ndeumlshkimeve (meuml pak neuml vitin 2013)

mbulojneuml ccedileumlshtjet e profilit teuml uleumlt teuml rrezikut teuml aksidenteve teuml trafikut (si tabelat parkimi

dhe teuml tjera) ndeumlrsa pjesa tjeteumlr vlen peumlr faktoreumlt e rrezikut teuml larteuml dhe teuml meseumlm (si

shpejteumlsia alkooli distanca patenteuml-shoferi dhe shenjat e trafikut) Peumlr teuml qeneuml teuml paansheumlm

megjithateuml njeuml prioritet i madh dhe me sa duket i justifikuar i eumlshteuml dheumlneuml kontrollit teuml

shpejteumlsiseuml qeuml eumlshteuml njeuml shkak i zakonsheumlm peumlr aksidentet e trafikut

Gjateuml studimit teuml profilit teuml ndeumlshkimeve ne mund teuml shohim dy gjeumlra seuml pari ndryshime teuml

vogla neuml prioritete kaneuml ndodhur midis dy viteve dhe seuml dyti ndeumlshkimet reflektojneuml se

shumica e kontrolleve teuml faktoreumlve teuml rrezikut teuml larteuml nuk janeuml kryer nga aktivitete leumlvizeumlse

(neumlse do teuml kishte pasur meuml shumeuml aktivitete leumlvizeumlse ndoshta do teuml kishim pritur meuml shumeuml

gjoba peumlr mosmbajtjen e distanceumls dhe manovrim teuml pasigurt dhe shkelje tjera qeuml kaneuml teuml

beumljneuml me ngasjen)

Neumlse teuml dheumlnat e meumlsipeumlrme e pasqyrojneuml realitetin eumlshteuml e qarteuml se ngaseumlsit e automjeteve

shpeshhereuml tejkalojneuml kufizimet e shpejteumlsiseuml apo ngasin shumeuml shpejt

shpeshhereuml ngasin pa patenteuml

rralleumlhereuml janeuml teuml ndikuar nga alkooli ose narkotikeumlt

mbajneuml distanceumln me automjetet tjera

shpeshhereuml thyejneuml rregulla teuml vogla (parkingu etj)

Ritheksojmeuml neumlse kjo reflekton ploteumlsisht realitetin apo i reflekton prioritetet dhe pajisjet neuml

keumlto tre njeumlsi eumlshteuml e veumlshtireuml teuml thuhet me siguri Neuml njeuml kuptim meuml teuml gjereuml ndash peumlr teuml qeneuml meuml

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

26

teuml sakteuml ndash duhet teuml peumlrdoren edhe teuml dheumlnat nga sistemi i parapareuml i ldquopikeumlve negativerdquo qeuml

nuk eumlshteuml aplikuar deri meuml tani neuml meumlnyreuml peumlr teuml parandaluar recidivisteumlt nga peumlrseumlritjet e

shkeljeve Arsyet peumlrse sistemi nuk eumlshteuml duke u aplikuar janeuml teuml natyreumls teknike Teuml dy

institucionet (PK-ja dhe Gjykatat) kaneuml bazat e tyre individuale teuml teuml dheumlnave megjitheumlse ato

nuk janeuml teuml integruara dhe nuk komunikojneuml mes vete

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

27

5 Konkluzionet

Peumlrfundimi kryesor eumlshteuml se ka mjaft hapeumlsira peumlr peumlrmireumlsime peumlr ta beumlreuml policimin e

trafikut ploteumlsisht efektiv Policia e trafikut mund teuml beumljeuml edhe meuml shumeuml peumlr teuml peumlrmireumlsuar

aktivitetet e saj trsquoi peumlrdoreuml informatat neuml meumlnyreuml meuml efektive si dhe trsquoi planifikojeuml burimet

Kontrollet duket se janeuml pjeseumlrisht teuml bazuara neuml rrezikshmeumlri por cileumlsia e teuml dheumlnave nuk

lejon teuml theksojmeuml se policia e trafikut neuml Kosoveuml - neuml meumlnyreuml sistematike - eumlshteuml duke i kryer

kontrollet efektive neuml aspektin e vendeve dhe koheumls Ekzistojneuml ccedileumlshtje peumlr sa i peumlrket numrit

teuml policeumlve teuml trafikut qeuml operojneuml si dokumentohen veprimet analizohen dhe peumlrdoren peumlr

teuml meumlsuar dhe beumlreuml peumlrmireumlsime si dhe neuml ccedilrsquomeumlnyreuml menaxhohen ndeumlshkimet

Policia e trafikut nuk ka beumlreuml aq sa duhet peumlr trsquoi dizajnuar neuml meumlnyreuml efektive informatat

qeuml i nevojiten

Policia e trafikut mbledh ose ka qasje neuml teuml dheumlna peumlrkateumlse Hapa tjereuml shteseuml nevojiten qeuml

keumlto teuml dheumlna teuml beumlhen meuml teuml dobishme Teuml dheumlnat mbi aksidentet dhe pasojat e tyre mund teuml

strukturohen meuml mireuml dhe ekzistojneuml mundeumlsiteuml peumlr teuml zhvilluar shkeumlmbimin e informatave

me paleumlt e tjera teuml interesit Disa nga informatat mungojneuml siccedil janeuml raportimi performanceumls

dhe vlereumlsimi i rezultateve si dhe ka mangeumlsi neuml cileumlsineuml dhe konsistenceumln e dokumentacionit

Peumlrveccedil keumlsaj edhe meuml shumeuml mund teuml beumlhet peumlr trsquoi beumlreuml informatat transparente dhe teuml

disponueshme peumlr publikun

Policia e trafikut nuk i peumlrdor burimet e saj teuml informatave neuml meumlnyreuml ploteumlsisht efektive

Informatat ekzistuese mund teuml peumlrdoren neuml meumlnyreuml meuml efektive peumlr teuml mbeumlshtetur puneumln

operative Ato nuk peumlrdoren rregullisht peumlr analiza teuml detajuara ose peumlr teuml krahasuar dhe

vlereumlsuar qasjet dhe mjetet e ndryshme teuml peumlrdorura Teuml dheumlnat ekzistuese nuk janeuml

gjithmoneuml teuml trajtuara sa duhet neuml planifikimin operativ Analizat kryhen rralleumlhereuml nga

policia trafikut Kjo nga ana tjeteumlr dometheumlneuml se stimujt peumlr teuml meumlsuar dhe peumlr iniciativa teuml

reja janeuml teuml uleumlta Edhe neumlse ka vendime neuml nivelin rajonal ose lokal pak prej tyre lidhen

qarteuml me ndonjeuml analizeuml teuml kryer peumlr informata ekzistuese apo trsquoi referohen asaj Policia e

trafikut eumlshteuml mjaft mireuml e informuar mbi kushtet e rrugeumlve motin dhe peumlr ngjarjet e

ardhshme qeuml mund teuml shkaktojneuml probleme neuml trafik Por ekzistojneuml mundeumlsi peumlr teuml

peumlrmireumlsuar bashkeumlpunimin mes policiseuml lokale dhe rajonale dhe autoriteteve tjera OJQ-ve

hulumtuesve dhe qytetareumlve

Burimet nuk alokohen neuml meumlnyreuml efektive dhe nganjeumlhereuml mungojneuml mjete teuml

reumlndeumlsishme

Alokimi i burimeve nuk duket se ndjek njeuml model teuml qarteuml peumlr teuml tri njeumlsiteuml Numri i policeumlve

teuml trafikut nuk korrespondon me gjendjen neuml trafik - aksidentet e trafikut Eumlshteuml gjithashtu e

veumlshtireuml teuml shihet njeuml model i qarteuml peumlr alokimin e mjetevepajisjeve mes dhe brenda njeumlsive

Raporti mes numrit teuml policeumlve teuml trafikut dhe numrit teuml automjeteve radareumlve ose testeve teuml

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

28

alkoolit ndryshon neuml meumlnyreuml teuml konsiderueshme bie fjala Njeumlsia peumlr Kontrollin e

Autostradeumls ka meuml shumeuml automjete dhe policeuml sesa Njeumlsia e Prishtineumls ndash neuml raport me

numrin e aksidenteve

Peumlrveccedil keumlsaj njeumlsiteuml jo gjithmoneuml janeuml teuml pajisura siccedil duhet ndoneumlse disa pajisje teuml caktuara

dihet se janeuml kosto-efektive siccedil janeuml automjetet e pasheumlnuara kamerat dhe sistemet e radarit

Asnjeuml njeumlsi nuk ka pasur instrumente peumlr testimin e praniseuml seuml narkotikeumlve dhe veteumlm disa

kaneuml aparate peumlr testimin e alkoolit Alokimi i diskutuesheumlm i burimeve dhe mungesa e

mjeteve teuml reumlndeumlsishme janeuml faktoreuml qeuml pengojneuml efektivitetin (teuml bazuarit neuml rrezikshmeumlri

peumlrdorim kost-efektivdhe fleksibil teuml mjeteve) Neuml keumlteuml kontekst vlen teuml theksohet se rrugeumlt

neuml Kosoveuml nuk janeuml teuml pajisura me kamera teuml shpejteumlsiseuml keumlto kamera mund peumlrdoren peumlr teuml

zeumlvendeumlsuar disa nga aktivitetet meuml teuml kushtueshme teuml patrullimit

Nevoja peumlr teuml kryer detyra teuml tjera eumlshteuml njeuml faktor qeuml ndikon neuml disa njeumlsi meuml shumeuml se

neuml teuml tjerat

Policiseuml seuml trafikut nuk i lejohet gjithnjeuml teuml peumlrqendrohet neuml detyrat e tyre kryesore Policeumlt

nganjeumlhereuml - veccedilaneumlrisht neuml qytetet e meumldha - duhet teuml ndihmojneuml funksione teuml tjera brenda

forcave teuml policiseuml ose autoritete teuml tjera me sheumlrbime teuml ndryshme Kjo sigurisht ka pasoja

pozitive dhe negative Kjo mund teuml shihet si njeuml meumlnyreuml peumlr teuml peumlrdorur burimet neuml meumlnyreuml

fleksibile dhe efikase dhe peumlr trsquoi ofruar sheumlrbime teuml tjereumlve kur keumlto janeuml teuml nevojshme Nga

ana tjeteumlr kjo mund teuml pengojeuml gjithashtu efektivitetin e policiseuml seuml trafikut neuml kryerjen e

detyrave teuml tyre kryesore Disa nga keumlto probleme mund teuml reduktohen peumlrmes kritereve teuml

qarta planifikimit teuml peumlrmireumlsuar dhe bashkeumlpunimit meuml teuml ngushteuml mes njeumlsive teuml

ndryshme policore

Peumlr shkak teuml mungeseumls seuml dokumentacionit eumlshteuml e veumlshtireuml teuml thuhet qartas se teuml gjitha

kontrollet kryhen sistematikisht ose gjithnjeuml neuml vendet e duhura dhe neuml koheumln e duhur

Jo teuml gjitha njeumlsiteuml i regjistrojneuml vendet se ku janeuml kryer kontrollet Sipas mostreumls toneuml

NjRKRr-PR dhe NjKA i regjistrojneuml keumlto teuml dheumlna dhe keumlto njeumlsi kaneuml njeuml qasje teuml bazuar neuml

rrezik Shumica e kontrolleve (por jo teuml gjitha) kryhen neuml rrugeumlt apo vendet e duhura ku

rreziku peumlr aksidente eumlshteuml i larteuml Peumlr sa i peumlrket njeumlsiseuml tjeteumlr (NjRKRr-PE) nuk mund teuml

themi me siguri se cili eumlshteuml rezultati Bazuar neuml intervistat duket se sjellja eumlshteuml e ngjashme

por teuml dheumlnat neuml keumlteuml njeumlsi nuk janeuml teuml plota ose teuml besueshme

Gjetjet tona sugjerojneuml se kontrollet kryesore kryhen gjateuml diteumls Peumlrveccedilse teuml dheumlnat neuml

dispozicion nuk janeuml teuml mjaft teuml holleumlsishme sa peumlr teuml vlereumlsuar neumlse kontrollet kryhet

ploteumlsisht neuml koheumln e duhur Kur ne i studiuam meuml holleumlsisht teuml dheumlnat doli se koha e pikut

peumlr aksidente trafiku peumlrputhej faktikisht me koheumln kur patrullat e policiseuml seuml trafikut

peumlrfundoninfillonin ndeumlrrimet e tyre dhe rrjedhimisht nuk mund teuml ishin neuml vendet me

rrezik teuml larteuml

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

29

Shkurtimisht informatat neuml dispozicion nuk na e beumljneuml teuml lehteuml teuml kuptojmeuml se njeumlsiteuml

patrulluese neuml Kosoveuml i kryejneuml sistematikisht kontrollet efektive peumlr sa i peumlrket vendit dhe

koheumls

Policia e trafikut duhet meuml shumeuml teuml keteuml veumlmendje te ngasja e rrezikshme dhe gjithashtu

teuml kontrollojeuml standardet teknike teuml kamioneumlve dhe autobuseumlve

Kontrollet policore me teuml drejteuml i kushtojneuml shumeuml veumlmendje shpejteumlsiseuml por neuml teuml njeumljteumln

koheuml nuk i kushtohet veumlmendje e duhur aspekteve teuml tjera siccedil janeuml ngasja agresive dhe e

rrezikshme mosmbajtja e distanceumls ngasja neuml gjendje teuml dehur etj Fokusimi tek shpejteumlsia

shpjegohet me faktin se ajo me teuml veumlrteteuml eumlshteuml ndeumlr shkaqet kryesore teuml aksidenteve neuml

trafik por edhe sepse eumlshteuml njeuml lloj sjellje tradicionale dhe e lehteuml peumlr trsquou beumlreuml Mungesa e

kamerave dhe pajisjeve peumlr shpejteumlsineuml si dhe teuml analizave teuml duhura mbi shkaqet e

aksidenteve mund teuml jeteuml njeuml shpjegim tjeteumlr peumlr fokusimin te shpejteumlsia

Ashtu siccedil tregojneuml shumica e hulumtimeve - ne besojmeuml ndash se neuml peumlrgjitheumlsi eumlshteuml meuml efektive

teuml kontrollohen sjelljet e ngaseumlsve sesa automjetet Megjithateuml ka peumlrjashtime Kamioneumlt e

meumldhenj dhe autobuseumlt peumlrfshihen shpesh neuml aksidente trafiku me pasoja teuml meumldha Ne

kemi veumlrejtur se keumltyre automjeteve nuk iu kushtohet veumlmendja e duhur nga ana e policiseuml

seuml trafikut neuml disa njeumlsi Zakonisht kjo ka teuml beumljeuml me kushtet teknike teuml automjeteve teuml meumldha

komerciale siccedil eumlshteuml rasti neuml lidhje me mbingarkimin dhe mireumlmbajtjen

Ndeumlshkimet jo gjithhereuml aplikohen dhe menaxhohen siccedil duhet ndaj kundeumlrvajteumlsve

Policia e trafikut shpesh peumlrdoreuml gjoba teuml vogla si ndeumlshkime Ndeumlshkimet e tjera aplikohen

rralleuml peumlr dallim nga shumeuml vende teuml tjera Peumlr meuml tepeumlr shumica e gjobave shqiptohen

veteumlm peumlr njeuml numeumlr teuml kufizuar shkeljesh dhe nuk duket se e adresojneuml ndeumlshkimin e duhur

teuml bazuar neuml faktoreumlt e aksidenteve - siccedil janeuml mosmbajtja e distanceumls manovrimi i pasigurt

dhe pakujdesi teuml tjera neuml ngasje Moszbatimi i sistemit teuml ldquopikeumlve negativerdquo i ka motivuar

drejtpeumlrseumldrejti ngaseumlsit recidivisteuml peumlr teuml peumlrseumlritur kundeumlrvajtjet Neuml keumlteuml meumlnyreuml neuml

mungeseuml teuml qasjes parandaluese edhe ndeumlshkimet aplikohen mbi keumlteuml bazeuml

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

30

6 Rekomandimet

Peumlrvoja na tregon se numri i aksidenteve neuml trafik dhe pasojat e tyre mund teuml zvogeumllohen

Peumlr keumlteuml mund teuml nevojitet bashkeumlpunimi i ngushteuml mes autoriteteve peumlrgjegjeumlse njeuml sistem i

duhur informativ peumlrdorim efektiv i pajisjeve dhe menaxhim profesional dhe i bazuar neuml

rrezik neuml teuml gjitha nivelet

Ne rekomandojmeuml Drejtorin e Peumlrgjithsheumlm teuml Policiseuml seuml Kosoveumls qeuml

Teuml merr njeuml iniciativeuml peumlr peumlrmireumlsimin e sistemit ekzistues teuml informimit dhe ta beumljeuml

ateuml ploteumlsisht efektiv Po keumlshtu teuml konsiderojeuml futjen e njeuml baze gjitheumlpeumlrfshireumlse teuml teuml

dheumlnave duke ftuar paleumlt e ndryshme teuml interesit Peumlrfitimet nga ky mekanizeumlm do teuml

reflektonin neuml besueshmeumlrineuml e teuml dheumlnave si dhe peumlrdorimin e tyre neuml vendimet

strategjike dhe operative

Teuml peumlrmireumlsojeuml peumlrdorimin e teuml dheumlnave neuml meumlnyreuml qeuml teuml qarteumlsojeuml planifikimin vjetor

dhe teuml vendoseuml objektiva performance teuml qarta peumlr njeumlsi operative Kjo duhet teuml

peumlrfshijeuml analizeuml meuml teuml mireuml teuml teuml dheumlnave mbi aksidentet qeuml formojneuml njeuml pikeumlnisje

peumlr prioritetet dhe qasjet e reja neuml nivel operativ Kjo nga ana tjeteumlr e beumln teuml

reumlndeumlsishme qeuml policia e trafiku teuml nivel qendror teuml ngriteuml funksionet e duhura peumlr

monitorim dhe vlereumlsim

Teuml konsiderojeuml caktimin e meuml shumeuml politikave teuml policiseuml seuml trafikut dhe teuml ri-

konsiderojeuml alokimet ndeumlrmjet njeumlsive teuml ndryshme teuml policiseuml seuml trafikut

Teuml sigurojeuml se njeuml plan investimi peumlr pajisje kost-efektive eumlshteuml hartuar neuml njeuml

perspektiveuml teuml kornizeumls afat-mesme teuml shpenzimeve

Policia e trafikut teuml peumlrqendrohet seuml pari neuml detyrat e tyre kryesore parandalimi i

aksidenteve Ndihma peumlr funksionet e tjera teuml policiseuml dhe autoritetet tjera duhet teuml

planifikohet meuml mireuml neuml bashkeumlpunim me njeumlsiteuml e ndryshme policore Peumlr meuml tepeumlr

bashkeumlpunimi ndeumlrmjet funksioneve teuml ndryshme policore neuml nivel rajonal duhet teuml

peumlrmireumlsohet neuml meumlnyreuml qeuml teuml arrihet efikasitet meuml i larteuml neuml aktivitetet policore qeuml

ndeumlrlidhen me sistemin e trafikut

Teuml sigurohet qeuml aktivitetet e policiseuml seuml trafikut janeuml kryer neuml rrugeuml dhe vende

teumlrrezikshme Peumlr teuml qeneuml ploteumlsisht efektiv menaxhmenti lokal neuml fazeumln e

planifikimit duhet teuml prezantojeuml njeuml qasje fleksibile te ccedileumlshtja e orareve teuml puneumls etj

dhe

Teuml sigurohet qeuml policia e trafikut teuml peumlrqeumlndrohet edhe neuml sjelljet e tjera teuml ngaseumlsve

peumlrveccedilse te tejkalimi i kufizimit teuml shpejteumlsiseuml Njeuml qasje e planifikuar peumlr aktivitete teuml

peumlrforcuara policore neuml trafik duhet teuml merr prioritet teuml larteuml peumlr monitorimin e

sjelljes seuml ngaseumlsve (sikurse ngasja e rrezikshme mosmbajtja e distanceumls etj) Policia e

trafikut njeumlkoheumlsisht duhet teuml peumlrqendrohet meuml shumeuml neuml kriteret e automjeteve

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

31

komerciale (sidomos kamioneumlve dhe autobuseumlve) Masat e kujdesit teuml shtuar duhet teuml

zbatohen rregullisht nga ana e patrullave teuml trafikut

Gjithashtu ne rekomandojmeuml qeuml me qeumlllim teuml ngritjes seuml efektivitetit teuml ndeumlshkimeve gjobat

duhet teuml adresojneuml ndeumlshkimin e duhur bazuar neuml faktoreumlt e aksidenteve Sistemi i

ndeumlshkimeve duhet teuml peumlrmireumlsohet peumlrmes aplikimit teuml sistemit teuml pikeumlve negative Peumlr

trsquou peumlrballur me keumlteuml sfideuml neuml vendosjen e keumltij sistemi duhet teuml ndeumlrtohet bashkeumlpunimi

mes MPB-seuml dhe gjykatave

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

32

REFERENCAT

European Commission ldquoTowards a European road safety area policy orientations on road safety

2011-2020rdquo Brussels 2011

European Commission ldquoEuropean Transport Policy for 2010 Time to deciderdquo Brussels 2001

European Transport Safety Council (ETSC) Reducing Traffic Injuries Resulting From Excess and Inappropriate Speed Brussels 1995

European Transport Safety Council (ETSC) ldquoPolice enforcement strategies to reduce traffic casualties in Europerdquo Brussels 1999

European Transport Safety Council (ETSC) ldquoTransport safety performance indicatorsrdquo Brussels 2001

European Transport Safety Council (ETSC) Traffic Law Enforcement across the EU Brussels 2011

Organisation for Economic Co-Operation and Development (OECD) Safety on Roads - Whatrsquos The Vision 2002

Organisation for Economic Co-Operation and Development (OECD) Road Safety - Impact of New Technologies 2003

Organisation for Economic Co-Operation and Development (OECD) Towards Zero Ambitious Road Safety Targets and The Safe System Approach 2008

Rune Elvik Cost-Benefit Analyses of Police Enforcement ESCAPE 2001

ROSEBUD Road Safety and Environmental Benefit-Cost and Cost- Effectiveness Analysis for Use in Decision-Making 2003

World Health Organization (WHO) ldquoThe World Report on Road Traffic Injury Preventionrdquo Geneva 2004

World Health Organization (WHO) Global status report on road safety 2013 supporting a decade of action Geneva 2013

World Health Organization (WHO) Data systems a road safety manual for decision-makers and practitioners Geneva 2010

World Health Organization (WHO) ldquoSpeed management a road safety manual for decision-makers and practitionersrdquo Geneva 2008

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

33

SHTOJCA I

STRUKTURA ORGANIZATIVE E POLICISEuml SEuml KOSOVEumlS - NJEumlSITEuml E KOMUNIKACIONIT RRUGOR

Drejtoria e Peumlrgjithshme

Departamenti

peumlr Operacione

Departamenti

peumlr Kufi

Departamenti

peumlr Hetime

Departamenti

peumlr Mbeumlshtetje

Departamenti

peumlr Burime

Divizioni i Siguriseuml Publike

DR Prishtineuml

DR Pejeuml

DR Prizren

DR Gjilan

DR Ferizaj

DIVIZIONI I KOMUNIKACIONIT RRUGOR

DR Mitroviceuml

Njeumlsiteuml Rajonale teuml

Komunikacionit

Rrugor

Njeumlsia peumlr

Kontrollin e

Autostradeumls

Njeumlsia peumlr

menaxhimin e

materieve teuml

rrezikshme

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

34

SHTOJCA II

Qasshmeumlria e Policiseuml seuml Trafikut neuml informatat qeuml iu nevojiten peumlr planifikim operativ

Informatat peumlr planifikim operativ

Informata rreth faktoreumlve qeuml lidhen me aksidentet

Teuml dheumlna teuml dokumentuara qeuml tregojneuml nivelin e rrezikut Baza e krijuar e teuml dheumlnave peumlmes seuml secileumls policia e trafikut i identifikon faktoreumlt kryesoreuml teuml rrezikut neuml ateuml zoneuml

Faktori njeri

Faktori automjet

Vendndodhja e pikave teuml zeza

Kushtet atmosferike

Punimet neuml rrugeuml

Informata rreth pasojave teuml aksidenteve

Qasje neuml informata nga institucionet sheumlndeteumlsore dhe kompaniteuml e sigurimit

Informata rreth ngjarjevekushteve kurku mund teuml rriten rreziqet mund teuml rriten peumlr aksidente

Neuml meumlnyreuml qeuml teuml keteuml njeuml qasje teuml standardizuar peumlr informata lidhur me faktoreumlt e rrezikut peumlr zonat e rrezikut ndeumlr teuml tjera policia e trafikut duhet teuml keneuml informata rreth punimeve neuml rrugeuml dendeumlsiseuml seuml trafikut kushteve teuml motit MI dhe autoritet lokalekomunat duhet teuml peumlrfshihen

Informata rreth aktiviteteve teuml kryera nga policia e trafikut dhe ndeumlshkimeve teuml aplikuara

Informatat rreth monitorimitvlereumlsimit sistematik teuml sjelljeve neuml trafik aktivitetet e kryera teuml rezultojneuml me raportet e pas-operative

Teuml dheumlnat mbi aplikimin e ndeumlshkimeve ndaj kundeumlrvajteumlsve Numri i ndeumlshkimeveteuml leumlshuara duhet teuml beumlhet sipas ligjeve dhe rregullave teuml peumlrcaktuara Informatatnga gjykatat janeuml teuml nevojshme Informatatnga MPB rreth ngaseumlsve teuml ndeumlshkuar janeuml teumlnevojshme

Reagimi ndaj rezultateve teuml qasjeve dhe aktiviteteve teuml ndryshme

Peumlr teuml monitoruar performanceumln treguesit e aktiviteteve duhet miratuar Teuml dheumlnat qeuml do teuml mblidhen peumlrfshijneuml numrin e peumlrgjithsheumlm teuml kontrolleve teuml kryera numrin e ngaseumlsve teuml kontrolluar periudhat e ndryshme qeuml duhet teuml krahasohen etj

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

35

SHTOJCA III

Tabela 7 Numri i policeumlve teuml trafikut neumlpeumlr njeumlsi ndash gjateuml viteve

2010 2011 2012 2013 2014

NjKA 27 32 40

NjRKRr Prishtineuml 162 156 147 125 103

NjRKRr Gjilan 69 61 61 62 63

NjRKRr Ferizaj 59 55 54 54 54

NjRKRr Prizren 74 80 78 67 61

NjRKRr Pejeuml 88 91 90 83 83

NjRKRr Mitroviceuml Jug 71 71 72 57 58

NjRKRr Mitroviceuml Veri 27 44

Gjitheumlsej 523 514 529 507 506

(Burimi PK)

Tabela 8 Numri i aksidentevendeumlshkimeve 2010 -2014

Vitet 2010 2011 2012 2013 2014 Total

Aksidente fatale 158 130 116 104 111 619

Persona teuml vdekur 175 157 121 119 127 699

Aksidente me leumlndime 4326 4490 4555 4960 4876 23207

Persona teuml leumlnduar 7730 8321 8561 9817 9713 44142

Aksidente me deumlmemateriale 12594 13338 14044 13878 10333 64187

Aksidente lsquoGodit dhe ikrsquo 952 930 1039 1012 980 4913

Gjitheumlsej aksidente 18030 18888 19754 19954 16300 92926

Tiketa (Gjoba) 254849 276897 247788 286922 319332 1386556

(Burimi PK)

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

36

Tabela 9 Teuml dheumlnat rreth aksidenteve fatale dhe personave teuml vdekur sipas rajoneve (janar ndash

dhjetor 2013)

2013 Prishtineuml Mitroviceuml Pejeuml Prizren Ferizaj Gjilan Autostradeuml Total

Aksidfatale 35 9 26 12 10 10 2 104

Teuml vdekur 40 12 33 12 10 10 2 119

(Burimi PK)

Diagrami 1 Veprimet e ngaseumlsve si faktoreuml kontribues teuml aksidenteve (2013)

Diagrami 2 Aksidentet sipas pjeseumls seuml rrugeumls (2013)

0 500 1000 1500 2000 2500 3000 3500 4000 4500 5000

Manipulimi i pasigurt

Mosmbajtja e distanceumls

Mospeumlrshtatja e shpejteumlsiseuml

Kyqje e pasigurteuml neuml rrugeuml

Ndeumlrrim i shiritave

Kthim leumlvizje prapa

Mosrespektim i peumlrpareumlsiseuml seuml kalimit

Anashkalimtejlakim i parregullt

Tejkalim i shpejteumlsiseuml seuml kufizuar

0 2000 4000 6000 8000

10000 12000 14000 16000

2012

2013

Page 6: Raporti_-_Policia_e_Trafikut_220406.pdf

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

ii

Ccedilka rekomandojmeuml

Peumlrvoja na tregon se numri i aksidenteve neuml trafik dhe pasojat e tyre mund teuml zvogeumllohen

Peumlr keumlteuml nevojitet bashkeumlpunim i ngushteuml mes autoriteteve peumlrgjegjeumlse njeuml sistem i duhur

informativ peumlrdorim efektiv i pajisjeve dhe menaxhim profesional i bazuar neuml rrezikshmeumlri

neuml teuml gjitha nivelet Ne rekomandojmeuml Drejtorin e Peumlrgjithsheumlm teuml Policiseuml seuml Kosoveumls qeuml

Teuml marreuml njeuml iniciativeuml peumlr peumlrmireumlsimin e sistemit ekzistues teuml informimit dhe ta beumljeuml

ateuml ploteumlsisht efektiv Po keumlshtu teuml konsiderojeuml futjen e njeuml baze gjitheumlpeumlrfshireumlse teuml teuml

dheumlnave duke ftuar paleumlt e ndryshme teuml interesit

Teuml peumlrmireumlsojeuml peumlrdorimin e teuml dheumlnave neuml meumlnyreuml qeuml teuml qarteumlsojeuml planifikimin vjetor

dhe teuml vendoseuml objektiva performance teuml qarta peumlr njeumlsi operative

Teuml rikonsiderojeuml alokimet ndeumlrmjet policiseuml dhe policiseuml seuml trafikut si dhe alokimet

midis njeumlsive teuml ndryshme teuml policiseuml seuml trafikut

Teuml sigurojeuml se njeuml plan investimi peumlr pajisje kost-efektive eumlshteuml hartuar neuml njeuml

perspektiveuml teuml kornizeumls afat-mesme teuml shpenzimeve

Policia e trafikut teuml peumlrqendrohet seuml pari neuml detyrat e tyre kryesore parandalimin e

aksidenteve Ndihma peumlr funksionet e tjera teuml policiseuml dhe autoritetet tjera duhet teuml

planifikohet meuml mireuml neuml bashkeumlpunim me njeumlsiteuml e ndryshme policore

Teuml sigurohet qeuml aktivitetet e policiseuml seuml trafikut janeuml kryer neuml rrugeuml dhe vende teuml

rrezikshme

Teuml sigurohet qeuml policia e trafikut teuml peumlrqendrohet edhe neuml sjelljet e tjera teuml ngaseumlsve

peumlrveccedilse te tejkalimi i kufizimit teuml shpejteumlsiseuml Masat e kujdesit teuml shtuar duhet teuml

zbatohen rregullisht nga ana e patrullave teuml trafikut dhe

Sistemi i ndeumlshkimeve duhet teuml peumlrmireumlsohet Peumlrkrah keumlsaj duhet teuml aplikohet

sistemi i ldquopikeumlve negative si mjet efektiv i ndeumlshkimit

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

1

1 Hyrje

11 Historiku

Aksidentet janeuml ndeumlr shkaktareumlt e vdekjeve leumlndimeve teuml njereumlzve dhe deumlmtimit teuml proneumls

neuml Kosoveuml Mediet kaneuml raportuar shumeuml indikatoreuml neuml lidhje me sigurineuml publike neuml

trafik Serioziteti i gjendjes eumlshteuml theksuar edhe neuml Raportin e Progresit peumlr vitin 2014 i cili

eumlshteuml publikuar seuml fundi nga BE-ja Kostot e drejtpeumlrdrejta ekonomike teuml aksidenteve teuml

trafikut neuml Kosoveuml janeuml vlereumlsuar se peumlrfaqeumlsojneuml rreth 12 teuml Bruto Prodhimit teuml

Brendsheumlm (BPP)1

Krahasuar me vendet e tjera evropiane numri i peumlrgjithsheumlm i aksidenteve neuml trafik eumlshteuml i

larteuml (peumlrafeumlrsisht 20000 neuml vitin 2013) si neuml raport me numrin e automjeteve teuml

regjistruara edhe me numrin e banoreumlve Neuml vitin 2012 numri i aksidenteve fatale peumlr

milioneuml banoreuml ishte 15-20 meuml i larteuml neuml Kosoveuml sesa neuml vendet e BE-seuml me ekonomi

mesatare dhe me ekonomi meuml teuml zhvilluar teuml cilat faktikisht kaneuml meuml shumeuml automjete peumlr

banoreuml sesa Kosova

Edhe pse numri i peumlrgjithsheumlm i aksidenteve teuml trafikut neuml Kosoveuml nuk ka ndryshuar aq

shumeuml gjateuml viteve teuml fundit aksidentet e reumlnda (me teuml leumlnduar apo teuml vdekur) janeuml rritur

meumlse 8 (nga rreth 4600 neuml 5000 mes viteve 2011 dhe 2013 apo rreth 180 persona peumlr

10000 automjete teuml regjistruara) Gjateuml viteve teuml fundit janeuml marreuml disa veprime peumlr teuml

trajtuar problemin por teuml kufizuara Fushata periodike rritja e aktiviteteve teuml policiseuml

peumlrmireumlsimi i disa rrugeumlve janeuml shembuj teuml veprimeve teuml ndeumlrmarra Megjithkeumlteuml politikat

dhe plani i veprimit peumlr sigurineuml rrugore ende nuk janeuml miratuar dhe pak veprime janeuml

ndeumlrmarreuml peumlr teuml peumlrmireumlsuar efektivitetin e autoriteteve peumlrgjegjeumlse2

Peumlr promovimin e siguriseuml rrugore janeuml teuml angazhuara disa autoritete qendrore dhe lokale

Peumlrveccedil autoriteteve peumlr ndeumlrtim dhe infrastruktureuml rrugore autoriteti i veteumlm meuml i

reumlndeumlsisheumlm eumlshteuml policia Policeumlt e trafikut janeuml peumlrgjegjeumls peumlr kryerjen e kontrolleve dhe

synojneuml uljen e rrezikut teuml aksidenteve neuml trafik Ata janeuml teuml pranisheumlm neuml rrugeuml peumlr teuml

kontrolluar dhe mbikeumlqyrur sjelljet e pjeseumlmarreumlsve dhe drejtpeumlrdrejt ndeshen me

veprimet e tyre

1 World Bank The World Bank in Kosovo Country Snapshot (April 2014) fq 10 2 Peumlr meuml shumeuml shih Raportin e Progresit peumlr Kosoveumln nga Komisioni Evropian (BE 2014 faqe 42) ku ndeumlr teuml

tjera thuhet ldquoedhe ligji peumlr sigurineuml rrugore duhet teuml peumlrafrohet me Acquis Communautaire strategjia e siguriseuml neuml rrugeuml dhe plani i saj i veprimit duhet teuml miratohenhelliprdquo

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

2

12 Objektivi dhe pyetjet e auditimit

Objektivi i keumltij auditimi eumlshteuml teuml vlereumlsojeuml neumlse patrullimet e policiseuml seuml trafikut janeuml teuml

bazuara neuml rrezik dhe teuml menaxhuara neuml meumlnyreuml efektive dhe efikase Peumlr meuml tepeumlr objektivi

yneuml eumlshteuml qeuml teuml japim impulse teuml peumlrmireumlsimit aktiviteteve teuml policiseuml seuml trafikut

Pyetja e peumlrgjithshme e auditimit ka qeneuml

ldquoA eumlshteuml policia e trafikut duke i kryer sheumlrbimet e veta neuml meumlnyreuml efikase dhe efektiverdquo

Peumlr teuml qeneuml efektiv ne neumlnkuptojmeuml peumlrmbushjen e objektivave peumlr promovimin e njeuml mjedisi

teuml mireuml dhe teuml sigurt neuml trafik qasjen neuml pajisjet e duhura dhe peumlrdorimin efektiv teuml tyre

aktivitete neuml peumlrputhje me praktikat e mira ndeumlrkombeumltare dhe afteumlsi peumlr teuml zvogeumlluar

numrin e aksidenteve teuml reumlnda rrugore Kjo po ashtu neumlnkupton aplikimin e njeuml qasje pro-

aktive dhe teuml bazuar neuml rrezik qeuml peumlrmes kontrolleve teuml nxiten sjelljet e mira teuml ngaseumlsve

Ne kemi kufizuar pyetjen e peumlrgjithshme neuml keumlto pyetje meuml specifike

1 A kaneuml policeumlt e trafikut qasje neuml informata teuml besueshme teuml peumlrditeumlsuara dhe

relevante dhe a peumlrdoren ato neuml meumlnyreuml efektive

2 A i kryejneuml njeumlsiteuml e policiseuml seuml trafikut sheumlrbimet neuml meumlnyreuml efektive

Policia e trafikut duhet para seuml gjithash teuml keteuml informata teuml duhura dhe pastaj teuml beumljeuml

peumlrdorimin efektiv teuml tyre neuml lidhje me ndarjen dhe peumlrdorimin e burimeve si dhe

planifikimin operativ

Peumlr teuml qeneuml efektive policia e trafikut duhet qeuml teuml adresojeuml analizat e rreziqeve si peumlr

shembull ku kur dhe si ka meuml shumeuml gjasa teuml ndodhin aksidentet

13 Kriteret e auditimit

Auditimi ka vlereumlsuar performanceumln e patrullave teuml policiseuml seuml trafikut kundrejt kritereve teuml

hartuara nga praktikat meuml teuml mira ndeumlrkombeumltare rregulloreve dhe udheumlzuesve teuml PK-seuml

politikave etj Ne kemi peumlrdorur keumlto kritere

1 A janeuml marreuml neuml konsiderateuml nga policia e trafikut gjateuml planifikimit teuml aktiviteteve teuml

dheumlnat peumlr aksidentet dhe

2 A janeuml marreuml vendimet peumlr patrollime (neuml koheuml dhe vend teuml duhur) teuml bazuara neuml

rrezikun e identifikuar meuml hereumlt

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

3

14 Metodologjia fusheumlveprimi dhe kufizimet e auditimit

Ne kemi aplikuar njeuml gameuml metodash peumlr mbledhjen e deumlshmive peumlr trsquoiu peumlrgjigjur pyetjeve

teuml auditimit Ne kemi

1 Rishikuar kornizeumln ligjore

2 Rishikuar dokumente relevante si

a Raportet vjetore teuml viteve 2012-2014 teuml PK

b Analizat e aksidenteveteuml kryera nga PK

c Analizat e procedurave teuml puneumls fleteuml-patrullimeve dhe shkresat e ndryshme teuml PK

d Pyeteumlsoreumlt dhe listat kontrolluese peumlr PK-neuml dhe

e Raportet e inspektimeve nga IPK-ja3

3 Intervistuar persona peumlrgjegjeumls nga PK MI

4 Veumlzhguar inspektimet e kryera nga policia e trafikut

5 Marreuml pjeseuml neuml konferenca dhe seminare ku eumlshteuml diskutuar peumlr sigurineuml neuml trafikun

rrugor dhe

6 Konsultuar shumeuml studime teuml kryera nga KB BE BB OBSH-ja

Ekipi i auditimit nuk ka mundur trsquoi studiojeuml teuml gjitha njeumlsiteuml e policiseuml seuml trafikut auditimi

eumlshteuml fokusuar neuml vlereumlsimin e praktikave teuml aplikuara neuml tre nga teteuml njeumlsiteuml ekzistuese ku

ndodhin peumlrafeumlrsisht meumlse 60 e numrit teuml peumlrgjithsheumlm teuml aksidenteve Ato njeumlsi ishin

Njeumlsiteuml Rajonale teuml Komunikacionit Rrugor teuml Prishtineumls dhe teuml Pejeumls teuml cilat mbulojneuml njeuml

territor teuml gjereuml teuml rrugeumlve neuml Kosoveuml teuml peumlrbeumlreuml nga disa komuna dhe vendkalime kufitare4

Njeumlsia e Prishtineumls eumlshteuml peumlrzgjedhur duke pasur parasysh statusin qeuml e ka qyteti si qendeumlr

administrative5 Gjithashtu ne kemi ekzaminuar Njeumlsineuml peumlr Kontrollin e Autostradeumls qeuml

eumlshteuml peumlrgjegjeumlse peumlr arterien kryesore teuml qarkullimit rrugor neuml Kosoveuml

Auditimi eumlshteuml fokusuar neuml vlereumlsimin e fazeumls planifikuese dhe teuml kryerjes seuml kontrolleve ndash

patrullimeve ndash dhe jo neuml aktivitete teuml tjera qeuml njeumlsiteuml i kryejneuml siccedil janeuml hetimet etj

Periudha e auditimit i mbulon vitet 2012-2014

3 Inspektorati Policor i Kosoveumls (IPK) eumlshteuml agjenci neuml kuadeumlr teuml MPB-seuml qeuml funksionon neuml bazeuml teuml Ligjit 03L-

231 Njeuml ndeumlr funksionet themelore teuml IPK-seuml eumlshteuml edhe ldquoInspektimi i strukturave dhe funksioneve teuml Policiseuml seuml Kosoveumls peumlr teuml siguruar llogaridheumlnie efektivitet dhe efikasitet neuml zbatueshmeumlrineuml e ligjeve dhe procedurave standarde teuml operimit neuml fuqirdquo

4 Sipas struktureumls organizative teuml PK-seuml ekzistojneuml shtateuml rajone- Drejtori Rajonale brenda teuml cilave operojneuml njeumlsiteuml e policiseuml seuml trafikut peumlrderisa NjKA operon brenda Divizionit teuml Komunikacionit Rrugor

5 Sipas raportit teuml NjRKRr-PR neuml rajonin e Prishtineumls janeuml teuml regjistruara rreth 80000 automjete (nga rreth 280000 sa janeuml teuml regjistruara neuml Kosoveuml) dhe brenda 24 oreumlve neuml teuml frekuentojneuml rreth 100000 automjete

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

4

15 Struktura e raportit

Ky raport peumlrbeumlhet nga gjashteuml kapitujt e meumlposhteumlm

Kapitulli 1 Hyrja

Kapitulli 2 Siguria neuml trafik dhe Policia

Kapitulli 3 A ka policia e trafikut qasje neuml informata teuml besueshme teuml peumlrditeumlsuara

dhe relevante si dhe apeumlrdoren ato neuml meumlnyreuml efektive

Kapitulli 4 A i kryen policia e trafikut sheumlrbimet e veta neuml meumlnyreuml efektive

Kapitulli 5 Konkluzionet dhe

Kapitulli 6 Rekomandimet

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

5

2 Siguria neuml trafik dhe policia

21 Siguria neuml trafik perspektivat

Mjedisi i sigurt - peumlrfshireuml edhe sigurineuml neuml trafikun rrugor - eumlshteuml vendimtar peumlr zhvillimin

ekonomik teuml vendit Mbrojtja e jeteumls dhe proneumls eumlshteuml e nevojshme peumlr ccedildo shoqeumlri

Siguria neuml trafik eumlshteuml problem i peumlrhapur neuml mbareuml boteumln6 Organizata Boteumlrore e

Sheumlndeteumlsiseuml (OBSH) ka theksuar se ccedildo 30 sekonda dikush diku vdes neuml njeuml aksident rrugor

dhe dhjeteuml persona leumlndohen reumlndeuml OBSH pret qeuml numri i vdekjeve neuml nivel global teuml arrijeuml

afro 2 milion deri neuml vitin 2030 nga 13 milioneuml sa eumlshteuml tani Ekzistenca e njeuml strategjie

kombeumltare teuml siguriseuml neuml rrugeuml mund teuml shihet si njeuml tregues qeuml siguria neuml rrugeuml eumlshteuml njeuml

ccedileumlshtje neuml agjendeumln politike7

Gjithashtu neuml BE transporti rrugor eumlshteuml meuml i rreziksheumlm dhe meuml i kushtuesheumlm neuml aspektin

e jeteumls njereumlzore Siguria neuml rrugeuml eumlshteuml problem i madh shoqeumlror i peumlrbashkeumlt peumlr teuml gjitha

vendet e BE-seuml Neuml vitin 2009 meuml shumeuml se 35000 njereumlz kaneuml vdekur neuml rrugeumlt e BE-seuml e qeuml

eumlshteuml ekuivalente me njeuml qytet teuml meseumlm dhe jo meuml pak se 15 milioneuml persona janeuml leumlnduar8

Peumlr teuml peumlrmireumlsuar sigurineuml neuml rrugeuml eumlshteuml vendosur njeuml objektiv sasior zvogeumllim peumlr 50 teuml

numrit teuml vdekjeve nga aksidentet rrugore deri meuml 2020 duke filluar nga viti 2010 Pavareumlsisht

suksesit neumlpeumlrmjet programeve teuml BE-seuml rrugeumlt evropiane janeuml ende larg peumlr teuml qeneuml teuml sigurta

BE-ja ka peumlrcaktuar disa objektiva neuml bazeuml teuml orientimeve teuml politikave teuml saj peumlr sigurineuml neuml

rrugeuml duke theksuar si esenciale arsimin trajnimin dhe zbatimin9

Neuml Kosoveuml sfida e siguriseuml neuml rrugeuml eumlshteuml identifikuar gjateuml viteve teuml fundit Neuml vitin 2009

eumlshteuml themeluar njeuml organ ndeumlrministror i quajtur Keumlshilli peumlr Sigurineuml neuml Komunikacionin

Rrugor10 Roli i keumltij Keumlshilli eumlshteuml teuml ndeumlrtojeuml bashkeumlpunimin mes ministrive peumlrgjegjeumlse peumlr

promovimin e siguriseuml neuml rrugeuml Koheumlve teuml fundit eumlshteuml hartuar ldquoDraft-Strategjia Kombeumltarerdquo

nga Keumlshilli dhe si e tilleuml eumlshteuml proceduar peumlr miratim neuml Qeveri Korniza ligjore edhe pse e

mangeumlt eumlshteuml zbatuar pjeseumlrisht dhe eumlshteuml neuml shqyrtim e sipeumlr11 Komunat dhe Keumlshillat

6 Ccedileumlshtja e siguriseuml seuml trafikut riafirmon objektivin afatgjateuml teuml keumlrkuar nga KB peumlr teuml zvogeumlluar numrin e

aksidenteve deri meuml 2020 (Rezoluta e Asambleseuml seuml Peumlrgjithshme teuml KB-seuml ARES64255 mars 2010) 7 Neuml krahasim me vendet e tjera evropiane Kosova eumlshteuml njeuml ndeumlr vendet e pakta qeuml nuk e ka miratuar ende njeuml

strategji kombeumltare peumlr sigurineuml neuml trafik 8 European Commission (EC) Towards a European Road Safety Area Policy Orientations on Road Safety 2011-

2020 (Brussels 2010) 9 Ibidem 10 Themelimi i keumltij keumlshilli eumlshteuml parapareuml me Ligjin mbi Sigurineuml neuml Komunikacion (2007) ldquoProgrami peumlr

sigurineuml rrugorerdquo eumlshteuml miratuar neuml vitin 2010 me qeumlllim teuml zvogeumllimit teuml trendit negativ teuml siguriseuml rrugore neuml Kosoveuml

11 Drafti i ligjit teuml ri eumlshteuml neuml pocedureuml parlamentare peumlr miratim

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

6

Komunaleuml peumlr Siguri teuml Komunitetit teuml themeluar neuml secileumln komuneuml luajneuml njeuml rol teuml veccedilanteuml

neuml aspektin e siguriseuml publike12

22 Policia e Kosoveumls organizimi dhe peumlrgjegjeumlsiteuml

PK-ja eumlshteuml autoriteti kompetent peumlrgjegjeumls peumlr zbatimin e politikave teuml siguriseuml kombeumltare

ku peumlrfshihet edhe trafiku rrugor Roli i policiseuml - neuml fusheumln e siguriseuml neuml trafik - eumlshteuml mjaft

specifik dhe aplikohet peumlrmes aktiviteteve teuml ndryshme Peumlrgjegjeumlsiteuml kryesore janeuml zbatimi i

ligjeve teuml trafikut reagimet ndaj aksidenteve dhe ngritja e nivelit teuml ndeumlrgjegjeumlsimit peumlrmes

qasjes proaktive Policia e trafikut sheumlrben si njeuml pengeseuml peumlr ngaseumlsit teuml cileumlt nuk i

respektojneuml rregullat e trafikut dhe nuk u binden atyre13

PK-ja ka aprovuar njeuml ldquoPlan Strategjik Zhvillimor 2011-2015rdquo14 ku njeuml nga objektivat

strategjike eumlshteuml ngritja e nivelit teuml siguriseuml publike dhe besimit teuml qytetareumlve (trafikut

rrugor)

PK-ja eumlshteuml e organizuar neuml nivel qendror dhe lokal15 Drejtoria e Peumlrgjithshme e PK-seuml

(kryesuar nga Drejtori i Peumlrgjithsheumlm) eumlshteuml peumlrgjegjeumlse neuml nivel vendi Neuml nivelin rajonal

janeuml shtateuml njeumlsi rajonale - Drejtori Rajonale (DR) - peumlrgjegjeumlse peumlr sigurineuml publike Stacionet

e policiseuml janeuml peumlrgjegjeumlse peumlr policineuml lokale neuml secileumln komuneuml16

Policia e trafikut eumlshteuml e organizuar neuml keumlteuml meumlnyreuml neuml nivelin qendror Divizioni i

Komunikacionit Rrugor (DKRr) eumlshteuml peumlrgjegjeumls peumlr menaxhim strategjik udheumlzime urdhra

dhe plane operative peumlr njeumlsiteuml operative (njeumlsiteuml e policiseuml seuml trafikut) Neuml nivel operativ

DKRr eumlshteuml peumlrgjegjeumls peumlr kontrollimin e autostradeumls peumlrmes Njeumlsiseuml peumlr Kontrollin e

Autostradeumls (NjKA) DKRr ka zhvilluar planet e veprimit qeuml kaneuml peumlr qeumlllim adresimin e

sfidave teuml cilat pengojneuml sigurineuml e qeumlndrueshme teuml trafikut rrugor17

Njeumlsiteuml peumlrkateumlse operative janeuml pjeseuml e DR-ve si dhe i raportojneuml DR-ve dhe DKRr-seuml NjKA

raporton drejtpeumlrdrejt tek DKRr

12 Detyrat dhe peumlrgjegjeumlsiteuml e keumltij Keumlshilli janeuml teuml peumlrcaktuara me UA nr 272012 MPB ndash 032012 dhe kaneuml teuml

beumljneuml meuml shumeuml me siguri teuml peumlrgjithshme duke mos u potencuar neuml meumlnyreuml teuml veccedilanteuml sigurineuml neuml trafik Aneumltareuml teuml keumltyre keumlshillave janeuml edhe komandanteumlt e stacioneve policore teuml komunave peumlrkateumlse

13 European Transport Safety Council (ETSC) Policing Enforcement Strategies to Reduce Traffic Casualties in Europe (Brussels 1999) fq 11

14 Bazuar neuml keumlteuml dokument PK-ja ka parapareuml ndeumlrmarrjen e keumltyre masave siccedil janeuml prezenceuml meuml teuml madhe policore peumlrmes patrullimeve meuml teuml shpeshta neuml ldquopika teuml zezardquo kontakte teuml drejtpeumlrdrejta dhe keumlshillimit me qytetareuml organizim teuml aktiviteteve proaktive me qeumlllim teuml edukimit teuml qytetareumlve shtimi i numrit teuml kontrolleve dhe veprimeve tjera policore neuml trafik

15 Shih ldquoShtojceumln Irdquo ndash struktura organizative e PK-seuml 16 Ligji peumlr Policineuml 04L-076 aprovuar meuml 2012 e definon Policineuml e Kosoveumls si sheumlrbim publik qeuml funksionon

brenda MPB-seuml 17 DKRr ka neumlnshkruar njeuml memorandum bashkeumlpunimi me Policineuml e Republikeumls seuml Shqipeumlriseuml peumlr patrullimet e

peumlrbashkeumlta teuml policiseuml seuml trafikut me qeumlllim teuml rritjes seuml siguriseuml neuml trafikun rrugor gjateuml sezonit teuml vereumls

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

7

Detyrat e njeumlsive patrulluese janeuml teuml peumlrcaktuara neuml ldquoUdheumlzuesin peumlr meumlnyreumln e kryerjes seuml

detyrave neuml mbikeumlqyrjen dhe rregullimin e trafikut rrugorrdquo Peumlrveccedil keumltyre dokumenteve PK

ka miratuar gjithashtu ldquoManualin peumlr Parime dhe Procedura Standarde Operativepeumlrshkrime

teuml puneumlsrdquo si dhe udheumlzime peumlr operacione

23 Roli i policiseuml seuml trafikut

Qeumlllimi i policiseuml seuml trafikut eumlshteuml teuml sigurojeuml leumlvizjen e sigurt neuml rrugeuml teuml parandalojeuml

shkeljet neuml trafik dhe teuml marreuml masat e duhura kundeumlr shkeleumlsve Patrullimi ka njeuml rol

mbikeumlqyreumls parandalues dhe krijon njeuml ambient meuml teuml sigurt peumlr teuml gjitheuml aktereumlt neuml trafik

Policia e trafikut analizon planifikon dhe harton strategji peumlr nivel teuml qeumlndruesheumlm teuml

siguriseuml neuml trafik Njeumlsiteuml e policiseuml seuml trafikut janeuml njeumlsi peumlrgjegjeumlse peumlr

Planifikimin e patrullimeve - faza e planifikimit teuml aktiviteteve operative bazohet neuml

analizat e shkaqeve qeuml qeumlndrojneuml pas aksidenteve teuml trafikut (faktoreumlt e rrezikut)

Patrullimet - kryhet neuml meumlnyra teuml ndryshme neuml koheuml teuml ndryshme dhe me mjete teuml

ndryshme Pikat kontrolluese ku kryhen patrullimet peumlrcaktohen neuml bazeuml teuml

analizave teuml rrezikut teuml larteumlpeumlrmendur dhe

Hetimet e aksidenteve - peumlrfshijneuml hetimin e ploteuml teuml tyre dhe kaneuml peumlr qeumlllim rritjen

e siguriseuml neuml trafikun rrugor Hartohen raporte peumlrfshireuml analizat mbi faktoreumlt qeuml i

shkaktojneuml aksidentet18

Mbikeumlqyrja e fluksit teuml trafikut beumlhet peumlrmes praniseuml seuml policiseuml seuml trafikut neuml rrugeuml dhe

mund teuml beumlhet edhe me ndihmeumln e pajisjeve teknike monitoruese ndash kamerave teuml

shpejteumlsiseuml19 etj

24 Organizatat e tjera teuml angazhuara

Neuml adresimin e siguriseuml seuml trafikut rrugor janeuml teuml peumlrfshireuml disa aktereuml

Qeveria eumlshteuml peumlrgjegjeumlse peumlr krijimin e politikave teuml siguriseuml peumlr qytetareuml peumlrfshireuml edhe

trafikun Neumln kornizeumln e aplikueshme ligjore Qeveria Ministria e Puneumlve teuml Brendshme

(MPB) dhe Ministria e Infrastruktureumls (MI) ndajneuml peumlrgjegjeumlsineuml kryesore peumlr vendosjen e

18 Njeumlsiteuml e Policiseuml seuml Trafikut kryejneuml hetime peumlr aksidentet e trafikut qeuml rezultojneuml me fatalitet leumlndime teuml

reumlnda dhe aksidentet me deumlme teuml shumta Neuml aneumln tjeteumlr stacionet policore i hetojneuml aksidentet me deumlme meuml teuml vogla

19 lsquorsquoKamera teuml shpejteumlsiseumlrsquorsquo eumlshteuml emri i zakonsheumlm peumlr kamerat e siguriseuml qeuml peumlrdoren nga forcat e policiseuml Ekzistojneuml kateumlr lloje kryesore kamera fikse teuml cilat janeuml mjete pa pilot dhe fotografojneuml neuml njeuml rrugeuml ku ka pasur aksidente kamera teuml shpejteumlsineuml mbi distanceumln teuml cilat janeuml pa pilot por operojneuml neuml ccedilifte dhe zbulojneuml shpejteumlsineuml e arritur ndeumlrmjet automjeteve dhe peumlrdoren neuml meumlnyreuml tipike neuml rrugeuml meuml teuml gjata me dendeumlsi teuml larteuml peumlrplasjeje kamera leumlvizeumlse peumlr shpejteumlsineuml qeuml peumlrdoren nga policeumlt dhe vendosen neuml aneumlt e rrugeumlve dhe kamera neuml driteuml teuml kuqe qeuml peumlrdoren neuml kryqeumlzimet ku ka semaforeuml Gjithashtu sipas praktikave ndeumlrkombeumltare vendosja e kamerave false neuml vende teuml ndryshme eumlshteuml njeuml meumlnyreuml peumlr teuml rritur efektivitetin

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

8

politikave hartimin dhe zbatimin e ligjeve qeuml lidhen me sigurineuml neuml trafikun rrugor MI ka

disa detyra si

programe peumlr trajnimin e ngaseumlsve dhe vlereumlsimin e tyre

kushtet e kontrollimit teknik teuml automjeteve dhe

ndeumlrtimin dhe mireumlmbajtjen e rrugeumlve

Peumlrveccedil keumlsaj seuml bashku me PK-neuml MI-ja mbikeumlqyreuml administron dhe zbaton kornizeumln

ligjore peumlr sigurineuml publike neuml rrugeuml

Komunat janeuml peumlrgjegjeumlse peumlr ndeumlrtimin dhe mireumlmbajtjen e rrugeumlve publike lokale

Gjykatat janeuml peumlrgjegjeumlse peumlr trajtimin e veprave peumlr shkelje teuml rregullave teuml trafikut

Organet e drejteumlsiseuml peumlrmes puneumls seuml tyre kontribuojneuml neuml meumlnyreuml efektive si mekanizeumlm

mbrojteumls neuml ndeumlrgjegjeumlsimin e publikut Neumlpeumlrmjet vendimeve meritore ato veccedilaneumlrisht

ndikojneuml neuml shtypjen e fenomeneve teuml rrezikshme neuml trafik duke ndikuar keumlshtu

drejtpeumlrdrejt neuml peumlrmireumlsimin e sjelljes seuml pjeseumlmarreumlsve

Institucionet sheumlndeteumlsore kontribuojneuml neuml kujdesin sheumlndeteumlsor dhe trajtimin e qytetareumlve-

ngaseumlsve Sheumlrbimet emergjente me koheuml dhe efektive ndash me aneuml teuml trajtimit teuml duhur teuml

leumlnduarve neuml aksidente - zvogeumllojneuml pasojat e tyre Meuml tej keumlto institucione kontribuojneuml

edhe neuml edukimin e ngaseumlsve peumlr procedurat e ndihmeumls seuml pareuml dhe transportimin e duhur

teuml aksidentuarve

Institucionet e arsimit e promovojneuml edukimin efektiv teuml siguriseuml rrugore neuml shkolla

Gjithashtu mediet mund teuml rrisin ndeumlrgjegjeumlsimin e komunitetit dhe teuml kuptuarit e faktoreumlve

dhe kostove teuml aksidenteve rrugore Kompaniteuml e sigurimeve kaneuml njeuml rol teuml veccedilanteuml neuml keumlteuml

drejtim Aplikimi i koncepteve teuml sigurimit duke shpeumlrblyer ngaseumlsit qeuml nuk shkaktojneuml

aksidente i motivon ata teuml peumlrmireumlsojneuml sjelljet e tyre neuml trafik dhe si rrjedhojeuml e keumlsaj edhe

keumlto kompani ndikojneuml neuml sigurineuml rrugore

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

9

3 A ka policia e trafikut qasje neuml informata teuml

besueshme teuml peumlrditeumlsuara dhe relevante si dhe a

peumlrdoren ato neuml meumlnyreuml efektive

31 Ccedilfareuml informatash i duhen policiseuml seuml trafikut

Veprimet peumlr teuml zvogeumlluar problemet e siguriseuml neuml trafikun rrugor duhet teuml jeneuml teuml bazuara

neuml informata relevante Informatat e tilla mund teuml merren me ndihmeumln e njeuml sistemi

informativ teuml siguriseuml neuml rrugeuml20 Shumeuml vende evropiane kaneuml baza teuml ndryshme teuml teuml

dheumlnave por neuml peumlrgjitheumlsi ato janeuml neuml proneumlsi teuml agjencive kombeumltare peumlr siguri neuml rrugeuml

dhe institucionet e ndryshme ofrojneuml informata peumlr agjenciteuml e tilla21

Aktivitetet efektive teuml policiseuml seuml trafikut keumlrkojneuml informata rreth22

Faktoreumlve qeuml ndeumlrlidhen me aksidente teuml tilla si23

ngaseumlsit dhe sjelljet e tyre

llojet e automjeteve teuml peumlrfshira dhe gjendja e tyre

gjendja e rrugeumlve dhe moti

intensiteti i trafikut dhe

ku dhe kur kaneuml ndodhur aksidentet

teuml ashtuquajturave ldquopika teuml zezardquo24

ngjarjeve - kur dhe ku mund teuml rriten rreziqet peumlr aksidente

pasojave teuml aksidenteve

aktiviteteve teuml kryera nga policia e trafikut dhe ndeumlshkimet e aplikuara dhe

reagimeve peumlr rezultatet e qasjeve dhe aktiviteteve teuml ndryshme

Policia e trafikut eumlshteuml peumlrgjegjeumlse peumlr mbledhjen e teuml dheumlnave teuml nevojshme teuml cilat kryesisht

vet i prodhojneuml Autoritetet tjera ose organizatat mund teuml keneuml njohuri teuml cilat policia e

20 OECD Safety on Roads (Paris 2002) fq 10 21 Neuml Kosoveuml roli i agjenciseuml seuml tilleuml ushtrohet nga Keumlshilli peumlr Sigurineuml neuml Komunikacionin Rrugor Keumlshilli

kryesisht mbledh teuml dheumlna nga Policia e Kosoveumls 22 Kjo pjeseuml bazohet neuml literatura teuml ndryshme rreth praktikave teuml mira teuml kontrollit teuml trafikut dhe dokumente ndash

politika nga organizata teuml ndryshme ndeumlrkombeumltare 23 WHO Data Systems A Road Safety Manual for Decision-Makers and Practioners (Geneva 2010) 24 Neuml menaxhimin e siguriseuml rrugore ldquopikat e zezardquo (angblackspot) janeuml vendet ku historikisht janeuml koncentruar

aksidentet e trafikut Kjo mund teuml ndodh peumlr arsye teuml ndryshme teuml tilla si ktheseuml e ashpeumlr apo keumlnd neuml njeuml rrugeuml teuml drejteuml kryqeumlzim i fshehur neuml njeuml rrugeuml teuml shpejteuml shenja teuml dobeumlta ose teuml fshehura paralajmeumlruese neuml udheumlkryq etj

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

10

trafikut nuk i ka peumlr shembull ngjarjet ose gjendja qeuml mund teuml rriseuml rrezikun peumlr aksidentet

e trafikut Peumlr keumlteuml arsye marreumldheumlnia e ngushteuml e puneumls midis policiseuml seuml trafikut dhe

autoriteteve teuml tjera eumlshteuml thelbeumlsore

Eumlshteuml po keumlshtu e reumlndeumlsishme qeuml teuml dheumlnat teuml strukturohen dhe analizohen siccedil duhet qeuml

aktualisht teuml peumlrdoren peumlr planifikime operative dhe detyra teuml peumlrditshme Kjo do trsquoi

mundeumlsonte policiseuml seuml trafikut teuml zgjedh mjetet e duhura - neuml koheumln e duhur dhe neuml vendin

e duhur Kjo gjithashtu e beumln meuml teuml lehteuml fokusimin meuml teuml mireuml neuml sjelljet e ngaseumlsve kushtet

rrugore gjendjen dhe llojin e automjeteve (kamioneuml autobuseuml ose vetura) etj Peumlr njeuml efekt

maksimal teuml siguriseuml eumlshteuml e reumlndeumlsishme qeuml policia e trafikut teuml fokusohet neuml faktoreuml teuml cileumlt

kaneuml ndikim teuml drejtpeumlrdrejteuml neuml sigurineuml rrugore dhe ateuml neuml vende dhe koheuml teuml duhur ku

aksidentet kaneuml gjasa teuml ndodhin

32 A ka policia e trafikut qasje neuml informatat e duhura

Shumica e informatave teuml nevojshme peumlr qeumlllime teuml planifikimit peumlr policineuml e trafikut janeuml

neuml dispozicion25 Policia e trafikut ka qasje neuml dy baza teuml teuml dheumlnave SIPK teuml dheumlnat rreth

veprave penale dhe MAAP teuml dheumlnat peumlr aksidentet statistikat dhe analizat Teuml dheumlnat neuml

keumlto baza peumlrcillen neuml baza ditore javore dhe mujore Disa teuml dheumlna sigurohen peumlrmes

takimeve dhe shkeumlmbimit me autoritetet tjera - institucionet rrugore sheumlndeteumlsore dhe

gjykatat neuml lidhje me kundeumlrvajteumlsit dhe ndeumlshkimet Teuml dheumlnat rreth aksidenteve dhe

pasojave teuml tyre janeuml teuml plota

Policia e trafikut eumlshteuml mjaft mireuml e informuar rreth ngjarjeve dhe gjendjes se ku dhe kur

mund teuml rriten rreziqet peumlr aksidente Bashkeumlpunimi me autoritetet tjera qendrore dhe lokale

dhe me shoqeumlrineuml civile ofron teuml dheumlna peumlr intensitetin e trafikut gjendjen neuml rrugeuml etj26

Mund teuml keumlrkohet nga policia e trafikut teuml sigurojeuml ndihmeuml peumlr autoritetet tjera bie fjala teuml

jeteuml e pranishme afeumlr shkollave teuml ndihmojeuml organet e inspektimit teuml ngriteuml ndeumlrgjegjeumlsimin

neuml parandalimin e rrezikut neuml trafik etj27

Neuml tabeleumln e meumlposhtme eumlshteuml peumlrmbledhur qasshmeumlria e njeumlsive policore teuml trafikut neuml

informata teuml nevojshme teuml llojeve teuml ndryshme Qasjen e kemi klasifikuar neuml kateumlr kategori28

25 Sipas praktikave ndeumlrkombeumltare burimi meuml i zakonsheumlm peumlr teuml dheumlnat rreth aksidenteve janeuml teuml dheumlnat e

policiseuml Megjithateuml shumeuml aksidente nuk raportohen neuml polici - me ose pa deumlmtime teuml vogla apo pa leumlndime 26 Raportet vjetore teuml PK-seuml peumlr vitet 2012 dhe 2013 27 Examinimi i raporteve teuml ndryshme planeve ditore teuml policiseuml seuml trafikut etj 28 Peumlr meuml shumeuml shpjegime shih ldquoShtojceumln IIrdquo

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

11

Tabela 1 Qasshmeumlria e policiseuml seuml trafikut neuml informata teuml nevojshme peumlr planifikimin

operativ

ploteumlsisht kryesisht pjeseumlrisht shumeuml pak

Informata peumlr faktoreumlt qeuml ndeumlrlidhen me aksidentet x

Informatat peumlr pasojat e aksidenteve x

Informata mbi ngjarjet kushtet kur ku rreziqet mund teuml rriten peumlr aksidente

x

Informata rreth aktiviteteve teuml kryera nga policia e trafikut dhe ndeumlshkimet e aplikuara

x

Reagimet ndaj rezultateve teuml qasjeve teuml ndryshme dhe aktiviteteve

x

Siccedil shihet meuml sipeumlr ekzistojneuml fusha ku informatat e nevojshme nuk janeuml ploteumlsisht teuml

qasshme - kur eumlshteuml e nevojshme Ka ende fusha qeuml duhet teuml zhvillohen para se policia e

trafikut teuml mund teuml pranojeuml informata neuml koheuml peumlr ngjarjet dhe kushtet kur dhe ku mund teuml

rriten rreziqet peumlr aksidente Informatat ldquoonlinerdquo ose neuml koheuml reale nga autoritetet e rrugeumlve

dhe peumlrpjekjet shteseuml peumlr teuml ngritur rrjete me aktereuml teuml ndrysheumlm janeuml shembuj teuml

aktiviteteve qeuml mund teuml shtojneuml vlereuml

Raportimi i performanceumls neuml disa aspekte nuk eumlshteuml i zhvilluar edhe aq mireuml Nga sistemi

aktual i informatave eumlshteuml veumlshtireuml teuml kuptohet secila peumlrpjekje qeuml do teuml sigurojeuml bazeuml solide

peumlr zhvillimin e raportimit

Kapacitetet meuml pak teuml zhvilluara janeuml ato peumlr vlereumlsimin e efektivitetit teuml qasjeve dhe

aktiviteteve teuml ndryshme Disa peumlrpjekje janeuml iniciuar peumlr shembull neuml hartimin e raporteve

peumlr aktivitetet e kryera por jo neuml matjen e veprimeve teuml ndeumlrmarra neuml meumlnyreuml qeuml teuml

parandalohen aksidentet

33 A eumlshteuml policia e trafikut duke i peumlrdorur informatat neuml

meumlnyreuml efektive

Cileumlsia e interpretimit teuml teuml dheumlnave eumlshteuml vendimtare neuml peumlrcaktimin e aktiviteteve teuml

duhura teuml policiseuml seuml trafikut Njeuml shembull disa nga faktoreumlt e aksidenteve teuml ofruara neumlpeumlr

dosje ndash siccedil janeuml kushtet klimatike dhe gjendjet e rrugeumlve ndash mund teuml shpjegojneuml ndonjeuml

aksident por neuml realitet ngasja e pakujdesshme ose shpejteumlsia mund teuml jeneuml shkaku i veumlrteteuml

Me fjaleuml teuml tjera policia e trafikut ka nevojeuml peumlr informata rreth kushteve klimatike dhe

gjendjes neuml rrugeuml qeuml teuml planifikojeuml aktivitetet e saj mireumlpo kontrollet aktuale ndash me qeneuml

efektive ndash duhet teuml fokusohen neuml aspekte tjera si shpejteumlsia dhe sjelljet e ngaseumlsve Njeuml ccedileumlshtje

tjeteumlr qeuml mund teuml ngritet neuml keumlteuml kontekst eumlshteuml nevoja peumlr informata Edhe neumlse keumlto

informata janeuml ligjeumlrisht dhe teknikisht korrekte ato mund teuml diskutohen nga njeuml

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

12

perspektiveuml e kontrollit teuml trafikut neumlse janeuml mbivendosur ose tepeumlr teuml detajuara peumlr trsquou

peumlrshtatur nevojave praktike teuml policiseuml trafikut29

Shfryteumlzimi efektiv i informatave keumlrkon qeuml ato teuml

konsiderohen relevante dhe teuml dobishme nga ana e peumlrdoruesit

doreumlzohen neuml koheumln e duhur peumlr njeumlsiteuml e duhura

interpretohen neuml meumlnyreuml korrekte nga ana e peumlrdoruesit

peumlrdoren peumlr analiza dhe vlereumlsim neuml nivele teuml ndryshme

kaneuml ndikim neuml puneumln e peumlrditshme neuml terren dhe

peumlrdoren peumlr teuml meumlsuar dhe vepruar peumlr ndryshim dhe peumlrmireumlsim

Informatat peumlr planifikimin e aktiviteteve nuk janeuml peumlrdorur sistematikisht nga policia e

trafikut neuml meumlnyreuml efektive peumlr teuml maksimizuar efektivitetin e puneumls neuml aktivitetet e

peumlrditshme Peumlrveccedil keumlsaj ato janeuml peumlrdorur rralleuml peumlr vendimet rreth meumlnyreumls se si duhet

peumlrmireumlsuar aktivitetet e policiseuml seuml trafikut teuml cilat janeuml - peumlrgjitheumlsisht - duke peumlrseumlritur teuml

njeumljteumln strategji teuml zbatimit Detyrat e adresuara neuml fleteumlt-patrulluese nuk ishin shpesh neuml

peumlrputhje me planet operative30

Analizat e shkaqeve qeuml qeumlndrojneuml pas aksidenteve interpretohen nga njeumlsiteuml e policiseuml seuml

trafikut dhe peumlrcillen te DKRr neuml baza teuml rregullta Analizat shteseuml teuml prodhuara nga DKRr

peumlrdoren pjeseumlrisht neuml peumlrputhje me faktoreumlt e identifikuar teuml rrezikut31

Tabela 2 Peumlrdorimi i informatave teuml nevojshme nga policia e trafikut peumlr planifikim

operativ

Peumlrdorimi i informatave Gjithhereuml Shpesh Ndonjeumlhereuml Rralleuml

Teuml interpretuara analizuara dhe kombinuara me teuml dheumlna tjera

x

Teuml doreumlzuara me koheuml te njeumlsia e duhur x

Teuml peumlrdorura peumlr planifikim operativ dhe puneuml teuml peumlrditshme

x

Teuml peumlrdorura peumlr teuml meumlsuar dhe peumlr vendime peumlr peumlrmireumlsim

x

29 Ekzaminimi i klasifikimeve teuml DKRr peumlr shkaqet e aksidenteve neuml trafik ldquoStatistika dhe analiza e aksidenteve

neuml trafikrdquo peumlr vitet 2012 dhe 2013 30 Ekzaminim i aktiviteteve teuml bazuara neuml plane operative 31 Ekzaminimi i klasifikimeve teuml DKRr peumlr shkaqet e aksidenteve teuml trafikut ldquoStatistika dhe analiza e aksidenteve

neuml trafikrdquopeumlr vitet 2012 dhe 2013

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

13

Raportet vjetore teuml DKRr-seuml i peumlrshkruajneuml faktoreumlt e aksidenteve rrugore neuml krahasim me

vitet e meumlparshme Rezultatet e informatave peumlr faktoreumlt qeuml ndeumlrlidhen me aksidentet

trajtohen siccedil duhet veteumlm kur policia e trafikut zbaton masat neuml planet operative ose urdhrat

nga DKRr Neuml planifikimin operativ policia e trafikut ka peumlrdorur informatat rreth

shpeshteumlsiseuml dhe shkaqeve teuml aksidenteve Aktivitetet janeuml teuml ndryshme dhe varen thjesht

nga vendndodhja gjeografike dhe intensiteti i trafikut por kryesisht janeuml orientuar neuml

monitorimin e shpejteumlsiseuml32 Peumlrveccedil keumlsaj njeumlsiteuml e trafikut (duke peumlrjashtuar NjKA-neuml) nuk i

drejtojneuml gjithnjeuml aktivitetet me sheumlnjesteumlr edhe neuml rrugeumlt tjera jo-rajonale

Detyrat rutineuml nuk adresojneuml detyra teuml veccedilanta vis-agrave-vis treguesve teuml identifikuar neuml analizeumln

e aksidenteve Sipas krahasimit teuml teuml dheumlnave patrullimet e vlereumlsuara rutineuml teuml policiseuml seuml

trafikut kryesisht kaneuml sheumlnjestruar faktorin shpejteumlsi Kjo neumlnkupton se informatat nuk janeuml

peumlrdorur ploteumlsisht peumlr detyrat e peumlrditshme Shumica e patrullimeve kryesisht kryhen pa

ndonjeuml objektiv tjeteumlr shteseuml Aktivitetet aktuale teuml peumlrditshme ndash peumlr teuml qeneuml efektive - do teuml

duhet teuml fokusohen neuml aspekte teuml tjera teuml ndryshme siccedil eumlshteuml sjellja e ngaseumlsve (mbajtja e

distanceumls ngasja e pakujdesshme etj)

Informatat peumlrdoren rralleuml peumlr teuml identifikuar peumlrmireumlsimet e mundshme teuml veprimeve

parandaluese33 Shumica deumlrrmuese e aktiviteteve teuml kryera nuk janeuml teuml peumlrmbledhura neuml

raporte post-operative peumlr teuml matur progresin drejt objektivave teuml vendosura Peumlr meuml tepeumlr

peumlrzierja e prioriteteve neuml patrullime nuk ishte gjithnjeuml e bazuar neuml informatat e

disponueshme34

32 Shembuj teuml tjereuml teuml intensifikimit teuml patrullimeve peumlrfshijneuml ndalesat peumlr automjete sipas planeve operative

ngjarjet sportive dhe klubet e nateumls etj Automjetet inspektohen neuml baza vjetore derisa veteumlm hereumlpashere adresohen me plane teuml peumlrbashkeumlta operative Policia e trafikut - MI

33 Ekzaminimi i raporteve teuml njeumlsive teuml policiseuml seuml trafikut peumlr vitet 2012 dhe 2013 34 Vlen teuml peumlrmendet se bazuar neuml informatat peumlr aksidente DKRr ka keumlrkuar nga NjRKRr-PR qeuml teuml shtohet

numri i kontrolleve neuml disa rrugeuml siccedil ishte rasti neuml rrugeumln Prishtineuml-Podujeveuml-Merdareuml Si rezultat i angazhimeve shteseuml numri i aksidenteve neuml keumlteuml aks rrugor eumlshteuml zvogeumlluar duksheumlm neuml periudheumln janar-maj 2014 neuml krahasim me vitin 2013

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

14

4 A i kryen policia e trafikut sheumlrbimet neuml meumlnyreuml

efektive

41 Si teuml matet efektiviteti i policiseuml seuml trafikut

Qeumlllimi i peumlrgjithsheumlm peumlr policineuml e trafikut seuml bashku me autoritetet e tjera peumlrgjegjeumlse siccedil

kemi peumlrmendur eumlshteuml teuml minimizohen aksidentet e trafikut dhe teuml ndihmohet peumlr njeuml mjedis

teuml sigurt teuml trafikut Shtrohet pyetja se si duhet teuml veprojeuml policia e trafikut peumlr teuml

peumlrmbushur neuml meumlnyreumln meuml teuml mireuml teuml mundshme keumlto objektiva Peumlrveccedil keumlsaj a eumlshteuml fare

e mundur teuml maten rezultatet e policiseuml seuml trafikut peumlr shkak teuml faktoreumlve teuml tjereuml qeuml ndikojneuml

neuml veumlllimin dhe karakterin e ldquoaksidenteverdquo

Zvogeumllimi i aksidenteve teuml reumlnda teuml trafikut eumlshteuml njeuml lloj mateumlsi qeuml tregon peumlr rezultatin e

peumlrgjithsheumlm se neuml ccedilrsquomeumlnyreuml operojneuml autoritetet peumlrgjegjeumlse rrugore ose teuml policiseuml seuml

trafikut Megjithateuml eumlshteuml matje shumeuml e peumlrgjithshme qeuml varet nga shumeuml faktoreuml siccedil janeuml

rrugeumlt dhe moti sjelljet e ngaseumlsve numri i automjeteve dhe gjendja e tyre angazhimi i

autoriteteve tjera rregullimi aktual kushtet financiare etj

Ekzistojneuml edhe matje teuml tjera teuml zakonshme Mund teuml studiohen neumlse mjetet e teuml duhura janeuml

neuml dispozicion dhe neumlse ato janeuml peumlrdorur neuml meumlnyreuml efektive peumlr shembull a janeuml peumlrdorur

kamerat e shpejteumlsiseuml dhe radareumlt aty ku do teuml shtonin meuml shumeuml vlereuml (rreziku i larteuml peumlr

aksidentet e trafikut peumlr shkak teuml shpejteumlsiseuml seuml automjetit) a beumlhen teste alkooli ku do teuml

shtonin meuml shumeuml vlereuml etj Gjithashtu mund teuml shqyrtohen neumlse njeumlsiteuml e kontrollit neuml koheuml

teuml duhur sigurojneuml autoritetet peumlrgjegjeumlse rrugore me propozime peumlr ndryshimin e

kufizimeve teuml shpejteumlsiseuml veumlnien e shenjave paralajmeumlruese riparimin e rrugeumlve largimin e

pengesave neuml rrugeuml etj

Mund edhe teuml matet meumlnyra se si shpeumlrndahen burimet neuml koheuml dhe neuml hapeumlsireuml Idealisht

mjetet e duhura duhet peumlrdorur peumlr teuml kontrolluar gjeumlrat e duhura neuml koheumln e duhur dhe

vendin e duhur Aktivitetet e patrullimit neuml koheuml dhe hapeumlsireuml duhet teuml ndeumlrlidhen sa meuml

shumeuml qeuml teuml jeteuml e mundur me ateuml se kur dhe ku ndodhin aksidentet e trafikut

Kundrejt propozimeve teuml meumlsipeumlrme mund teuml shtrohet pyetja A eumlshteuml e mundur qeuml policia

e trafikut teuml punojeuml meuml mireuml apo meuml dobeumlt a eumlshteuml policia e trafikut neuml gjendje teuml meumlsojeuml dhe

a janeuml neuml gjendje teuml marrin vendime ccedilfareuml teuml beumljneuml dhe si teuml beumlhet Peumlrgjigja e qarteuml peumlr teuml

gjitha keumlto pyetje eumlshteuml pozitive Eumlshteuml e reumlndeumlsishme teuml theksohet se megjithateuml asnjeuml matje

nuk eumlshteuml e peumlrsosur dhe e ploteuml vetvetiu Ccedileumlshtje kryesore eumlshteuml qeuml teuml peumlrdoren informatat

dhe teuml dheumlnat relevante teuml besueshme dhe qeuml janeuml neuml gjendje trsquoi ofrojneuml policiseuml seuml trafikut

udheumlzime se si teuml punojneuml meuml zgjuar ndash teuml jeneuml meuml efektiv - neuml meumlnyreuml qeuml trsquoi afrohen qeumlllimit

qeuml teuml ndikojneuml neuml numrin e aksidenteve fatale

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

15

42 A i ka policia e trafikut mjetet e duhura qeuml teuml jeteuml efektive

Peumlr shkak se rreziku i aksidenteve peumlrcaktohet nga faktoreuml teuml ndrysheumlm policia e trafikut

duhet teuml peumlrdoreuml mjete teuml llojllojshme peumlr teuml adresuar vendimet ndikuese mbi kufizimet e

shpejteumlsiseuml dhe shenjat paralajmeumlruese dhe meuml drejtpeumlrdrejteuml peumlrmes masave teuml ndryshme

teuml kontrollit teuml trafikut siccedil janeuml kamerat peumlr shpejteumlsi radareumlt testet e alkoolit kontrollet e

automjeteve dhe teuml flukseve teuml trafikut gjendjen e rrugeumlve dhe sjelljet e ngaseumlsve35

Neuml meumlnyreuml qeuml teuml keteuml qasjen direkte neuml meumlnyreuml efektive policia e trafikut duhet teuml

Orientojeuml peumlrpjekjet e tyre neuml

- Vendndodhjet me rrezik teuml larteuml rrugeumlt apo vendet ku aksidentet mund teuml

ndodhin

- Neuml koheumln diteumlt dhe oreumlt me rrezik teuml larteuml kur aksidentet mund teuml jeneuml meuml teuml

shpeshta

- Vendndodhjet me rrezik ad-hoc neuml koheuml teuml caktuar (ngjarje teuml peumlrkohshme)

Fokusojeuml kontrollet neuml faktoreumlt qeuml ndeumlrlidhen me aksidente si

- Sjellja e ngaseumlsve me rrezik teuml larteuml

- Faktoreumlt mekanik teuml rrezikut teuml larteuml te automjetet veccedilaneumlrisht kamioneumlt e

meumldhenj

- Rrugeumlt me rrezik teuml larteuml dhe kushtet e motit

Aplikojeuml ndeumlshkime teuml duhura peumlr ata qeuml keumlrceumlnojneuml sigurineuml neuml trafik peumlrmes

- Paralajmeumlrimeve verbale apo teuml dokumentuara dhe llojeve teuml ndryshme teuml

gjobave etj

Peumlr teuml qeneuml efektive policia e trafikut duhet teuml keteuml punonjeumls kompetent dhe pajisje teuml

duhura automjete teuml pajisura mireuml (teuml shenjeumlzuara dhe teuml pashenjeumlzuara) motoccedilikleta

radareuml dhe teste teuml alkoolit Neuml shumeuml vende policia e trafikut eumlshteuml e pajisur edhe me

helikoptereuml kamera teuml shpejteumlsiseuml teste kundeumlr narkotikeumlve etj36 Peumlrvoja neuml BE dhe vende teuml

tjera tregon se kamerat e shpejteumlsiseuml teuml cilat ofrojneuml deumlshmi fotografike teuml pranueshme peumlr

gjykata janeuml shumeuml kost-efektive37

PK-ja peumlrdoreuml tregues teuml ndrysheumlm neuml meumlnyreuml qeuml teuml ndajeuml burimet e tyre neuml meumlnyreuml efektive

35 Ky seksion bazohet neuml literatura teuml ndryshme peumlr praktika teuml mira teuml kontrollit teuml trafikut si dhe dokumente

dhe politika nga vende teuml ndryshme dhe nga Policia e Kosoveumls 36 Patrullimi me helikopter peumlrdoret neuml veccedilanti neuml rrethana selektive Helikoptereumlt mund teuml peumlrdoren gjithashtu

peumlr kujdesin post-aksidental PK-ja nuk eumlshteuml e pajisur me mjet teuml tilleuml Mungojneuml edhe instrumentet peumlr testimin e praniseuml seuml narkotikeumlve

37 European Transport Safety Council (ETSC) Reducing Traffic Injuries Resulting from Excess and Inappropriate Speed (Brussels 1995) fq 28

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

16

Ne kemi ekzaminuar teuml dheumlnat e ndryshme - neuml lidhje me zyrtareumlt policoreumlpolicineuml e

trafikut

Tabela 3 Teuml dheumlnat peumlr aksidentet automjetet kundrejt burimeve teuml policiseuml

2010 2011 2012 2013 2014

Numri i automjeteve teuml regjistruara 178798 205366 212851 272107 288828

Numri i aksidenteve 18030 18888 19754 19954 16300

Numri i aksidenteve fatale 158 130 116 104 111

Numri i teuml vdekurve 175 157 121 119 127

Numri i personave teuml leumlnduar 7730 8321 8561 9817 9713

Numri i zyrtareumlve policoreuml 7191 7205 7269 7326 7686

Numri i zyrtareumlve policoreuml teuml trafikut 523 514 529 507 506

Duket fare qarteuml se numri i policeumlve teuml trafikut nuk e ka ndjekur trendin e aksidenteve dhe

automjeteve Ne kemi marreuml neuml konsiderateuml edhe burimet peumlr njeumlsiteuml e veccedilanta

Tabela 4 Numri i kilometrave teuml mbuluara nga policia e trafikut burimet neuml njeumlsiteuml

peumlrkateumlse teuml policiseuml seuml trafikut mjetet e kontrollit teuml disponueshme (2014)

Njeumlsia Kilometrat e

mbuluara Zyrtareumlt e

policiseuml Automjetet e shenjeumlzuara

Automjetet civile

Radareuml Testues teuml

alkoolit

NjRKRr-PR 341 108 6 1 5 5

NjRKRr-PE 380 82 13 0 6 3

NJKA 104 33 6 0 10 2

Siccedil shihet shpeumlrndarja e burimeve nuk duket se e peumlrcjelleuml njeuml model teuml qarteuml peumlr teuml tre

njeumlsiteuml Peumlr shkak teuml bazeumls seuml paqarteuml peumlr alokim numri i policeumlve teuml trafikut nuk

korrespondon me kushtet e trafikut respektivisht aksidentet As numri i automjeteve teuml

shenjeumlzuara apo sistemet e radareumlve nuk ndeumlrlidhen me numrin e policeumlve apo aksidentet e

trafikut Numri i radareumlve neuml NjKA mund pjeseumlrisht teuml shpjegohet me faktin se eumlshteuml njeumlsi

patrulluese e autostradeumls (neumlse kjo eumlshteuml shpeumlrndarja optimale e keumlsaj pajisje ateumlhereuml eumlshteuml

njeuml ccedileumlshtje tjeteumlr)

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

17

Eumlshteuml po keumlshtu veumlshtireuml teuml shihet njeuml model i qarteuml i shpeumlrndarjes seuml burimeve ndeumlrmjet dhe

brenda njeumlsive Raporti midis numrit teuml policeumlve teuml trafikut dhe numrit teuml automjeteve

radareumlve apo testuesve teuml alkoolit ndryshon neuml meumlnyreuml teuml konsiderueshme peumlr shembull

NjKA ka meuml shumeuml automjete dhe meuml shumeuml policeuml sesa NjRKRr-PR neuml raport me

aksidentet e trafikut Njeuml shpjegim i mundsheumlm por jo shterues eumlshteuml faktori gjeografik

(qytetet neuml raport me fshatet)

Vlen teuml theksohet se veteumlm njeuml njeumlsi kishte qasje neuml njeuml automjet civil teuml pashenjeumlzuar edhe

pse neumlse automjetet e tilla peumlrdoren siccedil duhet - sipas peumlrvojeumls ndeumlrkombeumltare ndash ateumlhereuml ato

janeuml mjaft efektive neuml identifikimin e ngaseumlsve agresiveuml

Peumlr meuml tepeumlr veteumlm disa automjete teuml policiseuml seuml trafikut janeuml teuml pajisura me radareuml dhe

testues peumlr alkool38 Rrjedhimisht eumlshteuml e pamundur qeuml patrullat teuml kryejneuml teste teuml tilla seuml

paku jo peumlrnjeumlhereuml (neuml teuml njejteumln koheuml) Kjo ka mundeumlsi teuml pengojeuml efektivitetin e kontrolleve

teuml trafikut meqeuml shpejteumlsia dhe ldquongasja neumln ndikimin e alkoolit barnave dhe narkotikeumlverdquo

janeuml gjithashtu shkaktareuml teuml aksidenteve neuml trafik39

Kontrollet e kufizuara teuml alkoolitnarkotikeumlve janeuml njeuml e meteuml e kontrolleve qeuml e reduktojneuml

cileumlsineuml e teuml dheumlnave mbi shkaqet qeuml qeumlndrojneuml pas aksidenteve

Peumlrveccedil informatave teuml dheumlna neuml tabeleumln e meumlsipeumlrme ne kemi gjetur mangeumlsi teuml tjera neuml

pajisje bie fjala automjetet nuk janeuml teuml pajisura me shenjat paralajmeumlruese (si stop policia

ngadaleumlso rrezik neuml rrugeuml etj) Asnjeuml prej njeumlsive nuk kishte qasje neuml motoccedilikleta ndoneumlse

mjetet e tilla zakonisht shihen si mjaft efektive peumlr kontrollin e trafikut Peumlr meuml shumeuml

kamerat e shpejteumlsiseuml qeuml nga shumeuml hulumtues janeuml pareuml si mjet shumeuml efikas peumlr uljen e

rrezikut teuml aksidenteve teuml trafikut (dhe numrin e zyrtareumlve teuml nevojsheumlm peumlr kontrolle) nuk

janeuml peumlrdorur neuml asnjeuml njeumlsi kryesisht peumlr shkak teuml argumenteve se keumlrkojneuml investime

fillestare

Policia e trafikut peumlrdoreuml meumlnyra leumlvizeumlse dhe joleumlvizeumlse (statike) peumlr patrullim Teuml dyja

meumlnyrat i kaneuml epeumlrsiteuml dhe teuml metat e tyre40 Aktivitetet joleumlvizeumlse teuml kontrollit janeuml meumlnyreuml

e duhur neuml raste teuml bazuara neuml rrezik teuml veccedilanteuml (peumlrqendrimi masiv i peumlrpjekjeve teuml

kontrollit teuml trafikut neuml koheuml dhe vend teuml caktuar) ose kryhen neuml vende ose rrugeuml ku

aksidentet historikisht janeuml teuml zakonshme Patrullimet leumlvizeumlse janeuml meumlnyreuml e mireuml peumlr

zbulimin e sjelljeve teuml ccedilrregullta teuml ngaseumlsve qeuml mund teuml ndodhin edhe neuml vende ku

aksidentet janeuml meuml pak teuml zakonshme Shumica e aktiviteteve teuml patrullimit nga keumlto njeumlsi

kryhen peumlrmes patrullimeve joleumlvizeumlse Peumlrjashtime beumljneuml patrullimet e rralla teuml kryera nga

38 Neuml raportin e IPK-seuml peumlr ldquoVlereumlsimin e menaxhimit teuml trafikut rrugor nga PK-jardquo (2014) eumlshteuml theksuar se

shumica e radareumlve janeuml jo-funksionaleuml 39 Sipas OJQ-seuml ldquoLabyrinthrdquo nuk ka numeumlr teuml sakteuml peumlr peumlrdoruesit e narkotikeumlve neuml Kosoveuml Ekzistojneuml

vlereumlsime teuml peumlrafeumlrta teuml peumlrdoruesve qeuml sillen mes 10000 - 15000 individeumlve dhe nga keumlta rreth 4000 ndash 5000 besohet teuml jeneuml peumlrdorues teuml heroineumls

40 Rune Elvik Cost-Benefit Analyses of Police Enforcement (ESCAPE 2001) fq 14

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

18

automjeti me targa civile neuml NjRKRr-PR Peumlrveccedil keumlsaj neuml rrugeumlt e qytetit teuml Prishtineumls eumlshteuml

e zakonshme qeuml patrullimet teuml kryhen dhe neuml keumlmbeuml ose me biccedilikleta Nuk ka qeneuml e

mundur qeuml ZAP-i teuml vlereumlsojeuml performanceumln e tyre por ka mundeumlsi qeuml biccedilikletat ndash sidomos

neuml qytetet e meumldha - teuml jeneuml mjet efektiv neuml disa raste Peumlr meuml shumeuml gjithnjeuml mund teuml themi

se patrullimi neuml keumlmbeuml peumlrmbush funksionet parandaluese neuml kuptim meuml teuml gjereuml (meuml pak teuml

matsheumlm)

43 A peumlrdoren mjetet neuml dispozicion peumlr qeumlllimin e tij

kryesor

Policeumlt e trafikut nganjeumlhereuml duhet trsquoiu ndihmojneuml funksioneve tjera peumlrbrenda forcave teuml

policiseuml ose trsquoiu ndihmojneuml autoriteteve tjera me sheumlrbime teuml ndryshme Kjo natyrisht se ka

pasoja edhe pozitive edhe negative Kjo mund teuml shihet si njeuml meumlnyreuml fleksibile por

njeumlkoheumlsisht mund ta pengojeuml efektivitetin e policiseuml seuml trafikut peumlr kryerjen e detyrave teuml

tyre kryesore41

Teuml tre njeumlsiteuml e trafikut nuk ishin teuml angazhuara neuml meumlnyreuml teuml vazhdueshme neuml veprimtari teuml

tilla mbeumlshteteumlse NjKA ishte neuml gjendje qeuml trsquoi koncentrojeuml ploteumlsisht burimet e veta neuml

detyreumln e vet primare - neuml gjeumlra tjera teuml ngjashme ndash dhe ndoshta ka nevojeuml peumlr meuml pak policeuml

dhe automjete peumlr ta mbajtur keumlteuml nivel teuml kontrollit

Sipas peumlrllogaritjeve tona neuml ccedildo diteuml teuml vitit 2013 neuml NjRKRr-PR mesatarisht rreth peseuml peumlr

qind teuml zyrtareumlve policoreuml nuk ishin neuml dispozicion peumlr kontrollin e trafikut42

Marreuml parasysh gjendjen neuml trafik dhe zhvillimin e aksidenteve na beumln teuml kuptojmeuml se

veumlllimi i puneumls - ose pengesat peumlr teuml qeneuml efektiv - janeuml rritur meuml shumeuml peumlr NjRKRr-PR sesa

peumlr dy njeumlsiteuml e tjera Keumlshtu qeuml duke krahasuar numrin e aksidenteve dhe teuml policeumlve teuml

trafikut neuml Prishtineuml ne kemi veumlrejtur se ndash peumlrkundeumlr ngarkeseumls ndash numri i policeumlve eumlshteuml

zvogeumlluar (nga 147 sa ishin neuml vitin 2012 neuml 103 neuml vitin 2014)43

Peumlr trsquoi peumlrballuar sfidat e tilla duhet ulur ambiciet duhet rritur efikasitetin (teuml punohet meuml

mireuml dhe meuml zgjuar) ose teuml shtohen burime si peumlr shembull peumlrmes rialokimit teuml burimeve

ose duke peumlrdorur kamera Bazuar neuml veumlzhgimet tona ne nuk kemi mundur teuml gjejmeuml

deumlshmi teuml forta peumlr rritjen e efikasitetit apo peumlr burime shteseuml gjateuml periudheumls seuml ekzaminuar

41 Policia e Kosoveumls intervista me menaxhmentin e policiseuml seuml trafikut (prill 2014) ekzaminimi i dokumenteve teuml

ndryshme teuml tjera si komunikime elektronike plane etj 42 Analiza fillestare tregon se ccedildo diteuml rreth peseuml policeuml teuml trafikut kaneuml qeneuml teuml angazhuar neuml mbeumlshtetjen e

institucioneve teuml tjera peumlr ngjarje teuml ndryshme si peumlrcjellje peumlr delegacione protesta teuml ndryshme ngjarje sportive etj Me rastin e tubimeve dhe ngjarjeve teuml ndryshme burimet e angazhuara peumlr patrullimin e trafikut ridrejtohen peumlr teuml siguruar keumlto ngjarje duke braktisur vendet ku patrullimet eumlshteuml dashur teuml kryhen Gjateuml keumltyre ngjarjeve atje kryesisht eumlshteuml fluks i madh i automjeteve dhe ka rreziqe meuml teuml meumldha peumlr aksidente apo probleme tjera teuml trafikut

43 Teuml shihet ldquoShtojca IIIrdquo (tabela 7)

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

19

peumlr NjRKRr-PR Kjo sugjeron se ldquozgjidhjardquo e sfideumls peumlr NjRKRr-PR ka qeneuml qeuml teuml ulen

ambiciet peumlr kontrollin e trafikut44 Dy njeumlsiteuml tjera nuk kaneuml qeneuml teuml detyruara qeuml teuml

peumlrballen me teuml njeumljteumln situateuml45

44 A janeuml kryer kontrollet neuml vendet e duhura

Teuml gjendesh neuml vendin e duhur me rrezik teuml larteuml - peumlr teuml kontrolluar - eumlshteuml vendimtare peumlr

njeuml polici teuml efektshme teuml trafikut46 Ne kemi studiuar trajteumln gjeografike teuml aksidenteve neuml

kuadeumlr teuml tri rajoneve dhe kemi krahasuar ateuml me shpeumlrndarjen e kontrolleve teuml kryera Ne

gjithashtu kemi ekzaminuar edhe shkaqet e aksidenteve

Teuml ashtuquajturat ldquopika teuml zezardquo janeuml vende apo rrugeuml ku aksidentet e trafikut ndodhin

shpesh Neuml harteumln e meumlposhtme janeuml paraqitur keumlto pika neuml njeumlreumln prej tri rajoneve (NjRKRr-

PR)

44 Kjo situateuml vlen veccedilaneumlrisht peumlr rrugeumln drejt pikeumls seuml vendkalimit kufitar neuml Mutivodeuml ku nuk ushtrohen

kontrolle 45 NjRKRr-PE nuk ka ofruar ndonjeuml teuml dheumlneuml peumlr keumlteuml por sipas zyrtareumlve numri eumlshteuml meuml i uleumlt se neuml Prishtineuml

dhe nuk eumlshteuml rritur aq shumeuml 46 Sipas praktikave teuml mira veteumlm prania e policiseuml seuml trafikut neuml vende teuml duhura - edhe pa kontrolluar fare -

eumlshteuml e nevojshme qeuml ngaseumlsit teuml jeneuml teuml kujdessheumlm dhe ka karakter parandalues

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

20

Ccedilfareuml kemi gjetur NjRKRr-PR mban teuml dheumlna teuml tilla qeuml demonstrojneuml se kontrollet e keumlsaj

njeumlsie janeuml teuml orientuara deri neuml njeuml maseuml teuml madhe - por jo ploteumlsisht ndash kundrejt ldquopikave teuml

zezardquo Disa prej keumltyre pikave iu jepet veumlmendja e duhur ndeumlrsa teuml tjerat peumlr arsye teuml

ndryshme neglizhohen ose iu jepet njeuml veumlmendje meuml e uleumlt

NjRKRr-PE nuk peumlrdoreuml orare kohore peumlr ta specifikuar vendin se ku duhet teuml veprojneuml

njeumlsiteuml e patrullimit peumlrderisa i kryejneuml kontrollet Personat qeuml intervistuam nga kjo njeumlsi

kaneuml theksuar se aktivitetet patrulluese kryesisht kryhen neuml bazeuml teuml vlereumlsimit peumlrvojeumls dhe

gjykimit teuml njeumlsive patrulluese

Neuml aneumln tjeteumlr kontrollet neuml NjKA ushtrohen neuml vende teuml ndryshme teuml peumlrcaktuara meuml pareuml

neuml teumlreuml traseneuml

45 A janeuml kryer kontrollet neuml koheumln e duhur

Puna e patrullimeve neuml terren beumlhet neuml tri ndeumlrrime Ndeumlrrimet e patrullave peumlr shkak teuml

mungeseumls seuml automjeteve beumlhen neuml zyra teuml njeumlsive dhe gjateuml asaj periudhe asnjeuml rrugeuml

rajonale dhe magjistrale nuk mbulohet me njeumlsi patrulluese47

Neuml tabeleumln e meumlposhtme eumlshteuml paraqitur numri i peumlrgjithsheumlm i aksidenteve teuml regjistruara

teuml trafikut neuml tri regjionet peumlr vitet 2012 dhe 2013 si dhe koheumln kur ndodhen aksidentet gjateuml

24 oreumlve

Tabela 5 Aksidentet e trafikut sipas rajoneve dhe koheumln kur kaneuml ndodhur

Koha gjateuml diteumls

Prishtineuml Pejeuml NjKA

2012 2013 2012 2013 2012 2013

06-10 1299 1365 358 383 Nuk ka shifra 12

10-14 2439 2635 827 791 32

14-18 2730 3036 870 785 29

18-22 1522 1741 624 399 8

22-02 493 563 201 153 10

02-06 208 256 77 63 8

Total 8691 9596 2957 2574 99

Siccedil shihet meuml larteuml shumica e aksidenteve ndodhin gjateuml diteumls Meuml shumeuml se frac34 e aksidenteve

kaneuml ndodhur midis oreumls 06-22 dhe pothuajse aq shumeuml midis oreumls 12-20

47 Kjo peumlrfshineuml periudheumln kohore nga 1430 ndash 1530 kur ndodhin meuml seuml shumti aksidentet dhe 2230 ndash 2330 0630

ndash 0730

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

21

Duke u bazuar neuml intervista orare teuml puneumls dhe neuml teuml dheumlna tjera teuml regjistruara gjetjet tona

sugjerojneuml se kontrollet kryhen gjateuml diteumls

Kur ne studiuam shifrat meuml holleumlsisht rezultoi se neuml fakt koha e ldquopikutrdquo peumlr aksidente teuml

trafikut korrespondonte me koheumln kur patrullat e policiseuml seuml trafikut kishin filluarpeumlrfunduar

ndeumlrrimet e tyre teuml puneumls dhe rrjedhimisht nuk kaneuml mundur teuml jeneuml neuml vende me rreziqe teuml

larta Peumlrderisa keumlto teuml dheumlna nuk ishin teuml njohura ose teuml pakteumln nuk janeuml ekzaminuar nga

njeumlsiteuml ata nuk kaneuml qeneuml neuml dijeni peumlr pasojat e orareve teuml tyre kohore apo peumlr periudhat e

ndeumlrrimit

Sipas policiseuml seuml trafikut ata peumlrpiqen qeuml teuml jeneuml teuml informuar mireuml peumlr ngjarjet madhore qeuml

kaneuml gjasa teuml shkaktojneuml probleme neuml trafik dhe neuml peumlrputhje me rrethanat i alokojneuml

burimet Ne nuk kemi arsye peumlr teuml mos besuar se kjo eumlshteuml keumlshtu por konfirmimi i keumlsaj

nuk ka qeneuml i mundur teuml beumlhet brenda fusheumlveprimit teuml keumltij auditimi

Po ashtu ne nuk kemi qeneuml neuml gjendje qeuml teuml ekzaminojmeuml se a janeuml peumlrdorur ldquomjetet e

duhurardquo neuml koheumln e duhur Sa peumlr ilustrim neuml shumeuml vende eumlshteuml procedureuml standarde qeuml teuml

kontrollohet se a po respektohen kufizimet e shpejteumlsiseuml afeumlr shkollave dhe ccedilerdheve neuml

koheuml teuml caktuar (kur fillojneuml meumlsimet neuml shkolla pas pushimeve verore) Gjithashtu eumlshteuml e

zakonshme qeuml policia e trafikut teuml peumlrdoreuml teste teuml alkoolit (narkotikeumlve) neuml koheumlt kur gjasat

qeuml drejtuesit e automjeteve teuml jeneuml neumln ndikim teuml keumltyre substancave eumlshteuml e larteuml (diteumlt e

shtuna apo teuml diela pas mesnate neuml afeumlrsi teuml vendeve teuml peumlrshtatshme) Keumlto janeuml shembuj teuml

gjeumlrave teuml cileumlt nuk kemi qeneuml neuml gjendje qeuml trsquoi ekzaminojmeuml peumlr shkak teuml mungeseumls seuml teuml

dheumlnave

46 A janeuml kontrolluar gjeumlrat e duhura

Peumlr teuml qeneuml efektiv duhet teuml kontrollohen gjeumlrat e duhura automjetet ose ngaseumlsit dhe meuml

konkretisht ccedilfareuml lloji teuml sjelljes apo ccedileumlshtje teknike Peumlrvojat ndeumlrkombeumltare japin

udheumlzime peumlrveccedilqeuml edhe kushtet lokale dhe meumlsimet gjithmoneuml duhet teuml merren parasysh

Meqeneumlse kualiteti dhe inspektimi i automjeteve eumlshteuml peumlrmireumlsuar duksheumlm sjellja e

ngaseumlsve eumlshteuml shkaku absolut dominues i aksidenteve teuml trafikut qeuml konfirmohet edhe nga

statistikat e DKRr48 Peumlrjashtime ka te kamioneumlt e meumldhenj Megjithateuml peumlrvoja tregon se

problemet qeuml kaneuml teuml beumljneuml me goma prishjet dhe mbingarkesat nuk janeuml teuml pazakonta etj

Sipas zyrtareumlve teuml DKRr ata i kaneuml ekzaminuar shkaqet e aksidenteve neuml meumlnyreuml qeuml meuml

tepeumlr trsquoi fokusojneuml kontrollet Ata kaneuml gjetur se tejkalimi i shpejteumlsiseuml eumlshteuml shkak i

48 Eumlshteuml e reumlndeumlsishme teuml theksohet se rreziku nga sjelljet e ngaseumlsve mbetet faktor vendimtar i aksidenteve neuml

Kosoveuml Sipas IPK-seuml (Raport inspektimi 05201410) neuml vitin 2012 edhe automjetet e policiseuml ishin peumlrfshireuml neuml 312 aksidente ndeumlrsa 170 prej tyre janeuml shkaktuar nga zyrtareumlt e policiseuml Ndeumlrsa neuml vitin 2013 automjetet e policiseuml ishin peumlrfshireuml neuml 287 aksidente ku neuml 143 raste fajtoreuml ishin policeumlt Shkaku meuml i zakonsheumlm i aksidenteve peumlr teuml dy periudhat eumlshteuml manovrimi i pasigurt i automjeteve nga policia

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

22

zakonsheumlm dhe si pasojeuml e keumlsaj i kaneuml dheumlneuml prioritet teuml larteuml kontrollit teuml shpejteumlsiseuml

Megjithkeumlteuml ka edhe faktoreuml tjereuml qeuml sipas studimeve ndeumlrkombeumltare dhe statistikave teuml

DKRr-seuml janeuml mjaft teuml zakonsheumlm siccedil janeuml ngasja agresive dhe mosmbajtja e distanceumls gjateuml

ngasjes

Peumlr ta matur shpejteumlsineuml patrullat kryesisht vendosen neuml rrugeuml teuml drejta ngaqeuml aty ekziston

rreziku peumlr tejkalim teuml shpejteumlsiseuml Ne kemi gjetur edhe praktika teuml mira neuml kryerjen e

kontrollit teuml shpejteumlsiseuml neuml koheuml teuml duhur neuml vende me rrezik teuml larteuml Keumlto masa ndeumlrmerren

edhe aty ku rreziku i aksidenteve teuml trafikut eumlshteuml mesatar apo i uleumlt (autostrada jashteuml oreumlve

teuml pikut)

Peumlr identifikimin e shkeljeve neuml trafik (tejkalimin e shpejteumlsiseuml) njeumlsiteuml patrulluese

bashkeumlpunojneuml ngushteuml mes tyre qeuml eumlshteuml njeuml praktikeuml tjeteumlr e mireuml

Megjithateuml disa aktivitete teuml kontrollit apo mbikeumlqyrjes - sipas veumlzhgimeve tona ndash janeuml kryer

neuml udheumlkryqe teuml cilat janeuml teuml rregulluara me semaforeuml dhe rrethrrotullime ku aksidentet

shpesh ndodhin49

Foto 1 Zyrtareumlt policoreuml teuml vendosur mbi ureuml neuml autostradeuml duke identifikuar automjetet qeuml

tejkalojneuml kufizimin e shpejteumlsiseuml

49 Neuml qytetin e Prishtineumls i kemi identifikuar dy udheumlkryqe ku kaneuml ndodhur aksidente fatale dhe ku patrullat e

policiseuml rralleumlhereuml janeuml teuml vendosura Vlen teuml peumlrmendet se brenda NjRKRr-PR ekziston njeuml neumln-njeumlsi e veccedilanteuml qeuml eumlshteuml peumlrgjegjeumlse veteumlm peumlr qytetin

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

23

Foto 2 Pika ndaluese e vendosur nga patrulla tjeteumlr policore peumlr trsquoi ndaluar ngaseumlsit e

identifikuar meuml pareuml

Gjateuml intervistave me zyrtareumlt e policiseuml seuml trafikut kuptuam se peumlrveccedil faktorit shpejteumlsi

shumica e patrullave neuml meumlnyreuml rutinore fokusohen neuml ccedileumlshtjet si dritat rripat e siguriseuml

peumlrdorimi i telefonave celulareuml patentat e ngasjes etj peumlrveccedilse teuml peumlrqendrohen meuml shumeuml

neuml faktoreumlt qeuml janeuml teuml lidhur drejtpeumlrdrejt me aksidentet e trafikut sikurse sjelljet e

rrezikshme ngasja agresive ose e pasigurt Kjo neve na tregon se zakonet e krijuara apo

rutina ende luajneuml rol meuml teuml reumlndeumlsisheumlm peumlr policineuml e trafikut gjateuml kryerjeve seuml detyrave teuml

veta Ky nuk eumlshteuml argument kundeumlr peumlr shembull kontrollimit teuml patenteuml-shoferit por ky

eumlshteuml veteumlm njeuml argument kundeumlr asaj qeuml teuml mos beumlhet neuml meumlnyreuml rutinore

Neuml fakt ne nuk kemi gjetur

ndonjeuml fleteuml-patrulluese qeuml teumlreumlsisht peumlrshkruan detyrat qeuml duhet teuml ndeumlrmerren nga

njeumlsiteuml patrulluese e qeuml ndeumlrlidhen me sjelljet e rrezikshme50

ndonjeuml regjisteumlr neuml lidhje me llojet e automjeteve teuml peumlrfshira neuml aksidente Eumlshteuml e

njohur se automjetet sportive dhe taksiste kaneuml prirje teuml jeneuml teuml peumlrfshira neuml aksidente

meuml shumeuml sesa automjetet tjera Si rrjedhojeuml informatat e tilla mund ta ndihmojneuml

policineuml e trafikut qeuml teuml jeteuml meuml shumeuml e fokusuar gjateuml puneumls seuml tyre dhe

se inspektimet teknike janeuml peumlrkushtuar neuml veccedilanti ndaj automjeteve teuml meumldha (si

gomave prishjeve dhe ngarkesave) gjateuml periudhave kur deumlshtimet e tilla mund teuml

50 Fleteuml-patrullimi eumlshteuml njeuml dokument udheumlzues-regjistrues me aneuml teuml cilit njeumlsiteuml patrulluese janeuml teuml pajisura peumlr

teuml kryer kontrolle

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

24

jeneuml fatale (neuml vjeshteumln e vonshme koheumln e dimrit etj)51 Praktikat e mira

ndeumlrkombeumltare keumlshillojneuml qeuml eumlshteuml meuml e reumlndeumlsishme teuml kryhen inspektime teknike

teuml automjeteve teuml meumldha sesa teuml kryhen inspektime teuml automjeteve teuml zakonshme

Ne kemi gjetur se peumlrjashtimi i mjeteve transportuese nga trafiku teuml cilat nuk i kaneuml

ploteumlsuar kriteret teknike eumlshteuml shumeuml i rralleuml Patrullimet qeuml rezultojneuml me identifikimin e

keumltyre kritereve kryesisht janeuml teuml fokusuara veteumlm neuml veprimet e peumlrbashkeumlta me zyrtareumlt e

MI-seuml Si pasojeuml policia e trafikut heziton52 qeuml teuml deumlrgojeuml jo veteumlm automjetet komerciale (teuml

meumldha) neuml kontrolle teuml veccedilanta teknike pa pranineuml e zyrtareumlve teuml MI-seuml dhe veteumlm

hereumlpashere eumlshteuml fokusuar neuml ekzaminimin e kushteve teknike teuml automjeteve (komerciale)

mbingarkimin e mjeteve transportuese etj

47 A peumlrdoren ndeumlshkimet siccedil duhet

Qeumlllimi i shumiceumls seuml funksioneve teuml kontrollit mund teuml peumlrshkruhet si parandalim dhe

identifikim teuml kundeumlrvajtjeve korrigjim teuml mangeumlsive etj Deri meuml tani jemi fokusuar

kryesisht mbi ateuml se si trsquoi parandalojmeuml meuml mireuml dhe trsquoi identifikojmeuml aksidentet e trafikut

Neuml keumlteuml pjeseuml do trsquoi japim disa informata mbi ateuml se si janeuml peumlrdorur ndeumlshkimet

Policia e trafikut aplikon ndeumlshkime teuml ndryshme Gjobat janeuml teuml ndara neuml dy grupe ato teuml

shqiptuara neuml raste teuml aksidenteve dhe ato teuml shqiptuara peumlr shkelje teuml trafikut - pa shkaktuar

aksidente Sipas natyreumls seuml ekzekutimit gjobat shqiptohen vareumlsisht prej pesheumls seuml vepreumls

ato qeuml janeuml teuml detyrueshme53 dhe duhet teuml paguhen menjeumlhereuml dhe ato qeuml duhet teuml

procedohen neuml gjykata Peumlr shkelje teuml vogla dhe teuml rralla teuml cilat nuk e rrezikojneuml neuml meumlnyreuml

teuml konsiderueshme sigurineuml e trafikut policeumlt e trafikut mund teuml japin veumlrejtje verbale apo

me shkrim Veumlrejtjet me shkrim neuml realitet nuk jepen

Numri i ndeumlshkimeve varet pjeseumlrisht nga prioritetet e policiseuml seuml trafikut Neumlse ata e

peumlrcaktojneuml si prioritet testimin peumlr alkool kjo zakonisht neumlnkupton se peumlrdoruesit zbulohen

dhe ndeumlshkohen Si teuml tilla neumlse njeuml prioritizim i veprimeve eumlshteuml demonstruar ndeumlshkimet

mund teuml jeneuml teuml lidhura drejtpeumlrdrejt me suksesin neuml parandalimin e aksidenteve

51 Sipas teuml dheumlnave teuml prezantuara nga PK-ja gjateuml vitit me automjetet e transportit publik ndodhin rreth 910

aksidente 52 Sipas DKRr me rastin e deumlrgimit teuml automjeteve neuml kontrolle teuml jashteumlzakonshme teknike shpenzimet neuml rast

se vetura rezulton teuml jeteuml neuml gjendje teuml rregullt i barteuml zyrtari policor qeuml e ka inicuar deumlrgimin Kjo dispoziteuml eumlshteuml e parapareuml neuml ligjin aktual

53 Gjoba teuml detyrueshme (mandatore) konsiderohen teuml gjitha gjobat nga 15-40 euro qeuml shqiptohen nga zyrtareumlt e policiseuml neuml vend teuml ngjarjes

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

25

Tabela 6 Numri dhe alokimi i gjobave teuml shqiptuara neuml 2012 dhe 2013

Llojet e gjobave 2012

Nr

2013

Nr

Ndryshimi

Mosrespektimi i shpejteumlsiseuml seuml kufizuar 89654 36 123956 43 38

Mosmbajtja e distanceumls 2213 1 2475 1 12

Drejtimi neumln ndikim teuml alkoolit 651 0 527 0 -19

Drejtimi i mjetit pa patenteuml 15061 6 16993 6 13

Mosrespektimi i shenjave teuml trafikut 16541 7 16122 6 -2

Manovrim i pasigurt me automjet 1308 1 1513 1 16

Kalimi i afatit teuml regjistrimit 15588 6 12510 4 -20

Parkimi i parregullt 26467 11 30767 11 16

Teuml tjera (ccedileumlshtje minore) 80305 32 82059 28 1

Totali 247788100 286922100 16

(Burimi PK)

Nga njeuml perspektiveuml e thjeshteuml e siguriseuml seuml trafikut duket sikurse njeuml prioritet mjaft i madh i

jepet faktoreumlve teuml uleumlt teuml rrezikut Meumlse gjysma e ndeumlshkimeve (meuml pak neuml vitin 2013)

mbulojneuml ccedileumlshtjet e profilit teuml uleumlt teuml rrezikut teuml aksidenteve teuml trafikut (si tabelat parkimi

dhe teuml tjera) ndeumlrsa pjesa tjeteumlr vlen peumlr faktoreumlt e rrezikut teuml larteuml dhe teuml meseumlm (si

shpejteumlsia alkooli distanca patenteuml-shoferi dhe shenjat e trafikut) Peumlr teuml qeneuml teuml paansheumlm

megjithateuml njeuml prioritet i madh dhe me sa duket i justifikuar i eumlshteuml dheumlneuml kontrollit teuml

shpejteumlsiseuml qeuml eumlshteuml njeuml shkak i zakonsheumlm peumlr aksidentet e trafikut

Gjateuml studimit teuml profilit teuml ndeumlshkimeve ne mund teuml shohim dy gjeumlra seuml pari ndryshime teuml

vogla neuml prioritete kaneuml ndodhur midis dy viteve dhe seuml dyti ndeumlshkimet reflektojneuml se

shumica e kontrolleve teuml faktoreumlve teuml rrezikut teuml larteuml nuk janeuml kryer nga aktivitete leumlvizeumlse

(neumlse do teuml kishte pasur meuml shumeuml aktivitete leumlvizeumlse ndoshta do teuml kishim pritur meuml shumeuml

gjoba peumlr mosmbajtjen e distanceumls dhe manovrim teuml pasigurt dhe shkelje tjera qeuml kaneuml teuml

beumljneuml me ngasjen)

Neumlse teuml dheumlnat e meumlsipeumlrme e pasqyrojneuml realitetin eumlshteuml e qarteuml se ngaseumlsit e automjeteve

shpeshhereuml tejkalojneuml kufizimet e shpejteumlsiseuml apo ngasin shumeuml shpejt

shpeshhereuml ngasin pa patenteuml

rralleumlhereuml janeuml teuml ndikuar nga alkooli ose narkotikeumlt

mbajneuml distanceumln me automjetet tjera

shpeshhereuml thyejneuml rregulla teuml vogla (parkingu etj)

Ritheksojmeuml neumlse kjo reflekton ploteumlsisht realitetin apo i reflekton prioritetet dhe pajisjet neuml

keumlto tre njeumlsi eumlshteuml e veumlshtireuml teuml thuhet me siguri Neuml njeuml kuptim meuml teuml gjereuml ndash peumlr teuml qeneuml meuml

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

26

teuml sakteuml ndash duhet teuml peumlrdoren edhe teuml dheumlnat nga sistemi i parapareuml i ldquopikeumlve negativerdquo qeuml

nuk eumlshteuml aplikuar deri meuml tani neuml meumlnyreuml peumlr teuml parandaluar recidivisteumlt nga peumlrseumlritjet e

shkeljeve Arsyet peumlrse sistemi nuk eumlshteuml duke u aplikuar janeuml teuml natyreumls teknike Teuml dy

institucionet (PK-ja dhe Gjykatat) kaneuml bazat e tyre individuale teuml teuml dheumlnave megjitheumlse ato

nuk janeuml teuml integruara dhe nuk komunikojneuml mes vete

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

27

5 Konkluzionet

Peumlrfundimi kryesor eumlshteuml se ka mjaft hapeumlsira peumlr peumlrmireumlsime peumlr ta beumlreuml policimin e

trafikut ploteumlsisht efektiv Policia e trafikut mund teuml beumljeuml edhe meuml shumeuml peumlr teuml peumlrmireumlsuar

aktivitetet e saj trsquoi peumlrdoreuml informatat neuml meumlnyreuml meuml efektive si dhe trsquoi planifikojeuml burimet

Kontrollet duket se janeuml pjeseumlrisht teuml bazuara neuml rrezikshmeumlri por cileumlsia e teuml dheumlnave nuk

lejon teuml theksojmeuml se policia e trafikut neuml Kosoveuml - neuml meumlnyreuml sistematike - eumlshteuml duke i kryer

kontrollet efektive neuml aspektin e vendeve dhe koheumls Ekzistojneuml ccedileumlshtje peumlr sa i peumlrket numrit

teuml policeumlve teuml trafikut qeuml operojneuml si dokumentohen veprimet analizohen dhe peumlrdoren peumlr

teuml meumlsuar dhe beumlreuml peumlrmireumlsime si dhe neuml ccedilrsquomeumlnyreuml menaxhohen ndeumlshkimet

Policia e trafikut nuk ka beumlreuml aq sa duhet peumlr trsquoi dizajnuar neuml meumlnyreuml efektive informatat

qeuml i nevojiten

Policia e trafikut mbledh ose ka qasje neuml teuml dheumlna peumlrkateumlse Hapa tjereuml shteseuml nevojiten qeuml

keumlto teuml dheumlna teuml beumlhen meuml teuml dobishme Teuml dheumlnat mbi aksidentet dhe pasojat e tyre mund teuml

strukturohen meuml mireuml dhe ekzistojneuml mundeumlsiteuml peumlr teuml zhvilluar shkeumlmbimin e informatave

me paleumlt e tjera teuml interesit Disa nga informatat mungojneuml siccedil janeuml raportimi performanceumls

dhe vlereumlsimi i rezultateve si dhe ka mangeumlsi neuml cileumlsineuml dhe konsistenceumln e dokumentacionit

Peumlrveccedil keumlsaj edhe meuml shumeuml mund teuml beumlhet peumlr trsquoi beumlreuml informatat transparente dhe teuml

disponueshme peumlr publikun

Policia e trafikut nuk i peumlrdor burimet e saj teuml informatave neuml meumlnyreuml ploteumlsisht efektive

Informatat ekzistuese mund teuml peumlrdoren neuml meumlnyreuml meuml efektive peumlr teuml mbeumlshtetur puneumln

operative Ato nuk peumlrdoren rregullisht peumlr analiza teuml detajuara ose peumlr teuml krahasuar dhe

vlereumlsuar qasjet dhe mjetet e ndryshme teuml peumlrdorura Teuml dheumlnat ekzistuese nuk janeuml

gjithmoneuml teuml trajtuara sa duhet neuml planifikimin operativ Analizat kryhen rralleumlhereuml nga

policia trafikut Kjo nga ana tjeteumlr dometheumlneuml se stimujt peumlr teuml meumlsuar dhe peumlr iniciativa teuml

reja janeuml teuml uleumlta Edhe neumlse ka vendime neuml nivelin rajonal ose lokal pak prej tyre lidhen

qarteuml me ndonjeuml analizeuml teuml kryer peumlr informata ekzistuese apo trsquoi referohen asaj Policia e

trafikut eumlshteuml mjaft mireuml e informuar mbi kushtet e rrugeumlve motin dhe peumlr ngjarjet e

ardhshme qeuml mund teuml shkaktojneuml probleme neuml trafik Por ekzistojneuml mundeumlsi peumlr teuml

peumlrmireumlsuar bashkeumlpunimin mes policiseuml lokale dhe rajonale dhe autoriteteve tjera OJQ-ve

hulumtuesve dhe qytetareumlve

Burimet nuk alokohen neuml meumlnyreuml efektive dhe nganjeumlhereuml mungojneuml mjete teuml

reumlndeumlsishme

Alokimi i burimeve nuk duket se ndjek njeuml model teuml qarteuml peumlr teuml tri njeumlsiteuml Numri i policeumlve

teuml trafikut nuk korrespondon me gjendjen neuml trafik - aksidentet e trafikut Eumlshteuml gjithashtu e

veumlshtireuml teuml shihet njeuml model i qarteuml peumlr alokimin e mjetevepajisjeve mes dhe brenda njeumlsive

Raporti mes numrit teuml policeumlve teuml trafikut dhe numrit teuml automjeteve radareumlve ose testeve teuml

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

28

alkoolit ndryshon neuml meumlnyreuml teuml konsiderueshme bie fjala Njeumlsia peumlr Kontrollin e

Autostradeumls ka meuml shumeuml automjete dhe policeuml sesa Njeumlsia e Prishtineumls ndash neuml raport me

numrin e aksidenteve

Peumlrveccedil keumlsaj njeumlsiteuml jo gjithmoneuml janeuml teuml pajisura siccedil duhet ndoneumlse disa pajisje teuml caktuara

dihet se janeuml kosto-efektive siccedil janeuml automjetet e pasheumlnuara kamerat dhe sistemet e radarit

Asnjeuml njeumlsi nuk ka pasur instrumente peumlr testimin e praniseuml seuml narkotikeumlve dhe veteumlm disa

kaneuml aparate peumlr testimin e alkoolit Alokimi i diskutuesheumlm i burimeve dhe mungesa e

mjeteve teuml reumlndeumlsishme janeuml faktoreuml qeuml pengojneuml efektivitetin (teuml bazuarit neuml rrezikshmeumlri

peumlrdorim kost-efektivdhe fleksibil teuml mjeteve) Neuml keumlteuml kontekst vlen teuml theksohet se rrugeumlt

neuml Kosoveuml nuk janeuml teuml pajisura me kamera teuml shpejteumlsiseuml keumlto kamera mund peumlrdoren peumlr teuml

zeumlvendeumlsuar disa nga aktivitetet meuml teuml kushtueshme teuml patrullimit

Nevoja peumlr teuml kryer detyra teuml tjera eumlshteuml njeuml faktor qeuml ndikon neuml disa njeumlsi meuml shumeuml se

neuml teuml tjerat

Policiseuml seuml trafikut nuk i lejohet gjithnjeuml teuml peumlrqendrohet neuml detyrat e tyre kryesore Policeumlt

nganjeumlhereuml - veccedilaneumlrisht neuml qytetet e meumldha - duhet teuml ndihmojneuml funksione teuml tjera brenda

forcave teuml policiseuml ose autoritete teuml tjera me sheumlrbime teuml ndryshme Kjo sigurisht ka pasoja

pozitive dhe negative Kjo mund teuml shihet si njeuml meumlnyreuml peumlr teuml peumlrdorur burimet neuml meumlnyreuml

fleksibile dhe efikase dhe peumlr trsquoi ofruar sheumlrbime teuml tjereumlve kur keumlto janeuml teuml nevojshme Nga

ana tjeteumlr kjo mund teuml pengojeuml gjithashtu efektivitetin e policiseuml seuml trafikut neuml kryerjen e

detyrave teuml tyre kryesore Disa nga keumlto probleme mund teuml reduktohen peumlrmes kritereve teuml

qarta planifikimit teuml peumlrmireumlsuar dhe bashkeumlpunimit meuml teuml ngushteuml mes njeumlsive teuml

ndryshme policore

Peumlr shkak teuml mungeseumls seuml dokumentacionit eumlshteuml e veumlshtireuml teuml thuhet qartas se teuml gjitha

kontrollet kryhen sistematikisht ose gjithnjeuml neuml vendet e duhura dhe neuml koheumln e duhur

Jo teuml gjitha njeumlsiteuml i regjistrojneuml vendet se ku janeuml kryer kontrollet Sipas mostreumls toneuml

NjRKRr-PR dhe NjKA i regjistrojneuml keumlto teuml dheumlna dhe keumlto njeumlsi kaneuml njeuml qasje teuml bazuar neuml

rrezik Shumica e kontrolleve (por jo teuml gjitha) kryhen neuml rrugeumlt apo vendet e duhura ku

rreziku peumlr aksidente eumlshteuml i larteuml Peumlr sa i peumlrket njeumlsiseuml tjeteumlr (NjRKRr-PE) nuk mund teuml

themi me siguri se cili eumlshteuml rezultati Bazuar neuml intervistat duket se sjellja eumlshteuml e ngjashme

por teuml dheumlnat neuml keumlteuml njeumlsi nuk janeuml teuml plota ose teuml besueshme

Gjetjet tona sugjerojneuml se kontrollet kryesore kryhen gjateuml diteumls Peumlrveccedilse teuml dheumlnat neuml

dispozicion nuk janeuml teuml mjaft teuml holleumlsishme sa peumlr teuml vlereumlsuar neumlse kontrollet kryhet

ploteumlsisht neuml koheumln e duhur Kur ne i studiuam meuml holleumlsisht teuml dheumlnat doli se koha e pikut

peumlr aksidente trafiku peumlrputhej faktikisht me koheumln kur patrullat e policiseuml seuml trafikut

peumlrfundoninfillonin ndeumlrrimet e tyre dhe rrjedhimisht nuk mund teuml ishin neuml vendet me

rrezik teuml larteuml

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

29

Shkurtimisht informatat neuml dispozicion nuk na e beumljneuml teuml lehteuml teuml kuptojmeuml se njeumlsiteuml

patrulluese neuml Kosoveuml i kryejneuml sistematikisht kontrollet efektive peumlr sa i peumlrket vendit dhe

koheumls

Policia e trafikut duhet meuml shumeuml teuml keteuml veumlmendje te ngasja e rrezikshme dhe gjithashtu

teuml kontrollojeuml standardet teknike teuml kamioneumlve dhe autobuseumlve

Kontrollet policore me teuml drejteuml i kushtojneuml shumeuml veumlmendje shpejteumlsiseuml por neuml teuml njeumljteumln

koheuml nuk i kushtohet veumlmendje e duhur aspekteve teuml tjera siccedil janeuml ngasja agresive dhe e

rrezikshme mosmbajtja e distanceumls ngasja neuml gjendje teuml dehur etj Fokusimi tek shpejteumlsia

shpjegohet me faktin se ajo me teuml veumlrteteuml eumlshteuml ndeumlr shkaqet kryesore teuml aksidenteve neuml

trafik por edhe sepse eumlshteuml njeuml lloj sjellje tradicionale dhe e lehteuml peumlr trsquou beumlreuml Mungesa e

kamerave dhe pajisjeve peumlr shpejteumlsineuml si dhe teuml analizave teuml duhura mbi shkaqet e

aksidenteve mund teuml jeteuml njeuml shpjegim tjeteumlr peumlr fokusimin te shpejteumlsia

Ashtu siccedil tregojneuml shumica e hulumtimeve - ne besojmeuml ndash se neuml peumlrgjitheumlsi eumlshteuml meuml efektive

teuml kontrollohen sjelljet e ngaseumlsve sesa automjetet Megjithateuml ka peumlrjashtime Kamioneumlt e

meumldhenj dhe autobuseumlt peumlrfshihen shpesh neuml aksidente trafiku me pasoja teuml meumldha Ne

kemi veumlrejtur se keumltyre automjeteve nuk iu kushtohet veumlmendja e duhur nga ana e policiseuml

seuml trafikut neuml disa njeumlsi Zakonisht kjo ka teuml beumljeuml me kushtet teknike teuml automjeteve teuml meumldha

komerciale siccedil eumlshteuml rasti neuml lidhje me mbingarkimin dhe mireumlmbajtjen

Ndeumlshkimet jo gjithhereuml aplikohen dhe menaxhohen siccedil duhet ndaj kundeumlrvajteumlsve

Policia e trafikut shpesh peumlrdoreuml gjoba teuml vogla si ndeumlshkime Ndeumlshkimet e tjera aplikohen

rralleuml peumlr dallim nga shumeuml vende teuml tjera Peumlr meuml tepeumlr shumica e gjobave shqiptohen

veteumlm peumlr njeuml numeumlr teuml kufizuar shkeljesh dhe nuk duket se e adresojneuml ndeumlshkimin e duhur

teuml bazuar neuml faktoreumlt e aksidenteve - siccedil janeuml mosmbajtja e distanceumls manovrimi i pasigurt

dhe pakujdesi teuml tjera neuml ngasje Moszbatimi i sistemit teuml ldquopikeumlve negativerdquo i ka motivuar

drejtpeumlrseumldrejti ngaseumlsit recidivisteuml peumlr teuml peumlrseumlritur kundeumlrvajtjet Neuml keumlteuml meumlnyreuml neuml

mungeseuml teuml qasjes parandaluese edhe ndeumlshkimet aplikohen mbi keumlteuml bazeuml

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

30

6 Rekomandimet

Peumlrvoja na tregon se numri i aksidenteve neuml trafik dhe pasojat e tyre mund teuml zvogeumllohen

Peumlr keumlteuml mund teuml nevojitet bashkeumlpunimi i ngushteuml mes autoriteteve peumlrgjegjeumlse njeuml sistem i

duhur informativ peumlrdorim efektiv i pajisjeve dhe menaxhim profesional dhe i bazuar neuml

rrezik neuml teuml gjitha nivelet

Ne rekomandojmeuml Drejtorin e Peumlrgjithsheumlm teuml Policiseuml seuml Kosoveumls qeuml

Teuml merr njeuml iniciativeuml peumlr peumlrmireumlsimin e sistemit ekzistues teuml informimit dhe ta beumljeuml

ateuml ploteumlsisht efektiv Po keumlshtu teuml konsiderojeuml futjen e njeuml baze gjitheumlpeumlrfshireumlse teuml teuml

dheumlnave duke ftuar paleumlt e ndryshme teuml interesit Peumlrfitimet nga ky mekanizeumlm do teuml

reflektonin neuml besueshmeumlrineuml e teuml dheumlnave si dhe peumlrdorimin e tyre neuml vendimet

strategjike dhe operative

Teuml peumlrmireumlsojeuml peumlrdorimin e teuml dheumlnave neuml meumlnyreuml qeuml teuml qarteumlsojeuml planifikimin vjetor

dhe teuml vendoseuml objektiva performance teuml qarta peumlr njeumlsi operative Kjo duhet teuml

peumlrfshijeuml analizeuml meuml teuml mireuml teuml teuml dheumlnave mbi aksidentet qeuml formojneuml njeuml pikeumlnisje

peumlr prioritetet dhe qasjet e reja neuml nivel operativ Kjo nga ana tjeteumlr e beumln teuml

reumlndeumlsishme qeuml policia e trafiku teuml nivel qendror teuml ngriteuml funksionet e duhura peumlr

monitorim dhe vlereumlsim

Teuml konsiderojeuml caktimin e meuml shumeuml politikave teuml policiseuml seuml trafikut dhe teuml ri-

konsiderojeuml alokimet ndeumlrmjet njeumlsive teuml ndryshme teuml policiseuml seuml trafikut

Teuml sigurojeuml se njeuml plan investimi peumlr pajisje kost-efektive eumlshteuml hartuar neuml njeuml

perspektiveuml teuml kornizeumls afat-mesme teuml shpenzimeve

Policia e trafikut teuml peumlrqendrohet seuml pari neuml detyrat e tyre kryesore parandalimi i

aksidenteve Ndihma peumlr funksionet e tjera teuml policiseuml dhe autoritetet tjera duhet teuml

planifikohet meuml mireuml neuml bashkeumlpunim me njeumlsiteuml e ndryshme policore Peumlr meuml tepeumlr

bashkeumlpunimi ndeumlrmjet funksioneve teuml ndryshme policore neuml nivel rajonal duhet teuml

peumlrmireumlsohet neuml meumlnyreuml qeuml teuml arrihet efikasitet meuml i larteuml neuml aktivitetet policore qeuml

ndeumlrlidhen me sistemin e trafikut

Teuml sigurohet qeuml aktivitetet e policiseuml seuml trafikut janeuml kryer neuml rrugeuml dhe vende

teumlrrezikshme Peumlr teuml qeneuml ploteumlsisht efektiv menaxhmenti lokal neuml fazeumln e

planifikimit duhet teuml prezantojeuml njeuml qasje fleksibile te ccedileumlshtja e orareve teuml puneumls etj

dhe

Teuml sigurohet qeuml policia e trafikut teuml peumlrqeumlndrohet edhe neuml sjelljet e tjera teuml ngaseumlsve

peumlrveccedilse te tejkalimi i kufizimit teuml shpejteumlsiseuml Njeuml qasje e planifikuar peumlr aktivitete teuml

peumlrforcuara policore neuml trafik duhet teuml merr prioritet teuml larteuml peumlr monitorimin e

sjelljes seuml ngaseumlsve (sikurse ngasja e rrezikshme mosmbajtja e distanceumls etj) Policia e

trafikut njeumlkoheumlsisht duhet teuml peumlrqendrohet meuml shumeuml neuml kriteret e automjeteve

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

31

komerciale (sidomos kamioneumlve dhe autobuseumlve) Masat e kujdesit teuml shtuar duhet teuml

zbatohen rregullisht nga ana e patrullave teuml trafikut

Gjithashtu ne rekomandojmeuml qeuml me qeumlllim teuml ngritjes seuml efektivitetit teuml ndeumlshkimeve gjobat

duhet teuml adresojneuml ndeumlshkimin e duhur bazuar neuml faktoreumlt e aksidenteve Sistemi i

ndeumlshkimeve duhet teuml peumlrmireumlsohet peumlrmes aplikimit teuml sistemit teuml pikeumlve negative Peumlr

trsquou peumlrballur me keumlteuml sfideuml neuml vendosjen e keumltij sistemi duhet teuml ndeumlrtohet bashkeumlpunimi

mes MPB-seuml dhe gjykatave

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

32

REFERENCAT

European Commission ldquoTowards a European road safety area policy orientations on road safety

2011-2020rdquo Brussels 2011

European Commission ldquoEuropean Transport Policy for 2010 Time to deciderdquo Brussels 2001

European Transport Safety Council (ETSC) Reducing Traffic Injuries Resulting From Excess and Inappropriate Speed Brussels 1995

European Transport Safety Council (ETSC) ldquoPolice enforcement strategies to reduce traffic casualties in Europerdquo Brussels 1999

European Transport Safety Council (ETSC) ldquoTransport safety performance indicatorsrdquo Brussels 2001

European Transport Safety Council (ETSC) Traffic Law Enforcement across the EU Brussels 2011

Organisation for Economic Co-Operation and Development (OECD) Safety on Roads - Whatrsquos The Vision 2002

Organisation for Economic Co-Operation and Development (OECD) Road Safety - Impact of New Technologies 2003

Organisation for Economic Co-Operation and Development (OECD) Towards Zero Ambitious Road Safety Targets and The Safe System Approach 2008

Rune Elvik Cost-Benefit Analyses of Police Enforcement ESCAPE 2001

ROSEBUD Road Safety and Environmental Benefit-Cost and Cost- Effectiveness Analysis for Use in Decision-Making 2003

World Health Organization (WHO) ldquoThe World Report on Road Traffic Injury Preventionrdquo Geneva 2004

World Health Organization (WHO) Global status report on road safety 2013 supporting a decade of action Geneva 2013

World Health Organization (WHO) Data systems a road safety manual for decision-makers and practitioners Geneva 2010

World Health Organization (WHO) ldquoSpeed management a road safety manual for decision-makers and practitionersrdquo Geneva 2008

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

33

SHTOJCA I

STRUKTURA ORGANIZATIVE E POLICISEuml SEuml KOSOVEumlS - NJEumlSITEuml E KOMUNIKACIONIT RRUGOR

Drejtoria e Peumlrgjithshme

Departamenti

peumlr Operacione

Departamenti

peumlr Kufi

Departamenti

peumlr Hetime

Departamenti

peumlr Mbeumlshtetje

Departamenti

peumlr Burime

Divizioni i Siguriseuml Publike

DR Prishtineuml

DR Pejeuml

DR Prizren

DR Gjilan

DR Ferizaj

DIVIZIONI I KOMUNIKACIONIT RRUGOR

DR Mitroviceuml

Njeumlsiteuml Rajonale teuml

Komunikacionit

Rrugor

Njeumlsia peumlr

Kontrollin e

Autostradeumls

Njeumlsia peumlr

menaxhimin e

materieve teuml

rrezikshme

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

34

SHTOJCA II

Qasshmeumlria e Policiseuml seuml Trafikut neuml informatat qeuml iu nevojiten peumlr planifikim operativ

Informatat peumlr planifikim operativ

Informata rreth faktoreumlve qeuml lidhen me aksidentet

Teuml dheumlna teuml dokumentuara qeuml tregojneuml nivelin e rrezikut Baza e krijuar e teuml dheumlnave peumlmes seuml secileumls policia e trafikut i identifikon faktoreumlt kryesoreuml teuml rrezikut neuml ateuml zoneuml

Faktori njeri

Faktori automjet

Vendndodhja e pikave teuml zeza

Kushtet atmosferike

Punimet neuml rrugeuml

Informata rreth pasojave teuml aksidenteve

Qasje neuml informata nga institucionet sheumlndeteumlsore dhe kompaniteuml e sigurimit

Informata rreth ngjarjevekushteve kurku mund teuml rriten rreziqet mund teuml rriten peumlr aksidente

Neuml meumlnyreuml qeuml teuml keteuml njeuml qasje teuml standardizuar peumlr informata lidhur me faktoreumlt e rrezikut peumlr zonat e rrezikut ndeumlr teuml tjera policia e trafikut duhet teuml keneuml informata rreth punimeve neuml rrugeuml dendeumlsiseuml seuml trafikut kushteve teuml motit MI dhe autoritet lokalekomunat duhet teuml peumlrfshihen

Informata rreth aktiviteteve teuml kryera nga policia e trafikut dhe ndeumlshkimeve teuml aplikuara

Informatat rreth monitorimitvlereumlsimit sistematik teuml sjelljeve neuml trafik aktivitetet e kryera teuml rezultojneuml me raportet e pas-operative

Teuml dheumlnat mbi aplikimin e ndeumlshkimeve ndaj kundeumlrvajteumlsve Numri i ndeumlshkimeveteuml leumlshuara duhet teuml beumlhet sipas ligjeve dhe rregullave teuml peumlrcaktuara Informatatnga gjykatat janeuml teuml nevojshme Informatatnga MPB rreth ngaseumlsve teuml ndeumlshkuar janeuml teumlnevojshme

Reagimi ndaj rezultateve teuml qasjeve dhe aktiviteteve teuml ndryshme

Peumlr teuml monitoruar performanceumln treguesit e aktiviteteve duhet miratuar Teuml dheumlnat qeuml do teuml mblidhen peumlrfshijneuml numrin e peumlrgjithsheumlm teuml kontrolleve teuml kryera numrin e ngaseumlsve teuml kontrolluar periudhat e ndryshme qeuml duhet teuml krahasohen etj

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

35

SHTOJCA III

Tabela 7 Numri i policeumlve teuml trafikut neumlpeumlr njeumlsi ndash gjateuml viteve

2010 2011 2012 2013 2014

NjKA 27 32 40

NjRKRr Prishtineuml 162 156 147 125 103

NjRKRr Gjilan 69 61 61 62 63

NjRKRr Ferizaj 59 55 54 54 54

NjRKRr Prizren 74 80 78 67 61

NjRKRr Pejeuml 88 91 90 83 83

NjRKRr Mitroviceuml Jug 71 71 72 57 58

NjRKRr Mitroviceuml Veri 27 44

Gjitheumlsej 523 514 529 507 506

(Burimi PK)

Tabela 8 Numri i aksidentevendeumlshkimeve 2010 -2014

Vitet 2010 2011 2012 2013 2014 Total

Aksidente fatale 158 130 116 104 111 619

Persona teuml vdekur 175 157 121 119 127 699

Aksidente me leumlndime 4326 4490 4555 4960 4876 23207

Persona teuml leumlnduar 7730 8321 8561 9817 9713 44142

Aksidente me deumlmemateriale 12594 13338 14044 13878 10333 64187

Aksidente lsquoGodit dhe ikrsquo 952 930 1039 1012 980 4913

Gjitheumlsej aksidente 18030 18888 19754 19954 16300 92926

Tiketa (Gjoba) 254849 276897 247788 286922 319332 1386556

(Burimi PK)

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

36

Tabela 9 Teuml dheumlnat rreth aksidenteve fatale dhe personave teuml vdekur sipas rajoneve (janar ndash

dhjetor 2013)

2013 Prishtineuml Mitroviceuml Pejeuml Prizren Ferizaj Gjilan Autostradeuml Total

Aksidfatale 35 9 26 12 10 10 2 104

Teuml vdekur 40 12 33 12 10 10 2 119

(Burimi PK)

Diagrami 1 Veprimet e ngaseumlsve si faktoreuml kontribues teuml aksidenteve (2013)

Diagrami 2 Aksidentet sipas pjeseumls seuml rrugeumls (2013)

0 500 1000 1500 2000 2500 3000 3500 4000 4500 5000

Manipulimi i pasigurt

Mosmbajtja e distanceumls

Mospeumlrshtatja e shpejteumlsiseuml

Kyqje e pasigurteuml neuml rrugeuml

Ndeumlrrim i shiritave

Kthim leumlvizje prapa

Mosrespektim i peumlrpareumlsiseuml seuml kalimit

Anashkalimtejlakim i parregullt

Tejkalim i shpejteumlsiseuml seuml kufizuar

0 2000 4000 6000 8000

10000 12000 14000 16000

2012

2013

Page 7: Raporti_-_Policia_e_Trafikut_220406.pdf

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

1

1 Hyrje

11 Historiku

Aksidentet janeuml ndeumlr shkaktareumlt e vdekjeve leumlndimeve teuml njereumlzve dhe deumlmtimit teuml proneumls

neuml Kosoveuml Mediet kaneuml raportuar shumeuml indikatoreuml neuml lidhje me sigurineuml publike neuml

trafik Serioziteti i gjendjes eumlshteuml theksuar edhe neuml Raportin e Progresit peumlr vitin 2014 i cili

eumlshteuml publikuar seuml fundi nga BE-ja Kostot e drejtpeumlrdrejta ekonomike teuml aksidenteve teuml

trafikut neuml Kosoveuml janeuml vlereumlsuar se peumlrfaqeumlsojneuml rreth 12 teuml Bruto Prodhimit teuml

Brendsheumlm (BPP)1

Krahasuar me vendet e tjera evropiane numri i peumlrgjithsheumlm i aksidenteve neuml trafik eumlshteuml i

larteuml (peumlrafeumlrsisht 20000 neuml vitin 2013) si neuml raport me numrin e automjeteve teuml

regjistruara edhe me numrin e banoreumlve Neuml vitin 2012 numri i aksidenteve fatale peumlr

milioneuml banoreuml ishte 15-20 meuml i larteuml neuml Kosoveuml sesa neuml vendet e BE-seuml me ekonomi

mesatare dhe me ekonomi meuml teuml zhvilluar teuml cilat faktikisht kaneuml meuml shumeuml automjete peumlr

banoreuml sesa Kosova

Edhe pse numri i peumlrgjithsheumlm i aksidenteve teuml trafikut neuml Kosoveuml nuk ka ndryshuar aq

shumeuml gjateuml viteve teuml fundit aksidentet e reumlnda (me teuml leumlnduar apo teuml vdekur) janeuml rritur

meumlse 8 (nga rreth 4600 neuml 5000 mes viteve 2011 dhe 2013 apo rreth 180 persona peumlr

10000 automjete teuml regjistruara) Gjateuml viteve teuml fundit janeuml marreuml disa veprime peumlr teuml

trajtuar problemin por teuml kufizuara Fushata periodike rritja e aktiviteteve teuml policiseuml

peumlrmireumlsimi i disa rrugeumlve janeuml shembuj teuml veprimeve teuml ndeumlrmarra Megjithkeumlteuml politikat

dhe plani i veprimit peumlr sigurineuml rrugore ende nuk janeuml miratuar dhe pak veprime janeuml

ndeumlrmarreuml peumlr teuml peumlrmireumlsuar efektivitetin e autoriteteve peumlrgjegjeumlse2

Peumlr promovimin e siguriseuml rrugore janeuml teuml angazhuara disa autoritete qendrore dhe lokale

Peumlrveccedil autoriteteve peumlr ndeumlrtim dhe infrastruktureuml rrugore autoriteti i veteumlm meuml i

reumlndeumlsisheumlm eumlshteuml policia Policeumlt e trafikut janeuml peumlrgjegjeumls peumlr kryerjen e kontrolleve dhe

synojneuml uljen e rrezikut teuml aksidenteve neuml trafik Ata janeuml teuml pranisheumlm neuml rrugeuml peumlr teuml

kontrolluar dhe mbikeumlqyrur sjelljet e pjeseumlmarreumlsve dhe drejtpeumlrdrejt ndeshen me

veprimet e tyre

1 World Bank The World Bank in Kosovo Country Snapshot (April 2014) fq 10 2 Peumlr meuml shumeuml shih Raportin e Progresit peumlr Kosoveumln nga Komisioni Evropian (BE 2014 faqe 42) ku ndeumlr teuml

tjera thuhet ldquoedhe ligji peumlr sigurineuml rrugore duhet teuml peumlrafrohet me Acquis Communautaire strategjia e siguriseuml neuml rrugeuml dhe plani i saj i veprimit duhet teuml miratohenhelliprdquo

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

2

12 Objektivi dhe pyetjet e auditimit

Objektivi i keumltij auditimi eumlshteuml teuml vlereumlsojeuml neumlse patrullimet e policiseuml seuml trafikut janeuml teuml

bazuara neuml rrezik dhe teuml menaxhuara neuml meumlnyreuml efektive dhe efikase Peumlr meuml tepeumlr objektivi

yneuml eumlshteuml qeuml teuml japim impulse teuml peumlrmireumlsimit aktiviteteve teuml policiseuml seuml trafikut

Pyetja e peumlrgjithshme e auditimit ka qeneuml

ldquoA eumlshteuml policia e trafikut duke i kryer sheumlrbimet e veta neuml meumlnyreuml efikase dhe efektiverdquo

Peumlr teuml qeneuml efektiv ne neumlnkuptojmeuml peumlrmbushjen e objektivave peumlr promovimin e njeuml mjedisi

teuml mireuml dhe teuml sigurt neuml trafik qasjen neuml pajisjet e duhura dhe peumlrdorimin efektiv teuml tyre

aktivitete neuml peumlrputhje me praktikat e mira ndeumlrkombeumltare dhe afteumlsi peumlr teuml zvogeumlluar

numrin e aksidenteve teuml reumlnda rrugore Kjo po ashtu neumlnkupton aplikimin e njeuml qasje pro-

aktive dhe teuml bazuar neuml rrezik qeuml peumlrmes kontrolleve teuml nxiten sjelljet e mira teuml ngaseumlsve

Ne kemi kufizuar pyetjen e peumlrgjithshme neuml keumlto pyetje meuml specifike

1 A kaneuml policeumlt e trafikut qasje neuml informata teuml besueshme teuml peumlrditeumlsuara dhe

relevante dhe a peumlrdoren ato neuml meumlnyreuml efektive

2 A i kryejneuml njeumlsiteuml e policiseuml seuml trafikut sheumlrbimet neuml meumlnyreuml efektive

Policia e trafikut duhet para seuml gjithash teuml keteuml informata teuml duhura dhe pastaj teuml beumljeuml

peumlrdorimin efektiv teuml tyre neuml lidhje me ndarjen dhe peumlrdorimin e burimeve si dhe

planifikimin operativ

Peumlr teuml qeneuml efektive policia e trafikut duhet qeuml teuml adresojeuml analizat e rreziqeve si peumlr

shembull ku kur dhe si ka meuml shumeuml gjasa teuml ndodhin aksidentet

13 Kriteret e auditimit

Auditimi ka vlereumlsuar performanceumln e patrullave teuml policiseuml seuml trafikut kundrejt kritereve teuml

hartuara nga praktikat meuml teuml mira ndeumlrkombeumltare rregulloreve dhe udheumlzuesve teuml PK-seuml

politikave etj Ne kemi peumlrdorur keumlto kritere

1 A janeuml marreuml neuml konsiderateuml nga policia e trafikut gjateuml planifikimit teuml aktiviteteve teuml

dheumlnat peumlr aksidentet dhe

2 A janeuml marreuml vendimet peumlr patrollime (neuml koheuml dhe vend teuml duhur) teuml bazuara neuml

rrezikun e identifikuar meuml hereumlt

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

3

14 Metodologjia fusheumlveprimi dhe kufizimet e auditimit

Ne kemi aplikuar njeuml gameuml metodash peumlr mbledhjen e deumlshmive peumlr trsquoiu peumlrgjigjur pyetjeve

teuml auditimit Ne kemi

1 Rishikuar kornizeumln ligjore

2 Rishikuar dokumente relevante si

a Raportet vjetore teuml viteve 2012-2014 teuml PK

b Analizat e aksidenteveteuml kryera nga PK

c Analizat e procedurave teuml puneumls fleteuml-patrullimeve dhe shkresat e ndryshme teuml PK

d Pyeteumlsoreumlt dhe listat kontrolluese peumlr PK-neuml dhe

e Raportet e inspektimeve nga IPK-ja3

3 Intervistuar persona peumlrgjegjeumls nga PK MI

4 Veumlzhguar inspektimet e kryera nga policia e trafikut

5 Marreuml pjeseuml neuml konferenca dhe seminare ku eumlshteuml diskutuar peumlr sigurineuml neuml trafikun

rrugor dhe

6 Konsultuar shumeuml studime teuml kryera nga KB BE BB OBSH-ja

Ekipi i auditimit nuk ka mundur trsquoi studiojeuml teuml gjitha njeumlsiteuml e policiseuml seuml trafikut auditimi

eumlshteuml fokusuar neuml vlereumlsimin e praktikave teuml aplikuara neuml tre nga teteuml njeumlsiteuml ekzistuese ku

ndodhin peumlrafeumlrsisht meumlse 60 e numrit teuml peumlrgjithsheumlm teuml aksidenteve Ato njeumlsi ishin

Njeumlsiteuml Rajonale teuml Komunikacionit Rrugor teuml Prishtineumls dhe teuml Pejeumls teuml cilat mbulojneuml njeuml

territor teuml gjereuml teuml rrugeumlve neuml Kosoveuml teuml peumlrbeumlreuml nga disa komuna dhe vendkalime kufitare4

Njeumlsia e Prishtineumls eumlshteuml peumlrzgjedhur duke pasur parasysh statusin qeuml e ka qyteti si qendeumlr

administrative5 Gjithashtu ne kemi ekzaminuar Njeumlsineuml peumlr Kontrollin e Autostradeumls qeuml

eumlshteuml peumlrgjegjeumlse peumlr arterien kryesore teuml qarkullimit rrugor neuml Kosoveuml

Auditimi eumlshteuml fokusuar neuml vlereumlsimin e fazeumls planifikuese dhe teuml kryerjes seuml kontrolleve ndash

patrullimeve ndash dhe jo neuml aktivitete teuml tjera qeuml njeumlsiteuml i kryejneuml siccedil janeuml hetimet etj

Periudha e auditimit i mbulon vitet 2012-2014

3 Inspektorati Policor i Kosoveumls (IPK) eumlshteuml agjenci neuml kuadeumlr teuml MPB-seuml qeuml funksionon neuml bazeuml teuml Ligjit 03L-

231 Njeuml ndeumlr funksionet themelore teuml IPK-seuml eumlshteuml edhe ldquoInspektimi i strukturave dhe funksioneve teuml Policiseuml seuml Kosoveumls peumlr teuml siguruar llogaridheumlnie efektivitet dhe efikasitet neuml zbatueshmeumlrineuml e ligjeve dhe procedurave standarde teuml operimit neuml fuqirdquo

4 Sipas struktureumls organizative teuml PK-seuml ekzistojneuml shtateuml rajone- Drejtori Rajonale brenda teuml cilave operojneuml njeumlsiteuml e policiseuml seuml trafikut peumlrderisa NjKA operon brenda Divizionit teuml Komunikacionit Rrugor

5 Sipas raportit teuml NjRKRr-PR neuml rajonin e Prishtineumls janeuml teuml regjistruara rreth 80000 automjete (nga rreth 280000 sa janeuml teuml regjistruara neuml Kosoveuml) dhe brenda 24 oreumlve neuml teuml frekuentojneuml rreth 100000 automjete

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

4

15 Struktura e raportit

Ky raport peumlrbeumlhet nga gjashteuml kapitujt e meumlposhteumlm

Kapitulli 1 Hyrja

Kapitulli 2 Siguria neuml trafik dhe Policia

Kapitulli 3 A ka policia e trafikut qasje neuml informata teuml besueshme teuml peumlrditeumlsuara

dhe relevante si dhe apeumlrdoren ato neuml meumlnyreuml efektive

Kapitulli 4 A i kryen policia e trafikut sheumlrbimet e veta neuml meumlnyreuml efektive

Kapitulli 5 Konkluzionet dhe

Kapitulli 6 Rekomandimet

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

5

2 Siguria neuml trafik dhe policia

21 Siguria neuml trafik perspektivat

Mjedisi i sigurt - peumlrfshireuml edhe sigurineuml neuml trafikun rrugor - eumlshteuml vendimtar peumlr zhvillimin

ekonomik teuml vendit Mbrojtja e jeteumls dhe proneumls eumlshteuml e nevojshme peumlr ccedildo shoqeumlri

Siguria neuml trafik eumlshteuml problem i peumlrhapur neuml mbareuml boteumln6 Organizata Boteumlrore e

Sheumlndeteumlsiseuml (OBSH) ka theksuar se ccedildo 30 sekonda dikush diku vdes neuml njeuml aksident rrugor

dhe dhjeteuml persona leumlndohen reumlndeuml OBSH pret qeuml numri i vdekjeve neuml nivel global teuml arrijeuml

afro 2 milion deri neuml vitin 2030 nga 13 milioneuml sa eumlshteuml tani Ekzistenca e njeuml strategjie

kombeumltare teuml siguriseuml neuml rrugeuml mund teuml shihet si njeuml tregues qeuml siguria neuml rrugeuml eumlshteuml njeuml

ccedileumlshtje neuml agjendeumln politike7

Gjithashtu neuml BE transporti rrugor eumlshteuml meuml i rreziksheumlm dhe meuml i kushtuesheumlm neuml aspektin

e jeteumls njereumlzore Siguria neuml rrugeuml eumlshteuml problem i madh shoqeumlror i peumlrbashkeumlt peumlr teuml gjitha

vendet e BE-seuml Neuml vitin 2009 meuml shumeuml se 35000 njereumlz kaneuml vdekur neuml rrugeumlt e BE-seuml e qeuml

eumlshteuml ekuivalente me njeuml qytet teuml meseumlm dhe jo meuml pak se 15 milioneuml persona janeuml leumlnduar8

Peumlr teuml peumlrmireumlsuar sigurineuml neuml rrugeuml eumlshteuml vendosur njeuml objektiv sasior zvogeumllim peumlr 50 teuml

numrit teuml vdekjeve nga aksidentet rrugore deri meuml 2020 duke filluar nga viti 2010 Pavareumlsisht

suksesit neumlpeumlrmjet programeve teuml BE-seuml rrugeumlt evropiane janeuml ende larg peumlr teuml qeneuml teuml sigurta

BE-ja ka peumlrcaktuar disa objektiva neuml bazeuml teuml orientimeve teuml politikave teuml saj peumlr sigurineuml neuml

rrugeuml duke theksuar si esenciale arsimin trajnimin dhe zbatimin9

Neuml Kosoveuml sfida e siguriseuml neuml rrugeuml eumlshteuml identifikuar gjateuml viteve teuml fundit Neuml vitin 2009

eumlshteuml themeluar njeuml organ ndeumlrministror i quajtur Keumlshilli peumlr Sigurineuml neuml Komunikacionin

Rrugor10 Roli i keumltij Keumlshilli eumlshteuml teuml ndeumlrtojeuml bashkeumlpunimin mes ministrive peumlrgjegjeumlse peumlr

promovimin e siguriseuml neuml rrugeuml Koheumlve teuml fundit eumlshteuml hartuar ldquoDraft-Strategjia Kombeumltarerdquo

nga Keumlshilli dhe si e tilleuml eumlshteuml proceduar peumlr miratim neuml Qeveri Korniza ligjore edhe pse e

mangeumlt eumlshteuml zbatuar pjeseumlrisht dhe eumlshteuml neuml shqyrtim e sipeumlr11 Komunat dhe Keumlshillat

6 Ccedileumlshtja e siguriseuml seuml trafikut riafirmon objektivin afatgjateuml teuml keumlrkuar nga KB peumlr teuml zvogeumlluar numrin e

aksidenteve deri meuml 2020 (Rezoluta e Asambleseuml seuml Peumlrgjithshme teuml KB-seuml ARES64255 mars 2010) 7 Neuml krahasim me vendet e tjera evropiane Kosova eumlshteuml njeuml ndeumlr vendet e pakta qeuml nuk e ka miratuar ende njeuml

strategji kombeumltare peumlr sigurineuml neuml trafik 8 European Commission (EC) Towards a European Road Safety Area Policy Orientations on Road Safety 2011-

2020 (Brussels 2010) 9 Ibidem 10 Themelimi i keumltij keumlshilli eumlshteuml parapareuml me Ligjin mbi Sigurineuml neuml Komunikacion (2007) ldquoProgrami peumlr

sigurineuml rrugorerdquo eumlshteuml miratuar neuml vitin 2010 me qeumlllim teuml zvogeumllimit teuml trendit negativ teuml siguriseuml rrugore neuml Kosoveuml

11 Drafti i ligjit teuml ri eumlshteuml neuml pocedureuml parlamentare peumlr miratim

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

6

Komunaleuml peumlr Siguri teuml Komunitetit teuml themeluar neuml secileumln komuneuml luajneuml njeuml rol teuml veccedilanteuml

neuml aspektin e siguriseuml publike12

22 Policia e Kosoveumls organizimi dhe peumlrgjegjeumlsiteuml

PK-ja eumlshteuml autoriteti kompetent peumlrgjegjeumls peumlr zbatimin e politikave teuml siguriseuml kombeumltare

ku peumlrfshihet edhe trafiku rrugor Roli i policiseuml - neuml fusheumln e siguriseuml neuml trafik - eumlshteuml mjaft

specifik dhe aplikohet peumlrmes aktiviteteve teuml ndryshme Peumlrgjegjeumlsiteuml kryesore janeuml zbatimi i

ligjeve teuml trafikut reagimet ndaj aksidenteve dhe ngritja e nivelit teuml ndeumlrgjegjeumlsimit peumlrmes

qasjes proaktive Policia e trafikut sheumlrben si njeuml pengeseuml peumlr ngaseumlsit teuml cileumlt nuk i

respektojneuml rregullat e trafikut dhe nuk u binden atyre13

PK-ja ka aprovuar njeuml ldquoPlan Strategjik Zhvillimor 2011-2015rdquo14 ku njeuml nga objektivat

strategjike eumlshteuml ngritja e nivelit teuml siguriseuml publike dhe besimit teuml qytetareumlve (trafikut

rrugor)

PK-ja eumlshteuml e organizuar neuml nivel qendror dhe lokal15 Drejtoria e Peumlrgjithshme e PK-seuml

(kryesuar nga Drejtori i Peumlrgjithsheumlm) eumlshteuml peumlrgjegjeumlse neuml nivel vendi Neuml nivelin rajonal

janeuml shtateuml njeumlsi rajonale - Drejtori Rajonale (DR) - peumlrgjegjeumlse peumlr sigurineuml publike Stacionet

e policiseuml janeuml peumlrgjegjeumlse peumlr policineuml lokale neuml secileumln komuneuml16

Policia e trafikut eumlshteuml e organizuar neuml keumlteuml meumlnyreuml neuml nivelin qendror Divizioni i

Komunikacionit Rrugor (DKRr) eumlshteuml peumlrgjegjeumls peumlr menaxhim strategjik udheumlzime urdhra

dhe plane operative peumlr njeumlsiteuml operative (njeumlsiteuml e policiseuml seuml trafikut) Neuml nivel operativ

DKRr eumlshteuml peumlrgjegjeumls peumlr kontrollimin e autostradeumls peumlrmes Njeumlsiseuml peumlr Kontrollin e

Autostradeumls (NjKA) DKRr ka zhvilluar planet e veprimit qeuml kaneuml peumlr qeumlllim adresimin e

sfidave teuml cilat pengojneuml sigurineuml e qeumlndrueshme teuml trafikut rrugor17

Njeumlsiteuml peumlrkateumlse operative janeuml pjeseuml e DR-ve si dhe i raportojneuml DR-ve dhe DKRr-seuml NjKA

raporton drejtpeumlrdrejt tek DKRr

12 Detyrat dhe peumlrgjegjeumlsiteuml e keumltij Keumlshilli janeuml teuml peumlrcaktuara me UA nr 272012 MPB ndash 032012 dhe kaneuml teuml

beumljneuml meuml shumeuml me siguri teuml peumlrgjithshme duke mos u potencuar neuml meumlnyreuml teuml veccedilanteuml sigurineuml neuml trafik Aneumltareuml teuml keumltyre keumlshillave janeuml edhe komandanteumlt e stacioneve policore teuml komunave peumlrkateumlse

13 European Transport Safety Council (ETSC) Policing Enforcement Strategies to Reduce Traffic Casualties in Europe (Brussels 1999) fq 11

14 Bazuar neuml keumlteuml dokument PK-ja ka parapareuml ndeumlrmarrjen e keumltyre masave siccedil janeuml prezenceuml meuml teuml madhe policore peumlrmes patrullimeve meuml teuml shpeshta neuml ldquopika teuml zezardquo kontakte teuml drejtpeumlrdrejta dhe keumlshillimit me qytetareuml organizim teuml aktiviteteve proaktive me qeumlllim teuml edukimit teuml qytetareumlve shtimi i numrit teuml kontrolleve dhe veprimeve tjera policore neuml trafik

15 Shih ldquoShtojceumln Irdquo ndash struktura organizative e PK-seuml 16 Ligji peumlr Policineuml 04L-076 aprovuar meuml 2012 e definon Policineuml e Kosoveumls si sheumlrbim publik qeuml funksionon

brenda MPB-seuml 17 DKRr ka neumlnshkruar njeuml memorandum bashkeumlpunimi me Policineuml e Republikeumls seuml Shqipeumlriseuml peumlr patrullimet e

peumlrbashkeumlta teuml policiseuml seuml trafikut me qeumlllim teuml rritjes seuml siguriseuml neuml trafikun rrugor gjateuml sezonit teuml vereumls

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

7

Detyrat e njeumlsive patrulluese janeuml teuml peumlrcaktuara neuml ldquoUdheumlzuesin peumlr meumlnyreumln e kryerjes seuml

detyrave neuml mbikeumlqyrjen dhe rregullimin e trafikut rrugorrdquo Peumlrveccedil keumltyre dokumenteve PK

ka miratuar gjithashtu ldquoManualin peumlr Parime dhe Procedura Standarde Operativepeumlrshkrime

teuml puneumlsrdquo si dhe udheumlzime peumlr operacione

23 Roli i policiseuml seuml trafikut

Qeumlllimi i policiseuml seuml trafikut eumlshteuml teuml sigurojeuml leumlvizjen e sigurt neuml rrugeuml teuml parandalojeuml

shkeljet neuml trafik dhe teuml marreuml masat e duhura kundeumlr shkeleumlsve Patrullimi ka njeuml rol

mbikeumlqyreumls parandalues dhe krijon njeuml ambient meuml teuml sigurt peumlr teuml gjitheuml aktereumlt neuml trafik

Policia e trafikut analizon planifikon dhe harton strategji peumlr nivel teuml qeumlndruesheumlm teuml

siguriseuml neuml trafik Njeumlsiteuml e policiseuml seuml trafikut janeuml njeumlsi peumlrgjegjeumlse peumlr

Planifikimin e patrullimeve - faza e planifikimit teuml aktiviteteve operative bazohet neuml

analizat e shkaqeve qeuml qeumlndrojneuml pas aksidenteve teuml trafikut (faktoreumlt e rrezikut)

Patrullimet - kryhet neuml meumlnyra teuml ndryshme neuml koheuml teuml ndryshme dhe me mjete teuml

ndryshme Pikat kontrolluese ku kryhen patrullimet peumlrcaktohen neuml bazeuml teuml

analizave teuml rrezikut teuml larteumlpeumlrmendur dhe

Hetimet e aksidenteve - peumlrfshijneuml hetimin e ploteuml teuml tyre dhe kaneuml peumlr qeumlllim rritjen

e siguriseuml neuml trafikun rrugor Hartohen raporte peumlrfshireuml analizat mbi faktoreumlt qeuml i

shkaktojneuml aksidentet18

Mbikeumlqyrja e fluksit teuml trafikut beumlhet peumlrmes praniseuml seuml policiseuml seuml trafikut neuml rrugeuml dhe

mund teuml beumlhet edhe me ndihmeumln e pajisjeve teknike monitoruese ndash kamerave teuml

shpejteumlsiseuml19 etj

24 Organizatat e tjera teuml angazhuara

Neuml adresimin e siguriseuml seuml trafikut rrugor janeuml teuml peumlrfshireuml disa aktereuml

Qeveria eumlshteuml peumlrgjegjeumlse peumlr krijimin e politikave teuml siguriseuml peumlr qytetareuml peumlrfshireuml edhe

trafikun Neumln kornizeumln e aplikueshme ligjore Qeveria Ministria e Puneumlve teuml Brendshme

(MPB) dhe Ministria e Infrastruktureumls (MI) ndajneuml peumlrgjegjeumlsineuml kryesore peumlr vendosjen e

18 Njeumlsiteuml e Policiseuml seuml Trafikut kryejneuml hetime peumlr aksidentet e trafikut qeuml rezultojneuml me fatalitet leumlndime teuml

reumlnda dhe aksidentet me deumlme teuml shumta Neuml aneumln tjeteumlr stacionet policore i hetojneuml aksidentet me deumlme meuml teuml vogla

19 lsquorsquoKamera teuml shpejteumlsiseumlrsquorsquo eumlshteuml emri i zakonsheumlm peumlr kamerat e siguriseuml qeuml peumlrdoren nga forcat e policiseuml Ekzistojneuml kateumlr lloje kryesore kamera fikse teuml cilat janeuml mjete pa pilot dhe fotografojneuml neuml njeuml rrugeuml ku ka pasur aksidente kamera teuml shpejteumlsineuml mbi distanceumln teuml cilat janeuml pa pilot por operojneuml neuml ccedilifte dhe zbulojneuml shpejteumlsineuml e arritur ndeumlrmjet automjeteve dhe peumlrdoren neuml meumlnyreuml tipike neuml rrugeuml meuml teuml gjata me dendeumlsi teuml larteuml peumlrplasjeje kamera leumlvizeumlse peumlr shpejteumlsineuml qeuml peumlrdoren nga policeumlt dhe vendosen neuml aneumlt e rrugeumlve dhe kamera neuml driteuml teuml kuqe qeuml peumlrdoren neuml kryqeumlzimet ku ka semaforeuml Gjithashtu sipas praktikave ndeumlrkombeumltare vendosja e kamerave false neuml vende teuml ndryshme eumlshteuml njeuml meumlnyreuml peumlr teuml rritur efektivitetin

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

8

politikave hartimin dhe zbatimin e ligjeve qeuml lidhen me sigurineuml neuml trafikun rrugor MI ka

disa detyra si

programe peumlr trajnimin e ngaseumlsve dhe vlereumlsimin e tyre

kushtet e kontrollimit teknik teuml automjeteve dhe

ndeumlrtimin dhe mireumlmbajtjen e rrugeumlve

Peumlrveccedil keumlsaj seuml bashku me PK-neuml MI-ja mbikeumlqyreuml administron dhe zbaton kornizeumln

ligjore peumlr sigurineuml publike neuml rrugeuml

Komunat janeuml peumlrgjegjeumlse peumlr ndeumlrtimin dhe mireumlmbajtjen e rrugeumlve publike lokale

Gjykatat janeuml peumlrgjegjeumlse peumlr trajtimin e veprave peumlr shkelje teuml rregullave teuml trafikut

Organet e drejteumlsiseuml peumlrmes puneumls seuml tyre kontribuojneuml neuml meumlnyreuml efektive si mekanizeumlm

mbrojteumls neuml ndeumlrgjegjeumlsimin e publikut Neumlpeumlrmjet vendimeve meritore ato veccedilaneumlrisht

ndikojneuml neuml shtypjen e fenomeneve teuml rrezikshme neuml trafik duke ndikuar keumlshtu

drejtpeumlrdrejt neuml peumlrmireumlsimin e sjelljes seuml pjeseumlmarreumlsve

Institucionet sheumlndeteumlsore kontribuojneuml neuml kujdesin sheumlndeteumlsor dhe trajtimin e qytetareumlve-

ngaseumlsve Sheumlrbimet emergjente me koheuml dhe efektive ndash me aneuml teuml trajtimit teuml duhur teuml

leumlnduarve neuml aksidente - zvogeumllojneuml pasojat e tyre Meuml tej keumlto institucione kontribuojneuml

edhe neuml edukimin e ngaseumlsve peumlr procedurat e ndihmeumls seuml pareuml dhe transportimin e duhur

teuml aksidentuarve

Institucionet e arsimit e promovojneuml edukimin efektiv teuml siguriseuml rrugore neuml shkolla

Gjithashtu mediet mund teuml rrisin ndeumlrgjegjeumlsimin e komunitetit dhe teuml kuptuarit e faktoreumlve

dhe kostove teuml aksidenteve rrugore Kompaniteuml e sigurimeve kaneuml njeuml rol teuml veccedilanteuml neuml keumlteuml

drejtim Aplikimi i koncepteve teuml sigurimit duke shpeumlrblyer ngaseumlsit qeuml nuk shkaktojneuml

aksidente i motivon ata teuml peumlrmireumlsojneuml sjelljet e tyre neuml trafik dhe si rrjedhojeuml e keumlsaj edhe

keumlto kompani ndikojneuml neuml sigurineuml rrugore

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

9

3 A ka policia e trafikut qasje neuml informata teuml

besueshme teuml peumlrditeumlsuara dhe relevante si dhe a

peumlrdoren ato neuml meumlnyreuml efektive

31 Ccedilfareuml informatash i duhen policiseuml seuml trafikut

Veprimet peumlr teuml zvogeumlluar problemet e siguriseuml neuml trafikun rrugor duhet teuml jeneuml teuml bazuara

neuml informata relevante Informatat e tilla mund teuml merren me ndihmeumln e njeuml sistemi

informativ teuml siguriseuml neuml rrugeuml20 Shumeuml vende evropiane kaneuml baza teuml ndryshme teuml teuml

dheumlnave por neuml peumlrgjitheumlsi ato janeuml neuml proneumlsi teuml agjencive kombeumltare peumlr siguri neuml rrugeuml

dhe institucionet e ndryshme ofrojneuml informata peumlr agjenciteuml e tilla21

Aktivitetet efektive teuml policiseuml seuml trafikut keumlrkojneuml informata rreth22

Faktoreumlve qeuml ndeumlrlidhen me aksidente teuml tilla si23

ngaseumlsit dhe sjelljet e tyre

llojet e automjeteve teuml peumlrfshira dhe gjendja e tyre

gjendja e rrugeumlve dhe moti

intensiteti i trafikut dhe

ku dhe kur kaneuml ndodhur aksidentet

teuml ashtuquajturave ldquopika teuml zezardquo24

ngjarjeve - kur dhe ku mund teuml rriten rreziqet peumlr aksidente

pasojave teuml aksidenteve

aktiviteteve teuml kryera nga policia e trafikut dhe ndeumlshkimet e aplikuara dhe

reagimeve peumlr rezultatet e qasjeve dhe aktiviteteve teuml ndryshme

Policia e trafikut eumlshteuml peumlrgjegjeumlse peumlr mbledhjen e teuml dheumlnave teuml nevojshme teuml cilat kryesisht

vet i prodhojneuml Autoritetet tjera ose organizatat mund teuml keneuml njohuri teuml cilat policia e

20 OECD Safety on Roads (Paris 2002) fq 10 21 Neuml Kosoveuml roli i agjenciseuml seuml tilleuml ushtrohet nga Keumlshilli peumlr Sigurineuml neuml Komunikacionin Rrugor Keumlshilli

kryesisht mbledh teuml dheumlna nga Policia e Kosoveumls 22 Kjo pjeseuml bazohet neuml literatura teuml ndryshme rreth praktikave teuml mira teuml kontrollit teuml trafikut dhe dokumente ndash

politika nga organizata teuml ndryshme ndeumlrkombeumltare 23 WHO Data Systems A Road Safety Manual for Decision-Makers and Practioners (Geneva 2010) 24 Neuml menaxhimin e siguriseuml rrugore ldquopikat e zezardquo (angblackspot) janeuml vendet ku historikisht janeuml koncentruar

aksidentet e trafikut Kjo mund teuml ndodh peumlr arsye teuml ndryshme teuml tilla si ktheseuml e ashpeumlr apo keumlnd neuml njeuml rrugeuml teuml drejteuml kryqeumlzim i fshehur neuml njeuml rrugeuml teuml shpejteuml shenja teuml dobeumlta ose teuml fshehura paralajmeumlruese neuml udheumlkryq etj

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

10

trafikut nuk i ka peumlr shembull ngjarjet ose gjendja qeuml mund teuml rriseuml rrezikun peumlr aksidentet

e trafikut Peumlr keumlteuml arsye marreumldheumlnia e ngushteuml e puneumls midis policiseuml seuml trafikut dhe

autoriteteve teuml tjera eumlshteuml thelbeumlsore

Eumlshteuml po keumlshtu e reumlndeumlsishme qeuml teuml dheumlnat teuml strukturohen dhe analizohen siccedil duhet qeuml

aktualisht teuml peumlrdoren peumlr planifikime operative dhe detyra teuml peumlrditshme Kjo do trsquoi

mundeumlsonte policiseuml seuml trafikut teuml zgjedh mjetet e duhura - neuml koheumln e duhur dhe neuml vendin

e duhur Kjo gjithashtu e beumln meuml teuml lehteuml fokusimin meuml teuml mireuml neuml sjelljet e ngaseumlsve kushtet

rrugore gjendjen dhe llojin e automjeteve (kamioneuml autobuseuml ose vetura) etj Peumlr njeuml efekt

maksimal teuml siguriseuml eumlshteuml e reumlndeumlsishme qeuml policia e trafikut teuml fokusohet neuml faktoreuml teuml cileumlt

kaneuml ndikim teuml drejtpeumlrdrejteuml neuml sigurineuml rrugore dhe ateuml neuml vende dhe koheuml teuml duhur ku

aksidentet kaneuml gjasa teuml ndodhin

32 A ka policia e trafikut qasje neuml informatat e duhura

Shumica e informatave teuml nevojshme peumlr qeumlllime teuml planifikimit peumlr policineuml e trafikut janeuml

neuml dispozicion25 Policia e trafikut ka qasje neuml dy baza teuml teuml dheumlnave SIPK teuml dheumlnat rreth

veprave penale dhe MAAP teuml dheumlnat peumlr aksidentet statistikat dhe analizat Teuml dheumlnat neuml

keumlto baza peumlrcillen neuml baza ditore javore dhe mujore Disa teuml dheumlna sigurohen peumlrmes

takimeve dhe shkeumlmbimit me autoritetet tjera - institucionet rrugore sheumlndeteumlsore dhe

gjykatat neuml lidhje me kundeumlrvajteumlsit dhe ndeumlshkimet Teuml dheumlnat rreth aksidenteve dhe

pasojave teuml tyre janeuml teuml plota

Policia e trafikut eumlshteuml mjaft mireuml e informuar rreth ngjarjeve dhe gjendjes se ku dhe kur

mund teuml rriten rreziqet peumlr aksidente Bashkeumlpunimi me autoritetet tjera qendrore dhe lokale

dhe me shoqeumlrineuml civile ofron teuml dheumlna peumlr intensitetin e trafikut gjendjen neuml rrugeuml etj26

Mund teuml keumlrkohet nga policia e trafikut teuml sigurojeuml ndihmeuml peumlr autoritetet tjera bie fjala teuml

jeteuml e pranishme afeumlr shkollave teuml ndihmojeuml organet e inspektimit teuml ngriteuml ndeumlrgjegjeumlsimin

neuml parandalimin e rrezikut neuml trafik etj27

Neuml tabeleumln e meumlposhtme eumlshteuml peumlrmbledhur qasshmeumlria e njeumlsive policore teuml trafikut neuml

informata teuml nevojshme teuml llojeve teuml ndryshme Qasjen e kemi klasifikuar neuml kateumlr kategori28

25 Sipas praktikave ndeumlrkombeumltare burimi meuml i zakonsheumlm peumlr teuml dheumlnat rreth aksidenteve janeuml teuml dheumlnat e

policiseuml Megjithateuml shumeuml aksidente nuk raportohen neuml polici - me ose pa deumlmtime teuml vogla apo pa leumlndime 26 Raportet vjetore teuml PK-seuml peumlr vitet 2012 dhe 2013 27 Examinimi i raporteve teuml ndryshme planeve ditore teuml policiseuml seuml trafikut etj 28 Peumlr meuml shumeuml shpjegime shih ldquoShtojceumln IIrdquo

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

11

Tabela 1 Qasshmeumlria e policiseuml seuml trafikut neuml informata teuml nevojshme peumlr planifikimin

operativ

ploteumlsisht kryesisht pjeseumlrisht shumeuml pak

Informata peumlr faktoreumlt qeuml ndeumlrlidhen me aksidentet x

Informatat peumlr pasojat e aksidenteve x

Informata mbi ngjarjet kushtet kur ku rreziqet mund teuml rriten peumlr aksidente

x

Informata rreth aktiviteteve teuml kryera nga policia e trafikut dhe ndeumlshkimet e aplikuara

x

Reagimet ndaj rezultateve teuml qasjeve teuml ndryshme dhe aktiviteteve

x

Siccedil shihet meuml sipeumlr ekzistojneuml fusha ku informatat e nevojshme nuk janeuml ploteumlsisht teuml

qasshme - kur eumlshteuml e nevojshme Ka ende fusha qeuml duhet teuml zhvillohen para se policia e

trafikut teuml mund teuml pranojeuml informata neuml koheuml peumlr ngjarjet dhe kushtet kur dhe ku mund teuml

rriten rreziqet peumlr aksidente Informatat ldquoonlinerdquo ose neuml koheuml reale nga autoritetet e rrugeumlve

dhe peumlrpjekjet shteseuml peumlr teuml ngritur rrjete me aktereuml teuml ndrysheumlm janeuml shembuj teuml

aktiviteteve qeuml mund teuml shtojneuml vlereuml

Raportimi i performanceumls neuml disa aspekte nuk eumlshteuml i zhvilluar edhe aq mireuml Nga sistemi

aktual i informatave eumlshteuml veumlshtireuml teuml kuptohet secila peumlrpjekje qeuml do teuml sigurojeuml bazeuml solide

peumlr zhvillimin e raportimit

Kapacitetet meuml pak teuml zhvilluara janeuml ato peumlr vlereumlsimin e efektivitetit teuml qasjeve dhe

aktiviteteve teuml ndryshme Disa peumlrpjekje janeuml iniciuar peumlr shembull neuml hartimin e raporteve

peumlr aktivitetet e kryera por jo neuml matjen e veprimeve teuml ndeumlrmarra neuml meumlnyreuml qeuml teuml

parandalohen aksidentet

33 A eumlshteuml policia e trafikut duke i peumlrdorur informatat neuml

meumlnyreuml efektive

Cileumlsia e interpretimit teuml teuml dheumlnave eumlshteuml vendimtare neuml peumlrcaktimin e aktiviteteve teuml

duhura teuml policiseuml seuml trafikut Njeuml shembull disa nga faktoreumlt e aksidenteve teuml ofruara neumlpeumlr

dosje ndash siccedil janeuml kushtet klimatike dhe gjendjet e rrugeumlve ndash mund teuml shpjegojneuml ndonjeuml

aksident por neuml realitet ngasja e pakujdesshme ose shpejteumlsia mund teuml jeneuml shkaku i veumlrteteuml

Me fjaleuml teuml tjera policia e trafikut ka nevojeuml peumlr informata rreth kushteve klimatike dhe

gjendjes neuml rrugeuml qeuml teuml planifikojeuml aktivitetet e saj mireumlpo kontrollet aktuale ndash me qeneuml

efektive ndash duhet teuml fokusohen neuml aspekte tjera si shpejteumlsia dhe sjelljet e ngaseumlsve Njeuml ccedileumlshtje

tjeteumlr qeuml mund teuml ngritet neuml keumlteuml kontekst eumlshteuml nevoja peumlr informata Edhe neumlse keumlto

informata janeuml ligjeumlrisht dhe teknikisht korrekte ato mund teuml diskutohen nga njeuml

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

12

perspektiveuml e kontrollit teuml trafikut neumlse janeuml mbivendosur ose tepeumlr teuml detajuara peumlr trsquou

peumlrshtatur nevojave praktike teuml policiseuml trafikut29

Shfryteumlzimi efektiv i informatave keumlrkon qeuml ato teuml

konsiderohen relevante dhe teuml dobishme nga ana e peumlrdoruesit

doreumlzohen neuml koheumln e duhur peumlr njeumlsiteuml e duhura

interpretohen neuml meumlnyreuml korrekte nga ana e peumlrdoruesit

peumlrdoren peumlr analiza dhe vlereumlsim neuml nivele teuml ndryshme

kaneuml ndikim neuml puneumln e peumlrditshme neuml terren dhe

peumlrdoren peumlr teuml meumlsuar dhe vepruar peumlr ndryshim dhe peumlrmireumlsim

Informatat peumlr planifikimin e aktiviteteve nuk janeuml peumlrdorur sistematikisht nga policia e

trafikut neuml meumlnyreuml efektive peumlr teuml maksimizuar efektivitetin e puneumls neuml aktivitetet e

peumlrditshme Peumlrveccedil keumlsaj ato janeuml peumlrdorur rralleuml peumlr vendimet rreth meumlnyreumls se si duhet

peumlrmireumlsuar aktivitetet e policiseuml seuml trafikut teuml cilat janeuml - peumlrgjitheumlsisht - duke peumlrseumlritur teuml

njeumljteumln strategji teuml zbatimit Detyrat e adresuara neuml fleteumlt-patrulluese nuk ishin shpesh neuml

peumlrputhje me planet operative30

Analizat e shkaqeve qeuml qeumlndrojneuml pas aksidenteve interpretohen nga njeumlsiteuml e policiseuml seuml

trafikut dhe peumlrcillen te DKRr neuml baza teuml rregullta Analizat shteseuml teuml prodhuara nga DKRr

peumlrdoren pjeseumlrisht neuml peumlrputhje me faktoreumlt e identifikuar teuml rrezikut31

Tabela 2 Peumlrdorimi i informatave teuml nevojshme nga policia e trafikut peumlr planifikim

operativ

Peumlrdorimi i informatave Gjithhereuml Shpesh Ndonjeumlhereuml Rralleuml

Teuml interpretuara analizuara dhe kombinuara me teuml dheumlna tjera

x

Teuml doreumlzuara me koheuml te njeumlsia e duhur x

Teuml peumlrdorura peumlr planifikim operativ dhe puneuml teuml peumlrditshme

x

Teuml peumlrdorura peumlr teuml meumlsuar dhe peumlr vendime peumlr peumlrmireumlsim

x

29 Ekzaminimi i klasifikimeve teuml DKRr peumlr shkaqet e aksidenteve neuml trafik ldquoStatistika dhe analiza e aksidenteve

neuml trafikrdquo peumlr vitet 2012 dhe 2013 30 Ekzaminim i aktiviteteve teuml bazuara neuml plane operative 31 Ekzaminimi i klasifikimeve teuml DKRr peumlr shkaqet e aksidenteve teuml trafikut ldquoStatistika dhe analiza e aksidenteve

neuml trafikrdquopeumlr vitet 2012 dhe 2013

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

13

Raportet vjetore teuml DKRr-seuml i peumlrshkruajneuml faktoreumlt e aksidenteve rrugore neuml krahasim me

vitet e meumlparshme Rezultatet e informatave peumlr faktoreumlt qeuml ndeumlrlidhen me aksidentet

trajtohen siccedil duhet veteumlm kur policia e trafikut zbaton masat neuml planet operative ose urdhrat

nga DKRr Neuml planifikimin operativ policia e trafikut ka peumlrdorur informatat rreth

shpeshteumlsiseuml dhe shkaqeve teuml aksidenteve Aktivitetet janeuml teuml ndryshme dhe varen thjesht

nga vendndodhja gjeografike dhe intensiteti i trafikut por kryesisht janeuml orientuar neuml

monitorimin e shpejteumlsiseuml32 Peumlrveccedil keumlsaj njeumlsiteuml e trafikut (duke peumlrjashtuar NjKA-neuml) nuk i

drejtojneuml gjithnjeuml aktivitetet me sheumlnjesteumlr edhe neuml rrugeumlt tjera jo-rajonale

Detyrat rutineuml nuk adresojneuml detyra teuml veccedilanta vis-agrave-vis treguesve teuml identifikuar neuml analizeumln

e aksidenteve Sipas krahasimit teuml teuml dheumlnave patrullimet e vlereumlsuara rutineuml teuml policiseuml seuml

trafikut kryesisht kaneuml sheumlnjestruar faktorin shpejteumlsi Kjo neumlnkupton se informatat nuk janeuml

peumlrdorur ploteumlsisht peumlr detyrat e peumlrditshme Shumica e patrullimeve kryesisht kryhen pa

ndonjeuml objektiv tjeteumlr shteseuml Aktivitetet aktuale teuml peumlrditshme ndash peumlr teuml qeneuml efektive - do teuml

duhet teuml fokusohen neuml aspekte teuml tjera teuml ndryshme siccedil eumlshteuml sjellja e ngaseumlsve (mbajtja e

distanceumls ngasja e pakujdesshme etj)

Informatat peumlrdoren rralleuml peumlr teuml identifikuar peumlrmireumlsimet e mundshme teuml veprimeve

parandaluese33 Shumica deumlrrmuese e aktiviteteve teuml kryera nuk janeuml teuml peumlrmbledhura neuml

raporte post-operative peumlr teuml matur progresin drejt objektivave teuml vendosura Peumlr meuml tepeumlr

peumlrzierja e prioriteteve neuml patrullime nuk ishte gjithnjeuml e bazuar neuml informatat e

disponueshme34

32 Shembuj teuml tjereuml teuml intensifikimit teuml patrullimeve peumlrfshijneuml ndalesat peumlr automjete sipas planeve operative

ngjarjet sportive dhe klubet e nateumls etj Automjetet inspektohen neuml baza vjetore derisa veteumlm hereumlpashere adresohen me plane teuml peumlrbashkeumlta operative Policia e trafikut - MI

33 Ekzaminimi i raporteve teuml njeumlsive teuml policiseuml seuml trafikut peumlr vitet 2012 dhe 2013 34 Vlen teuml peumlrmendet se bazuar neuml informatat peumlr aksidente DKRr ka keumlrkuar nga NjRKRr-PR qeuml teuml shtohet

numri i kontrolleve neuml disa rrugeuml siccedil ishte rasti neuml rrugeumln Prishtineuml-Podujeveuml-Merdareuml Si rezultat i angazhimeve shteseuml numri i aksidenteve neuml keumlteuml aks rrugor eumlshteuml zvogeumlluar duksheumlm neuml periudheumln janar-maj 2014 neuml krahasim me vitin 2013

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

14

4 A i kryen policia e trafikut sheumlrbimet neuml meumlnyreuml

efektive

41 Si teuml matet efektiviteti i policiseuml seuml trafikut

Qeumlllimi i peumlrgjithsheumlm peumlr policineuml e trafikut seuml bashku me autoritetet e tjera peumlrgjegjeumlse siccedil

kemi peumlrmendur eumlshteuml teuml minimizohen aksidentet e trafikut dhe teuml ndihmohet peumlr njeuml mjedis

teuml sigurt teuml trafikut Shtrohet pyetja se si duhet teuml veprojeuml policia e trafikut peumlr teuml

peumlrmbushur neuml meumlnyreumln meuml teuml mireuml teuml mundshme keumlto objektiva Peumlrveccedil keumlsaj a eumlshteuml fare

e mundur teuml maten rezultatet e policiseuml seuml trafikut peumlr shkak teuml faktoreumlve teuml tjereuml qeuml ndikojneuml

neuml veumlllimin dhe karakterin e ldquoaksidenteverdquo

Zvogeumllimi i aksidenteve teuml reumlnda teuml trafikut eumlshteuml njeuml lloj mateumlsi qeuml tregon peumlr rezultatin e

peumlrgjithsheumlm se neuml ccedilrsquomeumlnyreuml operojneuml autoritetet peumlrgjegjeumlse rrugore ose teuml policiseuml seuml

trafikut Megjithateuml eumlshteuml matje shumeuml e peumlrgjithshme qeuml varet nga shumeuml faktoreuml siccedil janeuml

rrugeumlt dhe moti sjelljet e ngaseumlsve numri i automjeteve dhe gjendja e tyre angazhimi i

autoriteteve tjera rregullimi aktual kushtet financiare etj

Ekzistojneuml edhe matje teuml tjera teuml zakonshme Mund teuml studiohen neumlse mjetet e teuml duhura janeuml

neuml dispozicion dhe neumlse ato janeuml peumlrdorur neuml meumlnyreuml efektive peumlr shembull a janeuml peumlrdorur

kamerat e shpejteumlsiseuml dhe radareumlt aty ku do teuml shtonin meuml shumeuml vlereuml (rreziku i larteuml peumlr

aksidentet e trafikut peumlr shkak teuml shpejteumlsiseuml seuml automjetit) a beumlhen teste alkooli ku do teuml

shtonin meuml shumeuml vlereuml etj Gjithashtu mund teuml shqyrtohen neumlse njeumlsiteuml e kontrollit neuml koheuml

teuml duhur sigurojneuml autoritetet peumlrgjegjeumlse rrugore me propozime peumlr ndryshimin e

kufizimeve teuml shpejteumlsiseuml veumlnien e shenjave paralajmeumlruese riparimin e rrugeumlve largimin e

pengesave neuml rrugeuml etj

Mund edhe teuml matet meumlnyra se si shpeumlrndahen burimet neuml koheuml dhe neuml hapeumlsireuml Idealisht

mjetet e duhura duhet peumlrdorur peumlr teuml kontrolluar gjeumlrat e duhura neuml koheumln e duhur dhe

vendin e duhur Aktivitetet e patrullimit neuml koheuml dhe hapeumlsireuml duhet teuml ndeumlrlidhen sa meuml

shumeuml qeuml teuml jeteuml e mundur me ateuml se kur dhe ku ndodhin aksidentet e trafikut

Kundrejt propozimeve teuml meumlsipeumlrme mund teuml shtrohet pyetja A eumlshteuml e mundur qeuml policia

e trafikut teuml punojeuml meuml mireuml apo meuml dobeumlt a eumlshteuml policia e trafikut neuml gjendje teuml meumlsojeuml dhe

a janeuml neuml gjendje teuml marrin vendime ccedilfareuml teuml beumljneuml dhe si teuml beumlhet Peumlrgjigja e qarteuml peumlr teuml

gjitha keumlto pyetje eumlshteuml pozitive Eumlshteuml e reumlndeumlsishme teuml theksohet se megjithateuml asnjeuml matje

nuk eumlshteuml e peumlrsosur dhe e ploteuml vetvetiu Ccedileumlshtje kryesore eumlshteuml qeuml teuml peumlrdoren informatat

dhe teuml dheumlnat relevante teuml besueshme dhe qeuml janeuml neuml gjendje trsquoi ofrojneuml policiseuml seuml trafikut

udheumlzime se si teuml punojneuml meuml zgjuar ndash teuml jeneuml meuml efektiv - neuml meumlnyreuml qeuml trsquoi afrohen qeumlllimit

qeuml teuml ndikojneuml neuml numrin e aksidenteve fatale

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

15

42 A i ka policia e trafikut mjetet e duhura qeuml teuml jeteuml efektive

Peumlr shkak se rreziku i aksidenteve peumlrcaktohet nga faktoreuml teuml ndrysheumlm policia e trafikut

duhet teuml peumlrdoreuml mjete teuml llojllojshme peumlr teuml adresuar vendimet ndikuese mbi kufizimet e

shpejteumlsiseuml dhe shenjat paralajmeumlruese dhe meuml drejtpeumlrdrejteuml peumlrmes masave teuml ndryshme

teuml kontrollit teuml trafikut siccedil janeuml kamerat peumlr shpejteumlsi radareumlt testet e alkoolit kontrollet e

automjeteve dhe teuml flukseve teuml trafikut gjendjen e rrugeumlve dhe sjelljet e ngaseumlsve35

Neuml meumlnyreuml qeuml teuml keteuml qasjen direkte neuml meumlnyreuml efektive policia e trafikut duhet teuml

Orientojeuml peumlrpjekjet e tyre neuml

- Vendndodhjet me rrezik teuml larteuml rrugeumlt apo vendet ku aksidentet mund teuml

ndodhin

- Neuml koheumln diteumlt dhe oreumlt me rrezik teuml larteuml kur aksidentet mund teuml jeneuml meuml teuml

shpeshta

- Vendndodhjet me rrezik ad-hoc neuml koheuml teuml caktuar (ngjarje teuml peumlrkohshme)

Fokusojeuml kontrollet neuml faktoreumlt qeuml ndeumlrlidhen me aksidente si

- Sjellja e ngaseumlsve me rrezik teuml larteuml

- Faktoreumlt mekanik teuml rrezikut teuml larteuml te automjetet veccedilaneumlrisht kamioneumlt e

meumldhenj

- Rrugeumlt me rrezik teuml larteuml dhe kushtet e motit

Aplikojeuml ndeumlshkime teuml duhura peumlr ata qeuml keumlrceumlnojneuml sigurineuml neuml trafik peumlrmes

- Paralajmeumlrimeve verbale apo teuml dokumentuara dhe llojeve teuml ndryshme teuml

gjobave etj

Peumlr teuml qeneuml efektive policia e trafikut duhet teuml keteuml punonjeumls kompetent dhe pajisje teuml

duhura automjete teuml pajisura mireuml (teuml shenjeumlzuara dhe teuml pashenjeumlzuara) motoccedilikleta

radareuml dhe teste teuml alkoolit Neuml shumeuml vende policia e trafikut eumlshteuml e pajisur edhe me

helikoptereuml kamera teuml shpejteumlsiseuml teste kundeumlr narkotikeumlve etj36 Peumlrvoja neuml BE dhe vende teuml

tjera tregon se kamerat e shpejteumlsiseuml teuml cilat ofrojneuml deumlshmi fotografike teuml pranueshme peumlr

gjykata janeuml shumeuml kost-efektive37

PK-ja peumlrdoreuml tregues teuml ndrysheumlm neuml meumlnyreuml qeuml teuml ndajeuml burimet e tyre neuml meumlnyreuml efektive

35 Ky seksion bazohet neuml literatura teuml ndryshme peumlr praktika teuml mira teuml kontrollit teuml trafikut si dhe dokumente

dhe politika nga vende teuml ndryshme dhe nga Policia e Kosoveumls 36 Patrullimi me helikopter peumlrdoret neuml veccedilanti neuml rrethana selektive Helikoptereumlt mund teuml peumlrdoren gjithashtu

peumlr kujdesin post-aksidental PK-ja nuk eumlshteuml e pajisur me mjet teuml tilleuml Mungojneuml edhe instrumentet peumlr testimin e praniseuml seuml narkotikeumlve

37 European Transport Safety Council (ETSC) Reducing Traffic Injuries Resulting from Excess and Inappropriate Speed (Brussels 1995) fq 28

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

16

Ne kemi ekzaminuar teuml dheumlnat e ndryshme - neuml lidhje me zyrtareumlt policoreumlpolicineuml e

trafikut

Tabela 3 Teuml dheumlnat peumlr aksidentet automjetet kundrejt burimeve teuml policiseuml

2010 2011 2012 2013 2014

Numri i automjeteve teuml regjistruara 178798 205366 212851 272107 288828

Numri i aksidenteve 18030 18888 19754 19954 16300

Numri i aksidenteve fatale 158 130 116 104 111

Numri i teuml vdekurve 175 157 121 119 127

Numri i personave teuml leumlnduar 7730 8321 8561 9817 9713

Numri i zyrtareumlve policoreuml 7191 7205 7269 7326 7686

Numri i zyrtareumlve policoreuml teuml trafikut 523 514 529 507 506

Duket fare qarteuml se numri i policeumlve teuml trafikut nuk e ka ndjekur trendin e aksidenteve dhe

automjeteve Ne kemi marreuml neuml konsiderateuml edhe burimet peumlr njeumlsiteuml e veccedilanta

Tabela 4 Numri i kilometrave teuml mbuluara nga policia e trafikut burimet neuml njeumlsiteuml

peumlrkateumlse teuml policiseuml seuml trafikut mjetet e kontrollit teuml disponueshme (2014)

Njeumlsia Kilometrat e

mbuluara Zyrtareumlt e

policiseuml Automjetet e shenjeumlzuara

Automjetet civile

Radareuml Testues teuml

alkoolit

NjRKRr-PR 341 108 6 1 5 5

NjRKRr-PE 380 82 13 0 6 3

NJKA 104 33 6 0 10 2

Siccedil shihet shpeumlrndarja e burimeve nuk duket se e peumlrcjelleuml njeuml model teuml qarteuml peumlr teuml tre

njeumlsiteuml Peumlr shkak teuml bazeumls seuml paqarteuml peumlr alokim numri i policeumlve teuml trafikut nuk

korrespondon me kushtet e trafikut respektivisht aksidentet As numri i automjeteve teuml

shenjeumlzuara apo sistemet e radareumlve nuk ndeumlrlidhen me numrin e policeumlve apo aksidentet e

trafikut Numri i radareumlve neuml NjKA mund pjeseumlrisht teuml shpjegohet me faktin se eumlshteuml njeumlsi

patrulluese e autostradeumls (neumlse kjo eumlshteuml shpeumlrndarja optimale e keumlsaj pajisje ateumlhereuml eumlshteuml

njeuml ccedileumlshtje tjeteumlr)

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

17

Eumlshteuml po keumlshtu veumlshtireuml teuml shihet njeuml model i qarteuml i shpeumlrndarjes seuml burimeve ndeumlrmjet dhe

brenda njeumlsive Raporti midis numrit teuml policeumlve teuml trafikut dhe numrit teuml automjeteve

radareumlve apo testuesve teuml alkoolit ndryshon neuml meumlnyreuml teuml konsiderueshme peumlr shembull

NjKA ka meuml shumeuml automjete dhe meuml shumeuml policeuml sesa NjRKRr-PR neuml raport me

aksidentet e trafikut Njeuml shpjegim i mundsheumlm por jo shterues eumlshteuml faktori gjeografik

(qytetet neuml raport me fshatet)

Vlen teuml theksohet se veteumlm njeuml njeumlsi kishte qasje neuml njeuml automjet civil teuml pashenjeumlzuar edhe

pse neumlse automjetet e tilla peumlrdoren siccedil duhet - sipas peumlrvojeumls ndeumlrkombeumltare ndash ateumlhereuml ato

janeuml mjaft efektive neuml identifikimin e ngaseumlsve agresiveuml

Peumlr meuml tepeumlr veteumlm disa automjete teuml policiseuml seuml trafikut janeuml teuml pajisura me radareuml dhe

testues peumlr alkool38 Rrjedhimisht eumlshteuml e pamundur qeuml patrullat teuml kryejneuml teste teuml tilla seuml

paku jo peumlrnjeumlhereuml (neuml teuml njejteumln koheuml) Kjo ka mundeumlsi teuml pengojeuml efektivitetin e kontrolleve

teuml trafikut meqeuml shpejteumlsia dhe ldquongasja neumln ndikimin e alkoolit barnave dhe narkotikeumlverdquo

janeuml gjithashtu shkaktareuml teuml aksidenteve neuml trafik39

Kontrollet e kufizuara teuml alkoolitnarkotikeumlve janeuml njeuml e meteuml e kontrolleve qeuml e reduktojneuml

cileumlsineuml e teuml dheumlnave mbi shkaqet qeuml qeumlndrojneuml pas aksidenteve

Peumlrveccedil informatave teuml dheumlna neuml tabeleumln e meumlsipeumlrme ne kemi gjetur mangeumlsi teuml tjera neuml

pajisje bie fjala automjetet nuk janeuml teuml pajisura me shenjat paralajmeumlruese (si stop policia

ngadaleumlso rrezik neuml rrugeuml etj) Asnjeuml prej njeumlsive nuk kishte qasje neuml motoccedilikleta ndoneumlse

mjetet e tilla zakonisht shihen si mjaft efektive peumlr kontrollin e trafikut Peumlr meuml shumeuml

kamerat e shpejteumlsiseuml qeuml nga shumeuml hulumtues janeuml pareuml si mjet shumeuml efikas peumlr uljen e

rrezikut teuml aksidenteve teuml trafikut (dhe numrin e zyrtareumlve teuml nevojsheumlm peumlr kontrolle) nuk

janeuml peumlrdorur neuml asnjeuml njeumlsi kryesisht peumlr shkak teuml argumenteve se keumlrkojneuml investime

fillestare

Policia e trafikut peumlrdoreuml meumlnyra leumlvizeumlse dhe joleumlvizeumlse (statike) peumlr patrullim Teuml dyja

meumlnyrat i kaneuml epeumlrsiteuml dhe teuml metat e tyre40 Aktivitetet joleumlvizeumlse teuml kontrollit janeuml meumlnyreuml

e duhur neuml raste teuml bazuara neuml rrezik teuml veccedilanteuml (peumlrqendrimi masiv i peumlrpjekjeve teuml

kontrollit teuml trafikut neuml koheuml dhe vend teuml caktuar) ose kryhen neuml vende ose rrugeuml ku

aksidentet historikisht janeuml teuml zakonshme Patrullimet leumlvizeumlse janeuml meumlnyreuml e mireuml peumlr

zbulimin e sjelljeve teuml ccedilrregullta teuml ngaseumlsve qeuml mund teuml ndodhin edhe neuml vende ku

aksidentet janeuml meuml pak teuml zakonshme Shumica e aktiviteteve teuml patrullimit nga keumlto njeumlsi

kryhen peumlrmes patrullimeve joleumlvizeumlse Peumlrjashtime beumljneuml patrullimet e rralla teuml kryera nga

38 Neuml raportin e IPK-seuml peumlr ldquoVlereumlsimin e menaxhimit teuml trafikut rrugor nga PK-jardquo (2014) eumlshteuml theksuar se

shumica e radareumlve janeuml jo-funksionaleuml 39 Sipas OJQ-seuml ldquoLabyrinthrdquo nuk ka numeumlr teuml sakteuml peumlr peumlrdoruesit e narkotikeumlve neuml Kosoveuml Ekzistojneuml

vlereumlsime teuml peumlrafeumlrta teuml peumlrdoruesve qeuml sillen mes 10000 - 15000 individeumlve dhe nga keumlta rreth 4000 ndash 5000 besohet teuml jeneuml peumlrdorues teuml heroineumls

40 Rune Elvik Cost-Benefit Analyses of Police Enforcement (ESCAPE 2001) fq 14

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

18

automjeti me targa civile neuml NjRKRr-PR Peumlrveccedil keumlsaj neuml rrugeumlt e qytetit teuml Prishtineumls eumlshteuml

e zakonshme qeuml patrullimet teuml kryhen dhe neuml keumlmbeuml ose me biccedilikleta Nuk ka qeneuml e

mundur qeuml ZAP-i teuml vlereumlsojeuml performanceumln e tyre por ka mundeumlsi qeuml biccedilikletat ndash sidomos

neuml qytetet e meumldha - teuml jeneuml mjet efektiv neuml disa raste Peumlr meuml shumeuml gjithnjeuml mund teuml themi

se patrullimi neuml keumlmbeuml peumlrmbush funksionet parandaluese neuml kuptim meuml teuml gjereuml (meuml pak teuml

matsheumlm)

43 A peumlrdoren mjetet neuml dispozicion peumlr qeumlllimin e tij

kryesor

Policeumlt e trafikut nganjeumlhereuml duhet trsquoiu ndihmojneuml funksioneve tjera peumlrbrenda forcave teuml

policiseuml ose trsquoiu ndihmojneuml autoriteteve tjera me sheumlrbime teuml ndryshme Kjo natyrisht se ka

pasoja edhe pozitive edhe negative Kjo mund teuml shihet si njeuml meumlnyreuml fleksibile por

njeumlkoheumlsisht mund ta pengojeuml efektivitetin e policiseuml seuml trafikut peumlr kryerjen e detyrave teuml

tyre kryesore41

Teuml tre njeumlsiteuml e trafikut nuk ishin teuml angazhuara neuml meumlnyreuml teuml vazhdueshme neuml veprimtari teuml

tilla mbeumlshteteumlse NjKA ishte neuml gjendje qeuml trsquoi koncentrojeuml ploteumlsisht burimet e veta neuml

detyreumln e vet primare - neuml gjeumlra tjera teuml ngjashme ndash dhe ndoshta ka nevojeuml peumlr meuml pak policeuml

dhe automjete peumlr ta mbajtur keumlteuml nivel teuml kontrollit

Sipas peumlrllogaritjeve tona neuml ccedildo diteuml teuml vitit 2013 neuml NjRKRr-PR mesatarisht rreth peseuml peumlr

qind teuml zyrtareumlve policoreuml nuk ishin neuml dispozicion peumlr kontrollin e trafikut42

Marreuml parasysh gjendjen neuml trafik dhe zhvillimin e aksidenteve na beumln teuml kuptojmeuml se

veumlllimi i puneumls - ose pengesat peumlr teuml qeneuml efektiv - janeuml rritur meuml shumeuml peumlr NjRKRr-PR sesa

peumlr dy njeumlsiteuml e tjera Keumlshtu qeuml duke krahasuar numrin e aksidenteve dhe teuml policeumlve teuml

trafikut neuml Prishtineuml ne kemi veumlrejtur se ndash peumlrkundeumlr ngarkeseumls ndash numri i policeumlve eumlshteuml

zvogeumlluar (nga 147 sa ishin neuml vitin 2012 neuml 103 neuml vitin 2014)43

Peumlr trsquoi peumlrballuar sfidat e tilla duhet ulur ambiciet duhet rritur efikasitetin (teuml punohet meuml

mireuml dhe meuml zgjuar) ose teuml shtohen burime si peumlr shembull peumlrmes rialokimit teuml burimeve

ose duke peumlrdorur kamera Bazuar neuml veumlzhgimet tona ne nuk kemi mundur teuml gjejmeuml

deumlshmi teuml forta peumlr rritjen e efikasitetit apo peumlr burime shteseuml gjateuml periudheumls seuml ekzaminuar

41 Policia e Kosoveumls intervista me menaxhmentin e policiseuml seuml trafikut (prill 2014) ekzaminimi i dokumenteve teuml

ndryshme teuml tjera si komunikime elektronike plane etj 42 Analiza fillestare tregon se ccedildo diteuml rreth peseuml policeuml teuml trafikut kaneuml qeneuml teuml angazhuar neuml mbeumlshtetjen e

institucioneve teuml tjera peumlr ngjarje teuml ndryshme si peumlrcjellje peumlr delegacione protesta teuml ndryshme ngjarje sportive etj Me rastin e tubimeve dhe ngjarjeve teuml ndryshme burimet e angazhuara peumlr patrullimin e trafikut ridrejtohen peumlr teuml siguruar keumlto ngjarje duke braktisur vendet ku patrullimet eumlshteuml dashur teuml kryhen Gjateuml keumltyre ngjarjeve atje kryesisht eumlshteuml fluks i madh i automjeteve dhe ka rreziqe meuml teuml meumldha peumlr aksidente apo probleme tjera teuml trafikut

43 Teuml shihet ldquoShtojca IIIrdquo (tabela 7)

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

19

peumlr NjRKRr-PR Kjo sugjeron se ldquozgjidhjardquo e sfideumls peumlr NjRKRr-PR ka qeneuml qeuml teuml ulen

ambiciet peumlr kontrollin e trafikut44 Dy njeumlsiteuml tjera nuk kaneuml qeneuml teuml detyruara qeuml teuml

peumlrballen me teuml njeumljteumln situateuml45

44 A janeuml kryer kontrollet neuml vendet e duhura

Teuml gjendesh neuml vendin e duhur me rrezik teuml larteuml - peumlr teuml kontrolluar - eumlshteuml vendimtare peumlr

njeuml polici teuml efektshme teuml trafikut46 Ne kemi studiuar trajteumln gjeografike teuml aksidenteve neuml

kuadeumlr teuml tri rajoneve dhe kemi krahasuar ateuml me shpeumlrndarjen e kontrolleve teuml kryera Ne

gjithashtu kemi ekzaminuar edhe shkaqet e aksidenteve

Teuml ashtuquajturat ldquopika teuml zezardquo janeuml vende apo rrugeuml ku aksidentet e trafikut ndodhin

shpesh Neuml harteumln e meumlposhtme janeuml paraqitur keumlto pika neuml njeumlreumln prej tri rajoneve (NjRKRr-

PR)

44 Kjo situateuml vlen veccedilaneumlrisht peumlr rrugeumln drejt pikeumls seuml vendkalimit kufitar neuml Mutivodeuml ku nuk ushtrohen

kontrolle 45 NjRKRr-PE nuk ka ofruar ndonjeuml teuml dheumlneuml peumlr keumlteuml por sipas zyrtareumlve numri eumlshteuml meuml i uleumlt se neuml Prishtineuml

dhe nuk eumlshteuml rritur aq shumeuml 46 Sipas praktikave teuml mira veteumlm prania e policiseuml seuml trafikut neuml vende teuml duhura - edhe pa kontrolluar fare -

eumlshteuml e nevojshme qeuml ngaseumlsit teuml jeneuml teuml kujdessheumlm dhe ka karakter parandalues

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

20

Ccedilfareuml kemi gjetur NjRKRr-PR mban teuml dheumlna teuml tilla qeuml demonstrojneuml se kontrollet e keumlsaj

njeumlsie janeuml teuml orientuara deri neuml njeuml maseuml teuml madhe - por jo ploteumlsisht ndash kundrejt ldquopikave teuml

zezardquo Disa prej keumltyre pikave iu jepet veumlmendja e duhur ndeumlrsa teuml tjerat peumlr arsye teuml

ndryshme neglizhohen ose iu jepet njeuml veumlmendje meuml e uleumlt

NjRKRr-PE nuk peumlrdoreuml orare kohore peumlr ta specifikuar vendin se ku duhet teuml veprojneuml

njeumlsiteuml e patrullimit peumlrderisa i kryejneuml kontrollet Personat qeuml intervistuam nga kjo njeumlsi

kaneuml theksuar se aktivitetet patrulluese kryesisht kryhen neuml bazeuml teuml vlereumlsimit peumlrvojeumls dhe

gjykimit teuml njeumlsive patrulluese

Neuml aneumln tjeteumlr kontrollet neuml NjKA ushtrohen neuml vende teuml ndryshme teuml peumlrcaktuara meuml pareuml

neuml teumlreuml traseneuml

45 A janeuml kryer kontrollet neuml koheumln e duhur

Puna e patrullimeve neuml terren beumlhet neuml tri ndeumlrrime Ndeumlrrimet e patrullave peumlr shkak teuml

mungeseumls seuml automjeteve beumlhen neuml zyra teuml njeumlsive dhe gjateuml asaj periudhe asnjeuml rrugeuml

rajonale dhe magjistrale nuk mbulohet me njeumlsi patrulluese47

Neuml tabeleumln e meumlposhtme eumlshteuml paraqitur numri i peumlrgjithsheumlm i aksidenteve teuml regjistruara

teuml trafikut neuml tri regjionet peumlr vitet 2012 dhe 2013 si dhe koheumln kur ndodhen aksidentet gjateuml

24 oreumlve

Tabela 5 Aksidentet e trafikut sipas rajoneve dhe koheumln kur kaneuml ndodhur

Koha gjateuml diteumls

Prishtineuml Pejeuml NjKA

2012 2013 2012 2013 2012 2013

06-10 1299 1365 358 383 Nuk ka shifra 12

10-14 2439 2635 827 791 32

14-18 2730 3036 870 785 29

18-22 1522 1741 624 399 8

22-02 493 563 201 153 10

02-06 208 256 77 63 8

Total 8691 9596 2957 2574 99

Siccedil shihet meuml larteuml shumica e aksidenteve ndodhin gjateuml diteumls Meuml shumeuml se frac34 e aksidenteve

kaneuml ndodhur midis oreumls 06-22 dhe pothuajse aq shumeuml midis oreumls 12-20

47 Kjo peumlrfshineuml periudheumln kohore nga 1430 ndash 1530 kur ndodhin meuml seuml shumti aksidentet dhe 2230 ndash 2330 0630

ndash 0730

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

21

Duke u bazuar neuml intervista orare teuml puneumls dhe neuml teuml dheumlna tjera teuml regjistruara gjetjet tona

sugjerojneuml se kontrollet kryhen gjateuml diteumls

Kur ne studiuam shifrat meuml holleumlsisht rezultoi se neuml fakt koha e ldquopikutrdquo peumlr aksidente teuml

trafikut korrespondonte me koheumln kur patrullat e policiseuml seuml trafikut kishin filluarpeumlrfunduar

ndeumlrrimet e tyre teuml puneumls dhe rrjedhimisht nuk kaneuml mundur teuml jeneuml neuml vende me rreziqe teuml

larta Peumlrderisa keumlto teuml dheumlna nuk ishin teuml njohura ose teuml pakteumln nuk janeuml ekzaminuar nga

njeumlsiteuml ata nuk kaneuml qeneuml neuml dijeni peumlr pasojat e orareve teuml tyre kohore apo peumlr periudhat e

ndeumlrrimit

Sipas policiseuml seuml trafikut ata peumlrpiqen qeuml teuml jeneuml teuml informuar mireuml peumlr ngjarjet madhore qeuml

kaneuml gjasa teuml shkaktojneuml probleme neuml trafik dhe neuml peumlrputhje me rrethanat i alokojneuml

burimet Ne nuk kemi arsye peumlr teuml mos besuar se kjo eumlshteuml keumlshtu por konfirmimi i keumlsaj

nuk ka qeneuml i mundur teuml beumlhet brenda fusheumlveprimit teuml keumltij auditimi

Po ashtu ne nuk kemi qeneuml neuml gjendje qeuml teuml ekzaminojmeuml se a janeuml peumlrdorur ldquomjetet e

duhurardquo neuml koheumln e duhur Sa peumlr ilustrim neuml shumeuml vende eumlshteuml procedureuml standarde qeuml teuml

kontrollohet se a po respektohen kufizimet e shpejteumlsiseuml afeumlr shkollave dhe ccedilerdheve neuml

koheuml teuml caktuar (kur fillojneuml meumlsimet neuml shkolla pas pushimeve verore) Gjithashtu eumlshteuml e

zakonshme qeuml policia e trafikut teuml peumlrdoreuml teste teuml alkoolit (narkotikeumlve) neuml koheumlt kur gjasat

qeuml drejtuesit e automjeteve teuml jeneuml neumln ndikim teuml keumltyre substancave eumlshteuml e larteuml (diteumlt e

shtuna apo teuml diela pas mesnate neuml afeumlrsi teuml vendeve teuml peumlrshtatshme) Keumlto janeuml shembuj teuml

gjeumlrave teuml cileumlt nuk kemi qeneuml neuml gjendje qeuml trsquoi ekzaminojmeuml peumlr shkak teuml mungeseumls seuml teuml

dheumlnave

46 A janeuml kontrolluar gjeumlrat e duhura

Peumlr teuml qeneuml efektiv duhet teuml kontrollohen gjeumlrat e duhura automjetet ose ngaseumlsit dhe meuml

konkretisht ccedilfareuml lloji teuml sjelljes apo ccedileumlshtje teknike Peumlrvojat ndeumlrkombeumltare japin

udheumlzime peumlrveccedilqeuml edhe kushtet lokale dhe meumlsimet gjithmoneuml duhet teuml merren parasysh

Meqeneumlse kualiteti dhe inspektimi i automjeteve eumlshteuml peumlrmireumlsuar duksheumlm sjellja e

ngaseumlsve eumlshteuml shkaku absolut dominues i aksidenteve teuml trafikut qeuml konfirmohet edhe nga

statistikat e DKRr48 Peumlrjashtime ka te kamioneumlt e meumldhenj Megjithateuml peumlrvoja tregon se

problemet qeuml kaneuml teuml beumljneuml me goma prishjet dhe mbingarkesat nuk janeuml teuml pazakonta etj

Sipas zyrtareumlve teuml DKRr ata i kaneuml ekzaminuar shkaqet e aksidenteve neuml meumlnyreuml qeuml meuml

tepeumlr trsquoi fokusojneuml kontrollet Ata kaneuml gjetur se tejkalimi i shpejteumlsiseuml eumlshteuml shkak i

48 Eumlshteuml e reumlndeumlsishme teuml theksohet se rreziku nga sjelljet e ngaseumlsve mbetet faktor vendimtar i aksidenteve neuml

Kosoveuml Sipas IPK-seuml (Raport inspektimi 05201410) neuml vitin 2012 edhe automjetet e policiseuml ishin peumlrfshireuml neuml 312 aksidente ndeumlrsa 170 prej tyre janeuml shkaktuar nga zyrtareumlt e policiseuml Ndeumlrsa neuml vitin 2013 automjetet e policiseuml ishin peumlrfshireuml neuml 287 aksidente ku neuml 143 raste fajtoreuml ishin policeumlt Shkaku meuml i zakonsheumlm i aksidenteve peumlr teuml dy periudhat eumlshteuml manovrimi i pasigurt i automjeteve nga policia

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

22

zakonsheumlm dhe si pasojeuml e keumlsaj i kaneuml dheumlneuml prioritet teuml larteuml kontrollit teuml shpejteumlsiseuml

Megjithkeumlteuml ka edhe faktoreuml tjereuml qeuml sipas studimeve ndeumlrkombeumltare dhe statistikave teuml

DKRr-seuml janeuml mjaft teuml zakonsheumlm siccedil janeuml ngasja agresive dhe mosmbajtja e distanceumls gjateuml

ngasjes

Peumlr ta matur shpejteumlsineuml patrullat kryesisht vendosen neuml rrugeuml teuml drejta ngaqeuml aty ekziston

rreziku peumlr tejkalim teuml shpejteumlsiseuml Ne kemi gjetur edhe praktika teuml mira neuml kryerjen e

kontrollit teuml shpejteumlsiseuml neuml koheuml teuml duhur neuml vende me rrezik teuml larteuml Keumlto masa ndeumlrmerren

edhe aty ku rreziku i aksidenteve teuml trafikut eumlshteuml mesatar apo i uleumlt (autostrada jashteuml oreumlve

teuml pikut)

Peumlr identifikimin e shkeljeve neuml trafik (tejkalimin e shpejteumlsiseuml) njeumlsiteuml patrulluese

bashkeumlpunojneuml ngushteuml mes tyre qeuml eumlshteuml njeuml praktikeuml tjeteumlr e mireuml

Megjithateuml disa aktivitete teuml kontrollit apo mbikeumlqyrjes - sipas veumlzhgimeve tona ndash janeuml kryer

neuml udheumlkryqe teuml cilat janeuml teuml rregulluara me semaforeuml dhe rrethrrotullime ku aksidentet

shpesh ndodhin49

Foto 1 Zyrtareumlt policoreuml teuml vendosur mbi ureuml neuml autostradeuml duke identifikuar automjetet qeuml

tejkalojneuml kufizimin e shpejteumlsiseuml

49 Neuml qytetin e Prishtineumls i kemi identifikuar dy udheumlkryqe ku kaneuml ndodhur aksidente fatale dhe ku patrullat e

policiseuml rralleumlhereuml janeuml teuml vendosura Vlen teuml peumlrmendet se brenda NjRKRr-PR ekziston njeuml neumln-njeumlsi e veccedilanteuml qeuml eumlshteuml peumlrgjegjeumlse veteumlm peumlr qytetin

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

23

Foto 2 Pika ndaluese e vendosur nga patrulla tjeteumlr policore peumlr trsquoi ndaluar ngaseumlsit e

identifikuar meuml pareuml

Gjateuml intervistave me zyrtareumlt e policiseuml seuml trafikut kuptuam se peumlrveccedil faktorit shpejteumlsi

shumica e patrullave neuml meumlnyreuml rutinore fokusohen neuml ccedileumlshtjet si dritat rripat e siguriseuml

peumlrdorimi i telefonave celulareuml patentat e ngasjes etj peumlrveccedilse teuml peumlrqendrohen meuml shumeuml

neuml faktoreumlt qeuml janeuml teuml lidhur drejtpeumlrdrejt me aksidentet e trafikut sikurse sjelljet e

rrezikshme ngasja agresive ose e pasigurt Kjo neve na tregon se zakonet e krijuara apo

rutina ende luajneuml rol meuml teuml reumlndeumlsisheumlm peumlr policineuml e trafikut gjateuml kryerjeve seuml detyrave teuml

veta Ky nuk eumlshteuml argument kundeumlr peumlr shembull kontrollimit teuml patenteuml-shoferit por ky

eumlshteuml veteumlm njeuml argument kundeumlr asaj qeuml teuml mos beumlhet neuml meumlnyreuml rutinore

Neuml fakt ne nuk kemi gjetur

ndonjeuml fleteuml-patrulluese qeuml teumlreumlsisht peumlrshkruan detyrat qeuml duhet teuml ndeumlrmerren nga

njeumlsiteuml patrulluese e qeuml ndeumlrlidhen me sjelljet e rrezikshme50

ndonjeuml regjisteumlr neuml lidhje me llojet e automjeteve teuml peumlrfshira neuml aksidente Eumlshteuml e

njohur se automjetet sportive dhe taksiste kaneuml prirje teuml jeneuml teuml peumlrfshira neuml aksidente

meuml shumeuml sesa automjetet tjera Si rrjedhojeuml informatat e tilla mund ta ndihmojneuml

policineuml e trafikut qeuml teuml jeteuml meuml shumeuml e fokusuar gjateuml puneumls seuml tyre dhe

se inspektimet teknike janeuml peumlrkushtuar neuml veccedilanti ndaj automjeteve teuml meumldha (si

gomave prishjeve dhe ngarkesave) gjateuml periudhave kur deumlshtimet e tilla mund teuml

50 Fleteuml-patrullimi eumlshteuml njeuml dokument udheumlzues-regjistrues me aneuml teuml cilit njeumlsiteuml patrulluese janeuml teuml pajisura peumlr

teuml kryer kontrolle

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

24

jeneuml fatale (neuml vjeshteumln e vonshme koheumln e dimrit etj)51 Praktikat e mira

ndeumlrkombeumltare keumlshillojneuml qeuml eumlshteuml meuml e reumlndeumlsishme teuml kryhen inspektime teknike

teuml automjeteve teuml meumldha sesa teuml kryhen inspektime teuml automjeteve teuml zakonshme

Ne kemi gjetur se peumlrjashtimi i mjeteve transportuese nga trafiku teuml cilat nuk i kaneuml

ploteumlsuar kriteret teknike eumlshteuml shumeuml i rralleuml Patrullimet qeuml rezultojneuml me identifikimin e

keumltyre kritereve kryesisht janeuml teuml fokusuara veteumlm neuml veprimet e peumlrbashkeumlta me zyrtareumlt e

MI-seuml Si pasojeuml policia e trafikut heziton52 qeuml teuml deumlrgojeuml jo veteumlm automjetet komerciale (teuml

meumldha) neuml kontrolle teuml veccedilanta teknike pa pranineuml e zyrtareumlve teuml MI-seuml dhe veteumlm

hereumlpashere eumlshteuml fokusuar neuml ekzaminimin e kushteve teknike teuml automjeteve (komerciale)

mbingarkimin e mjeteve transportuese etj

47 A peumlrdoren ndeumlshkimet siccedil duhet

Qeumlllimi i shumiceumls seuml funksioneve teuml kontrollit mund teuml peumlrshkruhet si parandalim dhe

identifikim teuml kundeumlrvajtjeve korrigjim teuml mangeumlsive etj Deri meuml tani jemi fokusuar

kryesisht mbi ateuml se si trsquoi parandalojmeuml meuml mireuml dhe trsquoi identifikojmeuml aksidentet e trafikut

Neuml keumlteuml pjeseuml do trsquoi japim disa informata mbi ateuml se si janeuml peumlrdorur ndeumlshkimet

Policia e trafikut aplikon ndeumlshkime teuml ndryshme Gjobat janeuml teuml ndara neuml dy grupe ato teuml

shqiptuara neuml raste teuml aksidenteve dhe ato teuml shqiptuara peumlr shkelje teuml trafikut - pa shkaktuar

aksidente Sipas natyreumls seuml ekzekutimit gjobat shqiptohen vareumlsisht prej pesheumls seuml vepreumls

ato qeuml janeuml teuml detyrueshme53 dhe duhet teuml paguhen menjeumlhereuml dhe ato qeuml duhet teuml

procedohen neuml gjykata Peumlr shkelje teuml vogla dhe teuml rralla teuml cilat nuk e rrezikojneuml neuml meumlnyreuml

teuml konsiderueshme sigurineuml e trafikut policeumlt e trafikut mund teuml japin veumlrejtje verbale apo

me shkrim Veumlrejtjet me shkrim neuml realitet nuk jepen

Numri i ndeumlshkimeve varet pjeseumlrisht nga prioritetet e policiseuml seuml trafikut Neumlse ata e

peumlrcaktojneuml si prioritet testimin peumlr alkool kjo zakonisht neumlnkupton se peumlrdoruesit zbulohen

dhe ndeumlshkohen Si teuml tilla neumlse njeuml prioritizim i veprimeve eumlshteuml demonstruar ndeumlshkimet

mund teuml jeneuml teuml lidhura drejtpeumlrdrejt me suksesin neuml parandalimin e aksidenteve

51 Sipas teuml dheumlnave teuml prezantuara nga PK-ja gjateuml vitit me automjetet e transportit publik ndodhin rreth 910

aksidente 52 Sipas DKRr me rastin e deumlrgimit teuml automjeteve neuml kontrolle teuml jashteumlzakonshme teknike shpenzimet neuml rast

se vetura rezulton teuml jeteuml neuml gjendje teuml rregullt i barteuml zyrtari policor qeuml e ka inicuar deumlrgimin Kjo dispoziteuml eumlshteuml e parapareuml neuml ligjin aktual

53 Gjoba teuml detyrueshme (mandatore) konsiderohen teuml gjitha gjobat nga 15-40 euro qeuml shqiptohen nga zyrtareumlt e policiseuml neuml vend teuml ngjarjes

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

25

Tabela 6 Numri dhe alokimi i gjobave teuml shqiptuara neuml 2012 dhe 2013

Llojet e gjobave 2012

Nr

2013

Nr

Ndryshimi

Mosrespektimi i shpejteumlsiseuml seuml kufizuar 89654 36 123956 43 38

Mosmbajtja e distanceumls 2213 1 2475 1 12

Drejtimi neumln ndikim teuml alkoolit 651 0 527 0 -19

Drejtimi i mjetit pa patenteuml 15061 6 16993 6 13

Mosrespektimi i shenjave teuml trafikut 16541 7 16122 6 -2

Manovrim i pasigurt me automjet 1308 1 1513 1 16

Kalimi i afatit teuml regjistrimit 15588 6 12510 4 -20

Parkimi i parregullt 26467 11 30767 11 16

Teuml tjera (ccedileumlshtje minore) 80305 32 82059 28 1

Totali 247788100 286922100 16

(Burimi PK)

Nga njeuml perspektiveuml e thjeshteuml e siguriseuml seuml trafikut duket sikurse njeuml prioritet mjaft i madh i

jepet faktoreumlve teuml uleumlt teuml rrezikut Meumlse gjysma e ndeumlshkimeve (meuml pak neuml vitin 2013)

mbulojneuml ccedileumlshtjet e profilit teuml uleumlt teuml rrezikut teuml aksidenteve teuml trafikut (si tabelat parkimi

dhe teuml tjera) ndeumlrsa pjesa tjeteumlr vlen peumlr faktoreumlt e rrezikut teuml larteuml dhe teuml meseumlm (si

shpejteumlsia alkooli distanca patenteuml-shoferi dhe shenjat e trafikut) Peumlr teuml qeneuml teuml paansheumlm

megjithateuml njeuml prioritet i madh dhe me sa duket i justifikuar i eumlshteuml dheumlneuml kontrollit teuml

shpejteumlsiseuml qeuml eumlshteuml njeuml shkak i zakonsheumlm peumlr aksidentet e trafikut

Gjateuml studimit teuml profilit teuml ndeumlshkimeve ne mund teuml shohim dy gjeumlra seuml pari ndryshime teuml

vogla neuml prioritete kaneuml ndodhur midis dy viteve dhe seuml dyti ndeumlshkimet reflektojneuml se

shumica e kontrolleve teuml faktoreumlve teuml rrezikut teuml larteuml nuk janeuml kryer nga aktivitete leumlvizeumlse

(neumlse do teuml kishte pasur meuml shumeuml aktivitete leumlvizeumlse ndoshta do teuml kishim pritur meuml shumeuml

gjoba peumlr mosmbajtjen e distanceumls dhe manovrim teuml pasigurt dhe shkelje tjera qeuml kaneuml teuml

beumljneuml me ngasjen)

Neumlse teuml dheumlnat e meumlsipeumlrme e pasqyrojneuml realitetin eumlshteuml e qarteuml se ngaseumlsit e automjeteve

shpeshhereuml tejkalojneuml kufizimet e shpejteumlsiseuml apo ngasin shumeuml shpejt

shpeshhereuml ngasin pa patenteuml

rralleumlhereuml janeuml teuml ndikuar nga alkooli ose narkotikeumlt

mbajneuml distanceumln me automjetet tjera

shpeshhereuml thyejneuml rregulla teuml vogla (parkingu etj)

Ritheksojmeuml neumlse kjo reflekton ploteumlsisht realitetin apo i reflekton prioritetet dhe pajisjet neuml

keumlto tre njeumlsi eumlshteuml e veumlshtireuml teuml thuhet me siguri Neuml njeuml kuptim meuml teuml gjereuml ndash peumlr teuml qeneuml meuml

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

26

teuml sakteuml ndash duhet teuml peumlrdoren edhe teuml dheumlnat nga sistemi i parapareuml i ldquopikeumlve negativerdquo qeuml

nuk eumlshteuml aplikuar deri meuml tani neuml meumlnyreuml peumlr teuml parandaluar recidivisteumlt nga peumlrseumlritjet e

shkeljeve Arsyet peumlrse sistemi nuk eumlshteuml duke u aplikuar janeuml teuml natyreumls teknike Teuml dy

institucionet (PK-ja dhe Gjykatat) kaneuml bazat e tyre individuale teuml teuml dheumlnave megjitheumlse ato

nuk janeuml teuml integruara dhe nuk komunikojneuml mes vete

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

27

5 Konkluzionet

Peumlrfundimi kryesor eumlshteuml se ka mjaft hapeumlsira peumlr peumlrmireumlsime peumlr ta beumlreuml policimin e

trafikut ploteumlsisht efektiv Policia e trafikut mund teuml beumljeuml edhe meuml shumeuml peumlr teuml peumlrmireumlsuar

aktivitetet e saj trsquoi peumlrdoreuml informatat neuml meumlnyreuml meuml efektive si dhe trsquoi planifikojeuml burimet

Kontrollet duket se janeuml pjeseumlrisht teuml bazuara neuml rrezikshmeumlri por cileumlsia e teuml dheumlnave nuk

lejon teuml theksojmeuml se policia e trafikut neuml Kosoveuml - neuml meumlnyreuml sistematike - eumlshteuml duke i kryer

kontrollet efektive neuml aspektin e vendeve dhe koheumls Ekzistojneuml ccedileumlshtje peumlr sa i peumlrket numrit

teuml policeumlve teuml trafikut qeuml operojneuml si dokumentohen veprimet analizohen dhe peumlrdoren peumlr

teuml meumlsuar dhe beumlreuml peumlrmireumlsime si dhe neuml ccedilrsquomeumlnyreuml menaxhohen ndeumlshkimet

Policia e trafikut nuk ka beumlreuml aq sa duhet peumlr trsquoi dizajnuar neuml meumlnyreuml efektive informatat

qeuml i nevojiten

Policia e trafikut mbledh ose ka qasje neuml teuml dheumlna peumlrkateumlse Hapa tjereuml shteseuml nevojiten qeuml

keumlto teuml dheumlna teuml beumlhen meuml teuml dobishme Teuml dheumlnat mbi aksidentet dhe pasojat e tyre mund teuml

strukturohen meuml mireuml dhe ekzistojneuml mundeumlsiteuml peumlr teuml zhvilluar shkeumlmbimin e informatave

me paleumlt e tjera teuml interesit Disa nga informatat mungojneuml siccedil janeuml raportimi performanceumls

dhe vlereumlsimi i rezultateve si dhe ka mangeumlsi neuml cileumlsineuml dhe konsistenceumln e dokumentacionit

Peumlrveccedil keumlsaj edhe meuml shumeuml mund teuml beumlhet peumlr trsquoi beumlreuml informatat transparente dhe teuml

disponueshme peumlr publikun

Policia e trafikut nuk i peumlrdor burimet e saj teuml informatave neuml meumlnyreuml ploteumlsisht efektive

Informatat ekzistuese mund teuml peumlrdoren neuml meumlnyreuml meuml efektive peumlr teuml mbeumlshtetur puneumln

operative Ato nuk peumlrdoren rregullisht peumlr analiza teuml detajuara ose peumlr teuml krahasuar dhe

vlereumlsuar qasjet dhe mjetet e ndryshme teuml peumlrdorura Teuml dheumlnat ekzistuese nuk janeuml

gjithmoneuml teuml trajtuara sa duhet neuml planifikimin operativ Analizat kryhen rralleumlhereuml nga

policia trafikut Kjo nga ana tjeteumlr dometheumlneuml se stimujt peumlr teuml meumlsuar dhe peumlr iniciativa teuml

reja janeuml teuml uleumlta Edhe neumlse ka vendime neuml nivelin rajonal ose lokal pak prej tyre lidhen

qarteuml me ndonjeuml analizeuml teuml kryer peumlr informata ekzistuese apo trsquoi referohen asaj Policia e

trafikut eumlshteuml mjaft mireuml e informuar mbi kushtet e rrugeumlve motin dhe peumlr ngjarjet e

ardhshme qeuml mund teuml shkaktojneuml probleme neuml trafik Por ekzistojneuml mundeumlsi peumlr teuml

peumlrmireumlsuar bashkeumlpunimin mes policiseuml lokale dhe rajonale dhe autoriteteve tjera OJQ-ve

hulumtuesve dhe qytetareumlve

Burimet nuk alokohen neuml meumlnyreuml efektive dhe nganjeumlhereuml mungojneuml mjete teuml

reumlndeumlsishme

Alokimi i burimeve nuk duket se ndjek njeuml model teuml qarteuml peumlr teuml tri njeumlsiteuml Numri i policeumlve

teuml trafikut nuk korrespondon me gjendjen neuml trafik - aksidentet e trafikut Eumlshteuml gjithashtu e

veumlshtireuml teuml shihet njeuml model i qarteuml peumlr alokimin e mjetevepajisjeve mes dhe brenda njeumlsive

Raporti mes numrit teuml policeumlve teuml trafikut dhe numrit teuml automjeteve radareumlve ose testeve teuml

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

28

alkoolit ndryshon neuml meumlnyreuml teuml konsiderueshme bie fjala Njeumlsia peumlr Kontrollin e

Autostradeumls ka meuml shumeuml automjete dhe policeuml sesa Njeumlsia e Prishtineumls ndash neuml raport me

numrin e aksidenteve

Peumlrveccedil keumlsaj njeumlsiteuml jo gjithmoneuml janeuml teuml pajisura siccedil duhet ndoneumlse disa pajisje teuml caktuara

dihet se janeuml kosto-efektive siccedil janeuml automjetet e pasheumlnuara kamerat dhe sistemet e radarit

Asnjeuml njeumlsi nuk ka pasur instrumente peumlr testimin e praniseuml seuml narkotikeumlve dhe veteumlm disa

kaneuml aparate peumlr testimin e alkoolit Alokimi i diskutuesheumlm i burimeve dhe mungesa e

mjeteve teuml reumlndeumlsishme janeuml faktoreuml qeuml pengojneuml efektivitetin (teuml bazuarit neuml rrezikshmeumlri

peumlrdorim kost-efektivdhe fleksibil teuml mjeteve) Neuml keumlteuml kontekst vlen teuml theksohet se rrugeumlt

neuml Kosoveuml nuk janeuml teuml pajisura me kamera teuml shpejteumlsiseuml keumlto kamera mund peumlrdoren peumlr teuml

zeumlvendeumlsuar disa nga aktivitetet meuml teuml kushtueshme teuml patrullimit

Nevoja peumlr teuml kryer detyra teuml tjera eumlshteuml njeuml faktor qeuml ndikon neuml disa njeumlsi meuml shumeuml se

neuml teuml tjerat

Policiseuml seuml trafikut nuk i lejohet gjithnjeuml teuml peumlrqendrohet neuml detyrat e tyre kryesore Policeumlt

nganjeumlhereuml - veccedilaneumlrisht neuml qytetet e meumldha - duhet teuml ndihmojneuml funksione teuml tjera brenda

forcave teuml policiseuml ose autoritete teuml tjera me sheumlrbime teuml ndryshme Kjo sigurisht ka pasoja

pozitive dhe negative Kjo mund teuml shihet si njeuml meumlnyreuml peumlr teuml peumlrdorur burimet neuml meumlnyreuml

fleksibile dhe efikase dhe peumlr trsquoi ofruar sheumlrbime teuml tjereumlve kur keumlto janeuml teuml nevojshme Nga

ana tjeteumlr kjo mund teuml pengojeuml gjithashtu efektivitetin e policiseuml seuml trafikut neuml kryerjen e

detyrave teuml tyre kryesore Disa nga keumlto probleme mund teuml reduktohen peumlrmes kritereve teuml

qarta planifikimit teuml peumlrmireumlsuar dhe bashkeumlpunimit meuml teuml ngushteuml mes njeumlsive teuml

ndryshme policore

Peumlr shkak teuml mungeseumls seuml dokumentacionit eumlshteuml e veumlshtireuml teuml thuhet qartas se teuml gjitha

kontrollet kryhen sistematikisht ose gjithnjeuml neuml vendet e duhura dhe neuml koheumln e duhur

Jo teuml gjitha njeumlsiteuml i regjistrojneuml vendet se ku janeuml kryer kontrollet Sipas mostreumls toneuml

NjRKRr-PR dhe NjKA i regjistrojneuml keumlto teuml dheumlna dhe keumlto njeumlsi kaneuml njeuml qasje teuml bazuar neuml

rrezik Shumica e kontrolleve (por jo teuml gjitha) kryhen neuml rrugeumlt apo vendet e duhura ku

rreziku peumlr aksidente eumlshteuml i larteuml Peumlr sa i peumlrket njeumlsiseuml tjeteumlr (NjRKRr-PE) nuk mund teuml

themi me siguri se cili eumlshteuml rezultati Bazuar neuml intervistat duket se sjellja eumlshteuml e ngjashme

por teuml dheumlnat neuml keumlteuml njeumlsi nuk janeuml teuml plota ose teuml besueshme

Gjetjet tona sugjerojneuml se kontrollet kryesore kryhen gjateuml diteumls Peumlrveccedilse teuml dheumlnat neuml

dispozicion nuk janeuml teuml mjaft teuml holleumlsishme sa peumlr teuml vlereumlsuar neumlse kontrollet kryhet

ploteumlsisht neuml koheumln e duhur Kur ne i studiuam meuml holleumlsisht teuml dheumlnat doli se koha e pikut

peumlr aksidente trafiku peumlrputhej faktikisht me koheumln kur patrullat e policiseuml seuml trafikut

peumlrfundoninfillonin ndeumlrrimet e tyre dhe rrjedhimisht nuk mund teuml ishin neuml vendet me

rrezik teuml larteuml

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

29

Shkurtimisht informatat neuml dispozicion nuk na e beumljneuml teuml lehteuml teuml kuptojmeuml se njeumlsiteuml

patrulluese neuml Kosoveuml i kryejneuml sistematikisht kontrollet efektive peumlr sa i peumlrket vendit dhe

koheumls

Policia e trafikut duhet meuml shumeuml teuml keteuml veumlmendje te ngasja e rrezikshme dhe gjithashtu

teuml kontrollojeuml standardet teknike teuml kamioneumlve dhe autobuseumlve

Kontrollet policore me teuml drejteuml i kushtojneuml shumeuml veumlmendje shpejteumlsiseuml por neuml teuml njeumljteumln

koheuml nuk i kushtohet veumlmendje e duhur aspekteve teuml tjera siccedil janeuml ngasja agresive dhe e

rrezikshme mosmbajtja e distanceumls ngasja neuml gjendje teuml dehur etj Fokusimi tek shpejteumlsia

shpjegohet me faktin se ajo me teuml veumlrteteuml eumlshteuml ndeumlr shkaqet kryesore teuml aksidenteve neuml

trafik por edhe sepse eumlshteuml njeuml lloj sjellje tradicionale dhe e lehteuml peumlr trsquou beumlreuml Mungesa e

kamerave dhe pajisjeve peumlr shpejteumlsineuml si dhe teuml analizave teuml duhura mbi shkaqet e

aksidenteve mund teuml jeteuml njeuml shpjegim tjeteumlr peumlr fokusimin te shpejteumlsia

Ashtu siccedil tregojneuml shumica e hulumtimeve - ne besojmeuml ndash se neuml peumlrgjitheumlsi eumlshteuml meuml efektive

teuml kontrollohen sjelljet e ngaseumlsve sesa automjetet Megjithateuml ka peumlrjashtime Kamioneumlt e

meumldhenj dhe autobuseumlt peumlrfshihen shpesh neuml aksidente trafiku me pasoja teuml meumldha Ne

kemi veumlrejtur se keumltyre automjeteve nuk iu kushtohet veumlmendja e duhur nga ana e policiseuml

seuml trafikut neuml disa njeumlsi Zakonisht kjo ka teuml beumljeuml me kushtet teknike teuml automjeteve teuml meumldha

komerciale siccedil eumlshteuml rasti neuml lidhje me mbingarkimin dhe mireumlmbajtjen

Ndeumlshkimet jo gjithhereuml aplikohen dhe menaxhohen siccedil duhet ndaj kundeumlrvajteumlsve

Policia e trafikut shpesh peumlrdoreuml gjoba teuml vogla si ndeumlshkime Ndeumlshkimet e tjera aplikohen

rralleuml peumlr dallim nga shumeuml vende teuml tjera Peumlr meuml tepeumlr shumica e gjobave shqiptohen

veteumlm peumlr njeuml numeumlr teuml kufizuar shkeljesh dhe nuk duket se e adresojneuml ndeumlshkimin e duhur

teuml bazuar neuml faktoreumlt e aksidenteve - siccedil janeuml mosmbajtja e distanceumls manovrimi i pasigurt

dhe pakujdesi teuml tjera neuml ngasje Moszbatimi i sistemit teuml ldquopikeumlve negativerdquo i ka motivuar

drejtpeumlrseumldrejti ngaseumlsit recidivisteuml peumlr teuml peumlrseumlritur kundeumlrvajtjet Neuml keumlteuml meumlnyreuml neuml

mungeseuml teuml qasjes parandaluese edhe ndeumlshkimet aplikohen mbi keumlteuml bazeuml

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

30

6 Rekomandimet

Peumlrvoja na tregon se numri i aksidenteve neuml trafik dhe pasojat e tyre mund teuml zvogeumllohen

Peumlr keumlteuml mund teuml nevojitet bashkeumlpunimi i ngushteuml mes autoriteteve peumlrgjegjeumlse njeuml sistem i

duhur informativ peumlrdorim efektiv i pajisjeve dhe menaxhim profesional dhe i bazuar neuml

rrezik neuml teuml gjitha nivelet

Ne rekomandojmeuml Drejtorin e Peumlrgjithsheumlm teuml Policiseuml seuml Kosoveumls qeuml

Teuml merr njeuml iniciativeuml peumlr peumlrmireumlsimin e sistemit ekzistues teuml informimit dhe ta beumljeuml

ateuml ploteumlsisht efektiv Po keumlshtu teuml konsiderojeuml futjen e njeuml baze gjitheumlpeumlrfshireumlse teuml teuml

dheumlnave duke ftuar paleumlt e ndryshme teuml interesit Peumlrfitimet nga ky mekanizeumlm do teuml

reflektonin neuml besueshmeumlrineuml e teuml dheumlnave si dhe peumlrdorimin e tyre neuml vendimet

strategjike dhe operative

Teuml peumlrmireumlsojeuml peumlrdorimin e teuml dheumlnave neuml meumlnyreuml qeuml teuml qarteumlsojeuml planifikimin vjetor

dhe teuml vendoseuml objektiva performance teuml qarta peumlr njeumlsi operative Kjo duhet teuml

peumlrfshijeuml analizeuml meuml teuml mireuml teuml teuml dheumlnave mbi aksidentet qeuml formojneuml njeuml pikeumlnisje

peumlr prioritetet dhe qasjet e reja neuml nivel operativ Kjo nga ana tjeteumlr e beumln teuml

reumlndeumlsishme qeuml policia e trafiku teuml nivel qendror teuml ngriteuml funksionet e duhura peumlr

monitorim dhe vlereumlsim

Teuml konsiderojeuml caktimin e meuml shumeuml politikave teuml policiseuml seuml trafikut dhe teuml ri-

konsiderojeuml alokimet ndeumlrmjet njeumlsive teuml ndryshme teuml policiseuml seuml trafikut

Teuml sigurojeuml se njeuml plan investimi peumlr pajisje kost-efektive eumlshteuml hartuar neuml njeuml

perspektiveuml teuml kornizeumls afat-mesme teuml shpenzimeve

Policia e trafikut teuml peumlrqendrohet seuml pari neuml detyrat e tyre kryesore parandalimi i

aksidenteve Ndihma peumlr funksionet e tjera teuml policiseuml dhe autoritetet tjera duhet teuml

planifikohet meuml mireuml neuml bashkeumlpunim me njeumlsiteuml e ndryshme policore Peumlr meuml tepeumlr

bashkeumlpunimi ndeumlrmjet funksioneve teuml ndryshme policore neuml nivel rajonal duhet teuml

peumlrmireumlsohet neuml meumlnyreuml qeuml teuml arrihet efikasitet meuml i larteuml neuml aktivitetet policore qeuml

ndeumlrlidhen me sistemin e trafikut

Teuml sigurohet qeuml aktivitetet e policiseuml seuml trafikut janeuml kryer neuml rrugeuml dhe vende

teumlrrezikshme Peumlr teuml qeneuml ploteumlsisht efektiv menaxhmenti lokal neuml fazeumln e

planifikimit duhet teuml prezantojeuml njeuml qasje fleksibile te ccedileumlshtja e orareve teuml puneumls etj

dhe

Teuml sigurohet qeuml policia e trafikut teuml peumlrqeumlndrohet edhe neuml sjelljet e tjera teuml ngaseumlsve

peumlrveccedilse te tejkalimi i kufizimit teuml shpejteumlsiseuml Njeuml qasje e planifikuar peumlr aktivitete teuml

peumlrforcuara policore neuml trafik duhet teuml merr prioritet teuml larteuml peumlr monitorimin e

sjelljes seuml ngaseumlsve (sikurse ngasja e rrezikshme mosmbajtja e distanceumls etj) Policia e

trafikut njeumlkoheumlsisht duhet teuml peumlrqendrohet meuml shumeuml neuml kriteret e automjeteve

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

31

komerciale (sidomos kamioneumlve dhe autobuseumlve) Masat e kujdesit teuml shtuar duhet teuml

zbatohen rregullisht nga ana e patrullave teuml trafikut

Gjithashtu ne rekomandojmeuml qeuml me qeumlllim teuml ngritjes seuml efektivitetit teuml ndeumlshkimeve gjobat

duhet teuml adresojneuml ndeumlshkimin e duhur bazuar neuml faktoreumlt e aksidenteve Sistemi i

ndeumlshkimeve duhet teuml peumlrmireumlsohet peumlrmes aplikimit teuml sistemit teuml pikeumlve negative Peumlr

trsquou peumlrballur me keumlteuml sfideuml neuml vendosjen e keumltij sistemi duhet teuml ndeumlrtohet bashkeumlpunimi

mes MPB-seuml dhe gjykatave

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

32

REFERENCAT

European Commission ldquoTowards a European road safety area policy orientations on road safety

2011-2020rdquo Brussels 2011

European Commission ldquoEuropean Transport Policy for 2010 Time to deciderdquo Brussels 2001

European Transport Safety Council (ETSC) Reducing Traffic Injuries Resulting From Excess and Inappropriate Speed Brussels 1995

European Transport Safety Council (ETSC) ldquoPolice enforcement strategies to reduce traffic casualties in Europerdquo Brussels 1999

European Transport Safety Council (ETSC) ldquoTransport safety performance indicatorsrdquo Brussels 2001

European Transport Safety Council (ETSC) Traffic Law Enforcement across the EU Brussels 2011

Organisation for Economic Co-Operation and Development (OECD) Safety on Roads - Whatrsquos The Vision 2002

Organisation for Economic Co-Operation and Development (OECD) Road Safety - Impact of New Technologies 2003

Organisation for Economic Co-Operation and Development (OECD) Towards Zero Ambitious Road Safety Targets and The Safe System Approach 2008

Rune Elvik Cost-Benefit Analyses of Police Enforcement ESCAPE 2001

ROSEBUD Road Safety and Environmental Benefit-Cost and Cost- Effectiveness Analysis for Use in Decision-Making 2003

World Health Organization (WHO) ldquoThe World Report on Road Traffic Injury Preventionrdquo Geneva 2004

World Health Organization (WHO) Global status report on road safety 2013 supporting a decade of action Geneva 2013

World Health Organization (WHO) Data systems a road safety manual for decision-makers and practitioners Geneva 2010

World Health Organization (WHO) ldquoSpeed management a road safety manual for decision-makers and practitionersrdquo Geneva 2008

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

33

SHTOJCA I

STRUKTURA ORGANIZATIVE E POLICISEuml SEuml KOSOVEumlS - NJEumlSITEuml E KOMUNIKACIONIT RRUGOR

Drejtoria e Peumlrgjithshme

Departamenti

peumlr Operacione

Departamenti

peumlr Kufi

Departamenti

peumlr Hetime

Departamenti

peumlr Mbeumlshtetje

Departamenti

peumlr Burime

Divizioni i Siguriseuml Publike

DR Prishtineuml

DR Pejeuml

DR Prizren

DR Gjilan

DR Ferizaj

DIVIZIONI I KOMUNIKACIONIT RRUGOR

DR Mitroviceuml

Njeumlsiteuml Rajonale teuml

Komunikacionit

Rrugor

Njeumlsia peumlr

Kontrollin e

Autostradeumls

Njeumlsia peumlr

menaxhimin e

materieve teuml

rrezikshme

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

34

SHTOJCA II

Qasshmeumlria e Policiseuml seuml Trafikut neuml informatat qeuml iu nevojiten peumlr planifikim operativ

Informatat peumlr planifikim operativ

Informata rreth faktoreumlve qeuml lidhen me aksidentet

Teuml dheumlna teuml dokumentuara qeuml tregojneuml nivelin e rrezikut Baza e krijuar e teuml dheumlnave peumlmes seuml secileumls policia e trafikut i identifikon faktoreumlt kryesoreuml teuml rrezikut neuml ateuml zoneuml

Faktori njeri

Faktori automjet

Vendndodhja e pikave teuml zeza

Kushtet atmosferike

Punimet neuml rrugeuml

Informata rreth pasojave teuml aksidenteve

Qasje neuml informata nga institucionet sheumlndeteumlsore dhe kompaniteuml e sigurimit

Informata rreth ngjarjevekushteve kurku mund teuml rriten rreziqet mund teuml rriten peumlr aksidente

Neuml meumlnyreuml qeuml teuml keteuml njeuml qasje teuml standardizuar peumlr informata lidhur me faktoreumlt e rrezikut peumlr zonat e rrezikut ndeumlr teuml tjera policia e trafikut duhet teuml keneuml informata rreth punimeve neuml rrugeuml dendeumlsiseuml seuml trafikut kushteve teuml motit MI dhe autoritet lokalekomunat duhet teuml peumlrfshihen

Informata rreth aktiviteteve teuml kryera nga policia e trafikut dhe ndeumlshkimeve teuml aplikuara

Informatat rreth monitorimitvlereumlsimit sistematik teuml sjelljeve neuml trafik aktivitetet e kryera teuml rezultojneuml me raportet e pas-operative

Teuml dheumlnat mbi aplikimin e ndeumlshkimeve ndaj kundeumlrvajteumlsve Numri i ndeumlshkimeveteuml leumlshuara duhet teuml beumlhet sipas ligjeve dhe rregullave teuml peumlrcaktuara Informatatnga gjykatat janeuml teuml nevojshme Informatatnga MPB rreth ngaseumlsve teuml ndeumlshkuar janeuml teumlnevojshme

Reagimi ndaj rezultateve teuml qasjeve dhe aktiviteteve teuml ndryshme

Peumlr teuml monitoruar performanceumln treguesit e aktiviteteve duhet miratuar Teuml dheumlnat qeuml do teuml mblidhen peumlrfshijneuml numrin e peumlrgjithsheumlm teuml kontrolleve teuml kryera numrin e ngaseumlsve teuml kontrolluar periudhat e ndryshme qeuml duhet teuml krahasohen etj

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

35

SHTOJCA III

Tabela 7 Numri i policeumlve teuml trafikut neumlpeumlr njeumlsi ndash gjateuml viteve

2010 2011 2012 2013 2014

NjKA 27 32 40

NjRKRr Prishtineuml 162 156 147 125 103

NjRKRr Gjilan 69 61 61 62 63

NjRKRr Ferizaj 59 55 54 54 54

NjRKRr Prizren 74 80 78 67 61

NjRKRr Pejeuml 88 91 90 83 83

NjRKRr Mitroviceuml Jug 71 71 72 57 58

NjRKRr Mitroviceuml Veri 27 44

Gjitheumlsej 523 514 529 507 506

(Burimi PK)

Tabela 8 Numri i aksidentevendeumlshkimeve 2010 -2014

Vitet 2010 2011 2012 2013 2014 Total

Aksidente fatale 158 130 116 104 111 619

Persona teuml vdekur 175 157 121 119 127 699

Aksidente me leumlndime 4326 4490 4555 4960 4876 23207

Persona teuml leumlnduar 7730 8321 8561 9817 9713 44142

Aksidente me deumlmemateriale 12594 13338 14044 13878 10333 64187

Aksidente lsquoGodit dhe ikrsquo 952 930 1039 1012 980 4913

Gjitheumlsej aksidente 18030 18888 19754 19954 16300 92926

Tiketa (Gjoba) 254849 276897 247788 286922 319332 1386556

(Burimi PK)

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

36

Tabela 9 Teuml dheumlnat rreth aksidenteve fatale dhe personave teuml vdekur sipas rajoneve (janar ndash

dhjetor 2013)

2013 Prishtineuml Mitroviceuml Pejeuml Prizren Ferizaj Gjilan Autostradeuml Total

Aksidfatale 35 9 26 12 10 10 2 104

Teuml vdekur 40 12 33 12 10 10 2 119

(Burimi PK)

Diagrami 1 Veprimet e ngaseumlsve si faktoreuml kontribues teuml aksidenteve (2013)

Diagrami 2 Aksidentet sipas pjeseumls seuml rrugeumls (2013)

0 500 1000 1500 2000 2500 3000 3500 4000 4500 5000

Manipulimi i pasigurt

Mosmbajtja e distanceumls

Mospeumlrshtatja e shpejteumlsiseuml

Kyqje e pasigurteuml neuml rrugeuml

Ndeumlrrim i shiritave

Kthim leumlvizje prapa

Mosrespektim i peumlrpareumlsiseuml seuml kalimit

Anashkalimtejlakim i parregullt

Tejkalim i shpejteumlsiseuml seuml kufizuar

0 2000 4000 6000 8000

10000 12000 14000 16000

2012

2013

Page 8: Raporti_-_Policia_e_Trafikut_220406.pdf

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

2

12 Objektivi dhe pyetjet e auditimit

Objektivi i keumltij auditimi eumlshteuml teuml vlereumlsojeuml neumlse patrullimet e policiseuml seuml trafikut janeuml teuml

bazuara neuml rrezik dhe teuml menaxhuara neuml meumlnyreuml efektive dhe efikase Peumlr meuml tepeumlr objektivi

yneuml eumlshteuml qeuml teuml japim impulse teuml peumlrmireumlsimit aktiviteteve teuml policiseuml seuml trafikut

Pyetja e peumlrgjithshme e auditimit ka qeneuml

ldquoA eumlshteuml policia e trafikut duke i kryer sheumlrbimet e veta neuml meumlnyreuml efikase dhe efektiverdquo

Peumlr teuml qeneuml efektiv ne neumlnkuptojmeuml peumlrmbushjen e objektivave peumlr promovimin e njeuml mjedisi

teuml mireuml dhe teuml sigurt neuml trafik qasjen neuml pajisjet e duhura dhe peumlrdorimin efektiv teuml tyre

aktivitete neuml peumlrputhje me praktikat e mira ndeumlrkombeumltare dhe afteumlsi peumlr teuml zvogeumlluar

numrin e aksidenteve teuml reumlnda rrugore Kjo po ashtu neumlnkupton aplikimin e njeuml qasje pro-

aktive dhe teuml bazuar neuml rrezik qeuml peumlrmes kontrolleve teuml nxiten sjelljet e mira teuml ngaseumlsve

Ne kemi kufizuar pyetjen e peumlrgjithshme neuml keumlto pyetje meuml specifike

1 A kaneuml policeumlt e trafikut qasje neuml informata teuml besueshme teuml peumlrditeumlsuara dhe

relevante dhe a peumlrdoren ato neuml meumlnyreuml efektive

2 A i kryejneuml njeumlsiteuml e policiseuml seuml trafikut sheumlrbimet neuml meumlnyreuml efektive

Policia e trafikut duhet para seuml gjithash teuml keteuml informata teuml duhura dhe pastaj teuml beumljeuml

peumlrdorimin efektiv teuml tyre neuml lidhje me ndarjen dhe peumlrdorimin e burimeve si dhe

planifikimin operativ

Peumlr teuml qeneuml efektive policia e trafikut duhet qeuml teuml adresojeuml analizat e rreziqeve si peumlr

shembull ku kur dhe si ka meuml shumeuml gjasa teuml ndodhin aksidentet

13 Kriteret e auditimit

Auditimi ka vlereumlsuar performanceumln e patrullave teuml policiseuml seuml trafikut kundrejt kritereve teuml

hartuara nga praktikat meuml teuml mira ndeumlrkombeumltare rregulloreve dhe udheumlzuesve teuml PK-seuml

politikave etj Ne kemi peumlrdorur keumlto kritere

1 A janeuml marreuml neuml konsiderateuml nga policia e trafikut gjateuml planifikimit teuml aktiviteteve teuml

dheumlnat peumlr aksidentet dhe

2 A janeuml marreuml vendimet peumlr patrollime (neuml koheuml dhe vend teuml duhur) teuml bazuara neuml

rrezikun e identifikuar meuml hereumlt

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

3

14 Metodologjia fusheumlveprimi dhe kufizimet e auditimit

Ne kemi aplikuar njeuml gameuml metodash peumlr mbledhjen e deumlshmive peumlr trsquoiu peumlrgjigjur pyetjeve

teuml auditimit Ne kemi

1 Rishikuar kornizeumln ligjore

2 Rishikuar dokumente relevante si

a Raportet vjetore teuml viteve 2012-2014 teuml PK

b Analizat e aksidenteveteuml kryera nga PK

c Analizat e procedurave teuml puneumls fleteuml-patrullimeve dhe shkresat e ndryshme teuml PK

d Pyeteumlsoreumlt dhe listat kontrolluese peumlr PK-neuml dhe

e Raportet e inspektimeve nga IPK-ja3

3 Intervistuar persona peumlrgjegjeumls nga PK MI

4 Veumlzhguar inspektimet e kryera nga policia e trafikut

5 Marreuml pjeseuml neuml konferenca dhe seminare ku eumlshteuml diskutuar peumlr sigurineuml neuml trafikun

rrugor dhe

6 Konsultuar shumeuml studime teuml kryera nga KB BE BB OBSH-ja

Ekipi i auditimit nuk ka mundur trsquoi studiojeuml teuml gjitha njeumlsiteuml e policiseuml seuml trafikut auditimi

eumlshteuml fokusuar neuml vlereumlsimin e praktikave teuml aplikuara neuml tre nga teteuml njeumlsiteuml ekzistuese ku

ndodhin peumlrafeumlrsisht meumlse 60 e numrit teuml peumlrgjithsheumlm teuml aksidenteve Ato njeumlsi ishin

Njeumlsiteuml Rajonale teuml Komunikacionit Rrugor teuml Prishtineumls dhe teuml Pejeumls teuml cilat mbulojneuml njeuml

territor teuml gjereuml teuml rrugeumlve neuml Kosoveuml teuml peumlrbeumlreuml nga disa komuna dhe vendkalime kufitare4

Njeumlsia e Prishtineumls eumlshteuml peumlrzgjedhur duke pasur parasysh statusin qeuml e ka qyteti si qendeumlr

administrative5 Gjithashtu ne kemi ekzaminuar Njeumlsineuml peumlr Kontrollin e Autostradeumls qeuml

eumlshteuml peumlrgjegjeumlse peumlr arterien kryesore teuml qarkullimit rrugor neuml Kosoveuml

Auditimi eumlshteuml fokusuar neuml vlereumlsimin e fazeumls planifikuese dhe teuml kryerjes seuml kontrolleve ndash

patrullimeve ndash dhe jo neuml aktivitete teuml tjera qeuml njeumlsiteuml i kryejneuml siccedil janeuml hetimet etj

Periudha e auditimit i mbulon vitet 2012-2014

3 Inspektorati Policor i Kosoveumls (IPK) eumlshteuml agjenci neuml kuadeumlr teuml MPB-seuml qeuml funksionon neuml bazeuml teuml Ligjit 03L-

231 Njeuml ndeumlr funksionet themelore teuml IPK-seuml eumlshteuml edhe ldquoInspektimi i strukturave dhe funksioneve teuml Policiseuml seuml Kosoveumls peumlr teuml siguruar llogaridheumlnie efektivitet dhe efikasitet neuml zbatueshmeumlrineuml e ligjeve dhe procedurave standarde teuml operimit neuml fuqirdquo

4 Sipas struktureumls organizative teuml PK-seuml ekzistojneuml shtateuml rajone- Drejtori Rajonale brenda teuml cilave operojneuml njeumlsiteuml e policiseuml seuml trafikut peumlrderisa NjKA operon brenda Divizionit teuml Komunikacionit Rrugor

5 Sipas raportit teuml NjRKRr-PR neuml rajonin e Prishtineumls janeuml teuml regjistruara rreth 80000 automjete (nga rreth 280000 sa janeuml teuml regjistruara neuml Kosoveuml) dhe brenda 24 oreumlve neuml teuml frekuentojneuml rreth 100000 automjete

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

4

15 Struktura e raportit

Ky raport peumlrbeumlhet nga gjashteuml kapitujt e meumlposhteumlm

Kapitulli 1 Hyrja

Kapitulli 2 Siguria neuml trafik dhe Policia

Kapitulli 3 A ka policia e trafikut qasje neuml informata teuml besueshme teuml peumlrditeumlsuara

dhe relevante si dhe apeumlrdoren ato neuml meumlnyreuml efektive

Kapitulli 4 A i kryen policia e trafikut sheumlrbimet e veta neuml meumlnyreuml efektive

Kapitulli 5 Konkluzionet dhe

Kapitulli 6 Rekomandimet

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

5

2 Siguria neuml trafik dhe policia

21 Siguria neuml trafik perspektivat

Mjedisi i sigurt - peumlrfshireuml edhe sigurineuml neuml trafikun rrugor - eumlshteuml vendimtar peumlr zhvillimin

ekonomik teuml vendit Mbrojtja e jeteumls dhe proneumls eumlshteuml e nevojshme peumlr ccedildo shoqeumlri

Siguria neuml trafik eumlshteuml problem i peumlrhapur neuml mbareuml boteumln6 Organizata Boteumlrore e

Sheumlndeteumlsiseuml (OBSH) ka theksuar se ccedildo 30 sekonda dikush diku vdes neuml njeuml aksident rrugor

dhe dhjeteuml persona leumlndohen reumlndeuml OBSH pret qeuml numri i vdekjeve neuml nivel global teuml arrijeuml

afro 2 milion deri neuml vitin 2030 nga 13 milioneuml sa eumlshteuml tani Ekzistenca e njeuml strategjie

kombeumltare teuml siguriseuml neuml rrugeuml mund teuml shihet si njeuml tregues qeuml siguria neuml rrugeuml eumlshteuml njeuml

ccedileumlshtje neuml agjendeumln politike7

Gjithashtu neuml BE transporti rrugor eumlshteuml meuml i rreziksheumlm dhe meuml i kushtuesheumlm neuml aspektin

e jeteumls njereumlzore Siguria neuml rrugeuml eumlshteuml problem i madh shoqeumlror i peumlrbashkeumlt peumlr teuml gjitha

vendet e BE-seuml Neuml vitin 2009 meuml shumeuml se 35000 njereumlz kaneuml vdekur neuml rrugeumlt e BE-seuml e qeuml

eumlshteuml ekuivalente me njeuml qytet teuml meseumlm dhe jo meuml pak se 15 milioneuml persona janeuml leumlnduar8

Peumlr teuml peumlrmireumlsuar sigurineuml neuml rrugeuml eumlshteuml vendosur njeuml objektiv sasior zvogeumllim peumlr 50 teuml

numrit teuml vdekjeve nga aksidentet rrugore deri meuml 2020 duke filluar nga viti 2010 Pavareumlsisht

suksesit neumlpeumlrmjet programeve teuml BE-seuml rrugeumlt evropiane janeuml ende larg peumlr teuml qeneuml teuml sigurta

BE-ja ka peumlrcaktuar disa objektiva neuml bazeuml teuml orientimeve teuml politikave teuml saj peumlr sigurineuml neuml

rrugeuml duke theksuar si esenciale arsimin trajnimin dhe zbatimin9

Neuml Kosoveuml sfida e siguriseuml neuml rrugeuml eumlshteuml identifikuar gjateuml viteve teuml fundit Neuml vitin 2009

eumlshteuml themeluar njeuml organ ndeumlrministror i quajtur Keumlshilli peumlr Sigurineuml neuml Komunikacionin

Rrugor10 Roli i keumltij Keumlshilli eumlshteuml teuml ndeumlrtojeuml bashkeumlpunimin mes ministrive peumlrgjegjeumlse peumlr

promovimin e siguriseuml neuml rrugeuml Koheumlve teuml fundit eumlshteuml hartuar ldquoDraft-Strategjia Kombeumltarerdquo

nga Keumlshilli dhe si e tilleuml eumlshteuml proceduar peumlr miratim neuml Qeveri Korniza ligjore edhe pse e

mangeumlt eumlshteuml zbatuar pjeseumlrisht dhe eumlshteuml neuml shqyrtim e sipeumlr11 Komunat dhe Keumlshillat

6 Ccedileumlshtja e siguriseuml seuml trafikut riafirmon objektivin afatgjateuml teuml keumlrkuar nga KB peumlr teuml zvogeumlluar numrin e

aksidenteve deri meuml 2020 (Rezoluta e Asambleseuml seuml Peumlrgjithshme teuml KB-seuml ARES64255 mars 2010) 7 Neuml krahasim me vendet e tjera evropiane Kosova eumlshteuml njeuml ndeumlr vendet e pakta qeuml nuk e ka miratuar ende njeuml

strategji kombeumltare peumlr sigurineuml neuml trafik 8 European Commission (EC) Towards a European Road Safety Area Policy Orientations on Road Safety 2011-

2020 (Brussels 2010) 9 Ibidem 10 Themelimi i keumltij keumlshilli eumlshteuml parapareuml me Ligjin mbi Sigurineuml neuml Komunikacion (2007) ldquoProgrami peumlr

sigurineuml rrugorerdquo eumlshteuml miratuar neuml vitin 2010 me qeumlllim teuml zvogeumllimit teuml trendit negativ teuml siguriseuml rrugore neuml Kosoveuml

11 Drafti i ligjit teuml ri eumlshteuml neuml pocedureuml parlamentare peumlr miratim

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

6

Komunaleuml peumlr Siguri teuml Komunitetit teuml themeluar neuml secileumln komuneuml luajneuml njeuml rol teuml veccedilanteuml

neuml aspektin e siguriseuml publike12

22 Policia e Kosoveumls organizimi dhe peumlrgjegjeumlsiteuml

PK-ja eumlshteuml autoriteti kompetent peumlrgjegjeumls peumlr zbatimin e politikave teuml siguriseuml kombeumltare

ku peumlrfshihet edhe trafiku rrugor Roli i policiseuml - neuml fusheumln e siguriseuml neuml trafik - eumlshteuml mjaft

specifik dhe aplikohet peumlrmes aktiviteteve teuml ndryshme Peumlrgjegjeumlsiteuml kryesore janeuml zbatimi i

ligjeve teuml trafikut reagimet ndaj aksidenteve dhe ngritja e nivelit teuml ndeumlrgjegjeumlsimit peumlrmes

qasjes proaktive Policia e trafikut sheumlrben si njeuml pengeseuml peumlr ngaseumlsit teuml cileumlt nuk i

respektojneuml rregullat e trafikut dhe nuk u binden atyre13

PK-ja ka aprovuar njeuml ldquoPlan Strategjik Zhvillimor 2011-2015rdquo14 ku njeuml nga objektivat

strategjike eumlshteuml ngritja e nivelit teuml siguriseuml publike dhe besimit teuml qytetareumlve (trafikut

rrugor)

PK-ja eumlshteuml e organizuar neuml nivel qendror dhe lokal15 Drejtoria e Peumlrgjithshme e PK-seuml

(kryesuar nga Drejtori i Peumlrgjithsheumlm) eumlshteuml peumlrgjegjeumlse neuml nivel vendi Neuml nivelin rajonal

janeuml shtateuml njeumlsi rajonale - Drejtori Rajonale (DR) - peumlrgjegjeumlse peumlr sigurineuml publike Stacionet

e policiseuml janeuml peumlrgjegjeumlse peumlr policineuml lokale neuml secileumln komuneuml16

Policia e trafikut eumlshteuml e organizuar neuml keumlteuml meumlnyreuml neuml nivelin qendror Divizioni i

Komunikacionit Rrugor (DKRr) eumlshteuml peumlrgjegjeumls peumlr menaxhim strategjik udheumlzime urdhra

dhe plane operative peumlr njeumlsiteuml operative (njeumlsiteuml e policiseuml seuml trafikut) Neuml nivel operativ

DKRr eumlshteuml peumlrgjegjeumls peumlr kontrollimin e autostradeumls peumlrmes Njeumlsiseuml peumlr Kontrollin e

Autostradeumls (NjKA) DKRr ka zhvilluar planet e veprimit qeuml kaneuml peumlr qeumlllim adresimin e

sfidave teuml cilat pengojneuml sigurineuml e qeumlndrueshme teuml trafikut rrugor17

Njeumlsiteuml peumlrkateumlse operative janeuml pjeseuml e DR-ve si dhe i raportojneuml DR-ve dhe DKRr-seuml NjKA

raporton drejtpeumlrdrejt tek DKRr

12 Detyrat dhe peumlrgjegjeumlsiteuml e keumltij Keumlshilli janeuml teuml peumlrcaktuara me UA nr 272012 MPB ndash 032012 dhe kaneuml teuml

beumljneuml meuml shumeuml me siguri teuml peumlrgjithshme duke mos u potencuar neuml meumlnyreuml teuml veccedilanteuml sigurineuml neuml trafik Aneumltareuml teuml keumltyre keumlshillave janeuml edhe komandanteumlt e stacioneve policore teuml komunave peumlrkateumlse

13 European Transport Safety Council (ETSC) Policing Enforcement Strategies to Reduce Traffic Casualties in Europe (Brussels 1999) fq 11

14 Bazuar neuml keumlteuml dokument PK-ja ka parapareuml ndeumlrmarrjen e keumltyre masave siccedil janeuml prezenceuml meuml teuml madhe policore peumlrmes patrullimeve meuml teuml shpeshta neuml ldquopika teuml zezardquo kontakte teuml drejtpeumlrdrejta dhe keumlshillimit me qytetareuml organizim teuml aktiviteteve proaktive me qeumlllim teuml edukimit teuml qytetareumlve shtimi i numrit teuml kontrolleve dhe veprimeve tjera policore neuml trafik

15 Shih ldquoShtojceumln Irdquo ndash struktura organizative e PK-seuml 16 Ligji peumlr Policineuml 04L-076 aprovuar meuml 2012 e definon Policineuml e Kosoveumls si sheumlrbim publik qeuml funksionon

brenda MPB-seuml 17 DKRr ka neumlnshkruar njeuml memorandum bashkeumlpunimi me Policineuml e Republikeumls seuml Shqipeumlriseuml peumlr patrullimet e

peumlrbashkeumlta teuml policiseuml seuml trafikut me qeumlllim teuml rritjes seuml siguriseuml neuml trafikun rrugor gjateuml sezonit teuml vereumls

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

7

Detyrat e njeumlsive patrulluese janeuml teuml peumlrcaktuara neuml ldquoUdheumlzuesin peumlr meumlnyreumln e kryerjes seuml

detyrave neuml mbikeumlqyrjen dhe rregullimin e trafikut rrugorrdquo Peumlrveccedil keumltyre dokumenteve PK

ka miratuar gjithashtu ldquoManualin peumlr Parime dhe Procedura Standarde Operativepeumlrshkrime

teuml puneumlsrdquo si dhe udheumlzime peumlr operacione

23 Roli i policiseuml seuml trafikut

Qeumlllimi i policiseuml seuml trafikut eumlshteuml teuml sigurojeuml leumlvizjen e sigurt neuml rrugeuml teuml parandalojeuml

shkeljet neuml trafik dhe teuml marreuml masat e duhura kundeumlr shkeleumlsve Patrullimi ka njeuml rol

mbikeumlqyreumls parandalues dhe krijon njeuml ambient meuml teuml sigurt peumlr teuml gjitheuml aktereumlt neuml trafik

Policia e trafikut analizon planifikon dhe harton strategji peumlr nivel teuml qeumlndruesheumlm teuml

siguriseuml neuml trafik Njeumlsiteuml e policiseuml seuml trafikut janeuml njeumlsi peumlrgjegjeumlse peumlr

Planifikimin e patrullimeve - faza e planifikimit teuml aktiviteteve operative bazohet neuml

analizat e shkaqeve qeuml qeumlndrojneuml pas aksidenteve teuml trafikut (faktoreumlt e rrezikut)

Patrullimet - kryhet neuml meumlnyra teuml ndryshme neuml koheuml teuml ndryshme dhe me mjete teuml

ndryshme Pikat kontrolluese ku kryhen patrullimet peumlrcaktohen neuml bazeuml teuml

analizave teuml rrezikut teuml larteumlpeumlrmendur dhe

Hetimet e aksidenteve - peumlrfshijneuml hetimin e ploteuml teuml tyre dhe kaneuml peumlr qeumlllim rritjen

e siguriseuml neuml trafikun rrugor Hartohen raporte peumlrfshireuml analizat mbi faktoreumlt qeuml i

shkaktojneuml aksidentet18

Mbikeumlqyrja e fluksit teuml trafikut beumlhet peumlrmes praniseuml seuml policiseuml seuml trafikut neuml rrugeuml dhe

mund teuml beumlhet edhe me ndihmeumln e pajisjeve teknike monitoruese ndash kamerave teuml

shpejteumlsiseuml19 etj

24 Organizatat e tjera teuml angazhuara

Neuml adresimin e siguriseuml seuml trafikut rrugor janeuml teuml peumlrfshireuml disa aktereuml

Qeveria eumlshteuml peumlrgjegjeumlse peumlr krijimin e politikave teuml siguriseuml peumlr qytetareuml peumlrfshireuml edhe

trafikun Neumln kornizeumln e aplikueshme ligjore Qeveria Ministria e Puneumlve teuml Brendshme

(MPB) dhe Ministria e Infrastruktureumls (MI) ndajneuml peumlrgjegjeumlsineuml kryesore peumlr vendosjen e

18 Njeumlsiteuml e Policiseuml seuml Trafikut kryejneuml hetime peumlr aksidentet e trafikut qeuml rezultojneuml me fatalitet leumlndime teuml

reumlnda dhe aksidentet me deumlme teuml shumta Neuml aneumln tjeteumlr stacionet policore i hetojneuml aksidentet me deumlme meuml teuml vogla

19 lsquorsquoKamera teuml shpejteumlsiseumlrsquorsquo eumlshteuml emri i zakonsheumlm peumlr kamerat e siguriseuml qeuml peumlrdoren nga forcat e policiseuml Ekzistojneuml kateumlr lloje kryesore kamera fikse teuml cilat janeuml mjete pa pilot dhe fotografojneuml neuml njeuml rrugeuml ku ka pasur aksidente kamera teuml shpejteumlsineuml mbi distanceumln teuml cilat janeuml pa pilot por operojneuml neuml ccedilifte dhe zbulojneuml shpejteumlsineuml e arritur ndeumlrmjet automjeteve dhe peumlrdoren neuml meumlnyreuml tipike neuml rrugeuml meuml teuml gjata me dendeumlsi teuml larteuml peumlrplasjeje kamera leumlvizeumlse peumlr shpejteumlsineuml qeuml peumlrdoren nga policeumlt dhe vendosen neuml aneumlt e rrugeumlve dhe kamera neuml driteuml teuml kuqe qeuml peumlrdoren neuml kryqeumlzimet ku ka semaforeuml Gjithashtu sipas praktikave ndeumlrkombeumltare vendosja e kamerave false neuml vende teuml ndryshme eumlshteuml njeuml meumlnyreuml peumlr teuml rritur efektivitetin

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

8

politikave hartimin dhe zbatimin e ligjeve qeuml lidhen me sigurineuml neuml trafikun rrugor MI ka

disa detyra si

programe peumlr trajnimin e ngaseumlsve dhe vlereumlsimin e tyre

kushtet e kontrollimit teknik teuml automjeteve dhe

ndeumlrtimin dhe mireumlmbajtjen e rrugeumlve

Peumlrveccedil keumlsaj seuml bashku me PK-neuml MI-ja mbikeumlqyreuml administron dhe zbaton kornizeumln

ligjore peumlr sigurineuml publike neuml rrugeuml

Komunat janeuml peumlrgjegjeumlse peumlr ndeumlrtimin dhe mireumlmbajtjen e rrugeumlve publike lokale

Gjykatat janeuml peumlrgjegjeumlse peumlr trajtimin e veprave peumlr shkelje teuml rregullave teuml trafikut

Organet e drejteumlsiseuml peumlrmes puneumls seuml tyre kontribuojneuml neuml meumlnyreuml efektive si mekanizeumlm

mbrojteumls neuml ndeumlrgjegjeumlsimin e publikut Neumlpeumlrmjet vendimeve meritore ato veccedilaneumlrisht

ndikojneuml neuml shtypjen e fenomeneve teuml rrezikshme neuml trafik duke ndikuar keumlshtu

drejtpeumlrdrejt neuml peumlrmireumlsimin e sjelljes seuml pjeseumlmarreumlsve

Institucionet sheumlndeteumlsore kontribuojneuml neuml kujdesin sheumlndeteumlsor dhe trajtimin e qytetareumlve-

ngaseumlsve Sheumlrbimet emergjente me koheuml dhe efektive ndash me aneuml teuml trajtimit teuml duhur teuml

leumlnduarve neuml aksidente - zvogeumllojneuml pasojat e tyre Meuml tej keumlto institucione kontribuojneuml

edhe neuml edukimin e ngaseumlsve peumlr procedurat e ndihmeumls seuml pareuml dhe transportimin e duhur

teuml aksidentuarve

Institucionet e arsimit e promovojneuml edukimin efektiv teuml siguriseuml rrugore neuml shkolla

Gjithashtu mediet mund teuml rrisin ndeumlrgjegjeumlsimin e komunitetit dhe teuml kuptuarit e faktoreumlve

dhe kostove teuml aksidenteve rrugore Kompaniteuml e sigurimeve kaneuml njeuml rol teuml veccedilanteuml neuml keumlteuml

drejtim Aplikimi i koncepteve teuml sigurimit duke shpeumlrblyer ngaseumlsit qeuml nuk shkaktojneuml

aksidente i motivon ata teuml peumlrmireumlsojneuml sjelljet e tyre neuml trafik dhe si rrjedhojeuml e keumlsaj edhe

keumlto kompani ndikojneuml neuml sigurineuml rrugore

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

9

3 A ka policia e trafikut qasje neuml informata teuml

besueshme teuml peumlrditeumlsuara dhe relevante si dhe a

peumlrdoren ato neuml meumlnyreuml efektive

31 Ccedilfareuml informatash i duhen policiseuml seuml trafikut

Veprimet peumlr teuml zvogeumlluar problemet e siguriseuml neuml trafikun rrugor duhet teuml jeneuml teuml bazuara

neuml informata relevante Informatat e tilla mund teuml merren me ndihmeumln e njeuml sistemi

informativ teuml siguriseuml neuml rrugeuml20 Shumeuml vende evropiane kaneuml baza teuml ndryshme teuml teuml

dheumlnave por neuml peumlrgjitheumlsi ato janeuml neuml proneumlsi teuml agjencive kombeumltare peumlr siguri neuml rrugeuml

dhe institucionet e ndryshme ofrojneuml informata peumlr agjenciteuml e tilla21

Aktivitetet efektive teuml policiseuml seuml trafikut keumlrkojneuml informata rreth22

Faktoreumlve qeuml ndeumlrlidhen me aksidente teuml tilla si23

ngaseumlsit dhe sjelljet e tyre

llojet e automjeteve teuml peumlrfshira dhe gjendja e tyre

gjendja e rrugeumlve dhe moti

intensiteti i trafikut dhe

ku dhe kur kaneuml ndodhur aksidentet

teuml ashtuquajturave ldquopika teuml zezardquo24

ngjarjeve - kur dhe ku mund teuml rriten rreziqet peumlr aksidente

pasojave teuml aksidenteve

aktiviteteve teuml kryera nga policia e trafikut dhe ndeumlshkimet e aplikuara dhe

reagimeve peumlr rezultatet e qasjeve dhe aktiviteteve teuml ndryshme

Policia e trafikut eumlshteuml peumlrgjegjeumlse peumlr mbledhjen e teuml dheumlnave teuml nevojshme teuml cilat kryesisht

vet i prodhojneuml Autoritetet tjera ose organizatat mund teuml keneuml njohuri teuml cilat policia e

20 OECD Safety on Roads (Paris 2002) fq 10 21 Neuml Kosoveuml roli i agjenciseuml seuml tilleuml ushtrohet nga Keumlshilli peumlr Sigurineuml neuml Komunikacionin Rrugor Keumlshilli

kryesisht mbledh teuml dheumlna nga Policia e Kosoveumls 22 Kjo pjeseuml bazohet neuml literatura teuml ndryshme rreth praktikave teuml mira teuml kontrollit teuml trafikut dhe dokumente ndash

politika nga organizata teuml ndryshme ndeumlrkombeumltare 23 WHO Data Systems A Road Safety Manual for Decision-Makers and Practioners (Geneva 2010) 24 Neuml menaxhimin e siguriseuml rrugore ldquopikat e zezardquo (angblackspot) janeuml vendet ku historikisht janeuml koncentruar

aksidentet e trafikut Kjo mund teuml ndodh peumlr arsye teuml ndryshme teuml tilla si ktheseuml e ashpeumlr apo keumlnd neuml njeuml rrugeuml teuml drejteuml kryqeumlzim i fshehur neuml njeuml rrugeuml teuml shpejteuml shenja teuml dobeumlta ose teuml fshehura paralajmeumlruese neuml udheumlkryq etj

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

10

trafikut nuk i ka peumlr shembull ngjarjet ose gjendja qeuml mund teuml rriseuml rrezikun peumlr aksidentet

e trafikut Peumlr keumlteuml arsye marreumldheumlnia e ngushteuml e puneumls midis policiseuml seuml trafikut dhe

autoriteteve teuml tjera eumlshteuml thelbeumlsore

Eumlshteuml po keumlshtu e reumlndeumlsishme qeuml teuml dheumlnat teuml strukturohen dhe analizohen siccedil duhet qeuml

aktualisht teuml peumlrdoren peumlr planifikime operative dhe detyra teuml peumlrditshme Kjo do trsquoi

mundeumlsonte policiseuml seuml trafikut teuml zgjedh mjetet e duhura - neuml koheumln e duhur dhe neuml vendin

e duhur Kjo gjithashtu e beumln meuml teuml lehteuml fokusimin meuml teuml mireuml neuml sjelljet e ngaseumlsve kushtet

rrugore gjendjen dhe llojin e automjeteve (kamioneuml autobuseuml ose vetura) etj Peumlr njeuml efekt

maksimal teuml siguriseuml eumlshteuml e reumlndeumlsishme qeuml policia e trafikut teuml fokusohet neuml faktoreuml teuml cileumlt

kaneuml ndikim teuml drejtpeumlrdrejteuml neuml sigurineuml rrugore dhe ateuml neuml vende dhe koheuml teuml duhur ku

aksidentet kaneuml gjasa teuml ndodhin

32 A ka policia e trafikut qasje neuml informatat e duhura

Shumica e informatave teuml nevojshme peumlr qeumlllime teuml planifikimit peumlr policineuml e trafikut janeuml

neuml dispozicion25 Policia e trafikut ka qasje neuml dy baza teuml teuml dheumlnave SIPK teuml dheumlnat rreth

veprave penale dhe MAAP teuml dheumlnat peumlr aksidentet statistikat dhe analizat Teuml dheumlnat neuml

keumlto baza peumlrcillen neuml baza ditore javore dhe mujore Disa teuml dheumlna sigurohen peumlrmes

takimeve dhe shkeumlmbimit me autoritetet tjera - institucionet rrugore sheumlndeteumlsore dhe

gjykatat neuml lidhje me kundeumlrvajteumlsit dhe ndeumlshkimet Teuml dheumlnat rreth aksidenteve dhe

pasojave teuml tyre janeuml teuml plota

Policia e trafikut eumlshteuml mjaft mireuml e informuar rreth ngjarjeve dhe gjendjes se ku dhe kur

mund teuml rriten rreziqet peumlr aksidente Bashkeumlpunimi me autoritetet tjera qendrore dhe lokale

dhe me shoqeumlrineuml civile ofron teuml dheumlna peumlr intensitetin e trafikut gjendjen neuml rrugeuml etj26

Mund teuml keumlrkohet nga policia e trafikut teuml sigurojeuml ndihmeuml peumlr autoritetet tjera bie fjala teuml

jeteuml e pranishme afeumlr shkollave teuml ndihmojeuml organet e inspektimit teuml ngriteuml ndeumlrgjegjeumlsimin

neuml parandalimin e rrezikut neuml trafik etj27

Neuml tabeleumln e meumlposhtme eumlshteuml peumlrmbledhur qasshmeumlria e njeumlsive policore teuml trafikut neuml

informata teuml nevojshme teuml llojeve teuml ndryshme Qasjen e kemi klasifikuar neuml kateumlr kategori28

25 Sipas praktikave ndeumlrkombeumltare burimi meuml i zakonsheumlm peumlr teuml dheumlnat rreth aksidenteve janeuml teuml dheumlnat e

policiseuml Megjithateuml shumeuml aksidente nuk raportohen neuml polici - me ose pa deumlmtime teuml vogla apo pa leumlndime 26 Raportet vjetore teuml PK-seuml peumlr vitet 2012 dhe 2013 27 Examinimi i raporteve teuml ndryshme planeve ditore teuml policiseuml seuml trafikut etj 28 Peumlr meuml shumeuml shpjegime shih ldquoShtojceumln IIrdquo

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

11

Tabela 1 Qasshmeumlria e policiseuml seuml trafikut neuml informata teuml nevojshme peumlr planifikimin

operativ

ploteumlsisht kryesisht pjeseumlrisht shumeuml pak

Informata peumlr faktoreumlt qeuml ndeumlrlidhen me aksidentet x

Informatat peumlr pasojat e aksidenteve x

Informata mbi ngjarjet kushtet kur ku rreziqet mund teuml rriten peumlr aksidente

x

Informata rreth aktiviteteve teuml kryera nga policia e trafikut dhe ndeumlshkimet e aplikuara

x

Reagimet ndaj rezultateve teuml qasjeve teuml ndryshme dhe aktiviteteve

x

Siccedil shihet meuml sipeumlr ekzistojneuml fusha ku informatat e nevojshme nuk janeuml ploteumlsisht teuml

qasshme - kur eumlshteuml e nevojshme Ka ende fusha qeuml duhet teuml zhvillohen para se policia e

trafikut teuml mund teuml pranojeuml informata neuml koheuml peumlr ngjarjet dhe kushtet kur dhe ku mund teuml

rriten rreziqet peumlr aksidente Informatat ldquoonlinerdquo ose neuml koheuml reale nga autoritetet e rrugeumlve

dhe peumlrpjekjet shteseuml peumlr teuml ngritur rrjete me aktereuml teuml ndrysheumlm janeuml shembuj teuml

aktiviteteve qeuml mund teuml shtojneuml vlereuml

Raportimi i performanceumls neuml disa aspekte nuk eumlshteuml i zhvilluar edhe aq mireuml Nga sistemi

aktual i informatave eumlshteuml veumlshtireuml teuml kuptohet secila peumlrpjekje qeuml do teuml sigurojeuml bazeuml solide

peumlr zhvillimin e raportimit

Kapacitetet meuml pak teuml zhvilluara janeuml ato peumlr vlereumlsimin e efektivitetit teuml qasjeve dhe

aktiviteteve teuml ndryshme Disa peumlrpjekje janeuml iniciuar peumlr shembull neuml hartimin e raporteve

peumlr aktivitetet e kryera por jo neuml matjen e veprimeve teuml ndeumlrmarra neuml meumlnyreuml qeuml teuml

parandalohen aksidentet

33 A eumlshteuml policia e trafikut duke i peumlrdorur informatat neuml

meumlnyreuml efektive

Cileumlsia e interpretimit teuml teuml dheumlnave eumlshteuml vendimtare neuml peumlrcaktimin e aktiviteteve teuml

duhura teuml policiseuml seuml trafikut Njeuml shembull disa nga faktoreumlt e aksidenteve teuml ofruara neumlpeumlr

dosje ndash siccedil janeuml kushtet klimatike dhe gjendjet e rrugeumlve ndash mund teuml shpjegojneuml ndonjeuml

aksident por neuml realitet ngasja e pakujdesshme ose shpejteumlsia mund teuml jeneuml shkaku i veumlrteteuml

Me fjaleuml teuml tjera policia e trafikut ka nevojeuml peumlr informata rreth kushteve klimatike dhe

gjendjes neuml rrugeuml qeuml teuml planifikojeuml aktivitetet e saj mireumlpo kontrollet aktuale ndash me qeneuml

efektive ndash duhet teuml fokusohen neuml aspekte tjera si shpejteumlsia dhe sjelljet e ngaseumlsve Njeuml ccedileumlshtje

tjeteumlr qeuml mund teuml ngritet neuml keumlteuml kontekst eumlshteuml nevoja peumlr informata Edhe neumlse keumlto

informata janeuml ligjeumlrisht dhe teknikisht korrekte ato mund teuml diskutohen nga njeuml

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

12

perspektiveuml e kontrollit teuml trafikut neumlse janeuml mbivendosur ose tepeumlr teuml detajuara peumlr trsquou

peumlrshtatur nevojave praktike teuml policiseuml trafikut29

Shfryteumlzimi efektiv i informatave keumlrkon qeuml ato teuml

konsiderohen relevante dhe teuml dobishme nga ana e peumlrdoruesit

doreumlzohen neuml koheumln e duhur peumlr njeumlsiteuml e duhura

interpretohen neuml meumlnyreuml korrekte nga ana e peumlrdoruesit

peumlrdoren peumlr analiza dhe vlereumlsim neuml nivele teuml ndryshme

kaneuml ndikim neuml puneumln e peumlrditshme neuml terren dhe

peumlrdoren peumlr teuml meumlsuar dhe vepruar peumlr ndryshim dhe peumlrmireumlsim

Informatat peumlr planifikimin e aktiviteteve nuk janeuml peumlrdorur sistematikisht nga policia e

trafikut neuml meumlnyreuml efektive peumlr teuml maksimizuar efektivitetin e puneumls neuml aktivitetet e

peumlrditshme Peumlrveccedil keumlsaj ato janeuml peumlrdorur rralleuml peumlr vendimet rreth meumlnyreumls se si duhet

peumlrmireumlsuar aktivitetet e policiseuml seuml trafikut teuml cilat janeuml - peumlrgjitheumlsisht - duke peumlrseumlritur teuml

njeumljteumln strategji teuml zbatimit Detyrat e adresuara neuml fleteumlt-patrulluese nuk ishin shpesh neuml

peumlrputhje me planet operative30

Analizat e shkaqeve qeuml qeumlndrojneuml pas aksidenteve interpretohen nga njeumlsiteuml e policiseuml seuml

trafikut dhe peumlrcillen te DKRr neuml baza teuml rregullta Analizat shteseuml teuml prodhuara nga DKRr

peumlrdoren pjeseumlrisht neuml peumlrputhje me faktoreumlt e identifikuar teuml rrezikut31

Tabela 2 Peumlrdorimi i informatave teuml nevojshme nga policia e trafikut peumlr planifikim

operativ

Peumlrdorimi i informatave Gjithhereuml Shpesh Ndonjeumlhereuml Rralleuml

Teuml interpretuara analizuara dhe kombinuara me teuml dheumlna tjera

x

Teuml doreumlzuara me koheuml te njeumlsia e duhur x

Teuml peumlrdorura peumlr planifikim operativ dhe puneuml teuml peumlrditshme

x

Teuml peumlrdorura peumlr teuml meumlsuar dhe peumlr vendime peumlr peumlrmireumlsim

x

29 Ekzaminimi i klasifikimeve teuml DKRr peumlr shkaqet e aksidenteve neuml trafik ldquoStatistika dhe analiza e aksidenteve

neuml trafikrdquo peumlr vitet 2012 dhe 2013 30 Ekzaminim i aktiviteteve teuml bazuara neuml plane operative 31 Ekzaminimi i klasifikimeve teuml DKRr peumlr shkaqet e aksidenteve teuml trafikut ldquoStatistika dhe analiza e aksidenteve

neuml trafikrdquopeumlr vitet 2012 dhe 2013

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

13

Raportet vjetore teuml DKRr-seuml i peumlrshkruajneuml faktoreumlt e aksidenteve rrugore neuml krahasim me

vitet e meumlparshme Rezultatet e informatave peumlr faktoreumlt qeuml ndeumlrlidhen me aksidentet

trajtohen siccedil duhet veteumlm kur policia e trafikut zbaton masat neuml planet operative ose urdhrat

nga DKRr Neuml planifikimin operativ policia e trafikut ka peumlrdorur informatat rreth

shpeshteumlsiseuml dhe shkaqeve teuml aksidenteve Aktivitetet janeuml teuml ndryshme dhe varen thjesht

nga vendndodhja gjeografike dhe intensiteti i trafikut por kryesisht janeuml orientuar neuml

monitorimin e shpejteumlsiseuml32 Peumlrveccedil keumlsaj njeumlsiteuml e trafikut (duke peumlrjashtuar NjKA-neuml) nuk i

drejtojneuml gjithnjeuml aktivitetet me sheumlnjesteumlr edhe neuml rrugeumlt tjera jo-rajonale

Detyrat rutineuml nuk adresojneuml detyra teuml veccedilanta vis-agrave-vis treguesve teuml identifikuar neuml analizeumln

e aksidenteve Sipas krahasimit teuml teuml dheumlnave patrullimet e vlereumlsuara rutineuml teuml policiseuml seuml

trafikut kryesisht kaneuml sheumlnjestruar faktorin shpejteumlsi Kjo neumlnkupton se informatat nuk janeuml

peumlrdorur ploteumlsisht peumlr detyrat e peumlrditshme Shumica e patrullimeve kryesisht kryhen pa

ndonjeuml objektiv tjeteumlr shteseuml Aktivitetet aktuale teuml peumlrditshme ndash peumlr teuml qeneuml efektive - do teuml

duhet teuml fokusohen neuml aspekte teuml tjera teuml ndryshme siccedil eumlshteuml sjellja e ngaseumlsve (mbajtja e

distanceumls ngasja e pakujdesshme etj)

Informatat peumlrdoren rralleuml peumlr teuml identifikuar peumlrmireumlsimet e mundshme teuml veprimeve

parandaluese33 Shumica deumlrrmuese e aktiviteteve teuml kryera nuk janeuml teuml peumlrmbledhura neuml

raporte post-operative peumlr teuml matur progresin drejt objektivave teuml vendosura Peumlr meuml tepeumlr

peumlrzierja e prioriteteve neuml patrullime nuk ishte gjithnjeuml e bazuar neuml informatat e

disponueshme34

32 Shembuj teuml tjereuml teuml intensifikimit teuml patrullimeve peumlrfshijneuml ndalesat peumlr automjete sipas planeve operative

ngjarjet sportive dhe klubet e nateumls etj Automjetet inspektohen neuml baza vjetore derisa veteumlm hereumlpashere adresohen me plane teuml peumlrbashkeumlta operative Policia e trafikut - MI

33 Ekzaminimi i raporteve teuml njeumlsive teuml policiseuml seuml trafikut peumlr vitet 2012 dhe 2013 34 Vlen teuml peumlrmendet se bazuar neuml informatat peumlr aksidente DKRr ka keumlrkuar nga NjRKRr-PR qeuml teuml shtohet

numri i kontrolleve neuml disa rrugeuml siccedil ishte rasti neuml rrugeumln Prishtineuml-Podujeveuml-Merdareuml Si rezultat i angazhimeve shteseuml numri i aksidenteve neuml keumlteuml aks rrugor eumlshteuml zvogeumlluar duksheumlm neuml periudheumln janar-maj 2014 neuml krahasim me vitin 2013

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

14

4 A i kryen policia e trafikut sheumlrbimet neuml meumlnyreuml

efektive

41 Si teuml matet efektiviteti i policiseuml seuml trafikut

Qeumlllimi i peumlrgjithsheumlm peumlr policineuml e trafikut seuml bashku me autoritetet e tjera peumlrgjegjeumlse siccedil

kemi peumlrmendur eumlshteuml teuml minimizohen aksidentet e trafikut dhe teuml ndihmohet peumlr njeuml mjedis

teuml sigurt teuml trafikut Shtrohet pyetja se si duhet teuml veprojeuml policia e trafikut peumlr teuml

peumlrmbushur neuml meumlnyreumln meuml teuml mireuml teuml mundshme keumlto objektiva Peumlrveccedil keumlsaj a eumlshteuml fare

e mundur teuml maten rezultatet e policiseuml seuml trafikut peumlr shkak teuml faktoreumlve teuml tjereuml qeuml ndikojneuml

neuml veumlllimin dhe karakterin e ldquoaksidenteverdquo

Zvogeumllimi i aksidenteve teuml reumlnda teuml trafikut eumlshteuml njeuml lloj mateumlsi qeuml tregon peumlr rezultatin e

peumlrgjithsheumlm se neuml ccedilrsquomeumlnyreuml operojneuml autoritetet peumlrgjegjeumlse rrugore ose teuml policiseuml seuml

trafikut Megjithateuml eumlshteuml matje shumeuml e peumlrgjithshme qeuml varet nga shumeuml faktoreuml siccedil janeuml

rrugeumlt dhe moti sjelljet e ngaseumlsve numri i automjeteve dhe gjendja e tyre angazhimi i

autoriteteve tjera rregullimi aktual kushtet financiare etj

Ekzistojneuml edhe matje teuml tjera teuml zakonshme Mund teuml studiohen neumlse mjetet e teuml duhura janeuml

neuml dispozicion dhe neumlse ato janeuml peumlrdorur neuml meumlnyreuml efektive peumlr shembull a janeuml peumlrdorur

kamerat e shpejteumlsiseuml dhe radareumlt aty ku do teuml shtonin meuml shumeuml vlereuml (rreziku i larteuml peumlr

aksidentet e trafikut peumlr shkak teuml shpejteumlsiseuml seuml automjetit) a beumlhen teste alkooli ku do teuml

shtonin meuml shumeuml vlereuml etj Gjithashtu mund teuml shqyrtohen neumlse njeumlsiteuml e kontrollit neuml koheuml

teuml duhur sigurojneuml autoritetet peumlrgjegjeumlse rrugore me propozime peumlr ndryshimin e

kufizimeve teuml shpejteumlsiseuml veumlnien e shenjave paralajmeumlruese riparimin e rrugeumlve largimin e

pengesave neuml rrugeuml etj

Mund edhe teuml matet meumlnyra se si shpeumlrndahen burimet neuml koheuml dhe neuml hapeumlsireuml Idealisht

mjetet e duhura duhet peumlrdorur peumlr teuml kontrolluar gjeumlrat e duhura neuml koheumln e duhur dhe

vendin e duhur Aktivitetet e patrullimit neuml koheuml dhe hapeumlsireuml duhet teuml ndeumlrlidhen sa meuml

shumeuml qeuml teuml jeteuml e mundur me ateuml se kur dhe ku ndodhin aksidentet e trafikut

Kundrejt propozimeve teuml meumlsipeumlrme mund teuml shtrohet pyetja A eumlshteuml e mundur qeuml policia

e trafikut teuml punojeuml meuml mireuml apo meuml dobeumlt a eumlshteuml policia e trafikut neuml gjendje teuml meumlsojeuml dhe

a janeuml neuml gjendje teuml marrin vendime ccedilfareuml teuml beumljneuml dhe si teuml beumlhet Peumlrgjigja e qarteuml peumlr teuml

gjitha keumlto pyetje eumlshteuml pozitive Eumlshteuml e reumlndeumlsishme teuml theksohet se megjithateuml asnjeuml matje

nuk eumlshteuml e peumlrsosur dhe e ploteuml vetvetiu Ccedileumlshtje kryesore eumlshteuml qeuml teuml peumlrdoren informatat

dhe teuml dheumlnat relevante teuml besueshme dhe qeuml janeuml neuml gjendje trsquoi ofrojneuml policiseuml seuml trafikut

udheumlzime se si teuml punojneuml meuml zgjuar ndash teuml jeneuml meuml efektiv - neuml meumlnyreuml qeuml trsquoi afrohen qeumlllimit

qeuml teuml ndikojneuml neuml numrin e aksidenteve fatale

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

15

42 A i ka policia e trafikut mjetet e duhura qeuml teuml jeteuml efektive

Peumlr shkak se rreziku i aksidenteve peumlrcaktohet nga faktoreuml teuml ndrysheumlm policia e trafikut

duhet teuml peumlrdoreuml mjete teuml llojllojshme peumlr teuml adresuar vendimet ndikuese mbi kufizimet e

shpejteumlsiseuml dhe shenjat paralajmeumlruese dhe meuml drejtpeumlrdrejteuml peumlrmes masave teuml ndryshme

teuml kontrollit teuml trafikut siccedil janeuml kamerat peumlr shpejteumlsi radareumlt testet e alkoolit kontrollet e

automjeteve dhe teuml flukseve teuml trafikut gjendjen e rrugeumlve dhe sjelljet e ngaseumlsve35

Neuml meumlnyreuml qeuml teuml keteuml qasjen direkte neuml meumlnyreuml efektive policia e trafikut duhet teuml

Orientojeuml peumlrpjekjet e tyre neuml

- Vendndodhjet me rrezik teuml larteuml rrugeumlt apo vendet ku aksidentet mund teuml

ndodhin

- Neuml koheumln diteumlt dhe oreumlt me rrezik teuml larteuml kur aksidentet mund teuml jeneuml meuml teuml

shpeshta

- Vendndodhjet me rrezik ad-hoc neuml koheuml teuml caktuar (ngjarje teuml peumlrkohshme)

Fokusojeuml kontrollet neuml faktoreumlt qeuml ndeumlrlidhen me aksidente si

- Sjellja e ngaseumlsve me rrezik teuml larteuml

- Faktoreumlt mekanik teuml rrezikut teuml larteuml te automjetet veccedilaneumlrisht kamioneumlt e

meumldhenj

- Rrugeumlt me rrezik teuml larteuml dhe kushtet e motit

Aplikojeuml ndeumlshkime teuml duhura peumlr ata qeuml keumlrceumlnojneuml sigurineuml neuml trafik peumlrmes

- Paralajmeumlrimeve verbale apo teuml dokumentuara dhe llojeve teuml ndryshme teuml

gjobave etj

Peumlr teuml qeneuml efektive policia e trafikut duhet teuml keteuml punonjeumls kompetent dhe pajisje teuml

duhura automjete teuml pajisura mireuml (teuml shenjeumlzuara dhe teuml pashenjeumlzuara) motoccedilikleta

radareuml dhe teste teuml alkoolit Neuml shumeuml vende policia e trafikut eumlshteuml e pajisur edhe me

helikoptereuml kamera teuml shpejteumlsiseuml teste kundeumlr narkotikeumlve etj36 Peumlrvoja neuml BE dhe vende teuml

tjera tregon se kamerat e shpejteumlsiseuml teuml cilat ofrojneuml deumlshmi fotografike teuml pranueshme peumlr

gjykata janeuml shumeuml kost-efektive37

PK-ja peumlrdoreuml tregues teuml ndrysheumlm neuml meumlnyreuml qeuml teuml ndajeuml burimet e tyre neuml meumlnyreuml efektive

35 Ky seksion bazohet neuml literatura teuml ndryshme peumlr praktika teuml mira teuml kontrollit teuml trafikut si dhe dokumente

dhe politika nga vende teuml ndryshme dhe nga Policia e Kosoveumls 36 Patrullimi me helikopter peumlrdoret neuml veccedilanti neuml rrethana selektive Helikoptereumlt mund teuml peumlrdoren gjithashtu

peumlr kujdesin post-aksidental PK-ja nuk eumlshteuml e pajisur me mjet teuml tilleuml Mungojneuml edhe instrumentet peumlr testimin e praniseuml seuml narkotikeumlve

37 European Transport Safety Council (ETSC) Reducing Traffic Injuries Resulting from Excess and Inappropriate Speed (Brussels 1995) fq 28

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

16

Ne kemi ekzaminuar teuml dheumlnat e ndryshme - neuml lidhje me zyrtareumlt policoreumlpolicineuml e

trafikut

Tabela 3 Teuml dheumlnat peumlr aksidentet automjetet kundrejt burimeve teuml policiseuml

2010 2011 2012 2013 2014

Numri i automjeteve teuml regjistruara 178798 205366 212851 272107 288828

Numri i aksidenteve 18030 18888 19754 19954 16300

Numri i aksidenteve fatale 158 130 116 104 111

Numri i teuml vdekurve 175 157 121 119 127

Numri i personave teuml leumlnduar 7730 8321 8561 9817 9713

Numri i zyrtareumlve policoreuml 7191 7205 7269 7326 7686

Numri i zyrtareumlve policoreuml teuml trafikut 523 514 529 507 506

Duket fare qarteuml se numri i policeumlve teuml trafikut nuk e ka ndjekur trendin e aksidenteve dhe

automjeteve Ne kemi marreuml neuml konsiderateuml edhe burimet peumlr njeumlsiteuml e veccedilanta

Tabela 4 Numri i kilometrave teuml mbuluara nga policia e trafikut burimet neuml njeumlsiteuml

peumlrkateumlse teuml policiseuml seuml trafikut mjetet e kontrollit teuml disponueshme (2014)

Njeumlsia Kilometrat e

mbuluara Zyrtareumlt e

policiseuml Automjetet e shenjeumlzuara

Automjetet civile

Radareuml Testues teuml

alkoolit

NjRKRr-PR 341 108 6 1 5 5

NjRKRr-PE 380 82 13 0 6 3

NJKA 104 33 6 0 10 2

Siccedil shihet shpeumlrndarja e burimeve nuk duket se e peumlrcjelleuml njeuml model teuml qarteuml peumlr teuml tre

njeumlsiteuml Peumlr shkak teuml bazeumls seuml paqarteuml peumlr alokim numri i policeumlve teuml trafikut nuk

korrespondon me kushtet e trafikut respektivisht aksidentet As numri i automjeteve teuml

shenjeumlzuara apo sistemet e radareumlve nuk ndeumlrlidhen me numrin e policeumlve apo aksidentet e

trafikut Numri i radareumlve neuml NjKA mund pjeseumlrisht teuml shpjegohet me faktin se eumlshteuml njeumlsi

patrulluese e autostradeumls (neumlse kjo eumlshteuml shpeumlrndarja optimale e keumlsaj pajisje ateumlhereuml eumlshteuml

njeuml ccedileumlshtje tjeteumlr)

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

17

Eumlshteuml po keumlshtu veumlshtireuml teuml shihet njeuml model i qarteuml i shpeumlrndarjes seuml burimeve ndeumlrmjet dhe

brenda njeumlsive Raporti midis numrit teuml policeumlve teuml trafikut dhe numrit teuml automjeteve

radareumlve apo testuesve teuml alkoolit ndryshon neuml meumlnyreuml teuml konsiderueshme peumlr shembull

NjKA ka meuml shumeuml automjete dhe meuml shumeuml policeuml sesa NjRKRr-PR neuml raport me

aksidentet e trafikut Njeuml shpjegim i mundsheumlm por jo shterues eumlshteuml faktori gjeografik

(qytetet neuml raport me fshatet)

Vlen teuml theksohet se veteumlm njeuml njeumlsi kishte qasje neuml njeuml automjet civil teuml pashenjeumlzuar edhe

pse neumlse automjetet e tilla peumlrdoren siccedil duhet - sipas peumlrvojeumls ndeumlrkombeumltare ndash ateumlhereuml ato

janeuml mjaft efektive neuml identifikimin e ngaseumlsve agresiveuml

Peumlr meuml tepeumlr veteumlm disa automjete teuml policiseuml seuml trafikut janeuml teuml pajisura me radareuml dhe

testues peumlr alkool38 Rrjedhimisht eumlshteuml e pamundur qeuml patrullat teuml kryejneuml teste teuml tilla seuml

paku jo peumlrnjeumlhereuml (neuml teuml njejteumln koheuml) Kjo ka mundeumlsi teuml pengojeuml efektivitetin e kontrolleve

teuml trafikut meqeuml shpejteumlsia dhe ldquongasja neumln ndikimin e alkoolit barnave dhe narkotikeumlverdquo

janeuml gjithashtu shkaktareuml teuml aksidenteve neuml trafik39

Kontrollet e kufizuara teuml alkoolitnarkotikeumlve janeuml njeuml e meteuml e kontrolleve qeuml e reduktojneuml

cileumlsineuml e teuml dheumlnave mbi shkaqet qeuml qeumlndrojneuml pas aksidenteve

Peumlrveccedil informatave teuml dheumlna neuml tabeleumln e meumlsipeumlrme ne kemi gjetur mangeumlsi teuml tjera neuml

pajisje bie fjala automjetet nuk janeuml teuml pajisura me shenjat paralajmeumlruese (si stop policia

ngadaleumlso rrezik neuml rrugeuml etj) Asnjeuml prej njeumlsive nuk kishte qasje neuml motoccedilikleta ndoneumlse

mjetet e tilla zakonisht shihen si mjaft efektive peumlr kontrollin e trafikut Peumlr meuml shumeuml

kamerat e shpejteumlsiseuml qeuml nga shumeuml hulumtues janeuml pareuml si mjet shumeuml efikas peumlr uljen e

rrezikut teuml aksidenteve teuml trafikut (dhe numrin e zyrtareumlve teuml nevojsheumlm peumlr kontrolle) nuk

janeuml peumlrdorur neuml asnjeuml njeumlsi kryesisht peumlr shkak teuml argumenteve se keumlrkojneuml investime

fillestare

Policia e trafikut peumlrdoreuml meumlnyra leumlvizeumlse dhe joleumlvizeumlse (statike) peumlr patrullim Teuml dyja

meumlnyrat i kaneuml epeumlrsiteuml dhe teuml metat e tyre40 Aktivitetet joleumlvizeumlse teuml kontrollit janeuml meumlnyreuml

e duhur neuml raste teuml bazuara neuml rrezik teuml veccedilanteuml (peumlrqendrimi masiv i peumlrpjekjeve teuml

kontrollit teuml trafikut neuml koheuml dhe vend teuml caktuar) ose kryhen neuml vende ose rrugeuml ku

aksidentet historikisht janeuml teuml zakonshme Patrullimet leumlvizeumlse janeuml meumlnyreuml e mireuml peumlr

zbulimin e sjelljeve teuml ccedilrregullta teuml ngaseumlsve qeuml mund teuml ndodhin edhe neuml vende ku

aksidentet janeuml meuml pak teuml zakonshme Shumica e aktiviteteve teuml patrullimit nga keumlto njeumlsi

kryhen peumlrmes patrullimeve joleumlvizeumlse Peumlrjashtime beumljneuml patrullimet e rralla teuml kryera nga

38 Neuml raportin e IPK-seuml peumlr ldquoVlereumlsimin e menaxhimit teuml trafikut rrugor nga PK-jardquo (2014) eumlshteuml theksuar se

shumica e radareumlve janeuml jo-funksionaleuml 39 Sipas OJQ-seuml ldquoLabyrinthrdquo nuk ka numeumlr teuml sakteuml peumlr peumlrdoruesit e narkotikeumlve neuml Kosoveuml Ekzistojneuml

vlereumlsime teuml peumlrafeumlrta teuml peumlrdoruesve qeuml sillen mes 10000 - 15000 individeumlve dhe nga keumlta rreth 4000 ndash 5000 besohet teuml jeneuml peumlrdorues teuml heroineumls

40 Rune Elvik Cost-Benefit Analyses of Police Enforcement (ESCAPE 2001) fq 14

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

18

automjeti me targa civile neuml NjRKRr-PR Peumlrveccedil keumlsaj neuml rrugeumlt e qytetit teuml Prishtineumls eumlshteuml

e zakonshme qeuml patrullimet teuml kryhen dhe neuml keumlmbeuml ose me biccedilikleta Nuk ka qeneuml e

mundur qeuml ZAP-i teuml vlereumlsojeuml performanceumln e tyre por ka mundeumlsi qeuml biccedilikletat ndash sidomos

neuml qytetet e meumldha - teuml jeneuml mjet efektiv neuml disa raste Peumlr meuml shumeuml gjithnjeuml mund teuml themi

se patrullimi neuml keumlmbeuml peumlrmbush funksionet parandaluese neuml kuptim meuml teuml gjereuml (meuml pak teuml

matsheumlm)

43 A peumlrdoren mjetet neuml dispozicion peumlr qeumlllimin e tij

kryesor

Policeumlt e trafikut nganjeumlhereuml duhet trsquoiu ndihmojneuml funksioneve tjera peumlrbrenda forcave teuml

policiseuml ose trsquoiu ndihmojneuml autoriteteve tjera me sheumlrbime teuml ndryshme Kjo natyrisht se ka

pasoja edhe pozitive edhe negative Kjo mund teuml shihet si njeuml meumlnyreuml fleksibile por

njeumlkoheumlsisht mund ta pengojeuml efektivitetin e policiseuml seuml trafikut peumlr kryerjen e detyrave teuml

tyre kryesore41

Teuml tre njeumlsiteuml e trafikut nuk ishin teuml angazhuara neuml meumlnyreuml teuml vazhdueshme neuml veprimtari teuml

tilla mbeumlshteteumlse NjKA ishte neuml gjendje qeuml trsquoi koncentrojeuml ploteumlsisht burimet e veta neuml

detyreumln e vet primare - neuml gjeumlra tjera teuml ngjashme ndash dhe ndoshta ka nevojeuml peumlr meuml pak policeuml

dhe automjete peumlr ta mbajtur keumlteuml nivel teuml kontrollit

Sipas peumlrllogaritjeve tona neuml ccedildo diteuml teuml vitit 2013 neuml NjRKRr-PR mesatarisht rreth peseuml peumlr

qind teuml zyrtareumlve policoreuml nuk ishin neuml dispozicion peumlr kontrollin e trafikut42

Marreuml parasysh gjendjen neuml trafik dhe zhvillimin e aksidenteve na beumln teuml kuptojmeuml se

veumlllimi i puneumls - ose pengesat peumlr teuml qeneuml efektiv - janeuml rritur meuml shumeuml peumlr NjRKRr-PR sesa

peumlr dy njeumlsiteuml e tjera Keumlshtu qeuml duke krahasuar numrin e aksidenteve dhe teuml policeumlve teuml

trafikut neuml Prishtineuml ne kemi veumlrejtur se ndash peumlrkundeumlr ngarkeseumls ndash numri i policeumlve eumlshteuml

zvogeumlluar (nga 147 sa ishin neuml vitin 2012 neuml 103 neuml vitin 2014)43

Peumlr trsquoi peumlrballuar sfidat e tilla duhet ulur ambiciet duhet rritur efikasitetin (teuml punohet meuml

mireuml dhe meuml zgjuar) ose teuml shtohen burime si peumlr shembull peumlrmes rialokimit teuml burimeve

ose duke peumlrdorur kamera Bazuar neuml veumlzhgimet tona ne nuk kemi mundur teuml gjejmeuml

deumlshmi teuml forta peumlr rritjen e efikasitetit apo peumlr burime shteseuml gjateuml periudheumls seuml ekzaminuar

41 Policia e Kosoveumls intervista me menaxhmentin e policiseuml seuml trafikut (prill 2014) ekzaminimi i dokumenteve teuml

ndryshme teuml tjera si komunikime elektronike plane etj 42 Analiza fillestare tregon se ccedildo diteuml rreth peseuml policeuml teuml trafikut kaneuml qeneuml teuml angazhuar neuml mbeumlshtetjen e

institucioneve teuml tjera peumlr ngjarje teuml ndryshme si peumlrcjellje peumlr delegacione protesta teuml ndryshme ngjarje sportive etj Me rastin e tubimeve dhe ngjarjeve teuml ndryshme burimet e angazhuara peumlr patrullimin e trafikut ridrejtohen peumlr teuml siguruar keumlto ngjarje duke braktisur vendet ku patrullimet eumlshteuml dashur teuml kryhen Gjateuml keumltyre ngjarjeve atje kryesisht eumlshteuml fluks i madh i automjeteve dhe ka rreziqe meuml teuml meumldha peumlr aksidente apo probleme tjera teuml trafikut

43 Teuml shihet ldquoShtojca IIIrdquo (tabela 7)

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

19

peumlr NjRKRr-PR Kjo sugjeron se ldquozgjidhjardquo e sfideumls peumlr NjRKRr-PR ka qeneuml qeuml teuml ulen

ambiciet peumlr kontrollin e trafikut44 Dy njeumlsiteuml tjera nuk kaneuml qeneuml teuml detyruara qeuml teuml

peumlrballen me teuml njeumljteumln situateuml45

44 A janeuml kryer kontrollet neuml vendet e duhura

Teuml gjendesh neuml vendin e duhur me rrezik teuml larteuml - peumlr teuml kontrolluar - eumlshteuml vendimtare peumlr

njeuml polici teuml efektshme teuml trafikut46 Ne kemi studiuar trajteumln gjeografike teuml aksidenteve neuml

kuadeumlr teuml tri rajoneve dhe kemi krahasuar ateuml me shpeumlrndarjen e kontrolleve teuml kryera Ne

gjithashtu kemi ekzaminuar edhe shkaqet e aksidenteve

Teuml ashtuquajturat ldquopika teuml zezardquo janeuml vende apo rrugeuml ku aksidentet e trafikut ndodhin

shpesh Neuml harteumln e meumlposhtme janeuml paraqitur keumlto pika neuml njeumlreumln prej tri rajoneve (NjRKRr-

PR)

44 Kjo situateuml vlen veccedilaneumlrisht peumlr rrugeumln drejt pikeumls seuml vendkalimit kufitar neuml Mutivodeuml ku nuk ushtrohen

kontrolle 45 NjRKRr-PE nuk ka ofruar ndonjeuml teuml dheumlneuml peumlr keumlteuml por sipas zyrtareumlve numri eumlshteuml meuml i uleumlt se neuml Prishtineuml

dhe nuk eumlshteuml rritur aq shumeuml 46 Sipas praktikave teuml mira veteumlm prania e policiseuml seuml trafikut neuml vende teuml duhura - edhe pa kontrolluar fare -

eumlshteuml e nevojshme qeuml ngaseumlsit teuml jeneuml teuml kujdessheumlm dhe ka karakter parandalues

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

20

Ccedilfareuml kemi gjetur NjRKRr-PR mban teuml dheumlna teuml tilla qeuml demonstrojneuml se kontrollet e keumlsaj

njeumlsie janeuml teuml orientuara deri neuml njeuml maseuml teuml madhe - por jo ploteumlsisht ndash kundrejt ldquopikave teuml

zezardquo Disa prej keumltyre pikave iu jepet veumlmendja e duhur ndeumlrsa teuml tjerat peumlr arsye teuml

ndryshme neglizhohen ose iu jepet njeuml veumlmendje meuml e uleumlt

NjRKRr-PE nuk peumlrdoreuml orare kohore peumlr ta specifikuar vendin se ku duhet teuml veprojneuml

njeumlsiteuml e patrullimit peumlrderisa i kryejneuml kontrollet Personat qeuml intervistuam nga kjo njeumlsi

kaneuml theksuar se aktivitetet patrulluese kryesisht kryhen neuml bazeuml teuml vlereumlsimit peumlrvojeumls dhe

gjykimit teuml njeumlsive patrulluese

Neuml aneumln tjeteumlr kontrollet neuml NjKA ushtrohen neuml vende teuml ndryshme teuml peumlrcaktuara meuml pareuml

neuml teumlreuml traseneuml

45 A janeuml kryer kontrollet neuml koheumln e duhur

Puna e patrullimeve neuml terren beumlhet neuml tri ndeumlrrime Ndeumlrrimet e patrullave peumlr shkak teuml

mungeseumls seuml automjeteve beumlhen neuml zyra teuml njeumlsive dhe gjateuml asaj periudhe asnjeuml rrugeuml

rajonale dhe magjistrale nuk mbulohet me njeumlsi patrulluese47

Neuml tabeleumln e meumlposhtme eumlshteuml paraqitur numri i peumlrgjithsheumlm i aksidenteve teuml regjistruara

teuml trafikut neuml tri regjionet peumlr vitet 2012 dhe 2013 si dhe koheumln kur ndodhen aksidentet gjateuml

24 oreumlve

Tabela 5 Aksidentet e trafikut sipas rajoneve dhe koheumln kur kaneuml ndodhur

Koha gjateuml diteumls

Prishtineuml Pejeuml NjKA

2012 2013 2012 2013 2012 2013

06-10 1299 1365 358 383 Nuk ka shifra 12

10-14 2439 2635 827 791 32

14-18 2730 3036 870 785 29

18-22 1522 1741 624 399 8

22-02 493 563 201 153 10

02-06 208 256 77 63 8

Total 8691 9596 2957 2574 99

Siccedil shihet meuml larteuml shumica e aksidenteve ndodhin gjateuml diteumls Meuml shumeuml se frac34 e aksidenteve

kaneuml ndodhur midis oreumls 06-22 dhe pothuajse aq shumeuml midis oreumls 12-20

47 Kjo peumlrfshineuml periudheumln kohore nga 1430 ndash 1530 kur ndodhin meuml seuml shumti aksidentet dhe 2230 ndash 2330 0630

ndash 0730

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

21

Duke u bazuar neuml intervista orare teuml puneumls dhe neuml teuml dheumlna tjera teuml regjistruara gjetjet tona

sugjerojneuml se kontrollet kryhen gjateuml diteumls

Kur ne studiuam shifrat meuml holleumlsisht rezultoi se neuml fakt koha e ldquopikutrdquo peumlr aksidente teuml

trafikut korrespondonte me koheumln kur patrullat e policiseuml seuml trafikut kishin filluarpeumlrfunduar

ndeumlrrimet e tyre teuml puneumls dhe rrjedhimisht nuk kaneuml mundur teuml jeneuml neuml vende me rreziqe teuml

larta Peumlrderisa keumlto teuml dheumlna nuk ishin teuml njohura ose teuml pakteumln nuk janeuml ekzaminuar nga

njeumlsiteuml ata nuk kaneuml qeneuml neuml dijeni peumlr pasojat e orareve teuml tyre kohore apo peumlr periudhat e

ndeumlrrimit

Sipas policiseuml seuml trafikut ata peumlrpiqen qeuml teuml jeneuml teuml informuar mireuml peumlr ngjarjet madhore qeuml

kaneuml gjasa teuml shkaktojneuml probleme neuml trafik dhe neuml peumlrputhje me rrethanat i alokojneuml

burimet Ne nuk kemi arsye peumlr teuml mos besuar se kjo eumlshteuml keumlshtu por konfirmimi i keumlsaj

nuk ka qeneuml i mundur teuml beumlhet brenda fusheumlveprimit teuml keumltij auditimi

Po ashtu ne nuk kemi qeneuml neuml gjendje qeuml teuml ekzaminojmeuml se a janeuml peumlrdorur ldquomjetet e

duhurardquo neuml koheumln e duhur Sa peumlr ilustrim neuml shumeuml vende eumlshteuml procedureuml standarde qeuml teuml

kontrollohet se a po respektohen kufizimet e shpejteumlsiseuml afeumlr shkollave dhe ccedilerdheve neuml

koheuml teuml caktuar (kur fillojneuml meumlsimet neuml shkolla pas pushimeve verore) Gjithashtu eumlshteuml e

zakonshme qeuml policia e trafikut teuml peumlrdoreuml teste teuml alkoolit (narkotikeumlve) neuml koheumlt kur gjasat

qeuml drejtuesit e automjeteve teuml jeneuml neumln ndikim teuml keumltyre substancave eumlshteuml e larteuml (diteumlt e

shtuna apo teuml diela pas mesnate neuml afeumlrsi teuml vendeve teuml peumlrshtatshme) Keumlto janeuml shembuj teuml

gjeumlrave teuml cileumlt nuk kemi qeneuml neuml gjendje qeuml trsquoi ekzaminojmeuml peumlr shkak teuml mungeseumls seuml teuml

dheumlnave

46 A janeuml kontrolluar gjeumlrat e duhura

Peumlr teuml qeneuml efektiv duhet teuml kontrollohen gjeumlrat e duhura automjetet ose ngaseumlsit dhe meuml

konkretisht ccedilfareuml lloji teuml sjelljes apo ccedileumlshtje teknike Peumlrvojat ndeumlrkombeumltare japin

udheumlzime peumlrveccedilqeuml edhe kushtet lokale dhe meumlsimet gjithmoneuml duhet teuml merren parasysh

Meqeneumlse kualiteti dhe inspektimi i automjeteve eumlshteuml peumlrmireumlsuar duksheumlm sjellja e

ngaseumlsve eumlshteuml shkaku absolut dominues i aksidenteve teuml trafikut qeuml konfirmohet edhe nga

statistikat e DKRr48 Peumlrjashtime ka te kamioneumlt e meumldhenj Megjithateuml peumlrvoja tregon se

problemet qeuml kaneuml teuml beumljneuml me goma prishjet dhe mbingarkesat nuk janeuml teuml pazakonta etj

Sipas zyrtareumlve teuml DKRr ata i kaneuml ekzaminuar shkaqet e aksidenteve neuml meumlnyreuml qeuml meuml

tepeumlr trsquoi fokusojneuml kontrollet Ata kaneuml gjetur se tejkalimi i shpejteumlsiseuml eumlshteuml shkak i

48 Eumlshteuml e reumlndeumlsishme teuml theksohet se rreziku nga sjelljet e ngaseumlsve mbetet faktor vendimtar i aksidenteve neuml

Kosoveuml Sipas IPK-seuml (Raport inspektimi 05201410) neuml vitin 2012 edhe automjetet e policiseuml ishin peumlrfshireuml neuml 312 aksidente ndeumlrsa 170 prej tyre janeuml shkaktuar nga zyrtareumlt e policiseuml Ndeumlrsa neuml vitin 2013 automjetet e policiseuml ishin peumlrfshireuml neuml 287 aksidente ku neuml 143 raste fajtoreuml ishin policeumlt Shkaku meuml i zakonsheumlm i aksidenteve peumlr teuml dy periudhat eumlshteuml manovrimi i pasigurt i automjeteve nga policia

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

22

zakonsheumlm dhe si pasojeuml e keumlsaj i kaneuml dheumlneuml prioritet teuml larteuml kontrollit teuml shpejteumlsiseuml

Megjithkeumlteuml ka edhe faktoreuml tjereuml qeuml sipas studimeve ndeumlrkombeumltare dhe statistikave teuml

DKRr-seuml janeuml mjaft teuml zakonsheumlm siccedil janeuml ngasja agresive dhe mosmbajtja e distanceumls gjateuml

ngasjes

Peumlr ta matur shpejteumlsineuml patrullat kryesisht vendosen neuml rrugeuml teuml drejta ngaqeuml aty ekziston

rreziku peumlr tejkalim teuml shpejteumlsiseuml Ne kemi gjetur edhe praktika teuml mira neuml kryerjen e

kontrollit teuml shpejteumlsiseuml neuml koheuml teuml duhur neuml vende me rrezik teuml larteuml Keumlto masa ndeumlrmerren

edhe aty ku rreziku i aksidenteve teuml trafikut eumlshteuml mesatar apo i uleumlt (autostrada jashteuml oreumlve

teuml pikut)

Peumlr identifikimin e shkeljeve neuml trafik (tejkalimin e shpejteumlsiseuml) njeumlsiteuml patrulluese

bashkeumlpunojneuml ngushteuml mes tyre qeuml eumlshteuml njeuml praktikeuml tjeteumlr e mireuml

Megjithateuml disa aktivitete teuml kontrollit apo mbikeumlqyrjes - sipas veumlzhgimeve tona ndash janeuml kryer

neuml udheumlkryqe teuml cilat janeuml teuml rregulluara me semaforeuml dhe rrethrrotullime ku aksidentet

shpesh ndodhin49

Foto 1 Zyrtareumlt policoreuml teuml vendosur mbi ureuml neuml autostradeuml duke identifikuar automjetet qeuml

tejkalojneuml kufizimin e shpejteumlsiseuml

49 Neuml qytetin e Prishtineumls i kemi identifikuar dy udheumlkryqe ku kaneuml ndodhur aksidente fatale dhe ku patrullat e

policiseuml rralleumlhereuml janeuml teuml vendosura Vlen teuml peumlrmendet se brenda NjRKRr-PR ekziston njeuml neumln-njeumlsi e veccedilanteuml qeuml eumlshteuml peumlrgjegjeumlse veteumlm peumlr qytetin

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

23

Foto 2 Pika ndaluese e vendosur nga patrulla tjeteumlr policore peumlr trsquoi ndaluar ngaseumlsit e

identifikuar meuml pareuml

Gjateuml intervistave me zyrtareumlt e policiseuml seuml trafikut kuptuam se peumlrveccedil faktorit shpejteumlsi

shumica e patrullave neuml meumlnyreuml rutinore fokusohen neuml ccedileumlshtjet si dritat rripat e siguriseuml

peumlrdorimi i telefonave celulareuml patentat e ngasjes etj peumlrveccedilse teuml peumlrqendrohen meuml shumeuml

neuml faktoreumlt qeuml janeuml teuml lidhur drejtpeumlrdrejt me aksidentet e trafikut sikurse sjelljet e

rrezikshme ngasja agresive ose e pasigurt Kjo neve na tregon se zakonet e krijuara apo

rutina ende luajneuml rol meuml teuml reumlndeumlsisheumlm peumlr policineuml e trafikut gjateuml kryerjeve seuml detyrave teuml

veta Ky nuk eumlshteuml argument kundeumlr peumlr shembull kontrollimit teuml patenteuml-shoferit por ky

eumlshteuml veteumlm njeuml argument kundeumlr asaj qeuml teuml mos beumlhet neuml meumlnyreuml rutinore

Neuml fakt ne nuk kemi gjetur

ndonjeuml fleteuml-patrulluese qeuml teumlreumlsisht peumlrshkruan detyrat qeuml duhet teuml ndeumlrmerren nga

njeumlsiteuml patrulluese e qeuml ndeumlrlidhen me sjelljet e rrezikshme50

ndonjeuml regjisteumlr neuml lidhje me llojet e automjeteve teuml peumlrfshira neuml aksidente Eumlshteuml e

njohur se automjetet sportive dhe taksiste kaneuml prirje teuml jeneuml teuml peumlrfshira neuml aksidente

meuml shumeuml sesa automjetet tjera Si rrjedhojeuml informatat e tilla mund ta ndihmojneuml

policineuml e trafikut qeuml teuml jeteuml meuml shumeuml e fokusuar gjateuml puneumls seuml tyre dhe

se inspektimet teknike janeuml peumlrkushtuar neuml veccedilanti ndaj automjeteve teuml meumldha (si

gomave prishjeve dhe ngarkesave) gjateuml periudhave kur deumlshtimet e tilla mund teuml

50 Fleteuml-patrullimi eumlshteuml njeuml dokument udheumlzues-regjistrues me aneuml teuml cilit njeumlsiteuml patrulluese janeuml teuml pajisura peumlr

teuml kryer kontrolle

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

24

jeneuml fatale (neuml vjeshteumln e vonshme koheumln e dimrit etj)51 Praktikat e mira

ndeumlrkombeumltare keumlshillojneuml qeuml eumlshteuml meuml e reumlndeumlsishme teuml kryhen inspektime teknike

teuml automjeteve teuml meumldha sesa teuml kryhen inspektime teuml automjeteve teuml zakonshme

Ne kemi gjetur se peumlrjashtimi i mjeteve transportuese nga trafiku teuml cilat nuk i kaneuml

ploteumlsuar kriteret teknike eumlshteuml shumeuml i rralleuml Patrullimet qeuml rezultojneuml me identifikimin e

keumltyre kritereve kryesisht janeuml teuml fokusuara veteumlm neuml veprimet e peumlrbashkeumlta me zyrtareumlt e

MI-seuml Si pasojeuml policia e trafikut heziton52 qeuml teuml deumlrgojeuml jo veteumlm automjetet komerciale (teuml

meumldha) neuml kontrolle teuml veccedilanta teknike pa pranineuml e zyrtareumlve teuml MI-seuml dhe veteumlm

hereumlpashere eumlshteuml fokusuar neuml ekzaminimin e kushteve teknike teuml automjeteve (komerciale)

mbingarkimin e mjeteve transportuese etj

47 A peumlrdoren ndeumlshkimet siccedil duhet

Qeumlllimi i shumiceumls seuml funksioneve teuml kontrollit mund teuml peumlrshkruhet si parandalim dhe

identifikim teuml kundeumlrvajtjeve korrigjim teuml mangeumlsive etj Deri meuml tani jemi fokusuar

kryesisht mbi ateuml se si trsquoi parandalojmeuml meuml mireuml dhe trsquoi identifikojmeuml aksidentet e trafikut

Neuml keumlteuml pjeseuml do trsquoi japim disa informata mbi ateuml se si janeuml peumlrdorur ndeumlshkimet

Policia e trafikut aplikon ndeumlshkime teuml ndryshme Gjobat janeuml teuml ndara neuml dy grupe ato teuml

shqiptuara neuml raste teuml aksidenteve dhe ato teuml shqiptuara peumlr shkelje teuml trafikut - pa shkaktuar

aksidente Sipas natyreumls seuml ekzekutimit gjobat shqiptohen vareumlsisht prej pesheumls seuml vepreumls

ato qeuml janeuml teuml detyrueshme53 dhe duhet teuml paguhen menjeumlhereuml dhe ato qeuml duhet teuml

procedohen neuml gjykata Peumlr shkelje teuml vogla dhe teuml rralla teuml cilat nuk e rrezikojneuml neuml meumlnyreuml

teuml konsiderueshme sigurineuml e trafikut policeumlt e trafikut mund teuml japin veumlrejtje verbale apo

me shkrim Veumlrejtjet me shkrim neuml realitet nuk jepen

Numri i ndeumlshkimeve varet pjeseumlrisht nga prioritetet e policiseuml seuml trafikut Neumlse ata e

peumlrcaktojneuml si prioritet testimin peumlr alkool kjo zakonisht neumlnkupton se peumlrdoruesit zbulohen

dhe ndeumlshkohen Si teuml tilla neumlse njeuml prioritizim i veprimeve eumlshteuml demonstruar ndeumlshkimet

mund teuml jeneuml teuml lidhura drejtpeumlrdrejt me suksesin neuml parandalimin e aksidenteve

51 Sipas teuml dheumlnave teuml prezantuara nga PK-ja gjateuml vitit me automjetet e transportit publik ndodhin rreth 910

aksidente 52 Sipas DKRr me rastin e deumlrgimit teuml automjeteve neuml kontrolle teuml jashteumlzakonshme teknike shpenzimet neuml rast

se vetura rezulton teuml jeteuml neuml gjendje teuml rregullt i barteuml zyrtari policor qeuml e ka inicuar deumlrgimin Kjo dispoziteuml eumlshteuml e parapareuml neuml ligjin aktual

53 Gjoba teuml detyrueshme (mandatore) konsiderohen teuml gjitha gjobat nga 15-40 euro qeuml shqiptohen nga zyrtareumlt e policiseuml neuml vend teuml ngjarjes

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

25

Tabela 6 Numri dhe alokimi i gjobave teuml shqiptuara neuml 2012 dhe 2013

Llojet e gjobave 2012

Nr

2013

Nr

Ndryshimi

Mosrespektimi i shpejteumlsiseuml seuml kufizuar 89654 36 123956 43 38

Mosmbajtja e distanceumls 2213 1 2475 1 12

Drejtimi neumln ndikim teuml alkoolit 651 0 527 0 -19

Drejtimi i mjetit pa patenteuml 15061 6 16993 6 13

Mosrespektimi i shenjave teuml trafikut 16541 7 16122 6 -2

Manovrim i pasigurt me automjet 1308 1 1513 1 16

Kalimi i afatit teuml regjistrimit 15588 6 12510 4 -20

Parkimi i parregullt 26467 11 30767 11 16

Teuml tjera (ccedileumlshtje minore) 80305 32 82059 28 1

Totali 247788100 286922100 16

(Burimi PK)

Nga njeuml perspektiveuml e thjeshteuml e siguriseuml seuml trafikut duket sikurse njeuml prioritet mjaft i madh i

jepet faktoreumlve teuml uleumlt teuml rrezikut Meumlse gjysma e ndeumlshkimeve (meuml pak neuml vitin 2013)

mbulojneuml ccedileumlshtjet e profilit teuml uleumlt teuml rrezikut teuml aksidenteve teuml trafikut (si tabelat parkimi

dhe teuml tjera) ndeumlrsa pjesa tjeteumlr vlen peumlr faktoreumlt e rrezikut teuml larteuml dhe teuml meseumlm (si

shpejteumlsia alkooli distanca patenteuml-shoferi dhe shenjat e trafikut) Peumlr teuml qeneuml teuml paansheumlm

megjithateuml njeuml prioritet i madh dhe me sa duket i justifikuar i eumlshteuml dheumlneuml kontrollit teuml

shpejteumlsiseuml qeuml eumlshteuml njeuml shkak i zakonsheumlm peumlr aksidentet e trafikut

Gjateuml studimit teuml profilit teuml ndeumlshkimeve ne mund teuml shohim dy gjeumlra seuml pari ndryshime teuml

vogla neuml prioritete kaneuml ndodhur midis dy viteve dhe seuml dyti ndeumlshkimet reflektojneuml se

shumica e kontrolleve teuml faktoreumlve teuml rrezikut teuml larteuml nuk janeuml kryer nga aktivitete leumlvizeumlse

(neumlse do teuml kishte pasur meuml shumeuml aktivitete leumlvizeumlse ndoshta do teuml kishim pritur meuml shumeuml

gjoba peumlr mosmbajtjen e distanceumls dhe manovrim teuml pasigurt dhe shkelje tjera qeuml kaneuml teuml

beumljneuml me ngasjen)

Neumlse teuml dheumlnat e meumlsipeumlrme e pasqyrojneuml realitetin eumlshteuml e qarteuml se ngaseumlsit e automjeteve

shpeshhereuml tejkalojneuml kufizimet e shpejteumlsiseuml apo ngasin shumeuml shpejt

shpeshhereuml ngasin pa patenteuml

rralleumlhereuml janeuml teuml ndikuar nga alkooli ose narkotikeumlt

mbajneuml distanceumln me automjetet tjera

shpeshhereuml thyejneuml rregulla teuml vogla (parkingu etj)

Ritheksojmeuml neumlse kjo reflekton ploteumlsisht realitetin apo i reflekton prioritetet dhe pajisjet neuml

keumlto tre njeumlsi eumlshteuml e veumlshtireuml teuml thuhet me siguri Neuml njeuml kuptim meuml teuml gjereuml ndash peumlr teuml qeneuml meuml

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

26

teuml sakteuml ndash duhet teuml peumlrdoren edhe teuml dheumlnat nga sistemi i parapareuml i ldquopikeumlve negativerdquo qeuml

nuk eumlshteuml aplikuar deri meuml tani neuml meumlnyreuml peumlr teuml parandaluar recidivisteumlt nga peumlrseumlritjet e

shkeljeve Arsyet peumlrse sistemi nuk eumlshteuml duke u aplikuar janeuml teuml natyreumls teknike Teuml dy

institucionet (PK-ja dhe Gjykatat) kaneuml bazat e tyre individuale teuml teuml dheumlnave megjitheumlse ato

nuk janeuml teuml integruara dhe nuk komunikojneuml mes vete

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

27

5 Konkluzionet

Peumlrfundimi kryesor eumlshteuml se ka mjaft hapeumlsira peumlr peumlrmireumlsime peumlr ta beumlreuml policimin e

trafikut ploteumlsisht efektiv Policia e trafikut mund teuml beumljeuml edhe meuml shumeuml peumlr teuml peumlrmireumlsuar

aktivitetet e saj trsquoi peumlrdoreuml informatat neuml meumlnyreuml meuml efektive si dhe trsquoi planifikojeuml burimet

Kontrollet duket se janeuml pjeseumlrisht teuml bazuara neuml rrezikshmeumlri por cileumlsia e teuml dheumlnave nuk

lejon teuml theksojmeuml se policia e trafikut neuml Kosoveuml - neuml meumlnyreuml sistematike - eumlshteuml duke i kryer

kontrollet efektive neuml aspektin e vendeve dhe koheumls Ekzistojneuml ccedileumlshtje peumlr sa i peumlrket numrit

teuml policeumlve teuml trafikut qeuml operojneuml si dokumentohen veprimet analizohen dhe peumlrdoren peumlr

teuml meumlsuar dhe beumlreuml peumlrmireumlsime si dhe neuml ccedilrsquomeumlnyreuml menaxhohen ndeumlshkimet

Policia e trafikut nuk ka beumlreuml aq sa duhet peumlr trsquoi dizajnuar neuml meumlnyreuml efektive informatat

qeuml i nevojiten

Policia e trafikut mbledh ose ka qasje neuml teuml dheumlna peumlrkateumlse Hapa tjereuml shteseuml nevojiten qeuml

keumlto teuml dheumlna teuml beumlhen meuml teuml dobishme Teuml dheumlnat mbi aksidentet dhe pasojat e tyre mund teuml

strukturohen meuml mireuml dhe ekzistojneuml mundeumlsiteuml peumlr teuml zhvilluar shkeumlmbimin e informatave

me paleumlt e tjera teuml interesit Disa nga informatat mungojneuml siccedil janeuml raportimi performanceumls

dhe vlereumlsimi i rezultateve si dhe ka mangeumlsi neuml cileumlsineuml dhe konsistenceumln e dokumentacionit

Peumlrveccedil keumlsaj edhe meuml shumeuml mund teuml beumlhet peumlr trsquoi beumlreuml informatat transparente dhe teuml

disponueshme peumlr publikun

Policia e trafikut nuk i peumlrdor burimet e saj teuml informatave neuml meumlnyreuml ploteumlsisht efektive

Informatat ekzistuese mund teuml peumlrdoren neuml meumlnyreuml meuml efektive peumlr teuml mbeumlshtetur puneumln

operative Ato nuk peumlrdoren rregullisht peumlr analiza teuml detajuara ose peumlr teuml krahasuar dhe

vlereumlsuar qasjet dhe mjetet e ndryshme teuml peumlrdorura Teuml dheumlnat ekzistuese nuk janeuml

gjithmoneuml teuml trajtuara sa duhet neuml planifikimin operativ Analizat kryhen rralleumlhereuml nga

policia trafikut Kjo nga ana tjeteumlr dometheumlneuml se stimujt peumlr teuml meumlsuar dhe peumlr iniciativa teuml

reja janeuml teuml uleumlta Edhe neumlse ka vendime neuml nivelin rajonal ose lokal pak prej tyre lidhen

qarteuml me ndonjeuml analizeuml teuml kryer peumlr informata ekzistuese apo trsquoi referohen asaj Policia e

trafikut eumlshteuml mjaft mireuml e informuar mbi kushtet e rrugeumlve motin dhe peumlr ngjarjet e

ardhshme qeuml mund teuml shkaktojneuml probleme neuml trafik Por ekzistojneuml mundeumlsi peumlr teuml

peumlrmireumlsuar bashkeumlpunimin mes policiseuml lokale dhe rajonale dhe autoriteteve tjera OJQ-ve

hulumtuesve dhe qytetareumlve

Burimet nuk alokohen neuml meumlnyreuml efektive dhe nganjeumlhereuml mungojneuml mjete teuml

reumlndeumlsishme

Alokimi i burimeve nuk duket se ndjek njeuml model teuml qarteuml peumlr teuml tri njeumlsiteuml Numri i policeumlve

teuml trafikut nuk korrespondon me gjendjen neuml trafik - aksidentet e trafikut Eumlshteuml gjithashtu e

veumlshtireuml teuml shihet njeuml model i qarteuml peumlr alokimin e mjetevepajisjeve mes dhe brenda njeumlsive

Raporti mes numrit teuml policeumlve teuml trafikut dhe numrit teuml automjeteve radareumlve ose testeve teuml

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

28

alkoolit ndryshon neuml meumlnyreuml teuml konsiderueshme bie fjala Njeumlsia peumlr Kontrollin e

Autostradeumls ka meuml shumeuml automjete dhe policeuml sesa Njeumlsia e Prishtineumls ndash neuml raport me

numrin e aksidenteve

Peumlrveccedil keumlsaj njeumlsiteuml jo gjithmoneuml janeuml teuml pajisura siccedil duhet ndoneumlse disa pajisje teuml caktuara

dihet se janeuml kosto-efektive siccedil janeuml automjetet e pasheumlnuara kamerat dhe sistemet e radarit

Asnjeuml njeumlsi nuk ka pasur instrumente peumlr testimin e praniseuml seuml narkotikeumlve dhe veteumlm disa

kaneuml aparate peumlr testimin e alkoolit Alokimi i diskutuesheumlm i burimeve dhe mungesa e

mjeteve teuml reumlndeumlsishme janeuml faktoreuml qeuml pengojneuml efektivitetin (teuml bazuarit neuml rrezikshmeumlri

peumlrdorim kost-efektivdhe fleksibil teuml mjeteve) Neuml keumlteuml kontekst vlen teuml theksohet se rrugeumlt

neuml Kosoveuml nuk janeuml teuml pajisura me kamera teuml shpejteumlsiseuml keumlto kamera mund peumlrdoren peumlr teuml

zeumlvendeumlsuar disa nga aktivitetet meuml teuml kushtueshme teuml patrullimit

Nevoja peumlr teuml kryer detyra teuml tjera eumlshteuml njeuml faktor qeuml ndikon neuml disa njeumlsi meuml shumeuml se

neuml teuml tjerat

Policiseuml seuml trafikut nuk i lejohet gjithnjeuml teuml peumlrqendrohet neuml detyrat e tyre kryesore Policeumlt

nganjeumlhereuml - veccedilaneumlrisht neuml qytetet e meumldha - duhet teuml ndihmojneuml funksione teuml tjera brenda

forcave teuml policiseuml ose autoritete teuml tjera me sheumlrbime teuml ndryshme Kjo sigurisht ka pasoja

pozitive dhe negative Kjo mund teuml shihet si njeuml meumlnyreuml peumlr teuml peumlrdorur burimet neuml meumlnyreuml

fleksibile dhe efikase dhe peumlr trsquoi ofruar sheumlrbime teuml tjereumlve kur keumlto janeuml teuml nevojshme Nga

ana tjeteumlr kjo mund teuml pengojeuml gjithashtu efektivitetin e policiseuml seuml trafikut neuml kryerjen e

detyrave teuml tyre kryesore Disa nga keumlto probleme mund teuml reduktohen peumlrmes kritereve teuml

qarta planifikimit teuml peumlrmireumlsuar dhe bashkeumlpunimit meuml teuml ngushteuml mes njeumlsive teuml

ndryshme policore

Peumlr shkak teuml mungeseumls seuml dokumentacionit eumlshteuml e veumlshtireuml teuml thuhet qartas se teuml gjitha

kontrollet kryhen sistematikisht ose gjithnjeuml neuml vendet e duhura dhe neuml koheumln e duhur

Jo teuml gjitha njeumlsiteuml i regjistrojneuml vendet se ku janeuml kryer kontrollet Sipas mostreumls toneuml

NjRKRr-PR dhe NjKA i regjistrojneuml keumlto teuml dheumlna dhe keumlto njeumlsi kaneuml njeuml qasje teuml bazuar neuml

rrezik Shumica e kontrolleve (por jo teuml gjitha) kryhen neuml rrugeumlt apo vendet e duhura ku

rreziku peumlr aksidente eumlshteuml i larteuml Peumlr sa i peumlrket njeumlsiseuml tjeteumlr (NjRKRr-PE) nuk mund teuml

themi me siguri se cili eumlshteuml rezultati Bazuar neuml intervistat duket se sjellja eumlshteuml e ngjashme

por teuml dheumlnat neuml keumlteuml njeumlsi nuk janeuml teuml plota ose teuml besueshme

Gjetjet tona sugjerojneuml se kontrollet kryesore kryhen gjateuml diteumls Peumlrveccedilse teuml dheumlnat neuml

dispozicion nuk janeuml teuml mjaft teuml holleumlsishme sa peumlr teuml vlereumlsuar neumlse kontrollet kryhet

ploteumlsisht neuml koheumln e duhur Kur ne i studiuam meuml holleumlsisht teuml dheumlnat doli se koha e pikut

peumlr aksidente trafiku peumlrputhej faktikisht me koheumln kur patrullat e policiseuml seuml trafikut

peumlrfundoninfillonin ndeumlrrimet e tyre dhe rrjedhimisht nuk mund teuml ishin neuml vendet me

rrezik teuml larteuml

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

29

Shkurtimisht informatat neuml dispozicion nuk na e beumljneuml teuml lehteuml teuml kuptojmeuml se njeumlsiteuml

patrulluese neuml Kosoveuml i kryejneuml sistematikisht kontrollet efektive peumlr sa i peumlrket vendit dhe

koheumls

Policia e trafikut duhet meuml shumeuml teuml keteuml veumlmendje te ngasja e rrezikshme dhe gjithashtu

teuml kontrollojeuml standardet teknike teuml kamioneumlve dhe autobuseumlve

Kontrollet policore me teuml drejteuml i kushtojneuml shumeuml veumlmendje shpejteumlsiseuml por neuml teuml njeumljteumln

koheuml nuk i kushtohet veumlmendje e duhur aspekteve teuml tjera siccedil janeuml ngasja agresive dhe e

rrezikshme mosmbajtja e distanceumls ngasja neuml gjendje teuml dehur etj Fokusimi tek shpejteumlsia

shpjegohet me faktin se ajo me teuml veumlrteteuml eumlshteuml ndeumlr shkaqet kryesore teuml aksidenteve neuml

trafik por edhe sepse eumlshteuml njeuml lloj sjellje tradicionale dhe e lehteuml peumlr trsquou beumlreuml Mungesa e

kamerave dhe pajisjeve peumlr shpejteumlsineuml si dhe teuml analizave teuml duhura mbi shkaqet e

aksidenteve mund teuml jeteuml njeuml shpjegim tjeteumlr peumlr fokusimin te shpejteumlsia

Ashtu siccedil tregojneuml shumica e hulumtimeve - ne besojmeuml ndash se neuml peumlrgjitheumlsi eumlshteuml meuml efektive

teuml kontrollohen sjelljet e ngaseumlsve sesa automjetet Megjithateuml ka peumlrjashtime Kamioneumlt e

meumldhenj dhe autobuseumlt peumlrfshihen shpesh neuml aksidente trafiku me pasoja teuml meumldha Ne

kemi veumlrejtur se keumltyre automjeteve nuk iu kushtohet veumlmendja e duhur nga ana e policiseuml

seuml trafikut neuml disa njeumlsi Zakonisht kjo ka teuml beumljeuml me kushtet teknike teuml automjeteve teuml meumldha

komerciale siccedil eumlshteuml rasti neuml lidhje me mbingarkimin dhe mireumlmbajtjen

Ndeumlshkimet jo gjithhereuml aplikohen dhe menaxhohen siccedil duhet ndaj kundeumlrvajteumlsve

Policia e trafikut shpesh peumlrdoreuml gjoba teuml vogla si ndeumlshkime Ndeumlshkimet e tjera aplikohen

rralleuml peumlr dallim nga shumeuml vende teuml tjera Peumlr meuml tepeumlr shumica e gjobave shqiptohen

veteumlm peumlr njeuml numeumlr teuml kufizuar shkeljesh dhe nuk duket se e adresojneuml ndeumlshkimin e duhur

teuml bazuar neuml faktoreumlt e aksidenteve - siccedil janeuml mosmbajtja e distanceumls manovrimi i pasigurt

dhe pakujdesi teuml tjera neuml ngasje Moszbatimi i sistemit teuml ldquopikeumlve negativerdquo i ka motivuar

drejtpeumlrseumldrejti ngaseumlsit recidivisteuml peumlr teuml peumlrseumlritur kundeumlrvajtjet Neuml keumlteuml meumlnyreuml neuml

mungeseuml teuml qasjes parandaluese edhe ndeumlshkimet aplikohen mbi keumlteuml bazeuml

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

30

6 Rekomandimet

Peumlrvoja na tregon se numri i aksidenteve neuml trafik dhe pasojat e tyre mund teuml zvogeumllohen

Peumlr keumlteuml mund teuml nevojitet bashkeumlpunimi i ngushteuml mes autoriteteve peumlrgjegjeumlse njeuml sistem i

duhur informativ peumlrdorim efektiv i pajisjeve dhe menaxhim profesional dhe i bazuar neuml

rrezik neuml teuml gjitha nivelet

Ne rekomandojmeuml Drejtorin e Peumlrgjithsheumlm teuml Policiseuml seuml Kosoveumls qeuml

Teuml merr njeuml iniciativeuml peumlr peumlrmireumlsimin e sistemit ekzistues teuml informimit dhe ta beumljeuml

ateuml ploteumlsisht efektiv Po keumlshtu teuml konsiderojeuml futjen e njeuml baze gjitheumlpeumlrfshireumlse teuml teuml

dheumlnave duke ftuar paleumlt e ndryshme teuml interesit Peumlrfitimet nga ky mekanizeumlm do teuml

reflektonin neuml besueshmeumlrineuml e teuml dheumlnave si dhe peumlrdorimin e tyre neuml vendimet

strategjike dhe operative

Teuml peumlrmireumlsojeuml peumlrdorimin e teuml dheumlnave neuml meumlnyreuml qeuml teuml qarteumlsojeuml planifikimin vjetor

dhe teuml vendoseuml objektiva performance teuml qarta peumlr njeumlsi operative Kjo duhet teuml

peumlrfshijeuml analizeuml meuml teuml mireuml teuml teuml dheumlnave mbi aksidentet qeuml formojneuml njeuml pikeumlnisje

peumlr prioritetet dhe qasjet e reja neuml nivel operativ Kjo nga ana tjeteumlr e beumln teuml

reumlndeumlsishme qeuml policia e trafiku teuml nivel qendror teuml ngriteuml funksionet e duhura peumlr

monitorim dhe vlereumlsim

Teuml konsiderojeuml caktimin e meuml shumeuml politikave teuml policiseuml seuml trafikut dhe teuml ri-

konsiderojeuml alokimet ndeumlrmjet njeumlsive teuml ndryshme teuml policiseuml seuml trafikut

Teuml sigurojeuml se njeuml plan investimi peumlr pajisje kost-efektive eumlshteuml hartuar neuml njeuml

perspektiveuml teuml kornizeumls afat-mesme teuml shpenzimeve

Policia e trafikut teuml peumlrqendrohet seuml pari neuml detyrat e tyre kryesore parandalimi i

aksidenteve Ndihma peumlr funksionet e tjera teuml policiseuml dhe autoritetet tjera duhet teuml

planifikohet meuml mireuml neuml bashkeumlpunim me njeumlsiteuml e ndryshme policore Peumlr meuml tepeumlr

bashkeumlpunimi ndeumlrmjet funksioneve teuml ndryshme policore neuml nivel rajonal duhet teuml

peumlrmireumlsohet neuml meumlnyreuml qeuml teuml arrihet efikasitet meuml i larteuml neuml aktivitetet policore qeuml

ndeumlrlidhen me sistemin e trafikut

Teuml sigurohet qeuml aktivitetet e policiseuml seuml trafikut janeuml kryer neuml rrugeuml dhe vende

teumlrrezikshme Peumlr teuml qeneuml ploteumlsisht efektiv menaxhmenti lokal neuml fazeumln e

planifikimit duhet teuml prezantojeuml njeuml qasje fleksibile te ccedileumlshtja e orareve teuml puneumls etj

dhe

Teuml sigurohet qeuml policia e trafikut teuml peumlrqeumlndrohet edhe neuml sjelljet e tjera teuml ngaseumlsve

peumlrveccedilse te tejkalimi i kufizimit teuml shpejteumlsiseuml Njeuml qasje e planifikuar peumlr aktivitete teuml

peumlrforcuara policore neuml trafik duhet teuml merr prioritet teuml larteuml peumlr monitorimin e

sjelljes seuml ngaseumlsve (sikurse ngasja e rrezikshme mosmbajtja e distanceumls etj) Policia e

trafikut njeumlkoheumlsisht duhet teuml peumlrqendrohet meuml shumeuml neuml kriteret e automjeteve

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

31

komerciale (sidomos kamioneumlve dhe autobuseumlve) Masat e kujdesit teuml shtuar duhet teuml

zbatohen rregullisht nga ana e patrullave teuml trafikut

Gjithashtu ne rekomandojmeuml qeuml me qeumlllim teuml ngritjes seuml efektivitetit teuml ndeumlshkimeve gjobat

duhet teuml adresojneuml ndeumlshkimin e duhur bazuar neuml faktoreumlt e aksidenteve Sistemi i

ndeumlshkimeve duhet teuml peumlrmireumlsohet peumlrmes aplikimit teuml sistemit teuml pikeumlve negative Peumlr

trsquou peumlrballur me keumlteuml sfideuml neuml vendosjen e keumltij sistemi duhet teuml ndeumlrtohet bashkeumlpunimi

mes MPB-seuml dhe gjykatave

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

32

REFERENCAT

European Commission ldquoTowards a European road safety area policy orientations on road safety

2011-2020rdquo Brussels 2011

European Commission ldquoEuropean Transport Policy for 2010 Time to deciderdquo Brussels 2001

European Transport Safety Council (ETSC) Reducing Traffic Injuries Resulting From Excess and Inappropriate Speed Brussels 1995

European Transport Safety Council (ETSC) ldquoPolice enforcement strategies to reduce traffic casualties in Europerdquo Brussels 1999

European Transport Safety Council (ETSC) ldquoTransport safety performance indicatorsrdquo Brussels 2001

European Transport Safety Council (ETSC) Traffic Law Enforcement across the EU Brussels 2011

Organisation for Economic Co-Operation and Development (OECD) Safety on Roads - Whatrsquos The Vision 2002

Organisation for Economic Co-Operation and Development (OECD) Road Safety - Impact of New Technologies 2003

Organisation for Economic Co-Operation and Development (OECD) Towards Zero Ambitious Road Safety Targets and The Safe System Approach 2008

Rune Elvik Cost-Benefit Analyses of Police Enforcement ESCAPE 2001

ROSEBUD Road Safety and Environmental Benefit-Cost and Cost- Effectiveness Analysis for Use in Decision-Making 2003

World Health Organization (WHO) ldquoThe World Report on Road Traffic Injury Preventionrdquo Geneva 2004

World Health Organization (WHO) Global status report on road safety 2013 supporting a decade of action Geneva 2013

World Health Organization (WHO) Data systems a road safety manual for decision-makers and practitioners Geneva 2010

World Health Organization (WHO) ldquoSpeed management a road safety manual for decision-makers and practitionersrdquo Geneva 2008

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

33

SHTOJCA I

STRUKTURA ORGANIZATIVE E POLICISEuml SEuml KOSOVEumlS - NJEumlSITEuml E KOMUNIKACIONIT RRUGOR

Drejtoria e Peumlrgjithshme

Departamenti

peumlr Operacione

Departamenti

peumlr Kufi

Departamenti

peumlr Hetime

Departamenti

peumlr Mbeumlshtetje

Departamenti

peumlr Burime

Divizioni i Siguriseuml Publike

DR Prishtineuml

DR Pejeuml

DR Prizren

DR Gjilan

DR Ferizaj

DIVIZIONI I KOMUNIKACIONIT RRUGOR

DR Mitroviceuml

Njeumlsiteuml Rajonale teuml

Komunikacionit

Rrugor

Njeumlsia peumlr

Kontrollin e

Autostradeumls

Njeumlsia peumlr

menaxhimin e

materieve teuml

rrezikshme

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

34

SHTOJCA II

Qasshmeumlria e Policiseuml seuml Trafikut neuml informatat qeuml iu nevojiten peumlr planifikim operativ

Informatat peumlr planifikim operativ

Informata rreth faktoreumlve qeuml lidhen me aksidentet

Teuml dheumlna teuml dokumentuara qeuml tregojneuml nivelin e rrezikut Baza e krijuar e teuml dheumlnave peumlmes seuml secileumls policia e trafikut i identifikon faktoreumlt kryesoreuml teuml rrezikut neuml ateuml zoneuml

Faktori njeri

Faktori automjet

Vendndodhja e pikave teuml zeza

Kushtet atmosferike

Punimet neuml rrugeuml

Informata rreth pasojave teuml aksidenteve

Qasje neuml informata nga institucionet sheumlndeteumlsore dhe kompaniteuml e sigurimit

Informata rreth ngjarjevekushteve kurku mund teuml rriten rreziqet mund teuml rriten peumlr aksidente

Neuml meumlnyreuml qeuml teuml keteuml njeuml qasje teuml standardizuar peumlr informata lidhur me faktoreumlt e rrezikut peumlr zonat e rrezikut ndeumlr teuml tjera policia e trafikut duhet teuml keneuml informata rreth punimeve neuml rrugeuml dendeumlsiseuml seuml trafikut kushteve teuml motit MI dhe autoritet lokalekomunat duhet teuml peumlrfshihen

Informata rreth aktiviteteve teuml kryera nga policia e trafikut dhe ndeumlshkimeve teuml aplikuara

Informatat rreth monitorimitvlereumlsimit sistematik teuml sjelljeve neuml trafik aktivitetet e kryera teuml rezultojneuml me raportet e pas-operative

Teuml dheumlnat mbi aplikimin e ndeumlshkimeve ndaj kundeumlrvajteumlsve Numri i ndeumlshkimeveteuml leumlshuara duhet teuml beumlhet sipas ligjeve dhe rregullave teuml peumlrcaktuara Informatatnga gjykatat janeuml teuml nevojshme Informatatnga MPB rreth ngaseumlsve teuml ndeumlshkuar janeuml teumlnevojshme

Reagimi ndaj rezultateve teuml qasjeve dhe aktiviteteve teuml ndryshme

Peumlr teuml monitoruar performanceumln treguesit e aktiviteteve duhet miratuar Teuml dheumlnat qeuml do teuml mblidhen peumlrfshijneuml numrin e peumlrgjithsheumlm teuml kontrolleve teuml kryera numrin e ngaseumlsve teuml kontrolluar periudhat e ndryshme qeuml duhet teuml krahasohen etj

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

35

SHTOJCA III

Tabela 7 Numri i policeumlve teuml trafikut neumlpeumlr njeumlsi ndash gjateuml viteve

2010 2011 2012 2013 2014

NjKA 27 32 40

NjRKRr Prishtineuml 162 156 147 125 103

NjRKRr Gjilan 69 61 61 62 63

NjRKRr Ferizaj 59 55 54 54 54

NjRKRr Prizren 74 80 78 67 61

NjRKRr Pejeuml 88 91 90 83 83

NjRKRr Mitroviceuml Jug 71 71 72 57 58

NjRKRr Mitroviceuml Veri 27 44

Gjitheumlsej 523 514 529 507 506

(Burimi PK)

Tabela 8 Numri i aksidentevendeumlshkimeve 2010 -2014

Vitet 2010 2011 2012 2013 2014 Total

Aksidente fatale 158 130 116 104 111 619

Persona teuml vdekur 175 157 121 119 127 699

Aksidente me leumlndime 4326 4490 4555 4960 4876 23207

Persona teuml leumlnduar 7730 8321 8561 9817 9713 44142

Aksidente me deumlmemateriale 12594 13338 14044 13878 10333 64187

Aksidente lsquoGodit dhe ikrsquo 952 930 1039 1012 980 4913

Gjitheumlsej aksidente 18030 18888 19754 19954 16300 92926

Tiketa (Gjoba) 254849 276897 247788 286922 319332 1386556

(Burimi PK)

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

36

Tabela 9 Teuml dheumlnat rreth aksidenteve fatale dhe personave teuml vdekur sipas rajoneve (janar ndash

dhjetor 2013)

2013 Prishtineuml Mitroviceuml Pejeuml Prizren Ferizaj Gjilan Autostradeuml Total

Aksidfatale 35 9 26 12 10 10 2 104

Teuml vdekur 40 12 33 12 10 10 2 119

(Burimi PK)

Diagrami 1 Veprimet e ngaseumlsve si faktoreuml kontribues teuml aksidenteve (2013)

Diagrami 2 Aksidentet sipas pjeseumls seuml rrugeumls (2013)

0 500 1000 1500 2000 2500 3000 3500 4000 4500 5000

Manipulimi i pasigurt

Mosmbajtja e distanceumls

Mospeumlrshtatja e shpejteumlsiseuml

Kyqje e pasigurteuml neuml rrugeuml

Ndeumlrrim i shiritave

Kthim leumlvizje prapa

Mosrespektim i peumlrpareumlsiseuml seuml kalimit

Anashkalimtejlakim i parregullt

Tejkalim i shpejteumlsiseuml seuml kufizuar

0 2000 4000 6000 8000

10000 12000 14000 16000

2012

2013

Page 9: Raporti_-_Policia_e_Trafikut_220406.pdf

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

3

14 Metodologjia fusheumlveprimi dhe kufizimet e auditimit

Ne kemi aplikuar njeuml gameuml metodash peumlr mbledhjen e deumlshmive peumlr trsquoiu peumlrgjigjur pyetjeve

teuml auditimit Ne kemi

1 Rishikuar kornizeumln ligjore

2 Rishikuar dokumente relevante si

a Raportet vjetore teuml viteve 2012-2014 teuml PK

b Analizat e aksidenteveteuml kryera nga PK

c Analizat e procedurave teuml puneumls fleteuml-patrullimeve dhe shkresat e ndryshme teuml PK

d Pyeteumlsoreumlt dhe listat kontrolluese peumlr PK-neuml dhe

e Raportet e inspektimeve nga IPK-ja3

3 Intervistuar persona peumlrgjegjeumls nga PK MI

4 Veumlzhguar inspektimet e kryera nga policia e trafikut

5 Marreuml pjeseuml neuml konferenca dhe seminare ku eumlshteuml diskutuar peumlr sigurineuml neuml trafikun

rrugor dhe

6 Konsultuar shumeuml studime teuml kryera nga KB BE BB OBSH-ja

Ekipi i auditimit nuk ka mundur trsquoi studiojeuml teuml gjitha njeumlsiteuml e policiseuml seuml trafikut auditimi

eumlshteuml fokusuar neuml vlereumlsimin e praktikave teuml aplikuara neuml tre nga teteuml njeumlsiteuml ekzistuese ku

ndodhin peumlrafeumlrsisht meumlse 60 e numrit teuml peumlrgjithsheumlm teuml aksidenteve Ato njeumlsi ishin

Njeumlsiteuml Rajonale teuml Komunikacionit Rrugor teuml Prishtineumls dhe teuml Pejeumls teuml cilat mbulojneuml njeuml

territor teuml gjereuml teuml rrugeumlve neuml Kosoveuml teuml peumlrbeumlreuml nga disa komuna dhe vendkalime kufitare4

Njeumlsia e Prishtineumls eumlshteuml peumlrzgjedhur duke pasur parasysh statusin qeuml e ka qyteti si qendeumlr

administrative5 Gjithashtu ne kemi ekzaminuar Njeumlsineuml peumlr Kontrollin e Autostradeumls qeuml

eumlshteuml peumlrgjegjeumlse peumlr arterien kryesore teuml qarkullimit rrugor neuml Kosoveuml

Auditimi eumlshteuml fokusuar neuml vlereumlsimin e fazeumls planifikuese dhe teuml kryerjes seuml kontrolleve ndash

patrullimeve ndash dhe jo neuml aktivitete teuml tjera qeuml njeumlsiteuml i kryejneuml siccedil janeuml hetimet etj

Periudha e auditimit i mbulon vitet 2012-2014

3 Inspektorati Policor i Kosoveumls (IPK) eumlshteuml agjenci neuml kuadeumlr teuml MPB-seuml qeuml funksionon neuml bazeuml teuml Ligjit 03L-

231 Njeuml ndeumlr funksionet themelore teuml IPK-seuml eumlshteuml edhe ldquoInspektimi i strukturave dhe funksioneve teuml Policiseuml seuml Kosoveumls peumlr teuml siguruar llogaridheumlnie efektivitet dhe efikasitet neuml zbatueshmeumlrineuml e ligjeve dhe procedurave standarde teuml operimit neuml fuqirdquo

4 Sipas struktureumls organizative teuml PK-seuml ekzistojneuml shtateuml rajone- Drejtori Rajonale brenda teuml cilave operojneuml njeumlsiteuml e policiseuml seuml trafikut peumlrderisa NjKA operon brenda Divizionit teuml Komunikacionit Rrugor

5 Sipas raportit teuml NjRKRr-PR neuml rajonin e Prishtineumls janeuml teuml regjistruara rreth 80000 automjete (nga rreth 280000 sa janeuml teuml regjistruara neuml Kosoveuml) dhe brenda 24 oreumlve neuml teuml frekuentojneuml rreth 100000 automjete

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

4

15 Struktura e raportit

Ky raport peumlrbeumlhet nga gjashteuml kapitujt e meumlposhteumlm

Kapitulli 1 Hyrja

Kapitulli 2 Siguria neuml trafik dhe Policia

Kapitulli 3 A ka policia e trafikut qasje neuml informata teuml besueshme teuml peumlrditeumlsuara

dhe relevante si dhe apeumlrdoren ato neuml meumlnyreuml efektive

Kapitulli 4 A i kryen policia e trafikut sheumlrbimet e veta neuml meumlnyreuml efektive

Kapitulli 5 Konkluzionet dhe

Kapitulli 6 Rekomandimet

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

5

2 Siguria neuml trafik dhe policia

21 Siguria neuml trafik perspektivat

Mjedisi i sigurt - peumlrfshireuml edhe sigurineuml neuml trafikun rrugor - eumlshteuml vendimtar peumlr zhvillimin

ekonomik teuml vendit Mbrojtja e jeteumls dhe proneumls eumlshteuml e nevojshme peumlr ccedildo shoqeumlri

Siguria neuml trafik eumlshteuml problem i peumlrhapur neuml mbareuml boteumln6 Organizata Boteumlrore e

Sheumlndeteumlsiseuml (OBSH) ka theksuar se ccedildo 30 sekonda dikush diku vdes neuml njeuml aksident rrugor

dhe dhjeteuml persona leumlndohen reumlndeuml OBSH pret qeuml numri i vdekjeve neuml nivel global teuml arrijeuml

afro 2 milion deri neuml vitin 2030 nga 13 milioneuml sa eumlshteuml tani Ekzistenca e njeuml strategjie

kombeumltare teuml siguriseuml neuml rrugeuml mund teuml shihet si njeuml tregues qeuml siguria neuml rrugeuml eumlshteuml njeuml

ccedileumlshtje neuml agjendeumln politike7

Gjithashtu neuml BE transporti rrugor eumlshteuml meuml i rreziksheumlm dhe meuml i kushtuesheumlm neuml aspektin

e jeteumls njereumlzore Siguria neuml rrugeuml eumlshteuml problem i madh shoqeumlror i peumlrbashkeumlt peumlr teuml gjitha

vendet e BE-seuml Neuml vitin 2009 meuml shumeuml se 35000 njereumlz kaneuml vdekur neuml rrugeumlt e BE-seuml e qeuml

eumlshteuml ekuivalente me njeuml qytet teuml meseumlm dhe jo meuml pak se 15 milioneuml persona janeuml leumlnduar8

Peumlr teuml peumlrmireumlsuar sigurineuml neuml rrugeuml eumlshteuml vendosur njeuml objektiv sasior zvogeumllim peumlr 50 teuml

numrit teuml vdekjeve nga aksidentet rrugore deri meuml 2020 duke filluar nga viti 2010 Pavareumlsisht

suksesit neumlpeumlrmjet programeve teuml BE-seuml rrugeumlt evropiane janeuml ende larg peumlr teuml qeneuml teuml sigurta

BE-ja ka peumlrcaktuar disa objektiva neuml bazeuml teuml orientimeve teuml politikave teuml saj peumlr sigurineuml neuml

rrugeuml duke theksuar si esenciale arsimin trajnimin dhe zbatimin9

Neuml Kosoveuml sfida e siguriseuml neuml rrugeuml eumlshteuml identifikuar gjateuml viteve teuml fundit Neuml vitin 2009

eumlshteuml themeluar njeuml organ ndeumlrministror i quajtur Keumlshilli peumlr Sigurineuml neuml Komunikacionin

Rrugor10 Roli i keumltij Keumlshilli eumlshteuml teuml ndeumlrtojeuml bashkeumlpunimin mes ministrive peumlrgjegjeumlse peumlr

promovimin e siguriseuml neuml rrugeuml Koheumlve teuml fundit eumlshteuml hartuar ldquoDraft-Strategjia Kombeumltarerdquo

nga Keumlshilli dhe si e tilleuml eumlshteuml proceduar peumlr miratim neuml Qeveri Korniza ligjore edhe pse e

mangeumlt eumlshteuml zbatuar pjeseumlrisht dhe eumlshteuml neuml shqyrtim e sipeumlr11 Komunat dhe Keumlshillat

6 Ccedileumlshtja e siguriseuml seuml trafikut riafirmon objektivin afatgjateuml teuml keumlrkuar nga KB peumlr teuml zvogeumlluar numrin e

aksidenteve deri meuml 2020 (Rezoluta e Asambleseuml seuml Peumlrgjithshme teuml KB-seuml ARES64255 mars 2010) 7 Neuml krahasim me vendet e tjera evropiane Kosova eumlshteuml njeuml ndeumlr vendet e pakta qeuml nuk e ka miratuar ende njeuml

strategji kombeumltare peumlr sigurineuml neuml trafik 8 European Commission (EC) Towards a European Road Safety Area Policy Orientations on Road Safety 2011-

2020 (Brussels 2010) 9 Ibidem 10 Themelimi i keumltij keumlshilli eumlshteuml parapareuml me Ligjin mbi Sigurineuml neuml Komunikacion (2007) ldquoProgrami peumlr

sigurineuml rrugorerdquo eumlshteuml miratuar neuml vitin 2010 me qeumlllim teuml zvogeumllimit teuml trendit negativ teuml siguriseuml rrugore neuml Kosoveuml

11 Drafti i ligjit teuml ri eumlshteuml neuml pocedureuml parlamentare peumlr miratim

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

6

Komunaleuml peumlr Siguri teuml Komunitetit teuml themeluar neuml secileumln komuneuml luajneuml njeuml rol teuml veccedilanteuml

neuml aspektin e siguriseuml publike12

22 Policia e Kosoveumls organizimi dhe peumlrgjegjeumlsiteuml

PK-ja eumlshteuml autoriteti kompetent peumlrgjegjeumls peumlr zbatimin e politikave teuml siguriseuml kombeumltare

ku peumlrfshihet edhe trafiku rrugor Roli i policiseuml - neuml fusheumln e siguriseuml neuml trafik - eumlshteuml mjaft

specifik dhe aplikohet peumlrmes aktiviteteve teuml ndryshme Peumlrgjegjeumlsiteuml kryesore janeuml zbatimi i

ligjeve teuml trafikut reagimet ndaj aksidenteve dhe ngritja e nivelit teuml ndeumlrgjegjeumlsimit peumlrmes

qasjes proaktive Policia e trafikut sheumlrben si njeuml pengeseuml peumlr ngaseumlsit teuml cileumlt nuk i

respektojneuml rregullat e trafikut dhe nuk u binden atyre13

PK-ja ka aprovuar njeuml ldquoPlan Strategjik Zhvillimor 2011-2015rdquo14 ku njeuml nga objektivat

strategjike eumlshteuml ngritja e nivelit teuml siguriseuml publike dhe besimit teuml qytetareumlve (trafikut

rrugor)

PK-ja eumlshteuml e organizuar neuml nivel qendror dhe lokal15 Drejtoria e Peumlrgjithshme e PK-seuml

(kryesuar nga Drejtori i Peumlrgjithsheumlm) eumlshteuml peumlrgjegjeumlse neuml nivel vendi Neuml nivelin rajonal

janeuml shtateuml njeumlsi rajonale - Drejtori Rajonale (DR) - peumlrgjegjeumlse peumlr sigurineuml publike Stacionet

e policiseuml janeuml peumlrgjegjeumlse peumlr policineuml lokale neuml secileumln komuneuml16

Policia e trafikut eumlshteuml e organizuar neuml keumlteuml meumlnyreuml neuml nivelin qendror Divizioni i

Komunikacionit Rrugor (DKRr) eumlshteuml peumlrgjegjeumls peumlr menaxhim strategjik udheumlzime urdhra

dhe plane operative peumlr njeumlsiteuml operative (njeumlsiteuml e policiseuml seuml trafikut) Neuml nivel operativ

DKRr eumlshteuml peumlrgjegjeumls peumlr kontrollimin e autostradeumls peumlrmes Njeumlsiseuml peumlr Kontrollin e

Autostradeumls (NjKA) DKRr ka zhvilluar planet e veprimit qeuml kaneuml peumlr qeumlllim adresimin e

sfidave teuml cilat pengojneuml sigurineuml e qeumlndrueshme teuml trafikut rrugor17

Njeumlsiteuml peumlrkateumlse operative janeuml pjeseuml e DR-ve si dhe i raportojneuml DR-ve dhe DKRr-seuml NjKA

raporton drejtpeumlrdrejt tek DKRr

12 Detyrat dhe peumlrgjegjeumlsiteuml e keumltij Keumlshilli janeuml teuml peumlrcaktuara me UA nr 272012 MPB ndash 032012 dhe kaneuml teuml

beumljneuml meuml shumeuml me siguri teuml peumlrgjithshme duke mos u potencuar neuml meumlnyreuml teuml veccedilanteuml sigurineuml neuml trafik Aneumltareuml teuml keumltyre keumlshillave janeuml edhe komandanteumlt e stacioneve policore teuml komunave peumlrkateumlse

13 European Transport Safety Council (ETSC) Policing Enforcement Strategies to Reduce Traffic Casualties in Europe (Brussels 1999) fq 11

14 Bazuar neuml keumlteuml dokument PK-ja ka parapareuml ndeumlrmarrjen e keumltyre masave siccedil janeuml prezenceuml meuml teuml madhe policore peumlrmes patrullimeve meuml teuml shpeshta neuml ldquopika teuml zezardquo kontakte teuml drejtpeumlrdrejta dhe keumlshillimit me qytetareuml organizim teuml aktiviteteve proaktive me qeumlllim teuml edukimit teuml qytetareumlve shtimi i numrit teuml kontrolleve dhe veprimeve tjera policore neuml trafik

15 Shih ldquoShtojceumln Irdquo ndash struktura organizative e PK-seuml 16 Ligji peumlr Policineuml 04L-076 aprovuar meuml 2012 e definon Policineuml e Kosoveumls si sheumlrbim publik qeuml funksionon

brenda MPB-seuml 17 DKRr ka neumlnshkruar njeuml memorandum bashkeumlpunimi me Policineuml e Republikeumls seuml Shqipeumlriseuml peumlr patrullimet e

peumlrbashkeumlta teuml policiseuml seuml trafikut me qeumlllim teuml rritjes seuml siguriseuml neuml trafikun rrugor gjateuml sezonit teuml vereumls

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

7

Detyrat e njeumlsive patrulluese janeuml teuml peumlrcaktuara neuml ldquoUdheumlzuesin peumlr meumlnyreumln e kryerjes seuml

detyrave neuml mbikeumlqyrjen dhe rregullimin e trafikut rrugorrdquo Peumlrveccedil keumltyre dokumenteve PK

ka miratuar gjithashtu ldquoManualin peumlr Parime dhe Procedura Standarde Operativepeumlrshkrime

teuml puneumlsrdquo si dhe udheumlzime peumlr operacione

23 Roli i policiseuml seuml trafikut

Qeumlllimi i policiseuml seuml trafikut eumlshteuml teuml sigurojeuml leumlvizjen e sigurt neuml rrugeuml teuml parandalojeuml

shkeljet neuml trafik dhe teuml marreuml masat e duhura kundeumlr shkeleumlsve Patrullimi ka njeuml rol

mbikeumlqyreumls parandalues dhe krijon njeuml ambient meuml teuml sigurt peumlr teuml gjitheuml aktereumlt neuml trafik

Policia e trafikut analizon planifikon dhe harton strategji peumlr nivel teuml qeumlndruesheumlm teuml

siguriseuml neuml trafik Njeumlsiteuml e policiseuml seuml trafikut janeuml njeumlsi peumlrgjegjeumlse peumlr

Planifikimin e patrullimeve - faza e planifikimit teuml aktiviteteve operative bazohet neuml

analizat e shkaqeve qeuml qeumlndrojneuml pas aksidenteve teuml trafikut (faktoreumlt e rrezikut)

Patrullimet - kryhet neuml meumlnyra teuml ndryshme neuml koheuml teuml ndryshme dhe me mjete teuml

ndryshme Pikat kontrolluese ku kryhen patrullimet peumlrcaktohen neuml bazeuml teuml

analizave teuml rrezikut teuml larteumlpeumlrmendur dhe

Hetimet e aksidenteve - peumlrfshijneuml hetimin e ploteuml teuml tyre dhe kaneuml peumlr qeumlllim rritjen

e siguriseuml neuml trafikun rrugor Hartohen raporte peumlrfshireuml analizat mbi faktoreumlt qeuml i

shkaktojneuml aksidentet18

Mbikeumlqyrja e fluksit teuml trafikut beumlhet peumlrmes praniseuml seuml policiseuml seuml trafikut neuml rrugeuml dhe

mund teuml beumlhet edhe me ndihmeumln e pajisjeve teknike monitoruese ndash kamerave teuml

shpejteumlsiseuml19 etj

24 Organizatat e tjera teuml angazhuara

Neuml adresimin e siguriseuml seuml trafikut rrugor janeuml teuml peumlrfshireuml disa aktereuml

Qeveria eumlshteuml peumlrgjegjeumlse peumlr krijimin e politikave teuml siguriseuml peumlr qytetareuml peumlrfshireuml edhe

trafikun Neumln kornizeumln e aplikueshme ligjore Qeveria Ministria e Puneumlve teuml Brendshme

(MPB) dhe Ministria e Infrastruktureumls (MI) ndajneuml peumlrgjegjeumlsineuml kryesore peumlr vendosjen e

18 Njeumlsiteuml e Policiseuml seuml Trafikut kryejneuml hetime peumlr aksidentet e trafikut qeuml rezultojneuml me fatalitet leumlndime teuml

reumlnda dhe aksidentet me deumlme teuml shumta Neuml aneumln tjeteumlr stacionet policore i hetojneuml aksidentet me deumlme meuml teuml vogla

19 lsquorsquoKamera teuml shpejteumlsiseumlrsquorsquo eumlshteuml emri i zakonsheumlm peumlr kamerat e siguriseuml qeuml peumlrdoren nga forcat e policiseuml Ekzistojneuml kateumlr lloje kryesore kamera fikse teuml cilat janeuml mjete pa pilot dhe fotografojneuml neuml njeuml rrugeuml ku ka pasur aksidente kamera teuml shpejteumlsineuml mbi distanceumln teuml cilat janeuml pa pilot por operojneuml neuml ccedilifte dhe zbulojneuml shpejteumlsineuml e arritur ndeumlrmjet automjeteve dhe peumlrdoren neuml meumlnyreuml tipike neuml rrugeuml meuml teuml gjata me dendeumlsi teuml larteuml peumlrplasjeje kamera leumlvizeumlse peumlr shpejteumlsineuml qeuml peumlrdoren nga policeumlt dhe vendosen neuml aneumlt e rrugeumlve dhe kamera neuml driteuml teuml kuqe qeuml peumlrdoren neuml kryqeumlzimet ku ka semaforeuml Gjithashtu sipas praktikave ndeumlrkombeumltare vendosja e kamerave false neuml vende teuml ndryshme eumlshteuml njeuml meumlnyreuml peumlr teuml rritur efektivitetin

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

8

politikave hartimin dhe zbatimin e ligjeve qeuml lidhen me sigurineuml neuml trafikun rrugor MI ka

disa detyra si

programe peumlr trajnimin e ngaseumlsve dhe vlereumlsimin e tyre

kushtet e kontrollimit teknik teuml automjeteve dhe

ndeumlrtimin dhe mireumlmbajtjen e rrugeumlve

Peumlrveccedil keumlsaj seuml bashku me PK-neuml MI-ja mbikeumlqyreuml administron dhe zbaton kornizeumln

ligjore peumlr sigurineuml publike neuml rrugeuml

Komunat janeuml peumlrgjegjeumlse peumlr ndeumlrtimin dhe mireumlmbajtjen e rrugeumlve publike lokale

Gjykatat janeuml peumlrgjegjeumlse peumlr trajtimin e veprave peumlr shkelje teuml rregullave teuml trafikut

Organet e drejteumlsiseuml peumlrmes puneumls seuml tyre kontribuojneuml neuml meumlnyreuml efektive si mekanizeumlm

mbrojteumls neuml ndeumlrgjegjeumlsimin e publikut Neumlpeumlrmjet vendimeve meritore ato veccedilaneumlrisht

ndikojneuml neuml shtypjen e fenomeneve teuml rrezikshme neuml trafik duke ndikuar keumlshtu

drejtpeumlrdrejt neuml peumlrmireumlsimin e sjelljes seuml pjeseumlmarreumlsve

Institucionet sheumlndeteumlsore kontribuojneuml neuml kujdesin sheumlndeteumlsor dhe trajtimin e qytetareumlve-

ngaseumlsve Sheumlrbimet emergjente me koheuml dhe efektive ndash me aneuml teuml trajtimit teuml duhur teuml

leumlnduarve neuml aksidente - zvogeumllojneuml pasojat e tyre Meuml tej keumlto institucione kontribuojneuml

edhe neuml edukimin e ngaseumlsve peumlr procedurat e ndihmeumls seuml pareuml dhe transportimin e duhur

teuml aksidentuarve

Institucionet e arsimit e promovojneuml edukimin efektiv teuml siguriseuml rrugore neuml shkolla

Gjithashtu mediet mund teuml rrisin ndeumlrgjegjeumlsimin e komunitetit dhe teuml kuptuarit e faktoreumlve

dhe kostove teuml aksidenteve rrugore Kompaniteuml e sigurimeve kaneuml njeuml rol teuml veccedilanteuml neuml keumlteuml

drejtim Aplikimi i koncepteve teuml sigurimit duke shpeumlrblyer ngaseumlsit qeuml nuk shkaktojneuml

aksidente i motivon ata teuml peumlrmireumlsojneuml sjelljet e tyre neuml trafik dhe si rrjedhojeuml e keumlsaj edhe

keumlto kompani ndikojneuml neuml sigurineuml rrugore

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

9

3 A ka policia e trafikut qasje neuml informata teuml

besueshme teuml peumlrditeumlsuara dhe relevante si dhe a

peumlrdoren ato neuml meumlnyreuml efektive

31 Ccedilfareuml informatash i duhen policiseuml seuml trafikut

Veprimet peumlr teuml zvogeumlluar problemet e siguriseuml neuml trafikun rrugor duhet teuml jeneuml teuml bazuara

neuml informata relevante Informatat e tilla mund teuml merren me ndihmeumln e njeuml sistemi

informativ teuml siguriseuml neuml rrugeuml20 Shumeuml vende evropiane kaneuml baza teuml ndryshme teuml teuml

dheumlnave por neuml peumlrgjitheumlsi ato janeuml neuml proneumlsi teuml agjencive kombeumltare peumlr siguri neuml rrugeuml

dhe institucionet e ndryshme ofrojneuml informata peumlr agjenciteuml e tilla21

Aktivitetet efektive teuml policiseuml seuml trafikut keumlrkojneuml informata rreth22

Faktoreumlve qeuml ndeumlrlidhen me aksidente teuml tilla si23

ngaseumlsit dhe sjelljet e tyre

llojet e automjeteve teuml peumlrfshira dhe gjendja e tyre

gjendja e rrugeumlve dhe moti

intensiteti i trafikut dhe

ku dhe kur kaneuml ndodhur aksidentet

teuml ashtuquajturave ldquopika teuml zezardquo24

ngjarjeve - kur dhe ku mund teuml rriten rreziqet peumlr aksidente

pasojave teuml aksidenteve

aktiviteteve teuml kryera nga policia e trafikut dhe ndeumlshkimet e aplikuara dhe

reagimeve peumlr rezultatet e qasjeve dhe aktiviteteve teuml ndryshme

Policia e trafikut eumlshteuml peumlrgjegjeumlse peumlr mbledhjen e teuml dheumlnave teuml nevojshme teuml cilat kryesisht

vet i prodhojneuml Autoritetet tjera ose organizatat mund teuml keneuml njohuri teuml cilat policia e

20 OECD Safety on Roads (Paris 2002) fq 10 21 Neuml Kosoveuml roli i agjenciseuml seuml tilleuml ushtrohet nga Keumlshilli peumlr Sigurineuml neuml Komunikacionin Rrugor Keumlshilli

kryesisht mbledh teuml dheumlna nga Policia e Kosoveumls 22 Kjo pjeseuml bazohet neuml literatura teuml ndryshme rreth praktikave teuml mira teuml kontrollit teuml trafikut dhe dokumente ndash

politika nga organizata teuml ndryshme ndeumlrkombeumltare 23 WHO Data Systems A Road Safety Manual for Decision-Makers and Practioners (Geneva 2010) 24 Neuml menaxhimin e siguriseuml rrugore ldquopikat e zezardquo (angblackspot) janeuml vendet ku historikisht janeuml koncentruar

aksidentet e trafikut Kjo mund teuml ndodh peumlr arsye teuml ndryshme teuml tilla si ktheseuml e ashpeumlr apo keumlnd neuml njeuml rrugeuml teuml drejteuml kryqeumlzim i fshehur neuml njeuml rrugeuml teuml shpejteuml shenja teuml dobeumlta ose teuml fshehura paralajmeumlruese neuml udheumlkryq etj

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

10

trafikut nuk i ka peumlr shembull ngjarjet ose gjendja qeuml mund teuml rriseuml rrezikun peumlr aksidentet

e trafikut Peumlr keumlteuml arsye marreumldheumlnia e ngushteuml e puneumls midis policiseuml seuml trafikut dhe

autoriteteve teuml tjera eumlshteuml thelbeumlsore

Eumlshteuml po keumlshtu e reumlndeumlsishme qeuml teuml dheumlnat teuml strukturohen dhe analizohen siccedil duhet qeuml

aktualisht teuml peumlrdoren peumlr planifikime operative dhe detyra teuml peumlrditshme Kjo do trsquoi

mundeumlsonte policiseuml seuml trafikut teuml zgjedh mjetet e duhura - neuml koheumln e duhur dhe neuml vendin

e duhur Kjo gjithashtu e beumln meuml teuml lehteuml fokusimin meuml teuml mireuml neuml sjelljet e ngaseumlsve kushtet

rrugore gjendjen dhe llojin e automjeteve (kamioneuml autobuseuml ose vetura) etj Peumlr njeuml efekt

maksimal teuml siguriseuml eumlshteuml e reumlndeumlsishme qeuml policia e trafikut teuml fokusohet neuml faktoreuml teuml cileumlt

kaneuml ndikim teuml drejtpeumlrdrejteuml neuml sigurineuml rrugore dhe ateuml neuml vende dhe koheuml teuml duhur ku

aksidentet kaneuml gjasa teuml ndodhin

32 A ka policia e trafikut qasje neuml informatat e duhura

Shumica e informatave teuml nevojshme peumlr qeumlllime teuml planifikimit peumlr policineuml e trafikut janeuml

neuml dispozicion25 Policia e trafikut ka qasje neuml dy baza teuml teuml dheumlnave SIPK teuml dheumlnat rreth

veprave penale dhe MAAP teuml dheumlnat peumlr aksidentet statistikat dhe analizat Teuml dheumlnat neuml

keumlto baza peumlrcillen neuml baza ditore javore dhe mujore Disa teuml dheumlna sigurohen peumlrmes

takimeve dhe shkeumlmbimit me autoritetet tjera - institucionet rrugore sheumlndeteumlsore dhe

gjykatat neuml lidhje me kundeumlrvajteumlsit dhe ndeumlshkimet Teuml dheumlnat rreth aksidenteve dhe

pasojave teuml tyre janeuml teuml plota

Policia e trafikut eumlshteuml mjaft mireuml e informuar rreth ngjarjeve dhe gjendjes se ku dhe kur

mund teuml rriten rreziqet peumlr aksidente Bashkeumlpunimi me autoritetet tjera qendrore dhe lokale

dhe me shoqeumlrineuml civile ofron teuml dheumlna peumlr intensitetin e trafikut gjendjen neuml rrugeuml etj26

Mund teuml keumlrkohet nga policia e trafikut teuml sigurojeuml ndihmeuml peumlr autoritetet tjera bie fjala teuml

jeteuml e pranishme afeumlr shkollave teuml ndihmojeuml organet e inspektimit teuml ngriteuml ndeumlrgjegjeumlsimin

neuml parandalimin e rrezikut neuml trafik etj27

Neuml tabeleumln e meumlposhtme eumlshteuml peumlrmbledhur qasshmeumlria e njeumlsive policore teuml trafikut neuml

informata teuml nevojshme teuml llojeve teuml ndryshme Qasjen e kemi klasifikuar neuml kateumlr kategori28

25 Sipas praktikave ndeumlrkombeumltare burimi meuml i zakonsheumlm peumlr teuml dheumlnat rreth aksidenteve janeuml teuml dheumlnat e

policiseuml Megjithateuml shumeuml aksidente nuk raportohen neuml polici - me ose pa deumlmtime teuml vogla apo pa leumlndime 26 Raportet vjetore teuml PK-seuml peumlr vitet 2012 dhe 2013 27 Examinimi i raporteve teuml ndryshme planeve ditore teuml policiseuml seuml trafikut etj 28 Peumlr meuml shumeuml shpjegime shih ldquoShtojceumln IIrdquo

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

11

Tabela 1 Qasshmeumlria e policiseuml seuml trafikut neuml informata teuml nevojshme peumlr planifikimin

operativ

ploteumlsisht kryesisht pjeseumlrisht shumeuml pak

Informata peumlr faktoreumlt qeuml ndeumlrlidhen me aksidentet x

Informatat peumlr pasojat e aksidenteve x

Informata mbi ngjarjet kushtet kur ku rreziqet mund teuml rriten peumlr aksidente

x

Informata rreth aktiviteteve teuml kryera nga policia e trafikut dhe ndeumlshkimet e aplikuara

x

Reagimet ndaj rezultateve teuml qasjeve teuml ndryshme dhe aktiviteteve

x

Siccedil shihet meuml sipeumlr ekzistojneuml fusha ku informatat e nevojshme nuk janeuml ploteumlsisht teuml

qasshme - kur eumlshteuml e nevojshme Ka ende fusha qeuml duhet teuml zhvillohen para se policia e

trafikut teuml mund teuml pranojeuml informata neuml koheuml peumlr ngjarjet dhe kushtet kur dhe ku mund teuml

rriten rreziqet peumlr aksidente Informatat ldquoonlinerdquo ose neuml koheuml reale nga autoritetet e rrugeumlve

dhe peumlrpjekjet shteseuml peumlr teuml ngritur rrjete me aktereuml teuml ndrysheumlm janeuml shembuj teuml

aktiviteteve qeuml mund teuml shtojneuml vlereuml

Raportimi i performanceumls neuml disa aspekte nuk eumlshteuml i zhvilluar edhe aq mireuml Nga sistemi

aktual i informatave eumlshteuml veumlshtireuml teuml kuptohet secila peumlrpjekje qeuml do teuml sigurojeuml bazeuml solide

peumlr zhvillimin e raportimit

Kapacitetet meuml pak teuml zhvilluara janeuml ato peumlr vlereumlsimin e efektivitetit teuml qasjeve dhe

aktiviteteve teuml ndryshme Disa peumlrpjekje janeuml iniciuar peumlr shembull neuml hartimin e raporteve

peumlr aktivitetet e kryera por jo neuml matjen e veprimeve teuml ndeumlrmarra neuml meumlnyreuml qeuml teuml

parandalohen aksidentet

33 A eumlshteuml policia e trafikut duke i peumlrdorur informatat neuml

meumlnyreuml efektive

Cileumlsia e interpretimit teuml teuml dheumlnave eumlshteuml vendimtare neuml peumlrcaktimin e aktiviteteve teuml

duhura teuml policiseuml seuml trafikut Njeuml shembull disa nga faktoreumlt e aksidenteve teuml ofruara neumlpeumlr

dosje ndash siccedil janeuml kushtet klimatike dhe gjendjet e rrugeumlve ndash mund teuml shpjegojneuml ndonjeuml

aksident por neuml realitet ngasja e pakujdesshme ose shpejteumlsia mund teuml jeneuml shkaku i veumlrteteuml

Me fjaleuml teuml tjera policia e trafikut ka nevojeuml peumlr informata rreth kushteve klimatike dhe

gjendjes neuml rrugeuml qeuml teuml planifikojeuml aktivitetet e saj mireumlpo kontrollet aktuale ndash me qeneuml

efektive ndash duhet teuml fokusohen neuml aspekte tjera si shpejteumlsia dhe sjelljet e ngaseumlsve Njeuml ccedileumlshtje

tjeteumlr qeuml mund teuml ngritet neuml keumlteuml kontekst eumlshteuml nevoja peumlr informata Edhe neumlse keumlto

informata janeuml ligjeumlrisht dhe teknikisht korrekte ato mund teuml diskutohen nga njeuml

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

12

perspektiveuml e kontrollit teuml trafikut neumlse janeuml mbivendosur ose tepeumlr teuml detajuara peumlr trsquou

peumlrshtatur nevojave praktike teuml policiseuml trafikut29

Shfryteumlzimi efektiv i informatave keumlrkon qeuml ato teuml

konsiderohen relevante dhe teuml dobishme nga ana e peumlrdoruesit

doreumlzohen neuml koheumln e duhur peumlr njeumlsiteuml e duhura

interpretohen neuml meumlnyreuml korrekte nga ana e peumlrdoruesit

peumlrdoren peumlr analiza dhe vlereumlsim neuml nivele teuml ndryshme

kaneuml ndikim neuml puneumln e peumlrditshme neuml terren dhe

peumlrdoren peumlr teuml meumlsuar dhe vepruar peumlr ndryshim dhe peumlrmireumlsim

Informatat peumlr planifikimin e aktiviteteve nuk janeuml peumlrdorur sistematikisht nga policia e

trafikut neuml meumlnyreuml efektive peumlr teuml maksimizuar efektivitetin e puneumls neuml aktivitetet e

peumlrditshme Peumlrveccedil keumlsaj ato janeuml peumlrdorur rralleuml peumlr vendimet rreth meumlnyreumls se si duhet

peumlrmireumlsuar aktivitetet e policiseuml seuml trafikut teuml cilat janeuml - peumlrgjitheumlsisht - duke peumlrseumlritur teuml

njeumljteumln strategji teuml zbatimit Detyrat e adresuara neuml fleteumlt-patrulluese nuk ishin shpesh neuml

peumlrputhje me planet operative30

Analizat e shkaqeve qeuml qeumlndrojneuml pas aksidenteve interpretohen nga njeumlsiteuml e policiseuml seuml

trafikut dhe peumlrcillen te DKRr neuml baza teuml rregullta Analizat shteseuml teuml prodhuara nga DKRr

peumlrdoren pjeseumlrisht neuml peumlrputhje me faktoreumlt e identifikuar teuml rrezikut31

Tabela 2 Peumlrdorimi i informatave teuml nevojshme nga policia e trafikut peumlr planifikim

operativ

Peumlrdorimi i informatave Gjithhereuml Shpesh Ndonjeumlhereuml Rralleuml

Teuml interpretuara analizuara dhe kombinuara me teuml dheumlna tjera

x

Teuml doreumlzuara me koheuml te njeumlsia e duhur x

Teuml peumlrdorura peumlr planifikim operativ dhe puneuml teuml peumlrditshme

x

Teuml peumlrdorura peumlr teuml meumlsuar dhe peumlr vendime peumlr peumlrmireumlsim

x

29 Ekzaminimi i klasifikimeve teuml DKRr peumlr shkaqet e aksidenteve neuml trafik ldquoStatistika dhe analiza e aksidenteve

neuml trafikrdquo peumlr vitet 2012 dhe 2013 30 Ekzaminim i aktiviteteve teuml bazuara neuml plane operative 31 Ekzaminimi i klasifikimeve teuml DKRr peumlr shkaqet e aksidenteve teuml trafikut ldquoStatistika dhe analiza e aksidenteve

neuml trafikrdquopeumlr vitet 2012 dhe 2013

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

13

Raportet vjetore teuml DKRr-seuml i peumlrshkruajneuml faktoreumlt e aksidenteve rrugore neuml krahasim me

vitet e meumlparshme Rezultatet e informatave peumlr faktoreumlt qeuml ndeumlrlidhen me aksidentet

trajtohen siccedil duhet veteumlm kur policia e trafikut zbaton masat neuml planet operative ose urdhrat

nga DKRr Neuml planifikimin operativ policia e trafikut ka peumlrdorur informatat rreth

shpeshteumlsiseuml dhe shkaqeve teuml aksidenteve Aktivitetet janeuml teuml ndryshme dhe varen thjesht

nga vendndodhja gjeografike dhe intensiteti i trafikut por kryesisht janeuml orientuar neuml

monitorimin e shpejteumlsiseuml32 Peumlrveccedil keumlsaj njeumlsiteuml e trafikut (duke peumlrjashtuar NjKA-neuml) nuk i

drejtojneuml gjithnjeuml aktivitetet me sheumlnjesteumlr edhe neuml rrugeumlt tjera jo-rajonale

Detyrat rutineuml nuk adresojneuml detyra teuml veccedilanta vis-agrave-vis treguesve teuml identifikuar neuml analizeumln

e aksidenteve Sipas krahasimit teuml teuml dheumlnave patrullimet e vlereumlsuara rutineuml teuml policiseuml seuml

trafikut kryesisht kaneuml sheumlnjestruar faktorin shpejteumlsi Kjo neumlnkupton se informatat nuk janeuml

peumlrdorur ploteumlsisht peumlr detyrat e peumlrditshme Shumica e patrullimeve kryesisht kryhen pa

ndonjeuml objektiv tjeteumlr shteseuml Aktivitetet aktuale teuml peumlrditshme ndash peumlr teuml qeneuml efektive - do teuml

duhet teuml fokusohen neuml aspekte teuml tjera teuml ndryshme siccedil eumlshteuml sjellja e ngaseumlsve (mbajtja e

distanceumls ngasja e pakujdesshme etj)

Informatat peumlrdoren rralleuml peumlr teuml identifikuar peumlrmireumlsimet e mundshme teuml veprimeve

parandaluese33 Shumica deumlrrmuese e aktiviteteve teuml kryera nuk janeuml teuml peumlrmbledhura neuml

raporte post-operative peumlr teuml matur progresin drejt objektivave teuml vendosura Peumlr meuml tepeumlr

peumlrzierja e prioriteteve neuml patrullime nuk ishte gjithnjeuml e bazuar neuml informatat e

disponueshme34

32 Shembuj teuml tjereuml teuml intensifikimit teuml patrullimeve peumlrfshijneuml ndalesat peumlr automjete sipas planeve operative

ngjarjet sportive dhe klubet e nateumls etj Automjetet inspektohen neuml baza vjetore derisa veteumlm hereumlpashere adresohen me plane teuml peumlrbashkeumlta operative Policia e trafikut - MI

33 Ekzaminimi i raporteve teuml njeumlsive teuml policiseuml seuml trafikut peumlr vitet 2012 dhe 2013 34 Vlen teuml peumlrmendet se bazuar neuml informatat peumlr aksidente DKRr ka keumlrkuar nga NjRKRr-PR qeuml teuml shtohet

numri i kontrolleve neuml disa rrugeuml siccedil ishte rasti neuml rrugeumln Prishtineuml-Podujeveuml-Merdareuml Si rezultat i angazhimeve shteseuml numri i aksidenteve neuml keumlteuml aks rrugor eumlshteuml zvogeumlluar duksheumlm neuml periudheumln janar-maj 2014 neuml krahasim me vitin 2013

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

14

4 A i kryen policia e trafikut sheumlrbimet neuml meumlnyreuml

efektive

41 Si teuml matet efektiviteti i policiseuml seuml trafikut

Qeumlllimi i peumlrgjithsheumlm peumlr policineuml e trafikut seuml bashku me autoritetet e tjera peumlrgjegjeumlse siccedil

kemi peumlrmendur eumlshteuml teuml minimizohen aksidentet e trafikut dhe teuml ndihmohet peumlr njeuml mjedis

teuml sigurt teuml trafikut Shtrohet pyetja se si duhet teuml veprojeuml policia e trafikut peumlr teuml

peumlrmbushur neuml meumlnyreumln meuml teuml mireuml teuml mundshme keumlto objektiva Peumlrveccedil keumlsaj a eumlshteuml fare

e mundur teuml maten rezultatet e policiseuml seuml trafikut peumlr shkak teuml faktoreumlve teuml tjereuml qeuml ndikojneuml

neuml veumlllimin dhe karakterin e ldquoaksidenteverdquo

Zvogeumllimi i aksidenteve teuml reumlnda teuml trafikut eumlshteuml njeuml lloj mateumlsi qeuml tregon peumlr rezultatin e

peumlrgjithsheumlm se neuml ccedilrsquomeumlnyreuml operojneuml autoritetet peumlrgjegjeumlse rrugore ose teuml policiseuml seuml

trafikut Megjithateuml eumlshteuml matje shumeuml e peumlrgjithshme qeuml varet nga shumeuml faktoreuml siccedil janeuml

rrugeumlt dhe moti sjelljet e ngaseumlsve numri i automjeteve dhe gjendja e tyre angazhimi i

autoriteteve tjera rregullimi aktual kushtet financiare etj

Ekzistojneuml edhe matje teuml tjera teuml zakonshme Mund teuml studiohen neumlse mjetet e teuml duhura janeuml

neuml dispozicion dhe neumlse ato janeuml peumlrdorur neuml meumlnyreuml efektive peumlr shembull a janeuml peumlrdorur

kamerat e shpejteumlsiseuml dhe radareumlt aty ku do teuml shtonin meuml shumeuml vlereuml (rreziku i larteuml peumlr

aksidentet e trafikut peumlr shkak teuml shpejteumlsiseuml seuml automjetit) a beumlhen teste alkooli ku do teuml

shtonin meuml shumeuml vlereuml etj Gjithashtu mund teuml shqyrtohen neumlse njeumlsiteuml e kontrollit neuml koheuml

teuml duhur sigurojneuml autoritetet peumlrgjegjeumlse rrugore me propozime peumlr ndryshimin e

kufizimeve teuml shpejteumlsiseuml veumlnien e shenjave paralajmeumlruese riparimin e rrugeumlve largimin e

pengesave neuml rrugeuml etj

Mund edhe teuml matet meumlnyra se si shpeumlrndahen burimet neuml koheuml dhe neuml hapeumlsireuml Idealisht

mjetet e duhura duhet peumlrdorur peumlr teuml kontrolluar gjeumlrat e duhura neuml koheumln e duhur dhe

vendin e duhur Aktivitetet e patrullimit neuml koheuml dhe hapeumlsireuml duhet teuml ndeumlrlidhen sa meuml

shumeuml qeuml teuml jeteuml e mundur me ateuml se kur dhe ku ndodhin aksidentet e trafikut

Kundrejt propozimeve teuml meumlsipeumlrme mund teuml shtrohet pyetja A eumlshteuml e mundur qeuml policia

e trafikut teuml punojeuml meuml mireuml apo meuml dobeumlt a eumlshteuml policia e trafikut neuml gjendje teuml meumlsojeuml dhe

a janeuml neuml gjendje teuml marrin vendime ccedilfareuml teuml beumljneuml dhe si teuml beumlhet Peumlrgjigja e qarteuml peumlr teuml

gjitha keumlto pyetje eumlshteuml pozitive Eumlshteuml e reumlndeumlsishme teuml theksohet se megjithateuml asnjeuml matje

nuk eumlshteuml e peumlrsosur dhe e ploteuml vetvetiu Ccedileumlshtje kryesore eumlshteuml qeuml teuml peumlrdoren informatat

dhe teuml dheumlnat relevante teuml besueshme dhe qeuml janeuml neuml gjendje trsquoi ofrojneuml policiseuml seuml trafikut

udheumlzime se si teuml punojneuml meuml zgjuar ndash teuml jeneuml meuml efektiv - neuml meumlnyreuml qeuml trsquoi afrohen qeumlllimit

qeuml teuml ndikojneuml neuml numrin e aksidenteve fatale

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

15

42 A i ka policia e trafikut mjetet e duhura qeuml teuml jeteuml efektive

Peumlr shkak se rreziku i aksidenteve peumlrcaktohet nga faktoreuml teuml ndrysheumlm policia e trafikut

duhet teuml peumlrdoreuml mjete teuml llojllojshme peumlr teuml adresuar vendimet ndikuese mbi kufizimet e

shpejteumlsiseuml dhe shenjat paralajmeumlruese dhe meuml drejtpeumlrdrejteuml peumlrmes masave teuml ndryshme

teuml kontrollit teuml trafikut siccedil janeuml kamerat peumlr shpejteumlsi radareumlt testet e alkoolit kontrollet e

automjeteve dhe teuml flukseve teuml trafikut gjendjen e rrugeumlve dhe sjelljet e ngaseumlsve35

Neuml meumlnyreuml qeuml teuml keteuml qasjen direkte neuml meumlnyreuml efektive policia e trafikut duhet teuml

Orientojeuml peumlrpjekjet e tyre neuml

- Vendndodhjet me rrezik teuml larteuml rrugeumlt apo vendet ku aksidentet mund teuml

ndodhin

- Neuml koheumln diteumlt dhe oreumlt me rrezik teuml larteuml kur aksidentet mund teuml jeneuml meuml teuml

shpeshta

- Vendndodhjet me rrezik ad-hoc neuml koheuml teuml caktuar (ngjarje teuml peumlrkohshme)

Fokusojeuml kontrollet neuml faktoreumlt qeuml ndeumlrlidhen me aksidente si

- Sjellja e ngaseumlsve me rrezik teuml larteuml

- Faktoreumlt mekanik teuml rrezikut teuml larteuml te automjetet veccedilaneumlrisht kamioneumlt e

meumldhenj

- Rrugeumlt me rrezik teuml larteuml dhe kushtet e motit

Aplikojeuml ndeumlshkime teuml duhura peumlr ata qeuml keumlrceumlnojneuml sigurineuml neuml trafik peumlrmes

- Paralajmeumlrimeve verbale apo teuml dokumentuara dhe llojeve teuml ndryshme teuml

gjobave etj

Peumlr teuml qeneuml efektive policia e trafikut duhet teuml keteuml punonjeumls kompetent dhe pajisje teuml

duhura automjete teuml pajisura mireuml (teuml shenjeumlzuara dhe teuml pashenjeumlzuara) motoccedilikleta

radareuml dhe teste teuml alkoolit Neuml shumeuml vende policia e trafikut eumlshteuml e pajisur edhe me

helikoptereuml kamera teuml shpejteumlsiseuml teste kundeumlr narkotikeumlve etj36 Peumlrvoja neuml BE dhe vende teuml

tjera tregon se kamerat e shpejteumlsiseuml teuml cilat ofrojneuml deumlshmi fotografike teuml pranueshme peumlr

gjykata janeuml shumeuml kost-efektive37

PK-ja peumlrdoreuml tregues teuml ndrysheumlm neuml meumlnyreuml qeuml teuml ndajeuml burimet e tyre neuml meumlnyreuml efektive

35 Ky seksion bazohet neuml literatura teuml ndryshme peumlr praktika teuml mira teuml kontrollit teuml trafikut si dhe dokumente

dhe politika nga vende teuml ndryshme dhe nga Policia e Kosoveumls 36 Patrullimi me helikopter peumlrdoret neuml veccedilanti neuml rrethana selektive Helikoptereumlt mund teuml peumlrdoren gjithashtu

peumlr kujdesin post-aksidental PK-ja nuk eumlshteuml e pajisur me mjet teuml tilleuml Mungojneuml edhe instrumentet peumlr testimin e praniseuml seuml narkotikeumlve

37 European Transport Safety Council (ETSC) Reducing Traffic Injuries Resulting from Excess and Inappropriate Speed (Brussels 1995) fq 28

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

16

Ne kemi ekzaminuar teuml dheumlnat e ndryshme - neuml lidhje me zyrtareumlt policoreumlpolicineuml e

trafikut

Tabela 3 Teuml dheumlnat peumlr aksidentet automjetet kundrejt burimeve teuml policiseuml

2010 2011 2012 2013 2014

Numri i automjeteve teuml regjistruara 178798 205366 212851 272107 288828

Numri i aksidenteve 18030 18888 19754 19954 16300

Numri i aksidenteve fatale 158 130 116 104 111

Numri i teuml vdekurve 175 157 121 119 127

Numri i personave teuml leumlnduar 7730 8321 8561 9817 9713

Numri i zyrtareumlve policoreuml 7191 7205 7269 7326 7686

Numri i zyrtareumlve policoreuml teuml trafikut 523 514 529 507 506

Duket fare qarteuml se numri i policeumlve teuml trafikut nuk e ka ndjekur trendin e aksidenteve dhe

automjeteve Ne kemi marreuml neuml konsiderateuml edhe burimet peumlr njeumlsiteuml e veccedilanta

Tabela 4 Numri i kilometrave teuml mbuluara nga policia e trafikut burimet neuml njeumlsiteuml

peumlrkateumlse teuml policiseuml seuml trafikut mjetet e kontrollit teuml disponueshme (2014)

Njeumlsia Kilometrat e

mbuluara Zyrtareumlt e

policiseuml Automjetet e shenjeumlzuara

Automjetet civile

Radareuml Testues teuml

alkoolit

NjRKRr-PR 341 108 6 1 5 5

NjRKRr-PE 380 82 13 0 6 3

NJKA 104 33 6 0 10 2

Siccedil shihet shpeumlrndarja e burimeve nuk duket se e peumlrcjelleuml njeuml model teuml qarteuml peumlr teuml tre

njeumlsiteuml Peumlr shkak teuml bazeumls seuml paqarteuml peumlr alokim numri i policeumlve teuml trafikut nuk

korrespondon me kushtet e trafikut respektivisht aksidentet As numri i automjeteve teuml

shenjeumlzuara apo sistemet e radareumlve nuk ndeumlrlidhen me numrin e policeumlve apo aksidentet e

trafikut Numri i radareumlve neuml NjKA mund pjeseumlrisht teuml shpjegohet me faktin se eumlshteuml njeumlsi

patrulluese e autostradeumls (neumlse kjo eumlshteuml shpeumlrndarja optimale e keumlsaj pajisje ateumlhereuml eumlshteuml

njeuml ccedileumlshtje tjeteumlr)

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

17

Eumlshteuml po keumlshtu veumlshtireuml teuml shihet njeuml model i qarteuml i shpeumlrndarjes seuml burimeve ndeumlrmjet dhe

brenda njeumlsive Raporti midis numrit teuml policeumlve teuml trafikut dhe numrit teuml automjeteve

radareumlve apo testuesve teuml alkoolit ndryshon neuml meumlnyreuml teuml konsiderueshme peumlr shembull

NjKA ka meuml shumeuml automjete dhe meuml shumeuml policeuml sesa NjRKRr-PR neuml raport me

aksidentet e trafikut Njeuml shpjegim i mundsheumlm por jo shterues eumlshteuml faktori gjeografik

(qytetet neuml raport me fshatet)

Vlen teuml theksohet se veteumlm njeuml njeumlsi kishte qasje neuml njeuml automjet civil teuml pashenjeumlzuar edhe

pse neumlse automjetet e tilla peumlrdoren siccedil duhet - sipas peumlrvojeumls ndeumlrkombeumltare ndash ateumlhereuml ato

janeuml mjaft efektive neuml identifikimin e ngaseumlsve agresiveuml

Peumlr meuml tepeumlr veteumlm disa automjete teuml policiseuml seuml trafikut janeuml teuml pajisura me radareuml dhe

testues peumlr alkool38 Rrjedhimisht eumlshteuml e pamundur qeuml patrullat teuml kryejneuml teste teuml tilla seuml

paku jo peumlrnjeumlhereuml (neuml teuml njejteumln koheuml) Kjo ka mundeumlsi teuml pengojeuml efektivitetin e kontrolleve

teuml trafikut meqeuml shpejteumlsia dhe ldquongasja neumln ndikimin e alkoolit barnave dhe narkotikeumlverdquo

janeuml gjithashtu shkaktareuml teuml aksidenteve neuml trafik39

Kontrollet e kufizuara teuml alkoolitnarkotikeumlve janeuml njeuml e meteuml e kontrolleve qeuml e reduktojneuml

cileumlsineuml e teuml dheumlnave mbi shkaqet qeuml qeumlndrojneuml pas aksidenteve

Peumlrveccedil informatave teuml dheumlna neuml tabeleumln e meumlsipeumlrme ne kemi gjetur mangeumlsi teuml tjera neuml

pajisje bie fjala automjetet nuk janeuml teuml pajisura me shenjat paralajmeumlruese (si stop policia

ngadaleumlso rrezik neuml rrugeuml etj) Asnjeuml prej njeumlsive nuk kishte qasje neuml motoccedilikleta ndoneumlse

mjetet e tilla zakonisht shihen si mjaft efektive peumlr kontrollin e trafikut Peumlr meuml shumeuml

kamerat e shpejteumlsiseuml qeuml nga shumeuml hulumtues janeuml pareuml si mjet shumeuml efikas peumlr uljen e

rrezikut teuml aksidenteve teuml trafikut (dhe numrin e zyrtareumlve teuml nevojsheumlm peumlr kontrolle) nuk

janeuml peumlrdorur neuml asnjeuml njeumlsi kryesisht peumlr shkak teuml argumenteve se keumlrkojneuml investime

fillestare

Policia e trafikut peumlrdoreuml meumlnyra leumlvizeumlse dhe joleumlvizeumlse (statike) peumlr patrullim Teuml dyja

meumlnyrat i kaneuml epeumlrsiteuml dhe teuml metat e tyre40 Aktivitetet joleumlvizeumlse teuml kontrollit janeuml meumlnyreuml

e duhur neuml raste teuml bazuara neuml rrezik teuml veccedilanteuml (peumlrqendrimi masiv i peumlrpjekjeve teuml

kontrollit teuml trafikut neuml koheuml dhe vend teuml caktuar) ose kryhen neuml vende ose rrugeuml ku

aksidentet historikisht janeuml teuml zakonshme Patrullimet leumlvizeumlse janeuml meumlnyreuml e mireuml peumlr

zbulimin e sjelljeve teuml ccedilrregullta teuml ngaseumlsve qeuml mund teuml ndodhin edhe neuml vende ku

aksidentet janeuml meuml pak teuml zakonshme Shumica e aktiviteteve teuml patrullimit nga keumlto njeumlsi

kryhen peumlrmes patrullimeve joleumlvizeumlse Peumlrjashtime beumljneuml patrullimet e rralla teuml kryera nga

38 Neuml raportin e IPK-seuml peumlr ldquoVlereumlsimin e menaxhimit teuml trafikut rrugor nga PK-jardquo (2014) eumlshteuml theksuar se

shumica e radareumlve janeuml jo-funksionaleuml 39 Sipas OJQ-seuml ldquoLabyrinthrdquo nuk ka numeumlr teuml sakteuml peumlr peumlrdoruesit e narkotikeumlve neuml Kosoveuml Ekzistojneuml

vlereumlsime teuml peumlrafeumlrta teuml peumlrdoruesve qeuml sillen mes 10000 - 15000 individeumlve dhe nga keumlta rreth 4000 ndash 5000 besohet teuml jeneuml peumlrdorues teuml heroineumls

40 Rune Elvik Cost-Benefit Analyses of Police Enforcement (ESCAPE 2001) fq 14

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

18

automjeti me targa civile neuml NjRKRr-PR Peumlrveccedil keumlsaj neuml rrugeumlt e qytetit teuml Prishtineumls eumlshteuml

e zakonshme qeuml patrullimet teuml kryhen dhe neuml keumlmbeuml ose me biccedilikleta Nuk ka qeneuml e

mundur qeuml ZAP-i teuml vlereumlsojeuml performanceumln e tyre por ka mundeumlsi qeuml biccedilikletat ndash sidomos

neuml qytetet e meumldha - teuml jeneuml mjet efektiv neuml disa raste Peumlr meuml shumeuml gjithnjeuml mund teuml themi

se patrullimi neuml keumlmbeuml peumlrmbush funksionet parandaluese neuml kuptim meuml teuml gjereuml (meuml pak teuml

matsheumlm)

43 A peumlrdoren mjetet neuml dispozicion peumlr qeumlllimin e tij

kryesor

Policeumlt e trafikut nganjeumlhereuml duhet trsquoiu ndihmojneuml funksioneve tjera peumlrbrenda forcave teuml

policiseuml ose trsquoiu ndihmojneuml autoriteteve tjera me sheumlrbime teuml ndryshme Kjo natyrisht se ka

pasoja edhe pozitive edhe negative Kjo mund teuml shihet si njeuml meumlnyreuml fleksibile por

njeumlkoheumlsisht mund ta pengojeuml efektivitetin e policiseuml seuml trafikut peumlr kryerjen e detyrave teuml

tyre kryesore41

Teuml tre njeumlsiteuml e trafikut nuk ishin teuml angazhuara neuml meumlnyreuml teuml vazhdueshme neuml veprimtari teuml

tilla mbeumlshteteumlse NjKA ishte neuml gjendje qeuml trsquoi koncentrojeuml ploteumlsisht burimet e veta neuml

detyreumln e vet primare - neuml gjeumlra tjera teuml ngjashme ndash dhe ndoshta ka nevojeuml peumlr meuml pak policeuml

dhe automjete peumlr ta mbajtur keumlteuml nivel teuml kontrollit

Sipas peumlrllogaritjeve tona neuml ccedildo diteuml teuml vitit 2013 neuml NjRKRr-PR mesatarisht rreth peseuml peumlr

qind teuml zyrtareumlve policoreuml nuk ishin neuml dispozicion peumlr kontrollin e trafikut42

Marreuml parasysh gjendjen neuml trafik dhe zhvillimin e aksidenteve na beumln teuml kuptojmeuml se

veumlllimi i puneumls - ose pengesat peumlr teuml qeneuml efektiv - janeuml rritur meuml shumeuml peumlr NjRKRr-PR sesa

peumlr dy njeumlsiteuml e tjera Keumlshtu qeuml duke krahasuar numrin e aksidenteve dhe teuml policeumlve teuml

trafikut neuml Prishtineuml ne kemi veumlrejtur se ndash peumlrkundeumlr ngarkeseumls ndash numri i policeumlve eumlshteuml

zvogeumlluar (nga 147 sa ishin neuml vitin 2012 neuml 103 neuml vitin 2014)43

Peumlr trsquoi peumlrballuar sfidat e tilla duhet ulur ambiciet duhet rritur efikasitetin (teuml punohet meuml

mireuml dhe meuml zgjuar) ose teuml shtohen burime si peumlr shembull peumlrmes rialokimit teuml burimeve

ose duke peumlrdorur kamera Bazuar neuml veumlzhgimet tona ne nuk kemi mundur teuml gjejmeuml

deumlshmi teuml forta peumlr rritjen e efikasitetit apo peumlr burime shteseuml gjateuml periudheumls seuml ekzaminuar

41 Policia e Kosoveumls intervista me menaxhmentin e policiseuml seuml trafikut (prill 2014) ekzaminimi i dokumenteve teuml

ndryshme teuml tjera si komunikime elektronike plane etj 42 Analiza fillestare tregon se ccedildo diteuml rreth peseuml policeuml teuml trafikut kaneuml qeneuml teuml angazhuar neuml mbeumlshtetjen e

institucioneve teuml tjera peumlr ngjarje teuml ndryshme si peumlrcjellje peumlr delegacione protesta teuml ndryshme ngjarje sportive etj Me rastin e tubimeve dhe ngjarjeve teuml ndryshme burimet e angazhuara peumlr patrullimin e trafikut ridrejtohen peumlr teuml siguruar keumlto ngjarje duke braktisur vendet ku patrullimet eumlshteuml dashur teuml kryhen Gjateuml keumltyre ngjarjeve atje kryesisht eumlshteuml fluks i madh i automjeteve dhe ka rreziqe meuml teuml meumldha peumlr aksidente apo probleme tjera teuml trafikut

43 Teuml shihet ldquoShtojca IIIrdquo (tabela 7)

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

19

peumlr NjRKRr-PR Kjo sugjeron se ldquozgjidhjardquo e sfideumls peumlr NjRKRr-PR ka qeneuml qeuml teuml ulen

ambiciet peumlr kontrollin e trafikut44 Dy njeumlsiteuml tjera nuk kaneuml qeneuml teuml detyruara qeuml teuml

peumlrballen me teuml njeumljteumln situateuml45

44 A janeuml kryer kontrollet neuml vendet e duhura

Teuml gjendesh neuml vendin e duhur me rrezik teuml larteuml - peumlr teuml kontrolluar - eumlshteuml vendimtare peumlr

njeuml polici teuml efektshme teuml trafikut46 Ne kemi studiuar trajteumln gjeografike teuml aksidenteve neuml

kuadeumlr teuml tri rajoneve dhe kemi krahasuar ateuml me shpeumlrndarjen e kontrolleve teuml kryera Ne

gjithashtu kemi ekzaminuar edhe shkaqet e aksidenteve

Teuml ashtuquajturat ldquopika teuml zezardquo janeuml vende apo rrugeuml ku aksidentet e trafikut ndodhin

shpesh Neuml harteumln e meumlposhtme janeuml paraqitur keumlto pika neuml njeumlreumln prej tri rajoneve (NjRKRr-

PR)

44 Kjo situateuml vlen veccedilaneumlrisht peumlr rrugeumln drejt pikeumls seuml vendkalimit kufitar neuml Mutivodeuml ku nuk ushtrohen

kontrolle 45 NjRKRr-PE nuk ka ofruar ndonjeuml teuml dheumlneuml peumlr keumlteuml por sipas zyrtareumlve numri eumlshteuml meuml i uleumlt se neuml Prishtineuml

dhe nuk eumlshteuml rritur aq shumeuml 46 Sipas praktikave teuml mira veteumlm prania e policiseuml seuml trafikut neuml vende teuml duhura - edhe pa kontrolluar fare -

eumlshteuml e nevojshme qeuml ngaseumlsit teuml jeneuml teuml kujdessheumlm dhe ka karakter parandalues

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

20

Ccedilfareuml kemi gjetur NjRKRr-PR mban teuml dheumlna teuml tilla qeuml demonstrojneuml se kontrollet e keumlsaj

njeumlsie janeuml teuml orientuara deri neuml njeuml maseuml teuml madhe - por jo ploteumlsisht ndash kundrejt ldquopikave teuml

zezardquo Disa prej keumltyre pikave iu jepet veumlmendja e duhur ndeumlrsa teuml tjerat peumlr arsye teuml

ndryshme neglizhohen ose iu jepet njeuml veumlmendje meuml e uleumlt

NjRKRr-PE nuk peumlrdoreuml orare kohore peumlr ta specifikuar vendin se ku duhet teuml veprojneuml

njeumlsiteuml e patrullimit peumlrderisa i kryejneuml kontrollet Personat qeuml intervistuam nga kjo njeumlsi

kaneuml theksuar se aktivitetet patrulluese kryesisht kryhen neuml bazeuml teuml vlereumlsimit peumlrvojeumls dhe

gjykimit teuml njeumlsive patrulluese

Neuml aneumln tjeteumlr kontrollet neuml NjKA ushtrohen neuml vende teuml ndryshme teuml peumlrcaktuara meuml pareuml

neuml teumlreuml traseneuml

45 A janeuml kryer kontrollet neuml koheumln e duhur

Puna e patrullimeve neuml terren beumlhet neuml tri ndeumlrrime Ndeumlrrimet e patrullave peumlr shkak teuml

mungeseumls seuml automjeteve beumlhen neuml zyra teuml njeumlsive dhe gjateuml asaj periudhe asnjeuml rrugeuml

rajonale dhe magjistrale nuk mbulohet me njeumlsi patrulluese47

Neuml tabeleumln e meumlposhtme eumlshteuml paraqitur numri i peumlrgjithsheumlm i aksidenteve teuml regjistruara

teuml trafikut neuml tri regjionet peumlr vitet 2012 dhe 2013 si dhe koheumln kur ndodhen aksidentet gjateuml

24 oreumlve

Tabela 5 Aksidentet e trafikut sipas rajoneve dhe koheumln kur kaneuml ndodhur

Koha gjateuml diteumls

Prishtineuml Pejeuml NjKA

2012 2013 2012 2013 2012 2013

06-10 1299 1365 358 383 Nuk ka shifra 12

10-14 2439 2635 827 791 32

14-18 2730 3036 870 785 29

18-22 1522 1741 624 399 8

22-02 493 563 201 153 10

02-06 208 256 77 63 8

Total 8691 9596 2957 2574 99

Siccedil shihet meuml larteuml shumica e aksidenteve ndodhin gjateuml diteumls Meuml shumeuml se frac34 e aksidenteve

kaneuml ndodhur midis oreumls 06-22 dhe pothuajse aq shumeuml midis oreumls 12-20

47 Kjo peumlrfshineuml periudheumln kohore nga 1430 ndash 1530 kur ndodhin meuml seuml shumti aksidentet dhe 2230 ndash 2330 0630

ndash 0730

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

21

Duke u bazuar neuml intervista orare teuml puneumls dhe neuml teuml dheumlna tjera teuml regjistruara gjetjet tona

sugjerojneuml se kontrollet kryhen gjateuml diteumls

Kur ne studiuam shifrat meuml holleumlsisht rezultoi se neuml fakt koha e ldquopikutrdquo peumlr aksidente teuml

trafikut korrespondonte me koheumln kur patrullat e policiseuml seuml trafikut kishin filluarpeumlrfunduar

ndeumlrrimet e tyre teuml puneumls dhe rrjedhimisht nuk kaneuml mundur teuml jeneuml neuml vende me rreziqe teuml

larta Peumlrderisa keumlto teuml dheumlna nuk ishin teuml njohura ose teuml pakteumln nuk janeuml ekzaminuar nga

njeumlsiteuml ata nuk kaneuml qeneuml neuml dijeni peumlr pasojat e orareve teuml tyre kohore apo peumlr periudhat e

ndeumlrrimit

Sipas policiseuml seuml trafikut ata peumlrpiqen qeuml teuml jeneuml teuml informuar mireuml peumlr ngjarjet madhore qeuml

kaneuml gjasa teuml shkaktojneuml probleme neuml trafik dhe neuml peumlrputhje me rrethanat i alokojneuml

burimet Ne nuk kemi arsye peumlr teuml mos besuar se kjo eumlshteuml keumlshtu por konfirmimi i keumlsaj

nuk ka qeneuml i mundur teuml beumlhet brenda fusheumlveprimit teuml keumltij auditimi

Po ashtu ne nuk kemi qeneuml neuml gjendje qeuml teuml ekzaminojmeuml se a janeuml peumlrdorur ldquomjetet e

duhurardquo neuml koheumln e duhur Sa peumlr ilustrim neuml shumeuml vende eumlshteuml procedureuml standarde qeuml teuml

kontrollohet se a po respektohen kufizimet e shpejteumlsiseuml afeumlr shkollave dhe ccedilerdheve neuml

koheuml teuml caktuar (kur fillojneuml meumlsimet neuml shkolla pas pushimeve verore) Gjithashtu eumlshteuml e

zakonshme qeuml policia e trafikut teuml peumlrdoreuml teste teuml alkoolit (narkotikeumlve) neuml koheumlt kur gjasat

qeuml drejtuesit e automjeteve teuml jeneuml neumln ndikim teuml keumltyre substancave eumlshteuml e larteuml (diteumlt e

shtuna apo teuml diela pas mesnate neuml afeumlrsi teuml vendeve teuml peumlrshtatshme) Keumlto janeuml shembuj teuml

gjeumlrave teuml cileumlt nuk kemi qeneuml neuml gjendje qeuml trsquoi ekzaminojmeuml peumlr shkak teuml mungeseumls seuml teuml

dheumlnave

46 A janeuml kontrolluar gjeumlrat e duhura

Peumlr teuml qeneuml efektiv duhet teuml kontrollohen gjeumlrat e duhura automjetet ose ngaseumlsit dhe meuml

konkretisht ccedilfareuml lloji teuml sjelljes apo ccedileumlshtje teknike Peumlrvojat ndeumlrkombeumltare japin

udheumlzime peumlrveccedilqeuml edhe kushtet lokale dhe meumlsimet gjithmoneuml duhet teuml merren parasysh

Meqeneumlse kualiteti dhe inspektimi i automjeteve eumlshteuml peumlrmireumlsuar duksheumlm sjellja e

ngaseumlsve eumlshteuml shkaku absolut dominues i aksidenteve teuml trafikut qeuml konfirmohet edhe nga

statistikat e DKRr48 Peumlrjashtime ka te kamioneumlt e meumldhenj Megjithateuml peumlrvoja tregon se

problemet qeuml kaneuml teuml beumljneuml me goma prishjet dhe mbingarkesat nuk janeuml teuml pazakonta etj

Sipas zyrtareumlve teuml DKRr ata i kaneuml ekzaminuar shkaqet e aksidenteve neuml meumlnyreuml qeuml meuml

tepeumlr trsquoi fokusojneuml kontrollet Ata kaneuml gjetur se tejkalimi i shpejteumlsiseuml eumlshteuml shkak i

48 Eumlshteuml e reumlndeumlsishme teuml theksohet se rreziku nga sjelljet e ngaseumlsve mbetet faktor vendimtar i aksidenteve neuml

Kosoveuml Sipas IPK-seuml (Raport inspektimi 05201410) neuml vitin 2012 edhe automjetet e policiseuml ishin peumlrfshireuml neuml 312 aksidente ndeumlrsa 170 prej tyre janeuml shkaktuar nga zyrtareumlt e policiseuml Ndeumlrsa neuml vitin 2013 automjetet e policiseuml ishin peumlrfshireuml neuml 287 aksidente ku neuml 143 raste fajtoreuml ishin policeumlt Shkaku meuml i zakonsheumlm i aksidenteve peumlr teuml dy periudhat eumlshteuml manovrimi i pasigurt i automjeteve nga policia

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

22

zakonsheumlm dhe si pasojeuml e keumlsaj i kaneuml dheumlneuml prioritet teuml larteuml kontrollit teuml shpejteumlsiseuml

Megjithkeumlteuml ka edhe faktoreuml tjereuml qeuml sipas studimeve ndeumlrkombeumltare dhe statistikave teuml

DKRr-seuml janeuml mjaft teuml zakonsheumlm siccedil janeuml ngasja agresive dhe mosmbajtja e distanceumls gjateuml

ngasjes

Peumlr ta matur shpejteumlsineuml patrullat kryesisht vendosen neuml rrugeuml teuml drejta ngaqeuml aty ekziston

rreziku peumlr tejkalim teuml shpejteumlsiseuml Ne kemi gjetur edhe praktika teuml mira neuml kryerjen e

kontrollit teuml shpejteumlsiseuml neuml koheuml teuml duhur neuml vende me rrezik teuml larteuml Keumlto masa ndeumlrmerren

edhe aty ku rreziku i aksidenteve teuml trafikut eumlshteuml mesatar apo i uleumlt (autostrada jashteuml oreumlve

teuml pikut)

Peumlr identifikimin e shkeljeve neuml trafik (tejkalimin e shpejteumlsiseuml) njeumlsiteuml patrulluese

bashkeumlpunojneuml ngushteuml mes tyre qeuml eumlshteuml njeuml praktikeuml tjeteumlr e mireuml

Megjithateuml disa aktivitete teuml kontrollit apo mbikeumlqyrjes - sipas veumlzhgimeve tona ndash janeuml kryer

neuml udheumlkryqe teuml cilat janeuml teuml rregulluara me semaforeuml dhe rrethrrotullime ku aksidentet

shpesh ndodhin49

Foto 1 Zyrtareumlt policoreuml teuml vendosur mbi ureuml neuml autostradeuml duke identifikuar automjetet qeuml

tejkalojneuml kufizimin e shpejteumlsiseuml

49 Neuml qytetin e Prishtineumls i kemi identifikuar dy udheumlkryqe ku kaneuml ndodhur aksidente fatale dhe ku patrullat e

policiseuml rralleumlhereuml janeuml teuml vendosura Vlen teuml peumlrmendet se brenda NjRKRr-PR ekziston njeuml neumln-njeumlsi e veccedilanteuml qeuml eumlshteuml peumlrgjegjeumlse veteumlm peumlr qytetin

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

23

Foto 2 Pika ndaluese e vendosur nga patrulla tjeteumlr policore peumlr trsquoi ndaluar ngaseumlsit e

identifikuar meuml pareuml

Gjateuml intervistave me zyrtareumlt e policiseuml seuml trafikut kuptuam se peumlrveccedil faktorit shpejteumlsi

shumica e patrullave neuml meumlnyreuml rutinore fokusohen neuml ccedileumlshtjet si dritat rripat e siguriseuml

peumlrdorimi i telefonave celulareuml patentat e ngasjes etj peumlrveccedilse teuml peumlrqendrohen meuml shumeuml

neuml faktoreumlt qeuml janeuml teuml lidhur drejtpeumlrdrejt me aksidentet e trafikut sikurse sjelljet e

rrezikshme ngasja agresive ose e pasigurt Kjo neve na tregon se zakonet e krijuara apo

rutina ende luajneuml rol meuml teuml reumlndeumlsisheumlm peumlr policineuml e trafikut gjateuml kryerjeve seuml detyrave teuml

veta Ky nuk eumlshteuml argument kundeumlr peumlr shembull kontrollimit teuml patenteuml-shoferit por ky

eumlshteuml veteumlm njeuml argument kundeumlr asaj qeuml teuml mos beumlhet neuml meumlnyreuml rutinore

Neuml fakt ne nuk kemi gjetur

ndonjeuml fleteuml-patrulluese qeuml teumlreumlsisht peumlrshkruan detyrat qeuml duhet teuml ndeumlrmerren nga

njeumlsiteuml patrulluese e qeuml ndeumlrlidhen me sjelljet e rrezikshme50

ndonjeuml regjisteumlr neuml lidhje me llojet e automjeteve teuml peumlrfshira neuml aksidente Eumlshteuml e

njohur se automjetet sportive dhe taksiste kaneuml prirje teuml jeneuml teuml peumlrfshira neuml aksidente

meuml shumeuml sesa automjetet tjera Si rrjedhojeuml informatat e tilla mund ta ndihmojneuml

policineuml e trafikut qeuml teuml jeteuml meuml shumeuml e fokusuar gjateuml puneumls seuml tyre dhe

se inspektimet teknike janeuml peumlrkushtuar neuml veccedilanti ndaj automjeteve teuml meumldha (si

gomave prishjeve dhe ngarkesave) gjateuml periudhave kur deumlshtimet e tilla mund teuml

50 Fleteuml-patrullimi eumlshteuml njeuml dokument udheumlzues-regjistrues me aneuml teuml cilit njeumlsiteuml patrulluese janeuml teuml pajisura peumlr

teuml kryer kontrolle

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

24

jeneuml fatale (neuml vjeshteumln e vonshme koheumln e dimrit etj)51 Praktikat e mira

ndeumlrkombeumltare keumlshillojneuml qeuml eumlshteuml meuml e reumlndeumlsishme teuml kryhen inspektime teknike

teuml automjeteve teuml meumldha sesa teuml kryhen inspektime teuml automjeteve teuml zakonshme

Ne kemi gjetur se peumlrjashtimi i mjeteve transportuese nga trafiku teuml cilat nuk i kaneuml

ploteumlsuar kriteret teknike eumlshteuml shumeuml i rralleuml Patrullimet qeuml rezultojneuml me identifikimin e

keumltyre kritereve kryesisht janeuml teuml fokusuara veteumlm neuml veprimet e peumlrbashkeumlta me zyrtareumlt e

MI-seuml Si pasojeuml policia e trafikut heziton52 qeuml teuml deumlrgojeuml jo veteumlm automjetet komerciale (teuml

meumldha) neuml kontrolle teuml veccedilanta teknike pa pranineuml e zyrtareumlve teuml MI-seuml dhe veteumlm

hereumlpashere eumlshteuml fokusuar neuml ekzaminimin e kushteve teknike teuml automjeteve (komerciale)

mbingarkimin e mjeteve transportuese etj

47 A peumlrdoren ndeumlshkimet siccedil duhet

Qeumlllimi i shumiceumls seuml funksioneve teuml kontrollit mund teuml peumlrshkruhet si parandalim dhe

identifikim teuml kundeumlrvajtjeve korrigjim teuml mangeumlsive etj Deri meuml tani jemi fokusuar

kryesisht mbi ateuml se si trsquoi parandalojmeuml meuml mireuml dhe trsquoi identifikojmeuml aksidentet e trafikut

Neuml keumlteuml pjeseuml do trsquoi japim disa informata mbi ateuml se si janeuml peumlrdorur ndeumlshkimet

Policia e trafikut aplikon ndeumlshkime teuml ndryshme Gjobat janeuml teuml ndara neuml dy grupe ato teuml

shqiptuara neuml raste teuml aksidenteve dhe ato teuml shqiptuara peumlr shkelje teuml trafikut - pa shkaktuar

aksidente Sipas natyreumls seuml ekzekutimit gjobat shqiptohen vareumlsisht prej pesheumls seuml vepreumls

ato qeuml janeuml teuml detyrueshme53 dhe duhet teuml paguhen menjeumlhereuml dhe ato qeuml duhet teuml

procedohen neuml gjykata Peumlr shkelje teuml vogla dhe teuml rralla teuml cilat nuk e rrezikojneuml neuml meumlnyreuml

teuml konsiderueshme sigurineuml e trafikut policeumlt e trafikut mund teuml japin veumlrejtje verbale apo

me shkrim Veumlrejtjet me shkrim neuml realitet nuk jepen

Numri i ndeumlshkimeve varet pjeseumlrisht nga prioritetet e policiseuml seuml trafikut Neumlse ata e

peumlrcaktojneuml si prioritet testimin peumlr alkool kjo zakonisht neumlnkupton se peumlrdoruesit zbulohen

dhe ndeumlshkohen Si teuml tilla neumlse njeuml prioritizim i veprimeve eumlshteuml demonstruar ndeumlshkimet

mund teuml jeneuml teuml lidhura drejtpeumlrdrejt me suksesin neuml parandalimin e aksidenteve

51 Sipas teuml dheumlnave teuml prezantuara nga PK-ja gjateuml vitit me automjetet e transportit publik ndodhin rreth 910

aksidente 52 Sipas DKRr me rastin e deumlrgimit teuml automjeteve neuml kontrolle teuml jashteumlzakonshme teknike shpenzimet neuml rast

se vetura rezulton teuml jeteuml neuml gjendje teuml rregullt i barteuml zyrtari policor qeuml e ka inicuar deumlrgimin Kjo dispoziteuml eumlshteuml e parapareuml neuml ligjin aktual

53 Gjoba teuml detyrueshme (mandatore) konsiderohen teuml gjitha gjobat nga 15-40 euro qeuml shqiptohen nga zyrtareumlt e policiseuml neuml vend teuml ngjarjes

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

25

Tabela 6 Numri dhe alokimi i gjobave teuml shqiptuara neuml 2012 dhe 2013

Llojet e gjobave 2012

Nr

2013

Nr

Ndryshimi

Mosrespektimi i shpejteumlsiseuml seuml kufizuar 89654 36 123956 43 38

Mosmbajtja e distanceumls 2213 1 2475 1 12

Drejtimi neumln ndikim teuml alkoolit 651 0 527 0 -19

Drejtimi i mjetit pa patenteuml 15061 6 16993 6 13

Mosrespektimi i shenjave teuml trafikut 16541 7 16122 6 -2

Manovrim i pasigurt me automjet 1308 1 1513 1 16

Kalimi i afatit teuml regjistrimit 15588 6 12510 4 -20

Parkimi i parregullt 26467 11 30767 11 16

Teuml tjera (ccedileumlshtje minore) 80305 32 82059 28 1

Totali 247788100 286922100 16

(Burimi PK)

Nga njeuml perspektiveuml e thjeshteuml e siguriseuml seuml trafikut duket sikurse njeuml prioritet mjaft i madh i

jepet faktoreumlve teuml uleumlt teuml rrezikut Meumlse gjysma e ndeumlshkimeve (meuml pak neuml vitin 2013)

mbulojneuml ccedileumlshtjet e profilit teuml uleumlt teuml rrezikut teuml aksidenteve teuml trafikut (si tabelat parkimi

dhe teuml tjera) ndeumlrsa pjesa tjeteumlr vlen peumlr faktoreumlt e rrezikut teuml larteuml dhe teuml meseumlm (si

shpejteumlsia alkooli distanca patenteuml-shoferi dhe shenjat e trafikut) Peumlr teuml qeneuml teuml paansheumlm

megjithateuml njeuml prioritet i madh dhe me sa duket i justifikuar i eumlshteuml dheumlneuml kontrollit teuml

shpejteumlsiseuml qeuml eumlshteuml njeuml shkak i zakonsheumlm peumlr aksidentet e trafikut

Gjateuml studimit teuml profilit teuml ndeumlshkimeve ne mund teuml shohim dy gjeumlra seuml pari ndryshime teuml

vogla neuml prioritete kaneuml ndodhur midis dy viteve dhe seuml dyti ndeumlshkimet reflektojneuml se

shumica e kontrolleve teuml faktoreumlve teuml rrezikut teuml larteuml nuk janeuml kryer nga aktivitete leumlvizeumlse

(neumlse do teuml kishte pasur meuml shumeuml aktivitete leumlvizeumlse ndoshta do teuml kishim pritur meuml shumeuml

gjoba peumlr mosmbajtjen e distanceumls dhe manovrim teuml pasigurt dhe shkelje tjera qeuml kaneuml teuml

beumljneuml me ngasjen)

Neumlse teuml dheumlnat e meumlsipeumlrme e pasqyrojneuml realitetin eumlshteuml e qarteuml se ngaseumlsit e automjeteve

shpeshhereuml tejkalojneuml kufizimet e shpejteumlsiseuml apo ngasin shumeuml shpejt

shpeshhereuml ngasin pa patenteuml

rralleumlhereuml janeuml teuml ndikuar nga alkooli ose narkotikeumlt

mbajneuml distanceumln me automjetet tjera

shpeshhereuml thyejneuml rregulla teuml vogla (parkingu etj)

Ritheksojmeuml neumlse kjo reflekton ploteumlsisht realitetin apo i reflekton prioritetet dhe pajisjet neuml

keumlto tre njeumlsi eumlshteuml e veumlshtireuml teuml thuhet me siguri Neuml njeuml kuptim meuml teuml gjereuml ndash peumlr teuml qeneuml meuml

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

26

teuml sakteuml ndash duhet teuml peumlrdoren edhe teuml dheumlnat nga sistemi i parapareuml i ldquopikeumlve negativerdquo qeuml

nuk eumlshteuml aplikuar deri meuml tani neuml meumlnyreuml peumlr teuml parandaluar recidivisteumlt nga peumlrseumlritjet e

shkeljeve Arsyet peumlrse sistemi nuk eumlshteuml duke u aplikuar janeuml teuml natyreumls teknike Teuml dy

institucionet (PK-ja dhe Gjykatat) kaneuml bazat e tyre individuale teuml teuml dheumlnave megjitheumlse ato

nuk janeuml teuml integruara dhe nuk komunikojneuml mes vete

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

27

5 Konkluzionet

Peumlrfundimi kryesor eumlshteuml se ka mjaft hapeumlsira peumlr peumlrmireumlsime peumlr ta beumlreuml policimin e

trafikut ploteumlsisht efektiv Policia e trafikut mund teuml beumljeuml edhe meuml shumeuml peumlr teuml peumlrmireumlsuar

aktivitetet e saj trsquoi peumlrdoreuml informatat neuml meumlnyreuml meuml efektive si dhe trsquoi planifikojeuml burimet

Kontrollet duket se janeuml pjeseumlrisht teuml bazuara neuml rrezikshmeumlri por cileumlsia e teuml dheumlnave nuk

lejon teuml theksojmeuml se policia e trafikut neuml Kosoveuml - neuml meumlnyreuml sistematike - eumlshteuml duke i kryer

kontrollet efektive neuml aspektin e vendeve dhe koheumls Ekzistojneuml ccedileumlshtje peumlr sa i peumlrket numrit

teuml policeumlve teuml trafikut qeuml operojneuml si dokumentohen veprimet analizohen dhe peumlrdoren peumlr

teuml meumlsuar dhe beumlreuml peumlrmireumlsime si dhe neuml ccedilrsquomeumlnyreuml menaxhohen ndeumlshkimet

Policia e trafikut nuk ka beumlreuml aq sa duhet peumlr trsquoi dizajnuar neuml meumlnyreuml efektive informatat

qeuml i nevojiten

Policia e trafikut mbledh ose ka qasje neuml teuml dheumlna peumlrkateumlse Hapa tjereuml shteseuml nevojiten qeuml

keumlto teuml dheumlna teuml beumlhen meuml teuml dobishme Teuml dheumlnat mbi aksidentet dhe pasojat e tyre mund teuml

strukturohen meuml mireuml dhe ekzistojneuml mundeumlsiteuml peumlr teuml zhvilluar shkeumlmbimin e informatave

me paleumlt e tjera teuml interesit Disa nga informatat mungojneuml siccedil janeuml raportimi performanceumls

dhe vlereumlsimi i rezultateve si dhe ka mangeumlsi neuml cileumlsineuml dhe konsistenceumln e dokumentacionit

Peumlrveccedil keumlsaj edhe meuml shumeuml mund teuml beumlhet peumlr trsquoi beumlreuml informatat transparente dhe teuml

disponueshme peumlr publikun

Policia e trafikut nuk i peumlrdor burimet e saj teuml informatave neuml meumlnyreuml ploteumlsisht efektive

Informatat ekzistuese mund teuml peumlrdoren neuml meumlnyreuml meuml efektive peumlr teuml mbeumlshtetur puneumln

operative Ato nuk peumlrdoren rregullisht peumlr analiza teuml detajuara ose peumlr teuml krahasuar dhe

vlereumlsuar qasjet dhe mjetet e ndryshme teuml peumlrdorura Teuml dheumlnat ekzistuese nuk janeuml

gjithmoneuml teuml trajtuara sa duhet neuml planifikimin operativ Analizat kryhen rralleumlhereuml nga

policia trafikut Kjo nga ana tjeteumlr dometheumlneuml se stimujt peumlr teuml meumlsuar dhe peumlr iniciativa teuml

reja janeuml teuml uleumlta Edhe neumlse ka vendime neuml nivelin rajonal ose lokal pak prej tyre lidhen

qarteuml me ndonjeuml analizeuml teuml kryer peumlr informata ekzistuese apo trsquoi referohen asaj Policia e

trafikut eumlshteuml mjaft mireuml e informuar mbi kushtet e rrugeumlve motin dhe peumlr ngjarjet e

ardhshme qeuml mund teuml shkaktojneuml probleme neuml trafik Por ekzistojneuml mundeumlsi peumlr teuml

peumlrmireumlsuar bashkeumlpunimin mes policiseuml lokale dhe rajonale dhe autoriteteve tjera OJQ-ve

hulumtuesve dhe qytetareumlve

Burimet nuk alokohen neuml meumlnyreuml efektive dhe nganjeumlhereuml mungojneuml mjete teuml

reumlndeumlsishme

Alokimi i burimeve nuk duket se ndjek njeuml model teuml qarteuml peumlr teuml tri njeumlsiteuml Numri i policeumlve

teuml trafikut nuk korrespondon me gjendjen neuml trafik - aksidentet e trafikut Eumlshteuml gjithashtu e

veumlshtireuml teuml shihet njeuml model i qarteuml peumlr alokimin e mjetevepajisjeve mes dhe brenda njeumlsive

Raporti mes numrit teuml policeumlve teuml trafikut dhe numrit teuml automjeteve radareumlve ose testeve teuml

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

28

alkoolit ndryshon neuml meumlnyreuml teuml konsiderueshme bie fjala Njeumlsia peumlr Kontrollin e

Autostradeumls ka meuml shumeuml automjete dhe policeuml sesa Njeumlsia e Prishtineumls ndash neuml raport me

numrin e aksidenteve

Peumlrveccedil keumlsaj njeumlsiteuml jo gjithmoneuml janeuml teuml pajisura siccedil duhet ndoneumlse disa pajisje teuml caktuara

dihet se janeuml kosto-efektive siccedil janeuml automjetet e pasheumlnuara kamerat dhe sistemet e radarit

Asnjeuml njeumlsi nuk ka pasur instrumente peumlr testimin e praniseuml seuml narkotikeumlve dhe veteumlm disa

kaneuml aparate peumlr testimin e alkoolit Alokimi i diskutuesheumlm i burimeve dhe mungesa e

mjeteve teuml reumlndeumlsishme janeuml faktoreuml qeuml pengojneuml efektivitetin (teuml bazuarit neuml rrezikshmeumlri

peumlrdorim kost-efektivdhe fleksibil teuml mjeteve) Neuml keumlteuml kontekst vlen teuml theksohet se rrugeumlt

neuml Kosoveuml nuk janeuml teuml pajisura me kamera teuml shpejteumlsiseuml keumlto kamera mund peumlrdoren peumlr teuml

zeumlvendeumlsuar disa nga aktivitetet meuml teuml kushtueshme teuml patrullimit

Nevoja peumlr teuml kryer detyra teuml tjera eumlshteuml njeuml faktor qeuml ndikon neuml disa njeumlsi meuml shumeuml se

neuml teuml tjerat

Policiseuml seuml trafikut nuk i lejohet gjithnjeuml teuml peumlrqendrohet neuml detyrat e tyre kryesore Policeumlt

nganjeumlhereuml - veccedilaneumlrisht neuml qytetet e meumldha - duhet teuml ndihmojneuml funksione teuml tjera brenda

forcave teuml policiseuml ose autoritete teuml tjera me sheumlrbime teuml ndryshme Kjo sigurisht ka pasoja

pozitive dhe negative Kjo mund teuml shihet si njeuml meumlnyreuml peumlr teuml peumlrdorur burimet neuml meumlnyreuml

fleksibile dhe efikase dhe peumlr trsquoi ofruar sheumlrbime teuml tjereumlve kur keumlto janeuml teuml nevojshme Nga

ana tjeteumlr kjo mund teuml pengojeuml gjithashtu efektivitetin e policiseuml seuml trafikut neuml kryerjen e

detyrave teuml tyre kryesore Disa nga keumlto probleme mund teuml reduktohen peumlrmes kritereve teuml

qarta planifikimit teuml peumlrmireumlsuar dhe bashkeumlpunimit meuml teuml ngushteuml mes njeumlsive teuml

ndryshme policore

Peumlr shkak teuml mungeseumls seuml dokumentacionit eumlshteuml e veumlshtireuml teuml thuhet qartas se teuml gjitha

kontrollet kryhen sistematikisht ose gjithnjeuml neuml vendet e duhura dhe neuml koheumln e duhur

Jo teuml gjitha njeumlsiteuml i regjistrojneuml vendet se ku janeuml kryer kontrollet Sipas mostreumls toneuml

NjRKRr-PR dhe NjKA i regjistrojneuml keumlto teuml dheumlna dhe keumlto njeumlsi kaneuml njeuml qasje teuml bazuar neuml

rrezik Shumica e kontrolleve (por jo teuml gjitha) kryhen neuml rrugeumlt apo vendet e duhura ku

rreziku peumlr aksidente eumlshteuml i larteuml Peumlr sa i peumlrket njeumlsiseuml tjeteumlr (NjRKRr-PE) nuk mund teuml

themi me siguri se cili eumlshteuml rezultati Bazuar neuml intervistat duket se sjellja eumlshteuml e ngjashme

por teuml dheumlnat neuml keumlteuml njeumlsi nuk janeuml teuml plota ose teuml besueshme

Gjetjet tona sugjerojneuml se kontrollet kryesore kryhen gjateuml diteumls Peumlrveccedilse teuml dheumlnat neuml

dispozicion nuk janeuml teuml mjaft teuml holleumlsishme sa peumlr teuml vlereumlsuar neumlse kontrollet kryhet

ploteumlsisht neuml koheumln e duhur Kur ne i studiuam meuml holleumlsisht teuml dheumlnat doli se koha e pikut

peumlr aksidente trafiku peumlrputhej faktikisht me koheumln kur patrullat e policiseuml seuml trafikut

peumlrfundoninfillonin ndeumlrrimet e tyre dhe rrjedhimisht nuk mund teuml ishin neuml vendet me

rrezik teuml larteuml

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

29

Shkurtimisht informatat neuml dispozicion nuk na e beumljneuml teuml lehteuml teuml kuptojmeuml se njeumlsiteuml

patrulluese neuml Kosoveuml i kryejneuml sistematikisht kontrollet efektive peumlr sa i peumlrket vendit dhe

koheumls

Policia e trafikut duhet meuml shumeuml teuml keteuml veumlmendje te ngasja e rrezikshme dhe gjithashtu

teuml kontrollojeuml standardet teknike teuml kamioneumlve dhe autobuseumlve

Kontrollet policore me teuml drejteuml i kushtojneuml shumeuml veumlmendje shpejteumlsiseuml por neuml teuml njeumljteumln

koheuml nuk i kushtohet veumlmendje e duhur aspekteve teuml tjera siccedil janeuml ngasja agresive dhe e

rrezikshme mosmbajtja e distanceumls ngasja neuml gjendje teuml dehur etj Fokusimi tek shpejteumlsia

shpjegohet me faktin se ajo me teuml veumlrteteuml eumlshteuml ndeumlr shkaqet kryesore teuml aksidenteve neuml

trafik por edhe sepse eumlshteuml njeuml lloj sjellje tradicionale dhe e lehteuml peumlr trsquou beumlreuml Mungesa e

kamerave dhe pajisjeve peumlr shpejteumlsineuml si dhe teuml analizave teuml duhura mbi shkaqet e

aksidenteve mund teuml jeteuml njeuml shpjegim tjeteumlr peumlr fokusimin te shpejteumlsia

Ashtu siccedil tregojneuml shumica e hulumtimeve - ne besojmeuml ndash se neuml peumlrgjitheumlsi eumlshteuml meuml efektive

teuml kontrollohen sjelljet e ngaseumlsve sesa automjetet Megjithateuml ka peumlrjashtime Kamioneumlt e

meumldhenj dhe autobuseumlt peumlrfshihen shpesh neuml aksidente trafiku me pasoja teuml meumldha Ne

kemi veumlrejtur se keumltyre automjeteve nuk iu kushtohet veumlmendja e duhur nga ana e policiseuml

seuml trafikut neuml disa njeumlsi Zakonisht kjo ka teuml beumljeuml me kushtet teknike teuml automjeteve teuml meumldha

komerciale siccedil eumlshteuml rasti neuml lidhje me mbingarkimin dhe mireumlmbajtjen

Ndeumlshkimet jo gjithhereuml aplikohen dhe menaxhohen siccedil duhet ndaj kundeumlrvajteumlsve

Policia e trafikut shpesh peumlrdoreuml gjoba teuml vogla si ndeumlshkime Ndeumlshkimet e tjera aplikohen

rralleuml peumlr dallim nga shumeuml vende teuml tjera Peumlr meuml tepeumlr shumica e gjobave shqiptohen

veteumlm peumlr njeuml numeumlr teuml kufizuar shkeljesh dhe nuk duket se e adresojneuml ndeumlshkimin e duhur

teuml bazuar neuml faktoreumlt e aksidenteve - siccedil janeuml mosmbajtja e distanceumls manovrimi i pasigurt

dhe pakujdesi teuml tjera neuml ngasje Moszbatimi i sistemit teuml ldquopikeumlve negativerdquo i ka motivuar

drejtpeumlrseumldrejti ngaseumlsit recidivisteuml peumlr teuml peumlrseumlritur kundeumlrvajtjet Neuml keumlteuml meumlnyreuml neuml

mungeseuml teuml qasjes parandaluese edhe ndeumlshkimet aplikohen mbi keumlteuml bazeuml

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

30

6 Rekomandimet

Peumlrvoja na tregon se numri i aksidenteve neuml trafik dhe pasojat e tyre mund teuml zvogeumllohen

Peumlr keumlteuml mund teuml nevojitet bashkeumlpunimi i ngushteuml mes autoriteteve peumlrgjegjeumlse njeuml sistem i

duhur informativ peumlrdorim efektiv i pajisjeve dhe menaxhim profesional dhe i bazuar neuml

rrezik neuml teuml gjitha nivelet

Ne rekomandojmeuml Drejtorin e Peumlrgjithsheumlm teuml Policiseuml seuml Kosoveumls qeuml

Teuml merr njeuml iniciativeuml peumlr peumlrmireumlsimin e sistemit ekzistues teuml informimit dhe ta beumljeuml

ateuml ploteumlsisht efektiv Po keumlshtu teuml konsiderojeuml futjen e njeuml baze gjitheumlpeumlrfshireumlse teuml teuml

dheumlnave duke ftuar paleumlt e ndryshme teuml interesit Peumlrfitimet nga ky mekanizeumlm do teuml

reflektonin neuml besueshmeumlrineuml e teuml dheumlnave si dhe peumlrdorimin e tyre neuml vendimet

strategjike dhe operative

Teuml peumlrmireumlsojeuml peumlrdorimin e teuml dheumlnave neuml meumlnyreuml qeuml teuml qarteumlsojeuml planifikimin vjetor

dhe teuml vendoseuml objektiva performance teuml qarta peumlr njeumlsi operative Kjo duhet teuml

peumlrfshijeuml analizeuml meuml teuml mireuml teuml teuml dheumlnave mbi aksidentet qeuml formojneuml njeuml pikeumlnisje

peumlr prioritetet dhe qasjet e reja neuml nivel operativ Kjo nga ana tjeteumlr e beumln teuml

reumlndeumlsishme qeuml policia e trafiku teuml nivel qendror teuml ngriteuml funksionet e duhura peumlr

monitorim dhe vlereumlsim

Teuml konsiderojeuml caktimin e meuml shumeuml politikave teuml policiseuml seuml trafikut dhe teuml ri-

konsiderojeuml alokimet ndeumlrmjet njeumlsive teuml ndryshme teuml policiseuml seuml trafikut

Teuml sigurojeuml se njeuml plan investimi peumlr pajisje kost-efektive eumlshteuml hartuar neuml njeuml

perspektiveuml teuml kornizeumls afat-mesme teuml shpenzimeve

Policia e trafikut teuml peumlrqendrohet seuml pari neuml detyrat e tyre kryesore parandalimi i

aksidenteve Ndihma peumlr funksionet e tjera teuml policiseuml dhe autoritetet tjera duhet teuml

planifikohet meuml mireuml neuml bashkeumlpunim me njeumlsiteuml e ndryshme policore Peumlr meuml tepeumlr

bashkeumlpunimi ndeumlrmjet funksioneve teuml ndryshme policore neuml nivel rajonal duhet teuml

peumlrmireumlsohet neuml meumlnyreuml qeuml teuml arrihet efikasitet meuml i larteuml neuml aktivitetet policore qeuml

ndeumlrlidhen me sistemin e trafikut

Teuml sigurohet qeuml aktivitetet e policiseuml seuml trafikut janeuml kryer neuml rrugeuml dhe vende

teumlrrezikshme Peumlr teuml qeneuml ploteumlsisht efektiv menaxhmenti lokal neuml fazeumln e

planifikimit duhet teuml prezantojeuml njeuml qasje fleksibile te ccedileumlshtja e orareve teuml puneumls etj

dhe

Teuml sigurohet qeuml policia e trafikut teuml peumlrqeumlndrohet edhe neuml sjelljet e tjera teuml ngaseumlsve

peumlrveccedilse te tejkalimi i kufizimit teuml shpejteumlsiseuml Njeuml qasje e planifikuar peumlr aktivitete teuml

peumlrforcuara policore neuml trafik duhet teuml merr prioritet teuml larteuml peumlr monitorimin e

sjelljes seuml ngaseumlsve (sikurse ngasja e rrezikshme mosmbajtja e distanceumls etj) Policia e

trafikut njeumlkoheumlsisht duhet teuml peumlrqendrohet meuml shumeuml neuml kriteret e automjeteve

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

31

komerciale (sidomos kamioneumlve dhe autobuseumlve) Masat e kujdesit teuml shtuar duhet teuml

zbatohen rregullisht nga ana e patrullave teuml trafikut

Gjithashtu ne rekomandojmeuml qeuml me qeumlllim teuml ngritjes seuml efektivitetit teuml ndeumlshkimeve gjobat

duhet teuml adresojneuml ndeumlshkimin e duhur bazuar neuml faktoreumlt e aksidenteve Sistemi i

ndeumlshkimeve duhet teuml peumlrmireumlsohet peumlrmes aplikimit teuml sistemit teuml pikeumlve negative Peumlr

trsquou peumlrballur me keumlteuml sfideuml neuml vendosjen e keumltij sistemi duhet teuml ndeumlrtohet bashkeumlpunimi

mes MPB-seuml dhe gjykatave

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

32

REFERENCAT

European Commission ldquoTowards a European road safety area policy orientations on road safety

2011-2020rdquo Brussels 2011

European Commission ldquoEuropean Transport Policy for 2010 Time to deciderdquo Brussels 2001

European Transport Safety Council (ETSC) Reducing Traffic Injuries Resulting From Excess and Inappropriate Speed Brussels 1995

European Transport Safety Council (ETSC) ldquoPolice enforcement strategies to reduce traffic casualties in Europerdquo Brussels 1999

European Transport Safety Council (ETSC) ldquoTransport safety performance indicatorsrdquo Brussels 2001

European Transport Safety Council (ETSC) Traffic Law Enforcement across the EU Brussels 2011

Organisation for Economic Co-Operation and Development (OECD) Safety on Roads - Whatrsquos The Vision 2002

Organisation for Economic Co-Operation and Development (OECD) Road Safety - Impact of New Technologies 2003

Organisation for Economic Co-Operation and Development (OECD) Towards Zero Ambitious Road Safety Targets and The Safe System Approach 2008

Rune Elvik Cost-Benefit Analyses of Police Enforcement ESCAPE 2001

ROSEBUD Road Safety and Environmental Benefit-Cost and Cost- Effectiveness Analysis for Use in Decision-Making 2003

World Health Organization (WHO) ldquoThe World Report on Road Traffic Injury Preventionrdquo Geneva 2004

World Health Organization (WHO) Global status report on road safety 2013 supporting a decade of action Geneva 2013

World Health Organization (WHO) Data systems a road safety manual for decision-makers and practitioners Geneva 2010

World Health Organization (WHO) ldquoSpeed management a road safety manual for decision-makers and practitionersrdquo Geneva 2008

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

33

SHTOJCA I

STRUKTURA ORGANIZATIVE E POLICISEuml SEuml KOSOVEumlS - NJEumlSITEuml E KOMUNIKACIONIT RRUGOR

Drejtoria e Peumlrgjithshme

Departamenti

peumlr Operacione

Departamenti

peumlr Kufi

Departamenti

peumlr Hetime

Departamenti

peumlr Mbeumlshtetje

Departamenti

peumlr Burime

Divizioni i Siguriseuml Publike

DR Prishtineuml

DR Pejeuml

DR Prizren

DR Gjilan

DR Ferizaj

DIVIZIONI I KOMUNIKACIONIT RRUGOR

DR Mitroviceuml

Njeumlsiteuml Rajonale teuml

Komunikacionit

Rrugor

Njeumlsia peumlr

Kontrollin e

Autostradeumls

Njeumlsia peumlr

menaxhimin e

materieve teuml

rrezikshme

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

34

SHTOJCA II

Qasshmeumlria e Policiseuml seuml Trafikut neuml informatat qeuml iu nevojiten peumlr planifikim operativ

Informatat peumlr planifikim operativ

Informata rreth faktoreumlve qeuml lidhen me aksidentet

Teuml dheumlna teuml dokumentuara qeuml tregojneuml nivelin e rrezikut Baza e krijuar e teuml dheumlnave peumlmes seuml secileumls policia e trafikut i identifikon faktoreumlt kryesoreuml teuml rrezikut neuml ateuml zoneuml

Faktori njeri

Faktori automjet

Vendndodhja e pikave teuml zeza

Kushtet atmosferike

Punimet neuml rrugeuml

Informata rreth pasojave teuml aksidenteve

Qasje neuml informata nga institucionet sheumlndeteumlsore dhe kompaniteuml e sigurimit

Informata rreth ngjarjevekushteve kurku mund teuml rriten rreziqet mund teuml rriten peumlr aksidente

Neuml meumlnyreuml qeuml teuml keteuml njeuml qasje teuml standardizuar peumlr informata lidhur me faktoreumlt e rrezikut peumlr zonat e rrezikut ndeumlr teuml tjera policia e trafikut duhet teuml keneuml informata rreth punimeve neuml rrugeuml dendeumlsiseuml seuml trafikut kushteve teuml motit MI dhe autoritet lokalekomunat duhet teuml peumlrfshihen

Informata rreth aktiviteteve teuml kryera nga policia e trafikut dhe ndeumlshkimeve teuml aplikuara

Informatat rreth monitorimitvlereumlsimit sistematik teuml sjelljeve neuml trafik aktivitetet e kryera teuml rezultojneuml me raportet e pas-operative

Teuml dheumlnat mbi aplikimin e ndeumlshkimeve ndaj kundeumlrvajteumlsve Numri i ndeumlshkimeveteuml leumlshuara duhet teuml beumlhet sipas ligjeve dhe rregullave teuml peumlrcaktuara Informatatnga gjykatat janeuml teuml nevojshme Informatatnga MPB rreth ngaseumlsve teuml ndeumlshkuar janeuml teumlnevojshme

Reagimi ndaj rezultateve teuml qasjeve dhe aktiviteteve teuml ndryshme

Peumlr teuml monitoruar performanceumln treguesit e aktiviteteve duhet miratuar Teuml dheumlnat qeuml do teuml mblidhen peumlrfshijneuml numrin e peumlrgjithsheumlm teuml kontrolleve teuml kryera numrin e ngaseumlsve teuml kontrolluar periudhat e ndryshme qeuml duhet teuml krahasohen etj

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

35

SHTOJCA III

Tabela 7 Numri i policeumlve teuml trafikut neumlpeumlr njeumlsi ndash gjateuml viteve

2010 2011 2012 2013 2014

NjKA 27 32 40

NjRKRr Prishtineuml 162 156 147 125 103

NjRKRr Gjilan 69 61 61 62 63

NjRKRr Ferizaj 59 55 54 54 54

NjRKRr Prizren 74 80 78 67 61

NjRKRr Pejeuml 88 91 90 83 83

NjRKRr Mitroviceuml Jug 71 71 72 57 58

NjRKRr Mitroviceuml Veri 27 44

Gjitheumlsej 523 514 529 507 506

(Burimi PK)

Tabela 8 Numri i aksidentevendeumlshkimeve 2010 -2014

Vitet 2010 2011 2012 2013 2014 Total

Aksidente fatale 158 130 116 104 111 619

Persona teuml vdekur 175 157 121 119 127 699

Aksidente me leumlndime 4326 4490 4555 4960 4876 23207

Persona teuml leumlnduar 7730 8321 8561 9817 9713 44142

Aksidente me deumlmemateriale 12594 13338 14044 13878 10333 64187

Aksidente lsquoGodit dhe ikrsquo 952 930 1039 1012 980 4913

Gjitheumlsej aksidente 18030 18888 19754 19954 16300 92926

Tiketa (Gjoba) 254849 276897 247788 286922 319332 1386556

(Burimi PK)

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

36

Tabela 9 Teuml dheumlnat rreth aksidenteve fatale dhe personave teuml vdekur sipas rajoneve (janar ndash

dhjetor 2013)

2013 Prishtineuml Mitroviceuml Pejeuml Prizren Ferizaj Gjilan Autostradeuml Total

Aksidfatale 35 9 26 12 10 10 2 104

Teuml vdekur 40 12 33 12 10 10 2 119

(Burimi PK)

Diagrami 1 Veprimet e ngaseumlsve si faktoreuml kontribues teuml aksidenteve (2013)

Diagrami 2 Aksidentet sipas pjeseumls seuml rrugeumls (2013)

0 500 1000 1500 2000 2500 3000 3500 4000 4500 5000

Manipulimi i pasigurt

Mosmbajtja e distanceumls

Mospeumlrshtatja e shpejteumlsiseuml

Kyqje e pasigurteuml neuml rrugeuml

Ndeumlrrim i shiritave

Kthim leumlvizje prapa

Mosrespektim i peumlrpareumlsiseuml seuml kalimit

Anashkalimtejlakim i parregullt

Tejkalim i shpejteumlsiseuml seuml kufizuar

0 2000 4000 6000 8000

10000 12000 14000 16000

2012

2013

Page 10: Raporti_-_Policia_e_Trafikut_220406.pdf

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

4

15 Struktura e raportit

Ky raport peumlrbeumlhet nga gjashteuml kapitujt e meumlposhteumlm

Kapitulli 1 Hyrja

Kapitulli 2 Siguria neuml trafik dhe Policia

Kapitulli 3 A ka policia e trafikut qasje neuml informata teuml besueshme teuml peumlrditeumlsuara

dhe relevante si dhe apeumlrdoren ato neuml meumlnyreuml efektive

Kapitulli 4 A i kryen policia e trafikut sheumlrbimet e veta neuml meumlnyreuml efektive

Kapitulli 5 Konkluzionet dhe

Kapitulli 6 Rekomandimet

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

5

2 Siguria neuml trafik dhe policia

21 Siguria neuml trafik perspektivat

Mjedisi i sigurt - peumlrfshireuml edhe sigurineuml neuml trafikun rrugor - eumlshteuml vendimtar peumlr zhvillimin

ekonomik teuml vendit Mbrojtja e jeteumls dhe proneumls eumlshteuml e nevojshme peumlr ccedildo shoqeumlri

Siguria neuml trafik eumlshteuml problem i peumlrhapur neuml mbareuml boteumln6 Organizata Boteumlrore e

Sheumlndeteumlsiseuml (OBSH) ka theksuar se ccedildo 30 sekonda dikush diku vdes neuml njeuml aksident rrugor

dhe dhjeteuml persona leumlndohen reumlndeuml OBSH pret qeuml numri i vdekjeve neuml nivel global teuml arrijeuml

afro 2 milion deri neuml vitin 2030 nga 13 milioneuml sa eumlshteuml tani Ekzistenca e njeuml strategjie

kombeumltare teuml siguriseuml neuml rrugeuml mund teuml shihet si njeuml tregues qeuml siguria neuml rrugeuml eumlshteuml njeuml

ccedileumlshtje neuml agjendeumln politike7

Gjithashtu neuml BE transporti rrugor eumlshteuml meuml i rreziksheumlm dhe meuml i kushtuesheumlm neuml aspektin

e jeteumls njereumlzore Siguria neuml rrugeuml eumlshteuml problem i madh shoqeumlror i peumlrbashkeumlt peumlr teuml gjitha

vendet e BE-seuml Neuml vitin 2009 meuml shumeuml se 35000 njereumlz kaneuml vdekur neuml rrugeumlt e BE-seuml e qeuml

eumlshteuml ekuivalente me njeuml qytet teuml meseumlm dhe jo meuml pak se 15 milioneuml persona janeuml leumlnduar8

Peumlr teuml peumlrmireumlsuar sigurineuml neuml rrugeuml eumlshteuml vendosur njeuml objektiv sasior zvogeumllim peumlr 50 teuml

numrit teuml vdekjeve nga aksidentet rrugore deri meuml 2020 duke filluar nga viti 2010 Pavareumlsisht

suksesit neumlpeumlrmjet programeve teuml BE-seuml rrugeumlt evropiane janeuml ende larg peumlr teuml qeneuml teuml sigurta

BE-ja ka peumlrcaktuar disa objektiva neuml bazeuml teuml orientimeve teuml politikave teuml saj peumlr sigurineuml neuml

rrugeuml duke theksuar si esenciale arsimin trajnimin dhe zbatimin9

Neuml Kosoveuml sfida e siguriseuml neuml rrugeuml eumlshteuml identifikuar gjateuml viteve teuml fundit Neuml vitin 2009

eumlshteuml themeluar njeuml organ ndeumlrministror i quajtur Keumlshilli peumlr Sigurineuml neuml Komunikacionin

Rrugor10 Roli i keumltij Keumlshilli eumlshteuml teuml ndeumlrtojeuml bashkeumlpunimin mes ministrive peumlrgjegjeumlse peumlr

promovimin e siguriseuml neuml rrugeuml Koheumlve teuml fundit eumlshteuml hartuar ldquoDraft-Strategjia Kombeumltarerdquo

nga Keumlshilli dhe si e tilleuml eumlshteuml proceduar peumlr miratim neuml Qeveri Korniza ligjore edhe pse e

mangeumlt eumlshteuml zbatuar pjeseumlrisht dhe eumlshteuml neuml shqyrtim e sipeumlr11 Komunat dhe Keumlshillat

6 Ccedileumlshtja e siguriseuml seuml trafikut riafirmon objektivin afatgjateuml teuml keumlrkuar nga KB peumlr teuml zvogeumlluar numrin e

aksidenteve deri meuml 2020 (Rezoluta e Asambleseuml seuml Peumlrgjithshme teuml KB-seuml ARES64255 mars 2010) 7 Neuml krahasim me vendet e tjera evropiane Kosova eumlshteuml njeuml ndeumlr vendet e pakta qeuml nuk e ka miratuar ende njeuml

strategji kombeumltare peumlr sigurineuml neuml trafik 8 European Commission (EC) Towards a European Road Safety Area Policy Orientations on Road Safety 2011-

2020 (Brussels 2010) 9 Ibidem 10 Themelimi i keumltij keumlshilli eumlshteuml parapareuml me Ligjin mbi Sigurineuml neuml Komunikacion (2007) ldquoProgrami peumlr

sigurineuml rrugorerdquo eumlshteuml miratuar neuml vitin 2010 me qeumlllim teuml zvogeumllimit teuml trendit negativ teuml siguriseuml rrugore neuml Kosoveuml

11 Drafti i ligjit teuml ri eumlshteuml neuml pocedureuml parlamentare peumlr miratim

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

6

Komunaleuml peumlr Siguri teuml Komunitetit teuml themeluar neuml secileumln komuneuml luajneuml njeuml rol teuml veccedilanteuml

neuml aspektin e siguriseuml publike12

22 Policia e Kosoveumls organizimi dhe peumlrgjegjeumlsiteuml

PK-ja eumlshteuml autoriteti kompetent peumlrgjegjeumls peumlr zbatimin e politikave teuml siguriseuml kombeumltare

ku peumlrfshihet edhe trafiku rrugor Roli i policiseuml - neuml fusheumln e siguriseuml neuml trafik - eumlshteuml mjaft

specifik dhe aplikohet peumlrmes aktiviteteve teuml ndryshme Peumlrgjegjeumlsiteuml kryesore janeuml zbatimi i

ligjeve teuml trafikut reagimet ndaj aksidenteve dhe ngritja e nivelit teuml ndeumlrgjegjeumlsimit peumlrmes

qasjes proaktive Policia e trafikut sheumlrben si njeuml pengeseuml peumlr ngaseumlsit teuml cileumlt nuk i

respektojneuml rregullat e trafikut dhe nuk u binden atyre13

PK-ja ka aprovuar njeuml ldquoPlan Strategjik Zhvillimor 2011-2015rdquo14 ku njeuml nga objektivat

strategjike eumlshteuml ngritja e nivelit teuml siguriseuml publike dhe besimit teuml qytetareumlve (trafikut

rrugor)

PK-ja eumlshteuml e organizuar neuml nivel qendror dhe lokal15 Drejtoria e Peumlrgjithshme e PK-seuml

(kryesuar nga Drejtori i Peumlrgjithsheumlm) eumlshteuml peumlrgjegjeumlse neuml nivel vendi Neuml nivelin rajonal

janeuml shtateuml njeumlsi rajonale - Drejtori Rajonale (DR) - peumlrgjegjeumlse peumlr sigurineuml publike Stacionet

e policiseuml janeuml peumlrgjegjeumlse peumlr policineuml lokale neuml secileumln komuneuml16

Policia e trafikut eumlshteuml e organizuar neuml keumlteuml meumlnyreuml neuml nivelin qendror Divizioni i

Komunikacionit Rrugor (DKRr) eumlshteuml peumlrgjegjeumls peumlr menaxhim strategjik udheumlzime urdhra

dhe plane operative peumlr njeumlsiteuml operative (njeumlsiteuml e policiseuml seuml trafikut) Neuml nivel operativ

DKRr eumlshteuml peumlrgjegjeumls peumlr kontrollimin e autostradeumls peumlrmes Njeumlsiseuml peumlr Kontrollin e

Autostradeumls (NjKA) DKRr ka zhvilluar planet e veprimit qeuml kaneuml peumlr qeumlllim adresimin e

sfidave teuml cilat pengojneuml sigurineuml e qeumlndrueshme teuml trafikut rrugor17

Njeumlsiteuml peumlrkateumlse operative janeuml pjeseuml e DR-ve si dhe i raportojneuml DR-ve dhe DKRr-seuml NjKA

raporton drejtpeumlrdrejt tek DKRr

12 Detyrat dhe peumlrgjegjeumlsiteuml e keumltij Keumlshilli janeuml teuml peumlrcaktuara me UA nr 272012 MPB ndash 032012 dhe kaneuml teuml

beumljneuml meuml shumeuml me siguri teuml peumlrgjithshme duke mos u potencuar neuml meumlnyreuml teuml veccedilanteuml sigurineuml neuml trafik Aneumltareuml teuml keumltyre keumlshillave janeuml edhe komandanteumlt e stacioneve policore teuml komunave peumlrkateumlse

13 European Transport Safety Council (ETSC) Policing Enforcement Strategies to Reduce Traffic Casualties in Europe (Brussels 1999) fq 11

14 Bazuar neuml keumlteuml dokument PK-ja ka parapareuml ndeumlrmarrjen e keumltyre masave siccedil janeuml prezenceuml meuml teuml madhe policore peumlrmes patrullimeve meuml teuml shpeshta neuml ldquopika teuml zezardquo kontakte teuml drejtpeumlrdrejta dhe keumlshillimit me qytetareuml organizim teuml aktiviteteve proaktive me qeumlllim teuml edukimit teuml qytetareumlve shtimi i numrit teuml kontrolleve dhe veprimeve tjera policore neuml trafik

15 Shih ldquoShtojceumln Irdquo ndash struktura organizative e PK-seuml 16 Ligji peumlr Policineuml 04L-076 aprovuar meuml 2012 e definon Policineuml e Kosoveumls si sheumlrbim publik qeuml funksionon

brenda MPB-seuml 17 DKRr ka neumlnshkruar njeuml memorandum bashkeumlpunimi me Policineuml e Republikeumls seuml Shqipeumlriseuml peumlr patrullimet e

peumlrbashkeumlta teuml policiseuml seuml trafikut me qeumlllim teuml rritjes seuml siguriseuml neuml trafikun rrugor gjateuml sezonit teuml vereumls

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

7

Detyrat e njeumlsive patrulluese janeuml teuml peumlrcaktuara neuml ldquoUdheumlzuesin peumlr meumlnyreumln e kryerjes seuml

detyrave neuml mbikeumlqyrjen dhe rregullimin e trafikut rrugorrdquo Peumlrveccedil keumltyre dokumenteve PK

ka miratuar gjithashtu ldquoManualin peumlr Parime dhe Procedura Standarde Operativepeumlrshkrime

teuml puneumlsrdquo si dhe udheumlzime peumlr operacione

23 Roli i policiseuml seuml trafikut

Qeumlllimi i policiseuml seuml trafikut eumlshteuml teuml sigurojeuml leumlvizjen e sigurt neuml rrugeuml teuml parandalojeuml

shkeljet neuml trafik dhe teuml marreuml masat e duhura kundeumlr shkeleumlsve Patrullimi ka njeuml rol

mbikeumlqyreumls parandalues dhe krijon njeuml ambient meuml teuml sigurt peumlr teuml gjitheuml aktereumlt neuml trafik

Policia e trafikut analizon planifikon dhe harton strategji peumlr nivel teuml qeumlndruesheumlm teuml

siguriseuml neuml trafik Njeumlsiteuml e policiseuml seuml trafikut janeuml njeumlsi peumlrgjegjeumlse peumlr

Planifikimin e patrullimeve - faza e planifikimit teuml aktiviteteve operative bazohet neuml

analizat e shkaqeve qeuml qeumlndrojneuml pas aksidenteve teuml trafikut (faktoreumlt e rrezikut)

Patrullimet - kryhet neuml meumlnyra teuml ndryshme neuml koheuml teuml ndryshme dhe me mjete teuml

ndryshme Pikat kontrolluese ku kryhen patrullimet peumlrcaktohen neuml bazeuml teuml

analizave teuml rrezikut teuml larteumlpeumlrmendur dhe

Hetimet e aksidenteve - peumlrfshijneuml hetimin e ploteuml teuml tyre dhe kaneuml peumlr qeumlllim rritjen

e siguriseuml neuml trafikun rrugor Hartohen raporte peumlrfshireuml analizat mbi faktoreumlt qeuml i

shkaktojneuml aksidentet18

Mbikeumlqyrja e fluksit teuml trafikut beumlhet peumlrmes praniseuml seuml policiseuml seuml trafikut neuml rrugeuml dhe

mund teuml beumlhet edhe me ndihmeumln e pajisjeve teknike monitoruese ndash kamerave teuml

shpejteumlsiseuml19 etj

24 Organizatat e tjera teuml angazhuara

Neuml adresimin e siguriseuml seuml trafikut rrugor janeuml teuml peumlrfshireuml disa aktereuml

Qeveria eumlshteuml peumlrgjegjeumlse peumlr krijimin e politikave teuml siguriseuml peumlr qytetareuml peumlrfshireuml edhe

trafikun Neumln kornizeumln e aplikueshme ligjore Qeveria Ministria e Puneumlve teuml Brendshme

(MPB) dhe Ministria e Infrastruktureumls (MI) ndajneuml peumlrgjegjeumlsineuml kryesore peumlr vendosjen e

18 Njeumlsiteuml e Policiseuml seuml Trafikut kryejneuml hetime peumlr aksidentet e trafikut qeuml rezultojneuml me fatalitet leumlndime teuml

reumlnda dhe aksidentet me deumlme teuml shumta Neuml aneumln tjeteumlr stacionet policore i hetojneuml aksidentet me deumlme meuml teuml vogla

19 lsquorsquoKamera teuml shpejteumlsiseumlrsquorsquo eumlshteuml emri i zakonsheumlm peumlr kamerat e siguriseuml qeuml peumlrdoren nga forcat e policiseuml Ekzistojneuml kateumlr lloje kryesore kamera fikse teuml cilat janeuml mjete pa pilot dhe fotografojneuml neuml njeuml rrugeuml ku ka pasur aksidente kamera teuml shpejteumlsineuml mbi distanceumln teuml cilat janeuml pa pilot por operojneuml neuml ccedilifte dhe zbulojneuml shpejteumlsineuml e arritur ndeumlrmjet automjeteve dhe peumlrdoren neuml meumlnyreuml tipike neuml rrugeuml meuml teuml gjata me dendeumlsi teuml larteuml peumlrplasjeje kamera leumlvizeumlse peumlr shpejteumlsineuml qeuml peumlrdoren nga policeumlt dhe vendosen neuml aneumlt e rrugeumlve dhe kamera neuml driteuml teuml kuqe qeuml peumlrdoren neuml kryqeumlzimet ku ka semaforeuml Gjithashtu sipas praktikave ndeumlrkombeumltare vendosja e kamerave false neuml vende teuml ndryshme eumlshteuml njeuml meumlnyreuml peumlr teuml rritur efektivitetin

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

8

politikave hartimin dhe zbatimin e ligjeve qeuml lidhen me sigurineuml neuml trafikun rrugor MI ka

disa detyra si

programe peumlr trajnimin e ngaseumlsve dhe vlereumlsimin e tyre

kushtet e kontrollimit teknik teuml automjeteve dhe

ndeumlrtimin dhe mireumlmbajtjen e rrugeumlve

Peumlrveccedil keumlsaj seuml bashku me PK-neuml MI-ja mbikeumlqyreuml administron dhe zbaton kornizeumln

ligjore peumlr sigurineuml publike neuml rrugeuml

Komunat janeuml peumlrgjegjeumlse peumlr ndeumlrtimin dhe mireumlmbajtjen e rrugeumlve publike lokale

Gjykatat janeuml peumlrgjegjeumlse peumlr trajtimin e veprave peumlr shkelje teuml rregullave teuml trafikut

Organet e drejteumlsiseuml peumlrmes puneumls seuml tyre kontribuojneuml neuml meumlnyreuml efektive si mekanizeumlm

mbrojteumls neuml ndeumlrgjegjeumlsimin e publikut Neumlpeumlrmjet vendimeve meritore ato veccedilaneumlrisht

ndikojneuml neuml shtypjen e fenomeneve teuml rrezikshme neuml trafik duke ndikuar keumlshtu

drejtpeumlrdrejt neuml peumlrmireumlsimin e sjelljes seuml pjeseumlmarreumlsve

Institucionet sheumlndeteumlsore kontribuojneuml neuml kujdesin sheumlndeteumlsor dhe trajtimin e qytetareumlve-

ngaseumlsve Sheumlrbimet emergjente me koheuml dhe efektive ndash me aneuml teuml trajtimit teuml duhur teuml

leumlnduarve neuml aksidente - zvogeumllojneuml pasojat e tyre Meuml tej keumlto institucione kontribuojneuml

edhe neuml edukimin e ngaseumlsve peumlr procedurat e ndihmeumls seuml pareuml dhe transportimin e duhur

teuml aksidentuarve

Institucionet e arsimit e promovojneuml edukimin efektiv teuml siguriseuml rrugore neuml shkolla

Gjithashtu mediet mund teuml rrisin ndeumlrgjegjeumlsimin e komunitetit dhe teuml kuptuarit e faktoreumlve

dhe kostove teuml aksidenteve rrugore Kompaniteuml e sigurimeve kaneuml njeuml rol teuml veccedilanteuml neuml keumlteuml

drejtim Aplikimi i koncepteve teuml sigurimit duke shpeumlrblyer ngaseumlsit qeuml nuk shkaktojneuml

aksidente i motivon ata teuml peumlrmireumlsojneuml sjelljet e tyre neuml trafik dhe si rrjedhojeuml e keumlsaj edhe

keumlto kompani ndikojneuml neuml sigurineuml rrugore

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

9

3 A ka policia e trafikut qasje neuml informata teuml

besueshme teuml peumlrditeumlsuara dhe relevante si dhe a

peumlrdoren ato neuml meumlnyreuml efektive

31 Ccedilfareuml informatash i duhen policiseuml seuml trafikut

Veprimet peumlr teuml zvogeumlluar problemet e siguriseuml neuml trafikun rrugor duhet teuml jeneuml teuml bazuara

neuml informata relevante Informatat e tilla mund teuml merren me ndihmeumln e njeuml sistemi

informativ teuml siguriseuml neuml rrugeuml20 Shumeuml vende evropiane kaneuml baza teuml ndryshme teuml teuml

dheumlnave por neuml peumlrgjitheumlsi ato janeuml neuml proneumlsi teuml agjencive kombeumltare peumlr siguri neuml rrugeuml

dhe institucionet e ndryshme ofrojneuml informata peumlr agjenciteuml e tilla21

Aktivitetet efektive teuml policiseuml seuml trafikut keumlrkojneuml informata rreth22

Faktoreumlve qeuml ndeumlrlidhen me aksidente teuml tilla si23

ngaseumlsit dhe sjelljet e tyre

llojet e automjeteve teuml peumlrfshira dhe gjendja e tyre

gjendja e rrugeumlve dhe moti

intensiteti i trafikut dhe

ku dhe kur kaneuml ndodhur aksidentet

teuml ashtuquajturave ldquopika teuml zezardquo24

ngjarjeve - kur dhe ku mund teuml rriten rreziqet peumlr aksidente

pasojave teuml aksidenteve

aktiviteteve teuml kryera nga policia e trafikut dhe ndeumlshkimet e aplikuara dhe

reagimeve peumlr rezultatet e qasjeve dhe aktiviteteve teuml ndryshme

Policia e trafikut eumlshteuml peumlrgjegjeumlse peumlr mbledhjen e teuml dheumlnave teuml nevojshme teuml cilat kryesisht

vet i prodhojneuml Autoritetet tjera ose organizatat mund teuml keneuml njohuri teuml cilat policia e

20 OECD Safety on Roads (Paris 2002) fq 10 21 Neuml Kosoveuml roli i agjenciseuml seuml tilleuml ushtrohet nga Keumlshilli peumlr Sigurineuml neuml Komunikacionin Rrugor Keumlshilli

kryesisht mbledh teuml dheumlna nga Policia e Kosoveumls 22 Kjo pjeseuml bazohet neuml literatura teuml ndryshme rreth praktikave teuml mira teuml kontrollit teuml trafikut dhe dokumente ndash

politika nga organizata teuml ndryshme ndeumlrkombeumltare 23 WHO Data Systems A Road Safety Manual for Decision-Makers and Practioners (Geneva 2010) 24 Neuml menaxhimin e siguriseuml rrugore ldquopikat e zezardquo (angblackspot) janeuml vendet ku historikisht janeuml koncentruar

aksidentet e trafikut Kjo mund teuml ndodh peumlr arsye teuml ndryshme teuml tilla si ktheseuml e ashpeumlr apo keumlnd neuml njeuml rrugeuml teuml drejteuml kryqeumlzim i fshehur neuml njeuml rrugeuml teuml shpejteuml shenja teuml dobeumlta ose teuml fshehura paralajmeumlruese neuml udheumlkryq etj

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

10

trafikut nuk i ka peumlr shembull ngjarjet ose gjendja qeuml mund teuml rriseuml rrezikun peumlr aksidentet

e trafikut Peumlr keumlteuml arsye marreumldheumlnia e ngushteuml e puneumls midis policiseuml seuml trafikut dhe

autoriteteve teuml tjera eumlshteuml thelbeumlsore

Eumlshteuml po keumlshtu e reumlndeumlsishme qeuml teuml dheumlnat teuml strukturohen dhe analizohen siccedil duhet qeuml

aktualisht teuml peumlrdoren peumlr planifikime operative dhe detyra teuml peumlrditshme Kjo do trsquoi

mundeumlsonte policiseuml seuml trafikut teuml zgjedh mjetet e duhura - neuml koheumln e duhur dhe neuml vendin

e duhur Kjo gjithashtu e beumln meuml teuml lehteuml fokusimin meuml teuml mireuml neuml sjelljet e ngaseumlsve kushtet

rrugore gjendjen dhe llojin e automjeteve (kamioneuml autobuseuml ose vetura) etj Peumlr njeuml efekt

maksimal teuml siguriseuml eumlshteuml e reumlndeumlsishme qeuml policia e trafikut teuml fokusohet neuml faktoreuml teuml cileumlt

kaneuml ndikim teuml drejtpeumlrdrejteuml neuml sigurineuml rrugore dhe ateuml neuml vende dhe koheuml teuml duhur ku

aksidentet kaneuml gjasa teuml ndodhin

32 A ka policia e trafikut qasje neuml informatat e duhura

Shumica e informatave teuml nevojshme peumlr qeumlllime teuml planifikimit peumlr policineuml e trafikut janeuml

neuml dispozicion25 Policia e trafikut ka qasje neuml dy baza teuml teuml dheumlnave SIPK teuml dheumlnat rreth

veprave penale dhe MAAP teuml dheumlnat peumlr aksidentet statistikat dhe analizat Teuml dheumlnat neuml

keumlto baza peumlrcillen neuml baza ditore javore dhe mujore Disa teuml dheumlna sigurohen peumlrmes

takimeve dhe shkeumlmbimit me autoritetet tjera - institucionet rrugore sheumlndeteumlsore dhe

gjykatat neuml lidhje me kundeumlrvajteumlsit dhe ndeumlshkimet Teuml dheumlnat rreth aksidenteve dhe

pasojave teuml tyre janeuml teuml plota

Policia e trafikut eumlshteuml mjaft mireuml e informuar rreth ngjarjeve dhe gjendjes se ku dhe kur

mund teuml rriten rreziqet peumlr aksidente Bashkeumlpunimi me autoritetet tjera qendrore dhe lokale

dhe me shoqeumlrineuml civile ofron teuml dheumlna peumlr intensitetin e trafikut gjendjen neuml rrugeuml etj26

Mund teuml keumlrkohet nga policia e trafikut teuml sigurojeuml ndihmeuml peumlr autoritetet tjera bie fjala teuml

jeteuml e pranishme afeumlr shkollave teuml ndihmojeuml organet e inspektimit teuml ngriteuml ndeumlrgjegjeumlsimin

neuml parandalimin e rrezikut neuml trafik etj27

Neuml tabeleumln e meumlposhtme eumlshteuml peumlrmbledhur qasshmeumlria e njeumlsive policore teuml trafikut neuml

informata teuml nevojshme teuml llojeve teuml ndryshme Qasjen e kemi klasifikuar neuml kateumlr kategori28

25 Sipas praktikave ndeumlrkombeumltare burimi meuml i zakonsheumlm peumlr teuml dheumlnat rreth aksidenteve janeuml teuml dheumlnat e

policiseuml Megjithateuml shumeuml aksidente nuk raportohen neuml polici - me ose pa deumlmtime teuml vogla apo pa leumlndime 26 Raportet vjetore teuml PK-seuml peumlr vitet 2012 dhe 2013 27 Examinimi i raporteve teuml ndryshme planeve ditore teuml policiseuml seuml trafikut etj 28 Peumlr meuml shumeuml shpjegime shih ldquoShtojceumln IIrdquo

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

11

Tabela 1 Qasshmeumlria e policiseuml seuml trafikut neuml informata teuml nevojshme peumlr planifikimin

operativ

ploteumlsisht kryesisht pjeseumlrisht shumeuml pak

Informata peumlr faktoreumlt qeuml ndeumlrlidhen me aksidentet x

Informatat peumlr pasojat e aksidenteve x

Informata mbi ngjarjet kushtet kur ku rreziqet mund teuml rriten peumlr aksidente

x

Informata rreth aktiviteteve teuml kryera nga policia e trafikut dhe ndeumlshkimet e aplikuara

x

Reagimet ndaj rezultateve teuml qasjeve teuml ndryshme dhe aktiviteteve

x

Siccedil shihet meuml sipeumlr ekzistojneuml fusha ku informatat e nevojshme nuk janeuml ploteumlsisht teuml

qasshme - kur eumlshteuml e nevojshme Ka ende fusha qeuml duhet teuml zhvillohen para se policia e

trafikut teuml mund teuml pranojeuml informata neuml koheuml peumlr ngjarjet dhe kushtet kur dhe ku mund teuml

rriten rreziqet peumlr aksidente Informatat ldquoonlinerdquo ose neuml koheuml reale nga autoritetet e rrugeumlve

dhe peumlrpjekjet shteseuml peumlr teuml ngritur rrjete me aktereuml teuml ndrysheumlm janeuml shembuj teuml

aktiviteteve qeuml mund teuml shtojneuml vlereuml

Raportimi i performanceumls neuml disa aspekte nuk eumlshteuml i zhvilluar edhe aq mireuml Nga sistemi

aktual i informatave eumlshteuml veumlshtireuml teuml kuptohet secila peumlrpjekje qeuml do teuml sigurojeuml bazeuml solide

peumlr zhvillimin e raportimit

Kapacitetet meuml pak teuml zhvilluara janeuml ato peumlr vlereumlsimin e efektivitetit teuml qasjeve dhe

aktiviteteve teuml ndryshme Disa peumlrpjekje janeuml iniciuar peumlr shembull neuml hartimin e raporteve

peumlr aktivitetet e kryera por jo neuml matjen e veprimeve teuml ndeumlrmarra neuml meumlnyreuml qeuml teuml

parandalohen aksidentet

33 A eumlshteuml policia e trafikut duke i peumlrdorur informatat neuml

meumlnyreuml efektive

Cileumlsia e interpretimit teuml teuml dheumlnave eumlshteuml vendimtare neuml peumlrcaktimin e aktiviteteve teuml

duhura teuml policiseuml seuml trafikut Njeuml shembull disa nga faktoreumlt e aksidenteve teuml ofruara neumlpeumlr

dosje ndash siccedil janeuml kushtet klimatike dhe gjendjet e rrugeumlve ndash mund teuml shpjegojneuml ndonjeuml

aksident por neuml realitet ngasja e pakujdesshme ose shpejteumlsia mund teuml jeneuml shkaku i veumlrteteuml

Me fjaleuml teuml tjera policia e trafikut ka nevojeuml peumlr informata rreth kushteve klimatike dhe

gjendjes neuml rrugeuml qeuml teuml planifikojeuml aktivitetet e saj mireumlpo kontrollet aktuale ndash me qeneuml

efektive ndash duhet teuml fokusohen neuml aspekte tjera si shpejteumlsia dhe sjelljet e ngaseumlsve Njeuml ccedileumlshtje

tjeteumlr qeuml mund teuml ngritet neuml keumlteuml kontekst eumlshteuml nevoja peumlr informata Edhe neumlse keumlto

informata janeuml ligjeumlrisht dhe teknikisht korrekte ato mund teuml diskutohen nga njeuml

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

12

perspektiveuml e kontrollit teuml trafikut neumlse janeuml mbivendosur ose tepeumlr teuml detajuara peumlr trsquou

peumlrshtatur nevojave praktike teuml policiseuml trafikut29

Shfryteumlzimi efektiv i informatave keumlrkon qeuml ato teuml

konsiderohen relevante dhe teuml dobishme nga ana e peumlrdoruesit

doreumlzohen neuml koheumln e duhur peumlr njeumlsiteuml e duhura

interpretohen neuml meumlnyreuml korrekte nga ana e peumlrdoruesit

peumlrdoren peumlr analiza dhe vlereumlsim neuml nivele teuml ndryshme

kaneuml ndikim neuml puneumln e peumlrditshme neuml terren dhe

peumlrdoren peumlr teuml meumlsuar dhe vepruar peumlr ndryshim dhe peumlrmireumlsim

Informatat peumlr planifikimin e aktiviteteve nuk janeuml peumlrdorur sistematikisht nga policia e

trafikut neuml meumlnyreuml efektive peumlr teuml maksimizuar efektivitetin e puneumls neuml aktivitetet e

peumlrditshme Peumlrveccedil keumlsaj ato janeuml peumlrdorur rralleuml peumlr vendimet rreth meumlnyreumls se si duhet

peumlrmireumlsuar aktivitetet e policiseuml seuml trafikut teuml cilat janeuml - peumlrgjitheumlsisht - duke peumlrseumlritur teuml

njeumljteumln strategji teuml zbatimit Detyrat e adresuara neuml fleteumlt-patrulluese nuk ishin shpesh neuml

peumlrputhje me planet operative30

Analizat e shkaqeve qeuml qeumlndrojneuml pas aksidenteve interpretohen nga njeumlsiteuml e policiseuml seuml

trafikut dhe peumlrcillen te DKRr neuml baza teuml rregullta Analizat shteseuml teuml prodhuara nga DKRr

peumlrdoren pjeseumlrisht neuml peumlrputhje me faktoreumlt e identifikuar teuml rrezikut31

Tabela 2 Peumlrdorimi i informatave teuml nevojshme nga policia e trafikut peumlr planifikim

operativ

Peumlrdorimi i informatave Gjithhereuml Shpesh Ndonjeumlhereuml Rralleuml

Teuml interpretuara analizuara dhe kombinuara me teuml dheumlna tjera

x

Teuml doreumlzuara me koheuml te njeumlsia e duhur x

Teuml peumlrdorura peumlr planifikim operativ dhe puneuml teuml peumlrditshme

x

Teuml peumlrdorura peumlr teuml meumlsuar dhe peumlr vendime peumlr peumlrmireumlsim

x

29 Ekzaminimi i klasifikimeve teuml DKRr peumlr shkaqet e aksidenteve neuml trafik ldquoStatistika dhe analiza e aksidenteve

neuml trafikrdquo peumlr vitet 2012 dhe 2013 30 Ekzaminim i aktiviteteve teuml bazuara neuml plane operative 31 Ekzaminimi i klasifikimeve teuml DKRr peumlr shkaqet e aksidenteve teuml trafikut ldquoStatistika dhe analiza e aksidenteve

neuml trafikrdquopeumlr vitet 2012 dhe 2013

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

13

Raportet vjetore teuml DKRr-seuml i peumlrshkruajneuml faktoreumlt e aksidenteve rrugore neuml krahasim me

vitet e meumlparshme Rezultatet e informatave peumlr faktoreumlt qeuml ndeumlrlidhen me aksidentet

trajtohen siccedil duhet veteumlm kur policia e trafikut zbaton masat neuml planet operative ose urdhrat

nga DKRr Neuml planifikimin operativ policia e trafikut ka peumlrdorur informatat rreth

shpeshteumlsiseuml dhe shkaqeve teuml aksidenteve Aktivitetet janeuml teuml ndryshme dhe varen thjesht

nga vendndodhja gjeografike dhe intensiteti i trafikut por kryesisht janeuml orientuar neuml

monitorimin e shpejteumlsiseuml32 Peumlrveccedil keumlsaj njeumlsiteuml e trafikut (duke peumlrjashtuar NjKA-neuml) nuk i

drejtojneuml gjithnjeuml aktivitetet me sheumlnjesteumlr edhe neuml rrugeumlt tjera jo-rajonale

Detyrat rutineuml nuk adresojneuml detyra teuml veccedilanta vis-agrave-vis treguesve teuml identifikuar neuml analizeumln

e aksidenteve Sipas krahasimit teuml teuml dheumlnave patrullimet e vlereumlsuara rutineuml teuml policiseuml seuml

trafikut kryesisht kaneuml sheumlnjestruar faktorin shpejteumlsi Kjo neumlnkupton se informatat nuk janeuml

peumlrdorur ploteumlsisht peumlr detyrat e peumlrditshme Shumica e patrullimeve kryesisht kryhen pa

ndonjeuml objektiv tjeteumlr shteseuml Aktivitetet aktuale teuml peumlrditshme ndash peumlr teuml qeneuml efektive - do teuml

duhet teuml fokusohen neuml aspekte teuml tjera teuml ndryshme siccedil eumlshteuml sjellja e ngaseumlsve (mbajtja e

distanceumls ngasja e pakujdesshme etj)

Informatat peumlrdoren rralleuml peumlr teuml identifikuar peumlrmireumlsimet e mundshme teuml veprimeve

parandaluese33 Shumica deumlrrmuese e aktiviteteve teuml kryera nuk janeuml teuml peumlrmbledhura neuml

raporte post-operative peumlr teuml matur progresin drejt objektivave teuml vendosura Peumlr meuml tepeumlr

peumlrzierja e prioriteteve neuml patrullime nuk ishte gjithnjeuml e bazuar neuml informatat e

disponueshme34

32 Shembuj teuml tjereuml teuml intensifikimit teuml patrullimeve peumlrfshijneuml ndalesat peumlr automjete sipas planeve operative

ngjarjet sportive dhe klubet e nateumls etj Automjetet inspektohen neuml baza vjetore derisa veteumlm hereumlpashere adresohen me plane teuml peumlrbashkeumlta operative Policia e trafikut - MI

33 Ekzaminimi i raporteve teuml njeumlsive teuml policiseuml seuml trafikut peumlr vitet 2012 dhe 2013 34 Vlen teuml peumlrmendet se bazuar neuml informatat peumlr aksidente DKRr ka keumlrkuar nga NjRKRr-PR qeuml teuml shtohet

numri i kontrolleve neuml disa rrugeuml siccedil ishte rasti neuml rrugeumln Prishtineuml-Podujeveuml-Merdareuml Si rezultat i angazhimeve shteseuml numri i aksidenteve neuml keumlteuml aks rrugor eumlshteuml zvogeumlluar duksheumlm neuml periudheumln janar-maj 2014 neuml krahasim me vitin 2013

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

14

4 A i kryen policia e trafikut sheumlrbimet neuml meumlnyreuml

efektive

41 Si teuml matet efektiviteti i policiseuml seuml trafikut

Qeumlllimi i peumlrgjithsheumlm peumlr policineuml e trafikut seuml bashku me autoritetet e tjera peumlrgjegjeumlse siccedil

kemi peumlrmendur eumlshteuml teuml minimizohen aksidentet e trafikut dhe teuml ndihmohet peumlr njeuml mjedis

teuml sigurt teuml trafikut Shtrohet pyetja se si duhet teuml veprojeuml policia e trafikut peumlr teuml

peumlrmbushur neuml meumlnyreumln meuml teuml mireuml teuml mundshme keumlto objektiva Peumlrveccedil keumlsaj a eumlshteuml fare

e mundur teuml maten rezultatet e policiseuml seuml trafikut peumlr shkak teuml faktoreumlve teuml tjereuml qeuml ndikojneuml

neuml veumlllimin dhe karakterin e ldquoaksidenteverdquo

Zvogeumllimi i aksidenteve teuml reumlnda teuml trafikut eumlshteuml njeuml lloj mateumlsi qeuml tregon peumlr rezultatin e

peumlrgjithsheumlm se neuml ccedilrsquomeumlnyreuml operojneuml autoritetet peumlrgjegjeumlse rrugore ose teuml policiseuml seuml

trafikut Megjithateuml eumlshteuml matje shumeuml e peumlrgjithshme qeuml varet nga shumeuml faktoreuml siccedil janeuml

rrugeumlt dhe moti sjelljet e ngaseumlsve numri i automjeteve dhe gjendja e tyre angazhimi i

autoriteteve tjera rregullimi aktual kushtet financiare etj

Ekzistojneuml edhe matje teuml tjera teuml zakonshme Mund teuml studiohen neumlse mjetet e teuml duhura janeuml

neuml dispozicion dhe neumlse ato janeuml peumlrdorur neuml meumlnyreuml efektive peumlr shembull a janeuml peumlrdorur

kamerat e shpejteumlsiseuml dhe radareumlt aty ku do teuml shtonin meuml shumeuml vlereuml (rreziku i larteuml peumlr

aksidentet e trafikut peumlr shkak teuml shpejteumlsiseuml seuml automjetit) a beumlhen teste alkooli ku do teuml

shtonin meuml shumeuml vlereuml etj Gjithashtu mund teuml shqyrtohen neumlse njeumlsiteuml e kontrollit neuml koheuml

teuml duhur sigurojneuml autoritetet peumlrgjegjeumlse rrugore me propozime peumlr ndryshimin e

kufizimeve teuml shpejteumlsiseuml veumlnien e shenjave paralajmeumlruese riparimin e rrugeumlve largimin e

pengesave neuml rrugeuml etj

Mund edhe teuml matet meumlnyra se si shpeumlrndahen burimet neuml koheuml dhe neuml hapeumlsireuml Idealisht

mjetet e duhura duhet peumlrdorur peumlr teuml kontrolluar gjeumlrat e duhura neuml koheumln e duhur dhe

vendin e duhur Aktivitetet e patrullimit neuml koheuml dhe hapeumlsireuml duhet teuml ndeumlrlidhen sa meuml

shumeuml qeuml teuml jeteuml e mundur me ateuml se kur dhe ku ndodhin aksidentet e trafikut

Kundrejt propozimeve teuml meumlsipeumlrme mund teuml shtrohet pyetja A eumlshteuml e mundur qeuml policia

e trafikut teuml punojeuml meuml mireuml apo meuml dobeumlt a eumlshteuml policia e trafikut neuml gjendje teuml meumlsojeuml dhe

a janeuml neuml gjendje teuml marrin vendime ccedilfareuml teuml beumljneuml dhe si teuml beumlhet Peumlrgjigja e qarteuml peumlr teuml

gjitha keumlto pyetje eumlshteuml pozitive Eumlshteuml e reumlndeumlsishme teuml theksohet se megjithateuml asnjeuml matje

nuk eumlshteuml e peumlrsosur dhe e ploteuml vetvetiu Ccedileumlshtje kryesore eumlshteuml qeuml teuml peumlrdoren informatat

dhe teuml dheumlnat relevante teuml besueshme dhe qeuml janeuml neuml gjendje trsquoi ofrojneuml policiseuml seuml trafikut

udheumlzime se si teuml punojneuml meuml zgjuar ndash teuml jeneuml meuml efektiv - neuml meumlnyreuml qeuml trsquoi afrohen qeumlllimit

qeuml teuml ndikojneuml neuml numrin e aksidenteve fatale

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

15

42 A i ka policia e trafikut mjetet e duhura qeuml teuml jeteuml efektive

Peumlr shkak se rreziku i aksidenteve peumlrcaktohet nga faktoreuml teuml ndrysheumlm policia e trafikut

duhet teuml peumlrdoreuml mjete teuml llojllojshme peumlr teuml adresuar vendimet ndikuese mbi kufizimet e

shpejteumlsiseuml dhe shenjat paralajmeumlruese dhe meuml drejtpeumlrdrejteuml peumlrmes masave teuml ndryshme

teuml kontrollit teuml trafikut siccedil janeuml kamerat peumlr shpejteumlsi radareumlt testet e alkoolit kontrollet e

automjeteve dhe teuml flukseve teuml trafikut gjendjen e rrugeumlve dhe sjelljet e ngaseumlsve35

Neuml meumlnyreuml qeuml teuml keteuml qasjen direkte neuml meumlnyreuml efektive policia e trafikut duhet teuml

Orientojeuml peumlrpjekjet e tyre neuml

- Vendndodhjet me rrezik teuml larteuml rrugeumlt apo vendet ku aksidentet mund teuml

ndodhin

- Neuml koheumln diteumlt dhe oreumlt me rrezik teuml larteuml kur aksidentet mund teuml jeneuml meuml teuml

shpeshta

- Vendndodhjet me rrezik ad-hoc neuml koheuml teuml caktuar (ngjarje teuml peumlrkohshme)

Fokusojeuml kontrollet neuml faktoreumlt qeuml ndeumlrlidhen me aksidente si

- Sjellja e ngaseumlsve me rrezik teuml larteuml

- Faktoreumlt mekanik teuml rrezikut teuml larteuml te automjetet veccedilaneumlrisht kamioneumlt e

meumldhenj

- Rrugeumlt me rrezik teuml larteuml dhe kushtet e motit

Aplikojeuml ndeumlshkime teuml duhura peumlr ata qeuml keumlrceumlnojneuml sigurineuml neuml trafik peumlrmes

- Paralajmeumlrimeve verbale apo teuml dokumentuara dhe llojeve teuml ndryshme teuml

gjobave etj

Peumlr teuml qeneuml efektive policia e trafikut duhet teuml keteuml punonjeumls kompetent dhe pajisje teuml

duhura automjete teuml pajisura mireuml (teuml shenjeumlzuara dhe teuml pashenjeumlzuara) motoccedilikleta

radareuml dhe teste teuml alkoolit Neuml shumeuml vende policia e trafikut eumlshteuml e pajisur edhe me

helikoptereuml kamera teuml shpejteumlsiseuml teste kundeumlr narkotikeumlve etj36 Peumlrvoja neuml BE dhe vende teuml

tjera tregon se kamerat e shpejteumlsiseuml teuml cilat ofrojneuml deumlshmi fotografike teuml pranueshme peumlr

gjykata janeuml shumeuml kost-efektive37

PK-ja peumlrdoreuml tregues teuml ndrysheumlm neuml meumlnyreuml qeuml teuml ndajeuml burimet e tyre neuml meumlnyreuml efektive

35 Ky seksion bazohet neuml literatura teuml ndryshme peumlr praktika teuml mira teuml kontrollit teuml trafikut si dhe dokumente

dhe politika nga vende teuml ndryshme dhe nga Policia e Kosoveumls 36 Patrullimi me helikopter peumlrdoret neuml veccedilanti neuml rrethana selektive Helikoptereumlt mund teuml peumlrdoren gjithashtu

peumlr kujdesin post-aksidental PK-ja nuk eumlshteuml e pajisur me mjet teuml tilleuml Mungojneuml edhe instrumentet peumlr testimin e praniseuml seuml narkotikeumlve

37 European Transport Safety Council (ETSC) Reducing Traffic Injuries Resulting from Excess and Inappropriate Speed (Brussels 1995) fq 28

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

16

Ne kemi ekzaminuar teuml dheumlnat e ndryshme - neuml lidhje me zyrtareumlt policoreumlpolicineuml e

trafikut

Tabela 3 Teuml dheumlnat peumlr aksidentet automjetet kundrejt burimeve teuml policiseuml

2010 2011 2012 2013 2014

Numri i automjeteve teuml regjistruara 178798 205366 212851 272107 288828

Numri i aksidenteve 18030 18888 19754 19954 16300

Numri i aksidenteve fatale 158 130 116 104 111

Numri i teuml vdekurve 175 157 121 119 127

Numri i personave teuml leumlnduar 7730 8321 8561 9817 9713

Numri i zyrtareumlve policoreuml 7191 7205 7269 7326 7686

Numri i zyrtareumlve policoreuml teuml trafikut 523 514 529 507 506

Duket fare qarteuml se numri i policeumlve teuml trafikut nuk e ka ndjekur trendin e aksidenteve dhe

automjeteve Ne kemi marreuml neuml konsiderateuml edhe burimet peumlr njeumlsiteuml e veccedilanta

Tabela 4 Numri i kilometrave teuml mbuluara nga policia e trafikut burimet neuml njeumlsiteuml

peumlrkateumlse teuml policiseuml seuml trafikut mjetet e kontrollit teuml disponueshme (2014)

Njeumlsia Kilometrat e

mbuluara Zyrtareumlt e

policiseuml Automjetet e shenjeumlzuara

Automjetet civile

Radareuml Testues teuml

alkoolit

NjRKRr-PR 341 108 6 1 5 5

NjRKRr-PE 380 82 13 0 6 3

NJKA 104 33 6 0 10 2

Siccedil shihet shpeumlrndarja e burimeve nuk duket se e peumlrcjelleuml njeuml model teuml qarteuml peumlr teuml tre

njeumlsiteuml Peumlr shkak teuml bazeumls seuml paqarteuml peumlr alokim numri i policeumlve teuml trafikut nuk

korrespondon me kushtet e trafikut respektivisht aksidentet As numri i automjeteve teuml

shenjeumlzuara apo sistemet e radareumlve nuk ndeumlrlidhen me numrin e policeumlve apo aksidentet e

trafikut Numri i radareumlve neuml NjKA mund pjeseumlrisht teuml shpjegohet me faktin se eumlshteuml njeumlsi

patrulluese e autostradeumls (neumlse kjo eumlshteuml shpeumlrndarja optimale e keumlsaj pajisje ateumlhereuml eumlshteuml

njeuml ccedileumlshtje tjeteumlr)

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

17

Eumlshteuml po keumlshtu veumlshtireuml teuml shihet njeuml model i qarteuml i shpeumlrndarjes seuml burimeve ndeumlrmjet dhe

brenda njeumlsive Raporti midis numrit teuml policeumlve teuml trafikut dhe numrit teuml automjeteve

radareumlve apo testuesve teuml alkoolit ndryshon neuml meumlnyreuml teuml konsiderueshme peumlr shembull

NjKA ka meuml shumeuml automjete dhe meuml shumeuml policeuml sesa NjRKRr-PR neuml raport me

aksidentet e trafikut Njeuml shpjegim i mundsheumlm por jo shterues eumlshteuml faktori gjeografik

(qytetet neuml raport me fshatet)

Vlen teuml theksohet se veteumlm njeuml njeumlsi kishte qasje neuml njeuml automjet civil teuml pashenjeumlzuar edhe

pse neumlse automjetet e tilla peumlrdoren siccedil duhet - sipas peumlrvojeumls ndeumlrkombeumltare ndash ateumlhereuml ato

janeuml mjaft efektive neuml identifikimin e ngaseumlsve agresiveuml

Peumlr meuml tepeumlr veteumlm disa automjete teuml policiseuml seuml trafikut janeuml teuml pajisura me radareuml dhe

testues peumlr alkool38 Rrjedhimisht eumlshteuml e pamundur qeuml patrullat teuml kryejneuml teste teuml tilla seuml

paku jo peumlrnjeumlhereuml (neuml teuml njejteumln koheuml) Kjo ka mundeumlsi teuml pengojeuml efektivitetin e kontrolleve

teuml trafikut meqeuml shpejteumlsia dhe ldquongasja neumln ndikimin e alkoolit barnave dhe narkotikeumlverdquo

janeuml gjithashtu shkaktareuml teuml aksidenteve neuml trafik39

Kontrollet e kufizuara teuml alkoolitnarkotikeumlve janeuml njeuml e meteuml e kontrolleve qeuml e reduktojneuml

cileumlsineuml e teuml dheumlnave mbi shkaqet qeuml qeumlndrojneuml pas aksidenteve

Peumlrveccedil informatave teuml dheumlna neuml tabeleumln e meumlsipeumlrme ne kemi gjetur mangeumlsi teuml tjera neuml

pajisje bie fjala automjetet nuk janeuml teuml pajisura me shenjat paralajmeumlruese (si stop policia

ngadaleumlso rrezik neuml rrugeuml etj) Asnjeuml prej njeumlsive nuk kishte qasje neuml motoccedilikleta ndoneumlse

mjetet e tilla zakonisht shihen si mjaft efektive peumlr kontrollin e trafikut Peumlr meuml shumeuml

kamerat e shpejteumlsiseuml qeuml nga shumeuml hulumtues janeuml pareuml si mjet shumeuml efikas peumlr uljen e

rrezikut teuml aksidenteve teuml trafikut (dhe numrin e zyrtareumlve teuml nevojsheumlm peumlr kontrolle) nuk

janeuml peumlrdorur neuml asnjeuml njeumlsi kryesisht peumlr shkak teuml argumenteve se keumlrkojneuml investime

fillestare

Policia e trafikut peumlrdoreuml meumlnyra leumlvizeumlse dhe joleumlvizeumlse (statike) peumlr patrullim Teuml dyja

meumlnyrat i kaneuml epeumlrsiteuml dhe teuml metat e tyre40 Aktivitetet joleumlvizeumlse teuml kontrollit janeuml meumlnyreuml

e duhur neuml raste teuml bazuara neuml rrezik teuml veccedilanteuml (peumlrqendrimi masiv i peumlrpjekjeve teuml

kontrollit teuml trafikut neuml koheuml dhe vend teuml caktuar) ose kryhen neuml vende ose rrugeuml ku

aksidentet historikisht janeuml teuml zakonshme Patrullimet leumlvizeumlse janeuml meumlnyreuml e mireuml peumlr

zbulimin e sjelljeve teuml ccedilrregullta teuml ngaseumlsve qeuml mund teuml ndodhin edhe neuml vende ku

aksidentet janeuml meuml pak teuml zakonshme Shumica e aktiviteteve teuml patrullimit nga keumlto njeumlsi

kryhen peumlrmes patrullimeve joleumlvizeumlse Peumlrjashtime beumljneuml patrullimet e rralla teuml kryera nga

38 Neuml raportin e IPK-seuml peumlr ldquoVlereumlsimin e menaxhimit teuml trafikut rrugor nga PK-jardquo (2014) eumlshteuml theksuar se

shumica e radareumlve janeuml jo-funksionaleuml 39 Sipas OJQ-seuml ldquoLabyrinthrdquo nuk ka numeumlr teuml sakteuml peumlr peumlrdoruesit e narkotikeumlve neuml Kosoveuml Ekzistojneuml

vlereumlsime teuml peumlrafeumlrta teuml peumlrdoruesve qeuml sillen mes 10000 - 15000 individeumlve dhe nga keumlta rreth 4000 ndash 5000 besohet teuml jeneuml peumlrdorues teuml heroineumls

40 Rune Elvik Cost-Benefit Analyses of Police Enforcement (ESCAPE 2001) fq 14

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

18

automjeti me targa civile neuml NjRKRr-PR Peumlrveccedil keumlsaj neuml rrugeumlt e qytetit teuml Prishtineumls eumlshteuml

e zakonshme qeuml patrullimet teuml kryhen dhe neuml keumlmbeuml ose me biccedilikleta Nuk ka qeneuml e

mundur qeuml ZAP-i teuml vlereumlsojeuml performanceumln e tyre por ka mundeumlsi qeuml biccedilikletat ndash sidomos

neuml qytetet e meumldha - teuml jeneuml mjet efektiv neuml disa raste Peumlr meuml shumeuml gjithnjeuml mund teuml themi

se patrullimi neuml keumlmbeuml peumlrmbush funksionet parandaluese neuml kuptim meuml teuml gjereuml (meuml pak teuml

matsheumlm)

43 A peumlrdoren mjetet neuml dispozicion peumlr qeumlllimin e tij

kryesor

Policeumlt e trafikut nganjeumlhereuml duhet trsquoiu ndihmojneuml funksioneve tjera peumlrbrenda forcave teuml

policiseuml ose trsquoiu ndihmojneuml autoriteteve tjera me sheumlrbime teuml ndryshme Kjo natyrisht se ka

pasoja edhe pozitive edhe negative Kjo mund teuml shihet si njeuml meumlnyreuml fleksibile por

njeumlkoheumlsisht mund ta pengojeuml efektivitetin e policiseuml seuml trafikut peumlr kryerjen e detyrave teuml

tyre kryesore41

Teuml tre njeumlsiteuml e trafikut nuk ishin teuml angazhuara neuml meumlnyreuml teuml vazhdueshme neuml veprimtari teuml

tilla mbeumlshteteumlse NjKA ishte neuml gjendje qeuml trsquoi koncentrojeuml ploteumlsisht burimet e veta neuml

detyreumln e vet primare - neuml gjeumlra tjera teuml ngjashme ndash dhe ndoshta ka nevojeuml peumlr meuml pak policeuml

dhe automjete peumlr ta mbajtur keumlteuml nivel teuml kontrollit

Sipas peumlrllogaritjeve tona neuml ccedildo diteuml teuml vitit 2013 neuml NjRKRr-PR mesatarisht rreth peseuml peumlr

qind teuml zyrtareumlve policoreuml nuk ishin neuml dispozicion peumlr kontrollin e trafikut42

Marreuml parasysh gjendjen neuml trafik dhe zhvillimin e aksidenteve na beumln teuml kuptojmeuml se

veumlllimi i puneumls - ose pengesat peumlr teuml qeneuml efektiv - janeuml rritur meuml shumeuml peumlr NjRKRr-PR sesa

peumlr dy njeumlsiteuml e tjera Keumlshtu qeuml duke krahasuar numrin e aksidenteve dhe teuml policeumlve teuml

trafikut neuml Prishtineuml ne kemi veumlrejtur se ndash peumlrkundeumlr ngarkeseumls ndash numri i policeumlve eumlshteuml

zvogeumlluar (nga 147 sa ishin neuml vitin 2012 neuml 103 neuml vitin 2014)43

Peumlr trsquoi peumlrballuar sfidat e tilla duhet ulur ambiciet duhet rritur efikasitetin (teuml punohet meuml

mireuml dhe meuml zgjuar) ose teuml shtohen burime si peumlr shembull peumlrmes rialokimit teuml burimeve

ose duke peumlrdorur kamera Bazuar neuml veumlzhgimet tona ne nuk kemi mundur teuml gjejmeuml

deumlshmi teuml forta peumlr rritjen e efikasitetit apo peumlr burime shteseuml gjateuml periudheumls seuml ekzaminuar

41 Policia e Kosoveumls intervista me menaxhmentin e policiseuml seuml trafikut (prill 2014) ekzaminimi i dokumenteve teuml

ndryshme teuml tjera si komunikime elektronike plane etj 42 Analiza fillestare tregon se ccedildo diteuml rreth peseuml policeuml teuml trafikut kaneuml qeneuml teuml angazhuar neuml mbeumlshtetjen e

institucioneve teuml tjera peumlr ngjarje teuml ndryshme si peumlrcjellje peumlr delegacione protesta teuml ndryshme ngjarje sportive etj Me rastin e tubimeve dhe ngjarjeve teuml ndryshme burimet e angazhuara peumlr patrullimin e trafikut ridrejtohen peumlr teuml siguruar keumlto ngjarje duke braktisur vendet ku patrullimet eumlshteuml dashur teuml kryhen Gjateuml keumltyre ngjarjeve atje kryesisht eumlshteuml fluks i madh i automjeteve dhe ka rreziqe meuml teuml meumldha peumlr aksidente apo probleme tjera teuml trafikut

43 Teuml shihet ldquoShtojca IIIrdquo (tabela 7)

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

19

peumlr NjRKRr-PR Kjo sugjeron se ldquozgjidhjardquo e sfideumls peumlr NjRKRr-PR ka qeneuml qeuml teuml ulen

ambiciet peumlr kontrollin e trafikut44 Dy njeumlsiteuml tjera nuk kaneuml qeneuml teuml detyruara qeuml teuml

peumlrballen me teuml njeumljteumln situateuml45

44 A janeuml kryer kontrollet neuml vendet e duhura

Teuml gjendesh neuml vendin e duhur me rrezik teuml larteuml - peumlr teuml kontrolluar - eumlshteuml vendimtare peumlr

njeuml polici teuml efektshme teuml trafikut46 Ne kemi studiuar trajteumln gjeografike teuml aksidenteve neuml

kuadeumlr teuml tri rajoneve dhe kemi krahasuar ateuml me shpeumlrndarjen e kontrolleve teuml kryera Ne

gjithashtu kemi ekzaminuar edhe shkaqet e aksidenteve

Teuml ashtuquajturat ldquopika teuml zezardquo janeuml vende apo rrugeuml ku aksidentet e trafikut ndodhin

shpesh Neuml harteumln e meumlposhtme janeuml paraqitur keumlto pika neuml njeumlreumln prej tri rajoneve (NjRKRr-

PR)

44 Kjo situateuml vlen veccedilaneumlrisht peumlr rrugeumln drejt pikeumls seuml vendkalimit kufitar neuml Mutivodeuml ku nuk ushtrohen

kontrolle 45 NjRKRr-PE nuk ka ofruar ndonjeuml teuml dheumlneuml peumlr keumlteuml por sipas zyrtareumlve numri eumlshteuml meuml i uleumlt se neuml Prishtineuml

dhe nuk eumlshteuml rritur aq shumeuml 46 Sipas praktikave teuml mira veteumlm prania e policiseuml seuml trafikut neuml vende teuml duhura - edhe pa kontrolluar fare -

eumlshteuml e nevojshme qeuml ngaseumlsit teuml jeneuml teuml kujdessheumlm dhe ka karakter parandalues

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

20

Ccedilfareuml kemi gjetur NjRKRr-PR mban teuml dheumlna teuml tilla qeuml demonstrojneuml se kontrollet e keumlsaj

njeumlsie janeuml teuml orientuara deri neuml njeuml maseuml teuml madhe - por jo ploteumlsisht ndash kundrejt ldquopikave teuml

zezardquo Disa prej keumltyre pikave iu jepet veumlmendja e duhur ndeumlrsa teuml tjerat peumlr arsye teuml

ndryshme neglizhohen ose iu jepet njeuml veumlmendje meuml e uleumlt

NjRKRr-PE nuk peumlrdoreuml orare kohore peumlr ta specifikuar vendin se ku duhet teuml veprojneuml

njeumlsiteuml e patrullimit peumlrderisa i kryejneuml kontrollet Personat qeuml intervistuam nga kjo njeumlsi

kaneuml theksuar se aktivitetet patrulluese kryesisht kryhen neuml bazeuml teuml vlereumlsimit peumlrvojeumls dhe

gjykimit teuml njeumlsive patrulluese

Neuml aneumln tjeteumlr kontrollet neuml NjKA ushtrohen neuml vende teuml ndryshme teuml peumlrcaktuara meuml pareuml

neuml teumlreuml traseneuml

45 A janeuml kryer kontrollet neuml koheumln e duhur

Puna e patrullimeve neuml terren beumlhet neuml tri ndeumlrrime Ndeumlrrimet e patrullave peumlr shkak teuml

mungeseumls seuml automjeteve beumlhen neuml zyra teuml njeumlsive dhe gjateuml asaj periudhe asnjeuml rrugeuml

rajonale dhe magjistrale nuk mbulohet me njeumlsi patrulluese47

Neuml tabeleumln e meumlposhtme eumlshteuml paraqitur numri i peumlrgjithsheumlm i aksidenteve teuml regjistruara

teuml trafikut neuml tri regjionet peumlr vitet 2012 dhe 2013 si dhe koheumln kur ndodhen aksidentet gjateuml

24 oreumlve

Tabela 5 Aksidentet e trafikut sipas rajoneve dhe koheumln kur kaneuml ndodhur

Koha gjateuml diteumls

Prishtineuml Pejeuml NjKA

2012 2013 2012 2013 2012 2013

06-10 1299 1365 358 383 Nuk ka shifra 12

10-14 2439 2635 827 791 32

14-18 2730 3036 870 785 29

18-22 1522 1741 624 399 8

22-02 493 563 201 153 10

02-06 208 256 77 63 8

Total 8691 9596 2957 2574 99

Siccedil shihet meuml larteuml shumica e aksidenteve ndodhin gjateuml diteumls Meuml shumeuml se frac34 e aksidenteve

kaneuml ndodhur midis oreumls 06-22 dhe pothuajse aq shumeuml midis oreumls 12-20

47 Kjo peumlrfshineuml periudheumln kohore nga 1430 ndash 1530 kur ndodhin meuml seuml shumti aksidentet dhe 2230 ndash 2330 0630

ndash 0730

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

21

Duke u bazuar neuml intervista orare teuml puneumls dhe neuml teuml dheumlna tjera teuml regjistruara gjetjet tona

sugjerojneuml se kontrollet kryhen gjateuml diteumls

Kur ne studiuam shifrat meuml holleumlsisht rezultoi se neuml fakt koha e ldquopikutrdquo peumlr aksidente teuml

trafikut korrespondonte me koheumln kur patrullat e policiseuml seuml trafikut kishin filluarpeumlrfunduar

ndeumlrrimet e tyre teuml puneumls dhe rrjedhimisht nuk kaneuml mundur teuml jeneuml neuml vende me rreziqe teuml

larta Peumlrderisa keumlto teuml dheumlna nuk ishin teuml njohura ose teuml pakteumln nuk janeuml ekzaminuar nga

njeumlsiteuml ata nuk kaneuml qeneuml neuml dijeni peumlr pasojat e orareve teuml tyre kohore apo peumlr periudhat e

ndeumlrrimit

Sipas policiseuml seuml trafikut ata peumlrpiqen qeuml teuml jeneuml teuml informuar mireuml peumlr ngjarjet madhore qeuml

kaneuml gjasa teuml shkaktojneuml probleme neuml trafik dhe neuml peumlrputhje me rrethanat i alokojneuml

burimet Ne nuk kemi arsye peumlr teuml mos besuar se kjo eumlshteuml keumlshtu por konfirmimi i keumlsaj

nuk ka qeneuml i mundur teuml beumlhet brenda fusheumlveprimit teuml keumltij auditimi

Po ashtu ne nuk kemi qeneuml neuml gjendje qeuml teuml ekzaminojmeuml se a janeuml peumlrdorur ldquomjetet e

duhurardquo neuml koheumln e duhur Sa peumlr ilustrim neuml shumeuml vende eumlshteuml procedureuml standarde qeuml teuml

kontrollohet se a po respektohen kufizimet e shpejteumlsiseuml afeumlr shkollave dhe ccedilerdheve neuml

koheuml teuml caktuar (kur fillojneuml meumlsimet neuml shkolla pas pushimeve verore) Gjithashtu eumlshteuml e

zakonshme qeuml policia e trafikut teuml peumlrdoreuml teste teuml alkoolit (narkotikeumlve) neuml koheumlt kur gjasat

qeuml drejtuesit e automjeteve teuml jeneuml neumln ndikim teuml keumltyre substancave eumlshteuml e larteuml (diteumlt e

shtuna apo teuml diela pas mesnate neuml afeumlrsi teuml vendeve teuml peumlrshtatshme) Keumlto janeuml shembuj teuml

gjeumlrave teuml cileumlt nuk kemi qeneuml neuml gjendje qeuml trsquoi ekzaminojmeuml peumlr shkak teuml mungeseumls seuml teuml

dheumlnave

46 A janeuml kontrolluar gjeumlrat e duhura

Peumlr teuml qeneuml efektiv duhet teuml kontrollohen gjeumlrat e duhura automjetet ose ngaseumlsit dhe meuml

konkretisht ccedilfareuml lloji teuml sjelljes apo ccedileumlshtje teknike Peumlrvojat ndeumlrkombeumltare japin

udheumlzime peumlrveccedilqeuml edhe kushtet lokale dhe meumlsimet gjithmoneuml duhet teuml merren parasysh

Meqeneumlse kualiteti dhe inspektimi i automjeteve eumlshteuml peumlrmireumlsuar duksheumlm sjellja e

ngaseumlsve eumlshteuml shkaku absolut dominues i aksidenteve teuml trafikut qeuml konfirmohet edhe nga

statistikat e DKRr48 Peumlrjashtime ka te kamioneumlt e meumldhenj Megjithateuml peumlrvoja tregon se

problemet qeuml kaneuml teuml beumljneuml me goma prishjet dhe mbingarkesat nuk janeuml teuml pazakonta etj

Sipas zyrtareumlve teuml DKRr ata i kaneuml ekzaminuar shkaqet e aksidenteve neuml meumlnyreuml qeuml meuml

tepeumlr trsquoi fokusojneuml kontrollet Ata kaneuml gjetur se tejkalimi i shpejteumlsiseuml eumlshteuml shkak i

48 Eumlshteuml e reumlndeumlsishme teuml theksohet se rreziku nga sjelljet e ngaseumlsve mbetet faktor vendimtar i aksidenteve neuml

Kosoveuml Sipas IPK-seuml (Raport inspektimi 05201410) neuml vitin 2012 edhe automjetet e policiseuml ishin peumlrfshireuml neuml 312 aksidente ndeumlrsa 170 prej tyre janeuml shkaktuar nga zyrtareumlt e policiseuml Ndeumlrsa neuml vitin 2013 automjetet e policiseuml ishin peumlrfshireuml neuml 287 aksidente ku neuml 143 raste fajtoreuml ishin policeumlt Shkaku meuml i zakonsheumlm i aksidenteve peumlr teuml dy periudhat eumlshteuml manovrimi i pasigurt i automjeteve nga policia

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

22

zakonsheumlm dhe si pasojeuml e keumlsaj i kaneuml dheumlneuml prioritet teuml larteuml kontrollit teuml shpejteumlsiseuml

Megjithkeumlteuml ka edhe faktoreuml tjereuml qeuml sipas studimeve ndeumlrkombeumltare dhe statistikave teuml

DKRr-seuml janeuml mjaft teuml zakonsheumlm siccedil janeuml ngasja agresive dhe mosmbajtja e distanceumls gjateuml

ngasjes

Peumlr ta matur shpejteumlsineuml patrullat kryesisht vendosen neuml rrugeuml teuml drejta ngaqeuml aty ekziston

rreziku peumlr tejkalim teuml shpejteumlsiseuml Ne kemi gjetur edhe praktika teuml mira neuml kryerjen e

kontrollit teuml shpejteumlsiseuml neuml koheuml teuml duhur neuml vende me rrezik teuml larteuml Keumlto masa ndeumlrmerren

edhe aty ku rreziku i aksidenteve teuml trafikut eumlshteuml mesatar apo i uleumlt (autostrada jashteuml oreumlve

teuml pikut)

Peumlr identifikimin e shkeljeve neuml trafik (tejkalimin e shpejteumlsiseuml) njeumlsiteuml patrulluese

bashkeumlpunojneuml ngushteuml mes tyre qeuml eumlshteuml njeuml praktikeuml tjeteumlr e mireuml

Megjithateuml disa aktivitete teuml kontrollit apo mbikeumlqyrjes - sipas veumlzhgimeve tona ndash janeuml kryer

neuml udheumlkryqe teuml cilat janeuml teuml rregulluara me semaforeuml dhe rrethrrotullime ku aksidentet

shpesh ndodhin49

Foto 1 Zyrtareumlt policoreuml teuml vendosur mbi ureuml neuml autostradeuml duke identifikuar automjetet qeuml

tejkalojneuml kufizimin e shpejteumlsiseuml

49 Neuml qytetin e Prishtineumls i kemi identifikuar dy udheumlkryqe ku kaneuml ndodhur aksidente fatale dhe ku patrullat e

policiseuml rralleumlhereuml janeuml teuml vendosura Vlen teuml peumlrmendet se brenda NjRKRr-PR ekziston njeuml neumln-njeumlsi e veccedilanteuml qeuml eumlshteuml peumlrgjegjeumlse veteumlm peumlr qytetin

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

23

Foto 2 Pika ndaluese e vendosur nga patrulla tjeteumlr policore peumlr trsquoi ndaluar ngaseumlsit e

identifikuar meuml pareuml

Gjateuml intervistave me zyrtareumlt e policiseuml seuml trafikut kuptuam se peumlrveccedil faktorit shpejteumlsi

shumica e patrullave neuml meumlnyreuml rutinore fokusohen neuml ccedileumlshtjet si dritat rripat e siguriseuml

peumlrdorimi i telefonave celulareuml patentat e ngasjes etj peumlrveccedilse teuml peumlrqendrohen meuml shumeuml

neuml faktoreumlt qeuml janeuml teuml lidhur drejtpeumlrdrejt me aksidentet e trafikut sikurse sjelljet e

rrezikshme ngasja agresive ose e pasigurt Kjo neve na tregon se zakonet e krijuara apo

rutina ende luajneuml rol meuml teuml reumlndeumlsisheumlm peumlr policineuml e trafikut gjateuml kryerjeve seuml detyrave teuml

veta Ky nuk eumlshteuml argument kundeumlr peumlr shembull kontrollimit teuml patenteuml-shoferit por ky

eumlshteuml veteumlm njeuml argument kundeumlr asaj qeuml teuml mos beumlhet neuml meumlnyreuml rutinore

Neuml fakt ne nuk kemi gjetur

ndonjeuml fleteuml-patrulluese qeuml teumlreumlsisht peumlrshkruan detyrat qeuml duhet teuml ndeumlrmerren nga

njeumlsiteuml patrulluese e qeuml ndeumlrlidhen me sjelljet e rrezikshme50

ndonjeuml regjisteumlr neuml lidhje me llojet e automjeteve teuml peumlrfshira neuml aksidente Eumlshteuml e

njohur se automjetet sportive dhe taksiste kaneuml prirje teuml jeneuml teuml peumlrfshira neuml aksidente

meuml shumeuml sesa automjetet tjera Si rrjedhojeuml informatat e tilla mund ta ndihmojneuml

policineuml e trafikut qeuml teuml jeteuml meuml shumeuml e fokusuar gjateuml puneumls seuml tyre dhe

se inspektimet teknike janeuml peumlrkushtuar neuml veccedilanti ndaj automjeteve teuml meumldha (si

gomave prishjeve dhe ngarkesave) gjateuml periudhave kur deumlshtimet e tilla mund teuml

50 Fleteuml-patrullimi eumlshteuml njeuml dokument udheumlzues-regjistrues me aneuml teuml cilit njeumlsiteuml patrulluese janeuml teuml pajisura peumlr

teuml kryer kontrolle

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

24

jeneuml fatale (neuml vjeshteumln e vonshme koheumln e dimrit etj)51 Praktikat e mira

ndeumlrkombeumltare keumlshillojneuml qeuml eumlshteuml meuml e reumlndeumlsishme teuml kryhen inspektime teknike

teuml automjeteve teuml meumldha sesa teuml kryhen inspektime teuml automjeteve teuml zakonshme

Ne kemi gjetur se peumlrjashtimi i mjeteve transportuese nga trafiku teuml cilat nuk i kaneuml

ploteumlsuar kriteret teknike eumlshteuml shumeuml i rralleuml Patrullimet qeuml rezultojneuml me identifikimin e

keumltyre kritereve kryesisht janeuml teuml fokusuara veteumlm neuml veprimet e peumlrbashkeumlta me zyrtareumlt e

MI-seuml Si pasojeuml policia e trafikut heziton52 qeuml teuml deumlrgojeuml jo veteumlm automjetet komerciale (teuml

meumldha) neuml kontrolle teuml veccedilanta teknike pa pranineuml e zyrtareumlve teuml MI-seuml dhe veteumlm

hereumlpashere eumlshteuml fokusuar neuml ekzaminimin e kushteve teknike teuml automjeteve (komerciale)

mbingarkimin e mjeteve transportuese etj

47 A peumlrdoren ndeumlshkimet siccedil duhet

Qeumlllimi i shumiceumls seuml funksioneve teuml kontrollit mund teuml peumlrshkruhet si parandalim dhe

identifikim teuml kundeumlrvajtjeve korrigjim teuml mangeumlsive etj Deri meuml tani jemi fokusuar

kryesisht mbi ateuml se si trsquoi parandalojmeuml meuml mireuml dhe trsquoi identifikojmeuml aksidentet e trafikut

Neuml keumlteuml pjeseuml do trsquoi japim disa informata mbi ateuml se si janeuml peumlrdorur ndeumlshkimet

Policia e trafikut aplikon ndeumlshkime teuml ndryshme Gjobat janeuml teuml ndara neuml dy grupe ato teuml

shqiptuara neuml raste teuml aksidenteve dhe ato teuml shqiptuara peumlr shkelje teuml trafikut - pa shkaktuar

aksidente Sipas natyreumls seuml ekzekutimit gjobat shqiptohen vareumlsisht prej pesheumls seuml vepreumls

ato qeuml janeuml teuml detyrueshme53 dhe duhet teuml paguhen menjeumlhereuml dhe ato qeuml duhet teuml

procedohen neuml gjykata Peumlr shkelje teuml vogla dhe teuml rralla teuml cilat nuk e rrezikojneuml neuml meumlnyreuml

teuml konsiderueshme sigurineuml e trafikut policeumlt e trafikut mund teuml japin veumlrejtje verbale apo

me shkrim Veumlrejtjet me shkrim neuml realitet nuk jepen

Numri i ndeumlshkimeve varet pjeseumlrisht nga prioritetet e policiseuml seuml trafikut Neumlse ata e

peumlrcaktojneuml si prioritet testimin peumlr alkool kjo zakonisht neumlnkupton se peumlrdoruesit zbulohen

dhe ndeumlshkohen Si teuml tilla neumlse njeuml prioritizim i veprimeve eumlshteuml demonstruar ndeumlshkimet

mund teuml jeneuml teuml lidhura drejtpeumlrdrejt me suksesin neuml parandalimin e aksidenteve

51 Sipas teuml dheumlnave teuml prezantuara nga PK-ja gjateuml vitit me automjetet e transportit publik ndodhin rreth 910

aksidente 52 Sipas DKRr me rastin e deumlrgimit teuml automjeteve neuml kontrolle teuml jashteumlzakonshme teknike shpenzimet neuml rast

se vetura rezulton teuml jeteuml neuml gjendje teuml rregullt i barteuml zyrtari policor qeuml e ka inicuar deumlrgimin Kjo dispoziteuml eumlshteuml e parapareuml neuml ligjin aktual

53 Gjoba teuml detyrueshme (mandatore) konsiderohen teuml gjitha gjobat nga 15-40 euro qeuml shqiptohen nga zyrtareumlt e policiseuml neuml vend teuml ngjarjes

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

25

Tabela 6 Numri dhe alokimi i gjobave teuml shqiptuara neuml 2012 dhe 2013

Llojet e gjobave 2012

Nr

2013

Nr

Ndryshimi

Mosrespektimi i shpejteumlsiseuml seuml kufizuar 89654 36 123956 43 38

Mosmbajtja e distanceumls 2213 1 2475 1 12

Drejtimi neumln ndikim teuml alkoolit 651 0 527 0 -19

Drejtimi i mjetit pa patenteuml 15061 6 16993 6 13

Mosrespektimi i shenjave teuml trafikut 16541 7 16122 6 -2

Manovrim i pasigurt me automjet 1308 1 1513 1 16

Kalimi i afatit teuml regjistrimit 15588 6 12510 4 -20

Parkimi i parregullt 26467 11 30767 11 16

Teuml tjera (ccedileumlshtje minore) 80305 32 82059 28 1

Totali 247788100 286922100 16

(Burimi PK)

Nga njeuml perspektiveuml e thjeshteuml e siguriseuml seuml trafikut duket sikurse njeuml prioritet mjaft i madh i

jepet faktoreumlve teuml uleumlt teuml rrezikut Meumlse gjysma e ndeumlshkimeve (meuml pak neuml vitin 2013)

mbulojneuml ccedileumlshtjet e profilit teuml uleumlt teuml rrezikut teuml aksidenteve teuml trafikut (si tabelat parkimi

dhe teuml tjera) ndeumlrsa pjesa tjeteumlr vlen peumlr faktoreumlt e rrezikut teuml larteuml dhe teuml meseumlm (si

shpejteumlsia alkooli distanca patenteuml-shoferi dhe shenjat e trafikut) Peumlr teuml qeneuml teuml paansheumlm

megjithateuml njeuml prioritet i madh dhe me sa duket i justifikuar i eumlshteuml dheumlneuml kontrollit teuml

shpejteumlsiseuml qeuml eumlshteuml njeuml shkak i zakonsheumlm peumlr aksidentet e trafikut

Gjateuml studimit teuml profilit teuml ndeumlshkimeve ne mund teuml shohim dy gjeumlra seuml pari ndryshime teuml

vogla neuml prioritete kaneuml ndodhur midis dy viteve dhe seuml dyti ndeumlshkimet reflektojneuml se

shumica e kontrolleve teuml faktoreumlve teuml rrezikut teuml larteuml nuk janeuml kryer nga aktivitete leumlvizeumlse

(neumlse do teuml kishte pasur meuml shumeuml aktivitete leumlvizeumlse ndoshta do teuml kishim pritur meuml shumeuml

gjoba peumlr mosmbajtjen e distanceumls dhe manovrim teuml pasigurt dhe shkelje tjera qeuml kaneuml teuml

beumljneuml me ngasjen)

Neumlse teuml dheumlnat e meumlsipeumlrme e pasqyrojneuml realitetin eumlshteuml e qarteuml se ngaseumlsit e automjeteve

shpeshhereuml tejkalojneuml kufizimet e shpejteumlsiseuml apo ngasin shumeuml shpejt

shpeshhereuml ngasin pa patenteuml

rralleumlhereuml janeuml teuml ndikuar nga alkooli ose narkotikeumlt

mbajneuml distanceumln me automjetet tjera

shpeshhereuml thyejneuml rregulla teuml vogla (parkingu etj)

Ritheksojmeuml neumlse kjo reflekton ploteumlsisht realitetin apo i reflekton prioritetet dhe pajisjet neuml

keumlto tre njeumlsi eumlshteuml e veumlshtireuml teuml thuhet me siguri Neuml njeuml kuptim meuml teuml gjereuml ndash peumlr teuml qeneuml meuml

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

26

teuml sakteuml ndash duhet teuml peumlrdoren edhe teuml dheumlnat nga sistemi i parapareuml i ldquopikeumlve negativerdquo qeuml

nuk eumlshteuml aplikuar deri meuml tani neuml meumlnyreuml peumlr teuml parandaluar recidivisteumlt nga peumlrseumlritjet e

shkeljeve Arsyet peumlrse sistemi nuk eumlshteuml duke u aplikuar janeuml teuml natyreumls teknike Teuml dy

institucionet (PK-ja dhe Gjykatat) kaneuml bazat e tyre individuale teuml teuml dheumlnave megjitheumlse ato

nuk janeuml teuml integruara dhe nuk komunikojneuml mes vete

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

27

5 Konkluzionet

Peumlrfundimi kryesor eumlshteuml se ka mjaft hapeumlsira peumlr peumlrmireumlsime peumlr ta beumlreuml policimin e

trafikut ploteumlsisht efektiv Policia e trafikut mund teuml beumljeuml edhe meuml shumeuml peumlr teuml peumlrmireumlsuar

aktivitetet e saj trsquoi peumlrdoreuml informatat neuml meumlnyreuml meuml efektive si dhe trsquoi planifikojeuml burimet

Kontrollet duket se janeuml pjeseumlrisht teuml bazuara neuml rrezikshmeumlri por cileumlsia e teuml dheumlnave nuk

lejon teuml theksojmeuml se policia e trafikut neuml Kosoveuml - neuml meumlnyreuml sistematike - eumlshteuml duke i kryer

kontrollet efektive neuml aspektin e vendeve dhe koheumls Ekzistojneuml ccedileumlshtje peumlr sa i peumlrket numrit

teuml policeumlve teuml trafikut qeuml operojneuml si dokumentohen veprimet analizohen dhe peumlrdoren peumlr

teuml meumlsuar dhe beumlreuml peumlrmireumlsime si dhe neuml ccedilrsquomeumlnyreuml menaxhohen ndeumlshkimet

Policia e trafikut nuk ka beumlreuml aq sa duhet peumlr trsquoi dizajnuar neuml meumlnyreuml efektive informatat

qeuml i nevojiten

Policia e trafikut mbledh ose ka qasje neuml teuml dheumlna peumlrkateumlse Hapa tjereuml shteseuml nevojiten qeuml

keumlto teuml dheumlna teuml beumlhen meuml teuml dobishme Teuml dheumlnat mbi aksidentet dhe pasojat e tyre mund teuml

strukturohen meuml mireuml dhe ekzistojneuml mundeumlsiteuml peumlr teuml zhvilluar shkeumlmbimin e informatave

me paleumlt e tjera teuml interesit Disa nga informatat mungojneuml siccedil janeuml raportimi performanceumls

dhe vlereumlsimi i rezultateve si dhe ka mangeumlsi neuml cileumlsineuml dhe konsistenceumln e dokumentacionit

Peumlrveccedil keumlsaj edhe meuml shumeuml mund teuml beumlhet peumlr trsquoi beumlreuml informatat transparente dhe teuml

disponueshme peumlr publikun

Policia e trafikut nuk i peumlrdor burimet e saj teuml informatave neuml meumlnyreuml ploteumlsisht efektive

Informatat ekzistuese mund teuml peumlrdoren neuml meumlnyreuml meuml efektive peumlr teuml mbeumlshtetur puneumln

operative Ato nuk peumlrdoren rregullisht peumlr analiza teuml detajuara ose peumlr teuml krahasuar dhe

vlereumlsuar qasjet dhe mjetet e ndryshme teuml peumlrdorura Teuml dheumlnat ekzistuese nuk janeuml

gjithmoneuml teuml trajtuara sa duhet neuml planifikimin operativ Analizat kryhen rralleumlhereuml nga

policia trafikut Kjo nga ana tjeteumlr dometheumlneuml se stimujt peumlr teuml meumlsuar dhe peumlr iniciativa teuml

reja janeuml teuml uleumlta Edhe neumlse ka vendime neuml nivelin rajonal ose lokal pak prej tyre lidhen

qarteuml me ndonjeuml analizeuml teuml kryer peumlr informata ekzistuese apo trsquoi referohen asaj Policia e

trafikut eumlshteuml mjaft mireuml e informuar mbi kushtet e rrugeumlve motin dhe peumlr ngjarjet e

ardhshme qeuml mund teuml shkaktojneuml probleme neuml trafik Por ekzistojneuml mundeumlsi peumlr teuml

peumlrmireumlsuar bashkeumlpunimin mes policiseuml lokale dhe rajonale dhe autoriteteve tjera OJQ-ve

hulumtuesve dhe qytetareumlve

Burimet nuk alokohen neuml meumlnyreuml efektive dhe nganjeumlhereuml mungojneuml mjete teuml

reumlndeumlsishme

Alokimi i burimeve nuk duket se ndjek njeuml model teuml qarteuml peumlr teuml tri njeumlsiteuml Numri i policeumlve

teuml trafikut nuk korrespondon me gjendjen neuml trafik - aksidentet e trafikut Eumlshteuml gjithashtu e

veumlshtireuml teuml shihet njeuml model i qarteuml peumlr alokimin e mjetevepajisjeve mes dhe brenda njeumlsive

Raporti mes numrit teuml policeumlve teuml trafikut dhe numrit teuml automjeteve radareumlve ose testeve teuml

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

28

alkoolit ndryshon neuml meumlnyreuml teuml konsiderueshme bie fjala Njeumlsia peumlr Kontrollin e

Autostradeumls ka meuml shumeuml automjete dhe policeuml sesa Njeumlsia e Prishtineumls ndash neuml raport me

numrin e aksidenteve

Peumlrveccedil keumlsaj njeumlsiteuml jo gjithmoneuml janeuml teuml pajisura siccedil duhet ndoneumlse disa pajisje teuml caktuara

dihet se janeuml kosto-efektive siccedil janeuml automjetet e pasheumlnuara kamerat dhe sistemet e radarit

Asnjeuml njeumlsi nuk ka pasur instrumente peumlr testimin e praniseuml seuml narkotikeumlve dhe veteumlm disa

kaneuml aparate peumlr testimin e alkoolit Alokimi i diskutuesheumlm i burimeve dhe mungesa e

mjeteve teuml reumlndeumlsishme janeuml faktoreuml qeuml pengojneuml efektivitetin (teuml bazuarit neuml rrezikshmeumlri

peumlrdorim kost-efektivdhe fleksibil teuml mjeteve) Neuml keumlteuml kontekst vlen teuml theksohet se rrugeumlt

neuml Kosoveuml nuk janeuml teuml pajisura me kamera teuml shpejteumlsiseuml keumlto kamera mund peumlrdoren peumlr teuml

zeumlvendeumlsuar disa nga aktivitetet meuml teuml kushtueshme teuml patrullimit

Nevoja peumlr teuml kryer detyra teuml tjera eumlshteuml njeuml faktor qeuml ndikon neuml disa njeumlsi meuml shumeuml se

neuml teuml tjerat

Policiseuml seuml trafikut nuk i lejohet gjithnjeuml teuml peumlrqendrohet neuml detyrat e tyre kryesore Policeumlt

nganjeumlhereuml - veccedilaneumlrisht neuml qytetet e meumldha - duhet teuml ndihmojneuml funksione teuml tjera brenda

forcave teuml policiseuml ose autoritete teuml tjera me sheumlrbime teuml ndryshme Kjo sigurisht ka pasoja

pozitive dhe negative Kjo mund teuml shihet si njeuml meumlnyreuml peumlr teuml peumlrdorur burimet neuml meumlnyreuml

fleksibile dhe efikase dhe peumlr trsquoi ofruar sheumlrbime teuml tjereumlve kur keumlto janeuml teuml nevojshme Nga

ana tjeteumlr kjo mund teuml pengojeuml gjithashtu efektivitetin e policiseuml seuml trafikut neuml kryerjen e

detyrave teuml tyre kryesore Disa nga keumlto probleme mund teuml reduktohen peumlrmes kritereve teuml

qarta planifikimit teuml peumlrmireumlsuar dhe bashkeumlpunimit meuml teuml ngushteuml mes njeumlsive teuml

ndryshme policore

Peumlr shkak teuml mungeseumls seuml dokumentacionit eumlshteuml e veumlshtireuml teuml thuhet qartas se teuml gjitha

kontrollet kryhen sistematikisht ose gjithnjeuml neuml vendet e duhura dhe neuml koheumln e duhur

Jo teuml gjitha njeumlsiteuml i regjistrojneuml vendet se ku janeuml kryer kontrollet Sipas mostreumls toneuml

NjRKRr-PR dhe NjKA i regjistrojneuml keumlto teuml dheumlna dhe keumlto njeumlsi kaneuml njeuml qasje teuml bazuar neuml

rrezik Shumica e kontrolleve (por jo teuml gjitha) kryhen neuml rrugeumlt apo vendet e duhura ku

rreziku peumlr aksidente eumlshteuml i larteuml Peumlr sa i peumlrket njeumlsiseuml tjeteumlr (NjRKRr-PE) nuk mund teuml

themi me siguri se cili eumlshteuml rezultati Bazuar neuml intervistat duket se sjellja eumlshteuml e ngjashme

por teuml dheumlnat neuml keumlteuml njeumlsi nuk janeuml teuml plota ose teuml besueshme

Gjetjet tona sugjerojneuml se kontrollet kryesore kryhen gjateuml diteumls Peumlrveccedilse teuml dheumlnat neuml

dispozicion nuk janeuml teuml mjaft teuml holleumlsishme sa peumlr teuml vlereumlsuar neumlse kontrollet kryhet

ploteumlsisht neuml koheumln e duhur Kur ne i studiuam meuml holleumlsisht teuml dheumlnat doli se koha e pikut

peumlr aksidente trafiku peumlrputhej faktikisht me koheumln kur patrullat e policiseuml seuml trafikut

peumlrfundoninfillonin ndeumlrrimet e tyre dhe rrjedhimisht nuk mund teuml ishin neuml vendet me

rrezik teuml larteuml

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

29

Shkurtimisht informatat neuml dispozicion nuk na e beumljneuml teuml lehteuml teuml kuptojmeuml se njeumlsiteuml

patrulluese neuml Kosoveuml i kryejneuml sistematikisht kontrollet efektive peumlr sa i peumlrket vendit dhe

koheumls

Policia e trafikut duhet meuml shumeuml teuml keteuml veumlmendje te ngasja e rrezikshme dhe gjithashtu

teuml kontrollojeuml standardet teknike teuml kamioneumlve dhe autobuseumlve

Kontrollet policore me teuml drejteuml i kushtojneuml shumeuml veumlmendje shpejteumlsiseuml por neuml teuml njeumljteumln

koheuml nuk i kushtohet veumlmendje e duhur aspekteve teuml tjera siccedil janeuml ngasja agresive dhe e

rrezikshme mosmbajtja e distanceumls ngasja neuml gjendje teuml dehur etj Fokusimi tek shpejteumlsia

shpjegohet me faktin se ajo me teuml veumlrteteuml eumlshteuml ndeumlr shkaqet kryesore teuml aksidenteve neuml

trafik por edhe sepse eumlshteuml njeuml lloj sjellje tradicionale dhe e lehteuml peumlr trsquou beumlreuml Mungesa e

kamerave dhe pajisjeve peumlr shpejteumlsineuml si dhe teuml analizave teuml duhura mbi shkaqet e

aksidenteve mund teuml jeteuml njeuml shpjegim tjeteumlr peumlr fokusimin te shpejteumlsia

Ashtu siccedil tregojneuml shumica e hulumtimeve - ne besojmeuml ndash se neuml peumlrgjitheumlsi eumlshteuml meuml efektive

teuml kontrollohen sjelljet e ngaseumlsve sesa automjetet Megjithateuml ka peumlrjashtime Kamioneumlt e

meumldhenj dhe autobuseumlt peumlrfshihen shpesh neuml aksidente trafiku me pasoja teuml meumldha Ne

kemi veumlrejtur se keumltyre automjeteve nuk iu kushtohet veumlmendja e duhur nga ana e policiseuml

seuml trafikut neuml disa njeumlsi Zakonisht kjo ka teuml beumljeuml me kushtet teknike teuml automjeteve teuml meumldha

komerciale siccedil eumlshteuml rasti neuml lidhje me mbingarkimin dhe mireumlmbajtjen

Ndeumlshkimet jo gjithhereuml aplikohen dhe menaxhohen siccedil duhet ndaj kundeumlrvajteumlsve

Policia e trafikut shpesh peumlrdoreuml gjoba teuml vogla si ndeumlshkime Ndeumlshkimet e tjera aplikohen

rralleuml peumlr dallim nga shumeuml vende teuml tjera Peumlr meuml tepeumlr shumica e gjobave shqiptohen

veteumlm peumlr njeuml numeumlr teuml kufizuar shkeljesh dhe nuk duket se e adresojneuml ndeumlshkimin e duhur

teuml bazuar neuml faktoreumlt e aksidenteve - siccedil janeuml mosmbajtja e distanceumls manovrimi i pasigurt

dhe pakujdesi teuml tjera neuml ngasje Moszbatimi i sistemit teuml ldquopikeumlve negativerdquo i ka motivuar

drejtpeumlrseumldrejti ngaseumlsit recidivisteuml peumlr teuml peumlrseumlritur kundeumlrvajtjet Neuml keumlteuml meumlnyreuml neuml

mungeseuml teuml qasjes parandaluese edhe ndeumlshkimet aplikohen mbi keumlteuml bazeuml

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

30

6 Rekomandimet

Peumlrvoja na tregon se numri i aksidenteve neuml trafik dhe pasojat e tyre mund teuml zvogeumllohen

Peumlr keumlteuml mund teuml nevojitet bashkeumlpunimi i ngushteuml mes autoriteteve peumlrgjegjeumlse njeuml sistem i

duhur informativ peumlrdorim efektiv i pajisjeve dhe menaxhim profesional dhe i bazuar neuml

rrezik neuml teuml gjitha nivelet

Ne rekomandojmeuml Drejtorin e Peumlrgjithsheumlm teuml Policiseuml seuml Kosoveumls qeuml

Teuml merr njeuml iniciativeuml peumlr peumlrmireumlsimin e sistemit ekzistues teuml informimit dhe ta beumljeuml

ateuml ploteumlsisht efektiv Po keumlshtu teuml konsiderojeuml futjen e njeuml baze gjitheumlpeumlrfshireumlse teuml teuml

dheumlnave duke ftuar paleumlt e ndryshme teuml interesit Peumlrfitimet nga ky mekanizeumlm do teuml

reflektonin neuml besueshmeumlrineuml e teuml dheumlnave si dhe peumlrdorimin e tyre neuml vendimet

strategjike dhe operative

Teuml peumlrmireumlsojeuml peumlrdorimin e teuml dheumlnave neuml meumlnyreuml qeuml teuml qarteumlsojeuml planifikimin vjetor

dhe teuml vendoseuml objektiva performance teuml qarta peumlr njeumlsi operative Kjo duhet teuml

peumlrfshijeuml analizeuml meuml teuml mireuml teuml teuml dheumlnave mbi aksidentet qeuml formojneuml njeuml pikeumlnisje

peumlr prioritetet dhe qasjet e reja neuml nivel operativ Kjo nga ana tjeteumlr e beumln teuml

reumlndeumlsishme qeuml policia e trafiku teuml nivel qendror teuml ngriteuml funksionet e duhura peumlr

monitorim dhe vlereumlsim

Teuml konsiderojeuml caktimin e meuml shumeuml politikave teuml policiseuml seuml trafikut dhe teuml ri-

konsiderojeuml alokimet ndeumlrmjet njeumlsive teuml ndryshme teuml policiseuml seuml trafikut

Teuml sigurojeuml se njeuml plan investimi peumlr pajisje kost-efektive eumlshteuml hartuar neuml njeuml

perspektiveuml teuml kornizeumls afat-mesme teuml shpenzimeve

Policia e trafikut teuml peumlrqendrohet seuml pari neuml detyrat e tyre kryesore parandalimi i

aksidenteve Ndihma peumlr funksionet e tjera teuml policiseuml dhe autoritetet tjera duhet teuml

planifikohet meuml mireuml neuml bashkeumlpunim me njeumlsiteuml e ndryshme policore Peumlr meuml tepeumlr

bashkeumlpunimi ndeumlrmjet funksioneve teuml ndryshme policore neuml nivel rajonal duhet teuml

peumlrmireumlsohet neuml meumlnyreuml qeuml teuml arrihet efikasitet meuml i larteuml neuml aktivitetet policore qeuml

ndeumlrlidhen me sistemin e trafikut

Teuml sigurohet qeuml aktivitetet e policiseuml seuml trafikut janeuml kryer neuml rrugeuml dhe vende

teumlrrezikshme Peumlr teuml qeneuml ploteumlsisht efektiv menaxhmenti lokal neuml fazeumln e

planifikimit duhet teuml prezantojeuml njeuml qasje fleksibile te ccedileumlshtja e orareve teuml puneumls etj

dhe

Teuml sigurohet qeuml policia e trafikut teuml peumlrqeumlndrohet edhe neuml sjelljet e tjera teuml ngaseumlsve

peumlrveccedilse te tejkalimi i kufizimit teuml shpejteumlsiseuml Njeuml qasje e planifikuar peumlr aktivitete teuml

peumlrforcuara policore neuml trafik duhet teuml merr prioritet teuml larteuml peumlr monitorimin e

sjelljes seuml ngaseumlsve (sikurse ngasja e rrezikshme mosmbajtja e distanceumls etj) Policia e

trafikut njeumlkoheumlsisht duhet teuml peumlrqendrohet meuml shumeuml neuml kriteret e automjeteve

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

31

komerciale (sidomos kamioneumlve dhe autobuseumlve) Masat e kujdesit teuml shtuar duhet teuml

zbatohen rregullisht nga ana e patrullave teuml trafikut

Gjithashtu ne rekomandojmeuml qeuml me qeumlllim teuml ngritjes seuml efektivitetit teuml ndeumlshkimeve gjobat

duhet teuml adresojneuml ndeumlshkimin e duhur bazuar neuml faktoreumlt e aksidenteve Sistemi i

ndeumlshkimeve duhet teuml peumlrmireumlsohet peumlrmes aplikimit teuml sistemit teuml pikeumlve negative Peumlr

trsquou peumlrballur me keumlteuml sfideuml neuml vendosjen e keumltij sistemi duhet teuml ndeumlrtohet bashkeumlpunimi

mes MPB-seuml dhe gjykatave

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

32

REFERENCAT

European Commission ldquoTowards a European road safety area policy orientations on road safety

2011-2020rdquo Brussels 2011

European Commission ldquoEuropean Transport Policy for 2010 Time to deciderdquo Brussels 2001

European Transport Safety Council (ETSC) Reducing Traffic Injuries Resulting From Excess and Inappropriate Speed Brussels 1995

European Transport Safety Council (ETSC) ldquoPolice enforcement strategies to reduce traffic casualties in Europerdquo Brussels 1999

European Transport Safety Council (ETSC) ldquoTransport safety performance indicatorsrdquo Brussels 2001

European Transport Safety Council (ETSC) Traffic Law Enforcement across the EU Brussels 2011

Organisation for Economic Co-Operation and Development (OECD) Safety on Roads - Whatrsquos The Vision 2002

Organisation for Economic Co-Operation and Development (OECD) Road Safety - Impact of New Technologies 2003

Organisation for Economic Co-Operation and Development (OECD) Towards Zero Ambitious Road Safety Targets and The Safe System Approach 2008

Rune Elvik Cost-Benefit Analyses of Police Enforcement ESCAPE 2001

ROSEBUD Road Safety and Environmental Benefit-Cost and Cost- Effectiveness Analysis for Use in Decision-Making 2003

World Health Organization (WHO) ldquoThe World Report on Road Traffic Injury Preventionrdquo Geneva 2004

World Health Organization (WHO) Global status report on road safety 2013 supporting a decade of action Geneva 2013

World Health Organization (WHO) Data systems a road safety manual for decision-makers and practitioners Geneva 2010

World Health Organization (WHO) ldquoSpeed management a road safety manual for decision-makers and practitionersrdquo Geneva 2008

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

33

SHTOJCA I

STRUKTURA ORGANIZATIVE E POLICISEuml SEuml KOSOVEumlS - NJEumlSITEuml E KOMUNIKACIONIT RRUGOR

Drejtoria e Peumlrgjithshme

Departamenti

peumlr Operacione

Departamenti

peumlr Kufi

Departamenti

peumlr Hetime

Departamenti

peumlr Mbeumlshtetje

Departamenti

peumlr Burime

Divizioni i Siguriseuml Publike

DR Prishtineuml

DR Pejeuml

DR Prizren

DR Gjilan

DR Ferizaj

DIVIZIONI I KOMUNIKACIONIT RRUGOR

DR Mitroviceuml

Njeumlsiteuml Rajonale teuml

Komunikacionit

Rrugor

Njeumlsia peumlr

Kontrollin e

Autostradeumls

Njeumlsia peumlr

menaxhimin e

materieve teuml

rrezikshme

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

34

SHTOJCA II

Qasshmeumlria e Policiseuml seuml Trafikut neuml informatat qeuml iu nevojiten peumlr planifikim operativ

Informatat peumlr planifikim operativ

Informata rreth faktoreumlve qeuml lidhen me aksidentet

Teuml dheumlna teuml dokumentuara qeuml tregojneuml nivelin e rrezikut Baza e krijuar e teuml dheumlnave peumlmes seuml secileumls policia e trafikut i identifikon faktoreumlt kryesoreuml teuml rrezikut neuml ateuml zoneuml

Faktori njeri

Faktori automjet

Vendndodhja e pikave teuml zeza

Kushtet atmosferike

Punimet neuml rrugeuml

Informata rreth pasojave teuml aksidenteve

Qasje neuml informata nga institucionet sheumlndeteumlsore dhe kompaniteuml e sigurimit

Informata rreth ngjarjevekushteve kurku mund teuml rriten rreziqet mund teuml rriten peumlr aksidente

Neuml meumlnyreuml qeuml teuml keteuml njeuml qasje teuml standardizuar peumlr informata lidhur me faktoreumlt e rrezikut peumlr zonat e rrezikut ndeumlr teuml tjera policia e trafikut duhet teuml keneuml informata rreth punimeve neuml rrugeuml dendeumlsiseuml seuml trafikut kushteve teuml motit MI dhe autoritet lokalekomunat duhet teuml peumlrfshihen

Informata rreth aktiviteteve teuml kryera nga policia e trafikut dhe ndeumlshkimeve teuml aplikuara

Informatat rreth monitorimitvlereumlsimit sistematik teuml sjelljeve neuml trafik aktivitetet e kryera teuml rezultojneuml me raportet e pas-operative

Teuml dheumlnat mbi aplikimin e ndeumlshkimeve ndaj kundeumlrvajteumlsve Numri i ndeumlshkimeveteuml leumlshuara duhet teuml beumlhet sipas ligjeve dhe rregullave teuml peumlrcaktuara Informatatnga gjykatat janeuml teuml nevojshme Informatatnga MPB rreth ngaseumlsve teuml ndeumlshkuar janeuml teumlnevojshme

Reagimi ndaj rezultateve teuml qasjeve dhe aktiviteteve teuml ndryshme

Peumlr teuml monitoruar performanceumln treguesit e aktiviteteve duhet miratuar Teuml dheumlnat qeuml do teuml mblidhen peumlrfshijneuml numrin e peumlrgjithsheumlm teuml kontrolleve teuml kryera numrin e ngaseumlsve teuml kontrolluar periudhat e ndryshme qeuml duhet teuml krahasohen etj

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

35

SHTOJCA III

Tabela 7 Numri i policeumlve teuml trafikut neumlpeumlr njeumlsi ndash gjateuml viteve

2010 2011 2012 2013 2014

NjKA 27 32 40

NjRKRr Prishtineuml 162 156 147 125 103

NjRKRr Gjilan 69 61 61 62 63

NjRKRr Ferizaj 59 55 54 54 54

NjRKRr Prizren 74 80 78 67 61

NjRKRr Pejeuml 88 91 90 83 83

NjRKRr Mitroviceuml Jug 71 71 72 57 58

NjRKRr Mitroviceuml Veri 27 44

Gjitheumlsej 523 514 529 507 506

(Burimi PK)

Tabela 8 Numri i aksidentevendeumlshkimeve 2010 -2014

Vitet 2010 2011 2012 2013 2014 Total

Aksidente fatale 158 130 116 104 111 619

Persona teuml vdekur 175 157 121 119 127 699

Aksidente me leumlndime 4326 4490 4555 4960 4876 23207

Persona teuml leumlnduar 7730 8321 8561 9817 9713 44142

Aksidente me deumlmemateriale 12594 13338 14044 13878 10333 64187

Aksidente lsquoGodit dhe ikrsquo 952 930 1039 1012 980 4913

Gjitheumlsej aksidente 18030 18888 19754 19954 16300 92926

Tiketa (Gjoba) 254849 276897 247788 286922 319332 1386556

(Burimi PK)

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

36

Tabela 9 Teuml dheumlnat rreth aksidenteve fatale dhe personave teuml vdekur sipas rajoneve (janar ndash

dhjetor 2013)

2013 Prishtineuml Mitroviceuml Pejeuml Prizren Ferizaj Gjilan Autostradeuml Total

Aksidfatale 35 9 26 12 10 10 2 104

Teuml vdekur 40 12 33 12 10 10 2 119

(Burimi PK)

Diagrami 1 Veprimet e ngaseumlsve si faktoreuml kontribues teuml aksidenteve (2013)

Diagrami 2 Aksidentet sipas pjeseumls seuml rrugeumls (2013)

0 500 1000 1500 2000 2500 3000 3500 4000 4500 5000

Manipulimi i pasigurt

Mosmbajtja e distanceumls

Mospeumlrshtatja e shpejteumlsiseuml

Kyqje e pasigurteuml neuml rrugeuml

Ndeumlrrim i shiritave

Kthim leumlvizje prapa

Mosrespektim i peumlrpareumlsiseuml seuml kalimit

Anashkalimtejlakim i parregullt

Tejkalim i shpejteumlsiseuml seuml kufizuar

0 2000 4000 6000 8000

10000 12000 14000 16000

2012

2013

Page 11: Raporti_-_Policia_e_Trafikut_220406.pdf

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

5

2 Siguria neuml trafik dhe policia

21 Siguria neuml trafik perspektivat

Mjedisi i sigurt - peumlrfshireuml edhe sigurineuml neuml trafikun rrugor - eumlshteuml vendimtar peumlr zhvillimin

ekonomik teuml vendit Mbrojtja e jeteumls dhe proneumls eumlshteuml e nevojshme peumlr ccedildo shoqeumlri

Siguria neuml trafik eumlshteuml problem i peumlrhapur neuml mbareuml boteumln6 Organizata Boteumlrore e

Sheumlndeteumlsiseuml (OBSH) ka theksuar se ccedildo 30 sekonda dikush diku vdes neuml njeuml aksident rrugor

dhe dhjeteuml persona leumlndohen reumlndeuml OBSH pret qeuml numri i vdekjeve neuml nivel global teuml arrijeuml

afro 2 milion deri neuml vitin 2030 nga 13 milioneuml sa eumlshteuml tani Ekzistenca e njeuml strategjie

kombeumltare teuml siguriseuml neuml rrugeuml mund teuml shihet si njeuml tregues qeuml siguria neuml rrugeuml eumlshteuml njeuml

ccedileumlshtje neuml agjendeumln politike7

Gjithashtu neuml BE transporti rrugor eumlshteuml meuml i rreziksheumlm dhe meuml i kushtuesheumlm neuml aspektin

e jeteumls njereumlzore Siguria neuml rrugeuml eumlshteuml problem i madh shoqeumlror i peumlrbashkeumlt peumlr teuml gjitha

vendet e BE-seuml Neuml vitin 2009 meuml shumeuml se 35000 njereumlz kaneuml vdekur neuml rrugeumlt e BE-seuml e qeuml

eumlshteuml ekuivalente me njeuml qytet teuml meseumlm dhe jo meuml pak se 15 milioneuml persona janeuml leumlnduar8

Peumlr teuml peumlrmireumlsuar sigurineuml neuml rrugeuml eumlshteuml vendosur njeuml objektiv sasior zvogeumllim peumlr 50 teuml

numrit teuml vdekjeve nga aksidentet rrugore deri meuml 2020 duke filluar nga viti 2010 Pavareumlsisht

suksesit neumlpeumlrmjet programeve teuml BE-seuml rrugeumlt evropiane janeuml ende larg peumlr teuml qeneuml teuml sigurta

BE-ja ka peumlrcaktuar disa objektiva neuml bazeuml teuml orientimeve teuml politikave teuml saj peumlr sigurineuml neuml

rrugeuml duke theksuar si esenciale arsimin trajnimin dhe zbatimin9

Neuml Kosoveuml sfida e siguriseuml neuml rrugeuml eumlshteuml identifikuar gjateuml viteve teuml fundit Neuml vitin 2009

eumlshteuml themeluar njeuml organ ndeumlrministror i quajtur Keumlshilli peumlr Sigurineuml neuml Komunikacionin

Rrugor10 Roli i keumltij Keumlshilli eumlshteuml teuml ndeumlrtojeuml bashkeumlpunimin mes ministrive peumlrgjegjeumlse peumlr

promovimin e siguriseuml neuml rrugeuml Koheumlve teuml fundit eumlshteuml hartuar ldquoDraft-Strategjia Kombeumltarerdquo

nga Keumlshilli dhe si e tilleuml eumlshteuml proceduar peumlr miratim neuml Qeveri Korniza ligjore edhe pse e

mangeumlt eumlshteuml zbatuar pjeseumlrisht dhe eumlshteuml neuml shqyrtim e sipeumlr11 Komunat dhe Keumlshillat

6 Ccedileumlshtja e siguriseuml seuml trafikut riafirmon objektivin afatgjateuml teuml keumlrkuar nga KB peumlr teuml zvogeumlluar numrin e

aksidenteve deri meuml 2020 (Rezoluta e Asambleseuml seuml Peumlrgjithshme teuml KB-seuml ARES64255 mars 2010) 7 Neuml krahasim me vendet e tjera evropiane Kosova eumlshteuml njeuml ndeumlr vendet e pakta qeuml nuk e ka miratuar ende njeuml

strategji kombeumltare peumlr sigurineuml neuml trafik 8 European Commission (EC) Towards a European Road Safety Area Policy Orientations on Road Safety 2011-

2020 (Brussels 2010) 9 Ibidem 10 Themelimi i keumltij keumlshilli eumlshteuml parapareuml me Ligjin mbi Sigurineuml neuml Komunikacion (2007) ldquoProgrami peumlr

sigurineuml rrugorerdquo eumlshteuml miratuar neuml vitin 2010 me qeumlllim teuml zvogeumllimit teuml trendit negativ teuml siguriseuml rrugore neuml Kosoveuml

11 Drafti i ligjit teuml ri eumlshteuml neuml pocedureuml parlamentare peumlr miratim

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

6

Komunaleuml peumlr Siguri teuml Komunitetit teuml themeluar neuml secileumln komuneuml luajneuml njeuml rol teuml veccedilanteuml

neuml aspektin e siguriseuml publike12

22 Policia e Kosoveumls organizimi dhe peumlrgjegjeumlsiteuml

PK-ja eumlshteuml autoriteti kompetent peumlrgjegjeumls peumlr zbatimin e politikave teuml siguriseuml kombeumltare

ku peumlrfshihet edhe trafiku rrugor Roli i policiseuml - neuml fusheumln e siguriseuml neuml trafik - eumlshteuml mjaft

specifik dhe aplikohet peumlrmes aktiviteteve teuml ndryshme Peumlrgjegjeumlsiteuml kryesore janeuml zbatimi i

ligjeve teuml trafikut reagimet ndaj aksidenteve dhe ngritja e nivelit teuml ndeumlrgjegjeumlsimit peumlrmes

qasjes proaktive Policia e trafikut sheumlrben si njeuml pengeseuml peumlr ngaseumlsit teuml cileumlt nuk i

respektojneuml rregullat e trafikut dhe nuk u binden atyre13

PK-ja ka aprovuar njeuml ldquoPlan Strategjik Zhvillimor 2011-2015rdquo14 ku njeuml nga objektivat

strategjike eumlshteuml ngritja e nivelit teuml siguriseuml publike dhe besimit teuml qytetareumlve (trafikut

rrugor)

PK-ja eumlshteuml e organizuar neuml nivel qendror dhe lokal15 Drejtoria e Peumlrgjithshme e PK-seuml

(kryesuar nga Drejtori i Peumlrgjithsheumlm) eumlshteuml peumlrgjegjeumlse neuml nivel vendi Neuml nivelin rajonal

janeuml shtateuml njeumlsi rajonale - Drejtori Rajonale (DR) - peumlrgjegjeumlse peumlr sigurineuml publike Stacionet

e policiseuml janeuml peumlrgjegjeumlse peumlr policineuml lokale neuml secileumln komuneuml16

Policia e trafikut eumlshteuml e organizuar neuml keumlteuml meumlnyreuml neuml nivelin qendror Divizioni i

Komunikacionit Rrugor (DKRr) eumlshteuml peumlrgjegjeumls peumlr menaxhim strategjik udheumlzime urdhra

dhe plane operative peumlr njeumlsiteuml operative (njeumlsiteuml e policiseuml seuml trafikut) Neuml nivel operativ

DKRr eumlshteuml peumlrgjegjeumls peumlr kontrollimin e autostradeumls peumlrmes Njeumlsiseuml peumlr Kontrollin e

Autostradeumls (NjKA) DKRr ka zhvilluar planet e veprimit qeuml kaneuml peumlr qeumlllim adresimin e

sfidave teuml cilat pengojneuml sigurineuml e qeumlndrueshme teuml trafikut rrugor17

Njeumlsiteuml peumlrkateumlse operative janeuml pjeseuml e DR-ve si dhe i raportojneuml DR-ve dhe DKRr-seuml NjKA

raporton drejtpeumlrdrejt tek DKRr

12 Detyrat dhe peumlrgjegjeumlsiteuml e keumltij Keumlshilli janeuml teuml peumlrcaktuara me UA nr 272012 MPB ndash 032012 dhe kaneuml teuml

beumljneuml meuml shumeuml me siguri teuml peumlrgjithshme duke mos u potencuar neuml meumlnyreuml teuml veccedilanteuml sigurineuml neuml trafik Aneumltareuml teuml keumltyre keumlshillave janeuml edhe komandanteumlt e stacioneve policore teuml komunave peumlrkateumlse

13 European Transport Safety Council (ETSC) Policing Enforcement Strategies to Reduce Traffic Casualties in Europe (Brussels 1999) fq 11

14 Bazuar neuml keumlteuml dokument PK-ja ka parapareuml ndeumlrmarrjen e keumltyre masave siccedil janeuml prezenceuml meuml teuml madhe policore peumlrmes patrullimeve meuml teuml shpeshta neuml ldquopika teuml zezardquo kontakte teuml drejtpeumlrdrejta dhe keumlshillimit me qytetareuml organizim teuml aktiviteteve proaktive me qeumlllim teuml edukimit teuml qytetareumlve shtimi i numrit teuml kontrolleve dhe veprimeve tjera policore neuml trafik

15 Shih ldquoShtojceumln Irdquo ndash struktura organizative e PK-seuml 16 Ligji peumlr Policineuml 04L-076 aprovuar meuml 2012 e definon Policineuml e Kosoveumls si sheumlrbim publik qeuml funksionon

brenda MPB-seuml 17 DKRr ka neumlnshkruar njeuml memorandum bashkeumlpunimi me Policineuml e Republikeumls seuml Shqipeumlriseuml peumlr patrullimet e

peumlrbashkeumlta teuml policiseuml seuml trafikut me qeumlllim teuml rritjes seuml siguriseuml neuml trafikun rrugor gjateuml sezonit teuml vereumls

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

7

Detyrat e njeumlsive patrulluese janeuml teuml peumlrcaktuara neuml ldquoUdheumlzuesin peumlr meumlnyreumln e kryerjes seuml

detyrave neuml mbikeumlqyrjen dhe rregullimin e trafikut rrugorrdquo Peumlrveccedil keumltyre dokumenteve PK

ka miratuar gjithashtu ldquoManualin peumlr Parime dhe Procedura Standarde Operativepeumlrshkrime

teuml puneumlsrdquo si dhe udheumlzime peumlr operacione

23 Roli i policiseuml seuml trafikut

Qeumlllimi i policiseuml seuml trafikut eumlshteuml teuml sigurojeuml leumlvizjen e sigurt neuml rrugeuml teuml parandalojeuml

shkeljet neuml trafik dhe teuml marreuml masat e duhura kundeumlr shkeleumlsve Patrullimi ka njeuml rol

mbikeumlqyreumls parandalues dhe krijon njeuml ambient meuml teuml sigurt peumlr teuml gjitheuml aktereumlt neuml trafik

Policia e trafikut analizon planifikon dhe harton strategji peumlr nivel teuml qeumlndruesheumlm teuml

siguriseuml neuml trafik Njeumlsiteuml e policiseuml seuml trafikut janeuml njeumlsi peumlrgjegjeumlse peumlr

Planifikimin e patrullimeve - faza e planifikimit teuml aktiviteteve operative bazohet neuml

analizat e shkaqeve qeuml qeumlndrojneuml pas aksidenteve teuml trafikut (faktoreumlt e rrezikut)

Patrullimet - kryhet neuml meumlnyra teuml ndryshme neuml koheuml teuml ndryshme dhe me mjete teuml

ndryshme Pikat kontrolluese ku kryhen patrullimet peumlrcaktohen neuml bazeuml teuml

analizave teuml rrezikut teuml larteumlpeumlrmendur dhe

Hetimet e aksidenteve - peumlrfshijneuml hetimin e ploteuml teuml tyre dhe kaneuml peumlr qeumlllim rritjen

e siguriseuml neuml trafikun rrugor Hartohen raporte peumlrfshireuml analizat mbi faktoreumlt qeuml i

shkaktojneuml aksidentet18

Mbikeumlqyrja e fluksit teuml trafikut beumlhet peumlrmes praniseuml seuml policiseuml seuml trafikut neuml rrugeuml dhe

mund teuml beumlhet edhe me ndihmeumln e pajisjeve teknike monitoruese ndash kamerave teuml

shpejteumlsiseuml19 etj

24 Organizatat e tjera teuml angazhuara

Neuml adresimin e siguriseuml seuml trafikut rrugor janeuml teuml peumlrfshireuml disa aktereuml

Qeveria eumlshteuml peumlrgjegjeumlse peumlr krijimin e politikave teuml siguriseuml peumlr qytetareuml peumlrfshireuml edhe

trafikun Neumln kornizeumln e aplikueshme ligjore Qeveria Ministria e Puneumlve teuml Brendshme

(MPB) dhe Ministria e Infrastruktureumls (MI) ndajneuml peumlrgjegjeumlsineuml kryesore peumlr vendosjen e

18 Njeumlsiteuml e Policiseuml seuml Trafikut kryejneuml hetime peumlr aksidentet e trafikut qeuml rezultojneuml me fatalitet leumlndime teuml

reumlnda dhe aksidentet me deumlme teuml shumta Neuml aneumln tjeteumlr stacionet policore i hetojneuml aksidentet me deumlme meuml teuml vogla

19 lsquorsquoKamera teuml shpejteumlsiseumlrsquorsquo eumlshteuml emri i zakonsheumlm peumlr kamerat e siguriseuml qeuml peumlrdoren nga forcat e policiseuml Ekzistojneuml kateumlr lloje kryesore kamera fikse teuml cilat janeuml mjete pa pilot dhe fotografojneuml neuml njeuml rrugeuml ku ka pasur aksidente kamera teuml shpejteumlsineuml mbi distanceumln teuml cilat janeuml pa pilot por operojneuml neuml ccedilifte dhe zbulojneuml shpejteumlsineuml e arritur ndeumlrmjet automjeteve dhe peumlrdoren neuml meumlnyreuml tipike neuml rrugeuml meuml teuml gjata me dendeumlsi teuml larteuml peumlrplasjeje kamera leumlvizeumlse peumlr shpejteumlsineuml qeuml peumlrdoren nga policeumlt dhe vendosen neuml aneumlt e rrugeumlve dhe kamera neuml driteuml teuml kuqe qeuml peumlrdoren neuml kryqeumlzimet ku ka semaforeuml Gjithashtu sipas praktikave ndeumlrkombeumltare vendosja e kamerave false neuml vende teuml ndryshme eumlshteuml njeuml meumlnyreuml peumlr teuml rritur efektivitetin

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

8

politikave hartimin dhe zbatimin e ligjeve qeuml lidhen me sigurineuml neuml trafikun rrugor MI ka

disa detyra si

programe peumlr trajnimin e ngaseumlsve dhe vlereumlsimin e tyre

kushtet e kontrollimit teknik teuml automjeteve dhe

ndeumlrtimin dhe mireumlmbajtjen e rrugeumlve

Peumlrveccedil keumlsaj seuml bashku me PK-neuml MI-ja mbikeumlqyreuml administron dhe zbaton kornizeumln

ligjore peumlr sigurineuml publike neuml rrugeuml

Komunat janeuml peumlrgjegjeumlse peumlr ndeumlrtimin dhe mireumlmbajtjen e rrugeumlve publike lokale

Gjykatat janeuml peumlrgjegjeumlse peumlr trajtimin e veprave peumlr shkelje teuml rregullave teuml trafikut

Organet e drejteumlsiseuml peumlrmes puneumls seuml tyre kontribuojneuml neuml meumlnyreuml efektive si mekanizeumlm

mbrojteumls neuml ndeumlrgjegjeumlsimin e publikut Neumlpeumlrmjet vendimeve meritore ato veccedilaneumlrisht

ndikojneuml neuml shtypjen e fenomeneve teuml rrezikshme neuml trafik duke ndikuar keumlshtu

drejtpeumlrdrejt neuml peumlrmireumlsimin e sjelljes seuml pjeseumlmarreumlsve

Institucionet sheumlndeteumlsore kontribuojneuml neuml kujdesin sheumlndeteumlsor dhe trajtimin e qytetareumlve-

ngaseumlsve Sheumlrbimet emergjente me koheuml dhe efektive ndash me aneuml teuml trajtimit teuml duhur teuml

leumlnduarve neuml aksidente - zvogeumllojneuml pasojat e tyre Meuml tej keumlto institucione kontribuojneuml

edhe neuml edukimin e ngaseumlsve peumlr procedurat e ndihmeumls seuml pareuml dhe transportimin e duhur

teuml aksidentuarve

Institucionet e arsimit e promovojneuml edukimin efektiv teuml siguriseuml rrugore neuml shkolla

Gjithashtu mediet mund teuml rrisin ndeumlrgjegjeumlsimin e komunitetit dhe teuml kuptuarit e faktoreumlve

dhe kostove teuml aksidenteve rrugore Kompaniteuml e sigurimeve kaneuml njeuml rol teuml veccedilanteuml neuml keumlteuml

drejtim Aplikimi i koncepteve teuml sigurimit duke shpeumlrblyer ngaseumlsit qeuml nuk shkaktojneuml

aksidente i motivon ata teuml peumlrmireumlsojneuml sjelljet e tyre neuml trafik dhe si rrjedhojeuml e keumlsaj edhe

keumlto kompani ndikojneuml neuml sigurineuml rrugore

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

9

3 A ka policia e trafikut qasje neuml informata teuml

besueshme teuml peumlrditeumlsuara dhe relevante si dhe a

peumlrdoren ato neuml meumlnyreuml efektive

31 Ccedilfareuml informatash i duhen policiseuml seuml trafikut

Veprimet peumlr teuml zvogeumlluar problemet e siguriseuml neuml trafikun rrugor duhet teuml jeneuml teuml bazuara

neuml informata relevante Informatat e tilla mund teuml merren me ndihmeumln e njeuml sistemi

informativ teuml siguriseuml neuml rrugeuml20 Shumeuml vende evropiane kaneuml baza teuml ndryshme teuml teuml

dheumlnave por neuml peumlrgjitheumlsi ato janeuml neuml proneumlsi teuml agjencive kombeumltare peumlr siguri neuml rrugeuml

dhe institucionet e ndryshme ofrojneuml informata peumlr agjenciteuml e tilla21

Aktivitetet efektive teuml policiseuml seuml trafikut keumlrkojneuml informata rreth22

Faktoreumlve qeuml ndeumlrlidhen me aksidente teuml tilla si23

ngaseumlsit dhe sjelljet e tyre

llojet e automjeteve teuml peumlrfshira dhe gjendja e tyre

gjendja e rrugeumlve dhe moti

intensiteti i trafikut dhe

ku dhe kur kaneuml ndodhur aksidentet

teuml ashtuquajturave ldquopika teuml zezardquo24

ngjarjeve - kur dhe ku mund teuml rriten rreziqet peumlr aksidente

pasojave teuml aksidenteve

aktiviteteve teuml kryera nga policia e trafikut dhe ndeumlshkimet e aplikuara dhe

reagimeve peumlr rezultatet e qasjeve dhe aktiviteteve teuml ndryshme

Policia e trafikut eumlshteuml peumlrgjegjeumlse peumlr mbledhjen e teuml dheumlnave teuml nevojshme teuml cilat kryesisht

vet i prodhojneuml Autoritetet tjera ose organizatat mund teuml keneuml njohuri teuml cilat policia e

20 OECD Safety on Roads (Paris 2002) fq 10 21 Neuml Kosoveuml roli i agjenciseuml seuml tilleuml ushtrohet nga Keumlshilli peumlr Sigurineuml neuml Komunikacionin Rrugor Keumlshilli

kryesisht mbledh teuml dheumlna nga Policia e Kosoveumls 22 Kjo pjeseuml bazohet neuml literatura teuml ndryshme rreth praktikave teuml mira teuml kontrollit teuml trafikut dhe dokumente ndash

politika nga organizata teuml ndryshme ndeumlrkombeumltare 23 WHO Data Systems A Road Safety Manual for Decision-Makers and Practioners (Geneva 2010) 24 Neuml menaxhimin e siguriseuml rrugore ldquopikat e zezardquo (angblackspot) janeuml vendet ku historikisht janeuml koncentruar

aksidentet e trafikut Kjo mund teuml ndodh peumlr arsye teuml ndryshme teuml tilla si ktheseuml e ashpeumlr apo keumlnd neuml njeuml rrugeuml teuml drejteuml kryqeumlzim i fshehur neuml njeuml rrugeuml teuml shpejteuml shenja teuml dobeumlta ose teuml fshehura paralajmeumlruese neuml udheumlkryq etj

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

10

trafikut nuk i ka peumlr shembull ngjarjet ose gjendja qeuml mund teuml rriseuml rrezikun peumlr aksidentet

e trafikut Peumlr keumlteuml arsye marreumldheumlnia e ngushteuml e puneumls midis policiseuml seuml trafikut dhe

autoriteteve teuml tjera eumlshteuml thelbeumlsore

Eumlshteuml po keumlshtu e reumlndeumlsishme qeuml teuml dheumlnat teuml strukturohen dhe analizohen siccedil duhet qeuml

aktualisht teuml peumlrdoren peumlr planifikime operative dhe detyra teuml peumlrditshme Kjo do trsquoi

mundeumlsonte policiseuml seuml trafikut teuml zgjedh mjetet e duhura - neuml koheumln e duhur dhe neuml vendin

e duhur Kjo gjithashtu e beumln meuml teuml lehteuml fokusimin meuml teuml mireuml neuml sjelljet e ngaseumlsve kushtet

rrugore gjendjen dhe llojin e automjeteve (kamioneuml autobuseuml ose vetura) etj Peumlr njeuml efekt

maksimal teuml siguriseuml eumlshteuml e reumlndeumlsishme qeuml policia e trafikut teuml fokusohet neuml faktoreuml teuml cileumlt

kaneuml ndikim teuml drejtpeumlrdrejteuml neuml sigurineuml rrugore dhe ateuml neuml vende dhe koheuml teuml duhur ku

aksidentet kaneuml gjasa teuml ndodhin

32 A ka policia e trafikut qasje neuml informatat e duhura

Shumica e informatave teuml nevojshme peumlr qeumlllime teuml planifikimit peumlr policineuml e trafikut janeuml

neuml dispozicion25 Policia e trafikut ka qasje neuml dy baza teuml teuml dheumlnave SIPK teuml dheumlnat rreth

veprave penale dhe MAAP teuml dheumlnat peumlr aksidentet statistikat dhe analizat Teuml dheumlnat neuml

keumlto baza peumlrcillen neuml baza ditore javore dhe mujore Disa teuml dheumlna sigurohen peumlrmes

takimeve dhe shkeumlmbimit me autoritetet tjera - institucionet rrugore sheumlndeteumlsore dhe

gjykatat neuml lidhje me kundeumlrvajteumlsit dhe ndeumlshkimet Teuml dheumlnat rreth aksidenteve dhe

pasojave teuml tyre janeuml teuml plota

Policia e trafikut eumlshteuml mjaft mireuml e informuar rreth ngjarjeve dhe gjendjes se ku dhe kur

mund teuml rriten rreziqet peumlr aksidente Bashkeumlpunimi me autoritetet tjera qendrore dhe lokale

dhe me shoqeumlrineuml civile ofron teuml dheumlna peumlr intensitetin e trafikut gjendjen neuml rrugeuml etj26

Mund teuml keumlrkohet nga policia e trafikut teuml sigurojeuml ndihmeuml peumlr autoritetet tjera bie fjala teuml

jeteuml e pranishme afeumlr shkollave teuml ndihmojeuml organet e inspektimit teuml ngriteuml ndeumlrgjegjeumlsimin

neuml parandalimin e rrezikut neuml trafik etj27

Neuml tabeleumln e meumlposhtme eumlshteuml peumlrmbledhur qasshmeumlria e njeumlsive policore teuml trafikut neuml

informata teuml nevojshme teuml llojeve teuml ndryshme Qasjen e kemi klasifikuar neuml kateumlr kategori28

25 Sipas praktikave ndeumlrkombeumltare burimi meuml i zakonsheumlm peumlr teuml dheumlnat rreth aksidenteve janeuml teuml dheumlnat e

policiseuml Megjithateuml shumeuml aksidente nuk raportohen neuml polici - me ose pa deumlmtime teuml vogla apo pa leumlndime 26 Raportet vjetore teuml PK-seuml peumlr vitet 2012 dhe 2013 27 Examinimi i raporteve teuml ndryshme planeve ditore teuml policiseuml seuml trafikut etj 28 Peumlr meuml shumeuml shpjegime shih ldquoShtojceumln IIrdquo

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

11

Tabela 1 Qasshmeumlria e policiseuml seuml trafikut neuml informata teuml nevojshme peumlr planifikimin

operativ

ploteumlsisht kryesisht pjeseumlrisht shumeuml pak

Informata peumlr faktoreumlt qeuml ndeumlrlidhen me aksidentet x

Informatat peumlr pasojat e aksidenteve x

Informata mbi ngjarjet kushtet kur ku rreziqet mund teuml rriten peumlr aksidente

x

Informata rreth aktiviteteve teuml kryera nga policia e trafikut dhe ndeumlshkimet e aplikuara

x

Reagimet ndaj rezultateve teuml qasjeve teuml ndryshme dhe aktiviteteve

x

Siccedil shihet meuml sipeumlr ekzistojneuml fusha ku informatat e nevojshme nuk janeuml ploteumlsisht teuml

qasshme - kur eumlshteuml e nevojshme Ka ende fusha qeuml duhet teuml zhvillohen para se policia e

trafikut teuml mund teuml pranojeuml informata neuml koheuml peumlr ngjarjet dhe kushtet kur dhe ku mund teuml

rriten rreziqet peumlr aksidente Informatat ldquoonlinerdquo ose neuml koheuml reale nga autoritetet e rrugeumlve

dhe peumlrpjekjet shteseuml peumlr teuml ngritur rrjete me aktereuml teuml ndrysheumlm janeuml shembuj teuml

aktiviteteve qeuml mund teuml shtojneuml vlereuml

Raportimi i performanceumls neuml disa aspekte nuk eumlshteuml i zhvilluar edhe aq mireuml Nga sistemi

aktual i informatave eumlshteuml veumlshtireuml teuml kuptohet secila peumlrpjekje qeuml do teuml sigurojeuml bazeuml solide

peumlr zhvillimin e raportimit

Kapacitetet meuml pak teuml zhvilluara janeuml ato peumlr vlereumlsimin e efektivitetit teuml qasjeve dhe

aktiviteteve teuml ndryshme Disa peumlrpjekje janeuml iniciuar peumlr shembull neuml hartimin e raporteve

peumlr aktivitetet e kryera por jo neuml matjen e veprimeve teuml ndeumlrmarra neuml meumlnyreuml qeuml teuml

parandalohen aksidentet

33 A eumlshteuml policia e trafikut duke i peumlrdorur informatat neuml

meumlnyreuml efektive

Cileumlsia e interpretimit teuml teuml dheumlnave eumlshteuml vendimtare neuml peumlrcaktimin e aktiviteteve teuml

duhura teuml policiseuml seuml trafikut Njeuml shembull disa nga faktoreumlt e aksidenteve teuml ofruara neumlpeumlr

dosje ndash siccedil janeuml kushtet klimatike dhe gjendjet e rrugeumlve ndash mund teuml shpjegojneuml ndonjeuml

aksident por neuml realitet ngasja e pakujdesshme ose shpejteumlsia mund teuml jeneuml shkaku i veumlrteteuml

Me fjaleuml teuml tjera policia e trafikut ka nevojeuml peumlr informata rreth kushteve klimatike dhe

gjendjes neuml rrugeuml qeuml teuml planifikojeuml aktivitetet e saj mireumlpo kontrollet aktuale ndash me qeneuml

efektive ndash duhet teuml fokusohen neuml aspekte tjera si shpejteumlsia dhe sjelljet e ngaseumlsve Njeuml ccedileumlshtje

tjeteumlr qeuml mund teuml ngritet neuml keumlteuml kontekst eumlshteuml nevoja peumlr informata Edhe neumlse keumlto

informata janeuml ligjeumlrisht dhe teknikisht korrekte ato mund teuml diskutohen nga njeuml

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

12

perspektiveuml e kontrollit teuml trafikut neumlse janeuml mbivendosur ose tepeumlr teuml detajuara peumlr trsquou

peumlrshtatur nevojave praktike teuml policiseuml trafikut29

Shfryteumlzimi efektiv i informatave keumlrkon qeuml ato teuml

konsiderohen relevante dhe teuml dobishme nga ana e peumlrdoruesit

doreumlzohen neuml koheumln e duhur peumlr njeumlsiteuml e duhura

interpretohen neuml meumlnyreuml korrekte nga ana e peumlrdoruesit

peumlrdoren peumlr analiza dhe vlereumlsim neuml nivele teuml ndryshme

kaneuml ndikim neuml puneumln e peumlrditshme neuml terren dhe

peumlrdoren peumlr teuml meumlsuar dhe vepruar peumlr ndryshim dhe peumlrmireumlsim

Informatat peumlr planifikimin e aktiviteteve nuk janeuml peumlrdorur sistematikisht nga policia e

trafikut neuml meumlnyreuml efektive peumlr teuml maksimizuar efektivitetin e puneumls neuml aktivitetet e

peumlrditshme Peumlrveccedil keumlsaj ato janeuml peumlrdorur rralleuml peumlr vendimet rreth meumlnyreumls se si duhet

peumlrmireumlsuar aktivitetet e policiseuml seuml trafikut teuml cilat janeuml - peumlrgjitheumlsisht - duke peumlrseumlritur teuml

njeumljteumln strategji teuml zbatimit Detyrat e adresuara neuml fleteumlt-patrulluese nuk ishin shpesh neuml

peumlrputhje me planet operative30

Analizat e shkaqeve qeuml qeumlndrojneuml pas aksidenteve interpretohen nga njeumlsiteuml e policiseuml seuml

trafikut dhe peumlrcillen te DKRr neuml baza teuml rregullta Analizat shteseuml teuml prodhuara nga DKRr

peumlrdoren pjeseumlrisht neuml peumlrputhje me faktoreumlt e identifikuar teuml rrezikut31

Tabela 2 Peumlrdorimi i informatave teuml nevojshme nga policia e trafikut peumlr planifikim

operativ

Peumlrdorimi i informatave Gjithhereuml Shpesh Ndonjeumlhereuml Rralleuml

Teuml interpretuara analizuara dhe kombinuara me teuml dheumlna tjera

x

Teuml doreumlzuara me koheuml te njeumlsia e duhur x

Teuml peumlrdorura peumlr planifikim operativ dhe puneuml teuml peumlrditshme

x

Teuml peumlrdorura peumlr teuml meumlsuar dhe peumlr vendime peumlr peumlrmireumlsim

x

29 Ekzaminimi i klasifikimeve teuml DKRr peumlr shkaqet e aksidenteve neuml trafik ldquoStatistika dhe analiza e aksidenteve

neuml trafikrdquo peumlr vitet 2012 dhe 2013 30 Ekzaminim i aktiviteteve teuml bazuara neuml plane operative 31 Ekzaminimi i klasifikimeve teuml DKRr peumlr shkaqet e aksidenteve teuml trafikut ldquoStatistika dhe analiza e aksidenteve

neuml trafikrdquopeumlr vitet 2012 dhe 2013

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

13

Raportet vjetore teuml DKRr-seuml i peumlrshkruajneuml faktoreumlt e aksidenteve rrugore neuml krahasim me

vitet e meumlparshme Rezultatet e informatave peumlr faktoreumlt qeuml ndeumlrlidhen me aksidentet

trajtohen siccedil duhet veteumlm kur policia e trafikut zbaton masat neuml planet operative ose urdhrat

nga DKRr Neuml planifikimin operativ policia e trafikut ka peumlrdorur informatat rreth

shpeshteumlsiseuml dhe shkaqeve teuml aksidenteve Aktivitetet janeuml teuml ndryshme dhe varen thjesht

nga vendndodhja gjeografike dhe intensiteti i trafikut por kryesisht janeuml orientuar neuml

monitorimin e shpejteumlsiseuml32 Peumlrveccedil keumlsaj njeumlsiteuml e trafikut (duke peumlrjashtuar NjKA-neuml) nuk i

drejtojneuml gjithnjeuml aktivitetet me sheumlnjesteumlr edhe neuml rrugeumlt tjera jo-rajonale

Detyrat rutineuml nuk adresojneuml detyra teuml veccedilanta vis-agrave-vis treguesve teuml identifikuar neuml analizeumln

e aksidenteve Sipas krahasimit teuml teuml dheumlnave patrullimet e vlereumlsuara rutineuml teuml policiseuml seuml

trafikut kryesisht kaneuml sheumlnjestruar faktorin shpejteumlsi Kjo neumlnkupton se informatat nuk janeuml

peumlrdorur ploteumlsisht peumlr detyrat e peumlrditshme Shumica e patrullimeve kryesisht kryhen pa

ndonjeuml objektiv tjeteumlr shteseuml Aktivitetet aktuale teuml peumlrditshme ndash peumlr teuml qeneuml efektive - do teuml

duhet teuml fokusohen neuml aspekte teuml tjera teuml ndryshme siccedil eumlshteuml sjellja e ngaseumlsve (mbajtja e

distanceumls ngasja e pakujdesshme etj)

Informatat peumlrdoren rralleuml peumlr teuml identifikuar peumlrmireumlsimet e mundshme teuml veprimeve

parandaluese33 Shumica deumlrrmuese e aktiviteteve teuml kryera nuk janeuml teuml peumlrmbledhura neuml

raporte post-operative peumlr teuml matur progresin drejt objektivave teuml vendosura Peumlr meuml tepeumlr

peumlrzierja e prioriteteve neuml patrullime nuk ishte gjithnjeuml e bazuar neuml informatat e

disponueshme34

32 Shembuj teuml tjereuml teuml intensifikimit teuml patrullimeve peumlrfshijneuml ndalesat peumlr automjete sipas planeve operative

ngjarjet sportive dhe klubet e nateumls etj Automjetet inspektohen neuml baza vjetore derisa veteumlm hereumlpashere adresohen me plane teuml peumlrbashkeumlta operative Policia e trafikut - MI

33 Ekzaminimi i raporteve teuml njeumlsive teuml policiseuml seuml trafikut peumlr vitet 2012 dhe 2013 34 Vlen teuml peumlrmendet se bazuar neuml informatat peumlr aksidente DKRr ka keumlrkuar nga NjRKRr-PR qeuml teuml shtohet

numri i kontrolleve neuml disa rrugeuml siccedil ishte rasti neuml rrugeumln Prishtineuml-Podujeveuml-Merdareuml Si rezultat i angazhimeve shteseuml numri i aksidenteve neuml keumlteuml aks rrugor eumlshteuml zvogeumlluar duksheumlm neuml periudheumln janar-maj 2014 neuml krahasim me vitin 2013

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

14

4 A i kryen policia e trafikut sheumlrbimet neuml meumlnyreuml

efektive

41 Si teuml matet efektiviteti i policiseuml seuml trafikut

Qeumlllimi i peumlrgjithsheumlm peumlr policineuml e trafikut seuml bashku me autoritetet e tjera peumlrgjegjeumlse siccedil

kemi peumlrmendur eumlshteuml teuml minimizohen aksidentet e trafikut dhe teuml ndihmohet peumlr njeuml mjedis

teuml sigurt teuml trafikut Shtrohet pyetja se si duhet teuml veprojeuml policia e trafikut peumlr teuml

peumlrmbushur neuml meumlnyreumln meuml teuml mireuml teuml mundshme keumlto objektiva Peumlrveccedil keumlsaj a eumlshteuml fare

e mundur teuml maten rezultatet e policiseuml seuml trafikut peumlr shkak teuml faktoreumlve teuml tjereuml qeuml ndikojneuml

neuml veumlllimin dhe karakterin e ldquoaksidenteverdquo

Zvogeumllimi i aksidenteve teuml reumlnda teuml trafikut eumlshteuml njeuml lloj mateumlsi qeuml tregon peumlr rezultatin e

peumlrgjithsheumlm se neuml ccedilrsquomeumlnyreuml operojneuml autoritetet peumlrgjegjeumlse rrugore ose teuml policiseuml seuml

trafikut Megjithateuml eumlshteuml matje shumeuml e peumlrgjithshme qeuml varet nga shumeuml faktoreuml siccedil janeuml

rrugeumlt dhe moti sjelljet e ngaseumlsve numri i automjeteve dhe gjendja e tyre angazhimi i

autoriteteve tjera rregullimi aktual kushtet financiare etj

Ekzistojneuml edhe matje teuml tjera teuml zakonshme Mund teuml studiohen neumlse mjetet e teuml duhura janeuml

neuml dispozicion dhe neumlse ato janeuml peumlrdorur neuml meumlnyreuml efektive peumlr shembull a janeuml peumlrdorur

kamerat e shpejteumlsiseuml dhe radareumlt aty ku do teuml shtonin meuml shumeuml vlereuml (rreziku i larteuml peumlr

aksidentet e trafikut peumlr shkak teuml shpejteumlsiseuml seuml automjetit) a beumlhen teste alkooli ku do teuml

shtonin meuml shumeuml vlereuml etj Gjithashtu mund teuml shqyrtohen neumlse njeumlsiteuml e kontrollit neuml koheuml

teuml duhur sigurojneuml autoritetet peumlrgjegjeumlse rrugore me propozime peumlr ndryshimin e

kufizimeve teuml shpejteumlsiseuml veumlnien e shenjave paralajmeumlruese riparimin e rrugeumlve largimin e

pengesave neuml rrugeuml etj

Mund edhe teuml matet meumlnyra se si shpeumlrndahen burimet neuml koheuml dhe neuml hapeumlsireuml Idealisht

mjetet e duhura duhet peumlrdorur peumlr teuml kontrolluar gjeumlrat e duhura neuml koheumln e duhur dhe

vendin e duhur Aktivitetet e patrullimit neuml koheuml dhe hapeumlsireuml duhet teuml ndeumlrlidhen sa meuml

shumeuml qeuml teuml jeteuml e mundur me ateuml se kur dhe ku ndodhin aksidentet e trafikut

Kundrejt propozimeve teuml meumlsipeumlrme mund teuml shtrohet pyetja A eumlshteuml e mundur qeuml policia

e trafikut teuml punojeuml meuml mireuml apo meuml dobeumlt a eumlshteuml policia e trafikut neuml gjendje teuml meumlsojeuml dhe

a janeuml neuml gjendje teuml marrin vendime ccedilfareuml teuml beumljneuml dhe si teuml beumlhet Peumlrgjigja e qarteuml peumlr teuml

gjitha keumlto pyetje eumlshteuml pozitive Eumlshteuml e reumlndeumlsishme teuml theksohet se megjithateuml asnjeuml matje

nuk eumlshteuml e peumlrsosur dhe e ploteuml vetvetiu Ccedileumlshtje kryesore eumlshteuml qeuml teuml peumlrdoren informatat

dhe teuml dheumlnat relevante teuml besueshme dhe qeuml janeuml neuml gjendje trsquoi ofrojneuml policiseuml seuml trafikut

udheumlzime se si teuml punojneuml meuml zgjuar ndash teuml jeneuml meuml efektiv - neuml meumlnyreuml qeuml trsquoi afrohen qeumlllimit

qeuml teuml ndikojneuml neuml numrin e aksidenteve fatale

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

15

42 A i ka policia e trafikut mjetet e duhura qeuml teuml jeteuml efektive

Peumlr shkak se rreziku i aksidenteve peumlrcaktohet nga faktoreuml teuml ndrysheumlm policia e trafikut

duhet teuml peumlrdoreuml mjete teuml llojllojshme peumlr teuml adresuar vendimet ndikuese mbi kufizimet e

shpejteumlsiseuml dhe shenjat paralajmeumlruese dhe meuml drejtpeumlrdrejteuml peumlrmes masave teuml ndryshme

teuml kontrollit teuml trafikut siccedil janeuml kamerat peumlr shpejteumlsi radareumlt testet e alkoolit kontrollet e

automjeteve dhe teuml flukseve teuml trafikut gjendjen e rrugeumlve dhe sjelljet e ngaseumlsve35

Neuml meumlnyreuml qeuml teuml keteuml qasjen direkte neuml meumlnyreuml efektive policia e trafikut duhet teuml

Orientojeuml peumlrpjekjet e tyre neuml

- Vendndodhjet me rrezik teuml larteuml rrugeumlt apo vendet ku aksidentet mund teuml

ndodhin

- Neuml koheumln diteumlt dhe oreumlt me rrezik teuml larteuml kur aksidentet mund teuml jeneuml meuml teuml

shpeshta

- Vendndodhjet me rrezik ad-hoc neuml koheuml teuml caktuar (ngjarje teuml peumlrkohshme)

Fokusojeuml kontrollet neuml faktoreumlt qeuml ndeumlrlidhen me aksidente si

- Sjellja e ngaseumlsve me rrezik teuml larteuml

- Faktoreumlt mekanik teuml rrezikut teuml larteuml te automjetet veccedilaneumlrisht kamioneumlt e

meumldhenj

- Rrugeumlt me rrezik teuml larteuml dhe kushtet e motit

Aplikojeuml ndeumlshkime teuml duhura peumlr ata qeuml keumlrceumlnojneuml sigurineuml neuml trafik peumlrmes

- Paralajmeumlrimeve verbale apo teuml dokumentuara dhe llojeve teuml ndryshme teuml

gjobave etj

Peumlr teuml qeneuml efektive policia e trafikut duhet teuml keteuml punonjeumls kompetent dhe pajisje teuml

duhura automjete teuml pajisura mireuml (teuml shenjeumlzuara dhe teuml pashenjeumlzuara) motoccedilikleta

radareuml dhe teste teuml alkoolit Neuml shumeuml vende policia e trafikut eumlshteuml e pajisur edhe me

helikoptereuml kamera teuml shpejteumlsiseuml teste kundeumlr narkotikeumlve etj36 Peumlrvoja neuml BE dhe vende teuml

tjera tregon se kamerat e shpejteumlsiseuml teuml cilat ofrojneuml deumlshmi fotografike teuml pranueshme peumlr

gjykata janeuml shumeuml kost-efektive37

PK-ja peumlrdoreuml tregues teuml ndrysheumlm neuml meumlnyreuml qeuml teuml ndajeuml burimet e tyre neuml meumlnyreuml efektive

35 Ky seksion bazohet neuml literatura teuml ndryshme peumlr praktika teuml mira teuml kontrollit teuml trafikut si dhe dokumente

dhe politika nga vende teuml ndryshme dhe nga Policia e Kosoveumls 36 Patrullimi me helikopter peumlrdoret neuml veccedilanti neuml rrethana selektive Helikoptereumlt mund teuml peumlrdoren gjithashtu

peumlr kujdesin post-aksidental PK-ja nuk eumlshteuml e pajisur me mjet teuml tilleuml Mungojneuml edhe instrumentet peumlr testimin e praniseuml seuml narkotikeumlve

37 European Transport Safety Council (ETSC) Reducing Traffic Injuries Resulting from Excess and Inappropriate Speed (Brussels 1995) fq 28

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

16

Ne kemi ekzaminuar teuml dheumlnat e ndryshme - neuml lidhje me zyrtareumlt policoreumlpolicineuml e

trafikut

Tabela 3 Teuml dheumlnat peumlr aksidentet automjetet kundrejt burimeve teuml policiseuml

2010 2011 2012 2013 2014

Numri i automjeteve teuml regjistruara 178798 205366 212851 272107 288828

Numri i aksidenteve 18030 18888 19754 19954 16300

Numri i aksidenteve fatale 158 130 116 104 111

Numri i teuml vdekurve 175 157 121 119 127

Numri i personave teuml leumlnduar 7730 8321 8561 9817 9713

Numri i zyrtareumlve policoreuml 7191 7205 7269 7326 7686

Numri i zyrtareumlve policoreuml teuml trafikut 523 514 529 507 506

Duket fare qarteuml se numri i policeumlve teuml trafikut nuk e ka ndjekur trendin e aksidenteve dhe

automjeteve Ne kemi marreuml neuml konsiderateuml edhe burimet peumlr njeumlsiteuml e veccedilanta

Tabela 4 Numri i kilometrave teuml mbuluara nga policia e trafikut burimet neuml njeumlsiteuml

peumlrkateumlse teuml policiseuml seuml trafikut mjetet e kontrollit teuml disponueshme (2014)

Njeumlsia Kilometrat e

mbuluara Zyrtareumlt e

policiseuml Automjetet e shenjeumlzuara

Automjetet civile

Radareuml Testues teuml

alkoolit

NjRKRr-PR 341 108 6 1 5 5

NjRKRr-PE 380 82 13 0 6 3

NJKA 104 33 6 0 10 2

Siccedil shihet shpeumlrndarja e burimeve nuk duket se e peumlrcjelleuml njeuml model teuml qarteuml peumlr teuml tre

njeumlsiteuml Peumlr shkak teuml bazeumls seuml paqarteuml peumlr alokim numri i policeumlve teuml trafikut nuk

korrespondon me kushtet e trafikut respektivisht aksidentet As numri i automjeteve teuml

shenjeumlzuara apo sistemet e radareumlve nuk ndeumlrlidhen me numrin e policeumlve apo aksidentet e

trafikut Numri i radareumlve neuml NjKA mund pjeseumlrisht teuml shpjegohet me faktin se eumlshteuml njeumlsi

patrulluese e autostradeumls (neumlse kjo eumlshteuml shpeumlrndarja optimale e keumlsaj pajisje ateumlhereuml eumlshteuml

njeuml ccedileumlshtje tjeteumlr)

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

17

Eumlshteuml po keumlshtu veumlshtireuml teuml shihet njeuml model i qarteuml i shpeumlrndarjes seuml burimeve ndeumlrmjet dhe

brenda njeumlsive Raporti midis numrit teuml policeumlve teuml trafikut dhe numrit teuml automjeteve

radareumlve apo testuesve teuml alkoolit ndryshon neuml meumlnyreuml teuml konsiderueshme peumlr shembull

NjKA ka meuml shumeuml automjete dhe meuml shumeuml policeuml sesa NjRKRr-PR neuml raport me

aksidentet e trafikut Njeuml shpjegim i mundsheumlm por jo shterues eumlshteuml faktori gjeografik

(qytetet neuml raport me fshatet)

Vlen teuml theksohet se veteumlm njeuml njeumlsi kishte qasje neuml njeuml automjet civil teuml pashenjeumlzuar edhe

pse neumlse automjetet e tilla peumlrdoren siccedil duhet - sipas peumlrvojeumls ndeumlrkombeumltare ndash ateumlhereuml ato

janeuml mjaft efektive neuml identifikimin e ngaseumlsve agresiveuml

Peumlr meuml tepeumlr veteumlm disa automjete teuml policiseuml seuml trafikut janeuml teuml pajisura me radareuml dhe

testues peumlr alkool38 Rrjedhimisht eumlshteuml e pamundur qeuml patrullat teuml kryejneuml teste teuml tilla seuml

paku jo peumlrnjeumlhereuml (neuml teuml njejteumln koheuml) Kjo ka mundeumlsi teuml pengojeuml efektivitetin e kontrolleve

teuml trafikut meqeuml shpejteumlsia dhe ldquongasja neumln ndikimin e alkoolit barnave dhe narkotikeumlverdquo

janeuml gjithashtu shkaktareuml teuml aksidenteve neuml trafik39

Kontrollet e kufizuara teuml alkoolitnarkotikeumlve janeuml njeuml e meteuml e kontrolleve qeuml e reduktojneuml

cileumlsineuml e teuml dheumlnave mbi shkaqet qeuml qeumlndrojneuml pas aksidenteve

Peumlrveccedil informatave teuml dheumlna neuml tabeleumln e meumlsipeumlrme ne kemi gjetur mangeumlsi teuml tjera neuml

pajisje bie fjala automjetet nuk janeuml teuml pajisura me shenjat paralajmeumlruese (si stop policia

ngadaleumlso rrezik neuml rrugeuml etj) Asnjeuml prej njeumlsive nuk kishte qasje neuml motoccedilikleta ndoneumlse

mjetet e tilla zakonisht shihen si mjaft efektive peumlr kontrollin e trafikut Peumlr meuml shumeuml

kamerat e shpejteumlsiseuml qeuml nga shumeuml hulumtues janeuml pareuml si mjet shumeuml efikas peumlr uljen e

rrezikut teuml aksidenteve teuml trafikut (dhe numrin e zyrtareumlve teuml nevojsheumlm peumlr kontrolle) nuk

janeuml peumlrdorur neuml asnjeuml njeumlsi kryesisht peumlr shkak teuml argumenteve se keumlrkojneuml investime

fillestare

Policia e trafikut peumlrdoreuml meumlnyra leumlvizeumlse dhe joleumlvizeumlse (statike) peumlr patrullim Teuml dyja

meumlnyrat i kaneuml epeumlrsiteuml dhe teuml metat e tyre40 Aktivitetet joleumlvizeumlse teuml kontrollit janeuml meumlnyreuml

e duhur neuml raste teuml bazuara neuml rrezik teuml veccedilanteuml (peumlrqendrimi masiv i peumlrpjekjeve teuml

kontrollit teuml trafikut neuml koheuml dhe vend teuml caktuar) ose kryhen neuml vende ose rrugeuml ku

aksidentet historikisht janeuml teuml zakonshme Patrullimet leumlvizeumlse janeuml meumlnyreuml e mireuml peumlr

zbulimin e sjelljeve teuml ccedilrregullta teuml ngaseumlsve qeuml mund teuml ndodhin edhe neuml vende ku

aksidentet janeuml meuml pak teuml zakonshme Shumica e aktiviteteve teuml patrullimit nga keumlto njeumlsi

kryhen peumlrmes patrullimeve joleumlvizeumlse Peumlrjashtime beumljneuml patrullimet e rralla teuml kryera nga

38 Neuml raportin e IPK-seuml peumlr ldquoVlereumlsimin e menaxhimit teuml trafikut rrugor nga PK-jardquo (2014) eumlshteuml theksuar se

shumica e radareumlve janeuml jo-funksionaleuml 39 Sipas OJQ-seuml ldquoLabyrinthrdquo nuk ka numeumlr teuml sakteuml peumlr peumlrdoruesit e narkotikeumlve neuml Kosoveuml Ekzistojneuml

vlereumlsime teuml peumlrafeumlrta teuml peumlrdoruesve qeuml sillen mes 10000 - 15000 individeumlve dhe nga keumlta rreth 4000 ndash 5000 besohet teuml jeneuml peumlrdorues teuml heroineumls

40 Rune Elvik Cost-Benefit Analyses of Police Enforcement (ESCAPE 2001) fq 14

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

18

automjeti me targa civile neuml NjRKRr-PR Peumlrveccedil keumlsaj neuml rrugeumlt e qytetit teuml Prishtineumls eumlshteuml

e zakonshme qeuml patrullimet teuml kryhen dhe neuml keumlmbeuml ose me biccedilikleta Nuk ka qeneuml e

mundur qeuml ZAP-i teuml vlereumlsojeuml performanceumln e tyre por ka mundeumlsi qeuml biccedilikletat ndash sidomos

neuml qytetet e meumldha - teuml jeneuml mjet efektiv neuml disa raste Peumlr meuml shumeuml gjithnjeuml mund teuml themi

se patrullimi neuml keumlmbeuml peumlrmbush funksionet parandaluese neuml kuptim meuml teuml gjereuml (meuml pak teuml

matsheumlm)

43 A peumlrdoren mjetet neuml dispozicion peumlr qeumlllimin e tij

kryesor

Policeumlt e trafikut nganjeumlhereuml duhet trsquoiu ndihmojneuml funksioneve tjera peumlrbrenda forcave teuml

policiseuml ose trsquoiu ndihmojneuml autoriteteve tjera me sheumlrbime teuml ndryshme Kjo natyrisht se ka

pasoja edhe pozitive edhe negative Kjo mund teuml shihet si njeuml meumlnyreuml fleksibile por

njeumlkoheumlsisht mund ta pengojeuml efektivitetin e policiseuml seuml trafikut peumlr kryerjen e detyrave teuml

tyre kryesore41

Teuml tre njeumlsiteuml e trafikut nuk ishin teuml angazhuara neuml meumlnyreuml teuml vazhdueshme neuml veprimtari teuml

tilla mbeumlshteteumlse NjKA ishte neuml gjendje qeuml trsquoi koncentrojeuml ploteumlsisht burimet e veta neuml

detyreumln e vet primare - neuml gjeumlra tjera teuml ngjashme ndash dhe ndoshta ka nevojeuml peumlr meuml pak policeuml

dhe automjete peumlr ta mbajtur keumlteuml nivel teuml kontrollit

Sipas peumlrllogaritjeve tona neuml ccedildo diteuml teuml vitit 2013 neuml NjRKRr-PR mesatarisht rreth peseuml peumlr

qind teuml zyrtareumlve policoreuml nuk ishin neuml dispozicion peumlr kontrollin e trafikut42

Marreuml parasysh gjendjen neuml trafik dhe zhvillimin e aksidenteve na beumln teuml kuptojmeuml se

veumlllimi i puneumls - ose pengesat peumlr teuml qeneuml efektiv - janeuml rritur meuml shumeuml peumlr NjRKRr-PR sesa

peumlr dy njeumlsiteuml e tjera Keumlshtu qeuml duke krahasuar numrin e aksidenteve dhe teuml policeumlve teuml

trafikut neuml Prishtineuml ne kemi veumlrejtur se ndash peumlrkundeumlr ngarkeseumls ndash numri i policeumlve eumlshteuml

zvogeumlluar (nga 147 sa ishin neuml vitin 2012 neuml 103 neuml vitin 2014)43

Peumlr trsquoi peumlrballuar sfidat e tilla duhet ulur ambiciet duhet rritur efikasitetin (teuml punohet meuml

mireuml dhe meuml zgjuar) ose teuml shtohen burime si peumlr shembull peumlrmes rialokimit teuml burimeve

ose duke peumlrdorur kamera Bazuar neuml veumlzhgimet tona ne nuk kemi mundur teuml gjejmeuml

deumlshmi teuml forta peumlr rritjen e efikasitetit apo peumlr burime shteseuml gjateuml periudheumls seuml ekzaminuar

41 Policia e Kosoveumls intervista me menaxhmentin e policiseuml seuml trafikut (prill 2014) ekzaminimi i dokumenteve teuml

ndryshme teuml tjera si komunikime elektronike plane etj 42 Analiza fillestare tregon se ccedildo diteuml rreth peseuml policeuml teuml trafikut kaneuml qeneuml teuml angazhuar neuml mbeumlshtetjen e

institucioneve teuml tjera peumlr ngjarje teuml ndryshme si peumlrcjellje peumlr delegacione protesta teuml ndryshme ngjarje sportive etj Me rastin e tubimeve dhe ngjarjeve teuml ndryshme burimet e angazhuara peumlr patrullimin e trafikut ridrejtohen peumlr teuml siguruar keumlto ngjarje duke braktisur vendet ku patrullimet eumlshteuml dashur teuml kryhen Gjateuml keumltyre ngjarjeve atje kryesisht eumlshteuml fluks i madh i automjeteve dhe ka rreziqe meuml teuml meumldha peumlr aksidente apo probleme tjera teuml trafikut

43 Teuml shihet ldquoShtojca IIIrdquo (tabela 7)

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

19

peumlr NjRKRr-PR Kjo sugjeron se ldquozgjidhjardquo e sfideumls peumlr NjRKRr-PR ka qeneuml qeuml teuml ulen

ambiciet peumlr kontrollin e trafikut44 Dy njeumlsiteuml tjera nuk kaneuml qeneuml teuml detyruara qeuml teuml

peumlrballen me teuml njeumljteumln situateuml45

44 A janeuml kryer kontrollet neuml vendet e duhura

Teuml gjendesh neuml vendin e duhur me rrezik teuml larteuml - peumlr teuml kontrolluar - eumlshteuml vendimtare peumlr

njeuml polici teuml efektshme teuml trafikut46 Ne kemi studiuar trajteumln gjeografike teuml aksidenteve neuml

kuadeumlr teuml tri rajoneve dhe kemi krahasuar ateuml me shpeumlrndarjen e kontrolleve teuml kryera Ne

gjithashtu kemi ekzaminuar edhe shkaqet e aksidenteve

Teuml ashtuquajturat ldquopika teuml zezardquo janeuml vende apo rrugeuml ku aksidentet e trafikut ndodhin

shpesh Neuml harteumln e meumlposhtme janeuml paraqitur keumlto pika neuml njeumlreumln prej tri rajoneve (NjRKRr-

PR)

44 Kjo situateuml vlen veccedilaneumlrisht peumlr rrugeumln drejt pikeumls seuml vendkalimit kufitar neuml Mutivodeuml ku nuk ushtrohen

kontrolle 45 NjRKRr-PE nuk ka ofruar ndonjeuml teuml dheumlneuml peumlr keumlteuml por sipas zyrtareumlve numri eumlshteuml meuml i uleumlt se neuml Prishtineuml

dhe nuk eumlshteuml rritur aq shumeuml 46 Sipas praktikave teuml mira veteumlm prania e policiseuml seuml trafikut neuml vende teuml duhura - edhe pa kontrolluar fare -

eumlshteuml e nevojshme qeuml ngaseumlsit teuml jeneuml teuml kujdessheumlm dhe ka karakter parandalues

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

20

Ccedilfareuml kemi gjetur NjRKRr-PR mban teuml dheumlna teuml tilla qeuml demonstrojneuml se kontrollet e keumlsaj

njeumlsie janeuml teuml orientuara deri neuml njeuml maseuml teuml madhe - por jo ploteumlsisht ndash kundrejt ldquopikave teuml

zezardquo Disa prej keumltyre pikave iu jepet veumlmendja e duhur ndeumlrsa teuml tjerat peumlr arsye teuml

ndryshme neglizhohen ose iu jepet njeuml veumlmendje meuml e uleumlt

NjRKRr-PE nuk peumlrdoreuml orare kohore peumlr ta specifikuar vendin se ku duhet teuml veprojneuml

njeumlsiteuml e patrullimit peumlrderisa i kryejneuml kontrollet Personat qeuml intervistuam nga kjo njeumlsi

kaneuml theksuar se aktivitetet patrulluese kryesisht kryhen neuml bazeuml teuml vlereumlsimit peumlrvojeumls dhe

gjykimit teuml njeumlsive patrulluese

Neuml aneumln tjeteumlr kontrollet neuml NjKA ushtrohen neuml vende teuml ndryshme teuml peumlrcaktuara meuml pareuml

neuml teumlreuml traseneuml

45 A janeuml kryer kontrollet neuml koheumln e duhur

Puna e patrullimeve neuml terren beumlhet neuml tri ndeumlrrime Ndeumlrrimet e patrullave peumlr shkak teuml

mungeseumls seuml automjeteve beumlhen neuml zyra teuml njeumlsive dhe gjateuml asaj periudhe asnjeuml rrugeuml

rajonale dhe magjistrale nuk mbulohet me njeumlsi patrulluese47

Neuml tabeleumln e meumlposhtme eumlshteuml paraqitur numri i peumlrgjithsheumlm i aksidenteve teuml regjistruara

teuml trafikut neuml tri regjionet peumlr vitet 2012 dhe 2013 si dhe koheumln kur ndodhen aksidentet gjateuml

24 oreumlve

Tabela 5 Aksidentet e trafikut sipas rajoneve dhe koheumln kur kaneuml ndodhur

Koha gjateuml diteumls

Prishtineuml Pejeuml NjKA

2012 2013 2012 2013 2012 2013

06-10 1299 1365 358 383 Nuk ka shifra 12

10-14 2439 2635 827 791 32

14-18 2730 3036 870 785 29

18-22 1522 1741 624 399 8

22-02 493 563 201 153 10

02-06 208 256 77 63 8

Total 8691 9596 2957 2574 99

Siccedil shihet meuml larteuml shumica e aksidenteve ndodhin gjateuml diteumls Meuml shumeuml se frac34 e aksidenteve

kaneuml ndodhur midis oreumls 06-22 dhe pothuajse aq shumeuml midis oreumls 12-20

47 Kjo peumlrfshineuml periudheumln kohore nga 1430 ndash 1530 kur ndodhin meuml seuml shumti aksidentet dhe 2230 ndash 2330 0630

ndash 0730

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

21

Duke u bazuar neuml intervista orare teuml puneumls dhe neuml teuml dheumlna tjera teuml regjistruara gjetjet tona

sugjerojneuml se kontrollet kryhen gjateuml diteumls

Kur ne studiuam shifrat meuml holleumlsisht rezultoi se neuml fakt koha e ldquopikutrdquo peumlr aksidente teuml

trafikut korrespondonte me koheumln kur patrullat e policiseuml seuml trafikut kishin filluarpeumlrfunduar

ndeumlrrimet e tyre teuml puneumls dhe rrjedhimisht nuk kaneuml mundur teuml jeneuml neuml vende me rreziqe teuml

larta Peumlrderisa keumlto teuml dheumlna nuk ishin teuml njohura ose teuml pakteumln nuk janeuml ekzaminuar nga

njeumlsiteuml ata nuk kaneuml qeneuml neuml dijeni peumlr pasojat e orareve teuml tyre kohore apo peumlr periudhat e

ndeumlrrimit

Sipas policiseuml seuml trafikut ata peumlrpiqen qeuml teuml jeneuml teuml informuar mireuml peumlr ngjarjet madhore qeuml

kaneuml gjasa teuml shkaktojneuml probleme neuml trafik dhe neuml peumlrputhje me rrethanat i alokojneuml

burimet Ne nuk kemi arsye peumlr teuml mos besuar se kjo eumlshteuml keumlshtu por konfirmimi i keumlsaj

nuk ka qeneuml i mundur teuml beumlhet brenda fusheumlveprimit teuml keumltij auditimi

Po ashtu ne nuk kemi qeneuml neuml gjendje qeuml teuml ekzaminojmeuml se a janeuml peumlrdorur ldquomjetet e

duhurardquo neuml koheumln e duhur Sa peumlr ilustrim neuml shumeuml vende eumlshteuml procedureuml standarde qeuml teuml

kontrollohet se a po respektohen kufizimet e shpejteumlsiseuml afeumlr shkollave dhe ccedilerdheve neuml

koheuml teuml caktuar (kur fillojneuml meumlsimet neuml shkolla pas pushimeve verore) Gjithashtu eumlshteuml e

zakonshme qeuml policia e trafikut teuml peumlrdoreuml teste teuml alkoolit (narkotikeumlve) neuml koheumlt kur gjasat

qeuml drejtuesit e automjeteve teuml jeneuml neumln ndikim teuml keumltyre substancave eumlshteuml e larteuml (diteumlt e

shtuna apo teuml diela pas mesnate neuml afeumlrsi teuml vendeve teuml peumlrshtatshme) Keumlto janeuml shembuj teuml

gjeumlrave teuml cileumlt nuk kemi qeneuml neuml gjendje qeuml trsquoi ekzaminojmeuml peumlr shkak teuml mungeseumls seuml teuml

dheumlnave

46 A janeuml kontrolluar gjeumlrat e duhura

Peumlr teuml qeneuml efektiv duhet teuml kontrollohen gjeumlrat e duhura automjetet ose ngaseumlsit dhe meuml

konkretisht ccedilfareuml lloji teuml sjelljes apo ccedileumlshtje teknike Peumlrvojat ndeumlrkombeumltare japin

udheumlzime peumlrveccedilqeuml edhe kushtet lokale dhe meumlsimet gjithmoneuml duhet teuml merren parasysh

Meqeneumlse kualiteti dhe inspektimi i automjeteve eumlshteuml peumlrmireumlsuar duksheumlm sjellja e

ngaseumlsve eumlshteuml shkaku absolut dominues i aksidenteve teuml trafikut qeuml konfirmohet edhe nga

statistikat e DKRr48 Peumlrjashtime ka te kamioneumlt e meumldhenj Megjithateuml peumlrvoja tregon se

problemet qeuml kaneuml teuml beumljneuml me goma prishjet dhe mbingarkesat nuk janeuml teuml pazakonta etj

Sipas zyrtareumlve teuml DKRr ata i kaneuml ekzaminuar shkaqet e aksidenteve neuml meumlnyreuml qeuml meuml

tepeumlr trsquoi fokusojneuml kontrollet Ata kaneuml gjetur se tejkalimi i shpejteumlsiseuml eumlshteuml shkak i

48 Eumlshteuml e reumlndeumlsishme teuml theksohet se rreziku nga sjelljet e ngaseumlsve mbetet faktor vendimtar i aksidenteve neuml

Kosoveuml Sipas IPK-seuml (Raport inspektimi 05201410) neuml vitin 2012 edhe automjetet e policiseuml ishin peumlrfshireuml neuml 312 aksidente ndeumlrsa 170 prej tyre janeuml shkaktuar nga zyrtareumlt e policiseuml Ndeumlrsa neuml vitin 2013 automjetet e policiseuml ishin peumlrfshireuml neuml 287 aksidente ku neuml 143 raste fajtoreuml ishin policeumlt Shkaku meuml i zakonsheumlm i aksidenteve peumlr teuml dy periudhat eumlshteuml manovrimi i pasigurt i automjeteve nga policia

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

22

zakonsheumlm dhe si pasojeuml e keumlsaj i kaneuml dheumlneuml prioritet teuml larteuml kontrollit teuml shpejteumlsiseuml

Megjithkeumlteuml ka edhe faktoreuml tjereuml qeuml sipas studimeve ndeumlrkombeumltare dhe statistikave teuml

DKRr-seuml janeuml mjaft teuml zakonsheumlm siccedil janeuml ngasja agresive dhe mosmbajtja e distanceumls gjateuml

ngasjes

Peumlr ta matur shpejteumlsineuml patrullat kryesisht vendosen neuml rrugeuml teuml drejta ngaqeuml aty ekziston

rreziku peumlr tejkalim teuml shpejteumlsiseuml Ne kemi gjetur edhe praktika teuml mira neuml kryerjen e

kontrollit teuml shpejteumlsiseuml neuml koheuml teuml duhur neuml vende me rrezik teuml larteuml Keumlto masa ndeumlrmerren

edhe aty ku rreziku i aksidenteve teuml trafikut eumlshteuml mesatar apo i uleumlt (autostrada jashteuml oreumlve

teuml pikut)

Peumlr identifikimin e shkeljeve neuml trafik (tejkalimin e shpejteumlsiseuml) njeumlsiteuml patrulluese

bashkeumlpunojneuml ngushteuml mes tyre qeuml eumlshteuml njeuml praktikeuml tjeteumlr e mireuml

Megjithateuml disa aktivitete teuml kontrollit apo mbikeumlqyrjes - sipas veumlzhgimeve tona ndash janeuml kryer

neuml udheumlkryqe teuml cilat janeuml teuml rregulluara me semaforeuml dhe rrethrrotullime ku aksidentet

shpesh ndodhin49

Foto 1 Zyrtareumlt policoreuml teuml vendosur mbi ureuml neuml autostradeuml duke identifikuar automjetet qeuml

tejkalojneuml kufizimin e shpejteumlsiseuml

49 Neuml qytetin e Prishtineumls i kemi identifikuar dy udheumlkryqe ku kaneuml ndodhur aksidente fatale dhe ku patrullat e

policiseuml rralleumlhereuml janeuml teuml vendosura Vlen teuml peumlrmendet se brenda NjRKRr-PR ekziston njeuml neumln-njeumlsi e veccedilanteuml qeuml eumlshteuml peumlrgjegjeumlse veteumlm peumlr qytetin

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

23

Foto 2 Pika ndaluese e vendosur nga patrulla tjeteumlr policore peumlr trsquoi ndaluar ngaseumlsit e

identifikuar meuml pareuml

Gjateuml intervistave me zyrtareumlt e policiseuml seuml trafikut kuptuam se peumlrveccedil faktorit shpejteumlsi

shumica e patrullave neuml meumlnyreuml rutinore fokusohen neuml ccedileumlshtjet si dritat rripat e siguriseuml

peumlrdorimi i telefonave celulareuml patentat e ngasjes etj peumlrveccedilse teuml peumlrqendrohen meuml shumeuml

neuml faktoreumlt qeuml janeuml teuml lidhur drejtpeumlrdrejt me aksidentet e trafikut sikurse sjelljet e

rrezikshme ngasja agresive ose e pasigurt Kjo neve na tregon se zakonet e krijuara apo

rutina ende luajneuml rol meuml teuml reumlndeumlsisheumlm peumlr policineuml e trafikut gjateuml kryerjeve seuml detyrave teuml

veta Ky nuk eumlshteuml argument kundeumlr peumlr shembull kontrollimit teuml patenteuml-shoferit por ky

eumlshteuml veteumlm njeuml argument kundeumlr asaj qeuml teuml mos beumlhet neuml meumlnyreuml rutinore

Neuml fakt ne nuk kemi gjetur

ndonjeuml fleteuml-patrulluese qeuml teumlreumlsisht peumlrshkruan detyrat qeuml duhet teuml ndeumlrmerren nga

njeumlsiteuml patrulluese e qeuml ndeumlrlidhen me sjelljet e rrezikshme50

ndonjeuml regjisteumlr neuml lidhje me llojet e automjeteve teuml peumlrfshira neuml aksidente Eumlshteuml e

njohur se automjetet sportive dhe taksiste kaneuml prirje teuml jeneuml teuml peumlrfshira neuml aksidente

meuml shumeuml sesa automjetet tjera Si rrjedhojeuml informatat e tilla mund ta ndihmojneuml

policineuml e trafikut qeuml teuml jeteuml meuml shumeuml e fokusuar gjateuml puneumls seuml tyre dhe

se inspektimet teknike janeuml peumlrkushtuar neuml veccedilanti ndaj automjeteve teuml meumldha (si

gomave prishjeve dhe ngarkesave) gjateuml periudhave kur deumlshtimet e tilla mund teuml

50 Fleteuml-patrullimi eumlshteuml njeuml dokument udheumlzues-regjistrues me aneuml teuml cilit njeumlsiteuml patrulluese janeuml teuml pajisura peumlr

teuml kryer kontrolle

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

24

jeneuml fatale (neuml vjeshteumln e vonshme koheumln e dimrit etj)51 Praktikat e mira

ndeumlrkombeumltare keumlshillojneuml qeuml eumlshteuml meuml e reumlndeumlsishme teuml kryhen inspektime teknike

teuml automjeteve teuml meumldha sesa teuml kryhen inspektime teuml automjeteve teuml zakonshme

Ne kemi gjetur se peumlrjashtimi i mjeteve transportuese nga trafiku teuml cilat nuk i kaneuml

ploteumlsuar kriteret teknike eumlshteuml shumeuml i rralleuml Patrullimet qeuml rezultojneuml me identifikimin e

keumltyre kritereve kryesisht janeuml teuml fokusuara veteumlm neuml veprimet e peumlrbashkeumlta me zyrtareumlt e

MI-seuml Si pasojeuml policia e trafikut heziton52 qeuml teuml deumlrgojeuml jo veteumlm automjetet komerciale (teuml

meumldha) neuml kontrolle teuml veccedilanta teknike pa pranineuml e zyrtareumlve teuml MI-seuml dhe veteumlm

hereumlpashere eumlshteuml fokusuar neuml ekzaminimin e kushteve teknike teuml automjeteve (komerciale)

mbingarkimin e mjeteve transportuese etj

47 A peumlrdoren ndeumlshkimet siccedil duhet

Qeumlllimi i shumiceumls seuml funksioneve teuml kontrollit mund teuml peumlrshkruhet si parandalim dhe

identifikim teuml kundeumlrvajtjeve korrigjim teuml mangeumlsive etj Deri meuml tani jemi fokusuar

kryesisht mbi ateuml se si trsquoi parandalojmeuml meuml mireuml dhe trsquoi identifikojmeuml aksidentet e trafikut

Neuml keumlteuml pjeseuml do trsquoi japim disa informata mbi ateuml se si janeuml peumlrdorur ndeumlshkimet

Policia e trafikut aplikon ndeumlshkime teuml ndryshme Gjobat janeuml teuml ndara neuml dy grupe ato teuml

shqiptuara neuml raste teuml aksidenteve dhe ato teuml shqiptuara peumlr shkelje teuml trafikut - pa shkaktuar

aksidente Sipas natyreumls seuml ekzekutimit gjobat shqiptohen vareumlsisht prej pesheumls seuml vepreumls

ato qeuml janeuml teuml detyrueshme53 dhe duhet teuml paguhen menjeumlhereuml dhe ato qeuml duhet teuml

procedohen neuml gjykata Peumlr shkelje teuml vogla dhe teuml rralla teuml cilat nuk e rrezikojneuml neuml meumlnyreuml

teuml konsiderueshme sigurineuml e trafikut policeumlt e trafikut mund teuml japin veumlrejtje verbale apo

me shkrim Veumlrejtjet me shkrim neuml realitet nuk jepen

Numri i ndeumlshkimeve varet pjeseumlrisht nga prioritetet e policiseuml seuml trafikut Neumlse ata e

peumlrcaktojneuml si prioritet testimin peumlr alkool kjo zakonisht neumlnkupton se peumlrdoruesit zbulohen

dhe ndeumlshkohen Si teuml tilla neumlse njeuml prioritizim i veprimeve eumlshteuml demonstruar ndeumlshkimet

mund teuml jeneuml teuml lidhura drejtpeumlrdrejt me suksesin neuml parandalimin e aksidenteve

51 Sipas teuml dheumlnave teuml prezantuara nga PK-ja gjateuml vitit me automjetet e transportit publik ndodhin rreth 910

aksidente 52 Sipas DKRr me rastin e deumlrgimit teuml automjeteve neuml kontrolle teuml jashteumlzakonshme teknike shpenzimet neuml rast

se vetura rezulton teuml jeteuml neuml gjendje teuml rregullt i barteuml zyrtari policor qeuml e ka inicuar deumlrgimin Kjo dispoziteuml eumlshteuml e parapareuml neuml ligjin aktual

53 Gjoba teuml detyrueshme (mandatore) konsiderohen teuml gjitha gjobat nga 15-40 euro qeuml shqiptohen nga zyrtareumlt e policiseuml neuml vend teuml ngjarjes

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

25

Tabela 6 Numri dhe alokimi i gjobave teuml shqiptuara neuml 2012 dhe 2013

Llojet e gjobave 2012

Nr

2013

Nr

Ndryshimi

Mosrespektimi i shpejteumlsiseuml seuml kufizuar 89654 36 123956 43 38

Mosmbajtja e distanceumls 2213 1 2475 1 12

Drejtimi neumln ndikim teuml alkoolit 651 0 527 0 -19

Drejtimi i mjetit pa patenteuml 15061 6 16993 6 13

Mosrespektimi i shenjave teuml trafikut 16541 7 16122 6 -2

Manovrim i pasigurt me automjet 1308 1 1513 1 16

Kalimi i afatit teuml regjistrimit 15588 6 12510 4 -20

Parkimi i parregullt 26467 11 30767 11 16

Teuml tjera (ccedileumlshtje minore) 80305 32 82059 28 1

Totali 247788100 286922100 16

(Burimi PK)

Nga njeuml perspektiveuml e thjeshteuml e siguriseuml seuml trafikut duket sikurse njeuml prioritet mjaft i madh i

jepet faktoreumlve teuml uleumlt teuml rrezikut Meumlse gjysma e ndeumlshkimeve (meuml pak neuml vitin 2013)

mbulojneuml ccedileumlshtjet e profilit teuml uleumlt teuml rrezikut teuml aksidenteve teuml trafikut (si tabelat parkimi

dhe teuml tjera) ndeumlrsa pjesa tjeteumlr vlen peumlr faktoreumlt e rrezikut teuml larteuml dhe teuml meseumlm (si

shpejteumlsia alkooli distanca patenteuml-shoferi dhe shenjat e trafikut) Peumlr teuml qeneuml teuml paansheumlm

megjithateuml njeuml prioritet i madh dhe me sa duket i justifikuar i eumlshteuml dheumlneuml kontrollit teuml

shpejteumlsiseuml qeuml eumlshteuml njeuml shkak i zakonsheumlm peumlr aksidentet e trafikut

Gjateuml studimit teuml profilit teuml ndeumlshkimeve ne mund teuml shohim dy gjeumlra seuml pari ndryshime teuml

vogla neuml prioritete kaneuml ndodhur midis dy viteve dhe seuml dyti ndeumlshkimet reflektojneuml se

shumica e kontrolleve teuml faktoreumlve teuml rrezikut teuml larteuml nuk janeuml kryer nga aktivitete leumlvizeumlse

(neumlse do teuml kishte pasur meuml shumeuml aktivitete leumlvizeumlse ndoshta do teuml kishim pritur meuml shumeuml

gjoba peumlr mosmbajtjen e distanceumls dhe manovrim teuml pasigurt dhe shkelje tjera qeuml kaneuml teuml

beumljneuml me ngasjen)

Neumlse teuml dheumlnat e meumlsipeumlrme e pasqyrojneuml realitetin eumlshteuml e qarteuml se ngaseumlsit e automjeteve

shpeshhereuml tejkalojneuml kufizimet e shpejteumlsiseuml apo ngasin shumeuml shpejt

shpeshhereuml ngasin pa patenteuml

rralleumlhereuml janeuml teuml ndikuar nga alkooli ose narkotikeumlt

mbajneuml distanceumln me automjetet tjera

shpeshhereuml thyejneuml rregulla teuml vogla (parkingu etj)

Ritheksojmeuml neumlse kjo reflekton ploteumlsisht realitetin apo i reflekton prioritetet dhe pajisjet neuml

keumlto tre njeumlsi eumlshteuml e veumlshtireuml teuml thuhet me siguri Neuml njeuml kuptim meuml teuml gjereuml ndash peumlr teuml qeneuml meuml

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

26

teuml sakteuml ndash duhet teuml peumlrdoren edhe teuml dheumlnat nga sistemi i parapareuml i ldquopikeumlve negativerdquo qeuml

nuk eumlshteuml aplikuar deri meuml tani neuml meumlnyreuml peumlr teuml parandaluar recidivisteumlt nga peumlrseumlritjet e

shkeljeve Arsyet peumlrse sistemi nuk eumlshteuml duke u aplikuar janeuml teuml natyreumls teknike Teuml dy

institucionet (PK-ja dhe Gjykatat) kaneuml bazat e tyre individuale teuml teuml dheumlnave megjitheumlse ato

nuk janeuml teuml integruara dhe nuk komunikojneuml mes vete

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

27

5 Konkluzionet

Peumlrfundimi kryesor eumlshteuml se ka mjaft hapeumlsira peumlr peumlrmireumlsime peumlr ta beumlreuml policimin e

trafikut ploteumlsisht efektiv Policia e trafikut mund teuml beumljeuml edhe meuml shumeuml peumlr teuml peumlrmireumlsuar

aktivitetet e saj trsquoi peumlrdoreuml informatat neuml meumlnyreuml meuml efektive si dhe trsquoi planifikojeuml burimet

Kontrollet duket se janeuml pjeseumlrisht teuml bazuara neuml rrezikshmeumlri por cileumlsia e teuml dheumlnave nuk

lejon teuml theksojmeuml se policia e trafikut neuml Kosoveuml - neuml meumlnyreuml sistematike - eumlshteuml duke i kryer

kontrollet efektive neuml aspektin e vendeve dhe koheumls Ekzistojneuml ccedileumlshtje peumlr sa i peumlrket numrit

teuml policeumlve teuml trafikut qeuml operojneuml si dokumentohen veprimet analizohen dhe peumlrdoren peumlr

teuml meumlsuar dhe beumlreuml peumlrmireumlsime si dhe neuml ccedilrsquomeumlnyreuml menaxhohen ndeumlshkimet

Policia e trafikut nuk ka beumlreuml aq sa duhet peumlr trsquoi dizajnuar neuml meumlnyreuml efektive informatat

qeuml i nevojiten

Policia e trafikut mbledh ose ka qasje neuml teuml dheumlna peumlrkateumlse Hapa tjereuml shteseuml nevojiten qeuml

keumlto teuml dheumlna teuml beumlhen meuml teuml dobishme Teuml dheumlnat mbi aksidentet dhe pasojat e tyre mund teuml

strukturohen meuml mireuml dhe ekzistojneuml mundeumlsiteuml peumlr teuml zhvilluar shkeumlmbimin e informatave

me paleumlt e tjera teuml interesit Disa nga informatat mungojneuml siccedil janeuml raportimi performanceumls

dhe vlereumlsimi i rezultateve si dhe ka mangeumlsi neuml cileumlsineuml dhe konsistenceumln e dokumentacionit

Peumlrveccedil keumlsaj edhe meuml shumeuml mund teuml beumlhet peumlr trsquoi beumlreuml informatat transparente dhe teuml

disponueshme peumlr publikun

Policia e trafikut nuk i peumlrdor burimet e saj teuml informatave neuml meumlnyreuml ploteumlsisht efektive

Informatat ekzistuese mund teuml peumlrdoren neuml meumlnyreuml meuml efektive peumlr teuml mbeumlshtetur puneumln

operative Ato nuk peumlrdoren rregullisht peumlr analiza teuml detajuara ose peumlr teuml krahasuar dhe

vlereumlsuar qasjet dhe mjetet e ndryshme teuml peumlrdorura Teuml dheumlnat ekzistuese nuk janeuml

gjithmoneuml teuml trajtuara sa duhet neuml planifikimin operativ Analizat kryhen rralleumlhereuml nga

policia trafikut Kjo nga ana tjeteumlr dometheumlneuml se stimujt peumlr teuml meumlsuar dhe peumlr iniciativa teuml

reja janeuml teuml uleumlta Edhe neumlse ka vendime neuml nivelin rajonal ose lokal pak prej tyre lidhen

qarteuml me ndonjeuml analizeuml teuml kryer peumlr informata ekzistuese apo trsquoi referohen asaj Policia e

trafikut eumlshteuml mjaft mireuml e informuar mbi kushtet e rrugeumlve motin dhe peumlr ngjarjet e

ardhshme qeuml mund teuml shkaktojneuml probleme neuml trafik Por ekzistojneuml mundeumlsi peumlr teuml

peumlrmireumlsuar bashkeumlpunimin mes policiseuml lokale dhe rajonale dhe autoriteteve tjera OJQ-ve

hulumtuesve dhe qytetareumlve

Burimet nuk alokohen neuml meumlnyreuml efektive dhe nganjeumlhereuml mungojneuml mjete teuml

reumlndeumlsishme

Alokimi i burimeve nuk duket se ndjek njeuml model teuml qarteuml peumlr teuml tri njeumlsiteuml Numri i policeumlve

teuml trafikut nuk korrespondon me gjendjen neuml trafik - aksidentet e trafikut Eumlshteuml gjithashtu e

veumlshtireuml teuml shihet njeuml model i qarteuml peumlr alokimin e mjetevepajisjeve mes dhe brenda njeumlsive

Raporti mes numrit teuml policeumlve teuml trafikut dhe numrit teuml automjeteve radareumlve ose testeve teuml

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

28

alkoolit ndryshon neuml meumlnyreuml teuml konsiderueshme bie fjala Njeumlsia peumlr Kontrollin e

Autostradeumls ka meuml shumeuml automjete dhe policeuml sesa Njeumlsia e Prishtineumls ndash neuml raport me

numrin e aksidenteve

Peumlrveccedil keumlsaj njeumlsiteuml jo gjithmoneuml janeuml teuml pajisura siccedil duhet ndoneumlse disa pajisje teuml caktuara

dihet se janeuml kosto-efektive siccedil janeuml automjetet e pasheumlnuara kamerat dhe sistemet e radarit

Asnjeuml njeumlsi nuk ka pasur instrumente peumlr testimin e praniseuml seuml narkotikeumlve dhe veteumlm disa

kaneuml aparate peumlr testimin e alkoolit Alokimi i diskutuesheumlm i burimeve dhe mungesa e

mjeteve teuml reumlndeumlsishme janeuml faktoreuml qeuml pengojneuml efektivitetin (teuml bazuarit neuml rrezikshmeumlri

peumlrdorim kost-efektivdhe fleksibil teuml mjeteve) Neuml keumlteuml kontekst vlen teuml theksohet se rrugeumlt

neuml Kosoveuml nuk janeuml teuml pajisura me kamera teuml shpejteumlsiseuml keumlto kamera mund peumlrdoren peumlr teuml

zeumlvendeumlsuar disa nga aktivitetet meuml teuml kushtueshme teuml patrullimit

Nevoja peumlr teuml kryer detyra teuml tjera eumlshteuml njeuml faktor qeuml ndikon neuml disa njeumlsi meuml shumeuml se

neuml teuml tjerat

Policiseuml seuml trafikut nuk i lejohet gjithnjeuml teuml peumlrqendrohet neuml detyrat e tyre kryesore Policeumlt

nganjeumlhereuml - veccedilaneumlrisht neuml qytetet e meumldha - duhet teuml ndihmojneuml funksione teuml tjera brenda

forcave teuml policiseuml ose autoritete teuml tjera me sheumlrbime teuml ndryshme Kjo sigurisht ka pasoja

pozitive dhe negative Kjo mund teuml shihet si njeuml meumlnyreuml peumlr teuml peumlrdorur burimet neuml meumlnyreuml

fleksibile dhe efikase dhe peumlr trsquoi ofruar sheumlrbime teuml tjereumlve kur keumlto janeuml teuml nevojshme Nga

ana tjeteumlr kjo mund teuml pengojeuml gjithashtu efektivitetin e policiseuml seuml trafikut neuml kryerjen e

detyrave teuml tyre kryesore Disa nga keumlto probleme mund teuml reduktohen peumlrmes kritereve teuml

qarta planifikimit teuml peumlrmireumlsuar dhe bashkeumlpunimit meuml teuml ngushteuml mes njeumlsive teuml

ndryshme policore

Peumlr shkak teuml mungeseumls seuml dokumentacionit eumlshteuml e veumlshtireuml teuml thuhet qartas se teuml gjitha

kontrollet kryhen sistematikisht ose gjithnjeuml neuml vendet e duhura dhe neuml koheumln e duhur

Jo teuml gjitha njeumlsiteuml i regjistrojneuml vendet se ku janeuml kryer kontrollet Sipas mostreumls toneuml

NjRKRr-PR dhe NjKA i regjistrojneuml keumlto teuml dheumlna dhe keumlto njeumlsi kaneuml njeuml qasje teuml bazuar neuml

rrezik Shumica e kontrolleve (por jo teuml gjitha) kryhen neuml rrugeumlt apo vendet e duhura ku

rreziku peumlr aksidente eumlshteuml i larteuml Peumlr sa i peumlrket njeumlsiseuml tjeteumlr (NjRKRr-PE) nuk mund teuml

themi me siguri se cili eumlshteuml rezultati Bazuar neuml intervistat duket se sjellja eumlshteuml e ngjashme

por teuml dheumlnat neuml keumlteuml njeumlsi nuk janeuml teuml plota ose teuml besueshme

Gjetjet tona sugjerojneuml se kontrollet kryesore kryhen gjateuml diteumls Peumlrveccedilse teuml dheumlnat neuml

dispozicion nuk janeuml teuml mjaft teuml holleumlsishme sa peumlr teuml vlereumlsuar neumlse kontrollet kryhet

ploteumlsisht neuml koheumln e duhur Kur ne i studiuam meuml holleumlsisht teuml dheumlnat doli se koha e pikut

peumlr aksidente trafiku peumlrputhej faktikisht me koheumln kur patrullat e policiseuml seuml trafikut

peumlrfundoninfillonin ndeumlrrimet e tyre dhe rrjedhimisht nuk mund teuml ishin neuml vendet me

rrezik teuml larteuml

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

29

Shkurtimisht informatat neuml dispozicion nuk na e beumljneuml teuml lehteuml teuml kuptojmeuml se njeumlsiteuml

patrulluese neuml Kosoveuml i kryejneuml sistematikisht kontrollet efektive peumlr sa i peumlrket vendit dhe

koheumls

Policia e trafikut duhet meuml shumeuml teuml keteuml veumlmendje te ngasja e rrezikshme dhe gjithashtu

teuml kontrollojeuml standardet teknike teuml kamioneumlve dhe autobuseumlve

Kontrollet policore me teuml drejteuml i kushtojneuml shumeuml veumlmendje shpejteumlsiseuml por neuml teuml njeumljteumln

koheuml nuk i kushtohet veumlmendje e duhur aspekteve teuml tjera siccedil janeuml ngasja agresive dhe e

rrezikshme mosmbajtja e distanceumls ngasja neuml gjendje teuml dehur etj Fokusimi tek shpejteumlsia

shpjegohet me faktin se ajo me teuml veumlrteteuml eumlshteuml ndeumlr shkaqet kryesore teuml aksidenteve neuml

trafik por edhe sepse eumlshteuml njeuml lloj sjellje tradicionale dhe e lehteuml peumlr trsquou beumlreuml Mungesa e

kamerave dhe pajisjeve peumlr shpejteumlsineuml si dhe teuml analizave teuml duhura mbi shkaqet e

aksidenteve mund teuml jeteuml njeuml shpjegim tjeteumlr peumlr fokusimin te shpejteumlsia

Ashtu siccedil tregojneuml shumica e hulumtimeve - ne besojmeuml ndash se neuml peumlrgjitheumlsi eumlshteuml meuml efektive

teuml kontrollohen sjelljet e ngaseumlsve sesa automjetet Megjithateuml ka peumlrjashtime Kamioneumlt e

meumldhenj dhe autobuseumlt peumlrfshihen shpesh neuml aksidente trafiku me pasoja teuml meumldha Ne

kemi veumlrejtur se keumltyre automjeteve nuk iu kushtohet veumlmendja e duhur nga ana e policiseuml

seuml trafikut neuml disa njeumlsi Zakonisht kjo ka teuml beumljeuml me kushtet teknike teuml automjeteve teuml meumldha

komerciale siccedil eumlshteuml rasti neuml lidhje me mbingarkimin dhe mireumlmbajtjen

Ndeumlshkimet jo gjithhereuml aplikohen dhe menaxhohen siccedil duhet ndaj kundeumlrvajteumlsve

Policia e trafikut shpesh peumlrdoreuml gjoba teuml vogla si ndeumlshkime Ndeumlshkimet e tjera aplikohen

rralleuml peumlr dallim nga shumeuml vende teuml tjera Peumlr meuml tepeumlr shumica e gjobave shqiptohen

veteumlm peumlr njeuml numeumlr teuml kufizuar shkeljesh dhe nuk duket se e adresojneuml ndeumlshkimin e duhur

teuml bazuar neuml faktoreumlt e aksidenteve - siccedil janeuml mosmbajtja e distanceumls manovrimi i pasigurt

dhe pakujdesi teuml tjera neuml ngasje Moszbatimi i sistemit teuml ldquopikeumlve negativerdquo i ka motivuar

drejtpeumlrseumldrejti ngaseumlsit recidivisteuml peumlr teuml peumlrseumlritur kundeumlrvajtjet Neuml keumlteuml meumlnyreuml neuml

mungeseuml teuml qasjes parandaluese edhe ndeumlshkimet aplikohen mbi keumlteuml bazeuml

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

30

6 Rekomandimet

Peumlrvoja na tregon se numri i aksidenteve neuml trafik dhe pasojat e tyre mund teuml zvogeumllohen

Peumlr keumlteuml mund teuml nevojitet bashkeumlpunimi i ngushteuml mes autoriteteve peumlrgjegjeumlse njeuml sistem i

duhur informativ peumlrdorim efektiv i pajisjeve dhe menaxhim profesional dhe i bazuar neuml

rrezik neuml teuml gjitha nivelet

Ne rekomandojmeuml Drejtorin e Peumlrgjithsheumlm teuml Policiseuml seuml Kosoveumls qeuml

Teuml merr njeuml iniciativeuml peumlr peumlrmireumlsimin e sistemit ekzistues teuml informimit dhe ta beumljeuml

ateuml ploteumlsisht efektiv Po keumlshtu teuml konsiderojeuml futjen e njeuml baze gjitheumlpeumlrfshireumlse teuml teuml

dheumlnave duke ftuar paleumlt e ndryshme teuml interesit Peumlrfitimet nga ky mekanizeumlm do teuml

reflektonin neuml besueshmeumlrineuml e teuml dheumlnave si dhe peumlrdorimin e tyre neuml vendimet

strategjike dhe operative

Teuml peumlrmireumlsojeuml peumlrdorimin e teuml dheumlnave neuml meumlnyreuml qeuml teuml qarteumlsojeuml planifikimin vjetor

dhe teuml vendoseuml objektiva performance teuml qarta peumlr njeumlsi operative Kjo duhet teuml

peumlrfshijeuml analizeuml meuml teuml mireuml teuml teuml dheumlnave mbi aksidentet qeuml formojneuml njeuml pikeumlnisje

peumlr prioritetet dhe qasjet e reja neuml nivel operativ Kjo nga ana tjeteumlr e beumln teuml

reumlndeumlsishme qeuml policia e trafiku teuml nivel qendror teuml ngriteuml funksionet e duhura peumlr

monitorim dhe vlereumlsim

Teuml konsiderojeuml caktimin e meuml shumeuml politikave teuml policiseuml seuml trafikut dhe teuml ri-

konsiderojeuml alokimet ndeumlrmjet njeumlsive teuml ndryshme teuml policiseuml seuml trafikut

Teuml sigurojeuml se njeuml plan investimi peumlr pajisje kost-efektive eumlshteuml hartuar neuml njeuml

perspektiveuml teuml kornizeumls afat-mesme teuml shpenzimeve

Policia e trafikut teuml peumlrqendrohet seuml pari neuml detyrat e tyre kryesore parandalimi i

aksidenteve Ndihma peumlr funksionet e tjera teuml policiseuml dhe autoritetet tjera duhet teuml

planifikohet meuml mireuml neuml bashkeumlpunim me njeumlsiteuml e ndryshme policore Peumlr meuml tepeumlr

bashkeumlpunimi ndeumlrmjet funksioneve teuml ndryshme policore neuml nivel rajonal duhet teuml

peumlrmireumlsohet neuml meumlnyreuml qeuml teuml arrihet efikasitet meuml i larteuml neuml aktivitetet policore qeuml

ndeumlrlidhen me sistemin e trafikut

Teuml sigurohet qeuml aktivitetet e policiseuml seuml trafikut janeuml kryer neuml rrugeuml dhe vende

teumlrrezikshme Peumlr teuml qeneuml ploteumlsisht efektiv menaxhmenti lokal neuml fazeumln e

planifikimit duhet teuml prezantojeuml njeuml qasje fleksibile te ccedileumlshtja e orareve teuml puneumls etj

dhe

Teuml sigurohet qeuml policia e trafikut teuml peumlrqeumlndrohet edhe neuml sjelljet e tjera teuml ngaseumlsve

peumlrveccedilse te tejkalimi i kufizimit teuml shpejteumlsiseuml Njeuml qasje e planifikuar peumlr aktivitete teuml

peumlrforcuara policore neuml trafik duhet teuml merr prioritet teuml larteuml peumlr monitorimin e

sjelljes seuml ngaseumlsve (sikurse ngasja e rrezikshme mosmbajtja e distanceumls etj) Policia e

trafikut njeumlkoheumlsisht duhet teuml peumlrqendrohet meuml shumeuml neuml kriteret e automjeteve

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

31

komerciale (sidomos kamioneumlve dhe autobuseumlve) Masat e kujdesit teuml shtuar duhet teuml

zbatohen rregullisht nga ana e patrullave teuml trafikut

Gjithashtu ne rekomandojmeuml qeuml me qeumlllim teuml ngritjes seuml efektivitetit teuml ndeumlshkimeve gjobat

duhet teuml adresojneuml ndeumlshkimin e duhur bazuar neuml faktoreumlt e aksidenteve Sistemi i

ndeumlshkimeve duhet teuml peumlrmireumlsohet peumlrmes aplikimit teuml sistemit teuml pikeumlve negative Peumlr

trsquou peumlrballur me keumlteuml sfideuml neuml vendosjen e keumltij sistemi duhet teuml ndeumlrtohet bashkeumlpunimi

mes MPB-seuml dhe gjykatave

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

32

REFERENCAT

European Commission ldquoTowards a European road safety area policy orientations on road safety

2011-2020rdquo Brussels 2011

European Commission ldquoEuropean Transport Policy for 2010 Time to deciderdquo Brussels 2001

European Transport Safety Council (ETSC) Reducing Traffic Injuries Resulting From Excess and Inappropriate Speed Brussels 1995

European Transport Safety Council (ETSC) ldquoPolice enforcement strategies to reduce traffic casualties in Europerdquo Brussels 1999

European Transport Safety Council (ETSC) ldquoTransport safety performance indicatorsrdquo Brussels 2001

European Transport Safety Council (ETSC) Traffic Law Enforcement across the EU Brussels 2011

Organisation for Economic Co-Operation and Development (OECD) Safety on Roads - Whatrsquos The Vision 2002

Organisation for Economic Co-Operation and Development (OECD) Road Safety - Impact of New Technologies 2003

Organisation for Economic Co-Operation and Development (OECD) Towards Zero Ambitious Road Safety Targets and The Safe System Approach 2008

Rune Elvik Cost-Benefit Analyses of Police Enforcement ESCAPE 2001

ROSEBUD Road Safety and Environmental Benefit-Cost and Cost- Effectiveness Analysis for Use in Decision-Making 2003

World Health Organization (WHO) ldquoThe World Report on Road Traffic Injury Preventionrdquo Geneva 2004

World Health Organization (WHO) Global status report on road safety 2013 supporting a decade of action Geneva 2013

World Health Organization (WHO) Data systems a road safety manual for decision-makers and practitioners Geneva 2010

World Health Organization (WHO) ldquoSpeed management a road safety manual for decision-makers and practitionersrdquo Geneva 2008

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

33

SHTOJCA I

STRUKTURA ORGANIZATIVE E POLICISEuml SEuml KOSOVEumlS - NJEumlSITEuml E KOMUNIKACIONIT RRUGOR

Drejtoria e Peumlrgjithshme

Departamenti

peumlr Operacione

Departamenti

peumlr Kufi

Departamenti

peumlr Hetime

Departamenti

peumlr Mbeumlshtetje

Departamenti

peumlr Burime

Divizioni i Siguriseuml Publike

DR Prishtineuml

DR Pejeuml

DR Prizren

DR Gjilan

DR Ferizaj

DIVIZIONI I KOMUNIKACIONIT RRUGOR

DR Mitroviceuml

Njeumlsiteuml Rajonale teuml

Komunikacionit

Rrugor

Njeumlsia peumlr

Kontrollin e

Autostradeumls

Njeumlsia peumlr

menaxhimin e

materieve teuml

rrezikshme

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

34

SHTOJCA II

Qasshmeumlria e Policiseuml seuml Trafikut neuml informatat qeuml iu nevojiten peumlr planifikim operativ

Informatat peumlr planifikim operativ

Informata rreth faktoreumlve qeuml lidhen me aksidentet

Teuml dheumlna teuml dokumentuara qeuml tregojneuml nivelin e rrezikut Baza e krijuar e teuml dheumlnave peumlmes seuml secileumls policia e trafikut i identifikon faktoreumlt kryesoreuml teuml rrezikut neuml ateuml zoneuml

Faktori njeri

Faktori automjet

Vendndodhja e pikave teuml zeza

Kushtet atmosferike

Punimet neuml rrugeuml

Informata rreth pasojave teuml aksidenteve

Qasje neuml informata nga institucionet sheumlndeteumlsore dhe kompaniteuml e sigurimit

Informata rreth ngjarjevekushteve kurku mund teuml rriten rreziqet mund teuml rriten peumlr aksidente

Neuml meumlnyreuml qeuml teuml keteuml njeuml qasje teuml standardizuar peumlr informata lidhur me faktoreumlt e rrezikut peumlr zonat e rrezikut ndeumlr teuml tjera policia e trafikut duhet teuml keneuml informata rreth punimeve neuml rrugeuml dendeumlsiseuml seuml trafikut kushteve teuml motit MI dhe autoritet lokalekomunat duhet teuml peumlrfshihen

Informata rreth aktiviteteve teuml kryera nga policia e trafikut dhe ndeumlshkimeve teuml aplikuara

Informatat rreth monitorimitvlereumlsimit sistematik teuml sjelljeve neuml trafik aktivitetet e kryera teuml rezultojneuml me raportet e pas-operative

Teuml dheumlnat mbi aplikimin e ndeumlshkimeve ndaj kundeumlrvajteumlsve Numri i ndeumlshkimeveteuml leumlshuara duhet teuml beumlhet sipas ligjeve dhe rregullave teuml peumlrcaktuara Informatatnga gjykatat janeuml teuml nevojshme Informatatnga MPB rreth ngaseumlsve teuml ndeumlshkuar janeuml teumlnevojshme

Reagimi ndaj rezultateve teuml qasjeve dhe aktiviteteve teuml ndryshme

Peumlr teuml monitoruar performanceumln treguesit e aktiviteteve duhet miratuar Teuml dheumlnat qeuml do teuml mblidhen peumlrfshijneuml numrin e peumlrgjithsheumlm teuml kontrolleve teuml kryera numrin e ngaseumlsve teuml kontrolluar periudhat e ndryshme qeuml duhet teuml krahasohen etj

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

35

SHTOJCA III

Tabela 7 Numri i policeumlve teuml trafikut neumlpeumlr njeumlsi ndash gjateuml viteve

2010 2011 2012 2013 2014

NjKA 27 32 40

NjRKRr Prishtineuml 162 156 147 125 103

NjRKRr Gjilan 69 61 61 62 63

NjRKRr Ferizaj 59 55 54 54 54

NjRKRr Prizren 74 80 78 67 61

NjRKRr Pejeuml 88 91 90 83 83

NjRKRr Mitroviceuml Jug 71 71 72 57 58

NjRKRr Mitroviceuml Veri 27 44

Gjitheumlsej 523 514 529 507 506

(Burimi PK)

Tabela 8 Numri i aksidentevendeumlshkimeve 2010 -2014

Vitet 2010 2011 2012 2013 2014 Total

Aksidente fatale 158 130 116 104 111 619

Persona teuml vdekur 175 157 121 119 127 699

Aksidente me leumlndime 4326 4490 4555 4960 4876 23207

Persona teuml leumlnduar 7730 8321 8561 9817 9713 44142

Aksidente me deumlmemateriale 12594 13338 14044 13878 10333 64187

Aksidente lsquoGodit dhe ikrsquo 952 930 1039 1012 980 4913

Gjitheumlsej aksidente 18030 18888 19754 19954 16300 92926

Tiketa (Gjoba) 254849 276897 247788 286922 319332 1386556

(Burimi PK)

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

36

Tabela 9 Teuml dheumlnat rreth aksidenteve fatale dhe personave teuml vdekur sipas rajoneve (janar ndash

dhjetor 2013)

2013 Prishtineuml Mitroviceuml Pejeuml Prizren Ferizaj Gjilan Autostradeuml Total

Aksidfatale 35 9 26 12 10 10 2 104

Teuml vdekur 40 12 33 12 10 10 2 119

(Burimi PK)

Diagrami 1 Veprimet e ngaseumlsve si faktoreuml kontribues teuml aksidenteve (2013)

Diagrami 2 Aksidentet sipas pjeseumls seuml rrugeumls (2013)

0 500 1000 1500 2000 2500 3000 3500 4000 4500 5000

Manipulimi i pasigurt

Mosmbajtja e distanceumls

Mospeumlrshtatja e shpejteumlsiseuml

Kyqje e pasigurteuml neuml rrugeuml

Ndeumlrrim i shiritave

Kthim leumlvizje prapa

Mosrespektim i peumlrpareumlsiseuml seuml kalimit

Anashkalimtejlakim i parregullt

Tejkalim i shpejteumlsiseuml seuml kufizuar

0 2000 4000 6000 8000

10000 12000 14000 16000

2012

2013

Page 12: Raporti_-_Policia_e_Trafikut_220406.pdf

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

6

Komunaleuml peumlr Siguri teuml Komunitetit teuml themeluar neuml secileumln komuneuml luajneuml njeuml rol teuml veccedilanteuml

neuml aspektin e siguriseuml publike12

22 Policia e Kosoveumls organizimi dhe peumlrgjegjeumlsiteuml

PK-ja eumlshteuml autoriteti kompetent peumlrgjegjeumls peumlr zbatimin e politikave teuml siguriseuml kombeumltare

ku peumlrfshihet edhe trafiku rrugor Roli i policiseuml - neuml fusheumln e siguriseuml neuml trafik - eumlshteuml mjaft

specifik dhe aplikohet peumlrmes aktiviteteve teuml ndryshme Peumlrgjegjeumlsiteuml kryesore janeuml zbatimi i

ligjeve teuml trafikut reagimet ndaj aksidenteve dhe ngritja e nivelit teuml ndeumlrgjegjeumlsimit peumlrmes

qasjes proaktive Policia e trafikut sheumlrben si njeuml pengeseuml peumlr ngaseumlsit teuml cileumlt nuk i

respektojneuml rregullat e trafikut dhe nuk u binden atyre13

PK-ja ka aprovuar njeuml ldquoPlan Strategjik Zhvillimor 2011-2015rdquo14 ku njeuml nga objektivat

strategjike eumlshteuml ngritja e nivelit teuml siguriseuml publike dhe besimit teuml qytetareumlve (trafikut

rrugor)

PK-ja eumlshteuml e organizuar neuml nivel qendror dhe lokal15 Drejtoria e Peumlrgjithshme e PK-seuml

(kryesuar nga Drejtori i Peumlrgjithsheumlm) eumlshteuml peumlrgjegjeumlse neuml nivel vendi Neuml nivelin rajonal

janeuml shtateuml njeumlsi rajonale - Drejtori Rajonale (DR) - peumlrgjegjeumlse peumlr sigurineuml publike Stacionet

e policiseuml janeuml peumlrgjegjeumlse peumlr policineuml lokale neuml secileumln komuneuml16

Policia e trafikut eumlshteuml e organizuar neuml keumlteuml meumlnyreuml neuml nivelin qendror Divizioni i

Komunikacionit Rrugor (DKRr) eumlshteuml peumlrgjegjeumls peumlr menaxhim strategjik udheumlzime urdhra

dhe plane operative peumlr njeumlsiteuml operative (njeumlsiteuml e policiseuml seuml trafikut) Neuml nivel operativ

DKRr eumlshteuml peumlrgjegjeumls peumlr kontrollimin e autostradeumls peumlrmes Njeumlsiseuml peumlr Kontrollin e

Autostradeumls (NjKA) DKRr ka zhvilluar planet e veprimit qeuml kaneuml peumlr qeumlllim adresimin e

sfidave teuml cilat pengojneuml sigurineuml e qeumlndrueshme teuml trafikut rrugor17

Njeumlsiteuml peumlrkateumlse operative janeuml pjeseuml e DR-ve si dhe i raportojneuml DR-ve dhe DKRr-seuml NjKA

raporton drejtpeumlrdrejt tek DKRr

12 Detyrat dhe peumlrgjegjeumlsiteuml e keumltij Keumlshilli janeuml teuml peumlrcaktuara me UA nr 272012 MPB ndash 032012 dhe kaneuml teuml

beumljneuml meuml shumeuml me siguri teuml peumlrgjithshme duke mos u potencuar neuml meumlnyreuml teuml veccedilanteuml sigurineuml neuml trafik Aneumltareuml teuml keumltyre keumlshillave janeuml edhe komandanteumlt e stacioneve policore teuml komunave peumlrkateumlse

13 European Transport Safety Council (ETSC) Policing Enforcement Strategies to Reduce Traffic Casualties in Europe (Brussels 1999) fq 11

14 Bazuar neuml keumlteuml dokument PK-ja ka parapareuml ndeumlrmarrjen e keumltyre masave siccedil janeuml prezenceuml meuml teuml madhe policore peumlrmes patrullimeve meuml teuml shpeshta neuml ldquopika teuml zezardquo kontakte teuml drejtpeumlrdrejta dhe keumlshillimit me qytetareuml organizim teuml aktiviteteve proaktive me qeumlllim teuml edukimit teuml qytetareumlve shtimi i numrit teuml kontrolleve dhe veprimeve tjera policore neuml trafik

15 Shih ldquoShtojceumln Irdquo ndash struktura organizative e PK-seuml 16 Ligji peumlr Policineuml 04L-076 aprovuar meuml 2012 e definon Policineuml e Kosoveumls si sheumlrbim publik qeuml funksionon

brenda MPB-seuml 17 DKRr ka neumlnshkruar njeuml memorandum bashkeumlpunimi me Policineuml e Republikeumls seuml Shqipeumlriseuml peumlr patrullimet e

peumlrbashkeumlta teuml policiseuml seuml trafikut me qeumlllim teuml rritjes seuml siguriseuml neuml trafikun rrugor gjateuml sezonit teuml vereumls

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

7

Detyrat e njeumlsive patrulluese janeuml teuml peumlrcaktuara neuml ldquoUdheumlzuesin peumlr meumlnyreumln e kryerjes seuml

detyrave neuml mbikeumlqyrjen dhe rregullimin e trafikut rrugorrdquo Peumlrveccedil keumltyre dokumenteve PK

ka miratuar gjithashtu ldquoManualin peumlr Parime dhe Procedura Standarde Operativepeumlrshkrime

teuml puneumlsrdquo si dhe udheumlzime peumlr operacione

23 Roli i policiseuml seuml trafikut

Qeumlllimi i policiseuml seuml trafikut eumlshteuml teuml sigurojeuml leumlvizjen e sigurt neuml rrugeuml teuml parandalojeuml

shkeljet neuml trafik dhe teuml marreuml masat e duhura kundeumlr shkeleumlsve Patrullimi ka njeuml rol

mbikeumlqyreumls parandalues dhe krijon njeuml ambient meuml teuml sigurt peumlr teuml gjitheuml aktereumlt neuml trafik

Policia e trafikut analizon planifikon dhe harton strategji peumlr nivel teuml qeumlndruesheumlm teuml

siguriseuml neuml trafik Njeumlsiteuml e policiseuml seuml trafikut janeuml njeumlsi peumlrgjegjeumlse peumlr

Planifikimin e patrullimeve - faza e planifikimit teuml aktiviteteve operative bazohet neuml

analizat e shkaqeve qeuml qeumlndrojneuml pas aksidenteve teuml trafikut (faktoreumlt e rrezikut)

Patrullimet - kryhet neuml meumlnyra teuml ndryshme neuml koheuml teuml ndryshme dhe me mjete teuml

ndryshme Pikat kontrolluese ku kryhen patrullimet peumlrcaktohen neuml bazeuml teuml

analizave teuml rrezikut teuml larteumlpeumlrmendur dhe

Hetimet e aksidenteve - peumlrfshijneuml hetimin e ploteuml teuml tyre dhe kaneuml peumlr qeumlllim rritjen

e siguriseuml neuml trafikun rrugor Hartohen raporte peumlrfshireuml analizat mbi faktoreumlt qeuml i

shkaktojneuml aksidentet18

Mbikeumlqyrja e fluksit teuml trafikut beumlhet peumlrmes praniseuml seuml policiseuml seuml trafikut neuml rrugeuml dhe

mund teuml beumlhet edhe me ndihmeumln e pajisjeve teknike monitoruese ndash kamerave teuml

shpejteumlsiseuml19 etj

24 Organizatat e tjera teuml angazhuara

Neuml adresimin e siguriseuml seuml trafikut rrugor janeuml teuml peumlrfshireuml disa aktereuml

Qeveria eumlshteuml peumlrgjegjeumlse peumlr krijimin e politikave teuml siguriseuml peumlr qytetareuml peumlrfshireuml edhe

trafikun Neumln kornizeumln e aplikueshme ligjore Qeveria Ministria e Puneumlve teuml Brendshme

(MPB) dhe Ministria e Infrastruktureumls (MI) ndajneuml peumlrgjegjeumlsineuml kryesore peumlr vendosjen e

18 Njeumlsiteuml e Policiseuml seuml Trafikut kryejneuml hetime peumlr aksidentet e trafikut qeuml rezultojneuml me fatalitet leumlndime teuml

reumlnda dhe aksidentet me deumlme teuml shumta Neuml aneumln tjeteumlr stacionet policore i hetojneuml aksidentet me deumlme meuml teuml vogla

19 lsquorsquoKamera teuml shpejteumlsiseumlrsquorsquo eumlshteuml emri i zakonsheumlm peumlr kamerat e siguriseuml qeuml peumlrdoren nga forcat e policiseuml Ekzistojneuml kateumlr lloje kryesore kamera fikse teuml cilat janeuml mjete pa pilot dhe fotografojneuml neuml njeuml rrugeuml ku ka pasur aksidente kamera teuml shpejteumlsineuml mbi distanceumln teuml cilat janeuml pa pilot por operojneuml neuml ccedilifte dhe zbulojneuml shpejteumlsineuml e arritur ndeumlrmjet automjeteve dhe peumlrdoren neuml meumlnyreuml tipike neuml rrugeuml meuml teuml gjata me dendeumlsi teuml larteuml peumlrplasjeje kamera leumlvizeumlse peumlr shpejteumlsineuml qeuml peumlrdoren nga policeumlt dhe vendosen neuml aneumlt e rrugeumlve dhe kamera neuml driteuml teuml kuqe qeuml peumlrdoren neuml kryqeumlzimet ku ka semaforeuml Gjithashtu sipas praktikave ndeumlrkombeumltare vendosja e kamerave false neuml vende teuml ndryshme eumlshteuml njeuml meumlnyreuml peumlr teuml rritur efektivitetin

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

8

politikave hartimin dhe zbatimin e ligjeve qeuml lidhen me sigurineuml neuml trafikun rrugor MI ka

disa detyra si

programe peumlr trajnimin e ngaseumlsve dhe vlereumlsimin e tyre

kushtet e kontrollimit teknik teuml automjeteve dhe

ndeumlrtimin dhe mireumlmbajtjen e rrugeumlve

Peumlrveccedil keumlsaj seuml bashku me PK-neuml MI-ja mbikeumlqyreuml administron dhe zbaton kornizeumln

ligjore peumlr sigurineuml publike neuml rrugeuml

Komunat janeuml peumlrgjegjeumlse peumlr ndeumlrtimin dhe mireumlmbajtjen e rrugeumlve publike lokale

Gjykatat janeuml peumlrgjegjeumlse peumlr trajtimin e veprave peumlr shkelje teuml rregullave teuml trafikut

Organet e drejteumlsiseuml peumlrmes puneumls seuml tyre kontribuojneuml neuml meumlnyreuml efektive si mekanizeumlm

mbrojteumls neuml ndeumlrgjegjeumlsimin e publikut Neumlpeumlrmjet vendimeve meritore ato veccedilaneumlrisht

ndikojneuml neuml shtypjen e fenomeneve teuml rrezikshme neuml trafik duke ndikuar keumlshtu

drejtpeumlrdrejt neuml peumlrmireumlsimin e sjelljes seuml pjeseumlmarreumlsve

Institucionet sheumlndeteumlsore kontribuojneuml neuml kujdesin sheumlndeteumlsor dhe trajtimin e qytetareumlve-

ngaseumlsve Sheumlrbimet emergjente me koheuml dhe efektive ndash me aneuml teuml trajtimit teuml duhur teuml

leumlnduarve neuml aksidente - zvogeumllojneuml pasojat e tyre Meuml tej keumlto institucione kontribuojneuml

edhe neuml edukimin e ngaseumlsve peumlr procedurat e ndihmeumls seuml pareuml dhe transportimin e duhur

teuml aksidentuarve

Institucionet e arsimit e promovojneuml edukimin efektiv teuml siguriseuml rrugore neuml shkolla

Gjithashtu mediet mund teuml rrisin ndeumlrgjegjeumlsimin e komunitetit dhe teuml kuptuarit e faktoreumlve

dhe kostove teuml aksidenteve rrugore Kompaniteuml e sigurimeve kaneuml njeuml rol teuml veccedilanteuml neuml keumlteuml

drejtim Aplikimi i koncepteve teuml sigurimit duke shpeumlrblyer ngaseumlsit qeuml nuk shkaktojneuml

aksidente i motivon ata teuml peumlrmireumlsojneuml sjelljet e tyre neuml trafik dhe si rrjedhojeuml e keumlsaj edhe

keumlto kompani ndikojneuml neuml sigurineuml rrugore

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

9

3 A ka policia e trafikut qasje neuml informata teuml

besueshme teuml peumlrditeumlsuara dhe relevante si dhe a

peumlrdoren ato neuml meumlnyreuml efektive

31 Ccedilfareuml informatash i duhen policiseuml seuml trafikut

Veprimet peumlr teuml zvogeumlluar problemet e siguriseuml neuml trafikun rrugor duhet teuml jeneuml teuml bazuara

neuml informata relevante Informatat e tilla mund teuml merren me ndihmeumln e njeuml sistemi

informativ teuml siguriseuml neuml rrugeuml20 Shumeuml vende evropiane kaneuml baza teuml ndryshme teuml teuml

dheumlnave por neuml peumlrgjitheumlsi ato janeuml neuml proneumlsi teuml agjencive kombeumltare peumlr siguri neuml rrugeuml

dhe institucionet e ndryshme ofrojneuml informata peumlr agjenciteuml e tilla21

Aktivitetet efektive teuml policiseuml seuml trafikut keumlrkojneuml informata rreth22

Faktoreumlve qeuml ndeumlrlidhen me aksidente teuml tilla si23

ngaseumlsit dhe sjelljet e tyre

llojet e automjeteve teuml peumlrfshira dhe gjendja e tyre

gjendja e rrugeumlve dhe moti

intensiteti i trafikut dhe

ku dhe kur kaneuml ndodhur aksidentet

teuml ashtuquajturave ldquopika teuml zezardquo24

ngjarjeve - kur dhe ku mund teuml rriten rreziqet peumlr aksidente

pasojave teuml aksidenteve

aktiviteteve teuml kryera nga policia e trafikut dhe ndeumlshkimet e aplikuara dhe

reagimeve peumlr rezultatet e qasjeve dhe aktiviteteve teuml ndryshme

Policia e trafikut eumlshteuml peumlrgjegjeumlse peumlr mbledhjen e teuml dheumlnave teuml nevojshme teuml cilat kryesisht

vet i prodhojneuml Autoritetet tjera ose organizatat mund teuml keneuml njohuri teuml cilat policia e

20 OECD Safety on Roads (Paris 2002) fq 10 21 Neuml Kosoveuml roli i agjenciseuml seuml tilleuml ushtrohet nga Keumlshilli peumlr Sigurineuml neuml Komunikacionin Rrugor Keumlshilli

kryesisht mbledh teuml dheumlna nga Policia e Kosoveumls 22 Kjo pjeseuml bazohet neuml literatura teuml ndryshme rreth praktikave teuml mira teuml kontrollit teuml trafikut dhe dokumente ndash

politika nga organizata teuml ndryshme ndeumlrkombeumltare 23 WHO Data Systems A Road Safety Manual for Decision-Makers and Practioners (Geneva 2010) 24 Neuml menaxhimin e siguriseuml rrugore ldquopikat e zezardquo (angblackspot) janeuml vendet ku historikisht janeuml koncentruar

aksidentet e trafikut Kjo mund teuml ndodh peumlr arsye teuml ndryshme teuml tilla si ktheseuml e ashpeumlr apo keumlnd neuml njeuml rrugeuml teuml drejteuml kryqeumlzim i fshehur neuml njeuml rrugeuml teuml shpejteuml shenja teuml dobeumlta ose teuml fshehura paralajmeumlruese neuml udheumlkryq etj

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

10

trafikut nuk i ka peumlr shembull ngjarjet ose gjendja qeuml mund teuml rriseuml rrezikun peumlr aksidentet

e trafikut Peumlr keumlteuml arsye marreumldheumlnia e ngushteuml e puneumls midis policiseuml seuml trafikut dhe

autoriteteve teuml tjera eumlshteuml thelbeumlsore

Eumlshteuml po keumlshtu e reumlndeumlsishme qeuml teuml dheumlnat teuml strukturohen dhe analizohen siccedil duhet qeuml

aktualisht teuml peumlrdoren peumlr planifikime operative dhe detyra teuml peumlrditshme Kjo do trsquoi

mundeumlsonte policiseuml seuml trafikut teuml zgjedh mjetet e duhura - neuml koheumln e duhur dhe neuml vendin

e duhur Kjo gjithashtu e beumln meuml teuml lehteuml fokusimin meuml teuml mireuml neuml sjelljet e ngaseumlsve kushtet

rrugore gjendjen dhe llojin e automjeteve (kamioneuml autobuseuml ose vetura) etj Peumlr njeuml efekt

maksimal teuml siguriseuml eumlshteuml e reumlndeumlsishme qeuml policia e trafikut teuml fokusohet neuml faktoreuml teuml cileumlt

kaneuml ndikim teuml drejtpeumlrdrejteuml neuml sigurineuml rrugore dhe ateuml neuml vende dhe koheuml teuml duhur ku

aksidentet kaneuml gjasa teuml ndodhin

32 A ka policia e trafikut qasje neuml informatat e duhura

Shumica e informatave teuml nevojshme peumlr qeumlllime teuml planifikimit peumlr policineuml e trafikut janeuml

neuml dispozicion25 Policia e trafikut ka qasje neuml dy baza teuml teuml dheumlnave SIPK teuml dheumlnat rreth

veprave penale dhe MAAP teuml dheumlnat peumlr aksidentet statistikat dhe analizat Teuml dheumlnat neuml

keumlto baza peumlrcillen neuml baza ditore javore dhe mujore Disa teuml dheumlna sigurohen peumlrmes

takimeve dhe shkeumlmbimit me autoritetet tjera - institucionet rrugore sheumlndeteumlsore dhe

gjykatat neuml lidhje me kundeumlrvajteumlsit dhe ndeumlshkimet Teuml dheumlnat rreth aksidenteve dhe

pasojave teuml tyre janeuml teuml plota

Policia e trafikut eumlshteuml mjaft mireuml e informuar rreth ngjarjeve dhe gjendjes se ku dhe kur

mund teuml rriten rreziqet peumlr aksidente Bashkeumlpunimi me autoritetet tjera qendrore dhe lokale

dhe me shoqeumlrineuml civile ofron teuml dheumlna peumlr intensitetin e trafikut gjendjen neuml rrugeuml etj26

Mund teuml keumlrkohet nga policia e trafikut teuml sigurojeuml ndihmeuml peumlr autoritetet tjera bie fjala teuml

jeteuml e pranishme afeumlr shkollave teuml ndihmojeuml organet e inspektimit teuml ngriteuml ndeumlrgjegjeumlsimin

neuml parandalimin e rrezikut neuml trafik etj27

Neuml tabeleumln e meumlposhtme eumlshteuml peumlrmbledhur qasshmeumlria e njeumlsive policore teuml trafikut neuml

informata teuml nevojshme teuml llojeve teuml ndryshme Qasjen e kemi klasifikuar neuml kateumlr kategori28

25 Sipas praktikave ndeumlrkombeumltare burimi meuml i zakonsheumlm peumlr teuml dheumlnat rreth aksidenteve janeuml teuml dheumlnat e

policiseuml Megjithateuml shumeuml aksidente nuk raportohen neuml polici - me ose pa deumlmtime teuml vogla apo pa leumlndime 26 Raportet vjetore teuml PK-seuml peumlr vitet 2012 dhe 2013 27 Examinimi i raporteve teuml ndryshme planeve ditore teuml policiseuml seuml trafikut etj 28 Peumlr meuml shumeuml shpjegime shih ldquoShtojceumln IIrdquo

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

11

Tabela 1 Qasshmeumlria e policiseuml seuml trafikut neuml informata teuml nevojshme peumlr planifikimin

operativ

ploteumlsisht kryesisht pjeseumlrisht shumeuml pak

Informata peumlr faktoreumlt qeuml ndeumlrlidhen me aksidentet x

Informatat peumlr pasojat e aksidenteve x

Informata mbi ngjarjet kushtet kur ku rreziqet mund teuml rriten peumlr aksidente

x

Informata rreth aktiviteteve teuml kryera nga policia e trafikut dhe ndeumlshkimet e aplikuara

x

Reagimet ndaj rezultateve teuml qasjeve teuml ndryshme dhe aktiviteteve

x

Siccedil shihet meuml sipeumlr ekzistojneuml fusha ku informatat e nevojshme nuk janeuml ploteumlsisht teuml

qasshme - kur eumlshteuml e nevojshme Ka ende fusha qeuml duhet teuml zhvillohen para se policia e

trafikut teuml mund teuml pranojeuml informata neuml koheuml peumlr ngjarjet dhe kushtet kur dhe ku mund teuml

rriten rreziqet peumlr aksidente Informatat ldquoonlinerdquo ose neuml koheuml reale nga autoritetet e rrugeumlve

dhe peumlrpjekjet shteseuml peumlr teuml ngritur rrjete me aktereuml teuml ndrysheumlm janeuml shembuj teuml

aktiviteteve qeuml mund teuml shtojneuml vlereuml

Raportimi i performanceumls neuml disa aspekte nuk eumlshteuml i zhvilluar edhe aq mireuml Nga sistemi

aktual i informatave eumlshteuml veumlshtireuml teuml kuptohet secila peumlrpjekje qeuml do teuml sigurojeuml bazeuml solide

peumlr zhvillimin e raportimit

Kapacitetet meuml pak teuml zhvilluara janeuml ato peumlr vlereumlsimin e efektivitetit teuml qasjeve dhe

aktiviteteve teuml ndryshme Disa peumlrpjekje janeuml iniciuar peumlr shembull neuml hartimin e raporteve

peumlr aktivitetet e kryera por jo neuml matjen e veprimeve teuml ndeumlrmarra neuml meumlnyreuml qeuml teuml

parandalohen aksidentet

33 A eumlshteuml policia e trafikut duke i peumlrdorur informatat neuml

meumlnyreuml efektive

Cileumlsia e interpretimit teuml teuml dheumlnave eumlshteuml vendimtare neuml peumlrcaktimin e aktiviteteve teuml

duhura teuml policiseuml seuml trafikut Njeuml shembull disa nga faktoreumlt e aksidenteve teuml ofruara neumlpeumlr

dosje ndash siccedil janeuml kushtet klimatike dhe gjendjet e rrugeumlve ndash mund teuml shpjegojneuml ndonjeuml

aksident por neuml realitet ngasja e pakujdesshme ose shpejteumlsia mund teuml jeneuml shkaku i veumlrteteuml

Me fjaleuml teuml tjera policia e trafikut ka nevojeuml peumlr informata rreth kushteve klimatike dhe

gjendjes neuml rrugeuml qeuml teuml planifikojeuml aktivitetet e saj mireumlpo kontrollet aktuale ndash me qeneuml

efektive ndash duhet teuml fokusohen neuml aspekte tjera si shpejteumlsia dhe sjelljet e ngaseumlsve Njeuml ccedileumlshtje

tjeteumlr qeuml mund teuml ngritet neuml keumlteuml kontekst eumlshteuml nevoja peumlr informata Edhe neumlse keumlto

informata janeuml ligjeumlrisht dhe teknikisht korrekte ato mund teuml diskutohen nga njeuml

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

12

perspektiveuml e kontrollit teuml trafikut neumlse janeuml mbivendosur ose tepeumlr teuml detajuara peumlr trsquou

peumlrshtatur nevojave praktike teuml policiseuml trafikut29

Shfryteumlzimi efektiv i informatave keumlrkon qeuml ato teuml

konsiderohen relevante dhe teuml dobishme nga ana e peumlrdoruesit

doreumlzohen neuml koheumln e duhur peumlr njeumlsiteuml e duhura

interpretohen neuml meumlnyreuml korrekte nga ana e peumlrdoruesit

peumlrdoren peumlr analiza dhe vlereumlsim neuml nivele teuml ndryshme

kaneuml ndikim neuml puneumln e peumlrditshme neuml terren dhe

peumlrdoren peumlr teuml meumlsuar dhe vepruar peumlr ndryshim dhe peumlrmireumlsim

Informatat peumlr planifikimin e aktiviteteve nuk janeuml peumlrdorur sistematikisht nga policia e

trafikut neuml meumlnyreuml efektive peumlr teuml maksimizuar efektivitetin e puneumls neuml aktivitetet e

peumlrditshme Peumlrveccedil keumlsaj ato janeuml peumlrdorur rralleuml peumlr vendimet rreth meumlnyreumls se si duhet

peumlrmireumlsuar aktivitetet e policiseuml seuml trafikut teuml cilat janeuml - peumlrgjitheumlsisht - duke peumlrseumlritur teuml

njeumljteumln strategji teuml zbatimit Detyrat e adresuara neuml fleteumlt-patrulluese nuk ishin shpesh neuml

peumlrputhje me planet operative30

Analizat e shkaqeve qeuml qeumlndrojneuml pas aksidenteve interpretohen nga njeumlsiteuml e policiseuml seuml

trafikut dhe peumlrcillen te DKRr neuml baza teuml rregullta Analizat shteseuml teuml prodhuara nga DKRr

peumlrdoren pjeseumlrisht neuml peumlrputhje me faktoreumlt e identifikuar teuml rrezikut31

Tabela 2 Peumlrdorimi i informatave teuml nevojshme nga policia e trafikut peumlr planifikim

operativ

Peumlrdorimi i informatave Gjithhereuml Shpesh Ndonjeumlhereuml Rralleuml

Teuml interpretuara analizuara dhe kombinuara me teuml dheumlna tjera

x

Teuml doreumlzuara me koheuml te njeumlsia e duhur x

Teuml peumlrdorura peumlr planifikim operativ dhe puneuml teuml peumlrditshme

x

Teuml peumlrdorura peumlr teuml meumlsuar dhe peumlr vendime peumlr peumlrmireumlsim

x

29 Ekzaminimi i klasifikimeve teuml DKRr peumlr shkaqet e aksidenteve neuml trafik ldquoStatistika dhe analiza e aksidenteve

neuml trafikrdquo peumlr vitet 2012 dhe 2013 30 Ekzaminim i aktiviteteve teuml bazuara neuml plane operative 31 Ekzaminimi i klasifikimeve teuml DKRr peumlr shkaqet e aksidenteve teuml trafikut ldquoStatistika dhe analiza e aksidenteve

neuml trafikrdquopeumlr vitet 2012 dhe 2013

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

13

Raportet vjetore teuml DKRr-seuml i peumlrshkruajneuml faktoreumlt e aksidenteve rrugore neuml krahasim me

vitet e meumlparshme Rezultatet e informatave peumlr faktoreumlt qeuml ndeumlrlidhen me aksidentet

trajtohen siccedil duhet veteumlm kur policia e trafikut zbaton masat neuml planet operative ose urdhrat

nga DKRr Neuml planifikimin operativ policia e trafikut ka peumlrdorur informatat rreth

shpeshteumlsiseuml dhe shkaqeve teuml aksidenteve Aktivitetet janeuml teuml ndryshme dhe varen thjesht

nga vendndodhja gjeografike dhe intensiteti i trafikut por kryesisht janeuml orientuar neuml

monitorimin e shpejteumlsiseuml32 Peumlrveccedil keumlsaj njeumlsiteuml e trafikut (duke peumlrjashtuar NjKA-neuml) nuk i

drejtojneuml gjithnjeuml aktivitetet me sheumlnjesteumlr edhe neuml rrugeumlt tjera jo-rajonale

Detyrat rutineuml nuk adresojneuml detyra teuml veccedilanta vis-agrave-vis treguesve teuml identifikuar neuml analizeumln

e aksidenteve Sipas krahasimit teuml teuml dheumlnave patrullimet e vlereumlsuara rutineuml teuml policiseuml seuml

trafikut kryesisht kaneuml sheumlnjestruar faktorin shpejteumlsi Kjo neumlnkupton se informatat nuk janeuml

peumlrdorur ploteumlsisht peumlr detyrat e peumlrditshme Shumica e patrullimeve kryesisht kryhen pa

ndonjeuml objektiv tjeteumlr shteseuml Aktivitetet aktuale teuml peumlrditshme ndash peumlr teuml qeneuml efektive - do teuml

duhet teuml fokusohen neuml aspekte teuml tjera teuml ndryshme siccedil eumlshteuml sjellja e ngaseumlsve (mbajtja e

distanceumls ngasja e pakujdesshme etj)

Informatat peumlrdoren rralleuml peumlr teuml identifikuar peumlrmireumlsimet e mundshme teuml veprimeve

parandaluese33 Shumica deumlrrmuese e aktiviteteve teuml kryera nuk janeuml teuml peumlrmbledhura neuml

raporte post-operative peumlr teuml matur progresin drejt objektivave teuml vendosura Peumlr meuml tepeumlr

peumlrzierja e prioriteteve neuml patrullime nuk ishte gjithnjeuml e bazuar neuml informatat e

disponueshme34

32 Shembuj teuml tjereuml teuml intensifikimit teuml patrullimeve peumlrfshijneuml ndalesat peumlr automjete sipas planeve operative

ngjarjet sportive dhe klubet e nateumls etj Automjetet inspektohen neuml baza vjetore derisa veteumlm hereumlpashere adresohen me plane teuml peumlrbashkeumlta operative Policia e trafikut - MI

33 Ekzaminimi i raporteve teuml njeumlsive teuml policiseuml seuml trafikut peumlr vitet 2012 dhe 2013 34 Vlen teuml peumlrmendet se bazuar neuml informatat peumlr aksidente DKRr ka keumlrkuar nga NjRKRr-PR qeuml teuml shtohet

numri i kontrolleve neuml disa rrugeuml siccedil ishte rasti neuml rrugeumln Prishtineuml-Podujeveuml-Merdareuml Si rezultat i angazhimeve shteseuml numri i aksidenteve neuml keumlteuml aks rrugor eumlshteuml zvogeumlluar duksheumlm neuml periudheumln janar-maj 2014 neuml krahasim me vitin 2013

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

14

4 A i kryen policia e trafikut sheumlrbimet neuml meumlnyreuml

efektive

41 Si teuml matet efektiviteti i policiseuml seuml trafikut

Qeumlllimi i peumlrgjithsheumlm peumlr policineuml e trafikut seuml bashku me autoritetet e tjera peumlrgjegjeumlse siccedil

kemi peumlrmendur eumlshteuml teuml minimizohen aksidentet e trafikut dhe teuml ndihmohet peumlr njeuml mjedis

teuml sigurt teuml trafikut Shtrohet pyetja se si duhet teuml veprojeuml policia e trafikut peumlr teuml

peumlrmbushur neuml meumlnyreumln meuml teuml mireuml teuml mundshme keumlto objektiva Peumlrveccedil keumlsaj a eumlshteuml fare

e mundur teuml maten rezultatet e policiseuml seuml trafikut peumlr shkak teuml faktoreumlve teuml tjereuml qeuml ndikojneuml

neuml veumlllimin dhe karakterin e ldquoaksidenteverdquo

Zvogeumllimi i aksidenteve teuml reumlnda teuml trafikut eumlshteuml njeuml lloj mateumlsi qeuml tregon peumlr rezultatin e

peumlrgjithsheumlm se neuml ccedilrsquomeumlnyreuml operojneuml autoritetet peumlrgjegjeumlse rrugore ose teuml policiseuml seuml

trafikut Megjithateuml eumlshteuml matje shumeuml e peumlrgjithshme qeuml varet nga shumeuml faktoreuml siccedil janeuml

rrugeumlt dhe moti sjelljet e ngaseumlsve numri i automjeteve dhe gjendja e tyre angazhimi i

autoriteteve tjera rregullimi aktual kushtet financiare etj

Ekzistojneuml edhe matje teuml tjera teuml zakonshme Mund teuml studiohen neumlse mjetet e teuml duhura janeuml

neuml dispozicion dhe neumlse ato janeuml peumlrdorur neuml meumlnyreuml efektive peumlr shembull a janeuml peumlrdorur

kamerat e shpejteumlsiseuml dhe radareumlt aty ku do teuml shtonin meuml shumeuml vlereuml (rreziku i larteuml peumlr

aksidentet e trafikut peumlr shkak teuml shpejteumlsiseuml seuml automjetit) a beumlhen teste alkooli ku do teuml

shtonin meuml shumeuml vlereuml etj Gjithashtu mund teuml shqyrtohen neumlse njeumlsiteuml e kontrollit neuml koheuml

teuml duhur sigurojneuml autoritetet peumlrgjegjeumlse rrugore me propozime peumlr ndryshimin e

kufizimeve teuml shpejteumlsiseuml veumlnien e shenjave paralajmeumlruese riparimin e rrugeumlve largimin e

pengesave neuml rrugeuml etj

Mund edhe teuml matet meumlnyra se si shpeumlrndahen burimet neuml koheuml dhe neuml hapeumlsireuml Idealisht

mjetet e duhura duhet peumlrdorur peumlr teuml kontrolluar gjeumlrat e duhura neuml koheumln e duhur dhe

vendin e duhur Aktivitetet e patrullimit neuml koheuml dhe hapeumlsireuml duhet teuml ndeumlrlidhen sa meuml

shumeuml qeuml teuml jeteuml e mundur me ateuml se kur dhe ku ndodhin aksidentet e trafikut

Kundrejt propozimeve teuml meumlsipeumlrme mund teuml shtrohet pyetja A eumlshteuml e mundur qeuml policia

e trafikut teuml punojeuml meuml mireuml apo meuml dobeumlt a eumlshteuml policia e trafikut neuml gjendje teuml meumlsojeuml dhe

a janeuml neuml gjendje teuml marrin vendime ccedilfareuml teuml beumljneuml dhe si teuml beumlhet Peumlrgjigja e qarteuml peumlr teuml

gjitha keumlto pyetje eumlshteuml pozitive Eumlshteuml e reumlndeumlsishme teuml theksohet se megjithateuml asnjeuml matje

nuk eumlshteuml e peumlrsosur dhe e ploteuml vetvetiu Ccedileumlshtje kryesore eumlshteuml qeuml teuml peumlrdoren informatat

dhe teuml dheumlnat relevante teuml besueshme dhe qeuml janeuml neuml gjendje trsquoi ofrojneuml policiseuml seuml trafikut

udheumlzime se si teuml punojneuml meuml zgjuar ndash teuml jeneuml meuml efektiv - neuml meumlnyreuml qeuml trsquoi afrohen qeumlllimit

qeuml teuml ndikojneuml neuml numrin e aksidenteve fatale

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

15

42 A i ka policia e trafikut mjetet e duhura qeuml teuml jeteuml efektive

Peumlr shkak se rreziku i aksidenteve peumlrcaktohet nga faktoreuml teuml ndrysheumlm policia e trafikut

duhet teuml peumlrdoreuml mjete teuml llojllojshme peumlr teuml adresuar vendimet ndikuese mbi kufizimet e

shpejteumlsiseuml dhe shenjat paralajmeumlruese dhe meuml drejtpeumlrdrejteuml peumlrmes masave teuml ndryshme

teuml kontrollit teuml trafikut siccedil janeuml kamerat peumlr shpejteumlsi radareumlt testet e alkoolit kontrollet e

automjeteve dhe teuml flukseve teuml trafikut gjendjen e rrugeumlve dhe sjelljet e ngaseumlsve35

Neuml meumlnyreuml qeuml teuml keteuml qasjen direkte neuml meumlnyreuml efektive policia e trafikut duhet teuml

Orientojeuml peumlrpjekjet e tyre neuml

- Vendndodhjet me rrezik teuml larteuml rrugeumlt apo vendet ku aksidentet mund teuml

ndodhin

- Neuml koheumln diteumlt dhe oreumlt me rrezik teuml larteuml kur aksidentet mund teuml jeneuml meuml teuml

shpeshta

- Vendndodhjet me rrezik ad-hoc neuml koheuml teuml caktuar (ngjarje teuml peumlrkohshme)

Fokusojeuml kontrollet neuml faktoreumlt qeuml ndeumlrlidhen me aksidente si

- Sjellja e ngaseumlsve me rrezik teuml larteuml

- Faktoreumlt mekanik teuml rrezikut teuml larteuml te automjetet veccedilaneumlrisht kamioneumlt e

meumldhenj

- Rrugeumlt me rrezik teuml larteuml dhe kushtet e motit

Aplikojeuml ndeumlshkime teuml duhura peumlr ata qeuml keumlrceumlnojneuml sigurineuml neuml trafik peumlrmes

- Paralajmeumlrimeve verbale apo teuml dokumentuara dhe llojeve teuml ndryshme teuml

gjobave etj

Peumlr teuml qeneuml efektive policia e trafikut duhet teuml keteuml punonjeumls kompetent dhe pajisje teuml

duhura automjete teuml pajisura mireuml (teuml shenjeumlzuara dhe teuml pashenjeumlzuara) motoccedilikleta

radareuml dhe teste teuml alkoolit Neuml shumeuml vende policia e trafikut eumlshteuml e pajisur edhe me

helikoptereuml kamera teuml shpejteumlsiseuml teste kundeumlr narkotikeumlve etj36 Peumlrvoja neuml BE dhe vende teuml

tjera tregon se kamerat e shpejteumlsiseuml teuml cilat ofrojneuml deumlshmi fotografike teuml pranueshme peumlr

gjykata janeuml shumeuml kost-efektive37

PK-ja peumlrdoreuml tregues teuml ndrysheumlm neuml meumlnyreuml qeuml teuml ndajeuml burimet e tyre neuml meumlnyreuml efektive

35 Ky seksion bazohet neuml literatura teuml ndryshme peumlr praktika teuml mira teuml kontrollit teuml trafikut si dhe dokumente

dhe politika nga vende teuml ndryshme dhe nga Policia e Kosoveumls 36 Patrullimi me helikopter peumlrdoret neuml veccedilanti neuml rrethana selektive Helikoptereumlt mund teuml peumlrdoren gjithashtu

peumlr kujdesin post-aksidental PK-ja nuk eumlshteuml e pajisur me mjet teuml tilleuml Mungojneuml edhe instrumentet peumlr testimin e praniseuml seuml narkotikeumlve

37 European Transport Safety Council (ETSC) Reducing Traffic Injuries Resulting from Excess and Inappropriate Speed (Brussels 1995) fq 28

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

16

Ne kemi ekzaminuar teuml dheumlnat e ndryshme - neuml lidhje me zyrtareumlt policoreumlpolicineuml e

trafikut

Tabela 3 Teuml dheumlnat peumlr aksidentet automjetet kundrejt burimeve teuml policiseuml

2010 2011 2012 2013 2014

Numri i automjeteve teuml regjistruara 178798 205366 212851 272107 288828

Numri i aksidenteve 18030 18888 19754 19954 16300

Numri i aksidenteve fatale 158 130 116 104 111

Numri i teuml vdekurve 175 157 121 119 127

Numri i personave teuml leumlnduar 7730 8321 8561 9817 9713

Numri i zyrtareumlve policoreuml 7191 7205 7269 7326 7686

Numri i zyrtareumlve policoreuml teuml trafikut 523 514 529 507 506

Duket fare qarteuml se numri i policeumlve teuml trafikut nuk e ka ndjekur trendin e aksidenteve dhe

automjeteve Ne kemi marreuml neuml konsiderateuml edhe burimet peumlr njeumlsiteuml e veccedilanta

Tabela 4 Numri i kilometrave teuml mbuluara nga policia e trafikut burimet neuml njeumlsiteuml

peumlrkateumlse teuml policiseuml seuml trafikut mjetet e kontrollit teuml disponueshme (2014)

Njeumlsia Kilometrat e

mbuluara Zyrtareumlt e

policiseuml Automjetet e shenjeumlzuara

Automjetet civile

Radareuml Testues teuml

alkoolit

NjRKRr-PR 341 108 6 1 5 5

NjRKRr-PE 380 82 13 0 6 3

NJKA 104 33 6 0 10 2

Siccedil shihet shpeumlrndarja e burimeve nuk duket se e peumlrcjelleuml njeuml model teuml qarteuml peumlr teuml tre

njeumlsiteuml Peumlr shkak teuml bazeumls seuml paqarteuml peumlr alokim numri i policeumlve teuml trafikut nuk

korrespondon me kushtet e trafikut respektivisht aksidentet As numri i automjeteve teuml

shenjeumlzuara apo sistemet e radareumlve nuk ndeumlrlidhen me numrin e policeumlve apo aksidentet e

trafikut Numri i radareumlve neuml NjKA mund pjeseumlrisht teuml shpjegohet me faktin se eumlshteuml njeumlsi

patrulluese e autostradeumls (neumlse kjo eumlshteuml shpeumlrndarja optimale e keumlsaj pajisje ateumlhereuml eumlshteuml

njeuml ccedileumlshtje tjeteumlr)

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

17

Eumlshteuml po keumlshtu veumlshtireuml teuml shihet njeuml model i qarteuml i shpeumlrndarjes seuml burimeve ndeumlrmjet dhe

brenda njeumlsive Raporti midis numrit teuml policeumlve teuml trafikut dhe numrit teuml automjeteve

radareumlve apo testuesve teuml alkoolit ndryshon neuml meumlnyreuml teuml konsiderueshme peumlr shembull

NjKA ka meuml shumeuml automjete dhe meuml shumeuml policeuml sesa NjRKRr-PR neuml raport me

aksidentet e trafikut Njeuml shpjegim i mundsheumlm por jo shterues eumlshteuml faktori gjeografik

(qytetet neuml raport me fshatet)

Vlen teuml theksohet se veteumlm njeuml njeumlsi kishte qasje neuml njeuml automjet civil teuml pashenjeumlzuar edhe

pse neumlse automjetet e tilla peumlrdoren siccedil duhet - sipas peumlrvojeumls ndeumlrkombeumltare ndash ateumlhereuml ato

janeuml mjaft efektive neuml identifikimin e ngaseumlsve agresiveuml

Peumlr meuml tepeumlr veteumlm disa automjete teuml policiseuml seuml trafikut janeuml teuml pajisura me radareuml dhe

testues peumlr alkool38 Rrjedhimisht eumlshteuml e pamundur qeuml patrullat teuml kryejneuml teste teuml tilla seuml

paku jo peumlrnjeumlhereuml (neuml teuml njejteumln koheuml) Kjo ka mundeumlsi teuml pengojeuml efektivitetin e kontrolleve

teuml trafikut meqeuml shpejteumlsia dhe ldquongasja neumln ndikimin e alkoolit barnave dhe narkotikeumlverdquo

janeuml gjithashtu shkaktareuml teuml aksidenteve neuml trafik39

Kontrollet e kufizuara teuml alkoolitnarkotikeumlve janeuml njeuml e meteuml e kontrolleve qeuml e reduktojneuml

cileumlsineuml e teuml dheumlnave mbi shkaqet qeuml qeumlndrojneuml pas aksidenteve

Peumlrveccedil informatave teuml dheumlna neuml tabeleumln e meumlsipeumlrme ne kemi gjetur mangeumlsi teuml tjera neuml

pajisje bie fjala automjetet nuk janeuml teuml pajisura me shenjat paralajmeumlruese (si stop policia

ngadaleumlso rrezik neuml rrugeuml etj) Asnjeuml prej njeumlsive nuk kishte qasje neuml motoccedilikleta ndoneumlse

mjetet e tilla zakonisht shihen si mjaft efektive peumlr kontrollin e trafikut Peumlr meuml shumeuml

kamerat e shpejteumlsiseuml qeuml nga shumeuml hulumtues janeuml pareuml si mjet shumeuml efikas peumlr uljen e

rrezikut teuml aksidenteve teuml trafikut (dhe numrin e zyrtareumlve teuml nevojsheumlm peumlr kontrolle) nuk

janeuml peumlrdorur neuml asnjeuml njeumlsi kryesisht peumlr shkak teuml argumenteve se keumlrkojneuml investime

fillestare

Policia e trafikut peumlrdoreuml meumlnyra leumlvizeumlse dhe joleumlvizeumlse (statike) peumlr patrullim Teuml dyja

meumlnyrat i kaneuml epeumlrsiteuml dhe teuml metat e tyre40 Aktivitetet joleumlvizeumlse teuml kontrollit janeuml meumlnyreuml

e duhur neuml raste teuml bazuara neuml rrezik teuml veccedilanteuml (peumlrqendrimi masiv i peumlrpjekjeve teuml

kontrollit teuml trafikut neuml koheuml dhe vend teuml caktuar) ose kryhen neuml vende ose rrugeuml ku

aksidentet historikisht janeuml teuml zakonshme Patrullimet leumlvizeumlse janeuml meumlnyreuml e mireuml peumlr

zbulimin e sjelljeve teuml ccedilrregullta teuml ngaseumlsve qeuml mund teuml ndodhin edhe neuml vende ku

aksidentet janeuml meuml pak teuml zakonshme Shumica e aktiviteteve teuml patrullimit nga keumlto njeumlsi

kryhen peumlrmes patrullimeve joleumlvizeumlse Peumlrjashtime beumljneuml patrullimet e rralla teuml kryera nga

38 Neuml raportin e IPK-seuml peumlr ldquoVlereumlsimin e menaxhimit teuml trafikut rrugor nga PK-jardquo (2014) eumlshteuml theksuar se

shumica e radareumlve janeuml jo-funksionaleuml 39 Sipas OJQ-seuml ldquoLabyrinthrdquo nuk ka numeumlr teuml sakteuml peumlr peumlrdoruesit e narkotikeumlve neuml Kosoveuml Ekzistojneuml

vlereumlsime teuml peumlrafeumlrta teuml peumlrdoruesve qeuml sillen mes 10000 - 15000 individeumlve dhe nga keumlta rreth 4000 ndash 5000 besohet teuml jeneuml peumlrdorues teuml heroineumls

40 Rune Elvik Cost-Benefit Analyses of Police Enforcement (ESCAPE 2001) fq 14

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

18

automjeti me targa civile neuml NjRKRr-PR Peumlrveccedil keumlsaj neuml rrugeumlt e qytetit teuml Prishtineumls eumlshteuml

e zakonshme qeuml patrullimet teuml kryhen dhe neuml keumlmbeuml ose me biccedilikleta Nuk ka qeneuml e

mundur qeuml ZAP-i teuml vlereumlsojeuml performanceumln e tyre por ka mundeumlsi qeuml biccedilikletat ndash sidomos

neuml qytetet e meumldha - teuml jeneuml mjet efektiv neuml disa raste Peumlr meuml shumeuml gjithnjeuml mund teuml themi

se patrullimi neuml keumlmbeuml peumlrmbush funksionet parandaluese neuml kuptim meuml teuml gjereuml (meuml pak teuml

matsheumlm)

43 A peumlrdoren mjetet neuml dispozicion peumlr qeumlllimin e tij

kryesor

Policeumlt e trafikut nganjeumlhereuml duhet trsquoiu ndihmojneuml funksioneve tjera peumlrbrenda forcave teuml

policiseuml ose trsquoiu ndihmojneuml autoriteteve tjera me sheumlrbime teuml ndryshme Kjo natyrisht se ka

pasoja edhe pozitive edhe negative Kjo mund teuml shihet si njeuml meumlnyreuml fleksibile por

njeumlkoheumlsisht mund ta pengojeuml efektivitetin e policiseuml seuml trafikut peumlr kryerjen e detyrave teuml

tyre kryesore41

Teuml tre njeumlsiteuml e trafikut nuk ishin teuml angazhuara neuml meumlnyreuml teuml vazhdueshme neuml veprimtari teuml

tilla mbeumlshteteumlse NjKA ishte neuml gjendje qeuml trsquoi koncentrojeuml ploteumlsisht burimet e veta neuml

detyreumln e vet primare - neuml gjeumlra tjera teuml ngjashme ndash dhe ndoshta ka nevojeuml peumlr meuml pak policeuml

dhe automjete peumlr ta mbajtur keumlteuml nivel teuml kontrollit

Sipas peumlrllogaritjeve tona neuml ccedildo diteuml teuml vitit 2013 neuml NjRKRr-PR mesatarisht rreth peseuml peumlr

qind teuml zyrtareumlve policoreuml nuk ishin neuml dispozicion peumlr kontrollin e trafikut42

Marreuml parasysh gjendjen neuml trafik dhe zhvillimin e aksidenteve na beumln teuml kuptojmeuml se

veumlllimi i puneumls - ose pengesat peumlr teuml qeneuml efektiv - janeuml rritur meuml shumeuml peumlr NjRKRr-PR sesa

peumlr dy njeumlsiteuml e tjera Keumlshtu qeuml duke krahasuar numrin e aksidenteve dhe teuml policeumlve teuml

trafikut neuml Prishtineuml ne kemi veumlrejtur se ndash peumlrkundeumlr ngarkeseumls ndash numri i policeumlve eumlshteuml

zvogeumlluar (nga 147 sa ishin neuml vitin 2012 neuml 103 neuml vitin 2014)43

Peumlr trsquoi peumlrballuar sfidat e tilla duhet ulur ambiciet duhet rritur efikasitetin (teuml punohet meuml

mireuml dhe meuml zgjuar) ose teuml shtohen burime si peumlr shembull peumlrmes rialokimit teuml burimeve

ose duke peumlrdorur kamera Bazuar neuml veumlzhgimet tona ne nuk kemi mundur teuml gjejmeuml

deumlshmi teuml forta peumlr rritjen e efikasitetit apo peumlr burime shteseuml gjateuml periudheumls seuml ekzaminuar

41 Policia e Kosoveumls intervista me menaxhmentin e policiseuml seuml trafikut (prill 2014) ekzaminimi i dokumenteve teuml

ndryshme teuml tjera si komunikime elektronike plane etj 42 Analiza fillestare tregon se ccedildo diteuml rreth peseuml policeuml teuml trafikut kaneuml qeneuml teuml angazhuar neuml mbeumlshtetjen e

institucioneve teuml tjera peumlr ngjarje teuml ndryshme si peumlrcjellje peumlr delegacione protesta teuml ndryshme ngjarje sportive etj Me rastin e tubimeve dhe ngjarjeve teuml ndryshme burimet e angazhuara peumlr patrullimin e trafikut ridrejtohen peumlr teuml siguruar keumlto ngjarje duke braktisur vendet ku patrullimet eumlshteuml dashur teuml kryhen Gjateuml keumltyre ngjarjeve atje kryesisht eumlshteuml fluks i madh i automjeteve dhe ka rreziqe meuml teuml meumldha peumlr aksidente apo probleme tjera teuml trafikut

43 Teuml shihet ldquoShtojca IIIrdquo (tabela 7)

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

19

peumlr NjRKRr-PR Kjo sugjeron se ldquozgjidhjardquo e sfideumls peumlr NjRKRr-PR ka qeneuml qeuml teuml ulen

ambiciet peumlr kontrollin e trafikut44 Dy njeumlsiteuml tjera nuk kaneuml qeneuml teuml detyruara qeuml teuml

peumlrballen me teuml njeumljteumln situateuml45

44 A janeuml kryer kontrollet neuml vendet e duhura

Teuml gjendesh neuml vendin e duhur me rrezik teuml larteuml - peumlr teuml kontrolluar - eumlshteuml vendimtare peumlr

njeuml polici teuml efektshme teuml trafikut46 Ne kemi studiuar trajteumln gjeografike teuml aksidenteve neuml

kuadeumlr teuml tri rajoneve dhe kemi krahasuar ateuml me shpeumlrndarjen e kontrolleve teuml kryera Ne

gjithashtu kemi ekzaminuar edhe shkaqet e aksidenteve

Teuml ashtuquajturat ldquopika teuml zezardquo janeuml vende apo rrugeuml ku aksidentet e trafikut ndodhin

shpesh Neuml harteumln e meumlposhtme janeuml paraqitur keumlto pika neuml njeumlreumln prej tri rajoneve (NjRKRr-

PR)

44 Kjo situateuml vlen veccedilaneumlrisht peumlr rrugeumln drejt pikeumls seuml vendkalimit kufitar neuml Mutivodeuml ku nuk ushtrohen

kontrolle 45 NjRKRr-PE nuk ka ofruar ndonjeuml teuml dheumlneuml peumlr keumlteuml por sipas zyrtareumlve numri eumlshteuml meuml i uleumlt se neuml Prishtineuml

dhe nuk eumlshteuml rritur aq shumeuml 46 Sipas praktikave teuml mira veteumlm prania e policiseuml seuml trafikut neuml vende teuml duhura - edhe pa kontrolluar fare -

eumlshteuml e nevojshme qeuml ngaseumlsit teuml jeneuml teuml kujdessheumlm dhe ka karakter parandalues

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

20

Ccedilfareuml kemi gjetur NjRKRr-PR mban teuml dheumlna teuml tilla qeuml demonstrojneuml se kontrollet e keumlsaj

njeumlsie janeuml teuml orientuara deri neuml njeuml maseuml teuml madhe - por jo ploteumlsisht ndash kundrejt ldquopikave teuml

zezardquo Disa prej keumltyre pikave iu jepet veumlmendja e duhur ndeumlrsa teuml tjerat peumlr arsye teuml

ndryshme neglizhohen ose iu jepet njeuml veumlmendje meuml e uleumlt

NjRKRr-PE nuk peumlrdoreuml orare kohore peumlr ta specifikuar vendin se ku duhet teuml veprojneuml

njeumlsiteuml e patrullimit peumlrderisa i kryejneuml kontrollet Personat qeuml intervistuam nga kjo njeumlsi

kaneuml theksuar se aktivitetet patrulluese kryesisht kryhen neuml bazeuml teuml vlereumlsimit peumlrvojeumls dhe

gjykimit teuml njeumlsive patrulluese

Neuml aneumln tjeteumlr kontrollet neuml NjKA ushtrohen neuml vende teuml ndryshme teuml peumlrcaktuara meuml pareuml

neuml teumlreuml traseneuml

45 A janeuml kryer kontrollet neuml koheumln e duhur

Puna e patrullimeve neuml terren beumlhet neuml tri ndeumlrrime Ndeumlrrimet e patrullave peumlr shkak teuml

mungeseumls seuml automjeteve beumlhen neuml zyra teuml njeumlsive dhe gjateuml asaj periudhe asnjeuml rrugeuml

rajonale dhe magjistrale nuk mbulohet me njeumlsi patrulluese47

Neuml tabeleumln e meumlposhtme eumlshteuml paraqitur numri i peumlrgjithsheumlm i aksidenteve teuml regjistruara

teuml trafikut neuml tri regjionet peumlr vitet 2012 dhe 2013 si dhe koheumln kur ndodhen aksidentet gjateuml

24 oreumlve

Tabela 5 Aksidentet e trafikut sipas rajoneve dhe koheumln kur kaneuml ndodhur

Koha gjateuml diteumls

Prishtineuml Pejeuml NjKA

2012 2013 2012 2013 2012 2013

06-10 1299 1365 358 383 Nuk ka shifra 12

10-14 2439 2635 827 791 32

14-18 2730 3036 870 785 29

18-22 1522 1741 624 399 8

22-02 493 563 201 153 10

02-06 208 256 77 63 8

Total 8691 9596 2957 2574 99

Siccedil shihet meuml larteuml shumica e aksidenteve ndodhin gjateuml diteumls Meuml shumeuml se frac34 e aksidenteve

kaneuml ndodhur midis oreumls 06-22 dhe pothuajse aq shumeuml midis oreumls 12-20

47 Kjo peumlrfshineuml periudheumln kohore nga 1430 ndash 1530 kur ndodhin meuml seuml shumti aksidentet dhe 2230 ndash 2330 0630

ndash 0730

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

21

Duke u bazuar neuml intervista orare teuml puneumls dhe neuml teuml dheumlna tjera teuml regjistruara gjetjet tona

sugjerojneuml se kontrollet kryhen gjateuml diteumls

Kur ne studiuam shifrat meuml holleumlsisht rezultoi se neuml fakt koha e ldquopikutrdquo peumlr aksidente teuml

trafikut korrespondonte me koheumln kur patrullat e policiseuml seuml trafikut kishin filluarpeumlrfunduar

ndeumlrrimet e tyre teuml puneumls dhe rrjedhimisht nuk kaneuml mundur teuml jeneuml neuml vende me rreziqe teuml

larta Peumlrderisa keumlto teuml dheumlna nuk ishin teuml njohura ose teuml pakteumln nuk janeuml ekzaminuar nga

njeumlsiteuml ata nuk kaneuml qeneuml neuml dijeni peumlr pasojat e orareve teuml tyre kohore apo peumlr periudhat e

ndeumlrrimit

Sipas policiseuml seuml trafikut ata peumlrpiqen qeuml teuml jeneuml teuml informuar mireuml peumlr ngjarjet madhore qeuml

kaneuml gjasa teuml shkaktojneuml probleme neuml trafik dhe neuml peumlrputhje me rrethanat i alokojneuml

burimet Ne nuk kemi arsye peumlr teuml mos besuar se kjo eumlshteuml keumlshtu por konfirmimi i keumlsaj

nuk ka qeneuml i mundur teuml beumlhet brenda fusheumlveprimit teuml keumltij auditimi

Po ashtu ne nuk kemi qeneuml neuml gjendje qeuml teuml ekzaminojmeuml se a janeuml peumlrdorur ldquomjetet e

duhurardquo neuml koheumln e duhur Sa peumlr ilustrim neuml shumeuml vende eumlshteuml procedureuml standarde qeuml teuml

kontrollohet se a po respektohen kufizimet e shpejteumlsiseuml afeumlr shkollave dhe ccedilerdheve neuml

koheuml teuml caktuar (kur fillojneuml meumlsimet neuml shkolla pas pushimeve verore) Gjithashtu eumlshteuml e

zakonshme qeuml policia e trafikut teuml peumlrdoreuml teste teuml alkoolit (narkotikeumlve) neuml koheumlt kur gjasat

qeuml drejtuesit e automjeteve teuml jeneuml neumln ndikim teuml keumltyre substancave eumlshteuml e larteuml (diteumlt e

shtuna apo teuml diela pas mesnate neuml afeumlrsi teuml vendeve teuml peumlrshtatshme) Keumlto janeuml shembuj teuml

gjeumlrave teuml cileumlt nuk kemi qeneuml neuml gjendje qeuml trsquoi ekzaminojmeuml peumlr shkak teuml mungeseumls seuml teuml

dheumlnave

46 A janeuml kontrolluar gjeumlrat e duhura

Peumlr teuml qeneuml efektiv duhet teuml kontrollohen gjeumlrat e duhura automjetet ose ngaseumlsit dhe meuml

konkretisht ccedilfareuml lloji teuml sjelljes apo ccedileumlshtje teknike Peumlrvojat ndeumlrkombeumltare japin

udheumlzime peumlrveccedilqeuml edhe kushtet lokale dhe meumlsimet gjithmoneuml duhet teuml merren parasysh

Meqeneumlse kualiteti dhe inspektimi i automjeteve eumlshteuml peumlrmireumlsuar duksheumlm sjellja e

ngaseumlsve eumlshteuml shkaku absolut dominues i aksidenteve teuml trafikut qeuml konfirmohet edhe nga

statistikat e DKRr48 Peumlrjashtime ka te kamioneumlt e meumldhenj Megjithateuml peumlrvoja tregon se

problemet qeuml kaneuml teuml beumljneuml me goma prishjet dhe mbingarkesat nuk janeuml teuml pazakonta etj

Sipas zyrtareumlve teuml DKRr ata i kaneuml ekzaminuar shkaqet e aksidenteve neuml meumlnyreuml qeuml meuml

tepeumlr trsquoi fokusojneuml kontrollet Ata kaneuml gjetur se tejkalimi i shpejteumlsiseuml eumlshteuml shkak i

48 Eumlshteuml e reumlndeumlsishme teuml theksohet se rreziku nga sjelljet e ngaseumlsve mbetet faktor vendimtar i aksidenteve neuml

Kosoveuml Sipas IPK-seuml (Raport inspektimi 05201410) neuml vitin 2012 edhe automjetet e policiseuml ishin peumlrfshireuml neuml 312 aksidente ndeumlrsa 170 prej tyre janeuml shkaktuar nga zyrtareumlt e policiseuml Ndeumlrsa neuml vitin 2013 automjetet e policiseuml ishin peumlrfshireuml neuml 287 aksidente ku neuml 143 raste fajtoreuml ishin policeumlt Shkaku meuml i zakonsheumlm i aksidenteve peumlr teuml dy periudhat eumlshteuml manovrimi i pasigurt i automjeteve nga policia

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

22

zakonsheumlm dhe si pasojeuml e keumlsaj i kaneuml dheumlneuml prioritet teuml larteuml kontrollit teuml shpejteumlsiseuml

Megjithkeumlteuml ka edhe faktoreuml tjereuml qeuml sipas studimeve ndeumlrkombeumltare dhe statistikave teuml

DKRr-seuml janeuml mjaft teuml zakonsheumlm siccedil janeuml ngasja agresive dhe mosmbajtja e distanceumls gjateuml

ngasjes

Peumlr ta matur shpejteumlsineuml patrullat kryesisht vendosen neuml rrugeuml teuml drejta ngaqeuml aty ekziston

rreziku peumlr tejkalim teuml shpejteumlsiseuml Ne kemi gjetur edhe praktika teuml mira neuml kryerjen e

kontrollit teuml shpejteumlsiseuml neuml koheuml teuml duhur neuml vende me rrezik teuml larteuml Keumlto masa ndeumlrmerren

edhe aty ku rreziku i aksidenteve teuml trafikut eumlshteuml mesatar apo i uleumlt (autostrada jashteuml oreumlve

teuml pikut)

Peumlr identifikimin e shkeljeve neuml trafik (tejkalimin e shpejteumlsiseuml) njeumlsiteuml patrulluese

bashkeumlpunojneuml ngushteuml mes tyre qeuml eumlshteuml njeuml praktikeuml tjeteumlr e mireuml

Megjithateuml disa aktivitete teuml kontrollit apo mbikeumlqyrjes - sipas veumlzhgimeve tona ndash janeuml kryer

neuml udheumlkryqe teuml cilat janeuml teuml rregulluara me semaforeuml dhe rrethrrotullime ku aksidentet

shpesh ndodhin49

Foto 1 Zyrtareumlt policoreuml teuml vendosur mbi ureuml neuml autostradeuml duke identifikuar automjetet qeuml

tejkalojneuml kufizimin e shpejteumlsiseuml

49 Neuml qytetin e Prishtineumls i kemi identifikuar dy udheumlkryqe ku kaneuml ndodhur aksidente fatale dhe ku patrullat e

policiseuml rralleumlhereuml janeuml teuml vendosura Vlen teuml peumlrmendet se brenda NjRKRr-PR ekziston njeuml neumln-njeumlsi e veccedilanteuml qeuml eumlshteuml peumlrgjegjeumlse veteumlm peumlr qytetin

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

23

Foto 2 Pika ndaluese e vendosur nga patrulla tjeteumlr policore peumlr trsquoi ndaluar ngaseumlsit e

identifikuar meuml pareuml

Gjateuml intervistave me zyrtareumlt e policiseuml seuml trafikut kuptuam se peumlrveccedil faktorit shpejteumlsi

shumica e patrullave neuml meumlnyreuml rutinore fokusohen neuml ccedileumlshtjet si dritat rripat e siguriseuml

peumlrdorimi i telefonave celulareuml patentat e ngasjes etj peumlrveccedilse teuml peumlrqendrohen meuml shumeuml

neuml faktoreumlt qeuml janeuml teuml lidhur drejtpeumlrdrejt me aksidentet e trafikut sikurse sjelljet e

rrezikshme ngasja agresive ose e pasigurt Kjo neve na tregon se zakonet e krijuara apo

rutina ende luajneuml rol meuml teuml reumlndeumlsisheumlm peumlr policineuml e trafikut gjateuml kryerjeve seuml detyrave teuml

veta Ky nuk eumlshteuml argument kundeumlr peumlr shembull kontrollimit teuml patenteuml-shoferit por ky

eumlshteuml veteumlm njeuml argument kundeumlr asaj qeuml teuml mos beumlhet neuml meumlnyreuml rutinore

Neuml fakt ne nuk kemi gjetur

ndonjeuml fleteuml-patrulluese qeuml teumlreumlsisht peumlrshkruan detyrat qeuml duhet teuml ndeumlrmerren nga

njeumlsiteuml patrulluese e qeuml ndeumlrlidhen me sjelljet e rrezikshme50

ndonjeuml regjisteumlr neuml lidhje me llojet e automjeteve teuml peumlrfshira neuml aksidente Eumlshteuml e

njohur se automjetet sportive dhe taksiste kaneuml prirje teuml jeneuml teuml peumlrfshira neuml aksidente

meuml shumeuml sesa automjetet tjera Si rrjedhojeuml informatat e tilla mund ta ndihmojneuml

policineuml e trafikut qeuml teuml jeteuml meuml shumeuml e fokusuar gjateuml puneumls seuml tyre dhe

se inspektimet teknike janeuml peumlrkushtuar neuml veccedilanti ndaj automjeteve teuml meumldha (si

gomave prishjeve dhe ngarkesave) gjateuml periudhave kur deumlshtimet e tilla mund teuml

50 Fleteuml-patrullimi eumlshteuml njeuml dokument udheumlzues-regjistrues me aneuml teuml cilit njeumlsiteuml patrulluese janeuml teuml pajisura peumlr

teuml kryer kontrolle

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

24

jeneuml fatale (neuml vjeshteumln e vonshme koheumln e dimrit etj)51 Praktikat e mira

ndeumlrkombeumltare keumlshillojneuml qeuml eumlshteuml meuml e reumlndeumlsishme teuml kryhen inspektime teknike

teuml automjeteve teuml meumldha sesa teuml kryhen inspektime teuml automjeteve teuml zakonshme

Ne kemi gjetur se peumlrjashtimi i mjeteve transportuese nga trafiku teuml cilat nuk i kaneuml

ploteumlsuar kriteret teknike eumlshteuml shumeuml i rralleuml Patrullimet qeuml rezultojneuml me identifikimin e

keumltyre kritereve kryesisht janeuml teuml fokusuara veteumlm neuml veprimet e peumlrbashkeumlta me zyrtareumlt e

MI-seuml Si pasojeuml policia e trafikut heziton52 qeuml teuml deumlrgojeuml jo veteumlm automjetet komerciale (teuml

meumldha) neuml kontrolle teuml veccedilanta teknike pa pranineuml e zyrtareumlve teuml MI-seuml dhe veteumlm

hereumlpashere eumlshteuml fokusuar neuml ekzaminimin e kushteve teknike teuml automjeteve (komerciale)

mbingarkimin e mjeteve transportuese etj

47 A peumlrdoren ndeumlshkimet siccedil duhet

Qeumlllimi i shumiceumls seuml funksioneve teuml kontrollit mund teuml peumlrshkruhet si parandalim dhe

identifikim teuml kundeumlrvajtjeve korrigjim teuml mangeumlsive etj Deri meuml tani jemi fokusuar

kryesisht mbi ateuml se si trsquoi parandalojmeuml meuml mireuml dhe trsquoi identifikojmeuml aksidentet e trafikut

Neuml keumlteuml pjeseuml do trsquoi japim disa informata mbi ateuml se si janeuml peumlrdorur ndeumlshkimet

Policia e trafikut aplikon ndeumlshkime teuml ndryshme Gjobat janeuml teuml ndara neuml dy grupe ato teuml

shqiptuara neuml raste teuml aksidenteve dhe ato teuml shqiptuara peumlr shkelje teuml trafikut - pa shkaktuar

aksidente Sipas natyreumls seuml ekzekutimit gjobat shqiptohen vareumlsisht prej pesheumls seuml vepreumls

ato qeuml janeuml teuml detyrueshme53 dhe duhet teuml paguhen menjeumlhereuml dhe ato qeuml duhet teuml

procedohen neuml gjykata Peumlr shkelje teuml vogla dhe teuml rralla teuml cilat nuk e rrezikojneuml neuml meumlnyreuml

teuml konsiderueshme sigurineuml e trafikut policeumlt e trafikut mund teuml japin veumlrejtje verbale apo

me shkrim Veumlrejtjet me shkrim neuml realitet nuk jepen

Numri i ndeumlshkimeve varet pjeseumlrisht nga prioritetet e policiseuml seuml trafikut Neumlse ata e

peumlrcaktojneuml si prioritet testimin peumlr alkool kjo zakonisht neumlnkupton se peumlrdoruesit zbulohen

dhe ndeumlshkohen Si teuml tilla neumlse njeuml prioritizim i veprimeve eumlshteuml demonstruar ndeumlshkimet

mund teuml jeneuml teuml lidhura drejtpeumlrdrejt me suksesin neuml parandalimin e aksidenteve

51 Sipas teuml dheumlnave teuml prezantuara nga PK-ja gjateuml vitit me automjetet e transportit publik ndodhin rreth 910

aksidente 52 Sipas DKRr me rastin e deumlrgimit teuml automjeteve neuml kontrolle teuml jashteumlzakonshme teknike shpenzimet neuml rast

se vetura rezulton teuml jeteuml neuml gjendje teuml rregullt i barteuml zyrtari policor qeuml e ka inicuar deumlrgimin Kjo dispoziteuml eumlshteuml e parapareuml neuml ligjin aktual

53 Gjoba teuml detyrueshme (mandatore) konsiderohen teuml gjitha gjobat nga 15-40 euro qeuml shqiptohen nga zyrtareumlt e policiseuml neuml vend teuml ngjarjes

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

25

Tabela 6 Numri dhe alokimi i gjobave teuml shqiptuara neuml 2012 dhe 2013

Llojet e gjobave 2012

Nr

2013

Nr

Ndryshimi

Mosrespektimi i shpejteumlsiseuml seuml kufizuar 89654 36 123956 43 38

Mosmbajtja e distanceumls 2213 1 2475 1 12

Drejtimi neumln ndikim teuml alkoolit 651 0 527 0 -19

Drejtimi i mjetit pa patenteuml 15061 6 16993 6 13

Mosrespektimi i shenjave teuml trafikut 16541 7 16122 6 -2

Manovrim i pasigurt me automjet 1308 1 1513 1 16

Kalimi i afatit teuml regjistrimit 15588 6 12510 4 -20

Parkimi i parregullt 26467 11 30767 11 16

Teuml tjera (ccedileumlshtje minore) 80305 32 82059 28 1

Totali 247788100 286922100 16

(Burimi PK)

Nga njeuml perspektiveuml e thjeshteuml e siguriseuml seuml trafikut duket sikurse njeuml prioritet mjaft i madh i

jepet faktoreumlve teuml uleumlt teuml rrezikut Meumlse gjysma e ndeumlshkimeve (meuml pak neuml vitin 2013)

mbulojneuml ccedileumlshtjet e profilit teuml uleumlt teuml rrezikut teuml aksidenteve teuml trafikut (si tabelat parkimi

dhe teuml tjera) ndeumlrsa pjesa tjeteumlr vlen peumlr faktoreumlt e rrezikut teuml larteuml dhe teuml meseumlm (si

shpejteumlsia alkooli distanca patenteuml-shoferi dhe shenjat e trafikut) Peumlr teuml qeneuml teuml paansheumlm

megjithateuml njeuml prioritet i madh dhe me sa duket i justifikuar i eumlshteuml dheumlneuml kontrollit teuml

shpejteumlsiseuml qeuml eumlshteuml njeuml shkak i zakonsheumlm peumlr aksidentet e trafikut

Gjateuml studimit teuml profilit teuml ndeumlshkimeve ne mund teuml shohim dy gjeumlra seuml pari ndryshime teuml

vogla neuml prioritete kaneuml ndodhur midis dy viteve dhe seuml dyti ndeumlshkimet reflektojneuml se

shumica e kontrolleve teuml faktoreumlve teuml rrezikut teuml larteuml nuk janeuml kryer nga aktivitete leumlvizeumlse

(neumlse do teuml kishte pasur meuml shumeuml aktivitete leumlvizeumlse ndoshta do teuml kishim pritur meuml shumeuml

gjoba peumlr mosmbajtjen e distanceumls dhe manovrim teuml pasigurt dhe shkelje tjera qeuml kaneuml teuml

beumljneuml me ngasjen)

Neumlse teuml dheumlnat e meumlsipeumlrme e pasqyrojneuml realitetin eumlshteuml e qarteuml se ngaseumlsit e automjeteve

shpeshhereuml tejkalojneuml kufizimet e shpejteumlsiseuml apo ngasin shumeuml shpejt

shpeshhereuml ngasin pa patenteuml

rralleumlhereuml janeuml teuml ndikuar nga alkooli ose narkotikeumlt

mbajneuml distanceumln me automjetet tjera

shpeshhereuml thyejneuml rregulla teuml vogla (parkingu etj)

Ritheksojmeuml neumlse kjo reflekton ploteumlsisht realitetin apo i reflekton prioritetet dhe pajisjet neuml

keumlto tre njeumlsi eumlshteuml e veumlshtireuml teuml thuhet me siguri Neuml njeuml kuptim meuml teuml gjereuml ndash peumlr teuml qeneuml meuml

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

26

teuml sakteuml ndash duhet teuml peumlrdoren edhe teuml dheumlnat nga sistemi i parapareuml i ldquopikeumlve negativerdquo qeuml

nuk eumlshteuml aplikuar deri meuml tani neuml meumlnyreuml peumlr teuml parandaluar recidivisteumlt nga peumlrseumlritjet e

shkeljeve Arsyet peumlrse sistemi nuk eumlshteuml duke u aplikuar janeuml teuml natyreumls teknike Teuml dy

institucionet (PK-ja dhe Gjykatat) kaneuml bazat e tyre individuale teuml teuml dheumlnave megjitheumlse ato

nuk janeuml teuml integruara dhe nuk komunikojneuml mes vete

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

27

5 Konkluzionet

Peumlrfundimi kryesor eumlshteuml se ka mjaft hapeumlsira peumlr peumlrmireumlsime peumlr ta beumlreuml policimin e

trafikut ploteumlsisht efektiv Policia e trafikut mund teuml beumljeuml edhe meuml shumeuml peumlr teuml peumlrmireumlsuar

aktivitetet e saj trsquoi peumlrdoreuml informatat neuml meumlnyreuml meuml efektive si dhe trsquoi planifikojeuml burimet

Kontrollet duket se janeuml pjeseumlrisht teuml bazuara neuml rrezikshmeumlri por cileumlsia e teuml dheumlnave nuk

lejon teuml theksojmeuml se policia e trafikut neuml Kosoveuml - neuml meumlnyreuml sistematike - eumlshteuml duke i kryer

kontrollet efektive neuml aspektin e vendeve dhe koheumls Ekzistojneuml ccedileumlshtje peumlr sa i peumlrket numrit

teuml policeumlve teuml trafikut qeuml operojneuml si dokumentohen veprimet analizohen dhe peumlrdoren peumlr

teuml meumlsuar dhe beumlreuml peumlrmireumlsime si dhe neuml ccedilrsquomeumlnyreuml menaxhohen ndeumlshkimet

Policia e trafikut nuk ka beumlreuml aq sa duhet peumlr trsquoi dizajnuar neuml meumlnyreuml efektive informatat

qeuml i nevojiten

Policia e trafikut mbledh ose ka qasje neuml teuml dheumlna peumlrkateumlse Hapa tjereuml shteseuml nevojiten qeuml

keumlto teuml dheumlna teuml beumlhen meuml teuml dobishme Teuml dheumlnat mbi aksidentet dhe pasojat e tyre mund teuml

strukturohen meuml mireuml dhe ekzistojneuml mundeumlsiteuml peumlr teuml zhvilluar shkeumlmbimin e informatave

me paleumlt e tjera teuml interesit Disa nga informatat mungojneuml siccedil janeuml raportimi performanceumls

dhe vlereumlsimi i rezultateve si dhe ka mangeumlsi neuml cileumlsineuml dhe konsistenceumln e dokumentacionit

Peumlrveccedil keumlsaj edhe meuml shumeuml mund teuml beumlhet peumlr trsquoi beumlreuml informatat transparente dhe teuml

disponueshme peumlr publikun

Policia e trafikut nuk i peumlrdor burimet e saj teuml informatave neuml meumlnyreuml ploteumlsisht efektive

Informatat ekzistuese mund teuml peumlrdoren neuml meumlnyreuml meuml efektive peumlr teuml mbeumlshtetur puneumln

operative Ato nuk peumlrdoren rregullisht peumlr analiza teuml detajuara ose peumlr teuml krahasuar dhe

vlereumlsuar qasjet dhe mjetet e ndryshme teuml peumlrdorura Teuml dheumlnat ekzistuese nuk janeuml

gjithmoneuml teuml trajtuara sa duhet neuml planifikimin operativ Analizat kryhen rralleumlhereuml nga

policia trafikut Kjo nga ana tjeteumlr dometheumlneuml se stimujt peumlr teuml meumlsuar dhe peumlr iniciativa teuml

reja janeuml teuml uleumlta Edhe neumlse ka vendime neuml nivelin rajonal ose lokal pak prej tyre lidhen

qarteuml me ndonjeuml analizeuml teuml kryer peumlr informata ekzistuese apo trsquoi referohen asaj Policia e

trafikut eumlshteuml mjaft mireuml e informuar mbi kushtet e rrugeumlve motin dhe peumlr ngjarjet e

ardhshme qeuml mund teuml shkaktojneuml probleme neuml trafik Por ekzistojneuml mundeumlsi peumlr teuml

peumlrmireumlsuar bashkeumlpunimin mes policiseuml lokale dhe rajonale dhe autoriteteve tjera OJQ-ve

hulumtuesve dhe qytetareumlve

Burimet nuk alokohen neuml meumlnyreuml efektive dhe nganjeumlhereuml mungojneuml mjete teuml

reumlndeumlsishme

Alokimi i burimeve nuk duket se ndjek njeuml model teuml qarteuml peumlr teuml tri njeumlsiteuml Numri i policeumlve

teuml trafikut nuk korrespondon me gjendjen neuml trafik - aksidentet e trafikut Eumlshteuml gjithashtu e

veumlshtireuml teuml shihet njeuml model i qarteuml peumlr alokimin e mjetevepajisjeve mes dhe brenda njeumlsive

Raporti mes numrit teuml policeumlve teuml trafikut dhe numrit teuml automjeteve radareumlve ose testeve teuml

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

28

alkoolit ndryshon neuml meumlnyreuml teuml konsiderueshme bie fjala Njeumlsia peumlr Kontrollin e

Autostradeumls ka meuml shumeuml automjete dhe policeuml sesa Njeumlsia e Prishtineumls ndash neuml raport me

numrin e aksidenteve

Peumlrveccedil keumlsaj njeumlsiteuml jo gjithmoneuml janeuml teuml pajisura siccedil duhet ndoneumlse disa pajisje teuml caktuara

dihet se janeuml kosto-efektive siccedil janeuml automjetet e pasheumlnuara kamerat dhe sistemet e radarit

Asnjeuml njeumlsi nuk ka pasur instrumente peumlr testimin e praniseuml seuml narkotikeumlve dhe veteumlm disa

kaneuml aparate peumlr testimin e alkoolit Alokimi i diskutuesheumlm i burimeve dhe mungesa e

mjeteve teuml reumlndeumlsishme janeuml faktoreuml qeuml pengojneuml efektivitetin (teuml bazuarit neuml rrezikshmeumlri

peumlrdorim kost-efektivdhe fleksibil teuml mjeteve) Neuml keumlteuml kontekst vlen teuml theksohet se rrugeumlt

neuml Kosoveuml nuk janeuml teuml pajisura me kamera teuml shpejteumlsiseuml keumlto kamera mund peumlrdoren peumlr teuml

zeumlvendeumlsuar disa nga aktivitetet meuml teuml kushtueshme teuml patrullimit

Nevoja peumlr teuml kryer detyra teuml tjera eumlshteuml njeuml faktor qeuml ndikon neuml disa njeumlsi meuml shumeuml se

neuml teuml tjerat

Policiseuml seuml trafikut nuk i lejohet gjithnjeuml teuml peumlrqendrohet neuml detyrat e tyre kryesore Policeumlt

nganjeumlhereuml - veccedilaneumlrisht neuml qytetet e meumldha - duhet teuml ndihmojneuml funksione teuml tjera brenda

forcave teuml policiseuml ose autoritete teuml tjera me sheumlrbime teuml ndryshme Kjo sigurisht ka pasoja

pozitive dhe negative Kjo mund teuml shihet si njeuml meumlnyreuml peumlr teuml peumlrdorur burimet neuml meumlnyreuml

fleksibile dhe efikase dhe peumlr trsquoi ofruar sheumlrbime teuml tjereumlve kur keumlto janeuml teuml nevojshme Nga

ana tjeteumlr kjo mund teuml pengojeuml gjithashtu efektivitetin e policiseuml seuml trafikut neuml kryerjen e

detyrave teuml tyre kryesore Disa nga keumlto probleme mund teuml reduktohen peumlrmes kritereve teuml

qarta planifikimit teuml peumlrmireumlsuar dhe bashkeumlpunimit meuml teuml ngushteuml mes njeumlsive teuml

ndryshme policore

Peumlr shkak teuml mungeseumls seuml dokumentacionit eumlshteuml e veumlshtireuml teuml thuhet qartas se teuml gjitha

kontrollet kryhen sistematikisht ose gjithnjeuml neuml vendet e duhura dhe neuml koheumln e duhur

Jo teuml gjitha njeumlsiteuml i regjistrojneuml vendet se ku janeuml kryer kontrollet Sipas mostreumls toneuml

NjRKRr-PR dhe NjKA i regjistrojneuml keumlto teuml dheumlna dhe keumlto njeumlsi kaneuml njeuml qasje teuml bazuar neuml

rrezik Shumica e kontrolleve (por jo teuml gjitha) kryhen neuml rrugeumlt apo vendet e duhura ku

rreziku peumlr aksidente eumlshteuml i larteuml Peumlr sa i peumlrket njeumlsiseuml tjeteumlr (NjRKRr-PE) nuk mund teuml

themi me siguri se cili eumlshteuml rezultati Bazuar neuml intervistat duket se sjellja eumlshteuml e ngjashme

por teuml dheumlnat neuml keumlteuml njeumlsi nuk janeuml teuml plota ose teuml besueshme

Gjetjet tona sugjerojneuml se kontrollet kryesore kryhen gjateuml diteumls Peumlrveccedilse teuml dheumlnat neuml

dispozicion nuk janeuml teuml mjaft teuml holleumlsishme sa peumlr teuml vlereumlsuar neumlse kontrollet kryhet

ploteumlsisht neuml koheumln e duhur Kur ne i studiuam meuml holleumlsisht teuml dheumlnat doli se koha e pikut

peumlr aksidente trafiku peumlrputhej faktikisht me koheumln kur patrullat e policiseuml seuml trafikut

peumlrfundoninfillonin ndeumlrrimet e tyre dhe rrjedhimisht nuk mund teuml ishin neuml vendet me

rrezik teuml larteuml

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

29

Shkurtimisht informatat neuml dispozicion nuk na e beumljneuml teuml lehteuml teuml kuptojmeuml se njeumlsiteuml

patrulluese neuml Kosoveuml i kryejneuml sistematikisht kontrollet efektive peumlr sa i peumlrket vendit dhe

koheumls

Policia e trafikut duhet meuml shumeuml teuml keteuml veumlmendje te ngasja e rrezikshme dhe gjithashtu

teuml kontrollojeuml standardet teknike teuml kamioneumlve dhe autobuseumlve

Kontrollet policore me teuml drejteuml i kushtojneuml shumeuml veumlmendje shpejteumlsiseuml por neuml teuml njeumljteumln

koheuml nuk i kushtohet veumlmendje e duhur aspekteve teuml tjera siccedil janeuml ngasja agresive dhe e

rrezikshme mosmbajtja e distanceumls ngasja neuml gjendje teuml dehur etj Fokusimi tek shpejteumlsia

shpjegohet me faktin se ajo me teuml veumlrteteuml eumlshteuml ndeumlr shkaqet kryesore teuml aksidenteve neuml

trafik por edhe sepse eumlshteuml njeuml lloj sjellje tradicionale dhe e lehteuml peumlr trsquou beumlreuml Mungesa e

kamerave dhe pajisjeve peumlr shpejteumlsineuml si dhe teuml analizave teuml duhura mbi shkaqet e

aksidenteve mund teuml jeteuml njeuml shpjegim tjeteumlr peumlr fokusimin te shpejteumlsia

Ashtu siccedil tregojneuml shumica e hulumtimeve - ne besojmeuml ndash se neuml peumlrgjitheumlsi eumlshteuml meuml efektive

teuml kontrollohen sjelljet e ngaseumlsve sesa automjetet Megjithateuml ka peumlrjashtime Kamioneumlt e

meumldhenj dhe autobuseumlt peumlrfshihen shpesh neuml aksidente trafiku me pasoja teuml meumldha Ne

kemi veumlrejtur se keumltyre automjeteve nuk iu kushtohet veumlmendja e duhur nga ana e policiseuml

seuml trafikut neuml disa njeumlsi Zakonisht kjo ka teuml beumljeuml me kushtet teknike teuml automjeteve teuml meumldha

komerciale siccedil eumlshteuml rasti neuml lidhje me mbingarkimin dhe mireumlmbajtjen

Ndeumlshkimet jo gjithhereuml aplikohen dhe menaxhohen siccedil duhet ndaj kundeumlrvajteumlsve

Policia e trafikut shpesh peumlrdoreuml gjoba teuml vogla si ndeumlshkime Ndeumlshkimet e tjera aplikohen

rralleuml peumlr dallim nga shumeuml vende teuml tjera Peumlr meuml tepeumlr shumica e gjobave shqiptohen

veteumlm peumlr njeuml numeumlr teuml kufizuar shkeljesh dhe nuk duket se e adresojneuml ndeumlshkimin e duhur

teuml bazuar neuml faktoreumlt e aksidenteve - siccedil janeuml mosmbajtja e distanceumls manovrimi i pasigurt

dhe pakujdesi teuml tjera neuml ngasje Moszbatimi i sistemit teuml ldquopikeumlve negativerdquo i ka motivuar

drejtpeumlrseumldrejti ngaseumlsit recidivisteuml peumlr teuml peumlrseumlritur kundeumlrvajtjet Neuml keumlteuml meumlnyreuml neuml

mungeseuml teuml qasjes parandaluese edhe ndeumlshkimet aplikohen mbi keumlteuml bazeuml

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

30

6 Rekomandimet

Peumlrvoja na tregon se numri i aksidenteve neuml trafik dhe pasojat e tyre mund teuml zvogeumllohen

Peumlr keumlteuml mund teuml nevojitet bashkeumlpunimi i ngushteuml mes autoriteteve peumlrgjegjeumlse njeuml sistem i

duhur informativ peumlrdorim efektiv i pajisjeve dhe menaxhim profesional dhe i bazuar neuml

rrezik neuml teuml gjitha nivelet

Ne rekomandojmeuml Drejtorin e Peumlrgjithsheumlm teuml Policiseuml seuml Kosoveumls qeuml

Teuml merr njeuml iniciativeuml peumlr peumlrmireumlsimin e sistemit ekzistues teuml informimit dhe ta beumljeuml

ateuml ploteumlsisht efektiv Po keumlshtu teuml konsiderojeuml futjen e njeuml baze gjitheumlpeumlrfshireumlse teuml teuml

dheumlnave duke ftuar paleumlt e ndryshme teuml interesit Peumlrfitimet nga ky mekanizeumlm do teuml

reflektonin neuml besueshmeumlrineuml e teuml dheumlnave si dhe peumlrdorimin e tyre neuml vendimet

strategjike dhe operative

Teuml peumlrmireumlsojeuml peumlrdorimin e teuml dheumlnave neuml meumlnyreuml qeuml teuml qarteumlsojeuml planifikimin vjetor

dhe teuml vendoseuml objektiva performance teuml qarta peumlr njeumlsi operative Kjo duhet teuml

peumlrfshijeuml analizeuml meuml teuml mireuml teuml teuml dheumlnave mbi aksidentet qeuml formojneuml njeuml pikeumlnisje

peumlr prioritetet dhe qasjet e reja neuml nivel operativ Kjo nga ana tjeteumlr e beumln teuml

reumlndeumlsishme qeuml policia e trafiku teuml nivel qendror teuml ngriteuml funksionet e duhura peumlr

monitorim dhe vlereumlsim

Teuml konsiderojeuml caktimin e meuml shumeuml politikave teuml policiseuml seuml trafikut dhe teuml ri-

konsiderojeuml alokimet ndeumlrmjet njeumlsive teuml ndryshme teuml policiseuml seuml trafikut

Teuml sigurojeuml se njeuml plan investimi peumlr pajisje kost-efektive eumlshteuml hartuar neuml njeuml

perspektiveuml teuml kornizeumls afat-mesme teuml shpenzimeve

Policia e trafikut teuml peumlrqendrohet seuml pari neuml detyrat e tyre kryesore parandalimi i

aksidenteve Ndihma peumlr funksionet e tjera teuml policiseuml dhe autoritetet tjera duhet teuml

planifikohet meuml mireuml neuml bashkeumlpunim me njeumlsiteuml e ndryshme policore Peumlr meuml tepeumlr

bashkeumlpunimi ndeumlrmjet funksioneve teuml ndryshme policore neuml nivel rajonal duhet teuml

peumlrmireumlsohet neuml meumlnyreuml qeuml teuml arrihet efikasitet meuml i larteuml neuml aktivitetet policore qeuml

ndeumlrlidhen me sistemin e trafikut

Teuml sigurohet qeuml aktivitetet e policiseuml seuml trafikut janeuml kryer neuml rrugeuml dhe vende

teumlrrezikshme Peumlr teuml qeneuml ploteumlsisht efektiv menaxhmenti lokal neuml fazeumln e

planifikimit duhet teuml prezantojeuml njeuml qasje fleksibile te ccedileumlshtja e orareve teuml puneumls etj

dhe

Teuml sigurohet qeuml policia e trafikut teuml peumlrqeumlndrohet edhe neuml sjelljet e tjera teuml ngaseumlsve

peumlrveccedilse te tejkalimi i kufizimit teuml shpejteumlsiseuml Njeuml qasje e planifikuar peumlr aktivitete teuml

peumlrforcuara policore neuml trafik duhet teuml merr prioritet teuml larteuml peumlr monitorimin e

sjelljes seuml ngaseumlsve (sikurse ngasja e rrezikshme mosmbajtja e distanceumls etj) Policia e

trafikut njeumlkoheumlsisht duhet teuml peumlrqendrohet meuml shumeuml neuml kriteret e automjeteve

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

31

komerciale (sidomos kamioneumlve dhe autobuseumlve) Masat e kujdesit teuml shtuar duhet teuml

zbatohen rregullisht nga ana e patrullave teuml trafikut

Gjithashtu ne rekomandojmeuml qeuml me qeumlllim teuml ngritjes seuml efektivitetit teuml ndeumlshkimeve gjobat

duhet teuml adresojneuml ndeumlshkimin e duhur bazuar neuml faktoreumlt e aksidenteve Sistemi i

ndeumlshkimeve duhet teuml peumlrmireumlsohet peumlrmes aplikimit teuml sistemit teuml pikeumlve negative Peumlr

trsquou peumlrballur me keumlteuml sfideuml neuml vendosjen e keumltij sistemi duhet teuml ndeumlrtohet bashkeumlpunimi

mes MPB-seuml dhe gjykatave

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

32

REFERENCAT

European Commission ldquoTowards a European road safety area policy orientations on road safety

2011-2020rdquo Brussels 2011

European Commission ldquoEuropean Transport Policy for 2010 Time to deciderdquo Brussels 2001

European Transport Safety Council (ETSC) Reducing Traffic Injuries Resulting From Excess and Inappropriate Speed Brussels 1995

European Transport Safety Council (ETSC) ldquoPolice enforcement strategies to reduce traffic casualties in Europerdquo Brussels 1999

European Transport Safety Council (ETSC) ldquoTransport safety performance indicatorsrdquo Brussels 2001

European Transport Safety Council (ETSC) Traffic Law Enforcement across the EU Brussels 2011

Organisation for Economic Co-Operation and Development (OECD) Safety on Roads - Whatrsquos The Vision 2002

Organisation for Economic Co-Operation and Development (OECD) Road Safety - Impact of New Technologies 2003

Organisation for Economic Co-Operation and Development (OECD) Towards Zero Ambitious Road Safety Targets and The Safe System Approach 2008

Rune Elvik Cost-Benefit Analyses of Police Enforcement ESCAPE 2001

ROSEBUD Road Safety and Environmental Benefit-Cost and Cost- Effectiveness Analysis for Use in Decision-Making 2003

World Health Organization (WHO) ldquoThe World Report on Road Traffic Injury Preventionrdquo Geneva 2004

World Health Organization (WHO) Global status report on road safety 2013 supporting a decade of action Geneva 2013

World Health Organization (WHO) Data systems a road safety manual for decision-makers and practitioners Geneva 2010

World Health Organization (WHO) ldquoSpeed management a road safety manual for decision-makers and practitionersrdquo Geneva 2008

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

33

SHTOJCA I

STRUKTURA ORGANIZATIVE E POLICISEuml SEuml KOSOVEumlS - NJEumlSITEuml E KOMUNIKACIONIT RRUGOR

Drejtoria e Peumlrgjithshme

Departamenti

peumlr Operacione

Departamenti

peumlr Kufi

Departamenti

peumlr Hetime

Departamenti

peumlr Mbeumlshtetje

Departamenti

peumlr Burime

Divizioni i Siguriseuml Publike

DR Prishtineuml

DR Pejeuml

DR Prizren

DR Gjilan

DR Ferizaj

DIVIZIONI I KOMUNIKACIONIT RRUGOR

DR Mitroviceuml

Njeumlsiteuml Rajonale teuml

Komunikacionit

Rrugor

Njeumlsia peumlr

Kontrollin e

Autostradeumls

Njeumlsia peumlr

menaxhimin e

materieve teuml

rrezikshme

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

34

SHTOJCA II

Qasshmeumlria e Policiseuml seuml Trafikut neuml informatat qeuml iu nevojiten peumlr planifikim operativ

Informatat peumlr planifikim operativ

Informata rreth faktoreumlve qeuml lidhen me aksidentet

Teuml dheumlna teuml dokumentuara qeuml tregojneuml nivelin e rrezikut Baza e krijuar e teuml dheumlnave peumlmes seuml secileumls policia e trafikut i identifikon faktoreumlt kryesoreuml teuml rrezikut neuml ateuml zoneuml

Faktori njeri

Faktori automjet

Vendndodhja e pikave teuml zeza

Kushtet atmosferike

Punimet neuml rrugeuml

Informata rreth pasojave teuml aksidenteve

Qasje neuml informata nga institucionet sheumlndeteumlsore dhe kompaniteuml e sigurimit

Informata rreth ngjarjevekushteve kurku mund teuml rriten rreziqet mund teuml rriten peumlr aksidente

Neuml meumlnyreuml qeuml teuml keteuml njeuml qasje teuml standardizuar peumlr informata lidhur me faktoreumlt e rrezikut peumlr zonat e rrezikut ndeumlr teuml tjera policia e trafikut duhet teuml keneuml informata rreth punimeve neuml rrugeuml dendeumlsiseuml seuml trafikut kushteve teuml motit MI dhe autoritet lokalekomunat duhet teuml peumlrfshihen

Informata rreth aktiviteteve teuml kryera nga policia e trafikut dhe ndeumlshkimeve teuml aplikuara

Informatat rreth monitorimitvlereumlsimit sistematik teuml sjelljeve neuml trafik aktivitetet e kryera teuml rezultojneuml me raportet e pas-operative

Teuml dheumlnat mbi aplikimin e ndeumlshkimeve ndaj kundeumlrvajteumlsve Numri i ndeumlshkimeveteuml leumlshuara duhet teuml beumlhet sipas ligjeve dhe rregullave teuml peumlrcaktuara Informatatnga gjykatat janeuml teuml nevojshme Informatatnga MPB rreth ngaseumlsve teuml ndeumlshkuar janeuml teumlnevojshme

Reagimi ndaj rezultateve teuml qasjeve dhe aktiviteteve teuml ndryshme

Peumlr teuml monitoruar performanceumln treguesit e aktiviteteve duhet miratuar Teuml dheumlnat qeuml do teuml mblidhen peumlrfshijneuml numrin e peumlrgjithsheumlm teuml kontrolleve teuml kryera numrin e ngaseumlsve teuml kontrolluar periudhat e ndryshme qeuml duhet teuml krahasohen etj

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

35

SHTOJCA III

Tabela 7 Numri i policeumlve teuml trafikut neumlpeumlr njeumlsi ndash gjateuml viteve

2010 2011 2012 2013 2014

NjKA 27 32 40

NjRKRr Prishtineuml 162 156 147 125 103

NjRKRr Gjilan 69 61 61 62 63

NjRKRr Ferizaj 59 55 54 54 54

NjRKRr Prizren 74 80 78 67 61

NjRKRr Pejeuml 88 91 90 83 83

NjRKRr Mitroviceuml Jug 71 71 72 57 58

NjRKRr Mitroviceuml Veri 27 44

Gjitheumlsej 523 514 529 507 506

(Burimi PK)

Tabela 8 Numri i aksidentevendeumlshkimeve 2010 -2014

Vitet 2010 2011 2012 2013 2014 Total

Aksidente fatale 158 130 116 104 111 619

Persona teuml vdekur 175 157 121 119 127 699

Aksidente me leumlndime 4326 4490 4555 4960 4876 23207

Persona teuml leumlnduar 7730 8321 8561 9817 9713 44142

Aksidente me deumlmemateriale 12594 13338 14044 13878 10333 64187

Aksidente lsquoGodit dhe ikrsquo 952 930 1039 1012 980 4913

Gjitheumlsej aksidente 18030 18888 19754 19954 16300 92926

Tiketa (Gjoba) 254849 276897 247788 286922 319332 1386556

(Burimi PK)

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

36

Tabela 9 Teuml dheumlnat rreth aksidenteve fatale dhe personave teuml vdekur sipas rajoneve (janar ndash

dhjetor 2013)

2013 Prishtineuml Mitroviceuml Pejeuml Prizren Ferizaj Gjilan Autostradeuml Total

Aksidfatale 35 9 26 12 10 10 2 104

Teuml vdekur 40 12 33 12 10 10 2 119

(Burimi PK)

Diagrami 1 Veprimet e ngaseumlsve si faktoreuml kontribues teuml aksidenteve (2013)

Diagrami 2 Aksidentet sipas pjeseumls seuml rrugeumls (2013)

0 500 1000 1500 2000 2500 3000 3500 4000 4500 5000

Manipulimi i pasigurt

Mosmbajtja e distanceumls

Mospeumlrshtatja e shpejteumlsiseuml

Kyqje e pasigurteuml neuml rrugeuml

Ndeumlrrim i shiritave

Kthim leumlvizje prapa

Mosrespektim i peumlrpareumlsiseuml seuml kalimit

Anashkalimtejlakim i parregullt

Tejkalim i shpejteumlsiseuml seuml kufizuar

0 2000 4000 6000 8000

10000 12000 14000 16000

2012

2013

Page 13: Raporti_-_Policia_e_Trafikut_220406.pdf

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

7

Detyrat e njeumlsive patrulluese janeuml teuml peumlrcaktuara neuml ldquoUdheumlzuesin peumlr meumlnyreumln e kryerjes seuml

detyrave neuml mbikeumlqyrjen dhe rregullimin e trafikut rrugorrdquo Peumlrveccedil keumltyre dokumenteve PK

ka miratuar gjithashtu ldquoManualin peumlr Parime dhe Procedura Standarde Operativepeumlrshkrime

teuml puneumlsrdquo si dhe udheumlzime peumlr operacione

23 Roli i policiseuml seuml trafikut

Qeumlllimi i policiseuml seuml trafikut eumlshteuml teuml sigurojeuml leumlvizjen e sigurt neuml rrugeuml teuml parandalojeuml

shkeljet neuml trafik dhe teuml marreuml masat e duhura kundeumlr shkeleumlsve Patrullimi ka njeuml rol

mbikeumlqyreumls parandalues dhe krijon njeuml ambient meuml teuml sigurt peumlr teuml gjitheuml aktereumlt neuml trafik

Policia e trafikut analizon planifikon dhe harton strategji peumlr nivel teuml qeumlndruesheumlm teuml

siguriseuml neuml trafik Njeumlsiteuml e policiseuml seuml trafikut janeuml njeumlsi peumlrgjegjeumlse peumlr

Planifikimin e patrullimeve - faza e planifikimit teuml aktiviteteve operative bazohet neuml

analizat e shkaqeve qeuml qeumlndrojneuml pas aksidenteve teuml trafikut (faktoreumlt e rrezikut)

Patrullimet - kryhet neuml meumlnyra teuml ndryshme neuml koheuml teuml ndryshme dhe me mjete teuml

ndryshme Pikat kontrolluese ku kryhen patrullimet peumlrcaktohen neuml bazeuml teuml

analizave teuml rrezikut teuml larteumlpeumlrmendur dhe

Hetimet e aksidenteve - peumlrfshijneuml hetimin e ploteuml teuml tyre dhe kaneuml peumlr qeumlllim rritjen

e siguriseuml neuml trafikun rrugor Hartohen raporte peumlrfshireuml analizat mbi faktoreumlt qeuml i

shkaktojneuml aksidentet18

Mbikeumlqyrja e fluksit teuml trafikut beumlhet peumlrmes praniseuml seuml policiseuml seuml trafikut neuml rrugeuml dhe

mund teuml beumlhet edhe me ndihmeumln e pajisjeve teknike monitoruese ndash kamerave teuml

shpejteumlsiseuml19 etj

24 Organizatat e tjera teuml angazhuara

Neuml adresimin e siguriseuml seuml trafikut rrugor janeuml teuml peumlrfshireuml disa aktereuml

Qeveria eumlshteuml peumlrgjegjeumlse peumlr krijimin e politikave teuml siguriseuml peumlr qytetareuml peumlrfshireuml edhe

trafikun Neumln kornizeumln e aplikueshme ligjore Qeveria Ministria e Puneumlve teuml Brendshme

(MPB) dhe Ministria e Infrastruktureumls (MI) ndajneuml peumlrgjegjeumlsineuml kryesore peumlr vendosjen e

18 Njeumlsiteuml e Policiseuml seuml Trafikut kryejneuml hetime peumlr aksidentet e trafikut qeuml rezultojneuml me fatalitet leumlndime teuml

reumlnda dhe aksidentet me deumlme teuml shumta Neuml aneumln tjeteumlr stacionet policore i hetojneuml aksidentet me deumlme meuml teuml vogla

19 lsquorsquoKamera teuml shpejteumlsiseumlrsquorsquo eumlshteuml emri i zakonsheumlm peumlr kamerat e siguriseuml qeuml peumlrdoren nga forcat e policiseuml Ekzistojneuml kateumlr lloje kryesore kamera fikse teuml cilat janeuml mjete pa pilot dhe fotografojneuml neuml njeuml rrugeuml ku ka pasur aksidente kamera teuml shpejteumlsineuml mbi distanceumln teuml cilat janeuml pa pilot por operojneuml neuml ccedilifte dhe zbulojneuml shpejteumlsineuml e arritur ndeumlrmjet automjeteve dhe peumlrdoren neuml meumlnyreuml tipike neuml rrugeuml meuml teuml gjata me dendeumlsi teuml larteuml peumlrplasjeje kamera leumlvizeumlse peumlr shpejteumlsineuml qeuml peumlrdoren nga policeumlt dhe vendosen neuml aneumlt e rrugeumlve dhe kamera neuml driteuml teuml kuqe qeuml peumlrdoren neuml kryqeumlzimet ku ka semaforeuml Gjithashtu sipas praktikave ndeumlrkombeumltare vendosja e kamerave false neuml vende teuml ndryshme eumlshteuml njeuml meumlnyreuml peumlr teuml rritur efektivitetin

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

8

politikave hartimin dhe zbatimin e ligjeve qeuml lidhen me sigurineuml neuml trafikun rrugor MI ka

disa detyra si

programe peumlr trajnimin e ngaseumlsve dhe vlereumlsimin e tyre

kushtet e kontrollimit teknik teuml automjeteve dhe

ndeumlrtimin dhe mireumlmbajtjen e rrugeumlve

Peumlrveccedil keumlsaj seuml bashku me PK-neuml MI-ja mbikeumlqyreuml administron dhe zbaton kornizeumln

ligjore peumlr sigurineuml publike neuml rrugeuml

Komunat janeuml peumlrgjegjeumlse peumlr ndeumlrtimin dhe mireumlmbajtjen e rrugeumlve publike lokale

Gjykatat janeuml peumlrgjegjeumlse peumlr trajtimin e veprave peumlr shkelje teuml rregullave teuml trafikut

Organet e drejteumlsiseuml peumlrmes puneumls seuml tyre kontribuojneuml neuml meumlnyreuml efektive si mekanizeumlm

mbrojteumls neuml ndeumlrgjegjeumlsimin e publikut Neumlpeumlrmjet vendimeve meritore ato veccedilaneumlrisht

ndikojneuml neuml shtypjen e fenomeneve teuml rrezikshme neuml trafik duke ndikuar keumlshtu

drejtpeumlrdrejt neuml peumlrmireumlsimin e sjelljes seuml pjeseumlmarreumlsve

Institucionet sheumlndeteumlsore kontribuojneuml neuml kujdesin sheumlndeteumlsor dhe trajtimin e qytetareumlve-

ngaseumlsve Sheumlrbimet emergjente me koheuml dhe efektive ndash me aneuml teuml trajtimit teuml duhur teuml

leumlnduarve neuml aksidente - zvogeumllojneuml pasojat e tyre Meuml tej keumlto institucione kontribuojneuml

edhe neuml edukimin e ngaseumlsve peumlr procedurat e ndihmeumls seuml pareuml dhe transportimin e duhur

teuml aksidentuarve

Institucionet e arsimit e promovojneuml edukimin efektiv teuml siguriseuml rrugore neuml shkolla

Gjithashtu mediet mund teuml rrisin ndeumlrgjegjeumlsimin e komunitetit dhe teuml kuptuarit e faktoreumlve

dhe kostove teuml aksidenteve rrugore Kompaniteuml e sigurimeve kaneuml njeuml rol teuml veccedilanteuml neuml keumlteuml

drejtim Aplikimi i koncepteve teuml sigurimit duke shpeumlrblyer ngaseumlsit qeuml nuk shkaktojneuml

aksidente i motivon ata teuml peumlrmireumlsojneuml sjelljet e tyre neuml trafik dhe si rrjedhojeuml e keumlsaj edhe

keumlto kompani ndikojneuml neuml sigurineuml rrugore

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

9

3 A ka policia e trafikut qasje neuml informata teuml

besueshme teuml peumlrditeumlsuara dhe relevante si dhe a

peumlrdoren ato neuml meumlnyreuml efektive

31 Ccedilfareuml informatash i duhen policiseuml seuml trafikut

Veprimet peumlr teuml zvogeumlluar problemet e siguriseuml neuml trafikun rrugor duhet teuml jeneuml teuml bazuara

neuml informata relevante Informatat e tilla mund teuml merren me ndihmeumln e njeuml sistemi

informativ teuml siguriseuml neuml rrugeuml20 Shumeuml vende evropiane kaneuml baza teuml ndryshme teuml teuml

dheumlnave por neuml peumlrgjitheumlsi ato janeuml neuml proneumlsi teuml agjencive kombeumltare peumlr siguri neuml rrugeuml

dhe institucionet e ndryshme ofrojneuml informata peumlr agjenciteuml e tilla21

Aktivitetet efektive teuml policiseuml seuml trafikut keumlrkojneuml informata rreth22

Faktoreumlve qeuml ndeumlrlidhen me aksidente teuml tilla si23

ngaseumlsit dhe sjelljet e tyre

llojet e automjeteve teuml peumlrfshira dhe gjendja e tyre

gjendja e rrugeumlve dhe moti

intensiteti i trafikut dhe

ku dhe kur kaneuml ndodhur aksidentet

teuml ashtuquajturave ldquopika teuml zezardquo24

ngjarjeve - kur dhe ku mund teuml rriten rreziqet peumlr aksidente

pasojave teuml aksidenteve

aktiviteteve teuml kryera nga policia e trafikut dhe ndeumlshkimet e aplikuara dhe

reagimeve peumlr rezultatet e qasjeve dhe aktiviteteve teuml ndryshme

Policia e trafikut eumlshteuml peumlrgjegjeumlse peumlr mbledhjen e teuml dheumlnave teuml nevojshme teuml cilat kryesisht

vet i prodhojneuml Autoritetet tjera ose organizatat mund teuml keneuml njohuri teuml cilat policia e

20 OECD Safety on Roads (Paris 2002) fq 10 21 Neuml Kosoveuml roli i agjenciseuml seuml tilleuml ushtrohet nga Keumlshilli peumlr Sigurineuml neuml Komunikacionin Rrugor Keumlshilli

kryesisht mbledh teuml dheumlna nga Policia e Kosoveumls 22 Kjo pjeseuml bazohet neuml literatura teuml ndryshme rreth praktikave teuml mira teuml kontrollit teuml trafikut dhe dokumente ndash

politika nga organizata teuml ndryshme ndeumlrkombeumltare 23 WHO Data Systems A Road Safety Manual for Decision-Makers and Practioners (Geneva 2010) 24 Neuml menaxhimin e siguriseuml rrugore ldquopikat e zezardquo (angblackspot) janeuml vendet ku historikisht janeuml koncentruar

aksidentet e trafikut Kjo mund teuml ndodh peumlr arsye teuml ndryshme teuml tilla si ktheseuml e ashpeumlr apo keumlnd neuml njeuml rrugeuml teuml drejteuml kryqeumlzim i fshehur neuml njeuml rrugeuml teuml shpejteuml shenja teuml dobeumlta ose teuml fshehura paralajmeumlruese neuml udheumlkryq etj

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

10

trafikut nuk i ka peumlr shembull ngjarjet ose gjendja qeuml mund teuml rriseuml rrezikun peumlr aksidentet

e trafikut Peumlr keumlteuml arsye marreumldheumlnia e ngushteuml e puneumls midis policiseuml seuml trafikut dhe

autoriteteve teuml tjera eumlshteuml thelbeumlsore

Eumlshteuml po keumlshtu e reumlndeumlsishme qeuml teuml dheumlnat teuml strukturohen dhe analizohen siccedil duhet qeuml

aktualisht teuml peumlrdoren peumlr planifikime operative dhe detyra teuml peumlrditshme Kjo do trsquoi

mundeumlsonte policiseuml seuml trafikut teuml zgjedh mjetet e duhura - neuml koheumln e duhur dhe neuml vendin

e duhur Kjo gjithashtu e beumln meuml teuml lehteuml fokusimin meuml teuml mireuml neuml sjelljet e ngaseumlsve kushtet

rrugore gjendjen dhe llojin e automjeteve (kamioneuml autobuseuml ose vetura) etj Peumlr njeuml efekt

maksimal teuml siguriseuml eumlshteuml e reumlndeumlsishme qeuml policia e trafikut teuml fokusohet neuml faktoreuml teuml cileumlt

kaneuml ndikim teuml drejtpeumlrdrejteuml neuml sigurineuml rrugore dhe ateuml neuml vende dhe koheuml teuml duhur ku

aksidentet kaneuml gjasa teuml ndodhin

32 A ka policia e trafikut qasje neuml informatat e duhura

Shumica e informatave teuml nevojshme peumlr qeumlllime teuml planifikimit peumlr policineuml e trafikut janeuml

neuml dispozicion25 Policia e trafikut ka qasje neuml dy baza teuml teuml dheumlnave SIPK teuml dheumlnat rreth

veprave penale dhe MAAP teuml dheumlnat peumlr aksidentet statistikat dhe analizat Teuml dheumlnat neuml

keumlto baza peumlrcillen neuml baza ditore javore dhe mujore Disa teuml dheumlna sigurohen peumlrmes

takimeve dhe shkeumlmbimit me autoritetet tjera - institucionet rrugore sheumlndeteumlsore dhe

gjykatat neuml lidhje me kundeumlrvajteumlsit dhe ndeumlshkimet Teuml dheumlnat rreth aksidenteve dhe

pasojave teuml tyre janeuml teuml plota

Policia e trafikut eumlshteuml mjaft mireuml e informuar rreth ngjarjeve dhe gjendjes se ku dhe kur

mund teuml rriten rreziqet peumlr aksidente Bashkeumlpunimi me autoritetet tjera qendrore dhe lokale

dhe me shoqeumlrineuml civile ofron teuml dheumlna peumlr intensitetin e trafikut gjendjen neuml rrugeuml etj26

Mund teuml keumlrkohet nga policia e trafikut teuml sigurojeuml ndihmeuml peumlr autoritetet tjera bie fjala teuml

jeteuml e pranishme afeumlr shkollave teuml ndihmojeuml organet e inspektimit teuml ngriteuml ndeumlrgjegjeumlsimin

neuml parandalimin e rrezikut neuml trafik etj27

Neuml tabeleumln e meumlposhtme eumlshteuml peumlrmbledhur qasshmeumlria e njeumlsive policore teuml trafikut neuml

informata teuml nevojshme teuml llojeve teuml ndryshme Qasjen e kemi klasifikuar neuml kateumlr kategori28

25 Sipas praktikave ndeumlrkombeumltare burimi meuml i zakonsheumlm peumlr teuml dheumlnat rreth aksidenteve janeuml teuml dheumlnat e

policiseuml Megjithateuml shumeuml aksidente nuk raportohen neuml polici - me ose pa deumlmtime teuml vogla apo pa leumlndime 26 Raportet vjetore teuml PK-seuml peumlr vitet 2012 dhe 2013 27 Examinimi i raporteve teuml ndryshme planeve ditore teuml policiseuml seuml trafikut etj 28 Peumlr meuml shumeuml shpjegime shih ldquoShtojceumln IIrdquo

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

11

Tabela 1 Qasshmeumlria e policiseuml seuml trafikut neuml informata teuml nevojshme peumlr planifikimin

operativ

ploteumlsisht kryesisht pjeseumlrisht shumeuml pak

Informata peumlr faktoreumlt qeuml ndeumlrlidhen me aksidentet x

Informatat peumlr pasojat e aksidenteve x

Informata mbi ngjarjet kushtet kur ku rreziqet mund teuml rriten peumlr aksidente

x

Informata rreth aktiviteteve teuml kryera nga policia e trafikut dhe ndeumlshkimet e aplikuara

x

Reagimet ndaj rezultateve teuml qasjeve teuml ndryshme dhe aktiviteteve

x

Siccedil shihet meuml sipeumlr ekzistojneuml fusha ku informatat e nevojshme nuk janeuml ploteumlsisht teuml

qasshme - kur eumlshteuml e nevojshme Ka ende fusha qeuml duhet teuml zhvillohen para se policia e

trafikut teuml mund teuml pranojeuml informata neuml koheuml peumlr ngjarjet dhe kushtet kur dhe ku mund teuml

rriten rreziqet peumlr aksidente Informatat ldquoonlinerdquo ose neuml koheuml reale nga autoritetet e rrugeumlve

dhe peumlrpjekjet shteseuml peumlr teuml ngritur rrjete me aktereuml teuml ndrysheumlm janeuml shembuj teuml

aktiviteteve qeuml mund teuml shtojneuml vlereuml

Raportimi i performanceumls neuml disa aspekte nuk eumlshteuml i zhvilluar edhe aq mireuml Nga sistemi

aktual i informatave eumlshteuml veumlshtireuml teuml kuptohet secila peumlrpjekje qeuml do teuml sigurojeuml bazeuml solide

peumlr zhvillimin e raportimit

Kapacitetet meuml pak teuml zhvilluara janeuml ato peumlr vlereumlsimin e efektivitetit teuml qasjeve dhe

aktiviteteve teuml ndryshme Disa peumlrpjekje janeuml iniciuar peumlr shembull neuml hartimin e raporteve

peumlr aktivitetet e kryera por jo neuml matjen e veprimeve teuml ndeumlrmarra neuml meumlnyreuml qeuml teuml

parandalohen aksidentet

33 A eumlshteuml policia e trafikut duke i peumlrdorur informatat neuml

meumlnyreuml efektive

Cileumlsia e interpretimit teuml teuml dheumlnave eumlshteuml vendimtare neuml peumlrcaktimin e aktiviteteve teuml

duhura teuml policiseuml seuml trafikut Njeuml shembull disa nga faktoreumlt e aksidenteve teuml ofruara neumlpeumlr

dosje ndash siccedil janeuml kushtet klimatike dhe gjendjet e rrugeumlve ndash mund teuml shpjegojneuml ndonjeuml

aksident por neuml realitet ngasja e pakujdesshme ose shpejteumlsia mund teuml jeneuml shkaku i veumlrteteuml

Me fjaleuml teuml tjera policia e trafikut ka nevojeuml peumlr informata rreth kushteve klimatike dhe

gjendjes neuml rrugeuml qeuml teuml planifikojeuml aktivitetet e saj mireumlpo kontrollet aktuale ndash me qeneuml

efektive ndash duhet teuml fokusohen neuml aspekte tjera si shpejteumlsia dhe sjelljet e ngaseumlsve Njeuml ccedileumlshtje

tjeteumlr qeuml mund teuml ngritet neuml keumlteuml kontekst eumlshteuml nevoja peumlr informata Edhe neumlse keumlto

informata janeuml ligjeumlrisht dhe teknikisht korrekte ato mund teuml diskutohen nga njeuml

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

12

perspektiveuml e kontrollit teuml trafikut neumlse janeuml mbivendosur ose tepeumlr teuml detajuara peumlr trsquou

peumlrshtatur nevojave praktike teuml policiseuml trafikut29

Shfryteumlzimi efektiv i informatave keumlrkon qeuml ato teuml

konsiderohen relevante dhe teuml dobishme nga ana e peumlrdoruesit

doreumlzohen neuml koheumln e duhur peumlr njeumlsiteuml e duhura

interpretohen neuml meumlnyreuml korrekte nga ana e peumlrdoruesit

peumlrdoren peumlr analiza dhe vlereumlsim neuml nivele teuml ndryshme

kaneuml ndikim neuml puneumln e peumlrditshme neuml terren dhe

peumlrdoren peumlr teuml meumlsuar dhe vepruar peumlr ndryshim dhe peumlrmireumlsim

Informatat peumlr planifikimin e aktiviteteve nuk janeuml peumlrdorur sistematikisht nga policia e

trafikut neuml meumlnyreuml efektive peumlr teuml maksimizuar efektivitetin e puneumls neuml aktivitetet e

peumlrditshme Peumlrveccedil keumlsaj ato janeuml peumlrdorur rralleuml peumlr vendimet rreth meumlnyreumls se si duhet

peumlrmireumlsuar aktivitetet e policiseuml seuml trafikut teuml cilat janeuml - peumlrgjitheumlsisht - duke peumlrseumlritur teuml

njeumljteumln strategji teuml zbatimit Detyrat e adresuara neuml fleteumlt-patrulluese nuk ishin shpesh neuml

peumlrputhje me planet operative30

Analizat e shkaqeve qeuml qeumlndrojneuml pas aksidenteve interpretohen nga njeumlsiteuml e policiseuml seuml

trafikut dhe peumlrcillen te DKRr neuml baza teuml rregullta Analizat shteseuml teuml prodhuara nga DKRr

peumlrdoren pjeseumlrisht neuml peumlrputhje me faktoreumlt e identifikuar teuml rrezikut31

Tabela 2 Peumlrdorimi i informatave teuml nevojshme nga policia e trafikut peumlr planifikim

operativ

Peumlrdorimi i informatave Gjithhereuml Shpesh Ndonjeumlhereuml Rralleuml

Teuml interpretuara analizuara dhe kombinuara me teuml dheumlna tjera

x

Teuml doreumlzuara me koheuml te njeumlsia e duhur x

Teuml peumlrdorura peumlr planifikim operativ dhe puneuml teuml peumlrditshme

x

Teuml peumlrdorura peumlr teuml meumlsuar dhe peumlr vendime peumlr peumlrmireumlsim

x

29 Ekzaminimi i klasifikimeve teuml DKRr peumlr shkaqet e aksidenteve neuml trafik ldquoStatistika dhe analiza e aksidenteve

neuml trafikrdquo peumlr vitet 2012 dhe 2013 30 Ekzaminim i aktiviteteve teuml bazuara neuml plane operative 31 Ekzaminimi i klasifikimeve teuml DKRr peumlr shkaqet e aksidenteve teuml trafikut ldquoStatistika dhe analiza e aksidenteve

neuml trafikrdquopeumlr vitet 2012 dhe 2013

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

13

Raportet vjetore teuml DKRr-seuml i peumlrshkruajneuml faktoreumlt e aksidenteve rrugore neuml krahasim me

vitet e meumlparshme Rezultatet e informatave peumlr faktoreumlt qeuml ndeumlrlidhen me aksidentet

trajtohen siccedil duhet veteumlm kur policia e trafikut zbaton masat neuml planet operative ose urdhrat

nga DKRr Neuml planifikimin operativ policia e trafikut ka peumlrdorur informatat rreth

shpeshteumlsiseuml dhe shkaqeve teuml aksidenteve Aktivitetet janeuml teuml ndryshme dhe varen thjesht

nga vendndodhja gjeografike dhe intensiteti i trafikut por kryesisht janeuml orientuar neuml

monitorimin e shpejteumlsiseuml32 Peumlrveccedil keumlsaj njeumlsiteuml e trafikut (duke peumlrjashtuar NjKA-neuml) nuk i

drejtojneuml gjithnjeuml aktivitetet me sheumlnjesteumlr edhe neuml rrugeumlt tjera jo-rajonale

Detyrat rutineuml nuk adresojneuml detyra teuml veccedilanta vis-agrave-vis treguesve teuml identifikuar neuml analizeumln

e aksidenteve Sipas krahasimit teuml teuml dheumlnave patrullimet e vlereumlsuara rutineuml teuml policiseuml seuml

trafikut kryesisht kaneuml sheumlnjestruar faktorin shpejteumlsi Kjo neumlnkupton se informatat nuk janeuml

peumlrdorur ploteumlsisht peumlr detyrat e peumlrditshme Shumica e patrullimeve kryesisht kryhen pa

ndonjeuml objektiv tjeteumlr shteseuml Aktivitetet aktuale teuml peumlrditshme ndash peumlr teuml qeneuml efektive - do teuml

duhet teuml fokusohen neuml aspekte teuml tjera teuml ndryshme siccedil eumlshteuml sjellja e ngaseumlsve (mbajtja e

distanceumls ngasja e pakujdesshme etj)

Informatat peumlrdoren rralleuml peumlr teuml identifikuar peumlrmireumlsimet e mundshme teuml veprimeve

parandaluese33 Shumica deumlrrmuese e aktiviteteve teuml kryera nuk janeuml teuml peumlrmbledhura neuml

raporte post-operative peumlr teuml matur progresin drejt objektivave teuml vendosura Peumlr meuml tepeumlr

peumlrzierja e prioriteteve neuml patrullime nuk ishte gjithnjeuml e bazuar neuml informatat e

disponueshme34

32 Shembuj teuml tjereuml teuml intensifikimit teuml patrullimeve peumlrfshijneuml ndalesat peumlr automjete sipas planeve operative

ngjarjet sportive dhe klubet e nateumls etj Automjetet inspektohen neuml baza vjetore derisa veteumlm hereumlpashere adresohen me plane teuml peumlrbashkeumlta operative Policia e trafikut - MI

33 Ekzaminimi i raporteve teuml njeumlsive teuml policiseuml seuml trafikut peumlr vitet 2012 dhe 2013 34 Vlen teuml peumlrmendet se bazuar neuml informatat peumlr aksidente DKRr ka keumlrkuar nga NjRKRr-PR qeuml teuml shtohet

numri i kontrolleve neuml disa rrugeuml siccedil ishte rasti neuml rrugeumln Prishtineuml-Podujeveuml-Merdareuml Si rezultat i angazhimeve shteseuml numri i aksidenteve neuml keumlteuml aks rrugor eumlshteuml zvogeumlluar duksheumlm neuml periudheumln janar-maj 2014 neuml krahasim me vitin 2013

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

14

4 A i kryen policia e trafikut sheumlrbimet neuml meumlnyreuml

efektive

41 Si teuml matet efektiviteti i policiseuml seuml trafikut

Qeumlllimi i peumlrgjithsheumlm peumlr policineuml e trafikut seuml bashku me autoritetet e tjera peumlrgjegjeumlse siccedil

kemi peumlrmendur eumlshteuml teuml minimizohen aksidentet e trafikut dhe teuml ndihmohet peumlr njeuml mjedis

teuml sigurt teuml trafikut Shtrohet pyetja se si duhet teuml veprojeuml policia e trafikut peumlr teuml

peumlrmbushur neuml meumlnyreumln meuml teuml mireuml teuml mundshme keumlto objektiva Peumlrveccedil keumlsaj a eumlshteuml fare

e mundur teuml maten rezultatet e policiseuml seuml trafikut peumlr shkak teuml faktoreumlve teuml tjereuml qeuml ndikojneuml

neuml veumlllimin dhe karakterin e ldquoaksidenteverdquo

Zvogeumllimi i aksidenteve teuml reumlnda teuml trafikut eumlshteuml njeuml lloj mateumlsi qeuml tregon peumlr rezultatin e

peumlrgjithsheumlm se neuml ccedilrsquomeumlnyreuml operojneuml autoritetet peumlrgjegjeumlse rrugore ose teuml policiseuml seuml

trafikut Megjithateuml eumlshteuml matje shumeuml e peumlrgjithshme qeuml varet nga shumeuml faktoreuml siccedil janeuml

rrugeumlt dhe moti sjelljet e ngaseumlsve numri i automjeteve dhe gjendja e tyre angazhimi i

autoriteteve tjera rregullimi aktual kushtet financiare etj

Ekzistojneuml edhe matje teuml tjera teuml zakonshme Mund teuml studiohen neumlse mjetet e teuml duhura janeuml

neuml dispozicion dhe neumlse ato janeuml peumlrdorur neuml meumlnyreuml efektive peumlr shembull a janeuml peumlrdorur

kamerat e shpejteumlsiseuml dhe radareumlt aty ku do teuml shtonin meuml shumeuml vlereuml (rreziku i larteuml peumlr

aksidentet e trafikut peumlr shkak teuml shpejteumlsiseuml seuml automjetit) a beumlhen teste alkooli ku do teuml

shtonin meuml shumeuml vlereuml etj Gjithashtu mund teuml shqyrtohen neumlse njeumlsiteuml e kontrollit neuml koheuml

teuml duhur sigurojneuml autoritetet peumlrgjegjeumlse rrugore me propozime peumlr ndryshimin e

kufizimeve teuml shpejteumlsiseuml veumlnien e shenjave paralajmeumlruese riparimin e rrugeumlve largimin e

pengesave neuml rrugeuml etj

Mund edhe teuml matet meumlnyra se si shpeumlrndahen burimet neuml koheuml dhe neuml hapeumlsireuml Idealisht

mjetet e duhura duhet peumlrdorur peumlr teuml kontrolluar gjeumlrat e duhura neuml koheumln e duhur dhe

vendin e duhur Aktivitetet e patrullimit neuml koheuml dhe hapeumlsireuml duhet teuml ndeumlrlidhen sa meuml

shumeuml qeuml teuml jeteuml e mundur me ateuml se kur dhe ku ndodhin aksidentet e trafikut

Kundrejt propozimeve teuml meumlsipeumlrme mund teuml shtrohet pyetja A eumlshteuml e mundur qeuml policia

e trafikut teuml punojeuml meuml mireuml apo meuml dobeumlt a eumlshteuml policia e trafikut neuml gjendje teuml meumlsojeuml dhe

a janeuml neuml gjendje teuml marrin vendime ccedilfareuml teuml beumljneuml dhe si teuml beumlhet Peumlrgjigja e qarteuml peumlr teuml

gjitha keumlto pyetje eumlshteuml pozitive Eumlshteuml e reumlndeumlsishme teuml theksohet se megjithateuml asnjeuml matje

nuk eumlshteuml e peumlrsosur dhe e ploteuml vetvetiu Ccedileumlshtje kryesore eumlshteuml qeuml teuml peumlrdoren informatat

dhe teuml dheumlnat relevante teuml besueshme dhe qeuml janeuml neuml gjendje trsquoi ofrojneuml policiseuml seuml trafikut

udheumlzime se si teuml punojneuml meuml zgjuar ndash teuml jeneuml meuml efektiv - neuml meumlnyreuml qeuml trsquoi afrohen qeumlllimit

qeuml teuml ndikojneuml neuml numrin e aksidenteve fatale

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

15

42 A i ka policia e trafikut mjetet e duhura qeuml teuml jeteuml efektive

Peumlr shkak se rreziku i aksidenteve peumlrcaktohet nga faktoreuml teuml ndrysheumlm policia e trafikut

duhet teuml peumlrdoreuml mjete teuml llojllojshme peumlr teuml adresuar vendimet ndikuese mbi kufizimet e

shpejteumlsiseuml dhe shenjat paralajmeumlruese dhe meuml drejtpeumlrdrejteuml peumlrmes masave teuml ndryshme

teuml kontrollit teuml trafikut siccedil janeuml kamerat peumlr shpejteumlsi radareumlt testet e alkoolit kontrollet e

automjeteve dhe teuml flukseve teuml trafikut gjendjen e rrugeumlve dhe sjelljet e ngaseumlsve35

Neuml meumlnyreuml qeuml teuml keteuml qasjen direkte neuml meumlnyreuml efektive policia e trafikut duhet teuml

Orientojeuml peumlrpjekjet e tyre neuml

- Vendndodhjet me rrezik teuml larteuml rrugeumlt apo vendet ku aksidentet mund teuml

ndodhin

- Neuml koheumln diteumlt dhe oreumlt me rrezik teuml larteuml kur aksidentet mund teuml jeneuml meuml teuml

shpeshta

- Vendndodhjet me rrezik ad-hoc neuml koheuml teuml caktuar (ngjarje teuml peumlrkohshme)

Fokusojeuml kontrollet neuml faktoreumlt qeuml ndeumlrlidhen me aksidente si

- Sjellja e ngaseumlsve me rrezik teuml larteuml

- Faktoreumlt mekanik teuml rrezikut teuml larteuml te automjetet veccedilaneumlrisht kamioneumlt e

meumldhenj

- Rrugeumlt me rrezik teuml larteuml dhe kushtet e motit

Aplikojeuml ndeumlshkime teuml duhura peumlr ata qeuml keumlrceumlnojneuml sigurineuml neuml trafik peumlrmes

- Paralajmeumlrimeve verbale apo teuml dokumentuara dhe llojeve teuml ndryshme teuml

gjobave etj

Peumlr teuml qeneuml efektive policia e trafikut duhet teuml keteuml punonjeumls kompetent dhe pajisje teuml

duhura automjete teuml pajisura mireuml (teuml shenjeumlzuara dhe teuml pashenjeumlzuara) motoccedilikleta

radareuml dhe teste teuml alkoolit Neuml shumeuml vende policia e trafikut eumlshteuml e pajisur edhe me

helikoptereuml kamera teuml shpejteumlsiseuml teste kundeumlr narkotikeumlve etj36 Peumlrvoja neuml BE dhe vende teuml

tjera tregon se kamerat e shpejteumlsiseuml teuml cilat ofrojneuml deumlshmi fotografike teuml pranueshme peumlr

gjykata janeuml shumeuml kost-efektive37

PK-ja peumlrdoreuml tregues teuml ndrysheumlm neuml meumlnyreuml qeuml teuml ndajeuml burimet e tyre neuml meumlnyreuml efektive

35 Ky seksion bazohet neuml literatura teuml ndryshme peumlr praktika teuml mira teuml kontrollit teuml trafikut si dhe dokumente

dhe politika nga vende teuml ndryshme dhe nga Policia e Kosoveumls 36 Patrullimi me helikopter peumlrdoret neuml veccedilanti neuml rrethana selektive Helikoptereumlt mund teuml peumlrdoren gjithashtu

peumlr kujdesin post-aksidental PK-ja nuk eumlshteuml e pajisur me mjet teuml tilleuml Mungojneuml edhe instrumentet peumlr testimin e praniseuml seuml narkotikeumlve

37 European Transport Safety Council (ETSC) Reducing Traffic Injuries Resulting from Excess and Inappropriate Speed (Brussels 1995) fq 28

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

16

Ne kemi ekzaminuar teuml dheumlnat e ndryshme - neuml lidhje me zyrtareumlt policoreumlpolicineuml e

trafikut

Tabela 3 Teuml dheumlnat peumlr aksidentet automjetet kundrejt burimeve teuml policiseuml

2010 2011 2012 2013 2014

Numri i automjeteve teuml regjistruara 178798 205366 212851 272107 288828

Numri i aksidenteve 18030 18888 19754 19954 16300

Numri i aksidenteve fatale 158 130 116 104 111

Numri i teuml vdekurve 175 157 121 119 127

Numri i personave teuml leumlnduar 7730 8321 8561 9817 9713

Numri i zyrtareumlve policoreuml 7191 7205 7269 7326 7686

Numri i zyrtareumlve policoreuml teuml trafikut 523 514 529 507 506

Duket fare qarteuml se numri i policeumlve teuml trafikut nuk e ka ndjekur trendin e aksidenteve dhe

automjeteve Ne kemi marreuml neuml konsiderateuml edhe burimet peumlr njeumlsiteuml e veccedilanta

Tabela 4 Numri i kilometrave teuml mbuluara nga policia e trafikut burimet neuml njeumlsiteuml

peumlrkateumlse teuml policiseuml seuml trafikut mjetet e kontrollit teuml disponueshme (2014)

Njeumlsia Kilometrat e

mbuluara Zyrtareumlt e

policiseuml Automjetet e shenjeumlzuara

Automjetet civile

Radareuml Testues teuml

alkoolit

NjRKRr-PR 341 108 6 1 5 5

NjRKRr-PE 380 82 13 0 6 3

NJKA 104 33 6 0 10 2

Siccedil shihet shpeumlrndarja e burimeve nuk duket se e peumlrcjelleuml njeuml model teuml qarteuml peumlr teuml tre

njeumlsiteuml Peumlr shkak teuml bazeumls seuml paqarteuml peumlr alokim numri i policeumlve teuml trafikut nuk

korrespondon me kushtet e trafikut respektivisht aksidentet As numri i automjeteve teuml

shenjeumlzuara apo sistemet e radareumlve nuk ndeumlrlidhen me numrin e policeumlve apo aksidentet e

trafikut Numri i radareumlve neuml NjKA mund pjeseumlrisht teuml shpjegohet me faktin se eumlshteuml njeumlsi

patrulluese e autostradeumls (neumlse kjo eumlshteuml shpeumlrndarja optimale e keumlsaj pajisje ateumlhereuml eumlshteuml

njeuml ccedileumlshtje tjeteumlr)

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

17

Eumlshteuml po keumlshtu veumlshtireuml teuml shihet njeuml model i qarteuml i shpeumlrndarjes seuml burimeve ndeumlrmjet dhe

brenda njeumlsive Raporti midis numrit teuml policeumlve teuml trafikut dhe numrit teuml automjeteve

radareumlve apo testuesve teuml alkoolit ndryshon neuml meumlnyreuml teuml konsiderueshme peumlr shembull

NjKA ka meuml shumeuml automjete dhe meuml shumeuml policeuml sesa NjRKRr-PR neuml raport me

aksidentet e trafikut Njeuml shpjegim i mundsheumlm por jo shterues eumlshteuml faktori gjeografik

(qytetet neuml raport me fshatet)

Vlen teuml theksohet se veteumlm njeuml njeumlsi kishte qasje neuml njeuml automjet civil teuml pashenjeumlzuar edhe

pse neumlse automjetet e tilla peumlrdoren siccedil duhet - sipas peumlrvojeumls ndeumlrkombeumltare ndash ateumlhereuml ato

janeuml mjaft efektive neuml identifikimin e ngaseumlsve agresiveuml

Peumlr meuml tepeumlr veteumlm disa automjete teuml policiseuml seuml trafikut janeuml teuml pajisura me radareuml dhe

testues peumlr alkool38 Rrjedhimisht eumlshteuml e pamundur qeuml patrullat teuml kryejneuml teste teuml tilla seuml

paku jo peumlrnjeumlhereuml (neuml teuml njejteumln koheuml) Kjo ka mundeumlsi teuml pengojeuml efektivitetin e kontrolleve

teuml trafikut meqeuml shpejteumlsia dhe ldquongasja neumln ndikimin e alkoolit barnave dhe narkotikeumlverdquo

janeuml gjithashtu shkaktareuml teuml aksidenteve neuml trafik39

Kontrollet e kufizuara teuml alkoolitnarkotikeumlve janeuml njeuml e meteuml e kontrolleve qeuml e reduktojneuml

cileumlsineuml e teuml dheumlnave mbi shkaqet qeuml qeumlndrojneuml pas aksidenteve

Peumlrveccedil informatave teuml dheumlna neuml tabeleumln e meumlsipeumlrme ne kemi gjetur mangeumlsi teuml tjera neuml

pajisje bie fjala automjetet nuk janeuml teuml pajisura me shenjat paralajmeumlruese (si stop policia

ngadaleumlso rrezik neuml rrugeuml etj) Asnjeuml prej njeumlsive nuk kishte qasje neuml motoccedilikleta ndoneumlse

mjetet e tilla zakonisht shihen si mjaft efektive peumlr kontrollin e trafikut Peumlr meuml shumeuml

kamerat e shpejteumlsiseuml qeuml nga shumeuml hulumtues janeuml pareuml si mjet shumeuml efikas peumlr uljen e

rrezikut teuml aksidenteve teuml trafikut (dhe numrin e zyrtareumlve teuml nevojsheumlm peumlr kontrolle) nuk

janeuml peumlrdorur neuml asnjeuml njeumlsi kryesisht peumlr shkak teuml argumenteve se keumlrkojneuml investime

fillestare

Policia e trafikut peumlrdoreuml meumlnyra leumlvizeumlse dhe joleumlvizeumlse (statike) peumlr patrullim Teuml dyja

meumlnyrat i kaneuml epeumlrsiteuml dhe teuml metat e tyre40 Aktivitetet joleumlvizeumlse teuml kontrollit janeuml meumlnyreuml

e duhur neuml raste teuml bazuara neuml rrezik teuml veccedilanteuml (peumlrqendrimi masiv i peumlrpjekjeve teuml

kontrollit teuml trafikut neuml koheuml dhe vend teuml caktuar) ose kryhen neuml vende ose rrugeuml ku

aksidentet historikisht janeuml teuml zakonshme Patrullimet leumlvizeumlse janeuml meumlnyreuml e mireuml peumlr

zbulimin e sjelljeve teuml ccedilrregullta teuml ngaseumlsve qeuml mund teuml ndodhin edhe neuml vende ku

aksidentet janeuml meuml pak teuml zakonshme Shumica e aktiviteteve teuml patrullimit nga keumlto njeumlsi

kryhen peumlrmes patrullimeve joleumlvizeumlse Peumlrjashtime beumljneuml patrullimet e rralla teuml kryera nga

38 Neuml raportin e IPK-seuml peumlr ldquoVlereumlsimin e menaxhimit teuml trafikut rrugor nga PK-jardquo (2014) eumlshteuml theksuar se

shumica e radareumlve janeuml jo-funksionaleuml 39 Sipas OJQ-seuml ldquoLabyrinthrdquo nuk ka numeumlr teuml sakteuml peumlr peumlrdoruesit e narkotikeumlve neuml Kosoveuml Ekzistojneuml

vlereumlsime teuml peumlrafeumlrta teuml peumlrdoruesve qeuml sillen mes 10000 - 15000 individeumlve dhe nga keumlta rreth 4000 ndash 5000 besohet teuml jeneuml peumlrdorues teuml heroineumls

40 Rune Elvik Cost-Benefit Analyses of Police Enforcement (ESCAPE 2001) fq 14

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

18

automjeti me targa civile neuml NjRKRr-PR Peumlrveccedil keumlsaj neuml rrugeumlt e qytetit teuml Prishtineumls eumlshteuml

e zakonshme qeuml patrullimet teuml kryhen dhe neuml keumlmbeuml ose me biccedilikleta Nuk ka qeneuml e

mundur qeuml ZAP-i teuml vlereumlsojeuml performanceumln e tyre por ka mundeumlsi qeuml biccedilikletat ndash sidomos

neuml qytetet e meumldha - teuml jeneuml mjet efektiv neuml disa raste Peumlr meuml shumeuml gjithnjeuml mund teuml themi

se patrullimi neuml keumlmbeuml peumlrmbush funksionet parandaluese neuml kuptim meuml teuml gjereuml (meuml pak teuml

matsheumlm)

43 A peumlrdoren mjetet neuml dispozicion peumlr qeumlllimin e tij

kryesor

Policeumlt e trafikut nganjeumlhereuml duhet trsquoiu ndihmojneuml funksioneve tjera peumlrbrenda forcave teuml

policiseuml ose trsquoiu ndihmojneuml autoriteteve tjera me sheumlrbime teuml ndryshme Kjo natyrisht se ka

pasoja edhe pozitive edhe negative Kjo mund teuml shihet si njeuml meumlnyreuml fleksibile por

njeumlkoheumlsisht mund ta pengojeuml efektivitetin e policiseuml seuml trafikut peumlr kryerjen e detyrave teuml

tyre kryesore41

Teuml tre njeumlsiteuml e trafikut nuk ishin teuml angazhuara neuml meumlnyreuml teuml vazhdueshme neuml veprimtari teuml

tilla mbeumlshteteumlse NjKA ishte neuml gjendje qeuml trsquoi koncentrojeuml ploteumlsisht burimet e veta neuml

detyreumln e vet primare - neuml gjeumlra tjera teuml ngjashme ndash dhe ndoshta ka nevojeuml peumlr meuml pak policeuml

dhe automjete peumlr ta mbajtur keumlteuml nivel teuml kontrollit

Sipas peumlrllogaritjeve tona neuml ccedildo diteuml teuml vitit 2013 neuml NjRKRr-PR mesatarisht rreth peseuml peumlr

qind teuml zyrtareumlve policoreuml nuk ishin neuml dispozicion peumlr kontrollin e trafikut42

Marreuml parasysh gjendjen neuml trafik dhe zhvillimin e aksidenteve na beumln teuml kuptojmeuml se

veumlllimi i puneumls - ose pengesat peumlr teuml qeneuml efektiv - janeuml rritur meuml shumeuml peumlr NjRKRr-PR sesa

peumlr dy njeumlsiteuml e tjera Keumlshtu qeuml duke krahasuar numrin e aksidenteve dhe teuml policeumlve teuml

trafikut neuml Prishtineuml ne kemi veumlrejtur se ndash peumlrkundeumlr ngarkeseumls ndash numri i policeumlve eumlshteuml

zvogeumlluar (nga 147 sa ishin neuml vitin 2012 neuml 103 neuml vitin 2014)43

Peumlr trsquoi peumlrballuar sfidat e tilla duhet ulur ambiciet duhet rritur efikasitetin (teuml punohet meuml

mireuml dhe meuml zgjuar) ose teuml shtohen burime si peumlr shembull peumlrmes rialokimit teuml burimeve

ose duke peumlrdorur kamera Bazuar neuml veumlzhgimet tona ne nuk kemi mundur teuml gjejmeuml

deumlshmi teuml forta peumlr rritjen e efikasitetit apo peumlr burime shteseuml gjateuml periudheumls seuml ekzaminuar

41 Policia e Kosoveumls intervista me menaxhmentin e policiseuml seuml trafikut (prill 2014) ekzaminimi i dokumenteve teuml

ndryshme teuml tjera si komunikime elektronike plane etj 42 Analiza fillestare tregon se ccedildo diteuml rreth peseuml policeuml teuml trafikut kaneuml qeneuml teuml angazhuar neuml mbeumlshtetjen e

institucioneve teuml tjera peumlr ngjarje teuml ndryshme si peumlrcjellje peumlr delegacione protesta teuml ndryshme ngjarje sportive etj Me rastin e tubimeve dhe ngjarjeve teuml ndryshme burimet e angazhuara peumlr patrullimin e trafikut ridrejtohen peumlr teuml siguruar keumlto ngjarje duke braktisur vendet ku patrullimet eumlshteuml dashur teuml kryhen Gjateuml keumltyre ngjarjeve atje kryesisht eumlshteuml fluks i madh i automjeteve dhe ka rreziqe meuml teuml meumldha peumlr aksidente apo probleme tjera teuml trafikut

43 Teuml shihet ldquoShtojca IIIrdquo (tabela 7)

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

19

peumlr NjRKRr-PR Kjo sugjeron se ldquozgjidhjardquo e sfideumls peumlr NjRKRr-PR ka qeneuml qeuml teuml ulen

ambiciet peumlr kontrollin e trafikut44 Dy njeumlsiteuml tjera nuk kaneuml qeneuml teuml detyruara qeuml teuml

peumlrballen me teuml njeumljteumln situateuml45

44 A janeuml kryer kontrollet neuml vendet e duhura

Teuml gjendesh neuml vendin e duhur me rrezik teuml larteuml - peumlr teuml kontrolluar - eumlshteuml vendimtare peumlr

njeuml polici teuml efektshme teuml trafikut46 Ne kemi studiuar trajteumln gjeografike teuml aksidenteve neuml

kuadeumlr teuml tri rajoneve dhe kemi krahasuar ateuml me shpeumlrndarjen e kontrolleve teuml kryera Ne

gjithashtu kemi ekzaminuar edhe shkaqet e aksidenteve

Teuml ashtuquajturat ldquopika teuml zezardquo janeuml vende apo rrugeuml ku aksidentet e trafikut ndodhin

shpesh Neuml harteumln e meumlposhtme janeuml paraqitur keumlto pika neuml njeumlreumln prej tri rajoneve (NjRKRr-

PR)

44 Kjo situateuml vlen veccedilaneumlrisht peumlr rrugeumln drejt pikeumls seuml vendkalimit kufitar neuml Mutivodeuml ku nuk ushtrohen

kontrolle 45 NjRKRr-PE nuk ka ofruar ndonjeuml teuml dheumlneuml peumlr keumlteuml por sipas zyrtareumlve numri eumlshteuml meuml i uleumlt se neuml Prishtineuml

dhe nuk eumlshteuml rritur aq shumeuml 46 Sipas praktikave teuml mira veteumlm prania e policiseuml seuml trafikut neuml vende teuml duhura - edhe pa kontrolluar fare -

eumlshteuml e nevojshme qeuml ngaseumlsit teuml jeneuml teuml kujdessheumlm dhe ka karakter parandalues

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

20

Ccedilfareuml kemi gjetur NjRKRr-PR mban teuml dheumlna teuml tilla qeuml demonstrojneuml se kontrollet e keumlsaj

njeumlsie janeuml teuml orientuara deri neuml njeuml maseuml teuml madhe - por jo ploteumlsisht ndash kundrejt ldquopikave teuml

zezardquo Disa prej keumltyre pikave iu jepet veumlmendja e duhur ndeumlrsa teuml tjerat peumlr arsye teuml

ndryshme neglizhohen ose iu jepet njeuml veumlmendje meuml e uleumlt

NjRKRr-PE nuk peumlrdoreuml orare kohore peumlr ta specifikuar vendin se ku duhet teuml veprojneuml

njeumlsiteuml e patrullimit peumlrderisa i kryejneuml kontrollet Personat qeuml intervistuam nga kjo njeumlsi

kaneuml theksuar se aktivitetet patrulluese kryesisht kryhen neuml bazeuml teuml vlereumlsimit peumlrvojeumls dhe

gjykimit teuml njeumlsive patrulluese

Neuml aneumln tjeteumlr kontrollet neuml NjKA ushtrohen neuml vende teuml ndryshme teuml peumlrcaktuara meuml pareuml

neuml teumlreuml traseneuml

45 A janeuml kryer kontrollet neuml koheumln e duhur

Puna e patrullimeve neuml terren beumlhet neuml tri ndeumlrrime Ndeumlrrimet e patrullave peumlr shkak teuml

mungeseumls seuml automjeteve beumlhen neuml zyra teuml njeumlsive dhe gjateuml asaj periudhe asnjeuml rrugeuml

rajonale dhe magjistrale nuk mbulohet me njeumlsi patrulluese47

Neuml tabeleumln e meumlposhtme eumlshteuml paraqitur numri i peumlrgjithsheumlm i aksidenteve teuml regjistruara

teuml trafikut neuml tri regjionet peumlr vitet 2012 dhe 2013 si dhe koheumln kur ndodhen aksidentet gjateuml

24 oreumlve

Tabela 5 Aksidentet e trafikut sipas rajoneve dhe koheumln kur kaneuml ndodhur

Koha gjateuml diteumls

Prishtineuml Pejeuml NjKA

2012 2013 2012 2013 2012 2013

06-10 1299 1365 358 383 Nuk ka shifra 12

10-14 2439 2635 827 791 32

14-18 2730 3036 870 785 29

18-22 1522 1741 624 399 8

22-02 493 563 201 153 10

02-06 208 256 77 63 8

Total 8691 9596 2957 2574 99

Siccedil shihet meuml larteuml shumica e aksidenteve ndodhin gjateuml diteumls Meuml shumeuml se frac34 e aksidenteve

kaneuml ndodhur midis oreumls 06-22 dhe pothuajse aq shumeuml midis oreumls 12-20

47 Kjo peumlrfshineuml periudheumln kohore nga 1430 ndash 1530 kur ndodhin meuml seuml shumti aksidentet dhe 2230 ndash 2330 0630

ndash 0730

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

21

Duke u bazuar neuml intervista orare teuml puneumls dhe neuml teuml dheumlna tjera teuml regjistruara gjetjet tona

sugjerojneuml se kontrollet kryhen gjateuml diteumls

Kur ne studiuam shifrat meuml holleumlsisht rezultoi se neuml fakt koha e ldquopikutrdquo peumlr aksidente teuml

trafikut korrespondonte me koheumln kur patrullat e policiseuml seuml trafikut kishin filluarpeumlrfunduar

ndeumlrrimet e tyre teuml puneumls dhe rrjedhimisht nuk kaneuml mundur teuml jeneuml neuml vende me rreziqe teuml

larta Peumlrderisa keumlto teuml dheumlna nuk ishin teuml njohura ose teuml pakteumln nuk janeuml ekzaminuar nga

njeumlsiteuml ata nuk kaneuml qeneuml neuml dijeni peumlr pasojat e orareve teuml tyre kohore apo peumlr periudhat e

ndeumlrrimit

Sipas policiseuml seuml trafikut ata peumlrpiqen qeuml teuml jeneuml teuml informuar mireuml peumlr ngjarjet madhore qeuml

kaneuml gjasa teuml shkaktojneuml probleme neuml trafik dhe neuml peumlrputhje me rrethanat i alokojneuml

burimet Ne nuk kemi arsye peumlr teuml mos besuar se kjo eumlshteuml keumlshtu por konfirmimi i keumlsaj

nuk ka qeneuml i mundur teuml beumlhet brenda fusheumlveprimit teuml keumltij auditimi

Po ashtu ne nuk kemi qeneuml neuml gjendje qeuml teuml ekzaminojmeuml se a janeuml peumlrdorur ldquomjetet e

duhurardquo neuml koheumln e duhur Sa peumlr ilustrim neuml shumeuml vende eumlshteuml procedureuml standarde qeuml teuml

kontrollohet se a po respektohen kufizimet e shpejteumlsiseuml afeumlr shkollave dhe ccedilerdheve neuml

koheuml teuml caktuar (kur fillojneuml meumlsimet neuml shkolla pas pushimeve verore) Gjithashtu eumlshteuml e

zakonshme qeuml policia e trafikut teuml peumlrdoreuml teste teuml alkoolit (narkotikeumlve) neuml koheumlt kur gjasat

qeuml drejtuesit e automjeteve teuml jeneuml neumln ndikim teuml keumltyre substancave eumlshteuml e larteuml (diteumlt e

shtuna apo teuml diela pas mesnate neuml afeumlrsi teuml vendeve teuml peumlrshtatshme) Keumlto janeuml shembuj teuml

gjeumlrave teuml cileumlt nuk kemi qeneuml neuml gjendje qeuml trsquoi ekzaminojmeuml peumlr shkak teuml mungeseumls seuml teuml

dheumlnave

46 A janeuml kontrolluar gjeumlrat e duhura

Peumlr teuml qeneuml efektiv duhet teuml kontrollohen gjeumlrat e duhura automjetet ose ngaseumlsit dhe meuml

konkretisht ccedilfareuml lloji teuml sjelljes apo ccedileumlshtje teknike Peumlrvojat ndeumlrkombeumltare japin

udheumlzime peumlrveccedilqeuml edhe kushtet lokale dhe meumlsimet gjithmoneuml duhet teuml merren parasysh

Meqeneumlse kualiteti dhe inspektimi i automjeteve eumlshteuml peumlrmireumlsuar duksheumlm sjellja e

ngaseumlsve eumlshteuml shkaku absolut dominues i aksidenteve teuml trafikut qeuml konfirmohet edhe nga

statistikat e DKRr48 Peumlrjashtime ka te kamioneumlt e meumldhenj Megjithateuml peumlrvoja tregon se

problemet qeuml kaneuml teuml beumljneuml me goma prishjet dhe mbingarkesat nuk janeuml teuml pazakonta etj

Sipas zyrtareumlve teuml DKRr ata i kaneuml ekzaminuar shkaqet e aksidenteve neuml meumlnyreuml qeuml meuml

tepeumlr trsquoi fokusojneuml kontrollet Ata kaneuml gjetur se tejkalimi i shpejteumlsiseuml eumlshteuml shkak i

48 Eumlshteuml e reumlndeumlsishme teuml theksohet se rreziku nga sjelljet e ngaseumlsve mbetet faktor vendimtar i aksidenteve neuml

Kosoveuml Sipas IPK-seuml (Raport inspektimi 05201410) neuml vitin 2012 edhe automjetet e policiseuml ishin peumlrfshireuml neuml 312 aksidente ndeumlrsa 170 prej tyre janeuml shkaktuar nga zyrtareumlt e policiseuml Ndeumlrsa neuml vitin 2013 automjetet e policiseuml ishin peumlrfshireuml neuml 287 aksidente ku neuml 143 raste fajtoreuml ishin policeumlt Shkaku meuml i zakonsheumlm i aksidenteve peumlr teuml dy periudhat eumlshteuml manovrimi i pasigurt i automjeteve nga policia

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

22

zakonsheumlm dhe si pasojeuml e keumlsaj i kaneuml dheumlneuml prioritet teuml larteuml kontrollit teuml shpejteumlsiseuml

Megjithkeumlteuml ka edhe faktoreuml tjereuml qeuml sipas studimeve ndeumlrkombeumltare dhe statistikave teuml

DKRr-seuml janeuml mjaft teuml zakonsheumlm siccedil janeuml ngasja agresive dhe mosmbajtja e distanceumls gjateuml

ngasjes

Peumlr ta matur shpejteumlsineuml patrullat kryesisht vendosen neuml rrugeuml teuml drejta ngaqeuml aty ekziston

rreziku peumlr tejkalim teuml shpejteumlsiseuml Ne kemi gjetur edhe praktika teuml mira neuml kryerjen e

kontrollit teuml shpejteumlsiseuml neuml koheuml teuml duhur neuml vende me rrezik teuml larteuml Keumlto masa ndeumlrmerren

edhe aty ku rreziku i aksidenteve teuml trafikut eumlshteuml mesatar apo i uleumlt (autostrada jashteuml oreumlve

teuml pikut)

Peumlr identifikimin e shkeljeve neuml trafik (tejkalimin e shpejteumlsiseuml) njeumlsiteuml patrulluese

bashkeumlpunojneuml ngushteuml mes tyre qeuml eumlshteuml njeuml praktikeuml tjeteumlr e mireuml

Megjithateuml disa aktivitete teuml kontrollit apo mbikeumlqyrjes - sipas veumlzhgimeve tona ndash janeuml kryer

neuml udheumlkryqe teuml cilat janeuml teuml rregulluara me semaforeuml dhe rrethrrotullime ku aksidentet

shpesh ndodhin49

Foto 1 Zyrtareumlt policoreuml teuml vendosur mbi ureuml neuml autostradeuml duke identifikuar automjetet qeuml

tejkalojneuml kufizimin e shpejteumlsiseuml

49 Neuml qytetin e Prishtineumls i kemi identifikuar dy udheumlkryqe ku kaneuml ndodhur aksidente fatale dhe ku patrullat e

policiseuml rralleumlhereuml janeuml teuml vendosura Vlen teuml peumlrmendet se brenda NjRKRr-PR ekziston njeuml neumln-njeumlsi e veccedilanteuml qeuml eumlshteuml peumlrgjegjeumlse veteumlm peumlr qytetin

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

23

Foto 2 Pika ndaluese e vendosur nga patrulla tjeteumlr policore peumlr trsquoi ndaluar ngaseumlsit e

identifikuar meuml pareuml

Gjateuml intervistave me zyrtareumlt e policiseuml seuml trafikut kuptuam se peumlrveccedil faktorit shpejteumlsi

shumica e patrullave neuml meumlnyreuml rutinore fokusohen neuml ccedileumlshtjet si dritat rripat e siguriseuml

peumlrdorimi i telefonave celulareuml patentat e ngasjes etj peumlrveccedilse teuml peumlrqendrohen meuml shumeuml

neuml faktoreumlt qeuml janeuml teuml lidhur drejtpeumlrdrejt me aksidentet e trafikut sikurse sjelljet e

rrezikshme ngasja agresive ose e pasigurt Kjo neve na tregon se zakonet e krijuara apo

rutina ende luajneuml rol meuml teuml reumlndeumlsisheumlm peumlr policineuml e trafikut gjateuml kryerjeve seuml detyrave teuml

veta Ky nuk eumlshteuml argument kundeumlr peumlr shembull kontrollimit teuml patenteuml-shoferit por ky

eumlshteuml veteumlm njeuml argument kundeumlr asaj qeuml teuml mos beumlhet neuml meumlnyreuml rutinore

Neuml fakt ne nuk kemi gjetur

ndonjeuml fleteuml-patrulluese qeuml teumlreumlsisht peumlrshkruan detyrat qeuml duhet teuml ndeumlrmerren nga

njeumlsiteuml patrulluese e qeuml ndeumlrlidhen me sjelljet e rrezikshme50

ndonjeuml regjisteumlr neuml lidhje me llojet e automjeteve teuml peumlrfshira neuml aksidente Eumlshteuml e

njohur se automjetet sportive dhe taksiste kaneuml prirje teuml jeneuml teuml peumlrfshira neuml aksidente

meuml shumeuml sesa automjetet tjera Si rrjedhojeuml informatat e tilla mund ta ndihmojneuml

policineuml e trafikut qeuml teuml jeteuml meuml shumeuml e fokusuar gjateuml puneumls seuml tyre dhe

se inspektimet teknike janeuml peumlrkushtuar neuml veccedilanti ndaj automjeteve teuml meumldha (si

gomave prishjeve dhe ngarkesave) gjateuml periudhave kur deumlshtimet e tilla mund teuml

50 Fleteuml-patrullimi eumlshteuml njeuml dokument udheumlzues-regjistrues me aneuml teuml cilit njeumlsiteuml patrulluese janeuml teuml pajisura peumlr

teuml kryer kontrolle

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

24

jeneuml fatale (neuml vjeshteumln e vonshme koheumln e dimrit etj)51 Praktikat e mira

ndeumlrkombeumltare keumlshillojneuml qeuml eumlshteuml meuml e reumlndeumlsishme teuml kryhen inspektime teknike

teuml automjeteve teuml meumldha sesa teuml kryhen inspektime teuml automjeteve teuml zakonshme

Ne kemi gjetur se peumlrjashtimi i mjeteve transportuese nga trafiku teuml cilat nuk i kaneuml

ploteumlsuar kriteret teknike eumlshteuml shumeuml i rralleuml Patrullimet qeuml rezultojneuml me identifikimin e

keumltyre kritereve kryesisht janeuml teuml fokusuara veteumlm neuml veprimet e peumlrbashkeumlta me zyrtareumlt e

MI-seuml Si pasojeuml policia e trafikut heziton52 qeuml teuml deumlrgojeuml jo veteumlm automjetet komerciale (teuml

meumldha) neuml kontrolle teuml veccedilanta teknike pa pranineuml e zyrtareumlve teuml MI-seuml dhe veteumlm

hereumlpashere eumlshteuml fokusuar neuml ekzaminimin e kushteve teknike teuml automjeteve (komerciale)

mbingarkimin e mjeteve transportuese etj

47 A peumlrdoren ndeumlshkimet siccedil duhet

Qeumlllimi i shumiceumls seuml funksioneve teuml kontrollit mund teuml peumlrshkruhet si parandalim dhe

identifikim teuml kundeumlrvajtjeve korrigjim teuml mangeumlsive etj Deri meuml tani jemi fokusuar

kryesisht mbi ateuml se si trsquoi parandalojmeuml meuml mireuml dhe trsquoi identifikojmeuml aksidentet e trafikut

Neuml keumlteuml pjeseuml do trsquoi japim disa informata mbi ateuml se si janeuml peumlrdorur ndeumlshkimet

Policia e trafikut aplikon ndeumlshkime teuml ndryshme Gjobat janeuml teuml ndara neuml dy grupe ato teuml

shqiptuara neuml raste teuml aksidenteve dhe ato teuml shqiptuara peumlr shkelje teuml trafikut - pa shkaktuar

aksidente Sipas natyreumls seuml ekzekutimit gjobat shqiptohen vareumlsisht prej pesheumls seuml vepreumls

ato qeuml janeuml teuml detyrueshme53 dhe duhet teuml paguhen menjeumlhereuml dhe ato qeuml duhet teuml

procedohen neuml gjykata Peumlr shkelje teuml vogla dhe teuml rralla teuml cilat nuk e rrezikojneuml neuml meumlnyreuml

teuml konsiderueshme sigurineuml e trafikut policeumlt e trafikut mund teuml japin veumlrejtje verbale apo

me shkrim Veumlrejtjet me shkrim neuml realitet nuk jepen

Numri i ndeumlshkimeve varet pjeseumlrisht nga prioritetet e policiseuml seuml trafikut Neumlse ata e

peumlrcaktojneuml si prioritet testimin peumlr alkool kjo zakonisht neumlnkupton se peumlrdoruesit zbulohen

dhe ndeumlshkohen Si teuml tilla neumlse njeuml prioritizim i veprimeve eumlshteuml demonstruar ndeumlshkimet

mund teuml jeneuml teuml lidhura drejtpeumlrdrejt me suksesin neuml parandalimin e aksidenteve

51 Sipas teuml dheumlnave teuml prezantuara nga PK-ja gjateuml vitit me automjetet e transportit publik ndodhin rreth 910

aksidente 52 Sipas DKRr me rastin e deumlrgimit teuml automjeteve neuml kontrolle teuml jashteumlzakonshme teknike shpenzimet neuml rast

se vetura rezulton teuml jeteuml neuml gjendje teuml rregullt i barteuml zyrtari policor qeuml e ka inicuar deumlrgimin Kjo dispoziteuml eumlshteuml e parapareuml neuml ligjin aktual

53 Gjoba teuml detyrueshme (mandatore) konsiderohen teuml gjitha gjobat nga 15-40 euro qeuml shqiptohen nga zyrtareumlt e policiseuml neuml vend teuml ngjarjes

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

25

Tabela 6 Numri dhe alokimi i gjobave teuml shqiptuara neuml 2012 dhe 2013

Llojet e gjobave 2012

Nr

2013

Nr

Ndryshimi

Mosrespektimi i shpejteumlsiseuml seuml kufizuar 89654 36 123956 43 38

Mosmbajtja e distanceumls 2213 1 2475 1 12

Drejtimi neumln ndikim teuml alkoolit 651 0 527 0 -19

Drejtimi i mjetit pa patenteuml 15061 6 16993 6 13

Mosrespektimi i shenjave teuml trafikut 16541 7 16122 6 -2

Manovrim i pasigurt me automjet 1308 1 1513 1 16

Kalimi i afatit teuml regjistrimit 15588 6 12510 4 -20

Parkimi i parregullt 26467 11 30767 11 16

Teuml tjera (ccedileumlshtje minore) 80305 32 82059 28 1

Totali 247788100 286922100 16

(Burimi PK)

Nga njeuml perspektiveuml e thjeshteuml e siguriseuml seuml trafikut duket sikurse njeuml prioritet mjaft i madh i

jepet faktoreumlve teuml uleumlt teuml rrezikut Meumlse gjysma e ndeumlshkimeve (meuml pak neuml vitin 2013)

mbulojneuml ccedileumlshtjet e profilit teuml uleumlt teuml rrezikut teuml aksidenteve teuml trafikut (si tabelat parkimi

dhe teuml tjera) ndeumlrsa pjesa tjeteumlr vlen peumlr faktoreumlt e rrezikut teuml larteuml dhe teuml meseumlm (si

shpejteumlsia alkooli distanca patenteuml-shoferi dhe shenjat e trafikut) Peumlr teuml qeneuml teuml paansheumlm

megjithateuml njeuml prioritet i madh dhe me sa duket i justifikuar i eumlshteuml dheumlneuml kontrollit teuml

shpejteumlsiseuml qeuml eumlshteuml njeuml shkak i zakonsheumlm peumlr aksidentet e trafikut

Gjateuml studimit teuml profilit teuml ndeumlshkimeve ne mund teuml shohim dy gjeumlra seuml pari ndryshime teuml

vogla neuml prioritete kaneuml ndodhur midis dy viteve dhe seuml dyti ndeumlshkimet reflektojneuml se

shumica e kontrolleve teuml faktoreumlve teuml rrezikut teuml larteuml nuk janeuml kryer nga aktivitete leumlvizeumlse

(neumlse do teuml kishte pasur meuml shumeuml aktivitete leumlvizeumlse ndoshta do teuml kishim pritur meuml shumeuml

gjoba peumlr mosmbajtjen e distanceumls dhe manovrim teuml pasigurt dhe shkelje tjera qeuml kaneuml teuml

beumljneuml me ngasjen)

Neumlse teuml dheumlnat e meumlsipeumlrme e pasqyrojneuml realitetin eumlshteuml e qarteuml se ngaseumlsit e automjeteve

shpeshhereuml tejkalojneuml kufizimet e shpejteumlsiseuml apo ngasin shumeuml shpejt

shpeshhereuml ngasin pa patenteuml

rralleumlhereuml janeuml teuml ndikuar nga alkooli ose narkotikeumlt

mbajneuml distanceumln me automjetet tjera

shpeshhereuml thyejneuml rregulla teuml vogla (parkingu etj)

Ritheksojmeuml neumlse kjo reflekton ploteumlsisht realitetin apo i reflekton prioritetet dhe pajisjet neuml

keumlto tre njeumlsi eumlshteuml e veumlshtireuml teuml thuhet me siguri Neuml njeuml kuptim meuml teuml gjereuml ndash peumlr teuml qeneuml meuml

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

26

teuml sakteuml ndash duhet teuml peumlrdoren edhe teuml dheumlnat nga sistemi i parapareuml i ldquopikeumlve negativerdquo qeuml

nuk eumlshteuml aplikuar deri meuml tani neuml meumlnyreuml peumlr teuml parandaluar recidivisteumlt nga peumlrseumlritjet e

shkeljeve Arsyet peumlrse sistemi nuk eumlshteuml duke u aplikuar janeuml teuml natyreumls teknike Teuml dy

institucionet (PK-ja dhe Gjykatat) kaneuml bazat e tyre individuale teuml teuml dheumlnave megjitheumlse ato

nuk janeuml teuml integruara dhe nuk komunikojneuml mes vete

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

27

5 Konkluzionet

Peumlrfundimi kryesor eumlshteuml se ka mjaft hapeumlsira peumlr peumlrmireumlsime peumlr ta beumlreuml policimin e

trafikut ploteumlsisht efektiv Policia e trafikut mund teuml beumljeuml edhe meuml shumeuml peumlr teuml peumlrmireumlsuar

aktivitetet e saj trsquoi peumlrdoreuml informatat neuml meumlnyreuml meuml efektive si dhe trsquoi planifikojeuml burimet

Kontrollet duket se janeuml pjeseumlrisht teuml bazuara neuml rrezikshmeumlri por cileumlsia e teuml dheumlnave nuk

lejon teuml theksojmeuml se policia e trafikut neuml Kosoveuml - neuml meumlnyreuml sistematike - eumlshteuml duke i kryer

kontrollet efektive neuml aspektin e vendeve dhe koheumls Ekzistojneuml ccedileumlshtje peumlr sa i peumlrket numrit

teuml policeumlve teuml trafikut qeuml operojneuml si dokumentohen veprimet analizohen dhe peumlrdoren peumlr

teuml meumlsuar dhe beumlreuml peumlrmireumlsime si dhe neuml ccedilrsquomeumlnyreuml menaxhohen ndeumlshkimet

Policia e trafikut nuk ka beumlreuml aq sa duhet peumlr trsquoi dizajnuar neuml meumlnyreuml efektive informatat

qeuml i nevojiten

Policia e trafikut mbledh ose ka qasje neuml teuml dheumlna peumlrkateumlse Hapa tjereuml shteseuml nevojiten qeuml

keumlto teuml dheumlna teuml beumlhen meuml teuml dobishme Teuml dheumlnat mbi aksidentet dhe pasojat e tyre mund teuml

strukturohen meuml mireuml dhe ekzistojneuml mundeumlsiteuml peumlr teuml zhvilluar shkeumlmbimin e informatave

me paleumlt e tjera teuml interesit Disa nga informatat mungojneuml siccedil janeuml raportimi performanceumls

dhe vlereumlsimi i rezultateve si dhe ka mangeumlsi neuml cileumlsineuml dhe konsistenceumln e dokumentacionit

Peumlrveccedil keumlsaj edhe meuml shumeuml mund teuml beumlhet peumlr trsquoi beumlreuml informatat transparente dhe teuml

disponueshme peumlr publikun

Policia e trafikut nuk i peumlrdor burimet e saj teuml informatave neuml meumlnyreuml ploteumlsisht efektive

Informatat ekzistuese mund teuml peumlrdoren neuml meumlnyreuml meuml efektive peumlr teuml mbeumlshtetur puneumln

operative Ato nuk peumlrdoren rregullisht peumlr analiza teuml detajuara ose peumlr teuml krahasuar dhe

vlereumlsuar qasjet dhe mjetet e ndryshme teuml peumlrdorura Teuml dheumlnat ekzistuese nuk janeuml

gjithmoneuml teuml trajtuara sa duhet neuml planifikimin operativ Analizat kryhen rralleumlhereuml nga

policia trafikut Kjo nga ana tjeteumlr dometheumlneuml se stimujt peumlr teuml meumlsuar dhe peumlr iniciativa teuml

reja janeuml teuml uleumlta Edhe neumlse ka vendime neuml nivelin rajonal ose lokal pak prej tyre lidhen

qarteuml me ndonjeuml analizeuml teuml kryer peumlr informata ekzistuese apo trsquoi referohen asaj Policia e

trafikut eumlshteuml mjaft mireuml e informuar mbi kushtet e rrugeumlve motin dhe peumlr ngjarjet e

ardhshme qeuml mund teuml shkaktojneuml probleme neuml trafik Por ekzistojneuml mundeumlsi peumlr teuml

peumlrmireumlsuar bashkeumlpunimin mes policiseuml lokale dhe rajonale dhe autoriteteve tjera OJQ-ve

hulumtuesve dhe qytetareumlve

Burimet nuk alokohen neuml meumlnyreuml efektive dhe nganjeumlhereuml mungojneuml mjete teuml

reumlndeumlsishme

Alokimi i burimeve nuk duket se ndjek njeuml model teuml qarteuml peumlr teuml tri njeumlsiteuml Numri i policeumlve

teuml trafikut nuk korrespondon me gjendjen neuml trafik - aksidentet e trafikut Eumlshteuml gjithashtu e

veumlshtireuml teuml shihet njeuml model i qarteuml peumlr alokimin e mjetevepajisjeve mes dhe brenda njeumlsive

Raporti mes numrit teuml policeumlve teuml trafikut dhe numrit teuml automjeteve radareumlve ose testeve teuml

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

28

alkoolit ndryshon neuml meumlnyreuml teuml konsiderueshme bie fjala Njeumlsia peumlr Kontrollin e

Autostradeumls ka meuml shumeuml automjete dhe policeuml sesa Njeumlsia e Prishtineumls ndash neuml raport me

numrin e aksidenteve

Peumlrveccedil keumlsaj njeumlsiteuml jo gjithmoneuml janeuml teuml pajisura siccedil duhet ndoneumlse disa pajisje teuml caktuara

dihet se janeuml kosto-efektive siccedil janeuml automjetet e pasheumlnuara kamerat dhe sistemet e radarit

Asnjeuml njeumlsi nuk ka pasur instrumente peumlr testimin e praniseuml seuml narkotikeumlve dhe veteumlm disa

kaneuml aparate peumlr testimin e alkoolit Alokimi i diskutuesheumlm i burimeve dhe mungesa e

mjeteve teuml reumlndeumlsishme janeuml faktoreuml qeuml pengojneuml efektivitetin (teuml bazuarit neuml rrezikshmeumlri

peumlrdorim kost-efektivdhe fleksibil teuml mjeteve) Neuml keumlteuml kontekst vlen teuml theksohet se rrugeumlt

neuml Kosoveuml nuk janeuml teuml pajisura me kamera teuml shpejteumlsiseuml keumlto kamera mund peumlrdoren peumlr teuml

zeumlvendeumlsuar disa nga aktivitetet meuml teuml kushtueshme teuml patrullimit

Nevoja peumlr teuml kryer detyra teuml tjera eumlshteuml njeuml faktor qeuml ndikon neuml disa njeumlsi meuml shumeuml se

neuml teuml tjerat

Policiseuml seuml trafikut nuk i lejohet gjithnjeuml teuml peumlrqendrohet neuml detyrat e tyre kryesore Policeumlt

nganjeumlhereuml - veccedilaneumlrisht neuml qytetet e meumldha - duhet teuml ndihmojneuml funksione teuml tjera brenda

forcave teuml policiseuml ose autoritete teuml tjera me sheumlrbime teuml ndryshme Kjo sigurisht ka pasoja

pozitive dhe negative Kjo mund teuml shihet si njeuml meumlnyreuml peumlr teuml peumlrdorur burimet neuml meumlnyreuml

fleksibile dhe efikase dhe peumlr trsquoi ofruar sheumlrbime teuml tjereumlve kur keumlto janeuml teuml nevojshme Nga

ana tjeteumlr kjo mund teuml pengojeuml gjithashtu efektivitetin e policiseuml seuml trafikut neuml kryerjen e

detyrave teuml tyre kryesore Disa nga keumlto probleme mund teuml reduktohen peumlrmes kritereve teuml

qarta planifikimit teuml peumlrmireumlsuar dhe bashkeumlpunimit meuml teuml ngushteuml mes njeumlsive teuml

ndryshme policore

Peumlr shkak teuml mungeseumls seuml dokumentacionit eumlshteuml e veumlshtireuml teuml thuhet qartas se teuml gjitha

kontrollet kryhen sistematikisht ose gjithnjeuml neuml vendet e duhura dhe neuml koheumln e duhur

Jo teuml gjitha njeumlsiteuml i regjistrojneuml vendet se ku janeuml kryer kontrollet Sipas mostreumls toneuml

NjRKRr-PR dhe NjKA i regjistrojneuml keumlto teuml dheumlna dhe keumlto njeumlsi kaneuml njeuml qasje teuml bazuar neuml

rrezik Shumica e kontrolleve (por jo teuml gjitha) kryhen neuml rrugeumlt apo vendet e duhura ku

rreziku peumlr aksidente eumlshteuml i larteuml Peumlr sa i peumlrket njeumlsiseuml tjeteumlr (NjRKRr-PE) nuk mund teuml

themi me siguri se cili eumlshteuml rezultati Bazuar neuml intervistat duket se sjellja eumlshteuml e ngjashme

por teuml dheumlnat neuml keumlteuml njeumlsi nuk janeuml teuml plota ose teuml besueshme

Gjetjet tona sugjerojneuml se kontrollet kryesore kryhen gjateuml diteumls Peumlrveccedilse teuml dheumlnat neuml

dispozicion nuk janeuml teuml mjaft teuml holleumlsishme sa peumlr teuml vlereumlsuar neumlse kontrollet kryhet

ploteumlsisht neuml koheumln e duhur Kur ne i studiuam meuml holleumlsisht teuml dheumlnat doli se koha e pikut

peumlr aksidente trafiku peumlrputhej faktikisht me koheumln kur patrullat e policiseuml seuml trafikut

peumlrfundoninfillonin ndeumlrrimet e tyre dhe rrjedhimisht nuk mund teuml ishin neuml vendet me

rrezik teuml larteuml

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

29

Shkurtimisht informatat neuml dispozicion nuk na e beumljneuml teuml lehteuml teuml kuptojmeuml se njeumlsiteuml

patrulluese neuml Kosoveuml i kryejneuml sistematikisht kontrollet efektive peumlr sa i peumlrket vendit dhe

koheumls

Policia e trafikut duhet meuml shumeuml teuml keteuml veumlmendje te ngasja e rrezikshme dhe gjithashtu

teuml kontrollojeuml standardet teknike teuml kamioneumlve dhe autobuseumlve

Kontrollet policore me teuml drejteuml i kushtojneuml shumeuml veumlmendje shpejteumlsiseuml por neuml teuml njeumljteumln

koheuml nuk i kushtohet veumlmendje e duhur aspekteve teuml tjera siccedil janeuml ngasja agresive dhe e

rrezikshme mosmbajtja e distanceumls ngasja neuml gjendje teuml dehur etj Fokusimi tek shpejteumlsia

shpjegohet me faktin se ajo me teuml veumlrteteuml eumlshteuml ndeumlr shkaqet kryesore teuml aksidenteve neuml

trafik por edhe sepse eumlshteuml njeuml lloj sjellje tradicionale dhe e lehteuml peumlr trsquou beumlreuml Mungesa e

kamerave dhe pajisjeve peumlr shpejteumlsineuml si dhe teuml analizave teuml duhura mbi shkaqet e

aksidenteve mund teuml jeteuml njeuml shpjegim tjeteumlr peumlr fokusimin te shpejteumlsia

Ashtu siccedil tregojneuml shumica e hulumtimeve - ne besojmeuml ndash se neuml peumlrgjitheumlsi eumlshteuml meuml efektive

teuml kontrollohen sjelljet e ngaseumlsve sesa automjetet Megjithateuml ka peumlrjashtime Kamioneumlt e

meumldhenj dhe autobuseumlt peumlrfshihen shpesh neuml aksidente trafiku me pasoja teuml meumldha Ne

kemi veumlrejtur se keumltyre automjeteve nuk iu kushtohet veumlmendja e duhur nga ana e policiseuml

seuml trafikut neuml disa njeumlsi Zakonisht kjo ka teuml beumljeuml me kushtet teknike teuml automjeteve teuml meumldha

komerciale siccedil eumlshteuml rasti neuml lidhje me mbingarkimin dhe mireumlmbajtjen

Ndeumlshkimet jo gjithhereuml aplikohen dhe menaxhohen siccedil duhet ndaj kundeumlrvajteumlsve

Policia e trafikut shpesh peumlrdoreuml gjoba teuml vogla si ndeumlshkime Ndeumlshkimet e tjera aplikohen

rralleuml peumlr dallim nga shumeuml vende teuml tjera Peumlr meuml tepeumlr shumica e gjobave shqiptohen

veteumlm peumlr njeuml numeumlr teuml kufizuar shkeljesh dhe nuk duket se e adresojneuml ndeumlshkimin e duhur

teuml bazuar neuml faktoreumlt e aksidenteve - siccedil janeuml mosmbajtja e distanceumls manovrimi i pasigurt

dhe pakujdesi teuml tjera neuml ngasje Moszbatimi i sistemit teuml ldquopikeumlve negativerdquo i ka motivuar

drejtpeumlrseumldrejti ngaseumlsit recidivisteuml peumlr teuml peumlrseumlritur kundeumlrvajtjet Neuml keumlteuml meumlnyreuml neuml

mungeseuml teuml qasjes parandaluese edhe ndeumlshkimet aplikohen mbi keumlteuml bazeuml

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

30

6 Rekomandimet

Peumlrvoja na tregon se numri i aksidenteve neuml trafik dhe pasojat e tyre mund teuml zvogeumllohen

Peumlr keumlteuml mund teuml nevojitet bashkeumlpunimi i ngushteuml mes autoriteteve peumlrgjegjeumlse njeuml sistem i

duhur informativ peumlrdorim efektiv i pajisjeve dhe menaxhim profesional dhe i bazuar neuml

rrezik neuml teuml gjitha nivelet

Ne rekomandojmeuml Drejtorin e Peumlrgjithsheumlm teuml Policiseuml seuml Kosoveumls qeuml

Teuml merr njeuml iniciativeuml peumlr peumlrmireumlsimin e sistemit ekzistues teuml informimit dhe ta beumljeuml

ateuml ploteumlsisht efektiv Po keumlshtu teuml konsiderojeuml futjen e njeuml baze gjitheumlpeumlrfshireumlse teuml teuml

dheumlnave duke ftuar paleumlt e ndryshme teuml interesit Peumlrfitimet nga ky mekanizeumlm do teuml

reflektonin neuml besueshmeumlrineuml e teuml dheumlnave si dhe peumlrdorimin e tyre neuml vendimet

strategjike dhe operative

Teuml peumlrmireumlsojeuml peumlrdorimin e teuml dheumlnave neuml meumlnyreuml qeuml teuml qarteumlsojeuml planifikimin vjetor

dhe teuml vendoseuml objektiva performance teuml qarta peumlr njeumlsi operative Kjo duhet teuml

peumlrfshijeuml analizeuml meuml teuml mireuml teuml teuml dheumlnave mbi aksidentet qeuml formojneuml njeuml pikeumlnisje

peumlr prioritetet dhe qasjet e reja neuml nivel operativ Kjo nga ana tjeteumlr e beumln teuml

reumlndeumlsishme qeuml policia e trafiku teuml nivel qendror teuml ngriteuml funksionet e duhura peumlr

monitorim dhe vlereumlsim

Teuml konsiderojeuml caktimin e meuml shumeuml politikave teuml policiseuml seuml trafikut dhe teuml ri-

konsiderojeuml alokimet ndeumlrmjet njeumlsive teuml ndryshme teuml policiseuml seuml trafikut

Teuml sigurojeuml se njeuml plan investimi peumlr pajisje kost-efektive eumlshteuml hartuar neuml njeuml

perspektiveuml teuml kornizeumls afat-mesme teuml shpenzimeve

Policia e trafikut teuml peumlrqendrohet seuml pari neuml detyrat e tyre kryesore parandalimi i

aksidenteve Ndihma peumlr funksionet e tjera teuml policiseuml dhe autoritetet tjera duhet teuml

planifikohet meuml mireuml neuml bashkeumlpunim me njeumlsiteuml e ndryshme policore Peumlr meuml tepeumlr

bashkeumlpunimi ndeumlrmjet funksioneve teuml ndryshme policore neuml nivel rajonal duhet teuml

peumlrmireumlsohet neuml meumlnyreuml qeuml teuml arrihet efikasitet meuml i larteuml neuml aktivitetet policore qeuml

ndeumlrlidhen me sistemin e trafikut

Teuml sigurohet qeuml aktivitetet e policiseuml seuml trafikut janeuml kryer neuml rrugeuml dhe vende

teumlrrezikshme Peumlr teuml qeneuml ploteumlsisht efektiv menaxhmenti lokal neuml fazeumln e

planifikimit duhet teuml prezantojeuml njeuml qasje fleksibile te ccedileumlshtja e orareve teuml puneumls etj

dhe

Teuml sigurohet qeuml policia e trafikut teuml peumlrqeumlndrohet edhe neuml sjelljet e tjera teuml ngaseumlsve

peumlrveccedilse te tejkalimi i kufizimit teuml shpejteumlsiseuml Njeuml qasje e planifikuar peumlr aktivitete teuml

peumlrforcuara policore neuml trafik duhet teuml merr prioritet teuml larteuml peumlr monitorimin e

sjelljes seuml ngaseumlsve (sikurse ngasja e rrezikshme mosmbajtja e distanceumls etj) Policia e

trafikut njeumlkoheumlsisht duhet teuml peumlrqendrohet meuml shumeuml neuml kriteret e automjeteve

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

31

komerciale (sidomos kamioneumlve dhe autobuseumlve) Masat e kujdesit teuml shtuar duhet teuml

zbatohen rregullisht nga ana e patrullave teuml trafikut

Gjithashtu ne rekomandojmeuml qeuml me qeumlllim teuml ngritjes seuml efektivitetit teuml ndeumlshkimeve gjobat

duhet teuml adresojneuml ndeumlshkimin e duhur bazuar neuml faktoreumlt e aksidenteve Sistemi i

ndeumlshkimeve duhet teuml peumlrmireumlsohet peumlrmes aplikimit teuml sistemit teuml pikeumlve negative Peumlr

trsquou peumlrballur me keumlteuml sfideuml neuml vendosjen e keumltij sistemi duhet teuml ndeumlrtohet bashkeumlpunimi

mes MPB-seuml dhe gjykatave

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

32

REFERENCAT

European Commission ldquoTowards a European road safety area policy orientations on road safety

2011-2020rdquo Brussels 2011

European Commission ldquoEuropean Transport Policy for 2010 Time to deciderdquo Brussels 2001

European Transport Safety Council (ETSC) Reducing Traffic Injuries Resulting From Excess and Inappropriate Speed Brussels 1995

European Transport Safety Council (ETSC) ldquoPolice enforcement strategies to reduce traffic casualties in Europerdquo Brussels 1999

European Transport Safety Council (ETSC) ldquoTransport safety performance indicatorsrdquo Brussels 2001

European Transport Safety Council (ETSC) Traffic Law Enforcement across the EU Brussels 2011

Organisation for Economic Co-Operation and Development (OECD) Safety on Roads - Whatrsquos The Vision 2002

Organisation for Economic Co-Operation and Development (OECD) Road Safety - Impact of New Technologies 2003

Organisation for Economic Co-Operation and Development (OECD) Towards Zero Ambitious Road Safety Targets and The Safe System Approach 2008

Rune Elvik Cost-Benefit Analyses of Police Enforcement ESCAPE 2001

ROSEBUD Road Safety and Environmental Benefit-Cost and Cost- Effectiveness Analysis for Use in Decision-Making 2003

World Health Organization (WHO) ldquoThe World Report on Road Traffic Injury Preventionrdquo Geneva 2004

World Health Organization (WHO) Global status report on road safety 2013 supporting a decade of action Geneva 2013

World Health Organization (WHO) Data systems a road safety manual for decision-makers and practitioners Geneva 2010

World Health Organization (WHO) ldquoSpeed management a road safety manual for decision-makers and practitionersrdquo Geneva 2008

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

33

SHTOJCA I

STRUKTURA ORGANIZATIVE E POLICISEuml SEuml KOSOVEumlS - NJEumlSITEuml E KOMUNIKACIONIT RRUGOR

Drejtoria e Peumlrgjithshme

Departamenti

peumlr Operacione

Departamenti

peumlr Kufi

Departamenti

peumlr Hetime

Departamenti

peumlr Mbeumlshtetje

Departamenti

peumlr Burime

Divizioni i Siguriseuml Publike

DR Prishtineuml

DR Pejeuml

DR Prizren

DR Gjilan

DR Ferizaj

DIVIZIONI I KOMUNIKACIONIT RRUGOR

DR Mitroviceuml

Njeumlsiteuml Rajonale teuml

Komunikacionit

Rrugor

Njeumlsia peumlr

Kontrollin e

Autostradeumls

Njeumlsia peumlr

menaxhimin e

materieve teuml

rrezikshme

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

34

SHTOJCA II

Qasshmeumlria e Policiseuml seuml Trafikut neuml informatat qeuml iu nevojiten peumlr planifikim operativ

Informatat peumlr planifikim operativ

Informata rreth faktoreumlve qeuml lidhen me aksidentet

Teuml dheumlna teuml dokumentuara qeuml tregojneuml nivelin e rrezikut Baza e krijuar e teuml dheumlnave peumlmes seuml secileumls policia e trafikut i identifikon faktoreumlt kryesoreuml teuml rrezikut neuml ateuml zoneuml

Faktori njeri

Faktori automjet

Vendndodhja e pikave teuml zeza

Kushtet atmosferike

Punimet neuml rrugeuml

Informata rreth pasojave teuml aksidenteve

Qasje neuml informata nga institucionet sheumlndeteumlsore dhe kompaniteuml e sigurimit

Informata rreth ngjarjevekushteve kurku mund teuml rriten rreziqet mund teuml rriten peumlr aksidente

Neuml meumlnyreuml qeuml teuml keteuml njeuml qasje teuml standardizuar peumlr informata lidhur me faktoreumlt e rrezikut peumlr zonat e rrezikut ndeumlr teuml tjera policia e trafikut duhet teuml keneuml informata rreth punimeve neuml rrugeuml dendeumlsiseuml seuml trafikut kushteve teuml motit MI dhe autoritet lokalekomunat duhet teuml peumlrfshihen

Informata rreth aktiviteteve teuml kryera nga policia e trafikut dhe ndeumlshkimeve teuml aplikuara

Informatat rreth monitorimitvlereumlsimit sistematik teuml sjelljeve neuml trafik aktivitetet e kryera teuml rezultojneuml me raportet e pas-operative

Teuml dheumlnat mbi aplikimin e ndeumlshkimeve ndaj kundeumlrvajteumlsve Numri i ndeumlshkimeveteuml leumlshuara duhet teuml beumlhet sipas ligjeve dhe rregullave teuml peumlrcaktuara Informatatnga gjykatat janeuml teuml nevojshme Informatatnga MPB rreth ngaseumlsve teuml ndeumlshkuar janeuml teumlnevojshme

Reagimi ndaj rezultateve teuml qasjeve dhe aktiviteteve teuml ndryshme

Peumlr teuml monitoruar performanceumln treguesit e aktiviteteve duhet miratuar Teuml dheumlnat qeuml do teuml mblidhen peumlrfshijneuml numrin e peumlrgjithsheumlm teuml kontrolleve teuml kryera numrin e ngaseumlsve teuml kontrolluar periudhat e ndryshme qeuml duhet teuml krahasohen etj

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

35

SHTOJCA III

Tabela 7 Numri i policeumlve teuml trafikut neumlpeumlr njeumlsi ndash gjateuml viteve

2010 2011 2012 2013 2014

NjKA 27 32 40

NjRKRr Prishtineuml 162 156 147 125 103

NjRKRr Gjilan 69 61 61 62 63

NjRKRr Ferizaj 59 55 54 54 54

NjRKRr Prizren 74 80 78 67 61

NjRKRr Pejeuml 88 91 90 83 83

NjRKRr Mitroviceuml Jug 71 71 72 57 58

NjRKRr Mitroviceuml Veri 27 44

Gjitheumlsej 523 514 529 507 506

(Burimi PK)

Tabela 8 Numri i aksidentevendeumlshkimeve 2010 -2014

Vitet 2010 2011 2012 2013 2014 Total

Aksidente fatale 158 130 116 104 111 619

Persona teuml vdekur 175 157 121 119 127 699

Aksidente me leumlndime 4326 4490 4555 4960 4876 23207

Persona teuml leumlnduar 7730 8321 8561 9817 9713 44142

Aksidente me deumlmemateriale 12594 13338 14044 13878 10333 64187

Aksidente lsquoGodit dhe ikrsquo 952 930 1039 1012 980 4913

Gjitheumlsej aksidente 18030 18888 19754 19954 16300 92926

Tiketa (Gjoba) 254849 276897 247788 286922 319332 1386556

(Burimi PK)

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

36

Tabela 9 Teuml dheumlnat rreth aksidenteve fatale dhe personave teuml vdekur sipas rajoneve (janar ndash

dhjetor 2013)

2013 Prishtineuml Mitroviceuml Pejeuml Prizren Ferizaj Gjilan Autostradeuml Total

Aksidfatale 35 9 26 12 10 10 2 104

Teuml vdekur 40 12 33 12 10 10 2 119

(Burimi PK)

Diagrami 1 Veprimet e ngaseumlsve si faktoreuml kontribues teuml aksidenteve (2013)

Diagrami 2 Aksidentet sipas pjeseumls seuml rrugeumls (2013)

0 500 1000 1500 2000 2500 3000 3500 4000 4500 5000

Manipulimi i pasigurt

Mosmbajtja e distanceumls

Mospeumlrshtatja e shpejteumlsiseuml

Kyqje e pasigurteuml neuml rrugeuml

Ndeumlrrim i shiritave

Kthim leumlvizje prapa

Mosrespektim i peumlrpareumlsiseuml seuml kalimit

Anashkalimtejlakim i parregullt

Tejkalim i shpejteumlsiseuml seuml kufizuar

0 2000 4000 6000 8000

10000 12000 14000 16000

2012

2013

Page 14: Raporti_-_Policia_e_Trafikut_220406.pdf

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

8

politikave hartimin dhe zbatimin e ligjeve qeuml lidhen me sigurineuml neuml trafikun rrugor MI ka

disa detyra si

programe peumlr trajnimin e ngaseumlsve dhe vlereumlsimin e tyre

kushtet e kontrollimit teknik teuml automjeteve dhe

ndeumlrtimin dhe mireumlmbajtjen e rrugeumlve

Peumlrveccedil keumlsaj seuml bashku me PK-neuml MI-ja mbikeumlqyreuml administron dhe zbaton kornizeumln

ligjore peumlr sigurineuml publike neuml rrugeuml

Komunat janeuml peumlrgjegjeumlse peumlr ndeumlrtimin dhe mireumlmbajtjen e rrugeumlve publike lokale

Gjykatat janeuml peumlrgjegjeumlse peumlr trajtimin e veprave peumlr shkelje teuml rregullave teuml trafikut

Organet e drejteumlsiseuml peumlrmes puneumls seuml tyre kontribuojneuml neuml meumlnyreuml efektive si mekanizeumlm

mbrojteumls neuml ndeumlrgjegjeumlsimin e publikut Neumlpeumlrmjet vendimeve meritore ato veccedilaneumlrisht

ndikojneuml neuml shtypjen e fenomeneve teuml rrezikshme neuml trafik duke ndikuar keumlshtu

drejtpeumlrdrejt neuml peumlrmireumlsimin e sjelljes seuml pjeseumlmarreumlsve

Institucionet sheumlndeteumlsore kontribuojneuml neuml kujdesin sheumlndeteumlsor dhe trajtimin e qytetareumlve-

ngaseumlsve Sheumlrbimet emergjente me koheuml dhe efektive ndash me aneuml teuml trajtimit teuml duhur teuml

leumlnduarve neuml aksidente - zvogeumllojneuml pasojat e tyre Meuml tej keumlto institucione kontribuojneuml

edhe neuml edukimin e ngaseumlsve peumlr procedurat e ndihmeumls seuml pareuml dhe transportimin e duhur

teuml aksidentuarve

Institucionet e arsimit e promovojneuml edukimin efektiv teuml siguriseuml rrugore neuml shkolla

Gjithashtu mediet mund teuml rrisin ndeumlrgjegjeumlsimin e komunitetit dhe teuml kuptuarit e faktoreumlve

dhe kostove teuml aksidenteve rrugore Kompaniteuml e sigurimeve kaneuml njeuml rol teuml veccedilanteuml neuml keumlteuml

drejtim Aplikimi i koncepteve teuml sigurimit duke shpeumlrblyer ngaseumlsit qeuml nuk shkaktojneuml

aksidente i motivon ata teuml peumlrmireumlsojneuml sjelljet e tyre neuml trafik dhe si rrjedhojeuml e keumlsaj edhe

keumlto kompani ndikojneuml neuml sigurineuml rrugore

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

9

3 A ka policia e trafikut qasje neuml informata teuml

besueshme teuml peumlrditeumlsuara dhe relevante si dhe a

peumlrdoren ato neuml meumlnyreuml efektive

31 Ccedilfareuml informatash i duhen policiseuml seuml trafikut

Veprimet peumlr teuml zvogeumlluar problemet e siguriseuml neuml trafikun rrugor duhet teuml jeneuml teuml bazuara

neuml informata relevante Informatat e tilla mund teuml merren me ndihmeumln e njeuml sistemi

informativ teuml siguriseuml neuml rrugeuml20 Shumeuml vende evropiane kaneuml baza teuml ndryshme teuml teuml

dheumlnave por neuml peumlrgjitheumlsi ato janeuml neuml proneumlsi teuml agjencive kombeumltare peumlr siguri neuml rrugeuml

dhe institucionet e ndryshme ofrojneuml informata peumlr agjenciteuml e tilla21

Aktivitetet efektive teuml policiseuml seuml trafikut keumlrkojneuml informata rreth22

Faktoreumlve qeuml ndeumlrlidhen me aksidente teuml tilla si23

ngaseumlsit dhe sjelljet e tyre

llojet e automjeteve teuml peumlrfshira dhe gjendja e tyre

gjendja e rrugeumlve dhe moti

intensiteti i trafikut dhe

ku dhe kur kaneuml ndodhur aksidentet

teuml ashtuquajturave ldquopika teuml zezardquo24

ngjarjeve - kur dhe ku mund teuml rriten rreziqet peumlr aksidente

pasojave teuml aksidenteve

aktiviteteve teuml kryera nga policia e trafikut dhe ndeumlshkimet e aplikuara dhe

reagimeve peumlr rezultatet e qasjeve dhe aktiviteteve teuml ndryshme

Policia e trafikut eumlshteuml peumlrgjegjeumlse peumlr mbledhjen e teuml dheumlnave teuml nevojshme teuml cilat kryesisht

vet i prodhojneuml Autoritetet tjera ose organizatat mund teuml keneuml njohuri teuml cilat policia e

20 OECD Safety on Roads (Paris 2002) fq 10 21 Neuml Kosoveuml roli i agjenciseuml seuml tilleuml ushtrohet nga Keumlshilli peumlr Sigurineuml neuml Komunikacionin Rrugor Keumlshilli

kryesisht mbledh teuml dheumlna nga Policia e Kosoveumls 22 Kjo pjeseuml bazohet neuml literatura teuml ndryshme rreth praktikave teuml mira teuml kontrollit teuml trafikut dhe dokumente ndash

politika nga organizata teuml ndryshme ndeumlrkombeumltare 23 WHO Data Systems A Road Safety Manual for Decision-Makers and Practioners (Geneva 2010) 24 Neuml menaxhimin e siguriseuml rrugore ldquopikat e zezardquo (angblackspot) janeuml vendet ku historikisht janeuml koncentruar

aksidentet e trafikut Kjo mund teuml ndodh peumlr arsye teuml ndryshme teuml tilla si ktheseuml e ashpeumlr apo keumlnd neuml njeuml rrugeuml teuml drejteuml kryqeumlzim i fshehur neuml njeuml rrugeuml teuml shpejteuml shenja teuml dobeumlta ose teuml fshehura paralajmeumlruese neuml udheumlkryq etj

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

10

trafikut nuk i ka peumlr shembull ngjarjet ose gjendja qeuml mund teuml rriseuml rrezikun peumlr aksidentet

e trafikut Peumlr keumlteuml arsye marreumldheumlnia e ngushteuml e puneumls midis policiseuml seuml trafikut dhe

autoriteteve teuml tjera eumlshteuml thelbeumlsore

Eumlshteuml po keumlshtu e reumlndeumlsishme qeuml teuml dheumlnat teuml strukturohen dhe analizohen siccedil duhet qeuml

aktualisht teuml peumlrdoren peumlr planifikime operative dhe detyra teuml peumlrditshme Kjo do trsquoi

mundeumlsonte policiseuml seuml trafikut teuml zgjedh mjetet e duhura - neuml koheumln e duhur dhe neuml vendin

e duhur Kjo gjithashtu e beumln meuml teuml lehteuml fokusimin meuml teuml mireuml neuml sjelljet e ngaseumlsve kushtet

rrugore gjendjen dhe llojin e automjeteve (kamioneuml autobuseuml ose vetura) etj Peumlr njeuml efekt

maksimal teuml siguriseuml eumlshteuml e reumlndeumlsishme qeuml policia e trafikut teuml fokusohet neuml faktoreuml teuml cileumlt

kaneuml ndikim teuml drejtpeumlrdrejteuml neuml sigurineuml rrugore dhe ateuml neuml vende dhe koheuml teuml duhur ku

aksidentet kaneuml gjasa teuml ndodhin

32 A ka policia e trafikut qasje neuml informatat e duhura

Shumica e informatave teuml nevojshme peumlr qeumlllime teuml planifikimit peumlr policineuml e trafikut janeuml

neuml dispozicion25 Policia e trafikut ka qasje neuml dy baza teuml teuml dheumlnave SIPK teuml dheumlnat rreth

veprave penale dhe MAAP teuml dheumlnat peumlr aksidentet statistikat dhe analizat Teuml dheumlnat neuml

keumlto baza peumlrcillen neuml baza ditore javore dhe mujore Disa teuml dheumlna sigurohen peumlrmes

takimeve dhe shkeumlmbimit me autoritetet tjera - institucionet rrugore sheumlndeteumlsore dhe

gjykatat neuml lidhje me kundeumlrvajteumlsit dhe ndeumlshkimet Teuml dheumlnat rreth aksidenteve dhe

pasojave teuml tyre janeuml teuml plota

Policia e trafikut eumlshteuml mjaft mireuml e informuar rreth ngjarjeve dhe gjendjes se ku dhe kur

mund teuml rriten rreziqet peumlr aksidente Bashkeumlpunimi me autoritetet tjera qendrore dhe lokale

dhe me shoqeumlrineuml civile ofron teuml dheumlna peumlr intensitetin e trafikut gjendjen neuml rrugeuml etj26

Mund teuml keumlrkohet nga policia e trafikut teuml sigurojeuml ndihmeuml peumlr autoritetet tjera bie fjala teuml

jeteuml e pranishme afeumlr shkollave teuml ndihmojeuml organet e inspektimit teuml ngriteuml ndeumlrgjegjeumlsimin

neuml parandalimin e rrezikut neuml trafik etj27

Neuml tabeleumln e meumlposhtme eumlshteuml peumlrmbledhur qasshmeumlria e njeumlsive policore teuml trafikut neuml

informata teuml nevojshme teuml llojeve teuml ndryshme Qasjen e kemi klasifikuar neuml kateumlr kategori28

25 Sipas praktikave ndeumlrkombeumltare burimi meuml i zakonsheumlm peumlr teuml dheumlnat rreth aksidenteve janeuml teuml dheumlnat e

policiseuml Megjithateuml shumeuml aksidente nuk raportohen neuml polici - me ose pa deumlmtime teuml vogla apo pa leumlndime 26 Raportet vjetore teuml PK-seuml peumlr vitet 2012 dhe 2013 27 Examinimi i raporteve teuml ndryshme planeve ditore teuml policiseuml seuml trafikut etj 28 Peumlr meuml shumeuml shpjegime shih ldquoShtojceumln IIrdquo

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

11

Tabela 1 Qasshmeumlria e policiseuml seuml trafikut neuml informata teuml nevojshme peumlr planifikimin

operativ

ploteumlsisht kryesisht pjeseumlrisht shumeuml pak

Informata peumlr faktoreumlt qeuml ndeumlrlidhen me aksidentet x

Informatat peumlr pasojat e aksidenteve x

Informata mbi ngjarjet kushtet kur ku rreziqet mund teuml rriten peumlr aksidente

x

Informata rreth aktiviteteve teuml kryera nga policia e trafikut dhe ndeumlshkimet e aplikuara

x

Reagimet ndaj rezultateve teuml qasjeve teuml ndryshme dhe aktiviteteve

x

Siccedil shihet meuml sipeumlr ekzistojneuml fusha ku informatat e nevojshme nuk janeuml ploteumlsisht teuml

qasshme - kur eumlshteuml e nevojshme Ka ende fusha qeuml duhet teuml zhvillohen para se policia e

trafikut teuml mund teuml pranojeuml informata neuml koheuml peumlr ngjarjet dhe kushtet kur dhe ku mund teuml

rriten rreziqet peumlr aksidente Informatat ldquoonlinerdquo ose neuml koheuml reale nga autoritetet e rrugeumlve

dhe peumlrpjekjet shteseuml peumlr teuml ngritur rrjete me aktereuml teuml ndrysheumlm janeuml shembuj teuml

aktiviteteve qeuml mund teuml shtojneuml vlereuml

Raportimi i performanceumls neuml disa aspekte nuk eumlshteuml i zhvilluar edhe aq mireuml Nga sistemi

aktual i informatave eumlshteuml veumlshtireuml teuml kuptohet secila peumlrpjekje qeuml do teuml sigurojeuml bazeuml solide

peumlr zhvillimin e raportimit

Kapacitetet meuml pak teuml zhvilluara janeuml ato peumlr vlereumlsimin e efektivitetit teuml qasjeve dhe

aktiviteteve teuml ndryshme Disa peumlrpjekje janeuml iniciuar peumlr shembull neuml hartimin e raporteve

peumlr aktivitetet e kryera por jo neuml matjen e veprimeve teuml ndeumlrmarra neuml meumlnyreuml qeuml teuml

parandalohen aksidentet

33 A eumlshteuml policia e trafikut duke i peumlrdorur informatat neuml

meumlnyreuml efektive

Cileumlsia e interpretimit teuml teuml dheumlnave eumlshteuml vendimtare neuml peumlrcaktimin e aktiviteteve teuml

duhura teuml policiseuml seuml trafikut Njeuml shembull disa nga faktoreumlt e aksidenteve teuml ofruara neumlpeumlr

dosje ndash siccedil janeuml kushtet klimatike dhe gjendjet e rrugeumlve ndash mund teuml shpjegojneuml ndonjeuml

aksident por neuml realitet ngasja e pakujdesshme ose shpejteumlsia mund teuml jeneuml shkaku i veumlrteteuml

Me fjaleuml teuml tjera policia e trafikut ka nevojeuml peumlr informata rreth kushteve klimatike dhe

gjendjes neuml rrugeuml qeuml teuml planifikojeuml aktivitetet e saj mireumlpo kontrollet aktuale ndash me qeneuml

efektive ndash duhet teuml fokusohen neuml aspekte tjera si shpejteumlsia dhe sjelljet e ngaseumlsve Njeuml ccedileumlshtje

tjeteumlr qeuml mund teuml ngritet neuml keumlteuml kontekst eumlshteuml nevoja peumlr informata Edhe neumlse keumlto

informata janeuml ligjeumlrisht dhe teknikisht korrekte ato mund teuml diskutohen nga njeuml

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

12

perspektiveuml e kontrollit teuml trafikut neumlse janeuml mbivendosur ose tepeumlr teuml detajuara peumlr trsquou

peumlrshtatur nevojave praktike teuml policiseuml trafikut29

Shfryteumlzimi efektiv i informatave keumlrkon qeuml ato teuml

konsiderohen relevante dhe teuml dobishme nga ana e peumlrdoruesit

doreumlzohen neuml koheumln e duhur peumlr njeumlsiteuml e duhura

interpretohen neuml meumlnyreuml korrekte nga ana e peumlrdoruesit

peumlrdoren peumlr analiza dhe vlereumlsim neuml nivele teuml ndryshme

kaneuml ndikim neuml puneumln e peumlrditshme neuml terren dhe

peumlrdoren peumlr teuml meumlsuar dhe vepruar peumlr ndryshim dhe peumlrmireumlsim

Informatat peumlr planifikimin e aktiviteteve nuk janeuml peumlrdorur sistematikisht nga policia e

trafikut neuml meumlnyreuml efektive peumlr teuml maksimizuar efektivitetin e puneumls neuml aktivitetet e

peumlrditshme Peumlrveccedil keumlsaj ato janeuml peumlrdorur rralleuml peumlr vendimet rreth meumlnyreumls se si duhet

peumlrmireumlsuar aktivitetet e policiseuml seuml trafikut teuml cilat janeuml - peumlrgjitheumlsisht - duke peumlrseumlritur teuml

njeumljteumln strategji teuml zbatimit Detyrat e adresuara neuml fleteumlt-patrulluese nuk ishin shpesh neuml

peumlrputhje me planet operative30

Analizat e shkaqeve qeuml qeumlndrojneuml pas aksidenteve interpretohen nga njeumlsiteuml e policiseuml seuml

trafikut dhe peumlrcillen te DKRr neuml baza teuml rregullta Analizat shteseuml teuml prodhuara nga DKRr

peumlrdoren pjeseumlrisht neuml peumlrputhje me faktoreumlt e identifikuar teuml rrezikut31

Tabela 2 Peumlrdorimi i informatave teuml nevojshme nga policia e trafikut peumlr planifikim

operativ

Peumlrdorimi i informatave Gjithhereuml Shpesh Ndonjeumlhereuml Rralleuml

Teuml interpretuara analizuara dhe kombinuara me teuml dheumlna tjera

x

Teuml doreumlzuara me koheuml te njeumlsia e duhur x

Teuml peumlrdorura peumlr planifikim operativ dhe puneuml teuml peumlrditshme

x

Teuml peumlrdorura peumlr teuml meumlsuar dhe peumlr vendime peumlr peumlrmireumlsim

x

29 Ekzaminimi i klasifikimeve teuml DKRr peumlr shkaqet e aksidenteve neuml trafik ldquoStatistika dhe analiza e aksidenteve

neuml trafikrdquo peumlr vitet 2012 dhe 2013 30 Ekzaminim i aktiviteteve teuml bazuara neuml plane operative 31 Ekzaminimi i klasifikimeve teuml DKRr peumlr shkaqet e aksidenteve teuml trafikut ldquoStatistika dhe analiza e aksidenteve

neuml trafikrdquopeumlr vitet 2012 dhe 2013

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

13

Raportet vjetore teuml DKRr-seuml i peumlrshkruajneuml faktoreumlt e aksidenteve rrugore neuml krahasim me

vitet e meumlparshme Rezultatet e informatave peumlr faktoreumlt qeuml ndeumlrlidhen me aksidentet

trajtohen siccedil duhet veteumlm kur policia e trafikut zbaton masat neuml planet operative ose urdhrat

nga DKRr Neuml planifikimin operativ policia e trafikut ka peumlrdorur informatat rreth

shpeshteumlsiseuml dhe shkaqeve teuml aksidenteve Aktivitetet janeuml teuml ndryshme dhe varen thjesht

nga vendndodhja gjeografike dhe intensiteti i trafikut por kryesisht janeuml orientuar neuml

monitorimin e shpejteumlsiseuml32 Peumlrveccedil keumlsaj njeumlsiteuml e trafikut (duke peumlrjashtuar NjKA-neuml) nuk i

drejtojneuml gjithnjeuml aktivitetet me sheumlnjesteumlr edhe neuml rrugeumlt tjera jo-rajonale

Detyrat rutineuml nuk adresojneuml detyra teuml veccedilanta vis-agrave-vis treguesve teuml identifikuar neuml analizeumln

e aksidenteve Sipas krahasimit teuml teuml dheumlnave patrullimet e vlereumlsuara rutineuml teuml policiseuml seuml

trafikut kryesisht kaneuml sheumlnjestruar faktorin shpejteumlsi Kjo neumlnkupton se informatat nuk janeuml

peumlrdorur ploteumlsisht peumlr detyrat e peumlrditshme Shumica e patrullimeve kryesisht kryhen pa

ndonjeuml objektiv tjeteumlr shteseuml Aktivitetet aktuale teuml peumlrditshme ndash peumlr teuml qeneuml efektive - do teuml

duhet teuml fokusohen neuml aspekte teuml tjera teuml ndryshme siccedil eumlshteuml sjellja e ngaseumlsve (mbajtja e

distanceumls ngasja e pakujdesshme etj)

Informatat peumlrdoren rralleuml peumlr teuml identifikuar peumlrmireumlsimet e mundshme teuml veprimeve

parandaluese33 Shumica deumlrrmuese e aktiviteteve teuml kryera nuk janeuml teuml peumlrmbledhura neuml

raporte post-operative peumlr teuml matur progresin drejt objektivave teuml vendosura Peumlr meuml tepeumlr

peumlrzierja e prioriteteve neuml patrullime nuk ishte gjithnjeuml e bazuar neuml informatat e

disponueshme34

32 Shembuj teuml tjereuml teuml intensifikimit teuml patrullimeve peumlrfshijneuml ndalesat peumlr automjete sipas planeve operative

ngjarjet sportive dhe klubet e nateumls etj Automjetet inspektohen neuml baza vjetore derisa veteumlm hereumlpashere adresohen me plane teuml peumlrbashkeumlta operative Policia e trafikut - MI

33 Ekzaminimi i raporteve teuml njeumlsive teuml policiseuml seuml trafikut peumlr vitet 2012 dhe 2013 34 Vlen teuml peumlrmendet se bazuar neuml informatat peumlr aksidente DKRr ka keumlrkuar nga NjRKRr-PR qeuml teuml shtohet

numri i kontrolleve neuml disa rrugeuml siccedil ishte rasti neuml rrugeumln Prishtineuml-Podujeveuml-Merdareuml Si rezultat i angazhimeve shteseuml numri i aksidenteve neuml keumlteuml aks rrugor eumlshteuml zvogeumlluar duksheumlm neuml periudheumln janar-maj 2014 neuml krahasim me vitin 2013

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

14

4 A i kryen policia e trafikut sheumlrbimet neuml meumlnyreuml

efektive

41 Si teuml matet efektiviteti i policiseuml seuml trafikut

Qeumlllimi i peumlrgjithsheumlm peumlr policineuml e trafikut seuml bashku me autoritetet e tjera peumlrgjegjeumlse siccedil

kemi peumlrmendur eumlshteuml teuml minimizohen aksidentet e trafikut dhe teuml ndihmohet peumlr njeuml mjedis

teuml sigurt teuml trafikut Shtrohet pyetja se si duhet teuml veprojeuml policia e trafikut peumlr teuml

peumlrmbushur neuml meumlnyreumln meuml teuml mireuml teuml mundshme keumlto objektiva Peumlrveccedil keumlsaj a eumlshteuml fare

e mundur teuml maten rezultatet e policiseuml seuml trafikut peumlr shkak teuml faktoreumlve teuml tjereuml qeuml ndikojneuml

neuml veumlllimin dhe karakterin e ldquoaksidenteverdquo

Zvogeumllimi i aksidenteve teuml reumlnda teuml trafikut eumlshteuml njeuml lloj mateumlsi qeuml tregon peumlr rezultatin e

peumlrgjithsheumlm se neuml ccedilrsquomeumlnyreuml operojneuml autoritetet peumlrgjegjeumlse rrugore ose teuml policiseuml seuml

trafikut Megjithateuml eumlshteuml matje shumeuml e peumlrgjithshme qeuml varet nga shumeuml faktoreuml siccedil janeuml

rrugeumlt dhe moti sjelljet e ngaseumlsve numri i automjeteve dhe gjendja e tyre angazhimi i

autoriteteve tjera rregullimi aktual kushtet financiare etj

Ekzistojneuml edhe matje teuml tjera teuml zakonshme Mund teuml studiohen neumlse mjetet e teuml duhura janeuml

neuml dispozicion dhe neumlse ato janeuml peumlrdorur neuml meumlnyreuml efektive peumlr shembull a janeuml peumlrdorur

kamerat e shpejteumlsiseuml dhe radareumlt aty ku do teuml shtonin meuml shumeuml vlereuml (rreziku i larteuml peumlr

aksidentet e trafikut peumlr shkak teuml shpejteumlsiseuml seuml automjetit) a beumlhen teste alkooli ku do teuml

shtonin meuml shumeuml vlereuml etj Gjithashtu mund teuml shqyrtohen neumlse njeumlsiteuml e kontrollit neuml koheuml

teuml duhur sigurojneuml autoritetet peumlrgjegjeumlse rrugore me propozime peumlr ndryshimin e

kufizimeve teuml shpejteumlsiseuml veumlnien e shenjave paralajmeumlruese riparimin e rrugeumlve largimin e

pengesave neuml rrugeuml etj

Mund edhe teuml matet meumlnyra se si shpeumlrndahen burimet neuml koheuml dhe neuml hapeumlsireuml Idealisht

mjetet e duhura duhet peumlrdorur peumlr teuml kontrolluar gjeumlrat e duhura neuml koheumln e duhur dhe

vendin e duhur Aktivitetet e patrullimit neuml koheuml dhe hapeumlsireuml duhet teuml ndeumlrlidhen sa meuml

shumeuml qeuml teuml jeteuml e mundur me ateuml se kur dhe ku ndodhin aksidentet e trafikut

Kundrejt propozimeve teuml meumlsipeumlrme mund teuml shtrohet pyetja A eumlshteuml e mundur qeuml policia

e trafikut teuml punojeuml meuml mireuml apo meuml dobeumlt a eumlshteuml policia e trafikut neuml gjendje teuml meumlsojeuml dhe

a janeuml neuml gjendje teuml marrin vendime ccedilfareuml teuml beumljneuml dhe si teuml beumlhet Peumlrgjigja e qarteuml peumlr teuml

gjitha keumlto pyetje eumlshteuml pozitive Eumlshteuml e reumlndeumlsishme teuml theksohet se megjithateuml asnjeuml matje

nuk eumlshteuml e peumlrsosur dhe e ploteuml vetvetiu Ccedileumlshtje kryesore eumlshteuml qeuml teuml peumlrdoren informatat

dhe teuml dheumlnat relevante teuml besueshme dhe qeuml janeuml neuml gjendje trsquoi ofrojneuml policiseuml seuml trafikut

udheumlzime se si teuml punojneuml meuml zgjuar ndash teuml jeneuml meuml efektiv - neuml meumlnyreuml qeuml trsquoi afrohen qeumlllimit

qeuml teuml ndikojneuml neuml numrin e aksidenteve fatale

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

15

42 A i ka policia e trafikut mjetet e duhura qeuml teuml jeteuml efektive

Peumlr shkak se rreziku i aksidenteve peumlrcaktohet nga faktoreuml teuml ndrysheumlm policia e trafikut

duhet teuml peumlrdoreuml mjete teuml llojllojshme peumlr teuml adresuar vendimet ndikuese mbi kufizimet e

shpejteumlsiseuml dhe shenjat paralajmeumlruese dhe meuml drejtpeumlrdrejteuml peumlrmes masave teuml ndryshme

teuml kontrollit teuml trafikut siccedil janeuml kamerat peumlr shpejteumlsi radareumlt testet e alkoolit kontrollet e

automjeteve dhe teuml flukseve teuml trafikut gjendjen e rrugeumlve dhe sjelljet e ngaseumlsve35

Neuml meumlnyreuml qeuml teuml keteuml qasjen direkte neuml meumlnyreuml efektive policia e trafikut duhet teuml

Orientojeuml peumlrpjekjet e tyre neuml

- Vendndodhjet me rrezik teuml larteuml rrugeumlt apo vendet ku aksidentet mund teuml

ndodhin

- Neuml koheumln diteumlt dhe oreumlt me rrezik teuml larteuml kur aksidentet mund teuml jeneuml meuml teuml

shpeshta

- Vendndodhjet me rrezik ad-hoc neuml koheuml teuml caktuar (ngjarje teuml peumlrkohshme)

Fokusojeuml kontrollet neuml faktoreumlt qeuml ndeumlrlidhen me aksidente si

- Sjellja e ngaseumlsve me rrezik teuml larteuml

- Faktoreumlt mekanik teuml rrezikut teuml larteuml te automjetet veccedilaneumlrisht kamioneumlt e

meumldhenj

- Rrugeumlt me rrezik teuml larteuml dhe kushtet e motit

Aplikojeuml ndeumlshkime teuml duhura peumlr ata qeuml keumlrceumlnojneuml sigurineuml neuml trafik peumlrmes

- Paralajmeumlrimeve verbale apo teuml dokumentuara dhe llojeve teuml ndryshme teuml

gjobave etj

Peumlr teuml qeneuml efektive policia e trafikut duhet teuml keteuml punonjeumls kompetent dhe pajisje teuml

duhura automjete teuml pajisura mireuml (teuml shenjeumlzuara dhe teuml pashenjeumlzuara) motoccedilikleta

radareuml dhe teste teuml alkoolit Neuml shumeuml vende policia e trafikut eumlshteuml e pajisur edhe me

helikoptereuml kamera teuml shpejteumlsiseuml teste kundeumlr narkotikeumlve etj36 Peumlrvoja neuml BE dhe vende teuml

tjera tregon se kamerat e shpejteumlsiseuml teuml cilat ofrojneuml deumlshmi fotografike teuml pranueshme peumlr

gjykata janeuml shumeuml kost-efektive37

PK-ja peumlrdoreuml tregues teuml ndrysheumlm neuml meumlnyreuml qeuml teuml ndajeuml burimet e tyre neuml meumlnyreuml efektive

35 Ky seksion bazohet neuml literatura teuml ndryshme peumlr praktika teuml mira teuml kontrollit teuml trafikut si dhe dokumente

dhe politika nga vende teuml ndryshme dhe nga Policia e Kosoveumls 36 Patrullimi me helikopter peumlrdoret neuml veccedilanti neuml rrethana selektive Helikoptereumlt mund teuml peumlrdoren gjithashtu

peumlr kujdesin post-aksidental PK-ja nuk eumlshteuml e pajisur me mjet teuml tilleuml Mungojneuml edhe instrumentet peumlr testimin e praniseuml seuml narkotikeumlve

37 European Transport Safety Council (ETSC) Reducing Traffic Injuries Resulting from Excess and Inappropriate Speed (Brussels 1995) fq 28

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

16

Ne kemi ekzaminuar teuml dheumlnat e ndryshme - neuml lidhje me zyrtareumlt policoreumlpolicineuml e

trafikut

Tabela 3 Teuml dheumlnat peumlr aksidentet automjetet kundrejt burimeve teuml policiseuml

2010 2011 2012 2013 2014

Numri i automjeteve teuml regjistruara 178798 205366 212851 272107 288828

Numri i aksidenteve 18030 18888 19754 19954 16300

Numri i aksidenteve fatale 158 130 116 104 111

Numri i teuml vdekurve 175 157 121 119 127

Numri i personave teuml leumlnduar 7730 8321 8561 9817 9713

Numri i zyrtareumlve policoreuml 7191 7205 7269 7326 7686

Numri i zyrtareumlve policoreuml teuml trafikut 523 514 529 507 506

Duket fare qarteuml se numri i policeumlve teuml trafikut nuk e ka ndjekur trendin e aksidenteve dhe

automjeteve Ne kemi marreuml neuml konsiderateuml edhe burimet peumlr njeumlsiteuml e veccedilanta

Tabela 4 Numri i kilometrave teuml mbuluara nga policia e trafikut burimet neuml njeumlsiteuml

peumlrkateumlse teuml policiseuml seuml trafikut mjetet e kontrollit teuml disponueshme (2014)

Njeumlsia Kilometrat e

mbuluara Zyrtareumlt e

policiseuml Automjetet e shenjeumlzuara

Automjetet civile

Radareuml Testues teuml

alkoolit

NjRKRr-PR 341 108 6 1 5 5

NjRKRr-PE 380 82 13 0 6 3

NJKA 104 33 6 0 10 2

Siccedil shihet shpeumlrndarja e burimeve nuk duket se e peumlrcjelleuml njeuml model teuml qarteuml peumlr teuml tre

njeumlsiteuml Peumlr shkak teuml bazeumls seuml paqarteuml peumlr alokim numri i policeumlve teuml trafikut nuk

korrespondon me kushtet e trafikut respektivisht aksidentet As numri i automjeteve teuml

shenjeumlzuara apo sistemet e radareumlve nuk ndeumlrlidhen me numrin e policeumlve apo aksidentet e

trafikut Numri i radareumlve neuml NjKA mund pjeseumlrisht teuml shpjegohet me faktin se eumlshteuml njeumlsi

patrulluese e autostradeumls (neumlse kjo eumlshteuml shpeumlrndarja optimale e keumlsaj pajisje ateumlhereuml eumlshteuml

njeuml ccedileumlshtje tjeteumlr)

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

17

Eumlshteuml po keumlshtu veumlshtireuml teuml shihet njeuml model i qarteuml i shpeumlrndarjes seuml burimeve ndeumlrmjet dhe

brenda njeumlsive Raporti midis numrit teuml policeumlve teuml trafikut dhe numrit teuml automjeteve

radareumlve apo testuesve teuml alkoolit ndryshon neuml meumlnyreuml teuml konsiderueshme peumlr shembull

NjKA ka meuml shumeuml automjete dhe meuml shumeuml policeuml sesa NjRKRr-PR neuml raport me

aksidentet e trafikut Njeuml shpjegim i mundsheumlm por jo shterues eumlshteuml faktori gjeografik

(qytetet neuml raport me fshatet)

Vlen teuml theksohet se veteumlm njeuml njeumlsi kishte qasje neuml njeuml automjet civil teuml pashenjeumlzuar edhe

pse neumlse automjetet e tilla peumlrdoren siccedil duhet - sipas peumlrvojeumls ndeumlrkombeumltare ndash ateumlhereuml ato

janeuml mjaft efektive neuml identifikimin e ngaseumlsve agresiveuml

Peumlr meuml tepeumlr veteumlm disa automjete teuml policiseuml seuml trafikut janeuml teuml pajisura me radareuml dhe

testues peumlr alkool38 Rrjedhimisht eumlshteuml e pamundur qeuml patrullat teuml kryejneuml teste teuml tilla seuml

paku jo peumlrnjeumlhereuml (neuml teuml njejteumln koheuml) Kjo ka mundeumlsi teuml pengojeuml efektivitetin e kontrolleve

teuml trafikut meqeuml shpejteumlsia dhe ldquongasja neumln ndikimin e alkoolit barnave dhe narkotikeumlverdquo

janeuml gjithashtu shkaktareuml teuml aksidenteve neuml trafik39

Kontrollet e kufizuara teuml alkoolitnarkotikeumlve janeuml njeuml e meteuml e kontrolleve qeuml e reduktojneuml

cileumlsineuml e teuml dheumlnave mbi shkaqet qeuml qeumlndrojneuml pas aksidenteve

Peumlrveccedil informatave teuml dheumlna neuml tabeleumln e meumlsipeumlrme ne kemi gjetur mangeumlsi teuml tjera neuml

pajisje bie fjala automjetet nuk janeuml teuml pajisura me shenjat paralajmeumlruese (si stop policia

ngadaleumlso rrezik neuml rrugeuml etj) Asnjeuml prej njeumlsive nuk kishte qasje neuml motoccedilikleta ndoneumlse

mjetet e tilla zakonisht shihen si mjaft efektive peumlr kontrollin e trafikut Peumlr meuml shumeuml

kamerat e shpejteumlsiseuml qeuml nga shumeuml hulumtues janeuml pareuml si mjet shumeuml efikas peumlr uljen e

rrezikut teuml aksidenteve teuml trafikut (dhe numrin e zyrtareumlve teuml nevojsheumlm peumlr kontrolle) nuk

janeuml peumlrdorur neuml asnjeuml njeumlsi kryesisht peumlr shkak teuml argumenteve se keumlrkojneuml investime

fillestare

Policia e trafikut peumlrdoreuml meumlnyra leumlvizeumlse dhe joleumlvizeumlse (statike) peumlr patrullim Teuml dyja

meumlnyrat i kaneuml epeumlrsiteuml dhe teuml metat e tyre40 Aktivitetet joleumlvizeumlse teuml kontrollit janeuml meumlnyreuml

e duhur neuml raste teuml bazuara neuml rrezik teuml veccedilanteuml (peumlrqendrimi masiv i peumlrpjekjeve teuml

kontrollit teuml trafikut neuml koheuml dhe vend teuml caktuar) ose kryhen neuml vende ose rrugeuml ku

aksidentet historikisht janeuml teuml zakonshme Patrullimet leumlvizeumlse janeuml meumlnyreuml e mireuml peumlr

zbulimin e sjelljeve teuml ccedilrregullta teuml ngaseumlsve qeuml mund teuml ndodhin edhe neuml vende ku

aksidentet janeuml meuml pak teuml zakonshme Shumica e aktiviteteve teuml patrullimit nga keumlto njeumlsi

kryhen peumlrmes patrullimeve joleumlvizeumlse Peumlrjashtime beumljneuml patrullimet e rralla teuml kryera nga

38 Neuml raportin e IPK-seuml peumlr ldquoVlereumlsimin e menaxhimit teuml trafikut rrugor nga PK-jardquo (2014) eumlshteuml theksuar se

shumica e radareumlve janeuml jo-funksionaleuml 39 Sipas OJQ-seuml ldquoLabyrinthrdquo nuk ka numeumlr teuml sakteuml peumlr peumlrdoruesit e narkotikeumlve neuml Kosoveuml Ekzistojneuml

vlereumlsime teuml peumlrafeumlrta teuml peumlrdoruesve qeuml sillen mes 10000 - 15000 individeumlve dhe nga keumlta rreth 4000 ndash 5000 besohet teuml jeneuml peumlrdorues teuml heroineumls

40 Rune Elvik Cost-Benefit Analyses of Police Enforcement (ESCAPE 2001) fq 14

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

18

automjeti me targa civile neuml NjRKRr-PR Peumlrveccedil keumlsaj neuml rrugeumlt e qytetit teuml Prishtineumls eumlshteuml

e zakonshme qeuml patrullimet teuml kryhen dhe neuml keumlmbeuml ose me biccedilikleta Nuk ka qeneuml e

mundur qeuml ZAP-i teuml vlereumlsojeuml performanceumln e tyre por ka mundeumlsi qeuml biccedilikletat ndash sidomos

neuml qytetet e meumldha - teuml jeneuml mjet efektiv neuml disa raste Peumlr meuml shumeuml gjithnjeuml mund teuml themi

se patrullimi neuml keumlmbeuml peumlrmbush funksionet parandaluese neuml kuptim meuml teuml gjereuml (meuml pak teuml

matsheumlm)

43 A peumlrdoren mjetet neuml dispozicion peumlr qeumlllimin e tij

kryesor

Policeumlt e trafikut nganjeumlhereuml duhet trsquoiu ndihmojneuml funksioneve tjera peumlrbrenda forcave teuml

policiseuml ose trsquoiu ndihmojneuml autoriteteve tjera me sheumlrbime teuml ndryshme Kjo natyrisht se ka

pasoja edhe pozitive edhe negative Kjo mund teuml shihet si njeuml meumlnyreuml fleksibile por

njeumlkoheumlsisht mund ta pengojeuml efektivitetin e policiseuml seuml trafikut peumlr kryerjen e detyrave teuml

tyre kryesore41

Teuml tre njeumlsiteuml e trafikut nuk ishin teuml angazhuara neuml meumlnyreuml teuml vazhdueshme neuml veprimtari teuml

tilla mbeumlshteteumlse NjKA ishte neuml gjendje qeuml trsquoi koncentrojeuml ploteumlsisht burimet e veta neuml

detyreumln e vet primare - neuml gjeumlra tjera teuml ngjashme ndash dhe ndoshta ka nevojeuml peumlr meuml pak policeuml

dhe automjete peumlr ta mbajtur keumlteuml nivel teuml kontrollit

Sipas peumlrllogaritjeve tona neuml ccedildo diteuml teuml vitit 2013 neuml NjRKRr-PR mesatarisht rreth peseuml peumlr

qind teuml zyrtareumlve policoreuml nuk ishin neuml dispozicion peumlr kontrollin e trafikut42

Marreuml parasysh gjendjen neuml trafik dhe zhvillimin e aksidenteve na beumln teuml kuptojmeuml se

veumlllimi i puneumls - ose pengesat peumlr teuml qeneuml efektiv - janeuml rritur meuml shumeuml peumlr NjRKRr-PR sesa

peumlr dy njeumlsiteuml e tjera Keumlshtu qeuml duke krahasuar numrin e aksidenteve dhe teuml policeumlve teuml

trafikut neuml Prishtineuml ne kemi veumlrejtur se ndash peumlrkundeumlr ngarkeseumls ndash numri i policeumlve eumlshteuml

zvogeumlluar (nga 147 sa ishin neuml vitin 2012 neuml 103 neuml vitin 2014)43

Peumlr trsquoi peumlrballuar sfidat e tilla duhet ulur ambiciet duhet rritur efikasitetin (teuml punohet meuml

mireuml dhe meuml zgjuar) ose teuml shtohen burime si peumlr shembull peumlrmes rialokimit teuml burimeve

ose duke peumlrdorur kamera Bazuar neuml veumlzhgimet tona ne nuk kemi mundur teuml gjejmeuml

deumlshmi teuml forta peumlr rritjen e efikasitetit apo peumlr burime shteseuml gjateuml periudheumls seuml ekzaminuar

41 Policia e Kosoveumls intervista me menaxhmentin e policiseuml seuml trafikut (prill 2014) ekzaminimi i dokumenteve teuml

ndryshme teuml tjera si komunikime elektronike plane etj 42 Analiza fillestare tregon se ccedildo diteuml rreth peseuml policeuml teuml trafikut kaneuml qeneuml teuml angazhuar neuml mbeumlshtetjen e

institucioneve teuml tjera peumlr ngjarje teuml ndryshme si peumlrcjellje peumlr delegacione protesta teuml ndryshme ngjarje sportive etj Me rastin e tubimeve dhe ngjarjeve teuml ndryshme burimet e angazhuara peumlr patrullimin e trafikut ridrejtohen peumlr teuml siguruar keumlto ngjarje duke braktisur vendet ku patrullimet eumlshteuml dashur teuml kryhen Gjateuml keumltyre ngjarjeve atje kryesisht eumlshteuml fluks i madh i automjeteve dhe ka rreziqe meuml teuml meumldha peumlr aksidente apo probleme tjera teuml trafikut

43 Teuml shihet ldquoShtojca IIIrdquo (tabela 7)

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

19

peumlr NjRKRr-PR Kjo sugjeron se ldquozgjidhjardquo e sfideumls peumlr NjRKRr-PR ka qeneuml qeuml teuml ulen

ambiciet peumlr kontrollin e trafikut44 Dy njeumlsiteuml tjera nuk kaneuml qeneuml teuml detyruara qeuml teuml

peumlrballen me teuml njeumljteumln situateuml45

44 A janeuml kryer kontrollet neuml vendet e duhura

Teuml gjendesh neuml vendin e duhur me rrezik teuml larteuml - peumlr teuml kontrolluar - eumlshteuml vendimtare peumlr

njeuml polici teuml efektshme teuml trafikut46 Ne kemi studiuar trajteumln gjeografike teuml aksidenteve neuml

kuadeumlr teuml tri rajoneve dhe kemi krahasuar ateuml me shpeumlrndarjen e kontrolleve teuml kryera Ne

gjithashtu kemi ekzaminuar edhe shkaqet e aksidenteve

Teuml ashtuquajturat ldquopika teuml zezardquo janeuml vende apo rrugeuml ku aksidentet e trafikut ndodhin

shpesh Neuml harteumln e meumlposhtme janeuml paraqitur keumlto pika neuml njeumlreumln prej tri rajoneve (NjRKRr-

PR)

44 Kjo situateuml vlen veccedilaneumlrisht peumlr rrugeumln drejt pikeumls seuml vendkalimit kufitar neuml Mutivodeuml ku nuk ushtrohen

kontrolle 45 NjRKRr-PE nuk ka ofruar ndonjeuml teuml dheumlneuml peumlr keumlteuml por sipas zyrtareumlve numri eumlshteuml meuml i uleumlt se neuml Prishtineuml

dhe nuk eumlshteuml rritur aq shumeuml 46 Sipas praktikave teuml mira veteumlm prania e policiseuml seuml trafikut neuml vende teuml duhura - edhe pa kontrolluar fare -

eumlshteuml e nevojshme qeuml ngaseumlsit teuml jeneuml teuml kujdessheumlm dhe ka karakter parandalues

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

20

Ccedilfareuml kemi gjetur NjRKRr-PR mban teuml dheumlna teuml tilla qeuml demonstrojneuml se kontrollet e keumlsaj

njeumlsie janeuml teuml orientuara deri neuml njeuml maseuml teuml madhe - por jo ploteumlsisht ndash kundrejt ldquopikave teuml

zezardquo Disa prej keumltyre pikave iu jepet veumlmendja e duhur ndeumlrsa teuml tjerat peumlr arsye teuml

ndryshme neglizhohen ose iu jepet njeuml veumlmendje meuml e uleumlt

NjRKRr-PE nuk peumlrdoreuml orare kohore peumlr ta specifikuar vendin se ku duhet teuml veprojneuml

njeumlsiteuml e patrullimit peumlrderisa i kryejneuml kontrollet Personat qeuml intervistuam nga kjo njeumlsi

kaneuml theksuar se aktivitetet patrulluese kryesisht kryhen neuml bazeuml teuml vlereumlsimit peumlrvojeumls dhe

gjykimit teuml njeumlsive patrulluese

Neuml aneumln tjeteumlr kontrollet neuml NjKA ushtrohen neuml vende teuml ndryshme teuml peumlrcaktuara meuml pareuml

neuml teumlreuml traseneuml

45 A janeuml kryer kontrollet neuml koheumln e duhur

Puna e patrullimeve neuml terren beumlhet neuml tri ndeumlrrime Ndeumlrrimet e patrullave peumlr shkak teuml

mungeseumls seuml automjeteve beumlhen neuml zyra teuml njeumlsive dhe gjateuml asaj periudhe asnjeuml rrugeuml

rajonale dhe magjistrale nuk mbulohet me njeumlsi patrulluese47

Neuml tabeleumln e meumlposhtme eumlshteuml paraqitur numri i peumlrgjithsheumlm i aksidenteve teuml regjistruara

teuml trafikut neuml tri regjionet peumlr vitet 2012 dhe 2013 si dhe koheumln kur ndodhen aksidentet gjateuml

24 oreumlve

Tabela 5 Aksidentet e trafikut sipas rajoneve dhe koheumln kur kaneuml ndodhur

Koha gjateuml diteumls

Prishtineuml Pejeuml NjKA

2012 2013 2012 2013 2012 2013

06-10 1299 1365 358 383 Nuk ka shifra 12

10-14 2439 2635 827 791 32

14-18 2730 3036 870 785 29

18-22 1522 1741 624 399 8

22-02 493 563 201 153 10

02-06 208 256 77 63 8

Total 8691 9596 2957 2574 99

Siccedil shihet meuml larteuml shumica e aksidenteve ndodhin gjateuml diteumls Meuml shumeuml se frac34 e aksidenteve

kaneuml ndodhur midis oreumls 06-22 dhe pothuajse aq shumeuml midis oreumls 12-20

47 Kjo peumlrfshineuml periudheumln kohore nga 1430 ndash 1530 kur ndodhin meuml seuml shumti aksidentet dhe 2230 ndash 2330 0630

ndash 0730

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

21

Duke u bazuar neuml intervista orare teuml puneumls dhe neuml teuml dheumlna tjera teuml regjistruara gjetjet tona

sugjerojneuml se kontrollet kryhen gjateuml diteumls

Kur ne studiuam shifrat meuml holleumlsisht rezultoi se neuml fakt koha e ldquopikutrdquo peumlr aksidente teuml

trafikut korrespondonte me koheumln kur patrullat e policiseuml seuml trafikut kishin filluarpeumlrfunduar

ndeumlrrimet e tyre teuml puneumls dhe rrjedhimisht nuk kaneuml mundur teuml jeneuml neuml vende me rreziqe teuml

larta Peumlrderisa keumlto teuml dheumlna nuk ishin teuml njohura ose teuml pakteumln nuk janeuml ekzaminuar nga

njeumlsiteuml ata nuk kaneuml qeneuml neuml dijeni peumlr pasojat e orareve teuml tyre kohore apo peumlr periudhat e

ndeumlrrimit

Sipas policiseuml seuml trafikut ata peumlrpiqen qeuml teuml jeneuml teuml informuar mireuml peumlr ngjarjet madhore qeuml

kaneuml gjasa teuml shkaktojneuml probleme neuml trafik dhe neuml peumlrputhje me rrethanat i alokojneuml

burimet Ne nuk kemi arsye peumlr teuml mos besuar se kjo eumlshteuml keumlshtu por konfirmimi i keumlsaj

nuk ka qeneuml i mundur teuml beumlhet brenda fusheumlveprimit teuml keumltij auditimi

Po ashtu ne nuk kemi qeneuml neuml gjendje qeuml teuml ekzaminojmeuml se a janeuml peumlrdorur ldquomjetet e

duhurardquo neuml koheumln e duhur Sa peumlr ilustrim neuml shumeuml vende eumlshteuml procedureuml standarde qeuml teuml

kontrollohet se a po respektohen kufizimet e shpejteumlsiseuml afeumlr shkollave dhe ccedilerdheve neuml

koheuml teuml caktuar (kur fillojneuml meumlsimet neuml shkolla pas pushimeve verore) Gjithashtu eumlshteuml e

zakonshme qeuml policia e trafikut teuml peumlrdoreuml teste teuml alkoolit (narkotikeumlve) neuml koheumlt kur gjasat

qeuml drejtuesit e automjeteve teuml jeneuml neumln ndikim teuml keumltyre substancave eumlshteuml e larteuml (diteumlt e

shtuna apo teuml diela pas mesnate neuml afeumlrsi teuml vendeve teuml peumlrshtatshme) Keumlto janeuml shembuj teuml

gjeumlrave teuml cileumlt nuk kemi qeneuml neuml gjendje qeuml trsquoi ekzaminojmeuml peumlr shkak teuml mungeseumls seuml teuml

dheumlnave

46 A janeuml kontrolluar gjeumlrat e duhura

Peumlr teuml qeneuml efektiv duhet teuml kontrollohen gjeumlrat e duhura automjetet ose ngaseumlsit dhe meuml

konkretisht ccedilfareuml lloji teuml sjelljes apo ccedileumlshtje teknike Peumlrvojat ndeumlrkombeumltare japin

udheumlzime peumlrveccedilqeuml edhe kushtet lokale dhe meumlsimet gjithmoneuml duhet teuml merren parasysh

Meqeneumlse kualiteti dhe inspektimi i automjeteve eumlshteuml peumlrmireumlsuar duksheumlm sjellja e

ngaseumlsve eumlshteuml shkaku absolut dominues i aksidenteve teuml trafikut qeuml konfirmohet edhe nga

statistikat e DKRr48 Peumlrjashtime ka te kamioneumlt e meumldhenj Megjithateuml peumlrvoja tregon se

problemet qeuml kaneuml teuml beumljneuml me goma prishjet dhe mbingarkesat nuk janeuml teuml pazakonta etj

Sipas zyrtareumlve teuml DKRr ata i kaneuml ekzaminuar shkaqet e aksidenteve neuml meumlnyreuml qeuml meuml

tepeumlr trsquoi fokusojneuml kontrollet Ata kaneuml gjetur se tejkalimi i shpejteumlsiseuml eumlshteuml shkak i

48 Eumlshteuml e reumlndeumlsishme teuml theksohet se rreziku nga sjelljet e ngaseumlsve mbetet faktor vendimtar i aksidenteve neuml

Kosoveuml Sipas IPK-seuml (Raport inspektimi 05201410) neuml vitin 2012 edhe automjetet e policiseuml ishin peumlrfshireuml neuml 312 aksidente ndeumlrsa 170 prej tyre janeuml shkaktuar nga zyrtareumlt e policiseuml Ndeumlrsa neuml vitin 2013 automjetet e policiseuml ishin peumlrfshireuml neuml 287 aksidente ku neuml 143 raste fajtoreuml ishin policeumlt Shkaku meuml i zakonsheumlm i aksidenteve peumlr teuml dy periudhat eumlshteuml manovrimi i pasigurt i automjeteve nga policia

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

22

zakonsheumlm dhe si pasojeuml e keumlsaj i kaneuml dheumlneuml prioritet teuml larteuml kontrollit teuml shpejteumlsiseuml

Megjithkeumlteuml ka edhe faktoreuml tjereuml qeuml sipas studimeve ndeumlrkombeumltare dhe statistikave teuml

DKRr-seuml janeuml mjaft teuml zakonsheumlm siccedil janeuml ngasja agresive dhe mosmbajtja e distanceumls gjateuml

ngasjes

Peumlr ta matur shpejteumlsineuml patrullat kryesisht vendosen neuml rrugeuml teuml drejta ngaqeuml aty ekziston

rreziku peumlr tejkalim teuml shpejteumlsiseuml Ne kemi gjetur edhe praktika teuml mira neuml kryerjen e

kontrollit teuml shpejteumlsiseuml neuml koheuml teuml duhur neuml vende me rrezik teuml larteuml Keumlto masa ndeumlrmerren

edhe aty ku rreziku i aksidenteve teuml trafikut eumlshteuml mesatar apo i uleumlt (autostrada jashteuml oreumlve

teuml pikut)

Peumlr identifikimin e shkeljeve neuml trafik (tejkalimin e shpejteumlsiseuml) njeumlsiteuml patrulluese

bashkeumlpunojneuml ngushteuml mes tyre qeuml eumlshteuml njeuml praktikeuml tjeteumlr e mireuml

Megjithateuml disa aktivitete teuml kontrollit apo mbikeumlqyrjes - sipas veumlzhgimeve tona ndash janeuml kryer

neuml udheumlkryqe teuml cilat janeuml teuml rregulluara me semaforeuml dhe rrethrrotullime ku aksidentet

shpesh ndodhin49

Foto 1 Zyrtareumlt policoreuml teuml vendosur mbi ureuml neuml autostradeuml duke identifikuar automjetet qeuml

tejkalojneuml kufizimin e shpejteumlsiseuml

49 Neuml qytetin e Prishtineumls i kemi identifikuar dy udheumlkryqe ku kaneuml ndodhur aksidente fatale dhe ku patrullat e

policiseuml rralleumlhereuml janeuml teuml vendosura Vlen teuml peumlrmendet se brenda NjRKRr-PR ekziston njeuml neumln-njeumlsi e veccedilanteuml qeuml eumlshteuml peumlrgjegjeumlse veteumlm peumlr qytetin

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

23

Foto 2 Pika ndaluese e vendosur nga patrulla tjeteumlr policore peumlr trsquoi ndaluar ngaseumlsit e

identifikuar meuml pareuml

Gjateuml intervistave me zyrtareumlt e policiseuml seuml trafikut kuptuam se peumlrveccedil faktorit shpejteumlsi

shumica e patrullave neuml meumlnyreuml rutinore fokusohen neuml ccedileumlshtjet si dritat rripat e siguriseuml

peumlrdorimi i telefonave celulareuml patentat e ngasjes etj peumlrveccedilse teuml peumlrqendrohen meuml shumeuml

neuml faktoreumlt qeuml janeuml teuml lidhur drejtpeumlrdrejt me aksidentet e trafikut sikurse sjelljet e

rrezikshme ngasja agresive ose e pasigurt Kjo neve na tregon se zakonet e krijuara apo

rutina ende luajneuml rol meuml teuml reumlndeumlsisheumlm peumlr policineuml e trafikut gjateuml kryerjeve seuml detyrave teuml

veta Ky nuk eumlshteuml argument kundeumlr peumlr shembull kontrollimit teuml patenteuml-shoferit por ky

eumlshteuml veteumlm njeuml argument kundeumlr asaj qeuml teuml mos beumlhet neuml meumlnyreuml rutinore

Neuml fakt ne nuk kemi gjetur

ndonjeuml fleteuml-patrulluese qeuml teumlreumlsisht peumlrshkruan detyrat qeuml duhet teuml ndeumlrmerren nga

njeumlsiteuml patrulluese e qeuml ndeumlrlidhen me sjelljet e rrezikshme50

ndonjeuml regjisteumlr neuml lidhje me llojet e automjeteve teuml peumlrfshira neuml aksidente Eumlshteuml e

njohur se automjetet sportive dhe taksiste kaneuml prirje teuml jeneuml teuml peumlrfshira neuml aksidente

meuml shumeuml sesa automjetet tjera Si rrjedhojeuml informatat e tilla mund ta ndihmojneuml

policineuml e trafikut qeuml teuml jeteuml meuml shumeuml e fokusuar gjateuml puneumls seuml tyre dhe

se inspektimet teknike janeuml peumlrkushtuar neuml veccedilanti ndaj automjeteve teuml meumldha (si

gomave prishjeve dhe ngarkesave) gjateuml periudhave kur deumlshtimet e tilla mund teuml

50 Fleteuml-patrullimi eumlshteuml njeuml dokument udheumlzues-regjistrues me aneuml teuml cilit njeumlsiteuml patrulluese janeuml teuml pajisura peumlr

teuml kryer kontrolle

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

24

jeneuml fatale (neuml vjeshteumln e vonshme koheumln e dimrit etj)51 Praktikat e mira

ndeumlrkombeumltare keumlshillojneuml qeuml eumlshteuml meuml e reumlndeumlsishme teuml kryhen inspektime teknike

teuml automjeteve teuml meumldha sesa teuml kryhen inspektime teuml automjeteve teuml zakonshme

Ne kemi gjetur se peumlrjashtimi i mjeteve transportuese nga trafiku teuml cilat nuk i kaneuml

ploteumlsuar kriteret teknike eumlshteuml shumeuml i rralleuml Patrullimet qeuml rezultojneuml me identifikimin e

keumltyre kritereve kryesisht janeuml teuml fokusuara veteumlm neuml veprimet e peumlrbashkeumlta me zyrtareumlt e

MI-seuml Si pasojeuml policia e trafikut heziton52 qeuml teuml deumlrgojeuml jo veteumlm automjetet komerciale (teuml

meumldha) neuml kontrolle teuml veccedilanta teknike pa pranineuml e zyrtareumlve teuml MI-seuml dhe veteumlm

hereumlpashere eumlshteuml fokusuar neuml ekzaminimin e kushteve teknike teuml automjeteve (komerciale)

mbingarkimin e mjeteve transportuese etj

47 A peumlrdoren ndeumlshkimet siccedil duhet

Qeumlllimi i shumiceumls seuml funksioneve teuml kontrollit mund teuml peumlrshkruhet si parandalim dhe

identifikim teuml kundeumlrvajtjeve korrigjim teuml mangeumlsive etj Deri meuml tani jemi fokusuar

kryesisht mbi ateuml se si trsquoi parandalojmeuml meuml mireuml dhe trsquoi identifikojmeuml aksidentet e trafikut

Neuml keumlteuml pjeseuml do trsquoi japim disa informata mbi ateuml se si janeuml peumlrdorur ndeumlshkimet

Policia e trafikut aplikon ndeumlshkime teuml ndryshme Gjobat janeuml teuml ndara neuml dy grupe ato teuml

shqiptuara neuml raste teuml aksidenteve dhe ato teuml shqiptuara peumlr shkelje teuml trafikut - pa shkaktuar

aksidente Sipas natyreumls seuml ekzekutimit gjobat shqiptohen vareumlsisht prej pesheumls seuml vepreumls

ato qeuml janeuml teuml detyrueshme53 dhe duhet teuml paguhen menjeumlhereuml dhe ato qeuml duhet teuml

procedohen neuml gjykata Peumlr shkelje teuml vogla dhe teuml rralla teuml cilat nuk e rrezikojneuml neuml meumlnyreuml

teuml konsiderueshme sigurineuml e trafikut policeumlt e trafikut mund teuml japin veumlrejtje verbale apo

me shkrim Veumlrejtjet me shkrim neuml realitet nuk jepen

Numri i ndeumlshkimeve varet pjeseumlrisht nga prioritetet e policiseuml seuml trafikut Neumlse ata e

peumlrcaktojneuml si prioritet testimin peumlr alkool kjo zakonisht neumlnkupton se peumlrdoruesit zbulohen

dhe ndeumlshkohen Si teuml tilla neumlse njeuml prioritizim i veprimeve eumlshteuml demonstruar ndeumlshkimet

mund teuml jeneuml teuml lidhura drejtpeumlrdrejt me suksesin neuml parandalimin e aksidenteve

51 Sipas teuml dheumlnave teuml prezantuara nga PK-ja gjateuml vitit me automjetet e transportit publik ndodhin rreth 910

aksidente 52 Sipas DKRr me rastin e deumlrgimit teuml automjeteve neuml kontrolle teuml jashteumlzakonshme teknike shpenzimet neuml rast

se vetura rezulton teuml jeteuml neuml gjendje teuml rregullt i barteuml zyrtari policor qeuml e ka inicuar deumlrgimin Kjo dispoziteuml eumlshteuml e parapareuml neuml ligjin aktual

53 Gjoba teuml detyrueshme (mandatore) konsiderohen teuml gjitha gjobat nga 15-40 euro qeuml shqiptohen nga zyrtareumlt e policiseuml neuml vend teuml ngjarjes

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

25

Tabela 6 Numri dhe alokimi i gjobave teuml shqiptuara neuml 2012 dhe 2013

Llojet e gjobave 2012

Nr

2013

Nr

Ndryshimi

Mosrespektimi i shpejteumlsiseuml seuml kufizuar 89654 36 123956 43 38

Mosmbajtja e distanceumls 2213 1 2475 1 12

Drejtimi neumln ndikim teuml alkoolit 651 0 527 0 -19

Drejtimi i mjetit pa patenteuml 15061 6 16993 6 13

Mosrespektimi i shenjave teuml trafikut 16541 7 16122 6 -2

Manovrim i pasigurt me automjet 1308 1 1513 1 16

Kalimi i afatit teuml regjistrimit 15588 6 12510 4 -20

Parkimi i parregullt 26467 11 30767 11 16

Teuml tjera (ccedileumlshtje minore) 80305 32 82059 28 1

Totali 247788100 286922100 16

(Burimi PK)

Nga njeuml perspektiveuml e thjeshteuml e siguriseuml seuml trafikut duket sikurse njeuml prioritet mjaft i madh i

jepet faktoreumlve teuml uleumlt teuml rrezikut Meumlse gjysma e ndeumlshkimeve (meuml pak neuml vitin 2013)

mbulojneuml ccedileumlshtjet e profilit teuml uleumlt teuml rrezikut teuml aksidenteve teuml trafikut (si tabelat parkimi

dhe teuml tjera) ndeumlrsa pjesa tjeteumlr vlen peumlr faktoreumlt e rrezikut teuml larteuml dhe teuml meseumlm (si

shpejteumlsia alkooli distanca patenteuml-shoferi dhe shenjat e trafikut) Peumlr teuml qeneuml teuml paansheumlm

megjithateuml njeuml prioritet i madh dhe me sa duket i justifikuar i eumlshteuml dheumlneuml kontrollit teuml

shpejteumlsiseuml qeuml eumlshteuml njeuml shkak i zakonsheumlm peumlr aksidentet e trafikut

Gjateuml studimit teuml profilit teuml ndeumlshkimeve ne mund teuml shohim dy gjeumlra seuml pari ndryshime teuml

vogla neuml prioritete kaneuml ndodhur midis dy viteve dhe seuml dyti ndeumlshkimet reflektojneuml se

shumica e kontrolleve teuml faktoreumlve teuml rrezikut teuml larteuml nuk janeuml kryer nga aktivitete leumlvizeumlse

(neumlse do teuml kishte pasur meuml shumeuml aktivitete leumlvizeumlse ndoshta do teuml kishim pritur meuml shumeuml

gjoba peumlr mosmbajtjen e distanceumls dhe manovrim teuml pasigurt dhe shkelje tjera qeuml kaneuml teuml

beumljneuml me ngasjen)

Neumlse teuml dheumlnat e meumlsipeumlrme e pasqyrojneuml realitetin eumlshteuml e qarteuml se ngaseumlsit e automjeteve

shpeshhereuml tejkalojneuml kufizimet e shpejteumlsiseuml apo ngasin shumeuml shpejt

shpeshhereuml ngasin pa patenteuml

rralleumlhereuml janeuml teuml ndikuar nga alkooli ose narkotikeumlt

mbajneuml distanceumln me automjetet tjera

shpeshhereuml thyejneuml rregulla teuml vogla (parkingu etj)

Ritheksojmeuml neumlse kjo reflekton ploteumlsisht realitetin apo i reflekton prioritetet dhe pajisjet neuml

keumlto tre njeumlsi eumlshteuml e veumlshtireuml teuml thuhet me siguri Neuml njeuml kuptim meuml teuml gjereuml ndash peumlr teuml qeneuml meuml

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

26

teuml sakteuml ndash duhet teuml peumlrdoren edhe teuml dheumlnat nga sistemi i parapareuml i ldquopikeumlve negativerdquo qeuml

nuk eumlshteuml aplikuar deri meuml tani neuml meumlnyreuml peumlr teuml parandaluar recidivisteumlt nga peumlrseumlritjet e

shkeljeve Arsyet peumlrse sistemi nuk eumlshteuml duke u aplikuar janeuml teuml natyreumls teknike Teuml dy

institucionet (PK-ja dhe Gjykatat) kaneuml bazat e tyre individuale teuml teuml dheumlnave megjitheumlse ato

nuk janeuml teuml integruara dhe nuk komunikojneuml mes vete

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

27

5 Konkluzionet

Peumlrfundimi kryesor eumlshteuml se ka mjaft hapeumlsira peumlr peumlrmireumlsime peumlr ta beumlreuml policimin e

trafikut ploteumlsisht efektiv Policia e trafikut mund teuml beumljeuml edhe meuml shumeuml peumlr teuml peumlrmireumlsuar

aktivitetet e saj trsquoi peumlrdoreuml informatat neuml meumlnyreuml meuml efektive si dhe trsquoi planifikojeuml burimet

Kontrollet duket se janeuml pjeseumlrisht teuml bazuara neuml rrezikshmeumlri por cileumlsia e teuml dheumlnave nuk

lejon teuml theksojmeuml se policia e trafikut neuml Kosoveuml - neuml meumlnyreuml sistematike - eumlshteuml duke i kryer

kontrollet efektive neuml aspektin e vendeve dhe koheumls Ekzistojneuml ccedileumlshtje peumlr sa i peumlrket numrit

teuml policeumlve teuml trafikut qeuml operojneuml si dokumentohen veprimet analizohen dhe peumlrdoren peumlr

teuml meumlsuar dhe beumlreuml peumlrmireumlsime si dhe neuml ccedilrsquomeumlnyreuml menaxhohen ndeumlshkimet

Policia e trafikut nuk ka beumlreuml aq sa duhet peumlr trsquoi dizajnuar neuml meumlnyreuml efektive informatat

qeuml i nevojiten

Policia e trafikut mbledh ose ka qasje neuml teuml dheumlna peumlrkateumlse Hapa tjereuml shteseuml nevojiten qeuml

keumlto teuml dheumlna teuml beumlhen meuml teuml dobishme Teuml dheumlnat mbi aksidentet dhe pasojat e tyre mund teuml

strukturohen meuml mireuml dhe ekzistojneuml mundeumlsiteuml peumlr teuml zhvilluar shkeumlmbimin e informatave

me paleumlt e tjera teuml interesit Disa nga informatat mungojneuml siccedil janeuml raportimi performanceumls

dhe vlereumlsimi i rezultateve si dhe ka mangeumlsi neuml cileumlsineuml dhe konsistenceumln e dokumentacionit

Peumlrveccedil keumlsaj edhe meuml shumeuml mund teuml beumlhet peumlr trsquoi beumlreuml informatat transparente dhe teuml

disponueshme peumlr publikun

Policia e trafikut nuk i peumlrdor burimet e saj teuml informatave neuml meumlnyreuml ploteumlsisht efektive

Informatat ekzistuese mund teuml peumlrdoren neuml meumlnyreuml meuml efektive peumlr teuml mbeumlshtetur puneumln

operative Ato nuk peumlrdoren rregullisht peumlr analiza teuml detajuara ose peumlr teuml krahasuar dhe

vlereumlsuar qasjet dhe mjetet e ndryshme teuml peumlrdorura Teuml dheumlnat ekzistuese nuk janeuml

gjithmoneuml teuml trajtuara sa duhet neuml planifikimin operativ Analizat kryhen rralleumlhereuml nga

policia trafikut Kjo nga ana tjeteumlr dometheumlneuml se stimujt peumlr teuml meumlsuar dhe peumlr iniciativa teuml

reja janeuml teuml uleumlta Edhe neumlse ka vendime neuml nivelin rajonal ose lokal pak prej tyre lidhen

qarteuml me ndonjeuml analizeuml teuml kryer peumlr informata ekzistuese apo trsquoi referohen asaj Policia e

trafikut eumlshteuml mjaft mireuml e informuar mbi kushtet e rrugeumlve motin dhe peumlr ngjarjet e

ardhshme qeuml mund teuml shkaktojneuml probleme neuml trafik Por ekzistojneuml mundeumlsi peumlr teuml

peumlrmireumlsuar bashkeumlpunimin mes policiseuml lokale dhe rajonale dhe autoriteteve tjera OJQ-ve

hulumtuesve dhe qytetareumlve

Burimet nuk alokohen neuml meumlnyreuml efektive dhe nganjeumlhereuml mungojneuml mjete teuml

reumlndeumlsishme

Alokimi i burimeve nuk duket se ndjek njeuml model teuml qarteuml peumlr teuml tri njeumlsiteuml Numri i policeumlve

teuml trafikut nuk korrespondon me gjendjen neuml trafik - aksidentet e trafikut Eumlshteuml gjithashtu e

veumlshtireuml teuml shihet njeuml model i qarteuml peumlr alokimin e mjetevepajisjeve mes dhe brenda njeumlsive

Raporti mes numrit teuml policeumlve teuml trafikut dhe numrit teuml automjeteve radareumlve ose testeve teuml

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

28

alkoolit ndryshon neuml meumlnyreuml teuml konsiderueshme bie fjala Njeumlsia peumlr Kontrollin e

Autostradeumls ka meuml shumeuml automjete dhe policeuml sesa Njeumlsia e Prishtineumls ndash neuml raport me

numrin e aksidenteve

Peumlrveccedil keumlsaj njeumlsiteuml jo gjithmoneuml janeuml teuml pajisura siccedil duhet ndoneumlse disa pajisje teuml caktuara

dihet se janeuml kosto-efektive siccedil janeuml automjetet e pasheumlnuara kamerat dhe sistemet e radarit

Asnjeuml njeumlsi nuk ka pasur instrumente peumlr testimin e praniseuml seuml narkotikeumlve dhe veteumlm disa

kaneuml aparate peumlr testimin e alkoolit Alokimi i diskutuesheumlm i burimeve dhe mungesa e

mjeteve teuml reumlndeumlsishme janeuml faktoreuml qeuml pengojneuml efektivitetin (teuml bazuarit neuml rrezikshmeumlri

peumlrdorim kost-efektivdhe fleksibil teuml mjeteve) Neuml keumlteuml kontekst vlen teuml theksohet se rrugeumlt

neuml Kosoveuml nuk janeuml teuml pajisura me kamera teuml shpejteumlsiseuml keumlto kamera mund peumlrdoren peumlr teuml

zeumlvendeumlsuar disa nga aktivitetet meuml teuml kushtueshme teuml patrullimit

Nevoja peumlr teuml kryer detyra teuml tjera eumlshteuml njeuml faktor qeuml ndikon neuml disa njeumlsi meuml shumeuml se

neuml teuml tjerat

Policiseuml seuml trafikut nuk i lejohet gjithnjeuml teuml peumlrqendrohet neuml detyrat e tyre kryesore Policeumlt

nganjeumlhereuml - veccedilaneumlrisht neuml qytetet e meumldha - duhet teuml ndihmojneuml funksione teuml tjera brenda

forcave teuml policiseuml ose autoritete teuml tjera me sheumlrbime teuml ndryshme Kjo sigurisht ka pasoja

pozitive dhe negative Kjo mund teuml shihet si njeuml meumlnyreuml peumlr teuml peumlrdorur burimet neuml meumlnyreuml

fleksibile dhe efikase dhe peumlr trsquoi ofruar sheumlrbime teuml tjereumlve kur keumlto janeuml teuml nevojshme Nga

ana tjeteumlr kjo mund teuml pengojeuml gjithashtu efektivitetin e policiseuml seuml trafikut neuml kryerjen e

detyrave teuml tyre kryesore Disa nga keumlto probleme mund teuml reduktohen peumlrmes kritereve teuml

qarta planifikimit teuml peumlrmireumlsuar dhe bashkeumlpunimit meuml teuml ngushteuml mes njeumlsive teuml

ndryshme policore

Peumlr shkak teuml mungeseumls seuml dokumentacionit eumlshteuml e veumlshtireuml teuml thuhet qartas se teuml gjitha

kontrollet kryhen sistematikisht ose gjithnjeuml neuml vendet e duhura dhe neuml koheumln e duhur

Jo teuml gjitha njeumlsiteuml i regjistrojneuml vendet se ku janeuml kryer kontrollet Sipas mostreumls toneuml

NjRKRr-PR dhe NjKA i regjistrojneuml keumlto teuml dheumlna dhe keumlto njeumlsi kaneuml njeuml qasje teuml bazuar neuml

rrezik Shumica e kontrolleve (por jo teuml gjitha) kryhen neuml rrugeumlt apo vendet e duhura ku

rreziku peumlr aksidente eumlshteuml i larteuml Peumlr sa i peumlrket njeumlsiseuml tjeteumlr (NjRKRr-PE) nuk mund teuml

themi me siguri se cili eumlshteuml rezultati Bazuar neuml intervistat duket se sjellja eumlshteuml e ngjashme

por teuml dheumlnat neuml keumlteuml njeumlsi nuk janeuml teuml plota ose teuml besueshme

Gjetjet tona sugjerojneuml se kontrollet kryesore kryhen gjateuml diteumls Peumlrveccedilse teuml dheumlnat neuml

dispozicion nuk janeuml teuml mjaft teuml holleumlsishme sa peumlr teuml vlereumlsuar neumlse kontrollet kryhet

ploteumlsisht neuml koheumln e duhur Kur ne i studiuam meuml holleumlsisht teuml dheumlnat doli se koha e pikut

peumlr aksidente trafiku peumlrputhej faktikisht me koheumln kur patrullat e policiseuml seuml trafikut

peumlrfundoninfillonin ndeumlrrimet e tyre dhe rrjedhimisht nuk mund teuml ishin neuml vendet me

rrezik teuml larteuml

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

29

Shkurtimisht informatat neuml dispozicion nuk na e beumljneuml teuml lehteuml teuml kuptojmeuml se njeumlsiteuml

patrulluese neuml Kosoveuml i kryejneuml sistematikisht kontrollet efektive peumlr sa i peumlrket vendit dhe

koheumls

Policia e trafikut duhet meuml shumeuml teuml keteuml veumlmendje te ngasja e rrezikshme dhe gjithashtu

teuml kontrollojeuml standardet teknike teuml kamioneumlve dhe autobuseumlve

Kontrollet policore me teuml drejteuml i kushtojneuml shumeuml veumlmendje shpejteumlsiseuml por neuml teuml njeumljteumln

koheuml nuk i kushtohet veumlmendje e duhur aspekteve teuml tjera siccedil janeuml ngasja agresive dhe e

rrezikshme mosmbajtja e distanceumls ngasja neuml gjendje teuml dehur etj Fokusimi tek shpejteumlsia

shpjegohet me faktin se ajo me teuml veumlrteteuml eumlshteuml ndeumlr shkaqet kryesore teuml aksidenteve neuml

trafik por edhe sepse eumlshteuml njeuml lloj sjellje tradicionale dhe e lehteuml peumlr trsquou beumlreuml Mungesa e

kamerave dhe pajisjeve peumlr shpejteumlsineuml si dhe teuml analizave teuml duhura mbi shkaqet e

aksidenteve mund teuml jeteuml njeuml shpjegim tjeteumlr peumlr fokusimin te shpejteumlsia

Ashtu siccedil tregojneuml shumica e hulumtimeve - ne besojmeuml ndash se neuml peumlrgjitheumlsi eumlshteuml meuml efektive

teuml kontrollohen sjelljet e ngaseumlsve sesa automjetet Megjithateuml ka peumlrjashtime Kamioneumlt e

meumldhenj dhe autobuseumlt peumlrfshihen shpesh neuml aksidente trafiku me pasoja teuml meumldha Ne

kemi veumlrejtur se keumltyre automjeteve nuk iu kushtohet veumlmendja e duhur nga ana e policiseuml

seuml trafikut neuml disa njeumlsi Zakonisht kjo ka teuml beumljeuml me kushtet teknike teuml automjeteve teuml meumldha

komerciale siccedil eumlshteuml rasti neuml lidhje me mbingarkimin dhe mireumlmbajtjen

Ndeumlshkimet jo gjithhereuml aplikohen dhe menaxhohen siccedil duhet ndaj kundeumlrvajteumlsve

Policia e trafikut shpesh peumlrdoreuml gjoba teuml vogla si ndeumlshkime Ndeumlshkimet e tjera aplikohen

rralleuml peumlr dallim nga shumeuml vende teuml tjera Peumlr meuml tepeumlr shumica e gjobave shqiptohen

veteumlm peumlr njeuml numeumlr teuml kufizuar shkeljesh dhe nuk duket se e adresojneuml ndeumlshkimin e duhur

teuml bazuar neuml faktoreumlt e aksidenteve - siccedil janeuml mosmbajtja e distanceumls manovrimi i pasigurt

dhe pakujdesi teuml tjera neuml ngasje Moszbatimi i sistemit teuml ldquopikeumlve negativerdquo i ka motivuar

drejtpeumlrseumldrejti ngaseumlsit recidivisteuml peumlr teuml peumlrseumlritur kundeumlrvajtjet Neuml keumlteuml meumlnyreuml neuml

mungeseuml teuml qasjes parandaluese edhe ndeumlshkimet aplikohen mbi keumlteuml bazeuml

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

30

6 Rekomandimet

Peumlrvoja na tregon se numri i aksidenteve neuml trafik dhe pasojat e tyre mund teuml zvogeumllohen

Peumlr keumlteuml mund teuml nevojitet bashkeumlpunimi i ngushteuml mes autoriteteve peumlrgjegjeumlse njeuml sistem i

duhur informativ peumlrdorim efektiv i pajisjeve dhe menaxhim profesional dhe i bazuar neuml

rrezik neuml teuml gjitha nivelet

Ne rekomandojmeuml Drejtorin e Peumlrgjithsheumlm teuml Policiseuml seuml Kosoveumls qeuml

Teuml merr njeuml iniciativeuml peumlr peumlrmireumlsimin e sistemit ekzistues teuml informimit dhe ta beumljeuml

ateuml ploteumlsisht efektiv Po keumlshtu teuml konsiderojeuml futjen e njeuml baze gjitheumlpeumlrfshireumlse teuml teuml

dheumlnave duke ftuar paleumlt e ndryshme teuml interesit Peumlrfitimet nga ky mekanizeumlm do teuml

reflektonin neuml besueshmeumlrineuml e teuml dheumlnave si dhe peumlrdorimin e tyre neuml vendimet

strategjike dhe operative

Teuml peumlrmireumlsojeuml peumlrdorimin e teuml dheumlnave neuml meumlnyreuml qeuml teuml qarteumlsojeuml planifikimin vjetor

dhe teuml vendoseuml objektiva performance teuml qarta peumlr njeumlsi operative Kjo duhet teuml

peumlrfshijeuml analizeuml meuml teuml mireuml teuml teuml dheumlnave mbi aksidentet qeuml formojneuml njeuml pikeumlnisje

peumlr prioritetet dhe qasjet e reja neuml nivel operativ Kjo nga ana tjeteumlr e beumln teuml

reumlndeumlsishme qeuml policia e trafiku teuml nivel qendror teuml ngriteuml funksionet e duhura peumlr

monitorim dhe vlereumlsim

Teuml konsiderojeuml caktimin e meuml shumeuml politikave teuml policiseuml seuml trafikut dhe teuml ri-

konsiderojeuml alokimet ndeumlrmjet njeumlsive teuml ndryshme teuml policiseuml seuml trafikut

Teuml sigurojeuml se njeuml plan investimi peumlr pajisje kost-efektive eumlshteuml hartuar neuml njeuml

perspektiveuml teuml kornizeumls afat-mesme teuml shpenzimeve

Policia e trafikut teuml peumlrqendrohet seuml pari neuml detyrat e tyre kryesore parandalimi i

aksidenteve Ndihma peumlr funksionet e tjera teuml policiseuml dhe autoritetet tjera duhet teuml

planifikohet meuml mireuml neuml bashkeumlpunim me njeumlsiteuml e ndryshme policore Peumlr meuml tepeumlr

bashkeumlpunimi ndeumlrmjet funksioneve teuml ndryshme policore neuml nivel rajonal duhet teuml

peumlrmireumlsohet neuml meumlnyreuml qeuml teuml arrihet efikasitet meuml i larteuml neuml aktivitetet policore qeuml

ndeumlrlidhen me sistemin e trafikut

Teuml sigurohet qeuml aktivitetet e policiseuml seuml trafikut janeuml kryer neuml rrugeuml dhe vende

teumlrrezikshme Peumlr teuml qeneuml ploteumlsisht efektiv menaxhmenti lokal neuml fazeumln e

planifikimit duhet teuml prezantojeuml njeuml qasje fleksibile te ccedileumlshtja e orareve teuml puneumls etj

dhe

Teuml sigurohet qeuml policia e trafikut teuml peumlrqeumlndrohet edhe neuml sjelljet e tjera teuml ngaseumlsve

peumlrveccedilse te tejkalimi i kufizimit teuml shpejteumlsiseuml Njeuml qasje e planifikuar peumlr aktivitete teuml

peumlrforcuara policore neuml trafik duhet teuml merr prioritet teuml larteuml peumlr monitorimin e

sjelljes seuml ngaseumlsve (sikurse ngasja e rrezikshme mosmbajtja e distanceumls etj) Policia e

trafikut njeumlkoheumlsisht duhet teuml peumlrqendrohet meuml shumeuml neuml kriteret e automjeteve

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

31

komerciale (sidomos kamioneumlve dhe autobuseumlve) Masat e kujdesit teuml shtuar duhet teuml

zbatohen rregullisht nga ana e patrullave teuml trafikut

Gjithashtu ne rekomandojmeuml qeuml me qeumlllim teuml ngritjes seuml efektivitetit teuml ndeumlshkimeve gjobat

duhet teuml adresojneuml ndeumlshkimin e duhur bazuar neuml faktoreumlt e aksidenteve Sistemi i

ndeumlshkimeve duhet teuml peumlrmireumlsohet peumlrmes aplikimit teuml sistemit teuml pikeumlve negative Peumlr

trsquou peumlrballur me keumlteuml sfideuml neuml vendosjen e keumltij sistemi duhet teuml ndeumlrtohet bashkeumlpunimi

mes MPB-seuml dhe gjykatave

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

32

REFERENCAT

European Commission ldquoTowards a European road safety area policy orientations on road safety

2011-2020rdquo Brussels 2011

European Commission ldquoEuropean Transport Policy for 2010 Time to deciderdquo Brussels 2001

European Transport Safety Council (ETSC) Reducing Traffic Injuries Resulting From Excess and Inappropriate Speed Brussels 1995

European Transport Safety Council (ETSC) ldquoPolice enforcement strategies to reduce traffic casualties in Europerdquo Brussels 1999

European Transport Safety Council (ETSC) ldquoTransport safety performance indicatorsrdquo Brussels 2001

European Transport Safety Council (ETSC) Traffic Law Enforcement across the EU Brussels 2011

Organisation for Economic Co-Operation and Development (OECD) Safety on Roads - Whatrsquos The Vision 2002

Organisation for Economic Co-Operation and Development (OECD) Road Safety - Impact of New Technologies 2003

Organisation for Economic Co-Operation and Development (OECD) Towards Zero Ambitious Road Safety Targets and The Safe System Approach 2008

Rune Elvik Cost-Benefit Analyses of Police Enforcement ESCAPE 2001

ROSEBUD Road Safety and Environmental Benefit-Cost and Cost- Effectiveness Analysis for Use in Decision-Making 2003

World Health Organization (WHO) ldquoThe World Report on Road Traffic Injury Preventionrdquo Geneva 2004

World Health Organization (WHO) Global status report on road safety 2013 supporting a decade of action Geneva 2013

World Health Organization (WHO) Data systems a road safety manual for decision-makers and practitioners Geneva 2010

World Health Organization (WHO) ldquoSpeed management a road safety manual for decision-makers and practitionersrdquo Geneva 2008

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

33

SHTOJCA I

STRUKTURA ORGANIZATIVE E POLICISEuml SEuml KOSOVEumlS - NJEumlSITEuml E KOMUNIKACIONIT RRUGOR

Drejtoria e Peumlrgjithshme

Departamenti

peumlr Operacione

Departamenti

peumlr Kufi

Departamenti

peumlr Hetime

Departamenti

peumlr Mbeumlshtetje

Departamenti

peumlr Burime

Divizioni i Siguriseuml Publike

DR Prishtineuml

DR Pejeuml

DR Prizren

DR Gjilan

DR Ferizaj

DIVIZIONI I KOMUNIKACIONIT RRUGOR

DR Mitroviceuml

Njeumlsiteuml Rajonale teuml

Komunikacionit

Rrugor

Njeumlsia peumlr

Kontrollin e

Autostradeumls

Njeumlsia peumlr

menaxhimin e

materieve teuml

rrezikshme

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

34

SHTOJCA II

Qasshmeumlria e Policiseuml seuml Trafikut neuml informatat qeuml iu nevojiten peumlr planifikim operativ

Informatat peumlr planifikim operativ

Informata rreth faktoreumlve qeuml lidhen me aksidentet

Teuml dheumlna teuml dokumentuara qeuml tregojneuml nivelin e rrezikut Baza e krijuar e teuml dheumlnave peumlmes seuml secileumls policia e trafikut i identifikon faktoreumlt kryesoreuml teuml rrezikut neuml ateuml zoneuml

Faktori njeri

Faktori automjet

Vendndodhja e pikave teuml zeza

Kushtet atmosferike

Punimet neuml rrugeuml

Informata rreth pasojave teuml aksidenteve

Qasje neuml informata nga institucionet sheumlndeteumlsore dhe kompaniteuml e sigurimit

Informata rreth ngjarjevekushteve kurku mund teuml rriten rreziqet mund teuml rriten peumlr aksidente

Neuml meumlnyreuml qeuml teuml keteuml njeuml qasje teuml standardizuar peumlr informata lidhur me faktoreumlt e rrezikut peumlr zonat e rrezikut ndeumlr teuml tjera policia e trafikut duhet teuml keneuml informata rreth punimeve neuml rrugeuml dendeumlsiseuml seuml trafikut kushteve teuml motit MI dhe autoritet lokalekomunat duhet teuml peumlrfshihen

Informata rreth aktiviteteve teuml kryera nga policia e trafikut dhe ndeumlshkimeve teuml aplikuara

Informatat rreth monitorimitvlereumlsimit sistematik teuml sjelljeve neuml trafik aktivitetet e kryera teuml rezultojneuml me raportet e pas-operative

Teuml dheumlnat mbi aplikimin e ndeumlshkimeve ndaj kundeumlrvajteumlsve Numri i ndeumlshkimeveteuml leumlshuara duhet teuml beumlhet sipas ligjeve dhe rregullave teuml peumlrcaktuara Informatatnga gjykatat janeuml teuml nevojshme Informatatnga MPB rreth ngaseumlsve teuml ndeumlshkuar janeuml teumlnevojshme

Reagimi ndaj rezultateve teuml qasjeve dhe aktiviteteve teuml ndryshme

Peumlr teuml monitoruar performanceumln treguesit e aktiviteteve duhet miratuar Teuml dheumlnat qeuml do teuml mblidhen peumlrfshijneuml numrin e peumlrgjithsheumlm teuml kontrolleve teuml kryera numrin e ngaseumlsve teuml kontrolluar periudhat e ndryshme qeuml duhet teuml krahasohen etj

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

35

SHTOJCA III

Tabela 7 Numri i policeumlve teuml trafikut neumlpeumlr njeumlsi ndash gjateuml viteve

2010 2011 2012 2013 2014

NjKA 27 32 40

NjRKRr Prishtineuml 162 156 147 125 103

NjRKRr Gjilan 69 61 61 62 63

NjRKRr Ferizaj 59 55 54 54 54

NjRKRr Prizren 74 80 78 67 61

NjRKRr Pejeuml 88 91 90 83 83

NjRKRr Mitroviceuml Jug 71 71 72 57 58

NjRKRr Mitroviceuml Veri 27 44

Gjitheumlsej 523 514 529 507 506

(Burimi PK)

Tabela 8 Numri i aksidentevendeumlshkimeve 2010 -2014

Vitet 2010 2011 2012 2013 2014 Total

Aksidente fatale 158 130 116 104 111 619

Persona teuml vdekur 175 157 121 119 127 699

Aksidente me leumlndime 4326 4490 4555 4960 4876 23207

Persona teuml leumlnduar 7730 8321 8561 9817 9713 44142

Aksidente me deumlmemateriale 12594 13338 14044 13878 10333 64187

Aksidente lsquoGodit dhe ikrsquo 952 930 1039 1012 980 4913

Gjitheumlsej aksidente 18030 18888 19754 19954 16300 92926

Tiketa (Gjoba) 254849 276897 247788 286922 319332 1386556

(Burimi PK)

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

36

Tabela 9 Teuml dheumlnat rreth aksidenteve fatale dhe personave teuml vdekur sipas rajoneve (janar ndash

dhjetor 2013)

2013 Prishtineuml Mitroviceuml Pejeuml Prizren Ferizaj Gjilan Autostradeuml Total

Aksidfatale 35 9 26 12 10 10 2 104

Teuml vdekur 40 12 33 12 10 10 2 119

(Burimi PK)

Diagrami 1 Veprimet e ngaseumlsve si faktoreuml kontribues teuml aksidenteve (2013)

Diagrami 2 Aksidentet sipas pjeseumls seuml rrugeumls (2013)

0 500 1000 1500 2000 2500 3000 3500 4000 4500 5000

Manipulimi i pasigurt

Mosmbajtja e distanceumls

Mospeumlrshtatja e shpejteumlsiseuml

Kyqje e pasigurteuml neuml rrugeuml

Ndeumlrrim i shiritave

Kthim leumlvizje prapa

Mosrespektim i peumlrpareumlsiseuml seuml kalimit

Anashkalimtejlakim i parregullt

Tejkalim i shpejteumlsiseuml seuml kufizuar

0 2000 4000 6000 8000

10000 12000 14000 16000

2012

2013

Page 15: Raporti_-_Policia_e_Trafikut_220406.pdf

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

9

3 A ka policia e trafikut qasje neuml informata teuml

besueshme teuml peumlrditeumlsuara dhe relevante si dhe a

peumlrdoren ato neuml meumlnyreuml efektive

31 Ccedilfareuml informatash i duhen policiseuml seuml trafikut

Veprimet peumlr teuml zvogeumlluar problemet e siguriseuml neuml trafikun rrugor duhet teuml jeneuml teuml bazuara

neuml informata relevante Informatat e tilla mund teuml merren me ndihmeumln e njeuml sistemi

informativ teuml siguriseuml neuml rrugeuml20 Shumeuml vende evropiane kaneuml baza teuml ndryshme teuml teuml

dheumlnave por neuml peumlrgjitheumlsi ato janeuml neuml proneumlsi teuml agjencive kombeumltare peumlr siguri neuml rrugeuml

dhe institucionet e ndryshme ofrojneuml informata peumlr agjenciteuml e tilla21

Aktivitetet efektive teuml policiseuml seuml trafikut keumlrkojneuml informata rreth22

Faktoreumlve qeuml ndeumlrlidhen me aksidente teuml tilla si23

ngaseumlsit dhe sjelljet e tyre

llojet e automjeteve teuml peumlrfshira dhe gjendja e tyre

gjendja e rrugeumlve dhe moti

intensiteti i trafikut dhe

ku dhe kur kaneuml ndodhur aksidentet

teuml ashtuquajturave ldquopika teuml zezardquo24

ngjarjeve - kur dhe ku mund teuml rriten rreziqet peumlr aksidente

pasojave teuml aksidenteve

aktiviteteve teuml kryera nga policia e trafikut dhe ndeumlshkimet e aplikuara dhe

reagimeve peumlr rezultatet e qasjeve dhe aktiviteteve teuml ndryshme

Policia e trafikut eumlshteuml peumlrgjegjeumlse peumlr mbledhjen e teuml dheumlnave teuml nevojshme teuml cilat kryesisht

vet i prodhojneuml Autoritetet tjera ose organizatat mund teuml keneuml njohuri teuml cilat policia e

20 OECD Safety on Roads (Paris 2002) fq 10 21 Neuml Kosoveuml roli i agjenciseuml seuml tilleuml ushtrohet nga Keumlshilli peumlr Sigurineuml neuml Komunikacionin Rrugor Keumlshilli

kryesisht mbledh teuml dheumlna nga Policia e Kosoveumls 22 Kjo pjeseuml bazohet neuml literatura teuml ndryshme rreth praktikave teuml mira teuml kontrollit teuml trafikut dhe dokumente ndash

politika nga organizata teuml ndryshme ndeumlrkombeumltare 23 WHO Data Systems A Road Safety Manual for Decision-Makers and Practioners (Geneva 2010) 24 Neuml menaxhimin e siguriseuml rrugore ldquopikat e zezardquo (angblackspot) janeuml vendet ku historikisht janeuml koncentruar

aksidentet e trafikut Kjo mund teuml ndodh peumlr arsye teuml ndryshme teuml tilla si ktheseuml e ashpeumlr apo keumlnd neuml njeuml rrugeuml teuml drejteuml kryqeumlzim i fshehur neuml njeuml rrugeuml teuml shpejteuml shenja teuml dobeumlta ose teuml fshehura paralajmeumlruese neuml udheumlkryq etj

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

10

trafikut nuk i ka peumlr shembull ngjarjet ose gjendja qeuml mund teuml rriseuml rrezikun peumlr aksidentet

e trafikut Peumlr keumlteuml arsye marreumldheumlnia e ngushteuml e puneumls midis policiseuml seuml trafikut dhe

autoriteteve teuml tjera eumlshteuml thelbeumlsore

Eumlshteuml po keumlshtu e reumlndeumlsishme qeuml teuml dheumlnat teuml strukturohen dhe analizohen siccedil duhet qeuml

aktualisht teuml peumlrdoren peumlr planifikime operative dhe detyra teuml peumlrditshme Kjo do trsquoi

mundeumlsonte policiseuml seuml trafikut teuml zgjedh mjetet e duhura - neuml koheumln e duhur dhe neuml vendin

e duhur Kjo gjithashtu e beumln meuml teuml lehteuml fokusimin meuml teuml mireuml neuml sjelljet e ngaseumlsve kushtet

rrugore gjendjen dhe llojin e automjeteve (kamioneuml autobuseuml ose vetura) etj Peumlr njeuml efekt

maksimal teuml siguriseuml eumlshteuml e reumlndeumlsishme qeuml policia e trafikut teuml fokusohet neuml faktoreuml teuml cileumlt

kaneuml ndikim teuml drejtpeumlrdrejteuml neuml sigurineuml rrugore dhe ateuml neuml vende dhe koheuml teuml duhur ku

aksidentet kaneuml gjasa teuml ndodhin

32 A ka policia e trafikut qasje neuml informatat e duhura

Shumica e informatave teuml nevojshme peumlr qeumlllime teuml planifikimit peumlr policineuml e trafikut janeuml

neuml dispozicion25 Policia e trafikut ka qasje neuml dy baza teuml teuml dheumlnave SIPK teuml dheumlnat rreth

veprave penale dhe MAAP teuml dheumlnat peumlr aksidentet statistikat dhe analizat Teuml dheumlnat neuml

keumlto baza peumlrcillen neuml baza ditore javore dhe mujore Disa teuml dheumlna sigurohen peumlrmes

takimeve dhe shkeumlmbimit me autoritetet tjera - institucionet rrugore sheumlndeteumlsore dhe

gjykatat neuml lidhje me kundeumlrvajteumlsit dhe ndeumlshkimet Teuml dheumlnat rreth aksidenteve dhe

pasojave teuml tyre janeuml teuml plota

Policia e trafikut eumlshteuml mjaft mireuml e informuar rreth ngjarjeve dhe gjendjes se ku dhe kur

mund teuml rriten rreziqet peumlr aksidente Bashkeumlpunimi me autoritetet tjera qendrore dhe lokale

dhe me shoqeumlrineuml civile ofron teuml dheumlna peumlr intensitetin e trafikut gjendjen neuml rrugeuml etj26

Mund teuml keumlrkohet nga policia e trafikut teuml sigurojeuml ndihmeuml peumlr autoritetet tjera bie fjala teuml

jeteuml e pranishme afeumlr shkollave teuml ndihmojeuml organet e inspektimit teuml ngriteuml ndeumlrgjegjeumlsimin

neuml parandalimin e rrezikut neuml trafik etj27

Neuml tabeleumln e meumlposhtme eumlshteuml peumlrmbledhur qasshmeumlria e njeumlsive policore teuml trafikut neuml

informata teuml nevojshme teuml llojeve teuml ndryshme Qasjen e kemi klasifikuar neuml kateumlr kategori28

25 Sipas praktikave ndeumlrkombeumltare burimi meuml i zakonsheumlm peumlr teuml dheumlnat rreth aksidenteve janeuml teuml dheumlnat e

policiseuml Megjithateuml shumeuml aksidente nuk raportohen neuml polici - me ose pa deumlmtime teuml vogla apo pa leumlndime 26 Raportet vjetore teuml PK-seuml peumlr vitet 2012 dhe 2013 27 Examinimi i raporteve teuml ndryshme planeve ditore teuml policiseuml seuml trafikut etj 28 Peumlr meuml shumeuml shpjegime shih ldquoShtojceumln IIrdquo

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

11

Tabela 1 Qasshmeumlria e policiseuml seuml trafikut neuml informata teuml nevojshme peumlr planifikimin

operativ

ploteumlsisht kryesisht pjeseumlrisht shumeuml pak

Informata peumlr faktoreumlt qeuml ndeumlrlidhen me aksidentet x

Informatat peumlr pasojat e aksidenteve x

Informata mbi ngjarjet kushtet kur ku rreziqet mund teuml rriten peumlr aksidente

x

Informata rreth aktiviteteve teuml kryera nga policia e trafikut dhe ndeumlshkimet e aplikuara

x

Reagimet ndaj rezultateve teuml qasjeve teuml ndryshme dhe aktiviteteve

x

Siccedil shihet meuml sipeumlr ekzistojneuml fusha ku informatat e nevojshme nuk janeuml ploteumlsisht teuml

qasshme - kur eumlshteuml e nevojshme Ka ende fusha qeuml duhet teuml zhvillohen para se policia e

trafikut teuml mund teuml pranojeuml informata neuml koheuml peumlr ngjarjet dhe kushtet kur dhe ku mund teuml

rriten rreziqet peumlr aksidente Informatat ldquoonlinerdquo ose neuml koheuml reale nga autoritetet e rrugeumlve

dhe peumlrpjekjet shteseuml peumlr teuml ngritur rrjete me aktereuml teuml ndrysheumlm janeuml shembuj teuml

aktiviteteve qeuml mund teuml shtojneuml vlereuml

Raportimi i performanceumls neuml disa aspekte nuk eumlshteuml i zhvilluar edhe aq mireuml Nga sistemi

aktual i informatave eumlshteuml veumlshtireuml teuml kuptohet secila peumlrpjekje qeuml do teuml sigurojeuml bazeuml solide

peumlr zhvillimin e raportimit

Kapacitetet meuml pak teuml zhvilluara janeuml ato peumlr vlereumlsimin e efektivitetit teuml qasjeve dhe

aktiviteteve teuml ndryshme Disa peumlrpjekje janeuml iniciuar peumlr shembull neuml hartimin e raporteve

peumlr aktivitetet e kryera por jo neuml matjen e veprimeve teuml ndeumlrmarra neuml meumlnyreuml qeuml teuml

parandalohen aksidentet

33 A eumlshteuml policia e trafikut duke i peumlrdorur informatat neuml

meumlnyreuml efektive

Cileumlsia e interpretimit teuml teuml dheumlnave eumlshteuml vendimtare neuml peumlrcaktimin e aktiviteteve teuml

duhura teuml policiseuml seuml trafikut Njeuml shembull disa nga faktoreumlt e aksidenteve teuml ofruara neumlpeumlr

dosje ndash siccedil janeuml kushtet klimatike dhe gjendjet e rrugeumlve ndash mund teuml shpjegojneuml ndonjeuml

aksident por neuml realitet ngasja e pakujdesshme ose shpejteumlsia mund teuml jeneuml shkaku i veumlrteteuml

Me fjaleuml teuml tjera policia e trafikut ka nevojeuml peumlr informata rreth kushteve klimatike dhe

gjendjes neuml rrugeuml qeuml teuml planifikojeuml aktivitetet e saj mireumlpo kontrollet aktuale ndash me qeneuml

efektive ndash duhet teuml fokusohen neuml aspekte tjera si shpejteumlsia dhe sjelljet e ngaseumlsve Njeuml ccedileumlshtje

tjeteumlr qeuml mund teuml ngritet neuml keumlteuml kontekst eumlshteuml nevoja peumlr informata Edhe neumlse keumlto

informata janeuml ligjeumlrisht dhe teknikisht korrekte ato mund teuml diskutohen nga njeuml

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

12

perspektiveuml e kontrollit teuml trafikut neumlse janeuml mbivendosur ose tepeumlr teuml detajuara peumlr trsquou

peumlrshtatur nevojave praktike teuml policiseuml trafikut29

Shfryteumlzimi efektiv i informatave keumlrkon qeuml ato teuml

konsiderohen relevante dhe teuml dobishme nga ana e peumlrdoruesit

doreumlzohen neuml koheumln e duhur peumlr njeumlsiteuml e duhura

interpretohen neuml meumlnyreuml korrekte nga ana e peumlrdoruesit

peumlrdoren peumlr analiza dhe vlereumlsim neuml nivele teuml ndryshme

kaneuml ndikim neuml puneumln e peumlrditshme neuml terren dhe

peumlrdoren peumlr teuml meumlsuar dhe vepruar peumlr ndryshim dhe peumlrmireumlsim

Informatat peumlr planifikimin e aktiviteteve nuk janeuml peumlrdorur sistematikisht nga policia e

trafikut neuml meumlnyreuml efektive peumlr teuml maksimizuar efektivitetin e puneumls neuml aktivitetet e

peumlrditshme Peumlrveccedil keumlsaj ato janeuml peumlrdorur rralleuml peumlr vendimet rreth meumlnyreumls se si duhet

peumlrmireumlsuar aktivitetet e policiseuml seuml trafikut teuml cilat janeuml - peumlrgjitheumlsisht - duke peumlrseumlritur teuml

njeumljteumln strategji teuml zbatimit Detyrat e adresuara neuml fleteumlt-patrulluese nuk ishin shpesh neuml

peumlrputhje me planet operative30

Analizat e shkaqeve qeuml qeumlndrojneuml pas aksidenteve interpretohen nga njeumlsiteuml e policiseuml seuml

trafikut dhe peumlrcillen te DKRr neuml baza teuml rregullta Analizat shteseuml teuml prodhuara nga DKRr

peumlrdoren pjeseumlrisht neuml peumlrputhje me faktoreumlt e identifikuar teuml rrezikut31

Tabela 2 Peumlrdorimi i informatave teuml nevojshme nga policia e trafikut peumlr planifikim

operativ

Peumlrdorimi i informatave Gjithhereuml Shpesh Ndonjeumlhereuml Rralleuml

Teuml interpretuara analizuara dhe kombinuara me teuml dheumlna tjera

x

Teuml doreumlzuara me koheuml te njeumlsia e duhur x

Teuml peumlrdorura peumlr planifikim operativ dhe puneuml teuml peumlrditshme

x

Teuml peumlrdorura peumlr teuml meumlsuar dhe peumlr vendime peumlr peumlrmireumlsim

x

29 Ekzaminimi i klasifikimeve teuml DKRr peumlr shkaqet e aksidenteve neuml trafik ldquoStatistika dhe analiza e aksidenteve

neuml trafikrdquo peumlr vitet 2012 dhe 2013 30 Ekzaminim i aktiviteteve teuml bazuara neuml plane operative 31 Ekzaminimi i klasifikimeve teuml DKRr peumlr shkaqet e aksidenteve teuml trafikut ldquoStatistika dhe analiza e aksidenteve

neuml trafikrdquopeumlr vitet 2012 dhe 2013

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

13

Raportet vjetore teuml DKRr-seuml i peumlrshkruajneuml faktoreumlt e aksidenteve rrugore neuml krahasim me

vitet e meumlparshme Rezultatet e informatave peumlr faktoreumlt qeuml ndeumlrlidhen me aksidentet

trajtohen siccedil duhet veteumlm kur policia e trafikut zbaton masat neuml planet operative ose urdhrat

nga DKRr Neuml planifikimin operativ policia e trafikut ka peumlrdorur informatat rreth

shpeshteumlsiseuml dhe shkaqeve teuml aksidenteve Aktivitetet janeuml teuml ndryshme dhe varen thjesht

nga vendndodhja gjeografike dhe intensiteti i trafikut por kryesisht janeuml orientuar neuml

monitorimin e shpejteumlsiseuml32 Peumlrveccedil keumlsaj njeumlsiteuml e trafikut (duke peumlrjashtuar NjKA-neuml) nuk i

drejtojneuml gjithnjeuml aktivitetet me sheumlnjesteumlr edhe neuml rrugeumlt tjera jo-rajonale

Detyrat rutineuml nuk adresojneuml detyra teuml veccedilanta vis-agrave-vis treguesve teuml identifikuar neuml analizeumln

e aksidenteve Sipas krahasimit teuml teuml dheumlnave patrullimet e vlereumlsuara rutineuml teuml policiseuml seuml

trafikut kryesisht kaneuml sheumlnjestruar faktorin shpejteumlsi Kjo neumlnkupton se informatat nuk janeuml

peumlrdorur ploteumlsisht peumlr detyrat e peumlrditshme Shumica e patrullimeve kryesisht kryhen pa

ndonjeuml objektiv tjeteumlr shteseuml Aktivitetet aktuale teuml peumlrditshme ndash peumlr teuml qeneuml efektive - do teuml

duhet teuml fokusohen neuml aspekte teuml tjera teuml ndryshme siccedil eumlshteuml sjellja e ngaseumlsve (mbajtja e

distanceumls ngasja e pakujdesshme etj)

Informatat peumlrdoren rralleuml peumlr teuml identifikuar peumlrmireumlsimet e mundshme teuml veprimeve

parandaluese33 Shumica deumlrrmuese e aktiviteteve teuml kryera nuk janeuml teuml peumlrmbledhura neuml

raporte post-operative peumlr teuml matur progresin drejt objektivave teuml vendosura Peumlr meuml tepeumlr

peumlrzierja e prioriteteve neuml patrullime nuk ishte gjithnjeuml e bazuar neuml informatat e

disponueshme34

32 Shembuj teuml tjereuml teuml intensifikimit teuml patrullimeve peumlrfshijneuml ndalesat peumlr automjete sipas planeve operative

ngjarjet sportive dhe klubet e nateumls etj Automjetet inspektohen neuml baza vjetore derisa veteumlm hereumlpashere adresohen me plane teuml peumlrbashkeumlta operative Policia e trafikut - MI

33 Ekzaminimi i raporteve teuml njeumlsive teuml policiseuml seuml trafikut peumlr vitet 2012 dhe 2013 34 Vlen teuml peumlrmendet se bazuar neuml informatat peumlr aksidente DKRr ka keumlrkuar nga NjRKRr-PR qeuml teuml shtohet

numri i kontrolleve neuml disa rrugeuml siccedil ishte rasti neuml rrugeumln Prishtineuml-Podujeveuml-Merdareuml Si rezultat i angazhimeve shteseuml numri i aksidenteve neuml keumlteuml aks rrugor eumlshteuml zvogeumlluar duksheumlm neuml periudheumln janar-maj 2014 neuml krahasim me vitin 2013

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

14

4 A i kryen policia e trafikut sheumlrbimet neuml meumlnyreuml

efektive

41 Si teuml matet efektiviteti i policiseuml seuml trafikut

Qeumlllimi i peumlrgjithsheumlm peumlr policineuml e trafikut seuml bashku me autoritetet e tjera peumlrgjegjeumlse siccedil

kemi peumlrmendur eumlshteuml teuml minimizohen aksidentet e trafikut dhe teuml ndihmohet peumlr njeuml mjedis

teuml sigurt teuml trafikut Shtrohet pyetja se si duhet teuml veprojeuml policia e trafikut peumlr teuml

peumlrmbushur neuml meumlnyreumln meuml teuml mireuml teuml mundshme keumlto objektiva Peumlrveccedil keumlsaj a eumlshteuml fare

e mundur teuml maten rezultatet e policiseuml seuml trafikut peumlr shkak teuml faktoreumlve teuml tjereuml qeuml ndikojneuml

neuml veumlllimin dhe karakterin e ldquoaksidenteverdquo

Zvogeumllimi i aksidenteve teuml reumlnda teuml trafikut eumlshteuml njeuml lloj mateumlsi qeuml tregon peumlr rezultatin e

peumlrgjithsheumlm se neuml ccedilrsquomeumlnyreuml operojneuml autoritetet peumlrgjegjeumlse rrugore ose teuml policiseuml seuml

trafikut Megjithateuml eumlshteuml matje shumeuml e peumlrgjithshme qeuml varet nga shumeuml faktoreuml siccedil janeuml

rrugeumlt dhe moti sjelljet e ngaseumlsve numri i automjeteve dhe gjendja e tyre angazhimi i

autoriteteve tjera rregullimi aktual kushtet financiare etj

Ekzistojneuml edhe matje teuml tjera teuml zakonshme Mund teuml studiohen neumlse mjetet e teuml duhura janeuml

neuml dispozicion dhe neumlse ato janeuml peumlrdorur neuml meumlnyreuml efektive peumlr shembull a janeuml peumlrdorur

kamerat e shpejteumlsiseuml dhe radareumlt aty ku do teuml shtonin meuml shumeuml vlereuml (rreziku i larteuml peumlr

aksidentet e trafikut peumlr shkak teuml shpejteumlsiseuml seuml automjetit) a beumlhen teste alkooli ku do teuml

shtonin meuml shumeuml vlereuml etj Gjithashtu mund teuml shqyrtohen neumlse njeumlsiteuml e kontrollit neuml koheuml

teuml duhur sigurojneuml autoritetet peumlrgjegjeumlse rrugore me propozime peumlr ndryshimin e

kufizimeve teuml shpejteumlsiseuml veumlnien e shenjave paralajmeumlruese riparimin e rrugeumlve largimin e

pengesave neuml rrugeuml etj

Mund edhe teuml matet meumlnyra se si shpeumlrndahen burimet neuml koheuml dhe neuml hapeumlsireuml Idealisht

mjetet e duhura duhet peumlrdorur peumlr teuml kontrolluar gjeumlrat e duhura neuml koheumln e duhur dhe

vendin e duhur Aktivitetet e patrullimit neuml koheuml dhe hapeumlsireuml duhet teuml ndeumlrlidhen sa meuml

shumeuml qeuml teuml jeteuml e mundur me ateuml se kur dhe ku ndodhin aksidentet e trafikut

Kundrejt propozimeve teuml meumlsipeumlrme mund teuml shtrohet pyetja A eumlshteuml e mundur qeuml policia

e trafikut teuml punojeuml meuml mireuml apo meuml dobeumlt a eumlshteuml policia e trafikut neuml gjendje teuml meumlsojeuml dhe

a janeuml neuml gjendje teuml marrin vendime ccedilfareuml teuml beumljneuml dhe si teuml beumlhet Peumlrgjigja e qarteuml peumlr teuml

gjitha keumlto pyetje eumlshteuml pozitive Eumlshteuml e reumlndeumlsishme teuml theksohet se megjithateuml asnjeuml matje

nuk eumlshteuml e peumlrsosur dhe e ploteuml vetvetiu Ccedileumlshtje kryesore eumlshteuml qeuml teuml peumlrdoren informatat

dhe teuml dheumlnat relevante teuml besueshme dhe qeuml janeuml neuml gjendje trsquoi ofrojneuml policiseuml seuml trafikut

udheumlzime se si teuml punojneuml meuml zgjuar ndash teuml jeneuml meuml efektiv - neuml meumlnyreuml qeuml trsquoi afrohen qeumlllimit

qeuml teuml ndikojneuml neuml numrin e aksidenteve fatale

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

15

42 A i ka policia e trafikut mjetet e duhura qeuml teuml jeteuml efektive

Peumlr shkak se rreziku i aksidenteve peumlrcaktohet nga faktoreuml teuml ndrysheumlm policia e trafikut

duhet teuml peumlrdoreuml mjete teuml llojllojshme peumlr teuml adresuar vendimet ndikuese mbi kufizimet e

shpejteumlsiseuml dhe shenjat paralajmeumlruese dhe meuml drejtpeumlrdrejteuml peumlrmes masave teuml ndryshme

teuml kontrollit teuml trafikut siccedil janeuml kamerat peumlr shpejteumlsi radareumlt testet e alkoolit kontrollet e

automjeteve dhe teuml flukseve teuml trafikut gjendjen e rrugeumlve dhe sjelljet e ngaseumlsve35

Neuml meumlnyreuml qeuml teuml keteuml qasjen direkte neuml meumlnyreuml efektive policia e trafikut duhet teuml

Orientojeuml peumlrpjekjet e tyre neuml

- Vendndodhjet me rrezik teuml larteuml rrugeumlt apo vendet ku aksidentet mund teuml

ndodhin

- Neuml koheumln diteumlt dhe oreumlt me rrezik teuml larteuml kur aksidentet mund teuml jeneuml meuml teuml

shpeshta

- Vendndodhjet me rrezik ad-hoc neuml koheuml teuml caktuar (ngjarje teuml peumlrkohshme)

Fokusojeuml kontrollet neuml faktoreumlt qeuml ndeumlrlidhen me aksidente si

- Sjellja e ngaseumlsve me rrezik teuml larteuml

- Faktoreumlt mekanik teuml rrezikut teuml larteuml te automjetet veccedilaneumlrisht kamioneumlt e

meumldhenj

- Rrugeumlt me rrezik teuml larteuml dhe kushtet e motit

Aplikojeuml ndeumlshkime teuml duhura peumlr ata qeuml keumlrceumlnojneuml sigurineuml neuml trafik peumlrmes

- Paralajmeumlrimeve verbale apo teuml dokumentuara dhe llojeve teuml ndryshme teuml

gjobave etj

Peumlr teuml qeneuml efektive policia e trafikut duhet teuml keteuml punonjeumls kompetent dhe pajisje teuml

duhura automjete teuml pajisura mireuml (teuml shenjeumlzuara dhe teuml pashenjeumlzuara) motoccedilikleta

radareuml dhe teste teuml alkoolit Neuml shumeuml vende policia e trafikut eumlshteuml e pajisur edhe me

helikoptereuml kamera teuml shpejteumlsiseuml teste kundeumlr narkotikeumlve etj36 Peumlrvoja neuml BE dhe vende teuml

tjera tregon se kamerat e shpejteumlsiseuml teuml cilat ofrojneuml deumlshmi fotografike teuml pranueshme peumlr

gjykata janeuml shumeuml kost-efektive37

PK-ja peumlrdoreuml tregues teuml ndrysheumlm neuml meumlnyreuml qeuml teuml ndajeuml burimet e tyre neuml meumlnyreuml efektive

35 Ky seksion bazohet neuml literatura teuml ndryshme peumlr praktika teuml mira teuml kontrollit teuml trafikut si dhe dokumente

dhe politika nga vende teuml ndryshme dhe nga Policia e Kosoveumls 36 Patrullimi me helikopter peumlrdoret neuml veccedilanti neuml rrethana selektive Helikoptereumlt mund teuml peumlrdoren gjithashtu

peumlr kujdesin post-aksidental PK-ja nuk eumlshteuml e pajisur me mjet teuml tilleuml Mungojneuml edhe instrumentet peumlr testimin e praniseuml seuml narkotikeumlve

37 European Transport Safety Council (ETSC) Reducing Traffic Injuries Resulting from Excess and Inappropriate Speed (Brussels 1995) fq 28

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

16

Ne kemi ekzaminuar teuml dheumlnat e ndryshme - neuml lidhje me zyrtareumlt policoreumlpolicineuml e

trafikut

Tabela 3 Teuml dheumlnat peumlr aksidentet automjetet kundrejt burimeve teuml policiseuml

2010 2011 2012 2013 2014

Numri i automjeteve teuml regjistruara 178798 205366 212851 272107 288828

Numri i aksidenteve 18030 18888 19754 19954 16300

Numri i aksidenteve fatale 158 130 116 104 111

Numri i teuml vdekurve 175 157 121 119 127

Numri i personave teuml leumlnduar 7730 8321 8561 9817 9713

Numri i zyrtareumlve policoreuml 7191 7205 7269 7326 7686

Numri i zyrtareumlve policoreuml teuml trafikut 523 514 529 507 506

Duket fare qarteuml se numri i policeumlve teuml trafikut nuk e ka ndjekur trendin e aksidenteve dhe

automjeteve Ne kemi marreuml neuml konsiderateuml edhe burimet peumlr njeumlsiteuml e veccedilanta

Tabela 4 Numri i kilometrave teuml mbuluara nga policia e trafikut burimet neuml njeumlsiteuml

peumlrkateumlse teuml policiseuml seuml trafikut mjetet e kontrollit teuml disponueshme (2014)

Njeumlsia Kilometrat e

mbuluara Zyrtareumlt e

policiseuml Automjetet e shenjeumlzuara

Automjetet civile

Radareuml Testues teuml

alkoolit

NjRKRr-PR 341 108 6 1 5 5

NjRKRr-PE 380 82 13 0 6 3

NJKA 104 33 6 0 10 2

Siccedil shihet shpeumlrndarja e burimeve nuk duket se e peumlrcjelleuml njeuml model teuml qarteuml peumlr teuml tre

njeumlsiteuml Peumlr shkak teuml bazeumls seuml paqarteuml peumlr alokim numri i policeumlve teuml trafikut nuk

korrespondon me kushtet e trafikut respektivisht aksidentet As numri i automjeteve teuml

shenjeumlzuara apo sistemet e radareumlve nuk ndeumlrlidhen me numrin e policeumlve apo aksidentet e

trafikut Numri i radareumlve neuml NjKA mund pjeseumlrisht teuml shpjegohet me faktin se eumlshteuml njeumlsi

patrulluese e autostradeumls (neumlse kjo eumlshteuml shpeumlrndarja optimale e keumlsaj pajisje ateumlhereuml eumlshteuml

njeuml ccedileumlshtje tjeteumlr)

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

17

Eumlshteuml po keumlshtu veumlshtireuml teuml shihet njeuml model i qarteuml i shpeumlrndarjes seuml burimeve ndeumlrmjet dhe

brenda njeumlsive Raporti midis numrit teuml policeumlve teuml trafikut dhe numrit teuml automjeteve

radareumlve apo testuesve teuml alkoolit ndryshon neuml meumlnyreuml teuml konsiderueshme peumlr shembull

NjKA ka meuml shumeuml automjete dhe meuml shumeuml policeuml sesa NjRKRr-PR neuml raport me

aksidentet e trafikut Njeuml shpjegim i mundsheumlm por jo shterues eumlshteuml faktori gjeografik

(qytetet neuml raport me fshatet)

Vlen teuml theksohet se veteumlm njeuml njeumlsi kishte qasje neuml njeuml automjet civil teuml pashenjeumlzuar edhe

pse neumlse automjetet e tilla peumlrdoren siccedil duhet - sipas peumlrvojeumls ndeumlrkombeumltare ndash ateumlhereuml ato

janeuml mjaft efektive neuml identifikimin e ngaseumlsve agresiveuml

Peumlr meuml tepeumlr veteumlm disa automjete teuml policiseuml seuml trafikut janeuml teuml pajisura me radareuml dhe

testues peumlr alkool38 Rrjedhimisht eumlshteuml e pamundur qeuml patrullat teuml kryejneuml teste teuml tilla seuml

paku jo peumlrnjeumlhereuml (neuml teuml njejteumln koheuml) Kjo ka mundeumlsi teuml pengojeuml efektivitetin e kontrolleve

teuml trafikut meqeuml shpejteumlsia dhe ldquongasja neumln ndikimin e alkoolit barnave dhe narkotikeumlverdquo

janeuml gjithashtu shkaktareuml teuml aksidenteve neuml trafik39

Kontrollet e kufizuara teuml alkoolitnarkotikeumlve janeuml njeuml e meteuml e kontrolleve qeuml e reduktojneuml

cileumlsineuml e teuml dheumlnave mbi shkaqet qeuml qeumlndrojneuml pas aksidenteve

Peumlrveccedil informatave teuml dheumlna neuml tabeleumln e meumlsipeumlrme ne kemi gjetur mangeumlsi teuml tjera neuml

pajisje bie fjala automjetet nuk janeuml teuml pajisura me shenjat paralajmeumlruese (si stop policia

ngadaleumlso rrezik neuml rrugeuml etj) Asnjeuml prej njeumlsive nuk kishte qasje neuml motoccedilikleta ndoneumlse

mjetet e tilla zakonisht shihen si mjaft efektive peumlr kontrollin e trafikut Peumlr meuml shumeuml

kamerat e shpejteumlsiseuml qeuml nga shumeuml hulumtues janeuml pareuml si mjet shumeuml efikas peumlr uljen e

rrezikut teuml aksidenteve teuml trafikut (dhe numrin e zyrtareumlve teuml nevojsheumlm peumlr kontrolle) nuk

janeuml peumlrdorur neuml asnjeuml njeumlsi kryesisht peumlr shkak teuml argumenteve se keumlrkojneuml investime

fillestare

Policia e trafikut peumlrdoreuml meumlnyra leumlvizeumlse dhe joleumlvizeumlse (statike) peumlr patrullim Teuml dyja

meumlnyrat i kaneuml epeumlrsiteuml dhe teuml metat e tyre40 Aktivitetet joleumlvizeumlse teuml kontrollit janeuml meumlnyreuml

e duhur neuml raste teuml bazuara neuml rrezik teuml veccedilanteuml (peumlrqendrimi masiv i peumlrpjekjeve teuml

kontrollit teuml trafikut neuml koheuml dhe vend teuml caktuar) ose kryhen neuml vende ose rrugeuml ku

aksidentet historikisht janeuml teuml zakonshme Patrullimet leumlvizeumlse janeuml meumlnyreuml e mireuml peumlr

zbulimin e sjelljeve teuml ccedilrregullta teuml ngaseumlsve qeuml mund teuml ndodhin edhe neuml vende ku

aksidentet janeuml meuml pak teuml zakonshme Shumica e aktiviteteve teuml patrullimit nga keumlto njeumlsi

kryhen peumlrmes patrullimeve joleumlvizeumlse Peumlrjashtime beumljneuml patrullimet e rralla teuml kryera nga

38 Neuml raportin e IPK-seuml peumlr ldquoVlereumlsimin e menaxhimit teuml trafikut rrugor nga PK-jardquo (2014) eumlshteuml theksuar se

shumica e radareumlve janeuml jo-funksionaleuml 39 Sipas OJQ-seuml ldquoLabyrinthrdquo nuk ka numeumlr teuml sakteuml peumlr peumlrdoruesit e narkotikeumlve neuml Kosoveuml Ekzistojneuml

vlereumlsime teuml peumlrafeumlrta teuml peumlrdoruesve qeuml sillen mes 10000 - 15000 individeumlve dhe nga keumlta rreth 4000 ndash 5000 besohet teuml jeneuml peumlrdorues teuml heroineumls

40 Rune Elvik Cost-Benefit Analyses of Police Enforcement (ESCAPE 2001) fq 14

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

18

automjeti me targa civile neuml NjRKRr-PR Peumlrveccedil keumlsaj neuml rrugeumlt e qytetit teuml Prishtineumls eumlshteuml

e zakonshme qeuml patrullimet teuml kryhen dhe neuml keumlmbeuml ose me biccedilikleta Nuk ka qeneuml e

mundur qeuml ZAP-i teuml vlereumlsojeuml performanceumln e tyre por ka mundeumlsi qeuml biccedilikletat ndash sidomos

neuml qytetet e meumldha - teuml jeneuml mjet efektiv neuml disa raste Peumlr meuml shumeuml gjithnjeuml mund teuml themi

se patrullimi neuml keumlmbeuml peumlrmbush funksionet parandaluese neuml kuptim meuml teuml gjereuml (meuml pak teuml

matsheumlm)

43 A peumlrdoren mjetet neuml dispozicion peumlr qeumlllimin e tij

kryesor

Policeumlt e trafikut nganjeumlhereuml duhet trsquoiu ndihmojneuml funksioneve tjera peumlrbrenda forcave teuml

policiseuml ose trsquoiu ndihmojneuml autoriteteve tjera me sheumlrbime teuml ndryshme Kjo natyrisht se ka

pasoja edhe pozitive edhe negative Kjo mund teuml shihet si njeuml meumlnyreuml fleksibile por

njeumlkoheumlsisht mund ta pengojeuml efektivitetin e policiseuml seuml trafikut peumlr kryerjen e detyrave teuml

tyre kryesore41

Teuml tre njeumlsiteuml e trafikut nuk ishin teuml angazhuara neuml meumlnyreuml teuml vazhdueshme neuml veprimtari teuml

tilla mbeumlshteteumlse NjKA ishte neuml gjendje qeuml trsquoi koncentrojeuml ploteumlsisht burimet e veta neuml

detyreumln e vet primare - neuml gjeumlra tjera teuml ngjashme ndash dhe ndoshta ka nevojeuml peumlr meuml pak policeuml

dhe automjete peumlr ta mbajtur keumlteuml nivel teuml kontrollit

Sipas peumlrllogaritjeve tona neuml ccedildo diteuml teuml vitit 2013 neuml NjRKRr-PR mesatarisht rreth peseuml peumlr

qind teuml zyrtareumlve policoreuml nuk ishin neuml dispozicion peumlr kontrollin e trafikut42

Marreuml parasysh gjendjen neuml trafik dhe zhvillimin e aksidenteve na beumln teuml kuptojmeuml se

veumlllimi i puneumls - ose pengesat peumlr teuml qeneuml efektiv - janeuml rritur meuml shumeuml peumlr NjRKRr-PR sesa

peumlr dy njeumlsiteuml e tjera Keumlshtu qeuml duke krahasuar numrin e aksidenteve dhe teuml policeumlve teuml

trafikut neuml Prishtineuml ne kemi veumlrejtur se ndash peumlrkundeumlr ngarkeseumls ndash numri i policeumlve eumlshteuml

zvogeumlluar (nga 147 sa ishin neuml vitin 2012 neuml 103 neuml vitin 2014)43

Peumlr trsquoi peumlrballuar sfidat e tilla duhet ulur ambiciet duhet rritur efikasitetin (teuml punohet meuml

mireuml dhe meuml zgjuar) ose teuml shtohen burime si peumlr shembull peumlrmes rialokimit teuml burimeve

ose duke peumlrdorur kamera Bazuar neuml veumlzhgimet tona ne nuk kemi mundur teuml gjejmeuml

deumlshmi teuml forta peumlr rritjen e efikasitetit apo peumlr burime shteseuml gjateuml periudheumls seuml ekzaminuar

41 Policia e Kosoveumls intervista me menaxhmentin e policiseuml seuml trafikut (prill 2014) ekzaminimi i dokumenteve teuml

ndryshme teuml tjera si komunikime elektronike plane etj 42 Analiza fillestare tregon se ccedildo diteuml rreth peseuml policeuml teuml trafikut kaneuml qeneuml teuml angazhuar neuml mbeumlshtetjen e

institucioneve teuml tjera peumlr ngjarje teuml ndryshme si peumlrcjellje peumlr delegacione protesta teuml ndryshme ngjarje sportive etj Me rastin e tubimeve dhe ngjarjeve teuml ndryshme burimet e angazhuara peumlr patrullimin e trafikut ridrejtohen peumlr teuml siguruar keumlto ngjarje duke braktisur vendet ku patrullimet eumlshteuml dashur teuml kryhen Gjateuml keumltyre ngjarjeve atje kryesisht eumlshteuml fluks i madh i automjeteve dhe ka rreziqe meuml teuml meumldha peumlr aksidente apo probleme tjera teuml trafikut

43 Teuml shihet ldquoShtojca IIIrdquo (tabela 7)

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

19

peumlr NjRKRr-PR Kjo sugjeron se ldquozgjidhjardquo e sfideumls peumlr NjRKRr-PR ka qeneuml qeuml teuml ulen

ambiciet peumlr kontrollin e trafikut44 Dy njeumlsiteuml tjera nuk kaneuml qeneuml teuml detyruara qeuml teuml

peumlrballen me teuml njeumljteumln situateuml45

44 A janeuml kryer kontrollet neuml vendet e duhura

Teuml gjendesh neuml vendin e duhur me rrezik teuml larteuml - peumlr teuml kontrolluar - eumlshteuml vendimtare peumlr

njeuml polici teuml efektshme teuml trafikut46 Ne kemi studiuar trajteumln gjeografike teuml aksidenteve neuml

kuadeumlr teuml tri rajoneve dhe kemi krahasuar ateuml me shpeumlrndarjen e kontrolleve teuml kryera Ne

gjithashtu kemi ekzaminuar edhe shkaqet e aksidenteve

Teuml ashtuquajturat ldquopika teuml zezardquo janeuml vende apo rrugeuml ku aksidentet e trafikut ndodhin

shpesh Neuml harteumln e meumlposhtme janeuml paraqitur keumlto pika neuml njeumlreumln prej tri rajoneve (NjRKRr-

PR)

44 Kjo situateuml vlen veccedilaneumlrisht peumlr rrugeumln drejt pikeumls seuml vendkalimit kufitar neuml Mutivodeuml ku nuk ushtrohen

kontrolle 45 NjRKRr-PE nuk ka ofruar ndonjeuml teuml dheumlneuml peumlr keumlteuml por sipas zyrtareumlve numri eumlshteuml meuml i uleumlt se neuml Prishtineuml

dhe nuk eumlshteuml rritur aq shumeuml 46 Sipas praktikave teuml mira veteumlm prania e policiseuml seuml trafikut neuml vende teuml duhura - edhe pa kontrolluar fare -

eumlshteuml e nevojshme qeuml ngaseumlsit teuml jeneuml teuml kujdessheumlm dhe ka karakter parandalues

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

20

Ccedilfareuml kemi gjetur NjRKRr-PR mban teuml dheumlna teuml tilla qeuml demonstrojneuml se kontrollet e keumlsaj

njeumlsie janeuml teuml orientuara deri neuml njeuml maseuml teuml madhe - por jo ploteumlsisht ndash kundrejt ldquopikave teuml

zezardquo Disa prej keumltyre pikave iu jepet veumlmendja e duhur ndeumlrsa teuml tjerat peumlr arsye teuml

ndryshme neglizhohen ose iu jepet njeuml veumlmendje meuml e uleumlt

NjRKRr-PE nuk peumlrdoreuml orare kohore peumlr ta specifikuar vendin se ku duhet teuml veprojneuml

njeumlsiteuml e patrullimit peumlrderisa i kryejneuml kontrollet Personat qeuml intervistuam nga kjo njeumlsi

kaneuml theksuar se aktivitetet patrulluese kryesisht kryhen neuml bazeuml teuml vlereumlsimit peumlrvojeumls dhe

gjykimit teuml njeumlsive patrulluese

Neuml aneumln tjeteumlr kontrollet neuml NjKA ushtrohen neuml vende teuml ndryshme teuml peumlrcaktuara meuml pareuml

neuml teumlreuml traseneuml

45 A janeuml kryer kontrollet neuml koheumln e duhur

Puna e patrullimeve neuml terren beumlhet neuml tri ndeumlrrime Ndeumlrrimet e patrullave peumlr shkak teuml

mungeseumls seuml automjeteve beumlhen neuml zyra teuml njeumlsive dhe gjateuml asaj periudhe asnjeuml rrugeuml

rajonale dhe magjistrale nuk mbulohet me njeumlsi patrulluese47

Neuml tabeleumln e meumlposhtme eumlshteuml paraqitur numri i peumlrgjithsheumlm i aksidenteve teuml regjistruara

teuml trafikut neuml tri regjionet peumlr vitet 2012 dhe 2013 si dhe koheumln kur ndodhen aksidentet gjateuml

24 oreumlve

Tabela 5 Aksidentet e trafikut sipas rajoneve dhe koheumln kur kaneuml ndodhur

Koha gjateuml diteumls

Prishtineuml Pejeuml NjKA

2012 2013 2012 2013 2012 2013

06-10 1299 1365 358 383 Nuk ka shifra 12

10-14 2439 2635 827 791 32

14-18 2730 3036 870 785 29

18-22 1522 1741 624 399 8

22-02 493 563 201 153 10

02-06 208 256 77 63 8

Total 8691 9596 2957 2574 99

Siccedil shihet meuml larteuml shumica e aksidenteve ndodhin gjateuml diteumls Meuml shumeuml se frac34 e aksidenteve

kaneuml ndodhur midis oreumls 06-22 dhe pothuajse aq shumeuml midis oreumls 12-20

47 Kjo peumlrfshineuml periudheumln kohore nga 1430 ndash 1530 kur ndodhin meuml seuml shumti aksidentet dhe 2230 ndash 2330 0630

ndash 0730

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

21

Duke u bazuar neuml intervista orare teuml puneumls dhe neuml teuml dheumlna tjera teuml regjistruara gjetjet tona

sugjerojneuml se kontrollet kryhen gjateuml diteumls

Kur ne studiuam shifrat meuml holleumlsisht rezultoi se neuml fakt koha e ldquopikutrdquo peumlr aksidente teuml

trafikut korrespondonte me koheumln kur patrullat e policiseuml seuml trafikut kishin filluarpeumlrfunduar

ndeumlrrimet e tyre teuml puneumls dhe rrjedhimisht nuk kaneuml mundur teuml jeneuml neuml vende me rreziqe teuml

larta Peumlrderisa keumlto teuml dheumlna nuk ishin teuml njohura ose teuml pakteumln nuk janeuml ekzaminuar nga

njeumlsiteuml ata nuk kaneuml qeneuml neuml dijeni peumlr pasojat e orareve teuml tyre kohore apo peumlr periudhat e

ndeumlrrimit

Sipas policiseuml seuml trafikut ata peumlrpiqen qeuml teuml jeneuml teuml informuar mireuml peumlr ngjarjet madhore qeuml

kaneuml gjasa teuml shkaktojneuml probleme neuml trafik dhe neuml peumlrputhje me rrethanat i alokojneuml

burimet Ne nuk kemi arsye peumlr teuml mos besuar se kjo eumlshteuml keumlshtu por konfirmimi i keumlsaj

nuk ka qeneuml i mundur teuml beumlhet brenda fusheumlveprimit teuml keumltij auditimi

Po ashtu ne nuk kemi qeneuml neuml gjendje qeuml teuml ekzaminojmeuml se a janeuml peumlrdorur ldquomjetet e

duhurardquo neuml koheumln e duhur Sa peumlr ilustrim neuml shumeuml vende eumlshteuml procedureuml standarde qeuml teuml

kontrollohet se a po respektohen kufizimet e shpejteumlsiseuml afeumlr shkollave dhe ccedilerdheve neuml

koheuml teuml caktuar (kur fillojneuml meumlsimet neuml shkolla pas pushimeve verore) Gjithashtu eumlshteuml e

zakonshme qeuml policia e trafikut teuml peumlrdoreuml teste teuml alkoolit (narkotikeumlve) neuml koheumlt kur gjasat

qeuml drejtuesit e automjeteve teuml jeneuml neumln ndikim teuml keumltyre substancave eumlshteuml e larteuml (diteumlt e

shtuna apo teuml diela pas mesnate neuml afeumlrsi teuml vendeve teuml peumlrshtatshme) Keumlto janeuml shembuj teuml

gjeumlrave teuml cileumlt nuk kemi qeneuml neuml gjendje qeuml trsquoi ekzaminojmeuml peumlr shkak teuml mungeseumls seuml teuml

dheumlnave

46 A janeuml kontrolluar gjeumlrat e duhura

Peumlr teuml qeneuml efektiv duhet teuml kontrollohen gjeumlrat e duhura automjetet ose ngaseumlsit dhe meuml

konkretisht ccedilfareuml lloji teuml sjelljes apo ccedileumlshtje teknike Peumlrvojat ndeumlrkombeumltare japin

udheumlzime peumlrveccedilqeuml edhe kushtet lokale dhe meumlsimet gjithmoneuml duhet teuml merren parasysh

Meqeneumlse kualiteti dhe inspektimi i automjeteve eumlshteuml peumlrmireumlsuar duksheumlm sjellja e

ngaseumlsve eumlshteuml shkaku absolut dominues i aksidenteve teuml trafikut qeuml konfirmohet edhe nga

statistikat e DKRr48 Peumlrjashtime ka te kamioneumlt e meumldhenj Megjithateuml peumlrvoja tregon se

problemet qeuml kaneuml teuml beumljneuml me goma prishjet dhe mbingarkesat nuk janeuml teuml pazakonta etj

Sipas zyrtareumlve teuml DKRr ata i kaneuml ekzaminuar shkaqet e aksidenteve neuml meumlnyreuml qeuml meuml

tepeumlr trsquoi fokusojneuml kontrollet Ata kaneuml gjetur se tejkalimi i shpejteumlsiseuml eumlshteuml shkak i

48 Eumlshteuml e reumlndeumlsishme teuml theksohet se rreziku nga sjelljet e ngaseumlsve mbetet faktor vendimtar i aksidenteve neuml

Kosoveuml Sipas IPK-seuml (Raport inspektimi 05201410) neuml vitin 2012 edhe automjetet e policiseuml ishin peumlrfshireuml neuml 312 aksidente ndeumlrsa 170 prej tyre janeuml shkaktuar nga zyrtareumlt e policiseuml Ndeumlrsa neuml vitin 2013 automjetet e policiseuml ishin peumlrfshireuml neuml 287 aksidente ku neuml 143 raste fajtoreuml ishin policeumlt Shkaku meuml i zakonsheumlm i aksidenteve peumlr teuml dy periudhat eumlshteuml manovrimi i pasigurt i automjeteve nga policia

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

22

zakonsheumlm dhe si pasojeuml e keumlsaj i kaneuml dheumlneuml prioritet teuml larteuml kontrollit teuml shpejteumlsiseuml

Megjithkeumlteuml ka edhe faktoreuml tjereuml qeuml sipas studimeve ndeumlrkombeumltare dhe statistikave teuml

DKRr-seuml janeuml mjaft teuml zakonsheumlm siccedil janeuml ngasja agresive dhe mosmbajtja e distanceumls gjateuml

ngasjes

Peumlr ta matur shpejteumlsineuml patrullat kryesisht vendosen neuml rrugeuml teuml drejta ngaqeuml aty ekziston

rreziku peumlr tejkalim teuml shpejteumlsiseuml Ne kemi gjetur edhe praktika teuml mira neuml kryerjen e

kontrollit teuml shpejteumlsiseuml neuml koheuml teuml duhur neuml vende me rrezik teuml larteuml Keumlto masa ndeumlrmerren

edhe aty ku rreziku i aksidenteve teuml trafikut eumlshteuml mesatar apo i uleumlt (autostrada jashteuml oreumlve

teuml pikut)

Peumlr identifikimin e shkeljeve neuml trafik (tejkalimin e shpejteumlsiseuml) njeumlsiteuml patrulluese

bashkeumlpunojneuml ngushteuml mes tyre qeuml eumlshteuml njeuml praktikeuml tjeteumlr e mireuml

Megjithateuml disa aktivitete teuml kontrollit apo mbikeumlqyrjes - sipas veumlzhgimeve tona ndash janeuml kryer

neuml udheumlkryqe teuml cilat janeuml teuml rregulluara me semaforeuml dhe rrethrrotullime ku aksidentet

shpesh ndodhin49

Foto 1 Zyrtareumlt policoreuml teuml vendosur mbi ureuml neuml autostradeuml duke identifikuar automjetet qeuml

tejkalojneuml kufizimin e shpejteumlsiseuml

49 Neuml qytetin e Prishtineumls i kemi identifikuar dy udheumlkryqe ku kaneuml ndodhur aksidente fatale dhe ku patrullat e

policiseuml rralleumlhereuml janeuml teuml vendosura Vlen teuml peumlrmendet se brenda NjRKRr-PR ekziston njeuml neumln-njeumlsi e veccedilanteuml qeuml eumlshteuml peumlrgjegjeumlse veteumlm peumlr qytetin

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

23

Foto 2 Pika ndaluese e vendosur nga patrulla tjeteumlr policore peumlr trsquoi ndaluar ngaseumlsit e

identifikuar meuml pareuml

Gjateuml intervistave me zyrtareumlt e policiseuml seuml trafikut kuptuam se peumlrveccedil faktorit shpejteumlsi

shumica e patrullave neuml meumlnyreuml rutinore fokusohen neuml ccedileumlshtjet si dritat rripat e siguriseuml

peumlrdorimi i telefonave celulareuml patentat e ngasjes etj peumlrveccedilse teuml peumlrqendrohen meuml shumeuml

neuml faktoreumlt qeuml janeuml teuml lidhur drejtpeumlrdrejt me aksidentet e trafikut sikurse sjelljet e

rrezikshme ngasja agresive ose e pasigurt Kjo neve na tregon se zakonet e krijuara apo

rutina ende luajneuml rol meuml teuml reumlndeumlsisheumlm peumlr policineuml e trafikut gjateuml kryerjeve seuml detyrave teuml

veta Ky nuk eumlshteuml argument kundeumlr peumlr shembull kontrollimit teuml patenteuml-shoferit por ky

eumlshteuml veteumlm njeuml argument kundeumlr asaj qeuml teuml mos beumlhet neuml meumlnyreuml rutinore

Neuml fakt ne nuk kemi gjetur

ndonjeuml fleteuml-patrulluese qeuml teumlreumlsisht peumlrshkruan detyrat qeuml duhet teuml ndeumlrmerren nga

njeumlsiteuml patrulluese e qeuml ndeumlrlidhen me sjelljet e rrezikshme50

ndonjeuml regjisteumlr neuml lidhje me llojet e automjeteve teuml peumlrfshira neuml aksidente Eumlshteuml e

njohur se automjetet sportive dhe taksiste kaneuml prirje teuml jeneuml teuml peumlrfshira neuml aksidente

meuml shumeuml sesa automjetet tjera Si rrjedhojeuml informatat e tilla mund ta ndihmojneuml

policineuml e trafikut qeuml teuml jeteuml meuml shumeuml e fokusuar gjateuml puneumls seuml tyre dhe

se inspektimet teknike janeuml peumlrkushtuar neuml veccedilanti ndaj automjeteve teuml meumldha (si

gomave prishjeve dhe ngarkesave) gjateuml periudhave kur deumlshtimet e tilla mund teuml

50 Fleteuml-patrullimi eumlshteuml njeuml dokument udheumlzues-regjistrues me aneuml teuml cilit njeumlsiteuml patrulluese janeuml teuml pajisura peumlr

teuml kryer kontrolle

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

24

jeneuml fatale (neuml vjeshteumln e vonshme koheumln e dimrit etj)51 Praktikat e mira

ndeumlrkombeumltare keumlshillojneuml qeuml eumlshteuml meuml e reumlndeumlsishme teuml kryhen inspektime teknike

teuml automjeteve teuml meumldha sesa teuml kryhen inspektime teuml automjeteve teuml zakonshme

Ne kemi gjetur se peumlrjashtimi i mjeteve transportuese nga trafiku teuml cilat nuk i kaneuml

ploteumlsuar kriteret teknike eumlshteuml shumeuml i rralleuml Patrullimet qeuml rezultojneuml me identifikimin e

keumltyre kritereve kryesisht janeuml teuml fokusuara veteumlm neuml veprimet e peumlrbashkeumlta me zyrtareumlt e

MI-seuml Si pasojeuml policia e trafikut heziton52 qeuml teuml deumlrgojeuml jo veteumlm automjetet komerciale (teuml

meumldha) neuml kontrolle teuml veccedilanta teknike pa pranineuml e zyrtareumlve teuml MI-seuml dhe veteumlm

hereumlpashere eumlshteuml fokusuar neuml ekzaminimin e kushteve teknike teuml automjeteve (komerciale)

mbingarkimin e mjeteve transportuese etj

47 A peumlrdoren ndeumlshkimet siccedil duhet

Qeumlllimi i shumiceumls seuml funksioneve teuml kontrollit mund teuml peumlrshkruhet si parandalim dhe

identifikim teuml kundeumlrvajtjeve korrigjim teuml mangeumlsive etj Deri meuml tani jemi fokusuar

kryesisht mbi ateuml se si trsquoi parandalojmeuml meuml mireuml dhe trsquoi identifikojmeuml aksidentet e trafikut

Neuml keumlteuml pjeseuml do trsquoi japim disa informata mbi ateuml se si janeuml peumlrdorur ndeumlshkimet

Policia e trafikut aplikon ndeumlshkime teuml ndryshme Gjobat janeuml teuml ndara neuml dy grupe ato teuml

shqiptuara neuml raste teuml aksidenteve dhe ato teuml shqiptuara peumlr shkelje teuml trafikut - pa shkaktuar

aksidente Sipas natyreumls seuml ekzekutimit gjobat shqiptohen vareumlsisht prej pesheumls seuml vepreumls

ato qeuml janeuml teuml detyrueshme53 dhe duhet teuml paguhen menjeumlhereuml dhe ato qeuml duhet teuml

procedohen neuml gjykata Peumlr shkelje teuml vogla dhe teuml rralla teuml cilat nuk e rrezikojneuml neuml meumlnyreuml

teuml konsiderueshme sigurineuml e trafikut policeumlt e trafikut mund teuml japin veumlrejtje verbale apo

me shkrim Veumlrejtjet me shkrim neuml realitet nuk jepen

Numri i ndeumlshkimeve varet pjeseumlrisht nga prioritetet e policiseuml seuml trafikut Neumlse ata e

peumlrcaktojneuml si prioritet testimin peumlr alkool kjo zakonisht neumlnkupton se peumlrdoruesit zbulohen

dhe ndeumlshkohen Si teuml tilla neumlse njeuml prioritizim i veprimeve eumlshteuml demonstruar ndeumlshkimet

mund teuml jeneuml teuml lidhura drejtpeumlrdrejt me suksesin neuml parandalimin e aksidenteve

51 Sipas teuml dheumlnave teuml prezantuara nga PK-ja gjateuml vitit me automjetet e transportit publik ndodhin rreth 910

aksidente 52 Sipas DKRr me rastin e deumlrgimit teuml automjeteve neuml kontrolle teuml jashteumlzakonshme teknike shpenzimet neuml rast

se vetura rezulton teuml jeteuml neuml gjendje teuml rregullt i barteuml zyrtari policor qeuml e ka inicuar deumlrgimin Kjo dispoziteuml eumlshteuml e parapareuml neuml ligjin aktual

53 Gjoba teuml detyrueshme (mandatore) konsiderohen teuml gjitha gjobat nga 15-40 euro qeuml shqiptohen nga zyrtareumlt e policiseuml neuml vend teuml ngjarjes

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

25

Tabela 6 Numri dhe alokimi i gjobave teuml shqiptuara neuml 2012 dhe 2013

Llojet e gjobave 2012

Nr

2013

Nr

Ndryshimi

Mosrespektimi i shpejteumlsiseuml seuml kufizuar 89654 36 123956 43 38

Mosmbajtja e distanceumls 2213 1 2475 1 12

Drejtimi neumln ndikim teuml alkoolit 651 0 527 0 -19

Drejtimi i mjetit pa patenteuml 15061 6 16993 6 13

Mosrespektimi i shenjave teuml trafikut 16541 7 16122 6 -2

Manovrim i pasigurt me automjet 1308 1 1513 1 16

Kalimi i afatit teuml regjistrimit 15588 6 12510 4 -20

Parkimi i parregullt 26467 11 30767 11 16

Teuml tjera (ccedileumlshtje minore) 80305 32 82059 28 1

Totali 247788100 286922100 16

(Burimi PK)

Nga njeuml perspektiveuml e thjeshteuml e siguriseuml seuml trafikut duket sikurse njeuml prioritet mjaft i madh i

jepet faktoreumlve teuml uleumlt teuml rrezikut Meumlse gjysma e ndeumlshkimeve (meuml pak neuml vitin 2013)

mbulojneuml ccedileumlshtjet e profilit teuml uleumlt teuml rrezikut teuml aksidenteve teuml trafikut (si tabelat parkimi

dhe teuml tjera) ndeumlrsa pjesa tjeteumlr vlen peumlr faktoreumlt e rrezikut teuml larteuml dhe teuml meseumlm (si

shpejteumlsia alkooli distanca patenteuml-shoferi dhe shenjat e trafikut) Peumlr teuml qeneuml teuml paansheumlm

megjithateuml njeuml prioritet i madh dhe me sa duket i justifikuar i eumlshteuml dheumlneuml kontrollit teuml

shpejteumlsiseuml qeuml eumlshteuml njeuml shkak i zakonsheumlm peumlr aksidentet e trafikut

Gjateuml studimit teuml profilit teuml ndeumlshkimeve ne mund teuml shohim dy gjeumlra seuml pari ndryshime teuml

vogla neuml prioritete kaneuml ndodhur midis dy viteve dhe seuml dyti ndeumlshkimet reflektojneuml se

shumica e kontrolleve teuml faktoreumlve teuml rrezikut teuml larteuml nuk janeuml kryer nga aktivitete leumlvizeumlse

(neumlse do teuml kishte pasur meuml shumeuml aktivitete leumlvizeumlse ndoshta do teuml kishim pritur meuml shumeuml

gjoba peumlr mosmbajtjen e distanceumls dhe manovrim teuml pasigurt dhe shkelje tjera qeuml kaneuml teuml

beumljneuml me ngasjen)

Neumlse teuml dheumlnat e meumlsipeumlrme e pasqyrojneuml realitetin eumlshteuml e qarteuml se ngaseumlsit e automjeteve

shpeshhereuml tejkalojneuml kufizimet e shpejteumlsiseuml apo ngasin shumeuml shpejt

shpeshhereuml ngasin pa patenteuml

rralleumlhereuml janeuml teuml ndikuar nga alkooli ose narkotikeumlt

mbajneuml distanceumln me automjetet tjera

shpeshhereuml thyejneuml rregulla teuml vogla (parkingu etj)

Ritheksojmeuml neumlse kjo reflekton ploteumlsisht realitetin apo i reflekton prioritetet dhe pajisjet neuml

keumlto tre njeumlsi eumlshteuml e veumlshtireuml teuml thuhet me siguri Neuml njeuml kuptim meuml teuml gjereuml ndash peumlr teuml qeneuml meuml

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

26

teuml sakteuml ndash duhet teuml peumlrdoren edhe teuml dheumlnat nga sistemi i parapareuml i ldquopikeumlve negativerdquo qeuml

nuk eumlshteuml aplikuar deri meuml tani neuml meumlnyreuml peumlr teuml parandaluar recidivisteumlt nga peumlrseumlritjet e

shkeljeve Arsyet peumlrse sistemi nuk eumlshteuml duke u aplikuar janeuml teuml natyreumls teknike Teuml dy

institucionet (PK-ja dhe Gjykatat) kaneuml bazat e tyre individuale teuml teuml dheumlnave megjitheumlse ato

nuk janeuml teuml integruara dhe nuk komunikojneuml mes vete

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

27

5 Konkluzionet

Peumlrfundimi kryesor eumlshteuml se ka mjaft hapeumlsira peumlr peumlrmireumlsime peumlr ta beumlreuml policimin e

trafikut ploteumlsisht efektiv Policia e trafikut mund teuml beumljeuml edhe meuml shumeuml peumlr teuml peumlrmireumlsuar

aktivitetet e saj trsquoi peumlrdoreuml informatat neuml meumlnyreuml meuml efektive si dhe trsquoi planifikojeuml burimet

Kontrollet duket se janeuml pjeseumlrisht teuml bazuara neuml rrezikshmeumlri por cileumlsia e teuml dheumlnave nuk

lejon teuml theksojmeuml se policia e trafikut neuml Kosoveuml - neuml meumlnyreuml sistematike - eumlshteuml duke i kryer

kontrollet efektive neuml aspektin e vendeve dhe koheumls Ekzistojneuml ccedileumlshtje peumlr sa i peumlrket numrit

teuml policeumlve teuml trafikut qeuml operojneuml si dokumentohen veprimet analizohen dhe peumlrdoren peumlr

teuml meumlsuar dhe beumlreuml peumlrmireumlsime si dhe neuml ccedilrsquomeumlnyreuml menaxhohen ndeumlshkimet

Policia e trafikut nuk ka beumlreuml aq sa duhet peumlr trsquoi dizajnuar neuml meumlnyreuml efektive informatat

qeuml i nevojiten

Policia e trafikut mbledh ose ka qasje neuml teuml dheumlna peumlrkateumlse Hapa tjereuml shteseuml nevojiten qeuml

keumlto teuml dheumlna teuml beumlhen meuml teuml dobishme Teuml dheumlnat mbi aksidentet dhe pasojat e tyre mund teuml

strukturohen meuml mireuml dhe ekzistojneuml mundeumlsiteuml peumlr teuml zhvilluar shkeumlmbimin e informatave

me paleumlt e tjera teuml interesit Disa nga informatat mungojneuml siccedil janeuml raportimi performanceumls

dhe vlereumlsimi i rezultateve si dhe ka mangeumlsi neuml cileumlsineuml dhe konsistenceumln e dokumentacionit

Peumlrveccedil keumlsaj edhe meuml shumeuml mund teuml beumlhet peumlr trsquoi beumlreuml informatat transparente dhe teuml

disponueshme peumlr publikun

Policia e trafikut nuk i peumlrdor burimet e saj teuml informatave neuml meumlnyreuml ploteumlsisht efektive

Informatat ekzistuese mund teuml peumlrdoren neuml meumlnyreuml meuml efektive peumlr teuml mbeumlshtetur puneumln

operative Ato nuk peumlrdoren rregullisht peumlr analiza teuml detajuara ose peumlr teuml krahasuar dhe

vlereumlsuar qasjet dhe mjetet e ndryshme teuml peumlrdorura Teuml dheumlnat ekzistuese nuk janeuml

gjithmoneuml teuml trajtuara sa duhet neuml planifikimin operativ Analizat kryhen rralleumlhereuml nga

policia trafikut Kjo nga ana tjeteumlr dometheumlneuml se stimujt peumlr teuml meumlsuar dhe peumlr iniciativa teuml

reja janeuml teuml uleumlta Edhe neumlse ka vendime neuml nivelin rajonal ose lokal pak prej tyre lidhen

qarteuml me ndonjeuml analizeuml teuml kryer peumlr informata ekzistuese apo trsquoi referohen asaj Policia e

trafikut eumlshteuml mjaft mireuml e informuar mbi kushtet e rrugeumlve motin dhe peumlr ngjarjet e

ardhshme qeuml mund teuml shkaktojneuml probleme neuml trafik Por ekzistojneuml mundeumlsi peumlr teuml

peumlrmireumlsuar bashkeumlpunimin mes policiseuml lokale dhe rajonale dhe autoriteteve tjera OJQ-ve

hulumtuesve dhe qytetareumlve

Burimet nuk alokohen neuml meumlnyreuml efektive dhe nganjeumlhereuml mungojneuml mjete teuml

reumlndeumlsishme

Alokimi i burimeve nuk duket se ndjek njeuml model teuml qarteuml peumlr teuml tri njeumlsiteuml Numri i policeumlve

teuml trafikut nuk korrespondon me gjendjen neuml trafik - aksidentet e trafikut Eumlshteuml gjithashtu e

veumlshtireuml teuml shihet njeuml model i qarteuml peumlr alokimin e mjetevepajisjeve mes dhe brenda njeumlsive

Raporti mes numrit teuml policeumlve teuml trafikut dhe numrit teuml automjeteve radareumlve ose testeve teuml

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

28

alkoolit ndryshon neuml meumlnyreuml teuml konsiderueshme bie fjala Njeumlsia peumlr Kontrollin e

Autostradeumls ka meuml shumeuml automjete dhe policeuml sesa Njeumlsia e Prishtineumls ndash neuml raport me

numrin e aksidenteve

Peumlrveccedil keumlsaj njeumlsiteuml jo gjithmoneuml janeuml teuml pajisura siccedil duhet ndoneumlse disa pajisje teuml caktuara

dihet se janeuml kosto-efektive siccedil janeuml automjetet e pasheumlnuara kamerat dhe sistemet e radarit

Asnjeuml njeumlsi nuk ka pasur instrumente peumlr testimin e praniseuml seuml narkotikeumlve dhe veteumlm disa

kaneuml aparate peumlr testimin e alkoolit Alokimi i diskutuesheumlm i burimeve dhe mungesa e

mjeteve teuml reumlndeumlsishme janeuml faktoreuml qeuml pengojneuml efektivitetin (teuml bazuarit neuml rrezikshmeumlri

peumlrdorim kost-efektivdhe fleksibil teuml mjeteve) Neuml keumlteuml kontekst vlen teuml theksohet se rrugeumlt

neuml Kosoveuml nuk janeuml teuml pajisura me kamera teuml shpejteumlsiseuml keumlto kamera mund peumlrdoren peumlr teuml

zeumlvendeumlsuar disa nga aktivitetet meuml teuml kushtueshme teuml patrullimit

Nevoja peumlr teuml kryer detyra teuml tjera eumlshteuml njeuml faktor qeuml ndikon neuml disa njeumlsi meuml shumeuml se

neuml teuml tjerat

Policiseuml seuml trafikut nuk i lejohet gjithnjeuml teuml peumlrqendrohet neuml detyrat e tyre kryesore Policeumlt

nganjeumlhereuml - veccedilaneumlrisht neuml qytetet e meumldha - duhet teuml ndihmojneuml funksione teuml tjera brenda

forcave teuml policiseuml ose autoritete teuml tjera me sheumlrbime teuml ndryshme Kjo sigurisht ka pasoja

pozitive dhe negative Kjo mund teuml shihet si njeuml meumlnyreuml peumlr teuml peumlrdorur burimet neuml meumlnyreuml

fleksibile dhe efikase dhe peumlr trsquoi ofruar sheumlrbime teuml tjereumlve kur keumlto janeuml teuml nevojshme Nga

ana tjeteumlr kjo mund teuml pengojeuml gjithashtu efektivitetin e policiseuml seuml trafikut neuml kryerjen e

detyrave teuml tyre kryesore Disa nga keumlto probleme mund teuml reduktohen peumlrmes kritereve teuml

qarta planifikimit teuml peumlrmireumlsuar dhe bashkeumlpunimit meuml teuml ngushteuml mes njeumlsive teuml

ndryshme policore

Peumlr shkak teuml mungeseumls seuml dokumentacionit eumlshteuml e veumlshtireuml teuml thuhet qartas se teuml gjitha

kontrollet kryhen sistematikisht ose gjithnjeuml neuml vendet e duhura dhe neuml koheumln e duhur

Jo teuml gjitha njeumlsiteuml i regjistrojneuml vendet se ku janeuml kryer kontrollet Sipas mostreumls toneuml

NjRKRr-PR dhe NjKA i regjistrojneuml keumlto teuml dheumlna dhe keumlto njeumlsi kaneuml njeuml qasje teuml bazuar neuml

rrezik Shumica e kontrolleve (por jo teuml gjitha) kryhen neuml rrugeumlt apo vendet e duhura ku

rreziku peumlr aksidente eumlshteuml i larteuml Peumlr sa i peumlrket njeumlsiseuml tjeteumlr (NjRKRr-PE) nuk mund teuml

themi me siguri se cili eumlshteuml rezultati Bazuar neuml intervistat duket se sjellja eumlshteuml e ngjashme

por teuml dheumlnat neuml keumlteuml njeumlsi nuk janeuml teuml plota ose teuml besueshme

Gjetjet tona sugjerojneuml se kontrollet kryesore kryhen gjateuml diteumls Peumlrveccedilse teuml dheumlnat neuml

dispozicion nuk janeuml teuml mjaft teuml holleumlsishme sa peumlr teuml vlereumlsuar neumlse kontrollet kryhet

ploteumlsisht neuml koheumln e duhur Kur ne i studiuam meuml holleumlsisht teuml dheumlnat doli se koha e pikut

peumlr aksidente trafiku peumlrputhej faktikisht me koheumln kur patrullat e policiseuml seuml trafikut

peumlrfundoninfillonin ndeumlrrimet e tyre dhe rrjedhimisht nuk mund teuml ishin neuml vendet me

rrezik teuml larteuml

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

29

Shkurtimisht informatat neuml dispozicion nuk na e beumljneuml teuml lehteuml teuml kuptojmeuml se njeumlsiteuml

patrulluese neuml Kosoveuml i kryejneuml sistematikisht kontrollet efektive peumlr sa i peumlrket vendit dhe

koheumls

Policia e trafikut duhet meuml shumeuml teuml keteuml veumlmendje te ngasja e rrezikshme dhe gjithashtu

teuml kontrollojeuml standardet teknike teuml kamioneumlve dhe autobuseumlve

Kontrollet policore me teuml drejteuml i kushtojneuml shumeuml veumlmendje shpejteumlsiseuml por neuml teuml njeumljteumln

koheuml nuk i kushtohet veumlmendje e duhur aspekteve teuml tjera siccedil janeuml ngasja agresive dhe e

rrezikshme mosmbajtja e distanceumls ngasja neuml gjendje teuml dehur etj Fokusimi tek shpejteumlsia

shpjegohet me faktin se ajo me teuml veumlrteteuml eumlshteuml ndeumlr shkaqet kryesore teuml aksidenteve neuml

trafik por edhe sepse eumlshteuml njeuml lloj sjellje tradicionale dhe e lehteuml peumlr trsquou beumlreuml Mungesa e

kamerave dhe pajisjeve peumlr shpejteumlsineuml si dhe teuml analizave teuml duhura mbi shkaqet e

aksidenteve mund teuml jeteuml njeuml shpjegim tjeteumlr peumlr fokusimin te shpejteumlsia

Ashtu siccedil tregojneuml shumica e hulumtimeve - ne besojmeuml ndash se neuml peumlrgjitheumlsi eumlshteuml meuml efektive

teuml kontrollohen sjelljet e ngaseumlsve sesa automjetet Megjithateuml ka peumlrjashtime Kamioneumlt e

meumldhenj dhe autobuseumlt peumlrfshihen shpesh neuml aksidente trafiku me pasoja teuml meumldha Ne

kemi veumlrejtur se keumltyre automjeteve nuk iu kushtohet veumlmendja e duhur nga ana e policiseuml

seuml trafikut neuml disa njeumlsi Zakonisht kjo ka teuml beumljeuml me kushtet teknike teuml automjeteve teuml meumldha

komerciale siccedil eumlshteuml rasti neuml lidhje me mbingarkimin dhe mireumlmbajtjen

Ndeumlshkimet jo gjithhereuml aplikohen dhe menaxhohen siccedil duhet ndaj kundeumlrvajteumlsve

Policia e trafikut shpesh peumlrdoreuml gjoba teuml vogla si ndeumlshkime Ndeumlshkimet e tjera aplikohen

rralleuml peumlr dallim nga shumeuml vende teuml tjera Peumlr meuml tepeumlr shumica e gjobave shqiptohen

veteumlm peumlr njeuml numeumlr teuml kufizuar shkeljesh dhe nuk duket se e adresojneuml ndeumlshkimin e duhur

teuml bazuar neuml faktoreumlt e aksidenteve - siccedil janeuml mosmbajtja e distanceumls manovrimi i pasigurt

dhe pakujdesi teuml tjera neuml ngasje Moszbatimi i sistemit teuml ldquopikeumlve negativerdquo i ka motivuar

drejtpeumlrseumldrejti ngaseumlsit recidivisteuml peumlr teuml peumlrseumlritur kundeumlrvajtjet Neuml keumlteuml meumlnyreuml neuml

mungeseuml teuml qasjes parandaluese edhe ndeumlshkimet aplikohen mbi keumlteuml bazeuml

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

30

6 Rekomandimet

Peumlrvoja na tregon se numri i aksidenteve neuml trafik dhe pasojat e tyre mund teuml zvogeumllohen

Peumlr keumlteuml mund teuml nevojitet bashkeumlpunimi i ngushteuml mes autoriteteve peumlrgjegjeumlse njeuml sistem i

duhur informativ peumlrdorim efektiv i pajisjeve dhe menaxhim profesional dhe i bazuar neuml

rrezik neuml teuml gjitha nivelet

Ne rekomandojmeuml Drejtorin e Peumlrgjithsheumlm teuml Policiseuml seuml Kosoveumls qeuml

Teuml merr njeuml iniciativeuml peumlr peumlrmireumlsimin e sistemit ekzistues teuml informimit dhe ta beumljeuml

ateuml ploteumlsisht efektiv Po keumlshtu teuml konsiderojeuml futjen e njeuml baze gjitheumlpeumlrfshireumlse teuml teuml

dheumlnave duke ftuar paleumlt e ndryshme teuml interesit Peumlrfitimet nga ky mekanizeumlm do teuml

reflektonin neuml besueshmeumlrineuml e teuml dheumlnave si dhe peumlrdorimin e tyre neuml vendimet

strategjike dhe operative

Teuml peumlrmireumlsojeuml peumlrdorimin e teuml dheumlnave neuml meumlnyreuml qeuml teuml qarteumlsojeuml planifikimin vjetor

dhe teuml vendoseuml objektiva performance teuml qarta peumlr njeumlsi operative Kjo duhet teuml

peumlrfshijeuml analizeuml meuml teuml mireuml teuml teuml dheumlnave mbi aksidentet qeuml formojneuml njeuml pikeumlnisje

peumlr prioritetet dhe qasjet e reja neuml nivel operativ Kjo nga ana tjeteumlr e beumln teuml

reumlndeumlsishme qeuml policia e trafiku teuml nivel qendror teuml ngriteuml funksionet e duhura peumlr

monitorim dhe vlereumlsim

Teuml konsiderojeuml caktimin e meuml shumeuml politikave teuml policiseuml seuml trafikut dhe teuml ri-

konsiderojeuml alokimet ndeumlrmjet njeumlsive teuml ndryshme teuml policiseuml seuml trafikut

Teuml sigurojeuml se njeuml plan investimi peumlr pajisje kost-efektive eumlshteuml hartuar neuml njeuml

perspektiveuml teuml kornizeumls afat-mesme teuml shpenzimeve

Policia e trafikut teuml peumlrqendrohet seuml pari neuml detyrat e tyre kryesore parandalimi i

aksidenteve Ndihma peumlr funksionet e tjera teuml policiseuml dhe autoritetet tjera duhet teuml

planifikohet meuml mireuml neuml bashkeumlpunim me njeumlsiteuml e ndryshme policore Peumlr meuml tepeumlr

bashkeumlpunimi ndeumlrmjet funksioneve teuml ndryshme policore neuml nivel rajonal duhet teuml

peumlrmireumlsohet neuml meumlnyreuml qeuml teuml arrihet efikasitet meuml i larteuml neuml aktivitetet policore qeuml

ndeumlrlidhen me sistemin e trafikut

Teuml sigurohet qeuml aktivitetet e policiseuml seuml trafikut janeuml kryer neuml rrugeuml dhe vende

teumlrrezikshme Peumlr teuml qeneuml ploteumlsisht efektiv menaxhmenti lokal neuml fazeumln e

planifikimit duhet teuml prezantojeuml njeuml qasje fleksibile te ccedileumlshtja e orareve teuml puneumls etj

dhe

Teuml sigurohet qeuml policia e trafikut teuml peumlrqeumlndrohet edhe neuml sjelljet e tjera teuml ngaseumlsve

peumlrveccedilse te tejkalimi i kufizimit teuml shpejteumlsiseuml Njeuml qasje e planifikuar peumlr aktivitete teuml

peumlrforcuara policore neuml trafik duhet teuml merr prioritet teuml larteuml peumlr monitorimin e

sjelljes seuml ngaseumlsve (sikurse ngasja e rrezikshme mosmbajtja e distanceumls etj) Policia e

trafikut njeumlkoheumlsisht duhet teuml peumlrqendrohet meuml shumeuml neuml kriteret e automjeteve

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

31

komerciale (sidomos kamioneumlve dhe autobuseumlve) Masat e kujdesit teuml shtuar duhet teuml

zbatohen rregullisht nga ana e patrullave teuml trafikut

Gjithashtu ne rekomandojmeuml qeuml me qeumlllim teuml ngritjes seuml efektivitetit teuml ndeumlshkimeve gjobat

duhet teuml adresojneuml ndeumlshkimin e duhur bazuar neuml faktoreumlt e aksidenteve Sistemi i

ndeumlshkimeve duhet teuml peumlrmireumlsohet peumlrmes aplikimit teuml sistemit teuml pikeumlve negative Peumlr

trsquou peumlrballur me keumlteuml sfideuml neuml vendosjen e keumltij sistemi duhet teuml ndeumlrtohet bashkeumlpunimi

mes MPB-seuml dhe gjykatave

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

32

REFERENCAT

European Commission ldquoTowards a European road safety area policy orientations on road safety

2011-2020rdquo Brussels 2011

European Commission ldquoEuropean Transport Policy for 2010 Time to deciderdquo Brussels 2001

European Transport Safety Council (ETSC) Reducing Traffic Injuries Resulting From Excess and Inappropriate Speed Brussels 1995

European Transport Safety Council (ETSC) ldquoPolice enforcement strategies to reduce traffic casualties in Europerdquo Brussels 1999

European Transport Safety Council (ETSC) ldquoTransport safety performance indicatorsrdquo Brussels 2001

European Transport Safety Council (ETSC) Traffic Law Enforcement across the EU Brussels 2011

Organisation for Economic Co-Operation and Development (OECD) Safety on Roads - Whatrsquos The Vision 2002

Organisation for Economic Co-Operation and Development (OECD) Road Safety - Impact of New Technologies 2003

Organisation for Economic Co-Operation and Development (OECD) Towards Zero Ambitious Road Safety Targets and The Safe System Approach 2008

Rune Elvik Cost-Benefit Analyses of Police Enforcement ESCAPE 2001

ROSEBUD Road Safety and Environmental Benefit-Cost and Cost- Effectiveness Analysis for Use in Decision-Making 2003

World Health Organization (WHO) ldquoThe World Report on Road Traffic Injury Preventionrdquo Geneva 2004

World Health Organization (WHO) Global status report on road safety 2013 supporting a decade of action Geneva 2013

World Health Organization (WHO) Data systems a road safety manual for decision-makers and practitioners Geneva 2010

World Health Organization (WHO) ldquoSpeed management a road safety manual for decision-makers and practitionersrdquo Geneva 2008

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

33

SHTOJCA I

STRUKTURA ORGANIZATIVE E POLICISEuml SEuml KOSOVEumlS - NJEumlSITEuml E KOMUNIKACIONIT RRUGOR

Drejtoria e Peumlrgjithshme

Departamenti

peumlr Operacione

Departamenti

peumlr Kufi

Departamenti

peumlr Hetime

Departamenti

peumlr Mbeumlshtetje

Departamenti

peumlr Burime

Divizioni i Siguriseuml Publike

DR Prishtineuml

DR Pejeuml

DR Prizren

DR Gjilan

DR Ferizaj

DIVIZIONI I KOMUNIKACIONIT RRUGOR

DR Mitroviceuml

Njeumlsiteuml Rajonale teuml

Komunikacionit

Rrugor

Njeumlsia peumlr

Kontrollin e

Autostradeumls

Njeumlsia peumlr

menaxhimin e

materieve teuml

rrezikshme

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

34

SHTOJCA II

Qasshmeumlria e Policiseuml seuml Trafikut neuml informatat qeuml iu nevojiten peumlr planifikim operativ

Informatat peumlr planifikim operativ

Informata rreth faktoreumlve qeuml lidhen me aksidentet

Teuml dheumlna teuml dokumentuara qeuml tregojneuml nivelin e rrezikut Baza e krijuar e teuml dheumlnave peumlmes seuml secileumls policia e trafikut i identifikon faktoreumlt kryesoreuml teuml rrezikut neuml ateuml zoneuml

Faktori njeri

Faktori automjet

Vendndodhja e pikave teuml zeza

Kushtet atmosferike

Punimet neuml rrugeuml

Informata rreth pasojave teuml aksidenteve

Qasje neuml informata nga institucionet sheumlndeteumlsore dhe kompaniteuml e sigurimit

Informata rreth ngjarjevekushteve kurku mund teuml rriten rreziqet mund teuml rriten peumlr aksidente

Neuml meumlnyreuml qeuml teuml keteuml njeuml qasje teuml standardizuar peumlr informata lidhur me faktoreumlt e rrezikut peumlr zonat e rrezikut ndeumlr teuml tjera policia e trafikut duhet teuml keneuml informata rreth punimeve neuml rrugeuml dendeumlsiseuml seuml trafikut kushteve teuml motit MI dhe autoritet lokalekomunat duhet teuml peumlrfshihen

Informata rreth aktiviteteve teuml kryera nga policia e trafikut dhe ndeumlshkimeve teuml aplikuara

Informatat rreth monitorimitvlereumlsimit sistematik teuml sjelljeve neuml trafik aktivitetet e kryera teuml rezultojneuml me raportet e pas-operative

Teuml dheumlnat mbi aplikimin e ndeumlshkimeve ndaj kundeumlrvajteumlsve Numri i ndeumlshkimeveteuml leumlshuara duhet teuml beumlhet sipas ligjeve dhe rregullave teuml peumlrcaktuara Informatatnga gjykatat janeuml teuml nevojshme Informatatnga MPB rreth ngaseumlsve teuml ndeumlshkuar janeuml teumlnevojshme

Reagimi ndaj rezultateve teuml qasjeve dhe aktiviteteve teuml ndryshme

Peumlr teuml monitoruar performanceumln treguesit e aktiviteteve duhet miratuar Teuml dheumlnat qeuml do teuml mblidhen peumlrfshijneuml numrin e peumlrgjithsheumlm teuml kontrolleve teuml kryera numrin e ngaseumlsve teuml kontrolluar periudhat e ndryshme qeuml duhet teuml krahasohen etj

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

35

SHTOJCA III

Tabela 7 Numri i policeumlve teuml trafikut neumlpeumlr njeumlsi ndash gjateuml viteve

2010 2011 2012 2013 2014

NjKA 27 32 40

NjRKRr Prishtineuml 162 156 147 125 103

NjRKRr Gjilan 69 61 61 62 63

NjRKRr Ferizaj 59 55 54 54 54

NjRKRr Prizren 74 80 78 67 61

NjRKRr Pejeuml 88 91 90 83 83

NjRKRr Mitroviceuml Jug 71 71 72 57 58

NjRKRr Mitroviceuml Veri 27 44

Gjitheumlsej 523 514 529 507 506

(Burimi PK)

Tabela 8 Numri i aksidentevendeumlshkimeve 2010 -2014

Vitet 2010 2011 2012 2013 2014 Total

Aksidente fatale 158 130 116 104 111 619

Persona teuml vdekur 175 157 121 119 127 699

Aksidente me leumlndime 4326 4490 4555 4960 4876 23207

Persona teuml leumlnduar 7730 8321 8561 9817 9713 44142

Aksidente me deumlmemateriale 12594 13338 14044 13878 10333 64187

Aksidente lsquoGodit dhe ikrsquo 952 930 1039 1012 980 4913

Gjitheumlsej aksidente 18030 18888 19754 19954 16300 92926

Tiketa (Gjoba) 254849 276897 247788 286922 319332 1386556

(Burimi PK)

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

36

Tabela 9 Teuml dheumlnat rreth aksidenteve fatale dhe personave teuml vdekur sipas rajoneve (janar ndash

dhjetor 2013)

2013 Prishtineuml Mitroviceuml Pejeuml Prizren Ferizaj Gjilan Autostradeuml Total

Aksidfatale 35 9 26 12 10 10 2 104

Teuml vdekur 40 12 33 12 10 10 2 119

(Burimi PK)

Diagrami 1 Veprimet e ngaseumlsve si faktoreuml kontribues teuml aksidenteve (2013)

Diagrami 2 Aksidentet sipas pjeseumls seuml rrugeumls (2013)

0 500 1000 1500 2000 2500 3000 3500 4000 4500 5000

Manipulimi i pasigurt

Mosmbajtja e distanceumls

Mospeumlrshtatja e shpejteumlsiseuml

Kyqje e pasigurteuml neuml rrugeuml

Ndeumlrrim i shiritave

Kthim leumlvizje prapa

Mosrespektim i peumlrpareumlsiseuml seuml kalimit

Anashkalimtejlakim i parregullt

Tejkalim i shpejteumlsiseuml seuml kufizuar

0 2000 4000 6000 8000

10000 12000 14000 16000

2012

2013

Page 16: Raporti_-_Policia_e_Trafikut_220406.pdf

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

10

trafikut nuk i ka peumlr shembull ngjarjet ose gjendja qeuml mund teuml rriseuml rrezikun peumlr aksidentet

e trafikut Peumlr keumlteuml arsye marreumldheumlnia e ngushteuml e puneumls midis policiseuml seuml trafikut dhe

autoriteteve teuml tjera eumlshteuml thelbeumlsore

Eumlshteuml po keumlshtu e reumlndeumlsishme qeuml teuml dheumlnat teuml strukturohen dhe analizohen siccedil duhet qeuml

aktualisht teuml peumlrdoren peumlr planifikime operative dhe detyra teuml peumlrditshme Kjo do trsquoi

mundeumlsonte policiseuml seuml trafikut teuml zgjedh mjetet e duhura - neuml koheumln e duhur dhe neuml vendin

e duhur Kjo gjithashtu e beumln meuml teuml lehteuml fokusimin meuml teuml mireuml neuml sjelljet e ngaseumlsve kushtet

rrugore gjendjen dhe llojin e automjeteve (kamioneuml autobuseuml ose vetura) etj Peumlr njeuml efekt

maksimal teuml siguriseuml eumlshteuml e reumlndeumlsishme qeuml policia e trafikut teuml fokusohet neuml faktoreuml teuml cileumlt

kaneuml ndikim teuml drejtpeumlrdrejteuml neuml sigurineuml rrugore dhe ateuml neuml vende dhe koheuml teuml duhur ku

aksidentet kaneuml gjasa teuml ndodhin

32 A ka policia e trafikut qasje neuml informatat e duhura

Shumica e informatave teuml nevojshme peumlr qeumlllime teuml planifikimit peumlr policineuml e trafikut janeuml

neuml dispozicion25 Policia e trafikut ka qasje neuml dy baza teuml teuml dheumlnave SIPK teuml dheumlnat rreth

veprave penale dhe MAAP teuml dheumlnat peumlr aksidentet statistikat dhe analizat Teuml dheumlnat neuml

keumlto baza peumlrcillen neuml baza ditore javore dhe mujore Disa teuml dheumlna sigurohen peumlrmes

takimeve dhe shkeumlmbimit me autoritetet tjera - institucionet rrugore sheumlndeteumlsore dhe

gjykatat neuml lidhje me kundeumlrvajteumlsit dhe ndeumlshkimet Teuml dheumlnat rreth aksidenteve dhe

pasojave teuml tyre janeuml teuml plota

Policia e trafikut eumlshteuml mjaft mireuml e informuar rreth ngjarjeve dhe gjendjes se ku dhe kur

mund teuml rriten rreziqet peumlr aksidente Bashkeumlpunimi me autoritetet tjera qendrore dhe lokale

dhe me shoqeumlrineuml civile ofron teuml dheumlna peumlr intensitetin e trafikut gjendjen neuml rrugeuml etj26

Mund teuml keumlrkohet nga policia e trafikut teuml sigurojeuml ndihmeuml peumlr autoritetet tjera bie fjala teuml

jeteuml e pranishme afeumlr shkollave teuml ndihmojeuml organet e inspektimit teuml ngriteuml ndeumlrgjegjeumlsimin

neuml parandalimin e rrezikut neuml trafik etj27

Neuml tabeleumln e meumlposhtme eumlshteuml peumlrmbledhur qasshmeumlria e njeumlsive policore teuml trafikut neuml

informata teuml nevojshme teuml llojeve teuml ndryshme Qasjen e kemi klasifikuar neuml kateumlr kategori28

25 Sipas praktikave ndeumlrkombeumltare burimi meuml i zakonsheumlm peumlr teuml dheumlnat rreth aksidenteve janeuml teuml dheumlnat e

policiseuml Megjithateuml shumeuml aksidente nuk raportohen neuml polici - me ose pa deumlmtime teuml vogla apo pa leumlndime 26 Raportet vjetore teuml PK-seuml peumlr vitet 2012 dhe 2013 27 Examinimi i raporteve teuml ndryshme planeve ditore teuml policiseuml seuml trafikut etj 28 Peumlr meuml shumeuml shpjegime shih ldquoShtojceumln IIrdquo

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

11

Tabela 1 Qasshmeumlria e policiseuml seuml trafikut neuml informata teuml nevojshme peumlr planifikimin

operativ

ploteumlsisht kryesisht pjeseumlrisht shumeuml pak

Informata peumlr faktoreumlt qeuml ndeumlrlidhen me aksidentet x

Informatat peumlr pasojat e aksidenteve x

Informata mbi ngjarjet kushtet kur ku rreziqet mund teuml rriten peumlr aksidente

x

Informata rreth aktiviteteve teuml kryera nga policia e trafikut dhe ndeumlshkimet e aplikuara

x

Reagimet ndaj rezultateve teuml qasjeve teuml ndryshme dhe aktiviteteve

x

Siccedil shihet meuml sipeumlr ekzistojneuml fusha ku informatat e nevojshme nuk janeuml ploteumlsisht teuml

qasshme - kur eumlshteuml e nevojshme Ka ende fusha qeuml duhet teuml zhvillohen para se policia e

trafikut teuml mund teuml pranojeuml informata neuml koheuml peumlr ngjarjet dhe kushtet kur dhe ku mund teuml

rriten rreziqet peumlr aksidente Informatat ldquoonlinerdquo ose neuml koheuml reale nga autoritetet e rrugeumlve

dhe peumlrpjekjet shteseuml peumlr teuml ngritur rrjete me aktereuml teuml ndrysheumlm janeuml shembuj teuml

aktiviteteve qeuml mund teuml shtojneuml vlereuml

Raportimi i performanceumls neuml disa aspekte nuk eumlshteuml i zhvilluar edhe aq mireuml Nga sistemi

aktual i informatave eumlshteuml veumlshtireuml teuml kuptohet secila peumlrpjekje qeuml do teuml sigurojeuml bazeuml solide

peumlr zhvillimin e raportimit

Kapacitetet meuml pak teuml zhvilluara janeuml ato peumlr vlereumlsimin e efektivitetit teuml qasjeve dhe

aktiviteteve teuml ndryshme Disa peumlrpjekje janeuml iniciuar peumlr shembull neuml hartimin e raporteve

peumlr aktivitetet e kryera por jo neuml matjen e veprimeve teuml ndeumlrmarra neuml meumlnyreuml qeuml teuml

parandalohen aksidentet

33 A eumlshteuml policia e trafikut duke i peumlrdorur informatat neuml

meumlnyreuml efektive

Cileumlsia e interpretimit teuml teuml dheumlnave eumlshteuml vendimtare neuml peumlrcaktimin e aktiviteteve teuml

duhura teuml policiseuml seuml trafikut Njeuml shembull disa nga faktoreumlt e aksidenteve teuml ofruara neumlpeumlr

dosje ndash siccedil janeuml kushtet klimatike dhe gjendjet e rrugeumlve ndash mund teuml shpjegojneuml ndonjeuml

aksident por neuml realitet ngasja e pakujdesshme ose shpejteumlsia mund teuml jeneuml shkaku i veumlrteteuml

Me fjaleuml teuml tjera policia e trafikut ka nevojeuml peumlr informata rreth kushteve klimatike dhe

gjendjes neuml rrugeuml qeuml teuml planifikojeuml aktivitetet e saj mireumlpo kontrollet aktuale ndash me qeneuml

efektive ndash duhet teuml fokusohen neuml aspekte tjera si shpejteumlsia dhe sjelljet e ngaseumlsve Njeuml ccedileumlshtje

tjeteumlr qeuml mund teuml ngritet neuml keumlteuml kontekst eumlshteuml nevoja peumlr informata Edhe neumlse keumlto

informata janeuml ligjeumlrisht dhe teknikisht korrekte ato mund teuml diskutohen nga njeuml

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

12

perspektiveuml e kontrollit teuml trafikut neumlse janeuml mbivendosur ose tepeumlr teuml detajuara peumlr trsquou

peumlrshtatur nevojave praktike teuml policiseuml trafikut29

Shfryteumlzimi efektiv i informatave keumlrkon qeuml ato teuml

konsiderohen relevante dhe teuml dobishme nga ana e peumlrdoruesit

doreumlzohen neuml koheumln e duhur peumlr njeumlsiteuml e duhura

interpretohen neuml meumlnyreuml korrekte nga ana e peumlrdoruesit

peumlrdoren peumlr analiza dhe vlereumlsim neuml nivele teuml ndryshme

kaneuml ndikim neuml puneumln e peumlrditshme neuml terren dhe

peumlrdoren peumlr teuml meumlsuar dhe vepruar peumlr ndryshim dhe peumlrmireumlsim

Informatat peumlr planifikimin e aktiviteteve nuk janeuml peumlrdorur sistematikisht nga policia e

trafikut neuml meumlnyreuml efektive peumlr teuml maksimizuar efektivitetin e puneumls neuml aktivitetet e

peumlrditshme Peumlrveccedil keumlsaj ato janeuml peumlrdorur rralleuml peumlr vendimet rreth meumlnyreumls se si duhet

peumlrmireumlsuar aktivitetet e policiseuml seuml trafikut teuml cilat janeuml - peumlrgjitheumlsisht - duke peumlrseumlritur teuml

njeumljteumln strategji teuml zbatimit Detyrat e adresuara neuml fleteumlt-patrulluese nuk ishin shpesh neuml

peumlrputhje me planet operative30

Analizat e shkaqeve qeuml qeumlndrojneuml pas aksidenteve interpretohen nga njeumlsiteuml e policiseuml seuml

trafikut dhe peumlrcillen te DKRr neuml baza teuml rregullta Analizat shteseuml teuml prodhuara nga DKRr

peumlrdoren pjeseumlrisht neuml peumlrputhje me faktoreumlt e identifikuar teuml rrezikut31

Tabela 2 Peumlrdorimi i informatave teuml nevojshme nga policia e trafikut peumlr planifikim

operativ

Peumlrdorimi i informatave Gjithhereuml Shpesh Ndonjeumlhereuml Rralleuml

Teuml interpretuara analizuara dhe kombinuara me teuml dheumlna tjera

x

Teuml doreumlzuara me koheuml te njeumlsia e duhur x

Teuml peumlrdorura peumlr planifikim operativ dhe puneuml teuml peumlrditshme

x

Teuml peumlrdorura peumlr teuml meumlsuar dhe peumlr vendime peumlr peumlrmireumlsim

x

29 Ekzaminimi i klasifikimeve teuml DKRr peumlr shkaqet e aksidenteve neuml trafik ldquoStatistika dhe analiza e aksidenteve

neuml trafikrdquo peumlr vitet 2012 dhe 2013 30 Ekzaminim i aktiviteteve teuml bazuara neuml plane operative 31 Ekzaminimi i klasifikimeve teuml DKRr peumlr shkaqet e aksidenteve teuml trafikut ldquoStatistika dhe analiza e aksidenteve

neuml trafikrdquopeumlr vitet 2012 dhe 2013

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

13

Raportet vjetore teuml DKRr-seuml i peumlrshkruajneuml faktoreumlt e aksidenteve rrugore neuml krahasim me

vitet e meumlparshme Rezultatet e informatave peumlr faktoreumlt qeuml ndeumlrlidhen me aksidentet

trajtohen siccedil duhet veteumlm kur policia e trafikut zbaton masat neuml planet operative ose urdhrat

nga DKRr Neuml planifikimin operativ policia e trafikut ka peumlrdorur informatat rreth

shpeshteumlsiseuml dhe shkaqeve teuml aksidenteve Aktivitetet janeuml teuml ndryshme dhe varen thjesht

nga vendndodhja gjeografike dhe intensiteti i trafikut por kryesisht janeuml orientuar neuml

monitorimin e shpejteumlsiseuml32 Peumlrveccedil keumlsaj njeumlsiteuml e trafikut (duke peumlrjashtuar NjKA-neuml) nuk i

drejtojneuml gjithnjeuml aktivitetet me sheumlnjesteumlr edhe neuml rrugeumlt tjera jo-rajonale

Detyrat rutineuml nuk adresojneuml detyra teuml veccedilanta vis-agrave-vis treguesve teuml identifikuar neuml analizeumln

e aksidenteve Sipas krahasimit teuml teuml dheumlnave patrullimet e vlereumlsuara rutineuml teuml policiseuml seuml

trafikut kryesisht kaneuml sheumlnjestruar faktorin shpejteumlsi Kjo neumlnkupton se informatat nuk janeuml

peumlrdorur ploteumlsisht peumlr detyrat e peumlrditshme Shumica e patrullimeve kryesisht kryhen pa

ndonjeuml objektiv tjeteumlr shteseuml Aktivitetet aktuale teuml peumlrditshme ndash peumlr teuml qeneuml efektive - do teuml

duhet teuml fokusohen neuml aspekte teuml tjera teuml ndryshme siccedil eumlshteuml sjellja e ngaseumlsve (mbajtja e

distanceumls ngasja e pakujdesshme etj)

Informatat peumlrdoren rralleuml peumlr teuml identifikuar peumlrmireumlsimet e mundshme teuml veprimeve

parandaluese33 Shumica deumlrrmuese e aktiviteteve teuml kryera nuk janeuml teuml peumlrmbledhura neuml

raporte post-operative peumlr teuml matur progresin drejt objektivave teuml vendosura Peumlr meuml tepeumlr

peumlrzierja e prioriteteve neuml patrullime nuk ishte gjithnjeuml e bazuar neuml informatat e

disponueshme34

32 Shembuj teuml tjereuml teuml intensifikimit teuml patrullimeve peumlrfshijneuml ndalesat peumlr automjete sipas planeve operative

ngjarjet sportive dhe klubet e nateumls etj Automjetet inspektohen neuml baza vjetore derisa veteumlm hereumlpashere adresohen me plane teuml peumlrbashkeumlta operative Policia e trafikut - MI

33 Ekzaminimi i raporteve teuml njeumlsive teuml policiseuml seuml trafikut peumlr vitet 2012 dhe 2013 34 Vlen teuml peumlrmendet se bazuar neuml informatat peumlr aksidente DKRr ka keumlrkuar nga NjRKRr-PR qeuml teuml shtohet

numri i kontrolleve neuml disa rrugeuml siccedil ishte rasti neuml rrugeumln Prishtineuml-Podujeveuml-Merdareuml Si rezultat i angazhimeve shteseuml numri i aksidenteve neuml keumlteuml aks rrugor eumlshteuml zvogeumlluar duksheumlm neuml periudheumln janar-maj 2014 neuml krahasim me vitin 2013

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

14

4 A i kryen policia e trafikut sheumlrbimet neuml meumlnyreuml

efektive

41 Si teuml matet efektiviteti i policiseuml seuml trafikut

Qeumlllimi i peumlrgjithsheumlm peumlr policineuml e trafikut seuml bashku me autoritetet e tjera peumlrgjegjeumlse siccedil

kemi peumlrmendur eumlshteuml teuml minimizohen aksidentet e trafikut dhe teuml ndihmohet peumlr njeuml mjedis

teuml sigurt teuml trafikut Shtrohet pyetja se si duhet teuml veprojeuml policia e trafikut peumlr teuml

peumlrmbushur neuml meumlnyreumln meuml teuml mireuml teuml mundshme keumlto objektiva Peumlrveccedil keumlsaj a eumlshteuml fare

e mundur teuml maten rezultatet e policiseuml seuml trafikut peumlr shkak teuml faktoreumlve teuml tjereuml qeuml ndikojneuml

neuml veumlllimin dhe karakterin e ldquoaksidenteverdquo

Zvogeumllimi i aksidenteve teuml reumlnda teuml trafikut eumlshteuml njeuml lloj mateumlsi qeuml tregon peumlr rezultatin e

peumlrgjithsheumlm se neuml ccedilrsquomeumlnyreuml operojneuml autoritetet peumlrgjegjeumlse rrugore ose teuml policiseuml seuml

trafikut Megjithateuml eumlshteuml matje shumeuml e peumlrgjithshme qeuml varet nga shumeuml faktoreuml siccedil janeuml

rrugeumlt dhe moti sjelljet e ngaseumlsve numri i automjeteve dhe gjendja e tyre angazhimi i

autoriteteve tjera rregullimi aktual kushtet financiare etj

Ekzistojneuml edhe matje teuml tjera teuml zakonshme Mund teuml studiohen neumlse mjetet e teuml duhura janeuml

neuml dispozicion dhe neumlse ato janeuml peumlrdorur neuml meumlnyreuml efektive peumlr shembull a janeuml peumlrdorur

kamerat e shpejteumlsiseuml dhe radareumlt aty ku do teuml shtonin meuml shumeuml vlereuml (rreziku i larteuml peumlr

aksidentet e trafikut peumlr shkak teuml shpejteumlsiseuml seuml automjetit) a beumlhen teste alkooli ku do teuml

shtonin meuml shumeuml vlereuml etj Gjithashtu mund teuml shqyrtohen neumlse njeumlsiteuml e kontrollit neuml koheuml

teuml duhur sigurojneuml autoritetet peumlrgjegjeumlse rrugore me propozime peumlr ndryshimin e

kufizimeve teuml shpejteumlsiseuml veumlnien e shenjave paralajmeumlruese riparimin e rrugeumlve largimin e

pengesave neuml rrugeuml etj

Mund edhe teuml matet meumlnyra se si shpeumlrndahen burimet neuml koheuml dhe neuml hapeumlsireuml Idealisht

mjetet e duhura duhet peumlrdorur peumlr teuml kontrolluar gjeumlrat e duhura neuml koheumln e duhur dhe

vendin e duhur Aktivitetet e patrullimit neuml koheuml dhe hapeumlsireuml duhet teuml ndeumlrlidhen sa meuml

shumeuml qeuml teuml jeteuml e mundur me ateuml se kur dhe ku ndodhin aksidentet e trafikut

Kundrejt propozimeve teuml meumlsipeumlrme mund teuml shtrohet pyetja A eumlshteuml e mundur qeuml policia

e trafikut teuml punojeuml meuml mireuml apo meuml dobeumlt a eumlshteuml policia e trafikut neuml gjendje teuml meumlsojeuml dhe

a janeuml neuml gjendje teuml marrin vendime ccedilfareuml teuml beumljneuml dhe si teuml beumlhet Peumlrgjigja e qarteuml peumlr teuml

gjitha keumlto pyetje eumlshteuml pozitive Eumlshteuml e reumlndeumlsishme teuml theksohet se megjithateuml asnjeuml matje

nuk eumlshteuml e peumlrsosur dhe e ploteuml vetvetiu Ccedileumlshtje kryesore eumlshteuml qeuml teuml peumlrdoren informatat

dhe teuml dheumlnat relevante teuml besueshme dhe qeuml janeuml neuml gjendje trsquoi ofrojneuml policiseuml seuml trafikut

udheumlzime se si teuml punojneuml meuml zgjuar ndash teuml jeneuml meuml efektiv - neuml meumlnyreuml qeuml trsquoi afrohen qeumlllimit

qeuml teuml ndikojneuml neuml numrin e aksidenteve fatale

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

15

42 A i ka policia e trafikut mjetet e duhura qeuml teuml jeteuml efektive

Peumlr shkak se rreziku i aksidenteve peumlrcaktohet nga faktoreuml teuml ndrysheumlm policia e trafikut

duhet teuml peumlrdoreuml mjete teuml llojllojshme peumlr teuml adresuar vendimet ndikuese mbi kufizimet e

shpejteumlsiseuml dhe shenjat paralajmeumlruese dhe meuml drejtpeumlrdrejteuml peumlrmes masave teuml ndryshme

teuml kontrollit teuml trafikut siccedil janeuml kamerat peumlr shpejteumlsi radareumlt testet e alkoolit kontrollet e

automjeteve dhe teuml flukseve teuml trafikut gjendjen e rrugeumlve dhe sjelljet e ngaseumlsve35

Neuml meumlnyreuml qeuml teuml keteuml qasjen direkte neuml meumlnyreuml efektive policia e trafikut duhet teuml

Orientojeuml peumlrpjekjet e tyre neuml

- Vendndodhjet me rrezik teuml larteuml rrugeumlt apo vendet ku aksidentet mund teuml

ndodhin

- Neuml koheumln diteumlt dhe oreumlt me rrezik teuml larteuml kur aksidentet mund teuml jeneuml meuml teuml

shpeshta

- Vendndodhjet me rrezik ad-hoc neuml koheuml teuml caktuar (ngjarje teuml peumlrkohshme)

Fokusojeuml kontrollet neuml faktoreumlt qeuml ndeumlrlidhen me aksidente si

- Sjellja e ngaseumlsve me rrezik teuml larteuml

- Faktoreumlt mekanik teuml rrezikut teuml larteuml te automjetet veccedilaneumlrisht kamioneumlt e

meumldhenj

- Rrugeumlt me rrezik teuml larteuml dhe kushtet e motit

Aplikojeuml ndeumlshkime teuml duhura peumlr ata qeuml keumlrceumlnojneuml sigurineuml neuml trafik peumlrmes

- Paralajmeumlrimeve verbale apo teuml dokumentuara dhe llojeve teuml ndryshme teuml

gjobave etj

Peumlr teuml qeneuml efektive policia e trafikut duhet teuml keteuml punonjeumls kompetent dhe pajisje teuml

duhura automjete teuml pajisura mireuml (teuml shenjeumlzuara dhe teuml pashenjeumlzuara) motoccedilikleta

radareuml dhe teste teuml alkoolit Neuml shumeuml vende policia e trafikut eumlshteuml e pajisur edhe me

helikoptereuml kamera teuml shpejteumlsiseuml teste kundeumlr narkotikeumlve etj36 Peumlrvoja neuml BE dhe vende teuml

tjera tregon se kamerat e shpejteumlsiseuml teuml cilat ofrojneuml deumlshmi fotografike teuml pranueshme peumlr

gjykata janeuml shumeuml kost-efektive37

PK-ja peumlrdoreuml tregues teuml ndrysheumlm neuml meumlnyreuml qeuml teuml ndajeuml burimet e tyre neuml meumlnyreuml efektive

35 Ky seksion bazohet neuml literatura teuml ndryshme peumlr praktika teuml mira teuml kontrollit teuml trafikut si dhe dokumente

dhe politika nga vende teuml ndryshme dhe nga Policia e Kosoveumls 36 Patrullimi me helikopter peumlrdoret neuml veccedilanti neuml rrethana selektive Helikoptereumlt mund teuml peumlrdoren gjithashtu

peumlr kujdesin post-aksidental PK-ja nuk eumlshteuml e pajisur me mjet teuml tilleuml Mungojneuml edhe instrumentet peumlr testimin e praniseuml seuml narkotikeumlve

37 European Transport Safety Council (ETSC) Reducing Traffic Injuries Resulting from Excess and Inappropriate Speed (Brussels 1995) fq 28

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

16

Ne kemi ekzaminuar teuml dheumlnat e ndryshme - neuml lidhje me zyrtareumlt policoreumlpolicineuml e

trafikut

Tabela 3 Teuml dheumlnat peumlr aksidentet automjetet kundrejt burimeve teuml policiseuml

2010 2011 2012 2013 2014

Numri i automjeteve teuml regjistruara 178798 205366 212851 272107 288828

Numri i aksidenteve 18030 18888 19754 19954 16300

Numri i aksidenteve fatale 158 130 116 104 111

Numri i teuml vdekurve 175 157 121 119 127

Numri i personave teuml leumlnduar 7730 8321 8561 9817 9713

Numri i zyrtareumlve policoreuml 7191 7205 7269 7326 7686

Numri i zyrtareumlve policoreuml teuml trafikut 523 514 529 507 506

Duket fare qarteuml se numri i policeumlve teuml trafikut nuk e ka ndjekur trendin e aksidenteve dhe

automjeteve Ne kemi marreuml neuml konsiderateuml edhe burimet peumlr njeumlsiteuml e veccedilanta

Tabela 4 Numri i kilometrave teuml mbuluara nga policia e trafikut burimet neuml njeumlsiteuml

peumlrkateumlse teuml policiseuml seuml trafikut mjetet e kontrollit teuml disponueshme (2014)

Njeumlsia Kilometrat e

mbuluara Zyrtareumlt e

policiseuml Automjetet e shenjeumlzuara

Automjetet civile

Radareuml Testues teuml

alkoolit

NjRKRr-PR 341 108 6 1 5 5

NjRKRr-PE 380 82 13 0 6 3

NJKA 104 33 6 0 10 2

Siccedil shihet shpeumlrndarja e burimeve nuk duket se e peumlrcjelleuml njeuml model teuml qarteuml peumlr teuml tre

njeumlsiteuml Peumlr shkak teuml bazeumls seuml paqarteuml peumlr alokim numri i policeumlve teuml trafikut nuk

korrespondon me kushtet e trafikut respektivisht aksidentet As numri i automjeteve teuml

shenjeumlzuara apo sistemet e radareumlve nuk ndeumlrlidhen me numrin e policeumlve apo aksidentet e

trafikut Numri i radareumlve neuml NjKA mund pjeseumlrisht teuml shpjegohet me faktin se eumlshteuml njeumlsi

patrulluese e autostradeumls (neumlse kjo eumlshteuml shpeumlrndarja optimale e keumlsaj pajisje ateumlhereuml eumlshteuml

njeuml ccedileumlshtje tjeteumlr)

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

17

Eumlshteuml po keumlshtu veumlshtireuml teuml shihet njeuml model i qarteuml i shpeumlrndarjes seuml burimeve ndeumlrmjet dhe

brenda njeumlsive Raporti midis numrit teuml policeumlve teuml trafikut dhe numrit teuml automjeteve

radareumlve apo testuesve teuml alkoolit ndryshon neuml meumlnyreuml teuml konsiderueshme peumlr shembull

NjKA ka meuml shumeuml automjete dhe meuml shumeuml policeuml sesa NjRKRr-PR neuml raport me

aksidentet e trafikut Njeuml shpjegim i mundsheumlm por jo shterues eumlshteuml faktori gjeografik

(qytetet neuml raport me fshatet)

Vlen teuml theksohet se veteumlm njeuml njeumlsi kishte qasje neuml njeuml automjet civil teuml pashenjeumlzuar edhe

pse neumlse automjetet e tilla peumlrdoren siccedil duhet - sipas peumlrvojeumls ndeumlrkombeumltare ndash ateumlhereuml ato

janeuml mjaft efektive neuml identifikimin e ngaseumlsve agresiveuml

Peumlr meuml tepeumlr veteumlm disa automjete teuml policiseuml seuml trafikut janeuml teuml pajisura me radareuml dhe

testues peumlr alkool38 Rrjedhimisht eumlshteuml e pamundur qeuml patrullat teuml kryejneuml teste teuml tilla seuml

paku jo peumlrnjeumlhereuml (neuml teuml njejteumln koheuml) Kjo ka mundeumlsi teuml pengojeuml efektivitetin e kontrolleve

teuml trafikut meqeuml shpejteumlsia dhe ldquongasja neumln ndikimin e alkoolit barnave dhe narkotikeumlverdquo

janeuml gjithashtu shkaktareuml teuml aksidenteve neuml trafik39

Kontrollet e kufizuara teuml alkoolitnarkotikeumlve janeuml njeuml e meteuml e kontrolleve qeuml e reduktojneuml

cileumlsineuml e teuml dheumlnave mbi shkaqet qeuml qeumlndrojneuml pas aksidenteve

Peumlrveccedil informatave teuml dheumlna neuml tabeleumln e meumlsipeumlrme ne kemi gjetur mangeumlsi teuml tjera neuml

pajisje bie fjala automjetet nuk janeuml teuml pajisura me shenjat paralajmeumlruese (si stop policia

ngadaleumlso rrezik neuml rrugeuml etj) Asnjeuml prej njeumlsive nuk kishte qasje neuml motoccedilikleta ndoneumlse

mjetet e tilla zakonisht shihen si mjaft efektive peumlr kontrollin e trafikut Peumlr meuml shumeuml

kamerat e shpejteumlsiseuml qeuml nga shumeuml hulumtues janeuml pareuml si mjet shumeuml efikas peumlr uljen e

rrezikut teuml aksidenteve teuml trafikut (dhe numrin e zyrtareumlve teuml nevojsheumlm peumlr kontrolle) nuk

janeuml peumlrdorur neuml asnjeuml njeumlsi kryesisht peumlr shkak teuml argumenteve se keumlrkojneuml investime

fillestare

Policia e trafikut peumlrdoreuml meumlnyra leumlvizeumlse dhe joleumlvizeumlse (statike) peumlr patrullim Teuml dyja

meumlnyrat i kaneuml epeumlrsiteuml dhe teuml metat e tyre40 Aktivitetet joleumlvizeumlse teuml kontrollit janeuml meumlnyreuml

e duhur neuml raste teuml bazuara neuml rrezik teuml veccedilanteuml (peumlrqendrimi masiv i peumlrpjekjeve teuml

kontrollit teuml trafikut neuml koheuml dhe vend teuml caktuar) ose kryhen neuml vende ose rrugeuml ku

aksidentet historikisht janeuml teuml zakonshme Patrullimet leumlvizeumlse janeuml meumlnyreuml e mireuml peumlr

zbulimin e sjelljeve teuml ccedilrregullta teuml ngaseumlsve qeuml mund teuml ndodhin edhe neuml vende ku

aksidentet janeuml meuml pak teuml zakonshme Shumica e aktiviteteve teuml patrullimit nga keumlto njeumlsi

kryhen peumlrmes patrullimeve joleumlvizeumlse Peumlrjashtime beumljneuml patrullimet e rralla teuml kryera nga

38 Neuml raportin e IPK-seuml peumlr ldquoVlereumlsimin e menaxhimit teuml trafikut rrugor nga PK-jardquo (2014) eumlshteuml theksuar se

shumica e radareumlve janeuml jo-funksionaleuml 39 Sipas OJQ-seuml ldquoLabyrinthrdquo nuk ka numeumlr teuml sakteuml peumlr peumlrdoruesit e narkotikeumlve neuml Kosoveuml Ekzistojneuml

vlereumlsime teuml peumlrafeumlrta teuml peumlrdoruesve qeuml sillen mes 10000 - 15000 individeumlve dhe nga keumlta rreth 4000 ndash 5000 besohet teuml jeneuml peumlrdorues teuml heroineumls

40 Rune Elvik Cost-Benefit Analyses of Police Enforcement (ESCAPE 2001) fq 14

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

18

automjeti me targa civile neuml NjRKRr-PR Peumlrveccedil keumlsaj neuml rrugeumlt e qytetit teuml Prishtineumls eumlshteuml

e zakonshme qeuml patrullimet teuml kryhen dhe neuml keumlmbeuml ose me biccedilikleta Nuk ka qeneuml e

mundur qeuml ZAP-i teuml vlereumlsojeuml performanceumln e tyre por ka mundeumlsi qeuml biccedilikletat ndash sidomos

neuml qytetet e meumldha - teuml jeneuml mjet efektiv neuml disa raste Peumlr meuml shumeuml gjithnjeuml mund teuml themi

se patrullimi neuml keumlmbeuml peumlrmbush funksionet parandaluese neuml kuptim meuml teuml gjereuml (meuml pak teuml

matsheumlm)

43 A peumlrdoren mjetet neuml dispozicion peumlr qeumlllimin e tij

kryesor

Policeumlt e trafikut nganjeumlhereuml duhet trsquoiu ndihmojneuml funksioneve tjera peumlrbrenda forcave teuml

policiseuml ose trsquoiu ndihmojneuml autoriteteve tjera me sheumlrbime teuml ndryshme Kjo natyrisht se ka

pasoja edhe pozitive edhe negative Kjo mund teuml shihet si njeuml meumlnyreuml fleksibile por

njeumlkoheumlsisht mund ta pengojeuml efektivitetin e policiseuml seuml trafikut peumlr kryerjen e detyrave teuml

tyre kryesore41

Teuml tre njeumlsiteuml e trafikut nuk ishin teuml angazhuara neuml meumlnyreuml teuml vazhdueshme neuml veprimtari teuml

tilla mbeumlshteteumlse NjKA ishte neuml gjendje qeuml trsquoi koncentrojeuml ploteumlsisht burimet e veta neuml

detyreumln e vet primare - neuml gjeumlra tjera teuml ngjashme ndash dhe ndoshta ka nevojeuml peumlr meuml pak policeuml

dhe automjete peumlr ta mbajtur keumlteuml nivel teuml kontrollit

Sipas peumlrllogaritjeve tona neuml ccedildo diteuml teuml vitit 2013 neuml NjRKRr-PR mesatarisht rreth peseuml peumlr

qind teuml zyrtareumlve policoreuml nuk ishin neuml dispozicion peumlr kontrollin e trafikut42

Marreuml parasysh gjendjen neuml trafik dhe zhvillimin e aksidenteve na beumln teuml kuptojmeuml se

veumlllimi i puneumls - ose pengesat peumlr teuml qeneuml efektiv - janeuml rritur meuml shumeuml peumlr NjRKRr-PR sesa

peumlr dy njeumlsiteuml e tjera Keumlshtu qeuml duke krahasuar numrin e aksidenteve dhe teuml policeumlve teuml

trafikut neuml Prishtineuml ne kemi veumlrejtur se ndash peumlrkundeumlr ngarkeseumls ndash numri i policeumlve eumlshteuml

zvogeumlluar (nga 147 sa ishin neuml vitin 2012 neuml 103 neuml vitin 2014)43

Peumlr trsquoi peumlrballuar sfidat e tilla duhet ulur ambiciet duhet rritur efikasitetin (teuml punohet meuml

mireuml dhe meuml zgjuar) ose teuml shtohen burime si peumlr shembull peumlrmes rialokimit teuml burimeve

ose duke peumlrdorur kamera Bazuar neuml veumlzhgimet tona ne nuk kemi mundur teuml gjejmeuml

deumlshmi teuml forta peumlr rritjen e efikasitetit apo peumlr burime shteseuml gjateuml periudheumls seuml ekzaminuar

41 Policia e Kosoveumls intervista me menaxhmentin e policiseuml seuml trafikut (prill 2014) ekzaminimi i dokumenteve teuml

ndryshme teuml tjera si komunikime elektronike plane etj 42 Analiza fillestare tregon se ccedildo diteuml rreth peseuml policeuml teuml trafikut kaneuml qeneuml teuml angazhuar neuml mbeumlshtetjen e

institucioneve teuml tjera peumlr ngjarje teuml ndryshme si peumlrcjellje peumlr delegacione protesta teuml ndryshme ngjarje sportive etj Me rastin e tubimeve dhe ngjarjeve teuml ndryshme burimet e angazhuara peumlr patrullimin e trafikut ridrejtohen peumlr teuml siguruar keumlto ngjarje duke braktisur vendet ku patrullimet eumlshteuml dashur teuml kryhen Gjateuml keumltyre ngjarjeve atje kryesisht eumlshteuml fluks i madh i automjeteve dhe ka rreziqe meuml teuml meumldha peumlr aksidente apo probleme tjera teuml trafikut

43 Teuml shihet ldquoShtojca IIIrdquo (tabela 7)

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

19

peumlr NjRKRr-PR Kjo sugjeron se ldquozgjidhjardquo e sfideumls peumlr NjRKRr-PR ka qeneuml qeuml teuml ulen

ambiciet peumlr kontrollin e trafikut44 Dy njeumlsiteuml tjera nuk kaneuml qeneuml teuml detyruara qeuml teuml

peumlrballen me teuml njeumljteumln situateuml45

44 A janeuml kryer kontrollet neuml vendet e duhura

Teuml gjendesh neuml vendin e duhur me rrezik teuml larteuml - peumlr teuml kontrolluar - eumlshteuml vendimtare peumlr

njeuml polici teuml efektshme teuml trafikut46 Ne kemi studiuar trajteumln gjeografike teuml aksidenteve neuml

kuadeumlr teuml tri rajoneve dhe kemi krahasuar ateuml me shpeumlrndarjen e kontrolleve teuml kryera Ne

gjithashtu kemi ekzaminuar edhe shkaqet e aksidenteve

Teuml ashtuquajturat ldquopika teuml zezardquo janeuml vende apo rrugeuml ku aksidentet e trafikut ndodhin

shpesh Neuml harteumln e meumlposhtme janeuml paraqitur keumlto pika neuml njeumlreumln prej tri rajoneve (NjRKRr-

PR)

44 Kjo situateuml vlen veccedilaneumlrisht peumlr rrugeumln drejt pikeumls seuml vendkalimit kufitar neuml Mutivodeuml ku nuk ushtrohen

kontrolle 45 NjRKRr-PE nuk ka ofruar ndonjeuml teuml dheumlneuml peumlr keumlteuml por sipas zyrtareumlve numri eumlshteuml meuml i uleumlt se neuml Prishtineuml

dhe nuk eumlshteuml rritur aq shumeuml 46 Sipas praktikave teuml mira veteumlm prania e policiseuml seuml trafikut neuml vende teuml duhura - edhe pa kontrolluar fare -

eumlshteuml e nevojshme qeuml ngaseumlsit teuml jeneuml teuml kujdessheumlm dhe ka karakter parandalues

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

20

Ccedilfareuml kemi gjetur NjRKRr-PR mban teuml dheumlna teuml tilla qeuml demonstrojneuml se kontrollet e keumlsaj

njeumlsie janeuml teuml orientuara deri neuml njeuml maseuml teuml madhe - por jo ploteumlsisht ndash kundrejt ldquopikave teuml

zezardquo Disa prej keumltyre pikave iu jepet veumlmendja e duhur ndeumlrsa teuml tjerat peumlr arsye teuml

ndryshme neglizhohen ose iu jepet njeuml veumlmendje meuml e uleumlt

NjRKRr-PE nuk peumlrdoreuml orare kohore peumlr ta specifikuar vendin se ku duhet teuml veprojneuml

njeumlsiteuml e patrullimit peumlrderisa i kryejneuml kontrollet Personat qeuml intervistuam nga kjo njeumlsi

kaneuml theksuar se aktivitetet patrulluese kryesisht kryhen neuml bazeuml teuml vlereumlsimit peumlrvojeumls dhe

gjykimit teuml njeumlsive patrulluese

Neuml aneumln tjeteumlr kontrollet neuml NjKA ushtrohen neuml vende teuml ndryshme teuml peumlrcaktuara meuml pareuml

neuml teumlreuml traseneuml

45 A janeuml kryer kontrollet neuml koheumln e duhur

Puna e patrullimeve neuml terren beumlhet neuml tri ndeumlrrime Ndeumlrrimet e patrullave peumlr shkak teuml

mungeseumls seuml automjeteve beumlhen neuml zyra teuml njeumlsive dhe gjateuml asaj periudhe asnjeuml rrugeuml

rajonale dhe magjistrale nuk mbulohet me njeumlsi patrulluese47

Neuml tabeleumln e meumlposhtme eumlshteuml paraqitur numri i peumlrgjithsheumlm i aksidenteve teuml regjistruara

teuml trafikut neuml tri regjionet peumlr vitet 2012 dhe 2013 si dhe koheumln kur ndodhen aksidentet gjateuml

24 oreumlve

Tabela 5 Aksidentet e trafikut sipas rajoneve dhe koheumln kur kaneuml ndodhur

Koha gjateuml diteumls

Prishtineuml Pejeuml NjKA

2012 2013 2012 2013 2012 2013

06-10 1299 1365 358 383 Nuk ka shifra 12

10-14 2439 2635 827 791 32

14-18 2730 3036 870 785 29

18-22 1522 1741 624 399 8

22-02 493 563 201 153 10

02-06 208 256 77 63 8

Total 8691 9596 2957 2574 99

Siccedil shihet meuml larteuml shumica e aksidenteve ndodhin gjateuml diteumls Meuml shumeuml se frac34 e aksidenteve

kaneuml ndodhur midis oreumls 06-22 dhe pothuajse aq shumeuml midis oreumls 12-20

47 Kjo peumlrfshineuml periudheumln kohore nga 1430 ndash 1530 kur ndodhin meuml seuml shumti aksidentet dhe 2230 ndash 2330 0630

ndash 0730

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

21

Duke u bazuar neuml intervista orare teuml puneumls dhe neuml teuml dheumlna tjera teuml regjistruara gjetjet tona

sugjerojneuml se kontrollet kryhen gjateuml diteumls

Kur ne studiuam shifrat meuml holleumlsisht rezultoi se neuml fakt koha e ldquopikutrdquo peumlr aksidente teuml

trafikut korrespondonte me koheumln kur patrullat e policiseuml seuml trafikut kishin filluarpeumlrfunduar

ndeumlrrimet e tyre teuml puneumls dhe rrjedhimisht nuk kaneuml mundur teuml jeneuml neuml vende me rreziqe teuml

larta Peumlrderisa keumlto teuml dheumlna nuk ishin teuml njohura ose teuml pakteumln nuk janeuml ekzaminuar nga

njeumlsiteuml ata nuk kaneuml qeneuml neuml dijeni peumlr pasojat e orareve teuml tyre kohore apo peumlr periudhat e

ndeumlrrimit

Sipas policiseuml seuml trafikut ata peumlrpiqen qeuml teuml jeneuml teuml informuar mireuml peumlr ngjarjet madhore qeuml

kaneuml gjasa teuml shkaktojneuml probleme neuml trafik dhe neuml peumlrputhje me rrethanat i alokojneuml

burimet Ne nuk kemi arsye peumlr teuml mos besuar se kjo eumlshteuml keumlshtu por konfirmimi i keumlsaj

nuk ka qeneuml i mundur teuml beumlhet brenda fusheumlveprimit teuml keumltij auditimi

Po ashtu ne nuk kemi qeneuml neuml gjendje qeuml teuml ekzaminojmeuml se a janeuml peumlrdorur ldquomjetet e

duhurardquo neuml koheumln e duhur Sa peumlr ilustrim neuml shumeuml vende eumlshteuml procedureuml standarde qeuml teuml

kontrollohet se a po respektohen kufizimet e shpejteumlsiseuml afeumlr shkollave dhe ccedilerdheve neuml

koheuml teuml caktuar (kur fillojneuml meumlsimet neuml shkolla pas pushimeve verore) Gjithashtu eumlshteuml e

zakonshme qeuml policia e trafikut teuml peumlrdoreuml teste teuml alkoolit (narkotikeumlve) neuml koheumlt kur gjasat

qeuml drejtuesit e automjeteve teuml jeneuml neumln ndikim teuml keumltyre substancave eumlshteuml e larteuml (diteumlt e

shtuna apo teuml diela pas mesnate neuml afeumlrsi teuml vendeve teuml peumlrshtatshme) Keumlto janeuml shembuj teuml

gjeumlrave teuml cileumlt nuk kemi qeneuml neuml gjendje qeuml trsquoi ekzaminojmeuml peumlr shkak teuml mungeseumls seuml teuml

dheumlnave

46 A janeuml kontrolluar gjeumlrat e duhura

Peumlr teuml qeneuml efektiv duhet teuml kontrollohen gjeumlrat e duhura automjetet ose ngaseumlsit dhe meuml

konkretisht ccedilfareuml lloji teuml sjelljes apo ccedileumlshtje teknike Peumlrvojat ndeumlrkombeumltare japin

udheumlzime peumlrveccedilqeuml edhe kushtet lokale dhe meumlsimet gjithmoneuml duhet teuml merren parasysh

Meqeneumlse kualiteti dhe inspektimi i automjeteve eumlshteuml peumlrmireumlsuar duksheumlm sjellja e

ngaseumlsve eumlshteuml shkaku absolut dominues i aksidenteve teuml trafikut qeuml konfirmohet edhe nga

statistikat e DKRr48 Peumlrjashtime ka te kamioneumlt e meumldhenj Megjithateuml peumlrvoja tregon se

problemet qeuml kaneuml teuml beumljneuml me goma prishjet dhe mbingarkesat nuk janeuml teuml pazakonta etj

Sipas zyrtareumlve teuml DKRr ata i kaneuml ekzaminuar shkaqet e aksidenteve neuml meumlnyreuml qeuml meuml

tepeumlr trsquoi fokusojneuml kontrollet Ata kaneuml gjetur se tejkalimi i shpejteumlsiseuml eumlshteuml shkak i

48 Eumlshteuml e reumlndeumlsishme teuml theksohet se rreziku nga sjelljet e ngaseumlsve mbetet faktor vendimtar i aksidenteve neuml

Kosoveuml Sipas IPK-seuml (Raport inspektimi 05201410) neuml vitin 2012 edhe automjetet e policiseuml ishin peumlrfshireuml neuml 312 aksidente ndeumlrsa 170 prej tyre janeuml shkaktuar nga zyrtareumlt e policiseuml Ndeumlrsa neuml vitin 2013 automjetet e policiseuml ishin peumlrfshireuml neuml 287 aksidente ku neuml 143 raste fajtoreuml ishin policeumlt Shkaku meuml i zakonsheumlm i aksidenteve peumlr teuml dy periudhat eumlshteuml manovrimi i pasigurt i automjeteve nga policia

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

22

zakonsheumlm dhe si pasojeuml e keumlsaj i kaneuml dheumlneuml prioritet teuml larteuml kontrollit teuml shpejteumlsiseuml

Megjithkeumlteuml ka edhe faktoreuml tjereuml qeuml sipas studimeve ndeumlrkombeumltare dhe statistikave teuml

DKRr-seuml janeuml mjaft teuml zakonsheumlm siccedil janeuml ngasja agresive dhe mosmbajtja e distanceumls gjateuml

ngasjes

Peumlr ta matur shpejteumlsineuml patrullat kryesisht vendosen neuml rrugeuml teuml drejta ngaqeuml aty ekziston

rreziku peumlr tejkalim teuml shpejteumlsiseuml Ne kemi gjetur edhe praktika teuml mira neuml kryerjen e

kontrollit teuml shpejteumlsiseuml neuml koheuml teuml duhur neuml vende me rrezik teuml larteuml Keumlto masa ndeumlrmerren

edhe aty ku rreziku i aksidenteve teuml trafikut eumlshteuml mesatar apo i uleumlt (autostrada jashteuml oreumlve

teuml pikut)

Peumlr identifikimin e shkeljeve neuml trafik (tejkalimin e shpejteumlsiseuml) njeumlsiteuml patrulluese

bashkeumlpunojneuml ngushteuml mes tyre qeuml eumlshteuml njeuml praktikeuml tjeteumlr e mireuml

Megjithateuml disa aktivitete teuml kontrollit apo mbikeumlqyrjes - sipas veumlzhgimeve tona ndash janeuml kryer

neuml udheumlkryqe teuml cilat janeuml teuml rregulluara me semaforeuml dhe rrethrrotullime ku aksidentet

shpesh ndodhin49

Foto 1 Zyrtareumlt policoreuml teuml vendosur mbi ureuml neuml autostradeuml duke identifikuar automjetet qeuml

tejkalojneuml kufizimin e shpejteumlsiseuml

49 Neuml qytetin e Prishtineumls i kemi identifikuar dy udheumlkryqe ku kaneuml ndodhur aksidente fatale dhe ku patrullat e

policiseuml rralleumlhereuml janeuml teuml vendosura Vlen teuml peumlrmendet se brenda NjRKRr-PR ekziston njeuml neumln-njeumlsi e veccedilanteuml qeuml eumlshteuml peumlrgjegjeumlse veteumlm peumlr qytetin

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

23

Foto 2 Pika ndaluese e vendosur nga patrulla tjeteumlr policore peumlr trsquoi ndaluar ngaseumlsit e

identifikuar meuml pareuml

Gjateuml intervistave me zyrtareumlt e policiseuml seuml trafikut kuptuam se peumlrveccedil faktorit shpejteumlsi

shumica e patrullave neuml meumlnyreuml rutinore fokusohen neuml ccedileumlshtjet si dritat rripat e siguriseuml

peumlrdorimi i telefonave celulareuml patentat e ngasjes etj peumlrveccedilse teuml peumlrqendrohen meuml shumeuml

neuml faktoreumlt qeuml janeuml teuml lidhur drejtpeumlrdrejt me aksidentet e trafikut sikurse sjelljet e

rrezikshme ngasja agresive ose e pasigurt Kjo neve na tregon se zakonet e krijuara apo

rutina ende luajneuml rol meuml teuml reumlndeumlsisheumlm peumlr policineuml e trafikut gjateuml kryerjeve seuml detyrave teuml

veta Ky nuk eumlshteuml argument kundeumlr peumlr shembull kontrollimit teuml patenteuml-shoferit por ky

eumlshteuml veteumlm njeuml argument kundeumlr asaj qeuml teuml mos beumlhet neuml meumlnyreuml rutinore

Neuml fakt ne nuk kemi gjetur

ndonjeuml fleteuml-patrulluese qeuml teumlreumlsisht peumlrshkruan detyrat qeuml duhet teuml ndeumlrmerren nga

njeumlsiteuml patrulluese e qeuml ndeumlrlidhen me sjelljet e rrezikshme50

ndonjeuml regjisteumlr neuml lidhje me llojet e automjeteve teuml peumlrfshira neuml aksidente Eumlshteuml e

njohur se automjetet sportive dhe taksiste kaneuml prirje teuml jeneuml teuml peumlrfshira neuml aksidente

meuml shumeuml sesa automjetet tjera Si rrjedhojeuml informatat e tilla mund ta ndihmojneuml

policineuml e trafikut qeuml teuml jeteuml meuml shumeuml e fokusuar gjateuml puneumls seuml tyre dhe

se inspektimet teknike janeuml peumlrkushtuar neuml veccedilanti ndaj automjeteve teuml meumldha (si

gomave prishjeve dhe ngarkesave) gjateuml periudhave kur deumlshtimet e tilla mund teuml

50 Fleteuml-patrullimi eumlshteuml njeuml dokument udheumlzues-regjistrues me aneuml teuml cilit njeumlsiteuml patrulluese janeuml teuml pajisura peumlr

teuml kryer kontrolle

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

24

jeneuml fatale (neuml vjeshteumln e vonshme koheumln e dimrit etj)51 Praktikat e mira

ndeumlrkombeumltare keumlshillojneuml qeuml eumlshteuml meuml e reumlndeumlsishme teuml kryhen inspektime teknike

teuml automjeteve teuml meumldha sesa teuml kryhen inspektime teuml automjeteve teuml zakonshme

Ne kemi gjetur se peumlrjashtimi i mjeteve transportuese nga trafiku teuml cilat nuk i kaneuml

ploteumlsuar kriteret teknike eumlshteuml shumeuml i rralleuml Patrullimet qeuml rezultojneuml me identifikimin e

keumltyre kritereve kryesisht janeuml teuml fokusuara veteumlm neuml veprimet e peumlrbashkeumlta me zyrtareumlt e

MI-seuml Si pasojeuml policia e trafikut heziton52 qeuml teuml deumlrgojeuml jo veteumlm automjetet komerciale (teuml

meumldha) neuml kontrolle teuml veccedilanta teknike pa pranineuml e zyrtareumlve teuml MI-seuml dhe veteumlm

hereumlpashere eumlshteuml fokusuar neuml ekzaminimin e kushteve teknike teuml automjeteve (komerciale)

mbingarkimin e mjeteve transportuese etj

47 A peumlrdoren ndeumlshkimet siccedil duhet

Qeumlllimi i shumiceumls seuml funksioneve teuml kontrollit mund teuml peumlrshkruhet si parandalim dhe

identifikim teuml kundeumlrvajtjeve korrigjim teuml mangeumlsive etj Deri meuml tani jemi fokusuar

kryesisht mbi ateuml se si trsquoi parandalojmeuml meuml mireuml dhe trsquoi identifikojmeuml aksidentet e trafikut

Neuml keumlteuml pjeseuml do trsquoi japim disa informata mbi ateuml se si janeuml peumlrdorur ndeumlshkimet

Policia e trafikut aplikon ndeumlshkime teuml ndryshme Gjobat janeuml teuml ndara neuml dy grupe ato teuml

shqiptuara neuml raste teuml aksidenteve dhe ato teuml shqiptuara peumlr shkelje teuml trafikut - pa shkaktuar

aksidente Sipas natyreumls seuml ekzekutimit gjobat shqiptohen vareumlsisht prej pesheumls seuml vepreumls

ato qeuml janeuml teuml detyrueshme53 dhe duhet teuml paguhen menjeumlhereuml dhe ato qeuml duhet teuml

procedohen neuml gjykata Peumlr shkelje teuml vogla dhe teuml rralla teuml cilat nuk e rrezikojneuml neuml meumlnyreuml

teuml konsiderueshme sigurineuml e trafikut policeumlt e trafikut mund teuml japin veumlrejtje verbale apo

me shkrim Veumlrejtjet me shkrim neuml realitet nuk jepen

Numri i ndeumlshkimeve varet pjeseumlrisht nga prioritetet e policiseuml seuml trafikut Neumlse ata e

peumlrcaktojneuml si prioritet testimin peumlr alkool kjo zakonisht neumlnkupton se peumlrdoruesit zbulohen

dhe ndeumlshkohen Si teuml tilla neumlse njeuml prioritizim i veprimeve eumlshteuml demonstruar ndeumlshkimet

mund teuml jeneuml teuml lidhura drejtpeumlrdrejt me suksesin neuml parandalimin e aksidenteve

51 Sipas teuml dheumlnave teuml prezantuara nga PK-ja gjateuml vitit me automjetet e transportit publik ndodhin rreth 910

aksidente 52 Sipas DKRr me rastin e deumlrgimit teuml automjeteve neuml kontrolle teuml jashteumlzakonshme teknike shpenzimet neuml rast

se vetura rezulton teuml jeteuml neuml gjendje teuml rregullt i barteuml zyrtari policor qeuml e ka inicuar deumlrgimin Kjo dispoziteuml eumlshteuml e parapareuml neuml ligjin aktual

53 Gjoba teuml detyrueshme (mandatore) konsiderohen teuml gjitha gjobat nga 15-40 euro qeuml shqiptohen nga zyrtareumlt e policiseuml neuml vend teuml ngjarjes

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

25

Tabela 6 Numri dhe alokimi i gjobave teuml shqiptuara neuml 2012 dhe 2013

Llojet e gjobave 2012

Nr

2013

Nr

Ndryshimi

Mosrespektimi i shpejteumlsiseuml seuml kufizuar 89654 36 123956 43 38

Mosmbajtja e distanceumls 2213 1 2475 1 12

Drejtimi neumln ndikim teuml alkoolit 651 0 527 0 -19

Drejtimi i mjetit pa patenteuml 15061 6 16993 6 13

Mosrespektimi i shenjave teuml trafikut 16541 7 16122 6 -2

Manovrim i pasigurt me automjet 1308 1 1513 1 16

Kalimi i afatit teuml regjistrimit 15588 6 12510 4 -20

Parkimi i parregullt 26467 11 30767 11 16

Teuml tjera (ccedileumlshtje minore) 80305 32 82059 28 1

Totali 247788100 286922100 16

(Burimi PK)

Nga njeuml perspektiveuml e thjeshteuml e siguriseuml seuml trafikut duket sikurse njeuml prioritet mjaft i madh i

jepet faktoreumlve teuml uleumlt teuml rrezikut Meumlse gjysma e ndeumlshkimeve (meuml pak neuml vitin 2013)

mbulojneuml ccedileumlshtjet e profilit teuml uleumlt teuml rrezikut teuml aksidenteve teuml trafikut (si tabelat parkimi

dhe teuml tjera) ndeumlrsa pjesa tjeteumlr vlen peumlr faktoreumlt e rrezikut teuml larteuml dhe teuml meseumlm (si

shpejteumlsia alkooli distanca patenteuml-shoferi dhe shenjat e trafikut) Peumlr teuml qeneuml teuml paansheumlm

megjithateuml njeuml prioritet i madh dhe me sa duket i justifikuar i eumlshteuml dheumlneuml kontrollit teuml

shpejteumlsiseuml qeuml eumlshteuml njeuml shkak i zakonsheumlm peumlr aksidentet e trafikut

Gjateuml studimit teuml profilit teuml ndeumlshkimeve ne mund teuml shohim dy gjeumlra seuml pari ndryshime teuml

vogla neuml prioritete kaneuml ndodhur midis dy viteve dhe seuml dyti ndeumlshkimet reflektojneuml se

shumica e kontrolleve teuml faktoreumlve teuml rrezikut teuml larteuml nuk janeuml kryer nga aktivitete leumlvizeumlse

(neumlse do teuml kishte pasur meuml shumeuml aktivitete leumlvizeumlse ndoshta do teuml kishim pritur meuml shumeuml

gjoba peumlr mosmbajtjen e distanceumls dhe manovrim teuml pasigurt dhe shkelje tjera qeuml kaneuml teuml

beumljneuml me ngasjen)

Neumlse teuml dheumlnat e meumlsipeumlrme e pasqyrojneuml realitetin eumlshteuml e qarteuml se ngaseumlsit e automjeteve

shpeshhereuml tejkalojneuml kufizimet e shpejteumlsiseuml apo ngasin shumeuml shpejt

shpeshhereuml ngasin pa patenteuml

rralleumlhereuml janeuml teuml ndikuar nga alkooli ose narkotikeumlt

mbajneuml distanceumln me automjetet tjera

shpeshhereuml thyejneuml rregulla teuml vogla (parkingu etj)

Ritheksojmeuml neumlse kjo reflekton ploteumlsisht realitetin apo i reflekton prioritetet dhe pajisjet neuml

keumlto tre njeumlsi eumlshteuml e veumlshtireuml teuml thuhet me siguri Neuml njeuml kuptim meuml teuml gjereuml ndash peumlr teuml qeneuml meuml

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

26

teuml sakteuml ndash duhet teuml peumlrdoren edhe teuml dheumlnat nga sistemi i parapareuml i ldquopikeumlve negativerdquo qeuml

nuk eumlshteuml aplikuar deri meuml tani neuml meumlnyreuml peumlr teuml parandaluar recidivisteumlt nga peumlrseumlritjet e

shkeljeve Arsyet peumlrse sistemi nuk eumlshteuml duke u aplikuar janeuml teuml natyreumls teknike Teuml dy

institucionet (PK-ja dhe Gjykatat) kaneuml bazat e tyre individuale teuml teuml dheumlnave megjitheumlse ato

nuk janeuml teuml integruara dhe nuk komunikojneuml mes vete

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

27

5 Konkluzionet

Peumlrfundimi kryesor eumlshteuml se ka mjaft hapeumlsira peumlr peumlrmireumlsime peumlr ta beumlreuml policimin e

trafikut ploteumlsisht efektiv Policia e trafikut mund teuml beumljeuml edhe meuml shumeuml peumlr teuml peumlrmireumlsuar

aktivitetet e saj trsquoi peumlrdoreuml informatat neuml meumlnyreuml meuml efektive si dhe trsquoi planifikojeuml burimet

Kontrollet duket se janeuml pjeseumlrisht teuml bazuara neuml rrezikshmeumlri por cileumlsia e teuml dheumlnave nuk

lejon teuml theksojmeuml se policia e trafikut neuml Kosoveuml - neuml meumlnyreuml sistematike - eumlshteuml duke i kryer

kontrollet efektive neuml aspektin e vendeve dhe koheumls Ekzistojneuml ccedileumlshtje peumlr sa i peumlrket numrit

teuml policeumlve teuml trafikut qeuml operojneuml si dokumentohen veprimet analizohen dhe peumlrdoren peumlr

teuml meumlsuar dhe beumlreuml peumlrmireumlsime si dhe neuml ccedilrsquomeumlnyreuml menaxhohen ndeumlshkimet

Policia e trafikut nuk ka beumlreuml aq sa duhet peumlr trsquoi dizajnuar neuml meumlnyreuml efektive informatat

qeuml i nevojiten

Policia e trafikut mbledh ose ka qasje neuml teuml dheumlna peumlrkateumlse Hapa tjereuml shteseuml nevojiten qeuml

keumlto teuml dheumlna teuml beumlhen meuml teuml dobishme Teuml dheumlnat mbi aksidentet dhe pasojat e tyre mund teuml

strukturohen meuml mireuml dhe ekzistojneuml mundeumlsiteuml peumlr teuml zhvilluar shkeumlmbimin e informatave

me paleumlt e tjera teuml interesit Disa nga informatat mungojneuml siccedil janeuml raportimi performanceumls

dhe vlereumlsimi i rezultateve si dhe ka mangeumlsi neuml cileumlsineuml dhe konsistenceumln e dokumentacionit

Peumlrveccedil keumlsaj edhe meuml shumeuml mund teuml beumlhet peumlr trsquoi beumlreuml informatat transparente dhe teuml

disponueshme peumlr publikun

Policia e trafikut nuk i peumlrdor burimet e saj teuml informatave neuml meumlnyreuml ploteumlsisht efektive

Informatat ekzistuese mund teuml peumlrdoren neuml meumlnyreuml meuml efektive peumlr teuml mbeumlshtetur puneumln

operative Ato nuk peumlrdoren rregullisht peumlr analiza teuml detajuara ose peumlr teuml krahasuar dhe

vlereumlsuar qasjet dhe mjetet e ndryshme teuml peumlrdorura Teuml dheumlnat ekzistuese nuk janeuml

gjithmoneuml teuml trajtuara sa duhet neuml planifikimin operativ Analizat kryhen rralleumlhereuml nga

policia trafikut Kjo nga ana tjeteumlr dometheumlneuml se stimujt peumlr teuml meumlsuar dhe peumlr iniciativa teuml

reja janeuml teuml uleumlta Edhe neumlse ka vendime neuml nivelin rajonal ose lokal pak prej tyre lidhen

qarteuml me ndonjeuml analizeuml teuml kryer peumlr informata ekzistuese apo trsquoi referohen asaj Policia e

trafikut eumlshteuml mjaft mireuml e informuar mbi kushtet e rrugeumlve motin dhe peumlr ngjarjet e

ardhshme qeuml mund teuml shkaktojneuml probleme neuml trafik Por ekzistojneuml mundeumlsi peumlr teuml

peumlrmireumlsuar bashkeumlpunimin mes policiseuml lokale dhe rajonale dhe autoriteteve tjera OJQ-ve

hulumtuesve dhe qytetareumlve

Burimet nuk alokohen neuml meumlnyreuml efektive dhe nganjeumlhereuml mungojneuml mjete teuml

reumlndeumlsishme

Alokimi i burimeve nuk duket se ndjek njeuml model teuml qarteuml peumlr teuml tri njeumlsiteuml Numri i policeumlve

teuml trafikut nuk korrespondon me gjendjen neuml trafik - aksidentet e trafikut Eumlshteuml gjithashtu e

veumlshtireuml teuml shihet njeuml model i qarteuml peumlr alokimin e mjetevepajisjeve mes dhe brenda njeumlsive

Raporti mes numrit teuml policeumlve teuml trafikut dhe numrit teuml automjeteve radareumlve ose testeve teuml

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

28

alkoolit ndryshon neuml meumlnyreuml teuml konsiderueshme bie fjala Njeumlsia peumlr Kontrollin e

Autostradeumls ka meuml shumeuml automjete dhe policeuml sesa Njeumlsia e Prishtineumls ndash neuml raport me

numrin e aksidenteve

Peumlrveccedil keumlsaj njeumlsiteuml jo gjithmoneuml janeuml teuml pajisura siccedil duhet ndoneumlse disa pajisje teuml caktuara

dihet se janeuml kosto-efektive siccedil janeuml automjetet e pasheumlnuara kamerat dhe sistemet e radarit

Asnjeuml njeumlsi nuk ka pasur instrumente peumlr testimin e praniseuml seuml narkotikeumlve dhe veteumlm disa

kaneuml aparate peumlr testimin e alkoolit Alokimi i diskutuesheumlm i burimeve dhe mungesa e

mjeteve teuml reumlndeumlsishme janeuml faktoreuml qeuml pengojneuml efektivitetin (teuml bazuarit neuml rrezikshmeumlri

peumlrdorim kost-efektivdhe fleksibil teuml mjeteve) Neuml keumlteuml kontekst vlen teuml theksohet se rrugeumlt

neuml Kosoveuml nuk janeuml teuml pajisura me kamera teuml shpejteumlsiseuml keumlto kamera mund peumlrdoren peumlr teuml

zeumlvendeumlsuar disa nga aktivitetet meuml teuml kushtueshme teuml patrullimit

Nevoja peumlr teuml kryer detyra teuml tjera eumlshteuml njeuml faktor qeuml ndikon neuml disa njeumlsi meuml shumeuml se

neuml teuml tjerat

Policiseuml seuml trafikut nuk i lejohet gjithnjeuml teuml peumlrqendrohet neuml detyrat e tyre kryesore Policeumlt

nganjeumlhereuml - veccedilaneumlrisht neuml qytetet e meumldha - duhet teuml ndihmojneuml funksione teuml tjera brenda

forcave teuml policiseuml ose autoritete teuml tjera me sheumlrbime teuml ndryshme Kjo sigurisht ka pasoja

pozitive dhe negative Kjo mund teuml shihet si njeuml meumlnyreuml peumlr teuml peumlrdorur burimet neuml meumlnyreuml

fleksibile dhe efikase dhe peumlr trsquoi ofruar sheumlrbime teuml tjereumlve kur keumlto janeuml teuml nevojshme Nga

ana tjeteumlr kjo mund teuml pengojeuml gjithashtu efektivitetin e policiseuml seuml trafikut neuml kryerjen e

detyrave teuml tyre kryesore Disa nga keumlto probleme mund teuml reduktohen peumlrmes kritereve teuml

qarta planifikimit teuml peumlrmireumlsuar dhe bashkeumlpunimit meuml teuml ngushteuml mes njeumlsive teuml

ndryshme policore

Peumlr shkak teuml mungeseumls seuml dokumentacionit eumlshteuml e veumlshtireuml teuml thuhet qartas se teuml gjitha

kontrollet kryhen sistematikisht ose gjithnjeuml neuml vendet e duhura dhe neuml koheumln e duhur

Jo teuml gjitha njeumlsiteuml i regjistrojneuml vendet se ku janeuml kryer kontrollet Sipas mostreumls toneuml

NjRKRr-PR dhe NjKA i regjistrojneuml keumlto teuml dheumlna dhe keumlto njeumlsi kaneuml njeuml qasje teuml bazuar neuml

rrezik Shumica e kontrolleve (por jo teuml gjitha) kryhen neuml rrugeumlt apo vendet e duhura ku

rreziku peumlr aksidente eumlshteuml i larteuml Peumlr sa i peumlrket njeumlsiseuml tjeteumlr (NjRKRr-PE) nuk mund teuml

themi me siguri se cili eumlshteuml rezultati Bazuar neuml intervistat duket se sjellja eumlshteuml e ngjashme

por teuml dheumlnat neuml keumlteuml njeumlsi nuk janeuml teuml plota ose teuml besueshme

Gjetjet tona sugjerojneuml se kontrollet kryesore kryhen gjateuml diteumls Peumlrveccedilse teuml dheumlnat neuml

dispozicion nuk janeuml teuml mjaft teuml holleumlsishme sa peumlr teuml vlereumlsuar neumlse kontrollet kryhet

ploteumlsisht neuml koheumln e duhur Kur ne i studiuam meuml holleumlsisht teuml dheumlnat doli se koha e pikut

peumlr aksidente trafiku peumlrputhej faktikisht me koheumln kur patrullat e policiseuml seuml trafikut

peumlrfundoninfillonin ndeumlrrimet e tyre dhe rrjedhimisht nuk mund teuml ishin neuml vendet me

rrezik teuml larteuml

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

29

Shkurtimisht informatat neuml dispozicion nuk na e beumljneuml teuml lehteuml teuml kuptojmeuml se njeumlsiteuml

patrulluese neuml Kosoveuml i kryejneuml sistematikisht kontrollet efektive peumlr sa i peumlrket vendit dhe

koheumls

Policia e trafikut duhet meuml shumeuml teuml keteuml veumlmendje te ngasja e rrezikshme dhe gjithashtu

teuml kontrollojeuml standardet teknike teuml kamioneumlve dhe autobuseumlve

Kontrollet policore me teuml drejteuml i kushtojneuml shumeuml veumlmendje shpejteumlsiseuml por neuml teuml njeumljteumln

koheuml nuk i kushtohet veumlmendje e duhur aspekteve teuml tjera siccedil janeuml ngasja agresive dhe e

rrezikshme mosmbajtja e distanceumls ngasja neuml gjendje teuml dehur etj Fokusimi tek shpejteumlsia

shpjegohet me faktin se ajo me teuml veumlrteteuml eumlshteuml ndeumlr shkaqet kryesore teuml aksidenteve neuml

trafik por edhe sepse eumlshteuml njeuml lloj sjellje tradicionale dhe e lehteuml peumlr trsquou beumlreuml Mungesa e

kamerave dhe pajisjeve peumlr shpejteumlsineuml si dhe teuml analizave teuml duhura mbi shkaqet e

aksidenteve mund teuml jeteuml njeuml shpjegim tjeteumlr peumlr fokusimin te shpejteumlsia

Ashtu siccedil tregojneuml shumica e hulumtimeve - ne besojmeuml ndash se neuml peumlrgjitheumlsi eumlshteuml meuml efektive

teuml kontrollohen sjelljet e ngaseumlsve sesa automjetet Megjithateuml ka peumlrjashtime Kamioneumlt e

meumldhenj dhe autobuseumlt peumlrfshihen shpesh neuml aksidente trafiku me pasoja teuml meumldha Ne

kemi veumlrejtur se keumltyre automjeteve nuk iu kushtohet veumlmendja e duhur nga ana e policiseuml

seuml trafikut neuml disa njeumlsi Zakonisht kjo ka teuml beumljeuml me kushtet teknike teuml automjeteve teuml meumldha

komerciale siccedil eumlshteuml rasti neuml lidhje me mbingarkimin dhe mireumlmbajtjen

Ndeumlshkimet jo gjithhereuml aplikohen dhe menaxhohen siccedil duhet ndaj kundeumlrvajteumlsve

Policia e trafikut shpesh peumlrdoreuml gjoba teuml vogla si ndeumlshkime Ndeumlshkimet e tjera aplikohen

rralleuml peumlr dallim nga shumeuml vende teuml tjera Peumlr meuml tepeumlr shumica e gjobave shqiptohen

veteumlm peumlr njeuml numeumlr teuml kufizuar shkeljesh dhe nuk duket se e adresojneuml ndeumlshkimin e duhur

teuml bazuar neuml faktoreumlt e aksidenteve - siccedil janeuml mosmbajtja e distanceumls manovrimi i pasigurt

dhe pakujdesi teuml tjera neuml ngasje Moszbatimi i sistemit teuml ldquopikeumlve negativerdquo i ka motivuar

drejtpeumlrseumldrejti ngaseumlsit recidivisteuml peumlr teuml peumlrseumlritur kundeumlrvajtjet Neuml keumlteuml meumlnyreuml neuml

mungeseuml teuml qasjes parandaluese edhe ndeumlshkimet aplikohen mbi keumlteuml bazeuml

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

30

6 Rekomandimet

Peumlrvoja na tregon se numri i aksidenteve neuml trafik dhe pasojat e tyre mund teuml zvogeumllohen

Peumlr keumlteuml mund teuml nevojitet bashkeumlpunimi i ngushteuml mes autoriteteve peumlrgjegjeumlse njeuml sistem i

duhur informativ peumlrdorim efektiv i pajisjeve dhe menaxhim profesional dhe i bazuar neuml

rrezik neuml teuml gjitha nivelet

Ne rekomandojmeuml Drejtorin e Peumlrgjithsheumlm teuml Policiseuml seuml Kosoveumls qeuml

Teuml merr njeuml iniciativeuml peumlr peumlrmireumlsimin e sistemit ekzistues teuml informimit dhe ta beumljeuml

ateuml ploteumlsisht efektiv Po keumlshtu teuml konsiderojeuml futjen e njeuml baze gjitheumlpeumlrfshireumlse teuml teuml

dheumlnave duke ftuar paleumlt e ndryshme teuml interesit Peumlrfitimet nga ky mekanizeumlm do teuml

reflektonin neuml besueshmeumlrineuml e teuml dheumlnave si dhe peumlrdorimin e tyre neuml vendimet

strategjike dhe operative

Teuml peumlrmireumlsojeuml peumlrdorimin e teuml dheumlnave neuml meumlnyreuml qeuml teuml qarteumlsojeuml planifikimin vjetor

dhe teuml vendoseuml objektiva performance teuml qarta peumlr njeumlsi operative Kjo duhet teuml

peumlrfshijeuml analizeuml meuml teuml mireuml teuml teuml dheumlnave mbi aksidentet qeuml formojneuml njeuml pikeumlnisje

peumlr prioritetet dhe qasjet e reja neuml nivel operativ Kjo nga ana tjeteumlr e beumln teuml

reumlndeumlsishme qeuml policia e trafiku teuml nivel qendror teuml ngriteuml funksionet e duhura peumlr

monitorim dhe vlereumlsim

Teuml konsiderojeuml caktimin e meuml shumeuml politikave teuml policiseuml seuml trafikut dhe teuml ri-

konsiderojeuml alokimet ndeumlrmjet njeumlsive teuml ndryshme teuml policiseuml seuml trafikut

Teuml sigurojeuml se njeuml plan investimi peumlr pajisje kost-efektive eumlshteuml hartuar neuml njeuml

perspektiveuml teuml kornizeumls afat-mesme teuml shpenzimeve

Policia e trafikut teuml peumlrqendrohet seuml pari neuml detyrat e tyre kryesore parandalimi i

aksidenteve Ndihma peumlr funksionet e tjera teuml policiseuml dhe autoritetet tjera duhet teuml

planifikohet meuml mireuml neuml bashkeumlpunim me njeumlsiteuml e ndryshme policore Peumlr meuml tepeumlr

bashkeumlpunimi ndeumlrmjet funksioneve teuml ndryshme policore neuml nivel rajonal duhet teuml

peumlrmireumlsohet neuml meumlnyreuml qeuml teuml arrihet efikasitet meuml i larteuml neuml aktivitetet policore qeuml

ndeumlrlidhen me sistemin e trafikut

Teuml sigurohet qeuml aktivitetet e policiseuml seuml trafikut janeuml kryer neuml rrugeuml dhe vende

teumlrrezikshme Peumlr teuml qeneuml ploteumlsisht efektiv menaxhmenti lokal neuml fazeumln e

planifikimit duhet teuml prezantojeuml njeuml qasje fleksibile te ccedileumlshtja e orareve teuml puneumls etj

dhe

Teuml sigurohet qeuml policia e trafikut teuml peumlrqeumlndrohet edhe neuml sjelljet e tjera teuml ngaseumlsve

peumlrveccedilse te tejkalimi i kufizimit teuml shpejteumlsiseuml Njeuml qasje e planifikuar peumlr aktivitete teuml

peumlrforcuara policore neuml trafik duhet teuml merr prioritet teuml larteuml peumlr monitorimin e

sjelljes seuml ngaseumlsve (sikurse ngasja e rrezikshme mosmbajtja e distanceumls etj) Policia e

trafikut njeumlkoheumlsisht duhet teuml peumlrqendrohet meuml shumeuml neuml kriteret e automjeteve

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

31

komerciale (sidomos kamioneumlve dhe autobuseumlve) Masat e kujdesit teuml shtuar duhet teuml

zbatohen rregullisht nga ana e patrullave teuml trafikut

Gjithashtu ne rekomandojmeuml qeuml me qeumlllim teuml ngritjes seuml efektivitetit teuml ndeumlshkimeve gjobat

duhet teuml adresojneuml ndeumlshkimin e duhur bazuar neuml faktoreumlt e aksidenteve Sistemi i

ndeumlshkimeve duhet teuml peumlrmireumlsohet peumlrmes aplikimit teuml sistemit teuml pikeumlve negative Peumlr

trsquou peumlrballur me keumlteuml sfideuml neuml vendosjen e keumltij sistemi duhet teuml ndeumlrtohet bashkeumlpunimi

mes MPB-seuml dhe gjykatave

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

32

REFERENCAT

European Commission ldquoTowards a European road safety area policy orientations on road safety

2011-2020rdquo Brussels 2011

European Commission ldquoEuropean Transport Policy for 2010 Time to deciderdquo Brussels 2001

European Transport Safety Council (ETSC) Reducing Traffic Injuries Resulting From Excess and Inappropriate Speed Brussels 1995

European Transport Safety Council (ETSC) ldquoPolice enforcement strategies to reduce traffic casualties in Europerdquo Brussels 1999

European Transport Safety Council (ETSC) ldquoTransport safety performance indicatorsrdquo Brussels 2001

European Transport Safety Council (ETSC) Traffic Law Enforcement across the EU Brussels 2011

Organisation for Economic Co-Operation and Development (OECD) Safety on Roads - Whatrsquos The Vision 2002

Organisation for Economic Co-Operation and Development (OECD) Road Safety - Impact of New Technologies 2003

Organisation for Economic Co-Operation and Development (OECD) Towards Zero Ambitious Road Safety Targets and The Safe System Approach 2008

Rune Elvik Cost-Benefit Analyses of Police Enforcement ESCAPE 2001

ROSEBUD Road Safety and Environmental Benefit-Cost and Cost- Effectiveness Analysis for Use in Decision-Making 2003

World Health Organization (WHO) ldquoThe World Report on Road Traffic Injury Preventionrdquo Geneva 2004

World Health Organization (WHO) Global status report on road safety 2013 supporting a decade of action Geneva 2013

World Health Organization (WHO) Data systems a road safety manual for decision-makers and practitioners Geneva 2010

World Health Organization (WHO) ldquoSpeed management a road safety manual for decision-makers and practitionersrdquo Geneva 2008

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

33

SHTOJCA I

STRUKTURA ORGANIZATIVE E POLICISEuml SEuml KOSOVEumlS - NJEumlSITEuml E KOMUNIKACIONIT RRUGOR

Drejtoria e Peumlrgjithshme

Departamenti

peumlr Operacione

Departamenti

peumlr Kufi

Departamenti

peumlr Hetime

Departamenti

peumlr Mbeumlshtetje

Departamenti

peumlr Burime

Divizioni i Siguriseuml Publike

DR Prishtineuml

DR Pejeuml

DR Prizren

DR Gjilan

DR Ferizaj

DIVIZIONI I KOMUNIKACIONIT RRUGOR

DR Mitroviceuml

Njeumlsiteuml Rajonale teuml

Komunikacionit

Rrugor

Njeumlsia peumlr

Kontrollin e

Autostradeumls

Njeumlsia peumlr

menaxhimin e

materieve teuml

rrezikshme

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

34

SHTOJCA II

Qasshmeumlria e Policiseuml seuml Trafikut neuml informatat qeuml iu nevojiten peumlr planifikim operativ

Informatat peumlr planifikim operativ

Informata rreth faktoreumlve qeuml lidhen me aksidentet

Teuml dheumlna teuml dokumentuara qeuml tregojneuml nivelin e rrezikut Baza e krijuar e teuml dheumlnave peumlmes seuml secileumls policia e trafikut i identifikon faktoreumlt kryesoreuml teuml rrezikut neuml ateuml zoneuml

Faktori njeri

Faktori automjet

Vendndodhja e pikave teuml zeza

Kushtet atmosferike

Punimet neuml rrugeuml

Informata rreth pasojave teuml aksidenteve

Qasje neuml informata nga institucionet sheumlndeteumlsore dhe kompaniteuml e sigurimit

Informata rreth ngjarjevekushteve kurku mund teuml rriten rreziqet mund teuml rriten peumlr aksidente

Neuml meumlnyreuml qeuml teuml keteuml njeuml qasje teuml standardizuar peumlr informata lidhur me faktoreumlt e rrezikut peumlr zonat e rrezikut ndeumlr teuml tjera policia e trafikut duhet teuml keneuml informata rreth punimeve neuml rrugeuml dendeumlsiseuml seuml trafikut kushteve teuml motit MI dhe autoritet lokalekomunat duhet teuml peumlrfshihen

Informata rreth aktiviteteve teuml kryera nga policia e trafikut dhe ndeumlshkimeve teuml aplikuara

Informatat rreth monitorimitvlereumlsimit sistematik teuml sjelljeve neuml trafik aktivitetet e kryera teuml rezultojneuml me raportet e pas-operative

Teuml dheumlnat mbi aplikimin e ndeumlshkimeve ndaj kundeumlrvajteumlsve Numri i ndeumlshkimeveteuml leumlshuara duhet teuml beumlhet sipas ligjeve dhe rregullave teuml peumlrcaktuara Informatatnga gjykatat janeuml teuml nevojshme Informatatnga MPB rreth ngaseumlsve teuml ndeumlshkuar janeuml teumlnevojshme

Reagimi ndaj rezultateve teuml qasjeve dhe aktiviteteve teuml ndryshme

Peumlr teuml monitoruar performanceumln treguesit e aktiviteteve duhet miratuar Teuml dheumlnat qeuml do teuml mblidhen peumlrfshijneuml numrin e peumlrgjithsheumlm teuml kontrolleve teuml kryera numrin e ngaseumlsve teuml kontrolluar periudhat e ndryshme qeuml duhet teuml krahasohen etj

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

35

SHTOJCA III

Tabela 7 Numri i policeumlve teuml trafikut neumlpeumlr njeumlsi ndash gjateuml viteve

2010 2011 2012 2013 2014

NjKA 27 32 40

NjRKRr Prishtineuml 162 156 147 125 103

NjRKRr Gjilan 69 61 61 62 63

NjRKRr Ferizaj 59 55 54 54 54

NjRKRr Prizren 74 80 78 67 61

NjRKRr Pejeuml 88 91 90 83 83

NjRKRr Mitroviceuml Jug 71 71 72 57 58

NjRKRr Mitroviceuml Veri 27 44

Gjitheumlsej 523 514 529 507 506

(Burimi PK)

Tabela 8 Numri i aksidentevendeumlshkimeve 2010 -2014

Vitet 2010 2011 2012 2013 2014 Total

Aksidente fatale 158 130 116 104 111 619

Persona teuml vdekur 175 157 121 119 127 699

Aksidente me leumlndime 4326 4490 4555 4960 4876 23207

Persona teuml leumlnduar 7730 8321 8561 9817 9713 44142

Aksidente me deumlmemateriale 12594 13338 14044 13878 10333 64187

Aksidente lsquoGodit dhe ikrsquo 952 930 1039 1012 980 4913

Gjitheumlsej aksidente 18030 18888 19754 19954 16300 92926

Tiketa (Gjoba) 254849 276897 247788 286922 319332 1386556

(Burimi PK)

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

36

Tabela 9 Teuml dheumlnat rreth aksidenteve fatale dhe personave teuml vdekur sipas rajoneve (janar ndash

dhjetor 2013)

2013 Prishtineuml Mitroviceuml Pejeuml Prizren Ferizaj Gjilan Autostradeuml Total

Aksidfatale 35 9 26 12 10 10 2 104

Teuml vdekur 40 12 33 12 10 10 2 119

(Burimi PK)

Diagrami 1 Veprimet e ngaseumlsve si faktoreuml kontribues teuml aksidenteve (2013)

Diagrami 2 Aksidentet sipas pjeseumls seuml rrugeumls (2013)

0 500 1000 1500 2000 2500 3000 3500 4000 4500 5000

Manipulimi i pasigurt

Mosmbajtja e distanceumls

Mospeumlrshtatja e shpejteumlsiseuml

Kyqje e pasigurteuml neuml rrugeuml

Ndeumlrrim i shiritave

Kthim leumlvizje prapa

Mosrespektim i peumlrpareumlsiseuml seuml kalimit

Anashkalimtejlakim i parregullt

Tejkalim i shpejteumlsiseuml seuml kufizuar

0 2000 4000 6000 8000

10000 12000 14000 16000

2012

2013

Page 17: Raporti_-_Policia_e_Trafikut_220406.pdf

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

11

Tabela 1 Qasshmeumlria e policiseuml seuml trafikut neuml informata teuml nevojshme peumlr planifikimin

operativ

ploteumlsisht kryesisht pjeseumlrisht shumeuml pak

Informata peumlr faktoreumlt qeuml ndeumlrlidhen me aksidentet x

Informatat peumlr pasojat e aksidenteve x

Informata mbi ngjarjet kushtet kur ku rreziqet mund teuml rriten peumlr aksidente

x

Informata rreth aktiviteteve teuml kryera nga policia e trafikut dhe ndeumlshkimet e aplikuara

x

Reagimet ndaj rezultateve teuml qasjeve teuml ndryshme dhe aktiviteteve

x

Siccedil shihet meuml sipeumlr ekzistojneuml fusha ku informatat e nevojshme nuk janeuml ploteumlsisht teuml

qasshme - kur eumlshteuml e nevojshme Ka ende fusha qeuml duhet teuml zhvillohen para se policia e

trafikut teuml mund teuml pranojeuml informata neuml koheuml peumlr ngjarjet dhe kushtet kur dhe ku mund teuml

rriten rreziqet peumlr aksidente Informatat ldquoonlinerdquo ose neuml koheuml reale nga autoritetet e rrugeumlve

dhe peumlrpjekjet shteseuml peumlr teuml ngritur rrjete me aktereuml teuml ndrysheumlm janeuml shembuj teuml

aktiviteteve qeuml mund teuml shtojneuml vlereuml

Raportimi i performanceumls neuml disa aspekte nuk eumlshteuml i zhvilluar edhe aq mireuml Nga sistemi

aktual i informatave eumlshteuml veumlshtireuml teuml kuptohet secila peumlrpjekje qeuml do teuml sigurojeuml bazeuml solide

peumlr zhvillimin e raportimit

Kapacitetet meuml pak teuml zhvilluara janeuml ato peumlr vlereumlsimin e efektivitetit teuml qasjeve dhe

aktiviteteve teuml ndryshme Disa peumlrpjekje janeuml iniciuar peumlr shembull neuml hartimin e raporteve

peumlr aktivitetet e kryera por jo neuml matjen e veprimeve teuml ndeumlrmarra neuml meumlnyreuml qeuml teuml

parandalohen aksidentet

33 A eumlshteuml policia e trafikut duke i peumlrdorur informatat neuml

meumlnyreuml efektive

Cileumlsia e interpretimit teuml teuml dheumlnave eumlshteuml vendimtare neuml peumlrcaktimin e aktiviteteve teuml

duhura teuml policiseuml seuml trafikut Njeuml shembull disa nga faktoreumlt e aksidenteve teuml ofruara neumlpeumlr

dosje ndash siccedil janeuml kushtet klimatike dhe gjendjet e rrugeumlve ndash mund teuml shpjegojneuml ndonjeuml

aksident por neuml realitet ngasja e pakujdesshme ose shpejteumlsia mund teuml jeneuml shkaku i veumlrteteuml

Me fjaleuml teuml tjera policia e trafikut ka nevojeuml peumlr informata rreth kushteve klimatike dhe

gjendjes neuml rrugeuml qeuml teuml planifikojeuml aktivitetet e saj mireumlpo kontrollet aktuale ndash me qeneuml

efektive ndash duhet teuml fokusohen neuml aspekte tjera si shpejteumlsia dhe sjelljet e ngaseumlsve Njeuml ccedileumlshtje

tjeteumlr qeuml mund teuml ngritet neuml keumlteuml kontekst eumlshteuml nevoja peumlr informata Edhe neumlse keumlto

informata janeuml ligjeumlrisht dhe teknikisht korrekte ato mund teuml diskutohen nga njeuml

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

12

perspektiveuml e kontrollit teuml trafikut neumlse janeuml mbivendosur ose tepeumlr teuml detajuara peumlr trsquou

peumlrshtatur nevojave praktike teuml policiseuml trafikut29

Shfryteumlzimi efektiv i informatave keumlrkon qeuml ato teuml

konsiderohen relevante dhe teuml dobishme nga ana e peumlrdoruesit

doreumlzohen neuml koheumln e duhur peumlr njeumlsiteuml e duhura

interpretohen neuml meumlnyreuml korrekte nga ana e peumlrdoruesit

peumlrdoren peumlr analiza dhe vlereumlsim neuml nivele teuml ndryshme

kaneuml ndikim neuml puneumln e peumlrditshme neuml terren dhe

peumlrdoren peumlr teuml meumlsuar dhe vepruar peumlr ndryshim dhe peumlrmireumlsim

Informatat peumlr planifikimin e aktiviteteve nuk janeuml peumlrdorur sistematikisht nga policia e

trafikut neuml meumlnyreuml efektive peumlr teuml maksimizuar efektivitetin e puneumls neuml aktivitetet e

peumlrditshme Peumlrveccedil keumlsaj ato janeuml peumlrdorur rralleuml peumlr vendimet rreth meumlnyreumls se si duhet

peumlrmireumlsuar aktivitetet e policiseuml seuml trafikut teuml cilat janeuml - peumlrgjitheumlsisht - duke peumlrseumlritur teuml

njeumljteumln strategji teuml zbatimit Detyrat e adresuara neuml fleteumlt-patrulluese nuk ishin shpesh neuml

peumlrputhje me planet operative30

Analizat e shkaqeve qeuml qeumlndrojneuml pas aksidenteve interpretohen nga njeumlsiteuml e policiseuml seuml

trafikut dhe peumlrcillen te DKRr neuml baza teuml rregullta Analizat shteseuml teuml prodhuara nga DKRr

peumlrdoren pjeseumlrisht neuml peumlrputhje me faktoreumlt e identifikuar teuml rrezikut31

Tabela 2 Peumlrdorimi i informatave teuml nevojshme nga policia e trafikut peumlr planifikim

operativ

Peumlrdorimi i informatave Gjithhereuml Shpesh Ndonjeumlhereuml Rralleuml

Teuml interpretuara analizuara dhe kombinuara me teuml dheumlna tjera

x

Teuml doreumlzuara me koheuml te njeumlsia e duhur x

Teuml peumlrdorura peumlr planifikim operativ dhe puneuml teuml peumlrditshme

x

Teuml peumlrdorura peumlr teuml meumlsuar dhe peumlr vendime peumlr peumlrmireumlsim

x

29 Ekzaminimi i klasifikimeve teuml DKRr peumlr shkaqet e aksidenteve neuml trafik ldquoStatistika dhe analiza e aksidenteve

neuml trafikrdquo peumlr vitet 2012 dhe 2013 30 Ekzaminim i aktiviteteve teuml bazuara neuml plane operative 31 Ekzaminimi i klasifikimeve teuml DKRr peumlr shkaqet e aksidenteve teuml trafikut ldquoStatistika dhe analiza e aksidenteve

neuml trafikrdquopeumlr vitet 2012 dhe 2013

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

13

Raportet vjetore teuml DKRr-seuml i peumlrshkruajneuml faktoreumlt e aksidenteve rrugore neuml krahasim me

vitet e meumlparshme Rezultatet e informatave peumlr faktoreumlt qeuml ndeumlrlidhen me aksidentet

trajtohen siccedil duhet veteumlm kur policia e trafikut zbaton masat neuml planet operative ose urdhrat

nga DKRr Neuml planifikimin operativ policia e trafikut ka peumlrdorur informatat rreth

shpeshteumlsiseuml dhe shkaqeve teuml aksidenteve Aktivitetet janeuml teuml ndryshme dhe varen thjesht

nga vendndodhja gjeografike dhe intensiteti i trafikut por kryesisht janeuml orientuar neuml

monitorimin e shpejteumlsiseuml32 Peumlrveccedil keumlsaj njeumlsiteuml e trafikut (duke peumlrjashtuar NjKA-neuml) nuk i

drejtojneuml gjithnjeuml aktivitetet me sheumlnjesteumlr edhe neuml rrugeumlt tjera jo-rajonale

Detyrat rutineuml nuk adresojneuml detyra teuml veccedilanta vis-agrave-vis treguesve teuml identifikuar neuml analizeumln

e aksidenteve Sipas krahasimit teuml teuml dheumlnave patrullimet e vlereumlsuara rutineuml teuml policiseuml seuml

trafikut kryesisht kaneuml sheumlnjestruar faktorin shpejteumlsi Kjo neumlnkupton se informatat nuk janeuml

peumlrdorur ploteumlsisht peumlr detyrat e peumlrditshme Shumica e patrullimeve kryesisht kryhen pa

ndonjeuml objektiv tjeteumlr shteseuml Aktivitetet aktuale teuml peumlrditshme ndash peumlr teuml qeneuml efektive - do teuml

duhet teuml fokusohen neuml aspekte teuml tjera teuml ndryshme siccedil eumlshteuml sjellja e ngaseumlsve (mbajtja e

distanceumls ngasja e pakujdesshme etj)

Informatat peumlrdoren rralleuml peumlr teuml identifikuar peumlrmireumlsimet e mundshme teuml veprimeve

parandaluese33 Shumica deumlrrmuese e aktiviteteve teuml kryera nuk janeuml teuml peumlrmbledhura neuml

raporte post-operative peumlr teuml matur progresin drejt objektivave teuml vendosura Peumlr meuml tepeumlr

peumlrzierja e prioriteteve neuml patrullime nuk ishte gjithnjeuml e bazuar neuml informatat e

disponueshme34

32 Shembuj teuml tjereuml teuml intensifikimit teuml patrullimeve peumlrfshijneuml ndalesat peumlr automjete sipas planeve operative

ngjarjet sportive dhe klubet e nateumls etj Automjetet inspektohen neuml baza vjetore derisa veteumlm hereumlpashere adresohen me plane teuml peumlrbashkeumlta operative Policia e trafikut - MI

33 Ekzaminimi i raporteve teuml njeumlsive teuml policiseuml seuml trafikut peumlr vitet 2012 dhe 2013 34 Vlen teuml peumlrmendet se bazuar neuml informatat peumlr aksidente DKRr ka keumlrkuar nga NjRKRr-PR qeuml teuml shtohet

numri i kontrolleve neuml disa rrugeuml siccedil ishte rasti neuml rrugeumln Prishtineuml-Podujeveuml-Merdareuml Si rezultat i angazhimeve shteseuml numri i aksidenteve neuml keumlteuml aks rrugor eumlshteuml zvogeumlluar duksheumlm neuml periudheumln janar-maj 2014 neuml krahasim me vitin 2013

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

14

4 A i kryen policia e trafikut sheumlrbimet neuml meumlnyreuml

efektive

41 Si teuml matet efektiviteti i policiseuml seuml trafikut

Qeumlllimi i peumlrgjithsheumlm peumlr policineuml e trafikut seuml bashku me autoritetet e tjera peumlrgjegjeumlse siccedil

kemi peumlrmendur eumlshteuml teuml minimizohen aksidentet e trafikut dhe teuml ndihmohet peumlr njeuml mjedis

teuml sigurt teuml trafikut Shtrohet pyetja se si duhet teuml veprojeuml policia e trafikut peumlr teuml

peumlrmbushur neuml meumlnyreumln meuml teuml mireuml teuml mundshme keumlto objektiva Peumlrveccedil keumlsaj a eumlshteuml fare

e mundur teuml maten rezultatet e policiseuml seuml trafikut peumlr shkak teuml faktoreumlve teuml tjereuml qeuml ndikojneuml

neuml veumlllimin dhe karakterin e ldquoaksidenteverdquo

Zvogeumllimi i aksidenteve teuml reumlnda teuml trafikut eumlshteuml njeuml lloj mateumlsi qeuml tregon peumlr rezultatin e

peumlrgjithsheumlm se neuml ccedilrsquomeumlnyreuml operojneuml autoritetet peumlrgjegjeumlse rrugore ose teuml policiseuml seuml

trafikut Megjithateuml eumlshteuml matje shumeuml e peumlrgjithshme qeuml varet nga shumeuml faktoreuml siccedil janeuml

rrugeumlt dhe moti sjelljet e ngaseumlsve numri i automjeteve dhe gjendja e tyre angazhimi i

autoriteteve tjera rregullimi aktual kushtet financiare etj

Ekzistojneuml edhe matje teuml tjera teuml zakonshme Mund teuml studiohen neumlse mjetet e teuml duhura janeuml

neuml dispozicion dhe neumlse ato janeuml peumlrdorur neuml meumlnyreuml efektive peumlr shembull a janeuml peumlrdorur

kamerat e shpejteumlsiseuml dhe radareumlt aty ku do teuml shtonin meuml shumeuml vlereuml (rreziku i larteuml peumlr

aksidentet e trafikut peumlr shkak teuml shpejteumlsiseuml seuml automjetit) a beumlhen teste alkooli ku do teuml

shtonin meuml shumeuml vlereuml etj Gjithashtu mund teuml shqyrtohen neumlse njeumlsiteuml e kontrollit neuml koheuml

teuml duhur sigurojneuml autoritetet peumlrgjegjeumlse rrugore me propozime peumlr ndryshimin e

kufizimeve teuml shpejteumlsiseuml veumlnien e shenjave paralajmeumlruese riparimin e rrugeumlve largimin e

pengesave neuml rrugeuml etj

Mund edhe teuml matet meumlnyra se si shpeumlrndahen burimet neuml koheuml dhe neuml hapeumlsireuml Idealisht

mjetet e duhura duhet peumlrdorur peumlr teuml kontrolluar gjeumlrat e duhura neuml koheumln e duhur dhe

vendin e duhur Aktivitetet e patrullimit neuml koheuml dhe hapeumlsireuml duhet teuml ndeumlrlidhen sa meuml

shumeuml qeuml teuml jeteuml e mundur me ateuml se kur dhe ku ndodhin aksidentet e trafikut

Kundrejt propozimeve teuml meumlsipeumlrme mund teuml shtrohet pyetja A eumlshteuml e mundur qeuml policia

e trafikut teuml punojeuml meuml mireuml apo meuml dobeumlt a eumlshteuml policia e trafikut neuml gjendje teuml meumlsojeuml dhe

a janeuml neuml gjendje teuml marrin vendime ccedilfareuml teuml beumljneuml dhe si teuml beumlhet Peumlrgjigja e qarteuml peumlr teuml

gjitha keumlto pyetje eumlshteuml pozitive Eumlshteuml e reumlndeumlsishme teuml theksohet se megjithateuml asnjeuml matje

nuk eumlshteuml e peumlrsosur dhe e ploteuml vetvetiu Ccedileumlshtje kryesore eumlshteuml qeuml teuml peumlrdoren informatat

dhe teuml dheumlnat relevante teuml besueshme dhe qeuml janeuml neuml gjendje trsquoi ofrojneuml policiseuml seuml trafikut

udheumlzime se si teuml punojneuml meuml zgjuar ndash teuml jeneuml meuml efektiv - neuml meumlnyreuml qeuml trsquoi afrohen qeumlllimit

qeuml teuml ndikojneuml neuml numrin e aksidenteve fatale

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

15

42 A i ka policia e trafikut mjetet e duhura qeuml teuml jeteuml efektive

Peumlr shkak se rreziku i aksidenteve peumlrcaktohet nga faktoreuml teuml ndrysheumlm policia e trafikut

duhet teuml peumlrdoreuml mjete teuml llojllojshme peumlr teuml adresuar vendimet ndikuese mbi kufizimet e

shpejteumlsiseuml dhe shenjat paralajmeumlruese dhe meuml drejtpeumlrdrejteuml peumlrmes masave teuml ndryshme

teuml kontrollit teuml trafikut siccedil janeuml kamerat peumlr shpejteumlsi radareumlt testet e alkoolit kontrollet e

automjeteve dhe teuml flukseve teuml trafikut gjendjen e rrugeumlve dhe sjelljet e ngaseumlsve35

Neuml meumlnyreuml qeuml teuml keteuml qasjen direkte neuml meumlnyreuml efektive policia e trafikut duhet teuml

Orientojeuml peumlrpjekjet e tyre neuml

- Vendndodhjet me rrezik teuml larteuml rrugeumlt apo vendet ku aksidentet mund teuml

ndodhin

- Neuml koheumln diteumlt dhe oreumlt me rrezik teuml larteuml kur aksidentet mund teuml jeneuml meuml teuml

shpeshta

- Vendndodhjet me rrezik ad-hoc neuml koheuml teuml caktuar (ngjarje teuml peumlrkohshme)

Fokusojeuml kontrollet neuml faktoreumlt qeuml ndeumlrlidhen me aksidente si

- Sjellja e ngaseumlsve me rrezik teuml larteuml

- Faktoreumlt mekanik teuml rrezikut teuml larteuml te automjetet veccedilaneumlrisht kamioneumlt e

meumldhenj

- Rrugeumlt me rrezik teuml larteuml dhe kushtet e motit

Aplikojeuml ndeumlshkime teuml duhura peumlr ata qeuml keumlrceumlnojneuml sigurineuml neuml trafik peumlrmes

- Paralajmeumlrimeve verbale apo teuml dokumentuara dhe llojeve teuml ndryshme teuml

gjobave etj

Peumlr teuml qeneuml efektive policia e trafikut duhet teuml keteuml punonjeumls kompetent dhe pajisje teuml

duhura automjete teuml pajisura mireuml (teuml shenjeumlzuara dhe teuml pashenjeumlzuara) motoccedilikleta

radareuml dhe teste teuml alkoolit Neuml shumeuml vende policia e trafikut eumlshteuml e pajisur edhe me

helikoptereuml kamera teuml shpejteumlsiseuml teste kundeumlr narkotikeumlve etj36 Peumlrvoja neuml BE dhe vende teuml

tjera tregon se kamerat e shpejteumlsiseuml teuml cilat ofrojneuml deumlshmi fotografike teuml pranueshme peumlr

gjykata janeuml shumeuml kost-efektive37

PK-ja peumlrdoreuml tregues teuml ndrysheumlm neuml meumlnyreuml qeuml teuml ndajeuml burimet e tyre neuml meumlnyreuml efektive

35 Ky seksion bazohet neuml literatura teuml ndryshme peumlr praktika teuml mira teuml kontrollit teuml trafikut si dhe dokumente

dhe politika nga vende teuml ndryshme dhe nga Policia e Kosoveumls 36 Patrullimi me helikopter peumlrdoret neuml veccedilanti neuml rrethana selektive Helikoptereumlt mund teuml peumlrdoren gjithashtu

peumlr kujdesin post-aksidental PK-ja nuk eumlshteuml e pajisur me mjet teuml tilleuml Mungojneuml edhe instrumentet peumlr testimin e praniseuml seuml narkotikeumlve

37 European Transport Safety Council (ETSC) Reducing Traffic Injuries Resulting from Excess and Inappropriate Speed (Brussels 1995) fq 28

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

16

Ne kemi ekzaminuar teuml dheumlnat e ndryshme - neuml lidhje me zyrtareumlt policoreumlpolicineuml e

trafikut

Tabela 3 Teuml dheumlnat peumlr aksidentet automjetet kundrejt burimeve teuml policiseuml

2010 2011 2012 2013 2014

Numri i automjeteve teuml regjistruara 178798 205366 212851 272107 288828

Numri i aksidenteve 18030 18888 19754 19954 16300

Numri i aksidenteve fatale 158 130 116 104 111

Numri i teuml vdekurve 175 157 121 119 127

Numri i personave teuml leumlnduar 7730 8321 8561 9817 9713

Numri i zyrtareumlve policoreuml 7191 7205 7269 7326 7686

Numri i zyrtareumlve policoreuml teuml trafikut 523 514 529 507 506

Duket fare qarteuml se numri i policeumlve teuml trafikut nuk e ka ndjekur trendin e aksidenteve dhe

automjeteve Ne kemi marreuml neuml konsiderateuml edhe burimet peumlr njeumlsiteuml e veccedilanta

Tabela 4 Numri i kilometrave teuml mbuluara nga policia e trafikut burimet neuml njeumlsiteuml

peumlrkateumlse teuml policiseuml seuml trafikut mjetet e kontrollit teuml disponueshme (2014)

Njeumlsia Kilometrat e

mbuluara Zyrtareumlt e

policiseuml Automjetet e shenjeumlzuara

Automjetet civile

Radareuml Testues teuml

alkoolit

NjRKRr-PR 341 108 6 1 5 5

NjRKRr-PE 380 82 13 0 6 3

NJKA 104 33 6 0 10 2

Siccedil shihet shpeumlrndarja e burimeve nuk duket se e peumlrcjelleuml njeuml model teuml qarteuml peumlr teuml tre

njeumlsiteuml Peumlr shkak teuml bazeumls seuml paqarteuml peumlr alokim numri i policeumlve teuml trafikut nuk

korrespondon me kushtet e trafikut respektivisht aksidentet As numri i automjeteve teuml

shenjeumlzuara apo sistemet e radareumlve nuk ndeumlrlidhen me numrin e policeumlve apo aksidentet e

trafikut Numri i radareumlve neuml NjKA mund pjeseumlrisht teuml shpjegohet me faktin se eumlshteuml njeumlsi

patrulluese e autostradeumls (neumlse kjo eumlshteuml shpeumlrndarja optimale e keumlsaj pajisje ateumlhereuml eumlshteuml

njeuml ccedileumlshtje tjeteumlr)

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

17

Eumlshteuml po keumlshtu veumlshtireuml teuml shihet njeuml model i qarteuml i shpeumlrndarjes seuml burimeve ndeumlrmjet dhe

brenda njeumlsive Raporti midis numrit teuml policeumlve teuml trafikut dhe numrit teuml automjeteve

radareumlve apo testuesve teuml alkoolit ndryshon neuml meumlnyreuml teuml konsiderueshme peumlr shembull

NjKA ka meuml shumeuml automjete dhe meuml shumeuml policeuml sesa NjRKRr-PR neuml raport me

aksidentet e trafikut Njeuml shpjegim i mundsheumlm por jo shterues eumlshteuml faktori gjeografik

(qytetet neuml raport me fshatet)

Vlen teuml theksohet se veteumlm njeuml njeumlsi kishte qasje neuml njeuml automjet civil teuml pashenjeumlzuar edhe

pse neumlse automjetet e tilla peumlrdoren siccedil duhet - sipas peumlrvojeumls ndeumlrkombeumltare ndash ateumlhereuml ato

janeuml mjaft efektive neuml identifikimin e ngaseumlsve agresiveuml

Peumlr meuml tepeumlr veteumlm disa automjete teuml policiseuml seuml trafikut janeuml teuml pajisura me radareuml dhe

testues peumlr alkool38 Rrjedhimisht eumlshteuml e pamundur qeuml patrullat teuml kryejneuml teste teuml tilla seuml

paku jo peumlrnjeumlhereuml (neuml teuml njejteumln koheuml) Kjo ka mundeumlsi teuml pengojeuml efektivitetin e kontrolleve

teuml trafikut meqeuml shpejteumlsia dhe ldquongasja neumln ndikimin e alkoolit barnave dhe narkotikeumlverdquo

janeuml gjithashtu shkaktareuml teuml aksidenteve neuml trafik39

Kontrollet e kufizuara teuml alkoolitnarkotikeumlve janeuml njeuml e meteuml e kontrolleve qeuml e reduktojneuml

cileumlsineuml e teuml dheumlnave mbi shkaqet qeuml qeumlndrojneuml pas aksidenteve

Peumlrveccedil informatave teuml dheumlna neuml tabeleumln e meumlsipeumlrme ne kemi gjetur mangeumlsi teuml tjera neuml

pajisje bie fjala automjetet nuk janeuml teuml pajisura me shenjat paralajmeumlruese (si stop policia

ngadaleumlso rrezik neuml rrugeuml etj) Asnjeuml prej njeumlsive nuk kishte qasje neuml motoccedilikleta ndoneumlse

mjetet e tilla zakonisht shihen si mjaft efektive peumlr kontrollin e trafikut Peumlr meuml shumeuml

kamerat e shpejteumlsiseuml qeuml nga shumeuml hulumtues janeuml pareuml si mjet shumeuml efikas peumlr uljen e

rrezikut teuml aksidenteve teuml trafikut (dhe numrin e zyrtareumlve teuml nevojsheumlm peumlr kontrolle) nuk

janeuml peumlrdorur neuml asnjeuml njeumlsi kryesisht peumlr shkak teuml argumenteve se keumlrkojneuml investime

fillestare

Policia e trafikut peumlrdoreuml meumlnyra leumlvizeumlse dhe joleumlvizeumlse (statike) peumlr patrullim Teuml dyja

meumlnyrat i kaneuml epeumlrsiteuml dhe teuml metat e tyre40 Aktivitetet joleumlvizeumlse teuml kontrollit janeuml meumlnyreuml

e duhur neuml raste teuml bazuara neuml rrezik teuml veccedilanteuml (peumlrqendrimi masiv i peumlrpjekjeve teuml

kontrollit teuml trafikut neuml koheuml dhe vend teuml caktuar) ose kryhen neuml vende ose rrugeuml ku

aksidentet historikisht janeuml teuml zakonshme Patrullimet leumlvizeumlse janeuml meumlnyreuml e mireuml peumlr

zbulimin e sjelljeve teuml ccedilrregullta teuml ngaseumlsve qeuml mund teuml ndodhin edhe neuml vende ku

aksidentet janeuml meuml pak teuml zakonshme Shumica e aktiviteteve teuml patrullimit nga keumlto njeumlsi

kryhen peumlrmes patrullimeve joleumlvizeumlse Peumlrjashtime beumljneuml patrullimet e rralla teuml kryera nga

38 Neuml raportin e IPK-seuml peumlr ldquoVlereumlsimin e menaxhimit teuml trafikut rrugor nga PK-jardquo (2014) eumlshteuml theksuar se

shumica e radareumlve janeuml jo-funksionaleuml 39 Sipas OJQ-seuml ldquoLabyrinthrdquo nuk ka numeumlr teuml sakteuml peumlr peumlrdoruesit e narkotikeumlve neuml Kosoveuml Ekzistojneuml

vlereumlsime teuml peumlrafeumlrta teuml peumlrdoruesve qeuml sillen mes 10000 - 15000 individeumlve dhe nga keumlta rreth 4000 ndash 5000 besohet teuml jeneuml peumlrdorues teuml heroineumls

40 Rune Elvik Cost-Benefit Analyses of Police Enforcement (ESCAPE 2001) fq 14

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

18

automjeti me targa civile neuml NjRKRr-PR Peumlrveccedil keumlsaj neuml rrugeumlt e qytetit teuml Prishtineumls eumlshteuml

e zakonshme qeuml patrullimet teuml kryhen dhe neuml keumlmbeuml ose me biccedilikleta Nuk ka qeneuml e

mundur qeuml ZAP-i teuml vlereumlsojeuml performanceumln e tyre por ka mundeumlsi qeuml biccedilikletat ndash sidomos

neuml qytetet e meumldha - teuml jeneuml mjet efektiv neuml disa raste Peumlr meuml shumeuml gjithnjeuml mund teuml themi

se patrullimi neuml keumlmbeuml peumlrmbush funksionet parandaluese neuml kuptim meuml teuml gjereuml (meuml pak teuml

matsheumlm)

43 A peumlrdoren mjetet neuml dispozicion peumlr qeumlllimin e tij

kryesor

Policeumlt e trafikut nganjeumlhereuml duhet trsquoiu ndihmojneuml funksioneve tjera peumlrbrenda forcave teuml

policiseuml ose trsquoiu ndihmojneuml autoriteteve tjera me sheumlrbime teuml ndryshme Kjo natyrisht se ka

pasoja edhe pozitive edhe negative Kjo mund teuml shihet si njeuml meumlnyreuml fleksibile por

njeumlkoheumlsisht mund ta pengojeuml efektivitetin e policiseuml seuml trafikut peumlr kryerjen e detyrave teuml

tyre kryesore41

Teuml tre njeumlsiteuml e trafikut nuk ishin teuml angazhuara neuml meumlnyreuml teuml vazhdueshme neuml veprimtari teuml

tilla mbeumlshteteumlse NjKA ishte neuml gjendje qeuml trsquoi koncentrojeuml ploteumlsisht burimet e veta neuml

detyreumln e vet primare - neuml gjeumlra tjera teuml ngjashme ndash dhe ndoshta ka nevojeuml peumlr meuml pak policeuml

dhe automjete peumlr ta mbajtur keumlteuml nivel teuml kontrollit

Sipas peumlrllogaritjeve tona neuml ccedildo diteuml teuml vitit 2013 neuml NjRKRr-PR mesatarisht rreth peseuml peumlr

qind teuml zyrtareumlve policoreuml nuk ishin neuml dispozicion peumlr kontrollin e trafikut42

Marreuml parasysh gjendjen neuml trafik dhe zhvillimin e aksidenteve na beumln teuml kuptojmeuml se

veumlllimi i puneumls - ose pengesat peumlr teuml qeneuml efektiv - janeuml rritur meuml shumeuml peumlr NjRKRr-PR sesa

peumlr dy njeumlsiteuml e tjera Keumlshtu qeuml duke krahasuar numrin e aksidenteve dhe teuml policeumlve teuml

trafikut neuml Prishtineuml ne kemi veumlrejtur se ndash peumlrkundeumlr ngarkeseumls ndash numri i policeumlve eumlshteuml

zvogeumlluar (nga 147 sa ishin neuml vitin 2012 neuml 103 neuml vitin 2014)43

Peumlr trsquoi peumlrballuar sfidat e tilla duhet ulur ambiciet duhet rritur efikasitetin (teuml punohet meuml

mireuml dhe meuml zgjuar) ose teuml shtohen burime si peumlr shembull peumlrmes rialokimit teuml burimeve

ose duke peumlrdorur kamera Bazuar neuml veumlzhgimet tona ne nuk kemi mundur teuml gjejmeuml

deumlshmi teuml forta peumlr rritjen e efikasitetit apo peumlr burime shteseuml gjateuml periudheumls seuml ekzaminuar

41 Policia e Kosoveumls intervista me menaxhmentin e policiseuml seuml trafikut (prill 2014) ekzaminimi i dokumenteve teuml

ndryshme teuml tjera si komunikime elektronike plane etj 42 Analiza fillestare tregon se ccedildo diteuml rreth peseuml policeuml teuml trafikut kaneuml qeneuml teuml angazhuar neuml mbeumlshtetjen e

institucioneve teuml tjera peumlr ngjarje teuml ndryshme si peumlrcjellje peumlr delegacione protesta teuml ndryshme ngjarje sportive etj Me rastin e tubimeve dhe ngjarjeve teuml ndryshme burimet e angazhuara peumlr patrullimin e trafikut ridrejtohen peumlr teuml siguruar keumlto ngjarje duke braktisur vendet ku patrullimet eumlshteuml dashur teuml kryhen Gjateuml keumltyre ngjarjeve atje kryesisht eumlshteuml fluks i madh i automjeteve dhe ka rreziqe meuml teuml meumldha peumlr aksidente apo probleme tjera teuml trafikut

43 Teuml shihet ldquoShtojca IIIrdquo (tabela 7)

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

19

peumlr NjRKRr-PR Kjo sugjeron se ldquozgjidhjardquo e sfideumls peumlr NjRKRr-PR ka qeneuml qeuml teuml ulen

ambiciet peumlr kontrollin e trafikut44 Dy njeumlsiteuml tjera nuk kaneuml qeneuml teuml detyruara qeuml teuml

peumlrballen me teuml njeumljteumln situateuml45

44 A janeuml kryer kontrollet neuml vendet e duhura

Teuml gjendesh neuml vendin e duhur me rrezik teuml larteuml - peumlr teuml kontrolluar - eumlshteuml vendimtare peumlr

njeuml polici teuml efektshme teuml trafikut46 Ne kemi studiuar trajteumln gjeografike teuml aksidenteve neuml

kuadeumlr teuml tri rajoneve dhe kemi krahasuar ateuml me shpeumlrndarjen e kontrolleve teuml kryera Ne

gjithashtu kemi ekzaminuar edhe shkaqet e aksidenteve

Teuml ashtuquajturat ldquopika teuml zezardquo janeuml vende apo rrugeuml ku aksidentet e trafikut ndodhin

shpesh Neuml harteumln e meumlposhtme janeuml paraqitur keumlto pika neuml njeumlreumln prej tri rajoneve (NjRKRr-

PR)

44 Kjo situateuml vlen veccedilaneumlrisht peumlr rrugeumln drejt pikeumls seuml vendkalimit kufitar neuml Mutivodeuml ku nuk ushtrohen

kontrolle 45 NjRKRr-PE nuk ka ofruar ndonjeuml teuml dheumlneuml peumlr keumlteuml por sipas zyrtareumlve numri eumlshteuml meuml i uleumlt se neuml Prishtineuml

dhe nuk eumlshteuml rritur aq shumeuml 46 Sipas praktikave teuml mira veteumlm prania e policiseuml seuml trafikut neuml vende teuml duhura - edhe pa kontrolluar fare -

eumlshteuml e nevojshme qeuml ngaseumlsit teuml jeneuml teuml kujdessheumlm dhe ka karakter parandalues

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

20

Ccedilfareuml kemi gjetur NjRKRr-PR mban teuml dheumlna teuml tilla qeuml demonstrojneuml se kontrollet e keumlsaj

njeumlsie janeuml teuml orientuara deri neuml njeuml maseuml teuml madhe - por jo ploteumlsisht ndash kundrejt ldquopikave teuml

zezardquo Disa prej keumltyre pikave iu jepet veumlmendja e duhur ndeumlrsa teuml tjerat peumlr arsye teuml

ndryshme neglizhohen ose iu jepet njeuml veumlmendje meuml e uleumlt

NjRKRr-PE nuk peumlrdoreuml orare kohore peumlr ta specifikuar vendin se ku duhet teuml veprojneuml

njeumlsiteuml e patrullimit peumlrderisa i kryejneuml kontrollet Personat qeuml intervistuam nga kjo njeumlsi

kaneuml theksuar se aktivitetet patrulluese kryesisht kryhen neuml bazeuml teuml vlereumlsimit peumlrvojeumls dhe

gjykimit teuml njeumlsive patrulluese

Neuml aneumln tjeteumlr kontrollet neuml NjKA ushtrohen neuml vende teuml ndryshme teuml peumlrcaktuara meuml pareuml

neuml teumlreuml traseneuml

45 A janeuml kryer kontrollet neuml koheumln e duhur

Puna e patrullimeve neuml terren beumlhet neuml tri ndeumlrrime Ndeumlrrimet e patrullave peumlr shkak teuml

mungeseumls seuml automjeteve beumlhen neuml zyra teuml njeumlsive dhe gjateuml asaj periudhe asnjeuml rrugeuml

rajonale dhe magjistrale nuk mbulohet me njeumlsi patrulluese47

Neuml tabeleumln e meumlposhtme eumlshteuml paraqitur numri i peumlrgjithsheumlm i aksidenteve teuml regjistruara

teuml trafikut neuml tri regjionet peumlr vitet 2012 dhe 2013 si dhe koheumln kur ndodhen aksidentet gjateuml

24 oreumlve

Tabela 5 Aksidentet e trafikut sipas rajoneve dhe koheumln kur kaneuml ndodhur

Koha gjateuml diteumls

Prishtineuml Pejeuml NjKA

2012 2013 2012 2013 2012 2013

06-10 1299 1365 358 383 Nuk ka shifra 12

10-14 2439 2635 827 791 32

14-18 2730 3036 870 785 29

18-22 1522 1741 624 399 8

22-02 493 563 201 153 10

02-06 208 256 77 63 8

Total 8691 9596 2957 2574 99

Siccedil shihet meuml larteuml shumica e aksidenteve ndodhin gjateuml diteumls Meuml shumeuml se frac34 e aksidenteve

kaneuml ndodhur midis oreumls 06-22 dhe pothuajse aq shumeuml midis oreumls 12-20

47 Kjo peumlrfshineuml periudheumln kohore nga 1430 ndash 1530 kur ndodhin meuml seuml shumti aksidentet dhe 2230 ndash 2330 0630

ndash 0730

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

21

Duke u bazuar neuml intervista orare teuml puneumls dhe neuml teuml dheumlna tjera teuml regjistruara gjetjet tona

sugjerojneuml se kontrollet kryhen gjateuml diteumls

Kur ne studiuam shifrat meuml holleumlsisht rezultoi se neuml fakt koha e ldquopikutrdquo peumlr aksidente teuml

trafikut korrespondonte me koheumln kur patrullat e policiseuml seuml trafikut kishin filluarpeumlrfunduar

ndeumlrrimet e tyre teuml puneumls dhe rrjedhimisht nuk kaneuml mundur teuml jeneuml neuml vende me rreziqe teuml

larta Peumlrderisa keumlto teuml dheumlna nuk ishin teuml njohura ose teuml pakteumln nuk janeuml ekzaminuar nga

njeumlsiteuml ata nuk kaneuml qeneuml neuml dijeni peumlr pasojat e orareve teuml tyre kohore apo peumlr periudhat e

ndeumlrrimit

Sipas policiseuml seuml trafikut ata peumlrpiqen qeuml teuml jeneuml teuml informuar mireuml peumlr ngjarjet madhore qeuml

kaneuml gjasa teuml shkaktojneuml probleme neuml trafik dhe neuml peumlrputhje me rrethanat i alokojneuml

burimet Ne nuk kemi arsye peumlr teuml mos besuar se kjo eumlshteuml keumlshtu por konfirmimi i keumlsaj

nuk ka qeneuml i mundur teuml beumlhet brenda fusheumlveprimit teuml keumltij auditimi

Po ashtu ne nuk kemi qeneuml neuml gjendje qeuml teuml ekzaminojmeuml se a janeuml peumlrdorur ldquomjetet e

duhurardquo neuml koheumln e duhur Sa peumlr ilustrim neuml shumeuml vende eumlshteuml procedureuml standarde qeuml teuml

kontrollohet se a po respektohen kufizimet e shpejteumlsiseuml afeumlr shkollave dhe ccedilerdheve neuml

koheuml teuml caktuar (kur fillojneuml meumlsimet neuml shkolla pas pushimeve verore) Gjithashtu eumlshteuml e

zakonshme qeuml policia e trafikut teuml peumlrdoreuml teste teuml alkoolit (narkotikeumlve) neuml koheumlt kur gjasat

qeuml drejtuesit e automjeteve teuml jeneuml neumln ndikim teuml keumltyre substancave eumlshteuml e larteuml (diteumlt e

shtuna apo teuml diela pas mesnate neuml afeumlrsi teuml vendeve teuml peumlrshtatshme) Keumlto janeuml shembuj teuml

gjeumlrave teuml cileumlt nuk kemi qeneuml neuml gjendje qeuml trsquoi ekzaminojmeuml peumlr shkak teuml mungeseumls seuml teuml

dheumlnave

46 A janeuml kontrolluar gjeumlrat e duhura

Peumlr teuml qeneuml efektiv duhet teuml kontrollohen gjeumlrat e duhura automjetet ose ngaseumlsit dhe meuml

konkretisht ccedilfareuml lloji teuml sjelljes apo ccedileumlshtje teknike Peumlrvojat ndeumlrkombeumltare japin

udheumlzime peumlrveccedilqeuml edhe kushtet lokale dhe meumlsimet gjithmoneuml duhet teuml merren parasysh

Meqeneumlse kualiteti dhe inspektimi i automjeteve eumlshteuml peumlrmireumlsuar duksheumlm sjellja e

ngaseumlsve eumlshteuml shkaku absolut dominues i aksidenteve teuml trafikut qeuml konfirmohet edhe nga

statistikat e DKRr48 Peumlrjashtime ka te kamioneumlt e meumldhenj Megjithateuml peumlrvoja tregon se

problemet qeuml kaneuml teuml beumljneuml me goma prishjet dhe mbingarkesat nuk janeuml teuml pazakonta etj

Sipas zyrtareumlve teuml DKRr ata i kaneuml ekzaminuar shkaqet e aksidenteve neuml meumlnyreuml qeuml meuml

tepeumlr trsquoi fokusojneuml kontrollet Ata kaneuml gjetur se tejkalimi i shpejteumlsiseuml eumlshteuml shkak i

48 Eumlshteuml e reumlndeumlsishme teuml theksohet se rreziku nga sjelljet e ngaseumlsve mbetet faktor vendimtar i aksidenteve neuml

Kosoveuml Sipas IPK-seuml (Raport inspektimi 05201410) neuml vitin 2012 edhe automjetet e policiseuml ishin peumlrfshireuml neuml 312 aksidente ndeumlrsa 170 prej tyre janeuml shkaktuar nga zyrtareumlt e policiseuml Ndeumlrsa neuml vitin 2013 automjetet e policiseuml ishin peumlrfshireuml neuml 287 aksidente ku neuml 143 raste fajtoreuml ishin policeumlt Shkaku meuml i zakonsheumlm i aksidenteve peumlr teuml dy periudhat eumlshteuml manovrimi i pasigurt i automjeteve nga policia

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

22

zakonsheumlm dhe si pasojeuml e keumlsaj i kaneuml dheumlneuml prioritet teuml larteuml kontrollit teuml shpejteumlsiseuml

Megjithkeumlteuml ka edhe faktoreuml tjereuml qeuml sipas studimeve ndeumlrkombeumltare dhe statistikave teuml

DKRr-seuml janeuml mjaft teuml zakonsheumlm siccedil janeuml ngasja agresive dhe mosmbajtja e distanceumls gjateuml

ngasjes

Peumlr ta matur shpejteumlsineuml patrullat kryesisht vendosen neuml rrugeuml teuml drejta ngaqeuml aty ekziston

rreziku peumlr tejkalim teuml shpejteumlsiseuml Ne kemi gjetur edhe praktika teuml mira neuml kryerjen e

kontrollit teuml shpejteumlsiseuml neuml koheuml teuml duhur neuml vende me rrezik teuml larteuml Keumlto masa ndeumlrmerren

edhe aty ku rreziku i aksidenteve teuml trafikut eumlshteuml mesatar apo i uleumlt (autostrada jashteuml oreumlve

teuml pikut)

Peumlr identifikimin e shkeljeve neuml trafik (tejkalimin e shpejteumlsiseuml) njeumlsiteuml patrulluese

bashkeumlpunojneuml ngushteuml mes tyre qeuml eumlshteuml njeuml praktikeuml tjeteumlr e mireuml

Megjithateuml disa aktivitete teuml kontrollit apo mbikeumlqyrjes - sipas veumlzhgimeve tona ndash janeuml kryer

neuml udheumlkryqe teuml cilat janeuml teuml rregulluara me semaforeuml dhe rrethrrotullime ku aksidentet

shpesh ndodhin49

Foto 1 Zyrtareumlt policoreuml teuml vendosur mbi ureuml neuml autostradeuml duke identifikuar automjetet qeuml

tejkalojneuml kufizimin e shpejteumlsiseuml

49 Neuml qytetin e Prishtineumls i kemi identifikuar dy udheumlkryqe ku kaneuml ndodhur aksidente fatale dhe ku patrullat e

policiseuml rralleumlhereuml janeuml teuml vendosura Vlen teuml peumlrmendet se brenda NjRKRr-PR ekziston njeuml neumln-njeumlsi e veccedilanteuml qeuml eumlshteuml peumlrgjegjeumlse veteumlm peumlr qytetin

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

23

Foto 2 Pika ndaluese e vendosur nga patrulla tjeteumlr policore peumlr trsquoi ndaluar ngaseumlsit e

identifikuar meuml pareuml

Gjateuml intervistave me zyrtareumlt e policiseuml seuml trafikut kuptuam se peumlrveccedil faktorit shpejteumlsi

shumica e patrullave neuml meumlnyreuml rutinore fokusohen neuml ccedileumlshtjet si dritat rripat e siguriseuml

peumlrdorimi i telefonave celulareuml patentat e ngasjes etj peumlrveccedilse teuml peumlrqendrohen meuml shumeuml

neuml faktoreumlt qeuml janeuml teuml lidhur drejtpeumlrdrejt me aksidentet e trafikut sikurse sjelljet e

rrezikshme ngasja agresive ose e pasigurt Kjo neve na tregon se zakonet e krijuara apo

rutina ende luajneuml rol meuml teuml reumlndeumlsisheumlm peumlr policineuml e trafikut gjateuml kryerjeve seuml detyrave teuml

veta Ky nuk eumlshteuml argument kundeumlr peumlr shembull kontrollimit teuml patenteuml-shoferit por ky

eumlshteuml veteumlm njeuml argument kundeumlr asaj qeuml teuml mos beumlhet neuml meumlnyreuml rutinore

Neuml fakt ne nuk kemi gjetur

ndonjeuml fleteuml-patrulluese qeuml teumlreumlsisht peumlrshkruan detyrat qeuml duhet teuml ndeumlrmerren nga

njeumlsiteuml patrulluese e qeuml ndeumlrlidhen me sjelljet e rrezikshme50

ndonjeuml regjisteumlr neuml lidhje me llojet e automjeteve teuml peumlrfshira neuml aksidente Eumlshteuml e

njohur se automjetet sportive dhe taksiste kaneuml prirje teuml jeneuml teuml peumlrfshira neuml aksidente

meuml shumeuml sesa automjetet tjera Si rrjedhojeuml informatat e tilla mund ta ndihmojneuml

policineuml e trafikut qeuml teuml jeteuml meuml shumeuml e fokusuar gjateuml puneumls seuml tyre dhe

se inspektimet teknike janeuml peumlrkushtuar neuml veccedilanti ndaj automjeteve teuml meumldha (si

gomave prishjeve dhe ngarkesave) gjateuml periudhave kur deumlshtimet e tilla mund teuml

50 Fleteuml-patrullimi eumlshteuml njeuml dokument udheumlzues-regjistrues me aneuml teuml cilit njeumlsiteuml patrulluese janeuml teuml pajisura peumlr

teuml kryer kontrolle

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

24

jeneuml fatale (neuml vjeshteumln e vonshme koheumln e dimrit etj)51 Praktikat e mira

ndeumlrkombeumltare keumlshillojneuml qeuml eumlshteuml meuml e reumlndeumlsishme teuml kryhen inspektime teknike

teuml automjeteve teuml meumldha sesa teuml kryhen inspektime teuml automjeteve teuml zakonshme

Ne kemi gjetur se peumlrjashtimi i mjeteve transportuese nga trafiku teuml cilat nuk i kaneuml

ploteumlsuar kriteret teknike eumlshteuml shumeuml i rralleuml Patrullimet qeuml rezultojneuml me identifikimin e

keumltyre kritereve kryesisht janeuml teuml fokusuara veteumlm neuml veprimet e peumlrbashkeumlta me zyrtareumlt e

MI-seuml Si pasojeuml policia e trafikut heziton52 qeuml teuml deumlrgojeuml jo veteumlm automjetet komerciale (teuml

meumldha) neuml kontrolle teuml veccedilanta teknike pa pranineuml e zyrtareumlve teuml MI-seuml dhe veteumlm

hereumlpashere eumlshteuml fokusuar neuml ekzaminimin e kushteve teknike teuml automjeteve (komerciale)

mbingarkimin e mjeteve transportuese etj

47 A peumlrdoren ndeumlshkimet siccedil duhet

Qeumlllimi i shumiceumls seuml funksioneve teuml kontrollit mund teuml peumlrshkruhet si parandalim dhe

identifikim teuml kundeumlrvajtjeve korrigjim teuml mangeumlsive etj Deri meuml tani jemi fokusuar

kryesisht mbi ateuml se si trsquoi parandalojmeuml meuml mireuml dhe trsquoi identifikojmeuml aksidentet e trafikut

Neuml keumlteuml pjeseuml do trsquoi japim disa informata mbi ateuml se si janeuml peumlrdorur ndeumlshkimet

Policia e trafikut aplikon ndeumlshkime teuml ndryshme Gjobat janeuml teuml ndara neuml dy grupe ato teuml

shqiptuara neuml raste teuml aksidenteve dhe ato teuml shqiptuara peumlr shkelje teuml trafikut - pa shkaktuar

aksidente Sipas natyreumls seuml ekzekutimit gjobat shqiptohen vareumlsisht prej pesheumls seuml vepreumls

ato qeuml janeuml teuml detyrueshme53 dhe duhet teuml paguhen menjeumlhereuml dhe ato qeuml duhet teuml

procedohen neuml gjykata Peumlr shkelje teuml vogla dhe teuml rralla teuml cilat nuk e rrezikojneuml neuml meumlnyreuml

teuml konsiderueshme sigurineuml e trafikut policeumlt e trafikut mund teuml japin veumlrejtje verbale apo

me shkrim Veumlrejtjet me shkrim neuml realitet nuk jepen

Numri i ndeumlshkimeve varet pjeseumlrisht nga prioritetet e policiseuml seuml trafikut Neumlse ata e

peumlrcaktojneuml si prioritet testimin peumlr alkool kjo zakonisht neumlnkupton se peumlrdoruesit zbulohen

dhe ndeumlshkohen Si teuml tilla neumlse njeuml prioritizim i veprimeve eumlshteuml demonstruar ndeumlshkimet

mund teuml jeneuml teuml lidhura drejtpeumlrdrejt me suksesin neuml parandalimin e aksidenteve

51 Sipas teuml dheumlnave teuml prezantuara nga PK-ja gjateuml vitit me automjetet e transportit publik ndodhin rreth 910

aksidente 52 Sipas DKRr me rastin e deumlrgimit teuml automjeteve neuml kontrolle teuml jashteumlzakonshme teknike shpenzimet neuml rast

se vetura rezulton teuml jeteuml neuml gjendje teuml rregullt i barteuml zyrtari policor qeuml e ka inicuar deumlrgimin Kjo dispoziteuml eumlshteuml e parapareuml neuml ligjin aktual

53 Gjoba teuml detyrueshme (mandatore) konsiderohen teuml gjitha gjobat nga 15-40 euro qeuml shqiptohen nga zyrtareumlt e policiseuml neuml vend teuml ngjarjes

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

25

Tabela 6 Numri dhe alokimi i gjobave teuml shqiptuara neuml 2012 dhe 2013

Llojet e gjobave 2012

Nr

2013

Nr

Ndryshimi

Mosrespektimi i shpejteumlsiseuml seuml kufizuar 89654 36 123956 43 38

Mosmbajtja e distanceumls 2213 1 2475 1 12

Drejtimi neumln ndikim teuml alkoolit 651 0 527 0 -19

Drejtimi i mjetit pa patenteuml 15061 6 16993 6 13

Mosrespektimi i shenjave teuml trafikut 16541 7 16122 6 -2

Manovrim i pasigurt me automjet 1308 1 1513 1 16

Kalimi i afatit teuml regjistrimit 15588 6 12510 4 -20

Parkimi i parregullt 26467 11 30767 11 16

Teuml tjera (ccedileumlshtje minore) 80305 32 82059 28 1

Totali 247788100 286922100 16

(Burimi PK)

Nga njeuml perspektiveuml e thjeshteuml e siguriseuml seuml trafikut duket sikurse njeuml prioritet mjaft i madh i

jepet faktoreumlve teuml uleumlt teuml rrezikut Meumlse gjysma e ndeumlshkimeve (meuml pak neuml vitin 2013)

mbulojneuml ccedileumlshtjet e profilit teuml uleumlt teuml rrezikut teuml aksidenteve teuml trafikut (si tabelat parkimi

dhe teuml tjera) ndeumlrsa pjesa tjeteumlr vlen peumlr faktoreumlt e rrezikut teuml larteuml dhe teuml meseumlm (si

shpejteumlsia alkooli distanca patenteuml-shoferi dhe shenjat e trafikut) Peumlr teuml qeneuml teuml paansheumlm

megjithateuml njeuml prioritet i madh dhe me sa duket i justifikuar i eumlshteuml dheumlneuml kontrollit teuml

shpejteumlsiseuml qeuml eumlshteuml njeuml shkak i zakonsheumlm peumlr aksidentet e trafikut

Gjateuml studimit teuml profilit teuml ndeumlshkimeve ne mund teuml shohim dy gjeumlra seuml pari ndryshime teuml

vogla neuml prioritete kaneuml ndodhur midis dy viteve dhe seuml dyti ndeumlshkimet reflektojneuml se

shumica e kontrolleve teuml faktoreumlve teuml rrezikut teuml larteuml nuk janeuml kryer nga aktivitete leumlvizeumlse

(neumlse do teuml kishte pasur meuml shumeuml aktivitete leumlvizeumlse ndoshta do teuml kishim pritur meuml shumeuml

gjoba peumlr mosmbajtjen e distanceumls dhe manovrim teuml pasigurt dhe shkelje tjera qeuml kaneuml teuml

beumljneuml me ngasjen)

Neumlse teuml dheumlnat e meumlsipeumlrme e pasqyrojneuml realitetin eumlshteuml e qarteuml se ngaseumlsit e automjeteve

shpeshhereuml tejkalojneuml kufizimet e shpejteumlsiseuml apo ngasin shumeuml shpejt

shpeshhereuml ngasin pa patenteuml

rralleumlhereuml janeuml teuml ndikuar nga alkooli ose narkotikeumlt

mbajneuml distanceumln me automjetet tjera

shpeshhereuml thyejneuml rregulla teuml vogla (parkingu etj)

Ritheksojmeuml neumlse kjo reflekton ploteumlsisht realitetin apo i reflekton prioritetet dhe pajisjet neuml

keumlto tre njeumlsi eumlshteuml e veumlshtireuml teuml thuhet me siguri Neuml njeuml kuptim meuml teuml gjereuml ndash peumlr teuml qeneuml meuml

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

26

teuml sakteuml ndash duhet teuml peumlrdoren edhe teuml dheumlnat nga sistemi i parapareuml i ldquopikeumlve negativerdquo qeuml

nuk eumlshteuml aplikuar deri meuml tani neuml meumlnyreuml peumlr teuml parandaluar recidivisteumlt nga peumlrseumlritjet e

shkeljeve Arsyet peumlrse sistemi nuk eumlshteuml duke u aplikuar janeuml teuml natyreumls teknike Teuml dy

institucionet (PK-ja dhe Gjykatat) kaneuml bazat e tyre individuale teuml teuml dheumlnave megjitheumlse ato

nuk janeuml teuml integruara dhe nuk komunikojneuml mes vete

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

27

5 Konkluzionet

Peumlrfundimi kryesor eumlshteuml se ka mjaft hapeumlsira peumlr peumlrmireumlsime peumlr ta beumlreuml policimin e

trafikut ploteumlsisht efektiv Policia e trafikut mund teuml beumljeuml edhe meuml shumeuml peumlr teuml peumlrmireumlsuar

aktivitetet e saj trsquoi peumlrdoreuml informatat neuml meumlnyreuml meuml efektive si dhe trsquoi planifikojeuml burimet

Kontrollet duket se janeuml pjeseumlrisht teuml bazuara neuml rrezikshmeumlri por cileumlsia e teuml dheumlnave nuk

lejon teuml theksojmeuml se policia e trafikut neuml Kosoveuml - neuml meumlnyreuml sistematike - eumlshteuml duke i kryer

kontrollet efektive neuml aspektin e vendeve dhe koheumls Ekzistojneuml ccedileumlshtje peumlr sa i peumlrket numrit

teuml policeumlve teuml trafikut qeuml operojneuml si dokumentohen veprimet analizohen dhe peumlrdoren peumlr

teuml meumlsuar dhe beumlreuml peumlrmireumlsime si dhe neuml ccedilrsquomeumlnyreuml menaxhohen ndeumlshkimet

Policia e trafikut nuk ka beumlreuml aq sa duhet peumlr trsquoi dizajnuar neuml meumlnyreuml efektive informatat

qeuml i nevojiten

Policia e trafikut mbledh ose ka qasje neuml teuml dheumlna peumlrkateumlse Hapa tjereuml shteseuml nevojiten qeuml

keumlto teuml dheumlna teuml beumlhen meuml teuml dobishme Teuml dheumlnat mbi aksidentet dhe pasojat e tyre mund teuml

strukturohen meuml mireuml dhe ekzistojneuml mundeumlsiteuml peumlr teuml zhvilluar shkeumlmbimin e informatave

me paleumlt e tjera teuml interesit Disa nga informatat mungojneuml siccedil janeuml raportimi performanceumls

dhe vlereumlsimi i rezultateve si dhe ka mangeumlsi neuml cileumlsineuml dhe konsistenceumln e dokumentacionit

Peumlrveccedil keumlsaj edhe meuml shumeuml mund teuml beumlhet peumlr trsquoi beumlreuml informatat transparente dhe teuml

disponueshme peumlr publikun

Policia e trafikut nuk i peumlrdor burimet e saj teuml informatave neuml meumlnyreuml ploteumlsisht efektive

Informatat ekzistuese mund teuml peumlrdoren neuml meumlnyreuml meuml efektive peumlr teuml mbeumlshtetur puneumln

operative Ato nuk peumlrdoren rregullisht peumlr analiza teuml detajuara ose peumlr teuml krahasuar dhe

vlereumlsuar qasjet dhe mjetet e ndryshme teuml peumlrdorura Teuml dheumlnat ekzistuese nuk janeuml

gjithmoneuml teuml trajtuara sa duhet neuml planifikimin operativ Analizat kryhen rralleumlhereuml nga

policia trafikut Kjo nga ana tjeteumlr dometheumlneuml se stimujt peumlr teuml meumlsuar dhe peumlr iniciativa teuml

reja janeuml teuml uleumlta Edhe neumlse ka vendime neuml nivelin rajonal ose lokal pak prej tyre lidhen

qarteuml me ndonjeuml analizeuml teuml kryer peumlr informata ekzistuese apo trsquoi referohen asaj Policia e

trafikut eumlshteuml mjaft mireuml e informuar mbi kushtet e rrugeumlve motin dhe peumlr ngjarjet e

ardhshme qeuml mund teuml shkaktojneuml probleme neuml trafik Por ekzistojneuml mundeumlsi peumlr teuml

peumlrmireumlsuar bashkeumlpunimin mes policiseuml lokale dhe rajonale dhe autoriteteve tjera OJQ-ve

hulumtuesve dhe qytetareumlve

Burimet nuk alokohen neuml meumlnyreuml efektive dhe nganjeumlhereuml mungojneuml mjete teuml

reumlndeumlsishme

Alokimi i burimeve nuk duket se ndjek njeuml model teuml qarteuml peumlr teuml tri njeumlsiteuml Numri i policeumlve

teuml trafikut nuk korrespondon me gjendjen neuml trafik - aksidentet e trafikut Eumlshteuml gjithashtu e

veumlshtireuml teuml shihet njeuml model i qarteuml peumlr alokimin e mjetevepajisjeve mes dhe brenda njeumlsive

Raporti mes numrit teuml policeumlve teuml trafikut dhe numrit teuml automjeteve radareumlve ose testeve teuml

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

28

alkoolit ndryshon neuml meumlnyreuml teuml konsiderueshme bie fjala Njeumlsia peumlr Kontrollin e

Autostradeumls ka meuml shumeuml automjete dhe policeuml sesa Njeumlsia e Prishtineumls ndash neuml raport me

numrin e aksidenteve

Peumlrveccedil keumlsaj njeumlsiteuml jo gjithmoneuml janeuml teuml pajisura siccedil duhet ndoneumlse disa pajisje teuml caktuara

dihet se janeuml kosto-efektive siccedil janeuml automjetet e pasheumlnuara kamerat dhe sistemet e radarit

Asnjeuml njeumlsi nuk ka pasur instrumente peumlr testimin e praniseuml seuml narkotikeumlve dhe veteumlm disa

kaneuml aparate peumlr testimin e alkoolit Alokimi i diskutuesheumlm i burimeve dhe mungesa e

mjeteve teuml reumlndeumlsishme janeuml faktoreuml qeuml pengojneuml efektivitetin (teuml bazuarit neuml rrezikshmeumlri

peumlrdorim kost-efektivdhe fleksibil teuml mjeteve) Neuml keumlteuml kontekst vlen teuml theksohet se rrugeumlt

neuml Kosoveuml nuk janeuml teuml pajisura me kamera teuml shpejteumlsiseuml keumlto kamera mund peumlrdoren peumlr teuml

zeumlvendeumlsuar disa nga aktivitetet meuml teuml kushtueshme teuml patrullimit

Nevoja peumlr teuml kryer detyra teuml tjera eumlshteuml njeuml faktor qeuml ndikon neuml disa njeumlsi meuml shumeuml se

neuml teuml tjerat

Policiseuml seuml trafikut nuk i lejohet gjithnjeuml teuml peumlrqendrohet neuml detyrat e tyre kryesore Policeumlt

nganjeumlhereuml - veccedilaneumlrisht neuml qytetet e meumldha - duhet teuml ndihmojneuml funksione teuml tjera brenda

forcave teuml policiseuml ose autoritete teuml tjera me sheumlrbime teuml ndryshme Kjo sigurisht ka pasoja

pozitive dhe negative Kjo mund teuml shihet si njeuml meumlnyreuml peumlr teuml peumlrdorur burimet neuml meumlnyreuml

fleksibile dhe efikase dhe peumlr trsquoi ofruar sheumlrbime teuml tjereumlve kur keumlto janeuml teuml nevojshme Nga

ana tjeteumlr kjo mund teuml pengojeuml gjithashtu efektivitetin e policiseuml seuml trafikut neuml kryerjen e

detyrave teuml tyre kryesore Disa nga keumlto probleme mund teuml reduktohen peumlrmes kritereve teuml

qarta planifikimit teuml peumlrmireumlsuar dhe bashkeumlpunimit meuml teuml ngushteuml mes njeumlsive teuml

ndryshme policore

Peumlr shkak teuml mungeseumls seuml dokumentacionit eumlshteuml e veumlshtireuml teuml thuhet qartas se teuml gjitha

kontrollet kryhen sistematikisht ose gjithnjeuml neuml vendet e duhura dhe neuml koheumln e duhur

Jo teuml gjitha njeumlsiteuml i regjistrojneuml vendet se ku janeuml kryer kontrollet Sipas mostreumls toneuml

NjRKRr-PR dhe NjKA i regjistrojneuml keumlto teuml dheumlna dhe keumlto njeumlsi kaneuml njeuml qasje teuml bazuar neuml

rrezik Shumica e kontrolleve (por jo teuml gjitha) kryhen neuml rrugeumlt apo vendet e duhura ku

rreziku peumlr aksidente eumlshteuml i larteuml Peumlr sa i peumlrket njeumlsiseuml tjeteumlr (NjRKRr-PE) nuk mund teuml

themi me siguri se cili eumlshteuml rezultati Bazuar neuml intervistat duket se sjellja eumlshteuml e ngjashme

por teuml dheumlnat neuml keumlteuml njeumlsi nuk janeuml teuml plota ose teuml besueshme

Gjetjet tona sugjerojneuml se kontrollet kryesore kryhen gjateuml diteumls Peumlrveccedilse teuml dheumlnat neuml

dispozicion nuk janeuml teuml mjaft teuml holleumlsishme sa peumlr teuml vlereumlsuar neumlse kontrollet kryhet

ploteumlsisht neuml koheumln e duhur Kur ne i studiuam meuml holleumlsisht teuml dheumlnat doli se koha e pikut

peumlr aksidente trafiku peumlrputhej faktikisht me koheumln kur patrullat e policiseuml seuml trafikut

peumlrfundoninfillonin ndeumlrrimet e tyre dhe rrjedhimisht nuk mund teuml ishin neuml vendet me

rrezik teuml larteuml

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

29

Shkurtimisht informatat neuml dispozicion nuk na e beumljneuml teuml lehteuml teuml kuptojmeuml se njeumlsiteuml

patrulluese neuml Kosoveuml i kryejneuml sistematikisht kontrollet efektive peumlr sa i peumlrket vendit dhe

koheumls

Policia e trafikut duhet meuml shumeuml teuml keteuml veumlmendje te ngasja e rrezikshme dhe gjithashtu

teuml kontrollojeuml standardet teknike teuml kamioneumlve dhe autobuseumlve

Kontrollet policore me teuml drejteuml i kushtojneuml shumeuml veumlmendje shpejteumlsiseuml por neuml teuml njeumljteumln

koheuml nuk i kushtohet veumlmendje e duhur aspekteve teuml tjera siccedil janeuml ngasja agresive dhe e

rrezikshme mosmbajtja e distanceumls ngasja neuml gjendje teuml dehur etj Fokusimi tek shpejteumlsia

shpjegohet me faktin se ajo me teuml veumlrteteuml eumlshteuml ndeumlr shkaqet kryesore teuml aksidenteve neuml

trafik por edhe sepse eumlshteuml njeuml lloj sjellje tradicionale dhe e lehteuml peumlr trsquou beumlreuml Mungesa e

kamerave dhe pajisjeve peumlr shpejteumlsineuml si dhe teuml analizave teuml duhura mbi shkaqet e

aksidenteve mund teuml jeteuml njeuml shpjegim tjeteumlr peumlr fokusimin te shpejteumlsia

Ashtu siccedil tregojneuml shumica e hulumtimeve - ne besojmeuml ndash se neuml peumlrgjitheumlsi eumlshteuml meuml efektive

teuml kontrollohen sjelljet e ngaseumlsve sesa automjetet Megjithateuml ka peumlrjashtime Kamioneumlt e

meumldhenj dhe autobuseumlt peumlrfshihen shpesh neuml aksidente trafiku me pasoja teuml meumldha Ne

kemi veumlrejtur se keumltyre automjeteve nuk iu kushtohet veumlmendja e duhur nga ana e policiseuml

seuml trafikut neuml disa njeumlsi Zakonisht kjo ka teuml beumljeuml me kushtet teknike teuml automjeteve teuml meumldha

komerciale siccedil eumlshteuml rasti neuml lidhje me mbingarkimin dhe mireumlmbajtjen

Ndeumlshkimet jo gjithhereuml aplikohen dhe menaxhohen siccedil duhet ndaj kundeumlrvajteumlsve

Policia e trafikut shpesh peumlrdoreuml gjoba teuml vogla si ndeumlshkime Ndeumlshkimet e tjera aplikohen

rralleuml peumlr dallim nga shumeuml vende teuml tjera Peumlr meuml tepeumlr shumica e gjobave shqiptohen

veteumlm peumlr njeuml numeumlr teuml kufizuar shkeljesh dhe nuk duket se e adresojneuml ndeumlshkimin e duhur

teuml bazuar neuml faktoreumlt e aksidenteve - siccedil janeuml mosmbajtja e distanceumls manovrimi i pasigurt

dhe pakujdesi teuml tjera neuml ngasje Moszbatimi i sistemit teuml ldquopikeumlve negativerdquo i ka motivuar

drejtpeumlrseumldrejti ngaseumlsit recidivisteuml peumlr teuml peumlrseumlritur kundeumlrvajtjet Neuml keumlteuml meumlnyreuml neuml

mungeseuml teuml qasjes parandaluese edhe ndeumlshkimet aplikohen mbi keumlteuml bazeuml

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

30

6 Rekomandimet

Peumlrvoja na tregon se numri i aksidenteve neuml trafik dhe pasojat e tyre mund teuml zvogeumllohen

Peumlr keumlteuml mund teuml nevojitet bashkeumlpunimi i ngushteuml mes autoriteteve peumlrgjegjeumlse njeuml sistem i

duhur informativ peumlrdorim efektiv i pajisjeve dhe menaxhim profesional dhe i bazuar neuml

rrezik neuml teuml gjitha nivelet

Ne rekomandojmeuml Drejtorin e Peumlrgjithsheumlm teuml Policiseuml seuml Kosoveumls qeuml

Teuml merr njeuml iniciativeuml peumlr peumlrmireumlsimin e sistemit ekzistues teuml informimit dhe ta beumljeuml

ateuml ploteumlsisht efektiv Po keumlshtu teuml konsiderojeuml futjen e njeuml baze gjitheumlpeumlrfshireumlse teuml teuml

dheumlnave duke ftuar paleumlt e ndryshme teuml interesit Peumlrfitimet nga ky mekanizeumlm do teuml

reflektonin neuml besueshmeumlrineuml e teuml dheumlnave si dhe peumlrdorimin e tyre neuml vendimet

strategjike dhe operative

Teuml peumlrmireumlsojeuml peumlrdorimin e teuml dheumlnave neuml meumlnyreuml qeuml teuml qarteumlsojeuml planifikimin vjetor

dhe teuml vendoseuml objektiva performance teuml qarta peumlr njeumlsi operative Kjo duhet teuml

peumlrfshijeuml analizeuml meuml teuml mireuml teuml teuml dheumlnave mbi aksidentet qeuml formojneuml njeuml pikeumlnisje

peumlr prioritetet dhe qasjet e reja neuml nivel operativ Kjo nga ana tjeteumlr e beumln teuml

reumlndeumlsishme qeuml policia e trafiku teuml nivel qendror teuml ngriteuml funksionet e duhura peumlr

monitorim dhe vlereumlsim

Teuml konsiderojeuml caktimin e meuml shumeuml politikave teuml policiseuml seuml trafikut dhe teuml ri-

konsiderojeuml alokimet ndeumlrmjet njeumlsive teuml ndryshme teuml policiseuml seuml trafikut

Teuml sigurojeuml se njeuml plan investimi peumlr pajisje kost-efektive eumlshteuml hartuar neuml njeuml

perspektiveuml teuml kornizeumls afat-mesme teuml shpenzimeve

Policia e trafikut teuml peumlrqendrohet seuml pari neuml detyrat e tyre kryesore parandalimi i

aksidenteve Ndihma peumlr funksionet e tjera teuml policiseuml dhe autoritetet tjera duhet teuml

planifikohet meuml mireuml neuml bashkeumlpunim me njeumlsiteuml e ndryshme policore Peumlr meuml tepeumlr

bashkeumlpunimi ndeumlrmjet funksioneve teuml ndryshme policore neuml nivel rajonal duhet teuml

peumlrmireumlsohet neuml meumlnyreuml qeuml teuml arrihet efikasitet meuml i larteuml neuml aktivitetet policore qeuml

ndeumlrlidhen me sistemin e trafikut

Teuml sigurohet qeuml aktivitetet e policiseuml seuml trafikut janeuml kryer neuml rrugeuml dhe vende

teumlrrezikshme Peumlr teuml qeneuml ploteumlsisht efektiv menaxhmenti lokal neuml fazeumln e

planifikimit duhet teuml prezantojeuml njeuml qasje fleksibile te ccedileumlshtja e orareve teuml puneumls etj

dhe

Teuml sigurohet qeuml policia e trafikut teuml peumlrqeumlndrohet edhe neuml sjelljet e tjera teuml ngaseumlsve

peumlrveccedilse te tejkalimi i kufizimit teuml shpejteumlsiseuml Njeuml qasje e planifikuar peumlr aktivitete teuml

peumlrforcuara policore neuml trafik duhet teuml merr prioritet teuml larteuml peumlr monitorimin e

sjelljes seuml ngaseumlsve (sikurse ngasja e rrezikshme mosmbajtja e distanceumls etj) Policia e

trafikut njeumlkoheumlsisht duhet teuml peumlrqendrohet meuml shumeuml neuml kriteret e automjeteve

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

31

komerciale (sidomos kamioneumlve dhe autobuseumlve) Masat e kujdesit teuml shtuar duhet teuml

zbatohen rregullisht nga ana e patrullave teuml trafikut

Gjithashtu ne rekomandojmeuml qeuml me qeumlllim teuml ngritjes seuml efektivitetit teuml ndeumlshkimeve gjobat

duhet teuml adresojneuml ndeumlshkimin e duhur bazuar neuml faktoreumlt e aksidenteve Sistemi i

ndeumlshkimeve duhet teuml peumlrmireumlsohet peumlrmes aplikimit teuml sistemit teuml pikeumlve negative Peumlr

trsquou peumlrballur me keumlteuml sfideuml neuml vendosjen e keumltij sistemi duhet teuml ndeumlrtohet bashkeumlpunimi

mes MPB-seuml dhe gjykatave

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

32

REFERENCAT

European Commission ldquoTowards a European road safety area policy orientations on road safety

2011-2020rdquo Brussels 2011

European Commission ldquoEuropean Transport Policy for 2010 Time to deciderdquo Brussels 2001

European Transport Safety Council (ETSC) Reducing Traffic Injuries Resulting From Excess and Inappropriate Speed Brussels 1995

European Transport Safety Council (ETSC) ldquoPolice enforcement strategies to reduce traffic casualties in Europerdquo Brussels 1999

European Transport Safety Council (ETSC) ldquoTransport safety performance indicatorsrdquo Brussels 2001

European Transport Safety Council (ETSC) Traffic Law Enforcement across the EU Brussels 2011

Organisation for Economic Co-Operation and Development (OECD) Safety on Roads - Whatrsquos The Vision 2002

Organisation for Economic Co-Operation and Development (OECD) Road Safety - Impact of New Technologies 2003

Organisation for Economic Co-Operation and Development (OECD) Towards Zero Ambitious Road Safety Targets and The Safe System Approach 2008

Rune Elvik Cost-Benefit Analyses of Police Enforcement ESCAPE 2001

ROSEBUD Road Safety and Environmental Benefit-Cost and Cost- Effectiveness Analysis for Use in Decision-Making 2003

World Health Organization (WHO) ldquoThe World Report on Road Traffic Injury Preventionrdquo Geneva 2004

World Health Organization (WHO) Global status report on road safety 2013 supporting a decade of action Geneva 2013

World Health Organization (WHO) Data systems a road safety manual for decision-makers and practitioners Geneva 2010

World Health Organization (WHO) ldquoSpeed management a road safety manual for decision-makers and practitionersrdquo Geneva 2008

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

33

SHTOJCA I

STRUKTURA ORGANIZATIVE E POLICISEuml SEuml KOSOVEumlS - NJEumlSITEuml E KOMUNIKACIONIT RRUGOR

Drejtoria e Peumlrgjithshme

Departamenti

peumlr Operacione

Departamenti

peumlr Kufi

Departamenti

peumlr Hetime

Departamenti

peumlr Mbeumlshtetje

Departamenti

peumlr Burime

Divizioni i Siguriseuml Publike

DR Prishtineuml

DR Pejeuml

DR Prizren

DR Gjilan

DR Ferizaj

DIVIZIONI I KOMUNIKACIONIT RRUGOR

DR Mitroviceuml

Njeumlsiteuml Rajonale teuml

Komunikacionit

Rrugor

Njeumlsia peumlr

Kontrollin e

Autostradeumls

Njeumlsia peumlr

menaxhimin e

materieve teuml

rrezikshme

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

34

SHTOJCA II

Qasshmeumlria e Policiseuml seuml Trafikut neuml informatat qeuml iu nevojiten peumlr planifikim operativ

Informatat peumlr planifikim operativ

Informata rreth faktoreumlve qeuml lidhen me aksidentet

Teuml dheumlna teuml dokumentuara qeuml tregojneuml nivelin e rrezikut Baza e krijuar e teuml dheumlnave peumlmes seuml secileumls policia e trafikut i identifikon faktoreumlt kryesoreuml teuml rrezikut neuml ateuml zoneuml

Faktori njeri

Faktori automjet

Vendndodhja e pikave teuml zeza

Kushtet atmosferike

Punimet neuml rrugeuml

Informata rreth pasojave teuml aksidenteve

Qasje neuml informata nga institucionet sheumlndeteumlsore dhe kompaniteuml e sigurimit

Informata rreth ngjarjevekushteve kurku mund teuml rriten rreziqet mund teuml rriten peumlr aksidente

Neuml meumlnyreuml qeuml teuml keteuml njeuml qasje teuml standardizuar peumlr informata lidhur me faktoreumlt e rrezikut peumlr zonat e rrezikut ndeumlr teuml tjera policia e trafikut duhet teuml keneuml informata rreth punimeve neuml rrugeuml dendeumlsiseuml seuml trafikut kushteve teuml motit MI dhe autoritet lokalekomunat duhet teuml peumlrfshihen

Informata rreth aktiviteteve teuml kryera nga policia e trafikut dhe ndeumlshkimeve teuml aplikuara

Informatat rreth monitorimitvlereumlsimit sistematik teuml sjelljeve neuml trafik aktivitetet e kryera teuml rezultojneuml me raportet e pas-operative

Teuml dheumlnat mbi aplikimin e ndeumlshkimeve ndaj kundeumlrvajteumlsve Numri i ndeumlshkimeveteuml leumlshuara duhet teuml beumlhet sipas ligjeve dhe rregullave teuml peumlrcaktuara Informatatnga gjykatat janeuml teuml nevojshme Informatatnga MPB rreth ngaseumlsve teuml ndeumlshkuar janeuml teumlnevojshme

Reagimi ndaj rezultateve teuml qasjeve dhe aktiviteteve teuml ndryshme

Peumlr teuml monitoruar performanceumln treguesit e aktiviteteve duhet miratuar Teuml dheumlnat qeuml do teuml mblidhen peumlrfshijneuml numrin e peumlrgjithsheumlm teuml kontrolleve teuml kryera numrin e ngaseumlsve teuml kontrolluar periudhat e ndryshme qeuml duhet teuml krahasohen etj

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

35

SHTOJCA III

Tabela 7 Numri i policeumlve teuml trafikut neumlpeumlr njeumlsi ndash gjateuml viteve

2010 2011 2012 2013 2014

NjKA 27 32 40

NjRKRr Prishtineuml 162 156 147 125 103

NjRKRr Gjilan 69 61 61 62 63

NjRKRr Ferizaj 59 55 54 54 54

NjRKRr Prizren 74 80 78 67 61

NjRKRr Pejeuml 88 91 90 83 83

NjRKRr Mitroviceuml Jug 71 71 72 57 58

NjRKRr Mitroviceuml Veri 27 44

Gjitheumlsej 523 514 529 507 506

(Burimi PK)

Tabela 8 Numri i aksidentevendeumlshkimeve 2010 -2014

Vitet 2010 2011 2012 2013 2014 Total

Aksidente fatale 158 130 116 104 111 619

Persona teuml vdekur 175 157 121 119 127 699

Aksidente me leumlndime 4326 4490 4555 4960 4876 23207

Persona teuml leumlnduar 7730 8321 8561 9817 9713 44142

Aksidente me deumlmemateriale 12594 13338 14044 13878 10333 64187

Aksidente lsquoGodit dhe ikrsquo 952 930 1039 1012 980 4913

Gjitheumlsej aksidente 18030 18888 19754 19954 16300 92926

Tiketa (Gjoba) 254849 276897 247788 286922 319332 1386556

(Burimi PK)

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

36

Tabela 9 Teuml dheumlnat rreth aksidenteve fatale dhe personave teuml vdekur sipas rajoneve (janar ndash

dhjetor 2013)

2013 Prishtineuml Mitroviceuml Pejeuml Prizren Ferizaj Gjilan Autostradeuml Total

Aksidfatale 35 9 26 12 10 10 2 104

Teuml vdekur 40 12 33 12 10 10 2 119

(Burimi PK)

Diagrami 1 Veprimet e ngaseumlsve si faktoreuml kontribues teuml aksidenteve (2013)

Diagrami 2 Aksidentet sipas pjeseumls seuml rrugeumls (2013)

0 500 1000 1500 2000 2500 3000 3500 4000 4500 5000

Manipulimi i pasigurt

Mosmbajtja e distanceumls

Mospeumlrshtatja e shpejteumlsiseuml

Kyqje e pasigurteuml neuml rrugeuml

Ndeumlrrim i shiritave

Kthim leumlvizje prapa

Mosrespektim i peumlrpareumlsiseuml seuml kalimit

Anashkalimtejlakim i parregullt

Tejkalim i shpejteumlsiseuml seuml kufizuar

0 2000 4000 6000 8000

10000 12000 14000 16000

2012

2013

Page 18: Raporti_-_Policia_e_Trafikut_220406.pdf

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

12

perspektiveuml e kontrollit teuml trafikut neumlse janeuml mbivendosur ose tepeumlr teuml detajuara peumlr trsquou

peumlrshtatur nevojave praktike teuml policiseuml trafikut29

Shfryteumlzimi efektiv i informatave keumlrkon qeuml ato teuml

konsiderohen relevante dhe teuml dobishme nga ana e peumlrdoruesit

doreumlzohen neuml koheumln e duhur peumlr njeumlsiteuml e duhura

interpretohen neuml meumlnyreuml korrekte nga ana e peumlrdoruesit

peumlrdoren peumlr analiza dhe vlereumlsim neuml nivele teuml ndryshme

kaneuml ndikim neuml puneumln e peumlrditshme neuml terren dhe

peumlrdoren peumlr teuml meumlsuar dhe vepruar peumlr ndryshim dhe peumlrmireumlsim

Informatat peumlr planifikimin e aktiviteteve nuk janeuml peumlrdorur sistematikisht nga policia e

trafikut neuml meumlnyreuml efektive peumlr teuml maksimizuar efektivitetin e puneumls neuml aktivitetet e

peumlrditshme Peumlrveccedil keumlsaj ato janeuml peumlrdorur rralleuml peumlr vendimet rreth meumlnyreumls se si duhet

peumlrmireumlsuar aktivitetet e policiseuml seuml trafikut teuml cilat janeuml - peumlrgjitheumlsisht - duke peumlrseumlritur teuml

njeumljteumln strategji teuml zbatimit Detyrat e adresuara neuml fleteumlt-patrulluese nuk ishin shpesh neuml

peumlrputhje me planet operative30

Analizat e shkaqeve qeuml qeumlndrojneuml pas aksidenteve interpretohen nga njeumlsiteuml e policiseuml seuml

trafikut dhe peumlrcillen te DKRr neuml baza teuml rregullta Analizat shteseuml teuml prodhuara nga DKRr

peumlrdoren pjeseumlrisht neuml peumlrputhje me faktoreumlt e identifikuar teuml rrezikut31

Tabela 2 Peumlrdorimi i informatave teuml nevojshme nga policia e trafikut peumlr planifikim

operativ

Peumlrdorimi i informatave Gjithhereuml Shpesh Ndonjeumlhereuml Rralleuml

Teuml interpretuara analizuara dhe kombinuara me teuml dheumlna tjera

x

Teuml doreumlzuara me koheuml te njeumlsia e duhur x

Teuml peumlrdorura peumlr planifikim operativ dhe puneuml teuml peumlrditshme

x

Teuml peumlrdorura peumlr teuml meumlsuar dhe peumlr vendime peumlr peumlrmireumlsim

x

29 Ekzaminimi i klasifikimeve teuml DKRr peumlr shkaqet e aksidenteve neuml trafik ldquoStatistika dhe analiza e aksidenteve

neuml trafikrdquo peumlr vitet 2012 dhe 2013 30 Ekzaminim i aktiviteteve teuml bazuara neuml plane operative 31 Ekzaminimi i klasifikimeve teuml DKRr peumlr shkaqet e aksidenteve teuml trafikut ldquoStatistika dhe analiza e aksidenteve

neuml trafikrdquopeumlr vitet 2012 dhe 2013

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

13

Raportet vjetore teuml DKRr-seuml i peumlrshkruajneuml faktoreumlt e aksidenteve rrugore neuml krahasim me

vitet e meumlparshme Rezultatet e informatave peumlr faktoreumlt qeuml ndeumlrlidhen me aksidentet

trajtohen siccedil duhet veteumlm kur policia e trafikut zbaton masat neuml planet operative ose urdhrat

nga DKRr Neuml planifikimin operativ policia e trafikut ka peumlrdorur informatat rreth

shpeshteumlsiseuml dhe shkaqeve teuml aksidenteve Aktivitetet janeuml teuml ndryshme dhe varen thjesht

nga vendndodhja gjeografike dhe intensiteti i trafikut por kryesisht janeuml orientuar neuml

monitorimin e shpejteumlsiseuml32 Peumlrveccedil keumlsaj njeumlsiteuml e trafikut (duke peumlrjashtuar NjKA-neuml) nuk i

drejtojneuml gjithnjeuml aktivitetet me sheumlnjesteumlr edhe neuml rrugeumlt tjera jo-rajonale

Detyrat rutineuml nuk adresojneuml detyra teuml veccedilanta vis-agrave-vis treguesve teuml identifikuar neuml analizeumln

e aksidenteve Sipas krahasimit teuml teuml dheumlnave patrullimet e vlereumlsuara rutineuml teuml policiseuml seuml

trafikut kryesisht kaneuml sheumlnjestruar faktorin shpejteumlsi Kjo neumlnkupton se informatat nuk janeuml

peumlrdorur ploteumlsisht peumlr detyrat e peumlrditshme Shumica e patrullimeve kryesisht kryhen pa

ndonjeuml objektiv tjeteumlr shteseuml Aktivitetet aktuale teuml peumlrditshme ndash peumlr teuml qeneuml efektive - do teuml

duhet teuml fokusohen neuml aspekte teuml tjera teuml ndryshme siccedil eumlshteuml sjellja e ngaseumlsve (mbajtja e

distanceumls ngasja e pakujdesshme etj)

Informatat peumlrdoren rralleuml peumlr teuml identifikuar peumlrmireumlsimet e mundshme teuml veprimeve

parandaluese33 Shumica deumlrrmuese e aktiviteteve teuml kryera nuk janeuml teuml peumlrmbledhura neuml

raporte post-operative peumlr teuml matur progresin drejt objektivave teuml vendosura Peumlr meuml tepeumlr

peumlrzierja e prioriteteve neuml patrullime nuk ishte gjithnjeuml e bazuar neuml informatat e

disponueshme34

32 Shembuj teuml tjereuml teuml intensifikimit teuml patrullimeve peumlrfshijneuml ndalesat peumlr automjete sipas planeve operative

ngjarjet sportive dhe klubet e nateumls etj Automjetet inspektohen neuml baza vjetore derisa veteumlm hereumlpashere adresohen me plane teuml peumlrbashkeumlta operative Policia e trafikut - MI

33 Ekzaminimi i raporteve teuml njeumlsive teuml policiseuml seuml trafikut peumlr vitet 2012 dhe 2013 34 Vlen teuml peumlrmendet se bazuar neuml informatat peumlr aksidente DKRr ka keumlrkuar nga NjRKRr-PR qeuml teuml shtohet

numri i kontrolleve neuml disa rrugeuml siccedil ishte rasti neuml rrugeumln Prishtineuml-Podujeveuml-Merdareuml Si rezultat i angazhimeve shteseuml numri i aksidenteve neuml keumlteuml aks rrugor eumlshteuml zvogeumlluar duksheumlm neuml periudheumln janar-maj 2014 neuml krahasim me vitin 2013

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

14

4 A i kryen policia e trafikut sheumlrbimet neuml meumlnyreuml

efektive

41 Si teuml matet efektiviteti i policiseuml seuml trafikut

Qeumlllimi i peumlrgjithsheumlm peumlr policineuml e trafikut seuml bashku me autoritetet e tjera peumlrgjegjeumlse siccedil

kemi peumlrmendur eumlshteuml teuml minimizohen aksidentet e trafikut dhe teuml ndihmohet peumlr njeuml mjedis

teuml sigurt teuml trafikut Shtrohet pyetja se si duhet teuml veprojeuml policia e trafikut peumlr teuml

peumlrmbushur neuml meumlnyreumln meuml teuml mireuml teuml mundshme keumlto objektiva Peumlrveccedil keumlsaj a eumlshteuml fare

e mundur teuml maten rezultatet e policiseuml seuml trafikut peumlr shkak teuml faktoreumlve teuml tjereuml qeuml ndikojneuml

neuml veumlllimin dhe karakterin e ldquoaksidenteverdquo

Zvogeumllimi i aksidenteve teuml reumlnda teuml trafikut eumlshteuml njeuml lloj mateumlsi qeuml tregon peumlr rezultatin e

peumlrgjithsheumlm se neuml ccedilrsquomeumlnyreuml operojneuml autoritetet peumlrgjegjeumlse rrugore ose teuml policiseuml seuml

trafikut Megjithateuml eumlshteuml matje shumeuml e peumlrgjithshme qeuml varet nga shumeuml faktoreuml siccedil janeuml

rrugeumlt dhe moti sjelljet e ngaseumlsve numri i automjeteve dhe gjendja e tyre angazhimi i

autoriteteve tjera rregullimi aktual kushtet financiare etj

Ekzistojneuml edhe matje teuml tjera teuml zakonshme Mund teuml studiohen neumlse mjetet e teuml duhura janeuml

neuml dispozicion dhe neumlse ato janeuml peumlrdorur neuml meumlnyreuml efektive peumlr shembull a janeuml peumlrdorur

kamerat e shpejteumlsiseuml dhe radareumlt aty ku do teuml shtonin meuml shumeuml vlereuml (rreziku i larteuml peumlr

aksidentet e trafikut peumlr shkak teuml shpejteumlsiseuml seuml automjetit) a beumlhen teste alkooli ku do teuml

shtonin meuml shumeuml vlereuml etj Gjithashtu mund teuml shqyrtohen neumlse njeumlsiteuml e kontrollit neuml koheuml

teuml duhur sigurojneuml autoritetet peumlrgjegjeumlse rrugore me propozime peumlr ndryshimin e

kufizimeve teuml shpejteumlsiseuml veumlnien e shenjave paralajmeumlruese riparimin e rrugeumlve largimin e

pengesave neuml rrugeuml etj

Mund edhe teuml matet meumlnyra se si shpeumlrndahen burimet neuml koheuml dhe neuml hapeumlsireuml Idealisht

mjetet e duhura duhet peumlrdorur peumlr teuml kontrolluar gjeumlrat e duhura neuml koheumln e duhur dhe

vendin e duhur Aktivitetet e patrullimit neuml koheuml dhe hapeumlsireuml duhet teuml ndeumlrlidhen sa meuml

shumeuml qeuml teuml jeteuml e mundur me ateuml se kur dhe ku ndodhin aksidentet e trafikut

Kundrejt propozimeve teuml meumlsipeumlrme mund teuml shtrohet pyetja A eumlshteuml e mundur qeuml policia

e trafikut teuml punojeuml meuml mireuml apo meuml dobeumlt a eumlshteuml policia e trafikut neuml gjendje teuml meumlsojeuml dhe

a janeuml neuml gjendje teuml marrin vendime ccedilfareuml teuml beumljneuml dhe si teuml beumlhet Peumlrgjigja e qarteuml peumlr teuml

gjitha keumlto pyetje eumlshteuml pozitive Eumlshteuml e reumlndeumlsishme teuml theksohet se megjithateuml asnjeuml matje

nuk eumlshteuml e peumlrsosur dhe e ploteuml vetvetiu Ccedileumlshtje kryesore eumlshteuml qeuml teuml peumlrdoren informatat

dhe teuml dheumlnat relevante teuml besueshme dhe qeuml janeuml neuml gjendje trsquoi ofrojneuml policiseuml seuml trafikut

udheumlzime se si teuml punojneuml meuml zgjuar ndash teuml jeneuml meuml efektiv - neuml meumlnyreuml qeuml trsquoi afrohen qeumlllimit

qeuml teuml ndikojneuml neuml numrin e aksidenteve fatale

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

15

42 A i ka policia e trafikut mjetet e duhura qeuml teuml jeteuml efektive

Peumlr shkak se rreziku i aksidenteve peumlrcaktohet nga faktoreuml teuml ndrysheumlm policia e trafikut

duhet teuml peumlrdoreuml mjete teuml llojllojshme peumlr teuml adresuar vendimet ndikuese mbi kufizimet e

shpejteumlsiseuml dhe shenjat paralajmeumlruese dhe meuml drejtpeumlrdrejteuml peumlrmes masave teuml ndryshme

teuml kontrollit teuml trafikut siccedil janeuml kamerat peumlr shpejteumlsi radareumlt testet e alkoolit kontrollet e

automjeteve dhe teuml flukseve teuml trafikut gjendjen e rrugeumlve dhe sjelljet e ngaseumlsve35

Neuml meumlnyreuml qeuml teuml keteuml qasjen direkte neuml meumlnyreuml efektive policia e trafikut duhet teuml

Orientojeuml peumlrpjekjet e tyre neuml

- Vendndodhjet me rrezik teuml larteuml rrugeumlt apo vendet ku aksidentet mund teuml

ndodhin

- Neuml koheumln diteumlt dhe oreumlt me rrezik teuml larteuml kur aksidentet mund teuml jeneuml meuml teuml

shpeshta

- Vendndodhjet me rrezik ad-hoc neuml koheuml teuml caktuar (ngjarje teuml peumlrkohshme)

Fokusojeuml kontrollet neuml faktoreumlt qeuml ndeumlrlidhen me aksidente si

- Sjellja e ngaseumlsve me rrezik teuml larteuml

- Faktoreumlt mekanik teuml rrezikut teuml larteuml te automjetet veccedilaneumlrisht kamioneumlt e

meumldhenj

- Rrugeumlt me rrezik teuml larteuml dhe kushtet e motit

Aplikojeuml ndeumlshkime teuml duhura peumlr ata qeuml keumlrceumlnojneuml sigurineuml neuml trafik peumlrmes

- Paralajmeumlrimeve verbale apo teuml dokumentuara dhe llojeve teuml ndryshme teuml

gjobave etj

Peumlr teuml qeneuml efektive policia e trafikut duhet teuml keteuml punonjeumls kompetent dhe pajisje teuml

duhura automjete teuml pajisura mireuml (teuml shenjeumlzuara dhe teuml pashenjeumlzuara) motoccedilikleta

radareuml dhe teste teuml alkoolit Neuml shumeuml vende policia e trafikut eumlshteuml e pajisur edhe me

helikoptereuml kamera teuml shpejteumlsiseuml teste kundeumlr narkotikeumlve etj36 Peumlrvoja neuml BE dhe vende teuml

tjera tregon se kamerat e shpejteumlsiseuml teuml cilat ofrojneuml deumlshmi fotografike teuml pranueshme peumlr

gjykata janeuml shumeuml kost-efektive37

PK-ja peumlrdoreuml tregues teuml ndrysheumlm neuml meumlnyreuml qeuml teuml ndajeuml burimet e tyre neuml meumlnyreuml efektive

35 Ky seksion bazohet neuml literatura teuml ndryshme peumlr praktika teuml mira teuml kontrollit teuml trafikut si dhe dokumente

dhe politika nga vende teuml ndryshme dhe nga Policia e Kosoveumls 36 Patrullimi me helikopter peumlrdoret neuml veccedilanti neuml rrethana selektive Helikoptereumlt mund teuml peumlrdoren gjithashtu

peumlr kujdesin post-aksidental PK-ja nuk eumlshteuml e pajisur me mjet teuml tilleuml Mungojneuml edhe instrumentet peumlr testimin e praniseuml seuml narkotikeumlve

37 European Transport Safety Council (ETSC) Reducing Traffic Injuries Resulting from Excess and Inappropriate Speed (Brussels 1995) fq 28

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

16

Ne kemi ekzaminuar teuml dheumlnat e ndryshme - neuml lidhje me zyrtareumlt policoreumlpolicineuml e

trafikut

Tabela 3 Teuml dheumlnat peumlr aksidentet automjetet kundrejt burimeve teuml policiseuml

2010 2011 2012 2013 2014

Numri i automjeteve teuml regjistruara 178798 205366 212851 272107 288828

Numri i aksidenteve 18030 18888 19754 19954 16300

Numri i aksidenteve fatale 158 130 116 104 111

Numri i teuml vdekurve 175 157 121 119 127

Numri i personave teuml leumlnduar 7730 8321 8561 9817 9713

Numri i zyrtareumlve policoreuml 7191 7205 7269 7326 7686

Numri i zyrtareumlve policoreuml teuml trafikut 523 514 529 507 506

Duket fare qarteuml se numri i policeumlve teuml trafikut nuk e ka ndjekur trendin e aksidenteve dhe

automjeteve Ne kemi marreuml neuml konsiderateuml edhe burimet peumlr njeumlsiteuml e veccedilanta

Tabela 4 Numri i kilometrave teuml mbuluara nga policia e trafikut burimet neuml njeumlsiteuml

peumlrkateumlse teuml policiseuml seuml trafikut mjetet e kontrollit teuml disponueshme (2014)

Njeumlsia Kilometrat e

mbuluara Zyrtareumlt e

policiseuml Automjetet e shenjeumlzuara

Automjetet civile

Radareuml Testues teuml

alkoolit

NjRKRr-PR 341 108 6 1 5 5

NjRKRr-PE 380 82 13 0 6 3

NJKA 104 33 6 0 10 2

Siccedil shihet shpeumlrndarja e burimeve nuk duket se e peumlrcjelleuml njeuml model teuml qarteuml peumlr teuml tre

njeumlsiteuml Peumlr shkak teuml bazeumls seuml paqarteuml peumlr alokim numri i policeumlve teuml trafikut nuk

korrespondon me kushtet e trafikut respektivisht aksidentet As numri i automjeteve teuml

shenjeumlzuara apo sistemet e radareumlve nuk ndeumlrlidhen me numrin e policeumlve apo aksidentet e

trafikut Numri i radareumlve neuml NjKA mund pjeseumlrisht teuml shpjegohet me faktin se eumlshteuml njeumlsi

patrulluese e autostradeumls (neumlse kjo eumlshteuml shpeumlrndarja optimale e keumlsaj pajisje ateumlhereuml eumlshteuml

njeuml ccedileumlshtje tjeteumlr)

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

17

Eumlshteuml po keumlshtu veumlshtireuml teuml shihet njeuml model i qarteuml i shpeumlrndarjes seuml burimeve ndeumlrmjet dhe

brenda njeumlsive Raporti midis numrit teuml policeumlve teuml trafikut dhe numrit teuml automjeteve

radareumlve apo testuesve teuml alkoolit ndryshon neuml meumlnyreuml teuml konsiderueshme peumlr shembull

NjKA ka meuml shumeuml automjete dhe meuml shumeuml policeuml sesa NjRKRr-PR neuml raport me

aksidentet e trafikut Njeuml shpjegim i mundsheumlm por jo shterues eumlshteuml faktori gjeografik

(qytetet neuml raport me fshatet)

Vlen teuml theksohet se veteumlm njeuml njeumlsi kishte qasje neuml njeuml automjet civil teuml pashenjeumlzuar edhe

pse neumlse automjetet e tilla peumlrdoren siccedil duhet - sipas peumlrvojeumls ndeumlrkombeumltare ndash ateumlhereuml ato

janeuml mjaft efektive neuml identifikimin e ngaseumlsve agresiveuml

Peumlr meuml tepeumlr veteumlm disa automjete teuml policiseuml seuml trafikut janeuml teuml pajisura me radareuml dhe

testues peumlr alkool38 Rrjedhimisht eumlshteuml e pamundur qeuml patrullat teuml kryejneuml teste teuml tilla seuml

paku jo peumlrnjeumlhereuml (neuml teuml njejteumln koheuml) Kjo ka mundeumlsi teuml pengojeuml efektivitetin e kontrolleve

teuml trafikut meqeuml shpejteumlsia dhe ldquongasja neumln ndikimin e alkoolit barnave dhe narkotikeumlverdquo

janeuml gjithashtu shkaktareuml teuml aksidenteve neuml trafik39

Kontrollet e kufizuara teuml alkoolitnarkotikeumlve janeuml njeuml e meteuml e kontrolleve qeuml e reduktojneuml

cileumlsineuml e teuml dheumlnave mbi shkaqet qeuml qeumlndrojneuml pas aksidenteve

Peumlrveccedil informatave teuml dheumlna neuml tabeleumln e meumlsipeumlrme ne kemi gjetur mangeumlsi teuml tjera neuml

pajisje bie fjala automjetet nuk janeuml teuml pajisura me shenjat paralajmeumlruese (si stop policia

ngadaleumlso rrezik neuml rrugeuml etj) Asnjeuml prej njeumlsive nuk kishte qasje neuml motoccedilikleta ndoneumlse

mjetet e tilla zakonisht shihen si mjaft efektive peumlr kontrollin e trafikut Peumlr meuml shumeuml

kamerat e shpejteumlsiseuml qeuml nga shumeuml hulumtues janeuml pareuml si mjet shumeuml efikas peumlr uljen e

rrezikut teuml aksidenteve teuml trafikut (dhe numrin e zyrtareumlve teuml nevojsheumlm peumlr kontrolle) nuk

janeuml peumlrdorur neuml asnjeuml njeumlsi kryesisht peumlr shkak teuml argumenteve se keumlrkojneuml investime

fillestare

Policia e trafikut peumlrdoreuml meumlnyra leumlvizeumlse dhe joleumlvizeumlse (statike) peumlr patrullim Teuml dyja

meumlnyrat i kaneuml epeumlrsiteuml dhe teuml metat e tyre40 Aktivitetet joleumlvizeumlse teuml kontrollit janeuml meumlnyreuml

e duhur neuml raste teuml bazuara neuml rrezik teuml veccedilanteuml (peumlrqendrimi masiv i peumlrpjekjeve teuml

kontrollit teuml trafikut neuml koheuml dhe vend teuml caktuar) ose kryhen neuml vende ose rrugeuml ku

aksidentet historikisht janeuml teuml zakonshme Patrullimet leumlvizeumlse janeuml meumlnyreuml e mireuml peumlr

zbulimin e sjelljeve teuml ccedilrregullta teuml ngaseumlsve qeuml mund teuml ndodhin edhe neuml vende ku

aksidentet janeuml meuml pak teuml zakonshme Shumica e aktiviteteve teuml patrullimit nga keumlto njeumlsi

kryhen peumlrmes patrullimeve joleumlvizeumlse Peumlrjashtime beumljneuml patrullimet e rralla teuml kryera nga

38 Neuml raportin e IPK-seuml peumlr ldquoVlereumlsimin e menaxhimit teuml trafikut rrugor nga PK-jardquo (2014) eumlshteuml theksuar se

shumica e radareumlve janeuml jo-funksionaleuml 39 Sipas OJQ-seuml ldquoLabyrinthrdquo nuk ka numeumlr teuml sakteuml peumlr peumlrdoruesit e narkotikeumlve neuml Kosoveuml Ekzistojneuml

vlereumlsime teuml peumlrafeumlrta teuml peumlrdoruesve qeuml sillen mes 10000 - 15000 individeumlve dhe nga keumlta rreth 4000 ndash 5000 besohet teuml jeneuml peumlrdorues teuml heroineumls

40 Rune Elvik Cost-Benefit Analyses of Police Enforcement (ESCAPE 2001) fq 14

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

18

automjeti me targa civile neuml NjRKRr-PR Peumlrveccedil keumlsaj neuml rrugeumlt e qytetit teuml Prishtineumls eumlshteuml

e zakonshme qeuml patrullimet teuml kryhen dhe neuml keumlmbeuml ose me biccedilikleta Nuk ka qeneuml e

mundur qeuml ZAP-i teuml vlereumlsojeuml performanceumln e tyre por ka mundeumlsi qeuml biccedilikletat ndash sidomos

neuml qytetet e meumldha - teuml jeneuml mjet efektiv neuml disa raste Peumlr meuml shumeuml gjithnjeuml mund teuml themi

se patrullimi neuml keumlmbeuml peumlrmbush funksionet parandaluese neuml kuptim meuml teuml gjereuml (meuml pak teuml

matsheumlm)

43 A peumlrdoren mjetet neuml dispozicion peumlr qeumlllimin e tij

kryesor

Policeumlt e trafikut nganjeumlhereuml duhet trsquoiu ndihmojneuml funksioneve tjera peumlrbrenda forcave teuml

policiseuml ose trsquoiu ndihmojneuml autoriteteve tjera me sheumlrbime teuml ndryshme Kjo natyrisht se ka

pasoja edhe pozitive edhe negative Kjo mund teuml shihet si njeuml meumlnyreuml fleksibile por

njeumlkoheumlsisht mund ta pengojeuml efektivitetin e policiseuml seuml trafikut peumlr kryerjen e detyrave teuml

tyre kryesore41

Teuml tre njeumlsiteuml e trafikut nuk ishin teuml angazhuara neuml meumlnyreuml teuml vazhdueshme neuml veprimtari teuml

tilla mbeumlshteteumlse NjKA ishte neuml gjendje qeuml trsquoi koncentrojeuml ploteumlsisht burimet e veta neuml

detyreumln e vet primare - neuml gjeumlra tjera teuml ngjashme ndash dhe ndoshta ka nevojeuml peumlr meuml pak policeuml

dhe automjete peumlr ta mbajtur keumlteuml nivel teuml kontrollit

Sipas peumlrllogaritjeve tona neuml ccedildo diteuml teuml vitit 2013 neuml NjRKRr-PR mesatarisht rreth peseuml peumlr

qind teuml zyrtareumlve policoreuml nuk ishin neuml dispozicion peumlr kontrollin e trafikut42

Marreuml parasysh gjendjen neuml trafik dhe zhvillimin e aksidenteve na beumln teuml kuptojmeuml se

veumlllimi i puneumls - ose pengesat peumlr teuml qeneuml efektiv - janeuml rritur meuml shumeuml peumlr NjRKRr-PR sesa

peumlr dy njeumlsiteuml e tjera Keumlshtu qeuml duke krahasuar numrin e aksidenteve dhe teuml policeumlve teuml

trafikut neuml Prishtineuml ne kemi veumlrejtur se ndash peumlrkundeumlr ngarkeseumls ndash numri i policeumlve eumlshteuml

zvogeumlluar (nga 147 sa ishin neuml vitin 2012 neuml 103 neuml vitin 2014)43

Peumlr trsquoi peumlrballuar sfidat e tilla duhet ulur ambiciet duhet rritur efikasitetin (teuml punohet meuml

mireuml dhe meuml zgjuar) ose teuml shtohen burime si peumlr shembull peumlrmes rialokimit teuml burimeve

ose duke peumlrdorur kamera Bazuar neuml veumlzhgimet tona ne nuk kemi mundur teuml gjejmeuml

deumlshmi teuml forta peumlr rritjen e efikasitetit apo peumlr burime shteseuml gjateuml periudheumls seuml ekzaminuar

41 Policia e Kosoveumls intervista me menaxhmentin e policiseuml seuml trafikut (prill 2014) ekzaminimi i dokumenteve teuml

ndryshme teuml tjera si komunikime elektronike plane etj 42 Analiza fillestare tregon se ccedildo diteuml rreth peseuml policeuml teuml trafikut kaneuml qeneuml teuml angazhuar neuml mbeumlshtetjen e

institucioneve teuml tjera peumlr ngjarje teuml ndryshme si peumlrcjellje peumlr delegacione protesta teuml ndryshme ngjarje sportive etj Me rastin e tubimeve dhe ngjarjeve teuml ndryshme burimet e angazhuara peumlr patrullimin e trafikut ridrejtohen peumlr teuml siguruar keumlto ngjarje duke braktisur vendet ku patrullimet eumlshteuml dashur teuml kryhen Gjateuml keumltyre ngjarjeve atje kryesisht eumlshteuml fluks i madh i automjeteve dhe ka rreziqe meuml teuml meumldha peumlr aksidente apo probleme tjera teuml trafikut

43 Teuml shihet ldquoShtojca IIIrdquo (tabela 7)

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

19

peumlr NjRKRr-PR Kjo sugjeron se ldquozgjidhjardquo e sfideumls peumlr NjRKRr-PR ka qeneuml qeuml teuml ulen

ambiciet peumlr kontrollin e trafikut44 Dy njeumlsiteuml tjera nuk kaneuml qeneuml teuml detyruara qeuml teuml

peumlrballen me teuml njeumljteumln situateuml45

44 A janeuml kryer kontrollet neuml vendet e duhura

Teuml gjendesh neuml vendin e duhur me rrezik teuml larteuml - peumlr teuml kontrolluar - eumlshteuml vendimtare peumlr

njeuml polici teuml efektshme teuml trafikut46 Ne kemi studiuar trajteumln gjeografike teuml aksidenteve neuml

kuadeumlr teuml tri rajoneve dhe kemi krahasuar ateuml me shpeumlrndarjen e kontrolleve teuml kryera Ne

gjithashtu kemi ekzaminuar edhe shkaqet e aksidenteve

Teuml ashtuquajturat ldquopika teuml zezardquo janeuml vende apo rrugeuml ku aksidentet e trafikut ndodhin

shpesh Neuml harteumln e meumlposhtme janeuml paraqitur keumlto pika neuml njeumlreumln prej tri rajoneve (NjRKRr-

PR)

44 Kjo situateuml vlen veccedilaneumlrisht peumlr rrugeumln drejt pikeumls seuml vendkalimit kufitar neuml Mutivodeuml ku nuk ushtrohen

kontrolle 45 NjRKRr-PE nuk ka ofruar ndonjeuml teuml dheumlneuml peumlr keumlteuml por sipas zyrtareumlve numri eumlshteuml meuml i uleumlt se neuml Prishtineuml

dhe nuk eumlshteuml rritur aq shumeuml 46 Sipas praktikave teuml mira veteumlm prania e policiseuml seuml trafikut neuml vende teuml duhura - edhe pa kontrolluar fare -

eumlshteuml e nevojshme qeuml ngaseumlsit teuml jeneuml teuml kujdessheumlm dhe ka karakter parandalues

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

20

Ccedilfareuml kemi gjetur NjRKRr-PR mban teuml dheumlna teuml tilla qeuml demonstrojneuml se kontrollet e keumlsaj

njeumlsie janeuml teuml orientuara deri neuml njeuml maseuml teuml madhe - por jo ploteumlsisht ndash kundrejt ldquopikave teuml

zezardquo Disa prej keumltyre pikave iu jepet veumlmendja e duhur ndeumlrsa teuml tjerat peumlr arsye teuml

ndryshme neglizhohen ose iu jepet njeuml veumlmendje meuml e uleumlt

NjRKRr-PE nuk peumlrdoreuml orare kohore peumlr ta specifikuar vendin se ku duhet teuml veprojneuml

njeumlsiteuml e patrullimit peumlrderisa i kryejneuml kontrollet Personat qeuml intervistuam nga kjo njeumlsi

kaneuml theksuar se aktivitetet patrulluese kryesisht kryhen neuml bazeuml teuml vlereumlsimit peumlrvojeumls dhe

gjykimit teuml njeumlsive patrulluese

Neuml aneumln tjeteumlr kontrollet neuml NjKA ushtrohen neuml vende teuml ndryshme teuml peumlrcaktuara meuml pareuml

neuml teumlreuml traseneuml

45 A janeuml kryer kontrollet neuml koheumln e duhur

Puna e patrullimeve neuml terren beumlhet neuml tri ndeumlrrime Ndeumlrrimet e patrullave peumlr shkak teuml

mungeseumls seuml automjeteve beumlhen neuml zyra teuml njeumlsive dhe gjateuml asaj periudhe asnjeuml rrugeuml

rajonale dhe magjistrale nuk mbulohet me njeumlsi patrulluese47

Neuml tabeleumln e meumlposhtme eumlshteuml paraqitur numri i peumlrgjithsheumlm i aksidenteve teuml regjistruara

teuml trafikut neuml tri regjionet peumlr vitet 2012 dhe 2013 si dhe koheumln kur ndodhen aksidentet gjateuml

24 oreumlve

Tabela 5 Aksidentet e trafikut sipas rajoneve dhe koheumln kur kaneuml ndodhur

Koha gjateuml diteumls

Prishtineuml Pejeuml NjKA

2012 2013 2012 2013 2012 2013

06-10 1299 1365 358 383 Nuk ka shifra 12

10-14 2439 2635 827 791 32

14-18 2730 3036 870 785 29

18-22 1522 1741 624 399 8

22-02 493 563 201 153 10

02-06 208 256 77 63 8

Total 8691 9596 2957 2574 99

Siccedil shihet meuml larteuml shumica e aksidenteve ndodhin gjateuml diteumls Meuml shumeuml se frac34 e aksidenteve

kaneuml ndodhur midis oreumls 06-22 dhe pothuajse aq shumeuml midis oreumls 12-20

47 Kjo peumlrfshineuml periudheumln kohore nga 1430 ndash 1530 kur ndodhin meuml seuml shumti aksidentet dhe 2230 ndash 2330 0630

ndash 0730

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

21

Duke u bazuar neuml intervista orare teuml puneumls dhe neuml teuml dheumlna tjera teuml regjistruara gjetjet tona

sugjerojneuml se kontrollet kryhen gjateuml diteumls

Kur ne studiuam shifrat meuml holleumlsisht rezultoi se neuml fakt koha e ldquopikutrdquo peumlr aksidente teuml

trafikut korrespondonte me koheumln kur patrullat e policiseuml seuml trafikut kishin filluarpeumlrfunduar

ndeumlrrimet e tyre teuml puneumls dhe rrjedhimisht nuk kaneuml mundur teuml jeneuml neuml vende me rreziqe teuml

larta Peumlrderisa keumlto teuml dheumlna nuk ishin teuml njohura ose teuml pakteumln nuk janeuml ekzaminuar nga

njeumlsiteuml ata nuk kaneuml qeneuml neuml dijeni peumlr pasojat e orareve teuml tyre kohore apo peumlr periudhat e

ndeumlrrimit

Sipas policiseuml seuml trafikut ata peumlrpiqen qeuml teuml jeneuml teuml informuar mireuml peumlr ngjarjet madhore qeuml

kaneuml gjasa teuml shkaktojneuml probleme neuml trafik dhe neuml peumlrputhje me rrethanat i alokojneuml

burimet Ne nuk kemi arsye peumlr teuml mos besuar se kjo eumlshteuml keumlshtu por konfirmimi i keumlsaj

nuk ka qeneuml i mundur teuml beumlhet brenda fusheumlveprimit teuml keumltij auditimi

Po ashtu ne nuk kemi qeneuml neuml gjendje qeuml teuml ekzaminojmeuml se a janeuml peumlrdorur ldquomjetet e

duhurardquo neuml koheumln e duhur Sa peumlr ilustrim neuml shumeuml vende eumlshteuml procedureuml standarde qeuml teuml

kontrollohet se a po respektohen kufizimet e shpejteumlsiseuml afeumlr shkollave dhe ccedilerdheve neuml

koheuml teuml caktuar (kur fillojneuml meumlsimet neuml shkolla pas pushimeve verore) Gjithashtu eumlshteuml e

zakonshme qeuml policia e trafikut teuml peumlrdoreuml teste teuml alkoolit (narkotikeumlve) neuml koheumlt kur gjasat

qeuml drejtuesit e automjeteve teuml jeneuml neumln ndikim teuml keumltyre substancave eumlshteuml e larteuml (diteumlt e

shtuna apo teuml diela pas mesnate neuml afeumlrsi teuml vendeve teuml peumlrshtatshme) Keumlto janeuml shembuj teuml

gjeumlrave teuml cileumlt nuk kemi qeneuml neuml gjendje qeuml trsquoi ekzaminojmeuml peumlr shkak teuml mungeseumls seuml teuml

dheumlnave

46 A janeuml kontrolluar gjeumlrat e duhura

Peumlr teuml qeneuml efektiv duhet teuml kontrollohen gjeumlrat e duhura automjetet ose ngaseumlsit dhe meuml

konkretisht ccedilfareuml lloji teuml sjelljes apo ccedileumlshtje teknike Peumlrvojat ndeumlrkombeumltare japin

udheumlzime peumlrveccedilqeuml edhe kushtet lokale dhe meumlsimet gjithmoneuml duhet teuml merren parasysh

Meqeneumlse kualiteti dhe inspektimi i automjeteve eumlshteuml peumlrmireumlsuar duksheumlm sjellja e

ngaseumlsve eumlshteuml shkaku absolut dominues i aksidenteve teuml trafikut qeuml konfirmohet edhe nga

statistikat e DKRr48 Peumlrjashtime ka te kamioneumlt e meumldhenj Megjithateuml peumlrvoja tregon se

problemet qeuml kaneuml teuml beumljneuml me goma prishjet dhe mbingarkesat nuk janeuml teuml pazakonta etj

Sipas zyrtareumlve teuml DKRr ata i kaneuml ekzaminuar shkaqet e aksidenteve neuml meumlnyreuml qeuml meuml

tepeumlr trsquoi fokusojneuml kontrollet Ata kaneuml gjetur se tejkalimi i shpejteumlsiseuml eumlshteuml shkak i

48 Eumlshteuml e reumlndeumlsishme teuml theksohet se rreziku nga sjelljet e ngaseumlsve mbetet faktor vendimtar i aksidenteve neuml

Kosoveuml Sipas IPK-seuml (Raport inspektimi 05201410) neuml vitin 2012 edhe automjetet e policiseuml ishin peumlrfshireuml neuml 312 aksidente ndeumlrsa 170 prej tyre janeuml shkaktuar nga zyrtareumlt e policiseuml Ndeumlrsa neuml vitin 2013 automjetet e policiseuml ishin peumlrfshireuml neuml 287 aksidente ku neuml 143 raste fajtoreuml ishin policeumlt Shkaku meuml i zakonsheumlm i aksidenteve peumlr teuml dy periudhat eumlshteuml manovrimi i pasigurt i automjeteve nga policia

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

22

zakonsheumlm dhe si pasojeuml e keumlsaj i kaneuml dheumlneuml prioritet teuml larteuml kontrollit teuml shpejteumlsiseuml

Megjithkeumlteuml ka edhe faktoreuml tjereuml qeuml sipas studimeve ndeumlrkombeumltare dhe statistikave teuml

DKRr-seuml janeuml mjaft teuml zakonsheumlm siccedil janeuml ngasja agresive dhe mosmbajtja e distanceumls gjateuml

ngasjes

Peumlr ta matur shpejteumlsineuml patrullat kryesisht vendosen neuml rrugeuml teuml drejta ngaqeuml aty ekziston

rreziku peumlr tejkalim teuml shpejteumlsiseuml Ne kemi gjetur edhe praktika teuml mira neuml kryerjen e

kontrollit teuml shpejteumlsiseuml neuml koheuml teuml duhur neuml vende me rrezik teuml larteuml Keumlto masa ndeumlrmerren

edhe aty ku rreziku i aksidenteve teuml trafikut eumlshteuml mesatar apo i uleumlt (autostrada jashteuml oreumlve

teuml pikut)

Peumlr identifikimin e shkeljeve neuml trafik (tejkalimin e shpejteumlsiseuml) njeumlsiteuml patrulluese

bashkeumlpunojneuml ngushteuml mes tyre qeuml eumlshteuml njeuml praktikeuml tjeteumlr e mireuml

Megjithateuml disa aktivitete teuml kontrollit apo mbikeumlqyrjes - sipas veumlzhgimeve tona ndash janeuml kryer

neuml udheumlkryqe teuml cilat janeuml teuml rregulluara me semaforeuml dhe rrethrrotullime ku aksidentet

shpesh ndodhin49

Foto 1 Zyrtareumlt policoreuml teuml vendosur mbi ureuml neuml autostradeuml duke identifikuar automjetet qeuml

tejkalojneuml kufizimin e shpejteumlsiseuml

49 Neuml qytetin e Prishtineumls i kemi identifikuar dy udheumlkryqe ku kaneuml ndodhur aksidente fatale dhe ku patrullat e

policiseuml rralleumlhereuml janeuml teuml vendosura Vlen teuml peumlrmendet se brenda NjRKRr-PR ekziston njeuml neumln-njeumlsi e veccedilanteuml qeuml eumlshteuml peumlrgjegjeumlse veteumlm peumlr qytetin

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

23

Foto 2 Pika ndaluese e vendosur nga patrulla tjeteumlr policore peumlr trsquoi ndaluar ngaseumlsit e

identifikuar meuml pareuml

Gjateuml intervistave me zyrtareumlt e policiseuml seuml trafikut kuptuam se peumlrveccedil faktorit shpejteumlsi

shumica e patrullave neuml meumlnyreuml rutinore fokusohen neuml ccedileumlshtjet si dritat rripat e siguriseuml

peumlrdorimi i telefonave celulareuml patentat e ngasjes etj peumlrveccedilse teuml peumlrqendrohen meuml shumeuml

neuml faktoreumlt qeuml janeuml teuml lidhur drejtpeumlrdrejt me aksidentet e trafikut sikurse sjelljet e

rrezikshme ngasja agresive ose e pasigurt Kjo neve na tregon se zakonet e krijuara apo

rutina ende luajneuml rol meuml teuml reumlndeumlsisheumlm peumlr policineuml e trafikut gjateuml kryerjeve seuml detyrave teuml

veta Ky nuk eumlshteuml argument kundeumlr peumlr shembull kontrollimit teuml patenteuml-shoferit por ky

eumlshteuml veteumlm njeuml argument kundeumlr asaj qeuml teuml mos beumlhet neuml meumlnyreuml rutinore

Neuml fakt ne nuk kemi gjetur

ndonjeuml fleteuml-patrulluese qeuml teumlreumlsisht peumlrshkruan detyrat qeuml duhet teuml ndeumlrmerren nga

njeumlsiteuml patrulluese e qeuml ndeumlrlidhen me sjelljet e rrezikshme50

ndonjeuml regjisteumlr neuml lidhje me llojet e automjeteve teuml peumlrfshira neuml aksidente Eumlshteuml e

njohur se automjetet sportive dhe taksiste kaneuml prirje teuml jeneuml teuml peumlrfshira neuml aksidente

meuml shumeuml sesa automjetet tjera Si rrjedhojeuml informatat e tilla mund ta ndihmojneuml

policineuml e trafikut qeuml teuml jeteuml meuml shumeuml e fokusuar gjateuml puneumls seuml tyre dhe

se inspektimet teknike janeuml peumlrkushtuar neuml veccedilanti ndaj automjeteve teuml meumldha (si

gomave prishjeve dhe ngarkesave) gjateuml periudhave kur deumlshtimet e tilla mund teuml

50 Fleteuml-patrullimi eumlshteuml njeuml dokument udheumlzues-regjistrues me aneuml teuml cilit njeumlsiteuml patrulluese janeuml teuml pajisura peumlr

teuml kryer kontrolle

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

24

jeneuml fatale (neuml vjeshteumln e vonshme koheumln e dimrit etj)51 Praktikat e mira

ndeumlrkombeumltare keumlshillojneuml qeuml eumlshteuml meuml e reumlndeumlsishme teuml kryhen inspektime teknike

teuml automjeteve teuml meumldha sesa teuml kryhen inspektime teuml automjeteve teuml zakonshme

Ne kemi gjetur se peumlrjashtimi i mjeteve transportuese nga trafiku teuml cilat nuk i kaneuml

ploteumlsuar kriteret teknike eumlshteuml shumeuml i rralleuml Patrullimet qeuml rezultojneuml me identifikimin e

keumltyre kritereve kryesisht janeuml teuml fokusuara veteumlm neuml veprimet e peumlrbashkeumlta me zyrtareumlt e

MI-seuml Si pasojeuml policia e trafikut heziton52 qeuml teuml deumlrgojeuml jo veteumlm automjetet komerciale (teuml

meumldha) neuml kontrolle teuml veccedilanta teknike pa pranineuml e zyrtareumlve teuml MI-seuml dhe veteumlm

hereumlpashere eumlshteuml fokusuar neuml ekzaminimin e kushteve teknike teuml automjeteve (komerciale)

mbingarkimin e mjeteve transportuese etj

47 A peumlrdoren ndeumlshkimet siccedil duhet

Qeumlllimi i shumiceumls seuml funksioneve teuml kontrollit mund teuml peumlrshkruhet si parandalim dhe

identifikim teuml kundeumlrvajtjeve korrigjim teuml mangeumlsive etj Deri meuml tani jemi fokusuar

kryesisht mbi ateuml se si trsquoi parandalojmeuml meuml mireuml dhe trsquoi identifikojmeuml aksidentet e trafikut

Neuml keumlteuml pjeseuml do trsquoi japim disa informata mbi ateuml se si janeuml peumlrdorur ndeumlshkimet

Policia e trafikut aplikon ndeumlshkime teuml ndryshme Gjobat janeuml teuml ndara neuml dy grupe ato teuml

shqiptuara neuml raste teuml aksidenteve dhe ato teuml shqiptuara peumlr shkelje teuml trafikut - pa shkaktuar

aksidente Sipas natyreumls seuml ekzekutimit gjobat shqiptohen vareumlsisht prej pesheumls seuml vepreumls

ato qeuml janeuml teuml detyrueshme53 dhe duhet teuml paguhen menjeumlhereuml dhe ato qeuml duhet teuml

procedohen neuml gjykata Peumlr shkelje teuml vogla dhe teuml rralla teuml cilat nuk e rrezikojneuml neuml meumlnyreuml

teuml konsiderueshme sigurineuml e trafikut policeumlt e trafikut mund teuml japin veumlrejtje verbale apo

me shkrim Veumlrejtjet me shkrim neuml realitet nuk jepen

Numri i ndeumlshkimeve varet pjeseumlrisht nga prioritetet e policiseuml seuml trafikut Neumlse ata e

peumlrcaktojneuml si prioritet testimin peumlr alkool kjo zakonisht neumlnkupton se peumlrdoruesit zbulohen

dhe ndeumlshkohen Si teuml tilla neumlse njeuml prioritizim i veprimeve eumlshteuml demonstruar ndeumlshkimet

mund teuml jeneuml teuml lidhura drejtpeumlrdrejt me suksesin neuml parandalimin e aksidenteve

51 Sipas teuml dheumlnave teuml prezantuara nga PK-ja gjateuml vitit me automjetet e transportit publik ndodhin rreth 910

aksidente 52 Sipas DKRr me rastin e deumlrgimit teuml automjeteve neuml kontrolle teuml jashteumlzakonshme teknike shpenzimet neuml rast

se vetura rezulton teuml jeteuml neuml gjendje teuml rregullt i barteuml zyrtari policor qeuml e ka inicuar deumlrgimin Kjo dispoziteuml eumlshteuml e parapareuml neuml ligjin aktual

53 Gjoba teuml detyrueshme (mandatore) konsiderohen teuml gjitha gjobat nga 15-40 euro qeuml shqiptohen nga zyrtareumlt e policiseuml neuml vend teuml ngjarjes

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

25

Tabela 6 Numri dhe alokimi i gjobave teuml shqiptuara neuml 2012 dhe 2013

Llojet e gjobave 2012

Nr

2013

Nr

Ndryshimi

Mosrespektimi i shpejteumlsiseuml seuml kufizuar 89654 36 123956 43 38

Mosmbajtja e distanceumls 2213 1 2475 1 12

Drejtimi neumln ndikim teuml alkoolit 651 0 527 0 -19

Drejtimi i mjetit pa patenteuml 15061 6 16993 6 13

Mosrespektimi i shenjave teuml trafikut 16541 7 16122 6 -2

Manovrim i pasigurt me automjet 1308 1 1513 1 16

Kalimi i afatit teuml regjistrimit 15588 6 12510 4 -20

Parkimi i parregullt 26467 11 30767 11 16

Teuml tjera (ccedileumlshtje minore) 80305 32 82059 28 1

Totali 247788100 286922100 16

(Burimi PK)

Nga njeuml perspektiveuml e thjeshteuml e siguriseuml seuml trafikut duket sikurse njeuml prioritet mjaft i madh i

jepet faktoreumlve teuml uleumlt teuml rrezikut Meumlse gjysma e ndeumlshkimeve (meuml pak neuml vitin 2013)

mbulojneuml ccedileumlshtjet e profilit teuml uleumlt teuml rrezikut teuml aksidenteve teuml trafikut (si tabelat parkimi

dhe teuml tjera) ndeumlrsa pjesa tjeteumlr vlen peumlr faktoreumlt e rrezikut teuml larteuml dhe teuml meseumlm (si

shpejteumlsia alkooli distanca patenteuml-shoferi dhe shenjat e trafikut) Peumlr teuml qeneuml teuml paansheumlm

megjithateuml njeuml prioritet i madh dhe me sa duket i justifikuar i eumlshteuml dheumlneuml kontrollit teuml

shpejteumlsiseuml qeuml eumlshteuml njeuml shkak i zakonsheumlm peumlr aksidentet e trafikut

Gjateuml studimit teuml profilit teuml ndeumlshkimeve ne mund teuml shohim dy gjeumlra seuml pari ndryshime teuml

vogla neuml prioritete kaneuml ndodhur midis dy viteve dhe seuml dyti ndeumlshkimet reflektojneuml se

shumica e kontrolleve teuml faktoreumlve teuml rrezikut teuml larteuml nuk janeuml kryer nga aktivitete leumlvizeumlse

(neumlse do teuml kishte pasur meuml shumeuml aktivitete leumlvizeumlse ndoshta do teuml kishim pritur meuml shumeuml

gjoba peumlr mosmbajtjen e distanceumls dhe manovrim teuml pasigurt dhe shkelje tjera qeuml kaneuml teuml

beumljneuml me ngasjen)

Neumlse teuml dheumlnat e meumlsipeumlrme e pasqyrojneuml realitetin eumlshteuml e qarteuml se ngaseumlsit e automjeteve

shpeshhereuml tejkalojneuml kufizimet e shpejteumlsiseuml apo ngasin shumeuml shpejt

shpeshhereuml ngasin pa patenteuml

rralleumlhereuml janeuml teuml ndikuar nga alkooli ose narkotikeumlt

mbajneuml distanceumln me automjetet tjera

shpeshhereuml thyejneuml rregulla teuml vogla (parkingu etj)

Ritheksojmeuml neumlse kjo reflekton ploteumlsisht realitetin apo i reflekton prioritetet dhe pajisjet neuml

keumlto tre njeumlsi eumlshteuml e veumlshtireuml teuml thuhet me siguri Neuml njeuml kuptim meuml teuml gjereuml ndash peumlr teuml qeneuml meuml

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

26

teuml sakteuml ndash duhet teuml peumlrdoren edhe teuml dheumlnat nga sistemi i parapareuml i ldquopikeumlve negativerdquo qeuml

nuk eumlshteuml aplikuar deri meuml tani neuml meumlnyreuml peumlr teuml parandaluar recidivisteumlt nga peumlrseumlritjet e

shkeljeve Arsyet peumlrse sistemi nuk eumlshteuml duke u aplikuar janeuml teuml natyreumls teknike Teuml dy

institucionet (PK-ja dhe Gjykatat) kaneuml bazat e tyre individuale teuml teuml dheumlnave megjitheumlse ato

nuk janeuml teuml integruara dhe nuk komunikojneuml mes vete

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

27

5 Konkluzionet

Peumlrfundimi kryesor eumlshteuml se ka mjaft hapeumlsira peumlr peumlrmireumlsime peumlr ta beumlreuml policimin e

trafikut ploteumlsisht efektiv Policia e trafikut mund teuml beumljeuml edhe meuml shumeuml peumlr teuml peumlrmireumlsuar

aktivitetet e saj trsquoi peumlrdoreuml informatat neuml meumlnyreuml meuml efektive si dhe trsquoi planifikojeuml burimet

Kontrollet duket se janeuml pjeseumlrisht teuml bazuara neuml rrezikshmeumlri por cileumlsia e teuml dheumlnave nuk

lejon teuml theksojmeuml se policia e trafikut neuml Kosoveuml - neuml meumlnyreuml sistematike - eumlshteuml duke i kryer

kontrollet efektive neuml aspektin e vendeve dhe koheumls Ekzistojneuml ccedileumlshtje peumlr sa i peumlrket numrit

teuml policeumlve teuml trafikut qeuml operojneuml si dokumentohen veprimet analizohen dhe peumlrdoren peumlr

teuml meumlsuar dhe beumlreuml peumlrmireumlsime si dhe neuml ccedilrsquomeumlnyreuml menaxhohen ndeumlshkimet

Policia e trafikut nuk ka beumlreuml aq sa duhet peumlr trsquoi dizajnuar neuml meumlnyreuml efektive informatat

qeuml i nevojiten

Policia e trafikut mbledh ose ka qasje neuml teuml dheumlna peumlrkateumlse Hapa tjereuml shteseuml nevojiten qeuml

keumlto teuml dheumlna teuml beumlhen meuml teuml dobishme Teuml dheumlnat mbi aksidentet dhe pasojat e tyre mund teuml

strukturohen meuml mireuml dhe ekzistojneuml mundeumlsiteuml peumlr teuml zhvilluar shkeumlmbimin e informatave

me paleumlt e tjera teuml interesit Disa nga informatat mungojneuml siccedil janeuml raportimi performanceumls

dhe vlereumlsimi i rezultateve si dhe ka mangeumlsi neuml cileumlsineuml dhe konsistenceumln e dokumentacionit

Peumlrveccedil keumlsaj edhe meuml shumeuml mund teuml beumlhet peumlr trsquoi beumlreuml informatat transparente dhe teuml

disponueshme peumlr publikun

Policia e trafikut nuk i peumlrdor burimet e saj teuml informatave neuml meumlnyreuml ploteumlsisht efektive

Informatat ekzistuese mund teuml peumlrdoren neuml meumlnyreuml meuml efektive peumlr teuml mbeumlshtetur puneumln

operative Ato nuk peumlrdoren rregullisht peumlr analiza teuml detajuara ose peumlr teuml krahasuar dhe

vlereumlsuar qasjet dhe mjetet e ndryshme teuml peumlrdorura Teuml dheumlnat ekzistuese nuk janeuml

gjithmoneuml teuml trajtuara sa duhet neuml planifikimin operativ Analizat kryhen rralleumlhereuml nga

policia trafikut Kjo nga ana tjeteumlr dometheumlneuml se stimujt peumlr teuml meumlsuar dhe peumlr iniciativa teuml

reja janeuml teuml uleumlta Edhe neumlse ka vendime neuml nivelin rajonal ose lokal pak prej tyre lidhen

qarteuml me ndonjeuml analizeuml teuml kryer peumlr informata ekzistuese apo trsquoi referohen asaj Policia e

trafikut eumlshteuml mjaft mireuml e informuar mbi kushtet e rrugeumlve motin dhe peumlr ngjarjet e

ardhshme qeuml mund teuml shkaktojneuml probleme neuml trafik Por ekzistojneuml mundeumlsi peumlr teuml

peumlrmireumlsuar bashkeumlpunimin mes policiseuml lokale dhe rajonale dhe autoriteteve tjera OJQ-ve

hulumtuesve dhe qytetareumlve

Burimet nuk alokohen neuml meumlnyreuml efektive dhe nganjeumlhereuml mungojneuml mjete teuml

reumlndeumlsishme

Alokimi i burimeve nuk duket se ndjek njeuml model teuml qarteuml peumlr teuml tri njeumlsiteuml Numri i policeumlve

teuml trafikut nuk korrespondon me gjendjen neuml trafik - aksidentet e trafikut Eumlshteuml gjithashtu e

veumlshtireuml teuml shihet njeuml model i qarteuml peumlr alokimin e mjetevepajisjeve mes dhe brenda njeumlsive

Raporti mes numrit teuml policeumlve teuml trafikut dhe numrit teuml automjeteve radareumlve ose testeve teuml

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

28

alkoolit ndryshon neuml meumlnyreuml teuml konsiderueshme bie fjala Njeumlsia peumlr Kontrollin e

Autostradeumls ka meuml shumeuml automjete dhe policeuml sesa Njeumlsia e Prishtineumls ndash neuml raport me

numrin e aksidenteve

Peumlrveccedil keumlsaj njeumlsiteuml jo gjithmoneuml janeuml teuml pajisura siccedil duhet ndoneumlse disa pajisje teuml caktuara

dihet se janeuml kosto-efektive siccedil janeuml automjetet e pasheumlnuara kamerat dhe sistemet e radarit

Asnjeuml njeumlsi nuk ka pasur instrumente peumlr testimin e praniseuml seuml narkotikeumlve dhe veteumlm disa

kaneuml aparate peumlr testimin e alkoolit Alokimi i diskutuesheumlm i burimeve dhe mungesa e

mjeteve teuml reumlndeumlsishme janeuml faktoreuml qeuml pengojneuml efektivitetin (teuml bazuarit neuml rrezikshmeumlri

peumlrdorim kost-efektivdhe fleksibil teuml mjeteve) Neuml keumlteuml kontekst vlen teuml theksohet se rrugeumlt

neuml Kosoveuml nuk janeuml teuml pajisura me kamera teuml shpejteumlsiseuml keumlto kamera mund peumlrdoren peumlr teuml

zeumlvendeumlsuar disa nga aktivitetet meuml teuml kushtueshme teuml patrullimit

Nevoja peumlr teuml kryer detyra teuml tjera eumlshteuml njeuml faktor qeuml ndikon neuml disa njeumlsi meuml shumeuml se

neuml teuml tjerat

Policiseuml seuml trafikut nuk i lejohet gjithnjeuml teuml peumlrqendrohet neuml detyrat e tyre kryesore Policeumlt

nganjeumlhereuml - veccedilaneumlrisht neuml qytetet e meumldha - duhet teuml ndihmojneuml funksione teuml tjera brenda

forcave teuml policiseuml ose autoritete teuml tjera me sheumlrbime teuml ndryshme Kjo sigurisht ka pasoja

pozitive dhe negative Kjo mund teuml shihet si njeuml meumlnyreuml peumlr teuml peumlrdorur burimet neuml meumlnyreuml

fleksibile dhe efikase dhe peumlr trsquoi ofruar sheumlrbime teuml tjereumlve kur keumlto janeuml teuml nevojshme Nga

ana tjeteumlr kjo mund teuml pengojeuml gjithashtu efektivitetin e policiseuml seuml trafikut neuml kryerjen e

detyrave teuml tyre kryesore Disa nga keumlto probleme mund teuml reduktohen peumlrmes kritereve teuml

qarta planifikimit teuml peumlrmireumlsuar dhe bashkeumlpunimit meuml teuml ngushteuml mes njeumlsive teuml

ndryshme policore

Peumlr shkak teuml mungeseumls seuml dokumentacionit eumlshteuml e veumlshtireuml teuml thuhet qartas se teuml gjitha

kontrollet kryhen sistematikisht ose gjithnjeuml neuml vendet e duhura dhe neuml koheumln e duhur

Jo teuml gjitha njeumlsiteuml i regjistrojneuml vendet se ku janeuml kryer kontrollet Sipas mostreumls toneuml

NjRKRr-PR dhe NjKA i regjistrojneuml keumlto teuml dheumlna dhe keumlto njeumlsi kaneuml njeuml qasje teuml bazuar neuml

rrezik Shumica e kontrolleve (por jo teuml gjitha) kryhen neuml rrugeumlt apo vendet e duhura ku

rreziku peumlr aksidente eumlshteuml i larteuml Peumlr sa i peumlrket njeumlsiseuml tjeteumlr (NjRKRr-PE) nuk mund teuml

themi me siguri se cili eumlshteuml rezultati Bazuar neuml intervistat duket se sjellja eumlshteuml e ngjashme

por teuml dheumlnat neuml keumlteuml njeumlsi nuk janeuml teuml plota ose teuml besueshme

Gjetjet tona sugjerojneuml se kontrollet kryesore kryhen gjateuml diteumls Peumlrveccedilse teuml dheumlnat neuml

dispozicion nuk janeuml teuml mjaft teuml holleumlsishme sa peumlr teuml vlereumlsuar neumlse kontrollet kryhet

ploteumlsisht neuml koheumln e duhur Kur ne i studiuam meuml holleumlsisht teuml dheumlnat doli se koha e pikut

peumlr aksidente trafiku peumlrputhej faktikisht me koheumln kur patrullat e policiseuml seuml trafikut

peumlrfundoninfillonin ndeumlrrimet e tyre dhe rrjedhimisht nuk mund teuml ishin neuml vendet me

rrezik teuml larteuml

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

29

Shkurtimisht informatat neuml dispozicion nuk na e beumljneuml teuml lehteuml teuml kuptojmeuml se njeumlsiteuml

patrulluese neuml Kosoveuml i kryejneuml sistematikisht kontrollet efektive peumlr sa i peumlrket vendit dhe

koheumls

Policia e trafikut duhet meuml shumeuml teuml keteuml veumlmendje te ngasja e rrezikshme dhe gjithashtu

teuml kontrollojeuml standardet teknike teuml kamioneumlve dhe autobuseumlve

Kontrollet policore me teuml drejteuml i kushtojneuml shumeuml veumlmendje shpejteumlsiseuml por neuml teuml njeumljteumln

koheuml nuk i kushtohet veumlmendje e duhur aspekteve teuml tjera siccedil janeuml ngasja agresive dhe e

rrezikshme mosmbajtja e distanceumls ngasja neuml gjendje teuml dehur etj Fokusimi tek shpejteumlsia

shpjegohet me faktin se ajo me teuml veumlrteteuml eumlshteuml ndeumlr shkaqet kryesore teuml aksidenteve neuml

trafik por edhe sepse eumlshteuml njeuml lloj sjellje tradicionale dhe e lehteuml peumlr trsquou beumlreuml Mungesa e

kamerave dhe pajisjeve peumlr shpejteumlsineuml si dhe teuml analizave teuml duhura mbi shkaqet e

aksidenteve mund teuml jeteuml njeuml shpjegim tjeteumlr peumlr fokusimin te shpejteumlsia

Ashtu siccedil tregojneuml shumica e hulumtimeve - ne besojmeuml ndash se neuml peumlrgjitheumlsi eumlshteuml meuml efektive

teuml kontrollohen sjelljet e ngaseumlsve sesa automjetet Megjithateuml ka peumlrjashtime Kamioneumlt e

meumldhenj dhe autobuseumlt peumlrfshihen shpesh neuml aksidente trafiku me pasoja teuml meumldha Ne

kemi veumlrejtur se keumltyre automjeteve nuk iu kushtohet veumlmendja e duhur nga ana e policiseuml

seuml trafikut neuml disa njeumlsi Zakonisht kjo ka teuml beumljeuml me kushtet teknike teuml automjeteve teuml meumldha

komerciale siccedil eumlshteuml rasti neuml lidhje me mbingarkimin dhe mireumlmbajtjen

Ndeumlshkimet jo gjithhereuml aplikohen dhe menaxhohen siccedil duhet ndaj kundeumlrvajteumlsve

Policia e trafikut shpesh peumlrdoreuml gjoba teuml vogla si ndeumlshkime Ndeumlshkimet e tjera aplikohen

rralleuml peumlr dallim nga shumeuml vende teuml tjera Peumlr meuml tepeumlr shumica e gjobave shqiptohen

veteumlm peumlr njeuml numeumlr teuml kufizuar shkeljesh dhe nuk duket se e adresojneuml ndeumlshkimin e duhur

teuml bazuar neuml faktoreumlt e aksidenteve - siccedil janeuml mosmbajtja e distanceumls manovrimi i pasigurt

dhe pakujdesi teuml tjera neuml ngasje Moszbatimi i sistemit teuml ldquopikeumlve negativerdquo i ka motivuar

drejtpeumlrseumldrejti ngaseumlsit recidivisteuml peumlr teuml peumlrseumlritur kundeumlrvajtjet Neuml keumlteuml meumlnyreuml neuml

mungeseuml teuml qasjes parandaluese edhe ndeumlshkimet aplikohen mbi keumlteuml bazeuml

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

30

6 Rekomandimet

Peumlrvoja na tregon se numri i aksidenteve neuml trafik dhe pasojat e tyre mund teuml zvogeumllohen

Peumlr keumlteuml mund teuml nevojitet bashkeumlpunimi i ngushteuml mes autoriteteve peumlrgjegjeumlse njeuml sistem i

duhur informativ peumlrdorim efektiv i pajisjeve dhe menaxhim profesional dhe i bazuar neuml

rrezik neuml teuml gjitha nivelet

Ne rekomandojmeuml Drejtorin e Peumlrgjithsheumlm teuml Policiseuml seuml Kosoveumls qeuml

Teuml merr njeuml iniciativeuml peumlr peumlrmireumlsimin e sistemit ekzistues teuml informimit dhe ta beumljeuml

ateuml ploteumlsisht efektiv Po keumlshtu teuml konsiderojeuml futjen e njeuml baze gjitheumlpeumlrfshireumlse teuml teuml

dheumlnave duke ftuar paleumlt e ndryshme teuml interesit Peumlrfitimet nga ky mekanizeumlm do teuml

reflektonin neuml besueshmeumlrineuml e teuml dheumlnave si dhe peumlrdorimin e tyre neuml vendimet

strategjike dhe operative

Teuml peumlrmireumlsojeuml peumlrdorimin e teuml dheumlnave neuml meumlnyreuml qeuml teuml qarteumlsojeuml planifikimin vjetor

dhe teuml vendoseuml objektiva performance teuml qarta peumlr njeumlsi operative Kjo duhet teuml

peumlrfshijeuml analizeuml meuml teuml mireuml teuml teuml dheumlnave mbi aksidentet qeuml formojneuml njeuml pikeumlnisje

peumlr prioritetet dhe qasjet e reja neuml nivel operativ Kjo nga ana tjeteumlr e beumln teuml

reumlndeumlsishme qeuml policia e trafiku teuml nivel qendror teuml ngriteuml funksionet e duhura peumlr

monitorim dhe vlereumlsim

Teuml konsiderojeuml caktimin e meuml shumeuml politikave teuml policiseuml seuml trafikut dhe teuml ri-

konsiderojeuml alokimet ndeumlrmjet njeumlsive teuml ndryshme teuml policiseuml seuml trafikut

Teuml sigurojeuml se njeuml plan investimi peumlr pajisje kost-efektive eumlshteuml hartuar neuml njeuml

perspektiveuml teuml kornizeumls afat-mesme teuml shpenzimeve

Policia e trafikut teuml peumlrqendrohet seuml pari neuml detyrat e tyre kryesore parandalimi i

aksidenteve Ndihma peumlr funksionet e tjera teuml policiseuml dhe autoritetet tjera duhet teuml

planifikohet meuml mireuml neuml bashkeumlpunim me njeumlsiteuml e ndryshme policore Peumlr meuml tepeumlr

bashkeumlpunimi ndeumlrmjet funksioneve teuml ndryshme policore neuml nivel rajonal duhet teuml

peumlrmireumlsohet neuml meumlnyreuml qeuml teuml arrihet efikasitet meuml i larteuml neuml aktivitetet policore qeuml

ndeumlrlidhen me sistemin e trafikut

Teuml sigurohet qeuml aktivitetet e policiseuml seuml trafikut janeuml kryer neuml rrugeuml dhe vende

teumlrrezikshme Peumlr teuml qeneuml ploteumlsisht efektiv menaxhmenti lokal neuml fazeumln e

planifikimit duhet teuml prezantojeuml njeuml qasje fleksibile te ccedileumlshtja e orareve teuml puneumls etj

dhe

Teuml sigurohet qeuml policia e trafikut teuml peumlrqeumlndrohet edhe neuml sjelljet e tjera teuml ngaseumlsve

peumlrveccedilse te tejkalimi i kufizimit teuml shpejteumlsiseuml Njeuml qasje e planifikuar peumlr aktivitete teuml

peumlrforcuara policore neuml trafik duhet teuml merr prioritet teuml larteuml peumlr monitorimin e

sjelljes seuml ngaseumlsve (sikurse ngasja e rrezikshme mosmbajtja e distanceumls etj) Policia e

trafikut njeumlkoheumlsisht duhet teuml peumlrqendrohet meuml shumeuml neuml kriteret e automjeteve

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

31

komerciale (sidomos kamioneumlve dhe autobuseumlve) Masat e kujdesit teuml shtuar duhet teuml

zbatohen rregullisht nga ana e patrullave teuml trafikut

Gjithashtu ne rekomandojmeuml qeuml me qeumlllim teuml ngritjes seuml efektivitetit teuml ndeumlshkimeve gjobat

duhet teuml adresojneuml ndeumlshkimin e duhur bazuar neuml faktoreumlt e aksidenteve Sistemi i

ndeumlshkimeve duhet teuml peumlrmireumlsohet peumlrmes aplikimit teuml sistemit teuml pikeumlve negative Peumlr

trsquou peumlrballur me keumlteuml sfideuml neuml vendosjen e keumltij sistemi duhet teuml ndeumlrtohet bashkeumlpunimi

mes MPB-seuml dhe gjykatave

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

32

REFERENCAT

European Commission ldquoTowards a European road safety area policy orientations on road safety

2011-2020rdquo Brussels 2011

European Commission ldquoEuropean Transport Policy for 2010 Time to deciderdquo Brussels 2001

European Transport Safety Council (ETSC) Reducing Traffic Injuries Resulting From Excess and Inappropriate Speed Brussels 1995

European Transport Safety Council (ETSC) ldquoPolice enforcement strategies to reduce traffic casualties in Europerdquo Brussels 1999

European Transport Safety Council (ETSC) ldquoTransport safety performance indicatorsrdquo Brussels 2001

European Transport Safety Council (ETSC) Traffic Law Enforcement across the EU Brussels 2011

Organisation for Economic Co-Operation and Development (OECD) Safety on Roads - Whatrsquos The Vision 2002

Organisation for Economic Co-Operation and Development (OECD) Road Safety - Impact of New Technologies 2003

Organisation for Economic Co-Operation and Development (OECD) Towards Zero Ambitious Road Safety Targets and The Safe System Approach 2008

Rune Elvik Cost-Benefit Analyses of Police Enforcement ESCAPE 2001

ROSEBUD Road Safety and Environmental Benefit-Cost and Cost- Effectiveness Analysis for Use in Decision-Making 2003

World Health Organization (WHO) ldquoThe World Report on Road Traffic Injury Preventionrdquo Geneva 2004

World Health Organization (WHO) Global status report on road safety 2013 supporting a decade of action Geneva 2013

World Health Organization (WHO) Data systems a road safety manual for decision-makers and practitioners Geneva 2010

World Health Organization (WHO) ldquoSpeed management a road safety manual for decision-makers and practitionersrdquo Geneva 2008

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

33

SHTOJCA I

STRUKTURA ORGANIZATIVE E POLICISEuml SEuml KOSOVEumlS - NJEumlSITEuml E KOMUNIKACIONIT RRUGOR

Drejtoria e Peumlrgjithshme

Departamenti

peumlr Operacione

Departamenti

peumlr Kufi

Departamenti

peumlr Hetime

Departamenti

peumlr Mbeumlshtetje

Departamenti

peumlr Burime

Divizioni i Siguriseuml Publike

DR Prishtineuml

DR Pejeuml

DR Prizren

DR Gjilan

DR Ferizaj

DIVIZIONI I KOMUNIKACIONIT RRUGOR

DR Mitroviceuml

Njeumlsiteuml Rajonale teuml

Komunikacionit

Rrugor

Njeumlsia peumlr

Kontrollin e

Autostradeumls

Njeumlsia peumlr

menaxhimin e

materieve teuml

rrezikshme

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

34

SHTOJCA II

Qasshmeumlria e Policiseuml seuml Trafikut neuml informatat qeuml iu nevojiten peumlr planifikim operativ

Informatat peumlr planifikim operativ

Informata rreth faktoreumlve qeuml lidhen me aksidentet

Teuml dheumlna teuml dokumentuara qeuml tregojneuml nivelin e rrezikut Baza e krijuar e teuml dheumlnave peumlmes seuml secileumls policia e trafikut i identifikon faktoreumlt kryesoreuml teuml rrezikut neuml ateuml zoneuml

Faktori njeri

Faktori automjet

Vendndodhja e pikave teuml zeza

Kushtet atmosferike

Punimet neuml rrugeuml

Informata rreth pasojave teuml aksidenteve

Qasje neuml informata nga institucionet sheumlndeteumlsore dhe kompaniteuml e sigurimit

Informata rreth ngjarjevekushteve kurku mund teuml rriten rreziqet mund teuml rriten peumlr aksidente

Neuml meumlnyreuml qeuml teuml keteuml njeuml qasje teuml standardizuar peumlr informata lidhur me faktoreumlt e rrezikut peumlr zonat e rrezikut ndeumlr teuml tjera policia e trafikut duhet teuml keneuml informata rreth punimeve neuml rrugeuml dendeumlsiseuml seuml trafikut kushteve teuml motit MI dhe autoritet lokalekomunat duhet teuml peumlrfshihen

Informata rreth aktiviteteve teuml kryera nga policia e trafikut dhe ndeumlshkimeve teuml aplikuara

Informatat rreth monitorimitvlereumlsimit sistematik teuml sjelljeve neuml trafik aktivitetet e kryera teuml rezultojneuml me raportet e pas-operative

Teuml dheumlnat mbi aplikimin e ndeumlshkimeve ndaj kundeumlrvajteumlsve Numri i ndeumlshkimeveteuml leumlshuara duhet teuml beumlhet sipas ligjeve dhe rregullave teuml peumlrcaktuara Informatatnga gjykatat janeuml teuml nevojshme Informatatnga MPB rreth ngaseumlsve teuml ndeumlshkuar janeuml teumlnevojshme

Reagimi ndaj rezultateve teuml qasjeve dhe aktiviteteve teuml ndryshme

Peumlr teuml monitoruar performanceumln treguesit e aktiviteteve duhet miratuar Teuml dheumlnat qeuml do teuml mblidhen peumlrfshijneuml numrin e peumlrgjithsheumlm teuml kontrolleve teuml kryera numrin e ngaseumlsve teuml kontrolluar periudhat e ndryshme qeuml duhet teuml krahasohen etj

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

35

SHTOJCA III

Tabela 7 Numri i policeumlve teuml trafikut neumlpeumlr njeumlsi ndash gjateuml viteve

2010 2011 2012 2013 2014

NjKA 27 32 40

NjRKRr Prishtineuml 162 156 147 125 103

NjRKRr Gjilan 69 61 61 62 63

NjRKRr Ferizaj 59 55 54 54 54

NjRKRr Prizren 74 80 78 67 61

NjRKRr Pejeuml 88 91 90 83 83

NjRKRr Mitroviceuml Jug 71 71 72 57 58

NjRKRr Mitroviceuml Veri 27 44

Gjitheumlsej 523 514 529 507 506

(Burimi PK)

Tabela 8 Numri i aksidentevendeumlshkimeve 2010 -2014

Vitet 2010 2011 2012 2013 2014 Total

Aksidente fatale 158 130 116 104 111 619

Persona teuml vdekur 175 157 121 119 127 699

Aksidente me leumlndime 4326 4490 4555 4960 4876 23207

Persona teuml leumlnduar 7730 8321 8561 9817 9713 44142

Aksidente me deumlmemateriale 12594 13338 14044 13878 10333 64187

Aksidente lsquoGodit dhe ikrsquo 952 930 1039 1012 980 4913

Gjitheumlsej aksidente 18030 18888 19754 19954 16300 92926

Tiketa (Gjoba) 254849 276897 247788 286922 319332 1386556

(Burimi PK)

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

36

Tabela 9 Teuml dheumlnat rreth aksidenteve fatale dhe personave teuml vdekur sipas rajoneve (janar ndash

dhjetor 2013)

2013 Prishtineuml Mitroviceuml Pejeuml Prizren Ferizaj Gjilan Autostradeuml Total

Aksidfatale 35 9 26 12 10 10 2 104

Teuml vdekur 40 12 33 12 10 10 2 119

(Burimi PK)

Diagrami 1 Veprimet e ngaseumlsve si faktoreuml kontribues teuml aksidenteve (2013)

Diagrami 2 Aksidentet sipas pjeseumls seuml rrugeumls (2013)

0 500 1000 1500 2000 2500 3000 3500 4000 4500 5000

Manipulimi i pasigurt

Mosmbajtja e distanceumls

Mospeumlrshtatja e shpejteumlsiseuml

Kyqje e pasigurteuml neuml rrugeuml

Ndeumlrrim i shiritave

Kthim leumlvizje prapa

Mosrespektim i peumlrpareumlsiseuml seuml kalimit

Anashkalimtejlakim i parregullt

Tejkalim i shpejteumlsiseuml seuml kufizuar

0 2000 4000 6000 8000

10000 12000 14000 16000

2012

2013

Page 19: Raporti_-_Policia_e_Trafikut_220406.pdf

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

13

Raportet vjetore teuml DKRr-seuml i peumlrshkruajneuml faktoreumlt e aksidenteve rrugore neuml krahasim me

vitet e meumlparshme Rezultatet e informatave peumlr faktoreumlt qeuml ndeumlrlidhen me aksidentet

trajtohen siccedil duhet veteumlm kur policia e trafikut zbaton masat neuml planet operative ose urdhrat

nga DKRr Neuml planifikimin operativ policia e trafikut ka peumlrdorur informatat rreth

shpeshteumlsiseuml dhe shkaqeve teuml aksidenteve Aktivitetet janeuml teuml ndryshme dhe varen thjesht

nga vendndodhja gjeografike dhe intensiteti i trafikut por kryesisht janeuml orientuar neuml

monitorimin e shpejteumlsiseuml32 Peumlrveccedil keumlsaj njeumlsiteuml e trafikut (duke peumlrjashtuar NjKA-neuml) nuk i

drejtojneuml gjithnjeuml aktivitetet me sheumlnjesteumlr edhe neuml rrugeumlt tjera jo-rajonale

Detyrat rutineuml nuk adresojneuml detyra teuml veccedilanta vis-agrave-vis treguesve teuml identifikuar neuml analizeumln

e aksidenteve Sipas krahasimit teuml teuml dheumlnave patrullimet e vlereumlsuara rutineuml teuml policiseuml seuml

trafikut kryesisht kaneuml sheumlnjestruar faktorin shpejteumlsi Kjo neumlnkupton se informatat nuk janeuml

peumlrdorur ploteumlsisht peumlr detyrat e peumlrditshme Shumica e patrullimeve kryesisht kryhen pa

ndonjeuml objektiv tjeteumlr shteseuml Aktivitetet aktuale teuml peumlrditshme ndash peumlr teuml qeneuml efektive - do teuml

duhet teuml fokusohen neuml aspekte teuml tjera teuml ndryshme siccedil eumlshteuml sjellja e ngaseumlsve (mbajtja e

distanceumls ngasja e pakujdesshme etj)

Informatat peumlrdoren rralleuml peumlr teuml identifikuar peumlrmireumlsimet e mundshme teuml veprimeve

parandaluese33 Shumica deumlrrmuese e aktiviteteve teuml kryera nuk janeuml teuml peumlrmbledhura neuml

raporte post-operative peumlr teuml matur progresin drejt objektivave teuml vendosura Peumlr meuml tepeumlr

peumlrzierja e prioriteteve neuml patrullime nuk ishte gjithnjeuml e bazuar neuml informatat e

disponueshme34

32 Shembuj teuml tjereuml teuml intensifikimit teuml patrullimeve peumlrfshijneuml ndalesat peumlr automjete sipas planeve operative

ngjarjet sportive dhe klubet e nateumls etj Automjetet inspektohen neuml baza vjetore derisa veteumlm hereumlpashere adresohen me plane teuml peumlrbashkeumlta operative Policia e trafikut - MI

33 Ekzaminimi i raporteve teuml njeumlsive teuml policiseuml seuml trafikut peumlr vitet 2012 dhe 2013 34 Vlen teuml peumlrmendet se bazuar neuml informatat peumlr aksidente DKRr ka keumlrkuar nga NjRKRr-PR qeuml teuml shtohet

numri i kontrolleve neuml disa rrugeuml siccedil ishte rasti neuml rrugeumln Prishtineuml-Podujeveuml-Merdareuml Si rezultat i angazhimeve shteseuml numri i aksidenteve neuml keumlteuml aks rrugor eumlshteuml zvogeumlluar duksheumlm neuml periudheumln janar-maj 2014 neuml krahasim me vitin 2013

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

14

4 A i kryen policia e trafikut sheumlrbimet neuml meumlnyreuml

efektive

41 Si teuml matet efektiviteti i policiseuml seuml trafikut

Qeumlllimi i peumlrgjithsheumlm peumlr policineuml e trafikut seuml bashku me autoritetet e tjera peumlrgjegjeumlse siccedil

kemi peumlrmendur eumlshteuml teuml minimizohen aksidentet e trafikut dhe teuml ndihmohet peumlr njeuml mjedis

teuml sigurt teuml trafikut Shtrohet pyetja se si duhet teuml veprojeuml policia e trafikut peumlr teuml

peumlrmbushur neuml meumlnyreumln meuml teuml mireuml teuml mundshme keumlto objektiva Peumlrveccedil keumlsaj a eumlshteuml fare

e mundur teuml maten rezultatet e policiseuml seuml trafikut peumlr shkak teuml faktoreumlve teuml tjereuml qeuml ndikojneuml

neuml veumlllimin dhe karakterin e ldquoaksidenteverdquo

Zvogeumllimi i aksidenteve teuml reumlnda teuml trafikut eumlshteuml njeuml lloj mateumlsi qeuml tregon peumlr rezultatin e

peumlrgjithsheumlm se neuml ccedilrsquomeumlnyreuml operojneuml autoritetet peumlrgjegjeumlse rrugore ose teuml policiseuml seuml

trafikut Megjithateuml eumlshteuml matje shumeuml e peumlrgjithshme qeuml varet nga shumeuml faktoreuml siccedil janeuml

rrugeumlt dhe moti sjelljet e ngaseumlsve numri i automjeteve dhe gjendja e tyre angazhimi i

autoriteteve tjera rregullimi aktual kushtet financiare etj

Ekzistojneuml edhe matje teuml tjera teuml zakonshme Mund teuml studiohen neumlse mjetet e teuml duhura janeuml

neuml dispozicion dhe neumlse ato janeuml peumlrdorur neuml meumlnyreuml efektive peumlr shembull a janeuml peumlrdorur

kamerat e shpejteumlsiseuml dhe radareumlt aty ku do teuml shtonin meuml shumeuml vlereuml (rreziku i larteuml peumlr

aksidentet e trafikut peumlr shkak teuml shpejteumlsiseuml seuml automjetit) a beumlhen teste alkooli ku do teuml

shtonin meuml shumeuml vlereuml etj Gjithashtu mund teuml shqyrtohen neumlse njeumlsiteuml e kontrollit neuml koheuml

teuml duhur sigurojneuml autoritetet peumlrgjegjeumlse rrugore me propozime peumlr ndryshimin e

kufizimeve teuml shpejteumlsiseuml veumlnien e shenjave paralajmeumlruese riparimin e rrugeumlve largimin e

pengesave neuml rrugeuml etj

Mund edhe teuml matet meumlnyra se si shpeumlrndahen burimet neuml koheuml dhe neuml hapeumlsireuml Idealisht

mjetet e duhura duhet peumlrdorur peumlr teuml kontrolluar gjeumlrat e duhura neuml koheumln e duhur dhe

vendin e duhur Aktivitetet e patrullimit neuml koheuml dhe hapeumlsireuml duhet teuml ndeumlrlidhen sa meuml

shumeuml qeuml teuml jeteuml e mundur me ateuml se kur dhe ku ndodhin aksidentet e trafikut

Kundrejt propozimeve teuml meumlsipeumlrme mund teuml shtrohet pyetja A eumlshteuml e mundur qeuml policia

e trafikut teuml punojeuml meuml mireuml apo meuml dobeumlt a eumlshteuml policia e trafikut neuml gjendje teuml meumlsojeuml dhe

a janeuml neuml gjendje teuml marrin vendime ccedilfareuml teuml beumljneuml dhe si teuml beumlhet Peumlrgjigja e qarteuml peumlr teuml

gjitha keumlto pyetje eumlshteuml pozitive Eumlshteuml e reumlndeumlsishme teuml theksohet se megjithateuml asnjeuml matje

nuk eumlshteuml e peumlrsosur dhe e ploteuml vetvetiu Ccedileumlshtje kryesore eumlshteuml qeuml teuml peumlrdoren informatat

dhe teuml dheumlnat relevante teuml besueshme dhe qeuml janeuml neuml gjendje trsquoi ofrojneuml policiseuml seuml trafikut

udheumlzime se si teuml punojneuml meuml zgjuar ndash teuml jeneuml meuml efektiv - neuml meumlnyreuml qeuml trsquoi afrohen qeumlllimit

qeuml teuml ndikojneuml neuml numrin e aksidenteve fatale

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

15

42 A i ka policia e trafikut mjetet e duhura qeuml teuml jeteuml efektive

Peumlr shkak se rreziku i aksidenteve peumlrcaktohet nga faktoreuml teuml ndrysheumlm policia e trafikut

duhet teuml peumlrdoreuml mjete teuml llojllojshme peumlr teuml adresuar vendimet ndikuese mbi kufizimet e

shpejteumlsiseuml dhe shenjat paralajmeumlruese dhe meuml drejtpeumlrdrejteuml peumlrmes masave teuml ndryshme

teuml kontrollit teuml trafikut siccedil janeuml kamerat peumlr shpejteumlsi radareumlt testet e alkoolit kontrollet e

automjeteve dhe teuml flukseve teuml trafikut gjendjen e rrugeumlve dhe sjelljet e ngaseumlsve35

Neuml meumlnyreuml qeuml teuml keteuml qasjen direkte neuml meumlnyreuml efektive policia e trafikut duhet teuml

Orientojeuml peumlrpjekjet e tyre neuml

- Vendndodhjet me rrezik teuml larteuml rrugeumlt apo vendet ku aksidentet mund teuml

ndodhin

- Neuml koheumln diteumlt dhe oreumlt me rrezik teuml larteuml kur aksidentet mund teuml jeneuml meuml teuml

shpeshta

- Vendndodhjet me rrezik ad-hoc neuml koheuml teuml caktuar (ngjarje teuml peumlrkohshme)

Fokusojeuml kontrollet neuml faktoreumlt qeuml ndeumlrlidhen me aksidente si

- Sjellja e ngaseumlsve me rrezik teuml larteuml

- Faktoreumlt mekanik teuml rrezikut teuml larteuml te automjetet veccedilaneumlrisht kamioneumlt e

meumldhenj

- Rrugeumlt me rrezik teuml larteuml dhe kushtet e motit

Aplikojeuml ndeumlshkime teuml duhura peumlr ata qeuml keumlrceumlnojneuml sigurineuml neuml trafik peumlrmes

- Paralajmeumlrimeve verbale apo teuml dokumentuara dhe llojeve teuml ndryshme teuml

gjobave etj

Peumlr teuml qeneuml efektive policia e trafikut duhet teuml keteuml punonjeumls kompetent dhe pajisje teuml

duhura automjete teuml pajisura mireuml (teuml shenjeumlzuara dhe teuml pashenjeumlzuara) motoccedilikleta

radareuml dhe teste teuml alkoolit Neuml shumeuml vende policia e trafikut eumlshteuml e pajisur edhe me

helikoptereuml kamera teuml shpejteumlsiseuml teste kundeumlr narkotikeumlve etj36 Peumlrvoja neuml BE dhe vende teuml

tjera tregon se kamerat e shpejteumlsiseuml teuml cilat ofrojneuml deumlshmi fotografike teuml pranueshme peumlr

gjykata janeuml shumeuml kost-efektive37

PK-ja peumlrdoreuml tregues teuml ndrysheumlm neuml meumlnyreuml qeuml teuml ndajeuml burimet e tyre neuml meumlnyreuml efektive

35 Ky seksion bazohet neuml literatura teuml ndryshme peumlr praktika teuml mira teuml kontrollit teuml trafikut si dhe dokumente

dhe politika nga vende teuml ndryshme dhe nga Policia e Kosoveumls 36 Patrullimi me helikopter peumlrdoret neuml veccedilanti neuml rrethana selektive Helikoptereumlt mund teuml peumlrdoren gjithashtu

peumlr kujdesin post-aksidental PK-ja nuk eumlshteuml e pajisur me mjet teuml tilleuml Mungojneuml edhe instrumentet peumlr testimin e praniseuml seuml narkotikeumlve

37 European Transport Safety Council (ETSC) Reducing Traffic Injuries Resulting from Excess and Inappropriate Speed (Brussels 1995) fq 28

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

16

Ne kemi ekzaminuar teuml dheumlnat e ndryshme - neuml lidhje me zyrtareumlt policoreumlpolicineuml e

trafikut

Tabela 3 Teuml dheumlnat peumlr aksidentet automjetet kundrejt burimeve teuml policiseuml

2010 2011 2012 2013 2014

Numri i automjeteve teuml regjistruara 178798 205366 212851 272107 288828

Numri i aksidenteve 18030 18888 19754 19954 16300

Numri i aksidenteve fatale 158 130 116 104 111

Numri i teuml vdekurve 175 157 121 119 127

Numri i personave teuml leumlnduar 7730 8321 8561 9817 9713

Numri i zyrtareumlve policoreuml 7191 7205 7269 7326 7686

Numri i zyrtareumlve policoreuml teuml trafikut 523 514 529 507 506

Duket fare qarteuml se numri i policeumlve teuml trafikut nuk e ka ndjekur trendin e aksidenteve dhe

automjeteve Ne kemi marreuml neuml konsiderateuml edhe burimet peumlr njeumlsiteuml e veccedilanta

Tabela 4 Numri i kilometrave teuml mbuluara nga policia e trafikut burimet neuml njeumlsiteuml

peumlrkateumlse teuml policiseuml seuml trafikut mjetet e kontrollit teuml disponueshme (2014)

Njeumlsia Kilometrat e

mbuluara Zyrtareumlt e

policiseuml Automjetet e shenjeumlzuara

Automjetet civile

Radareuml Testues teuml

alkoolit

NjRKRr-PR 341 108 6 1 5 5

NjRKRr-PE 380 82 13 0 6 3

NJKA 104 33 6 0 10 2

Siccedil shihet shpeumlrndarja e burimeve nuk duket se e peumlrcjelleuml njeuml model teuml qarteuml peumlr teuml tre

njeumlsiteuml Peumlr shkak teuml bazeumls seuml paqarteuml peumlr alokim numri i policeumlve teuml trafikut nuk

korrespondon me kushtet e trafikut respektivisht aksidentet As numri i automjeteve teuml

shenjeumlzuara apo sistemet e radareumlve nuk ndeumlrlidhen me numrin e policeumlve apo aksidentet e

trafikut Numri i radareumlve neuml NjKA mund pjeseumlrisht teuml shpjegohet me faktin se eumlshteuml njeumlsi

patrulluese e autostradeumls (neumlse kjo eumlshteuml shpeumlrndarja optimale e keumlsaj pajisje ateumlhereuml eumlshteuml

njeuml ccedileumlshtje tjeteumlr)

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

17

Eumlshteuml po keumlshtu veumlshtireuml teuml shihet njeuml model i qarteuml i shpeumlrndarjes seuml burimeve ndeumlrmjet dhe

brenda njeumlsive Raporti midis numrit teuml policeumlve teuml trafikut dhe numrit teuml automjeteve

radareumlve apo testuesve teuml alkoolit ndryshon neuml meumlnyreuml teuml konsiderueshme peumlr shembull

NjKA ka meuml shumeuml automjete dhe meuml shumeuml policeuml sesa NjRKRr-PR neuml raport me

aksidentet e trafikut Njeuml shpjegim i mundsheumlm por jo shterues eumlshteuml faktori gjeografik

(qytetet neuml raport me fshatet)

Vlen teuml theksohet se veteumlm njeuml njeumlsi kishte qasje neuml njeuml automjet civil teuml pashenjeumlzuar edhe

pse neumlse automjetet e tilla peumlrdoren siccedil duhet - sipas peumlrvojeumls ndeumlrkombeumltare ndash ateumlhereuml ato

janeuml mjaft efektive neuml identifikimin e ngaseumlsve agresiveuml

Peumlr meuml tepeumlr veteumlm disa automjete teuml policiseuml seuml trafikut janeuml teuml pajisura me radareuml dhe

testues peumlr alkool38 Rrjedhimisht eumlshteuml e pamundur qeuml patrullat teuml kryejneuml teste teuml tilla seuml

paku jo peumlrnjeumlhereuml (neuml teuml njejteumln koheuml) Kjo ka mundeumlsi teuml pengojeuml efektivitetin e kontrolleve

teuml trafikut meqeuml shpejteumlsia dhe ldquongasja neumln ndikimin e alkoolit barnave dhe narkotikeumlverdquo

janeuml gjithashtu shkaktareuml teuml aksidenteve neuml trafik39

Kontrollet e kufizuara teuml alkoolitnarkotikeumlve janeuml njeuml e meteuml e kontrolleve qeuml e reduktojneuml

cileumlsineuml e teuml dheumlnave mbi shkaqet qeuml qeumlndrojneuml pas aksidenteve

Peumlrveccedil informatave teuml dheumlna neuml tabeleumln e meumlsipeumlrme ne kemi gjetur mangeumlsi teuml tjera neuml

pajisje bie fjala automjetet nuk janeuml teuml pajisura me shenjat paralajmeumlruese (si stop policia

ngadaleumlso rrezik neuml rrugeuml etj) Asnjeuml prej njeumlsive nuk kishte qasje neuml motoccedilikleta ndoneumlse

mjetet e tilla zakonisht shihen si mjaft efektive peumlr kontrollin e trafikut Peumlr meuml shumeuml

kamerat e shpejteumlsiseuml qeuml nga shumeuml hulumtues janeuml pareuml si mjet shumeuml efikas peumlr uljen e

rrezikut teuml aksidenteve teuml trafikut (dhe numrin e zyrtareumlve teuml nevojsheumlm peumlr kontrolle) nuk

janeuml peumlrdorur neuml asnjeuml njeumlsi kryesisht peumlr shkak teuml argumenteve se keumlrkojneuml investime

fillestare

Policia e trafikut peumlrdoreuml meumlnyra leumlvizeumlse dhe joleumlvizeumlse (statike) peumlr patrullim Teuml dyja

meumlnyrat i kaneuml epeumlrsiteuml dhe teuml metat e tyre40 Aktivitetet joleumlvizeumlse teuml kontrollit janeuml meumlnyreuml

e duhur neuml raste teuml bazuara neuml rrezik teuml veccedilanteuml (peumlrqendrimi masiv i peumlrpjekjeve teuml

kontrollit teuml trafikut neuml koheuml dhe vend teuml caktuar) ose kryhen neuml vende ose rrugeuml ku

aksidentet historikisht janeuml teuml zakonshme Patrullimet leumlvizeumlse janeuml meumlnyreuml e mireuml peumlr

zbulimin e sjelljeve teuml ccedilrregullta teuml ngaseumlsve qeuml mund teuml ndodhin edhe neuml vende ku

aksidentet janeuml meuml pak teuml zakonshme Shumica e aktiviteteve teuml patrullimit nga keumlto njeumlsi

kryhen peumlrmes patrullimeve joleumlvizeumlse Peumlrjashtime beumljneuml patrullimet e rralla teuml kryera nga

38 Neuml raportin e IPK-seuml peumlr ldquoVlereumlsimin e menaxhimit teuml trafikut rrugor nga PK-jardquo (2014) eumlshteuml theksuar se

shumica e radareumlve janeuml jo-funksionaleuml 39 Sipas OJQ-seuml ldquoLabyrinthrdquo nuk ka numeumlr teuml sakteuml peumlr peumlrdoruesit e narkotikeumlve neuml Kosoveuml Ekzistojneuml

vlereumlsime teuml peumlrafeumlrta teuml peumlrdoruesve qeuml sillen mes 10000 - 15000 individeumlve dhe nga keumlta rreth 4000 ndash 5000 besohet teuml jeneuml peumlrdorues teuml heroineumls

40 Rune Elvik Cost-Benefit Analyses of Police Enforcement (ESCAPE 2001) fq 14

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

18

automjeti me targa civile neuml NjRKRr-PR Peumlrveccedil keumlsaj neuml rrugeumlt e qytetit teuml Prishtineumls eumlshteuml

e zakonshme qeuml patrullimet teuml kryhen dhe neuml keumlmbeuml ose me biccedilikleta Nuk ka qeneuml e

mundur qeuml ZAP-i teuml vlereumlsojeuml performanceumln e tyre por ka mundeumlsi qeuml biccedilikletat ndash sidomos

neuml qytetet e meumldha - teuml jeneuml mjet efektiv neuml disa raste Peumlr meuml shumeuml gjithnjeuml mund teuml themi

se patrullimi neuml keumlmbeuml peumlrmbush funksionet parandaluese neuml kuptim meuml teuml gjereuml (meuml pak teuml

matsheumlm)

43 A peumlrdoren mjetet neuml dispozicion peumlr qeumlllimin e tij

kryesor

Policeumlt e trafikut nganjeumlhereuml duhet trsquoiu ndihmojneuml funksioneve tjera peumlrbrenda forcave teuml

policiseuml ose trsquoiu ndihmojneuml autoriteteve tjera me sheumlrbime teuml ndryshme Kjo natyrisht se ka

pasoja edhe pozitive edhe negative Kjo mund teuml shihet si njeuml meumlnyreuml fleksibile por

njeumlkoheumlsisht mund ta pengojeuml efektivitetin e policiseuml seuml trafikut peumlr kryerjen e detyrave teuml

tyre kryesore41

Teuml tre njeumlsiteuml e trafikut nuk ishin teuml angazhuara neuml meumlnyreuml teuml vazhdueshme neuml veprimtari teuml

tilla mbeumlshteteumlse NjKA ishte neuml gjendje qeuml trsquoi koncentrojeuml ploteumlsisht burimet e veta neuml

detyreumln e vet primare - neuml gjeumlra tjera teuml ngjashme ndash dhe ndoshta ka nevojeuml peumlr meuml pak policeuml

dhe automjete peumlr ta mbajtur keumlteuml nivel teuml kontrollit

Sipas peumlrllogaritjeve tona neuml ccedildo diteuml teuml vitit 2013 neuml NjRKRr-PR mesatarisht rreth peseuml peumlr

qind teuml zyrtareumlve policoreuml nuk ishin neuml dispozicion peumlr kontrollin e trafikut42

Marreuml parasysh gjendjen neuml trafik dhe zhvillimin e aksidenteve na beumln teuml kuptojmeuml se

veumlllimi i puneumls - ose pengesat peumlr teuml qeneuml efektiv - janeuml rritur meuml shumeuml peumlr NjRKRr-PR sesa

peumlr dy njeumlsiteuml e tjera Keumlshtu qeuml duke krahasuar numrin e aksidenteve dhe teuml policeumlve teuml

trafikut neuml Prishtineuml ne kemi veumlrejtur se ndash peumlrkundeumlr ngarkeseumls ndash numri i policeumlve eumlshteuml

zvogeumlluar (nga 147 sa ishin neuml vitin 2012 neuml 103 neuml vitin 2014)43

Peumlr trsquoi peumlrballuar sfidat e tilla duhet ulur ambiciet duhet rritur efikasitetin (teuml punohet meuml

mireuml dhe meuml zgjuar) ose teuml shtohen burime si peumlr shembull peumlrmes rialokimit teuml burimeve

ose duke peumlrdorur kamera Bazuar neuml veumlzhgimet tona ne nuk kemi mundur teuml gjejmeuml

deumlshmi teuml forta peumlr rritjen e efikasitetit apo peumlr burime shteseuml gjateuml periudheumls seuml ekzaminuar

41 Policia e Kosoveumls intervista me menaxhmentin e policiseuml seuml trafikut (prill 2014) ekzaminimi i dokumenteve teuml

ndryshme teuml tjera si komunikime elektronike plane etj 42 Analiza fillestare tregon se ccedildo diteuml rreth peseuml policeuml teuml trafikut kaneuml qeneuml teuml angazhuar neuml mbeumlshtetjen e

institucioneve teuml tjera peumlr ngjarje teuml ndryshme si peumlrcjellje peumlr delegacione protesta teuml ndryshme ngjarje sportive etj Me rastin e tubimeve dhe ngjarjeve teuml ndryshme burimet e angazhuara peumlr patrullimin e trafikut ridrejtohen peumlr teuml siguruar keumlto ngjarje duke braktisur vendet ku patrullimet eumlshteuml dashur teuml kryhen Gjateuml keumltyre ngjarjeve atje kryesisht eumlshteuml fluks i madh i automjeteve dhe ka rreziqe meuml teuml meumldha peumlr aksidente apo probleme tjera teuml trafikut

43 Teuml shihet ldquoShtojca IIIrdquo (tabela 7)

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

19

peumlr NjRKRr-PR Kjo sugjeron se ldquozgjidhjardquo e sfideumls peumlr NjRKRr-PR ka qeneuml qeuml teuml ulen

ambiciet peumlr kontrollin e trafikut44 Dy njeumlsiteuml tjera nuk kaneuml qeneuml teuml detyruara qeuml teuml

peumlrballen me teuml njeumljteumln situateuml45

44 A janeuml kryer kontrollet neuml vendet e duhura

Teuml gjendesh neuml vendin e duhur me rrezik teuml larteuml - peumlr teuml kontrolluar - eumlshteuml vendimtare peumlr

njeuml polici teuml efektshme teuml trafikut46 Ne kemi studiuar trajteumln gjeografike teuml aksidenteve neuml

kuadeumlr teuml tri rajoneve dhe kemi krahasuar ateuml me shpeumlrndarjen e kontrolleve teuml kryera Ne

gjithashtu kemi ekzaminuar edhe shkaqet e aksidenteve

Teuml ashtuquajturat ldquopika teuml zezardquo janeuml vende apo rrugeuml ku aksidentet e trafikut ndodhin

shpesh Neuml harteumln e meumlposhtme janeuml paraqitur keumlto pika neuml njeumlreumln prej tri rajoneve (NjRKRr-

PR)

44 Kjo situateuml vlen veccedilaneumlrisht peumlr rrugeumln drejt pikeumls seuml vendkalimit kufitar neuml Mutivodeuml ku nuk ushtrohen

kontrolle 45 NjRKRr-PE nuk ka ofruar ndonjeuml teuml dheumlneuml peumlr keumlteuml por sipas zyrtareumlve numri eumlshteuml meuml i uleumlt se neuml Prishtineuml

dhe nuk eumlshteuml rritur aq shumeuml 46 Sipas praktikave teuml mira veteumlm prania e policiseuml seuml trafikut neuml vende teuml duhura - edhe pa kontrolluar fare -

eumlshteuml e nevojshme qeuml ngaseumlsit teuml jeneuml teuml kujdessheumlm dhe ka karakter parandalues

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

20

Ccedilfareuml kemi gjetur NjRKRr-PR mban teuml dheumlna teuml tilla qeuml demonstrojneuml se kontrollet e keumlsaj

njeumlsie janeuml teuml orientuara deri neuml njeuml maseuml teuml madhe - por jo ploteumlsisht ndash kundrejt ldquopikave teuml

zezardquo Disa prej keumltyre pikave iu jepet veumlmendja e duhur ndeumlrsa teuml tjerat peumlr arsye teuml

ndryshme neglizhohen ose iu jepet njeuml veumlmendje meuml e uleumlt

NjRKRr-PE nuk peumlrdoreuml orare kohore peumlr ta specifikuar vendin se ku duhet teuml veprojneuml

njeumlsiteuml e patrullimit peumlrderisa i kryejneuml kontrollet Personat qeuml intervistuam nga kjo njeumlsi

kaneuml theksuar se aktivitetet patrulluese kryesisht kryhen neuml bazeuml teuml vlereumlsimit peumlrvojeumls dhe

gjykimit teuml njeumlsive patrulluese

Neuml aneumln tjeteumlr kontrollet neuml NjKA ushtrohen neuml vende teuml ndryshme teuml peumlrcaktuara meuml pareuml

neuml teumlreuml traseneuml

45 A janeuml kryer kontrollet neuml koheumln e duhur

Puna e patrullimeve neuml terren beumlhet neuml tri ndeumlrrime Ndeumlrrimet e patrullave peumlr shkak teuml

mungeseumls seuml automjeteve beumlhen neuml zyra teuml njeumlsive dhe gjateuml asaj periudhe asnjeuml rrugeuml

rajonale dhe magjistrale nuk mbulohet me njeumlsi patrulluese47

Neuml tabeleumln e meumlposhtme eumlshteuml paraqitur numri i peumlrgjithsheumlm i aksidenteve teuml regjistruara

teuml trafikut neuml tri regjionet peumlr vitet 2012 dhe 2013 si dhe koheumln kur ndodhen aksidentet gjateuml

24 oreumlve

Tabela 5 Aksidentet e trafikut sipas rajoneve dhe koheumln kur kaneuml ndodhur

Koha gjateuml diteumls

Prishtineuml Pejeuml NjKA

2012 2013 2012 2013 2012 2013

06-10 1299 1365 358 383 Nuk ka shifra 12

10-14 2439 2635 827 791 32

14-18 2730 3036 870 785 29

18-22 1522 1741 624 399 8

22-02 493 563 201 153 10

02-06 208 256 77 63 8

Total 8691 9596 2957 2574 99

Siccedil shihet meuml larteuml shumica e aksidenteve ndodhin gjateuml diteumls Meuml shumeuml se frac34 e aksidenteve

kaneuml ndodhur midis oreumls 06-22 dhe pothuajse aq shumeuml midis oreumls 12-20

47 Kjo peumlrfshineuml periudheumln kohore nga 1430 ndash 1530 kur ndodhin meuml seuml shumti aksidentet dhe 2230 ndash 2330 0630

ndash 0730

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

21

Duke u bazuar neuml intervista orare teuml puneumls dhe neuml teuml dheumlna tjera teuml regjistruara gjetjet tona

sugjerojneuml se kontrollet kryhen gjateuml diteumls

Kur ne studiuam shifrat meuml holleumlsisht rezultoi se neuml fakt koha e ldquopikutrdquo peumlr aksidente teuml

trafikut korrespondonte me koheumln kur patrullat e policiseuml seuml trafikut kishin filluarpeumlrfunduar

ndeumlrrimet e tyre teuml puneumls dhe rrjedhimisht nuk kaneuml mundur teuml jeneuml neuml vende me rreziqe teuml

larta Peumlrderisa keumlto teuml dheumlna nuk ishin teuml njohura ose teuml pakteumln nuk janeuml ekzaminuar nga

njeumlsiteuml ata nuk kaneuml qeneuml neuml dijeni peumlr pasojat e orareve teuml tyre kohore apo peumlr periudhat e

ndeumlrrimit

Sipas policiseuml seuml trafikut ata peumlrpiqen qeuml teuml jeneuml teuml informuar mireuml peumlr ngjarjet madhore qeuml

kaneuml gjasa teuml shkaktojneuml probleme neuml trafik dhe neuml peumlrputhje me rrethanat i alokojneuml

burimet Ne nuk kemi arsye peumlr teuml mos besuar se kjo eumlshteuml keumlshtu por konfirmimi i keumlsaj

nuk ka qeneuml i mundur teuml beumlhet brenda fusheumlveprimit teuml keumltij auditimi

Po ashtu ne nuk kemi qeneuml neuml gjendje qeuml teuml ekzaminojmeuml se a janeuml peumlrdorur ldquomjetet e

duhurardquo neuml koheumln e duhur Sa peumlr ilustrim neuml shumeuml vende eumlshteuml procedureuml standarde qeuml teuml

kontrollohet se a po respektohen kufizimet e shpejteumlsiseuml afeumlr shkollave dhe ccedilerdheve neuml

koheuml teuml caktuar (kur fillojneuml meumlsimet neuml shkolla pas pushimeve verore) Gjithashtu eumlshteuml e

zakonshme qeuml policia e trafikut teuml peumlrdoreuml teste teuml alkoolit (narkotikeumlve) neuml koheumlt kur gjasat

qeuml drejtuesit e automjeteve teuml jeneuml neumln ndikim teuml keumltyre substancave eumlshteuml e larteuml (diteumlt e

shtuna apo teuml diela pas mesnate neuml afeumlrsi teuml vendeve teuml peumlrshtatshme) Keumlto janeuml shembuj teuml

gjeumlrave teuml cileumlt nuk kemi qeneuml neuml gjendje qeuml trsquoi ekzaminojmeuml peumlr shkak teuml mungeseumls seuml teuml

dheumlnave

46 A janeuml kontrolluar gjeumlrat e duhura

Peumlr teuml qeneuml efektiv duhet teuml kontrollohen gjeumlrat e duhura automjetet ose ngaseumlsit dhe meuml

konkretisht ccedilfareuml lloji teuml sjelljes apo ccedileumlshtje teknike Peumlrvojat ndeumlrkombeumltare japin

udheumlzime peumlrveccedilqeuml edhe kushtet lokale dhe meumlsimet gjithmoneuml duhet teuml merren parasysh

Meqeneumlse kualiteti dhe inspektimi i automjeteve eumlshteuml peumlrmireumlsuar duksheumlm sjellja e

ngaseumlsve eumlshteuml shkaku absolut dominues i aksidenteve teuml trafikut qeuml konfirmohet edhe nga

statistikat e DKRr48 Peumlrjashtime ka te kamioneumlt e meumldhenj Megjithateuml peumlrvoja tregon se

problemet qeuml kaneuml teuml beumljneuml me goma prishjet dhe mbingarkesat nuk janeuml teuml pazakonta etj

Sipas zyrtareumlve teuml DKRr ata i kaneuml ekzaminuar shkaqet e aksidenteve neuml meumlnyreuml qeuml meuml

tepeumlr trsquoi fokusojneuml kontrollet Ata kaneuml gjetur se tejkalimi i shpejteumlsiseuml eumlshteuml shkak i

48 Eumlshteuml e reumlndeumlsishme teuml theksohet se rreziku nga sjelljet e ngaseumlsve mbetet faktor vendimtar i aksidenteve neuml

Kosoveuml Sipas IPK-seuml (Raport inspektimi 05201410) neuml vitin 2012 edhe automjetet e policiseuml ishin peumlrfshireuml neuml 312 aksidente ndeumlrsa 170 prej tyre janeuml shkaktuar nga zyrtareumlt e policiseuml Ndeumlrsa neuml vitin 2013 automjetet e policiseuml ishin peumlrfshireuml neuml 287 aksidente ku neuml 143 raste fajtoreuml ishin policeumlt Shkaku meuml i zakonsheumlm i aksidenteve peumlr teuml dy periudhat eumlshteuml manovrimi i pasigurt i automjeteve nga policia

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

22

zakonsheumlm dhe si pasojeuml e keumlsaj i kaneuml dheumlneuml prioritet teuml larteuml kontrollit teuml shpejteumlsiseuml

Megjithkeumlteuml ka edhe faktoreuml tjereuml qeuml sipas studimeve ndeumlrkombeumltare dhe statistikave teuml

DKRr-seuml janeuml mjaft teuml zakonsheumlm siccedil janeuml ngasja agresive dhe mosmbajtja e distanceumls gjateuml

ngasjes

Peumlr ta matur shpejteumlsineuml patrullat kryesisht vendosen neuml rrugeuml teuml drejta ngaqeuml aty ekziston

rreziku peumlr tejkalim teuml shpejteumlsiseuml Ne kemi gjetur edhe praktika teuml mira neuml kryerjen e

kontrollit teuml shpejteumlsiseuml neuml koheuml teuml duhur neuml vende me rrezik teuml larteuml Keumlto masa ndeumlrmerren

edhe aty ku rreziku i aksidenteve teuml trafikut eumlshteuml mesatar apo i uleumlt (autostrada jashteuml oreumlve

teuml pikut)

Peumlr identifikimin e shkeljeve neuml trafik (tejkalimin e shpejteumlsiseuml) njeumlsiteuml patrulluese

bashkeumlpunojneuml ngushteuml mes tyre qeuml eumlshteuml njeuml praktikeuml tjeteumlr e mireuml

Megjithateuml disa aktivitete teuml kontrollit apo mbikeumlqyrjes - sipas veumlzhgimeve tona ndash janeuml kryer

neuml udheumlkryqe teuml cilat janeuml teuml rregulluara me semaforeuml dhe rrethrrotullime ku aksidentet

shpesh ndodhin49

Foto 1 Zyrtareumlt policoreuml teuml vendosur mbi ureuml neuml autostradeuml duke identifikuar automjetet qeuml

tejkalojneuml kufizimin e shpejteumlsiseuml

49 Neuml qytetin e Prishtineumls i kemi identifikuar dy udheumlkryqe ku kaneuml ndodhur aksidente fatale dhe ku patrullat e

policiseuml rralleumlhereuml janeuml teuml vendosura Vlen teuml peumlrmendet se brenda NjRKRr-PR ekziston njeuml neumln-njeumlsi e veccedilanteuml qeuml eumlshteuml peumlrgjegjeumlse veteumlm peumlr qytetin

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

23

Foto 2 Pika ndaluese e vendosur nga patrulla tjeteumlr policore peumlr trsquoi ndaluar ngaseumlsit e

identifikuar meuml pareuml

Gjateuml intervistave me zyrtareumlt e policiseuml seuml trafikut kuptuam se peumlrveccedil faktorit shpejteumlsi

shumica e patrullave neuml meumlnyreuml rutinore fokusohen neuml ccedileumlshtjet si dritat rripat e siguriseuml

peumlrdorimi i telefonave celulareuml patentat e ngasjes etj peumlrveccedilse teuml peumlrqendrohen meuml shumeuml

neuml faktoreumlt qeuml janeuml teuml lidhur drejtpeumlrdrejt me aksidentet e trafikut sikurse sjelljet e

rrezikshme ngasja agresive ose e pasigurt Kjo neve na tregon se zakonet e krijuara apo

rutina ende luajneuml rol meuml teuml reumlndeumlsisheumlm peumlr policineuml e trafikut gjateuml kryerjeve seuml detyrave teuml

veta Ky nuk eumlshteuml argument kundeumlr peumlr shembull kontrollimit teuml patenteuml-shoferit por ky

eumlshteuml veteumlm njeuml argument kundeumlr asaj qeuml teuml mos beumlhet neuml meumlnyreuml rutinore

Neuml fakt ne nuk kemi gjetur

ndonjeuml fleteuml-patrulluese qeuml teumlreumlsisht peumlrshkruan detyrat qeuml duhet teuml ndeumlrmerren nga

njeumlsiteuml patrulluese e qeuml ndeumlrlidhen me sjelljet e rrezikshme50

ndonjeuml regjisteumlr neuml lidhje me llojet e automjeteve teuml peumlrfshira neuml aksidente Eumlshteuml e

njohur se automjetet sportive dhe taksiste kaneuml prirje teuml jeneuml teuml peumlrfshira neuml aksidente

meuml shumeuml sesa automjetet tjera Si rrjedhojeuml informatat e tilla mund ta ndihmojneuml

policineuml e trafikut qeuml teuml jeteuml meuml shumeuml e fokusuar gjateuml puneumls seuml tyre dhe

se inspektimet teknike janeuml peumlrkushtuar neuml veccedilanti ndaj automjeteve teuml meumldha (si

gomave prishjeve dhe ngarkesave) gjateuml periudhave kur deumlshtimet e tilla mund teuml

50 Fleteuml-patrullimi eumlshteuml njeuml dokument udheumlzues-regjistrues me aneuml teuml cilit njeumlsiteuml patrulluese janeuml teuml pajisura peumlr

teuml kryer kontrolle

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

24

jeneuml fatale (neuml vjeshteumln e vonshme koheumln e dimrit etj)51 Praktikat e mira

ndeumlrkombeumltare keumlshillojneuml qeuml eumlshteuml meuml e reumlndeumlsishme teuml kryhen inspektime teknike

teuml automjeteve teuml meumldha sesa teuml kryhen inspektime teuml automjeteve teuml zakonshme

Ne kemi gjetur se peumlrjashtimi i mjeteve transportuese nga trafiku teuml cilat nuk i kaneuml

ploteumlsuar kriteret teknike eumlshteuml shumeuml i rralleuml Patrullimet qeuml rezultojneuml me identifikimin e

keumltyre kritereve kryesisht janeuml teuml fokusuara veteumlm neuml veprimet e peumlrbashkeumlta me zyrtareumlt e

MI-seuml Si pasojeuml policia e trafikut heziton52 qeuml teuml deumlrgojeuml jo veteumlm automjetet komerciale (teuml

meumldha) neuml kontrolle teuml veccedilanta teknike pa pranineuml e zyrtareumlve teuml MI-seuml dhe veteumlm

hereumlpashere eumlshteuml fokusuar neuml ekzaminimin e kushteve teknike teuml automjeteve (komerciale)

mbingarkimin e mjeteve transportuese etj

47 A peumlrdoren ndeumlshkimet siccedil duhet

Qeumlllimi i shumiceumls seuml funksioneve teuml kontrollit mund teuml peumlrshkruhet si parandalim dhe

identifikim teuml kundeumlrvajtjeve korrigjim teuml mangeumlsive etj Deri meuml tani jemi fokusuar

kryesisht mbi ateuml se si trsquoi parandalojmeuml meuml mireuml dhe trsquoi identifikojmeuml aksidentet e trafikut

Neuml keumlteuml pjeseuml do trsquoi japim disa informata mbi ateuml se si janeuml peumlrdorur ndeumlshkimet

Policia e trafikut aplikon ndeumlshkime teuml ndryshme Gjobat janeuml teuml ndara neuml dy grupe ato teuml

shqiptuara neuml raste teuml aksidenteve dhe ato teuml shqiptuara peumlr shkelje teuml trafikut - pa shkaktuar

aksidente Sipas natyreumls seuml ekzekutimit gjobat shqiptohen vareumlsisht prej pesheumls seuml vepreumls

ato qeuml janeuml teuml detyrueshme53 dhe duhet teuml paguhen menjeumlhereuml dhe ato qeuml duhet teuml

procedohen neuml gjykata Peumlr shkelje teuml vogla dhe teuml rralla teuml cilat nuk e rrezikojneuml neuml meumlnyreuml

teuml konsiderueshme sigurineuml e trafikut policeumlt e trafikut mund teuml japin veumlrejtje verbale apo

me shkrim Veumlrejtjet me shkrim neuml realitet nuk jepen

Numri i ndeumlshkimeve varet pjeseumlrisht nga prioritetet e policiseuml seuml trafikut Neumlse ata e

peumlrcaktojneuml si prioritet testimin peumlr alkool kjo zakonisht neumlnkupton se peumlrdoruesit zbulohen

dhe ndeumlshkohen Si teuml tilla neumlse njeuml prioritizim i veprimeve eumlshteuml demonstruar ndeumlshkimet

mund teuml jeneuml teuml lidhura drejtpeumlrdrejt me suksesin neuml parandalimin e aksidenteve

51 Sipas teuml dheumlnave teuml prezantuara nga PK-ja gjateuml vitit me automjetet e transportit publik ndodhin rreth 910

aksidente 52 Sipas DKRr me rastin e deumlrgimit teuml automjeteve neuml kontrolle teuml jashteumlzakonshme teknike shpenzimet neuml rast

se vetura rezulton teuml jeteuml neuml gjendje teuml rregullt i barteuml zyrtari policor qeuml e ka inicuar deumlrgimin Kjo dispoziteuml eumlshteuml e parapareuml neuml ligjin aktual

53 Gjoba teuml detyrueshme (mandatore) konsiderohen teuml gjitha gjobat nga 15-40 euro qeuml shqiptohen nga zyrtareumlt e policiseuml neuml vend teuml ngjarjes

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

25

Tabela 6 Numri dhe alokimi i gjobave teuml shqiptuara neuml 2012 dhe 2013

Llojet e gjobave 2012

Nr

2013

Nr

Ndryshimi

Mosrespektimi i shpejteumlsiseuml seuml kufizuar 89654 36 123956 43 38

Mosmbajtja e distanceumls 2213 1 2475 1 12

Drejtimi neumln ndikim teuml alkoolit 651 0 527 0 -19

Drejtimi i mjetit pa patenteuml 15061 6 16993 6 13

Mosrespektimi i shenjave teuml trafikut 16541 7 16122 6 -2

Manovrim i pasigurt me automjet 1308 1 1513 1 16

Kalimi i afatit teuml regjistrimit 15588 6 12510 4 -20

Parkimi i parregullt 26467 11 30767 11 16

Teuml tjera (ccedileumlshtje minore) 80305 32 82059 28 1

Totali 247788100 286922100 16

(Burimi PK)

Nga njeuml perspektiveuml e thjeshteuml e siguriseuml seuml trafikut duket sikurse njeuml prioritet mjaft i madh i

jepet faktoreumlve teuml uleumlt teuml rrezikut Meumlse gjysma e ndeumlshkimeve (meuml pak neuml vitin 2013)

mbulojneuml ccedileumlshtjet e profilit teuml uleumlt teuml rrezikut teuml aksidenteve teuml trafikut (si tabelat parkimi

dhe teuml tjera) ndeumlrsa pjesa tjeteumlr vlen peumlr faktoreumlt e rrezikut teuml larteuml dhe teuml meseumlm (si

shpejteumlsia alkooli distanca patenteuml-shoferi dhe shenjat e trafikut) Peumlr teuml qeneuml teuml paansheumlm

megjithateuml njeuml prioritet i madh dhe me sa duket i justifikuar i eumlshteuml dheumlneuml kontrollit teuml

shpejteumlsiseuml qeuml eumlshteuml njeuml shkak i zakonsheumlm peumlr aksidentet e trafikut

Gjateuml studimit teuml profilit teuml ndeumlshkimeve ne mund teuml shohim dy gjeumlra seuml pari ndryshime teuml

vogla neuml prioritete kaneuml ndodhur midis dy viteve dhe seuml dyti ndeumlshkimet reflektojneuml se

shumica e kontrolleve teuml faktoreumlve teuml rrezikut teuml larteuml nuk janeuml kryer nga aktivitete leumlvizeumlse

(neumlse do teuml kishte pasur meuml shumeuml aktivitete leumlvizeumlse ndoshta do teuml kishim pritur meuml shumeuml

gjoba peumlr mosmbajtjen e distanceumls dhe manovrim teuml pasigurt dhe shkelje tjera qeuml kaneuml teuml

beumljneuml me ngasjen)

Neumlse teuml dheumlnat e meumlsipeumlrme e pasqyrojneuml realitetin eumlshteuml e qarteuml se ngaseumlsit e automjeteve

shpeshhereuml tejkalojneuml kufizimet e shpejteumlsiseuml apo ngasin shumeuml shpejt

shpeshhereuml ngasin pa patenteuml

rralleumlhereuml janeuml teuml ndikuar nga alkooli ose narkotikeumlt

mbajneuml distanceumln me automjetet tjera

shpeshhereuml thyejneuml rregulla teuml vogla (parkingu etj)

Ritheksojmeuml neumlse kjo reflekton ploteumlsisht realitetin apo i reflekton prioritetet dhe pajisjet neuml

keumlto tre njeumlsi eumlshteuml e veumlshtireuml teuml thuhet me siguri Neuml njeuml kuptim meuml teuml gjereuml ndash peumlr teuml qeneuml meuml

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

26

teuml sakteuml ndash duhet teuml peumlrdoren edhe teuml dheumlnat nga sistemi i parapareuml i ldquopikeumlve negativerdquo qeuml

nuk eumlshteuml aplikuar deri meuml tani neuml meumlnyreuml peumlr teuml parandaluar recidivisteumlt nga peumlrseumlritjet e

shkeljeve Arsyet peumlrse sistemi nuk eumlshteuml duke u aplikuar janeuml teuml natyreumls teknike Teuml dy

institucionet (PK-ja dhe Gjykatat) kaneuml bazat e tyre individuale teuml teuml dheumlnave megjitheumlse ato

nuk janeuml teuml integruara dhe nuk komunikojneuml mes vete

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

27

5 Konkluzionet

Peumlrfundimi kryesor eumlshteuml se ka mjaft hapeumlsira peumlr peumlrmireumlsime peumlr ta beumlreuml policimin e

trafikut ploteumlsisht efektiv Policia e trafikut mund teuml beumljeuml edhe meuml shumeuml peumlr teuml peumlrmireumlsuar

aktivitetet e saj trsquoi peumlrdoreuml informatat neuml meumlnyreuml meuml efektive si dhe trsquoi planifikojeuml burimet

Kontrollet duket se janeuml pjeseumlrisht teuml bazuara neuml rrezikshmeumlri por cileumlsia e teuml dheumlnave nuk

lejon teuml theksojmeuml se policia e trafikut neuml Kosoveuml - neuml meumlnyreuml sistematike - eumlshteuml duke i kryer

kontrollet efektive neuml aspektin e vendeve dhe koheumls Ekzistojneuml ccedileumlshtje peumlr sa i peumlrket numrit

teuml policeumlve teuml trafikut qeuml operojneuml si dokumentohen veprimet analizohen dhe peumlrdoren peumlr

teuml meumlsuar dhe beumlreuml peumlrmireumlsime si dhe neuml ccedilrsquomeumlnyreuml menaxhohen ndeumlshkimet

Policia e trafikut nuk ka beumlreuml aq sa duhet peumlr trsquoi dizajnuar neuml meumlnyreuml efektive informatat

qeuml i nevojiten

Policia e trafikut mbledh ose ka qasje neuml teuml dheumlna peumlrkateumlse Hapa tjereuml shteseuml nevojiten qeuml

keumlto teuml dheumlna teuml beumlhen meuml teuml dobishme Teuml dheumlnat mbi aksidentet dhe pasojat e tyre mund teuml

strukturohen meuml mireuml dhe ekzistojneuml mundeumlsiteuml peumlr teuml zhvilluar shkeumlmbimin e informatave

me paleumlt e tjera teuml interesit Disa nga informatat mungojneuml siccedil janeuml raportimi performanceumls

dhe vlereumlsimi i rezultateve si dhe ka mangeumlsi neuml cileumlsineuml dhe konsistenceumln e dokumentacionit

Peumlrveccedil keumlsaj edhe meuml shumeuml mund teuml beumlhet peumlr trsquoi beumlreuml informatat transparente dhe teuml

disponueshme peumlr publikun

Policia e trafikut nuk i peumlrdor burimet e saj teuml informatave neuml meumlnyreuml ploteumlsisht efektive

Informatat ekzistuese mund teuml peumlrdoren neuml meumlnyreuml meuml efektive peumlr teuml mbeumlshtetur puneumln

operative Ato nuk peumlrdoren rregullisht peumlr analiza teuml detajuara ose peumlr teuml krahasuar dhe

vlereumlsuar qasjet dhe mjetet e ndryshme teuml peumlrdorura Teuml dheumlnat ekzistuese nuk janeuml

gjithmoneuml teuml trajtuara sa duhet neuml planifikimin operativ Analizat kryhen rralleumlhereuml nga

policia trafikut Kjo nga ana tjeteumlr dometheumlneuml se stimujt peumlr teuml meumlsuar dhe peumlr iniciativa teuml

reja janeuml teuml uleumlta Edhe neumlse ka vendime neuml nivelin rajonal ose lokal pak prej tyre lidhen

qarteuml me ndonjeuml analizeuml teuml kryer peumlr informata ekzistuese apo trsquoi referohen asaj Policia e

trafikut eumlshteuml mjaft mireuml e informuar mbi kushtet e rrugeumlve motin dhe peumlr ngjarjet e

ardhshme qeuml mund teuml shkaktojneuml probleme neuml trafik Por ekzistojneuml mundeumlsi peumlr teuml

peumlrmireumlsuar bashkeumlpunimin mes policiseuml lokale dhe rajonale dhe autoriteteve tjera OJQ-ve

hulumtuesve dhe qytetareumlve

Burimet nuk alokohen neuml meumlnyreuml efektive dhe nganjeumlhereuml mungojneuml mjete teuml

reumlndeumlsishme

Alokimi i burimeve nuk duket se ndjek njeuml model teuml qarteuml peumlr teuml tri njeumlsiteuml Numri i policeumlve

teuml trafikut nuk korrespondon me gjendjen neuml trafik - aksidentet e trafikut Eumlshteuml gjithashtu e

veumlshtireuml teuml shihet njeuml model i qarteuml peumlr alokimin e mjetevepajisjeve mes dhe brenda njeumlsive

Raporti mes numrit teuml policeumlve teuml trafikut dhe numrit teuml automjeteve radareumlve ose testeve teuml

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

28

alkoolit ndryshon neuml meumlnyreuml teuml konsiderueshme bie fjala Njeumlsia peumlr Kontrollin e

Autostradeumls ka meuml shumeuml automjete dhe policeuml sesa Njeumlsia e Prishtineumls ndash neuml raport me

numrin e aksidenteve

Peumlrveccedil keumlsaj njeumlsiteuml jo gjithmoneuml janeuml teuml pajisura siccedil duhet ndoneumlse disa pajisje teuml caktuara

dihet se janeuml kosto-efektive siccedil janeuml automjetet e pasheumlnuara kamerat dhe sistemet e radarit

Asnjeuml njeumlsi nuk ka pasur instrumente peumlr testimin e praniseuml seuml narkotikeumlve dhe veteumlm disa

kaneuml aparate peumlr testimin e alkoolit Alokimi i diskutuesheumlm i burimeve dhe mungesa e

mjeteve teuml reumlndeumlsishme janeuml faktoreuml qeuml pengojneuml efektivitetin (teuml bazuarit neuml rrezikshmeumlri

peumlrdorim kost-efektivdhe fleksibil teuml mjeteve) Neuml keumlteuml kontekst vlen teuml theksohet se rrugeumlt

neuml Kosoveuml nuk janeuml teuml pajisura me kamera teuml shpejteumlsiseuml keumlto kamera mund peumlrdoren peumlr teuml

zeumlvendeumlsuar disa nga aktivitetet meuml teuml kushtueshme teuml patrullimit

Nevoja peumlr teuml kryer detyra teuml tjera eumlshteuml njeuml faktor qeuml ndikon neuml disa njeumlsi meuml shumeuml se

neuml teuml tjerat

Policiseuml seuml trafikut nuk i lejohet gjithnjeuml teuml peumlrqendrohet neuml detyrat e tyre kryesore Policeumlt

nganjeumlhereuml - veccedilaneumlrisht neuml qytetet e meumldha - duhet teuml ndihmojneuml funksione teuml tjera brenda

forcave teuml policiseuml ose autoritete teuml tjera me sheumlrbime teuml ndryshme Kjo sigurisht ka pasoja

pozitive dhe negative Kjo mund teuml shihet si njeuml meumlnyreuml peumlr teuml peumlrdorur burimet neuml meumlnyreuml

fleksibile dhe efikase dhe peumlr trsquoi ofruar sheumlrbime teuml tjereumlve kur keumlto janeuml teuml nevojshme Nga

ana tjeteumlr kjo mund teuml pengojeuml gjithashtu efektivitetin e policiseuml seuml trafikut neuml kryerjen e

detyrave teuml tyre kryesore Disa nga keumlto probleme mund teuml reduktohen peumlrmes kritereve teuml

qarta planifikimit teuml peumlrmireumlsuar dhe bashkeumlpunimit meuml teuml ngushteuml mes njeumlsive teuml

ndryshme policore

Peumlr shkak teuml mungeseumls seuml dokumentacionit eumlshteuml e veumlshtireuml teuml thuhet qartas se teuml gjitha

kontrollet kryhen sistematikisht ose gjithnjeuml neuml vendet e duhura dhe neuml koheumln e duhur

Jo teuml gjitha njeumlsiteuml i regjistrojneuml vendet se ku janeuml kryer kontrollet Sipas mostreumls toneuml

NjRKRr-PR dhe NjKA i regjistrojneuml keumlto teuml dheumlna dhe keumlto njeumlsi kaneuml njeuml qasje teuml bazuar neuml

rrezik Shumica e kontrolleve (por jo teuml gjitha) kryhen neuml rrugeumlt apo vendet e duhura ku

rreziku peumlr aksidente eumlshteuml i larteuml Peumlr sa i peumlrket njeumlsiseuml tjeteumlr (NjRKRr-PE) nuk mund teuml

themi me siguri se cili eumlshteuml rezultati Bazuar neuml intervistat duket se sjellja eumlshteuml e ngjashme

por teuml dheumlnat neuml keumlteuml njeumlsi nuk janeuml teuml plota ose teuml besueshme

Gjetjet tona sugjerojneuml se kontrollet kryesore kryhen gjateuml diteumls Peumlrveccedilse teuml dheumlnat neuml

dispozicion nuk janeuml teuml mjaft teuml holleumlsishme sa peumlr teuml vlereumlsuar neumlse kontrollet kryhet

ploteumlsisht neuml koheumln e duhur Kur ne i studiuam meuml holleumlsisht teuml dheumlnat doli se koha e pikut

peumlr aksidente trafiku peumlrputhej faktikisht me koheumln kur patrullat e policiseuml seuml trafikut

peumlrfundoninfillonin ndeumlrrimet e tyre dhe rrjedhimisht nuk mund teuml ishin neuml vendet me

rrezik teuml larteuml

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

29

Shkurtimisht informatat neuml dispozicion nuk na e beumljneuml teuml lehteuml teuml kuptojmeuml se njeumlsiteuml

patrulluese neuml Kosoveuml i kryejneuml sistematikisht kontrollet efektive peumlr sa i peumlrket vendit dhe

koheumls

Policia e trafikut duhet meuml shumeuml teuml keteuml veumlmendje te ngasja e rrezikshme dhe gjithashtu

teuml kontrollojeuml standardet teknike teuml kamioneumlve dhe autobuseumlve

Kontrollet policore me teuml drejteuml i kushtojneuml shumeuml veumlmendje shpejteumlsiseuml por neuml teuml njeumljteumln

koheuml nuk i kushtohet veumlmendje e duhur aspekteve teuml tjera siccedil janeuml ngasja agresive dhe e

rrezikshme mosmbajtja e distanceumls ngasja neuml gjendje teuml dehur etj Fokusimi tek shpejteumlsia

shpjegohet me faktin se ajo me teuml veumlrteteuml eumlshteuml ndeumlr shkaqet kryesore teuml aksidenteve neuml

trafik por edhe sepse eumlshteuml njeuml lloj sjellje tradicionale dhe e lehteuml peumlr trsquou beumlreuml Mungesa e

kamerave dhe pajisjeve peumlr shpejteumlsineuml si dhe teuml analizave teuml duhura mbi shkaqet e

aksidenteve mund teuml jeteuml njeuml shpjegim tjeteumlr peumlr fokusimin te shpejteumlsia

Ashtu siccedil tregojneuml shumica e hulumtimeve - ne besojmeuml ndash se neuml peumlrgjitheumlsi eumlshteuml meuml efektive

teuml kontrollohen sjelljet e ngaseumlsve sesa automjetet Megjithateuml ka peumlrjashtime Kamioneumlt e

meumldhenj dhe autobuseumlt peumlrfshihen shpesh neuml aksidente trafiku me pasoja teuml meumldha Ne

kemi veumlrejtur se keumltyre automjeteve nuk iu kushtohet veumlmendja e duhur nga ana e policiseuml

seuml trafikut neuml disa njeumlsi Zakonisht kjo ka teuml beumljeuml me kushtet teknike teuml automjeteve teuml meumldha

komerciale siccedil eumlshteuml rasti neuml lidhje me mbingarkimin dhe mireumlmbajtjen

Ndeumlshkimet jo gjithhereuml aplikohen dhe menaxhohen siccedil duhet ndaj kundeumlrvajteumlsve

Policia e trafikut shpesh peumlrdoreuml gjoba teuml vogla si ndeumlshkime Ndeumlshkimet e tjera aplikohen

rralleuml peumlr dallim nga shumeuml vende teuml tjera Peumlr meuml tepeumlr shumica e gjobave shqiptohen

veteumlm peumlr njeuml numeumlr teuml kufizuar shkeljesh dhe nuk duket se e adresojneuml ndeumlshkimin e duhur

teuml bazuar neuml faktoreumlt e aksidenteve - siccedil janeuml mosmbajtja e distanceumls manovrimi i pasigurt

dhe pakujdesi teuml tjera neuml ngasje Moszbatimi i sistemit teuml ldquopikeumlve negativerdquo i ka motivuar

drejtpeumlrseumldrejti ngaseumlsit recidivisteuml peumlr teuml peumlrseumlritur kundeumlrvajtjet Neuml keumlteuml meumlnyreuml neuml

mungeseuml teuml qasjes parandaluese edhe ndeumlshkimet aplikohen mbi keumlteuml bazeuml

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

30

6 Rekomandimet

Peumlrvoja na tregon se numri i aksidenteve neuml trafik dhe pasojat e tyre mund teuml zvogeumllohen

Peumlr keumlteuml mund teuml nevojitet bashkeumlpunimi i ngushteuml mes autoriteteve peumlrgjegjeumlse njeuml sistem i

duhur informativ peumlrdorim efektiv i pajisjeve dhe menaxhim profesional dhe i bazuar neuml

rrezik neuml teuml gjitha nivelet

Ne rekomandojmeuml Drejtorin e Peumlrgjithsheumlm teuml Policiseuml seuml Kosoveumls qeuml

Teuml merr njeuml iniciativeuml peumlr peumlrmireumlsimin e sistemit ekzistues teuml informimit dhe ta beumljeuml

ateuml ploteumlsisht efektiv Po keumlshtu teuml konsiderojeuml futjen e njeuml baze gjitheumlpeumlrfshireumlse teuml teuml

dheumlnave duke ftuar paleumlt e ndryshme teuml interesit Peumlrfitimet nga ky mekanizeumlm do teuml

reflektonin neuml besueshmeumlrineuml e teuml dheumlnave si dhe peumlrdorimin e tyre neuml vendimet

strategjike dhe operative

Teuml peumlrmireumlsojeuml peumlrdorimin e teuml dheumlnave neuml meumlnyreuml qeuml teuml qarteumlsojeuml planifikimin vjetor

dhe teuml vendoseuml objektiva performance teuml qarta peumlr njeumlsi operative Kjo duhet teuml

peumlrfshijeuml analizeuml meuml teuml mireuml teuml teuml dheumlnave mbi aksidentet qeuml formojneuml njeuml pikeumlnisje

peumlr prioritetet dhe qasjet e reja neuml nivel operativ Kjo nga ana tjeteumlr e beumln teuml

reumlndeumlsishme qeuml policia e trafiku teuml nivel qendror teuml ngriteuml funksionet e duhura peumlr

monitorim dhe vlereumlsim

Teuml konsiderojeuml caktimin e meuml shumeuml politikave teuml policiseuml seuml trafikut dhe teuml ri-

konsiderojeuml alokimet ndeumlrmjet njeumlsive teuml ndryshme teuml policiseuml seuml trafikut

Teuml sigurojeuml se njeuml plan investimi peumlr pajisje kost-efektive eumlshteuml hartuar neuml njeuml

perspektiveuml teuml kornizeumls afat-mesme teuml shpenzimeve

Policia e trafikut teuml peumlrqendrohet seuml pari neuml detyrat e tyre kryesore parandalimi i

aksidenteve Ndihma peumlr funksionet e tjera teuml policiseuml dhe autoritetet tjera duhet teuml

planifikohet meuml mireuml neuml bashkeumlpunim me njeumlsiteuml e ndryshme policore Peumlr meuml tepeumlr

bashkeumlpunimi ndeumlrmjet funksioneve teuml ndryshme policore neuml nivel rajonal duhet teuml

peumlrmireumlsohet neuml meumlnyreuml qeuml teuml arrihet efikasitet meuml i larteuml neuml aktivitetet policore qeuml

ndeumlrlidhen me sistemin e trafikut

Teuml sigurohet qeuml aktivitetet e policiseuml seuml trafikut janeuml kryer neuml rrugeuml dhe vende

teumlrrezikshme Peumlr teuml qeneuml ploteumlsisht efektiv menaxhmenti lokal neuml fazeumln e

planifikimit duhet teuml prezantojeuml njeuml qasje fleksibile te ccedileumlshtja e orareve teuml puneumls etj

dhe

Teuml sigurohet qeuml policia e trafikut teuml peumlrqeumlndrohet edhe neuml sjelljet e tjera teuml ngaseumlsve

peumlrveccedilse te tejkalimi i kufizimit teuml shpejteumlsiseuml Njeuml qasje e planifikuar peumlr aktivitete teuml

peumlrforcuara policore neuml trafik duhet teuml merr prioritet teuml larteuml peumlr monitorimin e

sjelljes seuml ngaseumlsve (sikurse ngasja e rrezikshme mosmbajtja e distanceumls etj) Policia e

trafikut njeumlkoheumlsisht duhet teuml peumlrqendrohet meuml shumeuml neuml kriteret e automjeteve

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

31

komerciale (sidomos kamioneumlve dhe autobuseumlve) Masat e kujdesit teuml shtuar duhet teuml

zbatohen rregullisht nga ana e patrullave teuml trafikut

Gjithashtu ne rekomandojmeuml qeuml me qeumlllim teuml ngritjes seuml efektivitetit teuml ndeumlshkimeve gjobat

duhet teuml adresojneuml ndeumlshkimin e duhur bazuar neuml faktoreumlt e aksidenteve Sistemi i

ndeumlshkimeve duhet teuml peumlrmireumlsohet peumlrmes aplikimit teuml sistemit teuml pikeumlve negative Peumlr

trsquou peumlrballur me keumlteuml sfideuml neuml vendosjen e keumltij sistemi duhet teuml ndeumlrtohet bashkeumlpunimi

mes MPB-seuml dhe gjykatave

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

32

REFERENCAT

European Commission ldquoTowards a European road safety area policy orientations on road safety

2011-2020rdquo Brussels 2011

European Commission ldquoEuropean Transport Policy for 2010 Time to deciderdquo Brussels 2001

European Transport Safety Council (ETSC) Reducing Traffic Injuries Resulting From Excess and Inappropriate Speed Brussels 1995

European Transport Safety Council (ETSC) ldquoPolice enforcement strategies to reduce traffic casualties in Europerdquo Brussels 1999

European Transport Safety Council (ETSC) ldquoTransport safety performance indicatorsrdquo Brussels 2001

European Transport Safety Council (ETSC) Traffic Law Enforcement across the EU Brussels 2011

Organisation for Economic Co-Operation and Development (OECD) Safety on Roads - Whatrsquos The Vision 2002

Organisation for Economic Co-Operation and Development (OECD) Road Safety - Impact of New Technologies 2003

Organisation for Economic Co-Operation and Development (OECD) Towards Zero Ambitious Road Safety Targets and The Safe System Approach 2008

Rune Elvik Cost-Benefit Analyses of Police Enforcement ESCAPE 2001

ROSEBUD Road Safety and Environmental Benefit-Cost and Cost- Effectiveness Analysis for Use in Decision-Making 2003

World Health Organization (WHO) ldquoThe World Report on Road Traffic Injury Preventionrdquo Geneva 2004

World Health Organization (WHO) Global status report on road safety 2013 supporting a decade of action Geneva 2013

World Health Organization (WHO) Data systems a road safety manual for decision-makers and practitioners Geneva 2010

World Health Organization (WHO) ldquoSpeed management a road safety manual for decision-makers and practitionersrdquo Geneva 2008

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

33

SHTOJCA I

STRUKTURA ORGANIZATIVE E POLICISEuml SEuml KOSOVEumlS - NJEumlSITEuml E KOMUNIKACIONIT RRUGOR

Drejtoria e Peumlrgjithshme

Departamenti

peumlr Operacione

Departamenti

peumlr Kufi

Departamenti

peumlr Hetime

Departamenti

peumlr Mbeumlshtetje

Departamenti

peumlr Burime

Divizioni i Siguriseuml Publike

DR Prishtineuml

DR Pejeuml

DR Prizren

DR Gjilan

DR Ferizaj

DIVIZIONI I KOMUNIKACIONIT RRUGOR

DR Mitroviceuml

Njeumlsiteuml Rajonale teuml

Komunikacionit

Rrugor

Njeumlsia peumlr

Kontrollin e

Autostradeumls

Njeumlsia peumlr

menaxhimin e

materieve teuml

rrezikshme

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

34

SHTOJCA II

Qasshmeumlria e Policiseuml seuml Trafikut neuml informatat qeuml iu nevojiten peumlr planifikim operativ

Informatat peumlr planifikim operativ

Informata rreth faktoreumlve qeuml lidhen me aksidentet

Teuml dheumlna teuml dokumentuara qeuml tregojneuml nivelin e rrezikut Baza e krijuar e teuml dheumlnave peumlmes seuml secileumls policia e trafikut i identifikon faktoreumlt kryesoreuml teuml rrezikut neuml ateuml zoneuml

Faktori njeri

Faktori automjet

Vendndodhja e pikave teuml zeza

Kushtet atmosferike

Punimet neuml rrugeuml

Informata rreth pasojave teuml aksidenteve

Qasje neuml informata nga institucionet sheumlndeteumlsore dhe kompaniteuml e sigurimit

Informata rreth ngjarjevekushteve kurku mund teuml rriten rreziqet mund teuml rriten peumlr aksidente

Neuml meumlnyreuml qeuml teuml keteuml njeuml qasje teuml standardizuar peumlr informata lidhur me faktoreumlt e rrezikut peumlr zonat e rrezikut ndeumlr teuml tjera policia e trafikut duhet teuml keneuml informata rreth punimeve neuml rrugeuml dendeumlsiseuml seuml trafikut kushteve teuml motit MI dhe autoritet lokalekomunat duhet teuml peumlrfshihen

Informata rreth aktiviteteve teuml kryera nga policia e trafikut dhe ndeumlshkimeve teuml aplikuara

Informatat rreth monitorimitvlereumlsimit sistematik teuml sjelljeve neuml trafik aktivitetet e kryera teuml rezultojneuml me raportet e pas-operative

Teuml dheumlnat mbi aplikimin e ndeumlshkimeve ndaj kundeumlrvajteumlsve Numri i ndeumlshkimeveteuml leumlshuara duhet teuml beumlhet sipas ligjeve dhe rregullave teuml peumlrcaktuara Informatatnga gjykatat janeuml teuml nevojshme Informatatnga MPB rreth ngaseumlsve teuml ndeumlshkuar janeuml teumlnevojshme

Reagimi ndaj rezultateve teuml qasjeve dhe aktiviteteve teuml ndryshme

Peumlr teuml monitoruar performanceumln treguesit e aktiviteteve duhet miratuar Teuml dheumlnat qeuml do teuml mblidhen peumlrfshijneuml numrin e peumlrgjithsheumlm teuml kontrolleve teuml kryera numrin e ngaseumlsve teuml kontrolluar periudhat e ndryshme qeuml duhet teuml krahasohen etj

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

35

SHTOJCA III

Tabela 7 Numri i policeumlve teuml trafikut neumlpeumlr njeumlsi ndash gjateuml viteve

2010 2011 2012 2013 2014

NjKA 27 32 40

NjRKRr Prishtineuml 162 156 147 125 103

NjRKRr Gjilan 69 61 61 62 63

NjRKRr Ferizaj 59 55 54 54 54

NjRKRr Prizren 74 80 78 67 61

NjRKRr Pejeuml 88 91 90 83 83

NjRKRr Mitroviceuml Jug 71 71 72 57 58

NjRKRr Mitroviceuml Veri 27 44

Gjitheumlsej 523 514 529 507 506

(Burimi PK)

Tabela 8 Numri i aksidentevendeumlshkimeve 2010 -2014

Vitet 2010 2011 2012 2013 2014 Total

Aksidente fatale 158 130 116 104 111 619

Persona teuml vdekur 175 157 121 119 127 699

Aksidente me leumlndime 4326 4490 4555 4960 4876 23207

Persona teuml leumlnduar 7730 8321 8561 9817 9713 44142

Aksidente me deumlmemateriale 12594 13338 14044 13878 10333 64187

Aksidente lsquoGodit dhe ikrsquo 952 930 1039 1012 980 4913

Gjitheumlsej aksidente 18030 18888 19754 19954 16300 92926

Tiketa (Gjoba) 254849 276897 247788 286922 319332 1386556

(Burimi PK)

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

36

Tabela 9 Teuml dheumlnat rreth aksidenteve fatale dhe personave teuml vdekur sipas rajoneve (janar ndash

dhjetor 2013)

2013 Prishtineuml Mitroviceuml Pejeuml Prizren Ferizaj Gjilan Autostradeuml Total

Aksidfatale 35 9 26 12 10 10 2 104

Teuml vdekur 40 12 33 12 10 10 2 119

(Burimi PK)

Diagrami 1 Veprimet e ngaseumlsve si faktoreuml kontribues teuml aksidenteve (2013)

Diagrami 2 Aksidentet sipas pjeseumls seuml rrugeumls (2013)

0 500 1000 1500 2000 2500 3000 3500 4000 4500 5000

Manipulimi i pasigurt

Mosmbajtja e distanceumls

Mospeumlrshtatja e shpejteumlsiseuml

Kyqje e pasigurteuml neuml rrugeuml

Ndeumlrrim i shiritave

Kthim leumlvizje prapa

Mosrespektim i peumlrpareumlsiseuml seuml kalimit

Anashkalimtejlakim i parregullt

Tejkalim i shpejteumlsiseuml seuml kufizuar

0 2000 4000 6000 8000

10000 12000 14000 16000

2012

2013

Page 20: Raporti_-_Policia_e_Trafikut_220406.pdf

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

14

4 A i kryen policia e trafikut sheumlrbimet neuml meumlnyreuml

efektive

41 Si teuml matet efektiviteti i policiseuml seuml trafikut

Qeumlllimi i peumlrgjithsheumlm peumlr policineuml e trafikut seuml bashku me autoritetet e tjera peumlrgjegjeumlse siccedil

kemi peumlrmendur eumlshteuml teuml minimizohen aksidentet e trafikut dhe teuml ndihmohet peumlr njeuml mjedis

teuml sigurt teuml trafikut Shtrohet pyetja se si duhet teuml veprojeuml policia e trafikut peumlr teuml

peumlrmbushur neuml meumlnyreumln meuml teuml mireuml teuml mundshme keumlto objektiva Peumlrveccedil keumlsaj a eumlshteuml fare

e mundur teuml maten rezultatet e policiseuml seuml trafikut peumlr shkak teuml faktoreumlve teuml tjereuml qeuml ndikojneuml

neuml veumlllimin dhe karakterin e ldquoaksidenteverdquo

Zvogeumllimi i aksidenteve teuml reumlnda teuml trafikut eumlshteuml njeuml lloj mateumlsi qeuml tregon peumlr rezultatin e

peumlrgjithsheumlm se neuml ccedilrsquomeumlnyreuml operojneuml autoritetet peumlrgjegjeumlse rrugore ose teuml policiseuml seuml

trafikut Megjithateuml eumlshteuml matje shumeuml e peumlrgjithshme qeuml varet nga shumeuml faktoreuml siccedil janeuml

rrugeumlt dhe moti sjelljet e ngaseumlsve numri i automjeteve dhe gjendja e tyre angazhimi i

autoriteteve tjera rregullimi aktual kushtet financiare etj

Ekzistojneuml edhe matje teuml tjera teuml zakonshme Mund teuml studiohen neumlse mjetet e teuml duhura janeuml

neuml dispozicion dhe neumlse ato janeuml peumlrdorur neuml meumlnyreuml efektive peumlr shembull a janeuml peumlrdorur

kamerat e shpejteumlsiseuml dhe radareumlt aty ku do teuml shtonin meuml shumeuml vlereuml (rreziku i larteuml peumlr

aksidentet e trafikut peumlr shkak teuml shpejteumlsiseuml seuml automjetit) a beumlhen teste alkooli ku do teuml

shtonin meuml shumeuml vlereuml etj Gjithashtu mund teuml shqyrtohen neumlse njeumlsiteuml e kontrollit neuml koheuml

teuml duhur sigurojneuml autoritetet peumlrgjegjeumlse rrugore me propozime peumlr ndryshimin e

kufizimeve teuml shpejteumlsiseuml veumlnien e shenjave paralajmeumlruese riparimin e rrugeumlve largimin e

pengesave neuml rrugeuml etj

Mund edhe teuml matet meumlnyra se si shpeumlrndahen burimet neuml koheuml dhe neuml hapeumlsireuml Idealisht

mjetet e duhura duhet peumlrdorur peumlr teuml kontrolluar gjeumlrat e duhura neuml koheumln e duhur dhe

vendin e duhur Aktivitetet e patrullimit neuml koheuml dhe hapeumlsireuml duhet teuml ndeumlrlidhen sa meuml

shumeuml qeuml teuml jeteuml e mundur me ateuml se kur dhe ku ndodhin aksidentet e trafikut

Kundrejt propozimeve teuml meumlsipeumlrme mund teuml shtrohet pyetja A eumlshteuml e mundur qeuml policia

e trafikut teuml punojeuml meuml mireuml apo meuml dobeumlt a eumlshteuml policia e trafikut neuml gjendje teuml meumlsojeuml dhe

a janeuml neuml gjendje teuml marrin vendime ccedilfareuml teuml beumljneuml dhe si teuml beumlhet Peumlrgjigja e qarteuml peumlr teuml

gjitha keumlto pyetje eumlshteuml pozitive Eumlshteuml e reumlndeumlsishme teuml theksohet se megjithateuml asnjeuml matje

nuk eumlshteuml e peumlrsosur dhe e ploteuml vetvetiu Ccedileumlshtje kryesore eumlshteuml qeuml teuml peumlrdoren informatat

dhe teuml dheumlnat relevante teuml besueshme dhe qeuml janeuml neuml gjendje trsquoi ofrojneuml policiseuml seuml trafikut

udheumlzime se si teuml punojneuml meuml zgjuar ndash teuml jeneuml meuml efektiv - neuml meumlnyreuml qeuml trsquoi afrohen qeumlllimit

qeuml teuml ndikojneuml neuml numrin e aksidenteve fatale

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

15

42 A i ka policia e trafikut mjetet e duhura qeuml teuml jeteuml efektive

Peumlr shkak se rreziku i aksidenteve peumlrcaktohet nga faktoreuml teuml ndrysheumlm policia e trafikut

duhet teuml peumlrdoreuml mjete teuml llojllojshme peumlr teuml adresuar vendimet ndikuese mbi kufizimet e

shpejteumlsiseuml dhe shenjat paralajmeumlruese dhe meuml drejtpeumlrdrejteuml peumlrmes masave teuml ndryshme

teuml kontrollit teuml trafikut siccedil janeuml kamerat peumlr shpejteumlsi radareumlt testet e alkoolit kontrollet e

automjeteve dhe teuml flukseve teuml trafikut gjendjen e rrugeumlve dhe sjelljet e ngaseumlsve35

Neuml meumlnyreuml qeuml teuml keteuml qasjen direkte neuml meumlnyreuml efektive policia e trafikut duhet teuml

Orientojeuml peumlrpjekjet e tyre neuml

- Vendndodhjet me rrezik teuml larteuml rrugeumlt apo vendet ku aksidentet mund teuml

ndodhin

- Neuml koheumln diteumlt dhe oreumlt me rrezik teuml larteuml kur aksidentet mund teuml jeneuml meuml teuml

shpeshta

- Vendndodhjet me rrezik ad-hoc neuml koheuml teuml caktuar (ngjarje teuml peumlrkohshme)

Fokusojeuml kontrollet neuml faktoreumlt qeuml ndeumlrlidhen me aksidente si

- Sjellja e ngaseumlsve me rrezik teuml larteuml

- Faktoreumlt mekanik teuml rrezikut teuml larteuml te automjetet veccedilaneumlrisht kamioneumlt e

meumldhenj

- Rrugeumlt me rrezik teuml larteuml dhe kushtet e motit

Aplikojeuml ndeumlshkime teuml duhura peumlr ata qeuml keumlrceumlnojneuml sigurineuml neuml trafik peumlrmes

- Paralajmeumlrimeve verbale apo teuml dokumentuara dhe llojeve teuml ndryshme teuml

gjobave etj

Peumlr teuml qeneuml efektive policia e trafikut duhet teuml keteuml punonjeumls kompetent dhe pajisje teuml

duhura automjete teuml pajisura mireuml (teuml shenjeumlzuara dhe teuml pashenjeumlzuara) motoccedilikleta

radareuml dhe teste teuml alkoolit Neuml shumeuml vende policia e trafikut eumlshteuml e pajisur edhe me

helikoptereuml kamera teuml shpejteumlsiseuml teste kundeumlr narkotikeumlve etj36 Peumlrvoja neuml BE dhe vende teuml

tjera tregon se kamerat e shpejteumlsiseuml teuml cilat ofrojneuml deumlshmi fotografike teuml pranueshme peumlr

gjykata janeuml shumeuml kost-efektive37

PK-ja peumlrdoreuml tregues teuml ndrysheumlm neuml meumlnyreuml qeuml teuml ndajeuml burimet e tyre neuml meumlnyreuml efektive

35 Ky seksion bazohet neuml literatura teuml ndryshme peumlr praktika teuml mira teuml kontrollit teuml trafikut si dhe dokumente

dhe politika nga vende teuml ndryshme dhe nga Policia e Kosoveumls 36 Patrullimi me helikopter peumlrdoret neuml veccedilanti neuml rrethana selektive Helikoptereumlt mund teuml peumlrdoren gjithashtu

peumlr kujdesin post-aksidental PK-ja nuk eumlshteuml e pajisur me mjet teuml tilleuml Mungojneuml edhe instrumentet peumlr testimin e praniseuml seuml narkotikeumlve

37 European Transport Safety Council (ETSC) Reducing Traffic Injuries Resulting from Excess and Inappropriate Speed (Brussels 1995) fq 28

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

16

Ne kemi ekzaminuar teuml dheumlnat e ndryshme - neuml lidhje me zyrtareumlt policoreumlpolicineuml e

trafikut

Tabela 3 Teuml dheumlnat peumlr aksidentet automjetet kundrejt burimeve teuml policiseuml

2010 2011 2012 2013 2014

Numri i automjeteve teuml regjistruara 178798 205366 212851 272107 288828

Numri i aksidenteve 18030 18888 19754 19954 16300

Numri i aksidenteve fatale 158 130 116 104 111

Numri i teuml vdekurve 175 157 121 119 127

Numri i personave teuml leumlnduar 7730 8321 8561 9817 9713

Numri i zyrtareumlve policoreuml 7191 7205 7269 7326 7686

Numri i zyrtareumlve policoreuml teuml trafikut 523 514 529 507 506

Duket fare qarteuml se numri i policeumlve teuml trafikut nuk e ka ndjekur trendin e aksidenteve dhe

automjeteve Ne kemi marreuml neuml konsiderateuml edhe burimet peumlr njeumlsiteuml e veccedilanta

Tabela 4 Numri i kilometrave teuml mbuluara nga policia e trafikut burimet neuml njeumlsiteuml

peumlrkateumlse teuml policiseuml seuml trafikut mjetet e kontrollit teuml disponueshme (2014)

Njeumlsia Kilometrat e

mbuluara Zyrtareumlt e

policiseuml Automjetet e shenjeumlzuara

Automjetet civile

Radareuml Testues teuml

alkoolit

NjRKRr-PR 341 108 6 1 5 5

NjRKRr-PE 380 82 13 0 6 3

NJKA 104 33 6 0 10 2

Siccedil shihet shpeumlrndarja e burimeve nuk duket se e peumlrcjelleuml njeuml model teuml qarteuml peumlr teuml tre

njeumlsiteuml Peumlr shkak teuml bazeumls seuml paqarteuml peumlr alokim numri i policeumlve teuml trafikut nuk

korrespondon me kushtet e trafikut respektivisht aksidentet As numri i automjeteve teuml

shenjeumlzuara apo sistemet e radareumlve nuk ndeumlrlidhen me numrin e policeumlve apo aksidentet e

trafikut Numri i radareumlve neuml NjKA mund pjeseumlrisht teuml shpjegohet me faktin se eumlshteuml njeumlsi

patrulluese e autostradeumls (neumlse kjo eumlshteuml shpeumlrndarja optimale e keumlsaj pajisje ateumlhereuml eumlshteuml

njeuml ccedileumlshtje tjeteumlr)

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

17

Eumlshteuml po keumlshtu veumlshtireuml teuml shihet njeuml model i qarteuml i shpeumlrndarjes seuml burimeve ndeumlrmjet dhe

brenda njeumlsive Raporti midis numrit teuml policeumlve teuml trafikut dhe numrit teuml automjeteve

radareumlve apo testuesve teuml alkoolit ndryshon neuml meumlnyreuml teuml konsiderueshme peumlr shembull

NjKA ka meuml shumeuml automjete dhe meuml shumeuml policeuml sesa NjRKRr-PR neuml raport me

aksidentet e trafikut Njeuml shpjegim i mundsheumlm por jo shterues eumlshteuml faktori gjeografik

(qytetet neuml raport me fshatet)

Vlen teuml theksohet se veteumlm njeuml njeumlsi kishte qasje neuml njeuml automjet civil teuml pashenjeumlzuar edhe

pse neumlse automjetet e tilla peumlrdoren siccedil duhet - sipas peumlrvojeumls ndeumlrkombeumltare ndash ateumlhereuml ato

janeuml mjaft efektive neuml identifikimin e ngaseumlsve agresiveuml

Peumlr meuml tepeumlr veteumlm disa automjete teuml policiseuml seuml trafikut janeuml teuml pajisura me radareuml dhe

testues peumlr alkool38 Rrjedhimisht eumlshteuml e pamundur qeuml patrullat teuml kryejneuml teste teuml tilla seuml

paku jo peumlrnjeumlhereuml (neuml teuml njejteumln koheuml) Kjo ka mundeumlsi teuml pengojeuml efektivitetin e kontrolleve

teuml trafikut meqeuml shpejteumlsia dhe ldquongasja neumln ndikimin e alkoolit barnave dhe narkotikeumlverdquo

janeuml gjithashtu shkaktareuml teuml aksidenteve neuml trafik39

Kontrollet e kufizuara teuml alkoolitnarkotikeumlve janeuml njeuml e meteuml e kontrolleve qeuml e reduktojneuml

cileumlsineuml e teuml dheumlnave mbi shkaqet qeuml qeumlndrojneuml pas aksidenteve

Peumlrveccedil informatave teuml dheumlna neuml tabeleumln e meumlsipeumlrme ne kemi gjetur mangeumlsi teuml tjera neuml

pajisje bie fjala automjetet nuk janeuml teuml pajisura me shenjat paralajmeumlruese (si stop policia

ngadaleumlso rrezik neuml rrugeuml etj) Asnjeuml prej njeumlsive nuk kishte qasje neuml motoccedilikleta ndoneumlse

mjetet e tilla zakonisht shihen si mjaft efektive peumlr kontrollin e trafikut Peumlr meuml shumeuml

kamerat e shpejteumlsiseuml qeuml nga shumeuml hulumtues janeuml pareuml si mjet shumeuml efikas peumlr uljen e

rrezikut teuml aksidenteve teuml trafikut (dhe numrin e zyrtareumlve teuml nevojsheumlm peumlr kontrolle) nuk

janeuml peumlrdorur neuml asnjeuml njeumlsi kryesisht peumlr shkak teuml argumenteve se keumlrkojneuml investime

fillestare

Policia e trafikut peumlrdoreuml meumlnyra leumlvizeumlse dhe joleumlvizeumlse (statike) peumlr patrullim Teuml dyja

meumlnyrat i kaneuml epeumlrsiteuml dhe teuml metat e tyre40 Aktivitetet joleumlvizeumlse teuml kontrollit janeuml meumlnyreuml

e duhur neuml raste teuml bazuara neuml rrezik teuml veccedilanteuml (peumlrqendrimi masiv i peumlrpjekjeve teuml

kontrollit teuml trafikut neuml koheuml dhe vend teuml caktuar) ose kryhen neuml vende ose rrugeuml ku

aksidentet historikisht janeuml teuml zakonshme Patrullimet leumlvizeumlse janeuml meumlnyreuml e mireuml peumlr

zbulimin e sjelljeve teuml ccedilrregullta teuml ngaseumlsve qeuml mund teuml ndodhin edhe neuml vende ku

aksidentet janeuml meuml pak teuml zakonshme Shumica e aktiviteteve teuml patrullimit nga keumlto njeumlsi

kryhen peumlrmes patrullimeve joleumlvizeumlse Peumlrjashtime beumljneuml patrullimet e rralla teuml kryera nga

38 Neuml raportin e IPK-seuml peumlr ldquoVlereumlsimin e menaxhimit teuml trafikut rrugor nga PK-jardquo (2014) eumlshteuml theksuar se

shumica e radareumlve janeuml jo-funksionaleuml 39 Sipas OJQ-seuml ldquoLabyrinthrdquo nuk ka numeumlr teuml sakteuml peumlr peumlrdoruesit e narkotikeumlve neuml Kosoveuml Ekzistojneuml

vlereumlsime teuml peumlrafeumlrta teuml peumlrdoruesve qeuml sillen mes 10000 - 15000 individeumlve dhe nga keumlta rreth 4000 ndash 5000 besohet teuml jeneuml peumlrdorues teuml heroineumls

40 Rune Elvik Cost-Benefit Analyses of Police Enforcement (ESCAPE 2001) fq 14

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

18

automjeti me targa civile neuml NjRKRr-PR Peumlrveccedil keumlsaj neuml rrugeumlt e qytetit teuml Prishtineumls eumlshteuml

e zakonshme qeuml patrullimet teuml kryhen dhe neuml keumlmbeuml ose me biccedilikleta Nuk ka qeneuml e

mundur qeuml ZAP-i teuml vlereumlsojeuml performanceumln e tyre por ka mundeumlsi qeuml biccedilikletat ndash sidomos

neuml qytetet e meumldha - teuml jeneuml mjet efektiv neuml disa raste Peumlr meuml shumeuml gjithnjeuml mund teuml themi

se patrullimi neuml keumlmbeuml peumlrmbush funksionet parandaluese neuml kuptim meuml teuml gjereuml (meuml pak teuml

matsheumlm)

43 A peumlrdoren mjetet neuml dispozicion peumlr qeumlllimin e tij

kryesor

Policeumlt e trafikut nganjeumlhereuml duhet trsquoiu ndihmojneuml funksioneve tjera peumlrbrenda forcave teuml

policiseuml ose trsquoiu ndihmojneuml autoriteteve tjera me sheumlrbime teuml ndryshme Kjo natyrisht se ka

pasoja edhe pozitive edhe negative Kjo mund teuml shihet si njeuml meumlnyreuml fleksibile por

njeumlkoheumlsisht mund ta pengojeuml efektivitetin e policiseuml seuml trafikut peumlr kryerjen e detyrave teuml

tyre kryesore41

Teuml tre njeumlsiteuml e trafikut nuk ishin teuml angazhuara neuml meumlnyreuml teuml vazhdueshme neuml veprimtari teuml

tilla mbeumlshteteumlse NjKA ishte neuml gjendje qeuml trsquoi koncentrojeuml ploteumlsisht burimet e veta neuml

detyreumln e vet primare - neuml gjeumlra tjera teuml ngjashme ndash dhe ndoshta ka nevojeuml peumlr meuml pak policeuml

dhe automjete peumlr ta mbajtur keumlteuml nivel teuml kontrollit

Sipas peumlrllogaritjeve tona neuml ccedildo diteuml teuml vitit 2013 neuml NjRKRr-PR mesatarisht rreth peseuml peumlr

qind teuml zyrtareumlve policoreuml nuk ishin neuml dispozicion peumlr kontrollin e trafikut42

Marreuml parasysh gjendjen neuml trafik dhe zhvillimin e aksidenteve na beumln teuml kuptojmeuml se

veumlllimi i puneumls - ose pengesat peumlr teuml qeneuml efektiv - janeuml rritur meuml shumeuml peumlr NjRKRr-PR sesa

peumlr dy njeumlsiteuml e tjera Keumlshtu qeuml duke krahasuar numrin e aksidenteve dhe teuml policeumlve teuml

trafikut neuml Prishtineuml ne kemi veumlrejtur se ndash peumlrkundeumlr ngarkeseumls ndash numri i policeumlve eumlshteuml

zvogeumlluar (nga 147 sa ishin neuml vitin 2012 neuml 103 neuml vitin 2014)43

Peumlr trsquoi peumlrballuar sfidat e tilla duhet ulur ambiciet duhet rritur efikasitetin (teuml punohet meuml

mireuml dhe meuml zgjuar) ose teuml shtohen burime si peumlr shembull peumlrmes rialokimit teuml burimeve

ose duke peumlrdorur kamera Bazuar neuml veumlzhgimet tona ne nuk kemi mundur teuml gjejmeuml

deumlshmi teuml forta peumlr rritjen e efikasitetit apo peumlr burime shteseuml gjateuml periudheumls seuml ekzaminuar

41 Policia e Kosoveumls intervista me menaxhmentin e policiseuml seuml trafikut (prill 2014) ekzaminimi i dokumenteve teuml

ndryshme teuml tjera si komunikime elektronike plane etj 42 Analiza fillestare tregon se ccedildo diteuml rreth peseuml policeuml teuml trafikut kaneuml qeneuml teuml angazhuar neuml mbeumlshtetjen e

institucioneve teuml tjera peumlr ngjarje teuml ndryshme si peumlrcjellje peumlr delegacione protesta teuml ndryshme ngjarje sportive etj Me rastin e tubimeve dhe ngjarjeve teuml ndryshme burimet e angazhuara peumlr patrullimin e trafikut ridrejtohen peumlr teuml siguruar keumlto ngjarje duke braktisur vendet ku patrullimet eumlshteuml dashur teuml kryhen Gjateuml keumltyre ngjarjeve atje kryesisht eumlshteuml fluks i madh i automjeteve dhe ka rreziqe meuml teuml meumldha peumlr aksidente apo probleme tjera teuml trafikut

43 Teuml shihet ldquoShtojca IIIrdquo (tabela 7)

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

19

peumlr NjRKRr-PR Kjo sugjeron se ldquozgjidhjardquo e sfideumls peumlr NjRKRr-PR ka qeneuml qeuml teuml ulen

ambiciet peumlr kontrollin e trafikut44 Dy njeumlsiteuml tjera nuk kaneuml qeneuml teuml detyruara qeuml teuml

peumlrballen me teuml njeumljteumln situateuml45

44 A janeuml kryer kontrollet neuml vendet e duhura

Teuml gjendesh neuml vendin e duhur me rrezik teuml larteuml - peumlr teuml kontrolluar - eumlshteuml vendimtare peumlr

njeuml polici teuml efektshme teuml trafikut46 Ne kemi studiuar trajteumln gjeografike teuml aksidenteve neuml

kuadeumlr teuml tri rajoneve dhe kemi krahasuar ateuml me shpeumlrndarjen e kontrolleve teuml kryera Ne

gjithashtu kemi ekzaminuar edhe shkaqet e aksidenteve

Teuml ashtuquajturat ldquopika teuml zezardquo janeuml vende apo rrugeuml ku aksidentet e trafikut ndodhin

shpesh Neuml harteumln e meumlposhtme janeuml paraqitur keumlto pika neuml njeumlreumln prej tri rajoneve (NjRKRr-

PR)

44 Kjo situateuml vlen veccedilaneumlrisht peumlr rrugeumln drejt pikeumls seuml vendkalimit kufitar neuml Mutivodeuml ku nuk ushtrohen

kontrolle 45 NjRKRr-PE nuk ka ofruar ndonjeuml teuml dheumlneuml peumlr keumlteuml por sipas zyrtareumlve numri eumlshteuml meuml i uleumlt se neuml Prishtineuml

dhe nuk eumlshteuml rritur aq shumeuml 46 Sipas praktikave teuml mira veteumlm prania e policiseuml seuml trafikut neuml vende teuml duhura - edhe pa kontrolluar fare -

eumlshteuml e nevojshme qeuml ngaseumlsit teuml jeneuml teuml kujdessheumlm dhe ka karakter parandalues

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

20

Ccedilfareuml kemi gjetur NjRKRr-PR mban teuml dheumlna teuml tilla qeuml demonstrojneuml se kontrollet e keumlsaj

njeumlsie janeuml teuml orientuara deri neuml njeuml maseuml teuml madhe - por jo ploteumlsisht ndash kundrejt ldquopikave teuml

zezardquo Disa prej keumltyre pikave iu jepet veumlmendja e duhur ndeumlrsa teuml tjerat peumlr arsye teuml

ndryshme neglizhohen ose iu jepet njeuml veumlmendje meuml e uleumlt

NjRKRr-PE nuk peumlrdoreuml orare kohore peumlr ta specifikuar vendin se ku duhet teuml veprojneuml

njeumlsiteuml e patrullimit peumlrderisa i kryejneuml kontrollet Personat qeuml intervistuam nga kjo njeumlsi

kaneuml theksuar se aktivitetet patrulluese kryesisht kryhen neuml bazeuml teuml vlereumlsimit peumlrvojeumls dhe

gjykimit teuml njeumlsive patrulluese

Neuml aneumln tjeteumlr kontrollet neuml NjKA ushtrohen neuml vende teuml ndryshme teuml peumlrcaktuara meuml pareuml

neuml teumlreuml traseneuml

45 A janeuml kryer kontrollet neuml koheumln e duhur

Puna e patrullimeve neuml terren beumlhet neuml tri ndeumlrrime Ndeumlrrimet e patrullave peumlr shkak teuml

mungeseumls seuml automjeteve beumlhen neuml zyra teuml njeumlsive dhe gjateuml asaj periudhe asnjeuml rrugeuml

rajonale dhe magjistrale nuk mbulohet me njeumlsi patrulluese47

Neuml tabeleumln e meumlposhtme eumlshteuml paraqitur numri i peumlrgjithsheumlm i aksidenteve teuml regjistruara

teuml trafikut neuml tri regjionet peumlr vitet 2012 dhe 2013 si dhe koheumln kur ndodhen aksidentet gjateuml

24 oreumlve

Tabela 5 Aksidentet e trafikut sipas rajoneve dhe koheumln kur kaneuml ndodhur

Koha gjateuml diteumls

Prishtineuml Pejeuml NjKA

2012 2013 2012 2013 2012 2013

06-10 1299 1365 358 383 Nuk ka shifra 12

10-14 2439 2635 827 791 32

14-18 2730 3036 870 785 29

18-22 1522 1741 624 399 8

22-02 493 563 201 153 10

02-06 208 256 77 63 8

Total 8691 9596 2957 2574 99

Siccedil shihet meuml larteuml shumica e aksidenteve ndodhin gjateuml diteumls Meuml shumeuml se frac34 e aksidenteve

kaneuml ndodhur midis oreumls 06-22 dhe pothuajse aq shumeuml midis oreumls 12-20

47 Kjo peumlrfshineuml periudheumln kohore nga 1430 ndash 1530 kur ndodhin meuml seuml shumti aksidentet dhe 2230 ndash 2330 0630

ndash 0730

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

21

Duke u bazuar neuml intervista orare teuml puneumls dhe neuml teuml dheumlna tjera teuml regjistruara gjetjet tona

sugjerojneuml se kontrollet kryhen gjateuml diteumls

Kur ne studiuam shifrat meuml holleumlsisht rezultoi se neuml fakt koha e ldquopikutrdquo peumlr aksidente teuml

trafikut korrespondonte me koheumln kur patrullat e policiseuml seuml trafikut kishin filluarpeumlrfunduar

ndeumlrrimet e tyre teuml puneumls dhe rrjedhimisht nuk kaneuml mundur teuml jeneuml neuml vende me rreziqe teuml

larta Peumlrderisa keumlto teuml dheumlna nuk ishin teuml njohura ose teuml pakteumln nuk janeuml ekzaminuar nga

njeumlsiteuml ata nuk kaneuml qeneuml neuml dijeni peumlr pasojat e orareve teuml tyre kohore apo peumlr periudhat e

ndeumlrrimit

Sipas policiseuml seuml trafikut ata peumlrpiqen qeuml teuml jeneuml teuml informuar mireuml peumlr ngjarjet madhore qeuml

kaneuml gjasa teuml shkaktojneuml probleme neuml trafik dhe neuml peumlrputhje me rrethanat i alokojneuml

burimet Ne nuk kemi arsye peumlr teuml mos besuar se kjo eumlshteuml keumlshtu por konfirmimi i keumlsaj

nuk ka qeneuml i mundur teuml beumlhet brenda fusheumlveprimit teuml keumltij auditimi

Po ashtu ne nuk kemi qeneuml neuml gjendje qeuml teuml ekzaminojmeuml se a janeuml peumlrdorur ldquomjetet e

duhurardquo neuml koheumln e duhur Sa peumlr ilustrim neuml shumeuml vende eumlshteuml procedureuml standarde qeuml teuml

kontrollohet se a po respektohen kufizimet e shpejteumlsiseuml afeumlr shkollave dhe ccedilerdheve neuml

koheuml teuml caktuar (kur fillojneuml meumlsimet neuml shkolla pas pushimeve verore) Gjithashtu eumlshteuml e

zakonshme qeuml policia e trafikut teuml peumlrdoreuml teste teuml alkoolit (narkotikeumlve) neuml koheumlt kur gjasat

qeuml drejtuesit e automjeteve teuml jeneuml neumln ndikim teuml keumltyre substancave eumlshteuml e larteuml (diteumlt e

shtuna apo teuml diela pas mesnate neuml afeumlrsi teuml vendeve teuml peumlrshtatshme) Keumlto janeuml shembuj teuml

gjeumlrave teuml cileumlt nuk kemi qeneuml neuml gjendje qeuml trsquoi ekzaminojmeuml peumlr shkak teuml mungeseumls seuml teuml

dheumlnave

46 A janeuml kontrolluar gjeumlrat e duhura

Peumlr teuml qeneuml efektiv duhet teuml kontrollohen gjeumlrat e duhura automjetet ose ngaseumlsit dhe meuml

konkretisht ccedilfareuml lloji teuml sjelljes apo ccedileumlshtje teknike Peumlrvojat ndeumlrkombeumltare japin

udheumlzime peumlrveccedilqeuml edhe kushtet lokale dhe meumlsimet gjithmoneuml duhet teuml merren parasysh

Meqeneumlse kualiteti dhe inspektimi i automjeteve eumlshteuml peumlrmireumlsuar duksheumlm sjellja e

ngaseumlsve eumlshteuml shkaku absolut dominues i aksidenteve teuml trafikut qeuml konfirmohet edhe nga

statistikat e DKRr48 Peumlrjashtime ka te kamioneumlt e meumldhenj Megjithateuml peumlrvoja tregon se

problemet qeuml kaneuml teuml beumljneuml me goma prishjet dhe mbingarkesat nuk janeuml teuml pazakonta etj

Sipas zyrtareumlve teuml DKRr ata i kaneuml ekzaminuar shkaqet e aksidenteve neuml meumlnyreuml qeuml meuml

tepeumlr trsquoi fokusojneuml kontrollet Ata kaneuml gjetur se tejkalimi i shpejteumlsiseuml eumlshteuml shkak i

48 Eumlshteuml e reumlndeumlsishme teuml theksohet se rreziku nga sjelljet e ngaseumlsve mbetet faktor vendimtar i aksidenteve neuml

Kosoveuml Sipas IPK-seuml (Raport inspektimi 05201410) neuml vitin 2012 edhe automjetet e policiseuml ishin peumlrfshireuml neuml 312 aksidente ndeumlrsa 170 prej tyre janeuml shkaktuar nga zyrtareumlt e policiseuml Ndeumlrsa neuml vitin 2013 automjetet e policiseuml ishin peumlrfshireuml neuml 287 aksidente ku neuml 143 raste fajtoreuml ishin policeumlt Shkaku meuml i zakonsheumlm i aksidenteve peumlr teuml dy periudhat eumlshteuml manovrimi i pasigurt i automjeteve nga policia

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

22

zakonsheumlm dhe si pasojeuml e keumlsaj i kaneuml dheumlneuml prioritet teuml larteuml kontrollit teuml shpejteumlsiseuml

Megjithkeumlteuml ka edhe faktoreuml tjereuml qeuml sipas studimeve ndeumlrkombeumltare dhe statistikave teuml

DKRr-seuml janeuml mjaft teuml zakonsheumlm siccedil janeuml ngasja agresive dhe mosmbajtja e distanceumls gjateuml

ngasjes

Peumlr ta matur shpejteumlsineuml patrullat kryesisht vendosen neuml rrugeuml teuml drejta ngaqeuml aty ekziston

rreziku peumlr tejkalim teuml shpejteumlsiseuml Ne kemi gjetur edhe praktika teuml mira neuml kryerjen e

kontrollit teuml shpejteumlsiseuml neuml koheuml teuml duhur neuml vende me rrezik teuml larteuml Keumlto masa ndeumlrmerren

edhe aty ku rreziku i aksidenteve teuml trafikut eumlshteuml mesatar apo i uleumlt (autostrada jashteuml oreumlve

teuml pikut)

Peumlr identifikimin e shkeljeve neuml trafik (tejkalimin e shpejteumlsiseuml) njeumlsiteuml patrulluese

bashkeumlpunojneuml ngushteuml mes tyre qeuml eumlshteuml njeuml praktikeuml tjeteumlr e mireuml

Megjithateuml disa aktivitete teuml kontrollit apo mbikeumlqyrjes - sipas veumlzhgimeve tona ndash janeuml kryer

neuml udheumlkryqe teuml cilat janeuml teuml rregulluara me semaforeuml dhe rrethrrotullime ku aksidentet

shpesh ndodhin49

Foto 1 Zyrtareumlt policoreuml teuml vendosur mbi ureuml neuml autostradeuml duke identifikuar automjetet qeuml

tejkalojneuml kufizimin e shpejteumlsiseuml

49 Neuml qytetin e Prishtineumls i kemi identifikuar dy udheumlkryqe ku kaneuml ndodhur aksidente fatale dhe ku patrullat e

policiseuml rralleumlhereuml janeuml teuml vendosura Vlen teuml peumlrmendet se brenda NjRKRr-PR ekziston njeuml neumln-njeumlsi e veccedilanteuml qeuml eumlshteuml peumlrgjegjeumlse veteumlm peumlr qytetin

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

23

Foto 2 Pika ndaluese e vendosur nga patrulla tjeteumlr policore peumlr trsquoi ndaluar ngaseumlsit e

identifikuar meuml pareuml

Gjateuml intervistave me zyrtareumlt e policiseuml seuml trafikut kuptuam se peumlrveccedil faktorit shpejteumlsi

shumica e patrullave neuml meumlnyreuml rutinore fokusohen neuml ccedileumlshtjet si dritat rripat e siguriseuml

peumlrdorimi i telefonave celulareuml patentat e ngasjes etj peumlrveccedilse teuml peumlrqendrohen meuml shumeuml

neuml faktoreumlt qeuml janeuml teuml lidhur drejtpeumlrdrejt me aksidentet e trafikut sikurse sjelljet e

rrezikshme ngasja agresive ose e pasigurt Kjo neve na tregon se zakonet e krijuara apo

rutina ende luajneuml rol meuml teuml reumlndeumlsisheumlm peumlr policineuml e trafikut gjateuml kryerjeve seuml detyrave teuml

veta Ky nuk eumlshteuml argument kundeumlr peumlr shembull kontrollimit teuml patenteuml-shoferit por ky

eumlshteuml veteumlm njeuml argument kundeumlr asaj qeuml teuml mos beumlhet neuml meumlnyreuml rutinore

Neuml fakt ne nuk kemi gjetur

ndonjeuml fleteuml-patrulluese qeuml teumlreumlsisht peumlrshkruan detyrat qeuml duhet teuml ndeumlrmerren nga

njeumlsiteuml patrulluese e qeuml ndeumlrlidhen me sjelljet e rrezikshme50

ndonjeuml regjisteumlr neuml lidhje me llojet e automjeteve teuml peumlrfshira neuml aksidente Eumlshteuml e

njohur se automjetet sportive dhe taksiste kaneuml prirje teuml jeneuml teuml peumlrfshira neuml aksidente

meuml shumeuml sesa automjetet tjera Si rrjedhojeuml informatat e tilla mund ta ndihmojneuml

policineuml e trafikut qeuml teuml jeteuml meuml shumeuml e fokusuar gjateuml puneumls seuml tyre dhe

se inspektimet teknike janeuml peumlrkushtuar neuml veccedilanti ndaj automjeteve teuml meumldha (si

gomave prishjeve dhe ngarkesave) gjateuml periudhave kur deumlshtimet e tilla mund teuml

50 Fleteuml-patrullimi eumlshteuml njeuml dokument udheumlzues-regjistrues me aneuml teuml cilit njeumlsiteuml patrulluese janeuml teuml pajisura peumlr

teuml kryer kontrolle

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

24

jeneuml fatale (neuml vjeshteumln e vonshme koheumln e dimrit etj)51 Praktikat e mira

ndeumlrkombeumltare keumlshillojneuml qeuml eumlshteuml meuml e reumlndeumlsishme teuml kryhen inspektime teknike

teuml automjeteve teuml meumldha sesa teuml kryhen inspektime teuml automjeteve teuml zakonshme

Ne kemi gjetur se peumlrjashtimi i mjeteve transportuese nga trafiku teuml cilat nuk i kaneuml

ploteumlsuar kriteret teknike eumlshteuml shumeuml i rralleuml Patrullimet qeuml rezultojneuml me identifikimin e

keumltyre kritereve kryesisht janeuml teuml fokusuara veteumlm neuml veprimet e peumlrbashkeumlta me zyrtareumlt e

MI-seuml Si pasojeuml policia e trafikut heziton52 qeuml teuml deumlrgojeuml jo veteumlm automjetet komerciale (teuml

meumldha) neuml kontrolle teuml veccedilanta teknike pa pranineuml e zyrtareumlve teuml MI-seuml dhe veteumlm

hereumlpashere eumlshteuml fokusuar neuml ekzaminimin e kushteve teknike teuml automjeteve (komerciale)

mbingarkimin e mjeteve transportuese etj

47 A peumlrdoren ndeumlshkimet siccedil duhet

Qeumlllimi i shumiceumls seuml funksioneve teuml kontrollit mund teuml peumlrshkruhet si parandalim dhe

identifikim teuml kundeumlrvajtjeve korrigjim teuml mangeumlsive etj Deri meuml tani jemi fokusuar

kryesisht mbi ateuml se si trsquoi parandalojmeuml meuml mireuml dhe trsquoi identifikojmeuml aksidentet e trafikut

Neuml keumlteuml pjeseuml do trsquoi japim disa informata mbi ateuml se si janeuml peumlrdorur ndeumlshkimet

Policia e trafikut aplikon ndeumlshkime teuml ndryshme Gjobat janeuml teuml ndara neuml dy grupe ato teuml

shqiptuara neuml raste teuml aksidenteve dhe ato teuml shqiptuara peumlr shkelje teuml trafikut - pa shkaktuar

aksidente Sipas natyreumls seuml ekzekutimit gjobat shqiptohen vareumlsisht prej pesheumls seuml vepreumls

ato qeuml janeuml teuml detyrueshme53 dhe duhet teuml paguhen menjeumlhereuml dhe ato qeuml duhet teuml

procedohen neuml gjykata Peumlr shkelje teuml vogla dhe teuml rralla teuml cilat nuk e rrezikojneuml neuml meumlnyreuml

teuml konsiderueshme sigurineuml e trafikut policeumlt e trafikut mund teuml japin veumlrejtje verbale apo

me shkrim Veumlrejtjet me shkrim neuml realitet nuk jepen

Numri i ndeumlshkimeve varet pjeseumlrisht nga prioritetet e policiseuml seuml trafikut Neumlse ata e

peumlrcaktojneuml si prioritet testimin peumlr alkool kjo zakonisht neumlnkupton se peumlrdoruesit zbulohen

dhe ndeumlshkohen Si teuml tilla neumlse njeuml prioritizim i veprimeve eumlshteuml demonstruar ndeumlshkimet

mund teuml jeneuml teuml lidhura drejtpeumlrdrejt me suksesin neuml parandalimin e aksidenteve

51 Sipas teuml dheumlnave teuml prezantuara nga PK-ja gjateuml vitit me automjetet e transportit publik ndodhin rreth 910

aksidente 52 Sipas DKRr me rastin e deumlrgimit teuml automjeteve neuml kontrolle teuml jashteumlzakonshme teknike shpenzimet neuml rast

se vetura rezulton teuml jeteuml neuml gjendje teuml rregullt i barteuml zyrtari policor qeuml e ka inicuar deumlrgimin Kjo dispoziteuml eumlshteuml e parapareuml neuml ligjin aktual

53 Gjoba teuml detyrueshme (mandatore) konsiderohen teuml gjitha gjobat nga 15-40 euro qeuml shqiptohen nga zyrtareumlt e policiseuml neuml vend teuml ngjarjes

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

25

Tabela 6 Numri dhe alokimi i gjobave teuml shqiptuara neuml 2012 dhe 2013

Llojet e gjobave 2012

Nr

2013

Nr

Ndryshimi

Mosrespektimi i shpejteumlsiseuml seuml kufizuar 89654 36 123956 43 38

Mosmbajtja e distanceumls 2213 1 2475 1 12

Drejtimi neumln ndikim teuml alkoolit 651 0 527 0 -19

Drejtimi i mjetit pa patenteuml 15061 6 16993 6 13

Mosrespektimi i shenjave teuml trafikut 16541 7 16122 6 -2

Manovrim i pasigurt me automjet 1308 1 1513 1 16

Kalimi i afatit teuml regjistrimit 15588 6 12510 4 -20

Parkimi i parregullt 26467 11 30767 11 16

Teuml tjera (ccedileumlshtje minore) 80305 32 82059 28 1

Totali 247788100 286922100 16

(Burimi PK)

Nga njeuml perspektiveuml e thjeshteuml e siguriseuml seuml trafikut duket sikurse njeuml prioritet mjaft i madh i

jepet faktoreumlve teuml uleumlt teuml rrezikut Meumlse gjysma e ndeumlshkimeve (meuml pak neuml vitin 2013)

mbulojneuml ccedileumlshtjet e profilit teuml uleumlt teuml rrezikut teuml aksidenteve teuml trafikut (si tabelat parkimi

dhe teuml tjera) ndeumlrsa pjesa tjeteumlr vlen peumlr faktoreumlt e rrezikut teuml larteuml dhe teuml meseumlm (si

shpejteumlsia alkooli distanca patenteuml-shoferi dhe shenjat e trafikut) Peumlr teuml qeneuml teuml paansheumlm

megjithateuml njeuml prioritet i madh dhe me sa duket i justifikuar i eumlshteuml dheumlneuml kontrollit teuml

shpejteumlsiseuml qeuml eumlshteuml njeuml shkak i zakonsheumlm peumlr aksidentet e trafikut

Gjateuml studimit teuml profilit teuml ndeumlshkimeve ne mund teuml shohim dy gjeumlra seuml pari ndryshime teuml

vogla neuml prioritete kaneuml ndodhur midis dy viteve dhe seuml dyti ndeumlshkimet reflektojneuml se

shumica e kontrolleve teuml faktoreumlve teuml rrezikut teuml larteuml nuk janeuml kryer nga aktivitete leumlvizeumlse

(neumlse do teuml kishte pasur meuml shumeuml aktivitete leumlvizeumlse ndoshta do teuml kishim pritur meuml shumeuml

gjoba peumlr mosmbajtjen e distanceumls dhe manovrim teuml pasigurt dhe shkelje tjera qeuml kaneuml teuml

beumljneuml me ngasjen)

Neumlse teuml dheumlnat e meumlsipeumlrme e pasqyrojneuml realitetin eumlshteuml e qarteuml se ngaseumlsit e automjeteve

shpeshhereuml tejkalojneuml kufizimet e shpejteumlsiseuml apo ngasin shumeuml shpejt

shpeshhereuml ngasin pa patenteuml

rralleumlhereuml janeuml teuml ndikuar nga alkooli ose narkotikeumlt

mbajneuml distanceumln me automjetet tjera

shpeshhereuml thyejneuml rregulla teuml vogla (parkingu etj)

Ritheksojmeuml neumlse kjo reflekton ploteumlsisht realitetin apo i reflekton prioritetet dhe pajisjet neuml

keumlto tre njeumlsi eumlshteuml e veumlshtireuml teuml thuhet me siguri Neuml njeuml kuptim meuml teuml gjereuml ndash peumlr teuml qeneuml meuml

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

26

teuml sakteuml ndash duhet teuml peumlrdoren edhe teuml dheumlnat nga sistemi i parapareuml i ldquopikeumlve negativerdquo qeuml

nuk eumlshteuml aplikuar deri meuml tani neuml meumlnyreuml peumlr teuml parandaluar recidivisteumlt nga peumlrseumlritjet e

shkeljeve Arsyet peumlrse sistemi nuk eumlshteuml duke u aplikuar janeuml teuml natyreumls teknike Teuml dy

institucionet (PK-ja dhe Gjykatat) kaneuml bazat e tyre individuale teuml teuml dheumlnave megjitheumlse ato

nuk janeuml teuml integruara dhe nuk komunikojneuml mes vete

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

27

5 Konkluzionet

Peumlrfundimi kryesor eumlshteuml se ka mjaft hapeumlsira peumlr peumlrmireumlsime peumlr ta beumlreuml policimin e

trafikut ploteumlsisht efektiv Policia e trafikut mund teuml beumljeuml edhe meuml shumeuml peumlr teuml peumlrmireumlsuar

aktivitetet e saj trsquoi peumlrdoreuml informatat neuml meumlnyreuml meuml efektive si dhe trsquoi planifikojeuml burimet

Kontrollet duket se janeuml pjeseumlrisht teuml bazuara neuml rrezikshmeumlri por cileumlsia e teuml dheumlnave nuk

lejon teuml theksojmeuml se policia e trafikut neuml Kosoveuml - neuml meumlnyreuml sistematike - eumlshteuml duke i kryer

kontrollet efektive neuml aspektin e vendeve dhe koheumls Ekzistojneuml ccedileumlshtje peumlr sa i peumlrket numrit

teuml policeumlve teuml trafikut qeuml operojneuml si dokumentohen veprimet analizohen dhe peumlrdoren peumlr

teuml meumlsuar dhe beumlreuml peumlrmireumlsime si dhe neuml ccedilrsquomeumlnyreuml menaxhohen ndeumlshkimet

Policia e trafikut nuk ka beumlreuml aq sa duhet peumlr trsquoi dizajnuar neuml meumlnyreuml efektive informatat

qeuml i nevojiten

Policia e trafikut mbledh ose ka qasje neuml teuml dheumlna peumlrkateumlse Hapa tjereuml shteseuml nevojiten qeuml

keumlto teuml dheumlna teuml beumlhen meuml teuml dobishme Teuml dheumlnat mbi aksidentet dhe pasojat e tyre mund teuml

strukturohen meuml mireuml dhe ekzistojneuml mundeumlsiteuml peumlr teuml zhvilluar shkeumlmbimin e informatave

me paleumlt e tjera teuml interesit Disa nga informatat mungojneuml siccedil janeuml raportimi performanceumls

dhe vlereumlsimi i rezultateve si dhe ka mangeumlsi neuml cileumlsineuml dhe konsistenceumln e dokumentacionit

Peumlrveccedil keumlsaj edhe meuml shumeuml mund teuml beumlhet peumlr trsquoi beumlreuml informatat transparente dhe teuml

disponueshme peumlr publikun

Policia e trafikut nuk i peumlrdor burimet e saj teuml informatave neuml meumlnyreuml ploteumlsisht efektive

Informatat ekzistuese mund teuml peumlrdoren neuml meumlnyreuml meuml efektive peumlr teuml mbeumlshtetur puneumln

operative Ato nuk peumlrdoren rregullisht peumlr analiza teuml detajuara ose peumlr teuml krahasuar dhe

vlereumlsuar qasjet dhe mjetet e ndryshme teuml peumlrdorura Teuml dheumlnat ekzistuese nuk janeuml

gjithmoneuml teuml trajtuara sa duhet neuml planifikimin operativ Analizat kryhen rralleumlhereuml nga

policia trafikut Kjo nga ana tjeteumlr dometheumlneuml se stimujt peumlr teuml meumlsuar dhe peumlr iniciativa teuml

reja janeuml teuml uleumlta Edhe neumlse ka vendime neuml nivelin rajonal ose lokal pak prej tyre lidhen

qarteuml me ndonjeuml analizeuml teuml kryer peumlr informata ekzistuese apo trsquoi referohen asaj Policia e

trafikut eumlshteuml mjaft mireuml e informuar mbi kushtet e rrugeumlve motin dhe peumlr ngjarjet e

ardhshme qeuml mund teuml shkaktojneuml probleme neuml trafik Por ekzistojneuml mundeumlsi peumlr teuml

peumlrmireumlsuar bashkeumlpunimin mes policiseuml lokale dhe rajonale dhe autoriteteve tjera OJQ-ve

hulumtuesve dhe qytetareumlve

Burimet nuk alokohen neuml meumlnyreuml efektive dhe nganjeumlhereuml mungojneuml mjete teuml

reumlndeumlsishme

Alokimi i burimeve nuk duket se ndjek njeuml model teuml qarteuml peumlr teuml tri njeumlsiteuml Numri i policeumlve

teuml trafikut nuk korrespondon me gjendjen neuml trafik - aksidentet e trafikut Eumlshteuml gjithashtu e

veumlshtireuml teuml shihet njeuml model i qarteuml peumlr alokimin e mjetevepajisjeve mes dhe brenda njeumlsive

Raporti mes numrit teuml policeumlve teuml trafikut dhe numrit teuml automjeteve radareumlve ose testeve teuml

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

28

alkoolit ndryshon neuml meumlnyreuml teuml konsiderueshme bie fjala Njeumlsia peumlr Kontrollin e

Autostradeumls ka meuml shumeuml automjete dhe policeuml sesa Njeumlsia e Prishtineumls ndash neuml raport me

numrin e aksidenteve

Peumlrveccedil keumlsaj njeumlsiteuml jo gjithmoneuml janeuml teuml pajisura siccedil duhet ndoneumlse disa pajisje teuml caktuara

dihet se janeuml kosto-efektive siccedil janeuml automjetet e pasheumlnuara kamerat dhe sistemet e radarit

Asnjeuml njeumlsi nuk ka pasur instrumente peumlr testimin e praniseuml seuml narkotikeumlve dhe veteumlm disa

kaneuml aparate peumlr testimin e alkoolit Alokimi i diskutuesheumlm i burimeve dhe mungesa e

mjeteve teuml reumlndeumlsishme janeuml faktoreuml qeuml pengojneuml efektivitetin (teuml bazuarit neuml rrezikshmeumlri

peumlrdorim kost-efektivdhe fleksibil teuml mjeteve) Neuml keumlteuml kontekst vlen teuml theksohet se rrugeumlt

neuml Kosoveuml nuk janeuml teuml pajisura me kamera teuml shpejteumlsiseuml keumlto kamera mund peumlrdoren peumlr teuml

zeumlvendeumlsuar disa nga aktivitetet meuml teuml kushtueshme teuml patrullimit

Nevoja peumlr teuml kryer detyra teuml tjera eumlshteuml njeuml faktor qeuml ndikon neuml disa njeumlsi meuml shumeuml se

neuml teuml tjerat

Policiseuml seuml trafikut nuk i lejohet gjithnjeuml teuml peumlrqendrohet neuml detyrat e tyre kryesore Policeumlt

nganjeumlhereuml - veccedilaneumlrisht neuml qytetet e meumldha - duhet teuml ndihmojneuml funksione teuml tjera brenda

forcave teuml policiseuml ose autoritete teuml tjera me sheumlrbime teuml ndryshme Kjo sigurisht ka pasoja

pozitive dhe negative Kjo mund teuml shihet si njeuml meumlnyreuml peumlr teuml peumlrdorur burimet neuml meumlnyreuml

fleksibile dhe efikase dhe peumlr trsquoi ofruar sheumlrbime teuml tjereumlve kur keumlto janeuml teuml nevojshme Nga

ana tjeteumlr kjo mund teuml pengojeuml gjithashtu efektivitetin e policiseuml seuml trafikut neuml kryerjen e

detyrave teuml tyre kryesore Disa nga keumlto probleme mund teuml reduktohen peumlrmes kritereve teuml

qarta planifikimit teuml peumlrmireumlsuar dhe bashkeumlpunimit meuml teuml ngushteuml mes njeumlsive teuml

ndryshme policore

Peumlr shkak teuml mungeseumls seuml dokumentacionit eumlshteuml e veumlshtireuml teuml thuhet qartas se teuml gjitha

kontrollet kryhen sistematikisht ose gjithnjeuml neuml vendet e duhura dhe neuml koheumln e duhur

Jo teuml gjitha njeumlsiteuml i regjistrojneuml vendet se ku janeuml kryer kontrollet Sipas mostreumls toneuml

NjRKRr-PR dhe NjKA i regjistrojneuml keumlto teuml dheumlna dhe keumlto njeumlsi kaneuml njeuml qasje teuml bazuar neuml

rrezik Shumica e kontrolleve (por jo teuml gjitha) kryhen neuml rrugeumlt apo vendet e duhura ku

rreziku peumlr aksidente eumlshteuml i larteuml Peumlr sa i peumlrket njeumlsiseuml tjeteumlr (NjRKRr-PE) nuk mund teuml

themi me siguri se cili eumlshteuml rezultati Bazuar neuml intervistat duket se sjellja eumlshteuml e ngjashme

por teuml dheumlnat neuml keumlteuml njeumlsi nuk janeuml teuml plota ose teuml besueshme

Gjetjet tona sugjerojneuml se kontrollet kryesore kryhen gjateuml diteumls Peumlrveccedilse teuml dheumlnat neuml

dispozicion nuk janeuml teuml mjaft teuml holleumlsishme sa peumlr teuml vlereumlsuar neumlse kontrollet kryhet

ploteumlsisht neuml koheumln e duhur Kur ne i studiuam meuml holleumlsisht teuml dheumlnat doli se koha e pikut

peumlr aksidente trafiku peumlrputhej faktikisht me koheumln kur patrullat e policiseuml seuml trafikut

peumlrfundoninfillonin ndeumlrrimet e tyre dhe rrjedhimisht nuk mund teuml ishin neuml vendet me

rrezik teuml larteuml

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

29

Shkurtimisht informatat neuml dispozicion nuk na e beumljneuml teuml lehteuml teuml kuptojmeuml se njeumlsiteuml

patrulluese neuml Kosoveuml i kryejneuml sistematikisht kontrollet efektive peumlr sa i peumlrket vendit dhe

koheumls

Policia e trafikut duhet meuml shumeuml teuml keteuml veumlmendje te ngasja e rrezikshme dhe gjithashtu

teuml kontrollojeuml standardet teknike teuml kamioneumlve dhe autobuseumlve

Kontrollet policore me teuml drejteuml i kushtojneuml shumeuml veumlmendje shpejteumlsiseuml por neuml teuml njeumljteumln

koheuml nuk i kushtohet veumlmendje e duhur aspekteve teuml tjera siccedil janeuml ngasja agresive dhe e

rrezikshme mosmbajtja e distanceumls ngasja neuml gjendje teuml dehur etj Fokusimi tek shpejteumlsia

shpjegohet me faktin se ajo me teuml veumlrteteuml eumlshteuml ndeumlr shkaqet kryesore teuml aksidenteve neuml

trafik por edhe sepse eumlshteuml njeuml lloj sjellje tradicionale dhe e lehteuml peumlr trsquou beumlreuml Mungesa e

kamerave dhe pajisjeve peumlr shpejteumlsineuml si dhe teuml analizave teuml duhura mbi shkaqet e

aksidenteve mund teuml jeteuml njeuml shpjegim tjeteumlr peumlr fokusimin te shpejteumlsia

Ashtu siccedil tregojneuml shumica e hulumtimeve - ne besojmeuml ndash se neuml peumlrgjitheumlsi eumlshteuml meuml efektive

teuml kontrollohen sjelljet e ngaseumlsve sesa automjetet Megjithateuml ka peumlrjashtime Kamioneumlt e

meumldhenj dhe autobuseumlt peumlrfshihen shpesh neuml aksidente trafiku me pasoja teuml meumldha Ne

kemi veumlrejtur se keumltyre automjeteve nuk iu kushtohet veumlmendja e duhur nga ana e policiseuml

seuml trafikut neuml disa njeumlsi Zakonisht kjo ka teuml beumljeuml me kushtet teknike teuml automjeteve teuml meumldha

komerciale siccedil eumlshteuml rasti neuml lidhje me mbingarkimin dhe mireumlmbajtjen

Ndeumlshkimet jo gjithhereuml aplikohen dhe menaxhohen siccedil duhet ndaj kundeumlrvajteumlsve

Policia e trafikut shpesh peumlrdoreuml gjoba teuml vogla si ndeumlshkime Ndeumlshkimet e tjera aplikohen

rralleuml peumlr dallim nga shumeuml vende teuml tjera Peumlr meuml tepeumlr shumica e gjobave shqiptohen

veteumlm peumlr njeuml numeumlr teuml kufizuar shkeljesh dhe nuk duket se e adresojneuml ndeumlshkimin e duhur

teuml bazuar neuml faktoreumlt e aksidenteve - siccedil janeuml mosmbajtja e distanceumls manovrimi i pasigurt

dhe pakujdesi teuml tjera neuml ngasje Moszbatimi i sistemit teuml ldquopikeumlve negativerdquo i ka motivuar

drejtpeumlrseumldrejti ngaseumlsit recidivisteuml peumlr teuml peumlrseumlritur kundeumlrvajtjet Neuml keumlteuml meumlnyreuml neuml

mungeseuml teuml qasjes parandaluese edhe ndeumlshkimet aplikohen mbi keumlteuml bazeuml

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

30

6 Rekomandimet

Peumlrvoja na tregon se numri i aksidenteve neuml trafik dhe pasojat e tyre mund teuml zvogeumllohen

Peumlr keumlteuml mund teuml nevojitet bashkeumlpunimi i ngushteuml mes autoriteteve peumlrgjegjeumlse njeuml sistem i

duhur informativ peumlrdorim efektiv i pajisjeve dhe menaxhim profesional dhe i bazuar neuml

rrezik neuml teuml gjitha nivelet

Ne rekomandojmeuml Drejtorin e Peumlrgjithsheumlm teuml Policiseuml seuml Kosoveumls qeuml

Teuml merr njeuml iniciativeuml peumlr peumlrmireumlsimin e sistemit ekzistues teuml informimit dhe ta beumljeuml

ateuml ploteumlsisht efektiv Po keumlshtu teuml konsiderojeuml futjen e njeuml baze gjitheumlpeumlrfshireumlse teuml teuml

dheumlnave duke ftuar paleumlt e ndryshme teuml interesit Peumlrfitimet nga ky mekanizeumlm do teuml

reflektonin neuml besueshmeumlrineuml e teuml dheumlnave si dhe peumlrdorimin e tyre neuml vendimet

strategjike dhe operative

Teuml peumlrmireumlsojeuml peumlrdorimin e teuml dheumlnave neuml meumlnyreuml qeuml teuml qarteumlsojeuml planifikimin vjetor

dhe teuml vendoseuml objektiva performance teuml qarta peumlr njeumlsi operative Kjo duhet teuml

peumlrfshijeuml analizeuml meuml teuml mireuml teuml teuml dheumlnave mbi aksidentet qeuml formojneuml njeuml pikeumlnisje

peumlr prioritetet dhe qasjet e reja neuml nivel operativ Kjo nga ana tjeteumlr e beumln teuml

reumlndeumlsishme qeuml policia e trafiku teuml nivel qendror teuml ngriteuml funksionet e duhura peumlr

monitorim dhe vlereumlsim

Teuml konsiderojeuml caktimin e meuml shumeuml politikave teuml policiseuml seuml trafikut dhe teuml ri-

konsiderojeuml alokimet ndeumlrmjet njeumlsive teuml ndryshme teuml policiseuml seuml trafikut

Teuml sigurojeuml se njeuml plan investimi peumlr pajisje kost-efektive eumlshteuml hartuar neuml njeuml

perspektiveuml teuml kornizeumls afat-mesme teuml shpenzimeve

Policia e trafikut teuml peumlrqendrohet seuml pari neuml detyrat e tyre kryesore parandalimi i

aksidenteve Ndihma peumlr funksionet e tjera teuml policiseuml dhe autoritetet tjera duhet teuml

planifikohet meuml mireuml neuml bashkeumlpunim me njeumlsiteuml e ndryshme policore Peumlr meuml tepeumlr

bashkeumlpunimi ndeumlrmjet funksioneve teuml ndryshme policore neuml nivel rajonal duhet teuml

peumlrmireumlsohet neuml meumlnyreuml qeuml teuml arrihet efikasitet meuml i larteuml neuml aktivitetet policore qeuml

ndeumlrlidhen me sistemin e trafikut

Teuml sigurohet qeuml aktivitetet e policiseuml seuml trafikut janeuml kryer neuml rrugeuml dhe vende

teumlrrezikshme Peumlr teuml qeneuml ploteumlsisht efektiv menaxhmenti lokal neuml fazeumln e

planifikimit duhet teuml prezantojeuml njeuml qasje fleksibile te ccedileumlshtja e orareve teuml puneumls etj

dhe

Teuml sigurohet qeuml policia e trafikut teuml peumlrqeumlndrohet edhe neuml sjelljet e tjera teuml ngaseumlsve

peumlrveccedilse te tejkalimi i kufizimit teuml shpejteumlsiseuml Njeuml qasje e planifikuar peumlr aktivitete teuml

peumlrforcuara policore neuml trafik duhet teuml merr prioritet teuml larteuml peumlr monitorimin e

sjelljes seuml ngaseumlsve (sikurse ngasja e rrezikshme mosmbajtja e distanceumls etj) Policia e

trafikut njeumlkoheumlsisht duhet teuml peumlrqendrohet meuml shumeuml neuml kriteret e automjeteve

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

31

komerciale (sidomos kamioneumlve dhe autobuseumlve) Masat e kujdesit teuml shtuar duhet teuml

zbatohen rregullisht nga ana e patrullave teuml trafikut

Gjithashtu ne rekomandojmeuml qeuml me qeumlllim teuml ngritjes seuml efektivitetit teuml ndeumlshkimeve gjobat

duhet teuml adresojneuml ndeumlshkimin e duhur bazuar neuml faktoreumlt e aksidenteve Sistemi i

ndeumlshkimeve duhet teuml peumlrmireumlsohet peumlrmes aplikimit teuml sistemit teuml pikeumlve negative Peumlr

trsquou peumlrballur me keumlteuml sfideuml neuml vendosjen e keumltij sistemi duhet teuml ndeumlrtohet bashkeumlpunimi

mes MPB-seuml dhe gjykatave

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

32

REFERENCAT

European Commission ldquoTowards a European road safety area policy orientations on road safety

2011-2020rdquo Brussels 2011

European Commission ldquoEuropean Transport Policy for 2010 Time to deciderdquo Brussels 2001

European Transport Safety Council (ETSC) Reducing Traffic Injuries Resulting From Excess and Inappropriate Speed Brussels 1995

European Transport Safety Council (ETSC) ldquoPolice enforcement strategies to reduce traffic casualties in Europerdquo Brussels 1999

European Transport Safety Council (ETSC) ldquoTransport safety performance indicatorsrdquo Brussels 2001

European Transport Safety Council (ETSC) Traffic Law Enforcement across the EU Brussels 2011

Organisation for Economic Co-Operation and Development (OECD) Safety on Roads - Whatrsquos The Vision 2002

Organisation for Economic Co-Operation and Development (OECD) Road Safety - Impact of New Technologies 2003

Organisation for Economic Co-Operation and Development (OECD) Towards Zero Ambitious Road Safety Targets and The Safe System Approach 2008

Rune Elvik Cost-Benefit Analyses of Police Enforcement ESCAPE 2001

ROSEBUD Road Safety and Environmental Benefit-Cost and Cost- Effectiveness Analysis for Use in Decision-Making 2003

World Health Organization (WHO) ldquoThe World Report on Road Traffic Injury Preventionrdquo Geneva 2004

World Health Organization (WHO) Global status report on road safety 2013 supporting a decade of action Geneva 2013

World Health Organization (WHO) Data systems a road safety manual for decision-makers and practitioners Geneva 2010

World Health Organization (WHO) ldquoSpeed management a road safety manual for decision-makers and practitionersrdquo Geneva 2008

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

33

SHTOJCA I

STRUKTURA ORGANIZATIVE E POLICISEuml SEuml KOSOVEumlS - NJEumlSITEuml E KOMUNIKACIONIT RRUGOR

Drejtoria e Peumlrgjithshme

Departamenti

peumlr Operacione

Departamenti

peumlr Kufi

Departamenti

peumlr Hetime

Departamenti

peumlr Mbeumlshtetje

Departamenti

peumlr Burime

Divizioni i Siguriseuml Publike

DR Prishtineuml

DR Pejeuml

DR Prizren

DR Gjilan

DR Ferizaj

DIVIZIONI I KOMUNIKACIONIT RRUGOR

DR Mitroviceuml

Njeumlsiteuml Rajonale teuml

Komunikacionit

Rrugor

Njeumlsia peumlr

Kontrollin e

Autostradeumls

Njeumlsia peumlr

menaxhimin e

materieve teuml

rrezikshme

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

34

SHTOJCA II

Qasshmeumlria e Policiseuml seuml Trafikut neuml informatat qeuml iu nevojiten peumlr planifikim operativ

Informatat peumlr planifikim operativ

Informata rreth faktoreumlve qeuml lidhen me aksidentet

Teuml dheumlna teuml dokumentuara qeuml tregojneuml nivelin e rrezikut Baza e krijuar e teuml dheumlnave peumlmes seuml secileumls policia e trafikut i identifikon faktoreumlt kryesoreuml teuml rrezikut neuml ateuml zoneuml

Faktori njeri

Faktori automjet

Vendndodhja e pikave teuml zeza

Kushtet atmosferike

Punimet neuml rrugeuml

Informata rreth pasojave teuml aksidenteve

Qasje neuml informata nga institucionet sheumlndeteumlsore dhe kompaniteuml e sigurimit

Informata rreth ngjarjevekushteve kurku mund teuml rriten rreziqet mund teuml rriten peumlr aksidente

Neuml meumlnyreuml qeuml teuml keteuml njeuml qasje teuml standardizuar peumlr informata lidhur me faktoreumlt e rrezikut peumlr zonat e rrezikut ndeumlr teuml tjera policia e trafikut duhet teuml keneuml informata rreth punimeve neuml rrugeuml dendeumlsiseuml seuml trafikut kushteve teuml motit MI dhe autoritet lokalekomunat duhet teuml peumlrfshihen

Informata rreth aktiviteteve teuml kryera nga policia e trafikut dhe ndeumlshkimeve teuml aplikuara

Informatat rreth monitorimitvlereumlsimit sistematik teuml sjelljeve neuml trafik aktivitetet e kryera teuml rezultojneuml me raportet e pas-operative

Teuml dheumlnat mbi aplikimin e ndeumlshkimeve ndaj kundeumlrvajteumlsve Numri i ndeumlshkimeveteuml leumlshuara duhet teuml beumlhet sipas ligjeve dhe rregullave teuml peumlrcaktuara Informatatnga gjykatat janeuml teuml nevojshme Informatatnga MPB rreth ngaseumlsve teuml ndeumlshkuar janeuml teumlnevojshme

Reagimi ndaj rezultateve teuml qasjeve dhe aktiviteteve teuml ndryshme

Peumlr teuml monitoruar performanceumln treguesit e aktiviteteve duhet miratuar Teuml dheumlnat qeuml do teuml mblidhen peumlrfshijneuml numrin e peumlrgjithsheumlm teuml kontrolleve teuml kryera numrin e ngaseumlsve teuml kontrolluar periudhat e ndryshme qeuml duhet teuml krahasohen etj

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

35

SHTOJCA III

Tabela 7 Numri i policeumlve teuml trafikut neumlpeumlr njeumlsi ndash gjateuml viteve

2010 2011 2012 2013 2014

NjKA 27 32 40

NjRKRr Prishtineuml 162 156 147 125 103

NjRKRr Gjilan 69 61 61 62 63

NjRKRr Ferizaj 59 55 54 54 54

NjRKRr Prizren 74 80 78 67 61

NjRKRr Pejeuml 88 91 90 83 83

NjRKRr Mitroviceuml Jug 71 71 72 57 58

NjRKRr Mitroviceuml Veri 27 44

Gjitheumlsej 523 514 529 507 506

(Burimi PK)

Tabela 8 Numri i aksidentevendeumlshkimeve 2010 -2014

Vitet 2010 2011 2012 2013 2014 Total

Aksidente fatale 158 130 116 104 111 619

Persona teuml vdekur 175 157 121 119 127 699

Aksidente me leumlndime 4326 4490 4555 4960 4876 23207

Persona teuml leumlnduar 7730 8321 8561 9817 9713 44142

Aksidente me deumlmemateriale 12594 13338 14044 13878 10333 64187

Aksidente lsquoGodit dhe ikrsquo 952 930 1039 1012 980 4913

Gjitheumlsej aksidente 18030 18888 19754 19954 16300 92926

Tiketa (Gjoba) 254849 276897 247788 286922 319332 1386556

(Burimi PK)

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

36

Tabela 9 Teuml dheumlnat rreth aksidenteve fatale dhe personave teuml vdekur sipas rajoneve (janar ndash

dhjetor 2013)

2013 Prishtineuml Mitroviceuml Pejeuml Prizren Ferizaj Gjilan Autostradeuml Total

Aksidfatale 35 9 26 12 10 10 2 104

Teuml vdekur 40 12 33 12 10 10 2 119

(Burimi PK)

Diagrami 1 Veprimet e ngaseumlsve si faktoreuml kontribues teuml aksidenteve (2013)

Diagrami 2 Aksidentet sipas pjeseumls seuml rrugeumls (2013)

0 500 1000 1500 2000 2500 3000 3500 4000 4500 5000

Manipulimi i pasigurt

Mosmbajtja e distanceumls

Mospeumlrshtatja e shpejteumlsiseuml

Kyqje e pasigurteuml neuml rrugeuml

Ndeumlrrim i shiritave

Kthim leumlvizje prapa

Mosrespektim i peumlrpareumlsiseuml seuml kalimit

Anashkalimtejlakim i parregullt

Tejkalim i shpejteumlsiseuml seuml kufizuar

0 2000 4000 6000 8000

10000 12000 14000 16000

2012

2013

Page 21: Raporti_-_Policia_e_Trafikut_220406.pdf

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

15

42 A i ka policia e trafikut mjetet e duhura qeuml teuml jeteuml efektive

Peumlr shkak se rreziku i aksidenteve peumlrcaktohet nga faktoreuml teuml ndrysheumlm policia e trafikut

duhet teuml peumlrdoreuml mjete teuml llojllojshme peumlr teuml adresuar vendimet ndikuese mbi kufizimet e

shpejteumlsiseuml dhe shenjat paralajmeumlruese dhe meuml drejtpeumlrdrejteuml peumlrmes masave teuml ndryshme

teuml kontrollit teuml trafikut siccedil janeuml kamerat peumlr shpejteumlsi radareumlt testet e alkoolit kontrollet e

automjeteve dhe teuml flukseve teuml trafikut gjendjen e rrugeumlve dhe sjelljet e ngaseumlsve35

Neuml meumlnyreuml qeuml teuml keteuml qasjen direkte neuml meumlnyreuml efektive policia e trafikut duhet teuml

Orientojeuml peumlrpjekjet e tyre neuml

- Vendndodhjet me rrezik teuml larteuml rrugeumlt apo vendet ku aksidentet mund teuml

ndodhin

- Neuml koheumln diteumlt dhe oreumlt me rrezik teuml larteuml kur aksidentet mund teuml jeneuml meuml teuml

shpeshta

- Vendndodhjet me rrezik ad-hoc neuml koheuml teuml caktuar (ngjarje teuml peumlrkohshme)

Fokusojeuml kontrollet neuml faktoreumlt qeuml ndeumlrlidhen me aksidente si

- Sjellja e ngaseumlsve me rrezik teuml larteuml

- Faktoreumlt mekanik teuml rrezikut teuml larteuml te automjetet veccedilaneumlrisht kamioneumlt e

meumldhenj

- Rrugeumlt me rrezik teuml larteuml dhe kushtet e motit

Aplikojeuml ndeumlshkime teuml duhura peumlr ata qeuml keumlrceumlnojneuml sigurineuml neuml trafik peumlrmes

- Paralajmeumlrimeve verbale apo teuml dokumentuara dhe llojeve teuml ndryshme teuml

gjobave etj

Peumlr teuml qeneuml efektive policia e trafikut duhet teuml keteuml punonjeumls kompetent dhe pajisje teuml

duhura automjete teuml pajisura mireuml (teuml shenjeumlzuara dhe teuml pashenjeumlzuara) motoccedilikleta

radareuml dhe teste teuml alkoolit Neuml shumeuml vende policia e trafikut eumlshteuml e pajisur edhe me

helikoptereuml kamera teuml shpejteumlsiseuml teste kundeumlr narkotikeumlve etj36 Peumlrvoja neuml BE dhe vende teuml

tjera tregon se kamerat e shpejteumlsiseuml teuml cilat ofrojneuml deumlshmi fotografike teuml pranueshme peumlr

gjykata janeuml shumeuml kost-efektive37

PK-ja peumlrdoreuml tregues teuml ndrysheumlm neuml meumlnyreuml qeuml teuml ndajeuml burimet e tyre neuml meumlnyreuml efektive

35 Ky seksion bazohet neuml literatura teuml ndryshme peumlr praktika teuml mira teuml kontrollit teuml trafikut si dhe dokumente

dhe politika nga vende teuml ndryshme dhe nga Policia e Kosoveumls 36 Patrullimi me helikopter peumlrdoret neuml veccedilanti neuml rrethana selektive Helikoptereumlt mund teuml peumlrdoren gjithashtu

peumlr kujdesin post-aksidental PK-ja nuk eumlshteuml e pajisur me mjet teuml tilleuml Mungojneuml edhe instrumentet peumlr testimin e praniseuml seuml narkotikeumlve

37 European Transport Safety Council (ETSC) Reducing Traffic Injuries Resulting from Excess and Inappropriate Speed (Brussels 1995) fq 28

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

16

Ne kemi ekzaminuar teuml dheumlnat e ndryshme - neuml lidhje me zyrtareumlt policoreumlpolicineuml e

trafikut

Tabela 3 Teuml dheumlnat peumlr aksidentet automjetet kundrejt burimeve teuml policiseuml

2010 2011 2012 2013 2014

Numri i automjeteve teuml regjistruara 178798 205366 212851 272107 288828

Numri i aksidenteve 18030 18888 19754 19954 16300

Numri i aksidenteve fatale 158 130 116 104 111

Numri i teuml vdekurve 175 157 121 119 127

Numri i personave teuml leumlnduar 7730 8321 8561 9817 9713

Numri i zyrtareumlve policoreuml 7191 7205 7269 7326 7686

Numri i zyrtareumlve policoreuml teuml trafikut 523 514 529 507 506

Duket fare qarteuml se numri i policeumlve teuml trafikut nuk e ka ndjekur trendin e aksidenteve dhe

automjeteve Ne kemi marreuml neuml konsiderateuml edhe burimet peumlr njeumlsiteuml e veccedilanta

Tabela 4 Numri i kilometrave teuml mbuluara nga policia e trafikut burimet neuml njeumlsiteuml

peumlrkateumlse teuml policiseuml seuml trafikut mjetet e kontrollit teuml disponueshme (2014)

Njeumlsia Kilometrat e

mbuluara Zyrtareumlt e

policiseuml Automjetet e shenjeumlzuara

Automjetet civile

Radareuml Testues teuml

alkoolit

NjRKRr-PR 341 108 6 1 5 5

NjRKRr-PE 380 82 13 0 6 3

NJKA 104 33 6 0 10 2

Siccedil shihet shpeumlrndarja e burimeve nuk duket se e peumlrcjelleuml njeuml model teuml qarteuml peumlr teuml tre

njeumlsiteuml Peumlr shkak teuml bazeumls seuml paqarteuml peumlr alokim numri i policeumlve teuml trafikut nuk

korrespondon me kushtet e trafikut respektivisht aksidentet As numri i automjeteve teuml

shenjeumlzuara apo sistemet e radareumlve nuk ndeumlrlidhen me numrin e policeumlve apo aksidentet e

trafikut Numri i radareumlve neuml NjKA mund pjeseumlrisht teuml shpjegohet me faktin se eumlshteuml njeumlsi

patrulluese e autostradeumls (neumlse kjo eumlshteuml shpeumlrndarja optimale e keumlsaj pajisje ateumlhereuml eumlshteuml

njeuml ccedileumlshtje tjeteumlr)

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

17

Eumlshteuml po keumlshtu veumlshtireuml teuml shihet njeuml model i qarteuml i shpeumlrndarjes seuml burimeve ndeumlrmjet dhe

brenda njeumlsive Raporti midis numrit teuml policeumlve teuml trafikut dhe numrit teuml automjeteve

radareumlve apo testuesve teuml alkoolit ndryshon neuml meumlnyreuml teuml konsiderueshme peumlr shembull

NjKA ka meuml shumeuml automjete dhe meuml shumeuml policeuml sesa NjRKRr-PR neuml raport me

aksidentet e trafikut Njeuml shpjegim i mundsheumlm por jo shterues eumlshteuml faktori gjeografik

(qytetet neuml raport me fshatet)

Vlen teuml theksohet se veteumlm njeuml njeumlsi kishte qasje neuml njeuml automjet civil teuml pashenjeumlzuar edhe

pse neumlse automjetet e tilla peumlrdoren siccedil duhet - sipas peumlrvojeumls ndeumlrkombeumltare ndash ateumlhereuml ato

janeuml mjaft efektive neuml identifikimin e ngaseumlsve agresiveuml

Peumlr meuml tepeumlr veteumlm disa automjete teuml policiseuml seuml trafikut janeuml teuml pajisura me radareuml dhe

testues peumlr alkool38 Rrjedhimisht eumlshteuml e pamundur qeuml patrullat teuml kryejneuml teste teuml tilla seuml

paku jo peumlrnjeumlhereuml (neuml teuml njejteumln koheuml) Kjo ka mundeumlsi teuml pengojeuml efektivitetin e kontrolleve

teuml trafikut meqeuml shpejteumlsia dhe ldquongasja neumln ndikimin e alkoolit barnave dhe narkotikeumlverdquo

janeuml gjithashtu shkaktareuml teuml aksidenteve neuml trafik39

Kontrollet e kufizuara teuml alkoolitnarkotikeumlve janeuml njeuml e meteuml e kontrolleve qeuml e reduktojneuml

cileumlsineuml e teuml dheumlnave mbi shkaqet qeuml qeumlndrojneuml pas aksidenteve

Peumlrveccedil informatave teuml dheumlna neuml tabeleumln e meumlsipeumlrme ne kemi gjetur mangeumlsi teuml tjera neuml

pajisje bie fjala automjetet nuk janeuml teuml pajisura me shenjat paralajmeumlruese (si stop policia

ngadaleumlso rrezik neuml rrugeuml etj) Asnjeuml prej njeumlsive nuk kishte qasje neuml motoccedilikleta ndoneumlse

mjetet e tilla zakonisht shihen si mjaft efektive peumlr kontrollin e trafikut Peumlr meuml shumeuml

kamerat e shpejteumlsiseuml qeuml nga shumeuml hulumtues janeuml pareuml si mjet shumeuml efikas peumlr uljen e

rrezikut teuml aksidenteve teuml trafikut (dhe numrin e zyrtareumlve teuml nevojsheumlm peumlr kontrolle) nuk

janeuml peumlrdorur neuml asnjeuml njeumlsi kryesisht peumlr shkak teuml argumenteve se keumlrkojneuml investime

fillestare

Policia e trafikut peumlrdoreuml meumlnyra leumlvizeumlse dhe joleumlvizeumlse (statike) peumlr patrullim Teuml dyja

meumlnyrat i kaneuml epeumlrsiteuml dhe teuml metat e tyre40 Aktivitetet joleumlvizeumlse teuml kontrollit janeuml meumlnyreuml

e duhur neuml raste teuml bazuara neuml rrezik teuml veccedilanteuml (peumlrqendrimi masiv i peumlrpjekjeve teuml

kontrollit teuml trafikut neuml koheuml dhe vend teuml caktuar) ose kryhen neuml vende ose rrugeuml ku

aksidentet historikisht janeuml teuml zakonshme Patrullimet leumlvizeumlse janeuml meumlnyreuml e mireuml peumlr

zbulimin e sjelljeve teuml ccedilrregullta teuml ngaseumlsve qeuml mund teuml ndodhin edhe neuml vende ku

aksidentet janeuml meuml pak teuml zakonshme Shumica e aktiviteteve teuml patrullimit nga keumlto njeumlsi

kryhen peumlrmes patrullimeve joleumlvizeumlse Peumlrjashtime beumljneuml patrullimet e rralla teuml kryera nga

38 Neuml raportin e IPK-seuml peumlr ldquoVlereumlsimin e menaxhimit teuml trafikut rrugor nga PK-jardquo (2014) eumlshteuml theksuar se

shumica e radareumlve janeuml jo-funksionaleuml 39 Sipas OJQ-seuml ldquoLabyrinthrdquo nuk ka numeumlr teuml sakteuml peumlr peumlrdoruesit e narkotikeumlve neuml Kosoveuml Ekzistojneuml

vlereumlsime teuml peumlrafeumlrta teuml peumlrdoruesve qeuml sillen mes 10000 - 15000 individeumlve dhe nga keumlta rreth 4000 ndash 5000 besohet teuml jeneuml peumlrdorues teuml heroineumls

40 Rune Elvik Cost-Benefit Analyses of Police Enforcement (ESCAPE 2001) fq 14

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

18

automjeti me targa civile neuml NjRKRr-PR Peumlrveccedil keumlsaj neuml rrugeumlt e qytetit teuml Prishtineumls eumlshteuml

e zakonshme qeuml patrullimet teuml kryhen dhe neuml keumlmbeuml ose me biccedilikleta Nuk ka qeneuml e

mundur qeuml ZAP-i teuml vlereumlsojeuml performanceumln e tyre por ka mundeumlsi qeuml biccedilikletat ndash sidomos

neuml qytetet e meumldha - teuml jeneuml mjet efektiv neuml disa raste Peumlr meuml shumeuml gjithnjeuml mund teuml themi

se patrullimi neuml keumlmbeuml peumlrmbush funksionet parandaluese neuml kuptim meuml teuml gjereuml (meuml pak teuml

matsheumlm)

43 A peumlrdoren mjetet neuml dispozicion peumlr qeumlllimin e tij

kryesor

Policeumlt e trafikut nganjeumlhereuml duhet trsquoiu ndihmojneuml funksioneve tjera peumlrbrenda forcave teuml

policiseuml ose trsquoiu ndihmojneuml autoriteteve tjera me sheumlrbime teuml ndryshme Kjo natyrisht se ka

pasoja edhe pozitive edhe negative Kjo mund teuml shihet si njeuml meumlnyreuml fleksibile por

njeumlkoheumlsisht mund ta pengojeuml efektivitetin e policiseuml seuml trafikut peumlr kryerjen e detyrave teuml

tyre kryesore41

Teuml tre njeumlsiteuml e trafikut nuk ishin teuml angazhuara neuml meumlnyreuml teuml vazhdueshme neuml veprimtari teuml

tilla mbeumlshteteumlse NjKA ishte neuml gjendje qeuml trsquoi koncentrojeuml ploteumlsisht burimet e veta neuml

detyreumln e vet primare - neuml gjeumlra tjera teuml ngjashme ndash dhe ndoshta ka nevojeuml peumlr meuml pak policeuml

dhe automjete peumlr ta mbajtur keumlteuml nivel teuml kontrollit

Sipas peumlrllogaritjeve tona neuml ccedildo diteuml teuml vitit 2013 neuml NjRKRr-PR mesatarisht rreth peseuml peumlr

qind teuml zyrtareumlve policoreuml nuk ishin neuml dispozicion peumlr kontrollin e trafikut42

Marreuml parasysh gjendjen neuml trafik dhe zhvillimin e aksidenteve na beumln teuml kuptojmeuml se

veumlllimi i puneumls - ose pengesat peumlr teuml qeneuml efektiv - janeuml rritur meuml shumeuml peumlr NjRKRr-PR sesa

peumlr dy njeumlsiteuml e tjera Keumlshtu qeuml duke krahasuar numrin e aksidenteve dhe teuml policeumlve teuml

trafikut neuml Prishtineuml ne kemi veumlrejtur se ndash peumlrkundeumlr ngarkeseumls ndash numri i policeumlve eumlshteuml

zvogeumlluar (nga 147 sa ishin neuml vitin 2012 neuml 103 neuml vitin 2014)43

Peumlr trsquoi peumlrballuar sfidat e tilla duhet ulur ambiciet duhet rritur efikasitetin (teuml punohet meuml

mireuml dhe meuml zgjuar) ose teuml shtohen burime si peumlr shembull peumlrmes rialokimit teuml burimeve

ose duke peumlrdorur kamera Bazuar neuml veumlzhgimet tona ne nuk kemi mundur teuml gjejmeuml

deumlshmi teuml forta peumlr rritjen e efikasitetit apo peumlr burime shteseuml gjateuml periudheumls seuml ekzaminuar

41 Policia e Kosoveumls intervista me menaxhmentin e policiseuml seuml trafikut (prill 2014) ekzaminimi i dokumenteve teuml

ndryshme teuml tjera si komunikime elektronike plane etj 42 Analiza fillestare tregon se ccedildo diteuml rreth peseuml policeuml teuml trafikut kaneuml qeneuml teuml angazhuar neuml mbeumlshtetjen e

institucioneve teuml tjera peumlr ngjarje teuml ndryshme si peumlrcjellje peumlr delegacione protesta teuml ndryshme ngjarje sportive etj Me rastin e tubimeve dhe ngjarjeve teuml ndryshme burimet e angazhuara peumlr patrullimin e trafikut ridrejtohen peumlr teuml siguruar keumlto ngjarje duke braktisur vendet ku patrullimet eumlshteuml dashur teuml kryhen Gjateuml keumltyre ngjarjeve atje kryesisht eumlshteuml fluks i madh i automjeteve dhe ka rreziqe meuml teuml meumldha peumlr aksidente apo probleme tjera teuml trafikut

43 Teuml shihet ldquoShtojca IIIrdquo (tabela 7)

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

19

peumlr NjRKRr-PR Kjo sugjeron se ldquozgjidhjardquo e sfideumls peumlr NjRKRr-PR ka qeneuml qeuml teuml ulen

ambiciet peumlr kontrollin e trafikut44 Dy njeumlsiteuml tjera nuk kaneuml qeneuml teuml detyruara qeuml teuml

peumlrballen me teuml njeumljteumln situateuml45

44 A janeuml kryer kontrollet neuml vendet e duhura

Teuml gjendesh neuml vendin e duhur me rrezik teuml larteuml - peumlr teuml kontrolluar - eumlshteuml vendimtare peumlr

njeuml polici teuml efektshme teuml trafikut46 Ne kemi studiuar trajteumln gjeografike teuml aksidenteve neuml

kuadeumlr teuml tri rajoneve dhe kemi krahasuar ateuml me shpeumlrndarjen e kontrolleve teuml kryera Ne

gjithashtu kemi ekzaminuar edhe shkaqet e aksidenteve

Teuml ashtuquajturat ldquopika teuml zezardquo janeuml vende apo rrugeuml ku aksidentet e trafikut ndodhin

shpesh Neuml harteumln e meumlposhtme janeuml paraqitur keumlto pika neuml njeumlreumln prej tri rajoneve (NjRKRr-

PR)

44 Kjo situateuml vlen veccedilaneumlrisht peumlr rrugeumln drejt pikeumls seuml vendkalimit kufitar neuml Mutivodeuml ku nuk ushtrohen

kontrolle 45 NjRKRr-PE nuk ka ofruar ndonjeuml teuml dheumlneuml peumlr keumlteuml por sipas zyrtareumlve numri eumlshteuml meuml i uleumlt se neuml Prishtineuml

dhe nuk eumlshteuml rritur aq shumeuml 46 Sipas praktikave teuml mira veteumlm prania e policiseuml seuml trafikut neuml vende teuml duhura - edhe pa kontrolluar fare -

eumlshteuml e nevojshme qeuml ngaseumlsit teuml jeneuml teuml kujdessheumlm dhe ka karakter parandalues

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

20

Ccedilfareuml kemi gjetur NjRKRr-PR mban teuml dheumlna teuml tilla qeuml demonstrojneuml se kontrollet e keumlsaj

njeumlsie janeuml teuml orientuara deri neuml njeuml maseuml teuml madhe - por jo ploteumlsisht ndash kundrejt ldquopikave teuml

zezardquo Disa prej keumltyre pikave iu jepet veumlmendja e duhur ndeumlrsa teuml tjerat peumlr arsye teuml

ndryshme neglizhohen ose iu jepet njeuml veumlmendje meuml e uleumlt

NjRKRr-PE nuk peumlrdoreuml orare kohore peumlr ta specifikuar vendin se ku duhet teuml veprojneuml

njeumlsiteuml e patrullimit peumlrderisa i kryejneuml kontrollet Personat qeuml intervistuam nga kjo njeumlsi

kaneuml theksuar se aktivitetet patrulluese kryesisht kryhen neuml bazeuml teuml vlereumlsimit peumlrvojeumls dhe

gjykimit teuml njeumlsive patrulluese

Neuml aneumln tjeteumlr kontrollet neuml NjKA ushtrohen neuml vende teuml ndryshme teuml peumlrcaktuara meuml pareuml

neuml teumlreuml traseneuml

45 A janeuml kryer kontrollet neuml koheumln e duhur

Puna e patrullimeve neuml terren beumlhet neuml tri ndeumlrrime Ndeumlrrimet e patrullave peumlr shkak teuml

mungeseumls seuml automjeteve beumlhen neuml zyra teuml njeumlsive dhe gjateuml asaj periudhe asnjeuml rrugeuml

rajonale dhe magjistrale nuk mbulohet me njeumlsi patrulluese47

Neuml tabeleumln e meumlposhtme eumlshteuml paraqitur numri i peumlrgjithsheumlm i aksidenteve teuml regjistruara

teuml trafikut neuml tri regjionet peumlr vitet 2012 dhe 2013 si dhe koheumln kur ndodhen aksidentet gjateuml

24 oreumlve

Tabela 5 Aksidentet e trafikut sipas rajoneve dhe koheumln kur kaneuml ndodhur

Koha gjateuml diteumls

Prishtineuml Pejeuml NjKA

2012 2013 2012 2013 2012 2013

06-10 1299 1365 358 383 Nuk ka shifra 12

10-14 2439 2635 827 791 32

14-18 2730 3036 870 785 29

18-22 1522 1741 624 399 8

22-02 493 563 201 153 10

02-06 208 256 77 63 8

Total 8691 9596 2957 2574 99

Siccedil shihet meuml larteuml shumica e aksidenteve ndodhin gjateuml diteumls Meuml shumeuml se frac34 e aksidenteve

kaneuml ndodhur midis oreumls 06-22 dhe pothuajse aq shumeuml midis oreumls 12-20

47 Kjo peumlrfshineuml periudheumln kohore nga 1430 ndash 1530 kur ndodhin meuml seuml shumti aksidentet dhe 2230 ndash 2330 0630

ndash 0730

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

21

Duke u bazuar neuml intervista orare teuml puneumls dhe neuml teuml dheumlna tjera teuml regjistruara gjetjet tona

sugjerojneuml se kontrollet kryhen gjateuml diteumls

Kur ne studiuam shifrat meuml holleumlsisht rezultoi se neuml fakt koha e ldquopikutrdquo peumlr aksidente teuml

trafikut korrespondonte me koheumln kur patrullat e policiseuml seuml trafikut kishin filluarpeumlrfunduar

ndeumlrrimet e tyre teuml puneumls dhe rrjedhimisht nuk kaneuml mundur teuml jeneuml neuml vende me rreziqe teuml

larta Peumlrderisa keumlto teuml dheumlna nuk ishin teuml njohura ose teuml pakteumln nuk janeuml ekzaminuar nga

njeumlsiteuml ata nuk kaneuml qeneuml neuml dijeni peumlr pasojat e orareve teuml tyre kohore apo peumlr periudhat e

ndeumlrrimit

Sipas policiseuml seuml trafikut ata peumlrpiqen qeuml teuml jeneuml teuml informuar mireuml peumlr ngjarjet madhore qeuml

kaneuml gjasa teuml shkaktojneuml probleme neuml trafik dhe neuml peumlrputhje me rrethanat i alokojneuml

burimet Ne nuk kemi arsye peumlr teuml mos besuar se kjo eumlshteuml keumlshtu por konfirmimi i keumlsaj

nuk ka qeneuml i mundur teuml beumlhet brenda fusheumlveprimit teuml keumltij auditimi

Po ashtu ne nuk kemi qeneuml neuml gjendje qeuml teuml ekzaminojmeuml se a janeuml peumlrdorur ldquomjetet e

duhurardquo neuml koheumln e duhur Sa peumlr ilustrim neuml shumeuml vende eumlshteuml procedureuml standarde qeuml teuml

kontrollohet se a po respektohen kufizimet e shpejteumlsiseuml afeumlr shkollave dhe ccedilerdheve neuml

koheuml teuml caktuar (kur fillojneuml meumlsimet neuml shkolla pas pushimeve verore) Gjithashtu eumlshteuml e

zakonshme qeuml policia e trafikut teuml peumlrdoreuml teste teuml alkoolit (narkotikeumlve) neuml koheumlt kur gjasat

qeuml drejtuesit e automjeteve teuml jeneuml neumln ndikim teuml keumltyre substancave eumlshteuml e larteuml (diteumlt e

shtuna apo teuml diela pas mesnate neuml afeumlrsi teuml vendeve teuml peumlrshtatshme) Keumlto janeuml shembuj teuml

gjeumlrave teuml cileumlt nuk kemi qeneuml neuml gjendje qeuml trsquoi ekzaminojmeuml peumlr shkak teuml mungeseumls seuml teuml

dheumlnave

46 A janeuml kontrolluar gjeumlrat e duhura

Peumlr teuml qeneuml efektiv duhet teuml kontrollohen gjeumlrat e duhura automjetet ose ngaseumlsit dhe meuml

konkretisht ccedilfareuml lloji teuml sjelljes apo ccedileumlshtje teknike Peumlrvojat ndeumlrkombeumltare japin

udheumlzime peumlrveccedilqeuml edhe kushtet lokale dhe meumlsimet gjithmoneuml duhet teuml merren parasysh

Meqeneumlse kualiteti dhe inspektimi i automjeteve eumlshteuml peumlrmireumlsuar duksheumlm sjellja e

ngaseumlsve eumlshteuml shkaku absolut dominues i aksidenteve teuml trafikut qeuml konfirmohet edhe nga

statistikat e DKRr48 Peumlrjashtime ka te kamioneumlt e meumldhenj Megjithateuml peumlrvoja tregon se

problemet qeuml kaneuml teuml beumljneuml me goma prishjet dhe mbingarkesat nuk janeuml teuml pazakonta etj

Sipas zyrtareumlve teuml DKRr ata i kaneuml ekzaminuar shkaqet e aksidenteve neuml meumlnyreuml qeuml meuml

tepeumlr trsquoi fokusojneuml kontrollet Ata kaneuml gjetur se tejkalimi i shpejteumlsiseuml eumlshteuml shkak i

48 Eumlshteuml e reumlndeumlsishme teuml theksohet se rreziku nga sjelljet e ngaseumlsve mbetet faktor vendimtar i aksidenteve neuml

Kosoveuml Sipas IPK-seuml (Raport inspektimi 05201410) neuml vitin 2012 edhe automjetet e policiseuml ishin peumlrfshireuml neuml 312 aksidente ndeumlrsa 170 prej tyre janeuml shkaktuar nga zyrtareumlt e policiseuml Ndeumlrsa neuml vitin 2013 automjetet e policiseuml ishin peumlrfshireuml neuml 287 aksidente ku neuml 143 raste fajtoreuml ishin policeumlt Shkaku meuml i zakonsheumlm i aksidenteve peumlr teuml dy periudhat eumlshteuml manovrimi i pasigurt i automjeteve nga policia

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

22

zakonsheumlm dhe si pasojeuml e keumlsaj i kaneuml dheumlneuml prioritet teuml larteuml kontrollit teuml shpejteumlsiseuml

Megjithkeumlteuml ka edhe faktoreuml tjereuml qeuml sipas studimeve ndeumlrkombeumltare dhe statistikave teuml

DKRr-seuml janeuml mjaft teuml zakonsheumlm siccedil janeuml ngasja agresive dhe mosmbajtja e distanceumls gjateuml

ngasjes

Peumlr ta matur shpejteumlsineuml patrullat kryesisht vendosen neuml rrugeuml teuml drejta ngaqeuml aty ekziston

rreziku peumlr tejkalim teuml shpejteumlsiseuml Ne kemi gjetur edhe praktika teuml mira neuml kryerjen e

kontrollit teuml shpejteumlsiseuml neuml koheuml teuml duhur neuml vende me rrezik teuml larteuml Keumlto masa ndeumlrmerren

edhe aty ku rreziku i aksidenteve teuml trafikut eumlshteuml mesatar apo i uleumlt (autostrada jashteuml oreumlve

teuml pikut)

Peumlr identifikimin e shkeljeve neuml trafik (tejkalimin e shpejteumlsiseuml) njeumlsiteuml patrulluese

bashkeumlpunojneuml ngushteuml mes tyre qeuml eumlshteuml njeuml praktikeuml tjeteumlr e mireuml

Megjithateuml disa aktivitete teuml kontrollit apo mbikeumlqyrjes - sipas veumlzhgimeve tona ndash janeuml kryer

neuml udheumlkryqe teuml cilat janeuml teuml rregulluara me semaforeuml dhe rrethrrotullime ku aksidentet

shpesh ndodhin49

Foto 1 Zyrtareumlt policoreuml teuml vendosur mbi ureuml neuml autostradeuml duke identifikuar automjetet qeuml

tejkalojneuml kufizimin e shpejteumlsiseuml

49 Neuml qytetin e Prishtineumls i kemi identifikuar dy udheumlkryqe ku kaneuml ndodhur aksidente fatale dhe ku patrullat e

policiseuml rralleumlhereuml janeuml teuml vendosura Vlen teuml peumlrmendet se brenda NjRKRr-PR ekziston njeuml neumln-njeumlsi e veccedilanteuml qeuml eumlshteuml peumlrgjegjeumlse veteumlm peumlr qytetin

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

23

Foto 2 Pika ndaluese e vendosur nga patrulla tjeteumlr policore peumlr trsquoi ndaluar ngaseumlsit e

identifikuar meuml pareuml

Gjateuml intervistave me zyrtareumlt e policiseuml seuml trafikut kuptuam se peumlrveccedil faktorit shpejteumlsi

shumica e patrullave neuml meumlnyreuml rutinore fokusohen neuml ccedileumlshtjet si dritat rripat e siguriseuml

peumlrdorimi i telefonave celulareuml patentat e ngasjes etj peumlrveccedilse teuml peumlrqendrohen meuml shumeuml

neuml faktoreumlt qeuml janeuml teuml lidhur drejtpeumlrdrejt me aksidentet e trafikut sikurse sjelljet e

rrezikshme ngasja agresive ose e pasigurt Kjo neve na tregon se zakonet e krijuara apo

rutina ende luajneuml rol meuml teuml reumlndeumlsisheumlm peumlr policineuml e trafikut gjateuml kryerjeve seuml detyrave teuml

veta Ky nuk eumlshteuml argument kundeumlr peumlr shembull kontrollimit teuml patenteuml-shoferit por ky

eumlshteuml veteumlm njeuml argument kundeumlr asaj qeuml teuml mos beumlhet neuml meumlnyreuml rutinore

Neuml fakt ne nuk kemi gjetur

ndonjeuml fleteuml-patrulluese qeuml teumlreumlsisht peumlrshkruan detyrat qeuml duhet teuml ndeumlrmerren nga

njeumlsiteuml patrulluese e qeuml ndeumlrlidhen me sjelljet e rrezikshme50

ndonjeuml regjisteumlr neuml lidhje me llojet e automjeteve teuml peumlrfshira neuml aksidente Eumlshteuml e

njohur se automjetet sportive dhe taksiste kaneuml prirje teuml jeneuml teuml peumlrfshira neuml aksidente

meuml shumeuml sesa automjetet tjera Si rrjedhojeuml informatat e tilla mund ta ndihmojneuml

policineuml e trafikut qeuml teuml jeteuml meuml shumeuml e fokusuar gjateuml puneumls seuml tyre dhe

se inspektimet teknike janeuml peumlrkushtuar neuml veccedilanti ndaj automjeteve teuml meumldha (si

gomave prishjeve dhe ngarkesave) gjateuml periudhave kur deumlshtimet e tilla mund teuml

50 Fleteuml-patrullimi eumlshteuml njeuml dokument udheumlzues-regjistrues me aneuml teuml cilit njeumlsiteuml patrulluese janeuml teuml pajisura peumlr

teuml kryer kontrolle

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

24

jeneuml fatale (neuml vjeshteumln e vonshme koheumln e dimrit etj)51 Praktikat e mira

ndeumlrkombeumltare keumlshillojneuml qeuml eumlshteuml meuml e reumlndeumlsishme teuml kryhen inspektime teknike

teuml automjeteve teuml meumldha sesa teuml kryhen inspektime teuml automjeteve teuml zakonshme

Ne kemi gjetur se peumlrjashtimi i mjeteve transportuese nga trafiku teuml cilat nuk i kaneuml

ploteumlsuar kriteret teknike eumlshteuml shumeuml i rralleuml Patrullimet qeuml rezultojneuml me identifikimin e

keumltyre kritereve kryesisht janeuml teuml fokusuara veteumlm neuml veprimet e peumlrbashkeumlta me zyrtareumlt e

MI-seuml Si pasojeuml policia e trafikut heziton52 qeuml teuml deumlrgojeuml jo veteumlm automjetet komerciale (teuml

meumldha) neuml kontrolle teuml veccedilanta teknike pa pranineuml e zyrtareumlve teuml MI-seuml dhe veteumlm

hereumlpashere eumlshteuml fokusuar neuml ekzaminimin e kushteve teknike teuml automjeteve (komerciale)

mbingarkimin e mjeteve transportuese etj

47 A peumlrdoren ndeumlshkimet siccedil duhet

Qeumlllimi i shumiceumls seuml funksioneve teuml kontrollit mund teuml peumlrshkruhet si parandalim dhe

identifikim teuml kundeumlrvajtjeve korrigjim teuml mangeumlsive etj Deri meuml tani jemi fokusuar

kryesisht mbi ateuml se si trsquoi parandalojmeuml meuml mireuml dhe trsquoi identifikojmeuml aksidentet e trafikut

Neuml keumlteuml pjeseuml do trsquoi japim disa informata mbi ateuml se si janeuml peumlrdorur ndeumlshkimet

Policia e trafikut aplikon ndeumlshkime teuml ndryshme Gjobat janeuml teuml ndara neuml dy grupe ato teuml

shqiptuara neuml raste teuml aksidenteve dhe ato teuml shqiptuara peumlr shkelje teuml trafikut - pa shkaktuar

aksidente Sipas natyreumls seuml ekzekutimit gjobat shqiptohen vareumlsisht prej pesheumls seuml vepreumls

ato qeuml janeuml teuml detyrueshme53 dhe duhet teuml paguhen menjeumlhereuml dhe ato qeuml duhet teuml

procedohen neuml gjykata Peumlr shkelje teuml vogla dhe teuml rralla teuml cilat nuk e rrezikojneuml neuml meumlnyreuml

teuml konsiderueshme sigurineuml e trafikut policeumlt e trafikut mund teuml japin veumlrejtje verbale apo

me shkrim Veumlrejtjet me shkrim neuml realitet nuk jepen

Numri i ndeumlshkimeve varet pjeseumlrisht nga prioritetet e policiseuml seuml trafikut Neumlse ata e

peumlrcaktojneuml si prioritet testimin peumlr alkool kjo zakonisht neumlnkupton se peumlrdoruesit zbulohen

dhe ndeumlshkohen Si teuml tilla neumlse njeuml prioritizim i veprimeve eumlshteuml demonstruar ndeumlshkimet

mund teuml jeneuml teuml lidhura drejtpeumlrdrejt me suksesin neuml parandalimin e aksidenteve

51 Sipas teuml dheumlnave teuml prezantuara nga PK-ja gjateuml vitit me automjetet e transportit publik ndodhin rreth 910

aksidente 52 Sipas DKRr me rastin e deumlrgimit teuml automjeteve neuml kontrolle teuml jashteumlzakonshme teknike shpenzimet neuml rast

se vetura rezulton teuml jeteuml neuml gjendje teuml rregullt i barteuml zyrtari policor qeuml e ka inicuar deumlrgimin Kjo dispoziteuml eumlshteuml e parapareuml neuml ligjin aktual

53 Gjoba teuml detyrueshme (mandatore) konsiderohen teuml gjitha gjobat nga 15-40 euro qeuml shqiptohen nga zyrtareumlt e policiseuml neuml vend teuml ngjarjes

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

25

Tabela 6 Numri dhe alokimi i gjobave teuml shqiptuara neuml 2012 dhe 2013

Llojet e gjobave 2012

Nr

2013

Nr

Ndryshimi

Mosrespektimi i shpejteumlsiseuml seuml kufizuar 89654 36 123956 43 38

Mosmbajtja e distanceumls 2213 1 2475 1 12

Drejtimi neumln ndikim teuml alkoolit 651 0 527 0 -19

Drejtimi i mjetit pa patenteuml 15061 6 16993 6 13

Mosrespektimi i shenjave teuml trafikut 16541 7 16122 6 -2

Manovrim i pasigurt me automjet 1308 1 1513 1 16

Kalimi i afatit teuml regjistrimit 15588 6 12510 4 -20

Parkimi i parregullt 26467 11 30767 11 16

Teuml tjera (ccedileumlshtje minore) 80305 32 82059 28 1

Totali 247788100 286922100 16

(Burimi PK)

Nga njeuml perspektiveuml e thjeshteuml e siguriseuml seuml trafikut duket sikurse njeuml prioritet mjaft i madh i

jepet faktoreumlve teuml uleumlt teuml rrezikut Meumlse gjysma e ndeumlshkimeve (meuml pak neuml vitin 2013)

mbulojneuml ccedileumlshtjet e profilit teuml uleumlt teuml rrezikut teuml aksidenteve teuml trafikut (si tabelat parkimi

dhe teuml tjera) ndeumlrsa pjesa tjeteumlr vlen peumlr faktoreumlt e rrezikut teuml larteuml dhe teuml meseumlm (si

shpejteumlsia alkooli distanca patenteuml-shoferi dhe shenjat e trafikut) Peumlr teuml qeneuml teuml paansheumlm

megjithateuml njeuml prioritet i madh dhe me sa duket i justifikuar i eumlshteuml dheumlneuml kontrollit teuml

shpejteumlsiseuml qeuml eumlshteuml njeuml shkak i zakonsheumlm peumlr aksidentet e trafikut

Gjateuml studimit teuml profilit teuml ndeumlshkimeve ne mund teuml shohim dy gjeumlra seuml pari ndryshime teuml

vogla neuml prioritete kaneuml ndodhur midis dy viteve dhe seuml dyti ndeumlshkimet reflektojneuml se

shumica e kontrolleve teuml faktoreumlve teuml rrezikut teuml larteuml nuk janeuml kryer nga aktivitete leumlvizeumlse

(neumlse do teuml kishte pasur meuml shumeuml aktivitete leumlvizeumlse ndoshta do teuml kishim pritur meuml shumeuml

gjoba peumlr mosmbajtjen e distanceumls dhe manovrim teuml pasigurt dhe shkelje tjera qeuml kaneuml teuml

beumljneuml me ngasjen)

Neumlse teuml dheumlnat e meumlsipeumlrme e pasqyrojneuml realitetin eumlshteuml e qarteuml se ngaseumlsit e automjeteve

shpeshhereuml tejkalojneuml kufizimet e shpejteumlsiseuml apo ngasin shumeuml shpejt

shpeshhereuml ngasin pa patenteuml

rralleumlhereuml janeuml teuml ndikuar nga alkooli ose narkotikeumlt

mbajneuml distanceumln me automjetet tjera

shpeshhereuml thyejneuml rregulla teuml vogla (parkingu etj)

Ritheksojmeuml neumlse kjo reflekton ploteumlsisht realitetin apo i reflekton prioritetet dhe pajisjet neuml

keumlto tre njeumlsi eumlshteuml e veumlshtireuml teuml thuhet me siguri Neuml njeuml kuptim meuml teuml gjereuml ndash peumlr teuml qeneuml meuml

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

26

teuml sakteuml ndash duhet teuml peumlrdoren edhe teuml dheumlnat nga sistemi i parapareuml i ldquopikeumlve negativerdquo qeuml

nuk eumlshteuml aplikuar deri meuml tani neuml meumlnyreuml peumlr teuml parandaluar recidivisteumlt nga peumlrseumlritjet e

shkeljeve Arsyet peumlrse sistemi nuk eumlshteuml duke u aplikuar janeuml teuml natyreumls teknike Teuml dy

institucionet (PK-ja dhe Gjykatat) kaneuml bazat e tyre individuale teuml teuml dheumlnave megjitheumlse ato

nuk janeuml teuml integruara dhe nuk komunikojneuml mes vete

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

27

5 Konkluzionet

Peumlrfundimi kryesor eumlshteuml se ka mjaft hapeumlsira peumlr peumlrmireumlsime peumlr ta beumlreuml policimin e

trafikut ploteumlsisht efektiv Policia e trafikut mund teuml beumljeuml edhe meuml shumeuml peumlr teuml peumlrmireumlsuar

aktivitetet e saj trsquoi peumlrdoreuml informatat neuml meumlnyreuml meuml efektive si dhe trsquoi planifikojeuml burimet

Kontrollet duket se janeuml pjeseumlrisht teuml bazuara neuml rrezikshmeumlri por cileumlsia e teuml dheumlnave nuk

lejon teuml theksojmeuml se policia e trafikut neuml Kosoveuml - neuml meumlnyreuml sistematike - eumlshteuml duke i kryer

kontrollet efektive neuml aspektin e vendeve dhe koheumls Ekzistojneuml ccedileumlshtje peumlr sa i peumlrket numrit

teuml policeumlve teuml trafikut qeuml operojneuml si dokumentohen veprimet analizohen dhe peumlrdoren peumlr

teuml meumlsuar dhe beumlreuml peumlrmireumlsime si dhe neuml ccedilrsquomeumlnyreuml menaxhohen ndeumlshkimet

Policia e trafikut nuk ka beumlreuml aq sa duhet peumlr trsquoi dizajnuar neuml meumlnyreuml efektive informatat

qeuml i nevojiten

Policia e trafikut mbledh ose ka qasje neuml teuml dheumlna peumlrkateumlse Hapa tjereuml shteseuml nevojiten qeuml

keumlto teuml dheumlna teuml beumlhen meuml teuml dobishme Teuml dheumlnat mbi aksidentet dhe pasojat e tyre mund teuml

strukturohen meuml mireuml dhe ekzistojneuml mundeumlsiteuml peumlr teuml zhvilluar shkeumlmbimin e informatave

me paleumlt e tjera teuml interesit Disa nga informatat mungojneuml siccedil janeuml raportimi performanceumls

dhe vlereumlsimi i rezultateve si dhe ka mangeumlsi neuml cileumlsineuml dhe konsistenceumln e dokumentacionit

Peumlrveccedil keumlsaj edhe meuml shumeuml mund teuml beumlhet peumlr trsquoi beumlreuml informatat transparente dhe teuml

disponueshme peumlr publikun

Policia e trafikut nuk i peumlrdor burimet e saj teuml informatave neuml meumlnyreuml ploteumlsisht efektive

Informatat ekzistuese mund teuml peumlrdoren neuml meumlnyreuml meuml efektive peumlr teuml mbeumlshtetur puneumln

operative Ato nuk peumlrdoren rregullisht peumlr analiza teuml detajuara ose peumlr teuml krahasuar dhe

vlereumlsuar qasjet dhe mjetet e ndryshme teuml peumlrdorura Teuml dheumlnat ekzistuese nuk janeuml

gjithmoneuml teuml trajtuara sa duhet neuml planifikimin operativ Analizat kryhen rralleumlhereuml nga

policia trafikut Kjo nga ana tjeteumlr dometheumlneuml se stimujt peumlr teuml meumlsuar dhe peumlr iniciativa teuml

reja janeuml teuml uleumlta Edhe neumlse ka vendime neuml nivelin rajonal ose lokal pak prej tyre lidhen

qarteuml me ndonjeuml analizeuml teuml kryer peumlr informata ekzistuese apo trsquoi referohen asaj Policia e

trafikut eumlshteuml mjaft mireuml e informuar mbi kushtet e rrugeumlve motin dhe peumlr ngjarjet e

ardhshme qeuml mund teuml shkaktojneuml probleme neuml trafik Por ekzistojneuml mundeumlsi peumlr teuml

peumlrmireumlsuar bashkeumlpunimin mes policiseuml lokale dhe rajonale dhe autoriteteve tjera OJQ-ve

hulumtuesve dhe qytetareumlve

Burimet nuk alokohen neuml meumlnyreuml efektive dhe nganjeumlhereuml mungojneuml mjete teuml

reumlndeumlsishme

Alokimi i burimeve nuk duket se ndjek njeuml model teuml qarteuml peumlr teuml tri njeumlsiteuml Numri i policeumlve

teuml trafikut nuk korrespondon me gjendjen neuml trafik - aksidentet e trafikut Eumlshteuml gjithashtu e

veumlshtireuml teuml shihet njeuml model i qarteuml peumlr alokimin e mjetevepajisjeve mes dhe brenda njeumlsive

Raporti mes numrit teuml policeumlve teuml trafikut dhe numrit teuml automjeteve radareumlve ose testeve teuml

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

28

alkoolit ndryshon neuml meumlnyreuml teuml konsiderueshme bie fjala Njeumlsia peumlr Kontrollin e

Autostradeumls ka meuml shumeuml automjete dhe policeuml sesa Njeumlsia e Prishtineumls ndash neuml raport me

numrin e aksidenteve

Peumlrveccedil keumlsaj njeumlsiteuml jo gjithmoneuml janeuml teuml pajisura siccedil duhet ndoneumlse disa pajisje teuml caktuara

dihet se janeuml kosto-efektive siccedil janeuml automjetet e pasheumlnuara kamerat dhe sistemet e radarit

Asnjeuml njeumlsi nuk ka pasur instrumente peumlr testimin e praniseuml seuml narkotikeumlve dhe veteumlm disa

kaneuml aparate peumlr testimin e alkoolit Alokimi i diskutuesheumlm i burimeve dhe mungesa e

mjeteve teuml reumlndeumlsishme janeuml faktoreuml qeuml pengojneuml efektivitetin (teuml bazuarit neuml rrezikshmeumlri

peumlrdorim kost-efektivdhe fleksibil teuml mjeteve) Neuml keumlteuml kontekst vlen teuml theksohet se rrugeumlt

neuml Kosoveuml nuk janeuml teuml pajisura me kamera teuml shpejteumlsiseuml keumlto kamera mund peumlrdoren peumlr teuml

zeumlvendeumlsuar disa nga aktivitetet meuml teuml kushtueshme teuml patrullimit

Nevoja peumlr teuml kryer detyra teuml tjera eumlshteuml njeuml faktor qeuml ndikon neuml disa njeumlsi meuml shumeuml se

neuml teuml tjerat

Policiseuml seuml trafikut nuk i lejohet gjithnjeuml teuml peumlrqendrohet neuml detyrat e tyre kryesore Policeumlt

nganjeumlhereuml - veccedilaneumlrisht neuml qytetet e meumldha - duhet teuml ndihmojneuml funksione teuml tjera brenda

forcave teuml policiseuml ose autoritete teuml tjera me sheumlrbime teuml ndryshme Kjo sigurisht ka pasoja

pozitive dhe negative Kjo mund teuml shihet si njeuml meumlnyreuml peumlr teuml peumlrdorur burimet neuml meumlnyreuml

fleksibile dhe efikase dhe peumlr trsquoi ofruar sheumlrbime teuml tjereumlve kur keumlto janeuml teuml nevojshme Nga

ana tjeteumlr kjo mund teuml pengojeuml gjithashtu efektivitetin e policiseuml seuml trafikut neuml kryerjen e

detyrave teuml tyre kryesore Disa nga keumlto probleme mund teuml reduktohen peumlrmes kritereve teuml

qarta planifikimit teuml peumlrmireumlsuar dhe bashkeumlpunimit meuml teuml ngushteuml mes njeumlsive teuml

ndryshme policore

Peumlr shkak teuml mungeseumls seuml dokumentacionit eumlshteuml e veumlshtireuml teuml thuhet qartas se teuml gjitha

kontrollet kryhen sistematikisht ose gjithnjeuml neuml vendet e duhura dhe neuml koheumln e duhur

Jo teuml gjitha njeumlsiteuml i regjistrojneuml vendet se ku janeuml kryer kontrollet Sipas mostreumls toneuml

NjRKRr-PR dhe NjKA i regjistrojneuml keumlto teuml dheumlna dhe keumlto njeumlsi kaneuml njeuml qasje teuml bazuar neuml

rrezik Shumica e kontrolleve (por jo teuml gjitha) kryhen neuml rrugeumlt apo vendet e duhura ku

rreziku peumlr aksidente eumlshteuml i larteuml Peumlr sa i peumlrket njeumlsiseuml tjeteumlr (NjRKRr-PE) nuk mund teuml

themi me siguri se cili eumlshteuml rezultati Bazuar neuml intervistat duket se sjellja eumlshteuml e ngjashme

por teuml dheumlnat neuml keumlteuml njeumlsi nuk janeuml teuml plota ose teuml besueshme

Gjetjet tona sugjerojneuml se kontrollet kryesore kryhen gjateuml diteumls Peumlrveccedilse teuml dheumlnat neuml

dispozicion nuk janeuml teuml mjaft teuml holleumlsishme sa peumlr teuml vlereumlsuar neumlse kontrollet kryhet

ploteumlsisht neuml koheumln e duhur Kur ne i studiuam meuml holleumlsisht teuml dheumlnat doli se koha e pikut

peumlr aksidente trafiku peumlrputhej faktikisht me koheumln kur patrullat e policiseuml seuml trafikut

peumlrfundoninfillonin ndeumlrrimet e tyre dhe rrjedhimisht nuk mund teuml ishin neuml vendet me

rrezik teuml larteuml

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

29

Shkurtimisht informatat neuml dispozicion nuk na e beumljneuml teuml lehteuml teuml kuptojmeuml se njeumlsiteuml

patrulluese neuml Kosoveuml i kryejneuml sistematikisht kontrollet efektive peumlr sa i peumlrket vendit dhe

koheumls

Policia e trafikut duhet meuml shumeuml teuml keteuml veumlmendje te ngasja e rrezikshme dhe gjithashtu

teuml kontrollojeuml standardet teknike teuml kamioneumlve dhe autobuseumlve

Kontrollet policore me teuml drejteuml i kushtojneuml shumeuml veumlmendje shpejteumlsiseuml por neuml teuml njeumljteumln

koheuml nuk i kushtohet veumlmendje e duhur aspekteve teuml tjera siccedil janeuml ngasja agresive dhe e

rrezikshme mosmbajtja e distanceumls ngasja neuml gjendje teuml dehur etj Fokusimi tek shpejteumlsia

shpjegohet me faktin se ajo me teuml veumlrteteuml eumlshteuml ndeumlr shkaqet kryesore teuml aksidenteve neuml

trafik por edhe sepse eumlshteuml njeuml lloj sjellje tradicionale dhe e lehteuml peumlr trsquou beumlreuml Mungesa e

kamerave dhe pajisjeve peumlr shpejteumlsineuml si dhe teuml analizave teuml duhura mbi shkaqet e

aksidenteve mund teuml jeteuml njeuml shpjegim tjeteumlr peumlr fokusimin te shpejteumlsia

Ashtu siccedil tregojneuml shumica e hulumtimeve - ne besojmeuml ndash se neuml peumlrgjitheumlsi eumlshteuml meuml efektive

teuml kontrollohen sjelljet e ngaseumlsve sesa automjetet Megjithateuml ka peumlrjashtime Kamioneumlt e

meumldhenj dhe autobuseumlt peumlrfshihen shpesh neuml aksidente trafiku me pasoja teuml meumldha Ne

kemi veumlrejtur se keumltyre automjeteve nuk iu kushtohet veumlmendja e duhur nga ana e policiseuml

seuml trafikut neuml disa njeumlsi Zakonisht kjo ka teuml beumljeuml me kushtet teknike teuml automjeteve teuml meumldha

komerciale siccedil eumlshteuml rasti neuml lidhje me mbingarkimin dhe mireumlmbajtjen

Ndeumlshkimet jo gjithhereuml aplikohen dhe menaxhohen siccedil duhet ndaj kundeumlrvajteumlsve

Policia e trafikut shpesh peumlrdoreuml gjoba teuml vogla si ndeumlshkime Ndeumlshkimet e tjera aplikohen

rralleuml peumlr dallim nga shumeuml vende teuml tjera Peumlr meuml tepeumlr shumica e gjobave shqiptohen

veteumlm peumlr njeuml numeumlr teuml kufizuar shkeljesh dhe nuk duket se e adresojneuml ndeumlshkimin e duhur

teuml bazuar neuml faktoreumlt e aksidenteve - siccedil janeuml mosmbajtja e distanceumls manovrimi i pasigurt

dhe pakujdesi teuml tjera neuml ngasje Moszbatimi i sistemit teuml ldquopikeumlve negativerdquo i ka motivuar

drejtpeumlrseumldrejti ngaseumlsit recidivisteuml peumlr teuml peumlrseumlritur kundeumlrvajtjet Neuml keumlteuml meumlnyreuml neuml

mungeseuml teuml qasjes parandaluese edhe ndeumlshkimet aplikohen mbi keumlteuml bazeuml

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

30

6 Rekomandimet

Peumlrvoja na tregon se numri i aksidenteve neuml trafik dhe pasojat e tyre mund teuml zvogeumllohen

Peumlr keumlteuml mund teuml nevojitet bashkeumlpunimi i ngushteuml mes autoriteteve peumlrgjegjeumlse njeuml sistem i

duhur informativ peumlrdorim efektiv i pajisjeve dhe menaxhim profesional dhe i bazuar neuml

rrezik neuml teuml gjitha nivelet

Ne rekomandojmeuml Drejtorin e Peumlrgjithsheumlm teuml Policiseuml seuml Kosoveumls qeuml

Teuml merr njeuml iniciativeuml peumlr peumlrmireumlsimin e sistemit ekzistues teuml informimit dhe ta beumljeuml

ateuml ploteumlsisht efektiv Po keumlshtu teuml konsiderojeuml futjen e njeuml baze gjitheumlpeumlrfshireumlse teuml teuml

dheumlnave duke ftuar paleumlt e ndryshme teuml interesit Peumlrfitimet nga ky mekanizeumlm do teuml

reflektonin neuml besueshmeumlrineuml e teuml dheumlnave si dhe peumlrdorimin e tyre neuml vendimet

strategjike dhe operative

Teuml peumlrmireumlsojeuml peumlrdorimin e teuml dheumlnave neuml meumlnyreuml qeuml teuml qarteumlsojeuml planifikimin vjetor

dhe teuml vendoseuml objektiva performance teuml qarta peumlr njeumlsi operative Kjo duhet teuml

peumlrfshijeuml analizeuml meuml teuml mireuml teuml teuml dheumlnave mbi aksidentet qeuml formojneuml njeuml pikeumlnisje

peumlr prioritetet dhe qasjet e reja neuml nivel operativ Kjo nga ana tjeteumlr e beumln teuml

reumlndeumlsishme qeuml policia e trafiku teuml nivel qendror teuml ngriteuml funksionet e duhura peumlr

monitorim dhe vlereumlsim

Teuml konsiderojeuml caktimin e meuml shumeuml politikave teuml policiseuml seuml trafikut dhe teuml ri-

konsiderojeuml alokimet ndeumlrmjet njeumlsive teuml ndryshme teuml policiseuml seuml trafikut

Teuml sigurojeuml se njeuml plan investimi peumlr pajisje kost-efektive eumlshteuml hartuar neuml njeuml

perspektiveuml teuml kornizeumls afat-mesme teuml shpenzimeve

Policia e trafikut teuml peumlrqendrohet seuml pari neuml detyrat e tyre kryesore parandalimi i

aksidenteve Ndihma peumlr funksionet e tjera teuml policiseuml dhe autoritetet tjera duhet teuml

planifikohet meuml mireuml neuml bashkeumlpunim me njeumlsiteuml e ndryshme policore Peumlr meuml tepeumlr

bashkeumlpunimi ndeumlrmjet funksioneve teuml ndryshme policore neuml nivel rajonal duhet teuml

peumlrmireumlsohet neuml meumlnyreuml qeuml teuml arrihet efikasitet meuml i larteuml neuml aktivitetet policore qeuml

ndeumlrlidhen me sistemin e trafikut

Teuml sigurohet qeuml aktivitetet e policiseuml seuml trafikut janeuml kryer neuml rrugeuml dhe vende

teumlrrezikshme Peumlr teuml qeneuml ploteumlsisht efektiv menaxhmenti lokal neuml fazeumln e

planifikimit duhet teuml prezantojeuml njeuml qasje fleksibile te ccedileumlshtja e orareve teuml puneumls etj

dhe

Teuml sigurohet qeuml policia e trafikut teuml peumlrqeumlndrohet edhe neuml sjelljet e tjera teuml ngaseumlsve

peumlrveccedilse te tejkalimi i kufizimit teuml shpejteumlsiseuml Njeuml qasje e planifikuar peumlr aktivitete teuml

peumlrforcuara policore neuml trafik duhet teuml merr prioritet teuml larteuml peumlr monitorimin e

sjelljes seuml ngaseumlsve (sikurse ngasja e rrezikshme mosmbajtja e distanceumls etj) Policia e

trafikut njeumlkoheumlsisht duhet teuml peumlrqendrohet meuml shumeuml neuml kriteret e automjeteve

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

31

komerciale (sidomos kamioneumlve dhe autobuseumlve) Masat e kujdesit teuml shtuar duhet teuml

zbatohen rregullisht nga ana e patrullave teuml trafikut

Gjithashtu ne rekomandojmeuml qeuml me qeumlllim teuml ngritjes seuml efektivitetit teuml ndeumlshkimeve gjobat

duhet teuml adresojneuml ndeumlshkimin e duhur bazuar neuml faktoreumlt e aksidenteve Sistemi i

ndeumlshkimeve duhet teuml peumlrmireumlsohet peumlrmes aplikimit teuml sistemit teuml pikeumlve negative Peumlr

trsquou peumlrballur me keumlteuml sfideuml neuml vendosjen e keumltij sistemi duhet teuml ndeumlrtohet bashkeumlpunimi

mes MPB-seuml dhe gjykatave

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

32

REFERENCAT

European Commission ldquoTowards a European road safety area policy orientations on road safety

2011-2020rdquo Brussels 2011

European Commission ldquoEuropean Transport Policy for 2010 Time to deciderdquo Brussels 2001

European Transport Safety Council (ETSC) Reducing Traffic Injuries Resulting From Excess and Inappropriate Speed Brussels 1995

European Transport Safety Council (ETSC) ldquoPolice enforcement strategies to reduce traffic casualties in Europerdquo Brussels 1999

European Transport Safety Council (ETSC) ldquoTransport safety performance indicatorsrdquo Brussels 2001

European Transport Safety Council (ETSC) Traffic Law Enforcement across the EU Brussels 2011

Organisation for Economic Co-Operation and Development (OECD) Safety on Roads - Whatrsquos The Vision 2002

Organisation for Economic Co-Operation and Development (OECD) Road Safety - Impact of New Technologies 2003

Organisation for Economic Co-Operation and Development (OECD) Towards Zero Ambitious Road Safety Targets and The Safe System Approach 2008

Rune Elvik Cost-Benefit Analyses of Police Enforcement ESCAPE 2001

ROSEBUD Road Safety and Environmental Benefit-Cost and Cost- Effectiveness Analysis for Use in Decision-Making 2003

World Health Organization (WHO) ldquoThe World Report on Road Traffic Injury Preventionrdquo Geneva 2004

World Health Organization (WHO) Global status report on road safety 2013 supporting a decade of action Geneva 2013

World Health Organization (WHO) Data systems a road safety manual for decision-makers and practitioners Geneva 2010

World Health Organization (WHO) ldquoSpeed management a road safety manual for decision-makers and practitionersrdquo Geneva 2008

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

33

SHTOJCA I

STRUKTURA ORGANIZATIVE E POLICISEuml SEuml KOSOVEumlS - NJEumlSITEuml E KOMUNIKACIONIT RRUGOR

Drejtoria e Peumlrgjithshme

Departamenti

peumlr Operacione

Departamenti

peumlr Kufi

Departamenti

peumlr Hetime

Departamenti

peumlr Mbeumlshtetje

Departamenti

peumlr Burime

Divizioni i Siguriseuml Publike

DR Prishtineuml

DR Pejeuml

DR Prizren

DR Gjilan

DR Ferizaj

DIVIZIONI I KOMUNIKACIONIT RRUGOR

DR Mitroviceuml

Njeumlsiteuml Rajonale teuml

Komunikacionit

Rrugor

Njeumlsia peumlr

Kontrollin e

Autostradeumls

Njeumlsia peumlr

menaxhimin e

materieve teuml

rrezikshme

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

34

SHTOJCA II

Qasshmeumlria e Policiseuml seuml Trafikut neuml informatat qeuml iu nevojiten peumlr planifikim operativ

Informatat peumlr planifikim operativ

Informata rreth faktoreumlve qeuml lidhen me aksidentet

Teuml dheumlna teuml dokumentuara qeuml tregojneuml nivelin e rrezikut Baza e krijuar e teuml dheumlnave peumlmes seuml secileumls policia e trafikut i identifikon faktoreumlt kryesoreuml teuml rrezikut neuml ateuml zoneuml

Faktori njeri

Faktori automjet

Vendndodhja e pikave teuml zeza

Kushtet atmosferike

Punimet neuml rrugeuml

Informata rreth pasojave teuml aksidenteve

Qasje neuml informata nga institucionet sheumlndeteumlsore dhe kompaniteuml e sigurimit

Informata rreth ngjarjevekushteve kurku mund teuml rriten rreziqet mund teuml rriten peumlr aksidente

Neuml meumlnyreuml qeuml teuml keteuml njeuml qasje teuml standardizuar peumlr informata lidhur me faktoreumlt e rrezikut peumlr zonat e rrezikut ndeumlr teuml tjera policia e trafikut duhet teuml keneuml informata rreth punimeve neuml rrugeuml dendeumlsiseuml seuml trafikut kushteve teuml motit MI dhe autoritet lokalekomunat duhet teuml peumlrfshihen

Informata rreth aktiviteteve teuml kryera nga policia e trafikut dhe ndeumlshkimeve teuml aplikuara

Informatat rreth monitorimitvlereumlsimit sistematik teuml sjelljeve neuml trafik aktivitetet e kryera teuml rezultojneuml me raportet e pas-operative

Teuml dheumlnat mbi aplikimin e ndeumlshkimeve ndaj kundeumlrvajteumlsve Numri i ndeumlshkimeveteuml leumlshuara duhet teuml beumlhet sipas ligjeve dhe rregullave teuml peumlrcaktuara Informatatnga gjykatat janeuml teuml nevojshme Informatatnga MPB rreth ngaseumlsve teuml ndeumlshkuar janeuml teumlnevojshme

Reagimi ndaj rezultateve teuml qasjeve dhe aktiviteteve teuml ndryshme

Peumlr teuml monitoruar performanceumln treguesit e aktiviteteve duhet miratuar Teuml dheumlnat qeuml do teuml mblidhen peumlrfshijneuml numrin e peumlrgjithsheumlm teuml kontrolleve teuml kryera numrin e ngaseumlsve teuml kontrolluar periudhat e ndryshme qeuml duhet teuml krahasohen etj

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

35

SHTOJCA III

Tabela 7 Numri i policeumlve teuml trafikut neumlpeumlr njeumlsi ndash gjateuml viteve

2010 2011 2012 2013 2014

NjKA 27 32 40

NjRKRr Prishtineuml 162 156 147 125 103

NjRKRr Gjilan 69 61 61 62 63

NjRKRr Ferizaj 59 55 54 54 54

NjRKRr Prizren 74 80 78 67 61

NjRKRr Pejeuml 88 91 90 83 83

NjRKRr Mitroviceuml Jug 71 71 72 57 58

NjRKRr Mitroviceuml Veri 27 44

Gjitheumlsej 523 514 529 507 506

(Burimi PK)

Tabela 8 Numri i aksidentevendeumlshkimeve 2010 -2014

Vitet 2010 2011 2012 2013 2014 Total

Aksidente fatale 158 130 116 104 111 619

Persona teuml vdekur 175 157 121 119 127 699

Aksidente me leumlndime 4326 4490 4555 4960 4876 23207

Persona teuml leumlnduar 7730 8321 8561 9817 9713 44142

Aksidente me deumlmemateriale 12594 13338 14044 13878 10333 64187

Aksidente lsquoGodit dhe ikrsquo 952 930 1039 1012 980 4913

Gjitheumlsej aksidente 18030 18888 19754 19954 16300 92926

Tiketa (Gjoba) 254849 276897 247788 286922 319332 1386556

(Burimi PK)

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

36

Tabela 9 Teuml dheumlnat rreth aksidenteve fatale dhe personave teuml vdekur sipas rajoneve (janar ndash

dhjetor 2013)

2013 Prishtineuml Mitroviceuml Pejeuml Prizren Ferizaj Gjilan Autostradeuml Total

Aksidfatale 35 9 26 12 10 10 2 104

Teuml vdekur 40 12 33 12 10 10 2 119

(Burimi PK)

Diagrami 1 Veprimet e ngaseumlsve si faktoreuml kontribues teuml aksidenteve (2013)

Diagrami 2 Aksidentet sipas pjeseumls seuml rrugeumls (2013)

0 500 1000 1500 2000 2500 3000 3500 4000 4500 5000

Manipulimi i pasigurt

Mosmbajtja e distanceumls

Mospeumlrshtatja e shpejteumlsiseuml

Kyqje e pasigurteuml neuml rrugeuml

Ndeumlrrim i shiritave

Kthim leumlvizje prapa

Mosrespektim i peumlrpareumlsiseuml seuml kalimit

Anashkalimtejlakim i parregullt

Tejkalim i shpejteumlsiseuml seuml kufizuar

0 2000 4000 6000 8000

10000 12000 14000 16000

2012

2013

Page 22: Raporti_-_Policia_e_Trafikut_220406.pdf

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

16

Ne kemi ekzaminuar teuml dheumlnat e ndryshme - neuml lidhje me zyrtareumlt policoreumlpolicineuml e

trafikut

Tabela 3 Teuml dheumlnat peumlr aksidentet automjetet kundrejt burimeve teuml policiseuml

2010 2011 2012 2013 2014

Numri i automjeteve teuml regjistruara 178798 205366 212851 272107 288828

Numri i aksidenteve 18030 18888 19754 19954 16300

Numri i aksidenteve fatale 158 130 116 104 111

Numri i teuml vdekurve 175 157 121 119 127

Numri i personave teuml leumlnduar 7730 8321 8561 9817 9713

Numri i zyrtareumlve policoreuml 7191 7205 7269 7326 7686

Numri i zyrtareumlve policoreuml teuml trafikut 523 514 529 507 506

Duket fare qarteuml se numri i policeumlve teuml trafikut nuk e ka ndjekur trendin e aksidenteve dhe

automjeteve Ne kemi marreuml neuml konsiderateuml edhe burimet peumlr njeumlsiteuml e veccedilanta

Tabela 4 Numri i kilometrave teuml mbuluara nga policia e trafikut burimet neuml njeumlsiteuml

peumlrkateumlse teuml policiseuml seuml trafikut mjetet e kontrollit teuml disponueshme (2014)

Njeumlsia Kilometrat e

mbuluara Zyrtareumlt e

policiseuml Automjetet e shenjeumlzuara

Automjetet civile

Radareuml Testues teuml

alkoolit

NjRKRr-PR 341 108 6 1 5 5

NjRKRr-PE 380 82 13 0 6 3

NJKA 104 33 6 0 10 2

Siccedil shihet shpeumlrndarja e burimeve nuk duket se e peumlrcjelleuml njeuml model teuml qarteuml peumlr teuml tre

njeumlsiteuml Peumlr shkak teuml bazeumls seuml paqarteuml peumlr alokim numri i policeumlve teuml trafikut nuk

korrespondon me kushtet e trafikut respektivisht aksidentet As numri i automjeteve teuml

shenjeumlzuara apo sistemet e radareumlve nuk ndeumlrlidhen me numrin e policeumlve apo aksidentet e

trafikut Numri i radareumlve neuml NjKA mund pjeseumlrisht teuml shpjegohet me faktin se eumlshteuml njeumlsi

patrulluese e autostradeumls (neumlse kjo eumlshteuml shpeumlrndarja optimale e keumlsaj pajisje ateumlhereuml eumlshteuml

njeuml ccedileumlshtje tjeteumlr)

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

17

Eumlshteuml po keumlshtu veumlshtireuml teuml shihet njeuml model i qarteuml i shpeumlrndarjes seuml burimeve ndeumlrmjet dhe

brenda njeumlsive Raporti midis numrit teuml policeumlve teuml trafikut dhe numrit teuml automjeteve

radareumlve apo testuesve teuml alkoolit ndryshon neuml meumlnyreuml teuml konsiderueshme peumlr shembull

NjKA ka meuml shumeuml automjete dhe meuml shumeuml policeuml sesa NjRKRr-PR neuml raport me

aksidentet e trafikut Njeuml shpjegim i mundsheumlm por jo shterues eumlshteuml faktori gjeografik

(qytetet neuml raport me fshatet)

Vlen teuml theksohet se veteumlm njeuml njeumlsi kishte qasje neuml njeuml automjet civil teuml pashenjeumlzuar edhe

pse neumlse automjetet e tilla peumlrdoren siccedil duhet - sipas peumlrvojeumls ndeumlrkombeumltare ndash ateumlhereuml ato

janeuml mjaft efektive neuml identifikimin e ngaseumlsve agresiveuml

Peumlr meuml tepeumlr veteumlm disa automjete teuml policiseuml seuml trafikut janeuml teuml pajisura me radareuml dhe

testues peumlr alkool38 Rrjedhimisht eumlshteuml e pamundur qeuml patrullat teuml kryejneuml teste teuml tilla seuml

paku jo peumlrnjeumlhereuml (neuml teuml njejteumln koheuml) Kjo ka mundeumlsi teuml pengojeuml efektivitetin e kontrolleve

teuml trafikut meqeuml shpejteumlsia dhe ldquongasja neumln ndikimin e alkoolit barnave dhe narkotikeumlverdquo

janeuml gjithashtu shkaktareuml teuml aksidenteve neuml trafik39

Kontrollet e kufizuara teuml alkoolitnarkotikeumlve janeuml njeuml e meteuml e kontrolleve qeuml e reduktojneuml

cileumlsineuml e teuml dheumlnave mbi shkaqet qeuml qeumlndrojneuml pas aksidenteve

Peumlrveccedil informatave teuml dheumlna neuml tabeleumln e meumlsipeumlrme ne kemi gjetur mangeumlsi teuml tjera neuml

pajisje bie fjala automjetet nuk janeuml teuml pajisura me shenjat paralajmeumlruese (si stop policia

ngadaleumlso rrezik neuml rrugeuml etj) Asnjeuml prej njeumlsive nuk kishte qasje neuml motoccedilikleta ndoneumlse

mjetet e tilla zakonisht shihen si mjaft efektive peumlr kontrollin e trafikut Peumlr meuml shumeuml

kamerat e shpejteumlsiseuml qeuml nga shumeuml hulumtues janeuml pareuml si mjet shumeuml efikas peumlr uljen e

rrezikut teuml aksidenteve teuml trafikut (dhe numrin e zyrtareumlve teuml nevojsheumlm peumlr kontrolle) nuk

janeuml peumlrdorur neuml asnjeuml njeumlsi kryesisht peumlr shkak teuml argumenteve se keumlrkojneuml investime

fillestare

Policia e trafikut peumlrdoreuml meumlnyra leumlvizeumlse dhe joleumlvizeumlse (statike) peumlr patrullim Teuml dyja

meumlnyrat i kaneuml epeumlrsiteuml dhe teuml metat e tyre40 Aktivitetet joleumlvizeumlse teuml kontrollit janeuml meumlnyreuml

e duhur neuml raste teuml bazuara neuml rrezik teuml veccedilanteuml (peumlrqendrimi masiv i peumlrpjekjeve teuml

kontrollit teuml trafikut neuml koheuml dhe vend teuml caktuar) ose kryhen neuml vende ose rrugeuml ku

aksidentet historikisht janeuml teuml zakonshme Patrullimet leumlvizeumlse janeuml meumlnyreuml e mireuml peumlr

zbulimin e sjelljeve teuml ccedilrregullta teuml ngaseumlsve qeuml mund teuml ndodhin edhe neuml vende ku

aksidentet janeuml meuml pak teuml zakonshme Shumica e aktiviteteve teuml patrullimit nga keumlto njeumlsi

kryhen peumlrmes patrullimeve joleumlvizeumlse Peumlrjashtime beumljneuml patrullimet e rralla teuml kryera nga

38 Neuml raportin e IPK-seuml peumlr ldquoVlereumlsimin e menaxhimit teuml trafikut rrugor nga PK-jardquo (2014) eumlshteuml theksuar se

shumica e radareumlve janeuml jo-funksionaleuml 39 Sipas OJQ-seuml ldquoLabyrinthrdquo nuk ka numeumlr teuml sakteuml peumlr peumlrdoruesit e narkotikeumlve neuml Kosoveuml Ekzistojneuml

vlereumlsime teuml peumlrafeumlrta teuml peumlrdoruesve qeuml sillen mes 10000 - 15000 individeumlve dhe nga keumlta rreth 4000 ndash 5000 besohet teuml jeneuml peumlrdorues teuml heroineumls

40 Rune Elvik Cost-Benefit Analyses of Police Enforcement (ESCAPE 2001) fq 14

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

18

automjeti me targa civile neuml NjRKRr-PR Peumlrveccedil keumlsaj neuml rrugeumlt e qytetit teuml Prishtineumls eumlshteuml

e zakonshme qeuml patrullimet teuml kryhen dhe neuml keumlmbeuml ose me biccedilikleta Nuk ka qeneuml e

mundur qeuml ZAP-i teuml vlereumlsojeuml performanceumln e tyre por ka mundeumlsi qeuml biccedilikletat ndash sidomos

neuml qytetet e meumldha - teuml jeneuml mjet efektiv neuml disa raste Peumlr meuml shumeuml gjithnjeuml mund teuml themi

se patrullimi neuml keumlmbeuml peumlrmbush funksionet parandaluese neuml kuptim meuml teuml gjereuml (meuml pak teuml

matsheumlm)

43 A peumlrdoren mjetet neuml dispozicion peumlr qeumlllimin e tij

kryesor

Policeumlt e trafikut nganjeumlhereuml duhet trsquoiu ndihmojneuml funksioneve tjera peumlrbrenda forcave teuml

policiseuml ose trsquoiu ndihmojneuml autoriteteve tjera me sheumlrbime teuml ndryshme Kjo natyrisht se ka

pasoja edhe pozitive edhe negative Kjo mund teuml shihet si njeuml meumlnyreuml fleksibile por

njeumlkoheumlsisht mund ta pengojeuml efektivitetin e policiseuml seuml trafikut peumlr kryerjen e detyrave teuml

tyre kryesore41

Teuml tre njeumlsiteuml e trafikut nuk ishin teuml angazhuara neuml meumlnyreuml teuml vazhdueshme neuml veprimtari teuml

tilla mbeumlshteteumlse NjKA ishte neuml gjendje qeuml trsquoi koncentrojeuml ploteumlsisht burimet e veta neuml

detyreumln e vet primare - neuml gjeumlra tjera teuml ngjashme ndash dhe ndoshta ka nevojeuml peumlr meuml pak policeuml

dhe automjete peumlr ta mbajtur keumlteuml nivel teuml kontrollit

Sipas peumlrllogaritjeve tona neuml ccedildo diteuml teuml vitit 2013 neuml NjRKRr-PR mesatarisht rreth peseuml peumlr

qind teuml zyrtareumlve policoreuml nuk ishin neuml dispozicion peumlr kontrollin e trafikut42

Marreuml parasysh gjendjen neuml trafik dhe zhvillimin e aksidenteve na beumln teuml kuptojmeuml se

veumlllimi i puneumls - ose pengesat peumlr teuml qeneuml efektiv - janeuml rritur meuml shumeuml peumlr NjRKRr-PR sesa

peumlr dy njeumlsiteuml e tjera Keumlshtu qeuml duke krahasuar numrin e aksidenteve dhe teuml policeumlve teuml

trafikut neuml Prishtineuml ne kemi veumlrejtur se ndash peumlrkundeumlr ngarkeseumls ndash numri i policeumlve eumlshteuml

zvogeumlluar (nga 147 sa ishin neuml vitin 2012 neuml 103 neuml vitin 2014)43

Peumlr trsquoi peumlrballuar sfidat e tilla duhet ulur ambiciet duhet rritur efikasitetin (teuml punohet meuml

mireuml dhe meuml zgjuar) ose teuml shtohen burime si peumlr shembull peumlrmes rialokimit teuml burimeve

ose duke peumlrdorur kamera Bazuar neuml veumlzhgimet tona ne nuk kemi mundur teuml gjejmeuml

deumlshmi teuml forta peumlr rritjen e efikasitetit apo peumlr burime shteseuml gjateuml periudheumls seuml ekzaminuar

41 Policia e Kosoveumls intervista me menaxhmentin e policiseuml seuml trafikut (prill 2014) ekzaminimi i dokumenteve teuml

ndryshme teuml tjera si komunikime elektronike plane etj 42 Analiza fillestare tregon se ccedildo diteuml rreth peseuml policeuml teuml trafikut kaneuml qeneuml teuml angazhuar neuml mbeumlshtetjen e

institucioneve teuml tjera peumlr ngjarje teuml ndryshme si peumlrcjellje peumlr delegacione protesta teuml ndryshme ngjarje sportive etj Me rastin e tubimeve dhe ngjarjeve teuml ndryshme burimet e angazhuara peumlr patrullimin e trafikut ridrejtohen peumlr teuml siguruar keumlto ngjarje duke braktisur vendet ku patrullimet eumlshteuml dashur teuml kryhen Gjateuml keumltyre ngjarjeve atje kryesisht eumlshteuml fluks i madh i automjeteve dhe ka rreziqe meuml teuml meumldha peumlr aksidente apo probleme tjera teuml trafikut

43 Teuml shihet ldquoShtojca IIIrdquo (tabela 7)

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

19

peumlr NjRKRr-PR Kjo sugjeron se ldquozgjidhjardquo e sfideumls peumlr NjRKRr-PR ka qeneuml qeuml teuml ulen

ambiciet peumlr kontrollin e trafikut44 Dy njeumlsiteuml tjera nuk kaneuml qeneuml teuml detyruara qeuml teuml

peumlrballen me teuml njeumljteumln situateuml45

44 A janeuml kryer kontrollet neuml vendet e duhura

Teuml gjendesh neuml vendin e duhur me rrezik teuml larteuml - peumlr teuml kontrolluar - eumlshteuml vendimtare peumlr

njeuml polici teuml efektshme teuml trafikut46 Ne kemi studiuar trajteumln gjeografike teuml aksidenteve neuml

kuadeumlr teuml tri rajoneve dhe kemi krahasuar ateuml me shpeumlrndarjen e kontrolleve teuml kryera Ne

gjithashtu kemi ekzaminuar edhe shkaqet e aksidenteve

Teuml ashtuquajturat ldquopika teuml zezardquo janeuml vende apo rrugeuml ku aksidentet e trafikut ndodhin

shpesh Neuml harteumln e meumlposhtme janeuml paraqitur keumlto pika neuml njeumlreumln prej tri rajoneve (NjRKRr-

PR)

44 Kjo situateuml vlen veccedilaneumlrisht peumlr rrugeumln drejt pikeumls seuml vendkalimit kufitar neuml Mutivodeuml ku nuk ushtrohen

kontrolle 45 NjRKRr-PE nuk ka ofruar ndonjeuml teuml dheumlneuml peumlr keumlteuml por sipas zyrtareumlve numri eumlshteuml meuml i uleumlt se neuml Prishtineuml

dhe nuk eumlshteuml rritur aq shumeuml 46 Sipas praktikave teuml mira veteumlm prania e policiseuml seuml trafikut neuml vende teuml duhura - edhe pa kontrolluar fare -

eumlshteuml e nevojshme qeuml ngaseumlsit teuml jeneuml teuml kujdessheumlm dhe ka karakter parandalues

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

20

Ccedilfareuml kemi gjetur NjRKRr-PR mban teuml dheumlna teuml tilla qeuml demonstrojneuml se kontrollet e keumlsaj

njeumlsie janeuml teuml orientuara deri neuml njeuml maseuml teuml madhe - por jo ploteumlsisht ndash kundrejt ldquopikave teuml

zezardquo Disa prej keumltyre pikave iu jepet veumlmendja e duhur ndeumlrsa teuml tjerat peumlr arsye teuml

ndryshme neglizhohen ose iu jepet njeuml veumlmendje meuml e uleumlt

NjRKRr-PE nuk peumlrdoreuml orare kohore peumlr ta specifikuar vendin se ku duhet teuml veprojneuml

njeumlsiteuml e patrullimit peumlrderisa i kryejneuml kontrollet Personat qeuml intervistuam nga kjo njeumlsi

kaneuml theksuar se aktivitetet patrulluese kryesisht kryhen neuml bazeuml teuml vlereumlsimit peumlrvojeumls dhe

gjykimit teuml njeumlsive patrulluese

Neuml aneumln tjeteumlr kontrollet neuml NjKA ushtrohen neuml vende teuml ndryshme teuml peumlrcaktuara meuml pareuml

neuml teumlreuml traseneuml

45 A janeuml kryer kontrollet neuml koheumln e duhur

Puna e patrullimeve neuml terren beumlhet neuml tri ndeumlrrime Ndeumlrrimet e patrullave peumlr shkak teuml

mungeseumls seuml automjeteve beumlhen neuml zyra teuml njeumlsive dhe gjateuml asaj periudhe asnjeuml rrugeuml

rajonale dhe magjistrale nuk mbulohet me njeumlsi patrulluese47

Neuml tabeleumln e meumlposhtme eumlshteuml paraqitur numri i peumlrgjithsheumlm i aksidenteve teuml regjistruara

teuml trafikut neuml tri regjionet peumlr vitet 2012 dhe 2013 si dhe koheumln kur ndodhen aksidentet gjateuml

24 oreumlve

Tabela 5 Aksidentet e trafikut sipas rajoneve dhe koheumln kur kaneuml ndodhur

Koha gjateuml diteumls

Prishtineuml Pejeuml NjKA

2012 2013 2012 2013 2012 2013

06-10 1299 1365 358 383 Nuk ka shifra 12

10-14 2439 2635 827 791 32

14-18 2730 3036 870 785 29

18-22 1522 1741 624 399 8

22-02 493 563 201 153 10

02-06 208 256 77 63 8

Total 8691 9596 2957 2574 99

Siccedil shihet meuml larteuml shumica e aksidenteve ndodhin gjateuml diteumls Meuml shumeuml se frac34 e aksidenteve

kaneuml ndodhur midis oreumls 06-22 dhe pothuajse aq shumeuml midis oreumls 12-20

47 Kjo peumlrfshineuml periudheumln kohore nga 1430 ndash 1530 kur ndodhin meuml seuml shumti aksidentet dhe 2230 ndash 2330 0630

ndash 0730

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

21

Duke u bazuar neuml intervista orare teuml puneumls dhe neuml teuml dheumlna tjera teuml regjistruara gjetjet tona

sugjerojneuml se kontrollet kryhen gjateuml diteumls

Kur ne studiuam shifrat meuml holleumlsisht rezultoi se neuml fakt koha e ldquopikutrdquo peumlr aksidente teuml

trafikut korrespondonte me koheumln kur patrullat e policiseuml seuml trafikut kishin filluarpeumlrfunduar

ndeumlrrimet e tyre teuml puneumls dhe rrjedhimisht nuk kaneuml mundur teuml jeneuml neuml vende me rreziqe teuml

larta Peumlrderisa keumlto teuml dheumlna nuk ishin teuml njohura ose teuml pakteumln nuk janeuml ekzaminuar nga

njeumlsiteuml ata nuk kaneuml qeneuml neuml dijeni peumlr pasojat e orareve teuml tyre kohore apo peumlr periudhat e

ndeumlrrimit

Sipas policiseuml seuml trafikut ata peumlrpiqen qeuml teuml jeneuml teuml informuar mireuml peumlr ngjarjet madhore qeuml

kaneuml gjasa teuml shkaktojneuml probleme neuml trafik dhe neuml peumlrputhje me rrethanat i alokojneuml

burimet Ne nuk kemi arsye peumlr teuml mos besuar se kjo eumlshteuml keumlshtu por konfirmimi i keumlsaj

nuk ka qeneuml i mundur teuml beumlhet brenda fusheumlveprimit teuml keumltij auditimi

Po ashtu ne nuk kemi qeneuml neuml gjendje qeuml teuml ekzaminojmeuml se a janeuml peumlrdorur ldquomjetet e

duhurardquo neuml koheumln e duhur Sa peumlr ilustrim neuml shumeuml vende eumlshteuml procedureuml standarde qeuml teuml

kontrollohet se a po respektohen kufizimet e shpejteumlsiseuml afeumlr shkollave dhe ccedilerdheve neuml

koheuml teuml caktuar (kur fillojneuml meumlsimet neuml shkolla pas pushimeve verore) Gjithashtu eumlshteuml e

zakonshme qeuml policia e trafikut teuml peumlrdoreuml teste teuml alkoolit (narkotikeumlve) neuml koheumlt kur gjasat

qeuml drejtuesit e automjeteve teuml jeneuml neumln ndikim teuml keumltyre substancave eumlshteuml e larteuml (diteumlt e

shtuna apo teuml diela pas mesnate neuml afeumlrsi teuml vendeve teuml peumlrshtatshme) Keumlto janeuml shembuj teuml

gjeumlrave teuml cileumlt nuk kemi qeneuml neuml gjendje qeuml trsquoi ekzaminojmeuml peumlr shkak teuml mungeseumls seuml teuml

dheumlnave

46 A janeuml kontrolluar gjeumlrat e duhura

Peumlr teuml qeneuml efektiv duhet teuml kontrollohen gjeumlrat e duhura automjetet ose ngaseumlsit dhe meuml

konkretisht ccedilfareuml lloji teuml sjelljes apo ccedileumlshtje teknike Peumlrvojat ndeumlrkombeumltare japin

udheumlzime peumlrveccedilqeuml edhe kushtet lokale dhe meumlsimet gjithmoneuml duhet teuml merren parasysh

Meqeneumlse kualiteti dhe inspektimi i automjeteve eumlshteuml peumlrmireumlsuar duksheumlm sjellja e

ngaseumlsve eumlshteuml shkaku absolut dominues i aksidenteve teuml trafikut qeuml konfirmohet edhe nga

statistikat e DKRr48 Peumlrjashtime ka te kamioneumlt e meumldhenj Megjithateuml peumlrvoja tregon se

problemet qeuml kaneuml teuml beumljneuml me goma prishjet dhe mbingarkesat nuk janeuml teuml pazakonta etj

Sipas zyrtareumlve teuml DKRr ata i kaneuml ekzaminuar shkaqet e aksidenteve neuml meumlnyreuml qeuml meuml

tepeumlr trsquoi fokusojneuml kontrollet Ata kaneuml gjetur se tejkalimi i shpejteumlsiseuml eumlshteuml shkak i

48 Eumlshteuml e reumlndeumlsishme teuml theksohet se rreziku nga sjelljet e ngaseumlsve mbetet faktor vendimtar i aksidenteve neuml

Kosoveuml Sipas IPK-seuml (Raport inspektimi 05201410) neuml vitin 2012 edhe automjetet e policiseuml ishin peumlrfshireuml neuml 312 aksidente ndeumlrsa 170 prej tyre janeuml shkaktuar nga zyrtareumlt e policiseuml Ndeumlrsa neuml vitin 2013 automjetet e policiseuml ishin peumlrfshireuml neuml 287 aksidente ku neuml 143 raste fajtoreuml ishin policeumlt Shkaku meuml i zakonsheumlm i aksidenteve peumlr teuml dy periudhat eumlshteuml manovrimi i pasigurt i automjeteve nga policia

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

22

zakonsheumlm dhe si pasojeuml e keumlsaj i kaneuml dheumlneuml prioritet teuml larteuml kontrollit teuml shpejteumlsiseuml

Megjithkeumlteuml ka edhe faktoreuml tjereuml qeuml sipas studimeve ndeumlrkombeumltare dhe statistikave teuml

DKRr-seuml janeuml mjaft teuml zakonsheumlm siccedil janeuml ngasja agresive dhe mosmbajtja e distanceumls gjateuml

ngasjes

Peumlr ta matur shpejteumlsineuml patrullat kryesisht vendosen neuml rrugeuml teuml drejta ngaqeuml aty ekziston

rreziku peumlr tejkalim teuml shpejteumlsiseuml Ne kemi gjetur edhe praktika teuml mira neuml kryerjen e

kontrollit teuml shpejteumlsiseuml neuml koheuml teuml duhur neuml vende me rrezik teuml larteuml Keumlto masa ndeumlrmerren

edhe aty ku rreziku i aksidenteve teuml trafikut eumlshteuml mesatar apo i uleumlt (autostrada jashteuml oreumlve

teuml pikut)

Peumlr identifikimin e shkeljeve neuml trafik (tejkalimin e shpejteumlsiseuml) njeumlsiteuml patrulluese

bashkeumlpunojneuml ngushteuml mes tyre qeuml eumlshteuml njeuml praktikeuml tjeteumlr e mireuml

Megjithateuml disa aktivitete teuml kontrollit apo mbikeumlqyrjes - sipas veumlzhgimeve tona ndash janeuml kryer

neuml udheumlkryqe teuml cilat janeuml teuml rregulluara me semaforeuml dhe rrethrrotullime ku aksidentet

shpesh ndodhin49

Foto 1 Zyrtareumlt policoreuml teuml vendosur mbi ureuml neuml autostradeuml duke identifikuar automjetet qeuml

tejkalojneuml kufizimin e shpejteumlsiseuml

49 Neuml qytetin e Prishtineumls i kemi identifikuar dy udheumlkryqe ku kaneuml ndodhur aksidente fatale dhe ku patrullat e

policiseuml rralleumlhereuml janeuml teuml vendosura Vlen teuml peumlrmendet se brenda NjRKRr-PR ekziston njeuml neumln-njeumlsi e veccedilanteuml qeuml eumlshteuml peumlrgjegjeumlse veteumlm peumlr qytetin

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

23

Foto 2 Pika ndaluese e vendosur nga patrulla tjeteumlr policore peumlr trsquoi ndaluar ngaseumlsit e

identifikuar meuml pareuml

Gjateuml intervistave me zyrtareumlt e policiseuml seuml trafikut kuptuam se peumlrveccedil faktorit shpejteumlsi

shumica e patrullave neuml meumlnyreuml rutinore fokusohen neuml ccedileumlshtjet si dritat rripat e siguriseuml

peumlrdorimi i telefonave celulareuml patentat e ngasjes etj peumlrveccedilse teuml peumlrqendrohen meuml shumeuml

neuml faktoreumlt qeuml janeuml teuml lidhur drejtpeumlrdrejt me aksidentet e trafikut sikurse sjelljet e

rrezikshme ngasja agresive ose e pasigurt Kjo neve na tregon se zakonet e krijuara apo

rutina ende luajneuml rol meuml teuml reumlndeumlsisheumlm peumlr policineuml e trafikut gjateuml kryerjeve seuml detyrave teuml

veta Ky nuk eumlshteuml argument kundeumlr peumlr shembull kontrollimit teuml patenteuml-shoferit por ky

eumlshteuml veteumlm njeuml argument kundeumlr asaj qeuml teuml mos beumlhet neuml meumlnyreuml rutinore

Neuml fakt ne nuk kemi gjetur

ndonjeuml fleteuml-patrulluese qeuml teumlreumlsisht peumlrshkruan detyrat qeuml duhet teuml ndeumlrmerren nga

njeumlsiteuml patrulluese e qeuml ndeumlrlidhen me sjelljet e rrezikshme50

ndonjeuml regjisteumlr neuml lidhje me llojet e automjeteve teuml peumlrfshira neuml aksidente Eumlshteuml e

njohur se automjetet sportive dhe taksiste kaneuml prirje teuml jeneuml teuml peumlrfshira neuml aksidente

meuml shumeuml sesa automjetet tjera Si rrjedhojeuml informatat e tilla mund ta ndihmojneuml

policineuml e trafikut qeuml teuml jeteuml meuml shumeuml e fokusuar gjateuml puneumls seuml tyre dhe

se inspektimet teknike janeuml peumlrkushtuar neuml veccedilanti ndaj automjeteve teuml meumldha (si

gomave prishjeve dhe ngarkesave) gjateuml periudhave kur deumlshtimet e tilla mund teuml

50 Fleteuml-patrullimi eumlshteuml njeuml dokument udheumlzues-regjistrues me aneuml teuml cilit njeumlsiteuml patrulluese janeuml teuml pajisura peumlr

teuml kryer kontrolle

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

24

jeneuml fatale (neuml vjeshteumln e vonshme koheumln e dimrit etj)51 Praktikat e mira

ndeumlrkombeumltare keumlshillojneuml qeuml eumlshteuml meuml e reumlndeumlsishme teuml kryhen inspektime teknike

teuml automjeteve teuml meumldha sesa teuml kryhen inspektime teuml automjeteve teuml zakonshme

Ne kemi gjetur se peumlrjashtimi i mjeteve transportuese nga trafiku teuml cilat nuk i kaneuml

ploteumlsuar kriteret teknike eumlshteuml shumeuml i rralleuml Patrullimet qeuml rezultojneuml me identifikimin e

keumltyre kritereve kryesisht janeuml teuml fokusuara veteumlm neuml veprimet e peumlrbashkeumlta me zyrtareumlt e

MI-seuml Si pasojeuml policia e trafikut heziton52 qeuml teuml deumlrgojeuml jo veteumlm automjetet komerciale (teuml

meumldha) neuml kontrolle teuml veccedilanta teknike pa pranineuml e zyrtareumlve teuml MI-seuml dhe veteumlm

hereumlpashere eumlshteuml fokusuar neuml ekzaminimin e kushteve teknike teuml automjeteve (komerciale)

mbingarkimin e mjeteve transportuese etj

47 A peumlrdoren ndeumlshkimet siccedil duhet

Qeumlllimi i shumiceumls seuml funksioneve teuml kontrollit mund teuml peumlrshkruhet si parandalim dhe

identifikim teuml kundeumlrvajtjeve korrigjim teuml mangeumlsive etj Deri meuml tani jemi fokusuar

kryesisht mbi ateuml se si trsquoi parandalojmeuml meuml mireuml dhe trsquoi identifikojmeuml aksidentet e trafikut

Neuml keumlteuml pjeseuml do trsquoi japim disa informata mbi ateuml se si janeuml peumlrdorur ndeumlshkimet

Policia e trafikut aplikon ndeumlshkime teuml ndryshme Gjobat janeuml teuml ndara neuml dy grupe ato teuml

shqiptuara neuml raste teuml aksidenteve dhe ato teuml shqiptuara peumlr shkelje teuml trafikut - pa shkaktuar

aksidente Sipas natyreumls seuml ekzekutimit gjobat shqiptohen vareumlsisht prej pesheumls seuml vepreumls

ato qeuml janeuml teuml detyrueshme53 dhe duhet teuml paguhen menjeumlhereuml dhe ato qeuml duhet teuml

procedohen neuml gjykata Peumlr shkelje teuml vogla dhe teuml rralla teuml cilat nuk e rrezikojneuml neuml meumlnyreuml

teuml konsiderueshme sigurineuml e trafikut policeumlt e trafikut mund teuml japin veumlrejtje verbale apo

me shkrim Veumlrejtjet me shkrim neuml realitet nuk jepen

Numri i ndeumlshkimeve varet pjeseumlrisht nga prioritetet e policiseuml seuml trafikut Neumlse ata e

peumlrcaktojneuml si prioritet testimin peumlr alkool kjo zakonisht neumlnkupton se peumlrdoruesit zbulohen

dhe ndeumlshkohen Si teuml tilla neumlse njeuml prioritizim i veprimeve eumlshteuml demonstruar ndeumlshkimet

mund teuml jeneuml teuml lidhura drejtpeumlrdrejt me suksesin neuml parandalimin e aksidenteve

51 Sipas teuml dheumlnave teuml prezantuara nga PK-ja gjateuml vitit me automjetet e transportit publik ndodhin rreth 910

aksidente 52 Sipas DKRr me rastin e deumlrgimit teuml automjeteve neuml kontrolle teuml jashteumlzakonshme teknike shpenzimet neuml rast

se vetura rezulton teuml jeteuml neuml gjendje teuml rregullt i barteuml zyrtari policor qeuml e ka inicuar deumlrgimin Kjo dispoziteuml eumlshteuml e parapareuml neuml ligjin aktual

53 Gjoba teuml detyrueshme (mandatore) konsiderohen teuml gjitha gjobat nga 15-40 euro qeuml shqiptohen nga zyrtareumlt e policiseuml neuml vend teuml ngjarjes

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

25

Tabela 6 Numri dhe alokimi i gjobave teuml shqiptuara neuml 2012 dhe 2013

Llojet e gjobave 2012

Nr

2013

Nr

Ndryshimi

Mosrespektimi i shpejteumlsiseuml seuml kufizuar 89654 36 123956 43 38

Mosmbajtja e distanceumls 2213 1 2475 1 12

Drejtimi neumln ndikim teuml alkoolit 651 0 527 0 -19

Drejtimi i mjetit pa patenteuml 15061 6 16993 6 13

Mosrespektimi i shenjave teuml trafikut 16541 7 16122 6 -2

Manovrim i pasigurt me automjet 1308 1 1513 1 16

Kalimi i afatit teuml regjistrimit 15588 6 12510 4 -20

Parkimi i parregullt 26467 11 30767 11 16

Teuml tjera (ccedileumlshtje minore) 80305 32 82059 28 1

Totali 247788100 286922100 16

(Burimi PK)

Nga njeuml perspektiveuml e thjeshteuml e siguriseuml seuml trafikut duket sikurse njeuml prioritet mjaft i madh i

jepet faktoreumlve teuml uleumlt teuml rrezikut Meumlse gjysma e ndeumlshkimeve (meuml pak neuml vitin 2013)

mbulojneuml ccedileumlshtjet e profilit teuml uleumlt teuml rrezikut teuml aksidenteve teuml trafikut (si tabelat parkimi

dhe teuml tjera) ndeumlrsa pjesa tjeteumlr vlen peumlr faktoreumlt e rrezikut teuml larteuml dhe teuml meseumlm (si

shpejteumlsia alkooli distanca patenteuml-shoferi dhe shenjat e trafikut) Peumlr teuml qeneuml teuml paansheumlm

megjithateuml njeuml prioritet i madh dhe me sa duket i justifikuar i eumlshteuml dheumlneuml kontrollit teuml

shpejteumlsiseuml qeuml eumlshteuml njeuml shkak i zakonsheumlm peumlr aksidentet e trafikut

Gjateuml studimit teuml profilit teuml ndeumlshkimeve ne mund teuml shohim dy gjeumlra seuml pari ndryshime teuml

vogla neuml prioritete kaneuml ndodhur midis dy viteve dhe seuml dyti ndeumlshkimet reflektojneuml se

shumica e kontrolleve teuml faktoreumlve teuml rrezikut teuml larteuml nuk janeuml kryer nga aktivitete leumlvizeumlse

(neumlse do teuml kishte pasur meuml shumeuml aktivitete leumlvizeumlse ndoshta do teuml kishim pritur meuml shumeuml

gjoba peumlr mosmbajtjen e distanceumls dhe manovrim teuml pasigurt dhe shkelje tjera qeuml kaneuml teuml

beumljneuml me ngasjen)

Neumlse teuml dheumlnat e meumlsipeumlrme e pasqyrojneuml realitetin eumlshteuml e qarteuml se ngaseumlsit e automjeteve

shpeshhereuml tejkalojneuml kufizimet e shpejteumlsiseuml apo ngasin shumeuml shpejt

shpeshhereuml ngasin pa patenteuml

rralleumlhereuml janeuml teuml ndikuar nga alkooli ose narkotikeumlt

mbajneuml distanceumln me automjetet tjera

shpeshhereuml thyejneuml rregulla teuml vogla (parkingu etj)

Ritheksojmeuml neumlse kjo reflekton ploteumlsisht realitetin apo i reflekton prioritetet dhe pajisjet neuml

keumlto tre njeumlsi eumlshteuml e veumlshtireuml teuml thuhet me siguri Neuml njeuml kuptim meuml teuml gjereuml ndash peumlr teuml qeneuml meuml

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

26

teuml sakteuml ndash duhet teuml peumlrdoren edhe teuml dheumlnat nga sistemi i parapareuml i ldquopikeumlve negativerdquo qeuml

nuk eumlshteuml aplikuar deri meuml tani neuml meumlnyreuml peumlr teuml parandaluar recidivisteumlt nga peumlrseumlritjet e

shkeljeve Arsyet peumlrse sistemi nuk eumlshteuml duke u aplikuar janeuml teuml natyreumls teknike Teuml dy

institucionet (PK-ja dhe Gjykatat) kaneuml bazat e tyre individuale teuml teuml dheumlnave megjitheumlse ato

nuk janeuml teuml integruara dhe nuk komunikojneuml mes vete

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

27

5 Konkluzionet

Peumlrfundimi kryesor eumlshteuml se ka mjaft hapeumlsira peumlr peumlrmireumlsime peumlr ta beumlreuml policimin e

trafikut ploteumlsisht efektiv Policia e trafikut mund teuml beumljeuml edhe meuml shumeuml peumlr teuml peumlrmireumlsuar

aktivitetet e saj trsquoi peumlrdoreuml informatat neuml meumlnyreuml meuml efektive si dhe trsquoi planifikojeuml burimet

Kontrollet duket se janeuml pjeseumlrisht teuml bazuara neuml rrezikshmeumlri por cileumlsia e teuml dheumlnave nuk

lejon teuml theksojmeuml se policia e trafikut neuml Kosoveuml - neuml meumlnyreuml sistematike - eumlshteuml duke i kryer

kontrollet efektive neuml aspektin e vendeve dhe koheumls Ekzistojneuml ccedileumlshtje peumlr sa i peumlrket numrit

teuml policeumlve teuml trafikut qeuml operojneuml si dokumentohen veprimet analizohen dhe peumlrdoren peumlr

teuml meumlsuar dhe beumlreuml peumlrmireumlsime si dhe neuml ccedilrsquomeumlnyreuml menaxhohen ndeumlshkimet

Policia e trafikut nuk ka beumlreuml aq sa duhet peumlr trsquoi dizajnuar neuml meumlnyreuml efektive informatat

qeuml i nevojiten

Policia e trafikut mbledh ose ka qasje neuml teuml dheumlna peumlrkateumlse Hapa tjereuml shteseuml nevojiten qeuml

keumlto teuml dheumlna teuml beumlhen meuml teuml dobishme Teuml dheumlnat mbi aksidentet dhe pasojat e tyre mund teuml

strukturohen meuml mireuml dhe ekzistojneuml mundeumlsiteuml peumlr teuml zhvilluar shkeumlmbimin e informatave

me paleumlt e tjera teuml interesit Disa nga informatat mungojneuml siccedil janeuml raportimi performanceumls

dhe vlereumlsimi i rezultateve si dhe ka mangeumlsi neuml cileumlsineuml dhe konsistenceumln e dokumentacionit

Peumlrveccedil keumlsaj edhe meuml shumeuml mund teuml beumlhet peumlr trsquoi beumlreuml informatat transparente dhe teuml

disponueshme peumlr publikun

Policia e trafikut nuk i peumlrdor burimet e saj teuml informatave neuml meumlnyreuml ploteumlsisht efektive

Informatat ekzistuese mund teuml peumlrdoren neuml meumlnyreuml meuml efektive peumlr teuml mbeumlshtetur puneumln

operative Ato nuk peumlrdoren rregullisht peumlr analiza teuml detajuara ose peumlr teuml krahasuar dhe

vlereumlsuar qasjet dhe mjetet e ndryshme teuml peumlrdorura Teuml dheumlnat ekzistuese nuk janeuml

gjithmoneuml teuml trajtuara sa duhet neuml planifikimin operativ Analizat kryhen rralleumlhereuml nga

policia trafikut Kjo nga ana tjeteumlr dometheumlneuml se stimujt peumlr teuml meumlsuar dhe peumlr iniciativa teuml

reja janeuml teuml uleumlta Edhe neumlse ka vendime neuml nivelin rajonal ose lokal pak prej tyre lidhen

qarteuml me ndonjeuml analizeuml teuml kryer peumlr informata ekzistuese apo trsquoi referohen asaj Policia e

trafikut eumlshteuml mjaft mireuml e informuar mbi kushtet e rrugeumlve motin dhe peumlr ngjarjet e

ardhshme qeuml mund teuml shkaktojneuml probleme neuml trafik Por ekzistojneuml mundeumlsi peumlr teuml

peumlrmireumlsuar bashkeumlpunimin mes policiseuml lokale dhe rajonale dhe autoriteteve tjera OJQ-ve

hulumtuesve dhe qytetareumlve

Burimet nuk alokohen neuml meumlnyreuml efektive dhe nganjeumlhereuml mungojneuml mjete teuml

reumlndeumlsishme

Alokimi i burimeve nuk duket se ndjek njeuml model teuml qarteuml peumlr teuml tri njeumlsiteuml Numri i policeumlve

teuml trafikut nuk korrespondon me gjendjen neuml trafik - aksidentet e trafikut Eumlshteuml gjithashtu e

veumlshtireuml teuml shihet njeuml model i qarteuml peumlr alokimin e mjetevepajisjeve mes dhe brenda njeumlsive

Raporti mes numrit teuml policeumlve teuml trafikut dhe numrit teuml automjeteve radareumlve ose testeve teuml

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

28

alkoolit ndryshon neuml meumlnyreuml teuml konsiderueshme bie fjala Njeumlsia peumlr Kontrollin e

Autostradeumls ka meuml shumeuml automjete dhe policeuml sesa Njeumlsia e Prishtineumls ndash neuml raport me

numrin e aksidenteve

Peumlrveccedil keumlsaj njeumlsiteuml jo gjithmoneuml janeuml teuml pajisura siccedil duhet ndoneumlse disa pajisje teuml caktuara

dihet se janeuml kosto-efektive siccedil janeuml automjetet e pasheumlnuara kamerat dhe sistemet e radarit

Asnjeuml njeumlsi nuk ka pasur instrumente peumlr testimin e praniseuml seuml narkotikeumlve dhe veteumlm disa

kaneuml aparate peumlr testimin e alkoolit Alokimi i diskutuesheumlm i burimeve dhe mungesa e

mjeteve teuml reumlndeumlsishme janeuml faktoreuml qeuml pengojneuml efektivitetin (teuml bazuarit neuml rrezikshmeumlri

peumlrdorim kost-efektivdhe fleksibil teuml mjeteve) Neuml keumlteuml kontekst vlen teuml theksohet se rrugeumlt

neuml Kosoveuml nuk janeuml teuml pajisura me kamera teuml shpejteumlsiseuml keumlto kamera mund peumlrdoren peumlr teuml

zeumlvendeumlsuar disa nga aktivitetet meuml teuml kushtueshme teuml patrullimit

Nevoja peumlr teuml kryer detyra teuml tjera eumlshteuml njeuml faktor qeuml ndikon neuml disa njeumlsi meuml shumeuml se

neuml teuml tjerat

Policiseuml seuml trafikut nuk i lejohet gjithnjeuml teuml peumlrqendrohet neuml detyrat e tyre kryesore Policeumlt

nganjeumlhereuml - veccedilaneumlrisht neuml qytetet e meumldha - duhet teuml ndihmojneuml funksione teuml tjera brenda

forcave teuml policiseuml ose autoritete teuml tjera me sheumlrbime teuml ndryshme Kjo sigurisht ka pasoja

pozitive dhe negative Kjo mund teuml shihet si njeuml meumlnyreuml peumlr teuml peumlrdorur burimet neuml meumlnyreuml

fleksibile dhe efikase dhe peumlr trsquoi ofruar sheumlrbime teuml tjereumlve kur keumlto janeuml teuml nevojshme Nga

ana tjeteumlr kjo mund teuml pengojeuml gjithashtu efektivitetin e policiseuml seuml trafikut neuml kryerjen e

detyrave teuml tyre kryesore Disa nga keumlto probleme mund teuml reduktohen peumlrmes kritereve teuml

qarta planifikimit teuml peumlrmireumlsuar dhe bashkeumlpunimit meuml teuml ngushteuml mes njeumlsive teuml

ndryshme policore

Peumlr shkak teuml mungeseumls seuml dokumentacionit eumlshteuml e veumlshtireuml teuml thuhet qartas se teuml gjitha

kontrollet kryhen sistematikisht ose gjithnjeuml neuml vendet e duhura dhe neuml koheumln e duhur

Jo teuml gjitha njeumlsiteuml i regjistrojneuml vendet se ku janeuml kryer kontrollet Sipas mostreumls toneuml

NjRKRr-PR dhe NjKA i regjistrojneuml keumlto teuml dheumlna dhe keumlto njeumlsi kaneuml njeuml qasje teuml bazuar neuml

rrezik Shumica e kontrolleve (por jo teuml gjitha) kryhen neuml rrugeumlt apo vendet e duhura ku

rreziku peumlr aksidente eumlshteuml i larteuml Peumlr sa i peumlrket njeumlsiseuml tjeteumlr (NjRKRr-PE) nuk mund teuml

themi me siguri se cili eumlshteuml rezultati Bazuar neuml intervistat duket se sjellja eumlshteuml e ngjashme

por teuml dheumlnat neuml keumlteuml njeumlsi nuk janeuml teuml plota ose teuml besueshme

Gjetjet tona sugjerojneuml se kontrollet kryesore kryhen gjateuml diteumls Peumlrveccedilse teuml dheumlnat neuml

dispozicion nuk janeuml teuml mjaft teuml holleumlsishme sa peumlr teuml vlereumlsuar neumlse kontrollet kryhet

ploteumlsisht neuml koheumln e duhur Kur ne i studiuam meuml holleumlsisht teuml dheumlnat doli se koha e pikut

peumlr aksidente trafiku peumlrputhej faktikisht me koheumln kur patrullat e policiseuml seuml trafikut

peumlrfundoninfillonin ndeumlrrimet e tyre dhe rrjedhimisht nuk mund teuml ishin neuml vendet me

rrezik teuml larteuml

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

29

Shkurtimisht informatat neuml dispozicion nuk na e beumljneuml teuml lehteuml teuml kuptojmeuml se njeumlsiteuml

patrulluese neuml Kosoveuml i kryejneuml sistematikisht kontrollet efektive peumlr sa i peumlrket vendit dhe

koheumls

Policia e trafikut duhet meuml shumeuml teuml keteuml veumlmendje te ngasja e rrezikshme dhe gjithashtu

teuml kontrollojeuml standardet teknike teuml kamioneumlve dhe autobuseumlve

Kontrollet policore me teuml drejteuml i kushtojneuml shumeuml veumlmendje shpejteumlsiseuml por neuml teuml njeumljteumln

koheuml nuk i kushtohet veumlmendje e duhur aspekteve teuml tjera siccedil janeuml ngasja agresive dhe e

rrezikshme mosmbajtja e distanceumls ngasja neuml gjendje teuml dehur etj Fokusimi tek shpejteumlsia

shpjegohet me faktin se ajo me teuml veumlrteteuml eumlshteuml ndeumlr shkaqet kryesore teuml aksidenteve neuml

trafik por edhe sepse eumlshteuml njeuml lloj sjellje tradicionale dhe e lehteuml peumlr trsquou beumlreuml Mungesa e

kamerave dhe pajisjeve peumlr shpejteumlsineuml si dhe teuml analizave teuml duhura mbi shkaqet e

aksidenteve mund teuml jeteuml njeuml shpjegim tjeteumlr peumlr fokusimin te shpejteumlsia

Ashtu siccedil tregojneuml shumica e hulumtimeve - ne besojmeuml ndash se neuml peumlrgjitheumlsi eumlshteuml meuml efektive

teuml kontrollohen sjelljet e ngaseumlsve sesa automjetet Megjithateuml ka peumlrjashtime Kamioneumlt e

meumldhenj dhe autobuseumlt peumlrfshihen shpesh neuml aksidente trafiku me pasoja teuml meumldha Ne

kemi veumlrejtur se keumltyre automjeteve nuk iu kushtohet veumlmendja e duhur nga ana e policiseuml

seuml trafikut neuml disa njeumlsi Zakonisht kjo ka teuml beumljeuml me kushtet teknike teuml automjeteve teuml meumldha

komerciale siccedil eumlshteuml rasti neuml lidhje me mbingarkimin dhe mireumlmbajtjen

Ndeumlshkimet jo gjithhereuml aplikohen dhe menaxhohen siccedil duhet ndaj kundeumlrvajteumlsve

Policia e trafikut shpesh peumlrdoreuml gjoba teuml vogla si ndeumlshkime Ndeumlshkimet e tjera aplikohen

rralleuml peumlr dallim nga shumeuml vende teuml tjera Peumlr meuml tepeumlr shumica e gjobave shqiptohen

veteumlm peumlr njeuml numeumlr teuml kufizuar shkeljesh dhe nuk duket se e adresojneuml ndeumlshkimin e duhur

teuml bazuar neuml faktoreumlt e aksidenteve - siccedil janeuml mosmbajtja e distanceumls manovrimi i pasigurt

dhe pakujdesi teuml tjera neuml ngasje Moszbatimi i sistemit teuml ldquopikeumlve negativerdquo i ka motivuar

drejtpeumlrseumldrejti ngaseumlsit recidivisteuml peumlr teuml peumlrseumlritur kundeumlrvajtjet Neuml keumlteuml meumlnyreuml neuml

mungeseuml teuml qasjes parandaluese edhe ndeumlshkimet aplikohen mbi keumlteuml bazeuml

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

30

6 Rekomandimet

Peumlrvoja na tregon se numri i aksidenteve neuml trafik dhe pasojat e tyre mund teuml zvogeumllohen

Peumlr keumlteuml mund teuml nevojitet bashkeumlpunimi i ngushteuml mes autoriteteve peumlrgjegjeumlse njeuml sistem i

duhur informativ peumlrdorim efektiv i pajisjeve dhe menaxhim profesional dhe i bazuar neuml

rrezik neuml teuml gjitha nivelet

Ne rekomandojmeuml Drejtorin e Peumlrgjithsheumlm teuml Policiseuml seuml Kosoveumls qeuml

Teuml merr njeuml iniciativeuml peumlr peumlrmireumlsimin e sistemit ekzistues teuml informimit dhe ta beumljeuml

ateuml ploteumlsisht efektiv Po keumlshtu teuml konsiderojeuml futjen e njeuml baze gjitheumlpeumlrfshireumlse teuml teuml

dheumlnave duke ftuar paleumlt e ndryshme teuml interesit Peumlrfitimet nga ky mekanizeumlm do teuml

reflektonin neuml besueshmeumlrineuml e teuml dheumlnave si dhe peumlrdorimin e tyre neuml vendimet

strategjike dhe operative

Teuml peumlrmireumlsojeuml peumlrdorimin e teuml dheumlnave neuml meumlnyreuml qeuml teuml qarteumlsojeuml planifikimin vjetor

dhe teuml vendoseuml objektiva performance teuml qarta peumlr njeumlsi operative Kjo duhet teuml

peumlrfshijeuml analizeuml meuml teuml mireuml teuml teuml dheumlnave mbi aksidentet qeuml formojneuml njeuml pikeumlnisje

peumlr prioritetet dhe qasjet e reja neuml nivel operativ Kjo nga ana tjeteumlr e beumln teuml

reumlndeumlsishme qeuml policia e trafiku teuml nivel qendror teuml ngriteuml funksionet e duhura peumlr

monitorim dhe vlereumlsim

Teuml konsiderojeuml caktimin e meuml shumeuml politikave teuml policiseuml seuml trafikut dhe teuml ri-

konsiderojeuml alokimet ndeumlrmjet njeumlsive teuml ndryshme teuml policiseuml seuml trafikut

Teuml sigurojeuml se njeuml plan investimi peumlr pajisje kost-efektive eumlshteuml hartuar neuml njeuml

perspektiveuml teuml kornizeumls afat-mesme teuml shpenzimeve

Policia e trafikut teuml peumlrqendrohet seuml pari neuml detyrat e tyre kryesore parandalimi i

aksidenteve Ndihma peumlr funksionet e tjera teuml policiseuml dhe autoritetet tjera duhet teuml

planifikohet meuml mireuml neuml bashkeumlpunim me njeumlsiteuml e ndryshme policore Peumlr meuml tepeumlr

bashkeumlpunimi ndeumlrmjet funksioneve teuml ndryshme policore neuml nivel rajonal duhet teuml

peumlrmireumlsohet neuml meumlnyreuml qeuml teuml arrihet efikasitet meuml i larteuml neuml aktivitetet policore qeuml

ndeumlrlidhen me sistemin e trafikut

Teuml sigurohet qeuml aktivitetet e policiseuml seuml trafikut janeuml kryer neuml rrugeuml dhe vende

teumlrrezikshme Peumlr teuml qeneuml ploteumlsisht efektiv menaxhmenti lokal neuml fazeumln e

planifikimit duhet teuml prezantojeuml njeuml qasje fleksibile te ccedileumlshtja e orareve teuml puneumls etj

dhe

Teuml sigurohet qeuml policia e trafikut teuml peumlrqeumlndrohet edhe neuml sjelljet e tjera teuml ngaseumlsve

peumlrveccedilse te tejkalimi i kufizimit teuml shpejteumlsiseuml Njeuml qasje e planifikuar peumlr aktivitete teuml

peumlrforcuara policore neuml trafik duhet teuml merr prioritet teuml larteuml peumlr monitorimin e

sjelljes seuml ngaseumlsve (sikurse ngasja e rrezikshme mosmbajtja e distanceumls etj) Policia e

trafikut njeumlkoheumlsisht duhet teuml peumlrqendrohet meuml shumeuml neuml kriteret e automjeteve

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

31

komerciale (sidomos kamioneumlve dhe autobuseumlve) Masat e kujdesit teuml shtuar duhet teuml

zbatohen rregullisht nga ana e patrullave teuml trafikut

Gjithashtu ne rekomandojmeuml qeuml me qeumlllim teuml ngritjes seuml efektivitetit teuml ndeumlshkimeve gjobat

duhet teuml adresojneuml ndeumlshkimin e duhur bazuar neuml faktoreumlt e aksidenteve Sistemi i

ndeumlshkimeve duhet teuml peumlrmireumlsohet peumlrmes aplikimit teuml sistemit teuml pikeumlve negative Peumlr

trsquou peumlrballur me keumlteuml sfideuml neuml vendosjen e keumltij sistemi duhet teuml ndeumlrtohet bashkeumlpunimi

mes MPB-seuml dhe gjykatave

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

32

REFERENCAT

European Commission ldquoTowards a European road safety area policy orientations on road safety

2011-2020rdquo Brussels 2011

European Commission ldquoEuropean Transport Policy for 2010 Time to deciderdquo Brussels 2001

European Transport Safety Council (ETSC) Reducing Traffic Injuries Resulting From Excess and Inappropriate Speed Brussels 1995

European Transport Safety Council (ETSC) ldquoPolice enforcement strategies to reduce traffic casualties in Europerdquo Brussels 1999

European Transport Safety Council (ETSC) ldquoTransport safety performance indicatorsrdquo Brussels 2001

European Transport Safety Council (ETSC) Traffic Law Enforcement across the EU Brussels 2011

Organisation for Economic Co-Operation and Development (OECD) Safety on Roads - Whatrsquos The Vision 2002

Organisation for Economic Co-Operation and Development (OECD) Road Safety - Impact of New Technologies 2003

Organisation for Economic Co-Operation and Development (OECD) Towards Zero Ambitious Road Safety Targets and The Safe System Approach 2008

Rune Elvik Cost-Benefit Analyses of Police Enforcement ESCAPE 2001

ROSEBUD Road Safety and Environmental Benefit-Cost and Cost- Effectiveness Analysis for Use in Decision-Making 2003

World Health Organization (WHO) ldquoThe World Report on Road Traffic Injury Preventionrdquo Geneva 2004

World Health Organization (WHO) Global status report on road safety 2013 supporting a decade of action Geneva 2013

World Health Organization (WHO) Data systems a road safety manual for decision-makers and practitioners Geneva 2010

World Health Organization (WHO) ldquoSpeed management a road safety manual for decision-makers and practitionersrdquo Geneva 2008

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

33

SHTOJCA I

STRUKTURA ORGANIZATIVE E POLICISEuml SEuml KOSOVEumlS - NJEumlSITEuml E KOMUNIKACIONIT RRUGOR

Drejtoria e Peumlrgjithshme

Departamenti

peumlr Operacione

Departamenti

peumlr Kufi

Departamenti

peumlr Hetime

Departamenti

peumlr Mbeumlshtetje

Departamenti

peumlr Burime

Divizioni i Siguriseuml Publike

DR Prishtineuml

DR Pejeuml

DR Prizren

DR Gjilan

DR Ferizaj

DIVIZIONI I KOMUNIKACIONIT RRUGOR

DR Mitroviceuml

Njeumlsiteuml Rajonale teuml

Komunikacionit

Rrugor

Njeumlsia peumlr

Kontrollin e

Autostradeumls

Njeumlsia peumlr

menaxhimin e

materieve teuml

rrezikshme

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

34

SHTOJCA II

Qasshmeumlria e Policiseuml seuml Trafikut neuml informatat qeuml iu nevojiten peumlr planifikim operativ

Informatat peumlr planifikim operativ

Informata rreth faktoreumlve qeuml lidhen me aksidentet

Teuml dheumlna teuml dokumentuara qeuml tregojneuml nivelin e rrezikut Baza e krijuar e teuml dheumlnave peumlmes seuml secileumls policia e trafikut i identifikon faktoreumlt kryesoreuml teuml rrezikut neuml ateuml zoneuml

Faktori njeri

Faktori automjet

Vendndodhja e pikave teuml zeza

Kushtet atmosferike

Punimet neuml rrugeuml

Informata rreth pasojave teuml aksidenteve

Qasje neuml informata nga institucionet sheumlndeteumlsore dhe kompaniteuml e sigurimit

Informata rreth ngjarjevekushteve kurku mund teuml rriten rreziqet mund teuml rriten peumlr aksidente

Neuml meumlnyreuml qeuml teuml keteuml njeuml qasje teuml standardizuar peumlr informata lidhur me faktoreumlt e rrezikut peumlr zonat e rrezikut ndeumlr teuml tjera policia e trafikut duhet teuml keneuml informata rreth punimeve neuml rrugeuml dendeumlsiseuml seuml trafikut kushteve teuml motit MI dhe autoritet lokalekomunat duhet teuml peumlrfshihen

Informata rreth aktiviteteve teuml kryera nga policia e trafikut dhe ndeumlshkimeve teuml aplikuara

Informatat rreth monitorimitvlereumlsimit sistematik teuml sjelljeve neuml trafik aktivitetet e kryera teuml rezultojneuml me raportet e pas-operative

Teuml dheumlnat mbi aplikimin e ndeumlshkimeve ndaj kundeumlrvajteumlsve Numri i ndeumlshkimeveteuml leumlshuara duhet teuml beumlhet sipas ligjeve dhe rregullave teuml peumlrcaktuara Informatatnga gjykatat janeuml teuml nevojshme Informatatnga MPB rreth ngaseumlsve teuml ndeumlshkuar janeuml teumlnevojshme

Reagimi ndaj rezultateve teuml qasjeve dhe aktiviteteve teuml ndryshme

Peumlr teuml monitoruar performanceumln treguesit e aktiviteteve duhet miratuar Teuml dheumlnat qeuml do teuml mblidhen peumlrfshijneuml numrin e peumlrgjithsheumlm teuml kontrolleve teuml kryera numrin e ngaseumlsve teuml kontrolluar periudhat e ndryshme qeuml duhet teuml krahasohen etj

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

35

SHTOJCA III

Tabela 7 Numri i policeumlve teuml trafikut neumlpeumlr njeumlsi ndash gjateuml viteve

2010 2011 2012 2013 2014

NjKA 27 32 40

NjRKRr Prishtineuml 162 156 147 125 103

NjRKRr Gjilan 69 61 61 62 63

NjRKRr Ferizaj 59 55 54 54 54

NjRKRr Prizren 74 80 78 67 61

NjRKRr Pejeuml 88 91 90 83 83

NjRKRr Mitroviceuml Jug 71 71 72 57 58

NjRKRr Mitroviceuml Veri 27 44

Gjitheumlsej 523 514 529 507 506

(Burimi PK)

Tabela 8 Numri i aksidentevendeumlshkimeve 2010 -2014

Vitet 2010 2011 2012 2013 2014 Total

Aksidente fatale 158 130 116 104 111 619

Persona teuml vdekur 175 157 121 119 127 699

Aksidente me leumlndime 4326 4490 4555 4960 4876 23207

Persona teuml leumlnduar 7730 8321 8561 9817 9713 44142

Aksidente me deumlmemateriale 12594 13338 14044 13878 10333 64187

Aksidente lsquoGodit dhe ikrsquo 952 930 1039 1012 980 4913

Gjitheumlsej aksidente 18030 18888 19754 19954 16300 92926

Tiketa (Gjoba) 254849 276897 247788 286922 319332 1386556

(Burimi PK)

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

36

Tabela 9 Teuml dheumlnat rreth aksidenteve fatale dhe personave teuml vdekur sipas rajoneve (janar ndash

dhjetor 2013)

2013 Prishtineuml Mitroviceuml Pejeuml Prizren Ferizaj Gjilan Autostradeuml Total

Aksidfatale 35 9 26 12 10 10 2 104

Teuml vdekur 40 12 33 12 10 10 2 119

(Burimi PK)

Diagrami 1 Veprimet e ngaseumlsve si faktoreuml kontribues teuml aksidenteve (2013)

Diagrami 2 Aksidentet sipas pjeseumls seuml rrugeumls (2013)

0 500 1000 1500 2000 2500 3000 3500 4000 4500 5000

Manipulimi i pasigurt

Mosmbajtja e distanceumls

Mospeumlrshtatja e shpejteumlsiseuml

Kyqje e pasigurteuml neuml rrugeuml

Ndeumlrrim i shiritave

Kthim leumlvizje prapa

Mosrespektim i peumlrpareumlsiseuml seuml kalimit

Anashkalimtejlakim i parregullt

Tejkalim i shpejteumlsiseuml seuml kufizuar

0 2000 4000 6000 8000

10000 12000 14000 16000

2012

2013

Page 23: Raporti_-_Policia_e_Trafikut_220406.pdf

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

17

Eumlshteuml po keumlshtu veumlshtireuml teuml shihet njeuml model i qarteuml i shpeumlrndarjes seuml burimeve ndeumlrmjet dhe

brenda njeumlsive Raporti midis numrit teuml policeumlve teuml trafikut dhe numrit teuml automjeteve

radareumlve apo testuesve teuml alkoolit ndryshon neuml meumlnyreuml teuml konsiderueshme peumlr shembull

NjKA ka meuml shumeuml automjete dhe meuml shumeuml policeuml sesa NjRKRr-PR neuml raport me

aksidentet e trafikut Njeuml shpjegim i mundsheumlm por jo shterues eumlshteuml faktori gjeografik

(qytetet neuml raport me fshatet)

Vlen teuml theksohet se veteumlm njeuml njeumlsi kishte qasje neuml njeuml automjet civil teuml pashenjeumlzuar edhe

pse neumlse automjetet e tilla peumlrdoren siccedil duhet - sipas peumlrvojeumls ndeumlrkombeumltare ndash ateumlhereuml ato

janeuml mjaft efektive neuml identifikimin e ngaseumlsve agresiveuml

Peumlr meuml tepeumlr veteumlm disa automjete teuml policiseuml seuml trafikut janeuml teuml pajisura me radareuml dhe

testues peumlr alkool38 Rrjedhimisht eumlshteuml e pamundur qeuml patrullat teuml kryejneuml teste teuml tilla seuml

paku jo peumlrnjeumlhereuml (neuml teuml njejteumln koheuml) Kjo ka mundeumlsi teuml pengojeuml efektivitetin e kontrolleve

teuml trafikut meqeuml shpejteumlsia dhe ldquongasja neumln ndikimin e alkoolit barnave dhe narkotikeumlverdquo

janeuml gjithashtu shkaktareuml teuml aksidenteve neuml trafik39

Kontrollet e kufizuara teuml alkoolitnarkotikeumlve janeuml njeuml e meteuml e kontrolleve qeuml e reduktojneuml

cileumlsineuml e teuml dheumlnave mbi shkaqet qeuml qeumlndrojneuml pas aksidenteve

Peumlrveccedil informatave teuml dheumlna neuml tabeleumln e meumlsipeumlrme ne kemi gjetur mangeumlsi teuml tjera neuml

pajisje bie fjala automjetet nuk janeuml teuml pajisura me shenjat paralajmeumlruese (si stop policia

ngadaleumlso rrezik neuml rrugeuml etj) Asnjeuml prej njeumlsive nuk kishte qasje neuml motoccedilikleta ndoneumlse

mjetet e tilla zakonisht shihen si mjaft efektive peumlr kontrollin e trafikut Peumlr meuml shumeuml

kamerat e shpejteumlsiseuml qeuml nga shumeuml hulumtues janeuml pareuml si mjet shumeuml efikas peumlr uljen e

rrezikut teuml aksidenteve teuml trafikut (dhe numrin e zyrtareumlve teuml nevojsheumlm peumlr kontrolle) nuk

janeuml peumlrdorur neuml asnjeuml njeumlsi kryesisht peumlr shkak teuml argumenteve se keumlrkojneuml investime

fillestare

Policia e trafikut peumlrdoreuml meumlnyra leumlvizeumlse dhe joleumlvizeumlse (statike) peumlr patrullim Teuml dyja

meumlnyrat i kaneuml epeumlrsiteuml dhe teuml metat e tyre40 Aktivitetet joleumlvizeumlse teuml kontrollit janeuml meumlnyreuml

e duhur neuml raste teuml bazuara neuml rrezik teuml veccedilanteuml (peumlrqendrimi masiv i peumlrpjekjeve teuml

kontrollit teuml trafikut neuml koheuml dhe vend teuml caktuar) ose kryhen neuml vende ose rrugeuml ku

aksidentet historikisht janeuml teuml zakonshme Patrullimet leumlvizeumlse janeuml meumlnyreuml e mireuml peumlr

zbulimin e sjelljeve teuml ccedilrregullta teuml ngaseumlsve qeuml mund teuml ndodhin edhe neuml vende ku

aksidentet janeuml meuml pak teuml zakonshme Shumica e aktiviteteve teuml patrullimit nga keumlto njeumlsi

kryhen peumlrmes patrullimeve joleumlvizeumlse Peumlrjashtime beumljneuml patrullimet e rralla teuml kryera nga

38 Neuml raportin e IPK-seuml peumlr ldquoVlereumlsimin e menaxhimit teuml trafikut rrugor nga PK-jardquo (2014) eumlshteuml theksuar se

shumica e radareumlve janeuml jo-funksionaleuml 39 Sipas OJQ-seuml ldquoLabyrinthrdquo nuk ka numeumlr teuml sakteuml peumlr peumlrdoruesit e narkotikeumlve neuml Kosoveuml Ekzistojneuml

vlereumlsime teuml peumlrafeumlrta teuml peumlrdoruesve qeuml sillen mes 10000 - 15000 individeumlve dhe nga keumlta rreth 4000 ndash 5000 besohet teuml jeneuml peumlrdorues teuml heroineumls

40 Rune Elvik Cost-Benefit Analyses of Police Enforcement (ESCAPE 2001) fq 14

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

18

automjeti me targa civile neuml NjRKRr-PR Peumlrveccedil keumlsaj neuml rrugeumlt e qytetit teuml Prishtineumls eumlshteuml

e zakonshme qeuml patrullimet teuml kryhen dhe neuml keumlmbeuml ose me biccedilikleta Nuk ka qeneuml e

mundur qeuml ZAP-i teuml vlereumlsojeuml performanceumln e tyre por ka mundeumlsi qeuml biccedilikletat ndash sidomos

neuml qytetet e meumldha - teuml jeneuml mjet efektiv neuml disa raste Peumlr meuml shumeuml gjithnjeuml mund teuml themi

se patrullimi neuml keumlmbeuml peumlrmbush funksionet parandaluese neuml kuptim meuml teuml gjereuml (meuml pak teuml

matsheumlm)

43 A peumlrdoren mjetet neuml dispozicion peumlr qeumlllimin e tij

kryesor

Policeumlt e trafikut nganjeumlhereuml duhet trsquoiu ndihmojneuml funksioneve tjera peumlrbrenda forcave teuml

policiseuml ose trsquoiu ndihmojneuml autoriteteve tjera me sheumlrbime teuml ndryshme Kjo natyrisht se ka

pasoja edhe pozitive edhe negative Kjo mund teuml shihet si njeuml meumlnyreuml fleksibile por

njeumlkoheumlsisht mund ta pengojeuml efektivitetin e policiseuml seuml trafikut peumlr kryerjen e detyrave teuml

tyre kryesore41

Teuml tre njeumlsiteuml e trafikut nuk ishin teuml angazhuara neuml meumlnyreuml teuml vazhdueshme neuml veprimtari teuml

tilla mbeumlshteteumlse NjKA ishte neuml gjendje qeuml trsquoi koncentrojeuml ploteumlsisht burimet e veta neuml

detyreumln e vet primare - neuml gjeumlra tjera teuml ngjashme ndash dhe ndoshta ka nevojeuml peumlr meuml pak policeuml

dhe automjete peumlr ta mbajtur keumlteuml nivel teuml kontrollit

Sipas peumlrllogaritjeve tona neuml ccedildo diteuml teuml vitit 2013 neuml NjRKRr-PR mesatarisht rreth peseuml peumlr

qind teuml zyrtareumlve policoreuml nuk ishin neuml dispozicion peumlr kontrollin e trafikut42

Marreuml parasysh gjendjen neuml trafik dhe zhvillimin e aksidenteve na beumln teuml kuptojmeuml se

veumlllimi i puneumls - ose pengesat peumlr teuml qeneuml efektiv - janeuml rritur meuml shumeuml peumlr NjRKRr-PR sesa

peumlr dy njeumlsiteuml e tjera Keumlshtu qeuml duke krahasuar numrin e aksidenteve dhe teuml policeumlve teuml

trafikut neuml Prishtineuml ne kemi veumlrejtur se ndash peumlrkundeumlr ngarkeseumls ndash numri i policeumlve eumlshteuml

zvogeumlluar (nga 147 sa ishin neuml vitin 2012 neuml 103 neuml vitin 2014)43

Peumlr trsquoi peumlrballuar sfidat e tilla duhet ulur ambiciet duhet rritur efikasitetin (teuml punohet meuml

mireuml dhe meuml zgjuar) ose teuml shtohen burime si peumlr shembull peumlrmes rialokimit teuml burimeve

ose duke peumlrdorur kamera Bazuar neuml veumlzhgimet tona ne nuk kemi mundur teuml gjejmeuml

deumlshmi teuml forta peumlr rritjen e efikasitetit apo peumlr burime shteseuml gjateuml periudheumls seuml ekzaminuar

41 Policia e Kosoveumls intervista me menaxhmentin e policiseuml seuml trafikut (prill 2014) ekzaminimi i dokumenteve teuml

ndryshme teuml tjera si komunikime elektronike plane etj 42 Analiza fillestare tregon se ccedildo diteuml rreth peseuml policeuml teuml trafikut kaneuml qeneuml teuml angazhuar neuml mbeumlshtetjen e

institucioneve teuml tjera peumlr ngjarje teuml ndryshme si peumlrcjellje peumlr delegacione protesta teuml ndryshme ngjarje sportive etj Me rastin e tubimeve dhe ngjarjeve teuml ndryshme burimet e angazhuara peumlr patrullimin e trafikut ridrejtohen peumlr teuml siguruar keumlto ngjarje duke braktisur vendet ku patrullimet eumlshteuml dashur teuml kryhen Gjateuml keumltyre ngjarjeve atje kryesisht eumlshteuml fluks i madh i automjeteve dhe ka rreziqe meuml teuml meumldha peumlr aksidente apo probleme tjera teuml trafikut

43 Teuml shihet ldquoShtojca IIIrdquo (tabela 7)

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

19

peumlr NjRKRr-PR Kjo sugjeron se ldquozgjidhjardquo e sfideumls peumlr NjRKRr-PR ka qeneuml qeuml teuml ulen

ambiciet peumlr kontrollin e trafikut44 Dy njeumlsiteuml tjera nuk kaneuml qeneuml teuml detyruara qeuml teuml

peumlrballen me teuml njeumljteumln situateuml45

44 A janeuml kryer kontrollet neuml vendet e duhura

Teuml gjendesh neuml vendin e duhur me rrezik teuml larteuml - peumlr teuml kontrolluar - eumlshteuml vendimtare peumlr

njeuml polici teuml efektshme teuml trafikut46 Ne kemi studiuar trajteumln gjeografike teuml aksidenteve neuml

kuadeumlr teuml tri rajoneve dhe kemi krahasuar ateuml me shpeumlrndarjen e kontrolleve teuml kryera Ne

gjithashtu kemi ekzaminuar edhe shkaqet e aksidenteve

Teuml ashtuquajturat ldquopika teuml zezardquo janeuml vende apo rrugeuml ku aksidentet e trafikut ndodhin

shpesh Neuml harteumln e meumlposhtme janeuml paraqitur keumlto pika neuml njeumlreumln prej tri rajoneve (NjRKRr-

PR)

44 Kjo situateuml vlen veccedilaneumlrisht peumlr rrugeumln drejt pikeumls seuml vendkalimit kufitar neuml Mutivodeuml ku nuk ushtrohen

kontrolle 45 NjRKRr-PE nuk ka ofruar ndonjeuml teuml dheumlneuml peumlr keumlteuml por sipas zyrtareumlve numri eumlshteuml meuml i uleumlt se neuml Prishtineuml

dhe nuk eumlshteuml rritur aq shumeuml 46 Sipas praktikave teuml mira veteumlm prania e policiseuml seuml trafikut neuml vende teuml duhura - edhe pa kontrolluar fare -

eumlshteuml e nevojshme qeuml ngaseumlsit teuml jeneuml teuml kujdessheumlm dhe ka karakter parandalues

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

20

Ccedilfareuml kemi gjetur NjRKRr-PR mban teuml dheumlna teuml tilla qeuml demonstrojneuml se kontrollet e keumlsaj

njeumlsie janeuml teuml orientuara deri neuml njeuml maseuml teuml madhe - por jo ploteumlsisht ndash kundrejt ldquopikave teuml

zezardquo Disa prej keumltyre pikave iu jepet veumlmendja e duhur ndeumlrsa teuml tjerat peumlr arsye teuml

ndryshme neglizhohen ose iu jepet njeuml veumlmendje meuml e uleumlt

NjRKRr-PE nuk peumlrdoreuml orare kohore peumlr ta specifikuar vendin se ku duhet teuml veprojneuml

njeumlsiteuml e patrullimit peumlrderisa i kryejneuml kontrollet Personat qeuml intervistuam nga kjo njeumlsi

kaneuml theksuar se aktivitetet patrulluese kryesisht kryhen neuml bazeuml teuml vlereumlsimit peumlrvojeumls dhe

gjykimit teuml njeumlsive patrulluese

Neuml aneumln tjeteumlr kontrollet neuml NjKA ushtrohen neuml vende teuml ndryshme teuml peumlrcaktuara meuml pareuml

neuml teumlreuml traseneuml

45 A janeuml kryer kontrollet neuml koheumln e duhur

Puna e patrullimeve neuml terren beumlhet neuml tri ndeumlrrime Ndeumlrrimet e patrullave peumlr shkak teuml

mungeseumls seuml automjeteve beumlhen neuml zyra teuml njeumlsive dhe gjateuml asaj periudhe asnjeuml rrugeuml

rajonale dhe magjistrale nuk mbulohet me njeumlsi patrulluese47

Neuml tabeleumln e meumlposhtme eumlshteuml paraqitur numri i peumlrgjithsheumlm i aksidenteve teuml regjistruara

teuml trafikut neuml tri regjionet peumlr vitet 2012 dhe 2013 si dhe koheumln kur ndodhen aksidentet gjateuml

24 oreumlve

Tabela 5 Aksidentet e trafikut sipas rajoneve dhe koheumln kur kaneuml ndodhur

Koha gjateuml diteumls

Prishtineuml Pejeuml NjKA

2012 2013 2012 2013 2012 2013

06-10 1299 1365 358 383 Nuk ka shifra 12

10-14 2439 2635 827 791 32

14-18 2730 3036 870 785 29

18-22 1522 1741 624 399 8

22-02 493 563 201 153 10

02-06 208 256 77 63 8

Total 8691 9596 2957 2574 99

Siccedil shihet meuml larteuml shumica e aksidenteve ndodhin gjateuml diteumls Meuml shumeuml se frac34 e aksidenteve

kaneuml ndodhur midis oreumls 06-22 dhe pothuajse aq shumeuml midis oreumls 12-20

47 Kjo peumlrfshineuml periudheumln kohore nga 1430 ndash 1530 kur ndodhin meuml seuml shumti aksidentet dhe 2230 ndash 2330 0630

ndash 0730

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

21

Duke u bazuar neuml intervista orare teuml puneumls dhe neuml teuml dheumlna tjera teuml regjistruara gjetjet tona

sugjerojneuml se kontrollet kryhen gjateuml diteumls

Kur ne studiuam shifrat meuml holleumlsisht rezultoi se neuml fakt koha e ldquopikutrdquo peumlr aksidente teuml

trafikut korrespondonte me koheumln kur patrullat e policiseuml seuml trafikut kishin filluarpeumlrfunduar

ndeumlrrimet e tyre teuml puneumls dhe rrjedhimisht nuk kaneuml mundur teuml jeneuml neuml vende me rreziqe teuml

larta Peumlrderisa keumlto teuml dheumlna nuk ishin teuml njohura ose teuml pakteumln nuk janeuml ekzaminuar nga

njeumlsiteuml ata nuk kaneuml qeneuml neuml dijeni peumlr pasojat e orareve teuml tyre kohore apo peumlr periudhat e

ndeumlrrimit

Sipas policiseuml seuml trafikut ata peumlrpiqen qeuml teuml jeneuml teuml informuar mireuml peumlr ngjarjet madhore qeuml

kaneuml gjasa teuml shkaktojneuml probleme neuml trafik dhe neuml peumlrputhje me rrethanat i alokojneuml

burimet Ne nuk kemi arsye peumlr teuml mos besuar se kjo eumlshteuml keumlshtu por konfirmimi i keumlsaj

nuk ka qeneuml i mundur teuml beumlhet brenda fusheumlveprimit teuml keumltij auditimi

Po ashtu ne nuk kemi qeneuml neuml gjendje qeuml teuml ekzaminojmeuml se a janeuml peumlrdorur ldquomjetet e

duhurardquo neuml koheumln e duhur Sa peumlr ilustrim neuml shumeuml vende eumlshteuml procedureuml standarde qeuml teuml

kontrollohet se a po respektohen kufizimet e shpejteumlsiseuml afeumlr shkollave dhe ccedilerdheve neuml

koheuml teuml caktuar (kur fillojneuml meumlsimet neuml shkolla pas pushimeve verore) Gjithashtu eumlshteuml e

zakonshme qeuml policia e trafikut teuml peumlrdoreuml teste teuml alkoolit (narkotikeumlve) neuml koheumlt kur gjasat

qeuml drejtuesit e automjeteve teuml jeneuml neumln ndikim teuml keumltyre substancave eumlshteuml e larteuml (diteumlt e

shtuna apo teuml diela pas mesnate neuml afeumlrsi teuml vendeve teuml peumlrshtatshme) Keumlto janeuml shembuj teuml

gjeumlrave teuml cileumlt nuk kemi qeneuml neuml gjendje qeuml trsquoi ekzaminojmeuml peumlr shkak teuml mungeseumls seuml teuml

dheumlnave

46 A janeuml kontrolluar gjeumlrat e duhura

Peumlr teuml qeneuml efektiv duhet teuml kontrollohen gjeumlrat e duhura automjetet ose ngaseumlsit dhe meuml

konkretisht ccedilfareuml lloji teuml sjelljes apo ccedileumlshtje teknike Peumlrvojat ndeumlrkombeumltare japin

udheumlzime peumlrveccedilqeuml edhe kushtet lokale dhe meumlsimet gjithmoneuml duhet teuml merren parasysh

Meqeneumlse kualiteti dhe inspektimi i automjeteve eumlshteuml peumlrmireumlsuar duksheumlm sjellja e

ngaseumlsve eumlshteuml shkaku absolut dominues i aksidenteve teuml trafikut qeuml konfirmohet edhe nga

statistikat e DKRr48 Peumlrjashtime ka te kamioneumlt e meumldhenj Megjithateuml peumlrvoja tregon se

problemet qeuml kaneuml teuml beumljneuml me goma prishjet dhe mbingarkesat nuk janeuml teuml pazakonta etj

Sipas zyrtareumlve teuml DKRr ata i kaneuml ekzaminuar shkaqet e aksidenteve neuml meumlnyreuml qeuml meuml

tepeumlr trsquoi fokusojneuml kontrollet Ata kaneuml gjetur se tejkalimi i shpejteumlsiseuml eumlshteuml shkak i

48 Eumlshteuml e reumlndeumlsishme teuml theksohet se rreziku nga sjelljet e ngaseumlsve mbetet faktor vendimtar i aksidenteve neuml

Kosoveuml Sipas IPK-seuml (Raport inspektimi 05201410) neuml vitin 2012 edhe automjetet e policiseuml ishin peumlrfshireuml neuml 312 aksidente ndeumlrsa 170 prej tyre janeuml shkaktuar nga zyrtareumlt e policiseuml Ndeumlrsa neuml vitin 2013 automjetet e policiseuml ishin peumlrfshireuml neuml 287 aksidente ku neuml 143 raste fajtoreuml ishin policeumlt Shkaku meuml i zakonsheumlm i aksidenteve peumlr teuml dy periudhat eumlshteuml manovrimi i pasigurt i automjeteve nga policia

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

22

zakonsheumlm dhe si pasojeuml e keumlsaj i kaneuml dheumlneuml prioritet teuml larteuml kontrollit teuml shpejteumlsiseuml

Megjithkeumlteuml ka edhe faktoreuml tjereuml qeuml sipas studimeve ndeumlrkombeumltare dhe statistikave teuml

DKRr-seuml janeuml mjaft teuml zakonsheumlm siccedil janeuml ngasja agresive dhe mosmbajtja e distanceumls gjateuml

ngasjes

Peumlr ta matur shpejteumlsineuml patrullat kryesisht vendosen neuml rrugeuml teuml drejta ngaqeuml aty ekziston

rreziku peumlr tejkalim teuml shpejteumlsiseuml Ne kemi gjetur edhe praktika teuml mira neuml kryerjen e

kontrollit teuml shpejteumlsiseuml neuml koheuml teuml duhur neuml vende me rrezik teuml larteuml Keumlto masa ndeumlrmerren

edhe aty ku rreziku i aksidenteve teuml trafikut eumlshteuml mesatar apo i uleumlt (autostrada jashteuml oreumlve

teuml pikut)

Peumlr identifikimin e shkeljeve neuml trafik (tejkalimin e shpejteumlsiseuml) njeumlsiteuml patrulluese

bashkeumlpunojneuml ngushteuml mes tyre qeuml eumlshteuml njeuml praktikeuml tjeteumlr e mireuml

Megjithateuml disa aktivitete teuml kontrollit apo mbikeumlqyrjes - sipas veumlzhgimeve tona ndash janeuml kryer

neuml udheumlkryqe teuml cilat janeuml teuml rregulluara me semaforeuml dhe rrethrrotullime ku aksidentet

shpesh ndodhin49

Foto 1 Zyrtareumlt policoreuml teuml vendosur mbi ureuml neuml autostradeuml duke identifikuar automjetet qeuml

tejkalojneuml kufizimin e shpejteumlsiseuml

49 Neuml qytetin e Prishtineumls i kemi identifikuar dy udheumlkryqe ku kaneuml ndodhur aksidente fatale dhe ku patrullat e

policiseuml rralleumlhereuml janeuml teuml vendosura Vlen teuml peumlrmendet se brenda NjRKRr-PR ekziston njeuml neumln-njeumlsi e veccedilanteuml qeuml eumlshteuml peumlrgjegjeumlse veteumlm peumlr qytetin

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

23

Foto 2 Pika ndaluese e vendosur nga patrulla tjeteumlr policore peumlr trsquoi ndaluar ngaseumlsit e

identifikuar meuml pareuml

Gjateuml intervistave me zyrtareumlt e policiseuml seuml trafikut kuptuam se peumlrveccedil faktorit shpejteumlsi

shumica e patrullave neuml meumlnyreuml rutinore fokusohen neuml ccedileumlshtjet si dritat rripat e siguriseuml

peumlrdorimi i telefonave celulareuml patentat e ngasjes etj peumlrveccedilse teuml peumlrqendrohen meuml shumeuml

neuml faktoreumlt qeuml janeuml teuml lidhur drejtpeumlrdrejt me aksidentet e trafikut sikurse sjelljet e

rrezikshme ngasja agresive ose e pasigurt Kjo neve na tregon se zakonet e krijuara apo

rutina ende luajneuml rol meuml teuml reumlndeumlsisheumlm peumlr policineuml e trafikut gjateuml kryerjeve seuml detyrave teuml

veta Ky nuk eumlshteuml argument kundeumlr peumlr shembull kontrollimit teuml patenteuml-shoferit por ky

eumlshteuml veteumlm njeuml argument kundeumlr asaj qeuml teuml mos beumlhet neuml meumlnyreuml rutinore

Neuml fakt ne nuk kemi gjetur

ndonjeuml fleteuml-patrulluese qeuml teumlreumlsisht peumlrshkruan detyrat qeuml duhet teuml ndeumlrmerren nga

njeumlsiteuml patrulluese e qeuml ndeumlrlidhen me sjelljet e rrezikshme50

ndonjeuml regjisteumlr neuml lidhje me llojet e automjeteve teuml peumlrfshira neuml aksidente Eumlshteuml e

njohur se automjetet sportive dhe taksiste kaneuml prirje teuml jeneuml teuml peumlrfshira neuml aksidente

meuml shumeuml sesa automjetet tjera Si rrjedhojeuml informatat e tilla mund ta ndihmojneuml

policineuml e trafikut qeuml teuml jeteuml meuml shumeuml e fokusuar gjateuml puneumls seuml tyre dhe

se inspektimet teknike janeuml peumlrkushtuar neuml veccedilanti ndaj automjeteve teuml meumldha (si

gomave prishjeve dhe ngarkesave) gjateuml periudhave kur deumlshtimet e tilla mund teuml

50 Fleteuml-patrullimi eumlshteuml njeuml dokument udheumlzues-regjistrues me aneuml teuml cilit njeumlsiteuml patrulluese janeuml teuml pajisura peumlr

teuml kryer kontrolle

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

24

jeneuml fatale (neuml vjeshteumln e vonshme koheumln e dimrit etj)51 Praktikat e mira

ndeumlrkombeumltare keumlshillojneuml qeuml eumlshteuml meuml e reumlndeumlsishme teuml kryhen inspektime teknike

teuml automjeteve teuml meumldha sesa teuml kryhen inspektime teuml automjeteve teuml zakonshme

Ne kemi gjetur se peumlrjashtimi i mjeteve transportuese nga trafiku teuml cilat nuk i kaneuml

ploteumlsuar kriteret teknike eumlshteuml shumeuml i rralleuml Patrullimet qeuml rezultojneuml me identifikimin e

keumltyre kritereve kryesisht janeuml teuml fokusuara veteumlm neuml veprimet e peumlrbashkeumlta me zyrtareumlt e

MI-seuml Si pasojeuml policia e trafikut heziton52 qeuml teuml deumlrgojeuml jo veteumlm automjetet komerciale (teuml

meumldha) neuml kontrolle teuml veccedilanta teknike pa pranineuml e zyrtareumlve teuml MI-seuml dhe veteumlm

hereumlpashere eumlshteuml fokusuar neuml ekzaminimin e kushteve teknike teuml automjeteve (komerciale)

mbingarkimin e mjeteve transportuese etj

47 A peumlrdoren ndeumlshkimet siccedil duhet

Qeumlllimi i shumiceumls seuml funksioneve teuml kontrollit mund teuml peumlrshkruhet si parandalim dhe

identifikim teuml kundeumlrvajtjeve korrigjim teuml mangeumlsive etj Deri meuml tani jemi fokusuar

kryesisht mbi ateuml se si trsquoi parandalojmeuml meuml mireuml dhe trsquoi identifikojmeuml aksidentet e trafikut

Neuml keumlteuml pjeseuml do trsquoi japim disa informata mbi ateuml se si janeuml peumlrdorur ndeumlshkimet

Policia e trafikut aplikon ndeumlshkime teuml ndryshme Gjobat janeuml teuml ndara neuml dy grupe ato teuml

shqiptuara neuml raste teuml aksidenteve dhe ato teuml shqiptuara peumlr shkelje teuml trafikut - pa shkaktuar

aksidente Sipas natyreumls seuml ekzekutimit gjobat shqiptohen vareumlsisht prej pesheumls seuml vepreumls

ato qeuml janeuml teuml detyrueshme53 dhe duhet teuml paguhen menjeumlhereuml dhe ato qeuml duhet teuml

procedohen neuml gjykata Peumlr shkelje teuml vogla dhe teuml rralla teuml cilat nuk e rrezikojneuml neuml meumlnyreuml

teuml konsiderueshme sigurineuml e trafikut policeumlt e trafikut mund teuml japin veumlrejtje verbale apo

me shkrim Veumlrejtjet me shkrim neuml realitet nuk jepen

Numri i ndeumlshkimeve varet pjeseumlrisht nga prioritetet e policiseuml seuml trafikut Neumlse ata e

peumlrcaktojneuml si prioritet testimin peumlr alkool kjo zakonisht neumlnkupton se peumlrdoruesit zbulohen

dhe ndeumlshkohen Si teuml tilla neumlse njeuml prioritizim i veprimeve eumlshteuml demonstruar ndeumlshkimet

mund teuml jeneuml teuml lidhura drejtpeumlrdrejt me suksesin neuml parandalimin e aksidenteve

51 Sipas teuml dheumlnave teuml prezantuara nga PK-ja gjateuml vitit me automjetet e transportit publik ndodhin rreth 910

aksidente 52 Sipas DKRr me rastin e deumlrgimit teuml automjeteve neuml kontrolle teuml jashteumlzakonshme teknike shpenzimet neuml rast

se vetura rezulton teuml jeteuml neuml gjendje teuml rregullt i barteuml zyrtari policor qeuml e ka inicuar deumlrgimin Kjo dispoziteuml eumlshteuml e parapareuml neuml ligjin aktual

53 Gjoba teuml detyrueshme (mandatore) konsiderohen teuml gjitha gjobat nga 15-40 euro qeuml shqiptohen nga zyrtareumlt e policiseuml neuml vend teuml ngjarjes

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

25

Tabela 6 Numri dhe alokimi i gjobave teuml shqiptuara neuml 2012 dhe 2013

Llojet e gjobave 2012

Nr

2013

Nr

Ndryshimi

Mosrespektimi i shpejteumlsiseuml seuml kufizuar 89654 36 123956 43 38

Mosmbajtja e distanceumls 2213 1 2475 1 12

Drejtimi neumln ndikim teuml alkoolit 651 0 527 0 -19

Drejtimi i mjetit pa patenteuml 15061 6 16993 6 13

Mosrespektimi i shenjave teuml trafikut 16541 7 16122 6 -2

Manovrim i pasigurt me automjet 1308 1 1513 1 16

Kalimi i afatit teuml regjistrimit 15588 6 12510 4 -20

Parkimi i parregullt 26467 11 30767 11 16

Teuml tjera (ccedileumlshtje minore) 80305 32 82059 28 1

Totali 247788100 286922100 16

(Burimi PK)

Nga njeuml perspektiveuml e thjeshteuml e siguriseuml seuml trafikut duket sikurse njeuml prioritet mjaft i madh i

jepet faktoreumlve teuml uleumlt teuml rrezikut Meumlse gjysma e ndeumlshkimeve (meuml pak neuml vitin 2013)

mbulojneuml ccedileumlshtjet e profilit teuml uleumlt teuml rrezikut teuml aksidenteve teuml trafikut (si tabelat parkimi

dhe teuml tjera) ndeumlrsa pjesa tjeteumlr vlen peumlr faktoreumlt e rrezikut teuml larteuml dhe teuml meseumlm (si

shpejteumlsia alkooli distanca patenteuml-shoferi dhe shenjat e trafikut) Peumlr teuml qeneuml teuml paansheumlm

megjithateuml njeuml prioritet i madh dhe me sa duket i justifikuar i eumlshteuml dheumlneuml kontrollit teuml

shpejteumlsiseuml qeuml eumlshteuml njeuml shkak i zakonsheumlm peumlr aksidentet e trafikut

Gjateuml studimit teuml profilit teuml ndeumlshkimeve ne mund teuml shohim dy gjeumlra seuml pari ndryshime teuml

vogla neuml prioritete kaneuml ndodhur midis dy viteve dhe seuml dyti ndeumlshkimet reflektojneuml se

shumica e kontrolleve teuml faktoreumlve teuml rrezikut teuml larteuml nuk janeuml kryer nga aktivitete leumlvizeumlse

(neumlse do teuml kishte pasur meuml shumeuml aktivitete leumlvizeumlse ndoshta do teuml kishim pritur meuml shumeuml

gjoba peumlr mosmbajtjen e distanceumls dhe manovrim teuml pasigurt dhe shkelje tjera qeuml kaneuml teuml

beumljneuml me ngasjen)

Neumlse teuml dheumlnat e meumlsipeumlrme e pasqyrojneuml realitetin eumlshteuml e qarteuml se ngaseumlsit e automjeteve

shpeshhereuml tejkalojneuml kufizimet e shpejteumlsiseuml apo ngasin shumeuml shpejt

shpeshhereuml ngasin pa patenteuml

rralleumlhereuml janeuml teuml ndikuar nga alkooli ose narkotikeumlt

mbajneuml distanceumln me automjetet tjera

shpeshhereuml thyejneuml rregulla teuml vogla (parkingu etj)

Ritheksojmeuml neumlse kjo reflekton ploteumlsisht realitetin apo i reflekton prioritetet dhe pajisjet neuml

keumlto tre njeumlsi eumlshteuml e veumlshtireuml teuml thuhet me siguri Neuml njeuml kuptim meuml teuml gjereuml ndash peumlr teuml qeneuml meuml

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

26

teuml sakteuml ndash duhet teuml peumlrdoren edhe teuml dheumlnat nga sistemi i parapareuml i ldquopikeumlve negativerdquo qeuml

nuk eumlshteuml aplikuar deri meuml tani neuml meumlnyreuml peumlr teuml parandaluar recidivisteumlt nga peumlrseumlritjet e

shkeljeve Arsyet peumlrse sistemi nuk eumlshteuml duke u aplikuar janeuml teuml natyreumls teknike Teuml dy

institucionet (PK-ja dhe Gjykatat) kaneuml bazat e tyre individuale teuml teuml dheumlnave megjitheumlse ato

nuk janeuml teuml integruara dhe nuk komunikojneuml mes vete

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

27

5 Konkluzionet

Peumlrfundimi kryesor eumlshteuml se ka mjaft hapeumlsira peumlr peumlrmireumlsime peumlr ta beumlreuml policimin e

trafikut ploteumlsisht efektiv Policia e trafikut mund teuml beumljeuml edhe meuml shumeuml peumlr teuml peumlrmireumlsuar

aktivitetet e saj trsquoi peumlrdoreuml informatat neuml meumlnyreuml meuml efektive si dhe trsquoi planifikojeuml burimet

Kontrollet duket se janeuml pjeseumlrisht teuml bazuara neuml rrezikshmeumlri por cileumlsia e teuml dheumlnave nuk

lejon teuml theksojmeuml se policia e trafikut neuml Kosoveuml - neuml meumlnyreuml sistematike - eumlshteuml duke i kryer

kontrollet efektive neuml aspektin e vendeve dhe koheumls Ekzistojneuml ccedileumlshtje peumlr sa i peumlrket numrit

teuml policeumlve teuml trafikut qeuml operojneuml si dokumentohen veprimet analizohen dhe peumlrdoren peumlr

teuml meumlsuar dhe beumlreuml peumlrmireumlsime si dhe neuml ccedilrsquomeumlnyreuml menaxhohen ndeumlshkimet

Policia e trafikut nuk ka beumlreuml aq sa duhet peumlr trsquoi dizajnuar neuml meumlnyreuml efektive informatat

qeuml i nevojiten

Policia e trafikut mbledh ose ka qasje neuml teuml dheumlna peumlrkateumlse Hapa tjereuml shteseuml nevojiten qeuml

keumlto teuml dheumlna teuml beumlhen meuml teuml dobishme Teuml dheumlnat mbi aksidentet dhe pasojat e tyre mund teuml

strukturohen meuml mireuml dhe ekzistojneuml mundeumlsiteuml peumlr teuml zhvilluar shkeumlmbimin e informatave

me paleumlt e tjera teuml interesit Disa nga informatat mungojneuml siccedil janeuml raportimi performanceumls

dhe vlereumlsimi i rezultateve si dhe ka mangeumlsi neuml cileumlsineuml dhe konsistenceumln e dokumentacionit

Peumlrveccedil keumlsaj edhe meuml shumeuml mund teuml beumlhet peumlr trsquoi beumlreuml informatat transparente dhe teuml

disponueshme peumlr publikun

Policia e trafikut nuk i peumlrdor burimet e saj teuml informatave neuml meumlnyreuml ploteumlsisht efektive

Informatat ekzistuese mund teuml peumlrdoren neuml meumlnyreuml meuml efektive peumlr teuml mbeumlshtetur puneumln

operative Ato nuk peumlrdoren rregullisht peumlr analiza teuml detajuara ose peumlr teuml krahasuar dhe

vlereumlsuar qasjet dhe mjetet e ndryshme teuml peumlrdorura Teuml dheumlnat ekzistuese nuk janeuml

gjithmoneuml teuml trajtuara sa duhet neuml planifikimin operativ Analizat kryhen rralleumlhereuml nga

policia trafikut Kjo nga ana tjeteumlr dometheumlneuml se stimujt peumlr teuml meumlsuar dhe peumlr iniciativa teuml

reja janeuml teuml uleumlta Edhe neumlse ka vendime neuml nivelin rajonal ose lokal pak prej tyre lidhen

qarteuml me ndonjeuml analizeuml teuml kryer peumlr informata ekzistuese apo trsquoi referohen asaj Policia e

trafikut eumlshteuml mjaft mireuml e informuar mbi kushtet e rrugeumlve motin dhe peumlr ngjarjet e

ardhshme qeuml mund teuml shkaktojneuml probleme neuml trafik Por ekzistojneuml mundeumlsi peumlr teuml

peumlrmireumlsuar bashkeumlpunimin mes policiseuml lokale dhe rajonale dhe autoriteteve tjera OJQ-ve

hulumtuesve dhe qytetareumlve

Burimet nuk alokohen neuml meumlnyreuml efektive dhe nganjeumlhereuml mungojneuml mjete teuml

reumlndeumlsishme

Alokimi i burimeve nuk duket se ndjek njeuml model teuml qarteuml peumlr teuml tri njeumlsiteuml Numri i policeumlve

teuml trafikut nuk korrespondon me gjendjen neuml trafik - aksidentet e trafikut Eumlshteuml gjithashtu e

veumlshtireuml teuml shihet njeuml model i qarteuml peumlr alokimin e mjetevepajisjeve mes dhe brenda njeumlsive

Raporti mes numrit teuml policeumlve teuml trafikut dhe numrit teuml automjeteve radareumlve ose testeve teuml

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

28

alkoolit ndryshon neuml meumlnyreuml teuml konsiderueshme bie fjala Njeumlsia peumlr Kontrollin e

Autostradeumls ka meuml shumeuml automjete dhe policeuml sesa Njeumlsia e Prishtineumls ndash neuml raport me

numrin e aksidenteve

Peumlrveccedil keumlsaj njeumlsiteuml jo gjithmoneuml janeuml teuml pajisura siccedil duhet ndoneumlse disa pajisje teuml caktuara

dihet se janeuml kosto-efektive siccedil janeuml automjetet e pasheumlnuara kamerat dhe sistemet e radarit

Asnjeuml njeumlsi nuk ka pasur instrumente peumlr testimin e praniseuml seuml narkotikeumlve dhe veteumlm disa

kaneuml aparate peumlr testimin e alkoolit Alokimi i diskutuesheumlm i burimeve dhe mungesa e

mjeteve teuml reumlndeumlsishme janeuml faktoreuml qeuml pengojneuml efektivitetin (teuml bazuarit neuml rrezikshmeumlri

peumlrdorim kost-efektivdhe fleksibil teuml mjeteve) Neuml keumlteuml kontekst vlen teuml theksohet se rrugeumlt

neuml Kosoveuml nuk janeuml teuml pajisura me kamera teuml shpejteumlsiseuml keumlto kamera mund peumlrdoren peumlr teuml

zeumlvendeumlsuar disa nga aktivitetet meuml teuml kushtueshme teuml patrullimit

Nevoja peumlr teuml kryer detyra teuml tjera eumlshteuml njeuml faktor qeuml ndikon neuml disa njeumlsi meuml shumeuml se

neuml teuml tjerat

Policiseuml seuml trafikut nuk i lejohet gjithnjeuml teuml peumlrqendrohet neuml detyrat e tyre kryesore Policeumlt

nganjeumlhereuml - veccedilaneumlrisht neuml qytetet e meumldha - duhet teuml ndihmojneuml funksione teuml tjera brenda

forcave teuml policiseuml ose autoritete teuml tjera me sheumlrbime teuml ndryshme Kjo sigurisht ka pasoja

pozitive dhe negative Kjo mund teuml shihet si njeuml meumlnyreuml peumlr teuml peumlrdorur burimet neuml meumlnyreuml

fleksibile dhe efikase dhe peumlr trsquoi ofruar sheumlrbime teuml tjereumlve kur keumlto janeuml teuml nevojshme Nga

ana tjeteumlr kjo mund teuml pengojeuml gjithashtu efektivitetin e policiseuml seuml trafikut neuml kryerjen e

detyrave teuml tyre kryesore Disa nga keumlto probleme mund teuml reduktohen peumlrmes kritereve teuml

qarta planifikimit teuml peumlrmireumlsuar dhe bashkeumlpunimit meuml teuml ngushteuml mes njeumlsive teuml

ndryshme policore

Peumlr shkak teuml mungeseumls seuml dokumentacionit eumlshteuml e veumlshtireuml teuml thuhet qartas se teuml gjitha

kontrollet kryhen sistematikisht ose gjithnjeuml neuml vendet e duhura dhe neuml koheumln e duhur

Jo teuml gjitha njeumlsiteuml i regjistrojneuml vendet se ku janeuml kryer kontrollet Sipas mostreumls toneuml

NjRKRr-PR dhe NjKA i regjistrojneuml keumlto teuml dheumlna dhe keumlto njeumlsi kaneuml njeuml qasje teuml bazuar neuml

rrezik Shumica e kontrolleve (por jo teuml gjitha) kryhen neuml rrugeumlt apo vendet e duhura ku

rreziku peumlr aksidente eumlshteuml i larteuml Peumlr sa i peumlrket njeumlsiseuml tjeteumlr (NjRKRr-PE) nuk mund teuml

themi me siguri se cili eumlshteuml rezultati Bazuar neuml intervistat duket se sjellja eumlshteuml e ngjashme

por teuml dheumlnat neuml keumlteuml njeumlsi nuk janeuml teuml plota ose teuml besueshme

Gjetjet tona sugjerojneuml se kontrollet kryesore kryhen gjateuml diteumls Peumlrveccedilse teuml dheumlnat neuml

dispozicion nuk janeuml teuml mjaft teuml holleumlsishme sa peumlr teuml vlereumlsuar neumlse kontrollet kryhet

ploteumlsisht neuml koheumln e duhur Kur ne i studiuam meuml holleumlsisht teuml dheumlnat doli se koha e pikut

peumlr aksidente trafiku peumlrputhej faktikisht me koheumln kur patrullat e policiseuml seuml trafikut

peumlrfundoninfillonin ndeumlrrimet e tyre dhe rrjedhimisht nuk mund teuml ishin neuml vendet me

rrezik teuml larteuml

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

29

Shkurtimisht informatat neuml dispozicion nuk na e beumljneuml teuml lehteuml teuml kuptojmeuml se njeumlsiteuml

patrulluese neuml Kosoveuml i kryejneuml sistematikisht kontrollet efektive peumlr sa i peumlrket vendit dhe

koheumls

Policia e trafikut duhet meuml shumeuml teuml keteuml veumlmendje te ngasja e rrezikshme dhe gjithashtu

teuml kontrollojeuml standardet teknike teuml kamioneumlve dhe autobuseumlve

Kontrollet policore me teuml drejteuml i kushtojneuml shumeuml veumlmendje shpejteumlsiseuml por neuml teuml njeumljteumln

koheuml nuk i kushtohet veumlmendje e duhur aspekteve teuml tjera siccedil janeuml ngasja agresive dhe e

rrezikshme mosmbajtja e distanceumls ngasja neuml gjendje teuml dehur etj Fokusimi tek shpejteumlsia

shpjegohet me faktin se ajo me teuml veumlrteteuml eumlshteuml ndeumlr shkaqet kryesore teuml aksidenteve neuml

trafik por edhe sepse eumlshteuml njeuml lloj sjellje tradicionale dhe e lehteuml peumlr trsquou beumlreuml Mungesa e

kamerave dhe pajisjeve peumlr shpejteumlsineuml si dhe teuml analizave teuml duhura mbi shkaqet e

aksidenteve mund teuml jeteuml njeuml shpjegim tjeteumlr peumlr fokusimin te shpejteumlsia

Ashtu siccedil tregojneuml shumica e hulumtimeve - ne besojmeuml ndash se neuml peumlrgjitheumlsi eumlshteuml meuml efektive

teuml kontrollohen sjelljet e ngaseumlsve sesa automjetet Megjithateuml ka peumlrjashtime Kamioneumlt e

meumldhenj dhe autobuseumlt peumlrfshihen shpesh neuml aksidente trafiku me pasoja teuml meumldha Ne

kemi veumlrejtur se keumltyre automjeteve nuk iu kushtohet veumlmendja e duhur nga ana e policiseuml

seuml trafikut neuml disa njeumlsi Zakonisht kjo ka teuml beumljeuml me kushtet teknike teuml automjeteve teuml meumldha

komerciale siccedil eumlshteuml rasti neuml lidhje me mbingarkimin dhe mireumlmbajtjen

Ndeumlshkimet jo gjithhereuml aplikohen dhe menaxhohen siccedil duhet ndaj kundeumlrvajteumlsve

Policia e trafikut shpesh peumlrdoreuml gjoba teuml vogla si ndeumlshkime Ndeumlshkimet e tjera aplikohen

rralleuml peumlr dallim nga shumeuml vende teuml tjera Peumlr meuml tepeumlr shumica e gjobave shqiptohen

veteumlm peumlr njeuml numeumlr teuml kufizuar shkeljesh dhe nuk duket se e adresojneuml ndeumlshkimin e duhur

teuml bazuar neuml faktoreumlt e aksidenteve - siccedil janeuml mosmbajtja e distanceumls manovrimi i pasigurt

dhe pakujdesi teuml tjera neuml ngasje Moszbatimi i sistemit teuml ldquopikeumlve negativerdquo i ka motivuar

drejtpeumlrseumldrejti ngaseumlsit recidivisteuml peumlr teuml peumlrseumlritur kundeumlrvajtjet Neuml keumlteuml meumlnyreuml neuml

mungeseuml teuml qasjes parandaluese edhe ndeumlshkimet aplikohen mbi keumlteuml bazeuml

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

30

6 Rekomandimet

Peumlrvoja na tregon se numri i aksidenteve neuml trafik dhe pasojat e tyre mund teuml zvogeumllohen

Peumlr keumlteuml mund teuml nevojitet bashkeumlpunimi i ngushteuml mes autoriteteve peumlrgjegjeumlse njeuml sistem i

duhur informativ peumlrdorim efektiv i pajisjeve dhe menaxhim profesional dhe i bazuar neuml

rrezik neuml teuml gjitha nivelet

Ne rekomandojmeuml Drejtorin e Peumlrgjithsheumlm teuml Policiseuml seuml Kosoveumls qeuml

Teuml merr njeuml iniciativeuml peumlr peumlrmireumlsimin e sistemit ekzistues teuml informimit dhe ta beumljeuml

ateuml ploteumlsisht efektiv Po keumlshtu teuml konsiderojeuml futjen e njeuml baze gjitheumlpeumlrfshireumlse teuml teuml

dheumlnave duke ftuar paleumlt e ndryshme teuml interesit Peumlrfitimet nga ky mekanizeumlm do teuml

reflektonin neuml besueshmeumlrineuml e teuml dheumlnave si dhe peumlrdorimin e tyre neuml vendimet

strategjike dhe operative

Teuml peumlrmireumlsojeuml peumlrdorimin e teuml dheumlnave neuml meumlnyreuml qeuml teuml qarteumlsojeuml planifikimin vjetor

dhe teuml vendoseuml objektiva performance teuml qarta peumlr njeumlsi operative Kjo duhet teuml

peumlrfshijeuml analizeuml meuml teuml mireuml teuml teuml dheumlnave mbi aksidentet qeuml formojneuml njeuml pikeumlnisje

peumlr prioritetet dhe qasjet e reja neuml nivel operativ Kjo nga ana tjeteumlr e beumln teuml

reumlndeumlsishme qeuml policia e trafiku teuml nivel qendror teuml ngriteuml funksionet e duhura peumlr

monitorim dhe vlereumlsim

Teuml konsiderojeuml caktimin e meuml shumeuml politikave teuml policiseuml seuml trafikut dhe teuml ri-

konsiderojeuml alokimet ndeumlrmjet njeumlsive teuml ndryshme teuml policiseuml seuml trafikut

Teuml sigurojeuml se njeuml plan investimi peumlr pajisje kost-efektive eumlshteuml hartuar neuml njeuml

perspektiveuml teuml kornizeumls afat-mesme teuml shpenzimeve

Policia e trafikut teuml peumlrqendrohet seuml pari neuml detyrat e tyre kryesore parandalimi i

aksidenteve Ndihma peumlr funksionet e tjera teuml policiseuml dhe autoritetet tjera duhet teuml

planifikohet meuml mireuml neuml bashkeumlpunim me njeumlsiteuml e ndryshme policore Peumlr meuml tepeumlr

bashkeumlpunimi ndeumlrmjet funksioneve teuml ndryshme policore neuml nivel rajonal duhet teuml

peumlrmireumlsohet neuml meumlnyreuml qeuml teuml arrihet efikasitet meuml i larteuml neuml aktivitetet policore qeuml

ndeumlrlidhen me sistemin e trafikut

Teuml sigurohet qeuml aktivitetet e policiseuml seuml trafikut janeuml kryer neuml rrugeuml dhe vende

teumlrrezikshme Peumlr teuml qeneuml ploteumlsisht efektiv menaxhmenti lokal neuml fazeumln e

planifikimit duhet teuml prezantojeuml njeuml qasje fleksibile te ccedileumlshtja e orareve teuml puneumls etj

dhe

Teuml sigurohet qeuml policia e trafikut teuml peumlrqeumlndrohet edhe neuml sjelljet e tjera teuml ngaseumlsve

peumlrveccedilse te tejkalimi i kufizimit teuml shpejteumlsiseuml Njeuml qasje e planifikuar peumlr aktivitete teuml

peumlrforcuara policore neuml trafik duhet teuml merr prioritet teuml larteuml peumlr monitorimin e

sjelljes seuml ngaseumlsve (sikurse ngasja e rrezikshme mosmbajtja e distanceumls etj) Policia e

trafikut njeumlkoheumlsisht duhet teuml peumlrqendrohet meuml shumeuml neuml kriteret e automjeteve

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

31

komerciale (sidomos kamioneumlve dhe autobuseumlve) Masat e kujdesit teuml shtuar duhet teuml

zbatohen rregullisht nga ana e patrullave teuml trafikut

Gjithashtu ne rekomandojmeuml qeuml me qeumlllim teuml ngritjes seuml efektivitetit teuml ndeumlshkimeve gjobat

duhet teuml adresojneuml ndeumlshkimin e duhur bazuar neuml faktoreumlt e aksidenteve Sistemi i

ndeumlshkimeve duhet teuml peumlrmireumlsohet peumlrmes aplikimit teuml sistemit teuml pikeumlve negative Peumlr

trsquou peumlrballur me keumlteuml sfideuml neuml vendosjen e keumltij sistemi duhet teuml ndeumlrtohet bashkeumlpunimi

mes MPB-seuml dhe gjykatave

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

32

REFERENCAT

European Commission ldquoTowards a European road safety area policy orientations on road safety

2011-2020rdquo Brussels 2011

European Commission ldquoEuropean Transport Policy for 2010 Time to deciderdquo Brussels 2001

European Transport Safety Council (ETSC) Reducing Traffic Injuries Resulting From Excess and Inappropriate Speed Brussels 1995

European Transport Safety Council (ETSC) ldquoPolice enforcement strategies to reduce traffic casualties in Europerdquo Brussels 1999

European Transport Safety Council (ETSC) ldquoTransport safety performance indicatorsrdquo Brussels 2001

European Transport Safety Council (ETSC) Traffic Law Enforcement across the EU Brussels 2011

Organisation for Economic Co-Operation and Development (OECD) Safety on Roads - Whatrsquos The Vision 2002

Organisation for Economic Co-Operation and Development (OECD) Road Safety - Impact of New Technologies 2003

Organisation for Economic Co-Operation and Development (OECD) Towards Zero Ambitious Road Safety Targets and The Safe System Approach 2008

Rune Elvik Cost-Benefit Analyses of Police Enforcement ESCAPE 2001

ROSEBUD Road Safety and Environmental Benefit-Cost and Cost- Effectiveness Analysis for Use in Decision-Making 2003

World Health Organization (WHO) ldquoThe World Report on Road Traffic Injury Preventionrdquo Geneva 2004

World Health Organization (WHO) Global status report on road safety 2013 supporting a decade of action Geneva 2013

World Health Organization (WHO) Data systems a road safety manual for decision-makers and practitioners Geneva 2010

World Health Organization (WHO) ldquoSpeed management a road safety manual for decision-makers and practitionersrdquo Geneva 2008

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

33

SHTOJCA I

STRUKTURA ORGANIZATIVE E POLICISEuml SEuml KOSOVEumlS - NJEumlSITEuml E KOMUNIKACIONIT RRUGOR

Drejtoria e Peumlrgjithshme

Departamenti

peumlr Operacione

Departamenti

peumlr Kufi

Departamenti

peumlr Hetime

Departamenti

peumlr Mbeumlshtetje

Departamenti

peumlr Burime

Divizioni i Siguriseuml Publike

DR Prishtineuml

DR Pejeuml

DR Prizren

DR Gjilan

DR Ferizaj

DIVIZIONI I KOMUNIKACIONIT RRUGOR

DR Mitroviceuml

Njeumlsiteuml Rajonale teuml

Komunikacionit

Rrugor

Njeumlsia peumlr

Kontrollin e

Autostradeumls

Njeumlsia peumlr

menaxhimin e

materieve teuml

rrezikshme

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

34

SHTOJCA II

Qasshmeumlria e Policiseuml seuml Trafikut neuml informatat qeuml iu nevojiten peumlr planifikim operativ

Informatat peumlr planifikim operativ

Informata rreth faktoreumlve qeuml lidhen me aksidentet

Teuml dheumlna teuml dokumentuara qeuml tregojneuml nivelin e rrezikut Baza e krijuar e teuml dheumlnave peumlmes seuml secileumls policia e trafikut i identifikon faktoreumlt kryesoreuml teuml rrezikut neuml ateuml zoneuml

Faktori njeri

Faktori automjet

Vendndodhja e pikave teuml zeza

Kushtet atmosferike

Punimet neuml rrugeuml

Informata rreth pasojave teuml aksidenteve

Qasje neuml informata nga institucionet sheumlndeteumlsore dhe kompaniteuml e sigurimit

Informata rreth ngjarjevekushteve kurku mund teuml rriten rreziqet mund teuml rriten peumlr aksidente

Neuml meumlnyreuml qeuml teuml keteuml njeuml qasje teuml standardizuar peumlr informata lidhur me faktoreumlt e rrezikut peumlr zonat e rrezikut ndeumlr teuml tjera policia e trafikut duhet teuml keneuml informata rreth punimeve neuml rrugeuml dendeumlsiseuml seuml trafikut kushteve teuml motit MI dhe autoritet lokalekomunat duhet teuml peumlrfshihen

Informata rreth aktiviteteve teuml kryera nga policia e trafikut dhe ndeumlshkimeve teuml aplikuara

Informatat rreth monitorimitvlereumlsimit sistematik teuml sjelljeve neuml trafik aktivitetet e kryera teuml rezultojneuml me raportet e pas-operative

Teuml dheumlnat mbi aplikimin e ndeumlshkimeve ndaj kundeumlrvajteumlsve Numri i ndeumlshkimeveteuml leumlshuara duhet teuml beumlhet sipas ligjeve dhe rregullave teuml peumlrcaktuara Informatatnga gjykatat janeuml teuml nevojshme Informatatnga MPB rreth ngaseumlsve teuml ndeumlshkuar janeuml teumlnevojshme

Reagimi ndaj rezultateve teuml qasjeve dhe aktiviteteve teuml ndryshme

Peumlr teuml monitoruar performanceumln treguesit e aktiviteteve duhet miratuar Teuml dheumlnat qeuml do teuml mblidhen peumlrfshijneuml numrin e peumlrgjithsheumlm teuml kontrolleve teuml kryera numrin e ngaseumlsve teuml kontrolluar periudhat e ndryshme qeuml duhet teuml krahasohen etj

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

35

SHTOJCA III

Tabela 7 Numri i policeumlve teuml trafikut neumlpeumlr njeumlsi ndash gjateuml viteve

2010 2011 2012 2013 2014

NjKA 27 32 40

NjRKRr Prishtineuml 162 156 147 125 103

NjRKRr Gjilan 69 61 61 62 63

NjRKRr Ferizaj 59 55 54 54 54

NjRKRr Prizren 74 80 78 67 61

NjRKRr Pejeuml 88 91 90 83 83

NjRKRr Mitroviceuml Jug 71 71 72 57 58

NjRKRr Mitroviceuml Veri 27 44

Gjitheumlsej 523 514 529 507 506

(Burimi PK)

Tabela 8 Numri i aksidentevendeumlshkimeve 2010 -2014

Vitet 2010 2011 2012 2013 2014 Total

Aksidente fatale 158 130 116 104 111 619

Persona teuml vdekur 175 157 121 119 127 699

Aksidente me leumlndime 4326 4490 4555 4960 4876 23207

Persona teuml leumlnduar 7730 8321 8561 9817 9713 44142

Aksidente me deumlmemateriale 12594 13338 14044 13878 10333 64187

Aksidente lsquoGodit dhe ikrsquo 952 930 1039 1012 980 4913

Gjitheumlsej aksidente 18030 18888 19754 19954 16300 92926

Tiketa (Gjoba) 254849 276897 247788 286922 319332 1386556

(Burimi PK)

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

36

Tabela 9 Teuml dheumlnat rreth aksidenteve fatale dhe personave teuml vdekur sipas rajoneve (janar ndash

dhjetor 2013)

2013 Prishtineuml Mitroviceuml Pejeuml Prizren Ferizaj Gjilan Autostradeuml Total

Aksidfatale 35 9 26 12 10 10 2 104

Teuml vdekur 40 12 33 12 10 10 2 119

(Burimi PK)

Diagrami 1 Veprimet e ngaseumlsve si faktoreuml kontribues teuml aksidenteve (2013)

Diagrami 2 Aksidentet sipas pjeseumls seuml rrugeumls (2013)

0 500 1000 1500 2000 2500 3000 3500 4000 4500 5000

Manipulimi i pasigurt

Mosmbajtja e distanceumls

Mospeumlrshtatja e shpejteumlsiseuml

Kyqje e pasigurteuml neuml rrugeuml

Ndeumlrrim i shiritave

Kthim leumlvizje prapa

Mosrespektim i peumlrpareumlsiseuml seuml kalimit

Anashkalimtejlakim i parregullt

Tejkalim i shpejteumlsiseuml seuml kufizuar

0 2000 4000 6000 8000

10000 12000 14000 16000

2012

2013

Page 24: Raporti_-_Policia_e_Trafikut_220406.pdf

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

18

automjeti me targa civile neuml NjRKRr-PR Peumlrveccedil keumlsaj neuml rrugeumlt e qytetit teuml Prishtineumls eumlshteuml

e zakonshme qeuml patrullimet teuml kryhen dhe neuml keumlmbeuml ose me biccedilikleta Nuk ka qeneuml e

mundur qeuml ZAP-i teuml vlereumlsojeuml performanceumln e tyre por ka mundeumlsi qeuml biccedilikletat ndash sidomos

neuml qytetet e meumldha - teuml jeneuml mjet efektiv neuml disa raste Peumlr meuml shumeuml gjithnjeuml mund teuml themi

se patrullimi neuml keumlmbeuml peumlrmbush funksionet parandaluese neuml kuptim meuml teuml gjereuml (meuml pak teuml

matsheumlm)

43 A peumlrdoren mjetet neuml dispozicion peumlr qeumlllimin e tij

kryesor

Policeumlt e trafikut nganjeumlhereuml duhet trsquoiu ndihmojneuml funksioneve tjera peumlrbrenda forcave teuml

policiseuml ose trsquoiu ndihmojneuml autoriteteve tjera me sheumlrbime teuml ndryshme Kjo natyrisht se ka

pasoja edhe pozitive edhe negative Kjo mund teuml shihet si njeuml meumlnyreuml fleksibile por

njeumlkoheumlsisht mund ta pengojeuml efektivitetin e policiseuml seuml trafikut peumlr kryerjen e detyrave teuml

tyre kryesore41

Teuml tre njeumlsiteuml e trafikut nuk ishin teuml angazhuara neuml meumlnyreuml teuml vazhdueshme neuml veprimtari teuml

tilla mbeumlshteteumlse NjKA ishte neuml gjendje qeuml trsquoi koncentrojeuml ploteumlsisht burimet e veta neuml

detyreumln e vet primare - neuml gjeumlra tjera teuml ngjashme ndash dhe ndoshta ka nevojeuml peumlr meuml pak policeuml

dhe automjete peumlr ta mbajtur keumlteuml nivel teuml kontrollit

Sipas peumlrllogaritjeve tona neuml ccedildo diteuml teuml vitit 2013 neuml NjRKRr-PR mesatarisht rreth peseuml peumlr

qind teuml zyrtareumlve policoreuml nuk ishin neuml dispozicion peumlr kontrollin e trafikut42

Marreuml parasysh gjendjen neuml trafik dhe zhvillimin e aksidenteve na beumln teuml kuptojmeuml se

veumlllimi i puneumls - ose pengesat peumlr teuml qeneuml efektiv - janeuml rritur meuml shumeuml peumlr NjRKRr-PR sesa

peumlr dy njeumlsiteuml e tjera Keumlshtu qeuml duke krahasuar numrin e aksidenteve dhe teuml policeumlve teuml

trafikut neuml Prishtineuml ne kemi veumlrejtur se ndash peumlrkundeumlr ngarkeseumls ndash numri i policeumlve eumlshteuml

zvogeumlluar (nga 147 sa ishin neuml vitin 2012 neuml 103 neuml vitin 2014)43

Peumlr trsquoi peumlrballuar sfidat e tilla duhet ulur ambiciet duhet rritur efikasitetin (teuml punohet meuml

mireuml dhe meuml zgjuar) ose teuml shtohen burime si peumlr shembull peumlrmes rialokimit teuml burimeve

ose duke peumlrdorur kamera Bazuar neuml veumlzhgimet tona ne nuk kemi mundur teuml gjejmeuml

deumlshmi teuml forta peumlr rritjen e efikasitetit apo peumlr burime shteseuml gjateuml periudheumls seuml ekzaminuar

41 Policia e Kosoveumls intervista me menaxhmentin e policiseuml seuml trafikut (prill 2014) ekzaminimi i dokumenteve teuml

ndryshme teuml tjera si komunikime elektronike plane etj 42 Analiza fillestare tregon se ccedildo diteuml rreth peseuml policeuml teuml trafikut kaneuml qeneuml teuml angazhuar neuml mbeumlshtetjen e

institucioneve teuml tjera peumlr ngjarje teuml ndryshme si peumlrcjellje peumlr delegacione protesta teuml ndryshme ngjarje sportive etj Me rastin e tubimeve dhe ngjarjeve teuml ndryshme burimet e angazhuara peumlr patrullimin e trafikut ridrejtohen peumlr teuml siguruar keumlto ngjarje duke braktisur vendet ku patrullimet eumlshteuml dashur teuml kryhen Gjateuml keumltyre ngjarjeve atje kryesisht eumlshteuml fluks i madh i automjeteve dhe ka rreziqe meuml teuml meumldha peumlr aksidente apo probleme tjera teuml trafikut

43 Teuml shihet ldquoShtojca IIIrdquo (tabela 7)

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

19

peumlr NjRKRr-PR Kjo sugjeron se ldquozgjidhjardquo e sfideumls peumlr NjRKRr-PR ka qeneuml qeuml teuml ulen

ambiciet peumlr kontrollin e trafikut44 Dy njeumlsiteuml tjera nuk kaneuml qeneuml teuml detyruara qeuml teuml

peumlrballen me teuml njeumljteumln situateuml45

44 A janeuml kryer kontrollet neuml vendet e duhura

Teuml gjendesh neuml vendin e duhur me rrezik teuml larteuml - peumlr teuml kontrolluar - eumlshteuml vendimtare peumlr

njeuml polici teuml efektshme teuml trafikut46 Ne kemi studiuar trajteumln gjeografike teuml aksidenteve neuml

kuadeumlr teuml tri rajoneve dhe kemi krahasuar ateuml me shpeumlrndarjen e kontrolleve teuml kryera Ne

gjithashtu kemi ekzaminuar edhe shkaqet e aksidenteve

Teuml ashtuquajturat ldquopika teuml zezardquo janeuml vende apo rrugeuml ku aksidentet e trafikut ndodhin

shpesh Neuml harteumln e meumlposhtme janeuml paraqitur keumlto pika neuml njeumlreumln prej tri rajoneve (NjRKRr-

PR)

44 Kjo situateuml vlen veccedilaneumlrisht peumlr rrugeumln drejt pikeumls seuml vendkalimit kufitar neuml Mutivodeuml ku nuk ushtrohen

kontrolle 45 NjRKRr-PE nuk ka ofruar ndonjeuml teuml dheumlneuml peumlr keumlteuml por sipas zyrtareumlve numri eumlshteuml meuml i uleumlt se neuml Prishtineuml

dhe nuk eumlshteuml rritur aq shumeuml 46 Sipas praktikave teuml mira veteumlm prania e policiseuml seuml trafikut neuml vende teuml duhura - edhe pa kontrolluar fare -

eumlshteuml e nevojshme qeuml ngaseumlsit teuml jeneuml teuml kujdessheumlm dhe ka karakter parandalues

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

20

Ccedilfareuml kemi gjetur NjRKRr-PR mban teuml dheumlna teuml tilla qeuml demonstrojneuml se kontrollet e keumlsaj

njeumlsie janeuml teuml orientuara deri neuml njeuml maseuml teuml madhe - por jo ploteumlsisht ndash kundrejt ldquopikave teuml

zezardquo Disa prej keumltyre pikave iu jepet veumlmendja e duhur ndeumlrsa teuml tjerat peumlr arsye teuml

ndryshme neglizhohen ose iu jepet njeuml veumlmendje meuml e uleumlt

NjRKRr-PE nuk peumlrdoreuml orare kohore peumlr ta specifikuar vendin se ku duhet teuml veprojneuml

njeumlsiteuml e patrullimit peumlrderisa i kryejneuml kontrollet Personat qeuml intervistuam nga kjo njeumlsi

kaneuml theksuar se aktivitetet patrulluese kryesisht kryhen neuml bazeuml teuml vlereumlsimit peumlrvojeumls dhe

gjykimit teuml njeumlsive patrulluese

Neuml aneumln tjeteumlr kontrollet neuml NjKA ushtrohen neuml vende teuml ndryshme teuml peumlrcaktuara meuml pareuml

neuml teumlreuml traseneuml

45 A janeuml kryer kontrollet neuml koheumln e duhur

Puna e patrullimeve neuml terren beumlhet neuml tri ndeumlrrime Ndeumlrrimet e patrullave peumlr shkak teuml

mungeseumls seuml automjeteve beumlhen neuml zyra teuml njeumlsive dhe gjateuml asaj periudhe asnjeuml rrugeuml

rajonale dhe magjistrale nuk mbulohet me njeumlsi patrulluese47

Neuml tabeleumln e meumlposhtme eumlshteuml paraqitur numri i peumlrgjithsheumlm i aksidenteve teuml regjistruara

teuml trafikut neuml tri regjionet peumlr vitet 2012 dhe 2013 si dhe koheumln kur ndodhen aksidentet gjateuml

24 oreumlve

Tabela 5 Aksidentet e trafikut sipas rajoneve dhe koheumln kur kaneuml ndodhur

Koha gjateuml diteumls

Prishtineuml Pejeuml NjKA

2012 2013 2012 2013 2012 2013

06-10 1299 1365 358 383 Nuk ka shifra 12

10-14 2439 2635 827 791 32

14-18 2730 3036 870 785 29

18-22 1522 1741 624 399 8

22-02 493 563 201 153 10

02-06 208 256 77 63 8

Total 8691 9596 2957 2574 99

Siccedil shihet meuml larteuml shumica e aksidenteve ndodhin gjateuml diteumls Meuml shumeuml se frac34 e aksidenteve

kaneuml ndodhur midis oreumls 06-22 dhe pothuajse aq shumeuml midis oreumls 12-20

47 Kjo peumlrfshineuml periudheumln kohore nga 1430 ndash 1530 kur ndodhin meuml seuml shumti aksidentet dhe 2230 ndash 2330 0630

ndash 0730

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

21

Duke u bazuar neuml intervista orare teuml puneumls dhe neuml teuml dheumlna tjera teuml regjistruara gjetjet tona

sugjerojneuml se kontrollet kryhen gjateuml diteumls

Kur ne studiuam shifrat meuml holleumlsisht rezultoi se neuml fakt koha e ldquopikutrdquo peumlr aksidente teuml

trafikut korrespondonte me koheumln kur patrullat e policiseuml seuml trafikut kishin filluarpeumlrfunduar

ndeumlrrimet e tyre teuml puneumls dhe rrjedhimisht nuk kaneuml mundur teuml jeneuml neuml vende me rreziqe teuml

larta Peumlrderisa keumlto teuml dheumlna nuk ishin teuml njohura ose teuml pakteumln nuk janeuml ekzaminuar nga

njeumlsiteuml ata nuk kaneuml qeneuml neuml dijeni peumlr pasojat e orareve teuml tyre kohore apo peumlr periudhat e

ndeumlrrimit

Sipas policiseuml seuml trafikut ata peumlrpiqen qeuml teuml jeneuml teuml informuar mireuml peumlr ngjarjet madhore qeuml

kaneuml gjasa teuml shkaktojneuml probleme neuml trafik dhe neuml peumlrputhje me rrethanat i alokojneuml

burimet Ne nuk kemi arsye peumlr teuml mos besuar se kjo eumlshteuml keumlshtu por konfirmimi i keumlsaj

nuk ka qeneuml i mundur teuml beumlhet brenda fusheumlveprimit teuml keumltij auditimi

Po ashtu ne nuk kemi qeneuml neuml gjendje qeuml teuml ekzaminojmeuml se a janeuml peumlrdorur ldquomjetet e

duhurardquo neuml koheumln e duhur Sa peumlr ilustrim neuml shumeuml vende eumlshteuml procedureuml standarde qeuml teuml

kontrollohet se a po respektohen kufizimet e shpejteumlsiseuml afeumlr shkollave dhe ccedilerdheve neuml

koheuml teuml caktuar (kur fillojneuml meumlsimet neuml shkolla pas pushimeve verore) Gjithashtu eumlshteuml e

zakonshme qeuml policia e trafikut teuml peumlrdoreuml teste teuml alkoolit (narkotikeumlve) neuml koheumlt kur gjasat

qeuml drejtuesit e automjeteve teuml jeneuml neumln ndikim teuml keumltyre substancave eumlshteuml e larteuml (diteumlt e

shtuna apo teuml diela pas mesnate neuml afeumlrsi teuml vendeve teuml peumlrshtatshme) Keumlto janeuml shembuj teuml

gjeumlrave teuml cileumlt nuk kemi qeneuml neuml gjendje qeuml trsquoi ekzaminojmeuml peumlr shkak teuml mungeseumls seuml teuml

dheumlnave

46 A janeuml kontrolluar gjeumlrat e duhura

Peumlr teuml qeneuml efektiv duhet teuml kontrollohen gjeumlrat e duhura automjetet ose ngaseumlsit dhe meuml

konkretisht ccedilfareuml lloji teuml sjelljes apo ccedileumlshtje teknike Peumlrvojat ndeumlrkombeumltare japin

udheumlzime peumlrveccedilqeuml edhe kushtet lokale dhe meumlsimet gjithmoneuml duhet teuml merren parasysh

Meqeneumlse kualiteti dhe inspektimi i automjeteve eumlshteuml peumlrmireumlsuar duksheumlm sjellja e

ngaseumlsve eumlshteuml shkaku absolut dominues i aksidenteve teuml trafikut qeuml konfirmohet edhe nga

statistikat e DKRr48 Peumlrjashtime ka te kamioneumlt e meumldhenj Megjithateuml peumlrvoja tregon se

problemet qeuml kaneuml teuml beumljneuml me goma prishjet dhe mbingarkesat nuk janeuml teuml pazakonta etj

Sipas zyrtareumlve teuml DKRr ata i kaneuml ekzaminuar shkaqet e aksidenteve neuml meumlnyreuml qeuml meuml

tepeumlr trsquoi fokusojneuml kontrollet Ata kaneuml gjetur se tejkalimi i shpejteumlsiseuml eumlshteuml shkak i

48 Eumlshteuml e reumlndeumlsishme teuml theksohet se rreziku nga sjelljet e ngaseumlsve mbetet faktor vendimtar i aksidenteve neuml

Kosoveuml Sipas IPK-seuml (Raport inspektimi 05201410) neuml vitin 2012 edhe automjetet e policiseuml ishin peumlrfshireuml neuml 312 aksidente ndeumlrsa 170 prej tyre janeuml shkaktuar nga zyrtareumlt e policiseuml Ndeumlrsa neuml vitin 2013 automjetet e policiseuml ishin peumlrfshireuml neuml 287 aksidente ku neuml 143 raste fajtoreuml ishin policeumlt Shkaku meuml i zakonsheumlm i aksidenteve peumlr teuml dy periudhat eumlshteuml manovrimi i pasigurt i automjeteve nga policia

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

22

zakonsheumlm dhe si pasojeuml e keumlsaj i kaneuml dheumlneuml prioritet teuml larteuml kontrollit teuml shpejteumlsiseuml

Megjithkeumlteuml ka edhe faktoreuml tjereuml qeuml sipas studimeve ndeumlrkombeumltare dhe statistikave teuml

DKRr-seuml janeuml mjaft teuml zakonsheumlm siccedil janeuml ngasja agresive dhe mosmbajtja e distanceumls gjateuml

ngasjes

Peumlr ta matur shpejteumlsineuml patrullat kryesisht vendosen neuml rrugeuml teuml drejta ngaqeuml aty ekziston

rreziku peumlr tejkalim teuml shpejteumlsiseuml Ne kemi gjetur edhe praktika teuml mira neuml kryerjen e

kontrollit teuml shpejteumlsiseuml neuml koheuml teuml duhur neuml vende me rrezik teuml larteuml Keumlto masa ndeumlrmerren

edhe aty ku rreziku i aksidenteve teuml trafikut eumlshteuml mesatar apo i uleumlt (autostrada jashteuml oreumlve

teuml pikut)

Peumlr identifikimin e shkeljeve neuml trafik (tejkalimin e shpejteumlsiseuml) njeumlsiteuml patrulluese

bashkeumlpunojneuml ngushteuml mes tyre qeuml eumlshteuml njeuml praktikeuml tjeteumlr e mireuml

Megjithateuml disa aktivitete teuml kontrollit apo mbikeumlqyrjes - sipas veumlzhgimeve tona ndash janeuml kryer

neuml udheumlkryqe teuml cilat janeuml teuml rregulluara me semaforeuml dhe rrethrrotullime ku aksidentet

shpesh ndodhin49

Foto 1 Zyrtareumlt policoreuml teuml vendosur mbi ureuml neuml autostradeuml duke identifikuar automjetet qeuml

tejkalojneuml kufizimin e shpejteumlsiseuml

49 Neuml qytetin e Prishtineumls i kemi identifikuar dy udheumlkryqe ku kaneuml ndodhur aksidente fatale dhe ku patrullat e

policiseuml rralleumlhereuml janeuml teuml vendosura Vlen teuml peumlrmendet se brenda NjRKRr-PR ekziston njeuml neumln-njeumlsi e veccedilanteuml qeuml eumlshteuml peumlrgjegjeumlse veteumlm peumlr qytetin

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

23

Foto 2 Pika ndaluese e vendosur nga patrulla tjeteumlr policore peumlr trsquoi ndaluar ngaseumlsit e

identifikuar meuml pareuml

Gjateuml intervistave me zyrtareumlt e policiseuml seuml trafikut kuptuam se peumlrveccedil faktorit shpejteumlsi

shumica e patrullave neuml meumlnyreuml rutinore fokusohen neuml ccedileumlshtjet si dritat rripat e siguriseuml

peumlrdorimi i telefonave celulareuml patentat e ngasjes etj peumlrveccedilse teuml peumlrqendrohen meuml shumeuml

neuml faktoreumlt qeuml janeuml teuml lidhur drejtpeumlrdrejt me aksidentet e trafikut sikurse sjelljet e

rrezikshme ngasja agresive ose e pasigurt Kjo neve na tregon se zakonet e krijuara apo

rutina ende luajneuml rol meuml teuml reumlndeumlsisheumlm peumlr policineuml e trafikut gjateuml kryerjeve seuml detyrave teuml

veta Ky nuk eumlshteuml argument kundeumlr peumlr shembull kontrollimit teuml patenteuml-shoferit por ky

eumlshteuml veteumlm njeuml argument kundeumlr asaj qeuml teuml mos beumlhet neuml meumlnyreuml rutinore

Neuml fakt ne nuk kemi gjetur

ndonjeuml fleteuml-patrulluese qeuml teumlreumlsisht peumlrshkruan detyrat qeuml duhet teuml ndeumlrmerren nga

njeumlsiteuml patrulluese e qeuml ndeumlrlidhen me sjelljet e rrezikshme50

ndonjeuml regjisteumlr neuml lidhje me llojet e automjeteve teuml peumlrfshira neuml aksidente Eumlshteuml e

njohur se automjetet sportive dhe taksiste kaneuml prirje teuml jeneuml teuml peumlrfshira neuml aksidente

meuml shumeuml sesa automjetet tjera Si rrjedhojeuml informatat e tilla mund ta ndihmojneuml

policineuml e trafikut qeuml teuml jeteuml meuml shumeuml e fokusuar gjateuml puneumls seuml tyre dhe

se inspektimet teknike janeuml peumlrkushtuar neuml veccedilanti ndaj automjeteve teuml meumldha (si

gomave prishjeve dhe ngarkesave) gjateuml periudhave kur deumlshtimet e tilla mund teuml

50 Fleteuml-patrullimi eumlshteuml njeuml dokument udheumlzues-regjistrues me aneuml teuml cilit njeumlsiteuml patrulluese janeuml teuml pajisura peumlr

teuml kryer kontrolle

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

24

jeneuml fatale (neuml vjeshteumln e vonshme koheumln e dimrit etj)51 Praktikat e mira

ndeumlrkombeumltare keumlshillojneuml qeuml eumlshteuml meuml e reumlndeumlsishme teuml kryhen inspektime teknike

teuml automjeteve teuml meumldha sesa teuml kryhen inspektime teuml automjeteve teuml zakonshme

Ne kemi gjetur se peumlrjashtimi i mjeteve transportuese nga trafiku teuml cilat nuk i kaneuml

ploteumlsuar kriteret teknike eumlshteuml shumeuml i rralleuml Patrullimet qeuml rezultojneuml me identifikimin e

keumltyre kritereve kryesisht janeuml teuml fokusuara veteumlm neuml veprimet e peumlrbashkeumlta me zyrtareumlt e

MI-seuml Si pasojeuml policia e trafikut heziton52 qeuml teuml deumlrgojeuml jo veteumlm automjetet komerciale (teuml

meumldha) neuml kontrolle teuml veccedilanta teknike pa pranineuml e zyrtareumlve teuml MI-seuml dhe veteumlm

hereumlpashere eumlshteuml fokusuar neuml ekzaminimin e kushteve teknike teuml automjeteve (komerciale)

mbingarkimin e mjeteve transportuese etj

47 A peumlrdoren ndeumlshkimet siccedil duhet

Qeumlllimi i shumiceumls seuml funksioneve teuml kontrollit mund teuml peumlrshkruhet si parandalim dhe

identifikim teuml kundeumlrvajtjeve korrigjim teuml mangeumlsive etj Deri meuml tani jemi fokusuar

kryesisht mbi ateuml se si trsquoi parandalojmeuml meuml mireuml dhe trsquoi identifikojmeuml aksidentet e trafikut

Neuml keumlteuml pjeseuml do trsquoi japim disa informata mbi ateuml se si janeuml peumlrdorur ndeumlshkimet

Policia e trafikut aplikon ndeumlshkime teuml ndryshme Gjobat janeuml teuml ndara neuml dy grupe ato teuml

shqiptuara neuml raste teuml aksidenteve dhe ato teuml shqiptuara peumlr shkelje teuml trafikut - pa shkaktuar

aksidente Sipas natyreumls seuml ekzekutimit gjobat shqiptohen vareumlsisht prej pesheumls seuml vepreumls

ato qeuml janeuml teuml detyrueshme53 dhe duhet teuml paguhen menjeumlhereuml dhe ato qeuml duhet teuml

procedohen neuml gjykata Peumlr shkelje teuml vogla dhe teuml rralla teuml cilat nuk e rrezikojneuml neuml meumlnyreuml

teuml konsiderueshme sigurineuml e trafikut policeumlt e trafikut mund teuml japin veumlrejtje verbale apo

me shkrim Veumlrejtjet me shkrim neuml realitet nuk jepen

Numri i ndeumlshkimeve varet pjeseumlrisht nga prioritetet e policiseuml seuml trafikut Neumlse ata e

peumlrcaktojneuml si prioritet testimin peumlr alkool kjo zakonisht neumlnkupton se peumlrdoruesit zbulohen

dhe ndeumlshkohen Si teuml tilla neumlse njeuml prioritizim i veprimeve eumlshteuml demonstruar ndeumlshkimet

mund teuml jeneuml teuml lidhura drejtpeumlrdrejt me suksesin neuml parandalimin e aksidenteve

51 Sipas teuml dheumlnave teuml prezantuara nga PK-ja gjateuml vitit me automjetet e transportit publik ndodhin rreth 910

aksidente 52 Sipas DKRr me rastin e deumlrgimit teuml automjeteve neuml kontrolle teuml jashteumlzakonshme teknike shpenzimet neuml rast

se vetura rezulton teuml jeteuml neuml gjendje teuml rregullt i barteuml zyrtari policor qeuml e ka inicuar deumlrgimin Kjo dispoziteuml eumlshteuml e parapareuml neuml ligjin aktual

53 Gjoba teuml detyrueshme (mandatore) konsiderohen teuml gjitha gjobat nga 15-40 euro qeuml shqiptohen nga zyrtareumlt e policiseuml neuml vend teuml ngjarjes

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

25

Tabela 6 Numri dhe alokimi i gjobave teuml shqiptuara neuml 2012 dhe 2013

Llojet e gjobave 2012

Nr

2013

Nr

Ndryshimi

Mosrespektimi i shpejteumlsiseuml seuml kufizuar 89654 36 123956 43 38

Mosmbajtja e distanceumls 2213 1 2475 1 12

Drejtimi neumln ndikim teuml alkoolit 651 0 527 0 -19

Drejtimi i mjetit pa patenteuml 15061 6 16993 6 13

Mosrespektimi i shenjave teuml trafikut 16541 7 16122 6 -2

Manovrim i pasigurt me automjet 1308 1 1513 1 16

Kalimi i afatit teuml regjistrimit 15588 6 12510 4 -20

Parkimi i parregullt 26467 11 30767 11 16

Teuml tjera (ccedileumlshtje minore) 80305 32 82059 28 1

Totali 247788100 286922100 16

(Burimi PK)

Nga njeuml perspektiveuml e thjeshteuml e siguriseuml seuml trafikut duket sikurse njeuml prioritet mjaft i madh i

jepet faktoreumlve teuml uleumlt teuml rrezikut Meumlse gjysma e ndeumlshkimeve (meuml pak neuml vitin 2013)

mbulojneuml ccedileumlshtjet e profilit teuml uleumlt teuml rrezikut teuml aksidenteve teuml trafikut (si tabelat parkimi

dhe teuml tjera) ndeumlrsa pjesa tjeteumlr vlen peumlr faktoreumlt e rrezikut teuml larteuml dhe teuml meseumlm (si

shpejteumlsia alkooli distanca patenteuml-shoferi dhe shenjat e trafikut) Peumlr teuml qeneuml teuml paansheumlm

megjithateuml njeuml prioritet i madh dhe me sa duket i justifikuar i eumlshteuml dheumlneuml kontrollit teuml

shpejteumlsiseuml qeuml eumlshteuml njeuml shkak i zakonsheumlm peumlr aksidentet e trafikut

Gjateuml studimit teuml profilit teuml ndeumlshkimeve ne mund teuml shohim dy gjeumlra seuml pari ndryshime teuml

vogla neuml prioritete kaneuml ndodhur midis dy viteve dhe seuml dyti ndeumlshkimet reflektojneuml se

shumica e kontrolleve teuml faktoreumlve teuml rrezikut teuml larteuml nuk janeuml kryer nga aktivitete leumlvizeumlse

(neumlse do teuml kishte pasur meuml shumeuml aktivitete leumlvizeumlse ndoshta do teuml kishim pritur meuml shumeuml

gjoba peumlr mosmbajtjen e distanceumls dhe manovrim teuml pasigurt dhe shkelje tjera qeuml kaneuml teuml

beumljneuml me ngasjen)

Neumlse teuml dheumlnat e meumlsipeumlrme e pasqyrojneuml realitetin eumlshteuml e qarteuml se ngaseumlsit e automjeteve

shpeshhereuml tejkalojneuml kufizimet e shpejteumlsiseuml apo ngasin shumeuml shpejt

shpeshhereuml ngasin pa patenteuml

rralleumlhereuml janeuml teuml ndikuar nga alkooli ose narkotikeumlt

mbajneuml distanceumln me automjetet tjera

shpeshhereuml thyejneuml rregulla teuml vogla (parkingu etj)

Ritheksojmeuml neumlse kjo reflekton ploteumlsisht realitetin apo i reflekton prioritetet dhe pajisjet neuml

keumlto tre njeumlsi eumlshteuml e veumlshtireuml teuml thuhet me siguri Neuml njeuml kuptim meuml teuml gjereuml ndash peumlr teuml qeneuml meuml

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

26

teuml sakteuml ndash duhet teuml peumlrdoren edhe teuml dheumlnat nga sistemi i parapareuml i ldquopikeumlve negativerdquo qeuml

nuk eumlshteuml aplikuar deri meuml tani neuml meumlnyreuml peumlr teuml parandaluar recidivisteumlt nga peumlrseumlritjet e

shkeljeve Arsyet peumlrse sistemi nuk eumlshteuml duke u aplikuar janeuml teuml natyreumls teknike Teuml dy

institucionet (PK-ja dhe Gjykatat) kaneuml bazat e tyre individuale teuml teuml dheumlnave megjitheumlse ato

nuk janeuml teuml integruara dhe nuk komunikojneuml mes vete

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

27

5 Konkluzionet

Peumlrfundimi kryesor eumlshteuml se ka mjaft hapeumlsira peumlr peumlrmireumlsime peumlr ta beumlreuml policimin e

trafikut ploteumlsisht efektiv Policia e trafikut mund teuml beumljeuml edhe meuml shumeuml peumlr teuml peumlrmireumlsuar

aktivitetet e saj trsquoi peumlrdoreuml informatat neuml meumlnyreuml meuml efektive si dhe trsquoi planifikojeuml burimet

Kontrollet duket se janeuml pjeseumlrisht teuml bazuara neuml rrezikshmeumlri por cileumlsia e teuml dheumlnave nuk

lejon teuml theksojmeuml se policia e trafikut neuml Kosoveuml - neuml meumlnyreuml sistematike - eumlshteuml duke i kryer

kontrollet efektive neuml aspektin e vendeve dhe koheumls Ekzistojneuml ccedileumlshtje peumlr sa i peumlrket numrit

teuml policeumlve teuml trafikut qeuml operojneuml si dokumentohen veprimet analizohen dhe peumlrdoren peumlr

teuml meumlsuar dhe beumlreuml peumlrmireumlsime si dhe neuml ccedilrsquomeumlnyreuml menaxhohen ndeumlshkimet

Policia e trafikut nuk ka beumlreuml aq sa duhet peumlr trsquoi dizajnuar neuml meumlnyreuml efektive informatat

qeuml i nevojiten

Policia e trafikut mbledh ose ka qasje neuml teuml dheumlna peumlrkateumlse Hapa tjereuml shteseuml nevojiten qeuml

keumlto teuml dheumlna teuml beumlhen meuml teuml dobishme Teuml dheumlnat mbi aksidentet dhe pasojat e tyre mund teuml

strukturohen meuml mireuml dhe ekzistojneuml mundeumlsiteuml peumlr teuml zhvilluar shkeumlmbimin e informatave

me paleumlt e tjera teuml interesit Disa nga informatat mungojneuml siccedil janeuml raportimi performanceumls

dhe vlereumlsimi i rezultateve si dhe ka mangeumlsi neuml cileumlsineuml dhe konsistenceumln e dokumentacionit

Peumlrveccedil keumlsaj edhe meuml shumeuml mund teuml beumlhet peumlr trsquoi beumlreuml informatat transparente dhe teuml

disponueshme peumlr publikun

Policia e trafikut nuk i peumlrdor burimet e saj teuml informatave neuml meumlnyreuml ploteumlsisht efektive

Informatat ekzistuese mund teuml peumlrdoren neuml meumlnyreuml meuml efektive peumlr teuml mbeumlshtetur puneumln

operative Ato nuk peumlrdoren rregullisht peumlr analiza teuml detajuara ose peumlr teuml krahasuar dhe

vlereumlsuar qasjet dhe mjetet e ndryshme teuml peumlrdorura Teuml dheumlnat ekzistuese nuk janeuml

gjithmoneuml teuml trajtuara sa duhet neuml planifikimin operativ Analizat kryhen rralleumlhereuml nga

policia trafikut Kjo nga ana tjeteumlr dometheumlneuml se stimujt peumlr teuml meumlsuar dhe peumlr iniciativa teuml

reja janeuml teuml uleumlta Edhe neumlse ka vendime neuml nivelin rajonal ose lokal pak prej tyre lidhen

qarteuml me ndonjeuml analizeuml teuml kryer peumlr informata ekzistuese apo trsquoi referohen asaj Policia e

trafikut eumlshteuml mjaft mireuml e informuar mbi kushtet e rrugeumlve motin dhe peumlr ngjarjet e

ardhshme qeuml mund teuml shkaktojneuml probleme neuml trafik Por ekzistojneuml mundeumlsi peumlr teuml

peumlrmireumlsuar bashkeumlpunimin mes policiseuml lokale dhe rajonale dhe autoriteteve tjera OJQ-ve

hulumtuesve dhe qytetareumlve

Burimet nuk alokohen neuml meumlnyreuml efektive dhe nganjeumlhereuml mungojneuml mjete teuml

reumlndeumlsishme

Alokimi i burimeve nuk duket se ndjek njeuml model teuml qarteuml peumlr teuml tri njeumlsiteuml Numri i policeumlve

teuml trafikut nuk korrespondon me gjendjen neuml trafik - aksidentet e trafikut Eumlshteuml gjithashtu e

veumlshtireuml teuml shihet njeuml model i qarteuml peumlr alokimin e mjetevepajisjeve mes dhe brenda njeumlsive

Raporti mes numrit teuml policeumlve teuml trafikut dhe numrit teuml automjeteve radareumlve ose testeve teuml

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

28

alkoolit ndryshon neuml meumlnyreuml teuml konsiderueshme bie fjala Njeumlsia peumlr Kontrollin e

Autostradeumls ka meuml shumeuml automjete dhe policeuml sesa Njeumlsia e Prishtineumls ndash neuml raport me

numrin e aksidenteve

Peumlrveccedil keumlsaj njeumlsiteuml jo gjithmoneuml janeuml teuml pajisura siccedil duhet ndoneumlse disa pajisje teuml caktuara

dihet se janeuml kosto-efektive siccedil janeuml automjetet e pasheumlnuara kamerat dhe sistemet e radarit

Asnjeuml njeumlsi nuk ka pasur instrumente peumlr testimin e praniseuml seuml narkotikeumlve dhe veteumlm disa

kaneuml aparate peumlr testimin e alkoolit Alokimi i diskutuesheumlm i burimeve dhe mungesa e

mjeteve teuml reumlndeumlsishme janeuml faktoreuml qeuml pengojneuml efektivitetin (teuml bazuarit neuml rrezikshmeumlri

peumlrdorim kost-efektivdhe fleksibil teuml mjeteve) Neuml keumlteuml kontekst vlen teuml theksohet se rrugeumlt

neuml Kosoveuml nuk janeuml teuml pajisura me kamera teuml shpejteumlsiseuml keumlto kamera mund peumlrdoren peumlr teuml

zeumlvendeumlsuar disa nga aktivitetet meuml teuml kushtueshme teuml patrullimit

Nevoja peumlr teuml kryer detyra teuml tjera eumlshteuml njeuml faktor qeuml ndikon neuml disa njeumlsi meuml shumeuml se

neuml teuml tjerat

Policiseuml seuml trafikut nuk i lejohet gjithnjeuml teuml peumlrqendrohet neuml detyrat e tyre kryesore Policeumlt

nganjeumlhereuml - veccedilaneumlrisht neuml qytetet e meumldha - duhet teuml ndihmojneuml funksione teuml tjera brenda

forcave teuml policiseuml ose autoritete teuml tjera me sheumlrbime teuml ndryshme Kjo sigurisht ka pasoja

pozitive dhe negative Kjo mund teuml shihet si njeuml meumlnyreuml peumlr teuml peumlrdorur burimet neuml meumlnyreuml

fleksibile dhe efikase dhe peumlr trsquoi ofruar sheumlrbime teuml tjereumlve kur keumlto janeuml teuml nevojshme Nga

ana tjeteumlr kjo mund teuml pengojeuml gjithashtu efektivitetin e policiseuml seuml trafikut neuml kryerjen e

detyrave teuml tyre kryesore Disa nga keumlto probleme mund teuml reduktohen peumlrmes kritereve teuml

qarta planifikimit teuml peumlrmireumlsuar dhe bashkeumlpunimit meuml teuml ngushteuml mes njeumlsive teuml

ndryshme policore

Peumlr shkak teuml mungeseumls seuml dokumentacionit eumlshteuml e veumlshtireuml teuml thuhet qartas se teuml gjitha

kontrollet kryhen sistematikisht ose gjithnjeuml neuml vendet e duhura dhe neuml koheumln e duhur

Jo teuml gjitha njeumlsiteuml i regjistrojneuml vendet se ku janeuml kryer kontrollet Sipas mostreumls toneuml

NjRKRr-PR dhe NjKA i regjistrojneuml keumlto teuml dheumlna dhe keumlto njeumlsi kaneuml njeuml qasje teuml bazuar neuml

rrezik Shumica e kontrolleve (por jo teuml gjitha) kryhen neuml rrugeumlt apo vendet e duhura ku

rreziku peumlr aksidente eumlshteuml i larteuml Peumlr sa i peumlrket njeumlsiseuml tjeteumlr (NjRKRr-PE) nuk mund teuml

themi me siguri se cili eumlshteuml rezultati Bazuar neuml intervistat duket se sjellja eumlshteuml e ngjashme

por teuml dheumlnat neuml keumlteuml njeumlsi nuk janeuml teuml plota ose teuml besueshme

Gjetjet tona sugjerojneuml se kontrollet kryesore kryhen gjateuml diteumls Peumlrveccedilse teuml dheumlnat neuml

dispozicion nuk janeuml teuml mjaft teuml holleumlsishme sa peumlr teuml vlereumlsuar neumlse kontrollet kryhet

ploteumlsisht neuml koheumln e duhur Kur ne i studiuam meuml holleumlsisht teuml dheumlnat doli se koha e pikut

peumlr aksidente trafiku peumlrputhej faktikisht me koheumln kur patrullat e policiseuml seuml trafikut

peumlrfundoninfillonin ndeumlrrimet e tyre dhe rrjedhimisht nuk mund teuml ishin neuml vendet me

rrezik teuml larteuml

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

29

Shkurtimisht informatat neuml dispozicion nuk na e beumljneuml teuml lehteuml teuml kuptojmeuml se njeumlsiteuml

patrulluese neuml Kosoveuml i kryejneuml sistematikisht kontrollet efektive peumlr sa i peumlrket vendit dhe

koheumls

Policia e trafikut duhet meuml shumeuml teuml keteuml veumlmendje te ngasja e rrezikshme dhe gjithashtu

teuml kontrollojeuml standardet teknike teuml kamioneumlve dhe autobuseumlve

Kontrollet policore me teuml drejteuml i kushtojneuml shumeuml veumlmendje shpejteumlsiseuml por neuml teuml njeumljteumln

koheuml nuk i kushtohet veumlmendje e duhur aspekteve teuml tjera siccedil janeuml ngasja agresive dhe e

rrezikshme mosmbajtja e distanceumls ngasja neuml gjendje teuml dehur etj Fokusimi tek shpejteumlsia

shpjegohet me faktin se ajo me teuml veumlrteteuml eumlshteuml ndeumlr shkaqet kryesore teuml aksidenteve neuml

trafik por edhe sepse eumlshteuml njeuml lloj sjellje tradicionale dhe e lehteuml peumlr trsquou beumlreuml Mungesa e

kamerave dhe pajisjeve peumlr shpejteumlsineuml si dhe teuml analizave teuml duhura mbi shkaqet e

aksidenteve mund teuml jeteuml njeuml shpjegim tjeteumlr peumlr fokusimin te shpejteumlsia

Ashtu siccedil tregojneuml shumica e hulumtimeve - ne besojmeuml ndash se neuml peumlrgjitheumlsi eumlshteuml meuml efektive

teuml kontrollohen sjelljet e ngaseumlsve sesa automjetet Megjithateuml ka peumlrjashtime Kamioneumlt e

meumldhenj dhe autobuseumlt peumlrfshihen shpesh neuml aksidente trafiku me pasoja teuml meumldha Ne

kemi veumlrejtur se keumltyre automjeteve nuk iu kushtohet veumlmendja e duhur nga ana e policiseuml

seuml trafikut neuml disa njeumlsi Zakonisht kjo ka teuml beumljeuml me kushtet teknike teuml automjeteve teuml meumldha

komerciale siccedil eumlshteuml rasti neuml lidhje me mbingarkimin dhe mireumlmbajtjen

Ndeumlshkimet jo gjithhereuml aplikohen dhe menaxhohen siccedil duhet ndaj kundeumlrvajteumlsve

Policia e trafikut shpesh peumlrdoreuml gjoba teuml vogla si ndeumlshkime Ndeumlshkimet e tjera aplikohen

rralleuml peumlr dallim nga shumeuml vende teuml tjera Peumlr meuml tepeumlr shumica e gjobave shqiptohen

veteumlm peumlr njeuml numeumlr teuml kufizuar shkeljesh dhe nuk duket se e adresojneuml ndeumlshkimin e duhur

teuml bazuar neuml faktoreumlt e aksidenteve - siccedil janeuml mosmbajtja e distanceumls manovrimi i pasigurt

dhe pakujdesi teuml tjera neuml ngasje Moszbatimi i sistemit teuml ldquopikeumlve negativerdquo i ka motivuar

drejtpeumlrseumldrejti ngaseumlsit recidivisteuml peumlr teuml peumlrseumlritur kundeumlrvajtjet Neuml keumlteuml meumlnyreuml neuml

mungeseuml teuml qasjes parandaluese edhe ndeumlshkimet aplikohen mbi keumlteuml bazeuml

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

30

6 Rekomandimet

Peumlrvoja na tregon se numri i aksidenteve neuml trafik dhe pasojat e tyre mund teuml zvogeumllohen

Peumlr keumlteuml mund teuml nevojitet bashkeumlpunimi i ngushteuml mes autoriteteve peumlrgjegjeumlse njeuml sistem i

duhur informativ peumlrdorim efektiv i pajisjeve dhe menaxhim profesional dhe i bazuar neuml

rrezik neuml teuml gjitha nivelet

Ne rekomandojmeuml Drejtorin e Peumlrgjithsheumlm teuml Policiseuml seuml Kosoveumls qeuml

Teuml merr njeuml iniciativeuml peumlr peumlrmireumlsimin e sistemit ekzistues teuml informimit dhe ta beumljeuml

ateuml ploteumlsisht efektiv Po keumlshtu teuml konsiderojeuml futjen e njeuml baze gjitheumlpeumlrfshireumlse teuml teuml

dheumlnave duke ftuar paleumlt e ndryshme teuml interesit Peumlrfitimet nga ky mekanizeumlm do teuml

reflektonin neuml besueshmeumlrineuml e teuml dheumlnave si dhe peumlrdorimin e tyre neuml vendimet

strategjike dhe operative

Teuml peumlrmireumlsojeuml peumlrdorimin e teuml dheumlnave neuml meumlnyreuml qeuml teuml qarteumlsojeuml planifikimin vjetor

dhe teuml vendoseuml objektiva performance teuml qarta peumlr njeumlsi operative Kjo duhet teuml

peumlrfshijeuml analizeuml meuml teuml mireuml teuml teuml dheumlnave mbi aksidentet qeuml formojneuml njeuml pikeumlnisje

peumlr prioritetet dhe qasjet e reja neuml nivel operativ Kjo nga ana tjeteumlr e beumln teuml

reumlndeumlsishme qeuml policia e trafiku teuml nivel qendror teuml ngriteuml funksionet e duhura peumlr

monitorim dhe vlereumlsim

Teuml konsiderojeuml caktimin e meuml shumeuml politikave teuml policiseuml seuml trafikut dhe teuml ri-

konsiderojeuml alokimet ndeumlrmjet njeumlsive teuml ndryshme teuml policiseuml seuml trafikut

Teuml sigurojeuml se njeuml plan investimi peumlr pajisje kost-efektive eumlshteuml hartuar neuml njeuml

perspektiveuml teuml kornizeumls afat-mesme teuml shpenzimeve

Policia e trafikut teuml peumlrqendrohet seuml pari neuml detyrat e tyre kryesore parandalimi i

aksidenteve Ndihma peumlr funksionet e tjera teuml policiseuml dhe autoritetet tjera duhet teuml

planifikohet meuml mireuml neuml bashkeumlpunim me njeumlsiteuml e ndryshme policore Peumlr meuml tepeumlr

bashkeumlpunimi ndeumlrmjet funksioneve teuml ndryshme policore neuml nivel rajonal duhet teuml

peumlrmireumlsohet neuml meumlnyreuml qeuml teuml arrihet efikasitet meuml i larteuml neuml aktivitetet policore qeuml

ndeumlrlidhen me sistemin e trafikut

Teuml sigurohet qeuml aktivitetet e policiseuml seuml trafikut janeuml kryer neuml rrugeuml dhe vende

teumlrrezikshme Peumlr teuml qeneuml ploteumlsisht efektiv menaxhmenti lokal neuml fazeumln e

planifikimit duhet teuml prezantojeuml njeuml qasje fleksibile te ccedileumlshtja e orareve teuml puneumls etj

dhe

Teuml sigurohet qeuml policia e trafikut teuml peumlrqeumlndrohet edhe neuml sjelljet e tjera teuml ngaseumlsve

peumlrveccedilse te tejkalimi i kufizimit teuml shpejteumlsiseuml Njeuml qasje e planifikuar peumlr aktivitete teuml

peumlrforcuara policore neuml trafik duhet teuml merr prioritet teuml larteuml peumlr monitorimin e

sjelljes seuml ngaseumlsve (sikurse ngasja e rrezikshme mosmbajtja e distanceumls etj) Policia e

trafikut njeumlkoheumlsisht duhet teuml peumlrqendrohet meuml shumeuml neuml kriteret e automjeteve

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

31

komerciale (sidomos kamioneumlve dhe autobuseumlve) Masat e kujdesit teuml shtuar duhet teuml

zbatohen rregullisht nga ana e patrullave teuml trafikut

Gjithashtu ne rekomandojmeuml qeuml me qeumlllim teuml ngritjes seuml efektivitetit teuml ndeumlshkimeve gjobat

duhet teuml adresojneuml ndeumlshkimin e duhur bazuar neuml faktoreumlt e aksidenteve Sistemi i

ndeumlshkimeve duhet teuml peumlrmireumlsohet peumlrmes aplikimit teuml sistemit teuml pikeumlve negative Peumlr

trsquou peumlrballur me keumlteuml sfideuml neuml vendosjen e keumltij sistemi duhet teuml ndeumlrtohet bashkeumlpunimi

mes MPB-seuml dhe gjykatave

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

32

REFERENCAT

European Commission ldquoTowards a European road safety area policy orientations on road safety

2011-2020rdquo Brussels 2011

European Commission ldquoEuropean Transport Policy for 2010 Time to deciderdquo Brussels 2001

European Transport Safety Council (ETSC) Reducing Traffic Injuries Resulting From Excess and Inappropriate Speed Brussels 1995

European Transport Safety Council (ETSC) ldquoPolice enforcement strategies to reduce traffic casualties in Europerdquo Brussels 1999

European Transport Safety Council (ETSC) ldquoTransport safety performance indicatorsrdquo Brussels 2001

European Transport Safety Council (ETSC) Traffic Law Enforcement across the EU Brussels 2011

Organisation for Economic Co-Operation and Development (OECD) Safety on Roads - Whatrsquos The Vision 2002

Organisation for Economic Co-Operation and Development (OECD) Road Safety - Impact of New Technologies 2003

Organisation for Economic Co-Operation and Development (OECD) Towards Zero Ambitious Road Safety Targets and The Safe System Approach 2008

Rune Elvik Cost-Benefit Analyses of Police Enforcement ESCAPE 2001

ROSEBUD Road Safety and Environmental Benefit-Cost and Cost- Effectiveness Analysis for Use in Decision-Making 2003

World Health Organization (WHO) ldquoThe World Report on Road Traffic Injury Preventionrdquo Geneva 2004

World Health Organization (WHO) Global status report on road safety 2013 supporting a decade of action Geneva 2013

World Health Organization (WHO) Data systems a road safety manual for decision-makers and practitioners Geneva 2010

World Health Organization (WHO) ldquoSpeed management a road safety manual for decision-makers and practitionersrdquo Geneva 2008

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

33

SHTOJCA I

STRUKTURA ORGANIZATIVE E POLICISEuml SEuml KOSOVEumlS - NJEumlSITEuml E KOMUNIKACIONIT RRUGOR

Drejtoria e Peumlrgjithshme

Departamenti

peumlr Operacione

Departamenti

peumlr Kufi

Departamenti

peumlr Hetime

Departamenti

peumlr Mbeumlshtetje

Departamenti

peumlr Burime

Divizioni i Siguriseuml Publike

DR Prishtineuml

DR Pejeuml

DR Prizren

DR Gjilan

DR Ferizaj

DIVIZIONI I KOMUNIKACIONIT RRUGOR

DR Mitroviceuml

Njeumlsiteuml Rajonale teuml

Komunikacionit

Rrugor

Njeumlsia peumlr

Kontrollin e

Autostradeumls

Njeumlsia peumlr

menaxhimin e

materieve teuml

rrezikshme

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

34

SHTOJCA II

Qasshmeumlria e Policiseuml seuml Trafikut neuml informatat qeuml iu nevojiten peumlr planifikim operativ

Informatat peumlr planifikim operativ

Informata rreth faktoreumlve qeuml lidhen me aksidentet

Teuml dheumlna teuml dokumentuara qeuml tregojneuml nivelin e rrezikut Baza e krijuar e teuml dheumlnave peumlmes seuml secileumls policia e trafikut i identifikon faktoreumlt kryesoreuml teuml rrezikut neuml ateuml zoneuml

Faktori njeri

Faktori automjet

Vendndodhja e pikave teuml zeza

Kushtet atmosferike

Punimet neuml rrugeuml

Informata rreth pasojave teuml aksidenteve

Qasje neuml informata nga institucionet sheumlndeteumlsore dhe kompaniteuml e sigurimit

Informata rreth ngjarjevekushteve kurku mund teuml rriten rreziqet mund teuml rriten peumlr aksidente

Neuml meumlnyreuml qeuml teuml keteuml njeuml qasje teuml standardizuar peumlr informata lidhur me faktoreumlt e rrezikut peumlr zonat e rrezikut ndeumlr teuml tjera policia e trafikut duhet teuml keneuml informata rreth punimeve neuml rrugeuml dendeumlsiseuml seuml trafikut kushteve teuml motit MI dhe autoritet lokalekomunat duhet teuml peumlrfshihen

Informata rreth aktiviteteve teuml kryera nga policia e trafikut dhe ndeumlshkimeve teuml aplikuara

Informatat rreth monitorimitvlereumlsimit sistematik teuml sjelljeve neuml trafik aktivitetet e kryera teuml rezultojneuml me raportet e pas-operative

Teuml dheumlnat mbi aplikimin e ndeumlshkimeve ndaj kundeumlrvajteumlsve Numri i ndeumlshkimeveteuml leumlshuara duhet teuml beumlhet sipas ligjeve dhe rregullave teuml peumlrcaktuara Informatatnga gjykatat janeuml teuml nevojshme Informatatnga MPB rreth ngaseumlsve teuml ndeumlshkuar janeuml teumlnevojshme

Reagimi ndaj rezultateve teuml qasjeve dhe aktiviteteve teuml ndryshme

Peumlr teuml monitoruar performanceumln treguesit e aktiviteteve duhet miratuar Teuml dheumlnat qeuml do teuml mblidhen peumlrfshijneuml numrin e peumlrgjithsheumlm teuml kontrolleve teuml kryera numrin e ngaseumlsve teuml kontrolluar periudhat e ndryshme qeuml duhet teuml krahasohen etj

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

35

SHTOJCA III

Tabela 7 Numri i policeumlve teuml trafikut neumlpeumlr njeumlsi ndash gjateuml viteve

2010 2011 2012 2013 2014

NjKA 27 32 40

NjRKRr Prishtineuml 162 156 147 125 103

NjRKRr Gjilan 69 61 61 62 63

NjRKRr Ferizaj 59 55 54 54 54

NjRKRr Prizren 74 80 78 67 61

NjRKRr Pejeuml 88 91 90 83 83

NjRKRr Mitroviceuml Jug 71 71 72 57 58

NjRKRr Mitroviceuml Veri 27 44

Gjitheumlsej 523 514 529 507 506

(Burimi PK)

Tabela 8 Numri i aksidentevendeumlshkimeve 2010 -2014

Vitet 2010 2011 2012 2013 2014 Total

Aksidente fatale 158 130 116 104 111 619

Persona teuml vdekur 175 157 121 119 127 699

Aksidente me leumlndime 4326 4490 4555 4960 4876 23207

Persona teuml leumlnduar 7730 8321 8561 9817 9713 44142

Aksidente me deumlmemateriale 12594 13338 14044 13878 10333 64187

Aksidente lsquoGodit dhe ikrsquo 952 930 1039 1012 980 4913

Gjitheumlsej aksidente 18030 18888 19754 19954 16300 92926

Tiketa (Gjoba) 254849 276897 247788 286922 319332 1386556

(Burimi PK)

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

36

Tabela 9 Teuml dheumlnat rreth aksidenteve fatale dhe personave teuml vdekur sipas rajoneve (janar ndash

dhjetor 2013)

2013 Prishtineuml Mitroviceuml Pejeuml Prizren Ferizaj Gjilan Autostradeuml Total

Aksidfatale 35 9 26 12 10 10 2 104

Teuml vdekur 40 12 33 12 10 10 2 119

(Burimi PK)

Diagrami 1 Veprimet e ngaseumlsve si faktoreuml kontribues teuml aksidenteve (2013)

Diagrami 2 Aksidentet sipas pjeseumls seuml rrugeumls (2013)

0 500 1000 1500 2000 2500 3000 3500 4000 4500 5000

Manipulimi i pasigurt

Mosmbajtja e distanceumls

Mospeumlrshtatja e shpejteumlsiseuml

Kyqje e pasigurteuml neuml rrugeuml

Ndeumlrrim i shiritave

Kthim leumlvizje prapa

Mosrespektim i peumlrpareumlsiseuml seuml kalimit

Anashkalimtejlakim i parregullt

Tejkalim i shpejteumlsiseuml seuml kufizuar

0 2000 4000 6000 8000

10000 12000 14000 16000

2012

2013

Page 25: Raporti_-_Policia_e_Trafikut_220406.pdf

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

19

peumlr NjRKRr-PR Kjo sugjeron se ldquozgjidhjardquo e sfideumls peumlr NjRKRr-PR ka qeneuml qeuml teuml ulen

ambiciet peumlr kontrollin e trafikut44 Dy njeumlsiteuml tjera nuk kaneuml qeneuml teuml detyruara qeuml teuml

peumlrballen me teuml njeumljteumln situateuml45

44 A janeuml kryer kontrollet neuml vendet e duhura

Teuml gjendesh neuml vendin e duhur me rrezik teuml larteuml - peumlr teuml kontrolluar - eumlshteuml vendimtare peumlr

njeuml polici teuml efektshme teuml trafikut46 Ne kemi studiuar trajteumln gjeografike teuml aksidenteve neuml

kuadeumlr teuml tri rajoneve dhe kemi krahasuar ateuml me shpeumlrndarjen e kontrolleve teuml kryera Ne

gjithashtu kemi ekzaminuar edhe shkaqet e aksidenteve

Teuml ashtuquajturat ldquopika teuml zezardquo janeuml vende apo rrugeuml ku aksidentet e trafikut ndodhin

shpesh Neuml harteumln e meumlposhtme janeuml paraqitur keumlto pika neuml njeumlreumln prej tri rajoneve (NjRKRr-

PR)

44 Kjo situateuml vlen veccedilaneumlrisht peumlr rrugeumln drejt pikeumls seuml vendkalimit kufitar neuml Mutivodeuml ku nuk ushtrohen

kontrolle 45 NjRKRr-PE nuk ka ofruar ndonjeuml teuml dheumlneuml peumlr keumlteuml por sipas zyrtareumlve numri eumlshteuml meuml i uleumlt se neuml Prishtineuml

dhe nuk eumlshteuml rritur aq shumeuml 46 Sipas praktikave teuml mira veteumlm prania e policiseuml seuml trafikut neuml vende teuml duhura - edhe pa kontrolluar fare -

eumlshteuml e nevojshme qeuml ngaseumlsit teuml jeneuml teuml kujdessheumlm dhe ka karakter parandalues

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

20

Ccedilfareuml kemi gjetur NjRKRr-PR mban teuml dheumlna teuml tilla qeuml demonstrojneuml se kontrollet e keumlsaj

njeumlsie janeuml teuml orientuara deri neuml njeuml maseuml teuml madhe - por jo ploteumlsisht ndash kundrejt ldquopikave teuml

zezardquo Disa prej keumltyre pikave iu jepet veumlmendja e duhur ndeumlrsa teuml tjerat peumlr arsye teuml

ndryshme neglizhohen ose iu jepet njeuml veumlmendje meuml e uleumlt

NjRKRr-PE nuk peumlrdoreuml orare kohore peumlr ta specifikuar vendin se ku duhet teuml veprojneuml

njeumlsiteuml e patrullimit peumlrderisa i kryejneuml kontrollet Personat qeuml intervistuam nga kjo njeumlsi

kaneuml theksuar se aktivitetet patrulluese kryesisht kryhen neuml bazeuml teuml vlereumlsimit peumlrvojeumls dhe

gjykimit teuml njeumlsive patrulluese

Neuml aneumln tjeteumlr kontrollet neuml NjKA ushtrohen neuml vende teuml ndryshme teuml peumlrcaktuara meuml pareuml

neuml teumlreuml traseneuml

45 A janeuml kryer kontrollet neuml koheumln e duhur

Puna e patrullimeve neuml terren beumlhet neuml tri ndeumlrrime Ndeumlrrimet e patrullave peumlr shkak teuml

mungeseumls seuml automjeteve beumlhen neuml zyra teuml njeumlsive dhe gjateuml asaj periudhe asnjeuml rrugeuml

rajonale dhe magjistrale nuk mbulohet me njeumlsi patrulluese47

Neuml tabeleumln e meumlposhtme eumlshteuml paraqitur numri i peumlrgjithsheumlm i aksidenteve teuml regjistruara

teuml trafikut neuml tri regjionet peumlr vitet 2012 dhe 2013 si dhe koheumln kur ndodhen aksidentet gjateuml

24 oreumlve

Tabela 5 Aksidentet e trafikut sipas rajoneve dhe koheumln kur kaneuml ndodhur

Koha gjateuml diteumls

Prishtineuml Pejeuml NjKA

2012 2013 2012 2013 2012 2013

06-10 1299 1365 358 383 Nuk ka shifra 12

10-14 2439 2635 827 791 32

14-18 2730 3036 870 785 29

18-22 1522 1741 624 399 8

22-02 493 563 201 153 10

02-06 208 256 77 63 8

Total 8691 9596 2957 2574 99

Siccedil shihet meuml larteuml shumica e aksidenteve ndodhin gjateuml diteumls Meuml shumeuml se frac34 e aksidenteve

kaneuml ndodhur midis oreumls 06-22 dhe pothuajse aq shumeuml midis oreumls 12-20

47 Kjo peumlrfshineuml periudheumln kohore nga 1430 ndash 1530 kur ndodhin meuml seuml shumti aksidentet dhe 2230 ndash 2330 0630

ndash 0730

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

21

Duke u bazuar neuml intervista orare teuml puneumls dhe neuml teuml dheumlna tjera teuml regjistruara gjetjet tona

sugjerojneuml se kontrollet kryhen gjateuml diteumls

Kur ne studiuam shifrat meuml holleumlsisht rezultoi se neuml fakt koha e ldquopikutrdquo peumlr aksidente teuml

trafikut korrespondonte me koheumln kur patrullat e policiseuml seuml trafikut kishin filluarpeumlrfunduar

ndeumlrrimet e tyre teuml puneumls dhe rrjedhimisht nuk kaneuml mundur teuml jeneuml neuml vende me rreziqe teuml

larta Peumlrderisa keumlto teuml dheumlna nuk ishin teuml njohura ose teuml pakteumln nuk janeuml ekzaminuar nga

njeumlsiteuml ata nuk kaneuml qeneuml neuml dijeni peumlr pasojat e orareve teuml tyre kohore apo peumlr periudhat e

ndeumlrrimit

Sipas policiseuml seuml trafikut ata peumlrpiqen qeuml teuml jeneuml teuml informuar mireuml peumlr ngjarjet madhore qeuml

kaneuml gjasa teuml shkaktojneuml probleme neuml trafik dhe neuml peumlrputhje me rrethanat i alokojneuml

burimet Ne nuk kemi arsye peumlr teuml mos besuar se kjo eumlshteuml keumlshtu por konfirmimi i keumlsaj

nuk ka qeneuml i mundur teuml beumlhet brenda fusheumlveprimit teuml keumltij auditimi

Po ashtu ne nuk kemi qeneuml neuml gjendje qeuml teuml ekzaminojmeuml se a janeuml peumlrdorur ldquomjetet e

duhurardquo neuml koheumln e duhur Sa peumlr ilustrim neuml shumeuml vende eumlshteuml procedureuml standarde qeuml teuml

kontrollohet se a po respektohen kufizimet e shpejteumlsiseuml afeumlr shkollave dhe ccedilerdheve neuml

koheuml teuml caktuar (kur fillojneuml meumlsimet neuml shkolla pas pushimeve verore) Gjithashtu eumlshteuml e

zakonshme qeuml policia e trafikut teuml peumlrdoreuml teste teuml alkoolit (narkotikeumlve) neuml koheumlt kur gjasat

qeuml drejtuesit e automjeteve teuml jeneuml neumln ndikim teuml keumltyre substancave eumlshteuml e larteuml (diteumlt e

shtuna apo teuml diela pas mesnate neuml afeumlrsi teuml vendeve teuml peumlrshtatshme) Keumlto janeuml shembuj teuml

gjeumlrave teuml cileumlt nuk kemi qeneuml neuml gjendje qeuml trsquoi ekzaminojmeuml peumlr shkak teuml mungeseumls seuml teuml

dheumlnave

46 A janeuml kontrolluar gjeumlrat e duhura

Peumlr teuml qeneuml efektiv duhet teuml kontrollohen gjeumlrat e duhura automjetet ose ngaseumlsit dhe meuml

konkretisht ccedilfareuml lloji teuml sjelljes apo ccedileumlshtje teknike Peumlrvojat ndeumlrkombeumltare japin

udheumlzime peumlrveccedilqeuml edhe kushtet lokale dhe meumlsimet gjithmoneuml duhet teuml merren parasysh

Meqeneumlse kualiteti dhe inspektimi i automjeteve eumlshteuml peumlrmireumlsuar duksheumlm sjellja e

ngaseumlsve eumlshteuml shkaku absolut dominues i aksidenteve teuml trafikut qeuml konfirmohet edhe nga

statistikat e DKRr48 Peumlrjashtime ka te kamioneumlt e meumldhenj Megjithateuml peumlrvoja tregon se

problemet qeuml kaneuml teuml beumljneuml me goma prishjet dhe mbingarkesat nuk janeuml teuml pazakonta etj

Sipas zyrtareumlve teuml DKRr ata i kaneuml ekzaminuar shkaqet e aksidenteve neuml meumlnyreuml qeuml meuml

tepeumlr trsquoi fokusojneuml kontrollet Ata kaneuml gjetur se tejkalimi i shpejteumlsiseuml eumlshteuml shkak i

48 Eumlshteuml e reumlndeumlsishme teuml theksohet se rreziku nga sjelljet e ngaseumlsve mbetet faktor vendimtar i aksidenteve neuml

Kosoveuml Sipas IPK-seuml (Raport inspektimi 05201410) neuml vitin 2012 edhe automjetet e policiseuml ishin peumlrfshireuml neuml 312 aksidente ndeumlrsa 170 prej tyre janeuml shkaktuar nga zyrtareumlt e policiseuml Ndeumlrsa neuml vitin 2013 automjetet e policiseuml ishin peumlrfshireuml neuml 287 aksidente ku neuml 143 raste fajtoreuml ishin policeumlt Shkaku meuml i zakonsheumlm i aksidenteve peumlr teuml dy periudhat eumlshteuml manovrimi i pasigurt i automjeteve nga policia

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

22

zakonsheumlm dhe si pasojeuml e keumlsaj i kaneuml dheumlneuml prioritet teuml larteuml kontrollit teuml shpejteumlsiseuml

Megjithkeumlteuml ka edhe faktoreuml tjereuml qeuml sipas studimeve ndeumlrkombeumltare dhe statistikave teuml

DKRr-seuml janeuml mjaft teuml zakonsheumlm siccedil janeuml ngasja agresive dhe mosmbajtja e distanceumls gjateuml

ngasjes

Peumlr ta matur shpejteumlsineuml patrullat kryesisht vendosen neuml rrugeuml teuml drejta ngaqeuml aty ekziston

rreziku peumlr tejkalim teuml shpejteumlsiseuml Ne kemi gjetur edhe praktika teuml mira neuml kryerjen e

kontrollit teuml shpejteumlsiseuml neuml koheuml teuml duhur neuml vende me rrezik teuml larteuml Keumlto masa ndeumlrmerren

edhe aty ku rreziku i aksidenteve teuml trafikut eumlshteuml mesatar apo i uleumlt (autostrada jashteuml oreumlve

teuml pikut)

Peumlr identifikimin e shkeljeve neuml trafik (tejkalimin e shpejteumlsiseuml) njeumlsiteuml patrulluese

bashkeumlpunojneuml ngushteuml mes tyre qeuml eumlshteuml njeuml praktikeuml tjeteumlr e mireuml

Megjithateuml disa aktivitete teuml kontrollit apo mbikeumlqyrjes - sipas veumlzhgimeve tona ndash janeuml kryer

neuml udheumlkryqe teuml cilat janeuml teuml rregulluara me semaforeuml dhe rrethrrotullime ku aksidentet

shpesh ndodhin49

Foto 1 Zyrtareumlt policoreuml teuml vendosur mbi ureuml neuml autostradeuml duke identifikuar automjetet qeuml

tejkalojneuml kufizimin e shpejteumlsiseuml

49 Neuml qytetin e Prishtineumls i kemi identifikuar dy udheumlkryqe ku kaneuml ndodhur aksidente fatale dhe ku patrullat e

policiseuml rralleumlhereuml janeuml teuml vendosura Vlen teuml peumlrmendet se brenda NjRKRr-PR ekziston njeuml neumln-njeumlsi e veccedilanteuml qeuml eumlshteuml peumlrgjegjeumlse veteumlm peumlr qytetin

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

23

Foto 2 Pika ndaluese e vendosur nga patrulla tjeteumlr policore peumlr trsquoi ndaluar ngaseumlsit e

identifikuar meuml pareuml

Gjateuml intervistave me zyrtareumlt e policiseuml seuml trafikut kuptuam se peumlrveccedil faktorit shpejteumlsi

shumica e patrullave neuml meumlnyreuml rutinore fokusohen neuml ccedileumlshtjet si dritat rripat e siguriseuml

peumlrdorimi i telefonave celulareuml patentat e ngasjes etj peumlrveccedilse teuml peumlrqendrohen meuml shumeuml

neuml faktoreumlt qeuml janeuml teuml lidhur drejtpeumlrdrejt me aksidentet e trafikut sikurse sjelljet e

rrezikshme ngasja agresive ose e pasigurt Kjo neve na tregon se zakonet e krijuara apo

rutina ende luajneuml rol meuml teuml reumlndeumlsisheumlm peumlr policineuml e trafikut gjateuml kryerjeve seuml detyrave teuml

veta Ky nuk eumlshteuml argument kundeumlr peumlr shembull kontrollimit teuml patenteuml-shoferit por ky

eumlshteuml veteumlm njeuml argument kundeumlr asaj qeuml teuml mos beumlhet neuml meumlnyreuml rutinore

Neuml fakt ne nuk kemi gjetur

ndonjeuml fleteuml-patrulluese qeuml teumlreumlsisht peumlrshkruan detyrat qeuml duhet teuml ndeumlrmerren nga

njeumlsiteuml patrulluese e qeuml ndeumlrlidhen me sjelljet e rrezikshme50

ndonjeuml regjisteumlr neuml lidhje me llojet e automjeteve teuml peumlrfshira neuml aksidente Eumlshteuml e

njohur se automjetet sportive dhe taksiste kaneuml prirje teuml jeneuml teuml peumlrfshira neuml aksidente

meuml shumeuml sesa automjetet tjera Si rrjedhojeuml informatat e tilla mund ta ndihmojneuml

policineuml e trafikut qeuml teuml jeteuml meuml shumeuml e fokusuar gjateuml puneumls seuml tyre dhe

se inspektimet teknike janeuml peumlrkushtuar neuml veccedilanti ndaj automjeteve teuml meumldha (si

gomave prishjeve dhe ngarkesave) gjateuml periudhave kur deumlshtimet e tilla mund teuml

50 Fleteuml-patrullimi eumlshteuml njeuml dokument udheumlzues-regjistrues me aneuml teuml cilit njeumlsiteuml patrulluese janeuml teuml pajisura peumlr

teuml kryer kontrolle

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

24

jeneuml fatale (neuml vjeshteumln e vonshme koheumln e dimrit etj)51 Praktikat e mira

ndeumlrkombeumltare keumlshillojneuml qeuml eumlshteuml meuml e reumlndeumlsishme teuml kryhen inspektime teknike

teuml automjeteve teuml meumldha sesa teuml kryhen inspektime teuml automjeteve teuml zakonshme

Ne kemi gjetur se peumlrjashtimi i mjeteve transportuese nga trafiku teuml cilat nuk i kaneuml

ploteumlsuar kriteret teknike eumlshteuml shumeuml i rralleuml Patrullimet qeuml rezultojneuml me identifikimin e

keumltyre kritereve kryesisht janeuml teuml fokusuara veteumlm neuml veprimet e peumlrbashkeumlta me zyrtareumlt e

MI-seuml Si pasojeuml policia e trafikut heziton52 qeuml teuml deumlrgojeuml jo veteumlm automjetet komerciale (teuml

meumldha) neuml kontrolle teuml veccedilanta teknike pa pranineuml e zyrtareumlve teuml MI-seuml dhe veteumlm

hereumlpashere eumlshteuml fokusuar neuml ekzaminimin e kushteve teknike teuml automjeteve (komerciale)

mbingarkimin e mjeteve transportuese etj

47 A peumlrdoren ndeumlshkimet siccedil duhet

Qeumlllimi i shumiceumls seuml funksioneve teuml kontrollit mund teuml peumlrshkruhet si parandalim dhe

identifikim teuml kundeumlrvajtjeve korrigjim teuml mangeumlsive etj Deri meuml tani jemi fokusuar

kryesisht mbi ateuml se si trsquoi parandalojmeuml meuml mireuml dhe trsquoi identifikojmeuml aksidentet e trafikut

Neuml keumlteuml pjeseuml do trsquoi japim disa informata mbi ateuml se si janeuml peumlrdorur ndeumlshkimet

Policia e trafikut aplikon ndeumlshkime teuml ndryshme Gjobat janeuml teuml ndara neuml dy grupe ato teuml

shqiptuara neuml raste teuml aksidenteve dhe ato teuml shqiptuara peumlr shkelje teuml trafikut - pa shkaktuar

aksidente Sipas natyreumls seuml ekzekutimit gjobat shqiptohen vareumlsisht prej pesheumls seuml vepreumls

ato qeuml janeuml teuml detyrueshme53 dhe duhet teuml paguhen menjeumlhereuml dhe ato qeuml duhet teuml

procedohen neuml gjykata Peumlr shkelje teuml vogla dhe teuml rralla teuml cilat nuk e rrezikojneuml neuml meumlnyreuml

teuml konsiderueshme sigurineuml e trafikut policeumlt e trafikut mund teuml japin veumlrejtje verbale apo

me shkrim Veumlrejtjet me shkrim neuml realitet nuk jepen

Numri i ndeumlshkimeve varet pjeseumlrisht nga prioritetet e policiseuml seuml trafikut Neumlse ata e

peumlrcaktojneuml si prioritet testimin peumlr alkool kjo zakonisht neumlnkupton se peumlrdoruesit zbulohen

dhe ndeumlshkohen Si teuml tilla neumlse njeuml prioritizim i veprimeve eumlshteuml demonstruar ndeumlshkimet

mund teuml jeneuml teuml lidhura drejtpeumlrdrejt me suksesin neuml parandalimin e aksidenteve

51 Sipas teuml dheumlnave teuml prezantuara nga PK-ja gjateuml vitit me automjetet e transportit publik ndodhin rreth 910

aksidente 52 Sipas DKRr me rastin e deumlrgimit teuml automjeteve neuml kontrolle teuml jashteumlzakonshme teknike shpenzimet neuml rast

se vetura rezulton teuml jeteuml neuml gjendje teuml rregullt i barteuml zyrtari policor qeuml e ka inicuar deumlrgimin Kjo dispoziteuml eumlshteuml e parapareuml neuml ligjin aktual

53 Gjoba teuml detyrueshme (mandatore) konsiderohen teuml gjitha gjobat nga 15-40 euro qeuml shqiptohen nga zyrtareumlt e policiseuml neuml vend teuml ngjarjes

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

25

Tabela 6 Numri dhe alokimi i gjobave teuml shqiptuara neuml 2012 dhe 2013

Llojet e gjobave 2012

Nr

2013

Nr

Ndryshimi

Mosrespektimi i shpejteumlsiseuml seuml kufizuar 89654 36 123956 43 38

Mosmbajtja e distanceumls 2213 1 2475 1 12

Drejtimi neumln ndikim teuml alkoolit 651 0 527 0 -19

Drejtimi i mjetit pa patenteuml 15061 6 16993 6 13

Mosrespektimi i shenjave teuml trafikut 16541 7 16122 6 -2

Manovrim i pasigurt me automjet 1308 1 1513 1 16

Kalimi i afatit teuml regjistrimit 15588 6 12510 4 -20

Parkimi i parregullt 26467 11 30767 11 16

Teuml tjera (ccedileumlshtje minore) 80305 32 82059 28 1

Totali 247788100 286922100 16

(Burimi PK)

Nga njeuml perspektiveuml e thjeshteuml e siguriseuml seuml trafikut duket sikurse njeuml prioritet mjaft i madh i

jepet faktoreumlve teuml uleumlt teuml rrezikut Meumlse gjysma e ndeumlshkimeve (meuml pak neuml vitin 2013)

mbulojneuml ccedileumlshtjet e profilit teuml uleumlt teuml rrezikut teuml aksidenteve teuml trafikut (si tabelat parkimi

dhe teuml tjera) ndeumlrsa pjesa tjeteumlr vlen peumlr faktoreumlt e rrezikut teuml larteuml dhe teuml meseumlm (si

shpejteumlsia alkooli distanca patenteuml-shoferi dhe shenjat e trafikut) Peumlr teuml qeneuml teuml paansheumlm

megjithateuml njeuml prioritet i madh dhe me sa duket i justifikuar i eumlshteuml dheumlneuml kontrollit teuml

shpejteumlsiseuml qeuml eumlshteuml njeuml shkak i zakonsheumlm peumlr aksidentet e trafikut

Gjateuml studimit teuml profilit teuml ndeumlshkimeve ne mund teuml shohim dy gjeumlra seuml pari ndryshime teuml

vogla neuml prioritete kaneuml ndodhur midis dy viteve dhe seuml dyti ndeumlshkimet reflektojneuml se

shumica e kontrolleve teuml faktoreumlve teuml rrezikut teuml larteuml nuk janeuml kryer nga aktivitete leumlvizeumlse

(neumlse do teuml kishte pasur meuml shumeuml aktivitete leumlvizeumlse ndoshta do teuml kishim pritur meuml shumeuml

gjoba peumlr mosmbajtjen e distanceumls dhe manovrim teuml pasigurt dhe shkelje tjera qeuml kaneuml teuml

beumljneuml me ngasjen)

Neumlse teuml dheumlnat e meumlsipeumlrme e pasqyrojneuml realitetin eumlshteuml e qarteuml se ngaseumlsit e automjeteve

shpeshhereuml tejkalojneuml kufizimet e shpejteumlsiseuml apo ngasin shumeuml shpejt

shpeshhereuml ngasin pa patenteuml

rralleumlhereuml janeuml teuml ndikuar nga alkooli ose narkotikeumlt

mbajneuml distanceumln me automjetet tjera

shpeshhereuml thyejneuml rregulla teuml vogla (parkingu etj)

Ritheksojmeuml neumlse kjo reflekton ploteumlsisht realitetin apo i reflekton prioritetet dhe pajisjet neuml

keumlto tre njeumlsi eumlshteuml e veumlshtireuml teuml thuhet me siguri Neuml njeuml kuptim meuml teuml gjereuml ndash peumlr teuml qeneuml meuml

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

26

teuml sakteuml ndash duhet teuml peumlrdoren edhe teuml dheumlnat nga sistemi i parapareuml i ldquopikeumlve negativerdquo qeuml

nuk eumlshteuml aplikuar deri meuml tani neuml meumlnyreuml peumlr teuml parandaluar recidivisteumlt nga peumlrseumlritjet e

shkeljeve Arsyet peumlrse sistemi nuk eumlshteuml duke u aplikuar janeuml teuml natyreumls teknike Teuml dy

institucionet (PK-ja dhe Gjykatat) kaneuml bazat e tyre individuale teuml teuml dheumlnave megjitheumlse ato

nuk janeuml teuml integruara dhe nuk komunikojneuml mes vete

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

27

5 Konkluzionet

Peumlrfundimi kryesor eumlshteuml se ka mjaft hapeumlsira peumlr peumlrmireumlsime peumlr ta beumlreuml policimin e

trafikut ploteumlsisht efektiv Policia e trafikut mund teuml beumljeuml edhe meuml shumeuml peumlr teuml peumlrmireumlsuar

aktivitetet e saj trsquoi peumlrdoreuml informatat neuml meumlnyreuml meuml efektive si dhe trsquoi planifikojeuml burimet

Kontrollet duket se janeuml pjeseumlrisht teuml bazuara neuml rrezikshmeumlri por cileumlsia e teuml dheumlnave nuk

lejon teuml theksojmeuml se policia e trafikut neuml Kosoveuml - neuml meumlnyreuml sistematike - eumlshteuml duke i kryer

kontrollet efektive neuml aspektin e vendeve dhe koheumls Ekzistojneuml ccedileumlshtje peumlr sa i peumlrket numrit

teuml policeumlve teuml trafikut qeuml operojneuml si dokumentohen veprimet analizohen dhe peumlrdoren peumlr

teuml meumlsuar dhe beumlreuml peumlrmireumlsime si dhe neuml ccedilrsquomeumlnyreuml menaxhohen ndeumlshkimet

Policia e trafikut nuk ka beumlreuml aq sa duhet peumlr trsquoi dizajnuar neuml meumlnyreuml efektive informatat

qeuml i nevojiten

Policia e trafikut mbledh ose ka qasje neuml teuml dheumlna peumlrkateumlse Hapa tjereuml shteseuml nevojiten qeuml

keumlto teuml dheumlna teuml beumlhen meuml teuml dobishme Teuml dheumlnat mbi aksidentet dhe pasojat e tyre mund teuml

strukturohen meuml mireuml dhe ekzistojneuml mundeumlsiteuml peumlr teuml zhvilluar shkeumlmbimin e informatave

me paleumlt e tjera teuml interesit Disa nga informatat mungojneuml siccedil janeuml raportimi performanceumls

dhe vlereumlsimi i rezultateve si dhe ka mangeumlsi neuml cileumlsineuml dhe konsistenceumln e dokumentacionit

Peumlrveccedil keumlsaj edhe meuml shumeuml mund teuml beumlhet peumlr trsquoi beumlreuml informatat transparente dhe teuml

disponueshme peumlr publikun

Policia e trafikut nuk i peumlrdor burimet e saj teuml informatave neuml meumlnyreuml ploteumlsisht efektive

Informatat ekzistuese mund teuml peumlrdoren neuml meumlnyreuml meuml efektive peumlr teuml mbeumlshtetur puneumln

operative Ato nuk peumlrdoren rregullisht peumlr analiza teuml detajuara ose peumlr teuml krahasuar dhe

vlereumlsuar qasjet dhe mjetet e ndryshme teuml peumlrdorura Teuml dheumlnat ekzistuese nuk janeuml

gjithmoneuml teuml trajtuara sa duhet neuml planifikimin operativ Analizat kryhen rralleumlhereuml nga

policia trafikut Kjo nga ana tjeteumlr dometheumlneuml se stimujt peumlr teuml meumlsuar dhe peumlr iniciativa teuml

reja janeuml teuml uleumlta Edhe neumlse ka vendime neuml nivelin rajonal ose lokal pak prej tyre lidhen

qarteuml me ndonjeuml analizeuml teuml kryer peumlr informata ekzistuese apo trsquoi referohen asaj Policia e

trafikut eumlshteuml mjaft mireuml e informuar mbi kushtet e rrugeumlve motin dhe peumlr ngjarjet e

ardhshme qeuml mund teuml shkaktojneuml probleme neuml trafik Por ekzistojneuml mundeumlsi peumlr teuml

peumlrmireumlsuar bashkeumlpunimin mes policiseuml lokale dhe rajonale dhe autoriteteve tjera OJQ-ve

hulumtuesve dhe qytetareumlve

Burimet nuk alokohen neuml meumlnyreuml efektive dhe nganjeumlhereuml mungojneuml mjete teuml

reumlndeumlsishme

Alokimi i burimeve nuk duket se ndjek njeuml model teuml qarteuml peumlr teuml tri njeumlsiteuml Numri i policeumlve

teuml trafikut nuk korrespondon me gjendjen neuml trafik - aksidentet e trafikut Eumlshteuml gjithashtu e

veumlshtireuml teuml shihet njeuml model i qarteuml peumlr alokimin e mjetevepajisjeve mes dhe brenda njeumlsive

Raporti mes numrit teuml policeumlve teuml trafikut dhe numrit teuml automjeteve radareumlve ose testeve teuml

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

28

alkoolit ndryshon neuml meumlnyreuml teuml konsiderueshme bie fjala Njeumlsia peumlr Kontrollin e

Autostradeumls ka meuml shumeuml automjete dhe policeuml sesa Njeumlsia e Prishtineumls ndash neuml raport me

numrin e aksidenteve

Peumlrveccedil keumlsaj njeumlsiteuml jo gjithmoneuml janeuml teuml pajisura siccedil duhet ndoneumlse disa pajisje teuml caktuara

dihet se janeuml kosto-efektive siccedil janeuml automjetet e pasheumlnuara kamerat dhe sistemet e radarit

Asnjeuml njeumlsi nuk ka pasur instrumente peumlr testimin e praniseuml seuml narkotikeumlve dhe veteumlm disa

kaneuml aparate peumlr testimin e alkoolit Alokimi i diskutuesheumlm i burimeve dhe mungesa e

mjeteve teuml reumlndeumlsishme janeuml faktoreuml qeuml pengojneuml efektivitetin (teuml bazuarit neuml rrezikshmeumlri

peumlrdorim kost-efektivdhe fleksibil teuml mjeteve) Neuml keumlteuml kontekst vlen teuml theksohet se rrugeumlt

neuml Kosoveuml nuk janeuml teuml pajisura me kamera teuml shpejteumlsiseuml keumlto kamera mund peumlrdoren peumlr teuml

zeumlvendeumlsuar disa nga aktivitetet meuml teuml kushtueshme teuml patrullimit

Nevoja peumlr teuml kryer detyra teuml tjera eumlshteuml njeuml faktor qeuml ndikon neuml disa njeumlsi meuml shumeuml se

neuml teuml tjerat

Policiseuml seuml trafikut nuk i lejohet gjithnjeuml teuml peumlrqendrohet neuml detyrat e tyre kryesore Policeumlt

nganjeumlhereuml - veccedilaneumlrisht neuml qytetet e meumldha - duhet teuml ndihmojneuml funksione teuml tjera brenda

forcave teuml policiseuml ose autoritete teuml tjera me sheumlrbime teuml ndryshme Kjo sigurisht ka pasoja

pozitive dhe negative Kjo mund teuml shihet si njeuml meumlnyreuml peumlr teuml peumlrdorur burimet neuml meumlnyreuml

fleksibile dhe efikase dhe peumlr trsquoi ofruar sheumlrbime teuml tjereumlve kur keumlto janeuml teuml nevojshme Nga

ana tjeteumlr kjo mund teuml pengojeuml gjithashtu efektivitetin e policiseuml seuml trafikut neuml kryerjen e

detyrave teuml tyre kryesore Disa nga keumlto probleme mund teuml reduktohen peumlrmes kritereve teuml

qarta planifikimit teuml peumlrmireumlsuar dhe bashkeumlpunimit meuml teuml ngushteuml mes njeumlsive teuml

ndryshme policore

Peumlr shkak teuml mungeseumls seuml dokumentacionit eumlshteuml e veumlshtireuml teuml thuhet qartas se teuml gjitha

kontrollet kryhen sistematikisht ose gjithnjeuml neuml vendet e duhura dhe neuml koheumln e duhur

Jo teuml gjitha njeumlsiteuml i regjistrojneuml vendet se ku janeuml kryer kontrollet Sipas mostreumls toneuml

NjRKRr-PR dhe NjKA i regjistrojneuml keumlto teuml dheumlna dhe keumlto njeumlsi kaneuml njeuml qasje teuml bazuar neuml

rrezik Shumica e kontrolleve (por jo teuml gjitha) kryhen neuml rrugeumlt apo vendet e duhura ku

rreziku peumlr aksidente eumlshteuml i larteuml Peumlr sa i peumlrket njeumlsiseuml tjeteumlr (NjRKRr-PE) nuk mund teuml

themi me siguri se cili eumlshteuml rezultati Bazuar neuml intervistat duket se sjellja eumlshteuml e ngjashme

por teuml dheumlnat neuml keumlteuml njeumlsi nuk janeuml teuml plota ose teuml besueshme

Gjetjet tona sugjerojneuml se kontrollet kryesore kryhen gjateuml diteumls Peumlrveccedilse teuml dheumlnat neuml

dispozicion nuk janeuml teuml mjaft teuml holleumlsishme sa peumlr teuml vlereumlsuar neumlse kontrollet kryhet

ploteumlsisht neuml koheumln e duhur Kur ne i studiuam meuml holleumlsisht teuml dheumlnat doli se koha e pikut

peumlr aksidente trafiku peumlrputhej faktikisht me koheumln kur patrullat e policiseuml seuml trafikut

peumlrfundoninfillonin ndeumlrrimet e tyre dhe rrjedhimisht nuk mund teuml ishin neuml vendet me

rrezik teuml larteuml

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

29

Shkurtimisht informatat neuml dispozicion nuk na e beumljneuml teuml lehteuml teuml kuptojmeuml se njeumlsiteuml

patrulluese neuml Kosoveuml i kryejneuml sistematikisht kontrollet efektive peumlr sa i peumlrket vendit dhe

koheumls

Policia e trafikut duhet meuml shumeuml teuml keteuml veumlmendje te ngasja e rrezikshme dhe gjithashtu

teuml kontrollojeuml standardet teknike teuml kamioneumlve dhe autobuseumlve

Kontrollet policore me teuml drejteuml i kushtojneuml shumeuml veumlmendje shpejteumlsiseuml por neuml teuml njeumljteumln

koheuml nuk i kushtohet veumlmendje e duhur aspekteve teuml tjera siccedil janeuml ngasja agresive dhe e

rrezikshme mosmbajtja e distanceumls ngasja neuml gjendje teuml dehur etj Fokusimi tek shpejteumlsia

shpjegohet me faktin se ajo me teuml veumlrteteuml eumlshteuml ndeumlr shkaqet kryesore teuml aksidenteve neuml

trafik por edhe sepse eumlshteuml njeuml lloj sjellje tradicionale dhe e lehteuml peumlr trsquou beumlreuml Mungesa e

kamerave dhe pajisjeve peumlr shpejteumlsineuml si dhe teuml analizave teuml duhura mbi shkaqet e

aksidenteve mund teuml jeteuml njeuml shpjegim tjeteumlr peumlr fokusimin te shpejteumlsia

Ashtu siccedil tregojneuml shumica e hulumtimeve - ne besojmeuml ndash se neuml peumlrgjitheumlsi eumlshteuml meuml efektive

teuml kontrollohen sjelljet e ngaseumlsve sesa automjetet Megjithateuml ka peumlrjashtime Kamioneumlt e

meumldhenj dhe autobuseumlt peumlrfshihen shpesh neuml aksidente trafiku me pasoja teuml meumldha Ne

kemi veumlrejtur se keumltyre automjeteve nuk iu kushtohet veumlmendja e duhur nga ana e policiseuml

seuml trafikut neuml disa njeumlsi Zakonisht kjo ka teuml beumljeuml me kushtet teknike teuml automjeteve teuml meumldha

komerciale siccedil eumlshteuml rasti neuml lidhje me mbingarkimin dhe mireumlmbajtjen

Ndeumlshkimet jo gjithhereuml aplikohen dhe menaxhohen siccedil duhet ndaj kundeumlrvajteumlsve

Policia e trafikut shpesh peumlrdoreuml gjoba teuml vogla si ndeumlshkime Ndeumlshkimet e tjera aplikohen

rralleuml peumlr dallim nga shumeuml vende teuml tjera Peumlr meuml tepeumlr shumica e gjobave shqiptohen

veteumlm peumlr njeuml numeumlr teuml kufizuar shkeljesh dhe nuk duket se e adresojneuml ndeumlshkimin e duhur

teuml bazuar neuml faktoreumlt e aksidenteve - siccedil janeuml mosmbajtja e distanceumls manovrimi i pasigurt

dhe pakujdesi teuml tjera neuml ngasje Moszbatimi i sistemit teuml ldquopikeumlve negativerdquo i ka motivuar

drejtpeumlrseumldrejti ngaseumlsit recidivisteuml peumlr teuml peumlrseumlritur kundeumlrvajtjet Neuml keumlteuml meumlnyreuml neuml

mungeseuml teuml qasjes parandaluese edhe ndeumlshkimet aplikohen mbi keumlteuml bazeuml

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

30

6 Rekomandimet

Peumlrvoja na tregon se numri i aksidenteve neuml trafik dhe pasojat e tyre mund teuml zvogeumllohen

Peumlr keumlteuml mund teuml nevojitet bashkeumlpunimi i ngushteuml mes autoriteteve peumlrgjegjeumlse njeuml sistem i

duhur informativ peumlrdorim efektiv i pajisjeve dhe menaxhim profesional dhe i bazuar neuml

rrezik neuml teuml gjitha nivelet

Ne rekomandojmeuml Drejtorin e Peumlrgjithsheumlm teuml Policiseuml seuml Kosoveumls qeuml

Teuml merr njeuml iniciativeuml peumlr peumlrmireumlsimin e sistemit ekzistues teuml informimit dhe ta beumljeuml

ateuml ploteumlsisht efektiv Po keumlshtu teuml konsiderojeuml futjen e njeuml baze gjitheumlpeumlrfshireumlse teuml teuml

dheumlnave duke ftuar paleumlt e ndryshme teuml interesit Peumlrfitimet nga ky mekanizeumlm do teuml

reflektonin neuml besueshmeumlrineuml e teuml dheumlnave si dhe peumlrdorimin e tyre neuml vendimet

strategjike dhe operative

Teuml peumlrmireumlsojeuml peumlrdorimin e teuml dheumlnave neuml meumlnyreuml qeuml teuml qarteumlsojeuml planifikimin vjetor

dhe teuml vendoseuml objektiva performance teuml qarta peumlr njeumlsi operative Kjo duhet teuml

peumlrfshijeuml analizeuml meuml teuml mireuml teuml teuml dheumlnave mbi aksidentet qeuml formojneuml njeuml pikeumlnisje

peumlr prioritetet dhe qasjet e reja neuml nivel operativ Kjo nga ana tjeteumlr e beumln teuml

reumlndeumlsishme qeuml policia e trafiku teuml nivel qendror teuml ngriteuml funksionet e duhura peumlr

monitorim dhe vlereumlsim

Teuml konsiderojeuml caktimin e meuml shumeuml politikave teuml policiseuml seuml trafikut dhe teuml ri-

konsiderojeuml alokimet ndeumlrmjet njeumlsive teuml ndryshme teuml policiseuml seuml trafikut

Teuml sigurojeuml se njeuml plan investimi peumlr pajisje kost-efektive eumlshteuml hartuar neuml njeuml

perspektiveuml teuml kornizeumls afat-mesme teuml shpenzimeve

Policia e trafikut teuml peumlrqendrohet seuml pari neuml detyrat e tyre kryesore parandalimi i

aksidenteve Ndihma peumlr funksionet e tjera teuml policiseuml dhe autoritetet tjera duhet teuml

planifikohet meuml mireuml neuml bashkeumlpunim me njeumlsiteuml e ndryshme policore Peumlr meuml tepeumlr

bashkeumlpunimi ndeumlrmjet funksioneve teuml ndryshme policore neuml nivel rajonal duhet teuml

peumlrmireumlsohet neuml meumlnyreuml qeuml teuml arrihet efikasitet meuml i larteuml neuml aktivitetet policore qeuml

ndeumlrlidhen me sistemin e trafikut

Teuml sigurohet qeuml aktivitetet e policiseuml seuml trafikut janeuml kryer neuml rrugeuml dhe vende

teumlrrezikshme Peumlr teuml qeneuml ploteumlsisht efektiv menaxhmenti lokal neuml fazeumln e

planifikimit duhet teuml prezantojeuml njeuml qasje fleksibile te ccedileumlshtja e orareve teuml puneumls etj

dhe

Teuml sigurohet qeuml policia e trafikut teuml peumlrqeumlndrohet edhe neuml sjelljet e tjera teuml ngaseumlsve

peumlrveccedilse te tejkalimi i kufizimit teuml shpejteumlsiseuml Njeuml qasje e planifikuar peumlr aktivitete teuml

peumlrforcuara policore neuml trafik duhet teuml merr prioritet teuml larteuml peumlr monitorimin e

sjelljes seuml ngaseumlsve (sikurse ngasja e rrezikshme mosmbajtja e distanceumls etj) Policia e

trafikut njeumlkoheumlsisht duhet teuml peumlrqendrohet meuml shumeuml neuml kriteret e automjeteve

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

31

komerciale (sidomos kamioneumlve dhe autobuseumlve) Masat e kujdesit teuml shtuar duhet teuml

zbatohen rregullisht nga ana e patrullave teuml trafikut

Gjithashtu ne rekomandojmeuml qeuml me qeumlllim teuml ngritjes seuml efektivitetit teuml ndeumlshkimeve gjobat

duhet teuml adresojneuml ndeumlshkimin e duhur bazuar neuml faktoreumlt e aksidenteve Sistemi i

ndeumlshkimeve duhet teuml peumlrmireumlsohet peumlrmes aplikimit teuml sistemit teuml pikeumlve negative Peumlr

trsquou peumlrballur me keumlteuml sfideuml neuml vendosjen e keumltij sistemi duhet teuml ndeumlrtohet bashkeumlpunimi

mes MPB-seuml dhe gjykatave

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

32

REFERENCAT

European Commission ldquoTowards a European road safety area policy orientations on road safety

2011-2020rdquo Brussels 2011

European Commission ldquoEuropean Transport Policy for 2010 Time to deciderdquo Brussels 2001

European Transport Safety Council (ETSC) Reducing Traffic Injuries Resulting From Excess and Inappropriate Speed Brussels 1995

European Transport Safety Council (ETSC) ldquoPolice enforcement strategies to reduce traffic casualties in Europerdquo Brussels 1999

European Transport Safety Council (ETSC) ldquoTransport safety performance indicatorsrdquo Brussels 2001

European Transport Safety Council (ETSC) Traffic Law Enforcement across the EU Brussels 2011

Organisation for Economic Co-Operation and Development (OECD) Safety on Roads - Whatrsquos The Vision 2002

Organisation for Economic Co-Operation and Development (OECD) Road Safety - Impact of New Technologies 2003

Organisation for Economic Co-Operation and Development (OECD) Towards Zero Ambitious Road Safety Targets and The Safe System Approach 2008

Rune Elvik Cost-Benefit Analyses of Police Enforcement ESCAPE 2001

ROSEBUD Road Safety and Environmental Benefit-Cost and Cost- Effectiveness Analysis for Use in Decision-Making 2003

World Health Organization (WHO) ldquoThe World Report on Road Traffic Injury Preventionrdquo Geneva 2004

World Health Organization (WHO) Global status report on road safety 2013 supporting a decade of action Geneva 2013

World Health Organization (WHO) Data systems a road safety manual for decision-makers and practitioners Geneva 2010

World Health Organization (WHO) ldquoSpeed management a road safety manual for decision-makers and practitionersrdquo Geneva 2008

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

33

SHTOJCA I

STRUKTURA ORGANIZATIVE E POLICISEuml SEuml KOSOVEumlS - NJEumlSITEuml E KOMUNIKACIONIT RRUGOR

Drejtoria e Peumlrgjithshme

Departamenti

peumlr Operacione

Departamenti

peumlr Kufi

Departamenti

peumlr Hetime

Departamenti

peumlr Mbeumlshtetje

Departamenti

peumlr Burime

Divizioni i Siguriseuml Publike

DR Prishtineuml

DR Pejeuml

DR Prizren

DR Gjilan

DR Ferizaj

DIVIZIONI I KOMUNIKACIONIT RRUGOR

DR Mitroviceuml

Njeumlsiteuml Rajonale teuml

Komunikacionit

Rrugor

Njeumlsia peumlr

Kontrollin e

Autostradeumls

Njeumlsia peumlr

menaxhimin e

materieve teuml

rrezikshme

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

34

SHTOJCA II

Qasshmeumlria e Policiseuml seuml Trafikut neuml informatat qeuml iu nevojiten peumlr planifikim operativ

Informatat peumlr planifikim operativ

Informata rreth faktoreumlve qeuml lidhen me aksidentet

Teuml dheumlna teuml dokumentuara qeuml tregojneuml nivelin e rrezikut Baza e krijuar e teuml dheumlnave peumlmes seuml secileumls policia e trafikut i identifikon faktoreumlt kryesoreuml teuml rrezikut neuml ateuml zoneuml

Faktori njeri

Faktori automjet

Vendndodhja e pikave teuml zeza

Kushtet atmosferike

Punimet neuml rrugeuml

Informata rreth pasojave teuml aksidenteve

Qasje neuml informata nga institucionet sheumlndeteumlsore dhe kompaniteuml e sigurimit

Informata rreth ngjarjevekushteve kurku mund teuml rriten rreziqet mund teuml rriten peumlr aksidente

Neuml meumlnyreuml qeuml teuml keteuml njeuml qasje teuml standardizuar peumlr informata lidhur me faktoreumlt e rrezikut peumlr zonat e rrezikut ndeumlr teuml tjera policia e trafikut duhet teuml keneuml informata rreth punimeve neuml rrugeuml dendeumlsiseuml seuml trafikut kushteve teuml motit MI dhe autoritet lokalekomunat duhet teuml peumlrfshihen

Informata rreth aktiviteteve teuml kryera nga policia e trafikut dhe ndeumlshkimeve teuml aplikuara

Informatat rreth monitorimitvlereumlsimit sistematik teuml sjelljeve neuml trafik aktivitetet e kryera teuml rezultojneuml me raportet e pas-operative

Teuml dheumlnat mbi aplikimin e ndeumlshkimeve ndaj kundeumlrvajteumlsve Numri i ndeumlshkimeveteuml leumlshuara duhet teuml beumlhet sipas ligjeve dhe rregullave teuml peumlrcaktuara Informatatnga gjykatat janeuml teuml nevojshme Informatatnga MPB rreth ngaseumlsve teuml ndeumlshkuar janeuml teumlnevojshme

Reagimi ndaj rezultateve teuml qasjeve dhe aktiviteteve teuml ndryshme

Peumlr teuml monitoruar performanceumln treguesit e aktiviteteve duhet miratuar Teuml dheumlnat qeuml do teuml mblidhen peumlrfshijneuml numrin e peumlrgjithsheumlm teuml kontrolleve teuml kryera numrin e ngaseumlsve teuml kontrolluar periudhat e ndryshme qeuml duhet teuml krahasohen etj

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

35

SHTOJCA III

Tabela 7 Numri i policeumlve teuml trafikut neumlpeumlr njeumlsi ndash gjateuml viteve

2010 2011 2012 2013 2014

NjKA 27 32 40

NjRKRr Prishtineuml 162 156 147 125 103

NjRKRr Gjilan 69 61 61 62 63

NjRKRr Ferizaj 59 55 54 54 54

NjRKRr Prizren 74 80 78 67 61

NjRKRr Pejeuml 88 91 90 83 83

NjRKRr Mitroviceuml Jug 71 71 72 57 58

NjRKRr Mitroviceuml Veri 27 44

Gjitheumlsej 523 514 529 507 506

(Burimi PK)

Tabela 8 Numri i aksidentevendeumlshkimeve 2010 -2014

Vitet 2010 2011 2012 2013 2014 Total

Aksidente fatale 158 130 116 104 111 619

Persona teuml vdekur 175 157 121 119 127 699

Aksidente me leumlndime 4326 4490 4555 4960 4876 23207

Persona teuml leumlnduar 7730 8321 8561 9817 9713 44142

Aksidente me deumlmemateriale 12594 13338 14044 13878 10333 64187

Aksidente lsquoGodit dhe ikrsquo 952 930 1039 1012 980 4913

Gjitheumlsej aksidente 18030 18888 19754 19954 16300 92926

Tiketa (Gjoba) 254849 276897 247788 286922 319332 1386556

(Burimi PK)

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

36

Tabela 9 Teuml dheumlnat rreth aksidenteve fatale dhe personave teuml vdekur sipas rajoneve (janar ndash

dhjetor 2013)

2013 Prishtineuml Mitroviceuml Pejeuml Prizren Ferizaj Gjilan Autostradeuml Total

Aksidfatale 35 9 26 12 10 10 2 104

Teuml vdekur 40 12 33 12 10 10 2 119

(Burimi PK)

Diagrami 1 Veprimet e ngaseumlsve si faktoreuml kontribues teuml aksidenteve (2013)

Diagrami 2 Aksidentet sipas pjeseumls seuml rrugeumls (2013)

0 500 1000 1500 2000 2500 3000 3500 4000 4500 5000

Manipulimi i pasigurt

Mosmbajtja e distanceumls

Mospeumlrshtatja e shpejteumlsiseuml

Kyqje e pasigurteuml neuml rrugeuml

Ndeumlrrim i shiritave

Kthim leumlvizje prapa

Mosrespektim i peumlrpareumlsiseuml seuml kalimit

Anashkalimtejlakim i parregullt

Tejkalim i shpejteumlsiseuml seuml kufizuar

0 2000 4000 6000 8000

10000 12000 14000 16000

2012

2013

Page 26: Raporti_-_Policia_e_Trafikut_220406.pdf

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

20

Ccedilfareuml kemi gjetur NjRKRr-PR mban teuml dheumlna teuml tilla qeuml demonstrojneuml se kontrollet e keumlsaj

njeumlsie janeuml teuml orientuara deri neuml njeuml maseuml teuml madhe - por jo ploteumlsisht ndash kundrejt ldquopikave teuml

zezardquo Disa prej keumltyre pikave iu jepet veumlmendja e duhur ndeumlrsa teuml tjerat peumlr arsye teuml

ndryshme neglizhohen ose iu jepet njeuml veumlmendje meuml e uleumlt

NjRKRr-PE nuk peumlrdoreuml orare kohore peumlr ta specifikuar vendin se ku duhet teuml veprojneuml

njeumlsiteuml e patrullimit peumlrderisa i kryejneuml kontrollet Personat qeuml intervistuam nga kjo njeumlsi

kaneuml theksuar se aktivitetet patrulluese kryesisht kryhen neuml bazeuml teuml vlereumlsimit peumlrvojeumls dhe

gjykimit teuml njeumlsive patrulluese

Neuml aneumln tjeteumlr kontrollet neuml NjKA ushtrohen neuml vende teuml ndryshme teuml peumlrcaktuara meuml pareuml

neuml teumlreuml traseneuml

45 A janeuml kryer kontrollet neuml koheumln e duhur

Puna e patrullimeve neuml terren beumlhet neuml tri ndeumlrrime Ndeumlrrimet e patrullave peumlr shkak teuml

mungeseumls seuml automjeteve beumlhen neuml zyra teuml njeumlsive dhe gjateuml asaj periudhe asnjeuml rrugeuml

rajonale dhe magjistrale nuk mbulohet me njeumlsi patrulluese47

Neuml tabeleumln e meumlposhtme eumlshteuml paraqitur numri i peumlrgjithsheumlm i aksidenteve teuml regjistruara

teuml trafikut neuml tri regjionet peumlr vitet 2012 dhe 2013 si dhe koheumln kur ndodhen aksidentet gjateuml

24 oreumlve

Tabela 5 Aksidentet e trafikut sipas rajoneve dhe koheumln kur kaneuml ndodhur

Koha gjateuml diteumls

Prishtineuml Pejeuml NjKA

2012 2013 2012 2013 2012 2013

06-10 1299 1365 358 383 Nuk ka shifra 12

10-14 2439 2635 827 791 32

14-18 2730 3036 870 785 29

18-22 1522 1741 624 399 8

22-02 493 563 201 153 10

02-06 208 256 77 63 8

Total 8691 9596 2957 2574 99

Siccedil shihet meuml larteuml shumica e aksidenteve ndodhin gjateuml diteumls Meuml shumeuml se frac34 e aksidenteve

kaneuml ndodhur midis oreumls 06-22 dhe pothuajse aq shumeuml midis oreumls 12-20

47 Kjo peumlrfshineuml periudheumln kohore nga 1430 ndash 1530 kur ndodhin meuml seuml shumti aksidentet dhe 2230 ndash 2330 0630

ndash 0730

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

21

Duke u bazuar neuml intervista orare teuml puneumls dhe neuml teuml dheumlna tjera teuml regjistruara gjetjet tona

sugjerojneuml se kontrollet kryhen gjateuml diteumls

Kur ne studiuam shifrat meuml holleumlsisht rezultoi se neuml fakt koha e ldquopikutrdquo peumlr aksidente teuml

trafikut korrespondonte me koheumln kur patrullat e policiseuml seuml trafikut kishin filluarpeumlrfunduar

ndeumlrrimet e tyre teuml puneumls dhe rrjedhimisht nuk kaneuml mundur teuml jeneuml neuml vende me rreziqe teuml

larta Peumlrderisa keumlto teuml dheumlna nuk ishin teuml njohura ose teuml pakteumln nuk janeuml ekzaminuar nga

njeumlsiteuml ata nuk kaneuml qeneuml neuml dijeni peumlr pasojat e orareve teuml tyre kohore apo peumlr periudhat e

ndeumlrrimit

Sipas policiseuml seuml trafikut ata peumlrpiqen qeuml teuml jeneuml teuml informuar mireuml peumlr ngjarjet madhore qeuml

kaneuml gjasa teuml shkaktojneuml probleme neuml trafik dhe neuml peumlrputhje me rrethanat i alokojneuml

burimet Ne nuk kemi arsye peumlr teuml mos besuar se kjo eumlshteuml keumlshtu por konfirmimi i keumlsaj

nuk ka qeneuml i mundur teuml beumlhet brenda fusheumlveprimit teuml keumltij auditimi

Po ashtu ne nuk kemi qeneuml neuml gjendje qeuml teuml ekzaminojmeuml se a janeuml peumlrdorur ldquomjetet e

duhurardquo neuml koheumln e duhur Sa peumlr ilustrim neuml shumeuml vende eumlshteuml procedureuml standarde qeuml teuml

kontrollohet se a po respektohen kufizimet e shpejteumlsiseuml afeumlr shkollave dhe ccedilerdheve neuml

koheuml teuml caktuar (kur fillojneuml meumlsimet neuml shkolla pas pushimeve verore) Gjithashtu eumlshteuml e

zakonshme qeuml policia e trafikut teuml peumlrdoreuml teste teuml alkoolit (narkotikeumlve) neuml koheumlt kur gjasat

qeuml drejtuesit e automjeteve teuml jeneuml neumln ndikim teuml keumltyre substancave eumlshteuml e larteuml (diteumlt e

shtuna apo teuml diela pas mesnate neuml afeumlrsi teuml vendeve teuml peumlrshtatshme) Keumlto janeuml shembuj teuml

gjeumlrave teuml cileumlt nuk kemi qeneuml neuml gjendje qeuml trsquoi ekzaminojmeuml peumlr shkak teuml mungeseumls seuml teuml

dheumlnave

46 A janeuml kontrolluar gjeumlrat e duhura

Peumlr teuml qeneuml efektiv duhet teuml kontrollohen gjeumlrat e duhura automjetet ose ngaseumlsit dhe meuml

konkretisht ccedilfareuml lloji teuml sjelljes apo ccedileumlshtje teknike Peumlrvojat ndeumlrkombeumltare japin

udheumlzime peumlrveccedilqeuml edhe kushtet lokale dhe meumlsimet gjithmoneuml duhet teuml merren parasysh

Meqeneumlse kualiteti dhe inspektimi i automjeteve eumlshteuml peumlrmireumlsuar duksheumlm sjellja e

ngaseumlsve eumlshteuml shkaku absolut dominues i aksidenteve teuml trafikut qeuml konfirmohet edhe nga

statistikat e DKRr48 Peumlrjashtime ka te kamioneumlt e meumldhenj Megjithateuml peumlrvoja tregon se

problemet qeuml kaneuml teuml beumljneuml me goma prishjet dhe mbingarkesat nuk janeuml teuml pazakonta etj

Sipas zyrtareumlve teuml DKRr ata i kaneuml ekzaminuar shkaqet e aksidenteve neuml meumlnyreuml qeuml meuml

tepeumlr trsquoi fokusojneuml kontrollet Ata kaneuml gjetur se tejkalimi i shpejteumlsiseuml eumlshteuml shkak i

48 Eumlshteuml e reumlndeumlsishme teuml theksohet se rreziku nga sjelljet e ngaseumlsve mbetet faktor vendimtar i aksidenteve neuml

Kosoveuml Sipas IPK-seuml (Raport inspektimi 05201410) neuml vitin 2012 edhe automjetet e policiseuml ishin peumlrfshireuml neuml 312 aksidente ndeumlrsa 170 prej tyre janeuml shkaktuar nga zyrtareumlt e policiseuml Ndeumlrsa neuml vitin 2013 automjetet e policiseuml ishin peumlrfshireuml neuml 287 aksidente ku neuml 143 raste fajtoreuml ishin policeumlt Shkaku meuml i zakonsheumlm i aksidenteve peumlr teuml dy periudhat eumlshteuml manovrimi i pasigurt i automjeteve nga policia

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

22

zakonsheumlm dhe si pasojeuml e keumlsaj i kaneuml dheumlneuml prioritet teuml larteuml kontrollit teuml shpejteumlsiseuml

Megjithkeumlteuml ka edhe faktoreuml tjereuml qeuml sipas studimeve ndeumlrkombeumltare dhe statistikave teuml

DKRr-seuml janeuml mjaft teuml zakonsheumlm siccedil janeuml ngasja agresive dhe mosmbajtja e distanceumls gjateuml

ngasjes

Peumlr ta matur shpejteumlsineuml patrullat kryesisht vendosen neuml rrugeuml teuml drejta ngaqeuml aty ekziston

rreziku peumlr tejkalim teuml shpejteumlsiseuml Ne kemi gjetur edhe praktika teuml mira neuml kryerjen e

kontrollit teuml shpejteumlsiseuml neuml koheuml teuml duhur neuml vende me rrezik teuml larteuml Keumlto masa ndeumlrmerren

edhe aty ku rreziku i aksidenteve teuml trafikut eumlshteuml mesatar apo i uleumlt (autostrada jashteuml oreumlve

teuml pikut)

Peumlr identifikimin e shkeljeve neuml trafik (tejkalimin e shpejteumlsiseuml) njeumlsiteuml patrulluese

bashkeumlpunojneuml ngushteuml mes tyre qeuml eumlshteuml njeuml praktikeuml tjeteumlr e mireuml

Megjithateuml disa aktivitete teuml kontrollit apo mbikeumlqyrjes - sipas veumlzhgimeve tona ndash janeuml kryer

neuml udheumlkryqe teuml cilat janeuml teuml rregulluara me semaforeuml dhe rrethrrotullime ku aksidentet

shpesh ndodhin49

Foto 1 Zyrtareumlt policoreuml teuml vendosur mbi ureuml neuml autostradeuml duke identifikuar automjetet qeuml

tejkalojneuml kufizimin e shpejteumlsiseuml

49 Neuml qytetin e Prishtineumls i kemi identifikuar dy udheumlkryqe ku kaneuml ndodhur aksidente fatale dhe ku patrullat e

policiseuml rralleumlhereuml janeuml teuml vendosura Vlen teuml peumlrmendet se brenda NjRKRr-PR ekziston njeuml neumln-njeumlsi e veccedilanteuml qeuml eumlshteuml peumlrgjegjeumlse veteumlm peumlr qytetin

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

23

Foto 2 Pika ndaluese e vendosur nga patrulla tjeteumlr policore peumlr trsquoi ndaluar ngaseumlsit e

identifikuar meuml pareuml

Gjateuml intervistave me zyrtareumlt e policiseuml seuml trafikut kuptuam se peumlrveccedil faktorit shpejteumlsi

shumica e patrullave neuml meumlnyreuml rutinore fokusohen neuml ccedileumlshtjet si dritat rripat e siguriseuml

peumlrdorimi i telefonave celulareuml patentat e ngasjes etj peumlrveccedilse teuml peumlrqendrohen meuml shumeuml

neuml faktoreumlt qeuml janeuml teuml lidhur drejtpeumlrdrejt me aksidentet e trafikut sikurse sjelljet e

rrezikshme ngasja agresive ose e pasigurt Kjo neve na tregon se zakonet e krijuara apo

rutina ende luajneuml rol meuml teuml reumlndeumlsisheumlm peumlr policineuml e trafikut gjateuml kryerjeve seuml detyrave teuml

veta Ky nuk eumlshteuml argument kundeumlr peumlr shembull kontrollimit teuml patenteuml-shoferit por ky

eumlshteuml veteumlm njeuml argument kundeumlr asaj qeuml teuml mos beumlhet neuml meumlnyreuml rutinore

Neuml fakt ne nuk kemi gjetur

ndonjeuml fleteuml-patrulluese qeuml teumlreumlsisht peumlrshkruan detyrat qeuml duhet teuml ndeumlrmerren nga

njeumlsiteuml patrulluese e qeuml ndeumlrlidhen me sjelljet e rrezikshme50

ndonjeuml regjisteumlr neuml lidhje me llojet e automjeteve teuml peumlrfshira neuml aksidente Eumlshteuml e

njohur se automjetet sportive dhe taksiste kaneuml prirje teuml jeneuml teuml peumlrfshira neuml aksidente

meuml shumeuml sesa automjetet tjera Si rrjedhojeuml informatat e tilla mund ta ndihmojneuml

policineuml e trafikut qeuml teuml jeteuml meuml shumeuml e fokusuar gjateuml puneumls seuml tyre dhe

se inspektimet teknike janeuml peumlrkushtuar neuml veccedilanti ndaj automjeteve teuml meumldha (si

gomave prishjeve dhe ngarkesave) gjateuml periudhave kur deumlshtimet e tilla mund teuml

50 Fleteuml-patrullimi eumlshteuml njeuml dokument udheumlzues-regjistrues me aneuml teuml cilit njeumlsiteuml patrulluese janeuml teuml pajisura peumlr

teuml kryer kontrolle

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

24

jeneuml fatale (neuml vjeshteumln e vonshme koheumln e dimrit etj)51 Praktikat e mira

ndeumlrkombeumltare keumlshillojneuml qeuml eumlshteuml meuml e reumlndeumlsishme teuml kryhen inspektime teknike

teuml automjeteve teuml meumldha sesa teuml kryhen inspektime teuml automjeteve teuml zakonshme

Ne kemi gjetur se peumlrjashtimi i mjeteve transportuese nga trafiku teuml cilat nuk i kaneuml

ploteumlsuar kriteret teknike eumlshteuml shumeuml i rralleuml Patrullimet qeuml rezultojneuml me identifikimin e

keumltyre kritereve kryesisht janeuml teuml fokusuara veteumlm neuml veprimet e peumlrbashkeumlta me zyrtareumlt e

MI-seuml Si pasojeuml policia e trafikut heziton52 qeuml teuml deumlrgojeuml jo veteumlm automjetet komerciale (teuml

meumldha) neuml kontrolle teuml veccedilanta teknike pa pranineuml e zyrtareumlve teuml MI-seuml dhe veteumlm

hereumlpashere eumlshteuml fokusuar neuml ekzaminimin e kushteve teknike teuml automjeteve (komerciale)

mbingarkimin e mjeteve transportuese etj

47 A peumlrdoren ndeumlshkimet siccedil duhet

Qeumlllimi i shumiceumls seuml funksioneve teuml kontrollit mund teuml peumlrshkruhet si parandalim dhe

identifikim teuml kundeumlrvajtjeve korrigjim teuml mangeumlsive etj Deri meuml tani jemi fokusuar

kryesisht mbi ateuml se si trsquoi parandalojmeuml meuml mireuml dhe trsquoi identifikojmeuml aksidentet e trafikut

Neuml keumlteuml pjeseuml do trsquoi japim disa informata mbi ateuml se si janeuml peumlrdorur ndeumlshkimet

Policia e trafikut aplikon ndeumlshkime teuml ndryshme Gjobat janeuml teuml ndara neuml dy grupe ato teuml

shqiptuara neuml raste teuml aksidenteve dhe ato teuml shqiptuara peumlr shkelje teuml trafikut - pa shkaktuar

aksidente Sipas natyreumls seuml ekzekutimit gjobat shqiptohen vareumlsisht prej pesheumls seuml vepreumls

ato qeuml janeuml teuml detyrueshme53 dhe duhet teuml paguhen menjeumlhereuml dhe ato qeuml duhet teuml

procedohen neuml gjykata Peumlr shkelje teuml vogla dhe teuml rralla teuml cilat nuk e rrezikojneuml neuml meumlnyreuml

teuml konsiderueshme sigurineuml e trafikut policeumlt e trafikut mund teuml japin veumlrejtje verbale apo

me shkrim Veumlrejtjet me shkrim neuml realitet nuk jepen

Numri i ndeumlshkimeve varet pjeseumlrisht nga prioritetet e policiseuml seuml trafikut Neumlse ata e

peumlrcaktojneuml si prioritet testimin peumlr alkool kjo zakonisht neumlnkupton se peumlrdoruesit zbulohen

dhe ndeumlshkohen Si teuml tilla neumlse njeuml prioritizim i veprimeve eumlshteuml demonstruar ndeumlshkimet

mund teuml jeneuml teuml lidhura drejtpeumlrdrejt me suksesin neuml parandalimin e aksidenteve

51 Sipas teuml dheumlnave teuml prezantuara nga PK-ja gjateuml vitit me automjetet e transportit publik ndodhin rreth 910

aksidente 52 Sipas DKRr me rastin e deumlrgimit teuml automjeteve neuml kontrolle teuml jashteumlzakonshme teknike shpenzimet neuml rast

se vetura rezulton teuml jeteuml neuml gjendje teuml rregullt i barteuml zyrtari policor qeuml e ka inicuar deumlrgimin Kjo dispoziteuml eumlshteuml e parapareuml neuml ligjin aktual

53 Gjoba teuml detyrueshme (mandatore) konsiderohen teuml gjitha gjobat nga 15-40 euro qeuml shqiptohen nga zyrtareumlt e policiseuml neuml vend teuml ngjarjes

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

25

Tabela 6 Numri dhe alokimi i gjobave teuml shqiptuara neuml 2012 dhe 2013

Llojet e gjobave 2012

Nr

2013

Nr

Ndryshimi

Mosrespektimi i shpejteumlsiseuml seuml kufizuar 89654 36 123956 43 38

Mosmbajtja e distanceumls 2213 1 2475 1 12

Drejtimi neumln ndikim teuml alkoolit 651 0 527 0 -19

Drejtimi i mjetit pa patenteuml 15061 6 16993 6 13

Mosrespektimi i shenjave teuml trafikut 16541 7 16122 6 -2

Manovrim i pasigurt me automjet 1308 1 1513 1 16

Kalimi i afatit teuml regjistrimit 15588 6 12510 4 -20

Parkimi i parregullt 26467 11 30767 11 16

Teuml tjera (ccedileumlshtje minore) 80305 32 82059 28 1

Totali 247788100 286922100 16

(Burimi PK)

Nga njeuml perspektiveuml e thjeshteuml e siguriseuml seuml trafikut duket sikurse njeuml prioritet mjaft i madh i

jepet faktoreumlve teuml uleumlt teuml rrezikut Meumlse gjysma e ndeumlshkimeve (meuml pak neuml vitin 2013)

mbulojneuml ccedileumlshtjet e profilit teuml uleumlt teuml rrezikut teuml aksidenteve teuml trafikut (si tabelat parkimi

dhe teuml tjera) ndeumlrsa pjesa tjeteumlr vlen peumlr faktoreumlt e rrezikut teuml larteuml dhe teuml meseumlm (si

shpejteumlsia alkooli distanca patenteuml-shoferi dhe shenjat e trafikut) Peumlr teuml qeneuml teuml paansheumlm

megjithateuml njeuml prioritet i madh dhe me sa duket i justifikuar i eumlshteuml dheumlneuml kontrollit teuml

shpejteumlsiseuml qeuml eumlshteuml njeuml shkak i zakonsheumlm peumlr aksidentet e trafikut

Gjateuml studimit teuml profilit teuml ndeumlshkimeve ne mund teuml shohim dy gjeumlra seuml pari ndryshime teuml

vogla neuml prioritete kaneuml ndodhur midis dy viteve dhe seuml dyti ndeumlshkimet reflektojneuml se

shumica e kontrolleve teuml faktoreumlve teuml rrezikut teuml larteuml nuk janeuml kryer nga aktivitete leumlvizeumlse

(neumlse do teuml kishte pasur meuml shumeuml aktivitete leumlvizeumlse ndoshta do teuml kishim pritur meuml shumeuml

gjoba peumlr mosmbajtjen e distanceumls dhe manovrim teuml pasigurt dhe shkelje tjera qeuml kaneuml teuml

beumljneuml me ngasjen)

Neumlse teuml dheumlnat e meumlsipeumlrme e pasqyrojneuml realitetin eumlshteuml e qarteuml se ngaseumlsit e automjeteve

shpeshhereuml tejkalojneuml kufizimet e shpejteumlsiseuml apo ngasin shumeuml shpejt

shpeshhereuml ngasin pa patenteuml

rralleumlhereuml janeuml teuml ndikuar nga alkooli ose narkotikeumlt

mbajneuml distanceumln me automjetet tjera

shpeshhereuml thyejneuml rregulla teuml vogla (parkingu etj)

Ritheksojmeuml neumlse kjo reflekton ploteumlsisht realitetin apo i reflekton prioritetet dhe pajisjet neuml

keumlto tre njeumlsi eumlshteuml e veumlshtireuml teuml thuhet me siguri Neuml njeuml kuptim meuml teuml gjereuml ndash peumlr teuml qeneuml meuml

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

26

teuml sakteuml ndash duhet teuml peumlrdoren edhe teuml dheumlnat nga sistemi i parapareuml i ldquopikeumlve negativerdquo qeuml

nuk eumlshteuml aplikuar deri meuml tani neuml meumlnyreuml peumlr teuml parandaluar recidivisteumlt nga peumlrseumlritjet e

shkeljeve Arsyet peumlrse sistemi nuk eumlshteuml duke u aplikuar janeuml teuml natyreumls teknike Teuml dy

institucionet (PK-ja dhe Gjykatat) kaneuml bazat e tyre individuale teuml teuml dheumlnave megjitheumlse ato

nuk janeuml teuml integruara dhe nuk komunikojneuml mes vete

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

27

5 Konkluzionet

Peumlrfundimi kryesor eumlshteuml se ka mjaft hapeumlsira peumlr peumlrmireumlsime peumlr ta beumlreuml policimin e

trafikut ploteumlsisht efektiv Policia e trafikut mund teuml beumljeuml edhe meuml shumeuml peumlr teuml peumlrmireumlsuar

aktivitetet e saj trsquoi peumlrdoreuml informatat neuml meumlnyreuml meuml efektive si dhe trsquoi planifikojeuml burimet

Kontrollet duket se janeuml pjeseumlrisht teuml bazuara neuml rrezikshmeumlri por cileumlsia e teuml dheumlnave nuk

lejon teuml theksojmeuml se policia e trafikut neuml Kosoveuml - neuml meumlnyreuml sistematike - eumlshteuml duke i kryer

kontrollet efektive neuml aspektin e vendeve dhe koheumls Ekzistojneuml ccedileumlshtje peumlr sa i peumlrket numrit

teuml policeumlve teuml trafikut qeuml operojneuml si dokumentohen veprimet analizohen dhe peumlrdoren peumlr

teuml meumlsuar dhe beumlreuml peumlrmireumlsime si dhe neuml ccedilrsquomeumlnyreuml menaxhohen ndeumlshkimet

Policia e trafikut nuk ka beumlreuml aq sa duhet peumlr trsquoi dizajnuar neuml meumlnyreuml efektive informatat

qeuml i nevojiten

Policia e trafikut mbledh ose ka qasje neuml teuml dheumlna peumlrkateumlse Hapa tjereuml shteseuml nevojiten qeuml

keumlto teuml dheumlna teuml beumlhen meuml teuml dobishme Teuml dheumlnat mbi aksidentet dhe pasojat e tyre mund teuml

strukturohen meuml mireuml dhe ekzistojneuml mundeumlsiteuml peumlr teuml zhvilluar shkeumlmbimin e informatave

me paleumlt e tjera teuml interesit Disa nga informatat mungojneuml siccedil janeuml raportimi performanceumls

dhe vlereumlsimi i rezultateve si dhe ka mangeumlsi neuml cileumlsineuml dhe konsistenceumln e dokumentacionit

Peumlrveccedil keumlsaj edhe meuml shumeuml mund teuml beumlhet peumlr trsquoi beumlreuml informatat transparente dhe teuml

disponueshme peumlr publikun

Policia e trafikut nuk i peumlrdor burimet e saj teuml informatave neuml meumlnyreuml ploteumlsisht efektive

Informatat ekzistuese mund teuml peumlrdoren neuml meumlnyreuml meuml efektive peumlr teuml mbeumlshtetur puneumln

operative Ato nuk peumlrdoren rregullisht peumlr analiza teuml detajuara ose peumlr teuml krahasuar dhe

vlereumlsuar qasjet dhe mjetet e ndryshme teuml peumlrdorura Teuml dheumlnat ekzistuese nuk janeuml

gjithmoneuml teuml trajtuara sa duhet neuml planifikimin operativ Analizat kryhen rralleumlhereuml nga

policia trafikut Kjo nga ana tjeteumlr dometheumlneuml se stimujt peumlr teuml meumlsuar dhe peumlr iniciativa teuml

reja janeuml teuml uleumlta Edhe neumlse ka vendime neuml nivelin rajonal ose lokal pak prej tyre lidhen

qarteuml me ndonjeuml analizeuml teuml kryer peumlr informata ekzistuese apo trsquoi referohen asaj Policia e

trafikut eumlshteuml mjaft mireuml e informuar mbi kushtet e rrugeumlve motin dhe peumlr ngjarjet e

ardhshme qeuml mund teuml shkaktojneuml probleme neuml trafik Por ekzistojneuml mundeumlsi peumlr teuml

peumlrmireumlsuar bashkeumlpunimin mes policiseuml lokale dhe rajonale dhe autoriteteve tjera OJQ-ve

hulumtuesve dhe qytetareumlve

Burimet nuk alokohen neuml meumlnyreuml efektive dhe nganjeumlhereuml mungojneuml mjete teuml

reumlndeumlsishme

Alokimi i burimeve nuk duket se ndjek njeuml model teuml qarteuml peumlr teuml tri njeumlsiteuml Numri i policeumlve

teuml trafikut nuk korrespondon me gjendjen neuml trafik - aksidentet e trafikut Eumlshteuml gjithashtu e

veumlshtireuml teuml shihet njeuml model i qarteuml peumlr alokimin e mjetevepajisjeve mes dhe brenda njeumlsive

Raporti mes numrit teuml policeumlve teuml trafikut dhe numrit teuml automjeteve radareumlve ose testeve teuml

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

28

alkoolit ndryshon neuml meumlnyreuml teuml konsiderueshme bie fjala Njeumlsia peumlr Kontrollin e

Autostradeumls ka meuml shumeuml automjete dhe policeuml sesa Njeumlsia e Prishtineumls ndash neuml raport me

numrin e aksidenteve

Peumlrveccedil keumlsaj njeumlsiteuml jo gjithmoneuml janeuml teuml pajisura siccedil duhet ndoneumlse disa pajisje teuml caktuara

dihet se janeuml kosto-efektive siccedil janeuml automjetet e pasheumlnuara kamerat dhe sistemet e radarit

Asnjeuml njeumlsi nuk ka pasur instrumente peumlr testimin e praniseuml seuml narkotikeumlve dhe veteumlm disa

kaneuml aparate peumlr testimin e alkoolit Alokimi i diskutuesheumlm i burimeve dhe mungesa e

mjeteve teuml reumlndeumlsishme janeuml faktoreuml qeuml pengojneuml efektivitetin (teuml bazuarit neuml rrezikshmeumlri

peumlrdorim kost-efektivdhe fleksibil teuml mjeteve) Neuml keumlteuml kontekst vlen teuml theksohet se rrugeumlt

neuml Kosoveuml nuk janeuml teuml pajisura me kamera teuml shpejteumlsiseuml keumlto kamera mund peumlrdoren peumlr teuml

zeumlvendeumlsuar disa nga aktivitetet meuml teuml kushtueshme teuml patrullimit

Nevoja peumlr teuml kryer detyra teuml tjera eumlshteuml njeuml faktor qeuml ndikon neuml disa njeumlsi meuml shumeuml se

neuml teuml tjerat

Policiseuml seuml trafikut nuk i lejohet gjithnjeuml teuml peumlrqendrohet neuml detyrat e tyre kryesore Policeumlt

nganjeumlhereuml - veccedilaneumlrisht neuml qytetet e meumldha - duhet teuml ndihmojneuml funksione teuml tjera brenda

forcave teuml policiseuml ose autoritete teuml tjera me sheumlrbime teuml ndryshme Kjo sigurisht ka pasoja

pozitive dhe negative Kjo mund teuml shihet si njeuml meumlnyreuml peumlr teuml peumlrdorur burimet neuml meumlnyreuml

fleksibile dhe efikase dhe peumlr trsquoi ofruar sheumlrbime teuml tjereumlve kur keumlto janeuml teuml nevojshme Nga

ana tjeteumlr kjo mund teuml pengojeuml gjithashtu efektivitetin e policiseuml seuml trafikut neuml kryerjen e

detyrave teuml tyre kryesore Disa nga keumlto probleme mund teuml reduktohen peumlrmes kritereve teuml

qarta planifikimit teuml peumlrmireumlsuar dhe bashkeumlpunimit meuml teuml ngushteuml mes njeumlsive teuml

ndryshme policore

Peumlr shkak teuml mungeseumls seuml dokumentacionit eumlshteuml e veumlshtireuml teuml thuhet qartas se teuml gjitha

kontrollet kryhen sistematikisht ose gjithnjeuml neuml vendet e duhura dhe neuml koheumln e duhur

Jo teuml gjitha njeumlsiteuml i regjistrojneuml vendet se ku janeuml kryer kontrollet Sipas mostreumls toneuml

NjRKRr-PR dhe NjKA i regjistrojneuml keumlto teuml dheumlna dhe keumlto njeumlsi kaneuml njeuml qasje teuml bazuar neuml

rrezik Shumica e kontrolleve (por jo teuml gjitha) kryhen neuml rrugeumlt apo vendet e duhura ku

rreziku peumlr aksidente eumlshteuml i larteuml Peumlr sa i peumlrket njeumlsiseuml tjeteumlr (NjRKRr-PE) nuk mund teuml

themi me siguri se cili eumlshteuml rezultati Bazuar neuml intervistat duket se sjellja eumlshteuml e ngjashme

por teuml dheumlnat neuml keumlteuml njeumlsi nuk janeuml teuml plota ose teuml besueshme

Gjetjet tona sugjerojneuml se kontrollet kryesore kryhen gjateuml diteumls Peumlrveccedilse teuml dheumlnat neuml

dispozicion nuk janeuml teuml mjaft teuml holleumlsishme sa peumlr teuml vlereumlsuar neumlse kontrollet kryhet

ploteumlsisht neuml koheumln e duhur Kur ne i studiuam meuml holleumlsisht teuml dheumlnat doli se koha e pikut

peumlr aksidente trafiku peumlrputhej faktikisht me koheumln kur patrullat e policiseuml seuml trafikut

peumlrfundoninfillonin ndeumlrrimet e tyre dhe rrjedhimisht nuk mund teuml ishin neuml vendet me

rrezik teuml larteuml

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

29

Shkurtimisht informatat neuml dispozicion nuk na e beumljneuml teuml lehteuml teuml kuptojmeuml se njeumlsiteuml

patrulluese neuml Kosoveuml i kryejneuml sistematikisht kontrollet efektive peumlr sa i peumlrket vendit dhe

koheumls

Policia e trafikut duhet meuml shumeuml teuml keteuml veumlmendje te ngasja e rrezikshme dhe gjithashtu

teuml kontrollojeuml standardet teknike teuml kamioneumlve dhe autobuseumlve

Kontrollet policore me teuml drejteuml i kushtojneuml shumeuml veumlmendje shpejteumlsiseuml por neuml teuml njeumljteumln

koheuml nuk i kushtohet veumlmendje e duhur aspekteve teuml tjera siccedil janeuml ngasja agresive dhe e

rrezikshme mosmbajtja e distanceumls ngasja neuml gjendje teuml dehur etj Fokusimi tek shpejteumlsia

shpjegohet me faktin se ajo me teuml veumlrteteuml eumlshteuml ndeumlr shkaqet kryesore teuml aksidenteve neuml

trafik por edhe sepse eumlshteuml njeuml lloj sjellje tradicionale dhe e lehteuml peumlr trsquou beumlreuml Mungesa e

kamerave dhe pajisjeve peumlr shpejteumlsineuml si dhe teuml analizave teuml duhura mbi shkaqet e

aksidenteve mund teuml jeteuml njeuml shpjegim tjeteumlr peumlr fokusimin te shpejteumlsia

Ashtu siccedil tregojneuml shumica e hulumtimeve - ne besojmeuml ndash se neuml peumlrgjitheumlsi eumlshteuml meuml efektive

teuml kontrollohen sjelljet e ngaseumlsve sesa automjetet Megjithateuml ka peumlrjashtime Kamioneumlt e

meumldhenj dhe autobuseumlt peumlrfshihen shpesh neuml aksidente trafiku me pasoja teuml meumldha Ne

kemi veumlrejtur se keumltyre automjeteve nuk iu kushtohet veumlmendja e duhur nga ana e policiseuml

seuml trafikut neuml disa njeumlsi Zakonisht kjo ka teuml beumljeuml me kushtet teknike teuml automjeteve teuml meumldha

komerciale siccedil eumlshteuml rasti neuml lidhje me mbingarkimin dhe mireumlmbajtjen

Ndeumlshkimet jo gjithhereuml aplikohen dhe menaxhohen siccedil duhet ndaj kundeumlrvajteumlsve

Policia e trafikut shpesh peumlrdoreuml gjoba teuml vogla si ndeumlshkime Ndeumlshkimet e tjera aplikohen

rralleuml peumlr dallim nga shumeuml vende teuml tjera Peumlr meuml tepeumlr shumica e gjobave shqiptohen

veteumlm peumlr njeuml numeumlr teuml kufizuar shkeljesh dhe nuk duket se e adresojneuml ndeumlshkimin e duhur

teuml bazuar neuml faktoreumlt e aksidenteve - siccedil janeuml mosmbajtja e distanceumls manovrimi i pasigurt

dhe pakujdesi teuml tjera neuml ngasje Moszbatimi i sistemit teuml ldquopikeumlve negativerdquo i ka motivuar

drejtpeumlrseumldrejti ngaseumlsit recidivisteuml peumlr teuml peumlrseumlritur kundeumlrvajtjet Neuml keumlteuml meumlnyreuml neuml

mungeseuml teuml qasjes parandaluese edhe ndeumlshkimet aplikohen mbi keumlteuml bazeuml

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

30

6 Rekomandimet

Peumlrvoja na tregon se numri i aksidenteve neuml trafik dhe pasojat e tyre mund teuml zvogeumllohen

Peumlr keumlteuml mund teuml nevojitet bashkeumlpunimi i ngushteuml mes autoriteteve peumlrgjegjeumlse njeuml sistem i

duhur informativ peumlrdorim efektiv i pajisjeve dhe menaxhim profesional dhe i bazuar neuml

rrezik neuml teuml gjitha nivelet

Ne rekomandojmeuml Drejtorin e Peumlrgjithsheumlm teuml Policiseuml seuml Kosoveumls qeuml

Teuml merr njeuml iniciativeuml peumlr peumlrmireumlsimin e sistemit ekzistues teuml informimit dhe ta beumljeuml

ateuml ploteumlsisht efektiv Po keumlshtu teuml konsiderojeuml futjen e njeuml baze gjitheumlpeumlrfshireumlse teuml teuml

dheumlnave duke ftuar paleumlt e ndryshme teuml interesit Peumlrfitimet nga ky mekanizeumlm do teuml

reflektonin neuml besueshmeumlrineuml e teuml dheumlnave si dhe peumlrdorimin e tyre neuml vendimet

strategjike dhe operative

Teuml peumlrmireumlsojeuml peumlrdorimin e teuml dheumlnave neuml meumlnyreuml qeuml teuml qarteumlsojeuml planifikimin vjetor

dhe teuml vendoseuml objektiva performance teuml qarta peumlr njeumlsi operative Kjo duhet teuml

peumlrfshijeuml analizeuml meuml teuml mireuml teuml teuml dheumlnave mbi aksidentet qeuml formojneuml njeuml pikeumlnisje

peumlr prioritetet dhe qasjet e reja neuml nivel operativ Kjo nga ana tjeteumlr e beumln teuml

reumlndeumlsishme qeuml policia e trafiku teuml nivel qendror teuml ngriteuml funksionet e duhura peumlr

monitorim dhe vlereumlsim

Teuml konsiderojeuml caktimin e meuml shumeuml politikave teuml policiseuml seuml trafikut dhe teuml ri-

konsiderojeuml alokimet ndeumlrmjet njeumlsive teuml ndryshme teuml policiseuml seuml trafikut

Teuml sigurojeuml se njeuml plan investimi peumlr pajisje kost-efektive eumlshteuml hartuar neuml njeuml

perspektiveuml teuml kornizeumls afat-mesme teuml shpenzimeve

Policia e trafikut teuml peumlrqendrohet seuml pari neuml detyrat e tyre kryesore parandalimi i

aksidenteve Ndihma peumlr funksionet e tjera teuml policiseuml dhe autoritetet tjera duhet teuml

planifikohet meuml mireuml neuml bashkeumlpunim me njeumlsiteuml e ndryshme policore Peumlr meuml tepeumlr

bashkeumlpunimi ndeumlrmjet funksioneve teuml ndryshme policore neuml nivel rajonal duhet teuml

peumlrmireumlsohet neuml meumlnyreuml qeuml teuml arrihet efikasitet meuml i larteuml neuml aktivitetet policore qeuml

ndeumlrlidhen me sistemin e trafikut

Teuml sigurohet qeuml aktivitetet e policiseuml seuml trafikut janeuml kryer neuml rrugeuml dhe vende

teumlrrezikshme Peumlr teuml qeneuml ploteumlsisht efektiv menaxhmenti lokal neuml fazeumln e

planifikimit duhet teuml prezantojeuml njeuml qasje fleksibile te ccedileumlshtja e orareve teuml puneumls etj

dhe

Teuml sigurohet qeuml policia e trafikut teuml peumlrqeumlndrohet edhe neuml sjelljet e tjera teuml ngaseumlsve

peumlrveccedilse te tejkalimi i kufizimit teuml shpejteumlsiseuml Njeuml qasje e planifikuar peumlr aktivitete teuml

peumlrforcuara policore neuml trafik duhet teuml merr prioritet teuml larteuml peumlr monitorimin e

sjelljes seuml ngaseumlsve (sikurse ngasja e rrezikshme mosmbajtja e distanceumls etj) Policia e

trafikut njeumlkoheumlsisht duhet teuml peumlrqendrohet meuml shumeuml neuml kriteret e automjeteve

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

31

komerciale (sidomos kamioneumlve dhe autobuseumlve) Masat e kujdesit teuml shtuar duhet teuml

zbatohen rregullisht nga ana e patrullave teuml trafikut

Gjithashtu ne rekomandojmeuml qeuml me qeumlllim teuml ngritjes seuml efektivitetit teuml ndeumlshkimeve gjobat

duhet teuml adresojneuml ndeumlshkimin e duhur bazuar neuml faktoreumlt e aksidenteve Sistemi i

ndeumlshkimeve duhet teuml peumlrmireumlsohet peumlrmes aplikimit teuml sistemit teuml pikeumlve negative Peumlr

trsquou peumlrballur me keumlteuml sfideuml neuml vendosjen e keumltij sistemi duhet teuml ndeumlrtohet bashkeumlpunimi

mes MPB-seuml dhe gjykatave

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

32

REFERENCAT

European Commission ldquoTowards a European road safety area policy orientations on road safety

2011-2020rdquo Brussels 2011

European Commission ldquoEuropean Transport Policy for 2010 Time to deciderdquo Brussels 2001

European Transport Safety Council (ETSC) Reducing Traffic Injuries Resulting From Excess and Inappropriate Speed Brussels 1995

European Transport Safety Council (ETSC) ldquoPolice enforcement strategies to reduce traffic casualties in Europerdquo Brussels 1999

European Transport Safety Council (ETSC) ldquoTransport safety performance indicatorsrdquo Brussels 2001

European Transport Safety Council (ETSC) Traffic Law Enforcement across the EU Brussels 2011

Organisation for Economic Co-Operation and Development (OECD) Safety on Roads - Whatrsquos The Vision 2002

Organisation for Economic Co-Operation and Development (OECD) Road Safety - Impact of New Technologies 2003

Organisation for Economic Co-Operation and Development (OECD) Towards Zero Ambitious Road Safety Targets and The Safe System Approach 2008

Rune Elvik Cost-Benefit Analyses of Police Enforcement ESCAPE 2001

ROSEBUD Road Safety and Environmental Benefit-Cost and Cost- Effectiveness Analysis for Use in Decision-Making 2003

World Health Organization (WHO) ldquoThe World Report on Road Traffic Injury Preventionrdquo Geneva 2004

World Health Organization (WHO) Global status report on road safety 2013 supporting a decade of action Geneva 2013

World Health Organization (WHO) Data systems a road safety manual for decision-makers and practitioners Geneva 2010

World Health Organization (WHO) ldquoSpeed management a road safety manual for decision-makers and practitionersrdquo Geneva 2008

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

33

SHTOJCA I

STRUKTURA ORGANIZATIVE E POLICISEuml SEuml KOSOVEumlS - NJEumlSITEuml E KOMUNIKACIONIT RRUGOR

Drejtoria e Peumlrgjithshme

Departamenti

peumlr Operacione

Departamenti

peumlr Kufi

Departamenti

peumlr Hetime

Departamenti

peumlr Mbeumlshtetje

Departamenti

peumlr Burime

Divizioni i Siguriseuml Publike

DR Prishtineuml

DR Pejeuml

DR Prizren

DR Gjilan

DR Ferizaj

DIVIZIONI I KOMUNIKACIONIT RRUGOR

DR Mitroviceuml

Njeumlsiteuml Rajonale teuml

Komunikacionit

Rrugor

Njeumlsia peumlr

Kontrollin e

Autostradeumls

Njeumlsia peumlr

menaxhimin e

materieve teuml

rrezikshme

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

34

SHTOJCA II

Qasshmeumlria e Policiseuml seuml Trafikut neuml informatat qeuml iu nevojiten peumlr planifikim operativ

Informatat peumlr planifikim operativ

Informata rreth faktoreumlve qeuml lidhen me aksidentet

Teuml dheumlna teuml dokumentuara qeuml tregojneuml nivelin e rrezikut Baza e krijuar e teuml dheumlnave peumlmes seuml secileumls policia e trafikut i identifikon faktoreumlt kryesoreuml teuml rrezikut neuml ateuml zoneuml

Faktori njeri

Faktori automjet

Vendndodhja e pikave teuml zeza

Kushtet atmosferike

Punimet neuml rrugeuml

Informata rreth pasojave teuml aksidenteve

Qasje neuml informata nga institucionet sheumlndeteumlsore dhe kompaniteuml e sigurimit

Informata rreth ngjarjevekushteve kurku mund teuml rriten rreziqet mund teuml rriten peumlr aksidente

Neuml meumlnyreuml qeuml teuml keteuml njeuml qasje teuml standardizuar peumlr informata lidhur me faktoreumlt e rrezikut peumlr zonat e rrezikut ndeumlr teuml tjera policia e trafikut duhet teuml keneuml informata rreth punimeve neuml rrugeuml dendeumlsiseuml seuml trafikut kushteve teuml motit MI dhe autoritet lokalekomunat duhet teuml peumlrfshihen

Informata rreth aktiviteteve teuml kryera nga policia e trafikut dhe ndeumlshkimeve teuml aplikuara

Informatat rreth monitorimitvlereumlsimit sistematik teuml sjelljeve neuml trafik aktivitetet e kryera teuml rezultojneuml me raportet e pas-operative

Teuml dheumlnat mbi aplikimin e ndeumlshkimeve ndaj kundeumlrvajteumlsve Numri i ndeumlshkimeveteuml leumlshuara duhet teuml beumlhet sipas ligjeve dhe rregullave teuml peumlrcaktuara Informatatnga gjykatat janeuml teuml nevojshme Informatatnga MPB rreth ngaseumlsve teuml ndeumlshkuar janeuml teumlnevojshme

Reagimi ndaj rezultateve teuml qasjeve dhe aktiviteteve teuml ndryshme

Peumlr teuml monitoruar performanceumln treguesit e aktiviteteve duhet miratuar Teuml dheumlnat qeuml do teuml mblidhen peumlrfshijneuml numrin e peumlrgjithsheumlm teuml kontrolleve teuml kryera numrin e ngaseumlsve teuml kontrolluar periudhat e ndryshme qeuml duhet teuml krahasohen etj

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

35

SHTOJCA III

Tabela 7 Numri i policeumlve teuml trafikut neumlpeumlr njeumlsi ndash gjateuml viteve

2010 2011 2012 2013 2014

NjKA 27 32 40

NjRKRr Prishtineuml 162 156 147 125 103

NjRKRr Gjilan 69 61 61 62 63

NjRKRr Ferizaj 59 55 54 54 54

NjRKRr Prizren 74 80 78 67 61

NjRKRr Pejeuml 88 91 90 83 83

NjRKRr Mitroviceuml Jug 71 71 72 57 58

NjRKRr Mitroviceuml Veri 27 44

Gjitheumlsej 523 514 529 507 506

(Burimi PK)

Tabela 8 Numri i aksidentevendeumlshkimeve 2010 -2014

Vitet 2010 2011 2012 2013 2014 Total

Aksidente fatale 158 130 116 104 111 619

Persona teuml vdekur 175 157 121 119 127 699

Aksidente me leumlndime 4326 4490 4555 4960 4876 23207

Persona teuml leumlnduar 7730 8321 8561 9817 9713 44142

Aksidente me deumlmemateriale 12594 13338 14044 13878 10333 64187

Aksidente lsquoGodit dhe ikrsquo 952 930 1039 1012 980 4913

Gjitheumlsej aksidente 18030 18888 19754 19954 16300 92926

Tiketa (Gjoba) 254849 276897 247788 286922 319332 1386556

(Burimi PK)

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

36

Tabela 9 Teuml dheumlnat rreth aksidenteve fatale dhe personave teuml vdekur sipas rajoneve (janar ndash

dhjetor 2013)

2013 Prishtineuml Mitroviceuml Pejeuml Prizren Ferizaj Gjilan Autostradeuml Total

Aksidfatale 35 9 26 12 10 10 2 104

Teuml vdekur 40 12 33 12 10 10 2 119

(Burimi PK)

Diagrami 1 Veprimet e ngaseumlsve si faktoreuml kontribues teuml aksidenteve (2013)

Diagrami 2 Aksidentet sipas pjeseumls seuml rrugeumls (2013)

0 500 1000 1500 2000 2500 3000 3500 4000 4500 5000

Manipulimi i pasigurt

Mosmbajtja e distanceumls

Mospeumlrshtatja e shpejteumlsiseuml

Kyqje e pasigurteuml neuml rrugeuml

Ndeumlrrim i shiritave

Kthim leumlvizje prapa

Mosrespektim i peumlrpareumlsiseuml seuml kalimit

Anashkalimtejlakim i parregullt

Tejkalim i shpejteumlsiseuml seuml kufizuar

0 2000 4000 6000 8000

10000 12000 14000 16000

2012

2013

Page 27: Raporti_-_Policia_e_Trafikut_220406.pdf

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

21

Duke u bazuar neuml intervista orare teuml puneumls dhe neuml teuml dheumlna tjera teuml regjistruara gjetjet tona

sugjerojneuml se kontrollet kryhen gjateuml diteumls

Kur ne studiuam shifrat meuml holleumlsisht rezultoi se neuml fakt koha e ldquopikutrdquo peumlr aksidente teuml

trafikut korrespondonte me koheumln kur patrullat e policiseuml seuml trafikut kishin filluarpeumlrfunduar

ndeumlrrimet e tyre teuml puneumls dhe rrjedhimisht nuk kaneuml mundur teuml jeneuml neuml vende me rreziqe teuml

larta Peumlrderisa keumlto teuml dheumlna nuk ishin teuml njohura ose teuml pakteumln nuk janeuml ekzaminuar nga

njeumlsiteuml ata nuk kaneuml qeneuml neuml dijeni peumlr pasojat e orareve teuml tyre kohore apo peumlr periudhat e

ndeumlrrimit

Sipas policiseuml seuml trafikut ata peumlrpiqen qeuml teuml jeneuml teuml informuar mireuml peumlr ngjarjet madhore qeuml

kaneuml gjasa teuml shkaktojneuml probleme neuml trafik dhe neuml peumlrputhje me rrethanat i alokojneuml

burimet Ne nuk kemi arsye peumlr teuml mos besuar se kjo eumlshteuml keumlshtu por konfirmimi i keumlsaj

nuk ka qeneuml i mundur teuml beumlhet brenda fusheumlveprimit teuml keumltij auditimi

Po ashtu ne nuk kemi qeneuml neuml gjendje qeuml teuml ekzaminojmeuml se a janeuml peumlrdorur ldquomjetet e

duhurardquo neuml koheumln e duhur Sa peumlr ilustrim neuml shumeuml vende eumlshteuml procedureuml standarde qeuml teuml

kontrollohet se a po respektohen kufizimet e shpejteumlsiseuml afeumlr shkollave dhe ccedilerdheve neuml

koheuml teuml caktuar (kur fillojneuml meumlsimet neuml shkolla pas pushimeve verore) Gjithashtu eumlshteuml e

zakonshme qeuml policia e trafikut teuml peumlrdoreuml teste teuml alkoolit (narkotikeumlve) neuml koheumlt kur gjasat

qeuml drejtuesit e automjeteve teuml jeneuml neumln ndikim teuml keumltyre substancave eumlshteuml e larteuml (diteumlt e

shtuna apo teuml diela pas mesnate neuml afeumlrsi teuml vendeve teuml peumlrshtatshme) Keumlto janeuml shembuj teuml

gjeumlrave teuml cileumlt nuk kemi qeneuml neuml gjendje qeuml trsquoi ekzaminojmeuml peumlr shkak teuml mungeseumls seuml teuml

dheumlnave

46 A janeuml kontrolluar gjeumlrat e duhura

Peumlr teuml qeneuml efektiv duhet teuml kontrollohen gjeumlrat e duhura automjetet ose ngaseumlsit dhe meuml

konkretisht ccedilfareuml lloji teuml sjelljes apo ccedileumlshtje teknike Peumlrvojat ndeumlrkombeumltare japin

udheumlzime peumlrveccedilqeuml edhe kushtet lokale dhe meumlsimet gjithmoneuml duhet teuml merren parasysh

Meqeneumlse kualiteti dhe inspektimi i automjeteve eumlshteuml peumlrmireumlsuar duksheumlm sjellja e

ngaseumlsve eumlshteuml shkaku absolut dominues i aksidenteve teuml trafikut qeuml konfirmohet edhe nga

statistikat e DKRr48 Peumlrjashtime ka te kamioneumlt e meumldhenj Megjithateuml peumlrvoja tregon se

problemet qeuml kaneuml teuml beumljneuml me goma prishjet dhe mbingarkesat nuk janeuml teuml pazakonta etj

Sipas zyrtareumlve teuml DKRr ata i kaneuml ekzaminuar shkaqet e aksidenteve neuml meumlnyreuml qeuml meuml

tepeumlr trsquoi fokusojneuml kontrollet Ata kaneuml gjetur se tejkalimi i shpejteumlsiseuml eumlshteuml shkak i

48 Eumlshteuml e reumlndeumlsishme teuml theksohet se rreziku nga sjelljet e ngaseumlsve mbetet faktor vendimtar i aksidenteve neuml

Kosoveuml Sipas IPK-seuml (Raport inspektimi 05201410) neuml vitin 2012 edhe automjetet e policiseuml ishin peumlrfshireuml neuml 312 aksidente ndeumlrsa 170 prej tyre janeuml shkaktuar nga zyrtareumlt e policiseuml Ndeumlrsa neuml vitin 2013 automjetet e policiseuml ishin peumlrfshireuml neuml 287 aksidente ku neuml 143 raste fajtoreuml ishin policeumlt Shkaku meuml i zakonsheumlm i aksidenteve peumlr teuml dy periudhat eumlshteuml manovrimi i pasigurt i automjeteve nga policia

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

22

zakonsheumlm dhe si pasojeuml e keumlsaj i kaneuml dheumlneuml prioritet teuml larteuml kontrollit teuml shpejteumlsiseuml

Megjithkeumlteuml ka edhe faktoreuml tjereuml qeuml sipas studimeve ndeumlrkombeumltare dhe statistikave teuml

DKRr-seuml janeuml mjaft teuml zakonsheumlm siccedil janeuml ngasja agresive dhe mosmbajtja e distanceumls gjateuml

ngasjes

Peumlr ta matur shpejteumlsineuml patrullat kryesisht vendosen neuml rrugeuml teuml drejta ngaqeuml aty ekziston

rreziku peumlr tejkalim teuml shpejteumlsiseuml Ne kemi gjetur edhe praktika teuml mira neuml kryerjen e

kontrollit teuml shpejteumlsiseuml neuml koheuml teuml duhur neuml vende me rrezik teuml larteuml Keumlto masa ndeumlrmerren

edhe aty ku rreziku i aksidenteve teuml trafikut eumlshteuml mesatar apo i uleumlt (autostrada jashteuml oreumlve

teuml pikut)

Peumlr identifikimin e shkeljeve neuml trafik (tejkalimin e shpejteumlsiseuml) njeumlsiteuml patrulluese

bashkeumlpunojneuml ngushteuml mes tyre qeuml eumlshteuml njeuml praktikeuml tjeteumlr e mireuml

Megjithateuml disa aktivitete teuml kontrollit apo mbikeumlqyrjes - sipas veumlzhgimeve tona ndash janeuml kryer

neuml udheumlkryqe teuml cilat janeuml teuml rregulluara me semaforeuml dhe rrethrrotullime ku aksidentet

shpesh ndodhin49

Foto 1 Zyrtareumlt policoreuml teuml vendosur mbi ureuml neuml autostradeuml duke identifikuar automjetet qeuml

tejkalojneuml kufizimin e shpejteumlsiseuml

49 Neuml qytetin e Prishtineumls i kemi identifikuar dy udheumlkryqe ku kaneuml ndodhur aksidente fatale dhe ku patrullat e

policiseuml rralleumlhereuml janeuml teuml vendosura Vlen teuml peumlrmendet se brenda NjRKRr-PR ekziston njeuml neumln-njeumlsi e veccedilanteuml qeuml eumlshteuml peumlrgjegjeumlse veteumlm peumlr qytetin

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

23

Foto 2 Pika ndaluese e vendosur nga patrulla tjeteumlr policore peumlr trsquoi ndaluar ngaseumlsit e

identifikuar meuml pareuml

Gjateuml intervistave me zyrtareumlt e policiseuml seuml trafikut kuptuam se peumlrveccedil faktorit shpejteumlsi

shumica e patrullave neuml meumlnyreuml rutinore fokusohen neuml ccedileumlshtjet si dritat rripat e siguriseuml

peumlrdorimi i telefonave celulareuml patentat e ngasjes etj peumlrveccedilse teuml peumlrqendrohen meuml shumeuml

neuml faktoreumlt qeuml janeuml teuml lidhur drejtpeumlrdrejt me aksidentet e trafikut sikurse sjelljet e

rrezikshme ngasja agresive ose e pasigurt Kjo neve na tregon se zakonet e krijuara apo

rutina ende luajneuml rol meuml teuml reumlndeumlsisheumlm peumlr policineuml e trafikut gjateuml kryerjeve seuml detyrave teuml

veta Ky nuk eumlshteuml argument kundeumlr peumlr shembull kontrollimit teuml patenteuml-shoferit por ky

eumlshteuml veteumlm njeuml argument kundeumlr asaj qeuml teuml mos beumlhet neuml meumlnyreuml rutinore

Neuml fakt ne nuk kemi gjetur

ndonjeuml fleteuml-patrulluese qeuml teumlreumlsisht peumlrshkruan detyrat qeuml duhet teuml ndeumlrmerren nga

njeumlsiteuml patrulluese e qeuml ndeumlrlidhen me sjelljet e rrezikshme50

ndonjeuml regjisteumlr neuml lidhje me llojet e automjeteve teuml peumlrfshira neuml aksidente Eumlshteuml e

njohur se automjetet sportive dhe taksiste kaneuml prirje teuml jeneuml teuml peumlrfshira neuml aksidente

meuml shumeuml sesa automjetet tjera Si rrjedhojeuml informatat e tilla mund ta ndihmojneuml

policineuml e trafikut qeuml teuml jeteuml meuml shumeuml e fokusuar gjateuml puneumls seuml tyre dhe

se inspektimet teknike janeuml peumlrkushtuar neuml veccedilanti ndaj automjeteve teuml meumldha (si

gomave prishjeve dhe ngarkesave) gjateuml periudhave kur deumlshtimet e tilla mund teuml

50 Fleteuml-patrullimi eumlshteuml njeuml dokument udheumlzues-regjistrues me aneuml teuml cilit njeumlsiteuml patrulluese janeuml teuml pajisura peumlr

teuml kryer kontrolle

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

24

jeneuml fatale (neuml vjeshteumln e vonshme koheumln e dimrit etj)51 Praktikat e mira

ndeumlrkombeumltare keumlshillojneuml qeuml eumlshteuml meuml e reumlndeumlsishme teuml kryhen inspektime teknike

teuml automjeteve teuml meumldha sesa teuml kryhen inspektime teuml automjeteve teuml zakonshme

Ne kemi gjetur se peumlrjashtimi i mjeteve transportuese nga trafiku teuml cilat nuk i kaneuml

ploteumlsuar kriteret teknike eumlshteuml shumeuml i rralleuml Patrullimet qeuml rezultojneuml me identifikimin e

keumltyre kritereve kryesisht janeuml teuml fokusuara veteumlm neuml veprimet e peumlrbashkeumlta me zyrtareumlt e

MI-seuml Si pasojeuml policia e trafikut heziton52 qeuml teuml deumlrgojeuml jo veteumlm automjetet komerciale (teuml

meumldha) neuml kontrolle teuml veccedilanta teknike pa pranineuml e zyrtareumlve teuml MI-seuml dhe veteumlm

hereumlpashere eumlshteuml fokusuar neuml ekzaminimin e kushteve teknike teuml automjeteve (komerciale)

mbingarkimin e mjeteve transportuese etj

47 A peumlrdoren ndeumlshkimet siccedil duhet

Qeumlllimi i shumiceumls seuml funksioneve teuml kontrollit mund teuml peumlrshkruhet si parandalim dhe

identifikim teuml kundeumlrvajtjeve korrigjim teuml mangeumlsive etj Deri meuml tani jemi fokusuar

kryesisht mbi ateuml se si trsquoi parandalojmeuml meuml mireuml dhe trsquoi identifikojmeuml aksidentet e trafikut

Neuml keumlteuml pjeseuml do trsquoi japim disa informata mbi ateuml se si janeuml peumlrdorur ndeumlshkimet

Policia e trafikut aplikon ndeumlshkime teuml ndryshme Gjobat janeuml teuml ndara neuml dy grupe ato teuml

shqiptuara neuml raste teuml aksidenteve dhe ato teuml shqiptuara peumlr shkelje teuml trafikut - pa shkaktuar

aksidente Sipas natyreumls seuml ekzekutimit gjobat shqiptohen vareumlsisht prej pesheumls seuml vepreumls

ato qeuml janeuml teuml detyrueshme53 dhe duhet teuml paguhen menjeumlhereuml dhe ato qeuml duhet teuml

procedohen neuml gjykata Peumlr shkelje teuml vogla dhe teuml rralla teuml cilat nuk e rrezikojneuml neuml meumlnyreuml

teuml konsiderueshme sigurineuml e trafikut policeumlt e trafikut mund teuml japin veumlrejtje verbale apo

me shkrim Veumlrejtjet me shkrim neuml realitet nuk jepen

Numri i ndeumlshkimeve varet pjeseumlrisht nga prioritetet e policiseuml seuml trafikut Neumlse ata e

peumlrcaktojneuml si prioritet testimin peumlr alkool kjo zakonisht neumlnkupton se peumlrdoruesit zbulohen

dhe ndeumlshkohen Si teuml tilla neumlse njeuml prioritizim i veprimeve eumlshteuml demonstruar ndeumlshkimet

mund teuml jeneuml teuml lidhura drejtpeumlrdrejt me suksesin neuml parandalimin e aksidenteve

51 Sipas teuml dheumlnave teuml prezantuara nga PK-ja gjateuml vitit me automjetet e transportit publik ndodhin rreth 910

aksidente 52 Sipas DKRr me rastin e deumlrgimit teuml automjeteve neuml kontrolle teuml jashteumlzakonshme teknike shpenzimet neuml rast

se vetura rezulton teuml jeteuml neuml gjendje teuml rregullt i barteuml zyrtari policor qeuml e ka inicuar deumlrgimin Kjo dispoziteuml eumlshteuml e parapareuml neuml ligjin aktual

53 Gjoba teuml detyrueshme (mandatore) konsiderohen teuml gjitha gjobat nga 15-40 euro qeuml shqiptohen nga zyrtareumlt e policiseuml neuml vend teuml ngjarjes

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

25

Tabela 6 Numri dhe alokimi i gjobave teuml shqiptuara neuml 2012 dhe 2013

Llojet e gjobave 2012

Nr

2013

Nr

Ndryshimi

Mosrespektimi i shpejteumlsiseuml seuml kufizuar 89654 36 123956 43 38

Mosmbajtja e distanceumls 2213 1 2475 1 12

Drejtimi neumln ndikim teuml alkoolit 651 0 527 0 -19

Drejtimi i mjetit pa patenteuml 15061 6 16993 6 13

Mosrespektimi i shenjave teuml trafikut 16541 7 16122 6 -2

Manovrim i pasigurt me automjet 1308 1 1513 1 16

Kalimi i afatit teuml regjistrimit 15588 6 12510 4 -20

Parkimi i parregullt 26467 11 30767 11 16

Teuml tjera (ccedileumlshtje minore) 80305 32 82059 28 1

Totali 247788100 286922100 16

(Burimi PK)

Nga njeuml perspektiveuml e thjeshteuml e siguriseuml seuml trafikut duket sikurse njeuml prioritet mjaft i madh i

jepet faktoreumlve teuml uleumlt teuml rrezikut Meumlse gjysma e ndeumlshkimeve (meuml pak neuml vitin 2013)

mbulojneuml ccedileumlshtjet e profilit teuml uleumlt teuml rrezikut teuml aksidenteve teuml trafikut (si tabelat parkimi

dhe teuml tjera) ndeumlrsa pjesa tjeteumlr vlen peumlr faktoreumlt e rrezikut teuml larteuml dhe teuml meseumlm (si

shpejteumlsia alkooli distanca patenteuml-shoferi dhe shenjat e trafikut) Peumlr teuml qeneuml teuml paansheumlm

megjithateuml njeuml prioritet i madh dhe me sa duket i justifikuar i eumlshteuml dheumlneuml kontrollit teuml

shpejteumlsiseuml qeuml eumlshteuml njeuml shkak i zakonsheumlm peumlr aksidentet e trafikut

Gjateuml studimit teuml profilit teuml ndeumlshkimeve ne mund teuml shohim dy gjeumlra seuml pari ndryshime teuml

vogla neuml prioritete kaneuml ndodhur midis dy viteve dhe seuml dyti ndeumlshkimet reflektojneuml se

shumica e kontrolleve teuml faktoreumlve teuml rrezikut teuml larteuml nuk janeuml kryer nga aktivitete leumlvizeumlse

(neumlse do teuml kishte pasur meuml shumeuml aktivitete leumlvizeumlse ndoshta do teuml kishim pritur meuml shumeuml

gjoba peumlr mosmbajtjen e distanceumls dhe manovrim teuml pasigurt dhe shkelje tjera qeuml kaneuml teuml

beumljneuml me ngasjen)

Neumlse teuml dheumlnat e meumlsipeumlrme e pasqyrojneuml realitetin eumlshteuml e qarteuml se ngaseumlsit e automjeteve

shpeshhereuml tejkalojneuml kufizimet e shpejteumlsiseuml apo ngasin shumeuml shpejt

shpeshhereuml ngasin pa patenteuml

rralleumlhereuml janeuml teuml ndikuar nga alkooli ose narkotikeumlt

mbajneuml distanceumln me automjetet tjera

shpeshhereuml thyejneuml rregulla teuml vogla (parkingu etj)

Ritheksojmeuml neumlse kjo reflekton ploteumlsisht realitetin apo i reflekton prioritetet dhe pajisjet neuml

keumlto tre njeumlsi eumlshteuml e veumlshtireuml teuml thuhet me siguri Neuml njeuml kuptim meuml teuml gjereuml ndash peumlr teuml qeneuml meuml

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

26

teuml sakteuml ndash duhet teuml peumlrdoren edhe teuml dheumlnat nga sistemi i parapareuml i ldquopikeumlve negativerdquo qeuml

nuk eumlshteuml aplikuar deri meuml tani neuml meumlnyreuml peumlr teuml parandaluar recidivisteumlt nga peumlrseumlritjet e

shkeljeve Arsyet peumlrse sistemi nuk eumlshteuml duke u aplikuar janeuml teuml natyreumls teknike Teuml dy

institucionet (PK-ja dhe Gjykatat) kaneuml bazat e tyre individuale teuml teuml dheumlnave megjitheumlse ato

nuk janeuml teuml integruara dhe nuk komunikojneuml mes vete

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

27

5 Konkluzionet

Peumlrfundimi kryesor eumlshteuml se ka mjaft hapeumlsira peumlr peumlrmireumlsime peumlr ta beumlreuml policimin e

trafikut ploteumlsisht efektiv Policia e trafikut mund teuml beumljeuml edhe meuml shumeuml peumlr teuml peumlrmireumlsuar

aktivitetet e saj trsquoi peumlrdoreuml informatat neuml meumlnyreuml meuml efektive si dhe trsquoi planifikojeuml burimet

Kontrollet duket se janeuml pjeseumlrisht teuml bazuara neuml rrezikshmeumlri por cileumlsia e teuml dheumlnave nuk

lejon teuml theksojmeuml se policia e trafikut neuml Kosoveuml - neuml meumlnyreuml sistematike - eumlshteuml duke i kryer

kontrollet efektive neuml aspektin e vendeve dhe koheumls Ekzistojneuml ccedileumlshtje peumlr sa i peumlrket numrit

teuml policeumlve teuml trafikut qeuml operojneuml si dokumentohen veprimet analizohen dhe peumlrdoren peumlr

teuml meumlsuar dhe beumlreuml peumlrmireumlsime si dhe neuml ccedilrsquomeumlnyreuml menaxhohen ndeumlshkimet

Policia e trafikut nuk ka beumlreuml aq sa duhet peumlr trsquoi dizajnuar neuml meumlnyreuml efektive informatat

qeuml i nevojiten

Policia e trafikut mbledh ose ka qasje neuml teuml dheumlna peumlrkateumlse Hapa tjereuml shteseuml nevojiten qeuml

keumlto teuml dheumlna teuml beumlhen meuml teuml dobishme Teuml dheumlnat mbi aksidentet dhe pasojat e tyre mund teuml

strukturohen meuml mireuml dhe ekzistojneuml mundeumlsiteuml peumlr teuml zhvilluar shkeumlmbimin e informatave

me paleumlt e tjera teuml interesit Disa nga informatat mungojneuml siccedil janeuml raportimi performanceumls

dhe vlereumlsimi i rezultateve si dhe ka mangeumlsi neuml cileumlsineuml dhe konsistenceumln e dokumentacionit

Peumlrveccedil keumlsaj edhe meuml shumeuml mund teuml beumlhet peumlr trsquoi beumlreuml informatat transparente dhe teuml

disponueshme peumlr publikun

Policia e trafikut nuk i peumlrdor burimet e saj teuml informatave neuml meumlnyreuml ploteumlsisht efektive

Informatat ekzistuese mund teuml peumlrdoren neuml meumlnyreuml meuml efektive peumlr teuml mbeumlshtetur puneumln

operative Ato nuk peumlrdoren rregullisht peumlr analiza teuml detajuara ose peumlr teuml krahasuar dhe

vlereumlsuar qasjet dhe mjetet e ndryshme teuml peumlrdorura Teuml dheumlnat ekzistuese nuk janeuml

gjithmoneuml teuml trajtuara sa duhet neuml planifikimin operativ Analizat kryhen rralleumlhereuml nga

policia trafikut Kjo nga ana tjeteumlr dometheumlneuml se stimujt peumlr teuml meumlsuar dhe peumlr iniciativa teuml

reja janeuml teuml uleumlta Edhe neumlse ka vendime neuml nivelin rajonal ose lokal pak prej tyre lidhen

qarteuml me ndonjeuml analizeuml teuml kryer peumlr informata ekzistuese apo trsquoi referohen asaj Policia e

trafikut eumlshteuml mjaft mireuml e informuar mbi kushtet e rrugeumlve motin dhe peumlr ngjarjet e

ardhshme qeuml mund teuml shkaktojneuml probleme neuml trafik Por ekzistojneuml mundeumlsi peumlr teuml

peumlrmireumlsuar bashkeumlpunimin mes policiseuml lokale dhe rajonale dhe autoriteteve tjera OJQ-ve

hulumtuesve dhe qytetareumlve

Burimet nuk alokohen neuml meumlnyreuml efektive dhe nganjeumlhereuml mungojneuml mjete teuml

reumlndeumlsishme

Alokimi i burimeve nuk duket se ndjek njeuml model teuml qarteuml peumlr teuml tri njeumlsiteuml Numri i policeumlve

teuml trafikut nuk korrespondon me gjendjen neuml trafik - aksidentet e trafikut Eumlshteuml gjithashtu e

veumlshtireuml teuml shihet njeuml model i qarteuml peumlr alokimin e mjetevepajisjeve mes dhe brenda njeumlsive

Raporti mes numrit teuml policeumlve teuml trafikut dhe numrit teuml automjeteve radareumlve ose testeve teuml

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

28

alkoolit ndryshon neuml meumlnyreuml teuml konsiderueshme bie fjala Njeumlsia peumlr Kontrollin e

Autostradeumls ka meuml shumeuml automjete dhe policeuml sesa Njeumlsia e Prishtineumls ndash neuml raport me

numrin e aksidenteve

Peumlrveccedil keumlsaj njeumlsiteuml jo gjithmoneuml janeuml teuml pajisura siccedil duhet ndoneumlse disa pajisje teuml caktuara

dihet se janeuml kosto-efektive siccedil janeuml automjetet e pasheumlnuara kamerat dhe sistemet e radarit

Asnjeuml njeumlsi nuk ka pasur instrumente peumlr testimin e praniseuml seuml narkotikeumlve dhe veteumlm disa

kaneuml aparate peumlr testimin e alkoolit Alokimi i diskutuesheumlm i burimeve dhe mungesa e

mjeteve teuml reumlndeumlsishme janeuml faktoreuml qeuml pengojneuml efektivitetin (teuml bazuarit neuml rrezikshmeumlri

peumlrdorim kost-efektivdhe fleksibil teuml mjeteve) Neuml keumlteuml kontekst vlen teuml theksohet se rrugeumlt

neuml Kosoveuml nuk janeuml teuml pajisura me kamera teuml shpejteumlsiseuml keumlto kamera mund peumlrdoren peumlr teuml

zeumlvendeumlsuar disa nga aktivitetet meuml teuml kushtueshme teuml patrullimit

Nevoja peumlr teuml kryer detyra teuml tjera eumlshteuml njeuml faktor qeuml ndikon neuml disa njeumlsi meuml shumeuml se

neuml teuml tjerat

Policiseuml seuml trafikut nuk i lejohet gjithnjeuml teuml peumlrqendrohet neuml detyrat e tyre kryesore Policeumlt

nganjeumlhereuml - veccedilaneumlrisht neuml qytetet e meumldha - duhet teuml ndihmojneuml funksione teuml tjera brenda

forcave teuml policiseuml ose autoritete teuml tjera me sheumlrbime teuml ndryshme Kjo sigurisht ka pasoja

pozitive dhe negative Kjo mund teuml shihet si njeuml meumlnyreuml peumlr teuml peumlrdorur burimet neuml meumlnyreuml

fleksibile dhe efikase dhe peumlr trsquoi ofruar sheumlrbime teuml tjereumlve kur keumlto janeuml teuml nevojshme Nga

ana tjeteumlr kjo mund teuml pengojeuml gjithashtu efektivitetin e policiseuml seuml trafikut neuml kryerjen e

detyrave teuml tyre kryesore Disa nga keumlto probleme mund teuml reduktohen peumlrmes kritereve teuml

qarta planifikimit teuml peumlrmireumlsuar dhe bashkeumlpunimit meuml teuml ngushteuml mes njeumlsive teuml

ndryshme policore

Peumlr shkak teuml mungeseumls seuml dokumentacionit eumlshteuml e veumlshtireuml teuml thuhet qartas se teuml gjitha

kontrollet kryhen sistematikisht ose gjithnjeuml neuml vendet e duhura dhe neuml koheumln e duhur

Jo teuml gjitha njeumlsiteuml i regjistrojneuml vendet se ku janeuml kryer kontrollet Sipas mostreumls toneuml

NjRKRr-PR dhe NjKA i regjistrojneuml keumlto teuml dheumlna dhe keumlto njeumlsi kaneuml njeuml qasje teuml bazuar neuml

rrezik Shumica e kontrolleve (por jo teuml gjitha) kryhen neuml rrugeumlt apo vendet e duhura ku

rreziku peumlr aksidente eumlshteuml i larteuml Peumlr sa i peumlrket njeumlsiseuml tjeteumlr (NjRKRr-PE) nuk mund teuml

themi me siguri se cili eumlshteuml rezultati Bazuar neuml intervistat duket se sjellja eumlshteuml e ngjashme

por teuml dheumlnat neuml keumlteuml njeumlsi nuk janeuml teuml plota ose teuml besueshme

Gjetjet tona sugjerojneuml se kontrollet kryesore kryhen gjateuml diteumls Peumlrveccedilse teuml dheumlnat neuml

dispozicion nuk janeuml teuml mjaft teuml holleumlsishme sa peumlr teuml vlereumlsuar neumlse kontrollet kryhet

ploteumlsisht neuml koheumln e duhur Kur ne i studiuam meuml holleumlsisht teuml dheumlnat doli se koha e pikut

peumlr aksidente trafiku peumlrputhej faktikisht me koheumln kur patrullat e policiseuml seuml trafikut

peumlrfundoninfillonin ndeumlrrimet e tyre dhe rrjedhimisht nuk mund teuml ishin neuml vendet me

rrezik teuml larteuml

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

29

Shkurtimisht informatat neuml dispozicion nuk na e beumljneuml teuml lehteuml teuml kuptojmeuml se njeumlsiteuml

patrulluese neuml Kosoveuml i kryejneuml sistematikisht kontrollet efektive peumlr sa i peumlrket vendit dhe

koheumls

Policia e trafikut duhet meuml shumeuml teuml keteuml veumlmendje te ngasja e rrezikshme dhe gjithashtu

teuml kontrollojeuml standardet teknike teuml kamioneumlve dhe autobuseumlve

Kontrollet policore me teuml drejteuml i kushtojneuml shumeuml veumlmendje shpejteumlsiseuml por neuml teuml njeumljteumln

koheuml nuk i kushtohet veumlmendje e duhur aspekteve teuml tjera siccedil janeuml ngasja agresive dhe e

rrezikshme mosmbajtja e distanceumls ngasja neuml gjendje teuml dehur etj Fokusimi tek shpejteumlsia

shpjegohet me faktin se ajo me teuml veumlrteteuml eumlshteuml ndeumlr shkaqet kryesore teuml aksidenteve neuml

trafik por edhe sepse eumlshteuml njeuml lloj sjellje tradicionale dhe e lehteuml peumlr trsquou beumlreuml Mungesa e

kamerave dhe pajisjeve peumlr shpejteumlsineuml si dhe teuml analizave teuml duhura mbi shkaqet e

aksidenteve mund teuml jeteuml njeuml shpjegim tjeteumlr peumlr fokusimin te shpejteumlsia

Ashtu siccedil tregojneuml shumica e hulumtimeve - ne besojmeuml ndash se neuml peumlrgjitheumlsi eumlshteuml meuml efektive

teuml kontrollohen sjelljet e ngaseumlsve sesa automjetet Megjithateuml ka peumlrjashtime Kamioneumlt e

meumldhenj dhe autobuseumlt peumlrfshihen shpesh neuml aksidente trafiku me pasoja teuml meumldha Ne

kemi veumlrejtur se keumltyre automjeteve nuk iu kushtohet veumlmendja e duhur nga ana e policiseuml

seuml trafikut neuml disa njeumlsi Zakonisht kjo ka teuml beumljeuml me kushtet teknike teuml automjeteve teuml meumldha

komerciale siccedil eumlshteuml rasti neuml lidhje me mbingarkimin dhe mireumlmbajtjen

Ndeumlshkimet jo gjithhereuml aplikohen dhe menaxhohen siccedil duhet ndaj kundeumlrvajteumlsve

Policia e trafikut shpesh peumlrdoreuml gjoba teuml vogla si ndeumlshkime Ndeumlshkimet e tjera aplikohen

rralleuml peumlr dallim nga shumeuml vende teuml tjera Peumlr meuml tepeumlr shumica e gjobave shqiptohen

veteumlm peumlr njeuml numeumlr teuml kufizuar shkeljesh dhe nuk duket se e adresojneuml ndeumlshkimin e duhur

teuml bazuar neuml faktoreumlt e aksidenteve - siccedil janeuml mosmbajtja e distanceumls manovrimi i pasigurt

dhe pakujdesi teuml tjera neuml ngasje Moszbatimi i sistemit teuml ldquopikeumlve negativerdquo i ka motivuar

drejtpeumlrseumldrejti ngaseumlsit recidivisteuml peumlr teuml peumlrseumlritur kundeumlrvajtjet Neuml keumlteuml meumlnyreuml neuml

mungeseuml teuml qasjes parandaluese edhe ndeumlshkimet aplikohen mbi keumlteuml bazeuml

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

30

6 Rekomandimet

Peumlrvoja na tregon se numri i aksidenteve neuml trafik dhe pasojat e tyre mund teuml zvogeumllohen

Peumlr keumlteuml mund teuml nevojitet bashkeumlpunimi i ngushteuml mes autoriteteve peumlrgjegjeumlse njeuml sistem i

duhur informativ peumlrdorim efektiv i pajisjeve dhe menaxhim profesional dhe i bazuar neuml

rrezik neuml teuml gjitha nivelet

Ne rekomandojmeuml Drejtorin e Peumlrgjithsheumlm teuml Policiseuml seuml Kosoveumls qeuml

Teuml merr njeuml iniciativeuml peumlr peumlrmireumlsimin e sistemit ekzistues teuml informimit dhe ta beumljeuml

ateuml ploteumlsisht efektiv Po keumlshtu teuml konsiderojeuml futjen e njeuml baze gjitheumlpeumlrfshireumlse teuml teuml

dheumlnave duke ftuar paleumlt e ndryshme teuml interesit Peumlrfitimet nga ky mekanizeumlm do teuml

reflektonin neuml besueshmeumlrineuml e teuml dheumlnave si dhe peumlrdorimin e tyre neuml vendimet

strategjike dhe operative

Teuml peumlrmireumlsojeuml peumlrdorimin e teuml dheumlnave neuml meumlnyreuml qeuml teuml qarteumlsojeuml planifikimin vjetor

dhe teuml vendoseuml objektiva performance teuml qarta peumlr njeumlsi operative Kjo duhet teuml

peumlrfshijeuml analizeuml meuml teuml mireuml teuml teuml dheumlnave mbi aksidentet qeuml formojneuml njeuml pikeumlnisje

peumlr prioritetet dhe qasjet e reja neuml nivel operativ Kjo nga ana tjeteumlr e beumln teuml

reumlndeumlsishme qeuml policia e trafiku teuml nivel qendror teuml ngriteuml funksionet e duhura peumlr

monitorim dhe vlereumlsim

Teuml konsiderojeuml caktimin e meuml shumeuml politikave teuml policiseuml seuml trafikut dhe teuml ri-

konsiderojeuml alokimet ndeumlrmjet njeumlsive teuml ndryshme teuml policiseuml seuml trafikut

Teuml sigurojeuml se njeuml plan investimi peumlr pajisje kost-efektive eumlshteuml hartuar neuml njeuml

perspektiveuml teuml kornizeumls afat-mesme teuml shpenzimeve

Policia e trafikut teuml peumlrqendrohet seuml pari neuml detyrat e tyre kryesore parandalimi i

aksidenteve Ndihma peumlr funksionet e tjera teuml policiseuml dhe autoritetet tjera duhet teuml

planifikohet meuml mireuml neuml bashkeumlpunim me njeumlsiteuml e ndryshme policore Peumlr meuml tepeumlr

bashkeumlpunimi ndeumlrmjet funksioneve teuml ndryshme policore neuml nivel rajonal duhet teuml

peumlrmireumlsohet neuml meumlnyreuml qeuml teuml arrihet efikasitet meuml i larteuml neuml aktivitetet policore qeuml

ndeumlrlidhen me sistemin e trafikut

Teuml sigurohet qeuml aktivitetet e policiseuml seuml trafikut janeuml kryer neuml rrugeuml dhe vende

teumlrrezikshme Peumlr teuml qeneuml ploteumlsisht efektiv menaxhmenti lokal neuml fazeumln e

planifikimit duhet teuml prezantojeuml njeuml qasje fleksibile te ccedileumlshtja e orareve teuml puneumls etj

dhe

Teuml sigurohet qeuml policia e trafikut teuml peumlrqeumlndrohet edhe neuml sjelljet e tjera teuml ngaseumlsve

peumlrveccedilse te tejkalimi i kufizimit teuml shpejteumlsiseuml Njeuml qasje e planifikuar peumlr aktivitete teuml

peumlrforcuara policore neuml trafik duhet teuml merr prioritet teuml larteuml peumlr monitorimin e

sjelljes seuml ngaseumlsve (sikurse ngasja e rrezikshme mosmbajtja e distanceumls etj) Policia e

trafikut njeumlkoheumlsisht duhet teuml peumlrqendrohet meuml shumeuml neuml kriteret e automjeteve

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

31

komerciale (sidomos kamioneumlve dhe autobuseumlve) Masat e kujdesit teuml shtuar duhet teuml

zbatohen rregullisht nga ana e patrullave teuml trafikut

Gjithashtu ne rekomandojmeuml qeuml me qeumlllim teuml ngritjes seuml efektivitetit teuml ndeumlshkimeve gjobat

duhet teuml adresojneuml ndeumlshkimin e duhur bazuar neuml faktoreumlt e aksidenteve Sistemi i

ndeumlshkimeve duhet teuml peumlrmireumlsohet peumlrmes aplikimit teuml sistemit teuml pikeumlve negative Peumlr

trsquou peumlrballur me keumlteuml sfideuml neuml vendosjen e keumltij sistemi duhet teuml ndeumlrtohet bashkeumlpunimi

mes MPB-seuml dhe gjykatave

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

32

REFERENCAT

European Commission ldquoTowards a European road safety area policy orientations on road safety

2011-2020rdquo Brussels 2011

European Commission ldquoEuropean Transport Policy for 2010 Time to deciderdquo Brussels 2001

European Transport Safety Council (ETSC) Reducing Traffic Injuries Resulting From Excess and Inappropriate Speed Brussels 1995

European Transport Safety Council (ETSC) ldquoPolice enforcement strategies to reduce traffic casualties in Europerdquo Brussels 1999

European Transport Safety Council (ETSC) ldquoTransport safety performance indicatorsrdquo Brussels 2001

European Transport Safety Council (ETSC) Traffic Law Enforcement across the EU Brussels 2011

Organisation for Economic Co-Operation and Development (OECD) Safety on Roads - Whatrsquos The Vision 2002

Organisation for Economic Co-Operation and Development (OECD) Road Safety - Impact of New Technologies 2003

Organisation for Economic Co-Operation and Development (OECD) Towards Zero Ambitious Road Safety Targets and The Safe System Approach 2008

Rune Elvik Cost-Benefit Analyses of Police Enforcement ESCAPE 2001

ROSEBUD Road Safety and Environmental Benefit-Cost and Cost- Effectiveness Analysis for Use in Decision-Making 2003

World Health Organization (WHO) ldquoThe World Report on Road Traffic Injury Preventionrdquo Geneva 2004

World Health Organization (WHO) Global status report on road safety 2013 supporting a decade of action Geneva 2013

World Health Organization (WHO) Data systems a road safety manual for decision-makers and practitioners Geneva 2010

World Health Organization (WHO) ldquoSpeed management a road safety manual for decision-makers and practitionersrdquo Geneva 2008

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

33

SHTOJCA I

STRUKTURA ORGANIZATIVE E POLICISEuml SEuml KOSOVEumlS - NJEumlSITEuml E KOMUNIKACIONIT RRUGOR

Drejtoria e Peumlrgjithshme

Departamenti

peumlr Operacione

Departamenti

peumlr Kufi

Departamenti

peumlr Hetime

Departamenti

peumlr Mbeumlshtetje

Departamenti

peumlr Burime

Divizioni i Siguriseuml Publike

DR Prishtineuml

DR Pejeuml

DR Prizren

DR Gjilan

DR Ferizaj

DIVIZIONI I KOMUNIKACIONIT RRUGOR

DR Mitroviceuml

Njeumlsiteuml Rajonale teuml

Komunikacionit

Rrugor

Njeumlsia peumlr

Kontrollin e

Autostradeumls

Njeumlsia peumlr

menaxhimin e

materieve teuml

rrezikshme

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

34

SHTOJCA II

Qasshmeumlria e Policiseuml seuml Trafikut neuml informatat qeuml iu nevojiten peumlr planifikim operativ

Informatat peumlr planifikim operativ

Informata rreth faktoreumlve qeuml lidhen me aksidentet

Teuml dheumlna teuml dokumentuara qeuml tregojneuml nivelin e rrezikut Baza e krijuar e teuml dheumlnave peumlmes seuml secileumls policia e trafikut i identifikon faktoreumlt kryesoreuml teuml rrezikut neuml ateuml zoneuml

Faktori njeri

Faktori automjet

Vendndodhja e pikave teuml zeza

Kushtet atmosferike

Punimet neuml rrugeuml

Informata rreth pasojave teuml aksidenteve

Qasje neuml informata nga institucionet sheumlndeteumlsore dhe kompaniteuml e sigurimit

Informata rreth ngjarjevekushteve kurku mund teuml rriten rreziqet mund teuml rriten peumlr aksidente

Neuml meumlnyreuml qeuml teuml keteuml njeuml qasje teuml standardizuar peumlr informata lidhur me faktoreumlt e rrezikut peumlr zonat e rrezikut ndeumlr teuml tjera policia e trafikut duhet teuml keneuml informata rreth punimeve neuml rrugeuml dendeumlsiseuml seuml trafikut kushteve teuml motit MI dhe autoritet lokalekomunat duhet teuml peumlrfshihen

Informata rreth aktiviteteve teuml kryera nga policia e trafikut dhe ndeumlshkimeve teuml aplikuara

Informatat rreth monitorimitvlereumlsimit sistematik teuml sjelljeve neuml trafik aktivitetet e kryera teuml rezultojneuml me raportet e pas-operative

Teuml dheumlnat mbi aplikimin e ndeumlshkimeve ndaj kundeumlrvajteumlsve Numri i ndeumlshkimeveteuml leumlshuara duhet teuml beumlhet sipas ligjeve dhe rregullave teuml peumlrcaktuara Informatatnga gjykatat janeuml teuml nevojshme Informatatnga MPB rreth ngaseumlsve teuml ndeumlshkuar janeuml teumlnevojshme

Reagimi ndaj rezultateve teuml qasjeve dhe aktiviteteve teuml ndryshme

Peumlr teuml monitoruar performanceumln treguesit e aktiviteteve duhet miratuar Teuml dheumlnat qeuml do teuml mblidhen peumlrfshijneuml numrin e peumlrgjithsheumlm teuml kontrolleve teuml kryera numrin e ngaseumlsve teuml kontrolluar periudhat e ndryshme qeuml duhet teuml krahasohen etj

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

35

SHTOJCA III

Tabela 7 Numri i policeumlve teuml trafikut neumlpeumlr njeumlsi ndash gjateuml viteve

2010 2011 2012 2013 2014

NjKA 27 32 40

NjRKRr Prishtineuml 162 156 147 125 103

NjRKRr Gjilan 69 61 61 62 63

NjRKRr Ferizaj 59 55 54 54 54

NjRKRr Prizren 74 80 78 67 61

NjRKRr Pejeuml 88 91 90 83 83

NjRKRr Mitroviceuml Jug 71 71 72 57 58

NjRKRr Mitroviceuml Veri 27 44

Gjitheumlsej 523 514 529 507 506

(Burimi PK)

Tabela 8 Numri i aksidentevendeumlshkimeve 2010 -2014

Vitet 2010 2011 2012 2013 2014 Total

Aksidente fatale 158 130 116 104 111 619

Persona teuml vdekur 175 157 121 119 127 699

Aksidente me leumlndime 4326 4490 4555 4960 4876 23207

Persona teuml leumlnduar 7730 8321 8561 9817 9713 44142

Aksidente me deumlmemateriale 12594 13338 14044 13878 10333 64187

Aksidente lsquoGodit dhe ikrsquo 952 930 1039 1012 980 4913

Gjitheumlsej aksidente 18030 18888 19754 19954 16300 92926

Tiketa (Gjoba) 254849 276897 247788 286922 319332 1386556

(Burimi PK)

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

36

Tabela 9 Teuml dheumlnat rreth aksidenteve fatale dhe personave teuml vdekur sipas rajoneve (janar ndash

dhjetor 2013)

2013 Prishtineuml Mitroviceuml Pejeuml Prizren Ferizaj Gjilan Autostradeuml Total

Aksidfatale 35 9 26 12 10 10 2 104

Teuml vdekur 40 12 33 12 10 10 2 119

(Burimi PK)

Diagrami 1 Veprimet e ngaseumlsve si faktoreuml kontribues teuml aksidenteve (2013)

Diagrami 2 Aksidentet sipas pjeseumls seuml rrugeumls (2013)

0 500 1000 1500 2000 2500 3000 3500 4000 4500 5000

Manipulimi i pasigurt

Mosmbajtja e distanceumls

Mospeumlrshtatja e shpejteumlsiseuml

Kyqje e pasigurteuml neuml rrugeuml

Ndeumlrrim i shiritave

Kthim leumlvizje prapa

Mosrespektim i peumlrpareumlsiseuml seuml kalimit

Anashkalimtejlakim i parregullt

Tejkalim i shpejteumlsiseuml seuml kufizuar

0 2000 4000 6000 8000

10000 12000 14000 16000

2012

2013

Page 28: Raporti_-_Policia_e_Trafikut_220406.pdf

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

22

zakonsheumlm dhe si pasojeuml e keumlsaj i kaneuml dheumlneuml prioritet teuml larteuml kontrollit teuml shpejteumlsiseuml

Megjithkeumlteuml ka edhe faktoreuml tjereuml qeuml sipas studimeve ndeumlrkombeumltare dhe statistikave teuml

DKRr-seuml janeuml mjaft teuml zakonsheumlm siccedil janeuml ngasja agresive dhe mosmbajtja e distanceumls gjateuml

ngasjes

Peumlr ta matur shpejteumlsineuml patrullat kryesisht vendosen neuml rrugeuml teuml drejta ngaqeuml aty ekziston

rreziku peumlr tejkalim teuml shpejteumlsiseuml Ne kemi gjetur edhe praktika teuml mira neuml kryerjen e

kontrollit teuml shpejteumlsiseuml neuml koheuml teuml duhur neuml vende me rrezik teuml larteuml Keumlto masa ndeumlrmerren

edhe aty ku rreziku i aksidenteve teuml trafikut eumlshteuml mesatar apo i uleumlt (autostrada jashteuml oreumlve

teuml pikut)

Peumlr identifikimin e shkeljeve neuml trafik (tejkalimin e shpejteumlsiseuml) njeumlsiteuml patrulluese

bashkeumlpunojneuml ngushteuml mes tyre qeuml eumlshteuml njeuml praktikeuml tjeteumlr e mireuml

Megjithateuml disa aktivitete teuml kontrollit apo mbikeumlqyrjes - sipas veumlzhgimeve tona ndash janeuml kryer

neuml udheumlkryqe teuml cilat janeuml teuml rregulluara me semaforeuml dhe rrethrrotullime ku aksidentet

shpesh ndodhin49

Foto 1 Zyrtareumlt policoreuml teuml vendosur mbi ureuml neuml autostradeuml duke identifikuar automjetet qeuml

tejkalojneuml kufizimin e shpejteumlsiseuml

49 Neuml qytetin e Prishtineumls i kemi identifikuar dy udheumlkryqe ku kaneuml ndodhur aksidente fatale dhe ku patrullat e

policiseuml rralleumlhereuml janeuml teuml vendosura Vlen teuml peumlrmendet se brenda NjRKRr-PR ekziston njeuml neumln-njeumlsi e veccedilanteuml qeuml eumlshteuml peumlrgjegjeumlse veteumlm peumlr qytetin

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

23

Foto 2 Pika ndaluese e vendosur nga patrulla tjeteumlr policore peumlr trsquoi ndaluar ngaseumlsit e

identifikuar meuml pareuml

Gjateuml intervistave me zyrtareumlt e policiseuml seuml trafikut kuptuam se peumlrveccedil faktorit shpejteumlsi

shumica e patrullave neuml meumlnyreuml rutinore fokusohen neuml ccedileumlshtjet si dritat rripat e siguriseuml

peumlrdorimi i telefonave celulareuml patentat e ngasjes etj peumlrveccedilse teuml peumlrqendrohen meuml shumeuml

neuml faktoreumlt qeuml janeuml teuml lidhur drejtpeumlrdrejt me aksidentet e trafikut sikurse sjelljet e

rrezikshme ngasja agresive ose e pasigurt Kjo neve na tregon se zakonet e krijuara apo

rutina ende luajneuml rol meuml teuml reumlndeumlsisheumlm peumlr policineuml e trafikut gjateuml kryerjeve seuml detyrave teuml

veta Ky nuk eumlshteuml argument kundeumlr peumlr shembull kontrollimit teuml patenteuml-shoferit por ky

eumlshteuml veteumlm njeuml argument kundeumlr asaj qeuml teuml mos beumlhet neuml meumlnyreuml rutinore

Neuml fakt ne nuk kemi gjetur

ndonjeuml fleteuml-patrulluese qeuml teumlreumlsisht peumlrshkruan detyrat qeuml duhet teuml ndeumlrmerren nga

njeumlsiteuml patrulluese e qeuml ndeumlrlidhen me sjelljet e rrezikshme50

ndonjeuml regjisteumlr neuml lidhje me llojet e automjeteve teuml peumlrfshira neuml aksidente Eumlshteuml e

njohur se automjetet sportive dhe taksiste kaneuml prirje teuml jeneuml teuml peumlrfshira neuml aksidente

meuml shumeuml sesa automjetet tjera Si rrjedhojeuml informatat e tilla mund ta ndihmojneuml

policineuml e trafikut qeuml teuml jeteuml meuml shumeuml e fokusuar gjateuml puneumls seuml tyre dhe

se inspektimet teknike janeuml peumlrkushtuar neuml veccedilanti ndaj automjeteve teuml meumldha (si

gomave prishjeve dhe ngarkesave) gjateuml periudhave kur deumlshtimet e tilla mund teuml

50 Fleteuml-patrullimi eumlshteuml njeuml dokument udheumlzues-regjistrues me aneuml teuml cilit njeumlsiteuml patrulluese janeuml teuml pajisura peumlr

teuml kryer kontrolle

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

24

jeneuml fatale (neuml vjeshteumln e vonshme koheumln e dimrit etj)51 Praktikat e mira

ndeumlrkombeumltare keumlshillojneuml qeuml eumlshteuml meuml e reumlndeumlsishme teuml kryhen inspektime teknike

teuml automjeteve teuml meumldha sesa teuml kryhen inspektime teuml automjeteve teuml zakonshme

Ne kemi gjetur se peumlrjashtimi i mjeteve transportuese nga trafiku teuml cilat nuk i kaneuml

ploteumlsuar kriteret teknike eumlshteuml shumeuml i rralleuml Patrullimet qeuml rezultojneuml me identifikimin e

keumltyre kritereve kryesisht janeuml teuml fokusuara veteumlm neuml veprimet e peumlrbashkeumlta me zyrtareumlt e

MI-seuml Si pasojeuml policia e trafikut heziton52 qeuml teuml deumlrgojeuml jo veteumlm automjetet komerciale (teuml

meumldha) neuml kontrolle teuml veccedilanta teknike pa pranineuml e zyrtareumlve teuml MI-seuml dhe veteumlm

hereumlpashere eumlshteuml fokusuar neuml ekzaminimin e kushteve teknike teuml automjeteve (komerciale)

mbingarkimin e mjeteve transportuese etj

47 A peumlrdoren ndeumlshkimet siccedil duhet

Qeumlllimi i shumiceumls seuml funksioneve teuml kontrollit mund teuml peumlrshkruhet si parandalim dhe

identifikim teuml kundeumlrvajtjeve korrigjim teuml mangeumlsive etj Deri meuml tani jemi fokusuar

kryesisht mbi ateuml se si trsquoi parandalojmeuml meuml mireuml dhe trsquoi identifikojmeuml aksidentet e trafikut

Neuml keumlteuml pjeseuml do trsquoi japim disa informata mbi ateuml se si janeuml peumlrdorur ndeumlshkimet

Policia e trafikut aplikon ndeumlshkime teuml ndryshme Gjobat janeuml teuml ndara neuml dy grupe ato teuml

shqiptuara neuml raste teuml aksidenteve dhe ato teuml shqiptuara peumlr shkelje teuml trafikut - pa shkaktuar

aksidente Sipas natyreumls seuml ekzekutimit gjobat shqiptohen vareumlsisht prej pesheumls seuml vepreumls

ato qeuml janeuml teuml detyrueshme53 dhe duhet teuml paguhen menjeumlhereuml dhe ato qeuml duhet teuml

procedohen neuml gjykata Peumlr shkelje teuml vogla dhe teuml rralla teuml cilat nuk e rrezikojneuml neuml meumlnyreuml

teuml konsiderueshme sigurineuml e trafikut policeumlt e trafikut mund teuml japin veumlrejtje verbale apo

me shkrim Veumlrejtjet me shkrim neuml realitet nuk jepen

Numri i ndeumlshkimeve varet pjeseumlrisht nga prioritetet e policiseuml seuml trafikut Neumlse ata e

peumlrcaktojneuml si prioritet testimin peumlr alkool kjo zakonisht neumlnkupton se peumlrdoruesit zbulohen

dhe ndeumlshkohen Si teuml tilla neumlse njeuml prioritizim i veprimeve eumlshteuml demonstruar ndeumlshkimet

mund teuml jeneuml teuml lidhura drejtpeumlrdrejt me suksesin neuml parandalimin e aksidenteve

51 Sipas teuml dheumlnave teuml prezantuara nga PK-ja gjateuml vitit me automjetet e transportit publik ndodhin rreth 910

aksidente 52 Sipas DKRr me rastin e deumlrgimit teuml automjeteve neuml kontrolle teuml jashteumlzakonshme teknike shpenzimet neuml rast

se vetura rezulton teuml jeteuml neuml gjendje teuml rregullt i barteuml zyrtari policor qeuml e ka inicuar deumlrgimin Kjo dispoziteuml eumlshteuml e parapareuml neuml ligjin aktual

53 Gjoba teuml detyrueshme (mandatore) konsiderohen teuml gjitha gjobat nga 15-40 euro qeuml shqiptohen nga zyrtareumlt e policiseuml neuml vend teuml ngjarjes

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

25

Tabela 6 Numri dhe alokimi i gjobave teuml shqiptuara neuml 2012 dhe 2013

Llojet e gjobave 2012

Nr

2013

Nr

Ndryshimi

Mosrespektimi i shpejteumlsiseuml seuml kufizuar 89654 36 123956 43 38

Mosmbajtja e distanceumls 2213 1 2475 1 12

Drejtimi neumln ndikim teuml alkoolit 651 0 527 0 -19

Drejtimi i mjetit pa patenteuml 15061 6 16993 6 13

Mosrespektimi i shenjave teuml trafikut 16541 7 16122 6 -2

Manovrim i pasigurt me automjet 1308 1 1513 1 16

Kalimi i afatit teuml regjistrimit 15588 6 12510 4 -20

Parkimi i parregullt 26467 11 30767 11 16

Teuml tjera (ccedileumlshtje minore) 80305 32 82059 28 1

Totali 247788100 286922100 16

(Burimi PK)

Nga njeuml perspektiveuml e thjeshteuml e siguriseuml seuml trafikut duket sikurse njeuml prioritet mjaft i madh i

jepet faktoreumlve teuml uleumlt teuml rrezikut Meumlse gjysma e ndeumlshkimeve (meuml pak neuml vitin 2013)

mbulojneuml ccedileumlshtjet e profilit teuml uleumlt teuml rrezikut teuml aksidenteve teuml trafikut (si tabelat parkimi

dhe teuml tjera) ndeumlrsa pjesa tjeteumlr vlen peumlr faktoreumlt e rrezikut teuml larteuml dhe teuml meseumlm (si

shpejteumlsia alkooli distanca patenteuml-shoferi dhe shenjat e trafikut) Peumlr teuml qeneuml teuml paansheumlm

megjithateuml njeuml prioritet i madh dhe me sa duket i justifikuar i eumlshteuml dheumlneuml kontrollit teuml

shpejteumlsiseuml qeuml eumlshteuml njeuml shkak i zakonsheumlm peumlr aksidentet e trafikut

Gjateuml studimit teuml profilit teuml ndeumlshkimeve ne mund teuml shohim dy gjeumlra seuml pari ndryshime teuml

vogla neuml prioritete kaneuml ndodhur midis dy viteve dhe seuml dyti ndeumlshkimet reflektojneuml se

shumica e kontrolleve teuml faktoreumlve teuml rrezikut teuml larteuml nuk janeuml kryer nga aktivitete leumlvizeumlse

(neumlse do teuml kishte pasur meuml shumeuml aktivitete leumlvizeumlse ndoshta do teuml kishim pritur meuml shumeuml

gjoba peumlr mosmbajtjen e distanceumls dhe manovrim teuml pasigurt dhe shkelje tjera qeuml kaneuml teuml

beumljneuml me ngasjen)

Neumlse teuml dheumlnat e meumlsipeumlrme e pasqyrojneuml realitetin eumlshteuml e qarteuml se ngaseumlsit e automjeteve

shpeshhereuml tejkalojneuml kufizimet e shpejteumlsiseuml apo ngasin shumeuml shpejt

shpeshhereuml ngasin pa patenteuml

rralleumlhereuml janeuml teuml ndikuar nga alkooli ose narkotikeumlt

mbajneuml distanceumln me automjetet tjera

shpeshhereuml thyejneuml rregulla teuml vogla (parkingu etj)

Ritheksojmeuml neumlse kjo reflekton ploteumlsisht realitetin apo i reflekton prioritetet dhe pajisjet neuml

keumlto tre njeumlsi eumlshteuml e veumlshtireuml teuml thuhet me siguri Neuml njeuml kuptim meuml teuml gjereuml ndash peumlr teuml qeneuml meuml

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

26

teuml sakteuml ndash duhet teuml peumlrdoren edhe teuml dheumlnat nga sistemi i parapareuml i ldquopikeumlve negativerdquo qeuml

nuk eumlshteuml aplikuar deri meuml tani neuml meumlnyreuml peumlr teuml parandaluar recidivisteumlt nga peumlrseumlritjet e

shkeljeve Arsyet peumlrse sistemi nuk eumlshteuml duke u aplikuar janeuml teuml natyreumls teknike Teuml dy

institucionet (PK-ja dhe Gjykatat) kaneuml bazat e tyre individuale teuml teuml dheumlnave megjitheumlse ato

nuk janeuml teuml integruara dhe nuk komunikojneuml mes vete

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

27

5 Konkluzionet

Peumlrfundimi kryesor eumlshteuml se ka mjaft hapeumlsira peumlr peumlrmireumlsime peumlr ta beumlreuml policimin e

trafikut ploteumlsisht efektiv Policia e trafikut mund teuml beumljeuml edhe meuml shumeuml peumlr teuml peumlrmireumlsuar

aktivitetet e saj trsquoi peumlrdoreuml informatat neuml meumlnyreuml meuml efektive si dhe trsquoi planifikojeuml burimet

Kontrollet duket se janeuml pjeseumlrisht teuml bazuara neuml rrezikshmeumlri por cileumlsia e teuml dheumlnave nuk

lejon teuml theksojmeuml se policia e trafikut neuml Kosoveuml - neuml meumlnyreuml sistematike - eumlshteuml duke i kryer

kontrollet efektive neuml aspektin e vendeve dhe koheumls Ekzistojneuml ccedileumlshtje peumlr sa i peumlrket numrit

teuml policeumlve teuml trafikut qeuml operojneuml si dokumentohen veprimet analizohen dhe peumlrdoren peumlr

teuml meumlsuar dhe beumlreuml peumlrmireumlsime si dhe neuml ccedilrsquomeumlnyreuml menaxhohen ndeumlshkimet

Policia e trafikut nuk ka beumlreuml aq sa duhet peumlr trsquoi dizajnuar neuml meumlnyreuml efektive informatat

qeuml i nevojiten

Policia e trafikut mbledh ose ka qasje neuml teuml dheumlna peumlrkateumlse Hapa tjereuml shteseuml nevojiten qeuml

keumlto teuml dheumlna teuml beumlhen meuml teuml dobishme Teuml dheumlnat mbi aksidentet dhe pasojat e tyre mund teuml

strukturohen meuml mireuml dhe ekzistojneuml mundeumlsiteuml peumlr teuml zhvilluar shkeumlmbimin e informatave

me paleumlt e tjera teuml interesit Disa nga informatat mungojneuml siccedil janeuml raportimi performanceumls

dhe vlereumlsimi i rezultateve si dhe ka mangeumlsi neuml cileumlsineuml dhe konsistenceumln e dokumentacionit

Peumlrveccedil keumlsaj edhe meuml shumeuml mund teuml beumlhet peumlr trsquoi beumlreuml informatat transparente dhe teuml

disponueshme peumlr publikun

Policia e trafikut nuk i peumlrdor burimet e saj teuml informatave neuml meumlnyreuml ploteumlsisht efektive

Informatat ekzistuese mund teuml peumlrdoren neuml meumlnyreuml meuml efektive peumlr teuml mbeumlshtetur puneumln

operative Ato nuk peumlrdoren rregullisht peumlr analiza teuml detajuara ose peumlr teuml krahasuar dhe

vlereumlsuar qasjet dhe mjetet e ndryshme teuml peumlrdorura Teuml dheumlnat ekzistuese nuk janeuml

gjithmoneuml teuml trajtuara sa duhet neuml planifikimin operativ Analizat kryhen rralleumlhereuml nga

policia trafikut Kjo nga ana tjeteumlr dometheumlneuml se stimujt peumlr teuml meumlsuar dhe peumlr iniciativa teuml

reja janeuml teuml uleumlta Edhe neumlse ka vendime neuml nivelin rajonal ose lokal pak prej tyre lidhen

qarteuml me ndonjeuml analizeuml teuml kryer peumlr informata ekzistuese apo trsquoi referohen asaj Policia e

trafikut eumlshteuml mjaft mireuml e informuar mbi kushtet e rrugeumlve motin dhe peumlr ngjarjet e

ardhshme qeuml mund teuml shkaktojneuml probleme neuml trafik Por ekzistojneuml mundeumlsi peumlr teuml

peumlrmireumlsuar bashkeumlpunimin mes policiseuml lokale dhe rajonale dhe autoriteteve tjera OJQ-ve

hulumtuesve dhe qytetareumlve

Burimet nuk alokohen neuml meumlnyreuml efektive dhe nganjeumlhereuml mungojneuml mjete teuml

reumlndeumlsishme

Alokimi i burimeve nuk duket se ndjek njeuml model teuml qarteuml peumlr teuml tri njeumlsiteuml Numri i policeumlve

teuml trafikut nuk korrespondon me gjendjen neuml trafik - aksidentet e trafikut Eumlshteuml gjithashtu e

veumlshtireuml teuml shihet njeuml model i qarteuml peumlr alokimin e mjetevepajisjeve mes dhe brenda njeumlsive

Raporti mes numrit teuml policeumlve teuml trafikut dhe numrit teuml automjeteve radareumlve ose testeve teuml

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

28

alkoolit ndryshon neuml meumlnyreuml teuml konsiderueshme bie fjala Njeumlsia peumlr Kontrollin e

Autostradeumls ka meuml shumeuml automjete dhe policeuml sesa Njeumlsia e Prishtineumls ndash neuml raport me

numrin e aksidenteve

Peumlrveccedil keumlsaj njeumlsiteuml jo gjithmoneuml janeuml teuml pajisura siccedil duhet ndoneumlse disa pajisje teuml caktuara

dihet se janeuml kosto-efektive siccedil janeuml automjetet e pasheumlnuara kamerat dhe sistemet e radarit

Asnjeuml njeumlsi nuk ka pasur instrumente peumlr testimin e praniseuml seuml narkotikeumlve dhe veteumlm disa

kaneuml aparate peumlr testimin e alkoolit Alokimi i diskutuesheumlm i burimeve dhe mungesa e

mjeteve teuml reumlndeumlsishme janeuml faktoreuml qeuml pengojneuml efektivitetin (teuml bazuarit neuml rrezikshmeumlri

peumlrdorim kost-efektivdhe fleksibil teuml mjeteve) Neuml keumlteuml kontekst vlen teuml theksohet se rrugeumlt

neuml Kosoveuml nuk janeuml teuml pajisura me kamera teuml shpejteumlsiseuml keumlto kamera mund peumlrdoren peumlr teuml

zeumlvendeumlsuar disa nga aktivitetet meuml teuml kushtueshme teuml patrullimit

Nevoja peumlr teuml kryer detyra teuml tjera eumlshteuml njeuml faktor qeuml ndikon neuml disa njeumlsi meuml shumeuml se

neuml teuml tjerat

Policiseuml seuml trafikut nuk i lejohet gjithnjeuml teuml peumlrqendrohet neuml detyrat e tyre kryesore Policeumlt

nganjeumlhereuml - veccedilaneumlrisht neuml qytetet e meumldha - duhet teuml ndihmojneuml funksione teuml tjera brenda

forcave teuml policiseuml ose autoritete teuml tjera me sheumlrbime teuml ndryshme Kjo sigurisht ka pasoja

pozitive dhe negative Kjo mund teuml shihet si njeuml meumlnyreuml peumlr teuml peumlrdorur burimet neuml meumlnyreuml

fleksibile dhe efikase dhe peumlr trsquoi ofruar sheumlrbime teuml tjereumlve kur keumlto janeuml teuml nevojshme Nga

ana tjeteumlr kjo mund teuml pengojeuml gjithashtu efektivitetin e policiseuml seuml trafikut neuml kryerjen e

detyrave teuml tyre kryesore Disa nga keumlto probleme mund teuml reduktohen peumlrmes kritereve teuml

qarta planifikimit teuml peumlrmireumlsuar dhe bashkeumlpunimit meuml teuml ngushteuml mes njeumlsive teuml

ndryshme policore

Peumlr shkak teuml mungeseumls seuml dokumentacionit eumlshteuml e veumlshtireuml teuml thuhet qartas se teuml gjitha

kontrollet kryhen sistematikisht ose gjithnjeuml neuml vendet e duhura dhe neuml koheumln e duhur

Jo teuml gjitha njeumlsiteuml i regjistrojneuml vendet se ku janeuml kryer kontrollet Sipas mostreumls toneuml

NjRKRr-PR dhe NjKA i regjistrojneuml keumlto teuml dheumlna dhe keumlto njeumlsi kaneuml njeuml qasje teuml bazuar neuml

rrezik Shumica e kontrolleve (por jo teuml gjitha) kryhen neuml rrugeumlt apo vendet e duhura ku

rreziku peumlr aksidente eumlshteuml i larteuml Peumlr sa i peumlrket njeumlsiseuml tjeteumlr (NjRKRr-PE) nuk mund teuml

themi me siguri se cili eumlshteuml rezultati Bazuar neuml intervistat duket se sjellja eumlshteuml e ngjashme

por teuml dheumlnat neuml keumlteuml njeumlsi nuk janeuml teuml plota ose teuml besueshme

Gjetjet tona sugjerojneuml se kontrollet kryesore kryhen gjateuml diteumls Peumlrveccedilse teuml dheumlnat neuml

dispozicion nuk janeuml teuml mjaft teuml holleumlsishme sa peumlr teuml vlereumlsuar neumlse kontrollet kryhet

ploteumlsisht neuml koheumln e duhur Kur ne i studiuam meuml holleumlsisht teuml dheumlnat doli se koha e pikut

peumlr aksidente trafiku peumlrputhej faktikisht me koheumln kur patrullat e policiseuml seuml trafikut

peumlrfundoninfillonin ndeumlrrimet e tyre dhe rrjedhimisht nuk mund teuml ishin neuml vendet me

rrezik teuml larteuml

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

29

Shkurtimisht informatat neuml dispozicion nuk na e beumljneuml teuml lehteuml teuml kuptojmeuml se njeumlsiteuml

patrulluese neuml Kosoveuml i kryejneuml sistematikisht kontrollet efektive peumlr sa i peumlrket vendit dhe

koheumls

Policia e trafikut duhet meuml shumeuml teuml keteuml veumlmendje te ngasja e rrezikshme dhe gjithashtu

teuml kontrollojeuml standardet teknike teuml kamioneumlve dhe autobuseumlve

Kontrollet policore me teuml drejteuml i kushtojneuml shumeuml veumlmendje shpejteumlsiseuml por neuml teuml njeumljteumln

koheuml nuk i kushtohet veumlmendje e duhur aspekteve teuml tjera siccedil janeuml ngasja agresive dhe e

rrezikshme mosmbajtja e distanceumls ngasja neuml gjendje teuml dehur etj Fokusimi tek shpejteumlsia

shpjegohet me faktin se ajo me teuml veumlrteteuml eumlshteuml ndeumlr shkaqet kryesore teuml aksidenteve neuml

trafik por edhe sepse eumlshteuml njeuml lloj sjellje tradicionale dhe e lehteuml peumlr trsquou beumlreuml Mungesa e

kamerave dhe pajisjeve peumlr shpejteumlsineuml si dhe teuml analizave teuml duhura mbi shkaqet e

aksidenteve mund teuml jeteuml njeuml shpjegim tjeteumlr peumlr fokusimin te shpejteumlsia

Ashtu siccedil tregojneuml shumica e hulumtimeve - ne besojmeuml ndash se neuml peumlrgjitheumlsi eumlshteuml meuml efektive

teuml kontrollohen sjelljet e ngaseumlsve sesa automjetet Megjithateuml ka peumlrjashtime Kamioneumlt e

meumldhenj dhe autobuseumlt peumlrfshihen shpesh neuml aksidente trafiku me pasoja teuml meumldha Ne

kemi veumlrejtur se keumltyre automjeteve nuk iu kushtohet veumlmendja e duhur nga ana e policiseuml

seuml trafikut neuml disa njeumlsi Zakonisht kjo ka teuml beumljeuml me kushtet teknike teuml automjeteve teuml meumldha

komerciale siccedil eumlshteuml rasti neuml lidhje me mbingarkimin dhe mireumlmbajtjen

Ndeumlshkimet jo gjithhereuml aplikohen dhe menaxhohen siccedil duhet ndaj kundeumlrvajteumlsve

Policia e trafikut shpesh peumlrdoreuml gjoba teuml vogla si ndeumlshkime Ndeumlshkimet e tjera aplikohen

rralleuml peumlr dallim nga shumeuml vende teuml tjera Peumlr meuml tepeumlr shumica e gjobave shqiptohen

veteumlm peumlr njeuml numeumlr teuml kufizuar shkeljesh dhe nuk duket se e adresojneuml ndeumlshkimin e duhur

teuml bazuar neuml faktoreumlt e aksidenteve - siccedil janeuml mosmbajtja e distanceumls manovrimi i pasigurt

dhe pakujdesi teuml tjera neuml ngasje Moszbatimi i sistemit teuml ldquopikeumlve negativerdquo i ka motivuar

drejtpeumlrseumldrejti ngaseumlsit recidivisteuml peumlr teuml peumlrseumlritur kundeumlrvajtjet Neuml keumlteuml meumlnyreuml neuml

mungeseuml teuml qasjes parandaluese edhe ndeumlshkimet aplikohen mbi keumlteuml bazeuml

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

30

6 Rekomandimet

Peumlrvoja na tregon se numri i aksidenteve neuml trafik dhe pasojat e tyre mund teuml zvogeumllohen

Peumlr keumlteuml mund teuml nevojitet bashkeumlpunimi i ngushteuml mes autoriteteve peumlrgjegjeumlse njeuml sistem i

duhur informativ peumlrdorim efektiv i pajisjeve dhe menaxhim profesional dhe i bazuar neuml

rrezik neuml teuml gjitha nivelet

Ne rekomandojmeuml Drejtorin e Peumlrgjithsheumlm teuml Policiseuml seuml Kosoveumls qeuml

Teuml merr njeuml iniciativeuml peumlr peumlrmireumlsimin e sistemit ekzistues teuml informimit dhe ta beumljeuml

ateuml ploteumlsisht efektiv Po keumlshtu teuml konsiderojeuml futjen e njeuml baze gjitheumlpeumlrfshireumlse teuml teuml

dheumlnave duke ftuar paleumlt e ndryshme teuml interesit Peumlrfitimet nga ky mekanizeumlm do teuml

reflektonin neuml besueshmeumlrineuml e teuml dheumlnave si dhe peumlrdorimin e tyre neuml vendimet

strategjike dhe operative

Teuml peumlrmireumlsojeuml peumlrdorimin e teuml dheumlnave neuml meumlnyreuml qeuml teuml qarteumlsojeuml planifikimin vjetor

dhe teuml vendoseuml objektiva performance teuml qarta peumlr njeumlsi operative Kjo duhet teuml

peumlrfshijeuml analizeuml meuml teuml mireuml teuml teuml dheumlnave mbi aksidentet qeuml formojneuml njeuml pikeumlnisje

peumlr prioritetet dhe qasjet e reja neuml nivel operativ Kjo nga ana tjeteumlr e beumln teuml

reumlndeumlsishme qeuml policia e trafiku teuml nivel qendror teuml ngriteuml funksionet e duhura peumlr

monitorim dhe vlereumlsim

Teuml konsiderojeuml caktimin e meuml shumeuml politikave teuml policiseuml seuml trafikut dhe teuml ri-

konsiderojeuml alokimet ndeumlrmjet njeumlsive teuml ndryshme teuml policiseuml seuml trafikut

Teuml sigurojeuml se njeuml plan investimi peumlr pajisje kost-efektive eumlshteuml hartuar neuml njeuml

perspektiveuml teuml kornizeumls afat-mesme teuml shpenzimeve

Policia e trafikut teuml peumlrqendrohet seuml pari neuml detyrat e tyre kryesore parandalimi i

aksidenteve Ndihma peumlr funksionet e tjera teuml policiseuml dhe autoritetet tjera duhet teuml

planifikohet meuml mireuml neuml bashkeumlpunim me njeumlsiteuml e ndryshme policore Peumlr meuml tepeumlr

bashkeumlpunimi ndeumlrmjet funksioneve teuml ndryshme policore neuml nivel rajonal duhet teuml

peumlrmireumlsohet neuml meumlnyreuml qeuml teuml arrihet efikasitet meuml i larteuml neuml aktivitetet policore qeuml

ndeumlrlidhen me sistemin e trafikut

Teuml sigurohet qeuml aktivitetet e policiseuml seuml trafikut janeuml kryer neuml rrugeuml dhe vende

teumlrrezikshme Peumlr teuml qeneuml ploteumlsisht efektiv menaxhmenti lokal neuml fazeumln e

planifikimit duhet teuml prezantojeuml njeuml qasje fleksibile te ccedileumlshtja e orareve teuml puneumls etj

dhe

Teuml sigurohet qeuml policia e trafikut teuml peumlrqeumlndrohet edhe neuml sjelljet e tjera teuml ngaseumlsve

peumlrveccedilse te tejkalimi i kufizimit teuml shpejteumlsiseuml Njeuml qasje e planifikuar peumlr aktivitete teuml

peumlrforcuara policore neuml trafik duhet teuml merr prioritet teuml larteuml peumlr monitorimin e

sjelljes seuml ngaseumlsve (sikurse ngasja e rrezikshme mosmbajtja e distanceumls etj) Policia e

trafikut njeumlkoheumlsisht duhet teuml peumlrqendrohet meuml shumeuml neuml kriteret e automjeteve

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

31

komerciale (sidomos kamioneumlve dhe autobuseumlve) Masat e kujdesit teuml shtuar duhet teuml

zbatohen rregullisht nga ana e patrullave teuml trafikut

Gjithashtu ne rekomandojmeuml qeuml me qeumlllim teuml ngritjes seuml efektivitetit teuml ndeumlshkimeve gjobat

duhet teuml adresojneuml ndeumlshkimin e duhur bazuar neuml faktoreumlt e aksidenteve Sistemi i

ndeumlshkimeve duhet teuml peumlrmireumlsohet peumlrmes aplikimit teuml sistemit teuml pikeumlve negative Peumlr

trsquou peumlrballur me keumlteuml sfideuml neuml vendosjen e keumltij sistemi duhet teuml ndeumlrtohet bashkeumlpunimi

mes MPB-seuml dhe gjykatave

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

32

REFERENCAT

European Commission ldquoTowards a European road safety area policy orientations on road safety

2011-2020rdquo Brussels 2011

European Commission ldquoEuropean Transport Policy for 2010 Time to deciderdquo Brussels 2001

European Transport Safety Council (ETSC) Reducing Traffic Injuries Resulting From Excess and Inappropriate Speed Brussels 1995

European Transport Safety Council (ETSC) ldquoPolice enforcement strategies to reduce traffic casualties in Europerdquo Brussels 1999

European Transport Safety Council (ETSC) ldquoTransport safety performance indicatorsrdquo Brussels 2001

European Transport Safety Council (ETSC) Traffic Law Enforcement across the EU Brussels 2011

Organisation for Economic Co-Operation and Development (OECD) Safety on Roads - Whatrsquos The Vision 2002

Organisation for Economic Co-Operation and Development (OECD) Road Safety - Impact of New Technologies 2003

Organisation for Economic Co-Operation and Development (OECD) Towards Zero Ambitious Road Safety Targets and The Safe System Approach 2008

Rune Elvik Cost-Benefit Analyses of Police Enforcement ESCAPE 2001

ROSEBUD Road Safety and Environmental Benefit-Cost and Cost- Effectiveness Analysis for Use in Decision-Making 2003

World Health Organization (WHO) ldquoThe World Report on Road Traffic Injury Preventionrdquo Geneva 2004

World Health Organization (WHO) Global status report on road safety 2013 supporting a decade of action Geneva 2013

World Health Organization (WHO) Data systems a road safety manual for decision-makers and practitioners Geneva 2010

World Health Organization (WHO) ldquoSpeed management a road safety manual for decision-makers and practitionersrdquo Geneva 2008

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

33

SHTOJCA I

STRUKTURA ORGANIZATIVE E POLICISEuml SEuml KOSOVEumlS - NJEumlSITEuml E KOMUNIKACIONIT RRUGOR

Drejtoria e Peumlrgjithshme

Departamenti

peumlr Operacione

Departamenti

peumlr Kufi

Departamenti

peumlr Hetime

Departamenti

peumlr Mbeumlshtetje

Departamenti

peumlr Burime

Divizioni i Siguriseuml Publike

DR Prishtineuml

DR Pejeuml

DR Prizren

DR Gjilan

DR Ferizaj

DIVIZIONI I KOMUNIKACIONIT RRUGOR

DR Mitroviceuml

Njeumlsiteuml Rajonale teuml

Komunikacionit

Rrugor

Njeumlsia peumlr

Kontrollin e

Autostradeumls

Njeumlsia peumlr

menaxhimin e

materieve teuml

rrezikshme

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

34

SHTOJCA II

Qasshmeumlria e Policiseuml seuml Trafikut neuml informatat qeuml iu nevojiten peumlr planifikim operativ

Informatat peumlr planifikim operativ

Informata rreth faktoreumlve qeuml lidhen me aksidentet

Teuml dheumlna teuml dokumentuara qeuml tregojneuml nivelin e rrezikut Baza e krijuar e teuml dheumlnave peumlmes seuml secileumls policia e trafikut i identifikon faktoreumlt kryesoreuml teuml rrezikut neuml ateuml zoneuml

Faktori njeri

Faktori automjet

Vendndodhja e pikave teuml zeza

Kushtet atmosferike

Punimet neuml rrugeuml

Informata rreth pasojave teuml aksidenteve

Qasje neuml informata nga institucionet sheumlndeteumlsore dhe kompaniteuml e sigurimit

Informata rreth ngjarjevekushteve kurku mund teuml rriten rreziqet mund teuml rriten peumlr aksidente

Neuml meumlnyreuml qeuml teuml keteuml njeuml qasje teuml standardizuar peumlr informata lidhur me faktoreumlt e rrezikut peumlr zonat e rrezikut ndeumlr teuml tjera policia e trafikut duhet teuml keneuml informata rreth punimeve neuml rrugeuml dendeumlsiseuml seuml trafikut kushteve teuml motit MI dhe autoritet lokalekomunat duhet teuml peumlrfshihen

Informata rreth aktiviteteve teuml kryera nga policia e trafikut dhe ndeumlshkimeve teuml aplikuara

Informatat rreth monitorimitvlereumlsimit sistematik teuml sjelljeve neuml trafik aktivitetet e kryera teuml rezultojneuml me raportet e pas-operative

Teuml dheumlnat mbi aplikimin e ndeumlshkimeve ndaj kundeumlrvajteumlsve Numri i ndeumlshkimeveteuml leumlshuara duhet teuml beumlhet sipas ligjeve dhe rregullave teuml peumlrcaktuara Informatatnga gjykatat janeuml teuml nevojshme Informatatnga MPB rreth ngaseumlsve teuml ndeumlshkuar janeuml teumlnevojshme

Reagimi ndaj rezultateve teuml qasjeve dhe aktiviteteve teuml ndryshme

Peumlr teuml monitoruar performanceumln treguesit e aktiviteteve duhet miratuar Teuml dheumlnat qeuml do teuml mblidhen peumlrfshijneuml numrin e peumlrgjithsheumlm teuml kontrolleve teuml kryera numrin e ngaseumlsve teuml kontrolluar periudhat e ndryshme qeuml duhet teuml krahasohen etj

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

35

SHTOJCA III

Tabela 7 Numri i policeumlve teuml trafikut neumlpeumlr njeumlsi ndash gjateuml viteve

2010 2011 2012 2013 2014

NjKA 27 32 40

NjRKRr Prishtineuml 162 156 147 125 103

NjRKRr Gjilan 69 61 61 62 63

NjRKRr Ferizaj 59 55 54 54 54

NjRKRr Prizren 74 80 78 67 61

NjRKRr Pejeuml 88 91 90 83 83

NjRKRr Mitroviceuml Jug 71 71 72 57 58

NjRKRr Mitroviceuml Veri 27 44

Gjitheumlsej 523 514 529 507 506

(Burimi PK)

Tabela 8 Numri i aksidentevendeumlshkimeve 2010 -2014

Vitet 2010 2011 2012 2013 2014 Total

Aksidente fatale 158 130 116 104 111 619

Persona teuml vdekur 175 157 121 119 127 699

Aksidente me leumlndime 4326 4490 4555 4960 4876 23207

Persona teuml leumlnduar 7730 8321 8561 9817 9713 44142

Aksidente me deumlmemateriale 12594 13338 14044 13878 10333 64187

Aksidente lsquoGodit dhe ikrsquo 952 930 1039 1012 980 4913

Gjitheumlsej aksidente 18030 18888 19754 19954 16300 92926

Tiketa (Gjoba) 254849 276897 247788 286922 319332 1386556

(Burimi PK)

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

36

Tabela 9 Teuml dheumlnat rreth aksidenteve fatale dhe personave teuml vdekur sipas rajoneve (janar ndash

dhjetor 2013)

2013 Prishtineuml Mitroviceuml Pejeuml Prizren Ferizaj Gjilan Autostradeuml Total

Aksidfatale 35 9 26 12 10 10 2 104

Teuml vdekur 40 12 33 12 10 10 2 119

(Burimi PK)

Diagrami 1 Veprimet e ngaseumlsve si faktoreuml kontribues teuml aksidenteve (2013)

Diagrami 2 Aksidentet sipas pjeseumls seuml rrugeumls (2013)

0 500 1000 1500 2000 2500 3000 3500 4000 4500 5000

Manipulimi i pasigurt

Mosmbajtja e distanceumls

Mospeumlrshtatja e shpejteumlsiseuml

Kyqje e pasigurteuml neuml rrugeuml

Ndeumlrrim i shiritave

Kthim leumlvizje prapa

Mosrespektim i peumlrpareumlsiseuml seuml kalimit

Anashkalimtejlakim i parregullt

Tejkalim i shpejteumlsiseuml seuml kufizuar

0 2000 4000 6000 8000

10000 12000 14000 16000

2012

2013

Page 29: Raporti_-_Policia_e_Trafikut_220406.pdf

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

23

Foto 2 Pika ndaluese e vendosur nga patrulla tjeteumlr policore peumlr trsquoi ndaluar ngaseumlsit e

identifikuar meuml pareuml

Gjateuml intervistave me zyrtareumlt e policiseuml seuml trafikut kuptuam se peumlrveccedil faktorit shpejteumlsi

shumica e patrullave neuml meumlnyreuml rutinore fokusohen neuml ccedileumlshtjet si dritat rripat e siguriseuml

peumlrdorimi i telefonave celulareuml patentat e ngasjes etj peumlrveccedilse teuml peumlrqendrohen meuml shumeuml

neuml faktoreumlt qeuml janeuml teuml lidhur drejtpeumlrdrejt me aksidentet e trafikut sikurse sjelljet e

rrezikshme ngasja agresive ose e pasigurt Kjo neve na tregon se zakonet e krijuara apo

rutina ende luajneuml rol meuml teuml reumlndeumlsisheumlm peumlr policineuml e trafikut gjateuml kryerjeve seuml detyrave teuml

veta Ky nuk eumlshteuml argument kundeumlr peumlr shembull kontrollimit teuml patenteuml-shoferit por ky

eumlshteuml veteumlm njeuml argument kundeumlr asaj qeuml teuml mos beumlhet neuml meumlnyreuml rutinore

Neuml fakt ne nuk kemi gjetur

ndonjeuml fleteuml-patrulluese qeuml teumlreumlsisht peumlrshkruan detyrat qeuml duhet teuml ndeumlrmerren nga

njeumlsiteuml patrulluese e qeuml ndeumlrlidhen me sjelljet e rrezikshme50

ndonjeuml regjisteumlr neuml lidhje me llojet e automjeteve teuml peumlrfshira neuml aksidente Eumlshteuml e

njohur se automjetet sportive dhe taksiste kaneuml prirje teuml jeneuml teuml peumlrfshira neuml aksidente

meuml shumeuml sesa automjetet tjera Si rrjedhojeuml informatat e tilla mund ta ndihmojneuml

policineuml e trafikut qeuml teuml jeteuml meuml shumeuml e fokusuar gjateuml puneumls seuml tyre dhe

se inspektimet teknike janeuml peumlrkushtuar neuml veccedilanti ndaj automjeteve teuml meumldha (si

gomave prishjeve dhe ngarkesave) gjateuml periudhave kur deumlshtimet e tilla mund teuml

50 Fleteuml-patrullimi eumlshteuml njeuml dokument udheumlzues-regjistrues me aneuml teuml cilit njeumlsiteuml patrulluese janeuml teuml pajisura peumlr

teuml kryer kontrolle

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

24

jeneuml fatale (neuml vjeshteumln e vonshme koheumln e dimrit etj)51 Praktikat e mira

ndeumlrkombeumltare keumlshillojneuml qeuml eumlshteuml meuml e reumlndeumlsishme teuml kryhen inspektime teknike

teuml automjeteve teuml meumldha sesa teuml kryhen inspektime teuml automjeteve teuml zakonshme

Ne kemi gjetur se peumlrjashtimi i mjeteve transportuese nga trafiku teuml cilat nuk i kaneuml

ploteumlsuar kriteret teknike eumlshteuml shumeuml i rralleuml Patrullimet qeuml rezultojneuml me identifikimin e

keumltyre kritereve kryesisht janeuml teuml fokusuara veteumlm neuml veprimet e peumlrbashkeumlta me zyrtareumlt e

MI-seuml Si pasojeuml policia e trafikut heziton52 qeuml teuml deumlrgojeuml jo veteumlm automjetet komerciale (teuml

meumldha) neuml kontrolle teuml veccedilanta teknike pa pranineuml e zyrtareumlve teuml MI-seuml dhe veteumlm

hereumlpashere eumlshteuml fokusuar neuml ekzaminimin e kushteve teknike teuml automjeteve (komerciale)

mbingarkimin e mjeteve transportuese etj

47 A peumlrdoren ndeumlshkimet siccedil duhet

Qeumlllimi i shumiceumls seuml funksioneve teuml kontrollit mund teuml peumlrshkruhet si parandalim dhe

identifikim teuml kundeumlrvajtjeve korrigjim teuml mangeumlsive etj Deri meuml tani jemi fokusuar

kryesisht mbi ateuml se si trsquoi parandalojmeuml meuml mireuml dhe trsquoi identifikojmeuml aksidentet e trafikut

Neuml keumlteuml pjeseuml do trsquoi japim disa informata mbi ateuml se si janeuml peumlrdorur ndeumlshkimet

Policia e trafikut aplikon ndeumlshkime teuml ndryshme Gjobat janeuml teuml ndara neuml dy grupe ato teuml

shqiptuara neuml raste teuml aksidenteve dhe ato teuml shqiptuara peumlr shkelje teuml trafikut - pa shkaktuar

aksidente Sipas natyreumls seuml ekzekutimit gjobat shqiptohen vareumlsisht prej pesheumls seuml vepreumls

ato qeuml janeuml teuml detyrueshme53 dhe duhet teuml paguhen menjeumlhereuml dhe ato qeuml duhet teuml

procedohen neuml gjykata Peumlr shkelje teuml vogla dhe teuml rralla teuml cilat nuk e rrezikojneuml neuml meumlnyreuml

teuml konsiderueshme sigurineuml e trafikut policeumlt e trafikut mund teuml japin veumlrejtje verbale apo

me shkrim Veumlrejtjet me shkrim neuml realitet nuk jepen

Numri i ndeumlshkimeve varet pjeseumlrisht nga prioritetet e policiseuml seuml trafikut Neumlse ata e

peumlrcaktojneuml si prioritet testimin peumlr alkool kjo zakonisht neumlnkupton se peumlrdoruesit zbulohen

dhe ndeumlshkohen Si teuml tilla neumlse njeuml prioritizim i veprimeve eumlshteuml demonstruar ndeumlshkimet

mund teuml jeneuml teuml lidhura drejtpeumlrdrejt me suksesin neuml parandalimin e aksidenteve

51 Sipas teuml dheumlnave teuml prezantuara nga PK-ja gjateuml vitit me automjetet e transportit publik ndodhin rreth 910

aksidente 52 Sipas DKRr me rastin e deumlrgimit teuml automjeteve neuml kontrolle teuml jashteumlzakonshme teknike shpenzimet neuml rast

se vetura rezulton teuml jeteuml neuml gjendje teuml rregullt i barteuml zyrtari policor qeuml e ka inicuar deumlrgimin Kjo dispoziteuml eumlshteuml e parapareuml neuml ligjin aktual

53 Gjoba teuml detyrueshme (mandatore) konsiderohen teuml gjitha gjobat nga 15-40 euro qeuml shqiptohen nga zyrtareumlt e policiseuml neuml vend teuml ngjarjes

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

25

Tabela 6 Numri dhe alokimi i gjobave teuml shqiptuara neuml 2012 dhe 2013

Llojet e gjobave 2012

Nr

2013

Nr

Ndryshimi

Mosrespektimi i shpejteumlsiseuml seuml kufizuar 89654 36 123956 43 38

Mosmbajtja e distanceumls 2213 1 2475 1 12

Drejtimi neumln ndikim teuml alkoolit 651 0 527 0 -19

Drejtimi i mjetit pa patenteuml 15061 6 16993 6 13

Mosrespektimi i shenjave teuml trafikut 16541 7 16122 6 -2

Manovrim i pasigurt me automjet 1308 1 1513 1 16

Kalimi i afatit teuml regjistrimit 15588 6 12510 4 -20

Parkimi i parregullt 26467 11 30767 11 16

Teuml tjera (ccedileumlshtje minore) 80305 32 82059 28 1

Totali 247788100 286922100 16

(Burimi PK)

Nga njeuml perspektiveuml e thjeshteuml e siguriseuml seuml trafikut duket sikurse njeuml prioritet mjaft i madh i

jepet faktoreumlve teuml uleumlt teuml rrezikut Meumlse gjysma e ndeumlshkimeve (meuml pak neuml vitin 2013)

mbulojneuml ccedileumlshtjet e profilit teuml uleumlt teuml rrezikut teuml aksidenteve teuml trafikut (si tabelat parkimi

dhe teuml tjera) ndeumlrsa pjesa tjeteumlr vlen peumlr faktoreumlt e rrezikut teuml larteuml dhe teuml meseumlm (si

shpejteumlsia alkooli distanca patenteuml-shoferi dhe shenjat e trafikut) Peumlr teuml qeneuml teuml paansheumlm

megjithateuml njeuml prioritet i madh dhe me sa duket i justifikuar i eumlshteuml dheumlneuml kontrollit teuml

shpejteumlsiseuml qeuml eumlshteuml njeuml shkak i zakonsheumlm peumlr aksidentet e trafikut

Gjateuml studimit teuml profilit teuml ndeumlshkimeve ne mund teuml shohim dy gjeumlra seuml pari ndryshime teuml

vogla neuml prioritete kaneuml ndodhur midis dy viteve dhe seuml dyti ndeumlshkimet reflektojneuml se

shumica e kontrolleve teuml faktoreumlve teuml rrezikut teuml larteuml nuk janeuml kryer nga aktivitete leumlvizeumlse

(neumlse do teuml kishte pasur meuml shumeuml aktivitete leumlvizeumlse ndoshta do teuml kishim pritur meuml shumeuml

gjoba peumlr mosmbajtjen e distanceumls dhe manovrim teuml pasigurt dhe shkelje tjera qeuml kaneuml teuml

beumljneuml me ngasjen)

Neumlse teuml dheumlnat e meumlsipeumlrme e pasqyrojneuml realitetin eumlshteuml e qarteuml se ngaseumlsit e automjeteve

shpeshhereuml tejkalojneuml kufizimet e shpejteumlsiseuml apo ngasin shumeuml shpejt

shpeshhereuml ngasin pa patenteuml

rralleumlhereuml janeuml teuml ndikuar nga alkooli ose narkotikeumlt

mbajneuml distanceumln me automjetet tjera

shpeshhereuml thyejneuml rregulla teuml vogla (parkingu etj)

Ritheksojmeuml neumlse kjo reflekton ploteumlsisht realitetin apo i reflekton prioritetet dhe pajisjet neuml

keumlto tre njeumlsi eumlshteuml e veumlshtireuml teuml thuhet me siguri Neuml njeuml kuptim meuml teuml gjereuml ndash peumlr teuml qeneuml meuml

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

26

teuml sakteuml ndash duhet teuml peumlrdoren edhe teuml dheumlnat nga sistemi i parapareuml i ldquopikeumlve negativerdquo qeuml

nuk eumlshteuml aplikuar deri meuml tani neuml meumlnyreuml peumlr teuml parandaluar recidivisteumlt nga peumlrseumlritjet e

shkeljeve Arsyet peumlrse sistemi nuk eumlshteuml duke u aplikuar janeuml teuml natyreumls teknike Teuml dy

institucionet (PK-ja dhe Gjykatat) kaneuml bazat e tyre individuale teuml teuml dheumlnave megjitheumlse ato

nuk janeuml teuml integruara dhe nuk komunikojneuml mes vete

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

27

5 Konkluzionet

Peumlrfundimi kryesor eumlshteuml se ka mjaft hapeumlsira peumlr peumlrmireumlsime peumlr ta beumlreuml policimin e

trafikut ploteumlsisht efektiv Policia e trafikut mund teuml beumljeuml edhe meuml shumeuml peumlr teuml peumlrmireumlsuar

aktivitetet e saj trsquoi peumlrdoreuml informatat neuml meumlnyreuml meuml efektive si dhe trsquoi planifikojeuml burimet

Kontrollet duket se janeuml pjeseumlrisht teuml bazuara neuml rrezikshmeumlri por cileumlsia e teuml dheumlnave nuk

lejon teuml theksojmeuml se policia e trafikut neuml Kosoveuml - neuml meumlnyreuml sistematike - eumlshteuml duke i kryer

kontrollet efektive neuml aspektin e vendeve dhe koheumls Ekzistojneuml ccedileumlshtje peumlr sa i peumlrket numrit

teuml policeumlve teuml trafikut qeuml operojneuml si dokumentohen veprimet analizohen dhe peumlrdoren peumlr

teuml meumlsuar dhe beumlreuml peumlrmireumlsime si dhe neuml ccedilrsquomeumlnyreuml menaxhohen ndeumlshkimet

Policia e trafikut nuk ka beumlreuml aq sa duhet peumlr trsquoi dizajnuar neuml meumlnyreuml efektive informatat

qeuml i nevojiten

Policia e trafikut mbledh ose ka qasje neuml teuml dheumlna peumlrkateumlse Hapa tjereuml shteseuml nevojiten qeuml

keumlto teuml dheumlna teuml beumlhen meuml teuml dobishme Teuml dheumlnat mbi aksidentet dhe pasojat e tyre mund teuml

strukturohen meuml mireuml dhe ekzistojneuml mundeumlsiteuml peumlr teuml zhvilluar shkeumlmbimin e informatave

me paleumlt e tjera teuml interesit Disa nga informatat mungojneuml siccedil janeuml raportimi performanceumls

dhe vlereumlsimi i rezultateve si dhe ka mangeumlsi neuml cileumlsineuml dhe konsistenceumln e dokumentacionit

Peumlrveccedil keumlsaj edhe meuml shumeuml mund teuml beumlhet peumlr trsquoi beumlreuml informatat transparente dhe teuml

disponueshme peumlr publikun

Policia e trafikut nuk i peumlrdor burimet e saj teuml informatave neuml meumlnyreuml ploteumlsisht efektive

Informatat ekzistuese mund teuml peumlrdoren neuml meumlnyreuml meuml efektive peumlr teuml mbeumlshtetur puneumln

operative Ato nuk peumlrdoren rregullisht peumlr analiza teuml detajuara ose peumlr teuml krahasuar dhe

vlereumlsuar qasjet dhe mjetet e ndryshme teuml peumlrdorura Teuml dheumlnat ekzistuese nuk janeuml

gjithmoneuml teuml trajtuara sa duhet neuml planifikimin operativ Analizat kryhen rralleumlhereuml nga

policia trafikut Kjo nga ana tjeteumlr dometheumlneuml se stimujt peumlr teuml meumlsuar dhe peumlr iniciativa teuml

reja janeuml teuml uleumlta Edhe neumlse ka vendime neuml nivelin rajonal ose lokal pak prej tyre lidhen

qarteuml me ndonjeuml analizeuml teuml kryer peumlr informata ekzistuese apo trsquoi referohen asaj Policia e

trafikut eumlshteuml mjaft mireuml e informuar mbi kushtet e rrugeumlve motin dhe peumlr ngjarjet e

ardhshme qeuml mund teuml shkaktojneuml probleme neuml trafik Por ekzistojneuml mundeumlsi peumlr teuml

peumlrmireumlsuar bashkeumlpunimin mes policiseuml lokale dhe rajonale dhe autoriteteve tjera OJQ-ve

hulumtuesve dhe qytetareumlve

Burimet nuk alokohen neuml meumlnyreuml efektive dhe nganjeumlhereuml mungojneuml mjete teuml

reumlndeumlsishme

Alokimi i burimeve nuk duket se ndjek njeuml model teuml qarteuml peumlr teuml tri njeumlsiteuml Numri i policeumlve

teuml trafikut nuk korrespondon me gjendjen neuml trafik - aksidentet e trafikut Eumlshteuml gjithashtu e

veumlshtireuml teuml shihet njeuml model i qarteuml peumlr alokimin e mjetevepajisjeve mes dhe brenda njeumlsive

Raporti mes numrit teuml policeumlve teuml trafikut dhe numrit teuml automjeteve radareumlve ose testeve teuml

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

28

alkoolit ndryshon neuml meumlnyreuml teuml konsiderueshme bie fjala Njeumlsia peumlr Kontrollin e

Autostradeumls ka meuml shumeuml automjete dhe policeuml sesa Njeumlsia e Prishtineumls ndash neuml raport me

numrin e aksidenteve

Peumlrveccedil keumlsaj njeumlsiteuml jo gjithmoneuml janeuml teuml pajisura siccedil duhet ndoneumlse disa pajisje teuml caktuara

dihet se janeuml kosto-efektive siccedil janeuml automjetet e pasheumlnuara kamerat dhe sistemet e radarit

Asnjeuml njeumlsi nuk ka pasur instrumente peumlr testimin e praniseuml seuml narkotikeumlve dhe veteumlm disa

kaneuml aparate peumlr testimin e alkoolit Alokimi i diskutuesheumlm i burimeve dhe mungesa e

mjeteve teuml reumlndeumlsishme janeuml faktoreuml qeuml pengojneuml efektivitetin (teuml bazuarit neuml rrezikshmeumlri

peumlrdorim kost-efektivdhe fleksibil teuml mjeteve) Neuml keumlteuml kontekst vlen teuml theksohet se rrugeumlt

neuml Kosoveuml nuk janeuml teuml pajisura me kamera teuml shpejteumlsiseuml keumlto kamera mund peumlrdoren peumlr teuml

zeumlvendeumlsuar disa nga aktivitetet meuml teuml kushtueshme teuml patrullimit

Nevoja peumlr teuml kryer detyra teuml tjera eumlshteuml njeuml faktor qeuml ndikon neuml disa njeumlsi meuml shumeuml se

neuml teuml tjerat

Policiseuml seuml trafikut nuk i lejohet gjithnjeuml teuml peumlrqendrohet neuml detyrat e tyre kryesore Policeumlt

nganjeumlhereuml - veccedilaneumlrisht neuml qytetet e meumldha - duhet teuml ndihmojneuml funksione teuml tjera brenda

forcave teuml policiseuml ose autoritete teuml tjera me sheumlrbime teuml ndryshme Kjo sigurisht ka pasoja

pozitive dhe negative Kjo mund teuml shihet si njeuml meumlnyreuml peumlr teuml peumlrdorur burimet neuml meumlnyreuml

fleksibile dhe efikase dhe peumlr trsquoi ofruar sheumlrbime teuml tjereumlve kur keumlto janeuml teuml nevojshme Nga

ana tjeteumlr kjo mund teuml pengojeuml gjithashtu efektivitetin e policiseuml seuml trafikut neuml kryerjen e

detyrave teuml tyre kryesore Disa nga keumlto probleme mund teuml reduktohen peumlrmes kritereve teuml

qarta planifikimit teuml peumlrmireumlsuar dhe bashkeumlpunimit meuml teuml ngushteuml mes njeumlsive teuml

ndryshme policore

Peumlr shkak teuml mungeseumls seuml dokumentacionit eumlshteuml e veumlshtireuml teuml thuhet qartas se teuml gjitha

kontrollet kryhen sistematikisht ose gjithnjeuml neuml vendet e duhura dhe neuml koheumln e duhur

Jo teuml gjitha njeumlsiteuml i regjistrojneuml vendet se ku janeuml kryer kontrollet Sipas mostreumls toneuml

NjRKRr-PR dhe NjKA i regjistrojneuml keumlto teuml dheumlna dhe keumlto njeumlsi kaneuml njeuml qasje teuml bazuar neuml

rrezik Shumica e kontrolleve (por jo teuml gjitha) kryhen neuml rrugeumlt apo vendet e duhura ku

rreziku peumlr aksidente eumlshteuml i larteuml Peumlr sa i peumlrket njeumlsiseuml tjeteumlr (NjRKRr-PE) nuk mund teuml

themi me siguri se cili eumlshteuml rezultati Bazuar neuml intervistat duket se sjellja eumlshteuml e ngjashme

por teuml dheumlnat neuml keumlteuml njeumlsi nuk janeuml teuml plota ose teuml besueshme

Gjetjet tona sugjerojneuml se kontrollet kryesore kryhen gjateuml diteumls Peumlrveccedilse teuml dheumlnat neuml

dispozicion nuk janeuml teuml mjaft teuml holleumlsishme sa peumlr teuml vlereumlsuar neumlse kontrollet kryhet

ploteumlsisht neuml koheumln e duhur Kur ne i studiuam meuml holleumlsisht teuml dheumlnat doli se koha e pikut

peumlr aksidente trafiku peumlrputhej faktikisht me koheumln kur patrullat e policiseuml seuml trafikut

peumlrfundoninfillonin ndeumlrrimet e tyre dhe rrjedhimisht nuk mund teuml ishin neuml vendet me

rrezik teuml larteuml

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

29

Shkurtimisht informatat neuml dispozicion nuk na e beumljneuml teuml lehteuml teuml kuptojmeuml se njeumlsiteuml

patrulluese neuml Kosoveuml i kryejneuml sistematikisht kontrollet efektive peumlr sa i peumlrket vendit dhe

koheumls

Policia e trafikut duhet meuml shumeuml teuml keteuml veumlmendje te ngasja e rrezikshme dhe gjithashtu

teuml kontrollojeuml standardet teknike teuml kamioneumlve dhe autobuseumlve

Kontrollet policore me teuml drejteuml i kushtojneuml shumeuml veumlmendje shpejteumlsiseuml por neuml teuml njeumljteumln

koheuml nuk i kushtohet veumlmendje e duhur aspekteve teuml tjera siccedil janeuml ngasja agresive dhe e

rrezikshme mosmbajtja e distanceumls ngasja neuml gjendje teuml dehur etj Fokusimi tek shpejteumlsia

shpjegohet me faktin se ajo me teuml veumlrteteuml eumlshteuml ndeumlr shkaqet kryesore teuml aksidenteve neuml

trafik por edhe sepse eumlshteuml njeuml lloj sjellje tradicionale dhe e lehteuml peumlr trsquou beumlreuml Mungesa e

kamerave dhe pajisjeve peumlr shpejteumlsineuml si dhe teuml analizave teuml duhura mbi shkaqet e

aksidenteve mund teuml jeteuml njeuml shpjegim tjeteumlr peumlr fokusimin te shpejteumlsia

Ashtu siccedil tregojneuml shumica e hulumtimeve - ne besojmeuml ndash se neuml peumlrgjitheumlsi eumlshteuml meuml efektive

teuml kontrollohen sjelljet e ngaseumlsve sesa automjetet Megjithateuml ka peumlrjashtime Kamioneumlt e

meumldhenj dhe autobuseumlt peumlrfshihen shpesh neuml aksidente trafiku me pasoja teuml meumldha Ne

kemi veumlrejtur se keumltyre automjeteve nuk iu kushtohet veumlmendja e duhur nga ana e policiseuml

seuml trafikut neuml disa njeumlsi Zakonisht kjo ka teuml beumljeuml me kushtet teknike teuml automjeteve teuml meumldha

komerciale siccedil eumlshteuml rasti neuml lidhje me mbingarkimin dhe mireumlmbajtjen

Ndeumlshkimet jo gjithhereuml aplikohen dhe menaxhohen siccedil duhet ndaj kundeumlrvajteumlsve

Policia e trafikut shpesh peumlrdoreuml gjoba teuml vogla si ndeumlshkime Ndeumlshkimet e tjera aplikohen

rralleuml peumlr dallim nga shumeuml vende teuml tjera Peumlr meuml tepeumlr shumica e gjobave shqiptohen

veteumlm peumlr njeuml numeumlr teuml kufizuar shkeljesh dhe nuk duket se e adresojneuml ndeumlshkimin e duhur

teuml bazuar neuml faktoreumlt e aksidenteve - siccedil janeuml mosmbajtja e distanceumls manovrimi i pasigurt

dhe pakujdesi teuml tjera neuml ngasje Moszbatimi i sistemit teuml ldquopikeumlve negativerdquo i ka motivuar

drejtpeumlrseumldrejti ngaseumlsit recidivisteuml peumlr teuml peumlrseumlritur kundeumlrvajtjet Neuml keumlteuml meumlnyreuml neuml

mungeseuml teuml qasjes parandaluese edhe ndeumlshkimet aplikohen mbi keumlteuml bazeuml

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

30

6 Rekomandimet

Peumlrvoja na tregon se numri i aksidenteve neuml trafik dhe pasojat e tyre mund teuml zvogeumllohen

Peumlr keumlteuml mund teuml nevojitet bashkeumlpunimi i ngushteuml mes autoriteteve peumlrgjegjeumlse njeuml sistem i

duhur informativ peumlrdorim efektiv i pajisjeve dhe menaxhim profesional dhe i bazuar neuml

rrezik neuml teuml gjitha nivelet

Ne rekomandojmeuml Drejtorin e Peumlrgjithsheumlm teuml Policiseuml seuml Kosoveumls qeuml

Teuml merr njeuml iniciativeuml peumlr peumlrmireumlsimin e sistemit ekzistues teuml informimit dhe ta beumljeuml

ateuml ploteumlsisht efektiv Po keumlshtu teuml konsiderojeuml futjen e njeuml baze gjitheumlpeumlrfshireumlse teuml teuml

dheumlnave duke ftuar paleumlt e ndryshme teuml interesit Peumlrfitimet nga ky mekanizeumlm do teuml

reflektonin neuml besueshmeumlrineuml e teuml dheumlnave si dhe peumlrdorimin e tyre neuml vendimet

strategjike dhe operative

Teuml peumlrmireumlsojeuml peumlrdorimin e teuml dheumlnave neuml meumlnyreuml qeuml teuml qarteumlsojeuml planifikimin vjetor

dhe teuml vendoseuml objektiva performance teuml qarta peumlr njeumlsi operative Kjo duhet teuml

peumlrfshijeuml analizeuml meuml teuml mireuml teuml teuml dheumlnave mbi aksidentet qeuml formojneuml njeuml pikeumlnisje

peumlr prioritetet dhe qasjet e reja neuml nivel operativ Kjo nga ana tjeteumlr e beumln teuml

reumlndeumlsishme qeuml policia e trafiku teuml nivel qendror teuml ngriteuml funksionet e duhura peumlr

monitorim dhe vlereumlsim

Teuml konsiderojeuml caktimin e meuml shumeuml politikave teuml policiseuml seuml trafikut dhe teuml ri-

konsiderojeuml alokimet ndeumlrmjet njeumlsive teuml ndryshme teuml policiseuml seuml trafikut

Teuml sigurojeuml se njeuml plan investimi peumlr pajisje kost-efektive eumlshteuml hartuar neuml njeuml

perspektiveuml teuml kornizeumls afat-mesme teuml shpenzimeve

Policia e trafikut teuml peumlrqendrohet seuml pari neuml detyrat e tyre kryesore parandalimi i

aksidenteve Ndihma peumlr funksionet e tjera teuml policiseuml dhe autoritetet tjera duhet teuml

planifikohet meuml mireuml neuml bashkeumlpunim me njeumlsiteuml e ndryshme policore Peumlr meuml tepeumlr

bashkeumlpunimi ndeumlrmjet funksioneve teuml ndryshme policore neuml nivel rajonal duhet teuml

peumlrmireumlsohet neuml meumlnyreuml qeuml teuml arrihet efikasitet meuml i larteuml neuml aktivitetet policore qeuml

ndeumlrlidhen me sistemin e trafikut

Teuml sigurohet qeuml aktivitetet e policiseuml seuml trafikut janeuml kryer neuml rrugeuml dhe vende

teumlrrezikshme Peumlr teuml qeneuml ploteumlsisht efektiv menaxhmenti lokal neuml fazeumln e

planifikimit duhet teuml prezantojeuml njeuml qasje fleksibile te ccedileumlshtja e orareve teuml puneumls etj

dhe

Teuml sigurohet qeuml policia e trafikut teuml peumlrqeumlndrohet edhe neuml sjelljet e tjera teuml ngaseumlsve

peumlrveccedilse te tejkalimi i kufizimit teuml shpejteumlsiseuml Njeuml qasje e planifikuar peumlr aktivitete teuml

peumlrforcuara policore neuml trafik duhet teuml merr prioritet teuml larteuml peumlr monitorimin e

sjelljes seuml ngaseumlsve (sikurse ngasja e rrezikshme mosmbajtja e distanceumls etj) Policia e

trafikut njeumlkoheumlsisht duhet teuml peumlrqendrohet meuml shumeuml neuml kriteret e automjeteve

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

31

komerciale (sidomos kamioneumlve dhe autobuseumlve) Masat e kujdesit teuml shtuar duhet teuml

zbatohen rregullisht nga ana e patrullave teuml trafikut

Gjithashtu ne rekomandojmeuml qeuml me qeumlllim teuml ngritjes seuml efektivitetit teuml ndeumlshkimeve gjobat

duhet teuml adresojneuml ndeumlshkimin e duhur bazuar neuml faktoreumlt e aksidenteve Sistemi i

ndeumlshkimeve duhet teuml peumlrmireumlsohet peumlrmes aplikimit teuml sistemit teuml pikeumlve negative Peumlr

trsquou peumlrballur me keumlteuml sfideuml neuml vendosjen e keumltij sistemi duhet teuml ndeumlrtohet bashkeumlpunimi

mes MPB-seuml dhe gjykatave

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

32

REFERENCAT

European Commission ldquoTowards a European road safety area policy orientations on road safety

2011-2020rdquo Brussels 2011

European Commission ldquoEuropean Transport Policy for 2010 Time to deciderdquo Brussels 2001

European Transport Safety Council (ETSC) Reducing Traffic Injuries Resulting From Excess and Inappropriate Speed Brussels 1995

European Transport Safety Council (ETSC) ldquoPolice enforcement strategies to reduce traffic casualties in Europerdquo Brussels 1999

European Transport Safety Council (ETSC) ldquoTransport safety performance indicatorsrdquo Brussels 2001

European Transport Safety Council (ETSC) Traffic Law Enforcement across the EU Brussels 2011

Organisation for Economic Co-Operation and Development (OECD) Safety on Roads - Whatrsquos The Vision 2002

Organisation for Economic Co-Operation and Development (OECD) Road Safety - Impact of New Technologies 2003

Organisation for Economic Co-Operation and Development (OECD) Towards Zero Ambitious Road Safety Targets and The Safe System Approach 2008

Rune Elvik Cost-Benefit Analyses of Police Enforcement ESCAPE 2001

ROSEBUD Road Safety and Environmental Benefit-Cost and Cost- Effectiveness Analysis for Use in Decision-Making 2003

World Health Organization (WHO) ldquoThe World Report on Road Traffic Injury Preventionrdquo Geneva 2004

World Health Organization (WHO) Global status report on road safety 2013 supporting a decade of action Geneva 2013

World Health Organization (WHO) Data systems a road safety manual for decision-makers and practitioners Geneva 2010

World Health Organization (WHO) ldquoSpeed management a road safety manual for decision-makers and practitionersrdquo Geneva 2008

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

33

SHTOJCA I

STRUKTURA ORGANIZATIVE E POLICISEuml SEuml KOSOVEumlS - NJEumlSITEuml E KOMUNIKACIONIT RRUGOR

Drejtoria e Peumlrgjithshme

Departamenti

peumlr Operacione

Departamenti

peumlr Kufi

Departamenti

peumlr Hetime

Departamenti

peumlr Mbeumlshtetje

Departamenti

peumlr Burime

Divizioni i Siguriseuml Publike

DR Prishtineuml

DR Pejeuml

DR Prizren

DR Gjilan

DR Ferizaj

DIVIZIONI I KOMUNIKACIONIT RRUGOR

DR Mitroviceuml

Njeumlsiteuml Rajonale teuml

Komunikacionit

Rrugor

Njeumlsia peumlr

Kontrollin e

Autostradeumls

Njeumlsia peumlr

menaxhimin e

materieve teuml

rrezikshme

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

34

SHTOJCA II

Qasshmeumlria e Policiseuml seuml Trafikut neuml informatat qeuml iu nevojiten peumlr planifikim operativ

Informatat peumlr planifikim operativ

Informata rreth faktoreumlve qeuml lidhen me aksidentet

Teuml dheumlna teuml dokumentuara qeuml tregojneuml nivelin e rrezikut Baza e krijuar e teuml dheumlnave peumlmes seuml secileumls policia e trafikut i identifikon faktoreumlt kryesoreuml teuml rrezikut neuml ateuml zoneuml

Faktori njeri

Faktori automjet

Vendndodhja e pikave teuml zeza

Kushtet atmosferike

Punimet neuml rrugeuml

Informata rreth pasojave teuml aksidenteve

Qasje neuml informata nga institucionet sheumlndeteumlsore dhe kompaniteuml e sigurimit

Informata rreth ngjarjevekushteve kurku mund teuml rriten rreziqet mund teuml rriten peumlr aksidente

Neuml meumlnyreuml qeuml teuml keteuml njeuml qasje teuml standardizuar peumlr informata lidhur me faktoreumlt e rrezikut peumlr zonat e rrezikut ndeumlr teuml tjera policia e trafikut duhet teuml keneuml informata rreth punimeve neuml rrugeuml dendeumlsiseuml seuml trafikut kushteve teuml motit MI dhe autoritet lokalekomunat duhet teuml peumlrfshihen

Informata rreth aktiviteteve teuml kryera nga policia e trafikut dhe ndeumlshkimeve teuml aplikuara

Informatat rreth monitorimitvlereumlsimit sistematik teuml sjelljeve neuml trafik aktivitetet e kryera teuml rezultojneuml me raportet e pas-operative

Teuml dheumlnat mbi aplikimin e ndeumlshkimeve ndaj kundeumlrvajteumlsve Numri i ndeumlshkimeveteuml leumlshuara duhet teuml beumlhet sipas ligjeve dhe rregullave teuml peumlrcaktuara Informatatnga gjykatat janeuml teuml nevojshme Informatatnga MPB rreth ngaseumlsve teuml ndeumlshkuar janeuml teumlnevojshme

Reagimi ndaj rezultateve teuml qasjeve dhe aktiviteteve teuml ndryshme

Peumlr teuml monitoruar performanceumln treguesit e aktiviteteve duhet miratuar Teuml dheumlnat qeuml do teuml mblidhen peumlrfshijneuml numrin e peumlrgjithsheumlm teuml kontrolleve teuml kryera numrin e ngaseumlsve teuml kontrolluar periudhat e ndryshme qeuml duhet teuml krahasohen etj

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

35

SHTOJCA III

Tabela 7 Numri i policeumlve teuml trafikut neumlpeumlr njeumlsi ndash gjateuml viteve

2010 2011 2012 2013 2014

NjKA 27 32 40

NjRKRr Prishtineuml 162 156 147 125 103

NjRKRr Gjilan 69 61 61 62 63

NjRKRr Ferizaj 59 55 54 54 54

NjRKRr Prizren 74 80 78 67 61

NjRKRr Pejeuml 88 91 90 83 83

NjRKRr Mitroviceuml Jug 71 71 72 57 58

NjRKRr Mitroviceuml Veri 27 44

Gjitheumlsej 523 514 529 507 506

(Burimi PK)

Tabela 8 Numri i aksidentevendeumlshkimeve 2010 -2014

Vitet 2010 2011 2012 2013 2014 Total

Aksidente fatale 158 130 116 104 111 619

Persona teuml vdekur 175 157 121 119 127 699

Aksidente me leumlndime 4326 4490 4555 4960 4876 23207

Persona teuml leumlnduar 7730 8321 8561 9817 9713 44142

Aksidente me deumlmemateriale 12594 13338 14044 13878 10333 64187

Aksidente lsquoGodit dhe ikrsquo 952 930 1039 1012 980 4913

Gjitheumlsej aksidente 18030 18888 19754 19954 16300 92926

Tiketa (Gjoba) 254849 276897 247788 286922 319332 1386556

(Burimi PK)

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

36

Tabela 9 Teuml dheumlnat rreth aksidenteve fatale dhe personave teuml vdekur sipas rajoneve (janar ndash

dhjetor 2013)

2013 Prishtineuml Mitroviceuml Pejeuml Prizren Ferizaj Gjilan Autostradeuml Total

Aksidfatale 35 9 26 12 10 10 2 104

Teuml vdekur 40 12 33 12 10 10 2 119

(Burimi PK)

Diagrami 1 Veprimet e ngaseumlsve si faktoreuml kontribues teuml aksidenteve (2013)

Diagrami 2 Aksidentet sipas pjeseumls seuml rrugeumls (2013)

0 500 1000 1500 2000 2500 3000 3500 4000 4500 5000

Manipulimi i pasigurt

Mosmbajtja e distanceumls

Mospeumlrshtatja e shpejteumlsiseuml

Kyqje e pasigurteuml neuml rrugeuml

Ndeumlrrim i shiritave

Kthim leumlvizje prapa

Mosrespektim i peumlrpareumlsiseuml seuml kalimit

Anashkalimtejlakim i parregullt

Tejkalim i shpejteumlsiseuml seuml kufizuar

0 2000 4000 6000 8000

10000 12000 14000 16000

2012

2013

Page 30: Raporti_-_Policia_e_Trafikut_220406.pdf

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

24

jeneuml fatale (neuml vjeshteumln e vonshme koheumln e dimrit etj)51 Praktikat e mira

ndeumlrkombeumltare keumlshillojneuml qeuml eumlshteuml meuml e reumlndeumlsishme teuml kryhen inspektime teknike

teuml automjeteve teuml meumldha sesa teuml kryhen inspektime teuml automjeteve teuml zakonshme

Ne kemi gjetur se peumlrjashtimi i mjeteve transportuese nga trafiku teuml cilat nuk i kaneuml

ploteumlsuar kriteret teknike eumlshteuml shumeuml i rralleuml Patrullimet qeuml rezultojneuml me identifikimin e

keumltyre kritereve kryesisht janeuml teuml fokusuara veteumlm neuml veprimet e peumlrbashkeumlta me zyrtareumlt e

MI-seuml Si pasojeuml policia e trafikut heziton52 qeuml teuml deumlrgojeuml jo veteumlm automjetet komerciale (teuml

meumldha) neuml kontrolle teuml veccedilanta teknike pa pranineuml e zyrtareumlve teuml MI-seuml dhe veteumlm

hereumlpashere eumlshteuml fokusuar neuml ekzaminimin e kushteve teknike teuml automjeteve (komerciale)

mbingarkimin e mjeteve transportuese etj

47 A peumlrdoren ndeumlshkimet siccedil duhet

Qeumlllimi i shumiceumls seuml funksioneve teuml kontrollit mund teuml peumlrshkruhet si parandalim dhe

identifikim teuml kundeumlrvajtjeve korrigjim teuml mangeumlsive etj Deri meuml tani jemi fokusuar

kryesisht mbi ateuml se si trsquoi parandalojmeuml meuml mireuml dhe trsquoi identifikojmeuml aksidentet e trafikut

Neuml keumlteuml pjeseuml do trsquoi japim disa informata mbi ateuml se si janeuml peumlrdorur ndeumlshkimet

Policia e trafikut aplikon ndeumlshkime teuml ndryshme Gjobat janeuml teuml ndara neuml dy grupe ato teuml

shqiptuara neuml raste teuml aksidenteve dhe ato teuml shqiptuara peumlr shkelje teuml trafikut - pa shkaktuar

aksidente Sipas natyreumls seuml ekzekutimit gjobat shqiptohen vareumlsisht prej pesheumls seuml vepreumls

ato qeuml janeuml teuml detyrueshme53 dhe duhet teuml paguhen menjeumlhereuml dhe ato qeuml duhet teuml

procedohen neuml gjykata Peumlr shkelje teuml vogla dhe teuml rralla teuml cilat nuk e rrezikojneuml neuml meumlnyreuml

teuml konsiderueshme sigurineuml e trafikut policeumlt e trafikut mund teuml japin veumlrejtje verbale apo

me shkrim Veumlrejtjet me shkrim neuml realitet nuk jepen

Numri i ndeumlshkimeve varet pjeseumlrisht nga prioritetet e policiseuml seuml trafikut Neumlse ata e

peumlrcaktojneuml si prioritet testimin peumlr alkool kjo zakonisht neumlnkupton se peumlrdoruesit zbulohen

dhe ndeumlshkohen Si teuml tilla neumlse njeuml prioritizim i veprimeve eumlshteuml demonstruar ndeumlshkimet

mund teuml jeneuml teuml lidhura drejtpeumlrdrejt me suksesin neuml parandalimin e aksidenteve

51 Sipas teuml dheumlnave teuml prezantuara nga PK-ja gjateuml vitit me automjetet e transportit publik ndodhin rreth 910

aksidente 52 Sipas DKRr me rastin e deumlrgimit teuml automjeteve neuml kontrolle teuml jashteumlzakonshme teknike shpenzimet neuml rast

se vetura rezulton teuml jeteuml neuml gjendje teuml rregullt i barteuml zyrtari policor qeuml e ka inicuar deumlrgimin Kjo dispoziteuml eumlshteuml e parapareuml neuml ligjin aktual

53 Gjoba teuml detyrueshme (mandatore) konsiderohen teuml gjitha gjobat nga 15-40 euro qeuml shqiptohen nga zyrtareumlt e policiseuml neuml vend teuml ngjarjes

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

25

Tabela 6 Numri dhe alokimi i gjobave teuml shqiptuara neuml 2012 dhe 2013

Llojet e gjobave 2012

Nr

2013

Nr

Ndryshimi

Mosrespektimi i shpejteumlsiseuml seuml kufizuar 89654 36 123956 43 38

Mosmbajtja e distanceumls 2213 1 2475 1 12

Drejtimi neumln ndikim teuml alkoolit 651 0 527 0 -19

Drejtimi i mjetit pa patenteuml 15061 6 16993 6 13

Mosrespektimi i shenjave teuml trafikut 16541 7 16122 6 -2

Manovrim i pasigurt me automjet 1308 1 1513 1 16

Kalimi i afatit teuml regjistrimit 15588 6 12510 4 -20

Parkimi i parregullt 26467 11 30767 11 16

Teuml tjera (ccedileumlshtje minore) 80305 32 82059 28 1

Totali 247788100 286922100 16

(Burimi PK)

Nga njeuml perspektiveuml e thjeshteuml e siguriseuml seuml trafikut duket sikurse njeuml prioritet mjaft i madh i

jepet faktoreumlve teuml uleumlt teuml rrezikut Meumlse gjysma e ndeumlshkimeve (meuml pak neuml vitin 2013)

mbulojneuml ccedileumlshtjet e profilit teuml uleumlt teuml rrezikut teuml aksidenteve teuml trafikut (si tabelat parkimi

dhe teuml tjera) ndeumlrsa pjesa tjeteumlr vlen peumlr faktoreumlt e rrezikut teuml larteuml dhe teuml meseumlm (si

shpejteumlsia alkooli distanca patenteuml-shoferi dhe shenjat e trafikut) Peumlr teuml qeneuml teuml paansheumlm

megjithateuml njeuml prioritet i madh dhe me sa duket i justifikuar i eumlshteuml dheumlneuml kontrollit teuml

shpejteumlsiseuml qeuml eumlshteuml njeuml shkak i zakonsheumlm peumlr aksidentet e trafikut

Gjateuml studimit teuml profilit teuml ndeumlshkimeve ne mund teuml shohim dy gjeumlra seuml pari ndryshime teuml

vogla neuml prioritete kaneuml ndodhur midis dy viteve dhe seuml dyti ndeumlshkimet reflektojneuml se

shumica e kontrolleve teuml faktoreumlve teuml rrezikut teuml larteuml nuk janeuml kryer nga aktivitete leumlvizeumlse

(neumlse do teuml kishte pasur meuml shumeuml aktivitete leumlvizeumlse ndoshta do teuml kishim pritur meuml shumeuml

gjoba peumlr mosmbajtjen e distanceumls dhe manovrim teuml pasigurt dhe shkelje tjera qeuml kaneuml teuml

beumljneuml me ngasjen)

Neumlse teuml dheumlnat e meumlsipeumlrme e pasqyrojneuml realitetin eumlshteuml e qarteuml se ngaseumlsit e automjeteve

shpeshhereuml tejkalojneuml kufizimet e shpejteumlsiseuml apo ngasin shumeuml shpejt

shpeshhereuml ngasin pa patenteuml

rralleumlhereuml janeuml teuml ndikuar nga alkooli ose narkotikeumlt

mbajneuml distanceumln me automjetet tjera

shpeshhereuml thyejneuml rregulla teuml vogla (parkingu etj)

Ritheksojmeuml neumlse kjo reflekton ploteumlsisht realitetin apo i reflekton prioritetet dhe pajisjet neuml

keumlto tre njeumlsi eumlshteuml e veumlshtireuml teuml thuhet me siguri Neuml njeuml kuptim meuml teuml gjereuml ndash peumlr teuml qeneuml meuml

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

26

teuml sakteuml ndash duhet teuml peumlrdoren edhe teuml dheumlnat nga sistemi i parapareuml i ldquopikeumlve negativerdquo qeuml

nuk eumlshteuml aplikuar deri meuml tani neuml meumlnyreuml peumlr teuml parandaluar recidivisteumlt nga peumlrseumlritjet e

shkeljeve Arsyet peumlrse sistemi nuk eumlshteuml duke u aplikuar janeuml teuml natyreumls teknike Teuml dy

institucionet (PK-ja dhe Gjykatat) kaneuml bazat e tyre individuale teuml teuml dheumlnave megjitheumlse ato

nuk janeuml teuml integruara dhe nuk komunikojneuml mes vete

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

27

5 Konkluzionet

Peumlrfundimi kryesor eumlshteuml se ka mjaft hapeumlsira peumlr peumlrmireumlsime peumlr ta beumlreuml policimin e

trafikut ploteumlsisht efektiv Policia e trafikut mund teuml beumljeuml edhe meuml shumeuml peumlr teuml peumlrmireumlsuar

aktivitetet e saj trsquoi peumlrdoreuml informatat neuml meumlnyreuml meuml efektive si dhe trsquoi planifikojeuml burimet

Kontrollet duket se janeuml pjeseumlrisht teuml bazuara neuml rrezikshmeumlri por cileumlsia e teuml dheumlnave nuk

lejon teuml theksojmeuml se policia e trafikut neuml Kosoveuml - neuml meumlnyreuml sistematike - eumlshteuml duke i kryer

kontrollet efektive neuml aspektin e vendeve dhe koheumls Ekzistojneuml ccedileumlshtje peumlr sa i peumlrket numrit

teuml policeumlve teuml trafikut qeuml operojneuml si dokumentohen veprimet analizohen dhe peumlrdoren peumlr

teuml meumlsuar dhe beumlreuml peumlrmireumlsime si dhe neuml ccedilrsquomeumlnyreuml menaxhohen ndeumlshkimet

Policia e trafikut nuk ka beumlreuml aq sa duhet peumlr trsquoi dizajnuar neuml meumlnyreuml efektive informatat

qeuml i nevojiten

Policia e trafikut mbledh ose ka qasje neuml teuml dheumlna peumlrkateumlse Hapa tjereuml shteseuml nevojiten qeuml

keumlto teuml dheumlna teuml beumlhen meuml teuml dobishme Teuml dheumlnat mbi aksidentet dhe pasojat e tyre mund teuml

strukturohen meuml mireuml dhe ekzistojneuml mundeumlsiteuml peumlr teuml zhvilluar shkeumlmbimin e informatave

me paleumlt e tjera teuml interesit Disa nga informatat mungojneuml siccedil janeuml raportimi performanceumls

dhe vlereumlsimi i rezultateve si dhe ka mangeumlsi neuml cileumlsineuml dhe konsistenceumln e dokumentacionit

Peumlrveccedil keumlsaj edhe meuml shumeuml mund teuml beumlhet peumlr trsquoi beumlreuml informatat transparente dhe teuml

disponueshme peumlr publikun

Policia e trafikut nuk i peumlrdor burimet e saj teuml informatave neuml meumlnyreuml ploteumlsisht efektive

Informatat ekzistuese mund teuml peumlrdoren neuml meumlnyreuml meuml efektive peumlr teuml mbeumlshtetur puneumln

operative Ato nuk peumlrdoren rregullisht peumlr analiza teuml detajuara ose peumlr teuml krahasuar dhe

vlereumlsuar qasjet dhe mjetet e ndryshme teuml peumlrdorura Teuml dheumlnat ekzistuese nuk janeuml

gjithmoneuml teuml trajtuara sa duhet neuml planifikimin operativ Analizat kryhen rralleumlhereuml nga

policia trafikut Kjo nga ana tjeteumlr dometheumlneuml se stimujt peumlr teuml meumlsuar dhe peumlr iniciativa teuml

reja janeuml teuml uleumlta Edhe neumlse ka vendime neuml nivelin rajonal ose lokal pak prej tyre lidhen

qarteuml me ndonjeuml analizeuml teuml kryer peumlr informata ekzistuese apo trsquoi referohen asaj Policia e

trafikut eumlshteuml mjaft mireuml e informuar mbi kushtet e rrugeumlve motin dhe peumlr ngjarjet e

ardhshme qeuml mund teuml shkaktojneuml probleme neuml trafik Por ekzistojneuml mundeumlsi peumlr teuml

peumlrmireumlsuar bashkeumlpunimin mes policiseuml lokale dhe rajonale dhe autoriteteve tjera OJQ-ve

hulumtuesve dhe qytetareumlve

Burimet nuk alokohen neuml meumlnyreuml efektive dhe nganjeumlhereuml mungojneuml mjete teuml

reumlndeumlsishme

Alokimi i burimeve nuk duket se ndjek njeuml model teuml qarteuml peumlr teuml tri njeumlsiteuml Numri i policeumlve

teuml trafikut nuk korrespondon me gjendjen neuml trafik - aksidentet e trafikut Eumlshteuml gjithashtu e

veumlshtireuml teuml shihet njeuml model i qarteuml peumlr alokimin e mjetevepajisjeve mes dhe brenda njeumlsive

Raporti mes numrit teuml policeumlve teuml trafikut dhe numrit teuml automjeteve radareumlve ose testeve teuml

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

28

alkoolit ndryshon neuml meumlnyreuml teuml konsiderueshme bie fjala Njeumlsia peumlr Kontrollin e

Autostradeumls ka meuml shumeuml automjete dhe policeuml sesa Njeumlsia e Prishtineumls ndash neuml raport me

numrin e aksidenteve

Peumlrveccedil keumlsaj njeumlsiteuml jo gjithmoneuml janeuml teuml pajisura siccedil duhet ndoneumlse disa pajisje teuml caktuara

dihet se janeuml kosto-efektive siccedil janeuml automjetet e pasheumlnuara kamerat dhe sistemet e radarit

Asnjeuml njeumlsi nuk ka pasur instrumente peumlr testimin e praniseuml seuml narkotikeumlve dhe veteumlm disa

kaneuml aparate peumlr testimin e alkoolit Alokimi i diskutuesheumlm i burimeve dhe mungesa e

mjeteve teuml reumlndeumlsishme janeuml faktoreuml qeuml pengojneuml efektivitetin (teuml bazuarit neuml rrezikshmeumlri

peumlrdorim kost-efektivdhe fleksibil teuml mjeteve) Neuml keumlteuml kontekst vlen teuml theksohet se rrugeumlt

neuml Kosoveuml nuk janeuml teuml pajisura me kamera teuml shpejteumlsiseuml keumlto kamera mund peumlrdoren peumlr teuml

zeumlvendeumlsuar disa nga aktivitetet meuml teuml kushtueshme teuml patrullimit

Nevoja peumlr teuml kryer detyra teuml tjera eumlshteuml njeuml faktor qeuml ndikon neuml disa njeumlsi meuml shumeuml se

neuml teuml tjerat

Policiseuml seuml trafikut nuk i lejohet gjithnjeuml teuml peumlrqendrohet neuml detyrat e tyre kryesore Policeumlt

nganjeumlhereuml - veccedilaneumlrisht neuml qytetet e meumldha - duhet teuml ndihmojneuml funksione teuml tjera brenda

forcave teuml policiseuml ose autoritete teuml tjera me sheumlrbime teuml ndryshme Kjo sigurisht ka pasoja

pozitive dhe negative Kjo mund teuml shihet si njeuml meumlnyreuml peumlr teuml peumlrdorur burimet neuml meumlnyreuml

fleksibile dhe efikase dhe peumlr trsquoi ofruar sheumlrbime teuml tjereumlve kur keumlto janeuml teuml nevojshme Nga

ana tjeteumlr kjo mund teuml pengojeuml gjithashtu efektivitetin e policiseuml seuml trafikut neuml kryerjen e

detyrave teuml tyre kryesore Disa nga keumlto probleme mund teuml reduktohen peumlrmes kritereve teuml

qarta planifikimit teuml peumlrmireumlsuar dhe bashkeumlpunimit meuml teuml ngushteuml mes njeumlsive teuml

ndryshme policore

Peumlr shkak teuml mungeseumls seuml dokumentacionit eumlshteuml e veumlshtireuml teuml thuhet qartas se teuml gjitha

kontrollet kryhen sistematikisht ose gjithnjeuml neuml vendet e duhura dhe neuml koheumln e duhur

Jo teuml gjitha njeumlsiteuml i regjistrojneuml vendet se ku janeuml kryer kontrollet Sipas mostreumls toneuml

NjRKRr-PR dhe NjKA i regjistrojneuml keumlto teuml dheumlna dhe keumlto njeumlsi kaneuml njeuml qasje teuml bazuar neuml

rrezik Shumica e kontrolleve (por jo teuml gjitha) kryhen neuml rrugeumlt apo vendet e duhura ku

rreziku peumlr aksidente eumlshteuml i larteuml Peumlr sa i peumlrket njeumlsiseuml tjeteumlr (NjRKRr-PE) nuk mund teuml

themi me siguri se cili eumlshteuml rezultati Bazuar neuml intervistat duket se sjellja eumlshteuml e ngjashme

por teuml dheumlnat neuml keumlteuml njeumlsi nuk janeuml teuml plota ose teuml besueshme

Gjetjet tona sugjerojneuml se kontrollet kryesore kryhen gjateuml diteumls Peumlrveccedilse teuml dheumlnat neuml

dispozicion nuk janeuml teuml mjaft teuml holleumlsishme sa peumlr teuml vlereumlsuar neumlse kontrollet kryhet

ploteumlsisht neuml koheumln e duhur Kur ne i studiuam meuml holleumlsisht teuml dheumlnat doli se koha e pikut

peumlr aksidente trafiku peumlrputhej faktikisht me koheumln kur patrullat e policiseuml seuml trafikut

peumlrfundoninfillonin ndeumlrrimet e tyre dhe rrjedhimisht nuk mund teuml ishin neuml vendet me

rrezik teuml larteuml

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

29

Shkurtimisht informatat neuml dispozicion nuk na e beumljneuml teuml lehteuml teuml kuptojmeuml se njeumlsiteuml

patrulluese neuml Kosoveuml i kryejneuml sistematikisht kontrollet efektive peumlr sa i peumlrket vendit dhe

koheumls

Policia e trafikut duhet meuml shumeuml teuml keteuml veumlmendje te ngasja e rrezikshme dhe gjithashtu

teuml kontrollojeuml standardet teknike teuml kamioneumlve dhe autobuseumlve

Kontrollet policore me teuml drejteuml i kushtojneuml shumeuml veumlmendje shpejteumlsiseuml por neuml teuml njeumljteumln

koheuml nuk i kushtohet veumlmendje e duhur aspekteve teuml tjera siccedil janeuml ngasja agresive dhe e

rrezikshme mosmbajtja e distanceumls ngasja neuml gjendje teuml dehur etj Fokusimi tek shpejteumlsia

shpjegohet me faktin se ajo me teuml veumlrteteuml eumlshteuml ndeumlr shkaqet kryesore teuml aksidenteve neuml

trafik por edhe sepse eumlshteuml njeuml lloj sjellje tradicionale dhe e lehteuml peumlr trsquou beumlreuml Mungesa e

kamerave dhe pajisjeve peumlr shpejteumlsineuml si dhe teuml analizave teuml duhura mbi shkaqet e

aksidenteve mund teuml jeteuml njeuml shpjegim tjeteumlr peumlr fokusimin te shpejteumlsia

Ashtu siccedil tregojneuml shumica e hulumtimeve - ne besojmeuml ndash se neuml peumlrgjitheumlsi eumlshteuml meuml efektive

teuml kontrollohen sjelljet e ngaseumlsve sesa automjetet Megjithateuml ka peumlrjashtime Kamioneumlt e

meumldhenj dhe autobuseumlt peumlrfshihen shpesh neuml aksidente trafiku me pasoja teuml meumldha Ne

kemi veumlrejtur se keumltyre automjeteve nuk iu kushtohet veumlmendja e duhur nga ana e policiseuml

seuml trafikut neuml disa njeumlsi Zakonisht kjo ka teuml beumljeuml me kushtet teknike teuml automjeteve teuml meumldha

komerciale siccedil eumlshteuml rasti neuml lidhje me mbingarkimin dhe mireumlmbajtjen

Ndeumlshkimet jo gjithhereuml aplikohen dhe menaxhohen siccedil duhet ndaj kundeumlrvajteumlsve

Policia e trafikut shpesh peumlrdoreuml gjoba teuml vogla si ndeumlshkime Ndeumlshkimet e tjera aplikohen

rralleuml peumlr dallim nga shumeuml vende teuml tjera Peumlr meuml tepeumlr shumica e gjobave shqiptohen

veteumlm peumlr njeuml numeumlr teuml kufizuar shkeljesh dhe nuk duket se e adresojneuml ndeumlshkimin e duhur

teuml bazuar neuml faktoreumlt e aksidenteve - siccedil janeuml mosmbajtja e distanceumls manovrimi i pasigurt

dhe pakujdesi teuml tjera neuml ngasje Moszbatimi i sistemit teuml ldquopikeumlve negativerdquo i ka motivuar

drejtpeumlrseumldrejti ngaseumlsit recidivisteuml peumlr teuml peumlrseumlritur kundeumlrvajtjet Neuml keumlteuml meumlnyreuml neuml

mungeseuml teuml qasjes parandaluese edhe ndeumlshkimet aplikohen mbi keumlteuml bazeuml

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

30

6 Rekomandimet

Peumlrvoja na tregon se numri i aksidenteve neuml trafik dhe pasojat e tyre mund teuml zvogeumllohen

Peumlr keumlteuml mund teuml nevojitet bashkeumlpunimi i ngushteuml mes autoriteteve peumlrgjegjeumlse njeuml sistem i

duhur informativ peumlrdorim efektiv i pajisjeve dhe menaxhim profesional dhe i bazuar neuml

rrezik neuml teuml gjitha nivelet

Ne rekomandojmeuml Drejtorin e Peumlrgjithsheumlm teuml Policiseuml seuml Kosoveumls qeuml

Teuml merr njeuml iniciativeuml peumlr peumlrmireumlsimin e sistemit ekzistues teuml informimit dhe ta beumljeuml

ateuml ploteumlsisht efektiv Po keumlshtu teuml konsiderojeuml futjen e njeuml baze gjitheumlpeumlrfshireumlse teuml teuml

dheumlnave duke ftuar paleumlt e ndryshme teuml interesit Peumlrfitimet nga ky mekanizeumlm do teuml

reflektonin neuml besueshmeumlrineuml e teuml dheumlnave si dhe peumlrdorimin e tyre neuml vendimet

strategjike dhe operative

Teuml peumlrmireumlsojeuml peumlrdorimin e teuml dheumlnave neuml meumlnyreuml qeuml teuml qarteumlsojeuml planifikimin vjetor

dhe teuml vendoseuml objektiva performance teuml qarta peumlr njeumlsi operative Kjo duhet teuml

peumlrfshijeuml analizeuml meuml teuml mireuml teuml teuml dheumlnave mbi aksidentet qeuml formojneuml njeuml pikeumlnisje

peumlr prioritetet dhe qasjet e reja neuml nivel operativ Kjo nga ana tjeteumlr e beumln teuml

reumlndeumlsishme qeuml policia e trafiku teuml nivel qendror teuml ngriteuml funksionet e duhura peumlr

monitorim dhe vlereumlsim

Teuml konsiderojeuml caktimin e meuml shumeuml politikave teuml policiseuml seuml trafikut dhe teuml ri-

konsiderojeuml alokimet ndeumlrmjet njeumlsive teuml ndryshme teuml policiseuml seuml trafikut

Teuml sigurojeuml se njeuml plan investimi peumlr pajisje kost-efektive eumlshteuml hartuar neuml njeuml

perspektiveuml teuml kornizeumls afat-mesme teuml shpenzimeve

Policia e trafikut teuml peumlrqendrohet seuml pari neuml detyrat e tyre kryesore parandalimi i

aksidenteve Ndihma peumlr funksionet e tjera teuml policiseuml dhe autoritetet tjera duhet teuml

planifikohet meuml mireuml neuml bashkeumlpunim me njeumlsiteuml e ndryshme policore Peumlr meuml tepeumlr

bashkeumlpunimi ndeumlrmjet funksioneve teuml ndryshme policore neuml nivel rajonal duhet teuml

peumlrmireumlsohet neuml meumlnyreuml qeuml teuml arrihet efikasitet meuml i larteuml neuml aktivitetet policore qeuml

ndeumlrlidhen me sistemin e trafikut

Teuml sigurohet qeuml aktivitetet e policiseuml seuml trafikut janeuml kryer neuml rrugeuml dhe vende

teumlrrezikshme Peumlr teuml qeneuml ploteumlsisht efektiv menaxhmenti lokal neuml fazeumln e

planifikimit duhet teuml prezantojeuml njeuml qasje fleksibile te ccedileumlshtja e orareve teuml puneumls etj

dhe

Teuml sigurohet qeuml policia e trafikut teuml peumlrqeumlndrohet edhe neuml sjelljet e tjera teuml ngaseumlsve

peumlrveccedilse te tejkalimi i kufizimit teuml shpejteumlsiseuml Njeuml qasje e planifikuar peumlr aktivitete teuml

peumlrforcuara policore neuml trafik duhet teuml merr prioritet teuml larteuml peumlr monitorimin e

sjelljes seuml ngaseumlsve (sikurse ngasja e rrezikshme mosmbajtja e distanceumls etj) Policia e

trafikut njeumlkoheumlsisht duhet teuml peumlrqendrohet meuml shumeuml neuml kriteret e automjeteve

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

31

komerciale (sidomos kamioneumlve dhe autobuseumlve) Masat e kujdesit teuml shtuar duhet teuml

zbatohen rregullisht nga ana e patrullave teuml trafikut

Gjithashtu ne rekomandojmeuml qeuml me qeumlllim teuml ngritjes seuml efektivitetit teuml ndeumlshkimeve gjobat

duhet teuml adresojneuml ndeumlshkimin e duhur bazuar neuml faktoreumlt e aksidenteve Sistemi i

ndeumlshkimeve duhet teuml peumlrmireumlsohet peumlrmes aplikimit teuml sistemit teuml pikeumlve negative Peumlr

trsquou peumlrballur me keumlteuml sfideuml neuml vendosjen e keumltij sistemi duhet teuml ndeumlrtohet bashkeumlpunimi

mes MPB-seuml dhe gjykatave

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

32

REFERENCAT

European Commission ldquoTowards a European road safety area policy orientations on road safety

2011-2020rdquo Brussels 2011

European Commission ldquoEuropean Transport Policy for 2010 Time to deciderdquo Brussels 2001

European Transport Safety Council (ETSC) Reducing Traffic Injuries Resulting From Excess and Inappropriate Speed Brussels 1995

European Transport Safety Council (ETSC) ldquoPolice enforcement strategies to reduce traffic casualties in Europerdquo Brussels 1999

European Transport Safety Council (ETSC) ldquoTransport safety performance indicatorsrdquo Brussels 2001

European Transport Safety Council (ETSC) Traffic Law Enforcement across the EU Brussels 2011

Organisation for Economic Co-Operation and Development (OECD) Safety on Roads - Whatrsquos The Vision 2002

Organisation for Economic Co-Operation and Development (OECD) Road Safety - Impact of New Technologies 2003

Organisation for Economic Co-Operation and Development (OECD) Towards Zero Ambitious Road Safety Targets and The Safe System Approach 2008

Rune Elvik Cost-Benefit Analyses of Police Enforcement ESCAPE 2001

ROSEBUD Road Safety and Environmental Benefit-Cost and Cost- Effectiveness Analysis for Use in Decision-Making 2003

World Health Organization (WHO) ldquoThe World Report on Road Traffic Injury Preventionrdquo Geneva 2004

World Health Organization (WHO) Global status report on road safety 2013 supporting a decade of action Geneva 2013

World Health Organization (WHO) Data systems a road safety manual for decision-makers and practitioners Geneva 2010

World Health Organization (WHO) ldquoSpeed management a road safety manual for decision-makers and practitionersrdquo Geneva 2008

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

33

SHTOJCA I

STRUKTURA ORGANIZATIVE E POLICISEuml SEuml KOSOVEumlS - NJEumlSITEuml E KOMUNIKACIONIT RRUGOR

Drejtoria e Peumlrgjithshme

Departamenti

peumlr Operacione

Departamenti

peumlr Kufi

Departamenti

peumlr Hetime

Departamenti

peumlr Mbeumlshtetje

Departamenti

peumlr Burime

Divizioni i Siguriseuml Publike

DR Prishtineuml

DR Pejeuml

DR Prizren

DR Gjilan

DR Ferizaj

DIVIZIONI I KOMUNIKACIONIT RRUGOR

DR Mitroviceuml

Njeumlsiteuml Rajonale teuml

Komunikacionit

Rrugor

Njeumlsia peumlr

Kontrollin e

Autostradeumls

Njeumlsia peumlr

menaxhimin e

materieve teuml

rrezikshme

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

34

SHTOJCA II

Qasshmeumlria e Policiseuml seuml Trafikut neuml informatat qeuml iu nevojiten peumlr planifikim operativ

Informatat peumlr planifikim operativ

Informata rreth faktoreumlve qeuml lidhen me aksidentet

Teuml dheumlna teuml dokumentuara qeuml tregojneuml nivelin e rrezikut Baza e krijuar e teuml dheumlnave peumlmes seuml secileumls policia e trafikut i identifikon faktoreumlt kryesoreuml teuml rrezikut neuml ateuml zoneuml

Faktori njeri

Faktori automjet

Vendndodhja e pikave teuml zeza

Kushtet atmosferike

Punimet neuml rrugeuml

Informata rreth pasojave teuml aksidenteve

Qasje neuml informata nga institucionet sheumlndeteumlsore dhe kompaniteuml e sigurimit

Informata rreth ngjarjevekushteve kurku mund teuml rriten rreziqet mund teuml rriten peumlr aksidente

Neuml meumlnyreuml qeuml teuml keteuml njeuml qasje teuml standardizuar peumlr informata lidhur me faktoreumlt e rrezikut peumlr zonat e rrezikut ndeumlr teuml tjera policia e trafikut duhet teuml keneuml informata rreth punimeve neuml rrugeuml dendeumlsiseuml seuml trafikut kushteve teuml motit MI dhe autoritet lokalekomunat duhet teuml peumlrfshihen

Informata rreth aktiviteteve teuml kryera nga policia e trafikut dhe ndeumlshkimeve teuml aplikuara

Informatat rreth monitorimitvlereumlsimit sistematik teuml sjelljeve neuml trafik aktivitetet e kryera teuml rezultojneuml me raportet e pas-operative

Teuml dheumlnat mbi aplikimin e ndeumlshkimeve ndaj kundeumlrvajteumlsve Numri i ndeumlshkimeveteuml leumlshuara duhet teuml beumlhet sipas ligjeve dhe rregullave teuml peumlrcaktuara Informatatnga gjykatat janeuml teuml nevojshme Informatatnga MPB rreth ngaseumlsve teuml ndeumlshkuar janeuml teumlnevojshme

Reagimi ndaj rezultateve teuml qasjeve dhe aktiviteteve teuml ndryshme

Peumlr teuml monitoruar performanceumln treguesit e aktiviteteve duhet miratuar Teuml dheumlnat qeuml do teuml mblidhen peumlrfshijneuml numrin e peumlrgjithsheumlm teuml kontrolleve teuml kryera numrin e ngaseumlsve teuml kontrolluar periudhat e ndryshme qeuml duhet teuml krahasohen etj

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

35

SHTOJCA III

Tabela 7 Numri i policeumlve teuml trafikut neumlpeumlr njeumlsi ndash gjateuml viteve

2010 2011 2012 2013 2014

NjKA 27 32 40

NjRKRr Prishtineuml 162 156 147 125 103

NjRKRr Gjilan 69 61 61 62 63

NjRKRr Ferizaj 59 55 54 54 54

NjRKRr Prizren 74 80 78 67 61

NjRKRr Pejeuml 88 91 90 83 83

NjRKRr Mitroviceuml Jug 71 71 72 57 58

NjRKRr Mitroviceuml Veri 27 44

Gjitheumlsej 523 514 529 507 506

(Burimi PK)

Tabela 8 Numri i aksidentevendeumlshkimeve 2010 -2014

Vitet 2010 2011 2012 2013 2014 Total

Aksidente fatale 158 130 116 104 111 619

Persona teuml vdekur 175 157 121 119 127 699

Aksidente me leumlndime 4326 4490 4555 4960 4876 23207

Persona teuml leumlnduar 7730 8321 8561 9817 9713 44142

Aksidente me deumlmemateriale 12594 13338 14044 13878 10333 64187

Aksidente lsquoGodit dhe ikrsquo 952 930 1039 1012 980 4913

Gjitheumlsej aksidente 18030 18888 19754 19954 16300 92926

Tiketa (Gjoba) 254849 276897 247788 286922 319332 1386556

(Burimi PK)

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

36

Tabela 9 Teuml dheumlnat rreth aksidenteve fatale dhe personave teuml vdekur sipas rajoneve (janar ndash

dhjetor 2013)

2013 Prishtineuml Mitroviceuml Pejeuml Prizren Ferizaj Gjilan Autostradeuml Total

Aksidfatale 35 9 26 12 10 10 2 104

Teuml vdekur 40 12 33 12 10 10 2 119

(Burimi PK)

Diagrami 1 Veprimet e ngaseumlsve si faktoreuml kontribues teuml aksidenteve (2013)

Diagrami 2 Aksidentet sipas pjeseumls seuml rrugeumls (2013)

0 500 1000 1500 2000 2500 3000 3500 4000 4500 5000

Manipulimi i pasigurt

Mosmbajtja e distanceumls

Mospeumlrshtatja e shpejteumlsiseuml

Kyqje e pasigurteuml neuml rrugeuml

Ndeumlrrim i shiritave

Kthim leumlvizje prapa

Mosrespektim i peumlrpareumlsiseuml seuml kalimit

Anashkalimtejlakim i parregullt

Tejkalim i shpejteumlsiseuml seuml kufizuar

0 2000 4000 6000 8000

10000 12000 14000 16000

2012

2013

Page 31: Raporti_-_Policia_e_Trafikut_220406.pdf

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

25

Tabela 6 Numri dhe alokimi i gjobave teuml shqiptuara neuml 2012 dhe 2013

Llojet e gjobave 2012

Nr

2013

Nr

Ndryshimi

Mosrespektimi i shpejteumlsiseuml seuml kufizuar 89654 36 123956 43 38

Mosmbajtja e distanceumls 2213 1 2475 1 12

Drejtimi neumln ndikim teuml alkoolit 651 0 527 0 -19

Drejtimi i mjetit pa patenteuml 15061 6 16993 6 13

Mosrespektimi i shenjave teuml trafikut 16541 7 16122 6 -2

Manovrim i pasigurt me automjet 1308 1 1513 1 16

Kalimi i afatit teuml regjistrimit 15588 6 12510 4 -20

Parkimi i parregullt 26467 11 30767 11 16

Teuml tjera (ccedileumlshtje minore) 80305 32 82059 28 1

Totali 247788100 286922100 16

(Burimi PK)

Nga njeuml perspektiveuml e thjeshteuml e siguriseuml seuml trafikut duket sikurse njeuml prioritet mjaft i madh i

jepet faktoreumlve teuml uleumlt teuml rrezikut Meumlse gjysma e ndeumlshkimeve (meuml pak neuml vitin 2013)

mbulojneuml ccedileumlshtjet e profilit teuml uleumlt teuml rrezikut teuml aksidenteve teuml trafikut (si tabelat parkimi

dhe teuml tjera) ndeumlrsa pjesa tjeteumlr vlen peumlr faktoreumlt e rrezikut teuml larteuml dhe teuml meseumlm (si

shpejteumlsia alkooli distanca patenteuml-shoferi dhe shenjat e trafikut) Peumlr teuml qeneuml teuml paansheumlm

megjithateuml njeuml prioritet i madh dhe me sa duket i justifikuar i eumlshteuml dheumlneuml kontrollit teuml

shpejteumlsiseuml qeuml eumlshteuml njeuml shkak i zakonsheumlm peumlr aksidentet e trafikut

Gjateuml studimit teuml profilit teuml ndeumlshkimeve ne mund teuml shohim dy gjeumlra seuml pari ndryshime teuml

vogla neuml prioritete kaneuml ndodhur midis dy viteve dhe seuml dyti ndeumlshkimet reflektojneuml se

shumica e kontrolleve teuml faktoreumlve teuml rrezikut teuml larteuml nuk janeuml kryer nga aktivitete leumlvizeumlse

(neumlse do teuml kishte pasur meuml shumeuml aktivitete leumlvizeumlse ndoshta do teuml kishim pritur meuml shumeuml

gjoba peumlr mosmbajtjen e distanceumls dhe manovrim teuml pasigurt dhe shkelje tjera qeuml kaneuml teuml

beumljneuml me ngasjen)

Neumlse teuml dheumlnat e meumlsipeumlrme e pasqyrojneuml realitetin eumlshteuml e qarteuml se ngaseumlsit e automjeteve

shpeshhereuml tejkalojneuml kufizimet e shpejteumlsiseuml apo ngasin shumeuml shpejt

shpeshhereuml ngasin pa patenteuml

rralleumlhereuml janeuml teuml ndikuar nga alkooli ose narkotikeumlt

mbajneuml distanceumln me automjetet tjera

shpeshhereuml thyejneuml rregulla teuml vogla (parkingu etj)

Ritheksojmeuml neumlse kjo reflekton ploteumlsisht realitetin apo i reflekton prioritetet dhe pajisjet neuml

keumlto tre njeumlsi eumlshteuml e veumlshtireuml teuml thuhet me siguri Neuml njeuml kuptim meuml teuml gjereuml ndash peumlr teuml qeneuml meuml

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

26

teuml sakteuml ndash duhet teuml peumlrdoren edhe teuml dheumlnat nga sistemi i parapareuml i ldquopikeumlve negativerdquo qeuml

nuk eumlshteuml aplikuar deri meuml tani neuml meumlnyreuml peumlr teuml parandaluar recidivisteumlt nga peumlrseumlritjet e

shkeljeve Arsyet peumlrse sistemi nuk eumlshteuml duke u aplikuar janeuml teuml natyreumls teknike Teuml dy

institucionet (PK-ja dhe Gjykatat) kaneuml bazat e tyre individuale teuml teuml dheumlnave megjitheumlse ato

nuk janeuml teuml integruara dhe nuk komunikojneuml mes vete

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

27

5 Konkluzionet

Peumlrfundimi kryesor eumlshteuml se ka mjaft hapeumlsira peumlr peumlrmireumlsime peumlr ta beumlreuml policimin e

trafikut ploteumlsisht efektiv Policia e trafikut mund teuml beumljeuml edhe meuml shumeuml peumlr teuml peumlrmireumlsuar

aktivitetet e saj trsquoi peumlrdoreuml informatat neuml meumlnyreuml meuml efektive si dhe trsquoi planifikojeuml burimet

Kontrollet duket se janeuml pjeseumlrisht teuml bazuara neuml rrezikshmeumlri por cileumlsia e teuml dheumlnave nuk

lejon teuml theksojmeuml se policia e trafikut neuml Kosoveuml - neuml meumlnyreuml sistematike - eumlshteuml duke i kryer

kontrollet efektive neuml aspektin e vendeve dhe koheumls Ekzistojneuml ccedileumlshtje peumlr sa i peumlrket numrit

teuml policeumlve teuml trafikut qeuml operojneuml si dokumentohen veprimet analizohen dhe peumlrdoren peumlr

teuml meumlsuar dhe beumlreuml peumlrmireumlsime si dhe neuml ccedilrsquomeumlnyreuml menaxhohen ndeumlshkimet

Policia e trafikut nuk ka beumlreuml aq sa duhet peumlr trsquoi dizajnuar neuml meumlnyreuml efektive informatat

qeuml i nevojiten

Policia e trafikut mbledh ose ka qasje neuml teuml dheumlna peumlrkateumlse Hapa tjereuml shteseuml nevojiten qeuml

keumlto teuml dheumlna teuml beumlhen meuml teuml dobishme Teuml dheumlnat mbi aksidentet dhe pasojat e tyre mund teuml

strukturohen meuml mireuml dhe ekzistojneuml mundeumlsiteuml peumlr teuml zhvilluar shkeumlmbimin e informatave

me paleumlt e tjera teuml interesit Disa nga informatat mungojneuml siccedil janeuml raportimi performanceumls

dhe vlereumlsimi i rezultateve si dhe ka mangeumlsi neuml cileumlsineuml dhe konsistenceumln e dokumentacionit

Peumlrveccedil keumlsaj edhe meuml shumeuml mund teuml beumlhet peumlr trsquoi beumlreuml informatat transparente dhe teuml

disponueshme peumlr publikun

Policia e trafikut nuk i peumlrdor burimet e saj teuml informatave neuml meumlnyreuml ploteumlsisht efektive

Informatat ekzistuese mund teuml peumlrdoren neuml meumlnyreuml meuml efektive peumlr teuml mbeumlshtetur puneumln

operative Ato nuk peumlrdoren rregullisht peumlr analiza teuml detajuara ose peumlr teuml krahasuar dhe

vlereumlsuar qasjet dhe mjetet e ndryshme teuml peumlrdorura Teuml dheumlnat ekzistuese nuk janeuml

gjithmoneuml teuml trajtuara sa duhet neuml planifikimin operativ Analizat kryhen rralleumlhereuml nga

policia trafikut Kjo nga ana tjeteumlr dometheumlneuml se stimujt peumlr teuml meumlsuar dhe peumlr iniciativa teuml

reja janeuml teuml uleumlta Edhe neumlse ka vendime neuml nivelin rajonal ose lokal pak prej tyre lidhen

qarteuml me ndonjeuml analizeuml teuml kryer peumlr informata ekzistuese apo trsquoi referohen asaj Policia e

trafikut eumlshteuml mjaft mireuml e informuar mbi kushtet e rrugeumlve motin dhe peumlr ngjarjet e

ardhshme qeuml mund teuml shkaktojneuml probleme neuml trafik Por ekzistojneuml mundeumlsi peumlr teuml

peumlrmireumlsuar bashkeumlpunimin mes policiseuml lokale dhe rajonale dhe autoriteteve tjera OJQ-ve

hulumtuesve dhe qytetareumlve

Burimet nuk alokohen neuml meumlnyreuml efektive dhe nganjeumlhereuml mungojneuml mjete teuml

reumlndeumlsishme

Alokimi i burimeve nuk duket se ndjek njeuml model teuml qarteuml peumlr teuml tri njeumlsiteuml Numri i policeumlve

teuml trafikut nuk korrespondon me gjendjen neuml trafik - aksidentet e trafikut Eumlshteuml gjithashtu e

veumlshtireuml teuml shihet njeuml model i qarteuml peumlr alokimin e mjetevepajisjeve mes dhe brenda njeumlsive

Raporti mes numrit teuml policeumlve teuml trafikut dhe numrit teuml automjeteve radareumlve ose testeve teuml

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

28

alkoolit ndryshon neuml meumlnyreuml teuml konsiderueshme bie fjala Njeumlsia peumlr Kontrollin e

Autostradeumls ka meuml shumeuml automjete dhe policeuml sesa Njeumlsia e Prishtineumls ndash neuml raport me

numrin e aksidenteve

Peumlrveccedil keumlsaj njeumlsiteuml jo gjithmoneuml janeuml teuml pajisura siccedil duhet ndoneumlse disa pajisje teuml caktuara

dihet se janeuml kosto-efektive siccedil janeuml automjetet e pasheumlnuara kamerat dhe sistemet e radarit

Asnjeuml njeumlsi nuk ka pasur instrumente peumlr testimin e praniseuml seuml narkotikeumlve dhe veteumlm disa

kaneuml aparate peumlr testimin e alkoolit Alokimi i diskutuesheumlm i burimeve dhe mungesa e

mjeteve teuml reumlndeumlsishme janeuml faktoreuml qeuml pengojneuml efektivitetin (teuml bazuarit neuml rrezikshmeumlri

peumlrdorim kost-efektivdhe fleksibil teuml mjeteve) Neuml keumlteuml kontekst vlen teuml theksohet se rrugeumlt

neuml Kosoveuml nuk janeuml teuml pajisura me kamera teuml shpejteumlsiseuml keumlto kamera mund peumlrdoren peumlr teuml

zeumlvendeumlsuar disa nga aktivitetet meuml teuml kushtueshme teuml patrullimit

Nevoja peumlr teuml kryer detyra teuml tjera eumlshteuml njeuml faktor qeuml ndikon neuml disa njeumlsi meuml shumeuml se

neuml teuml tjerat

Policiseuml seuml trafikut nuk i lejohet gjithnjeuml teuml peumlrqendrohet neuml detyrat e tyre kryesore Policeumlt

nganjeumlhereuml - veccedilaneumlrisht neuml qytetet e meumldha - duhet teuml ndihmojneuml funksione teuml tjera brenda

forcave teuml policiseuml ose autoritete teuml tjera me sheumlrbime teuml ndryshme Kjo sigurisht ka pasoja

pozitive dhe negative Kjo mund teuml shihet si njeuml meumlnyreuml peumlr teuml peumlrdorur burimet neuml meumlnyreuml

fleksibile dhe efikase dhe peumlr trsquoi ofruar sheumlrbime teuml tjereumlve kur keumlto janeuml teuml nevojshme Nga

ana tjeteumlr kjo mund teuml pengojeuml gjithashtu efektivitetin e policiseuml seuml trafikut neuml kryerjen e

detyrave teuml tyre kryesore Disa nga keumlto probleme mund teuml reduktohen peumlrmes kritereve teuml

qarta planifikimit teuml peumlrmireumlsuar dhe bashkeumlpunimit meuml teuml ngushteuml mes njeumlsive teuml

ndryshme policore

Peumlr shkak teuml mungeseumls seuml dokumentacionit eumlshteuml e veumlshtireuml teuml thuhet qartas se teuml gjitha

kontrollet kryhen sistematikisht ose gjithnjeuml neuml vendet e duhura dhe neuml koheumln e duhur

Jo teuml gjitha njeumlsiteuml i regjistrojneuml vendet se ku janeuml kryer kontrollet Sipas mostreumls toneuml

NjRKRr-PR dhe NjKA i regjistrojneuml keumlto teuml dheumlna dhe keumlto njeumlsi kaneuml njeuml qasje teuml bazuar neuml

rrezik Shumica e kontrolleve (por jo teuml gjitha) kryhen neuml rrugeumlt apo vendet e duhura ku

rreziku peumlr aksidente eumlshteuml i larteuml Peumlr sa i peumlrket njeumlsiseuml tjeteumlr (NjRKRr-PE) nuk mund teuml

themi me siguri se cili eumlshteuml rezultati Bazuar neuml intervistat duket se sjellja eumlshteuml e ngjashme

por teuml dheumlnat neuml keumlteuml njeumlsi nuk janeuml teuml plota ose teuml besueshme

Gjetjet tona sugjerojneuml se kontrollet kryesore kryhen gjateuml diteumls Peumlrveccedilse teuml dheumlnat neuml

dispozicion nuk janeuml teuml mjaft teuml holleumlsishme sa peumlr teuml vlereumlsuar neumlse kontrollet kryhet

ploteumlsisht neuml koheumln e duhur Kur ne i studiuam meuml holleumlsisht teuml dheumlnat doli se koha e pikut

peumlr aksidente trafiku peumlrputhej faktikisht me koheumln kur patrullat e policiseuml seuml trafikut

peumlrfundoninfillonin ndeumlrrimet e tyre dhe rrjedhimisht nuk mund teuml ishin neuml vendet me

rrezik teuml larteuml

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

29

Shkurtimisht informatat neuml dispozicion nuk na e beumljneuml teuml lehteuml teuml kuptojmeuml se njeumlsiteuml

patrulluese neuml Kosoveuml i kryejneuml sistematikisht kontrollet efektive peumlr sa i peumlrket vendit dhe

koheumls

Policia e trafikut duhet meuml shumeuml teuml keteuml veumlmendje te ngasja e rrezikshme dhe gjithashtu

teuml kontrollojeuml standardet teknike teuml kamioneumlve dhe autobuseumlve

Kontrollet policore me teuml drejteuml i kushtojneuml shumeuml veumlmendje shpejteumlsiseuml por neuml teuml njeumljteumln

koheuml nuk i kushtohet veumlmendje e duhur aspekteve teuml tjera siccedil janeuml ngasja agresive dhe e

rrezikshme mosmbajtja e distanceumls ngasja neuml gjendje teuml dehur etj Fokusimi tek shpejteumlsia

shpjegohet me faktin se ajo me teuml veumlrteteuml eumlshteuml ndeumlr shkaqet kryesore teuml aksidenteve neuml

trafik por edhe sepse eumlshteuml njeuml lloj sjellje tradicionale dhe e lehteuml peumlr trsquou beumlreuml Mungesa e

kamerave dhe pajisjeve peumlr shpejteumlsineuml si dhe teuml analizave teuml duhura mbi shkaqet e

aksidenteve mund teuml jeteuml njeuml shpjegim tjeteumlr peumlr fokusimin te shpejteumlsia

Ashtu siccedil tregojneuml shumica e hulumtimeve - ne besojmeuml ndash se neuml peumlrgjitheumlsi eumlshteuml meuml efektive

teuml kontrollohen sjelljet e ngaseumlsve sesa automjetet Megjithateuml ka peumlrjashtime Kamioneumlt e

meumldhenj dhe autobuseumlt peumlrfshihen shpesh neuml aksidente trafiku me pasoja teuml meumldha Ne

kemi veumlrejtur se keumltyre automjeteve nuk iu kushtohet veumlmendja e duhur nga ana e policiseuml

seuml trafikut neuml disa njeumlsi Zakonisht kjo ka teuml beumljeuml me kushtet teknike teuml automjeteve teuml meumldha

komerciale siccedil eumlshteuml rasti neuml lidhje me mbingarkimin dhe mireumlmbajtjen

Ndeumlshkimet jo gjithhereuml aplikohen dhe menaxhohen siccedil duhet ndaj kundeumlrvajteumlsve

Policia e trafikut shpesh peumlrdoreuml gjoba teuml vogla si ndeumlshkime Ndeumlshkimet e tjera aplikohen

rralleuml peumlr dallim nga shumeuml vende teuml tjera Peumlr meuml tepeumlr shumica e gjobave shqiptohen

veteumlm peumlr njeuml numeumlr teuml kufizuar shkeljesh dhe nuk duket se e adresojneuml ndeumlshkimin e duhur

teuml bazuar neuml faktoreumlt e aksidenteve - siccedil janeuml mosmbajtja e distanceumls manovrimi i pasigurt

dhe pakujdesi teuml tjera neuml ngasje Moszbatimi i sistemit teuml ldquopikeumlve negativerdquo i ka motivuar

drejtpeumlrseumldrejti ngaseumlsit recidivisteuml peumlr teuml peumlrseumlritur kundeumlrvajtjet Neuml keumlteuml meumlnyreuml neuml

mungeseuml teuml qasjes parandaluese edhe ndeumlshkimet aplikohen mbi keumlteuml bazeuml

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

30

6 Rekomandimet

Peumlrvoja na tregon se numri i aksidenteve neuml trafik dhe pasojat e tyre mund teuml zvogeumllohen

Peumlr keumlteuml mund teuml nevojitet bashkeumlpunimi i ngushteuml mes autoriteteve peumlrgjegjeumlse njeuml sistem i

duhur informativ peumlrdorim efektiv i pajisjeve dhe menaxhim profesional dhe i bazuar neuml

rrezik neuml teuml gjitha nivelet

Ne rekomandojmeuml Drejtorin e Peumlrgjithsheumlm teuml Policiseuml seuml Kosoveumls qeuml

Teuml merr njeuml iniciativeuml peumlr peumlrmireumlsimin e sistemit ekzistues teuml informimit dhe ta beumljeuml

ateuml ploteumlsisht efektiv Po keumlshtu teuml konsiderojeuml futjen e njeuml baze gjitheumlpeumlrfshireumlse teuml teuml

dheumlnave duke ftuar paleumlt e ndryshme teuml interesit Peumlrfitimet nga ky mekanizeumlm do teuml

reflektonin neuml besueshmeumlrineuml e teuml dheumlnave si dhe peumlrdorimin e tyre neuml vendimet

strategjike dhe operative

Teuml peumlrmireumlsojeuml peumlrdorimin e teuml dheumlnave neuml meumlnyreuml qeuml teuml qarteumlsojeuml planifikimin vjetor

dhe teuml vendoseuml objektiva performance teuml qarta peumlr njeumlsi operative Kjo duhet teuml

peumlrfshijeuml analizeuml meuml teuml mireuml teuml teuml dheumlnave mbi aksidentet qeuml formojneuml njeuml pikeumlnisje

peumlr prioritetet dhe qasjet e reja neuml nivel operativ Kjo nga ana tjeteumlr e beumln teuml

reumlndeumlsishme qeuml policia e trafiku teuml nivel qendror teuml ngriteuml funksionet e duhura peumlr

monitorim dhe vlereumlsim

Teuml konsiderojeuml caktimin e meuml shumeuml politikave teuml policiseuml seuml trafikut dhe teuml ri-

konsiderojeuml alokimet ndeumlrmjet njeumlsive teuml ndryshme teuml policiseuml seuml trafikut

Teuml sigurojeuml se njeuml plan investimi peumlr pajisje kost-efektive eumlshteuml hartuar neuml njeuml

perspektiveuml teuml kornizeumls afat-mesme teuml shpenzimeve

Policia e trafikut teuml peumlrqendrohet seuml pari neuml detyrat e tyre kryesore parandalimi i

aksidenteve Ndihma peumlr funksionet e tjera teuml policiseuml dhe autoritetet tjera duhet teuml

planifikohet meuml mireuml neuml bashkeumlpunim me njeumlsiteuml e ndryshme policore Peumlr meuml tepeumlr

bashkeumlpunimi ndeumlrmjet funksioneve teuml ndryshme policore neuml nivel rajonal duhet teuml

peumlrmireumlsohet neuml meumlnyreuml qeuml teuml arrihet efikasitet meuml i larteuml neuml aktivitetet policore qeuml

ndeumlrlidhen me sistemin e trafikut

Teuml sigurohet qeuml aktivitetet e policiseuml seuml trafikut janeuml kryer neuml rrugeuml dhe vende

teumlrrezikshme Peumlr teuml qeneuml ploteumlsisht efektiv menaxhmenti lokal neuml fazeumln e

planifikimit duhet teuml prezantojeuml njeuml qasje fleksibile te ccedileumlshtja e orareve teuml puneumls etj

dhe

Teuml sigurohet qeuml policia e trafikut teuml peumlrqeumlndrohet edhe neuml sjelljet e tjera teuml ngaseumlsve

peumlrveccedilse te tejkalimi i kufizimit teuml shpejteumlsiseuml Njeuml qasje e planifikuar peumlr aktivitete teuml

peumlrforcuara policore neuml trafik duhet teuml merr prioritet teuml larteuml peumlr monitorimin e

sjelljes seuml ngaseumlsve (sikurse ngasja e rrezikshme mosmbajtja e distanceumls etj) Policia e

trafikut njeumlkoheumlsisht duhet teuml peumlrqendrohet meuml shumeuml neuml kriteret e automjeteve

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

31

komerciale (sidomos kamioneumlve dhe autobuseumlve) Masat e kujdesit teuml shtuar duhet teuml

zbatohen rregullisht nga ana e patrullave teuml trafikut

Gjithashtu ne rekomandojmeuml qeuml me qeumlllim teuml ngritjes seuml efektivitetit teuml ndeumlshkimeve gjobat

duhet teuml adresojneuml ndeumlshkimin e duhur bazuar neuml faktoreumlt e aksidenteve Sistemi i

ndeumlshkimeve duhet teuml peumlrmireumlsohet peumlrmes aplikimit teuml sistemit teuml pikeumlve negative Peumlr

trsquou peumlrballur me keumlteuml sfideuml neuml vendosjen e keumltij sistemi duhet teuml ndeumlrtohet bashkeumlpunimi

mes MPB-seuml dhe gjykatave

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

32

REFERENCAT

European Commission ldquoTowards a European road safety area policy orientations on road safety

2011-2020rdquo Brussels 2011

European Commission ldquoEuropean Transport Policy for 2010 Time to deciderdquo Brussels 2001

European Transport Safety Council (ETSC) Reducing Traffic Injuries Resulting From Excess and Inappropriate Speed Brussels 1995

European Transport Safety Council (ETSC) ldquoPolice enforcement strategies to reduce traffic casualties in Europerdquo Brussels 1999

European Transport Safety Council (ETSC) ldquoTransport safety performance indicatorsrdquo Brussels 2001

European Transport Safety Council (ETSC) Traffic Law Enforcement across the EU Brussels 2011

Organisation for Economic Co-Operation and Development (OECD) Safety on Roads - Whatrsquos The Vision 2002

Organisation for Economic Co-Operation and Development (OECD) Road Safety - Impact of New Technologies 2003

Organisation for Economic Co-Operation and Development (OECD) Towards Zero Ambitious Road Safety Targets and The Safe System Approach 2008

Rune Elvik Cost-Benefit Analyses of Police Enforcement ESCAPE 2001

ROSEBUD Road Safety and Environmental Benefit-Cost and Cost- Effectiveness Analysis for Use in Decision-Making 2003

World Health Organization (WHO) ldquoThe World Report on Road Traffic Injury Preventionrdquo Geneva 2004

World Health Organization (WHO) Global status report on road safety 2013 supporting a decade of action Geneva 2013

World Health Organization (WHO) Data systems a road safety manual for decision-makers and practitioners Geneva 2010

World Health Organization (WHO) ldquoSpeed management a road safety manual for decision-makers and practitionersrdquo Geneva 2008

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

33

SHTOJCA I

STRUKTURA ORGANIZATIVE E POLICISEuml SEuml KOSOVEumlS - NJEumlSITEuml E KOMUNIKACIONIT RRUGOR

Drejtoria e Peumlrgjithshme

Departamenti

peumlr Operacione

Departamenti

peumlr Kufi

Departamenti

peumlr Hetime

Departamenti

peumlr Mbeumlshtetje

Departamenti

peumlr Burime

Divizioni i Siguriseuml Publike

DR Prishtineuml

DR Pejeuml

DR Prizren

DR Gjilan

DR Ferizaj

DIVIZIONI I KOMUNIKACIONIT RRUGOR

DR Mitroviceuml

Njeumlsiteuml Rajonale teuml

Komunikacionit

Rrugor

Njeumlsia peumlr

Kontrollin e

Autostradeumls

Njeumlsia peumlr

menaxhimin e

materieve teuml

rrezikshme

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

34

SHTOJCA II

Qasshmeumlria e Policiseuml seuml Trafikut neuml informatat qeuml iu nevojiten peumlr planifikim operativ

Informatat peumlr planifikim operativ

Informata rreth faktoreumlve qeuml lidhen me aksidentet

Teuml dheumlna teuml dokumentuara qeuml tregojneuml nivelin e rrezikut Baza e krijuar e teuml dheumlnave peumlmes seuml secileumls policia e trafikut i identifikon faktoreumlt kryesoreuml teuml rrezikut neuml ateuml zoneuml

Faktori njeri

Faktori automjet

Vendndodhja e pikave teuml zeza

Kushtet atmosferike

Punimet neuml rrugeuml

Informata rreth pasojave teuml aksidenteve

Qasje neuml informata nga institucionet sheumlndeteumlsore dhe kompaniteuml e sigurimit

Informata rreth ngjarjevekushteve kurku mund teuml rriten rreziqet mund teuml rriten peumlr aksidente

Neuml meumlnyreuml qeuml teuml keteuml njeuml qasje teuml standardizuar peumlr informata lidhur me faktoreumlt e rrezikut peumlr zonat e rrezikut ndeumlr teuml tjera policia e trafikut duhet teuml keneuml informata rreth punimeve neuml rrugeuml dendeumlsiseuml seuml trafikut kushteve teuml motit MI dhe autoritet lokalekomunat duhet teuml peumlrfshihen

Informata rreth aktiviteteve teuml kryera nga policia e trafikut dhe ndeumlshkimeve teuml aplikuara

Informatat rreth monitorimitvlereumlsimit sistematik teuml sjelljeve neuml trafik aktivitetet e kryera teuml rezultojneuml me raportet e pas-operative

Teuml dheumlnat mbi aplikimin e ndeumlshkimeve ndaj kundeumlrvajteumlsve Numri i ndeumlshkimeveteuml leumlshuara duhet teuml beumlhet sipas ligjeve dhe rregullave teuml peumlrcaktuara Informatatnga gjykatat janeuml teuml nevojshme Informatatnga MPB rreth ngaseumlsve teuml ndeumlshkuar janeuml teumlnevojshme

Reagimi ndaj rezultateve teuml qasjeve dhe aktiviteteve teuml ndryshme

Peumlr teuml monitoruar performanceumln treguesit e aktiviteteve duhet miratuar Teuml dheumlnat qeuml do teuml mblidhen peumlrfshijneuml numrin e peumlrgjithsheumlm teuml kontrolleve teuml kryera numrin e ngaseumlsve teuml kontrolluar periudhat e ndryshme qeuml duhet teuml krahasohen etj

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

35

SHTOJCA III

Tabela 7 Numri i policeumlve teuml trafikut neumlpeumlr njeumlsi ndash gjateuml viteve

2010 2011 2012 2013 2014

NjKA 27 32 40

NjRKRr Prishtineuml 162 156 147 125 103

NjRKRr Gjilan 69 61 61 62 63

NjRKRr Ferizaj 59 55 54 54 54

NjRKRr Prizren 74 80 78 67 61

NjRKRr Pejeuml 88 91 90 83 83

NjRKRr Mitroviceuml Jug 71 71 72 57 58

NjRKRr Mitroviceuml Veri 27 44

Gjitheumlsej 523 514 529 507 506

(Burimi PK)

Tabela 8 Numri i aksidentevendeumlshkimeve 2010 -2014

Vitet 2010 2011 2012 2013 2014 Total

Aksidente fatale 158 130 116 104 111 619

Persona teuml vdekur 175 157 121 119 127 699

Aksidente me leumlndime 4326 4490 4555 4960 4876 23207

Persona teuml leumlnduar 7730 8321 8561 9817 9713 44142

Aksidente me deumlmemateriale 12594 13338 14044 13878 10333 64187

Aksidente lsquoGodit dhe ikrsquo 952 930 1039 1012 980 4913

Gjitheumlsej aksidente 18030 18888 19754 19954 16300 92926

Tiketa (Gjoba) 254849 276897 247788 286922 319332 1386556

(Burimi PK)

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

36

Tabela 9 Teuml dheumlnat rreth aksidenteve fatale dhe personave teuml vdekur sipas rajoneve (janar ndash

dhjetor 2013)

2013 Prishtineuml Mitroviceuml Pejeuml Prizren Ferizaj Gjilan Autostradeuml Total

Aksidfatale 35 9 26 12 10 10 2 104

Teuml vdekur 40 12 33 12 10 10 2 119

(Burimi PK)

Diagrami 1 Veprimet e ngaseumlsve si faktoreuml kontribues teuml aksidenteve (2013)

Diagrami 2 Aksidentet sipas pjeseumls seuml rrugeumls (2013)

0 500 1000 1500 2000 2500 3000 3500 4000 4500 5000

Manipulimi i pasigurt

Mosmbajtja e distanceumls

Mospeumlrshtatja e shpejteumlsiseuml

Kyqje e pasigurteuml neuml rrugeuml

Ndeumlrrim i shiritave

Kthim leumlvizje prapa

Mosrespektim i peumlrpareumlsiseuml seuml kalimit

Anashkalimtejlakim i parregullt

Tejkalim i shpejteumlsiseuml seuml kufizuar

0 2000 4000 6000 8000

10000 12000 14000 16000

2012

2013

Page 32: Raporti_-_Policia_e_Trafikut_220406.pdf

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

26

teuml sakteuml ndash duhet teuml peumlrdoren edhe teuml dheumlnat nga sistemi i parapareuml i ldquopikeumlve negativerdquo qeuml

nuk eumlshteuml aplikuar deri meuml tani neuml meumlnyreuml peumlr teuml parandaluar recidivisteumlt nga peumlrseumlritjet e

shkeljeve Arsyet peumlrse sistemi nuk eumlshteuml duke u aplikuar janeuml teuml natyreumls teknike Teuml dy

institucionet (PK-ja dhe Gjykatat) kaneuml bazat e tyre individuale teuml teuml dheumlnave megjitheumlse ato

nuk janeuml teuml integruara dhe nuk komunikojneuml mes vete

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

27

5 Konkluzionet

Peumlrfundimi kryesor eumlshteuml se ka mjaft hapeumlsira peumlr peumlrmireumlsime peumlr ta beumlreuml policimin e

trafikut ploteumlsisht efektiv Policia e trafikut mund teuml beumljeuml edhe meuml shumeuml peumlr teuml peumlrmireumlsuar

aktivitetet e saj trsquoi peumlrdoreuml informatat neuml meumlnyreuml meuml efektive si dhe trsquoi planifikojeuml burimet

Kontrollet duket se janeuml pjeseumlrisht teuml bazuara neuml rrezikshmeumlri por cileumlsia e teuml dheumlnave nuk

lejon teuml theksojmeuml se policia e trafikut neuml Kosoveuml - neuml meumlnyreuml sistematike - eumlshteuml duke i kryer

kontrollet efektive neuml aspektin e vendeve dhe koheumls Ekzistojneuml ccedileumlshtje peumlr sa i peumlrket numrit

teuml policeumlve teuml trafikut qeuml operojneuml si dokumentohen veprimet analizohen dhe peumlrdoren peumlr

teuml meumlsuar dhe beumlreuml peumlrmireumlsime si dhe neuml ccedilrsquomeumlnyreuml menaxhohen ndeumlshkimet

Policia e trafikut nuk ka beumlreuml aq sa duhet peumlr trsquoi dizajnuar neuml meumlnyreuml efektive informatat

qeuml i nevojiten

Policia e trafikut mbledh ose ka qasje neuml teuml dheumlna peumlrkateumlse Hapa tjereuml shteseuml nevojiten qeuml

keumlto teuml dheumlna teuml beumlhen meuml teuml dobishme Teuml dheumlnat mbi aksidentet dhe pasojat e tyre mund teuml

strukturohen meuml mireuml dhe ekzistojneuml mundeumlsiteuml peumlr teuml zhvilluar shkeumlmbimin e informatave

me paleumlt e tjera teuml interesit Disa nga informatat mungojneuml siccedil janeuml raportimi performanceumls

dhe vlereumlsimi i rezultateve si dhe ka mangeumlsi neuml cileumlsineuml dhe konsistenceumln e dokumentacionit

Peumlrveccedil keumlsaj edhe meuml shumeuml mund teuml beumlhet peumlr trsquoi beumlreuml informatat transparente dhe teuml

disponueshme peumlr publikun

Policia e trafikut nuk i peumlrdor burimet e saj teuml informatave neuml meumlnyreuml ploteumlsisht efektive

Informatat ekzistuese mund teuml peumlrdoren neuml meumlnyreuml meuml efektive peumlr teuml mbeumlshtetur puneumln

operative Ato nuk peumlrdoren rregullisht peumlr analiza teuml detajuara ose peumlr teuml krahasuar dhe

vlereumlsuar qasjet dhe mjetet e ndryshme teuml peumlrdorura Teuml dheumlnat ekzistuese nuk janeuml

gjithmoneuml teuml trajtuara sa duhet neuml planifikimin operativ Analizat kryhen rralleumlhereuml nga

policia trafikut Kjo nga ana tjeteumlr dometheumlneuml se stimujt peumlr teuml meumlsuar dhe peumlr iniciativa teuml

reja janeuml teuml uleumlta Edhe neumlse ka vendime neuml nivelin rajonal ose lokal pak prej tyre lidhen

qarteuml me ndonjeuml analizeuml teuml kryer peumlr informata ekzistuese apo trsquoi referohen asaj Policia e

trafikut eumlshteuml mjaft mireuml e informuar mbi kushtet e rrugeumlve motin dhe peumlr ngjarjet e

ardhshme qeuml mund teuml shkaktojneuml probleme neuml trafik Por ekzistojneuml mundeumlsi peumlr teuml

peumlrmireumlsuar bashkeumlpunimin mes policiseuml lokale dhe rajonale dhe autoriteteve tjera OJQ-ve

hulumtuesve dhe qytetareumlve

Burimet nuk alokohen neuml meumlnyreuml efektive dhe nganjeumlhereuml mungojneuml mjete teuml

reumlndeumlsishme

Alokimi i burimeve nuk duket se ndjek njeuml model teuml qarteuml peumlr teuml tri njeumlsiteuml Numri i policeumlve

teuml trafikut nuk korrespondon me gjendjen neuml trafik - aksidentet e trafikut Eumlshteuml gjithashtu e

veumlshtireuml teuml shihet njeuml model i qarteuml peumlr alokimin e mjetevepajisjeve mes dhe brenda njeumlsive

Raporti mes numrit teuml policeumlve teuml trafikut dhe numrit teuml automjeteve radareumlve ose testeve teuml

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

28

alkoolit ndryshon neuml meumlnyreuml teuml konsiderueshme bie fjala Njeumlsia peumlr Kontrollin e

Autostradeumls ka meuml shumeuml automjete dhe policeuml sesa Njeumlsia e Prishtineumls ndash neuml raport me

numrin e aksidenteve

Peumlrveccedil keumlsaj njeumlsiteuml jo gjithmoneuml janeuml teuml pajisura siccedil duhet ndoneumlse disa pajisje teuml caktuara

dihet se janeuml kosto-efektive siccedil janeuml automjetet e pasheumlnuara kamerat dhe sistemet e radarit

Asnjeuml njeumlsi nuk ka pasur instrumente peumlr testimin e praniseuml seuml narkotikeumlve dhe veteumlm disa

kaneuml aparate peumlr testimin e alkoolit Alokimi i diskutuesheumlm i burimeve dhe mungesa e

mjeteve teuml reumlndeumlsishme janeuml faktoreuml qeuml pengojneuml efektivitetin (teuml bazuarit neuml rrezikshmeumlri

peumlrdorim kost-efektivdhe fleksibil teuml mjeteve) Neuml keumlteuml kontekst vlen teuml theksohet se rrugeumlt

neuml Kosoveuml nuk janeuml teuml pajisura me kamera teuml shpejteumlsiseuml keumlto kamera mund peumlrdoren peumlr teuml

zeumlvendeumlsuar disa nga aktivitetet meuml teuml kushtueshme teuml patrullimit

Nevoja peumlr teuml kryer detyra teuml tjera eumlshteuml njeuml faktor qeuml ndikon neuml disa njeumlsi meuml shumeuml se

neuml teuml tjerat

Policiseuml seuml trafikut nuk i lejohet gjithnjeuml teuml peumlrqendrohet neuml detyrat e tyre kryesore Policeumlt

nganjeumlhereuml - veccedilaneumlrisht neuml qytetet e meumldha - duhet teuml ndihmojneuml funksione teuml tjera brenda

forcave teuml policiseuml ose autoritete teuml tjera me sheumlrbime teuml ndryshme Kjo sigurisht ka pasoja

pozitive dhe negative Kjo mund teuml shihet si njeuml meumlnyreuml peumlr teuml peumlrdorur burimet neuml meumlnyreuml

fleksibile dhe efikase dhe peumlr trsquoi ofruar sheumlrbime teuml tjereumlve kur keumlto janeuml teuml nevojshme Nga

ana tjeteumlr kjo mund teuml pengojeuml gjithashtu efektivitetin e policiseuml seuml trafikut neuml kryerjen e

detyrave teuml tyre kryesore Disa nga keumlto probleme mund teuml reduktohen peumlrmes kritereve teuml

qarta planifikimit teuml peumlrmireumlsuar dhe bashkeumlpunimit meuml teuml ngushteuml mes njeumlsive teuml

ndryshme policore

Peumlr shkak teuml mungeseumls seuml dokumentacionit eumlshteuml e veumlshtireuml teuml thuhet qartas se teuml gjitha

kontrollet kryhen sistematikisht ose gjithnjeuml neuml vendet e duhura dhe neuml koheumln e duhur

Jo teuml gjitha njeumlsiteuml i regjistrojneuml vendet se ku janeuml kryer kontrollet Sipas mostreumls toneuml

NjRKRr-PR dhe NjKA i regjistrojneuml keumlto teuml dheumlna dhe keumlto njeumlsi kaneuml njeuml qasje teuml bazuar neuml

rrezik Shumica e kontrolleve (por jo teuml gjitha) kryhen neuml rrugeumlt apo vendet e duhura ku

rreziku peumlr aksidente eumlshteuml i larteuml Peumlr sa i peumlrket njeumlsiseuml tjeteumlr (NjRKRr-PE) nuk mund teuml

themi me siguri se cili eumlshteuml rezultati Bazuar neuml intervistat duket se sjellja eumlshteuml e ngjashme

por teuml dheumlnat neuml keumlteuml njeumlsi nuk janeuml teuml plota ose teuml besueshme

Gjetjet tona sugjerojneuml se kontrollet kryesore kryhen gjateuml diteumls Peumlrveccedilse teuml dheumlnat neuml

dispozicion nuk janeuml teuml mjaft teuml holleumlsishme sa peumlr teuml vlereumlsuar neumlse kontrollet kryhet

ploteumlsisht neuml koheumln e duhur Kur ne i studiuam meuml holleumlsisht teuml dheumlnat doli se koha e pikut

peumlr aksidente trafiku peumlrputhej faktikisht me koheumln kur patrullat e policiseuml seuml trafikut

peumlrfundoninfillonin ndeumlrrimet e tyre dhe rrjedhimisht nuk mund teuml ishin neuml vendet me

rrezik teuml larteuml

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

29

Shkurtimisht informatat neuml dispozicion nuk na e beumljneuml teuml lehteuml teuml kuptojmeuml se njeumlsiteuml

patrulluese neuml Kosoveuml i kryejneuml sistematikisht kontrollet efektive peumlr sa i peumlrket vendit dhe

koheumls

Policia e trafikut duhet meuml shumeuml teuml keteuml veumlmendje te ngasja e rrezikshme dhe gjithashtu

teuml kontrollojeuml standardet teknike teuml kamioneumlve dhe autobuseumlve

Kontrollet policore me teuml drejteuml i kushtojneuml shumeuml veumlmendje shpejteumlsiseuml por neuml teuml njeumljteumln

koheuml nuk i kushtohet veumlmendje e duhur aspekteve teuml tjera siccedil janeuml ngasja agresive dhe e

rrezikshme mosmbajtja e distanceumls ngasja neuml gjendje teuml dehur etj Fokusimi tek shpejteumlsia

shpjegohet me faktin se ajo me teuml veumlrteteuml eumlshteuml ndeumlr shkaqet kryesore teuml aksidenteve neuml

trafik por edhe sepse eumlshteuml njeuml lloj sjellje tradicionale dhe e lehteuml peumlr trsquou beumlreuml Mungesa e

kamerave dhe pajisjeve peumlr shpejteumlsineuml si dhe teuml analizave teuml duhura mbi shkaqet e

aksidenteve mund teuml jeteuml njeuml shpjegim tjeteumlr peumlr fokusimin te shpejteumlsia

Ashtu siccedil tregojneuml shumica e hulumtimeve - ne besojmeuml ndash se neuml peumlrgjitheumlsi eumlshteuml meuml efektive

teuml kontrollohen sjelljet e ngaseumlsve sesa automjetet Megjithateuml ka peumlrjashtime Kamioneumlt e

meumldhenj dhe autobuseumlt peumlrfshihen shpesh neuml aksidente trafiku me pasoja teuml meumldha Ne

kemi veumlrejtur se keumltyre automjeteve nuk iu kushtohet veumlmendja e duhur nga ana e policiseuml

seuml trafikut neuml disa njeumlsi Zakonisht kjo ka teuml beumljeuml me kushtet teknike teuml automjeteve teuml meumldha

komerciale siccedil eumlshteuml rasti neuml lidhje me mbingarkimin dhe mireumlmbajtjen

Ndeumlshkimet jo gjithhereuml aplikohen dhe menaxhohen siccedil duhet ndaj kundeumlrvajteumlsve

Policia e trafikut shpesh peumlrdoreuml gjoba teuml vogla si ndeumlshkime Ndeumlshkimet e tjera aplikohen

rralleuml peumlr dallim nga shumeuml vende teuml tjera Peumlr meuml tepeumlr shumica e gjobave shqiptohen

veteumlm peumlr njeuml numeumlr teuml kufizuar shkeljesh dhe nuk duket se e adresojneuml ndeumlshkimin e duhur

teuml bazuar neuml faktoreumlt e aksidenteve - siccedil janeuml mosmbajtja e distanceumls manovrimi i pasigurt

dhe pakujdesi teuml tjera neuml ngasje Moszbatimi i sistemit teuml ldquopikeumlve negativerdquo i ka motivuar

drejtpeumlrseumldrejti ngaseumlsit recidivisteuml peumlr teuml peumlrseumlritur kundeumlrvajtjet Neuml keumlteuml meumlnyreuml neuml

mungeseuml teuml qasjes parandaluese edhe ndeumlshkimet aplikohen mbi keumlteuml bazeuml

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

30

6 Rekomandimet

Peumlrvoja na tregon se numri i aksidenteve neuml trafik dhe pasojat e tyre mund teuml zvogeumllohen

Peumlr keumlteuml mund teuml nevojitet bashkeumlpunimi i ngushteuml mes autoriteteve peumlrgjegjeumlse njeuml sistem i

duhur informativ peumlrdorim efektiv i pajisjeve dhe menaxhim profesional dhe i bazuar neuml

rrezik neuml teuml gjitha nivelet

Ne rekomandojmeuml Drejtorin e Peumlrgjithsheumlm teuml Policiseuml seuml Kosoveumls qeuml

Teuml merr njeuml iniciativeuml peumlr peumlrmireumlsimin e sistemit ekzistues teuml informimit dhe ta beumljeuml

ateuml ploteumlsisht efektiv Po keumlshtu teuml konsiderojeuml futjen e njeuml baze gjitheumlpeumlrfshireumlse teuml teuml

dheumlnave duke ftuar paleumlt e ndryshme teuml interesit Peumlrfitimet nga ky mekanizeumlm do teuml

reflektonin neuml besueshmeumlrineuml e teuml dheumlnave si dhe peumlrdorimin e tyre neuml vendimet

strategjike dhe operative

Teuml peumlrmireumlsojeuml peumlrdorimin e teuml dheumlnave neuml meumlnyreuml qeuml teuml qarteumlsojeuml planifikimin vjetor

dhe teuml vendoseuml objektiva performance teuml qarta peumlr njeumlsi operative Kjo duhet teuml

peumlrfshijeuml analizeuml meuml teuml mireuml teuml teuml dheumlnave mbi aksidentet qeuml formojneuml njeuml pikeumlnisje

peumlr prioritetet dhe qasjet e reja neuml nivel operativ Kjo nga ana tjeteumlr e beumln teuml

reumlndeumlsishme qeuml policia e trafiku teuml nivel qendror teuml ngriteuml funksionet e duhura peumlr

monitorim dhe vlereumlsim

Teuml konsiderojeuml caktimin e meuml shumeuml politikave teuml policiseuml seuml trafikut dhe teuml ri-

konsiderojeuml alokimet ndeumlrmjet njeumlsive teuml ndryshme teuml policiseuml seuml trafikut

Teuml sigurojeuml se njeuml plan investimi peumlr pajisje kost-efektive eumlshteuml hartuar neuml njeuml

perspektiveuml teuml kornizeumls afat-mesme teuml shpenzimeve

Policia e trafikut teuml peumlrqendrohet seuml pari neuml detyrat e tyre kryesore parandalimi i

aksidenteve Ndihma peumlr funksionet e tjera teuml policiseuml dhe autoritetet tjera duhet teuml

planifikohet meuml mireuml neuml bashkeumlpunim me njeumlsiteuml e ndryshme policore Peumlr meuml tepeumlr

bashkeumlpunimi ndeumlrmjet funksioneve teuml ndryshme policore neuml nivel rajonal duhet teuml

peumlrmireumlsohet neuml meumlnyreuml qeuml teuml arrihet efikasitet meuml i larteuml neuml aktivitetet policore qeuml

ndeumlrlidhen me sistemin e trafikut

Teuml sigurohet qeuml aktivitetet e policiseuml seuml trafikut janeuml kryer neuml rrugeuml dhe vende

teumlrrezikshme Peumlr teuml qeneuml ploteumlsisht efektiv menaxhmenti lokal neuml fazeumln e

planifikimit duhet teuml prezantojeuml njeuml qasje fleksibile te ccedileumlshtja e orareve teuml puneumls etj

dhe

Teuml sigurohet qeuml policia e trafikut teuml peumlrqeumlndrohet edhe neuml sjelljet e tjera teuml ngaseumlsve

peumlrveccedilse te tejkalimi i kufizimit teuml shpejteumlsiseuml Njeuml qasje e planifikuar peumlr aktivitete teuml

peumlrforcuara policore neuml trafik duhet teuml merr prioritet teuml larteuml peumlr monitorimin e

sjelljes seuml ngaseumlsve (sikurse ngasja e rrezikshme mosmbajtja e distanceumls etj) Policia e

trafikut njeumlkoheumlsisht duhet teuml peumlrqendrohet meuml shumeuml neuml kriteret e automjeteve

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

31

komerciale (sidomos kamioneumlve dhe autobuseumlve) Masat e kujdesit teuml shtuar duhet teuml

zbatohen rregullisht nga ana e patrullave teuml trafikut

Gjithashtu ne rekomandojmeuml qeuml me qeumlllim teuml ngritjes seuml efektivitetit teuml ndeumlshkimeve gjobat

duhet teuml adresojneuml ndeumlshkimin e duhur bazuar neuml faktoreumlt e aksidenteve Sistemi i

ndeumlshkimeve duhet teuml peumlrmireumlsohet peumlrmes aplikimit teuml sistemit teuml pikeumlve negative Peumlr

trsquou peumlrballur me keumlteuml sfideuml neuml vendosjen e keumltij sistemi duhet teuml ndeumlrtohet bashkeumlpunimi

mes MPB-seuml dhe gjykatave

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

32

REFERENCAT

European Commission ldquoTowards a European road safety area policy orientations on road safety

2011-2020rdquo Brussels 2011

European Commission ldquoEuropean Transport Policy for 2010 Time to deciderdquo Brussels 2001

European Transport Safety Council (ETSC) Reducing Traffic Injuries Resulting From Excess and Inappropriate Speed Brussels 1995

European Transport Safety Council (ETSC) ldquoPolice enforcement strategies to reduce traffic casualties in Europerdquo Brussels 1999

European Transport Safety Council (ETSC) ldquoTransport safety performance indicatorsrdquo Brussels 2001

European Transport Safety Council (ETSC) Traffic Law Enforcement across the EU Brussels 2011

Organisation for Economic Co-Operation and Development (OECD) Safety on Roads - Whatrsquos The Vision 2002

Organisation for Economic Co-Operation and Development (OECD) Road Safety - Impact of New Technologies 2003

Organisation for Economic Co-Operation and Development (OECD) Towards Zero Ambitious Road Safety Targets and The Safe System Approach 2008

Rune Elvik Cost-Benefit Analyses of Police Enforcement ESCAPE 2001

ROSEBUD Road Safety and Environmental Benefit-Cost and Cost- Effectiveness Analysis for Use in Decision-Making 2003

World Health Organization (WHO) ldquoThe World Report on Road Traffic Injury Preventionrdquo Geneva 2004

World Health Organization (WHO) Global status report on road safety 2013 supporting a decade of action Geneva 2013

World Health Organization (WHO) Data systems a road safety manual for decision-makers and practitioners Geneva 2010

World Health Organization (WHO) ldquoSpeed management a road safety manual for decision-makers and practitionersrdquo Geneva 2008

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

33

SHTOJCA I

STRUKTURA ORGANIZATIVE E POLICISEuml SEuml KOSOVEumlS - NJEumlSITEuml E KOMUNIKACIONIT RRUGOR

Drejtoria e Peumlrgjithshme

Departamenti

peumlr Operacione

Departamenti

peumlr Kufi

Departamenti

peumlr Hetime

Departamenti

peumlr Mbeumlshtetje

Departamenti

peumlr Burime

Divizioni i Siguriseuml Publike

DR Prishtineuml

DR Pejeuml

DR Prizren

DR Gjilan

DR Ferizaj

DIVIZIONI I KOMUNIKACIONIT RRUGOR

DR Mitroviceuml

Njeumlsiteuml Rajonale teuml

Komunikacionit

Rrugor

Njeumlsia peumlr

Kontrollin e

Autostradeumls

Njeumlsia peumlr

menaxhimin e

materieve teuml

rrezikshme

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

34

SHTOJCA II

Qasshmeumlria e Policiseuml seuml Trafikut neuml informatat qeuml iu nevojiten peumlr planifikim operativ

Informatat peumlr planifikim operativ

Informata rreth faktoreumlve qeuml lidhen me aksidentet

Teuml dheumlna teuml dokumentuara qeuml tregojneuml nivelin e rrezikut Baza e krijuar e teuml dheumlnave peumlmes seuml secileumls policia e trafikut i identifikon faktoreumlt kryesoreuml teuml rrezikut neuml ateuml zoneuml

Faktori njeri

Faktori automjet

Vendndodhja e pikave teuml zeza

Kushtet atmosferike

Punimet neuml rrugeuml

Informata rreth pasojave teuml aksidenteve

Qasje neuml informata nga institucionet sheumlndeteumlsore dhe kompaniteuml e sigurimit

Informata rreth ngjarjevekushteve kurku mund teuml rriten rreziqet mund teuml rriten peumlr aksidente

Neuml meumlnyreuml qeuml teuml keteuml njeuml qasje teuml standardizuar peumlr informata lidhur me faktoreumlt e rrezikut peumlr zonat e rrezikut ndeumlr teuml tjera policia e trafikut duhet teuml keneuml informata rreth punimeve neuml rrugeuml dendeumlsiseuml seuml trafikut kushteve teuml motit MI dhe autoritet lokalekomunat duhet teuml peumlrfshihen

Informata rreth aktiviteteve teuml kryera nga policia e trafikut dhe ndeumlshkimeve teuml aplikuara

Informatat rreth monitorimitvlereumlsimit sistematik teuml sjelljeve neuml trafik aktivitetet e kryera teuml rezultojneuml me raportet e pas-operative

Teuml dheumlnat mbi aplikimin e ndeumlshkimeve ndaj kundeumlrvajteumlsve Numri i ndeumlshkimeveteuml leumlshuara duhet teuml beumlhet sipas ligjeve dhe rregullave teuml peumlrcaktuara Informatatnga gjykatat janeuml teuml nevojshme Informatatnga MPB rreth ngaseumlsve teuml ndeumlshkuar janeuml teumlnevojshme

Reagimi ndaj rezultateve teuml qasjeve dhe aktiviteteve teuml ndryshme

Peumlr teuml monitoruar performanceumln treguesit e aktiviteteve duhet miratuar Teuml dheumlnat qeuml do teuml mblidhen peumlrfshijneuml numrin e peumlrgjithsheumlm teuml kontrolleve teuml kryera numrin e ngaseumlsve teuml kontrolluar periudhat e ndryshme qeuml duhet teuml krahasohen etj

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

35

SHTOJCA III

Tabela 7 Numri i policeumlve teuml trafikut neumlpeumlr njeumlsi ndash gjateuml viteve

2010 2011 2012 2013 2014

NjKA 27 32 40

NjRKRr Prishtineuml 162 156 147 125 103

NjRKRr Gjilan 69 61 61 62 63

NjRKRr Ferizaj 59 55 54 54 54

NjRKRr Prizren 74 80 78 67 61

NjRKRr Pejeuml 88 91 90 83 83

NjRKRr Mitroviceuml Jug 71 71 72 57 58

NjRKRr Mitroviceuml Veri 27 44

Gjitheumlsej 523 514 529 507 506

(Burimi PK)

Tabela 8 Numri i aksidentevendeumlshkimeve 2010 -2014

Vitet 2010 2011 2012 2013 2014 Total

Aksidente fatale 158 130 116 104 111 619

Persona teuml vdekur 175 157 121 119 127 699

Aksidente me leumlndime 4326 4490 4555 4960 4876 23207

Persona teuml leumlnduar 7730 8321 8561 9817 9713 44142

Aksidente me deumlmemateriale 12594 13338 14044 13878 10333 64187

Aksidente lsquoGodit dhe ikrsquo 952 930 1039 1012 980 4913

Gjitheumlsej aksidente 18030 18888 19754 19954 16300 92926

Tiketa (Gjoba) 254849 276897 247788 286922 319332 1386556

(Burimi PK)

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

36

Tabela 9 Teuml dheumlnat rreth aksidenteve fatale dhe personave teuml vdekur sipas rajoneve (janar ndash

dhjetor 2013)

2013 Prishtineuml Mitroviceuml Pejeuml Prizren Ferizaj Gjilan Autostradeuml Total

Aksidfatale 35 9 26 12 10 10 2 104

Teuml vdekur 40 12 33 12 10 10 2 119

(Burimi PK)

Diagrami 1 Veprimet e ngaseumlsve si faktoreuml kontribues teuml aksidenteve (2013)

Diagrami 2 Aksidentet sipas pjeseumls seuml rrugeumls (2013)

0 500 1000 1500 2000 2500 3000 3500 4000 4500 5000

Manipulimi i pasigurt

Mosmbajtja e distanceumls

Mospeumlrshtatja e shpejteumlsiseuml

Kyqje e pasigurteuml neuml rrugeuml

Ndeumlrrim i shiritave

Kthim leumlvizje prapa

Mosrespektim i peumlrpareumlsiseuml seuml kalimit

Anashkalimtejlakim i parregullt

Tejkalim i shpejteumlsiseuml seuml kufizuar

0 2000 4000 6000 8000

10000 12000 14000 16000

2012

2013

Page 33: Raporti_-_Policia_e_Trafikut_220406.pdf

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

27

5 Konkluzionet

Peumlrfundimi kryesor eumlshteuml se ka mjaft hapeumlsira peumlr peumlrmireumlsime peumlr ta beumlreuml policimin e

trafikut ploteumlsisht efektiv Policia e trafikut mund teuml beumljeuml edhe meuml shumeuml peumlr teuml peumlrmireumlsuar

aktivitetet e saj trsquoi peumlrdoreuml informatat neuml meumlnyreuml meuml efektive si dhe trsquoi planifikojeuml burimet

Kontrollet duket se janeuml pjeseumlrisht teuml bazuara neuml rrezikshmeumlri por cileumlsia e teuml dheumlnave nuk

lejon teuml theksojmeuml se policia e trafikut neuml Kosoveuml - neuml meumlnyreuml sistematike - eumlshteuml duke i kryer

kontrollet efektive neuml aspektin e vendeve dhe koheumls Ekzistojneuml ccedileumlshtje peumlr sa i peumlrket numrit

teuml policeumlve teuml trafikut qeuml operojneuml si dokumentohen veprimet analizohen dhe peumlrdoren peumlr

teuml meumlsuar dhe beumlreuml peumlrmireumlsime si dhe neuml ccedilrsquomeumlnyreuml menaxhohen ndeumlshkimet

Policia e trafikut nuk ka beumlreuml aq sa duhet peumlr trsquoi dizajnuar neuml meumlnyreuml efektive informatat

qeuml i nevojiten

Policia e trafikut mbledh ose ka qasje neuml teuml dheumlna peumlrkateumlse Hapa tjereuml shteseuml nevojiten qeuml

keumlto teuml dheumlna teuml beumlhen meuml teuml dobishme Teuml dheumlnat mbi aksidentet dhe pasojat e tyre mund teuml

strukturohen meuml mireuml dhe ekzistojneuml mundeumlsiteuml peumlr teuml zhvilluar shkeumlmbimin e informatave

me paleumlt e tjera teuml interesit Disa nga informatat mungojneuml siccedil janeuml raportimi performanceumls

dhe vlereumlsimi i rezultateve si dhe ka mangeumlsi neuml cileumlsineuml dhe konsistenceumln e dokumentacionit

Peumlrveccedil keumlsaj edhe meuml shumeuml mund teuml beumlhet peumlr trsquoi beumlreuml informatat transparente dhe teuml

disponueshme peumlr publikun

Policia e trafikut nuk i peumlrdor burimet e saj teuml informatave neuml meumlnyreuml ploteumlsisht efektive

Informatat ekzistuese mund teuml peumlrdoren neuml meumlnyreuml meuml efektive peumlr teuml mbeumlshtetur puneumln

operative Ato nuk peumlrdoren rregullisht peumlr analiza teuml detajuara ose peumlr teuml krahasuar dhe

vlereumlsuar qasjet dhe mjetet e ndryshme teuml peumlrdorura Teuml dheumlnat ekzistuese nuk janeuml

gjithmoneuml teuml trajtuara sa duhet neuml planifikimin operativ Analizat kryhen rralleumlhereuml nga

policia trafikut Kjo nga ana tjeteumlr dometheumlneuml se stimujt peumlr teuml meumlsuar dhe peumlr iniciativa teuml

reja janeuml teuml uleumlta Edhe neumlse ka vendime neuml nivelin rajonal ose lokal pak prej tyre lidhen

qarteuml me ndonjeuml analizeuml teuml kryer peumlr informata ekzistuese apo trsquoi referohen asaj Policia e

trafikut eumlshteuml mjaft mireuml e informuar mbi kushtet e rrugeumlve motin dhe peumlr ngjarjet e

ardhshme qeuml mund teuml shkaktojneuml probleme neuml trafik Por ekzistojneuml mundeumlsi peumlr teuml

peumlrmireumlsuar bashkeumlpunimin mes policiseuml lokale dhe rajonale dhe autoriteteve tjera OJQ-ve

hulumtuesve dhe qytetareumlve

Burimet nuk alokohen neuml meumlnyreuml efektive dhe nganjeumlhereuml mungojneuml mjete teuml

reumlndeumlsishme

Alokimi i burimeve nuk duket se ndjek njeuml model teuml qarteuml peumlr teuml tri njeumlsiteuml Numri i policeumlve

teuml trafikut nuk korrespondon me gjendjen neuml trafik - aksidentet e trafikut Eumlshteuml gjithashtu e

veumlshtireuml teuml shihet njeuml model i qarteuml peumlr alokimin e mjetevepajisjeve mes dhe brenda njeumlsive

Raporti mes numrit teuml policeumlve teuml trafikut dhe numrit teuml automjeteve radareumlve ose testeve teuml

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

28

alkoolit ndryshon neuml meumlnyreuml teuml konsiderueshme bie fjala Njeumlsia peumlr Kontrollin e

Autostradeumls ka meuml shumeuml automjete dhe policeuml sesa Njeumlsia e Prishtineumls ndash neuml raport me

numrin e aksidenteve

Peumlrveccedil keumlsaj njeumlsiteuml jo gjithmoneuml janeuml teuml pajisura siccedil duhet ndoneumlse disa pajisje teuml caktuara

dihet se janeuml kosto-efektive siccedil janeuml automjetet e pasheumlnuara kamerat dhe sistemet e radarit

Asnjeuml njeumlsi nuk ka pasur instrumente peumlr testimin e praniseuml seuml narkotikeumlve dhe veteumlm disa

kaneuml aparate peumlr testimin e alkoolit Alokimi i diskutuesheumlm i burimeve dhe mungesa e

mjeteve teuml reumlndeumlsishme janeuml faktoreuml qeuml pengojneuml efektivitetin (teuml bazuarit neuml rrezikshmeumlri

peumlrdorim kost-efektivdhe fleksibil teuml mjeteve) Neuml keumlteuml kontekst vlen teuml theksohet se rrugeumlt

neuml Kosoveuml nuk janeuml teuml pajisura me kamera teuml shpejteumlsiseuml keumlto kamera mund peumlrdoren peumlr teuml

zeumlvendeumlsuar disa nga aktivitetet meuml teuml kushtueshme teuml patrullimit

Nevoja peumlr teuml kryer detyra teuml tjera eumlshteuml njeuml faktor qeuml ndikon neuml disa njeumlsi meuml shumeuml se

neuml teuml tjerat

Policiseuml seuml trafikut nuk i lejohet gjithnjeuml teuml peumlrqendrohet neuml detyrat e tyre kryesore Policeumlt

nganjeumlhereuml - veccedilaneumlrisht neuml qytetet e meumldha - duhet teuml ndihmojneuml funksione teuml tjera brenda

forcave teuml policiseuml ose autoritete teuml tjera me sheumlrbime teuml ndryshme Kjo sigurisht ka pasoja

pozitive dhe negative Kjo mund teuml shihet si njeuml meumlnyreuml peumlr teuml peumlrdorur burimet neuml meumlnyreuml

fleksibile dhe efikase dhe peumlr trsquoi ofruar sheumlrbime teuml tjereumlve kur keumlto janeuml teuml nevojshme Nga

ana tjeteumlr kjo mund teuml pengojeuml gjithashtu efektivitetin e policiseuml seuml trafikut neuml kryerjen e

detyrave teuml tyre kryesore Disa nga keumlto probleme mund teuml reduktohen peumlrmes kritereve teuml

qarta planifikimit teuml peumlrmireumlsuar dhe bashkeumlpunimit meuml teuml ngushteuml mes njeumlsive teuml

ndryshme policore

Peumlr shkak teuml mungeseumls seuml dokumentacionit eumlshteuml e veumlshtireuml teuml thuhet qartas se teuml gjitha

kontrollet kryhen sistematikisht ose gjithnjeuml neuml vendet e duhura dhe neuml koheumln e duhur

Jo teuml gjitha njeumlsiteuml i regjistrojneuml vendet se ku janeuml kryer kontrollet Sipas mostreumls toneuml

NjRKRr-PR dhe NjKA i regjistrojneuml keumlto teuml dheumlna dhe keumlto njeumlsi kaneuml njeuml qasje teuml bazuar neuml

rrezik Shumica e kontrolleve (por jo teuml gjitha) kryhen neuml rrugeumlt apo vendet e duhura ku

rreziku peumlr aksidente eumlshteuml i larteuml Peumlr sa i peumlrket njeumlsiseuml tjeteumlr (NjRKRr-PE) nuk mund teuml

themi me siguri se cili eumlshteuml rezultati Bazuar neuml intervistat duket se sjellja eumlshteuml e ngjashme

por teuml dheumlnat neuml keumlteuml njeumlsi nuk janeuml teuml plota ose teuml besueshme

Gjetjet tona sugjerojneuml se kontrollet kryesore kryhen gjateuml diteumls Peumlrveccedilse teuml dheumlnat neuml

dispozicion nuk janeuml teuml mjaft teuml holleumlsishme sa peumlr teuml vlereumlsuar neumlse kontrollet kryhet

ploteumlsisht neuml koheumln e duhur Kur ne i studiuam meuml holleumlsisht teuml dheumlnat doli se koha e pikut

peumlr aksidente trafiku peumlrputhej faktikisht me koheumln kur patrullat e policiseuml seuml trafikut

peumlrfundoninfillonin ndeumlrrimet e tyre dhe rrjedhimisht nuk mund teuml ishin neuml vendet me

rrezik teuml larteuml

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

29

Shkurtimisht informatat neuml dispozicion nuk na e beumljneuml teuml lehteuml teuml kuptojmeuml se njeumlsiteuml

patrulluese neuml Kosoveuml i kryejneuml sistematikisht kontrollet efektive peumlr sa i peumlrket vendit dhe

koheumls

Policia e trafikut duhet meuml shumeuml teuml keteuml veumlmendje te ngasja e rrezikshme dhe gjithashtu

teuml kontrollojeuml standardet teknike teuml kamioneumlve dhe autobuseumlve

Kontrollet policore me teuml drejteuml i kushtojneuml shumeuml veumlmendje shpejteumlsiseuml por neuml teuml njeumljteumln

koheuml nuk i kushtohet veumlmendje e duhur aspekteve teuml tjera siccedil janeuml ngasja agresive dhe e

rrezikshme mosmbajtja e distanceumls ngasja neuml gjendje teuml dehur etj Fokusimi tek shpejteumlsia

shpjegohet me faktin se ajo me teuml veumlrteteuml eumlshteuml ndeumlr shkaqet kryesore teuml aksidenteve neuml

trafik por edhe sepse eumlshteuml njeuml lloj sjellje tradicionale dhe e lehteuml peumlr trsquou beumlreuml Mungesa e

kamerave dhe pajisjeve peumlr shpejteumlsineuml si dhe teuml analizave teuml duhura mbi shkaqet e

aksidenteve mund teuml jeteuml njeuml shpjegim tjeteumlr peumlr fokusimin te shpejteumlsia

Ashtu siccedil tregojneuml shumica e hulumtimeve - ne besojmeuml ndash se neuml peumlrgjitheumlsi eumlshteuml meuml efektive

teuml kontrollohen sjelljet e ngaseumlsve sesa automjetet Megjithateuml ka peumlrjashtime Kamioneumlt e

meumldhenj dhe autobuseumlt peumlrfshihen shpesh neuml aksidente trafiku me pasoja teuml meumldha Ne

kemi veumlrejtur se keumltyre automjeteve nuk iu kushtohet veumlmendja e duhur nga ana e policiseuml

seuml trafikut neuml disa njeumlsi Zakonisht kjo ka teuml beumljeuml me kushtet teknike teuml automjeteve teuml meumldha

komerciale siccedil eumlshteuml rasti neuml lidhje me mbingarkimin dhe mireumlmbajtjen

Ndeumlshkimet jo gjithhereuml aplikohen dhe menaxhohen siccedil duhet ndaj kundeumlrvajteumlsve

Policia e trafikut shpesh peumlrdoreuml gjoba teuml vogla si ndeumlshkime Ndeumlshkimet e tjera aplikohen

rralleuml peumlr dallim nga shumeuml vende teuml tjera Peumlr meuml tepeumlr shumica e gjobave shqiptohen

veteumlm peumlr njeuml numeumlr teuml kufizuar shkeljesh dhe nuk duket se e adresojneuml ndeumlshkimin e duhur

teuml bazuar neuml faktoreumlt e aksidenteve - siccedil janeuml mosmbajtja e distanceumls manovrimi i pasigurt

dhe pakujdesi teuml tjera neuml ngasje Moszbatimi i sistemit teuml ldquopikeumlve negativerdquo i ka motivuar

drejtpeumlrseumldrejti ngaseumlsit recidivisteuml peumlr teuml peumlrseumlritur kundeumlrvajtjet Neuml keumlteuml meumlnyreuml neuml

mungeseuml teuml qasjes parandaluese edhe ndeumlshkimet aplikohen mbi keumlteuml bazeuml

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

30

6 Rekomandimet

Peumlrvoja na tregon se numri i aksidenteve neuml trafik dhe pasojat e tyre mund teuml zvogeumllohen

Peumlr keumlteuml mund teuml nevojitet bashkeumlpunimi i ngushteuml mes autoriteteve peumlrgjegjeumlse njeuml sistem i

duhur informativ peumlrdorim efektiv i pajisjeve dhe menaxhim profesional dhe i bazuar neuml

rrezik neuml teuml gjitha nivelet

Ne rekomandojmeuml Drejtorin e Peumlrgjithsheumlm teuml Policiseuml seuml Kosoveumls qeuml

Teuml merr njeuml iniciativeuml peumlr peumlrmireumlsimin e sistemit ekzistues teuml informimit dhe ta beumljeuml

ateuml ploteumlsisht efektiv Po keumlshtu teuml konsiderojeuml futjen e njeuml baze gjitheumlpeumlrfshireumlse teuml teuml

dheumlnave duke ftuar paleumlt e ndryshme teuml interesit Peumlrfitimet nga ky mekanizeumlm do teuml

reflektonin neuml besueshmeumlrineuml e teuml dheumlnave si dhe peumlrdorimin e tyre neuml vendimet

strategjike dhe operative

Teuml peumlrmireumlsojeuml peumlrdorimin e teuml dheumlnave neuml meumlnyreuml qeuml teuml qarteumlsojeuml planifikimin vjetor

dhe teuml vendoseuml objektiva performance teuml qarta peumlr njeumlsi operative Kjo duhet teuml

peumlrfshijeuml analizeuml meuml teuml mireuml teuml teuml dheumlnave mbi aksidentet qeuml formojneuml njeuml pikeumlnisje

peumlr prioritetet dhe qasjet e reja neuml nivel operativ Kjo nga ana tjeteumlr e beumln teuml

reumlndeumlsishme qeuml policia e trafiku teuml nivel qendror teuml ngriteuml funksionet e duhura peumlr

monitorim dhe vlereumlsim

Teuml konsiderojeuml caktimin e meuml shumeuml politikave teuml policiseuml seuml trafikut dhe teuml ri-

konsiderojeuml alokimet ndeumlrmjet njeumlsive teuml ndryshme teuml policiseuml seuml trafikut

Teuml sigurojeuml se njeuml plan investimi peumlr pajisje kost-efektive eumlshteuml hartuar neuml njeuml

perspektiveuml teuml kornizeumls afat-mesme teuml shpenzimeve

Policia e trafikut teuml peumlrqendrohet seuml pari neuml detyrat e tyre kryesore parandalimi i

aksidenteve Ndihma peumlr funksionet e tjera teuml policiseuml dhe autoritetet tjera duhet teuml

planifikohet meuml mireuml neuml bashkeumlpunim me njeumlsiteuml e ndryshme policore Peumlr meuml tepeumlr

bashkeumlpunimi ndeumlrmjet funksioneve teuml ndryshme policore neuml nivel rajonal duhet teuml

peumlrmireumlsohet neuml meumlnyreuml qeuml teuml arrihet efikasitet meuml i larteuml neuml aktivitetet policore qeuml

ndeumlrlidhen me sistemin e trafikut

Teuml sigurohet qeuml aktivitetet e policiseuml seuml trafikut janeuml kryer neuml rrugeuml dhe vende

teumlrrezikshme Peumlr teuml qeneuml ploteumlsisht efektiv menaxhmenti lokal neuml fazeumln e

planifikimit duhet teuml prezantojeuml njeuml qasje fleksibile te ccedileumlshtja e orareve teuml puneumls etj

dhe

Teuml sigurohet qeuml policia e trafikut teuml peumlrqeumlndrohet edhe neuml sjelljet e tjera teuml ngaseumlsve

peumlrveccedilse te tejkalimi i kufizimit teuml shpejteumlsiseuml Njeuml qasje e planifikuar peumlr aktivitete teuml

peumlrforcuara policore neuml trafik duhet teuml merr prioritet teuml larteuml peumlr monitorimin e

sjelljes seuml ngaseumlsve (sikurse ngasja e rrezikshme mosmbajtja e distanceumls etj) Policia e

trafikut njeumlkoheumlsisht duhet teuml peumlrqendrohet meuml shumeuml neuml kriteret e automjeteve

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

31

komerciale (sidomos kamioneumlve dhe autobuseumlve) Masat e kujdesit teuml shtuar duhet teuml

zbatohen rregullisht nga ana e patrullave teuml trafikut

Gjithashtu ne rekomandojmeuml qeuml me qeumlllim teuml ngritjes seuml efektivitetit teuml ndeumlshkimeve gjobat

duhet teuml adresojneuml ndeumlshkimin e duhur bazuar neuml faktoreumlt e aksidenteve Sistemi i

ndeumlshkimeve duhet teuml peumlrmireumlsohet peumlrmes aplikimit teuml sistemit teuml pikeumlve negative Peumlr

trsquou peumlrballur me keumlteuml sfideuml neuml vendosjen e keumltij sistemi duhet teuml ndeumlrtohet bashkeumlpunimi

mes MPB-seuml dhe gjykatave

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

32

REFERENCAT

European Commission ldquoTowards a European road safety area policy orientations on road safety

2011-2020rdquo Brussels 2011

European Commission ldquoEuropean Transport Policy for 2010 Time to deciderdquo Brussels 2001

European Transport Safety Council (ETSC) Reducing Traffic Injuries Resulting From Excess and Inappropriate Speed Brussels 1995

European Transport Safety Council (ETSC) ldquoPolice enforcement strategies to reduce traffic casualties in Europerdquo Brussels 1999

European Transport Safety Council (ETSC) ldquoTransport safety performance indicatorsrdquo Brussels 2001

European Transport Safety Council (ETSC) Traffic Law Enforcement across the EU Brussels 2011

Organisation for Economic Co-Operation and Development (OECD) Safety on Roads - Whatrsquos The Vision 2002

Organisation for Economic Co-Operation and Development (OECD) Road Safety - Impact of New Technologies 2003

Organisation for Economic Co-Operation and Development (OECD) Towards Zero Ambitious Road Safety Targets and The Safe System Approach 2008

Rune Elvik Cost-Benefit Analyses of Police Enforcement ESCAPE 2001

ROSEBUD Road Safety and Environmental Benefit-Cost and Cost- Effectiveness Analysis for Use in Decision-Making 2003

World Health Organization (WHO) ldquoThe World Report on Road Traffic Injury Preventionrdquo Geneva 2004

World Health Organization (WHO) Global status report on road safety 2013 supporting a decade of action Geneva 2013

World Health Organization (WHO) Data systems a road safety manual for decision-makers and practitioners Geneva 2010

World Health Organization (WHO) ldquoSpeed management a road safety manual for decision-makers and practitionersrdquo Geneva 2008

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

33

SHTOJCA I

STRUKTURA ORGANIZATIVE E POLICISEuml SEuml KOSOVEumlS - NJEumlSITEuml E KOMUNIKACIONIT RRUGOR

Drejtoria e Peumlrgjithshme

Departamenti

peumlr Operacione

Departamenti

peumlr Kufi

Departamenti

peumlr Hetime

Departamenti

peumlr Mbeumlshtetje

Departamenti

peumlr Burime

Divizioni i Siguriseuml Publike

DR Prishtineuml

DR Pejeuml

DR Prizren

DR Gjilan

DR Ferizaj

DIVIZIONI I KOMUNIKACIONIT RRUGOR

DR Mitroviceuml

Njeumlsiteuml Rajonale teuml

Komunikacionit

Rrugor

Njeumlsia peumlr

Kontrollin e

Autostradeumls

Njeumlsia peumlr

menaxhimin e

materieve teuml

rrezikshme

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

34

SHTOJCA II

Qasshmeumlria e Policiseuml seuml Trafikut neuml informatat qeuml iu nevojiten peumlr planifikim operativ

Informatat peumlr planifikim operativ

Informata rreth faktoreumlve qeuml lidhen me aksidentet

Teuml dheumlna teuml dokumentuara qeuml tregojneuml nivelin e rrezikut Baza e krijuar e teuml dheumlnave peumlmes seuml secileumls policia e trafikut i identifikon faktoreumlt kryesoreuml teuml rrezikut neuml ateuml zoneuml

Faktori njeri

Faktori automjet

Vendndodhja e pikave teuml zeza

Kushtet atmosferike

Punimet neuml rrugeuml

Informata rreth pasojave teuml aksidenteve

Qasje neuml informata nga institucionet sheumlndeteumlsore dhe kompaniteuml e sigurimit

Informata rreth ngjarjevekushteve kurku mund teuml rriten rreziqet mund teuml rriten peumlr aksidente

Neuml meumlnyreuml qeuml teuml keteuml njeuml qasje teuml standardizuar peumlr informata lidhur me faktoreumlt e rrezikut peumlr zonat e rrezikut ndeumlr teuml tjera policia e trafikut duhet teuml keneuml informata rreth punimeve neuml rrugeuml dendeumlsiseuml seuml trafikut kushteve teuml motit MI dhe autoritet lokalekomunat duhet teuml peumlrfshihen

Informata rreth aktiviteteve teuml kryera nga policia e trafikut dhe ndeumlshkimeve teuml aplikuara

Informatat rreth monitorimitvlereumlsimit sistematik teuml sjelljeve neuml trafik aktivitetet e kryera teuml rezultojneuml me raportet e pas-operative

Teuml dheumlnat mbi aplikimin e ndeumlshkimeve ndaj kundeumlrvajteumlsve Numri i ndeumlshkimeveteuml leumlshuara duhet teuml beumlhet sipas ligjeve dhe rregullave teuml peumlrcaktuara Informatatnga gjykatat janeuml teuml nevojshme Informatatnga MPB rreth ngaseumlsve teuml ndeumlshkuar janeuml teumlnevojshme

Reagimi ndaj rezultateve teuml qasjeve dhe aktiviteteve teuml ndryshme

Peumlr teuml monitoruar performanceumln treguesit e aktiviteteve duhet miratuar Teuml dheumlnat qeuml do teuml mblidhen peumlrfshijneuml numrin e peumlrgjithsheumlm teuml kontrolleve teuml kryera numrin e ngaseumlsve teuml kontrolluar periudhat e ndryshme qeuml duhet teuml krahasohen etj

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

35

SHTOJCA III

Tabela 7 Numri i policeumlve teuml trafikut neumlpeumlr njeumlsi ndash gjateuml viteve

2010 2011 2012 2013 2014

NjKA 27 32 40

NjRKRr Prishtineuml 162 156 147 125 103

NjRKRr Gjilan 69 61 61 62 63

NjRKRr Ferizaj 59 55 54 54 54

NjRKRr Prizren 74 80 78 67 61

NjRKRr Pejeuml 88 91 90 83 83

NjRKRr Mitroviceuml Jug 71 71 72 57 58

NjRKRr Mitroviceuml Veri 27 44

Gjitheumlsej 523 514 529 507 506

(Burimi PK)

Tabela 8 Numri i aksidentevendeumlshkimeve 2010 -2014

Vitet 2010 2011 2012 2013 2014 Total

Aksidente fatale 158 130 116 104 111 619

Persona teuml vdekur 175 157 121 119 127 699

Aksidente me leumlndime 4326 4490 4555 4960 4876 23207

Persona teuml leumlnduar 7730 8321 8561 9817 9713 44142

Aksidente me deumlmemateriale 12594 13338 14044 13878 10333 64187

Aksidente lsquoGodit dhe ikrsquo 952 930 1039 1012 980 4913

Gjitheumlsej aksidente 18030 18888 19754 19954 16300 92926

Tiketa (Gjoba) 254849 276897 247788 286922 319332 1386556

(Burimi PK)

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

36

Tabela 9 Teuml dheumlnat rreth aksidenteve fatale dhe personave teuml vdekur sipas rajoneve (janar ndash

dhjetor 2013)

2013 Prishtineuml Mitroviceuml Pejeuml Prizren Ferizaj Gjilan Autostradeuml Total

Aksidfatale 35 9 26 12 10 10 2 104

Teuml vdekur 40 12 33 12 10 10 2 119

(Burimi PK)

Diagrami 1 Veprimet e ngaseumlsve si faktoreuml kontribues teuml aksidenteve (2013)

Diagrami 2 Aksidentet sipas pjeseumls seuml rrugeumls (2013)

0 500 1000 1500 2000 2500 3000 3500 4000 4500 5000

Manipulimi i pasigurt

Mosmbajtja e distanceumls

Mospeumlrshtatja e shpejteumlsiseuml

Kyqje e pasigurteuml neuml rrugeuml

Ndeumlrrim i shiritave

Kthim leumlvizje prapa

Mosrespektim i peumlrpareumlsiseuml seuml kalimit

Anashkalimtejlakim i parregullt

Tejkalim i shpejteumlsiseuml seuml kufizuar

0 2000 4000 6000 8000

10000 12000 14000 16000

2012

2013

Page 34: Raporti_-_Policia_e_Trafikut_220406.pdf

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

28

alkoolit ndryshon neuml meumlnyreuml teuml konsiderueshme bie fjala Njeumlsia peumlr Kontrollin e

Autostradeumls ka meuml shumeuml automjete dhe policeuml sesa Njeumlsia e Prishtineumls ndash neuml raport me

numrin e aksidenteve

Peumlrveccedil keumlsaj njeumlsiteuml jo gjithmoneuml janeuml teuml pajisura siccedil duhet ndoneumlse disa pajisje teuml caktuara

dihet se janeuml kosto-efektive siccedil janeuml automjetet e pasheumlnuara kamerat dhe sistemet e radarit

Asnjeuml njeumlsi nuk ka pasur instrumente peumlr testimin e praniseuml seuml narkotikeumlve dhe veteumlm disa

kaneuml aparate peumlr testimin e alkoolit Alokimi i diskutuesheumlm i burimeve dhe mungesa e

mjeteve teuml reumlndeumlsishme janeuml faktoreuml qeuml pengojneuml efektivitetin (teuml bazuarit neuml rrezikshmeumlri

peumlrdorim kost-efektivdhe fleksibil teuml mjeteve) Neuml keumlteuml kontekst vlen teuml theksohet se rrugeumlt

neuml Kosoveuml nuk janeuml teuml pajisura me kamera teuml shpejteumlsiseuml keumlto kamera mund peumlrdoren peumlr teuml

zeumlvendeumlsuar disa nga aktivitetet meuml teuml kushtueshme teuml patrullimit

Nevoja peumlr teuml kryer detyra teuml tjera eumlshteuml njeuml faktor qeuml ndikon neuml disa njeumlsi meuml shumeuml se

neuml teuml tjerat

Policiseuml seuml trafikut nuk i lejohet gjithnjeuml teuml peumlrqendrohet neuml detyrat e tyre kryesore Policeumlt

nganjeumlhereuml - veccedilaneumlrisht neuml qytetet e meumldha - duhet teuml ndihmojneuml funksione teuml tjera brenda

forcave teuml policiseuml ose autoritete teuml tjera me sheumlrbime teuml ndryshme Kjo sigurisht ka pasoja

pozitive dhe negative Kjo mund teuml shihet si njeuml meumlnyreuml peumlr teuml peumlrdorur burimet neuml meumlnyreuml

fleksibile dhe efikase dhe peumlr trsquoi ofruar sheumlrbime teuml tjereumlve kur keumlto janeuml teuml nevojshme Nga

ana tjeteumlr kjo mund teuml pengojeuml gjithashtu efektivitetin e policiseuml seuml trafikut neuml kryerjen e

detyrave teuml tyre kryesore Disa nga keumlto probleme mund teuml reduktohen peumlrmes kritereve teuml

qarta planifikimit teuml peumlrmireumlsuar dhe bashkeumlpunimit meuml teuml ngushteuml mes njeumlsive teuml

ndryshme policore

Peumlr shkak teuml mungeseumls seuml dokumentacionit eumlshteuml e veumlshtireuml teuml thuhet qartas se teuml gjitha

kontrollet kryhen sistematikisht ose gjithnjeuml neuml vendet e duhura dhe neuml koheumln e duhur

Jo teuml gjitha njeumlsiteuml i regjistrojneuml vendet se ku janeuml kryer kontrollet Sipas mostreumls toneuml

NjRKRr-PR dhe NjKA i regjistrojneuml keumlto teuml dheumlna dhe keumlto njeumlsi kaneuml njeuml qasje teuml bazuar neuml

rrezik Shumica e kontrolleve (por jo teuml gjitha) kryhen neuml rrugeumlt apo vendet e duhura ku

rreziku peumlr aksidente eumlshteuml i larteuml Peumlr sa i peumlrket njeumlsiseuml tjeteumlr (NjRKRr-PE) nuk mund teuml

themi me siguri se cili eumlshteuml rezultati Bazuar neuml intervistat duket se sjellja eumlshteuml e ngjashme

por teuml dheumlnat neuml keumlteuml njeumlsi nuk janeuml teuml plota ose teuml besueshme

Gjetjet tona sugjerojneuml se kontrollet kryesore kryhen gjateuml diteumls Peumlrveccedilse teuml dheumlnat neuml

dispozicion nuk janeuml teuml mjaft teuml holleumlsishme sa peumlr teuml vlereumlsuar neumlse kontrollet kryhet

ploteumlsisht neuml koheumln e duhur Kur ne i studiuam meuml holleumlsisht teuml dheumlnat doli se koha e pikut

peumlr aksidente trafiku peumlrputhej faktikisht me koheumln kur patrullat e policiseuml seuml trafikut

peumlrfundoninfillonin ndeumlrrimet e tyre dhe rrjedhimisht nuk mund teuml ishin neuml vendet me

rrezik teuml larteuml

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

29

Shkurtimisht informatat neuml dispozicion nuk na e beumljneuml teuml lehteuml teuml kuptojmeuml se njeumlsiteuml

patrulluese neuml Kosoveuml i kryejneuml sistematikisht kontrollet efektive peumlr sa i peumlrket vendit dhe

koheumls

Policia e trafikut duhet meuml shumeuml teuml keteuml veumlmendje te ngasja e rrezikshme dhe gjithashtu

teuml kontrollojeuml standardet teknike teuml kamioneumlve dhe autobuseumlve

Kontrollet policore me teuml drejteuml i kushtojneuml shumeuml veumlmendje shpejteumlsiseuml por neuml teuml njeumljteumln

koheuml nuk i kushtohet veumlmendje e duhur aspekteve teuml tjera siccedil janeuml ngasja agresive dhe e

rrezikshme mosmbajtja e distanceumls ngasja neuml gjendje teuml dehur etj Fokusimi tek shpejteumlsia

shpjegohet me faktin se ajo me teuml veumlrteteuml eumlshteuml ndeumlr shkaqet kryesore teuml aksidenteve neuml

trafik por edhe sepse eumlshteuml njeuml lloj sjellje tradicionale dhe e lehteuml peumlr trsquou beumlreuml Mungesa e

kamerave dhe pajisjeve peumlr shpejteumlsineuml si dhe teuml analizave teuml duhura mbi shkaqet e

aksidenteve mund teuml jeteuml njeuml shpjegim tjeteumlr peumlr fokusimin te shpejteumlsia

Ashtu siccedil tregojneuml shumica e hulumtimeve - ne besojmeuml ndash se neuml peumlrgjitheumlsi eumlshteuml meuml efektive

teuml kontrollohen sjelljet e ngaseumlsve sesa automjetet Megjithateuml ka peumlrjashtime Kamioneumlt e

meumldhenj dhe autobuseumlt peumlrfshihen shpesh neuml aksidente trafiku me pasoja teuml meumldha Ne

kemi veumlrejtur se keumltyre automjeteve nuk iu kushtohet veumlmendja e duhur nga ana e policiseuml

seuml trafikut neuml disa njeumlsi Zakonisht kjo ka teuml beumljeuml me kushtet teknike teuml automjeteve teuml meumldha

komerciale siccedil eumlshteuml rasti neuml lidhje me mbingarkimin dhe mireumlmbajtjen

Ndeumlshkimet jo gjithhereuml aplikohen dhe menaxhohen siccedil duhet ndaj kundeumlrvajteumlsve

Policia e trafikut shpesh peumlrdoreuml gjoba teuml vogla si ndeumlshkime Ndeumlshkimet e tjera aplikohen

rralleuml peumlr dallim nga shumeuml vende teuml tjera Peumlr meuml tepeumlr shumica e gjobave shqiptohen

veteumlm peumlr njeuml numeumlr teuml kufizuar shkeljesh dhe nuk duket se e adresojneuml ndeumlshkimin e duhur

teuml bazuar neuml faktoreumlt e aksidenteve - siccedil janeuml mosmbajtja e distanceumls manovrimi i pasigurt

dhe pakujdesi teuml tjera neuml ngasje Moszbatimi i sistemit teuml ldquopikeumlve negativerdquo i ka motivuar

drejtpeumlrseumldrejti ngaseumlsit recidivisteuml peumlr teuml peumlrseumlritur kundeumlrvajtjet Neuml keumlteuml meumlnyreuml neuml

mungeseuml teuml qasjes parandaluese edhe ndeumlshkimet aplikohen mbi keumlteuml bazeuml

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

30

6 Rekomandimet

Peumlrvoja na tregon se numri i aksidenteve neuml trafik dhe pasojat e tyre mund teuml zvogeumllohen

Peumlr keumlteuml mund teuml nevojitet bashkeumlpunimi i ngushteuml mes autoriteteve peumlrgjegjeumlse njeuml sistem i

duhur informativ peumlrdorim efektiv i pajisjeve dhe menaxhim profesional dhe i bazuar neuml

rrezik neuml teuml gjitha nivelet

Ne rekomandojmeuml Drejtorin e Peumlrgjithsheumlm teuml Policiseuml seuml Kosoveumls qeuml

Teuml merr njeuml iniciativeuml peumlr peumlrmireumlsimin e sistemit ekzistues teuml informimit dhe ta beumljeuml

ateuml ploteumlsisht efektiv Po keumlshtu teuml konsiderojeuml futjen e njeuml baze gjitheumlpeumlrfshireumlse teuml teuml

dheumlnave duke ftuar paleumlt e ndryshme teuml interesit Peumlrfitimet nga ky mekanizeumlm do teuml

reflektonin neuml besueshmeumlrineuml e teuml dheumlnave si dhe peumlrdorimin e tyre neuml vendimet

strategjike dhe operative

Teuml peumlrmireumlsojeuml peumlrdorimin e teuml dheumlnave neuml meumlnyreuml qeuml teuml qarteumlsojeuml planifikimin vjetor

dhe teuml vendoseuml objektiva performance teuml qarta peumlr njeumlsi operative Kjo duhet teuml

peumlrfshijeuml analizeuml meuml teuml mireuml teuml teuml dheumlnave mbi aksidentet qeuml formojneuml njeuml pikeumlnisje

peumlr prioritetet dhe qasjet e reja neuml nivel operativ Kjo nga ana tjeteumlr e beumln teuml

reumlndeumlsishme qeuml policia e trafiku teuml nivel qendror teuml ngriteuml funksionet e duhura peumlr

monitorim dhe vlereumlsim

Teuml konsiderojeuml caktimin e meuml shumeuml politikave teuml policiseuml seuml trafikut dhe teuml ri-

konsiderojeuml alokimet ndeumlrmjet njeumlsive teuml ndryshme teuml policiseuml seuml trafikut

Teuml sigurojeuml se njeuml plan investimi peumlr pajisje kost-efektive eumlshteuml hartuar neuml njeuml

perspektiveuml teuml kornizeumls afat-mesme teuml shpenzimeve

Policia e trafikut teuml peumlrqendrohet seuml pari neuml detyrat e tyre kryesore parandalimi i

aksidenteve Ndihma peumlr funksionet e tjera teuml policiseuml dhe autoritetet tjera duhet teuml

planifikohet meuml mireuml neuml bashkeumlpunim me njeumlsiteuml e ndryshme policore Peumlr meuml tepeumlr

bashkeumlpunimi ndeumlrmjet funksioneve teuml ndryshme policore neuml nivel rajonal duhet teuml

peumlrmireumlsohet neuml meumlnyreuml qeuml teuml arrihet efikasitet meuml i larteuml neuml aktivitetet policore qeuml

ndeumlrlidhen me sistemin e trafikut

Teuml sigurohet qeuml aktivitetet e policiseuml seuml trafikut janeuml kryer neuml rrugeuml dhe vende

teumlrrezikshme Peumlr teuml qeneuml ploteumlsisht efektiv menaxhmenti lokal neuml fazeumln e

planifikimit duhet teuml prezantojeuml njeuml qasje fleksibile te ccedileumlshtja e orareve teuml puneumls etj

dhe

Teuml sigurohet qeuml policia e trafikut teuml peumlrqeumlndrohet edhe neuml sjelljet e tjera teuml ngaseumlsve

peumlrveccedilse te tejkalimi i kufizimit teuml shpejteumlsiseuml Njeuml qasje e planifikuar peumlr aktivitete teuml

peumlrforcuara policore neuml trafik duhet teuml merr prioritet teuml larteuml peumlr monitorimin e

sjelljes seuml ngaseumlsve (sikurse ngasja e rrezikshme mosmbajtja e distanceumls etj) Policia e

trafikut njeumlkoheumlsisht duhet teuml peumlrqendrohet meuml shumeuml neuml kriteret e automjeteve

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

31

komerciale (sidomos kamioneumlve dhe autobuseumlve) Masat e kujdesit teuml shtuar duhet teuml

zbatohen rregullisht nga ana e patrullave teuml trafikut

Gjithashtu ne rekomandojmeuml qeuml me qeumlllim teuml ngritjes seuml efektivitetit teuml ndeumlshkimeve gjobat

duhet teuml adresojneuml ndeumlshkimin e duhur bazuar neuml faktoreumlt e aksidenteve Sistemi i

ndeumlshkimeve duhet teuml peumlrmireumlsohet peumlrmes aplikimit teuml sistemit teuml pikeumlve negative Peumlr

trsquou peumlrballur me keumlteuml sfideuml neuml vendosjen e keumltij sistemi duhet teuml ndeumlrtohet bashkeumlpunimi

mes MPB-seuml dhe gjykatave

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

32

REFERENCAT

European Commission ldquoTowards a European road safety area policy orientations on road safety

2011-2020rdquo Brussels 2011

European Commission ldquoEuropean Transport Policy for 2010 Time to deciderdquo Brussels 2001

European Transport Safety Council (ETSC) Reducing Traffic Injuries Resulting From Excess and Inappropriate Speed Brussels 1995

European Transport Safety Council (ETSC) ldquoPolice enforcement strategies to reduce traffic casualties in Europerdquo Brussels 1999

European Transport Safety Council (ETSC) ldquoTransport safety performance indicatorsrdquo Brussels 2001

European Transport Safety Council (ETSC) Traffic Law Enforcement across the EU Brussels 2011

Organisation for Economic Co-Operation and Development (OECD) Safety on Roads - Whatrsquos The Vision 2002

Organisation for Economic Co-Operation and Development (OECD) Road Safety - Impact of New Technologies 2003

Organisation for Economic Co-Operation and Development (OECD) Towards Zero Ambitious Road Safety Targets and The Safe System Approach 2008

Rune Elvik Cost-Benefit Analyses of Police Enforcement ESCAPE 2001

ROSEBUD Road Safety and Environmental Benefit-Cost and Cost- Effectiveness Analysis for Use in Decision-Making 2003

World Health Organization (WHO) ldquoThe World Report on Road Traffic Injury Preventionrdquo Geneva 2004

World Health Organization (WHO) Global status report on road safety 2013 supporting a decade of action Geneva 2013

World Health Organization (WHO) Data systems a road safety manual for decision-makers and practitioners Geneva 2010

World Health Organization (WHO) ldquoSpeed management a road safety manual for decision-makers and practitionersrdquo Geneva 2008

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

33

SHTOJCA I

STRUKTURA ORGANIZATIVE E POLICISEuml SEuml KOSOVEumlS - NJEumlSITEuml E KOMUNIKACIONIT RRUGOR

Drejtoria e Peumlrgjithshme

Departamenti

peumlr Operacione

Departamenti

peumlr Kufi

Departamenti

peumlr Hetime

Departamenti

peumlr Mbeumlshtetje

Departamenti

peumlr Burime

Divizioni i Siguriseuml Publike

DR Prishtineuml

DR Pejeuml

DR Prizren

DR Gjilan

DR Ferizaj

DIVIZIONI I KOMUNIKACIONIT RRUGOR

DR Mitroviceuml

Njeumlsiteuml Rajonale teuml

Komunikacionit

Rrugor

Njeumlsia peumlr

Kontrollin e

Autostradeumls

Njeumlsia peumlr

menaxhimin e

materieve teuml

rrezikshme

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

34

SHTOJCA II

Qasshmeumlria e Policiseuml seuml Trafikut neuml informatat qeuml iu nevojiten peumlr planifikim operativ

Informatat peumlr planifikim operativ

Informata rreth faktoreumlve qeuml lidhen me aksidentet

Teuml dheumlna teuml dokumentuara qeuml tregojneuml nivelin e rrezikut Baza e krijuar e teuml dheumlnave peumlmes seuml secileumls policia e trafikut i identifikon faktoreumlt kryesoreuml teuml rrezikut neuml ateuml zoneuml

Faktori njeri

Faktori automjet

Vendndodhja e pikave teuml zeza

Kushtet atmosferike

Punimet neuml rrugeuml

Informata rreth pasojave teuml aksidenteve

Qasje neuml informata nga institucionet sheumlndeteumlsore dhe kompaniteuml e sigurimit

Informata rreth ngjarjevekushteve kurku mund teuml rriten rreziqet mund teuml rriten peumlr aksidente

Neuml meumlnyreuml qeuml teuml keteuml njeuml qasje teuml standardizuar peumlr informata lidhur me faktoreumlt e rrezikut peumlr zonat e rrezikut ndeumlr teuml tjera policia e trafikut duhet teuml keneuml informata rreth punimeve neuml rrugeuml dendeumlsiseuml seuml trafikut kushteve teuml motit MI dhe autoritet lokalekomunat duhet teuml peumlrfshihen

Informata rreth aktiviteteve teuml kryera nga policia e trafikut dhe ndeumlshkimeve teuml aplikuara

Informatat rreth monitorimitvlereumlsimit sistematik teuml sjelljeve neuml trafik aktivitetet e kryera teuml rezultojneuml me raportet e pas-operative

Teuml dheumlnat mbi aplikimin e ndeumlshkimeve ndaj kundeumlrvajteumlsve Numri i ndeumlshkimeveteuml leumlshuara duhet teuml beumlhet sipas ligjeve dhe rregullave teuml peumlrcaktuara Informatatnga gjykatat janeuml teuml nevojshme Informatatnga MPB rreth ngaseumlsve teuml ndeumlshkuar janeuml teumlnevojshme

Reagimi ndaj rezultateve teuml qasjeve dhe aktiviteteve teuml ndryshme

Peumlr teuml monitoruar performanceumln treguesit e aktiviteteve duhet miratuar Teuml dheumlnat qeuml do teuml mblidhen peumlrfshijneuml numrin e peumlrgjithsheumlm teuml kontrolleve teuml kryera numrin e ngaseumlsve teuml kontrolluar periudhat e ndryshme qeuml duhet teuml krahasohen etj

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

35

SHTOJCA III

Tabela 7 Numri i policeumlve teuml trafikut neumlpeumlr njeumlsi ndash gjateuml viteve

2010 2011 2012 2013 2014

NjKA 27 32 40

NjRKRr Prishtineuml 162 156 147 125 103

NjRKRr Gjilan 69 61 61 62 63

NjRKRr Ferizaj 59 55 54 54 54

NjRKRr Prizren 74 80 78 67 61

NjRKRr Pejeuml 88 91 90 83 83

NjRKRr Mitroviceuml Jug 71 71 72 57 58

NjRKRr Mitroviceuml Veri 27 44

Gjitheumlsej 523 514 529 507 506

(Burimi PK)

Tabela 8 Numri i aksidentevendeumlshkimeve 2010 -2014

Vitet 2010 2011 2012 2013 2014 Total

Aksidente fatale 158 130 116 104 111 619

Persona teuml vdekur 175 157 121 119 127 699

Aksidente me leumlndime 4326 4490 4555 4960 4876 23207

Persona teuml leumlnduar 7730 8321 8561 9817 9713 44142

Aksidente me deumlmemateriale 12594 13338 14044 13878 10333 64187

Aksidente lsquoGodit dhe ikrsquo 952 930 1039 1012 980 4913

Gjitheumlsej aksidente 18030 18888 19754 19954 16300 92926

Tiketa (Gjoba) 254849 276897 247788 286922 319332 1386556

(Burimi PK)

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

36

Tabela 9 Teuml dheumlnat rreth aksidenteve fatale dhe personave teuml vdekur sipas rajoneve (janar ndash

dhjetor 2013)

2013 Prishtineuml Mitroviceuml Pejeuml Prizren Ferizaj Gjilan Autostradeuml Total

Aksidfatale 35 9 26 12 10 10 2 104

Teuml vdekur 40 12 33 12 10 10 2 119

(Burimi PK)

Diagrami 1 Veprimet e ngaseumlsve si faktoreuml kontribues teuml aksidenteve (2013)

Diagrami 2 Aksidentet sipas pjeseumls seuml rrugeumls (2013)

0 500 1000 1500 2000 2500 3000 3500 4000 4500 5000

Manipulimi i pasigurt

Mosmbajtja e distanceumls

Mospeumlrshtatja e shpejteumlsiseuml

Kyqje e pasigurteuml neuml rrugeuml

Ndeumlrrim i shiritave

Kthim leumlvizje prapa

Mosrespektim i peumlrpareumlsiseuml seuml kalimit

Anashkalimtejlakim i parregullt

Tejkalim i shpejteumlsiseuml seuml kufizuar

0 2000 4000 6000 8000

10000 12000 14000 16000

2012

2013

Page 35: Raporti_-_Policia_e_Trafikut_220406.pdf

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

29

Shkurtimisht informatat neuml dispozicion nuk na e beumljneuml teuml lehteuml teuml kuptojmeuml se njeumlsiteuml

patrulluese neuml Kosoveuml i kryejneuml sistematikisht kontrollet efektive peumlr sa i peumlrket vendit dhe

koheumls

Policia e trafikut duhet meuml shumeuml teuml keteuml veumlmendje te ngasja e rrezikshme dhe gjithashtu

teuml kontrollojeuml standardet teknike teuml kamioneumlve dhe autobuseumlve

Kontrollet policore me teuml drejteuml i kushtojneuml shumeuml veumlmendje shpejteumlsiseuml por neuml teuml njeumljteumln

koheuml nuk i kushtohet veumlmendje e duhur aspekteve teuml tjera siccedil janeuml ngasja agresive dhe e

rrezikshme mosmbajtja e distanceumls ngasja neuml gjendje teuml dehur etj Fokusimi tek shpejteumlsia

shpjegohet me faktin se ajo me teuml veumlrteteuml eumlshteuml ndeumlr shkaqet kryesore teuml aksidenteve neuml

trafik por edhe sepse eumlshteuml njeuml lloj sjellje tradicionale dhe e lehteuml peumlr trsquou beumlreuml Mungesa e

kamerave dhe pajisjeve peumlr shpejteumlsineuml si dhe teuml analizave teuml duhura mbi shkaqet e

aksidenteve mund teuml jeteuml njeuml shpjegim tjeteumlr peumlr fokusimin te shpejteumlsia

Ashtu siccedil tregojneuml shumica e hulumtimeve - ne besojmeuml ndash se neuml peumlrgjitheumlsi eumlshteuml meuml efektive

teuml kontrollohen sjelljet e ngaseumlsve sesa automjetet Megjithateuml ka peumlrjashtime Kamioneumlt e

meumldhenj dhe autobuseumlt peumlrfshihen shpesh neuml aksidente trafiku me pasoja teuml meumldha Ne

kemi veumlrejtur se keumltyre automjeteve nuk iu kushtohet veumlmendja e duhur nga ana e policiseuml

seuml trafikut neuml disa njeumlsi Zakonisht kjo ka teuml beumljeuml me kushtet teknike teuml automjeteve teuml meumldha

komerciale siccedil eumlshteuml rasti neuml lidhje me mbingarkimin dhe mireumlmbajtjen

Ndeumlshkimet jo gjithhereuml aplikohen dhe menaxhohen siccedil duhet ndaj kundeumlrvajteumlsve

Policia e trafikut shpesh peumlrdoreuml gjoba teuml vogla si ndeumlshkime Ndeumlshkimet e tjera aplikohen

rralleuml peumlr dallim nga shumeuml vende teuml tjera Peumlr meuml tepeumlr shumica e gjobave shqiptohen

veteumlm peumlr njeuml numeumlr teuml kufizuar shkeljesh dhe nuk duket se e adresojneuml ndeumlshkimin e duhur

teuml bazuar neuml faktoreumlt e aksidenteve - siccedil janeuml mosmbajtja e distanceumls manovrimi i pasigurt

dhe pakujdesi teuml tjera neuml ngasje Moszbatimi i sistemit teuml ldquopikeumlve negativerdquo i ka motivuar

drejtpeumlrseumldrejti ngaseumlsit recidivisteuml peumlr teuml peumlrseumlritur kundeumlrvajtjet Neuml keumlteuml meumlnyreuml neuml

mungeseuml teuml qasjes parandaluese edhe ndeumlshkimet aplikohen mbi keumlteuml bazeuml

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

30

6 Rekomandimet

Peumlrvoja na tregon se numri i aksidenteve neuml trafik dhe pasojat e tyre mund teuml zvogeumllohen

Peumlr keumlteuml mund teuml nevojitet bashkeumlpunimi i ngushteuml mes autoriteteve peumlrgjegjeumlse njeuml sistem i

duhur informativ peumlrdorim efektiv i pajisjeve dhe menaxhim profesional dhe i bazuar neuml

rrezik neuml teuml gjitha nivelet

Ne rekomandojmeuml Drejtorin e Peumlrgjithsheumlm teuml Policiseuml seuml Kosoveumls qeuml

Teuml merr njeuml iniciativeuml peumlr peumlrmireumlsimin e sistemit ekzistues teuml informimit dhe ta beumljeuml

ateuml ploteumlsisht efektiv Po keumlshtu teuml konsiderojeuml futjen e njeuml baze gjitheumlpeumlrfshireumlse teuml teuml

dheumlnave duke ftuar paleumlt e ndryshme teuml interesit Peumlrfitimet nga ky mekanizeumlm do teuml

reflektonin neuml besueshmeumlrineuml e teuml dheumlnave si dhe peumlrdorimin e tyre neuml vendimet

strategjike dhe operative

Teuml peumlrmireumlsojeuml peumlrdorimin e teuml dheumlnave neuml meumlnyreuml qeuml teuml qarteumlsojeuml planifikimin vjetor

dhe teuml vendoseuml objektiva performance teuml qarta peumlr njeumlsi operative Kjo duhet teuml

peumlrfshijeuml analizeuml meuml teuml mireuml teuml teuml dheumlnave mbi aksidentet qeuml formojneuml njeuml pikeumlnisje

peumlr prioritetet dhe qasjet e reja neuml nivel operativ Kjo nga ana tjeteumlr e beumln teuml

reumlndeumlsishme qeuml policia e trafiku teuml nivel qendror teuml ngriteuml funksionet e duhura peumlr

monitorim dhe vlereumlsim

Teuml konsiderojeuml caktimin e meuml shumeuml politikave teuml policiseuml seuml trafikut dhe teuml ri-

konsiderojeuml alokimet ndeumlrmjet njeumlsive teuml ndryshme teuml policiseuml seuml trafikut

Teuml sigurojeuml se njeuml plan investimi peumlr pajisje kost-efektive eumlshteuml hartuar neuml njeuml

perspektiveuml teuml kornizeumls afat-mesme teuml shpenzimeve

Policia e trafikut teuml peumlrqendrohet seuml pari neuml detyrat e tyre kryesore parandalimi i

aksidenteve Ndihma peumlr funksionet e tjera teuml policiseuml dhe autoritetet tjera duhet teuml

planifikohet meuml mireuml neuml bashkeumlpunim me njeumlsiteuml e ndryshme policore Peumlr meuml tepeumlr

bashkeumlpunimi ndeumlrmjet funksioneve teuml ndryshme policore neuml nivel rajonal duhet teuml

peumlrmireumlsohet neuml meumlnyreuml qeuml teuml arrihet efikasitet meuml i larteuml neuml aktivitetet policore qeuml

ndeumlrlidhen me sistemin e trafikut

Teuml sigurohet qeuml aktivitetet e policiseuml seuml trafikut janeuml kryer neuml rrugeuml dhe vende

teumlrrezikshme Peumlr teuml qeneuml ploteumlsisht efektiv menaxhmenti lokal neuml fazeumln e

planifikimit duhet teuml prezantojeuml njeuml qasje fleksibile te ccedileumlshtja e orareve teuml puneumls etj

dhe

Teuml sigurohet qeuml policia e trafikut teuml peumlrqeumlndrohet edhe neuml sjelljet e tjera teuml ngaseumlsve

peumlrveccedilse te tejkalimi i kufizimit teuml shpejteumlsiseuml Njeuml qasje e planifikuar peumlr aktivitete teuml

peumlrforcuara policore neuml trafik duhet teuml merr prioritet teuml larteuml peumlr monitorimin e

sjelljes seuml ngaseumlsve (sikurse ngasja e rrezikshme mosmbajtja e distanceumls etj) Policia e

trafikut njeumlkoheumlsisht duhet teuml peumlrqendrohet meuml shumeuml neuml kriteret e automjeteve

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

31

komerciale (sidomos kamioneumlve dhe autobuseumlve) Masat e kujdesit teuml shtuar duhet teuml

zbatohen rregullisht nga ana e patrullave teuml trafikut

Gjithashtu ne rekomandojmeuml qeuml me qeumlllim teuml ngritjes seuml efektivitetit teuml ndeumlshkimeve gjobat

duhet teuml adresojneuml ndeumlshkimin e duhur bazuar neuml faktoreumlt e aksidenteve Sistemi i

ndeumlshkimeve duhet teuml peumlrmireumlsohet peumlrmes aplikimit teuml sistemit teuml pikeumlve negative Peumlr

trsquou peumlrballur me keumlteuml sfideuml neuml vendosjen e keumltij sistemi duhet teuml ndeumlrtohet bashkeumlpunimi

mes MPB-seuml dhe gjykatave

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

32

REFERENCAT

European Commission ldquoTowards a European road safety area policy orientations on road safety

2011-2020rdquo Brussels 2011

European Commission ldquoEuropean Transport Policy for 2010 Time to deciderdquo Brussels 2001

European Transport Safety Council (ETSC) Reducing Traffic Injuries Resulting From Excess and Inappropriate Speed Brussels 1995

European Transport Safety Council (ETSC) ldquoPolice enforcement strategies to reduce traffic casualties in Europerdquo Brussels 1999

European Transport Safety Council (ETSC) ldquoTransport safety performance indicatorsrdquo Brussels 2001

European Transport Safety Council (ETSC) Traffic Law Enforcement across the EU Brussels 2011

Organisation for Economic Co-Operation and Development (OECD) Safety on Roads - Whatrsquos The Vision 2002

Organisation for Economic Co-Operation and Development (OECD) Road Safety - Impact of New Technologies 2003

Organisation for Economic Co-Operation and Development (OECD) Towards Zero Ambitious Road Safety Targets and The Safe System Approach 2008

Rune Elvik Cost-Benefit Analyses of Police Enforcement ESCAPE 2001

ROSEBUD Road Safety and Environmental Benefit-Cost and Cost- Effectiveness Analysis for Use in Decision-Making 2003

World Health Organization (WHO) ldquoThe World Report on Road Traffic Injury Preventionrdquo Geneva 2004

World Health Organization (WHO) Global status report on road safety 2013 supporting a decade of action Geneva 2013

World Health Organization (WHO) Data systems a road safety manual for decision-makers and practitioners Geneva 2010

World Health Organization (WHO) ldquoSpeed management a road safety manual for decision-makers and practitionersrdquo Geneva 2008

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

33

SHTOJCA I

STRUKTURA ORGANIZATIVE E POLICISEuml SEuml KOSOVEumlS - NJEumlSITEuml E KOMUNIKACIONIT RRUGOR

Drejtoria e Peumlrgjithshme

Departamenti

peumlr Operacione

Departamenti

peumlr Kufi

Departamenti

peumlr Hetime

Departamenti

peumlr Mbeumlshtetje

Departamenti

peumlr Burime

Divizioni i Siguriseuml Publike

DR Prishtineuml

DR Pejeuml

DR Prizren

DR Gjilan

DR Ferizaj

DIVIZIONI I KOMUNIKACIONIT RRUGOR

DR Mitroviceuml

Njeumlsiteuml Rajonale teuml

Komunikacionit

Rrugor

Njeumlsia peumlr

Kontrollin e

Autostradeumls

Njeumlsia peumlr

menaxhimin e

materieve teuml

rrezikshme

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

34

SHTOJCA II

Qasshmeumlria e Policiseuml seuml Trafikut neuml informatat qeuml iu nevojiten peumlr planifikim operativ

Informatat peumlr planifikim operativ

Informata rreth faktoreumlve qeuml lidhen me aksidentet

Teuml dheumlna teuml dokumentuara qeuml tregojneuml nivelin e rrezikut Baza e krijuar e teuml dheumlnave peumlmes seuml secileumls policia e trafikut i identifikon faktoreumlt kryesoreuml teuml rrezikut neuml ateuml zoneuml

Faktori njeri

Faktori automjet

Vendndodhja e pikave teuml zeza

Kushtet atmosferike

Punimet neuml rrugeuml

Informata rreth pasojave teuml aksidenteve

Qasje neuml informata nga institucionet sheumlndeteumlsore dhe kompaniteuml e sigurimit

Informata rreth ngjarjevekushteve kurku mund teuml rriten rreziqet mund teuml rriten peumlr aksidente

Neuml meumlnyreuml qeuml teuml keteuml njeuml qasje teuml standardizuar peumlr informata lidhur me faktoreumlt e rrezikut peumlr zonat e rrezikut ndeumlr teuml tjera policia e trafikut duhet teuml keneuml informata rreth punimeve neuml rrugeuml dendeumlsiseuml seuml trafikut kushteve teuml motit MI dhe autoritet lokalekomunat duhet teuml peumlrfshihen

Informata rreth aktiviteteve teuml kryera nga policia e trafikut dhe ndeumlshkimeve teuml aplikuara

Informatat rreth monitorimitvlereumlsimit sistematik teuml sjelljeve neuml trafik aktivitetet e kryera teuml rezultojneuml me raportet e pas-operative

Teuml dheumlnat mbi aplikimin e ndeumlshkimeve ndaj kundeumlrvajteumlsve Numri i ndeumlshkimeveteuml leumlshuara duhet teuml beumlhet sipas ligjeve dhe rregullave teuml peumlrcaktuara Informatatnga gjykatat janeuml teuml nevojshme Informatatnga MPB rreth ngaseumlsve teuml ndeumlshkuar janeuml teumlnevojshme

Reagimi ndaj rezultateve teuml qasjeve dhe aktiviteteve teuml ndryshme

Peumlr teuml monitoruar performanceumln treguesit e aktiviteteve duhet miratuar Teuml dheumlnat qeuml do teuml mblidhen peumlrfshijneuml numrin e peumlrgjithsheumlm teuml kontrolleve teuml kryera numrin e ngaseumlsve teuml kontrolluar periudhat e ndryshme qeuml duhet teuml krahasohen etj

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

35

SHTOJCA III

Tabela 7 Numri i policeumlve teuml trafikut neumlpeumlr njeumlsi ndash gjateuml viteve

2010 2011 2012 2013 2014

NjKA 27 32 40

NjRKRr Prishtineuml 162 156 147 125 103

NjRKRr Gjilan 69 61 61 62 63

NjRKRr Ferizaj 59 55 54 54 54

NjRKRr Prizren 74 80 78 67 61

NjRKRr Pejeuml 88 91 90 83 83

NjRKRr Mitroviceuml Jug 71 71 72 57 58

NjRKRr Mitroviceuml Veri 27 44

Gjitheumlsej 523 514 529 507 506

(Burimi PK)

Tabela 8 Numri i aksidentevendeumlshkimeve 2010 -2014

Vitet 2010 2011 2012 2013 2014 Total

Aksidente fatale 158 130 116 104 111 619

Persona teuml vdekur 175 157 121 119 127 699

Aksidente me leumlndime 4326 4490 4555 4960 4876 23207

Persona teuml leumlnduar 7730 8321 8561 9817 9713 44142

Aksidente me deumlmemateriale 12594 13338 14044 13878 10333 64187

Aksidente lsquoGodit dhe ikrsquo 952 930 1039 1012 980 4913

Gjitheumlsej aksidente 18030 18888 19754 19954 16300 92926

Tiketa (Gjoba) 254849 276897 247788 286922 319332 1386556

(Burimi PK)

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

36

Tabela 9 Teuml dheumlnat rreth aksidenteve fatale dhe personave teuml vdekur sipas rajoneve (janar ndash

dhjetor 2013)

2013 Prishtineuml Mitroviceuml Pejeuml Prizren Ferizaj Gjilan Autostradeuml Total

Aksidfatale 35 9 26 12 10 10 2 104

Teuml vdekur 40 12 33 12 10 10 2 119

(Burimi PK)

Diagrami 1 Veprimet e ngaseumlsve si faktoreuml kontribues teuml aksidenteve (2013)

Diagrami 2 Aksidentet sipas pjeseumls seuml rrugeumls (2013)

0 500 1000 1500 2000 2500 3000 3500 4000 4500 5000

Manipulimi i pasigurt

Mosmbajtja e distanceumls

Mospeumlrshtatja e shpejteumlsiseuml

Kyqje e pasigurteuml neuml rrugeuml

Ndeumlrrim i shiritave

Kthim leumlvizje prapa

Mosrespektim i peumlrpareumlsiseuml seuml kalimit

Anashkalimtejlakim i parregullt

Tejkalim i shpejteumlsiseuml seuml kufizuar

0 2000 4000 6000 8000

10000 12000 14000 16000

2012

2013

Page 36: Raporti_-_Policia_e_Trafikut_220406.pdf

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

30

6 Rekomandimet

Peumlrvoja na tregon se numri i aksidenteve neuml trafik dhe pasojat e tyre mund teuml zvogeumllohen

Peumlr keumlteuml mund teuml nevojitet bashkeumlpunimi i ngushteuml mes autoriteteve peumlrgjegjeumlse njeuml sistem i

duhur informativ peumlrdorim efektiv i pajisjeve dhe menaxhim profesional dhe i bazuar neuml

rrezik neuml teuml gjitha nivelet

Ne rekomandojmeuml Drejtorin e Peumlrgjithsheumlm teuml Policiseuml seuml Kosoveumls qeuml

Teuml merr njeuml iniciativeuml peumlr peumlrmireumlsimin e sistemit ekzistues teuml informimit dhe ta beumljeuml

ateuml ploteumlsisht efektiv Po keumlshtu teuml konsiderojeuml futjen e njeuml baze gjitheumlpeumlrfshireumlse teuml teuml

dheumlnave duke ftuar paleumlt e ndryshme teuml interesit Peumlrfitimet nga ky mekanizeumlm do teuml

reflektonin neuml besueshmeumlrineuml e teuml dheumlnave si dhe peumlrdorimin e tyre neuml vendimet

strategjike dhe operative

Teuml peumlrmireumlsojeuml peumlrdorimin e teuml dheumlnave neuml meumlnyreuml qeuml teuml qarteumlsojeuml planifikimin vjetor

dhe teuml vendoseuml objektiva performance teuml qarta peumlr njeumlsi operative Kjo duhet teuml

peumlrfshijeuml analizeuml meuml teuml mireuml teuml teuml dheumlnave mbi aksidentet qeuml formojneuml njeuml pikeumlnisje

peumlr prioritetet dhe qasjet e reja neuml nivel operativ Kjo nga ana tjeteumlr e beumln teuml

reumlndeumlsishme qeuml policia e trafiku teuml nivel qendror teuml ngriteuml funksionet e duhura peumlr

monitorim dhe vlereumlsim

Teuml konsiderojeuml caktimin e meuml shumeuml politikave teuml policiseuml seuml trafikut dhe teuml ri-

konsiderojeuml alokimet ndeumlrmjet njeumlsive teuml ndryshme teuml policiseuml seuml trafikut

Teuml sigurojeuml se njeuml plan investimi peumlr pajisje kost-efektive eumlshteuml hartuar neuml njeuml

perspektiveuml teuml kornizeumls afat-mesme teuml shpenzimeve

Policia e trafikut teuml peumlrqendrohet seuml pari neuml detyrat e tyre kryesore parandalimi i

aksidenteve Ndihma peumlr funksionet e tjera teuml policiseuml dhe autoritetet tjera duhet teuml

planifikohet meuml mireuml neuml bashkeumlpunim me njeumlsiteuml e ndryshme policore Peumlr meuml tepeumlr

bashkeumlpunimi ndeumlrmjet funksioneve teuml ndryshme policore neuml nivel rajonal duhet teuml

peumlrmireumlsohet neuml meumlnyreuml qeuml teuml arrihet efikasitet meuml i larteuml neuml aktivitetet policore qeuml

ndeumlrlidhen me sistemin e trafikut

Teuml sigurohet qeuml aktivitetet e policiseuml seuml trafikut janeuml kryer neuml rrugeuml dhe vende

teumlrrezikshme Peumlr teuml qeneuml ploteumlsisht efektiv menaxhmenti lokal neuml fazeumln e

planifikimit duhet teuml prezantojeuml njeuml qasje fleksibile te ccedileumlshtja e orareve teuml puneumls etj

dhe

Teuml sigurohet qeuml policia e trafikut teuml peumlrqeumlndrohet edhe neuml sjelljet e tjera teuml ngaseumlsve

peumlrveccedilse te tejkalimi i kufizimit teuml shpejteumlsiseuml Njeuml qasje e planifikuar peumlr aktivitete teuml

peumlrforcuara policore neuml trafik duhet teuml merr prioritet teuml larteuml peumlr monitorimin e

sjelljes seuml ngaseumlsve (sikurse ngasja e rrezikshme mosmbajtja e distanceumls etj) Policia e

trafikut njeumlkoheumlsisht duhet teuml peumlrqendrohet meuml shumeuml neuml kriteret e automjeteve

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

31

komerciale (sidomos kamioneumlve dhe autobuseumlve) Masat e kujdesit teuml shtuar duhet teuml

zbatohen rregullisht nga ana e patrullave teuml trafikut

Gjithashtu ne rekomandojmeuml qeuml me qeumlllim teuml ngritjes seuml efektivitetit teuml ndeumlshkimeve gjobat

duhet teuml adresojneuml ndeumlshkimin e duhur bazuar neuml faktoreumlt e aksidenteve Sistemi i

ndeumlshkimeve duhet teuml peumlrmireumlsohet peumlrmes aplikimit teuml sistemit teuml pikeumlve negative Peumlr

trsquou peumlrballur me keumlteuml sfideuml neuml vendosjen e keumltij sistemi duhet teuml ndeumlrtohet bashkeumlpunimi

mes MPB-seuml dhe gjykatave

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

32

REFERENCAT

European Commission ldquoTowards a European road safety area policy orientations on road safety

2011-2020rdquo Brussels 2011

European Commission ldquoEuropean Transport Policy for 2010 Time to deciderdquo Brussels 2001

European Transport Safety Council (ETSC) Reducing Traffic Injuries Resulting From Excess and Inappropriate Speed Brussels 1995

European Transport Safety Council (ETSC) ldquoPolice enforcement strategies to reduce traffic casualties in Europerdquo Brussels 1999

European Transport Safety Council (ETSC) ldquoTransport safety performance indicatorsrdquo Brussels 2001

European Transport Safety Council (ETSC) Traffic Law Enforcement across the EU Brussels 2011

Organisation for Economic Co-Operation and Development (OECD) Safety on Roads - Whatrsquos The Vision 2002

Organisation for Economic Co-Operation and Development (OECD) Road Safety - Impact of New Technologies 2003

Organisation for Economic Co-Operation and Development (OECD) Towards Zero Ambitious Road Safety Targets and The Safe System Approach 2008

Rune Elvik Cost-Benefit Analyses of Police Enforcement ESCAPE 2001

ROSEBUD Road Safety and Environmental Benefit-Cost and Cost- Effectiveness Analysis for Use in Decision-Making 2003

World Health Organization (WHO) ldquoThe World Report on Road Traffic Injury Preventionrdquo Geneva 2004

World Health Organization (WHO) Global status report on road safety 2013 supporting a decade of action Geneva 2013

World Health Organization (WHO) Data systems a road safety manual for decision-makers and practitioners Geneva 2010

World Health Organization (WHO) ldquoSpeed management a road safety manual for decision-makers and practitionersrdquo Geneva 2008

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

33

SHTOJCA I

STRUKTURA ORGANIZATIVE E POLICISEuml SEuml KOSOVEumlS - NJEumlSITEuml E KOMUNIKACIONIT RRUGOR

Drejtoria e Peumlrgjithshme

Departamenti

peumlr Operacione

Departamenti

peumlr Kufi

Departamenti

peumlr Hetime

Departamenti

peumlr Mbeumlshtetje

Departamenti

peumlr Burime

Divizioni i Siguriseuml Publike

DR Prishtineuml

DR Pejeuml

DR Prizren

DR Gjilan

DR Ferizaj

DIVIZIONI I KOMUNIKACIONIT RRUGOR

DR Mitroviceuml

Njeumlsiteuml Rajonale teuml

Komunikacionit

Rrugor

Njeumlsia peumlr

Kontrollin e

Autostradeumls

Njeumlsia peumlr

menaxhimin e

materieve teuml

rrezikshme

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

34

SHTOJCA II

Qasshmeumlria e Policiseuml seuml Trafikut neuml informatat qeuml iu nevojiten peumlr planifikim operativ

Informatat peumlr planifikim operativ

Informata rreth faktoreumlve qeuml lidhen me aksidentet

Teuml dheumlna teuml dokumentuara qeuml tregojneuml nivelin e rrezikut Baza e krijuar e teuml dheumlnave peumlmes seuml secileumls policia e trafikut i identifikon faktoreumlt kryesoreuml teuml rrezikut neuml ateuml zoneuml

Faktori njeri

Faktori automjet

Vendndodhja e pikave teuml zeza

Kushtet atmosferike

Punimet neuml rrugeuml

Informata rreth pasojave teuml aksidenteve

Qasje neuml informata nga institucionet sheumlndeteumlsore dhe kompaniteuml e sigurimit

Informata rreth ngjarjevekushteve kurku mund teuml rriten rreziqet mund teuml rriten peumlr aksidente

Neuml meumlnyreuml qeuml teuml keteuml njeuml qasje teuml standardizuar peumlr informata lidhur me faktoreumlt e rrezikut peumlr zonat e rrezikut ndeumlr teuml tjera policia e trafikut duhet teuml keneuml informata rreth punimeve neuml rrugeuml dendeumlsiseuml seuml trafikut kushteve teuml motit MI dhe autoritet lokalekomunat duhet teuml peumlrfshihen

Informata rreth aktiviteteve teuml kryera nga policia e trafikut dhe ndeumlshkimeve teuml aplikuara

Informatat rreth monitorimitvlereumlsimit sistematik teuml sjelljeve neuml trafik aktivitetet e kryera teuml rezultojneuml me raportet e pas-operative

Teuml dheumlnat mbi aplikimin e ndeumlshkimeve ndaj kundeumlrvajteumlsve Numri i ndeumlshkimeveteuml leumlshuara duhet teuml beumlhet sipas ligjeve dhe rregullave teuml peumlrcaktuara Informatatnga gjykatat janeuml teuml nevojshme Informatatnga MPB rreth ngaseumlsve teuml ndeumlshkuar janeuml teumlnevojshme

Reagimi ndaj rezultateve teuml qasjeve dhe aktiviteteve teuml ndryshme

Peumlr teuml monitoruar performanceumln treguesit e aktiviteteve duhet miratuar Teuml dheumlnat qeuml do teuml mblidhen peumlrfshijneuml numrin e peumlrgjithsheumlm teuml kontrolleve teuml kryera numrin e ngaseumlsve teuml kontrolluar periudhat e ndryshme qeuml duhet teuml krahasohen etj

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

35

SHTOJCA III

Tabela 7 Numri i policeumlve teuml trafikut neumlpeumlr njeumlsi ndash gjateuml viteve

2010 2011 2012 2013 2014

NjKA 27 32 40

NjRKRr Prishtineuml 162 156 147 125 103

NjRKRr Gjilan 69 61 61 62 63

NjRKRr Ferizaj 59 55 54 54 54

NjRKRr Prizren 74 80 78 67 61

NjRKRr Pejeuml 88 91 90 83 83

NjRKRr Mitroviceuml Jug 71 71 72 57 58

NjRKRr Mitroviceuml Veri 27 44

Gjitheumlsej 523 514 529 507 506

(Burimi PK)

Tabela 8 Numri i aksidentevendeumlshkimeve 2010 -2014

Vitet 2010 2011 2012 2013 2014 Total

Aksidente fatale 158 130 116 104 111 619

Persona teuml vdekur 175 157 121 119 127 699

Aksidente me leumlndime 4326 4490 4555 4960 4876 23207

Persona teuml leumlnduar 7730 8321 8561 9817 9713 44142

Aksidente me deumlmemateriale 12594 13338 14044 13878 10333 64187

Aksidente lsquoGodit dhe ikrsquo 952 930 1039 1012 980 4913

Gjitheumlsej aksidente 18030 18888 19754 19954 16300 92926

Tiketa (Gjoba) 254849 276897 247788 286922 319332 1386556

(Burimi PK)

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

36

Tabela 9 Teuml dheumlnat rreth aksidenteve fatale dhe personave teuml vdekur sipas rajoneve (janar ndash

dhjetor 2013)

2013 Prishtineuml Mitroviceuml Pejeuml Prizren Ferizaj Gjilan Autostradeuml Total

Aksidfatale 35 9 26 12 10 10 2 104

Teuml vdekur 40 12 33 12 10 10 2 119

(Burimi PK)

Diagrami 1 Veprimet e ngaseumlsve si faktoreuml kontribues teuml aksidenteve (2013)

Diagrami 2 Aksidentet sipas pjeseumls seuml rrugeumls (2013)

0 500 1000 1500 2000 2500 3000 3500 4000 4500 5000

Manipulimi i pasigurt

Mosmbajtja e distanceumls

Mospeumlrshtatja e shpejteumlsiseuml

Kyqje e pasigurteuml neuml rrugeuml

Ndeumlrrim i shiritave

Kthim leumlvizje prapa

Mosrespektim i peumlrpareumlsiseuml seuml kalimit

Anashkalimtejlakim i parregullt

Tejkalim i shpejteumlsiseuml seuml kufizuar

0 2000 4000 6000 8000

10000 12000 14000 16000

2012

2013

Page 37: Raporti_-_Policia_e_Trafikut_220406.pdf

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

31

komerciale (sidomos kamioneumlve dhe autobuseumlve) Masat e kujdesit teuml shtuar duhet teuml

zbatohen rregullisht nga ana e patrullave teuml trafikut

Gjithashtu ne rekomandojmeuml qeuml me qeumlllim teuml ngritjes seuml efektivitetit teuml ndeumlshkimeve gjobat

duhet teuml adresojneuml ndeumlshkimin e duhur bazuar neuml faktoreumlt e aksidenteve Sistemi i

ndeumlshkimeve duhet teuml peumlrmireumlsohet peumlrmes aplikimit teuml sistemit teuml pikeumlve negative Peumlr

trsquou peumlrballur me keumlteuml sfideuml neuml vendosjen e keumltij sistemi duhet teuml ndeumlrtohet bashkeumlpunimi

mes MPB-seuml dhe gjykatave

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

32

REFERENCAT

European Commission ldquoTowards a European road safety area policy orientations on road safety

2011-2020rdquo Brussels 2011

European Commission ldquoEuropean Transport Policy for 2010 Time to deciderdquo Brussels 2001

European Transport Safety Council (ETSC) Reducing Traffic Injuries Resulting From Excess and Inappropriate Speed Brussels 1995

European Transport Safety Council (ETSC) ldquoPolice enforcement strategies to reduce traffic casualties in Europerdquo Brussels 1999

European Transport Safety Council (ETSC) ldquoTransport safety performance indicatorsrdquo Brussels 2001

European Transport Safety Council (ETSC) Traffic Law Enforcement across the EU Brussels 2011

Organisation for Economic Co-Operation and Development (OECD) Safety on Roads - Whatrsquos The Vision 2002

Organisation for Economic Co-Operation and Development (OECD) Road Safety - Impact of New Technologies 2003

Organisation for Economic Co-Operation and Development (OECD) Towards Zero Ambitious Road Safety Targets and The Safe System Approach 2008

Rune Elvik Cost-Benefit Analyses of Police Enforcement ESCAPE 2001

ROSEBUD Road Safety and Environmental Benefit-Cost and Cost- Effectiveness Analysis for Use in Decision-Making 2003

World Health Organization (WHO) ldquoThe World Report on Road Traffic Injury Preventionrdquo Geneva 2004

World Health Organization (WHO) Global status report on road safety 2013 supporting a decade of action Geneva 2013

World Health Organization (WHO) Data systems a road safety manual for decision-makers and practitioners Geneva 2010

World Health Organization (WHO) ldquoSpeed management a road safety manual for decision-makers and practitionersrdquo Geneva 2008

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

33

SHTOJCA I

STRUKTURA ORGANIZATIVE E POLICISEuml SEuml KOSOVEumlS - NJEumlSITEuml E KOMUNIKACIONIT RRUGOR

Drejtoria e Peumlrgjithshme

Departamenti

peumlr Operacione

Departamenti

peumlr Kufi

Departamenti

peumlr Hetime

Departamenti

peumlr Mbeumlshtetje

Departamenti

peumlr Burime

Divizioni i Siguriseuml Publike

DR Prishtineuml

DR Pejeuml

DR Prizren

DR Gjilan

DR Ferizaj

DIVIZIONI I KOMUNIKACIONIT RRUGOR

DR Mitroviceuml

Njeumlsiteuml Rajonale teuml

Komunikacionit

Rrugor

Njeumlsia peumlr

Kontrollin e

Autostradeumls

Njeumlsia peumlr

menaxhimin e

materieve teuml

rrezikshme

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

34

SHTOJCA II

Qasshmeumlria e Policiseuml seuml Trafikut neuml informatat qeuml iu nevojiten peumlr planifikim operativ

Informatat peumlr planifikim operativ

Informata rreth faktoreumlve qeuml lidhen me aksidentet

Teuml dheumlna teuml dokumentuara qeuml tregojneuml nivelin e rrezikut Baza e krijuar e teuml dheumlnave peumlmes seuml secileumls policia e trafikut i identifikon faktoreumlt kryesoreuml teuml rrezikut neuml ateuml zoneuml

Faktori njeri

Faktori automjet

Vendndodhja e pikave teuml zeza

Kushtet atmosferike

Punimet neuml rrugeuml

Informata rreth pasojave teuml aksidenteve

Qasje neuml informata nga institucionet sheumlndeteumlsore dhe kompaniteuml e sigurimit

Informata rreth ngjarjevekushteve kurku mund teuml rriten rreziqet mund teuml rriten peumlr aksidente

Neuml meumlnyreuml qeuml teuml keteuml njeuml qasje teuml standardizuar peumlr informata lidhur me faktoreumlt e rrezikut peumlr zonat e rrezikut ndeumlr teuml tjera policia e trafikut duhet teuml keneuml informata rreth punimeve neuml rrugeuml dendeumlsiseuml seuml trafikut kushteve teuml motit MI dhe autoritet lokalekomunat duhet teuml peumlrfshihen

Informata rreth aktiviteteve teuml kryera nga policia e trafikut dhe ndeumlshkimeve teuml aplikuara

Informatat rreth monitorimitvlereumlsimit sistematik teuml sjelljeve neuml trafik aktivitetet e kryera teuml rezultojneuml me raportet e pas-operative

Teuml dheumlnat mbi aplikimin e ndeumlshkimeve ndaj kundeumlrvajteumlsve Numri i ndeumlshkimeveteuml leumlshuara duhet teuml beumlhet sipas ligjeve dhe rregullave teuml peumlrcaktuara Informatatnga gjykatat janeuml teuml nevojshme Informatatnga MPB rreth ngaseumlsve teuml ndeumlshkuar janeuml teumlnevojshme

Reagimi ndaj rezultateve teuml qasjeve dhe aktiviteteve teuml ndryshme

Peumlr teuml monitoruar performanceumln treguesit e aktiviteteve duhet miratuar Teuml dheumlnat qeuml do teuml mblidhen peumlrfshijneuml numrin e peumlrgjithsheumlm teuml kontrolleve teuml kryera numrin e ngaseumlsve teuml kontrolluar periudhat e ndryshme qeuml duhet teuml krahasohen etj

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

35

SHTOJCA III

Tabela 7 Numri i policeumlve teuml trafikut neumlpeumlr njeumlsi ndash gjateuml viteve

2010 2011 2012 2013 2014

NjKA 27 32 40

NjRKRr Prishtineuml 162 156 147 125 103

NjRKRr Gjilan 69 61 61 62 63

NjRKRr Ferizaj 59 55 54 54 54

NjRKRr Prizren 74 80 78 67 61

NjRKRr Pejeuml 88 91 90 83 83

NjRKRr Mitroviceuml Jug 71 71 72 57 58

NjRKRr Mitroviceuml Veri 27 44

Gjitheumlsej 523 514 529 507 506

(Burimi PK)

Tabela 8 Numri i aksidentevendeumlshkimeve 2010 -2014

Vitet 2010 2011 2012 2013 2014 Total

Aksidente fatale 158 130 116 104 111 619

Persona teuml vdekur 175 157 121 119 127 699

Aksidente me leumlndime 4326 4490 4555 4960 4876 23207

Persona teuml leumlnduar 7730 8321 8561 9817 9713 44142

Aksidente me deumlmemateriale 12594 13338 14044 13878 10333 64187

Aksidente lsquoGodit dhe ikrsquo 952 930 1039 1012 980 4913

Gjitheumlsej aksidente 18030 18888 19754 19954 16300 92926

Tiketa (Gjoba) 254849 276897 247788 286922 319332 1386556

(Burimi PK)

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

36

Tabela 9 Teuml dheumlnat rreth aksidenteve fatale dhe personave teuml vdekur sipas rajoneve (janar ndash

dhjetor 2013)

2013 Prishtineuml Mitroviceuml Pejeuml Prizren Ferizaj Gjilan Autostradeuml Total

Aksidfatale 35 9 26 12 10 10 2 104

Teuml vdekur 40 12 33 12 10 10 2 119

(Burimi PK)

Diagrami 1 Veprimet e ngaseumlsve si faktoreuml kontribues teuml aksidenteve (2013)

Diagrami 2 Aksidentet sipas pjeseumls seuml rrugeumls (2013)

0 500 1000 1500 2000 2500 3000 3500 4000 4500 5000

Manipulimi i pasigurt

Mosmbajtja e distanceumls

Mospeumlrshtatja e shpejteumlsiseuml

Kyqje e pasigurteuml neuml rrugeuml

Ndeumlrrim i shiritave

Kthim leumlvizje prapa

Mosrespektim i peumlrpareumlsiseuml seuml kalimit

Anashkalimtejlakim i parregullt

Tejkalim i shpejteumlsiseuml seuml kufizuar

0 2000 4000 6000 8000

10000 12000 14000 16000

2012

2013

Page 38: Raporti_-_Policia_e_Trafikut_220406.pdf

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

32

REFERENCAT

European Commission ldquoTowards a European road safety area policy orientations on road safety

2011-2020rdquo Brussels 2011

European Commission ldquoEuropean Transport Policy for 2010 Time to deciderdquo Brussels 2001

European Transport Safety Council (ETSC) Reducing Traffic Injuries Resulting From Excess and Inappropriate Speed Brussels 1995

European Transport Safety Council (ETSC) ldquoPolice enforcement strategies to reduce traffic casualties in Europerdquo Brussels 1999

European Transport Safety Council (ETSC) ldquoTransport safety performance indicatorsrdquo Brussels 2001

European Transport Safety Council (ETSC) Traffic Law Enforcement across the EU Brussels 2011

Organisation for Economic Co-Operation and Development (OECD) Safety on Roads - Whatrsquos The Vision 2002

Organisation for Economic Co-Operation and Development (OECD) Road Safety - Impact of New Technologies 2003

Organisation for Economic Co-Operation and Development (OECD) Towards Zero Ambitious Road Safety Targets and The Safe System Approach 2008

Rune Elvik Cost-Benefit Analyses of Police Enforcement ESCAPE 2001

ROSEBUD Road Safety and Environmental Benefit-Cost and Cost- Effectiveness Analysis for Use in Decision-Making 2003

World Health Organization (WHO) ldquoThe World Report on Road Traffic Injury Preventionrdquo Geneva 2004

World Health Organization (WHO) Global status report on road safety 2013 supporting a decade of action Geneva 2013

World Health Organization (WHO) Data systems a road safety manual for decision-makers and practitioners Geneva 2010

World Health Organization (WHO) ldquoSpeed management a road safety manual for decision-makers and practitionersrdquo Geneva 2008

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

33

SHTOJCA I

STRUKTURA ORGANIZATIVE E POLICISEuml SEuml KOSOVEumlS - NJEumlSITEuml E KOMUNIKACIONIT RRUGOR

Drejtoria e Peumlrgjithshme

Departamenti

peumlr Operacione

Departamenti

peumlr Kufi

Departamenti

peumlr Hetime

Departamenti

peumlr Mbeumlshtetje

Departamenti

peumlr Burime

Divizioni i Siguriseuml Publike

DR Prishtineuml

DR Pejeuml

DR Prizren

DR Gjilan

DR Ferizaj

DIVIZIONI I KOMUNIKACIONIT RRUGOR

DR Mitroviceuml

Njeumlsiteuml Rajonale teuml

Komunikacionit

Rrugor

Njeumlsia peumlr

Kontrollin e

Autostradeumls

Njeumlsia peumlr

menaxhimin e

materieve teuml

rrezikshme

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

34

SHTOJCA II

Qasshmeumlria e Policiseuml seuml Trafikut neuml informatat qeuml iu nevojiten peumlr planifikim operativ

Informatat peumlr planifikim operativ

Informata rreth faktoreumlve qeuml lidhen me aksidentet

Teuml dheumlna teuml dokumentuara qeuml tregojneuml nivelin e rrezikut Baza e krijuar e teuml dheumlnave peumlmes seuml secileumls policia e trafikut i identifikon faktoreumlt kryesoreuml teuml rrezikut neuml ateuml zoneuml

Faktori njeri

Faktori automjet

Vendndodhja e pikave teuml zeza

Kushtet atmosferike

Punimet neuml rrugeuml

Informata rreth pasojave teuml aksidenteve

Qasje neuml informata nga institucionet sheumlndeteumlsore dhe kompaniteuml e sigurimit

Informata rreth ngjarjevekushteve kurku mund teuml rriten rreziqet mund teuml rriten peumlr aksidente

Neuml meumlnyreuml qeuml teuml keteuml njeuml qasje teuml standardizuar peumlr informata lidhur me faktoreumlt e rrezikut peumlr zonat e rrezikut ndeumlr teuml tjera policia e trafikut duhet teuml keneuml informata rreth punimeve neuml rrugeuml dendeumlsiseuml seuml trafikut kushteve teuml motit MI dhe autoritet lokalekomunat duhet teuml peumlrfshihen

Informata rreth aktiviteteve teuml kryera nga policia e trafikut dhe ndeumlshkimeve teuml aplikuara

Informatat rreth monitorimitvlereumlsimit sistematik teuml sjelljeve neuml trafik aktivitetet e kryera teuml rezultojneuml me raportet e pas-operative

Teuml dheumlnat mbi aplikimin e ndeumlshkimeve ndaj kundeumlrvajteumlsve Numri i ndeumlshkimeveteuml leumlshuara duhet teuml beumlhet sipas ligjeve dhe rregullave teuml peumlrcaktuara Informatatnga gjykatat janeuml teuml nevojshme Informatatnga MPB rreth ngaseumlsve teuml ndeumlshkuar janeuml teumlnevojshme

Reagimi ndaj rezultateve teuml qasjeve dhe aktiviteteve teuml ndryshme

Peumlr teuml monitoruar performanceumln treguesit e aktiviteteve duhet miratuar Teuml dheumlnat qeuml do teuml mblidhen peumlrfshijneuml numrin e peumlrgjithsheumlm teuml kontrolleve teuml kryera numrin e ngaseumlsve teuml kontrolluar periudhat e ndryshme qeuml duhet teuml krahasohen etj

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

35

SHTOJCA III

Tabela 7 Numri i policeumlve teuml trafikut neumlpeumlr njeumlsi ndash gjateuml viteve

2010 2011 2012 2013 2014

NjKA 27 32 40

NjRKRr Prishtineuml 162 156 147 125 103

NjRKRr Gjilan 69 61 61 62 63

NjRKRr Ferizaj 59 55 54 54 54

NjRKRr Prizren 74 80 78 67 61

NjRKRr Pejeuml 88 91 90 83 83

NjRKRr Mitroviceuml Jug 71 71 72 57 58

NjRKRr Mitroviceuml Veri 27 44

Gjitheumlsej 523 514 529 507 506

(Burimi PK)

Tabela 8 Numri i aksidentevendeumlshkimeve 2010 -2014

Vitet 2010 2011 2012 2013 2014 Total

Aksidente fatale 158 130 116 104 111 619

Persona teuml vdekur 175 157 121 119 127 699

Aksidente me leumlndime 4326 4490 4555 4960 4876 23207

Persona teuml leumlnduar 7730 8321 8561 9817 9713 44142

Aksidente me deumlmemateriale 12594 13338 14044 13878 10333 64187

Aksidente lsquoGodit dhe ikrsquo 952 930 1039 1012 980 4913

Gjitheumlsej aksidente 18030 18888 19754 19954 16300 92926

Tiketa (Gjoba) 254849 276897 247788 286922 319332 1386556

(Burimi PK)

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

36

Tabela 9 Teuml dheumlnat rreth aksidenteve fatale dhe personave teuml vdekur sipas rajoneve (janar ndash

dhjetor 2013)

2013 Prishtineuml Mitroviceuml Pejeuml Prizren Ferizaj Gjilan Autostradeuml Total

Aksidfatale 35 9 26 12 10 10 2 104

Teuml vdekur 40 12 33 12 10 10 2 119

(Burimi PK)

Diagrami 1 Veprimet e ngaseumlsve si faktoreuml kontribues teuml aksidenteve (2013)

Diagrami 2 Aksidentet sipas pjeseumls seuml rrugeumls (2013)

0 500 1000 1500 2000 2500 3000 3500 4000 4500 5000

Manipulimi i pasigurt

Mosmbajtja e distanceumls

Mospeumlrshtatja e shpejteumlsiseuml

Kyqje e pasigurteuml neuml rrugeuml

Ndeumlrrim i shiritave

Kthim leumlvizje prapa

Mosrespektim i peumlrpareumlsiseuml seuml kalimit

Anashkalimtejlakim i parregullt

Tejkalim i shpejteumlsiseuml seuml kufizuar

0 2000 4000 6000 8000

10000 12000 14000 16000

2012

2013

Page 39: Raporti_-_Policia_e_Trafikut_220406.pdf

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

33

SHTOJCA I

STRUKTURA ORGANIZATIVE E POLICISEuml SEuml KOSOVEumlS - NJEumlSITEuml E KOMUNIKACIONIT RRUGOR

Drejtoria e Peumlrgjithshme

Departamenti

peumlr Operacione

Departamenti

peumlr Kufi

Departamenti

peumlr Hetime

Departamenti

peumlr Mbeumlshtetje

Departamenti

peumlr Burime

Divizioni i Siguriseuml Publike

DR Prishtineuml

DR Pejeuml

DR Prizren

DR Gjilan

DR Ferizaj

DIVIZIONI I KOMUNIKACIONIT RRUGOR

DR Mitroviceuml

Njeumlsiteuml Rajonale teuml

Komunikacionit

Rrugor

Njeumlsia peumlr

Kontrollin e

Autostradeumls

Njeumlsia peumlr

menaxhimin e

materieve teuml

rrezikshme

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

34

SHTOJCA II

Qasshmeumlria e Policiseuml seuml Trafikut neuml informatat qeuml iu nevojiten peumlr planifikim operativ

Informatat peumlr planifikim operativ

Informata rreth faktoreumlve qeuml lidhen me aksidentet

Teuml dheumlna teuml dokumentuara qeuml tregojneuml nivelin e rrezikut Baza e krijuar e teuml dheumlnave peumlmes seuml secileumls policia e trafikut i identifikon faktoreumlt kryesoreuml teuml rrezikut neuml ateuml zoneuml

Faktori njeri

Faktori automjet

Vendndodhja e pikave teuml zeza

Kushtet atmosferike

Punimet neuml rrugeuml

Informata rreth pasojave teuml aksidenteve

Qasje neuml informata nga institucionet sheumlndeteumlsore dhe kompaniteuml e sigurimit

Informata rreth ngjarjevekushteve kurku mund teuml rriten rreziqet mund teuml rriten peumlr aksidente

Neuml meumlnyreuml qeuml teuml keteuml njeuml qasje teuml standardizuar peumlr informata lidhur me faktoreumlt e rrezikut peumlr zonat e rrezikut ndeumlr teuml tjera policia e trafikut duhet teuml keneuml informata rreth punimeve neuml rrugeuml dendeumlsiseuml seuml trafikut kushteve teuml motit MI dhe autoritet lokalekomunat duhet teuml peumlrfshihen

Informata rreth aktiviteteve teuml kryera nga policia e trafikut dhe ndeumlshkimeve teuml aplikuara

Informatat rreth monitorimitvlereumlsimit sistematik teuml sjelljeve neuml trafik aktivitetet e kryera teuml rezultojneuml me raportet e pas-operative

Teuml dheumlnat mbi aplikimin e ndeumlshkimeve ndaj kundeumlrvajteumlsve Numri i ndeumlshkimeveteuml leumlshuara duhet teuml beumlhet sipas ligjeve dhe rregullave teuml peumlrcaktuara Informatatnga gjykatat janeuml teuml nevojshme Informatatnga MPB rreth ngaseumlsve teuml ndeumlshkuar janeuml teumlnevojshme

Reagimi ndaj rezultateve teuml qasjeve dhe aktiviteteve teuml ndryshme

Peumlr teuml monitoruar performanceumln treguesit e aktiviteteve duhet miratuar Teuml dheumlnat qeuml do teuml mblidhen peumlrfshijneuml numrin e peumlrgjithsheumlm teuml kontrolleve teuml kryera numrin e ngaseumlsve teuml kontrolluar periudhat e ndryshme qeuml duhet teuml krahasohen etj

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

35

SHTOJCA III

Tabela 7 Numri i policeumlve teuml trafikut neumlpeumlr njeumlsi ndash gjateuml viteve

2010 2011 2012 2013 2014

NjKA 27 32 40

NjRKRr Prishtineuml 162 156 147 125 103

NjRKRr Gjilan 69 61 61 62 63

NjRKRr Ferizaj 59 55 54 54 54

NjRKRr Prizren 74 80 78 67 61

NjRKRr Pejeuml 88 91 90 83 83

NjRKRr Mitroviceuml Jug 71 71 72 57 58

NjRKRr Mitroviceuml Veri 27 44

Gjitheumlsej 523 514 529 507 506

(Burimi PK)

Tabela 8 Numri i aksidentevendeumlshkimeve 2010 -2014

Vitet 2010 2011 2012 2013 2014 Total

Aksidente fatale 158 130 116 104 111 619

Persona teuml vdekur 175 157 121 119 127 699

Aksidente me leumlndime 4326 4490 4555 4960 4876 23207

Persona teuml leumlnduar 7730 8321 8561 9817 9713 44142

Aksidente me deumlmemateriale 12594 13338 14044 13878 10333 64187

Aksidente lsquoGodit dhe ikrsquo 952 930 1039 1012 980 4913

Gjitheumlsej aksidente 18030 18888 19754 19954 16300 92926

Tiketa (Gjoba) 254849 276897 247788 286922 319332 1386556

(Burimi PK)

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

36

Tabela 9 Teuml dheumlnat rreth aksidenteve fatale dhe personave teuml vdekur sipas rajoneve (janar ndash

dhjetor 2013)

2013 Prishtineuml Mitroviceuml Pejeuml Prizren Ferizaj Gjilan Autostradeuml Total

Aksidfatale 35 9 26 12 10 10 2 104

Teuml vdekur 40 12 33 12 10 10 2 119

(Burimi PK)

Diagrami 1 Veprimet e ngaseumlsve si faktoreuml kontribues teuml aksidenteve (2013)

Diagrami 2 Aksidentet sipas pjeseumls seuml rrugeumls (2013)

0 500 1000 1500 2000 2500 3000 3500 4000 4500 5000

Manipulimi i pasigurt

Mosmbajtja e distanceumls

Mospeumlrshtatja e shpejteumlsiseuml

Kyqje e pasigurteuml neuml rrugeuml

Ndeumlrrim i shiritave

Kthim leumlvizje prapa

Mosrespektim i peumlrpareumlsiseuml seuml kalimit

Anashkalimtejlakim i parregullt

Tejkalim i shpejteumlsiseuml seuml kufizuar

0 2000 4000 6000 8000

10000 12000 14000 16000

2012

2013

Page 40: Raporti_-_Policia_e_Trafikut_220406.pdf

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

34

SHTOJCA II

Qasshmeumlria e Policiseuml seuml Trafikut neuml informatat qeuml iu nevojiten peumlr planifikim operativ

Informatat peumlr planifikim operativ

Informata rreth faktoreumlve qeuml lidhen me aksidentet

Teuml dheumlna teuml dokumentuara qeuml tregojneuml nivelin e rrezikut Baza e krijuar e teuml dheumlnave peumlmes seuml secileumls policia e trafikut i identifikon faktoreumlt kryesoreuml teuml rrezikut neuml ateuml zoneuml

Faktori njeri

Faktori automjet

Vendndodhja e pikave teuml zeza

Kushtet atmosferike

Punimet neuml rrugeuml

Informata rreth pasojave teuml aksidenteve

Qasje neuml informata nga institucionet sheumlndeteumlsore dhe kompaniteuml e sigurimit

Informata rreth ngjarjevekushteve kurku mund teuml rriten rreziqet mund teuml rriten peumlr aksidente

Neuml meumlnyreuml qeuml teuml keteuml njeuml qasje teuml standardizuar peumlr informata lidhur me faktoreumlt e rrezikut peumlr zonat e rrezikut ndeumlr teuml tjera policia e trafikut duhet teuml keneuml informata rreth punimeve neuml rrugeuml dendeumlsiseuml seuml trafikut kushteve teuml motit MI dhe autoritet lokalekomunat duhet teuml peumlrfshihen

Informata rreth aktiviteteve teuml kryera nga policia e trafikut dhe ndeumlshkimeve teuml aplikuara

Informatat rreth monitorimitvlereumlsimit sistematik teuml sjelljeve neuml trafik aktivitetet e kryera teuml rezultojneuml me raportet e pas-operative

Teuml dheumlnat mbi aplikimin e ndeumlshkimeve ndaj kundeumlrvajteumlsve Numri i ndeumlshkimeveteuml leumlshuara duhet teuml beumlhet sipas ligjeve dhe rregullave teuml peumlrcaktuara Informatatnga gjykatat janeuml teuml nevojshme Informatatnga MPB rreth ngaseumlsve teuml ndeumlshkuar janeuml teumlnevojshme

Reagimi ndaj rezultateve teuml qasjeve dhe aktiviteteve teuml ndryshme

Peumlr teuml monitoruar performanceumln treguesit e aktiviteteve duhet miratuar Teuml dheumlnat qeuml do teuml mblidhen peumlrfshijneuml numrin e peumlrgjithsheumlm teuml kontrolleve teuml kryera numrin e ngaseumlsve teuml kontrolluar periudhat e ndryshme qeuml duhet teuml krahasohen etj

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

35

SHTOJCA III

Tabela 7 Numri i policeumlve teuml trafikut neumlpeumlr njeumlsi ndash gjateuml viteve

2010 2011 2012 2013 2014

NjKA 27 32 40

NjRKRr Prishtineuml 162 156 147 125 103

NjRKRr Gjilan 69 61 61 62 63

NjRKRr Ferizaj 59 55 54 54 54

NjRKRr Prizren 74 80 78 67 61

NjRKRr Pejeuml 88 91 90 83 83

NjRKRr Mitroviceuml Jug 71 71 72 57 58

NjRKRr Mitroviceuml Veri 27 44

Gjitheumlsej 523 514 529 507 506

(Burimi PK)

Tabela 8 Numri i aksidentevendeumlshkimeve 2010 -2014

Vitet 2010 2011 2012 2013 2014 Total

Aksidente fatale 158 130 116 104 111 619

Persona teuml vdekur 175 157 121 119 127 699

Aksidente me leumlndime 4326 4490 4555 4960 4876 23207

Persona teuml leumlnduar 7730 8321 8561 9817 9713 44142

Aksidente me deumlmemateriale 12594 13338 14044 13878 10333 64187

Aksidente lsquoGodit dhe ikrsquo 952 930 1039 1012 980 4913

Gjitheumlsej aksidente 18030 18888 19754 19954 16300 92926

Tiketa (Gjoba) 254849 276897 247788 286922 319332 1386556

(Burimi PK)

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

36

Tabela 9 Teuml dheumlnat rreth aksidenteve fatale dhe personave teuml vdekur sipas rajoneve (janar ndash

dhjetor 2013)

2013 Prishtineuml Mitroviceuml Pejeuml Prizren Ferizaj Gjilan Autostradeuml Total

Aksidfatale 35 9 26 12 10 10 2 104

Teuml vdekur 40 12 33 12 10 10 2 119

(Burimi PK)

Diagrami 1 Veprimet e ngaseumlsve si faktoreuml kontribues teuml aksidenteve (2013)

Diagrami 2 Aksidentet sipas pjeseumls seuml rrugeumls (2013)

0 500 1000 1500 2000 2500 3000 3500 4000 4500 5000

Manipulimi i pasigurt

Mosmbajtja e distanceumls

Mospeumlrshtatja e shpejteumlsiseuml

Kyqje e pasigurteuml neuml rrugeuml

Ndeumlrrim i shiritave

Kthim leumlvizje prapa

Mosrespektim i peumlrpareumlsiseuml seuml kalimit

Anashkalimtejlakim i parregullt

Tejkalim i shpejteumlsiseuml seuml kufizuar

0 2000 4000 6000 8000

10000 12000 14000 16000

2012

2013

Page 41: Raporti_-_Policia_e_Trafikut_220406.pdf

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

35

SHTOJCA III

Tabela 7 Numri i policeumlve teuml trafikut neumlpeumlr njeumlsi ndash gjateuml viteve

2010 2011 2012 2013 2014

NjKA 27 32 40

NjRKRr Prishtineuml 162 156 147 125 103

NjRKRr Gjilan 69 61 61 62 63

NjRKRr Ferizaj 59 55 54 54 54

NjRKRr Prizren 74 80 78 67 61

NjRKRr Pejeuml 88 91 90 83 83

NjRKRr Mitroviceuml Jug 71 71 72 57 58

NjRKRr Mitroviceuml Veri 27 44

Gjitheumlsej 523 514 529 507 506

(Burimi PK)

Tabela 8 Numri i aksidentevendeumlshkimeve 2010 -2014

Vitet 2010 2011 2012 2013 2014 Total

Aksidente fatale 158 130 116 104 111 619

Persona teuml vdekur 175 157 121 119 127 699

Aksidente me leumlndime 4326 4490 4555 4960 4876 23207

Persona teuml leumlnduar 7730 8321 8561 9817 9713 44142

Aksidente me deumlmemateriale 12594 13338 14044 13878 10333 64187

Aksidente lsquoGodit dhe ikrsquo 952 930 1039 1012 980 4913

Gjitheumlsej aksidente 18030 18888 19754 19954 16300 92926

Tiketa (Gjoba) 254849 276897 247788 286922 319332 1386556

(Burimi PK)

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

36

Tabela 9 Teuml dheumlnat rreth aksidenteve fatale dhe personave teuml vdekur sipas rajoneve (janar ndash

dhjetor 2013)

2013 Prishtineuml Mitroviceuml Pejeuml Prizren Ferizaj Gjilan Autostradeuml Total

Aksidfatale 35 9 26 12 10 10 2 104

Teuml vdekur 40 12 33 12 10 10 2 119

(Burimi PK)

Diagrami 1 Veprimet e ngaseumlsve si faktoreuml kontribues teuml aksidenteve (2013)

Diagrami 2 Aksidentet sipas pjeseumls seuml rrugeumls (2013)

0 500 1000 1500 2000 2500 3000 3500 4000 4500 5000

Manipulimi i pasigurt

Mosmbajtja e distanceumls

Mospeumlrshtatja e shpejteumlsiseuml

Kyqje e pasigurteuml neuml rrugeuml

Ndeumlrrim i shiritave

Kthim leumlvizje prapa

Mosrespektim i peumlrpareumlsiseuml seuml kalimit

Anashkalimtejlakim i parregullt

Tejkalim i shpejteumlsiseuml seuml kufizuar

0 2000 4000 6000 8000

10000 12000 14000 16000

2012

2013

Page 42: Raporti_-_Policia_e_Trafikut_220406.pdf

ZYRA E AUDITORIT TEuml PEumlRGJITHSHEumlM ndash KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL

36

Tabela 9 Teuml dheumlnat rreth aksidenteve fatale dhe personave teuml vdekur sipas rajoneve (janar ndash

dhjetor 2013)

2013 Prishtineuml Mitroviceuml Pejeuml Prizren Ferizaj Gjilan Autostradeuml Total

Aksidfatale 35 9 26 12 10 10 2 104

Teuml vdekur 40 12 33 12 10 10 2 119

(Burimi PK)

Diagrami 1 Veprimet e ngaseumlsve si faktoreuml kontribues teuml aksidenteve (2013)

Diagrami 2 Aksidentet sipas pjeseumls seuml rrugeumls (2013)

0 500 1000 1500 2000 2500 3000 3500 4000 4500 5000

Manipulimi i pasigurt

Mosmbajtja e distanceumls

Mospeumlrshtatja e shpejteumlsiseuml

Kyqje e pasigurteuml neuml rrugeuml

Ndeumlrrim i shiritave

Kthim leumlvizje prapa

Mosrespektim i peumlrpareumlsiseuml seuml kalimit

Anashkalimtejlakim i parregullt

Tejkalim i shpejteumlsiseuml seuml kufizuar

0 2000 4000 6000 8000

10000 12000 14000 16000

2012

2013